ပဒရူပသိဒ္ဓိ

(ရူ၊၁။)

။ နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။

ပဒရူပသိဒ္ဓိ

ဂန္ထာရမ္ဘ

[က]

ဝိသုဒ္ဓသဒ္ဓမ္မသဟဿဒီဓိတိံ၊

သုဗုဒ္ဓသမ္ဗောဓိယုဂန္ဓရောဒိတံ။

တိဗုဒ္ဓခေတ္တေကဒိဝါကရံ ဇိနံ၊

သဓမ္မသံဃံ သိရသာ’ဘိဝန္ဒိယ။

[ခ]

ကစ္စာယနဉ္စာစရိယံ နမိတွာ၊

နိဿာယ ကစ္စာယနဝဏ္ဏနာဒိံ။

ဗာလပ္ပဗောဓတ္ထမုဇုံ ကရိဿံ၊

ဗျတ္တံ သုကဏ္ဍံ ပဒရူပသိဒ္ဓိံ။

၁. သန္ဓိကဏ္ဍ

တတ္ထ ဇိနသာသနာဓိဂမဿ အက္ခရကောသလ္လမူလကတ္တာ တံ သမ္ပာဒေတဗ္ဗန္တိ ဒဿေတုံ အဘိဓေယျပ္ပယောဇနဝါကျမိဒမုစ္စတေ။

֍ * ၁။ အတ္ထော အက္ခရသညာတော။

(ရူ၊၂။)

ယော ကောစိ လောကိယလောကုတ္တရာဒိဘေဒေါ ဝစနတ္ထော, သော သဗ္ဗော အက္ခရေဟေဝ သညာယတေ။ သိထိလဓနိတာဒိအက္ခရဝိပတ္တိယဉှိ အတ္ထဿ ဒုန္နယတာ ဟောတိ, တသ္မာ အက္ခရကောသလ္လံ ဗဟူပကာရံ ဗုဒ္ဓဝစနေသု, ဧတ္ထ ပဒါနိပိ အက္ခရသန္နိပါတရူပတ္တာ အက္ခရေသွေဝ သင်္ဂယှန္တိ။

တသ္မာ အက္ခရကောသလ္လံ၊ သမ္ပာဒေယျ ဟိတတ္ထိကော။

ဥပဋ္ဌဟံ ဂရုံ သမ္မာ၊ ဥဋ္ဌာနာဒီဟိ ပဉ္စဟိ။

သညာဝိဓာန

တတ္ထာဒေါ တာဝ သဒ္ဒလက္ခဏေ ဝေါဟာရဝိညာပနတ္ထံ သညာဝိဓာနမာရဘီယတေ။

֍ * ၂။ အက္ခရာပါဒယော ဧကစတ္တာလီသံ။

အက္ခရာ အပိ အာဒယော ဧကစတ္တာလီသံ, တေ စ ခေါ ဇိနဝစနာနုရူပါ အကာရာဒယော နိဂ္ဂဟီတန္တာ ဧကစတ္တာလီသမတ္တာ ဝဏ္ဏာ ပစ္စေကံ အက္ခရာ နာမ ဟောန္တိ။ တံ ယထာ – အာ ဣ ဤ ဥ ဦ ဧ ဩ, က ခ ဂ ဃ င, စ ဆ ဇ ဈ ဉ, ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ, တ ထ ဒ ဓ န, ပ ဖ ဗ ဘ မ, ယ ရ လဝ သ ဟ ဠ အံ-ဣတိ အက္ခရာ။

နက္ခရန္တီတိ အက္ခရာ, အ အာဒိ ယေသံ တေ အာဒယော။ အကာရာဒီနမနုက္ကမော ပနေသ ဌာနာဒိက္ကမသန္နိဿိတော, တထာ ဟိ ဌာနကရဏပ္ပယတနေဟိ ဝဏ္ဏာ ဇာယန္တေ, တတ္ထ ဆ ဌာနာနိ ကဏ္ဌတာလုမုဒ္ဓဒန္တဩဋ္ဌနာသိကာဝသေန။

တတ္ထ – အဝဏ္ဏ ကဝဂ္ဂ ဟကာရာ ကဏ္ဌဇာ။

ဣဝဏ္ဏ စဝဂ္ဂ ယကာရာ တာလုဇာ။ ဋဝဂ္ဂ ရကာရ ဠကာရာ မုဒ္ဓဇာ။ တဝဂ္ဂ လကာရ သကာရာ ဒန္တဇာ။ ဥဝဏ္ဏ ပဝဂ္ဂါ ဩဋ္ဌဇာ။ ဧကာရော ကဏ္ဌတာလုဇော။ ဩကာရော ကဏ္ဌောဋ္ဌဇော။

(ရူ၊၃။)

ဝကာရော ဒန္တောဋ္ဌဇော။

နိဂ္ဂဟီတံ နာသိကဋ္ဌာနဇံ။

င ဉ ဏ န မာ သကဋ္ဌာနဇာ, နာသိကဋ္ဌာနဇာ စာတိ။

ဟကာရံ ပဉ္စမေဟေဝ၊ အန္တဋ္ဌာဟိ စ သံယုတံ။

ဩရသန္တိ ဝဒန္တေတ္ထ၊ ကဏ္ဌဇံ တဒသံယုတံ။

ကရဏံ ဇိဝှာမဇ္ဈံ တာလုဇာနံ, ဇိဝှောပဂ္ဂံ မုဒ္ဓဇာနံ, ဇိဝှာဂ္ဂံ ဒန္တဇာနံ, သေသာ သကဋ္ဌာနကရဏာ။

ပယတနံ သံဝုတာဒိကရဏဝိသေသော။ သံဝုတတ္တမကာရဿ, ဝိဝဋတ္တံ သေသသရာနံ သကာရဟကာရာနဉ္စ, ဖုဋ္ဌံ ဝဂ္ဂါနံ, ဤသံဖုဋ္ဌံ ယရလဝါနန္တိ။

ဧဝံ ဌာနကရဏပ္ပယတနသုတိကာလဘိန္နေသု အက္ခရေသု သရာ နိဿယာ, ဣတရေ နိဿိတာ။ တတ္ထ –

နိဿယာဒေါ သရာ ဝုတ္တာ၊ ဗျဉ္ဇနာ နိဿိတာ တတော။

ဝဂ္ဂေကဇာ ဗဟုတ္တာဒေါ၊ တတော ဌာနလဟုက္ကမာ။

ဝုတ္တဉ္စ –

‘‘ပဉ္စန္နံ ပန ဌာနာနံ၊ ပဋိပါဋိဝသာပိ စ။

နိဿယာဒိပ္ပဘေဒေဟိ၊ ဝုတ္တော တေသမနုက္ကမော’’တိ။

ဧကေနာဓိကာ စတ္တာလီသံ ဧကစတ္တာလီသံ, ဧတေန ဂဏနပရိစ္ဆေဒေန –

အဓိကက္ခရဝန္တာနိ၊ ဧကတာလီသတော ဣတော။

န ဗုဒ္ဓဝစနာနီတိ၊ ဒီပေတာစရိယာသဘော။

အပိဂ္ဂဟဏံ ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တာနံ အပေက္ခာကရဏတ္ထံ။

(ရူ၊၄။)

֍ * ၃။ တတ္ထောဒန္တာ သရာ အဋ္ဌ။

တတ္ထ တေသု အက္ခရေသု အကာရာဒီသု ဩကာရန္တာ အဋ္ဌ အက္ခရာ သရာ နာမ ဟောန္တိ။ တံ ယထာ – အ အာ ဣ ဤ ဥ ဦ ဧ ဩ-ဣတိ သရာ။

ဩ အန္တော ယေသံ တေ ဩဒန္တာ, ဒကာရော သန္ဓိဇော, သရန္တိ ဂစ္ဆန္တီတိ သရာ, ဗျဉ္ဇနေ သာရေန္တီတိပိ သရာ။

‘‘တတ္ထာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄။ လဟုမတ္တာ တယော ရဿာ။

တတ္ထ အဋ္ဌသု သရေသု လဟုမတ္တာ တယော သရာ ရဿာ နာမ ဟောန္တိ။ တံ ယထာ – အ ဣ ဥ-ဣတိ ရဿာ။

လဟုကာ မတ္တာ ပမာဏံ ယေသံ တေ လဟုမတ္တာ, မတ္တာသဒ္ဒေါ စေတ္ထ အစ္ဆရာသံဃာတအက္ခိနိမီလနသင်္ခါတံ ကာလံ ဝဒတိ, တာယ မတ္တာယ ဧကမတ္တာ ရဿာ, ဒွိမတ္တာ ဒီဃာ, အဍ္ဎမတ္တာ ဗျဉ္ဇနာ။ လဟုဂ္ဂဟဏဉ္စေတ္ထ ဆန္ဒသိ ဒိယဍ္ဎမတ္တဿာပိ ဂဟဏတ္ထံ။ ရဿကာလယောဂတော ရဿာ, ရဿကာလဝန္တော ဝါ ရဿာ။

သရရဿဂ္ဂဟဏာနိ စ ဝတ္တန္တေ။

֍ * ၅။ အညေ ဒီဃာ။

တတ္ထ အဋ္ဌသု သရေသု ရဿေဟိ အညေ ဒွိမတ္တာ ပဉ္စ သရာ ဒီဃာ နာမ ဟောန္တိ။ တံ ယထာ – အာ ဤ ဦ ဧ ဩ-ဣတိ ဒီဃာ။

အညဂ္ဂဟဏံ ဒိယဍ္ဎမတ္တိကာနမ္ပိ သင်္ဂဟဏတ္ထံ။ ဒီဃကာလေ နိယုတ္တာ, တဗ္ဗန္တော ဝါ ဒီဃာ။ ကွစိ သံယောဂပုဗ္ဗာ ဧကာရောကာရာ ရဿာ ဣဝ ဝုစ္စန္တေ။ ယထာ – ဧတ္ထ, သေယျော, ဩဋ္ဌော, သောတ္ထိ။ ကွစီတိ ကိံ? မံ စေ တွံ နိခဏံ ဝနေ။ ပုတ္တော တျာဟံ မဟာရာဇ။

(ရူ၊၅။)

֍ * ၆။ ဒုမှိ ဂရု။

ဒွိန္နံ သမူဟော ဒု, တသ္မိံ ဒုမှိ။ သံယောဂဘူတေ အက္ခရေ ပရေ ယော ပုဗ္ဗော ရဿက္ခရော, သော ဂရုသညော ဟောတိ။ ယထာ – ဒတွာ, ဟိတွာ, ဘုတွာ။

‘‘ဂရူ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၇။ ဒီဃော စ။

ဒီဃော စ သရော ဂရုသညော ဟောတိ။ ယထာ – နာဝါ, နဒီ, ဝဓူ, ဒွေ, တယော။ ဂရုကတော အညော ‘‘လဟုကော’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

֍ * ၈။ သေသာ ဗျဉ္ဇနာ။

ဌပေတွာ အဋ္ဌ သရေ သေသာ အဍ္ဎမတ္တာ အက္ခရာ ကကာရာဒယော နိဂ္ဂဟီတန္တာ တေတ္တိံသ ဗျဉ္ဇနာ နာမ ဟောန္တိ။ ဝုတ္တေဟိ အညေ သေသာ။ ဗျဉ္ဇီယတိ ဧတေဟိ အတ္ထောတိ ဗျဉ္ဇနာ။ တံ ယထာ – က ခ ဂ ဃ င, စ ဆ ဇ ဈ ဉ, ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ, တ ထ ဒ ဓ န, ပ ဖ ဗ ဘ မ, ယ ရ လဝ သ ဟ ဠ အံ-ဣတိ ဗျဉ္ဇနာ။ ကကာရာဒီသွကာရော ဥစ္စာရဏတ္ထော။

‘‘ဗျဉ္ဇနာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၉။ ဝဂ္ဂါ ပဉ္စပဉ္စသော မန္တာ။

တေသံ ခေါ ဗျဉ္ဇနာနံ ကကာရာဒယော မကာရန္တာ ပဉ္စဝီသတိ ဗျဉ္ဇနာ ပဉ္စပဉ္စဝိဘာဂေန ဝဂ္ဂါ နာမ ဟောန္တိ။ တံ ယထာ – က ခ ဂ ဃ င, စ ဆ ဇ ဈ ဉ, ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ, တ ထ ဒ ဓ န, ပ ဖ ဗ ဘ မ-ဣတိ ဝဂ္ဂါ။

(ရူ၊၆။)

တေ ပန ပဌမက္ခရဝသေန ကဝဂ္ဂစဝဂ္ဂါဒိဝေါဟာရံ ဂတာ, ဝဂ္ဂေါတိ သမူဟော, တတ္ထ ပဉ္စပဉ္စဝိဘာဂေနာတိ ဝါ ပဉ္စ ပဉ္စ ဧတေသမတ္ထီတိ ဝါ ပဉ္စပဉ္စသော, မော အန္တော ယေသံ တေ မန္တာ။

֍ * ၁၀။ အံဣတိ နိဂ္ဂဟီတံ။

အကာရော ဥစ္စာရဏတ္ထော, ဣတိသဒ္ဒေါ ပနာနန္တရဝုတ္တနိဒဿနတ္ထော, အံဣတိ ယံ အကာရတော ပရံ ဝုတ္တံ ဗိန္ဒု, တံ နိဂ္ဂဟီတံ နာမ ဟောတိ။ ရဿဿရံ နိဿာယ ဂယှတိ, ကရဏံ နိဂ္ဂဟေတွာ ဂယှတီတိ ဝါ နိဂ္ဂဟီတံ။

ကရဏံ နိဂ္ဂဟေတွာန၊ မုခေနာဝိဝဋေန ယံ။

ဝုစ္စတေ နိဂ္ဂဟီတန္တိ၊ ဝုတ္တံ ဗိန္ဒု သရာနုဂံ။

ဣဓ အဝုတ္တာနံ ပရသမညာနမ္ပိ ပယောဇနေ သတိ ဂဟဏတ္ထံ ပရိဘာသမာဟ။

֍ * ၁၁။ ပရသမညာ ပယောဂေ။

ယာ စ ပန ပရသ္မိံ သက္ကတဂန္ထေ, ပရေသံ ဝါ ဝေယျာကရဏာနံ သမညာ ဃောသာဃောသလောပသဝဏ္ဏသံယောဂလိင်္ဂါဒိကာ, တာ ပယောဂေ သတိ ဧတ္ထာပိ ယုဇ္ဇန္တေ။

ပရသ္မိံ, ပရေသံ ဝါ သမညာ ပရသမညာ, ဝေယျာကရဏေ, ဝေယျာကရဏမဓီတာနံ ဝါ သမညာတျတ္ထော။ ပယုဇ္ဇနံ ပယောဂေါ, ဝိနိယောဂေါ။

တတ္ထ ဝဂ္ဂါနံ ပဌမဒုတိယာ, သကာရော စ အဃောသာ။ ဝဂ္ဂါနံ တတိယစတုတ္ထပဉ္စမာ, ယ ရ လဝ ဟ ဠာ စာတိ ဧကဝီသတိ ဃောသာ နာမ။

(ရူ၊၇။)

ဧတ္ထ စ ဝဂ္ဂါနံ ဒုတိယစတုတ္ထာ ဓနိတာတိပိ ဝုစ္စန္တိ, ဣတရေ သိထိလာတိ။ ဝိနာသော လောပေါ။ ရဿဿရာ သကဒီဃေဟိ အညမညံ သဝဏ္ဏာ နာမ, ယေ သရူပါတိပိ ဝုစ္စန္တိ။ သရာနန္တရိတာနိ ဗျဉ္ဇနာနိ သံယောဂေါ။ ဓာတုပ္ပစ္စယဝိဘတ္တိဝဇ္ဇိတမတ္ထဝံ လိင်္ဂံ။ ဝိဘတျန္တံ ပဒံ။ ဣစ္စေဝမာဒိ။

ဣတိ သညာဝိဓာနံ။

သရသန္ဓိဝိဓာန

အထ သရသန္ဓိ ဝုစ္စတေ။

လောက အဂ္ဂပုဂ္ဂလော, ပညာ ဣန္ဒြိယံ, တီဏိ ဣမာနိ, နော ဟိ ဧတံ, ဘိက္ခုနီ ဩဝါဒေါ, မာတု ဥပဋ္ဌာနံ, သမေတု အာယသ္မာ, အဘိဘူ အာယတနံ, ဓနာ မေ အတ္ထိ, သဗ္ဗေ ဧဝ, တယော အဿု ဓမ္မာ, အသန္တော ဧတ္ထ န ဒိဿန္တိ ဣတီဓ သရာဒိသညာယံ သဗ္ဗသန္ဓိကရဏဋ္ဌာနေ ဗျဉ္ဇနဝိယောဇနတ္ထံ ပရိဘာသမာဟ။

֍ * ၁၂။ ပုဗ္ဗမဓောဌိတမဿရံ သရေန ဝိယောဇယေ။

သရေနာတိ နိဿက္ကေ ကရဏဝစနံ, သဟယောဂေ ဝါ, သန္ဓိတဗ္ဗေ သရသဟိတံ ပုဗ္ဗဗျဉ္ဇနံ အနတိက္ကမန္တော အဓောဌိတမဿရဉ္စ ကတွာ သရတော ဝိယောဇယေတိ သရတော ဗျဉ္ဇနံ ဝိယောဇေတဗ္ဗံ။ ဧတ္ထ စ အဿရဂ္ဂဟဏသာမတ္ထိယေန ‘‘ဗျဉ္ဇန’’န္တိ လဒ္ဓံ။

֍ * ၁၃။ သရာ သရေ လောပံ။

(ရူ၊၈။)

သရာ ခေါ သဗ္ဗေပိ သရေ ပရေ ဌိတေ လောပံ ပပ္ပောန္တိ။ လောပေါတိ အဒဿနံ အနုစ္စာရဏံ။ ဧတ္ထ သရာတိ ကာရိယီနိဒ္ဒေသော။ ဗဟုဝစနံ ပနေတ္ထ ဧကေကသ္မိံ သရေ ပရေ ဗဟူနံ လောပဉာပနတ္ထံ။ သရေတိ နိမိတ္တနိဒ္ဒေသော, နိမိတ္တသတ္တမီ စာယံ, နိမိတ္တောပါဒါနသာမတ္ထိယတော ဝဏ္ဏကာလဗျဝဓာနေ သန္ဓိကာရိယံ န ဟောတိ။ လောပန္တိ ကာရိယနိဒ္ဒေသော, ဣဒံ ပန သုတ္တံ ဥပရိ ပရလောပဝိဓာနတော ပုဗ္ဗလောပဝိဓာနန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ သတ္တမီနိဒ္ဒေသေ ပုဗ္ဗဿေဝ ဝိဓိ, န ပရဿ ဝိဓာနန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

‘‘အဿရံ, အဓောဌိတ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ, သိလိဋ္ဌကထနေ ပရိဘာသမာဟ။

֍ * ၁၄။ နယေ ပရံ ယုတ္တေ။

သရရဟိတံ ခေါ ဗျဉ္ဇနံ အဓောဌိတံ ပရက္ခရံ နယေ ယုတ္တေ ဌာနေတိ ပရနယနံ ကာတဗ္ဗံ။ ဧတ္ထ ယုတ္တဂ္ဂဟဏံ နိဂ္ဂဟီတနိသေဓနတ္ထံ, တေန ‘‘အက္ကောစ္ဆိ မံ အဝဓိ မ’’န္တိအာဒီသု ပရနယနသန္ဒေဟော န ဟောတိ။

လောကဂ္ဂပုဂ္ဂလော, ပညိန္ဒြိယံ, တီဏိမာနိ, နောဟေတံ, ဘိက္ခုနောဝါဒေါ, မာတုပဋ္ဌာနံ, သမေတာယသ္မာ, အဘိဘာယတနံ, ဓနာ မတ္ထိ, သဗ္ဗေဝ, တယဿု ဓမ္မာ, အသန္တေတ္ထ န ဒိဿန္တိ။

ယဿ ဣဒါနိ, သညာ ဣတိ, ဆာယာ ဣဝ, ကထာ ဧဝ ကာ, ဣတိ အပိ, အဿမဏီ အသိ, စက္ခု ဣန္ဒြိယံ, အကတညူ အသိ, အာကာသေ ဣဝ, တေ အပိ, ဝန္ဒေ အဟံ, သော အဟံ, စတ္တာရော ဣမေ, ဝသလော ဣတိ, မောဂ္ဂလ္လာနော အာသိ ဗီဇကော, ပါတော ဧဝါတီဓ ပုဗ္ဗလောပေ သမ္ပတ္တေ ‘‘သရေ’’တိ အဓိကာရော, ဣဓ ပန ‘‘အတ္ထဝသာ ဝိဘတ္တိဝိပရိဏာမော’’တိ ကတွာ ‘‘သရော, သရမှာ, လောပ’’န္တိ စ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၁၅။ ဝါ ပရော အသရူပါ။

(ရူ၊၉။)

အသမာနရူပမှာ သရမှာ ပရော သရော လောပံ ပပ္ပောတိ ဝါ။ သမာနံ ရူပံ အဿာတိ သရူပေါ, န သရူပေါ အသရူပေါ, အသဝဏ္ဏော။ ယသ္မာ ပန မရိယာဒါယံ, အဘိဝိဓိမှိ စ ဝတ္တမာနော အာဥပသဂ္ဂေါ ဝိယ ဝါသဒ္ဒေါ ဒွိဓာ ဝတ္တတေ, ကတ္ထစိ ဝိကပ္ပေ, ကတ္ထစိ ယထာဝဝတ္ထိတရူပပရိဂ္ဂဟေ, ဣဓ ပန ပစ္ဆိမေ, တတော နိစ္စမနိစ္စမသန္တဉ္စ ဝိဓိမေတ္ထ ဝါသဒ္ဒေါ ဒီပေတိ။ ‘‘နယေ ပရံ ယုတ္တေ’’တိ ပရံ နေတဗ္ဗံ။

ယဿဒါနိ ယဿ ဣဒါနိ, သညာတိ သညာ ဣတိ, ဆာယာဝ ဆာယာ ဣဝ, ကထာဝ ကာ ကထာ ဧဝ ကာ, ဣတီပိ ဣတိ အပိ, အဿမဏီသိ အဿမဏီ အသိ။ စက္ခုန္ဒြိယ မိတိ နိစ္စံ။ အကတညူသိ အကတညူ အသိ, အာကာသေဝ အာကာသေ ဣဝ, တေပိ တေ အပိ, ဝန္ဒေဟံ ဝန္ဒေ အဟံ, သောဟံ သော အဟံ, စတ္တာရောမေ စတ္တာရော ဣမေ, ဝသလောတိ ဝသလော ဣတိ, မောဂ္ဂလ္လာနောသိ ဗီဇကော မောဂ္ဂလ္လာနော အာသိ ဗီဇကော, ပါတောဝ ပါတော ဧဝ။

ဣဓ န ဘဝတိ – ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ, သဒ္ဓိန္ဒြိယံ, သတ္တုတ္တမော, ဧကူနဝီသတိ, ယဿေတေ, သုဂတောဝါဒေါ, ဒိဋ္ဌာသဝေါ, ဒိဋ္ဌောဃော, စက္ခာယတနံ, တံ ကုတေတ္ထ လဗ္ဘာ ဣစ္စာဒိ။

ဘဝတိ စ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသာယ။

အဝဏ္ဏတော သရောဒါနီ-တီဝေဝါဒိံ ဝိနာ ပရော။

န လုပ္ပတညတော ဒီဃော၊ အာသေဝါဒိဝိဝဇ္ဇိတော။

(ရူ၊၁၀။)

ဗန္ဓုဿ ဣဝ, ဥပ ဣက္ခတိ, ဥပ ဣတော, အဝ ဣစ္စ, ဇိန ဤရိတံ, န ဥပေတိ, စန္ဒ ဥဒယော, ယထာ ဥဒကေ ဣတီဓ ပုဗ္ဗာဝဏ္ဏဿရာနံ လောပေ ကတေ ‘‘ပရော, အသရူပေ’’တိ စ ဝတ္တတေ, တထာ ‘‘ဣဝဏ္ဏော ယံ နဝါ’’တိ ဣတော ဣဝဏ္ဏဂ္ဂဟဏဉ္စ, ‘‘ဝမောဒုဒန္တာန’’န္တိ ဣတော ဥဂ္ဂဟဏဉ္စ သီဟဂတိယာ ဣဓာနုဝတ္တေတဗ္ဗံ။

֍ * ၁၆။ ကွစာသဝဏ္ဏံ လုတ္တေ။

ဣဝဏ္ဏဘူတော, ဥကာရဘူတော စ ပရော သရော အသရူပေ ပုဗ္ဗဿရေ လုတ္တေ ကွစိ အသဝဏ္ဏံ ပပ္ပောတိ။ နတ္ထိ သဝဏ္ဏာ ဧတေသန္တိ အသဝဏ္ဏာ, ဧကာရောကာရာ, တတ္ထ ဌာနာသန္နဝသေန ဣဝဏ္ဏုကာရာနမေကာရောကာရာ ဟောန္တိ။

ဗန္ဓုဿေဝ, ဥပေက္ခတိ, ဥပေတော, အဝေစ္စ, ဇိနေရိတံ, နောပေတိ, စန္ဒောဒယော, ယထောဒကေ။ ကွစီတိ ကိံ? တတြိမေ, ယဿိန္ဒြိယာနိ, မဟိဒ္ဓိကော, သဗ္ဗီတိယော, တေနုပသင်္ကမိ, လောကုတ္တရော။ လုတ္တေတိ ကိံ? ဆ ဣမေ ဓမ္မာ, ယထာ ဣဒံ, ကုသလဿ ဥပသမ္ပဒါ။ အသရူပေတိ ကိံ? စတ္တာရိမာနိ, မာတုပဋ္ဌာနံ။

ဧတ္ထ စ သတိပိ ဟေဋ္ဌာ ဝါဂ္ဂဟဏေ ကွစိကရဏတော အဝဏ္ဏေ ဧဝ လုတ္တေ ဣဓ ဝုတ္တဝိဓိ ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တတော ဣဓ န ဘဝတိ – ဒိဋ္ဌုပါဒါနံ, ပဉ္စဟုပါလိ, မုဒိန္ဒြိယံ, ယော မိဿရောတိ။

(ရူ၊၁၁။)

တတြ အယံ, ဗုဒ္ဓ အနုဿတိ, သ အတ္ထိကာ, ပညဝါ အဿ, တဒါ အဟံ, ယာနိ ဣဓ ဘူတာနိ, ဂစ္ဆာမိ ဣတိ, အတိ ဣတော, ကိကီ ဣဝ, ဗဟု ဥပကာရံ, မဓု ဥဒကံ, သု ဥပဓာရိတံ, ယောပိ အယံ, ဣဒါနိ အဟံ, သစေ အယံ, အပ္ပဿုတော အယံ, ဣတရ ဣတရေန, သဒ္ဓါ ဣဓ ဝိတ္တံ, ကမ္မ ဥပနိဿယော, တထာ ဥပမံ, ရတ္တိ ဥပရတော, ဝိ ဥပသမော ဣစ္စတြ ပုဗ္ဗဿရာနံ လောပေ ကတေ –

‘‘ကွစီ’’တိ အဓိကာရော, ‘‘ပရော, လုတ္တေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၇။ ဒီဃံ။

သရော ခေါ ပရော ပုဗ္ဗဿရေ လုတ္တေ ကွစိ ဒီဃဘာဝံ ပပ္ပောတီတိ ဌာနာသန္နဝသေန ရဿဿရာနံ သဝဏ္ဏဒီဃော။

တတြာယံ, ဗုဒ္ဓါနုဿတိ, သာတ္ထိကာ, ပညဝါဿ, တဒါဟံ, ယာနီဓ ဘူတာနိ, ဂစ္ဆာမီတိ, အတီတော, ကိကီဝ, ဗဟူပကာရံ, မဓူဒကံ, သူပဓာရိတံ, ယောပါယံ, ဣဒါနာဟံ, သစာယံ, အပ္ပဿုတာယံ, ဣတရီတရေန, သဒ္ဓီဓ ဝိတ္တံ, ကမ္မူပနိဿယော, တထူပမံ, ရတ္တူပရတော, ဝူပသမော။

ကွစီတိ ကိံ? အစိရံ ဝတ’ယံ ကာယော, ကိမ္ပိမာယ, တီဏိမာနိ, ပဉ္စသုပါဒါနက္ခန္ဓေသု, တဿတ္ထော, ပဉ္စင်္ဂိကော, မုနိန္ဒော, သတိန္ဒြိယံ, လဟုဋ္ဌာနံ, ဂစ္ဆာမဟံ, တတြိဒံ, ပဉ္စဟုပါလိ, နတ္ထညံ။ လုတ္တေတိ ကိံ? ယထာ အယံ, နိမိ ဣဝ ရာဇာ, ကိကီ ဣဝ, သု ဥပဓာရိတံ။

(ရူ၊၁၂။)

လောကဿ ဣတိ, ဒေဝ ဣတိ, ဝိ အတိ ပတန္တိ, ဝိ အတိ နာမေန္တိ, သံဃာဋိ အပိ, ဇီဝိတဟေတု အပိ, ဝိဇ္ဇု ဣဝ, ကိံသု ဣဓ ဝိတ္တံ, သာဓု ဣတိ ဣတီဓ ပရဿရာနံ လောပေ ကတေ –

‘‘လုတ္တေ, ဒီဃ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၈။ ပုဗ္ဗော စ။

ပုဗ္ဗော သရော ပရဿရေ လုတ္တေ ကွစိဒီဃံ ပပ္ပောတိ။ စဂ္ဂဟဏံ လုတ္တဒီဃဂ္ဂဟဏာနုကဍ္ဎနတ္ထံ, တံ ‘‘စာနုကဍ္ဎိတမုတ္တရတြ နာနုဝတ္တတေ’’တိ ဉာပနတ္ထံ။

လောကဿာတိ, ဒေဝါတိ, ဝီတိပတန္တိ, ဝီတိနာမေန္တိ, သံဃာဋီပိ, ဇီဝိတဟေတူပိ, ဝိဇ္ဇူဝ, ကိံသူဓ ဝိတ္တံ, သာဓူတိ။

ကွစီတိ ကိံ? ယဿဒါနိ, ဣတိဿ, ဣဒါနိပိ, တေသုပိ, စက္ခုန္ဒြိယံ, ကိန္နုမာဝ။

အဓိဂတော ခေါ မေ အယံ ဓမ္မော, ပုတ္တော တေ အဟံ, တေ အဿ ပဟီနာ, ပဗ္ဗတေ အဟံ, ယေ အဿ ဣတီဓ ပုဗ္ဗလောပေ သမ္ပတ္တေ –

֍ * ၁၉။ ယမေဒန္တဿာဒေသော။

ဧကာရဿ ပဒန္တဘူတဿ ဌာနေ သရေ ပရေ ကွစိ ယကာရာဒေသော ဟောတိ။ အကာရေမေတေယေသဒ္ဒါဒိဿေဝါယံ ဝိဓိ, ယန္တိ ယံ ရူပံ, ဧ ဧဝ အန္တော ဧဒန္တော, အာဒေသိဋ္ဌာနေ အာဒိဿတီတိ အာဒေသော။ ‘‘ဗျဉ္ဇနေ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘ဒီဃ’’န္တိ ဒီဃော။

(ရူ၊၁၃။)

အဓိဂတော ခေါ မျာယံ ဓမ္မော, ပုတ္တော တျာဟံ, တျာဿ ပဟီနာ, ပဗ္ဗတျာဟံ, ယျာဿ။

ကွစီတိ ကိံ? တေ နာဂတာ, ပုတ္တာ မတ္ထိ။ အန္တဂ္ဂဟဏံ ကိံ? ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေန္တော, ဒမေန္တော စိတ္တံ။

ယာဝတကော အဿ ကာယော, တာဝတကော အဿ ဗျာမော, ကော အတ္ထော, အထ ခေါ အဿ, အဟံ ခေါ အဇ္ဇ, ယော အယံ, သော အဿ, သော ဧဝ, ယတော အဓိကရဏံ, အနု အဒ္ဓမာသံ, အနု ဧတိ, သု အာဂတံ, သု အာကာရော, ဒု အာကာရော, စက္ခု အာပါထံ, ဗဟု အာဗာဓော, ပါတု အကာသိ, န တု ဧဝါတီဓ –

֍ * ၂၀။ ဝမောဒုဒန္တာနံ။

ဩကာရုကာရာနံ အန္တဘူတာနံ သရေ ပရေ ကွစိ ဝကာရာဒေသော ဟောတိ။ က ခ ယ တသဒ္ဒါဒိဩကာရဿေဒံ ဂဟဏံ။

ယာဝတကွဿ ကာယော, တာဝတကွဿ ဗျာမော, ကွတ္ထော, အထ ခွဿ, အဟံ ခွဇ္ဇ, ယွာယံ, သွဿ, သွေဝ, ယတွာဓိကရဏံ, အနွဒ္ဓမာသံ, အနွေဘိ, သွာဂတံ, သွာကာရော, ဒွါကာရော, စက္ခွာပါထံ, ဗဟွာဗာဓော, ပါတွာကာသိ, န တွေဝ။

ကွစီတိ ကိံ? ကော အတ္ထော, အထ ခေါ အညတရာ, ယောဟံ, သောဟံ, စတ္တာရောမေ, သာဂတံ, သာဓာဝုသော, ဟောတူတိ။ အန္တဂ္ဂဟဏံ ကိံ? သဝနီယံ, ဝိရဝန္တိ။

(ရူ၊၁၄။)

ပဋိသန္ထာရဝုတ္တိ အဿ, သဗ္ဗာ ဝိတ္တိ အနုဘုယျတေ, ဝိ အဉ္ဇနံ, ဝိ အာကတော, နဒီ အာသန္နော ဣတီဓ မဏ္ဍူကဂတိယာ ‘‘အသရူပေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၁။ ဣဝဏ္ဏော ယံ နဝါ။

ပုဗ္ဗော ဣဝဏ္ဏော အသရူပေ သရေ ပရေ ယကာရံ ပပ္ပောတိ နဝါ။ ဣ ဧဝ ဝဏ္ဏော ဣဝဏ္ဏော, နဝါသဒ္ဒေါ ကွစိသဒ္ဒပရိယာယော။

ပဋိသန္ထာရဝုတျဿ, သဗ္ဗာ ဝိတျာနုဘုယျတေ, ဗျဉ္ဇနံ, ဗျာကတော, နဒျာသန္နော။

နဝါတိ ကိံ? ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ, တာနိ အတ္တနိ, ဂစ္ဆာမဟံ, မုတ္တစာဂီ အနုဒ္ဓတော။ အသရူပေတိ ကိံ? ဣတိဟိဒံ, အဂ္ဂီဝ, အတ္ထီတိ။

အတိ အန္တံ, အတိ ဩဒါတာ, ပတိ အယော, ပတိ အာဟရတိ, ပတိ ဧတိ, ဣတိ အဿ, ဣတိ ဧတံ, ဣတိအာဒိ ဣတီဓ ‘‘ဣဝဏ္ဏော ယံ နဝါ’’တိ ယကာရာဒေသေ သမ္ပတ္တေ –

֍ * ၂၂။ သဗ္ဗော စန္တိ။

အတိပတိဣတီနံ တိသဒ္ဒဿေဒံ ဂဟဏံ။

သဗ္ဗော တိဣစ္စေသော သဒ္ဒေါ သရေ ပရေ ကွစိ စကာရံ ပပ္ပောတိ။ တီတိ နိဒ္ဒေသတော အကတယကာရဿေဝါယံ ဝိဓိ, ဣတရထာ ကွစိဂ္ဂဟဏဿ စ ‘‘အတိဿ စန္တဿာ’’တိသုတ္တဿ စ နိရတ္ထကတာ သိယာ။ ‘‘ပရဒွေဘာဝေါ ဌာနေ’’တိ ဒွိတ္တံ။

(ရူ၊၁၅။)

အစ္စန္တံ, အစ္စောဒါတာ, ပစ္စယော, ပစ္စာဟရတိ, ပစ္စေတိ, ဣစ္စဿ, ဣစ္စေတံ, ဣစ္စာဒိ။

ကွစီတိ ကိံ? ဣတိဿ, ဣတိ အာကင်္ခမာနေန။

‘‘တေ န ဝါဣဝဏ္ဏေ’’တိ ဣတော ‘‘န ဣဝဏ္ဏေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၃။ အတိဿ စန္တဿ။

အတိဣစ္စေတဿ အန္တဘူတဿ တိသဒ္ဒဿ ဣဝဏ္ဏေ ပရေ ‘‘သဗ္ဗော စံ တီ’’တိ ဝုတ္တရူပံ န ဟောတိ။ အတိဿာတိ အတိဥပသဂ္ဂါနုကရဏမေတံ။ တေနေဝေတ္ထ ဝိဘတ္တိလောပါဘာဝေါ။ ဧတ္ထ စ အန္တသဒ္ဒေါ သဒ္ဒဝိဓိနိသေဓပ္ပကရဏတော အတိသဒ္ဒန္တဘူတံ တိသဒ္ဒမေဝ ဝဒတိ, န ဣဝဏ္ဏန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, ဣတရထာ ဣဒံ သုတ္တမေဝ နိရတ္ထကံ သိယာ။

‘‘ဣဝဏ္ဏော ယံ နဝါ’’တီဓ၊ အသရူပါဓိကာရတော။

ဣဝဏ္ဏဿ သရူပသ္မိံ၊ ယာဒေသော စ န သမ္ဘဝေ။

စကာရော အနုတ္တသမုစ္စယတ္ထော, တေန ဣတိပတီနမန္တဿ စ န ဟောတိ။ အတိ ဣသိဂဏော အတီသိဂဏော, ဧဝံ အတီတော, အတီရိတံ, ဣတီတိ, ဣတီဒံ, ပတီတော။

အဘိ အက္ခာနံ, အဘိ ဥဂ္ဂတော, အဘိ ဩကာသော ဣတီဓ ယကာရေ သမ္ပတ္တေ –

‘‘သရေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၄။ အဗ္ဘော အဘိ။

အဘိဣစ္စေတဿ သဗ္ဗဿ သရေ ပရေ အဗ္ဘာဒေသော ဟောတိ။

‘‘အဘီ’’တိ ပဌမန္တဿ၊ ဝုတ္တိယံ ဆဋ္ဌိယောဇနံ။

အာဒေသာပေက္ခတော ဝုတ္တံ၊ ‘‘အံမော’’တိအာဒိကေ ဝိယ။

(ရူ၊၁၆။)

ပုဗ္ဗဿရလောပေါ, အဗ္ဘက္ခာနံ, အဗ္ဘုဂ္ဂတော, အဗ္ဘောကာသော။

အဓိ အဂမာ, အဓိ ဥပဂတော, အဓိ ဩဂါဟေတွာ ဣတီဓ

֍ * ၂၅။ အဇ္ဈော အဓိ။

အဓိဣစ္စေတဿ သဗ္ဗဿ သရေ ပရေ အဇ္ဈာဒေသော ဟောတိ။ အဇ္ဈဂမာ, အဇ္ဈုပဂတော, အဇ္ဈောဂါဟေတွာ။

အဘိ ဣစ္ဆိတံ, အဓိ ဤရိတံ ဣတီဓ

‘‘အဗ္ဘော အဘိ, အဇ္ဈော အဓီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၆။ တေ န ဝါ ဣဝဏ္ဏေ။

တေ စ ခေါ အဘိအဓိဣစ္စေတေ ဥပသဂ္ဂါ ဣဝဏ္ဏေ ပရေ အဗ္ဘော အဇ္ဈောဣတိ ဝုတ္တရူပါ န ဟောန္တိ ဝါ။ သရလောပပရနယနာနိ။ အဘိစ္ဆိတံ, အဓီရိတံ။ ဝါတိ ကိံ? အဗ္ဘီရိတံ, အဇ္ဈိဏမုတ္တော, အဇ္ဈိဋ္ဌော။

ဧကမိဓ အဟန္တီဓ

֍ * ၂၇။ ဒေါ ဓဿ စ။

ဓဣစ္စေတဿ သရေ ပရေ ကွစိ ဒကာရော ဟောတိ။ ဧကသဒ္ဒတော ပရဿ ဣဓဿ ဓကာရဿေဝါယံ, သရလောပဒီဃာ။ ဧကမိဒါဟံ။ ကွစီတိ ကိံ? ဣဓေဝ။

စသဒ္ဒေန ကွစိ သာဓုဿ ဓဿ ဟကာရော, ယထာ – သာဟု ဒဿနံ။

ယထာ ဧဝ တထာ ဧဝါတီဓ

‘‘နဝါ’’တိ ဝတ္တတေ, ‘‘သရမှာ’’တိ စ။

(ရူ၊၁၇။)

֍ * ၂၈။ ဧဝါဒိဿ ရိ ပုဗ္ဗော စ ရဿော။

ယထာတထာဒွယပရဿေဒံ ဂဟဏံ။ ဒီဃသရမှာ ပရဿ ဧဝသဒ္ဒါဒိဘူတဿ ဧကာရဿ ရိကာရော ဟောတိ, ပုဗ္ဗော စ သရော ရဿော ဟောတိ နဝါ။ ယထရိဝ, တထရိဝ။ နဝါတိ ကိံ? ယထေဝ, တထေဝ။

တိ အန္တံ,တိ အဒ္ဓံ, အဂ္ဂိ အဂါရေ, သတ္တမီ အတ္ထေ, ပဉ္စမီ အန္တံ, ဒု အင်္ဂိကံ, ဘိက္ခု အာသနေ, ပုထု အာသနေ, သယမ္ဘူ အာသနေ ဣတီဓ ယဝါဒေသေသု သမ္ပတ္တေသု –

‘‘သညာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၉။ ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာ ဈလာ။

ဣဝဏ္ဏဥဝဏ္ဏဣစ္စေတေ ယထာက္ကမံ ဈလသညာ ဟောန္တိ။ ဝဏ္ဏဂ္ဂဟဏံ သဝဏ္ဏဂ္ဂဟဏတ္ထံ။

ဈလသညာ ပသညာဝ၊ န လိင်္ဂန္တံဝ နိဿိတာ။

အာချာတေ လိင်္ဂမဇ္ဈေ စ၊ ဒွိလိင်္ဂန္တေ စ ဒဿနာ။

֍ * ၃၀။ ဈလာနမိယုဝါ သရေ ဝါ။

ဈလဣစ္စေတေသံ ဣယဥဝဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ သရေ ပရေ, သရလောပေါ။

တိယန္တံ, တိယဒ္ဓံ, အဂ္ဂိယာဂါရေ, သတ္တမိယတ္ထေ, ပဉ္စမိယန္တံ, ဒုဝင်္ဂိကံ, ဘိက္ခုဝါသနေ, ပုထုဝါသနေ, သယမ္ဘုဝါသနေ။ ဝါတိ ကိံ? အဂျာဂါရေ, သတ္တမီအတ္ထေ, ဘိက္ခုအာသနေ နိသီဒတိ။

ဂေါ အဇိနံ, ဂေါ ဧဠကံ ဣတီဓ

‘‘ဂေါ, အဝေါ, သမာသေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၁၈။)

֍ * ၃၁။ ဩ သရေ စ။

ဂေါဣစ္စေတဿ ဩကာရဿ သရေ ပရေ အဝါဒေသော ဟောတိ သမာသေ။ ဂဝါဇိနံ, ဂဝေဠကံ။ စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ဥဝဏ္ဏဿ ဥဝအဝါဒေသာ။ ယထာ – ဘုဝိ, ပသဝေါ။

ပုထ ဧဝါတီဓ

֍ * ၃၂။ ဂေါ သရေ ပုထဿာဂမော ကွစိ။

ပုထဣစ္စေတဿ နိပါတဿ အန္တေ ကွစိ ဂကာရာဂမော ဟောတိ သရေ ပရေ။ အာဂစ္ဆတီတိ အာဂမော, အသန္တုပ္ပတ္တိ အာဂမော။ ဧတ္ထ စ ‘‘သရေ’’တိ နိမိတ္တာသန္နဝသေန ပုထဿ အန္တေတိ လဗ္ဘတိ။ ပုထဂေဝ, ပုထ ဧဝ။

ပါ ဧဝါတီဓ

‘‘သရေ, ဂေါ, အာဂမော, ကွစီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၃။ ပါဿ စန္တော ရဿော။

ပါဣစ္စေတဿ အန္တေ သရေ ပရေ ကွစိ ဂကာရာဂမော ဟောတိ, ပါဿ အန္တော စ သရော ရဿော ဟောတိ။ ပဂေဝ ဝုတျဿ, ပါ ဧဝ။

‘‘ဝါ, သရေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၄။ ယဝ မ ဒ န တ ရ လာ စာဂမာ။

သရေ ပရေ ယကာရာဒယော အဋ္ဌ အာဂမာ ဟောန္တိ ဝါ။ စသဒ္ဒေန ဂကာရာဂမော စ, ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။

(ရူ၊၁၉။)

တတ္ထ ယကာရာဂမော ယထာဒိဘော ဣကာရေကာရာဒီသု။ ယထာ ဣဒံ ယထယိဒံ, ဗျဉ္ဇနေတိ အဓိကိစ္စ ‘‘ရဿ’’န္တိ ရဿတ္တံ, ယထာ ဣဒံ ဝါ, ယထာ ဧဝ, ယထာယေဝ, ယထေဝ, ဧဝံ မာယိဒံ, မာယေဝံ, တံယိဒံ, တံယေဝ, နယိဒံ, နယိမဿ, နယိမာနိ, နဝယိမေ ဓမ္မာ, ဗုဒ္ဓါနံယေဝ, သန္တိယေဝ, ဗောဓိယာယေဝ, သတိယေဝ, ပထဝီယေဝ, ဓာတုယေဝ, တေသုယေဝ, သောယေဝ, ပါဋိယေက္ကံ။

တထာ သရေ ဝိပရိယာဒိတော စ။ ဝိ အဉ္ဇနာ ဝိယဉ္ဇနာ, ဗျဉ္ဇနာ ဝါ, ဧဝံ ဝိယာကာသိ, ဗျာကာသိ။ ပရိအန္တံ ပရိယန္တံ, ဧဝံ ပရိယာဒါနံ, ပရိယုဋ္ဌာနံ, ပရိယေသတိ, ပရိယောသာနမိတိ နိစ္စံ။ နိ အာယောဂေါ နိယာယောဂေါ။ ဣဓ န ဘဝတိ, ပရိက္ခတော, ဥပပရိက္ခတိ။

ဝကာရော တိသဒ္ဒါဒိတော အဝဏ္ဏုကာရေသု။ တိ အင်္ဂုလံ တိဝင်္ဂုလံ, ဧဝံ တိဝင်္ဂိကံ, ဘူဝါဒယော, မိဂီ ဘန္တာ ဝုဒိက္ခတိ, ပဝုစ္စတိ, ပါဂုညဝုဇုတာ။

မကာရော လဟုပ္ပဘုတိတော သရေ ဆန္ဒာနုရက္ခဏာဒိမှိ။ လဟု ဧဿတိ လဟုမေဿတိ, ဧဝံ ဂရုမေဿတိ, ဣဓမာဟု, ကေန တေ ဣဓ မိဇ္ဈတိ, ဘဒြော ကသာမိဝ, အာကာသေ မဘိပူဇယိ, ဧကမေကဿ, ယေန မိဓေကစ္စေ, အာသတိမေဝ။

(ရူ၊၂၀။)

ဒကာရော ဥဥပသဂ္ဂ သကိ ကေနစိ ကိဉ္စိ ကိသ္မိဉ္စိ ကောစိ သမ္မာ ယာဝ တာဝ ပုန ယ တေ’တတ္တသာဒီဟိ။ ဥဥပသဂ္ဂတော နိစ္စံ, ဥ အဂ္ဂေါ ဥဒဂ္ဂေါ, ဧဝံ ဥဒယော, ဥဒပါဒိ, ဥဒါဟဋံ, ဥဒိတော, ဥဒီရိတံ, ဥဒေတိ။

နိပါတတော စ, သကိ ဧဝ သကိဒေဝ, ဧဝံ သကဒါဂါမိ, မဟာဝုတ္တိသုတ္တေန ဣကာရဿ အကာရော။ တထာ ကေနစိဒေဝ, ကိဉ္စိဒေဝ, ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ, ကောစိဒေဝ, သမ္မာ အတ္ထော သမ္မဒတ္ထော, ရဿတ္တံ။ ဧဝံ သမ္မဒက္ခာတော, သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တာနံ, သမ္မဒေဝ, ယာဝဒတ္ထံ, ယာဝဒေဝ, တာဝဒေဝ, ပုနဒေဝ။

နာမတော, ယဒတ္ထံ, တဒတ္ထံ, ယဒန္တရာ, တဒန္တရာ, တဒင်္ဂဝိမုတ္တိ, ဧတဒတ္ထံ, အတ္တဒတ္ထံ, သဒတ္ထပသုတော သိယာ။ ယတေတတ္တသေဟိ သမာသေယေဝ။

အာဒိသဒ္ဒေန အညဒတ္ထံ, မနသာဒညာ ဝိမုတ္တာနံ, ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ, အဟုဒေဝ ဘယံ။

ဝါတိ ကိံ? ကေနစိ အတ္ထကာမေန, သမ္မာ အညာယ, ယာဝါဟံ, တာဝါဟံ, ပုနာပရံ, အတ္တတ္ထံ။

နကာရော အာယတာဒိမှိ။ ဣတော အာယတိ ဣတော နာယတိ, စိရံ နာယတိ။

တကာရော ယသ္မာ တသ္မာ အဇ္ဇာဒိတော ဣဟဂ္ဂါဒိမှိ။ ယသ္မာတိဟ, တသ္မာတိဟ, အဇ္ဇတဂ္ဂေ။

(ရူ၊၂၁။)

ရကာရော နိ ဒုပါတု ပုန ဓီ ပါတ စတုရာဒိတော။ နိ အန္တရံ နိရန္တရံ, ဧဝံ နိရာလယော, နိရိန္ဓနော, နိရီဟကံ, နိရုတ္တရော, နိရောဇံ။ ဒု အတိက္ကမော ဒုရတိက္ကမော, ဒုရာဂတံ, ဒုရုတ္တံ။ ပါတုရဟောသိ, ပါတုရဟေသုံ။ ပုနရာဂစ္ဆေယျ, ပုနရုတ္တံ, ပုနရေဝ, ပုနရေတိ။ ဓိရတ္ထု။ ပါတရာသော။

စတုသဒ္ဒါဒိတော, စတုရင်္ဂိကံ, စတုရာရက္ခာ, စတုရိဒ္ဓိပါဒပဋိလာဘော, စတုရောဃနိတ္ထရဏတ္ထံ။ ဘတ္တုရတ္ထေ, ဝုတ္တိရေသာ, ပထဝီဓာတုရေဝေသာ။

တထာ သရတော ဣဝေဝေသု ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ။ နက္ခတ္တရာဇာရိဝ တာရကာနံ, ဝိဇ္ဇုရိဝဗ္ဘကူဋေ, အာရဂ္ဂေရိဝ သာသပေါ, သာသပေါရိဝ အာရဂ္ဂေ, ဥသဘောရိဝ, သဗ္ဘိရေဝ သမာသေထ။

ဝါတိ ကိံ? ဒွါဓိဋ္ဌိတံ, ပါတွာကာသိ, ပုနပိ။

လကာရော ဆသင်္ချာဟိ။ လဠာနမဝိသေသော။ ဆ အဘိညာ ဆဠဘိညာ, ဆဠင်္ဂံ, ဆဠာသီတိ, ဆဠံသာ, သဠာယတနံ။

ဝါတိ ကိံ? ဆ အဘိညာ။

ဣတိ သရသန္ဓိဝိဓာနံ နိဋ္ဌိတံ။

(ရူ၊၂၂။)

ပကတိသန္ဓိဝိဓာန

အထ သရာနမေဝ သန္ဓိကာရိယေ သမ္ပတ္တေ ပကတိဘာဝေါ ဝုစ္စတေ။

‘‘သရာ, ပကတီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၅။ သရေ ကွစိ။

သရာ ခေါ သရေ ပရေ ကွစိ ဆန္ဒဘေဒါသုခုစ္စာရဏဋ္ဌာနေ, သန္ဓိစ္ဆာရဟိတဋ္ဌာနေ စ ပကတိရူပါနိ ဟောန္တိ, န လောပါဒေသဝိကာရမာပဇ္ဇန္တေတိ အတ္ထော။

တတ္ထ ပကတိဋ္ဌာနံ နာမ အာလပနန္တာ အနိတိသ္မိံ အစ္ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ အသမာသေ ပဒန္တဒီဃာ စ ဣကာရုကာရာ စ နာမပဒန္တာတီတကြိယာဒိမှီတိ ဧဝမာဒိ။

အာလပနန္တေသု တာဝ – ကတမာ စာနန္ဒ အနိစ္စသညာ, ကတမာ စာနန္ဒ အာဒီနဝသညာ, သာရိပုတ္တ ဣဓေကစ္စော, ဧဟိ သိဝိက ဥဋ္ဌေဟိ, ဥပါသကာ ဣဓေကစ္စော, ဘောတိ အယျေ, ဘိက္ခု အရောဂံ တဝ သီလံ, သိဉ္စ ဘိက္ခု ဣမံ နာဝံ, ဘိက္ခဝေ ဧဝံ ဝဒါမိ, ပဉ္စိမေ ဂဟပတယော အာနိသံသာ ဣစ္စေဝမာဒီသု ပကတိဘာဝေါ, ပုဗ္ဗဿရလောပယဝါဒေသာဒယော န ဟောန္တိ။

ကွစိဂ္ဂဟဏေန ဣတိသ္မိံ ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ သန္ဓိ ဟောတိ, ယထာ – သက္ကာ ဒေဝီတိ, နမော တေ ဗုဒ္ဓ ဝီရတ္ထု။

သရေတိ ကိံ? သာဓု မဟာရာဇာတိ, ဧဝံ ကိရ ဘိက္ခူတိ။

(ရူ၊၂၃။)

အသမာသေ ပဒန္တဒီဃေသု – အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဂါထာ အဇ္ဈဘာသိ, ဒေဝါ အာဘဿရာ ယထာ, တေဝိဇ္ဇာ ဣဒ္ဓိပ္ပတ္တာ စ, ဘဂဝါ ဥဋ္ဌာယာသနာ, ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ, အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ, ဂန္တွာ ဩလောကေန္တော, ဘူတဝါဒီ အတ္ထဝါဒီ, ယံ ဣတ္ထီ အရဟာ အဿ, သာမာဝတီ အာဟ, ပါပကာရီ ဥဘယတ္ထ တပ္ပတိ, နဒီ ဩတ္ထရတိ, ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ, ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ, ဘိက္ခူဥဇ္ဈာယိံသု, ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု, ဣမသ္မိံ ဂါမေ အာရက္ခကာ, သဗ္ဗေ ဣမေ, ကတမေ ဧကာဒသ, ဂမ္ဘီရေ ဩဒကန္တိကေ, အပ္ပမာဒေါ အမတပဒံ, သံဃော အာဂစ္ဆတု, ကော ဣမံ ပထဝိံ ဝိစ္စေဿတိ, အာလောကော ဥဒပါဒိ, ဧကော ဧကာယ, စတ္တာရော ဩဃာ။

နိပါတေသုပိ – အရေ အဟမ္ပိ, သစေ ဣမဿ ကာယဿ, နော အဘိက္ကမော, အဟော အစ္ဆရိယော, အထော အန္တော စ, အထ ခေါ အာယသ္မာ, အထော ဩဋ္ဌဝစိတ္တကာ, တတော အာမန္တယီ သတ္ထာ။

ကွစိဂ္ဂဟဏေန အကာရ ဣတီဝေဝေတ္ထာဒီသု သန္ဓိပိ။ ယထာ – အာဂတတ္ထ, အာဂတမှာ, ကတမာဿု စတ္တာရော, အပ္ပဿုတာယံ ပုရိသော, ဣတ္ထီတိ, စ မရီဝ, သဗ္ဗေဝ, သွေဝ, ဧသေဝ နယော, ပရိသုဒ္ဓေတ္ထာယသ္မန္တော, နေတ္ထ, တံ ကုတေတ္ထ လဗ္ဘာ, သစေသ ဗြာဟ္မဏ, တထူပမံ, ယထာဟ။

(ရူ၊၂၄။)

အသမာသေတိ ကိံ? ဇိဝှာယတနံ, အဝိဇ္ဇောဃော, ဣတ္ထိန္ဒြိယံ, အဘိဘာယတနံ, ဘယတုပဋ္ဌာနံ။ အစ္ဆန္ဒာနုရက္ခဏေတိ ကိံ? သဒ္ဓီဓ ဝိတ္တံ ပုရိသဿ သေဋ္ဌံ, ယော မိဿရော။

နာမပဒန္တဣကာရုကာရေသု – ဂါထာဟိ အဇ္ဈဘာသိ, ပုပ္ဖာနိ အာဟရိံသု, သတ္ထု အဒါသိ။

ကွစီတိ ကိံ? မနသာကာသိ။

֍ * ၃၆။ သရာ ပကတိ ဗျဉ္ဇနေ။

သရာ ခေါ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ ပကတိရူပါ ဟောန္တီတိ ယေဘုယျေန ဒီဃရဿလောပေဟိ ဝိကာရာဘာဝေါ။ ယထာ – အစ္စယော, ပစ္စယော, ဘာသတိ ဝါ ကရောတိ ဝါ, ဝေဒနာက္ခန္ဓော, ဘာဂျဝါ, ဘဒြော ကသာမိဝ, ဒီယတိ, တုဏှီဘူတော, သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ။

ဣတိ ပကတိသန္ဓိဝိဓာနံ နိဋ္ဌိတံ။

ဗျဉ္ဇနသန္ဓိဝိဓာန

အထ ဗျဉ္ဇနသန္ဓိ ဝုစ္စတေ။

‘‘ဗျဉ္ဇနေ’’တိ အဓိကာရော, ‘‘သရာ, ကွစီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၇။ ဒီဃံ။

သရာ ခေါ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ ကွစိ ဒီဃံ ပပ္ပောန္တီတိ သုတ္တသုခုစ္စာရဏဆန္ဒာနုရက္ခဏဋ္ဌာနေသု ဒီဃော။

(ရူ၊၂၅။)

တျဿ ပဟီနာ တျာဿ ပဟီနာ, သွဿ သွာဿ, မဓုဝ မညတိ ဗာလော မဓုဝါ မညတီ ဗာလော, တထာ ဧဝံ ဂါမေ မုနီ စရေ, ခန္တီ ပရမံ တပေါ တိတိက္ခာ, န မင်္ကူ ဘဝိဿာမိ, သွာက္ခာတော, ယွာဟံ, ကာမတော ဇာယတီ သောကော, ကာမတော ဇာယတီ ဘယံ, သက္ကော ဥဇူ စ သုဟုဇူ စ, အနူပဃာတော, ဒူရက္ခံ, ဒူရမံ, သူရက္ခံ, ဒူဟရတာ။

ကွစီတိ ကိံ? တျဇ္ဇ, သွဿ, ပတိလိယျတိ။

ယိဋ္ဌံ ဝါ ဟုတံ ဝါ လောကေ, ယဒိ ဝါ သာဝကေ, ပုဂ္ဂလာ ဓမ္မဒသာ တေ, ဘောဝါဒီ နာမ သော ဟောတိ, ယထာဘာဝီ ဂုဏေန သော ဣတီဓ –

ပုဗ္ဗသ္မိံယေဝါဓိကာရေ –

֍ * ၃၈။ ရဿံ။

သရာ ခေါ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ ကွစိ ရဿံ ပပ္ပောန္တီတိ ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ, အာဂမေ, သံယောဂေ စ ရဿတ္တံ။

ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ တာဝ ယိဋ္ဌံဝ ဟုတံဝ လောကေ, ယဒိဝ သာဝကေ, ပုဂ္ဂလ ဓမ္မဒသာ တေ, ဘောဝါဒိ နာမ သော ဟောတိ, ယထာဘာဝိ ဂုဏေန သော။

အာဂမေ ယထယိဒံ, သမ္မဒက္ခာတော။

သံယောဂေ ပရာကမော ပရက္ကမော, အာသာဒေါ အဿာဒေါ, ဧဝံ တဏှက္ခယော, ဈာနဿ လာဘိမှိ, ဝသိမှိ, ထုလ္လစ္စယော။

ကွစီတိ ကိံ? မာယိဒံ, မနသာ ဒညာ ဝိမုတ္တာနံ, ယထာက္ကမံ, အာချာတိကံ, ဒီယျတိ, သူယျတိ။

ဧသော ခေါ ဗျန္တိံ ကာဟိတိ, သော ဂစ္ဆံ န နိဝတ္တတိ ဣစ္စတြ –

တသ္မိံယေဝါဓိကာရေ –

(ရူ၊၂၆။)

֍ * ၃၉။ လောပဉ္စ တတြာကာရော။

သရာ ခေါ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ ကွစိ လောပံ ပပ္ပောန္တိ, တတြ လုတ္တေ ဌာနေ အကာရာဂမော စ ဟောတိ။ ဧတတသဒ္ဒန္တောကာရဿေဝါယံ လောပေါ။

ဧသ ခေါ ဗျန္တိံ ကာဟိတိ, သ ဂစ္ဆံ န နိဝတ္တတိ, ဧဝံ ဧသ ဓမ္မော, ဧသ ပတ္တောသိ, သ မုနိ, သ သီလဝါ။

ကွစီတိ ကိံ? ဧသော ဓမ္မော, သော မုနိ, သော သီလဝါ။

စသဒ္ဒေန ဧတသဒ္ဒန္တဿ သရေပိ ကွစိ လောပေါ။ ယထာ – ဧသ အတ္ထော, ဧသ အာဘောဂေါ, ဧသ ဣဒါနိ။

ဝိပရိဏာမေန ‘‘သရမှာ, ဗျဉ္ဇနဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၀။ ပရဒွေဘာဝေါ ဌာနေ။

သရမှာ ပရဿ ဗျဉ္ဇနဿ ဒွေဘာဝေါ ဟောတိ ဌာနေ။ ဒွိန္နံ ဘာဝေါ ဒွိဘာဝေါ, သော ဧဝ ဒွေဘာဝေါ။

ဧတ္ထ စ ဌာနံ နာမ ရဿာကာရတော ပရံ ပ ပတိ ပဋိကမုကုသ ကုဓ ကီ ဂဟ ဇုတ ဉာသိ သု သမ္ဘူ သရ သသာဒီနမာဒိဗျဉ္ဇနာနံ ဒွေဘာဝံ, တိက တယ တိံသ ဝတာဒီနမာဒိ စ, ဝတု ဝဋုဒိသာဒီနမန္တဉ္စ, ဥ ဒု နိ-ဥပသဂ္ဂ တ စတု ဆ သန္တသဒ္ဒါဒေသာဒိပရဉ္စ, အပဒန္တာ နာကာရဒီဃတော ယကာရာဒိ စ,

ယဝတံ တလနာဒီန-မာဒေသော စ သယာဒိနံ။

သဟ ဓာတွန္တဿာဒေသော၊ သီသကာရော တပါဒိတော။

ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ စ – ဃရ ဈေ ဓံသု ဘမာဒီနမာဒိ စ, ရဿာကာရတော ဝဂ္ဂါနံ စတုတ္ထဒုတိယာ စ ဣစ္စေဝမာဒိ။

(ရူ၊၂၇။)

တတ္ထ ပ ပတိ ပဋီသု တာဝ – ဣဓ ပမာဒေါ ဣဓပ္ပမာဒေါ, ဧဝံ အပ္ပမာဒေါ, ဝိပ္ပယုတ္တော, သုပ္ပသန္နော, သမ္မာ ပဓာနံ သမ္မပ္ပဓာနံ, ရဿတ္တံ, အပ္ပတိဝတ္တိယော, အဓိပတိပ္ပစ္စယော, သုပ္ပတိဋ္ဌိတော, အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော, ဝိပ္ပဋိသာရော, သုပ္ပဋိပန္နော, သုပ္ပဋိပတ္တိ။

ကမာဒိဓာတူသု – ပက္ကမော, ပဋိက္ကမော, ဟေတုက္ကမော, အာကမတိ အက္ကမတိ, ဧဝံ ပရက္ကမတိ, ယထာက္ကမံ။

ပက္ကောသတိ, ပဋိက္ကောသတိ, အနုက္ကောသတိ, အာကောသတိ, အက္ကောသတိ။

အက္ကုဒ္ဓါ, အတိက္ကောဓော။

ဓနက္ကီတော, ဝိက္ကယော, အနုက္ကယော။

ပဂ္ဂဟော, ဝိဂ္ဂဟော, အနုဂ္ဂဟော, နိဂ္ဂဟော, စန္ဒဂ္ဂဟော, ဒိဋ္ဌိဂ္ဂါဟော။

ပဇ္ဇောတော, ဝိဇ္ဇောတတိ, ဥဇ္ဇောတော။

ကတညူ, ဝိညူ, ပညာဏံ, ဝိညာဏံ, အနုညာ, မနုညာ, သမညာ။

အဝဿယော, နိဿယော, သမုဿယော။

အပ္ပဿုတော, ဝိဿုတော, ဗဟုဿုတော, အာသဝါ အဿဝါ။

ပဿမ္ဘန္တော, ဝိဿမ္ဘတိ။

အဋ္ဋဿရော, ဝိဿရတိ, အနုဿရတိ။

ပဿသန္တော, ဝိဿသန္တော, မဟုဿသန္တော, အာသာသော အဿာသော။

အဝိဿဇ္ဇေန္တော, ဝိဿဇ္ဇေန္တော, ပရိစ္စဇန္တော, ဥပဒ္ဒဝေါ, ဥပက္ကိလိဋ္ဌော, မိတ္တဒ္ဒု, အာယဗ္ဗယော, ဥဒဗ္ဗဟိ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၂၈။)

သရမှာတိ ကိံ? သမ္ပယုတ္တော, သမ္ပတိဇာတော, သမ္ပဋိစ္ဆန္နံ, သင်္ကမန္တော, သင်္ဂဟော။

ဌာနေတိ ကိံ? မာ စ ပမာဒေါ, ပတိဂယှတိ, ဝစီပကောပံ ရက္ခေယျ, ယေ ပမတ္တာ ယထာ မတာ, မနောပကောပံ ရက္ခေယျ, ဣဓ မောဒတိ, ပေစ္စ မောဒတိ။

တိကာဒီသု – ကုသလတ္တိကံ, ပီတိတ္တိကံ, ဟေတုတ္တိကံ, ဝေဒနာတ္တိကံ, လောကတ္တယံ, ဗောဓိတ္တယံ, ဝတ္ထုတ္တယံ။ ဧကတ္တိံသ, ဒွတ္တိံသ, စတုတ္တိံသ။ သီလဗ္ဗတံ, သုဗ္ဗတော, သပ္ပီတိကော, သမန္နာဂတော, ပုနပ္ပုနံ ဣစ္စာဒိ။

ဝတု ဝဋု ဒိသာဒီနမန္တေ ယထာ – ဝတ္တတိ, ဝဋ္ဋတိ, ဒဿနံ, ဖဿော ဣစ္စာဒိ။

ဥ ဒု နိ ဥပသဂ္ဂါဒိပရေသု – ဥကံသော ဥက္ကံသော။ ဒုကရံ ဒုက္ကရံ, နိကင်္ခေါ နိက္ကင်္ခေ။

ဧဝံ ဥဂ္ဂတံ, ဒုစ္စရိတံ, နိဇ္ဇဋံ, ဥညာတံ, ဥန္နတိ, ဥတ္တရော, ဒုက္ကရော, နိဒ္ဒရော, ဥန္နတော, ဒုပ္ပညော, ဒုဗ္ဗလော, နိမ္မလော, ဥယျုတ္တော, ဒုလ္လဘော, နိဗ္ဗတ္တော, ဥဿာဟော, ဒုဿဟော, နိဿာရော။

တထာ တက္ကရော, တဇ္ဇော, တန္နိန္နော, တပ္ပဘဝေါ, တမ္မယော။

စတုက္ကံ, စတုဒ္ဒိသံ, စတုပ္ပာဒေါ, စတုဗ္ဗိဓံ, စတုဿာလံ။

ဆက္ကံ, ဆန္နဝုတိ, ဆပ္ပဒိကာ, ဆဗ္ဗဿာနိ။

သက္ကာရော, သက္ကတော, သဒ္ဒိဋ္ဌိ, သပ္ပုရိသော, မဟဗ္ဗလော။

ဌာနေတိ ကိံ? နိကာယော, နိဒါနံ, နိဝါသော, နိဝါတော, တတော, စတုဝီသတိ, ဆသဋ္ဌိ။

(ရူ၊၂၉။)

ယကာရာဒိမှိ – နီယျတိ, သူယျတိ, အဘိဘူယျ, ဝိစေယျ, ဝိနေယျ, ဓေယျံ, နေယျံ, သေယျော, ဇေယျော, ဝေယျာကရဏော။

အာဒိသဒ္ဒေန ဧတ္တော, ဧတ္တာဝတာ။

အနာကာရဂ္ဂဟဏံ ကိံ? မာလာယ, ဒေါလာယ, သမာဒါယ။

ဌာနေတိ ကိံ? ဥပနီယတိ, သူယတိ, တောယံ။

ယဝတမာဒေသေ – ဇာတိ အန္ဓော, ဝိပလိ အာသော, အနိ အာယော, ယဒိ ဧဝံ, အပိ ဧကစ္စေ, အပိ ဧကဒါ ဣစ္စတြ, ဣကာရဿ ‘‘ဣဝဏ္ဏော ယံ နဝါ’’တိ ယကာရေ ကတေ –

‘‘သဗ္ဗဿ သော ဒါမှိ ဝါ’’တိ ဣတော မဏ္ဍူကဂတိယာ ဝါတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၁။ ယဝတံ တလနဒကာရာနံ ဗျဉ္ဇနာနိ စလဉဇကာရတ္တံ။

ယကာရဝန္တာနံ တလနဒကာရာနံ သံယောဂဗျဉ္ဇနာနိ ယထာက္ကမံ စလဉဇကာရတ္တမာပဇ္ဇန္တေ ဝါ။

ကာရဂ္ဂဟဏံ ယဝတံ သကာရ က စ ဋ ပဝဂ္ဂါနံ သကာရကစဋပဝဂ္ဂါဒေသတ္ထံ, တထာ ယဝတံ တ ဓ ဏကာရာနံ ဆ ဈဉကာရာဒေသတ္ထဉ္စ, တတော ယဝတမာဒေသဿ အနေန ဒွိဘာဝေါ။

ဇစ္စန္ဓော, ဝိပလ္လာသော, အညာယော, ယဇ္ဇေဝံ, အပ္ပေကစ္စေ အပ္ပေကဒါ။

ဝါတိ ကိံ? ပဋိသန္ထာရဝုတျဿ, ဗာလျံ, အာလသျံ။

သရမှာတိ ကိံ? အဉာယော, အာကာသာနဉ္စာယတနံ။

တပါဒိတော သိမှိ – တပဿီ, ယသဿီ။

(ရူ၊၃၀။)

ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ – နပ္ပဇ္ဇဟေ ဝဏ္ဏဗလံ ပုရာဏံ, ဥဇ္ဇုဂတေသု သေယျော, ဂစ္ဆန္တိ သုဂ္ဂတိန္တိ။

ဝဂ္ဂစတုတ္ထဒုတိယေသု ပန တသ္မိံယေဝါဓိကာရေ ‘‘ပရဒွေဘာဝေါ ဌာနေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

ဝဂ္ဂစတုတ္ထဒုတိယာနံ သဒိသဝသေန ဒွိဘာဝေ သမ္ပတ္တေ နိယမတ္ထမာဟ။

֍ * ၄၂။ ဝဂ္ဂေ ဃောသာဃောသာနံ တတိယပဌမာ။

သရမှာ ပရဘူတာနံ ဝဂ္ဂေ ဃောသာဃောသာနံ ဗျဉ္ဇနာနံ ယထာက္ကမံ ဝဂ္ဂတတိယ ပဌမက္ခရာ ဒွိဘာဝံ ဂစ္ဆန္တိ ဌာနေတိ ဌာနာသန္နဝသေန တဗ္ဗဂ္ဂေ တတိယပဌမာဝ ဟောန္တိ။

ဧတ္ထ စ သမ္ပတ္တေ နိယမတ္တာ ဃောသာဃောသဂ္ဂဟဏေန စတုတ္ထဒုတိယာဝ အဓိပ္ပေတာ, ဣတရထာ အနိဋ္ဌပ္ပသင်္ဂေါသိယာ။ တေန ‘‘ကတညူ, တန္နယော, တမ္မယော’’တိအာဒီသု ဝဂ္ဂပဉ္စမာနံ သတိပိ ဃောသတ္တေ တတိယပ္ပသင်္ဂေါန ဟောတိ, ဌာနာဓိကာရတော ဝါ။

ဃရာဒီသု ပ ဥ ဒု နိအာဒိပရစတုတ္ထေသု တာဝ – ပဃရတိ ပဂ္ဃရတိ, ဧဝံ ဥဂ္ဃရတိ, ဥဂ္ဃာဋေတိ, ဒုဂ္ဃောသော, နိဂ္ဃောသော, ဧသေဝ စဇ္ဈာနဖလော, ပဌမဇ္ဈာနံ, အဘိဇ္ဈာယတိ, ဥဇ္ဈာယတိ, ဝိဒ္ဓံသေတိ, ဥဒ္ဓံသိတော, ဥဒ္ဓါရော, နိဒ္ဓါရော, နိဒ္ဓနော, နိဒ္ဓုတော, ဝိဗ္ဘန္တော, ဥဗ္ဘတော, ဒုဗ္ဘိက္ခံ, နိဗ္ဘယံ, တဗ္ဘာဝေါ, စတုဒ္ဓါ, စဘုဗ္ဘိ, ဆဒ္ဓါ, သဒ္ဓမ္မော, သဗ္ဘူတော, မဟဒ္ဓနော, မဟဗ္ဘယံ။

ယဝတ မာဒေသာဒီသု – ဗောဇ္ဈင်္ဂါ, အာသဗ္ဘံ, ဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ, ဗုဇ္ဈတိ။

(ရူ၊၃၁။)

ဌာနေတိ ကိံ? သီလဝန္တဿ ဈာယိနော, ယေ ဈာနပ္ပသုတာ ဓီရာ, နိဓာနံ, မဟာဓနံ။

ရဿာကာရတောပရံ ဝဂ္ဂဒုတိယေသု – ပဉ္စ ခန္ဓာ ပဉ္စက္ခန္ဓာ, ဧဝံရူပက္ခန္ဓော, အက္ခမော, အဘိက္ခဏံ, အဝိက္ခေပေါ, ဇာတိက္ခေတ္တံ, ဓာတုက္ခောဘော, အာယုက္ခယော။ သေတဆတ္တံ သေတစ္ဆတ္တံ, ဧဝံ သဗ္ဗစ္ဆန္နံ, ဝိစ္ဆိန္နံ, ဗောဓိစ္ဆာယာ, ဇမ္ဗုစ္ဆာယာ, သမုစ္ဆေဒေါ။ တတြ ဌိတော တတြဋ္ဌိတော, ဧဝံ ထလဋ္ဌံ, ဇလဋ္ဌံ, အဓိဋ္ဌိတံ, နိဋ္ဌိတံ, စတ္တာရိဋ္ဌာနာနိ, ဂရုဋ္ဌာနိယော, သမုဋ္ဌိတော, သုပ္ပဋ္ဌာနော။ ယသတ္ထေရော, ယတ္ထ, တတ္ထ, ပတ္ထရတိ, ဝိတ္ထာရော, အဘိတ္ထုတော, ဝိတ္ထမ္ဘိတော, အနုတ္ထုနံ, စတုတ္ထော, ကုတ္ထ။ ပပ္ဖောဋေတိ, မဟပ္ဖလံ, နိပ္ဖလံ, ဝိပ္ဖာရော, ပရိပ္ဖုသေယျ, မဓုပ္ဖာဏိတံ။

အာကာရတော – အာခါတော အာက္ခာတော, ဧဝံ တဏှာက္ခယော, အာဏာက္ခေတ္တံ, သညာက္ခန္ဓော, အာဆာဒယတိ, အာစ္ဆာဒယတိ, ဧဝံ အာစ္ဆိန္ဒတိ, နာဝါဋ္ဌံ, အာတ္ထရတိ, အာပ္ဖောဋေတိ။

သရမှာတိ ကိံ? သင်္ခါရော, တင်္ခဏေ, သဉ္ဆန္နံ, တဏ္ဌာနံ, သန္ထုတော, တမ္ဖလံ။

ဌာနေတိ ကိံ? ပူဝခဇ္ဇကံ, တဿ ဆဝိယာဒီနိ ဆိန္ဒိတွာ, ယထာ ဌိတံ, ကထံ, ကမ္မဖလံ။

နိကမတိ, နိပတ္တိ, နိစယော, နိစရတိ, နိတရဏံ ဣစ္စတြ – ‘‘ဒေါ ဓဿ စာ’’တိ ဧတ္ထ စဂ္ဂဟဏဿ ဗဟုလတ္ထတ္တာ တေန စဂ္ဂဟဏေန ယထာပယောဂံ ဗဟုဓာ အာဒေသော သိယာ။

ယထာ – နိ ဥပသဂ္ဂတော ကမု ပဒ စိ စရ တရာနံ ပဌမဿ ဝဂ္ဂဒုတိယော ဣမိနာ ဒွိတ္တံ, နိက္ခမတိ, နိပ္ဖတ္တိ, နိစ္ဆယော, နိစ္ဆရတိ, နိတ္ထရဏံ။

(ရူ၊၃၂။)

တထာ ဗော ဝဿ ကုဝ ဒိဝ သိဝ ဝဇာဒီနံ ဒွိရူပဿာတိ ဝကာရဒွယဿ ဗကာရဒွယံ, ယထာ – ကုဗ္ဗန္တော, ဧဝံ ကုဗ္ဗာနော, ကုဗ္ဗန္တိ, သဓာတွန္တယာဒေသဿ ဒွိတ္တံ။ ဒိဝတိ ဒိဗ္ဗတိ, ဧဝံ ဒိဗ္ဗန္တော, သိဗ္ဗတိ, သိဗ္ဗန္တော, ပဝဇတိ ပဗ္ဗဇတိ, ပဗ္ဗဇန္တော, နိဝါနံ နိဗ္ဗာနံ, နိဗ္ဗုတော, နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဥဒဗ္ဗယံ ဣစ္စာဒိ။

လော ရဿ ပရိ တရုဏာဒီနံ ကွစိ။ ပရိပန္နော ပလိပန္နော, ဧဝံ ပလိဗောဓော, ပလ္လင်္ကံ, တရုဏော တလုနော, မဟာသာလော, မာလုတော, သုခုမာလော။

ဋော တဿ ဒုက္ကတာဒီနံ ကွစိ။ ယထာ – ဒုက္ကတံ ဒုက္ကဋံ, ဧဝံ သုကဋံ, ပဟဋော, ပတ္ထဋော, ဥဒ္ဓဋော, ဝိသဋော ဣစ္စာဒိ။

ကော တဿ နိယတာဒီနံ ကွစိ။ နိယတော နိယကော။

ယော ဇဿ နိဇာဒိဿ ဝါ, နိဇံပုတ္တံ နိယံပုတ္တံ။

ကော ဂဿ ကုလူပဂါဒီနံ, ကုလူပဂေါ ကုလူပကော။

တထာ ဏော နဿ ပ ပရိအာဒိတော။ ပနိဓာနံ ပဏိဓာနံ, ဧဝံ ပဏိပါတော, ပဏာမော, ပဏီတံ, ပရိဏတော, ပရိဏာမော, နိန္နယော နိဏ္ဏယော, ဧဝံ ဥဏ္ဏတော, ဩဏတော ဣစ္စာဒိ။

ပတိအဂ္ဂိ, ပတိဟညတိ ဣတီဓ –

֍ * ၄၃။ ကွစိ ပဋိ ပတိဿ။

ပတိဣစ္စေတဿ ဥပသဂ္ဂဿ သရေ ဝါ ဗျဉ္ဇနေ ဝါ ပရေ ကွစိ ပဋိအာဒေသော ဟောတိ ပုဗ္ဗဿရလောပေါ။ ပဋဂ္ဂိ, ပဋိဟညတိ။

ကွစီတိ ကိံ? ပစ္စတ္တံ, ပတိလီယတိ။

ပုထဇနော ပုထဘူတံ ဣတီဓ ‘‘အန္တော’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၃၃။)

֍ * ၄၄။ ပုထဿု ဗျဉ္ဇနေ။

ပုထဣစ္စေတဿ အန္တော သရော ဥကာရော ဟောတိ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ, ဒွိတ္တံ။ ပုထုဇ္ဇနော, ပုထုဘူတံ။

ဗျဉ္ဇနေတိ ကိံ? ပုထ အယံ။ ‘‘ပုထဿ အ ပုထ’’ဣတိ သမာသေနေဝ သိဒ္ဓေ ပုန အန္တဂ္ဂဟဏာဓိကာရေန ကွစိ အပုထန္တဿာပိ ဥတ္တံ သရေ။

မနော အညံ မနုညံ, ဧဝံ ဣမံ ဧဝုမံ, ပရလောပေါ, ဣတိ ဧဝံ ဣတွေဝံ, ဥကာရဿ ဝကာရော။

အဝကာသော, အဝနဒ္ဓါ, အဝဝဒတိ, အဝသာနမိတီဓ –

‘‘ကွစိ ဗျဉ္ဇနေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၅။ ဩ အဝဿ။

အဝဣစ္စေတဿ ဥပသဂ္ဂဿ ဩကာရော ဟောတိ ကွစိ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ။ ဩကာသော, ဩနဒ္ဓါ, ဩဝဒတိ, ဩသာနံ။

ကွစီတိ ကိံ? အဝသာနံ, အဝသုဿတု။

ဗျဉ္ဇနေတိ ကိံ? အဝယာဂမနံ, အဝေက္ခတိ။

အဝဂတေ သူရိယေ, အဝဂစ္ဆတိ, အဝဂဟေတွာ ဣတီဓ –

‘‘အဝဿေ’’တိ ဝတ္တတေ ဩဂ္ဂဟဏဉ္စ။

֍ * ၄၆။ တဗ္ဗိပရီတူပပဒေ ဗျဉ္ဇနေ စ။

အဝသဒ္ဒဿ ဥပပဒေ တိဋ္ဌမာနဿ တဿောကာရဿ ဝိပရီတော စ ဟောတိ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ။

(ရူ၊၃၄။)

တဿ ဝိပရီတော တဗ္ဗိပရီတော, ဥပေါစ္စာရိတံ ပဒံ ဥပပဒံ, ဩကာရဝိပရီတောတိ ဥကာရဿေတံ အဓိဝစနံ။ စသဒ္ဒေါ ကတ္ထစိ နိဝတ္တနတ္ထော, ဒွိတ္တံ။ ဥဂ္ဂတေ သူရိယေ, ဥဂ္ဂစ္ဆတိ, ဥဂ္ဂဟေတွာ။

အတိပ္ပခေါ တာဝ, ပရသတံ, ပရသဟဿံ ဣတီဓ –

‘‘အာဂမော’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၇။ ကွစိ ဩ ဗျဉ္ဇနေ။

ဗျဉ္ဇနေ ပရေ ကွစိ ဩကာရာဂမော ဟောတီတိ အတိပ္ပ ပရသဒ္ဒေဟိ ဩကာရာဂမော ‘‘ယဝမဒ’’ဣစ္စာဒိသုတ္တေ စသဒ္ဒေန အတိပ္ပတော ဂကာရာဂမော စ။

အတိပ္ပဂေါ ခေါ တာဝ, ပရောသတံ, ပရောသဟဿံ, ဧတ္ထ ‘‘သရာ သရေ လောပ’’န္တိ ပုဗ္ဗဿရလောပေါ။

မနမယံ, အယမယံ ဣတီဓ ‘‘မနောဂဏာဒီန’’န္တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၈။ ဧတေသမော လောပေ။

ဧတေသံ မနောဂဏာဒီနမန္တော ဩတ္တမာပဇ္ဇတေ ဝိဘတ္တိလောပေ ကတေ။

မနောမယံ, အယောမယံ, ဧဝံ မနောသေဋ္ဌာ, အယောပတ္တော, တပေါဓနော, တမောနုဒေါ, သိရောရုဟော, တေဇောကသိဏံ, ရဇောဇလ္လံ, အဟောရတ္တံ, ရဟောဂတော။

အာဒိသဒ္ဒေန အာပေါဓာတု, ဝါယောဓာတု။

သီဟဂတိယာ ဝါဓိကာရတော ဣဓ န ဘဝတိ, မနမတ္တေန မနစ္ဆဋ္ဌာနံ, အယကပလ္လံ, တမဝိနောဒနော, မနအာယတနံ။

ဣတိ ဗျဉ္ဇနသန္ဓိဝိဓာနံ နိဋ္ဌိတံ။

(ရူ၊၃၅။)

နိဂ္ဂဟီတသန္ဓိဝိဓာန

အထ နိဂ္ဂဟီတသန္ဓိ ဝုစ္စတေ။

တဏှံ ကရော, ရဏံ ဇဟော, သံ ဌိတော, ဇုတိံ ဓရော, သံ မတော ဣတီဓ ‘‘နိဂ္ဂဟီတ’’န္တိ အဓိကာရော, ‘‘ဗျဉ္ဇနေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၉။ ဝဂ္ဂန္တံ ဝါ ဝဂ္ဂေ။

ဝဂ္ဂဘူတေ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ နိဂ္ဂဟီတံ ခေါ ဝဂ္ဂန္တံ ဝါ ပပ္ပောတီတိ နိမိတ္တာနုသွရာနံ ဌာနာသန္နဝသေန တဗ္ဗဂ္ဂပဉ္စမော ဟောတိ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။ တေန ‘‘တဏှင်္ကရော, ရဏဉ္ဇဟော, သဏ္ဌိတော, ဇုတိန္ဓရော, သမ္မတော’’တိအာဒီသု နိစ္စံ။

တင်္ကရောတိ တံ ကရောတိ, တင်္ခဏံ တံခဏံ, သင်္ဂဟော သံဂဟော, တင်္ဃတံ တံ ဃတံ။ ဓမ္မဉ္စရေ ဓမ္မံ စရေ, တဉ္ဆန္နံ တံ ဆန္နံ, တဉ္ဇာတံ တံ ဇာတံ, တညာဏံ တံ ဉာဏံ။ တဏ္ဌာနံ တံ ဌာနံ, တဏ္ဍဟတိ ဘံ ဍဟတိ။ တန္တနောတိ တံ တနောတိ, တန္ထိရံ တံ ထိရံ, တန္ဒာနံ တံ ဒါနံ, တန္ဓနံ တံ ဓနံ, တန္နိစ္စုတံ တံ နိစ္စုတံ။ တမ္ပတ္တော တံ ပတ္တော, တမ္ဖလံ တံ ဖလံ, တေသမ္ဗောဓော တေသံ ဗောဓော, သမ္ဘူတော သံဘူတော, တမ္မိတ္တံ တံ မိတ္တံ။ ကိင်္ကတော ကိံ ကတော, ဒါတုင်္ဂတော ဒါတုံ ဂတောတိ ဧဝမာဒီသု ဝိကပ္ပေန။

ဣဓ န ဘဝတိ, န တံ ကမ္မံ ကတံ သာဓု, သရဏံ ဂစ္ဆာမိ။

သတိ စောပရိ ဝါဂ္ဂဟဏေ ဝိဇ္ဈန္တရေ ဝါ ဣဓ ဝါဂ္ဂဟဏကရဏမတ္ထန္တရဝိညာပနတ္ထံ, တေန နိဂ္ဂဟီတဿ သံဥပသဂ္ဂပုမန္တဿ လေ လကာရော။ ယထာ – ပဋိသံလီနော ပဋိသလ္လီနော, ဧဝံ ပဋိသလ္လာဏော, သလ္လက္ခဏာ, သလ္လေခေါ, သလ္လာပေါ, ပုံလိင်္ဂံ ပုလ္လိင်္ဂံ။

ပစ္စတ္တံ ဧဝ, တံ ဧဝ, တဉှိ တဿ, ဧဝဉှိ ဝေါ ဣတီဓ ‘‘ဝါ’’တိ အဓိကာရော။

(ရူ၊၃၆။)

֍ * ၅၀။ ဧဟေ ဉံ။

ဧကာရဟကာရေ ပရေ နိဂ္ဂဟီတံ ခေါ ဉကာရံ ပပ္ပောတိ ဝါ, ဧကာရေ ဉာဒေသဿ ဒွိဘာဝေါ။

ပစ္စတ္တညေဝပစ္စတ္တံ ဧဝ, တညေဝ တံ ဧဝ, တဉှိ တဿ တဉှိ တဿ, ဧဝဉှိ ဝေါ ဧဝဉှိ ဝေါ။

ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ ဝါသဒ္ဒဿ ဧဝဟိနိပါတတော အညတ္ထ န ဟောတိ, ယထာ – ဧဝမေတံ, ဧဝံ ဟောတိ။

သံယောဂေါ, သံယောဇနံ, သံယတော, သံယာစိကာယ, ယံ ယဒေဝ, အာနန္တရိကံ ယမာဟု ဣတီဓ ‘‘ဉ’’မိတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၁။ သ ယေ စ။

နိဂ္ဂဟီတံ ခေါ ယကာရေ ပရေ သဟ ယကာရေန ဉကာရံ ပပ္ပောတိ ဝါ, ဉာဒေသဿ ဒွိတ္တံ။

သညောဂေါ သံယောဂေါ, သညောဇနံ သံယောဇနံ, သညတော သံယတော, သညာစိကာယ သံယာစိကာယ, ယညဒေဝ ယံ ယဒေဝ, အာနန္တရိကညမာဟု အာနန္တရိကံ ယမာဟု။

ဝါသဒ္ဒဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာဝ သံပဒန္တတော စ သဗ္ဗနာမယကာရပရတော စ နိဂ္ဂဟီတာ အညတ္ထ န ဟောတိ။ ယထာ – ဧတံ ယောဇနံ, တံ ယာနံ, သရဏံ ယန္တိ။

ဧတ္ထ စ ‘‘သဟ ယေ စာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သ ယေ စာ’’တိ ဝစနတော သုတ္တန္တေသု သုခုစ္စာရဏတ္ထမက္ခရလောပေါပီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, တေန ပဋိသင်္ခါယ ယောနိသော ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော, သယံ အဘိညာယ သစ္ဆိကတွာ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ, ပရိယေသနာယ ပရိယေသနာတိအာဒိ သိဇ္ဈတိ။

(ရူ၊၃၇။)

တံ အဟံ ဗြူမိ, ယံ အာဟု, ဓနံ ဧဝ, ကိံ ဧတံ, နိန္ဒိတုံ အရဟတိ, ယံ အနိစ္စံ, တံ အနတ္တာ, ဧတံ အဝေါစ, ဧတံ ဧဝ ဣစ္စတြ –

֍ * ၅၂။ မဒါ သရေ။

နိဂ္ဂဟီတဿ ခေါ သရေ ပရေ မကာရဒကာရာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ။ ဧတ္ထ စ ဝါသဒ္ဒါဓိကာရဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ ဒကာရော ယတေတသဒ္ဒတော ပရဿေဝ။

တမဟံ ဗြူမိ, ယမာဟု, ဓနမေဝ, ကိမေတံ, နိန္ဒိတုမရဟတိ, ယဒနိစ္စံ, တဒနတ္တာ, ဧတဒဝေါစ, ဧတဒေဝ။

ဝါတိ ကိံ? တံ အဟံ, ဧတံ ဧဝ, အက္ကောစ္ဆိ မံ အဝဓိ မံ။

ဧတ္ထ စ မဒါတိ ယောဂဝိဘာဂေန ဗျဉ္ဇနေပိ ဝါ မကာရော။ တေန ‘‘ဗုဒ္ဓမ သရဏမ ဂစ္ဆာမီ’’တိအာဒိ သိဇ္ဈတိ။

တာသံ အဟံ သန္တိကေ, ဝိဒူနံ အဂ္ဂံ, တဿ အဒါသိံ အဟံ ဣတီဓ ‘‘သရေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၃။ ကွစိ လောပံ။

နိဂ္ဂဟီတံ ခေါ သရေ ပရေ လောပံ ပပ္ပောတိ ကွစိ ဆန္ဒာနုရက္ခဏေ သုခုစ္စာရဏဋ္ဌာနေ။ ပုဗ္ဗဿရလောပေါ, ပရဿ အသံယောဂန္တဿ ဒီဃော။

တာသာဟံ သန္တိကေ, ဝိဒူနဂ္ဂံ, တဿ အဒါသာဟံ, တထာဂတာဟံ, ဧဝါဟံ, ကျာဟံ။

ကွစီတိ ကိံ? ဧဝမဿ, ကိမဟံ။

အရိယသစ္စာနံ ဒဿနံ, ဧတံ ဗုဒ္ဓါနံ သာသနံ, သံရတ္တော, သံရာဂေါ, သံရမ္ဘော, အဝိသံဟာရော, စိရံ ပဝါသိံ, ဂန္တုံ ကာမော, ဂန္တုံ မနော ဣတီဓ ‘‘ကွစိ လောပ’’န္တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၃၈။)

֍ * ၅၄။ ဗျဉ္ဇနေ စ။

နိဂ္ဂဟီတံ ခေါ ဗျဉ္ဇနေ စ ပရေ လောပံ ပပ္ပောတိ ကွစိ ဆန္ဒာနုရက္ခဏာဒိမှိ။ ရကာရဟကာရေသု ဥပသဂ္ဂန္တဿ ဒီဃော။

အရိယသစ္စာန ဒဿနံ, ဧတံ ဗုဒ္ဓါန သာသနံ, သာရတ္တော, သာရာဂေါ, သာရမ္ဘော, အဝိသာဟာရော, စိရပ္ပဝါသိံ, ဒွိတ္တံ, ဂန္တုကာမော, ဂန္တုမနော။

ကွစီတိ ကိံ? ဧတံ မင်္ဂလမုတ္တမံ။

ကတံ ဣတိ, ကိံ ဣတိ, အဘိနန္ဒုံ ဣတိ, ဥတ္တတ္တံ ဣဝ, စက္ကံ ဣဝ, ကလိံ ဣဒါနိ, ကိံ ဣဒါနိ, တွံ အသိ, ဣဒံ အပိ, ဥတ္တရိံ အပိ, ဒါတုံ အပိ, သဒိသံ ဧဝ ဣတီဓ ‘‘နိဂ္ဂဟီတမှာ, လောပ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၅။ ပရော ဝါ သရော။

နိဂ္ဂဟီတမှာ ပရော သရော လောပံ ပပ္ပောတိ ဝါ။ နိဂ္ဂဟီတဿ ဝဂ္ဂန္တတ္တံ။

ကတန္တိ, ကိန္တိ, အဘိနန္ဒုန္တိ, ဥတ္တတ္တံဝ, စက္ကံဝ, ကလိန္ဒာနိ, ကိန္ဒာနိ, တွံသိ, ဣဒမ္ပိ, ဥတ္တရိမ္ပိ, ဒါတုမ္ပိ, သဒိသံဝ။

ဝါတိ ကိံ? ကတံ ဣတိ, ကိမိတိ, ဒါတုမပိ, သာမံ ဧဝ။

အယမ္ပိ ဝါသဒ္ဒဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ ဣတီဝီဒါနိသီပေဝါဒိတော အညတ္ထ န ဟောတိ။ ယထာ – အဟံ ဧတ္ထ, ဧတံ အဟောသိ။

ဧဝံ အဿ တေ အာသဝါ, ပုပ္ဖံ အဿာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဣတီဓ သရေ ပရေ လုတ္တေ ဝိပရိဏာမေန ‘‘ပရသ္မိံ, သရေ, လုတ္တေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၃၉။)

֍ * ၅၆။ ဗျဉ္ဇနော စ ဝိသညောဂေါ။

နိဂ္ဂဟီတမှာ ပရသ္မိံ သရေ လုတ္တေ ဗျဉ္ဇနော သညောဂေါ စေ, ဝိသညောဂေါဝ ဟောတီတိ သံယောဂေကဒေသဿ ပုရိမဗျဉ္ဇနဿ လောပေါ။

ဒွိန္နံ ဗျဉ္ဇနာနမေကတြ ဌိတိ သညောဂေါ, ဣဓ ပန သံယုဇ္ဇတီတိ သညောဂေါ, ပုရိမော ဝဏ္ဏော, ဝိဂတော သညောဂေါ အဿာတိ ဝိသညောဂေါ, ပရော။

ဧဝံ သ တေ အာသဝါ, ပုပ္ဖံသာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။

လုတ္တေတိ ကိံ? ဧဝမဿ။

စသဒ္ဒေန တိဏ္ဏံ ဗျဉ္ဇနာနံ သရူပသံယောဂေါပိ ဝိသညောဂေါ ဟောတိ။ ယထာ – အဂျာဂါရံ, ဝုတျဿ။

စက္ခု ဥဒပါဒိ, အဝ သိရော, ယာဝစိဓ ဘိက္ခဝေ, အဏုထူလာနိ, တ သမ္ပယုတ္တာ ဣဘီဓ ‘‘သရေ, အာဂမော, ကွစိ, ဗျဉ္ဇနေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၇။ နိဂ္ဂဟိတဉ္စ။

နိဂ္ဂဟီတဉ္စ အာဂမော ဟောတိ သရေ ဝါ ဗျဉ္ဇနေ ဝါ ကွစိ သုခုစ္စာရဏဋ္ဌာနေ။ နိဂ္ဂဟီတဿ ရဿာနုဂတတ္တာ ရဿတောယေဝါယံ။

စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, အဝံသိရော, ယာဝဉ္စိဓ ဘိက္ခဝေ, အဏုံထူလာနိ, တံသမ္ပယုတ္တာ, ဧဝံ တင်္ခဏေ, တံသဘာဝေါ။

ကွစီတိ ကိံ? န ဟိ ဧတေဟိ, ဣဓ စေဝ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ, တံ သာဓု, ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ, အဂ္ဂိံဝ သနမံ ဣတီဓ လောပါဒေသကာရိယေ သမ္ပတ္တေ ယေဘုယျေန တဒပဝါဒတ္ထမာဟ။

(ရူ၊၄၀။)

֍ * ၅၈။ အံ ဗျဉ္ဇနေ နိဂ္ဂဟီတံ။

နိဂ္ဂဟီတံ ခေါ ဗျဉ္ဇနေ ပရေ အံဣတိ ဟောတိ။

အကာရော ဥစ္စာရဏတ္ထော, ‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိနာ ပုဗ္ဗဿရလောပေါ ဝါ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ, တံ သာဓု, ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ, အဂ္ဂိံဝ သန္ဓမံ။

ဣဓ အဝုတ္တဝိသေသာနမ္ပိ ဝုတ္တနယာတိဒေသတ္ထမတိဒေသမာဟ။

֍ * ၅၉။ အနုပဒိဋ္ဌာနံ ဝုတ္တယောဂတော။

ယေ ဣဓ အမှေဟိ ဝိသေသတော န ဥပဒိဋ္ဌာ ဥပသဂ္ဂနိပါတာဒယော, တေသံ ဝုတ္တယောဂတော ဝုတ္တနယေန သရသန္ဓာဒီသု ဝုတ္တနယာနုသာရေန ရူပသိဒ္ဓိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

တေန ‘‘ဒေါ ဓဿ စာ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒေန ပရိယာဒီနံ ရဟနာဒိဝဏ္ဏဿ ဝိပရိယယော ယဝါဒီဟိ, ယထာ – ပရိယုဒါဟာသိ ပယိရုဒါဟာသိ, အရိယဿ အယိရဿ, ဗဟွာဗာဓော ဗဝှာဗာဓော, န အဘိနေယျ အနဘိနေယျ။

‘‘တံ ဣမိနာပိ ဇာနာထာ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ပရော ဝါ သရော’’တိ သရေ လုတ္တေ ‘‘တတြာကာရော’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန အကာရော နိဂ္ဂဟီတဿ ဒကာရော, တဒမိနာပိ ဇာနာထ ဣစ္စာဒိ။

ဣတိ နိဂ္ဂဟီတသန္ဓိဝိဓာနံ နိဋ္ဌိတံ။

သညာဝိဓာနံ သရသန္ဓိ သန္ဓိ၊

နိသေဓနံ ဗျဉ္ဇနသန္ဓိ သန္ဓိ။

ယော နိဂ္ဂဟီတဿ စ သန္ဓိကပ္ပေ၊

သုနိစ္ဆယော သောပိ မယေတ္ထ ဝုတ္တော။

ဣတိ ရူပသိဒ္ဓိယံ သန္ဓိကဏ္ဍော

ပဌမော။

(ရူ၊၄၁။)

၂. နာမကဏ္ဍ

အထ နာမိကဝိဘတျာဝတာရော ဝုစ္စတေ။

အတ္ထာဘိမုခံ နမနတော, အတ္တနိ စတ္ထဿ နာမနတော နာမံ, ဒဗ္ဗာဘိဓာနံ။

တံ ပန ဒုဝိဓံ အနွတ္ထရုဠှီဝသေန, တိဝိဓံ ပုမိတ္ထိနပုံသကလိင်္ဂဝသေန။ ယထာ – ရုက္ခော, မာလာ, ဓနံ။

စတုဗ္ဗိဓံ သာမညဂုဏကြိယာယဒိစ္ဆာဝသေန, ယထာ – ရုက္ခော, နီလော, ပါစကော, သိရိဝဍ္ဎောတိအာဒိ။

အဋ္ဌဝိဓံ အဝဏ္ဏိဝဏ္ဏုဝဏ္ဏောကာရနိဂ္ဂဟီတန္တပကတိဘေဒေန။

ပုလ္လိင်္ဂ

တတ္ထ ပဌမံ အကာရန္တမှာ ပုလ္လိင်္ဂါ ဇာတိနိမိတ္တာ ပုရိသသဒ္ဒါ သျာဒိဝိဘတ္တိယော ပရာ ယောဇီယန္တေ။

֍ * ၆၀။ ဇိနဝစနယုတ္တဉှိ။

အဓိကာရောယံ။ တတ္ထ ပဉ္စ မာရေ ဇိတဝါတိ ဇိနော, ဗုဒ္ဓါ။ ဇိနဿ ဝစနံ ဇိနဝစနံ, တဿ ဇိနဝစနဿ ယုတ္တံ ဇိနဝစနယုတ္တံ, တေပိဋကဿ ဗုဒ္ဓဝစနဿ မာဂဓိကာယ သဘာဝနိရုတ္တိယာ ယုတ္တံ အနုရူပမေဝါတိ ဣဒံ အဓိကာရတ္ထံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

သာ မာဂဓီ မူလဘာသာ၊ နရာ ယာယာဒိကပ္ပိကာ။

ဗြဟ္မာနော စ’ဿုတာလာပါ၊ သမ္ဗုဒ္ဓါ စာပိ ဘာသရေ။

အဓိကာရော ပန တိဝိဓော သီဟဂတိကမဏ္ဍူကဂတိကယထာနုပုဗ္ဗိကဝသေန, အယံ ပန သီဟဂတိကော ပုဗ္ဗာပရဝိလောကနတော, ယထာနုပုဗ္ဗိကောယေဝ ဝါ။

(ရူ၊၄၂။)

သက္ကတဝိသဒိသံ ကတွာ ဇိနဝစနာနုရူပဝသေန ပကတိဋ္ဌပနတ္ထံ ပရိဘာသမာဟ။

֍ * ၆၁။ လိင်္ဂဉ္စ နိပစ္စတေ။

လိင်္ဂံပါဋိပဒိကံ, ယထာ ယထာ ဇိနဝစနယုတ္တဉှိ လိင်္ဂံ, တထာ တထာ ဣဓ လိင်္ဂံ နိပစ္စတေ ဌပီယတိ။ စသဒ္ဒေန ဓာတဝေါ စာတိ ဇိနဝစနာနုရူပတော ‘‘ပုရိသ’’ဣတိ လိင်္ဂေ ဌပိတေ တတော တဿ ဓာတုပ္ပစ္စယဝိဘတ္တိဝဇ္ဇိတဿ အတ္ထဝတော သဒ္ဒဿ ‘‘ပရသမညာ ပယောဂေ’’တိ ပရိဘာသတော လိင်္ဂသညာယံ –

ဣတော ပရံ ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယာဒိဝိဓာနေ သဗ္ဗတ္ထ လိင်္ဂဂ္ဂဟဏမနုဝတ္တတေ။

֍ * ၆၂။ တတော စ ဝိဘတ္တိယော။

တတော ဇိနဝစနယုတ္တေဟိ လိင်္ဂေဟိ ပရာ ဝိဘတ္တိယော ဟောန္တိ။ စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန တဝေတုနာဒိပစ္စယန္တနိပါတတောပိ။ ကမ္မာဒိဝသေန, ဧကတ္တာဒိဝသေန စ လိင်္ဂတ္ထံ ဝိဘဇန္တီတိ ဝိဘတ္တိယော။

ကာ စ ပန တာ ဝိဘတ္တိယော? ‘‘ဝိဘတ္တိယော’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၆၃။ သိယော, အံယော, နာဟိ, သနံ, သ္မာဟိ, သနံ, သ္မိံသု။

သျာဒယော ဒွိသတ္တ ဝိဘတ္တိယော နာမ ဟောန္တိ။ တတ္ထ သိ, ယော ဣတိ ပဌမာ, အံ, ယော ဣတိ ဒုတိယာ, နာ, ဟိ ဣတိ တတိယာ, သ, နံ ဣတိ စတုတ္ထီ, သ္မာ, ဟိ ဣတိ ပဉ္စမီ, သ, နံ ဣတိ ဆဋ္ဌီ, သ္မိံ, သု ဣတိ သတ္တမီ။

(ရူ၊၄၃။)

ဣဒံ ပန သညာဓိကာရပရိဘာသာဝိဓိသုတ္တေသု သညာသုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, ဝုတ္တဉှိ ဝုတ္တိယံ ‘‘ဝိဘတ္တိဣစ္စနေန ကွတ္ထော, အမှဿ မမံ သဝိဘတ္တိဿ သေ’’တိ, ဣတရထာ ပုရိမသုတ္တေန ဧကယောဂေါ ကတ္တဗ္ဗောတိ။ ဧတ္ထ စ ပဌမာဒိဝေါဟာရော, ဧကဝစနာဒိဝေါဟာရော စ အနွတ္ထဝသေန, ပရသမညာဝသေန ဝါ သိဒ္ဓါတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဧကဿ ဝစနံ ဧကဝစနံ, ဗဟူနံ ဝစနံ ဗဟုဝစနံ, ဒွိန္နံ ပူရဏီ ဒုတိယာတိအာဒိ, ဣတရထာ ပုရိမသုတ္တေ စသဒ္ဒေန သညာကရဏေ အပ္ပကတနိရတ္ထကဝိဓိပ္ပသင်္ဂေါ သိယာ။

‘‘ဇိနဝစနယုတ္တဉှိ, လိင်္ဂဉ္စ နိပစ္စတေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။ ဣဓ ပန ပဒနိပ္ဖာဒနမ္ပိ ဇိနဝစနဿာဝိရောဓေနာတိ ဉာပေတုံ ပရိဘာသန္တရမာဟ။

֍ * ၆၄။ တဒနုပရောဓေန။

ယထာ ယထာ တေသံ ဇိနဝစနာနံ ဥပရောဓော န ဟောတိ, တထာ တထာ ဣဓ လိင်္ဂံ, စသဒ္ဒေနာချာတဉ္စ နိပစ္စတေ, နိပ္ဖာဒီယတီတိ အတ္ထော။ တေနေဝ ဣဓ စ အာချာတေ စ ဒွိဝစနာဂ္ဂဟဏံ, သက္ကတဝိသဒိသတော ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယာဒိဝိဓာနဉ္စ ကတန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

တတ္ထ အဝိသေသေန သဗ္ဗသျာဒိဝိဘတ္တိပ္ပသင်္ဂေ ‘‘ဝတ္တိစ္ဆာနုပုဗ္ဗိကာ သဒ္ဒပ္ပဝတ္တီ’’တိ ဝတ္တိစ္ဆာဝသာ –

֍ * ၆၅။ လိင်္ဂတ္ထေ ပဌမာ။

လိင်္ဂတ္ထာဘိဓာနမတ္တေ ပဌမာဝိဘတ္တိ ဟောတီတိ ပဌမာ။ တတ္ထာပိ အနိယမေနေကဝစနဗဟုဝစနပ္ပသင်္ဂေ ‘‘ဧကမှီ ဝတ္တဗ္ဗေ ဧကဝစန’’န္တိ ပရိဘာသတော လိင်္ဂတ္ထဿေကတ္တဝစနိစ္ဆာယံ ပဌမေကဝစနံ သိ။

‘‘အတော နေနာ’’တိ ဣတော ‘‘အတော’’တိ ဝတ္တတေ, လိင်္ဂဂ္ဂဟဏဉ္စ။

(ရူ၊၄၄။)

֍ * ၆၆။ သော။

သိ, ဩဣတိ ဒွိပဒမိဒံ။ လိင်္ဂဿ အကာရတော ပရဿ သိဝစနဿ ဩကာရော ဟောတိ။

သုတ္တေသု ဟိ ပဌမာနိဒ္ဒိဋ္ဌဿ ကာရိယိနော ဆဋ္ဌီဝိပရိဏာမေန ဝိဝရဏံ အာဒေသာပေက္ခန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ဧတ္ထ စ သီတိ ဝိဘတ္တိ ဂယှတေ ဝိဘတ္တိကာရိယဝိဓိပ္ပကရဏတော, ‘‘တတော စ ဝိဘတ္တိယော’’တိ ဣတော ဝိဘတ္တိဂ္ဂဟဏာနုဝတ္တနတော ဝါ, ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ သျာဒီနံ ကာရိယဝိဓာနေ ဝိဘတ္တိယေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

‘‘ဝါ ပရော အသရူပါ’’တိ ပရလောပေ သမ္ပတ္တေ တဒပဝါဒေန ပုဗ္ဗလောပမာဟ။

֍ * ၆၇။ သရလောပေါ’မာဒေသပ္ပစ္စယာဒိမှိ သရလောပေ တု ပကတိ။

ပုဗ္ဗဿရဿ လောပေါ ဟောတိ အံဝစနေ, အာဒေသပ္ပစ္စယာဒိဘူတေ စ သရေ ပရေ, သရလောပေ ကတေ တု ပရသရဿ ပကတိဘာဝေါ ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ ‘‘သရလောပေ’’တိ ပုနဂ္ဂဟဏံ ဣမိနာဝ ကတသရလောပနိမိတ္တေယေဝ ပရဿ ဝိကာရေ သမ္ပတ္တေ ပကတိဘာဝတ္ထံ။ ပရသရဿ ပကတိဘာဝဝိဓာနသာမတ္ထိယတော အမာဒေသပ္ပစ္စယာဒိဘူတေ သရေ ပရေတိပိ သိဒ္ဓံ။

တျာဒိဝိဘတ္တိယော စေတ္ထ၊ ပစ္စယတ္တေန ဂယှရေ။

အာဒိဂ္ဂဟဏမာချာတ-ကိတကေသွာဂမတ္ထိဒံ။

ပစ္စယသာဟစရိယာ၊ စာဒေသော ပကတီပရော။

ပဒန္တဿရလောပေါ န၊ တေန’ဗ္ဘာဟာဒိကေ ပရေ။

(ရူ၊၄၅။)

တုဂ္ဂဟဏံ ဘိက္ခုနီအာဒီသု သရလောပနိဝတ္တနတ္ထံ, ‘‘နယေ ပရံ ယုတ္တေ’’တိ ပရံ နေတဗ္ဗံ။ ပုရိသော တိဋ္ဌတိ။

ပုရိသော စ ပုရိသော စာတိ ပုရိသ ပုရိသဣတိ ဝတ္တဗ္ဗေ –

֍ * ၆၈။ သရူပါနမေကသေသွသကိံ။

သရူပါနံ သမာနရူပါနံ ပဒဗျဉ္ဇနာနံ မဇ္ဈေ ဧကောဝ သိဿတေ, အညေ လောပမာပဇ္ဇန္တေ အသကိန္တိ ဧကသေသော။ ဧတ္ထ စ ‘‘သရူပါန’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာဝ သိဒ္ဓေ အသကိမ္ပယောဂေ ပုနာသကိံဂဟဏံ ဧကဝိဘတ္တိဝိသယာနမေဝါသကိမ္ပယောဂေ ဧဝါယန္တိ ဒဿနတ္ထံ, န စ ဝိစ္ဆာပယောဂေ’တိပ္ပသင်္ဂေါ။ ‘‘ဝဂ္ဂါ ပဉ္စပဉ္စသော မန္တာ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ပဉ္စပဉ္စသော’’တိ နိဒ္ဒေသေနေဝ ဝိစ္ဆာပယောဂသိဒ္ဓိယာ ဉာပိတတ္တာ, အထ ဝါ သဟဝစနိစ္ဆာယ’မယ’မေကသေသော။

ယောဂဝိဘာဂတော စေတ္ထ၊ ဧကသေသွသကိံ ဣတိ။

ဝိရူပေကသေသော ဟောတိ၊ ဝါ ‘‘ပိတူန’’န္တိအာဒိသု။

တတ္ထေဝ လိင်္ဂတ္ထဿ ဗဟုတ္တဝစနိစ္ဆာယံ ‘‘ဗဟုမှိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဗဟုဝစန’’န္တိ ပဌမာဗဟုဝစနံ ယော, ပုရိသ ယော ဣတီဓ ‘‘အတော, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၉။ သဗ္ဗယောနီနမာဧ။

အကာရန္တတော လိင်္ဂမှာ ပရေသံ သဗ္ဗေသံ ပဌမာယောနီနံ, ဒုတိယာယောနီနဉ္စ ယယာက္ကမံ အာကာရေကာရာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါတိ အာကာရော, သဗ္ဗဂ္ဂဟဏံ သဗ္ဗာဒေသတ္ထံ, သရလောပါဒိ ပုရိမသဒိသမေဝ, ပုရိသာ တိဋ္ဌန္တိ။

ဝါ ဣစ္စေဝ ရူပါ ရူပါနိ, အဂ္ဂယော, မုနယော။

ဝါသဒ္ဒေါယံ ဝဝတ္ထိတပိဘာသတ္ထော, တေန စေတ္ထ –

(ရူ၊၄၆။)

နိစ္စမေဝ စ ပုလ္လိင်္ဂေ၊ အနိစ္စဉ္စ နပုံသကေ။

အသန္တံ ဈေ ကတတ္တေ တု၊ ဝိဓိံ ဒီပေတိ ဝါသုတိ။

တတ္ထေဝါလပနဝစနိစ္ဆာယံ ‘‘လိင်္ဂတ္ထေ ပဌမာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၇၀။ အာလပနေ စ။

အဘိမုခံ ကတွာ လပနံ အာလပနံ, သမ္ဗောဓနံ။ တသ္မိံ အာလပနတ္ထာဓိကေ လိင်္ဂတ္ထာဘိဓာနမတ္တေ စ ပဌမာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ ပုရေ ဝိယ ဧကဝစနာဒိ။

ပုရိသ သိ ဣစ္စတြ –

֍ * ၇၁။ အာလပနေ သိ ဂသညော။

အာလပနတ္ထေ ဝိဟိတော သိ ဂသညော ဟောတီတိ ဂသညာယံ ‘‘ဘော ဂေ တူ’’တိ ဣတော ‘‘ဂေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၇၂။ အကာရပိတာဒျန္တာနမာ။

လိင်္ဂဿ သမ္ဗန္ဓီ အကာရော စ ပိတုသတ္ထုဣစ္စေဝမာဒီနမန္တော စ အာကာရတ္တမာပဇ္ဇတေ ဂေ ပရေ။

‘‘ဂေ, ရဿ’’မိတိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၇၃။ အာကာရော ဝါ။

လိင်္ဂဿ သမ္ဗန္ဓီ အာကာရော ရဿမာပဇ္ဇတေ ဂေ ပရေ ဝိကပ္ပေန, အဒူရဋ္ဌဿာလပနေဝါယံ။

֍ * ၇၄။ သေသတော လောပံ ဂသိပိ။

(ရူ၊၄၇။)

‘‘သိံ, သော, သျာ စ, သခတော ဂဿေ ဝါ, ဃတေ စာ’’တိ ဧဝမာဒီဟိ နိဒ္ဒိဋ္ဌေဟိ အညော သေသော နာမ, တတော သေသတော လိင်္ဂမှာ ဂသိဣစ္စေတေ လောပမာပဇ္ဇန္တေ။ အပိဂ္ဂဟဏံ ဒုတိယတ္ထသမ္ပိဏ္ဍနတ္ထံ, ဧတ္ထ စ သတိပိ သိဂ္ဂဟဏေ ဝဣတိ ဝစနမေဝ ဉာပကမညတ္ထာပိ သိဂ္ဂဟဏေ အာလပနာဂ္ဂဟဏဿ။ ကေစိ အာလပနာဘိဗျတ္တိယာ ဘဝန္တသဒ္ဒံ ဝါ ဟေသဒ္ဒံ ဝါ ပယုဇ္ဇန္တေ။ ဘော ပုရိသ တိဋ္ဌ, ဟေ ပုရိသာ ဝါ။

ဗဟုဝစနေ န ဝိသေသော, ဘဝန္တော ပုရိသာ တိဋ္ဌထ။

တတ္ထေဝ ကမ္မတ္ထဝစနိစ္ဆာယံ ‘‘ဝ,’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၇၅။ ယံ ကရောတိ တံ ကမ္မံ။

ယံ ဝါ ကရောတိ, ယံ ဝါ ဝိကရောတိ, ယံ ဝါ ပါပုဏာတိ, တံ ကာရကံ ကြိယာနိမိတ္တံ ကမ္မသညံ ဟောတိ။

֍ * ၇၆။ ကမ္မတ္ထေ ဒုတိယာ။

ကမ္မတ္ထေ ဒုတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ ပုရေ ဝိယ ဒုတိယေကဝစနံ အံ, ‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိနာ သရေ လုတ္တေ ‘‘ဒီဃ’’န္တိ ဒီဃေ သမ္ပတ္တေ ပကတိဘာဝေါ စ, ပုရိသံ ပဿ။

ဗဟုဝစနေ ‘‘သဗ္ဗယောနီနမာဧ’’တိ ယောဝစနဿေကာရော, ပုရိသေ ပဿ။

တတ္ထေဝ ကတ္တုဝစနိစ္ဆာယံ –

֍ * ၇၇။ ယော ကရောတိ သ ကတ္တာ။

ယော အတ္တပ္ပဓာနော ကြိယံ ကရောတိ, သော ကတ္တုသညော ဟောတိ။

‘‘တတိယာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၇၈။ ကတ္တရိ စ။

ကတ္တရိ စ ကာရကေ တတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတီတိ တတိယေကဝစနံ နာ။

(ရူ၊၄၈။)

֍ * ၇၉။ အတော နေန။

ဧနာတိ အဝိဘတ္တိကနိဒ္ဒေသော။ အကာရန္တတော လိင်္ဂမှာ ပရဿ နာဝစနဿ ဧနာဒေသော ဟောတိ, သရလောပါဒိ, ပုရိသေန ကတံ။

ဗဟုဝစနမှိ –

֍ * ၈၀။ သုဟိသွကာရော ဧ။

သု, ဟိဣစ္စေတေသု ဝိဘတ္တိရူပေသု ပရေသု လိင်္ဂဿ သမ္ဗန္ဓီ အကာရော ဧတ္တမာပဇ္ဇတေ။

֍ * ၈၁။ သ္မာဟိသ္မိံနံ မှာဘိမှိ ဝါ။

သဗ္ဗတော လိင်္ဂမှာ သ္မာ ဟိ သ္မိံဣစ္စေတေသံ ယထာက္ကမံ မှာ, ဘိ, မှိဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ, ပုရိသေဟိ, ပုရိသေဘိ ကတံ။

တတ္ထေဝ ကရဏဝစနိစ္ဆာယံ –

֍ * ၈၂။ ယေန ဝါ ကယိရတေ တံ ကရဏံ။

ယေန ဝါ ကယိရတေ, ယေန ဝါ ပဿတိ, ယေန ဝါ သုဏာတိ, တံ ကာရကံ ကရဏသညံ ဟောတိ။

֍ * ၈၃။ ကရဏေ တတိယာ။

ကရဏကာရကေ တတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ, သေသံ ကတ္တုသမံ, အာဝိဋ္ဌေန ပုရိသေန သော ပုညံ ကရောတိ, ပုရိသေဟိ, ပုရိသေဘိ။

တတ္ထေဝ သမ္ပဒါနဝစနိစ္ဆာယံ –

(ရူ၊၄၉။)

֍ * ၈၄။ ယဿ ဒါတုကာမော ရောစတေ ဓာရယတေ ဝါ တံ သမ္ပဒါနံ။

ယဿ ဝါ ဒါတုကာမော, ယဿ ဝါ ရောစတေ, ယဿ ဝါ ဓာရယတေ, တံ ကာရကံ သမ္ပဒါနသညံ ဟောတိ။

֍ * ၈၅။ သမ္ပဒါနေ စတုတ္ထီ။

သမ္ပဒါနကာရကေ စတုတ္ထီဝိဘတ္တိ ဟောတီတိ စတုတ္ထိယာ ဧကဝစနံ သ။

֍ * ၈၆။ သာဂမော သေ။

သဗ္ဗတော လိင်္ဂမှာ သကာရာဂမော ဟောတိ သေ ဝိဘတ္တိမှိ ပရေ။ ပုရိသဿ ဓနံ ဒဒါတိ။

ဗဟုဝစနမှိ ‘‘ဒီဃ’’န္တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၈၇။ သုနံဟိသု စ။

သု နံ ဟိဣစ္စေတေသု ပရေသု လိင်္ဂဿ အန္တဘူတာ သဗ္ဗေ ရဿသရာ ဒီဃမာပဇ္ဇန္တေ, စဂ္ဂဟဏမိကာရုကာရာနံ ကွစိ နိဝတ္တနတ္ထံ။ ပုရိသာနံ။

တတ္ထေဝါပါဒါနဝစနိစ္ဆာယံ –

֍ * ၈၈။ ယသ္မာ ဒပေတိ ဘယမာဒတ္တေ ဝါ တဒပါဒါနံ။

ယသ္မာ ဝါ အဝဓိဘူတာ အပေတိ, ယသ္မာ ဝါ ဘယံ, ယသ္မာ ဝါ အာဒတ္တေ, တံ ကာရကံ အပါဒါနသညံ ဟောတိ။

(ရူ၊၅၀။)

֍ * ၈၉။ အပါဒါနေ ပဉ္စမီ။

အပါဒါနကာရကေ ပဉ္စမီဝိဘတ္တိ ဟောတီတိ ပဉ္စမိယာ ဧကဝစနံ သ္မာ။

‘‘အတော, သဗ္ဗေသံ, အာ ဧ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၉၀။ သ္မာသ္မိံန ဝါ။

အကာရန္တတော လိင်္ဂမှာ သဗ္ဗေသံ သ္မာ သ္မိံဣစ္စေတေသံ ယထာက္ကမံ အာကာရေကာရာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ, အညတ္ထ မှာဒေသော။ ပုရိသာ အပေတိ, ပုရိသမှာ, ပုရိသသ္မာ။

ဗဟုဝစနေ သဗ္ဗတ္ထ တတိယာသမံ, ဟိဿ ဘိအာဒေသော ဟောတိ။ ပုရိသေဟိ, ပုရိသေဘိ အပေတိ။

တတ္ထေဝ သာမိဝစနိစ္ဆာယံ –

֍ * ၉၁။ ယဿ ဝါ ပရိဂ္ဂဟော တံ သာမိ။

ယဿ ဝါ ပရိဂ္ဂဟော, တံ သာမိသညံ ဟောတိ။

֍ * ၉၂။ သာမိသ္မိံ ဆဋ္ဌီ။

သာမိသ္မိံ ဆဋ္ဌီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ ဌပေတွာ အာယာဒေသံ သဗ္ဗတ္ထ စတုတ္ထီဆဋ္ဌီနံ သမာနံ ရူပံ။ ပုရိသဿ ဧတံ ဓနံ, ပုရိသာနံ။

တတ္ထေဝ ဩကာသဝစနိစ္ဆာယံ –

֍ * ၉၃။ ယောဓာရော တမောကာသံ။

ယော ကတ္တုကမ္မာနံ ကြိယာယ အာဓာရော, တံ ကာရကံ ဩကာသသညံ ဟောတိ။

(ရူ၊၅၁။)

֍ * ၉၄။ ဩကာသေ သတ္တမီ။

ဩကာသကာရကေ သတ္တမီဝိဘတ္တိ ဟောတီတိ သတ္တမိယာ ဧကဝစနံ သ္မိံ, တဿ ‘‘သ္မာသ္မိံနံ ဝါ’’တိ ဧကာရော, မှိအာဒေသော စ, ပုရိသေ ပတိဋ္ဌိတံ, ပုရိသမှိ, ပုရိသသ္မိံ။

ဗဟုဝစနေ ‘‘သုဟိသွကာရော ဧ’’တိ ဧကာရော, ပုရိသေသု။

ပုရိသော, ပုရိသာ, ဘော ပုရိသ ဘော ပုရိသာ ဝါ, ဘဝန္တော ပုရိသာ, ပုရိသံ, ပုရိသေ, ပုရိသေန, ပုရိသေဟိ ပုရိသေဘိ, ပုရိသဿ, ပုရိသာနံ, ပုရိသာ ပုရိသသ္မာ ပုရိသမှာ, ပုရိသေဟိ ပုရိသေဘိ, ပုရိသဿ, ပုရိသာနံ, ပုရိသေ ပုရိသသ္မိံ ပုရိသမှိ, ပုရိသေသု။

တထာ သုဂတော, သုဂတာ, ဘော သုဂတ ဘော သုဂတာ ဝါ, ဘဝန္တော သုဂတာ, သုဂတံ, သုဂတေ, သုဂတေန, သုဂတေဟိ သုဂတေဘိ, သုဂတဿ, သုဂတာနံ, သုဂတာ သုဂတသ္မာ သုဂတမှာ, သုဂတေဟိ သုဂတေဘိ, သုဂတဿ, သုဂတာနံ, သုဂတေ သုဂတသ္မိံ သုဂတမှိ, သုဂတေသု။

ဧဝံ သုရာ’သုရ နရော’ရဂ နာဂ ယက္ခာ၊

ဂန္ဓဗ္ဗ ကိန္နရ မနုဿ ပိသာစ ပေတာ။

မာတင်္ဂ ဇင်္ဂမ တုရင်္ဂ ဝရာဟ သီဟာ၊

ဗျဂ္ဃ’စ္ဆ ကစ္ဆပ တရစ္ဆ မိဂ’ဿ သောဏာ။

အာလောက လောက နိလယာ’နိလ စာဂ ယောဂါ၊ ဝါယာမ ဂါမ

နိဂမာ’ဂမ ဓမ္မ ကာမာ။

သံဃော’ဃ ဃောသ ပဋိဃာ’သဝ ကောဓ လောဘာ၊

သာရမ္ဘ ထမ္ဘ မဒ မာန ပမာဒ မက္ခာ။

(ရူ၊၅၂။)

ပုန္နာဂ ပူဂ ပနသာ’သန စမ္ပက’မ္ဗာ၊

ဟိန္တာလ တာလ ဗကုလ’ဇ္ဇုန ကိံသုကာ စ။

မန္ဒာရ ကုန္ဒ ပုစိမန္ဒ ကရဉ္ဇ ရုက္ခာ၊

ဉေယျာ မယူရ သကုနဏ္ဍဇ ကောဉ္စ ဟံသာ –

ဣစ္စာဒယောပိ။

မနောဂဏာဒိဿ တု နာသသ္မာသ္မိံသု ဝိသေသော။ အညတ္ထ ပုရိသသမံ။

မနော, မနာ, ဟေ မန ဟေ မနာ ဝါ, ဘဝန္တော မနာ, မနံ, မနေ။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၉၅။ မနောဂဏာဒိတော သ္မိံနာနမိအာ။

မနောပဘုတိ ဂဏော မနောဂဏော, မနောဂဏာဒိတော သ္မိံ, နာဣစ္စေတေသံ ယထာက္ကမံ ဣကာရာကာရာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ။ အာဒိဂ္ဂဟဏေန ဗိလပဒါဒိတောပိ။

‘‘မနောဂဏာဒိတော’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၉၆။ သ သရေ ဝါဂမော။

ဧတေဟေဝ မနောဂဏာဒီဟိ သရေ ပရေ သာဂမော ဟောတိ ဝါ။ မနသာ, မနေန။

ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ, တေန ‘‘မနော မနာ မနံ မနေ မနအာယတန’’န္တိအာဒီသု န ဟောတိ။ ‘‘မာနသိကံ, စေတသိက’’န္တိအာဒီသု နိစ္စံ။ မနေဟိ, မနေဘိ။

‘‘မနောဂဏာဒိတော, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၅၃။)

֍ * ၉၇။ သဿ စော။

မနောဂဏာဒိတော ပရဿ သဿ ဝိဘတ္တိဿ ဩကာရော ဟောတိ ဝါ။ သာဂမော။

မနသော မနဿ, မနာနံ, မနာ မနသ္မာ မနမှာ, မနေဟိ မနေဘိ, မနသော မနဿ, မနာနံ, မနသိ မနေ မနသ္မိံ မနမှိ, မနေသု။

ဧဝံ ဝစော ဝယော တေဇော၊

တပေါ စေတော တမော ယသော။

အယော ပယော သိရော ဆန္ဒော၊

သရော ဥရော ရဟော အဟော –

ဣစ္စာဒိ မနောဂဏော။

ဂုဏဝန္တုသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ။ ဂုဏဝန္တု သိ ဣတီဓ –

‘‘သဝိဘတ္တိဿ, န္တုဿာ’’တိ စ အဓိကာရော။

֍ * ၉၈။ အာ သိမှိ။

သဗ္ဗဿေဝ န္တုပစ္စယဿ သဝိဘတ္တိဿ အာအာဒေသော ဟောတိ သိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ဂုဏဝါ။

‘‘ယောမှိ, ပဌမေ’’သီဟဂတိယာ ‘‘ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၉၉။ န္တုဿ န္တော။

သဗ္ဗဿေဝ န္တုပစ္စယဿ သဝိဘတ္တိဿ န္တောအာဒေသော ဟောတိ ဝါ ယောမှိ ပဌမေ, ဂုဏဝန္တော တိဋ္ဌန္တိ။

‘‘သုနံဟိသု, အတ္တ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၅၄။)

֍ * ၁၀၀။ န္တုဿန္တော ယောသု စ။

န္တုပစ္စယဿ အန္တော ဥကာရော အတ္တမာပဇ္ဇတေ သုနံဟိ ယောဣစ္စေတေသု, စဂ္ဂဟဏေန အညေသု အံ နာ သ္မာသ္မိံသု စ။ ဂုဏဝန္တာ, ဆဋ္ဌိယာ သိဒ္ဓေပိ အန္တာဒေသေ ပုန အန္တဂ္ဂဟဏကရဏတော ယောနံ ဣကာရော စ ကွစိ။ ဂုဏဝန္တိ။

‘‘အ’’မိတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၀၁။ အဝဏ္ဏာ စ ဂေ။

သဗ္ဗဿေဝ န္တုပစ္စယဿ သဝိဘတ္တိဿ အံ အဝဏ္ဏဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဂေ ပရေ။

ဘော ဂုဏဝံ ဘော ဂုဏဝ ဘော ဂုဏဝါ, ဘဝန္တော ဂုဏဝန္တော ဂုဏဝန္တာ, ဂုဏဝန္တံ, ဂုဏဝန္တေ။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၀၂။ တောတိတာ သသ္မိံနာသု။

သဗ္ဗဿေဝ န္တုပစ္စယဿ သဝိဘတ္တိဿ တောတိ တာအာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ သသ္မိံနာဣစ္စေတေသု ယထာသင်္ချံ။ ဂုဏဝတာ ဂုဏဝန္တေန, ဂုဏဝန္တေဟိ ဂုဏဝန္တေဘိ။

֍ * ၁၀၃။ န္တဿ သေ ဝါ။

သဗ္ဗဿေဝ န္တုပစ္စယဿ သဝိဘတ္တိဿ န္တဿဣစ္စယမာဒေသော ဟောတိ ဝါ သေ ဝိဘတ္တိမှိ။ ဂုဏဝန္တဿ ဂုဏဝတော။

֍ * ၁၀၄။ နံမှိ တံ ဝါ။

သဗ္ဗဿေဝ န္တုပစ္စယဿ သဝိဘတ္တိဿ တံအာဒေသော ဟောတိ ဝါ နံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ဂုဏဝတံ ဂုဏဝန္တာနံ။

(ရူ၊၅၅။)

‘‘အမှ တုမှ န္တု’’ဣစ္စာဒိနာ သ္မာဝစနဿ နာဗျပဒေသော။

ဂုဏဝတာ ဂုဏဝန္တာ ဂုဏဝန္တသ္မာ ဂုဏဝန္တမှာ, ဂုဏဝန္တေဟိ ဂုဏဝန္တေဘိ, ဂုဏဝန္တဿ ဂုဏဝတော, ဂုဏဝတံ ဂုဏဝန္တာနံ, ဂုဏဝတိ ဂုဏဝန္တေ ဂုဏဝန္တသ္မိံ ဂုဏဝန္တမှီ, ဂုဏဝန္တေသု။

ဧဝံ ဂဏဝါ ကုလဝါ ဗလဝါ ယသဝါ ဓနဝါ သုတဝါ ဘဂဝါ ဟိမဝါ ဖလဝါ သီလဝါ ပညဝါ ဣစ္စာဒယော။

ဟိမဝန္တုသဒ္ဒတော သိမှိ ကတေ –

‘‘အတ္တံ, န္တုဿ’န္တော’’တိ စ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၁၀၅။ သိမှီ ဝါ။

န္တုပစ္စယဿ အန္တော အတ္တံ ဟောတိ ဝါ သိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ဟိမဝန္တော, ဟိမဝါ, သေသံ သမံ။

ပုန ဝါဂ္ဂဟဏကရဏံ ဟိမဝန္တုသဒ္ဒတော အညတြ အတ္တနိသေဓနတ္ထံ, ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။ တေန ဂုဏဝန္တာဒီသု နာတိပ္ပသင်္ဂေါ။

ဧဝံ သတိမာ ဓိတိမာ ဂတိမာ မတိမာ မုတိမာ မုတ္တိမာ ဇုတိမာ သိရိမာ ဟိရိမာ ထုတိမာ ရတိမာ ယတိမာ သုစိမာ ကလိမာ ဗလိမာ ကသိမာ ရုစိမာ ဗုဒ္ဓိမာ စက္ခုမာ ဗန္ဓုမာ ဟေတုမာ သေတုမာ ကေတုမာ ရာဟုမာ ဘာဏုမာ ခါဏုမာ ဝိဇ္ဇုမာ ဣစ္စာဒယော။

တတ္ထ သတိမန္တု ဗန္ဓုမန္တုသဒ္ဒါနံ အံသေသု ရူပဘေဒေါ။ ‘‘အတ္တံ, န္တုဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၀၆။ သဗ္ဗဿ ဝါ အံသေသု။

(ရူ၊၅၆။)

သဗ္ဗဿေဝ န္တုပစ္စယဿ အတ္တံ ဟောတိ ဝါ အံသဣစ္စေတေသု။ ဣဓာပိ ဝါသဒ္ဒဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ နာတိပ္ပသင်္ဂေါ။ သတိမံ သတိမန္တံ, ဗန္ဓုမံ ဗန္ဓုမန္တံ, သတိမဿ သတိမတော သတိမန္တဿ, ဗန္ဓုမဿ ဗန္ဓုမတော ဗန္ဓုမန္တဿ, သေသံ သမံ။

ဂစ္ဆန္တသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ, ဂစ္ဆန္တ သိ,

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၀၇။ သိမှိ ဂစ္ဆန္တာဒီနံ န္တသဒ္ဒေါ အံ။

ဂစ္ဆန္တိစ္စေဝမာဒီနံ အန္တပ္ပစ္စယန္တာနံ န္တသဒ္ဒေါ အံရူပံ အာပဇ္ဇတေ ဝါ သိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ သရလောပသိလောပါ, သော ဂစ္ဆံ, ဂစ္ဆန္တော ဝါ ဂဏှာတိ။

‘‘ဂစ္ဆန္တာဒီနံ, န္တသဒ္ဒေါ’’တိ စ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၁၀၈။ သေသေသု န္တုဝ။

ဂစ္ဆန္တာဒီနံ န္တသဒ္ဒေါ န္တုပစ္စယောဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗော သေသေသု ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယေသု, အသ္မိမှိ ကာရိယာတိဒေသောယံ။ သေသံ ဂုဏဝန္တုသမံ။

တေ ဂစ္ဆန္တော ဂစ္ဆန္တာ, ဘော ဂစ္ဆံ ဘော ဂစ္ဆ ဘော ဂစ္ဆာ, ဘဝန္တော ဂစ္ဆန္တော ဂစ္ဆန္တာ, [ဂစ္ဆံ] ဂစ္ဆန္တံ, ဂစ္ဆန္တေ, ဂစ္ဆတာ ဂစ္ဆန္တေန, ဂစ္ဆန္တေဟိ ဂစ္ဆန္တေဘိ, ဂစ္ဆတော ဂစ္ဆန္တဿ, ဂစ္ဆတံ ဂစ္ဆန္တာနံ, ဂစ္ဆတာ ဂစ္ဆန္တသ္မာ ဂစ္ဆန္တမှာ, ဂစ္ဆန္တေဟိ ဂစ္ဆန္တေဘိ, ဂစ္ဆတော ဂစ္ဆန္တဿ, ဂစ္ဆတံ ဂစ္ဆန္တာနံ, ဂစ္ဆတိ ဂစ္ဆန္တေ ဂစ္ဆန္တသ္မိံ ဂစ္ဆန္တမှီ, ဂစ္ဆန္တေသု။

ဧဝံ မဟံ စရံ တိဋ္ဌံ၊ ဒဒံ ဘုဉ္ဇံ သုဏံ ပစံ။

ဇယံ ဇီရံ စဝံ မီယံ၊ သရံ ကုဗ္ဗံ ဇပံ ဝဇံ –

ဣစ္စာဒယော။

(ရူ၊၅၇။)

ဘဝန္တသဒ္ဒဿ ဂ ယော နာ သဝစနေသု ဝိသေသော။ သော ဘဝံ။

‘‘ဘဝတော’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၀၉။ ဩဘာဝေါ ကွစိ ယောသု ဝကာရဿ။

