ဝိနည်းပိဋက
ပရိဝါပါဠိတော်
မြန်မာပြန်
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။
ဘိက္ခု ဝိဘင်း
၁-ကတ္ထပညတ္တိဝါရ
၁-ပါရာဇိက လေးပါး
֍ ၁။ သိတော်မူ မြင်တော်မူ၍ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော (အလုံးစုံသောတရားတို့ကို) ကိုယ်တော်တိုင် မှန်စွာ သိတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ပဌမပါရာဇိက သိက္ခာပုဒ်ကို အဘယ်အရပ်ဒေသ၌ အဘယ်သူကို အကြောင်းပြု၍ အဘယ်အကြောင်းကြောင့် ပညတ်တော်မူပါသနည်း။ ထိုပဌမပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၌ (မူလ) ပညတ်သည် ရှိသလော၊ အနုပညတ် ‘နောက်ထပ်ပညတ်’ သည် ရှိသလော၊ အနုပ္ပန္နပညတ် ‘ပြစ်မှုမပေါ်သေးမီ သိစေအပ်သော ပညတ်'သည် ရှိသလော၊ ထိုပဌမ ပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်သည် မဇ္ဈိမဒေသ, ပစ္စန္တိမဇနပုဒ် အရပ်နှစ်ပါးလုံး၌ သိစေအပ်သော ပညတ်လော၊ ပဒေသပညတ် ‘မဇ္ဈိမဒေသအရပ်၌သာ သိစေအပ်သော ပညတ်'လော၊ သာဓာရဏပညတ် ‘ရဟန်းယောက်ျား ရဟန်းမိန်းမနှစ်ဦးတို့အား ဆက်ဆံသော ပညတ်'လော၊ အသာဓာရဏပညတ် ‘ရဟန်းမိန်းမတို့နှင့် မဆက်ဆံဘဲ ရဟန်းယောက်ျားတို့အားသာ, ရဟန်းယောက်ျားတို့နှင့် မဆက်ဆံဘဲ ရဟန်းမိန်းမတို့အားသာ ဆက်ဆံသော ပညတ်'လော၊ ဧကတောပညတ် ‘ရဟန်းယောက်ျားအတွက်သာ သက်သက်သိစေအပ်သော, ရဟန်း မိန်းမအတွက်သာ သက်သက်သိစေအပ်သော ပညတ်'လော၊ ဥဘတောပညတ် ‘ရဟန်းယောက်ျား ရဟန်းမိန်းမ နှစ်ဦးလုံးတို့အား သိစေအပ်သော ပညတ်'လော။
ထိုပဌမပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်သည် ငါးပါးသော ပါတိမောက်ပြခြင်းတို့တွင် အဘယ်ပါတိမောက်ပြခြင်း၌ အတွင်းဝင်သနည်း၊ အဘယ်ပါတိမောက်ပြခြင်း၌ အကျုံးဝင်သနည်း၊ အဘယ်အကျဉ်းပြခြင်းဖြင့် အကျဉ်းပြအပ်သည့်အဖြစ်သို့ ရောက်သနည်း၊ လေးပါးသော ဝိပတ္တိ ‘ပျက်စီးခြင်း’ တို့တွင် အဘယ်ဝိပတ္တိ ‘ပျက်စီးခြင်း’ နည်း၊ အာပတ်ခုနစ်ပုံတို့တွင် အဘယ်အာပတ်အပုံနည်း၊ အာပတ်သင့်ခြင်းအကြောင်း ခြောက်မျိုးတို့တွင် အဘယ်မျှလောက်ကုန်သော အကြောင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်သနည်း၊ အဓိကရုဏ်းလေးမျိုးတို့တွင်အဘယ်အဓိကရုဏ်းနည်း၊ ငြိမ်းအေးကြောင်း ‘သမထ’ ခုနစ်မျိုးတို့တွင် အဘယ်ငြိမ်းအေးကြောင်း'သမထ’ တို့ဖြင့် ငြိမ်းအေးသနည်း။
ထိုပဌမပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၌ ဝိနယဟူသည် အဘယ်နည်း၊ အဘိဝိနယဟူသည် အဘယ်နည်း၊ ထိုပဌမပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၌ ပါတိမောက်ဟူသည် အဘယ်နည်း၊ အဓိပါတိမောက်ဟူသည် အဘယ်နည်း၊ ထိုပဌမပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၌-
ဝိပတ္တိ ‘ပျက်စီးခြင်း'ကား အဘယ်နည်း။
သမ္ပတ္တိ ‘ပြည့်စုံခြင်း'ကား အဘယ်နည်း။
ပဋိပတ္တိ ‘ပြုကျင့်ခြင်း'ကား အဘယ်နည်း။
--ဝိနယပိဋကေ
ပရိဝါရပါဠိ
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
သောဠသမဟာဝါရော
၁။ ဘိက္ခုဝိဘင်္ဂေါ
၁။ ကတ္ထပညတ္တိဝါရော
၁။ ပါရာဇိကကဏ္ဍံ
၁။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ပဌမံ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တံ, ကံ အာရဗ္ဘ, ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ? အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တိ? သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တိ? ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တိ? ပဉ္စန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နံ? ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ? စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓော? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? ကော တတ္ထ ဝိနယော, ကော တတ္ထ အဘိဝိနယော? ကိံ တတ္ထ ပါတိမောက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပါတိမောက္ခံ? ကာ ဝိပတ္တိ? ကာ သမ္ပတ္တိ? ကာ ပဋိပတ္တိ? ကတိ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌမံ ပါရာဇိကံ ပညတ္တံ? ကေ သိက္ခန္တိ? ကေ သိက္ခိတသိက္ခာ? ကတ္ထ ဌိတံ? ကေ ဓာရေန္တိ? ကဿ ဝစနံ? ကေနာဘတန္တိ?မြန်֍ ၂။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ပဌမံ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဝေသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော ပုရာဏဒုတိယိကာယ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ, ဒွေ အနုပညတ္တိယော။
(ဝိ၊၅၊၂။)
အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? သာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တီတိ? ဥဘတောပညတ္တိ။ ပဉ္စန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန္တိ? နိဒါနောဂဓံ, နိဒါနပရိယာပန္နံ။ ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတီတိ? ဒုတိယေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓောတိ? ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန္တိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတီတိ? ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ။ ကော တတ္ထ ဝိနယော, ကော တတ္ထ အဘိဝိနယောတိ? ပညတ္တိ ဝိနယော, ဝိဘတ္တိ အဘိဝိနယော။ ကိံ တတ္ထ ပါတိမောက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပါတိမောက္ခန္တိ? ပညတ္တိ ပါတိမောက္ခံ, ဝိဘတ္တိ အဓိပါတိမောက္ခံ။ ကာ ဝိပတ္တီတိ? အသံဝရော ဝိပတ္တိ။ ကာ သမ္ပတ္တီတိ? သံဝရော သမ္ပတ္တိ။ ကာ ပဋိပတ္တီတိ? န ဧဝရူပံ ကရိဿာမီတိ ယာဝဇီဝံ အာပါဏကောဋိကံ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ [အ။ နိ။ ၁၀။၃၁] ကတိ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌမံ ပါရာဇိကံ ပညတ္တန္တိ? ဒသ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌမံ ပါရာဇိကံ ပညတ္တံ – သံဃသုဋ္ဌုတာယ, သံဃဖာသုတာယ, ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ, အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ, ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။ ကေ သိက္ခန္တီတိ? သေက္ခာ စ ပုထုဇ္ဇနကလျာဏကာ စ သိက္ခန္တိ။ ကေ သိက္ခိတသိက္ခာတိ? အရဟန္တော သိက္ခိတသိက္ခာ။ ကတ္ထ ဌိတန္တိ? သိက္ခာကာမေသု ဌိတံ။ ကေ ဓာရေန္တီတိ? ယေသံ ဝတ္တတိ တေ ဓာရေန္တိ။ ကဿ ဝစနန္တိ? ဘဂဝတော ဝစနံ အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။ ကေနာဘတန္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –
မြန်֍ ၃။
ဥပါလိ ဒါသကော စေဝ, သောဏကော သိဂ္ဂဝေါ တထာ၊
မောဂ္ဂလိပုတ္တေန [မောဂ္ဂလီပုတ္တေန (သျာ။)] ပဉ္စမာ, ဧတေ ဇမ္ဗုသိရိဝှယေ [ဇမ္ဗုသရိဝှယေ (သာရတ္ထ)]။
တတော မဟိန္ဒော ဣဋ္ဋိယော [ဣဋ္ဌိယော (သီ။)], ဥတ္တိယော သမ္ဗလော [ဥဋ္ဋိယော သမ္ပလော (ဣတိပိ)] တထာ၊
ဘဒ္ဒနာမော စ ပဏ္ဍိတော။
(ဝိ၊၅၊၃။)
ဧတေ နာဂါ မဟာပညာ, ဇမ္ဗုဒီပါ ဣဓာဂတာ၊
ဝိနယံ တေ ဝါစယိံသု, ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာ။
နိကာယေ ပဉ္စ ဝါစေသုံ, သတ္တ စေဝ ပကရဏေ၊
တတော အရိဋ္ဌော မေဓာဝီ, တိဿဒတ္တော စ ပဏ္ဍိတော။
ဝိသာရဒေါ ကာဠသုမနော, ထေရော စ ဒီဃနာမကော၊
ဒီဃသုမနော စ ပဏ္ဍိတော။
ပုနဒေဝ [ပုနရေဝ (သျာ။)] ကာဠသုမနော, နာဂတ္ထေရော စ ဗုဒ္ဓရက္ခိတော၊
တိဿတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, ဒေဝတ္ထေရော [ရေဝတ္ထေရော (ဣတိပိ)] စ ပဏ္ဍိတော။
ပုနဒေဝ သုမနော မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
ဗဟုဿုတော စူဠနာဂေါ, ဂဇောဝ ဒုပ္ပဓံသိယော။
ဓမ္မပါလိတနာမော စ, ရောဟဏေ [ရောဟဏော (သီ။)] သာဓုပူဇိတော၊
တဿ သိဿော မဟာပညော ခေမနာမော တိပေဋကော။
ဒီပေ တာရကရာဇာဝ ပညာယ အတိရောစထ၊
ဥပတိဿော စ မေဓာဝီ, ဖုဿဒေဝေါ မဟာကထီ။
ပုနဒေဝ သုမနော မေဓာဝီ, ပုပ္ဖနာမော ဗဟုဿုတော၊
မဟာကထီ မဟာသိဝေါ, ပိဋကေ သဗ္ဗတ္ထ ကောဝိဒေါ။
ပုနဒေဝ ဥပါလိ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
မဟာနာဂေါ မဟာပညော, သဒ္ဓမ္မဝံသကောဝိဒေါ။
ပုနဒေဝ အဘယော မေဓာဝီ, ပိဋကေ သဗ္ဗတ္ထ ကောဝိဒေါ၊
တိဿတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ။
တဿ သိဿော မဟာပညော, ပုပ္ဖနာမော ဗဟုဿုတော၊
သာသနံ အနုရက္ခန္တော, ဇမ္ဗုဒီပေ ပတိဋ္ဌိတော။
စူဠာဘယော စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
တိဿတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, သဒ္ဓမ္မဝံသကောဝိဒေါ။
စူဠဒေဝေါ [ဖုဿဒေဝေါ (သီ။)] စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
သိဝတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ သဗ္ဗတ္ထ ကောဝိဒေါ။
(ဝိ၊၅၊၄။)
ဧတေ နာဂါ မဟာပညာ, ဝိနယညူ မဂ္ဂကောဝိဒါ၊
ဝိနယံ ဒီပေ ပကာသေသုံ, ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။
မြန်֍ ၄။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဒုတိယံ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဓနိယံ ကုမ္ဘကာရပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော ရညော ဒါရူနိ အဒိန္နံ အာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၅။ တတိယံ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဝေသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အညမညံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၆။ စတုတ္ထံ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဝေသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယာ ဘိက္ခူ ဂိဟီနံ အညမညဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
စတ္တာရော ပါရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။
(ဝိ၊၅၊၅။)
တဿုဒ္ဒါနံ –
မေထုနာဒိန္နာဒါနဉ္စ, မနုဿဝိဂ္ဂဟုတ္တရိ၊
ပါရာဇိကာနိ စတ္တာရိ, ဆေဇ္ဇဝတ္ထူ အသံသယာတိ။
၂။ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၇။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တော? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ? အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တိ? သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တိ? ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တိ? ပဉ္စန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နံ? ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ? စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓော? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? ကော တတ္ထ ဝိနယော, ကော တတ္ထ အဘိဝိနယော? ကိံ တတ္ထ ပါတိမောက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပါတိမောက္ခံ? ကာ ဝိပတ္တိ, ကာ သမ္ပတ္တိ, ကာ ပဋိပတ္တိ? ကတိ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ပညတ္တော? ကေ သိက္ခန္တိ, ကေ သိက္ခိတသိက္ခာ? ကတ္ထ ဌိတံ? ကေ ဓာရေန္တိ? ကဿ ဝစနံ? ကေနာဘတန္တိ?
မြန်֍ ၈။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ သေယျသကံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ သေယျသကော ဟတ္ထေန ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထ ပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တီတိ? ဧကတောပညတ္တိ။ ပဉ္စန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန္တိ? နိဒါနောဂဓံ နိဒါနပရိယာပန္နံ။ ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတီတိ?
(ဝိ၊၅၊၆။)
တတိယေ ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓောတိ? သံဃာဒိသေသော အာပတ္တိက္ခန္ဓော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန္တိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတီတိ? ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ။ ကော တတ္ထ ဝိနယော, ကော တတ္ထ အဘိဝိနယောတိ? ပညတ္တိ ဝိနယော, ဝိဘတ္တိ အဘိဝိနယော။ ကိံ တတ္ထ ပါတိမောက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပါတိမောက္ခန္တိ? ပညတ္တိ ပါတိမောက္ခံ, ဝိဘတ္တိ အဓိပါတိမောက္ခံ။ ကာ ဝိပတ္တီတိ? အသံဝရော ဝိပတ္တိ။ ကာ သမ္ပတ္တီတိ? သံဝရော သမ္ပတ္တိ။ ကာ ပဋိပတ္တီတိ? န ဧဝရူပံ ကရိဿာမီတိ ယာဝဇီဝံ အာပါဏကောဋိကံ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ [အ။ နိ။ ၁၀။၃၁] ကတိ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ပညတ္တောတိ? ဒသ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ပညတ္တော – သံဃသုဋ္ဌုတာယ, သံဃဖာသုတာယ, ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ, အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ, ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။ ကေ သိက္ခန္တီတိ? သေက္ခာ စ ပုထုဇ္ဇနကလျာဏကာ စ သိက္ခန္တိ။ ကေ သိက္ခိတသိက္ခာတိ? အရဟန္တော သိက္ခိတသိက္ခာ။ ကတ္ထ ဌိတန္တိ? သိက္ခာကာမေသု ဌိတံ။ ကေ ဓာရေန္တီတိ? ယေသံ ဝတ္တတိ, တေ ဓာရေန္တိ။ ကဿ ဝစနန္တိ? ဘဂဝတော ဝစနံ အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။ ကေနာဘတန္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –
ဥပါလိ ဒါသကော စေဝ, သောဏကော သိဂ္ဂဝေါ တထာ၊
မောဂ္ဂလိပုတ္တေန ပဉ္စမာ, ဧတေ ဇမ္ဗုသိရိဝှယေ။
တတော မဟိန္ဒော ဣဋ္ဋိယော, ဥတ္တိယော သမ္ဗလော တထာ၊
ဘဒ္ဒနာမော စ ပဏ္ဍိတော။
ဧတေ နာဂါ မဟာပညာ, ဇမ္ဗုဒီပါ ဣဓာဂတာ၊
ဝိနယံ တေ ဝါစယိံသု, ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာ။
နိကာယေ ပဉ္စ ဝါစေသုံ, သတ္တ စေဝ ပကရဏေ၊
တတော အရိဋ္ဌော မေဓာဝီ, တိဿဒတ္တော စ ပဏ္ဍိတော။
(ဝိ၊၅၊၇။)
ဝိသာရဒေါ ကာဠသုမနော, ထေရော စ ဒီဃနာမကော၊
ဒီဃသုမနော စ ပဏ္ဍိတော။
ပုနဒေဝ ကာဠသုမနော, နာဂတ္ထေရော စ ဗုဒ္ဓရက္ခိတော၊
တိဿတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, ဒေဝတ္ထေရော စ ပဏ္ဍိတော။
ပုနဒေဝ သုမနော မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
ဗဟုဿုတော စူဠနာဂေါ, ဂဇောဝ ဒုပ္ပဓံသိယော။
ဓမ္မပါလိတနာမော စ, ရောဟဏေ သာဓုပူဇိတော၊
တဿ သိဿော မဟာပညော, ခေမနာမော တိပေဋကော။
ဒီပေ တာရကရာဇာဝ, ပညာယ အတိရောစထ၊
ဥပတိဿော စ မေဓာဝီ, ဖုဿဒေဝေါ မဟာကထီ။
ပုနဒေဝ သုမနော မေဓာဝီ, ပုပ္ဖနာမော ဗဟုဿုတော၊
မဟာကထီ မဟာသိဝေါ, ပိဋကေ သဗ္ဗတ္ထ ကောဝိဒေါ။
ပုနဒေဝ ဥပါလိ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
မဟာနာဂေါ မဟာပညော, သဒ္ဓမ္မဝံသကောဝိဒေါ။
ပုနဒေဝ အဘယော မေဓာဝီ, ပိဋကေ သဗ္ဗတ္ထ ကောဝိဒေါ၊
တိဿတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ။
တဿ သိဿော မဟာပညော, ပုပ္ဖနာမော ဗဟုဿုတော၊
သာသနံ အနုရက္ခန္တော, ဇမ္ဗုဒီပေ ပတိဋ္ဌိတော။
စူဠာဘယော စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
တိဿတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, သဒ္ဓမ္မဝံသကောဝိဒေါ။
စူဠဒေဝေါ စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
သိဝတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ သဗ္ဗတ္ထ ကောဝိဒေါ။
ဧတေ နာဂါ မဟာပညာ, ဝိနယညူ မဂ္ဂကောဝိဒေါ၊
ဝိနယံ ဒီပေ ပကာသေသုံ, ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။
မြန်֍ ၉။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇန္တဿ သံင်္ဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ
(ဝိ၊၅၊၈။)
အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၁၀။ မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၁။ မာတုဂါမဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ အဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၂။ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ဝါစတော သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၉။)
မြန်֍ ၁၃။ သညာစိကာ ကုဋိံ ကာရာပေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? အာဠဝိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာဠဝကေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာဠဝကာ ဘိက္ခူ သညာစိကာယ ကုဋိယော ကာရာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၄။ မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာပေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? ကောသမ္ဗိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဆန္နော ဝိဟာရဝတ္ထုံ သောဓေန္တော အညတရံ စေတိယရုက္ခံ ဆေဒါပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၅။ ဘိက္ခုံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၆။ ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိ ဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိ ဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၇။ သံဃဘေဒကဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဒေဝဒတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဒေဝဒတ္တော သမဂ္ဂဿ သံဃဿ ဘေဒါယ ပရက္ကမိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၀။)
မြန်֍ ၁၈။ ဘေဒါနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တာနံ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဒေဝဒတ္တဿ သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမန္တဿ အနုဝတ္တကာ အဟေသုံ ဝဂ္ဂဝါဒကာ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၉။ ဒုဗ္ဗစဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? ကောသမ္ဗိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဆန္နော ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော အတ္တာနံ အဝစနီယံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၀။ ကုလဒူသကဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ ဘိက္ခူ ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
တေရသ သံဃာဒိသေသာ နိဋ္ဌိတာ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဝိဿဋ္ဌိ ကာယသံသဂ္ဂံ, ဒုဋ္ဌုလ္လံ အတ္တကာမဉ္စ၊
သဉ္စရိတ္တံ ကုဋီ စေဝ, ဝိဟာရော စ အမူလကံ။
ကိဉ္စိဒေသဉ္စ ဘေဒေါ စ, တဿေဝ [တထေဝ (က။)] အနုဝတ္တကာ၊
ဒုဗ္ဗစံ ကုလဒူသဉ္စ, သံဃာဒိသေသာ တေရသာတိ။
(ဝိ၊၅၊၁၁။)
၃။ အနိယတကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၂၁။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ပဌမော အနိံယတော ကတ္ထ ပညတ္တော? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ? အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တိ, သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ ပဒေသပညတ္တိ, သာဓာရဏပညတ္တိ အသာဓာရဏပညတ္တိ, ဧကတောပညတ္တိ ဥဘတောပညတ္တိ, ပဉ္စန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နံ, ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ, စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တိ, သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓော, ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ, စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ, သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ, ကော တတ္ထ ဝိနယော, ကော တတ္ထ အဘိဝိနယော, ကိံ တတ္ထ ပါတိမောက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပါတိမောက္ခံ, ကာ ဝိပတ္တိ, ကာ သမ္ပတ္တိ, ကာ ပဋိပတ္တိ, ကတိ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌမော အနိယတော ပညတ္တော, ကေ သိက္ခန္တိ, ကေ သိက္ခိတသိက္ခာ, ကတ္ထ ဌိတံ, ကေ ဓာရေန္တိ, ကဿ ဝစနံ ကေနာဘတန္တိ။
မြန်֍ ၂၂။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ပဌမော အနိယတော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ အလင်္ကမ္မနိယေ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ။ အနုပညတ္တိ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တီတိ? ဧကတောပညတ္တိ။ ပဉ္စန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန္တိ? နိဒါနောဂဓံ နိဒါနပရိယာပန္နံ။ ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတီတိ? စတုတ္ထေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သိယာ သီလဝိပတ္တိ သိယာ အာစာရဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓောတိ? သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓော သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓော သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ?
(ဝိ၊၅၊၁၂။)
ဧကေ သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန္တိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတီတိ? တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။ ကော တတ္ထ ဝိနယော, ကော တတ္ထ အဘိဝိနယောတိ? ပညတ္တိ ဝိနယော, ဝိဘတ္တိ အဘိဝိနယော။ ကိံ တတ္ထ ပါတိမောက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပါတိမောက္ခန္တိ? ပညတ္တိ ပါတိမောက္ခံ, ဝိဘတ္တိ အဓိပါတိမောက္ခံ။ ကာ ဝိပတ္တီတိ? အသံဝရော ဝိပတ္တိ။ ကာ သမ္ပတ္တီတိ? သံဝရော သမ္ပတ္တိ။ ကာ ပဋိပတ္တီတိ? န ဧဝရူပံ ကရိဿာမီတိ ယာဝဇီဝံ အာပါဏကောဋိကံ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ [အ။ နိ။ ၁၀။၃၁] ကတိ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌမော အနိယတော ပညတ္တောတိ? ဒသ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ပဌမော အနိယတော ပညတ္တော – သံဃသုဋ္ဌုတာယ, သံဃဖာသုတာယ, ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ, အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ, ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။ ကေ သိက္ခန္တီတိ? သေက္ခာ စ ပုထုဇ္ဇနကလျာဏကာ စ သိက္ခန္တိ။ ကေ သိက္ခိတသိက္ခာတိ? အရဟန္တော သိက္ခိတသိက္ခာ။ ကတ္ထ ဌိတန္တိ? သိက္ခာကာမေသု ဌိတံ။ ကေ ဓာရေန္တီတိ? ယေသံ ဝတ္တတိ တေ ဓာရေန္တိ။ ကဿ ဝစနန္တိ? ဘဂဝတော ဝစနံ အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။ ကေနာဘတန္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –
ဥပါလိ ဒါသကော စေဝ, သောဏကော သိဂ္ဂဝေါ တထာ၊
မောဂ္ဂလိပုတ္တေန ပဉ္စမာ, ဧတေ ဇမ္ဗုသိရိဝှယေ။
တတော မဟိန္ဒော ဣဋ္ဋိယော, ဥတ္တိယော သမ္ဗလော တထာ၊
ဘဒ္ဒနာမော စ ပဏ္ဍိတော။
ဧတေ နာဂါ မဟာပညာ, ဇမ္ဗုဒီပါ ဣဓာဂတာ၊
ဝိနယံ တေ ဝါစယိံသု, ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာ။
နိကာယေ ပဉ္စ ဝါစေသုံ, သတ္တ စေဝ ပကရဏေ၊
တတော အရိဋ္ဌော မေဓာဝီ, တိဿဒတ္တော စ ပဏ္ဍိတော။
ဝိသာရဒေါ ကာဠသုမနော, ထေရော စ ဒီဃနာမကော၊
ဒီဃသုမနော စ ပဏ္ဍိတော။
(ဝိ၊၅၊၁၃။)
ပုနဒေဝ ကာဠသုမနော, နာဂတ္ထေရော စ ဗုဒ္ဓရက္ခိတော၊
တိဿတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, ဒေဝတ္ထေရော စ ပဏ္ဍိတော။
ပုနဒေဝ သုမနော မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
ဗဟုဿုတော စူဠနာဂေါ, ဂဇောဝ ဒုပ္ပဓံသိယော။
ဓမ္မပါလိတနာမော စ, ရောဟဏေ သာဓုပူဇိတော၊
တဿ သိဿော မဟာပညော, ခေမနာမော တိပေဋကော။
ဒီပေ တာရကရာဇာဝ ပညာယ အတိရောစထ၊
ဥပတိဿော စ မေဓာဝီ, ဖုဿဒေဝေါ မဟာကထီ။
ပုနဒေဝ သုမနော မေဓာဝီ, ပုပ္ဖနာမော ဗဟုဿုတော၊
မဟာကထီ မဟာသိဝေါ, ပိဋကေ သဗ္ဗတ္ထ ကောဝိဒေါ။
ပုနဒေဝ ဥပါလိ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
မဟာနာဂေါ မဟာပညော, သဒ္ဓမ္မဝံသကောဝိဒေါ။
ပုနဒေဝ အဘယော မေဓာဝီ, ပိဋကေ သဗ္ဗတ္ထ ကောဝိဒေါ၊
တိဿတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ။
တဿ သိဿော မဟာပညော, ပုပ္ဖနာမော ဗဟုဿုတော၊
သာသနံ အနုရက္ခန္တော, ဇမ္ဗုဒီပေ ပတိဋ္ဌိတော။
စူဠာဘယော စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
တိဿတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, သဒ္ဓမ္မဝံသကောဝိဒေါ။
စူဠဒေဝေါ စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
သိဝတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ သဗ္ဗတ္ထ ကောဝိဒေါ။
ဧတေ နာဂါ မဟာပညာ, ဝိနယညူ မဂ္ဂကောဝိဒါ၊
ဝိနယံ ဒီပေ ပကာသေသုံ, ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။
မြန်֍ ၂၃။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဒုတိယော အနိယတော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ။
(ဝိ၊၅၊၁၄။)
အနုပညတ္တိ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကတောပညတ္တိ ဥဘတောပညတ္တီတိ? ဧကတောပညတ္တိ။ ပဉ္စန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန္တိ? နိဒါနောဂဓံ နိဒါနပရိယာပန္နံ။ ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတီတိ? စတုတ္ထေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သိယာ သီလဝိပတ္တိ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓောတိ? သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓော, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန္တိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတီတိ? တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ…ပေ…။
ဒွေ အနိယတာ နိဋ္ဌိတာ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အလင်္ကမ္မနိယဉ္စေဝ, တထေဝ စ န ဟေဝ ခေါ၊
အနိယတာ သုပညတ္တာ, ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌေန တာဒိနာတိ။
၄။ နိဿဂ္ဂိယကဏ္ဍံ
၁။ ကထိနဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၄။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန အတိရေကစီဝရံ ဒသာဟံ အတိက္ကာမေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဝေသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိရေကစီဝရံ ဓာရေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ
(ဝိ၊၅၊၁၅။)
သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၅။ ဧကရတ္တံ တိစီဝရေန ဝိပ္ပဝသန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဟတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၆။ အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ မာသံ အတိက္ကာမေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ မာသံ အတိက္ကာမေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၇။ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ဓောဝါပေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ဓောဝါပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၈။ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထတော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထတော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၆။)
မြန်֍ ၂၉။ အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ စီဝရံ ဝိညာပေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော အညာတကံ သေဋ္ဌိပုတ္တံ စီဝရံ ဝိညာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၃၀။ အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ တတုတ္တရိ စီဝရံ ဝိညာပေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၃၁။ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတဿ အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၃၂။ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတဿ အညာတကေ ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကေ ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၃၃။ အတိရေကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ အတိရေကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန စီဝရံ အဘိနိပ္ဖါဒေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ဥပါသကေန – ‘‘အဇ္ဇဏှော, ဘန္တေ,
(ဝိ၊၅၊၁၇။)
အာဂမေဟီ’’တိ ဝုစ္စမာနော နာဂမေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ကထိနဝဂ္ဂေါ ပဌမော။
၂။ ကောသိယဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၃၄။ ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? အာဠဝိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကောသိယကာရကေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမာဟံသု ‘‘ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ။ အမှာကမ္ပိ ဒဿထ။ မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာတု’’န္တိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၃၅။ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဝေသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၃၆။ အနာဒိယိတွာ တုလံ ဩဒါတာနံ တုလံ ဂေါစရိယာနံ နဝံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ထောကညေဝ ဩဒါတံ အန္တေ [ဩဒါတာနံ အန္တေ အန္တေ (သီ။), ဩဒါတာနံ အန္တေ (သျာ။)] အာဒိယိတွာ တထေဝ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၃၇။ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေသုံ, တသ္မိံ
(ဝိ၊၅၊၁၈။)
ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၃၈။ အနာဒိယိတွာ ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ နဝံ နိသီဒနသန္ထတံ ကာရာပေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သန္ထတာနိ ဥဇ္ဈိတွာ အာရညိကင်္ဂံ ပိဏ္ဍပါတိကင်္ဂံ ပံသုကူလိကင်္ဂံ သမာဒိယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၃၉။ ဧဠကလောမာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တိယောဇနံ အတိက္ကာမေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရော ဘိက္ခု ဧဠကလောမာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တိယောဇနံ အတိက္ကာမေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၄၀။ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧဠကလောမာနိ ဓောဝါပေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သက္ကေသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အညာတိကာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ ဧဠကလောမာနိ ဓောဝါပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၄၁။ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဟေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၄၂။ နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ
(ဝိ၊၅၊၁၉။)
ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၄၃။ နာနပ္ပကာရကံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကေန သဒ္ဓိံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ကောသိယဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။
၃။ ပတ္တဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၄။ အတိရေကပတ္တံ ဒသာဟံ အတိက္ကာမေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိရေကပတ္တံ ဓာရေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၄၅။ ဦနပဉ္စဗန္ဓနေန ပတ္တေန အညံ နဝံ ပတ္တံ စေတာပေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သက္ကေသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အပ္ပမတ္တကေနပိ ဘိန္နေန အပ္ပမတ္တကေနပိ ခဏ္ဍေန ဝိလိခိတမတ္တေနပိ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၄၆။ ဘေသဇ္ဇာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ သတ္တာဟံ အတိက္ကာမေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဘေသဇ္ဇာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ သတ္တာဟံ အတိက္ကာမေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနကေ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၂၀။)
မြန်֍ ၄၇။ အတိရေကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိရေကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၄၈။ ဘိက္ခုဿ သာမံ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတေန အနတ္တမနေန အစ္ဆိန္ဒန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ဘိက္ခုဿ သာမံ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၄၉။ သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၅၀။ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတဿ အညာတကဿ ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကဿ ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၅၁။ အစ္စေကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အစ္စေကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနကေ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၂၁။)
မြန်֍ ၅၂။ တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတွာ အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတွာ အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၅၃။ ဇာနံ သံဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တနော ပရိဏာမေန္တဿ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇာနံ သံဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တနော ပရိဏာမေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ပတ္တဝဂ္ဂေါ တတိယော။
တိံသ နိဿဂ္ဂိယာ ပါစိတ္တိယာ နိဋ္ဌိတာ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဒသေကရတ္တိမာသော စ, ဓောဝနဉ္စ ပဋိဂ္ဂဟော၊
အညာတံ တဉ္စ [အညာတကဉ္စ (က။)] ဥဒ္ဒိဿ, ဥဘိန္နံ ဒူတကေန စ။
ကောသိယာ သုဒ္ဓဒွေဘာဂါ, ဆဗ္ဗဿာနိ နိသီဒနံ၊
ဒွေ စ လောမာနိ ဥဂ္ဂဏှေ, ဥဘော နာနပ္ပကာရကာ။
ဒွေ စ ပတ္တာနိ ဘေသဇ္ဇံ, ဝဿိကာ ဒါနပဉ္စမံ၊
သာမံ ဝါယာပနစ္စေကော, သာသင်္ကံ သံဃိကေန စာတိ။
၅။ ပါစိတ္တိယကဏ္ဍံ
၁။ မုသာဝါဒဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၅၄။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သမ္ပဇာနမုသာဝါဒေ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ
(ဝိ၊၅၊၂၂။)
အာရဗ္ဘာတိ? ဟတ္ထကံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဟတ္ထကော သကျပုတ္တော တိတ္ထိယေဟိ သဒ္ဓိံ သလ္လပန္တော အဝဇာနိတွာ ပဋိဇာနိ, ပဋိဇာနိတွာ အဝဇာနိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၅၅။ ဩမသဝါဒေ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ပေသလေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဘဏ္ဍန္တာ [ဘဏ္ဍေန္တာ (က။)] ပေသလေ ဘိက္ခူ ဩမသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၅၆။ ဘိက္ခုပေသုညေ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ပေသုညံ ဥပသံဟရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၅၇။ အနုပသမ္ပန္နံ ပဒသော ဓမ္မံ ဝါစေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥပါသကေ ပဒသော ဓမ္မံ ဝါစေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ဝါစတော သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော…ပေ…။
မြန်֍ ၅၈။ အနုပသမ္ပန္နေန ဥတ္တရိဒိရတ္တတိရတ္တံ သဟသေယျံ ကပ္ပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? အာဠဝိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အနုပသမ္ပန္နေန သဟသေယျံ ကပ္ပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။
(ဝိ၊၅၊၂၃။)
ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၅၉။ မာတုဂါမေန သဟသေယျံ ကပ္ပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ အနုရုဒ္ဓံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ အနုရုဒ္ဓေါ မာတုဂါမေန သဟသေယျံ ကပ္ပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၆၀။ မာတုဂါမဿ ဥတ္တရိဆပ္ပဉ္စဝါစာဟိ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမဿ ဓမ္မံ ဒေသေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဒွေ အနုပညတ္တိယော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ပဒသောဓမ္မေ…ပေ…။
မြန်֍ ၆၁။ အနုပသမ္ပန္နဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဘူတံ အာရောစေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဝေသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယာ ဘိက္ခူ ဂိဟီနံ အညမညဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ဝါစတော သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော…ပေ…။
မြန်֍ ၆၂။ ဘိက္ခုဿ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိံ အနုပသမ္ပန္နဿ အာရောစေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုဿ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိံ အနုပသမ္ပန္နဿ အာရောစေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၆၃။ ပထဝိံ ခဏန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? အာဠဝိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာဠဝကေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ?