ဘဝန္တဣစ္စေတဿ ဝကာရဿ ဩဘာဝေါ ဟောတိ ကွစိ ယောဣစ္စေတေသု။ တေ ဘောန္တော ဘဝန္တော ဘဝန္တာ။

‘‘ဘဝတော’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၁၀။ ဘော ဂေ တု။

သဗ္ဗဿေဝ ဘဝန္တသဒ္ဒဿ ဘော ဟောတိ ဂေ ပရေ။ တုသဒ္ဒေန ဘန္တေ, ဘောန္တာဒိ စ, ဂလောပေါ, ဘော ဘန္တေ ဘောန္တ ဘောန္တာ, ဘောန္တော ဘဝန္တော ဘဝန္တာ, ဘဝန္တံ, ဘောန္တေ ဘဝန္တေ။

နာသေသု ‘‘ဩဘာဝေါ ကွစီ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဩဘာဝေါ။

ဘောတာ ဘဝတာ ဘဝန္တေန, ဘောတော ဘဝတော ဘဝန္တဿ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၁၁၁။ ဘဒန္တဿ ဘဒ္ဒန္တ ဘန္တေ။

သဗ္ဗဿေဝ ဘဒန္တသဒ္ဒဿ ဘဒ္ဒန္တ ဘန္တေဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ကွစိ ဂေ ပရေ ယောသု စ။ ဘော ဘဒ္ဒန္တ ဘန္တေ, ဘဒန္တ ဘဒန္တာ ဝါ ဣစ္စာဒိ ပုရိသသဒ္ဒသမံ။

֍ * ၁၁၂။ သန္တသဒ္ဒဿ သော ဘေ ဗော စန္တေ။

သဗ္ဗဿေဝ သန္တသဒ္ဒဿ သသဒ္ဒါဒေသော ဟောတိ ဘကာရေ ပရေ, အန္တေ စ ဗကာရာဂမော ဟောတိ။

(ရူ၊၅၈။)

စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန အဘကာရေပိ သမာသေ ကွစိ သကာရာဒေသော။ သဗ္ဘိ။

ဘေတိ ကိံ? သန္တေဟိ, သေသံ ဂစ္ဆန္တသဒ္ဒသမံ။

အတ္ထိ ရာဇ ဗြဟ္မ အတ္တ သခသဒ္ဒါဒီနံ ဘေဒေါ, တထေဝ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, ‘‘ရာဇ သိ’’ဣတိ ဌိတေ –

‘‘ဗြဟ္မတ္တသခရာဇာဒိတော’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၁၁၃။ သျာ စ။

ဗြဟ္မ အတ္တ သခ ရာဇဣစ္စေဝမာဒိတော သိဝစနဿ အာကာရော ဟောတိ။ အာဒိသဒ္ဒေန အာတုမာဒိသဒ္ဒတော စ။ သရလောပါဒိ။ ရာဇာ တိဋ္ဌတိ။

֍ * ၁၁၄။ ယောနမာနော။

ဗြဟ္မတ္တသခရာဇာဒိတော ယောနံ အာနောအာဒေသော ဟောတိ။ ရာဇာနော တိဋ္ဌန္တိ, ဘော ရာဇ ဘော ရာဇာ, ဘဝန္တော ရာဇာနော။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၁၅။ ဗြဟ္မတ္တသခရာဇာဒိတော အမာနံ။

ဗြဟ္မာဒီဟိ ပရဿ အံဝစနဿ အာနံ ဟောတိ ဝါ။ ရာဇာနံ ပဿ ရာဇံ ဝါ, ရာဇာနော။

‘‘သဝိဘတ္တိဿ, ရာဇဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၁၆။ နာမှိ ရညာ ဝါ။

သဗ္ဗဿေဝ ရာဇသဒ္ဒဿ သဝိဘတ္တိဿ ရညာအာဒေသော ဟောတိ ဝါ နာမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ရညာ ကတံ ရာဇေန ဝါ။

(ရူ၊၅၉။)

֍ * ၁၁၇။ ရာဇဿ ရာဇု သုနံဟိသု စ။

သဗ္ဗဿ ရာဇသဒ္ဒဿ ရာဇုအာဒေသော ဟောတိ သု နံ ဟိဣစ္စေတေသု ဝစနေသု။ စသဒ္ဒေါ ဝိကပ္ပနတ္ထော, ‘‘သုနံဟိသု စာ’’တိ ဒီဃော, ရာဇူဟိ ရာဇူဘိ, ရာဇေဟိ ရာဇေဘိ ဝါ။

‘‘သဝိဘတ္တိဿာ’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၁၁၈။ ရာဇဿ ရညောရာဇိနော သေ။

သဗ္ဗဿေဝ ရာဇသဒ္ဒဿ သဝိဘတ္တိဿ ရညော ရာဇိနောဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ သေ ဝိဘတ္တိမှိ။ ရညော, ရာဇိနော ဒေတိ။

‘‘ရာဇဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၁၉။ ရညံ နံ မှီ ဝါ။

သဗ္ဗဿေဝ ရာဇသဒ္ဒဿ သဝိဘတ္တိဿ ရညံအာဒေသော ဟောတိ ဝါ နံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ရညံ ရာဇူနံ ရာဇာနံ။

ပဉ္စမိယံ –

֍ * ၁၂၀။ အမှတုမှန္တုရာဇဗြဟ္မတ္တသခသတ္ထုပိတာဒီဟိ သ္မာ နာဝ။

အမှတုမှန္တုရာဇဗြဟ္မတ္တသခသတ္ထုပိတုဣစ္စေဝမာဒီဟိ သ္မာဝစနံ နာဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗန္တိ သ္မာဝစနဿ နာဘာဝါတိဒေသော။ အတိဒေသော ပန ဆဗ္ဗိဓော။

ဝုတ္တဉ္စ –

‘‘ဗျပဒေသော နိမိတ္တဉ္စ၊ တံရူပံ တံသဘာဝတာ။

သုတ္တဉ္စေဝ တထာ ကာရိ-ယာတိဒေသောတိ ဆဗ္ဗိဓော’’တိ။

(ရူ၊၆၀။)

တတြာယံ ဗြဟ္မတ္တသခါဒီသု ပါဌသာမတ္ထိယတော ရူပါတိဒေသော။ သေသံ တတိယာသမံ။

ရညာ အပေတိ, ရာဇူဟိ ရာဇူဘိ, ရာဇေဟိ ရာဇေဘိ, ရညော, ရာဇိနော သန္တကံ, ရညံ ရာဇူနံ ရာဇာနံ။

‘‘ရာဇဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၂၁။ သ္မိံမှိ ရညေ ရာဇိနိ။

သဗ္ဗဿေဝ ရာဇသဒ္ဒဿ သဝိဘတ္တိဿ ရညေရာဇိနိဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ သ္မိံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ရညေ, ရာဇိနိ ပတိဋ္ဌိတံ, ရာဇူသု ရာဇေသု။

ဗြဟ္မသဒ္ဒဿ စ ဂ နာ သ သ္မိံသု ဝိသေသော။ ဗြဟ္မာ, ဗြဟ္မာနော။

အာလပနေ စ ‘‘ဧ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၂၂။ ဗြဟ္မတော ဂဿ စ။

ဗြဟ္မသဒ္ဒတော ဂဿ စ ဧကာရော ဟောတိ, စဂ္ဂဟဏံ ဧဂ္ဂဟဏာနုကဍ္ဎနတ္ထံ, ဘော ဗြဟ္မေ, ဘဝန္တော ဗြဟ္မာနော, ဗြဟ္မာနံ ဗြဟ္မံ, ဗြဟ္မာနော။

ဝိပရိဏာမေန ‘‘ဗြဟ္မဿ, အန္တော’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၂၃။ ဥတ္တံ သနာသု။

ဗြဟ္မသဒ္ဒဿ အန္တော ဥတ္တမာပဇ္ဇတေ သ နာဣစ္စေတေသု ဝစနေသု။ ဥတ္တမိတိ ဘာဝနိဒ္ဒေသော ကတ္ထစိ အဘာဝဒဿနတ္ထော။ ဗြဟ္မုနာ, ဗြဟ္မေဟိ ဗြဟ္မေဘိ။

သသ္မိံ ဥတ္တေ ကတေ ‘‘ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာ ဈလာ’’တိ လသညာယံ –

(ရူ၊၆၁။)

֍ * ၁၂၄။ ဈလတော သဿ နော ဝါ။

ဈလသညေဟိ ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏေဟိ ပရဿ သဣစ္စေတဿ ဝစနဿ နောဣစ္စာဒေသော ဟောတိ ဝါ။ ဗြဟ္မုနော ဗြဟ္မဿ, ဗြဟ္မာနံ ဗြဟ္မူနံ ဝါ, ဥတ္တမိတိ ယောဂဝိဘာဂေန အညတ္ထာပိ ဥတ္တံ။

ပဉ္စမိယံ နာဘာဝါတိဒေသော။ ဗြဟ္မုနာ, ဗြဟ္မေဟိ ဗြဟ္မေဘိ, ဗြဟ္မုနော ဗြဟ္မဿ, ဗြဟ္မာနံ ဗြဟ္မူနံ ဝါ။

֍ * ၁၂၅။ ဗြဟ္မတော တု သ္မိံ နိ။

ဗြဟ္မသဒ္ဒတော သ္မိံဝစနဿ နိ ဟောတိ။ တုသဒ္ဒေန ကမ္မစမ္မမုဒ္ဓါဒိတော စ ကွစိ။ ဗြဟ္မနိ, ဗြဟ္မေသု။

အတ္တသဒ္ဒဿ တတိယာဒီသွေဝ ဝိသေသော။

အတ္တာ, အတ္တာနော, ဘော အတ္တ ဘော အတ္တာ, ဘဝန္တော အတ္တာနော, အတ္တာနံ အတ္တံ, အတ္တာနော။

နာမှိ ‘‘အကမ္မန္တဿ စာ’’တိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒေန အတ္တန္တဿ အတ္တံ ဝါ။ အတ္တနာ အတ္တေန ဝါ။

֍ * ၁၂၆။ အတ္တန္တော ဟိသ္မိမနတ္တံ။

အတ္တသဒ္ဒဿ အန္တော အနတ္တမာပဇ္ဇတေ ဟိသ္မိံ ပရေ။ အတ္တနေဟိ အတ္တနေဘိ။

‘‘တတော, အတ္တတော’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၂၇။ သဿ နော။

တတော အတ္တသဒ္ဒတော သဿ ဝိဘတ္တိဿ နော ဟောတိ။ အတ္တနော, အတ္တာနံ။

(ရူ၊၆၂။)

֍ * ၁၂၈။ သ္မာ နာ။

တတော အတ္တသဒ္ဒတော သ္မာဝစနဿ နာ ဟောတိ။ အတ္တနာ အပေတိ။

နာဘာဝါတိဒေသေနေဝ သိဒ္ဓေပိ ဥတ္တရသုတ္တေန ဧကယောဂမကတွာ ဘိန္နယောဂကရဏံ အတ္ထန္တရဝိညာပနတ္ထံ, တေန အတ္တန္တတကာရဿ ရကာရော ဇကာရေ ကွစိ။ အတြဇော အတ္တဇော ဝါ။ အတ္တနေဟိ အတ္တနေဘိ, အတ္တနော, အတ္တာနံ။

‘‘အတ္တတော’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၂၉။ တတော သ္မိံ နိ။

တတော အတ္တသဒ္ဒတော သ္မိံဝစနဿ နိ ဟောတိ။ အတ္တနိ, အတ္တေသု။

သခသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ။ သခါ, သခါနော။

‘‘ယောန’’မိတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၃၀။ သခတော စာယောနော။

သခသဒ္ဒတော ယောနံ အာယော နောအာဒေသာ စ ဟောန္တိ။ သခါယော။

֍ * ၁၃၁။ သခန္တဿိ နောနာနံသေသု။

သခသဒ္ဒန္တဿ ဣကာရာဒေသော ဟောတိ နောနာနံသဣစ္စေတေသု ပရေသု။ သခိနော တိဋ္ဌန္တိ။

အာလပနေ ဂသညာယံ –

(ရူ၊၆၃။)

֍ * ၁၃၂။ သခတော ဂဿေ ဝါ။

သခတော ဂဿ အကာရ အာကာရ ဣကာရ ဤကာရဧကာရာဒေသာ ဟောန္တိ။ ဝါသဒ္ဒေန အညသ္မာပိ ကွစိ ဧကာရော။ ယထာ – ဘဒ္ဒန္တေ ဣသေ ဣတိ။

အ စ အာ စ ဣ စ ဤ စ ဧ စာတိပိ ဧ, ပုဗ္ဗဿရာနံ ကမေန လောပေါ။

ဘော သခ ဘော သခါ ဘော သခိ ဘော သခီ ဘော သခေ, ဘဝန္တော သခါနော သခါယော သခိနော။

‘‘သခန္တဿ, အာရော စာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၃၃။ သုနမံသု ဝါ။

သခန္တဿ အာရော ဘောတိ ဝါ သုနံ အံဣစ္စေတေသု ပရေသု။ သခါရံ သခါနံ သခံ, သခါနော သခါယော သခိနော, သခိနာ။

‘‘သခန္တဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၃၄။ အာရော ဟိမှိ ဝါ။

သခန္တဿ အာရော ဟောတိ ဝါ ဟိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ သခါရေဟိ သခါရေဘိ, သခေဟိ သခေဘိ။

ဣကာရာဒေသေ ‘‘ဈလတော သဿ နော ဝါ’’တိ နော။ သခိနော သခိဿ, သခါရာနံ သခီနံ။

သ္မာဝစနဿ နာဘာဝေါ။ သခိနာ, သခါရေဟိ သခါရေဘိ သခေဟိ သခေဘိ, သခိနော သခိဿ, သခါရာနံ သခီနံ။

‘‘သခတော’’တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၆၄။)

֍ * ၁၃၅။ သ္မိမေ။

သခတော သ္မိံဝစနဿ ဧကာရော ဟောတိ။ နိစ္စတ္ထောယမာရမ္ဘော။ သခေ, သခါရေသု သခေသု။

အာတုမသဒ္ဒဿ ပဌမာဒုတိယာသု အတ္တသဒ္ဒဿေဝ ရူပနယော။ အာတုမာ, အာတုမာနော, ဘော အာတုမ ဘော အာတုမာ, ဘဝန္တော အာတုမာနော, အာတုမာနံ အာတုမံ, အာတုမာနော, အာတုမေန ဣစ္စာဒိ ပုရိသသမံ။

ပုမသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ။ ပုမ သိ,

‘‘သဝိဘတ္တိဿာ’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၁၃၆။ ပုမန္တဿာ သိမှိ။

ပုမသဒ္ဒဿ သဝိဘတ္တိဿ အာကာရာဒေသော ဟောတိ သိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ အန္တဂ္ဂဟဏေန မဃဝယုဝါဒီနမန္တဿ စ။ ပုမာ။

‘‘ပုမန္တဿာ’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၁၃၇။ ယောသွာနော။

ပုမန္တဿ သဝိဘတ္တိဿ အာနောအာဒေသော ဟောတိ ယောသု ဝိဘတ္တီသု။ ပုမာနော။

֍ * ၁၃၈။ အမာလပနေကဝစနေ။

ပုမန္တဿ သဝိဘတ္တိဿ အံ ဟောတိ အာလပနေကဝစနေ ပရေ။ ဟေ ပုမံ, ဟေ ပုမာနော, ပုမံ, ပုမာနော။

‘‘အာ, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၆၅။)

֍ * ၁၃၉။ ဥ နာမှိ စ။

ပုမန္တဿ အာဥအာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ နာမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ စသဒ္ဒေန ပုမကမ္မထာမန္တဿ စု’ကာရော ဝါ သသ္မာသု။ ပုမာနာ ပုမုနာ ပုမေန ဝါ။

‘‘အာနေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၄၀။ ဟိဝိဘတ္တိမှိ စ။

ပုမန္တဿ ဟိဝိဘတ္တိမှီ စ အာနေအာဒေသော ဟောတိ။ ဝိဘတ္တိဂ္ဂဟဏံ သဝိဘတ္တိဂ္ဂဟဏနိဝတ္တနတ္ထံ။ ပုမာနေဟိ ပုမာနေဘိ။

စသဒ္ဒေန ယုဝမဃဝါဒီနမန္တဿ ဝါ အာနာဒေသော ဟောတိ သဗ္ဗဝိဘတ္တီသု။ ‘‘ဥ နာမှိ စာ’’တိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒေန ပုမန္တဿုကာရော ဝါ သသ္မာသု ဝိဘတ္တီသု။ ‘‘ဈလတော သဿ နော ဝါ’’တိ နော။ ပုမုနော ပုမဿ, ပုမာနံ။

‘‘သ္မာ, နာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၄၁။ ဈလတော စ။

ဈလဣစ္စေတေဟိ သ္မာဝစနဿ နာ ဟောတိ။ စဂ္ဂဟဏံ ကွစိ နိဝတ္တနတ္ထံ။ ပုမာနာ ပုမုနာ ပုမာ ပုမသ္မာ ပုမမှာ, ပုမာနေဟိ ပုမာနေဘိ ပုမေဟိ ပုမေဘိ, ပုမုနော ပုမဿ, ပုမာနံ။

֍ * ၁၄၂။ အာနေ သ္မိံမှိ ဝါ။

ပုမန္တဿ သဝိဘတ္တိဿ အာနေအာဒေသော ဟောတိ ဝါ သ္မိံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ပုမာနေ ပုမေ ပုမသ္မိံ ပုမမှိ။

(ရူ၊၆၆။)

֍ * ၁၄၃။ သုသ္မိမာ ဝါ။

ပုမန္တဿ သုဣစ္စေတသ္မိံ ပရေ အာအာဒေသော ဟောတိ ဝါ။ ပုမာသု ပုမေသု။

ယုဝါဒီသု ‘‘ယုဝ သိ’’ ဣတီဓ –

‘‘ပုမန္တဿာ သိမှီ’’တိ ဧတ္ထ အန္တဂ္ဂဟဏေန အာကာရော, ‘‘ဟိဝိဘတ္တိမှိ စာ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒေန အာနာဒေသော စ။

ယုဝါ ယုဝါနော, ယုဝါနာ ယုဝါ, ဟေ ယုဝ ဟေ ယုဝါ ဟေ ယုဝါန ဟေ ယုဝါနာ, ဘဝန္တော ယုဝါနာ, ယုဝါနံ ယုဝံ, ယုဝါနေ ယုဝေ။

‘‘အကမ္မန္တဿ စာ’’တိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒေန ယုဝမဃဝါဒီနမန္တဿ အာ ဟောတိ ဝါ နာသုဣစ္စေတေသူတိ အာတ္တံ။

ယုဝါနာ ယုဝေန ယုဝါနေန ဝါ, ယုဝါနေဟိ ယုဝါနေဘိ ယုဝေဟိ ယုဝေဘိ, ယုဝါနဿ ယုဝဿ, ယုဝါနာနံ ယုဝါနံ, ယုဝါနာ ယုဝါနသ္မာ ယုဝါနမှာ, ယုဝါနေဟိ ယုဝါနေဘိ ယုဝေဟိ ယုဝေဘိ, ယုဝါနဿ ယုဝဿ, ယုဝါနာနံ ယုဝါနံ, ယုဝါနေ ယုဝါနသ္မိံ ယုဝါနမှိ ယုဝေ ယုဝမှိ ယုဝသ္မိံ, ယုဝါနေသု ယုဝါသု ယုဝေသု။

ဧဝံ မဃဝါ မဃဝါနော, မဃဝါနာ ဣစ္စာဒိ ယုဝသဒ္ဒသမံ။

အကာရန္တံ။

အာကာရန္တော ပုလ္လိင်္ဂေါ သာသဒ္ဒေါ။

သာ သိ, သိလောပေါ, သာ သုနခေါ။

ဗဟုဝစနေ –

(ရူ၊၆၇။)

֍ * ၁၄၄။ အဃော ရဿမေကဝစနယောသွပိ စ။

ဃသညကအာကာရဝဇ္ဇိတော လိင်္ဂဿန္တော သရော ရဿမာပဇ္ဇတေ ဧကဝစနေသု ယောသု စ ပရေသူတိ ရဿတ္တံ။ အပိဂ္ဂဟဏံ သိမှိ နိဝတ္တနတ္ထံ။ သေသံ နေယျံ။

သာ တိဋ္ဌန္တိ, ဟေ သ ဟေ သာ, ဟေ သာ, သံ, သေ, သေန, သာဟိ သာဘိ, သဿ သာယ, သာနံ, သာ သသ္မာ သမှာ, သာဟိ သာဘိ, သဿ, သာနံ, သေ သသ္မိံ သမှိ, သာသု။

ဧဝံ ပစ္စက္ခဓမ္မာ ဂါဏ္ဍီဝဓနွာပဘုတယော။

အာကာရန္တံ။

ဣကာရန္တော ပုလ္လိင်္ဂေါ အဂ္ဂိသဒ္ဒေါ။ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, အဂ္ဂိ သိ,

‘‘အန္တော, သိမှိ, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၄၅။ အဂ္ဂိဿိနိ။

အဂ္ဂိဿ အန္တော ဣနိ ဟောတိ ဝါ သိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ‘‘သေသတော လောပံ ဂသိပီ’’တိ သိလောပေါ။ အဂ္ဂိနိ အဂ္ဂိ။

ဗဟုဝစနေ ‘‘ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာ ဈလာ’’တိ ဈလသညာယံ –

‘‘ဈလတော, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၄၆။ ဃပတော စ ယောနံ လောပေါ။

ဃပသညေဟိ ဣတ္ထိဝါစကေဟိ အာကာရိဝဏ္ဏုဝဏ္ဏေဟိ, ဈလသညေဟိ စ ပရေသံ ယောဝစနာနံ လောပေါ ဟောတိ ဝါ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသာယံ။

(ရူ၊၆၈။)

֍ * ၁၄၇။ ယောသု ကတနိကာရလောပေသု ဒီဃံ။

လိင်္ဂဿန္တဘူတာ သဗ္ဗေ ရဿသရာ ယောသု ကတနိကာရလောပေသု ဒီဃမာပဇ္ဇန္တေ။ ကတာ နိကာရလောပါ ယေသံ တေ ကတနိကာရလောပါ။ အဂ္ဂီ။

‘‘ပဉ္စာဒီနမတ္တ’’န္တိ ဣတော ‘‘အတ္တ’’မိတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၄၈။ ယောသွကတရဿော ဈော။

ယောသု ပရေသု အကတရဿော ဈော အတ္တမာပဇ္ဇတေ။ အဂ္ဂယော။

ဈောတိ ကိံ? ရတ္တိယော။

အာလပနေပေဝံ။ ဟေ အဂ္ဂိ, ဟေ အဂ္ဂီ ဟေ အဂ္ဂယော။

ဒုတိယေကဝစနေ ပုဗ္ဗဿရလောပေ သမ္ပတ္တေ –

֍ * ၁၄၉။ အံ မော နိဂ္ဂဟီတံ ဈလပေဟိ။

ဈလပဣစ္စေတေဟိ ပရဿ အံဝစနဿ, မကာရဿ စ နိဂ္ဂဟီတံ အာဒေသော ဟောတိ။ အဂ္ဂိံ။

အဂ္ဂီ အဂ္ဂယော, အဂ္ဂိနာ, အဂ္ဂီဟိ အဂ္ဂီဘိ, ‘‘သုနံဟိသု စာ’’တိ ဧတ္ထ စဂ္ဂဟဏေန ကတ္ထစိ ဒီဃာဘာဝေါ။ အဂ္ဂိဟိ အဂ္ဂိဘိ။

‘‘ဈလတော သဿ နော ဝါ’’တိ နော။ အဂ္ဂိနော အဂ္ဂိဿ, အဂ္ဂီနံ။

‘‘သ္မာ နာ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘ဈလတော စာ’’တိ ဝိကပ္ပေန နာ။ အဂ္ဂိနာ အဂ္ဂိသ္မာ အဂ္ဂိမှာ, အဂ္ဂီဟိ အဂ္ဂီဘိ အဂ္ဂိဟိ အဂ္ဂိဘိ, အဂ္ဂိနော အဂ္ဂိဿ, အဂ္ဂီနံ အဂ္ဂိနံ, အဂ္ဂိမှိ အဂ္ဂိသ္မိံ, အဂ္ဂီသု အဂ္ဂိသု။

ဧဝမညေပိ –

ဇောတိ ပါဏိ ဂဏ္ဌိ မုဋ္ဌိ၊ ကုစ္ဆိ ဝတ္ထိ သာလိ ဝီဟိ။

ဗျာဓိ ဩဓိ ဗောဓိ သန္ဓိ၊ ရာသိ ကေသိ သာတိ ဒီပိ။

(ရူ၊၆၉။)

ဣသိ မုနိ မဏိ ဓနိ ယတိ ဂိရိ ရဝိ ကဝိ၊

ကပိ အသိ မသိ နိဓိ ဝိဓိ အဟိ ကိမိ ပတိ။

ဟရိ အရိ တိမိ ကလိ ဗလိ ဇလဓိ ဂဟပတိ၊

ဥရုဓိတိ ဝရမတိ နိရုပဓိ အဓိပတိ။

အဉ္ဇလိ သာရထိ အတိထိ သမာဓိ ဥဒဓိပ္ပဘုတယော။

ဣကာရန္တံ။

ဤကာရန္တော ပုလ္လိင်္ဂေါ ဒဏ္ဍီသဒ္ဒေါ။

‘‘ဒဏ္ဍီ သိ’’ ဣတီဓ –

‘‘အဃော ရဿမေကဝစနယောသွပိ စာ’’တိ ရဿတ္တေ သမ္ပတ္တေ ဧတ္ထေဝါပိဂ္ဂဟဏေန သိသ္မိံ တဒဘာဝေ သိဒ္ဓေ နိယမတ္ထမာဟ။

‘‘ရဿ’’န္တိ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၁၅၀။ န သိသ္မိမနပုံသကာနိ။

သိသ္မိံ နပုံသကဝဇ္ဇိတာနိ လိင်္ဂါနိ န ရဿမာပဇ္ဇန္တေတိ ရဿတ္တာဘာဝေါ, သိလောပေါ။ ဒဏ္ဍီ တိဋ္ဌတိ။

အနပုံသကာနီတိ ကိံ? သုခကာရိ ဒါနံ။

ဧတ္ထ စ –

ဝိသဒါဝိသဒါကာရ-ဝေါဟာရောဘယမုတ္တကာ။

ပုမာဒိဇာနနေ ဟေတု-ဘာဝတော လိင်္ဂမီရိတာ။

ယောလောပေ ဒဏ္ဍီ တိဋ္ဌန္တိ။

ဣတရတြ ‘‘အဃော ရဿ’’မိစ္စာဒိနာ ရဿတ္တေ ကတေ –

‘‘ဈတော, ကတရဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၇၀။)

֍ * ၁၅၁။ ယောနံ နော။

သဗ္ဗေသံ ယောနံ သာလပနာနံ ဈတော ကတရဿာ ပရေသံ နောဣစ္စာဒေသော ဟောတိ။ ဒဏ္ဍိနော တိဋ္ဌန္တိ။

ကတရဿာတိ ကိံ? အဂ္ဂယော။

အဓိကာရံ ဝိနာ ‘‘ယောနံ၊

နော’’တိ ယောဂဝိဘာဂတော။

ကွစိ အကတရဿာပိ၊

နော သာရမတိနော ယထာ။

အာလပနေ ‘‘ဂေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၅၂။ ဈလပါ ရဿံ။

ဈလပဣစ္စေတေ ရဿမာပဇ္ဇန္တေ ဂေ ပရေ။ ဘော ဒဏ္ဍိ။

‘‘အဃော ရဿ’’န္တိအာဒိနာဝ သိဒ္ဓေပိ ရဿတ္တေ ပုနာရမ္ဘော နိယမတ္ထော, တေန ‘‘ဘော ဂေါ’’တိအာဒီသု န ဘဝတိ။ ဒဏ္ဍီ ဒဏ္ဍိနော။

ဒုတိယာယံ ရဿတ္တေ ကတေ ‘‘အ’’မိတိ ဝတ္တတေ, ‘‘ဃပတော သ္မိံ ယံ ဝါ’’တိ ဣတော မဏ္ဍူကဂတိယာ ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၅၃။ နံ ဈတော ကတရဿာ။

ဈတော ကတရဿာ ပရဿ အံဝစနဿ နံ ဟောတိ ဝါ။ ဒဏ္ဍိနံ ဒဏ္ဍိံ, ဒဏ္ဍီ ဒဏ္ဍိနော, ဒဏ္ဍိနာ, ဒဏ္ဍီဟိ ဒဏ္ဍီဘိ, ဒဏ္ဍိနော ဒဏ္ဍိဿ, ဒဏ္ဍီနံ။

‘‘ဈလတော စာ’’တိ နာ။ ဒဏ္ဍိနာ ဒဏ္ဍိသ္မာ ဒဏ္ဍိမှာ, ဒဏ္ဍီဟိ ဒဏ္ဍီဘိ, ဒဏ္ဍိနော ဒဏ္ဍိဿ, ဒဏ္ဍီနံ။

‘‘ဈတော, ကတရဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ, ပုရေ ဝိယ ‘‘ဝါ’’တိ စ။

(ရူ၊၇၁။)

֍ * ၁၅၄။ သ္မိံ နိ။

ဈတော ကတရဿာ ပရဿ သ္မိံဝစနဿ နိဣစ္စာဒေသော ဟောတိ ဝါ။ ဒဏ္ဍိနိ ဒဏ္ဍိသ္မိံ ဒဏ္ဍိမှိ, ဒဏ္ဍီသု။

ဧဝမညာနိပိ –

ဓမ္မီ သံဃီ ဉာဏီ ဟတ္ထီ၊ စက္ကီ ပက္ခီ ဒါဌီ ရဋ္ဌီ။

ဆတ္တီ မာလီ ဝမ္မီ ယောဂီ၊ ဘာဂီ ဘောဂီ ကာမီ သာမီ။

ဓဇီ ဂဏီ သသီ ကုဋ္ဌီ၊ ဇဋီ ယာနီ သုခီ သိခီ။

ဒန္တီ မန္တီ ကရီ စာဂီ၊ ကုသလီ မုသလီ ဗလီ။

ပါပကာရီ သတ္တုဃာတီ၊ မာလျကာရီ ဒီဃဇီဝီ။

ဓမ္မစာရီ သီဃယာယီ၊ သီဟနာဒီ ဘူမိသာယီ –

ဣစ္စာဒီနိ ဤကာရန္တနာမာနိ။

ဂါမဏီသဒ္ဒဿ တု သတ္တမိယံ ဘေဒေါ။

ဂါမဏီ, ဂါမဏီ ဂါမဏိနော, ဘော ဂါမဏိ, ဘောန္တော ဂါမဏီ ဘောန္တော ဂါမဏိနော, ဂါမဏိနံ ဂါမဏိံ, ဂါမဏီ ဂါမဏိနော။

သေသံ ဒဏ္ဍီသမံ။ နိအာဒေသာဘာဝေါဝ ဝိသေသော။ ဧဝံ သေနာနီ သုဓီပ္ပဘုတယော။

ဤကာရန္တံ။

ဥကာရန္တော ပုလ္လိင်္ဂေါ ဘိက္ခုသဒ္ဒေါ။

တထေဝ ဘိက္ခုသဒ္ဒတော သိ, သိလောပေါ။ သော ဘိက္ခု။

ဗဟုဝစနေ ‘‘ဃပတော စ ယောနံ လောပေါ’’တိ ယောလောပေါ, ‘‘ယောသု ကတ’’ဣစ္စာဒိနာ ဒီဃော။ တေ ဘိက္ခူ။

လောပါဘာဝေ ‘‘ဝါ, ယောန’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၇၂။)

֍ * ၁၅၅။ လတော ဝေါကာရော စ။

လသညတော ပရေသံ ယောဝစနာနံ ဝေါကာရာဒေသော ဟောတိ ဝါ။ ကာရဂ္ဂဟဏေန ယောနံ နော စ ဟောတိ။ စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏံ ကတ္ထစိ နိဝတ္တနတ္ထံ။ အထ ဝါ စဂ္ဂဟဏံ နောဂ္ဂဟဏာနုဝတ္တနတ္ထံ, တေန ဇန္တုသဗ္ဗညူအာဒိတော ယောနံ နော စ ဟောတိ။ ဝါသဒ္ဒေါ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထော။ တေန –

ဘိက္ခုပ္ပဘုတိတော နိစ္စံ၊ ဝေါ ယောနံ ဟေတုအာဒိတော။

ဝိဘာသာ န စ ဝေါ နော စ၊ အမုပ္ပဘုတိတော ဘဝေ။

‘‘အတ္တံ, အကတရဿော’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၅၆။ ဝေဝေါသု လော စ။

ဝေ ဝေါဣစ္စေတေသု စ ပရေသု အကတရဿော လော အတ္တမာပဇ္ဇတေ။ ဘိက္ခဝေါ, ဘော ဘိက္ခု, ဘဝန္တော ဘိက္ခူ။

လောပါဘာဝေ –

֍ * ၁၅၇။ အကတရဿာ လတော ယွာလပနဿ ဝေဝေါ။

အကတရဿာ လတော ပရဿ အာလပနေ ဝိဟိတဿ ယောဣစ္စေတဿ ဝေ ဝေါအာဒေသာ ဟောန္တိ။ အတ္တံ။ ဘဝန္တော ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခဝေါ။ ‘‘အံ မော နိဂ္ဂဟီတံ ဈလပေဟီ’’တိ နိဂ္ဂဟီတံ။

(ရူ၊၇၃။)

ဘိက္ခုံ, ဘိက္ခူ ဘိက္ခဝေါ, ဘိက္ခုနာ, ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခူဘိ ဘိက္ခုဟိ ဘိက္ခုဘိ, ဘိက္ခုနော ဘိက္ခုဿ, ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနံ, ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုသ္မာ ဘိက္ခုမှာ, ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခူဘိ ဘိက္ခုဟိ ဘိက္ခုဘိ, ဘိက္ခုနော ဘိက္ခုဿ, ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနံ, ဘိက္ခုမှိ ဘိက္ခုသ္မိံ, ဘိက္ခူသု ဘိက္ခုသု။

ဧဝံ သေတု ကေတု ရာဟု ဘာနု ပင်္ဂု ဥစ္ဆု ဝေဠု မစ္စု သိန္ဓု ဗန္ဓု နေရု မေရု သတ္တု ကာရု ဟေတု ဇန္တု ရုရု ပဋု ဣစ္စာဒယော။

ဟေတုဇန္တုသဒ္ဒါနံ ပဌမာဒုတိယာသု ဝိသေသော။

ဟေတု, ဟေတူ ဟေတဝေါ ဟေတုယော, ဘော ဟေတု, ဘောန္တော ဟေတူ ဟေတဝေ ဟေတဝေါ, ဟေတုံ, ဟေတူ ဟေတဝေါ ဟေတုယော။ သေသံ ဘိက္ခုသမံ။

ဇန္တု, ဇန္တူ ဇန္တဝေါ။ ကာရဂ္ဂဟဏေန ယောနံ နော စ ဟောတိ။ ဇန္တုနော ဇန္တုယော, ဘော ဇန္တု, ဇန္တူ ဇန္တဝေ ဇန္တဝေါ, ဇန္တုံ, ဇန္တူ ဇန္တဝေါ ဇန္တုနော ဇန္တုယော ဣစ္စာဒိ။

သတ္ထုသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ။ ‘‘သတ္ထု သိ’’ဣတီဓ –

‘‘အန္တော’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၅၈။ သတ္ထုပိတာဒီနမာ သိသ္မိံ သိလောပေါ စ။

သတ္ထု ပိတု မာတု ဘာတု ဓီတု ကတ္တုဣစ္စေဝမာဒီနမန္တော အာတ္တမာပဇ္ဇတေ သိသ္မိံ, သိလောပေါ စ ဟောတိ။ သတ္ထာ။

‘‘သတ္ထု ပိတာဒီန’’န္တိ အဓိကာရော။

(ရူ၊၇၄။)

֍ * ၁၅၉။ အညေသွာရတ္တံ။

သတ္ထု ပိတာဒီနမန္တော သိဝစနတော အညေသု ဝစနေသု အာရတ္တမာပဇ္ဇတေ။ အာရတ္တမိတိဘာဝနိဒ္ဒေသေန ကတ္ထစိ အနိယမံ ဒဿေတိ။

အာရဂ္ဂဟဏမနုဝတ္တတေ။

֍ * ၁၆၀။ တတော ယောနမော တု။

တတော အာရာဒေသတော သဗ္ဗေသံ ယောနံ ဩကာရာဒေသော ဟောတိ။

တုဂ္ဂဟဏေန အညေဟိပိ စတုဥဘနဒီဂဝါဒီဟိ ယောနမောကာရော ဟောတိ, သရလောပါဒိ။ သတ္ထာရော။

အာလပနေ ‘‘အကာရပိတာဒျန္တာနမာ’’တိ အာတ္တံ။ ‘‘ဂေ ရဿ’’န္တိ အဓိကိစ္စ ‘‘အာကာရော ဝါ’’တိ ဝိကပ္ပေန ရဿတ္တံ, ဝလောပေါ။ ဘော သတ္ထ ဘော သတ္ထာ, ဘဝန္တော သတ္ထာရော, သတ္ထာရံ, သတ္ထာရေ သတ္ထာရော။

‘‘တတော’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၆၁။ နာ အာ။

တတော အာရာဒေသတော နာဝစနဿ အာကာရာဒေသော ဟောတိ။ သတ္ထာရာ, သတ္ထုနာတိ အာရတ္တမိတိဘာဝနိဒ္ဒေသေန သိဒ္ဓံ။ သတ္ထာရေဟိ သတ္ထာရေဘိ။

‘‘ဝါ နံမှီ’’တိ ဣတော ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၇၅။)

֍ * ၁၆၂။ ဥ သသ္မိံ သလောပေါ စ။

သတ္ထု ပိတုဣစ္စေဝမာဒီနမန္တဿ ဥတ္တံ ဟောတိ ဝါ သသ္မိံ, သလောပေါ စ ဟောတိ။ အာရာဒေသာပဝါဒေါယံ။ သတ္ထု, အညတ္ထ ဘာဝနိဒ္ဒေသေနာရာဘာဝေါ။ သတ္ထုဿ သတ္ထုနော။

‘‘အာရတ္တ’’န္တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၆၃။ ဝါ နံမှိ။

သတ္ထု ပိတုအာဒီနမန္တော အာရတ္တမာပဇ္ဇတေ ဝါ နံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ သတ္ထာရာနံ။

အာရာဘာဝေ ‘‘ဝါ နံမှီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၆၄။ သတ္ထုနတ္တဉ္စ။

သတ္ထုသဒ္ဒန္တဿ, ပိတာဒီနမန္တဿ စ အတ္တံ ဟောတိ ဝါ နံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ, ပုန သတ္ထုဂ္ဂဟဏံ သတ္ထုနော နိစ္စဝိဓာနတ္ထံ။ သတ္ထာနံ။

‘‘အမှတုမှန္တုရာဇဗြဟ္မတ္တသခသတ္ထုပိတာဒီဟိ သ္မာ နာဝါ’’တိ သ္မာဝစနဿနာဘာဝေါ။ သတ္ထာရာ, သတ္ထာရေဟိ သတ္ထာရေဘိ, သတ္ထု သတ္ထုနော သတ္ထုဿ, သတ္ထာရာနံ သတ္ထာနံ။

‘‘အာရတော’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၆၅။ တတော သ္မိမိ။

တတော အာရာဒေသတော သ္မိံဝစနဿ ဣကာရာဒေသော ဟောတိ။ ပုန တတောဂ္ဂဟဏေန အညသ္မာပိ သ္မိံဝစနဿ ဣကာရော။ ယထာ – ဘုဝိ, ဒိဝိ။

(ရူ၊၇၆။)

֍ * ၁၆၆။ အာရော ရဿမိကာရေ။

အာရာဒေသော ရဿမာပဇ္ဇတေ ဣကာရေ ပရေ, သတ္ထရိ, သတ္ထာရေသု။

ဧဝံ ကတ္တာ, ကတ္တာရော, ဘော ကတ္တ ဘော ကတ္တာ, ဘဝန္တော ကတ္တာရော, ကတ္တာရံ, ကတ္တာရေ ကတ္တာရော, ကတ္တာရာ, ကတ္တာရေဟိ ကတ္တာရေဘိ။ ‘‘ဥ သသ္မိံ သလောပေါ စာ’’တိ ဥတ္တံ, သလောပေါ စ။ ကတ္တု ကတ္တုနော ကတ္တုဿ, ကတ္တာရာနံ ကတ္တာနံ ကတ္တူနံ ကတ္တုနံ, ကတ္တာရာ, ကတ္တာရေဟိ ကတ္တာရေဘိ, ကတ္တု ကတ္တုနော ကတ္တုဿ, ကတ္တာရာနံ ကတ္တာနံ ကတ္တူနံ ကတ္တုနံ, ကတ္တရိ, ကတ္တာရေသု, အာရာဘာဝေ ကတ္တူသု ကတ္တုသု။

ဧဝံ –

ဘတ္တု ဝတ္တု နေတု သောတု, ဉာတု ဇေတု ဆေတ္တု ဘေတ္တု။ ဒါတု ဓာတု နတ္တု ဗောဒ္ဓု, ဝိညာပေတု အာဒယောပိ။

‘‘ဥ သသ္မိံ သလောပေါ စာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၆၇။ သကမန္ဓာတာဒီနဉ္စ။

သကမန္ဓာတုဣစ္စေဝမာဒီနမန္တော စ ဥတ္တမာပဇ္ဇတေ သသ္မိံ, သလောပေါ စ, နိစ္စံ ပုနဗ္ဗိဓာနာ။ သကမန္ဓာတု ဝိယ အဿ ရာဇိနော ဝိဘဝေါ, သေသံ သမံ။ ဧဝံ မဟာမန္ဓာတုပ္ပဘုတယော။

ပိတုသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ။ သိမှိ အာတ္တံ, သိလောပေါ, ပိတာ။

ယောမှိ ‘‘အာရော, ရဿ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၇၇။)

֍ * ၁၆၈။ ပိတာဒီနမသိမှိ။

ပိတာဒီနမာရာဒေသော ရဿမာပဇ္ဇတေ အသိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ သိသ္မိံ အာရာဒေသာဘာဝေပိ အသိမှီတိ အဓိကဝစနမတ္ထန္တရဝိညာပနတ္ထံ, တေန တောအာဒိမှိ ပိတာဒီနမိကာရော စ။ ယထာ – ပိတိတော, မာတိတော, ဘာတိတော, ဓီတိတော, ပိတိပက္ခော, မာတိပက္ခောတိ။

ပိတရော, သေသံ ကတ္တုသမံ။ ဘော ပိတ ဘော ပိတာ, ဘဝန္တော ပိတရော, ပိတရံ, ပိတရေ ပိတရော, ပိတရာ ပိတုနာ, ပိတရေဟိ ပိတရေဘိ။ ဘာဝနိဒ္ဒေသေန အာရာဒေသာဘာဝေ ပိတူဟိ ပိတူဘိ ပိတုဟိ ပိတုဘိ, ပိတု ပိတုနော ပိတုဿ, ပိတရာနံ ပိတာနံ ပိတူနံ, ဒီဃာဘာဝေ ပိတုနံ ဝါ, ပိတရာ, ပိတရေဟိ ပိတရေဘိ ပိတူဟိ ပိတူဘိ ပိတုဟိ ပိတုဘိ, ပိတု ပိတုနော ပိတုဿ, ပိတရာနံ ပိတာနံ ပိတူနံ ပိတုနံ, ပိတရိ, ပိတရေသု ပိတူသု ပိတုသု။

ဧဝံ ဘာတာ, ဘာတရော ဣစ္စာဒိ။

ဥကာရန္တံ။

ဦကာရန္တော ပုလ္လိင်္ဂေါ အဘိဘူသဒ္ဒေါ။

တထေဝ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, သိလောပေါ။ သော အဘိဘူ, ယောလောပေ ကတေ တေ အဘိဘူ။

‘‘အဃော ရဿ’’န္တိအာဒိနာ ရဿတ္တံ, ဝေါကာရော။ ကတရဿတ္တာ အတ္တာဘာဝေါ။ အဘိဘုဝေါ, ဘော အဘိဘု, ဘဝန္တော အဘိဘူ အဘိဘုဝေါ။

(ရူ၊၇၈။)

ကတရဿတ္တာ ဝေအာဒေသော န ဟောတိ။ သေသံ ဘိက္ခုသဒ္ဒသမံ, ရဿတ္တမေဝ ဝိသေသော။ အဘိဘုံ, အဘိဘူ အဘိဘုဝေါ, အဘိဘုနာ, အဘိဘူဟိ အဘိဘူဘိ, အဘိဘုနော အဘိဘုဿ, အဘိဘူနံ ဣစ္စာဒိ။

ဧဝံ သယမ္ဘူ, ဝေဿဘူ, ပရာဘိဘူ, သဟဘူအာဒယော။ သဟဘူသဒ္ဒဿ ယောနံ နောအာဒေသောဝ ဝိသေသော။ သဟဘူ, သဟဘူ သဟဘုဝေါ သဟဘုနော ဣစ္စာဒိ။

တထာ သဗ္ဗညူသဒ္ဒဿ ယောသွေဝ ဝိသေသော။ သော သဗ္ဗညူ တေ သဗ္ဗညူ, ယောလောပါဘာဝေ ရဿတ္တံ, ‘‘လတော ဝေါကာရော စာ’’တိ ဧတ္ထ ကာရဂ္ဂဟဏေန ယောနံ နောအာဒေသော။ ဝါဓိကာရဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ န စ ဝေါကာရော။ သဗ္ဗညုနော, ဘော သဗ္ဗညု, ဘောန္တော သဗ္ဗညူ သဗ္ဗညုနော, သဗ္ဗညုံ, သဗ္ဗညူ သဗ္ဗညုနော ဣစ္စာဒိ။

ဧဝံ မဂ္ဂညူ ဓမ္မညူ အတ္ထညူ ကာလညူ ရတ္တညူ မတ္တညူ ကတညူ တထညူ ဝိညူ ဝိဒူ ဝေဒဂူ ပါရဂူ ဣစ္စာဒယော။

ဦကာရန္တံ။

ဧကာရန္တော အပ္ပသိဒ္ဓါ။

ဩကာရန္တော ပုလ္လိင်္ဂေါ ဂေါသဒ္ဒေါ။

တတော သျာဒျုပ္ပတ္တိ, သိလောပေါ, ဂေါ ဂစ္ဆတိ။

‘‘ဂါဝ သေ’’တိ ဣတော ‘‘ဂေါ’’တိ အဓိကာရော, ‘‘အာဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၆၉။ ယောသု စ။

ဂေါဣစ္စေတဿ ဩကာရဿ အာဝါဒေသော ဟောတိ ယောသု။ စသဒ္ဒေန နာ သ္မာ သ္မိံသုဣစ္စေတေသု စ။ ‘‘တတော ယောနမော တူ’’တိ ဧတ္ထ တုဂ္ဂဟဏေန ယောနမောကာရော, သရလောပါဒိ။ ဂါဝေါ တိဋ္ဌန္တိ။

(ရူ၊၇၉။)

֍ * ၁၇၀။ အဝံမှိ စ။

ဂေါဣစ္စေတဿ ဩကာရဿ အာဝ အဝဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ အံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ သေဒ္ဒေန ယော နာ သ သ္မာသ္မိံသုဣစ္စေတေသု စ အဝါဒေသော ဟောတိ။ ဂဝေါ ဂစ္ဆန္တိ, ဟေ ဂေါ, ဟေ ဂါဝေါ ဟေ ဂဝေါ။

ဒုတိယာယံ ‘‘အံမှီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၇၁။ အာဝဿု ဝါ။

အာဝဣစ္စေတဿ ဂါဝါဒေသဿ အန္တသရဿ ဥကာရာဒေသော ဟောတိ ဝါ အံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ အာဝဿ အ အာဝ, တဿ အာဝသဒ္ဒန္တဿ။ ‘‘အံမော’’တိအာဒိနာ နိဂ္ဂဟီတံ။ ဂါဝုံ ဂါဝံ ဂဝံ, ဂါဝေါ ဂဝေါ။

‘‘ဂေါဏ, ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၇၂။ သုဟိနာသု စ။

သု ဟိ နာဣစ္စေတေသု သဗ္ဗဿ ဂေါသဒ္ဒဿ ဂေါဏာဒေသော ဟောတိ ဝါ။ စသဒ္ဒေန သေသေသု စ။ ဂေါဏော, ဂေါဏာ, ဟေ ဂေါဏ ဟေ ဂေါဏာ, ဂေါဏံ, ဂေါဏေ, ဂေါဏေန, ဂေါဏေဟိ ဂေါဏေဘိ, ဂေါဏဿ။

֍ * ၁၇၃။ ဂေါဏ နံမှိ ဝါ။

သဗ္ဗဿ ဂေါသဒ္ဒဿ ဂေါဏာဒေသော ဟောတိ ဝါ နံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ဂေါဏာနံ, ဂေါဏာ ဂေါဏသ္မာ ဂေါဏမှာ, ဂေါဏေဟိ ဂေါဏေဘိ, ဂေါဏဿ, ဂေါဏာနံ, ဂေါဏေ ဂေါဏသ္မိံ ဂေါဏမှိ, ဂေါဏေသု။

ဂေါဏာဒေသာဘာဝေ ဂါဝေန ဂဝေန, ဂေါဟိ ဂေါဘိ။

(ရူ၊၈၀။)

֍ * ၁၇၄။ ဂါဝ သေ။

‘‘ဂေါ အာဝ သေ’’ဣတိ တိပဒမိဒံ။ ဂေါဿ ဩ ဂေါ, ဂေါသဒ္ဒေါကာရဿ အာဝါဒေသော ဟောတိ သေ ဝိဘတ္တိမှိ။ ဂါဝဿ ဂဝဿ။

နံမှိ ‘‘ဂေါ, အဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၇၅။ တတော နမံ ပတိမှာလုတ္တေ စ သမာသေ။

တတော ဂေါသဒ္ဒတော ပရဿ နံဝစနဿ အံအာဒေသော ဟောတိ, ဂေါသဒ္ဒေါကာရဿ အဝါဒေသော စ ပတိမှိ ပရေ အလုတ္တေ စ သမာသေ။ စသဒ္ဒေန အသမာသေပိ အံ အဝါဒေသာ။ ဂဝံပတိဿ ထေရဿ, ဂဝံ။

‘‘သုဟိနာသု စာ’’တိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒေန နံမှိ ဂုအာဒေသော။ ‘‘နော စ ဒွါဒိတော နံမှီ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒေန နကာရာဂမော စ။ ဂုန္နံဂေါနံ ဝါ။

ဂါဝါ ဂါဝမှာ ဂါဝသ္မာ ဂဝါ ဂဝမှာ ဂဝသ္မာ, ဂေါဟိ ဂေါဘိ, ဂါဝဿ ဂဝဿ, ဂဝံ ဂုန္နံ ဂေါနံ, ဂါဝေ ဂါဝမှိ ဂါဝသ္မိံ ဂဝေ ဂဝမှိ ဂဝသ္မိံ, ဂါဝေသု ဂဝေသု ဂေါသု။

ဩကာရန္တံ။

ပုရိသော ဂုဏဝါ ရာဇာ၊ သာ’ဂ္ဂိ ဒဏ္ဍီ စ ဘိက္ခု စ။

သတ္ထာ’ဘိဘူ စ သဗ္ဗညူ၊ ဂေါတိ ပုလ္လိင်္ဂသင်္ဂဟော။

ပုလ္လိင်္ဂံ နိဋ္ဌိတံ။

(ရူ၊၈၁။)

ဣတ္ထိလိင်္ဂ

အထ ဣတ္ထိလိင်္ဂါနိ ဝုစ္စန္တေ။

အကာရန္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂသဒ္ဒေါ အပ္ပသိဒ္ဓါ။

အာကာရန္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂေါ ကညာသဒ္ဒေါ။ ‘‘ကည’’ဣတိ ဌိတေ –

֍ * ၁၇၆။ ဣတ္ထိယမတော အာပ္ပစ္စယော။

ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနာ အကာရန္တတော လိင်္ဂမှာ ပရော အာပ္ပစ္စယော ဟောတိ။

ပကတျတ္ထဇောတကာ ဣတ္ထိ-ပ္ပစ္စယာ သျာဒယော ဝိယ။

ဏာဒယော ပစ္စယတ္ထဿ၊ သကတ္ထဿာပိ ဝါစကာ။

‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိနာ ပုဗ္ဗဿရေ လုတ္တေ, ပရနယနေ စ ကတေ ‘‘ဓာတုပ္ပစ္စယဝိဘတ္တိဝဇ္ဇိတမတ္ထဝံ လိင်္ဂ’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာဝ ပစ္စယန္တဿာပိ အလိင်္ဂတ္တာ ဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိယမသမ္ပတ္တာယံ ‘‘တဒ္ဓိတသမာသကိတကာ နာမံ ဝါ’တဝေတုနာဒီသု စာ’’တိ ဧတ္ထ ဝဂ္ဂဟဏေန ဣတ္ထိပ္ပစ္စယန္တဿာပိ နာမဗျပဒေသော။ ပုရေ ဝိယ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, ‘‘သေသတော လောပံ ဂသိပီ’’တိ သိလောပေါ။ သာ ကညာ။

ဗဟုဝစနေ ‘‘အာလပနေ သိ ဂသညော’’တိ ဣတော ‘‘သညော’’, ‘‘တေ ဣတ္ထိချာ ပေါ’’တိ ဣတော ‘‘ဣတ္ထိချာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၇၇။ အာ ဃော။

(ရူ၊၈၂။)

လိင်္ဂဿန္တော အာကာရော ယဒါ ဣတ္ထိချော, တဒါ ဃသညော ဟောတီတိ ဃသညာယံ ‘‘ဃပတော စ ယောနံ လောပေါ’’တိ ဝိကပ္ပေန ယောလောပေါ။ တာ ကညာ ကညာယော။

အာလပနေ ‘‘သခတော ဂဿေ ဝါ’’တိ ဣတော ‘‘ဂဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၇၈။ ဃတေ စ။

ဃတော ပရဿ ဂဿ ဧကာရော ဟောတိ, သရလောပါဒိ။ ဘောတိ ကညေ, ဘောတိယော ကညာ ကညာယော။

အံမှိ သရလောပပကတိဘာဝါ ကညံ, ကညာ ကညာယော။

တတိယာဒီသု ‘‘အာယ စတုတ္ထေကဝစနဿ တူ’’တိ ဣတော ‘‘အာယော, ဧကဝစနာန’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၇၉။ ဃတော နာဒီနံ။

ဃသညတော လိင်္ဂဿာကာရာ ပရေသံ နာဒီနံ သ္မိံပရိယန္တာနံ ဧကဝစနာနံ ဝိဘတ္တိဂဏာနံ အာယာဒေသော ဟောတိ။ သရလောပပရနယနာနိ။ ကညာယ, ကညာဟိ ကညာဘိ, ကညာယ, ကညာနံ, ကညာယ, ကညာဟိ ကညာဘိ, ကညာယ, ကညာနံ။

သ္မိံမှိ –

֍ * ၁၈၀။ ဃပတော သ္မိံ ယံ ဝါ။

ဃပတော ပရဿ သ္မိံဝစနဿ ယံ ဟောတိ ဝါ, အညတ္ထာယာဒေသော။ ကညာယံ ကညာယ, ကညာသု။

ဧဝမညေပိ –

သဒ္ဓါ မေဓာ ပညာ ဝိဇ္ဇာ၊ စိန္တာ မန္တာ ဝီဏာ တဏှာ။

ဣစ္ဆာ မုစ္ဆာ ဧဇာ မာယာ၊ မေတ္တာ မတ္တာ သိက္ခာ ဘိက္ခာ။

(ရူ၊၈၃။)

ဇင်္ဃာ ဂီဝါ ဇိဝှာ ဝါစာ၊

ဆာယာ အာသာ ဂင်္ဂါ နာဝါ။

ဂါထာ သေနာ လေခါ သာလာ၊

မာလာ ဝေလာ ပူဇာ ခိဍ္ဍာ။

ပိပါသာ ဝေဒနာ သညာ၊ စေတနာ တသိဏာ ပဇာ။

ဒေဝတာ ဝဋ္ဋကာ ဂေါဓာ၊ ဗလာကာ ပရိသာ သဘာ။

ဦကာသေဖာလိကာ လင်္ကာ၊ သလာကာ ဝါလိကာ သိခါ။

ဝိသာခါ ဝိသိခါ သာခါ၊ ဝစာ ဝဉ္ဈာ ဇဋာ ဃဋာ။

ဇေဋ္ဌာ သောဏ္ဍာ ဝိတဏ္ဍာ စ၊ ကရုဏာ ဝနိတာ လတာ။

ကထာ နိဒ္ဒါ သုဓာ ရာဓာ၊ ဝါသနာ သိံသပါ ပပါ။

ပဘာ သီမာ ခမာ ဇာယာ၊

ခတ္တိယာ သက္ခရာ သုရာ။

ဒေါလာ တုလာ သိလာ လီလာ၊

လာလေ’လာ မေခလာ ကလာ။

ဝဠဝါ’လမ္ဗုသာ မူသာ၊ မဉ္ဇူသာ သုလသာ ဒိသာ။

နာသာ ဇုဏှာ ဂုဟာ ဤဟာ၊ လသိကာ ဝသုဓာဒယော။

အမ္မာဒီနံ အာလပနေဝ ရူပဘေဒေါ။ အမ္မာ, အမ္မာ အမ္မာယော။

ဂဿ ‘‘ဃတေ စာ’’တိ ဧကာရေ သမ္ပတ္တေ –

֍ * ၁၈၁။ န အမ္မာဒိတော။

အမ္မာ အန္နာဣစ္စေဝမာဒိတော ပရဿ ဂဿ အာလပနေကဝစနဿ န ဧကာရတ္တံ ဟောတိ။ ‘‘အာကာရော ဝါ’’တိ ရဿတ္တံ။

(ရူ၊၈၄။)

ဘောတိ အမ္မ ဘောတိ အမ္မာ, ဘောတိယော အမ္မာ အမ္မာယော။ ဧဝံ အန္နာ, အန္နာ အန္နာယော, ဘောတိ အန္န ဘောတိ အန္နာ, ဘောတိယော အန္နာ အန္နာယော။ အမ္ဗာ, အမ္ဗာ အမ္ဗာယော, ဘောတိ အမ္ဗ ဘောတိ အမ္ဗာ, ဘောတိယော အမ္ဗာ အမ္ဗာယော ဣစ္စာဒိ။

အာကာရန္တံ။

ဣကာရန္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂေါ ရတ္တိသဒ္ဒေါ။

တထေဝ သျာဒျုပ္ပတ္တိ၊ သိလောပေါ၊ ရတ္တိ။

ဗဟုဝစနေ ‘‘သညာ, ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၈၂။ တေ ဣတ္ထိချာ ပေါ။

ဣတ္ထိယာ အာချာ သညာ ဣတ္ထိချာ, လိင်္ဂဿန္တာ တေ ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာ ယဒါ ဣတ္ထိချာ, တဒါ ပသညာ ဟောန္တီတိ ပသညာယံ ‘‘ဃပတော စာ’’တိအာဒိနာ ယောလောပေါ, ‘‘ယောသု ကတ’’ဣစ္စာဒိနာ ဒီဃော။ ရတ္တီ ရတ္တိယော ရတျော ဝါ, ဟေ ရတ္တိ, ဟေ ရတ္တီ ဟေ ရတ္တိယော။

‘‘အံမော’’တိအာဒိနာ နိဂ္ဂဟီတံ၊ ရတ္တိံ၊ ရတ္တီ ရတ္တိယော။

တတိယာဒီသု ‘‘ဧကဝစနာနံ၊ နာဒီန’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၈၃။ ပတော ယာ။

ပသညတော ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏေဟိ ပရေသံ နာဒီနမေကဝစနာနံ ဝိဘတ္တိဂဏာနံ ယာအာဒေသော ဟောတိ။ ရတ္တိယာ, ရတ္တီဟိ ရတ္တီဘိ ရတ္တိဟိ ရတ္တိဘိ, ရတ္တိယာ, ရတ္တီနံ ရတ္တိနံ။

ပဉ္စမိယံ –

֍ * ၁၈၄။ အမာ ပတော သ္မိံသ္မာနံ ဝါ။

(ရူ၊၈၅။)

ပဣစ္စေတသ္မာ ပရေသံ သ္မိံ သ္မာဣစ္စေတေသံ ယထာက္ကမံ အံ အာအာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ, တေန ဥဝဏ္ဏန္တတော န ဟောန္တိ, ဣဝဏ္ဏန္တတောပိ ယထာပယောဂံ။

‘‘သရေ, ယကာရော’’တိ စ ဝတ္တတေ, သီဟမဏ္ဍူကဂတီဟိ ယောဝစနေကဝစနဂ္ဂဟဏဉ္စ။

֍ * ၁၈၅။ ပသညဿ စ။

ပသညဿ ဣဝဏ္ဏဿ ယောဝစနေကဝစနဝိဘတ္တီနမာဒေသေ သရေ ပရေ ယကာရော ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ ယကာရဿေဝါဓိကာရတော ပသညဂ္ဂဟဏေန ဣဝဏ္ဏောဝ ဂယှတိ, စဂ္ဂဟဏံ ‘‘ရတ္တော’’တိအာဒီသု နိဝတ္တနတ္ထံ။ ရတျာ ရတ္တိယာ, ရတ္တီဟိ ရတ္တီဘိ ရတ္တိဟိ ရတ္တိဘိ, ရတ္တိယာ, ရတ္တီနံ ရတ္တိနံ။ သ္မိံဝစနေ အမာဒေသယကာရာဒေသာ, ရတျံ။ ‘‘ဃပတော သ္မိံ ယံ ဝါ’’တိ ယံအာဒေသော, ရတ္တိယံ။

အညတ္ထ ‘‘အံ, သ္မိံ, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၈၆။ အာဒိတော ဩ စ။

အာဒိဣစ္စေတသ္မာ သ္မိံဝစနဿ အံ ဩအာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ။ စသဒ္ဒေန အညသ္မာပိ အာ အံ ဩအာဒေသာ။ ရတျာ ရတ္တိံ ရတ္တော ရတ္တိယာ, ရတ္တီသု ရတ္တိသု။

ဧဝမညာနိပိ –

ပတ္တိ ယုတ္တိ ဝုတ္တိ ကိတ္တိ၊ မုတ္တိ တိတ္တိ ခန္တိ ကန္တိ။

သန္တိ တန္တိ သိဒ္ဓိ သုဒ္ဓိ၊ ဣဒ္ဓိ ဝုဒ္ဓိ ဗုဒ္ဓိ ဗောဓိ။

ဘူမိ ဇာတိ ပီတိ သူတိ၊ နန္ဒိ သန္ဓိ သာဏိ ကောဋိ။

ဒိဋ္ဌိ ဝုဍ္ဎိ တုဋ္ဌိ ယဋ္ဌိ၊ ပါဠိ အာဠိ နာဠိ ကေဠိ။

သတိ မတိ ဂတိ စုတိ၊ ဓိတိ ယုဝတိ ဝိကတိ။

ရတိ ရုစိ ရသ္မိ အသနိ ဝသနိ ဩသဓိ အင်္ဂုလိ ဓူလိ ဒုန္ဒုဘိ ဒေါဏိ အဋဝိ ဆဝိ အာဒီနိ ဣကာရန္တနာမာနိ။

ဣကာရန္တံ။

(ရူ၊၈၆။)

ဤကာရန္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂေါ ဣတ္ထီသဒ္ဒေါ။

‘‘ဣတ္ထ’’ဣတီဓ ‘‘ဣတ္ထိယံ၊ ပစ္စယော’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၈၇။ နဒါဒိတော ဝါ ဤ။

နဒါဒိတော ဝါ အနဒါဒိတော ဝါ ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနာ လိင်္ဂမှာ ဤပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဝါဂ္ဂဟဏမနဒါဒိသမ္ပိဏ္ဍနတ္ထံ, တေန ပုထုဂဝါဒိတော စ ဤ။

သရလောပေ ‘‘ကွစာသဝဏ္ဏံ လုတ္တေ’’တိ အသဝဏ္ဏေ သမ္ပတ္တေ ပကတိဘာဝေါ နာမဗျပဒေသော, သျာဒျုပ္ပတ္တိ။ ဣတ္ထီ, ဣတ္ထီ ‘‘အဃော ရဿ’’န္တိအာဒိနာ ရဿတ္တံ, ဣတ္ထိယော။ သမ္ဗောဓနေ ‘‘ဈလပါ ရဿ’’န္တိ ရဿတ္တံ။ ဘောတိ ဣတ္ထိ, ဘောတိယော ဣတ္ထီ ဣတ္ထိယော။

ဒုတိယေကဝစနေ ‘‘ဃပတော သ္မိံ ယံ ဝါ’’တိ ဣတော ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၈၈။ အံ ယမီတော ပသညတော။

ပသညတော ဤကာရတော ပရဿ အံဝစနဿ ယံ ဟောတိ ဝါ။ ဣတ္ထိယံ ဣတ္ထိံ, ဣတ္ထီ ဣတ္ထိယော, ဣတ္ထိယာ, ဣတ္ထီဟိ ဣတ္ထီဘိ, ဣတ္ထိယာ, ဣတ္ထီနံ, ဣတ္ထိယာ, ဣတ္ထီဟိ ဣတ္ထီဘိ, ဣတ္ထိယာ, ဣတ္ထီနံ, ဣတ္ထိယံ ဣတ္ထိယာ, ဣတ္ထီသု။

ဧဝံ နဒီ, နဒီ။ ယောလောပါဘာဝေ ‘‘တတော ယောနမော တူ’’တိ ဧတ္ထ တုသဒ္ဒေန ယောနမောကာရော စ, ‘‘ပသညဿ စာ’’တိ ဤကာရဿ ယကာရော, ‘‘ယဝတံ တလန’’ဣစ္စာဒိနာ ဒျဿ ဇကာရော, ဒွိတ္တံ။ နဇ္ဇော သန္ဒန္တိ, နဒိယော။

(ရူ၊၈၇။)

ဧတ္ထ စေဝံ သိဇ္ဈန္တာနံ နဇ္ဇောအာဒီနံ ဝုတ္တိယံ အာနတ္တဂ္ဂဟဏာဒိနာ နိပ္ဖာဒနံ အတြဇ သုဂတာဒီနံ ဝိယ နိပ္ဖာဒနူပါယန္တရဒဿနတ္ထန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ဟေ နဒိ, ဟေ နဒီ ဟေ နဇ္ဇော ဟေ နဒိယော, နဒိယံ နဒိံ, နဒီ နဇ္ဇော နဒိယော။

အမာဒိသုတ္တေ အာ ပတောတိ ယောဂဝိဘာဂေန ကွစိ နာသာနဉ္စာတ္တံ, တေန န ဇစ္စာ ဝသလော ဟောတိ, ပထဗျာ ဧကရဇ္ဇေနာတိ အာဒိ စ သိဇ္ဈတိ, ပုရေ ဝိယ ယကာရဇကာရာဒေသဒွိတ္တာနိ။

နဇ္ဇာ ကတံ နဒိယာ, နဒီဟိ နဒီဘိ, နဇ္ဇာ နဒိယာ, နဒီနံ, နဇ္ဇာ နဒိယာ, နဒီဟိ နဒီဘိ, နဇ္ဇာ နဒိယာ, နဒီနံ, နဇ္ဇံ နဒိယံ နဒိယာ, နဒီသု။

အညေပိ –

မဟီ ဝေတရဏီ ဝါပီ၊ ပါဋလီ ကဒလီ ဃဋီ။

နာရီ ကုမာရီ တရုဏီ၊ ဝါရုဏီ ဗြာဟ္မဏီ သခီ။

ဂန္ဓဗ္ဗီ ကိန္နရီ နာဂီ၊ ဒေဝီ ယက္ခီ အဇီ မိဂီ။

ဝါနရီ သူကရီ သီဟီ၊ ဟံသီ ကာကီ စ ကုက္ကုဋီ –

ဣစ္စာဒယော ဣတ္ထီသဒ္ဒသမာ။

တထေဝ မာတုလသဒ္ဒတော ဤပ္ပစ္စယေ ကတေ –

֍ * ၁၈၉။ မာတုလာဒီနမာနတ္တမီကာရေ။

မာတုလ အယျကဝရုဏဣစ္စေဝမာဒီနမန္တော အာနတ္တမာပဇ္ဇတေ ဤကာရေ ပစ္စယေ ပရေ, အန္တာပေက္ခာယံ ဆဋ္ဌီ, သရလောပါဒိ။ မာတုလာနီ, ဧဝံ အယျကာနီ, ဝရုဏာနီ, သေသံ ဣတ္ထီသဒ္ဒသမံ။

(ရူ၊၈၈။)

အနဒါဒီသု ပုထုသဒ္ဒတော ဤပ္ပစ္စယော။ ‘‘ဩ သရေ စာ’’တိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒေန ဥကာရဿ အဝါဒေသော။ ပုထဝီ, ပုထဝိယော။ သသ္မာ သ္မိံသု ပုထဗျာ ပုထဝိယာ, ပုထဗျာ ပုထဝိယာ, ပုထဗျံ ပုထဝိယံ ပုထဝိယာ ဣစ္စာဒိ။

ဂေါသဒ္ဒတော ‘‘နဒါဒိတော ဝါ ဤ’’တိ ဤပ္ပစ္စယော။ မဟာဝုတ္တိနာ ဝါ ‘‘ဂါဝ သေ’’တိ ဧတ္ထ ဂါဝဣတိ ယောဂဝိဘာဂေန ဝါ ဩကာရဿ အာဝါဒေသော။ ဂါဝီ, ဂါဝီ ဂါဝိယော ဣစ္စာဒိ ဣတ္ထီသဒ္ဒသမံ။

‘‘မာနဝ’’ဣတီဓ ‘‘ဣတ္ထိယံ, ဝါ, ဤ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၉၀။ ဏဝ ဏိက ဏေယျ ဏန္တုဟိ။

ဏဝ ဏိက ဏေယျ ဏန္တုပ္ပစ္စယန္တေဟိ ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနေဟိ လိင်္ဂေဟိ ဤပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဝါဓိကာရော ကတ္ထစိ နိဝတ္တနတ္ထော, သရလောပါဒိ။ မာနဝီ, ဧဝံ နာဝိကီ, ဝေနတေယျီ, ဂေါတမီ။

‘‘ဂုဏဝန္တု ဤ’’ဣတီဓ ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၉၁။ န္တုဿ တမီကာရေ။

သဗ္ဗဿေဝ န္တုပ္ပစ္စယဿ တကာရော ဟောတိ ဝါ ဤကာရပ္ပစ္စယေ ပရေ, အညတ္ထ သရလောပါဒိ။ ဂုဏဝတီ, ဂုဏဝတီ ဂုဏဝတိယော, ဂုဏဝန္တီ, ဂုဏဝန္တီ ဂုဏဝန္တိယော ဣစ္စာဒိ ဣတ္ထီသဒ္ဒသမံ။

ဧဝံ ကုလဝတီ, သီလဝတီ, ယသဝတီ, ရူပဝတီ, သတိမတီ, ဂေါတ္တမတီ။

မဟန္တသဒ္ဒတော ‘‘နဒါဒိတော ဝါ ဤ’’တိ ဤပ္ပစ္စယော, န္တုဗျပဒေသော ဝိကပ္ပေန တကာရာဒေသော။ မဟတီ မဟန္တီ။

‘‘ဘဝန္တ ဤ’’ဣတီဓ ‘‘ဤကာရေ’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၈၉။)

֍ * ၁၉၂။ ဘဝတော ဘောတော။

သဗ္ဗဿေဝ ဘဝန္တသဒ္ဒဿ ဘောတာဒေသော ဟောတိ ဤကာရေ ဣတ္ထိဂတေ ပရေ။ သာ ဘောတီ, ဘောတီ ဘောတိယော, ဟေ ဘောတိ, ဟေ ဘောတီ ဘောတိယော ဣစ္စာဒိ။

‘‘ဘိက္ခု’’ ဣတီဓ ‘‘ဣတ္ထိယ’’န္တိ ဝတ္တတေ ‘‘ဝါ’’တိ စ။

֍ * ၁၉၃။ ပတိဘိက္ခုရာဇီကာရန္တေဟိ ဣနီ။

ပတိ ဘိက္ခု ရာဇ ဣစ္စေတေဟိ ဤကာရန္တေဟိ စ ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနေဟိ လိင်္ဂေဟိ ဣနီပ္ပစ္စယော ဟောတိ။

‘‘သရလောပေါ’မာဒေသ’’ဣစ္စာဒိသုတ္တေ တုဂ္ဂဟဏေန ကွစိ ပုဗ္ဗလောပဿ နိသေဓနတော ‘‘ဝါ ပရော အသရူပါ’’တိ သရလောပေါ။ ဘိက္ခုနီ, ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနိယော ဣစ္စာဒိ။

ဂဟပတိသဒ္ဒတော ဣနီ, ‘‘အတ္တ’’မိတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၉၄။ ပတိဿိနီမှိ။

ပတိသဒ္ဒဿ အန္တော အတ္တမာပဇ္ဇတေ ဣနီပ္ပစ္စယေ ပရေ။ တထေဝ ပရသရေ လုတ္တေ ‘‘ပုဗ္ဗော စာ’’တိ ဒီဃော, ဂဟပတာနီ။

တထေဝ ရာဇသဒ္ဒတော ဣနီ, သရလောပပကတိဘာဝါ, ရာဇိနီ။ ဤကာရန္တေသု ဒဏ္ဍီသဒ္ဒတော ဣနီ, သရလောပါဒိ, ဒဏ္ဍိနီ, ဒဏ္ဍိနီ ဒဏ္ဍိနိယော, ဧဝံ ဟတ္ထိနီ, မေဓာဝိနီ, တပဿိနီ, ပိယဘာဏိနီ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၉၀။)

‘‘ပေါက္ခရိနီ’’ ဣတီဓ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဣကာရနကာရာနံ အကာရဏကာရာဒေသာ, ပေါက္ခရဏီ, ပေါက္ခရဏီ။ ‘‘တတော ယောနမော တူ’’တိ သုတ္တေ တုဂ္ဂဟဏေန ယောနမောကာရော စ, ဤကာရဿ ယကာရော, ‘‘ယဝတ’’မိစ္စာဒိသုတ္တေ ကာရဂ္ဂဟဏေန ဏျဿ ဉကာရော, ဒွိတ္တံ။ ပေါက္ခရညော ပေါက္ခရဏိယော ဝါ ဣစ္စာဒိ။

ဝါဓိကာရော အနုတ္တသမုစ္စယတ္ထော, တေန ဝိဒူ ယက္ခာဒိတောပိ ဣနီ, ပရစိတ္တဝိဒုနီ, သရလောပရဿတ္တာနိ, ပရစိတ္တဝိဒုနီ ပရစိတ္တဝိဒုနိယော, ယက္ခိနီ ယက္ခိနိယော, သီဟိနီ သီဟိနိယော ဣစ္စာဒိ။

ဤကာရန္တံ။

ဥကာရန္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂေါ ယာဂုသဒ္ဒေါ။

တဿ ရတ္တိသဒ္ဒဿေဝ ရူပနယော။ အမာဒေသာဒိအဘာဝေါဝ ဝိသေသော။

ယာဂု, ယာဂူ ယာဂုယော, ဟေ ယာဂု, ဟေ ယာဂူ ယာဂုယော, ယာဂုံ, ယာဂူ ယာဂုယော, ယာဂုယာ, ယာဂူဟိ ယာဂူဘိ ယာဂုဟိ ယာဂုဘိ, ယာဂုယာ, ယာဂူနံ ယာဂုနံ, ယာဂုယာ, ယာဂူဟိ ယာဂူဘိ ယာဂုဟိ ယာဂုဘိ, ယာဂုယာ, ယာဂူနံ ယာဂုနံ, ယာဂုယံ ယာဂုယာ, ယာဂူသု ယာဂုသု။

ဧဝံ ဓာတု ဓေနု ကာသု ဒဒ္ဒု ကစ္ဆု ကဏ္ဍု ရဇ္ဇု ကရေဏု ပိယင်္ဂု သဿုအာဒီနိ။

မာတုသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ။ တဿ ပိတုသဒ္ဒဿေဝ ရူပနယော။ ‘‘အာရတ္တ’’မိတိ ဘာဝနိဒ္ဒေသေန အာရာဒေသာဘာဝေ ‘‘ပတော ယာ’’တိ ယာဒေသောဝ ဝိသေသော။

(ရူ၊၉၁။)

မာတာ, မာတရော, ဘောတိ မာတ, ဘောတိ မာတာ ဘောတိယော မာတရော, မာတရံ, မာတရေ မာတရော, မာတရာ မာတုယာ မတျာ, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဥကာရလောပေါ, ရဿတ္တဉ္စ။ မာတရေဟိ မာတရေဘိ မာတူဟိ မာတူဘိ မာတုဟိ မာတုဘိ, မာတု မာတုဿ မာတုယာ, မာတရာနံ မာတာနံ မာတူနံ မာတုနံ, မာတရာ မာတုယာ, မာတရေဟိ မာတရေဘိ မာတူဟိ မာတူဘိ, မာတု မာတုဿ မာတုယာ, မာတရာနံ မာတာနံ မာတူနံ မာတုနံ, မာတရိ, မာတရေသု မာတူသု မာတုသု။

ဧဝံ ဓီတာ, ဓီတရော, ဒုဟိတာ, ဒုဟိတရော ဣစ္စာဒိ။

ဥကာရန္တံ။

ဦကာရန္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂေါ ဇမ္ဗူသဒ္ဒေါ။

ဇမ္ဗူ, ဇမ္ဗူ ဇမ္ဗုယော, ဟေ ဇမ္ဗု, ဟေ ဇမ္ဗူ ဇမ္ဗုယော, ဇမ္ဗုံ, ဇမ္ဗူ ဇမ္ဗုယော ဣစ္စာဒိ ဣတ္ထီသဒ္ဒသမံ။

ဧဝံ ဝဓူ စ သရဘူ၊ သရဗူ သုတနူ စမူ။

ဝါမူရူ နာဂနာသူရူ၊ သမာနိ ခလု ဇမ္ဗုယာ။

ဦကာရန္တံ။

ဩကာရန္တော ဣတ္ထိလိင်္ဂေါ ဂေါသဒ္ဒေါ။

တဿ ပုလ္လိင်္ဂဂေါသဒ္ဒဿေဝ ရူပနယော။

ကညာ ရတ္တိ နဒီ ဣတ္ထီ၊ မာတုလာနီ စ ဘိက္ခုနီ။

ဒဏ္ဍိနီ ယာဂု မာတာ စ၊ ဇမ္ဗူ ဂေါတိတ္ထိသင်္ဂဟော။

ဣတ္ထိလိင်္ဂံ နိဋ္ဌိတံ။

(ရူ၊၉၂။)

နပုံသကလိင်္ဂ

အထ နပုံသကလိင်္ဂါနိ ဝုစ္စန္တေ။

အကာရန္တော နပုံသကလိင်္ဂေါ စိတ္တသဒ္ဒေါ။

ပုရေ ဝိယ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, ‘‘စိတ္တ သိ’’ ဣတီဓ –

‘‘နပုံသကေဟိ, အတော နိစ္စ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၉၅။ သိံ။

သိ, အံဣတိ ဒွိပဒမိဒံ။ အကာရန္တေဟိ နပုံသကလိင်္ဂေဟိ ပရဿ သိဝစနဿ အံ ဟောတိ နိစ္စံ။ သရလောပပကတိဘာဝါဒိ, စိတ္တံ။

ဗဟုဝစနေ ‘‘ယောနံ နိ နပုံသကေဟီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၉၆။ အတော နိစ္စံ။

အကာရန္တေဟိ နပုံသကလိင်္ဂေဟိ ယောနံ နိစ္စံ နိ ဟောတိ။ ‘‘သဗ္ဗယောနီနမာဧ’’တိ နိဿ ဝါ အာကာရော။ အညတ္ထ ‘‘ယောသု ကတ’’ဣစ္စာဒိနာ ဒီဃော။ စိတ္တာ စိတ္တာနိ။

ယောနံ နိဘာဝေ စာဧတ္တေ၊ သိဒ္ဓေပိ အဝိသေသတော။

‘‘အတော နိစ္စ’’န္တိ အာရမ္ဘာ၊ အာဧတ္တံ ကွစိဒေဝိဓ။

အာလပနေ ဂလောပေါ။ ဟေ စိတ္တ, ဟေ စိတ္တာ စိတ္တာနိ, ဒုတိယာယံ နိဿ ဝိကပ္ပေနေကာရော။ စိတ္တံ, စိတ္တေ စိတ္တာနိ။ သေသံ ပုရိသသဒ္ဒေန သမံ။

ဧဝမညာနိပိ –

ပုည ပါပ ဖလ ရူပ သာဓနံ၊

သောတ ဃာန သုခ ဒုက္ခ ကာရဏံ။

ဒါန သီလ ဓန ဈာန လောစနံ၊

မူလ ကူလ ဗလ ဇာလမင်္ဂလံ။

(ရူ၊၉၃။)

နဠိန လိင်္ဂ မုခ’င်္ဂ ဇလ’မ္ဗုဇံ၊

ပုလိန ဓည ဟိရည ပဒါ’မတံ။

ပဒုမ ဝဏ္ဏ သုသာန ဝနာ’ယုဓံ၊

ဟဒယ စီဝရ ဝတ္ထ ကုလိ’န္ဒြိယံ။

နယန ဝဒန ယာနော’ဒါန သောပါန ပါနံ၊

ဘဝန ဘုဝန လောဟာ’လာတ တုဏ္ဍ’ဏ္ဍ ပီဌံ။

ကရဏ မရဏ ဉာဏာ’ရမ္မဏာ’ရည တာဏံ၊

စရဏ နဂရ တီရစ္ဆတ္တ ဆိဒ္ဒေါ’ဒကာနိ –

ဣစ္စာဒီနိ။

ကမ္မသဒ္ဒဿ တတိယေကဝစနာဒီသု ရူပဘေဒေါ။

ကမ္မံ, ကမ္မာ ကမ္မာနိ, ဟေ ကမ္မ, ဟေ ကမ္မာ ကမ္မာနိ, ကမ္မံ, ကမ္မေ ကမ္မာနိ။

‘‘ဝါ, ဥ, နာမှိ, စာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၉၇။ အ ကမ္မန္တဿ စ။

ကမ္မသဒ္ဒန္တဿ ဥကာရ အကာရာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ နာမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ အန္တဂ္ဂဟဏေန ထာမဒ္ဓါဒီနမန္တဿပိ ဥတ္တံ။ စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ယုဝ မဃဝါနမန္တဿ အာ ဟောတိ ကွစိ နာ သုဣစ္စေတေသု။ ကမ္မုနာ ကမ္မနာ ကမ္မေန ဝါ, ကမ္မေဟိ ကမ္မေဘိ။

သသ္မာသု ‘‘ဥ နာမှိ စာ’’တိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒေန ပုမ ကမ္မထာမန္တဿ စုကာရော ဝါ သသ္မာသူတိ ဥတ္တံ။ ကမ္မုနော ကမ္မဿ, ကမ္မာနံ, ကမ္မုနာ ကမ္မာ ကမ္မမှာ ကမ္မသ္မာ, ကမ္မေဟိ ကမ္မေဘိ, ကမ္မုနော ကမ္မဿ, ကမ္မာနံ။

သ္မိံဝစနေ ‘‘ဗြဟ္မတော တု သ္မိံနီ’’တိ ဧတ္ထ တုသဒ္ဒေန ကွစိ နိ ဟောတိ။ ကမ္မနိ ကမ္မေ ကမ္မမှိ ကမ္မသ္မိံ, ကမ္မေသု။

(ရူ၊၉၄။)

ဧဝံ ထာမုနာ ထာမေန ထာမသာ ဝါ, ထာမုနော ထာမဿ, ထာမုနာ ထာမာ။ အဒ္ဓုနာ, အဒ္ဓုနော ဣစ္စာဒိ ပုရိမသမံ။

ဂုဏဝန္တု သိ, ‘‘သဝိဘတ္တိဿ, န္တုဿ, သိမှီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၉၈။ အံ နပုံသကေ။

နပုံသကေ ဝတ္တမာနဿ လိင်္ဂဿ သမ္ဗန္ဓိနော န္တုပ္ပစ္စယဿ သဝိဘတ္တိဿ အံ ဟောတိ သိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ဂုဏဝံ စိတ္တံ။

ယောမှိ ‘‘န္တုဿန္တော ယောသု စာ’’တိ အတ္တံ, ဣကာရော စ။ ဂုဏဝန္တိ, ဂုဏဝန္တာနိ, သေသံ ဉေယျံ။

ဂစ္ဆန္တ သိ, ‘‘သိမှိ ဂစ္ဆန္တာဒီနံ န္တသဒ္ဒေါ အ’’မိတိ အံ။ ဂစ္ဆံ ဂစ္ဆန္တံ, ဂစ္ဆန္တာ ဂစ္ဆန္တာနိ။

အကာရန္တံ။

အာကာရန္တော နပုံသကလိင်္ဂေါ အဿဒ္ဓါသဒ္ဒေါ။

‘‘အဿဒ္ဓါ’’ဣတိ ဌိတေ –

‘‘သမာသဿာ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘သရော ရဿော နပုံသကေ’’တိ သမာသန္တဿ ရဿတ္တံ, သမာသတ္တာ နာမဗျပဒေသော, သျာဒျုပ္ပတ္တိ။ သေသံ စိတ္တသမံ။

အဿဒ္ဓံ ကုလံ, အဿဒ္ဓါ အဿဒ္ဓါနိ ကုလာနိ ဣစ္စာဒိ။

တထာ မုခနာသိကာသဒ္ဒေါ။ တဿ ဒွန္ဒေကတ္တာ သဗ္ဗတ္ထေကဝစနမေဝ။ မုခနာသိကံ, ဟေ မုခနာသိက, မုခနာသိကံ, မုခနာသိကေန ဣစ္စာဒိ။

အာကာရန္တံ။

(ရူ၊၉၅။)

ဣကာရန္တော နပုံသကလိင်္ဂေါ အဋ္ဌိသဒ္ဒေါ။

သျာဒျုပ္ပတ္တိ, သိလောပေါ, အဋ္ဌိ။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၁၉၉။ ယောနံ နိ နပုံသကေဟိ။

နပုံသကလိင်္ဂေဟိ ပရေသံ သဗ္ဗေသံ ယောနံ နိ ဟောတိ ဝါ။

အဋ္ဌီနိ, အညတ္ထ နိစ္စံ ယောလောပေါ, ဒီဃော စ, အဋ္ဌီ, တထာ ဟေ အဋ္ဌိ, ဟေ အဋ္ဌီ အဋ္ဌီနိ, အဋ္ဌိံ, အဋ္ဌီ အဋ္ဌီနိ, အဋ္ဌိနာ ဣစ္စာဒိ အဂ္ဂိသဒ္ဒသမံ။

ဧဝံ သတ္ထိ ဒဓိ ဝါရိ အက္ခိ အစ္ဆိ အစ္စိ ဣစ္စာဒီနိ။

ဣကာရန္တံ။

ဤကာရန္တော နပုံသကလိင်္ဂေါ သုခကာရီသဒ္ဒေါ။

‘‘သုခဘာရီ သိ’’ ဣတီဓ အနပုံသကတ္တာဘာဝါ သိသ္မိမ္ပိ ‘‘အဃော ရဿ’’မိစ္စာဒိနာ ရဿတ္တံ, သိလောပေါ။ သုခကာရိ ဒါနံ, သုခကာရီ သုခကာရီနိ, ဟေ သုခကာရိ, ဟေ သုခကာရီ ဟေ သုခကာရီနိ, သုခကာရိနံ သုခကာရိံ, သုခကာရီ သုခကာရီနိ။

သေသံ ဒဏ္ဍီသဒ္ဒသမံ။ ဧဝံ သီဃယာယီအာဒီနိ။

ဤကာရန္တံ။

ဥကာရန္တော နပုံသကလိင်္ဂေါ အာယုသဒ္ဒေါ။ တဿ အဋ္ဌိသဒ္ဒဿေဝ ရူပနယော။

(ရူ၊၉၆။)

အာယု, အာယူ အာယူနိ, ဟေ အာယု, ဟေ အာယူ ဟေ အာယူနိ, အာယုံ, အာယူ အာယူနိ, အာယုနာ အာယုသာတိ မနောဂဏာဒိတ္တာ သိဒ္ဓံ။ အာယူဟိ အာယူဘိ, အာယုနော အာယုဿ, အာယူနမိစ္စာဒိ။

ဧဝံ စက္ခု ဝသု ဓနု ဒါရု တိပု မဓု ဟိင်္ဂု သိဂ္ဂု ဝတ္ထု မတ္ထု ဇတု အမ္ဗု အဿုအာဒီနိ။

ဥကာရန္တံ။

ဦကာရန္တော နပုံသကလိင်္ဂေါ ဂေါတြဘူသဒ္ဒေါ။

ဂေါတြဘူ သိ, နပုံသကတ္တာ ရဿတ္တံ, သိလောပေါ။ ဂေါတြဘု စိတ္တံ, ဂေါတြဘူ ဂေါတြဘူနိ, ဟေ ဂေါတြဘု, ဟေ ဂေါတြဘူ ဟေ ဂေါတြဘူနိ, ဂေါတြဘုံ, ဂေါတြဘူ ဂေါတြဘူနိ, ဂေါတြဘုနာ ဣစ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂေ အဘိဘူသဒ္ဒသမံ။

ဧဝံ အဘိဘူ သယမ္ဘူ ဓမ္မညူအာဒီနိ။

ဦကာရန္တံ။

ဩကာရန္တော နပုံသကလိင်္ဂေါ စိတ္တဂေါသဒ္ဒေါ။

‘‘စိတ္တာ ဂါဝေါ အဿ ကုလဿာ’’တိ အတ္ထေ ဗဟုဗ္ဗီဟိသမာသေ ကတေ ‘‘သရော ရဿော နပုံသကေ’’တိ ဩကာရဿ ဌာနပ္ပယတနာသန္နတ္တာ ရဿတ္တမုကာရော, သျာဒျုပ္ပတ္တိ, သိလောပေါ။ စိတ္တဂု ကုလံ, စိတ္တဂူ စိတ္တဂူနိ ဣစ္စာဒိ အာယုသဒ္ဒသမံ။

ဩကာရန္တံ။

စိတ္တံ ကမ္မဉ္စ အဿဒ္ဓ-မထဋ္ဌိ သုခကာရိ စ။

အာယု ဂေါတြဘူ ဓမ္မညူ၊ စိတ္တဂူတိ နပုံသကေ။

နပုံသကလိင်္ဂံ နိဋ္ဌိတံ။

(ရူ၊၉၇။)

သဗ္ဗနာမ

အထ သဗ္ဗနာမာနိ ဝုစ္စန္တေ။

သဗ္ဗ, ကတရ, ကတမ, ဥဘယ, ဣတရ, အည, အညတရ, အညတမ, ပုဗ္ဗ, ပရ, အပရ, ဒက္ခိဏ, ဥတ္တရ, အဓရ, ယ, တ, ဧတ, ဣမ, အမု, ကိံ, ဧက, ဥဘ, ဒွိ, တိ, စတု, တုမှ, အမှ ဣတိ သတ္တဝီသတိ သဗ္ဗနာမာနိ, တာနိ သဗ္ဗနာမတ္တာ တိလိင်္ဂါနိ။

တတ္ထ သဗ္ဗသဒ္ဒေါ နိရဝသေသတ္ထော, သော ယဒါ ပုလ္လိင်္ဂဝိသိဋ္ဌတ္ထာဘိဓာယီ, တဒါ ရူပနယော။ ပုရေ ဝိယ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, ‘‘သော’’တိ သိဿ ဩကာရော, သရလောပပရနယနာနိ။ သဗ္ဗော ဇနော။

ဗဟုဝစနေ ‘‘သဗ္ဗ ယော’’ ဣတီဓ ‘‘ပရသမညာ ပယောဂေ’’တိ သဗ္ဗာဒီနံ သဗ္ဗနာမသညာ။

‘‘ယော’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၀၀။ သဗ္ဗနာမကာရတေ ပဌမော။

သဗ္ဗေသံ ဣတ္ထိပုမနပုံသကာနံ နာမာနိ သဗ္ဗနာမာနိ, တေသံ သဗ္ဗေသံ သဗ္ဗနာမသညာနံ လိင်္ဂါနံ အကာရတော ပရော ပဌမော ယော ဧတ္တမာပဇ္ဇတေ။ သဗ္ဗေ ပုရိသာ။

အကာရတောတိ ကိံ? သဗ္ဗာ အမူ။

ဟေ သဗ္ဗ သဗ္ဗာ, ဟေ သဗ္ဗေ, သဗ္ဗံ, သဗ္ဗေ, သဗ္ဗေန, သဗ္ဗေဟိ သဗ္ဗေဘိ။

စတုတ္ထေကဝစနေ အာယာဒေသေ သမ္ပတ္တေ –

‘‘အတော, အာ ဧ, သ္မာသ္မိံနံ, အာယ စတုတ္ထေကဝစနဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၉၈။)

֍ * ၂၀၁။ တယော နေဝ စ သဗ္ဗနာမေဟိ။

အကာရန္တေဟိ သဗ္ဗနာမေဟိ ပရေသံ သ္မာ သ္မိံ ဣစ္စေတေသံ, စတုတ္ထေကဝစနဿ စ အာ ဧ အာယဣစ္စေတေ အာဒေသာ နေဝ ဟောန္တီတိ အာယာဒေသာဘာဝေါ။ စဂ္ဂဟဏံ ကတ္ထစိ ပဋိသေဓနိဝတ္တနတ္ထံ, တေန ပုဗ္ဗာဒီဟိ သ္မာ သ္မိံနံ အာ ဧ စ ဟောန္တိ။ သဗ္ဗဿ။

‘‘အကာရော, ဧ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၀၂။ သဗ္ဗနာမာနံ နံမှိ စ။

သဗ္ဗေသံ သဗ္ဗနာမာနံ အကာရော ဧတ္တမာပဇ္ဇတေ နံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။

‘‘သဗ္ဗနာမတော’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၀၃။ သဗ္ဗတော နံ သံသာနံ။

သဗ္ဗတော သဗ္ဗနာမတော ပရဿ နံဝစနဿ သံ သာနံဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ။

သဗ္ဗေသံ သဗ္ဗေသာနံ, သဗ္ဗသ္မာ သဗ္ဗမှာ, သဗ္ဗေဟိ သဗ္ဗေဘိ, သဗ္ဗဿ, သဗ္ဗေသံ သဗ္ဗေသာနံ, သဗ္ဗသ္မိံ သဗ္ဗမှိ, သဗ္ဗေသု။

ဣတ္ထိယံ ‘‘ဣတ္ထိယမတော အာပ္ပစ္စယော’’တိ အာပ္ပစ္စယော။ အညံ ကညာသဒ္ဒသမံ အညတြ သ နံ သ္မိံဝစနေဟိ။ သဗ္ဗာ ပဇာ, သဗ္ဗာ သဗ္ဗာယော, ဟေ သဗ္ဗေ, ဟေ သဗ္ဗာ သဗ္ဗာယော, သဗ္ဗံ, သဗ္ဗာ သဗ္ဗာယော, သဗ္ဗာယ, သဗ္ဗာဟိ သဗ္ဗာဘိ။

စတုတ္ထေကဝစနေ ‘‘သဗ္ဗနာမတော ဝါ’’, သဗ္ဗတော ကောတိ ဣတော ‘‘သဗ္ဗတော’’တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၉၉။)

֍ * ၂၀၄။ ဃပတော သ္မိံသာနံ သံသာ။

သဗ္ဗတော သဗ္ဗနာမတော ဃပသညတော သ္မိံ သဣစ္စေတေသံ ယထာက္ကမံ သံသာအာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ။

‘‘သံသာသွေကဝစနေသု စာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၀၅။ ဃော ရဿံ။

ဃသညော အာကာရော ရဿမာပဇ္ဇတေ သံသာသွေကဝစနေသု ဝိဘတ္တာဒေသေသု ပရေသု။

‘‘သာဂမော’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၀၆။ သံသာသွေကဝစနေသု စ။

သံ သာဣစ္စေတေသု ဧကဝစနဋ္ဌာနသမ္ဘူတေသု ဝိဘတ္တာဒေသေသု ပရေသု လိင်္ဂမှာ သကာရာဂမော ဟောတိ။

သဗ္ဗဿာ သဗ္ဗာယ, သဗ္ဗာသံ သဗ္ဗာသာနံ, သဗ္ဗာယ, သဗ္ဗာဟိ သဗ္ဗာဘိ, သဗ္ဗဿာ သဗ္ဗာယ, သဗ္ဗာသံ သဗ္ဗာသာနံ။

သ္မိံမှိ ‘‘သဗ္ဗနာမတော, ဃပတော’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၀၇။ နေတာဟိ သ္မိမာယယာ။

ဧတေဟိ သဗ္ဗနာမေဟိ ဃပသညေဟိ ပရဿ သ္မိံဝစနဿ နေဝ အာယ ယာဒေသာ ဟောန္တီတိ အာယာဘာဝေါ။ ဝါဓိကာရတော ကွစိ ဟောတိ ဒက္ခိဏာယ ဥတ္တရာယာတိ အာဒိ။

သံယမာဒေသာ, သဗ္ဗဿံ သဗ္ဗာယံ, သဗ္ဗာသု။

နပုံသကေ သဗ္ဗံ စိတ္တံ, သဗ္ဗာနိ, ဟေ သဗ္ဗ, ဟေ သဗ္ဗာနိ, သဗ္ဗံ, သဗ္ဗာနိ။ သေသံ ပုလ္လိင်္ဂေ ဝိယ ဉေယျံ။

(ရူ၊၁၀၀။)

ဧဝံ ကတရာဒီနံ အညတမသဒ္ဒပရိယန္တာနံ တီသုပိ လိင်္ဂေသု ရူပနယော။

တတ္ထ ကတရကတမသဒ္ဒါ ပုစ္ဆနတ္ထာ။

ဥဘယသဒ္ဒေါ ဒွိအဝယဝသမုဒါယဝစနော။

ဣတရသဒ္ဒေါ ဝုတ္တပ္ပဋိယောဂဝစနော။

အညသဒ္ဒေါ အဓိကတာပရဝစနော။

အညတရ အညတမသဒ္ဒါ အနိယမတ္ထာ။

‘‘ယော, သဗ္ဗနာမကာရတေ ပဌမော’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၀၈။ ဒွန္ဒဋ္ဌာ ဝါ။

ဒွန္ဒသမာသဋ္ဌာ သဗ္ဗနာမကာရတော ပရော ပဌမော ယော ဧတ္တမာပဇ္ဇတေ ဝါ။ ကတရော စ ကတမော စာတိ ကတရကတမေ, ကတရကတမာ ဝါ ဣစ္စာဒိ။

ပုဗ္ဗာဒယော ဒိသာဒိဝဝတ္ထာနဝစနာ။

ပုဗ္ဗော ကာလော။ ဗဟုဝစနေ ‘‘ဓာတုလိင်္ဂေဟိ ပရာ ပစ္စယာ’’တိ ဧတ္ထ ပရာတိ နိဒ္ဒေသတော ပုဗ္ဗာဒီဟိ ယောဝစနဿ ဝိကပ္ပေနေကာရော။

ပုဗ္ဗေ ပုဗ္ဗာ, ဟေ ပုဗ္ဗ, ဟေ ပုဗ္ဗေ ဟေ ပုဗ္ဗာ, ပုဗ္ဗံ, ပုဗ္ဗေ, ပုဗ္ဗေန, ပုဗ္ဗေဟိ ပုဗ္ဗေဘိ, ပုဗ္ဗဿ, ပုဗ္ဗေသံ ပုဗ္ဗေသာနံ။ ‘‘သ္မာသ္မိံနံ ဝါ’’တိ ဝိကပ္ပေနာကာရေကာရာ။ ပုဗ္ဗာ ပုဗ္ဗသ္မာ ပုဗ္ဗမှာ, ပုဗ္ဗေဟိ ပုဗ္ဗေဘိ, ပုဗ္ဗဿ, ပုဗ္ဗေသံ ပုဗ္ဗေသာနံ, ပုဗ္ဗေ ပုဗ္ဗသ္မိံ ပုဗ္ဗမှိ, ပုဗ္ဗေသု။

ဣတ္ထိယံ ပုဗ္ဗာ ဒိသာ, ပုဗ္ဗာ ပုဗ္ဗာယော ဣစ္စာဒိ သဗ္ဗာသဒ္ဒသမံ။

(ရူ၊၁၀၁။)

နပုံသကေ ပုဗ္ဗံ ဌာနံ, ပုဗ္ဗာနိ, ဟေ ပုဗ္ဗ, ဟေ ပုဗ္ဗာနိ, ပုဗ္ဗံ, ပုဗ္ဗာနိ, သေသံ ပုလ္လိင်္ဂသမံ။ ဧဝံ ပရာပရဒက္ခိဏုတ္တရာဓရသဒ္ဒါ။

‘‘သဗ္ဗနာမတော, ဒွန္ဒဋ္ဌာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၀၉။ နာညံ သဗ္ဗနာမိကံ။

ဒွန္ဒဋ္ဌာ သဗ္ဗနာမတော ပရဿ ယောဝစနဿ ဌပေတွာ ဧတ္တံ အညံ သဗ္ဗနာမိကံ ကာရိယံ န ဟောတီတိ သံသာနမာဒေသာဘာဝေါ။ ပုဗ္ဗာပရာနံ, ပုဗ္ဗုတ္တရာနံ အဓရုတ္တရာနံ, ‘‘နာညံ သဗ္ဗနာမိက’’န္တိ ဝိနာဓိကာရေန ယောဂေန တတိယာသမာသေပိ။ မာသပုဗ္ဗာယ, မာသပုဗ္ဗာနံ။

‘‘နာညံ သဗ္ဗနာမိက’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၁၀။ ဗဟုဗ္ဗီဟိမှိ စ။

ဗဟုဗ္ဗီဟိမှိ စ သမာသေ သဗ္ဗနာမိကဝိဓာနံ နာညံ ဟောတိ။ ပိယပုဗ္ဗာယ, ပိယပုဗ္ဗာနံ, ပိယပုဗ္ဗေ။

စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ဒိသတ္ထသဗ္ဗနာမာနံ ဗဟုဗ္ဗီဟိမှိ သဗ္ဗနာမိကဝိဓာနံဝ ဟောတိ။

ဒက္ခိဏဿာ စ ပုဗ္ဗဿာ စ ယဒန္တရာဠန္တိ အတ္ထေ ဗဟုဗ္ဗီဟိ, ဒက္ခိဏပုဗ္ဗဿံ, ဒက္ခိဏပုဗ္ဗဿာ, ဧဝံ ဥတ္တရပုဗ္ဗဿံ, ဥတ္တရပုဗ္ဗဿာ ဣစ္စာဒိ။

ယတေတသဒ္ဒါဒီနမာလပနေ ရူပံ န သမ္ဘဝတိ။ ယသဒ္ဒေါ အနိယမတ္ထော။

ယော ပုရိသော, ယေ ပုရိသာ, ယံ, ယေ။ ယာ ကညာ, ယာ ယာယော, ယံ, ယာ ယာယော။ ယံ စိတ္တံ, ယာနိ, ယံ, ယာနိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ သဗ္ဗသဒ္ဒသမံ။

(ရူ၊၁၀၂။)

တ ဧတ ဣမ အမု ကိံဣစ္စေတေ ပရမ္မုခ သမီပ အစ္စန္တသမီပဒူရ ပုစ္ဆနတ္ထဝစနာ။

တသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ။ ‘‘တ သိ’’ ဣတီဓ –

‘‘အနပုံသကဿာယံ သိမှီတိ, သ’’မိတိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၁၁။ ဧတတေသံ တော။

ဧတ တဣစ္စေတေသံ အနပုံသကာနံ တကာရော သကာရမာပဇ္ဇတေ သိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ သော ပုရိသော။

သဗ္ဗနာမဂ္ဂဟဏဉ္စ, ဣတော တဂ္ဂဟဏဉ္စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၁၂။ တဿ ဝါ နတ္တံ သဗ္ဗတ္ထ။

တဣစ္စေတဿ သဗ္ဗနာမဿ တကာရဿ နတ္တံ ဟောတိ ဝါ သဗ္ဗတ္ထ လိင်္ဂေသု။ နေ တေ, နံ တံ, နေ တေ, နေန တေန, နေဟိ နေဘိ တေဟိ တေဘိ။

‘‘သဗ္ဗဿ, တဿ ဝါ သဗ္ဗတ္ထာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၁၃။ သသ္မာသ္မိံသံသာသွတ္တံ။

တဣစ္စေတဿ သဗ္ဗနာမဿ သဗ္ဗဿေဝ အတ္တံ ဟောတိ ဝါ သ သ္မာ သ္မိံ သံ သာဣစ္စေတေသု ဝစနေသု သဗ္ဗတ္ထ လိင်္ဂေသု။ အဿ နဿ တဿ, နေသံ တေသံ နေသာနံ တေသာနံ။

‘‘သ္မာဟိသ္မိံနံ မှာဘိမှိ ဝါ’’တိ ဣတော ‘‘သ္မာသ္မိံနံ, မှာမှီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၁၄။ န တိမေဟိ ကတာကာရေဟိ။

တ ဣမဣစ္စေတေဟိ ကတာကာရေဟိ ပရေသံ သ္မာသ္မိံနံ မှာ မှိဣစ္စေတေ အာဒေသာ န ဟောန္တိ။

(ရူ၊၁၀၃။)

အသ္မာ နသ္မာ တသ္မာ နမှာ တမှာ, နေဟိ နေဘိ တေဟိ တေဘိ, အဿ နဿ တဿ, နေသံ တေသံ နေသာနံ တေသာနံ, အသ္မိံ နသ္မိံ တသ္မိံ နမှိ တမှိ, နေသု တေသု။

ဣတ္ထိယံ ‘‘တာ သိ’’ ဣတီဓ သာဒေသသိလောပါ။ သာ ကညာ, နတ္တံ။ နာ တာ နာယော တာယော, နံ တံ, နာ တာ နာယော တာယော, နာယ တာယ, နာဟိ တာဟိ နာဘိ တာဘိ။

‘‘ဧတိမာသမီ’’တိ ဣတော ဧတိမာဂ္ဂဟဏဉ္စ ‘‘တဿာ ဝါ’’တိ ဣတော တဂ္ဂဟဏဉ္စ ပဉ္စမိယန္တဝသေန ဝတ္တတေ ‘‘ဝါ’’တိ စ။

֍ * ၂၁၅။ တတော သဿ ဿာယ။

တတော တာ ဧတာ ဣမာတော ပရဿ သဿ ဝိဘတ္တိဿ ဿာယာဒေသော ဟောတိ ဝါ။

‘‘သံသာသွေကဝစနေသု စ, ဣ’’ဣတိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၁၆။ တဿာ ဝါ။

တာဣစ္စေတဿ ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနဿ အန္တဿ ဣကာရော ဟောတိ ဝါ သံ သာသွေကဝစနေသု ဝိဘတ္တာဒေသေသု။ တိဿာယ တဿာယ အဿာယ နဿာယ အဿာ နဿာ တိဿာ တဿာ နာယ တာယ, နာသံ တာသံ။

ပဉ္စမီဆဋ္ဌီသု တတိယာစတုတ္ထီသမံ။ သတ္တမိယံ အဿံ နဿံ တိဿံ တဿံ နာယံ တာယံ, နာသု တာသု။

နပုံသကေ သိမှိသာဒေသာဘာဝါ နတ္တံ။ နံ တံ, နာနိ တာနိ, နံ တံ, နာနိ တာနိ, နေန တေန ဣစ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂသမံ။

ဧတ သိ, ‘‘ဧတတေသံ တော’’တိ သကာရာဒေသော။ ဧသော ပုရိသော, ဧတေ, ဧတံ, ဧတေ ဣစ္စာဒိ သဗ္ဗသဒ္ဒသမံ။

(ရူ၊၁၀၄။)

ဣတ္ထိယံ ဧတာ သိ, သာဒေသော။ ဧသာ ကညာ, ဧတာ ဧတာယော, ဧတံ, ဧတာ ဧတာယော, ဧတာယ, ဧတာဟိ ဧတာဘိ။

သ သ္မိံသု ပန ‘‘သံသာသွေကဝစနေသု စာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၁၇။ ဧတိမာသမိ။

အန္တာပေက္ခာယံ ဆဋ္ဌီ, ဧတာ ဣမာဣစ္စေတေသမန္တော သရော ဣကာရော ဟောတိ သံသာသွေကဝစနေသု ဝိဘတ္တာဒေသေသု။ သာဒေသဂတိကတ္တာ ဿာယာဒေသေပိ။ စသဒ္ဒါဓိကာရတော အညေကာသဒ္ဒါဒီနမန္တဿ စ။

ဧတိဿာယ ဧတိဿာ ဧတာယ, ဧတာသံ ဧတာသာနံ, ဧတာယ, ဧတာဟိ ဧတာဘိ, ဧတိဿာယ ဧတိဿာ ဧတာယ, ဧတာသံ ဧတာသာနံ, ဧတိဿံ ဧတာယံ, ဧတာသု။

စသဒ္ဒတော အညိဿာ အညာယ, အညိဿံ အညာယံ။ ဧကိဿာ ဧကာယ, ဧကိဿံ ဧကာယံ။ ဣတရိဿာ ဣတရာယ, ဣတရိဿံ ဣတရာယံ ဣစ္စာဒိ။

နပုံသကေ ဧတံ, ဧတာနိ, ဧတံ, ဧတာနိ, သေသံ ဉေယျံ။

ဣမသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ။ ဣမ သိ –

‘‘သဗ္ဗဿိမဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၁၈။ အနပုံသကဿာယံ သိမှိ။

ဣမသဒ္ဒဿ သဗ္ဗဿေဝ အနပုံသကဿ အယံအာဒေသော ဟောတိ သိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ, သိလောပေါ။ အယံ ပုရိသော, ဣမေ, ဣမံ, ဣမေ။

(ရူ၊၁၀၅။)

֍ * ၂၁၉။ အနိမိ နာမှိ စ။

ဣမသဒ္ဒဿ သဗ္ဗဿေဝ အန ဣမိအာဒေသာ ဟောန္တိ နာမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ အနိတ္ထိလိင်္ဂဿေဝေတံ ဂဟဏံ။ အနေန ဣမိနာ။

‘‘သုနံဟိသူ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၂၀။ သဗ္ဗဿိမဿေ ဝါ။

သဗ္ဗဿ ဣမသဒ္ဒဿ ဧကာရော ဟောတိ ဝါ သု နံ ဟိဣစ္စေတေသု ဝစနေသု။

အာပ္ပစ္စယန္တာနိဒ္ဒေသာ၊ သဗ္ဗတ္ထာတိ အဝုတ္တတော။

အနိတ္ထိလိင်္ဂဿေဝေတ္ထ၊ ဂဟဏဉှိ ဣမဿိတိ။

ဧဟိ ဧဘိ ဣမေဟိ ဣမေဘိ။

‘‘သဗ္ဗဿ, ဝါ, သဗ္ဗတ္ထ, သသ္မာသ္မိံသံသာသွတ္တ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၂၁။ ဣမသဒ္ဒဿ စ။

ဣမသဒ္ဒဿ စ သဗ္ဗဿေဝ အတ္တံ ဟောတိ ဝါ သ သ္မာ သ္မိံသံ သာဣစ္စေတေသု ဝစနေသု သဗ္ဗတ္ထ လိင်္ဂေသု။

အဿ ဣမဿ, ဧသံ ဧသာနံ ဣမေသံ ဣမေသာနံ, အသ္မာ ဣမသ္မာ ဣမမှာ, ဧဟိ ဧဘိ ဣမေဟိ ဣမေဘိ, အဿ ဣမဿ, ဧသံ ဧသာနံ ဣမေသံ ဣမေသာနံ, အသ္မိံ ဣမသ္မိံ ဣမမှိ, ဧသု ဣမေသု။

ဣတ္ထိယံ ဣမာ သိ, အယမာဒေသသိလောပါ။

(ရူ၊၁၀၆။)

အယံ ကညာ, ဣမာ ဣမာယော, ဣမံ, ဣမာ ဣမာယော, ဣမာယ, ဣမာဟိ ဣမာဘိ။ စတုတ္ထိယံ အတ္တံ, ဣကာရ- ဿာယာဒေသာ စ, အဿာယ ဣမိဿာယ အဿာ ဣမိဿာ ဣမာယ, ဣမာသံ ဣမာသာနံ။ သတ္တမိယံ အဿံ ဣမိဿံ ဣမိဿာ ဝါ, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓိလောပါ’’ဒိနာ သ္မိံဝစနဿ ဝါ သာဒေသော။ ဣမာယံ, ဣမာသု။ သေသံ ဉေယျံ။

နပုံသကေ ဣမ သိ, ‘‘သဝိဘတ္တိဿ, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၂၂။ ဣမဿိဒမံသိသု န ပုံသကေ။

နပုံသကေ ဝတ္တမာနဿ သဗ္ဗဿေဝ ဣမသဒ္ဒဿ သဝိဘတ္တိဿ ဣဒံ ဟောတိ ဝါ အံ သိသု ပရေသု။

ဣဒံ စိတ္တံ ဝိရောစတိ, ဣမံ, ဣမာနိ, ဣဒံ ပုပ္ဖံ ပဿသိ, ဣမံ, ဣမာနိ, အနေန ဣမိနာ, ဧဟိ ဧဘိ ဣမေဟိ ဣမေဘိ ဣစ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂေ ဝိယ ဉေယျံ။

အမုသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ။ အမု သိ –

‘‘ဝါ, အနပုံသကဿ, သိမှီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၂၃။ အမုဿ မော သံ။

အနပုံသကဿ အမုသဒ္ဒဿ မကာရော သကာရမာပဇ္ဇတေ ဝါ သိမှိ ပရေ။ အသု ရာဇာ။

‘‘သဗ္ဗနာမတော, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၂၄။ သဗ္ဗတော ကော။

သဗ္ဗတော သဗ္ဗနာမတော ပရော ကဣစ္စယမာဂမော ဟောတိ ဝါ။ ပုန သဗ္ဗတောဂ္ဂဟဏေန ဟီနာဒိတောပိ ကော။ ‘‘အမုဿ မော သ’’န္တိ ဝိနာဓိကာရေန ယောဂေန ကကာရေပိ သာဒေသော။

(ရူ၊၁၀၇။)

အသုကော, အသုကာ, အသုကံ။ သာဒေသာဘာဝေ အမုကော, အမုကာ, အမုကံ ဣစ္စာဒိ။

ဗဟုဝစနေ ‘‘လတော ဝေါကာရော စာ’’တိ သုတ္တေ အနုဝတ္တမာနဝါဂ္ဂဟဏေန ဝေါကာရော န ဟောတိ, နိစ္စံ ယောလောပေါ, ဒီဃော စ။

အမူ ပုရိသာ, အမုံ, အမူ, အမုနာ, အမူဟိ အမူဘိ အမုဟိ အမုဘိ, အမုဿ။ ‘‘အမုဿာဒု’’န္တိ ဝိနာဓိကာရေန ယောဂေန အဒုံအာဒေသော, အဒုဿ, အမူသံ အမူသာနံ အမုသံ အမုသာနံ, အမုသ္မာ အမုမှာ, အမူဟိ အမူဘိ အမုဟိ အမုဘိ, အမုဿ အဒုဿ, အမူသံ အမူသာနံ အမုသံ အမုသာနံ, အမုသ္မိံ အမုမှိ, အမူသု အမုသု။

ဣတ္ထိယံ သိမှိ သာဒေသာဒိ။

အသု ကညာ အသုကာ အမုကာ ဝါ, အမူ အမုယော, အမုံ, အမူ အမုယော, အမုယာ, အမူဟိ အမူဘိ, အမုဿာ အမုယာ, အမူသံ အမူသာနံ, အမုယာ, အမူဟိ အမူဘိ, အမုဿာ အမုယာ, အမူသံ အမူသာနံ, အမုဿံ အမုယံ အမုယာ, အမူသု။

နပုံသကေ အမုသိ။ ‘‘သဝိဘတ္တိဿ’’, ဣမဿိဒမိစ္စာဒိတော ‘‘အံသိသု နပုံသကေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၂၅။ အမုဿာဒုံ။

နပုံသကေ ဝတ္တမာနဿ သဗ္ဗဿေဝ အမုသဒ္ဒဿ သဝိဘတ္တိဿ အဒုံ ဟောတိ အံသိသု ပရေသု။ အဒုံ ပုပ္ဖံ, အမူ အမူနိ, အဒုံ, အမူ အမူနိ, အမုနာ ဣစ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂသမံ။

ကိံသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ။ ‘‘ကိံ သိ’’ ဣတီဓ –

(ရူ၊၁၀၈။)

‘‘ကိဿ က ဝေ စာ’’တိ ဣတော ‘‘ကိဿ, က’’ဣတိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၂၆။ သေသေသု စ။

ကိမိစ္စေတဿ ကသဒ္ဒေါ အာဒေသော ဟောတိ ဝပ္ပစ္စယတော သေသေသု ဝိဘတ္တိဘေဒေသု။ ဧတ္ထ စ ‘‘ကိဿ က ဝေ စာ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒေန ဝပ္ပစ္စယာဝသိဋ္ဌ ထမာဒိပ္ပစ္စယာနံ ဂဟိတတ္တာ သေသဂ္ဂဟဏေန ဝိဘတ္တိယောဝ ဂယှန္တေ။ စဂ္ဂဟဏံ ကတ္ထစိ နိဝတ္တနတ္ထံ, တေန ‘‘ကိဿ, ကိသ္မိ’’န္တိအာဒိ စ သိဇ္ဈတိ။ ‘‘သော’’တိ သိဿ ဩ, သရလောပါဒိ။

ကော ဧသော, ကေ, ကံ, ကေ, ကေန, ကေဟိ ကေဘိ, ကဿ ကိဿ, နိဂ္ဂဟီတလောပါဒိ, ကေသံ ကေသာနံ, ကသ္မာ ကမှာ, ကေဟိ ကေဘိ, ကဿ ကိဿ, ကေသံ ကေသာနံ, ကသ္မိံ ကိသ္မိံ ကမှိ ကိမှိ, ကေသု။

ဣတ္ထိယံ ‘‘ကိံ သိ’’ဣတီဓ ‘‘သေသေသု စာ’’တိ ဝိဘတ္တိယံ ပရာယံ ကာဒေသေ ကတေ ‘‘ဣတ္ထိယမတော အာပ္ပစ္စယော’’တိ မဇ္ဈေ အာပ္ပစ္စယော, သိလောပေါ။

ကာ ဧသာ ကညာ, ကာ ကာယော, ကံ, ကာ ကာယော ဣစ္စာဒိ သဗ္ဗာသဒ္ဒသမံ။

နပုံသကေ ကိံ သိ, လောပဝိဓိဿ ဗလဝတရတ္တာ ပဌမံ သိလောပေ ကတေ ပုန ဝိဘတ္တိပရတ္တာဘာဝါ, ‘‘တဒနုပရောဓေနာ’’တိ ပရိဘာသတော ဝါ ကာဒေသာဘာဝေါ။ ကိံ ဧတံ, ကာနိ။

ဒုတိယေကဝစနေ ‘‘ကွစိ လောပ’’န္တိ နိဂ္ဂဟီတလောပေ ကတေ ‘‘အံမော နိဂ္ဂဟီတံ ဈလပေဟီ’’တိ နိဂ္ဂဟီတံ။ ကိံ, ကာနိ ဣစ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂသမံ။

(ရူ၊၁၀၉။)

ဧကသဒ္ဒေါ သင်္ချာတုလျာသဟာယညဝစနော။ ယဒါ သင်္ချာဝစနော, တဒါ သဗ္ဗတ္ထေကဝစနန္တောဝ, အညတ္ထ ဗဟုဝစနန္တောပိ။ ဧကော, ဧကာ, ဧကံ ဣစ္စာဒိ သဗ္ဗတ္ထ သဗ္ဗသဒ္ဒသမံ။ သံသာသွေဝ ဝိသေသော။

ဥဘသဒ္ဒေါ ဒွိသဒ္ဒပရိယာယော, သဒါ ဗဟုဝစနန္တောဝ။

‘‘ဥဘ ယော’’ ဣတီဓ ‘‘တတော ယောနမော တူ’’တိ ဧတ္ထ တုဂ္ဂဟဏေန ကွစိ ယောနမောကာရော။ ဥဘော ပုရိသာဥဘေ ဝါ, ဥဘော ပုရိသေ ဥဘေ။ သု ဟိသု ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ကွစိ ဧကာရဿောကာရော။ ဥဘောဟိ ဥဘောဘိ ဥဘေဟိ ဥဘေဘိ။

֍ * ၂၂၇။ ဥဘာဒိတော နမိန္နံ။

ဥဘဣစ္စေဝမာဒိတော နံဝစနဿ ဣန္နံ ဟောတိ။

ဥဘိန္နံ, ဥဘောဟိ ဥဘောဘိ ဥဘေဟိ ဥဘေဘိ, ဥဘိန္နံ, ဥဘောသု ဥဘေသု။

ဒွိအာဒယော သင်္ချာသင်္ချေယျဝစနာ, ဗဟူနံ ဝါစိတတ္တာ သဒါ ဗဟုဝစနန္တာဝ။

‘‘ဒွိ ယော’’ဣတီဓ ‘‘သဝိဘတ္တိဿ, ဣတ္ထိပုမနပုံသကသင်္ချ’’န္တိ စ အဓိကာရော။

֍ * ၂၂၈။ ယောသု ဒွိန္နံ ဒွေ စ။

(ရူ၊၁၁၀။)

ဒွိဣစ္စေတဿ သင်္ချာသဒ္ဒဿ ဣတ္ထိပုမနပုံသကေ ဝတ္တမာနဿ သဝိဘတ္တိဿ ဒွေဣစ္စာဒေသော ဟောတိ ယောသု ပရေသု။ စသဒ္ဒေန ဒုဝေ စ, ကွစိ ဒုဝိ စ နံမှိ။ ဗဟုဝစနုစ္စာရဏံ ဒွိသဒ္ဒတော ဗဟုဝစနမေဝ ဟောတီတိ ဉာပနတ္ထံ။ ဒွေ ဓမ္မာ, ဒွေ ဣတ္ထိယော, ဒွေ ရူပါနိ, ဒုဝေ ဝါ, ဧဝံ ဒုတိယာယမ္ပိ, ဒွီဟိ ဒွီဘိ။

နံမှိ ဒီဃေ သမ္ပတ္တေ –

֍ * ၂၂၉။ နော စ ဒွါဒိတော နံမှိ။

ဒွိဣစ္စေဝမာဒိတော သင်္ချာတော နကာရာဂမော ဟောတိ နံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ဣတ္ထိယံ တိ စ တုသဒ္ဒတော ဿဉ္စာဂမော နံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ဒွိန္နံ ဒုဝိန္နံ ဝါ, ဒွီဟိ ဒွီဘိ, ဒွိန္နံ ဒုဝိန္နံ, ဒွီသု။

တိသဒ္ဒဿ ဘေဒေါ။ ‘‘တိ ယော’’ဣတီဓ

ယောလောပေ သမ္ပတ္တေ

‘‘ယောသူ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၃၀။ တိ စတုန္နံ တိဿော စတဿော တယောစတ္တာရောတီဏိ စတ္တာရိ။

တိ စတုန္နံ သင်္ချာနံ ဣတ္ထိပုမနပုံသကေ ဝတ္တမာနာနံ သဝိဘတ္တီနံ ယထာက္ကမံ တိဿော စတဿော တယော စတ္တာရောတီဏိ စတ္တာရိဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ယောသု ပရေသု။ တယော ပုရိသာ, တယော ပုရိသေ ပဿ, တီဟိ တီဘိ။

‘‘န’’မိတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၃၁။ ဣဏ္ဏမိဏ္ဏန္နံ တီဟိ သင်္ချာဟိ။

တိဣစ္စေတသ္မာ သင်္ချာသဒ္ဒါ ပရဿ နံဝစနဿ ဣဏ္ဏံ ဣဏ္ဏန္နံဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ, သရလောပါဒိ။ တိဏ္ဏံ တိဏ္ဏန္နံ, တီဟိ တီဘိ, တိဏ္ဏံ တိဏ္ဏန္နံ, တီသု။

(ရူ၊၁၁၁။)

ဣတ္ထိယံ တိဿော ဣတ္ထိယော, တိဿော, တီဟိ တီဘိ, နံမှိ ဿဉ္စာဂမော, တိဿန္နံ, ဿံဗျဝဓာနတော ဣဏ္ဏာဘာဝေါ, သေသံ သမံ။

နပုံသကေ တီဏိ, တီဏိ။ သေသံ ပုလ္လိင်္ဂသမံ။

တထာ စတုသဒ္ဒဿပိ ယောသု ‘‘တိစတုန္န’’န္တိအာဒိနာ ယထာဝုတ္တာဒေသော, ‘‘တတော ယောနမော တူ’’တိ ဧတ္ထ တုသဒ္ဒေန ကွစိ ဩကာရော စ။ စတ္တာရော စတုရော ဝါ, စတ္တာရော စတုရော, စတူဟိ စတူဘိ စတုဗ္ဘိ, စတုန္နံ, နကာရာဂမော။ စတူဟိ စတူဘိ စတုဗ္ဘိ, စတုန္နံ, စတူသု။

ဣတ္ထိယံ စတဿော, စတဿော, နံမှိ ဿဉ္စာဂမော, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ စတုရုကာရဿ အကာရော။ စတဿန္နံ။ သေသံ သမံ။

နပုံသကေ စတ္တာရိ, စတ္တာရိ။ သေသံ ပုလ္လိင်္ဂသမံ။

တထာ –

နီလာဒိဂုဏနာမဉ္စ၊ ဗဟုဗ္ဗီဟိ စ တဒ္ဓိတံ။

သာမညဝုတျတီတာဒိ-ကိတန္တံ ဝါစ္စလိင်္ဂိကံ။

ဧတ္ထေဒံ ဝုစ္စတေ –

ဧသေ’သော ဧတမိတိ စ၊

ပသိဒ္ဓိ အတ္ထေသု ယေသု လောကဿ။

ထီပုန္နပုံသကာနိတိ၊

ဝုစ္စန္တေ တာနိ နာမာနိ။

တိလိင်္ဂံ နိဋ္ဌိတံ။

(ရူ၊၁၁၂။)

အလိင်္ဂနာမ

အထာလိင်္ဂေသု နာမေသု တုမှမှသဒ္ဒါ ဝုစ္စန္တေ။

တေသံ ပနာလိင်္ဂတ္တာ တီသု လိင်္ဂေသု သမာနရူပံ။ ‘‘တုမှမှ’’ဣတိ ဌိတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။

‘‘သဝိဘတ္တီနံ, တုမှမှာက’’န္တိ အဓိကာရော။

֍ * ၂၃၂။ တွမဟံ သိမှိ စ။

သဗ္ဗေသံ တုမှအမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ ယထာက္ကမံ တွံအဟံဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ သိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ စသဒ္ဒေန တုမှဿ တုဝဉ္စ ဟောတိ။ တွံ ပုမာ, တွံ ဣတ္ထီ, တွံ နပုံသကံ, တုဝံ သတ္ထာ ဝါ။ အဟံ ပုမာ, အဟံ ဣတ္ထီ, အဟံ နပုံသကံ။

ဗဟုဝစနေ ‘‘သဗ္ဗနာမကာရတေ ပဌမော’’တိ ဧကာရော။ တုမှေ တိဋ္ဌထ, ဘိယျော အမှေ မဟေမသေ။

‘‘အမှဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၃၃။ မယံ ယောမှိ ပဌမေ။

သဗ္ဗဿ အမှသဒ္ဒဿ သဝိဘတ္တိဿ မယံအာဒေသော ဟောတိ ယောမှိ ပဌမေ။ မယံ ဂစ္ဆာမ။

ဧတ္ထ စ ဧကသ္မိမ္ပိ ဂါရဝဗဟုမာနေန ဗဟုတ္တသမာရောပါ ဗဟုဝစနံ ဟောတိ။

‘‘အံမှီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၃၄။ တဝံ မမဉ္စ နဝါ။

သဗ္ဗေသံ တုမှ အမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ တဝံ မမံဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ နဝါ ယထာက္ကမံ အံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ တဝံ, မမံ ပဿ။

(ရူ၊၁၁၃။)

֍ * ၂၃၅။ တံ မမံမှိ။

သဗ္ဗေသံ တုမှ အမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ တံ မံဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ အံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ တံ, မံ။

֍ * ၂၃၆။ တုမှဿ တုဝံ တွမံမှိ။

သဗ္ဗဿ တုမှသဒ္ဒဿ သဝိဘတ္တိဿ တုဝံတွံဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ အံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ တုဝံ တွံ။

ဗဟုဝစနေ ‘‘တုမှမှေဟိ, အာက’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၃၇။ ဝါ ယွပ္ပဌမော။

တုမှမှေဟိ ပရော အပ္ပဌမော ယော အာကံ ဟောတိ ဝါ။ တုမှာကံ ပဿာမိ, တုမှေ ပဿာမိ, အမှာကံ ပဿသိ, အမှေ ပဿသိ။

֍ * ၂၃၈။ နာမှိ တယာ မယာ။

သဗ္ဗေသံ တုမှ အမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ တယာ မယာဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ နာမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။

֍ * ၂၃၉။ တယာတယီနံ တကာရော တွတ္တံ ဝါ။

တယာ တယိဣစ္စေတေသံ တကာရော တွတ္တမာပဇ္ဇတေ ဝါ။ တွယာ တယာ, မယာ, တုမှေဟိ တုမှေဘိ, အမှေဟိ အမှေဘိ။

‘‘သသ္မိံ, ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၄၀။ သဿံ။

တုမှမှေဟိ သဿ ဝိဘတ္တိဿ အမာဒေသော ဟောတိ ဝါ။ တုမှံ, အမှံ ဒီယတေ။

(ရူ၊၁၁၄။)

֍ * ၂၄၁။ တဝ မမ သေ။

သဗ္ဗေသံ တုမှ အမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ ယထာက္ကမံ တဝမမဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ သေ ဝိဘတ္တိမှိ, ဝိကပ္ပေနာယံ ဝိဇ္ဈန္တရဿ ဝိဇ္ဇမာနတ္တာ။

‘‘သေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၄၂။ တုယှံ မယှဉ္စ။

သဗ္ဗေသံ တုမှ အမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ ယထာက္ကမံ တုယှံမယှံဣစ္စေတေ အာဒေသာ စ ဟောန္တိ သေ ဝိဘတ္တိမှိ။ တဝ, မမ တုယှံ, မယှံ ဝါ ဒီယတေ။

֍ * ၂၄၃။ အမှဿ မမံ သဝိဘတ္တိဿ သေ။

သဗ္ဗဿေဝ အမှသဒ္ဒဿ သဝိဘတ္တိဿ မမံအာဒေသော ဟောတိ သေ ဝိဘတ္တိမှိ။ မမံ ဒီယတေ။

‘‘သဿ’’န္တိ ဣတော သီဟဂတိယာ ‘‘အ’’မိတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၄၄။ တုမှမှေဟိ နမာကံ။

တုမှမှေဟိ ပရဿ နံဝစနဿ အာကမိစ္စာဒေသော ဟောတိ, အဉ္စ။ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ အမှဿ ကွစိ အသ္မာဒေသော။ တုမှံ တုမှာကံ, အမှံ အမှာကံ အသ္မာကံ ဝါ။

ပဉ္စမိယံ ‘‘အမှတုမှန္တုရာဇ’’ဣစ္စာဒိနာ သ္မာဝစနဿ နာဘာဝါတိဒေသော။ တယာ, မယာ အပေတိ, တုမှေဟိ, အမှေဟိ တုမှေဘိ အမှေဘိ, တုမှံ အမှံ တဝ မမ, တုယှံ, မယှံ မမံ ပရိဂ္ဂဟော, တုမှံ တုမှာကံ, အမှံ အမှာကံ အသ္မာကံ ဓမ္မတာ။

‘‘သ္မိံမှီ’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၁၁၅။)

֍ * ၂၄၅။ တုမှမှာကံ တယိ မယိ။

သဗ္ဗေသံ တုမှ အမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ တယိ မယိဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ သ္မိံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ တကာရဿ တွတ္တံ။ တွယိ တယိ မယိ, တုမှေသု အမှေသု။

တေသံ ဧဝ တုမှ အမှသဒ္ဒါနံ ပဒတော ပရေသံ ကွစိ အာဒေသန္တရဝိဓာနေ ရူပဘေဒေါ။

‘‘နဝါ’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၂၄၆။ ပဒတော ဒုတိယာစတုတ္ထီဆဋ္ဌီသု ဝေါ နော။

သဗ္ဗေသံ တုမှ အမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ ပဒသ္မာ ပရေသံ ဝေါ နောအာဒေသာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ ဒုတိယာစတုတ္ထီဆဋ္ဌီသု ဗဟုဝစနေသု နဝါ။ ဧတ္ထ စ ‘‘ဧကဝစနေသူ’’တိ ဝက္ခမာနတ္တာ ‘‘ဗဟုဝစနေသူ’’တိ လဒ္ဓံ။ ပဟာယ ဝေါ ဂမိဿာမိ, မာ နော အဇ္ဇ ဝိကန္တိံသု, ဓမ္မံ ဝေါ ဘိက္ခဝေ ဒေသိဿာမိ, သံဝိဘဇေထ နော ရဇ္ဇေန, တုဋ္ဌောသ္မိ ဝေါ ပကတိယာ, သတ္ထာ နော ဘဂဝါ အနုပ္ပတ္တော။

နဝါတိ ကိံ? ဘယံ တုမှာက နော သိယာ, ဧသော အမှာကံ သတ္ထာ။

‘‘ပဒတော, စတုတ္ထီဆဋ္ဌီသူ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၄၇။ တေမေကဝစနေသု စ။

(ရူ၊၁၁၆။)

သဗ္ဗေသံ တုမှ အမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ ပဒသ္မာ ပရေသံ တေ မေအာဒေသာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ စတုတ္ထီဆဋ္ဌီသု ဧကဝစနေသု နဝါ။ ဒဒါမိ တေ ဂါမဝရာနိ ပဉ္စ, ဒဒါဟိ မေ ဂါမဝရံ, ဣဒံ တေ ရဋ္ဌံ, အယံ မေ ပုတ္တော။

နဝါတိ ကိံ? ဣဒံ စီဝရံ တုယှံ ဝိကပ္ပနတ္ထာယ ဒမ္မိ, သုဏာထ ဝစနံ မမ။

နဝါဓိကာရတော စေတ္ထ၊

ဝေါ နော တေ မေတိ ယေ ဣမေ။

ပါဒါဒေါ စ စ ဝါ ဧဝါ-

ဒိယောဂေ စ န ဟောန္တိ တေ။

ယထာ –

န သောစာမိ န ရောဒါမိ၊ တဝ သုတွာန မာဏဝ။

တုယှဉ္စာပိ မဟာရာဇ၊ မယှဉ္စ ရဋ္ဌဝဍ္ဎန။

ဧဝမိဒံ ဒီဃမဒ္ဓါနံ သန္ဓာဝိတံ သံသရိတံ မမဉ္စေဝ တုမှာကဉ္စာတိ။

ပဒတောတိ ကိံ? တဝ ဉာတိ, မမ ဉာတိ။

‘‘တေ မေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၄၈။ န အံမှိ။

သဗ္ဗေသံ တုမှ အမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ ပဒသ္မာ ပရေသံ တေ မေအာဒေသာ န ဟောန္တိ အံမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ ပဿေယျ တံ ဝဿသတံ အာရောဂျံ။ သော မမဗြဝီတိ။

‘‘တေမေကဝစနေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၄၉။ ဝါ တတိယေ စ။

(ရူ၊၁၁၇။)

သဗ္ဗေသံ တုမှ အမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ ပဒသ္မာ ပရေသံ တေ မေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ ယထာက္ကမံ တတိယေကဝစနေ ပရေ။ ကတံ တေ ပါပံ, ကတံ တယာ ပါပံ, ကတံ မေ ပုညံ, ကတံ မယာ ပုညံ။

‘‘ဝါ, တတိယေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၅၀။ ဗဟုဝစနေသု ဝေါ နော။

သဗ္ဗေသံ တုမှ အမှသဒ္ဒါနံ သဝိဘတ္တီနံ ပဒသ္မာ ပရေသံ ဝေါ နောအာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ ယထာက္ကမံ တတိယာဗဟုဝစနေ ပရေ။ ကတံ ဝေါ ကမ္မံ, ကတံ နော ကမ္မံ။

ဗဟုဝစနနိဒ္ဒေသေန ကွစိ ယောမှိ ပဌမေ စ ဝေါ နော ဟောန္တိ။ ဂါမံ ဝေါ ဂစ္ဆေယျာထ, ဂါမံ နော ဂစ္ဆေယျာမ။

တထာ ပဉ္စာဒီနမဋ္ဌာရသန္တာနံ, ကတိသဒ္ဒဿ စာလိင်္ဂတ္တာ တိလိင်္ဂေပိ သမာနရူပံ, အလိင်္ဂတ္တာ ဧဝ ပဉ္စာဒိတော ဣတ္ထိပ္ပစ္စယာဘာဝေါ။

‘‘ပဉ္စ ယော’’ဣတီဓ –

‘‘ယောသု ဒွိန္နံ ဒွေ စာ’’တိ ဣတော ‘‘ယောသူ’’တိ ဝတ္တတေ, ‘‘ဣတ္ထိပုမနပုံသကသင်္ချ’’န္တိ စ။

֍ * ၂၅၁။ ပဉ္စာဒီနမကာရော။

အန္တာပေက္ခာယံ ဆဋ္ဌီ, ပဉ္စာဒီနံ အဋ္ဌာရသန္တာနံ သင်္ချာနံ ဣတ္ထိပုမနပုံသကေ ဝတ္တမာနာနမန္တဿ သဝိဘတ္တိဿ အကာရော ဟောတိ ယောသု ပရေသု။ အာ ဧအာဒေသာပဝါဒေါယံ, ပဉ္စက္ခန္ဓာ, ပဉ္စ ဂတိယော, ပဉ္စ ဣန္ဒြိယာနိ။ ဧဝံ ဒုတိယာယဉ္စ။

‘‘သုနံဟိသူ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၅၂။ ပဉ္စာဒီနမတ္တံ။