(ဝိ၊၅၊၂၄။)
အာဠဝကာ ဘိက္ခူ ပထဝိံ ခဏိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မုသာဝါဒဝဂ္ဂေါ ပဌမော။
၂။ ဘူတဂါမဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၆၄။ ဘူတဂါမပါတဗျတာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? အာဠဝိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာဠဝကေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာဠဝကာ ဘိက္ခူ ရုက္ခံ ဆိန္ဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၆၅။ အညဝါဒကေ ဝိဟေသကေ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ကောသမ္ဗိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဆန္နော သံဃမဇ္ဈေ အာပတ္တိယာ အနုယုဉ္ဇိယမာနော အညေနညံ ပဋိစရိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၆၆။ ဥဇ္ဈာပနကေ ခိယျနကေ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၆၇။ သံဃိကံ မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါ ဘိသိံ ဝါ ကောစ္ဆံ ဝါ အဇ္ဈောကာသေ သန္ထရိတွာ အနုဒ္ဓရိတွာ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သံဃိကံ သေနာသနံ အဇ္ဈောကာသေ သန္ထရိတွာ အနုဒ္ဓရိတွာ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနကေ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၂၅။)
မြန်֍ ၆၈။ သံဃိကေ ဝိဟာရေ သေယျံ သန္ထရိတွာ အနုဒ္ဓရိတွာ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သတ္တရသဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သံဃိကေ ဝိဟာရေ သေယျံ သန္ထရိတွာ အနုဒ္ဓရိတွာ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၆၉။ သံဃိကေ ဝိဟာရေ ဇာနံ ပုဗ္ဗုပဂတံ ဘိက္ခုံ အနုပခဇ္ဇ သေယျံ ကပ္ပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ သေယျံ ကပ္ပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၇၀။ ဘိက္ခုံ ကုပိတေန အနတ္တမနေန သံဃိကာ ဝိဟာရာ နိက္ကဍ္ဎန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဘိက္ခူ သံဃိကာ ဝိဟာရာ နိက္ကဍ္ဎိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၇၁။ သံဃိကေ ဝိဟာရေ ဥပရိဝေဟာသကုဋိယာ အာဟစ္စပါဒကံ မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါ အဘိနိသီဒန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရော ဘိက္ခု သံဃိကေ ဝိဟာရေ ဥပရိဝေဟာသကုဋိယာ အာဟစ္စပါဒကံ မဉ္စံ သဟသာ အဘိနိသီဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၇၂။ ဒွတ္တိပရိယာယေ အဓိဋ္ဌဟိတွာ တတုတ္တရိ အဓိဋ္ဌဟန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ကောသမ္ဗိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဆန္နော ကတပရိယောသိတံ ဝိဟာရံ ပုနပ္ပုနံ ဆာဒါပေသိ, ပုနပ္ပုနံ လိမ္ပာပေသိ, အတိဘာရိကော ဝိဟာရော
(ဝိ၊၅၊၂၆။)
ပရိပတိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၇၃။ ဇာနံ သပ္ပါဏကံ ဥဒကံ တိဏံ ဝါ မတ္တိကံ ဝါ သိဉ္စန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? အာဠဝိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာဠဝကေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာဠဝကာ ဘိက္ခူ ဇာနံ သပ္ပါဏကံ ဥဒကံ တိဏမ္ပိ မတ္တိကမ္ပိ သိဉ္စိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဘူတဂါမဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။
၃။ ဩဝါဒဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၇၄။ အသမ္မတေန ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အသမ္မတာ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ဝါစတော သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော…ပေ…။
မြန်֍ ၇၅။ အတ္ထင်္ဂတေ သူရိယေ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ စူဠပန္ထကံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ စူဠပန္ထကော အတ္ထင်္ဂတေ သူရိယေ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ပဒသောဓမ္မေ…ပေ…။
မြန်֍ ၇၆။ ဘိက္ခုနုပဿယံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သက္ကေသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနုပဿယံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနကေ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၂၇။)
မြန်֍ ၇၇။ ‘‘အာမိသဟေတု ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒန္တီ’’တိ ဘဏန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ‘‘အာမိသဟေတု ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒန္တီ’’တိ ဘဏိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၇၈။ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ဒေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရော ဘိက္ခု အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ အဒါသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၇၉။ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ သိဗ္ဗေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ သိဗ္ဗေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ …ပေ…။
မြန်֍ ၈၀။ ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၈၁။ ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကံ နာဝံ အဘိရုဟန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကံ နာဝံ အဘိရုဟိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၂၈။)
မြန်֍ ၈၂။ ဇာနံ ဘိက္ခုနိပရိပါစိတံ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဒေဝဒတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဒေဝဒတ္တော ဇာနံ ဘိက္ခုနိပရိပါစိတံ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၈၃။ ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
ဩဝါဒဝဂ္ဂေါ တတိယော။
၄။ ဘောဇနဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၈၄။ တတုတ္တရိ အာဝသထပိဏ္ဍံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အနုဝသိတွာ အနုဝသိတွာ အာဝသထပိဏ္ဍံ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၈၅။ ဂဏဘောဇနေ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဒေဝဒတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဒေဝဒတ္တော သပရိသော ကုလေသု ဝိညာပေတွာ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, သတ္တ အနုပညတ္တိယော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၈၆။ ပရမ္ပရဘောဇနေ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဝေသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ
(ဝိ၊၅၊၂၉။)
ဘိက္ခူ အညတြ နိမန္တိတာ အညတြ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, စတဿော အနုပညတ္တိယော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၈၇။ ဒွတ္တိပတ္တပူရေ ပူဝေ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တတုတ္တရိ ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ပဋိဂ္ဂဟေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၈၈။ ဘုတ္တာဝိနာ ပဝါရိတေန အနတိရိတ္တံ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဘုတ္တာဝီ ပဝါရိတာ အညတြ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၈၉။ ဘိက္ခုံ ဘုတ္တာဝိံ ပဝါရိတံ အနတိရိတ္တေန ခါဒနီယေန ဝါ ဘောဇနီယေန ဝါ အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရော ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ဘုတ္တာဝိံ ပဝါရိတံ အနတိရိတ္တေန ဘောဇနီယေန အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၉၀။ ဝိကာလေ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သတ္တရသဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝိကာလေ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၉၁။ သန္နိဓိကာရကံ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဗေလဋ္ဌသီသံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဗေလဋ္ဌသီသော သန္နိဓိကာရကံ
(ဝိ၊၅၊၃၀။)
ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၉၂။ ပဏီတဘောဇနာနိ အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ပဏီတဘောဇနာနိ အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၉၃။ အဒိန္နံ မုခဒွါရံ အာဟာရံ အာဟရန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဝေသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရော ဘိက္ခု အဒိန္နံ မုခဒွါရံ အာဟာရံ အာဟရိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ဘောဇနဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။
၅။ အစေလကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၉၄။ အစေလကဿ ဝါ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဝါ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝါ သဟတ္ထာ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဒေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဝေသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ အာနန္ဒော အညတရိဿာ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဧကံ မညမာနော ဒွေ ပူဝေ အဒါသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၉၅။ ဘိက္ခုံ ‘‘ဧဟာဝုသော, ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိဿာမာ’’တိ တဿ ဒါပေတွာ ဝါ အဒါပေတွာ ဝါ ဥယျောဇေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ဘိက္ခုံ ‘‘ဧဟာဝုသော, ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိဿာမာ’’တိ, တဿ အဒါပေတွာ ဥယျောဇေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၃၁။)
မြန်֍ ၉၆။ သဘောဇနေ ကုလေ အနုပခဇ္ဇ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော သဘောဇနေ ကုလေ အနုပခဇ္ဇ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၉၇။ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၉၈။ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၉၉။ နိမန္တိတေန သဘတ္တေန သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ ပုရေဘတ္တံ ပစ္ဆာဘတ္တံ ကုလေသု စာရိတ္တံ အာပဇ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော နိမန္တိတော သဘတ္တော သမာနော ပုရေဘတ္တံ ပစ္ဆာဘတ္တံ ကုလေသု စာရိတ္တံ အာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, စတဿော အနုပညတ္တိယော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၀၀။ တတုတ္တရိ ဘေသဇ္ဇံ ဝိညာပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သက္ကေသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မဟာနာမေန သက္ကေန ‘‘အဇ္ဇဏှော, ဘန္တေ,
(ဝိ၊၅၊၃၂။)
အာဂမေထာ’’တိ ဝုစ္စမာနာ နာဂမေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၀၁။ ဥယျုတ္တံ သေနံ ဒဿနာယ ဂစ္ဆန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥယျုတ္တံ သေနံ ဒဿနာယ အဂမံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၀၂။ အတိရေကတိရတ္တံ သေနာယ ဝသန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိရေကတိရတ္တံ သေနာယ ဝသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၀၃။ ဥယျောဓိကံ ဂစ္ဆန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥယျောဓိကံ အဂမံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
အစေလကဝဂ္ဂေါ ပဉ္စမော။
၆။ သုရာပါနဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၀၄။ သုရာမေရယပါနေ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ကောသမ္ဗိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ သာဂတံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ သာဂတော မဇ္ဇံ ပိဝိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၁၀၅။ အင်္ဂုလိပတောဒကေ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ?
(ဝိ၊၅၊၃၃။)
ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အင်္ဂုလိပတောဒကေန ဟာသေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၁၀၆။ ဥဒကေ ဟသဓမ္မေ [ဟဿဓမ္မေ (သီ။ သျာ။)] ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သတ္တရသဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အစိရဝတိယာ နဒိယာ ဥဒကေ ကီဠိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၁၀၇။ အနာဒရိယေ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ကောသမ္ဗိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဆန္နော အနာဒရိယံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၀၈။ ဘိက္ခုံ ဘိံသာပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ ဘိံသာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၀၉။ ဇောတိံ သမာဒဟိတွာ ဝိသိဗ္ဗေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဘဂ္ဂေသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဇောတိံ သမာဒဟိတွာ ဝိသိဗ္ဗေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဒွေ အနုပညတ္တိယော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၁၀။ ဩရေနဒ္ဓမာသံ နဟာယန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ရာဇာနမ္ပိ ပဿိတွာ န မတ္တံ ဇာနိတွာ နဟာယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဆ အနုပညတ္တိယော။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တီတိ? ပဒေသပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၃၄။)
မြန်֍ ၁၁၁။ အနာဒိယိတွာ တိဏ္ဏံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏာနံ အညတရံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏံ နဝံ စီဝရံ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အတ္တနော စီဝရံ န သဉ္ဇာနိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၁၂။ ဘိက္ခုဿ ဝါ ဘိက္ခုနိယာ ဝါ သိက္ခမာနာယ ဝါ သာမဏေရဿ ဝါ သာမဏေရိယာ ဝါ သာမံ စီဝရံ ဝိကပ္ပေတွာ အပ္ပစ္စုဒ္ဓါရဏံ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ဘိက္ခုဿ သာမံ စီဝရံ ဝိကပ္ပေတွာ အပ္ပစ္စုဒ္ဓါရဏံ ပရိဘုဉ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၁၃။ ဘိက္ခုဿ ပတ္တံ ဝါ စီဝရံ ဝါ နိသီဒနံ ဝါ သူစိဃရံ ဝါ ကာယဗန္ဓနံ ဝါ အပနိဓေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ပတ္တမ္ပိ စီဝရမ္ပိ အပနိဓေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
သုရာမေရယဝဂ္ဂေါ ဆဋ္ဌော။
၇။ သပ္ပါဏကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၁၄။ သဉ္စိစ္စ ပါဏံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ သဉ္စိစ္စ ပါဏံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၁၅။ ဇာနံ သပ္ပါဏကံ ဥဒကံ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ
(ဝိ၊၅၊၃၅။)
ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇာနံ သပ္ပါဏကံ ဥဒကံ ပရိဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၁၆။ ဇာနံ ယထာဓမ္မံ နိဟတာဓိကရဏံ ပုန ကမ္မာယ ဥက္ကောဋေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇာနံ ယထာဓမ္မံ နိဟတာဓိကရဏံ ပုန ကမ္မာယ ဥက္ကောဋေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၁၇။ ဘိက္ခုဿ ဇာနံ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရော ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ ဇာနံ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာဒေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၁၈။ ဇာနံ ဦနဝီသတိဝဿံ ပုဂ္ဂလံ ဥပသမ္ပာဒေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဇာနံ ဦနဝီသတိဝဿံ ပုဂ္ဂလံ ဥပသမ္ပာဒေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၁၉။ ဇာနံ ထေယျသတ္ထေန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရော ဘိက္ခု ဇာနံ ထေယျသတ္ထေန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၂၀။ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။
(ဝိ၊၅၊၃၆။)
ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရော ဘိက္ခု မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၂၁။ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အရိဋ္ဌော ဘိက္ခု ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ။ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၂၂။ ဇာနံ တထာဝါဒိနာ ဘိက္ခုနာ [အရိဋ္ဌေန ဘိက္ခုနာ (က။)] အကဋာနုဓမ္မေန တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိဿဋ္ဌေန သဒ္ဓိံ သမ္ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇာနံ တထာဝါဒိနာ အရိဋ္ဌေန ဘိက္ခုနာ အကဋာနုဓမ္မေန တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိဿဋ္ဌေန သဒ္ဓိံ သမ္ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၂၃။ ဇာနံ တထာနာသိတံ သမဏုဒ္ဒေသံ ဥပလာပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇာနံ တထာနာသိတံ ကဏ္ဋကံ သမဏုဒ္ဒေသံ ဥပလာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
သပ္ပါဏကဝဂ္ဂေါ သတ္တမော။
၈။ သဟဓမ္မိကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၂၄။ ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနေန ‘‘န တာဝါဟံ, အာဝုသော, ဧတသ္မိံ သိက္ခာပဒေ သိက္ခိဿာမိ ယာဝ န အညံ ဘိက္ခုံ ဗျတ္တံ ဝိနယဓရံ
(ဝိ၊၅၊၃၇။)
ပရိပုစ္ဆိဿာမီ’’တိ ဘဏန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ကောသမ္ဗိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဆန္နော ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော ‘‘န တာဝါဟံ, အာဝုသော, ဧတသ္မိံ သိက္ခာပဒေ သိက္ခိဿာမိ ယာဝ န အညံ ဘိက္ခုံ ဗျတ္တံ ဝိနယဓရံ ပရိပုစ္ဆိဿာမီ’’တိ ဘဏိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၂၅။ ဝိနယံ ဝိဝဏ္ဏေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝိနယံ ဝိဝဏ္ဏေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၂၆။ မောဟနကေ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မောဟေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၂၇။ ဘိက္ခုဿ ကုပိတေန အနတ္တမနေန ပဟာရံ ဒေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဘိက္ခူနံ ပဟာရံ အဒံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၁၂၈။ ဘိက္ခုဿ ကုပိတေန အနတ္တမနေန တလသတ္တိကံ ဥဂ္ဂိရန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဘိက္ခူနံ တလသတ္တိကံ ဥဂ္ဂိရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၁၂၉။ ဘိက္ခုံ အမူလကေန သံဃာဒိသေသေန အနုဒ္ဓံသေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ
(ဝိ၊၅၊၃၈။)
အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အမူလကေန သံဃာဒိသေသေန အနုဒ္ဓံသေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၃၀။ ဘိက္ခုဿ သဉ္စိစ္စ ကုက္ကုစ္စံ ဥပဒဟန္တဿ [ဥပ္ပါဒေန္တဿ (သျာ။)] ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ သဉ္စိစ္စ ကုက္ကုစ္စံ ဥပဒဟိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၃၁။ ဘိက္ခူနံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဥပဿုတိံ [ဥပဿုတိ (?)] တိဋ္ဌန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဥပဿုတိံ တိဋ္ဌဟိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၃၂။ ဓမ္မိကာနံ ကမ္မာနံ ဆန္ဒံ ဒတွာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ [ခိယျဓမ္မံ (က။)] အာပဇ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဓမ္မိကာနံ ကမ္မာနံ ဆန္ဒံ ဒတွာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၃၃။ သံဃေ ဝိနိစ္ဆယကထာယ ဝတ္တမာနာယ ဆန္ဒံ အဒတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရော ဘိက္ခု သံဃေ ဝိနိစ္ဆယကထာယ ဝတ္တမာနာယ ဆန္ဒံ အဒတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၃၉။)
မြန်֍ ၁၃၄။ သမဂ္ဂေ သံဃေန စီဝရံ ဒတွာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သမဂ္ဂေန သံဃေန စီဝရံ ဒတွာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၃၅။ ဇာနံ သံဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ ပုဂ္ဂလဿ ပရိဏာမေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇာနံ သံဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ ပုဂ္ဂလဿ ပရိဏာမေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
သဟဓမ္မိကဝဂ္ဂေါ အဋ္ဌမော။
၉။ ရာဇဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၃၆။ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတေန ရညော အန္တေပုရံ ပဝိသန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ အာနန္ဒော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတော ရညော အန္တေပုရံ ပါဝိသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၃၇။ ရတနံ ဥဂ္ဂဏှန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရော ဘိက္ခု ရတနံ ဥဂ္ဂဟေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဒွေ အနုပညတ္တိယော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၃၈။ သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ ဝိကာလေ ဂါမံ ပဝိသန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝိကာလေ ဂါမံ ပဝိသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, တိဿော အနုပညတ္တိယော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနကေ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၄၀။)
မြန်֍ ၁၃၉။ အဋ္ဌိမယံ ဝါ ဒန္တမယံ ဝါ ဝိသာဏမယံ ဝါ သူစိဃရံ ကာရာပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သက္ကေသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟူ သူစိဃရေ ဝိညာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၄၀။ ပမာဏာတိက္ကန္တံ မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါ ကာရာပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ဥစ္စေ မဉ္စေ သယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၄၁။ မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါ တူလောနဒ္ဓံ ကာရာပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါ တူလောနဒ္ဓံ ကာရာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၄၂။ ပမာဏာတိက္ကန္တံ နိသီဒနံ ကာရာပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အပ္ပမာဏိကာနိ နိသီဒနာနိ ဓာရေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၄၃။ ပမာဏာတိက္ကန္တံ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ ကာရာပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အပ္ပမာဏိကာယော ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိယော ဓာရေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၄၄။ ပမာဏာတိက္ကန္တံ ဝဿိကသာဋိကံ ကာရာပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ
(ဝိ၊၅၊၄၁။)
အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အပ္ပမာဏိကာယော ဝဿိကသာဋိကာယော ဓာရေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၄၅။ သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ကာရာပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ နန္ဒံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ နန္ဒော သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ဓာရေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ရာဇဝဂ္ဂေါ နဝမော။
ဒွေနဝုတိ ပါစိတ္တိယာ နိဋ္ဌိတာ။
ခုဒ္ဒကံ သမတ္တံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
မုသာ ဩမသပေသုညံ, ပဒသေယျာ စ ဣတ္ထိယာ၊
အညတြ ဝိညုနာ ဘူတာ [ဒေသနာရောစနာ စေဝ (သီ။ သျာ။)], ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိ ခဏနာ။
ဘူတံ အညာယ ဥဇ္ဈာယိ [ဘူတညဝါဒဥဇ္ဈာယိ (သီ။)], မဉ္စော သေယျော စ ဝုစ္စတိ၊
ပုဗ္ဗေ နိက္ကဍ္ဎနာဟစ္စ, ဒွါရံ သပ္ပါဏကေန စ။
အသမ္မတာ အတ္ထင်္ဂတေ, ဥပဿယာမိသေန စ၊
ဒဒေ သိဗ္ဗေ ဝိဓာနေန, နာဝါ ဘုဉ္ဇေယျ ဧကတော။
ပိဏ္ဍံ ဂဏံ ပရံ ပူဝံ, ပဝါရိတော ပဝါရိတံ၊
ဝိကာလံ သန္နိဓိ ခီရံ, ဒန္တပေါနေန တေ ဒသ။
အစေလကံ ဥယျောခဇ္ဇ [အစေလကာနုပခဇ္ဇ (က။)], ပဋိစ္ဆန္နံ ရဟေန စ၊
နိမန္တိတော ပစ္စယေဟိ, သေနာဝသနုယျောဓိကံ။
သုရာ အင်္ဂုလိ ဟာသော စ, အနာဒရိယဉ္စ ဘိံသနံ၊
ဇောတိ နဟာန ဒုဗ္ဗဏ္ဏံ, သာမံ အပနိဓေန စ။
(ဝိ၊၅၊၄၂။)
သဉ္စိစ္စုဒကကမ္မာ စ, ဒုဋ္ဌုလ္လံ ဦနဝီသတိ၊
ထေယျဣတ္ထိအဝဒေသံ [အရိဋ္ဌကံ (ဝိဘင်္ဂေ)], သံဝါသေ နာသိတေန စ။
သဟဓမ္မိကဝိလေခါ, မောဟော ပဟာရေနုဂ္ဂိရေ၊
အမူလကဉ္စ သဉ္စိစ္စ, သောဿာမိ ခိယျပက္ကမေ။
သံဃေန စီဝရံ ဒတွာ, ပရိဏာမေယျ ပုဂ္ဂလေ၊
ရညဉ္စ ရတနံ သန္တံ, သူစိ မဉ္စော စ တူလိကာ၊
နိသီဒနံ ကဏ္ဍုစ္ဆာဒိ, ဝဿိကာ သုဂတေန စာတိ။
တေသံ ဝဂ္ဂါနံ ဥဒ္ဒါနံ –
မုသာ ဘူတာ စ ဩဝါဒေါ, ဘောဇနာစေလကေန စ၊
သုရာ သပ္ပါဏကာ ဓမ္မော, ရာဇဝဂ္ဂေန တေ နဝါတိ။
၆။ ပါဋိဒေသနီယကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၁၄၆။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါဋိဒေသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရော ဘိက္ခု အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထတော အာမိသံ ပဋိဂ္ဂဟေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၁၄၇။ ဘိက္ခုနိယာ ဝေါသာသန္တိယာ န နိဝါရေတွာ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါဋိဒေသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနိယော ဝေါသာသန္တိယော န နိဝါရေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၄၃။)
မြန်֍ ၁၄၈။ သေက္ခသမ္မတေသု ကုလေသု ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါဋိဒေသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ပဋိဂ္ဂဟေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဒွေ အနုပညတ္တိယော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
မြန်֍ ၁၄၉။ အာရညကေသု သေနာသနေသု ပုဗ္ဗေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတံ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ အဇ္ဈာရာမေ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါဋိဒေသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သက္ကေသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ။ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အာရာမေ စောရေ ပဋိဝသန္တေ နာရောစေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
စတ္တာရော ပါဋိဒေသနီယာ နိဋ္ဌိတာ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အညာတိကာယ ဝေါသာသံ, သေက္ခအာရညကေန စ၊
ပါဋိဒေသနီယာ စတ္တာရော, သမ္ဗုဒ္ဓေန ပကာသိတာတိ။
၇။ သေခိယကဏ္ဍံ
၁။ ပရိမဏ္ဍလဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၅၀။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ ဩလမ္ဗေန္တေန နိဝါသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ပုရတောပိ ပစ္ဆတောပိ ဩလမ္ဗေန္တာ နိဝါသေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ
(ဝိ၊၅၊၄၄။)
အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ ဩလမ္ဗေန္တေန ပါရုပန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ပုရတောပိ ပစ္ဆတောပိ ဩလမ္ဗေန္တာ ပါရုပိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယံ ဝိဝရိတွာ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယံ ဝိဝရိတွာ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထံ ဝါ ပါဒံ ဝါ ကီဠာပေန္တေန အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထံ ဝါ ပါဒံ ဝါ ကီဠာပေန္တေန အန္တရဃရေ နိသီဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ …ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩလောကေန္တေန အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩလောကေန္တေန အန္တရဃရေ နိသီဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ခိတ္တကာယ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၄၅။)
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ခိတ္တကာယ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
ပရိမဏ္ဍလဝဂ္ဂေါ ပဌမော။
၂။ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၅၁။ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မဟာဟသိတံ ဟသန္တာ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မဟာဟသိတံ ဟသန္တာ အန္တရဃရေ နိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ ကရောန္တေန အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ ကရောန္တာ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ ကရောန္တေန အန္တရဃရေ နိသီဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ ကရောန္တာ အန္တရဃရေ နိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ
(ဝိ၊၅၊၄၆။)
ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သီသပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သီသပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။
၃။ ခမ္ဘကတဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၅၂။ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ခမ္ဘကတေန အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ။ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၄၇။)
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ခမ္ဘကတေန အန္တရဃရေ နိသီဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌိတေန အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သသီသံ ပါရုပိတွာ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌိတေန အန္တရဃရေ နိသီဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သသီသံ ပါရုပိတွာ အန္တရဃရေ နိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ကုဋိကာယ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပလ္လတ္ထိကာယ [ပလ္လတ္တိကာယ (က။)] အန္တရဃရေ နိသီဒန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အသက္ကစ္စံ ပိဏ္ဍပါတံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩလောကေန္တေန ပိဏ္ဍပါတံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပညေဝ ဗဟုံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၄၈။)
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ထူပီကတံ ပိဏ္ဍပါတံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
ခမ္ဘကတဝဂ္ဂေါ တတိယော။
၄။ ပိဏ္ဍပါတဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၅၃။ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အသက္ကစ္စံ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩလောကေန္တေန ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩမသိတွာ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပညေဝ ဗဟုံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ထူပကတော ဩမဒ္ဒိတွာ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပံ ဝါ ဗျဉ္ဇနံ ဝါ ဩဒနေန ပဋိစ္ဆာဒေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပံ ဝါ ဩဒနံ ဝါ အဂိလာနော အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သူပမ္ပိ ဩဒနမ္ပိ အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။
(ဝိ၊၅၊၄၉။)
ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဈာနသညိနာ ပရေသံ ပတ္တံ ဩလောကေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ မဟန္တံ ကဗဠံ ကရောန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဒီဃံ အာလောပံ ကရောန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
ပိဏ္ဍပါတဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။
၅။ ကဗဠဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၅၄။ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အနာဟဋေ ကဗဠေ မုခဒွါရံ ဝိဝရန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဘုဉ္ဇမာနေန သဗ္ဗံ ဟတ္ထံ မုခေ ပက္ခိပန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သကဗဠေန မုခေန ဗျာဟရန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သကဗဠေန မုခေန ဗျာဟရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၅၀။)
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပိဏ္ဍုက္ခေပကံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကဗဠာဝစ္ဆေဒကံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အဝဂဏ္ဍကာရကံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထနိဒ္ဓုနကံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သိတ္ထာဝကာရကံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဇိဝှါနိစ္ဆာရကံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ စပုစပုကာရကံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
ကဗဠဝဂ္ဂေါ ပဉ္စမော။
၆။ သုရုသုရုဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၅၅။ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သုရုသုရုကာရကံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ကောသမ္ဗိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သုရုသုရုကာရကံ ခီရံ ပိဝိံသု, တသ္မိံ
(ဝိ၊၅၊၅၁။)
ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထနိလ္လေဟကံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပတ္တနိလ္လေဟကံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဋ္ဌနိလ္လေဟကံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ။ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သာမိသေန ဟတ္ထေန ပါနီယထာလကံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဘဂ္ဂေသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သာမိသေန ဟတ္ထေန ပါနီယထာလကံ ပဋိဂ္ဂဟေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သသိတ္ထကံ ပတ္တဓောဝနံ အန္တရဃရေ ဆဍ္ဍေန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဘဂ္ဂေသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သသိတ္ထကံ ပတ္တဓောဝနံ အန္တရဃရေ ဆဍ္ဍေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဆတ္တပါဏိဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဆတ္တပါဏိဿ ဓမ္မံ ဒေသေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၅၂။)
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဒဏ္ဍပါဏိဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သတ္ထပါဏိဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အာဝုဓပါဏိဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော…ပေ…။
သုရုသုရုဝဂ္ဂေါ ဆဋ္ဌော။
၇။ ပါဒုကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၅၆။ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပါဒုကာရုဠှဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥပါဟနာရုဠှဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ယာနဂတဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သယနဂတဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပလ္လတ္ထိကာယ နိသိန္နဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန
(ဝိ၊၅၊၅၃။)
သမုဋ္ဌာနေ သမုဋ္ဌာတိ – ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဝေဌိတသီသဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌိတသီသဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဆမာယံ နိသီဒိတွာ အာသနေ နိသိန္နဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ နီစေ အာသနေ နိသီဒိတွာ ဥစ္စေ အာသနေ နိသိန္နဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဌိတေန နိသိန္နဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပစ္ဆတော ဂစ္ဆန္တေန ပုရတော ဂစ္ဆန္တဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပထေန ဂစ္ဆန္တေန ပထေန ဂစ္ဆန္တဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဌိတေန ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ကရောန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန
(ဝိ၊၅၊၅၄။)
သမုဋ္ဌာနေ သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟရိတေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ ဒုက္ကဋံ…ပေ… ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥဒကေ ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ ခေဠမ္ပိ အကံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
ပါဒုကဝဂ္ဂေါ သတ္တမော။
ပဉ္စသတ္တတိ သေခိယာ နိဋ္ဌိတာ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ပရိမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆန္နံ, သုသံဝုတောက္ခိတ္တစက္ခု၊
ဥက္ခိတ္တောဇ္ဇဂ္ဃိကာ သဒ္ဒေါ, တယော စေဝ ပစာလနာ။
ခမ္ဘံ ဩဂုဏ္ဌိတော စေဝုက္ကုဋိပလ္လတ္ထိကာယ စ၊
သက္ကစ္စံ ပတ္တသညီ စ, သမသူပံ သမတိတ္တိကံ [သမတိတ္ထိကံ (က။)]။
သက္ကစ္စံ ပတ္တသညီ စ, သပဒါနံ သမသူပကံ၊
ထူပကတော ပဋိစ္ဆန္နံ, ဝိညတ္တုဇ္ဈာနသညိနာ။
န မဟန္တံ မဏ္ဍလံ ဒွါရံ, သဗ္ဗံ ဟတ္ထံ န ဗျာဟရေ၊
ဥက္ခေပေါ ဆေဒနာ ဂဏ္ဍော, ဓုနံ သိတ္ထာဝကာရကံ။
ဇိဝှါနိစ္ဆာရကဉ္စေဝ, စပုစပု သုရုသုရု၊
ဟတ္ထော ပတ္တော စ ဩဋ္ဌော စ, သာမိသံ သိတ္ထကေန စ။
(ဝိ၊၅၊၅၅။)
ဆတ္တပါဏိဿ သဒ္ဓမ္မံ, န ဒေသေန္တိ တထာဂတာ၊
ဧဝမေဝ ဒဏ္ဍပါဏိဿ, သတ္ထအာဝုဓပါဏိနံ။
ပါဒုကာ ဥပါဟနာ စေဝ, ယာနသေယျာဂတဿ စ၊
ပလ္လတ္ထိကာ နိသိန္နဿ, ဝေဌိတောဂုဏ္ဌိတဿ စ။
ဆမာ နီစာသနေ ဌာနေ, ပစ္ဆတော ဥပ္ပထေန စ၊
ဌိတကေန န ကာတဗ္ဗံ, ဟရိတေ ဥဒကမှိ စာတိ။
တေသံ ဝဂ္ဂါနမုဒ္ဒါနံ –
ပရိမဏ္ဍလဥဇ္ဇဂ္ဃိ, ခမ္ဘံ ပိဏ္ဍံ တထေဝ စ၊
ကဗဠာ သုရုသုရု စ, ပါဒုကေန စ သတ္တမာတိ။
မဟာဝိဘင်္ဂေ ကတ္ထပညတ္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော။
၂။ ကတာပတ္တိဝါရော
၁။ ပါရာဇိကကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၁၅၇။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အက္ခာယိတေ သရီရေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ယေဘုယျေန ခါယိတေ သရီရေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ဝဋ္ဋကတေ [ဝိဝဋကတေ (သျာ။)] မုခေ အစ္ဆုပန္တံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
မြန်֍ ၁၅၈။ အဒိန္နံ အာဒိယန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အဒိန္နံ အာဒိယန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ အတိရေကမာသကံ ဝါ ဦနပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ မာသကံ ဝါ ဦနမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – အဒိန္နံ အာဒိယန္တော ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
(ဝိ၊၅၊၅၆။)
မြန်֍ ၁၅၉။ သဉ္စိစ္စ မနုဿဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? သဉ္စိစ္စ မနုဿဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ မနုဿံ ဩဒိဿ ဩပါတံ ခဏတိ ‘‘ပပတိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ပပတိတေ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – သဉ္စိစ္စ မနုဿဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တော ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
မြန်֍ ၁၆၀။ အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ‘‘ယော တေ ဝိဟာရေ ဝသတိ, သော ဘိက္ခု အရဟာ’’တိ ဘဏတိ, ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပန္တော ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
စတ္တာရော ပါရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။
၂။ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၁၆၁။ ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ န မုစ္စတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။
မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ကာယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသေန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝစ္စမဂ္ဂံ ပဿာဝမဂ္ဂံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ဝစ္စမဂ္ဂံ ပဿာဝမဂ္ဂံ ဌပေတွာ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
(ဝိ၊၅၊၅၇။)
အတ္တကာမပါရိစရိယာ ဝဏ္ဏံ ဘာသန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ မာတုဂါမဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ပဏ္ဍကဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ တိရစ္ဆာနဂတဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ န ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာပေန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဧကံ ပိဏ္ဍံ အနာဂတေ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ တသ္မိံ ပိဏ္ဍေ အာဂတေ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာပေန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဧကံ ပိဏ္ဍံ အနာဂတေ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ တသ္မိံ ပိဏ္ဍေ အာဂတေ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခုံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အနောကာသံ ကာရာပေတွာ စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ၊ ဩကာသံ ကာရာပေတွာ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝါဒဿ။
ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိ ဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အနောကာသံ ကာရာပေတွာ စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ၊ ဩကာသံ ကာရာပေတွာ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝါဒဿ။
သံဃဘေဒကော ဘိက္ခု ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘေဒကာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ [သမနုဘာသိယမာနာ (သျာ။)] န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇန္တိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ
(ဝိ၊၅၊၅၈။)
ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒုဗ္ဗစော ဘိက္ခု ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ [သမနုဘာသိယမာနော (သျာ။)] န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ကုလဒူသကော ဘိက္ခု ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
တေရသ သံဃာဒိသေသာ နိဋ္ဌိတာ။
၃။ နိဿဂ္ဂိယကဏ္ဍံ
၁။ ကထိနဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၆၂။ အတိရေကစီဝရံ ဒသာဟံ အတိက္ကာမေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဧကရတ္တံ တိစီဝရေန ဝိပ္ပဝသန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ မာသံ အတိက္ကာမေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ဓောဝါပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဓောဝါပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဓောဝါပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထတော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဂဏှာတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဂဟိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ စီဝရံ ဝိညာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝိညာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝိညာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
(ဝိ၊၅၊၅၉။)
အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ တတုတ္တရိ စီဝရံ ဝိညာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝိညာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝိညာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝိကပ္ပံ အာပန္နေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကေ ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝိကပ္ပံ အာပန္နေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အတိရေကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ အတိရေကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန စီဝရံ အဘိနိပ္ဖါဒေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အဘိနိပ္ဖါဒေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အဘိနိပ္ဖါဒိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ကထိနဝဂ္ဂေါ ပဌမော။
၂။ ကောသိယဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၆၃။ ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကာရာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကာရာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အနာဒိယိတွာ တုလံ ဩဒါတာနံ တုလံ ဂေါစရိယာနံ နဝံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကာရာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကာရာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အနာဒိယိတွာ ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ နဝံ နိသီဒနသန္ထတံ ကာရာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကာရာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
(ဝိ၊၅၊၆၀။)
ဧဠကလောမာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တိယောဇနံ အတိက္ကာမေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပါဒံ တိယောဇနံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧဠကလောမာနိ ဓောဝါပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဓောဝါပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဓောဝါပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဂဏှာတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဂဟိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ သမာပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ သမာပန္နေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
နာနပ္ပကာရကံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ သမာပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ သမာပန္နေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ကောသိယဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။
၃။ ပတ္တဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၆၄။ အတိရေကပတ္တံ ဒသာဟံ အတိက္ကာမေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဦနပဉ္စဗန္ဓနေန ပတ္တေန အညံ နဝံ ပတ္တံ စေတာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ စေတာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ စေတာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဘေသဇ္ဇာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ သတ္တာဟံ အတိက္ကာမေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အတိရေကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပရိယေသတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပရိယိဋ္ဌေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဘိက္ခုဿ သာမံ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အစ္ဆိန္ဒတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အစ္ဆိန္နေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
(ဝိ၊၅၊၆၁။)
သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝါယာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝါယာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကဿ ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝိကပ္ပံ အာပန္နေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အစ္စေကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတွာ အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဇာနံ သံဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တနော ပရိဏာမေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဏာမေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပရိဏာမိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ပတ္တဝဂ္ဂေါ တတိယော။
တိံသ နိဿဂ္ဂိယာ ပါစိတ္တိယာ နိဋ္ဌိတာ။
၄။ ပါစိတ္တိယကဏ္ဍံ
၁။ မုသာဝါဒဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၆၅။ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒံ ဘာသန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? သမ္ပဇာနမုသာဝါဒံ ဘာသန္တော ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဘိက္ခုံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ‘‘ယော တေ ဝိဟာရေ ဝသတိ, သော ဘိက္ခု အရဟာ’’တိ ဘဏတိ, ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒေ ပါစိတ္တိယံ – သမ္ပဇာနမုသာဝါဒံ ဘာသန္တော ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
(ဝိ၊၅၊၆၂။)
ဩမသန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥပသမ္ပန္နံ ဩမသတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ အနုပသမ္ပန္နံ ဩမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ပေသုညံ ဥပသံဟရန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥပသမ္ပန္နဿ ပေသုညံ ဥပသံဟရတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ အနုပသမ္ပန္နဿ ပေသုညံ ဥပသံဟရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အနုပသမ္ပန္နံ ပဒသော ဓမ္မံ ဝါစေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝါစေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဒေ ပဒေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အနုပသမ္ပန္နေန ဥတ္တရိဒိရတ္တတိရတ္တံ သဟသေယျံ ကပ္ပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နိပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နိပန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
မာတုဂါမေန သဟသေယျံ ကပ္ပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နိပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နိပန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
မာတုဂါမဿ ဥတ္တရိဆပ္ပဉ္စဝါစာဟိ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဒေသေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဒေ ပဒေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အနုပသမ္ပန္နဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဘူတံ အာရောစေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အာရောစေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အာရောစိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုဿ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အနုပသမ္ပန္နဿ အာရောစေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အာရောစေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အာရောစိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပထဝိံ ခဏန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ခဏတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဟာရေ ပဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
မုသာဝါဒဝဂ္ဂေါ ပဌမော။
၂။ ဘူတဂါမဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၆၆။ ဘူတဂါမံ ပါတေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပါတေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဟာရေ ပဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
(ဝိ၊၅၊၆၃။)
အညေနညံ ပဋိစရန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အနာရောပိတေ အညဝါဒကေ အညေနညံ ပဋိစရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အာရောပိတေ အညဝါဒကေ အညေနညံ ပဋိစရတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုံ ဥဇ္ဈာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥဇ္ဈာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဥဇ္ဈာပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သံဃိကံ မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါ ဘိသိံ ဝါ ကောစ္ဆံ ဝါ အဇ္ဈောကာသေ သန္ထရိတွာ အနုဒ္ဓရိတွာ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပါဒံ လေဍ္ဍုပါတံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သံဃိကေ ဝိဟာရေ သေယျံ သန္ထရိတွာ အနုဒ္ဓရိတွာ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပါဒံ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သံဃိကေ ဝိဟာရေ ဇာနံ ပုဗ္ဗုပဂတံ ဘိက္ခုံ အနုပခဇ္ဇ သေယျံ ကပ္ပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နိပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နိပန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုံ ကုပိတော အနတ္တမနော သံဃိကာ ဝိဟာရာ နိက္ကဍ္ဎေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နိက္ကဍ္ဎတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နိက္ကဍ္ဎိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သံဃိကေ ဝိဟာရေ ဥပရိဝေဟာသကုဋိယာ အာဟစ္စပါဒကံ မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါ အဘိနိသီဒန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အဘိနိသီဒတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အဘိနိသိန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဒွတ္တိပရိယာယေ အဓိဋ္ဌဟိတွာ တတုတ္တရိ အဓိဋ္ဌဟန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အဓိဋ္ဌေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အဓိဋ္ဌိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဇာနံ သပ္ပါဏကံ ဥဒကံ တိဏံ ဝါ မတ္တိကံ ဝါ သိဉ္စန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ သိဉ္စတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ သိဉ္စိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘူတဂါမဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။
(ဝိ၊၅၊၆၄။)
၃။ ဩဝါဒဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၆၇။ အသမ္မတော ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဩဝဒတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဩဝဒိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အတ္ထင်္ဂတေ သူရိယေ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဩဝဒတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဩဝဒိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုနုပဿယံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဩဝဒတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဩဝဒိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
‘‘အာမိသဟေတု ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒန္တီ’’တိ ဘဏန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘဏတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဘဏိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ဒေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဒေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဒိန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အညာတိကာ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ သိဗ္ဗေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ သိဗ္ဗေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အာရာပထေ အာရာပထေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဋိပန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကံ နာဝံ အဘိရုဟန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အဘိရုဟတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အဘိရုဠှေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဇာနံ ဘိက္ခုနိပရိပါစိတံ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နိသီဒတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နိသိန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဩဝါဒဝဂ္ဂေါ တတိယော။
(ဝိ၊၅၊၆၅။)
၄။ ဘောဇနဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၆၈။ တတုတ္တရိ အာဝသထပိဏ္ဍံ ဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဂဏဘောဇနံ ဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပရမ္ပရဘောဇနံ ဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဒွတ္တိပတ္တပူရေ ပူဝေ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တတုတ္တရိ ပဋိဂ္ဂဏှန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဂဏှာတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဂဟိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘုတ္တာဝီ ပဝါရိတော အနတိရိတ္တံ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုံ ဘုတ္တာဝိံ ပဝါရိတံ အနတိရိတ္တေန ခါဒနီယေန ဝါ ဘောဇနီယေန ဝါ အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ တဿ ဝစနေန ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဘောဇနပရိယောသာနေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဝိကာလေ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သန္နိဓိကာရကံ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပဏီတဘောဇနာနိ အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
(ဝိ၊၅၊၆၆။)
အဒိန္နံ မုခဒွါရံ အာဟာရံ အာဟရန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘောဇနဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။
၅။ အစေလကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၆၉။ အစေလကဿ, ဝါ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဝါ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝါ သဟတ္ထာ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဒေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဒေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဒိန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုံ – ‘‘ဧဟာဝုသော, ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိဿာမာ’’တိ တဿ ဒါပေတွာ ဝါ အဒါပေတွာ ဝါ ဥယျောဇေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥယျောဇေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဥယျောဇိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သဘောဇနေ ကုလေ အနုပခဇ္ဇ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နိသီဒတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နိသိန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နိသီဒတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နိသိန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နိသီဒတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နိသိန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
နိမန္တိတော သဘတ္တော သမာနော ပုရေဘတ္တံ ပစ္ဆာဘတ္တံ ကုလေသု စာရိတ္တံ အာပဇ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပါဒံ ဥမ္မာရံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
တတုတ္တရိ ဘေသဇ္ဇံ ဝိညာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝိညာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝိညာပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
(ဝိ၊၅၊၆၇။)
ဥယျုတ္တံ သေနံ ဒဿနာယ ဂစ္ဆန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ယတ္ထ ဌိတော ပဿတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အတိရေကတိရတ္တံ သေနာယ ဝသန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝသတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝသိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဥယျောဓိကံ ဂစ္ဆန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ယတ္ထ ဌိတော ပဿတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အစေလကဝဂ္ဂေါ ပဉ္စမော။
၆။ သုရာမေရယဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၇၀။ မဇ္ဇံ ပိဝန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ပိဝိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုံ အင်္ဂုလိပတောဒကေန ဟာသေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဟာသေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဟသိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဥဒကေ ကီဠန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဟေဋ္ဌာဂေါပ္ဖကေ ဥဒကေ ကီဠတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဥပရိဂေါပ္ဖကေ ကီဠတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အနာဒရိယံ ကရောန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကရောတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုံ ဘိံသာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘိံသာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဘိံသာပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဇောတိံ သမာဒဟိတွာ ဝိသိဗ္ဗေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ သမာဒဟတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ သမာဒဟိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဩရေနဒ္ဓမာသံ နဟာယန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နဟာယတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နဟာနပရိယောသာနေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အနာဒိယိတွာ တိဏ္ဏံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏာနံ အညတရံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏံ နဝံ စီဝရံ ပရိဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပရိဘုတ္တေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
(ဝိ၊၅၊၆၈။)
ဘိက္ခုဿ ဝါ ဘိက္ခုနိယာ ဝါ သိက္ခမာနာယ ဝါ သာမဏေရဿ ဝါ သာမဏေရိယာ ဝါ သာမံ စီဝရံ ဝိကပ္ပေတွာ အပ္ပစ္စုဒ္ဓါရဏံ ပရိဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပရိဘုတ္တေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုဿ ပတ္တံ ဝါ စီဝရံ ဝါ နိသီဒနံ ဝါ သူစိဃရံ ဝါ ကာယဗန္ဓနံ ဝါ အပနိဓေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အပနိဓေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အပနိဓိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သုရာမေရယဝဂ္ဂေါ ဆဋ္ဌော။
၇။ သပ္ပါဏကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၇၁။ သဉ္စိစ္စ ပါဏံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? သဉ္စိစ္စ ပါဏံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တော စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အနောဒိဿ ဩပါတံ ခဏတိ – ‘‘ယော ကောစိ ပပတိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ မနုဿော တသ္မိံ ပပတိတွာ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ယက္ခော ဝါ ပေတော ဝါ တိရစ္ဆာနဂတမနုဿဝိဂ္ဂဟော ဝါ တသ္မိံ ပပတိတွာ မရတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ တိရစ္ဆာနဂတော တသ္မိံ ပပတိတွာ မရတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ – သဉ္စိစ္စ ပါဏံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တော ဣမာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
ဇာနံ သပ္ပါဏကံ ဥဒကံ ပရိဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပရိဘုတ္တေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဇာနံ ယထာဓမ္မံ နိဟတာဓိကရဏံ ပုနကမ္မာယ ဥက္ကောဋေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥက္ကောဋေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဥက္ကောဋိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုဿ ဇာနံ ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။
ဇာနံ ဦနဝီသတိဝဿံ ပုဂ္ဂလံ ဥပသမ္ပာဒေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဥပသမ္ပာဒိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
(ဝိ၊၅၊၆၉။)
ဇာနံ ထေယျသတ္ထေန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဋိပန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ ဧကဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဋိပန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဇာနံ တထာဝါဒိနာ ဘိက္ခုနာ အကဋာနုဓမ္မေန တံ ဒိဋ္ဌိံ အပ္ပဋိနိဿဋ္ဌေန သဒ္ဓိံ သမ္ဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ သမ္ဘုဉ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ သမ္ဘုတ္တေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဇာနံ တထာနာသိတံ သမဏုဒ္ဒေသံ ဥပလာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥပလာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဥပလာပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သပ္ပါဏကဝဂ္ဂေါ သတ္တမော။
၈။ သဟဓမ္မိကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၇၂။ ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော – ‘‘န တာဝါဟံ, အာဝုသော, ဧတသ္မိံ သိက္ခာပဒေ သိက္ခိဿာမိ ယာဝ န အညံ ဘိက္ခုံ ဗျတ္တံ ဝိနယဓရံ ပရိပုစ္ဆိဿာမီ’’တိ ဘဏန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘဏတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဘဏိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဝိနယံ ဝိဝဏ္ဏေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝိဝဏ္ဏေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝိဝဏ္ဏိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
မောဟေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အနာရောပိတေ မောဟေ မောဟေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အာရောပိတေ မောဟေ မောဟေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
(ဝိ၊၅၊၇၀။)
ဘိက္ခုဿ ကုပိတော အနတ္တမနော ပဟာရံ ဒေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဟရတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဟတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုဿ ကုပိတော အနတ္တမနော တလသတ္တိကံ ဥဂ္ဂိရန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥဂ္ဂိရတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဥဂ္ဂိရိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုံ အမူလကေန သံဃာဒိသေသေန အနုဒ္ဓံသေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အနုဒ္ဓံသေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အနုဒ္ဓံသိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုဿ သဉ္စိစ္စ ကုက္ကုစ္စံ ဥပဒဟန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥပဒဟတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဥပဒဟိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခူနံ ဘဏ္ဍနဇာတာနံ ကလဟဇာတာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ ဥပဿုတိံ တိဋ္ဌန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘သောဿာမီ’’တိ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ယတ္ထ ဌိတော သုဏာတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဓမ္မိကာနံ ကမ္မာနံ ဆန္ဒံ ဒတွာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ခိယျတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ခိယျိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သံဃေ ဝိနိစ္ဆယကထာယ ဝတ္တမာနာယ ဆန္ဒံ အဒတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပရိသာယ ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဝိဇဟိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သမဂ္ဂေန သံဃေန စီဝရံ ဒတွာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ခိယျတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ခိယျိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဇာနံ သံဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ ပုဂ္ဂလဿ ပရိဏာမေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဏာမေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပရိဏာမိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သဟဓမ္မိကဝဂ္ဂေါ အဋ္ဌမော။
(ဝိ၊၅၊၇၁။)
၉။ ရာဇဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၇၃။ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတော ရညော အန္တေပုရံ ပဝိသန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပါဒံ ဥမ္မာရံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ရတနံ ဥဂ္ဂဏှန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဂဏှာတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဂဟိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ ဝိကာလေ ဂါမံ ပဝိသန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပါဒံ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အဋ္ဌိမယံ ဝါ ဒန္တမယံ ဝါ ဝိသာဏမယံ ဝါ သူစိဃရံ ကာရာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကာရာပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပမာဏာတိက္ကန္တံ မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါ ကာရာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကာရာပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါ တူလောနဒ္ဓံ ကာရာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကာရာပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပမာဏာတိက္ကန္တံ နိသီဒနံ ကာရာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကာရာပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပမာဏာတိက္ကန္တံ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ ကာရာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကာရာပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပမာဏာတိက္ကန္တံ ဝဿိကသာဋိကံ ကာရာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကာရာပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
စီဝရံ ကာရာပေန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ကာရာပေန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
(ဝိ၊၅၊၇၂။)
ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကာရာပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ – သုဂတစီဝရပ္ပမာဏံ စီဝရံ ကာရာပေန္တော ဣမာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
ရာဇဝဂ္ဂေါ နဝမော။ ခုဒ္ဒကာ နိဋ္ဌိတာ။
၅။ ပါဋိဒေသနီယကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၁၇၄။ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ – အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇန္တော ဣမာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
ဘိက္ခုနိယာ ဝေါသာသန္တိယာ န နိဝါရေတွာ ဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ။
သေက္ခသမ္မတေသု ကုလေသု ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ။
အာရညကေသု သေနာသနေသု ပုဗ္ဗေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတံ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ အဇ္ဈာရာမေ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အာရညကေသု သေနာသနေသု ပုဗ္ဗေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတံ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ အဇ္ဈာရာမေ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇန္တော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊
(ဝိ၊၅၊၇၃။)
အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ – အာရညကေသု သေနာသနေသု ပုဗ္ဗေ အပ္ပဋိသံဝိဒိတံ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ အဇ္ဈာရာမေ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇန္တော ဣမာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
စတ္တာရော ပါဋိဒေသနီယာ နိဋ္ဌိတာ။
၆။ သေခိယကဏ္ဍံ
၁။ ပရိမဏ္ဍလဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၇၅။ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ ဩလမ္ဗေန္တော နိဝါသေန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ ဩလမ္ဗေန္တော နိဝါသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ ဩလမ္ဗေန္တော နိဝါသေန္တော ဣမံ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ ဩလမ္ဗေန္တော ပါရုပန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယံ ဝိဝရိတွာ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယံ ဝိဝရိတွာ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထံ ဝါ ပါဒံ ဝါ ကီဠာပေန္တော အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထံ ဝါ ပါဒံ ဝါ ကီဠာပေန္တော အန္တရဃရေ နိသီဒန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩလောကေန္တော အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩလောကေန္တော အန္တရဃရေ နိသီဒန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
(ဝိ၊၅၊၇၄။)
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ခိတ္တကာယ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ခိတ္တကာယ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
ပရိမဏ္ဍလဝဂ္ဂေါ ပဌမော။
၂။ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၇၆။ …အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ ကရောန္တော အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥစ္စာသဒ္ဒံ မဟာသဒ္ဒံ ကရောန္တော အန္တရဃရေ နိသီဒန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကာယပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဗာဟုပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သီသပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သီသပ္ပစာလကံ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။
(ဝိ၊၅၊၇၅။)
၃။ ခမ္ဘကတဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၇၇။ …အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ခမ္ဘကတော အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ခမ္ဘကတော အန္တရဃရေ နိသီဒန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌိတော အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌိတော အန္တရဃရေ နိသီဒန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥက္ကုဋိကာယ အန္တရဃရေ ဂစ္ဆန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပလ္လတ္ထိကာယ အန္တရဃရေ နိသီဒန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အသက္ကစ္စံ ပိဏ္ဍပါတံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩလောကေန္တော ပိဏ္ဍပါတံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပညေဝ ဗဟုံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ထူပီကတံ ပိဏ္ဍပါတံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
ခမ္ဘကတဝဂ္ဂေါ တတိယော။
၄။ ပိဏ္ဍပါတဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၇၈။ …အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အသက္ကစ္စံ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
(ဝိ၊၅၊၇၆။)
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩလောကေန္တော ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩမသိတွာ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပညေဝ ဗဟုံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ထူပကတော ဩမဒ္ဒိတွာ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပံ ဝါ ဗျဉ္ဇနံ ဝါ ဩဒနေန ပဋိစ္ဆာဒေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သူပံ ဝါ ဩဒနံ ဝါ အဂိလာနော အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဇ္ဈာနသညီ ပရေသံ ပတ္တံ ဩလောကေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ မဟန္တံ ကဗဠံ ကရောန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဒီဃံ အာလောပံ ကရောန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
ပိဏ္ဍပါတဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။
၅။ ကဗဠဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၇၉။ …အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အနာဟဋေ ကဗဠေ မုခဒွါရံ ဝိဝရန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဘုဉ္ဇမာနော သဗ္ဗံ ဟတ္ထံ မုခေ ပက္ခိပန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သကဗဠေန မုခေန ဗျာဟရန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
(ဝိ၊၅၊၇၇။)
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပိဏ္ဍုက္ခေပကံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ကဗဠာဝစ္ဆေဒကံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အဝဂဏ္ဍကာရကံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထနိဒ္ဓုနကံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သိတ္ထာဝကာရကံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဇိဝှါနိစ္ဆာရကံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ စပုစပုကာရကံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
ကဗဠဝဂ္ဂေါ ပဉ္စမော။
၆။ သုရုသုရုဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၈၀။ …အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သုရုသုရုကာရကံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟတ္ထနိလ္လေဟကံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပတ္တနိလ္လေဟကံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဋ္ဌနိလ္လေဟကံ ဘုဉ္ဇန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သာမိသေန ဟတ္ထေန ပါနီယထာလကံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
(ဝိ၊၅၊၇၈။)
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သသိတ္ထကံ ပတ္တဓောဝနံ အန္တရဃရေ ဆဍ္ဍေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဆတ္တပါဏိဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဒဏ္ဍပါဏိဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သတ္ထပါဏိဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ အာဝုဓပါဏိဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
သုရုသုရုဝဂ္ဂေါ ဆဋ္ဌော။
၇။ ပါဒုကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၁၈၁။ …အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပါဒုကာရုဠှဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥပါဟနာရုဠှဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ယာနဂတဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ သယနဂတဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပလ္လတ္ထိကာယ နိသိန္နဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဝေဌိတသီသဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဩဂုဏ္ဌိတသီသဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
(ဝိ၊၅၊၇၉။)
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဆမာယံ နိသီဒိတွာ အာသနေ နိသိန္နဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ နီစေ အာသနေ နိသီဒိတွာ ဥစ္စေ အာသနေ နိသိန္နဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဌိတော နိသိန္နဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပစ္ဆတော ဂစ္ဆန္တော ပုရတော ဂစ္ဆန္တဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပထေန ဂစ္ဆန္တော ပထေန ဂစ္ဆန္တဿ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဌိတော ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ကရောန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
…အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဟရိတေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တော ဣမံ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။
ပါဒုကဝဂ္ဂေါ သတ္တမော။
သေခိယာ နိဋ္ဌိတာ။
ကတာပတ္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော ဒုတိယော။
၃။ ဝိပတ္တိဝါရော
မြန်֍ ၁၈၂။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၈၀။)
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။
ဝိပတ္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော တတိယော။
၄။ သင်္ဂဟိတဝါရော
မြန်֍ ၁၈၃။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဧကေန အာပတ္တိက္ခန္ဓေန သင်္ဂဟိတာ – ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။
သင်္ဂဟိတဝါရော နိဋ္ဌိတော စတုတ္ထော။
၅။ သမုဋ္ဌာနဝါရော
မြန်֍ ၁၈၄။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ [သမုဋ္ဌဟန္တိ (သီ။ သျာ။)]? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၈၁။)
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ အာပတ္တိ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ အာပတ္တိ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော။
သမုဋ္ဌာနဝါရော နိဋ္ဌိတော ပဉ္စမော။
၆။ အဓိကရဏဝါရော
မြန်֍ ၁၈၅။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ အာပတ္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ အာပတ္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။
အဓိကရဏဝါရော နိဋ္ဌိတော ဆဋ္ဌော။
၇။ သမထဝါရော
မြန်֍ ၁၈၆။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
သမထဝါရော နိဋ္ဌိတော သတ္တမော။
(ဝိ၊၅၊၈၂။)
၈။ သမုစ္စယဝါရော
မြန်֍ ၁၈၇။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အက္ခာယိတေ သရီရေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ယေဘုယျေန ခါယိတေ သရီရေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ဝဋ္ဋကတေ မုခေ အစ္ဆုပန္တံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ, သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ, ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ, စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ, သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တော ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တော ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တော ဣမံ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။
သာ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇတိ, သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ, ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ, စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ, သတ္တန္နံ, သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? သာ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဧကေန အာပတ္တိက္ခန္ဓေန သင်္ဂဟိတာ – ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။
(ဝိ၊၅၊၈၃။)
ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
သမုစ္စယဝါရော နိဋ္ဌိတော အဋ္ဌမော။
ဣမေ အဋ္ဌ ဝါရာ သဇ္ဈာယမဂ္ဂေန လိခိတာ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ကတ္ထပညတ္တိ ကတိ စ, ဝိပတ္တိသင်္ဂဟေန စ၊
သမုဋ္ဌာနာဓိကရဏာ သမထော, သမုစ္စယေန စာတိ။
၁။ ကတ္ထပညတ္တိဝါရော
၁။ ပါရာဇိကကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၁၈၈။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တံ, ကံ အာရဗ္ဘ, ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ…ပေ… ကေနာဘတန္တိ?
ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဝေသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော ပုရာဏဒုတိယိကာယ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ, ဒွေ အနုပညတ္တိယော။ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထ ပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? သာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တီတိ? ဥဘတောပညတ္တိ။ ပဉ္စန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန္တိ? နိဒါနောဂဓံ နိဒါနပရိယာပန္နံ။ ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတီတိ? ဒုတိယေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓောတိ? ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ –
(ဝိ၊၅၊၈၄။)
ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ… ကေနာဘတန္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –
ဥပါလိ ဒါသကော စေဝ, သောဏကော သိဂ္ဂဝေါ တထာ၊
မောဂ္ဂလိပုတ္တေန ပဉ္စမာ, ဧတေ ဇမ္ဗုသိရိဝှယေ။ …ပေ…၊
ဧတေ နာဂါ မဟာပညာ, ဝိနယညူ မဂ္ဂကောဝိဒါ၊
ဝိနယံ ဒီပေ ပကာသေသုံ, ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။
မြန်֍ ၁၈၉။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန အဒိန္နံ အာဒိယနပစ္စယာ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဓနိယံ ကုမ္ဘကာရပုတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော ရညော ဒါရူနိ အဒိန္နံ အာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၉၀။ သဉ္စိစ္စ မနုဿဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပနပစ္စယာ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဝေသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အညမညံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၁၉၁။ အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပနပစ္စယာ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဝေသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယာ ဘိက္ခူ ဂိဟီနံ အညမညဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
စတ္တာရော ပါရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။
(ဝိ၊၅၊၈၅။)
၂။ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍာဒိ
မြန်֍ ၁၉၂။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဥပက္ကမိတွာအသုစိံ မောစနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တော, ကံ အာရဗ္ဘ, ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ…ပေ… ကေနာဘတန္တိ?
ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ သေယျသကံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ သေယျသကော ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တီတိ? ဧကတောပညတ္တိ။ ပဉ္စန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန္တိ? နိဒါနောဂဓံ နိဒါနပရိယာပန္နံ။ ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတီတိ? တတိယေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓောတိ? သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ… ကေနာဘတန္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –
ဥပါလိ ဒါသကော စေဝ, သောဏကော သိဂ္ဂဝေါ တထာ၊
မောဂ္ဂလိပုတ္တေန ပဉ္စမာ, ဧတေ ဇမ္ဗုသိရိဝှယေ။ …ပေ…၊
ဧတေ နာဂါ မဟာပညာ, ဝိနယညူ မဂ္ဂကောဝိဒါ၊
ဝိနယံ ဒီပေ ပကာသေသုံ, ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။
မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၈၆။)
မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မာတုဂါမဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဥဒါယီ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ဝါစတော သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာပနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? အာဠဝိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာဠဝကေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာဠဝကာ ဘိက္ခူ သညာစိကာယ ကုဋိယော ကာရာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၈၇။)
မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာပနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? ကောသမ္ဗိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဆန္နော ဝိဟာရဝတ္ထုံ သောဓေန္တော အညတရံ စေတိယရုက္ခံ ဆေဒါပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဘိက္ခုံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိ ဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
သံဃဘေဒကဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဒေဝဒတ္တံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဒေဝဒတ္တော သမဂ္ဂဿ သံဃဿ ဘေဒါယ ပရက္ကမိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဘေဒကာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဒေဝဒတ္တဿ သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမန္တဿ အနုဝတ္တကာ အဟေသုံ ဝဂ္ဂဝါဒကာ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ
(ဝိ၊၅၊၈၈။)
ဧကေ သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဒုဗ္ဗစဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? ကောသမ္ဗိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အာယသ္မန္တံ ဆန္နံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အာယသ္မာ ဆန္နော ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော အတ္တာနံ အဝစနီယံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ကုလဒူသကဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ ဘိက္ခူ ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ ဒုက္ကဋံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥဒကေ ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ ခေဠမ္ပိ အကံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
ကတ္ထပညတ္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော ပဌမော။
၂။ ကတာပတ္တိဝါရော
၁။ ပါရာဇိကကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၁၉၃။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – အက္ခာယိတေ သရီရေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ယေဘုယျေန ခါယိတေ သရီရေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ, အာပတ္တိ
(ဝိ၊၅၊၈၉။)
ထုလ္လစ္စယဿ၊ ဝဋ္ဋကတေ မုခေ အစ္ဆုပန္တံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဇတုမဋ္ဌကေ ပါစိတ္တိယံ – မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ ဣမာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
အဒိန္နံ အာဒိယနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အဒိန္နံ အာဒိယနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ အတိရေကမာသကံ ဝါ ဦနပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ မာသကံ ဝါ ဦနမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – အဒိန္နံ အာဒိယနပစ္စယာ ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
သဉ္စိစ္စ မနုဿဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? သဉ္စိစ္စ မနုဿဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ မနုဿံ ဩဒိဿ ဩပါတံ ခဏတိ ‘‘ပပတိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ပပတိတေ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – သဉ္စိစ္စ မနုဿဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပနပစ္စယာ ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ, ‘‘ယော တေ ဝိဟာရေ ဝသတိ သော ဘိက္ခု အရဟာ’’တိ ဘဏတိ, ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပနပစ္စယာ ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
စတ္တာရော ပါရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။
၂။ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍာဒိ
မြန်֍ ၁၉၄။ ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ဥပက္ကမိတွာ အသုစိမောစနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊
(ဝိ၊၅၊၉၀။)
စေတေတိ ဥပက္ကမတိ န မုစ္စတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ – ဥပက္ကမိတွာ အသုစိမောစနပစ္စယာ ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – အဝဿုတာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဘိက္ခု ကာယေန ကာယံ အာမသတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ကာယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အင်္ဂုလိပတောဒကေ ပါစိတ္တိယံ – ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ဝစ္စမဂ္ဂံ ပဿာဝမဂ္ဂံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ဝစ္စမဂ္ဂံ ပဿာဝမဂ္ဂံ ဌပေတွာ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – မာတုဂါမဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ပဏ္ဍကဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ တိရစ္ဆာနဂတဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ န ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာပနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဧကံ ပိဏ္ဍံ [ဧကပိဏ္ဍေ (သျာ။)] အနာဂတေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ တသ္မိံ ပိဏ္ဍေ အာဂတေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၅၊၉၁။)
မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာပနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဧကံ ပိဏ္ဍံ အနာဂတေ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ တသ္မိံ ပိဏ္ဍေ အာဂတေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခုံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – အနောကာသံ ကာရာပေတွာ စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ၊ ဩကာသံ ကာရာပေတွာ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝါဒဿ။
ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိ ဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – အနောကာသံ ကာရာပေတွာ စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ၊ ဩကာသံ ကာရာပေတွာ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝါဒဿ။
သံဃဘေဒကော ဘိက္ခု ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘေဒကာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒုဗ္ဗစော ဘိက္ခု ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ကုလဒူသကော ဘိက္ခု ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ
(ဝိ၊၅၊၉၂။)
ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ ဣမံ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။
ကတာပတ္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော ဒုတိယော။
၃။ ဝိပတ္တိဝါရော
မြန်֍ ၁၉၅။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။
ဝိပတ္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော တတိယော။
၄။ သင်္ဂဟိတဝါရော
မြန်֍ ၁၉၆။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဧကေန အာပတ္တိက္ခန္ဓေန သင်္ဂဟိတာ – ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။
သင်္ဂဟိတဝါရော နိဋ္ဌိတော စတုတ္ထော။
(ဝိ၊၅၊၉၃။)
၅။ သမုဋ္ဌာနဝါရော
မြန်֍ ၁၉၇။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ အာပတ္တိယော ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ အာပတ္တိယော ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
သမုဋ္ဌာနဝါရော နိဋ္ဌိတော ပဉ္စမော။
၆။ အဓိကရဏဝါရော
မြန်֍ ၁၉၈။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။
အဓိကရဏဝါရော နိဋ္ဌိတော ဆဋ္ဌော။
၇။ သမထဝါရော
မြန်֍ ၁၉၉။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ၊ သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန တိဏဝတ္ထာရကေန စ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၉၄။)
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စာတိ။
သမထဝါရော နိဋ္ဌိတော သတ္တမော။
၈။ သမုစ္စယဝါရော
မြန်֍ ၂၀၀။ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အက္ခာယိတေ သရီရေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ယေဘုယျေန ခါယိတေ သရီရေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ဝဋ္ဋကတေ မုခေ အစ္ဆုပန္တံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဇတုမဋ္ဌကေ ပါစိတ္တိယံ – မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ ဣမာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ, တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ, ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဒုက္ကဋံ – အနာဒရိယံ
(ဝိ၊၅၊၉၅။)
ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏပစ္စယာ ဣမံ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ သာ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇတိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? သာ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဧကေန အာပတ္တိက္ခန္ဓေန သင်္ဂဟိတာ – ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စာတိ။
သမုစ္စယဝါရော နိဋ္ဌိတော အဋ္ဌမော။
အဋ္ဌပစ္စယဝါရာ နိဋ္ဌိတာ။
မဟာဝိဘင်္ဂေ သောဠသမဟာဝါရာ နိဋ္ဌိတာ။
ဘိက္ခုဝိဘင်္ဂမဟာဝါရော နိဋ္ဌိတော။
(ဝိ၊၅၊၉၆။)
ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂေါ
၁။ ကတ္ထပညတ္တိဝါရော
၁။ ပါရာဇိကကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၂၀၁။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဘိက္ခုနီနံ ပဉ္စမံ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တံ? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ? အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တိ? သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တိ? ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တိ? စတုန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နံ? ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ? စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓော? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? ကော တတ္ထ ဝိနယော? ကော တတ္ထ အဘိဝိနယော? ကိံ တတ္ထ ပါတိမောက္ခံ? ကိံ တတ္ထ အဓိပါတိမောက္ခံ? ကာ ဝိပတ္တိ? ကာ သမ္ပတ္တိ? ကာ ပဋိပတ္တိ? ကတိ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဘိက္ခုနီနံ ပဉ္စမံ ပါရာဇိကံ ပညတ္တံ? ကာ သိက္ခန္တိ? ကာ သိက္ခိတသိက္ခာ? ကတ္ထ ဌိတံ? ကာ ဓာရေန္တိ? ကဿ ဝစနံ? ကေနာဘတန္တိ?