(ရူ၊၁၁၈။)

ပဉ္စာဒီနမဋ္ဌာရသန္တာနံ သင်္ချာနမန္တော အတ္တမာပဇ္ဇတေ သု နံ ဟိဣစ္စေတေသု ပရေသု။ ဧတ္တဒီဃာပဝါဒေါယံ။ ပဉ္စဟိ ပဉ္စဘိ, ပဉ္စန္နံ, ပဉ္စဟိ ပဉ္စဘိ, ပဉ္စန္နံ, ပဉ္စသု။ ဧဝံ ဆ သ တ္တ အဋ္ဌနဝ ဒသသဒ္ဒါ။

‘‘ဧကဉ္စ ဒသ စာ’’တိ အတ္ထေ ဒွန္ဒသမာသေ, ‘‘ဧကေန အဓိကာ ဒသာ’’တိ အတ္ထေ တပ္ပုရိသေ ဝါ ကတေ

‘‘သင်္ချာနေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၅၃။ ဒွေကဋ္ဌာနမာကာရော ဝါ။

ဒွိဧကအဋ္ဌဣစ္စေတေသမန္တော အာကာရော ဟောတိ ဝါ သင်္ချာနေ ဥတ္တရပဒေ ပရေ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသာယံ။ ဧကာဒသ, ဒွါဒသ, အဋ္ဌာရသ။

သင်္ချာနေတိ ကိမတ္ထံ? ဧကဒန္တော, ဒွိဒန္တော, အဋ္ဌတ္ထမ္ဘော။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၅၄။ ဧကာဒိတော ဒဿ ရ သင်္ချာနေ။

ဧကာဒိတော သင်္ချာတော ပရဿ ဒသဿ အာဒိဿ ဒဿ ရကာရော ဟောတိ ဝါ သင်္ချာနေ။ သေသံ သမံ။ ဧကာရသ, ဧကာဒသ။

ဒွေ စ ဒသ စ, ဒွီဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ ဒွိဒသ ဣတီဓ –

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၅၅။ ဝီသတိဒသေသု ဗာ ဒွိဿ တု။

ဝီသတိ ဒသဣစ္စေတေသု ပရေသု ဒွိသဒ္ဒဿ ဗာ ဟောတိ ဝါ။ တုသဒ္ဒေန တိံသာယမ္ပိ။ ရကာရော, အာတ္တဉ္စ။ ဗာရသ, ဒွါဒသ။

တယော စ ဒသ စ, တီဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ တေရသ။ ဧတ္ထ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ တိသဒ္ဒဿ တေအာဒေသော အာနဝုတိယာ။

(ရူ၊၁၁၉။)

စတ္တာရော စ ဒသ စ, စတူဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ စတုဒ္ဒသ ဣစ္စတြ –

‘‘ဂဏနေ, ဒသဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၅၆ . စတူပပဒဿ လောပေါ တုတ္တရပဒါဒိ စဿ စု စောပိ နဝါ။

ဂဏနေ ဒသဿာဒိမှိ ဌိတဿ စတုဣစ္စေတဿ ဥပပဒဿ တုသဒ္ဒေါ လောပေါ ဟောတိ, ဥတ္တရပဒါဒိမှိ ဌိတဿ စတူပပဒဿ စကာရဿ စု စောအာဒေသာ ဟောန္တိ နဝါ။ စုဒ္ဒသ, စောဒ္ဒသ, စတုဒ္ဒသ။

အပိဂ္ဂဟဏေန အနုပပဒဿာပိ ဂဏနေ ပဒါဒိစကာရဿ လောပေါ, စု စော ဟောန္တိ နဝါ။ ယထာ – တာလီသံ, စုတ္တာလီသံ, စောတ္တာလီသံ, စတ္တာလီသံ။

ပဉ္စ စ ဒသ စ, ပဉ္စဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ အတ္ထေ ပဉ္စဒသ။ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ပဉ္စသဒ္ဒဿ ဒသ ဝီသတီသု ကွစိ ပန္နပဏ္ဏအာဒေသာ။ ပန္နရသ, ပဏ္ဏရသ။

ဆ စ ဒသ စ, ဆဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ အတ္ထေ ဆဒသ ဣတီဓ –

‘‘ဆဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၅၇။ ဒသေ သော နိစ္စဉ္စ။

ဆဣစ္စေတဿ သင်္ချာသဒ္ဒဿ နိစ္စံ သော ဟောတိ ဒသေ ပရေ။

‘‘သင်္ချာနံ, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၅၈။ လ ဒရာနံ။

သင်္ချာနံ ဒကာရရကာရာနံ လကာရာဒေသော ဟောတိ ဝါ။

(ရူ၊၁၂၀။)

လဠာနမဝိသေသော။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ, တေန ‘‘သောဠသ’’ ဣတိ နိစ္စံ, ‘‘တေဠသ, တေရသ, စတ္တာလီသံ, စတ္တာရီသ’’မိတိ ဝိဘာသာ, ဒသ ပန္နရသာဒီသု န စ ဟောတိ။

သတ္တ စ ဒသ စ, သတ္တဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ အတ္ထေ သတ္တရသ, သတ္တဒသ။

အဋ္ဌ စ ဒသ စ, အဋ္ဌဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ အတ္ထေ အဋ္ဌဒသ ဣတီဓ အာတ္တေ ကတေ –

‘‘ဝါ, ဒဿ, ရ, သင်္ချာနေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၅၉။ အဋ္ဌာဒိတော စ။

အဋ္ဌာဒိတော စ ဒသသဒ္ဒဿ ဒကာရဿ ရကာရော ဟောတိ ဝါ သင်္ချာနေ။ အဋ္ဌာရသ, အဋ္ဌာဒသ။

အဋ္ဌာဒိတောတိ ကိံ? စတုဒ္ဒသ။

ကတိသဒ္ဒေါ ဗဟုဝစနန္တောဝ, ‘‘ကတိ ယော’’ ဣတီဓ

နိစ္စံ ယောလောပါဒိ, ရဿတ္တံ, ကတိ တိဋ္ဌန္တိ, ကတိ ပဿသိ, ကတိဟိ ကတိဘိ, ကတိနံ, ကတိဟိ ကတိဘိ, ကတိနံ, ကတိသု။

အလိင်္ဂနာမံ နိဋ္ဌိတံ။

ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယဝိဓာန

အထ ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယန္တာ ဝုစ္စန္တေ။

တေသံ ပနာလိင်္ဂတ္တာ, နိပါတတ္တာ စ တိလိင်္ဂေ, ဝစနဒွယေ စ သမာနံ ရူပံ။

ပုရိသသ္မာ, ပုရိသေဟိ ဝါတိ အတ္ထေ –

(ရူ၊၁၂၁။)

֍ * ၂၆၀။ ကွစိ တော ပဉ္စမျတ္ထေ။

သဗ္ဗသ္မာ သုဒ္ဓနာမတော, သဗ္ဗနာမတော စ လိင်္ဂမှာ ကွစိ တောပစ္စယော ဟောတိ ပဉ္စမျတ္ထေ။

֍ * ၂၆၁။ တွာဒယော ဝိဘတ္တိသညာ။

တောအာဒိ ယေသံ ဒါနိပရိယန္တာနံ ပစ္စယာနံ တေ ဟောန္တိ ပစ္စယာ တွာဒယော, တေ ပစ္စယာ ဝိဘတ္တိသညာ ဟောန္တိ။ တေန တဒန္တာနမ္ပိ ဝိဘတျန္တပဒတ္တံ သိဒ္ဓံ ဟောတိ။

ပုရိသတော, ဧဝံ ရာဇတော ဝါ, စောရတော ဝါ, အဂ္ဂိတော ဝါ, ဂဟပတိတော ဝါ, ဟတ္ထိတော, ဟေတုတော, သဗ္ဗညုတော, ကညတော, ယုတ္တိတော, ဣတ္ထိတော, ဘိက္ခုနိတော, ဧတ္ထ စ ‘‘ကွစာဒိမဇ္ဈုတ္တရာနံ ဒီဃရဿာပစ္စယေသု စာ’’တိ တောပစ္စယေ ရဿတ္တံ။ ယာဂုတော, ဇမ္ဗုတော, စိတ္တတော, အာယုတော ဣစ္စာဒိ။

သဗ္ဗနာမတော သဗ္ဗသ္မာ, သဗ္ဗေဟီတိ ဝါ အတ္ထေ သဗ္ဗတော, ဧဝံ ယတော, တတော, ကတရတော, ကတမတော, ဣတရတော, အညတော, ဧကတော, ဥဘယတော, ပုဗ္ဗတော, ပရတော, အပရတော, ဒက္ခိဏတော, ဥတ္တရတော, အမုတော။

‘‘ကိဿ, ကု’’ဣတိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၆၂။ တြတောထေသု စ။

ကိမိစ္စေတဿ ကု ဟောတိ တြတော ထဣစ္စေတေသု စ ပရေသု။ ကသ္မာ, ကေဟီတိ ဝါ ကုတော။

‘‘တောထေသူ’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၁၂၂။)

֍ * ၂၆၃။ သဗ္ဗဿေတဿာကာရော ဝါ။

သဗ္ဗဿ ဧတသဒ္ဒဿ အကာရော ဟောတိ ဝါ တောထဣစ္စေတေသု။ ဧတသ္မာ, ဧတေဟီတိ ဝါ အတော။

‘‘သဗ္ဗဿေတဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၆၄။ ဧ တောထေသု စ။

သဗ္ဗဿ ဧတသဒ္ဒဿ ဧကာရော ဟောတိ ဝါ တောထဣစ္စေတေသု။ ဒွိတ္တံ, ဧတ္တော။

‘‘သဗ္ဗဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၆၅။ ဣမဿိ ထံဒါနိဟတောဓေသု စ။

ဣမသဒ္ဒဿ သဗ္ဗဿေဝ ဣကာရော ဟောတိ ထံဒါနိဟတောဓဣစ္စေတေသု စ။ ဣမသ္မာတိ ဣတော။

‘‘ကွစိ တော’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန အာဒိပ္ပဘုတီဟိ တော သတ္တမိယတ္ထေ။ အနိစ္စာဒီဟိ တတိယတ္ထေ စ။ ယထာ – အာဒိမှီဘိ အတ္ထေ အာဒိတော။ ဧဝံ မဇ္ဈတော, ဧကတော, ပုရတော, ပစ္ဆတော, ပဿတော, ပိဋ္ဌိတော, ပါဒတော, သီသတော, အဂ္ဂတော, မူလတော, ပရတော ဣစ္စာဒယော။

တတိယတ္ထေ အနိစ္စေနာတိ အနိစ္စတော, အနိစ္စတော သမ္မသတိ။ ဧဝံ ဒုက္ခတော, ရောဂတော, ဂဏ္ဍတော ဣစ္စာဒယော။

‘‘အတ္ထေ, ကွစီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၆၆။ တြထ သတ္တမိယာ သဗ္ဗနာမေဟိ။

(ရူ၊၁၂၃။)

သဗ္ဗနာမေဟိ ပရာ တြ ထဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ကွစိ သတ္တမျတ္ထေ။ သဗ္ဗသ္မိံ, သဗ္ဗေသု စာတိ သဗ္ဗတြ သဗ္ဗတ္ထ။ ဧဝံ ယတြ ယတ္ထ, တတြ တတ္ထ, ဣတရတြ ဣတရတ္ထ, အညတြ အညတ္ထ, ဥဘယတြ ဥဘယတ္ထ, ပရတြ ပရတ္ထ, ကုတြ ကုတ္ထ, ‘‘တြတောထေသု စာ’’တိ ကုတ္တံ။ ‘‘ကိဿ က ဝေ စာ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒေန ကာဒေသော။ ကတ္ထ, အမုတြ အမုတ္ထ။

‘‘သဗ္ဗဿေတဿာကာရော’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၆၇။ တြေ နိစ္စံ။

သဗ္ဗဿေဝ ဧတသဒ္ဒဿ အကာရော ဟောတိ နိစ္စံ တြေ ပရေ။ အတြ။ ‘‘သဗ္ဗဿေတဿာကာရော ဝါ’’တိ အတ္တံ, ‘‘ဧ တောထေသု စာ’’တိ ဧကာရော, အတ္ထ, ဧတ္ထ။

‘‘ကွစိ, အတ္ထေ, သတ္တမိယာ’’တိ စ အဓိကာရော, သဗ္ဗသ္မိန္တိ အတ္ထေ –

֍ * ၂၆၈။ သဗ္ဗတော ဓိ။

သဗ္ဗဣစ္စေတသ္မာ ဓိပ္ပစ္စယော ဟောတိ ကွစိ သတ္တမျတ္ထေ။ သဗ္ဗဓိ။

֍ * ၂၆၉။ ကိသ္မာ ဝေါ။

ကိမိစ္စေတသ္မာ ဝပ္ပစ္စယော ဟောတိ ကွစိ သတ္တမျတ္ထေ။

֍ * ၂၇၀။ ကိဿ က ဝေ စ။

ကိမိစ္စေတဿ ကသဒ္ဒေါ အာဒေသော ဟောတိ ဝပ္ပစ္စယေပရေ။ စဂ္ဂဟဏေန ထဟမာဒိအဝပ္ပစ္စယေပိ။ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ကကာရေ အကာရဿ လောပေါ စ ဝမှိ။ ကွ ဂတောသိ တွံ။

‘‘ကိသ္မာ’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၁၂၄။)

֍ * ၂၇၁။ ဟိံဟံဟိဉ္စနံ။

ကိမိစ္စေတသ္မာ ဟိံ ဟံ ဟိဉ္စနံဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ကွစိ သတ္တမျတ္ထေ။

‘‘ကိဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၇၂။ ကု ဟိံဟံသု စ။

ကိမိစ္စေတဿ ကု ဟောတိ ဟိံ ဟံ ဣစ္စေတေသု။ စဂ္ဂဟဏေန ဟိဉ္စနံဒါစနမိစ္စာဒီသုပိ။ ကိသ္မိန္တိ ကုဟိံ, ကုဟံ, ကုဟိဉ္စနံ, ကဟံ ကာဒေသော။

‘‘ဟိံ ဟ’’န္တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၇၃။ တမှာ စ။

တဣစ္စေတသ္မာ စ သဗ္ဗနာမတော ဟိံဟံပစ္စယာ ဟောန္တိ ကွစိ သတ္တမျတ္ထေ။ တသ္မိန္တိ တဟိံ, တဟံ။

֍ * ၂၇၄။ ဣမသ္မာ ဟဓာ စ။

ဣမသဒ္ဒတော ဟဓပ္ပစ္စယာ ဟောန္တိ ကွစိ သတ္တမျတ္ထေ။ ‘‘ဣမဿိ ထ’’န္တိအာဒိနာ ဣကာရော။ ဣမသ္မိန္တိ ဣဟ, ဣဓ။

֍ * ၂၇၅။ ယတော ဟိံ။

ယဣစ္စေတသ္မာ သဗ္ဗနာမတော ဟိံပစ္စယော ဟောတိ ကွစိ သတ္တမျတ္ထေ။ ယသ္မိန္တိ ယဟိံ။

‘‘ကာလေ’’တိ အဓိကာရောယံ။

ကသ္မိံ ကာလေတိ အတ္ထေ

(ရူ၊၁၂၅။)

֍ * ၂၇၆။ ကိံသဗ္ဗညေကယကုဟိ ဒါ ဒါစနံ။

ကိံ သဗ္ဗအညဧကယဣစ္စေတေဟိ သဗ္ဗနာမေဟိ ဒါပစ္စယော ဟောတိ။ ကုဣစ္စေတသ္မာ ဒါစနဉ္စ ကာလေ ကွစိ သတ္တမျတ္ထေ။

‘‘ကိဿ က ဝေ စာ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒေန ကာဒေသော, ကဒါ။

֍ * ၂၇၇။ သဗ္ဗဿ သော ဒါမှိ ဝါ။

သဗ္ဗဣစ္စေတဿ သဒ္ဒဿ သသဒ္ဒါဒေသော ဟောတိ ဝါ ဒါပစ္စယေ ပရေ။ သဗ္ဗသ္မိံ ကာလေတိ သဒါ, သဗ္ဗဒါ။

ဧဝံ အညဒါ, ဧကဒါ, ယဒါ, ကသ္မိံ ကာလေတိ ကုဒါစနံ, ‘‘ကု ဟိံဟံသု စာ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒေန ကုတ္တံ, ‘‘ကု’’ဣတိ နိပါတနေန ဝါ။

‘‘ဒါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၇၈။ တမှာ ဒါနိ စ။

တဣစ္စေတသ္မာ သဗ္ဗနာမတော ဒါနိဒါပစ္စယာ ဟောန္တိ ကာလေ ကွစိ သတ္တမျတ္ထေ။ တသ္မိံ ကာလေတိ တဒါနိ, တဒါ။

֍ * ၂၇၉။ ဣမသ္မာ ရဟိဓုနာဒါနိ စ။

ဣမသဒ္ဒတော ရဟိ ဓုနာ ဒါနိဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ကာလေ ကွစိ သတ္တမျတ္ထေ။

‘‘သဗ္ဗဿ, ဣမဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၁၂၆။)

֍ * ၂၈၀။ ဧတ ရဟိမှိ။

သဗ္ဗဿ ဣမသဒ္ဒဿ ဧတာဒေသော ဟောတိ ရဟိမှိ ပစ္စယေ ပရေ။ ဣမသ္မိံ ကာလေတိ ဧတရဟိ။

֍ * ၂၈၁။ အ ဓုနာမှိ စ။

သဗ္ဗဿေဝ ဣမသဒ္ဒဿ အကာရော ဟောတိ ဓုနာပစ္စယေ ပရေ။ အဓုနာ, ဣမသဒ္ဒဿ ဣကာရော။ ဣမသ္မိံ ကာလေတိ ဣဒါနိ။

ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယဝိဓာနံ နိဋ္ဌိတံ။

ဩပသဂ္ဂိကပဒ

အထာလိင်္ဂသင်္ချာဝိဘတ္တိဘေဒါ ဥပသဂ္ဂနိပါတာ ဝုစ္စန္တေ။

ပ ပရာ နိ နီ ဥ ဒု သံ ဝိ အဝ အနု ပရိ အဓိ အဘိ ပတိ သု အာ အတိ အပိ အပ ဥပ ဣတိ ပီသတိ ဥပသဂ္ဂါ။

တတ္ထ ပသဒ္ဒေါ ပကာရာ’ဒိကမ္မ ပဓာနိ’ဿရိယ’န္တောဘာဝဝိယောဂ တပ္ပရ ဘုသတ္ထ သမ္ဘဝတိတ္တိ အနာဝိလ ပတ္ထနာဒီသု။ ပဣတိ အယမုပသဂ္ဂေါ ဧတေသု ပကာရာဒီသု အတ္ထေသု ဝတ္တတိ, ယထာ – ပကာရေ ပညာ, အာဒိကမ္မေ ဝိပ္ပကတံ, ပဓာနေ ပဏီတံ, ပဓာနံ ပဓာနတ္တံ, ဣဿရိယေ ပဘူ အယံ ဒေသဿ, အန္တောဘာဝေ ပက္ခိတ္တံ, ဝိယောဂေ ပဝါသီ, တပ္ပရေ ပါစရိယော, ဘုသတ္ထေ ပဝုဒ္ဓကာယော, သမ္ဘဝေ ဟိမဝတာ ဂင်္ဂါ ပဘဝတိ, တိတ္တိယံ ပဟူတမန္နံ, အနာဝိလေ ပသန္နမုဒကံ, ပတ္ထနေ ပဏိဟိတံ။

(ရူ၊၁၂၇။)

ပရာဣတိ ပရိဟာနိ ပရာဇယ ဂတိဝိက္ကမာ’မသနာဒီသု။ ယထာ – ပရိဟာနိယံ ပရာဘဝေါ, ပရာဇယေ ပရာဇိတော, ဂတိယံ ပရာယနံ။ ဝိက္ကမေ ပရက္ကမတိ, အာမသနေ အင်္ဂဿ ပရာမသနံ။

နိဣတိ နိဿေသ နိဂ္ဂတ နီဟရဏ’န္တောပဝေသနာ’ဘာဝနိသေဓ နိက္ခန္တ ပါတုဘာဝါ’ဝဓာရဏ ဝိဘဇန ဥပမူ’ပဓာရဏာ’ဝသာနဆေကာဒီသု။ နိဿေသေ နိရုတ္တိ, နိရဝသေသံ ဒေတိ, နိဂ္ဂတေ နိက္ကိလေသော, နိယျာတိ, နီဟရဏေ နိဒ္ဓါရဏံ, အန္တောပဝေသနေ နိခါတော, အဘာဝေ နိမ္မက္ခိကံ, နိသေဓေ နိဝါရေတိ, နိက္ခန္တေ နိဗ္ဗာနော, နိဗ္ဗာနံ, ပါတုဘာဝေ နိမ္မိတံ, အဝဓာရဏေ နိစ္ဆယော, ဝိဘဇနေ နိဒ္ဒေသော, ဥပမာယံ နိဒဿနံ, ဥပဓာရဏေ နိသာမနံ, အဝသာနေ နိဋ္ဌိတံ, ဆေကေ နိပုဏော။

နီဣတိ နီဟရဏာ’ဝရဏာဒီသု။ နီဟရဏေ နီဟရတိ, အာဝရဏေ နီဝရဏံ။

ဥဣတိ ဥဂ္ဂတု’ဒ္ဓကမ္မ ပဓာန ဝိယောဂ သမ္ဘဝ အတ္ထလာဘသတ္တိ သရူပကထနာဒီသု။ ဥဂ္ဂတေ ဥဂ္ဂစ္ဆတိ, ဥဒ္ဓကမ္မေ အာသနာ ဥဋ္ဌိတော, ဥက္ခေပေါ, ပဓာနေ ဥတ္တမော, လောကုတ္တရော, ဝိယောဂေ ဥဗ္ဗာသိတော, သမ္ဘဝေ ဥဗ္ဘူတော, အတ္ထလာဘေ ဥပ္ပန္နံ ဉာဏံ, သတ္တိယံ ဥဿဟတိ ဂန္တုံ, သရူပကထနေ ဥဒ္ဒိသတိ သုတ္တံ။

ဒုဣတိ အသောဘနာ’ဘာဝကုစ္ဆိတာ’သမိဒ္ဓိ ကိစ္ဆ ဝိရူပတာဒီသု။ အသောဘနေ ဒုဂ္ဂန္ဓော, အဘာဝေ ဒုဗ္ဘိက္ခံ, ကုစ္ဆိတေ ဒုက္ကဋံ, အသမိဒ္ဓိယံ ဒုဿဿံ, ကိစ္ဆေ ဒုက္ကရံ, ဝိရူပတာယံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော, ဒုမ္မုခေါ။

(ရူ၊၁၂၈။)

သံဣတိ သမောဓာန သမ္မာသမ သမန္တဘာဝသင်္ဂတ သင်္ခေပဘုသတ္ထ သဟတ္ထ အပ္ပတ္ထ ပဘဝါ’ဘိမုခဘာဝ သင်္ဂဟ ပိဓာန ပုနပ္ပုနကရဏ သမိဒ္ဓါဒီသု။ သမောဓာနေ သန္ဓိ, သမ္မာသမေသု သမာဓိ, သမ္ပယုတ္တော, သမန္တဘာဝေ သံကိဏ္ဏာ သမုလ္လပနာ, သင်္ဂတေ သင်္ဂမော, သင်္ခေပေ သမာသော, ဘုသတ္ထေ သာရတ္တော, သဟတ္ထေ သံဝါသော, အပ္ပတ္ထေ သမဂ္ဃော။ ပဘဝေ သမ္ဘဝေါ, အဘိမုခဘာဝေ သမ္မုခံ, သင်္ဂဟေ သင်္ဂဏှာတိ, ပိဓာနေ သံဝုတံ, ပုနပ္ပုနကရဏေ သန္ဓာဝတိ, သမိဒ္ဓိယံ သမ္ပန္နော။

ဝိဣတိ ဝိသေသ ဝိဝိဓ ဝိရုဒ္ဓ ဝိဂတ ဝိယောဂ ဝိရူပတာဒီသု။ ဝိသေသေ ဝိမုတ္တိ ဝိသိဋ္ဌော, ဝိဝိဓေ ဝိမတိ ဝိစိတြံ, ဝိရုဒ္ဓေ ဝိဝါဒေါ, ဝိဂတေ ဝိမလံ, ဝိယောဂေ ဝိပ္ပယုတ္တော, ဝိရူပတာယံ ဝိရူပေါ။

အဝဣတိ အဓောဘာဂ ဝိယောဂ ပရိဘဝ ဇာနန သုဒ္ဓိ နိစ္ဆယဒေသ ထေယျာဒီသု။ အဓောဘာဂေ အဝက္ခိတ္တစက္ခု, ဝိယောဂေ ဩမုက္ကဥပါဟနော အဝကောကိလံ ဝနံ, ပရိဘဝေ အဝဇာနနံ အဝမညတိ, ဇာနနေ အဝဂစ္ဆတိ, သုဒ္ဓိယံ ဝေါဒါနံ, နိစ္ဆယေ အဝဓာရဏံ, ဒေသေ အဝကာသော, ထေယျေ အဝဟာရော။

အနုဣတိ အနုဂတာ’နုပစ္ဆိန္န ပစ္ဆတ္ထ ဘုသတ္ထ သာဒိဿ ဟီနတတိယတ္ထ လက္ခဏိ’တ္ထမ္ဘူတက္ခာန ဘာဂ ဝိစ္ဆာဒီသု။ အနုဂတေ အနွေတိ, အနုပစ္ဆိန္နေ အနုသယော, ပစ္ဆာသဒ္ဒတ္ထေ အနုရထံ, ဘုသတ္ထေ အနုရတ္တော, သာဒိဿေ အနုရူပံ။ ဟီနေ အနုသာရိပုတ္တံ ပညဝန္တော, တတိယတ္ထေ နဒိမနွဝသိတာ သေနာ, လက္ခဏေ ရုက္ခံ အနု ဝိဇ္ဇောတတေ ဝိဇ္ဇု, ဣတ္ထမ္ဘူတက္ခာနေ သာဓု ဒေဝဒတ္တော မာတရံ အနု, ဘာဂေ ယဒေတ္ထ မံ အနုသိယာ တံ ဒီယတု, ဝိစ္ဆာယံ ရုက္ခံ ရုက္ခံ အနု ဝိဇ္ဇောတတေ စန္ဒော။

(ရူ၊၁၂၉။)

ပရိဣတိ သမန္တတောဘာဝ ပရိစ္ဆေဒ ဝဇ္ဇနာ’လိင်္ဂန နိဝါသနပူဇာဘောဇနာ’ဝဇာနန ဒေါသက္ခာန လက္ခဏာဒီသု။ သမန္တတောဘာဝေ ပရိဝုတော, ပရိစ္ဆေဒေ ပရိညေယျံ, ဝဇ္ဇနေ ပရိဟရတိ, အာလိင်္ဂနေ ပရိဿဇတိ, နိဝါသနေ ဝတ္ထံ ပရိဓဿတိ, ပူဇာယံ ပါရိစရိယာ, ဘောဇနေ ဘိက္ခုံ ပရိဝိသတိ။ အဝဇာနနေ ပရိဘဝတိ, ဒေါသက္ခာနေ ပရိဘာသတိ, လက္ခဏာဒီသု ရုက္ခံ ပရိ ဝိဇ္ဇောတတေ ဝိဇ္ဇုဣစ္စာဒိ။

အဓိဣတိ အဓိကိ’ဿ’ရူပရိဘာဝါ’ဓိဘဝနဇ္ဈာယနာ’ဓိဋ္ဌာနနိစ္ဆယပါပုဏနာဒီသု။ အဓိကေ အဓိသီလံ, ဣဿရေ အဓိပတိ, အဓိ ဗြဟ္မဒတ္တေ ပဉ္စာလာ, ဥပရိဘာဝေ အဓိရောဟတိ, ပထဝိံ အဓိသေဿတိ, အဓိဘဝနေ အဓိဘဝတိ, အဇ္ဈာယနေ ဗျာကရဏမဓီတေ, အဓိဋ္ဌာနေ ဘူမိကမ္ပာဒိံ အဓိဋ္ဌာတိ, နိစ္ဆယေ အဓိမောက္ခော, ပါပုဏနေ ဘောဂက္ခန္ဓံ အဓိဂစ္ဆတိ။

အဘိဣတိ အဘိမုခဘာဝ ဝိသိဋ္ဌာ’ဓိ ကု’ဒ္ဓကမ္မ ကုလ သာရုပ္ပဝန္ဒန လက္ခဏိ’တ္ထမ္ဘူတက္ခာန ဝိစ္ဆာဒီသု။ အဘိမုခဘာဝေ အဘိမုခေါ အဘိက္ကမတိ, ဝိသိဋ္ဌေ အဘိဓမ္မော, အဓိကေ အဘိဝဿတိ, ဥဒ္ဓကမ္မေ အဘိရုဟတိ, ကုလေ အဘိဇာတော, သာရုပ္ပေ အဘိရူပေါ, ဝန္ဒနေ အဘိဝါဒေတိ, လက္ခဏာဒီသု ပုရိမသမံ။

ပတိဣတိ ပတိဂတ ပဋိလောမပတိနိဓိ ပတိဒါန နိသေဓနိဝတ္တန သာဒိဿ ပတိကရဏာ’ဒါန ပတိဗောဓ ပဋိစ္စ လက္ခဏိ’တ္ထမ္ဘူတက္ခာန ဘာဂဝိစ္ဆာဒီသု။ ပတိဂတေ ပစ္စက္ခံ, ပဋိလောမေ ပတိသောတံ, ပတိနိဓိမှိ အာစရိယတော ပတိ သိဿော, ပတိဒါနေ တေလတ္ထိကဿ ဃတံ ပတိ ဒဒါတိ, နိသေဓေ ပဋိသေဓနံ, နိဝတ္တနေ ပဋိက္ကမတိ, သာဒိဿေ ပတိရူပကံ, ပတိကရဏေ ပတိကာရော, အာဒါနေ ပတိဂ္ဂဏှာတိ, ပတိဗောဓေ ပဋိဝေဓော, ပဋိစ္စေ ပစ္စယော, လက္ခဏာဒီသု ပုရိမသမံ။

သုဣတိ သောဘန သုဋ္ဌုသမ္မာ သမိဒ္ဓိ သုခတ္ထာဒီသု။ သောဘနေ သုဂန္ဓော, သုဋ္ဌုသမ္မာဒတ္ထေသု သုဋ္ဌု ဂတော သုဂတော, သမ္မာ ဂတောတိပိ သုဂတော, သမိဒ္ဓိယံ သုဘိက္ခံ, သုခတ္ထေ သုကရော။

(ရူ၊၁၃၀။)

အာဣတိ အဘိမုခဘာဝု’ဒ္ဓကမ္မ မရိယာဒါ’ဘိဝိဓိ ပတ္တိ’စ္ဆာပရိဿဇန အာဒိကမ္မဂ္ဂဟဏ နိဝါသ သမီပ’ဝှာနာဒီသု။ အဘိမုခဘာဝေ အာဂစ္ဆတိ, ဥဒ္ဓကမ္မေ အာရောဟတိ, မရိယာဒါယံ အာပဗ္ဗတာ ခေတ္တံ, အဘိဝိဓိမှိ အာကုမာရံ ယသော ကစ္စာယနဿ, ပတ္တိယံ အာပတ္တိမာပန္နော, ဣစ္ဆာယံ အာကင်္ခါ, ပရိဿဇနေ အာလိင်္ဂနံ, အာဒိကမ္မေ အာရမ္ဘော, ဂဟဏေ အာဒီယတိ အာလမ္ဗတိ, နိဝါသေ အာဝသထော, သမီပေ အာသန္နံ, အဝှာနေ အာမန္တေသိ။

အတိဣတိ အဘိက္ကမနာ’တိက္ကန္တာ’တိသယ ဘုသတ္ထာဒီသု။ အတိက္ကမနေ အတိရောစတိ အမှေဟိ, အတီတော, အတိက္ကန္တေ အစ္စန္တံ, အတိသယေ အတိကုသလော, ဘုသတ္ထေ အတိက္ကောဓော အတိဝုဒ္ဓိ။

အပိဣတိ သမ္ဘာဝနာ’ပေက္ခာ သမုစ္စယ ဂရဟ ပဉှာဒီသု။ သမ္ဘာဝနာယံ အပိ ဒိဗ္ဗေသု ကာမေသု, မေရုမ္ပိ ဝိနိဝိဇ္ဈိတွာ ဂစ္ဆေယျ, အပေက္ခာယံ အယမ္ပိ ဓမ္မော အနိယတော, သမုစ္စယေ ဣတိပိ အရဟံ, အန္တမ္ပိ အန္တဂုဏမ္ပိ အာဒါယ, ဂရဟေ အပိ အမှာကံ ပဏ္ဍိတက, ပဉှေ အပိ ဘန္တေ ဘိက္ခံ လဘိတ္ထ။

အပဣတိ အပဂတ ဂရဟ ဝဇ္ဇန ပူဇာ ပဒုဿနာဒီသု။ အပဂတေ အပမာနော အပေတော, ဂရဟေ အပဂဗ္ဘော, ဝဇ္ဇနေ အပသာလာယ အာယန္တိ ဝါဏိဇာ, ပူဇာယံ ဝုဒ္ဓါပစာယီ, ပဒုဿနေ အပရဇ္ဈတိ။

(ရူ၊၁၃၁။)

ဥပဣတိ ဥပဂမန သမီပူ’ပပတ္တိ သာဒိဿာ’ဓိကူ’ပရိဘာဝါ’နသန ဒေါသက္ခာန သညာ ပုဗ္ဗကမ္မ ပူဇာ ဂယှာကာရ ဘုသတ္ထာဒီသု။ ဥပဂမနေ နိသိန္နံ ဝါ ဥပနိသီဒေယျ, သမီပေ ဥပနဂရံ, ဥပပတ္တိယံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ, အထ ဝါ ဥပပတ္တိ ယုတ္တိ, ယထာ – ဥပပတ္တိတော ဣက္ခတီတိ ဥပေက္ခာ, သာဒိဿေ ဥပမာနံ ဥပမာ, အဓိကေ ဥပ ခါရိယံ ဒေါဏော, ဥပရိဘာဝေ ဥပသမ္ပန္နော, အနသနေ ဥပဝါသော, ဒေါသက္ခာနေ ပရံ ဥပပဒတိ, သညာယံ ဥပဓာ ဥပသဂ္ဂေါ, ပုဗ္ဗကမ္မေ ဥပက္ကမော ဥပကာရော, ပူဇာယံ ဗုဒ္ဓုပဋ္ဌာကော, မာတုပဋ္ဌာနံ, ဂယှာကာရေ သောစေယျပစ္စုပဋ္ဌာနံ, ဘုသတ္ထေ ဥပါဒါနံ, ဥပါယာသော, ဥပနိဿယောတိ။ ဣတိ အနေကတ္ထာ ဟိ ဥပသဂ္ဂါ။

ဝုတ္တဉ္စ –

‘‘ဥပသဂ္ဂ နိပါတာ စ၊ ပစ္စယာ စ ဣမေ တယော။

နေကေနေကတ္ထဝိသယာ၊ ဣတိ နေရုတ္တိကာဗြဝု’’န္တိ။

တတ္ထ ဥပသဂ္ဂါနံ နာမာချာတဝိသေသကတ္တာ လိင်္ဂသညာယံ အနိယမေန သျာဒိမှိ သမ္ပတ္တေ တေသံ သင်္ချာကမ္မာဒိဘေဒါဘာဝါ တေဟိ ပဌမေကဝစနမေဝ ဘဝတိ။

‘‘လောပ’’န္တိ ဝတ္တမာနေ

֍ * ၂၈၂။ သဗ္ဗာသမာဝုသောပသဂ္ဂနိပါတာဒီဟိ စ။

အာဝုသောသဒ္ဒတော, ဥပသဂ္ဂနိပါတေဟိ စ သဗ္ဗာသံ ပရာသံ ဝိဘတ္တီနံ လောပေါ ဟောတိ။ အာဒိသဒ္ဒေန ကွစိ သုတ္တပဒါဒီဟိ စ။ ဧတ္ထ စ အာဝုသောတိမဿ ဝိသုံ ဂဟဏံ သသင်္ချတ္တဒီပနတ္ထန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ဥပေစ္စတ္ထံ သဇ္ဇန္တီတိ၊ ဥပသဂ္ဂါ ဟိ ပါဒယော။

စာဒီ ပဒါဒိမဇ္ဈန္တေ၊ နိပါတာ နိပတန္တိတိ။

(ရူ၊၁၃၂။)

ပဟရဏံ ပဟာရော, ဧဝံ ပရာဘဝေါ, နိဝါသော, နီဟာရော, ဥဟာရော, ဒုဟာရော, သံဟာရော, ဝိဟာရော, အဝဟာရော, အနုဟာရော, ပရိဟာရော, အဓိဟာရော, အဘိဟာရော, ပတိဟာရော, သုဟာရော, အာဟာရော, အတိဟာရော, အပိဟာရော, အပဟာရော, ဥပဟာရော။ ပဟရတိ, ပရာဘဝတိ, နိဝသတိ, နီဟရတိ, ဥဒ္ဓရတိ ဣစ္စာဒိ ယောဇေတဗ္ဗံ။

ဓာတွတ္ထံ ဗာဓတေ ကောစိ၊ ကောစိ တမနုဝတ္တတေ။

တမေဝညော ဝိသေသေတိ၊ ဥပသဂ္ဂဂတီ တိဓာ။

ဩပသဂ္ဂိကပဒံ နိဋ္ဌိတံ။

နေပါတိကပဒ

သမုစ္စယဝိကပ္ပနပဋိသေဓပူရဏာဒိအတ္ထံ အသတွဝါစကံ နေပါတိကံ ပဒံ။

တတြ စဣတိ သမုစ္စယာ’နွာစယေ’တရီတရယောဂသမာဟာရာ’ဝဓာရဏာဒီသု။

ဝါဣတိ ဝိကပ္ပနူ’ပမာန သမုစ္စယ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသာသု။

န နော မာ အ အလံ ဟလံ ဣစ္စေတေ ပဋိသေဓနတ္ထေ။

အလံ ပရိယတ္တိ ဘူသနေသု စ။

ပူရဏတ္ထံ ဒုဝိဓံ အတ္ထပူရဏံ ပဒပူရဏဉ္စ။

တတ္ထ အထ ခလု ဝတ ဝထ အထော အဿု ယဂ္ဃေ ဟိ စရဟိ နံ တံ ဝါ စ တုဝ ဝေါ ပန ဟဝေ ကီဝ ဟ တတော ယထာ သုဒံ ခေါ ဝေ ဟံ ဧနံ သေယျထိဒံ ဣစ္စေဝမာဒီနိ ပဒပူရဏာနိ။

တတ္ထ – အထဣတိ ပဉှာ’နန္တရိယာ’ဓိကာရာဒီသု စ။

ခလုဣတိ ပဋိသေဓာ’ဝဓာရဏ ပသိဒ္ဓီသု စ။

ဝတဣတိ ဧကံသ ခေဒါ’နုကမ္ပသင်္ကပ္ပေသု စ။

အထောဣတိ အနွာဒေသေ စ။

(ရူ၊၁၃၃။)

ဟိဣတိ ဟေတု အဝဓာရဏေသု စ။

တုဣတိ ဝိသေသ ဟေတု နိဝတ္တနာဒီသု စ။

ပနဣတိ ဝိသေသေပိ။

ဟဝေ, ဝေဣစ္စေတေ ဧကံသတ္ထေပိ။

ဟံဣတိ ဝိသာဒ သမ္ဘမေသုပိ။

သေယျထိဒန္တိ တံ ကတမန္တိ အတ္ထေပိ။

အတ္ထပူရဏံ ဒုဝိဓံ ဝိဘတ္တိယုတ္တံ, အဝိဘတ္တိယုတ္တဉ္စ။

အတ္ထိ သက္ကာ လဗ္ဘာ ဣစ္စေတေ ပဌမာယံ။

အာဝုသော အမ္ဘော ဟမ္ဘော ရေ အရေ ဟရေ ဇေဣစ္စေတေ အာမန္တနေ။

ဒိဝါ ဘိယျော နမော ဣစ္စေတေ ပဌမာယံ, ဒုတိယာယဉ္စ။

သယံ သာမံ သံ သမ္မာ ကိန္တိ ဣစ္စေတေ တတိယတ္ထေ, သောတော ဓာပစ္စယန္တာ စ။ သုတ္တသော ပဒသော အနိစ္စတော ဒုက္ခတော ဧကဓာ ဒွိဓာ ဣစ္စာဒိ။

တဝေ တုံပစ္စယန္တာ စတုတ္ထိယာ, ကာတဝေ ဒါတဝေ ကာတုံ ကာရေတုံ ဒါတုံ ဒါပေတုံ ဣစ္စာဒိ။

သော တောပစ္စယန္တာ ပဉ္စမိယတ္ထေ, ဒီဃသော ဩရသော ရာဇတော ဝါ စောရတော ဝါ ဣစ္စာဒိ။

တော သတ္တမျတ္ထေပိ, တြထာဒိပစ္စယန္တာ စ။ ဧကတော ပုရတော ပစ္ဆတော ပဿတော ပိဋ္ဌိတော ပါဒတော သီသတော အဂ္ဂတော မူလတော ယတြ ယတ္ထ ယဟိံ တတြ တတ္ထ တဟိံ တဟံ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၁၃၄။)

သမန္တာ သာမန္တာ ပရိတော အဘိတော သမန္တတော ဧကဇ္ဈံ ဧကမန္တံ ဟေဋ္ဌာ ဥပရိ ဥဒ္ဓံ အဓော တိရိယံ သမ္မုခါ ပရမ္မုခါ အာဝိ ရဟော တိရော ဥစ္စံ နီစံ အန္တော အန္တရာ အဇ္ဈတ္တံ ဗဟိဒ္ဓါ ဗာဟိရာ ဗာဟိရံ ဗဟိ ဩရံ ပါရံ အာရာ အာရကာ ပစ္ဆာ ပုရေ ဟုရံ ပေစ္စ ဣစ္စေတေ သတ္တမိယာ။

သမ္ပတိ အာယတိ အဇ္ဇ အပရဇ္ဇု ပရဇ္ဇ သုဝေ သွေ ပရသုဝေ ဟိယျော ပရေ သဇ္ဇု သာယံ ပါတော ကာလံ ကလ္လံ ဒိဝါ နတ္တံ နိစ္စံ သတတံ အဘိဏှံ အဘိက္ခဏံ မုဟုံ မုဟုတ္တံ ဘူတပုဗ္ဗံ ပုရာ ယဒါ တဒါ ကဒါ ဣစ္စာဒယော ကာလသတ္တမိယာ။ ဣတိ ဝိဘတ္တိယုတ္တာနိ။

အဝိဘတ္တိယုတ္တေသု စ အပ္ပေဝ အပ္ပေဝနာမ နု ဣစ္စေတေ သံသယတ္ထေ။

အဒ္ဓါ အညဒတ္ထု တဂ္ဃ ဇာတု ကာမံ သသက္ကံဣစ္စေတေ ဧကံသတ္ထေ။

ဧဝဣတိ အဝဓာရဏေ။

ကစ္စိနု’ကိန္နုနနုကထံ ကိံသု ကိံဣစ္စေတေ ပုစ္ဆနတ္ထေ။

ဧဝံ ဣတိ ဣတ္ထံ ဣစ္စေတေ နိဒဿနေ။

ဣတိ ဟေတု ဝါကျပရိသမတ္တီသု စ။

ယာဝ တာဝ ယာဝတာ တာဝတာ ကိတ္တာဝတာ ဧတ္တာဝတာ ကီဝ ဣစ္စေတေ ပရိစ္ဆေဒနတ္ထေ။

ဧဝံ သာဟု လဟု ဩပါယိကံ ပတိရူပံ အာမ သာဓု ဣတိ သမ္ပဋိစ္ဆနတ္ထေ။

ယထာ တထာ ယထေဝ တထေဝ ဧဝံ ဧဝမေဝ ဧဝမေဝံ ဧဝမ္ပိ ယထာပိ သေယျထာပိ သေယျထာပိနာမ ဝိယ ဣဝ ယထရိဝ တထရိဝ ယထာနာမ တထာနာမ ယထာဟိ တထာဟိ ယထာစတထာစ ဣစ္စေတေ ပဋိဘာဂတ္ထေ။

(ရူ၊၁၃၅။)

ယထာဣတိ ယောဂ္ဂတာ ဝိစ္ဆာ ပဒတ္ထာနတိဝတ္တနိဒဿနေသု စ။

ဧဝံဣတိ ဥပဒေသ ပဉှာဒီသု စ။

ကိဉ္စာပိဣတိ အနုဂ္ဂဟတ္ထေ။

အဟောဣတိ ဂရဟ ပသံသန ပတ္ထနေသု စ။

နာမဣတိ ဂရဟ ပသံသန သညာ ပဉှေသု စ။

သာဓုဣတိ ပသံသန ယာစနေသု စ။

ဣင်္ဃ ဟန္ဒ ဣစ္စေတေ စောဒနတ္ထေ။

သာဓု သုဋ္ဌု ဧဝမေတန္တိ အနုမောဒနေ။

ကိရဣတိ အနုဿဝဏ အဿဒ္ဓေယျေသု။

နူနဣတိ အနုမာနာ’နုဿရဏ ပရိဝိတက္ကနေသု။

ကသ္မာဣတိ ကာရဏပုစ္ဆနေ။

ယသ္မာ တသ္မာ တထာဟိ တေန ဣစ္စေတေ ကာရဏစ္ဆေဒနတ္ထေ။

သဟ သဒ္ဓိံ သမံ အမာဣတိ သမကြိယာယံ။

ဝိနာ ရိတေဣတိ ဝိပ္ပယောဂေ။

နာနာ ပုထု ဗဟုပ္ပကာရေ။

ပုထု ဝိသုံ အသံဃာတေ စ။

ဒုဋ္ဌု ကု ဇိဂုစ္ဆာယံ။

ပုန အပ္ပဌမေ။

ကထဉ္စိ ကိစ္ဆတ္ထေ စ။

ဓာ က္ခတ္တုံ သကိဉ္စ သင်္ချာဝိဘာဂေ။

(ရူ၊၁၃၆။)

ဤသကံ အပ္ပတ္ထေ။

သဏိကံ မန္ဒတ္ထေ။

ခိပ္ပံ အရံ လဟု အာသုံ တုဏ္ဏံ အစိရံ သီဃတ္ထေ။

စိရံ စိရဿံ ဒီဃကာလေ။

စေ ယဒိ သင်္ကာဝဋ္ဌာနေ။

ဓုဝံ ထိရာဝဓာရဏေသု။

ဟာ ဝိသာဒေ။

တုဏှီ အဘာသနေ။

သစ္ဆိ ပစ္စက္ခေ။

မုသာ မိစ္ဆာ အလိကံ အသစ္စေ။

သုဝတ္ထိ အာသီသတ္ထေ ဣစ္စာဒိ။

တုန တွာန တွာပစ္စယန္တာ ဥဿုက္ကနတ္ထေ ဘဝန္တိ။

ယထာ – ပဿိတုန ပဿိယ ပဿိတွာန ပဿိတွာ ဒိသွာ ဒိသွာနဒဿေတွာ ဒါတုန ဒတွာန ဒတွာ ဥပါဒါယ ဒါပေတွာ ဝိညာပေတွာ ဝိစေယျ ဝိနေယျ နိဟစ္စ သမေစ္စ အပေစ္စ ဥပေစ္စ အာရဗ္ဘ အာဂမ္မ ဣစ္စာဒိ။

ဧဝံ နာမာချာတောပသဂ္ဂဝိနိမုတ္တံ ယဒဗျယလက္ခဏံ, တံ သဗ္ဗံ နိပါတပဒန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

ဝုတ္တဉ္စ –

‘‘မုတ္တံ ပဒတ္တယာ ယသ္မာ၊ တသ္မာ နိပတတျန္တရာ။

နေပါတိကန္တိ တံ ဝုတ္တံ၊ ယံ အဗျယ သလက္ခဏ’’န္တိ။

နေပါတိကပဒံ နိဋ္ဌိတံ။

ပုလ္လိင်္ဂံ ဣတ္ထိလိင်္ဂဉ္စ၊ နပုံသကမထာပရံ။

တိလိင်္ဂဉ္စ အလိင်္ဂဉ္စ၊ နာမိကံ ပဉ္စဓာ ဌိတံ။

ဣတိ ပဒရူပသိဒ္ဓိယံ နာမကဏ္ဍော ဒုတိယော။

(ရူ၊၁၃၇။)

၃. ကာရကကဏ္ဍ

အထ ဝိဘတ္တီနမတ္ထဘေဒါ ဝုစ္စန္တေ။

တတ္ထ ဧကမ္ပိ အတ္ထံ ကမ္မာဒိဝသေန, ဧကတ္တာဒိဝသေန စ ဝိဘဇန္တီတိ ဝိဘတ္တိယော, သျာဒယော။ တာ ပန ပဌမာဒိဘေဒေန သတ္တဝိဓာ။

တတ္ထ ကသ္မိံ အတ္ထေ ပဌမာ?

֍ * ၂၈၃။ လိင်္ဂတ္ထေ ပဌမာ။

လိင်္ဂတ္ထာဘိဓာနမတ္တေ ပဌမာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

လိင်္ဂဿ အတ္ထော လိင်္ဂတ္ထော။ ဧတ္ထ စ လီနံ အင်္ဂန္တိ လိင်္ဂံ, အပါကဋော အဝယဝေါ, ပုရိသောတိအာဒီနဉှိ ပကတိပ္ပစ္စယာဒိဝိဘာဂကပ္ပနာယ နိပ္ဖာဒိတာနံ သဒ္ဒပ္ပတိရူပကာနံ နာမိကပဒါနံ ပဌမံ ဌပေတဗ္ဗံ ပကတိရူပံ အပါကဋတ္တာ, အဝယဝတ္တာ စ လိင်္ဂန္တိ ဝုစ္စတိ။ အထ ဝါ ဝိသဒါဝိသဒေါဘယရဟိတာကာရဝေါဟာရသင်္ခါတေန တိဝိဓလိင်္ဂေန သဟိတတ္ထဿ, တဗ္ဗိနိမုတ္တဿုပသဂ္ဂါဒီနမတ္ထဿ စ လီနဿ ဂမနတော, လိင်္ဂနတော ဝါ လိင်္ဂန္တိ အနွတ္ထနာမဝသေန ဝါ ‘‘ဓာတုပ္ပစ္စယဝိဘတ္တိဝဇ္ဇိတမတ္ထဝံ လိင်္ဂ’’န္တိ ဝစနတော ပရသမညာဝသေန ဝါ လိင်္ဂန္တိ ဣဓ ပါဋိပဒိကာပရနာမဓေယျံ သျာဒိဝိဘတျန္တပဒပကတိရူပမေဝ ဝုစ္စတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

(ရူ၊၁၃၈။)

လိင်္ဂဿတ္ထော နာမ ပဗန္ဓဝိသေသာကာရေန ပဝတ္တမာနေ ရူပါဒယော ဥပါဒါယ ပညာပီယမာနော တဒညာနညဘာဝေန အနိဗ္ဗစနီယော သမူဟသန္တာနာဒိဘေဒေါ ဥပါဒါပညတ္တိသင်္ခါတော ဃဋပဋာဒိဝေါဟာရတ္ထော စ ပထဝီဓာတုဖဿာဒီနံ သဘာဝဓမ္မာနံ ကာလဒေသာဒိဘေဒဘိန္နာနံ ဝိဇာတိယဝိနိဝတ္တော သဇာတိယသာဓာရဏော ယထာသင်္ကေတမာရောပသိဒ္ဓါ တဇ္ဇာပညတ္တိသင်္ခါတော ကက္ခဠတ္တဖုသနာဒိသာမညာကာရော စ။

သော ပန ကမ္မာဒိသံသဋ္ဌော, သုဒ္ဓါ စာတိ ဒုဝိဓော။ တတ္ထ ကမ္မာဒီသု ဒုတိယာဒီနံ ဝိဓီယမာနတ္တာ ကမ္မာဒိသံသဂ္ဂရဟိတော လိင်္ဂသင်္ချာပရိမာဏယုတ္တော, တဗ္ဗိနိမုတ္တုပသဂ္ဂါဒိပဒတ္ထဘူတော စ သုဒ္ဓါ သဒ္ဒတ္ထော ဣဓ လိင်္ဂတ္ထော နာမ။

ယော ပန အာချာတကိတကတဒ္ဓိတသမာသေဟိ ဝုတ္တော ကမ္မာဒိသံသဋ္ဌော အတ္ထော, သောပိ ဒုတိယာဒီနံ ပုန အတ္တနာ ဝတ္တဗ္ဗဿ အတ္ထဝိသေသဿာဘာဝေန အဝိသယတ္တာ, လိင်္ဂတ္ထမတ္တဿ သမ္ဘဝတော စ ပဌမာယေဝ ဝိသယော။

ဟောတိ စေတ္ထ –

ပဌမာဝုပသဂ္ဂတ္ထေ၊ ကေသဉ္စတ္ထေ နိပါတသဒ္ဒါနံ။

လိင်္ဂါဒိကေ စ သုဒ္ဓေ-ဘိဟိတေ ကမ္မာဒိအတ္ထေပိ။

သလိင်္ဂေ တာဝ – ဧသော ပုရိသော, ဧတေ ပုရိသာ, ဧသာ ကညာ, ဧတာ ကညာယော, ဧတံ စိတ္တံ, ဧတာနိ စိတ္တာနိ။

သသင်္ချေ – ဧကော ဒွေ။

သပရိမာဏေ – ဒေါဏော ခါရီ အာဠှကံ။

လိင်္ဂါဒိဝိနိမုတ္တေ သတ္တာမတ္တေ – စ ဝါ ဟ အဟံ အတ္ထိ သက္ကာလဗ္ဘာ ဣစ္စာဒိ။

‘‘လိင်္ဂတ္ထေ ပဌမာ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘အာလပနေ စာ’’တိ အာလပနတ္ထေ စ ပဌမာ, အဘိမုခံ ကတွာ လပနံ အာလပနံ, အာမန္တနံ အဝှာနန္တိ အတ္ထော။

(ရူ၊၁၃၉။)

ဧတ္ထ စ အာမန္တနံ နာမ ပဂေဝ လဒ္ဓသရူပဿ သဒ္ဒေန အဘိမုခီကရဏံ, ကတာဘိမုခေါ ပန ‘‘ဂစ္ဆာ’’တိအာဒိနာ နယေန ကြိယာယ ယောဇီယတိ, တသ္မာ အာမန္တနသမယေ ကြိယာယောဂါဘာဝတော ဣဒံ ကာရကဝေါဟာရံ န လဘတိ။

ဝုတ္တဉ္စ

‘‘သဒ္ဒေနာဘိမုခီကာရော၊ ဝိဇ္ဇမာနဿ ဝတ္ထုနော။

အာမန္တနံ ဝိဓာတဗ္ဗေ၊ နတ္ထိ ‘ရာဇာ ဘဝေ’တိဒ’’န္တိ။

ဘော ပုရိသ ဧဟိ, ဘော ပုရိသာ ဝါ, ဘဝန္တော ပုရိသာ ဧထ။

ကသ္မိံ အတ္ထေ ဒုတိယာ?

֍ * ၂၈၄။ ကမ္မတ္ထေ ဒုတိယာ။

ကမ္မတ္ထေ လိင်္ဂမှာ ဒုတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

အနဘိဟိတေ ဧဝါယံ, ‘‘ကမ္မနိ ဒုတိယာယံ တ္တော’’တိ ဝစနဉ္စေတ္ထ ဉာပကံ။

ကိံ ကမ္မံ?

‘‘ယေန ဝါ ကယိရတေ တံ ကရဏ’’န္တိ ဣတော ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၈၅။ ယံ ကရောတိ တံ ကမ္မံ။

ယံ ဝါ ကရောတိ, ယံ ဝါ ဝိကရောတိ, ယံ ဝါ ပါပုဏာတိ, တံ ကာရကံ ကမ္မသညံ ဟောတိ။

ဣဓ လိင်္ဂကာလဝစနမတန္တံ။ ကရီယတီတိ ကမ္မံ။ တတ္ထ ကာရကံ, သာဓကံ ကြိယာနိပ္ဖတ္တိယာ ကာရဏမုစ္စတေ, တံ ပန ကာရကံ ဆဗ္ဗိဓံ ကမ္မံ ကတ္တာ ကရဏံ သမ္ပဒါနမပါဒါနမောကာသော စာတိ။ တတ္ထ သဘာဝတော, ပရိကပ္ပတော ဝါ ကမ္မာဒိမှိ သတိယေဝ ကြိယာဘာဝတော ကမ္မာဒီနံ ဆန္နမ္ပိ ကာရကဝေါဟာရော သိဒ္ဓါဝ ဟောတိ။

(ရူ၊၁၄၀။)

တံ ပန ကမ္မံ တိဝိဓံ နိဗ္ဗတ္တနီယံ ဝိကရဏီယံ ပါပဏီယဉ္စာတိ။ ယထာ – မာတာ ပုတ္တံ ဝိဇာယတိ, အာဟာရော သုခံ ဇနယတိ။ ဃဋံ ကရောတိ ဒေဝဒတ္တော, ကဋ္ဌမင်္ဂါရံ ကရောတိ, သုဝဏ္ဏံ ကေယူရံ, ကဋကံ ဝါ ကရောတိ, ဝီဟယော လုနာတိ။ ဒေဝဒတ္တော နိဝေသနံ ပဝိသတိ, အာဒိစ္စံ ပဿတိ, ဓမ္မံ သုဏာတိ, ပဏ္ဍိတေ ပယိရုပါသတိ။

ဝုတ္တဉ္စ

‘‘နိဗ္ဗတ္တိဝိကတိပ္ပတ္တိ-ဘေဒေန တိဝိဓံ မတံ။

ကတ္တု ကြိယာဘိဂမ္မံ တံ၊ သုခင်္ဂါရံ နိဝေသန’’န္တိ။

ဧတ္ထ စ ဣစ္ဆိတာနိစ္ဆိတကထိတာကထိတာဒိဘေဒမနပေက္ခိတွာ သဗ္ဗသင်္ဂါဟကဝသေန ‘‘ယံ ကရောတိ တံ ကမ္မ’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာ, အတ္ထန္တရဝိကပ္ပနဝါဓိကာရတော စ သဗ္ဗတ္ထ ဣမိနာဝ ကမ္မသညာ ဟောတိ။

တတ္ထ အနိစ္ဆိတကမ္မံ ယထာ – ကဏ္ဋကံ မဒ္ဒတိ, ဝိသံ ဂိလတိ, ဂါမံ ဂစ္ဆန္တော ရုက္ခမူလံ ဥပဂစ္ဆတိ။

အကထိတကမ္မံ ယထာ – ယညဒတ္တံ ကမ္ဗလံ ယာစတေ ဗြာဟ္မဏော။ ဧတ္ထ ဟိ ‘‘ကမ္ဗလ’’မိတိ ကထိတကမ္မံ ဒွိကမ္မိကာယ ယာစနကြိယာယ ပတ္တုမိစ္ဆိတတရတ္တာ။ ‘‘ယညဒတ္တ’’မိတိ အပ္ပဓာနတ္တာ အကထိတကမ္မံ။ တထာ သမိဒ္ဓံ ဓနံ ဘိက္ခတေ, အဇံ ဂါမံ နယတိ, ပရာဘဝန္တံ ပုရိသံ, မယံ ပုစ္ဆာမ ဂေါတမံ, ဘဂဝါ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ ဣစ္စာဒိ။

အဘိဟိတကမ္မေ ပန န ဟောတိ, ယထာ – ကဋော ကရီယတေ ဒေဝဒတ္တေန, သုဂတေန ဒေသိတော ဓမ္မော, ယညဒတ္တော ကမ္ဗလံ ယာစီယတေ ဗြာဟ္မဏေန ဣစ္စာဒိ။

‘‘ဒုတိယာ’’တိ အဓိကာရော။

(ရူ၊၁၄၁။)

֍ * ၂၈၆။ ဂတိ ဗုဒ္ဓိ ဘုဇ ပဌ ဟရ ကရ သယာဒီနံ ကာရိတေ ဝါ။

ဂမု သပ္ပ ဂတိမှိ, ဗုဓ ဗောဓနေ, ဗုဓ အဝဂမနေ ဝါ, ဘုဇ ပါလနဗျဝဟရဏေသု, ပဌ ဗျတ္တိယံ ဝါစာယံ, ဟရ ဟရဏေ, ကရ ကရဏေ, သိ သယေ ဣစ္စေဝမာဒီနံ ဓာတူနံ ပယောဂေ ကာရိတေ သတိ ပယောဇ္ဇကကတ္တုဘူတေ ကမ္မနိ လိင်္ဂမှာ ဒုတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ ဝါ။ နိစ္စသမ္ပတ္တေ ဝိကပ္ပတ္ထောယံ, တေန တဿ ပက္ခေ တတိယာ ဟောတိ။

ယော ကောစိ ပုရိသော ဂါမံ ဂစ္ဆတိ, တမညော ပယောဇယတိ။ ပုရိသော ပုရိသံ ဂါမံ ဂမယတိ, ပုရိသေန ဝါ ဂါမံ ဂမယတိ။ ဧဝံ သိဿံ ဓမ္မံ ဗောဓေတိ အာစရိယော, မာတာ ပုတ္တံ ဘောဇနံ ဘောဇယတိ, သိဿံ ဓမ္မံ ပါဌေတိ အာစရိယော, ပုရိသော ပုရိသံ ဘာရံ ဟာရေတိ, တထာ ပုရိသော ပုရိသံ ကမ္မံ ကာရယတိ, ပုရိသေန ဝါ ကမ္မံ ကာရာပယတိ, ပုရိသော ပုရိသံ သယာပယတိ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ကာရိတေ ကတ္တုကမ္မနိ ဒုတိယာ။

ကာရိတေတိ ကိံ? ပုရိသော ဂါမံ ဂစ္ဆတိ။

အဘိဟိတေ န ဘဝတိ, ပုရိသေန ပုရိသော ဂါမံ ဂမီယတေ, သိဿော ဓမ္မံ ဗောဓီယတေ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၂၈၇။ ကာလဒ္ဓါနမစ္စန္တသံယောဂေ။

အစ္စန္တံ နိရန္တရံ သံယောဂေါအစ္စန္တသံယောဂေါ။ ကာလဒ္ဓါနံ ဒဗ္ဗဂုဏကြိယာဟိ အစ္စန္တသံယောဂေ တေဟိ ကာလဒ္ဓါနဝါစီဟိ လိင်္ဂေဟိ ဒုတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

ကာလေ တာဝ – သတ္တာဟံ ဂဝပါနံ, မာသံ မံသောဒနံ, သရဒံ ရမဏီယာ နဒီ, သဗ္ဗကာလံ ရမဏီယံ နန္ဒနံ, မာသံ သဇ္ဈာယတိ, တယော မာသေ အဘိဓမ္မံ ဒေသေသိ။

(ရူ၊၁၄၂။)

အဒ္ဓါနေ – ယောဇနံ ဝနရာဇိ, ယောဇနံ ဒီဃော ပဗ္ဗတော, ကောသံ သဇ္ဈာယတိ။

အစ္စန္တသံယောဂေတိ ကိံ? မာသေ မာသေ ဘုဉ္ဇတိ, ယောဇနေ ယောဇနေ ဝိဟာရံ ပတိဋ္ဌာပေသိ။

֍ * ၂၈၈။ ကမ္မပ္ပဝစနီယယုတ္တေ။

ကမ္မပ္ပဝစနီယေဟိ နိပါတောပသဂ္ဂေဟိ ယုတ္တေ ယောဂေ သတိ လိင်္ဂမှာ ဒုတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

ကမ္မံ ပဝစနီယံ ယေသံ တေ ကမ္မပ္ပဝစနီယာ, ပရသမညာဝသေန ဝါ အနွာဒယော ကမ္မပ္ပဝစနီယာ။

တတ္ထ အနုသဒ္ဒဿ လက္ခဏေ, သဟတ္ထေ, ဟီနေ စ ကမ္မပ္ပဝစနီယသညာ ဝုတ္တာ။ ယထာ – ပဗ္ဗဇိတမနု ပဗ္ဗဇိံသု, နဒိမနွဝသိတာ ဗာရာဏသီ, နဒိယာ သဟ အဝဗဒ္ဓါတိ အတ္ထော, အနု သာရိပုတ္တံ ပညဝါ။

လက္ခဏာဒီသု ‘‘လက္ခဏိ’တ္ထမ္ဘူတက္ခာနဘာဂ ဝိစ္ဆာသု ပတိ ပရိ အနဝေါ’’တိ ပတိ ပရိ အနူနံ ကမ္မပ္ပဝစနီယသညာ ဝုတ္တာ။

လက္ခဏေ သူရိယုဂ္ဂမနံ ပတိ ဒိဗ္ဗာ ဘက္ခာ ပါတုဘဝေယျုံ, ရုက္ခံ ပတိ ဝိဇ္ဇောတတေ စန္ဒော, ရုက္ခံ ပရိ, ရုက္ခံ အနု။

ဣတ္ထမ္ဘူတက္ခာနေ သာဓု ဒေဝဒတ္တော မာတရံ ပတိ, မာတရံ ပရိ, မာတရံ အနု။

ဘာဂေ ယဒေတ္ထ မံ ပတိ သိယာ, မံ ပရိ, မံ အနု, တံ ဒီယတု။

(ရူ၊၁၄၃။)

ဝိစ္ဆာယောဂေ အတ္ထမတ္ထံ ပတိ သဒ္ဒေါ နိဝိသတိ, ရုက္ခံ ရုက္ခံ ပတိ ဝိဇ္ဇောတတေ စန္ဒော, ရုက္ခံ ရုက္ခံ ပရိ, ရုက္ခံ ရုက္ခံ အနု။

‘‘အဘိရဘာဂေ’’တိ အဘိဿ ဘာဂဝဇ္ဇိတေသု လက္ခဏာဒီသု ကမ္မပ္ပဝစနီယသညာ ဝုတ္တာ။ တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော, သာဓု ဒေဝဒတ္တော မာတရံ အဘိ။

နိပါတေ ဓိ ဗြာဟ္မဏဿ ဟန္တာရ မိစ္စေဝမာဒိ။

֍ * ၂၈၉။ ကွစိ ဒုတိယာ ဆဋ္ဌီနမတ္ထေ။

ဆဋ္ဌီနံ အတ္ထေ ကွစိ ဒုတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ အန္တရာအဘိတော ပရိတော ပတိ ပဋိဘာတိယောဂေ အယံ။ အန္တရာ စ ရာဇဂဟံ အန္တရာ စ နာဠန္ဒံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော, ရာဇဂဟဿ စ နာဠန္ဒာယ စ မဇ္ဈေတိ အတ္ထော။ အဘိတော ဂါမံ ဝသတိ, ပရိတော ဂါမံ ဝသတိ, နဒိံ နေရဉ္ဇရံ ပတိ, နေရဉ္ဇရာယ နဒိယာ သမီပေတိ အတ္ထော။ ပဋိဘန္တု တံ စုန္ဒ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ, ဥပမာ မံ ပဋိဘာတိ, ဥပမာ မယှံ ဥပဋ္ဌဟတီတိ အတ္ထော။

‘‘ကွစိ ဒုတိယာ, အတ္ထေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၉၀။ တတိယာသတ္တမီနဉ္စ။

တတိယာသတ္တမီနမတ္ထေ စ ကွစိ လိင်္ဂမှာ ဒုတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

တတိယတ္ထေ သစေ မံ နာလပိဿတိ, တွဉ္စ မံ နာဘိဘာသသိ, ဝိနာ သဒ္ဓမ္မံ ကုတော သုခံ, ဥပါယမန္တရေန န အတ္ထသိဒ္ဓိ။

(ရူ၊၁၄၄။)

သတ္တမိယတ္ထေ – ကာလေ, ဥပါနွဇ္ဈာဝသဿ ပယောဂေ, အဓိသိဋ္ဌာဝသာနံ ပယောဂေ, တပ္ပာနစာရေ စ ဒုတိယာ။

ကာလေ တာဝ – ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ, ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ။ ဣမံ ရတ္တိံ စတ္တာရော မဟာရာဇာနော။

ဥပါဒိပုဗ္ဗဿ ဝသဓာတုဿ ပယောဂေ – ဂါမံ ဥပဝသတိ, ဂါမံ အနုဝသတိ, ဝိဟာရံ အဓိဝသတိ, ဂါမံ အာဝသတိ, အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။ တထာ ပထဝိံ အဓိသေဿတိ, ဂါမံ အဓိတိဋ္ဌတိ, ဂါမံ အဇ္ဈာဝသတိ။

တပ္ပာနစာရေသု – နဒိံ ပိဝတိ, ဂါမံ စရတိ ဣစ္စာဒိ။

ကသ္မိံ အတ္ထေ တတိယာ?

֍ * ၂၉၁။ ကရဏေ တတိယာ။

ကရဏကာရကေ တတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

ကိံ ကရဏံ?

֍ * ၂၉၂။ ယေန ဝါ ကယိရတေ တံ ကရဏံ။

ယေန ဝါ ကတ္တာ ဥပကရဏဘူတေန ဝတ္ထုနာ ကြိယံ အဗျဝဓာနေန ကရောတိ, ယေန ဝါ ဝိကရောတိ, ယေန ဝါ ပါပုဏာတိ, တံ ကာရကံ ကရဏသညံ ဟောတိ။

ကရီယတေ အနေနာတိ ကရဏံ, ဧတ္ထ စ သတိပိ သဗ္ဗကာရကာနံ ကြိယာသာဓကတ္တေ ‘‘ယေန ဝါ ကယိရတေ’’တိ ဝိသေသေတွာ ဝစနံ ကတ္တူပကရဏဘူတေသု ကာရကေသု သာဓကတမဿေဝ ဂဟဏတ္ထံ။

(ရူ၊၁၄၅။)

ဝုတ္တဉ္စ

‘‘ယဿ သဗ္ဗဝိသေသေန၊ ကြိယာသံသိဒ္ဓိဟေတုတာ။

သမ္ဘာဝီယတိ တံ ဝုတ္တံ၊ ကရဏံ နာမ ကာရက’’န္တိ။

တံ ပန ဒုဝိဓံ အဇ္ဈတ္တိက ဗာဟိရဝသေန။

ယထာ – ဟတ္ထေန ကမ္မံ ကရောတိ, စက္ခုနာ ရူပံ ပဿတိ, မနသာ ဓမ္မံ ဝိညာယ။ ဒတ္တေန ဝီဟယော လုနာတိ, အဂ္ဂိနာ ကုဋိံ ဈာပေတိ။

‘‘တတိယာ’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၂၉၃။ ကတ္တရိ စ။

ကတ္တရိ စ ကာရကေ လိင်္ဂမှာ တတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ စဂ္ဂဟဏေန ဣတ္ထမ္ဘူတလက္ခဏေ, ကြိယာပဝဂ္ဂေ, ပုဗ္ဗသဒိသသမူနတ္ထ ကလဟ နိပုဏ မိဿက သခိလတ္ထာဒိယောဂေ, ကာလဒ္ဓါနေသု, ပစ္စတ္တကမ္မတ္ထပဉ္စမိယတ္ထာဒီသု စ တတိယာ။

ကော စ ကတ္တာ?

֍ * ၂၉၄။ ယော ကရောတိ သ ကတ္တာ။

ယော ကြိယံ အတ္တပ္ပဓာနော ဟုတွာ ကရောတိ, သော ကတ္တုသညော ဟောတိ။

သော တိဝိဓော သုဒ္ဓကတ္တာ ဟေတုကတ္တာ ကမ္မကတ္တာတိ။ တတ္ထ ယော သယမေဝ ကြိယံ ကရောတိ, သော သုဒ္ဓကတ္တာ။ ယော အညံ ကာတုံ သမတ္ထံ အကရောန္တံ ကမ္မံ နိယောဇေတိ, သော ဟေတုကတ္တာ, ယထာ – ဂန္တုံ သမတ္ထော ဒေဝဒတ္တော, တမညော ပယောဇေတိ ‘‘ဂမယတိ ဒေဝဒတ္တ’’န္တိ။

(ရူ၊၁၄၆။)

ယံ ပန တတ္ထ တတ္ထ ဂစ္ဆတိ ဒေဝဒတ္တော, တမညော ပယောဇယတိ ‘‘ဂမယတိ ဒေဝဒတ္တ’’န္တိ ဟေတွတ္ထနိဒဿနံ, တမ္ပိ သာမတ္ထိယဒဿနဝသေန ဝုတ္တန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ အညထာ ယဒိ သယမေဝ ဂစ္ဆတိ, ကိံ တတ္ထ ပယောဇကဗျာပါရေန အကရောန္တံ ဗလေန ကာရယတိ, ပါသာဏံ ဥဋ္ဌာပယတီတိအာဒိကဉ္စ န သိဇ္ဈေယျ။

ဧတ္ထ ပန

‘‘ကတ္တာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၂၉၃။ ယော ကာရေတိ သ ဟေတု။

ယော ကတ္တာရံ ကာရေတိ, သော ဟေတုသညော ဟောတိ, ကတ္တာ စာတိ ဟေတုကတ္တုသညာ။

ယော ပန ပရဿ ကြိယံ ပဋိစ္စ ကမ္မဘူတောပိ သုကရတ္တာ သယမေဝ သိဇ္ဈန္တော ဝိယ ဟောတိ, သော ကမ္မကတ္တာ နာမ, ယထာ – သယံ ကရီယတေ ကဋော, သယမေဝ ပစ္စတေ ဩဒနောတိ။

ဝုတ္တဉ္စ

‘‘အတ္တပ္ပဓာနော ကိရိယံ၊ ယော နိဗ္ဗတ္တေတိ ကာရကော။

အပ္ပယုတ္တော ပယုတ္တော ဝါ၊ သ ကတ္တာတိ ပဝုစ္စတိ။

ဟေတုကတ္တာတိ ကထိတော၊

ကတ္တုနော ယော ပယောဇကော။

ကမ္မကတ္တာတိ သုကရော၊

ကမ္မဘူတော ကထီယတေ’’တိ။

(ရူ၊၁၄၇။)

နနု စ ‘‘သံယောဂေါ ဇာယတေ’’တိအာဒီသု ကထံ ပုရေ အသတော ဇနနကြိယာယ ကတ္တုဘာဝေါသိယာတိ? ဝုစ္စတေ – လောကသင်္ကေတသိဒ္ဓါ ဟိ သဒ္ဒပ္ပယောဂေါ, အဝိဇ္ဇမာနမ္ပိ ဟိ လောကော သဒ္ဒါဘိဓေယျတာယ ဝိဇ္ဇမာနံ ဝိယ ဂဟေတွာ ဝေါဟရတိ, ဝိကပ္ပဗုဒ္ဓိဂဟိတာကာရောယေဝ ဟိ သဒ္ဒေနာဘိဓီယတေ, န တု ဝတ္ထုသဘာဝေါ, အညထာ သုတမယဉာဏေနပိ ပစ္စက္ခေန ဝိယ ဝတ္ထုသဘာဝသစ္ဆိကရဏပ္ပသင်္ဂေါ စ မုသာဝါဒ ကုဒိဋ္ဌိဝါဒါဒီနမဘာဝပ္ပသင်္ဂေါ စ သိယာ, တသ္မာ ဗုဒ္ဓိပရိကပ္ပိတပညတ္တိဝသေနပိ သဒ္ဒပ္ပဝတ္တိ ဟောတီတိ အသတော သံယောဂါဒိဿပိ ဟောတေဝ ဇနနကြိယာယ ကတ္တုကာရကတာတိ။

ယထာဟ

‘‘ဝေါဟာရဝိသယော သဒ္ဒေါ၊ နေကန္တပရမတ္ထိကော။

ဗုဒ္ဓိသင်္ကပ္ပိတော အတ္ထော၊ တဿတ္ထောတိ ပဝုစ္စတိ။

ဗုဒ္ဓိယာ ဂဟိတတ္တာ ဟိ၊ သံယောဂေါ ဇာယတေ ဣတိ။

သံယောဂေါ ဝိဇ္ဇမာနောဝ၊ ကတ္တာ ဘဝတိ ဇာတိယာ’’တိ။

တတြ တတိယာ ဇိနေန ဒေသိတော ဓမ္မော, ဗုဒ္ဓေန ဇိတော မာရော, အဟိနာ ဒဋ္ဌော နရော, ဗုဒ္ဓေန ဗောဓိတော လောကော, သဒ္ဓေဟိ ကာရိတော ဝိဟာရော။

အဘိဟိတေ န ဘဝတိ။ ကဋံ ကရောတိ ဒေဝဒတ္တော, ကာရေတိ ဝါ။

ဣတ္ထမ္ဘူတဿ လက္ခဏေ – သာ ဘိန္နေန သီသေန ပဂ္ဃရန္တေန လောဟိတေန ပဋိဝိဿကာနံ ဥဇ္ဈာပေသိ, ဦနပဉ္စဗန္ဓနေန ပတ္တေန အညံ နဝံ ပတ္တံ စေတာပေယျ, တိဒဏ္ဍကေန ပရိဗ္ဗာဇကမဒ္ဒက္ခိ။

အပဝဂ္ဂေ – ဧကာဟေနေဝ ဗာရာဏသိံ ပါယာသိ, နဝဟိ မာသေဟိ ဝိဟာရံ နိဋ္ဌာပေသိ, ယောဇနေန အဓီတံ ဗျာကရဏံ, ကြိယာပဝဂ္ဂေါတိ ကြိယာယ အာသုံ ပရိနိဋ္ဌာပနံ။

(ရူ၊၁၄၈။)

ပုဗ္ဗာဒိယောဂေ – မာသေန ပုဗ္ဗော, ပိတရာ သဒိသော, မာတရာ သမော, ကဟာပဏေန ဦနော, ဓနေန ဝိကလော, အသိနာ ကလဟော, အာစာရေန နိပုဏော, ဝါစာယ နိပုဏော, ဂုဠေန မိဿကံ, တိလေန မိဿကံ, ဝါစာယ သခိလော, မဏိနာ အတ္ထော, ဓနေန အတ္ထော, ပိတရာ တုလျော။

ကာလဒ္ဓါနေသု – မာသေန ဘုဉ္ဇတိ, ယောဇနေန ဂစ္ဆတိ။

ပစ္စတ္တေ – အတ္တနာဝ အတ္တာနံ သမ္မန္နတိ။

ကမ္မတ္ထေ – တိလေဟိ ခေတ္တေ ဝပတိ။

ပဉ္စမိယတ္ထေ – သုမုတ္တာ မယံ တေန မဟာသမဏေန။

֍ * ၂၉၆။ သဟာဒိယောဂေ စ။

သဟ သဒ္ဓိံ သမံ နာနာ ဝိနာ အလံ ကိမိစ္စေဝမာဒီဟိ ယောဂေ လိင်္ဂမှာ တတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ, စသဒ္ဒေန သဟတ္ထေပိ။

တတ္ထ သဟသဒ္ဒေန ယောဂေါ ကြိယာ ဂုဏ ဒဗ္ဗ သမဝါယေ သမ္ဘဝတိ။ ယထာ – ဝိတက္ကေန သဟ ဝတ္တတိ, ပုတ္တေန သဟ ထူလော, အန္တေဝါသိကသဒ္ဓိဝိဟာရိကေဟိ သဟ အာစရိယုပဇ္ဈာယာနံ လာဘော, နိသီဒိ ဘဂဝါ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေန, သဟဿေန သမံ မိတာ, သဗ္ဗေဟိ မေ ပိယေဟိ မနာပေဟိ နာနာဘာဝေါ ဝိနာဘာဝေါ, သံဃော ဝိနာပိ ဂဂ္ဂေန ဥပေါသထံ ကရေယျ, အလံ တေ ဣဓ ဝါသေန, ကိံ မေ ဧကေန တိဏ္ဏေန, ပုရိသေန ထာမဒဿိနာ, ကိံ တေ ဇဋာဟိ ဒုမ္မေဓ, ကိံ တေ အဇိနသာဋိယာ။

(ရူ၊၁၄၉။)

သဟတ္ထေ – ဒေဝဒတ္တော ရာဇဂဟံ ပါဝိသိ ကောကာလိကေန ပစ္ဆာသမဏေန, ဒုက္ခော ဗာလေဟိ သံဝါသော။

֍ * ၂၉၇။ ဟေတွတ္ထေ စ။

ယောဂဂ္ဂဟဏမိဟာနုဝတ္တတေ, ဟေတွတ္ထေ, ဟေတွတ္ထပ္ပယောဂေ စ လိင်္ဂမှာ တတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

ကိသ္မိဉ္စိ ဖလေ ဒိဋ္ဌသာမတ္ထိယံ ကာရဏံ ဟေတု, သောယေဝ အတ္ထော, တသ္မိံ ဟေတွတ္ထေ, အန္နေန ဝသတိ, ဓမ္မေန ဝသတိ, ဝိဇ္ဇာယ ဝသတိ။

န ဇစ္စာဝသလော ဟောတိ၊

န ဇစ္စာ ဟောတိ ဗြာဟ္မဏော။

ကမ္မုနာ ဝသလော ဟောတိ၊

ကမ္မုနာ ဟောတိ ဗြာဟ္မဏော။

ဒါနေန ဘောဂဝါ, အာစာရေန ကုလီ။

ကေန ပါဏိ ကာမဒဒေါ၊ ကေန ပါဏိ မဓုဿဝေါ။

ကေန တေ ဗြဟ္မစရိယေန၊ ပုညံ ပါဏိမှိ ဣဇ္ဈတိ။

ဟေတွတ္ထပ္ပယောဂေ – ကေန နိမိတ္တေန, ကေန ပယောဇနေန, ကေနဋ္ဌေန, ကေန ဟေတုနာ ဝသတိ။

֍ * ၂၉၈။ သတ္တမျတ္ထေ စ။

သတ္တမျတ္ထေ စ လိင်္ဂမှာ တတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

(ရူ၊၁၅၀။)

ကာလဒ္ဓါနဒိသာဒေသာဒီသု စာယံ။ တေန သမယေန, တေန ကာလေန, ကာလေန ဓမ္မဿဝဏံ, သော ဝေါ မမစ္စယေန သတ္ထာ, မာသေန ဘုဉ္ဇတိ, ယောဇနေန ဓာဝတိ။ ပုရတ္ထိမေန ဓတရဋ္ဌော, ဒက္ခိဏေန ဝိရူဠှကော, ပစ္ဆိမေန ဝိရူပက္ခော, ဥတ္တရေန ကသိဝန္တော ဇနောဃမပရေန စ, ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၂၉၉။ ယေနင်္ဂဝိကာရော။

ယေန ဗျာဓိမတာ အင်္ဂေန အင်္ဂိနော ဝိကာရော လက္ခီယတေ, တတ္ထ တတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ အင်္ဂမဿ အတ္ထီတိ အင်္ဂံ, သရီရံ။ အက္ခိနာ ကာဏော, ဟတ္ထေန ကုဏီ, ပါဒေန ခဉ္ဇော, ပိဋ္ဌိယာ ခုဇ္ဇော။

֍ * ၃၀၀။ ဝိသေသနေ စ။

ဝိသေသီယတိ ဝိသေသိတဗ္ဗံ အနေနာတိ ဝိသေသနံ, ဂေါတ္တာဒိ။ တသ္မိံ ဂေါတ္တနာမဇာတိသိပ္ပဝယောဂုဏသင်္ခါတေ ဝိသေသနတ္ထေ တတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ, စသဒ္ဒေန ပကတိအာဒီဟိ စ။ ဂေါတ္တေန ဂေါတမော နာထော။

သာရိပုတ္တောတိ နာမေန၊ ဝိဿုတော ပညဝါ စ သော။

ဇာတိယာ ခတ္တိယော ဗုဒ္ဓါ၊ လောကေ အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော။

တဒဟု ပဗ္ဗဇိတော သန္တော၊ ဇာတိယာ သတ္တဝဿိကော။

သောပိ မံ အနုသာသေယျ၊ သမ္ပဋိစ္ဆာမိ မတ္ထကေ။

သိပ္ပေန နဠကာရော သော, ဧကူနတိံသော ဝယသာ, ဝိဇ္ဇာယ သာဓု, ပညာယ သာဓု, တပသာ ဥတ္တမော, သုဝဏ္ဏေန အဘိရူပေါ။

ပကတိအာဒီသု – ပကတိယာ အဘိရူပေါ, ယေဘုယျေန မတ္တိကာ, သမေန ဓာဝတိ, ဝိသမေန ဓာဝတိ, ဒွိဒေါဏေန ဓညံ ကိဏာတိ, သဟဿေန အဿကေ ကိဏာတိ ဣစ္စာဒိ။

ကသ္မိံ အတ္ထေ စတုတ္ထီ?

(ရူ၊၁၅၁။)

֍ * ၃၀၁။ သမ္ပဒါနေ စတုတ္ထီ။

သမ္ပဒါနကာရကေ လိင်္ဂမှာ စတုတ္ထီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

ကိဉ္စ သမ္ပဒါနံ?

֍ * ၃၀၂။ ယဿ ဒါတုကာမော ရောစတေ ဓာရယတေ ဝါ တံ သမ္ပဒါနံ။

ယဿ ဝါ ဒါတုကာမော, ယဿ ဝါ ရောစတေ, ယဿ ဝါ ဓာရယတေ, တံ ကာရကံ သမ္ပဒါနသညံ ဟောတိ။ သမ္မာ ပဒီယတေ အဿာတိ သမ္ပဒါနံ, ပဋိဂ္ဂါဟကော။

တံ ပန တိဝိဓံ ဒိယျမာနဿာနိဝါရဏဇ္ဈေသနာနုမတိဝသေန။ ယထာ – ဗုဒ္ဓဿ ပုပ္ဖံ ယဇတိ, ဗောဓိရုက္ခဿ ဇလံ ဒဒါတိ။ အဇ္ဈေသနေ – ယာစကာနံ ဓနံ ဒဒါတိ။ အနုမတိယံ – ဘိက္ခူနံ ဒါနံ ဒေတိ။

ယထာဟ

‘‘အနိရာကရဏာရာဓ-နာဗ္ဘနုညဝသေန ဟိ။

သမ္ပဒါနံ တိဓာ ဝုတ္တံ၊ ရုက္ခ ယာစက ဘိက္ခဝေါ’’တိ။

ဒါတုကာမောတိ ကိံ? ရညော ဒဏ္ဍံ ဒဒါတိ။

ရောစနာဒီသု ပန – သမဏဿ ရောစတေ သစ္စံ, မာယသ္မန္တာနမ္ပိ သံဃဘေဒေါ ရုစ္စိတ္ထ, ယဿာယသ္မတော ခမတိ, ဒေဝဒတ္တဿ သုဝဏ္ဏစ္ဆတ္တံ ဓာရယတေ ယညဒတ္တော။

‘‘သမ္ပဒါနံ, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၀၃။ သိလာဃ ဟနု ဌာ သပ ဓာရ ပိဟ ကုဓ ဒုဟိ ဿာသူယ ရာဓိက္ခ ပစ္စာသုဏ အနုပတိဂိဏပုဗ္ဗကတ္တာရောစနတ္ထတဒတ္ထ တုမတ္ထာလမတ္ထ မညာနာဒရပ္ပာဏိနိ ဂတျတ္ထကမ္မနိ အာသိသတ္ထ သမ္မုတိ ဘိယျသတ္တမျတ္ထေသု စ။

(ရူ၊၁၅၂။)

စတုပ္ပဒမိဒံ။ သိလာဃ ကတ္ထနေ, ဟနု အပနယနေ, ဌာ ဂတိနိဝတ္တိမှိ, သပ အက္ကောသေ, ဓရ ဓာရဏေ, ပိဟ ဣစ္ဆာယံ ဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ ပယောဂေ, ကုဓ ကောပေ, ဒုဟ ဇိဃံသာယံ, ဣဿ ဣဿာယံ, ဥသူယ ဒေါသာဝိကရဏေ ဣစ္စေတေသံ တဒတ္ထဝါစီနဉ္စ ဓာတူနံ ပယောဂေ စ ရာဓ ဟိံသာသံရာဓေသု, ဣက္ခ ဒဿနင်္ကေသူတိ ဣမေသံ ပယောဂေ စ ပတိ အာပုဗ္ဗဿ သု သဝဏေတိ ဣမဿ စ အနုပတိပုဗ္ဗဿ ဂေသဒ္ဒေတိ ဣမဿ စ ပုဗ္ဗကတ္တာ စ အာရောစနတ္ထပ္ပယောဂေ, တဒတ္ထေ, တုမတ္ထေ, အလမတ္ထပ္ပယောဂေ စ မညတိပ္ပယောဂေ အနာဒရေ အပ္ပာဏိနိ စ ဂတျတ္ထာနံ ကမ္မနိ စ အာသိသတ္ထပ္ပယောဂေ စ သမ္မုတိ ဘိယျပ္ပယောဂေသု စ သတ္တမျတ္ထေ စာတိ တံ ကမ္မာဒိကာရကံ သမ္ပဒါနသညံ ဟောတိ, စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ပဟိဏတိကပ္ပတိ ပဟောတိ ဥပမာဉ္ဇလိကရဏ ဖာသု အတ္ထသေယျပ္ပဘုတိယောဂေ စ ပုရေ ဝိယ စတုတ္ထီ။

သိလာဃာဒိပ္ပယောဂေ တာဝ – ဗုဒ္ဓဿ သိလာဃတေ။ ဥပဇ္ဈာယဿ သိလာဃတေ, ထောမေတီတိ အတ္ထော။

ဟနုတေ မယှမေဝ, ဟနုတေ တုယှမေဝ, အပလပတီတိ အတ္ထော။

ဥပတိဋ္ဌေယျ သကျပုတ္တာနံ ဝဍ္ဎကီ, ဧတ္ထ စ ဥပဋ္ဌာနံ နာမ ဥပဂမနံ။ ဘိက္ခုဿ ဘုဉ္ဇမာနဿ ပါနီယေန ဝါ ဝိဓူပနေန ဝါ ဥပတိဋ္ဌေယျ။

တုယှံ သပတေ, မယှံ သပတေ, ဧတ္ထ စ သပနံ နာမ သစ္စကရဏံ။

ဓာရယတိပ္ပယောဂေ ဓနိကောယေဝ သမ္ပဒါနံ, သုဝဏ္ဏံ တေ ဓာရယတေ, ဣဏံ ဓာရယတီတိ အတ္ထော။ တဿ ရညော မယံ နာဂံ ဓာရယာမ။

(ရူ၊၁၅၃။)

ပိဟပ္ပယောဂေ ဣစ္ဆိတောယေဝ, ဒေဝါပိ တဿ ပိဟယန္တိ တာဒိနော, ဒေဝါပိ တေသံ ပိဟယန္တိ, သမ္ဗုဒ္ဓါနံ သတီမတံ, ပတ္ထေန္တီတိ အတ္ထော။

ကောဓာဒိအတ္ထာနံ ပယောဂေ ယံ ပတိ ကောပေါ, တဿ ကုဇ္ဈ မဟာဝီရ, ယဒိဟံ တဿ ကုပ္ပေယျံ။

ဒုဟယတိ ဒိသာနံ မေဃော, ယော မိတ္တာနံ န ဒုဗ္ဘတိ။

တိတ္ထိယာ ဣဿန္တိ သမဏာနံ။

ဒုဇ္ဇနာ ဂုဏဝန္တာနံ ဥသူယန္တိ, ကာ ဥသူယာ ဝိဇာနတံ။

ရာဓိက္ခပ္ပယောဂေ ယဿ ဝိပုစ္ဆနံ ကမ္မဝိချာပနတ္ထံ, ဝါဓိကာရတော ဒုတိယာ စ။ အာရာဓော မေ ရညော, ရညော အပရဇ္ဈတိ, ရာဇာနံ ဝါ အပရဇ္ဈတိ, ကျာဟံ အယျာနံ အပရဇ္ဈာမိ, ကျာဟံ အယျေ အပရဇ္ဈာမိ ဝါ။

အာယသ္မတော ဥပါလိတ္ထေရဿ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော ဥပတိဿော, အာယသ္မန္တံ ဝါ။

ပစ္စာသုဏ အနုပတိဂိဏာနံ ပုဗ္ဗကတ္တာ စ သုဏောတိဿ ဓာတုဿ ပစ္စာယောဂေ, ဂိဏဿ စ အနုပတိယောဂေ ပုဗ္ဗဿ ကမ္မုနော ယော ကတ္တာ, သော သမ္ပဒါနသညော ဟောတိ။ ယထာ – ဘဂဝါ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ, ဧတ္ထ ‘‘ဘိက္ခူ’’တိ အကထိတကမ္မံ, ‘‘ဧတ’’န္တိ ကထိတကမ္မံ, ပုဗ္ဗဿ ဝစနကမ္မဿ ကတ္တာ ဘဂဝါ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ, အာသုဏန္တိ ဗုဒ္ဓဿ ဘိက္ခူ, တထာ ဘိက္ခု ဇနံ ဓမ္မံ သာဝေတိ, တဿ ဘိက္ခုနော ဇနော အနုဂိဏာတိ, တဿ ဘိက္ခုနော ဇနော ပတိဂိဏာတိ, သာဓုကာရဒါနာဒိနာ တံ ဥဿာဟယတီတိ အတ္ထော။

ယော ဝဒေတိ သ ကတ္တာတိ၊ ဝုတ္တံ ကမ္မန္တိ ဝုစ္စတိ။

ယော ပဋိဂ္ဂါဟကော တဿ၊ သမ္ပဒါနံ ဝိဇာနိယာတိ။

(ရူ၊၁၅၄။)

အာရောစနတ္ထပ္ပယောဂေ ယဿ အာရောစေတိ, တံ သမ္ပဒါနံ။ အာရောစယာမိ ဝေါ ဘိက္ခဝေ, ပဋိဝေဒယာမိ ဝေါ ဘိက္ခဝေ, အာမန္တယာမိ တေ မဟာရာဇ, အာမန္တ ခေါ တံ ဂစ္ဆာမာတိ ဝါ။ ဧတ္ထ စ အာရောစနသဒ္ဒဿ ကထနပ္ပကာရတ္ထတ္တာ ဒေသနတ္ထာဒိပ္ပယောဂေပိ စတုတ္ထီ။ ဓမ္မံ ဝေါ ဒေသေဿာမိ, ဒေသေတု ဘန္တေ ဘဂဝါ ဓမ္မံ ဘိက္ခူနံ, ယထာ နော ဘဂဝါ ဗျာကရေယျ, နိရုတ္တိံ တေ ပဝက္ခာမိ ဣစ္စာဒိ။

တဒတ္ထေ သမ္ပဒါနသညာ, စတုတ္ထီ စ။

‘‘အတော, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၀၄။ အာယ စတုတ္ထေကဝစနဿ တု။

အကာရန္တတော လိင်္ဂမှာ ပရဿ စတုတ္ထေကဝစနဿ အာယာဒေသော ဟောတိ ဝါ, သရလောပါဒိ။

ဗုဒ္ဓဿတ္ထာယ ဓမ္မဿတ္ထာယ သံဃဿတ္ထာယ ဇီဝိတံ ပရိစ္စဇာမိ, ပိဏ္ဍပါတံ ပဋိသေဝါမိ နေဝ ဒဝါယ န မဒါယ န မဏ္ဍနာယ န ဝိဘူသနာယ, ဦနဿ ပါရိပူရိယာ, အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ သံဝတ္တတိ။

တုမတ္ထေ – လောကာနုကမ္ပာယ, လောကမနုကမ္ပိတုန္တိ အတ္ထော။ တထာ ဖာသုဝိဟာရာယ။

အလံသဒ္ဒဿ အတ္ထာ အရဟပဋိက္ခေပါ။ အရဟတ္ထေ – အလံ မေ ရဇ္ဇံ, အလံ ဘိက္ခု ပတ္တဿ, အက္ခဓုတ္တော ပုရိသပုဂ္ဂလော နာလံ ဒါရဘရဏာယ, အလံ မလ္လော မလ္လဿ, အရဟတိ မလ္လော မလ္လဿ။

(ရူ၊၁၅၅။)

ပဋိက္ခေပေ – အလံ တေ ဣဓ ဝါသေန, အလံ မေ ဟိရညသုဝဏ္ဏေန, ကိံ မေ ဧကေန တိဏ္ဏေန, ကိံ တေ ဇဋာဟိ ဒုမ္မေဓ, ကိံ တေတ္ထ စတုမဋ္ဌဿ။

မညတိပ္ပယောဂေ အနာဒရေ အပ္ပာဏိနိ ကမ္မနိယေဝ – ကဋ္ဌဿ တုဝံ မညေ, ကဠိင်္ဂရဿ တုဝံ မညေ, ဇီဝိတံ တိဏာယပိ န မညမာနော။

အနာဒရေတိ ကိံ? သုဝဏ္ဏံ တံ မညေ။ အပ္ပာဏိနီတိ ကိံ? ဂဒြဘံ တုဝံ မညေ။

ဂတျတ္ထကမ္မနိ ဝါဓိကာရတော ဒုတိယာ စ။ အပ္ပော သဂ္ဂါယ ဂစ္ဆတိ, အပ္ပော သဂ္ဂံ ဂစ္ဆတိ, နိဗ္ဗာနာယ ဝဇန္တိယာ, မူလာယ ပဋိကဿေယျ, မူလံ ပဋိကဿေယျ။

အာသီသနတ္ထေ အာယုဘဒ္ဒကုသလာဒိယောဂေယေဝ, အာယသ္မတော ဒီဃာယု ဟောတု, ‘‘တောတိတာ သသ္မိံနာသူ’’တိ န္တုဿ သဝိဘတ္တိဿ တော အာဒေသော။ ဘဒ္ဒံ ဘဝတော ဟောတု, ကုသလံ ဘဝတော ဟောတု, အနာမယံ ဘဝတော ဟောတု, သုခံ ဘဝတော ဟောတု, အတ္ထံ ဘဝတော ဟောတု, ဟိတံ ဘဝတော ဟောတု, သွာဂတံ ဘဝတော ဟောတု, သောတ္ထိ ဟောတု သဗ္ဗသတ္တာနံ။

သမ္မုတိပ္ပယောဂေ – သာဓု သမ္မုတိ မေ တဿ ဘဂဝတော ဒဿနာယ။

ဘိယျပ္ပယောဂေ ဘိယျောသော မတ္တာယ။

သတ္တမိယတ္ထေ အာဝိကရဏ ပါတုဘဝနာဒိယောဂေ – တုယှဉ္စဿ အာဝိကရောမိ, တဿ မေ သက္ကော ပါတုရဟောသိ။

(ရူ၊၁၅၆။)

စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ပဟိဏာဒိကြိယာယောဂေ, ဖာသုအာဒိနာမပယောဂေ စ – တဿ ပဟိဏေယျ, ဘိက္ခူနံ ဒူတံ ပါဟေသိ, ကပ္ပတိ သမဏာနံ အာယောဂေါ, ဧကဿ ဒိန္နံ ဒွိန္နံ တိဏ္ဏံ ပဟောတိ, ဥပမံ တေ ကရိဿာမိ, အဉ္ဇလိံ တေ ပဂ္ဂဏှာမိ။ တထာ တဿ ဖာသု ဟောတိ, လောကဿတ္ထော, မဏိနာ မေ အတ္ထော, သေယျော မေ အတ္ထော ဣစ္စာဒိ။

‘‘စတုတ္ထီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၀၅။ နမောယောဂါဒီသွပိ စ။

နမောသဒ္ဒယောဂေ, သောတ္ထိသွာဂတာဒီဟိ စ ယောဂေ လိင်္ဂမှာ စတုတ္ထီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ နမော တေ ဗုဒ္ဓ ဝီရတ္ထု, နမော ကရောဟိ နာဂဿ, နမတ္ထု ဗုဒ္ဓါနံ, နမတ္ထု ဗောဓိယာ, သောတ္ထိ ပဇာနံ, သွာဂတံ တေ မဟာရာဇ, အထော တေ အဒုရာဂတံ။

‘‘ကာလေ, ဘဝိဿတီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၀၆။ ဘာဝဝါစိမှိ စတုတ္ထီ။

ဘာဝဝါစိမှိ စတုတ္ထီဝိဘတ္တိ ဟောတိ ဘဝိဿတိကာလေ။ ဘဝနံ ဘာဝေါ။ ပစ္စိဿတေ, ပစနံ ဝါ ပါကော, ပါကာယ ဝဇတိ, ပစိတုံ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ဘောဂါယ ဝဇတိ ဣစ္စာဒိ။

ကသ္မိံ အတ္ထေ ပဉ္စမီ?

֍ * ၃၀၇။ အပါဒါနေ ပဉ္စမီ။

ကိမပါဒါနံ?

(ရူ၊၁၅၇။)

֍ * ၃၀၈။ ယသ္မာဒပေတိ ဘယမာဒတ္တေ ဝါ တဒပါဒါနံ။

ယသ္မာ ဝါ အဝဓိတော အပေတိ, ယသ္မာ ဝါ ဘယဟေတုတော ဘယံ ဘဝတိ, ယသ္မာ ဝါ အက္ခာတာရာ ဝိဇ္ဇံ အာဒဒါတိ, တံ ကာရကံ အပါဒါနသညံ ဟောတိ။ အပနေတွာ ဣတော အာဒဒါတီတိ အပါဒါနံ။

တံ ပန တိဝိဓံ ဝိသယဘေဒေန နိဒ္ဒိဋ္ဌဝိသယံ, ဥပါတ္တဝိသယံ, အနုမေယျဝိသယဉ္စာတိ။

အပါဒါနသညာဝိသယဿ ကြိယာဝိသေသဿ နိဒ္ဒိဋ္ဌတ္တာ နိဒ္ဒိဋ္ဌဝိသယံ။ ယထာ – ဂါမာ အပေန္တိ မုနယော, နဂရာ နိဂ္ဂတော ရာဇာ။

ဧတ္ထ စ ‘‘ပါပါ စိတ္တံ နိဝါရယေ, ပါပါ နိဝါရေန္တီ’’တိအာဒီသု ယဒိပိ ကာယသံယောဂပုဗ္ဗကာပဂမနံ နတ္ထိ, တထာပိ စိတ္တသံယောဂပုဗ္ဗကဿ အပဂမနဿ သမ္ဘဝတော ဣမိနာ စ အပါဒါနသညာ။

ယတ္ထ ပန အပဂမနကြိယံ ဥပါတ္တံ အဇ္ဈာဟဋံ ဝိသယံ ကတွာ ပဝတ္တတိ, တံ ဥပါတ္တဝိသယံ။ ယထာ – ဝလာဟကာ ဝိဇ္ဇောတတေ ဝိဇ္ဇု, ကုသူလတော ပစတီတိ။ ဧတ္ထ စ ‘‘ဝလာဟကာ နိက္ခမ္မ, ကုသူလတော အပနေတွာ’’တိ စ ပုဗ္ဗကြိယာ အဇ္ဈာဟရီယတိ။

အနုမေယျဝိသယံ ယထာ – မာထုရာ ပါဋလိပုတ္တကေဟိ အဘိရူပါ။ ဧတ္ထ ဟိ ကေနစိ ဂုဏေန ဥက္ကံသီယန္တီတိ အနုမေယျောဝ ကြိယာဝိသေသော။ ဣဓ ပန ဒူရန္တိကာဒိသုတ္တေ ဝိဘတ္တဂ္ဂဟဏေန အပါဒါနသညာ။

ဝုတ္တဉ္စ

‘‘နိဒ္ဒိဋ္ဌဝိသယံ ကိဉ္စိ၊ ဥပါတ္တဝိသယံ တထာ။

အနုမေယျဝိသယဉ္စာတိ၊ အပါဒါနံ တိဓာ မတ’’န္တိ။

(ရူ၊၁၅၈။)

တဒေဝ စလာစလဝသေန ဒုဝိဓမ္ပိ ဟောတိ။

စလံ ယထာ – ဓာဝတာ ဟတ္ထိမှာ ပတိတော အင်္ကုသဓာရီ။

အစလံ ယထာ – ပဗ္ဗတာ ဩတရန္တိ ဝနစရာ။

ဘယဟေတုမှိ – စောရာ ဘယံ ဇာယတိ, တဏှာယ ဇာယတီ ဘယံ, ပါပတော ဥတ္တသတိ, အက္ခာတရိ – ဥပဇ္ဈာယာ သိက္ခံ ဂဏှာတိ, အာစရိယမှာ အဓီတေ, အာစရိယတော သုဏာတိ။

‘‘အပါဒါန’’န္တိ အဓိကာရော။

֍ * ၃၀၉။ ဓာတုနာမာနမုပသဂ္ဂယောဂါဒီသွပိ စ။

ဓာတဝေါ စ နာမာနိ စ ဓာတုနာမာနိ, တေသံ အဝိဟိတလက္ခဏာနံ ဓာတုနာမာနံ ပယောဂေ, ဥပသဂ္ဂယောဂေ စ အာဒိသဒ္ဒေန နိပါတယောဂေ စ တံယုတ္တံ ကာရကံ အပါဒါနသညံ ဟောတိ။

ဓာတုပ္ပယောဂေ တာဝ – ပရာဇိယောဂေ ယော အသယှော, ပဘူယောဂေ ပဘဝေါ, ဇနိယောဂေ ဇာယမာနဿ ပကတိ စ။ ယထာ – ဗုဒ္ဓသ္မာ ပရာဇေန္တိ အညတိတ္ထိယာ။ ဟိမဝတာ ပဘဝန္တိ ပဉ္စ မဟာနဒိယော, အနဝတတ္တမှာ မဟာသရာ ပဘဝန္တိ, အစိရဝတိယာ ပဘဝန္တိ ကုန္နဒိယော။ ကာမတော ဇာယတီ သောကော, ယသ္မာ သော ဇာယတေ ဂိနိ, ဥရသ္မာ ဇာတော ပုတ္တော, ကမ္မတော ဇာတံ ဣန္ဒြိယံ။

နာမပ္ပယောဂေ အညတ္ထိတရာဒီဟိ ယုတ္တေ – နာညတြ ဒုက္ခာ သမ္ဘောတိ, နာညံ ဒုက္ခာ နိရုဇ္ဈတိ, တတော အညေန ကမ္မေန, တတော ဣတရံ, ဥဘတော သုဇာတော ပုတ္တော ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၁၅၉။)

ဥပသဂ္ဂယုတ္တေသု အပပရီဟိ ဝဇ္ဇနတ္ထေဟိ ယောဂေ, မရိယာဒါဘိဝိဓိအတ္ထေ အာယောဂေ ပတိနာ ပတိနိဓိပတိဒါနတ္ထေန ယောဂေ စ။ ယထာ – အပသာလာယ အာယန္တိ ဝါဏိဇာ, သာလံ ဝဇ္ဇေတွာတိ အတ္ထော။ တထာ ပရိပဗ္ဗတာ ဒေဝေါ ဝဿတိ, ပဗ္ဗတံ ဝဇ္ဇေတွာတိ အတ္ထော။ မရိယာဒါယံ – အာပဗ္ဗတာ ခေတ္တံ။ အဘိဝိဓိမှိ – အာဗြဟ္မလောကာ သဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ, ဗြဟ္မလောကံ အဘိဗျာပေတွာတိ အတ္ထော။ ပတိနိဓိမှိ – ဗုဒ္ဓသ္မာ ပတိ သာရိပုတ္တော ဓမ္မဒေသနာယ အာလပတိ တေမာသံ။ ပတိဒါနေ – ဃတမဿ တေလသ္မာ ပတိ ဒဒါတိ, ကနကမဿ ဟိရညသ္မာ ပတိ ဒဒါတိ။

နိပါတယုတ္တေသု ရိတေ နာနာ ဝိနာဒီဟိ ယောဂေ – ရိတေ သဒ္ဓမ္မာ ကုတော သုခံ လဘတိ။ တေ ဘိက္ခူ နာနာကုလာ ပဗ္ဗဇိတာ။ ဝိနာ သဒ္ဓမ္မာ နတ္ထညော ကောစိ နာထော လောကေ ဝိဇ္ဇတိ။ အရိယေဟိ ပုထဂေဝါယံ ဇနော, ယာဝ ဗြဟ္မလောကာ သဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ။

အပိဂ္ဂဟဏေန ကမ္မာပါဒါနကာရကမဇ္ဈေပိ ပဉ္စမီ ကာလဒ္ဓါနေဟိ, ပက္ခသ္မာ ဝိဇ္ဈတိ မိဂံ လုဒ္ဒကော, ဣတော ပက္ခသ္မာ မိဂံ ဝိဇ္ဈတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဧဝံ မာသသ္မာ ဘုဉ္ဇတိ ဘောဇနံ, ကောသာ ဝိဇ္ဈတိ ကုဉ္ဇရံ။

စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ပဘုတျာဒိအတ္ထေ, တဒတ္ထပ္ပယောဂေ စ – ယတောဟံ ဘဂိနိ အရိယာယ ဇာတိယာ ဇာတော, ယတော သရာမိ အတ္တာနံ, ယတော ပတ္တောသ္မိ ဝိညုတံ, ယတွာဓိကရဏမေနံ, ယတော ပဘုတိ, ယတော ပဋ္ဌာယ, တတော ပဋ္ဌာယ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၁၆၀။)

֍ * ၃၁၀။ ရက္ခဏတ္ထာနမိစ္ဆိတံ။

ရက္ခဏတ္ထာနံ ဓာတူနံ ပယောဂေ ယံ ဣစ္ဆိတံ, တံ ကာရကံ အပါဒါနသညံ ဟောတိ, စကာရာဓိကာရတော အနိစ္ဆိတဉ္စ။ ရက္ခဏဉ္စေတ္ထ နိဝါရဏံ, တာယနဉ္စ။ ကာကေ ရက္ခန္တိ တဏ္ဍုလာ, ယဝါ ပဋိသေဓေန္တိ ဂါဝေါ။

အနိစ္ဆိတံ ယထာ – ပါပါ စိတ္တံ နိဝါရယေ, ပါပါနိဝါရေန္တိ, ရာဇတော ဝါ စောရတော ဝါ အဂ္ဂိတော ဝါ ဥဒကတော ဝါ နာနာဘယတော ဝါ နာနာရောဂတော ဝါ နာနာဥပဒ္ဒဝတော ဝါ အာရက္ခံ ဂဏှန္တု။

‘‘ဣစ္ဆိတ’’မိတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၁၁။ ယေန ဝါ’ဒဿနံ။

ယေန အဒဿနမိစ္ဆိတံ အန္တရဓာယန္တေန, တံ ကာရကံ အပါဒါနသညံ ဟောတိ ဝါ, အန္တရဓာနေဝါယံ။ ဥပဇ္ဈာယာ အန္တရဓာယတိ သိဿော, နိလီယတီတိ အတ္ထော။ မာတာပိတူဟိ အန္တရဓာယတိ ပုတ္တော။

ဝါတိ ကိံ? ဇေတဝနေ အန္တရဟိတော။ ယေနာတိ ကိံ? ယက္ခော တတ္ထေဝ အန္တရဓာယတိ။

֍ * ၃၁၂။ ဒူရန္တိကဒ္ဓကာလနိမ္မာနတွာလောပဒိသာယောဂဝိဘတ္တာရပ္ပယောဂ သုဒ္ဓပ္ပမောစန ဟေတု ဝိဝိတ္တပ္ပမာဏ ပုဗ္ဗယောဂ ဗန္ဓန ဂုဏဝစန ပဉှ ကထနထောကာကတ္တူသု စ။

(ရူ၊၁၆၁။)

ဒူရတ္ထေ, အန္တိကတ္ထေ, အဒ္ဓနိမ္မာနေ, ကာလနိမ္မာနေ, တွာလောပေ, ဒိသာယောဂေ, ဝိဘတ္တေ, အာရတိပ္ပယောဂေ, သုဒ္ဓတ္ထပ္ပယောဂေ, ပမောစနတ္ထပ္ပယောဂေ, ဟေတွတ္ထေ, ဝိဝိတ္တတ္ထပ္ပယောဂေ, ပမာဏတ္ထေ, ပုဗ္ဗယောဂေ, ဗန္ဓနတ္ထပ္ပယောဂေ, ဂုဏဝစနေ, ပဉှေ, ကထနေ, ထောကတ္ထေ, အကတ္တရိ စ ယဒဝဓိဘူတံ, ဟေတုကမ္မာဒိဘူတဉ္စ, တံ ကာရကံ အပါဒါနသညံ ဟောတိ, စသဒ္ဒေန ယထာယောဂံ ဒုတိယာ, တတိယာ, ဆဋ္ဌီ စ။

ဧတ္ထ စ ဒူရန္တိကဉ္စ ဒူရန္တိကတ္ထဉ္စာတိ ဒူရန္တိကန္တိ သရူပေကသေသံ ကတွာ ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, တေန ဒူရန္တိကတ္ထပ္ပယောဂေ, တဒတ္ထေ စ အပါဒါနသညော ဟောတိ။

ဒူရတ္ထပ္ပယောဂေ တာဝ – ကီဝဒူရော ဣတော နဠကာရဂါမော, တတော ဟဝေ ဒူရတရံ ဝဒန္တိ, ဂါမတော နာတိဒူရေ။ အာရကာ တေ မောဃပုရိသာ ဣမသ္မာ ဓမ္မဝိနယာ, အာရကာ တေဟိ ဘဂဝါ။ ဒူရတ္ထေ – ဒူရတောဝ နမဿန္တိ, အဒ္ဒသ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။

အန္တိကတ္ထပ္ပယောဂေ – အန္တိကံ ဂါမာ, အာသန္နံ ဂါမာ, သမီပံ ဂါမာ, ဂါမဿ သမီပန္တိ အတ္ထော။

ဒုတိယာ, တတိယာ စ, ဒူရံ ဂါမံ အာဂတော, ဒူရေန ဂါမေန အာဂတော, ဒူရတော ဂါမာ အာဂတောတိ အတ္ထော။ ဒူရံ ဂါမေန ဝါ။ အန္တိကံ ဂါမံ အာဂတော, အန္တိကံ ဂါမေန ဝါ, အာသန္နံ ဂါမံ, အာသန္နံ ဂါမေန ဝါ ဣစ္စာဒိ။

အဒ္ဓကာလနိမ္မာနေ နိမ္မာနံ နာမ ပရိမာဏံ, တသ္မိံ ဂမျမာနေ – ဣတော မထုရာယ စတူသု ယောဇနေသု သင်္ကဿံ, ရာဇဂဟတော ပဉ္စစတ္တာလီသယောဇနမတ္ထကေ သာဝတ္ထိ။

ကာလနိမ္မာနေ – ဣတော ဧကနဝုတိကပ္ပမတ္ထကေ ဝိပဿီ ဘဂဝါ လောကေ ဥဒပါဒိ, ဣတော ဝဿသဟဿစ္စယေန ဗုဒ္ဓါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။

(ရူ၊၁၆၂။)

တွာပစ္စယန္တဿ လောပေါ နာမ တဒတ္ထသမ္ဘဝေပိ အဝိဇ္ဇမာနတာ, တသ္မိံ တွာလောပေ ကမ္မာဓိကရဏေသု – ပါသာဒါ သင်္ကမေယျ, ပါသာဒံ အဘိရုဟိတွာ သင်္ကမေယျာတိ အတ္ထော။ တထာ ဟတ္ထိက္ခန္ဓာ သင်္ကမေယျ, အဘိဓမ္မာ ပုစ္ဆန္တိ, အဘိဓမ္မံ သုတွာ ဝါ, အဘိဓမ္မာ ကထယန္တိ, အဘိဓမ္မံ ပဌိတွာ ဝါ, အာသနာ ဝုဋ္ဌဟေယျ, အာသနေ နိသီဒိတွာ ဝါ။

ဒိသတ္ထဝါစီဟိ ယောဂေ, ဒိသတ္ထေ စ – ဣတော သာ ပုရိမာ ဒိသာ, ဣတော သာ ဒက္ခိဏာ ဒိသာ, ဣတော သာ ပစ္ဆိမာ ဒိသာ, ဣတော သာ ဥတ္တရာ ဒိသာ, အဝီစိတော ဥပရိဘဝဂ္ဂါ, ဥဒ္ဓံ ပါဒတလာ, အဓော ကေသမတ္ထကာ ဣစ္စာဒိ။ ဒိသတ္ထေ – ပုရတ္ထိမတော ဒက္ခိဏတောတိအာဒိ။ ဧတ္ထ ပန သတ္တမိယတ္ထေ တောပစ္စယောပိ ဘဝိဿတိ။

ဝိဘတ္တံ နာမ သယံ ဝိဘတ္တဿေဝ တဒညတော ဂုဏေန ဝိဘဇနံ, တသ္မိံ ဝိဘတ္တေ – ယတော ပဏီတတရော ဝါ ဝိသိဋ္ဌတရော ဝါ နတ္ထိ, အတ္တဒန္တော တတော ဝရံ။ ကိဉ္စာပိ ဒါနတော သီလမေဝ ဝရံ, တတော မယာ သုတာ အဿုတမေဝ ဗဟုတရံ, သီလမေဝ သုတာ သေယျော။ ဆဋ္ဌီ စ, ဆန္နဝုတီနံ ပါသဏ္ဍာနံ ပဝရံ ယဒိဒံ သုဂတဝိနယော။

အာရတိပ္ပယောဂေါ နာမ ဝိရမဏတ္ထသဒ္ဒပ္ပယောဂေါ။ တတ္ထ – အသဒ္ဓမ္မာ အာရတိ, ဝိရတိ ပါပါ, ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ, အဒိန္နာဒါနာ ပဋိဝိရတော, အပ္ပဋိဝိရတော မုသာဝါဒါ။

သုဒ္ဓတ္ထပ္ပယောဂေ – လောဘနီယေဟိ ဓမ္မေဟိ သုဒ္ဓါ အသံသဋ္ဌော, မာတိတော စ ပိတိတော စ သုဒ္ဓါ အနုပက္ကုဋ္ဌော အဂရဟိတော။

(ရူ၊၁၆၃။)

ပမောစနတ္ထပ္ပယောဂေ – ပရိမုတ္တော ဒုက္ခသ္မာတိ ဝဒါမိ, မုတ္တော မာရဗန္ဓနာ, န တေ မုစ္စန္တိ မစ္စုနာ, မုတ္တောဟံ သဗ္ဗပါသေဟိ။

ဟေတွတ္ထေ, သရူပေကသေသဿ ဂဟိတတ္တာ ဟေတွတ္ထပ္ပယောဂေ စ သဗ္ဗနာမတော – ကသ္မာ နု တုမှံ ဒဟရာ န မီယရေ, ကသ္မာ ဣဓေဝ မရဏံ ဘဝိဿတိ, ကသ္မာ ဟေတုနာ, ယသ္မာ စ ကမ္မာနိ ကရောန္တိ, ယသ္မာ တိဟ ဘိက္ခဝေ, တသ္မာ တိဟ ဘိက္ခဝေ ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ, တသ္မာ ဗုဒ္ဓါသ္မိ ဗြာဟ္မဏ, ယသ္မာ ကာရဏာ, တသ္မာ ကာရဏာ, ကိံ ကာရဏာ။ ဒုတိယာ, ဆဋ္ဌီ စ, ကိံ ကာရဏံ, တံ ကိဿ ဟေတု, ကိဿ တုမှေ ကိလမထ။

ကေန ဟေတုနာ, ကေန ကာရဏေန, ယေန မိဓေကစ္စေ သတ္တာ, တေန နိမိတ္တေန, တေန ဝုတ္တမိစ္စာဒီသု ‘‘ဟေတွတ္ထေ စာ’’တိ တတိယာ။

ဝိဝိတ္တံ နာမ ဝိဝေစနံ, တဒတ္ထပ္ပယောဂေ – ဝိဝိတ္တော ပါပကာ ဓမ္မာ, ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ, ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ။

ပမာဏတ္ထေ တတိယာ စ, အာယာမတော စ ဝိတ္ထာရတော စ ယောဇနံ, ဂမ္ဘီရတော စ ပုထုလတော စ ယောဇနံ စန္ဒဘာဂါယ ပရိမာဏံ, ပရိက္ခေပတော နဝယောဇနသတပရိမာဏော မဇ္ဈိမပဒေသော။

ဒီဃသော နဝ ဝိဒတ္ထိယော သုဂတဝိဒတ္ထိယာ ပမာဏိကာ ကာရေတဗ္ဗာ။

ဧတ္ထ စ ‘‘သ္မာဟိသ္မိံန’’မိစ္စာဒိတော ‘‘သ္မာ’’တိ စ ‘‘သော, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တမာနေ

(ရူ၊၁၆၄။)

֍ * ၃၁၃။ ဒီဃောရေဟိ။

ဒီဃ ဩရဣစ္စေတေတိ သ္မာဝစနဿ သောအာဒေသော ဟောတိ ဝါ။

ဒီဃသော, ဒီဃမှာ ဝါ, [ဩရသော, ဩရမှာ ဝါ] တတိယာ စ, ယောဇနံ အာယာမေန, ယောဇနံ ဝိတ္ထာရေန, ယောဇနံ ဥဗ္ဗေဓေန သာသပရာသိ။

ပဌမတ္ထဝါစကေန ပုဗ္ဗသဒ္ဒေန ယောဂေါ ပုဗ္ဗယောဂေါ, ဧတ္ထ စ ပုဗ္ဗဂ္ဂဟဏံ အဒိသတ္ထဝုတ္တိနော ပုဗ္ဗာဒိဂ္ဂဟဏဿုပလက္ခဏန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, တေန ပရာဒိယောဂေပိ။ ယထာ – ပုဗ္ဗေဝ မေ ဘိက္ခဝေ သမ္ဗောဓာ, ဣတော ပုဗ္ဗေနာဟောသိ, တတော ပရံ ပစ္စန္တိမာ ဇနပဒါ, ဓာတုလိင်္ဂေဟိ ပရာ ပစ္စယာ, တတော အပရေန သမယေန, တတော ဥတ္တရိမ္ပိ ဣစ္စာဒိ။

ဗန္ဓနတ္ထပ္ပယောဂေ ဗန္ဓနဟေတုမှိ ဣဏေ ပဉ္စမီ, တတိယာ စ ဟောတိ, သတသ္မာ ဗဒ္ဓါ နရော ရညာ, သတေန ဝါ ဗဒ္ဓါ နရော။

ဖလသာဓနဟေတုဘူတဿ ဂုဏဿ ဝစနံ ဂုဏဝစနံ, တသ္မိံ ဂုဏဝစနေ ပဉ္စမီ, တတိယာ စ, ဣဿရိယာ ဇနံ ရက္ခတိ ရာဇာ, ဣဿရိယေန ဝါ, သီလတော နံ ပသံသန္တိ, သီလေန ဝါ, ပညာယ ဝိမုတ္တိမနော ဣစ္စာဒိ။

ပဉှကထနေသု – ကုတောသိ တွံ, ကုတော ဘဝံ, ပါဋလိပုတ္တတော။ ဧတ္ထ စ ကထနံ နာမ ဝိဿဇ္ဇနံ။

ထောကတ္ထေ အသတွဝစနေ ကရဏေ တတိယာ စ, ထောကာ မုစ္စတိ, ထောကေန မုစ္စတိ ဝါ, အပ္ပမတ္တကာ မုစ္စတိ, အပ္ပမတ္တကေန ဝါ, ကိစ္ဆာ မုစ္စတိ, ကိစ္ဆေန ဝါ။

(ရူ၊၁၆၅။)

အကတ္တရိ အကာရကေ ဉာပကဟေတုမှိ – ကမ္မဿ ကတတ္တာ ဥပစိတတ္တာ ဥဿန္နတ္တာ ဝိပုလတ္တာ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ စက္ခုဝိညာဏ, န တာဝိဒံ နာမရူပံ အဟေတုကံ သဗ္ဗတ္ထ သဗ္ဗဒါ သဗ္ဗေသဉ္စ ဧကသဒိသဘာဝါပတ္တိတော။

ဟုတွာ အဘာဝတော နိစ္စာ၊ ဥဒယဗ္ဗယပီဠနာ။

ဒုက္ခာ အဝသဝတ္တိတ္တာ၊ အနတ္တာတိ တိလက္ခဏံ။

‘‘ပဉ္စမီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၁၄။ ကာရဏတ္ထေ စ။

ကရောတိ အတ္တနော ဖလန္တိ ကာရဏံ, ကာရကဟေတု [ဇနကဟေတု], တသ္မိံ ကာရဏတ္ထေ စ ပဉ္စမီဝိဘတ္တိ ဟောတိ, ဝိကပ္ပေနာယံ, ဟေတွတ္ထေ တတိယာယ စ ဝိဟိတတ္တာ, အနနုဗောဓာ အပ္ပဋိဝေဓာ စတုန္နံ အရိယသစ္စာနံ ယထာဘူတံ အဒဿနာ ဧဝမိဒံ ဒီဃမဒ္ဓါနံ သန္ဓာဝိတံ သံသရိတံ, အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ, သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, အဝိဇ္ဇာယ တွေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ သင်္ခါရနိရောဓော, သင်္ခါရနိရောဓာ ဝိညာဏနိရောဓော, ဝိညာဏနိရောဓာ ဣစ္စာဒိ။

ကသ္မိံ အတ္ထေ ဆဋ္ဌီ?

֍ * ၃၁၅။ သာမိသ္မိံ ဆဋ္ဌီ။

ကော စ သာမီ?

֍ * ၃၁၆။ ယဿ ဝါ ပရိဂ္ဂဟော တံ သာမီ။

ပရိဂ္ဂယှတီတိ ပရိဂ္ဂဟော, ယော ယဿ ပရိဂ္ဂဟော အာယတ္တော သမ္ဗန္ဓီ, တံ ပတိ သော အတ္ထော သာမိသညော ဟောတိ။ ဝါဂ္ဂဟဏေန သာမိတဗ္ဗ ရုဇာဒိယောဂေပိ။

(ရူ၊၁၆၆။)

ဧတ္ထ စ ကြိယာဘိသမ္ဗန္ဓာဘာဝါ န ကာရကတာ သမ္ဘဝတိ။ သာမိဘာဝေါ ဟိ ကြိယာကာရကဘာဝဿ ဖလဘာဝေန ဂဟိတော, တထာ ဟိ ‘‘ရညော ပုရိသော’’တိ ဝုတ္တေ ယသ္မာ ရာဇာ ဒဒါတိ, ပုရိသော စ ပတိဂ္ဂဏှာတိ, တသ္မာ ‘‘ရာဇပုရိသော’’တိ ဝိညာယတိ။ ဧဝံ ယော ယဿ အာယတ္တော သေဝကာဒိဘာဝေန ဝါ ဘဏ္ဍဘာဝေန ဝါ သမီပ သမူဟာဝယဝဝိကာရ ကာရိယအဝတ္ထာ ဇာတိ ဂုဏ ကြိယာဒိဝသေန ဝါ, တဿ သဗ္ဗဿာပိ သော သမ္ဗန္ဓာဓာရဘူတော ဝိသေသနဋ္ဌာနီ အာဂမီဝသေန တိဝိဓောပိ အတ္ထော သာမီ နာမာတိ ဂဟေတဗ္ဗော။

ဝုတ္တဉ္စ

‘‘ကြိယာကာရကသဉ္ဇာတော၊

အဿေဒံ ဘာဝဟေတုကော။

သမ္ဗန္ဓော နာမ သော အတ္ထော၊

တတ္ထ ဆဋ္ဌီ ဝိဓီယတေ။

ပါရတန္တျဉှိ သမ္ဗန္ဓော၊

တတ္ထ ဆဋ္ဌီ ဘဝေတိတော။

ဥပါဓိဋ္ဌာနာ ဂမိတော၊

န ဝိသေသျာဒိတော တိတော’’တိ။

ဝိသေသနတော တာဝ – ရညော ပုရိသောတိ, ဧတ္ထ စ ရာဇာ ပုရိသံ အညသာမိတော ဝိသေသေတိ နိဝတ္တေတီတိ ဝိသေသနံ, ပုရိသော တေန ဝိသေသီယတီတိ ဝိသေသိတဗ္ဗော, ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ဝိသေသိတဗ္ဗယောဂေ ဝိသေသနတောဝ ဆဋ္ဌီ။

ဘဏ္ဍေန သမ္ဗန္ဓေ – ပဟူတံ မေ ဓနံ သက္က, ဧတဿ ပဋိဝီသော, ဘိက္ခုဿ ပတ္တစီဝရံ။

သမီပသမ္ဗန္ဓေ – အမ္ဗဝနဿ အဝိဒူရေ, နိဗ္ဗာနဿေဝ သန္တိကေ။

(ရူ၊၁၆၇။)

သမူဟသမ္ဗန္ဓေ – သုဝဏ္ဏဿ ရာသိ, ဘိက္ခူနံ သမူဟော။

အဝယဝသမ္ဗန္ဓေ – မနုဿဿေဝ တေ သီသံ, ရုက္ခဿ သာခါ။

ဝိကာရသမ္ဗန္ဓေ – သုဝဏ္ဏဿ ဝိကတိ, ဘဋ္ဌဓညာနံ သတ္တု။

ကာရိယသမ္ဗန္ဓေ – ယဝဿ အင်္ကုရော, မေဃဿ သဒ္ဒေါ, ပုတ္တာပိ တဿ ဗဟဝေါ, ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော။

အဝတ္ထာသမ္ဗန္ဓေ – ခန္ဓာနံ ပါတုဘာဝေါ, ခန္ဓာနံ ဇရာ, ခန္ဓာနံ ဘေဒေါ။

ဇာတိသမ္ဗန္ဓေ – မနုဿဿ ဘာဝေါ, မနုဿာနံ ဇာတိ။

ဂုဏသမ္ဗန္ဓေ – သုဝဏ္ဏဿ ဝဏ္ဏော, ဝဏ္ဏော န ခီယေထ တထာဂတဿ, ဗုဒ္ဓဿ ဂုဏဃောသော, ပုပ္ဖာနံ ဂန္ဓော, ဖလာနံ ရသော, စိတ္တဿ ဖုသနာ, သိပ္ပိကာနံ သတံ နတ္ထိ, တိလာနံ မုဋ္ဌိ, တေသံ သမာယောဂေါ, သန္ဓိနော ဝိမောက္ခော, တထာဂတဿ ပညာပါရမိံ အာရဗ္ဘ, ပုဗ္ဗစရိယံ ဝါ, သုခံ တေ, ဒုက္ခံ တေ, စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ, ပညာယ ပဋုဘာဝေါ, ရူပဿ လဟုတာ, ရူပဿ မုဒုတာ, ရူပဿ ဥပစယော။

ကြိယာသမ္ဗန္ဓေ – ပါဒဿ ဥက္ခိပနံ, ပါဒဿ အဝက္ခေပနံ ဝါ, ဟတ္ထဿ သမိဉ္ဇနံ, ပါဒါနံ ပသာရဏံ, ဓာတူနံ ဂမနံ, ဓာတူနံယေဝ ဌာနံ, နိသဇ္ဇာ, သယနံ ဝါ။ တထာ တဿ နာမဂေါတ္တာဒိ, တဿ ကာရဏံ, တဿ မာတာပိတရော, တဿ ပုရတော ပါတုရဟောသိ, တဿ ပစ္ဆတော, နဂရဿ ဒက္ခိဏတော, ဝဿာနံ တတိယေ မာသေ, န တဿ ဥပမာ, ကုဝေရဿ ဗလိ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၁၆၈။)

ဌာနိတော – ယမေဒန္တဿာဒေသော, ဩ အဝဿ။

အာဂမိတော – ပုထဿာဂမော ဣစ္စာဒိ။

သာမိယောဂေ – ဒေဝါနမိန္ဒော, မိဂါနံ ရာဇာ။

တဗ္ဗ ရုဇာဒိယောဂေ – မဟာသေနာပတီနံ ဥဇ္ဈာပေတဗ္ဗံ ဝိကန္ဒိတဗ္ဗံ ဝိရဝိတဗ္ဗံ, ဒေဝဒတ္တဿ ရုဇတိ, တဿ ရောဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ရဇကဿ ဝတ္ထံ ဒဒါတိ, မုသာဝါဒဿ ဩတ္တပ္ပံ ဣစ္စာဒိ။

‘‘ကွစိ, တတိယာသတ္တမီန’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၁၇။ ဆဋ္ဌီ စ။

တတိယာသတ္တမီနမတ္ထေ ကွစိ ဆဋ္ဌီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

ယဇဿ ကရဏေ – ပုပ္ဖဿ ဗုဒ္ဓံ ယဇတိ, ပုပ္ဖေန ဝါ, ဃတဿ အဂ္ဂိံ ဇုဟောတိ။

သုဟိတတ္ထယောဂေ – ပတ္တံ ဩဒနဿ ပူရေတွာ, ဩဒနေနာတိ အတ္ထော။ ဣမမေဝ ကာယံ ပူရံ နာနပ္ပကာရဿ အသုစိနော ပစ္စဝေက္ခတိ, ပူရံ ဟိရညသုဝဏ္ဏဿ, ပူရတိ ဗာလော ပါပဿ။

တုလျတ္ထကိမလမာဒိယောဂေ – ပိတုဿ တုလျော, ပိတရာ ဝါ တုလျော, မာတု သဒိသော, မာတရာ သဒိသော ဝါ, ကိံ တဿ စ တုဋ္ဌဿ, ကိံ တေန တုဋ္ဌေနာတိ အတ္ထော။ အလံ တဿ စ တုဋ္ဌဿ။

(ရူ၊၁၆၉။)

ကတ္တရိ ကိတပ္ပစ္စယယောဂေ – သောဘနာ ကစ္စာယနဿ ကတိ, ကစ္စာယနေန ဝါ, ရညော သမ္မတော, ရညာ ဝါ, ဧဝံ ရညော ပူဇိတော, ရညော သက္ကတော, ရညော အပစိတော, ရညော မာနိတော, အမတံ တေသံ ဘိက္ခဝေ အပရိဘုတ္တံ, ယေသံ ကာယဂတာသတိ အပရိဘုတ္တာ ဣစ္စာဒိ။

သတ္တမိယတ္ထေ ကုသလာဒိယောဂေ – ကုသလာ နစ္စဂီတဿ သိက္ခိတာ စာတုရိတ္ထိယော, ကုသလော တွံ ရထဿ အင်္ဂပစ္စင်္ဂါနံ, ကုသလော မဂ္ဂဿ, ကုသလော အမဂ္ဂဿ, သန္တိ ဟိ ဘန္တေ ဥဠာရာ ယက္ခာ ဘဂဝတော ပသန္နာ, ဒိဝသဿ တိက္ခတ္တုံ, ဒိဝသေ တိက္ခတ္တုံ ဝါ, မာသဿ ဒွိက္ခတ္တုံ ဣစ္စာဒိ။

‘‘ကွစိ, ဆဋ္ဌီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၁၈။ ဒုတိယာပဉ္စမီနဉ္စ။

ဒုတိယာပဉ္စမီနမတ္ထေ စ ကွစိ ဆဋ္ဌီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

ဒုတိယတ္ထေ ကမ္မနိ ကိတကယောဂေ – တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော, သဟသာ ကမ္မဿ ကတ္တာရော, အမတဿ ဒါတာ, ဘိန္နာနံ သန္ဓာတာ, သဟိတာနံ အနုပ္ပဒါတာ, ဗောဓေတာ ပဇာယ, ကမ္မဿ ကာရကော နတ္ထိ, ဝိပါကဿ စ ဝေဒကော, အဝိသံဝါဒကော လောကဿ, ပါပါနံ အကရဏံ သုခံ, စတုန္နံ မဟာဘူတာနံ ဥပါဒါယ ပသာဒေါ, အစ္ဆရိယော အရဇကေန ဝတ္ထာနံ ရာဂေါ, အစ္ဆရိယော အဂေါပါလကေန ဂါဝီနံ ဒေါဟော။

တထာ သရိစ္ဆာဒီနံ ကမ္မနိ – မာတု သရတိ, မာတရံ သရတိ, န တေသံ ကောစိ သရတိ, သတ္တာနံ ကမ္မပ္ပစ္စယာ, ပုတ္တဿ ဣစ္ဆတိ, ပုတ္တမိစ္ဆတိ။

(ရူ၊၁၇၀။)

ကရောတိဿ ပတိယတနေ စ – ပတိယတနံ အဘိသင်္ခါရော, ဥဒကဿ ပတိကုရုတေ, ဥဒကံ ပတိကုရုတေ, ကဏ္ဍဿ ပတိကုရုတေ, ကဏ္ဍံ ပတိကုရုတေ။

ပဉ္စမိယတ္ထေ ပရိဟာနိဘယတ္ထယောဂေ – အဿဝနတာ ဓမ္မဿ ပရိဟာယန္တိ, ကိံ နု ခေါ အဟံ တဿ သုခဿ ဘာယာမိ, သဗ္ဗေ တသန္တိ ဒဏ္ဍဿ, သဗ္ဗေ ဘာယန္တိ မစ္စုနော, ဘီတော စတုန္နံ အာသိဝိသာနံ ဣစ္စာဒိ။

ကွစီတိ ကိံ? ဂမ္ဘီရဉ္စ ကထံ ကတ္တာ, ကာလေန ဓမ္မိံ ကထံ ဘာသိတာ ဟောတိ, ပရေသံ ပုညာနိ အနုမောဒိတာ, ဗုဇ္ဈိတာ သစ္စာနိ, ကဋံ ကာရကော, ပသဝေါ ဃာတကော။

တထာ န နိဋ္ဌာဒီသု စ – သုခကာမီ ဝိဟာရံ ကတော, ရထံ ကတဝန္တော, ရထံ ကတာဝီ, ကဋံ ကတွာ, ကဋံ ကရောန္တော, ကဋံ ကရာနော, ကဋံ ကုရုမာနော ဣစ္စာဒိ။

ကသ္မိံ အတ္ထေ သတ္တမီ?

֍ * ၃၁၉။ ဩကာသေ သတ္တမီ။

ဩကာသကာရကေ သတ္တမီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

ကော စ ဩကာသော?