မြန်֍ ၂၀၂။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဘိက္ခုနီနံ ပဉ္စမံ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုန္ဒရီနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သုန္ဒရီနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ အနုပညတ္တိ အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ။ အနုပညတ္တိ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တီတိ? ဧကတောပညတ္တိ။ စတုန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန္တိ? နိဒါနောဂဓံ နိဒါနပရိယာပန္နံ။ ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတီတိ? ဒုတိယေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓောတိ? ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧကေန
(ဝိ၊၅၊၉၇။)
သမုဋ္ဌာနေ သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏန္တိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတီတိ? ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ။ ကော တတ္ထ ဝိနယော, ကော တတ္ထ အဘိဝိနယောတိ? ပညတ္တိ ဝိနယော, ဝိဘတ္တိ အဘိဝိနယော။ ကိံ တတ္ထ ပါတိမောက္ခံ, ကိံ တတ္ထ အဓိပါတိမောက္ခန္တိ? ပညတ္တိ ပါတိမောက္ခံ, ဝိဘတ္တိ အဓိပါတိမောက္ခံ။ ကာ ဝိပတ္တီတိ? အသံဝရော ဝိပတ္တိ။ ကာ သမ္ပတ္တီတိ? သံဝရော သမ္ပတ္တိ။ ကာ ပဋိပတ္တီတိ? န ဧဝရူပံ ကရိဿာမီတိ ယာဝဇီဝံ အာပါဏကောဋိကံ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ [အ။ နိ။ ၁၀။၃၁] ကတိ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဘိက္ခုနီနံ ပဉ္စမံ ပါရာဇိကံ ပညတ္တန္တိ? ဒသ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ဘိက္ခုနီနံ ပဉ္စမံ ပါရာဇိကံ ပညတ္တံ – သံဃသုဋ္ဌုတာယ, သံဃဖာသုတာယ, ဒုမ္မင်္ကူနံ ဘိက္ခုနီနံ နိဂ္ဂဟာယ, ပေသလာနံ ဘိက္ခုနီနံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ, အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ, ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။ ကာ သိက္ခန္တီတိ? သေက္ခာ စ ပုထုဇ္ဇနကလျာဏိကာ စ သိက္ခန္တိ။ ကာ သိက္ခိတသိက္ခာတိ? အရဟန္တိယော [အရဟန္တာ (က။)] သိက္ခိတသိက္ခာ။ ကတ္ထ ဌိတန္တိ? သိက္ခာကာမာသု ဌိတံ။ ကာ ဓာရေန္တီတိ? ယာသံ ဝတ္တတိ တာ ဓာရေန္တိ။ ကဿ ဝစနန္တိ? ဘဂဝတော ဝစနံ အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။ ကေနာဘတန္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –
ဥပါလိ ဒါသကော စေဝ, သောဏကော သိဂ္ဂဝေါ တထာ၊
မောဂ္ဂလိပုတ္တေန ပဉ္စမာ, ဧတေ ဇမ္ဗုသိရိဝှယေ။
တတော မဟိန္ဒော ဣဋ္ဋိယော, ဥတ္တိယော သမ္ဗလော တထာ၊
ဘဒ္ဒနာမော စ ပဏ္ဍိတော။
ဧတေ နာဂါ မဟာပညာ, ဇမ္ဗုဒီပါ ဣဓာဂတာ၊
ဝိနယံ တေ ဝါစယိံသု, ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာ။
နိကာယေ ပဉ္စ ဝါစေသုံ, သတ္တ စေဝ ပကရဏေ၊
တတော အရိဋ္ဌော မေဓာဝီ, တိဿဒတ္တော စ ပဏ္ဍိတော။
ဝိသာရဒေါ ကာဠသုမနော, ထေရော စ ဒီဃနာမကော၊
ဒီဃသုမနော စ ပဏ္ဍိတော။
(ဝိ၊၅၊၉၈။)
ပုနဒေဝ ကာဠသုမနော, နာဂတ္ထေရော စ ဗုဒ္ဓရက္ခိတော၊
တိဿတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, ဒေဝတ္ထေရော စ ပဏ္ဍိတော။
ပုနဒေဝ သုမနော မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
ဗဟုဿုတော စူဠနာဂေါ, ဂဇောဝ ဒုပ္ပဓံသိယော။
ဓမ္မပါလိတနာမော စ, ရောဟဏေ သာဓုပူဇိတော၊
တဿ သိဿော မဟာပညော, ခေမနာမော တိပေဋကော။
ဒီပေ တာရကရာဇာဝ ပညာယ အတိရောစထ၊
ဥပတိဿော စ မေဓာဝီ, ဖုဿဒေဝေါ မဟာကထီ။
ပုနဒေဝ သုမနော မေဓာဝီ, ပုပ္ဖနာမော ဗဟုဿုတော၊
မဟာကထီ မဟာသိဝေါ, ပိဋကေ သဗ္ဗတ္ထ ကောဝိဒေါ။
ပုနဒေဝ ဥပါလိ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
မဟာနာဂေါ မဟာပညော, သဒ္ဓမ္မဝံသကောဝိဒေါ။
ပုနဒေဝ အဘယော မေဓာဝီ, ပိဋကေ သဗ္ဗတ္ထ ကောဝိဒေါ၊
တိဿတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ။
တဿ သိဿော မဟာပညော, ပုပ္ဖနာမော ဗဟုဿုတော၊
သာသနံ အနုရက္ခန္တော, ဇမ္ဗုဒီပေ ပတိဋ္ဌိတော။
စူဠာဘယော စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
တိဿတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, သဒ္ဓမ္မဝံသကောဝိဒေါ။
စူဠဒေဝေါ စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ စ ဝိသာရဒေါ၊
သိဝတ္ထေရော စ မေဓာဝီ, ဝိနယေ သဗ္ဗတ္ထ ကောဝိဒေါ။
ဧတေ နာဂါ မဟာပညာ, ဝိနယညူ မဂ္ဂကောဝိဒါ၊
မြန်֍ ၂၀၃။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဘိက္ခုနီနံ ဆဋ္ဌံ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဇာနံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နံ ဘိက္ခုနိံ နေဝတ္တနာ ပဋိစောဒေသိ။
(ဝိ၊၅၊၉၉။)
န ဂဏဿ အာရောစေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၀၄။ ဘိက္ခုနီနံ သတ္တမံ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ သမဂ္ဂေန သံဃေန ဥက္ခိတ္တံ အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗံ အနုဝတ္တိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၀၅။ ဘိက္ခုနီနံ အဋ္ဌမံ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
အဋ္ဌ ပါရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
မေထုနာဒိန္နာဒါနဉ္စ, မနုဿဝိဂ္ဂဟုတ္တရိ၊
ကာယသံသဂ္ဂံ ဆာဒေတိ, ဥက္ခိတ္တာ အဋ္ဌ ဝတ္ထုကာ၊
ပညာပေသိ မဟာဝီရော, ဆေဇ္ဇဝတ္ထူ အသံသယာတိ။
၂။ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၂၀၆။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဥဿယဝါဒိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အဍ္ဍံ ကရောန္တိယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တော? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ…ပေ… ကေနာဘတန္တိ?
မြန်֍ ၂၀၇။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဥဿယဝါဒိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အဍ္ဍံ ကရောန္တိယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဥဿယဝါဒိကာ ဝိဟရိ,
(ဝိ၊၅၊၁၀၀။)
တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ။ အနုပညတ္တိ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တီတိ? ဧကတောပညတ္တိ။ စတုန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန္တိ? နိဒါနောဂဓံ နိဒါနပရိယာပန္နံ။ ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတီတိ? တတိယေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓောတိ? သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ… ကေနာဘတန္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –
ဥပါလိ ဒါသကော စေဝ, သောဏကော သိဂ္ဂဝေါ တထာ၊
မောဂ္ဂလိပုတ္တေန ပဉ္စမာ, ဧတေ ဇမ္ဗုသိရိဝှယေ။ …ပေ…၊
ဧတေ နာဂါ မဟာပညာ, ဝိနယညူ မဂ္ဂကောဝိဒါ၊
ဝိနယံ ဒီပေ ပကာသေသုံ, ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။
မြန်֍ ၂၀၈။ စောရိံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ စောရိံ ဝုဋ္ဌာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၀၉။ ဧကာယ ဂါမန္တရံ ဂစ္ဆန္တိယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဂါမန္တရံ ဂစ္ဆိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, တိဿော အနုပညတ္တိယော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပါရာဇိကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၁၀။ သမဂ္ဂေန သံဃေန ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန အနပလောကေတွာ ကာရကသံဃံ အနညာယ ဂဏဿ
(ဝိ၊၅၊၁၀၁။)
ဆန္ဒံ ဩသာရေန္တိယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ သမဂ္ဂေန သံဃေန ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန အနပလောကေတွာ ကာရကသံဃံ အနညာယ ဂဏဿ ဆန္ဒံ ဩသာရေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၁၁။ အဝဿုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုန္ဒရီနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သုန္ဒရီနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထတော အာမိသံ ပဋိဂ္ဂဟေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပါရာဇိကေ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၁၂။ ‘‘ကိံ တေ, အယျေ, ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ကရိဿတိ အဝဿုတော ဝါ အနဝဿုတော ဝါ, ယတော တွံ အနဝဿုတာ! ဣင်္ဃ, အယျေ, ယံ တေ ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ဒေတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ, တံ တွံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒ ဝါ ဘုဉ္ဇ ဝါ’’တိ ဥယျောဇေန္တိယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ –‘‘ကိံ တေ, အယျေ, ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ကရိဿတိ အဝဿုတော ဝါ အနဝဿုတော ဝါ, ယတော တွံ အနဝဿုတာ! ဣင်္ဃ, အယျေ, ယံ တေ ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ဒေတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ, တံ တွံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒ ဝါ ဘုဉ္ဇ ဝါ’’တိ ဥယျောဇေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၁၃။ ကုပိတာယ အနတ္တမနာယ ဘိက္ခုနိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စဏ္ဍကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခာမိ, ဓမ္မံ ပစ္စာစိက္ခာမိ, သံဃံ ပစ္စာစိက္ခာမိ, သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခာမီ’’တိ,
(ဝိ၊၅၊၁၀၂။)
တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၁၄။ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာယ ဘိက္ခုနိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စဏ္ဍကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘‘ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော, ဒေါသဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော, မောဟဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော, ဘယဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော’’တိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၁၅။ သံသဋ္ဌာနံ ဘိက္ခုနီနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တီနံ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော သံသဋ္ဌာ ဝိဟရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၁၆။ ‘‘သံသဋ္ဌာဝ, အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥယျောဇေန္တိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ – ‘‘သံသဋ္ဌာဝ အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ, မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥယျောဇေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
ဒသ သံဃာဒိသေသာ နိဋ္ဌိတာ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဥဿယစောရိ ဂါမန္တံ, ဥက္ခိတ္တံ ခါဒနေန စ၊
ကိံ တေ ကုပိတာ ကိသ္မိဉ္စိ, သံသဋ္ဌာ ဉာယတေ ဒသာတိ။
(ဝိ၊၅၊၁၀၃။)
၃။ နိဿဂ္ဂိယကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၂၁၇။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ပတ္တသန္နိစယံ ကရောန္တိယာ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ပတ္တသန္နိစယံ အကံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနကေ…ပေ…။
အကာလစီဝရံ ‘‘ကာလစီဝရ’’န္တိ အဓိဋ္ဌဟိတွာ ဘာဇာပေန္တိယာ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အကာလစီဝရံ ‘‘ကာလစီဝရ’’န္တိ အဓိဋ္ဌဟိတွာ ဘာဇာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ စီဝရံ ပရိဝတ္တေတွာ အစ္ဆိန္ဒန္တိယာ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ စီဝရံ ပရိဝတ္တေတွာ အစ္ဆိန္ဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အညံ ဝိညာပေတွာ အညံ ဝိညာပေန္တိယာ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အညံ ဝိညာပေတွာ အညံ ဝိညာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အညံ စေတာပေတွာ အညံ စေတာပေန္တိယာ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အညံ စေတာပေတွာ အညံ စေတာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန သံဃိကေန အညံ စေတာပေန္တိယာ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထံ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ
(ဝိ၊၅၊၁၀၄။)
အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန သံဃိကေန အညံ စေတာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန သံဃိကေန သညာစိကေန အညံ စေတာပေန္တိယာ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန သံဃိကေန သညာစိကေန အညံ စေတာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန မဟာဇနိကေန အညံ စေတာပေန္တိယာ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန မဟာဇနိကေန အညံ စေတာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန မဟာဇနိကေန သညာစိကေန အညံ စေတာပေန္တိယာ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန မဟာဇနိကေန သညာစိကေန အညံ စေတာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန ပုဂ္ဂလိကေန သညာစိကေန အညံ စေတာပေန္တိယာ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန ပုဂ္ဂလိကေန သညာစိကေန အညံ စေတာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၀၅။)
အတိရေကစတုက္ကံသပရမံ ဂရုပါဝုရဏံ စေတာပေန္တိယာ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ရာဇာနံ ကမ္ဗလံ ဝိညာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အတိရေကအဍ္ဎတေယျကံသပရမံ လဟုပါဝုရဏံ စေတာပေန္တိယာ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ရာဇာနံ ခေါမံ ဝိညာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ …ပေ…။
ဒွါဒသ နိဿဂ္ဂိယာ ပါစိတ္တိယာ နိဋ္ဌိတာ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ပတ္တံ အကာလံ ကာလဉ္စ, ပရိဝတ္တေ စ ဝိညာပေ၊
စေတာပေတွာ အညဒတ္ထိ, သံဃိကဉ္စ မဟာဇနိကံ၊
သညာစိကာ ပုဂ္ဂလိကာ, စတုက္ကံသဍ္ဎတေယျကာတိ။
၄။ ပါစိတ္တိယကဏ္ဍံ
၁။ လသုဏဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၁၈။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန လသုဏံ ခါဒန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ န မတ္တံ ဇာနိတွာ လသုဏံ ဟရာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
သမ္ဗာဓေ လောမံ သံဟရာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော သမ္ဗာဓေ လောမံ သံဟရာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၀၆။)
တလဃာတကေ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဒွေ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဒွေ ဘိက္ခုနိယော တလဃာတကံ အကံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပါရာဇိကေ…ပေ…။
ဇတုမဋ္ဌကေ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဇတုမဋ္ဌကံ အာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပါရာဇိကေ…ပေ…။
အတိရေကဒွင်္ဂုလပဗ္ဗပရမံ ဥဒကသုဒ္ဓိကံ အာဒိယန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သက္ကေသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ အတိဂမ္ဘီရံ ဥဒကသုဒ္ဓိကံ အာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပါရာဇိကေ…ပေ…။
ဘိက္ခုဿ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါနီယေန ဝါ ဝိဓူပနေန ဝါ ဥပတိဋ္ဌန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုဿ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါနီယေန စ ဝိဓူပနေန စ ဥပတိဋ္ဌိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
အာမကဓညံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာမကဓညံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ သင်္ကာရံ ဝါ ဝိဃာသံ ဝါ တိရောကုဋ္ဋေ [တိရောကုဍ္ဍေ (သီ။ သျာ။)] ဆဍ္ဍေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဥစ္စာရံ [ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ သင်္ကာရမ္ပိ ဝိဃာသမ္ပိ (က။)] တိရောကုဋ္ဋေ ဆဍ္ဍေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၀၇။)
ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ သင်္ကာရံ ဝါ ဝိဃာသံ ဝါ ဟရိတေ ဆဍ္ဍေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ သင်္ကာရမ္ပိ ဝိဃာသမ္ပိ ဟရိတေ ဆဍ္ဍေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
နစ္စံ ဝါ ဂီတံ ဝါ ဝါဒိတံ ဝါ ဒဿနာယ ဂစ္ဆန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော နစ္စမ္ပိ ဂီတမ္ပိ ဝါဒိတမ္ပိ ဒဿနာယ အဂမံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
လသုဏဝဂ္ဂေါ ပဌမော။
၂။ ရတ္တန္ဓကာရဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၁၉။ ရတ္တန္ဓကာရေ အပ္ပဒီပေ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာယ သန္တိဋ္ဌန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ ရတ္တန္ဓကာရေ အပ္ပဒီပေ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာ သန္တိဋ္ဌိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ထေယျသတ္ထကေ…ပေ…။
ပဋိစ္ဆန္နေ ဩကာသေ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာယ သန္တိဋ္ဌန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ ပဋိစ္ဆန္နေ ဩကာသေ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာ သန္တိဋ္ဌိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ထေယျသတ္ထကေ…ပေ…။
အဇ္ဈောကာသေ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာယ သန္တိဋ္ဌန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ အဇ္ဈောကာသေ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာ သန္တိဋ္ဌိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ထေယျသတ္ထကေ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၀၈။)
ရထိကာ ဝါ [ရထိယာယ ဝါ (က။)] ဗျူဟေ ဝါ သိင်္ဃာဋကေ ဝါ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာယ သန္တိဋ္ဌန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ရထိကာယပိ ဗျူဟေပိ သိင်္ဃာဋကေပိ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာ သန္တိဋ္ဌိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ထေယျသတ္ထကေ…ပေ…။
ပုရေဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတွာ အာသနေ နိသီဒိတွာ သာမိကေ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ ပုရေဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတွာ အာသနေ နိသီဒိတွာ သာမိကေ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကာမိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနကေ…ပေ…။
ပစ္ဆာဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတွာ သာမိကေ အနာပုစ္ဆာ အာသနေ အဘိနိသီဒန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ပစ္ဆာဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတွာ သာမိကေ အနာပုစ္ဆာ အာသနေ အဘိနိသီဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနကေ…ပေ…။
ဝိကာလေ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတွာ သာမိကေ အနာပုစ္ဆာ သေယျံ သန္ထရိတွာ ဝါ သန္ထရာပေတွာ ဝါ အဘိနိသီဒန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဝိကာလေ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတွာ သာမိကေ အနာပုစ္ဆာ သေယျံ သန္ထရိတွာ အဘိနိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနကေ…ပေ…။
ဒုဂ္ဂဟိတေန ဒူပဓာရိတေန ပရံ ဥဇ္ဈာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဒုဂ္ဂဟိတေန ဒူပဓာရိတေန ပရံ ဥဇ္ဈာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၀၉။)
အတ္တာနံ ဝါ ပရံ ဝါ နိရယေန ဝါ ဗြဟ္မစရိယေန ဝါ အဘိသပန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စဏ္ဍကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ အတ္တာနမ္ပိ ပရမ္ပိ နိရယေနပိ ဗြဟ္မစရိယေနပိ အဘိသပိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အတ္တာနံ ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ ရောဒန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စဏ္ဍကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ အတ္တာနံ ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ ရောဒိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
ရတ္တန္ဓကာရဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။
၃။ နဟာနဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၂၀။ နဂ္ဂါယ နဟာယန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော နဂ္ဂါ နဟာယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ပမာဏာတိက္ကန္တံ ဥဒကသာဋိကံ ကာရာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပမာဏိကာယော ဥဒကသာဋိကာယော ဓာရေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ဝိသိဗ္ဗေတွာ ဝါ ဝိသိဗ္ဗာပေတွာ ဝါ နေဝ သိဗ္ဗေန္တိယာ န သိဗ္ဗာပနာယ ဥဿုက္ကံ ကရောန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ဝိသိဗ္ဗာပေတွာ နေဝ သိဗ္ဗေသိ န သိဗ္ဗာပနာယ ဥဿုက္ကံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၁၀။)
ပဉ္စာဟိကံ သံဃာဋိစာရံ အတိက္ကာမေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခုနီနံ ဟတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ ကထိနကေ…ပေ…။
စီဝရသင်္ကမနီယံ ဓာရေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ အညတရာယ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ အနာပုစ္ဆာ ပါရုပိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနကေ…ပေ…။
ဂဏဿ စီဝရလာဘံ အန္တရာယံ ကရောန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဂဏဿ စီဝရလာဘံ အန္တရာယံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဓမ္မိကံ စီဝရဝိဘင်္ဂံ ပဋိဗာဟန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ။ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဓမ္မိကံ စီဝရဝိဘင်္ဂံ ပဋိဗာဟိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အဂါရိကဿ ဝါ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဝါ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝါ သမဏစီဝရံ ဒေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အဂါရိကဿ သမဏစီဝရံ အဒါသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဒုဗ္ဗလစီဝရပစ္စာသာယ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဒုဗ္ဗလစီဝရပစ္စာသာယ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၁၁။)
ဓမ္မိကံ ကထိနုဒ္ဓါရံ ပဋိဗာဟန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဓမ္မိကံ ကထိနုဒ္ဓါရံ ပဋိဗာဟိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
နဟာနဝဂ္ဂေါ တတိယော။
၄။ တုဝဋ္ဋဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၂၁။ ဒွိန္နံ ဘိက္ခုနီနံ ဧကမဉ္စေ တုဝဋ္ဋေန္တီနံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဒွေ ဧကမဉ္စေ တုဝဋ္ဋေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ဒွိန္နံ ဘိက္ခုနီနံ ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏေ တုဝဋ္ဋေန္တီနံ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဒွေ ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာ တုဝဋ္ဋေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ဘိက္ခုနိယာ သဉ္စိစ္စ အဖာသုံ ကရောန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနိယာ သဉ္စိစ္စ အဖာသုံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဒုက္ခိတံ သဟဇီဝိနိံ နေဝ ဥပဋ္ဌေန္တိယာ န ဥပဋ္ဌာပနာယ ဥဿုက္ကံ ကရောန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဒုက္ခိတံ သဟဇီဝိနိံ နေဝ ဥပဋ္ဌေသိ န ဥပဋ္ဌာပနာယ ဥဿုက္ကံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၁၂။)
ဘိက္ခုနိယာ ဥပဿယံ ဒတွာ ကုပိတာယ အနတ္တမနာယ နိက္ကဍ္ဎန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနိယာ ဥပဿယံ ဒတွာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ နိက္ကဍ္ဎိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
သံသဋ္ဌာယ ဘိက္ခုနိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စဏ္ဍကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
အန္တောရဋ္ဌေ သာသင်္ကသမ္မတေ သပ္ပဋိဘယေ အသတ္ထိကာယ စာရိကံ စရန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အန္တောရဋ္ဌေ သာသင်္ကသမ္မတေ သပ္ပဋိဘယေ အသတ္ထိကာယော စာရိကံ စရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
တိရောရဋ္ဌေ သာသင်္ကသမ္မတေ သပ္ပဋိဘယေ အသတ္ထိကာယ စာရိကံ စရန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော တိရောရဋ္ဌေ သာသင်္ကသမ္မတေ သပ္ပဋိဘယေ အသတ္ထိကာယော စာရိကံ စရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
အန္တောဝဿံ စာရိကံ စရန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အန္တောဝဿံ စာရိကံ စရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ဝဿံဝုဋ္ဌာယ [ဝဿံဝုတ္ထာယ (သီ။ သျာ။)] ဘိက္ခုနိယာ စာရိကံ န ပက္ကမန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော
(ဝိ၊၅၊၁၁၃။)
အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဝဿံဝုဋ္ဌာ စာရိကံ န ပက္ကမိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပါရာဇိကေ…ပေ…။
တုဝဋ္ဋဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။
၅။ စိတ္တာဂါရဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၂၂။ ရာဇာဂါရံ ဝါ စိတ္တာဂါရံ ဝါ အာရာမံ ဝါ ဥယျာနံ ဝါ ပေါက္ခရဏိံ ဝါ ဒဿနာယ ဂစ္ဆန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ရာဇာဂါရမ္ပိ စိတ္တာဂါရမ္ပိ ဒဿနာယ အဂမံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
အာသန္ဒိံ ဝါ ပလ္လင်္ကံ ဝါ ပရိဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာသန္ဒိမ္ပိ ပလ္လင်္ကမ္ပိ ပရိဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
သုတ္တံ ကန္တန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော သုတ္တံ ကန္တိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ဂိဟိဝေယျာဝစ္စံ ကရောန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဂိဟိဝေယျာဝစ္စံ အကံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ဘိက္ခုနိယာ ‘‘ဧဟာယျေ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေဟီ’’တိ ဝုစ္စမာနာယ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိဿုဏိတွာ နေဝ ဝူပသမေန္တိယာ န ဝူပသမာယ ဥဿုက္ကံ
(ဝိ၊၅၊၁၁၄။)
ကရောန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနိယာ – ‘‘ဧဟာယျေ, ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေဟီ’’တိ ဝုစ္စမာနာ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိဿုဏိတွာ နေဝ ဝူပသမေသိ န ဝူပသမာယ ဥဿုက္ကံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
အဂါရိကဿ ဝါ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဝါ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝါ သဟတ္ထာ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဒေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အဂါရိကဿ သဟတ္ထာ ခါဒနီယမ္ပိ ဘောဇနီယမ္ပိ အဒါသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
အာဝသထစီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အာဝသထစီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနကေ…ပေ…။
အာဝသထံ အနိဿဇ္ဇိတွာ စာရိကံ ပက္ကမန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အာဝသထံ အနိဿဇ္ဇိတွာ စာရိကံ ပက္ကာမိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနကေ…ပေ…။
တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ပရိယာပုဏန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ပရိယာပုဏိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ပဒသောဓမ္မေ…ပေ…။
တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ဝါစေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ
(ဝိ၊၅၊၁၁၅။)
ဘိက္ခုနိယော တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ဝါစေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ပဒသောဓမ္မေ…ပေ…။
စိတ္တာဂါရဝဂ္ဂေါ ပဉ္စမော။
၆။ အာရာမဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၂၃။ ဇာနံ သဘိက္ခုကံ အာရာမံ အနာပုစ္ဆာ ပဝိသန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရာမံ အနာပုစ္ဆာ ပဝိသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဒွေ အနုပညတ္တိယော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
ဘိက္ခုံ အက္ကောသန္တိယာ ပရိဘာသန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ဝေသာလိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာယသ္မန္တံ ဥပါလိံ အက္ကောသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
စဏ္ဍီကတာယ ဂဏံ ပရိဘာသန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ စဏ္ဍီကတာယ ဂဏံ ပရိဘာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
နိမန္တိတာယ ဝါ ပဝါရိတာယ ဝါ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ အညတြ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဘုတ္တာဝိနိယော ပဝါရိတာ အညတြ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ကုလံ မစ္ဆရာယန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ ကုလံ မစ္ဆရာယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၁၆။)
အဘိက္ခုကေ အာဝါသေ ဝဿံ ဝသန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အဘိက္ခုကေ အာဝါသေ ဝဿံ ဝသိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ဝဿံဝုဋ္ဌာယ ဘိက္ခုနိယာ ဥဘတောသံဃေ တီဟိ ဌာနေဟိ န ပဝါရေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဝဿံဝုဋ္ဌာ ဘိက္ခုသံဃံ [ဘိက္ခုနိသံဃေ (က။)] န ပဝါရေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
ဩဝါဒါယ ဝါ သံဝါသာယ ဝါ န ဂစ္ဆန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သက္ကေသု ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဩဝါဒံ န ဂစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပါရာဇိကေ…ပေ…။
ဥပေါသထမ္ပိ န ပုစ္ဆန္တိယာ ဩဝါဒမ္ပိ န ယာစန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဥပေါသထမ္ပိ န ပုစ္ဆိံသု ဩဝါဒမ္ပိ န ယာစိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
ပသာခေ ဇာတံ ဂဏ္ဍံ ဝါ ရုဓိတံ [ရုဟိတံ (သီ။ သျာ။)] ဝါ အနပလောကေတွာ သံဃံ ဝါ ဂဏံ ဝါ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာယ ဘေဒါပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ ပသာခေ ဇာတံ ဂဏ္ဍံ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာ ဘေဒါပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနကေ…ပေ…။
အာရာမဝဂ္ဂေါ ဆဋ္ဌော။
(ဝိ၊၅၊၁၁၇။)
၇။ ဂဗ္ဘိနီဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၂၄။ ဂဗ္ဘိနိံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဂဗ္ဘိနိံ ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ပါယန္တိံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ပါယန္တိံ ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု အသိက္ခိတသိက္ခံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု အသိက္ခိတသိက္ခံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု သိက္ခိတသိက္ခံ သိက္ခမာနံ သံဃေန အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု သိက္ခိတသိက္ခံ သိက္ခမာနံ သံဃေန အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဦနဒွါဒသဝဿံ ဂိဟိဂတံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဦနဒွါဒသဝဿံ ဂိဟိဂတံ ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿံ ဂိဟိဂတံ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု အသိက္ခိတသိက္ခံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿံ ဂိဟိဂတံ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု အသိက္ခိတသိက္ခံ
(ဝိ၊၅၊၁၁၈။)
ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿံ ဂိဟိဂတံ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု သိက္ခိတသိက္ခံ သံဃေန အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿံ ဂိဟိဂတံ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု သိက္ခိတသိက္ခံ သံဃေန အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာပေတွာ ဒွေ ဝဿာနိ နေဝ အနုဂ္ဂဏှန္တိယာ န အနုဂ္ဂဏှာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာပေတွာ ဒွေ ဝဿာနိ နေဝ အနုဂ္ဂဟေသိ န အနုဂ္ဂဏှာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
ဝုဋ္ဌာပိတံ ပဝတ္တိနိံ ဒွေ ဝဿာနိ နာနုဗန္ဓန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဝုဋ္ဌာပိတံ ပဝတ္တိနိံ ဒွေ ဝဿာနိ နာနုဗန္ဓိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပါရာဇိကေ…ပေ…။
သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာပေတွာ နေဝ ဝူပကာသေန္တိယာ န ဝူပကာသာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာပေတွာ နေဝ ဝူပကာသေသိ န ဝူပကာသာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
ဂဗ္ဘိနိဝဂ္ဂေါ သတ္တမော။
၈။ ကုမာရီဘူတဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၂၅။ ဦနဝီသတိဝဿံ ကုမာရိဘူတံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော
(ဝိ၊၅၊၁၁၉။)
အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဦနဝီသတိဝဿံ ကုမာရိဘူတံ ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿံ ကုမာရိဘူတံ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု အသိက္ခိတသိက္ခံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿံ ကုမာရိဘူတံ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု အသိက္ခိတသိက္ခံ ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿံ ကုမာရိဘူတံ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု သိက္ခိတသိက္ခံ သံဃေန အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿံ ကုမာရိဘူတံ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု သိက္ခိတသိက္ခံ သံဃေန အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဦနဒွါဒသဝဿာယ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဦနဒွါဒသဝဿာ ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿာယ သံဃေန အသမ္မတာယ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿာ သံဃေန အသမ္မတာ ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဒုတိယပါရာဇိကေ…ပေ…။
‘‘အလံ တာဝ တေ, အယျေ, ဝုဋ္ဌာပိတေနာ’’တိ ဝုစ္စမာနာယ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိဿုဏိတွာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စဏ္ဍကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ ‘‘အလံ တာဝ တေ, အယျေ, ဝုဋ္ဌာပိတေနာ’’တိ
(ဝိ၊၅၊၁၂၀။)
ဝုစ္စမာနာ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိဿုဏိတွာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
သိက္ခမာနံ – ‘‘သစေ မေ တွံ, အယျေ, စီဝရံ ဒဿသိ, ဧဝါဟံ တံ ဝုဋ္ဌာပေဿာမီ’’တိ ဝတွာ နေဝ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥဿုက္ကံ ကရောန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ သိက္ခမာနံ – ‘‘သစေ မေ တွံ, အယျေ, စီဝရံ ဒဿသိ, ဧဝါဟံ တံ ဝုဋ္ဌာပေဿာမီ’’တိ ဝတွာ နေဝ ဝုဋ္ဌာပေသိ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥဿုက္ကံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
သိက္ခမာနံ – ‘‘သစေ မံ တွံ, အယျေ, ဒွေ ဝဿာနိ အနုဗန္ဓိဿသိ, ဧဝါဟံ တံ ဝုဋ္ဌာပေဿာမီ’’တိ ဝတွာ နေဝ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥဿုက္ကံ ကရောန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ သိက္ခမာနံ – ‘‘သစေ မံ တွံ, အယျေ, ဒွေ ဝဿာနိ အနုဗန္ဓိဿသိ, ဧဝါဟံ တံ ဝုဋ္ဌာပေဿာမီ’’တိ ဝတွာ နေဝ ဝုဋ္ဌာပေသိ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥဿုက္ကံ အကာသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
ပုရိသသံသဋ္ဌံ ကုမာရကသံသဋ္ဌံ စဏ္ဍိံ သောကာဝါသံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ပုရိသသံသဋ္ဌံ ကုမာရကသံသဋ္ဌံ စဏ္ဍိံ သောကာဝါသံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မာတာပိတူဟိ ဝါ သာမိကေန ဝါ အနနုညာတံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ မာတာပိတူဟိပိ သာမိကေနာပိ အနနုညာတံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ဝါစတော သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ
(ဝိ၊၅၊၁၂၁။)
ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ပါရိဝါသိကဆန္ဒဒါနေန သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? ရာဇဂဟေ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ပါရိဝါသိကဆန္ဒဒါနေန သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အနုဝဿံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အနုဝဿံ ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဧကံ ဝဿံ ဒွေ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဧကံ ဝဿံ ဒွေ ဝုဋ္ဌာပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ကုမာရီဘူတဝဂ္ဂေါ အဋ္ဌမော။
၉။ ဆတ္တုပါဟနဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၂၆။ ဆတ္တုပါဟနံ ဓာရေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဆတ္တုပါဟနံ ဓာရေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ယာနေန ယာယန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ယာနေန ယာယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၂၂။)
သံဃာဏိံ ဓာရေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ သံဃာဏိံ ဓာရေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ဣတ္ထာလင်္ကာရံ ဓာရေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဣတ္ထာလင်္ကာရံ ဓာရေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ဂန္ဓဝဏ္ဏကေန နဟာယန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဂန္ဓဝဏ္ဏကေန နဟာယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ဝါသိတကေန ပိညာကေန နဟာယန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဝါသိတကေန ပိညာကေန နဟာယိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ဘိက္ခုနိယာ ဥမ္မဒ္ဒါပေန္တိယာ ပရိမဒ္ဒါပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခုနိယာ ဥမ္မဒ္ဒါပေသုံ ပရိမဒ္ဒါပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
သိက္ခမာနာ ဥမ္မဒ္ဒါပေန္တိယာ ပရိမဒ္ဒါပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော သိက္ခမာနာယ ဥမ္မဒ္ဒါပေသုံ ပရိမဒ္ဒါပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
သာမဏေရိယာ ဥမ္မဒ္ဒါပေန္တိယာ ပရိမဒ္ဒါပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော
(ဝိ၊၅၊၁၂၃။)
အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော သာမဏေရိယာ ဥမ္မဒ္ဒါပေသုံ ပရိမဒ္ဒါပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ဂိဟိနိယာ ဥမ္မဒ္ဒါပေန္တိယာ ပရိမဒ္ဒါပေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဂိဟိနိယာ ဥမ္မဒ္ဒါပေသုံ ပရိမဒ္ဒါပေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ဧဠကလောမကေ…ပေ…။
ဘိက္ခုဿ ပုရတော အနာပုစ္ဆာ အာသနေ နိသီဒန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခုဿ ပုရတော အနာပုစ္ဆာ အာသနေ နိသီဒိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကထိနကေ…ပေ…။