֍ * ၃၂၀။ ယောဓာရော တမောကာသံ။

အာဓာရီယတိ အသ္မိန္တိ အာဓာရော, အဓိကရဏံ။ ကတ္တုကမ္မသမဝေတာနံ နိသဇ္ဇပစနာဒိကြိယာနံ ပတိဋ္ဌာနဋ္ဌေန ယော အာဓာရော, တံ ကာရကံ ဩကာသသညံ ဟောတိ။

(ရူ၊၁၇၁။)

ကဋေ နိသီဒတိ ဒေဝဒတ္တော, ထာလိယံ ဩဒနံ ပစတိ။ ဧတ္ထ ဟိ ဒေဝဒတ္တတဏ္ဍုလာနံ ကတ္တုကမ္မာနံ ဓာရဏတော တံသမဝေတံ အာသနပစနသင်္ခါတံ ကြိယံ ဓာရေတိ နာမ။

သော ပနာယမောကာသော စတုဗ္ဗိဓော ဗျာပိကော ဩပသိလေသိကော သာမီပိကော ဝေသယိကောတိ။

တတ္ထ ဗျာပိကော နာမ ယတ္ထ သကလောပိ အာဓာရဘူတော အတ္ထော အာဓေယျေန ပတ္ထဋော ဟောတိ, ယသ္မိဉ္စ အာဓေယျဘူတံ ကိဉ္စိ ဗျာပေတွာ တိဋ္ဌတိ, တံ ယထာ – တိလေသု တေလံ အတ္ထိ, ခီလေသု ဇလံ, ဒဓိမှိ သပ္ပီတိ။

ဩပသိလေသိကော နာမ ပစ္စေကသိဒ္ဓါနံ ဘာဝါနံ ယတ္ထ ဥပသိလေသေန ဥပဂမော ဟောတိ, ယသ္မိဉ္စ အာဓေယျော ဥပသိလိဿတိ အလ္လီယိတွာ တိဋ္ဌတိ, တံ ယထာ – အာသနေ နိသိန္နော သံဃော, ထာလိယံ ဩဒနံ ပစတိ, ဃဋေသု ဥဒကံ အတ္ထိ, ဒူရေ ဌိတော, သမီပေ ဌိတောတိ။

သာမီပိကော နာမ ယတ္ထ သမီပေ သမီပိဝေါဟာရံ ကတွာ တဒါယတ္တဝုတ္တိတာဒီပနတ္ထံ အာဓာရဘာဝေါ ဝိကပ္ပီယတိ, တံ ယထာ – ဂင်္ဂါယံ ဃောသော ဝသတိ, ဂင်္ဂါယ သမီပေ ဝဇော ဝသတီတိ အတ္ထော။ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ, သာဝတ္ထိယာ သမီပေတိ အတ္ထော။

ဝေသယိကော နာမ ယတ္ထ အညတ္ထာဘာဝဝသေန, ဒေသန္တရာဝစ္ဆေဒဝသေန ဝါ အာဓာရဘာဝေါ ပရိကပ္ပော, တံ ယထာ – အာကာသေ သကုဏာ ပက္ခန္တိ, ဘူမီသု မနုဿာ စရန္တိ, ဇလေသု မစ္ဆာ, ပါဒေသု ပတိတော, ပါပသ္မိံ ရမတီ မနော, ပသန္နော ဗုဒ္ဓသာသနေ, ပညာယ သာဓု, ဝိနယေ နိပုဏော, မာတရိ သာဓု, ပိတရိ နိပုဏော ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၁၇၂။)

သဗ္ဗောပိ စာယမာဓာရော ပဓာနဝသေန ဝါ ပရိကပ္ပိတဝသေန ဝါ ကြိယာယ ပတိဋ္ဌာ ဘဝတီတိ ဩကာသောတွေဝ ဝုတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။

ဝုတ္တဉ္စေတံ

‘‘ကိရိယာ ကတ္တုကမ္မာနံ၊

ယတ္ထ ဟောတိ ပတိဋ္ဌိတာ။

‘ဩကာသော’တိ ပဝုတ္တော သော၊

စတုဓာ ဗျာပိကာဒိတော။

ဗျာပိကော တိလခီရာဒိ၊

ကဋော ဩပသိလေသိကော။

သာမီပိကော တု ဂင်္ဂါဒိ၊

အာကာသော ဝိသယော မတော’’တိ။

‘‘ဆဋ္ဌီ, သတ္တမီ’’တိ စ အဓိကာရော။

֍ * ၃၂၁။ သာမိဿရာဓိပတိဒါယာဒသက္ခီပတိဘူပသူတကုသလေဟိ စ။

သာမီ ဣဿရ အဓိပတိ ဒါယာဒ သက္ခိပတိဘူ ပသူတ ကုသလဣစ္စေတေဟိ ယောဂေ ဆဋ္ဌီဝိဘတ္တိ ဟောတိ, သတ္တမီ စ။ ဥဘယတ္ထံ ဝစနံ။

ဂဝံ သာမိ, ဂေါသု သာမိ, ဂဝံ ဣဿရော, ဂေါသု ဣဿရော, ဂဝံ အဓိပတိ, ဂေါသု အဓိပတိ, ဂဝံ ဒါယာဒေါ, ဂေါသု ဒါယာဒေါ, ဂဝံ သက္ခိ, ဂေါသု သက္ခိ, ဂဝံ ပတိဘူ, ဂေါသု ပတိဘူ, ဂဝံ ပသူတော, ဂေါသု ပသူတော, ဂဝံ ကုသလော, ဂေါသု ကုသလော။

֍ * ၃၂၂။ နိဒ္ဓါရဏေ စ။

(ရူ၊၁၇၃။)

နီဟရိတွာ ဓာရဏံ နိဒ္ဓါရဏံ, ဇာတိ ဂုဏ ကြိယာ နာမေဟိ သမုဒါယတော ဧကဒေသဿ ပုထက္ကရဏံ, တသ္မိံ နိဒ္ဓါရဏတ္ထေ ဂမျမာနေ တတော သမုဒါယဝါစိလိင်္ဂမှာ ဆဋ္ဌီဝိဘတ္တိ ဟောတိ, သတ္တမီ စ။

မနုဿာနံ ခတ္တိယော သူရတမော, မနုဿေသု ခတ္တိယော သူရတမော, ကဏှာ ဂါဝီနံ သမ္ပန္နခီရတမာ, ကဏှာ ဂါဝီသု သမ္ပန္နခီရတမာ, အဒ္ဓိကာနံ ဓာဝန္တော သီဃတမော, အဒ္ဓိကေသု ဓာဝန္တော သီဃတမော, အာယသ္မာ အာနန္ဒော အရဟတံ အညတရော အဟောသိ, အရဟန္တေသု ဝါ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၃၂၃။ အနာဒရေ စ။

အနာဒရေ ဂမျမာနေ ဘာဝဝတာ လိင်္ဂမှာ ဆဋ္ဌီဝိဘတ္တိ ဟောတိ, သတ္တမီ စ။ အကာမကာနံ မာတာပိတူနံ ရုဒန္တာနံ ပဗ္ဗဇိ, မာတာပိတူသု ရုဒန္တေသု ပဗ္ဗဇိ။

အာကောဋယန္တော သော နေတိ၊

သိဝိရာဇဿ ပေက္ခတော။

မစ္စု ဂစ္ဆတိ အာဒါယ၊

ပေက္ခမာနေ မဟာဇနေ။

֍ * ၃၂၄။ ကမ္မကရဏနိမိတ္တတ္ထေသု သတ္တမီ။

ကမ္မကရဏနိမိတ္တဣစ္စေတေသွတ္ထေသု လိင်္ဂမှာ သတ္တမီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

ကမ္မတ္ထေ – ဘိက္ခူသု အဘိဝါဒေန္တိ, မုဒ္ဓနိ စုမ္ဗိတွာ, ပုရိသဿ ဗာဟာသု ဂဟေတွာ။

ကရဏတ္ထေ – ဟတ္ထေသု ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ, ပတ္တေသု ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ, ပထေသု ဂစ္ဆန္တိ, သောပိ မံ အနုသာသေယျ, သမ္ပဋိစ္ဆာမိ မတ္ထကေ။

(ရူ၊၁၇၄။)

နိမိတ္တတ္ထေ – ဒီပိ စမ္မေသု ဟညတေ, ကုဉ္ဇရော ဒန္တေသု ဟညတေ, အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ, သမ္ပဇာနမုသာဝါဒေ ပါစိတ္တိယံ, မုသာဝါဒနိမိတ္တံ မုသာဝါဒပ္ပစ္စယာတိ အတ္ထော။

‘‘သတ္တမီ’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၃၂၅။ သမ္ပဒါနေ စ။

သမ္ပဒါနတ္ထေ စ လိင်္ဂမှာ သတ္တမီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ သံဃေ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလံ, သံဃေ ဂေါတမိ ဒေဟိ, သံဃေ တေ ဒိန္နေ အဟဉ္စေဝ ပူဇိတော ဘဝိဿာမိ။

ယာ ပလာလမယံ မာလံ၊ နာရီ ဒတွာန စေတိယေ။

အလတ္ထ ကဉ္စနမယံ၊ မာလံ ဗောဇ္ဈင်္ဂိကဉ္စ သာ။

֍ * ၃၂၆။ ပဉ္စမျတ္ထေ စ။

ပဉ္စမျတ္ထေ စ လိင်္ဂမှာ သတ္တမီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ ကဒလီသု ဂဇေ ရက္ခန္တိ။

֍ * ၃၂၇။ ကာလဘာဝေသု စ။

ကာလော နာမ နိမေသ ခဏ လယ မုဟုတ္တ ပုဗ္ဗဏှာဒိကော, ဘာဝေါ နာမ ကြိယာ, သာ စေတ္ထ ကြိယန္တရူပလက္ခဏာဝ အဓိပ္ပေတာ, တသ္မိံ ကာလတ္ထေ စ ဘာဝလက္ခဏေ ဘာဝတ္ထေ စ လိင်္ဂမှာ သတ္တမီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

ကာလေ – ပုဗ္ဗဏှသမယေ ဂတော, သာယနှသမယေ အာဂတော, အကာလေ ဝဿတိ တဿ, ကာလေ တဿ န ဝဿတိ, ဖုဿမာသမှာ တီသု မာသေသု ဝေသာခမာသော, ဣတော သတသဟဿမှိ, ကပ္ပေ ဥပ္ပဇ္ဇိ စက္ခုမာ။

(ရူ၊၁၇၅။)

ဘာဝေနဘာဝလက္ခဏေ – ဘိက္ခုသံဃေသု ဘောဇီယမာနေသု ဂတော, ဘုတ္တေသု အာဂတော, ဂေါသု ဒုယှမာနာသု ဂတော, ဒုဒ္ဓါသု အာဂတော, ဇာယမာနေ ခေါ သာရိပုတ္တ ဗောဓိသတ္တေ အယံ ဒသသဟဿိလောကဓာတု သံကမ္ပိ သမ္ပကမ္ပိ သမ္ပဝေဓိ။

ပါသာဏာ သက္ခရာ စေဝ၊ ကဌလာ ခါဏုကဏ္ဋကာ။

သဗ္ဗေ မဂ္ဂါ ဝိဝဇ္ဇေန္တိ၊ ဂစ္ဆန္တေ လောကနာယကေ။

ဣမသ္မိံ သတိ ဣဒံ ဟောတိ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၃၂၈။ ဥပါဈာဓိကိဿရဝစနေ။

ဒွိပဒမိဒံ။ အဓိကတ္ထေ, ဣဿရတ္ထေ စ ဝတ္တမာနေဟိ ဥပအဓိဣစ္စေတေဟိ ယောဂေ အဓိကိဿရဝစနေ ဂမျမာနေ လိင်္ဂမှာ သတ္တမီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

အဓိကဝစနေ – ဥပ ခါရိယံ ဒေါဏော, ခါရိယာ ဒေါဏော အဓိကောတိ အတ္ထော။ တထာ ဥပ နိက္ခေ ကဟာပဏံ, အဓိ ဒေဝေသု ဗုဒ္ဓါ, သမ္မုတိဥပပတ္တိဝိသုဒ္ဓိဒေဝသင်္ခါတေဟိ တိဝိဓေဟိပိ ဒေဝေဟိ သဗ္ဗညူ ဗုဒ္ဓါဝ အဓိကောတိ အတ္ထော။

ဣဿရဝစနေ – အဓိ ဗြဟ္မဒတ္တေ ပဉ္စာလာ, ဗြဟ္မဒတ္တိဿရာ ပဉ္စာလာတိ အတ္ထော။

֍ * ၃၂၉။ မဏ္ဍိတုဿုက္ကေသု တတိယာ စ။

မဏ္ဍိတဥဿုက္ကဣစ္စေတေသွတ္ထေသု ဂမျမာနေသု လိင်္ဂမှာ တတိယာဝိဘတ္တိ ဟောတိ, သတ္တမီ စ။ မဏ္ဍိတသဒ္ဒေါ ပနေတ္ထ ပသန္နတ္ထဝါစကော, ဥဿုက္ကသဒ္ဒေါ သဤဟတ္ထော။ ဉာဏေန ပသန္နော, ဉာဏသ္မိံ ပသန္နော, ဉာဏေန ဥဿုက္ကော, ဉာဏသ္မိံ ဥဿုက္ကော သပ္ပုရိသော။

(ရူ၊၁၇၆။)

ကာရကံ ဆဗ္ဗိဓံ သညာ-ဝသာ ဆဗ္ဗီသတီဝိဓံ။

ပဘေဒါ သတ္တဓာ ကမ္မံ၊ ကတ္တာ ပဉ္စဝိဓော ဘဝေ။

ကရဏံ ဒုဝိဓံ ဟောတိ၊ သမ္ပဒါနံ တိဓာ မတံ။

အပါဒါနံ ပဉ္စဝိဓံ၊ အာဓာရော တု စတုဗ္ဗိဓော။

ဝိဘတ္တိယော ပန ပစ္စတ္တဝစနာဒိဝသေန အဋ္ဌဝိဓာ ဘဝန္တိ။ ယထာဟ

‘‘ပစ္စတ္တမုပယောဂဉ္စ၊ ကရဏံ သမ္ပဒါနိယံ။

နိဿက္ကံ သာမိဝစနံ၊ ဘုမ္မာလပနမဋ္ဌမ’’န္တိ။

ဣတိ ပဒရူပသိဒ္ဓိယံ ကာရကကဏ္ဍော

တတိယော။

(ရူ၊၁၇၇။)

၄. သမာသကဏ္ဍ

အထ နာမမေဝ အညမညသမ္ဗန္ဓီနံ သမာသောတိ နာမနိဿိတတ္တာ, သယဉ္စ နာမိကတ္တာ နာမာနန္တရံ သမာသော ဝုစ္စတေ။

သော စ သညာဝသေန ဆဗ္ဗိဓော အဗျယီဘာဝေါ ကမ္မဓာရယော ဒိဂု တပ္ပုရိသော ဗဟုဗ္ဗီဟိ ဒွန္ဒော စာတိ။

အဗျယီဘာဝသမာသ

တတြ ပဌမံ အဗျယီဘာဝသမာသော ဝုစ္စတေ။

သော စ နိစ္စသမာသောတိ အဿပဒဝိဂ္ဂဟော။

‘‘ဥပနဂရံ’’ဣတီဓ – ဥပသဒ္ဒတော ပဌမေကဝစနံ သိ, တဿ ဥပသဂ္ဂပရတ္တာ ‘‘သဗ္ဗာသမာဝုသောပသဂ္ဂနိပါတာဒီဟိ စာ’’တိ လောပေါ, နဂရသဒ္ဒတော ဆဋ္ဌေကဝစနံ သ, နဂရဿ သမီပန္တိ အညပဒေန ဝိဂ္ဂဟေ –

‘‘နာမာနံ သမာသော ယုတ္တတ္ထော’’တိ သမာသဝိဓာနေ သဗ္ဗတ္ထ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၃၀။ ဥပသဂ္ဂနိပါတပုဗ္ဗကော အဗျယီဘာဝေါ။

ဥပသဂ္ဂပုဗ္ဗကော, နိပါတပုဗ္ဗကော စ နာမိကော ယုတ္တတ္ထော တေဟေဝ အတ္တပုဗ္ဗကေဟိ ဥပသဂ္ဂနိပါတေဟိ သဟ နိစ္စံ သမသီယတေ, သော စ သမာသော အဗျယီဘာဝသညော ဟောတိ။ ဣဓ အဗျယီဘာဝါဒိသညာဝိဓာယကသုတ္တာနေဝ ဝါ သညာဝိဓာနမုခေန သမာသဝိဓာယကာနီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။

(ရူ၊၁၇၈။)

တတ္ထ အဗျယမိတိ ဥပသဂ္ဂနိပါတာနံ သညာ, လိင်္ဂဝစနဘေဒေပိ ဗျယရဟိတတ္တာ, အဗျယာနံ အတ္ထံ ဝိဘာဝယတီတိ အဗျယီဘာဝေါ အဗျယတ္ထပုဗ္ဗင်္ဂမတ္တာ, အနဗျယံ အဗျယံ ဘဝတီတိ ဝါ အဗျယီဘာဝေါ။ ပုဗ္ဗပဒတ္ထပ္ပဓာနော ဟိ အဗျယီဘာဝေါ, ဧတ္ထ စ ‘‘ဥပသဂ္ဂနိပါတပုဗ္ဗကော’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဥပသဂ္ဂနိပါတာနမေဝ ပုဗ္ဗနိပါတော။

֍ * ၃၃၁။ နာမာနံ သမာသော ယုတ္တတ္ထော။

တေသံ နာမာနံ ပယုဇ္ဇမာနပဒတ္ထာနံ ယော ယုတ္တတ္ထော, သော သမာသသညော ဟောတိ, တဒညံ ဝါကျမိတိ ရုဠှံ။

နာမာနိ သျာဒိဝိဘတျန္တာနိ, သမဿတေတိ သမာသော, သင်္ခိပိယတီတိ အတ္ထော။

ဝုတ္တဉှိ

‘‘သမာသော ပဒသင်္ခေပေါ၊ ပဒပ္ပစ္စယသံဟိတံ။

တဒ္ဓိတံ နာမ ဟောတေဝံ၊ ဝိညေယျံ တေသမန္တရ’’န္တိ။

ဒုဝိဓဉ္စဿ သမသနံ သဒ္ဒသမသနမတ္ထသမသနဉ္စ, တဒုဘယမ္ပိ လုတ္တသမာသေ ပရိပုဏ္ဏမေဝ လဗ္ဘတိ။ အလုတ္တသမာသေ ပန အတ္ထသမသနမေဝ ဝိဘတ္တိလောပါဘာဝတော, တတ္ထာပိ ဝါ ဧကပဒတ္တူပဂမနတော ဒုဝိဓမ္ပိ လဗ္ဘတေဝ။ ဒွေ ဟိ သမာသဿ ပယောဇနာနိ ဧကပဒတ္တမေကဝိဘတ္တိတ္တဉ္စာတိ။

(ရူ၊၁၇၉။)

ယုတ္တော အတ္ထော ယုတ္တတ္တော, အထ ဝါ ယုတ္တော သင်္ဂတော, သမ္ဗန္ဓော ဝါ အတ္ထော ယဿ သောယံ ယုတ္တတ္ထော, ဧတေန သင်္ဂတတ္ထေန ယုတ္တတ္ထဝစနေန ဘိန္နတ္ထာနံ ဧကတ္ထီဘာဝေါ သမာသလက္ခဏန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ ‘‘နာမာန’’န္တိ ဝစနေန ‘‘ဒေဝဒတ္တော ပစတီ’’တိအာဒီသု အာချာတေန သမာသော န ဟောတီတိ ဒဿေတိ။ သမ္ဗန္ဓတ္ထေန ပန ယုတ္တတ္ထဂ္ဂဟဏေန ‘‘ဘဋော ရညော ပုတ္တော ဒေဝဒတ္တဿာ’’တိအာဒီသု အညမညာနပေက္ခေသု, ‘‘ဒေဝဒတ္တဿ ကဏှာ ဒန္တာ’’တိအာဒီသု စ အညသာပေက္ခေသု အယုတ္တတ္ထတာယ သမာသော န ဟောတီတိ ဒီပေတိ။

‘‘အတ္ထဝသာ ဝိဘတ္တိဝိပရိဏာမော’’တိ ဝိပရိဏာမေန ‘‘ယုတ္တတ္ထာန’’န္တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၃၂။ တေသံ ဝိဘတ္တိယော လောပါ စ။

ဣဓ ပဒန္တရေန ဝါ တဒ္ဓိတပ္ပစ္စယေဟိ ဝါ အာယာဒိပ္ပစ္စယေဟိ ဝါ ဧကတ္ထီဘူတာ ယုတ္တတ္ထာ နာမ, တေန ‘‘တေသံ ယုတ္တတ္ထာနံ သမာသာနံ, တဒ္ဓိတာယာဒိပ္ပစ္စယန္တာနဉ္စ ဝိဘတ္တိယော လောပနီယာ ဟောန္တီ’’တိ အတ္ထော။ သမာသဂ္ဂဟဏာဓိကာရေ ပန သတိ တေသံဂဟဏေန ဝါ တဒ္ဓိတာယာဒိပ္ပစ္စယန္တ ဝိဘတ္တိလောပေါ။ စဂ္ဂဟဏံ ‘‘ပဘင်္ကရော’’တိအာဒီသု လောပနိဝတ္တနတ္ထံ။

ဝိပရိဏာမေန ‘‘လုတ္တာသု, ဝိဘတ္တီသူ’’တိ ဝတ္တတေ, ယုတ္တတ္ထဂ္ဂဟဏဉ္စ။

֍ * ၃၃၃။ ပကတိ စဿ သရန္တဿ။

လုတ္တာသု ဝိဘတ္တီသု သရန္တဿ အဿ ယုတ္တတ္ထဘူတဿ တိဝိဓဿပိ လိင်္ဂဿ ပကတိဘာဝေါ ဟောတိ။ စသဒ္ဒေန ကိံသမုဒယ ဣဒပ္ပစ္စယတာဒီသု နိဂ္ဂဟီတန္တဿပိ။ နိမိတ္တာဘာဝေ နေမိတ္တကာဘာဝဿ ဣဓ အနိစ္ဆိတတ္တာ အယမတိဒေသော။

သကတ္ထဝိရဟေနိဓ သမာသဿ စ လိင်္ဂဘာဝါဘာဝါ ဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိယမသမ္ပတ္တာယံ နာမဗျပဒေသာတိဒေသမာဟ။

֍ * ၃၃၄။ တဒ္ဓိတသမာသကိတကာ နာမံဝါ’တဝေတုနာဒီသု စ။

(ရူ၊၁၈၀။)

တဒ္ဓိတန္တာ, ကိတန္တာ, သမာသာ စ နာမမိဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ တဝေတုန တွာန တွာဒိပ္ပစ္စယန္တေ ဝဇ္ဇေတွာ။ စဂ္ဂဟဏံ ကိစ္စပ္ပစ္စယအာဤဣနီဣတ္ထိပ္ပစ္စယန္တာဒိဿပိ နာမဗျပဒေသတ္ထံ။ ဣဓ သမာသဂ္ဂဟဏံ အတ္ထဝတံ သမုဒါယာနံ နာမဗျပဒေသော သမာသဿေဝါတိ နိယမတ္ထန္တိ အပရေ။

‘‘အဗျယီဘာဝေါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၃၅။ သော နပုံသကလိင်္ဂေါ။

သော အဗျယီဘာဝသမာသော နပုံသကလိင်္ဂေါဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ နပုံသကလိင်္ဂတ္တံ။ ဧတ္ထ ဟိ သတိပိ လိင်္ဂါတိဒေသေ ‘‘အဓိပည’’န္တိအာဒီသု ‘‘အဓိဉာဏံ’’န္တိအာဒိ ရူပပ္ပသင်္ဂေါ န ဟောတိ သဒ္ဒန္တရတ္တာ, ‘‘တိပည’’န္တိအာဒီသု ဝိယာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, န စာယံ အတိဒေသော, သုတ္တေ အတိဒေသလိင်္ဂဿ ဣဝသဒ္ဒဿ အဒဿနတော။ ပုရေ ဝိယ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။

‘‘ကွစီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၃၆။ အံ ဝိဘတ္တီနမကာရန္တာ အဗျယီဘာဝါ။

တသ္မာ အကာရန္တာ အဗျယီဘာဝါ ပရာသံ ဝိဘတ္တီနံ ကွစိ အံ ဟောတိ, သေသံ နေယျံ။

တံ ဥပနဂရံ, နဂရဿ သမီပံ တိဋ္ဌတီတိ အတ္ထော။ တာနိ ဥပနဂရံ, အာလပနေပေဝံ, တံ ဥပနဂရံ ပဿ, တာနိ ဥပနဂရံ။

န ပဉ္စမျာယမမ္ဘာဝေါ၊ ကွစီတိ အဓိကာရတော။

တတိယာသတ္တမီဆဋ္ဌီ-နန္တု ဟောတိ ဝိကပ္ပတော။

(ရူ၊၁၈၁။)

တေန ဥပနဂရံ ကတံ, ဥပနဂရေန ဝါ, တေဟိ ဥပနဂရံ, ဥပနဂရေဟိ ဝါ, တဿ ဥပနဂရံ ဒေဟိ, တေသံ ဥပနဂရံ, ဥပနဂရာ အာနယ, ဥပနဂရမှာ ဥပနဂရသ္မာ, ဥပနဂရေဟိ, ဥပနဂရံ သန္တကံ, ဥပနဂရဿ ဝါ, တေသံ ဥပနဂရံ, ဥပနဂရာနံ ဝါ, ဥပနဂရံ နိဓေဟိ, ဥပနဂရမှိ ဥပနဂရသ္မိံ, ဥပနဂရံ ဥပနဂရေသု ဝါ။ ဧဝံ ဥပကုမ္ဘံ။

အဘာဝေ – ဒရထာနံ အဘာဝေါ နိဒ္ဒရထံ, နိမ္မသကံ။

ပစ္ဆာအတ္ထေ – ရထဿ ပစ္ဆာ အနုရထံ, အနုဝါတံ။

ယောဂ္ဂတာယံ – ယထာသရူပံ, အနုရူပံ, ရူပယောဂ္ဂန္တိ အတ္ထော။

ဝိစ္ဆာယံ – အတ္တာနမတ္တာနံ ပတိ ပစ္စတ္တံ, အဒ္ဓမာသံ အဒ္ဓမာသံ အနု အနွဒ္ဓမာသံ။

အနုပုဗ္ဗိယံ – ဇေဋ္ဌာနံ အနုပုဗ္ဗော အနုဇေဋ္ဌံ။

ပဋိလောမေ – သောတဿ ပဋိလောမံ ပဋိသောတံ, ပဋိပထံ, ပတိဝါတံ, အတ္တာနံ အဓိကိစ္စ ပဝတ္တာ အဇ္ဈတ္တံ။

ပရိယာဒါဘိဝိဓီသု အာပါဏကောဋိယာ အာပါဏကောဋိကံ, ‘‘ကွစိ သမာသန္တဂတာနမကာရန္တော’’တိ ကပ္ပစ္စယော, အာကုမာရေဟိ ယသော ကစ္စာယနဿ အာကုမာရံ။

သမိဒ္ဓိယံ – ဘိက္ခာယ သမိဒ္ဓီတိ အတ္ထေ သမာသေဝ နပုံသကလိင်္ဂတ္တေ စ ကတေ –

‘‘သမာသဿ, အန္တော’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၃၇။ သရော ရဿော နပုံသကေ။

နပုံသကေ ဝတ္တမာနဿ သမာသဿ အန္တော သရော ရဿော ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ အဗျယီဘာဝဂ္ဂဟဏံ နာနုဝတ္တေတဗ္ဗံ, တေန ဒိဂုဒွန္ဒဗဟုဗ္ဗီဟီသုပိ နပုံသကေ ဝတ္တမာနဿ သမာသန္တဿရဿ ရဿတ္တံ သိဒ္ဓံ ဟောတိ။ ‘‘အံ ဝိဘတ္တီန’’မိစ္စာဒိနာ အမာဒေသော, သုဘိက္ခံ။ ဂင်္ဂါယ သမီပေ ဝတ္တတီတိ ဥပဂင်္ဂံ, မဏိကာယ သမီပံ ဥပမဏိကံ။

(ရူ၊၁၈၂။)

ဣတ္ထီသု အမိကိစ္စာတိ အတ္ထေ သမာသနပုံသကရဿတ္တာဒီသု ကတေသု –

‘‘အဗျယီဘာဝါ, ဝိဘတ္တီန’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၃၈။ အညသ္မာ လောပေါ စ။

အကာရန္တတော အညသ္မာ အဗျယီဘာဝသမာသာ ပရာသံ ဝိဘတ္တီနံ လောပေါ စ ဟောတိ။ အဓိတ္တိ, ဣတ္ထီသု အဓိကိစ္စ ကထာ ပဝတ္တတီတိ အတ္ထော။ အဓိတ္ထိ ပဿ, အဓိတ္ထိ ကတံ ဣစ္စာဒိ, ဧဝံ အဓိကုမာရိ, ဝဓုယာ သမီပံ ဥပဝဓု, ဂုန္နံ သမီပံ ဥပဂု, ဩကာရဿ ရဿတ္တံ ဥကာရော။ ဧဝံ ဥပသဂ္ဂပုဗ္ဗကော။

နိပါတပုဗ္ဗကော ယထာ – ဝုဍ္ဎာနံ ပဋိပါဋိ, ယေ ယေ ဝုဍ္ဎာ ဝါ ယထာဝုဍ္ဎံ, ပဒတ္ထာနတိက္ကမေ – ယထာက္ကမံ, ယထာသတ္တိ, ယထာဗလံ ကရောတိ, ဗလမနတိက္ကမိတွာ ကရောတီတိ အတ္ထော။ ဇီဝဿ ယတ္တကော ပရိစ္ဆေဒေါ ယာဝဇီဝံ, ယာဝတာယုကံ, ကပ္ပစ္စယော။ ယတ္တကေန အတ္ထော ယာဝဒတ္ထံ, ပဗ္ဗတဿ ပရဘာဂေါ တိရောပဗ္ဗတံ, တိရောပါကာရံ, တိရောကုဋ္ဋံ, ပါသာဒဿ အန္တော အန္တောပါသာဒံ, အန္တောနဂရံ, အန္တောဝဿံ, နဂရဿ ဗဟိ ဗဟိနဂရံ, ပါသာဒဿ ဥပရိ ဥပရိပါသာဒံ, ဥပရိမဉ္စံ, မဉ္စဿ ဟေဋ္ဌာ ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ, ဟေဋ္ဌာပါသာဒံ, ဘတ္တဿ ပုရေ ပုရေဘတ္တံ, ဧဝံ ပစ္ဆာဘတ္တံ။

သာကလ္လတ္ထေ – သဟ မက္ခိကာယ သမက္ခိကံ ဘုဉ္ဇတိ, န ကိဉ္စိ ပရိဝဇ္ဇေတီတိ အတ္ထော။ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ သဟသဒ္ဒဿ သာဒေသော။ ဂင်္ဂါယ ဩရံ ဩရဂင်္ဂမိစ္စာဒိ။

အဗျယီဘာဝသမာသော နိဋ္ဌိတော။

(ရူ၊၁၈၃။)

ကမ္မဓာရယသမာသ

အထ ကမ္မဓာရယသမာသော ဝုစ္စတေ။

သော စ နဝဝိဓော ဝိသေသနပုဗ္ဗပဒေါ ဝိသေသနုတ္တရပဒေါ ဝိသေသနောဘယပဒေါ ဥပမာနုတ္တရပဒေါ သမ္ဘာဝနာပုဗ္ဗပဒေါ အဝဓာရဏပုဗ္ဗပဒေါ နနိပါတပုဗ္ဗပဒေါ ကုပုဗ္ဗပဒေါ ပါဒိပုဗ္ဗပဒေါ စာတိ။

တတ္ထ ဝိသေသနပုဗ္ဗပဒေါ တာဝ – ‘‘မဟန္တ ပုရိသ’’ဣတီဓ ဥဘယတ္ထ ပဌမေကဝစနံ သိ, တုလျာဓိကရဏဘာဝပ္ပသိဒ္ဓတ္ထံ စသဒ္ဒ တသဒ္ဒပ္ပယောဂေါ, မဟန္တော စ သော ပုရိသော စာတိ ဝိဂ္ဂဟေ –

ဣတော ပရံ ‘‘ဝိဘာသာ ရုက္ခတိဏ’’ဣစ္စာဒိတော ‘‘ဝိဘာသာ’’တိ သမာသဝိဓာနေ သဗ္ဗတ္ထ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၃၉။ ဒွိပဒေ တုလျာဓိကရဏေ ကမ္မဓာရယော။

ဒွေ ပဒါနိ နာမိကာနိ တုလျာဓိကရဏာနိ အညမညေန သဟ ဝိဘာသာ သမသျန္တေ, တသ္မိံ ဒွိပဒေ တုလျာဓိကရဏေ သတိ သော သမာသော ကမ္မဓာရယသညော စ ဟောတိ။

ဒွေ ပဒါနိ ဒွိပဒံ, တုလျံ သမာနံ အဓိကရဏံ အတ္ထော ယဿ ပဒဒွယဿ တံ တုလျာဓိကရဏံ, တသ္မိံ ဒွိပဒေ တုလျာဓိကရဏေ။ ဘိန္နပ္ပဝတ္တိနိမိတ္တာနံ ဒွိန္နံ ပဒါနံ ဝိသေသနဝိသေသိတဗ္ဗဘာဝေန ဧကသ္မိံ အတ္ထေ ပဝတ္တိ တုလျာဓိကရဏတာ။ ကမ္မမိဝ ဒွယံ ဓာရယတီတိ ကမ္မဓာရယော။ ယထာ ဟိ ကမ္မံ ကြိယဉ္စ ပယောဇနဉ္စ ဒွယံ ဓာရယတိ, ကမ္မေ သတိ ကြိယာယ, ပယောဇနဿ စ သမ္ဘဝတော, တထာ အယံ သမာသော ဧကဿ အတ္ထဿ ဒွေ နာမာနိ ဓာရယတိ, တသ္မိံ သမာသေ သတိ ဧကတ္ထဇောတကဿ နာမဒွယဿ သမ္ဘဝတော။

(ရူ၊၁၈၄။)

ပုရေ ဝိယ သမာသသညာဝိဘတ္တိလောပပကတိဘာဝါ, သမာသေနေဝ တုလျာဓိကရဏဘာဝဿ ဝုတ္တတ္တာ ‘‘ဝုတ္တတ္ထာနမပ္ပယောဂေါ’’တိ စသဒ္ဒ တသဒ္ဒါနမပ္ပယောဂေါ။

֍ * ၃၄၀။ မဟတံ မဟာ တုလျာဓိကရဏေ ပဒေ။

မဟန္တ သဒ္ဒဿ မဟာ ဟောတိ တုလျာဓိကရဏေ ဥတ္တရပဒေ ပရေ။ မဟတန္တိ ဗဟုဝစနဂ္ဂဟဏေန ကွစိ မဟအာဒေသော စ, ဧတ္ထ စ ဝိသေသနဿ ပုဗ္ဗနိပါတော ဝိသေသနဘူတဿ ပုဗ္ဗပဒဿ မဟာဒေသဝိဓာနတောဝ ဝိညာယတိ။

‘‘ကမ္မဓာရယော, ဒိဂူ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၄၁။ ဥဘေ တပ္ပုရိသာ။

ဥဘေ ကမ္မဓာရယဒိဂုသမာသာ တပ္ပုရိသသညာ ဟောန္တိ။

တဿ ပုရိသော တပ္ပုရိသော, တပ္ပုရိသသဒိသတ္တာ အယမ္ပိ သမာသော အနွတ္ထသညာယ တပ္ပုရိသောတိ ဝုတ္တော။ ယထာ ဟိ တပ္ပုရိသသဒ္ဒေါ ဂုဏမတိဝတ္တော, တထာ အယံ သမာသောပိ။ ဥတ္တရပဒတ္ထပ္ပဓာနော ဟိ တပ္ပုရိသောတိ။ တတော နာမဗျပဒေသော သျာဒျုပ္ပတ္တိ။ အယံ ပန တပ္ပုရိသော အဘိဓေယျဝစနော, ပရလိင်္ဂေါ စ။

မဟာပုရိသော, မဟာပုရိသာ ဣစ္စာဒိ ပုရိသသဒ္ဒသမံ, ဧဝံ မဟာဝီရော, မဟာမုနိ, မဟန္တဉ္စ တံ ဗလဉ္စာတိ မဟာဗလံ, မဟဗ္ဘယံ, မဟအာဒေသော။ သန္တော စ သော ပုရိသော စာတိ သပ္ပုရိသော, ‘‘သန္တသဒ္ဒဿ သော ဘေ ဗော စန္တေ’’တိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒေန သန္တသဒ္ဒဿ သမာသေ အဘကာရေပိ သာဒေသော, တထာ ပုဗ္ဗပုရိသော, ပရပုရိသော, ပဌမပုရိသော, မဇ္ဈိမပုရိသော, ဥတ္တမပုရိသော, ဒန္တပုရိသော, ပရမပုရိသော, ဝီရပုရိသော, သေတဟတ္ထီ, ကဏှသပ္ပော, နီလုပ္ပလံ, လောဟိတစန္ဒနံ။

(ရူ၊၁၈၅။)

ကွစိ ဝိဘာသာဓိကာရတော န ဘဝတိ, ယထာ – ပုဏ္ဏော မန္တာနိပုတ္တော, စိတ္တော ဂဟပတိ, သက္ကော ဒေဝရာဇာတိ။

ပုမာ စ သော ကောကိလော စာတိ အတ္ထေ သမာသေ ကတေ –

‘‘လောပ’’န္တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၄၂။ ပုမဿ လိင်္ဂါဒီသု သမာသေသု။

ပုမဣစ္စေတဿ အန္တော အကာရော လောပမာပဇ္ဇတေ လိင်္ဂါဒီသု ပရပဒေသု သမာသေသု, ‘‘အံမော နိဂ္ဂဟီတံ ဈလပေဟီ’’တိ မကာရဿ နိဂ္ဂဟီတံ။ ပုင်္ကောကိလော။ ဧဝံ ပုန္နာဂေါ။

ခတ္တိယာ စ သာ ကညာ စာတိ ဝိဂ္ဂယှ သမာသေ ကတေ –

‘‘တုလျာဓိကရဏေ, ပဒေ, ဣတ္ထိယံ ဘာသိတပုမိတ္ထီ ပုမာဝ စေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၄၃။ ကမ္မဓာရယသညေ စ။

ကမ္မဓာရယသညေ စ သမာသေ ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနေ တုလျာဓိကရဏေ ဥတ္တရပဒေ ပရေ ပုဗ္ဗဘူတော ဣတ္ထိဝါစကော သဒ္ဒေါ ပုဗ္ဗေ ဘာသိတပုမာ စေ, သော ပုမာ ဣဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ ပုဗ္ဗပဒေ ဣတ္ထိပ္ပစ္စယဿ နိဝတ္တိ ဟောတိ။

ခတ္တိယကညာ, ခတ္တိယကညာယော ဣစ္စာဒိ။ ဧဝံ ရတ္တလတာ, ဒုတိယဘိက္ခာ, ဗြာဟ္မဏီ စ သာ ဒါရိကာ စာတိ ဗြာဟ္မဏဒါရိကာ, နာဂမာဏဝိကာ။

ပုဗ္ဗပဒဿေဝါယံ ပုမ္ဘာဝါတိဒေသော, တေန ‘‘ခတ္တိယကုမာရီ ကုမာရသမဏီ တရုဏဗြာဟ္မဏီ’’တိအာဒီသု ဥတ္တရပဒေသု ဣတ္ထိပ္ပစ္စယဿ န နိဝတ္တိ ဟောတိ။

(ရူ၊၁၈၆။)

ဣတ္ထိယမိစ္စေဝ ကိံ? ကုမာရီရတနံ, သမဏီပဒုမံ။

ဘာသိတပုမာတိ ကိံ? ဂင်္ဂါနဒီ, တဏှာနဒီ, ပထဝီဓာတု။ ‘‘နန္ဒာပေါက္ခရဏီ, နန္ဒာဒေဝီ’’တိအာဒီသု ပန သညာသဒ္ဒတ္တာ န ဟောတိ။

တထာ ပုရတ္ထိမော စ သော ကာယော စာတိ ပုရတ္ထိမကာယော, ဧတ္ထ စ ကာယေကဒေသော ကာယသဒ္ဒေါ။ ဧဝံ ပစ္ဆိမကာယော, ဟေဋ္ဌိမကာယော, ဥပရိမကာယော, သဗ္ဗကာယော, ပုရာဏဝိဟာရော, နဝါဝါသော, ကတရနိကာယော, ကတမနိကာယော, ဟေတုပ္ပစ္စယော, အဗဟုလံ ဗဟုလံ ကတန္တိ ဗဟုလီကတံ, ဇီဝိတပ္ပဓာနံ နဝကံ ဇီဝိတနဝကံ ဣစ္စာဒိ။

ဝိသေသနုတ္တရပဒေ ဇိနဝစနာနုပရောဓတော ထေရာစရိယပဏ္ဍိတာဒိ ဝိသေသနံ ပရဉ္စ ဘဝတိ။ ယထာ – သာရိပုတ္တော စ သော ထေရော စာတိ သာရိပုတ္တတ္ထေရော။ ဧဝံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနတ္ထေရော, မဟာကဿပတ္ထေရော, ဗုဒ္ဓဃောသာစရိယော, ဓမ္မပါလာစရိယော, အာစရိယဂုတ္တိလောတိ ဝါ, မဟောသဓော စ သော ပဏ္ဍိတော စာတိ မဟောသဓပဏ္ဍိတော။ ဧဝံ ဝိဓုရပဏ္ဍိတော, ဝတ္ထုဝိသေသော။

ဝိသေသနောဘယပဒေါ ယထာ – သီတဉ္စ တံ ဥဏှဉ္စာတိ သီတုဏှံ, သိနိဒ္ဓါ စ သော ဥဏှော စာတိ သိနိဒ္ဓုဏှော, မာသော။ ခဉ္ဇော စ သော ခုဇ္ဇော စာတိ ခဉ္ဇခုဇ္ဇော။ ဧဝံ အန္ဓဗဓိရော, ကတာကတံ, ဆိဒ္ဒါဝဆိဒ္ဒံ, ဥစ္စာဝစံ, ဆိန္နဘိန္နံ, သိတ္တသမ္မဋ္ဌံ, ဂတပစ္စာဂတံ။

(ရူ၊၁၈၇။)

ဥပမာနုတ္တရပဒေ အဘိဓာနာနုရောဓတော ဥပမာနဘူတံ ဝိသေသနံ ပရံ ဘဝတိ။ ယထာ – သီဟော ဝိယ သီဟော, မုနိ စ သော သီဟော စာတိ မုနိသီဟော။ ဧဝံ မုနိဝသဘော, မုနိပုင်္ဂဝေါ, ဗုဒ္ဓနာဂေါ, ဗုဒ္ဓါဒိစ္စော, ရံသိ ဝိယ ရံသိ, သဒ္ဓမ္မော စ သော ရံသိ စာတိ သဒ္ဓမ္မရံသိ။ ဧဝံ ဝိနယသာဂရော, ပုဏ္ဍရီကမိဝ ပုဏ္ဍရီကော, သမဏော စ သော ပုဏ္ဍရီကော စာတိ သမဏပုဏ္ဍရီကော, သမဏပဒုမော။ စန္ဒော ဝိယ စန္ဒော, မုခဉ္စ တံ စန္ဒော စာတိ မုခစန္ဒော။ ဧဝံ မုခပဒုမံ ဣစ္စာဒိ။

သမ္ဘာဝနာပုဗ္ဗပဒေါ ယထာ – ဓမ္မော ဣတိ ဗုဒ္ဓိ ဓမ္မဗုဒ္ဓိ။ ဧဝံ ဓမ္မသညာ, ဓမ္မသင်္ခါတော, ဓမ္မသမ္မတော, ပါဏသညိတာ, အသုဘသညာ, အနိစ္စသညာ, အနတ္တသညာ, ဓာတုသညာ, ဓီတုသညာ, အတ္တသညာ, အတ္ထိသညာ, အတ္တဒိဋ္ဌိ ဣစ္စာဒိ။

အဝဓာရဏပုဗ္ဗပဒေါ ယထာ – ဂုဏော ဧဝ ဓနံ ဂုဏဓနံ။ ဧဝံ သဒ္ဓါဓနံ, သီလဓနံ, ပညာဓနံ, စက္ခု ဧဝ ဣန္ဒြိယံ စက္ခုန္ဒြိယံ။ ဧဝံ စက္ခာယတနံ, စက္ခုဓာတု, စက္ခုဒွါရံ, ရူပါရမ္မဏမိစ္စာဒိ။

နနိပါတပုဗ္ဗပဒေါ ယထာ – န ဗြာဟ္မဏောတိ အတ္ထေ ကမ္မဓာရယသမာသေ, ဝိဘတ္တိလောပါဒိမှိ စ ကတေ –

‘‘ဥဘေ တပ္ပုရိသာ’’တိ တပ္ပုရိသသညာ။

֍ * ၃၄၄။ အတ္တံ နဿ တပ္ပုရိသေ။

နဿ နိပါတပဒဿ တပ္ပုရိသေ ဥတ္တရပဒေ ပရေ သဗ္ဗဿေဝ အတ္တံ ဟောတိ။ တပ္ပုရိသေကဒေသတ္တာ တပ္ပုရိသော, အဗြာဟ္မဏော။

န နိသေဓော သတော ယုတ္တော၊

ဒေသာဒိနိယမံ ဝိနာ။

အသတော စာဖလော တသ္မာ၊

ကထမဗြာဟ္မဏောတိ စေ?

နိသေဓတ္ထာနုဝါဒေန၊ ပဋိသေဓဝိဓိ ကွစိ။

ပရဿ မိစ္ဆာဉာဏတ္တာ-ချာပနာယောပပဇ္ဇတေ။

ဒုဝိဓော စဿတ္ထော ပသဇ္ဇပ္ပဋိသေဓပရိယုဒါသဝသေန။

(ရူ၊၁၈၈။)

တတ္ထ ယော ‘‘အသူရိယပဿာ ရာဇဒါရာ’’တိအာဒီသု ဝိယ ဥတ္တရပဒတ္ထဿ သဗ္ဗထာ အဘာဝံ ဒီပေတိ, သော ပသဇ္ဇပ္ပဋိသေဓဝါစီ နာမ။ ယော ပန ‘‘အဗြာဟ္မဏ အမနုဿာ’’တိအာဒီသု ဝိယ ဥတ္တရပဒတ္ထံ ပရိယုဒါသိတွာ တံသဒိသေ ဝတ္ထုမှိ ကာရိယံ ပဋိပါဒယတိ, သော ပရိယုဒါသဝါစီ နာမ။

ဝုတ္တဉ္စ

‘‘ပသဇ္ဇပ္ပဋိသေဓဿ၊ လက္ခဏံ ဝတ္ထုနတ္ထိတာ။

ဝတ္ထုတော အညတြ ဝုတ္တိ၊ ပရိယုဒါသလက္ခဏ’’န္တိ။

နနွေဝံ သန္တေပိ ‘‘အဗြာဟ္မဏော’’တိအာဒီသု ကထမုတ္တရပဒတ္ထပ္ပဓာနတာ သိယာတိ?

ဝုစ္စတေ – ဗြာဟ္မဏာဒိသဒ္ဒါနံ ဗြာဟ္မဏာဒိအတ္ထဿေဝ တံသဒိသာဒိအတ္ထဿာပိ ဝါစကတ္တာ, ဗြာဟ္မဏာဒိသဒ္ဒါ ဟိ ကေဝလာဗြာဟ္မဏာဒိအတ္ထေသွေဝ ပါကဋာ, ဘူသဒ္ဒေါ ဝိယသတ္တာယံ, ယဒါ တေ ပန အညေန သဒိသာဒိဝါစကေန နဣတိ နိပါတေန ယုဇ္ဇန္တိ, တဒါ တံသဒိသတဒညတဗ္ဗိရုဒ္ဓတဒဘာဝေသုပိ ဝတ္တန္တိ, ဘူသဒ္ဒေါ ဝိယ အနွဘိယာဒိယောဂေ အနုဘဝနအဘိဘဝနာဒီသု, တသ္မာ ဥတ္တရပဒတ္ထဇောတကောယေဝေတ္ထ နဣတိ နိပါတောတိ န ဒေါသော, တေန အဗြာဟ္မဏောတိ ဗြာဟ္မဏသဒိသောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဧဝံ အမနုဿော, အဿမဏော။

အညတ္ထေ – န ဗျာကတာ အဗျာကတာ, အသံကိလိဋ္ဌာ, အပရိယာပန္နာ။

ဝိရုဒ္ဓတ္ထေ – န ကုသလာ အကုသလာ, ကုသလပဋိပက္ခာတိ အတ္ထော။ ဧဝံ အလောဘော, အမိတ္တော။

ပသဇ္ဇပ္ပဋိသေဓေ – န ကတွာ အကတွာ, အကာတုန ပုညံ အကရောန္တော။

‘‘နဿ, တပ္ပုရိသေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၁၈၉။)

֍ * ၃၄၅။ သရေ အန။

နဣစ္စေတဿ ပဒဿ တပ္ပုရိသေ ဥတ္တရပဒေ အန ဟောတိ သရေ ပရေ။

န အဿော အနဿော, န အရိယော အနရိယော။ ဧဝံ အနိဿရော, အနိဋ္ဌော, အနုပဝါဒေါ, န အာဒါယ အနာဒါယ, အနောလောကေတွာ ဣစ္စာဒိ။

ကုပုဗ္ဗပဒေါ ယထာ – ကုစ္ဆိတမန္နန္တိ နိစ္စသမာသတ္တာ အညပဒေန ဝိဂ္ဂဟော, ကမ္မဓာရယသမာသေ ကတေ –

‘‘တပ္ပုရိသေ, သရေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၄၆။ ကဒဒ ကုဿ။

ကုဣစ္စေတဿ နိပါတဿ တပ္ပုရိသေ ဥတ္တရပဒေ ကဒ ဟောတိ သရေ ပရေ။ ကဒန္နံ။ ဧဝံ ကဒသနံ။

သရေတိ ကိံ? ကုဒါရာ, ကုပုတ္တာ, ကုဒါသာ, ကုဒိဋ္ဌိ။

‘‘ကုဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၄၇။ ကာပ္ပတ္ထေသု စ။

ကုဣစ္စေတဿ အပ္ပတ္ထေ ဝတ္တမာနဿ ကာ ဟောတိ တပ္ပုရိသေ ဥတ္တရပဒေ ပရေ။ ဗဟုဝစနုစ္စာရဏတော ကုစ္ဆိတတ္ထေ စ ကွစိ တပ္ပုရိသေ။ အပ္ပကံ လဝဏံ ကာလဝဏံ။ ဧဝံ ကာပုပ္ဖံ, ကုစ္ဆိတော ပုရိသော ကာပုရိသော, ကုပုရိသော ဝါ။

(ရူ၊၁၉၀။)

ပါဒိပုဗ္ဗပဒေါ စ နိစ္စသမာသောဝ, ပဓာနံ ဝစနံ ပါဝစနံ, ဘုသံ ဝဒ္ဓံ ပဝဒ္ဓံ, သရီရံ, သမံ, သမ္မာ ဝါ အာဓာနံ သမာဓာနံ, ဝိဝိဓာ မတိ ဝိမတိ, ဝိဝိဓော ကပ္ပော ဝိကပ္ပော, ဝိသိဋ္ဌော ဝါ ကပ္ပော ဝိကပ္ပော, အဓိကော ဒေဝေါ အတိဒေဝေါ။ ဧဝံ အဓိဒေဝေါ, အဓိသီလံ, သုန္ဒရော ဂန္ဓော သုဂန္ဓော, ကုစ္ဆိတော ဂန္ဓော ဒုဂ္ဂန္ဓော, သောဘနံ ကတံ သုကတံ, အသောဘနံ ကတံ ဒုက္ကဋံ ဣစ္စာဒိ။

ယေ ဣဓ အဝိဟိတလက္ခဏာ နာမနိပါတောပသဂ္ဂါ, တေသံ ‘‘နာမာနံ သမာသော’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန သမာသော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ယထာ – အပုနဂေယျာ ဂါထာ, အစန္ဒမုလ္လောကိကာနိ မုခါနိ, အဿဒ္ဓဘောဇီ, အလဝဏဘောဇီတိအာဒီသု အယုတ္တတ္ထတ္တာ နာညေန သမာသော။

တထာ ဒိဋ္ဌော ပုဗ္ဗန္တိ ဒိဋ္ဌပုဗ္ဗော တထာဂတံ။ ဧဝံ သုတပုဗ္ဗော ဓမ္မံ, ဂတပုဗ္ဗော မဂ္ဂံ, ကမ္မနိ ဒိဋ္ဌာ ပုဗ္ဗန္တိ ဒိဋ္ဌပုဗ္ဗာ ဒေဝါ တေန။ ဧဝံ သုတပုဗ္ဗာ ဓမ္မာ, ဂတပုဗ္ဗာ ဒိသာ, ပဟာရော, ပရာဘဝေါ, ဝိဟာရော, အာဟာရော, ဥပဟာရော ဣစ္စာဒိ။

ကမ္မဓာရယသမာသော။

ဒိဂုသမာသ

အထ ဒိဂုသမာသော ဝုစ္စတေ။

တယော လောကာ သမာဟဋာ စိတ္တေန သမ္ပိဏ္ဍိတာ, တိဏ္ဏံ လောကာနံ သမာဟာရောတိ ဝါ အတ္ထေ –

‘‘နာမာနံ သမာသော ယုတ္တတ္ထော’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘ဒွိပဒေ’’တိအာဒိနာ ကမ္မဓာရယသမာသော, တတော သမာသသညာယံ, ဝိဘတ္တိလောပေ, ပကတိဘာဝေ စ ကတေ –

‘‘ကမ္မဓာရယော’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၁၉၁။)

֍ * ၃၄၈။ သင်္ချာပုဗ္ဗော ဒိဂု။

သင်္ချာပုဗ္ဗော ကမ္မဓာရယသမာသော ဒိဂုသညော ဟောတိ။

ဒွေ ဂါဝေါ ဒိဂု, ဒိဂုသဒိသတ္တာ အယမ္ပိ သမာသော ဒိဂူတိ ဝုတ္တော။ အထ ဝါ သင်္ချာပုဗ္ဗတ္တနပုံသကေကတ္တသင်္ခါတေဟိ ဒွီဟိ လက္ခဏေဟိ ဂတော အဝဂတောတိ ဒိဂူတိ ဝုစ္စတိ, ဒွီဟိ ဝါ လက္ခဏေဟိ ဂစ္ဆတိ ပဝတ္တတီတိ ဒိဂု။ ဧတ္ထ စ ‘‘သင်္ချာပုဗ္ဗော’’တိ ဝုတ္တတ္တာ သင်္ချာသဒ္ဒဿေဝ ပုဗ္ဗနိပါတော, ‘‘ဥဘေ တပ္ပုရိသာ’’တိ တပ္ပုရိသသညာ။

‘‘နပုံသကလိင်္ဂေါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၄၉။ ဒိဂုဿေကတ္တံ။

ဒိဂုဿ သမာသဿ ဧကတ္တံ ဟောတိ, နပုံသကလိင်္ဂတ္တဉ္စ။

သမာဟာရဒိဂုဿေတံ ဂဟဏံ, တတ္ထ သဗ္ဗတ္ထေကဝစနမေဝ ဟောတိ, အညတြ ပန ဗဟုဝစနမ္ပိ, နာမဗျပဒေသသျာဒျုပ္ပတ္တိ အမာဒေသာဒိ။

တိလောကံ, ဟေ တိလောက, တိလောကံ, တိလောကေန, တိလောကဿ, တိလောကာ တိလောကသ္မာ တိလောကမှာ, တိလောကဿ, တိလောကေ တိလောကမှိ တိလောကသ္မိံ။

ဧဝံ တယော ဒဏ္ဍာ တိဒဏ္ဍံ, တီဏိ မလာနိ သမာဟဋာနိ, တိဏ္ဏံ မလာနံ သမာဟာရောတိ ဝါ တိမလံ, တိလက္ခဏံ, စတုဿစ္စံ, စတဿော ဒိသာ စတုဒ္ဒိသံ, ‘‘သရော ရဿော နပုံသကေ’’တိ ရဿတ္တံ, ပဉ္စသိက္ခာပဒံ, သဠာယတနံ, သတ္တာဟံ, အဋ္ဌသီလံ, နဝလောကုတ္တရံ, ဒသသီလံ, သတယောဇနံ။

တထာ – ဒွေ ရတ္တိယော ဒွိရတ္တံ, တိဿော ရတ္တိယော တိရတ္တံ, ဒွေ အင်္ဂုလိယော ဒွင်္ဂုလံ, သတ္တ ဂေါဒါဝရိယော, တာသံ သမာဟာရောတိ ဝါ သတ္တဂေါဒါဝရံ။

ဧတ္ထ စ ရတ္တိ အင်္ဂုလိ ဂေါဒါဝရီနမန္တဿ –

(ရူ၊၁၉၂။)

֍ * ၃၅၀။ ကွစိ သမာသန္တဂတာနမကာရန္တော။

ရာဇာဒိဂဏဿေတံ ဂဟဏံ, တေန သမာသန္တဂတာနံ ရာဇာဒီနံ နာမာနံ အန္တော ကွစိ အကာရော ဟောတီတိ အတ္ထော။ ကာရဂ္ဂဟဏေန ဗဟုဗ္ဗီဟာဒိမှိ သမာသန္တေ ကွစိ ကပ္ပစ္စယော ဟောတိ, သုရဘိ သု ဒု ပူတီဟိ ဂန္ဓန္တဿိကာရော စ။

အထ ဝါ အ စ ကော စ အကာ, ရကာရော ပဒသန္ဓိကရော, တေန ကွစိ သမာသန္တဂတာနမန္တော ဟုတွာ အ က ဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တီတိ အတ္ထော။ တေန ပဉ္စ ဂါဝေါ သမာဟဋာတိ အတ္ထေ သမာသာဒိံ ကတွာ သမာသန္တေ အပ္ပစ္စယေ, ‘‘ဩ သရေ စာ’’တိ အဝါဒေသေ စ ကတေ ‘‘ပဉ္စဂဝ’’န္တိအာဒိ စ သိဇ္ဈတိ။ ‘‘ဒွိရတ္တ’’န္တိအာဒီသု ပန အပ္ပစ္စယေ ကတေ ပုဗ္ဗသရဿ ‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိနာ လောပေါ။

အသမာဟာရဒိဂု ယထာ – ဧကော စ သော ပုဂ္ဂလော စာတိ ဧကပုဂ္ဂလော။ ဧဝံ ဧကဓမ္မော, ဧကပုတ္တော, တယော ဘဝါ တိဘဝါ, စတဿော ဒိသာ စတုဒ္ဒိသာ, ဒသသဟဿစက္ကဝါဠာနိ ဣစ္စာဒိ။

ဒိဂုသမာသော။

တပ္ပုရိသသမာသ

အထ တပ္ပုရိသသမာသော ဝုစ္စတေ။

သော ပန ဒုတိယာဒီသု ဆသု ဝိဘတ္တီသု ဘာဝတော ဆဗ္ဗိဓော။ တတ္ထ ဒုတိယာတပ္ပုရိသော ဂတနိဿိတာတီတာတိက္ကန္တပ္ပတ္တာပန္နာဒီဟိ ဘဝတိ။

သရဏံ ဂတောတိ ဝိဂ္ဂဟေ –

‘‘တပ္ပုရိသော’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၁၉၃။)

֍ * ၃၅၁။ အမာဒယော ပရပဒေဘိ။

အမာဒိဝိဘတျန္တာနိ ယုတ္တတ္ထာနိ ပုဗ္ဗပဒါနိ နာမေဟိ ပရပဒေဘိ သဟ ဝိဘာသာ သမသျန္တေ, သော သမာသော တပ္ပုရိသသညော ဟောတိ။ အယဉ္စ တပ္ပုရိသော အဘိဓေယျဝစနလိင်္ဂေါ။

ဂတာဒိသဒ္ဒါ ကိတန္တတ္တာ တိလိင်္ဂါ, ဝိဘတ္တိလောပါဒိ သဗ္ဗံ ပုဗ္ဗသမံ။ သော သရဏဂတော, တေ သရဏဂတာ။ သာ သရဏဂတာ, တာ သရဏဂတာယော။ တံ ကုလံ သရဏဂတံ, တာနိ ကုလာနိ သရဏဂတာနိ ဣစ္စာဒိ။

ဧဝံ အရညဂတော, ဘူမိဂတော, ဓမ္မံ နိဿိတော ဓမ္မနိဿိတော, အတ္ထနိဿိတော, ဘဝံ အတီတော ဘဝါတီတော, ကာလာတီတော, ပမာဏံ အတိက္ကန္တံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ။ လောကာတိက္ကန္တံ, သုခံ ပတ္တော သုခပ္ပတ္တော, ဒုက္ခပ္ပတ္တော, သောတံ အာပန္နော သောတာပန္နော, နိရောဓသမာပန္နော, ရထံ အာရုဠှော ရထာရုဠှော, သဗ္ဗရတ္တိံ သောဘနော သဗ္ဗရတ္တိသောဘနော, မုဟုတ္တသုခံ။

ဥပပဒသမာသေ ပန ဝုတ္တိယေဝ တဿ နိစ္စတ္တာ။ ယထာ – ကမ္မံ ကရောတီတိ ကမ္မကာရော, ကုမ္ဘကာရော, အတ္ထံ ကာမေတီတိ အတ္ထကာမော, ဓမ္မကာမော, ဓမ္မံ ဓာရေတီတိ ဓမ္မဓရော, ဝိနယဓရော, သစ္စံ ဝဒိတုံ သီလမဿာတိ သစ္စဝါဒီ ဣစ္စာဒိ။

တဝန္တုမာနန္တာဒိကိတန္တေဟိ ဝါကျမေဝ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသာဓိကာရတော။ ယထာ – ဩဒနံ ဘုတ္တဝါ, ဓမ္မံ သုဏမာနော, ဓမ္မံ သုဏန္တော, ကဋံ ကရာနော, အနဘိဓာနတော ဝါ, အဘိဓာနလက္ခဏာ ဟိ တဒ္ဓိတသမာသကိတကာတိ။

ဒုတိယာတပ္ပုရိသော။

(ရူ၊၁၉၄။)

တတိယာ ကိတက ပုဗ္ဗ သဒိသ သမူနတ္ထ ကလဟ နိပုဏ မိဿသခိလာဒီဟိ။

ဗုဒ္ဓေန ဘာသိတော ဗုဒ္ဓဘာသိတော, ဓမ္မော။ ဧဝံ ဇိနဒေသိတော, သတ္ထာရာ ဝဏ္ဏိတော သတ္ထုဝဏ္ဏိတော, ဝိညူဟိ ဂရဟိတော ဝိညုဂရဟိတော, ဝိညုပ္ပသတ္ထော, ဣဿရကတံ, သယံကတံ, သုကေဟိ အာဟဋံ သုကာဟတံ, ရညာ ဟတော ရာဇဟတော, ရောဂပီဠိတော, အဂ္ဂိဒဍ္ဎော, သပ္ပဒဋ္ဌော, သလ္လေန ဝိဒ္ဓါ သလ္လဝိဒ္ဓါ, ဣစ္ဆာယ အပကတော ဣစ္ဆာပကတော, သီလေန သမ္ပန္နော သီလသမ္ပန္နော။ ဧဝံ သုခသဟဂတံ, ဉာဏသမ္ပယုတ္တံ, မိတ္တသံသဂ္ဂေါ, ပိယဝိပ္ပယောဂေါ, ဇာတိတ္ထဒ္ဓါ, ဂုဏဟီနော, ဂုဏဝုဍ္ဎော, စတုဝဂ္ဂကရဏီယံ, စတုဝဂ္ဂါဒိကတ္တဗ္ဗံ, ကာကေဟိ ပေယျာ ကာကပေယျာ, နဒီ။

ကွစိ ဝုတ္တိယေဝ, ဥရေန ဂစ္ဆတီတိ ဥရဂေါ, ပါဒေန ပိဝတီတိ ပါဒပေါ။ ကွစိ ဝါကျမေဝ, ပရသုနာ ဆိန္နဝါ, ကာကေဟိ ပါတဗ္ဗာ, ဒဿနေန ပဟာတဗ္ဗာ။

ပုဗ္ဗာဒိယောဂေ – မာသေန ပုဗ္ဗော မာသပုဗ္ဗော။ ဧဝံ မာတုသဒိသော, ပိတုသမော, ဧကူနဝီသတိ, သီလဝိကလော, အသိကလဟော, ဝါစာနိပုဏော, ယာဝကာလိကသံမိဿံ, ဝါစာသခိလော, သတ္ထာရာ သဒိသော သတ္ထုကပ္ပော, ပုညေန အတ္ထိကော ပုညတ္ထိကော, ဂုဏာဓိကော, ဂုဠေန သံသဋ္ဌော ဩဒနော ဂုဠောဒနော, ခီရောဒနော, အဿေန ယုတ္တော ရထော အဿရထော, မဂ္ဂစိတ္တံ, ဇမ္ဗုယာ ပညာတော လက္ခိတော ဒီပေါ ဇမ္ဗုဒီပေါ, ဧကေန အဓိကာ ဒသ ဧကာဒသ, ဇာတိယာ အန္ဓော ဇစ္စန္ဓော, ပကတိယာ မေဓာဝီ ပကတိမေဓာဝီ ဣစ္စာဒိ။

တတိယာတပ္ပုရိသော။

(ရူ၊၁၉၅။)

စတုတ္ထီ တဒတ္ထအတ္ထဟိတဒေယျာဒီဟိ။

တဒတ္ထေ – ကထိနဿ ဒုဿံ ကထိနဒုဿံ, ကထိနစီဝရတ္ထာယာတိ အတ္ထော။ ဧဝံ စီဝရဒုဿံ, စီဝရမူလျံ, ယာဂုယာ အတ္ထာယ တဏ္ဍုလာ ယာဂုတဏ္ဍုလာ, ဘတ္တတဏ္ဍုလာ, သံဃဿတ္ထာယ ဘတ္တံ သံဃဘတ္တံ, အာဂန္တုကာနမတ္ထာယ ဘတ္တံ အာဂန္တုကဘတ္တံ။ ဧဝံ ဂမိကဘတ္တံ, ပါသာဒါယ ဒဗ္ဗံ ပါသာဒဒဗ္ဗံ။

အတ္ထေ ဘိက္ခုသံဃဿတ္ထာယ ဝိဟာရော ဘိက္ခုသံဃတ္ထော ဝိဟာရော, ဘိက္ခုသံဃတ္ထာ ယာဂု, ဘိက္ခုသံဃတ္ထံ စီဝရံ။ ယဿတ္ထာယ ယဒတ္ထော, ယဒတ္ထာ, ယဒတ္ထံ။ ဧဝံ တဒတ္ထော, တဒတ္ထာ။ တဒတ္ထံ။ ဧတဒတ္ထော ဝါယာမော, ဧတဒတ္ထာ ကထာ, ဧတဒတ္ထံ သောတာဝဓာနံ။ ကိမတ္ထံ, အတ္တတ္ထံ, ပရတ္ထံ, ဝိနယော သံဝရတ္ထာယ, သုခံ သမာဓတ္ထာယ, နိဗ္ဗိဒါ ဝိရာဂတ္ထာယ, ဝိရာဂေါ ဝိမုတ္တတ္ထာယ။ တထာ လောကဿ ဟိတော လောကဟိတော, ဗုဒ္ဓဿ ဒေယျံ ဗုဒ္ဓဒေယျံ, ပုပ္ဖံ။ သံဃဒေယျံ, စီဝရံ။ ဣဓ န ဘဝတိ, သံဃဿ ဒါတဗ္ဗံ, သံဃဿ ဒါတုံ ဣစ္စာဒိ။

စတုတ္ထီတပ္ပုရိသော။

ပဉ္စမီ အပဂမန ဘယ ဝိရတိ မောစနတ္ထာဒီဟိ။

မေထုနသ္မာ အပေတော မေထုနာပေတော။ ဧဝံ ပလာပါပဂတော, နဂရနိဂ္ဂတော, ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တော။ ဂါမတော နိက္ခန္တံ ဂါမနိက္ခန္တံ, ရုက္ခဂ္ဂါ ပတိတော ရုက္ခဂ္ဂပတိတော, သာသနစုတော, အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနံ, ဓရဏိတလုဂ္ဂတော, သဗ္ဗဘဝေဟိ နိဿဋော သဗ္ဗဘဝနိဿဋော။

(ရူ၊၁၉၆။)

ဘယတ္ထာဒိယောဂေ ယထာ – ရာဇတော ဘယံ ရာဇဘယံ, စောရေဟိ ဘယံ စောရဘယံ, အမနုဿေဟိ ဘယံ အမနုဿဘယံ, အဂ္ဂိတော ဘယံ အဂ္ဂိဘယံ။ ပါပတော ဘီတော ပါပဘီတော, ပါပဘီရုကော, အကတ္တဗ္ဗတော ဝိရတိ အကတ္တဗ္ဗဝိရတိ။ ဧဝံ ကာယဒုစ္စရိတဝိရတိ, ဝစီဒုစ္စရိတဝိရတိ, ဗန္ဓနာ မုတ္တော ဗန္ဓနမုတ္တော, ဝနမုတ္တော, ဗန္ဓနမောက္ခော, ကမ္မတော သမုဋ္ဌိတံ ကမ္မသမုဋ္ဌိတံ, ဥက္ကဋ္ဌုက္ကဋ္ဌံ, ဩမကောမကံ။

ကွစိ ဝုတ္တိယေဝ, ကမ္မတော ဇာတံ ကမ္မဇံ။ ဧဝံ စိတ္တဇံ, ဥတုဇံ, အာဟာရဇံ။ ဣဓ န ဘဝတိ, ပါသာဒါ ပတိတော။

ပဉ္စမီတပ္ပုရိသော။

ဆဋ္ဌီ ရညော ပုတ္တော ရာဇပုတ္တော။ ဧဝံ ရာဇပုရိသော, အာစရိယပူဇကော, ဗုဒ္ဓသာဝကော, ဗုဒ္ဓရူပံ, ဇိနဝစနံ, သမုဒ္ဒဃောသော, ဓညာနံ ရာသိ ဓညရာသိ, ပုပ္ဖဂန္ဓော, ဖလရသော, ကာယဿ လဟုတာ ကာယလဟုတာ, မရဏဿတိ, ရုက္ခမူလံ, အယဿ ပတ္တော အယောပတ္တော, ဧဝံ သုဝဏ္ဏကဋာဟံ, ပါနီယထာလကံ, သပ္ပိကုမ္ဘော။

‘‘ဒေဝါနံ ရာဇာ’’တိ အတ္ထေ သမာသာဒိမှိ ကတေ ‘‘ကွစိ သမာသန္တဂတာနမကာရန္တော’’တိ အကာရော, တတော ‘‘သျာ စာ’’တိ အာတ္တံ န ဘဝတိ။ ဒေဝရာဇော, ဒေဝရာဇာ, ဒေဝရာဇံ, ဒေဝရာဇေ ဣစ္စာဒိ ပုရိသသဒ္ဒသမံ။ အတ္တာဘာဝေ သော ဒေဝရာဇာ, တေ ဒေဝရာဇာနော ဣစ္စာဒိ ရာဇသဒ္ဒသမံ။ တထာ ဒေဝါနံ သခါ ဒေဝသခေါ, ဒေဝသခါ, သော ဒေဝသခါ, တေ ဒေဝသခါနော ဣစ္စာဒိ။

ပုမဿ လိင်္ဂံ ပုလ္လိင်္ဂံ။ ဧဝံ ပုမ္ဘာဝေါ, ပုမန္တလောပါဒိ။

ဟတ္ထိပဒံ, ဣတ္ထိရူပံ, ဘိက္ခုနိသံဃော, ဇမ္ဗုသာခါ, ဧတ္ထ စ ‘‘ကွစာဒိမဇ္ဈုတ္တရာန’’န္တိအာဒိနာ မဇ္ဈေ ဤကာရူကာရာနံ ရဿတ္တံ။

(ရူ၊၁၉၇။)

ဝိဘာသာဓိကာရတော ကွစိ ဝါကျမေဝ, သဟသာ ကမ္မဿ ကတ္တာရော, ဘိန္နာနံ သန္ဓာတာ, ကပ္ပဿ တတိယော ဘာဂေါ, ယာ စ ပက္ခဿ အဋ္ဌမီ, မနုဿာနံ ခတ္တိယော သူရတမော။

ယုတ္တတ္ထော ဣစ္စေဝ? ‘‘ဘဋော ရညော ပုရိသော ဒေဝဒတ္တဿာ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ဘဋသမ္ဗန္ဓေ ဆဋ္ဌီ’’တိ အညမညာနပေက္ခတာယ အယုတ္တတ္ထဘာဝတော သမာသော န ဘဝတိ, ‘‘ကောသလဿ ရညော ပုတ္တော’’တိအာဒီသု ပန သာပေက္ခတာယ အသမတ္ထတ္တာ န ဘဝတိ, သမ္ဗန္ဓီသဒ္ဒါနံ ပန နိစ္စံ သာပေက္ခတ္တေပိ ဂမကတ္တာ သမာသော, ယထာ – ဒေဝဒတ္တဿ ဂုရုကုလံ, ဘဂဝတော သာဝကသံဃောတိအာဒိ။

ဆဋ္ဌီတပ္ပုရိသော။

သတ္တမီ ရူပေ သညာ ရူပသညာ, ဧဝံ ရူပသဉ္စေတနာ, သံသာရဒုက္ခံ, စက္ခုမှိ သန္နိဿိတံ ဝိညာဏံ စက္ခုဝိညာဏံ, ဓမ္မေ ရတော ဓမ္မရတော, ဓမ္မာဘိရတိ, ဓမ္မရုစိ, ဓမ္မဂါရဝေါ, ဓမ္မေသု နိရုတ္တိ ဓမ္မနိရုတ္တိ, ဒါနာဓိမုတ္တိ, ဘဝန္တရကတံ, ဒဿနေ အဿာဒေါ ဒဿနဿာဒေါ, အရညေ ဝါသော အရညဝါသော, ဝိကာလေ ဘောဇနံ ဝိကာလဘောဇနံ, ကာလေ ဝဿံ ကာလဝဿံ, ဝနေ ပုပ္ဖံ ဝနပုပ္ဖံ။ ဧဝံ ဝနမဟိသော, ဂါမသူကရော, သမုဒ္ဒမစ္ဆော, အာဝါဋကစ္ဆပေါ, အာဝါဋမဏ္ဍူကော, ကူပမဏ္ဍူကော, တိတ္ထနာဝါ, ဣတ္ထီသု ဓုတ္တော ဣတ္ထိဓုတ္တော ဆာယာယ သုက္ခော ဆာယာသုက္ခော, အင်္ဂါရပက္ကံ, စာရကဗဒ္ဓါ။

ဣဓ ဝုတ္တိယေဝ, ယထာ – ဝနေ စရတီတိ ဝနစရော, ကုစ္ဆိမှိ သယတီတိ ကုစ္ဆိသယော, ထလေ တိဋ္ဌတီတိ ထလဋ္ဌော။ ဧဝံ ဇလဋ္ဌော, ပဗ္ဗတဋ္ဌော, မဂ္ဂဋ္ဌော, ပင်္ကေ ဇာတံ ပင်္ကဇံ, သိရေ ရုဟတီတိ သိရောရုဟံ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၁၉၈။)

ဣဓ န ဘဝတိ, ဘောဇနေ မတ္တညုတာ, ဣန္ဒြိယေသု ဂုတ္တဒွါရတာ, အာသနေ နိသိန္နော, အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။

သတ္တမီတပ္ပုရိသော။

‘‘တဒနုပရောဓေနာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ယထာဘိဓာနံ တပ္ပုရိသေ ကွစိ အစ္စန္တာဒီသု အမာဒိဝိဘတျန္တံ ပုဗ္ဗပဒံ ပရံ သမ္ဘဝတိ။

ယထာ – အန္တံ အတိက္ကန္တံ အစ္စန္တံ, အစ္စန္တာနိ, ဝေလံ အတိက္ကန္တော အတိဝေလော, ရဿတ္တံ။ ဧဝံ မာလံ အတီတော အတိမာလော, ပတ္တဇီဝိကော, အာပန္နဇီဝိကော, အက္ခံ ပတိဂတံ နိဿိတန္တိ ပစ္စက္ခံ ဒဿနံ, ပစ္စက္ခော အတ္တဘာဝေါ, ပစ္စက္ခာ ဗုဒ္ဓိ, အတ္ထံ အနုဂတံ အနွတ္ထံ, ကောကိလာယ အဝကုဋ္ဌံ အဝကောကိလံ ဝနံ, ပရိစ္စတ္တန္တိ အတ္ထော။ အဝမယူရံ, အဇ္ဈယနာယ ပရိဂိလာနော ပရိယဇ္ဈယနော, ကမ္မဿ အလံ သမတ္ထောတိ အလံကမ္မော, ဝစနာယ အလန္တိ အလံဝစနော, ဝါနတော နိက္ခန္တံ နိဗ္ဗာနံ, ကိလေသေဟိ နိက္ခန္တော နိက္ကိလေသော, နိရင်္ဂဏော, ကောသမ္ဗိယာ နိက္ခန္တော နိက္ကောသမ္ဗီ, ဝနတော နိယျာတော နိဗ္ဗနော, အာစရိယတော ပရော ပါစရိယော။ ဧဝံ ပယျကော, ပရဟိယျော, ဂင်္ဂါယ ဥပရိ ဥပရိဂင်္ဂံ။ ဧဝံ ဟေဋ္ဌာနဒီ, အန္တောသမာပတ္တိ, ဟံသာနံ ရာဇာ ရာဇဟံသော, ဟံသရာဇာ ဝါ, မာသဿ အဒ္ဓံ အဒ္ဓမာသံ, မာသဒ္ဓံ ဝါ, အာမလကဿ အဒ္ဓံ အဒ္ဓါမလကံ, အာမလကဒ္ဓံ ဝါ, ကဟာပဏဿ အဍ္ဎံ အဍ္ဎကဟာပဏံ, အဍ္ဎမာသကံ, ရတ္တိယာ အဍ္ဎံ အဍ္ဎရတ္တံ, ရတ္တိယာ ပုဗ္ဗံ ပုဗ္ဗရတ္တံ, ရတ္တိယာ ပစ္ဆာ ပစ္ဆာရတ္တံ။ ဧတ္ထ စ ‘‘ကွစိ သမာသန္တဂတာနမကာရန္တော’’တိ ရတ္တိသဒ္ဒန္တဿ အတ္တံ, အဟဿ ပုဗ္ဗံ ပုဗ္ဗနှံ။ ဧဝံ သာယနှံ, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ အဟဿ အနှာဒေသော။

အမာဒိပရတပ္ပုရိသော။

(ရူ၊၁၉၉။)

ကွစိ တပ္ပုရိသေ ‘‘ပဘင်္ကရာ’’ဒီသု ဝိဘတ္တိလောပေါ န ဘဝတိ။

ယထာ – ပဘံ ကရောတီတိ အတ္ထေ ‘‘အမာဒယော ပရပဒေဘီ’’တိ သမာသော, ‘‘နာမာနံ သမာသော ယုတ္တတ္ထော’’တိ သမာသသညာ, တတော ‘‘တေသံ ဝိဘတ္တိယော လောပါ စာ’’တိ ဝိဘတ္တိလောပေ သမ္ပတ္တေ တတ္ထေဝ စဂ္ဂဟဏေန ပုဗ္ဗပဒေ ဝိဘတ္တိလောပါဘာဝေါ။ သေသံ သမံ။ ပဘင်္ကရော, အမတံ ဒဒါတီတိ အမတန္ဒဒေါ, ရဏံ ဇဟာတီတိ ရဏဉ္ဇဟော, ဇုတိံ ဓာရေတီတိ ဇုတိန္ဓရော, တထာ သဟသာကတံ, ပရဿပဒံ။ အတ္တနောပဒံ, ဘယတော ဥပဋ္ဌာနံ ဘယတူပဋ္ဌာနံ, ပရတောဃောသော, ဂဝံပတိတ္ထေရော, မနသိကာရော, ပုဗ္ဗေနိဝါသော, ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိ, မဇ္ဈေကလျာဏံ, အန္တေဝါသီ, အန္တေဝါသိကော, ဇနေသုတော, ဥရသိလောမော, ကဏ္ဌေကာဠော, သရသိဇမိစ္စာဒိ။

အလောပတပ္ပုရိသော။

တပ္ပုရိသသမာသော နိဋ္ဌိတော။

ဗဟုဗ္ဗီဟိသမာသ

အထ ဗဟုဗ္ဗီဟိသမာသော ဝုစ္စတေ။

သော စ နဝဝိဓော ဒွိပဒေါ တုလျာဓိကရဏော, ဒွိပဒေါ ဘိန္နာဓိကရဏော, တိပဒေါ နနိပါတပုဗ္ဗပဒေါ, သဟပုဗ္ဗပဒေါ ဥပမာနပုဗ္ဗပဒေါ သင်္ချောဘယပဒေါ ဒိသန္တရာဠတ္ထော ဗျတိဟာရလက္ခဏော စာတိ။

တတ္ထ ဒွိပဒေါ တုလျာဓိကရဏော ဗဟုဗ္ဗီဟိ ကမ္မာဒီသု ဆသု ဝိဘတျတ္ထေသု ဘဝတိ။

(ရူ၊၂၀၀။)

တတ္ထ ဒုတိယတ္ထေ တာဝ – ‘‘အာဂတာ သမဏာ ဣမံ သံဃာရာမ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၃၅၂။ အညပဒတ္ထေသု ဗဟုဗ္ဗီဟိ။

သမသျမာနပဒတော အညေသံ ပဌမဒုတိယာဒိဝိဘတျန္တာနံ ပဒါနမတ္ထေသု ယုတ္တတ္ထာနိ နာမာနိ ဝိဘာသာ သမသျန္တေ, သော သမာသော ဗဟုဗ္ဗီဟိသညော စ ဟောတိ။

ဗဟဝေါ ဝီဟယော ယဿ သော ဗဟုဗ္ဗီဟိ, ဗဟုဗ္ဗီဟိသဒိသတ္တာ အယမ္ပိသမာသော အနွတ္ထသညာဝသေန ဗဟုဗ္ဗီဟီတိ ဝုတ္တော, အညပဒတ္ထပ္ပဓာနော ဟိ ဗဟုဗ္ဗီဟိ။

ဒုဝိဓော စာယံ ဗဟုဗ္ဗီဟိ တဂ္ဂုဏသံဝိညာဏာတဂ္ဂုဏသံဝိညာဏဝသေန, တေသု ယတ္ထ ဝိသေသနဘူတော အတ္ထော အညပဒတ္ထဂ္ဂဟဏေန ဂယှတိ, သော တဂ္ဂုဏသံဝိညာဏော, ယထာ – လမ္ဗကဏ္ဏမာနယာတိ။

ယတ္ထ ပန န ဂယှတိ, သော အတဂ္ဂုဏသံဝိညာဏော, ယထာ – ဗဟုဓနမာနယာတိ။

ဣဓ ဗဟုဗ္ဗီဟိသဒ္ဒေ ဝိယ ဝိသေသနဿ ပုဗ္ဗနိပါတော, သေသံ ပုဗ္ဗသမံ။

အာဂတသမဏော သံဃာရာမော။ ဧတ္ထ စ အာဂတသဒ္ဒေါ, သမဏသဒ္ဒေါ စ အတ္တနော အတ္ထေ အဋ္ဌတွာ ဒုတိယာဝိဘတျတ္ထဘူတေ သံဃာရာမသင်္ခါတေ အညပဒတ္ထေ ဝတ္တန္တိ, တဒတ္ထဇောတနတ္ထမေဝ တဒနန္တရံ ‘‘သံဃာရာမော’’တိ ပဒန္တရံ ပယုဇ္ဇတိ, တတော သမာသေနေဝ ကမ္မတ္ထဿ အဘိဟိတတ္တာ ပုန ဒုတိယာ န ဟောတိ။ ဣဒံသဒ္ဒဿ စ အပ္ပယောဂေါ, ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ။ ဗဟုဗ္ဗီဟိ စာယံ အဘိဓေယျလိင်္ဂဝစနော။

(ရူ၊၂၀၁။)

တထာ အာဂတသမဏာ သာဝတ္ထိ, အာဂတသမဏံ ဇေတဝနံ, ပဋိပန္နာ အဒ္ဓိကာ ယံ ပထံ သောယံ ပဋိပန္နဒ္ဓိကော ပထော, အဘိရုဠှာ ဝါဏိဇာ ယံ နာဝံ သာ အဘိရုဠှဝါဏိဇာ နာဝါ။ ဧဝံ ကမ္မတ္ထေ ဗဟုဗ္ဗီဟိ။

တတိယတ္ထေ ဗဟုဗ္ဗီဟိ ယထာ – ဇိတာနိ ဣန္ဒြိယာနိ ယေန သမဏေန သောယံ ဇိတိန္ဒြိယော သမဏော။ ဧဝံ ဒိဋ္ဌဓမ္မော, ပတ္တဓမ္မော, ကတကိစ္စော, ဇိတာ မာရာ အနေနာတိ ဇိတမာရော ဘဂဝါ, ပဋိဝိဒ္ဓသဗ္ဗဓမ္မော။

စတုတ္ထိယတ္ထေ ဗဟုဗ္ဗီဟိ ယထာ – ဒိန္နော သုင်္ကော ယဿ ရညော သောယံ ဒိန္နသုင်္ကော ရာဇာ, ဥပနီတံ ဘောဇနံ အဿ သမဏဿာတိ ဥပနီတဘောဇနော သမဏော, ဥပဟဋော ဗလိ အဿာတိ ဥပဟဋဗလိ ယက္ခော။

ပဉ္စမိယတ္ထေ ဗဟုဗ္ဗီဟိ ယထာ – နိဂ္ဂတာ ဇနာ အသ္မာ ဂါမာ သောယံ နိဂ္ဂတဇနော ဂါမော, နိဂ္ဂတော အယော အသ္မာတိ နိရယော, နိဂ္ဂတာ ကိလေသာ ဧတသ္မာတိ နိက္ကိလေသော, အပေတံ ဝိညာဏံ အသ္မာတိ အပေတဝိညာဏော မတကာယော, အပဂတံ ဘယဘေရဝံ အသ္မာတိ အပဂတဘယဘေရဝေါ အရဟာ။

(ရူ၊၂၀၂။)

ဆဋ္ဌိယတ္ထေ ဗဟုဗ္ဗီဟိ ယထာ – ဆိန္နာ ဟတ္ထာ ယဿ ပုရိသဿ သောယံ ဆိန္နဟတ္ထော ပုရိသော။ ဧဝံ ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပော, ခီဏာသဝေါ, ဝီတော ရာဂေါ အဿာတိ ဝီတရာဂေါ, ဒွေ ပဒါနိ အဿာတိ ဒွိပဒေါ, ဒွိဟတ္ထော ပဋော, တေဝိဇ္ဇော, စတုပ္ပဒေါ, ပဉ္စ စက္ခူနိ အဿာတိ ပဉ္စစက္ခု ဘဂဝါ, ဆဠဘိညော, ရဿတ္တံ, နဝင်္ဂံ သတ္ထုသာသနံ, ဒသဗလော, အနန္တဉာဏော, တီဏိ ဒသ ပရိမာဏမေတေသန္တိ တိဒသာ ဒေဝါ, သမာသန္တဿ အတ္တံ, ဣဓ ပရိမာဏသဒ္ဒဿ သန္နိဓာနတော ဒသသဒ္ဒေါ သင်္ချာနေ ဝတ္တတေ, အယံ ပစ္စယော ဧတေသန္တိ ဣဒပ္ပစ္စယာ, ကော ပဘဝေါ အဿာတိ ကိံပဘဝေါ အယံ ကာယော, ဝိဂတံ မလမဿာတိ ဝိမလော, သုန္ဒရော ဂန္ဓော အဿာတိ သုဂန္ဓံ စန္ဒနံ။ ဧဝံ သုသီလော, သုမုခေါ, ကုစ္ဆိတော ဂန္ဓော အဿာတိ ဒုဂ္ဂန္ဓံ ကုဏပံ, ဒုဋ္ဌု မနော အဿာတိ ဒုမ္မနော။ ဧဝံ ဒုဿီလော, ဒုမ္မုခေါ, တပေါ ဧဝ ဓနံ အဿာတိ တပေါဓနော, ခန္တိသင်္ခါတံ ဗလံ အဿာတိ ခန္တိဗလော, ဣန္ဒောတိ နာမံ ဧတဿာတိ ဣန္ဒနာမော။

ဆန္ဒဇာတာဒီသု ဝိသေသနဝိသေသိတဗ္ဗာနံ ယထိစ္ဆိတတ္တာ ဥဘယံ ပုဗ္ဗံ နိပတတိ, ယထာ – ဆန္ဒော ဇာတော အဿာတိ ဆန္ဒဇာတော, ဇာတော ဆန္ဒော အဿာတိပိ ဇာတဆန္ဒော။ ဧဝံ သဉ္ဇာတပီတိသောမနဿော, ပီတိသောမနဿသဉ္ဇာတော, မာသဇာတော, ဇာတမာသော, ဆိန္နဟတ္ထော, ဟတ္ထစ္ဆိန္နော။

‘‘ဒီဃာ ဇင်္ဃာယဿာ’’တိ ဝိဂ္ဂယှ သမာသာဒိမှိ ကတေ –

‘‘တုလျာဓိကရဏေ, ပဒေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၅၃။ ဣတ္ထိယံ ဘာသိတပုမိတ္ထီ ပုမာဝ စေ။

ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနေ တုလျာဓိကရဏေ ပဒေ ပရေ ပုဗ္ဗေ ဘာသိတပုမာ ဣတ္ထိဝါစကော သဒ္ဒေါ အတ္ထိ စေ, သော ပုမာ ဣဝ ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ ပုဗ္ဗပဒေ ဣတ္ထိပ္ပစ္စယာဘာဝေါ, ဗဟုဗ္ဗီဟိဝိသယောယံ, ဥပရိ ‘‘ကမ္မဓာရယသညေ စာ’’တိ ဝက္ခမာနတ္တာ။

֍ * ၃၅၄။ ကွစာဒိမဇ္ဈုတ္တရာနံ ဒီဃရဿာပစ္စယေသု စ။

ကွစိ တဒ္ဓိတသမာသနာမောပသဂ္ဂါဒီသု ပဒေသု အာဒိမဇ္ဈုတ္တရဘူတာနံ သရာနံ ဇိနဝစနာနုပရောဓေန ဒီဃရဿာ ဟောန္တိ ပစ္စယေသု, အပစ္စယေသု ပရေသု, အပရဘူတေသု စ။

(ရူ၊၂၀၃။)

တတ္ထ

ဒီဃတ္တံ ပါကဋာနူပ- ဃာတာဒေါ မဓုဝါဒိသု။

ရဿတ္တံ အဇ္ဇဝေ ဣတ္ထိ- ရူပါဒေါ စ က၊ တာဒိသူတိ။

ဗဟုဗ္ဗီဟိသမာသေ သတိ ပုလ္လိင်္ဂေ ဥတ္တရပဒန္တဿ ရဿတ္တံ။ ဒီဃဇင်္ဃော ပုရိသော, တထာ ပဟူတာ ဇိဝှာ အဿာတိ ပဟူတဇိဝှော ဘဂဝါ။ မဟတီ ပညာ အဿာတိ မဟာပညော။ ‘‘မဟတံ မဟာ တုလျာဓိကရဏေ ပဒေ’’တိ မဟာဒေသော။

ဣတ္ထိယမိတိ ကိံ? ခမာဓနော။ ဘာသိတပုမာတိ ကိံ? သဒ္ဓါဓုရော, သဒ္ဓါပကတိကော, ပညာပကတိကော, ပညာဝိသုဒ္ဓိကော, ဧတ္ထ စ ‘‘ကွစိ သမာသန္တဂတာနမကာရန္တော’’တိ ကပ္ပစ္စယော။ တုလျာဓိကရဏေ ဣစ္စေဝ? သမဏိဘတ္တိကော, ကုမာရိဘတ္တိကော, ကုမာရိဘတ္တိ။

ပုဗ္ဗပဒဿေဝါယံ ပုမ္ဘာဝါတိဒေသော, တေန ဣဓ န ဘဝတိ။ ဗဟုဒါသိကော ပုရိသော။ ဗဟုကုမာရိကံ ကုလံ။

‘‘ဂါဏ္ဌိဝေါ ဓနု အဿာ’’တိ ဝိဂ္ဂယှ သမာသာဒိမှိ ကတေ –

֍ * ၃၅၅။ ဓနုမှာ စ။

တိပဒမိဒံ။ ကွစိသမာသန္တဂတာ ဓနုသဒ္ဒါ အာပစ္စယော ဟောတိ, စသဒ္ဒေန ဓမ္မာဒိတော စ, ‘‘ဝမောဒုဒန္တာန’’န္တိ ဝကာရော, ဂါဏ္ဌိဝဓနွာ။ ဧဝံ ပစ္စက္ခဓမ္မာ။

ကွစီတိ ကိံ? သဟဿထာမဓနု, ပစ္စက္ခဓမ္မော, ဝိဒိတဓမ္မော။

(ရူ၊၂၀၄။)

နာနာဒုမပတိတပုပ္ဖဝါသိတသာနု ဣစ္စတြ – နာနပ္ပကာရာ ဒုမာ နာနာဒုမာ, နာနာဒုမေဟိ ပတိတာနိ နာနာဒုမပတိတာနိ, နာနာဒုမပတိတာနိ စ တာနိ ပုပ္ဖာနိ စာတိ နာနာဒုမပတိတပုပ္ဖာနိ, တေဟိ ဝါသိတာ နာနာဒုမပတိတပုပ္ဖဝါသိတာ, နာနာဒုမပတိတပုပ္ဖဝါသိတာ သာနူ ယဿ ပဗ္ဗတဿ သောယံ နာနာဒုမပတိတပုပ္ဖဝါသိတသာနု ပဗ္ဗတော။ အယံ ပန ကမ္မဓာရယတပ္ပုရိသဂဗ္ဘော တုလျာဓိကရဏဗဟုဗ္ဗီဟိ။

တထာ ဗျာလမ္ဗော အမ္ဗုဓရော ဗျာလမ္ဗမ္ဗုဓရော, တဿ ဗိန္ဒူနိ ဗျာလမ္ဗမ္ဗုဓရဗိန္ဒူနိ, တေဟိ စုမ္ဗိတော ဗျာလမ္ဗမ္ဗုဓရဗိန္ဒုစုမ္ဗိတော, တာဒိသော ကူဋော ယဿ သောယံ ဗျာလမ္ဗမ္ဗုဓရဗိန္ဒုစုမ္ဗိတကူဋော ဣစ္စာဒိ။

သတ္တမိယတ္ထေ ဗဟုဗ္ဗီဟိ ယထာ – သမ္ပန္နာနိ သဿာနိ ယသ္မိံ ဇနပဒေ သောယံ သမ္ပန္နသဿော ဇနပဒေါ, သုလဘော ပိဏ္ဍော ဣမသ္မိန္တိ သုလဘပိဏ္ဍော ဒေသော။ အာကိဏ္ဏာ မနုဿာ ယဿံ ရာဇဓာနိယံ သာ အာကိဏ္ဏမနုဿာ ရာဇဓာနီ, ဗဟဝေါ တာပသာ ဧတသ္မိန္တိ ဗဟုတာပသော အဿမော, ဥပစိတံ မံသလောဟိတံ အသ္မိန္တိ ဥပစိတမံသလောဟိတံ သရီရံ, ဗဟဝေါ သာမိနော အသ္မိန္တိ ဗဟုဿာမိကံ နဂရံ။

‘‘ဗဟူ နဒိယော အသ္မိ’’န္တိ အတ္ထေ သမာသာဒိမှိ ကတေ –

သမာသန္တဂ္ဂဟဏံ, ကပ္ပစ္စယော စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၅၆။ နဒိမှာ စ။

သမာသန္တဂတာ နဒိမှာ ကပ္ပစ္စယော ဟောတိ, စသဒ္ဒေန တုအန္တာ စ။ နိစ္စတ္ထံ ဝစနံ။ နဒီတိ စေတ္ထ ဣတ္ထိဝါစကာနံ ဤကာရူကာရာနံ ပရသမညာ, တတော ‘‘ကွစာဒိမဇ္ဈုတ္တရာန’’န္တိအာဒိနာ နဒိသညဿ ကပ္ပစ္စယေ ရဿတ္တံ, ဗဟုနဒိကော ဇနပဒေါ။ ဧဝံ ဗဟုဇမ္ဗုကံ ဝနံ။ ဗဟုနာရိကောတိ ဆဋ္ဌီဗဟုဗ္ဗီဟိနာ သိဒ္ဓံ။ ဗဟဝေါ ကတ္တာရော အသ္မိံ, အဿာတိ ဝါ ဗဟုကတ္တုကော ဒေသော။ ဧဝံ ဗဟုဘတ္တုကော။

(ရူ၊၂၀၅။)

ဘိန္နာဓိကရဏော ယထာ – ဧကရတ္တိံ ဝါသော အဿာတိ ဧကရတ္တိဝါသော, သမာနေန ဇနေန သဒ္ဓိံ ဝါသော အဿာတိ သမာနဝါသော ပုရိသော။ ဥဘတော ဗျဉ္ဇနမဿ အတ္ထီတိ ဥဘဘောဗျဉ္ဇနကော, ဆတ္တံ ပါဏိမှိ အဿာတိ ဆတ္တပါဏိ ပုရိသော။ ဧဝံ ဒဏ္ဍပါဏိ, သတ္ထပါဏိ, ဝဇိရပါဏိ, ခဂ္ဂဟတ္ထော, သတ္ထဟတ္ထော, ဒါနေ အဇ္ဈာသယော အဿာတိ ဒါနဇ္ဈာသယော, ဒါနာဓိမုတ္တိကော, ဗုဒ္ဓဘတ္တိကော, သဒ္ဓမ္မဂါရဝေါ ဣစ္စာဒိ။

တိပဒေါ ယထာ – ပရက္ကမေနာဓိဂတာ သမ္ပဒါ ယေဟိ တေ ဘဝန္တိ ပရက္ကမာဓိဂတသမ္ပဒါ မဟာပုရိသာ။ ဧဝံ ဓမ္မာဓိဂတဘောဂါ, ဩဏီတော ပတ္တတော ပါဏိ ယေန သောယံ ဩဏီတပတ္တပါဏိ, သီဟဿ ပုဗ္ဗဒ္ဓံ ဝိယ ကာယော အဿာတိ သီဟပုဗ္ဗဒ္ဓကာယော, မတ္တာ ဗဟဝေါ မာတင်္ဂါ အသ္မိန္တိ မတ္တဗဟုမာတင်္ဂံ ဝနံ ဣစ္စာဒိ။

နနိပါတပုဗ္ဗပဒေါ ယထာ – နတ္ထိ ဧတဿ သမောတိ အသမော ဘဂဝါ။ ဣဓ ‘‘အတ္တံ နဿ တပ္ပုရိသေ’’တိ သုတ္တေ ‘‘အတ္တံ နဿာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန နဿ အတ္တံ။ ဧဝံ အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော, အပုတ္တကော, အဟေတုကော, ‘‘ကွစိ သမာသန္တ’’ဣစ္စာဒိနာ ကပ္ပစ္စယော, နတ္ထိ သံဝါသော ဧတေသန္တိ အသံဝါသာ, န ဝိဇ္ဇတေ ဝုဋ္ဌိ ဧတ္ထာတိ အဝုဋ္ဌိကော ဇနပဒေါ, အဘိက္ခုကော ဝိဟာရော, နတ္ထိ ဧတဿ ဥတ္တရောတိ အနုတ္တရော, ‘‘သရေ အန’’တိ အန, တပ္ပုရိသဂ္ဂဟဏမုပလက္ခဏံ, အထဝါ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ နဿ အန။ ဧဝံ နတ္ထိ အန္တော အဿာတိ အနန္တံ, န ဝိဇ္ဇန္တိ အာသဝါ ဧတေသန္တိ အနာသဝါ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၂၀၆။)

ပဌမာယတ္ထေ သဟပုဗ္ဗပဒေါ ယထာ – သဟ ဟေတုနာ ယော ဝတ္တတေတိ သဟေတုကော, သဟေတု ဝါ, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ သဟသဒ္ဒဿ သာဒေသော, ‘‘ကွစိ သမာသန္တ’’ဣစ္စာဒိနာ ကပ္ပစ္စယော စ, သဟ ပီတိယာ ဣမေ ဝတ္တန္တီတိ သပ္ပီတိကာ။ ဧဝံ သဟ ပစ္စယေဟိ ဝတ္တန္တီတိ သပ္ပစ္စယာ, သကိလေသော, သဥပါဒါနော, သပရိဝါရော, သဟ မူလေန ဥဒ္ဓတော သမူလုဒ္ဓတော ရုက္ခော။

ဥပမာနပုဗ္ဗပဒေါ ပဌမာယတ္ထေ တာဝ – ဥပမာနောပမေယျဘာဝပ္ပသိဒ္ဓတ္ထံ ဣဝသဒ္ဒပ္ပယောဂေါ, ကာယဗျာမာနံ သမပ္ပမာဏတာယ နိဂြောဓော ဣဝ ပရိမဏ္ဍလော ယော ရာဇကုမာရော သောယံနိဂြောဓပရိမဏ္ဍလော ရာဇကုမာရော။ ‘‘ဝုတ္တတ္ထာနမပ္ပယောဂေါ’’တိ ဣဝသဒ္ဒဿ အပ္ပယောဂေါ, သင်္ခေါ ဝိယ ပဏ္ဍရော အယန္တိ သင်္ခပဏ္ဍရော, ကာကော ဝိယ သူရော အယန္တိ ကာကသူရော, စက္ခု ဣဝ ဘူတော အယံ ပရမတ္ထဒဿနတောတိ စက္ခုဘူတော ဘဂဝါ။ ဧဝံ အတ္ထဘူတော။ ဓမ္မဘူတော, ဗြဟ္မဘူတော, အန္ဓော ဝိယ ဘူတော အယန္တိ အန္ဓဘူတော ဗာလော။ မုဉ္ဇပဗ္ဗဇမိဝ ဘူတာ အယန္တိ မုဉ္ဇပဗ္ဗဇဘူတာ ကုဒိဋ္ဌိ။ တန္တာကုလကမိဝ ဇာတာ အယန္တိ တန္တာကုလကဇာတာ။

ဆဋ္ဌိယတ္ထေ – သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော ဝိယ ဝဏ္ဏော ယဿ သောယံ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော ဘဂဝါ။ ဥတ္တရပဒလောပေါ, နာဂဿ ဝိယ အဿ ဂတီတိ နာဂဂတိ။ ဧဝံ သီဟဂတိ, နာဂဝိက္ကမော, သီဟဝိက္ကမော, သီဟဟနု, ဧဏိဿ ဝိယ အဿ ဇင်္ဃာတိ ဧဏိဇင်္ဃော, သီဟဿ ပုဗ္ဗဒ္ဓံ ဝိယ အဿ ကာယောတိ သီဟပုဗ္ဗဒ္ဓကာယော, ဗြဟ္မုနော ဝိယ အဋ္ဌင်္ဂသမန္နာဂတော သရော အဿာတိ ဗြဟ္မဿရော။

(ရူ၊၂၀၇။)

ဝါသဒ္ဒတ္ထေ သင်္ချောဘယပဒေါ ယထာ – ဒွေ ဝါ တယော ဝါ ပတ္တာ ဒွတ္တိပတ္တာ, ‘‘ဒွေကဋ္ဌာနမာကာရော ဝါ’’တိ ဒွိသဒ္ဒန္တဿ အာတ္တံ, ရဿတ္တံ, ဒွီဟံ ဝါ တီဟံ ဝါ ဒွီဟတီဟံ, ဆ ဝါ ပဉ္စ ဝါ ဝါစာ ဆပ္ပဉ္စဝါစာ။ ဧဝံ သတ္တဋ္ဌမာသာ, ဧကယောဇနဒွိယောဇနာနိ။

ဒိသန္တရာဠတ္ထော ယထာ – ပုဗ္ဗဿာ စ ဒက္ခိဏဿာ စ ဒိသာယ ယဒန္တရာဠံ သာယံ ပုဗ္ဗဒက္ခိဏာ ဝိဒိသာ။ ဧတ္ထ တုလျာဓိကရဏပဒပရတ္တာဘာဝါ န ပုမ္ဘာဝါတိဒေသော, ‘‘ကွစာဒိမဇ္ဈုတ္တရာန’’န္တိအာဒိနာ ဒိသန္တရာဠတ္ထေ ပုဗ္ဗပဒဿ ရဿတ္တံ။ ဧဝံ ပုဗ္ဗုတ္တရာ, အပရဒက္ခိဏာ, ပစ္ဆိမုတ္တရာ။ ယဒါ ပန ဒက္ခိဏာ စ သာ ပုဗ္ဗာ စာတိ ကမ္မဓာရယသမာသော ဟောတိ, တဒါ ပုမ္ဘာဝါတိဒေသော ဥတ္တရပဒတ္ထပ္ပဓာနတ္တာ, သဗ္ဗနာမိကဝိဓာနမ္ပိ နိစ္စံ ဘဝတိယေဝ, ယထာ – ဒက္ခိဏပုဗ္ဗဿာ, ဒက္ခိဏပုဗ္ဗဿမိတိ။

ဗျတိဟာရလက္ခဏော ယထာ – ကေသေသု စ ကေသေသု စ ဂဟေတွာ ဣဒံ ယုဒ္ဓံ ပဝတ္တတီတိ ကေသာကေသိ, ဒဏ္ဍေဟိ စ ဒဏ္ဍေဟိ စ ပဟရိတွာ ဣဒံ ယုဒ္ဓံ ပဝတ္တတီတိ ဒဏ္ဍာဒဏ္ဍိ, ‘‘ကွစာဒိမဇ္ဈုတ္တရာန’’န္တိအာဒိနာ မဇ္ဈေဒီဃော, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ အန္တဿိကာရော။

ပဌမာဝိဘတျတ္ထဗဟုဗ္ဗီဟိ။

ဗဟုဗ္ဗီဟိသမာသော နိဋ္ဌိတော။

ဒွန္ဒသမာသ

အထ ဒွန္ဒသမာသော ဝုစ္စတေ။

သော စ ဒုဝိဓော ဣတရီတရယောဂ သမာဟာရတ္ထဘေဒေန။

(ရူ၊၂၀၈။)

တတ္ထ ဣတရီတရယောဂေ တာဝ – ‘‘သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာန’’ဣတီဓ ဥဘယတ္ထာပိ ပဌမေကဝစနံ, သမုစ္စယဇောတနတ္ထံ စသဒ္ဒပ္ပယောဂေါ စ။

‘‘သာရိပုတ္တော စ မောဂ္ဂလ္လာနော စာ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၃၅၇။ နာမာနံ သမုစ္စယော ဒွန္ဒော။

နာနာနာမာနမေဝ ဧကဝိဘတ္တိကာနံ ယုတ္တတ္ထာနံ ယော သမုစ္စယော, သော ဝိဘာသာ သမာသော ဘဝတိ, ဒွန္ဒသညော စ။

ဧတ္ထ စ သမုစ္စယော နာမ သမ္ပိဏ္ဍနံ, သော ပန အတ္ထဝသေန ကေဝလသမုစ္စယော အနွာစယော ဣတရီတရယောဂေါ သမာဟာရော စာတိ စတုဗ္ဗိဓော။

တတ္ထ ကေဝလသမုစ္စယေ, အနွာစယေ စ သမာသော န ဘဝတိ, ကြိယာသာပေက္ခတာယ နာမာနံ အညမညံ အယုတ္တတ္ထဘာဝတော, ယထာ – စီဝရံ ပိဏ္ဍပါတဉ္စ ပစ္စယံ သယနာသနံ အဒါသိ, ဒါနဉ္စ ဒေဟိ, သီလဉ္စ ရက္ခာဟိ။ ဣတရီတရယောဂေ, သမာဟာရေ စ သမာသော ဘဝတိ, တတ္ထ နာမာနံ အညမညံ ယုတ္တတ္ထဘာဝတော။

ဒွေ ဒွေ ပဒါနိ ဒွန္ဒာ, ဒွန္ဒဋ္ဌာ ဝါ ဒွန္ဒာ, ဒွန္ဒသဒိသတ္တာ အယံ သမာသောပိ အနွတ္ထသညာယ ဒွန္ဒောတိ ဝုစ္စတိ, ဥဘယပဒတ္ထပ္ပဓာနော ဟိ ဒွန္ဒော။

(ရူ၊၂၀၉။)

နနု စ ဥဘယပဒတ္ထပ္ပဓာနတ္တေ သတိ ဒွန္ဒေ ကထမေကတ္ထီဘာဝေါ သိယာတိ? ဝုစ္စတေ – သဒိသာဒိအတ္ထေပိ သဒ္ဒပ္ပဝတ္တိသမ္ဘဝေနဒွိန္နံ ပဒါနံ ဧကက္ခဏေယေဝ အတ္ထဒွယဒီပကတ္တာ န ဝိရောဓော, တဉ္စ ဒွန္ဒဝိသယမေဝ, တေသမတ္ထဒွယဒီပကတ္တာ။ ယထာ ဟိ ဘူသဒ္ဒေါ အနုဘဝအဘိဘဝါဒိကေ အတ္ထေ အနွဘိအာဒိဥပသဂ္ဂသဟိတောဝ ဒီပေတိ, န ကေဝလော, ဧဝံ ‘‘ဂဝဿက’’န္တိအာဒီသု ဂဝါဒီနံ အဿာဒိသဒ္ဒန္တရသဟိတာနမေဝ အတ္ထဒွယဒီပနံ, န ကေဝလာနန္တိ တဉ္စ ဒွန္ဒဝိသယမေဝ, န သဗ္ဗတ္ထာတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အထ ဝါ ဒွိန္နမ္ပိ ယထာဝုတ္တသမုစ္စယဒီပကတ္တာ အတ္ထိ ဒွန္ဒေပေကတ္ထိတာတိ န ကောစိ ဝိရောဓော, တတော သမာသသညာဝိဘတ္တိလောပါဒိ ဝုတ္တနယမေဝ, သမာသေနေဝ စတ္ထဿ ဝုတ္တတ္တာ ‘‘ဝုတ္တတ္ထာနမပ္ပယောဂေါ’’တိ စသဒ္ဒဿ အပ္ပယောဂေါ။

ဣဓ ဒွန္ဒေ အစ္စိတတရံ ပုဗ္ဗံ နိပတတိ, ပရဿေဝ လိင်္ဂဉ္စ။ ဣတရီတရယောဂဿ အဝယဝပ္ပဓာနတ္တာ သဗ္ဗတ္ထ ဗဟုဝစနမေဝ။

သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ, သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေ, သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေဟိ ဣစ္စာဒိ, သမဏော စ ဗြာဟ္မဏော စ သမဏဗြာဟ္မဏာ။ ဧဝံ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ, ခတ္တိယဗြာဟ္မဏာ, ဒေဝမနုဿာ, စန္ဒိမသူရိယာ, မာတာ စ ပိတာ စ မာတာပိတရော, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဒွန္ဒေ မာတုအာဒိပုဗ္ဗပဒုကာရဿ အာကာရော။ ဧဝံ ပိတာပုတ္တာ။

‘‘ဇာယာ စ ပတိ စာတိ ဇာယာပတိ’’ဣတီဓ –

‘‘ကွစီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၅၈။ ဇာယာယ တုဒံ ဇာနိ ပတိမှိ။

ဇာယာသဒ္ဒဿ တုဒံ ဇာနိဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ပတိသဒ္ဒေ ပရေ ကွစိ။ တုဒံပတိ, ဇာနိပတိ, ဇယမ္ပတိကာ။ ဧတ္ထ နိဂ္ဂဟီတာဂမော, ‘‘ကွစာ’’ဒိနာ ရဿတ္တဉ္စ။

(ရူ၊၂၁၀။)

ကွစိ အပ္ပသရံ ပုဗ္ဗံ နိပတတိ, ယထာ – စန္ဒော စ သူရိယော စ စန္ဒသူရိယာ, နိဂမာ စ ဇနပဒါ စ နိဂမဇနပဒါ, သုရာ စ အသုရာ စ ဂရုဠာ စ မနုဇာ စ ဘုဇဂါ စ ဂန္ဓဗ္ဗာ စ သုရာသုရဂရုဠမနုဇဘုဇဂဂန္ဓဗ္ဗာ။

ကွစိ ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏန္တာနံ ပုဗ္ဗနိပါတော, ယထာ – အဂ္ဂိ စ ဓူမော စ အဂ္ဂိဓူမာ။ ဧဝံ ဂတိဗုဒ္ဓိဘုဇပဌဟရကရသယာ, ဓာတဝေါ စ လိင်္ဂါနိ စ ဓာတုလိင်္ဂါနိ။

ကွစိ သရာဒိအကာရန္တာနံ ပုဗ္ဗနိပါတော, ယထာ – အတ္ထော စ ဓမ္မော စ အတ္ထဓမ္မာ။ ဧဝံ အတ္ထသဒ္ဒါ, သဒ္ဒတ္ထာ ဝါ။

သမာဟာရေ ပန – ‘‘စက္ခု စ သောတဉ္စာ’’တိ အတ္ထေ ‘‘နာမာနံ သမုစ္စယော ဒွန္ဒော’’တိ ဒွန္ဒသမာသံ ကတွာ ဝိဘတ္တိလောပါဒိမှိ ကတေ –

‘‘နပုံသကလိင်္ဂံ, ဧကတ္တဉ္စာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၅၉။ တထာ ဒွန္ဒေ ပါဏိ တူရိယ ယောဂ္ဂ သေနင်္ဂ ခုဒ္ဒဇန္တုက ဝိဝိဓ ဝိရုဒ္ဓ ဝိသဘာဂတ္ထာဒီနဉ္စ။

ယထာ ဒိဂုသမာသေ, တထာ သမာဟာရဒွန္ဒသမာသေပိ ပါဏိ တူရိယ ယောဂ္ဂ သေနင်္ဂတ္ထာနံ, ခုဒ္ဒဇန္တုကဝိဝိဓ ဝိရုဒ္ဓဝိသဘာဂတ္ထဣစ္စေဝမာဒီနဉ္စ ဧကတ္တံ ဟောတိ, နပုံသကလိင်္ဂတ္တဉ္စ။

(ရူ၊၂၁၁။)

ပါဏိနော စ တူရိယာနိ စ ယောဂ္ဂါနိ စ သေနာ စာတိ ပါဏိတူရိယ ယောဂ္ဂသေနာ, တာသမင်္ဂါနိ ပါဏိတူရိယယောဂ္ဂသေနင်္ဂါနိ, ဒွန္ဒတော ပရတ္တာ အင်္ဂသဒ္ဒေါ ပစ္စေကမဘိသမ္ဗဇ္ဈတေ။ ခုဒ္ဒါ စ တေ ဇန္တုကာ စေတိ ခုဒ္ဒဇန္တုကာ, ဝိဝိဓေနာကာရေန ဝိရုဒ္ဓါ ဝိဝိဓဝိရုဒ္ဓါ, နိစ္စဝိရောဓိနော။ သမာနော ဘာဂေါ ယေသံ တေ သဘာဂါ, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ သမာနဿ သအာဒေသော, ဝိဝိဓာ စ တေ လက္ခဏတော သဘာဂါ စ ကိစ္စတောတိ ဝိသဘာဂါ။ ပါဏိတူရိယယောဂ္ဂသေနင်္ဂါနိ စ ခုဒ္ဒဇန္တုကာ စ ဝိဝိဓဝိရုဒ္ဓါ စ ဝိသဘာဂါ စာတိ ဒွန္ဒော, ဣဓ ဗဟုတ္တာ ပုဗ္ဗနိပါတဿ အနိယမော, တေ အတ္ထာ ယေသံ တေ ပါဏိတူရိယယောဂ္ဂသေနင်္ဂခုဒ္ဒဇန္တုကဝိဝိဓဝိရုဒ္ဓဝိသဘာဂတ္ထာ, တေ အာဒယော ယေသံ တေ တဒါဒယော။

အာဒိဂ္ဂဟဏေန အညောညလိင်္ဂဝိသေသိတ သင်္ချာပရိမာဏတ္ထ ပစနစဏ္ဍာလတ္ထ ဒိသတ္ထာဒီနဉ္စ ဒွန္ဒေ ဧကတ္တံ, နပုံသကလိင်္ဂတ္တဉ္စ, ဣတိ ပါဏျင်္ဂတ္ထဘာဝတော စက္ခုသောတသဒ္ဒါနံ ဣမိနာ ဧကတ္တံ, နပုံသကလိင်္ဂတ္တဉ္စ ကတွာ သမာသတ္တာ နာမဗျပဒေသေ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ အမာဒေသာဒိ။

စက္ခုသောတံ, ဟေ စက္ခုသောတ, စက္ခုသောတံ, စက္ခုသောတေန။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထေကဝစနမေဝ။ မုခဉ္စ နာသိကာ စ မုခနာသိကံ, ‘‘သရော ရဿော နပုံသကေ’’တိ အန္တဿ ရဿတ္တံ, ဟနု စ ဂီဝါ စ ဟနုဂီဝံ။ ဧဝံ ကဏ္ဏနာသံ, ပါဏိပါဒံ, ဆဝိမံသလောဟိတံ။ ဟတ္ထပါဒါ မံသလောဟိတာနီတိအာဒီနံ ပန ဣတရီတရယောဂေန သိဒ္ဓံ။ ဧဝံ ပါဏျင်္ဂတ္ထေ။

တူရိယင်္ဂတ္ထေ ဂီတဉ္စ ဝါဒိတဉ္စ ဂီတဝါဒိတံ, သမ္မဉ္စ တာဠဉ္စ သမ္မတာဠံ, သမ္မန္တိ ကံသတာဠံ။ တာဠန္တိ ဟတ္ထတာဠံ။ သင်္ခေ စ ပဏဝေါ စ ဍိဏ္ဍိမော စ, သင်္ခါ စ ပဏဝါ စ ဍံဏ္ဍိမာ စာတိ ဝါ သင်္ခပဏဝဍိဏ္ဍိမံ, ပဏဝါဒယော ဒွေပိ ဘေရိဝိသေသော။

ယောဂ္ဂင်္ဂတ္ထေ ယထာ – ဖာလော စ ပါစနဉ္စ ဖာလပါစနံ, ယုဂဉ္စ နင်္ဂလဉ္စ ယုဂနင်္ဂလံ။

သေနင်္ဂတ္ထေ ဟတ္ထိနော စ အဿာ စ ဟတ္ထိအဿံ, ရထာ စ ပတ္တိကာ စ ရထပတ္တိကံ, အသိ စ စမ္မဉ္စ အသိစမ္မံ, စမ္မန္တိ သရဝါရဏဖလကံ။ ဓနု စ ကလာပေါ စ ဓနုကလာပံ, ကလာပေါတိ တူဏီရံ။

ခုဒ္ဒဇန္တုကတ္ထေ ဍံသာ စ မကသာ စ ဍံသမကသံ။ ဧဝံ ကုန္ထကိပိလ္လိကံ, ကီဋပဋင်္ဂံ, ကီဋသရီသပံ။ တတ္ထ ကုန္ထာ သုခုမကိပိလ္လိကာ, ကီဋာ ကပါလပိဋ္ဌိကပါဏာ။

(ရူ၊၂၁၂။)

ဝိဝိဓဝိရုဒ္ဓတ္ထေ အဟိ စ နကုလော စ, အဟီ စ နကုလာ စာတိ ဝါ အဟိနကုလံ။ ဧဝံ ဗိဠာရမူသိကံ, အန္တဿ ရဿတ္တံ, ကာကောလူကံ, သပ္ပမဏ္ဍူကံ, ဂရုဠသပ္ပံ။

ဝိသဘာဂတ္ထေ သီလဉ္စ ပညာဏဉ္စ သီလပညာဏံ, သမထော စ ဝိပဿနာ စ သမထဝိပဿနံ။ ဧဝံ နာမရူပံ, ဟိရောတ္တပ္ပံ။ သတိသမ္ပဇညံ, လောဘမောဟံ, ဒေါသမောဟံ, အဟိရိကာနောတ္တပ္ပံ, ထိနမိဒ္ဓံ, ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စမိစ္စာဒိ။ ‘‘အံမော နိဂ္ဂဟီတံ ဈလပေဟီ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘အံမော’’တိ နိဒ္ဒေသဒဿနတော ကတ္ထစိ နပုံသကလိင်္ဂတ္တံ န ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, တေန အာဓိပစ္စပရိဝါရော ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိ ပဋိသန္ဓိပ္ပဝတ္တိယန္တိအာဒိ သိဇ္ဈတိ။

အညောညလိင်္ဂဝိသေသိတာနံ ဒွန္ဒေ ဒါသီ စ ဒါသော စ ဒါသိဒါသံ, ‘‘ကွစာဒီ’’တိအာဒိနာ မဇ္ဈေ ရဿတ္တံ။ ဧဝံ ဣတ္ထိပုမံ, ပတ္တစီဝရံ, သာခါပလာသမိစ္စာဒိ။

သင်္ချာပရိမာဏတ္ထာနံ ဒွန္ဒေ ဧကကဉ္စ ဒုကဉ္စ ဧကကဒုကံ, သင်္ချာဒွန္ဒေ အပ္ပသင်္ချာ ပုဗ္ဗံ နိပတတိ။ ဧဝံ ဒုကတိကံ, တိကစတုက္ကံ, စတုက္ကပဉ္စကံ, ဒီဃော စ မဇ္ဈိမော စ ဒီဃမဇ္ဈိမံ။

ပစနစဏ္ဍာလတ္ထာနံ ဒွန္ဒေ ဩရဗ္ဘိကာ စ သူကရိကာ စ ဩရဗ္ဘိကသူကရိကံ။ ဧဝံ သာကုဏိကမာဂဝိကံ, သပါကော စ စဏ္ဍာလော စ သပါကစဏ္ဍာလံ, ပုက္ကုသဆဝဍာဟကံ, ဝေနရထကာရံ။ တတ္ထ ဝေနာ တစ္ဆကာ, ရထကာရာ စမ္မကာရာ။

(ရူ၊၂၁၃။)

ဒိသတ္ထာနံ ဒွန္ဒေ ပုဗ္ဗာ စ အပရာ စာတိ အတ္ထေ ဒွန္ဒသမာသံ, ဝိဘတ္တိလောပဉ္စ ကတွာ ဣဓာဒိဂ္ဂဟဏေန ဧကတ္တေ, နပုံသကလိင်္ဂတ္တေ စ ကတေ ‘‘သရော ရဿော နပုံသကေ’’တိ ရဿတ္တံ, ပုဗ္ဗာပရံ, ဟေ ပုဗ္ဗာပရ, ပုဗ္ဗာပရံ, ပုဗ္ဗာပရေန, ပုဗ္ဗာပရဿ ဣစ္စာဒိ။ ဧဝံ ပုရတ္ထိမပစ္ဆိမံ, ဒက္ခိဏုတ္တရံ, အဓရုတ္တရံ။

‘‘နပုံသကလိင်္ဂံ, ဧကတ္တံ, ဒွန္ဒေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၆၀။ ဝိဘာသာ ရုက္ခ တိဏ ပသု ဓန ဓည ဇနပဒါဒီနဉ္စ။

ရုက္ခ တိဏ ပသု ဓန ဓည ဇနပဒါဒီနမေကတ္တံ, နပုံသကလိင်္ဂတ္တဉ္စ ဝိဘာသာ ဟောတိ ဒွန္ဒေ သမာသေ။ ဧကတ္တာဘာဝေ ဗဟုဝစနံ, ပရဿေဝ လိင်္ဂဉ္စ။

တတ္ထ ရုက္ခာနံ ဒွန္ဒေ အဿတ္ထာ စ ကပိတ္ထာ စာတိ အတ္ထေ သမာဟာရေ ဒွန္ဒသမာသာဒိမှိ ကတေ ဣမိနာ ဝိကပ္ပေနေကတ္တံ, နပုံသကလိင်္ဂတ္တဉ္စ။ အဿတ္ထကပိတ္ထံ, အဿတ္ထကပိတ္ထာ ဝါ။ ဧဝံ အမ္ဗပနသံ, အမ္ဗပနသာ ဝါ, ခဒိရပလာသံ, ခဒိရပလာသာ ဝါ, ဓဝဿကဏ္ဏကံ, ဓဝဿကဏ္ဏကာ ဝါ။

တိဏာနံ ဒွန္ဒေ ဥသီရာနိ စ ဗီရဏာနိ စ ဥသီရဗီရဏံ, ဥသီရဗီရဏာနိ ဝါ။ ဧဝံ မုဉ္ဇပဗ္ဗဇံ, မုဉ္ဇပဗ္ဗဇာ ဝါ, ကာသကုသံ, ကာသကုသာ ဝါ။

ပသူနံ ဒွန္ဒေ အဇာ စ ဧဠကာ စ အဇေဠကံ, အဇေဠကာ ဝါ, ဟတ္ထီ စ ဂါဝေါ စ အဿာ စ ဝဠဝါ စ ဟတ္ထိဂဝဿဝဠဝံ, ဟတ္ထိဂဝဿဝဠဝါ ဝါ, ‘‘ကွစာ’’တိအာဒိနာ ရဿတ္တံ, ‘‘ဩသရေ စာ’’တိ အဝါဒေသော စ, ဂေါမဟိံသံ, ဂေါမဟိံသာ ဝါ, ဧဏေယျဝရာဟံ, ဧဏေယျဝရာဟာ ဝါ, သီဟဗျဂ္ဃတရစ္ဆံ, သီဟဗျဂ္ဃတရစ္ဆာ ဝါ။

ဓနာနံ ဒွန္ဒေ ဟိရညဉ္စ သုဝဏ္ဏဉ္စ ဟိရညသုဝဏ္ဏံ, ဟိရညသုဝဏ္ဏာနိ ဝါ။ ဧဝံ ဇာတရူပရဇတံ, ဇာတရူပရဇတာနိ ဝါ, မဏိမုတ္တသင်္ခဝေဠုရိယံ, မဏိမုတ္တသင်္ခဝေဠုရိယာ ဝါ။

(ရူ၊၂၁၄။)

ဓညာနံ ဒွန္ဒေ သာလီ စ ယဝါ စ သာလိယဝံ, သာလိယဝါ ဝါ။ ဧဝံ တိလမုဂ္ဂမာသံ, တိလမုဂ္ဂမာသာ ဝါ။

ဇနပဒါနံ ဒွန္ဒေ ကာသီ စ ကောသလာ စ ကာသိကောသလံ, ကာသိကောသလာ ဝါ, ဝဇ္ဇီ စ မလ္လာ စ ဝဇ္ဇိမလ္လံ, ဝဇ္ဇိမလ္လာ ဝါ, အင်္ဂါ စ မဂဓာ စ အင်္ဂမဂဓံ, အင်္ဂမဂဓာ ဝါ။

အာဒိဂ္ဂဟဏေန အညောညပ္ပဋိပက္ခဓမ္မာနံ, သကုဏတ္ထာနဉ္စ ဒွန္ဒေ ဝိဘာသာ ဧကတ္တံ ဟောတိ, နပုံသကလိင်္ဂတ္တဉ္စ။ ကုသလဉ္စ အကုသလဉ္စ ကုသလာကုသလံ, ကုသလာကုသလာ ဝါ, ဧဝံ သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇံ, သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇာ ဝါ, ဟီနပ္ပဏီတံ, ဟီနပ္ပဏီတာ ဝါ, ကဏှသုက္ကံ, ကဏှသုက္ကာ ဝါ, သုခဒုက္ခံ, သုခဒုက္ခာနိ ဝါ, ပဋိဃာနုနယံ, ပဋိဃာနုနယာ ဝါ, ဆာယာတပံ, ဆာယာတပါ ဝါ, အာလောကန္ဓကာရံ, အာလောကန္ဓကာရာ ဝါ, ရတ္တိ စ ဒိဝါ စ ရတ္တိန္ဒိဝံ, ရတ္တိန္ဒိဝါ ဝါ, အဟဉ္စ ရတ္တိ စ အဟောရတ္တံ, အဟောရတ္တာ ဝါ, ‘‘ကွစိ သမာသန္တ’’ဣစ္စာဒိနာ အာကာရိကာရာနမတ္တံ။

သကုဏာနံ ဒွန္ဒေ ဟံသာ စ ဗကာ စ ဟံသဗကံ, ဟံသဗကာ ဝါ။ ဧဝံ ကာရဏ္ဍဝစက္ကဝါကံ, ကာရဏ္ဍဝစက္ကဝါကာ ဝါ, မယူရကောဉ္စံ, မယူရကောဉ္စာ ဝါ, သုကသာလိကံ, သုကသာလိကာ ဝါ။

သမာဟာရဒွန္ဒော။

ယေဘုယျေန စေတ္ထ –

အစ္စိတပ္ပသရံ ပုဗ္ဗံ၊ ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏကံ ကွစိ။

ဒွန္ဒေ သရာဒျကာရန္တံ၊ ဗဟူသွနိယမော ဘဝေ။

ဒွန္ဒသမာသော နိဋ္ဌိတော။

(ရူ၊၂၁၅။)

ပုဗ္ဗုတ္တရုဘယညတ္ထ-ပ္ပဓာနတ္တာ စတုဗ္ဗိဓော။

သမာသောယံ ဒိဂု ကမ္မ-ဓာရယေဟိ စ ဆဗ္ဗိဓော။

ဒုဝိဓော အဗျယီဘာဝေါ၊ နဝဓာ ကမ္မဓာရယော။

ဒိဂု ဒုဓာ တပ္ပုရိသော၊ အဋ္ဌဓာ နဝဓာ ဘဝေ။

ဗဟုဗ္ဗီဟိ ဒွိဓာ ဒွန္ဒော၊ သမာသော စတုရဋ္ဌဓာတိ။

ဣတိ ပဒရူပသိဒ္ဓိယံ သမာသကဏ္ဍော

စတုတ္ထော။

(ရူ၊၂၁၆။)

၅. တဒ္ဓိတကဏ္ဍ

အပစ္စတဒ္ဓိတ

အထ နာမတော ဧဝ ဝိဘတျန္တာ အပစ္စာဒိအတ္ထဝိသေသေ တဒ္ဓိတုပ္ပတ္တီတိ နာမတော ပရံ တဒ္ဓိတဝိဓာနမာရဘီယတေ။

တတ္ထ တသ္မာ တိဝိဓလိင်္ဂတော ပရံ ဟုတွာ ဟိတာ သဟိတာတိ တဒ္ဓိတာ, ဏာဒိပစ္စယာနမေတံ အဓိဝစနံ, တေသံ ဝါ နာမိကာနံ ဟိတာ ဥပကာရာ တဒ္ဓိတာတိ အနွတ္ထဘူတပရသမညာဝသေနာပိ ဏာဒိပ္ပစ္စယာဝ တဒ္ဓိတာ နာမ။

‘‘ဝသိဋ္ဌဿ အပစ္စ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

‘‘လိင်္ဂဉ္စ နိပစ္စတေ’’တိ ဣတော လိင်္ဂဂ္ဂဟဏမနုဝတ္တတေ။

֍ * ၃၆၁။ ဝါ ဏ’ပစ္စေ။

ဆဋ္ဌိယန္တတော လိင်္ဂမှာ ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝိကပ္ပေန ‘‘တဿ အပစ္စ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။

သော စ –

֍ * ၃၆၂။ ဓာတုလိင်္ဂေဟိ ပရာ ပစ္စယာ။

ဓာတူဟိ, လိင်္ဂေဟိ စ ပစ္စယာ ပရာဝ ဟောန္တီတိ ပရိဘာသတော အပစ္စတ္ထသမ္ဗန္ဓိလိင်္ဂတော ဆဋ္ဌိယန္တာယေဝ ပရော ဟောတိ။ ပဋိစ္စ ဧတသ္မာ အတ္ထော ဧတီတိ ပစ္စယော, ပတီယန္တိ အနေန အတ္ထာတိ ဝါ ပစ္စယော, ‘‘ဝုတ္တတ္ထာနမပ္ပယောဂေါ’’တိ အပစ္စသဒ္ဒဿ အပ္ပယောဂေါ, ‘‘တေသံ ဝိဘတ္တိယော လောပါ စေ’’တိ ဝိဘတ္တိလောပေါ စ။

(ရူ၊၂၁၇။)

֍ * ၃၆၃။ တေသံ ဏော လောပံ။

တေသံ တဒ္ဓိတပ္ပစ္စယာနံ ဏာနုဗန္ဓာနံ ဏကာရော လောပမာပဇ္ဇတေ။

֍ * ၃၆၄။ ဝုဒ္ဓါဒိသရဿ ဝါသံယောဂန္တဿ သဏေ စ။

အာဒိသရဿ ဝါ အာဒိဗျဉ္ဇနဿ ဝါ အသံယောဂန္တဿ ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ သဏကာရပ္ပစ္စယေ ပရေ။ သံယောဂေါ အန္တော အဿာတိ သံယောဂန္တော, တဒညော အသံယောဂန္တော။ အထ ဝါ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ, တဒါ စ ပကတိဘူတေ လိင်္ဂေ သရာနမာဒိသရဿ အသံယောဂန္တဿ ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ သဏကာရေ တဒ္ဓိတပ္ပစ္စယေ ပရေတိ အတ္ထော။

တေန –

ဝါသိဋ္ဌာဒီသု နိစ္စာယံ၊ အနိစ္စောဠုမ္ပိကာဒိသု။

န ဝုဒ္ဓိ နီလပီတာဒေါ၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတော။

စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏမဝဓာရဏတ္ထံ။

တဿာ ဝုဒ္ဓိယာ အနိယမပ္ပသင်္ဂေ နိယမတ္ထံ ပရိဘာသမာဟ။

֍ * ၃၆၅။ အယုဝဏ္ဏာနဉ္စာယော ဝုဒ္ဓီ။

တေသံ အကာရဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာနမေဝ ယထာက္ကမံ အာ ဧဩဣစ္စေတေ ဝုဒ္ဓိယော ဟောန္တိ။ စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏမဝုဒ္ဓိသမ္ပိဏ္ဍနတ္ထံ, အဝဓာရဏတ္ထံ ဝါ။ ဣ စ ဥ စ ယု, ယု ဧဝ ဝဏ္ဏာ ယုဝဏ္ဏာ, အ စ ယုဝဏ္ဏာ စ အယုဝဏ္ဏာ။ အာ စ ဧ စ ဩ စ အာယော။ ပုန ဝုဒ္ဓိဂ္ဂဟဏံ ‘‘နေဂမဇာနပဒါ’’တိအာဒီသု ဥတ္တရပဒဝုဒ္ဓိဘာဝတ္ထံ, ဧတ္ထ စ ‘‘အယုဝဏ္ဏာန’’န္တိ ဌာနနိယမဝစနံ အာယောနံ ဝုဒ္ဓိဘာဝပ္ပသင်္ဂနိဝတ္တနတ္ထံ။

(ရူ၊၂၁၈။)

ယထာ ဟိ ကတဝုဒ္ဓီနံ၊ ပုန ဝုဒ္ဓိ န ဟောတိဟ။

တထာ သဘာဝဝုဒ္ဓီနံ၊ အာယောနံ ပုန ဝုဒ္ဓိ န။

တတော အကာရဿ အာကာရော ဝုဒ္ဓိ, ‘‘သရလောပေါမာဒေသပ္ပစ္စယာဒိမှိ သရလောပေ တု ပကတီ’’တိ သရလောပပကတိဘာဝါ, ‘‘နယေ ပရံ ယုတ္တေ’’တိ ပရနယနံ ကတွာ တဒ္ဓိတတ္တာ ‘‘တဒ္ဓိတသမာသ’’ဣစ္စာဒိနာ နာမဗျပဒေသေ ကတေ ပုရေ ဝိယ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။

ဝါသိဋ္ဌော, ဝသိဋ္ဌဿ ပုတ္တော ဝါ, ဝါသိဋ္ဌာ ဣစ္စာဒိ ပုရိသသဒ္ဒသမံ။ တဿ နတ္တုပနတ္တာဒယောပိ တဒုပစာရတော ဝါသိဋ္ဌာယေဝ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ဂေါတ္တတဒ္ဓိတေ ပဌမပ္ပကတိတောယေဝ ပစ္စယော ဟောတိ။

ဣတ္ထိယံ ဏပ္ပစ္စယန္တတ္တာ ‘‘ဏဝ ဏိက ဏေယျ ဏ န္တူဟီ’’တိ ဝါသိဋ္ဌသဒ္ဒတော ဤပစ္စယော။ သရလောပါဒိံ ကတွာ ဣတ္ထိပ္ပစ္စယန္တတ္တာ ‘‘တဒ္ဓိတသမာသ’’ဣစ္စာဒိသုတ္တေ စဂ္ဂဟဏေန နာမဗျပဒေသေ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, ဝါသိဋ္ဌီ ကညာ, ဝါသိဋ္ဌီ, ဝါသိဋ္ဌိယော ဣစ္စာဒိ ဣတ္ထိသဒ္ဒသမံ။

နပုံသကေ ဝါသိဋ္ဌံ အပစ္စံ, ဝါသိဋ္ဌာနိ အပစ္စာနိ ဣစ္စာဒိ စိတ္တသဒ္ဒသမံ။ ဧဝံ ဥပရိပိ တဒ္ဓိတန္တဿ တိလိင်္ဂတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ဘာရဒွါဇဿ ပုတ္တော ဘာရဒွါဇော, ဝေသာမိတ္တဿ ပုတ္တော ဝေသာမိတ္တော, ဂေါတမဿ ပုတ္တော ဂေါတမော။ ဧတ္ထ စ အယုဝဏ္ဏတ္တာဘာဝါ အာကာရာဒီနံ န ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ။ ဝသုဒေဝဿ အပစ္စံ ဝါသုဒေဝေါ, ဗလဒေဝေါ။ ‘‘စိတ္တကော’’တိအာဒီသု ပန သံယောဂန္တတ္တာ ဝုဒ္ဓိ န ဘဝတိ။

‘‘ဝစ္ဆဿ အပစ္စ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ ဏမှိ သမ္ပတ္တေ ‘‘ဝါ ဏ’ပစ္စေ’’တိ ဣတော ဝါတိ တဒ္ဓိတဝိဓာနေ သဗ္ဗတ္ထ ဝတ္တတေ, တေန သဗ္ဗတ္ထ ဝါကျဝုတ္တိယော ဘဝန္တိ။ ‘‘အပစ္စေ’’တိ ပဒံ ယာဝ သံသဋ္ဌဂ္ဂဟဏာဝ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၂၁၉။)

֍ * ၃၆၆။ ဏာယန ဏာန ဝစ္ဆာဒိတော။

ဝစ္ဆ ကစ္စဣစ္စေဝမာဒိတော ဆဋ္ဌိယန္တတော ဂေါတ္တဂဏတော ဏာယန ဏာနဣစ္စတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဝါ ‘‘တဿာပစ္စ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ သဗ္ဗတ္ထ ဏကာရာနုဗန္ဓော ဝုဒ္ဓတ္ထော, သေသံ ပုဗ္ဗသမံ, သံယောဂန္တတ္တာ ဝုဒ္ဓိအဘာဝေါဝ ဝိသေသော။

ဝစ္ဆာယနော ဝစ္ဆာနော ဝစ္ဆဿ ပုတ္တော ဝါ။ ဧဝံ ကစ္စဿ ပုတ္တော ကစ္စာယနော ကစ္စာနော, မောဂ္ဂလ္လဿ ပုတ္တော မောဂ္ဂလ္လာယနော မောဂ္ဂလ္လာနော။ ဧဝံ အဂ္ဂိဝေဿာယနော အဂ္ဂိဝေဿာနော, ကဏှာယနော ကဏှာနော, သာကဋာယနော သာကဋာနော, မုဉ္စာယနော မုဉ္စာနော, ကုဉ္ဇာယနော ကုဉ္ဇာနော ဣစ္စာဒိ။ အာကတိဂဏော’ယံ။

‘‘ကတ္တိကာယ အပစ္စ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၃၆၇။ ဏေယျော ကတ္တိကာဒီဟိ။

အာဒိသဒ္ဒေါယံ ပကာရေ ဝတ္တတေ။ ကတ္တိကာ ဝိနတာရောဟိဏီဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဣတ္ထိယံ ဝတ္တမာနေဟိ လိင်္ဂေဟိ ဏေယျပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝါ ‘‘တဿာပစ္စ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။

(ရူ၊၂၂၀။)

ဝိဘတ္တိလောပေ ‘‘ပကတိ စဿ သရန္တဿာ’’တိ ပကတိဘာဝေါ။ ကတ္တိကေယျော, ကတ္တိကာယ ပုတ္တော ဝါ။ ဧဝံ ဝိနတာယ အပစ္စံ ဝေနတေယျော, ဣကာရဿေကာရော ဝုဒ္ဓိ, ရောဟိဏိယာ ပုတ္တော ရောဟိဏေယျော, ဂင်္ဂါယ အပစ္စံ ဂင်္ဂေယျော, ဘဂိနိယာ ပုတ္တော ဘာဂိနေယျော, နဒိယာပုတ္တော နာဒေယျော။ ဧဝံ အန္တေယျော, အာဟေယျော, ကာမေယျော။ သုစိယာ အပစ္စံ သောစေယျော, ဧတ္ထ ဥကာရဿောကာရော ဝုဒ္ဓိ, ဗာလာယ အပစ္စံ ဗာလေယျော ဣစ္စာဒိ။

‘‘ဒက္ခဿာပစ္စ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ ဏမှိ သမ္ပတ္တေ –

֍ * ၃၆၈။ အတော ဏိ ဝါ။

အကာရန္တတော လိင်္ဂမှာ ဏိပစ္စယော ဟောတိ ဝါ ‘‘တဿာပစ္စ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ ဒက္ခိ, ဒက္ခီ, ဒက္ခယော, ဒေါဏဿ အပစ္စံ ဒေါဏိ။ ဧဝံ ဝါသဝိ, သကျပုတ္တိ, နာဋပုတ္တိ, ဒါသပုတ္တိ, ဒါသရထိ။ ဝါရုဏိ, ကဏ္ဍိ, ဗာလဒေဝိ, ပါဝကိ, ဇိနဒတ္တဿ အပစ္စံ ဇေနဒတ္တိ, သုဒ္ဓါဒနိ, အနုရုဒ္ဓိ ဣစ္စာဒိ။

ပုန ဝါဂ္ဂဟဏေန အပစ္စတ္ထေ ဏိကပ္ပစ္စယော, အဒိတိအာဒိတော ဏျပ္ပစ္စယော စ။ ယထာ – သကျပုတ္တဿ ပုတ္တော သကျပုတ္တိကော, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ကကာရဿ ယကာရော, သကျပုတ္တိယော။ ဧဝံ နာဋပုတ္တိကော, ဇေနဒတ္တိကော, ဝိမာတုယာ ပုတ္တော ဝေမာတိကော။

‘‘အဒိတိယာ ပုတ္တော’’တိ အတ္ထေ ဏျပ္ပစ္စယော, ဝုဒ္ဓိ စ။

֍ * ၃၆၉။ အဝဏ္ဏော ယေ လောပဉ္စ။

အဝဏ္ဏော တဒ္ဓိတဘူတေ ယပ္ပစ္စယေ ပရေ လောပမာပဇ္ဇတေ။ စသဒ္ဒေန ဣဝဏ္ဏောပီတိ ဣကာရလောပေါ, ‘‘ယဝတံ တလနဒကာရာနံ ဗျဉ္ဇနာနိ စ လ ဉ ဇကာရတ္တ’’န္တိ တျကာရသံယောဂဿ စကာရော, ‘‘ပရဒွေဘာဝေါ ဌာနေ’’တိ ဒွိတ္တံ, အာဒိစ္စော။ ဧဝံ ဒိတိယာ ပုတ္တော ဒေစ္စော။

‘‘ကုဏ္ဍနိယာ ပုတ္တော’’တိ အတ္ထေ ဏျပ္ပစ္စယေ ကတေ –

‘‘ကွစာဒိမဇ္ဈုတ္တရေသူ’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၂၂၁။)

֍ * ၃၇၀။ တေသု ဝုဒ္ဓိလောပါဂမဝိကာရဝိပရီတာဒေသာ စ။

တေသု အာဒိမဇ္ဈုတ္တရေသု အဝိဟိတလက္ခဏေသု ဇိနဝစနာနုပရောဓေန ကွစိ ဝုဒ္ဓိ လောပ အာဂမ ဝိကာရ ဝိပရီတအာဒေသာ ဟောန္တီတိ သံယောဂန္တတ္တေပိ အာဒိဝုဒ္ဓိ, ဣကာရလောပေ နျဿဉာဒေသော, ကောဏ္ဍညော, ကုရုနော ပုတ္တော ကောရဗျော, ဧတ္ထာပိ တေနေဝ ဥကာရဿ အဝါဒေသော, ဘာတုနော ပုတ္တော ဘာတဗျော။

‘‘ဥပဂုဿ အပစ္စ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၃၇၁။ ဏဝေါပဂွာဒီဟိ။

ဥပဂု မနုဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဥကာရန္တေဟိ ဂေါတ္တဂဏေဟိ ဏဝပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝါ ‘‘တဿာပစ္စ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ အာဒိသဒ္ဒဿ စေတ္ထ ပကာရဝါစကတ္တာ ဥကာရန္တတောယေဝါယံ။ ဩပဂဝေါ, ဩပဂဝီ, ဩပဂဝံ, မနုနော အပစ္စံ မာနဝေါ, ‘‘မာနုသော’’တိ ဏပ္ပစ္စယေ, သာဂမေ စ ကတေ ရူပံ, ဘဂ္ဂုနော အပစ္စံ ဘဂ္ဂဝေါ, ပဏ္ဍုနော အပစ္စံ ပဏ္ဍဝေါ, ဥပဝိန္ဒုဿ အပစ္စံ ဩပဝိန္ဒဝေါ ဣစ္စာဒိ။

‘‘ဝိဓဝါယ အပစ္စ’’န္တိ အတ္ထေ –

֍ * ၃၇၂။ ဏေရ ဝိဓဝါဒိတော။

ဝိဓဝါဒိတော ဏေရပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝါ အပစ္စတ္ထေ။ ဝိဂတော ဓဝေါ ပတိ ဧတိဿာတိ ဝိဓဝါ, ဝေဓဝေရော, ဗန္ဓုကိယာ အဘိသာရိဏိယာ ပုတ္တော ဗန္ဓုကေရော, သမဏဿ ဥပဇ္ဈာယဿ ပုတ္တော ပုတ္တဋ္ဌာနိယတ္တာတိ သာမဏေရော, နာဠိကေရော ဣစ္စာဒိ။

အပစ္စတဒ္ဓိတံ။

(ရူ၊၂၂၂။)

သံသဋ္ဌာဒိအနေကတ္ထတဒ္ဓိတ

‘‘တိလေန သံသဋ္ဌ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၃၇၃။ ယေန ဝါ သံသဋ္ဌံ တရတိ စရတိ ဝဟတိ ဏိကော။

ယေန ဝါ သံသဋ္ဌံ, ယေန ဝါ တရတိ, ယေန ဝါ စရတိ, ယေန ဝါ ဝဟတိ, တတော တတိယန္တတော လိင်္ဂမှာ တေသု သံသဋ္ဌာဒီသွတ္ထေသု ဏိကပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝါ။ တေလိကံ ဘောဇနံ, တိလေန အဘိသင်္ခတန္တိ အတ္ထော။ တေလိကီ ယာဂု။ ဂုဠေန သံသဋ္ဌံ ဧဂါဠိကံ။ ဧဝံ ဃာတိကံ, ဒါဓိကံ, မာရိစိကံ, လောဏိကံ။

နာဝါယ တရတီတိ နာဝိကော, ဥဠုမ္ပေန တရတီတိ ဩဠုမ္ပိကော, ဝုဒ္ဓိအဘာဝပက္ခေ ဥဠုမ္ပိကော။ ဧဝံ ကုလ္လိကော, ဂေါပုစ္ဆိကော။ သကဋေန စရတီတိ သာကဋိကော။ ဧဝံ ပါဒိကော, ဒဏ္ဍိကော, ဓမ္မေန စရတိ ပဝတ္တတီတိ ဓမ္မိကော။ သီသေန ဝဟတီတိ သီသိကော, ဝါဂ္ဂဟဏေန ဤကာရဿ ဝုဒ္ဓိ န ဟောတိ။ ဧဝံ အံသိကော, ခန္ဓိကော, ဟတ္ထိကော, အင်္ဂုလိကော။

ပုန ဝါဂ္ဂဟဏေန အညတ္ထေသုပိ ဏိကပ္ပစ္စယော, ပရဒါရံ ဂစ္ဆတီတိ ပါရဒါရိကော, ပထံ ဂစ္ဆတီတိ ပထိကော။

‘‘ဝိနယမဓီတေ, အဝေစ္စာဓီတေ’’တိ ဝါ ဝိဂ္ဂဟေ –

‘‘ဏိကော’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၇၄။ တမဓီတေ တေနကတာဒိသန္နိဓာနနိယောဂသိပ္ပဘဏ္ဍဇီဝိကတ္ထေသု စ။

(ရူ၊၂၂၃။)

စတုပ္ပဒမိဒံ။ တမဓီတေတိ အတ္ထေ, တေန ကတာဒီသွတ္ထေသု စ တမှိ သန္နိဓာနော, တတ္ထ နိယုတ္တော, တမဿ သိပ္ပံ, တမဿ ဘဏ္ဍံ, တမဿ ဇီဝိကာ ဣစ္စေတေသွတ္ထေသု စ ဒုတိယာဒိဝိဘတျန္တေဟိ လိင်္ဂေဟိ ဏိကပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝါ။ ဝေနယိကော။ ဧဝံ သုတ္တန္တိကော, အာဘိဓမ္မိကော။

‘‘ဗျာကရဏမဓီတေ’’တိ အတ္ထေ ဏိကပ္ပစ္စယာဒိမှိ ကတေ –

‘‘ဝုဒ္ဓါဒိသရဿ ဝါသံယောဂန္တဿ သဏေ စာ’’တိ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၃၇၅။ မာယူနမာဂမော ဌာနေ။

ဣ ဥဣစ္စေဘေသံ အာဒိသရာနံ အသံယောဂန္တာနံ မာ ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ သဏေ, တတြေဝ ဝုဒ္ဓိ အာဂမော ဟောတိ စ ဌာနေတိ ဧကာရဝုဒ္ဓါဂမော။

‘‘ဌာနေ’’တိ ဝစနာ စေတ္ထ၊ ယူနမာဒေသဘူတတော။

ယဝေဟိ ပုဗ္ဗေဝ ဧဩ-ဝုဒ္ဓိယော ဟောန္တိ အာဂမာ။

ယကာရဿ ဒွိဘာဝေါ။

ဝေယျာကရဏိကော, နျာယမဓီတေတိ နေယျာယိကော။ ဧဝံ တက္ကိကော, ဝေဒိကော, နေမိတ္တိကော, ကာယေန ကတော ပယောဂေါ ကာယိကော, ကာယေန ကတံ ကမ္မံ ကာယိကံ, ဝစသာ ကတံ ကမ္မံ ဝါစသိကံ။ ဧဝံ မာနသိကံ, ဧတ္ထ စ ‘‘သသရေ ဝါဂမော’’တိ သုတ္တေ ဝဝတ္ထိတဝါသဒ္ဒေန ပစ္စယေ ပရေပိ သာဂမော, ထေရေဟိ ကတာ သင်္ဂီတိ ထေရိကာ။ ဧဝံ ပဉ္စသတိကာ, သတ္တသတိကာ, ဧတ္ထ ‘‘ဏဝဏိကာ’’ဒိသုတ္တေ အနုဝတ္တိတဝါဂ္ဂဟဏေန ဤပစ္စယော န ဟောတိ။

သန္နိဓာနတ္ထေ သရီရေ သန္နိဓာနာ ဝေဒနာ သာရီရိကာ, သာရီရိကံ ဒုက္ခံ။ ဧဝံ မာနသိကာ, မာနသိကံ။

(ရူ၊၂၂၄။)

နိယုတ္တတ္ထေ ဒွါရေ နိယုတ္တော ဒေါဝါရိကော, ဧတ္ထ ‘‘မာယူနမာဂမော ဌာနေ’’တိ ဝကာရတော ပုဗ္ဗေဩကာရာဂမော။ ဧဝံ ဘဏ္ဍာဂါရိကော, နာဂရိကော, နဝကမ္မိကော, ဝနကမ္မိကော, အာဒိကမ္မိကော, ဩဒရိကော, ရထိကော, ပထိကော, ဥပါယေ နိယုတ္တော ဩပါယိကော, စေတသိ နိယုတ္တာ စေတသိကာ။

သိပ္ပတ္ထေ ဝီဏာဝါဒနံ ဝီဏာ, ဝီဏာ အဿ သိပ္ပံ ဝေဏိကော။ ဧဝံ ပါဏဝိကော, မောဒိင်္ဂိကော, ဝံသိကော။

ဘဏ္ဍတ္ထေ ဂန္ဓော အဿ ဘဏ္ဍန္တိ ဂန္ဓိကော။ ဧဝံ တေလိကော, ဂေါဠိကော, ပူဝိကော, ပဏ္ဏိကော, တမ္ဗူလိကော, လောဏိကော။

ဇီဝိကတ္ထေ ဥရဗ္ဘံ ဟန္တွာ ဇီဝတိ, ဥရဗ္ဘမဿ ဇီဝိကာတိ ဝါ ဩရဗ္ဘိကော။ ဧဝံ မာဂဝိကော, ဧတ္ထ ဝကာရာဂမော။ သူကရိကော, သာကုဏိကော, မစ္ဆိကော ဣစ္စာဒိ။

‘‘တေန ကတာဒီ’’တိ ဧတ္ထ အာဒိဂ္ဂဟဏေန တေန ဟတံ, တေန ဗဒ္ဓံ, တေန ကီတံ, တေန ဒိဗ္ဗတိ, သော အဿ အာဝုဓော, သော အဿ အာဗာဓော, တတ္ထ ပသန္နော, တဿ သန္တကံ, တမဿ ပရိမာဏံ, တဿ ရာသိ, တံ အရဟတိ, တမဿ သီလံ, တတ္ထ ဇာတော, တတ္ထ ဝသတိ, တတြ ဝိဒိတော, တဒတ္ထာယ သံဝတ္တတိ, တတော အာဂတော, တတော သမ္ဘူတော, တဒဿ ပယောဇနန္တိ ဧဝမာဒိအတ္ထေ စ ဏိကပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ယထာ – ဇာလေန ဟတော, ဟနတီတိ ဝါ ဇာလိကော။ ဧဝံ ဗာဠိသိကော, ဝါကရိကော, သုတ္တေန ဗဒ္ဓါ သုတ္တိကော, ဝရတ္တာယ ဗဒ္ဓါ ဝါရတ္တိကော နာဂေါ။

(ရူ၊၂၂၅။)

ဝတ္ထေန ကီတံ ဘဏ္ဍံ ဝတ္ထိကံ။ ဧဝံ ကုမ္ဘိကံ, ဖာလိကံ, သောဝဏ္ဏိကံ, သာတိကံ။ အက္ခေန ဒိဗ္ဗတီတိ အက္ခိကော။ ဧဝံ သာလာကိကော, တိန္ဒုကိကော, အမ္ဗဖလိကော။ စာပေါ အဿ အာဝုဓောတိ စာပိကော။ ဧဝံ တောမရိကော, မုဂ္ဂရိကော, မောသလိကော။

ဝါတော အဿ အာဗာဓောတိ ဝါတိကော။ ဧဝံ သေမှိကော, ပိတ္တိကော။

ဗုဒ္ဓေ ပသန္နော ဗုဒ္ဓိကော။ ဧဝံ ဓမ္မိကော, သံဃိကော။ ဗုဒ္ဓဿ သန္တကော ဗုဒ္ဓိကော။ ဧဝံ ဓမ္မိကော, သံဃိကော ဝိဟာရော, သံဃိကာ ဘူမိ, သံဃိကံ စီဝရံ, ပုဂ္ဂလိကံ။

ကုမ္ဘော အဿ ပရိမာဏန္တိ ကုမ္ဘိကံ။ ဧဝံ ခါရိကံ, ဒေါဏိကံ။ ကုမ္ဘဿ ရာသိ ကုမ္ဘိကော။ ကုမ္ဘံ အရဟတီတိ ကုမ္ဘိကော။ ဧဝံ ဒေါဏိကော, အဋ္ဌမာသိကော, ကဟာပဏိကော, အာသီတိကာ ဂါထာ, နာဝုတိကာ, သာတိကံ, သာဟဿိကံ။ သန္ဒိဋ္ဌမရဟတီတိ သန္ဒိဋ္ဌိကော, ‘‘ဧဟိ ပဿာ’’တိ ဣမံ ဝိဓိံ အရဟတီတိ ဧဟိပဿိကော။

သီလတ္ထေ ပံသုကူလဓာရဏံ ပံသုကူလံ, တံ သီလမဿာတိ ပံသုကူလိကော။ ဧဝံ တေစီဝရိကော, ဧကာသနေ ဘောဇနသီလော ဧကာသနိကော, ရုက္ခမူလေ ဝသနသီလော ရုက္ခမူလိကော, တထာ အာရညိကော, သောသာနိကော။

(ရူ၊၂၂၆။)

ဇာတတ္ထေ အပါယေ ဇာတော အာပါယိကော။ ဧဝံ နေရယိကော, သာမုဒ္ဒိကော မစ္ဆော, ဝဿေသု ဇာတော ဝဿိကော, ဝဿိကာ, ဝဿိကံ ပုပ္ဖံ, သာရဒိကော, ဟေမန္တိကော, ဝါသန္တိကော, စာတုဒ္ဒသိကော, ရာဇဂဟေ ဇာတော, ရာဇဂဟေ ဝသတီတိ ဝါ ရာဇဂဟိကော ဇနော, မဂဓေသု ဇာတော, ဝသတီတိ ဝါ မာဂဓိကော, မာဂဓိကာ, မာဂဓိကံ, သာဝတ္ထိယံ ဇာတော, ဝသတီတိ ဝါ သာဝတ္ထိကော, ကာပိလဝတ္ထိကော, ဝေသာလိကော။

လောကေ ဝိဒိတော လောကိကော, လောကာယ သံဝတ္တတီတိပိ လောကိကော။ တထာ မာတိတော အာဂတံ မာတိကံ, ပိတိတော အာဂတံ ပေတ္တိကံ နာမံ။

သမ္ဘူတတ္ထေ မာတိတော သမ္ဘူတံ မတ္တိကံ။ ဧဝံ ပေတ္တိကံ။ ဥပဓိတဿ ပယောဇနံ ဩပဓိကံ။

သကတ္ထေပိ အသင်္ခါရောယေဝ အသင်္ခါရိကံ။ ဧဝံ သသင်္ခါရိကံ, နာမမေဝ နာမိကံ။ ဧဝံ အာချာတိကံ, ဩပသဂ္ဂိကံ, နေပါတိကံ, စတုမဟာရာဇေ ဘတ္တိ ဧတေသန္တိ စာတုမဟာရာဇိကာ။ ဧဝံ အညတ္ထေပိ ယောဇေတဗ္ဗံ။

‘‘ကသာဝေန ရတ္တ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၃၇၆။ ဏ ရာဂါ တေနရတ္တံ တဿေဒမညတ္ထေသု စ။

ရာဂတ္ထဝါစကာ လိင်္ဂမှာ ‘‘တေန ရတ္တ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ, ‘‘တဿေ’’တိ ဆဋ္ဌိယန္တတော ‘‘ဣဒ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ စ အညတ္ထေသု စ ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဝါ။

ကာသာဝံ ဝတ္ထံ။ ဧဝံ ကာသာယံ, ကုသုမ္ဘေန ရတ္တံ ကောသုမ္ဘံ, ဟလိဒ္ဒိယာ ရတ္တံ ဟာလိဒ္ဒံ, ပတ္တင်္ဂံ, မဉ္ဇိဋ္ဌံ, ကုင်္ကုမံ, နီလေန ရတ္တံ နီလံ။ ဧဝံ ပီတံ။

(ရူ၊၂၂၇။)

ဣဒမတ္ထေ မဟိံသဿ ဣဒံ မာဟိံသံ မံသံ, ဒဓိ သပ္ပိ စမ္မာဒိကံ ဝါ, သူကရဿ ဣဒံ သူကရံ, ကစ္စာယနဿ ဣဒံ ကစ္စာယနံ ဗျာကရဏံ။ ဧဝံ သောဂတံ သာသနံ။

‘‘ဣသိဿ ဣဒ’’န္တိ အတ္ထေ ဏပ္ပစ္စယေ ကတေ ဝုဒ္ဓိမှိ သမ္ပတ္တေ –

‘‘သဏေ, ယူနမာဂမော ဌာနေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၇၇။ အာတ္တဉ္စ။

ဣ ဥဣစ္စေတေသံ အာဒိသရာနံ အာတ္တဉ္စ ဟောတိ သဏကာရပ္ပစ္စယေ ပရေ, စသဒ္ဒေန ရိကာရာဂမော စ ဌာနေတိ ဣကာရဿ အာတ္တံ။

ဌာနာဓိကာရတော အာတ္တံ၊ ဣသူသဘဥဇာဒိနံ။

ဣသိဿ တု ရိကာရာဂ-မော စာတ္တာနန္တရေ ဘဝေ။

အာရိသျံ, ဥသဘဿ ဣဒံ အာသဘံ ဌာနံ, အာသဘီ ဝါစာ။

အညတ္ထဂ္ဂဟဏေန ပန အဝိဒူရဘဝေါ, တတြ ဘဝေါ, တတြ ဇာတော, တတော အာဂတော, သော အဿ နိဝါသော, တဿ ဣဿရော, ကတ္တိကာဒီဟိ နိယုတ္တော မာသော, သာဿ ဒေဝတာ, တမဝေစ္စာဓီတေ, တဿ ဝိသယော ဒေသော, တသ္မိံ ဒေသေ အတ္ထိ, တေန နိဗ္ဗတ္တံ, တံ အရဟတိ, တဿ ဝိကာရော, တမဿ ပရိမာဏန္တိ ဣစ္စေဝမာဒီသွတ္ထေသု စ ဏပ္ပစ္စယော။ ယထာ – ဝိဒိသာယ အဝိဒူရေ ဘဝေါ ဝေဒိသော ဂါမော, ဥဒုမ္ဗရဿ အဝိဒူရေ ဘဝံ ဩဒုမ္ဗရံ ဝိမာနံ။

(ရူ၊၂၂၈။)

ဘဝတ္ထေ မနသိ ဘဝံ မာနသံ သုခံ, သာဂမော။ သရေ ဘဝေါ သာရသော သကုဏော, သာရသာ သကုဏီ, သာရသံ ပုပ္ဖံ, ဥရသိ ဘဝေါ ဩရသော ပုတ္တော, ဥရသိ သံဝဍ္ဎိတတ္တာ, မိတ္တေ ဘဝါ မေတ္တာ, မေတ္တီ ဝါ, ပုရေ ဘဝါ ပေါရီ ဝါစာ။

ဇာတာဒီသု ပါဝုသေ ဇာတော ပါဝုသော မေဃော, ပါဝုသာ ရတ္တိ, ပါဝုသံ အဗ္ဘံ, သရဒေ ဇာတော သာရဒေါ မာသော, သာရဒါ ရတ္တိ, သာရဒံ ပုပ္ဖံ။ ဧဝံ သိသိရော, ဟေမန္တော, ဝသန္တော, ဝိမှော, မထုရာယံ ဇာတော မာထုရော ဇနော, မာထုရာ ဂဏိကာ, မာထုရံ ဝတ္ထံ။ မထုရာယ အာဂတော မာထုရော, မထုရာ အဿ နိဝါသောတိ မာထုရော, မထုရာယ ဣဿရော မာထုရော ရာဇာ။ ‘‘သဗ္ဗတော ကော’’တိ ဧတ္ထ ပုန သဗ္ဗတောဂ္ဂဟဏေန တဒ္ဓိတတောပိ ကွစိ သသရကကာရာဂမော, မာထုရကော ဝါ, ရာဇဂဟေ ဇာတော, ရာဇဂဟာ အာဂတော, ရာဇဂဟော အဿ နိဝါသောတိ ဝါ, ရာဇဂဟဿ ဣဿရောတိ ဝါ ရာဇဂဟော, ရာဇဂဟကော ဝါ။ ဧဝံ သာဂလော, သာဂလကော ဝါ, ပါဋလိပုတ္တော, ပါဋလိပုတ္တကော ဝါ, ဝေသာလိယံ ဇာတောတိအာဒိအတ္ထေ ဝေသာလော, ဝေသာလကော ဝါ, ကုသိနာရေ ဇာတော ကောသိနာရော, ကောသိနာရကော ဝါ။ ဧဝံ သာကေတော, သာကေတကော ဝါ, ကောသမ္ဗော, ကောသမ္ဗကော ဝါ, ဣန္ဒပတ္တော, ဣန္ဒပတ္တကော ဝါ, ကပိလ္လော, ကပိလ္လကော ဝါ, ဘာရုကစ္ဆော, ဘာရုကစ္ဆကော ဝါ, နဂရေ ဇာတော, နဂရာ အာဂတော, နဂရေ ဝသတီတိ ဝါ နာဂရော, နာဂရကော ဝါ။ ဧဝံ ဇာနပဒေါ။

(ရူ၊၂၂၉။)

ဇနပဒနာမေသု ပန သဗ္ဗတ္ထ ဗဟုဝစနမေဝ ဘဝတိ။ ယထာ – အင်္ဂေသု ဇာတော, အင်္ဂေဟိ အာဂတော, အင်္ဂါ အဿ နိဝါသော, အင်္ဂါနံ ဣဿရော ဝါ အင်္ဂေါ, အင်္ဂကော ဝါ, မာဂဓော, မာဂဓကော ဝါ, ကောသလော, ကောသလကော ဝါ, ဝေဒေဟော, ဝေဒေဟကော ဝါ, ကမ္ဗောဇော, ကမ္ဗောဇကော ဝါ, ဂန္ဓာရော, ဂန္ဓာရကော ဝါ, သောဝီရော, သောဝီရကော ဝါ, သိန္ဓဝေါ, သိန္ဓဝကော ဝါ, အဿကော, ကာလိင်္ဂေါ, ပဉ္စာလော, သက္ကော, တထာ သုရဋ္ဌေ ဇာတော, သုရဋ္ဌဿ ဣဿရော ဝါ သောရဋ္ဌော, သောရဋ္ဌကော ဝါ။ ဧဝံ မဟာရဋ္ဌော, မဟာရဋ္ဌကော ဝါ ဣစ္စာဒိ။

နက္ခတ္တယောဂေ ကတ္တိကာယ ပုဏ္ဏစန္ဒယုတ္တာယ ယုတ္တော မာသော ကတ္တိကော, မဂသိရေန စန္ဒယုတ္တေန နက္ခတ္တေန ယုတ္တော မာသော မာဂသိရော။ ဧဝံ ဖုဿေန ယုတ္တော မာသော ဖုဿော, မဃာယ ယုတ္တော မာသော မာဃော, ဖဂ္ဂုနိယာ ယုတ္တော မာသော ဖဂ္ဂုနော, စိတ္တာယ ယုတ္တော မာသော စိတ္တော, ဝိသာခါယ ယုတ္တော မာသော ဝေသာခေါ, ဇေဋ္ဌာယ ယုတ္တော မာသော ဇေဋ္ဌော, ဥတ္တရာသာဠှာယ ယုတ္တော မာသော အာသာဠှော, အာသာဠှီ ဝါ, သဝဏေန ယုတ္တော မာသော သာဝဏော, သာဝဏီ။ ဘဒ္ဒေန ယုတ္တော မာသော ဘဒ္ဒေါ, အဿယုဇေန ယုတ္တော မာသော အဿယုဇော, ဗုဒ္ဓါ အဿ ဒေဝတာတိ ဗုဒ္ဓါ။ ဧဝံ သောဂတော, မာဟိန္ဒော, ယာမော, သောမော။

ဗျာကရဏံ အဝေစ္စာဓီတေ ဝေယျာကရဏော။ ဧဝံ မောဟုတ္တော, နေမိတ္တော, အင်္ဂဝိဇ္ဇော, ဝတ္ထုဝိဇ္ဇော။ ဝသာတီနံ ဝိသယော ဒေသော ဝါသာတော, ဥဒုမ္ဗရာ အသ္မိံ ပဒေသေ သန္တီတိ ဩဒုမ္ဗရော ဒေသော။

(ရူ၊၂၃၀။)

သဟဿေန နိဗ္ဗတ္တာ သာဟဿီ ပရိခါ, ပယသာ နိဗ္ဗတ္တံ ပါယာသံ, သဟဿံ အရဟတီတိ သာဟဿီ ဂါထာ, အယသော ဝိကာရော အာယသော။ ဧဝံ သောဝဏ္ဏော, ပုရိသော ပရိမာဏမဿာတိ ပေါရိသံ ဥဒကံ။

စဂ္ဂဟဏေန တတ္ထ ဇာတော, တတ္ထ ဝသတိ, တဿ ဟိတံ, တံ အရဟတီတိအာဒီသု ဏေယျပ္ပစ္စယော။ ဗာရာဏသိယံ ဇာတော, ဝသတီတိ ဝါ ဗာရာဏသေယျကော, ပုရေ ဝိယ ကကာရာဂမော။ ဧဝံ စမ္ပေယျကော, သာဂလေယျကော, မိထိလေယျကော ဇနော, ဂင်္ဂေယျော မစ္ဆော, သိလာယ ဇာတံ သေလေယျကံ, ကုလေ ဇာတော ကောလေယျကော သုနခေါ, ဝနေ ဇာတံ ဝါနေယျံ ပုပ္ဖံ။ ဧဝံ ပဗ္ဗတေယျော မာနုသော, ပဗ္ဗတေယျာ နဒီ, ပဗ္ဗတေယျံ ဩသဓံ, ပထဿ ဟိတံ ပါထေယျံ, သပတိဿ ဟိတံ သာပတေယျံ ဓနံ, ပဒီပေယျံ တေလံ, မာတု ဟိတံ မတ္တေယျံ။ ဧဝံ ပေတ္တေယျံ။ ဒက္ခိဏမရဟတီတိ ဒက္ခိဏေယျော ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၃၇၈။ ဇာတာဒီနမိမိယာ စ။

ဇာတဣစ္စေဝမာဒီနံ သဒ္ဒါနံ အတ္ထေ ဣမ ဣယဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဝါ။

ပစ္ဆာ ဇာတော ပစ္ဆိမော, ပစ္ဆိမာ ဇနတာ, ပစ္ဆိမံ စိတ္တံ, အန္တေ ဇာတော အန္တိမော, အန္တိမာ, အန္တိမံ။ ဧဝံ မဇ္ဈိမော, ပုရိမော, ဥပရိမော, ဟေဋ္ဌိမော, ပစ္စန္တိမော, ဂေါပ္ဖိမော, ဂန္ထိမော။

(ရူ၊၂၃၁။)

တထာ ဣယပ္ပစ္စယေ မနုဿဇာတိယာ ဇာတော မနုဿဇာတိယော, မနုဿဇာတိယာ, မနုဿဇာတိယံ။ ဧဝံ အဿဇာတိယော, ဟတ္ထိဇာတိယော, ဗောဓိသတ္တဇာတိယော, ဒဗ္ဗဇာတိယော, သမာနဇာတိယော, လောကိယော ဣစ္စာဒိ။

အာဒိဂ္ဂဟဏေန တတ္ထ နိယုတ္တော, တဒဿ အတ္ထိ, တတ္ထ ဘဝေါတိအာဒီသွပိ ဣမ ဣယပ္ပစ္စယာ ဟောန္တိ, စသဒ္ဒေန ဣကပ္ပစ္စယော စ။ အန္တေ နိယုတ္တော အန္တိမော, အန္တိယော, အန္တိကော, ပုတ္တော အဿ အတ္ထိ, တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီတိ ပုတ္တိမော, ပုတ္တိယော, ဝုတ္တိကော, ကပ္ပော အဿ အတ္ထီတိ ကပ္ပိယော, ဇဋာ အဿ အတ္ထီတိ ဇဋိယော, ဟာနဘာဂေါ အဿ အတ္ထီတိ ဟာနဘာဂိယော။ ဧဝံ ဌိတိဘာဂိယော, ဗောဓိဿ ပက္ခေ ဘဝါ ဗောဓိပက္ခိယာ, ပဉ္စဝဂ္ဂေ ဘဝါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ။ ဧဝံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ, ဥဒရိယံ, အတ္တနော ဣဒန္တိ အတ္တနိယံ, နကာရာဂမော။

စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ကိယ ယဏျပ္ပစ္စယာ စ။ ဇာတိယာ နိယုတ္တော ဇာတိကိယော။ ဧဝံ အန္ဓကိယော, ဇစ္စန္ဓေ နိယုတ္တော ဇစ္စန္ဓကိယော။ သဿ အယန္တိ သကိယော။ ဧဝံ ပရကိယော။

(ရူ၊၂၃၂။)

ယပ္ပစ္စယော သာဓုဟိတဘဝဇာတာဒိအတ္ထေသု။ ယထာ – ကမ္မနိ သာဓု ကမ္မညံ။ သဘာယံ သာဓု သဗ္ဘံ, ‘‘ယဝတံ တလနာ’’ဒိနာ ဥကာရာဒိ။ ဧဝံ မေဓာယ ဟိတံ မေဇ္ဈံ ဃဋံ။ ပါဒါနံ ဟိတံ ပဇ္ဇံ တေလံ, ရထဿ ဟိတာ ရစ္ဆာ, ဂါမေ ဘဝေါ ဂမ္မော, ဂဝေ ဘဝံ ဂဗျံ, ‘‘ဩသရေ စာ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒေန ယပ္ပစ္စယေ ပရေပိ အဝါဒေသော။ ကဝိမှိ ဘဝံ ကဗျံ, ဒိဝိ ဘဝါ ဒိဗျာ, ထနတော ဇာတံ ထညံ, ဓနာယ သံဝတ္တတီတိ ဓညံ။

ဏျပ္ပစ္စယော ပရိသာယံ သာဓု ပါရိသဇ္ဇော, ဒကာရာဂမော, သမဏာနံ ဟိတာ သာမညာ ဇနာ, ဗြာဟ္မဏာနံ ဟိတာ ဗြာဟ္မညာ, အရူပေ ဘဝါ အာရုပ္ပာ ဣစ္စာဒိ။

‘‘ရာဇပုတ္တာနံ သမူဟော’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၃၇၉။ သမူဟတ္ထေ ကဏဏာ။

ဆဋ္ဌိယန္တတော ‘‘တေသံ သမူဟော’’တိ အတ္ထေ ကဏဏဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ရာဇပုတ္တကော, ရာဇပုတ္တကံ ဝါ, ရာဇပုတ္တော။ ဧဝံ မာနုဿကော, မာနုဿော, မာထုရကော, မာထုရော, ပေါရိသကော, ပေါရိသော, ဝုဒ္ဓါနံ သမူဟော ဝုဒ္ဓကော, ဝုဒ္ဓါ။ ဧဝံ မာယူရကော, မာယူရော, ကာပေါတော, ကောကိလော, မာဟိံသကော, မာဟိံသော, ဩဋ္ဌကော, ဩရဗ္ဘကော, အဋ္ဌန္နံ သမူဟော အဋ္ဌကော, ရာဇာနံ သမူဟော ရာဇကော, ဘိက္ခာနံ သမူဟော ဘိက္ခော, သိက္ခာနံ သမူဟော သိက္ခော, ဒွိန္နံ သမူဟော ဒွယံ, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဣကာရဿ အယာဒေသော။ ဧဝံ တိဏ္ဏံ သမူဟော တယံ ဣစ္စာဒိ။

‘‘သမူဟတ္ထေ’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၂၃၃။)

֍ * ၃၈၀။ ဂါမဇနဗန္ဓုသဟာယာဒီဟိ တာ။

ဂါမဇနဗန္ဓုသဟာယဣစ္စေဝမာဒီဟိ တာပစ္စယော ဟောတိ သမူဟတ္ထေ။ ဂါမာနံ သမူဟော ဂါမတာ။ ဧဝံ ဇနတာ, ဗန္ဓုတာ, သဟာယတာ, နာဂရတာ။ ‘‘တာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန သကတ္ထေပိ ဒေဝေါယေဝ ဒေဝတာ, တာပစ္စယန္တဿ နိစ္စမိတ္ထိလိင်္ဂတာ။

֍ * ၃၈၁။ တဒဿ ဌာနမိယော စ။

‘‘တဒဿ ဌာန’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ ဆဋ္ဌိယန္တတော ဣယပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ မဒနဿ ဌာနံ မဒနိယော, မဒနိယာ, မဒနိယံ, ဗန္ဓနဿ ဌာနံ ဗန္ဓနိယံ။ ဧဝံ မုစ္ဆနိယံ။ ရဇနိယံ, ဂမနိယံ, ဒဿနိယံ, ဥပါဒါနိယံ, ပသာဒနိယံ။ စသဒ္ဒေန ဟိတာဒိအတ္ထေပိ ဥပါဒါနာနံ ဟိတာ ဥပါဒါနိယာ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၃၈၂။ ဥပမတ္ထာယိတတ္တံ။

ဥပမတ္ထေ ဥပမာဝါစိလိင်္ဂတော အာယိတတ္တပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဓူမော ဝိယ ဒိဿတီတိ ဓူမာယိတတ္တံ။ ဧဝံ တိမိရာယိတတ္တံ။

‘‘တဒဿ ဌာန’’န္တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၈၃။ တန္နိဿိတတ္ထေ လော။

‘‘တန္နိဿိတ’’န္တိ အတ္ထေ, ‘‘တဒဿဌာန’’န္တိ အတ္ထေ စ လပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဒုဋ္ဌု နိဿိတံ, ဒုဋ္ဌု ဌာနံ ဝါ ဒုဋ္ဌုလ္လံ, ဒုဋ္ဌုလ္လာ ဝါစာ, လဿ ဒွိဘာဝေါ။ ဧဝံ ဝေဒလ္လံ။

(ရူ၊၂၃၄။)

‘‘အဘိဇ္ဈာ အဿ ပကတိ, အဘိဇ္ဈာ အဿ ဗဟုလာ’’တိ ဝါ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၃၈၄။ အာလု တဗ္ဗဟုလေ။

ပဌမာဝိဘတျန္တတော အာလုပ္ပစ္စယော ဟောတိ ‘‘တဒဿ ဗဟုလ’’မိစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ အဘိဇ္ဈာလု, အဘိဇ္ဈာလူ, အဘိဇ္ဈာလဝေါ။ ဧဝံ သီတာလု, ဓဇာလု, ဒယာလု။ ‘‘သဗ္ဗတော ကော’’တိ ဧတ္ထ ပုန သဗ္ဗတောဂ္ဂဟဏေန ကကာရာဂမော, အဘိဇ္ဈာလုကော, အဘိဇ္ဈာလုကာ, အဘိဇ္ဈာလုကံ။ ဧဝံ သီတာလုကော, ဒယာလုကော, တထာ ဟီနောဝ ဟီနကော။ ဧဝံ ပေါတကော, ကုမာရကော, မာဏဝကော, မုဒုကော, ဥဇုကော, အပ္ပမတ္တကံ, ဩရမတ္တကံ, သီလမတ္တကံ ဣစ္စာဒိ။

‘‘ယဒနုပပန္နာ နိပါတနာ သိဇ္ဈန္တီ’’တိ ဣမိနာ ပဋိဘာဂကုစ္ဆိတသညာနုကမ္ပာဒိအတ္ထေသု ကပ္ပစ္စယော။ ပဋိဘာဂတ္ထေ ဟတ္ထိနော ဣဝ ဟတ္ထိကာ။ ဧဝံ အဿကာ။ ကုစ္ဆိတတ္ထေ ကုစ္ဆိတော သမဏော သမဏကော။ ဧဝံ ဗြာဟ္မဏကော, မုဏ္ဍကော, ပဏ္ဍိတကော, ဝေယျာကရဏကော။ သညာယံ ကတကော, ဘဋကော။ အနုကမ္ပာယံ ပုတ္တကော။

(ရူ၊၂၃၅။)

တထာ ကိံယတေတတော ပရိမာဏတ္ထေ တ္တကဝန္တုပ္ပစ္စယာ။ ကိံ ပရိမာဏမဿာတိ ကိတ္တကံ။ ဧဝံ ယတ္တကံ, တတ္တကံ, ဧတ္တကံ။ ဝန္တုမှိ အာတ္တဉ္စ, ယံ ပရိမာဏမဿာတိ ယာဝါ, ယာဝန္တော, ဂုဏဝန္တုသမံ။ ဧဝံ တာဝါ, တာဝန္တော။ ဧတာဝါ, ဧတာဝန္တော ဣစ္စာဒိ။

‘‘သုဝဏ္ဏေန ပကတ’’န္တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၃၈၅။ တပ္ပကတိဝစနေ မယော။

တပ္ပကတိဝစနတ္ထေ မယပ္ပစ္စယော ဟောတိ, ပကရီယတီတိ ပကတိ, တေန ပကတိ တပ္ပကတိ, တပ္ပကတိယာ ဝစနံ ကထနံ တပ္ပကတိဝစနံ။ သုဝဏ္ဏမယော ရထော, သောဝဏ္ဏမယော ဝါ, သုဝဏ္ဏမယာ ဘာဇနဝိကတိ, သုဝဏ္ဏမယံ ဘာဇနံ။ ဧဝံ ရူပိယမယံ, ရဇတမယံ, ဇတုမယံ, ဒါရုမယံ, မတ္တိကာမယံ, ဣဒ္ဓိယာ နိဗ္ဗတ္တံ ဣဒ္ဓိမယံ။

မနတော နိပ္ဖန္နာ မနောမယာ, အယသာပကတံ အယောမယံ။ ဧတ္ထ စ ‘‘မနောဂဏာဒီန’’န္တိ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၃၈၆။ ဧတေသမော လောပေ။

ဧတေသံ မနောဂဏာဒီနံ အန္တော ဩတ္တမာပဇ္ဇတေ ဝိဘတ္တိလောပေ ကတေတိ ဩကာရော။

ဂဝေန ပကတံ ကရီသံ, ဂေါတော နိဗ္ဗတ္တန္တိ ဝါ ဂေါမယံ။ ‘‘မယော’’တိယောဂဝိဘာဂေန သကတ္ထေပိ ဒါနမေဝ ဒါနမယံ, သီလမယံ ဣစ္စာဒိ။

သံသဋ္ဌာဒိအနေကတ္ထတဒ္ဓိတံ။

(ရူ၊၂၃၆။)

ဘာဝတဒ္ဓိတ

‘‘အလသဿ ဘာဝေါ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၃၈၇။ ဏျတ္တတာ ဘာဝေ တု။

ဆဋ္ဌိယန္တတော ဏျတ္တတာဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ‘‘တဿ ဘာဝေါ’’ ဣစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ, တုသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန တ္တနဏေယျာဒိပ္ပစ္စယာ စ။ ဘဝန္တိ ဧတသ္မာ ဗုဒ္ဓိသဒ္ဒါ ဣတိ ဘာဝေါ, သဒ္ဒပ္ပဝတ္တိနိမိတ္တံ ဝုစ္စတိ, ဝုတ္တဉ္စ – ‘‘ယဿ ဂုဏဿ ဟိ ဘာဝါ ဒဗ္ဗေ သဒ္ဒနိဝေသော တဒဘိဓာနေဏျတ္တတာဒယော’’တိ။ ဏျတ္တတ္တနန္တာနံ နိစ္စံ နပုံသကတ္တံ, တာပစ္စယန္တဿ သဘာဝတော နိစ္စမိတ္ထိလိင်္ဂတာ။ ဏျပ္ပစ္စယောယံ ဂုဏဝစနေ ဗြာဟ္မဏာဒီဟိ, တတ္ထ ‘‘အဝဏ္ဏော ယေ လောပဉ္စာ’’တိ အဝဏ္ဏလောပေါ, အာဒိဝုဒ္ဓိ။

အာလသျံ။ ဧဝံ အာရောဂျံ, ဥဒဂ္ဂဿ ဘာဝေါ ဩဒဂျံ, သခိနော ဘာဝေါ သချံ, အဏဏဿ ဘာဝေါ အာဏဏျံ, ဝိဓဝါယ ဘာဝေါ ဝေဓဗျံ, ဒုဗ္ဗလဿ ဘာဝေါ ဒုဗ္ဗလျံ, စပလဿ ဘာဝေါ စာပလျံ။

ဝိယတ္တဿ ဘာဝေါ ဝေယျတ္တိယံ, မစ္ဆရဿ ဘာဝေါ မစ္ဆရိယံ။ ဧဝံ ဣဿရိယံ, အာလသိယံ, မုဏ္ဍိယံ, မူဠှိယံ။ ဧတ္ထ ‘‘ဝေယျတ္တိယ’’န္တိအာဒီသု ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ယမှိ ဣကာရာဂမော။

(ရူ၊၂၃၇။)

‘‘ပဏ္ဍိတဿ ဘာဝေါ ပဏ္ဍိတျ’’န္တိအာဒီသု ‘‘ယဝတံ တလနဒကာရာနံ ဗျဉ္ဇနာနိ စလဉဇကာရတ္တ’’န္တိ တျကာရသံယောဂါဒီနံ စလဉဇကာရာဒေသာ, ဒွိတ္တံ။ ပဏ္ဍိစ္စံ, ဗဟုဿုတဿ ဘာဝေါ ဗာဟုဿစ္စံ, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဥကာရဿ အကာရော, ဧဝံ ပေါရောဟိစ္စံ, အဓိပတိဿ ဘာဝေါ အာဓိပစ္စံ, မုဋ္ဌဿတိဿ ဘာဝေါ မုဋ္ဌဿစ္စံ, ဣဝဏ္ဏလောပေါ။ ကုသလဿ ဘာဝေါ ကောသလ္လံ။ ဧဝံ ဝေပုလ္လံ, သမာနာနံ ဘာဝေါ သာမညံ, ဂိလာနဿ ဘာဝေါ ဂေလညံ, ‘‘ကွစာဒိမဇ္ဈုတ္တရာ’’ဒိသုတ္တေန သံယောဂေ ပရေ ရဿတ္တံ။

သုဟဒဿ ဘာဝေါသောဟဇ္ဇံ။ ဧဝံ ဝေသာရဇ္ဇံ, ကုသီဒဿဘာဝေါကောသဇ္ဇံ, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဤကာရဿ အကာရော။ တထာ ‘‘ပုရိသဿ ဘာဝေါ ပေါရိသ’’န္တိအာဒီသု ‘‘ယဝတံ တလနာ’’ဒိသုတ္တေ ကာရဂ္ဂဟဏေန ယဝတံ သကာရကစဋပဝဂ္ဂါနံ သကာရကစဋပဝဂ္ဂါဒေသာ။ သုမနဿ ဘာဝေါ သောမနဿံ။ ဧဝံ ဒေါမနဿံ, သောဝစဿံ, ဒေါဝစဿံ, ဧတ္ထ သကာရာဂမော။ တထာ နိပကဿ ဘာဝေါ နေပက္ကံ, ဒွိတ္တံ။ ဧဝံ အာဓိက္ကံ, ဒုဘဂဿ ဘာဝေါ ဒေါဘဂ္ဂံ, ဝါဏိဇဿ ဘာဝေါ ဝါဏိဇ္ဇံ, ရာဇိနော ဘာဝေါ ရဇ္ဇံ, ‘‘ကွစာ’’ဒိနာ ရဿတ္တံ။ သရူပဿ ဘာဝေါ သာရုပ္ပံ။ ဧဝံ ဩပမ္မံ, သောခုမ္မံ။

တထဿ ဘာဝေါ တစ္ဆံ, ဒုမ္မေဓဿ ဘာဝေါ ဒုမ္မေဇ္ဈံ, သမဏဿ ဘာဝေါ သာမညံ။ ဧဝံ ဗြာဟ္မညံ, နိပုဏဿ ဘာဝေါ နေပုညံ။ ‘‘တစ္ဆ’’န္တိအာဒီသုပိ ကာရဂ္ဂဟဏေနေဝ ယဝတံ ထဓဏကာရာနံ ဆဈဉကာရာဒေသာ။

(ရူ၊၂၃၈။)

တ္တတာပစ္စယေသု – ပံသုကူလိကဿ ဘာဝေါ ပံသုကူလိကတ္တံ, ပံသုကူလိကတာ။ ဧဝံ တေစီဝရိကတ္တံ, တေစီဝရိကတာ, ဩဒရိကတ္တံ, ဩဒရိကတာ, မနုဿတ္တံ, မနုဿတာ ဇာတိ, နီလတ္တံ, နီလတာ ဂုဏော, ယာစကတ္တံ, ယာစကတာ ကြိယာ, ဒဏ္ဍိတ္တံ, ဒဏ္ဍိတာ ဒဗ္ဗံ, သစ္စဝါဒိတာ, ပါရမိတာ, ကတညုတာ, သဗ္ဗညုတာ, ‘‘ကွစာ’’ဒိနာ တာပစ္စယေ ရဿတ္တံ, အပ္ပိစ္ဆတာ, အသံသဂ္ဂတာ, ဘဿာရာမတာ, နိဒ္ဒါရာမတာ, လဟုတာ ဣစ္စာဒိ။

တ္တနပစ္စယေ – ပုထုဇ္ဇနဿ ဘာဝေါ ပုထုဇ္ဇနတ္တနံ, ဝေဒနတ္တနံ, ဇာယတ္တနံ။

ဏေယျေ – သုစိဿ ဘာဝေါ သောစေယျံ။ ဧဝံ အာဓိပဘေယျံ, ကဝိဿ ဘာဝေါကာဝေယျံ, ထေနဿ ဘာဝေါ ထေယျံ, မဟာဝုတ္တိနာ နကာရဿ လောပေါ။

‘‘ဏျတ္တတာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ကမ္မနိ, သကတ္ထေ စ ဏျာဒယော, ဝီရာနံ ဘာဝေါ, ကမ္မံ ဝါ ဝီရိယံ, ပရိဘဋဿ ကမ္မံ ပါရိဘဋျံ, ပါရိဘဋျဿ ဘာဝေါ ပါရိဘဋျတာ။ ဧဝံ သောဝစဿတာ, ဘိသဂ္ဂဿ ကမ္မံ ဘေသဇ္ဇံ, ဗျာဝဋဿ ကမ္မံ ဝေယျာဝစ္စံ, သဌဿ ဘာဝေါ, ကမ္မံ ဝါ သာဌေယျံ။

(ရူ၊၂၃၉။)

သကတ္ထေ ပန – ယထာဘူတမေဝ ယထာဘုစ္စံ, ကရုဏာယေဝ ကာရုညံ, ပတ္တကာလမေဝ ပတ္တကလ္လံ, အာကာသာနန္တမေဝ အာကာသာနဉ္စံ, ကာယပါဂုညမေဝ ကာယပါဂုညတာ ဣစ္စာဒိ။

‘‘ဝိသမဿ ဘာဝေါ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

‘‘တ္တတာ, ဘာဝေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၈၈။ ဏ ဝိသမာဒီဟိ။

ဝိသမဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဆဋ္ဌိယန္တေဟိ ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ, တ္တ တာ စ ‘‘တဿ ဘာဝေါ’’ ဣစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ အာကတိဂဏောယံ။ ဝေသမံ, ဝိသမတ္တံ, ဝိသမတာ။ သုစိဿ ဘာဝေါ သောစံ, သုစိတ္တံ, သုစိတာ, ဂရုနော ဘာဝေါ ဂါရဝေါ, အာဒိဝုဒ္ဓိ, ‘‘ဩ သရေ စာ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒဂ္ဂဟဏေန ဥကာရဿ စ အဝါဒေသော။ ပဋုနော ဘာဝေါ ပါဋဝံ, ပဋုတ္တံ, ပဋုတာ။

ဥဇုနော ဘာဝေါ အဇ္ဇဝံ, မုဒုနော ဘာဝေါ မဒ္ဒဝံ ဣစ္စတြ ‘‘အာတ္တဉ္စာ’’တိ ဏမှိ ဣကာရုကာရာနံ အာတ္တံ, ဒွိဘာဝေါ, သံယောဂေ အာဒိရဿတ္တဉ္စ။ ဥဇုတာ, မုဒုတာ။ ဧဝံ ဣသိဿ ဘာဝေါ အာရိသျံ, အာသဘံ, ကုမာရဿ ဘာဝေါကောမာရံ, ယုဝဿ ဘာဝေါ ယောဗ္ဗနံ, မဟာဝုတ္တိနာ နကာရာဂမော, ပရမာနံ ဘာဝေါ, ကမ္မံ ဝါ ပါရမီ ဒါနာဒိကြိယာ, ‘‘ဏဝဏိကာ’’ဒိသုတ္တေန ဤပစ္စယော, သမဂ္ဂါနံ ဘာဝေါ သာမဂ္ဂီ။

֍ * ၃၈၉။ ရမဏီယာဒိတော ကဏ။

(ရူ၊၂၄၀။)

ရမဏီယဣစ္စေဝမာဒိတော ကဏပစ္စယော ဟောတိ, တ္တ တာ စ ဘာဝတ္ထေ။ ရမဏီယဿ ဘာဝေါ ရာမဏီယကံ, ရမဏီယတ္တံ, ရမဏီယတာ။ ဧဝံ မာနုညကံ, မနုညတ္တံ, မနုညတာ, ပိယရူပကံ, ပိယရူပတ္တံ, ပိယရူပတာ, ကလျာဏကံ, ကလျာဏတ္တံ, ကလျာဏတာ, စောရကံ, စောရိကာ ဝါ, စောရတ္တံ, စောရတာ, အဍ္ဎကံ, အဍ္ဎတ္တံ, အဍ္ဎတာ ဣစ္စာဒိ။

ဘာဝတဒ္ဓိတံ။

ဝိသေသတဒ္ဓိတ

‘‘သဗ္ဗေ ဣမေ ပါပါ အယမိမေသံ ဝိသေသေန ပါပေါ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၃၉၀။ ဝိသေသေ တရတမိသိကိယိဋ္ဌာ။

ဝိသေသတ္ထေ တရ တမ ဣသိက ဣယ ဣဋ္ဌဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ပါပတရော, ပါပတရာ, ပါပတရံ။ တတောပိ အဓိကော ပါပတမော, ပါပတမာ, ပါပတမံ။ ပါပိသိကော, ပါပိသိကာ, ပါပိသိကံ။ ပါပိယော, ပါပိယာ, ပါပိယံ။ ပါပိဋ္ဌော, ပါပိဋ္ဌာ, ပါပိဋ္ဌံ။ အတိသယေန ပါပိဋ္ဌော, ပါပိဋ္ဌတရော။ ဧဝံ ပဋုတရော, ပဋုတမော, ပဋိသိကော, ပဋိယော, ပဋိဋ္ဌော။ သဗ္ဗေသံ အတိသယေန ဝရော ဝရတရော, ဝရတမော, ဝရိသိကော, ဝရိယော, ဝရိဋ္ဌော။ ဧဝံ ပဏီတတရော, ပဏီတတမော။

‘‘သဗ္ဗေ ဣမေ ဝုဍ္ဎာ အယမိမေသံ ဝိသေသေန ဝုဍ္ဎော’’တိ အတ္ထေ ဣယဣဋ္ဌပ္ပစ္စယာ ဟောန္တိ။

(ရူ၊၂၄၁။)

֍ * ၃၉၁။ ဝုဍ္ဎဿ ဇော ဣယိဋ္ဌေသု။

သဗ္ဗဿေဝ ဝုဍ္ဎသဒ္ဒဿ ဇော ဟောတိ ဣယ ဣဋ္ဌဣစ္စေတေသု ပစ္စယေသု။ ဇေယျော, ဇေဋ္ဌော, ဧတ္ထ စ ‘‘သရလောပါဒိ’’သုတ္တေ တုဂ္ဂဟဏေန လောပမကတွာ ‘‘သရာ သရေ လောပ’’န္တိ ပုဗ္ဗသရေ လုတ္တေ ‘‘ကွစာသဝဏ္ဏံ လုတ္တေ’’တိ ဧကာရော။

‘‘ဣယိဋ္ဌေသူ’’တိ အဓိကာရော, ‘‘ဇော’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၃၉၂။ ပသတ္ထဿ သော စ။

သဗ္ဗဿေဝ ပသတ္ထသဒ္ဒဿ သာဒေသော ဟောတိ, ဇော စ ဣယိဋ္ဌေသု။ အယဉ္စ ပသတ္ထော အယဉ္စ ပသတ္ထော သဗ္ဗေ ဣမေ ပသတ္ထာ အယမိမေသံ ဝိသေသေန ပသတ္ထောတိ သေယျော, သေဋ္ဌော, ဇေယျော, ဇေဋ္ဌော။

֍ * ၃၉၃။ အန္တိကဿ နေဒေါ။

သဗ္ဗဿေဝ အန္တိကသဒ္ဒဿ နေဒါဒေသော ဟောတိ ဣယိဋ္ဌေသု။ ဝိသေသေန အန္တိကောတိ နေဒိယော, နေဒိဋ္ဌော။

֍ * ၃၉၄။ ဗာဠှဿ သာဓော။

သဗ္ဗဿေဝ ဗာဠှသဒ္ဒဿ သာဓာဒေသော ဟောတိ ဣယိဋ္ဌေသု။ ဝိသေသေန ဗာဠှောတိ သာဓိယော, သာဓိဋ္ဌော။

֍ * ၃၉၅။ အပ္ပဿ ကဏ။

သဗ္ဗဿ အပ္ပသဒ္ဒဿ ကဏ ဟောတိ ဣယိဋ္ဌေသု။ ဝိသေသေန အပ္ပောတိ ကဏိယော, ကဏိဋ္ဌော။

‘‘ဝိသေသေန ယုဝါ’’တိ အတ္ထေ ‘‘ကဏ’’ဣတိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၂၄၂။)

֍ * ၃၉၆။ ယုဝါနဉ္စ။

သဗ္ဗဿ ယုဝသဒ္ဒဿ ကဏ ဟောတိ ဣယိဋ္ဌေသု။ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဏကာရဿ နကာရော။ ကနိယော, ကနိဋ္ဌော။

֍ * ၃၉၇။ ဝန္တု မန္တု ဝီနဉ္စ လောပေါ။

ဝန္တုမန္တုဝီ ဣစ္စေတေသံ ပစ္စယာနံ လောပေါ ဟောတိ ဣယိဋ္ဌေသု။ သဗ္ဗေ ဣမေ ဂုဏဝန္တော အယမိမေသံ ဝိသေသေန ဂုဏဝါတိ ဂုဏိယော, ဂုဏိဋ္ဌော, ဝိသေသေန သတိမာတိ သတိယော, သတိဋ္ဌော, ဝိသေသေန မေဓာဝီတိ မေဓိယော, မေဓိဋ္ဌော ဣစ္စာဒိ။

ဝိသေသတဒ္ဓိတံ။

အဿတ္ထိတဒ္ဓိတ

‘‘မေဓာ ယဿ အတ္ထိ, တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၃၉၈။ တဒဿတ္ထီတိ ဝီ စ။

ပဌမာဝိဘတျန္တာ ‘‘တဒဿ အတ္ထိ, တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတိ’’ ဣစ္စေတေသွတ္ထေသု ဝီပစ္စယော ဟောတိ။ မေဓာမာယာ သဒ္ဒေဟိ စာယံ။ မေဓာဝီ, မေဓာဝိနော။ ဣတ္ထိယံ ဤကာရန္တတ္တာ ‘‘ပတိဘိက္ခုရာဇီကာရန္တေဟိ ဣနီ’’တိ ဣနီ, မေဓာဝိနီ, မေဓာဝိနိယော။ နပုံသကေ မေဓာဝိ ကုလံ။ ဧဝံ မာယာဝီ, မာယာဝိနီ, မာယာဝိ စိတ္တံ။

(ရူ၊၂၄၃။)

စဂ္ဂဟဏေန သော ဣ လဝ အာလာဒိပ္ပစ္စယာ စ။ ယထာ – သုမေဓာ ယဿ အတ္ထိ, တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီတိ သုမေဓသော, ရဿတ္တံ။ ဧဝံ လောမသော။ ပိစ္ဆံ အဿ အတ္ထိ, တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီတိ ပိစ္ဆိလော။ ဧဝံ ဖေနိလော, တုဏ္ဍိလော, ဇဋိလော။ ကေသာ အဿ အတ္ထီတိ ကေသဝေါ, ဝါစာလော ဣစ္စာဒိ။

‘‘တပေါ အဿ အတ္ထိ, တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

‘‘တဒဿတ္ထီ’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၃၉၉။ တပါဒိတော သီ။

တပဣစ္စေဝမာဒိတော သီပစ္စယော ဟောတိ ‘‘တဒဿတ္ထိ’’ ဣစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ သဿ ဒွိဘာဝေါ။ တပဿီ, တပဿိနော, တပဿိနီ, တပဿိ။ ဧဝံ တေဇဿီ, ယသဿီ, မနဿီ, ပယဿီ။

‘‘ဒဏ္ဍော အဿ အတ္ထိ, တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၄၀၀။ ဒဏ္ဍာဒိတော ဣကဤ။

အာဒိသဒ္ဒေါယံ ပကာရတ္ထော, ဒဏ္ဍဣစ္စေဝမာဒိတော အဝဏ္ဏန္တာ ဣက ဤ ဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ‘‘တဒဿတ္ထိ’’ ဣစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ ဒဏ္ဍိကော, ဒဏ္ဍီ, ဒဏ္ဍိနော, ဒဏ္ဍိနီ။ ဧဝံ မာလိကော, မာလီ, မာလိနီ, ဆတ္တိကော, ဆတ္တီ, ရူပိကော, ရူပီ, ကေသိကော, ကေသီ, သံဃီ, ဉာဏီ, ဟတ္ထီ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၄၀၁။ မဓွာဒိတော ရော။

(ရူ၊၂၄၄။)

မဓုအာဒိတော ရပ္ပစ္စယော ဟောတိ ‘‘တဒဿတ္ထီ’’တိ အတ္ထေ။ မဓု အဿ အတ္ထိ, တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီတိ မဓုရော ဂုဠော, မဓုရာ သက္ခရာ, မဓုရံ ခီရံ, ကုဉ္ဇာ ဟနူ ဧတဿ သန္တီတိ ကုဉ္ဇရော, သဗ္ဗသ္မိံ ဝတ္တဗ္ဗေ မုခမဿ အတ္ထီတိ မုခရော, သုသိ အဿ အတ္ထီတိ သုသိရော။ ဧဝံ ရုစိရော, နဂရော။

‘‘ဂုဏော အဿ အတ္ထိ, တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၄၀၂။ ဂုဏာဒိတောဝန္တု။

ဂုဏဣစ္စေဝမာဒိတော ဝန္တုပ္ပစ္စယော ဟောတိ ‘‘တဒဿ အတ္ထီ’’တိ အတ္ထေ။ ဝိဘတ္တိလောပေ, နာမဗျပဒေသေ စ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။ ဂုဏဝန္တု သိ, ‘‘သဝိဘတ္တိဿ, န္တုဿာ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘အာ သိမှီ’’တိ အာတ္တံ, ဂုဏဝါ ပုရိသော, သေသံ ဉေယျံ။ ဧဝံ ဂဏဝါ, ကုလဝါ ဣစ္စာဒယော။ ဣတ္ထိယံ ‘‘ဏဝ ဏိက ဏေယျဏန္တူဟီ’’တိ ဤပစ္စယော, ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘န္တုဿ တမီကာရေ’’တိ တကာရော, ဂုဏဝတီ, ဂုဏဝန္တီ ဣစ္စာဒိ။ နပုံသကေ ‘‘အံ နပုံသကေ’’တိ သဝိဘတ္တိဿ န္တုဿ အမာဒေသော, ဂုဏဝံ ဣစ္စာဒိ။

‘‘သတိ အဿ အတ္ထိ, တသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

‘‘တဒဿတ္ထီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၉၃။ သတျာဒီဟိ မန္တု။

သတိဣစ္စေဝမာဒီဟိ အဝဏ္ဏန္တရဟိတေဟိ ပဌမာဝိဘတျန္တေဟိ လိင်္ဂေဟိ မန္တုပ္ပစ္စယော ဟောတိ ‘‘တဒဿတ္ထီ’’တိ အတ္ထေ။ သေသံ ဂုဏဝန္တုသမံ။ သတိမာ, သတိမတီ, သတိမန္တီ, သတိမံ။ ဧဝံ ဓိတိမာ, ဂတိမာ ဣစ္စာဒယော။

တထာ ‘‘အာယု အဿ အတ္ထီတိ အာယု မန္တု’’ဣစ္စတြ –

(ရူ၊၂၄၅။)

֍ * ၄၀၄။ အာယုဿုကာရာသမန္တုမှိ။

အာယုဿ ဥကာရော အသ ဟောတိ မန္တုမှီတိ အသာဒေသော။ အာယသ္မာ, သေသံ သမံ။ ဂါဝေါ အဿ သန္တီတိ ဂေါမာ, ဂေါမန္တော, ဂေါမတီ, ဂေါမန္တီ, ဂေါမံ ကုလံ ဣစ္စာဒိ။

‘‘သဒ္ဓါ အဿ အတ္ထီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၄၀၅။ သဒ္ဓါဒိတော ဏ။

သဒ္ဓါ ပညာဣစ္စေဝမာဒိတော ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ ‘‘တဒဿတ္ထိ’’ဣစ္စေတသ္မိံ အတ္ထေ။ သဒ္ဓါ ပုရိသော, သဒ္ဓါ ကညာ, သဒ္ဓံ ကုလံ။ ဧဝံ ပညော, အမစ္ဆရော, တထာ ဗုဒ္ဓံ, ဗုဒ္ဓိ အဿ အတ္ထီတိ ဗုဒ္ဓါ ဣစ္စာဒိ။

အဿတ္ထိတဒ္ဓိတံ။

သင်္ချာတဒ္ဓိတ

‘‘ပဉ္စန္နံ ပူရဏော’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၄၀၆။ သင်္ချာပူရဏေ မော။

(ရူ၊၂၄၆။)

ပူရယတိ သင်္ချာ အနေနာတိ ပူရဏော, သင်္ချာယ ပူရဏော သင်္ချာပူရဏော, တသ္မိံ သင်္ချာပူရဏတ္ထေ ဆဋ္ဌိယန္တတော မပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ပဉ္စမော, ပဉ္စန္နံ ပူရဏီ ပဉ္စမီ, ‘‘နဒါဒိတော ဝါ ဤ’’တိ ဤပစ္စယော။ ‘‘ဣတ္ထိယမတော အာပစ္စယော’’တိ အာပစ္စယော, ပဉ္စမာ ဝီရိယပါရမီ, ပဉ္စမံ ဈာနံ။ ဧဝံ သတ္တမော, သတ္တမီ, သတ္တမာ, သတ္တမံ, အဋ္ဌမော, အဋ္ဌမီ, အဋ္ဌမာ, အဋ္ဌမံ, နဝမော, နဝမီ, နဝမာ, နဝမံ, ဒသမော, ဒသမီ, ဒသမာ, ဒသမံ ဣစ္စာဒိ။

‘‘သင်္ချာပူရဏေ’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၄၀၇။ စတုစ္ဆေဟိ ထဌာ။

စတုဆဣစ္စေတေဟိ ထဌဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ သင်္ချာပူရဏတ္ထေ။ စတုန္နံ ပူရဏော စတုတ္ထော, ဒွိတ္တံ, စတုတ္ထီ, စတုတ္ထာ, စတုတ္ထံ, ဆန္နံ ပူရဏော ဆဋ္ဌော, ဆဋ္ဌီ, ဆဋ္ဌာ, ဆဋ္ဌံ, ဆဋ္ဌော ဧဝ ဆဋ္ဌမော။

ဆာဟံ, ဆဠာယတနံ ဣစ္စတြ –

֍ * ၄၀၈။ သ ဆဿ ဝါ။

ဆဿ သကာရာဒေသော ဟောတိ ဝါ သင်္ချာနေ။ ဆာဟမဿ ဇီဝိတံ သာဟံ, ဆာဟံ ဝါ, သဠာယတနံ။

‘‘ဒွိန္နံ ပူရဏော’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၄၀၉။ ဒွိတီဟိ တိယော။

ဒွိတိဣစ္စေတေဟိ တိယပ္ပစ္စယော ဟောတိ သင်္ချာပူရဏတ္ထေ။ ဝိပရိဏာမေန ‘‘ဒွိ တိဏ္ဏ’’န္တိ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၄၁၀။ တိယေ ဒုတာပိ စ။

ဒွိတိဣစ္စေတေသံ ဒုတဣစ္စာဒေသာ ဟောန္တိ တိယပ္ပစ္စယေ ပရေ။ ဒုတိယော ပုရိသော, ဒုတိယာ, ဒုတိယံ။ ဧဝံ တိဏ္ဏံ ပူရဏော တတိယော, တတိယာ, တတိယံ။ အပိဂ္ဂဟဏေန အညတ္ထာပိ ဒွိသဒ္ဒဿ ဒုအာဒေသော ဟောတိ, စသဒ္ဒေန ဒိ စ။ ဒွေ ရတ္တိယော ဒုရတ္တံ, ဒုဝိဓံ, ဒုဝင်္ဂံ, ဒိရတ္တံ, ဒိဂုဏံ, ဒိဂု။

(ရူ၊၂၄၇။)

֍ * ၄၁၁။ တေသမဍ္ဎူပပဒေန အဍ္ဎုဍ္ဎဒိဝဍ္ဎဒိယဍ္ဎဍ္ဎတိယာ။

တေသံ စတုတ္ထဒုတိယတတိယာနံ အဍ္ဎူပပဒါနံ အဍ္ဎူပပဒေန သဟ အဍ္ဎုဍ္ဎဒိဝဍ္ဎဒိယဍ္ဎအဍ္ဎတိယာဒေသာ ဟောန္တိ။

ဧတ္ထ စ –

အဍ္ဎူပပဒပါဒါန-သာမတ္ထာ အဍ္ဎပုဗ္ဗကာ။

တေသံသဒ္ဒေန ဂယှန္တေ၊ စတုတ္ထဒုတိယာဒယော။

အဍ္ဎေန စတုတ္ထော အဍ္ဎုဍ္ဎော, အဍ္ဎေန ဒုတိယော ဒိဝဍ္ဎော, ဒိယဍ္ဎော, အဍ္ဎေန တတိယော အဍ္ဎတိယော။

‘‘ဧကဉ္စ ဒသ စာ’’တိ အတ္ထေ ဒွန္ဒသမာသေ, ‘‘ဧကေန အဓိကာ ဒသာ’’တိ အတ္ထေ တပ္ပုရိသသမာသေ ဝါ ကတေ ‘‘သင်္ချာနေ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘ဒွေကဋ္ဌာနမာကာရော ဝါ’’တိ အာတ္တံ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။

တေန စေတ္ထ –

ဒွေကဋ္ဌာနံ ဒသေ နိစ္စံ၊ ဒွိဿာ’နဝုတိယာ နဝါ။

ဣတရေသ’မသန္တဉ္စ၊ အာတ္တံ ဒီပေတိ ဝါသုတိ။

‘‘ဧကာဒိတော ဒသရ သင်္ချာနေ’’တိ ရတ္တံ။

ရာဒေသော ဝဏ္ဏမတ္တတ္တာ၊ ဝဏ္ဏမတ္တပ္ပသင်္ဂိပိ။

သိယာ ဒသဿ ဒဿေဝ၊ နိမိတ္တာသန္နဘာဝတော။

တတော ဗဟုဝစနံ ယော, ‘‘ပဉ္စာဒီနမကာရော’’တိ သဝိဘတ္တိဿ အန္တဿ အတ္တံ။ ဧကာရသ, ဧကာဒသ, လိင်္ဂတ္တယေပိ သမာနံ။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၂၄၈။)

֍ * ၄၁၂။ ဧကာဒိတော ဒသဿီ။

ဧကာဒိတော ပရဿ ဒသဿ အန္တေ ဤပစ္စယော ဟောတိ ဝါ ပူရဏတ္ထေ။

ဒသဿ ပစ္စယာယောဂါ၊ လဒ္ဓမန္တေတိ အတ္ထတော။

တဒန္တဿ သဘာဝေန၊ ဣတ္ထိယံယေဝ သမ္ဘဝေါ။

ဧကာဒသန္နံ ပူရဏီ ဧကာဒသီ, အညတြ ဧကာဒသမော, ဧကာဒသမံ။

ဒွေ စ ဒသ စ, ဒွီဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ ‘‘ဒွိ ဒသ’’ဣစ္စတြ ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

‘‘ဝီသတိ ဒသေသု ဗာ ဒွိဿ တူ’’တိ ဗာဒေသော, ဒဿ ရာဒေသော။ ဗာရသ, အညတြ အာတ္တံ, ဒွါဒသ။ ဒွါဒသန္နံ ပူရဏော ဗာရသမော, ဒွါဒသမော, ဒွါဒသီ။

တယော စ ဒသ စ, တီဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ တေရသ, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓိ လောပါ’’ဒိနာ တိဿ တေအာဒသော အာနဝုတိယာ, တေရသမော, တေရသီ။

စတ္တာရော စ ဒသ စ, စတူဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ စတုဒ္ဒသ ဣစ္စတြ ‘‘ဂဏနေ ဒသဿာ’’တိ စ ဝတ္တမာနေ ‘‘စတူပပဒဿ လောပေါ တုတ္တရပဒါဒိ စဿ စုစောပိ နဝါ’’တိ တုလောပေါ, စုစော စ။ စုဒ္ဒသ, စောဒ္ဒသ, စတုဒ္ဒသ။ စုဒ္ဒသမော, စတုဒ္ဒသမော, စကုဒ္ဒသီ, စာတုဒ္ဒသီ ဝါ။

ပဉ္စ စ ဒသ စ, ပဉ္စဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာတိ ပဉ္စဒသ, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓိ လောပါ’’ဒိနာ ပဉ္စသဒ္ဒဿ ဒသ ဝီသေသု ပန္နပဏ္ဏအာဒေသာပိ, ‘‘အဋ္ဌာဒိတော စာ’’တိ ရတ္တံ။ ပန္နရသ, ပဉ္စဒသ။ ပန္နရသမော, ပဉ္စဒသမော, ပန္နရသီ, ပဉ္စဒသီ။

(ရူ၊၂၄၉။)

‘‘ဆ စ ဒသ စ, ဆဟိ ဝါ အဓိကာ ဒသာ’’တိ သမာသေ ကတေ ‘‘ဆဿာ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘ဒသေ သော နိစ္စဉ္စာ’’တိ သော, ‘‘သင်္ချာနံ, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ, ‘‘လ ဒရာန’’န္တိ လတ္တံ, ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။

ဠော နိစ္စံ သောဠသေ ဒဿ၊ စတ္တာလီသေ စ တေရသေ။

အညတြ န စ ဟောတာယံ၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတော။

လဠာနမဝိသေသော ကွစိ, သောဠသ။ တေဠသ, စတ္တာလီသံ, စတ္တာရီသံ။ သောဠသမော, သောဠသီ။

‘‘ဝါ, ဒသရ သင်္ချာနေ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘အဋ္ဌာဒိတော စာ’’တိ ရတ္တံ။ အဋ္ဌာရသ, အဋ္ဌာဒသ, အာတ္တံ။ အဋ္ဌာရသန္နံ ပူရဏော အဋ္ဌာရသမော, အဋ္ဌာဒသမော။ ဧဝံ သတ္တရသ, သတ္တဒသ။ သတ္တရသမော, သတ္တဒသမော။

အဋ္ဌာဒိတောတိ ကိမတ္ထံ? စတုဒ္ဒသ။

ဧကေန ဦနာ ဝီသတီတိ တပ္ပုရိသော, ဧကူနဝီသတိ။ ဧကူနဝီသတာဒယော အာနဝုတိယာ ဧကဝစနန္တာ, ဣတ္ထိလိင်္ဂါ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ, တေ စ သင်္ချာနေ, သင်္ချေယျေ စ ဝတ္တန္တေ, ယဒါ သင်္ချာနေ ဝတ္တန္တေ, တဒါ ဘိက္ခူနမေကူနဝီသတိ တိဋ္ဌတိ, ဘောတိ ဘိက္ခူနမေကူနဝီသတိ တိဋ္ဌတု, ဘိက္ခူနမေကူနဝီသတိံ ပဿ, ဘိက္ခူနမေကူနဝီသတိယာ ကတံ ဣစ္စာဒိ။

သင်္ချေယျေ ပန ဧကူနဝီသတိ ဘိက္ခဝေါ တိဋ္ဌန္တိ, ဘောန္တော ဧကူနဝီသတိ ဘိက္ခဝေါ တိဋ္ဌထ, ဧကူနဝီသတိံ ဘိက္ခူ ပဿ, ဧကူနဝီသတိယာ ဘိက္ခူဟိ ကတံ ဣစ္စာဒိ။ ဧဝံ ဝီသတာဒီသုပိ ယောဇေတဗ္ဗံ, ဧကူနဝီသတိယာ ပူရဏော ဧကူနဝီသတိမော။

(ရူ၊၂၅၀။)

ဒသ စ ဒသ စာတိ အတ္ထေ ဒွန္ဒသမာသံ ကတွာ ‘‘ဒသဒသာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘သရူပါနမေကသေသွသကိ’’န္တိ ဧကသေသေ ကတေ ဒသသဒ္ဒတော ပဌမာဗဟုဝစနံ ယော။ ‘‘ဒသ ယော’’ဣတီဓ –

֍ * ၄၁၃။ ဂဏနေ ဒသဿ ဒွိတိ စတု ပဉ္စ ဆ သတ္တ အဋ္ဌနဝကာနံ ဝီတိ စတ္တာရ ပညာ ဆ သတ္တာသ နဝါ ယောသု ယောနဉ္စီ သမာသံ ဌိရိ တီတုတိ။

ဂဏနေ ဒသဿ သမ္ဗန္ဓီနံ ဒွိက တိက စတုက္က ပဉ္စက ဆက္ကသတ္တက အဋ္ဌက နဝကာနံ ကတေကသေသာနံ ယထာက္ကမံ ဝီတိ စတ္တာရ ပညာ ဆ သတ္တ အသ နဝ ဣစ္စာဒေသာ ဟောန္တိ ယောသု ပရေသု, ယောနဉ္စ ဤသံ အာသံ ဌိ ရိတိ ဤတိ ဥတိဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တီတိ ဒွိဒသတ္ထဝါစကဿ ဒသဿ ဝီအာဒေသော ဟောတိ, ယောဝစနဿ ဤသဉ္စ, သရလောပါဒိ။

‘‘သင်္ချာနံ, ဝါ, အန္တေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၁၄။ တိ စ။

တာသံ သင်္ချာနမန္တေ တိကာရာဂမော ဟောတိ ဝါ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။

ဝိဘာသာ ဝီသ တိံသာန-မန္တေ ဟောတိ တိအာဂမော။

အညတ္ထ န စ ဟောတေဝ၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတော။

(ရူ၊၂၅၁။)

‘‘ဗျဉ္ဇနေ စာ’’တိ နိဂ္ဂဟီတလောပေါ, ပုန တဒ္ဓိတတ္တာ နာမဗျပဒေသေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။ ဘိက္ခူနံ ဝီသတိ, ဝီသံ ဝါ, ဝီသတိ ဘိက္ခူ, ဝီသံ ဝါ ဣစ္စာဒိ။ ဝီသတိမော။ တထာ ဧကဝီသတိ ကုသလစိတ္တာနိ, ဧကဝီသံ ဝါ။ ဧကဝီသတိမော။ ဗာဝီသတိ, ဗာဝီသံ ဝါ။ ဗာဝီသတိမော။ ဒွါဝီသတိ, ဒွါဝီသံ ဝါ။ ဒွါဝီသတိမော။ တေဝီသတိ, တေဝီသံ ဝါ။ တေဝီသတိမော။ စတုဝီသတိ, စတုဝီသံ ဝါ။ စတုဝီသတိမော။ ပဏ္ဏဝီသတိ, ပဏ္ဏဝီသံ ဝါ။ ပဏ္ဏဝီသတိမော။ ပဉ္စဝီသတိ, ပဉ္စဝီသံ ဝါ။ ပဉ္စဝီသတိမော။ ဆဗ္ဗီသတိ, ဆဗ္ဗီသံ ဝါ။ ဆဗ္ဗီသတိမော။ သတ္တဝီသတိ, သတ္တဝီသံ ဝါ။ သတ္တဝီသတိမော။ အဋ္ဌဝီသတိ, အဋ္ဌဝီသံ ဝါ။ အဋ္ဌဝီသတိမော။ ဧကူနတိံသတိ, ဧကူနတိံသံဝါ။ ဧကူနတိံသတိမော။

ဒသ စ ဒသ စ ဒသ စာတိ ‘‘ဒသ ဒသ ဒသာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဧကသေသေ ကတေ ‘‘ဂဏနေ ဒသဿာ’’တိအာဒိနာ တိဤသမာဒေသာ, ‘‘ကွစာ’’ဒိနာ ရဿတ္တံ, နိဂ္ဂဟီတာဂမော စ, သေသံ ဝီသတိသမံ။ တိံသတိ, တိံသံ, တိံသ ဝဿာနိ, နိဂ္ဂဟီတလောပေါ, တိံသံ, တိံသာယ ဣစ္စာဒိ။ ဧကတိံသတိ, ဧကတိံသံ ဝါ, ဗာတ္တိံသံ, ဒွတ္တိံသံ, တေတ္တိံသံ ဣစ္စာဒိ။

စတုဒသတ္ထဝါစကဿ ကတေကသေသဿ ဒသဿ စတ္တာရ, ယောဝစနဿ ဤသံ, စတ္တာလီသံ, ‘‘လ ဒရာန’’န္တိ ရဿ လတ္တံ, တာလီသံ ဝါ။ စတ္တာလီသတိမော။ ဧကစတ္တာလီသံ, ဒွါစတ္တာလီသံ, ဒွိစတ္တာလီသံ, တေစတ္တာလီသံ, တိစတ္တာလီသံ ဣစ္စာဒိ။

ပဉ္စဒသတ္ထဝါစကဿ ဒသဿ ပညာ, ယောဝစနဿ အာသဉ္စ။ ပညာသံ, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓိ လောပါ’’ဒိနာ ပဏ္ဏာဒေသော, ပဏ္ဏာသံ ဝါ။ ဧကပညာသံ, ဒွေပညာသံ, ဒွိပညာသံ။

ဆဒသတ္ထဝါစကဿ ဒသဿ ဆ, ယောဝစနဿ ဌိအာဒေသော, ‘‘သ ဆဿ ဝါ’’တိ သကာရာဒေသော, သဋ္ဌိ, ဒွါသဋ္ဌိ, ဒွေသဋ္ဌိ, ဒွိသဋ္ဌိ, တေသဋ္ဌိ, တိသဋ္ဌိ။

သတ္တဒသတ္ထဝါစကဿ ဒသဿ သတ္တ, ယောဝစနဿ ရိ, တိ စ။ သတ္တရိ, သတ္တတိ, ဒွါသတ္တရိ, ဒွါသတ္တတိ, ဒွိသတ္တရိ, ဒိသတ္တတိ, တေသတ္တတိ, တိသတ္တတိ ဣစ္စာဒိ။

အဋ္ဌဒသတ္ထဝါစကဿ ဒသဿ အသ, ယောဝစနဿ ဤတိအာဒေသော စ။ အသီတိ, ဧကာသီတိ, ဒွေအသီတိ, တေအသီတိ, စတုရာသီတိ, ‘‘ကွစာ’’ဒိနာ ဒီဃော။

(ရူ၊၂၅၂။)

နဝဒသတ္ထဝါစကဿ ဒသဿ နဝ, ယောဝစနဿ ဥတိ စ, နဝုတိ, ဒွါနဝုတိ, ဒွေနဝုတိ, ဒွိနဝုတိ, တေနဝုတိ, တိနဝုတိ, စတုနဝုတိ, ဆန္နဝုတိယာ, ဆန္နဝုတီနံ ပါသဏ္ဍာနံ။

‘‘ဂဏနေ, ဒသဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၁၅။ ဒသဒသကံ သတံ ဒသကာနံ သတံ သဟဿဉ္စ ယောမှိ။

ဂဏနေ ပရိယာပန္နဿ ဒသဒသကတ္ထဝါစကဿ ဒသသဒ္ဒဿ သတံ ဟောတိ, သတဒသကတ္ထဝါစကဿ ဒသဿ သဟဿံ ဟောတိ ယောမှိ။ ဣမိနာ နိပါတနေန ယောလောပေါ, တဒ္ဓိတတ္တာ ပုန နာမဗျပဒေသေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, နိဂ္ဂဟီတဿ လောပေါ, ‘‘သိ’’န္တိ အမာဒေသော, ယောဇနာနံ သတံ, သဟဿံ။ သတံ နပုံသကမေကဝစနန္တဉ္စ, တထာ သဟဿံ, ဝဂ္ဂဘေဒေ သဗ္ဗတ္ထ ဗဟုဝစနမ္ပိ ဘဝတိ။ ဒွေ ဝီသတိယော။ ဧဝံ တိံသာဒီသုပိ, ဒွေ သတာနိ, ဗဟူနိ သတာနိ, ဒွေ သဟဿာနိ, ဗဟူနိ သဟဿာနိ။

သတဿ ဒွိကန္တိ အတ္ထေ ဆဋ္ဌီတပ္ပုရိသံ ကတွာ ‘‘သတံ ဒွိက’’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘ဒွိကာဒီနံ တဒုတ္တရပဒါနဉ္စ နိပစ္စန္တေ’’တိ ဝုတ္တိယံ ဝစနတော ဣမိနာ နိပါတနေန ဥတ္တရပဒဿ ပုဗ္ဗနိပါတော, ကကာရလောပေါ စ ဟောတိ။ ဒွိသတံ။ ဧဝံ သတဿ တိကံ တိသတံ, တထာ စတုသတံ, ပဉ္စသတံ, ဆသတံ, သတ္တသတံ, အဋ္ဌသတံ, နဝသတံ, ဒသသတံ သဟဿံ ဟောတိ။ အထ ဝါ ဒွေ သတာနိ ဒွိသတန္တိ ဒိဂုသမာသော။ ဧဝံ တိသတံ, စတုသတံ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၄၁၆။ ယာဝ တဒုတ္တရိ ဒသဂုဏိတဉ္စ။

(ရူ၊၂၅၃။)

ယာဝ တာသံ သင်္ချာနမုတ္တရိ, တာဝ ဒသဂုဏိတဉ္စ ကာတဗ္ဗံ, ဧတ္ထ ဒကာရော သန္ဓိဇော။ ယထာ – ဒသဿ ဂဏနဿ ဒသဂုဏိတံ သတံ ဟောတိ, သတဿ ဒသဂုဏိတံ သဟဿံ, သဟဿဿ ဒသဂုဏိတံ ဒသသဟဿံ, ဣဒံ နဟုတန္တိပိ ဝုစ္စတိ, ဒသသဟဿဿ ဒသဂုဏိတံ သတသဟဿံ, တံ လက္ခန္တိပိ ဝုစ္စတိ, သတသဟဿဿ ဒသဂုဏိတံ ဒသသတသဟဿံ။

‘‘ယဒနုပပန္နာ နိပါတနာ သိဇ္ဈန္တီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၁၇။ သကနာမေဟိ။

ယာသံ ပန သင်္ချာနံ အနိဒ္ဒိဋ္ဌနာမဓေယျာနံ ယာနိ ရူပါနိ, တာနိ သကေဟိ နာမေဟိ နိပစ္စန္တေ။ သတသဟဿာနံ သတံ ကောဋိ, ဣတ္ထိလိင်္ဂါ, ဧကဝစနန္တာ စ, ဝဂ္ဂဘေဒေ ဗဟုဝစနဉ္စ ဘဝတိ, ကောဋိသတသဟဿာနံ သတံ ပကောဋိ, ပကောဋိသတသဟဿာနံ သတံ ကောဋိပ္ပကောဋိ။ ဧဝံ နဟုတံ, နိန္နဟုတံ, အက္ခောဘိနီ, ဗိန္ဒု, အဗ္ဗုဒံ, နိရဗ္ဗုဒံ, အဟဟံ, အဗဗံ, အဋဋံ, သောဂန္ဓိကံ, ဥပ္ပလံ, ကုမုဒံ, ပုဏ္ဍရီကံ, ပဒုမံ, ကထာနံ, မဟာကထာနံ, အသင်္ချေယျန္တိ။

ဣစ္စေဝံ ဌာနတော ဌာနံ၊ သတလက္ခဂုဏံ မတံ။

ကောဋိပ္ပဘုတိနံ ဝီသ-သင်္ချာနဉ္စ ယထာက္ကမံ။

‘‘ဒွေ ပရိမာဏာနိ ဧတဿာ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၄၁၈။ ဒွါဒိတော ကောနေကတ္ထေ စ။

ဒွိဣစ္စေဝမာဒိတော ဂဏနတော ကပ္ပစ္စယော ဟောတိ အနေကတ္ထေ။ ဒွိကော ရာသိ ဒွိကံ။ ဧဝံ တိကံ, စတုက္ကံ, ပဉ္စကံ, ဆက္ကံ, သတ္တကံ, အဋ္ဌကံ, နဝကံ, ဒသကံ, ပဏ္ဏာသကံ, သတကံ, သဟဿကံ ဣစ္စာဒိ။

သင်္ချာတဒ္ဓိတံ။

(ရူ၊၂၅၄။)

အဗျယတဒ္ဓိတ

‘‘ဧကသ္မိံ ဝါရေ ဘုဉ္ဇတိ, ဒွိဝါရေ ဘုဉ္ဇတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၄၁၉။ ဧကာဒိတော သကိဿ က္ခတ္တုံ။

ဧကဒွိတိဣစ္စေဝမာဒိတော ဂဏနတော သကိဿ ဌာနေ ဝါရတ္ထေ က္ခတ္တုံပစ္စယော ဟောတိ။ ဧကက္ခတ္တုံ, ဒွိက္ခတ္တုံ ဘုဉ္ဇတိ, ‘‘သဗ္ဗာသမာဝုသော’’တိအာဒိနာ သိလောပေါ။ ဧဝံ တိက္ခတ္တုံ, စတုက္ခတ္တုံ, ပဉ္စက္ခတ္တုံ, ဆက္ခတ္တုံ, သတ္တက္ခတ္တုံ, အဋ္ဌက္ခတ္တုံ, နဝက္ခတ္တုံ, ဒသက္ခတ္တုံ, သတက္ခတ္တုံ, သဟဿက္ခတ္တုံ, ဗဟုက္ခတ္တုံ, ကတိက္ခတ္တုံ။

‘‘ဧကေန ဝိဘာဂေနာ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

မဏ္ဍူကဂတိယာ သင်္ချာဂ္ဂဟဏမနုဝတ္တတေ။

֍ * ၄၂၀။ ဝိဘာဂေ ဓာ စ။

ဝိဘာဂတ္ထေ ဧကာဒိသင်္ချာတော ဓာပစ္စယော ဟောတိ။ စသဒ္ဒေန ဧကဒွိတော ဇ္ဈ စ, သုတ္တာဒိတော သော စ။ ဧကဓာ။ ဒွီဟိ ဝိဘာဂေဟိ ဒွိဓာ, ဒုဓာ ဝါ, ဒွေဓာ။ တီဟိ ဝိဘာဂေဟိ တိဓာ, တေဓာ ဝါ, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဣကာရဿေကာရော။ ဧဝံ စတုဓာ, ပဉ္စဓာ, ဆဓာ, သတ္တဓာ, အဋ္ဌဓာ, နဝဓာ, ဒသဓာ, သတဓာ, သဟဿဓာ, ကတိဓာ, ဗဟုဓာ။

ဇ္ဈပ္ပစ္စယေ ဧကဓာ ကရောတီတိ ဧကဇ္ဈံ။ ဧဝံ ဒွေဇ္ဈံ။

(ရူ၊၂၅၅။)

သောပစ္စယေ သုတ္တေန ဝိဘာဂေန သုတ္တသော။ ဧဝံ ဗျဉ္ဇနသော, ပဒသော, အတ္ထသော, ဗဟုသော, သဗ္ဗာကာရေန သဗ္ဗသော, ဥပါယသော, ဟေတုသော, ဌာနသော, ယောနိသော။

֍ * ၄၂၁။ သဗ္ဗနာမေဟိ ပကာရဝစနေ တု ထာ။

သဗ္ဗနာမေဟိ ပကာရဝစနတ္ထေ ထာပစ္စယော ဟောတိ, တုသဒ္ဒေန ထတ္တာပစ္စယော စ။ သာမညဿ ဘေဒကော ဝိသေသော ပကာရော, တဿာဘိဓာနေတိ အတ္ထော, သော ပကာရော တထာ, တံ ပကာရံ တထာ, တေန ပကာရေန တထာ, ယေန ပကာရေန ယထာ။ ဧဝံ သဗ္ဗထာ, အညထာ, ဣတရထာ, ဥဘယထာ, ထတ္တာပစ္စယေ တေန ပကာရေန တထတ္တာ။ ဧဝံ ယထတ္တာ, အညထတ္တာ။

ကော ပကာရောတိ အတ္ထေ –

֍ * ၄၂၂။ ကိမိမေဟိ ထံ။

ကိံဣမဣစ္စေတေဟိ ထံပစ္စယော ဟောတိ ပကာရဝစနတ္ထေ။ ‘‘ကိဿ က ဝေ စာ’’တိ ဧတ္ထ စသဒ္ဒေန ကိဿ ကာဒေသော။ ကထံ, ကံ ပကာရံ ကထံ, ကေန ပကာရေန ကထံ, အယံ ပကာရော ဣတ္ထံ, ဣမံ ပကာရံ ဣတ္ထံ။ အနေန ပကာရေန ဣတ္ထံ, ‘‘ဣမဿိ ထံ ဒါနိဟ တော ဓေသု စာ’’တိ ဣမသဒ္ဒဿ ဣကာရော, ဒွိတ္တံ။ ဧတ္ထ ဟိ က္ခတ္တုံ အာဒိထံပရိယောသာနပ္ပစ္စယန္တာနံ အဗျယတဒ္ဓိတတ္တာ နာမဗျပဒေသံ ကတွာ ဝိဘတ္တိမှိ ကတေ ‘‘သဗ္ဗာသမာဝုသော’’တိအာဒိနာ ဝိဘတ္တိလောပေါ, ‘‘ကွစိ တော ပဉ္စမျတ္ထေ’’တိအာဒိနာ ဝုတ္တတောအာဒိပ္ပစ္စယန္တာ စ ဣဓေဝ အဗျယတဒ္ဓိတေ သင်္ဂယှန္တိ။

(ရူ၊၂၅၆။)

֍ * ၄၂၃။ ယဒနုပပန္နာ နိပါတနာ သိဇ္ဈန္တိ။

ယေ သဒ္ဒါ လက္ခဏေန အနုပပန္နာ အနိဒ္ဒိဋ္ဌလက္ခဏာ အက္ခရာဒိတော, နာမောပသဂ္ဂနိပါတတော ဝါ သမာသတဒ္ဓိတာဒိတော ဝါ, တေ နိပါတနာ သိဇ္ဈန္တိ။

တဒ္ဓိတတော တာဝ –

ဣမသ္မာ ဇ္ဇ သိယာ ကာလေ၊ သမာနာပရတော ဇ္ဇု စ။

ဣမသဒ္ဒဿ’ကာရော စ၊ သမာနဿ စ သော သိယာ။

ဣမသ္မိံ ကာလေ, ဣမသ္မိံ ဒိဝသေ ဝါ အဇ္ဇ, သမာနေ ကာလေ သဇ္ဇု, အပရသ္မိံဒိဝသေ အပရဇ္ဇု။ နိပါတေဟိ ဘဝတ္ထေ တနပ္ပစ္စယော။ အဇ္ဇ ဘဝံ အဇ္ဇတနံ, အဇ္ဇ ဘဝါ အဇ္ဇတနီ, သွေ ဘဝံ သွာတနံ။ ဧဝံ ပုရာတနံ, ဟိယျော ဘဝံ ဟိယျတ္တနံ, ဟိယျော ဘဝါ ဟိယျတ္တနီ ဣစ္စာဒိ။

အဗျယတဒ္ဓိတံ။

သာမညဝုတ္တိဘာဝတ္ထာ-ဗျယတော တဒ္ဓိတံ တိဓာ။

တတြာဒိ စတုဓာပစ္စာ-နေကတ္ထဿတ္ထိသင်္ချာတော။

ဣတိ ပဒရူပသိဒ္ဓိယံ တဒ္ဓိတကဏ္ဍော

ပဉ္စမော။

(ရူ၊၂၅၇။)

၆. အာချာတကဏ္ဍ

ဘူဝါဒိဂဏ

ဝိဘတ္တိဝိဓာန

အထ အာချာတဝိဘတ္တိယော ကြိယာဝါစီဟိ ဓာတူဟိ ပရာ ဝုစ္စန္တေ။

တတ္ထ ကြိယံ အာစိက္ခတီတိ အာချာတံ, ကြိယာပဒံ။ ဝုတ္တဉှိ ‘‘ကာလကာရကပုရိသပရိဒီပကံ ကြိယာလက္ခဏမာချာတိက’’န္တိ။ တတ္ထ ကာလောတိ အတီတာဒယော, ကာရကမိတိ ကမ္မကတ္တုဘာဝါ, ပုရိသာတိ ပဌမမဇ္ဈိမုတ္တမာ, ကြိယာတိ ဂမနပစနာဒိကော ဓာတွတ္ထော, ကြိယာလက္ခဏံ သညာဏံ ဧတဿာတိ ကြိယာလက္ခဏံ, အတိလိင်္ဂဉ္စ။

ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ –

‘‘ယံ တိကာလံ တိပုရိသံ၊ ကြိယာဝါစိ တိကာရကံ။

အတိလိင်္ဂံ ဒွိဝစနံ၊ တဒါချာတန္တိ ဝုစ္စတီ’’တိ။

ကာလာဒိဝသေန ဓာတွတ္ထံ ဝိဘဇန္တီတိ ဝိဘတ္တိယော, တျာဒယော, တာ ပန ဝတ္တမာနာ ပဉ္စမီ သတ္တမီ ပရောက္ခာဟိယျတ္တနီ အဇ္ဇတနီ ဘဝိဿန္တီ ကာလာတိပတ္တိ စာတိ အဋ္ဌဝိဓာ ဘဝန္တိ။

ကြိယံ ဓာရေန္တီတိ ဓာတဝေါ, ဘူဝါဒယော, ခါဒိဓာတုပ္ပစ္စယန္တာ စ, တေ ပန အတ္ထဝသာ ဒွိဓာ ဘဝန္တိ သကမ္မကာ, အကမ္မကာ စာတိ။ တတြ သကမ္မကာ ယေ ဓာတဝေါကမ္မာပေက္ခံ ကြိယံ ဝဒန္တိ, ယထာ – ကဋံ ကရောတိ, ဂါမံ ဂစ္ဆတိ, ဩဒနံ ပစတီတိအာဒယော, အကမ္မကာ ယေ ကမ္မနိရပေက္ခံ ကြိယံ ဝဒန္တိ, ယထာ – အစ္ဆတိ, သေတိ, တိဋ္ဌတီတိအာဒယော။

(ရူ၊၂၅၈။)

တေ ပန သတ္တဝိဓာ ဘဝန္တိ ဝိကရဏပ္ပစ္စယဘေဒေန, ကထံ? အဝိကရဏာ ဘူဝါဒယော။ နိဂ္ဂဟီတပုဗ္ဗကအဝိကရဏာ ရုဓာဒယော, ယဝိကရဏာ ဒိဝါဒယော, ဏုဏာ ဥဏာဝိကရဏာ သွာဒယော, နာပ္ပဏှာဝိကရဏာ ကိယာဒယော, ဩယိရဝိကရဏာ တနာဒယော, သကတ္ထေ ဏေ ဏယန္တာ စုရာဒယောတိ။

တတ္ထ ပဌမံ အဝိကရဏေသု ဘူဝါဒီသု ဓာတူသု ပဌမဘူတာ အကမ္မကာ ဘူဣစ္စေတသ္မာ ဓာတုတော တျာဒယော ပရာ ယောဇီယန္တေ။

ဘူသတ္တာယံ, ‘‘ဘူ’’ဣစ္စယံ ဓာတု သတ္တာယမတ္ထေ ဝတ္တတေ, ကြိယာသာမညဘူတေ ဘဝနေ ဝတ္တတေတိ အတ္ထော။

‘‘ဘူ’’ဣတိ ဌိတေ –

֍ * ၄၂၄။ ဘူဝါဒယော ဓာတဝေါ။

ဘူဣစ္စေဝမာဒယော ယေ ကြိယာဝါစိနော သဒ္ဒဂဏာ, တေ ဓာတုသညာ ဟောန္တိ။ ဘူ အာဒိ ယေသံ တေ ဘူဝါဒယော, အထ ဝါ ဘူဝါ အာဒီ ပကာရာ ယေသံ တေ ဘူဝါဒယော။

ဘူဝါဒီသု ဝကာရောယံ၊ ဉေယျော အာဂမသန္ဓိဇော။

ဘူဝါပ္ပကာရာ ဝါ ဓာတူ၊ သကမ္မာကမ္မကတ္ထတော။

‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိတော ‘‘ကွစီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၂၅။ ဓာတုဿန္တော လောပေါနေကဿရဿ။

အနေကဿရဿ ဓာတုဿ အန္တော ကွစိ လောပေါ ဟောတိ။

ကွစိဂ္ဂဟဏံ ‘‘မဟီယတိ သမထော’’တိအာဒီသု နိဝတ္တနတ္ထံ, ဣတိ အနေကဿရတ္တာဘာဝါ ဣဓ ဓာတွန္တလောပေါ န ဟောတိ။

(ရူ၊၂၅၉။)

တတော ဓာတွာဓိကာရဝိဟိတာနေကပ္ပစ္စယပ္ပသင်္ဂေ ‘‘ဝတ္တိစ္ဆာနုပုဗ္ဗိကာ သဒ္ဒပ္ပဋိပတ္တီ’’တိ ကတွာ ဝတ္တမာနဝစနိစ္ဆာယံ –

֍ * ၄၂၆။ ဝတ္တမာနာ တိအန္တိ, သိထ, မိမ, တေအန္တေ, သေဝှေ, ဧမှေ။

တျာဒယော ဒွါဒသ ဝတ္တမာနာသညာ ဟောန္တီတိ တျာဒီနံ ဝတ္တမာနတ္ထဝိသယတ္တာ ဝတ္တမာနာသညာ။

֍ * ၄၂၇။ ကာလေ။

အယမဓိကာရော။

ဣတော ပရံ တျာဒိဝိဘတ္တိဝိဓာနေ သဗ္ဗတ္ထ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၂၈။ ဝတ္တမာနာ ပစ္စုပ္ပန္နေ။

ပစ္စုပ္ပန္နေ ကာလေ ဂမျမာနေ ဝတ္တမာနာဝိဘတ္တိ ဟောတိ, ကာလောတိ စေတ္ထ ကြိယာ, ကရဏံ ကာရော, ရကာရဿ လကာရော, ကာလော။

တသ္မာ –

ကြိယာယ ဂမျမာနာယ၊ ဝိဘတ္တီနံ ဝိဓာနတော။

ဓာတူဟေဝ ဘဝန္တီတိ၊ သိဒ္ဓံ တျာဒိဝိဘတ္တိယော။

ဣဓ ပန ကာလဿ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာဏတ္တိပရိကပ္ပကာလာဘိပတ္တိဝသေန ဆဓာ ဘိန္နတ္တာ ‘‘ပစ္စုပ္ပန္နေ’’တိ ဝိသေသေတိ။ တံ တံ ကာရဏံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပန္နော ပစ္စုပ္ပန္နော, ပဋိလဒ္ဓသဘာဝေါ, န တာဝ အတီတောတိ အတ္ထော။

ပစ္စုပ္ပန္နသမီပေပိ၊ တဗ္ဗောဟာရူပစာရတော။

ဝတ္တမာနာ အတီတေပိ၊ တံကာလဝစနိစ္ဆယာတိ။

(ရူ၊၂၆၀။)

တသ္မိံ ပစ္စုပ္ပန္နေ ဝတ္တမာနာဝိဘတ္တိံ ကတွာ, တဿာ ဌာနာနိယမေ ‘‘ဓာတုလိင်္ဂေဟိ ပရာ ပစ္စယာ’’တိ ပရိဘာသတော ဓာတုတော ပရံ ဝတ္တမာနပ္ပစ္စယေ ကတွာ, တေသမနိယမပ္ပသင်္ဂေသတိ ‘‘ဝတ္တိစ္ဆာနုပုဗ္ဗိကာ သဒ္ဒပ္ပဋိပတ္တီ’’တိ ပရဿပဒဝစနိစ္ဆာယံ –

֍ * ၄၂၉။ အထ ပုဗ္ဗာနိ ဝိဘတ္တီနံ ဆ ပရဿပဒါနိ။

အထ တဒ္ဓိတာနန္တရံ ဝုစ္စမာနာနံ သဗ္ဗာသံ ဝတ္တမာနာဒီနံ အဋ္ဌဝိဓာနံ ဝိဘတ္တီနံ ယာနိ ယာနိ ပုဗ္ဗကာနိ ဆ ပဒါနိ, တာနိ တာနိ အတ္ထတော အဋ္ဌစတ္တာလီသမတ္တာနိ ပရဿပဒသညာနိ ဟောန္တီတိအာဒိမှိ ဆန္နံ ပရဿပဒသညာ, ပရဿတ္ထာနိ ပဒါနိ ပရဿပဒါနိ, တဗ္ဗာဟုလ္လတော တဗ္ဗောဟာရော။

‘‘ဓာတူဟိ ဏေ ဏယ’’ဣစ္စာဒိတော ‘‘ဓာတူဟီ’’တိ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၄၃၀။ ကတ္တရိ ပရဿပဒံ။

ကတ္တရိကာရကေ အဘိဓေယျေ သဗ္ဗဓာတူဟိ ပရဿပဒံ ဟောတီတိ ပရဿပဒံ ကတွာ, တဿာပျနိယမပ္ပသင်္ဂေ ဝတ္တိစ္ဆာဝသာ –

ဝိပရိဏာမေန ‘‘ပရဿပဒါနံ, အတ္တနောပဒါန’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၃၁။ ဒွေ ဒွေ ပဌမမဇ္ဈိမုတ္တမပုရိသာ။

(ရူ၊၂၆၁။)

တာသံ ဝိဘတ္တီနံ ပရဿပဒါန’မတ္တနောပဒါနဉ္စ ဒွေ ဒွေ ဝစနာနိ ယထာက္ကမံ ပဌမမဇ္ဈိမုတ္တမပုရိသသညာနိ ဟောန္တိ။ တံ ယထာ? တိ အန္တိဣတိ ပဌမပုရိသာ, သိ ထဣတိ မဇ္ဈိမပုရိသာ, မိ မဣတိ ဥတ္တမပုရိသာ။ အတ္တနောပဒေသုပိ တေ အန္တေဣတိ ပဌမပုရိသာ, သေ ဝှေဣတိ မဇ္ဈိမပုရိသာ, ဧ မှေဣတိ ဥတ္တမပုရိသာ။ ဧဝံ သေသာသု သတ္တသု ဝိဘတ္တီသုပိ ယောဇေတဗ္ဗန္တိ။ ဧဝံ အဋ္ဌဝိဘတ္တိဝသေန ဆန္နဝုတိဝိဓေ အာချာတပဒေ ဒွတ္တိံသ ဒွတ္တိံသ ပဌမမဇ္ဈိမဥတ္တမပုရိသာ ဟောန္တီတိ ဝတ္တမာနပရဿပဒါဒိမှိ ဒွိန္နံ ပဌမပုရိသသညာ။

֍ * ၄၃၂။ နာမမှိ ပယုဇ္ဇမာနေပိတုလျာဓိကရဏေ ပဌမော။

တုမှာမှသဒ္ဒဝဇ္ဇိတေ တုလျာဓိကရဏဘူတေ သာဓကဝါစကေ နာမမှိ ပယုဇ္ဇမာနေပိ အပ္ပယုဇ္ဇမာနေပိ ဓာတူဟိ ပဌမပုရိသော ဟောတီတိ ပဌမပုရိသံ ကတွာ, တဿာပျနိယမပ္ပသင်္ဂေ ကြိယာသာဓကဿ ကတ္တုနော ဧကတ္တေ ဝတ္တုမိစ္ဆိတေ ‘‘ဧကမှိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဧကဝစန’’န္တိ ဝတ္တမာနပရဿပဒပဌမပုရိသေကဝစနံ တိ။

‘‘ပရော, ပစ္စယော, ဓာတူ’’တိ စ အဓိကာရော, ‘‘ယထာ ကတ္တရိ စာ’’တိ ဣတော ‘‘ကတ္တရီ’’တိ ဝိကရဏပ္ပစ္စယဝိဓာနေ သဗ္ဗတ္ထ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၃၃။ ဘူဝါဒိတော အ။

ဘူဣစ္စေဝမာဒိတော ဓာတုဂဏတော ပရော အပစ္စယော ဟောတိ ကတ္တရိ ဝိဟိတေသု ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယေသု ပရေသု။ သဗ္ဗဓာတုကမှိယေဝါယမိဿတေ။

‘‘အသံယောဂန္တဿ, ဝုဒ္ဓီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၃၄။ အညေသု စ။

ကာရိတတော အညေသု ပစ္စယေသု အသံယောဂန္တာနံ ဓာတူနံ ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ။ စဂ္ဂဟဏေန ဏုပ္ပစ္စယဿာပိ ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ ‘‘ဃဋာဒီနံ ဝါ’’တိ ဣတော ဝါသဒ္ဒေါ အနုဝတ္တေတဗ္ဗော, သော စ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထော။ တေန –

ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏန္တာနဉ္စ၊ လဟူပန္တာန ဓာတုနံ။

ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာနမေဝ၊ ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ ပရဿ န။

(ရူ၊၂၆၂။)

ယုဝဏ္ဏာနမ္ပိ ယ ဏု ဏာ-နာနိဋ္ဌာဒီသု ဝုဒ္ဓိ န။

တုဒါဒိဿာဝိကရဏေ၊ န ဆေတွာဒီသု ဝါ သိယာ။

တဿာပျနိယမပ္ပသင်္ဂေ – ‘‘အယုဝဏ္ဏာနဉ္စာယော ဝုဒ္ဓီ’’တိ ပရိဘာသတော ဦကာရဿောကာရော ဝုဒ္ဓိ။

ဝိပရိဏာမေန ‘‘ဓာတူန’’န္တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၃၅။ ဩ အဝ သရေ။

ဩကာရဿ ဓာတွန္တဿ သရေ ပရေ အဝါဒေသော ဟောတိ။ ‘‘သရလောပေါ မာဒေသ’’ဣစ္စာဒိနာ သရလောပါဒိမှိ ကတေ ‘‘နယေ ပရံ ယုတ္တေ’’တိ ပရနယနံ ကာတဗ္ဗံ။

သော ပုရိသော သာဓု ဘဝတိ, သာ ကညာ သာဓု ဘဝတိ, တံ စိတ္တံ သာဓု ဘဝတိ။

ဧတ္ထ ဟိ –

ကတ္တုနောဘိဟိတတ္တာဝ၊ အာချာတေန န ကတ္တရိ။

တတိယာ ပဌမာ ဟောတိ၊ လိင်္ဂတ္ထံ ပနပေက္ခိယ။

သတိပိ ကြိယာယေကတ္တေ ကတ္တူနံ ဗဟုတ္တာ ‘‘ဗဟုမှိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဗဟုဝစန’’န္တိ ဝတ္တမာနပရဿပဒပဌမပုရိသဗဟုဝစနံ အန္တိ, ပုရေ ဝိယ အပ္ပစ္စယဝုဒ္ဓိအဝါဒေသာ, သရလောပါဒိ။ တေ ပုရိသာ ဘဝန္တိ, အပ္ပယုဇ္ဇမာနေပိ ဘဝတိ, ဘဝန္တိ။

‘‘ပယုဇ္ဇမာနေပိ, တုလျာဓိကရဏေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၃၆။ တုမှေ မဇ္ဈိမော။

တုလျာဓိကရဏဘူတေ တုမှသဒ္ဒေ ပယုဇ္ဇမာနေပိ အပ္ပယုဇ္ဇမာနေပိ ဓာတူဟိ မဇ္ဈိမပုရိသော ဟောတီတိ ဝတ္တမာနပရဿပဒမဇ္ဈိမပုရိသေကဝစနံသိ, သေသံ ပုရိမသမံ။ တွံ ဘဝသိ, တုမှေ ဘဝထ, အပ္ပယုဇ္ဇမာနေပိ ဘဝသိ, ဘဝထ။

(ရူ၊၂၆၃။)

တုလျာဓိကရဏေတိ ကိမတ္ထံ? တယာ ပစ္စတေ ဩဒနော။

တသ္မိံယေဝါဓိကာရေ –

֍ * ၄၃၇။ အမှေ ဥတ္တမော။

တုလျာဓိကရဏဘူတေ အမှသဒ္ဒေ ပယုဇ္ဇမာနေပိ အပ္ပယုဇ္ဇမာနေပိ ဓာတူဟိ ဥတ္တမပုရိသော ဟောတီတိ ဝတ္တမာနပရဿပဒဥတ္တမပုရိသေကဝစနံ မိ, အပ္ပစ္စယဝုဒ္ဓိအဝါဒေသာ။

֍ * ၄၃၈။ အကာရော ဒီဃံ ဟိမိမေသု။

အကာရော ဒီဃမာပဇ္ဇတေ ဟိမိမဣစ္စေတာသု ဝိဘတ္တီသု။ အဟံ ဘဝါမိ, မယံ ဘဝါမ။ ဘဝါမိ, ဘဝါမ။

‘‘ဝိဘတ္တီနံ, ဆာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၃၉။ ပရာဏျတ္တနောပဒါနိ။

သဗ္ဗာသံ ဝတ္တမာနာနံ အဋ္ဌဝိဓာနံ ဝိဘတ္တီနံ ယာနိ ယာနိ ပရာနိ ဆ ပဒါနိ, တာနိ တာနိ အတ္တနောပဒသညာနိ ဟောန္တီတိ တေအာဒီနံ အတ္တနောပဒသညာ။

‘‘ဓာတူဟိ, အတ္တနောပဒါနီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၄၀။ ကတ္တရိ စ။

ကတ္တရိ စ ကာရကေ အဘိဓေယျေ ဓာတူဟိ အတ္တနောပဒါနိ ဟောန္တိ။ စဂ္ဂဟဏံ ကတ္ထစိ နိဝတ္တနတ္ထံ, သေသံ ပရဿပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဘဝတေ, ဘဝန္တေ, ဘဝသေ, ဘဝဝှေ, ဘဝေ, ဘဝါမှေ။

(ရူ၊၂၆၄။)

ပစ ပါကေ, ဓာတုသညာယံ ဓာတွန္တလောပေါ, ဝုတ္တနယေနေဝ တျာဒျုပ္ပတ္တိ, ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာနမဘာဝါ ဝုဒ္ဓိအဘာဝေါဝေတ္ထ ဝိသေသော။ သော ဒေဝဒတ္တော ဩဒနံ ပစတိ, ပစန္တိ, ပစသိ, ပစထ, ပစာမိ, ပစာမ, သော ဩဒနံ ပစတေ, တေ ပစန္တေ, တွံ ပစသေ, တုမှေ ပစဝှေ, အဟံ ပစေ, မယံ ပစာမှေ။

ပဌမပုရိသာဒီနမေကဇ္ဈပ္ပဝတ္တိပ္ပသင်္ဂေ ပရိဘာသမာဟ –

֍ * ၄၄၁။ သဗ္ဗေသမေကာဘိဓာနေ ပရော ပုရိသော။

သဗ္ဗေသံ ပဌမမဇ္ဈိမာနံ, ပဌမုတ္တမာနံ, မဇ္ဈိမုတ္တမာနံ တိဏ္ဏံ ဝါ ပုရိသာနံ ဧကတောဘိဓာနေ ကာတဗ္ဗေ ပရော ပုရိသော ယောဇေတဗ္ဗော။ ဧကကာလာနမေဝါဘိဓာနေ စာယံ။ သော စ ပစတိ, တွဉ္စ ပစသီတိ ပရိယာယပ္ပသင်္ဂေ တုမှေ ပစထာတိ ဘဝတိ။ ဧဝံ သော စ ပစတိ, အဟဉ္စ ပစာမီတိ မယံ ပစာမ, တထာ တွဉ္စ ပစသိ, အဟဉ္စ ပစာမိ, မယံ ပစာမ, သော စ ပစတိ, တွဉ္စ ပစသိ, အဟဉ္စ ပစာမိ, မယံ ပစာမ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ယောဇေတဗ္ဗံ။

ဧကာဘိဓာနေတိ ကိမတ္ထံ? ‘‘သော စ ပစတိ, တွဉ္စ ပစိဿသိ, အဟံ ပစိံ’’ ဧတ္ထ ဘိန္နကာလတ္တာ ‘‘မယံ ပစိမှာ’’တိ န ဘဝတိ။

ဂမု သပ္ပ ဂတိမှိ, ပုရေ ဝိယ ဓာတုသညာယံ ဓာတွန္တလောပေါ။

ကတ္တရိ တျာဒျုပ္ပတ္တိ။

֍ * ၄၄၂။ ဂမိဿန္တော စ္ဆော ဝါ သဗ္ဗာသု။

ဂမုဣစ္စေတဿ ဓာတုဿန္တော မကာရော စ္ဆော ဟောတိ ဝါ သဗ္ဗာသု ဝိဘတ္တီသု, သဗ္ဗဂ္ဂဟဏေန မာနန္တ ယ ကာရိတပ္ပစ္စယေသု စ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။ တေနာယံ –

ဝိဓိံ နိစ္စဉ္စ ဝါသဒ္ဒေါ၊ မာန’န္တေသု တု ကတ္တရိ။

ဒီပေတာနိစ္စမညတ္ထ၊ ပရောက္ခာယမသန္တကံ။

(ရူ၊၂၆၅။)

အပ္ပစ္စယပရနယနာနိ, သော ပုရိသော ဂါမံ ဂစ္ဆတိ, တေ ဂစ္ဆန္တိ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဂရုပုဗ္ဗရဿတော ပရဿ ပဌမပုရိသဗဟုဝစနဿ ရေ ဝါ ဟောတိ, ဂစ္ဆရေ။ တွံ ဂစ္ဆသိ, တုမှေ ဂစ္ဆထ။ အဟံ ဂစ္ဆာမိ, မယံ ဂစ္ဆာမ။

စ္ဆာဒေသာဘာဝေ ‘‘လောပဉ္စေတ္တမကာရော’’တိ အပ္ပစ္စယဿ ဧကာရော။ ဂမေတိ, ဂမေန္တိ, သရလောပေါ။ ဂမေသိ, ဂမေထ။ ဂမေမိ, ဂမေမ။

အတ္တနောပဒေပိ သော ဂါမံ ဂစ္ဆတေ, ဂစ္ဆန္တေ, ဂစ္ဆရေ။ ဂစ္ဆသေ, ဂစ္ဆဝှေ။ ဂစ္ဆေ, ဂစ္ဆာမှေ။

‘‘ကုတော နု တွံ အာဂစ္ဆသိ, ရာဇဂဟတော အာဂစ္ဆာမီ’’တိအာဒီသု ပန ပစ္စုပ္ပန္နသမီပေ ဝတ္တမာနဝစနံ။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၄၃။ ဂမိဿ ဃမ္မံ။

ဂမုဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ သဗ္ဗဿ ဃမ္မာဒေသော ဟောတိ ဝါ။ ဃမ္မတိ, ဃမ္မန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ဘာဝကမ္မေသု ပန –

֍ * ၄၄၄။ အတ္တနောပဒါနိ ဘာဝေ စ ကမ္မနိ။

ဘာဝေ စ ကမ္မနိ စ ကာရကေ အဘိဓေယျေ အတ္တနောပဒါနိ ဟောန္တိ, စသဒ္ဒေန ကမ္မကတ္တရိပိ။ ဘဝနံ ဘာဝေါ, သော စ ကာရကန္တရေန အသံသဋ္ဌော ကေဝလော ဘဝနလဝနာဒိကော ဓာတွတ္ထော။ ကရီယတီတိ ကမ္မံ။ အကမ္မကာပိ ဓာတဝေါ သောပသဂ္ဂါ သကမ္မကာပိ ဘဝန္တိ, တသ္မာ ကမ္မနိ အနုပုဗ္ဗာ ဘူဓာတုတော ဝတ္တမာနတ္တနောပဒပဌမပုရိသေကဝစနံ တေ။

(ရူ၊၂၆၆။)

‘‘ဓာတူဟိ ဏေ ဏယ’’ဣစ္စာဒိတော ‘‘ဓာတူဟီ’’တိ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၄၄၅။ ဘာဝကမ္မေသု ယော။

သဗ္ဗဓာတူဟိ ပရော ဘာဝကမ္မေသု ယပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ အတ္တနောပဒဝိသယေဝါယမိဿတေ, ‘‘အညေသု စာ’’တိ သုတ္တေ အနုဝတ္တိတဝါဂ္ဂဟဏေန ယပ္ပစ္စယေ ဝုဒ္ဓိ န ဘဝတိ, အနုဘူယတေ သုခံ ဒေဝဒတ္တေန။

အာချာတေန အဝုတ္တတ္တာ၊ တတိယာ ဟောတိ ကတ္တရိ။

ကမ္မဿာဘိဟိတတ္တာ န၊ ဒုတိယာ ပဌမာဝိဓ။

အနုဘူယန္တေ သမ္ပတ္တိယော တယာ။ အနုဘူယသေ တွံ ဒေဝဒတ္တေန, အနုဘူယဝှေ တုမှေ။ အဟံ အနုဘူယေ တယာ, မယံ အနုဘူယာမှေ။

‘‘ကွစိ ဓာတု’’ဣစ္စာဒိတော ‘‘ကွစီ’’တိ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၄၄၆။ အတ္တနောပဒါနိ ပရဿပဒတ္တံ။

အတ္တနောပဒါနိ ကွစိ ပရဿပဒတ္တမာပဇ္ဇန္တေ, အကတ္တရိယေဝေတံ။ ယကာရဿ ဒွိတ္တံ, အနုဘူယျတိ မယာ သုခံ, အနုဘူယျတေ ဝါ, အနုဘူယျန္တိ။ အနုဘူယျသိ, အနုဘူယျထ။ အနုဘူယျာမိ, အနုဘူယျာမ။ ဒွိတ္တာဘာဝေ – အနုဘူယတိ, အနုဘူယန္တိ။

ကွစီတိ ကိံ? အနုဘူယတေ။

ဘာဝေ အဒဗ္ဗဝုတ္တိနော ဘာဝဿေကတ္တာ ဧကဝစနမေဝ, တဉ္စ ပဌမပုရိသဿေဝ, ဘူယတေ ဒေဝဒတ္တေန, ဒေဝဒတ္တေန သမ္ပတိ ဘဝနန္တိ အတ္ထော။

(ရူ၊၂၆၇။)

ပစဓာတုတော ကမ္မနိ အတ္တနောပဒေ ယပ္ပစ္စယေ စ ကတေ –

ဝိပရိဏာမေန ‘‘ယဿာ’’တိ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၄၄၇။ တဿ စဝဂ္ဂယကာရဝကာရတ္တံ သဓာတွန္တဿ။

တဿ ဘာဝကမ္မဝိသယဿ ယပ္ပစ္စယဿ စဝဂ္ဂယကာရဝကာရတ္တံ ဟောတိ ဓာတွန္တေန သဟ ယထာသမ္ဘဝံ။ ဧတ္ထ စ ‘‘ဣဝဏ္ဏာဂမော ဝါ’’တိ ဣတော သီဟဂတိယာ ဝါသဒ္ဒေါ အနုဝတ္တေတဗ္ဗော, သော စ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထော။ တေန –

စဝဂ္ဂေါ စ တ ဝဂ္ဂါနံ၊ ဓာတွန္တာနံ ယဝတ္တနံ။

ရဝါနဉ္စ သယပ္ပစ္စ-ယာနံ ဟောတိ ယထာက္ကမန္တိ။

ဓာတွန္တဿ စဝဂ္ဂါဒိတ္တာ စကာရေ ကတေ ‘‘ပရဒွေဘာဝေါ ဌာနေ’’တိ စကာရဿ ဒွိတ္တံ။ ပစ္စတေ ဩဒနော ဒေဝဒတ္တေန, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဂရုပုဗ္ဗရဿတော ပရဿ ပဌမပုရိသဗဟုဝစနဿ ကွစိ ရေ ဟောတိ။ ပစ္စရေ, ပစ္စန္တေ။ ပစ္စသေ, ပစ္စဝှေ။ ပစ္စေ, ပစ္စာမှေ။

ပရဿပဒါဒေသေ ပစ္စတိ, ပစ္စန္တိ။ ပစ္စသိ, ပစ္စထ။ ပစ္စာမိ, ပစ္စာမ။ တထာ ကမ္မကတ္တရိ ပစ္စတေ ဩဒနော သယမေဝ, ပစ္စန္တေ။ ပစ္စတိ, ပစ္စန္တိ ဝါ ဣစ္စာဒိ။

ဂမိတော ကမ္မနိ အတ္တနောပဒေ, ယပ္ပစ္စယေ စ ကတေ –

‘‘ဓာတူဟိ, တသ္မိံ, ယေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၄၈။ ဣဝဏ္ဏာဂမော ဝါ။

(ရူ၊၂၆၈။)

သဗ္ဗေဟိ ဓာတူဟိ တသ္မိံ ဘာဝကမ္မဝိသယေ ယပ္ပစ္စယေ ပရေ ဣဝဏ္ဏာဂမော ဟောတိ ဝါတိ ဤကာရာဂမော။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။ စ္ဆာဒေသော, ဂစ္ဆီယတေ ဂါမော ဒေဝဒတ္တေန, ဂစ္ဆီယန္တေ။ ဂစ္ဆီယသေ, ဂစ္ဆီယဝှေ။ ဂစ္ဆီယေ, ဂစ္ဆီယာမှေ။

စ္ဆာဒေသာဘာဝေ –

‘‘ဓာတူဟိ, ယော, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၄၉။ ပုဗ္ဗရူပဉ္စ။

ဟေဋ္ဌာနုတ္တေဟိ ပရဿေဝေဒံ, တေန ကဋပဝဂ္ဂယကာရလသန္တေဟေဝ ဓာတူဟိ ပရော ယပ္ပစ္စယော ပုဗ္ဗရူပမာပဇ္ဇတေ ဝါတိ မကာရာ ပရဿ ယကာရဿ မကာရော။ ဂမ္မတေ, ဂမီယတေ, ဂမ္မန္တေ, ဂမီယန္တေ။ ဂမ္မသေ, ဂမီယသေ, ဂမ္မဝှေ, ဂမီယဝှေ။ ဂမ္မေ, ဂမီယေ, ဂမ္မာမှေ, ဂမီယာမှေ။

ပရဿပဒတ္တေ – ဂစ္ဆီယျတိ, ဂစ္ဆီယျန္တိ။ ဂစ္ဆီယတိ, ဂစ္ဆီယန္တိ ဝါ။ ဂမ္မတိ, ဂမ္မန္တိ။ ဂမီယတိ, ဂမီယန္တိ။ ဣကာရာဂမေ ဂမိယျတိ, ဂမိယျန္တိ။ တထာ ဃမ္မီယတိ, ဃမ္မီယန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ဝတ္တမာနာဝိဘတ္တိ။

֍ * ၄၅၀။ ပဉ္စမီ တု အန္တု, ဟိ ထ, မိ မ, တံ အန္တံ, ဿုဝှော, ဧ အာမသေ။

တွာဒယော ဒွါဒသ ပဉ္စမီသညာ ဟောန္တိ။

֍ * ၄၅၁။ အာဏတျာသိဋ္ဌေနုတ္တကာလေ ပဉ္စမီ။

အာဏတျတ္ထေ စ အာသီသတ္ထေ အနုတ္တကာလေ ပဉ္စမီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

(ရူ၊၂၆၉။)

သတိပိ ကာလာဓိကာရေ ပုန ကာလဂ္ဂဟဏေန ဝိဓိနိမန္တနာဇ္ဈေသနာနုမတိပတ္ထနာပတ္တကာလာဒီသု စ ပဉ္စမီ။ အာဏာပနမာဏတ္တိ, အာသီသနမာသိဋ္ဌော, သော စ ဣဋ္ဌဿ အသမ္ပတ္တဿ အတ္ထဿ ပတ္ထနံ, တသ္မိံ အာဏတျာသိဋ္ဌေ။ အနု သမီပေ ဥတ္တကာလော အနုတ္တကာလော, ပစ္စုပ္ပန္နကာလောတိ အတ္ထော, န ဥတ္တကာလောတိ ဝါ အနုတ္တကာလော, တသ္မိံ အနုတ္တကာလေ, ကာလမနာမသိတွာ ဟောတီတိ အတ္ထော။

တတ္ထ အာသီသနတ္ထေ ဘူဓာတုတော ပဉ္စမီပရဿပဒပဌမပုရိသေကဝစနံ တု, အပ္ပစ္စယဝုဒ္ဓိအဝါဒေသာ။ သော သုခီ ဘဝတု, တေ သုခိတာ ဘဝန္တု။

ဝိပရိဏာမေန ‘‘အကာရတော’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၅၂။ ဟိလောပံ ဝါ။

အကာရတော ပရော ဟိဝိဘတ္တိ လောပမာပဇ္ဇတေ ဝါ။ တွံ သုခီ ဘဝ, ဘဝါဟိ ဝါ, ဟိမှိ ဒီဃော။ တုမှေ သုခိတာ ဘဝထ။ အဟံ သုခီ ဘဝါမိ, မယံ သုခိနော ဘဝါမ။

အတ္တနောပဒေ သော သုခီ ဘဝတံ, တေ သုခိတာ ဘဝန္တံ။ တွံ သုခီ ဘဝဿု, တုမှေ သုခိတာ ဘဝဝှော။ အဟံ သုခီ ဘဝေ, မယံ သုခိတာ ဘဝါမသေ။

ကမ္မနိ အနုဘူယတံ တယာ, အနုဘူယန္တံ။ အနုဘူယဿု, အနုဘူယဝှော။ အနုဘူယေ, အနုဘူယာမသေ။ ပရဿပဒတ္တေ အနုဘူယျတု, အနုဘူယျန္တု။ အနုဘူယတု, အနုဘူယန္တု ဝါ, အနုဘူယျာဟိ ဣစ္စာဒိ။ ဘာဝေ ဘူယတံ။

အာဏတ္တိယံ ကတ္တရိ ဒေဝဒတ္တော ဒါနိ ဩဒနံ ပစတု, ပစန္တု။ ပစ, ပစာဟိ, ပစထ။ ပစာမိ, ပစာမ။ ပစတံ, ပစန္တံ။ ပစဿု, ပစဝှော။ ပစေ, ပစာမသေ။

ကမ္မနိ ယပ္ပစ္စယစဝဂ္ဂါဒိ, ပစ္စတံ ဩဒနော ဒေဝဒတ္တေန, ပစ္စန္တံ။ ပစ္စဿု, ပစ္စဝှော။ ပစ္စေ, ပစ္စာမသေ။ ပရဿပဒတ္တေ ပစ္စတု, ပစ္စန္တု။ ပစ္စ, ပစ္စာဟိ, ပစ္စထ။ ပစ္စာမိ, ပစ္စာမ။

(ရူ၊၂၇၀။)

တထာ သော ဂါမံ ဂစ္ဆတု, ဂစ္ဆန္တု။ ဂစ္ဆ, ဂစ္ဆာဟိ, ဂစ္ဆထ။ ဂစ္ဆာမိ, ဂစ္ဆာမ။ ဂမေတု, ဂမေန္တု။ ဂမ, ဂမာဟိ, ဂမေထ။ ဂမေမိ, ဂမေမ။ ဂစ္ဆတံ, ဂစ္ဆန္တံ။ ဂစ္ဆဿု, ဂစ္ဆဝှော။ ဂစ္ဆေ, ဂစ္ဆာမသေ။ ဃမ္မာဒေသေ ဃမ္မတု, ဃမ္မန္တု ဣစ္စာဒိ။

ကမ္မနိ ဂစ္ဆီယတံ, ဂစ္ဆီယတု, ဂမီယတံ, ဂမီယတု, ဂမ္မတံ, ဂမ္မတု ဣစ္စာဒိ။

ဝိဓိမှိ ဣဓ ပဗ္ဗတော ဟောတု, အယံ ပါသာဒေါ သုဝဏ္ဏမယော ဟောတူတိအာဒိ။

နိမန္တနေ အဓိဝါသေတု မေ ဘန္တေ ဘဂဝါ ဘောဇနံ, ဣဓ နိသီဒတု ဘဝံ။

အဇ္ဈေသနေ ဒေသေတု ဘန္တေ ဘဂဝါ ဓမ္မံ။

အနုမတိယံ ပုစ္ဆတု ဘဝံ ပဉှံ, ပဝိသတု ဘဝံ, ဧတ္ထ နိသီဒတု။

ပတ္ထနာ ယာစနာ, ဒဒါဟိ မေ ဂါမဝရာနိ ပဉ္စ, ဧကံ မေ နယနံ ဒေဟိ။

ပတ္တကာလေ သမ္ပတ္တော တေ ကာလော ကဋကရဏေ, ကဋံ ကရောတု ဘဝံ ဣစ္စာဒိ။

ပဉ္စမီဝိဘတ္တိ။

֍ * ၄၅၃။ သတ္တမီ ဧယျ ဧယျုံ, ဧယျာသိ ဧယျာထ, ဧယျာမိဧယျာမ, ဧထ ဧရံ, ဧထော ဧယျာဝှော, ဧယျံဧယျာမှေ။

ဧယျာဒယော ဒွါဒသ သတ္တမီသညာ ဟောန္တိ။

‘‘အနုတ္တကာလေ’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၂၇၁။)

֍ * ၄၅၄။ အနုမတိပရိကပ္ပတ္ထေသု သတ္တမီ။

အနုမတျတ္ထေ စ ပရိကပ္ပတ္ထေ စ အနုတ္တကာလေ သတ္တမီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

အတ္ထဂ္ဂဟဏေန ဝိဓိနိမန္တနာဒီသု စ သတ္တမီ။ ကတ္တုမိစ္ဆတော ပရဿ အနုဇာနနံ အနုမတိ, ပရိကပ္ပနံ ပရိကပ္ပော, ‘‘ယဒိ နာမ ဘဝေယျာ’’တိ သလ္လက္ခဏံ နိရူပနံ, ဟေတုကြိယာယ သမ္ဘဝေ ဖလကြိယာယ သမ္ဘဝပရိကပ္ပော စ။

တတ္ထ ပရိကပ္ပေ သတ္တမီပရဿပဒပဌမပုရိသေကဝစနံ ဧယျ, အပ္ပစ္စယဝုဒ္ဓါဒိ ပုရိမသမံ, ‘‘ကွစိ ဓာတု ဝိဘတ္တီ’’တိအာဒိနာ ဧယျ ဧယျာသိ ဧယျာမိ ဧယျံဣစ္စေတေသံ ဝိကပ္ပေန ဧကာရာဒေသော။ သော ဒါနိ ကိံ နု ခေါ ဘဝေ, ယဒိ သော ပဌမဝယေ ပဗ္ဗဇေယျ, အရဟာ ဘဝေယျ, သစေ သင်္ခါရာ နိစ္စာ ဘဝေယျုံ, န နိရုဇ္ဈေယျုံ။ ယဒိ တွံ ဘဝေယျာသိ, တုမှေ ဘဝေယျာထ။ ကထမဟံ ဒေဝေါ ဘဝေယျာမိ, ကိံ နု ခေါ မယံ ဘဝေယျာမ။ တထာ ဘဝေထ, ဘဝေရံ။ ဘဝေထော, ဘဝေယျာဝှော။

ပတ္ထနေ တု အဟံ သုခီ ဘဝေ, ဗုဒ္ဓါ ဘဝေယျံ, ဘဝေယျာမှေ။

ကမ္မနိ သုခံ တယာ အနုဘူယေထ, အနုဘူယေရံ။ အနုဘူယေထော, အနုဘူယေယျာဝှော။ အနုဘူယေ, အနုဘူယေယျံ, အနုဘူယေယျာမှေ။ ပရဿပဒတ္တေ အနုဘူယေယျ, အနုဘူယေယျုံ။ အနုဘူယေယျာသိ ဣစ္စာဒိ။ ဘာဝေ ဘူယေထ။

ဝိဓိမှိ သော ဩဒနံ ပစေ, ပစေယျ, ပစေယျုံ။ တွံ ပစေ, ပစေယျာသိ, တုမှေ ပစေယျာထ။ အဟံ ပစေ, ပစေယျာမိ, မယံ ပစေယျာမ။ ပစေထ, ပစေရံ။ ပစေထော, ပစေယျာဝှော။ ပစေ, ပစေယျံ, ပစေယျာမှေ။

(ရူ၊၂၇၂။)

ကမ္မနိ ပစ္စေထ, ပစ္စေရံ။ ပစ္စေထော, ပစ္စေယျာဝှော။ ပစ္စေ, ပစ္စေယျံ, ပစ္စေယျာမှေ။ ပရဿပဒတ္တေ ပစ္စေ, ပစ္စေယျ, ပစ္စေယျုံ။ ပစ္စေယျာသိ ဣစ္စာဒိ။

အနုမတိယံ သော ဂါမံ ဂစ္ဆေ, ဂစ္ဆေယျ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဧယျုဿ ဥံ ဝါ, ဂစ္ဆုံ, ဂစ္ဆေယျုံ။ တွံ ဂစ္ဆေ, ဂစ္ဆေယျာသိ, ဂစ္ဆေယျာထ။ ဂစ္ဆေ, ဂစ္ဆေယျာမိ, ဂစ္ဆေယျာမ။ ဂမေ, ဂမေယျ, ဂမုံ, ဂမေယျုံ။ ဂမေ, ဂမေယျာသိ, ဂမေယျာထ။ ဂမေ, ဂမေယျာမိ, ဂမေယျာမ။ ဂစ္ဆေထ, ဂစ္ဆေရံ။ ဂစ္ဆေထော, ဂစ္ဆေယျာဝှော။ ဂစ္ဆေ, ဂစ္ဆေယျံ, ဂစ္ဆေယျာမှေ။ ဂမေထ, ဂမေရံ ဣစ္စာဒိ။

ကမ္မနိ ဂစ္ဆီယေထ, ဂမီယေထ, ဂစ္ဆီယေရံ, ဂမီယေရံ ဣစ္စာဒိ။ ပရဿပဒတ္တေ ဂစ္ဆီယေယျ, ဂမီယေယျ, ဂမ္မေယျ, ဂမ္မေယျုံ ဣစ္စာဒိ။ တထာ ဃမ္မေ, ဃမ္မေယျ, ဃမ္မေယျုံ ဣစ္စာဒိ။

သတ္တမီဝိဘတ္တိ။

ပစ္စုပ္ပန္နာဏတ္တိပရိကပ္ပကာလိကဝိဘတ္တိနယော။

֍ * ၄၅၅။ ဟိယျတ္တနီ အာဦ, ဩတ္ထ, အံမှာ, တ္ထတ္ထုံ, သေဝှံ, ဣံမှသေ။

အာအာဒယော ဒွါဒသ ဟိယျတ္တနီသညာ ဟောန္တိ။

‘‘အပ္ပစ္စက္ခေ, အတီတေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၅၆။ ဟိယျောပဘုတိ ပစ္စက္ခေ ဟိယျတ္တနီ။

ဟိယျောပဘုတိ အတီတေ ကာလေ ပစ္စက္ခေ ဝါ အပ္ပစ္စက္ခေ ဝါ ဟိယျတ္တနီဝိဘတ္တိ ဟောတီတိ ဟိယျတ္တနီပရဿပဒပဌမပုရိသေကဝစနံ အာ။

‘‘ကွစိ ဓာတု’’ဣစ္စာဒိတော ‘‘ကွစိ, ဓာတူန’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၂၇၃။)

֍ * ၄၅၇။ အကာရာဂမော ဟိယျတ္တနီ အဇ္ဇတနီကာလာတိပတ္တီသု။

ကွစိ ဓာတူနမာဒိမှိ အကာရာဂမော ဟောတိ ဟိယျတ္တနီအဇ္ဇတနီကာလာတိပတ္တိဣစ္စေတာသု တီသု ဝိဘတ္တီသု။ ကထမယမကာရာဂမော ဓာတွာဒိမှီတိ စေ?