အနောကာသကတံ ဘိက္ခုံ ပဉှံ ပုစ္ဆန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အနောကာသကတံ ဘိက္ခုံ ပဉှံ ပုစ္ဆိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ပဒသောဓမ္မေ…ပေ…။
အသင်္ကစ္စိကာယ [အသင်္ကစ္ဆိကာယ (သျာ။)] ဂါမံ ပဝိသန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ အသင်္ကစ္စိကာ ဂါမံ ပါဝိသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ…။
ဆတ္တုပါဟနဝဂ္ဂေါ နဝမော။
နဝဝဂ္ဂခုဒ္ဒကာ နိဋ္ဌိတာ။
(ဝိ၊၅၊၁၂၄။)
တဿုဒ္ဒါနံ –
လသုဏံ သံဟရေ လောမံ, တလမဋ္ဌဉ္စ သုဒ္ဓိကံ၊
ဘုဉ္ဇန္တာမကဓညာနံ, ဒွေ ဝိဃာသေန ဒဿနာ။
အန္ဓကာရေ ပဋိစ္ဆန္နေ, အဇ္ဈောကာသေ ရထိကာယ စ၊
ပုရေ ပစ္ဆာ ဝိကာလေ စ, ဒုဂ္ဂဟိ နိရယေ ဝဓိ။
နဂ္ဂေါဒကာ ဝိသိဗ္ဗေတွာ, ပဉ္စာဟိကံ သင်္ကမနီယံ၊
ဂဏံ ဝိဘင်္ဂသမဏံ, ဒုဗ္ဗလံ ကထိနေန စ။
ဧကမဉ္စတ္ထရဏေန, သဉ္စိစ္စ သဟဇီဝိနီ၊
ဒတွာ သံသဋ္ဌအန္တော စ, တိရောဝဿံ န ပက္ကမေ။
ရာဇာ အာသန္ဒိ သုတ္တဉ္စ, ဂိဟိ ဝူပသမေန စ၊
ဒဒေ စီဝရာဝသထံ, ပရိယာပုဏဉ္စ ဝါစယေ။
အာရာမက္ကောသစဏ္ဍီ စ, ဘုဉ္ဇေယျ ကုလမစ္ဆရီ၊
ဝါသေ ပဝါရဏောဝါဒံ, ဒွေ ဓမ္မာ ပသာခေန စ။
ဂဗ္ဘီ ပါယန္တီ ဆ ဓမ္မေ, အသမ္မတူနဒွါဒသ၊
ပရိပုဏ္ဏဉ္စ သံဃေန, သဟ ဝုဋ္ဌာ ဆ ပဉ္စ စ။
ကုမာရီ ဒွေ စ သံဃေန, ဒွါဒသ သမ္မတေန စ၊
အလံ သစေ စ ဒွေဝဿံ, သံသဋ္ဌာ သာမိကေန စ။
ပါရိဝါသိကာနုဝဿံ, ဒုဝေ ဝုဋ္ဌာပနေန စ၊
ဆတ္တယာနေန သံဃာဏိ, ဣတ္ထာလင်္ကာရဝဏ္ဏကေ။
ပိညာကဘိက္ခုနီ စေဝ, သိက္ခာ စ သာမဏေရိကာ၊
ဂိဟိ ဘိက္ခုဿ ပုရတော, အနောကာသံ သင်္ကစ္စိကာတိ။
တေသံ ဝဂ္ဂါနံ ဥဒ္ဒါနံ –
လသုဏန္ဓကာရာ နှာနာ, တုဝဋ္ဋာ စိတ္တဂါရကာ၊
အာရာမံ ဂဗ္ဘိနီ စေဝ, ကုမာရီ ဆတ္တုပါဟနာတိ။
(ဝိ၊၅၊၁၂၅။)
၅။ ပါဋိဒေသနီယကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၂၂၇။ သပ္ပိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါဋိဒေသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော သပ္ပိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
တေလံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါဋိဒေသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော တေလံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မဓုံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါဋိဒေသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော မဓုံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဖာဏိတံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါဋိဒေသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဖာဏိတံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မစ္ဆံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါဋိဒေသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော မစ္ဆံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မံသံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါဋိဒေသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော။ မံသံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၂၆။)
ခီရံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါဋိဒေသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ခီရံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါဋိဒေသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
အဋ္ဌ ပါဋိဒေသနီယာ နိဋ္ဌိတာ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
သပ္ပိံ တေလံ မဓုဉ္စေဝ, ဖာဏိတံ မစ္ဆမေဝ စ၊
မံသံ ခီရံ ဒဓိဉ္စာပိ, ဝိညာပေတွာန ဘိက္ခုနီ၊
ပါဋိဒေသနီယာ အဋ္ဌ, သယံ ဗုဒ္ဓေန ဒေသိတာတိ။
ယေ သိက္ခာပဒါ ဘိက္ခုဝိဘင်္ဂေ ဝိတ္ထာရိတာ တေ သံခိတ္တာ
ဘိက္ခုနိဝိဘင်္ဂေ။
ကတ္ထပညတ္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော ပဌမော။
၂။ ကတာပတ္တိဝါရော
၁။ ပါရာဇိကကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၂၂၈။ အဝဿုတာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တီ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အဝဿုတာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော
(ဝိ၊၅၊၁၂၇။)
အာပဇ္ဇတိ။ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဥဗ္ဘက္ခကံ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ကာယပဋိဗဒ္ဓံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – အဝဿုတာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တီ ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ ဘိက္ခုနီ ဝဇ္ဇံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တီ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ ဘိက္ခုနီ ဝဇ္ဇံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဇာနံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဝေမတိကာ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ ဘိက္ခုနီ ဝဇ္ဇံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တီ ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တီ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တီ ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရေန္တီ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရေန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပုရိသေန – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဩကာသံ [ဣတ္ထန္နာမံ ဂဟနံ (သီ။), ဣတ္ထန္နာမံ ဂဗ္ဘံ (သျာ။)] အာဂစ္ဆာ’’တိ ဝုတ္တာ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ပုရိသဿ ဟတ္ထပါသံ ဩက္ကန္တမတ္တေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရေန္တီ ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
ပါရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။
၂။ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၂၂၉။ ဥဿယဝါဒိကာ ဘိက္ခုနီ အဍ္ဍံ ကရောန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကဿ အာရောစေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုတိယဿ
(ဝိ၊၅၊၁၂၈။)
အာရောစေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ အဍ္ဍပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
စောရိံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကာ ဂါမန္တရံ ဂစ္ဆန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ပဌမံ ပါဒံ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သမဂ္ဂေန သံဃေန ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန အနပလောကေတွာ ကာရကသံဃံ အနညာယ ဂဏဿ ဆန္ဒံ ဩသာရေန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အဝဿုတာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ဥဒကဒန္တပေါနံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
‘‘ကိံ တေ, အယျေ, ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ကရိဿတိ အဝဿုတော ဝါ အနဝဿုတော ဝါ, ယတော တွံ အနဝဿုတာ! ဣင်္ဃ, အယျေ, ယံ တေ ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ဒေတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ, တံ တွံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒ ဝါ ဘုဉ္ဇ ဝါ’’တိ ဥယျောဇေန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ တဿာ ဝစနေန ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ဘောဇနပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ကုပိတာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ
(ဝိ၊၅၊၁၂၉။)
ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သံသဋ္ဌာ ဘိက္ခုနိယော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိယော တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇန္တိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
‘‘သံသဋ္ဌာဝ, အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥယျောဇေန္တီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သံဃာဒိသေသာ နိဋ္ဌိတာ။
၃။ နိဿဂ္ဂိယကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၂၃၀။ ပတ္တသန္နိစယံ ကရောန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အကာလစီဝရံ ‘‘ကာလစီဝရ’’န္တိ အဓိဋ္ဌဟိတွာ ဘာဇာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘာဇာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဘာဇာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ စီဝရံ ပရိဝတ္တေတွာ အစ္ဆိန္ဒန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အစ္ဆိန္ဒတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အစ္ဆိန္နေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အညံ ဝိညာပေတွာ အညံ ဝိညာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝိညာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝိညာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အညံ စေတာပေတွာ အညံ စေတာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ စေတာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ စေတာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန သံဃိကေန အညံ စေတာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ စေတာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ စေတာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
(ဝိ၊၅၊၁၃၀။)
အညဒတ္ထိကေ ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန သံဃိကေန သံယာစိကေန အညံ စေတာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ စေတာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ စေတာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန မဟာဇနိကေန အညံ စေတာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ စေတာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ စေတာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေန မဟာဇနိကေန သံယာစိကေန အညံ စေတာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ စေတာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ စေတာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အညဒတ္ထိကေန ပရိက္ခာရေန အညုဒ္ဒိသိကေ ပုဂ္ဂလိကေန သံယာစိကေန အညံ စေတာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ စေတာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ စေတာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အတိရေကစတုက္ကံသပရမံ ဂရုပါဝုရဏံ စေတာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ စေတာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ စေတာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အတိရေကအဍ္ဎတေယျကံသပရမံ လဟုပါဝုရဏံ စေတာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ စေတာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ စေတာပိတေ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
နိဿဂ္ဂိယာ ပါစိတ္တိယာ နိဋ္ဌိတာ။
၄။ ပါစိတ္တိယကဏ္ဍံ
၁။ လသုဏဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၃၁။ လသုဏံ ခါဒန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ခါဒိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သမ္ဗာဓေ လောမံ သံဟရာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ သံဟရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ သံဟရာပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
(ဝိ၊၅၊၁၃၁။)
တလဃာတကံ ကရောန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကရောတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဇတုမဋ္ဌကံ အာဒိယန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အာဒိယတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ, အာဒိန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အတိရေကဒွင်္ဂုလပဗ္ဗပရမံ ဥဒကသုဒ္ဓိကံ အာဒိယန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အာဒိယတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အာဒိန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုဿ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါနီယေန ဝါ ဝိဓူပနေန ဝါ ဥပတိဋ္ဌန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဟတ္ထပါသေ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟိတွာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အာမကဓညံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ သင်္ကာရံ ဝါ ဝိဃာသံ ဝါ တိရောကုဋ္ဋေ ဝါ တိရောပါကာရေ ဝါ ဆဍ္ဍေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဆဍ္ဍေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဆဍ္ဍိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ သင်္ကာရံ ဝါ ဝိဃာသံ ဝါ ဟရိတေ ဆဍ္ဍေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဆဍ္ဍေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဆဍ္ဍိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
နစ္စံ ဝါ ဂီတံ ဝါ ဝါဒိတံ ဝါ ဒဿနာယ ဂစ္ဆန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ယတ္ထ ဌိတာ ပဿတိ ဝါ သုဏာတိ ဝါ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
လသုဏဝဂ္ဂေါ ပဌမော။
၂။ ရတ္တန္ဓကာရဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၃၂။ ရတ္တန္ဓကာရေ အပ္ပဒီပေ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာ သန္တိဋ္ဌန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဟတ္ထပါသေ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟိတွာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
(ဝိ၊၅၊၁၃၂။)
ပဋိစ္ဆန္နေ ဩကာသေ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာ သန္တိဋ္ဌန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဟတ္ထပါသေ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟိတွာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အဇ္ဈောကာသေ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာ သန္တိဋ္ဌန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဟတ္ထပါသေ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟိတွာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ရထိကာယ ဝါ ဗျူဟေ ဝါ သိင်္ဃာဋကေ ဝါ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာ သန္တိဋ္ဌန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဟတ္ထပါသေ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟိတွာ တိဋ္ဌတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ပုရေဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတွာ အာသနေ နိသီဒိတွာ သာမိကေ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပါဒံ အနောဝဿကံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပစ္ဆာဘတ္တံ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတွာ သာမိကေ အနာပုစ္ဆာ အာသနေ နိသီဒန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နိသီဒတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နိသိန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဝိကာလေ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတွာ သာမိကေ အနာပုစ္ဆာ သေယျံ သန္ထရိတွာ ဝါ သန္ထရာပေတွာ ဝါ အဘိနိသီဒန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အဘိနိသီဒတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အဘိနိသိန္နေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဒုဂ္ဂဟိတေန ဒူပဓာရိတေန ပရံ ဥဇ္ဈာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥဇ္ဈာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဥဇ္ဈာပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အတ္တာနံ ဝါ ပရံ ဝါ နိရယေန ဝါ ဗြဟ္မစရိယေန ဝါ အဘိသပန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အဘိသပတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အဘိသပိတေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အတ္တာနံ ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ ရောဒန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝဓတိ ရောဒတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ ဝဓတိ န ရောဒတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ရတ္တန္ဓကာရဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။
(ဝိ၊၅၊၁၃၃။)
၃။ နဟာနဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၃၃။ နဂ္ဂါ နဟာယန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နဟာယတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နဟာနပရိယောသာနေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပမာဏာတိက္ကန္တံ ဥဒကသာဋိကံ ကာရာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကာရာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကာရာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ဝိသိဗ္ဗေတွာ ဝါ ဝိသိဗ္ဗာပေတွာ ဝါ နေဝ သိဗ္ဗေန္တီ န သိဗ္ဗာပနာယ ဥဿုက္ကံ ကရောန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။
ပဉ္စာဟိကံ သံဃာဋိစာရံ အတိက္ကာမေန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။ စီဝရသင်္ကမနီယံ ဓာရေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဓာရေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဓာရိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဂဏဿ စီဝရလာဘံ အန္တရာယံ ကရောန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကရောတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဓမ္မိကံ စီဝရဝိဘင်္ဂံ ပဋိဗာဟန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိဗာဟတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဋိဗာဟိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အဂါရိကဿ ဝါ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဝါ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝါ သမဏစီဝရံ ဒေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဒေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဒိန္နေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဒုဗ္ဗလစီဝရပစ္စာသာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အတိက္ကာမေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အတိက္ကာမိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဓမ္မိကံ ကထိနုဒ္ဓါရံ ပဋိဗာဟန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိဗာဟတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဋိဗာဟိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
နဟာနဝဂ္ဂေါ တတိယော။
(ဝိ၊၅၊၁၃၄။)
၄။ တုဝဋ္ဋဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၃၄။ ဒွေ ဘိက္ခုနိယော ဧကမဉ္စေ တုဝဋ္ဋေန္တိယော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇန္တိ။ နိပဇ္ဇန္တိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နိပန္နေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဒွေ ဘိက္ခုနိယော ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာ တုဝဋ္ဋေန္တိယော ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇန္တိ။ နိပဇ္ဇန္တိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နိပန္နေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုနိယာ သဉ္စိစ္စ အဖာသုံ ကရောန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကရောတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဒုက္ခိတံ သဟဇီဝိနိံ နေဝ ဥပဋ္ဌေန္တီ န ဥပဋ္ဌာပနာယ ဥဿုက္ကံ ကရောန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။
ဘိက္ခုနိယာ ဥပဿယံ ဒတွာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ နိက္ကဍ္ဎန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နိက္ကဍ္ဎတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နိက္ကဍ္ဎိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သံသဋ္ဌာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အန္တောရဋ္ဌေ သာသင်္ကသမ္မတေ သပ္ပဋိဘယေ အသတ္ထိကာ စာရိကံ စရန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဋိပန္နေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
တိရောရဋ္ဌေ သာသင်္ကသမ္မတေ သပ္ပဋိဘယေ အသတ္ထိကာ စာရိကံ စရန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဋိပန္နေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အန္တောဝဿံ စာရိကံ စရန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဋိပဇ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဋိပန္နေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဝဿံဝုဋ္ဌာ ဘိက္ခုနီ စာရိကံ န ပက္ကမန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။
တုဝဋ္ဋဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။
(ဝိ၊၅၊၁၃၅။)
၅။ စိတ္တာဂါရဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၃၅။ ရာဇာဂါရံ ဝါ စိတ္တာဂါရံ ဝါ အာရာမံ ဝါ ဥယျာနံ ဝါ ပေါက္ခရဏိံ ဝါ ဒဿနာယ ဂစ္ဆန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ယတ္ထ ဌိတာ ပဿတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အာသန္ဒိံ ဝါ ပလ္လင်္ကံ ဝါ ပရိဘုဉ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပရိဘုတ္တေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သုတ္တံ ကန္တန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကန္တတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဥဇ္ဇဝုဇ္ဇဝေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဂိဟိဝေယျာဝစ္စံ ကရောန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ကရောတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ကတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုနိယာ – ‘‘ဧဟာယျေ ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေဟီ’’တိ ဝုစ္စမာနာ – ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိဿုဏိတွာ နေဝ ဝူပသမေန္တီ န ဝူပသမာယ ဥဿုက္ကံ ကရောန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။
အဂါရိကဿ ဝါ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဝါ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ဝါ သဟတ္ထာ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဒေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဒေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဒိန္နေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အာဝသထစီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပရိဘုတ္တေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အာဝသထံ အနိဿဇ္ဇိတွာ စာရိကံ ပက္ကမန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပါဒံ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ပရိယာပုဏန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပရိယာပုဏာတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဒေ ပဒေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇံ ဝါစေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝါစေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပဒေ ပဒေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
စိတ္တာဂါရဝဂ္ဂေါ ပဉ္စမော။
(ဝိ၊၅၊၁၃၆။)
၆။ အာရာမဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၃၆။ ဇာနံ သဘိက္ခုကံ အာရာမံ အနာပုစ္ဆာ ပဝိသန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပါဒံ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုံ အက္ကောသန္တီ ပရိဘာသန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အက္ကောသတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ အက္ကောသိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
စဏ္ဍီကတာ ဂဏံ ပရိဘာသန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပရိဘာသတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပရိဘာသိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
နိမန္တိတာ ဝါ ပဝါရိတာ ဝါ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ကုလံ မစ္ဆရာယန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ မစ္ဆရာယတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ မစ္ဆရိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အဘိက္ခုကေ အာဝါသေ ဝဿံ ဝသန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ဝဿံ ဝသိဿာမီ’’တိ သေနာသနံ ပညပေတိ ပါနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌပေတိ ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ သဟ အရုဏုဂ္ဂမနာ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဝဿံဝုဋ္ဌာ ဘိက္ခုနီ ဥဘတောသံဃေ တီဟိ ဌာနေဟိ န ပဝါရေန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။
ဩဝါဒါယ ဝါ သံဝါသာယ ဝါ န ဂစ္ဆန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။
ဥပေါသထမ္ပိ န ပုစ္ဆန္တီ ဩဝါဒမ္ပိ န ယာစန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။
ပသာခေ ဇာတံ ဂဏ္ဍံ ဝါ ရုဓိတံ ဝါ အနပလောကေတွာ သံဃံ ဝါ ဂဏံ ဝါ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ ဧကေနေကာ ဘေဒါပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘေဒါပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဘိန္နေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အာရာမဝဂ္ဂေါ ဆဋ္ဌော။
(ဝိ၊၅၊၁၃၇။)
၇။ ဂဗ္ဘိနီဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၃၇။ ဂဗ္ဘိနိံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပါယန္တိံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု အသိက္ခိတသိက္ခံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု သိက္ခိတသိက္ခံ သိက္ခမာနံ သံဃေန အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဦနဒွါဒသဝဿံ ဂိဟိဂတံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿံ ဂိဟိဂတံ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု အသိက္ခိတသိက္ခံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿံ ဂိဟိဂတံ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု သိက္ခိတသိက္ခံ သံဃေန အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာပေတွာ ဒွေ ဝဿာနိ နေဝ အနုဂ္ဂဏှန္တီ နာနုဂ္ဂဏှာပေန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။
ဝုဋ္ဌာပိတံ ပဝတ္တိနိံ ဒွေ ဝဿာနိ နာနုဗန္ဓန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။
သဟဇီဝိနိံ ဝုဋ္ဌာပေတွာ နေဝ ဝူပကာသေန္တီ န ဝူပကာသာပေန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။
ဂဗ္ဘိနီဝဂ္ဂေါ သတ္တမော။
(ဝိ၊၅၊၁၃၈။)
၈။ ကုမာရီဘူတဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၃၈။ ဦနဝီသတိဝဿံ ကုမာရိဘူတံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿံ ကုမာရိဘူတံ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု အသိက္ခိတသိက္ခံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿံ ကုမာရိဘူတံ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု သိက္ခိတသိက္ခံ သံဃေန အသမ္မတံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဦနဒွါဒသဝဿာ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿာ သံဃေန အသမ္မတာ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
‘‘အလံ တာဝ တေ, အယျေ, ဝုဋ္ဌာပိတေနာ’’တိ ဝုစ္စမာနာ ‘‘သာဓူ’’တိ ပဋိဿုဏိတွာ ပစ္ဆာ ခီယနဓမ္မံ အာပဇ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ခိယျတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ခိယျိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သိက္ခမာနံ – ‘‘သစေ မေ တွံ, အယျေ, စီဝရံ ဒဿသိ, ဧဝါဟံ တံ ဝုဋ္ဌာပေဿာမီ’’တိ ဝတွာ နေဝ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥဿုက္ကံ ကရောန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။
သိက္ခမာနံ – ‘‘သစေ မံ တွံ, အယျေ, ဒွေ ဝဿာနိ အနုဗန္ဓိဿသိ, ဧဝါဟံ တံ ဝုဋ္ဌာပေဿာမီ’’တိ ဝတွာ နေဝ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ န ဝုဋ္ဌာပနာယ ဥဿုက္ကံ ကရောန္တီ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပါစိတ္တိယံ။
ပုရိသသံသဋ္ဌံ ကုမာရကသံသဋ္ဌံ စဏ္ဍိံ သောကာဝါသံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
မာတာပိတူဟိ ဝါ သာမိကေန ဝါ အနနုညာတံ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
(ဝိ၊၅၊၁၃၉။)
ပါရိဝါသိကဆန္ဒဒါနေ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အနုဝဿံ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဧကံ ဝဿံ ဒွေ ဝုဋ္ဌာပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဝုဋ္ဌာပိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ကုမာရီဘူတဝဂ္ဂေါ အဋ္ဌမော။
၉။ ဆတ္တုပါဟနဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၂၃၉။ ဆတ္တုပါဟနံ ဓာရေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဓာရေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဓာရိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ယာနေန ယာယန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ယာယတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ယာယိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သံဃာဏိံ ဓာရေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဓာရေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဓာရိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဣတ္ထာလင်္ကာရံ ဓာရေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဓာရေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဓာရိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဂန္ဓဝဏ္ဏကေန နဟာယန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နဟာယတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နဟာနပရိယောသာနေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဝါသိတကေန ပိညာကေန နဟာယန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နဟာယတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နဟာနပရိယောသာနေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုနိယာ ဥမ္မဒ္ဒါပေန္တီ ပရိမဒ္ဒါပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥမ္မဒ္ဒါပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဥမ္မဒ္ဒိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
သိက္ခမာနာယ ဥမ္မဒ္ဒါပေန္တီ ပရိမဒ္ဒါပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥမ္မဒ္ဒါပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဥမ္မဒ္ဒိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
(ဝိ၊၅၊၁၄၀။)
သာမဏေရိယာ ဥမ္မဒ္ဒါပေန္တီ ပရိမဒ္ဒါပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥမ္မဒ္ဒါပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဥမ္မဒ္ဒိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဂိဟိနိယာ ဥမ္မဒ္ဒါပေန္တီ ပရိမဒ္ဒါပေန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥမ္မဒ္ဒါပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဥမ္မဒ္ဒိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဘိက္ခုဿ ပုရတော အနာပုစ္ဆာ အာသနေ နိသီဒန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ နိသီဒတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ နိသိန္နေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အနောကာသကတံ ဘိက္ခုံ ပဉှံ ပုစ္ဆန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပုစ္ဆတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ပုစ္ဆိတေ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
အသင်္ကစ္စိကာ ဂါမံ ပဝိသန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပဌမံ ပါဒံ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
ဆတ္တုပါဟနဝဂ္ဂေါ နဝမော။
ခုဒ္ဒကံ နိဋ္ဌိတံ။
၅။ ပါဋိဒေသနီယကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၂၄၀။ သပ္ပိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ။
တေလံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ။
မဓုံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ။
ဖာဏိတံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ။
(ဝိ၊၅၊၁၄၁။)
မစ္ဆံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ။
မံသံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ။
ခီရံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ။
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ။
အဋ္ဌ ပါဋိဒေသနီယာ နိဋ္ဌိတာ။
ကတာပတ္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော ဒုတိယော။
၃။ ဝိပတ္တိဝါရော
မြန်֍ ၂၄၁။ အဝဿုတာ ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တိယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? အဝဿုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တိယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ…ပေ…။
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။
ဝိပတ္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော တတိယော။
(ဝိ၊၅၊၁၄၂။)
၄။ သင်္ဂဟဝါရော
မြန်֍ ၂၄၂။ အဝဿုတာ ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တိယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? အဝဿုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တိယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန…ပေ…။
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒွီဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။
သင်္ဂဟဝါရော နိဋ္ဌိတော စတုတ္ထော။
၅။ သမုဋ္ဌာနဝါရော
မြန်֍ ၂၄၃။ အဝဿုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တိယာ အာပတ္တိယော ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? အဝဿုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တိယာ အာပတ္တိယော ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော…ပေ…။
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ အာပတ္တိယော ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ အာပတ္တိယော ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။
သမုဋ္ဌာနဝါရော နိဋ္ဌိတော ပဉ္စမော။
(ဝိ၊၅၊၁၄၃။)
၆။ အဓိကရဏဝါရော
မြန်֍ ၂၄၄။ အဝဿုတာ ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တိယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? အဝဿုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တိယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ…ပေ…။
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။
အဓိကရဏဝါရော နိဋ္ဌိတော ဆဋ္ဌော။
၇။ သမထဝါရော
မြန်֍ ၂၄၅။ အဝဿုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တိယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? အဝဿုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တိယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ…ပေ…။
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
သမထဝါရော နိဋ္ဌိတော သတ္တမော။
၈။ သမုစ္စယဝါရော
မြန်֍ ၂၄၆။ အဝဿုတာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တီ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အဝဿုတာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတဿ
(ဝိ၊၅၊၁၄၄။)
ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တီ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဥဗ္ဘက္ခကံ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ကာယပဋိဗဒ္ဓံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – အဝဿုတာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယန္တီ ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ…ပေ…။
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တီ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တီ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ – ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တီ ဣမာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒွီဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌန္တိ န ဝါစတော န စိတ္တတော, သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌန္တိ န စိတ္တတော,
(ဝိ၊၅၊၁၄၅။)
သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ န ဝါစတော, သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
သမုစ္စယဝါရော နိဋ္ဌိတော အဋ္ဌမော။
၁။ ကတ္ထပညတ္တိဝါရော
၁။ ပါရာဇိကကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၂၄၇။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တံ? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ…ပေ… ကေနာဘတန္တိ?
ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုန္ဒရီနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သုန္ဒရီနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ။ အနုပညတ္တိ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တီတိ? ဧကတောပညတ္တိ။ စတုန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန္တိ? နိဒါနောဂဓံ နိဒါနပရိယာပန္နံ? ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတီတိ? ဒုတိယေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓောတိ? ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော…ပေ… ကေနာဘတန္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –
(ဝိ၊၅၊၁၄၆။)
ဥပါလိ ဒါသကော စေဝ, သောဏကော သိဂ္ဂဝေါ တထာ၊
မောဂ္ဂလိပုတ္တေန ပဉ္စမာ, ဧတေ ဇမ္ဗုသိရိဝှယေ။ …ပေ…၊
ဧတေ နာဂါ မဟာပညာ, ဝိနယညူ မဂ္ဂကောဝိဒါ၊
ဝိနယံ ဒီပေ ပကာသေသုံ, ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။
ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒနပစ္စယာ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဇာနံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နံ ဘိက္ခုနိံ နေဝတ္တနာ ပဋိစောဒေသိ န ဂဏဿ အာရောစေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ သမဂ္ဂေန သံဃေန ဥက္ခိတ္တံ အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗံ အနုဝတ္တိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရဏပစ္စယာ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရေသုံ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
ပါရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။
၂။ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍာဒိ
မြန်֍ ၂၄၈။ ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဥဿယဝါဒိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အဍ္ဍံ ကရဏပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တော? ကံ အာရဗ္ဘ? ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ…ပေ… ကေနာဘတန္တိ?
ယံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဥဿယဝါဒိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အဍ္ဍံ ကရဏပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ
(ဝိ၊၅၊၁၄၇။)
ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ ဥဿယဝါဒိကာ ဝိဟရိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ အတ္ထိ တတ္ထ ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တီတိ? ဧကာ ပညတ္တိ။ အနုပညတ္တိ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ တသ္မိံ နတ္ထိ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တီတိ? သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ။ သာဓာရဏပညတ္တိ, အသာဓာရဏပညတ္တီတိ? အသာဓာရဏပညတ္တိ။ ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တီတိ? ဧကတောပညတ္တိ။ စတုန္နံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနံ ကတ္ထောဂဓံ ကတ္ထ ပရိယာပန္နန္တိ? နိဒါနောဂဓံ နိဒါနပရိယာပန္နံ။ ကတမေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတီတိ? တတိယေန ဥဒ္ဒေသေန ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆတိ။ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတမာ ဝိပတ္တီတိ? သီလဝိပတ္တိ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတမော အာပတ္တိက္ခန္ဓောတိ? သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတီတိ? ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ… ကေနာဘတန္တိ? ပရမ္ပရာဘတံ –
ဥပါလိ ဒါသကော စေဝ, သောဏကော သိဂ္ဂဝေါ တထာ၊
မောဂ္ဂလိပုတ္တေန ပဉ္စမာ, ဧတေ ဇမ္ဗုသိရိဝှယေ။ …ပေ…၊
ဧတေ နာဂါ မဟာပညာ, ဝိနယညူ မဂ္ဂကောဝိဒါ၊
ဝိနယံ ဒီပေ ပကာသေသုံ, ပိဋကံ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ။
စောရိံ ဝုဋ္ဌာပနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ စောရိံ ဝုဋ္ဌာပေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဒွီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဧကာ ဂါမန္တရံ ဂမနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဂါမန္တရံ ဂစ္ဆိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, တိဿော အနုပညတ္တိယော။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပါရာဇိကေ…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၄၈။)
သမဂ္ဂေန သံဃေန ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန အနပလောကေတွာ ကာရကသံဃံ အနညာယ ဂဏဿ ဆန္ဒံ ဩသာရဏပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ သမဂ္ဂေန သံဃေန ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန အနပလောကေတွာ ကာရကသံဃံ အနညာယ ဂဏဿ ဆန္ဒံ ဩသာရေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
အဝဿုတာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သုန္ဒရီနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သုန္ဒရီနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထတော အာမိသံ ပဋိဂ္ဂဟေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ပဌမပါရာဇိကေ…ပေ…။
‘‘ကိံ တေ, အယျေ, ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ကရိဿတိ အဝဿုတော ဝါ အနဝဿုတော ဝါ, ယတော တွံ အနဝဿုတာ! ဣင်္ဃ, အယျေ, ယံ တေ ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ဒေတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ တံ တွံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒ ဝါ ဘုဉ္ဇ ဝါ’’တိ ဥယျောဇနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? အညတရာ ဘိက္ခုနီ – ‘‘ကိံ တေ, အယျေ, ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ကရိဿတိ အဝဿုတော ဝါ အနဝဿုတော ဝါ, ယတော တွံ အနဝဿုတာ! ဣင်္ဃ, အယျေ, ယံ တေ ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ဒေတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ တံ တွံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒ ဝါ ဘုဉ္ဇ ဝါ’’တိ ဥယျောဇေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ကုပိတာယ အနတ္တမနာယ ဘိက္ခုနိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စဏ္ဍကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခာမိ, ဓမ္မံ ပစ္စာစိက္ခာမိ, သံဃံ ပစ္စာစိက္ခာမိ, သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခာမီ’’တိ, တသ္မိံ
(ဝိ၊၅၊၁၄၉။)
ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာယ ဘိက္ခုနိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? စဏ္ဍကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘‘ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော, ဒေါသဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော, မောဟဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော, ဘယဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော’’တိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
သံသဋ္ဌာနံ ဘိက္ခုနီနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော သံသဋ္ဌာ ဝိဟရိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
‘‘သံသဋ္ဌာ, အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥယျောဇေန္တိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ သံဃာဒိသေသော ကတ္ထ ပညတ္တောတိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တော။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ထုလ္လနန္ဒာ ဘိက္ခုနီ – ‘‘သံသဋ္ဌာဝ အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥယျောဇေသိ, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ဓုရနိက္ခေပေ…ပေ…။
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ပါဋိဒေသနီယံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ? သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တံ။ ကံ အာရဗ္ဘာတိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ? ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိံသု, တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ။ ဧကာ ပညတ္တိ, ဧကာ အနုပညတ္တိ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ကတ္ထပညတ္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော ပဌမော။
(ဝိ၊၅၊၁၅၀။)
၂။ ကတာပတ္တိဝါရော
၁။ ပါရာဇိကကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၂၄၉။ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အဝဿုတာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဘိက္ခု ကာယေန ကာယံ အာမသတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ကာယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အင်္ဂုလိပတောဒကေ ပါစိတ္တိယံ – ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒနပစ္စယာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခုနီ ဇာနံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ [ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နံ (သျာ။)] ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဝေမတိကာ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ဘိက္ခု သံဃာဒိသေသံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒနပစ္စယာ ဣမာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဘေဒကာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ – ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရဏပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပုရိသေန – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဩကာသံ အာဂစ္ဆာ’’တိ ဝုတ္တာ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊
(ဝိ၊၅၊၁၅၁။)
ပုရိသဿ ဟတ္ထပါသံ ဩက္ကန္တမတ္တေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရဏပစ္စယာ ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
ပါရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။
၂။ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍာဒိ
မြန်֍ ၂၅၀။ ဥဿယဝါဒိကာ ဘိက္ခုနီ အဍ္ဍံ ကရဏပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဧကဿ အာရောစေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုတိယဿ အာရောစေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ အဍ္ဍပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
စောရိံ ဝုဋ္ဌာပနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကာ ဂါမန္တရံ ဂမနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ပဌမံ ပါဒံ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သမဂ္ဂေန သံဃေန ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန အနပလောကေတွာ ကာရကသံဃံ အနညာယ ဂဏဿ ဆန္ဒံ ဩသာရဏပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အဝဿုတာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ‘‘ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ဥဒကဒန္တပေါနံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
‘‘ကိံ တေ, အယျေ, ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ကရိဿတိ အဝဿုတော ဝါ အနဝဿုတော ဝါ, ယတော တွံ အနဝဿုတာ! ဣင်္ဃ, အယျေ, ယံ တေ ဧသော
(ဝိ၊၅၊၁၅၂။)
ပုရိသပုဂ္ဂလော ဒေတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ တံ တွံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒ ဝါ ဘုဉ္ဇ ဝါ’’တိ, ဥယျောဇနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ တဿာ ဝစနေန ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ဘောဇနပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ကုပိတာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သံသဋ္ဌာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
‘‘သံသဋ္ဌာဝ, အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ, မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထာ’’တိ ဥယျောဇေန္တီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒသ သံဃာဒိသေသာ နိဋ္ဌိတာ…ပေ…။
(ယထာ ဟေဋ္ဌာ တထာ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာ ပစ္စယမေဝ နာနာကရဏံ)
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ – ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ဣမာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
ကတာပတ္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော ဒုတိယော။
(ဝိ၊၅၊၁၅၃။)
၃။ ဝိပတ္တိဝါရော
မြန်֍ ၂၅၁။ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ…ပေ… ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။
ဝိပတ္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော တတိယော။
၄။ သင်္ဂဟဝါရော
မြန်֍ ၂၅၂။ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန…ပေ…။
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒွီဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။
သင်္ဂဟဝါရော နိဋ္ဌိတော စတုတ္ထော။
၅။ သမုဋ္ဌာနဝါရော
မြန်֍ ၂၅၃။ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိယော ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိယော ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော…ပေ…။
(ဝိ၊၅၊၁၅၄။)
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိယော ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိယော ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။
သမုဋ္ဌာနဝါရော နိဋ္ဌိတော ပဉ္စမော။
၆။ အဓိကရဏဝါရော
မြန်֍ ၂၅၄။ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ…ပေ…။
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။
အဓိကရဏဝါရော နိဋ္ဌိတော ဆဋ္ဌော။
၇။ သမထဝါရော
မြန်֍ ၂၅၅။ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ…ပေ…။
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ အာပတ္တိယော သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
သမထဝါရော နိဋ္ဌိတော သတ္တမော။
(ဝိ၊၅၊၁၅၅။)
၈။ သမုစ္စယဝါရော
မြန်֍ ၂၅၆။ ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ အဝဿုတာ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဘိက္ခု ကာယေန ကာယံ အာမသတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ကာယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အင်္ဂုလိပတောဒကေ ပါစိတ္တိယံ – ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယနပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ…ပေ…။
ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ – ဒဓိံ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇနပစ္စယာ ဣမာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ
(ဝိ၊၅၊၁၅၆။)
အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒွီဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ န ဝါစတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စာတိ။
သမုစ္စယဝါရော နိဋ္ဌိတော အဋ္ဌမော။ [ဣမဿာနန္တရံ ပေါရာဏသီဟဠပေါတ္ထကေ ဧဝမ္ပိ§ဒိဿတိ –§‘‘တေသမုဒ္ဒါနံ –§ကတိဝါရော စ ဝိပတ္တိဝါရော စ, သင်္ဂဟဝါရော စ သမုဋ္ဌာနဝါရော။ အဓိကရဏဝါရော စ သမထဝါရော စ, သမုစ္စယဝါရော စ ဣမေ သတ္တ ဝါရာ။ အာဒိတော ပညတ္တိဝါရေန သဟ အဋ္ဌဝါရာတိ’’ဣတိ။]
အဋ္ဌ ပစ္စယဝါရာ နိဋ္ဌိတာ။
ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂေ သောဠသ မဟာဝါရာ နိဋ္ဌိတာ။
(ဝိ၊၅၊၁၅၇။)
သမုဋ္ဌာနသီသသင်္ခေပေါ
သမုဋ္ဌာနဿုဒ္ဒါနံ
မြန်֍ ၂၅၇။
အနိစ္စာ သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ, ဒုက္ခာနတ္တာ စ သင်္ခတာ၊
နိဗ္ဗာနဉ္စေဝ ပညတ္တိ, အနတ္တာ ဣတိ နိစ္ဆယာ။
ဗုဒ္ဓစန္ဒေ အနုပ္ပန္နေ, ဗုဒ္ဓါဒိစ္စေ အနုဂ္ဂတေ၊
တေသံ သဘာဂဓမ္မာနံ, နာမမတ္တံ န နာယတိ။
ဒုက္ကရံ ဝိဝိဓံ ကတွာ, ပူရယိတွာန ပါရမီ၊
ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ မဟာဝီရာ, စက္ခုဘူတာ သဗြဟ္မကေ။
တေ ဒေသယန္တိ သဒ္ဓမ္မံ, ဒုက္ခဟာနိံ သုခါဝဟံ၊
အင်္ဂီရသော သကျမုနိ, သဗ္ဗဘူတာနုကမ္ပကော။
သဗ္ဗသတ္တုတ္တမော သီဟော, ပိဋကေ တီဏိ ဒေသယိ၊
သုတ္တန္တမဘိဓမ္မဉ္စ, ဝိနယဉ္စ မဟာဂုဏံ။
ဧဝံ နီယတိ သဒ္ဓမ္မော, ဝိနယော ယဒိ တိဋ္ဌတိ၊
ဥဘတော စ ဝိဘင်္ဂါနိ, ခန္ဓကာ ယာ စ မာတိကာ။
မာလာ သုတ္တဂုဏေနေဝ, ပရိဝါရေန ဂန္ထိတာ၊
တဿေဝ ပရိဝါရဿ, သမုဋ္ဌာနံ နိယတော ကတံ။
သမ္ဘေဒံ နိဒါနံ စညံ, သုတ္တေ ဒိဿန္တိ ဥပရိ၊
တသ္မာ သိက္ခေ ပရိဝါရံ, ဓမ္မကာမော သုပေသလောတိ။
တေရသသမုဋ္ဌာနံ
ဝိဘင်္ဂေ ဒွီသု ပညတ္တံ, ဥဒ္ဒိသန္တိ ဥပေါသထေ၊
ပဝက္ခာမိ သမုဋ္ဌာနံ, ယထာဉာယံ သုဏာထ မေ။
ပါရာဇိကံ ယံ ပဌမံ, ဒုတိယဉ္စ တတော ပရံ၊
သဉ္စရိတ္တာနုဘာသနဉ္စ, အတိရေကဉ္စ စီဝရံ။
လောမာနိ ပဒသောဓမ္မော, ဘူတံ သံဝိဓာနေန စ၊
ထေယျဒေသနစောရီ စ, အနနုညာတာယ တေရသ။
တေရသေတေ သမုဋ္ဌာန နယာ, ဝိညူဟိ စိန္တိတာ။
ဧကေကသ္မိံ သမုဋ္ဌာနေ, သဒိသာ ဣဓ ဒိဿရေ။
(ဝိ၊၅၊၁၅၈။)
၁။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ
မြန်֍ ၂၅၈။
မေထုနံ သုက္ကသံသဂ္ဂေါ, အနိယတာ ပဌမိကာ၊
ပုဗ္ဗူပပရိပါစိတာ, ရဟော ဘိက္ခုနိယာ သဟ။
သဘောဇနေ ရဟော ဒွေ စ, အင်္ဂုလိ ဥဒကေ ဟသံ၊
ပဟာရေ ဥဂ္ဂိရေ စေဝ, တေပညာသာ စ သေခိယာ။
အဓက္ခဂါမာဝဿုတာ, တလမဋ္ဌဉ္စ သုဒ္ဓိကာ၊
ဝဿံဝုဋ္ဌာ စ ဩဝါဒံ, နာနုဗန္ဓေ ပဝတ္တိနိံ။
ဆသတ္တတိ ဣမေ သိက္ခာ, ကာယမာနသိကာ ကတာ၊
သဗ္ဗေ ဧကသမုဋ္ဌာနာ, ပဌမံ ပါရာဇိကံ ယထာ။
ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
၂။ ဒုတိယပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ
မြန်֍ ၂၅၉။
အဒိန္နံ ဝိဂ္ဂဟုတ္တရိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာ အတ္တကာမိနံ၊
အမူလာ အညဘာဂိယာ, အနိယတာ ဒုတိယိကာ။
အစ္ဆိန္ဒေ ပရိဏာမနေ, မုသာ ဩမသပေသုဏာ၊
ဒုဋ္ဌုလ္လာ ပထဝီခဏေ, ဘူတံ အညာယ ဥဇ္ဈာပေ။
နိက္ကဍ္ဎနံ သိဉ္စနဉ္စ, အာမိသဟေတု ဘုတ္တာဝီ၊
ဧဟိ အနာဒရိ ဘိံသာ, အပနိဓေ စ ဇီဝိတံ။
ဇာနံ သပ္ပါဏကံ ကမ္မံ, ဦနသံဝါသနာသနာ၊
သဟဓမ္မိကဝိလေခါ, မောဟော အမူလကေန စ။
ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မိကံ စီဝရံ, ဒတွာ [ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မိကံ စီဝရံ (သီ။), ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မိကံ ဒတွာ (သျာ။)] ပရိဏာမေယျ ပုဂ္ဂလေ၊
ကိံ တေ အကာလံ အစ္ဆိန္ဒေ, ဒုဂ္ဂဟီ နိရယေန စ။
ဂဏံ ဝိဘင်္ဂံ ဒုဗ္ဗလံ, ကထိနာဖာသုပဿယံ၊
အက္ကောသစဏ္ဍီ မစ္ဆရီ, ဂဗ္ဘိနီ စ ပါယန္တိယာ။
(ဝိ၊၅၊၁၅၉။)
ဒွေဝဿံ သိက္ခာ သံဃေန, တယော စေဝ ဂိဟီဂတာ၊
ကုမာရိဘူတာ တိဿော စ, ဦနဒွါဒသသမ္မတာ။
အလံ တာဝ သောကာဝါသံ, ဆန္ဒာ အနုဝဿာ စ ဒွေ၊
သိက္ခာပဒါ သတ္တတိမေ, သမုဋ္ဌာနာ တိကာ ကတာ။
ကာယစိတ္တေန န ဝါစာ, ဝါစာစိတ္တံ န ကာယိကံ၊
တီဟိ ဒွါရေဟိ ဇာယန္တိ, ပါရာဇိကံ ဒုတိယံ ယထာ။
ဒုတိယပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
၃။ သဉ္စရိတ္တသမုဋ္ဌာနံ
မြန်֍ ၂၆၀။
သဉ္စရီ ကုဋိ ဝိဟာရော, ဓောဝနဉ္စ ပဋိဂ္ဂဟော၊
ဝိညတ္တုတ္တရိ အဘိဟဋ္ဌုံ, ဥဘိန္နံ ဒူတကေန စ။
ကောသိယာ သုဒ္ဓဒွေဘာဂါ, ဆဗ္ဗဿာနိ နိသီဒနံ၊
ရိဉ္စန္တိ ရူပိကာ စေဝ, ဥဘော နာနပ္ပကာရကာ။
ဦနဗန္ဓနဝဿိကာ, သုတ္တံ ဝိကပ္ပနေန စ၊
ဒွါရဒါနသိဗ္ဗာနိ [ဒွါရဒါနသိဗ္ဗိနီ (သီ။ သျာ။)] စ, ပူဝပစ္စယဇောတိ စ။
ရတနံ သူစိ မဉ္စော စ, တူလံ နိသီဒနကဏ္ဍု စ၊
ဝဿိကာ စ သုဂတေန, ဝိညတ္တိ အညံ စေတာပနာ။
ဒွေ သံဃိကာ မဟာဇနိကာ, ဒွေ ပုဂ္ဂလလဟုကာ ဂရု၊
ဒွေ ဝိဃာသာ သာဋိကာ စ, သမဏစီဝရေန စ။
သမပညာသိမေ ဓမ္မာ, ဆဟိ ဌာနေဟိ ဇာယရေ၊
ကာယတော န ဝါစာစိတ္တာ, ဝါစတော န ကာယမနာ။
ကာယဝါစာ န စ စိတ္တာ [န စိတ္တတော (သီ။ သျာ။)], ကာယစိတ္တာ န ဝါစိကာ [န ဝါစတော (သီ။ သျာ။)]၊
ဝါစာစိတ္တာ န ကာယေန, တီဟိ ဒွါရေဟိ [တီဟိ ဌာနေဟိ (သျာ။)] ဇာယရေ။
ဆသမုဋ္ဌာနိကာ ဧတေ, သဉ္စရိတ္တေန သာဒိသာ။
သဉ္စရိတ္တသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၅၊၁၆၀။)
၄။ သမနုဘာသနာသမုဋ္ဌာနံ
မြန်֍ ၂၆၁။
ဘေဒါနုဝတ္တဒုဗ္ဗစ, ဒူသဒုဋ္ဌုလ္လဒိဋ္ဌိ စ၊
ဆန္ဒံ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာ ဒွေ စ, ဒွေ စ သဒ္ဒါ န ဗျာဟရေ။
ဆမာ နီစာသနေ ဌာနံ, ပစ္ဆတော ဥပ္ပထေန စ၊
ဝဇ္ဇာနုဝတ္တိဂဟဏာ, ဩသာရေ ပစ္စာစိက္ခနာ။
ကိသ္မိံ သံသဋ္ဌာ ဒွေ ဝဓိ, ဝိသိဗ္ဗေ ဒုက္ခိတာယ စ၊
ပုန သံသဋ္ဌာ န ဝူပသမေ, အာရာမဉ္စ ပဝါရဏာ။
အနွဒ္ဓံ [အနွဒ္ဓမာသံ (သီ။ သျာ။)] သဟ ဇီဝိနိံ, ဒွေ စီဝရံ အနုဗန္ဓနာ၊
သတ္တတိံသ ဣမေ ဓမ္မာ, ကာယဝါစာယ စိတ္တတော။
သဗ္ဗေ ဧကသမုဋ္ဌာနာ, သမနုဘာသနာ ယထာ။
သမနုဘာသနာသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
၅။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ
မြန်֍ ၂၆၂။
ဥဗ္ဘတံ ကထိနံ တီဏိ, ပဌမံ ပတ္တဘေသဇ္ဇံ၊
အစ္စေကံ စာပိ သာသင်္ကံ, ပက္ကမန္တေန ဝါ ဒုဝေ။
ဥပဿယံ ပရမ္ပရာ, အနတိရိတ္တံ နိမန္တနာ၊
ဝိကပ္ပံ ရညော ဝိကာလေ, ဝေါသာသာရညကေန စ။
ဥဿယာသန္နိစယဉ္စ, ပုရေ ပစ္ဆာ ဝိကာလေ စ၊
ပဉ္စာဟိကာ သင်္ကမနီ, ဒွေပိ အာဝသထေန စ။
ပသာခေ အာသနေ စေဝ, တိံသ ဧကူနကာ ဣမေ၊
ကာယဝါစာ န စ စိတ္တာ [န စိတ္တတော (သျာ။)], တီဟိ ဒွါရေဟိ ဇာယရေ။
ဒွိသမုဋ္ဌာနိကာ သဗ္ဗေ, ကထိနေန သဟာသမာ။
ကထိနသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၅၊၁၆၁။)
၆။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ
မြန်֍ ၂၆၃။
ဧဠကလောမာ ဒွေ သေယျာ, အာဟစ္စ ပိဏ္ဍဘောဇနံ၊
ဂဏဝိကာလသန္နိဓိ, ဒန္တပေါနေန စေလကာ။
ဥယျုတ္တံ သေနံ [ဥယျုတ္တံ ဝသေ (သျာ။)] ဥယျောဓိ, သုရာ ဩရေန နှာယနာ၊
ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ ဒွေ ဒေသနိကာ, လသုဏုပတိဋ္ဌေ နစ္စနာ။
နှာနမတ္ထရဏံ သေယျာ, အန္တောရဋ္ဌေ တထာ ဗဟိ၊
အန္တောဝဿံ စိတ္တာဂါရံ, အာသန္ဒိ သုတ္တကန္တနာ။
ဝေယျာဝစ္စံ သဟတ္ထာ စ, အဘိက္ခုကာဝါသေန စ၊
ဆတ္တံ ယာနဉ္စ သံဃာဏိံ, အလင်္ကာရံ ဂန္ဓဝါသိတံ။
ဘိက္ခုနီ သိက္ခမာနာ စ, သာမဏေရီ ဂိဟိနိယာ၊
အသံကစ္စိကာ အာပတ္တိ, စတ္တာရီသာ စတုတ္တရိ။
ကာယေန န ဝါစာစိတ္တေန, ကာယစိတ္တေန န ဝါစတော၊
ဒွိသမုဋ္ဌာနိကာ သဗ္ဗေ, သမာ ဧဠကလောမိကာတိ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
၇။ ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ
မြန်֍ ၂၆၄။
ပဒညတြ အသမ္မတာ, တထာ အတ္ထင်္ဂတေန စ၊
တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာ ဒွေ ဝုတ္တာ, အနောကာသော [အနောကာသေ (သီ။ သျာ။)] စ ပုစ္ဆနာ။
သတ္တ သိက္ခာပဒါ ဧတေ, ဝါစာ န ကာယစိတ္တတော [ကာယစိတ္တကာ (က။)]၊
ဝါစာစိတ္တေန ဇာယန္တိ, န တု ကာယေန ဇာယရေ။
ဒွိသမုဋ္ဌာနိကာ သဗ္ဗေ, ပဒသောဓမ္မသဒိသာ။
ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၅၊၁၆၂။)
၈။ အဒ္ဓါနသမုဋ္ဌာနံ
မြန်֍ ၂၆၅။
အဒ္ဓါနနာဝံ ပဏီတံ, မာတုဂါမေန သံဟရေ၊
ဓညံ နိမန္တိတာ စေဝ, အဋ္ဌ စ ပါဋိဒေသနီ။
သိက္ခာ ပန္နရသ ဧတေ, ကာယာ န ဝါစာ န မနာ၊
ကာယဝါစာဟိ ဇာယန္တိ, န တေ စိတ္တေန ဇာယရေ။
ကာယစိတ္တေန ဇာယန္တိ, န တေ ဇာယန္တိ ဝါစတော၊
ကာယဝါစာဟိ စိတ္တေန, သမုဋ္ဌာနာ စတုဗ္ဗိဓာ။
ပညတ္တာ ဗုဒ္ဓဉာဏေန, အဒ္ဓါနေန သဟာ သမာ [သမာနယာ (သျာ။)]။
အဒ္ဓါနသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
၉။ ထေယျသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ
မြန်֍ ၂၆၆။
ထေယျသတ္ထံ ဥပဿုတိ, သူပဝိညာပနေန စ၊
ရတ္တိဆန္နဉ္စ ဩကာသံ, ဧတေ ဗျူဟေန သတ္တမာ။
ကာယစိတ္တေန ဇာယန္တိ, န တေ ဇာယန္တိ ဝါစတော၊
တီဟိ ဒွါရေဟိ ဇာယန္တိ, ဒွိသမုဋ္ဌာနိကာ ဣမေ။
ထေယျသတ္ထသမုဋ္ဌာနာ, ဒေသိတာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
ထေယျသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
၁၀။ ဓမ္မဒေသနာသမုဋ္ဌာနံ
မြန်֍ ၂၆၇။
ဆတ္တပါဏိဿ သဒ္ဓမ္မံ, န ဒေသေန္တိ တထာဂတာ၊
ဧဝမေဝ [တထေဝ (သီ။ သျာ။)] ဒဏ္ဍပါဏိဿ, သတ္ထအာဝုဓပါဏိနံ။
ပါဒုကုပါဟနာ ယာနံ, သေယျပလ္လတ္ထိကာယ စ၊
ဝေဌိတောဂုဏ္ဌိတော စေဝ, ဧကာဒသမနူနကာ။
ဝါစာစိတ္တေန ဇာယန္တိ, န တေ ဇာယန္တိ ကာယတော၊
သဗ္ဗေ ဧကသမုဋ္ဌာနာ, သမကာ ဓမ္မဒေသနေ။
ဓမ္မဒေသနာသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၅၊၁၆၃။)
၁၁။ ဘူတာရောစနသမုဋ္ဌာနံ
မြန်֍ ၂၆၈။
ဘူတံ ကာယေန ဇာယတိ, န ဝါစာ န စ စိတ္တတော၊
ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယာ န စ စိတ္တတော။
ကာယဝါစာယ ဇာယတိ, န တု ဇာယတိ စိတ္တတော၊
ဘူတာရောစနကာ နာမ, တီဟိ ဌာနေဟိ ဇာယတိ။
ဘူတာရောစနသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
၁၂။ စောရိဝုဋ္ဌာပနသမုဋ္ဌာနံ
မြန်֍ ၂၆၉။
စောရီ ဝါစာယ စိတ္တေန, န တံ ဇာယတိ ကာယတော၊
ဇာယတိ တီဟိ ဒွါရေဟိ, စောရိဝုဋ္ဌာပနံ ဣဒံ၊
အကတံ ဒွိသမုဋ္ဌာနံ, ဓမ္မရာဇေန ဘာသိတံ [ဌပိတံ (သျာ။)]။
စောရိဝုဋ္ဌာပနသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
၁၃။ အနနုညာတသမုဋ္ဌာနံ
မြန်֍ ၂၇၀။
အနနုညာတံ ဝါစာယ, န ကာယာ န စ စိတ္တတော၊
ဇာယတိ ကာယဝါစာယ, န တံ ဇာယတိ စိတ္တတော။
ဇာယတိ ဝါစာစိတ္တေန, န တံ ဇာယတိ ကာယတော၊
ဇာယတိ တီဟိ ဒွါရေဟိ, အကတံ စတုဌာနိကံ။
အနနုညာတသမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
သမုဋ္ဌာနဉှိ သင်္ခေပံ, ဒသ တီဏိ သုဒေသိတံ၊
အသမ္မောဟကရံ ဌာနံ, နေတ္တိဓမ္မာနုလောမိကံ၊
ဓာရယန္တော ဣမံ ဝိညူ, သမုဋ္ဌာနေ န မုယှတီတိ။
သမုဋ္ဌာနသီသသင်္ခေပေါ နိဋ္ဌိတော။
(ဝိ၊၅၊၁၆၄။)
အန္တရပေယျာလံ
ကတိပုစ္ဆာဝါရော
မြန်֍ ၂၇၁။ ကတိ အာပတ္တိယော? ကတိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ? ကတိ ဝိနီတဝတ္ထူနိ? ကတိ အဂါရဝါ? ကတိ ဂါရဝါ? ကတိ ဝိနီတဝတ္ထူနိ? ကတိ ဝိပတ္တိယော? ကတိ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ? ကတိ ဝိဝါဒမူလာနိ? ကတိ အနုဝါဒမူလာနိ? ကတိ သာရဏီယာ ဓမ္မာ? ကတိ ဘေဒကရဝတ္ထူနိ? ကတိ အဓိကရဏာနိ? ကတိ သမထာ?