သတိဿရေပိ ဓာတွန္တေ၊ ပုနကာရာဂမဿိဓ။

နိရတ္ထတ္တာ ပယောဂါနု ရောဓာ ဓာတွာဒိတော အယံ။

အပ္ပစ္စယဝုဒ္ဓိအဝါဒေသသရလောပါဒိ ဝုတ္တနယမေဝ။

အဘဝါ, အဘဝူ။ အဘဝေါ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဩကာရဿ အအာဒေသော ဝါ, အဘဝ, အဘဝတ္ထ။ အဘဝံ, အဘဝမှာ။ အဘဝတ္ထ, အဘဝတ္ထုံ။ အဘဝသေ, အဘဝဝှံ။ အဘဝိံ, အဘဝမှသေ။

ကမ္မနိ ယပ္ပစ္စယော, တယာ သုခမနွဘူယတ္ထ, အကာရာဂမာဘာဝေ အနုဘူယတ္ထ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ တ္ထဿ ထာဒေသော, အနွဘူယထ, အနုဘူယထ, အနွဘူယတ္ထုံ, အနုဘူယတ္ထုံ။ အနွဘူယသေ, အနုဘူယသေ, အနွဘူယဝှံ, အနုဘူယဝှံ။ အနွဘူယိံ, အနုဘူယိံ, အနွဘူယမှသေ, အနုဘူယမှသေ။ ပရဿပဒတ္တေ အနွဘူယာ, အနုဘူယာ ဣစ္စာဒိ။ ဘာဝေ အနွဘူယတ္ထ။

တထာ သော ဩဒနံ အပစာ, ပစာ, အပစူ, ပစူ။ အပစော, ပစော, အပစတ္ထ, ပစတ္ထ။ အပစံ, ပစံ, အပစမှာ, ပစမှာ။ အပစတ္ထ, ပစတ္ထ, အပစတ္ထု, ပစတ္ထုံ။ အပစသေ, ပစသေ, အပစဝှံ, ပစဝှံ။ အပစိံ, ပစိံ, အပစမှသေ, ပစမှသေ။

(ရူ၊၂၇၄။)

ကမ္မနိ အပစ္စထ, အပစ္စတ္ထ, အပစ္စတ္ထုံ။ အပစ္စသေ, အပစ္စဝှံ။ အပစ္စိံ, အပစ္စမှသေ။ အပစ္စာ, အပစ္စူ ဣစ္စာဒိ။

တထာ အဂစ္ဆာ, အဂစ္ဆူ။ အဂစ္ဆော, အဂစ္ဆ, အဂစ္ဆတ္ထ။ အဂစ္ဆံ, အဂစ္ဆမှာ။ အဂစ္ဆတ္ထ, အဂစ္ဆတ္ထုံ။ အဂစ္ဆသေ, အဂစ္ဆဝှံ။ အဂစ္ဆိံ, အဂစ္ဆမှသေ။ အဂမာ, အဂမူ။ အဂမော, အဂမ, အဂမတ္ထ။ အဂမံ, အဂမမှာ။ အဂမတ္ထ, အဂမတ္ထုံ။ အဂမသေ, အဂမဝှံ။ အဂမိံ, အဂမမှသေ။

ကမ္မနိ အဂစ္ဆီယတ္ထ, ဂစ္ဆီယတ္ထ, အဂမီယတ္ထ, ဂမီယတ္ထ, အဂစ္ဆီယတ္ထုံ, ဂစ္ဆီယတ္ထုံ, အဂမီယတ္ထုံ, ဂမီယတ္ထုံ ဣစ္စာဒိ။ တထာ အဃမ္မာ, အဃမ္မူ ဣစ္စာဒိ။

ဟိယျတ္တနီဝိဘတ္တိ။

֍ * ၄၅၈။ ဟိယျတ္တနီ သတ္တမီ ပဉ္စမီ ဝတ္တမာနာ သဗ္ဗဓာတုကံ။

ဟိယျတ္တနာဒယော စတဿော ဝိဘတ္တိယော သဗ္ဗဓာတုကသညာ ဟောန္တီတိ ဟိယျတ္တနာဒီနံ သဗ္ဗဓာတုကသညတ္တာ ‘‘ဣကာရာဂမော အသဗ္ဗဓာတုကမှီ’’တိ ဝုတ္တော ဣကာရာဂမော န ဘဝတိ။

သဗ္ဗဓာတုကံ။

֍ * ၄၅၉။ ပရောက္ခာ အ ဥ, ဧ တ္ထ, အံ မှ, တ္ထ ရေ, ထော ဝှော, ဣံမှေ။

အအာဒယော ဒွါဒသ ပရောက္ခာသညာ ဟောန္တိ။ အက္ခာနံ ဣန္ဒြိယာနံ ပရံ ပရောက္ခာ, တဒ္ဒီပကတ္တာ အယံ ဝိဘတ္တိ ပရောက္ခာတိ ဝုစ္စတိ။

(ရူ၊၂၇၅။)

֍ * ၄၆၀။ အပစ္စက္ခေ ပရောက္ခာတီတေ။

အပစ္စက္ခေ ဝတ္တုနော ဣန္ဒြိယာဝိသယဘူတေ အတီတေ ကာလေ ပရောက္ခာဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ အတိက္ကမ္မ ဣတောတိ အတီတော, ဟုတွာ အတိက္ကန္တောတိ အတ္ထော။

ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန ပရောက္ခာပရဿပဒပဌမပုရိသေကဝစနံ အ။ ‘‘ဘူ အ’’ဣတီဓ –

ဝိပရိဏာမေန ‘‘ဓာတူန’’န္တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၆၁။ ကွစာဒိဝဏ္ဏာနမေကဿရာနံ ဒွေဘာဝေါ။

ဓာတူနမာဒိဘူတာနံ ဝဏ္ဏာနမေကဿရာနံ ကွစိ ဒွေဘာဝေါ ဟောတိ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ကွစိသဒ္ဒေါ, တေန –

ခ ဆ သေသု ပရောက္ခာယံ၊ ဒွေဘာဝေါ သဗ္ဗဓာတုနံ။

အပ္ပစ္စယေ ဇုဟောတျာဒိ-ဿပိ ကိစ္စာဒိကေ ကွစိ။

‘‘ဘူ ဘူ အ’’ဣတီဓ –

֍ * ၄၆၂။ ပုဗ္ဗောဗ္ဘာသော။

ဒွေဘူတဿ ဓာတုဿ ယော ပုဗ္ဗော အဝယဝေါ, သော အဗ္ဘာသသညော ဟောတီတိ အဗ္ဘာသသညာ။

အဗ္ဘာသဂ္ဂဟဏမနုဝတ္တတေ။

֍ * ၄၆၃။ အန္တဿိဝဏ္ဏာကာရော ဝါ။

အဗ္ဘာသဿ အန္တဿ ဣဝဏ္ဏော ဟောတိ ဝါ, အကာရော စ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။ တေန –

(ရူ၊၂၇၆။)

ခ ဆ သေသု အဝဏ္ဏဿ၊

ဣကာရော သဂုပုဿ ဤ။

ဝါဿ ဘူဿ ပရောက္ခာယံ၊

အကာရော နာပရဿိမေတိ။

ဦကာရဿ အကာရော။

֍ * ၄၆၄။ ဒုတိယစတုတ္ထာနံ ပဌမတတိယာ။

အဗ္ဘာသဂတာနံ ဒုတိယစတုတ္ထာနံ ဝဂ္ဂဗျဉ္ဇနာနံ ယထာက္ကမံ ပဌမတတိယာ ဟောန္တီတိ ဘကာရဿ ဗကာရော။

֍ * ၄၆၅။ ဗြူဘူနမာဟဘူဝါ ပရောက္ခာယံ။

ဗြူဘူဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ အာဟဘူဝဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ပရောက္ခာဝိဘတ္တိယန္တိ ဘူသဒ္ဒဿ ဘူဝအာဒေသော, ‘‘သရလောပေါ မာဒေသပ္ပစ္စယာဒိမှီ’’တိအာဒိနာ သရလောပါဒိ, သော ကိရ ရာဇာ ဗဘူဝ, တေ ကိရ ဗဘူဝု။ တွံ ကိရ ဗဘူဝေ။

‘‘ဓာတူဟီ’’တိ ဝတ္တတေ, သီဟဂတိယာ ကွစိဂ္ဂဟဏဉ္စ။

֍ * ၄၆၆။ ဣကာရာဂမော အသဗ္ဗဓာတုကမှိ။

သဗ္ဗသ္မိံ အသဗ္ဗဓာတုကမှိ ပရေ ကွစိ ဓာတူဟိ ပရော ဣကာရာဂမော ဟောတိ။

အသဗ္ဗဓာတုကေ ဗျဉ္ဇ-နာဒိမှေ ဝါယမာဂမော။

ကွစာဓိကာရတော ဗျဉ္ဇ-နာဒေါပိ ကွစိ နော သိယာ။

ဧတ္ထ စ ‘‘န သဗ္ဗဓာတုကံ အသဗ္ဗဓာတုက’’မိတိ ကတွာ ‘‘ဟိယျတ္တနီ သတ္တမီ ပဉ္စမီ ဝတ္တမာနာ သဗ္ဗဓာတုက’’န္တိ ဟိယျတ္တနီအာဒီနံ သဗ္ဗဓာတုကသညာယ ဝုတ္တတ္တာ တဒညာ စတဿော ဝိဘတ္တိယော အသဗ္ဗဓာတုကန္တိ ဝုစ္စတိ။

(ရူ၊၂၇၇။)

တုမှေ ကိရ ဗဘူဝိတ္ထ။ အဟံ ကိရ ဗဘူဝံ, မယံ ကိရ ဗဘူဝိမှ။ အတ္တနောပဒေ သော ဗဘူဝိတ္ထ, ဗဘူဝိရေ။ ဗဘူဝိတ္ထော, ဗဘူဝိဝှော။ ဗဘူဝိံ, ဗဘူဝိမှေ။

ကမ္မနိ အတ္တနောပဒေ ဤကာရာဂမယပ္ပစ္စယိကာရာဂမာ, အနုဗဘူဝီယိတ္ထ, ယပ္ပစ္စယဿ အသဗ္ဗဓာတုကမှိ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ လောပေ ကတေ ဣဝဏ္ဏာဂမော န ဘဝတိ, တယာ ကိရ အနုဗဘူဝိတ္ထ, အနုဗဘူဝိရေ ဣစ္စာဒိ။ ဘာဝေ ဗဘူဝီယိတ္ထ, ဗဘူဝိတ္ထ ဝါ။

တထာ ပပစ, ပပစူ။ ပပစေ, ပပစိတ္ထ။ ပပစံ, ပပစိမှ။ ပပစိတ္ထ, ပပစိရေ။ ပပစိတ္ထော, ပပစိဝှော။ ပပစိံ, ပပစိမှေ။

ကမ္မနိ ပပစ္စိတ္ထ, ပပစ္စိရေ ဣစ္စာဒိ။ တထာ အပစ္စ, အပစ္စူ ဣစ္စာဒိ။

ဂမိမှိ ‘‘ကွစာဒိဝဏ္ဏာန’’န္တိအာဒိနာ ဒွေဘာဝေါ, ‘‘ပုဗ္ဗောဗ္ဘာသော’’တိ အဗ္ဘာသသညာ။

‘‘အဗ္ဘာသေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၆၇။ ကဝဂ္ဂဿ စဝဂ္ဂေါ။

အဗ္ဘာသေ ဝတ္တမာနဿ ကဝဂ္ဂဿ စဝဂ္ဂေါ ဟောတီတိ ဝကာရဿ ဇကာရော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အနဗ္ဘာသဿ ပဌမပုရိသေကဝစနမှိ ဒီဃော။ သော ဂါမံ ဇဂါမ ကိရ, ဇဂမ ဝါ, ဇဂမု။ ဇဂမေ, ဇဂမိတ္ထ။ ဇဂမံ, ဇဂမိမှ။ ဇဂမိတ္ထ, ဇဂမိရေ။ ဇဂမိတ္ထော, ဇဂမိဝှော။ ဇဂမိံ, ဇဂမိမှေ။

ကမ္မနိ ဇဂမီယိတ္ထ, ဇဂမိတ္ထ ဝါ ဣစ္စာဒိ။

ပရောက္ခာဝိဘတ္တိ။

(ရူ၊၂၇၈။)

֍ * ၄၆၈။ အဇ္ဇတနီ ဤ ဥံ, ဩ တ္ထ, ဣံ မှာ, အာ ဦ, သေ ဝှံ, အမှေ။

ဤအာဒယော ဒွါဒသ အဇ္ဇတနီသညာ ဟောန္တိ။ အဇ္ဇ ဘဝေါ အဇ္ဇတနော, တဒ္ဒီပကတ္တာ အယံ ဝိဘတ္တိ အဇ္ဇတနီတိ ဝုစ္စတိ။

‘‘အပစ္စက္ခေ, အတီတေ, ပစ္စက္ခေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၆၉။ သမီပေဇ္ဇတနီ။

သမီပေ သမီပတော ပဋ္ဌာယ အဇ္ဇပ္ပဘုတိ အတီတေ ကာလေ ပစ္စက္ခေ စ အပစ္စက္ခေ စ အဇ္ဇတနီဝိဘတ္တိ ဟောတီတိ အဇ္ဇတနီပရဿပဒပဌမပုရိသေကဝစနံ ဤ။

ပုရေ ဝိယ အကာရာဂမော, ဝုဒ္ဓါဒိ စ, ‘‘ကွစိ ဓာတုဝိဘတ္တီ’’တိအာဒိနာ ဤမှာဒိဝိဘတ္တီနံ ကွစိ ရဿတ္တံ, ဩအာအဝစနာနံ ဣတ္ထအမာဒေသာ စ, သရလောပါဒိ, သော အဘဝိ, အဘဝီ ဝါ, အကာရာဂမာဘာဝေ ဘဝိ။

မဏ္ဍူကဂတိယာ ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၇၀။ သဗ္ဗတော ဥံ ဣံ သု။

သဗ္ဗေဟိ ဓာတူဟိ ဥံဝိဘတ္တိဿ ဣံသွာဒေသော ဟောတိ ဝါ။

(ရူ၊၂၇၉။)

တေ အဘဝိံသု, ဘဝိံသု ဝါ, အဘဝုံ, ဘဝုံ ဝါ။ တွံ အဘဝိ, ဘဝိ ဝါ, အဘဝေါ, ဘဝေါ ဝါ, တုမှေ အဘဝိတ္ထ, ဘဝိတ္ထ ဝါ, ဣကာရာဂမော။ အဟံ အဘဝိံ, ဘဝိံ ဝါ, မယံ အဘဝိမှ, ဘဝိမှ ဝါ, အဘဝိမှာ, ဘဝိမှာ ဝါ။ သော အဘဝိတ္ထ, ဘဝိတ္ထ ဝါ, အဘဝါ, ဘဝါ ဝါ, အဘဝူ, ဘဝူ ဝါ။ အဘဝိသေ, ဘဝိသေ ဝါ, အဘဝိဝှံ, ဘဝိဝှံ ဝါ။ အဘဝံ, ဘဝံ ဝါ, အဘဝ, ဘဝ ဝါ, အဘဝိမှေ, ဘဝိမှေ ဝါ။

ကမ္မနိ ယပ္ပစ္စယလောပေ ဝုဒ္ဓိအဝါဒေသာဒိ, သုခံ တယာ အနုဘဝိတ္ထ, အနွဘူယိတ္ထ, အနုဘူယိတ္ထ ဝါ ဣစ္စာဒိ။ ပရဿပဒတ္တေ တယာ အနွဘူယိ, အနုဘူယိ, အနွဘူယီ, အနုဘူယီ ဝါ, အနွဘူယိံသု, အနုဘူယိံသု, အနွဘူယုံ, အနုဘူယုံ။ တွံ အနွဘူယိ, အနုဘူယိ, တုမှေ အနွဘူယိတ္ထ, အနုဘူယိတ္ထ။ အဟံ အနွဘူယိံ, အနုဘူယိံ, မယံ အနွဘူယိမှ, အနုဘူယိမှ, အနွဘူယိမှာ, အနုဘူယိမှာ ဝါ။ ဘာဝေ အဘဝိတ္ထ, အဘူယိတ္ထ တယာ။

သော အပစိ, ပစိ, အပစီ, ပစီ ဝါ, တေ အပစိံသု, ပစိံသု, အပစုံ, ပစုံ။ တွံ အပစိ, ပစိ, အပစော, ပစော ဝါ, တုမှေ အပစိတ္ထ, ပစိတ္ထ။ အဟံ အပစိံ, ပစိံ, မယံ အပစိမှ, ပစိမှ, အပစိမှာ, ပစိမှာ ဝါ။ သော အပစိတ္ထ, ပစိတ္ထ, အပစာ, ပစာ ဝါ, အပစူ, ပစူ။ အပစိသေ, အပစိဝှံ။ အပစံ, ပစံ, အပစ, ပစ ဝါ, အပစိမှေ, ပစိမှေ။

ကမ္မနိ အပစ္စိတ္ထ, ပစ္စိတ္ထ ဣစ္စာဒိ။ ပရဿပဒတ္တေ အပစ္စိ, ပစ္စိ, အပစ္စီ, ပစ္စီ ဝါ, အပစ္စိံသု, ပစ္စိံသု, အပစ္စုံ, ပစ္စုံ။ အပစ္စိ, ပစ္စိ, အပစ္စော, ပစ္စော ဝါ, အပစ္စိတ္ထ, ပစ္စိတ္ထ။ အပစ္စိံ, ပစ္စိံ, အပစ္စိမှ, ပစ္စိမှ, အပစ္စိမှာ, ပစ္စိမှာ ဝါ။

သော ဂါမံ အဂစ္ဆီ, ဂစ္ဆီ, အဂစ္ဆိ, ဂစ္ဆိ ဝါ, တေ အဂစ္ဆိံသု, ဂစ္ဆိံသု, အဂစ္ဆုံ, ဂစ္ဆုံ။ တွံ အဂစ္ဆိ, ဂစ္ဆိ, အဂစ္ဆော, ဂစ္ဆော ဝါ, တုမှေ အဂစ္ဆိတ္ထ, ဂစ္ဆိတ္ထ။ အဟံ အဂစ္ဆိံ, ဂစ္ဆိံ, မယံ အဂစ္ဆိမှ, ဂစ္ဆိမှ, အဂစ္ဆိမှာ, ဂစ္ဆိမှာ ဝါ။

(ရူ၊၂၈၀။)

‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အဇ္ဇတနိမှိ ဂမိဿ စ္ဆဿ ကွစိ ဉ္ဆာဒေသော, အဂဉ္ဆိ, ဂဉ္ဆိ, အဂဉ္ဆီ, ဂဉ္ဆီ ဝါ, တေ အဂဉ္ဆိံသု, ဂဉ္ဆိံသု, အဂဉ္ဆုံ, ဂဉ္ဆုံ။ တွံ အဂဉ္ဆိ, ဂဉ္ဆိ, အဂဉ္ဆော, ဂဉ္ဆော ဝါ, တုမှေ အဂဉ္ဆိတ္ထ, ဂဉ္ဆိတ္ထ။ အဟံ အဂဉ္ဆိံ, ဂဉ္ဆိံ, မယံ အဂဉ္ဆိမှ, ဂဉ္ဆိမှ, အဂဉ္ဆိမှာ, ဂဉ္ဆိမှာ ဝါ။

စ္ဆာဒေသာဘာဝေ သော အဂမိ, ဂမိ, အဂမီ, ဂမီ ဝါ, ‘‘ကရဿ ကာသတ္တမဇ္ဇတနိမှီ’’တိ ဧတ္ထ ဘာဝနိဒ္ဒေသေန, ‘‘သတ္တမဇ္ဇတနိမှီ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဝါ သာဂမေ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဗျဉ္ဇနတော အာကာရာဂမော, အဂမာသိ, ဥံဝစနဿ ကွစိ အံသွာဒေသော, ဥစာဂမော တ္ထမှေသု ကွစိ, အဂမိံသု, ဂမိံသု, အဂမံသု, ဂမံသု, အဂမုံ, ဂမုံ, တွံ အဂမိ, ဂမိ, အဂမော, ဂမော ဝါ, အဂမိတ္ထ, ဂမိတ္ထ, အဂမုတ္ထ, ဂမုတ္ထ။ အဟံ အဂမိံ, ဂမိံ, အဂမိမှ, ဂမိမှ, အဂမုမှ, ဂမုမှ, အဂမိမှာ, ဂမိမှာ ဝါ။

‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဂမိဿ အဇ္ဇတနိမှိ ဂါဒေသော စ, သော အဇ္ဈဂါ, ပရလောပေါ, တေ အဇ္ဈဂုံ။ တွံ အဇ္ဈဂေါ, တုမှေ အဇ္ဈဂုတ္ထ။ အဟံ အဇ္ဈဂိံ, မယံ အဇ္ဈဂုမှ။

အတ္တနောပဒေ သော အဂစ္ဆိတ္ထ, ဂစ္ဆိတ္ထ, အဂဉ္ဆိတ္ထ, ဂဉ္ဆိတ္ထ ဣစ္စာဒိ။ စ္ဆာဒေသာဘာဝေ သော အဂမိတ္ထ, ဂမိတ္ထ, အဂမာ, ဂမာ, တေ အဂမူ, ဂမူ, အဇ္ဈဂူ, အဂူ။ တွံ အဂမိသေ, ဂမိသေ, အဂမိဝှံ, ဂမိဝှံ။ အဟံ အဂမံ, ဂမံ, အဂမ, ဂမ, အဇ္ဈဂံ ဝါ, အဂမိမှေ, ဂမိမှေ။

(ရူ၊၂၈၁။)

ကမ္မေ ဂါမော အဂစ္ဆီယိတ္ထ တေန, ဂစ္ဆီယိတ္ထ, အဂဉ္ဆိယိတ္ထ, ဂဉ္ဆိယိတ္ထ, အဂမီယိတ္ထ, ဂမီယိတ္ထ, အဂမိတ္ထ, ဂမိတ္ထ ဣစ္စာဒိ။ ပရဿပဒတ္တေ အဂစ္ဆီယိ, ဂစ္ဆီယိ ဝါ, အဂမီယိ, ဂမီယိ ဝါ, အဂစ္ဆီယုံ, အဂမီယုံ ဝါ။ တထာ အဃမ္မီယိ, အဃမ္မီယိံသု ဣစ္စာဒိ။

‘‘ဟိယျတ္တနီ, အဇ္ဇတနီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၇၁။ မာယောဂေ သဗ္ဗကာလေ စ။

ယဒါမာယောဂေါ, တဒါ ဟိယျတ္တနဇ္ဇတနီဝိဘတ္တိယော သဗ္ဗကာလေပိ ဟောန္တိ, စသဒ္ဒေန ပဉ္စမီ စ။ မာ ဘဝတိ, မာ ဘဝါ, မာ ဘဝိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ ဟိယျတ္တနဇ္ဇတနီပဉ္စမီ ဝိဘတ္တိယော, သေသံ နေယျံ, သော မာ ဘဝါ, မာ ဘဝီ, မာ တေ ဘဝန္တွန္တရာယာ။ မာ ပစာ, မာ ပစီ, မာ ပစတု။ မာ ဂစ္ဆာ, မာ ဂစ္ဆီ, မာ ဂစ္ဆတု။ မာ ကဉ္စိ ပါပမာဂမာ, မာ အဂမိ, မာ ဂမာ, မာ ဂမီ, မာ ဂမေတု။ တွံ မာ ဂစ္ဆော, မာ ဂစ္ဆိ, မာ ဂစ္ဆာဟိ ဣစ္စာဒိ။

အတီတကာလိကဝိဘတ္တိ။

֍ * ၄၇၂။ ဘဝိဿန္တီ ဿတိ ဿန္တိ, ဿသိ ဿထ, ဿာမိဿာမ, ဿတေ ဿန္တေ, ဿသေ ဿဝှေ, ဿံဿာမှေ။

ဿတျာဒီနံ ဒွါဒသန္နံ ဝစနာနံ ဘဝိဿန္တီသညာ ဟောတိ။ ဘဝိဿတီတိ ဘဝိဿန္တော, တံကာလဒီပကတ္တာ အယံ ဝိဘတ္တိ ဘဝိဿန္တီတိ ဝုစ္စတိ။

֍ * ၄၇၃။ အနာဂတေ ဘဝိဿန္တီ။

အနာဂတေ ကာလေ ဘဝိဿန္တီဝိဘတ္တိ ဟောတိ။

အတီတေပိ ဘဝိဿန္တီ၊ တံကာလဝစနိစ္ဆယာ။

‘‘အနေကဇာတိသံသာရံ၊ သန္ဓာဝိဿ’’န္တိအာဒိသု။

(ရူ၊၂၈၂။)

န အာဂတော အနာဂတော, ပစ္စယသာမဂ္ဂိယံ သတိ အာယတိံ ဥပ္ပဇ္ဇနာရဟောတိ အတ္ထော, ဣကာရာဂမော, ဝုဒ္ဓိအဝါဒေသာ, သရလောပါဒိ စ။

ဘဝိဿတိ, ဘဝိဿန္တိ။ ဘဝိဿသိ, ဘဝိဿထ။ ဘဝိဿာမိ, ဘဝိဿာမ။ ဘဝိဿတေ, ဘဝိဿန္တေ။ ဘဝိဿသေ, ဘဝိဿဝှေ။ ဘဝိဿံ, ဘဝိဿာမှေ။

ကမ္မေ ယပ္ပစ္စယလောပေါ, သုခံ တယာ အနုဘဝိဿတေ, အနုဘဝိဿန္တေ။ အနုဘဝိဿသေ, အနုဘဝိဿဝှေ။ အနုဘဝိဿံ, အနုဘဝိဿာမှေ။ ပရဿပဒတ္တေ အနုဘဝိဿတိ ဒေဝဒတ္တေန, အနုဘဝိဿန္တိ ဣစ္စာဒိ။ ဘာဝေ ဘဝိဿတေ တေန, ယပ္ပစ္စယလောပါဘာဝေ အနုဘူယိဿတေ, အနုဘူယိဿန္တေ ဣစ္စာဒိ။ ဘာဝေ ဘူယိဿတေ။

တထာ ပစိဿတိ, ပစိဿန္တိ။ ပစိဿသိ, ပစိဿထ။ ပစိဿာမိ, ပစိဿာမ။ ပစိဿတေ, ပစိဿန္တေ။ ပစိဿသေ, ပစိဿဝှေ။ ပစိဿံ, ပစိဿာမှေ။

ကမ္မေ ပစ္စိဿတေ ဩဒနော ဒေဝဒတ္တေန, ပစ္စိဿန္တေ ဣစ္စာဒိ။ ပရဿပဒတ္တေ ပစ္စိဿတိ, ပစ္စိဿန္တိ။ ပစ္စိဿသိ, ပစ္စိဿထ။ ပစ္စိဿာမိ, ပစ္စိဿာမ။

ဂစ္ဆိဿတိ, ဂစ္ဆိဿန္တိ။ ဂစ္ဆိဿသိ, ဂစ္ဆိဿထ။ ဂစ္ဆိဿာမိ, ဂစ္ဆိဿာမ။ ဂစ္ဆိဿတေ, ဂစ္ဆိဿန္တေ။ ဂစ္ဆိဿသေ, ဂစ္ဆိဿဝှေ။ ဂစ္ဆိဿံ, ဂစ္ဆိဿာမှေ။ သော သဂ္ဂံ ဂမိဿတိ, ဂမိဿန္တိ။ ဂမိဿသိ, ဂမိဿထ။ ဂမိဿာမိ, ဂမိဿာမ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၂၈၃။)

ကမ္မေ ဂစ္ဆီယိဿတေ, ဂစ္ဆီယိဿန္တေ။ ဂစ္ဆီယိဿတိ, ဂစ္ဆီယိဿန္တိ ဝါ, ဂမီယိဿတေ, ဂမီယိဿန္တေ။ ဂမီယိဿတိ, ဂမီယိဿန္တိ ဝါ ဣစ္စာဒိ။ ယပ္ပစ္စယလောပေ ဂမိဿတေ, ဂမိဿန္တေ။ ဂမိဿတိ, ဂမိဿန္တိ ဝါ။ တထာ ဃမ္မိဿတိ, ဃမ္မိဿန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ဘဝိဿန္တီဝိဘတ္တိ။

֍ * ၄၈၄။ ကာလာတိပတ္တိ ဿာ ဿံသု, ဿေ ဿထ, ဿံဿာမှာ, ဿထ ဿိသု, ဿသေ ဿဝှေ, ဿိံဿာမှသေ။

ဿာဒီနံ ဒွါဒသန္နံ ကာလာတိပတ္တိသညာ ဟောတိ။ ကာလဿ အတိပတနံ ကာလာတိပတ္တိ, သာ ပန ဝိရုဒ္ဓပစ္စယူပနိပါတတော, ကာရဏဝေကလ္လတော ဝါ ကြိယာယ အနဘိနိဗ္ဗတ္တိ, တဒ္ဒီပကတ္တာ အယံ ဝိဘတ္တိ ကာလာတိပတ္တီတိ ဝုစ္စတိ။

֍ * ၄၇၅။ ကြိယာတိပန္နေတီတေ ကာလာတိပတ္တိ။

ကြိယာတိပန္နမတ္တေ အတီတေ ကာလေ ကာလာတိပတ္တိဝိဘတ္တိ ဟောတိ။ ကြိယာယ အတိပတနံ ကြိယာတိပန္နံ, တံ ပန သာဓကသတ္တိဝိရဟေန ကြိယာယ အစ္စန္တာနုပ္ပတ္တိ။ ဧတ္ထ စ ကိဉ္စာပိ န ကြိယာ အတီတသဒ္ဒေန ဝေါဟရိတဗ္ဗာ, တထာပိ တက္ကိရိယုပ္ပတ္တိပ္ပဋိဗန္ဓကရကြိယာယ ကာလဘေဒေန အတီတဝေါဟာရော လဗ္ဘတေဝါတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

ကာလာတိပတ္တိပရဿပဒပဌမပုရိသေကဝစနံ ဿာ, အကာရိကာရာဂမာ, ဝုဒ္ဓိအဝါဒေသာ စ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဿာ ဿာမှာဝိဘတ္တီနံ ကွစိ ရဿတ္တံ, ဿေဝစနဿ စ အတ္တံ။

(ရူ၊၂၈၄။)

သော စေ ပဌမဝယေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ အလဘိဿ, အရဟာ အဘဝိဿ, ဘဝိဿ, အဘဝိဿာ, ဘဝိဿာဝါ, တေ စေ တံ အလဘိဿံသု, အရဟန္တော အဘဝိဿံသု, ဘဝိဿံသု။ ဧဝံ တွံ အဘဝိဿ, ဘဝိဿ, အဘဝိဿေ ဝါ, တုမှေ အဘဝိဿထ, ဘဝိဿထ။ အဟံ အဘဝိဿံ, ဘဝိဿံ, မယံ အဘဝိဿမှ, ဘဝိဿမှ, အဘဝိဿာမှာ, ဘဝိဿာမှာ ဝါ။ သော အဘဝိဿထ, အဘဝိဿိသု။ အဘဝိဿသေ, အဘဝိဿဝှေ။ အဘဝိဿိံ, အဘဝိဿာမှသေ။

ကမ္မေ အနွဘဝိဿထ, အနွဘဝိဿိသု။ အနွဘူယိဿထ ဝါ ဣစ္စာဒိ။ ပရဿပဒတ္တေ အနွဘဝိဿ, အနွဘဝိဿံသု။ အနွဘူယိဿ ဝါ ဣစ္စာဒိ။ ဘာဝေ အဘဝိဿထ ဒေဝဒတ္တေန, အဘူယိဿထ။

တထာ သော စေ တံ ဓနံ အလဘိဿ, ဩဒနံ အပစိဿ, ပစိဿ, အပစိဿာ, ပစိဿာ ဝါ, အပစိဿံသု, ပစိဿံသု။ အပစိဿ, ပစိဿ, အပစိဿေ, ပစိဿေ ဝါ, အပစိဿထ, ပစိဿထ။ အပစိဿံ, ပစိဿံ, အပစိဿမှ, ပစိဿမှ, အပစိဿာမှာ, ပစိဿာမှာ ဝါ။ အပစိဿထ, ပစိဿထ, အပစိဿိသု, ပစိဿိသု။ အပစိဿသေ, ပစိဿသေ, အပစိဿဝှေ, ပစိဿဝှေ။ အပစိဿိံ, ပစိဿိံ, အပစိဿာမှသေ, ပစိဿာမှသေ။

ကမ္မေ အပစိဿထ ဩဒနော ဒေဝဒတ္တေန, အပစိဿိသု။ ယပ္ပစ္စယလောပါဘာဝေ အပစီယိဿထ ဣစ္စာဒိ။ ပရဿပဒတ္တေ အပစ္စိဿ တေန, ပစ္စိဿ, အပစ္စိဿာ, ပစ္စိဿာ ဝါ, အပစ္စိဿံသု, ပစ္စိဿံသု ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၂၈၅။)

သော အဂစ္ဆိဿ, ဂစ္ဆိဿ, အဂစ္ဆိဿာ, ဂစ္ဆိဿာဝါ, အဂစ္ဆိဿံသု, ဂစ္ဆိဿံသု။ တွံ အဂစ္ဆိဿ, ဂစ္ဆိဿ, အဂစ္ဆိဿေ, ဂစ္ဆိဿေ ဝါ, အဂစ္ဆိဿထ, ဂစ္ဆိဿထ။ အဂစ္ဆိဿံ, ဂစ္ဆိဿံ, အဂစ္ဆိဿမှ, ဂစ္ဆိဿမှ, အဂစ္ဆိဿာမှာ, ဂစ္ဆိဿာမှာ ဝါ။ အဂမိဿ, ဂမိဿ, အဂမိဿာ, ဂမိဿာ ဝါ, အဂမိဿံသု, ဂမိဿံသု။ အဂမိဿ, ဂမိဿ, အဂမိဿေ ဝါ, အဂမိဿထ, ဂမိဿထ။ အဂမိဿံ, ဂမိဿံ, အဂမိဿမှ, ဂမိဿမှ, အဂမိဿာမှာ, ဂမိဿာမှာ ဝါ။ အဂစ္ဆိဿထ, ဂစ္ဆိဿထ ဝါ ဣစ္စာဒိ။

ကမ္မေ အဂစ္ဆီယိဿထ, အဂမီယိဿထ, အဂစ္ဆီယိဿ, အဂမီယိဿဣစ္စာဒိ။ တထာ အဃမ္မိဿာ, အဃမ္မိဿံသု ဣစ္စာဒိ။

ကာလာတိပတ္တိဝိဘတ္တိ။

ပဉ္စမီ သတ္တမီ ဝတ္တ-မာနာ သမ္ပတိနာဂတေ။

ဘဝိဿန္တီ ပရောက္ခာဒီ၊ စတဿောတီတကာလိကာ။

ဆကာလိကဝိဘတ္တိဝိဓာနံ။

ဝိကရဏဝိဓာန

ဣသု ဣစ္ဆာကန္တီသု, ပုရေ ဝိယ ဓာတွန္တလောပေါ, တျာဒျုပ္ပတ္တိ, အပ္ပစ္စယော စ။

‘‘ဓာတူန’’န္တိ ဝတ္တမာနေ –

၄၇၆။ ဣသုယမူနမန္တော စ္ဆော ဝါ။

ဣသုယမုဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ အန္တော စ္ဆော ဟောတိ ဝါ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ, ‘‘အန္တော စ္ဆော ဝါ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန အာသဿပိ။ သော သဂ္ဂံ ဣစ္ဆတိ, ဣစ္ဆန္တိ။ ဣစ္ဆသိ, ဣစ္ဆထ။ ဣစ္ဆာမိ, ဣစ္ဆာမ။ စ္ဆာဒေသာဘာဝေ အသံယောဂန္တတ္တာ ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဝုဒ္ဓိ, ဧသတိ, ဧသန္တိ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၂၈၆။)

ကမ္မေ အတ္တနောပဒဿ ယေဘုယျေန ပရဿပဒတ္တမေဝ ပယောဇီယတိ, တေန စေတ္ထ အတ္တနောပဒေ ရူပါနိ သင်္ခိပိဿာမ။ သော ဣစ္ဆီယတိ, ဧသီယတိ, ဣဿတေ, ဣဿတိ, ယကာရဿ ပုဗ္ဗရူပတ္တံ။ တထာ ဣစ္ဆတု, ဧသတု။ ဣစ္ဆေယျ, ဧသေယျ။ ပရောက္ခာဟိယျတ္တနီသု ပန ရူပါနိ သဗ္ဗတ္ထ ပယောဂမနုဂမ္မ ပယောဇေတဗ္ဗာနိ, ဣစ္ဆိ, ဧသိ။ ဣစ္ဆိဿတိ, ဧသိဿတိ။ ဣစ္ဆိဿာ, ဧသိဿာ ဣစ္ဆာဒိ။

ယမု ဥပရမေ, နိပုဗ္ဗော, စ္ဆာဒေသော စ။ နိယစ္ဆတိ, နိယစ္ဆန္တိ။ နိယမတိ, နိယမန္တိ။ သံပုဗ္ဗော ‘‘သယေ စာ’’တိ ဉတ္တံ, ဒွိတ္တဉ္စ။ သညမတိ, သညမန္တိ။

ကမ္မေ နိယစ္ဆီယတိ, နိယမီယတိ, နိယမ္မတိ, သညမီယတိ ဝါ။ တထာ နိယစ္ဆတု, သညမတု။ နိယစ္ဆေယျ, သညမေယျ။ နိယစ္ဆီ, သညမီ။ နိယစ္ဆိဿတိ, သညမိဿတိ။ နိယစ္ဆိဿ, သညမိဿ ဣစ္စာဒိ။

အာသ ဥပဝေသနေ, ယောဂဝိဘာဂေန စ္ဆာဒေသော, ရဿတ္တံ။ အစ္ဆတိ, အစ္ဆန္တိ။ အစ္ဆသိ, အစ္ဆထ။ အစ္ဆာမိ, အစ္ဆာမ။ အညတြ ဥပပုဗ္ဗော ဥပါသတိ, ဥပါသန္တိ။ အစ္ဆီယတိ, ဥပါသီယတိ။ အစ္ဆတု, ဥပါသတု။ အစ္ဆေယျ, ဥပါသေယျ။ အစ္ဆီ, ဥပါသီ။ အစ္ဆိဿတိ, ဥပါသိဿတိ။ အစ္ဆိဿ, ဥပါသိဿ ဣစ္စာဒိ။

လဘ လာဘေ, လဘတိ, လဘန္တိ။ လဘသိ, လဘထ။ လဘာမိ, လဘာမ။ လဘတေ, လဘန္တေ။ လဘသေ, လဘဝှေ။ လဘေ, လဘာမှေ။

ကမ္မေ ယကာရဿ ပုဗ္ဗရူပတ္တေ ကတေ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ပုရိမဘကာရဿ ဗကာရော, လဗ္ဘတေ, လဗ္ဘန္တေ။ လဗ္ဘတိ, လဗ္ဘန္တိ။ လဗ္ဘတံ, လဗ္ဘတု။ လဗ္ဘေ, လဗ္ဘေယျ။

အဇ္ဇတနိမှိ ‘‘ဝါ, အန္တလောပေါ’’တိ စ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၄၇၇။ လဘသ္မာ ဤ ဣံနံ တ္ထတ္ထံ။

(ရူ၊၂၈၇။)

လဘဣစ္စေတသ္မာ ဓာတုတော ပရေသံ ဤဣံနံ ဝိဘတ္တီနံ တ္ထ တ္ထံဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ, ဓာတွန္တဿ လောပေါ စ။ အလတ္ထ, အလဘိ, လဘိ, အလဘိံသု, လဘိံသု။ အလဘော, လဘော, အလဘိ, လဘိ, အလဘိတ္ထ, လဘိတ္ထ။ အလတ္ထံ, အလဘိံ, လဘိံ, အလဘိမှ, လဘိမှ ဣစ္စာဒိ။

ဘဝိဿန္တိမှိ ‘‘ကရဿ သပ္ပစ္စယဿ ကာဟော’’တိ ဧတ္ထ သပ္ပစ္စယဂ္ဂဟဏေန ဝစ မုစ ဘုဇာဒိတော ဿဿခါဒေသော, ဝသ ဆိဒ လဘာဒိတော ဆာဒေသော စ ဝါ ဟောတီတိ ဿဿ ဆာဒေသော, ‘‘ဗျဉ္ဇနန္တဿ စော ဆပ္ပစ္စယေသု စာ’’တိ ဓာတွန္တဿ စကာရော, လစ္ဆတိ, လစ္ဆန္တိ။ လစ္ဆသိ, လစ္ဆထ။ လစ္ဆာမိ, လစ္ဆာမ။ ဆာဒေသာဘာဝေ လဘိဿတိ, လဘိဿန္တိ။ လဘိဿသိ, လဘိဿထ။ လဘိဿာမိ, လဘိဿာမ ဣစ္စာဒိ။ အလဘိဿ, အလဘိဿံသု ဣစ္စာဒိ။

ဝစ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ, ဝစတိ, ဝစန္တိ။ ဝစသိ, ဝစထ။ ဝစာမိ, ဝစာမ။

ကမ္မေ အတ္တနောပဒေ, ယပ္ပစ္စယေ စ ကတေ –

֍ * ၄၇၈။ ဝစ ဝသ ဝဟာဒီနမုကာရော ဝဿ ယေ။

ဝစ ဝသ ဝဟဣစ္စေဝမာဒီနံ ဓာတူနံ ဝကာရဿ ဥကာရော ဟောတိ ယပ္ပစ္စယေ ပရေ, အာဒိသဒ္ဒေန ဝဍ္ဎဿ စ။ ‘‘ဝဿ အ ဝ’’ဣတိ သမာသေန ဒုတိယဉ္စေတ္ထ ဝဂ္ဂဟဏံ ဣစ္ဆိတဗ္ဗံ, တေန အကာရဿပိ ဥကာရော ဟောတိ, ပုရိမပက္ခေ ပရလောပေါ။ ‘‘တဿ စဝဂ္ဂ’’ဣစ္စာဒိနာ သဓာတွန္တဿ ယကာရဿ စကာရော, ဒွိတ္တံ။ ဥစ္စတေ, ဥစ္စန္တေ။ ဝုစ္စတေ, ဝုစ္စန္တေ။ ဝုစ္စတိ, ဝုစ္စန္တိ ဝါ ဣစ္စာဒိ။ တထာ ဝစတု, ဝုစ္စတု။ ဝစေယျ, ဝုစ္စေယျ။ အဝစာ, အဝစ္စာ, အဝစူ, အဝစ္စူ။ အဝစ, အဝစော, အဝစုတ္ထ။ အဝစ, အဝစံ, အဝစမှာ။ အဝစုတ္ထ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၂၈၈။)

֍ * ၄၇၉။ ဝစဿဇ္ဇတနိမှိ မကာရော ဩ။

ဝစဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ အကာရော ဩတ္တမာပဇ္ဇတေ အဇ္ဇတနိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ။ အဝေါစိ, အဝေါစုံ။ အဝေါစော, အဝေါစုတ္ထ။ အဝေါစိံ, အဝေါစုမှ, ဥကာရာဂမော။ အဝေါစ, ရဿတ္တံ, အဝေါစု ဣစ္စာဒိ။ အဝုစ္စိတ္ထ။

ဘဝိဿန္တိမှိ သပ္ပစ္စယဂ္ဂဟဏေန ဿဿ ခါဒေသော, ‘‘ဗျဉ္ဇနန္တဿာ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘ကော ခေ စာ’’တိ ဓာတွန္တဿ ကာဒေသော, ဝက္ခတိ, ဝက္ခန္တိ။ ဝက္ခသိ, ဝက္ခထ။ ဝက္ခာမိ, ဝက္ခာမ ဣစ္စာဒိ။

ဝသ နိဝါသေ, ဝသတိ, ဝသန္တိ။

ကမ္မေ ဥတ္တံ, ပုဗ္ဗရူပတ္တဉ္စ ဝုဿတိ, ဝုဿန္တိ ဣစ္စာဒိ။ ဝသတု။ ဝသေယျ။ အဝသိ, ဝသိ။

ဘဝိဿန္တိယံ ဿဿ ဆာဒေသော, ဓာတွန္တဿ စကာရော စ, ဝစ္ဆတိ, ဝစ္ဆန္တိ။ ဝစ္ဆသိ, ဝစ္ဆထ။ ဝစ္ဆာမိ, ဝစ္ဆာမ။ ဝသိဿတိ, ဝသိဿန္တိ။ အဝသိဿ, အဝသိဿံသု။

တထာ ရုဒ အဿုဝိမောစနေ, ရောဒတိ, ရုစ္ဆတိ။ ရောဒိဿတိ ဣစ္စာဒိ။

ကုသ အက္ကောသေ, အာပုဗ္ဗော ဒွိတ္တရဿတ္တာနိ, အပ္ပစ္စယဝုဒ္ဓိယော စ။ အက္ကောသတိ။ အက္ကောသတု။ အက္ကောသေယျ။

‘‘အန္တလောပေါ’’တိ ဝတ္တတေ, မဏ္ဍူကဂတိယာ ‘‘ဝါ’’တိ စ။

֍ * ၄၈၀။ ကုသသ္မာ ဒီ စ္ဆိ။

ကုသ ဣစ္စေတသ္မာ ဓာတုတော ဤဝိဘတ္တိဿ စ္ဆိအာဒေသော ဟောတိ, ဓာတွန္တဿ လောပေါ စ။ အက္ကောစ္ဆိ မံ, အက္ကောသိ ဝါ။ အက္ကောသိဿတိ။ အက္ကောသိဿ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၂၈၉။)

ဝဟ ပါပုဏနေ, ဝဟတိ, ဝဟန္တိ။

ကမ္မေ အတ္တနောပဒေ, ယပ္ပစ္စယေ စ ကတေ –

‘‘ယေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၈၁။ ဟ ဝိပရိယယော လော ဝါ။

ဟကာရဿ ဝိပရိယယော ဟောတိ ယပ္ပစ္စယေ ပရေ, ယပ္ပစ္စယဿ စ လကာရော ဟောတိ ဝါ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ, တေန ‘‘ဂယှတီ’’တိအာဒီသု လတ္တံ န ဟောတိ, နိမိတ္တဘူတဿ ယကာရဿေဝေတံ လတ္တံ, ‘‘ဝစဝသ’’ဣစ္စာဒိနာ ဥတ္တံ။ ဝုယှတိ, ဝုလှတိ, ဝုယှန္တိ။ ဝဟတု, ဝုယှတု။ ဝဟေယျ, ဝုယှေယျ။ အဝဟီ, အဝုယှိတ္ထ, အဝဟိတ္ထ။ အဝဟိဿတိ, ဝုယှိဿတိ။ အဝဟိဿ, အဝုယှိဿ ဣစ္စာဒိ။

ဇရ ဝယောဟာနိမှိ။

֍ * ၄၈၂။ ဇရမရာနံ ဇီရဇီယျမီယျာ ဝါ။

ဇရမရ ဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ ဇီရဇီယျမီယျာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ, သရလောပါဒိ။ ဇီရတိ, ဇီရန္တိ။ ဇီယျတိ, ဇီယျန္တိ။ ‘‘ကွစာ’’ဒိသုတ္တေန ဧကယကာရဿ ကွစိ လောပေါ ဟောတိ။ ဇီယတိ, ဇီယန္တိ။

ကမ္မေ ဇီရီယတိ, ဇီရီယန္တိ။ ဇီယိယျတိ, ဇီယိယျန္တိ။ ဇီရတု, ဇီယျတု။ ဇီရေယျ, ဇီယျေယျ။ အဇီရီ, ဇီရီ, ဇီယျီ။ ဇီရိဿတိ, ဇီယျိဿတိ။ အဇီရိဿ, အဇီယျိဿ။

မရ ပါဏစာဂေ, မီယျာဒေသော, မီယျတိ, မီယျန္တိ။ မီယတိ, မီယန္တိ ဝါ။ မရတိ, မရန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ဒိသ ပေက္ခဏေ။

(ရူ၊၂၉၀။)

֍ * ၄၈၃။ ဒိသဿ ပဿ ဒိဿ ဒက္ခာ ဝါ။

ဒိသဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ပဿ ဒိဿ ဒက္ခဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ, တေန ဒိဿာဒေသော ကမ္မနိ သဗ္ဗဓာတုကေ ဧဝ။ ပဿတိ, ပဿန္တိ။ ဒက္ခတိ, ဒက္ခန္တိ။

ကမ္မနိ ယကာရလောပေါ, ဒိဿတေ, ဒိဿန္တေ။ ဒိဿတိ, ဒိဿန္တိ။ ဝိပဿီယတိ, ဒက္ခီယတိ။ ပဿတု, ဒက္ခတု, ဒိဿတု။ ပဿေယျ, ဒက္ခေယျ, ဒိဿေယျ။

ဟိယျတ္တနိယံ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတုဣကာရဿ အတ္တံ, အဒ္ဒသာ, အဒ္ဒသ။ ကမ္မနိ အဒိဿ။

တထာ အပဿိ, ပဿိ, အပဿိံသု, ပဿိံသု။ အပဿိ, ပဿိ, အပဿိတ္ထ, ပဿိတ္ထ။ အပဿိံ, ပဿိံ, အပဿိမှ, ပဿိမှ။ အဒ္ဒသိ, ဒသိ, အဒ္ဒသံသု, ဒသံသု။ ကမ္မနိ အဒိဿံသု။ အဒ္ဒက္ခိ, အဒ္ဒက္ခိံသု။

ပဿိဿတိ, ပဿိဿန္တိ။ ‘‘ဘဝိဿန္တိမှိ ဿဿ စာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဿဿ လောပေါ, ဣကာရာဂမော စ, ဒက္ခိတိ, ဒက္ခိန္တိ။ လောပါဘာဝေ ဒက္ခိဿတိ, ဒက္ခိဿန္တိ။ အပဿိဿ, အဒက္ခိဿ ဣစ္စာဒိ။

သဒ ဝိသရဏဂတျာဝသာနေသု။

‘‘သဗ္ဗတ္ထာ’’တိ ဝတ္တတေ, မဏ္ဍူကဂတိယာ ‘‘ကွစီ’’တိ စ။

֍ * ၄၈၄။ သဒဿ သီဒတ္တံ။

(ရူ၊၂၉၁။)

သဒဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ သီဒါဒေသော ဟောတိ သဗ္ဗတ္ထ ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယေသု ကွစိ။ သေသံ နေယျံ။ နိသီဒတိ, နိသီဒန္တိ။ ဘာဝေ နိသဇ္ဇတေ, ဣဓ ကွစာဓိကာရေန သီဒါ-ဒေသော န ဘဝတိ။ နိသီဒတု။ နိသီဒေ။ နိသီဒိ။ နိသီဒိဿတိ။ နိသီဒိဿ ဣစ္စာဒိ။

ယဇ ဒေဝပူဇာသင်္ဂတိကရဏဒါနေသု။ ယဇတိ, ယဇန္တိ။

ကမ္မနိ ‘‘ယမှီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၈၅။ ယဇဿာဒိဿိ။

ယဇဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ အာဒိဿ ယကာရဿ ဣကာရာဒေသော ဟောတိ ယပ္ပစ္စယေ ပရေ, သရလောပေါ။ ဣဇ္ဇတေ မယာ ဗုဒ္ဓါ။ တထာ ယဇတု, ဣဇ္ဇတံ။ ယဇေ, ဣဇ္ဇေထ။ ယဇိ, ဣဇ္ဇိတ္ထ။ ယဇိဿတိ, ဣဇ္ဇိဿတေ။ ယဇိဿ, ဣဇ္ဇိဿထ ဣစ္စာဒိ။

ဝဒ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ, တျာဒျုပ္ပတ္တိ, အပ္ပစ္စယော စ။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၈၆။ ဝဒဿ ဝဇ္ဇံ။

ဝဒဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ သဗ္ဗဿ ဝဇ္ဇာဒေသော ဟောတိ ဝါ သဗ္ဗာသု ဝိဘတ္တီသု။ ဝိဘတျာဓိကာရတ္တာ စေတ္ထ သဗ္ဗာသူတိ အတ္ထတော သိဒ္ဓံ။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၈၇။ လောပဉ္စေတ္တမကာရော။

ဘူဝါဒိတော ပရော အပ္ပစ္စယော ဧတ္တမာပဇ္ဇတေ, လောပဉ္စ ဝါ။ ဝိကရဏကာရိယဝိဓိပ္ပကရဏတော စေတ္ထ အကာရောတိ အပ္ပစ္စယော ဂယှတိ။

ဘူဝါဒိတော ဇုဟောတျာဒိ-တော စ အပ္ပစ္စယော ပရော။

လောပမာပဇ္ဇတေ နာညော၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတောတိ။

အပ္ပစ္စယဿ ဧကာရော, သရလောပါဒိ, ဝဇ္ဇေတိ, ဝဒေတိ, ဝဒတိ, အန္တိမှိ –

(ရူ၊၂၉၂။)

֍ * ၄၈၈။ ကွစိ ဓာတုဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယာနံ ဒီဃဝိပရီတာဒေသလောပါဂမာ စ။

ဣဓ ဓာတွာဓိကာရေ အာချာတေ, ကိတကေ စ အဝိဟိတလက္ခဏေသု ပယောဂေသု ကွစိ ဓာတူနံ, တျာဒိဝိဘတ္တီနံ, ဓာတုဝိဟိတပ္ပစ္စယာနဉ္စ ဒီဃတဗ္ဗိပရီတအာဒေသလောပါဂမဣစ္စေတာနိ ကာရိယာနိ ဇိနဝစနာနုရူပတော ဘဝန္တိ။ တတ္ထ –

နာမှိ ရဿော ကိယာဒီနံ၊ သံယောဂေ စညဓာတုနံ။

အာယူနံ ဝါ ဝိဘတ္တီနံ၊ မှာ၊ ဿာန္တဿ စ ရဿတာ။

ဂမိတော စ္ဆဿ ဉ္ဆော ဝါဿ၊ ဂမိဿဇ္ဇတနိမှိ ဂါ။

ဥစာဂမော ဝါ တ္ထမှေသု၊ ဓာတူနံ ယမှိ ဒီဃတာ။

ဧယျေယျာသေယျာမေတ္တဉ္စ၊ ဝါ ဿေဿေတ္တဉ္စ ပါပုဏေ။

ဩကာရာ အတ္တမိတ္တဉ္စ၊ အာတ္ထာ ပပ္ပောန္တိ ဝါ တ္ထထေ။

တထာ ဗြူတောတိ အန္တီနံ၊ အဥ ဝါဟ စ ဓာတုယာ။

ပရောက္ခာယ ဝိဘတ္တိမှိ၊ အနဗ္ဘာသဿ ဒီဃတာ။

သံယောဂန္တော အကာရေတ္ထ၊ ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယာဒိ တု။

လောပ မာပဇ္ဇတေ နိစ္စ-မေကာရောကာရတော ပရောတိ။

ဧကာရတော ပရဿ အန္တိအကာရဿ လောပေါ, ဝဇ္ဇေန္တိ, ဝဒေန္တိ, ဝဒန္တိ။ ဝဇ္ဇေသိ, ဝဒေသိ, ဝဒသိ, ဝဇ္ဇေထ, ဝဒေထ, ဝဒထ။ ဝဇ္ဇေမိ, ဝဇ္ဇာမိ, ဝဒေမိ, ဝဒါမိ, ဝဇ္ဇေမ, ဝဒေမ, ဝဇ္ဇာမ, ဝဒါမ။

ကမ္မနိ ဝဇ္ဇီယတိ, ဝဇ္ဇီယန္တိ။ ဝဇ္ဇတိ, ဝဇ္ဇန္တိ။ ဝဒီယတိ ဝါ။ ဝဇ္ဇေတု, ဝဒေတု, ဝဒတု။ ဝဇ္ဇေ, ဝဇ္ဇေယျ, ဝဒေ, ဝဒေယျ, ဝဇ္ဇေယျုံ, ဝဒေယျုံ။ ဝဇ္ဇေယျာသိ, ဝဇ္ဇေသိ, ဝဒေယျာသိ။ အဝဒိ, ဝဒိ, ဝဒိံသု။ ဝဒိဿတိ, ဝဒိဿန္တိ။ အဝဒိဿ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၂၉၃။)

ကမု ပဒဝိက္ခေပေ, အပ္ပစ္စယေ ကတေ ‘‘ကွစာဒိဝဏ္ဏာနမေကဿရာနံ ဒွေဘာဝေါ’’တိ ဒွိတ္တံ, ကဝဂ္ဂဿ စဝဂ္ဂေါ။

အဗ္ဘာသဂ္ဂဟဏမန္တဂ္ဂဟဏံ, ဝါဂ္ဂဟဏဉ္စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၈၉။ နိဂ္ဂဟီတဉ္စ။

အဗ္ဘာသန္တေ နိဂ္ဂဟီတဉ္စာဂမော ဟောတိ ဝါ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ, တေန ကမာဒီနမေဝေတံ။ စင်္ကမတိ, စင်္ကမန္တိ ဣစ္စာဒိ။ ကမတိ, ကမန္တိ ဣစ္စာဒိ။

စလ ကမ္ပနေ, စဉ္စလတိ, စလတိ။

စလ ဒလနေ, ဒဒ္ဒလ္လတိ။

ဈေစိန္တာယံ, အပ္ပစ္စယေ ‘‘ဩ, သရေ, ဧ’’တိ စ အဓိကိစ္စ ‘‘တေ အာဝါယာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန အကာရိတေပိ ဧကာရဿ အာယာဒေသော, ဈာယတိ, ဈာယန္တိ ဣစ္စာဒိ, ဝိသေသဝိဓာနံ။

အဝုဒ္ဓိကဘူဝါဒိနယော။

တုဒ ဗျထနေ, တျာဒျုပ္ပတ္တိ အပ္ပစ္စယော, ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဧတ္ထာနုဝတ္တိတ ဝါဂ္ဂဟဏေန တုဒါဒီနံ ဝုဒ္ဓိအဘာဝေါဝ ဝိသေသော, တုဒတိ, တုဒန္တိ။ တုဒသိ, တုဒထ။ တုဒါမိ, တုဒါမ။

ကမ္မေ ‘‘တဿ စဝဂ္ဂ’’ဣစ္စာဒိနာ သဒကာရဿ ယပ္ပစ္စယဿ ဇကာရော ဒွိတ္တံ, တုဇ္ဇတေ, တုဇ္ဇန္တေ။ တုဇ္ဇတိ, တုဇ္ဇန္တိ, တုဇ္ဇရေ ဝါ။ တထာ တုဒတု, တုဒန္တု။ တုဒေ, တုဒေယျ, တုဒေယျုံ။ အတုဒိ, တုဒိံသု။ အတုဒိ, အတုဒိတ္ထ။ အတုဒိံ, အတုဒိမှ။ အတုဇ္ဇိတ္ထ, အတုဇ္ဇိ။ တုဒိဿတိ။ အတုဒိဿ ဣစ္စာဒိ။

ဝိသ ပဝေသနေ ပပုဗ္ဗော, သော ဂါမံ ပဝိသတိ, ပဝိသန္တိ။ ပဝိသသိ, ပဝိသထ။ ပဝိသာမိ, ပဝိသာမ။

(ရူ၊၂၉၄။)

ကမ္မေ ပဝိသိယျတေ, ပဝိသိယျန္တေ။ ပဝိသိယျတိ, ပဝိသိယျန္တိ။ ပဝိဿတေ ဝါ။ တထာ ပဝိသတု, ပဝိသန္တု။ ပဝိသေယျ။ ပါဝိသိ, ပဝိသိ, ပါဝေက္ခိ ပထဝိံ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အဇ္ဇတနိမှိ ဝိသဿ ဝေက္ခာဒေသော စ။ ပါဝိသိံသု, ပဝိသိံသု။

ကမ္မေ ပါဝိသီယိတ္ထ, ပဝိသီယိတ္ထ, ပါဝိသီယိ, ပဝိသီယိ။ ပဝိသိဿတိ, ပဝိသိဿန္တိ။ ပဝိသီယိဿတေ, ပဝိသိဿတေ။ ပါဝိသိဿ။ ပါဝိသီယိဿ ဣစ္စာဒိ။

နုဒ ခေပေ, နုဒတိ, နုဒန္တိ။

ဒိသ အတိသဇ္ဇနေ, ဥဒ္ဒိသတိ, ဥဒ္ဒိသန္တိ။

လိခ လေခနေ, လိခတိ, လိခန္တိ။

ဖုသ သမ္ဖဿေ, ဖုသတိ, ဖုသန္တိ ဣစ္စာဒိ။

တုဒါဒိနယော။

ဟူ, ဘူ သတ္တာယံ, တျာဒျုပ္ပတ္တိ ‘‘ဘူဝါဒိတော အ’’ဣတိ အပ္ပစ္စယော, ‘‘ဝါ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘လောပဉ္စေတ္တမကာရော’’တိ ဘူဝါဒိတော ပရဿ အပ္ပစ္စယဿ လောပေါ, ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဝုဒ္ဓိ။ သော ဟောတိ, တေ ဟောန္တိ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ပရသရဿ လောပေါ။ ဟောသိ, ဟောထ။ ဟောမိ, ဟောမ။ ဘာဝေ ဟူယတေ။

တထာ ဟောတု, ဟောန္တု။ ဟောဟိ, အနကာရပရတ္တာ ဟိလောပေါ န ဘဝတိ, ဟောထ။ ဟောမိ, ဟောမ။ ဘာဝေ ဟူယတံ။

သတ္တမိယံ သရလောပါဒိ, ဟေယျ, ဟေယျုံ။ ဟေယျာသိ, ဟေယျာထ။ ဟေယျာမိ, ဟေယျာမ။ ဟေယျံ ဝါ။ ဘာဝေ ဟူယေထ။

(ရူ၊၂၉၅။)

ဟိယျတ္တနိယံ အပ္ပစ္စယလောပေ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဟူဓာတုဿ ဦကာရဿ ဥဝါဒေသော။ အဟုဝါ, အဟုဝု, အဟုဝူ။ အဟုဝ, အဟုဝေါ, အဟုဝတ္ထ။ အဟုဝံ, အဟုဝမှ။ အဟုဝတ္ထ, အဟုဝတ္ထုံ။ အဟုဝသေ, အဟုဝဝှံ။ အဟုဝိံ, အဟုဝမှသေ။ ဘာဝေ အဟူယတ္ထ။

အဇ္ဇတနိမှိ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဟူတော ဤဝိဘတ္တိဿ လောပေါ ရဿတ္တံ, သော အဟု, လောပါဘာဝေ ‘‘ကရဿ ကာသတ္တမဇ္ဇတနိမှီ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘သတ္တမဇ္ဇတနိမှီ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန သာဂမော, ဝုဒ္ဓိ, အဟောသိ, အဟေသုံ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဩကာရဿေကာရော။ အဟဝုံ ဝါ။ အဟောသိ, အဟောသိတ္ထ။ အဟောသိံ, အဟုံ, ပရသရဿ လောပေါ, ရဿတ္တဉ္စ, အဟောသိမှ, အဟုမှ, ရဿတ္တံ။ ဘာဝေ အဟူယိတ္ထ။

‘‘ဟိ လောပံ ဝါ’’တိ ဣတော ‘‘လောပေါ, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

၄၉၀. ဟောတိဿရေ’ဟောဟေ ဘဝိဿန္တိမှိ ဿဿ စ။

ဟူဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ သရော ဧဟ ဩဟ ဧတ္တမာပဇ္ဇတေ ဘဝိဿန္တိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ, ဿဿ စ လောပေါ ဟောတိ ဝါ။ ဣကာရာဂမော, သရလောပါဒိ။

(ရူ၊၂၉၆။)

ဟေဟိတိ, ဟေဟိန္တိ။ ဟေဟိသိ, ဟေဟိထ။ ဟေဟာမိ, ဟေဟာမ။ လောပါဘာဝေ – ဟေဟိဿတိ, ဟေဟိဿန္တိ။ ဟေဟိဿသိ, ဟေဟိဿထ။ ဟေဟိဿာမိ, ဟေဟိဿာမ။ ဩဟာဒေသေ – ဟောဟိတိ, ဟောဟိန္တိ။ ဟောဟိသိ, ဟောဟိထ။ ဟောဟာမိ, ဟောဟာမ။ တထာ ဟောဟိဿတိ, ဟောဟိဿန္တိ။ ဟောဟိဿသိ, ဟောဟိဿထ။ ဟောဟိဿာမိ, ဟောဟိဿာမ။ ဧကာရာဒေသေ – ဟေတိ, ဟေန္တိ။ ဟေသိ, ဟေထ။ ဟေမိ, ဟေမ။ ဟေဿတိ, ဟေဿန္တိ။ ဟေဿသိ, ဟေဿထ။ ဟေဿာမိ, ဟေဿာမ။ ဘာဝေ ဟူယိဿတေ။

ကာလာတိပတ္တိယံ အဟဝိဿ, အဟဝိဿံသု။ အဟုယိဿထ ဣစ္စာဒိ။

ဟူ, ဘူ သတ္တာယံ, ဘူ ဣတီဓ အနုပုဗ္ဗော, တျာဒျုပ္ပတ္တိ အပ္ပစ္စယဿ လောပဝုဒ္ဓိယော, အနုဘောတိ, အနုဘောန္တိ။ အနုဘောသိ, အနုဘောထ။ အနုဘောမိ, အနုဘောမ။

ကမ္မေ အနုဘူယတိ, အနုဘူယန္တိ။ တထာ အနုဘောတု, အနုဘောန္တု။ အနုဘောဟိ, အနုဘောထ။ အနုဘောမိ, အနုဘောမ။ အနုဘူယတု, အနုဘူယန္တု။ အနုဘဝေ, အနုဘဝေယျ။ အနုဘူယေယျ။ အနုဘောသိ, အနုဘဝိ။ အနုဘောဿတိ, အနုဘောဿန္တိ။ အနုဘောဿသိ, အနုဘောဿထ။ အနုဘောဿာမိ, အနုဘောဿာမ။ အနုဘဝိဿတိ ဝါ။ အနုဘောဿ, အနုဘဝိဿ ဝါ ဣစ္စာဒိ။

သီ သယေ အပ္ပစ္စယလောပေါ, ဝုဒ္ဓိ စ, သေတိ, သေန္တိ။ သေသိ, သေထ။ သေမိ, သေမ။ သေတေ, သေန္တေ ဣစ္စာဒိ။

အပ္ပစ္စယလောပါဘာဝေ –

‘‘သရေ’’တိ ဝတ္တတေ, ဓာတုဂ္ဂဟဏဉ္စ။

֍ * ၄၉၁။ ဧ အယ။

ဧကာရဿ ဓာတွန္တဿ သရေ ပရေ အယာဒေသော ဟောတိ, သရလောပါဒိ။ သယတိ, သယန္တိ။ သယသိ, သယထ။ သယာမိ, သယာမ။

(ရူ၊၂၉၇။)

ကမ္မေ အတိပုဗ္ဗော, ‘‘ကွစိ ဓာတွာ’’ဒိနာ ယမှိ ရဿသရဿ ဓာတွန္တဿ ဒီဃော, အတိသီယတေ, အတိသီယန္တေ။ အတိသီယတိ, အတိသီယန္တိ။ ဘာဝေ သီယတေ။

တထာ သေတု, သေန္တု။ သေဟိ, သေထ။ သေမိ, သေမ။ သယတု, သယန္တု။ သယ, သယာဟိ, သယထ။ သယာမိ, သယာမ။ သယတံ, သယန္တံ။ သယဿု, သယဝှော။ သယေ, သယာမသေ။ အတိသီယတံ, အတိသီယန္တံ။ အတိသီယတု, အတိသီယန္တု။ ဘာဝေ သီယတံ။

သယေ, သယေယျ, သယေယျုံ။ အတိသီယေယျ။ ဘာဝေ သီယေထ။

အသယိ, သယိ, အသယိံသု, သယိံသု, အသယုံ။ သာဂမေ အတိသေသိ, အတိသေသုံ။ ကမ္မေ အစ္စသီယိတ္ထ, အစ္စသီယိ, အတိသီယိ။ ဘာဝေ သီယိတ္ထ။

သယိဿတိ, သယိဿန္တိ။ ဣကာရာဂမာဘာဝေ သေဿတိ, သေဿန္တိ။ ကမ္မေ အတိသီယိဿထ, အတိသီယိဿတိ။ ဘာဝေ သီယိဿတေ။

အသယိဿာ, အသယိဿံသု။ ကမ္မေ အစ္စသီယိဿထ ဣစ္စာဒိ။

နီ ပါပုဏနေ, ဒွိကမ္မကောယံ, အဇံ ဂါမံ နေတိ, နေန္တိ။ နေသိ, နေထ။ နေမိ, နေမ။ လောပါဘာဝေ နယတိ, နယန္တိ ဣစ္စာဒိ။ ကမ္မေ နီယတေ ဂါမံ အဇော ဒေဝဒတ္တေန, နီယရေ, နီယန္တေ။ နီယတိ, နီယန္တိ။

(ရူ၊၂၉၈။)

တထာ နေတု, နယတု။ နီယတံ, နီယန္တံ။ နယေ, နယေယျ။ နီယေထ, နီယေယျ။ အနယိ, နယိ, အနယိံသု, နယိံသု။ ဝိနေသိ, ဝိနေသုံ။ အနီယိတ္ထ, နီယိတ္ထ။ နယိဿတိ, နေဿတိ။ နယိဿတေ, နီယိဿတေ, နီယိဿတိ။ အနယိဿ, အနီယိဿ ဣစ္စာဒိ။

ဌာ ဂတိနိဝတ္တိမှိ, ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၉၂။ ဌာ တိဋ္ဌော။

ဌာဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ တိဋ္ဌာဒေသော ဟောတိ ဝါ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ, အပ္ပစ္စယလောပေါ။ တိဋ္ဌတိ, တိဋ္ဌန္တိ။ ဌာတိ, ဌန္တိ။ လောပါဘာဝေ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဌာတော ဟကာရာဂမော စ ရဿတ္တံ, သံပုဗ္ဗော သဏ္ဌဟတိ, သဏ္ဌဟန္တိ။ ဧတ္တေ အဓိဋ္ဌေတိ, အဓိဋ္ဌေန္တိ။

ကမ္မေ –

֍ * ၄၉၃။ ယမှိ ဒါဓာ မာ ဌာ ဟာ ပါ မဟ မထာဒီနမီ။

ဘာဝကမ္မဝိသယေ ယမှိ ပစ္စယေ ပရေ ဒါ ဓာ မာ ဌာ ဟာပါ မဟ မထ ဣစ္စေဝမာဒီနံ ဓာတူနံ အန္တော ဤကာရမာပဇ္ဇတေ, နိစ္စတ္ထောယမာရမ္ဘော။ ဥပဋ္ဌီယတိ, ဥပဋ္ဌီယန္တိ။ ဟကာရာဂမေ ရဿတ္တံ, ဤကာရာဂမော စ, ပတိဋ္ဌဟီယတိ, ပတိဋ္ဌဟီယန္တိ။ ဘာဝေ ဌီယတေ။

တထာ တိဋ္ဌတု, တိဋ္ဌန္တု။ ဌာတု, ဌန္တု။ သဏ္ဌဟတု, သဏ္ဌဟန္တု။ တိဋ္ဌေ, တိဋ္ဌေယျ။ သဏ္ဌေ, သဏ္ဌေယျ, သဏ္ဌေယျုံ။ သဏ္ဌဟေ, သဏ္ဌဟေယျုံ။ အဋ္ဌာသိ, အဋ္ဌံသု။ သဏ္ဌဟိ, သဏ္ဌဟိံသု။ ပကိဋ္ဌိဿတိ, ပတိဋ္ဌိဿန္တိ။ ဌဿတိ, ဌဿန္တိ။ ပတိဋ္ဌဟိဿတိ, ပတိဋ္ဌဟိဿန္တိ။ ပတိဋ္ဌိဿ, ပတိဋ္ဌိဿံသု။ ပတိဋ္ဌဟိဿ, ပတိဋ္ဌဟိဿံသု ဣစ္စာဒိ။

ပါ ပါနေ, ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၂၉၉။)

֍ * ၄၉၄။ ပါ ပိဗော။

ပါဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ပိဗာဒေသော ဟောတိ ဝါ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။

ပိဗတိ။ ပိဗတု။ ပိဗေယျ။ ‘‘ကွစိ ဓာတွာ’’ဒိနာ ဗကာရဿ ဝကာရော, ပိဝတိ, ပိဝန္တိ။ ပါတိ, ပါန္တိ, ပန္တိ ဝါ။ ပီယတေ, ပီယန္တေ။ ပီယတိ, ပီယန္တိ။ ပိဝတု။ ပိဝေယျ။ အပါယိ, ပိဝိ။ ပိဝိဿတိ။ အပိဝိဿ ဣစ္စာဒိ။

အသ ဘုဝိ, ဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိ, အပ္ပစ္စယလောပေါ, အသ ဣတီဓ –

‘‘အသသ္မာ, အန္တလောပေါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၉၅။ တိဿ တ္ထိတ္တံ။

အသဣစ္စေတသ္မာ ဓာတုမှာ ပရဿ တိဿ ဝိဘတ္တိဿ တ္ထိတ္တံ ဟောတိ, ဓာတွန္တဿ လောပေါ စ။ အတ္ထိ။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၉၆။ သဗ္ဗတ္ထာသဿာဒိ လောပေါ စ။

သဗ္ဗတ္ထ ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယေသု စ အသဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ အာဒိဿ လောပေါ ဟောတိ ဝါ, ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။ သန္တိ။

‘‘အသသ္မာ, အန္တလောပေါ’’တိ စ အဓိကာရော။

֍ * ၄၉၇။ သိမှိ စ။

အသဓာတုဿ အန္တလောပေါ ဟောတိ သိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ စ။ တွံ အသိ။

(ရူ၊၃၀၀။)

֍ * ၄၉၈။ ထဿ တ္ထတ္တံ။

အသဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ ပရဿ ထဿ ဝိဘတ္တိဿ တ္ထတ္တံ ဟောတိ, ဓာတွန္တဿ လောပေါ စ။ တုမှေ အတ္ထ။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၄၉၉။ အသသ္မာ မိမာနံ မှိမှာန္တလောပေါ စ။

အသဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ ပရာသံ မိ မဣစ္စေတာသံ ဝိဘတ္တီနံ မှိမှဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ, ဓာတွန္တဿ လောပေါ စ။ အမှိ, အမှ။ အသ္မိ, အသ္မ။

֍ * ၅၀၀။ တုဿ တ္ထုတ္တံ။

အသဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ ပရဿ တုဿ ဝိဘတ္တိဿ တ္ထုတ္တံ ဟောတိ, ဓာတွန္တဿ လောပေါ စ။ အတ္ထု။ အသဿာဒိလောပေါ စ, သန္တု။ အာဟိ, အတ္ထ။ အသ္မိ, အသ္မ။

သတ္တမိယံ အသဿာဒိလောပေါ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အသတော ဧယျဧယျုံ ဝိဘတ္တီနံ ဣယာဣယုဉ္စ ဟောန္တိ။ သိယာ, သိယုံ။

လောပါဘာဝေ ‘‘ကွစိ ဓာတွာ’’ဒိနာ အသတော ဧယျာဒီနံ သဓာတွန္တာနံ ဿ ဿု ဿ ဿထ ဿံ ဿာမအာဒေသာ ဟောန္တိ။

ဧဝမဿ ဝစနီယော, အဿု။ အဿ, အဿထ။ အဿံ, အဿာမ။

အဇ္ဇတနိယံ အကာရာဂမော, ဒီဃော စ, အာသိ, အာသိံသု, အာသုံ။ အာသိ, အာသိတ္ထ။ အာသိံ, အာသိမှ။

(ရူ၊၃၀၁။)

‘‘ဝါ, အသဿာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၀၁။ အသဗ္ဗဓာတုကေ ဘူ။

အသဿေဝ ဓာတုဿ ဘူအာဒေသော ဟောတိ ဝါ အသဗ္ဗဓာတုကေ။ ဘဝိဿတိ, ဘဝိဿန္တိ။ အဘဝိဿ, အဘဝိဿံသု။

ဝါတိ ကိမတ္ထံ? အာသုံ။

ဗြူ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ, တျာဒျုပ္ပတ္တိ, အပ္ပစ္စယလောပေါ စ။

‘‘ကွစီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၀၂။ ဗြူတော ဤ တိမှိ။

ဗြူဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ ပရော ဤကာရာဂမော ဟောတိ တိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ ကွစိ, ဝုဒ္ဓိအဝါဒေသာ, သရလောပါဒိ။ ဗြဝီတိ, ဗြူတိ, ‘‘အညေသု စာ’’တိ သုတ္တာနုဝတ္တိတဝါဂ္ဂဟဏေန ဗြူဓာတုဿ ဗျဉ္ဇနေ ဝုဒ္ဓိ န ဟောတိ, ဗဟုဝစနေ ‘‘ဈလာနမိယုဝါ သရေ ဝါ’’တိ ဦကာရဿ သရေ ဥဝါဒေသော, ဗြုဝန္တိ။ ‘‘ကွစိ ဓာတွာ’’ဒိနာ ဗြူတော တိအန္တီနံ ဝါ အ ဥ အာဒေသာ ဗြူဿ အာဟာဒေသော စ။

အာဟ, အာဟု။ ဗြူသိ, ဗြူထ။ ဗြူမိ, ဗြူမ။ ဗြူတေ, ဗြုဝန္တေ။ ဗြူသေ, ဗြုဝဝှေ။ ဗြုဝေ, ဗြူမှေ။ ဗြူတု, ဗြုဝန္တု။ ဗြူဟိ, ဗြူထ။ ဗြူမိ, ဗြူမ။ ဗြူတံ, ဗြုဝန္တံ။ ဗြုဝေ, ဗြုဝေယျ, ဗြုဝေယျုံ။ ဗြုဝေယျာသိ, ဗြုဝေယျာထ။ ဗြုဝေယျာမိ, ဗြုဝေယျာမ။ ဗြုဝေထ, ဗြုဝေရံ။ အဗြုဝါ, အဗြုဝူ။

(ရူ၊၃၀၂။)

ပရောက္ခာယံ ‘‘ဗြူဘူနမာဟဘူဝါ ပရောက္ခာယ’’န္တိ ဗြူဓာတုဿ အာဟအာဒေသော, သရလောပါဒိ, သုပိနေ ကိရ မာဟ, တေနာဟု ပေါရာဏာ, အာဟံသု ဝါ ဣစ္စာဒိ။

အဇ္ဇတနိယံ အဗြဝိ, အဗြုဝိ, အဗြဝုံ။ ဗြဝိဿတိ။ အဗြဝိဿ ဣစ္စာဒိ။

ဟန ဟိံသာဂတီသု, တိမှိ ကွစိ အပ္ပစ္စယလောပေါ, ဟန္တိ, ဟနတိ, ဟနန္တိ။ ဟနသိ, ဟနထ။ ဟနာမိ, ဟနာမ။

ကမ္မေ ‘‘တဿ စဝဂ္ဂ’’ဣစ္စာဒိနာ ဉတ္တံ, ဒွိတ္တဉ္စ, ဟညတေ, ဟညန္တေ, ဟညရေ။ ဟညတိ, ဟညန္တိ။ ဟနတု, ဟနန္တု။ ဟနေယျ။

‘‘ဟနဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၀၃။ ဝဓော ဝါ သဗ္ဗတ္ထ။

ဟနဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဝဓာဒေသော ဟောတိ ဝါ သဗ္ဗတ္ထ ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယေသု, ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။ ဝဓေတိ။ ဝဓီယတိ။ ဝဓေတု။ ဝဓီယတု။ ဝဓေယျ။ အဝဓိ, အဝဓိံသု။ အဟနိ, အဟနိံသု။ ဝဓိဿတိ, ဟနိဿတိ။ ခါဒေသေ ပဋိဟင်္ခါမိ, ပဋိဟနိဿာမိ။ အဝဓိဿ, အဟနိဿ ဣစ္စာဒိ။

ဟူဝါဒိနယော။

ဟု ဒါနာဒနဟဗျပ္ပဒါနေသု, တျာဒျုပ္ပတ္တိ, အပ္ပစ္စယော စ, ‘‘ကွစာဒိဝဏ္ဏာနမေကဿရာနံ ဒွေဘာဝေါ’’တိ ဒွိတ္တံ, ‘‘ပုဗ္ဗောဗ္ဘာသော’’တိ အဗ္ဘာသသညာ။

‘‘အဗ္ဘာသေ’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၃၀၃။)

֍ * ၅၀၄။ ဟဿ ဇော။

ဟကာရဿ အဗ္ဘာသေ ဝတ္တမာနဿ ဇော ဟောတိ။ ‘‘လောပဉ္စေတ္တ မကာရော’’တိ အပ္ပစ္စယလောပေါ, ဝုဒ္ဓိ။ ဇုဟောတိ။

လောပါဘာဝေ ‘‘ဈလာနံ, သရေ’’တိ စ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၅၀၅။ ယဝကာရာ စ။

ဈလသညာနံ ဣဝဏ္ဏုဝဏ္ဏာနံ ယကာရဝကာရာဒေသာ ဟောန္တိ သရေ ပရေတိ အပဒန္တဿ ဥကာရဿ ဝကာရော။

ဇုဟွတိ, ဇုဟောတိ, ဇုဟွန္တိ, ဇုဟောန္တိ။ ဇုဟွသိ, ဇုဟောသိ, ဇုဟွထ, ဇုဟောထ။ ဇုဟွာမိ, ဇုဟောမိ, ဇုဟွာမ, ဇုဟောမ။

ကမ္မေ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဒီဃော, ဟူယတေ, ဟူယန္တေ။ ဟူယတိ, ဟူယန္တိ။

တထာ ဇုဟောတု, ဇုဟောန္တု, ဇုဟွန္တု ဝါ။ ဇုဟေ, ဇုဟေယျ, ဇုဟေယျုံ။ အဇုဟဝိ, အဇုဟဝုံ။ အဇုဟောသိ, အဇုဟောသုံ။ အဟူယိတ္ထ အဂ္ဂိ။ ဇုဟိဿတိ, ဇုဟိဿန္တိ။ ဇုဟောဿတိ, ဇုဟောဿန္တိ ဝါ။ အဇုဟိဿ, အဇုဟိဿံသု ဣစ္စာဒိ။

ဟာ စာဂေ, ပုရေ ဝိယ ဒွေဘာဝဇာဒေသ အပ္ပစ္စယလောပါ။

‘‘အဗ္ဘာသေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၀၆။ ရဿော။

အဗ္ဘာသေ ဝတ္တမာနဿ သရဿ ရဿော ဟောတိ။

ဇဟာတိ, ဇဟန္တိ။ ဇဟာသိ, ဇဟာထ။ ဇဟာမိ, ဇဟာမ။

(ရူ၊၃၀၄။)

ကမ္မေ ‘‘ယမှိ ဒါဓာမာဌာဟာပါမဟမထာဒီနမီ’’တိ ဓာတွန္တဿ ဤကာရော။ ဟီယတေ, ဟီယန္တေ, ဟီယရေ။ ဟီယတိ, ဟီယန္တိ။

တထာ ဇဟာတု, ဇဟန္တု။ ဇဟေ, ဇဟေယျ, ဇဟေယျုံ။ ဟီယေထ, ဟီယေယျ။ အဇဟာသိ, အဇဟိံသု, အဇဟာသုံ။ ပဇဟိ, ပဇဟိံသု, ပဇဟံသု, ပဇဟုံ။ ကမ္မေ ပဇဟီယိတ္ထ, ပဇဟီယိ။ ပဇဟိဿတိ, ပဇဟိဿန္တိ။ ဟီယိဿတိ, ဟီယိဿန္တိ။ ပဇဟိဿ, ပဇဟိဿံသု ဣစ္စာဒိ။

ဒါ ဒါနေ, တျာဒျုပ္ပတ္တိ, ဒွေဘာဝရဿတ္တာနိ, အပ္ပစ္စယဿ လောပေါ, ဒဒါတိ, ဒဒန္တိ။ ဒဒါသိ, ဒဒါထ။ ဒဒါမိ, ဒဒါမ။

ဒွိတ္တာဘာဝေ မဏ္ဍူကဂတိယာ ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၀၇။ ဒါဓာတုဿ ဒဇ္ဇံ။

ဒါဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ သဗ္ဗဿ ဒဇ္ဇာဒေသော ဟောတိ ဝါ, ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ, အပ္ပစ္စယလောပေါ။ ဒဇ္ဇတိ, ဒဇ္ဇန္တိ။ ဒဇ္ဇသိ, ဒဇ္ဇထ။ ဒဇ္ဇာမိ, ဒဇ္ဇာမ။ ဒဇ္ဇာဒေသာဘာဝေ ‘‘လောပဉ္စေတ္တမကာရော’’တိ အပ္ပစ္စယဿ ဧကာရော, ဒါနံ ဒေတိ, ဒေန္တိ။ ဒေသိ, ဒေထ။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၀၈။ ဒါဒန္တဿံ မိမေသု။

ဒါဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ အန္တဿ အံ ဟောတိ ဝါ မိမဣစ္စေတေသု ပရေသု, နိဂ္ဂဟီတဿ ဝဂ္ဂန္တတ္တံ။ ဒမ္မိ, ဒမ္မ။ ဒေမိ, ဒေမ။

ကမ္မေ ‘‘ယမှိ ဒါဓာ’’ဣစ္စာဒိနာ ဤကာရော, ဒီယတေ, ဒီယန္တေ။ ဒီယတိ, ဒီယန္တိ။ ဒီယျတေ, ဒီယျန္တေ။ ဒီယျတိ, ဒီယျန္တိ ဝါ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၀၅။)

ဒဒါတု, ဒဒန္တု။ ဒဒါဟိ, ဒဒါထ။ ဒဒါမိ, ဒဒါမ။ ဒဒတံ, ဒဒန္တံ။ ဒဒဿု, ဒဒဝှော။ ဒဒေ, ဒဒါမသေ။ ဒဇ္ဇတု, ဒဇ္ဇန္တု ဣစ္စာဒိ။ ဒေတု, ဒေန္တု။ ဒေဟိ, ဒေထ။ ဒေမိ, ဒေမ။ ကမ္မေ ဒီယတံ, ဒီယန္တံ။ ဒီယတု, ဒီယန္တု။

သတ္တမိယံ ဒဒေ, ဒဒေယျ, ဒဒေယျုံ။ ဒဒေယျာသိ, ဒဒေယျာထ။ ဒဒေယျာမိ, ဒဒေယျာမ။ ဒဒေထ, ဒဒေရံ။ ဒဒေထော, ဒဒေယျာဝှော။ ဒဒေယျံ, ဒဒေယျာမှေ။ ဒဇ္ဇေ, ဒဇ္ဇေယျ။

‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဧယျဿာတ္တဉ္စ, ဒဇ္ဇာ, ဒဇ္ဇုံ, ဒဇ္ဇေယျုံ။ ဒဇ္ဇေယျာသိ, ဒဇ္ဇေယျာထ။ ဒဇ္ဇံ, ဧယျာမိဿ အမာဒေသော စ, ဒဇ္ဇေယျာမိ, ဒဇ္ဇေယျာမ။ ဒွိတ္တာဘာဝေ ဒေယျ, ဒေယျုံ။ ဒေယျာသိ, ဒေယျာထ။ ဒီယေထ, ဒီယေယျ။

ဟိယျတ္တနိယံ အဒဒါ, အဒဒူ။ အဒဒေါ, အဒဒတ္ထ။ အဒဒံ, အဒဒမှ။ အဒဒတ္ထ, အဒဒမှသေ။ ကမ္မေ အဒီယိတ္ထ။

အဇ္ဇတနိမှိ အဒဒိ, အဒဒိံသု, အဒဒုံ။ အဒဇ္ဇိ, အဒဇ္ဇိံသု။ အဒါသိ, အဒံသု။ အဒါသိ, အဒေါ, အဒိတ္ထ။ အဒါသိံ, အဒါသိမှ, အဒမှ။ အဒါဒါနံ ပုရိန္ဒဒေါ။ ကမ္မေ အဒီယိတ္ထ, အဒီယျိ။

ဘဝိဿန္တိယံ ဣကာရာဂမော, သရလောပါဒိ, ဒဒိဿတိ, ဒဒိဿန္တိ။ ဒဇ္ဇိဿတိ, ဒဇ္ဇိဿန္တိ။ ရဿတ္တံ, ဒဿတိ, ဒဿန္တိ။ ဒဿသိ, ဒဿထ။ ဒဿာမိ, ဒဿာမ။ ဒဿတေ။ ဒီယိဿတေ, ဒီယိဿတိ။

ကာလာတိပတ္တိယံ အဒဒိဿ, အဒဇ္ဇိဿ, အဒဇ္ဇိဿာ, အဒဿ, အဒဿာ, အဒဿံသု။ အဒီယိဿထ, အဒီယိဿ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၀၆။)

ဓာ ဓာရဏေ, ပုရေ ဝိယ ဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိ, ဒွိတ္တရဿတ္တာနိ, အပ္ပစ္စယလောပေါ စ, ‘‘ဒုတိယစတုတ္ထာနံ ပဌမတတိယာ’’တိ ဓကာရဿ ဒကာရော, ဒဓာတိ, ဒဓန္တိ။ အပိပုဗ္ဗော တဿ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ အကာရလောပေါ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓကာရဿ ဟကာရော, ရဿတ္တဉ္စ, ဒွါရံ ပိဒဟတိ, ပိဒဟန္တိ။ ဒွေဘာဝါဘာဝေ နိဓိံ နိဓေတိ, နိဓေန္တိ။

ကမ္မေ ဓီယတေ, ဓီယတိ, ပိဓီယတေ, ပိဓီယတိ။

တထာ ဒဓာတု, ပိဒဟတု, နိဓေတု, နိဓေန္တု။ ဒဓေ, ဒဓေယျ, ပိဒဟေ, ပိဒဟေယျ, နိဓေ, နိဓေယျ။ ဒဓာသိ, ပိဒဟိ။ ဓဿတိ, ပိဒဟိဿတိ, ပရိဒဟေဿတိ။ အဓဿ, ပိဒဟိဿ ဣစ္စာဒိ။

ဇုဟောတျာဒိနယော။

အဝုဒ္ဓိကာ တုဒါဒီ စ၊ ဟူဝါဒိ စ တထာပရော။

ဇုဟောတျာဒိ စတုဒ္ဓေဝံ၊ ဉေယျာ ဘူဝါဒယော ဣဓ။

ဘူဝါဒိဂဏော။

ရုဓာဒိဂဏ

ရုဓ အာဝရဏေ, ပုရေ ဝိယ ဓာတုသညာဒိမှိ ကတေ ဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိ။

‘‘အ’’ဣတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၀၉။ ရုဓာဒိတော နိဂ္ဂဟီတပုဗ္ဗဉ္စ။

(ရူ၊၃၀၇။)

စတုပ္ပဒမိဒံ။ ရုဓဣစ္စေဝမာဒိတော ဓာတုဂဏတော အပ္ပစ္စယော ဟောတိ ကတ္တရိ ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယေသု, နိဂ္ဂဟီတဉ္စ တတော ပုဗ္ဗံ ဟုတွာ အာဂမော ဟောတိ, တဉ္စ နိဂ္ဂဟီတံ ပကတိယာ သရာနုဂတတ္တာ ဓာတုဿရတော ပရံ ဟောတိ။ စသဒ္ဒေန ဣဤဧဩပစ္စယာ စ, နိဂ္ဂဟီတဿ ဝဂ္ဂန္တတ္တံ။ ဣဓ သံယောဂန္တတ္တာ န ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ, တဒါဂမဿ တဂ္ဂဟဏေန ဂဟဏတော။

သော မဂ္ဂံ ရုန္ဓတိ, ရုန္ဓန္တိ။ ရုန္ဓသိ, ရုန္ဓထ။ ရုန္ဓာမိ, ရုန္ဓာမ။ ရုန္ဓတေ, ရုန္ဓန္တေ ဣစ္စာဒိ, ဣကာရာဒိပ္ပစ္စယေသု ပန ရုန္ဓိတိ, ရုန္ဓီတိ, ရုန္ဓေတိ, ရုန္ဓောတီတိပိ ဟောတိ။

ကမ္မေ နိပုဗ္ဗော ယပ္ပစ္စယဿ ‘‘တဿ စဝဂ္ဂ’’ဣစ္စာဒိနာ သဓာတွန္တဿ ဈကာရေ ကတေ ‘‘ဝဂ္ဂေ ဃောသာ’’တိအာဒိနာ ဒွိတ္တံ, မဂ္ဂေါ နိရုဇ္ဈတေ တေန, နိရုဇ္ဈန္တေ။ ပရဿပဒတ္တေ နိရုဇ္ဈတိ, နိရုဇ္ဈန္တိ။ နိရုဇ္ဈသိ, နိရုဇ္ဈထ။ နိရုဇ္ဈာမိ, နိရုဇ္ဈာမ။

ရုန္ဓတု, ရုန္ဓန္တု။ ရုန္ဓာဟိ, ရုန္ဓထ။ ရုန္ဓာမိ, ရုန္ဓာမ။ ရုန္ဓတံ, ရုန္ဓန္တံ။ ရုန္ဓဿု, ရုန္ဓဝှော။ ရုန္ဓေ, ရုန္ဓာမသေ။ နိရုဇ္ဈတံ, နိရုဇ္ဈန္တံ။ နိရုဇ္ဈတု, နိရုဇ္ဈန္တု။ ရုန္ဓေ, ရုန္ဓေယျ, ရုန္ဓေယျုံ။ ရုန္ဓေထ, ရုန္ဓေရံ။ နိရုဇ္ဈေထ, နိရုဇ္ဈေယျ ဣစ္စာဒိ။ ရုန္ဓိ, ရုန္ဓိံသု။ အရုန္ဓိ, နိရုဇ္ဈိတ္ထ။ နိရုဇ္ဈိ, နိရုဇ္ဈိံသု။ ရုန္ဓိဿတိ, ရုန္ဓိဿန္တိ။ နိရုဇ္ဈိဿတေ, နိရုဇ္ဈိဿန္တေ။ နိရုဇ္ဈိဿတိ, နိရုဇ္ဈိဿန္တိ။ အရုန္ဓိဿ, အရုန္ဓိဿံသု။ နိရုဇ္ဈိဿထ, နိရုဇ္ဈိဿ ဣစ္စာဒိ။

ဆိဒိ ဒွိဓာကရဏေ, ဆိန္ဒတိ, ဆိန္ဒန္တိ။ ကမ္မေ ဆိဇ္ဇတေ, ဆိဇ္ဇန္တေ။ ဆိဇ္ဇတိ, ဆိဇ္ဇန္တိ။ တထာ ဆိန္ဒတု, ဆိန္ဒန္တု။ ဆိဇ္ဇတု, ဆိဇ္ဇန္တု။ ဆိန္ဒေ, ဆိန္ဒေယျ။ ဆိဇ္ဇေယျ။ အဆိန္ဒိ, ဆိန္ဒိ, ဆိန္ဒိံသု။ အဆိဇ္ဇိတ္ထ, ဆိဇ္ဇိ။ ဆိန္ဒိဿတိ, ဆိန္ဒိဿန္တိ။ ဿဿ ဆာဒေသေ – ဆေစ္ဆတိ, ဆေစ္ဆန္တိ။ ဆေစ္ဆိတိ ဝါ။ ကမ္မေ ဆိဇ္ဇိဿတေ, ဆိဇ္ဇိဿန္တေ။ ဆိဇ္ဇိဿတိ, ဆိဇ္ဇိဿန္တိ။ အဆိန္ဒိဿ။ အဆိဇ္ဇိဿ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၀၈။)

ဘိဒိ ဝိဒါရဏေ, ဘိန္ဒတိ, ဘိန္ဒန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ယုဇ ယောဂေ, ယုဉ္ဇတိ, ယုဉ္ဇန္တိ။ ယုဇ္ဇတေ, ယုဇ္ဇန္တေ။ ယုဇ္ဇတိ, ယုဇ္ဇန္တိ။ ယုဉ္ဇတု။ ယုဇ္ဇတံ။ ယုဉ္ဇေ။ ယုဇ္ဇေထ။ အယုဉ္ဇိ, အယုဉ္ဇိံသု။ အယုဇ္ဇိတ္ထ, အယုဇ္ဇိ။ ယုဉ္ဇိဿတိ, ယုဉ္ဇိဿန္တိ။ ယုဇ္ဇိဿတေ, ယုဇ္ဇိဿန္တေ။ ယုဇ္ဇိဿတိ, ယုဇ္ဇိဿန္တိ။ အယုဉ္ဇိဿ။ အယုဇ္ဇိဿထ, အယုဇ္ဇိဿ ဣစ္စာဒိ။

ဘုဇ ပါလနဗျဝဟရဏေသု, ဘုဉ္ဇတိ, ဘုဉ္ဇန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ဘဝိဿန္တိယံ ‘‘ကရဿ သပ္ပစ္စယဿ ကာဟော’’တိ သုတ္တေ သပ္ပစ္စယဂ္ဂဟဏေန ဘုဇတော ဿဿ ခါဒေသော, ‘‘ကော ခေ စာ’’တိ ဓာတွန္တဿ ကကာရော, ဝုဒ္ဓိ, ဘောက္ခတိ, ဘောက္ခန္တိ။ ဘောက္ခသိ, ဘောက္ခထ။ ဘောက္ခာမိ, ဘောက္ခာမ။ ခါဒေသာဘာဝေ ဘုဉ္ဇိဿတိ, ဘုဉ္ဇိဿန္တိ ဣစ္စာဒိ။

မုစ မောစနေ, မုဉ္စတိ, မုဉ္စန္တိ။ မုစ္စတေ, မုစ္စန္တေ။ မုဉ္စတု, မုဉ္စန္တု။ မုစ္စတံ, မုစ္စန္တံ။ မုဉ္စေ, မုဉ္စေယျ, မုဉ္စေယျုံ။ မုစ္စေထ, မုစ္စေရံ။ အမုဉ္စိ, အမုဉ္စိံသု။ အမုစ္စိတ္ထ။ မောက္ခတိ, မောက္ခန္တိ။ မုဉ္စိဿတိ, မုဉ္စိဿန္တိ။ မုစ္စိဿတေ, မုစ္စိဿန္တေ။ အမုဉ္စိဿ, အမုစ္စိဿထ ဣစ္စာဒိ။

ရုဓာဒိဂဏော။

ဒိဝါဒိဂဏ

ဒိဝု ကီဠာဝိဇိဂီသာဗျဝဟာရဇုတိထုတိကန္တိဂတီသု။ ပုရေ ဝိယ ဓာတွန္တလောပဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိယော။

(ရူ၊၃၀၉။)

֍ * ၅၁၀။ ဒိဝါဒိတော ယော။

ဒိဝါဒိတော ဓာတုဂဏတော ယပ္ပစ္စယော ဟောတိ ကတ္တရိ ဝိဟိတေသု ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယေသု။

‘‘ယဂ္ဂဟဏံ, စဝဂ္ဂ ယကာရ ဝကာရတ္တံ သဓာတွန္တဿ, ပုဗ္ဗရူပ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၁၁။ တထာ ကတ္တရိ စ။

ယထာ ဘာဝကမ္မေသု ယပ္ပစ္စယဿာဒေသော ဟောတိ, တထာ ကတ္တရိပိ ယပ္ပစ္စယဿ သဓာတွန္တဿ စဝဂ္ဂ ယကာရဝကာရာဒေသော, ပုဗ္ဗရူပဉ္စ ကာတဗ္ဗာနီတိ ဓာတွန္တဿ ဝကာရတ္တာ သဟ တေန ယကာရဿ ဝကာရေ ကတေ ဒွိဘာဝေါ, ‘‘ဒေါ ဓဿ စာ’’တိ ဧတ္ထ စဂ္ဂဟဏေန ‘‘ဗော ဝဿာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဝကာရဒွယဿ ဗကာရဒွယံ, ဒိဗ္ဗတိ, ဒိဗ္ဗန္တိ။ ဒိဗ္ဗသိ, ဒိဗ္ဗထ။ ဒိဗ္ဗာမိ, ဒိဗ္ဗာမ။

ကမ္မေ ဒိဗ္ဗတေ, ဒိဗ္ဗန္တေ။ ဒိဗ္ဗတိ, ဒိဗ္ဗန္တိ။ ဒိဗ္ဗတု။ ဒိဗ္ဗတံ။ ဒိဗ္ဗေ။ ဒိဗ္ဗေထ။ အဒိဗ္ဗိ။ အဒိဗ္ဗိတ္ထ။ ဒိဗ္ဗိဿတိ။ ဒိဗ္ဗိဿတေ။ အဒိဗ္ဗိဿ ဣစ္စာဒိ။

သိဝု တန္တသန္တာနေ, သိဗ္ဗတိ, သိဗ္ဗန္တိ။ သိဗ္ဗတု။ သိဗ္ဗေယျ။ အသိဗ္ဗိ, သိဗ္ဗိ။ သိဗ္ဗိဿတိ။ အသိဗ္ဗိဿ ဣစ္စာဒိ။

ပဒ ဂတိမှိ, ဥပုဗ္ဗော ဒွိတ္တံ, ‘‘တထာ ကတ္တရိ စာ’’တိ သဓာတွန္တဿ ယကာရဿ ဇကာရော, ဒွိတ္တဉ္စ။

ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ဥပ္ပဇ္ဇတေ, ဥပ္ပဇ္ဇန္တေ, ဥပ္ပဇ္ဇရေ။

ကမ္မေ ပဋိပဇ္ဇတေ, ပဋိပဇ္ဇန္တေ။ ပဋိပဇ္ဇတိ, ပဋိပဇ္ဇန္တိ။ ဘာဝေ ဥပ္ပဇ္ဇတေ တယာ။

(ရူ၊၃၁၀။)

တထာ ဥပ္ပဇ္ဇတု။ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ။ ဥဒပဇ္ဇာ။ ဥဒပဇ္ဇထ။ ဥဒပါဒိ, ဥပ္ပဇ္ဇီ။ ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ။ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ ဥပ္ပဇ္ဇိဿ, ဥပ္ပဇ္ဇိဿာ ဣစ္စာဒိ။

ဗုဓ အဝဂမနေ, ယပ္ပစ္စယပရတ္တာ န ဝုဒ္ဓိ, ဈကာရာဒေသောဝ ဝိသေသော, ဓမ္မံ ဗုဇ္ဈတိ, ဗုဇ္ဈန္တိ။ ဗုဇ္ဈတေ, ဗုဇ္ဈန္တေ, ဗုဇ္ဈရေ ဝါ။

ကမ္မေ ဗုဇ္ဈတေ မယာ ဓမ္မော, ဗုဇ္ဈန္တေ။ ဗုဇ္ဈတိ, ဗုဇ္ဈန္တိ။ ဗုဇ္ဈတု။ ဗုဇ္ဈေယျ။ အဗုဇ္ဈိ။ အဗုဇ္ဈိတ္ထ။ ဗုဇ္ဈိဿတိ။ အဗုဇ္ဈိဿ။

ယုဓ သမ္ပဟာရေ, ယုဇ္ဈတိ, ယုဇ္ဈန္တိ။

ကုဓ ကောပေ, ကုဇ္ဈတိ, ကုဇ္ဈန္တိ။

ဝိဓ တာဠနေ, ဝိဇ္ဈတိ, ဝိဇ္ဈန္တိ ဣစ္စာဒိ။

နဟ ဗန္ဓနေ, ‘‘ဟ ဝိပရိယယော’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဝိပရိယယော။ သန္နယှတိ, သန္နယှန္တိ ဣစ္စာဒိ။

မန ဉာဏေ, ဉာဒေသောဝ ဝိသေသော, မညတိ, မညန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ဒါ အာဒါနေ, သံအာပုဗ္ဗော ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ယမှိ ဓာတွန္တဿ ဣကာရော, သီလံ သမာဒိယတိ, သမာဒိယန္တိ ဣစ္စာဒိ။

တုသ ပီတိမှိ, ယပ္ပစ္စယဿ ပုဗ္ဗရူပတ္တံ, တုဿတိ, တုဿန္တိ ဣစ္စာဒိ။

တထာ သမု ဥပသမေ, သမ္မတိ, သမ္မန္တိ။

ကုပ ကောပေ, ကုပ္ပတိ, ကုပ္ပန္တိ။

ဇနဇနနေ, ‘‘ဇနာဒီနမာ တိမှိ စာ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ဇနာဒီနမာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ယမှိ ဓာတွန္တဿ အာကာရော။ ဇာယတိ, ဇာယန္တိ။ ဇာယတေ, ဇာယန္တေ။

(ရူ၊၃၁၁။)

ကမ္မေ ဇနီယတိ, ဇနီယန္တိ။ ဇာယတု။ ဇာယေယျ။ အဇာယိ, အဇနိ။ ဇာယိဿတိ, ဇနိဿတိ။ အဇာယိဿ, အဇနိဿ ဣစ္စာဒိ။

ဒိဝါဒိဂဏော။

သွာဒိဂဏ

သု သဝဏေ, ပုရေ ဝိယ ဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိ။

֍ * ၅၁၂။ သွာဒိတော ဏုဏာဥဏာ စ။

သုဣစ္စေဝမာဒိတော ဓာတုဂဏတော ဏု ဏာဥဏာဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ကတ္တရိ ဝိဟိတေသု ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယေသု။ ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဧတ္ထ စဂ္ဂဟဏေန ဏုပ္ပစ္စယဿ ဝုဒ္ဓိ။ တတ္ထေဝါနုဝတ္တိတဝါဂ္ဂဟဏေန သွာဒီနံ ဏုဏာဒီသု န ဝုဒ္ဓိ။

ဓမ္မံ သုဏောတိ, သရလောပါဒိ, သုဏန္တိ။ သုဏောသိ, သုဏောထ။ သုဏောမိ, သုဏောမ။ ဏာပစ္စယေ သုဏာတိ, သုဏန္တိ။ သုဏာသိ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ရဿတ္တံ, သုဏသိ, သုဏာထ, သုဏထ။ သုဏာမိ, သုဏာမ။

ကမ္မေ ယပ္ပစ္စယေ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဒီဃော, သူယတေ, သူယန္တေ။ သူယတိ, သူယန္တိ။ ဒွိတ္တေ ရဿတ္တံ, သုယျတိ, သုယျန္တိ။ သူယျတိ, သူယျန္တိ ဝါ။

(ရူ၊၃၁၂။)

သုဏောတု, သုဏန္တု။ သုဏောဟိ, သုဏောထ။ သုဏောမိ, သုဏောမ။ သုဏာတု, သုဏန္တု။ သုဏ, သုဏာဟိ, သုဏာထ။ သုဏာမိ, သုဏာမ။ သုဏတံ, သုဏန္တံ။ သုဏဿု, သုဏဝှော။ သုဏေ, သုဏာမသေ။ ကမ္မေ သူယတံ, သူယန္တံ။ သူယတု, သူယန္တု။

သုဏေ, သုဏေယျ, သုဏေယျုံ။ သုဏေယျာသိ, သုဏေယျာထ။ သုဏေယျာမိ, သုဏေယျာမ။ သုဏေထ, သုဏေရံ။ သုဏေထော, သုဏေယျာဝှော။ သုဏေယျံ, သုဏေယျာမှေ။ သူယေထ, သူယေယျ။

အသုဏိ, သုဏိ, အသုဏိံသု, သုဏိံသု။ အသုဏိ, အသုဏိတ္ထ။ အသုဏိံ, သုဏိံ, အသုဏိမှ, သုဏိမှ။ အသုဏိတ္ထ, သုဏိတ္ထ။ ဏာပစ္စယလောပေါ, ဝုဒ္ဓိ, သဿ ဒွိဘာဝေါ, သာဂမော, အဿောသိ, အဿောသိံသု, ပစ္စဿောသုံ။ အဿောသိ, အဿောသိတ္ထ။ အဿောသိံ, အဿောသိမှ, အဿောသိမှာ ဝါ, အဿောသိတ္ထ။ အသူယိတ္ထ, အဿူယိ။

သရလောပါဒိ, သုဏိဿတိ, သုဏိဿန္တိ။ သုဏိဿသိ, သုဏိဿထ။ သုဏိဿာမိ, သုဏိဿာမ။ သုဏိဿတေ, သုဏိဿန္တေ။ သုဏိဿသေ, သုဏိဿဝှေ။ သုဏိဿံ, သုဏိဿာမှေ။ ဏာပစ္စယလောပေါ, ဝုဒ္ဓိ, သောဿတိ, သောဿန္တိ။ သောဿသိ, သောဿထ။ သောဿာမိ, သောဿာမ။ သောဿတေ။ သူယိဿတေ, သူယိဿတိ။ အသုဏိဿ။ အသူယိဿ ဣစ္စာဒိ။

ဟိ ဂတိမှိ, ပပုဗ္ဗော ဏာပစ္စယော, ပဟိဏာတိ, ပဟိဏတိ ဝါ, ပဟိဏန္တိ။ ပဟိဏာတု, ပဟိဏန္တု။ ပဟိဏေယျ။ ပဟိဏိ, ဒူတံ ပါဟေသိ။ ပဟိဏိဿတိ။ ပဟိဏိဿ ဣစ္စာဒိ။

ဝု သံဝရဏေ, အာဝုဏာတိ, အာဝုဏန္တိ ဣစ္စာဒိ။

မိ ပက္ခေပေ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဏဿ နတ္တံ, မိနောတိ, မိနန္တိ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၁၃။)

အပ ပါပုဏနေ, ပပုဗ္ဗော သရလောပေ ‘‘ဒီဃ’’န္တိ ဒီဃော, ဥဏာပစ္စယော, သမ္ပတ္တိံ ပါပုဏာတိ, ပါပုဏန္တိ။ ပါပုဏာသိ, ပါပုဏာထ။ ပါပုဏာမိ, ပါပုဏာမ။

ကမ္မေ ပါပီယတိ, ပါပီယန္တိ။ တထာ ပါပုဏာတု။ ပါပီယတု။ ပါပုဏေ, ပါပုဏေယျ။ ပါပီယေယျ။ ပါပုဏိ, ပါပုဏိံသု။ ပါပီယိ။ ပါပုဏိဿတိ။ ပါပီယိဿတိ။ ပါပုဏိဿ။ ပါပီယိဿ ဣစ္စာဒိ။

သက သတ္တိမှိ, ဒွိဘာဝေါ, သက္ကုဏာတိ, သက္ကုဏန္တိ။ ဘာဝေ ‘‘ပုဗ္ဗရူပဉ္စာ’’တိ ပုဗ္ဗရူပတ္တံ, သက္ကတေ တယာ, သက္ကတိ ဝါ, သက္ကုဏာတု။ သက္ကုဏေယျ။ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ သကန္တဿ ခါဒေသော အဇ္ဇတနာဒိမှိ, အသက္ခိ, သက္ခိ, အသက္ခိံသု, သက္ခိံသု။ သက္ခိဿတိ, သက္ခိဿန္တိ။ အသက္ခိဿ, အသက္ခိဿံသု ဣစ္စာဒိ။

သွာဒိဂဏော။

ကိယာဒိဂဏ

ကီ ဒဗ္ဗဝိနိမယေ, ဝိပုဗ္ဗော ဒွိတ္တံ, ပုရေ ဝိယ ဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိ။

֍ * ၅၁၃။ ကိယာဒိတော နာ။

ကီဣစ္စေဝ မာဒိတော ဓာတုဂဏတော နာပစ္စယော ဟောတိ ကတ္တရိ။ နာပရတ္တာ န ဝုဒ္ဓိ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ကိယာဒီနံ နာမှိ ရဿတ္တံ, ကီတော နာပစ္စယနကာရဿ ဏတ္တဉ္စ။

(ရူ၊၃၁၄။)

ဘဏ္ဍံ ဝိက္ကိဏာတိ, ဝိက္ကိဏန္တိ။ ဝိက္ကီယတိ, ဝိက္ကီယန္တိ။ ဝိက္ကိဏာတု, ဝိက္ကိဏန္တု။ ဝိက္ကီယတု, ဝိက္ကီယန္တု။ ဝိက္ကိဏေ, ဝိက္ကိဏေယျ။ ဝိက္ကီယေယျ, ဝိက္ကီယေယျုံ။ အဝိက္ကိဏိ, ဝိက္ကိဏိ။ ဝိက္ကီယိတ္ထ, ဝိက္ကီယိ။ ဝိက္ကိဏိဿတိ, ဝိက္ကိဏိဿန္တိ။ ဝိက္ကီယိဿတိ, ဝိက္ကီယိဿန္တိ။ အဝိက္ကိဏိဿ, အဝိက္ကိဏိဿံသု။ ဝိက္ကီယိဿ, ဝိက္ကီယိဿံသု ဣစ္စာဒိ။

ဇိ ဇယေ, ကိလေသေ ဇိနာတိ, ဇိနန္တိ။ ဇီယတိ, ဇီယန္တိ။ ဧဝံ ဇိနာတု။ ဇီယတု။ ဇိနေယျ။ ဇီယေယျ။ အဇိနိ, ဇိနိ, အဇိနိံသု, ဇိနိံသု။ အဇေသိ, အဇေသုံ။ အဇိနိတ္ထ။ အဇီယိတ္ထ, အဇီယိ။ ဇိနိဿတိ, ဇိနိဿန္တိ။ ဝိဇေဿတိ, ဝိဇေဿန္တိ။ ဇီယိဿတိ, ဇီယိဿန္တိ။ အဇိနိဿ။ အဇီယိဿ ဣစ္စာဒိ။

တထာ စိ စယေ, စိနာတိ, စိနန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ဉာ အဝဗောဓနေ နာပစ္စယော။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၁၄။ ဉာဿ ဇာ ဇံ နာ။

ဉာဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဇာ ဇံ နာဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ။

ဇာဒေသော နာမှိ ဇံ ဉာမှိ၊ နာဘာဝေါ တိမှိ ဧဝိဓ။

ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထ-ဝါသဒ္ဒဿာနုဝတ္တနာ။

ဓမ္မံ ဝိဇာနာတိ၊ ဝိနာယတိ ဝါ၊ ဝိဇာနန္တိ။

ကမ္မေ ဝိညာယတိ, ဝိညာယန္တိ။ ဣဝဏ္ဏာဂမေ ပုဗ္ဗလောပေါ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဧကာရော, ဒွိတ္တဉ္စ, ဉေယျတိ, ဉေယျန္တိ။ ဝိဇာနာတု, ဝိဇာနန္တု, ရဿတ္တံ။ ဝိဇာန, ဝိဇာနာဟိ, ဝိဇာနာထ။ ဝိဇာနာမိ, ဝိဇာနာမ။ ဝိဇာနတံ, ဝိဇာနန္တံ။ ဝိဇာနဿု။ ဝိညာယတု, ဝိညာယန္တု။

(ရူ၊၃၁၅။)

֍ * ၅၁၅။ ဧယျဿ ဉာတော ဣယာ ဉာ ဝါ။

ဧယျဿ ဝိဘတ္တိဿ ဉာဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ ပရဿ ဣယာ ဉာဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ, သရလောပါဒိ။ ဝိဇာနိယာ။

ဉာဒေသေ ဉာဿ ဇံအာဒေသော။

‘‘ဉာတော, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၁၆။ နာဿ လောပေါ ယကာရတ္တံ။

ဉာဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ ပရဿ နာပစ္စယဿ လောပေါ ဟောတိ ဝါ, ယကာရတ္တဉ္စ, ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။ တေန –

ဉာမှိ နိစ္စဉ္စ နာလောပေါ၊

ဝိဘာသာဇ္ဇတနာဒိသု။

အညတ္ထ န စ ဟောတာယံ၊

နာတော တိမှိ ယကာရတာ။

နိဂ္ဂဟီတဿ ဝဂ္ဂန္တတ္တံ, ဝိဇညာ, ဝိဇာနေယျ, ဝိဇာနေယျုံ။ ဝိဇာနေယျာသိ, ဝိဇာနေယျာထ။ ဝိဇာနေယျာမိ, ဝိဇာနေယျာမ, ဝိဇာနေမု ဝါ။ ဝိဇာနေထ။ ဝိညာယေယျ, ဝိညာယေယျုံ။

(ရူ၊၃၁၆။)

သမဇာနိ, သဉ္ဇာနိ, သဉ္ဇာနိံသု။ နာလောပေ အညာသိ, အညာသုံ။ ဝိဇာနိတ္ထ။ ဝိညာယိတ္ထ။ ပညာယိ, ပညာယိံသု။ ဝိဇာနိဿတိ, ဝိဇာနိဿန္တိ။ ဉဿတိ, ဉဿန္တိ။ ဝိညာယိဿတေ, ဝိညာယိဿန္တေ။ ပညာယိဿတိ, ပညာယိဿန္တိ။ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဿဿ ဟိ စ, ပညာယိဟိတိ, ပညာယိဟိန္တိ။ အဇာနိဿ။ အဇာနိဿထ။ အညာယိဿထ, အညာယိဿ ဣစ္စာဒိ။

မာ မာနေ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ မာန္တဿ ဣကာရော, မိနာတိ, မိနန္တိ။ ကမ္မေ မီယတိ, မီယန္တိ ဣစ္စာဒိ။

လူ ဆေဒနေ, နာမှိ ရဿတ္တံ, လုနာတိ, လုနန္တိ။ လူယတိ, လူယန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ဓူ ကမ္ပနေ, ဓုနာတိ, ဓုနန္တိ။ ဓူယတိ, ဓူယန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ဂဟ ဥပါဒါနေ, နာမှိ သမ္ပတ္တေ –

֍ * ၅၁၇။ ဂဟာဒိတောပ္ပဏှာ။

ဂဟဣစ္စေဝမာဒိတော ဓာတုတော ပ္ပ ဏှာဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ကတ္တရိ။ အာဒိသဒ္ဒေါယံ ပကာရော။

‘‘ဂဟဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၁၈။ ဟလောပေါ ဏှာမှိ။

ဂဟဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဟကာရဿ လောပေါ ဟောတိ ဏှာမှိ ပစ္စယေ ပရေ။ သီလံ ဂဏှာတိ, ရဿတ္တေ ဂဏှတိ ဝါ, ဂဏှန္တိ။ ဂဏှာသိ, ဂဏှာထ။ ဂဏှာမိ, ဂဏှာမ။

ကမ္မေ ‘‘ယေ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘ဟဝိပရိယယော လော ဝါ’’တိ ဟကာရဿ ယကာရေန ဝိပရိယယော ဟောတိ။ ဂယှတိ, ဂယှန္တိ။

ဂဏှာတု, ဂဏှန္တု။ ဂဏှ, ဂဏှာဟိ, ဂဏှာထ။ ဂဏှာမိ, ဂဏှာမ။ ဂဏှတံ, ဂဏှန္တံ။ ဂယှတံ, ဂယှန္တံ။ ဂယှတု, ဂယှန္တု။ ဂဏှေ, ဂဏှေယျ, ဂဏှေယျုံ။ ဂယှေယျ, ဂယှေယျုံ။ အဂ္ဂဏှိ, ဂဏှိ, အဂ္ဂဏှိံသု, ဂဏှိံသု။

(ရူ၊၃၁၇။)

ယဒါ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အသဗ္ဗဓာတုကေ ဝိကရဏပစ္စယဿ လောပေါ, ဣကာရာဂမဿ ဧကာရော စ, တဒါ သာဂမော။

အဂ္ဂဟေသိ, အဂ္ဂဟေသုံ။ အဂ္ဂဟိ, အဂ္ဂဟိံသု, အဂ္ဂဟုံ။ အဂ္ဂယှိတ္ထ, အဂ္ဂယှိ။ ဂဏှိဿတိ, ဂဏှိဿန္တိ။ ဂဟေဿတိ, ဂဟေဿန္တိ။ ဂဟီယိဿတေ, ဂဟီယိဿန္တေ။ ဂယှိဿတိ, ဂယှိဿန္တိ။ အဂ္ဂဏှိဿ, အဂ္ဂဟိဿ။ အဂ္ဂဏှိဿထ, အဂ္ဂဟိဿထ။ အဂ္ဂယှိဿထ, အဂ္ဂယှိဿ ဣစ္စာဒိ။

ပ္ပပ္ပစ္စယေ –

֍ * ၅၁၉။ ဂဟဿ ဃေ ပ္ပေ။

ဂဟဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ သဗ္ဗဿ ဃေအာဒေသော ဟောတိ ပ္ပပ္ပစ္စယေ ပရေ။ ဃေပ္ပတိ ဣစ္စာဒိ။

ကိယာဒိဂဏော။

တနာဒိဂဏ

တနု ဝိတ္ထာရေ, ပုရေ ဝိယ ဓာတွန္တလောပဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိယော။

֍ * ၅၂၀။ တနာဒိတော ဩယိရာ။

တနုဣစ္စေဝမာဒိတော ဓာတုဂဏတော ဩယိရဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ကတ္တရိ။ ကရတောဝါယံ ယိရပ္ပစ္စယော။

ဓမ္မံ တနောတိ, တနောန္တိ။ တနောသိ, တနောထ။ တနောမိ, တနောမ။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၃၁၈။)

֍ * ၅၂၁။ ဥတ္တမောကာရော။

တနာဒိတော ဩကာရပ္ပစ္စယော ဥတ္တမာပဇ္ဇတေ ဝါ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။ ဧတ္ထ စ ဝိကရဏကာရိယဝိဓိပ္ပကရဏတော ‘‘ဩကာရော’’တိ ဩဝိကရဏံ ဂယှတိ။ တနုတေ, ဗဟုဝစနေ ‘‘ယဝကာရာ စာ’’တိ ဝတ္တံ, တနွန္တေ။ တနုသေ, တနုဝှေ။ တနွေ, တနုမှေ။

ကမ္မေ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ တနုဓာတွန္တဿ ယမှိ အာကာရော, ပတာယတေ, ပတာယန္တေ။ ပတာယတိ, ပတာယန္တိ။ အာကာရာဘာဝေ ပတညတိ, ပတညန္တိ။ တနောတု, တနောန္တု။ တနေယျ, တနေယျုံ။ အတနိ, အတနိံသု။ အတာယိတ္ထ, ပတာယိ။ တနိဿတိ, တနိဿန္တိ။ ပတာယိဿတိ, ပတာယိဿန္တိ။ အတနိဿ။ ပတာယိဿ ဣစ္စာဒိ။

ကရ ကရဏေ, ပုညံ ကရောတိ။

ဗဟုဝစနေ ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တမာနေ, ‘‘ဥတ္တမောကာရော’’တိ ဥတ္တေ ကတေ –

‘‘ဝါ, ဥတ္တ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၂၂။ ကရဿာကာရော စ။

ကရဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ အကာရော ဥတ္တမာပဇ္ဇတေ ဝါ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ, ‘‘ယဝကာရာ စာ’’တိ အပဒန္တဿ ပရဥကာရဿ ဝကာရော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတုရကာရဿ ဝကာရသ္မိံ လောပေါ, ဝကာရဿ ဒွိတ္တေ တဿ ‘‘ဗ္ဗော ဝွဿာ’’တိ ဗကာရဒွယံ, ကုဗ္ဗန္တိ, ကရောန္တိ။ ကရောသိ, ကရောထ။ ကရောမိ, ကရောမ။ တထာ ကုရုတေ, ကုဗ္ဗန္တေ။ ကုရုသေ, ကုရုဝှေ။ ကုဗ္ဗေ, ကုရုမှေ။ ယိရပ္ပစ္စယေ ရကာရလောပေါ, ကယိရတိ, ကယိရန္တိ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၁၉။)

ကမ္မေ ယပ္ပစ္စယေ ‘‘ဣဝဏ္ဏာဂမော ဝါ’’တိ ဤကာရာဂမော, ယကာရဿ ဒွိတ္တံ, ကရီယျတေ ကဋော တေန, ကရီယျတိ, ကရီယျန္တိ။ ကရီယတိ, ကရီယန္တိ ဝါ။ ဤကာရာဘာဝေ ‘‘တဿ စဝဂ္ဂ’’ဣစ္စာဒိနာ သဓာတွန္တဿ ယကာရတ္တံ, ဒွိတ္တဉ္စ။ ကယျတိ, ကယျန္တိ။ ဣကာရာဂမေ ‘‘ကွစိ ဓာတု’’ဣစ္စာဒိသုတ္တေ စဂ္ဂဟဏေန ရယာနံ ဝိပရိယယော, ကယိရတိ ကဋော တေန, ကယိရန္တိ ဣစ္စာဒိ။

တထာ ကုသလံ ကရောတု, ကုရုတု ဝါ, ကုဗ္ဗန္တု, ကရောန္တု။ ကရောဟိ, ကရောထ။ ကရောမိ, ကရောမ။ ကုရုတံ, ကုဗ္ဗန္တံ။ ကုရုဿု, ကုရဿု ဝါ, ကုရုဝှော။ ကုဗ္ဗေ, ကုဗ္ဗာမသေ။

ကမ္မေ ကရီယတု, ကရီယန္တု, ကယျတံ, ကယိရတံ, ကယိရတု။

သတ္တမိယံ ကရေ, ကရေယျ, ကရေယျုံ။ ကရေယျာသိ, ကရေယျာထ။ ကရေယျာမိ, ကရေယျာမ။ ဥတ္တေ ကုဗ္ဗေ, ကုဗ္ဗေယျ။

ယိရပ္ပစ္စယေ –

ယိရတော အာတ္တမေယျဿ၊ ဧထာဒိဿေယျုမာဒိသု။

ဧယျသဒ္ဒဿ လောပေါ စ၊ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ။

သရလောပါဒိ, ကယိရာ, ကယိရုံ။ ကယိရာသိ, ကယိရာထ။ ကယိရာမိ, ကယိရာမ။ အတ္တနောပဒေ ကယိရာထ ဓီရော, ကုဗ္ဗေထ, ကရေထ ဝါ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ကုဿ ကြု စ, ကြုဗ္ဗေထ, ကြုဗ္ဗေရံ။ ကြုဗ္ဗေထော, ကြုဗ္ဗေယျာဝှော။ ကြုဗ္ဗေယျံ, ကြုဗ္ဗေယျာမှေ။ ကမ္မေ ကရီယေယျ, ကရီယေယျုံ။

(ရူ၊၃၂၀။)

ဟိယျတ္တနိယံ ‘‘ကရဿ ကာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ကာ ဟောတိ, သရလောပါဒိ။

အကာ, အကရာ, အကရူ။ အကရော, အကတ္ထ, အကရောတ္ထ။ အကံ, အကရံ, အကမှ, အကရမှ။ အကတ္ထ။ အကရိံ, အကရမှသေ။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၂၃။ ကရဿ ကာသတ္တမဇ္ဇတနိမှိ။

ကရ ဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ သဗ္ဗဿေဝ ကာသတ္တံ ဟောတိ ဝါ အဇ္ဇတနိမှိ ဝိဘတ္တိမှိ ပရေ။ ‘‘ကာသတ္တ’’မိတိ ဘာဝနိဒ္ဒေသေန အညသ္မာပိ ဓာတုတော သာဂမော။ အထ ဝါ ယဒါ ကရဿ ကာ ဟောတိ, သတ္တဉ္စာဂမော အဇ္ဇတနိမှိ ဝါတိ အတ္ထော, တဒါ ‘‘သတ္တမဇ္ဇတနိမှီ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန အညသ္မာပိ ဓာတုတော သာဂမောပိ သိဇ္ဈတိ, ‘‘ယောဂဝိဘာဂတော ဣဋ္ဌပ္ပသိဒ္ဓီ’’တိ ယေဘုယျေန ဒီဃတောဝ ဟောတိ, ‘‘ကရဿ ကာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ကာဘာဝေါ စ ဟိယျတ္တနိယံ သိဒ္ဓါ ဟောတိ။

အကာသိ, အကာသုံ။ အကာသိ, အကာသိတ္ထ။ အကာသိံ, အကာသိမှ။ အကာသိတ္ထ။ ကာသတ္တာဘာဝေ အကရိ, ကရိ, အကရိံသု, ကရိံသု, အကံသု, အကရုံ။ အကရိ, အကရိတ္ထ။ အကရိံ, ကရိံ, အကရိမှ, ကရိမှ။ အကရိတ္ထ။ အကရီယိတ္ထ, အကရီယိ ဝါ။

‘‘ဝါ, လောပေါ, ဘဝိဿန္တိမှိ ဿဿ စာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၂၄။ ကရဿ သပ္ပစ္စယဿ ကာဟော။

(ရူ၊၃၂၁။)

ကရဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ သပ္ပစ္စယဿ ကာဟာဒေသော ဟောတိ ဝါ ဘဝိဿန္တိမှိ, ဿဿ စ လောပေါ ဟောတိ။ အဓိကဘူတသပ္ပစ္စယဂ္ဂဟဏေန ဝစမုစဘုဇာဒိတော ဿဿ ခါဒေသော, ဝသ ဆိဒိ လဘာဒိတော ဆာဒေသော စ ဟောတိ။

ကာဟတိ, ကာဟန္တိ။ ကာဟသိ, ကာဟထ။ ကာဟာမိ, ကာဟာမ။ ဣကာရာဂမေ ကာဟိတိ, ကာဟိန္တိ ဣစ္စာဒိ။ ကာဟာဘာဝေ ကရိဿတိ, ကရိဿန္တိ။ ကရိဿသိ, ကရိဿထ။ ကရိဿာမိ, ကရိဿာမ။ ကရိဿတေ, ကရိဿန္တေ။ ကရိဿသေ, ကရိဿဝှေ။ ကရိဿံ, ကရိဿာမှေ။ ကရီယိဿတိ, ကရီယိဿန္တိ။ အကရိဿ။ အကရီယိဿာ ဣစ္စာဒိ။

ယဒါ သံပုဗ္ဗော, တဒါ ‘‘ပုရသမုပပရီဟိ ကရောတိဿ ခ ခရာ ဝါ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန တျာဒိဝိဘတ္တီသုပိ သံပုဗ္ဗကရောတိဿ ခရာဒေသော။

အဘိသင်္ခရောတိ, အဘိသင်္ခရောန္တိ။ အဘိသင်္ခရီယတိ, အဘိသင်္ခရီယန္တိ။ အဘိသင်္ခရောတု။ အဘိသင်္ခရေယျ။ အဘိသင်္ခရိ, ခါဒေသေ အဘိသင်္ခါသိ ဝါ။ အဘိသင်္ခရိဿတိ။ အဘိသင်္ခရိဿ ဣစ္စာဒိ။

သက သတ္တိမှိ, ဩပစ္စယော, သက္ကောတိ, သက္ကောန္တိ။ သက္ကောသိ, သက္ကောထ။ သက္ကောမိ, သက္ကောမ ဣစ္စာဒိ။

အပ ပါပုဏနေ, ပပုဗ္ဗော, ပပ္ပောတိ, ပပ္ပောန္တိ။ ပပ္ပောသိ, ပပ္ပောထ။ ပပ္ပောမိ, ပပ္ပောမ။ ပပ္ပောတု, ပပ္ပောန္တု ဣစ္စာဒိ။

တနာဒိဂဏော။

(ရူ၊၃၂၂။)

စုရာဒိဂဏ

ဓုရ ထေယျေ, ပုရေ ဝိယ ဓာတွန္တလောပေါ, ဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိ။

‘‘တထာ ကတ္တရိ စာ’’တိ ဣတော ‘‘ကတ္တရီ’’တိ စ သီဟဝိလောကနေန ဘာဝကမ္မဂ္ဂဟဏာနိ စ ဝတ္တန္တေ, မဏ္ဍူကဂတိယာ ကာရိတဂ္ဂဟဏဉ္စ။

֍ * ၅၂၅။ စုရာဒိတော ဏေဏယာ။

စုရဣစ္စေဝမာဒိတော ဓာတုဂဏတော ဏေ ဏယဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ကတ္တရိ, ဘာဝေ စ ကမ္မနိ, ဝိဘတ္တိပ္ပစ္စယေသု။ ‘‘ကာရိတံ ဝိယ ဏာနုဗန္ဓော’’တိ ဏေ ဏယာနံ ကာရိတဗျပဒေသော။

֍ * ၅၂၆။ ကာရိတာနံ ဏော လောပံ။

ကာရိတပ္ပစ္စယာနံ ဏကာရော လောပမာပဇ္ဇတေ။

֍ * ၅၂၇။ အသံယောဂန္တဿ ဝုဒ္ဓိ ကာရိတေ။

အသံယောဂန္တဿ ဓာတုဿ ကာရိတေ ပရေ ဝုဒ္ဓိ ဟောတီတိ ဥကာရဿောကာရော ဝုဒ္ဓိ။

ဓနံ စောရေတိ, စောရေန္တိ။ စောရေသိ, စောရေထ။ စောရေမိ, စောရေမ။ ဏယပ္ပစ္စယေ – စောရယတိ, စောရယန္တိ။ စောရယသိ, စောရယထ။ စောရယာမိ, စောရယာမ။ စောရယတေ, စောရယန္တေ။ စောရယသေ, စောရယဝှေ။ စောရယေ, စောရယာမှေ။

ကမ္မေ ယပ္ပစ္စယေ ဤကာရာဂမော, သရလောပါဒိ စ, စောရီယတေ ဒေဝဒတ္တေန, စောရီယတိ, စောရီယန္တိ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၂၃။)

စောရေတု, စောရေန္တု။ စောရေဟိ။ စောရယတု, စောရယန္တု။ စောရယ, စောရယာဟိ။

စောရေယျ, စောရေယျုံ။ စောရယေ, စောရယေယျုံ။ အစောရေသိ, စောရေသိ, အစောရေသုံ, စောရေသုံ။ အစောရယိ, စောရယိ, အစောရယိံသု, စောရယိံသု, အစောရယုံ, စောရယုံ။ အစောရေသိ, အစောရေသိတ္ထ။ တွံ အစောရယိ, အစောရယိတ္ထ။ အစောရေသိံ, အစောရေသိမှ။ အစောရယိံ, အစောရယိမှ။ အစောရယိတ္ထ။ အစောရီယိတ္ထ, အစောရီယိ။

စောရိဿတိ, စောရိဿန္တိ။ စောရယိဿတိ, စောရယိဿန္တိ။ စောရီယိဿတေ, စောရီယိဿန္တေ။ စောရီယိဿတိ, စောရီယိဿန္တိ။ အစောရိဿ, အစောရယိဿ။ အစောရီယိဿထ, အစောရီယိဿ ဣစ္စာဒိ။

တထာ စိန္တ စိန္တာယံ, သံယောဂန္တတ္တာ ဝုဒ္ဓိအဘာဝေါဝ ဝိသေသော။

စိန္တေတိ, စိန္တယတိ, စိန္တေန္တိ, စိန္တယန္တိ။ စိန္တေတု, စိန္တယတု။ စိန္တေယျ, စိန္တယေယျ။ အစိန္တေသိ, စိန္တေသိ, အစိန္တယိ, စိန္တယိ။ စိန္တေဿတိ, စိန္တယိဿတိ။ အစိန္တိဿ, အစိန္တယိဿ ဣစ္စာဒိ။

မန္တ ဂုတ္တဘာသနေ, မန္တေတိ, မန္တယတိ ဣစ္စာဒိ ပုရိမသမံ။

ပါလ ရက္ခဏေ, ဓမ္မံ ပါလေတိ, ပါလယတိ။ ပါလီယတိ။ ပါလေတု, ပါလယတု ဣစ္စာဒိ။

ဃဋ ဃဋနေ, ဃာဋေတိ, ဃာဋယတိ, ဃဋေတိ, ဃဋယတိ, ဃဋာဒိတ္တာ ဝိကပ္ပေန ဝုဒ္ဓိ။

ဝိဒ ဉာဏေ, ဝေဒေတိ, ဝေဒယတိ။

(ရူ၊၃၂၄။)

ဂဏ သင်္ချာနေ, ‘‘ဃဋာဒီနံ ဝါ’’တိ န ဝုဒ္ဓိ, ဂဏေတိ, ဂဏယတိ ဣစ္စာဒိ, သဗ္ဗတ္ထ သုဗောဓံ။

စုရာဒိဂဏော။

ဘူဝါဒီ စ ရုဓာဒီ စ၊ ဒိဝါဒီ သွာဒယော ဂဏာ။

ကိယာဒီ စ တနာဒီ စ၊ စုရာဒီ စိဓ သတ္တဓာ။

ဝိကရဏဝိဓာနံ သမတ္တံ။

ဓာတုပ္ပစ္စယန္တနယ

အထ ဓာတုပ္ပစ္စယန္တာ ဝုစ္စန္တေ။

တတ္ထ ဓာတွတ္ထေ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ ခါဒိကာရိတန္တာ ပစ္စယာ ဓာတုပ္ပစ္စယာ နာမ။

တိဇ နိသာန ဗန္ဓနခမာသု, ဓာတုသညာဒိ။

‘‘ဓာတုလိင်္ဂေဟိ ပရာ ပစ္စယာ’’တိ ဣတော ဓာတုဂ္ဂဟဏံ အနုဝတ္တတေ, ‘‘ပရာ, ပစ္စယာ’’တိ စ အဓိကာရော။

֍ * ၅၂၈။ တိဇ ဂုပ ကိတ မာနေဟိ ခ ဆ သာ ဝါ။

တိဇ ဂုပ ကိတ မာန ဣစ္စေတေဟိ ဓာတူဟိ ခ ဆ သ ဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ပရာ ဟောန္တိ ဝါ။

တိဇတော ခန္တိယံ ခေါဝ၊ နိန္ဒာယံ ဂုပတော တု ဆော။

ကိတာ ဆော သောဝ မာနမှာ၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတော။

‘‘ကွစာဒိဝဏ္ဏာနမေကဿရာနံ ဒွေဘာဝေါ’’တိ ဓာတွာဒိဿ ဒွိဘာဝေါ။

‘‘ဗျဉ္ဇနန္တဿာ’’တိ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၅၂၉။ ကော ခေ စ။

(ရူ၊၃၂၅။)

ဓာတွန္တဿ ဗျဉ္ဇနဿ ကကာရာဒေသော ဟောတိ ခပ္ပစ္စယေ ပရေ။

တိတိက္ခ ဣတိ ဌိတေ –

ဓာတုဝိဟိတာနံ တျာဒိဝိဘတ္တီနံ အဓာတုတော အပ္ပဝတ္တိယမာဟ။

֍ * ၅၃၀။ ဓာတုပ္ပစ္စယေဟိ ဝိဘတ္တိယော။

ဓာတွတ္ထေ နိဒ္ဒိဋ္ဌေဟိ ခါဒိကာရိတန္တေဟိ ပစ္စယေဟိ တျာဒယော ဝိဘတ္တိယော ဟောန္တီတိ ပုရေ ဝိယ ဝတ္တမာနာဒယော ယောဇေတဗ္ဗာ။

အတိဝါကျံ တိတိက္ခတိ, တိတိက္ခန္တိ။ ကမ္မေ တိတိက္ခီယတိ။ တထာ တိတိက္ခတု, တိတိက္ခန္တု။ တိတိက္ခေယျ, တိတိက္ခေယျုံ။ အတိတိက္ခိ, အတိတိက္ခိံသု။ တိတိက္ခိဿတိ။ အတိတိက္ခိဿ ဣစ္စာဒိ။

ခပ္ပစ္စယာဘာဝေ အပ္ပစ္စယဿ ဧကာရော, တေဇေတိ, တေဇတိ ဝါ, တေဇန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ဂုပ ဂေါပနေ, ဆပ္ပစ္စယေ ဒွိဘာဝေါ, ‘‘ပုဗ္ဗောဗ္ဘာသော’’တိ အဗ္ဘာသသညာ, ‘‘အဗ္ဘာသဿာ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘အန္တဿိဝဏ္ဏာကာရော ဝါ’’တိ အဗ္ဘာသန္တဿိကာရော, ‘‘ကဝဂ္ဂဿ စဝဂ္ဂေါ’’တိ အဗ္ဘာသဂကာရဿ ဇကာရော စ။

֍ * ၅၃၁။ ဗျဉ္ဇနန္တဿ စော ဆပ္ပစ္စယေသု စ။

ဓာတွန္ထဿ ဗျဉ္ဇနဿ စကာရာဒေသော ဟောတိ ဆပ္ပစ္စယေသု ပရေသု။ တတော ဝိဘတ္တိယော, ကာယံ ဇိဂုစ္ဆတိ, ဇိဂုစ္ဆန္တိ။ သေသံ ပုရိမသမံ။ ဆာဘာဝေ ဂေါပေတိ, ဂေါပေန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ကိတ ရောဂါပနယနေ, ဆပ္ပစ္စယော, ဒွိတ္တဉ္စ။

(ရူ၊၃၂၆။)

အဗ္ဘာသဂ္ဂဟဏမနုဝတ္တတေ။

֍ * ၅၃၂။ မာနကိတာနံ ဝတတ္တံ ဝါ။

အဗ္ဘာသဂတာနံ မာန ကိတဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ ဝကာရတကာရတ္တံ ဟောတိ ဝါ ယထာက္ကမန္တိ တကာရော, ဓာတွန္တဿ စကာရော, သေသံ သမံ။ ရောဂံ တိကိစ္ဆတိ, တိကိစ္ဆန္တိ ဣစ္စာဒိ။ တကာရာဘာဝေ ‘‘ကဝဂ္ဂဿ စဝဂ္ဂေါ’’တိ စကာရော, ဝိစိကိစ္ဆတိ, ဝိစိကိစ္ဆန္တိ ဣစ္စာဒိ။

မာန ဝီမံသပူဇာသု, သပ္ပစ္စယဒွိဘာဝဤကာရဝကာရာ။

֍ * ၅၃၃။ တတော ပါမာနာနံ ဝါ မံ သေသု။

တတော အဗ္ဘာသတော ပရာသံ ပါမာနာနံ ဓာတူနံ ဝါမံဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ယထာက္ကမံ သပ္ပစ္စယေ ပရေ။ သေသူတိ ဗဟုဝစနနိဒ္ဒေသော ပယောဂေပိ ဝစနဝိပလ္လာသဉာပနတ္ထံ။ အတ္ထံ ဝီမံသတိ, ဝီမံသန္တိ ဣစ္စာဒိ။

အညတ္ထ ‘‘လောပဉ္စေတ္တမကာရော’’တိ အပ္ပစ္စယဿေကာရော, မာနေတိ, မာနေန္တိ။

ဘုဇ ပါလနဗျဝဟရဏေသု, ဘောတ္တုမိစ္ဆတီတိ အတ္ထေ –

‘‘ခ ဆ သာ, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၃၄။ ဘုဇ ဃသ ဟရ သု ပါဒီဟိ တုမိစ္ဆတ္ထေသု။

(ရူ၊၃၂၇။)

ဘုဇ ဃသ ဟရ သု ပါ ဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ တုမိစ္ဆတ္ထေသု စ ခ ဆ သဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဝါ။ တုမိစ္ဆာနံ, တုမန္တယုတ္တဣစ္ဆာယ ဝါ အတ္ထာ တုမိစ္ဆတ္ထာ, တေန တုမန္တရဟိတေသု ‘‘ဘောဇနမိစ္ဆတီ’’တိအာဒီသု န ဟောန္တိ, ‘‘ဝုတ္တတ္ထာနမပ္ပယောဂေါ’’တိ ဝါကျဿ အပ္ပယောဂေါ, ဓာတွာဒိဿ ဒွေဘာဝေ ကတေ ‘‘ဒုတိယစတုတ္ထာနံ ပဌမတတိယာ’’တိ အဗ္ဘာသဘကာရဿ ဗကာရော, ဓာတွန္တဿ ‘‘ကော ခေ စာ’’တိ ကကာရော, ဗုဘုက္ခတိ, ဗုဘုက္ခန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ဝါတိ ကိမတ္ထံ? ဘောတ္တုမိစ္ဆတိ, ဣစ္ဆတ္ထေသူတိ ကိမတ္ထံ? ဘောတ္တုံ ဂစ္ဆတိ။

ဃသ အဒနေ, ဃသိတုမိစ္ဆတီတိ အတ္ထေ ဆပ္ပစ္စယော, ဒွိတ္တံ, တတိယ စဝဂ္ဂ ဣကာရ စကာရာဒေသာ, ဇိဃစ္ဆတိ, ဇိဃစ္ဆန္တိ။

ဟရ ဟရဏေ, ဟရိတုမိစ္ဆတီတိ အတ္ထေ သပ္ပစ္စယော။

֍ * ၅၃၅။ ဟရဿ ဂီ သေ။

ဟရဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ သဗ္ဗဿ ဂီ ဟောတိ သေ ပစ္စယေ ပရေ။ ‘‘ဂီသေ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဇိဿပိ, ဌာနူပစာရေနာဒေသဿာပိ ဓာတုဝေါဟာရတ္တာ ဒွိတ္တံ, ဘိက္ခံ ဇိဂီသတိ, ဇိဂီသန္တိ။

သု သဝဏေ, သောတုမိစ္ဆတိ သုဿူသတိ, သုဿူသန္တိ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဒီဃော။

ပါ ပါနေ, ပါတုမိစ္ဆတီတိ အတ္ထေ သပ္ပစ္စယဒွိတ္တရဿတ္တဣကာရာဒေသာ, ‘‘တတော ပါမာနာနံ ဝါမံ သေသူ’’တိ ဝါဒေသော, ပိဝါသတိ, ပိဝါသန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ဇိ ဇယေ, ဝိဇေတုမိစ္ဆတိ ဝိဇိဂီသတိ ဣစ္စာဒိ။

သံဃော ပဗ္ဗတမိဝ အတ္တာနမာစရတိ, ပဗ္ဗတော ဣဝ အာစရတီတိ ဝါ အတ္ထေ –

֍ * ၅၃၆။ အာယ နာမတော ကတ္တုပမာနာဒါစာရေ။

(ရူ၊၃၂၈။)

အာစရဏကြိယာယ ကတ္တုနော ဥပမာနဘူတမှာ နာမတော အာယပ္ပစ္စယော ဟောတိ အာစာရတ္ထေ။ ဥပမီယတိ ဧတေနာတိ ဥပမာနံ, ကတ္တုနော ဥပမာနံ ကတ္တုပမာနံ, ‘‘ဝုတ္တတ္ထာနမပ္ပယောဂေါ’’တိ ဣဝသဒ္ဒနိဝတ္တိ, ဓာတုပ္ပစ္စယန္တတ္တာ ‘‘တေသံ ဝိဘတ္တိယော လောပါ စာ’’တိ သုတ္တေ တေသံဂဟဏေန ဝိဘတ္တိလောပေါ, ‘‘ပကတိ စဿ သရန္တဿာ’’တိ ပကတိဘာဝေါ, သရလောပါဒိ, ‘‘ဓာတုပ္ပစ္စယေဟိ ဝိဘတ္တိယော’’တိ ဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိ, ပဗ္ဗတာယတိ သံဃော, ဧဝံ သမုဒ္ဒမိဝ အတ္တာနမာစရတိ သမုဒ္ဒါယတိ, စိစ္စိဋမိဝ အတ္တာနမာစရတိ စိစ္စိဋာယတိ သဒ္ဒေါ။ ဧဝံ ဓူမာယတိ။

‘‘နာမတော, အာစာရေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၃၇။ ဤယူပမာနာ စ။

ဥပမာနဘူတာ နာမတော ဤယပ္ပစ္စယော ဟောတိ အာစာရတ္ထေ။ ပုန ဥပမာနဂ္ဂဟဏံ ကတ္တုဂ္ဂဟဏနိဝတ္တနတ္ထံ, တေန ကမ္မတောပိ သိဇ္ဈတိ, သေသံ သမံ။ အဆတ္တံ ဆတ္တမိဝါစရတိ ဆတ္တီယတိ, အပုတ္တံ ပုတ္တမိဝါစရတိ ပုတ္တီယတိ သိဿမာစရိယော။

ဥပမာနာတိ ကိံ? ဓမ္မမာစရတိ, အာစာရေတိ ကိံ? အဆတ္တံ ဆတ္တမိဝ ရက္ခတိ။

‘‘ဤယော’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၃၈။ နာမမှာတ္တိစ္ဆတ္ထေ။

နာမမှာ အတ္တနော ဣစ္ဆတ္ထေ ဤယပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ အတ္တနော ပတ္တမိစ္ဆတိ ပတ္တီယတိ, ဧဝံ ဝတ္ထီယတိ, ပရိက္ခာရီယတိ, စီဝရီယတိ, ပဋီယတိ, ဓနီယတိ, ပုတ္တီယတိ။

အတ္တိစ္ဆတ္ထေတိ ကိမတ္ထံ? အညဿ ပတ္တမိစ္ဆတိ။

ဒဠှံ ကရောတိ ဝီရိယန္တိ အတ္ထေ –

ကာရိတဂ္ဂဟဏမနုဝတ္တတေ။

(ရူ၊၃၂၉။)

֍ * ၅၃၉။ ဓာတုရူပေ နာမသ္မာ ဏယောစ။

ဓာတုယာ ရူပေ နိပ္ဖာဒေတဗ္ဗေ, ‘‘တံ ကရောတိ, တေန အတိက္ကမတိ’’ဣစ္စာဒိကေ ပယုဇ္ဇိတဗ္ဗေ ဝါ သတိ နာမမှာ ဏယပ္ပစ္စယော ဟောတိ, ကာရိတသညာ စ။ ဏလောပေ, ဝိဘတ္တိလောပသရလောပါဒီသု ကတေသု ဝိဘတ္တုပ္ပတ္တိ, ဒဠှယတိ ဝီရိယံ, ဧဝံ ပမာဏယတိ, အမိဿယတိ, တထာ ဟတ္ထိနာ အတိက္ကမတိ အတိဟတ္ထယတိ, ဝီဏာယ ဥပဂါယတိ ဥပဝီဏယတိ, ဝိသုဒ္ဓါ ဟောတိ ရတ္တိ ဝိသုဒ္ဓယတိ, ကုသလံ ပုစ္ဆတိ ကုသလယတိ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၅၄၀။ ဓာတူဟိ ဏေ ဏယ ဏာပေ ဏာပယာ ကာရိတာနိ ဟေတွတ္ထေ။

သဗ္ဗေဟိ ဓာတူဟိ ဟေတွတ္ထေ အဘိဓေယျေ ဏေ ဏယဏာပေ ဏာပယ ဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ပရာ ဟောန္တိ, တေ ကာရိတသညာ စ ဟောန္တိ။ ဟေတုယေဝ အတ္ထော ဟေတွတ္ထော, သော စ ‘‘ယော ကာရေတိ သ ဟေတူ’’တိ လဒ္ဓဟေတုသညော သုဒ္ဓကတ္တုနော ပယောဇကော ဟေတုကတ္တာ, အတ္ထတော ပေသနဇ္ဈေသနာဒိကော ပယောဇကဗျာပါရော ဣဓ ဟေတု နာမ။

ဧတ္ထ စ –

ဏေ ဏယာဝ ဥဝဏ္ဏန္တာ၊ အာတော ဒွေ ပစ္ဆိမာ သိယုံ။

သေသတော စတုရော ဒွေ ဝါ၊ ဝါသဒ္ဒဿာနုဝတ္တိတော။

အကမ္မာ ဓာတဝေါ ဟောန္တိ၊ ကာရိတေ တု သကမ္မကာ။

သကမ္မကာ ဒွိကမ္မာဿု၊ ဒွိကမ္မာ တု တိကမ္မကာ။

တသ္မာ ကတ္တရိ ကမ္မေ စ၊ ကာရိတာချာတသမ္ဘဝေါ။

န ဘာဝေ သုဒ္ဓကတ္တာ စ၊ ကာရိတေ ကမ္မသညိတော။

(ရူ၊၃၃၀။)

နိယာဒီနံ ပဓာနဉ္စ၊ အပ္ပဓာနံ ဒုဟာဒိနံ။

ကာရိတေ သုဒ္ဓကတ္တာ စ၊ ကမ္မမာချာတဂေါစရန္တိ။

တတ္ထ ယော ကောစိ ဘဝတိ, တမညော ‘‘ဘဝါဟိ ဘဝါဟိ’’ ဣစ္စေဝံ ဗြဝီတိ, အထ ဝါ ဘဝန္တံ ဘဝိတုံ သမတ္ထံ ပယောဇယတိ, ဘဝိတုံ ပယောဇေတီတိ ဝါ အတ္ထေ ဣမိနာ ဏေဏယပ္ပစ္စယာ, ကာရိတသညာ စ, ‘‘ဝုတ္တတ္ထာနမပ္ပယောဂေါ’’တိ ဝါကျဿ အပ္ပယောဂေါ, ‘‘ကာရိတာနံ ဏော လောပ’’န္တိ ဏလောပေါ, ‘‘အသံယောဂန္တဿ ဝုဒ္ဓိ ကာရိတေ’’တိ ဦကာရဿောကာရော ဝုဒ္ဓိ။

‘‘ဩ, ဧ’’တိ စ ဝတ္တတေ, ဓာတုဂ္ဂဟဏဉ္စ။

֍ * ၅၄၁။ တေ အာဝါယာ ကာရိတေ။

တေ ဓာတွန္တဘူတာ ဩကာရေကာရာ အာဝအာယာဒေသေ ပါပုဏန္တိ ကာရိတေ ပရေ။ ‘‘တေ အာဝါယာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဈေအာဒီနံ အကာရိတေပိ ဟောန္တီတိ ဩကာရဿ အာဝါဒေသော, သရလောပါဒိ, ‘‘ဓာတုပ္ပစ္စယေဟိ ဝိဘတ္တိယော’’တိ တျာဒယော။

သော သမာဓိံ ဘာဝေတိ, ဘာဝယတိ, ဘာဝေန္တိ, ဘာဝယန္တိ။ ဘာဝေသိ, ဘာဝယသိ, ဘာဝေထ, ဘာဝယထ။ ဘာဝေမိ, ဘာဝယာမိ, ဘာဝေမ, ဘာဝယာမ။ ဘာဝယတေ, ဘာဝယန္တေ။

ကမ္မေ အတ္တနောပဒယပ္ပစ္စယဤကာရာဂမာ, သရလောပါဒိ စ, တေန ဘာဝီယတေ သမာဓိ, ဘာဝီယန္တေ။ ဘာဝီယတိ, ဘာဝီယန္တိ။

(ရူ၊၃၃၁။)

တထာ ဘာဝေတု, ဘာဝယတု, ဘာဝေန္တု, ဘာဝယန္တု။ ဘာဝေဟိ, ဘာဝယ, ဘာဝယာဟိ, ဘာဝေထ, ဘာဝယထ။ ဘာဝေမိ, ဘာဝယာမိ, ဘာဝေမ, ဘာဝယာမ။ ဘာဝယတံ, ဘာဝယန္တံ။

ကမ္မေ ဘာဝီယတံ, ဘာဝီယတု, ဘာဝီယန္တု။

ဘာဝေယျ, ဘာဝယေ, ဘာဝယေယျ, ဘာဝေယျုံ, ဘာဝယေယျုံ။ ဘာဝေယျာသိ, ဘာဝယေယျာသိ, ဘာဝေယျာထ, ဘာဝယေယျာထ။ ဘာဝေယျာမိ, ဘာဝယေယျာမိ, ဘာဝေယျာမ, ဘာဝယေယျာမ။ ဘာဝေထ, ဘာဝယေထ, ဘာဝေရံ, ဘာဝယေရံ။

ကမ္မေ ဘာဝီယေယျ, ဘာဝီယေယျုံ။

အဇ္ဇတနိယံ ‘‘သတ္တမဇ္ဇတနိမှီ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ကာရိတန္တာပိ ဒီဃတော သကာရာဂမော။

အဘာဝေသိ, ဘာဝေသိ, အဘာဝယိ, ဘာဝယိ, အဘာဝေသုံ, ဘာဝေသုံ, အဘာဝယိံသု, ဘာဝယိံသု, အဘာဝယုံ, ဘာဝယုံ။ အဘာဝေသိ, အဘာဝယသိ, အဘာဝိတ္ထ, အဘာဝယိတ္ထ။ အဘာဝေသိံ, ဘာဝေသိံ, အဘာဝယိံ, ဘာဝယိံ, အဘာဝိမှ, အဘာဝယိမှ။

ကမ္မေ အဘာဝီယိတ္ထ, အဘာဝီယိ။

ဘာဝေဿတိ, ဘာဝယိဿတိ, ဘာဝေဿန္တိ, ဘာဝယိဿန္တိ။ ဘာဝေဿသိ, ဘာဝယိဿသိ, ဘာဝိဿထ, ဘာဝယိဿထ။ ဘာဝေဿာမိ, ဘာဝယိဿာမိ, ဘာဝေဿာမ, ဘာဝယိဿာမ။

ကမ္မေ ဘာဝီယိဿတေ, ဘာဝီယိဿန္တေ။ ဘာဝီယိဿတိ, ဘာဝီယိဿန္တိ။

အဘာဝိဿ, အဘာဝယိဿ, အဘာဝိဿံသု, အဘာဝယိဿံသု။ ကမ္မေ အဘာဝီယိဿထ, အဘာဝီယိဿ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၃၂။)

တထာ ယော ကောစိ ပစတိ, တမညော ‘‘ပစာဟိ ပစာဟိ’’ ဣစ္စေဝံ ဗြဝီတိ, အထ ဝါ ပစန္တံ ပယောဇေတိ, ပစိတုံ ဝါ ပယောဇေတီတိ အတ္ထေ ဝုတ္တနယေန ဏေ ဏယာဒယော, အကာရဿာကာရော ဝုဒ္ဓိ, သေသံ နေယျံ။

သော ဒေဝဒတ္တံ ဩဒနံ ပါစေတိ, ပါစေန္တိ။ ပါစေသိ, ပါစေထ။ ပါစေမိ, ပါစေမ။ ပါစယတိ, ပါစယန္တိ။ ပါစယသိ, ပါစယထ။ ပါစယာမိ, ပါစယာမ။ ဏာပေဏာပယေသု ပန သော ပုရိသော တံ ပုရိသံ ဩဒနံ ပါစာပေတိ, ပါစာပေန္တိ။ ပါစာပယတိ, ပါစာပယန္တိ။

ကမ္မေ သော ဩဒနံ ပါစီယတိ တေန, ပါစယီယတိ, ပါစာပီယတိ, ပါစာပယီယတိ။

တထာ ပါစေတု, ပါစယတု, ပါစာပေတု, ပါစာပယတု။ ပါစီယတံ, ပါစီယတု, ပါစယီယတံ, ပါစယီယတု, ပါစာပီယတံ, ပါစာပီယတု, ပါစာပယီယတံ, ပါစာပယီယတု။ ပါစေယျ, ပါစယေယျ, ပါစာပေယျ, ပါစာပယေယျ။ ပါစီယေယျ, ပါစီယေယျုံ။ အပါစေသိ, အပါစယိ, အပါစာပေသိ, အပါစာပယိ။ ပါစေဿတိ, ပါစယိဿတိ, ပါစာပေဿတိ, ပါစာပယိဿတိ။ အပါစိဿ, အပါစယိဿ, အပါစာပိဿ, အပါစာပယိဿ ဣစ္စာဒိ။

ဂစ္ဆန္တံ, ဂန္တုံ ဝါ ပယောဇေတီတိ အတ္ထေ ဏေ ဏယာဒယော, ဝုဒ္ဓိယံ သမ္ပတ္တာယံ –

‘‘အသံယောဂန္တဿ ဝုဒ္ဓိ ကာရိတေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၄၂။ ဃဋာဒီနံ ဝါ။

ဃဋာဒီနံ ဓာတူနံ အသံယောဂန္တာနံ ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ ဝါ ကာရိတေတိ ဧတ္ထ ဝါဂ္ဂဟဏေန ဝုဒ္ဓိ န ဟောတိ, ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။

(ရူ၊၃၃၃။)

သော တံ ပုရိသံ ဂါမံ ဂမေတိ, ဂမယတိ, ဂစ္ဆာပေတိ, ဂစ္ဆာပယတိ။ သော ဂါမံ ဂမီယတိ တေန, ဂမယီယတိ, ဂစ္ဆာပီယတိ, ဂစ္ဆာပယီယတိ ဣစ္စာဒိ။ သဗ္ဗတ္ထ ယောဇေတဗ္ဗံ။ ဧဝံ ဥပရိပိ။

ဃဋ ဤဟာယံ, ဃဋန္တံ ပယောဇယတိ, ဃဋေတိ, ဃဋာဒီနံ ဝါတိ န ဝုဒ္ဓိ, ဃဋယတိ, ဃဋာပေတိ, ဃဋာပယတိ။

‘‘ကာရိတေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၄၃။ ဂုဟ ဒုသာနံ ဒီဃံ။

ဂုဟဒုသဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ သရော ဒီဃမာပဇ္ဇတေ ကာရိတေ ပရေ, ဝုဒ္ဓါပဝါဒေါယံ။

ဂုဟ သံဝရဏေ, ဂုဟိတုံ ပယောဇယတိ ဂူဟယတိ, ဂူဟယန္တိ။ ဒုသ အပ္ပီတိမှိ, ဒုဿန္တံ ပယောဇယတိ ဒူသယတိ, ဒူသယန္တိ ဣစ္စာဒိ။

တထာ ဣစ္ဆန္တံ ပယောဇယတိ ဣစ္ဆာပေတိ, ဣစ္ဆာပယတိ, ဧသေတိ, ဧသယတိ။ နိယစ္ဆန္တံ ပယောဇယတိ နိယာမေတိ, နိယာမယတိ။ အာသန္တံ ပယောဇယတိ အာသေတိ, အာသယတိ, အစ္ဆာပေတိ, အစ္ဆာပယတိ။ လဘန္တံ ပယောဇယတိ လာဘေတိ, လာဘယတိ။ ဝစန္တံ ပယောဇယတိ ဝါစေတိ, ဝါစယတိ, ဝါစာပေတိ, ဝါစာပယတိ။ ဧဝံ ဝါသေတိ, ဝါသယတိ, ဝါသာပေတိ, ဝါသာပယတိ။ ဝါဟေတိ, ဝါဟယတိ, ဝါဟာပေတိ, ဝါဟာပယတိ။ ဇီရေတိ, ဇီရယတိ, ဇီရာပေတိ, ဇီရာပယတိ။ မာရေတိ, မာရယတိ, မာရာပေတိ, မာရာပယတိ။ ဒဿေတိ, ဒဿယတိ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၃၄။)

တထာ တုဒန္တံ ပယောဇယတိ တောဒေတိ, တောဒယတိ, တောဒါပေတိ, တောဒါပယတိ။ ပဝိသန္တံ ပယောဇယတိ, ပဝိသိတုံ ဝါ ပဝေသေတိ, ပဝေသယတိ, ပဝေသာပေတိ, ပဝေသာပယတိ။ ဥဒ္ဒိသန္တံ ပယောဇယတိ ဥဒ္ဒိသာပေတိ, ဥဒ္ဒိသာပယတိ။ ပဟောန္တံ ပယောဇယတိ ပဟာဝေတိ, ပဟာဝယတိ။ သယန္တံ ပယောဇယတိ သာယေတိ, သာယယတိ, သာယာပေတိ, သာယာပယတိ။ ဧတ္ထ ဧကာရဿ အာယာဒေသော, သယာပေတိ, သယာပယတိ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဏာပေဏာပယေသု အာယာဒေသဿ ရဿတ္တံ။ နယန္တံ ပယောဇယတိ နယာပေတိ, နယာပယတိ။ ပတိဋ္ဌန္တံ ပယောဇယတိ ပတိဋ္ဌာပေတိ, ပတိဋ္ဌာပယတိ, ပတိဋ္ဌပေတိ ဝါ။

ဟနန္တံ ပယောဇယတီတိ အတ္ထေ ဏေဏယာဒယော။

‘‘ဏမှီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၄၄။ ဟနဿ ဃာတော။

ဟနဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဃာတာဒေသော ဟောတိ ဏကာရဝတိ ကာရိတပ္ပစ္စယေ ပရေ။ ဃာတေတိ, ဃာတယတိ, ဃာတာပေတိ, ဃာတာပယတိ, ‘‘ဝဓော ဝါ သဗ္ဗတ္ထာ’’တိ ဝဓာဒေသေ ဝဓေတိ, ဝဓာပေတိ။

ဇုဟောန္တံ ပယောဇယတိ ဇုဟာဝေတိ, ဇုဟာဝယတိ။ ဇဟန္တံ ပယောဇယတိ ဇဟာပေတိ, ဇဟာပယတိ, ဟာပေတိ, ဟာပယတိ။ ဒဒန္တံ ပယောဇယတိ ဒါပေတိ, ဒါပယတိ။ ပိဒဟန္တံ ပယောဇယတိ ပိဓာပေတိ, ပိဓာပယတိ, ပိဒဟာပေတိ, ပိဒဟာပယတိ။

(ရူ၊၃၃၅။)

ရုန္ဓန္တံ ပယောဇယတိ ရောဓေတိ, ရောဓယတိ, ရောဓာပေတိ, ရောဓာပယတိ။ ဆိန္ဒန္တံ ပယောဇယတိ ဆေဒေတိ, ဆေဒယတိ, ဆေဒါပေတိ, ဆေဒါပယတိ။ ယုဉ္ဇန္တံ ပယောဇယတိ ယောဇေတိ, ယောဇယတိ, ယောဇာပေတိ, ယောဇာပယတိ။ ဘုဉ္ဇန္တံ ပယောဇယတိ ဘောဇေတိ, ဘောဇယတိ, ဘောဇာပေတိ, ဘောဇာပယတိ။ မုဉ္စန္တံ ပယောဇယတိ မောစေတိ, မောစယတိ, မောစာပေတိ, မောစာပယတိ။

ဒိဗ္ဗန္တံ ပယောဇယတိ ဒေဝေတိ, ဒေဝယတိ။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တံ ပယောဇယတိ ဥပ္ပာဒေတိ, ဥပ္ပာဒယတိ။ ဗုဇ္ဈန္တံ ပယောဇယတိ ဗောဓေတိ, ဗောဓယတိ။ ‘‘ဒါဓာန္တတော ယော ကွစီ’’တိ ယကာရာဂမော, ဗုဇ္ဈာပေတိ, ဗုဇ္ဈာပယတိ။ တုဿန္တံ ပယောဇယတိ တောသေတိ, တောသယတိ, တောသာပေတိ, တောသာပယတိ။ သမ္မန္တံ ပယောဇယတိ သမေတိ, သမယတိ, ဃဋာဒိတ္တာ န ဝုဒ္ဓိ။ ကုပ္ပန္တံ ပယောဇယတိ ကောပေတိ, ကောပယတိ။ ဇာယန္တံ ပယောဇယတိ ဇနေတိ, ဇနယတိ, ဃဋာဒိတ္တာ န ဝုဒ္ဓိ။

သုဏန္တံ ပယောဇယတိ ဓမ္မံ သာဝေတိ, သာဝယတိ။ ပါပုဏန္တံ ပယောဇယတိ ပါပေတိ, ပါပယတိ။

ဝိက္ကိဏန္တံ ပယောဇယတိ ဝိက္ကာယာပေတိ, ဝိက္ကာယာပယတိ။ ဇိနန္တံ ပယောဇယတိ ဇယာပေတိ, ဇယာပယတိ။ ဇာနန္တံ ပယောဇယတိ ဉာပေတိ, ဉာပယတိ။ ဂဏှန္တံ ပယောဇယတိ ဂါဟေတိ, ဂါဟယတိ, ဂါဟာပေတိ, ဂါဟာပယတိ, ဂဏှာပေတိ, ဂဏှာပယတိ။

ဝိတနန္တံ ပယောဇယတိ ဝိတာနေတိ, ဝိတာနယတိ။ ယော ကောစိ ကရောတိ, တမညော ‘‘ကရောဟိ ကရောဟိ’’ဣစ္စေဝံ ဗြဝီတိ, ကရောန္တံ ပယောဇယတိ, ကာတုံ ဝါ ကာရေတိ, ကာရယတိ, ကာရာပေတိ, ကာရာပယတိ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၃၆။)

စောရေန္တံ ပယောဇယတိ စောရာပေတိ, စောရာပယတိ။ စိန္တေန္တံ ပယောဇယတိ စိန္တာပေတိ, စိန္တာပယတိ, ပူဇေန္တံ ပယောဇယတိ ပူဇာပေတိ, ပူဇာပယတိ ဣစ္စာဒိ။ သဗ္ဗတ္ထ သုဗောဓံ။

ဓာတုပ္ပစ္စယတော စာပိ၊ ကာရိတပ္ပစ္စယာ သိယုံ။

သကာရိတေဟိ ယုဏွူနံ၊ ဒဿနဉ္စေတ္ထ ဉာပကံ။

တေန တိတိက္ခန္တံ ပယောဇယတိ တိတိက္ခေတိ, တိတိက္ခာပေတိ။ တိကိစ္ဆန္တံ ပယောဇယတိ တိကိစ္ဆေတိ, တိကိစ္ဆယတိ, တိကိစ္ဆာပေတိ, တိကိစ္ဆာပယတိ။ ဧဝံ ဗုဘုက္ခေတိ, ဗုဘုက္ခယတိ, ဗုဘုက္ခာပေတိ, ဗုဘုက္ခာပယတိ, ပဗ္ဗတာယန္တံ ပယောဇယတိ ပဗ္ဗတာယယတိ။ ပုတ္တီယယတိ ဣစ္စာဒိပိ သိဒ္ဓံ ဘဝတိ။

ဓာတုပ္ပစ္စယန္တနယော။

သာသနတ္ထံ သမုဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ အာချာတံ သကဗုဒ္ဓိယာ။

ဗာဟုသစ္စဗလေနီဒံ၊ စိန္တယန္တု ဝိစက္ခဏာ။

ဘဝတိ တိဋ္ဌတိ သေတိ၊ အဟောသိ ဧဝမာဒယော။

အကမ္မကာတိ ဝိညေယျာ၊ ကမ္မလက္ခဏဝိညုနာ။

အကမ္မကာပိ ဟေတွတ္ထ-ပ္ပစ္စယန္တာ သကမ္မကာ။

တံ ယထာ ဘိက္ခု ဘာဝေတိ၊ မဂ္ဂံ ရာဂါဒိဒူသကန္တိ။

ဣတိ ပဒရူပသိဒ္ဓိယံ အာချာတကဏ္ဍော

ဆဋ္ဌော။

(ရူ၊၃၃၇။)

၇. ကိဗ္ဗိဓာနကဏ္ဍ

တေကာလိက

ကိစ္စပ္ပစ္စယန္တနယ

အထ ဓာတူဟိယေဝ ဘာဝကမ္မကတ္တုကရဏာဒိသာဓနသဟိတံ ကိဗ္ဗိဓာနမာရဘီယတေ။

တတ္ထ ကိစ္စကိတကဝသေန ဒုဝိဓာ ဟိ ပစ္စယာ, တေသု ကိစ္စသညာယ ပဌမံ ဝုတ္တတ္တာ, ကိစ္စာနမပ္ပကတ္တာ စ ကိစ္စပ္ပစ္စယာ တာဝ ဝုစ္စန္တေ။

ဘူ သတ္တာယံ, ‘‘ဘူယတေ, အဘဝိတ္ထ, ဘဝိဿတေ ဝါ ဒေဝဒတ္တေနာ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

‘‘ဓာတုယာ ကမ္မာဒိမှိ ဏော’’တိ ဣတော ‘‘ဓာတုယာ’’တိ သဗ္ဗတ္ထ ပစ္စယာဒိဝိဓာနေ ဝတ္တတေ, ‘‘ပရာ, ပစ္စယာ’’တိ စ အဓိကာရော။

֍ * ၅၄၅။ ဘာဝကမ္မေသု တဗ္ဗာနီယာ။

ဘာဝကမ္မဣစ္စေတေသွတ္ထေသု သဗ္ဗဓာတူဟိ တဗ္ဗ အနီယဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ပရာ ဟောန္တိ။ ယောဂဝိဘာဂေန အညတ္ထာပိ။

တတ္ထ –

အကမ္မကေဟိ ဓာတူဟိ၊ ဘာဝေ ကိစ္စာ ဘဝန္တိ တေ။

သကမ္မကေဟိ ကမ္မတ္ထေ၊ အရဟသက္ကတ္ထဒီပကာ။

တေ စ –

(ရူ၊၃၃၈။)

֍ * ၅၄၆။ ဏာဒယော တေကာလိကာ။

တိကာလေ နိယုတ္တာ တေကာလိကာ, ယေ ဣဓ တတိယေ ဓာတွာဓိကာရေ ဝိဟိတာ အနိဒ္ဒိဋ္ဌကာလာ ဏာဒယော ပစ္စယာ, တေ တေကာလိကာ ဟောန္တီတိ ပရိဘာသတော ကာလတ္တယေပိ ဟောန္တိ။

သီဟဂတိယာ ‘‘ကွစီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၄၇။ ယထာဂမမိကာရော။

ယထာဂမံ ယထာပယောဂံ ဇိနဝစနာနုပရောဓေန ဓာတူဟိ ပရော ဣကာရာဂမော ဟောတိ ကွစိ ဗျဉ္ဇနာဒိကေသု ကိစ္စကိတကပ္ပစ္စယေသု, ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဝုဒ္ဓိ, ‘‘ဩ အဝ သရေ’’တိ အဝါဒေသော, ‘‘နယေ ပရံ ယုတ္တေ’’တိ ပရံ နေတဗ္ဗံ။

၅၄၈. တေ ကိစ္စာ။

ယေ ဣဓ ဝုတ္တာ တဗ္ဗာနီယဏျ တေယျ ရိစ္စပ္ပစ္စယာ, တေ ကိစ္စသညာ ဟောန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တတော ‘‘အညေ ကိတိ’’တိ ဝစနတော ကိစ္စပ္ပစ္စယာနမကိတကတ္တာ နာမဗျပဒေသေ အသမ္ပတ္တေ ‘‘တဒ္ဓိတသမာသကိတကာ နာမံဝါတဝေတုနာဒီသု စာ’’တိ ဧတ္ထ စဂ္ဂဟဏေန နာမဗျပဒေသော, တတော သျာဒျုပ္ပတ္တိ။ ဘာဝေ ဘာဝဿေကတ္တာ ဧကဝစနမေဝ, ‘‘သိ’’န္တိ အမာဒေသော။ ဘဝိတဗ္ဗံ ဘဝတာ ပညေန, ဘဝနီယံ။

ဣဓ ဗျဉ္ဇနာဒိတ္တာဘာဝါ အနုဝတ္တိတကွစိဂ္ဂဟဏေန ဣကာရာဂမာဘာဝေါ။ ဘာဝေ ကိစ္စပ္ပစ္စယန္တာ နပုံသကာ။ ကမ္မေ တိလိင်္ဂါ။

(ရူ၊၃၃၉။)

ကမ္မနိ အဘိပုဗ္ဗော, အဘိဘူယတေ, အဘိဘူယိတ္ထ, အဘိဘူယိဿတေတိ အဘိဘဝိတဗ္ဗော ကောဓော ပဏ္ဍိတေန, အဘိဘဝိတဗ္ဗာ တဏှာ, အဘိဘဝိတဗ္ဗံ ဒုက္ခံ, ဧဝံ အဘိဘဝနီယော, အဘိဘဝနီယာ, အဘိဘဝနီယံ, ပုရိသ ကညာ စိတ္တသဒ္ဒနယေန နေတဗ္ဗံ, ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ။

ဧတ္ထ ဟိ –

တဗ္ဗာဒီဟေဝ ကမ္မဿ၊ ဝုတ္တတ္တာဝ ပုနတ္တနာ။

ဝတ္တဗ္ဗဿ အဘာဝါ န၊ ဒုတိယာ ပဌမာ တတော။

အာသ ဥပဝေသနေ, အာသီယိတ္ထ, အာသီယတေ, အာသီယိဿတေတိ အာသိတဗ္ဗံ တယာ, အာသနီယံ။ ကမ္မေ ဥပါသိတဗ္ဗော ဂရု, ဥပါသနီယော။

သီ သယေ, အသီယိတ္ထ, သီယတေ, သီယိဿတေတိ သယိတဗ္ဗံ ဘဝတာ, သယနီယံ, ‘‘ဧ အယာ’’တိ အယာဒေသော, အတိသယိတဗ္ဗော ပရော, အတိသယနီယော။

ပဒ ဂတိမှိ, ဥပ္ပဇ္ဇိတ္ထ, ဥပ္ပဇ္ဇတေ, ဥပ္ပဇ္ဇိဿတေတိ ဥပ္ပဇ္ဇိတဗ္ဗံ တေန, ဥပ္ပဇ္ဇနီယံ, ဧတ္ထ စ ‘‘ကတ္တရီ’’တိ အဓိကာရံ ဝိနာ ‘‘ဒိဝါဒိတော ယော’’တိ ဝိနာဓိကာရယောဂဝိဘာဂေန ယပ္ပစ္စယော, ‘‘တဿ စဝဂ္ဂယကာရ’’ဣစ္စာဒိနာ စဝဂ္ဂေါ, ‘‘ပရဒွေဘာဝေါ ဌာနေ’’တိ ဒွိဘာဝေါ, ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗော မဂ္ဂေါ, ပဋိပဇ္ဇနီယော။

ဗုဓ အဝဂမနေ, အဗုဇ္ဈိတ္ထ, ဗုဇ္ဈတေ, ဗုဇ္ဈိဿတေတိ ဗုဇ္ဈိတဗ္ဗော ဓမ္မော, ဗုဇ္ဈနီယော။

သု သဝဏေ, အသူယိတ္ထ, သူယတေ, သူယိဿတေတိ သောတဗ္ဗော ဓမ္မော, ဣဓ ယထာဂမဂ္ဂဟဏေန ဣကာရာဂမာဘာဝေါ, သုဏိတဗ္ဗော, ‘‘သွာဒိတော ဏု ဏာ ဥဏာ စာ’’တိ ဝိနာဓိကာရယောဂဝိဘာဂေန ဏာပစ္စယော, သဝဏီယော။

ကရ ကရဏေ, ကရီယိတ္ထ, ကရီယတိ, ကရီယိဿတီတိ အတ္ထေ တဗ္ဗာ’နီယာ။

‘‘အန္တဿ, ကရဿ, စ, တတ္တ’’န္တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၃၄၀။)

֍ * ၅၄၉။ တုံ တု န တဗ္ဗေသု ဝါ။

ကရဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ အန္တဘူတဿ ရကာရဿ တကာရတ္တံ ဟောတိ ဝါ တုံ တု န တဗ္ဗဣစ္စေတေသု ပစ္စယေသု ပရေသု။ ကတ္တဗ္ဗော ဘဝတာ ဓမ္မော, ကတ္တဗ္ဗာ ပူဇာ, ကတ္တဗ္ဗံ ကုသလံ, တတ္တာဘာဝေ ‘‘ကရောတိဿာ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘တဝေတုနာဒီသု ကာ’’တိ ဧတ္ထ အာဒိသဒ္ဒေန တဗ္ဗေပိ ကာဒေသော, ကာတဗ္ဗံ ဟိတံ။

֍ * ၅၅၀။ ရဟာဒိတော ဏ။

ရကာရ ဟဟာရာဒျန္တေဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ အနာနီယာဒိနကာရဿ ဏကာရော ဟောတိ။ အာဒိသဒ္ဒေန ရမု အပဉာတာဒိတောပိ။

ရဟာဒိတော ပရဿေတ္ထ၊ နကာရဿ အသမ္ဘဝါ။

အနာနီယာဒိနဿေဝ၊ သာမထျာယံ ဏကာရတာ။

ကရဏီယော ဓမ္မော, ကရဏာရဟောတိ အတ္ထော, ကရဏီယာ, ကရဏီယံ။

ဘရ ဘရဏေ, ဘရီယတီတိ ဘရိတဗ္ဗော, ဘရဏီယော။

ဂဟ ဥပါဒါနေ, အဂယှိတ္ထ, ဂယှတိ, ဂယှိဿတီတိ ဂဟေတဗ္ဗော, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဣကာရဿေကာရော, သင်္ဂဏှိတဗ္ဗော, ‘‘ဂဟာဒိတော ပ္ပဏှာ’’တိ ဝိနာဓိကာရယောဂဝိဘာဂေန ဏှာပစ္စယော, ဟလောပသရလောပါဒိ, သင်္ဂဏှဏီယော, ဂဟဏီယော။

အာဒိဂ္ဂဟဏေန ရမု ကီဠာယံ, ရမီယိတ္ထ, ရမီယတိ, ရမီယိဿတီတိ ရမိတဗ္ဗော, ရမဏီယော ဝိဟာရော။

(ရူ၊၃၄၁။)

အပ ပါပုဏနေ, ဥဏာပစ္စယော, ပါပီယတီတိ ပါပုဏိတဗ္ဗော, ‘‘ဂုပါဒီနဉ္စာ’’တိ ဓာတွန္တဿ လောပေါ, ဒွိတ္တဉ္စ, ပတ္တဗ္ဗော, ပတ္တေယျော, ပါပုဏဏီယော, ပါပဏီယော။

‘‘အန္တဿ, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၅၁။ ဂမ ခန ဟနာဒီနံ တုံတဗ္ဗာဒီသု န။

ဂမ ခန ဟနဣစ္စေဝမာဒီနံ မကာရ နကာရန္တာနံ ဓာတူနမန္တဿ နကာရော ဟောတိ ဝါ တုံ တဗ္ဗ တဝေ တုန တွာနတွာဣစ္စေဝမာဒီသု တကာရာဒိပ္ပစ္စယေသု ပရေသု။ အဂစ္ဆီယိတ္ထ, ဂစ္ဆီယတိ, ဂစ္ဆီယိဿတီတိ ဂန္တဗ္ဗော မဂ္ဂေါ, ဂမိတဗ္ဗံ, ဂမနီယံ။

ခနု အဝဒါရဏေ, အခညိတ္ထ, ခညတိ, ခညိဿတီတိ ခန္တဗ္ဗံ အာဝါဋံ, ခနိတဗ္ဗံ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ခနန္တဿ ဏတ္တဉ္စ, ခဏိတဗ္ဗံ, ခဏဏီယံ, ခနနီယံ ဝါ။

ဟန ဟိံသာ ဂတီသု, အဟညိတ္ထ, ဟညတေ, ဟညိဿတေတိ ဟန္တဗ္ဗံ, ဟနိတဗ္ဗံ, ဟနနီယံ။

မန ဉာဏေ, အမညိတ္ထ, မညတေ, မညိဿတေတိ မန္တဗ္ဗော, မနိတဗ္ဗော, ယပ္ပစ္စယေ စဝဂ္ဂါဒိ, မညိတဗ္ဗံ, မညနီယံ။

ပူဇ ပူဇာယံ, အပူဇီယိတ္ထ, ပူဇီယတိ, ပူဇီယိဿတီတိ အတ္ထေ တဗ္ဗာနီယာ။ ‘‘စုရာဒိတော ဏေ ဏယာ’’တိ အကတ္တရိပိ ဏေဏယာ, ဣကာရာဂမာနီယေသု ‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိနာ ကာရိတသရဿ လောပေါ, ပူဇေတဗ္ဗော, ပူဇယိတဗ္ဗော, ပူဇနီယော ဘဂဝါ။

(ရူ၊၃၄၂။)

‘‘တဗ္ဗာနီယာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ကတ္တုကရဏေသုပိ, ယာ ပါပုဏနေ, နိယျာတီတိ နိယျာနီကော မဂ္ဂေါ။ ဂစ္ဆန္တီတိ ဂမနီယာ ဘောဂါ။ နဟ သောစေ, နဟာယတိ ဧတေနာတိ နဟာနီယံ စုဏ္ဏံ။

‘‘ဘာဝကမ္မေသူ’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၅၅၂။ ဏျော စ။

ဘာဝကမ္မေသု သဗ္ဗဓာတူဟိ ဏျပ္ပစ္စယော ဟောတိ, စဂ္ဂဟဏေန ‘‘ဉာတေယျ’’န္တိအာဒီသု တေယျပ္ပစ္စယော စ။

֍ * ၅၅၃။ ကာရိတံ ဝိယ ဏာနုဗန္ဓော။

အနုဗန္ဓော အပ္ပယောဂီ, ဏကာရာနုဗန္ဓော ပစ္စယော ကာရိတံ ဝိယ ဒဋ္ဌဗ္ဗောတိ ကာရိတဗျပဒေသော, ‘‘ကာရိတာနံ ဏော လောပ’’န္တိ ဏလောပေါ, ‘‘အသံယောဂန္တဿ ဝုဒ္ဓိ ကာရိတေ’’တိ ဝုဒ္ဓိ, ဣကာရာဂမော, ကတ္တဗ္ဗံ ကာရိယံ။

ဟရ ဟရဏေ, အဟရီယိတ္ထ, ဟရီယတိ, ဟရီယိဿတီတိ ဝါ ဟရိတဗ္ဗံ ဟာရိယံ။

ဘရ ဘရဏေ, ဘရိတဗ္ဗံ ဘာရိယံ။

လဘ လာဘေ, လဘိတဗ္ဗံ လဗ္ဘံ, ‘‘ယဝတံ တလန’’ဣစ္စာဒိသုတ္တေ ကာရဂ္ဂဟဏေန ယဝတော ဘကာရဿ ဘကာရော, ဒွိတ္တံ။

သာသ အနုသိဋ္ဌိမှိ, သာသိတဗ္ဗော သိဿော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အာကာရဿိကာရော။

ဝစ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ, ဏျပ္ပစ္စယာဒိမှိ ကတေ ‘‘အန္တာနံ, ဏာနုဗန္ဓေ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၃၄၃။)

֍ * ၅၅၄။ ကဂါ စဇာနံ။

စဇဣစ္စေတေသံ ဓာတွန္တာနံ ကကာရ ဂကာရာဒေသာ ဟောန္တိ ဏကာရာနုဗန္ဓေ ပစ္စယေ ပရေတိ စဿ ကာဒေသော။ ဝစနီယံ ဝါကျံ။

ဘဇ သေဝါယံ, ဘဇနီယံ ဘာဂျံ, ဇဿ ဂါဒေသော။

စိ စယေ, အစီယိတ္ထ, စီယတိ, စီယိဿတီတိ စေတဗ္ဗံ စေယျံ, ဣကာရဿေကာရော ဝုဒ္ဓိ, ယကာရဿ ဒွိတ္တံ, ဝိနိပုဗ္ဗော ‘‘ဒေါ ဓဿ စာ’’တိ သုတ္တေ စဂ္ဂဟဏေန စကာရဿ ဆကာရော, ဝိနိစ္ဆေယျံ, ဝိနိစ္ဆိတဗ္ဗံ, ဝိနိစ္ဆနီယံ။ ‘‘ကိယာဒိတော နာ’’တိ ဝိနာဓိကာရယောဂဝိဘာဂေန တဗ္ဗာနီယ တုံ တုနာ ဒီသု စ နာပစ္စယော, ဝိနိစ္ဆိနိတဗ္ဗံ, ဝိနိစ္ဆိနနီယံ။

နီ ပါပုဏနေ, အနီယိတ္ထ, နီယတိ, နီယိဿတီတိ နေယျော, နေယျာ, နေယျံ။ နေတဗ္ဗံ။

ဏျဂ္ဂဟဏံ ဆဋ္ဌီယန္တဝသေနာနုဝတ္တတေ, မဏ္ဍူကဂတိယာ အန္တဂ္ဂဟဏဉ္စ တတိယန္တဝသေန။

֍ * ၅၅၅။ ဘူတောဗ္ဗ။

ဘူ ဣစ္စေတသ္မာ ပရဿ ဏျပ္ပစ္စယဿ သဟ ဓာတွန္တေန အဗ္ဗာဒေသော ဟောတိ။ ဘဝိတဗ္ဗော ဘဗ္ဗော, ဘဗ္ဗာ, ဘဗ္ဗံ။

‘‘ဏျဿ, အန္တေနာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၅၆။ ဝဒ မဒ ဂမု ယုဇ ဂရဟာကာရာဒီဟိ ဇ္ဇမ္မဂ္ဂယှေယျာဂါရော ဝါ။

(ရူ၊၃၄၄။)

ဝဒ မဒ ဂမု ယုဇ ဂရဟဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ, အာကာရန္တေဟိ စ ပရဿ ဏျပ္ပစ္စယဿ ဓာတွန္တေန သဟ ယထာက္ကမံ ဇ္ဇ မ္မ ဂ္ဂ ယှ ဧ ယျဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ, ဂရဿ စ ဂါရာဒေသော, ဂရဟဿ ဂရဿေဝါယံ ဂါရော။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။

ဝဒ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ, အဝဇ္ဇိတ္ထ, ဝဇ္ဇတိ, ဝဇ္ဇိဿတီတိ ဝါ ဝဇ္ဇံ ဝဒနီယံ, ရဿတ္တံ။ ဝဇ္ဇံ ဒေါသော။

မဒ ဥမ္မာဒေ, အမဇ္ဇိတ္ထ, မဇ္ဇတေ, မဇ္ဇိဿတိ ဧတေနာတိ မဇ္ဇံ မဒနီယံ။ မဒဂ္ဂဟဏေန ကရဏေပိ ဏျပ္ပစ္စယော။ ဂမု သပ္ပ ဂတိမှိ, ဂန္တဗ္ဗံ ဂမ္မံ။

ယုဇ ယောဂေ, အယုဇ္ဇိတ္ထ, ယုဇ္ဇတေ, ယုဇ္ဇိဿတီတိ ယောဂ္ဂံ, နိယောဇ္ဇော ဝါ။

ဂရဟ နိန္ဒာယံ, အဂရယှိတ္ထ, ဂရဟီယတိ, ဂရဟီယိဿတီတိ အတ္ထေ ဏျပ္ပစ္စယော, တဿိမိနာ ဓာတွန္တေန သဟ ယှာဒေသော, ဂရဿ ဂါရာဒေသော စ, ဂါရယှော, ဂါရယှာ, ဂါရယှံ, ဂရဟဏီယံ။

အာဒိသဒ္ဒေန အညေပိ ဒမဇဟန္တာ ဂယှန္တေ။ ဂဒ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ, ဂဇ္ဇတေ, ဂဒနီယံ ဝါ ဂဇ္ဇံ။ ပဒ ဂတိမှိ, ပဇ္ဇနီယံ ပဇ္ဇံ ဂါထာ။ ခါဒ ဘက္ခဏေ, ခဇ္ဇတေတိ ခဇ္ဇံ ခါဒနီယံ။ ဒမု ဒမနေ, အဒမ္မိတ္ထ, ဒမ္မတေ, ဒမီယိဿတီတိ ဒမ္မော ဒမနီယော။ ဘုဇ ပါလနဗျဝဟရဏေသု, အဘုဇ္ဇိတ္ထ, ဘုဇ္ဇတိ, ဘုဇ္ဇိဿတီတိ ဘောဂ္ဂံ, ဘောဇ္ဇံ ဝါ, ကာရဂ္ဂဟဏေန ယဿ ဇကာရော။ ဂဟေတဗ္ဗံ ဂယှမိစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၄၅။)

အာကာရန္တတော ပန ဒါ ဒါနေ, အဒီယိတ္ထ, ဒီယတိ, ဒီယိဿတီတိ အတ္ထေ ဏျပ္ပစ္စယော, တဿိမိနာ ဓာတွန္တေန အာကာရေန သဟ ဧယျာဒေသော, ဒေယျံ, ဒါတဗ္ဗံ။ အနီယေ ‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိနာ ပုဗ္ဗသရဿ လောပေ သမ္ပတ္တေ တတ္ထေဝ တုဂ္ဂဟဏေန နိသေဓေတွာ ‘‘သရာ သရေ လောပ’’န္တိ အာကာရေ လုတ္တေ ပရသရဿ ဒီဃော, ဒါနီယံ။

ပါ ပါနေ, အပီယိတ္ထ, ပီယတိ, ပီယိဿတီတိ ပေယျံ, ပါတဗ္ဗံ, ပါနီယံ။ ဟာ စာဂေ, အဟီယိတ္ထ, ဟီယတိ, ဟီယိဿတီတိ ဟေယျံ, ဟာတဗ္ဗံ, ဟာနီယံ။ မာ မာနေ, အမီယိတ္ထ, မီယတိ, မီယိဿတီတိ မေယျံ, မာတဗ္ဗံ, မိနိတဗ္ဗံ, မေတဗ္ဗံ ဝါ။ ဉာ အဝဗောဓနေ, အညာယိတ္ထ, ဉာယတိ, ဉာယိဿတီတိ ဉေယျံ, ဉာတဗ္ဗံ, ဉာတေယျံ။ ‘‘ဉာဿ ဇာ ဇံ နာ’’တိ ဇာဒေသေ ‘‘ကိယာဒိတော နာ’’တိ ဝိနာဓိကာရယောဂဝိဘာဂေန နာပစ္စယော, ဣကာရာဂမော စ, ဇာနိတဗ္ဗံ, ဝိဇာနနီယံ။ ချာပကထနေ, သင်္ချာတဗ္ဗံ, သင်္ချေယျံ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၅၅၇။ ကရမှာ ရိစ္စ။

ကရဓာတုတော ရိစ္စပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဘာဝကမ္မေသု။

֍ * ၅၅၈။ ရမှိ ရန္တော ရာဒိ နော။

ရကာရာနုဗန္ဓေ ပစ္စယေ ပရေ သဗ္ဗော ဓာတွန္တော ရာဒိ ပစ္စယရကာရမရိယာဒေါ နော ဟောတိ, လောပမာပဇ္ဇတေတိ အတ္ထော။ ရန္တောတိ ဧတ္ထ ရကာရော သန္ဓိဇော, ကတ္တဗ္ဗံ ကိစ္စံ။ ‘‘ရိစ္စာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဘရာဒိတောပိ ရိစ္စပ္ပစ္စယော, ယထာ, ဘရီယတီတိ ဘစ္စော, သရလောပေါ။ ဣ ဂတိမှိ, ပတိ ဧတဗ္ဗော ပဋိစ္စော။

֍ * ၅၅၉။ ပေသာတိသဂ္ဂပတ္တကာလေသု ကိစ္စာ။

(ရူ၊၃၄၆။)

ပေသ အတိသဂ္ဂ ပတ္တကာလဣစ္စေတေသွတ္ထေသု ကိစ္စပ္ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ပေသနံ နာမ ‘‘ကတ္တဗ္ဗမိဒံ ဘဝတာ’’တိ အာဏာပနံ, အဇ္ဈေသနဉ္စ။ အတိသဂ္ဂေါနာမ ‘‘ကိမိဒံ မယာ ကတ္တဗ္ဗ’’န္တိ ပုဋ္ဌဿ ဝါ ‘‘ပါဏော န ဟန္တဗ္ဗော’’တိအာဒိနာ ပဋိပတ္တိဒဿနမုခေန ဝါ ကတ္တဗ္ဗဿ အနုညာ။ ပတ္တကာလော နာမ သမ္ပတ္တသမယော ယော အတ္တနော ကိစ္စကရဏသမယမနုပပရိက္ခိတွာ န ကရောတိ, တဿ သမယာရောစနံ, န တတ္ထ အဇ္ဈေသနမတ္ထီတိ။ တေ စ ‘‘ဘာဝကမ္မေသု ကိစ္စတ္တက္ခတ္ထာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဘာဝကမ္မေသွေဝ ဘဝန္တိ။

ပေသနေ တာဝ – ကရီယတု ဘဝတာ ကမ္မန္တိ အတ္ထေ ဣမိနာ တဗ္ဗာနီယာ, သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ, ကတ္တဗ္ဗံ ကမ္မံ ဘဝတာ, ကရဏီယံ ကိစ္စံ ဘဝတာ။

အတိသဂ္ဂေ ဘုဇ္ဇတု ဘဝတာတိ အတ္ထေ တဗ္ဗာဒိ, ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဝုဒ္ဓိ။

‘‘တဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၆၀။ ဘုဇာဒီနမန္တော နော ဒွိ စ။

ဘုဇဣစ္စေဝမာဒီနံ ဇကာရာဒိအန္တာနံ ဓာတူနမန္တော နော ဟောတိ, ပရဿ ကိစ္စကိတကပ္ပစ္စယတကာရဿ စ ဒွေဘာဝေါ ဟောတိ။ ဘောတ္တဗ္ဗံ ဘောဇနံ ဘဝတာ, ဘောဇနီယံ ဘောဇ္ဇံ ဘဝတာ။

ဣကာရာဂမယုတ္တတကာရေ ပန – ‘‘နမကရာနမန္တာနံ နိယုတ္တတမှီ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘အန္တာနံ နိယုတ္တတမှီ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဓာတွန္တလောပါဒိနိသေဓော, ‘‘ရုဓာဒိတော နိဂ္ဂဟီတပုဗ္ဗ’’န္တိ ဝိနာဓိကာရယောဂဝိဘာဂေန, ‘‘နိဂ္ဂဟီတဉ္စာ’’တိ ဝါ နိဂ္ဂဟီတာဂမော, ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ တယာ, ယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။

(ရူ၊၃၄၇။)

သမယာရောစနေ ပန – ဣ အဇ္ဈယနေ အဓိပုဗ္ဗော, အဓီယတံ ဘဝတာတိ အတ္ထေ တဗ္ဗာနီယာဒိ, ဣကာရာဂမဝုဒ္ဓိအယာဒေသအဇ္ဈာဒေသာ စ, ဏျပ္ပစ္စယေ တု ဝုဒ္ဓိ, ယကာရဿ ဒွိတ္တဉ္စ, အဇ္ဈယိတဗ္ဗံ, အဇ္ဈေယျံ ဘဝတာ, အဇ္ဈယနီယံ ဘဝတာ, အဝဿံ ကတ္တဗ္ဗန္တိ ဝါကျေ ပန ‘‘ကိစ္စာ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘အဝဿကာဓမိဏေသု ဏီ စာ’’တိ အဝဿကာဓမိဏတ္ထေ စ တဗ္ဗာဒယော, ကတ္တဗ္ဗံ မေ ဘဝတာ ဂေဟံ, ကရဏီယံ, ကာရိယံ။ ဧဝံ ဒါတဗ္ဗံ မေ ဘဝတာ သတံ, ဒါနီယံ, ဒေယျံ။

ဓရ ဓာရဏေ, စုရာဒိတ္တာ ဏေဏယာ, ဝုဒ္ဓိ, ဣကာရာဂမော စ, ဓာရေတဗ္ဗံ, ဓာရယိတဗ္ဗံ ဣစ္စာဒိ။

‘‘နုဒါဒီဟိ ယုဏွူနမနာနနာကာနနကာ သကာရိတေဟိ စာ’’တိ သကာရိတေဟိပိ ယုဏွူနမာဒေသဝိဓာနတောယေဝ ဓာတုပ္ပစ္စယန္တတောပိ ကိစ္စကိတကပ္ပစ္စယာ ဘဝန္တီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ တေန တိတိက္ခာပီယတီတိ တိတိက္ခာပေတဗ္ဗော။ ဧဝံ တိကိစ္ဆာပေတဗ္ဗော တိကိစ္ဆာပနီယော။ အဘာဝီယိတ္ထ, ဘာဝီယတိ, ဘာဝီယိဿတီတိ ဘာဝေတဗ္ဗော မဂ္ဂေါ။ ဘာဝယိတဗ္ဗော, ဘာဝနီယော, ဘာဝနီယံ, ဘာဝနီယာ, အကာရီယိတ္ထ, ကာရီယတိ, ကာရီယိဿတီတိ ကာရေတဗ္ဗံ, ကာရယိတဗ္ဗံ, ကာရာပေတဗ္ဗံ, ကာရာပယိတဗ္ဗံ, ကာရာပနီယမိစ္စာဒိ စ သိဒ္ဓံ ဘဝတိ။

ကတ္တဗ္ဗံ ကရဏီယဉ္စ၊ ကာရိယံ ကိစ္စမိစ္စပိ။

ကာရေတဗ္ဗံ တထာ ကာရာ-ပေတဗ္ဗံ ကိစ္စသင်္ဂဟော။

ကိစ္စပ္ပစ္စယန္တနယော။

တေကာလိက

ကိတကပ္ပစ္စယန္တနယ

ဣဒါနိ ကိတကပ္ပစ္စယာ ဝုစ္စန္တေ။

ကရ ကရဏေ, ပုရေ ဝိယ ဓာတုသညာဒိ။

ကုမ္ဘဣစ္စုပပဒံ, တတော ဒုတိယာ။

‘‘ကုမ္ဘံ ကရောတိ, အကာသိ, ကရိဿတီ’’တိ ဝါ ဝိဂ္ဂဟေ –

‘‘ပရာ, ပစ္စယာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၃၄၈။)

֍ * ၅၆၁။ ဓာတုယာ ကမ္မာဒိမှိ ဏော။

ကမ္မသ္မိံ အာဒိမှိ သတိ ဓာတုယာ ပရော ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ။

သော စ –

֍ * ၅၆၂။ အညေ ကိတ။

တတိယေ ဓာတွာဓိကာရေ ဝိဟိတာ ကိစ္စေဟိ အညေ ပစ္စယာ ကိတိစ္စေဝ သညာ ဟောန္တီတိ ကိတသညာ ကတာ။

֍ * ၅၆၃။ ကတ္တရိ ကိတ။

ကတ္တရိ ကာရကေ ကိတပစ္စယော ဟောတီတိ နိယမတော ကတ္တရိ ဘဝတိ, သော စ ‘‘ဏာဒယော တေကာလိကာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ကာလတ္တယေ စ ဟောတိ။ ပုရေ ဝိယ ကာရိတဗျပဒေသဏလောပဝုဒ္ဓိယော, ပစ္စယန္တဿာလိင်္ဂတ္တာ သျာဒိမှိ အသမ္ပတ္တေ ‘‘တဒ္ဓိတသမာသကိတကာ နာမံဝါတဝေတုနာဒီသု စာ’’တိ ကိတကန္တတ္တာ နာမံဝ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, တတော ကုမ္ဘံ ကရောတီတိ အတ္ထေ ‘‘အမာဒယော ပရပဒေဘီ’’တိ ဒုတိယာတပ္ပုရိသသမာသော, ‘‘နာမာန’’န္တိအာဒိနာ သမာသသညာ, ‘‘တေသံ ဝိဘတ္တိယော လောပါ စာ’’တိ ဝိဘတ္တိလောပေါ, ‘‘ပကတိ စဿ သရန္တဿာ’’တိ ပကတိဘာဝေါ, ပုန သမာသတ္တာ နာမမိဝ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။

သော ကုမ္ဘကာရော, တေ ကုမ္ဘကာရာ ဣစ္စာဒိ။ ဣတ္ထိယံ ကုမ္ဘကာရီ, ကုမ္ဘကာရိယော ဣစ္စာဒိ, တထာ ကမ္မံ ကရောတီတိ ကမ္မကာရော။ ဧဝံ မာလာကာရော, ကဋ္ဌကာရော, ရထကာရော, သုဝဏ္ဏကာရော, သုတ္တကာရော, ဝုတ္တိကာရော, ဋီကာကာရော။

ဂဟ ဥပါဒါနေ, ပတ္တံ အဂဏှိ, ဂဏှာတိ, ဂဏှိဿတီတိ ဝါ ပတ္တဂ္ဂါဟော။ ဧဝံ ရသ္မိဂ္ဂါဟော, ရဇ္ဇုဂ္ဂါဟော။

(ရူ၊၃၄၉။)

ဝေ တန္တသန္တာနေ, တန္တံ အဝါယိ, ဝါယတိ, ဝါယိဿတီတိ ဝါ တန္တဝါယော, ‘‘တေ အာဝါယာ ကာရိတေ’’တိ အာယာဒေသော, ဝါကျေ ပနေတ္ထ ‘‘တေ အာဝါယာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန အာယာဒေသော။ ဧဝံ တုန္နဝါယော။

မာ ပရိမာဏေ, ဓညံ အမိနိ, မိနာတိ, မိနိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ ဏပ္ပစ္စယေ ကတေ –

‘‘ဏမှီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၆၄။ အာကာရန္တာနမာယော။

အာကာရန္တာနံ ဓာတူနံ အန္တဿ အာယာဒေသော ဟောတိ ဏကာရာနုဗန္ဓေ ပစ္စယေ ပရေ, သရလောပါဒိ။ ဓညမာယော။ ဧဝံ ဒါနံ ဒဒါတီတိ ဒါနဒါယော။

ကမု ကန္တိမှိ, ဓမ္မံ အကာမယိ, ကာမယတိ, ကာမယိဿတီတိ ဝါ ဓမ္မကာမော ပုရိသော, ဓမ္မကာမာ ကညာ, ဓမ္မကာမံ စိတ္တံ။ ဧဝံ အတ္ထကာမော, ဟိတကာမော, သုခကာမော, ဓမ္မံ ပါလေတီတိ ဓမ္မပါလော ဣစ္စာဒိ။

ဒမု ဒမနေ, ‘‘အရိံ အဒမိ, ဒမေတိ, ဒမိဿတီ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ ‘‘ဓာတုယာ’’တိ အဓိကာရော, ‘‘ကမ္မာဒိမှီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၆၅။ သညာယမနု။

(ရူ၊၃၅၀။)

ကမ္မူပပဒေ အာဒိမှိ သတိ သညာယံ ဂမျမာနာယံ ဓာတုယာ အပ္ပစ္စယော ဟောတိ, ဥပပဒန္တေ နုကာရာဂမော စ။ ဧတ္ထ စ ‘‘နု နိဂ္ဂဟီတံ ပဒန္တေ’’တိ သုတ္တေ ‘‘ပဒန္တေ’’တိ ဝစနတော ဥပပဒန္တေယေဝ နုကာရာဂမော ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ဥကာရလောပေါ။ အယံ ပန နွာဂမော သမာသံ ကတွာ ဥပပဒဝိဘတ္တိလောပေ ကတေယေဝ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

֍ * ၅၆၆။ နု နိဂ္ဂဟီတံ ပဒန္တေ။

ဥပပဒဘူတနာမပဒန္တေ ဝတ္တမာနော နုကာရာဂမော နိဂ္ဂဟီတမာပဇ္ဇတေ, နိဂ္ဂဟီတဿ ဝဂ္ဂန္တတ္တံ, သေသံ သမံ, ဝုဒ္ဓါဘာဝေါဝ ဝိသေသော, အရိန္ဒမော ရာဇာ။

တထာ တရ တရဏေ, ဝေဿံ တရတီတိ ဝေဿန္တရော, တဏှံ ကရောတိ ဟိံသတီတိ တဏှင်္ကရော ဘဂဝါ။ ဧဝံ မေဓင်္ကရော, သရဏင်္ကရော, ဒီပင်္ကရော။

‘‘အာဒိမှိ, အ’’ဣတိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၆၇။ ပုရေ ဒဒါ စ ဣံ။

ပုရသဒ္ဒေ အာဒိမှိ သတိ ‘‘ဒဒ ဒါနေ’’ဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ အပ္ပစ္စယော ဟောတိ, ပုရသဒ္ဒေ အကာရဿ ဣဉ္စ ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ ‘‘တဒနုပရောဓေနာ’’တိ ပရိဘာသတော ပုရသဒ္ဒန္တဿေဝ ဣံ ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဏာဒီနံ တေကာလိကတ္တေပိ ဥပပဒတ္ထဝိသေသေန အတီတေယေဝါယမပ္ပစ္စယော ဟောတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ပုရေ ဒါနံ အဒဒီတိ ပုရိန္ဒဒေါ သက္ကော။ ဣဓာပိ ဝိဘတ္တိလောပေ ကတေယေဝ ဣံအာဒေသော။

‘‘ကမ္မာဒိမှိ, အ’’ဣတိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၆၈။ သဗ္ဗတော ဏွု တွာဝီ ဝါ။

သဗ္ဗတော ဓာတုတော ကမ္မာဒိမှိ ဝါ အကမ္မာဒိမှိ ဝါ သတိ အ ဏွု တု အာဝီ ဣစ္စေတေ စတ္တာရော ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ဝါဂ္ဂဟဏံ ‘‘အကမ္မာဒိမှိ ဝါ’’တိ ဝိကပ္ပနတ္ထံ။

(ရူ၊၃၅၁။)

အပ္ပစ္စယေ တာဝ – ဓရ ဓာရဏေ, ဓမ္မံ အဓရိ, ဓရတိ, ဓရိဿတီတိ ဝါ ဓမ္မဓရော။ ဧဝံ ဝိနယဓရော။ တထာ တံ ကရောတီတိ တက္ကရော, ဒွိတ္တံ။ ဧဝံ ဟိတကရော, ဒိဝသကရော, ဒိနကရော, ဒိဝါကရော, နိသာကရော, ဓနုံ ဂဏှာတီတိ ဓနုဂ္ဂဟော။ ဧဝံ ကဋဂ္ဂဟော, သဗ္ဗကာမံ ဒဒါတီတိ သဗ္ဗကာမဒဒေါ, သဗ္ဗဒဒေါ။

အာတော ပန – အန္နံ အဒါသိ, ဒဒါတိ, ဒဒိဿတီတိ အန္နဒေါ။ ဧဝံ ဓနဒေါ, သစ္စံ သန္ဒဟတီတိ သစ္စသန္ဓော။ ပါ ပါနေ, မဇ္ဇံ ပိဝတီတိ မဇ္ဇပေါ။ တာ ပါလနေ, ဂဝံ သဒ္ဒံ တာယတီတိ ဂေါတ္တံ။ ဧဝံ ကတ္တရိ။

အကမ္မာဒိမှိ ပန ‘‘ယသ္မာ ဒပေတီ’’တိ သုတ္တေ ဘယဂ္ဂဟဏေန သေသသာဓနေပိ အပ္ပစ္စယော။

နီ ပါပုဏနေ ဝိပုဗ္ဗော, ဝိနေသိ, ဝိနေတိ, ဝိနေဿတိ ဧတေန, ဧတ္ထာတိ ဝါ ဝိနယော, ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဝုဒ္ဓိ, အယာဒေသော စ, နယနံ နယော။ သိ သေဝါယံ နိပုဗ္ဗော, နိဿီယိတ္ထ, နိဿီယတိ, နိဿီယိဿတီတိ ဝါ နိဿယော။ သိ သယေ, အနုသယိ, အနုသေတိ, အနုသေဿတီတိ ဝါ အနုသယော။

ဣ ဂတိမှိ ပတိပုဗ္ဗော, ပဋိစ္စ ဧကသ္မာ ဖလမေတီတိ ပစ္စယော, သမုဒယော။ စိ စယေ, ဝိနိစ္ဆီယတေ အနေန, ဝိနိစ္ဆယနံ ဝါ ဝိနိစ္ဆယော, ဥစ္စယနံ ဥစ္စယော, သဉ္စယော, ဓမ္မံ ဝိစိနာတီတိ ဓမ္မဝိစယော။ ခီ ခယေ, ခယနံ ခယော။ ဇိ ဇယေ, ဝိဇယနံ ဝိဇယော, ဇယော။ ကီ ဒဗ္ဗဝိနိမယေ, ဝိက္ကယနံ ဝိက္ကယော, ကယော။ လီ သိလေသနေ, အလ္လီယတိ ဧတ္ထာတိ အာလယော, လယော။ ဧဝံ ဣဝဏ္ဏန္တတော။

(ရူ၊၃၅၂။)

အာသုဏန္တီတိ အဿဝါ, အဝါဒေသော, ပဋိဿဝနံ ပဋိဿဝေါ။ သု ဂတိမှိ, အာဘဝဂ္ဂါ သဝန္တီတိ အာသဝါ။ ရု သဒ္ဒေ, ရဝတီတိ ရဝေါ။ ဘဝတီတိ ဘဝေါ။ ပဘဝတိ ဧတသ္မာတိ ပဘဝေါ။ လူ ဆေဒနေ, လဝနံ လဝေါ။ ဧဝံ ဥဝဏ္ဏန္တတော။

နိဂ္ဂဏှာတိ, နိဂ္ဂဟဏံ ဝါ နိဂ္ဂဟော, ပဂ္ဂဟော, သင်္ဂဏှာတိ တေန, သင်္ဂဟဏံ ဝါ သင်္ဂဟော။ ဝရ ဝရဏေ, သံဝရဏံ သံဝရော။ ဒရ အာဒရေ, အာဒရဏံ အာဒရော။ အာဂစ္ဆတိ, အာဂမနန္တိ ဝါ အာဂမော, အာဂမီယန္တိ ဧတ္ထ, ဧတေန ဝါ အတ္ထာတိ အာဂမော ပရိယတ္တိ။ သပ္ပတီတိ သပ္ပော။ ဒိဗ္ဗတီတိ ဒေဝေါ။ ကမု ပဒဝိက္ခေပေ, ပက္ကမနံ, ပက္ကမတီတိ ဝါ ပက္ကမော။ ဧဝံ ဝိက္ကမော။

စရ စရဏေ, ဝနေ စရတီတိ ဝနစရော, ကာမော အဝစရတိ ဧတ္ထာတိ ကာမာဝစရော လောကော, ကာမာဝစရာ သညာ, ကာမာဝစရံ စိတ္တံ။ ဂါဝေါ စရန္တိ ဧတ္ထာတိ ဂေါစရော, ဆဋ္ဌီတပ္ပုရိသော။

ပါဒေန ပိဝတီတိ ပါဒပေါ။ ဧဝံ ကစ္ဆပေါ, တတိယာတပ္ပုရိသော။

ရုဟ ဇနနေ, သိရသ္မိံ ရုဟတီတိ သိရောရုဟော, ဂုဟာယံ သယတီတိ ဂုဟာသယံ စိတ္တံ။ ဧဝံ ကုစ္ဆိသယာ ဝါတာ။ ဌာ ဂတိနိဝတ္တိမှိ, ပဗ္ဗတေ အဋ္ဌာသိ, တိဋ္ဌတိ, ဌဿတီတိ ဝါ ပဗ္ဗတဋ္ဌော ပုရိသော, ပဗ္ဗတဋ္ဌာ နဒီ, ပဗ္ဗတဋ္ဌံ ဩသဓံ။ ဧဝံ ထလဋ္ဌံ, ဇလဋ္ဌံ, သတ္တမီတပ္ပုရိသော။

֍ * ၅၆၉။ ဂဟဿုပဓဿေ ဝါ။

ဂဟဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဥပဓဿ ဧတ္တံ ဟောတိ ဝါ, ဥပဓာတိ အန္တက္ခရတော ပုဗ္ဗက္ခရဿ ပရသမညာ, ဂယှတီတိ ဂေဟံ, ဂဟံ ဝါ။

(ရူ၊၃၅၃။)

ဏွုပ္ပစ္စယေ ရထံ ကရောတီတိ အတ္ထေ ဏွုပ္ပစ္စယော, သော စ ‘‘အညေ ကိတ’’တိ ကိတသညတ္တာ ‘‘ကတ္တရိ ကိတ’’တိ ကတ္တရိယေဝ ဘဝတိ, တတော ကာရိတဗျပဒေသ ဏလောပဝုဒ္ဓိယော။

֍ * ၅၇၀။ အနကာ ယုဏွူနံ။

ယုဏွုဣစ္စေတေသံ ပစ္စယာနံ အန အကဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တီတိ အကာဒေသော။ သေသံ ကုမ္ဘကာရသဒ္ဒသမံ, ရထကာရကော။ တထာ အန္နံ ဒဒါတီတိ အန္နဒါယကော, ‘‘အာကာရန္တာနမာယော’’တိ အာယာဒေသော, ‘‘ဣတ္ထိယမတော အာပစ္စယော’’တိ အာပစ္စယော, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ အကာရဿ ဣကာရော, အန္နဒါယိကာ ကညာ, အန္နဒါယကံ ကုလံ။ လောကံ နေတီတိ လောကနာယကော, ဝိနေတိ သတ္တေတိ ဝိနာယကော, ‘‘တေ အာဝါယာ ကာရိတေ’’တိ အာယာဒေသော။

အကမ္မူပပဒေ ကရောတီတိ ကာရကော, ကာရိကာ, ကာရကံ။ ဒဒါတီတိ ဒါယကော, ဒါယိကာ, ဒါယကံ။ နေတီတိ နာယကော, နာယိကာ, နာယကံ။ ဘဂဝတော ဩဝါဒါနုသာသနိံ အသုဏိ, သုဏာတိ, သုဏိဿတီတိ ဝါ သာဝကော, သာဝိကာ, အာဝါဒေသော။ လုနာတီတိ လာဝကော။ ပု ပဝနေ, ပုနာတီတိ ပါဝကော, ဘဝတီတိ ဘာဝကော, ဥပါသတီတိ ဥပါသကော, ဥပါသိကာ။ ဂဏှာတီတိ ဂါဟကော။

ပစတီတိ ပါစကော။ အယဇိ, ယဇတိ, ယဇိဿတီတိ ဝါ ယာဇကော။ ဧတ္ထ ဟိ ‘‘ကဂါ စဇာန’’န္တိ စဇာနံ ကဂတ္တေ သမ္ပတ္တေ –

(ရူ၊၃၅၄။)

֍ * ၅၇၁။ န ကဂတ္တံ စဇာ ဏွုမှိ။

ဓာတွန္တဘူတာ စကာရဇကာရာ ကကာရ ဂကာရတ္တံ နာပဇ္ဇန္တေ ဏွုပ္ပစ္စယေ ပရေတိ ပဋိသိဒ္ဓတ္တာ န ဘဝတိ။

ဇန ဇနနေ, ဇနေတီတိ ဇနကော, ဇနိကာ, ‘‘ဃဋာဒီနံ ဝါ’’တိ ဧတ္ထ ဝါဂ္ဂဟဏေန ဝုဒ္ဓိ န ဟောတိ။ ဧဝံ ခနတီတိ ခနကော, သမေတီတိ သမကော, ဂမေတီတိ ဂမကော, ဒမေတီတိ ဒမကော, အဟနိ, ဟန္တိ, ဟနိဿတီတိ ဝါ ဝဓကော, ‘‘ဝဓော ဝါ သဗ္ဗတ္ထာ’’တိ ဟနဿ ဝဓာဒေသော, ဟန္တီတိ ယာတကော, ‘‘ဟနဿ ဃာတော’’တိ ဏွုမှိ ဃာတာဒေသော, ဂါဝေါ ဟနတီတိ ဂေါဃာတကော, ရုန္ဓတီတိ ရုန္ဓကော, နိဂ္ဂဟီတာဂမော, သံယောဂန္တတ္တာ န ဝုဒ္ဓိ ဟောတိ။ ဧဝံ ဘုဉ္ဇတီတိ ဘုဉ္ဇကော, ကိဏာတီတိ ကာယကော, ပါလေတီတိ ပါလကော, ပူဇေတီတိ ပူဇကော။

֍ * ၅၇၂။ နုဒါဒီဟိ ယုဏွူနမနာနနာကာနနကာ သကာရိတေဟိ စ။

နုဒါဒီဟိ ဓာတူဟိ, သကာရိတေဟိ စ ဓာတူဟိ ပရေသံ ယုဏွုပ္ပစ္စယာနံ ယထာက္ကမံ အန အာနန အက အာနနကဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ။

ဧတ္ထ ဟိ –

သကာရိတေဟိ ယုဏွူနံ၊ ကာရိယဿ ဝိဓာနတော။

ကိစ္စကိတ္ထမ္ဘဝေါ ဓာတု-ပ္ပစ္စယေဟိပိ ဝေဒိယော။

နုဒ ခေပေ ပပုဗ္ဗော, ပနုဒိ, ပနုဒတိ, ပနုဒိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ ဏွုပ္ပစ္စယော, တဿိမိနာ အကာဒေသော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ နုဒိဿ ဒီဃော, ပနူဒကော။

(ရူ၊၃၅၅။)

သူဒ ပဂ္ဃရဏေ, သူဒတီတိ သူဒကော။ ဉာ အဝဗောဓနေ, အညာသိ, ဇာနာတိ, ဇာနိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ ဏွုပ္ပစ္စယော, တဿာနေန အာနနကာဒေသော, ‘‘ဉာဿ ဇာဇံနာ’’တိ ဇာဒေသော, သရလောပါဒိ, ဇာနနကော။

သကာရိတေဟိ ပန အာဏ ပေသနေ, အာဏာပေသိ, အာဏာပေတိ, အာဏာပေဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ ‘‘သဗ္ဗတော ဏွုတွာဝီ ဝါ’’တိ ဏွုပ္ပစ္စယော, တဿိမိနာ အကာဒေသော, သရလောပါဒိ, အာဏာပကော, သညာပေတီတိ သညာပကော, သဉ္ဇာနနကော, ဧတ္ထ အာနနကာဒေသော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ကာရိတလောပေါ။ တထာ ဒါပေတီတိ ဒါပကော, ‘‘အနကာ ယုဏွူန’’န္တိ အကာဒေသော, ပတိဋ္ဌာပေတီတိ ပတိဋ္ဌာပကော, နိဗ္ဗာနံ သမ္ပာပေတီတိ နိဗ္ဗာနသမ္ပာပကော, ကာရာပေတီတိ ကာရာပကော, ကာရာပိကာ ဣစ္စာဒိ။

တုပ္ပစ္စယေ အကာသိ, ကရောတိ, ကရိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ ‘‘သဗ္ဗတော ဏွုတွာဝီ ဝါ’’တိ တုပ္ပစ္စယော, သော စ ကိတသညတ္တာ ဏွုပ္ပစ္စယော ဝိယ သဗ္ဗတ္ထ ကတ္တရိယေဝ ဘဝတိ။

‘‘အန္တဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၇၃။ ကရဿ စ တတ္တံ တုသ္မိံ။

ကရဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ အန္တဿ ရကာရဿ တကာရတ္တံ ဟောတိ တုပ္ပစ္စယေ ပရေ။ စသဒ္ဒေန ဘရာဒီနဉ္စ, တတော နာမမိဝ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, ‘‘သတ္ထုပိတာဒီနမာ သိသ္မိံ သိလောပေါ စာ’’တိ အာတ္တံ, သိလောပေါ, တဿ ကတ္တာ တက္ကတ္တာ, ဆဋ္ဌီသမာသော။ တထာ ဘရတီတိ ဘတ္တာ။

(ရူ၊၃၅၆။)

ဟရ ဟရဏေ, ဟရတီတိ ဟတ္တာ, ဘိန္ဒတီတိ ဘေတ္တာ, ဘေဒိတာ ဝါ, ဆိန္ဒတီတိ ဆေတ္တာ, ဒဒါတီတိ ဒါတာ, ဘောဇနဿ ဒါဘာ ဘောဇနဒါတာ, သန္ဒဟတီတိ သန္ဓာတာ, အဝစိ, ဝစတိ, ဝက္ခတီတိ ဝါ ဝတ္တာ, ‘‘ဘုဇာဒီနမန္တော နော ဒွိ စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ, ဒွိတ္တဉ္စ, ဘုဉ္ဇတီတိ ဘောတ္တာ, အဗုဇ္ဈိ, ဗုဇ္ဈတိ, ဗုဇ္ဈိဿတီတိ ဝါ ဗုဇ္ဈိတာ, ယကာရိကာရာဂမာ, ဇာနာတီတိ ဉာတာ, ဇိနာတီတိ ဇေတာ, သုဏာတီတိ သောတာ, ဂဏှာတီတိ ဂဟေတာ, ဘဝတီတိ ဘဝိတာ, သရတီတိ သရိတာ, ဂစ္ဆတီတိ ဂန္တာ။ ‘‘ဂမ ခန ဟနာဒီနံ တုံ တဗ္ဗာဒီသု န’’ဣတိ ဓာတွန္တဿ နတ္တံ။ ဧဝံ ခနတီတိ ခန္တာ, ဟနတီတိ ဟန္တာ, မညတီတိ မန္တာ, ပါလေတီတိ ပါလေတာ, ပါလယိတာ။

ကာရိတေ ဘာဝေတီတိ ဘာဝေတာ, ဘာဝယိတာ။ ဧဝံ သာရေတာ, သာရယိတာ, ဒါပေတာ, ဒါပယိတာ, ဟာပေတာ, ဟာပယိတာ, နိရောဓေတာ, နိရောဓယိတာ, ဗောဓေတာ, ဗောဓယိတာ, ဉာပေတာ, ဉာပယိတာ, သာဝေတာ, သာဝယိတာ, ဂါဟေဘာ, ဂါဟယိတာ, ကာရေတာ, ကာရယိတာ, ကာရာပေတာ, ကာရာပယိတာ ဣစ္စာဒိ။

အာဝီပစ္စယေ ဒိသ ပေက္ခနေ, ဘယံ အပဿိ, ပဿတိ, ပဿိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ အာဝီပစ္စယော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဒိသဿ ဒဿာဒေသော, ဘယဒဿာဝီ, ဘယဒဿာဝိနော ဣစ္စာဒိ ဒဏ္ဍီဝ နေယျံ။ ဣတ္ထိယံ ဘယဒဿာဝိနီ။ နပုံသကေ ဘယဒဿာဝိ စိတ္တံ။

သာသ အနုသိဋ္ဌိမှိ, သဒေဝကံ လောကံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာဒိဝသေန သာသတီတိ အတ္ထေ –

֍ * ၅၇၄။ သာသာဒီဟိ ရတ္ထု။

သာသဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ရတ္ထုပ္ပစ္စယော ဟောတိ။

‘‘ရမှိ ရန္တော ရာဒိ နော’’တိ ရာဒိလောပေါ, သရလောပါဒိ, နာမဗျပဒေသော, သျာဒျုပ္ပတ္တိ, အာတ္တံ, သိလောပေါ။ သတ္ထာ, သတ္ထာရော။

ပါ ရက္ခဏေ, ပုတ္တံ ပါတီတိ အတ္ထေ –

(ရူ၊၃၅၇။)

֍ * ၅၇၅။ ပါဒိတော ရိတု။

ပါဣစ္စေဝမာဒိတော ဓာတုဂ္ဂဏတော ရိတုပ္ပစ္စယော ဟောတိ, ရာဒိလောပေါ သရလောပါဒိ။ ပိတာ။ ဓရ ဓာရဏေ, မာတာပိတူဟိ ဓရီယတီတိ ဓီတာ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဣကာရဿ ဒီဃော။

မာန ပူဇာယံ, ဓမ္မေန ပုတ္တံ မာနေတီတိ အတ္ထေ –

֍ * ၅၇၆။ မာနာဒီဟိ ရာတု။

မာန ဘာသဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ရာတုပ္ပစ္စယော ဟောတိ, ရာဒိလောပေါ, မာတာ။ ဘာသ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ, ပုဗ္ဗေ ဘာသတီတိ ဘာတာ ဣစ္စာဒိ။

ဝိသ ပဝေသနေ ပပုဗ္ဗော, ပါဝိသိ, ပဝိသတိ, ပဝိသိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ –

֍ * ၅၇၇။ ဝိသ ရုဇ ပဒါဒိတော ဏ။

ဝိသ ရုဇ ပဒဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ပရော ဏပ္ပစ္စယော ဟောတီတိ ဏပ္ပစ္စယော။ သော စ ကိတသညတ္တာ ကတ္တရိ ဘဝတိ, ကာရိတဗျပဒေသဏလောပ ဝုဒ္ဓိယော, ပဝေသော။

(ရူ၊၃၅၈။)

တထာ ရုဇ ရောဂေ, အရုဇိ, ရုဇတိ, ရုဇိဿတီတိ ဝါ ရောဂေါ, ‘‘ကဂါစဇာန’’န္တိ ဇကာရဿ ဂကာရော, ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဥပ္ပာဒေါ။ ဖုသ ဖုသနေ, အဖုသိ, ဖုသတိ, ဖုသိဿတိ, ဖုသန္တိ ဝါ တေန သမ္ပယုတ္တာတိ ဖဿော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဖုသဿ ဖဿော, သံယောဂန္တတ္တာ န ဝုဒ္ဓိ။ ဘဝတီတိ ဘာဝေါ။ ဥစ သမဝါယေ, ဥစတီတိ ဩကော, စကာရဿ ကကာရော။ အယ ဂတိမှိ, အယိ, အယတိ, အယိဿတိ, အယတိ ဝါ ဣတောတိ အာယော။ ဗုဓ အဝဂမနေ, သမ္မာ ဗုဇ္ဈတီတိ သမ္ဗောဓော, အာဟရတီတိ အာဟာရော, ဥပဟနတီတိ ဥပဃာတော, ‘‘ဟနဿ ဃာတော’’တိ ဃာတာဒေသော။

ရန္ဇ ရာဂေ, ရန္ဇတီတိ အတ္ထေ ဏပ္ပစ္စယော။

֍ * ၅၇၈။ နိဂ္ဂဟီတ သံယောဂါဒိ နော။

သံယောဂသ္မိံ အာဒိဘူတော နကာရော နိဂ္ဂဟီတမာပဇ္ဇတေ။ နိဂ္ဂဟီတဿ ဝဂ္ဂန္တတ္တံ, ဇကာရဿ ဂတ္တံ, ရင်္ဂေါ။

֍ * ၅၇၉။ ဏမှိ ရန္ဇဿ ဇော ဘာဝကရဏေသု။

ရန္ဇဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ အန္တဘူတဿ န္ဇဿ ဇကာရာဒေသော ဟောတိ ဘာဝကရဏဣစ္စေတေသွတ္ထေသု ဝိဟိတေ ဏကာရဝတိပ္ပစ္စယေ ပရေ။

ဧတ္ထ ဟိ –

ဏမှိ ရန္ဇဿ ကရဏေ၊ ဇာဒေသဿ ဝိဓာနတော။

အကတ္တရိပိ ဝိညေယျော၊ ကာရကေ ဏဿ သမ္ဘဝေါတိ။

ရန္ဇန္တိ အနေနာတိ ရာဂေါ, ရဉ္ဇီယတိ အနေနာတိ ဝါ ရာဂေါ, သယံ ရဉ္ဇတီတိပိ ရာဂေါ။ ‘‘ဏမှိ ရန္ဇဿ ဇော’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဇကာရော။ ပဇ္ဇတေ အနေနာတိ ပါဒေါ, ပတုဇ္ဇတေ အနေနာတိ ပတောဒေါ, ဇရီယတိ အနေနာတိ ဇာရော။ ဧဝံ ဒါရော။ တထာ ကမ္မာဒီသု, ဘုဇ္ဇတီတိ ဘောဂေါ။ ဧဝံ ဘာဂေါ, ဘာရော, လဗ္ဘတီတိ လာဘော, ဝေါဟရီယတီတိ ဝေါဟာရော, ဒီယတီတိ ဒါယော, ဝိဟညတိ ဧတသ္မာတိ ဝိဃာတော, ဝိဟရန္တိ ဧတ္ထာတိ ဝိဟာရော, အာရမန္တိ ဧတသ္မိန္တိ အာရာမော။ ဧဝံ ပပါတော ဣစ္စာဒိ။

‘‘ဏ’’ဣတိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၃၅၉။)

֍ * ၅၈၀။ ဘာဝေ စ။

ဘာဝတ္ထေ ဘာဝါဘိဓေယျေ ဓာတူဟိ ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဘူယတေ, ဘဝနံ ဝါ ဘာဝေါ, ပစ္စတေ, ပစနံ ဝါ ပါကော, ‘‘ကဂါ စဇာန’’န္တိ ကာဒေသော။

သိစ ပဂ္ဃရဏေ, သေစနံ သေကော။ သုစ သောကေ, သောစနံ သောကော။ စဇ ဟာနိမှိ, အစဇ္ဇိတ္ထ, စဇ္ဇတေ, စဇ္ဇိဿတေ, စဇနံ ဝါ စာဂေါ။ ယဇ ဒေဝပူဇာသင်္ဂတိကရဏဒါနေသု, ဣဇ္ဇိတ္ထ, ဣဇ္ဇတေ, ဣဇ္ဇိဿတေ, ယဇနံ ဝါ ယာဂေါ, ယုဉ္ဇနံ ယောဂေါ။ ဘဇ သေဝါယံ, အဘဇ္ဇိတ္ထ, ဘဇ္ဇတေ, ဘဇ္ဇိဿတေ, ဘဇနံ ဝါ ဘာဂေါ, အရဇ္ဇိတ္ထ, ရဇ္ဇတေ, ရဇ္ဇိဿတေ, ရဇနံ ဝါ ရာဂေါ, ဇဿ ဂကာရော။

ဒဟ ဘသ္မီကရဏေ, ပရိဍယှိတ္ထ, ပရိဍယှတိ, ပရိဍယှိဿတိ, ပရိဍယှနံ ဝါတိ အတ္ထေ ဏပ္ပစ္စယော။

‘‘ဏမှိ, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၈၁။ ဒဟဿ ဒေါ လံ။

ဒဟဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဒကာရော လတ္တမာပဇ္ဇတေ ဏပ္ပစ္စယေ ပရေ ဝါ။ ပရိဠာဟော, ပရိဒါဟော။ ဘန္ဇ အဝမဒ္ဒနေ, ဘဉ္ဇနံ ဘင်္ဂေါ။ သန္ဇ သင်္ဂေ, သဉ္ဇနံ သင်္ဂေါ, နဿ နိဂ္ဂဟီတံ။

ပစ္စယေဟိ သင်္ဂမ္မ ကရီယတိ, သင်္ခရီယတိ တေန ဝါတိ အတ္ထေ ဝိသရုဇပဒါဒိနာ, သင်္ခရဏန္တိ အတ္ထေ ‘‘ဘာဝေ စာ’’တိ ဝါ ဏပ္ပစ္စယော။

‘‘ဏမှီ’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၃၆၀။)

֍ * ၅၈၂။ ပုရသမုပပရီဟိ ကရောတိဿ ခခရာ ဝါ တပ္ပစ္စယေသု စ။

ပုရ သံ ဥပ ပရိဣစ္စေတေဟိ ပရဿ ကရောတိဿ ဓာတုဿ ခ ခရဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ တပ္ပစ္စယေ, ဏပ္ပစ္စယေ စ ပရေ။ ‘‘တပ္ပစ္စယေသူ’’တိ ဗဟုဝစနနိဒ္ဒေသေန တုံ တွာဒီသုပိ။ ဓာတွာဒေသဿာပိ ဌာနောပစာရေန ဓာတုဝေါဟာရတော ‘‘အသံယောဂန္တဿ ဝုဒ္ဓိ ကာရိတေ’’တိ ဝုဒ္ဓိ, သင်္ခါရော။ ဧဝံ ပရိက္ခာရော, ပုရေက္ခာရော။

ဝါတိ ကိံ? ဥပကာရော။

လုဘ ဂိဒ္ဓိမှိ, လုဗ္ဘန္တိ တေန, သယံ ဝါ လုဗ္ဘတိ, လုဗ္ဘနမတ္တမေဝ ဝါ တန္တိ လောဘော။ ဒုသ အပ္ပီတိမှိ, ဒုဿန္တိ တေန, သယံ ဝါ ဒုဿတိ, ဒုဿနမတ္တမေဝ ဝါ တန္တိ ဒေါသော။ မုဟ ဝေစိတ္တေ, မုယှန္တိ တေန, သယံ ဝါ မုယှတိ, မုယှနမတ္တမေဝ ဝါ တန္တိ မောဟော ဣစ္စာဒိ ကတ္တုကရဏဘာဝေသု ယထာရဟံ ယောဇေတဗ္ဗံ။

ဂဟ ဥပါဒါနေ, ဂယှတီတိ အတ္ထေ ဝိသရုဇပဒါဒိနာ ကမ္မနိ ဏပ္ပစ္စယော။

֍ * ၅၈၃။ ဂဟဿ ဃရ ဏေ ဝါ။

ဂဟဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဃရာဒေသော ဟောတိ ဝါ ဏပ္ပစ္စယေ ပရေ, သရလောပါဒိ, ဃရံ, ဃရာနိ။

ဝါတိ ကိံ? ဂဏှာတိ, ဂဟဏံ ဝါ ဂါဟော။

သမ္ဘဝတီတိ အတ္ထေ –

(ရူ၊၃၆၁။)

֍ * ၅၈၄။ ကွိ စ။

သဗ္ဗဓာတူဟိ ကွိပစ္စယော ဟောတိ, သော စ ကိတသညတ္တာ ကတ္တရိ ဘဝတိ။

֍ * ၅၈၅။ ကွိလောပေါ စ။

ကွိနော သဗ္ဗဿ လောပေါ ဟောတိ။ ကိတန္တတ္တာ နာမမိဝ ကတွာ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, သိလောပေါ, သမ္ဘူ။ ဧဝံ ဝိဘဝတီတိ ဝိဘူ, အဘိဘူ, သယမ္ဘူ။

တထာ ဓူ ကမ္ပနေ, သန္ဓုနာတီတိ သန္ဓူ။ ဘာ ဒိတ္တိမှိ, ဝိဘာတီတိ ဝိဘာ, ပဘာတီတိ ပဘာ, သဟ, သင်္ဂမ္မ ဝါ ဘန္တိ, ဘာသန္တိ ဝါ ဧတ္ထာတိ သဘာ, သဟဿ သာဒေသော, နိဂ္ဂဟီတလောပေါ စ။

ဘုဇေန ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထေ ကွိပ္ပစ္စယော။

֍ * ၅၈၆။ ဓာတွန္တဿ လောပေါ ကွိမှိ။

ဓာတွန္တဿ ဗျဉ္ဇနဿ လောပေါ ဟောတိ ကွိပ္ပစ္စယေ ပရေ။ ကွိလောပေါ, ဘုဇဂေါ။ ဧဝံ ဥရသာ ဂစ္ဆတီတိ ဥရဂေါ, တုရံ သီဃံ တုရိတတုရိတော ဂစ္ဆတီတိ တုရဂေါ, ခေ ဂစ္ဆတီတိ ခဂေါ, ဝိဟာယသေ ဂစ္ဆတီတိ ဝိဟဂေါ, ဝိဟာဒေသော, န ဂစ္ဆတီတိ အဂေါ, နဂေါ။

(ရူ၊၃၆၂။)

ခနု အဝဓာရဏေ သံပုဗ္ဗော, သင်္ခနိ, သင်္ခနတိ, သင်္ခနိဿတီတိ ဝါ သင်္ခေါ။ ရမု ကီဠာယံ, ကုဉ္ဇေ ရမတီတိ ကုဉ္ဇရော။ ဇန ဇနနေ, ကမ္မတော ဇာတောတိ အတ္ထေ ကွိပ္ပစ္စယော, ဓာတွန္တဿ လောပါဒိ ပုရိမသမံ, ပဉ္စမီတပ္ပုရိသောဝ ဝိသေသော။ ကမ္မဇော ဝိပါကော, ကမ္မဇာ ပဋိသန္ဓိ, ကမ္မဇံ ရူပံ။ ဧဝံ စိတ္တဇံ, ဥတုဇံ, အာဟာရဇံ, အတ္တဇော ပုတ္တော။ ဝါရိမှိ ဇာတော ဝါရိဇော။ ဧဝံ ထလဇော, ပင်္ကဇံ, ဇလဇံ, အဏ္ဍဇံ, သိရဇံ, သတ္တမီသမာသော။ ဒွိက္ခတ္တုံ ဇာတော ဒွိဇော, ပစ္ဆာ ဇာတော အနုဇော ဣစ္စာဒိ။

ဝိဒ ဉာဏေ, လောကံ အဝေဒီတိ အတ္ထေ ကွိပ္ပစ္စယော။

‘‘ကွိမှီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၈၇။ ဝိဒန္တေ ဦ။

ဝိဒဓာတုနော အန္တေ ဦကာရာဂမော ဟောတိ ကွိမှိ, ကွိလောပေါ။ လောကဝိဒူ။

ဒိသ ပေက္ခဏေ, ဣမမိဝ နံ အပဿိ, ပဿတိ, ပဿိဿတီတိ, အယမိဝ ဒိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ ကွိပ္ပစ္စယော။

‘‘ဓာတွန္တဿ လောပေါ ကွိမှီ’’တိ ဓာတွန္တလောပေ သမ္ပတ္တေ –

֍ * ၅၈၈။ ဣယတမကိဧသာနမန္တဿရော ဒီဃံ ကွစိ ဒိသဿ ဂုဏံ ဒေါ ရံ သက္ခီ စ။

ဣမ ယ တ အမှ ကိံ ဧတ သမာနဣစ္စေတေသံ သဗ္ဗနာမာနံ ဥပမာနုပပဒဘာဝေန ဒိသဿ ဓာတုဿ ဂုဏဘူတာနံ အန္တော သရော ဒီဃမာပဇ္ဇတေ, ဒိသဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ အန္တဿ သ က္ခ ဤဣစ္စေတေ အာဒေသာ စ ဟောန္တိ။ ဒိသဿ ဒကာရော ရကာရမာပဇ္ဇတေတိ ကွိမှိ ဓာတွန္တဿ သသဒ္ဒါဒေသံ ကတွာ ကွိလောပါဒိမှိ စ ကတေ ဣဣတိ နိပါတနေန ဣမသဒ္ဒဿိကာရေ, တဿိမိနာ ဒီဃေ စ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။

(ရူ၊၃၆၃။)

ဤဒိသော ပုရိသော, ဤဒိသာ ကညာ, ဤဒိသီ ဝါ, ဤဒိသံ စိတ္တံ။ တထာ ယမိဝ နံ ပဿတိ, ယော ဝိယ ဒိဿတီတိ ဝါ ယာဒိသော, ယာဒိသာ, ယာဒိသီ, ယာဒိသံ။ တမိဝ နံ ပဿတိ, သော ဝိယ ဒိဿတီတိ ဝါ တာဒိသော, တာဒိသာ, တာဒိသီ, တာဒိသံ။ မမိဝ နံ ပဿတိ, အဟံ ဝိယ သော ဒိဿတီတိ ဝါ မာဒိသော, မာဒိသာ, မာဒိသီ, မာဒိသံ, မဣတိ နိပါတနေန အမှသဒ္ဒဿ မသဒ္ဒါဒေသော။ ကိမိဝ နံ ပဿတိ, ကော ဝိယ ဒိဿတီတိ ဝါ ကီဒိသော, ကီဒိသာ, ကီဒိသီ, ကီဒိသံ။ ဧတမိဝ နံ ပဿတိ, ဧသော ဝိယ ဒိဿတီတိ ဝါ ဧဒိသော, ဧတာဒိသော ဝါ, ဧဒိသာ, ဧဒိသီ, ဧဒိသံ, ဧဣတိ နိပါတနေန ဧတသဒ္ဒဿ ဧကာရော။ သမာနံ ကတွာ နံ ပဿတိ, သမာနော ဝိယ ဒိဿတီတိ သာဒိသော, သဒိသော, သဣတိ နိပါတနေန သမာနဿ သာဒေသော, တဒန္တဿ ဝါ ဒီဃော, သာဒိသာ, သာဒိသီ, သဒိသာ, သဒိသီ, သာဒိသံ, သဒိသံ။

ဒကာရဿ ရကာရာဒေသေ ပန ဤရိသော, ယာရိသော, တာရိသော, မာရိသော, ကီရိသော, ဧရိသော, သာရိသော, သရိသော။ က္ခာဒေသေ ဤဒိက္ခော, ယာဒိက္ခော, တာဒိက္ခော, မာဒိက္ခော, ကီဒိက္ခော, ဧဒိက္ခော, သာဒိက္ခော, သဒိက္ခော။ ရကာရာဒေသေ သာရိက္ခော, သရိက္ခော, ဤကာရာဒေသေ ဤဒီ, ယာဒီ, တာဒီ, မာဒီ, ကီဒီ, ဧဒီ, သာဒီ။

စသဒ္ဒေန တုမှာဒိဥပပဒေပိ တုမှေ ဝိယ ဒိဿတီတိ တုမှာဒိသော, တုမှာဒိသီ, ခန္ဓာ ဝိယ ဒိဿန္တီတိ ခန္ဓာဒိသာ ဣစ္စာဒိ။

ဓရ ဓာရဏေ, အပါယေသွပတမာနေ အဓိဂတမဂ္ဂါဒိကေ သတ္တေ ဓာရေတိ, ဓရန္တိ တေနာတိ ဝါ, သလက္ခဏံ ဓာရေတိ ဝါ, ပစ္စယေဟိ ဓရီယတိ ဝါတိ အတ္ထေ –

(ရူ၊၃၆၄။)

֍ * ၅၈၉။ ဓရာဒီဟိ ရမ္မော။

ဓရဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ရမ္မပ္ပစ္စယော ဟောတိ။

သော စ –

ကမ္မဂ္ဂဟဏဘော ဘာဝ- ကမ္မေသူတေတ္ထ ဝေဒိယော။

အကတ္တရိပိ ဟောတီတိ၊ ကာရကေ ရမ္မပ္ပစ္စယော။

ရာဒိလောပေါ, ဓမ္မော, ဧဝံ ကရီယတီတိ ကမ္မံ။ ဝရ ဝရဏေ, ဝမ္မံ။

သံသ ပသံသနေ ပပုဗ္ဗော, ပိယဣစ္စုပပဒံ, ပိယံ ပသံသိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ ပိယံ ပသံသနသီလော, ပိယံ ပသံသနဓမ္မော, ပိယံ ပသံသနေ သာဓုကာရီတိ ဝါ အတ္ထေ –

֍ * ၅၉၀။ တဿီလာဒီသု ဏီတွာဝီ စ။

သီလံ ပကတိ, တဿီလ တဒ္ဓမ္မ တဿာဓုကာရီသွတ္ထေသု ဂမျမာနေသု သဗ္ဗဓာတူဟိ ဏီ တု အာဝီဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တီတိ ကတ္တရိ ဏီပစ္စယော, သံယောဂန္တတ္တာန ဝုဒ္ဓိ။ သေသံ နေယျံ။

ပိယပသံသီ ရာဇာ။ အထ ဝါ ပိယံ ပသံသိ, ပသံသတိ, ပသံသိဿတိ ဝါ သီလေန ဝါ ဓမ္မေန ဝါ သာဓု ဝါတိ ပိယပသံသီ, ပိယပသံသိနီ, ပိယပသံသိ ကုလံ။ ဗြဟ္မံ စရိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ ဗြဟ္မံ စရတိ သီလေန, ဓမ္မေန, သာဓု ဝါတိ ဗြဟ္မစာရီ, ဗြဟ္မစာရိနီ, ဗြဟ္မစာရိ။ ဧဝံ သစ္စဝါဒီ, ဓမ္မဝါဒီ, သီဃယာယီ, ပါပကာရီ, မာလာကာရီ ဣစ္စာဒိ။

စသဒ္ဒေန အတ္တမာနေပိ ဏီ, ပဏ္ဍိတံ အတ္တာနံ မညတီတိ ပဏ္ဍိတမာနီ ဗာလော, ဗဟုဿုတမာနီ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၆၅။)

ဝတု ဝတ္တနေ ပပုဗ္ဗော, ပသယှ ပဝတ္တိတုံ သီလံ ယဿာတိ အတ္ထေ ဣမိနာ တုပ္ပစ္စယော, ပသယှပဝတ္တာ။ အထ ဝါ ဝစ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ, ပသယှ ပဝတ္တိတုံ သီလမဿာတိ ပသယှပဝတ္တာ, ပသယှပဝတ္တာရော, ဘုဇာဒိတ္တာ ဓာတွန္တလောပဒွိတ္တာနိ, သေသံ ကတ္တုသမံ။

ဘယံ ပဿိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ ဘယံ ဒဿနသီလော, ဘယံ ဒဿနဓမ္မော, ဘယံ ဒဿနေ သာဓုကာရီတိ ဝါ ဘယဒဿာဝီ, ဘယဒဿာဝိနီ, ဘယဒဿာဝိ စိတ္တံ။ ဧဝံ အာဒီနဝဒဿာဝီ။

‘‘တဿီလာဒီသူ’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၅၉၁။ သဒ္ဒ ကု ဓ စ လ မ ဏ္ဍ တ္ထ ရုစာဒီဟိ ယု။

သဒ္ဒ ကု ဓ စ လ မဏ္ဍတ္ထေဟိ ဓာတူဟိ, ရုစာဒီဟိ စ ယုပ္ပစ္စယော ဟောတိ တဿီလာဒီသွတ္ထေသု။

ဃုသ သဒ္ဒေ, ဃောသိတုံ သီလံ အဿာတိ ဝါ ဃောသနသီလောတိ ဝါ အဃောသယိ, ဃောသယတိ, ဃောသယိဿတိ သီလေန, ဓမ္မေန, သာဓု ဝါတိ အတ္ထေ ဣမိနာ ယုပ္ပစ္စယော, တဿ ‘‘အနကာ ယုဏွူန’’န္တိ အနာဒေသော, ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဝုဒ္ဓိ, သော ဃောသနော, သာ ဃောသနာ။ ဘာသ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ, ဘာသိတုံ သီလမဿာတိ ဝါ ဘာသနသီလော, ဘာသနဓမ္မော, ဘာသနေ သာဓုကာရီတိ ဝါ ဘာသနော။

ကုဓ ကောပေ, ကုဇ္ဈိတုံ သီလမဿာတိ ဝါ ကုဇ္ဈနသီလောတိ ဝါ ကောဓနော, ကောဓနာ, ကောဓနံ။

ရုသ ရောသေ, ရောသိတုံ သီလမဿာတိ ဝါ ရောသနသီလောတိ ဝါ ရောသနော။

(ရူ၊၃၆၆။)

စလ ကမ္ပနေ, စလိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ စလတိ သီလေနာတိ ဝါ စလနော။ ကပိစလနေ, ကမ္ပိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ အကမ္ပိ, ကမ္ပတိ, ကမ္ပိဿတိ သီလေနာတိ ဝါ ကမ္ပနော, ဣကာရာနုဗန္ဓိဓာတုသရတော ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ, ‘‘နိဂ္ဂဟီတဉ္စာ’’တိ ဝါ နိဂ္ဂဟီတာဂမော။ ဖဒိ ကိဉ္စိစလနေ, ဖန္ဒိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ ဖန္ဒတိ သီလေနာတိ ဝါ ဖန္ဒနော။

မဍိ ဘူသာယံ, မဏ္ဍယိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ မဏ္ဍယတိ သီလေနာတိ ဝါ မဏ္ဍနော။ ဘူသ အလင်္ကာရေ, ဘူသနသီလောတိ ဝါ အဘူသယိ, ဘူသယတိ, ဘူယယိဿတိ သီလေနာတိ ဝါ ဘူသနော, ဘူသနာ, ဘူသနံ။

ရုစ ဒိတ္တိမှိ, အရုစ္စိ, ရုစ္စတိ, ရုစ္စိဿတိ သီလေနာတိ ဝါ ရောစနော။ ဇုတ ဒိတ္တိမှိ, အဇောတိ, ဇောတတိ, ဇောတိဿတိ သီလေနာတိ ဝါ ဇောတနော။ ဝဍ္ဎ ဝဍ္ဎနေ, ဝဍ္ဎိတုံ သီလမဿာတိ ဝဍ္ဎနော ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၅၉၂။ ပါရာဒိဂမိမှာ ရူ။

ပါရာဒိဥပပဒေဟိ ပရသ္မာ ဂမိဣစ္စေတသ္မာ ဓာတုမှာ ပရော ရူပစ္စယော ဟောတိ တဿီလာဒီသွတ္ထေသု ကတ္တရိယေဝ။ ပါရော အာဒိ ယေသံ တေ ပါရာဒယော, ပါရာဒီဟိ ဂမိ ပါရာဒိဂမိ။ ရာဒိလောပေါ, ဘဝပါရံ ဂန္တုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ ဘဝပါရံ ဂမနသီလော, ဘဝပါရံ ဂမနဓမ္မော, ဘဝပါရံ ဂမနေ သာဓုကာရီတိ ဝါ ဘဝပါရဂူ, ဘဝပါရဂုနော။ အန္တံ ဂမနသီလော အန္တဂူ။ ဧဝံ ဝေဒဂူ, အဒ္ဓဂူ။

‘‘ရူ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၉၃။ ဘိက္ခာဒိတော စ။

(ရူ၊၃၆၇။)

ဘိက္ခဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ရူပစ္စယော ဟောတိ တဿီလာဒီသွတ္ထေသု။ ဘိက္ခ ယာစနေ, ဘိက္ခိတုံ သီလံ ယဿာတိ ဝါ အဘိက္ခိ, ဘိက္ခတိ, ဘိက္ခိဿတိ သီလေနာတိ ဝါ ဘိက္ခနဓမ္မောတိ ဝါ ဘိက္ခနေ သာဓုကာရီတိ ဝါ ဘိက္ခု, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ရဿတ္တံ။ ဣက္ခ ဒဿနင်္ကေသု, သံသာရေ ဘယံ ဣက္ခတီတိပိ ဘိက္ခု, ဝိဇာနိတုံ သီလံ ယဿ, ဝိဇာနနသီလောတိ ဝါ ဝိညူ, သဗ္ဗံ ဇာနာတီတိ သဗ္ဗညူ။ ဧဝံ မတ္တညူ, ဓမ္မညူ, အတ္ထညူ, ကာလညူ, ကတညူ ဣစ္စာဒယော။

֍ * ၅၉၄။ ဟနတျာဒီနံ ဏုကော။

ဟနတျာဒီနံ ဓာတူနမန္တေ ဏုကပ္ပစ္စယော ဟောတိ တဿီလာဒီသွတ္ထေသု ကတ္တရိ, အန္တာပေက္ခာယံ ဆဋ္ဌီ, ဏကာရော ဝုဒ္ဓတ္ထော။ အာဟနနသီလော အာဃာတုကော, ဃာတာဒေသော, သရလောပါဒိ, ကရဏသီလော ကာရုကော သိပ္ပိ။ ဘီ ဘယေ, ဘာယနသီလော ဘီရုကော, ရကာရာဂမော။ အဝ ရက္ခဏေ, အာဝုကော ပိတာ။

֍ * ၅၉၅။ သံဟနညာယ ဝါ ရော ဃော။

သံပုဗ္ဗာယ ဟနဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ, အညာယ စ ဓာတုယာ ပရော ရပ္ပစ္စယော ဟောတိ, ဟနဿ ဃော စ။ ဝါဂ္ဂဟဏံ သမ္ပိဏ္ဍနတ္ထံ, ဝိကပ္ပနတ္ထံ ဝါ, တေန သံဃာတောတိပိ သိဒ္ဓံ ဟောတိ။

ဟနဿေဝါယံ ဃော ဟောတိ၊ အဘိဓာနာနုရူပတော။

အသံပုဗ္ဗာ စ ရော တေန၊ ပဋိဃောတိပိ သိဇ္ဈတိ။

(ရူ၊၃၆၈။)

ဟန ဟိံသာဂတီသု သံ ပုဗ္ဗော, သံဟနတိ သမဂ္ဂံ ကမ္မံ သမုပဂစ္ဆတိ, သမ္မဒေဝ ကိလေသဒရထေ ဟနတီတိ ဝါ သံဃော, ရာဒိလောပေါ, သမန္တတော နဂရဿ ဗာဟိယေ ခညတီတိ ပရိခါ, ဣတ္ထိယံ အာပစ္စယော, အန္တံ ကရောတီတိ အန္တကော မစ္စု။

‘‘ဘာဝကမ္မေသူ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၉၆။ နန္ဒာဒီဟိ ယု။

နန္ဒဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ပရော ယုပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဘာဝကမ္မေသု။ ‘‘အနကာ ယုဏွူန’’န္တိ ယုပ္ပစ္စယဿ အနာဒေသော, နန္ဒ သမိဒ္ဓိမှိ, နန္ဒ နန္ဒနေ ဝါ။ ဘာဝေ – နန္ဒီယတေ နန္ဒနံ။ ကမ္မေ – အနန္ဒီယိတ္ထ, နန္ဒီယတိ, နန္ဒီယိဿတိ, နန္ဒိတဗ္ဗန္တိ ဝါ နန္ဒနံ ဝနံ, ဂယှတိ, ဂဟဏီယံ ဝါ ဂဟဏံ, ဂဏှနံ ဝါ, စရိတဗ္ဗံ စရဏံ, ဘူယတေ ဘဝနံ, ဟူယတေ ဟဝနံ။ ရုန္ဓိတဗ္ဗံ ရုန္ဓနံ, ရောဓနံ ဝါ, ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ ဘုဉ္ဇနံ, ဘောဇနံ ဝါ။ ဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ ဗုဇ္ဈနံ, ဗောဓနံ ဝါ။ သူယတိ, သုတိ ဝါ သဝဏံ, ပါပီယတီတိ ပါပုဏနံ, ပါပနံ ဝါ, ပါလီယတီတိ ပါလနံ ဣစ္စာဒိ။

‘‘ယူ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၅၉၇။ ကတ္တုကရဏပဒေသေသု စ။

ကတ္တုကရဏပဒေသဣစ္စေတေသွတ္ထေသု စ သဗ္ဗဓာတူဟိ ယုပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဧတ္ထ စ ပဒေသောတိ အဓိကရဏကာရကံ ဝုစ္စတိ။ ကတ္တရိ တာဝ – ရဇံ ဟရတီတိ ရဇောဟရဏံ တောယံ။ အာရမဏံ ဝိဇာနာတီတိ ဝိညာဏံ, ဝိဇာနနံ ဝါ, အာနနဇာဒေသာ။ ဃာ ဂန္ဓောပါဒါနေ, ဃာယတီတိ ဃာနံ, ဈေ စိန္တာယံ, ဈာယတီတိ ဈာနံ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အာတ္တံ။

(ရူ၊၃၆၉။)

ကရဏေ – ကရ ကရဏေ, ကရောတိ တေနာတိ ကရဏံ, ယထာသရူပံ သဒ္ဒါ ဗျာကရီယန္တိ ဧတေနာတိ ဗျာကရဏံ။ ပူရ ပူရဏေ, ပူရယတိ တေနာတိ ပူရဏံ။ ဒီယတိ အနေနာတိ ဒါနံ, ပမီယတိ အနေနာတိ ပမာနံ, ဝုစ္စတိ အနေနာတိ ဝစနံ, ပနုဒတိ, ပနုဇ္ဇတေ အနေနာတိ ဝါ ပနူဒနော။ သူဒ ပဂ္ဃရဏေ, သူဒတိ, သုဇ္ဇတေ အနေနာတိ ဝါ သူဒနော, သုဏာတိ, သူယတိ ဧတေနာတိ ဝါ သဝဏံ။ လူ ဆေဒနေ, လုနာတိ, လူယတိ အနေနာတိ ဝါ လဝနံ, လဝဏံ, လောဏံ ဝါ။ နယတိ, နီယတိ ဧတေနာတိ ဝါ နယနံ။ ပူ ပဝနေ, ပုနာတိ, ပူယတေ အနေနာတိ ဝါ ပဝနော, သမေတိ, သမီယတိ ဝါ ပါပံ အနေနာတိ သမဏော, သမဏံ ဝါ။ တထာ ဘာဝေတိ, ဘာဝီယတိ ဧကာယာတိ ဝါ ဘာဝနာ။ ဧဝံ ပါစနံ, ပါစာပနံ ဣစ္စာဒိ။

အဓိကရဏေ – ဌာ ဂတိနိဝတ္တိမှိ, တိဋ္ဌတိ တသ္မိန္တိ ဌာနံ။ ဧဝံ သယနံ, သေနံ ဝါ, အာသနံ, အဓိကရီယတိ ဧတ္ထာတိ အဓိကရဏံ။

စသဒ္ဒေန သမ္ပဒါနာပါဒါနေသုပိ – သမ္မာ ပကာရေန ဒဒါတိ အဿာတိ သမ္ပဒါနံ, အပေစ္စ ဧတသ္မာ အာဒဒါတီတိ အပါဒါနံ။

֍ * ၅၉၈။ သညာယံ ဒါဓာတော ဣ။

(ရူ၊၃၇၀။)

သညာယံ ဂမျမာနာယံ ဒါဓာဣစ္စေတေဟိ ဓာတူဟိ ဣပ္ပစ္စယော ဟောတိ, ဘာဝကမ္မာဒိအဓိကာရေဝါယံ, သရလောပါဒိ။ ဒါ ဒါနေ အာပုဗ္ဗော, အာဒီယတီတိအာဒိ။ ဧဝံ ဥပါဒိ။ ဓာ ဓာရဏေ, ဥဒကံ ဒဓာတီတိ ဥဒဓိ, တေသု ဝုဒ္ဓိလောပါဒိနာ သညာယံ ဥဒကဿ ဥဒါဒေသော။ ဇလံ ဓီယတေ အသ္မိန္တိ ဇလဓိ, ဝါလာနိ ဒဓာတိ တသ္မိန္တိ ဝါလဓိ, သန္ဓီယတိ, သန္ဒဓာတီတိ ဝါ သန္ဓိ, နိဓီယတီတိ နိဓိ။ ဧဝံ ဝိဓီယတိ, ဝိဒဓာတိ, ဝိဓာနံ ဝါ ဝိဓိ, သမ္မာ, သမံ ဝါ စိတ္တံ အာဒဓာတီတိ သမာဓိ။

֍ * ၅၉၉။ ဣတ္ထိယမတိယဝေါ ဝါ။

ဣတ္ထိယံ အဘိဓေယျာယံ သဗ္ဗဓာတူဟိ အကာရတိယုဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဝါ ဘာဝကမ္မာဒီသု။ အပ္ပစ္စယေ တာဝ ဇရ ဝယောဟာနိမှိ, ဇီရတိ, ဇီရဏန္တိ ဝါ ဇရာ, ‘‘ဣတ္ထိယမတော အာပစ္စယော’’တိ အာပစ္စယော, ပဋိသမ္ဘိဇ္ဇတီတိ ပဋိသမ္ဘိဒါ။ ပဋိပဇ္ဇတိ ဧတာယာတိ ပဋိပဒါ။ ဧဝံ သမ္ပဒါ, အာပဒါ။ ဥပါဒီယတီတိ ဥပါဒါ။ သဉ္ဇာနာတီတိ သညာ, ပဇာနာတီတိ ပညာ။ ဥပေက္ခတီတိ ဥပေက္ခာ။ စိန္တနံ စိန္တာ။ ပတိဋ္ဌာနံ ပတိဋ္ဌာ။ သိက္ခ ဝိဇ္ဇောပါဒါနေ, သိက္ခနံ, သိက္ခီယတီတိ ဝါ သိက္ခာ။ ဧဝံ ဘိက္ခာ။ ဈေ စိန္တာယံ, ပရသမ္ပတ္တိံ အဘိမုခံ ဈာယတီတိ အဘိဇ္ဈာ, ဟိတေသိတံ ဥပဋ္ဌပေတွာ ဈာယတီတိ ဥပဇ္ဈာ, ဥပဇ္ဈာယော, သမ္မာ ဈာယတိ ဧတ္ထာတိ သဇ္ဈာ။

(ရူ၊၃၇၁။)

ဣသု ဣစ္ဆာယံ, ဧသနန္တိ အတ္ထေ အပ္ပစ္စယော, ‘‘ဣသု ယမူနမန္တော စ္ဆော ဝါ’’တိ စ္ဆာဒေသော, ဣစ္ဆာ။ ပုစ္ဆ ပုစ္ဆနေ, ပုစ္ဆနံ ပုစ္ဆာ, တိကိစ္ဆနံ တိကိစ္ဆာ, ဃသိတုမိစ္ဆာ ဇိဃစ္ဆာ, တိတိက္ခာ, ဗုဘုက္ခာ, ပါတုမိစ္ဆာ ပိပါသာ, မဏ္ဍူကဂတိယာ ဝါဓိကာရတော ဝါဒေသာဘာဝေါ။ ဗျာပိတုမိစ္ဆာ ဝိစ္ဆာ ဣစ္စာဒိ။

တိပ္ပစ္စယေ သမ္ဘဝနံ သမ္ဘူတိ။ ဝါဓိကာရတော တိပ္ပစ္စယမှိ န ဝုဒ္ဓိ, သဝဏံ သုတိ, နယနံ, နီယတိ ဧတာယာတိ ဝါ နီတိ။ မန ဉာဏေ, မညတီတိ မတိ။

‘‘တေ, နော, တိမှီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၀၀။ ဂမခနဟနရမာဒီနမန္တော။

ဂမ ခန ဟန ရမဣစ္စေဝမာဒီနံ မကာရနကာရန္တာနံ ဓာတူနံ အန္တော ဗျဉ္ဇနော နော ဟောတိ တပ္ပစ္စယေ, တိမှိ စာတိ ဓာတွန္တလောပေါ။ ဂမနံ, ဂန္တဗ္ဗာတိ ဝါ ဂတိ, ဥပဟနနံ ဥပဟတိ, ရမန္တိ တာယ, ရမဏံ ဝါ ရတိ။ တနု ဝိတ္ထာရေ, တနနံ တတိ။ ယမု ဥပရမေ, နိယမနံ နိယတိ။ ‘‘ရမတော, ရမတီ’’တိအာဒီသု ပန အကာရဗျဝဟိတတ္တာ န ဓာတွန္တလောပေါ, ဘုဉ္ဇနံ ဘုတ္တိ, ယုဉ္ဇနံ ယုတ္တိ, ‘‘ဘုဇာဒီနမန္တော နော ဒွိ စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ, ဒွိတ္တဉ္စ။ သမာပဇ္ဇနံ, သမာပဇ္ဇတေတိ ဝါ သမာပတ္တိ, သမ္ပတ္တိ, ‘‘ဂုပါဒီနဉ္စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပဒွိတ္တာနိ။ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဟာဒိတော တိဿ နိ ဟောတိ။ ဟာနိ, ဇာနိ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၇၂။)

ယုပ္ပစ္စယေ စိတ သဉ္စေတနေ, စေတယတီတိ အတ္ထေ ယုပ္ပစ္စယော, အနာဒေသဝုဒ္ဓီ, အာပစ္စယော, စေတနာ။ ဝိဒ အနုဘဝနေ, ဝေဒယတီတိ ဝေဒနာ။ ဒိသီ ဥစ္စာရဏေ, ဒေသီယတီတိ ဒေသနာ, ဘာဝီယတီတိ ဘာဝနာ ဣစ္စာဒိ။

‘‘ဣတ္ထိယံ, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၀၁။ ကရတော ရိရိယ။

ကရဓာတုတော ဣတ္ထိယမနိတ္ထိယံ ဝါ အဘိဓေယျာယံ ရိရိယပ္ပစ္စယော ဟောတိ, ရာဒိလောပေါ။ ကတ္တဗ္ဗာ ကိရိယာ။ ကရဏီယံ ကိရိယံ။

‘‘ကတ္တရီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၀၂။ ဇိတော ဣန သဗ္ဗတ္ထ။

ဇိဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ ပရော ဣနပ္ပစ္စယော ဟောတိ သဗ္ဗကာလေ ကတ္တရိ။ ဇိ ဇယေ, ပါပကေ အကုသလေ ဓမ္မေ အဇိနိ, ဇိနာတိ, ဇိနိဿတီတိ ဝါ ဇိနော။

‘‘ဣနာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၀၃။ သုပတော စ။

သုပဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ စ ပရော ဣနပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ သုပ သယေ, သုပတိ, သုပနန္တိ ဝါ သုပိနော, သုပိနံ။

သီ သယေ, ‘‘ဤသံ’’ဣတိ ဥပပဒံ, ဤသံ သီယတိ ဘဝတာတိ အတ္ထေ –

֍ * ၆၀၄။ ဤသံဒုသူဟိ ခ။

ဤသံဒုသုဣစ္စေတေဟိ ဥပပဒေဟိ ပရေဟိ ဓာတူဟိ ခပ္ပစ္စယော ဟောတိ။

သော စ –

(ရူ၊၃၇၃။)

֍ * ၆၀၅။ ဘာဝကမ္မေသု ကိစ္စက္တက္ခတ္ထာ။

ဘာဝကမ္မဣစ္စေတေသွတ္ထေသု ကိစ္စက္တက္ခတ္ထဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တီတိ နိယမတော ဘာဝကမ္မေသွေဝ ဟောတိ။ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိ က္ခကာရာနုဗန္ဓဿ လောပေါ, ဝုဒ္ဓိ, အယာဒေသဒွိတ္တာနိ, ဤသဿယော ဘဝတာ, ဒုက္ခေန သီယတိ ဒုဿယော, သုခေန သီယတိ သုဿယော။

ကမ္မေ – ဤသံ ကရီယတီတိ ဤသက္ကရံ ကမ္မံ ဘဝတာ။ ဧဝံ ဒုက္ခေန ကရီယတီတိ ဒုက္ကရံ ဟိတံ ဘဝတာ, သုကရံ ပါပံ ဗာလေန, ဒုက္ခေန ဘရီယတီတိ ဒုဗ္ဘရော မဟိစ္ဆော။ သုခေန ဘရီယတီတိ သုဘရော အပ္ပိစ္ဆော။ ဒုက္ခေန ရက္ခိတဗ္ဗန္တိ ဒုရက္ခံ စိတ္တံ။ ဒုက္ခေန ပဿိတဗ္ဗောတိ ဒုဒ္ဒသော ဓမ္မော။ သုခေန ပဿိတဗ္ဗန္တိ သုဒဿံ ပရဝဇ္ဇံ။ ဒုက္ခေန အနုဗုဇ္ဈိတဗ္ဗောတိ ဒုရနုဗောဓော ဓမ္မော။ သုခေန ဗုဇ္ဈိတဗ္ဗန္တိ သုဗောဓမိစ္စာဒိ။

ဗုဓ အဝဂမနေ, သဗ္ဗေ သင်္ခတာသင်္ခတသမ္မုတိဘေဒေ ဓမ္မေ အဗုဇ္ဈိ, ဗုဇ္ဈတိ, ဗုဇ္ဈိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ –

‘‘တ’’ဣတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၀၆။ ဗုဓဂမာဒိတ္ထေ ကတ္တရိ။

ဗုဓဂမုဣစ္စေဂမာဒီဟိ ဓာတူဟိ တဒတ္ထေ ဂမျမာနေ ကတ္တရိ တပ္ပစ္စယော ဟောတိ သဗ္ဗကာလေ။

‘‘တဿာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၀၇။ ဓဎဘဟေဟိ ဓ ဎာ စ။

(ရူ၊၃၇၄။)

ဓဎန္တ ဘဟန္တေဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ ပစ္စယတကာရဿ ယထာက္ကမံ ဓကာရဎကာရာဒေသာ ဟောန္တီတိ ဓဘတော တကာရဿ ဓကာရော, ‘‘ဟစတုတ္ထာန’’န္တိ ဧတ္ထ ဟကာရဂ္ဂဟဏတော ဟကာရတောပိ ကွစိ ဓတ္တံ, အဗျဝဓာနေ စာယံ, တေန ‘‘ရုန္ဓတိ, အာရာဓိတော, ဝဍ္ဎိတော, လဘိတွာ, ဂဟိတော’’တိအာဒီသု ပစ္စယာဂမဗျဝဟိတတ္တာ န ဘဝတိ။

֍ * ၆၀၈။ ဟစတုတ္ထာနမန္တာနံ ဒေါ ဓေ။

ဟကာရဝဂ္ဂစတုတ္ထာနံ ဓာတွန္တဘူတာနံ ဒကာရာဒေသော ဟောတိ ဓကာရေ ပရေ။ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ။ သရဏံ အဂစ္ဆိ, ဂစ္ဆတိ, ဂစ္ဆိဿတီတိ ဝါ သရဏင်္ဂတော ဥပါသကော, ‘‘ဂမခနဟနရမာဒီနမန္တော’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ။ ဧဝံ ဇာနာတီတိ ဉာတော။ ဣ ဂတိမှိ, ဥပေတီတိ ဥပေတော။ စိန္တ စိန္တာယံ, စိန္တေတီတိ စိတ္တံ, ‘‘ဂုပါဒီနဉ္စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပဒွိတ္တာနိ။ သန္ဇ သင်္ဂေ, ရူပါဒီသု အသဇ္ဇိ, သဇ္ဇတိ, သဇ္ဇိဿတီတိ ဝါ သတ္တော, ‘‘ဘုဇာဒီနမန္တော နော ဒွိ စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ, ဒွိတ္တဉ္စ။

‘‘သညာယ’’မိတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၀၉။ တိကိစ္စာသိဋ္ဌေ။

သညာယမဘိဓေယျာယံ အာသိဋ္ဌေ ဂမျမာနေ ဓာတူဟိ တိပ္ပစ္စယော ဟောတိ, ကိတပစ္စယော စ။ ဇိနော ဧနံ ဗုဇ္ဈတူတိ ဇိနဗုဒ္ဓိ, ဓကာရဒကာရာဒေသာ, ဓနမဿ ဘဝတူတိ ဓနဘူတိ။

ကိတပစ္စယေ ဘဝတူတိ ဘူတော, ဓမ္မော ဧနံ ဒဒါတူတိ ဓမ္မဒိန္နော, ‘‘ဘိဒါဒိတော ဣန္န အန္န ဤဏာ ဝါ’’တိ တပ္ပစ္စယဿ ဣန္နာဒေသော။ ဝဍ္ဎတူတိ ဝဍ္ဎမာနော, ‘‘ဘူဝါဒိတော အ’’ဣတိ မာနန္တေသု အပ္ပစ္စယော, နန္ဒတူတိ နန္ဒကော, ဇီဝတူတိ ဇီဝကော ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၇၅။)

֍ * ၆၁၀။ အာဂမာ တုကော။

အာပုဗ္ဗာ ဂမိတော တုကပ္ပစ္စယော ဟောတိ, ကိတကတ္တာ ကတ္တရိ။ အာဂစ္ဆတီတိ အာဂန္တုကော။

‘‘ဂမာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၁၁။ ဘဗ္ဗေ ဣက။

ဂမိတော ဣကပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဘဗ္ဗတ္ထေ။ ဂန္တုံ ဘဗ္ဗောတိ ဂမိကော ဘိက္ခု။

တေကာလိကပ္ပစ္စယန္တနယော။

အတီတပ္ပစ္စယန္တနယ

֍ * ၆၁၂။ အတီတေ တ တဝန္တု တာဝီ။

အတီတေ ကာလေ သဗ္ဗေဟိ ဓာတူဟိ တ တဝန္တု တာဝီ ဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ဧတေ ဧဝ ပရသမညာယ နိဋ္ဌသညကာပိ, တေ စ ကိတသညတ္တာ ကတ္တရိ ဘဝန္တိ။ အဘဝီတိ ဘူတော, ဘူတာ, ဘူတံ, ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဧတ္ထာနုဝတ္တိတဝါဂ္ဂဟဏေန တ တဝန္တုတာဝီသု ဝုဒ္ဓိ န ဟောတိ။ ဟု ဒါနာဒနဟဗျပ္ပဒါနေသု, အဟဝီတိ ဟုတော အဂ္ဂိံ။