ပဉ္စ အာပတ္တိယော။ ပဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ ပဉ္စ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ သတ္တ အာပတ္တိယော။ သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ သတ္တ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ ဆ အဂါရဝါ။ ဆ ဂါရဝါ။ ဆ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ စတဿော ဝိပတ္တိယော။ ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ။ ဆ ဝိဝါဒမူလာနိ။ ဆ အနုဝါဒမူလာနိ။ ဆ သာရဏီယာ ဓမ္မာ။ အဋ္ဌာရသ ဘေဒကရဝတ္ထူနိ။ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ။ သတ္တ သမထာ။
တတ္ထ ကတမာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော? ပါရာဇိကာပတ္တိ, သံဃာဒိသေသာပတ္တိ, ပါစိတ္တိယာပတ္တိ, ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိ, ဒုက္ကဋာပတ္တိ – ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော။
တတ္ထ ကတမေ ပဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ? ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓော, သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓော, ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓော, ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိက္ခန္ဓော, ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓော – ဣမေ ပဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။
တတ္ထ ကတမာနိ ပဉ္စ ဝိနီတဝတ္ထူနိ? ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ အာရတိ ဝိရတိ ပဋိဝိရတိ ဝေရမဏီ အကိရိယာ အကရဏံ အနဇ္ဈာပတ္တိ ဝေလာအနတိက္ကမော သေတုဃာတော – ဣမာနိ ပဉ္စ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။
တတ္ထ ကတမာ သတ္တ အာပတ္တိယော? ပါရာဇိကာပတ္တိ, သံဃာဒိသေသာပတ္တိ, ထုလ္လစ္စယာပတ္တိ, ပါစိတ္တိယာပတ္တိ, ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိ, ဒုက္ကဋာပတ္တိ, ဒုဗ္ဘာသိတာပတ္တိ – ဣမာ သတ္တ အာပတ္တိယော။
တတ္ထ ကတမေ သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ? ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓော, သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓော, ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓော, ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓော, ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိက္ခန္ဓော, ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓော, ဒုဗ္ဘာသိတာပတ္တိက္ခန္ဓော – ဣမေ သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။
(ဝိ၊၅၊၁၆၅။)
တတ္ထ ကတမာနိ သတ္တ ဝိနီတဝတ္ထူနိ? သတ္တဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ အာရတိ ဝိရတိ ပဋိဝိရတိ ဝေရမဏီ အကိရိယာ အကရဏံ အနဇ္ဈာပတ္တိ ဝေလာအနတိက္ကမော သေတုဃာတော – ဣမာနိ သတ္တ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။
တတ္ထ ကတမေ ဆ အဂါရဝါ? ဗုဒ္ဓေ အဂါရဝေါ, ဓမ္မေ အဂါရဝေါ, သံဃေ အဂါရဝေါ, သိက္ခာယ အဂါရဝေါ, အပ္ပမာဒေ အဂါရဝေါ, ပဋိသန္ဓာရေ အဂါရဝေါ – ဣမေ ဆ အဂါရဝါ။
တတ္ထ ကတမေ ဆ ဂါရဝါ? ဗုဒ္ဓေ ဂါရဝေါ, ဓမ္မေ ဂါရဝေါ, သံဃေ ဂါရဝေါ, သိက္ခာယ ဂါရဝေါ, အပ္ပမာဒေ ဂါရဝေါ, ပဋိသန္ဓာရေ ဂါရဝေါ – ဣမေ ဆ ဂါရဝါ။
တတ္ထ ကတမာနိ ဆ ဝိနီတဝတ္ထူနိ? ဆဟိ အဂါရဝေဟိ အာရတိ ဝိရတိ ပဋိဝိရတိ ဝေရမဏီ အကိရိယာ အကရဏံ အနဇ္ဈာပတ္တိ ဝေလာအနတိက္ကမော သေတုဃာတော – ဣမာနိ ဆ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။
တတ္ထ ကတမာ စတဿော ဝိပတ္တိယော? သီလဝိပတ္တိ, အာစာရဝိပတ္တိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ, အာဇီဝဝိပတ္တိ – ဣမာ စတဿော ဝိပတ္တိယော။
တတ္ထ ကတမေ ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ? အတ္ထာပတ္တိ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ အတ္ထာပတ္တိ ဝါစတော သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော န စိတ္တတော၊ အတ္ထာပတ္တိ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ အတ္ထာပတ္တိ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ အတ္ထာပတ္တိ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ အတ္ထာပတ္တိ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ – ဣမေ ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ။
မြန်֍ ၂၇၂။ တတ္ထ [စူဠဝ။ ၂၁၆၊ အ။ နိ။ ၆။၃၆၊ မ။ နိ။ ၃။၄၄၊ ဒီ။ နိ။ ၃။၃၂၅] ကတမာနိ ဆ ဝိဝါဒမူလာနိ? ဣဓ ဘိက္ခု ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ။ ယော သော ဘိက္ခု ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ သော သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, ဓမ္မေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သံဃေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ဟောတိ။ ယော သော ဘိက္ခု သတ္ထရိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, ဓမ္မေ…ပေ… သံဃေ…ပေ… သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ, သော သံဃေ ဝိဝါဒံ ဇနေတိ။ ယော ဟောတိ ဝိဝါဒေါ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဧဝရူပံ စေ တုမှေ ဝိဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ သမနုပဿေယျာထ တတြ
(ဝိ၊၅၊၁၆၆။)
တုမှေ တဿေဝ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ ပဟာနာယ ဝါယမေယျာထ။ ဧဝရူပံ စေ တုမှေ ဝိဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ န သမနုပဿေယျာထ တတြ တုမှေ တဿေဝ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝါယ ပဋိပဇ္ဇေယျာထ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ ပဟာနံ ဟောတိ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝေါ ဟောတိ။
[စူဠဝ။ ၂၁၆] ပုန စပရံ ဘိက္ခု မက္ခီ ဟောတိ ပဠာသီ…ပေ… ဣဿုကီ ဟောတိ မစ္ဆရီ, သဌော ဟောတိ မာယာဝီ, ပါပိစ္ဆော ဟောတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ, သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓာနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ။ ယော သော ဘိက္ခု သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓာနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ သော သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, ဓမ္မေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သံဃေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ဟောတိ။ ယော သော ဘိက္ခု သတ္ထရိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော ဓမ္မေ…ပေ… သံဃေ…ပေ… သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ, သော သံဃေ ဝိဝါဒံ ဇနေတိ။ ယော သော ဟောတိ ဝိဝါဒေါ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဧဝရူပံ စေ တုမှေ ဝိဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ သမနုပဿေယျာထ တတြ တုမှေ တဿေဝ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ ပဟာနာယ ဝါယမေယျာထ။ ဧဝရူပံ စေ တုမှေ ဝိဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ န သမနုပဿေယျာထ တတြ တုမှေ တဿေဝ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝါယ ပဋိပဇ္ဇေယျာထ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ ပဟာနံ ဟောတိ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝေါ ဟောတိ။ ဣမာနိ ဆ ဝိဝါဒမူလာနိ။
မြန်֍ ၂၇၃။ [စူဠဝ။ ၂၁၇] တတ္ထ ကတမာနိ ဆ အနုဝါဒမူလာနိ? ဣဓ ဘိက္ခု ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ။ ယော သော ဘိက္ခု ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ သော သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, ဓမ္မေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သံဃေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ဟောတိ။ ယော သော ဘိက္ခု သတ္ထရိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော ဓမ္မေ…ပေ… သံဃေ …ပေ… သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ သော သံဃေ အနုဝါဒံ ဇနေတိ။ ယော ဟောတိ အနုဝါဒေါ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။
(ဝိ၊၅၊၁၆၇။)
ဧဝရူပံ စေ တုမှေ အနုဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ သမနုပဿေယျာထ တတြ တုမှေ တဿေဝ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ ပဟာနာယ ဝါယမေယျာထ။ ဧဝရူပံ စေ တုမှေ အနုဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ န သမနုပဿေယျာထ တတြ တုမှေ တဿေဝ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝါယ ပဋိပဇ္ဇေယျာထ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ ပဟာနံ ဟောတိ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝေါ ဟောတိ။
ပုန စပရံ ဘိက္ခု မက္ခီ ဟောတိ ပလာသီ…ပေ… ဣဿုကီ ဟောတိ မစ္ဆရီ, သဌော ဟောတိ မာယာဝီ, ပါပိစ္ဆော ဟောတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ, သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓာနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ။ ယော သော ဘိက္ခု သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓာနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ သော သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, ဓမ္မေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သံဃေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ဟောတိ။ ယော ဘိက္ခု သတ္ထရိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော ဓမ္မေ…ပေ… သံဃေ…ပေ… သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ သော သံဃေ အနုဝါဒံ ဇနေတိ။ ယောဧ ဟောတိ အနုဝါဒေါ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဧဝရူပံ စေ တုမှေ အနုဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ သမနုပဿေယျာထ တတြ တုမှေ တဿေဝ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ ပဟာနာယ ဝါယမေယျာထ။ ဧဝရူပံ စေ တုမှေ အနုဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ န သမနုပဿေယျာထ တတြ တုမှေ တဿေဝ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝါယ ပဋိပဇ္ဇေယျာထ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ ပဟာနံ ဟောတိ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ အနုဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝေါ ဟောတိ။ ဣမာနိ ဆ အနုဝါဒမူလာနိ။
မြန်֍ ၂၇၄။ [ဒီ။ နိ။ ၃။၃၂၄၊ အ။ နိ။ ၆။၁၁] တတ္ထ ကတမေ ဆ သာရဏီယာ ဓမ္မာ? ဣဓ ဘိက္ခုနော မေတ္တံ ကာယကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ သဗြဟ္မစာရီသု အာဝိ စေဝ ရဟော စ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။
ပုန စပရံ ဘိက္ခုနော မေတ္တံ ဝစီကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ သဗြဟ္မစာရီသု အာဝိ စေဝ ရဟော စ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။
(ဝိ၊၅၊၁၆၈။)
ပုန စပရံ ဘိက္ခုနော မေတ္တံ မနောကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ သဗြဟ္မစာရီသု အာဝိ စေဝ ရဟော စ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။
ပုန စပရံ ဘိက္ခု ယေ တေ လာဘာ ဓမ္မိကာ ဓမ္မလဒ္ဓါ အန္တမသော ပတ္တပရိယာပန္နမတ္တမ္ပိ တထာရူပေဟိ လာဘေဟိ အပ္ပဋိဝိဘတ္တဘောဂီ ဟောတိ သီလဝန္တေဟိ သဗြဟ္မစာရီဟိ သာဓာရဏဘောဂီ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။
ပုန စပရံ ဘိက္ခု ယာနိ တာနိ သီလာနိ အခဏ္ဍာနိ အစ္ဆိဒ္ဒါနိ အသဗလာနိ အကမ္မာသာနိ ဘုဇိဿာနိ ဝိညုပသတ္ထာနိ အပရာမဋ္ဌာနိ သမာဓိသံဝတ္တနိကာနိ, တထာရူပေသု သီလေသု သီလသာမညဂတော ဝိဟရတိ သဗြဟ္မစာရီဟိ အာဝိ စေဝ ရဟော စ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။
ပုန စပရံ ဘိက္ခု ယာယံ ဒိဋ္ဌိ အရိယာ နိယျာနိကာ နိယျာတိ တက္ကရဿ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယ တထာရူပါယ ဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိသာမညဂတော ဝိဟရတိ သဗြဟ္မစာရီဟိ အာဝိ စေဝ ရဟော စ။ အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။ ဣမေ ဆ သာရဏီယာ ဓမ္မာ။
မြန်֍ ၂၇၅။ တတ္ထ ကတမာနိ အဋ္ဌာရသ ဘေဒကရဝတ္ထူနိ? ဣဓ ဘိက္ခု အဓမ္မံ ‘‘ဓမ္မော’’တိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ ‘‘အဓမ္မော’’တိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ‘‘ဝိနယော’’တိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ ‘‘အဝိနယော’’တိ ဒီပေတိ, အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန ‘‘ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာ’’တိ ဒီပေတိ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန ‘‘အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာ’’တိ ဒီပေတိ, အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန ‘‘အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာ’’တိ ဒီပေတိ, အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန ‘‘အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာ’’တိ ဒီပေတိ, အပညတ္တံ တထာဂတေန ‘‘ပညတ္တံ တထာဂတေနာ’’တိ ဒီပေတိ, ပညတ္တံ တထာဂတေန ‘‘အပညတ္တံ တထာဂတေနာ’’တိ ဒီပေတိ, အာပတ္တိံ ‘‘အနာပတ္တီ’’တိ ဒီပေတိ, အနာပတ္တိံ ‘‘အာပတ္တီ’’တိ ဒီပေတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ‘‘ဂရုကာ အာပတ္တီ’’တိ ဒီပေတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ‘‘လဟုကာ အာပတ္တီ’’တိ ဒီပေတိ, သာဝသေသံ အာပတ္တိံ ‘‘အနဝသေသာ အာပတ္တီ’’တိ ဒီပေတိ, အနဝသေသံ အာပတ္တိံ ‘‘သာဝသေသာ
(ဝိ၊၅၊၁၆၉။)
အာပတ္တီ’’တိ ဒီပေတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ‘‘အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီ’’တိ ဒီပေတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ‘‘ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီ’’တိ ဒီပေတိ။ ဣမာနိ အဋ္ဌာရသ ဘေဒကရဝတ္ထူနိ။
[စူဠဝ။ ၂၁၅၊ ပရိ။ ၃၄၀] တတ္ထ ကတမာနိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, အနုဝါဒါဓိကရဏံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ – ဣမာနိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ။
တတ္ထ ကတမေ သတ္တ သမထာ? သမ္မုခါဝိနယော, သတိဝိနယော, အမူဠှဝိနယော, ပဋိညာတကရဏံ, ယေဘုယျသိကာ, တဿပါပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရကော – ဣမေ သတ္တ သမထာ။
ကတိပုစ္ဆာဝါရော နိဋ္ဌိတော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အာပတ္တိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ, ဝိနီတာ သတ္တဓာ ပုန၊
ဝိနီတာဂါရဝါ စေဝ, ဂါရဝါ မူလမေဝ စ။
ပုန ဝိနီတာ ဝိပတ္တိ, သမုဋ္ဌာနာ ဝိဝါဒနာ၊
အနုဝါဒါ သာရဏီယံ, ဘေဒါဓိကရဏေန စ။
သတ္တေဝ သမထာ ဝုတ္တာ, ပဒါ သတ္တရသာ ဣမေတိ။
၁။ ဆအာပတ္တိသမုဋ္ဌာနဝါရော
မြန်֍ ၂၇၆။ ပဌမေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ပါရာဇိကံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သံဃာဒိသေသံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပါစိတ္တိယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပါဋိဒေသနီယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုဗ္ဘာသိတံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
ဒုတိယေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ပါရာဇိကံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သံဃာဒိသေသံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပါစိတ္တိယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပါဋိဒေသနီယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုဗ္ဘာသိတံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
(ဝိ၊၅၊၁၇၀။)
တတိယေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ပါရာဇိကံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သံဃာဒိသေသံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပါစိတ္တိယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပါဋိဒေသနီယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုဗ္ဘာသိတံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
စတုတ္ထေ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ပါရာဇိကံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သံဃာဒိသေသံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပါစိတ္တိယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပါဋိဒေသနီယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုဗ္ဘာသိတံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
ပဉ္စမေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ပါရာဇိကံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သံဃာဒိသေသံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပါစိတ္တိယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပါဋိဒေသနီယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုဗ္ဘာသိတံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
ဆဋ္ဌေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ပါရာဇိကံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သံဃာဒိသေသံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ထုလ္လစ္စယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပါစိတ္တိယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပါဋိဒေသနီယံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? သိယာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုဗ္ဘာသိတံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? န ဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
ဆအာပတ္တိသမုဋ္ဌာနဝါရော နိဋ္ဌိတော ပဌမော။
၂။ ကတာပတ္တိဝါရော
မြန်֍ ၂၇၇။ ပဌမေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ပဌမေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ သညာစိကာယ ကုဋိံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဧကံ ပိဏ္ဍံ အနာဂတေ
(ဝိ၊၅၊၁၇၁။)
အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ တသ္မိံ ပိဏ္ဍေ အာဂတေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ ဝိကာလေ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ – ပဌမေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၂၇၈။ ဒုတိယေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ဒုတိယေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ သမာဒိသတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဧကံ ပိဏ္ဍံ အနာဂတေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ တသ္မိံ ပိဏ္ဍေ အာဂတေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ အနုပသမ္ပန္နံ ပဒသော ဓမ္မံ ဝါစေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ – ဒုတိယေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ဣမာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ…ပေ… သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ
(ဝိ၊၅၊၁၇၂။)
အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ဝါစတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော န စိတ္တတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၂၇၉။ တတိယေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? တတိယေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ သံဝိဒဟိတွာ ကုဋိံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဧကံ ပိဏ္ဍံ အနာဂတေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ တသ္မိံ ပိဏ္ဍေ အာဂတေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ ပဏီတဘောဇနာနိ အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။ ဘိက္ခု ကပ္ပိယသညီ ဘိက္ခုနိယာ ဝေါသာသန္တိယာ န နိဝါရေတွာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ – တတိယေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ…ပေ… သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န စိတ္တတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၂၈၀။ စတုတ္ထေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? စတုတ္ထေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ဆ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ဘိက္ခု မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ သညာစိကာယ ကုဋိံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ,
(ဝိ၊၅၊၁၇၃။)
ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဧကံ ပိဏ္ဍံ အနာဂတေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ တသ္မိံ ပိဏ္ဍေ အာဂတေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ ဝိကာလေ ဘောဇနံ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။ ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ။ စတုတ္ထေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ဣမာ ဆ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ…ပေ… သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဆဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၂၈၁။ ပဉ္စမေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ပဉ္စမေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ဆ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခု ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ သမာဒိသတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဧကံ ပိဏ္ဍံ အနာဂတေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ တသ္မိံ ပိဏ္ဍေ အာဂတေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ အနုပသမ္ပန္နံ ပဒသော ဓမ္မံ ဝါစေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။ န ခုံသေတုကာမော န ဝမ္ဘေတုကာမော န မင်္ကုကတ္တုကာမော ဒဝကမျတာ ဟီနေန ဟီနံ ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဒုဗ္ဘာသိတဿ – ပဉ္စမေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ဣမာ ဆ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ…ပေ… သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ
(ဝိ၊၅၊၁၇၄။)
ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဆဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုဗ္ဘာသိတာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၂၈၂။ ဆဋ္ဌေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ဆဋ္ဌေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ဆ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ဘိက္ခု သံဝိဒဟိတွာ ဘဏ္ဍံ အဝဟရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ သံဝိဒဟိတွာ ကုဋိံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ၊ ဧကံ ပိဏ္ဍံ အနာဂတေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ တသ္မိံ ပိဏ္ဍေ အာဂတေ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ ပဏီတဘောဇနာနိ အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။ ဘိက္ခု အကပ္ပိယသညီ ဘိက္ခုနိယာ ဝေါသာသန္တိယာ န နိဝါရေတွာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ – ဆဋ္ဌေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန ဣမာ ဆ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဆဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။
(ဝိ၊၅၊၁၇၅။)
သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စာတိ။
ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ
ကတာပတ္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော ဒုတိယော။
၃။ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနဂါထာ
မြန်֍ ၂၈၃။
သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ အနန္တဒဿိနာ၊
အက္ခာတာ လောကဟိတေန ဝိဝေကဒဿိနာ၊
အာပတ္တိယော တေန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ၊
ပုစ္ဆာမိ တံ ဗြူဟိ ဝိဘင်္ဂကောဝိဒ။
အက္ခာတာ လောကဟိတေန ဝိဝေကဒဿိနာ၊
အာပတ္တိယော တေန သမုဋ္ဌိတာ ပဉ္စ၊
သမုဋ္ဌာနာ ဝါစသိကာ အနန္တဒဿိနာ၊
အက္ခာတာ လောကဟိတေန ဝိဝေကဒဿိနာ၊
အာပတ္တိယော တေန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ၊
ပုစ္ဆာမိ တံ ဗြူဟိ ဝိဘင်္ဂကောဝိဒ။
သမုဋ္ဌာနာ ဝါစသိကာ အနန္တဒဿိနာ၊
အက္ခာတာ လောကဟိတေန ဝိဝေကဒဿိနာ၊
အာပတ္တိယော တေန သမုဋ္ဌိတာ စတဿော၊
ဧတံ တေ အက္ခာမိ ဝိဘင်္ဂကောဝိဒ။
သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ ဝါစသိကာ အနန္တဒဿိနာ၊
အက္ခာတာ လောကဟိတေန ဝိဝေကဒဿိနာ၊
အာပတ္တိယော တေန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ၊
ပုစ္ဆာမိ တံ ဗြူဟိ ဝိဘင်္ဂကောဝိဒ။
(ဝိ၊၅၊၁၇၆။)
သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ ဝါစသိကာ အနန္တဒဿိနာ၊
အက္ခာတာ လောကဟိတေန ဝိဝေကဒဿိနာ၊
အာပတ္တိယော တေန သမုဋ္ဌိတာ ပဉ္စ၊
ဧတံ တေ အက္ခာမိ ဝိဘင်္ဂကောဝိဒ။
သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ မာနသိကာ အနန္တဒဿိနာ၊
အက္ခာတာ လောကဟိတေန ဝိဝေကဒဿိနာ၊
အာပတ္တိယော တေန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ၊
ပုစ္ဆာမိ တံ ဗြူဟိ ဝိဘင်္ဂကောဝိဒ။
သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ မာနသိကာ အနန္တဒဿိနာ၊
အက္ခာတာ လောကဟိတေန ဝိဝေကဒဿိနာ၊
အာပတ္တိယော တေန သမုဋ္ဌိတာ ဆ၊
ဧတံ တေ အက္ခာမိ ဝိဘင်္ဂကောဝိဒ။
သမုဋ္ဌာနာ ဝါစသိကာ မာနသိကာ အနန္တဒဿိနာ၊
အက္ခာတာ လောကဟိတေန ဝိဝေကဒဿိနာ၊
အာပတ္တိယော တေန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ၊
ပုစ္ဆာမိ တံ ဗြူဟိ ဝိဘင်္ဂကောဝိဒ။
သမုဋ္ဌာနာ ဝါစသိကာ မာနသိကာ အနန္တဒဿိနာ၊
အက္ခာတာ လောကဟိတေန ဝိဝေကဒဿိနာ၊
အာပတ္တိယော တေန သမုဋ္ဌိတာ ဆ၊
ဧတံ တေ အက္ခာမိ ဝိဘင်္ဂကောဝိဒ။
သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ ဝါစသိကာ မာနသိကာ အနန္တဒဿိနာ၊
အက္ခာတာ လောကဟိတေန ဝိဝေကဒဿိနာ၊
အာပတ္တိယော တေန သမုဋ္ဌိတာ ကတိ၊
ပုစ္ဆာမိ တံ ဗြူဟိ ဝိဘင်္ဂကောဝိဒ။
သမုဋ္ဌာနာ ကာယိကာ ဝါစသိကာ မာနသိကာ အနန္တဒဿိနာ၊
အက္ခာတာ လောကဟိတေန ဝိဝေကဒဿိနာ၊
အာပတ္တိယော တေန သမုဋ္ဌိတာ ဆ၊
ဧတံ တေ အက္ခာမိ ဝိဘင်္ဂကောဝိဒါတိ။
အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနဂါထာ နိဋ္ဌိတာ တတိယာ။
(ဝိ၊၅၊၁၇၇။)
၄။ ဝိပတ္တိပစ္စယဝါရော
မြန်֍ ၂၈၄။ သီလဝိပတ္တိပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? သီလဝိပတ္တိပစ္စယာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ဘိက္ခုနီ ဇာနံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဝေမတိကာ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ဘိက္ခု သံဃာဒိသေသံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ အတ္တနော ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – သီလဝိပတ္တိပစ္စယာ ဣမာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ…ပေ… သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၂၈၅။ အာစာရဝိပတ္တိပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အာစာရဝိပတ္တိပစ္စယာ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – အာစာရဝိပတ္တိပစ္စယာ ဣမံ ဧကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။
သာ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇတိ …ပေ… သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? သာ အာပတ္တိ စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇတိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဧကေန အာပတ္တိက္ခန္ဓေန သင်္ဂဟိတာ – ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
(ဝိ၊၅၊၁၇၈။)
မြန်֍ ၂၈၆။ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိပစ္စယာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ [ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ဒုက္ကဋာ (သျာ။ က။)]၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ – ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိပစ္စယာ ဣမာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ…ပေ… သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒွီဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၂၈၇။ အာဇီဝဝိပတ္တိပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အာဇီဝဝိပတ္တိပစ္စယာ ဆ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – အာဇီဝဟေတု အာဇီဝကာရဏာ ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ အာဇီဝဟေတု အာဇီဝကာရဏာ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ အာဇီဝဟေတု အာဇီဝကာရဏာ ‘‘ယော တေ ဝိဟာရေ ဝသတိ, သော ဘိက္ခု အရဟာ’’တိ ဘဏတိ, ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ အာဇီဝဟေတု အာဇီဝကာရဏာ ဘိက္ခု ပဏီတဘောဇနာနိ အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ အာဇီဝဟေတု အာဇီဝကာရဏာ ဘိက္ခုနီ ပဏီတဘောဇနာနိ အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပါဋိဒေသနီယဿ၊ အာဇီဝဟေတု အာဇီဝကာရဏာ သူပံ ဝါ ဩဒနံ ဝါ အဂိလာနော အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – အာဇီဝဝိပတ္တိပစ္စယာ ဣမာ ဆ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ…ပေ… သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ။ တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ
(ဝိ၊၅၊၁၇၉။)
ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဆဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ဝါစတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
ဝိပတ္တိပစ္စယဝါရော နိဋ္ဌိတော စတုတ္ထော။
၅။ အဓိကရဏပစ္စယဝါရော
မြန်֍ ၂၈၈။ ဝိဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ – ဥပသမ္ပန္နံ ဩမသတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ အနုပသမ္ပန္နံ ဩမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – ဝိဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ…ပေ… သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒွီဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ
(ဝိ၊၅၊၁၈၀။)
စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၂၈၉။ အနုဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အနုဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခုံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ အမူလကေန သံဃာဒိသေသေန အနုဒ္ဓံသေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ အမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – အနုဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ…ပေ… သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၂၉၀။ အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခုနီ ဇာနံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဝေမတိကာ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ဘိက္ခု သံဃာဒိသေသံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ၊ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ…ပေ… သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။
(ဝိ၊၅၊၁၈၁။)
သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၂၉၁။ ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဘေဒကာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ – ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ…ပေ… သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
ဌပေတွာ သတ္တ အာပတ္တိယော သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ, အဝသေသာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ဌပေတွာ သတ္တ အာပတ္တိယော
(ဝိ၊၅၊၁၈၂။)
သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ အဝသေသာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ န ကတမံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန္တိ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ န ကတမေန အာပတ္တိက္ခန္ဓေန သင်္ဂဟိတာ။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ န ကတမေန အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ န ကတမေန သမထေန သမ္မန္တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဌပေတွာ သတ္တ အာပတ္တိယော သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ, နတ္ထညာ အာပတ္တိယောတိ။
အဓိကရဏပစ္စယဝါရော နိဋ္ဌိတော ပဉ္စမော။
အန္တရပေယျာလံ [အနန္တရပေယျာလံ (သီ။ သျာ။)] နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ကတိပုစ္ဆာ သမုဋ္ဌာနာ, ကတာပတ္တိ တထေဝ စ၊
သမုဋ္ဌာနာ ဝိပတ္တိ စ, တထာဓိကရဏေန စာတိ။
(ဝိ၊၅၊၁၈၃။)
သမထဘေဒေါ
၆။ အဓိကရဏပရိယာယဝါရော
မြန်֍ ၂၉၂။ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ – ကိံ ပုဗ္ဗင်္ဂမံ? ကတိ ဌာနာနိ? ကတိ ဝတ္ထူနိ? ကတိ ဘူမိယော? ကတိ ဟေတူ? ကတိ မူလာနိ? ကတိဟာကာရေဟိ ဝိဝဒတိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ?
အနုဝါဒါဓိကရဏဿ – ကိံ ပုဗ္ဗင်္ဂမံ? ကတိ ဌာနာနိ? ကတိ ဝတ္ထူနိ? ကတိ ဘူမိယော? ကတိ ဟေတူ? ကတိ မူလာနိ? ကတိဟာကာရေဟိ အနုဝဒတိ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ?
အာပတ္တာဓိကရဏဿ – ကိံ ပုဗ္ဗင်္ဂမံ? ကတိ ဌာနာနိ? ကတိ ဝတ္ထူနိ? ကတိ ဘူမိယော? ကတိ ဟေတူ? ကတိ မူလာနိ? ကတိဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ?
ကိစ္စာဓိကရဏဿ – ကိံ ပုဗ္ဗင်္ဂမံ? ကတိ ဌာနာနိ? ကတိ ဝတ္ထူနိ? ကတိ ဘူမိယော? ကတိ ဟေတူ? ကတိ မူလာနိ? ကတိဟာကာရေဟိ ကိစ္စံ ဇာယတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ?
မြန်֍ ၂၉၃။ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ ကိံ ပုဗ္ဗင်္ဂမန္တိ? လောဘော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, ဒေါသော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, မောဟော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, အလောဘော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, အဒေါသော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, အမောဟော ပုဗ္ဗင်္ဂမော။ ကတိ ဌာနာနီတိ? အဋ္ဌာရသ ဘေဒကရဝတ္ထူနိ ဌာနာနိ။ ကတိ ဝတ္ထူနီတိ? အဋ္ဌာရသ ဘေဒကရဝတ္ထူနိ။ ကတိ ဘူမိယောတိ? အဋ္ဌာရသ ဘေဒကရဝတ္ထူနိ ဘူမိယော။ ကတိ ဟေတူတိ? နဝ ဟေတူ – တယော ကုသလဟေတူ, တယော အကုသလဟေတူ, တယော အဗျာကတဟေတူ။ ကတိ မူလာနီတိ? ဒွါဒသ မူလာနိ။ ကတိဟာကာရေဟိ ဝိဝဒတီတိ? ဒွီဟာကာရေဟိ ဝိဝဒတိ – ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဝါ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဝါ။ [စူဠဝ။ ၂၂၈] ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတီတိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ။
မြန်֍ ၂၉၄။ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ ကိံ ပုဗ္ဗင်္ဂမန္တိ? လောဘော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, ဒေါသော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, မောဟော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, အလောဘော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, အဒေါသော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, အမောဟော ပုဗ္ဗင်္ဂမော။ ကတိ ဌာနာနီတိ? စတဿော
(ဝိ၊၅၊၁၈၄။)
ဝိပတ္တိယော ဌာနာနိ။ ကတိ ဝတ္ထူနီတိ? စတဿော ဝိပတ္တိယော ဝတ္ထူနိ။ ကတိ ဘူမိယောတိ? စတဿော ဝိပတ္တိယော ဘူမိယော။ ကတိ ဟေတူတိ? နဝ ဟေတူ – တယော ကုသလဟေတူ, တယော အကုသလဟေတူ, တယော အဗျာကတဟေတူ။ ကတိ မူလာနီတိ? စုဒ္ဒသ မူလာနိ။ ကတိဟာကာရေဟိ အနုဝဒတီတိ? ဒွီဟာကာရေဟိ အနုဝဒတိ – ဝတ္ထုတော ဝါ အာပတ္တိတော ဝါ။ [စူဠဝ။ ၂၃၆] အနုဝါဒါဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတီတိ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ စတူဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။
မြန်֍ ၂၉၅။ အာပတ္တာဓိကရဏဿ ကိံ ပုဗ္ဗင်္ဂမန္တိ? လောဘော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, ဒေါသော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, မောဟော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, အလောဘော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, အဒေါသော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, အမောဟော ပုဗ္ဗင်္ဂမော။ ကတိ ဌာနာနီတိ? သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ ဌာနာနိ။ ကတိ ဝတ္ထူနီတိ? သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ ဝတ္ထူနိ။ ကတိ ဘူမိယောတိ? သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ ဘူမိယော။ ကတိ ဟေတူတိ? ဆ ဟေတူ [ကတိ ဟေတူတိ နဝ ဟေတူ, တယော ကုသလဟေတူ (သီ။ သျာ။)] – တယော အကုသလဟေတူ, တယော အဗျာကတဟေတူ။ ကတိ မူလာနီတိ? ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနိ မူလာနိ။ ကတိဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီတိ? ဆဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – အလဇ္ဇိတာ, အညာဏတာ, ကုက္ကုစ္စပကတတာ, အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညိတာ, ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညိတာ, သတိသမ္မောသာ။ [စူဠဝ။ ၂၃၉] အာပတ္တာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတီတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၂၉၆။ ကိစ္စာဓိကရဏဿ ကိံ ပုဗ္ဗင်္ဂမန္တိ? လောဘော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, ဒေါသော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, မောဟော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, အလောဘော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, အဒေါသော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, အမောဟော ပုဗ္ဗင်္ဂမော။ ကတိ ဌာနာနီတိ? စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဌာနာနိ။ ကတိ ဝတ္ထူနီတိ? စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဝတ္ထူနိ။ ကတိ ဘူမိယောတိ? စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဘူမိယော။ ကတိ ဟေတူတိ? နဝ ဟေတူ – တယော ကုသလဟေတူ, တယော အကုသလဟေတူ, တယော အဗျာကတဟေတူ။ ကတိ မူလာနီတိ? ဧကံ မူလံ – သံဃော။ ကတိဟာကာရေဟိ ကိစ္စံ ဇာယတီတိ? ဒွီဟာကာရေဟိ ကိစ္စံ ဇာယတိ – ဉတ္တိတော ဝါ အပလောကနတော ဝါ။ [စူဠဝ။ ၂၄၂]
(ဝိ၊၅၊၁၈၅။)
ကိစ္စာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတီတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ဧကေန သမထေန သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန။
ကတိ သမထာ? သတ္တ သမထာ။ သမ္မုခါဝိနယော, သတိဝိနယော, အမူဠှဝိနယော, ပဋိညာတကရဏံ, ယေဘုယျသိကာ, တဿပါပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရကော – ဣမေ သတ္တ သမထာ။
သိယာ ဣမေ သတ္တ သမထာ ဒသ သမထာ ဟောန္တိ, ဒသ သမထာ သတ္တ သမထာ ဟောန္တိ ဝတ္ထုဝသေန ပရိယာယေန သိယာတိ။
ကထဉ္စ သိယာ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ ဒွေ သမထာ, အနုဝါဒါဓိကရဏဿ စတ္တာရော သမထာ, အာပတ္တာဓိကရဏဿ တယော သမထာ, ကိစ္စာဓိကရဏဿ ဧကော သမထော။ ဧဝံ ဣမေ သတ္တ သမထာ ဒသ သမထာ ဟောန္တိ, ဒသ သမထာ သတ္တ သမထာ ဟောန္တိ ဝတ္ထုဝသေန ပရိယာယေန။
ပရိယာယဝါရော နိဋ္ဌိတော ဆဋ္ဌော။
၇။ သာဓာရဏဝါရော
မြန်֍ ၂၉၇။ ကတိ သမထာ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ သာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ အသာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ သာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ အသာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏဿ သာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏဿ အသာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏဿ သာဓာရဏာ? ကတိ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏဿ အသာဓာရဏာ?
ဒွေ သမထာ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ သာဓာရဏာ – သမ္မုခါဝိနယော, ယေဘုယျသိကာ။ ပဉ္စ သမထာ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ အသာဓာရဏာ – သတိဝိနယော, အမူဠှဝိနယော, ပဋိညာတကရဏံ, တဿပါပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရကော။
စတ္တာရော သမထာ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ သာဓာရဏာ – သမ္မုခါဝိနယော၊ သတိဝိနယော, အမူဠှဝိနယော, တဿပါပိယသိကာ။ တယော သမထာ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ အသာဓာရဏာ – ယေဘုယျသိကာ, ပဋိညာတကရဏံ, တိဏဝတ္ထာရကော။
(ဝိ၊၅၊၁၈၆။)
တယော သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏဿ သာဓာရဏာ – သမ္မုခါဝိနယော, ပဋိညာတကရဏံ, တိဏဝတ္ထာရကော။ စတ္တာရော သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏဿ အသာဓာရဏာ – ယေဘုယျသိကာ, သတိဝိနယော, အမူဠှဝိနယော, တဿပါပိယသိကာ။
ဧကော သမထော ကိစ္စာဓိကရဏဿ သာဓာရဏော – သမ္မုခါဝိနယော။ ဆ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏဿ အသာဓာရဏာ – ယေဘုယျသိကာ, သတိဝိနယော, အမူဠှဝိနယော, ပဋိညာတကရဏံ, တဿပါပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရကော။
သာဓာရဏဝါရော နိဋ္ဌိတော သတ္တမော။
၈။ တဗ္ဘာဂိယဝါရော
မြန်֍ ၂၉၈။ ကတိ သမထာ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ အညဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ အညဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏဿ အညဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယာ? ကတိ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏဿ အညဘာဂိယာ?