တဝန္တုပ္ပစ္စယေ – ‘‘အာ သိမှီ’’တိ အာကာရော, အဂ္ဂိံ ဟုတဝါ, ဟုတဝန္တော ဣစ္စာဒိ ဂုဏဝန္တုသမံ။ တာဝီမှိ – အဂ္ဂိံ ဟုတာဝီ, အဂ္ဂိံ ဟုတာဝိနော ဣစ္စာဒိ ဒဏ္ဍီသမံ။ ဣတ္ထိယံ ဣနီပစ္စယော – ဟုတာဝိနီ, နပုံသကေ – ရဿတ္တံ ဟုတာဝိ။

ဝသ နိဝါသေ, ဝဿံ အဝသီတိ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော, သကာရန္တတ္တာ ‘‘သာဒိသန္တ’’ဣစ္စာဒိနာ ဌာဒေသေ သမ္ပတ္တေ –

‘‘တဿာ’’တိ အဓိကာရော, ‘‘သာဒီ’’တိ စ။

(ရူ၊၃၇၆။)

֍ * ၆၁၃။ ဝသတော ဥတ္ထ။

ဝသဣစ္စေတသ္မာ ဓာတုမှာ ပရဿ တကာရဿ သဟာဒိဗျဉ္ဇနေန ဥတ္ထာဒေသော ဟောတိ, သရလောပါဒိ။ ဝဿံ ဝုတ္ထော, ဝုတ္ထာ သာ, ‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိသုတ္တေ တုဂ္ဂဟဏတော ပုဗ္ဗလောပါဘာဝေ ‘‘အဓိဝတ္ထာ ဒေဝတာ, ဝတ္ထဗ္ဗ’’န္တိအာဒီသု ပရလောပေါ။

‘‘ဝသဿာ’’တိ ဝိပရိဏာမေန ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၁၄။ ဝဿ ဝါ ဝု။

ဝသဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဝကာရဿ တကာရေ ပရေ ဥကာရော ဟောတိ, တတ္ထ ဝကာရာဂမော စ ဝါ ဟောတိ။ နိဋ္ဌတကာရေ ဧဝါယံ။ အထ ဝါ ‘‘ဝူ’’တိ ဧတ္ထ ဝကာရော သန္ဓိဇော, တန္တဉာယေန ဒုတိယဉ္စေတ္ထ ဝါဂ္ဂဟဏမိစ္ဆိတဗ္ဗံ, တေန အကာရဿပိ ဥကာရော သိဒ္ဓါ ဘဝတိ, ဥသိတော ဗြဟ္မစရိယံ, ဝုသိတော, တထာ ဝုသိတဝါ, ဝုသိတာဝီ, ဣကာရာဂမေန ဗျဝဟိတတ္တာ ဥတ္ထာဒေသော န ဘဝတိ။

ဘုဇ ပါလနဗျဝဟရဏေသု, ဩဒနံ အဘုဉ္ဇီတိ အတ္ထေ တတဝန္တုတာဝီ, ‘‘ဘုဇာဒီနမန္တော နော ဒွိ စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ, တကာရဿ ဒွိတ္တဉ္စ, ဘုတ္တော, ဘုတ္တဝါ, ဘုတ္တာဝီ။ တထာ ရန္ဇ ရာဂေ, အရဉ္ဇီတိ ရတ္တော, ရတ္တာ, ရတ္တံ။ ယုဇ ယောဂေ, အယုဉ္ဇီတိ ယုတ္တော, ယုတ္တာ, ယုတ္တံ။ ဝိစ ဝိဝေစနေ ဝိပုဗ္ဗော, ဝိဝိစ္စီတိ ဝိဝိတ္တော, ဝိဝိတ္တာ, ဝိဝိတ္တံ။ မုစ မောစနေ, အမုစ္စီတိ ဗန္ဓနာ မုတ္တော။ တထာ တိပ္ပစ္စယေပိ ဣမိနာ ဓာတွန္တလောပဒွိတ္တာနိ, အာသဇ္ဇနံ အာသတ္တိ, ဝိမုစ္စနံ, ဝိမုစ္စတိ ဧတာယာတိ ဝါ ဝိမုတ္တိ။

(ရူ၊၃၇၇။)

ကုဓ ကောပေ, အကုဇ္ဈီတိ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော, တဿ ‘‘ဓဎဘဟေဟိ ဓဎာ စာ’’တိ ဓတ္တံ, ‘‘ဟစတုတ္ထာနမန္တာနံ ဒေါဓေ’’တိ ဓကာရဿ ဒကာရော, ကုဒ္ဓါ။ ယုဓ သမ္ပဟာရေ, အယုဇ္ဈီတိ ယုဒ္ဓါ, ယုဒ္ဓံ။ သိဓ သံသိဒ္ဓိမှိ, အသိဇ္ဈီတိ သိဒ္ဓါ။ အာပုဗ္ဗော ရဘ ရာဘဿေ, အာရဘီတိ အာရဒ္ဓါ ဂန္တုံ။ နဟ ဗန္ဓနေ သံပုဗ္ဗော, သန္နယှီတိ သန္နဒ္ဓါ, ‘‘ဓဎဘဟေဟိ ဓဎာ စာ’’တိ နဟာဒိတော တကာရဿ ဓကာရော။

ဝဍ္ဎ ဝဍ္ဎနေ, အဝဍ္ဎီတိ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော, တဿ ဎတ္တံ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတွာကာရဿုတ္တံ, ဍလောပေါ စ။

‘‘ဟစတုတ္ထာနမန္တာန’’န္တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၁၅။ ဍော ဎကာရေ။

ဟစတုတ္ထာနံ ဓာတွန္တာနံ ဍကာရာဒေသော ဟောတိ ဎကာရေ ပရေ။ ဝုဍ္ဎော, ဝုဍ္ဎာ, ‘‘ဗော ဝဿာ’’တိ ဗတ္တေ ဗုဍ္ဎော။ တိပ္ပစ္စယေ – ဗုဇ္ဈနံ, ဗုဇ္ဈတိ ဝါ ဧတာယာတိ ဗုဒ္ဓိ။ ဧဝံ သိဒ္ဓိ, ဝဍ္ဎိ။ တဗ္ဗပ္ပစ္စယေ – ဗောဒ္ဓဗ္ဗမိစ္စာဒိ။

‘‘အန္တော, နော’’တိ စ အဓိကာရော။

֍ * ၆၁၆။ တရာဒီဟိ ဣဏ္ဏော။

(ရူ၊၃၇၈။)

တရဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ တပ္ပစ္စယဿ ဣဏ္ဏာဒေသော ဟောတိ, ဓာတွန္တော စ နော ဟောတိ, သရလောပါဒိ။ တရ တရဏေ, သံသာရဏ္ဏဝံ အတရီတိ တိဏ္ဏော တာရေယျံ။ ဧဝံ ဥတ္တိဏ္ဏော, တိဏ္ဏံ ဝါ။ ပူရ ပူရဏေ, သံပူရီတိ သံပုဏ္ဏော, ‘‘သရလောပေါ’’တိအာဒိသုတ္တေ တုဂ္ဂဟဏတော ပုဗ္ဗလောပါဘာဝေ ဥဝဏ္ဏတော ပရဿ ‘‘ဝါ ပရော အသရူပါ’’တိ လောပေါ, သံယောဂေ ရဿတ္တံ။ တုရ ဝေဂေ, အတုရီတိ တုဏ္ဏံ, တုရိတံ ဝါ။ ဇရ ဝယောဟာနိမှိ, ပရိဇီရီတိ ပရိဇိဏ္ဏော။ ကိရ ဝိကိရဏေ, အာကိရီတိ အာကိဏ္ဏော ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၆၁၇။ သုသ ပစ သကတော က္ခက္ကာ စ။

သုသ ပစ သကဣစ္စေတေဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ တပ္ပစ္စယဿ က္ခက္ကာဒေသာ ဟောန္တိ, အန္တော စ ဗျဉ္ဇနော နော ဟောတိ။ စသဒ္ဒေန မုစာဒိတော က္ကာဒေသော။ သုသ သောသနေ, အသုဿီတိ သုက္ခော ရုက္ခော။ အပစ္စီတိ ပက္ကံ ဖလံ။ သက သာမတ္ထေ, အသက္ခီတိ သက္ကော အဿ, ဩမုစ္စီတိ ဩမုက္ကာ ဥပါဟနာ။ ‘‘ပစိတုံ, ပစိတဗ္ဗ’’န္တိအာဒီသု ပန န ဘဝတိ, ဣကာရေန ဗျဝဟိတတ္တာ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ဗျဝဓာနေ န ဘဝတိ။

သီဟဂတိယာ တိဂ္ဂဟဏမနုဝတ္တတေ။

֍ * ၆၁၈။ ပက္ကမာဒီဟိ န္တော စ။

ပက္ကမဣစ္စေဝမာဒီဟိ မကာရန္တေဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ တပ္ပစ္စယဿ န္တာဒေသော ဟောတိ, ဓာတွန္တော စ နော ဟောတိ။ စသဒ္ဒေန တိပ္ပစ္စယဿ န္တိ စ ဟောတိ။ ကမု ပဒဝိက္ခေပေ, ပက္ကမီတိ ပက္ကန္တော။ ဧဝံ သင်္ကန္တော, နိက္ခန္တော, ‘‘ဒေါ ဓဿ စာ’’တိ သုတ္တေ စဂ္ဂဟဏေန ကဿ ခတ္တံ။ ဘမု အနဝဋ္ဌာနေ, ဝိဗ္ဘမီတိ ဝိဗ္ဘန္တော, ဘန္တော။ ခမု သဟနေ, အက္ခမီတိ ခန္တော။ သမု ဥပသမေ, အသမီတိ သန္တော။ ဒမု ဒမနေ, အဒမီတိ ဒန္တော။

တိမှိ – သင်္ကမနံ သင်္ကန္တိ။ ဧဝံ ဩက္ကန္တိ, ဝိဗ္ဘန္တိ, ခန္တိ, သန္တိ ဒန္တိ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၇၉။)

֍ * ၆၁၉။ ဇနာဒီနမာ တိမှိ စ။

ဇနဣစ္စေဝမာဒီနံ ဓာတူနမန္တဿ ဗျဉ္ဇနဿ အာတ္တံ ဟောတိ တပ္ပစ္စယေ, တိမှိ စ။ ယောဂဝိဘာဂေန အညတ္ထာပိ။ ဇန ဇနနေ, အဇနီတိ ဇာတော, ဝိဇာယီတိ ပုတ္တံ ဝိဇာတာ, ဇနနံ ဇာတိ။ တပ္ပစ္စယေ သတိပိ တကာရေ ပုန တိဂ္ဂဟဏကရဏံ ပစ္စယန္တရတကာရေ အာတ္တနိဝတ္တနတ္ထံ, ယထာ – ဇန္တု။ ‘‘ဇနိတွာ, ဇနိတု’’န္တိအာဒီသု ပန ဣကာရေန ဗျဝဟိတတ္တာ န ဘဝတိ။

‘‘အာ, တိမှိ, စာ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၂၀။ ဌာပါနမိဤ စ။

ဌာ ပါဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ အန္တဿ အာကာရဿ ယထာက္ကမံ ဣကာရဤကာရာဒေသာ ဟောန္တိ တပ္ပစ္စယေ, တိမှိ စ။ စသဒ္ဒေန အညတြာပိ ကွစိ။ ဌာ ဂတိနိဝတ္တိမှိ, အဋ္ဌာသီတိ ဌိတော, ဥပဋ္ဌိတော ဂရုံ, ဌိတဝါ, အဓိဋ္ဌိတွာ, ဌာနံ ဌိတိ။ ပါ ပါနေ, အပါယီတိ ပီတာ, ယာဂုံ ပီတဝါ, ပါနံ ပီတိ, ပီတွာ။

֍ * ၆၂၁။ ဟန္တေဟိ ဟော ဟဿ လော ဝါ အဒဟနဟာနံ။

(ရူ၊၃၈၀။)

ဟကာရန္တေဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ တပ္ပစ္စယဿ, တိဿ စ ဟကာရာဒေသော ဟောတိ, ဟဿ စ ဓာတွန္တဿ လကာရော ဟောတိ ဝါ ဒဟနဟေ ဝဇ္ဇေတွာ, ဎတ္တာပဝါဒေါယံ။ ရုဟ ဇနနေ, အရုဟီတိ အာရုဠှော ရုက္ခံ။ လဠာနမဝိသေသော, အာရုလှော ဝါ, ရုဟနံ ရုဠှီ။ ဂါဟု ဝိလောဠနေ, အဂါဟီတိ ဂါဠှော, အဇ္ဈောဂါဠှော မဟဏ္ဏဝံ။ ဗဟ ဝုဒ္ဓိမှိ, အဗဟီတိ ဗာဠှော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဒီဃော။ မုဟ ဝေစိတ္တေ, အမုယှီတိ မူဠှော။ ဂုဟ သံဝရဏေ, အဂုဟီတိ ဂူဠှံ။ ဝဟ ပါပုဏနေ, ဥပဝဟီတိ ဥပဝုဠှော, ‘‘ဝစ ဝသ ဝဟာဒီနမုကာရော ဝဿာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ဥတ္တံ။

အဒဟနဟာနန္တိ ကိမတ္ထံ? ဒဍ္ဎော, သန္နဒ္ဓါ။ ဝါတိ ကိံ? ဒုဒ္ဓါ, သိနိဒ္ဓါ။ ‘‘ဂဟိတံ, မဟိတ’’န္တိအာဒီသု ပန ဣကာရာဂမေန ဗျဝဟိတတ္တာ န ဘဝတိ။

ဓာတုပ္ပစ္စယန္တတောပိ ‘‘အတီတေ တ တဝန္တုတာဝီ’’တိ တပ္ပစ္စယော, အဗုဘုက္ခီတိ ဗုဘုက္ခိတော။ ဧဝံ ဇိဃစ္ဆိတော, ပိပါသိတော ဣစ္စာဒိ။

ဧဝံ ကတ္တရိ နိဋ္ဌနယော။

‘‘အတီတေ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၂၂။ ဘာဝကမ္မေသု တ။

အတီတေ ကာလေ ဂမျမာနေ သဗ္ဗဓာတူဟိ တပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဘာဝကမ္မဣစ္စေတေသွတ္ထေသု။

ဘာဝေ တာဝ –

ဂေ သဒ္ဒေ, ဂါယနံ, အဂါယိတ္ထာတိ ဝါ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော။

֍ * ၆၂၃။ သဗ္ဗတ္ထ ဂေ ဂီ။

ဂေဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဂီအာဒေသော ဟောတိ သဗ္ဗတ္ထ, တပ္ပစ္စယတိပစ္စယေသွေဝါယံ။ တဿ ဂီတံ, ဂါယနံ, ဂါယိတဗ္ဗာတိ ဝါ ဂီတိ။

ဘာဝေ – တပ္ပစ္စယန္တာ နပုံသကာ။ ကမ္မနိ – တိလိင်္ဂါ။

နတ ဂတ္တဝိနာမေ, နစ္စနံ, အနစ္စိတ္ထာတိ ဝါ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော။

(ရူ၊၃၈၁။)

֍ * ၆၂၄။ ပစ္စယာ ဒနိဋ္ဌာ နိပါတနာ သိဇ္ဈန္တိ။

ယေ ဣဓ သပ္ပစ္စယာ သဒ္ဒါ ပစ္စယေဟိ န နိဋ္ဌံ ဂတာ, တေ နိပါတနတော သိဇ္ဈန္တီတိ ဓာတွန္တေန သဟ တပ္ပစ္စယဿ စ္စ ဋ္ဋာဒေသာ။ နစ္စံ, နဋ္ဋံ။ ဟသ ဟသနေ, ဟသနံ ဟသိတံ, ဣကာရာဂမော။ ဂမနံ ဂတံ။ ဧဝံ ဌိတံ, သယိတံ, ဝါဓိကာရဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ ဝုဒ္ဓိ။ ရုဒ အဿုဝိမောစနေ, အရုဇ္ဈိတ္ထာတိ ရောဒိတံ, ရုဏ္ဏံ ဝါ ဣစ္စာဒိ။

ကမ္မနိ –

အဘိဘူယိတ္ထာတိ အဘိဘူတော ကောဓော ဘဝတာ, အဘိဘူတာ, အဘိဘူတံ။ ဘာသ ဗျတ္တိယံ ဝါစာယံ, အဘာသိတ္ထ တေနာတိ ဘာသိတော ဓမ္မော, ဘာသိတာ ဂါထာ, ဘာသိတံ သုတ္တံ။ ဒိသီ ဥစ္စာရဏေ, စုရာဒိတ္တာ ဏေ။ အဒေသီယိတ္ထာတိ ဒေသိတော ဓမ္မော ဘဂဝတာ, ဣကာရာဂမေ ကာရိတသရလောပေါ။ ဇိ ဇယေ, အဇီယိတ္ထာတိ ဇိတော မာရော။ နီ ပါပုဏနေ, အနီယိံသူတိ နီတာ ဂါမမဇာ, သုတော တယာ ဓမ္မော, ဉာတော။

သာသ အနုသိဋ္ဌိမှိ, အနုသာသီယိတ္ထာတိ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော။

֍ * ၆၂၅။ သာသဒိသတော တဿ ရိဋ္ဌော စ။

သာသဒိသဣစ္စေတေဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ တပ္ပစ္စယဿ ရိဋ္ဌာဒေသော ဟောတိ, စသဒ္ဒေန တိဿ ရိဋ္ဌိ စ, ဒိသတော ကိစ္စတကာရတုံတွာဒီနဉ္စ ရဋ္ဌ ရဋ္ဌုံ ရဋ္ဌာဒေသာ စ ဟောန္တိ, ရာဒိလောပေါ, အနုသိဋ္ဌော သော မယာ, အနုသိဋ္ဌာ သာ, အနုသိဋ္ဌံ။ ဒိသ ပေက္ခဏေ, အဒိဿိတ္ထာတိ ဒိဋ္ဌံ မေ ရူပံ။

တိမှိ – အနုသာသနံ အနုသိဋ္ဌိ, ဒဿနံ ဒိဋ္ဌိ။

(ရူ၊၃၈၂။)

ကိစ္စာဒီသု – ဒဿနီယံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, ဒဋ္ဌေယျံ, ပဿိတုန္တိ ဒဋ္ဌုံ ဂစ္ဆတိ, ပဿိတွာတိ နေက္ခမံ ဒဋ္ဌုံ, ဒဋ္ဌာ, ဣကာရာဂမေန အန္တရိကဿ န ဘဝတိ, ယထာ – အနုသာသိတံ, အနုသာသိတဗ္ဗံ, အနုသာသိတုံ, အနုသာသိတွာ, ဒဿိတံ ဣစ္စာဒိ။

တုသ ပီတိမှိ, အတုဿီတိ အတ္ထေ ကတ္တရိ တပ္ပစ္စယော။

‘‘တဿာ’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၆၂၆။ သာဒိ, သန္တပုစ္ဆဘန္ဇဟန္သာဒီဟိ ဋ္ဌော။

အာဒိနာ သဟ ဝတ္တတီတိ သာဒိ။ သကာရန္တေဟိ, ပုစ္ဆ ဘန္ဇဟန္သဣစ္စေဝမာဒီဟိ စ ဓာတူဟိ ပရဿ အနန္တရိကဿ တကာရဿ သဟာဒိဗျဉ္ဇနေန ဓာတွန္တေနဋ္ဌာဒေသော ဟောတိ။ ဟန္သဿ သတိပိ သန္တတ္တေ ပုနဂ္ဂဘဏံ ကွစိ ဋ္ဌာဒေသဿ အနိစ္စတာဒီပနတ္ထံ, တေန ‘‘ဝိဒ္ဓသ္တော ဥတြသ္တော’’တိအာဒီသု န ဟောတိ။ တုဋ္ဌော, သန္တုသိတော။ ဘသ ဘဿနေ, အဘဿီတိ ဘဋ္ဌော, ဘဿိတော။ နသ အဒဿနေ, နဿီတိ နဋ္ဌော။ ဒံသ ဒံသနေ, အဒံသီယိတ္ထာတိ ဒဋ္ဌော သပ္ပေန, ဍံသိတော ဝါ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဒဿ ဍတ္တံ။ ဖုသ ဖဿနေ, အဖုသီယိတ္ထာတိ ဖုဋ္ဌော ရောဂေန, ဖုဿိတော ဝါ။ ဣသု ဣစ္ဆာယံ, ဧသီယိတ္ထာတိ ဣဋ္ဌော, ဣစ္ဆိတော, ဧသိတော။ မသ အာမသနေ, အာမသီယိတ္ထာတိ အာမဌော။ ဝသသေစနေ, အဝဿီတိ ဝုဋ္ဌော ဒေဝေါ, ပဝိသီယိတ္ထာတိ ပဝိဋ္ဌော, ဥဒ္ဒိသီယိတ္ထာတိ ဥဒ္ဒိဋ္ဌော။ ပုစ္ဆ ပုစ္ဆနေ, အပုစ္ဆီယိတ္ထာတိ ပုဋ္ဌော ပဉှံ, ပုစ္ဆိတော။ ဘန္ဇ အဝမဒ္ဒနေ, အဘဉ္ဇီယိတ္ထာတိ ဘဋ္ဌံ ဓညံ။ ဟန္သ ပီတိမှိ, အဟံသီတိ ဟဋ္ဌော, ပဟဋ္ဌော, ပဟံသိတော။

(ရူ၊၃၈၃။)

အာဒိသဒ္ဒေန ယဇ ဒေဝပူဇာသင်္ဂတိကရဏဒါနေသု, ဣဇ္ဇိတ္ထာတိ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော, တဿ ဋ္ဌာဒေသော။

֍ * ၆၂၇။ ယဇဿ သရဿိ ဋ္ဌေ။

ယဇဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ သရဿ ဣကာရာဒေသော ဟောတိ ဋ္ဌေ ပရေ။ ယိဋ္ဌော မယာ ဇိနော။ သဇ ဝိဿဂ္ဂေ သံပုဗ္ဗော, သံသဇ္ဇိတ္ထာတိ သံသဋ္ဌော တေန, ဝိဿဋ္ဌော။ မဇ သုဒ္ဓိမှိ, အမဇ္ဇီတိ မဋ္ဌော ဣစ္စာဒိ။

ကိစ္စတကာရာဒီသု တုဿိတဗ္ဗံ တောဋ္ဌဗ္ဗံ, ဖုသိတဗ္ဗံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ, ပုစ္ဆိတုံ ပုဋ္ဌုံ, ယဇိတုံ ယိဋ္ဌုံ, အဘိဟရိတုံ အဘိဟဋ္ဌုံ, တောသနံ တုဋ္ဌိ, ဧသနံ ဧဋ္ဌိ, ဝဿနံ ဝုဋ္ဌိ, ဝိဿဇ္ဇနံ ဝိဿဋ္ဌိ ဣစ္စာဒိ။

‘‘တဿ, သာဒီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၂၈။ ဘန္ဇတော ဂ္ဂေါ စ။

(ရူ၊၃၈၄။)

ဘန္ဇတော ဓာတုမှာ တပ္ပစ္စယဿ သဟာဒိဗျဉ္ဇနေန ဂ္ဂေါ အာဒေသော ဟောတိ။ ဘဂ္ဂေါ ရာဂေါ အနေန။ ဝသနိဝါသေ, ပရိဝသီယိတ္ထာတိ ပရိဝုဋ္ဌော ပရိဝါသော, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ဥဋ္ဌ ဥအာဒေသာ။ ဝသ အစ္ဆာဒနေ, နိဝသီယိတ္ထာတိ နိဝတ္ထံ ဝတ္ထံ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ သ္တကာရသံယောဂဿ တ္ထတ္တံ, ဧဝံ နိဝတ္ထဗ္ဗံ။ သံသ ပသံသနေ, ပသံသီယိတ္ထာတိ ပသတ္ထော ပသံသိတော, ပသံသနံ ပသတ္ထိ။ ဗဓ ဗန္ဓနေ, အဗဇ္ဈိတ္ထာတိ ဗဒ္ဓါ ရညာ, အလဘီယိတ္ထာတိ လဒ္ဓံ မေ ဓနံ, ဓတ္တဒတ္တာနိ။ ရဘ ရာဘဿေ, အာရဘီယိတ္ထာတိ အာရဒ္ဓံ ဝီရိယံ။ ဒဟ ဘသ္မီကရဏေ, အဒယှိတ္တာတိ ဒဍ္ဎံ ဝနံ, အဘုဇ္ဇိတ္ထာတိ ဘုတ္တော ဩဒနော, ဘုဇာဒိတ္တာ ဓာတွန္တလောပေါ, ဒွိတ္တဉ္စ။ စဇ ဟာနိမှိ, ပရိစ္စဇီယိတ္ထာတိ ပရိစ္စတ္တံ ဓနံ, အမုစ္စိတ္ထာတိ မုတ္တော သရော။

ဝစ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ, အဝစီယိတ္ထာတိ အတ္ထေ တပ္ပစ္စယော။

‘‘အန္တော, နော, ဒွိ, စာ’’တိ စ အဓိကာရော။

֍ * ၆၂၉။ ဝစ ဝါ ဝု။

စတုပ္ပဒမိဒံ။ ဝစဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဝကာရဿ ဥကာရာဒေသော ဟောတိ ဝါ, ဓာတွန္တော စ စကာရော နော ဟောတိ, တပ္ပစ္စယဿ စ ဒွိဘာဝေါ ဟောတိ။ ဝါဂ္ဂဟဏမဝဓာရဏတ္ထံ, ဓာတွာဒိမှိ ဝကာရာဂမော။ ဝုတ္တမိဒံ ဘဂဝတာ, ဥတ္တံ ဝါ။

֍ * ၆၃၀။ ဂုပါဒီနဉ္စ။

ဂုပဣစ္စေဝမာဒီနံ ဓာတူနမန္တော စ ဗျဉ္ဇနော နော ဟောတိ, ပရဿ တကာရဿ စ ဒွိဘာဝေါ ဟောတိ။ ဂုပ ဂေါပနေ, သုဂေါပီယိတ္ထာတိ သုဂုတ္တော, သုဂေါပိတော, ဣကာရေန ဗျဝဟိတတ္တာ န ဓာတွန္တလောပေါ, ‘‘အညေသု စာ’’တိ သုတ္တေ ဝါဓိကာရဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ နိဋ္ဌတကာရေပိ ကွစိ ဝုဒ္ဓိ။ ဂေါပနံ ဂုတ္တိ။

လိပ လိမ္ပနေ, အလိမ္ပီယိတ္ထာတိ လိတ္တော သုဂန္ဓေန။ တပ သန္တာပေ, သန္တပီယိတ္ထာတိ သန္တတ္တော တေဇေန။ ဒီပ ဒိတ္တိမှိ, အာဒီပီယိတ္ထာတိအာဒိတ္တော အဂ္ဂိနာ, ရဿတ္တံ, ဒီပနံ ဒိတ္တိ။ အပ ပါပုဏနေ, ပါပီယိတ္ထာတိ ပတ္တော ဂါမော, ပါပုဏီတိ ပတ္တော သုခံ, ပါပုဏနံ ပတ္တိ, ပတ္တဗ္ဗံ။ မဒ ဥမ္မာဒေ, ပမဇ္ဇီတိ ပမတ္တော။ သုပ သယနေ, အသုပီတိ သုတ္တော ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၈၅။)

စရ စရဏေ, အစရီယိတ္ထာတိ စိဏ္ဏော ဓမ္မော, ဣဏ္ဏာဒေသော, စရိတော ဝါ။ ဧဝံ ပုဏ္ဏော, ပူရိတော။

နုဒ ခေပေ, ပနုဇ္ဇိတ္ထာတိ ပဏုန္နော, နဿ ဏတ္တံ, ပနုဒိတော။ ဒါ ဒါနေ, အာဒီယိတ္ထာတိအာဒိန္နော, အတ္တော ဝါ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဒါသဒ္ဒဿ တကာရော, ရဿတ္တံ။

֍ * ၆၃၁။ ဘိဒါဒိတော ဣန္နအန္နဤဏာ ဝါ။

ဘိဒဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ပရဿ တပ္ပစ္စယဿ ဣန္န အန္နဤဏဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ, အန္တော စ နော ဟောတိ။ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ, သရလောပါဒိ။

ဘိဒိ ဝိဒါရဏေ, အဘိဇ္ဇိတ္ထာတိ ဘိန္နော ဃဋော ဘဝတာ, ဘိဇ္ဇီတိ ဝါ ဘိန္နော ဒေဝဒတ္တော။ ဆိဒိ ဒွိဓာကရဏေ, အဆိဇ္ဇိတ္ထာတိ ဆိန္နော ရုက္ခော, အစ္ဆိန္နံ စီဝရံ, ဥစ္ဆိဇ္ဇီတိ ဥစ္ဆိန္နော။ အဒီယိတ္ထာဘိ ဒိန္နော သုင်္ကော။ သဒ ဝိသရဏဂတျာဝသာနေသု, နိသီဒီတိ နိသိန္နော။ ခိဒ ဥတ္တာသနေ, ခိဒ ဒီနဘာဝေ ဝါ, အခိဇ္ဇီတိ ခိန္နော။

အန္နာဒေသေ ဆဒ အပဝါရဏေ, အစ္ဆာဒီယိတ္ထာတိ ဆန္နော, ပဋိစ္ဆန္နံ ဂေဟံ, ပသီဒီတိ ပသန္နော။ ပဒ ဂတိမှိ, ဥပ္ပဇ္ဇီတိ ဥပ္ပန္နော, ဈာနံ သမာပန္နော။ ရုဒိ အဿုဝိမောစနေ, ရုဏ္ဏော, ပရလောပေါ။

(ရူ၊၃၈၆။)

ခီ ခယေ ဤဏာဒေသော, အခီယီတိ ခီဏော ဒေါသော, ခီဏာ ဇာတိ, ခီဏံ ဓနံ။ ဟာ စာဂေ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဟာဒိတော ဤဏာဒေသေ ဏကာရဿ နတ္တံ, ပဟီယိတ္ထာတိ ပဟီနော ကိလေသော, ပရိဟာယီတိ ပရိဟီနော။ အာသ ဥပဝေသနေ, အစ္ဆီတိ အာသီနော။ လီ သိလေသနေ, လီယီတိ လီနော, နိလီနော။ ဇိ ဇယေ, ဇိယီတိ ဇီနော ဝိတ္တမနုသောစတိ, ဇိတော ဝါ။ ဒီ ခယေ, ဒီနော။ ပီ တပ္ပနေ, ပီနော။ လူ ဆေဒနေ, လူယိတ္ထာတိ လူနော ဣစ္စာဒိ။

ဝမု ဥဂ္ဂိရဏေ, ဝမီယိတ္ထာတိ ဝန္တံ, ဝမိတံ, ‘‘ပက္ကမာဒီဟိ န္တော’’တိ န္တာဒေသော။ အဂစ္ဆီယိတ္ထာတိ ဂတော ဂါမော တယာ, ဂါမံ ဂတော ဝါ, ‘‘ဂမခနဟနရမာဒီနမန္တော’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ။ အခညိတ္ထာတိ ခတော ကူပေါ, ဥပဟညိတ္ထာတိ ဥပဟတံ စိတ္တံ, အရမီတိ ရတော, အဘိရတော။ မန ဉာဏေ, အမညိတ္ထာတိ မတော, သမ္မတော။ တနု ဝိတ္ထာရေ, အတနိတ္ထာတိ တတံ, ဝိတတံ။ ယမု ဥပရမေ, နိယစ္ဆီတိ နိယတော။

‘‘နော, တမှိ, တိမှီ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၃၂။ ရကာရော စ။

ရကာရော စ ဓာတူနမန္တဘူတော နော ဟောတိ တပ္ပစ္စယေ, တိပ္ပစ္စယေ စ ပရေ။ ပကရီယိတ္ထာတိ ပကတော ကဋော ဘဝတာ, ကတာ မေ ရက္ခာ, ကတံ မေ ပုညံ။ ‘‘ဒေါ ဓဿ စာ’’တိ ဧတ္တ စသဒ္ဒေန ဋော တဿ, ယထာ – သုကဋံ, ဒုက္ကဋံ, ပုရေ အကရီယိတ္ထာတိ ပုရက္ခတော, ‘‘ပုရသမုပပရီဟိ ကရောတိဿ ခခရာ ဝါ တပ္ပစ္စယေသု စာ’’တိ ခကာရော, ပစ္စယေဟိ သင်္ဂမ္မ ကရီယိတ္ထာတိ သင်္ခတော, အဘိသင်္ခတော, ဥပကရီယိတ္ထာတိ ဥပက္ခတော, ဥပက္ခဋော, ပရိကရီယိတ္ထာတိ ပရိက္ခတော။

(ရူ၊၃၈၇။)

တိပ္ပစ္စယေ ပကရဏ ပကတိ။ သရ ဂတိစိန္တာယံ, အသရီတိ သတော, ဝိသရီတိ ဝိသဋော, သရဏံ, သရတိ ဧတာယာတိ ဝါ သတိ, နီဟရီယိတ္ထာတိ နီဟဋော။ ဓရ ဓာရဏေ, ဥဒ္ဓရီယိတ္ထာတိ ဥဒ္ဓဋော, အဘရီယိတ္ထာတိ ဘတော, ဘရဏံ, ဘရတိ ဧတာယာတိ ဝါ ဘတိ။

ဣကာရာဂမယုတ္တေသု ‘‘ဂမိတော’’တိအာဒီသု ဓာတွန္တလောပေ သမ္ပတ္တေ –

‘‘လောပေါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၃၃။ နမကရာနမန္တာနံ နိယုတ္တတမှိ။

နကာရ မကာရ ကကာရ ရကာရာနံ ဓာတွန္တာနံ လောပေါ န ဟောတိ ဣကာရာဂမယုတ္တေ တကာရေ ပရေတိ လောပါဘာဝေါ။ အဂစ္ဆီ, ဂမီယိတ္ထာတိ ဝါ ဂမိတော, ရမိတ္ထာတိ ရမိတော။ ဧဝံ ဝမိတော, နမိတော။ သကိ သင်္ကာယံ, သင်္ကိတော, သရိတော, ဘရိတော။ တထာ ခနိတဗ္ဗံ, ဟနိတဗ္ဗံ, ဂမိတဗ္ဗံ, ရမိတဗ္ဗံ ဣစ္စာဒိ။

နိဓီယိတ္ထာတိ နိဟိတော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓိဿ ဟိ တပ္ပစ္စယေ။ ဧဝံ ဝိဟိတော။

ကာရိတေ အဘာဝီယိတ္ထာတိ အတ္ထေ ‘‘ဘာဝကမ္မေသု တ’’ဣတိ တပ္ပစ္စယော, ‘‘ယထာဂမမိကာရော’’တိ ဣကာရာဂမော, သရလောပါဒိ, ဘာဝိတော မဂ္ဂေါ တေန, ဘာဝယိတော, အပါစီယိတ္ထာတိ ပါစိတော ဩဒနံ ယညဒတ္တော ဒေဝဒတ္တေန, ပါစယိတော, ပါစာပိတော, ပါစာပယိတော, ကမ္မံ ကာရီယိတ္ထာတိ ကာရိတော, ကာရယိတော, ကာရာပိတော, ကာရာပယိတော ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၈၈။)

‘‘ဘာဝကမ္မေသု တ’’ဣတိ ဧတ္ထ ‘‘တ’’ဣတိ ယောဂဝိဘာဂေန အစလန ဂတိ ဘောဇနတ္ထာဒီဟိ အဓိကရဏေပိ တပ္ပစ္စယော, ယထာ – အာသ ဥပဝေသနေ, အဓိကရဏေ အစ္ဆိံသု ဧတ္ထ တေတိ ဣဒံ တေသံ အာသိတံ ဌာနံ။ ဘာဝေ ဣဓ တေဟိ အာသိတံ။ ကမ္မနိ အယံ တေဟိ အဇ္ဈာသိတော ဂါမော။ ကတ္တရိ ဣဓ တေ အာသိတာ။ တထာ အဋ္ဌံသု ဧတ္ထာတိ ဣဒံ တေသံ ဌိတံ ဌာနံ, ဣဓ တေဟိ ဌိတံ, အယံ တေဟိ အဓိဋ္ဌိတော ဩကာသော, ဣဓ တေ ဌိတာ။ နိသီဒိံသု ဧတ္ထာတိ ဣဒံ တေသံ နိသိန္နံ ဌာနံ, အယံ တေသံ နိသိန္နကာလော, တေ ဣဓ နိသိန္နာ။ နိပဇ္ဇိံသု ဧတ္ထာတိ ဣဒံ တေသံ နိပန္နံ ဌာနံ, ဣဓ တေ နိပန္နာ။

ယာ ဂတိပါပုဏနေ။ အယာသုံ တေ ဧတ္ထာတိ အယံ တေသံ ယာတော မဂ္ဂေါ, ဣဓ တေဟိ ယာတံ, အယံ တေဟိ ယာတော, မဂ္ဂေါ, ဣဓ တေ ယာတာ။ တထာ ဣဒံ တေသံ ဂတဋ္ဌာနံ, အယံ တေသံ ဂတကာလော, ဣဓ တေဟိ ဂတံ, အယံ တေဟိ ဂတော ဂါမော, ဣဓ တေ ဂတာ။

ဘုဉ္ဇိံသု ဧတသ္မိန္တိ ဣဒံ တေသံ ဘုတ္တဋ္ဌာနံ, အယံ တေသံ ဘုတ္တကာလော, ဣဓ တေဟိ ဘုတ္တော ဩဒနော, ဣဓ တေ ဘုတ္တာ။ ပိဝိံသု တေ ဧတ္ထာတိ ဣဒံ တေသံ ပီတံ ဌာနံ, ဣဓ တေဟိ ပီတာ ယာဂု, ဣဓ တေ ပီတာ။ ဒိဿန္တိ ဧတ္ထာတိ ဣဒံ တေသံ ဒိဋ္ဌဋ္ဌာနံ ဣစ္စာဒိ။

‘‘ကတ္တရိ ကိတိ’’တိ ဣတော မဏ္ဍူကဂတိယာ ‘‘ကတ္တရီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၃၄။ ကမ္မနိ ဒုတိယာယံ က္တော။

ကမ္မတ္ထေ ဒုတိယာယံ ဝိဘတ္တိယံ ဝိဇ္ဇမာနာယံ ဓာတူဟိ ကတ္တရိ က္တပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဣဒမေဝ ဝစနံ ဉာပကံ အဘိဟိတေ ကမ္မာဒိမှိ ဒုတိယာဒီနမဘာဝဿ။ ဒါနံ အဒါသီတိ အတ္ထေ က္တပ္ပစ္စယော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ပစ္စယကကာရဿ လောပေါ, တဿ ဣန္နာဒေသော, ဒါနံ ဒိန္နော ဒေဝဒတ္တော။ ရက္ခ ပါလနေ, သီလံ အရက္ခီတိ သီလံ ရက္ခိတော, ဘတ္တံ အဘုဉ္ဇီတိ ဘတ္တံ ဘုတ္တော, ဂရုံ ဥပါသီတိ ဂရုမုပါသိတော ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၈၉။)

֍ * ၆၃၅။ ဘျာဒီဟိ မတိဗုဓိပူဇာဒီဟိ စ က္တော။

ဘီဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ, မတိ ဗုဓိ ပူဇာဒီဟိ စ က္တပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ သော စ ‘‘ဘာဝကမ္မေသု ကိစ္စတ္တက္ခတ္ထာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဘာဝကမ္မေသွေဝ ဘဝတိ။

ဘီ ဘယေ, အဘာယိတ္ထာတိ ဘီတံ ဘဝတာ။ သုပ သယေ, အသုပီယိတ္ထာတိ သုတ္တံ ဘဝတာ။ ဧဝံ သယိတံ ဘဝတာ။ အသ ဘောဇနေ, အသိတံ ဘဝတာ, ပစိတော ဩဒနော ဘဝတာ။

ဣဓ မတျာဒယော ဣစ္ဆတ္ထာ, ဗုဓိအာဒယော ဉာဏတ္ထာ။

မန ဉာဏေ သံပုဗ္ဗော, ‘‘ဗုဓဂမာဒိတ္ထေ ကတ္တရီ’’တိ တပ္ပစ္စယေ သမ္ပတ္တေ ဣမိနာ ကမ္မနိ က္တပ္ပစ္စယော, ‘‘ဂမ ခနာ’’တိအာဒိနာ ဓာတွန္တလောပေါ, ရညာ သမ္မတော။ ကပ္ပ တက္ကနေ, သင်္ကပ္ပိတော။ ဓရ ဓာရဏေ, စုရာဒိတ္တာ ဏေ, ဝုဒ္ဓိ, ဣကာရာဂမော, သရလောပါဒိ, အဝဓာရိတော။

ဗုဓ အဝဂမနေ, အဝဗုဇ္ဈိတ္ထာတိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝါ မဟေသက္ခေဟိ ဒေဝမနုဿေဟိ။ ဣ အဇ္ဈယနေ, အဓီယိတ္ထာတိ အဓီတော။

ဣ ဂတိမှိ, အဘိသမိတော။ ဝိဒ ဉာဏေ, အဝေဒီယိတ္ထာတိ ဝိဒိတော။ ဉာ အဝဗောဓနေ, အညာယိတ္ထာတိ ဉာတော။ ဝိဓ ဝေဓနေ, ပဋိဝိဇ္ဈိတ္ထာတိ ပဋိဝိဒ္ဓါ ဓမ္မော။ တက္က ဝိတက္ကေ, တက္ကိတော။

ပူဇနတ္ထေသု –

ပူဇ ပူဇာယံ, အပူဇီယိတ္ထာတိ ပူဇိတော ဘဂဝါ။ စာယ သန္တာနပူဇနေသု အပပုဗ္ဗော, အပစာယိတော။ မာန ပူဇာယံ, မာနိတော။ စိ စယေ, အပစိတော။ ဝန္ဒ အဘိဝန္ဒနေ, ဝန္ဒိတော။ ကရ ကရဏေ, သက္ကတော။ သက္ကာရ ပူဇာယံ, သက္ကာရိတော ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၉၀။)

ဟုတော ဟုတာဝီ ဟုတဝါ၊ ဝုဋ္ဌော ဝုသိတ ဇိဏ္ဏကော။

ပက္ကံ ပက္ကန္တကော ဇာတော၊ ဌိတော ရုဠှော ဗုဘုက္ခိတော။

ဂီတံ နစ္စံ ဇိတော ဒိဋ္ဌော၊ တုဋ္ဌော ယိဋ္ဌော စ ဘဂ္ဂဝါ။

ဝုတ္တဉ္စ ဂုတ္တော အစ္ဆိန္နော၊ ပဟီနော ဂမိတော ဂတော။

ကတောဘိသင်္ခတော ဘုတ္တံ၊ ဌာနံ ဂရုမုပါသိတော။

ဘီတဉ္စ သမ္မတော ဗုဒ္ဓါ၊ ပူဇိတောတီတကာလိကာ။

အတီတပ္ပစ္စယန္တနယော။

တဝေတုနာဒိပ္ပစ္စယန္တနယ

‘‘ပုညာနိ ကာတုမိစ္ဆိ, ဣစ္ဆတိ, ဣစ္ဆိဿတိ ဝါ’’တိ ဝိဂ္ဂဟေ –

֍ * ၆၃၆။ ဣစ္ဆတ္ထေသု သမာန ကတ္တု ကေသု တ ဝေ တုံ ဝါ။

ဣစ္ဆာ အတ္ထော ယေသံ တေ ဣစ္ဆတ္ထာ, တေသု ဣစ္ဆတ္ထေသု ဓာတူသု သမာနကတ္တုကေသု သန္တေသု သဗ္ဗဓာတူဟိ တဝေတုံဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဝါ, ‘‘တဝေတုံ ဝါ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန တဒတ္ထကြိယာယဉ္စ, တေ စ ကိတကတ္တာ ကတ္တရိ ဟောန္တိ။

‘‘ကရောတိဿ, ဝါ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၃၇။ တဝေတုနာဒီသု ကာ။

တဝေတုနဣစ္စေဝမာဒီသု ပစ္စယေသု ပရေသု ကရောတိဿ ဓာတုဿ ကာဒေသော ဟောတိ ဝါ, အာဒိသဒ္ဒေန တုံတွာန တွာ တဗ္ဗေသု စ။

‘‘တဒ္ဓိတသမာသကိတကာ နာမံဝါတဝေတုနာဒီသု စာ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘အတဝေ တုနာဒီသူ’’တိ နာမဗျပဒေသဿ နိသေဓနတော တဒန္တာနံ နိပါတတ္တံ သိဒ္ဓံ ဘဝတိ, တတော နိပါတတ္တာ တဝေတုနမန္တတော ‘‘သဗ္ဗာသမာဝုသော’’တိအာဒိနာ ဝိဘတ္တိလောပေါ။ သော ပုညာနိ ကာတဝေ ဣစ္ဆတိ, ကာတုမိစ္ဆတိ။

(ရူ၊၃၉၁။)

ကာဒေသာဘာဝေ ‘‘တုံတုနတဗ္ဗေသု ဝါ’’တိ ရကာရဿ တတ္တံ။ ကတ္တုံ ကာမေတီတိ ကတ္တုကာမော, အဘိသင်္ခရိတုမာကင်္ခတိ။ တထာ သဒ္ဓမ္မံ သောတဝေ, သောတုံ, သုဏိတုံ ဝါ ပတ္ထေတိ။ ဧဝံ အနုဘဝိတုံ, ပစိတုံ, ဂန္တုံ, ဂမိတုံ, ခန္တုံ, ခနိတုံ, ဟန္တုံ, ဟနိတုံ, မန္တုံ, မနိတုံ, ဟရိတုံ, အနုဿရိတုမိစ္ဆတိ, ဧတ္ထ ဣကာရယုတ္တတမှိ ‘‘နမကရာန’’မိစ္စာဒိနာ ပဋိသိဒ္ဓတ္တာ န ဓာတွန္တလောပေါ။

တထာ တုဒဗျထနေ, တုဒိတုံ, ပဝိသိတုံ, ဥဒ္ဒိသိဘုံ, ဟောတုံ, သယိဘုံ, နေတုံ, ဇုဟောတုံ, ပဇဟိတုံ, ပဟာတုံ, ဒါတုံ။ ရောဒ္ဓုံ, ရုန္ဓိတုံ, တုံတုနာဒီသုပိ ယောဂဝိဘာဂေန ကတ္တရိ ဝိကရဏပ္ပစ္စယာ, သရလောပါဒိ စ။ ဘောတ္တုံ, ဘုဉ္ဇိတုံ, ဆေတ္တုံ, ဆိန္ဒိတုံ။ သိဗ္ဗိတုံ, ဗောဒ္ဓုံ, ဗုဇ္ဈိတုံ။ ဇာယိတုံ, ဇနိတုံ။ ပတ္တုံ, ပါပုဏိတုံ။ ဇေတုံ, ဇိနိတုံ, ကေတုံ, ကိဏိတုံ, ဝိနိစ္ဆေတုံ, ဝိနိစ္ဆိနိတုံ, ဉာတုံ, ဇာနိတုံ, ဂဟေတုံ, ဂဏှိတုံ။ စောရေတုံ, စောရယိတုံ, ပါလေတုံ, ပါလယိတုံ။

ကာရိတေ ဘာဝေတုံ, ဘာဝယိတုံ, ကာရေတုံ, ကာရယိတုံ, ကာရာပေတုံ, ကာရာပယိတုမိစ္ဆတိ ဣစ္စာဒိ။

‘‘တဝေတုံ ဝါ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ကြိယတ္ထကြိယာယဉ္စ ဂမ္မမာနာယံ တုံပစ္စယော။ ယထာ – သုဗုဒ္ဓုံ ဝက္ခာမိ, ဘောတ္တုံ ဝဇတိ, ဘောဇနာယ ဝဇတီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ဒဋ္ဌုံ ဂစ္ဆတိ, ဂန္တုမာရဘတိ, ဂန္တုံ ပယောဇယတိ, ဒဿေတုမာဟ ဣစ္စာဒိ။

‘‘တု’’မိတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၃၈။ အရဟသက္ကာဒီသု စ။

(ရူ၊၃၉၂။)

အရဟသက္ကဘဗ္ဗာနုစ္ဆဝိကာနုရူပဣစ္စေဝမာဒီသွတ္ထေသု ပယုဇ္ဇမာနေသု သဗ္ဗဓာတူဟိ တုံပစ္စယော ဟောတိ, စသဒ္ဒေန ကာလသမယဝေလာဒီသုပိ။ နိန္ဒ ဂရဟာယံ, ကော တံ နိန္ဒိတုမရဟတိ, ရာဇာ အရဟသိ ဘဝိတုံ, အရဟော ဘဝံ ဝတ္တုံ။ သက္ကာ ဇေတုံ ဓနေန ဝါ, သက္ကာ လဒ္ဓုံ, ကာတုံ သက္ခိဿတိ။ ဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ, အဘဗ္ဗော ကာတုံ။ အနုစ္ဆဝိကော ဘဝံ ဒါနံ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ။ ဣဒံ ကာတုံ အနုရူပံ။ ဒါနံ ဒါတုံ ယုတ္တံ, ဒါတုံ ဝတ္တုဉ္စ လဘတိ, ဧဝံ ဝဋ္ဋတိ ဘာသိတုံ, ဆိန္ဒိတုံ န စ ကပ္ပတိ ဣစ္စာဒိ။ တထာ ကာလော ဘုဉ္ဇိတုံ, သမယော ဘုဉ္ဇိတုံ, ဝေလာ ဘုဉ္ဇိတုံ။

‘‘တု’’မိတိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၃၉။ ပတ္တဝစနေ အလမတ္ထေသု စ။

အလမတ္ထေသု ပတ္တဝစနေ သတိ သဗ္ဗဓာတူဟိ တုံပစ္စယော ဟောတိ, အလံသဒ္ဒဿ အတ္ထာ အလမတ္ထာ ဘူသနပရိယတ္တိနိဝါရဏာ, တေသု အလမတ္ထေသု။ ပတ္တဿ ဝစနံ ပတ္တဝစနံ, အလမေဝ ဒါနာနိ ဒါတုံ, အလမေဝ ပုညာနိ ကာတုံ, သမ္ပတ္တမေဝ ပရိယတ္တမေဝါတိ အတ္ထော။

ကတွာ ကမ္မံ အဂစ္ဆိ, ဂစ္ဆတိ, ဂစ္ဆိဿတီတိ ဝါ အတ္ထေ –

֍ * ၆၄၀။ ပုဗ္ဗကာလေကကတ္တုကာနံ တုန တွာန တွာ ဝါ။

ပုဗ္ဗကာလောတိ ပုဗ္ဗကြိယာ, ဧကော ကတ္တာ ယေသံ တေ ဧကကတ္တုကာ, တေသံ ဧကကတ္တုကာနံ သမာနကတ္တုကာနံ ဓာတူနမန္တရေ ပုဗ္ဗကာလေ ဝတ္တမာနဓာတုမှာ တုန တွာန တွာဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဝါ။

ဝါသဒ္ဒဿ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္တာ တုနပ္ပစ္စယော ကတ္ထစိယေဝ ဘဝတိ။ တေ စ ကိတသညတ္တာ, ‘‘ဧကကတ္တုကာန’’န္တိ ဝုတ္တတ္တာ စ ကတ္တရိယေဝ ဘဝန္တိ။ တုနေ ‘‘တဝေတုနာဒီသု ကာ’’တိ ကာဒေသော, နိပါတတ္တာ သိလောပေါ။ သော ကာတုန ကမ္မံ ဂစ္ဆတိ, အကာတုန ပုညံ ကိလမိဿန္တိ သတ္တာ။

(ရူ၊၃၉၃။)

တွာနတွာသု ‘‘ရကာရော စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ, ကမ္မံ ကတွာန ဘဒြကံ, ဒါနာဒီနိ ပုညာနိ ကတွာ သဂ္ဂံ ဂစ္ဆတိ, အဘိသင်္ခရိတွာ, ကရိတွာ။ တထာ သိဗ္ဗိတွာ, ဇာယိတွာ, ဇနိတွာ, ဓမ္မံ သုတွာ, သုတွာန ဓမ္မံ မောဒတိ, သုဏိတွာ, ပတွာ, ပါပုဏိတွာ။ ကိဏိတွာ, ဇေတွာ, ဇိနိတွာ, ဇိတွာ။ စောရေတွာ, စောရယိတွာ, ပူဇေတွာ, ပူဇယိတွာ။ တထာ မေတ္တံ ဘာဝေတွာ, ဘာဝယိတွာ, ဝိဟာရံ ကာရေတွာ, ကာရယိတွာ, ကာရာပေတွာ, ကာရာပယိတွာ သဂ္ဂံ ဂမိဿန္တိ ဣစ္စာဒိ။

ပုဗ္ဗကာလေတိ ကိမတ္ထံ? ပဌတိ, ပစတိ။ ဧကကတ္တုကာနန္တိ ကိံ? ဘုတ္တေ ဒေဝဒတ္တေ ယညဒတ္တော ဝဇတိ။

‘‘အပတွာန နဒိံ ပဗ္ဗတော, အတိက္ကမ္မ ပဗ္ဗတံ နဒီ’’တိအာဒီသု ပန သဗ္ဗတ္ထ ‘‘ဘဝတီ’’တိ သမ္ဗန္ဓတော ဧကကတ္တုကတာ, ပုဗ္ဗကာလတာ စ ဂမျတေ။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၄၁။ သဗ္ဗေဟိ တုနာဒီနံ ယော။

သဗ္ဗေဟိ သောပသဂ္ဂါနုပသဂ္ဂေဟိ ဓာတူဟိ ပရေသံ တုနာဒီနံ ပစ္စယာနံ ယသဒ္ဒါဒေသော ဟောတိ ဝါ။ ဝန္ဒ အဘိဝန္ဒနေ အဘိပုဗ္ဗော, တွာပစ္စယဿ ယော, ဣကာရာဂမော စ, အဘိဝန္ဒိယ ဘာသိဿံ, အဘိဝန္ဒိတွာ, ဝန္ဒိယ, ဝန္ဒိတွာ။ တထာ အဘိဘုယျ, ဒွိတ္တရဿတ္တာနိ, အဘိဘဝိတွာ, အဘိဘောတွာ။

သိ သေဝါယံ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဣကာရဿ အာတ္တံ, နိဿာယ, နိဿိတွာ။

ဘဇ သေဝါယံ, ‘‘တထာ ကတ္တရိ စာ’’တိ ပုဗ္ဗရူပတ္တံ, ဝိဘဇ္ဇ, ဝိဘဇိယ, ဝိဘဇိတွာ။

(ရူ၊၃၉၄။)

ဒိသ အတိသဇ္ဇနေ, ဥဒ္ဒိဿ, ဥဒ္ဒိသိယ, ဥဒ္ဒိသိတွာ။ ပဝိဿ, ပဝိသိယ, ပဝိသိတွာ။

နီ ပါပုဏနေ, ဥပနီယ, ဥပနေတွာ။ အတိသေယျ, အတိသယိတွာ။ ဩဟာယ, ဩဟိတွာ, ဇဟိတွာ, ဟိတွာ။ အာဒါယ, အာဒိယိတွာ, ‘‘ဒိဝါဒိတော ယော’’တိ ယပ္ပစ္စယော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတွန္တဿိကာရော စ, ဒတွာ, ဒတွာန။ ပိဓာယ, ပိဒဟိတွာ။ ဘုဉ္ဇိယ, ဘုဉ္ဇိတွာ, ဘောတွာ။ ဝိစေယျ, ဝိစိနိတွာ။ ဝိညာယ, ဝိဇာနိတွာ, ဉတွာ။

‘‘ယထာဂမံ, တုနာဒီသူ’’တိ စ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၄၂။ ဒဓန္တတော ယော ကွစိ။

ဒကာရဓကာရန္တေဟိ ဓာတူဟိ ယထာဂမံ ယကာရာဂမော ဟောတိ ကွစိ တုနာဒီသု ပစ္စယေသု။ ယဝတော ဒကာရဿ ဇကာရော, သမာပဇ္ဇိတွာ, ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ, ဘိဇ္ဇိတွာ, ဆိဇ္ဇိတွာ ဂတော။ ဗုဓ အဝဂမနေ, ‘‘တထာ ကတ္တရိ စာ’’တိ သခါတွန္တဿ ယကာရဿ စဝဂ္ဂေါ, ဗုဇ္ဈိယ, ဗုဇ္ဈိတွာ။ ဝိရဇ္ဈိယ, ဝိရဇ္ဈိတွာ။ ရုန္ဓိယ, ရုန္ဓိတွာ။

‘‘တုနာဒီန’’န္တိ အဓိကာရော, ‘‘ဝါ’’တိ စ။

֍ * ၆၄၃။ စနန္တေဟိ ရစ္စံ။

စကာရနကာရန္တေဟိ ဓာတူဟိ ပရေသံ တုနာဒီနံ ပစ္စယာနံ ရစ္စာဒေသော ဟောတိ ဝါ, ‘‘ရစ္စ’’န္တိ ယောဂဝိဘာဂေန အညသ္မာပိ, ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ, ရာဒိလောပေါ။ ဝိစ ဝိဝေစနေ ဝိပုဗ္ဗော, ဝိဝိစ္စ, ဝိဝိစ္စိတွာ, ‘‘ယော ကွစီ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန ယကာရာဂမော။

ပဝ ပါကေ, ပစ္စ, ပစ္စိယ, ပစ္စိတွာ။ ဝိမုစ္စ, ဝိမုစ္စိတွာ။

(ရူ၊၃၉၅။)

ဟန ဟိံသာဂတီသု, အာဟစ္စ, ဥပဟစ္စ, အာဟန္တွာ, ဥပဟန္တွာ။

ဝါတိ ကိံ? အဝမည, အဝမညိတွာ, မန္တွာ, နျဿဉကာရော။

ဣ ဂတိမှိ, ယောဂဝိဘာဂေန ရစ္စာဒေသော, ပဋိစ္စ, အဝေစ္စ, ဥပေစ္စ ဥပေတွာ။ ကရ ကရဏေ, သက္ကစ္စ, အဓိကိစ္စ, ဣကာရာဂမော, ကရိယ။

ဒိသ ပေက္ခဏေ –

֍ * ၆၄၄။ ဒိသာ သွာနသွာန္တလောပေါ စ။

ဒိသဣစ္စေတာယ ဓာတုယာ ပရေသံ တုနာဒီနံ ပစ္စယာနံ သွာန သွာဣစ္စာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ, ဓာတွန္တဿ လောပေါ စ။ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ, စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာ။

ဝါတိ ကိံ? နေက္ခမ္မံ ဒဋ္ဌုံ, ဒဋ္ဌာ။ ပဿိယ, ပဿိတုန, ပဿိတွာ။

အန္တဂ္ဂဟဏံ အန္တလောပဂ္ဂဟဏဉ္စာနုဝတ္တတေ။

֍ * ၆၄၅။ မ ဟ ဒ ဘေဟိ မ္မ ယှ ဇ္ဇ ဗ္ဘ ဒ္ဓါ စ။

မ ဟ ဒ ဘဣစ္စေဝမန္တေဟိ ဓာတူဟိ ပရေသံ တုနာဒီနံ ပစ္စယာနံ ယထာက္ကမံ မ္မ ယှ ဇ္ဇ ဗ္ဘ ဒ္ဓါဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ ဝါ, ဓာတွန္တလောပေါ စ။ မကာရန္တေဟိ တာဝ အာဂမ္မ, အာဂန္တွာ။ ကမု ပဒဝိက္ခေပေ, ဩက္ကမ္မ, ဩက္ကမိတွာ, နိက္ခမ္မ, နိက္ခမိတွာ, အဘိရမ္မ, အဘိရမိတွာ။

ဟကာရန္တေဟိ ပဂ္ဂယှ, ပဂ္ဂဏှိတွာ, ပဂ္ဂဟေတွာ။ မုဟ ဝေစိတ္တေ, သမ္မုယှ, သမ္မုယှိတွာ, ယကာရာဂမော, အာရုယှ, အာရုဟိတွာ, ဩဂယှ, ဩဂဟေတွာ။

(ရူ၊၃၉၆။)

ဒကာရန္တေဟိ ဥပ္ပဇ္ဇ, ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ, ပမဇ္ဇ, ပမဇ္ဇိတွာ, ဥပသမ္ပဇ္ဇ, ဥပသမ္ပဇ္ဇိတွာ။ ဆိဒိ ဒွိဓာကရဏေ, အစ္ဆိဇ္ဇ, ဆိဇ္ဇ, ဆိဇ္ဇိတွာ, ဆိန္ဒိယ, ဆိန္ဒိတွာ, ဆေတွာ။

ဘကာရန္တေဟိ ရဘ ရာဘဿေ, အာရဗ္ဘ ကထေသိ, အာရဒ္ဓါ, အာရဘိတွာ။ လဘ လာဘေ, ဥပလဗ္ဘ, ဥပလဒ္ဓါ, သဒ္ဓံ ပဋိလဘိတွာ ပုညာနိ ကရောန္တိ ဣစ္စာဒိ။

တဝေတုနာဒိပ္ပစ္စယန္တနယော။

ဝတ္တမာနကာလိကမာနန္တပ္ပစ္စယန္တနယ

֍ * ၆၄၆။ ဝတ္တမာနေ မာနန္တာ။

အာရဒ္ဓါ အပရိသမတ္တော အတ္ထော ဝတ္တမာနော, တသ္မိံ ဝတ္တမာနေ ကာလေ ဂမ္မမာနေ သဗ္ဗဓာတူဟိ မာနအန္တဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ တေ စ ကိတသညတ္တာ ‘‘ကတ္တရိ ကိတ’’တိ ကတ္တရိ ဘဝန္တိ။

အန္တမာနပ္ပစ္စယာနဉ္စေတ္ထ ‘‘ပရသမညာပယောဂေ’’တိ ပရသမညာဝသေန ပရဿပဒတ္တနောပဒသညတ္တာ တျာဒီသု ဝိယ အန္တမာနေသု စ ဝိကရဏပ္ပစ္စယာ ဘဝန္တိ။

တေနေဝ မာနပ္ပစ္စယော ‘‘အတ္တနောပဒါနိ ဘာဝေ စ ကမ္မနီ’’တိ ဘာဝကမ္မေသုပိ ဟောတိ, တဿ စ ‘‘အတ္တနောပဒါနိ ပရဿပဒတ္တ’’န္တိ ကွစိ အန္တပ္ပစ္စယာဒေသော စ။

ဂမု, သပ္ပ ဂတိမှိ, ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထေ အန္တပ္ပစ္စယော, ‘‘ဘူဝါဒိတော အ’’ဣတိ အပ္ပစ္စယော, ‘‘ဂမိဿန္တော စ္ဆော ဝါ သဗ္ဗာသူ’’တိ ဓာတွန္တဿ စ္ဆာဒေသော, သရလောပါဒိ, နာမဗျပဒေသေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ။ ဂစ္ဆန္တ သိ ဣတီဓ ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘သိမှိ ဂစ္ဆန္တာဒီနံ န္တသဒ္ဒေါ အံ’’ ဣတိ န္တဿ အမာဒေသော။

(ရူ၊၃၉၇။)

ဝါသဒ္ဒဿ ဝဝတ္ထိဘဝိဘာသတ္တာ ဧကာရောကာရပရဿ န ဘဝတိ, သရလောပါဒိ, သော ပုရိသော ဂစ္ဆံ, ဂစ္ဆန္တော ဂဏှာတိ, သေသံ ဂုဏဝန္တုသမံ။

ဣတ္ထိယံ ‘‘နဒါဒိတော ဝါ ဤ’’တိ ဤပစ္စယော, ‘‘သေသေသု န္တုဝါ’’တိ န္တုဗျပဒေသေ ‘‘ဝါ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘န္တုဿ တမီကာရေ’’တိ တကာရေ သရလောပသိလောပါ, သာ ကညာ ဂစ္ဆတီ, ဂစ္ဆန္တီ ဣစ္စာဒိ ဣတ္ထိသမံ။

နပုံသကေ ပုရေ ဝိယ န္တဿ အမာဒေသော, တံ စိတ္တံ ဂစ္ဆံ, ဂစ္ဆန္တံ, ဂစ္ဆန္တာနိ ဣစ္စာဒိ ပုလ္လိင်္ဂသမံ။

တထာ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထေ မာနပ္ပစ္စယော, စ္ဆာဒေသာဒိ စ, သော ဂစ္ဆမာနော ဂဏှာတိ, တေ ဂစ္ဆမာနာ ဣစ္စာဒိ ပုရိသသဒ္ဒသမံ။ သာ ဂစ္ဆမာနာ, တာ ဂစ္ဆမာနာယော ဣစ္စာဒိ ကညာသဒ္ဒသမံ။ တံ ဂစ္ဆမာနံ, တာနိ ဂစ္ဆမာနာနိ ဣစ္စာဒိ စိတ္တသဒ္ဒသမံ။

ဂစ္ဆီယတီတိ အတ္ထေ ‘‘အတ္တနောပဒါနိ ဘာဝေ စ ကမ္မနီ’’တိ ကမ္မနိ မာနပ္ပစ္စယော, ‘‘ဘာဝကမ္မေသု ယော’’တိ ယပ္ပစ္စယော, ‘‘ဣဝဏ္ဏာဂမော ဝါ’’တိ ဣကာရာဂမော, စ္ဆာဒေသော, သော တေန ဂစ္ဆိယမာနော, သာ ဂစ္ဆိယမာနာ, တံ ဂစ္ဆိယမာနံ။

စ္ဆာဒေသာဘာဝေ ‘‘ပုဗ္ဗရူပဉ္စာ’’တိ ယကာရဿ မကာရော, ဓမ္မော အဓိဂမ္မမာနော ဟိတာယ ဘဝတိ, အဓိဂမ္မမာနာ, အဓိဂမ္မမာနံ။

တထာ မဟ ပူဇာယံ, မဟတီတိ မဟံ, မဟန္တော, မဟတီ, မဟန္တီ, မဟံ, မဟန္တံ, မဟမာနော, မဟမာနာ, မဟမာနံ။ ကမ္မနိ ‘‘ယမှိ ဒါဓာမာဌာဟာပါ မဟ မထာဒီနမီ’’ဣတိ ဓာတွန္တဿ အကာရဿ ဤကာရော, မဟီယမာနော, မဟီယမာနာ, မဟီယမာနံ။

(ရူ၊၃၉၈။)

ဧဝံ စရတီတိ စရံ, စရတီ, စရန္တီ, စရန္တံ, စရမာနော, စရိယမာနော, ပစတီတိ ပစံ, ပစတီ, ပစန္တီ, ပစန္တံ, ပစမာနော, ပစ္စမာနော, ‘‘တဿ စဝဂ္ဂ’’ဣစ္စာဒိနာ စဝဂ္ဂတ္တံ, ဒွိတ္တဉ္စ။

ဘူ သတ္တာယံ, ဘဝတီတိ အတ္ထေ အန္တပ္ပစ္စယော, အပ္ပစ္စယဝုဒ္ဓိအဝါဒေသာဒိ, သော ဘဝံ, ဘဝန္တော။ ဣတ္ထိယံ ဤပစ္စယော, ‘‘ဘဝတော ဘောတော’’တိ ဘောတာဒေသော, ဘောတီ, ဘောတီ, ဘောတိယော။ နပုံသကေ ဘဝံ, ဘဝန္တံ, ဘဝန္တာနိ, အဘိဘဝမာနော။ ဘာဝေ ဘူယမာနံ။ ကမ္မနိ အဘိဘူယမာနော။

ဇရ ဝယောဟာနိမှိ, ‘‘ဇရ မရာန’’န္တိအာဒိနာ ဇီရ ဇီယျာဒေသာ, ဇီရတီတိ ဇီရံ, ဇီရန္တီ, ဇီရန္တံ, ဇီရမာနော, ဇီရီယမာနော, ဇီယံ, ဇီယန္တီ, ဇီယန္တံ, ဇီယမာနော, ဇီယျမာနော။

မရ ပါဏစာဂေ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဧကဿ ယကာရဿ လောပေါ, မရတီတိ မီယံ, မီယန္တီ, မီယန္တံ, မီယမာနော, မီယျမာနော, မရံ, မရန္တီ, မရန္တံ, မရမာနော, မရီယမာနော။ လဘံ, လဘန္တီ, လဘန္တံ, လဘမာနော, လဗ္ဘမာနော။ ဝဟံ, ဝဟန္တီ, ဝဟန္တံ, ဝဟမာနော, ဝုယှမာနော။ ‘‘ဣသုယမူနမန္တော စ္ဆော ဝါ’’တိ စ္ဆာဒေသော, ဣစ္ဆတီတိ ဣစ္ဆံ, ဣစ္ဆန္တီ, ဣစ္ဆန္တံ, ဣစ္ဆမာနော, ဣစ္ဆီယမာနော, ဣဿမာနော။

‘‘ဒိသဿ ပဿဒိဿဒက္ခာ ဝါ’’တိ ပဿ ဒိဿ ဒက္ခာဒေသာ, ပဿတီတိ ပဿံ, ပဿန္တီ, ပဿန္တံ, ပဿမာနော, ဝိပဿီယမာနော, ဒိဿမာနော, ဒိဿန္တော, မာနဿ အန္တာဒေသော, ဒိဿံ, ဒိဿန္တီ, ဒိဿန္တံ, ဒက္ခံ, ဒက္ခန္တီ, ဒက္ခန္တံ, ဒက္ခမာနော ဒက္ခိယမာနော ဣစ္စာဒိ။

တုဒ ဗျထနေ, တုဒတီတိ တုဒံ, တုဒန္တီ, တုဒန္တံ, တုဒမာနော, တုဇ္ဇမာနော။ ပဝိသတီတိ ပဝိသံ, ပဝိသန္တီ, ပဝိသန္တံ, ပဝိသမာနော, ပဝိသီယမာနော ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၃၉၉။)

ဟူ, ဘူ သတ္တာယံ, အပ္ပစ္စယလောပေါ, ပဟောတီတိ ပဟောန္တော, ပဟောန္တီ, ပဟောန္တံ, ပဟူယမာနံ တေန။ သေတီတိ သေန္တော, သေန္တီ, သေန္တံ, သေမာနော, သယံ, သယန္တီ, သယန္တံ, သယမာနော, သယာနော ဝါ, မာနဿ အာနာဒေသော, အတိသီယမာနော။

အသ သဗ္ဘာဝေ, ‘‘သဗ္ဗတ္ထာသဿာဒိလောပေါ စာ’’တိ အကာရဿ လောပေါ, အတ္ထီတိ သံ, သန္တော, သတီ, သန္တီ, သန္တံ, သမာနော, သမာနာ, သမာနံ။

ဌာ ဂတိနိဝတ္တိမှိ, ‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တမာနေ ‘‘ဌာ တိဋ္ဌော’’တိ တိဋ္ဌာဒေသော, တိဋ္ဌံ, တိဋ္ဌန္တီ, တိဋ္ဌန္တံ, တိဋ္ဌမာနော။ တိဋ္ဌာဘာဝေ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဌာတော ဟကာရာဂမော, ရဿတ္တဉ္စ, ဥပဋ္ဌဟံ, ဥပဋ္ဌဟန္တီ, ဥပဋ္ဌဟန္တံ, ဥပဋ္ဌဟမာနော။ ဌီယမာနံ တေန, ဥပဋ္ဌီယမာနော, ဥပဋ္ဌဟီယမာနော။

ပါ ပါနေ, ‘‘ပါ ပိဗော’’တိ ပိဗာဒေသော, ပိဗတီတိ ပိဗံ, ပိဗန္တီ, ပိဗန္တံ, ပိဗမာနော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဗကာရဿ ဝတ္တံ, ပိဝံ, ပိဝန္တီ, ပိဝန္တံ, ပိဝမာနော, ပီယမာနော, ပီယမာနာ, ပီယမာနံ ဣစ္စာဒိ။

ဟု ဒါနာဒနဟဗျပ္ပဒါနေသု, အပ္ပစ္စယေ ပုရေ ဝိယ ဒွိဘာဝါဒိ, ဇုဟောတီတိ ဇုဟံ, ဇုဟန္တီ, ဇုဟန္တံ, ဇုဟမာနော, ဟူယမာနော။ ဧဝံ ဇဟံ, ဇဟန္တီ, ဇဟန္တံ, ဇဟမာနော, ဇဟီယမာနော။ ဒဒါတီတိ ဒဒံ, ဒဒန္တီ, ဒဒန္တံ, ဒဒမာနော, ဒွိတ္တာဘာဝေ ဒါနံ ဒေန္တော, ဒေန္တီ, ဒေန္တံ, ဒီယမာနော။

ရုဓိ အာဝရဏေ, ‘‘ရုဓာဒိတော နိဂ္ဂဟီတပုဗ္ဗဉ္စာ’’တိ အပ္ပစ္စယနိဂ္ဂဟီတာဂမာ, ရုန္ဓတီတိ ရုန္ဓံ, ရုန္ဓန္တီ, ရုန္ဓန္တံ, ရုန္ဓမာနော, ရုဇ္ဈမာနော။ ဘုဉ္ဇတီတိ ဘုဉ္ဇံ, ဘုဉ္ဇန္တီ, ဘုဉ္ဇန္တံ, ဘုဉ္ဇမာနော, ဘုဇ္ဇမာနော ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၄၀၀။)

ဒိဝု ကီဠာယံ, ‘‘ဒိဝါဒိတော ယော’’တိ ယပ္ပစ္စယော, ‘‘တထာ ကတ္တရိ စာ’’တိ ပုဗ္ဗရူပတ္တံ, ဗတ္တဉ္စ, ဒိဗ္ဗတီတိ ဒိဗ္ဗံ, ဒိဗ္ဗန္တီ, ဒိဗ္ဗန္တံ, ဒိဗ္ဗမာနော။ ဧဝံ ဗုဇ္ဈတီတိ ဗုဇ္ဈံ, ဗုဇ္ဈန္တော, ဗုဇ္ဈမာနော, စဝဂ္ဂါဒေသော။ ဇနီ ပါတုဘာဝေ, ‘‘ဇနာဒီနမာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန အာတ္တံ, ဇာယတီတိ ဇာယံ, ဇာယမာနော, ဇညမာနော။

သု သဝဏေ, ‘‘သွာဒိတော’’တိအာဒိနာ ဏု ဏာ ဥဏာ စ, သုဏာတီတိ သုဏံ, သုဏန္တော, သုဏမာနော, သူယမာနော, သုယျမာနော။ ပါပုဏာတီတိ ပါပုဏံ, ပါပုဏမာနော, ပါပီယမာနော။

‘‘ကိယာဒိတော နာ’’တိ နာ, ရဿတ္တံ, ကိဏာတီတိ ကိဏံ, ကီဏမာနော, ကီယမာနော။ ဝိနိစ္ဆိနာတီတိ ဝိနိစ္ဆိနံ, ဝိနိစ္ဆိနမာနော, ဝိနိစ္ဆီယမာနော, စိနံ, စီယမာနော။ ဇာနာတီတိ ဇာနံ, ဇာနမာနော, ဇာဒေသော, ဉာယမာနော။ ဂဏှာတီတိ ဂဏှံ, ဂဏှမာနော, ဂယှမာနော။

ကရ ကရဏေ, ကရောတီတိ အတ္ထေ ‘‘ဝတ္တမာနေ မာနန္တာ’’တိ အန္တပ္ပစ္စယော, ‘‘တနာဒိတော ဩယိရာ’’တိ ဩ, ‘‘တဿ ဝါ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘ဥတ္တမောကာရော’’တိ ဥတ္တံ, ‘‘ကရဿာကာရော စာ’’တိ အကာရဿုကာရော။ ‘‘ယဝကာရာ စာ’’တိ သရေ ဥကာရဿ ဝတ္တံ, ဒွိတ္တံ, ‘‘ဗော ဝဿာ’’တိ ဗကာရဒွယဉ္စ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ရလောပေါ, သော ကုဗ္ဗံ, ကုဗ္ဗန္တော, ကုဗ္ဗတီ, ကုဗ္ဗန္တီ, ကုဗ္ဗန္တံ။ ဥတ္တာဘာဝေ – ကမ္မံ ကရောန္တော, ကရောန္တီ, ကရောန္တံ။ မာနေ – ဥတ္တဒွယံ, ကုရုမာနော, ကုရုမာနာ, ကုရုမာနံ, ကုဗ္ဗာနော ဝါ။ ကမ္မနိ ကယိရမာနော, ကရီယမာနော ဝါ ဣစ္စာဒိ။

စုရ ထေယျေ, ‘‘စုရာဒိတော’’တိအာဒိနာ ဏေ ဏယာ, စောရေတီတိ စောရေန္တော, စောရေန္တီ, စောရေန္တံ, စောရယံ, စောရယတီ, စောရယန္တံ, စောရယမာနော, စောရီယမာနော။ ပါလေတီတိ ပါလေန္တော, ပါလေန္တီ, ပါလေန္တံ, ပါလယံ, ပါလယန္တီ, ပါလယန္တံ, ပါလယမာနော, ပါလီယမာနော ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၄၀၁။)

ကာရိတေ ဘာဝေတီတိ ဘာဝေန္တော, ဘာဝေန္တီ, ဘာဝေန္တံ, ဘာဝယံ, ဘာဝယန္တီ, ဘာဝယန္တံ, ဘာဝယမာနော, ဘာဝီယမာနော။ ကာရေတီတိ ကာရောန္တော, ကာရေန္တီ, ကာရေန္တံ, ကာရယံ, ကာရယန္တီ, ကာရယန္တံ, ကာရယမာနော, ကာရီယမာနော, ကာရာပေန္တော, ကာရာပေန္တီ, ကာရာပေန္တံ, ကာရာပယံ, ကာရာပယန္တီ, ကာရာပယန္တံ, ကာရာပယမာနော, ကာရာပီယမာနော ဣစ္စာဒိ။

ဝတ္တမာနကာလိကမာနန္တပ္ပစ္စယန္တနယော။

အနာဂတကာလိကပ္ပစ္စယန္တနယ

‘‘ကာလေ’’တိ အဓိကာရော။

֍ * ၆၄၇။ ဘဝိဿတိ ဂမာဒီဟိ ဏီ ဃိဏ။

ဘဝိဿတိ ကာလေ ဂမ္မမာနေ ဂမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဏီ ဃိဏဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ဏကာရာ ဝုဒ္ဓတ္ထာ။ အာယတိ ဂမနံ သီလမဿာတိ အတ္ထေ ဏီ, ဝုဒ္ဓိဏလောပါ။ ဂါမီ, ဂါမိနော, အာဂါမီ ကာလော။ ဃိဏပစ္စယေ – ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဃလောပေါ, ဂါမံ ဂါမိ, ဂါမီ, ဂါမယော။

ဘဇ သေဝါယံ, အာယတိ ဘဇိတုံ သီလမဿာတိ ဘာဇီ, ဘာဇိ, ‘‘န ကဂတ္တံ စဇာ’’တိ ယောဂဝိဘာဂေန နိသေဓနတော ‘‘သစဇာနံ ကဂါ ဏာနုဗန္ဓေ’’တိ ဂတ္တံ န ဘဝတိ။

သု ဂတိမှိ, ကာရိတေ ဝုဒ္ဓိအာဝါဒေသာ စ, အာယတိ ပဿဝိတုံ သီလမဿာတိ ပဿာဝီ, ပဿာဝိ။ အာယတိ ပဋ္ဌာနံ သီလမဿာတိ ပဋ္ဌာယီ, ပဋ္ဌာယိ, ‘‘အာကာရန္တာနမာယော’’တိ အာယာဒေသော။

‘‘ဘဝိဿတီ’’တိ အဓိကာရော။

(ရူ၊၄၀၂။)

֍ * ၆၄၈။ ကိရိယာယံ ဏွုတဝေါ။

ကိရိယာယံ ကိရိယတ္ထာယံ ဂမ္မမာနာယံ ဓာတူဟိ ဏွုတုဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဘဝိဿတိ ကာလေ။ ဏွုမှိ – ဏလောပဝုဒ္ဓိအကာဒေသာ, ကရိဿံ ဝဇတီတိ ကာရကော ဝဇတိ။

တုမှိ – ‘‘ကရဿ စ တတ္တံ တုသ္မိ’’န္တိ တကာရော, သေသံ ကတ္တုသမံ, ကတ္တာ ဝဇတိ, ကတ္တုံ ဝဇတီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ပစိဿံ ဝဇတီတိ ပါစကော ဝဇတိ, ပစိတာ ဝဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿံ ဝဇတီတိ ဘုဉ္ဇကော ဝဇတိ, ဘောတ္တာ ဝဇတိ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၆၄၉။ ကမ္မနိ ဏော။

ကမ္မသ္မိံ ဥပပဒေ ဓာတူဟိ ဏပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဘဝိဿတိ ကာလေ ဏလောပဝုဒ္ဓီ။ နဂရံ ကရိဿတီတိ နဂရကာရော ဝဇတိ။ လူ ဆေဒနေ, သာလိံ လဝိဿတီတိ သာလိလာဝေါ ဝဇတိ။ ဝပ ဗီဇသန္တာနေ, ဓညံ ဝပိဿတီတိ ဓညဝါပေါ ဝဇတိ။ ဘောဂံ ဒဒိဿတီတိ ဘောဂဒါယော ဝဇတိ, သိန္ဓုံ ပိဝိဿတီတိ သိန္ဓုပါယော ဝဇတိ ဣစ္စာဒိ။

‘‘ကမ္မနီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၅၀။ သေသေ ဿံ န္တု မာနာနာ။

ကမ္မသ္မိံ ဥပပဒေ သေသေ အပရိသမတ္တတ္ထေ ဓာတူဟိ ဿံန္တု မာန အာနဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဘဝိဿတိ ကာလေ ဂမ္မမာနေ, တေ စ ကိတကတ္တာ ကတ္တရိ ဘဝန္တိ။ ကမ္မံ ကရိဿတီတိ အတ္ထေ ဿံပစ္စယော, ဣကာရာဂမော, သိလောပေါ, ကမ္မံ ကရိဿံ ဝဇတိ, သာပေက္ခတ္တာ န သမာသော။ န္တုပစ္စယေ ‘‘တနာဒိတော ဩယိရာ’’တိ ဩ, ‘‘သိမှိ ဝါ’’တိ န္တွ’န္တဿ အတ္တံ, ကမ္မံ ကရိဿတီတိ ကမ္မံ ကရောန္တော ဝဇတိ ဣစ္စာဒိ ဂုဏဝန္တုသမံ။

(ရူ၊၄၀၃။)

အထ ဝါ ‘‘ဘဝိဿတိ ဂမာဒီဟိ ဏီ ဃိဏ’’တိ ဧတ္ထ ‘‘ဘဝိဿတီ’’တိ ဝစနတော ‘‘ဿန္တု’’ဣတိ ဧကောဝ ပစ္စယော ဒဋ္ဌဗ္ဗော, တတော ‘‘သိမှိ ဝါ’’တိ အတ္တံ, ‘‘န္တသဒ္ဒေါ အ’’မိတိယောဂဝိဘာဂေန အမာဒေသော, သိလောပေါ, ကရိဿံ ကရိဿန္တော, ကရိဿန္တာ, ကရိဿန္တံ, ကရိဿန္တေ, ကရိဿတာ ကရိဿန္တေန, ကရိဿန္တေဟိ, ကရိဿတော ကရိဿန္တဿ, ကရိဿတံ ကရိဿန္တာနံ, ကရိဿတာ, ကရိဿန္တေဟိ, ကရိဿတော ကရိဿန္တဿ, ကရိဿတံ ကရိဿန္တာနံ, ကရိဿတိ ကရိဿန္တေ, ကရိဿန္တေသူတိအာဒိ ဂုဏဝန္တုသဒိသံ နေယျံ။

မာနမှိ – ဩကာရာကာရာနံ ဥတ္တံ, ကမ္မံ ကရိဿတီတိ ကမ္မံ ကုရုမာနော, ကမ္မံ ကရာနော ဝဇတိ။ ဧဝံ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇိဿံ ဝဇတိ, ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇန္တော, ဘုဉ္ဇမာနော, ဘုဉ္ဇာနော ဝဇတိ။

သဗ္ဗတ္ထ ကတ္တရိ န္တုမာနေသု သကသကဝိကရဏပ္ပစ္စယော ကာတဗ္ဗော။

ခါဒနံ ခါဒိဿတီတိ ခါဒနံ ခါဒိဿံ ဝဇတိ, ခါဒနံ ခါဒန္တော, ခါဒနံ ခါဒမာနော, ခါဒနံ ခါဒါနော ဝဇတိ။ မဂ္ဂံ စရိဿတီတိ မဂ္ဂံ စရိဿံ, မဂ္ဂံ စရန္တော, မဂ္ဂံ စရမာနော, မဂ္ဂံ စရာနော ဝဇတိ။ ဘိက္ခ အာယာစနေ, ဘိက္ခံ ဘိက္ခိဿတီတိ ဘိက္ခံ ဘိက္ခိဿံ စရတိ, ဘိက္ခံ ဘိက္ခန္တော, ဘိက္ခံ ဘိက္ခမာနော, ဘိက္ခံ ဘိက္ခာနော စရတိ ဣစ္စာဒိ။

အနာဂတကာလိကပ္ပစ္စယန္တနယော။

ဥဏာဒိပ္ပစ္စယန္တနယ

အထ ဥဏာဒယော ဝုစ္စန္တေ။

‘‘ဓာတုယာ’’တိ အဓိကာရော။

(ရူ၊၄၀၄။)

֍ * ၆၅၁။ ကာလေ ဝတ္တမာနာတီတေ ဏွာဒယော။

အတီတေ ကာလေ, ဝတ္တမာနေ စ ဂမ္မမာနေ ဓာတူဟိ ဏုပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ အာဒိသဒ္ဒေန ယု က္တ မိဣစ္စာဒယော စ ဟောန္တိ။

ကရ ကရဏေ, အကာသိ, ကရောတီတိ ဝါ အတ္ထေ ဏုပ္ပစ္စယော, ဏလောပေါ, ဝုဒ္ဓိ, ကာရု သိပ္ပီ, ကာရူ ကာရဝေါ။ ဝါ ဂတိဂန္ဓနေသု, အဝါယိ, ဝါယတီတိ ဝါ ဝါယု, အာယာဒေသော။ သဒ အဿာဒနေ, အဿာဒီယတီတိ သာဒု။ ရာဓ, သာဓ သံသိဒ္ဓိမှိ, သာဓီယတိ အနေန ဟိတန္တိ သာဓု။ ဗန္ဓ ဗန္ဓနေ, အတ္တနိ ပရံ ဗန္ဓတီတိ ဗန္ဓု။ စက္ခ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ, စက္ခတီတိ စက္ခု။ ဣ ဂတိမှိ, ဧန္တိ ဂစ္ဆန္တိ ပဝတ္တန္တိ သတ္တာ ဧတေနာတိ အာယု။ ဒရ ဝိဒါရဏေ, ဒရီယတီတိ ဒါရု ကဋ္ဌံ။ သနု ဒါနေ။ သနောတီတိ သာနု ပဗ္ဗတေကဒေသော။ ဇနီယတီတိ ဇာနု ဇင်္ဃာသန္ဓိ။ စရီယတီတိ စာရု ဒဿနီယော။ ရဟ စာဂေ, ရဟီယတီတိ ရာဟု အသုရိန္ဒော။ တရ တရဏေ, တာလု, လော ရဿ။

မရာဒီနံ ပနေတ္ထ ဏုမှိ ‘‘ဃဋာဒီနံ ဝါ’’တိ ဧတ္ထ ဝါသဒ္ဒေန န ဝုဒ္ဓိ, မရု, တရု, တနု, ဓနု, ဟနု, မနု, အသု, ဝသု, ဝဋု, ဂရု ဣစ္စာဒိ။

စဒိ ဟိလာဒနေ, ယုပ္ပစ္စယော, ‘‘နုဒါဒီဟိ ယုဏွူနမနာနနာကာနနကာ သကာရိတေဟိ စာ’’တိ အနာဒေသော, နိဂ္ဂဟီတာဂမော စ, စန္ဒနံ။ ဘဝတိ ဧတ္ထာတိ ဘုဝနံ, ‘‘ဈလာနမိယုဝါသရေ ဝါ’’တိ ဥဝါဒေသော။ ကိရ ဝိက္ခေပေ, ကိရဏော။ ဝိစက္ခဏော, ကမ္ပနံ ကရောတီတိ ကရုဏာ, အကာရဿုတ္တံ။

(ရူ၊၄၀၅။)

က္တပ္ပစ္စယေ – ကလောပေါ, အဘဝိ, ဘဝတီတိ ဝါ ဘူတံ ယက္ခာဒိ, ဘူတာနိ။ ဝါယတီတိ ဝါတော, တာယတီတိ တာတော။ မိမှိ – ဘဝန္တိ ဧတ္ထာတိ ဘူမိ, နေတီတိ နေမိ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၆၅၂။ ချာဒီဟိ မန မ စ တော ဝါ။

ခီ ဘီ သု ရု ဟု ဝါ ဓူ ဟိ လူပီ အဒဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ မနပစ္စယော ဟောတိ, မဿ စ တော ဟောတိ ဝါ။

အဒဓာတုပရဿေဝ၊ မကာရဿ တကာရတာ။

တဒညတော န ဟောတာယံ၊ ဝဝတ္ထိတဝိဘာသတော။

ခီ ခယေ, ခီယန္တိ ဧတ္ထ ဥပဒ္ဒဝုပသဂ္ဂါဒယောတိ အတ္ထေ မနပစ္စယော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ နလောပေါ, ‘‘အညေသု စာ’’တိ ဝုဒ္ဓိ, ခေမော။ တထာ ဘီ ဘယေ, ဘာယန္တိ ဧတသ္မာတိ ဘီမော, ဝါဓိကာရတော န ဝုဒ္ဓိ။ သု အဘိသဝေ, သဝတီတိ သောမော။ ရု ဂတိမှိ, ရောမော။ ဟု ဒါနာဒနဟဗျပ္ပဒါနေသု, ဟူယတီတိ ဟောမော။ ဝါ ဂတိဂန္ဓနေသု, ဝါမော။ ဓူ ကမ္ပနေ, ဓုနာတီတိ ဓူမော။ ဟိ ဂတိမှိ, ဟိနောတီတိ ဟေမော။ လူ ဆေဒနေ, လူယတီတိ လောမော။ ပီ တပ္ပနေ, ပီဏနံ ပေမော။ အဒ ဘက္ခဏေ, အဒတီတိ အတ္ထေ မန, မဿ စ ဝါ တကာရော, ‘‘တော ဒဿာ’’တိ တကာရော, အတ္တာ, အာတုမာ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အဒဿ ဒီဃော, ဥကာရာဂမော စ။ ယာ ပါပဏေ, ယာမော။

‘‘ဝါ’’တိ ဝတ္တမာနေ –

֍ * ၆၅၃။ သမာဒိဟိ ထမာ။

သမဒမဒရ ရဟ လပ ဝသ ယု ဒု ဟိ သိ ဒါ သာ ဌာ ဘသ ဗဟဥသုဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ထ မဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ဝါ။

(ရူ၊၄၀၆။)

သမ ဥပသမေ, ကွစိဂ္ဂဟဏာဓိကာရာ န ဓာတွန္တလောပေါ, ကိလေသေ သမေတီတိ သမထော သမာဓိ။ ဧဝံ ဒမနံ ဒမထော။ ဒရ ဒါဟေ, ဒရဏံ ဒရထော ပရိဒါဟော။ ရဟ ဥပါဒါနေ, ရဟီယတီတိ ရထော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဟလောပေါ။ သပ အက္ကောသေ, သပနံ သပထော။ ဝသ နိဝါသေ, အာဝသန္တိ ဧတသ္မိန္တိ အာဝသထော။ ယု မိဿနေ, ယူထော, ဒီဃော။ ဒု ဂတိဝုဒ္ဓိမှိ, ဒဝတိ ဝဍ္ဎတီတိ ဒုမော။ ဟိနောတီတိ ဟိမော ဥဿာဝေါ။ သိ ဗန္ဓနေ, သီယတီတိ သီမာ, ဒီဃော။ ဒါ အဝခဏ္ဍနေ, ဒါမော။ သာ သာမတ္ထေ, သာမော။ ဌာ ဂတိနိဝတ္တိမှိ, ထာမော, ဌဿ ထတ္တံ။ ဘသ ဘသ္မီကရဏေ, ဘသ္မာ, ဗြဟ္မာဒိတ္တာ ‘‘သျာ စာ’’တိ အာတ္တံ။ ဗဟ ဝုဒ္ဓိမှိ, ဗြဟ္မာ, နိပါတနတော ဗြော ဗဿ။ ဥသု ဒါဟေ, ဥသ္မာ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၆၅၄။ မသုဿ သုဿ စ္ဆ ရ စ္ဆေရာ။

မသုဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ သုဿ စ္ဆရစ္ဆေရဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ။ မသု မစ္ဆေရေ, ကွိပ္ပစ္စယော, စ္ဆရစ္ဆေရာဒေသာ, မစ္ဆရော, မစ္ဆေရော။

‘‘စ္ဆရ စ္ဆေရာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၅၅။ အာပုဗ္ဗစရဿ စ။

(ရူ၊၄၀၇။)

အာပုဗ္ဗဿ စရဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ စ္ဆရစ္ဆေရာဒေသာ ဟောန္တိ, စသဒ္ဒေန စ္ဆရိယာဒေသော စ။ ဘုသော စရဏန္တိ အတ္ထေ ကွိပ္ပစ္စယော, စ္ဆရိယာဒိအာဒေသော, ရဿတ္တဉ္စ။ အစ္ဆရိယံ, အစ္ဆရံ, အစ္ဆေရံ။ အစ္ဆရံ ပဟရိတုံ ယုတ္တန္တိပိ အစ္ဆရိယံ။

֍ * ၆၅၆။ အလ ကလ သလေဟိ လယာ။

အလ ကလ သလ ဣစ္စေတေဟိ ဓာတူဟိ လ ယဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ အလ ပရိသမတ္တိမှိ, အလ္လံ, အလျံ။ ကလ သင်္ချာနေ, ကလ္လံ, ကလျံ။ သလ, ဟုလ, ပဒ ဂတိမှိ, သလ္လံ, သလျံ။

‘‘ကလ သလေဟီ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၅၇။ ယာဏ လာဏာ။

တေဟိ ကလ သလဣစ္စေတေဟိ ဓာတူဟိ ယာဏ လာဏပ္ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ကလျာဏံ, ပဋိသလျာဏံ, ကလ္လာဏော, ပဋိသလ္လာဏော။ ယဒါ ပန လီ သိလေသနေတိ ဓာတု, တဒါ ‘‘ပဋိသလ္လယနံ, ပဋိသလ္လာဏ’’န္တိ ယုပ္ပစ္စယေန သိဒ္ဓံ, ဥပသဂ္ဂန္တဿ နိဂ္ဂဟီတဿ လတ္တံ, ရဟာဒိပရတ္တာ နဿ ဏတ္တံ, ဧကာရဿ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အတ္တဉ္စ။

֍ * ၆၅၈။ မထိဿ ထဿ လော စ။

မထဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ထဿ လာဒေသော ဟောတိ, စသဒ္ဒေန လပ္ပစ္စယော, မထ ဝိလောဠနေ, မလ္လော, သော ဧဝ မလ္လကော, ယထာ ဟီနကော။

‘‘ကိစ္စာ’’တိ ဝတ္တတေ။

֍ * ၆၅၉။ အဝဿကာဓမိဏေသု ဏီ စ။

(ရူ၊၄၀၈။)

အဝဿက အဓမိဏဣစ္စေတေသွတ္ထေသု, ဏီပစ္စယော ဟောတိ, ကိစ္စာ စာတိ ဏီပစ္စယော, ဏလောပ ဝုဒ္ဓိသိလောပါ, အဝဿံ မေ ကမ္မံ ကာတုံ ယုတ္တောသီတိ ကာရီသိ မေ ကမ္မံ အဝဿံ, ကာရိနော မေ ကမ္မံ အဝဿံ, ဟာရီသိ မေ ဘာရံ အဝဿံ။

အဓမိဏေ – သတံ မေ ဣဏံ ဒါတုံ ယုတ္တောသီတိ ဒါယီသိ မေ သတံ ဣဏံ, ဓာရီသိ မေ သဟဿံ ဣဏံ ဣစ္စာဒိ, ကိစ္စပ္ပစ္စယာ ပန ဟေဋ္ဌာယေဝ ဒဿိတာ။

֍ * ၆၆၀။ ဝဇာဒီဟိ ပဗ္ဗဇ္ဇာဒယော နိပစ္စန္တေ။

အာကတိဂဏောယံ။ ဝဇဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ပစ္စယာဒေသလောပါဂမနိသေဓလိင်္ဂါဒိဝိဓိနာ ယထာဘိဓာနံ ပဗ္ဗဇ္ဇာဒယော သဒ္ဒါ နိပစ္စန္တေ။

ဝဇ ဂတိမှိ ပပုဗ္ဗော, ပဌမမေဝ ဝဇိတဗ္ဗန္တိ အတ္ထေ ‘‘ဘာဝကမ္မေသူ’’တိ အဓိကိစ္စ ‘‘ဏျောစာ’’တိ ဏျပ္ပစ္စယော, ဏလောပါဒိ။ ‘‘ပဝွဇျ’’န္တိ ရူပေ သမ္ပတ္တေ ဣမိနာ ဇ္ဈဿ ဇ္ဇာဒေသော, ဝကာရဒွယဿ ဗကာရဒွယံ, ဝုဒ္ဓိနိသေဓော, ဣတ္ထိလိင်္ဂတ္တဉ္စ နိပစ္စန္တေ, ပဗ္ဗဇ္ဇာ။

တထာ ဣဉ္ဇ ကမ္ပနေ, ဣဉ္ဇနံ ဣဇ္ဇာ။ ယဇ ဒေဝပူဇာယံ, ယဇနံ ဣဇ္ဇာ, ‘‘ယဇဿာဒိဿီ’’တိ ဣတ္တံ။ အဉ္ဇ ဗျတ္တိဂတီသု သံပုဗ္ဗော, သမဉ္ဇနံ သမဇ္ဇာ, ဉ္ဈဿ ဇ္ဇာဒေသော။ သဒ ဝိသရဏဂတျာဝသာနေသု, နိသီဒနံ နိသဇ္ဇာ။ ဝိဒ ဉာဏေ, ဝိဇာနနံ, ဝိဒတီတိ ဝါ ဝိဇ္ဇာ။ သဇ ဝိဿဂ္ဂေ, ဝိဿဇ္ဇနံ ဝိဿဇ္ဇာ။ ပဒ ဂတိမှိ, နိပဇ္ဇနံ နိပဇ္ဇာ။

(ရူ၊၄၀၉။)

ဟန ဟိံသာဂတီသု, ဟန္တဗ္ဗန္တိ အတ္ထေ ဏျမှိ ကတေ ‘‘ဝဓော ဝါ သဗ္ဗတ္ထာ’’တိ ဟနဿ ဝဓာဒေသော, ဈဿိမိနာ ဇ္ဈာဒေသော စ, သော ဝဇ္ဈော, သာ ဝဇ္ဈာ။ သီ သယေ, သယနံ, သယန္တိ ဧတ္ထာတိ ဝါ သေယျာ, ဝုဒ္ဓိ, ယကာရဿ ဒွိတ္တဉ္စ။ ဓာ ဓာရဏေ သံပုဗ္ဗော, သမ္မာ စိတ္တံ နိဓေတိ ဧတာယ, သယံ ဝါ သဒ္ဒဟတီတိ အတ္ထေ ‘‘ဣတ္ထိယမတိယဝေါ ဝါ’’တိ အပ္ပစ္စယော, ‘‘သန္ဓာ’’တိ ရူပေ သမ္ပတ္တေ ဣမိနာ နကာရဿ ဒကာရော, သဒ္ဓါ။ စရ စရဏေ, စရဏန္တိ အတ္ထေ ဏျပ္ပစ္စယေ, ဣကာရာဂမေ စ ကတေ ဣမိနာ ဝုဒ္ဓိနိသေဓော, စရိယာ။

ရုဇ ရောဂေ, ရုဇနန္တိ အတ္ထေ ဣမိနာ ဆပ္ပစ္စယော, ‘‘ဗျဉ္ဇနန္တဿ စော ဆပ္ပစ္စယေသု စာ’’တိ ဓာတွန္တဿ စကာရော, ရုစ္ဆာ, ရုဇာတိ အပ္ပစ္စယေန သိဒ္ဓံ။ တထာ ကုစ သင်္ကောစနေ, ဆပ္ပစ္စယော, ကောစနံ ကုစ္ဆာ။ လဘ လာဘေ, ဆမှိ စာဒေသော, လစ္ဆာ။ ရဒ ဝိလေခနေ, ရစ္ဆာ။ မုဟ ဝေစိတ္တေ, မုယှနံ မုစ္ဆာ, မုစ္ဆနံ ဝါ မုစ္ဆာ။ ဝသ နိဝါသေ, ဝစ္ဆာ။ ကစ ဒိတ္တိမှိ, ကစ္ဆာ။ ကထ ကထနေ သံပုဗ္ဗော, သဒ္ဓိံ ကထနန္တိ အတ္ထေ ဏျပ္ပစ္စယော, ဣမိနာ ထျဿ စ္ဆာဒေသော, သံသဒ္ဒဿ သာဒေသော စ, သာကစ္ဆာ။ တုဒ ဗျထနေ, တုစ္ဆာ။ ပဒ ဂတိမှိ, ဗျာပဇ္ဇနန္တိ အတ္ထေ ဏျမှိ ကတေ ‘‘ဗျာပါဒျာ’’တိ ရူပေ သမ္ပတ္တေ ဣမိနာ နိပါတနေန ဒျဿ ဇ္ဇာဒေသော, ရဿတ္တဉ္စ, ဗျာပဇ္ဇာ။

မရ ပါဏစာဂေ, မရတိ မရဏန္တိ စ အတ္ထေ ဣမိနာ တျတျုပ္ပစ္စယာ, ဓာတွန္တလောပေါစ, တတော ‘‘ယဝတ’’မိစ္စာဒိနာ စကာရော, မစ္စော, မစ္စု။ သတ သာတစ္စေ, ဣမိနာ ယပ္ပစ္စယော, တျဿ စကာရော, သစ္စံ။ တထာ နတ ဂတ္တဝိနာမေ, နစ္စံ။ နိတိ နိစ္စေ, နိစ္စံ။ မာ မာနေ, မာယာ။ ဇန ဇနနေ, ဇာယာ, ကန ဒိတ္တိကန္တီသု, နျဿ ဉတ္တံ, ဒွိတ္တဉ္စ, ကညာ။ ဓန ဓညေ, ဓညံ။ ပုနာတီတိ ပုညံ, နကာရာဂမော ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၄၁၀။)

֍ * ၆၆၁။ ဝေ ပု သီ ဒဝဝ မု ကု ဒါ ဘူဟွာဒီဟိ ထုတ္တိမ ဏိမာ နိဗ္ဗတ္တေ။

ဝေပုသီဒဝဝမုဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ, ကု ဒါ ဘူအာဒိတော, ဟွာဒိတော စ ယထာက္ကမံ ထုတ္တိမဏိမဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ နိဗ္ဗတ္တတ္ထေ။ ဝေပု ကမ္ပနေ, ထုပ္ပစ္စယော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ အကာရာဂမော, အထ ဝါ ‘‘အထူ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ သရလောပံ ကတွာ ‘‘ထူ’’တိ ဝုတ္တန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, ဝေပေန နိဗ္ဗတ္တော ဝေပထု။ သီ သယေ, သယနေန နိဗ္ဗတ္တော သယထု။ ဒဝ ဒဝနေ, ဒဝေန နိဗ္ဗတ္တော ဒဝထု။ ဝမု ဥဂ္ဂိရဏေ, ဝမေန နိဗ္ဗတ္တော ဝမထု။

ကုတ္တိ ကရဏံ, တေန နိဗ္ဗတ္တံ ကုတ္တိမံ, ‘‘ကု’’ဣတိ နိပါတနတော ကရဿ ကုတ္တံ။ ဒါ ဒါနေ, ဒါတိ ဒါနံ, တေန နိဗ္ဗတ္တံ ဒတ္တိမံ, ရဿတ္တံ။ ဘူတိ ဘဝနံ, တေန နိဗ္ဗတ္တံ ဘောတ္တိမံ။ အဝဟုတိ အဝဟနံ, တေန နိဗ္ဗတ္တံ ဩဟာဝိမံ, ဏလောပဝုဒ္ဓိအာဝါဒေသာ။

֍ * ၆၆၂။ အက္ကောသေ နမှာနိ။

အက္ကောသေ ဂမ္မမာနေ နမှိ နိပါတေ ဥပပဒေ သတိ ဓာတုတော အာနိပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ န ဂမိတဗ္ဗော တေ ဇမ္မ ဒေသောတိ အတ္ထေ အာနိပ္ပစ္စယော, ကိတကတ္တာ နာမမိဝ ကတွာ သိမှိ ကတေ န ဂမာနီတိ အတ္ထေ ကမ္မဓာရယသမာသော, နဿ အတ္တံ, ပုန သမာသတ္တာ နာမမိဝ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, အဂမာနိ တေ ဇမ္မ ဒေသော။ န ကတ္တဗ္ဗံ တေ ဇမ္မ ကမ္မန္တိ အကရာနိ တေ ဇမ္မ ကမ္မံ။

နမှီတိ ကိံ? ဝိပတ္တိ တေ။ အက္ကောသေတိ ကိံ? အဂတိ တေ။

(ရူ၊၄၁၁။)

֍ * ၆၆၃။ သုနဿုနဿောဏဝါနုဝါနုနုနခုဏာနာ။

သုနဣစ္စေတဿ ပါဋိပဒိကဿ သမ္ဗန္ဓိနော ဥနသဒ္ဒဿ ဩဏ ဝါန ဥဝါန ဥန ဥနခ ဥဏ အာ အာနဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ။ သုနဿုနဿ ဩဏာဒိအာဒေသေ, ပရနယနေ စ ကတေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, သောဏော, သောဏာ, သွာနော, သွာနာ, သုဝါနော, သုဝါနာ, သုနော, သုနာ, သုနခေါ, သုနခါ, သုဏော, သုဏာ, သာ သာနော, သာနာ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၆၆၄။ တရုဏဿ သုသု စ။

တရုဏဣစ္စေတဿ သဒ္ဒဿ သုသုဣစ္စာဒေသော ဟောတိ။ စသဒ္ဒေါ အနိယမတ္ထော, သုသု, တရုဏော ဝါ။

֍ * ၆၆၅။ ယုဝဿုဝဿုဝုဝါနုနူနာ။

ယုဝဣစ္စေတဿ ပါဋိပဒိကဿ ဥဝသဒ္ဒဿ ဥဝဥဝါနဥနဦနဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ။ ယုဝါ တိဋ္ဌတိ, ယုဝါနော တိဋ္ဌတိ, ယုနော တိဋ္ဌတိ, ယူနော တိဋ္ဌတိ။

֍ * ၆၆၆။ ဆဒါဒီဟိ တတြဏ။

ဆဒဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ တတြဏဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ဆဒ အပဝါရဏေ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတွန္တဿ တကာရော။ အာတပံ ဆာဒေတီတိ ဆတ္တံ, ဆတြံ, ဗျဉ္ဇနတ္တယေ သရူပါနမေကဿ လောပေါ။

စိန္တ စိန္တာယံ, စိန္တေတီတိ စိတ္တံ, နကာရဿ သံယောဂါဒိတ္တာ နိဂ္ဂဟီတံ, တဿ ‘‘ဗျဉ္ဇနေ စာ’’တိ လောပေါ, စိတြံ, ‘‘ဃဋာဒီနံ ဝါ’’တိ န ဝုဒ္ဓိ။

(ရူ၊၄၁၂။)

သု အဘိသဝေ, ‘‘ပရဒွေဘာဝေါ ဌာနေ’’တိ တဿ ဒွိတ္တံ, အတ္ထေ အဘိသဝေတီတိ သုတ္တံ, သုတြံ။

သူဒ ပဂ္ဃရဏေ, အတ္ထေ သူဒေတီတိ သုတ္တံ, ရဿတ္တံ, ဘုဇာဒိတ္တာ ဒလောပေါ, ဒွိတ္တဉ္စ။ သု သဝနေ, သုဏာတီတိ သောတံ, သောတြံ, ဝုဒ္ဓိ။

နိ ပါပဏေ, နေတီတိ နေတ္တံ, နေတြံ။ ဝိဒ မင်္ဂလ္လေ, တော ဒဿ, ပဝိတ္တံ, ပဝိတြံ။ ပူ ပဝနေ, ပုနာတီတိ ပဝိတ္တံ, ပဝိတြံ, ဣကာရာဂမော, ဝုဒ္ဓိအဝါဒေသာ စ။

ပတ ဂတိမှိ, ပတတီတိ ပတ္တံ, ပတြံ, ပတတော တာယတီတိ ပတ္တော, ပတြော။ တနု ဝိတ္ထာရေ, တညတီတိ တန္တံ, တန္တြံ။ ယတ ယတနေ, ယတ္တံ, ယတြံ။ ယာ ပါပဏေ, ယာပနာ ယတြာ။ ယမု ဥပရမေ, ယန္တံ, ယန္တြံ။ အဒ ဘက္ခဏေ, အဒတီတိ အတ္တံ, အတြံ။ ယုဇ ယောဂေ, ယုဇ္ဇတီတိ ယောတ္တံ, ယောတြံ, ဘုဇာဒိတ္တာ ဓာတွန္တလောပဒွိတ္တာနိ။

ဝတု ဝတ္တနေ, ဝတ္တံ, ဝတြံ။ မိဒ သိနေဟနေ, မိဇ္ဇတီတိ မိတ္တံ, မိတြံ။ မာ ပရိမာဏေ, မတ္တာ ပရိမာဏံ, ဒွိတ္တရဿတ္တာနိ။ ဧဝံ ပုနာတီတိ ပုတ္တော, ပုတြော။ ကလ သင်္ချာနေ, ကလတ္တံ, ကလတြံ ဘရိယာ။ ဝရ သံဝရဏေ, ဝရတ္တံ, ဝရတြံ စမ္မမယယောတ္တံ။ ဝေပု ကမ္ပနေ, ဝေပတီတိ ဝေတ္တံ, ဝေတြံ။

ဂုပ သံဝရဏေ, ဂေါတ္တံ, ဂေါတြံ, ‘‘ဂုပါဒီနဉ္စာ’’တိ ဓာတွန္တလောပေါ, ဒွိတ္တဉ္စ, ဂတ္တံ ဝါ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဥကာရဿ အကာရော။ ဒါ အဝခဏ္ဍနေ, ဒါတ္တံ, ဒါတြံ။ ဟု ဟဝနေ, အဂ္ဂိဟုတ္တံ။ ဝဟ ပါပဏေ, ဝဟိတ္တံ, ဝဟိတြံ။ စရ စရဏေ, စရိတ္တံ, စရိတြံ။ မုစ မောစနေ, မုတ္တံ ပဿာဝေါ။ ဘာသ ဒိတ္တိမှိ, ဘသ္တြာ ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၄၁၃။)

֍ * ၆၆၇။ ဝဒါဒီဟိ ဏိတ္တော ဂဏေ။

ဝဒ စရ ဝရဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဏိတ္တပ္ပစ္စယော ဟောတိ ဂဏေ ဂမ္မမာနေ။ ဝဒ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ, ဝဒိတာနံ ဂဏော ဝါဒိတ္တံ။ စရ စရဏေ, စရိတာနံ ဂဏော စာရိတ္တံ။ ဝရ ဝရဏေ, ဝရိတာနံ ဂဏော ဝါရိတ္တံ။ အထ ဝါ စရန္တိ တသ္မိံ ပရိပူရကာရိတာယာတိ စာရိတ္တံ။ ဝါရိတံ တာယန္တိ ဧတ္ထ, ဧတေနာတိ ဝါ ဝါရိတ္တံ။

֍ * ၆၆၈။ မိဒါဒီဟိ တ္တိတိယော။

မိဒ ပဒ ရန္ဇ တနု ဓာဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ယထာဘိဓာနံ တ္တိ တိဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ မိဇ္ဇတိ သိနိယှတီတိ မေတ္တိ, ဓာတွန္တလောပေါ။ ပဇ္ဇတီတိ ပတ္တိ။ ရန္ဇ ရာဂေ, ရန္ဇတိ ဧတ္ထာတိ ရတ္တိ။ ဝိတ္ထာရီယတီတိ တန္တိ။ ဓာရေတီတိ ဓာတိ။ ပါ ရက္ခဏေ, ပါတိ။ ဝသ နိဝါသေ, ဝသတိ။

֍ * ၆၆၉။ ဥသုရန္ဇဒံသာနံ ဒံသဿ ဒဍ္ဎော ဎ ဌာ စ။

ဥသု ရန္ဇ ဒံသဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ အန္တရေ ဒံသဿ ဒဍ္ဎာဒေသော ဟောတိ, သေသေဟိ ဓာတူဟိ ဎ ဌဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ဥသု ဒါဟေ, ရန္ဇ ရာဂေ, ဎ ဌပ္ပစ္စယာ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတွန္တလောပေါ, ဒွိတ္တံ, ဥဍ္ဎော, ရဋ္ဌံ။ ဒံသ ဒံသနေ, ကွိပ္ပစ္စယော, ကွိလောပေါ, ဒံသဿ ဒဍ္ဎာဒေသော စ, ဒဍ္ဎံ။

֍ * ၆၇၀။ သူဝုသာနမူဝုသာနမတော ထော စ။

သူ ဝု အသဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ ဦ ဥ အသာနံ အတဣစ္စာဒေသော ဟောတိ, အန္တေ ထပ္ပစ္စယော စ။

(ရူ၊၄၁၄။)

သူ ဟိံသာယံ, သတ္ထံ။ ဝု သံဝရဏေ, ဝတ္ထံ။ အသ ဘုဝိ, အတ္ထော။ ယဒါ ပန သသု ဟိံသာယံ, ဝသ အစ္ဆာဒနေ, အရ ဂတိမှီတိ စ ဓာတု, တဒါ ‘‘သမာဒီဟိ ထ မာ’’တိ ထပ္ပစ္စယော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတွန္တလောပေါ, ‘‘ဝဂ္ဂေ ဃောသာ’’တိအာဒိနာ ဒွိတ္တံ, သသတီတိ သတ္ထံ, ဝသီယတီတိ ဝတ္ထံ, အရီယတီတိ အတ္ထော။

֍ * ၆၇၁။ ရန္ဇုဒါဒီဟိ ဓဒိဒ္ဒကိရာ ကွစိ ဇ ဒ လောပေါ စ။

ရန္ဇ ဥဒိဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဓ ဒ ဣဒ္ဒ က ဣရဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ ကွစိ, ဓာတွန္တာနံ ဇဒါနံ လောပေါ စ ဟောတိ။

ရန္ဇ ရာဂေ, ဓပ္ပစ္စယော, ဇလောပေါ စ, ရန္ဓံ။ ဥဒိ ပသဝနက္လေဒနေသု သံပုဗ္ဗော, ဒပ္ပစ္စယော, သမုဒ္ဒေါ, ဥဒ္ဒေါ။ ခုဒ ပိပါသာယံ, ခုဒ္ဒေါ။ ဆိဒိ ဒွိဓာကရဏေ, ဆိဒ္ဒေါ။ ရုဒိ ဟိံသာယံ, ရုဒ္ဒေါ, လုဒ္ဒေါ, လော ရဿ။ ဘဒိ ကလျာဏေ, ဘဒ္ဒေါ။ နိဒိ ကုစ္ဆာယံ, နိဒ္ဒါ။ မုဒ ဟာသေ, မုဒ္ဒါ။ ဒလ ဒုဂ္ဂတိမှိ, ဣဒ္ဒပ္ပစ္စယော, ဒလိဒ္ဒေါ။

သုသ သောသနေ, သုစ သောကေ ဝါ, ကပ္ပစ္စယော, ဓာတွန္တဿ ကကာရော, သုက္ကံ။ ဝစ ဝိယတ္တိယံ ဝါစာယံ, ဝက အာဒါနေ ဝါ, ဝက္ကံ။ သက သတ္တိမှိ, သက္ကော။ ဥသု ဒါဟေ, ဥက္ကာ။

ဝဇ ဂတိမှိ, ဣရပ္ပစ္စယော, အပ္ပဋိဟတံ ဝဇတီတိ ဝဇိရံ။ မဒ ဥမ္မာဒေ, မဒိရာ။ ဧဝံ မန္ဒိရံ, ရုဓိရံ, ရုဟိရံ, ရုစိရံ။ ဗဓ ဗန္ဓနေ, ဗဓိရော, ဗဓိရာ, ဗဓိရံ, တိမိရော, တိမိရံ, သိရော။ သရ ဟိံသာယံ, သရိရံ။ ‘‘ကလိလံ, သလိလ’’န္တိအာဒီသု လော ရဿ။ ကုဋိလော, ကောကိလော ဣစ္စာဒယော။

(ရူ၊၄၁၅။)

֍ * ၆၇၂။ ပဋိတော ဟိဿ ဟေရဏ ဟီရဏ။

ပဋိတော ပရဿ ဟိဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ဟေရဏ ဟီရဏဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ။ ဟိ ဂတိမှိ ပဋိပုဗ္ဗော, ပဋိပက္ခေ မဒ္ဒိတွာ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထေ ‘‘ကွိ စာ’’တိ ကွိပ္ပစ္စယော, ကွိလောပေါ, ဣမိနာ ဟေရဏ ဟီရဏအာဒေသာ, ဏလောပေါ, ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ ပဋိသဒ္ဒါဒိဿ ဝုဒ္ဓိ, ပါဋိဟေရံ, ပါဋိဟီရံ, ယဒါ ပန ဟရ ဟရဏေတိ ဓာတု, တဒါ ပဋိပက္ခေ ဟရတီတိ ‘‘ပါဋိဟာရိယ’’မိတိ ဏျေနပိ သိဒ္ဓံ။

֍ * ၆၇၃။ ကဍျာဒီဟိ ကော။

ကဍိဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ကပ္ပစ္စယော ဟောတိ။

ကဍိ ဆေဒနေ, ကပ္ပစ္စယေ ကတေ ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ, ‘‘နိဂ္ဂဟီတဉ္စာ’’တိ ဝါ ဣကာရာနုဗန္ဓဿ ဓာတုဿ နိဂ္ဂဟီတာဂမော, ကလောပေါ စ, နိဂ္ဂဟီတဿ ဝဂ္ဂန္တတ္တံ, ကဏ္ဍော ဥသု, ပရိမာဏဉ္စ။ ဧဝံ ဃဋိ ဃဋ္ဋနေ, ဃဏ္ဋော, ဃဏ္ဋာ ဝါ။ ဝဋိ အာဝတ္တနေ, ဝဋိ ဓာရဏဗန္ဓနသံဃာတေသု ဝါ, ဝဏ္ဋော။ ကရဍိ ဘာဇနတ္ထေ, ကရဏ္ဍော။ မဍိ မဏ္ဍနတ္ထေ, မဏ္ဍော။ သဍိ ဂုမ္ဗတ္ထေ, သဏ္ဍော။ ဘဍိ ဘဏ္ဍတ္ထေ, ဘဏ္ဍံ။ ပဍိ လိင်္ဂဝေကလ္လတ္ထေ, ပဏ္ဍော, သော ဧဝ ပဏ္ဍကော။ ဒဍိ အာဏာယံ, ဒဏ္ဍော။ ရဍိ ဟိံ သာယံ, ရဏ္ဍော။ တဍိ စလနတ္ထေ, ဝိတဏ္ဍော။ စဍိ စဏ္ဍတ္ထေ, စဏ္ဍော။ ဂဍိ သန္နိစ္စယေ, ဂဏ္ဍော။ အဍိ အဏ္ဍတ္ထေ, အဏ္ဍော။ လဍိ ဇိဂုစ္ဆာယံ, လဏ္ဍံ။ မေဍိ ကုဋိလတ္ထေ, မေဏ္ဍော, မေဏ္ဍကော ဝါ။ ဧရဍိ ဟိံသာယံ, ဧရဏ္ဍော။ ခဍိ ဆေဒနတ္ထေ, ခဏ္ဍော။ မဒိ ဟာသေ, မန္ဒော။ ဣဒိ ပရမိဿရိယေ, ဣန္ဒော။ စဒိ ဣစ္ဆာကန္တီသု, စန္ဒော။ ခုရ ဆေဒနေ, ခုရော ဣစ္စာဒိ။

‘‘ကော’’တိ ဝတ္တတေ။

(ရူ၊၄၁၆။)

֍ * ၆၇၄။ ခါဒါမဂမာနံ ခန္ဓန္ဓဂန္ဓာ။

ခါဒ အမ ဂမုဣစ္စေတေသံ ဓာတူနံ ခန္ဓ အန္ဓ ဂန္ဓဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ, ကပ္ပစ္စယော စ ဟောတိ။ ခါဒ ဘက္ခနေ, ဇာတိဇရာမရဏာဒီဟိ သံသာရဒုက္ခေဟိ ခဇ္ဇတီတိ ခန္ဓော။ အမ ရောဂေ, အန္ဓော။ ဂမု, သပ္ပ ဂတိမှိ, ဂန္ဓော။ ကွစိဂ္ဂဟဏေန ကလောပါဘာဝေ ခန္ဓကော, အန္ဓကော, ဂန္ဓကော။ အထ ဝါ ရာသဋ္ဌေန ခန္ဓော။ ဂန္ဓ သူစနေ, အတ္တနော နိဿယဿ ဂန္ဓနတော သူစနတော ဂန္ဓော။

֍ * ၆၇၅။ ပဋာဒီဟျလံ။

ပဋဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ, ပါဋိပဒိကေဟိ စ အလပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ အဋ, ပဋ ဂတိမှိ, ပဋေ အလံ သမတ္ထန္တိ အတ္ထေ ဣမိနာ အလပ္ပစ္စယော, ‘‘သိ’’န္တိ အမာဒေသော, ပဋလံ, ပဋလာနိ။ တထာ ကလ ကလလေ, ကလလံ။ ကုသ ဆေဒနဘူတ ဒါန သဉ္စယေသု, ကုသလံ, ယဒါ ပန သလ လူ လာဣတိ ဓာတု, တဒါ ကုစ္ဆိတာနံ သလနတော, ကုသာနံ လဝနတော, ကုသော ဝိယ လဝနတော ဝါ ကုသေန လာတဗ္ဗတ္တာ ကုသလန္တိ အပ္ပစ္စယေန ကပ္ပစ္စယေန ဝါ ရူပသိဒ္ဓိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

(ရူ၊၄၁၇။)

ကဒ မဒေ, ကဒလံ။ ဘဂန္ဒ သေစနေ, ဘဂန္ဒလံ။ မေခ ကဋိဝိစိတ္တေ, မေခလံ, မေခလာ ဝါ။ ဝက္က ရုက္ခတစေ, ဝက္ကလံ။ တက္က ရုက္ခသိလေသေ, တက္ကလံ။ ပလ္လ နိန္နဋ္ဌာနေ, ပလ္လလံ။ သဒ္ဒ ဟရိတေ, သဒ္ဒလံ, ပရလောပေါ။ မူလ ပတိဋ္ဌာယံ, မုလာလံ, ရဿတ္တံ။ ဗိလ နိဿယေ, ဗိလာလံ။ ဝိဒ သတ္တာယံ, ဝိဒါလံ။ စဍိ စဏ္ဍိက္ကေ, စဏ္ဍာလော, ဒီဃတ္တံ။ ဝါ ဂတိဂန္ဓနေသု, ဝါလံ။ ဝသ အစ္ဆာဒနေ, ဝသလော။ ပစိ ဝိတ္ထာရေ, ပစလော, ပဉ္စာလော, ပဉ္စန္နံ ရာဇူနံ အလန္တိပိ ပဉ္စာလော။ မစ စောရေ, မစလော။ မုသ ထေယျေ, မုသလော။

ဂေါတ္ထု ဝံသေ, ဂေါတ္ထုလော။ ပုထု ဝိတ္ထာရေ, ပုထုလော။ ဗဟု သင်္ချာနေ, ဗဟုလံ, ပရလောပေါ။ ယဒါ ပန လာ အာဒါနေ ဣတိ ဓာတု, တဒါ ဂေါတ္ထုံ လာတီတိ ဂေါတ္ထုလော။ ဧဝံ ပုထုလော, ဗဟုလံ။

မင်္ဂ မင်္ဂလျေ, မင်္ဂလံ။ ဗဟ ဝုဒ္ဓိမှိ, ဗဟလံ။ ကမ္ဗ သဉ္စလနေ, ကမ္ဗလံ။ သဗိ မဏ္ဍလေ, သမ္ဗလံ, နိဂ္ဂဟီတာဂမော, သဗလော ဝါ။ အဂ္ဂ ဂတိကောဋိလ္လေ, အဂ္ဂလံ။ မဍိ ဘူသာယံ, မဏ္ဍလံ။ ကုဍိ ဒါဟေ, ကုဏ္ဍလံ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၆၇၆။ ပုထဿ ပုထုပထာမော ဝါ။

ပုထဣစ္စေတဿ ဓာတုဿ ပုထု ပထဣစ္စေတေ အာဒေသာ ဟောန္တိ, အမပ္ပစ္စယော စ ဟောတိ ဝါ, ကွစတ္ထောယံ ဝါသဒ္ဒေါ။ ပုထ ဝိတ္ထာရေ, ပတ္ထဋာတိ အတ္ထေ ကွိပ္ပစ္စယော, ဣမိနာ ပုထဿ ပုထုပထာဒေသာ, ကွိလောပေါ။ ဣတ္ထိယံ ဤပစ္စယော, ‘‘ဩ သရေ စာ’’တိ သုတ္တေ စသဒ္ဒေန အဝါဒေသော, ပုထဝီ, ပထဝီ, ပဓဝီ, ထဿ ဝတ္တံ, အမပ္ပစ္စယေ ပထာဒေသော, ပထမော။

֍ * ၆၇၇။ သသွာဒီဟိ တုဒဝေါ။

သသုဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ တု ဒုဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ သသု ဟိံသာဂတီသု, တုပ္ပစ္စယော, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ ဓာတွန္တဿ တကာရော, သတ္တု။ ဇန ဇနနေ, ဇတ္တု။ ဒဒ ဒါနေ, ဒဒ္ဒု ကုဋ္ဌဝိသေသော။ အဒ ဘက္ခဏေ, အဒ္ဒု။ မဒဥမ္မာဒေ, မဒ္ဒု ဣစ္စာဒိ။

(ရူ၊၄၁၈။)

֍ * ၆၇၈။ ဈာဒီဟိ ဤဝရော။

စိပါဓာဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဤဝရပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ စိ စယေ, စီယတီတိ စီဝရံ။ ပါ ပါနေ, ပါတီတိ ပီဝရော ပီနော။ ဓာ ဓာရဏေ, ဓီဝရော ကေဝဋ္ဋော။

֍ * ၆၇၉။ မုနာဒီဟိ စိ။

မုနာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဣပ္ပစ္စယော ဟောတိ, စသဒ္ဒေန ပါဋိပဒိကေဟိ စ။ မုန ဉာဏေ, မုနာတီတိ မုနိ, ဝါဓိကာရာ န ဝုဒ္ဓိ။ ယတ ယတနေ, ယတတီတိ ယတိ။ အဂ္ဂ ဂတိကောဋိလ္လေ, အဂ္ဂိ။ ပတ ဂတိမှိ, ပတိ။ သုစ သောစကမ္မနိ, သုစိ။ ရုစ ဒိတ္တိမှိ, ရုစိ။ ဣသ ပရိယေသနေ, သီလာဒိဂုဏေ ဧသတီတိ ဣသိ။ ကု သဒ္ဒေ, ကဝိ, ဝုဒ္ဓိ, အဝါဒေသော စ။ ရု သဒ္ဒေ, ရဝိ, ဒဓိ, ကုဋိ။ အသု ခေပနေ, အသိ။ ရာဇ ဒိတ္တိမှိ, ရာဇိ။ ဂပု, သပ္ပ ဂတိမှိ, သပ္ပိ။ အစ္စ ပူဇာယံ, အစ္စိ။ ဇုတ ဒိတ္တိမှိ, ဇောတိ, နန္ဒိ, ဒီပိ, ကိမိ, အကာရဿ ဣတ္တံ။ တမု ကင်္ခါယံ, တိမိ။ ဗုဓ ဗောဓနေ, ဗုဇ္ဈတီတိ ဗောဓိ။ ကသ ဝိလေခနေ, ကသိ။ ကပိ စလနေ, ကပိ, ကလိ, ဗလိ, မသိ, ဓနိ, ဟရိ, အရိ, ဂိရိ ဣစ္စာဒယော။

ပါဋိပဒိကတော ပန မဟာလိ, ဘဒ္ဒါလိ, မဏိ, အရဏိ, တရဏိ, ဓရဏိ, သရဏိ, ဓမဏိ, အဝနိ, အသနိ, ဝသနိ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၆၈၀။ ဝိဒါဒီဟျူရော။

(ရူ၊၄၁၉။)

ဝိဒဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဦရပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ဝိဒ လာဘေ, ဝန္ဒိတုံ အလံ အနာသန္နတ္တာတိ အတ္ထေ ဦရပ္ပစ္စယော။ ဝိဒူရော, ဝိဇ္ဇူရော ဝါ, ဝိဒူရေ ဇာတော ဝေဒူရော မဏိ။ ဝလ, ဝလ္လ သာဓာရဏဗန္ဓနေသု, ဝလ္လူရော။ မသ အာမသနေ, မသူရော။ သိဒ သိင်္ဂါရေ, သိန္ဒူရော, နိဂ္ဂဟီတာဂမော။ ဒု ဂတိမှိ, ဒူရော။ ကု သဒ္ဒေ, ကူရော။ ကပု ဟိံသာတက္ကလဂန္ဓေသု, ကပ္ပူရော, ဒွိတ္တံ။ မယ ဂတိမှိ, မယူရော, မဟိယံ ရဝတီတိ ဝါ မယူရောတိ။

‘‘ဝဏ္ဏာဂမော ဝဏ္ဏဝိပရိယယော စ၊

ဒွေ စာပရေ ဝဏ္ဏဝိကာရနာသာ။

ဓာတုဿ စတ္ထာတိသယေန ယောဂေါ၊

တဒုစ္စတေ ပဉ္စဝိဓံ နိရုတ္တ’’န္တိ –

ဝုတ္တနိရုတ္တိလက္ခဏာနုသာရေန ‘‘တေသု ဝုဒ္ဓီ’’တိအာဒိနာ, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ စ ရူပသိဒ္ဓိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

ဥဒိ ပသဝနက္လေဒနေသု, ဥန္ဒိတုမလံ သမတ္ထောတိ ဥန္ဒူရော။ ခဇ္ဇ ဘက္ခဏေ, ခါဒိတုံ အလန္တိ ခဇ္ဇူရော။ ကုရ အက္ကောသေ, အက္ကောသိတုမလန္တိ ကုရူရော။ သု ဟိံသာယံ, သူရော။

֍ * ၆၈၁။ ဟနာဒီဟိ ဏုနုတဝေါ။

ဟနဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဏု နု တုဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။ ဏုပ္ပစ္စယေ ဟန ဟိံသာဂတီသု, ဟနတီတိ ဟဏု။ ဇန ဇနနေ, ဇာယတီတိ ဇာဏု, ဓာတွန္တလောပေါ, ဒီဃော။ ဘာ ဒိတ္တိမှိ, ဘာတီတိ ဘာဏု။ ရိ သန္တာနေ, ရယတီတိ ရေဏု ရဇော။ ခနု အဝဒါရဏေ, ခန္တိ, ခညတီတိ ဝါ ခါဏု။ အမ ဂတျာဒီသု, အမတီတိ အဏု, ဓာတွန္တလောပေါ။

နုပ္ပစ္စယေ – ဝေ တန္တသန္တာနေ, ဝါယတီတိ ဝေနု, ဝေဏု ဝါ။ ဓေ ပါနေ, ဓာယတိ ဝစ္ဆံ ပါယေတီတိ ဓေနု, ဘာတီတိ ဘာနု။

(ရူ၊၄၂၀။)

တုပ္ပစ္စယေ – ဓာ ဓာရဏေ, ကြိယံ, လက္ခဏံ ဝါ ဓာရေတီတိ ဓာတု။ သိ ဗန္ဓနေ, သီယတိ ဗန္ဓီယတီတိ သေတု။ ကီ ဓနဝိယောဂေ, ကိ ဥန္နတိမှိ, ဥဒ္ဓံ ဂစ္ဆတီတိ ကေတု။ ဟိ ဂတိမှိ, ဟိနောတီတိ ဟေတု။ ဇန ဇနနေ, ဇာယတီတိ ဇန္တု။ တနု ဝိတ္ထာရေ, တနောတီတိ တန္တု။ ဝသ နိဝါသေ, ဝသတိ ဧတ္ထ ဖလံ တဒါယတ္တဝုတ္တိတာယာတိ ဝတ္ထု, ‘‘ကွစိ ဓာတူ’’တိအာဒိနာ သတကာရသံယောဂဿ တ္ထာဒေသော။

֍ * ၆၈၂။ ကုဋာဒီဟိဌော။

ကုဋာဒီဟိ ဓာတူဟိ ဌပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ ကုဋ ဆေဒနေ, ကုဋတိ ဆိန္ဒတီတိ ကုဋ္ဌော ဗျာဓိ။ ကုသ ဆေဒနပူရဏဂန္ဓေသု, ကုသတီတိ ကောဋ္ဌော ဥဒရံ, ဓာတွန္တလောပဒွိတ္တာနိ။ ကဋမဒ္ဒနေ, ကဋတိ မဒ္ဒတီတိ ကဋ္ဌံ။ ကဏ နိမီလနေ, ကဏ္ဌော။

֍ * ၆၈၃။ မနုပူရသုဏာဒီဟိ ဥဿနုသိသာ။

မနု ပူရ သုဏဣစ္စေဝမာဒီဟိ ဓာတူဟိ, ပါဋိပဒိကေဟိ စ ဥဿနုသဣသဣစ္စေတေ ပစ္စယာ ဟောန္တိ။

မနု ဗောဓနေ, ဥဿ နုသာ, မနတေ ဇာနာတီတိ မနုဿော, မာနုသော ဝါ, ဓာတွန္တဿ အာတ္တံ။

ပူရ ဒါနပူရဏေသု, ပူရတီတိ ပုရိသော, ရဿတ္တံ, ပေါသော, ရကာရိကာရာနံ လောပေါ, ဝုဒ္ဓိ စ, ပုရေ ဥစ္စေ ဌာနေ သေတီတိ ပုရိသော။

(ရူ၊၄၂၁။)

သုဏ ဟိံသာကုလသန္ဓာနေသု, သုဏတိ ကုလံ သန္ဒဟတီတိ သုဏိသာ။ ကု ကုစ္ဆိတေ, ကဝီယတီတိ ကရီသံ မလံ, ကုဿ ကရတ္တံ, ဒီဃော စ။ သု ဟိံသာယံ, အန္ဓကာရဝိဓမနေန သတ္တာနံ ဘယံ ဟိံသတီတိ သူရိယော, ရကာရာဂမော, သကာရဿ ယတ္တဉ္စ။ မဟ ပူဇာယံ, မဟတီတိ မဟိသော, မဟိယံ သေတီတိပိ မဟိသော။ သိ ဗန္ဓနေ, သီယတိ ဗန္ဓီယတီတိ သီသံ ဣစ္စာဒိ။

֍ * ၆၈၄။ အက္ခရေဟိ ကာရ။

အက္ခရေဟိ အက္ခရဝါစကေဟိ ဝဏ္ဏေဟိ ကာရပ္ပစ္စယော ဟောတိ။ တဒ္ဓိတာဒိသုတ္တေ စဂ္ဂဟဏေန နာမဗျပဒေသေ သျာဒျုပ္ပတ္တိ, အကာရော, အကာရံ, အကာရေန ဣစ္စာဒိ, အာကာရော, ဩကာရော, ကကာရော, ယကာရော, ဟကာရော, ဠကာရော။ ဧဝကာရာဒီသု ပန ကရီယတိ ဥစ္စာရီယတီတိ ကာရော သဒ္ဒေါ, ဧဝ စ သော ကာရော စာတိ ဧဝကာရော။ ဧဝံ ဓိကာရော, ဟုံကာရော, သာဓုကာရော။

ဣကာရော ဓာတုနိဒ္ဒေသေ၊ ဝိကရဏန္ဓိတောတိ စ။

ဘဝန္တေတ္ထ ဂမိဿာဒိ၊ ဟနတျာဒီတိ ဉာပကာ။

ဥဏာဒိပ္ပစ္စယန္တနယော။

တဗ္ဗာဒီ ဏာဒယော နိဋ္ဌာ၊ တဝေ တုနာဒယော တထာ။

မာနန္တာဒိ ဥဏာဒီတိ၊ ဆဒ္ဓါ ကိတကသင်္ဂဟော။

ဣတိ ပဒရူပသိဒ္ဓိယံ ကိဗ္ဗိဓာနကဏ္ဍော

သတ္တမော။

နိဂမန

သန္ဓိ နာမံ ကာရကဉ္စ၊ သမာသော တဒ္ဓိတံ တထာ။

အာချာတံ ကိတကံ ကဏ္ဍာ၊ သတ္တိမေ ရူပသိဒ္ဓိယံ။

တေဓာ သန္ဓိံ စတုဒ္ဓါ ပဒမပိ စတုဓာ ပဉ္စဓာ နာမိကဉ္စ၊

ဗျာသာ ဆက္ကာရကံ ဆဿမသနမပိ ဆဗ္ဘေဒတော တဒ္ဓိတဉ္စ။

အာချာတံ အဋ္ဌဓာ ဆဗ္ဗိဓမပိ ကိတကံ ပစ္စယာနံ ပဘေဒါ၊

ဒီပေန္တီ ရူပသိဒ္ဓီ စိရမိဓ ဇနတာဗုဒ္ဓိဝုဍ္ဎိံ ကရောတု။

ဝိချာတာနန္ဒထေရဝှယဝရဂုရုနံ တမ္ဗပဏ္ဏိဒ္ဓဇာနံ၊

သိဿော ဒီပင်္ကရာချဒ္ဒမိဠဝသုမတီ ဒီပလဒ္ဓပ္ပကာသော။

ဗာလာဒိစ္စာဒိဝါသဒွိတယမဓိဝသံ သာသနံ ဇောတယီ ယော၊

သောယံ ဗုဒ္ဓပ္ပိယဝှော ယတိ ဣမမုဇုကံ ရူပသိဒ္ဓိံ အကာသိ။

ဣတိ ပဒရူပသိဒ္ဓိပကရဏံ နိဋ္ဌိတံ။