ဒွေ သမထာ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယာ – သမ္မုခါဝိနယော, ယေဘုယျသိကာ။ ပဉ္စ သမထာ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ အညဘာဂိယာ – သတိဝိနယော, အမူဠှဝိနယော, ပဋိညာတကရဏံ, တဿပါပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရကော။
စတ္တာရော သမထာ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယာ – သမ္မုခါဝိနယော, သတိဝိနယော, အမူဠှဝိနယော, တဿပါပိယသိကာ။ တယော သမထာ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ အညဘာဂိယာ – ယေဘုယျသိကာ, ပဋိညာတကရဏံ, တိဏဝတ္ထာရကော။
တယော သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယာ – သမ္မုခါဝိနယော, ပဋိညာတကရဏံ, တိဏဝတ္ထာရကော။ စတ္တာရော သမထာ အာပတ္တာဓိကရဏဿ အညဘာဂိယာ – ယေဘုယျသိကာ, သတိဝိနယော, အမူဠှဝိနယော, တဿပါပိယသိကာ။
(ဝိ၊၅၊၁၈၇။)
ဧကော သမထော ကိစ္စာဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယော – သမ္မုခါဝိနယော။ ဆ သမထာ ကိစ္စာဓိကရဏဿ အညဘာဂိယာ – ယေဘုယျသိကာ, သတိဝိနယော, အမူဠှဝိနယော, ပဋိညာတကရဏံ, တဿပါပိယသိကာ, တိဏဝတ္ထာရကော။
တဗ္ဘာဂိယဝါရော နိဋ္ဌိတော အဋ္ဌမော။
၉။ သမထာ သမထဿ သာဓာရဏဝါရော
မြန်֍ ၂၉၉။ သမထာ သမထဿ သာဓာရဏာ, သမထာ သမထဿ အသာဓာရဏာ။ သိယာ သမထာ သမထဿ သာဓာရဏာ, သိယာ သမထာ သမထဿ အသာဓာရဏာ။
ကထံ သိယာ သမထာ သမထဿ သာဓာရဏာ? ကထံ သိယာ သမထာ သမထဿ အသာဓာရဏာ? ယေဘုယျသိကာ သမ္မုခါဝိနယဿ သာဓာရဏာ, သတိဝိနယဿ အမူဠှဝိနယဿ ပဋိညာတကရဏဿ တဿပါပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရကဿ အသာဓာရဏာ။
သတိဝိနယော သမ္မုခါဝိနယဿ သာဓာရဏော, အမူဠှဝိနယဿ ပဋိညာတကရဏဿ တဿပါပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရကဿ ယေဘုယျသိကာယ အသာဓာရဏော။
အမူဠှဝိနယော သမ္မုခါဝိနယဿ သာဓာရဏော, ပဋိညာတကရဏဿ တဿပါပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရကဿ ယေဘုယျသိကာယ သတိဝိနယဿ အသာဓာရဏော။
ပဋိညာတကရဏံ သမ္မုခါဝိနယဿ သာဓာရဏံ, တဿပါပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရကဿ ယေဘုယျသိကာယ သတိဝိနယဿ အမူဠှဝိနယဿ အသာဓာရဏံ။
တဿပါပိယသိကာ သမ္မုခါဝိနယဿ သာဓာရဏာ, တိဏဝတ္ထာရကဿ ယေဘုယျသိကာယ သတိဝိနယဿ အမူဠှဝိနယဿ ပဋိညာတကရဏဿ အသာဓာရဏာ။
တိဏဝတ္ထာရကော သမ္မုခါဝိနယဿ သာဓာရဏော, ယေဘုယျသိကာယ သတိဝိနယဿ အမူဠှဝိနယဿ ပဋိညာတကရဏဿ တဿပါပိယသိကာယ
(ဝိ၊၅၊၁၈၈။)
အသာဓာရဏော။ ဧဝံ သိယာ သမထာ သမထဿ သာဓာရဏာ၊ ဧဝံ သိယာ သမထာ သမထဿ အသာဓာရဏာ။
သမထာ သမထဿ သာဓာရဏဝါရော နိဋ္ဌိတော နဝမော။
၁၀။ သမထာ သမထဿ တဗ္ဘာဂိယဝါရော
မြန်֍ ၃၀၀။ သမထာ သမထဿ တဗ္ဘာဂိယာ, သမထာ သမထဿ အညဘာဂိယာ။ သိယာ သမထာ သမထဿ တဗ္ဘာဂိယာ, သိယာ သမထာ သမထဿ အညဘာဂိယာ။
ကထံ သိယာ သမထာ သမထဿ တဗ္ဘာဂိယာ? ကထံ သိယာ သမထာ သမထဿ အညဘာဂိယာ? ယေဘုယျသိကာ သမ္မုခါဝိနယဿ တဗ္ဘာဂိယာ, သတိဝိနယဿ အမူဠှဝိနယဿ ပဋိညာတကရဏဿ တဿပါပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရကဿ အညဘာဂိယာ။
သတိဝိနယော သမ္မုခါဝိနယဿ တဗ္ဘာဂိယော, အမူဠှဝိနယဿ ပဋိညာတကရဏဿ တဿပါပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရကဿ ယေဘုယျသိကာယ အညဘာဂိယော။
အမူဠှဝိနယော သမ္မုခါဝိနယဿ တဗ္ဘာဂိယော, ပဋိညာတကရဏဿ တဿပါပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရကဿ ယေဘုယျသိကာယ သတိဝိနယဿ အညဘာဂိယော။
ပဋိညာတကရဏံ သမ္မုခါဝိနယဿ တဗ္ဘာဂိယံ, တဿပါပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရကဿ ယေဘုယျသိကာယ သတိဝိနယဿ အမူဠှဝိနယဿ အညဘာဂိယံ။
တဿပါပိယသိကာ သမ္မုခါဝိနယဿ တဗ္ဘာဂိယာ, တိဏဝတ္ထာရကဿ ယေဘုယျသိကာယ သတိဝိနယဿ အမူဠှဝိနယဿ ပဋိညာတကရဏဿ အညဘာဂိယာ။
တိဏဝတ္ထာရကော သမ္မုခါဝိနယဿ တဗ္ဘာဂိယော, ယေဘုယျသိကာယ သတိဝိနယဿ အမူဠှဝိနယဿ ပဋိညာတကရဏဿ တဿပါပိယသိကာယ အညဘာဂိယော။ ဧဝံ သိယာ သမထာ သမထဿ တဗ္ဘာဂိယာ, ဧဝံ သိယာ သမထာ သမထဿ အညဘာဂိယာ။
သမထာ သမထဿ တဗ္ဘာဂိယဝါရော နိဋ္ဌိတော ဒသမော။
(ဝိ၊၅၊၁၈၉။)
၁၁။ သမထသမ္မုခါဝိနယဝါရော
မြန်֍ ၃၀၁။ သမထော သမ္မုခါဝိနယော, သမ္မုခါဝိနယော သမထော? သမထော ယေဘုယျသိကာ, ယေဘုယျသိကာ သမထော? သမထော သတိဝိနယော, သတိဝိနယော သမထော? သမထော အမူဠှဝိနယော, အမူဠှဝိနယော သမထော? သမထော ပဋိညာတကရဏံ, ပဋိညာတကရဏံ သမထော? သမထော တဿပါပိယသိကာ, တဿပါပိယသိကာ သမထော? သမထော တိဏဝတ္ထာရကော, တိဏဝတ္ထာရကော သမထော?
ယေဘုယျသိကာ သတိဝိနယော အမူဠှဝိနယော ပဋိညာတကရဏံ တဿပါပိယသိကာ တိဏဝတ္ထာရကော – ဣမေ သမထာ သမထာ, နော သမ္မုခါဝိနယော။ သမ္မုခါဝိနယော သမထော စေဝ သမ္မုခါဝိနယော စ။
သတိဝိနယော အမူဠှဝိနယော ပဋိညာတကရဏံ တဿပါပိယသိကာ တိဏဝတ္ထာရကော သမ္မုခါဝိနယော – ဣမေ သမထာ သမထာ, နော ယေဘုယျသိကာ။ ယေဘုယျသိကာ သမထော စေဝ ယေဘုယျသိကာ စ။
အမူဠှဝိနယော ပဋိညာတကရဏံ တဿပါပိယသိကာ တိဏဝတ္ထာရကော သမ္မုခါဝိနယော ယေဘုယျသိကာ – ဣမေ သမထာ သမထာ, နော သတိဝိနယော။ သတိဝိနယော သမထော စေဝ သတိဝိနယော စ။
ပဋိညာတကရဏံ တဿပါပိယသိကာ တိဏဝတ္ထာရကော သမ္မုခါဝိနယော ယေဘုယျသိကာ သတိဝိနယော – ဣမေ သမထာ သမထာ, နော အမူဠှဝိနယော။ အမူဠှဝိနယော သမထော စေဝ အမူဠှဝိနယော စ။
တဿပါပိယသိကာ တိဏဝတ္ထာရကော သမ္မုခါဝိနယော ယေဘုယျသိကာ သတိဝိနယော အမူဠှဝိနယော – ဣမေ သမထာ သမထာ, နော ပဋိညာတကရဏံ။ ပဋိညာတကရဏံ သမထော စေဝ ပဋိညာတကရဏဉ္စ။
တိဏဝတ္ထာရကော သမ္မုခါဝိနယော ယေဘုယျသိကာ သတိဝိနယော အမူဠှဝိနယော ပဋိညာတကရဏံ – ဣမေ သမထာ သမထာ, နော တဿပါပိယသိကာ။ တဿပါပိယသိကာ သမထော စေဝ တဿပါပိယသိကာ စ။
သမ္မုခါဝိနယော ယေဘုယျသိကာ သတိဝိနယော အမူဠှဝိနယော ပဋိညာတကရဏံ တဿပါပိယသိကာ – ဣမေ သမထာ သမထာ, နော တိဏဝတ္ထာရကော။ တိဏဝတ္ထာရကော သမထော စေဝ တိဏဝတ္ထာရကော စ။
သမထသမ္မုခါဝိနယဝါရော နိဋ္ဌိတော ဧကာဒသမော။
(ဝိ၊၅၊၁၉၀။)
၁၂။ ဝိနယဝါရော
မြန်֍ ၃၀၂။ ဝိနယော သမ္မုခါဝိနယော, သမ္မုခါဝိနယော ဝိနယော? ဝိနယော ယေဘုယျသိကာ, ယေဘုယျသိကာ ဝိနယော? ဝိနယော သတိဝိနယော, သတိဝိနယော ဝိနယော? ဝိနယော အမူဠှဝိနယော, အမူဠှဝိနယော ဝိနယော? ဝိနယော ပဋိညာတကရဏံ, ပဋိညာတကရဏံ ဝိနယော? ဝိနယော တဿပါပိယသိကာ, တဿပါပိယသိကာ ဝိနယော? ဝိနယော တိဏဝတ္ထာရကော, တိဏဝတ္ထာရကော ဝိနယော?
ဝိနယော သိယာ သမ္မုခါဝိနယော သိယာ န သမ္မုခါဝိနယော။ သမ္မုခါဝိနယော ဝိနယော စေဝ သမ္မုခါဝိနယော စ။
ဝိနယော သိယာ ယေဘုယျသိကာ, သိယာ န ယေဘုယျသိကာ။ ယေဘုယျသိကာ ဝိနယော စေဝ ယေဘုယျသိကာ စ။
ဝိနယော သိယာ သတိဝိနယော, သိယာ န သတိဝိနယော။ သတိဝိနယော ဝိနယော စေဝ သတိဝိနယော စ။
ဝိနယော သိယာ အမူဠှဝိနယော, သိယာ န အမူဠှဝိနယော။ အမူဠှဝိနယော ဝိနယော စေဝ အမူဠှဝိနယော စ။
ဝိနယော သိယာ ပဋိညာတကရဏံ, သိယာ န ပဋိညာတကရဏံ။ ပဋိညာတကရဏံ ဝိနယော စေဝ ပဋိညာတကရဏဉ္စ။
ဝိနယော သိယာ တဿပါပိယသိကာ, သိယာ န တဿပါပိယသိကာ။ တဿပါပိယသိကာ ဝိနယော စေဝ တဿပါပိယသိကာ စ။
ဝိနယော သိယာ တိဏဝတ္ထာရကော, သိယာ န တိဏဝတ္ထာရကော။ တိဏဝတ္ထာရကော ဝိနယော စေဝ တိဏဝတ္ထာရကော စ။
ဝိနယဝါရော နိဋ္ဌိတော ဒွါဒသမော။
၁၃။ ကုသလဝါရော
မြန်֍ ၃၀၃။ သမ္မုခါဝိနယော ကုသလော အကုသလော အဗျာကတော? ယေဘုယျသိကာ ကုသလာ အကုသလာ အဗျာကတာ? သတိဝိနယော ကုသလော အကုသလော အဗျာကတော? အမူဠှဝိနယော ကုသလော
(ဝိ၊၅၊၁၉၁။)
အကုသလော အဗျာကတော? ပဋိညာတကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ အဗျာကတံ? တဿပါပိယသိကာ ကုသလာ အကုသလာ အဗျာကတာ? တိဏဝတ္ထာရကော ကုသလော အကုသလော အဗျာကတော?
သမ္မုခါဝိနယော သိယာ ကုသလော, သိယာ အဗျာကတော။ နတ္ထိ သမ္မုခါဝိနယော အကုသလော။
ယေဘုယျသိကာ သိယာ ကုသလာ, သိယာ အကုသလာ, သိယာ အဗျာကတာ။
သတိဝိနယော သိယာ ကုသလော, သိယာ အကုသလော, သိယာ အဗျာကတော။
အမူဠှဝိနယော သိယာ ကုသလော, သိယာ အကုသလော, သိယာ အဗျာကတော။
ပဋိညာတကရဏံ သိယာ ကုသလံ, သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗျာကတံ။
တဿပါပိယသိကာ သိယာ ကုသလာ, သိယာ အကုသလာ သိယာ အဗျာကတာ။
တိဏဝတ္ထာရကော သိယာ ကုသလော, သိယာ အကုသလော, သိယာ အဗျာကတော။
ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ အဗျာကတံ။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ အဗျာကတံ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ အဗျာကတံ။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ကုသလံ အကုသလံ အဗျာကတံ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏံ သိယာ ကုသလံ, သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗျာကတံ။
အနုဝါဒါဓိကရဏံ သိယာ ကုသလံ, သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗျာကတံ။
အာပတ္တာဓိကရဏံ သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗျာကတံ။ နတ္ထိ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလံ။
ကိစ္စာဓိကရဏံ သိယာ ကုသလံ, သိယာ အကုသလံ, သိယာ အဗျာကတံ။
ကုသလဝါရော နိဋ္ဌိတော တေရသမော။
(ဝိ၊၅၊၁၉၂။)
၁၄။ ယတ္ထဝါရော, ပုစ္ဆာဝါရော
မြန်֍ ၃၀၄။ ယတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ၊ ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ, တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ။
ယတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ၊ ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ။
ယတ္ထ အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ၊ ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ, တတ္ထ အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ။
ယတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ၊ ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ, တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ။
ယတ္ထ တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ၊ ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ, တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ။
ယတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ, တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ၊ ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ, တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ
(ဝိ၊၅၊၁၉၃။)
အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ။
ယတ္ထ ယေဘုယျသိကာ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော၊ ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ။ န တတ္ထ သတိဝိနယော, န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ, န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော။
ယတ္ထ သတိဝိနယော တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော၊ ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော တတ္ထ သတိဝိနယော။ န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ, န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော, န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ။ သမ္မုခါဝိနယံ ကာတုန မူလံ…ပေ…။
ယတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော၊ ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော။ န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ, န တတ္ထ သတိဝိနယော, န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ, န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ။
စက္ကပေယျာလံ။
ယတ္ထဝါရော နိဋ္ဌိတော စုဒ္ဒသမော။
၁၅။ သမထဝါရော, ဝိဿဇ္ဇနာဝါရော
မြန်֍ ၃၀၅။ ယသ္မိံ သမယေ သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ။
ယသ္မိံ သမယေ သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ တတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ
(ဝိ၊၅၊၁၉၄။)
တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ။
ယသ္မိံ သမယေ သမ္မုခါဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ တတ္ထ အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ။
ယသ္မိံ သမယေ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ။
ယသ္မိံ သမယေ သမ္မုခါဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ။
ယသ္မိံ သမယေ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, ယတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ, ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော လဗ္ဘတိ တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော လဗ္ဘတိ။ န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ သတိဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ လဗ္ဘတိ, န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ လဗ္ဘတိ။
သမထဝါရော နိဋ္ဌိတော ပန္နရသမော။
(ဝိ၊၅၊၁၉၅။)
၁၆။ သံသဋ္ဌဝါရော
မြန်֍ ၃၀၆။ အဓိကရဏန္တိ ဝါ သမထာတိ ဝါ ဣမေ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ ဥဒါဟု ဝိသံသဋ္ဌာ? လဗ္ဘာ စ ပနိမေသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ [ဝိနိဗ္ဘုဇ္ဇိတွာ ဝိနိဗ္ဘုဇ္ဇိတွာ (က။), ဋီကာယံ ဧကပဒမေဝ ဒိဿတိ] နာနာကရဏံ ပညာပေတုန္တိ?
အဓိကရဏန္တိ ဝါ သမထာတိ ဝါ ဣမေ ဓမ္မာ ဝိသံသဋ္ဌာ, နော သံသဋ္ဌာ။ လဗ္ဘာ စ ပနိမေသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ နာနာကရဏံ ပညာပေတုန္တိ။ သော – ‘‘မာ ဟေဝ’’န္တိဿ ဝစနီယော။ အဓိကရဏန္တိ ဝါ သမထာတိ ဝါ ဣမေ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ, နော ဝိသံသဋ္ဌာ။ နော စ လဗ္ဘာ [န စ လဗ္ဘာ (က။)] ဣမေသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ နာနာကရဏံ ပညာပေတုံ။ တံ ကိဿ ဟေတု? နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘စတ္တာရိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏာနိ, သတ္တ သမထာ။ အဓိကရဏာ သမထေဟိ သမ္မန္တိ, သမထာ အဓိကရဏေဟိ သမ္မန္တိ။ ဧဝံ, ဣမေ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ နော ဝိသံသဋ္ဌာ၊ နော စ လဗ္ဘာ ဣမေသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ နာနာကရဏံ ပညာပေတု’’န္တိ။
သံသဋ္ဌဝါရော နိဋ္ဌိတော သောဠသမော။
၁၇။ သမ္မတိဝါရော
မြန်֍ ၃၀၇။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ?
[စူဠဝ။ ၂၂၈, ၂၃၆ အာဒယော] ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ။
[စူဠဝ။ ၂၂၈, ၂၃၆ အာဒယော] အနုဝါဒါဓိကရဏံ စတူဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။
[စူဠဝ။ ၂၃၉, ၂၄၂ အာဒယော] အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
[စူဠဝ။ ၂၃၉, ၂၄၂ အာဒယော] ကိစ္စာဓိကရဏံ ဧကေန သမထေန သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန။
(ဝိ၊၅၊၁၉၆။)
ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ပဉ္စဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ စတူဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ။
အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ဆဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ စတူဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။
အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ သတ္တဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ပဉ္စဟိ
(ဝိ၊၅၊၁၉၇။)
သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။
အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ဆဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ သတ္တဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
သမ္မတိဝါရော နိဋ္ဌိတော သတ္တရသမော။
၁၈။ သမ္မန္တိ န သမ္မန္တိဝါရော
မြန်֍ ၃၀၈။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ, ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မတိ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ, ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ, ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ, ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မတိ?
ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ။ ပဉ္စဟိ သမထေဟိ န သမ္မတိ – သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
အနုဝါဒါဓိကရဏံ စတူဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။ တီဟိ သမထေဟိ န သမ္မတိ – ယေဘုယျသိကာယ စ ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
(ဝိ၊၅၊၁၉၈။)
[စူဠဝ။ ၂၃၉] အာပတ္တာဓိကရဏံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။ စတူဟိ သမထေဟိ န သမ္မတိ – ယေဘုယျသိကာယ စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။
ကိစ္စာဓိကရဏံ ဧကေန သမထေန သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန။ ဆဟိ သမထေဟိ န သမ္မတိ – ယေဘုယျသိကာယ စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ပဉ္စဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။ ဒွီဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ – ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ စတူဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။ တီဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ – သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ။ ပဉ္စဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ – သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ? အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ဆဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။ ဧကေန သမထေန န သမ္မန္တိ – ယေဘုယျသိကာယ။
အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ? အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ စတူဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ
(ဝိ၊၅၊၁၉၉။)
တဿပါပိယသိကာ စ။ တီဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ – ယေဘုယျသိကာယ စ ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ? အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။ စတူဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ – ယေဘုယျသိကာယ စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ သတ္တဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ပဉ္စဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။ ဒွီဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ – ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ? အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ဆဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။ ဧကေန သမထေန န သမ္မန္တိ – ယေဘုယျသိကာယ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? ကတိဟိ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အနုဝါဒါဓိကရဏဉ္စ အာပတ္တာဓိကရဏဉ္စ ကိစ္စာဓိကရဏဉ္စ သတ္တဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
သမ္မန္တိ န သမ္မန္တိဝါရော နိဋ္ဌိတော အဋ္ဌာရသမော။
(ဝိ၊၅၊၂၀၀။)
၁၉။ သမထာဓိကရဏဝါရော
မြန်֍ ၃၀၉။ သမထာ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? သမထာ အဓိကရဏေဟိ သမ္မန္တိ? အဓိကရဏာ သမထေဟိ သမ္မန္တိ? အဓိကရဏာ အဓိကရဏေဟိ သမ္မန္တိ?
သိယာ သမထာ သမထေဟိ သမ္မန္တိ, သိယာ သမထာ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ။ သိယာ သမထာ အဓိကရဏေဟိ သမ္မန္တိ, သိယာ သမထာ အဓိကရဏေဟိ န သမ္မန္တိ။ သိယာ အဓိကရဏာ သမထေဟိ သမ္မန္တိ, သိယာ အဓိကရဏာ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ။ သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရဏေဟိ သမ္မန္တိ, သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရဏေဟိ န သမ္မန္တိ။
မြန်֍ ၃၁၀။ ကထံ သိယာ သမထာ သမထေဟိ သမ္မန္တိ, ကထံ သိယာ သမထာ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ? ယေဘုယျသိကာ သမ္မုခါဝိနယေန သမ္မတိ၊ သတိဝိနယေန န သမ္မတိ, အမူဠှဝိနယေန န သမ္မတိ, ပဋိညာတကရဏေန န သမ္မတိ, တဿပါပိယသိကာယ န သမ္မတိ, တိဏဝတ္ထာရကေန န သမ္မတိ။
သတိဝိနယော သမ္မုခါဝိနယေန သမ္မတိ၊ အမူဠှဝိနယေန န သမ္မတိ, ပဋိညာတကရဏေန န သမ္မာတိ, တဿပါပိယသိကာယ န သမ္မတိ, တိဏဝတ္ထာရကေန န သမ္မတိ, ယေဘုယျသိကာယ န သမ္မတိ။
အမူဠှဝိနယော သမ္မုခါဝိနယေန သမ္မတိ၊ ပဋိညာတကရဏေန န သမ္မတိ, တဿပါပိယသိကာယ န သမ္မတိ, တိဏဝတ္ထာရကေန န သမ္မတိ, ယေဘုယျသိကာယ န သမ္မတိ, သတိဝိနယေန န သမ္မတိ။
ပဋိညာတကရဏံ သမ္မုခါဝိနယေန သမ္မတိ၊ တဿပါပိယသိကာယ န သမ္မတိ, တိဏဝတ္ထာရကေန န သမ္မတိ, ယေဘုယျသိကာယ န သမ္မတိ, သတိဝိနယေန န သမ္မတိ, အမူဠှဝိနယေန န သမ္မတိ။
တဿပါပိယသိကာ သမ္မုခါဝိနယေန သမ္မတိ၊ တိဏဝတ္ထာရကေန န သမ္မတိ, ယေဘုယျသိကာယ န သမ္မတိ, သတိဝိနယေန န သမ္မတိ, အမူဠှဝိနယေန န သမ္မတိ, ပဋိညာတကရဏေန န သမ္မတိ။
တိဏဝတ္ထာရကော သမ္မုခါဝိနယေန သမ္မတိ၊ ယေဘုယျသိကာယ န သမ္မတိ, သတိဝိနယေန န သမ္မတိ, အမူဠှဝိနယေန န သမ္မတိ, ပဋိညာတကရဏေန န သမ္မတိ, တဿပါပိယသိကာယ န သမ္မတိ။ ဧဝံ သိယာ သမထာ သမထေဟိ သမ္မန္တိ။ ဧဝံ သိယာ သမထာ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ။
(ဝိ၊၅၊၂၀၁။)
မြန်֍ ၃၁၁။ ကထံ သိယာ သမထာ အဓိကရဏေဟိ သမ္မန္တိ, ကထံ သိယာ သမထာ အဓိကရဏေဟိ န သမ္မန္တိ? သမ္မုခါဝိနယော ဝိဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အနုဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အာပတ္တာဓိကရဏေန န သမ္မတိ၊ ကိစ္စာဓိကရဏေန သမ္မတိ။
ယေဘုယျသိကာ ဝိဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အနုဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အာပတ္တာဓိကရဏေန န သမ္မတိ၊ ကိစ္စာဓိကရဏေန သမ္မတိ။
သတိဝိနယော ဝိဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အနုဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အာပတ္တာဓိကရဏေန န သမ္မတိ၊ ကိစ္စာဓိကရဏေန သမ္မတိ။
အမူဠှဝိနယော ဝိဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အနုဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အာပတ္တာဓိကရဏေန န သမ္မတိ၊ ကိစ္စာဓိကရဏေန သမ္မတိ။
ပဋိညာတကရဏံ ဝိဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အနုဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အာပတ္တာဓိကရဏေန န သမ္မတိ၊ ကိစ္စာဓိကရဏေန သမ္မတိ။
တဿပါပိယသိကာ ဝိဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အနုဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အာပတ္တာဓိကရဏေန န သမ္မတိ၊ ကိစ္စာဓိကရဏေန သမ္မတိ။
တိဏဝတ္ထာရကော ဝိဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အနုဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အာပတ္တာဓိကရဏေန န သမ္မတိ၊ ကိစ္စာဓိကရဏေန သမ္မတိ။ ဧဝံ သိယာ သမထာ အဓိကရဏေဟိ သမ္မန္တိ။ ဧဝံ သိယာ သမထာ အဓိကရဏေဟိ န သမ္မန္တိ။
မြန်֍ ၃၁၂။ ကထံ သိယာ အဓိကရဏာ သမထေဟိ သမ္မန္တိ, ကထံ သိယာ အဓိကရဏာ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ သမ္မတိ၊ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ န သမ္မတိ။
အနုဝါဒါဓိကရဏံ သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ သမ္မတိ၊ ယေဘုယျသိကာယ စ ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ န သမ္မတိ။
အာပတ္တာဓိကရဏံ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ သမ္မတိ၊ ယေဘုယျသိကာယ စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ န သမ္မတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၀၂။)
ကိစ္စာဓိကရဏံ သမ္မုခါဝိနယေန သမ္မတိ၊ ယေဘုယျသိကာယ စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ တဿပါပိယသိကာယ တိဏဝတ္ထာရကေန စ န သမ္မတိ။ ဧဝံ သိယာ အဓိကရဏာ သမထေဟိ သမ္မန္တိ။ ဧဝံ သိယာ အဓိကရဏာ သမထေဟိ န သမ္မန္တိ။
မြန်֍ ၃၁၃။ ကထံ သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရဏေဟိ သမ္မန္တိ? ကထံ သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရဏေဟိ န သမ္မန္တိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဝိဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အနုဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အာပတ္တာဓိကရဏေန န သမ္မတိ၊ ကိစ္စာဓိကရဏေန သမ္မတိ။
အနုဝါဒါဓိကရဏံ ဝိဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အနုဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အာပတ္တာဓိကရဏေန န သမ္မတိ၊ ကိစ္စာဓိကရဏေန သမ္မတိ။
အာပတ္တာဓိကရဏံ ဝိဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အနုဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အာပတ္တာဓိကရဏေန န သမ္မတိ၊ ကိစ္စာဓိကရဏေန သမ္မတိ။
ကိစ္စာဓိကရဏံ ဝိဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အနုဝါဒါဓိကရဏေန န သမ္မတိ, အာပတ္တာဓိကရဏေန န သမ္မတိ၊ ကိစ္စာဓိကရဏေန သမ္မတိ။ ဧဝံ သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရဏေဟိ သမ္မန္တိ။ ဧဝံ သိယာ အဓိကရဏာ အဓိကရဏေဟိ န သမ္မန္တိ။
ဆာပိ သမထာ စတ္တာရောပိ အဓိကရဏာ သမ္မုခါဝိနယေန သမ္မန္တိ၊ သမ္မုခါဝိနယော န ကေနစိ သမ္မတိ။
သမထာဓိကရဏဝါရော နိဋ္ဌိတော ဧကူနဝီသတိမော။
၂၀။ သမုဋ္ဌာပနဝါရော
မြန်֍ ၃၁၄။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာပေတိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာပေတိ၊ အပိစ, ဝိဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာရော အဓိကရဏာ ဇာယန္တိ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? [စူဠဝ။ ၂၁၅၊ ပရိ။ ၃၄၈ အာဒယော] ဣဓ ဘိက္ခူ ဝိဝဒန္တိ – ‘‘ဓမ္မောတိ ဝါ, အဓမ္မောတိ ဝါ, ဝိနယောတိ ဝါ, အဝိနယောတိ ဝါ, အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဝါ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဝါ, အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဝါ, အာစိဏ္ဏံ
(ဝိ၊၅၊၂၀၃။)
တထာဂတေနာတိ ဝါ, အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဝါ, ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဝါ, အာပတ္တီတိ ဝါ, အနာပတ္တီတိ ဝါ, လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဝါ, ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဝါ, သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဝါ, အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဝါ, ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ’’။ ယံ တတ္ထ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝါဒေါ နာနာဝါဒေါ အညထာဝါဒေါ ဝိပစ္စတာယ ဝေါဟာရော မေဓကံ [မေဓဂံ (က။)], ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏေ သံဃော ဝိဝဒတိ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဝိဝဒမာနော အနုဝဒတိ။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အနုဝဒမာနော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ ဝိဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာရော အဓိကရဏာ ဇာယန္တိ။
မြန်֍ ၃၁၅။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာပေတိ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာပေတိ၊ အပိစ, အနုဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာရော အဓိကရဏာ ဇာယန္တိ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? [စူဠဝ။ ၂၁၅၊ ပရိ။ ၃၄၈ အာဒယော] ဣဓ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အနုဝဒန္တိ သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝါ။ ယော တတ္ထ အနုဝါဒေါ အနုဝဒနာ အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ အနုသမ္ပဝင်္ကတာ အဗ္ဘုဿဟနတာ အနုဗလပ္ပဒါနံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ။ အနုဝါဒါဓိကရဏေ သံဃော ဝိဝဒတိ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဝိဝဒမာနော အနုဝဒတိ။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အနုဝဒမာနော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ အနုဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာရော အဓိကရဏာ ဇာယန္တိ။
မြန်֍ ၃၁၆။ အာပတ္တာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာပေတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာပေတိ၊ အပိစ, အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာရော အဓိကရဏာ ဇာယန္တိ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ပဉ္စပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ, သတ္တပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ အာပတ္တာဓိကရဏေ သံဃော ဝိဝဒတိ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဝိဝဒမာနော အနုဝဒတိ။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အနုဝဒမာနော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။
(ဝိ၊၅၊၂၀၄။)
တာယ အာပတ္တိယာ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာရော အဓိကရဏာ ဇာယန္တိ။
မြန်֍ ၃၁၇။ ကိစ္စာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာပေတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ န ကတမံ အဓိကရဏံ သမုဋ္ဌာပေတိ, အပိစ ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာရော အဓိကရဏာ ဇာယန္တိ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ယာ သံဃဿ ကိစ္စယတာ ကရဏီယတာ အပလောကနကမ္မံ ဉတ္တိကမ္မံ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ကိစ္စာဓိကရဏေ သံဃော ဝိဝဒတိ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဝိဝဒမာနော အနုဝဒတိ။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အနုဝဒမာနော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ စတ္တာရော အဓိကရဏာ ဇာယန္တိ။
သမုဋ္ဌာပနဝါရော နိဋ္ဌိတော ဝီသတိမော။
၂၁။ ဘဇတိဝါရော
မြန်֍ ၃၁၈။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ ဘဇတိ? ကတမံ အဓိကရဏံ ဥပနိဿိတံ? ကတမံ အဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ? ကတမေန အဓိကရဏေန သင်္ဂဟိတံ?
အနုဝါဒါဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ ဘဇတိ? ကတမံ အဓိကရဏံ ဥပနိဿိတံ? ကတမံ အဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ? ကတမေန အဓိကရဏေန သင်္ဂဟိတံ?
အာပတ္တာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ ဘဇတိ? ကတမံ အဓိကရဏံ ဥပနိဿိတံ? ကတမံ အဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ? ကတမေန အဓိကရဏေန သင်္ဂဟိတံ?
ကိစ္စာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ ဘဇတိ? ကတမံ အဓိကရဏံ ဥပနိဿိတံ? ကတမံ အဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ? ကတမေန အဓိကရဏေန သင်္ဂဟိတံ?
ဝိဝါဒါဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဘဇတိ, ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဥပနိဿိတံ, ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ, ဝိဝါဒါဓိကရဏေန သင်္ဂဟိတံ။
(ဝိ၊၅၊၂၀၅။)
အနုဝါဒါဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အနုဝါဒါဓိကရဏံ ဘဇတိ, အနုဝါဒါဓိကရဏံ ဥပနိဿိတံ, အနုဝါဒါဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ, အနုဝါဒါဓိကရဏေန သင်္ဂဟိတံ။
အာပတ္တာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ အာပတ္တာဓိကရဏံ ဘဇတိ, အာပတ္တာဓိကရဏံ ဥပနိဿိတံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ, အာပတ္တာဓိကရဏေန သင်္ဂဟိတံ။
ကိစ္စာဓိကရဏံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကိစ္စာဓိကရဏံ ဘဇတိ, ကိစ္စာဓိကရဏံ ဥပနိဿိတံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ ပရိယာပန္နံ, ကိစ္စာဓိကရဏေန သင်္ဂဟိတံ။
မြန်֍ ၃၁၉။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိ သမထေ ဘဇတိ, ကတိ သမထေ ဥပနိဿိတံ, ကတိ သမထေ ပရိယာပန္နံ, ကတိဟိ သမထေဟိ သင်္ဂဟိတံ, ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ?
အနုဝါဒါဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိ သမထေ ဘဇတိ, ကတိ သမထေ ဥပနိဿိတံ, ကတိ သမထေ ပရိယာပန္နံ, ကတိဟိ သမထေဟိ သင်္ဂဟိတံ, ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ?
အာပတ္တာဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိ သမထေ ဘဇတိ, ကတိ သမထေ ဥပနိဿိတံ, ကတိ သမထေ ပရိယာပန္နံ, ကတိဟိ သမထေဟိ သင်္ဂဟိတံ, ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ?
ကိစ္စာဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိ သမထေ ဘဇတိ, ကတိ သမထေ ဥပနိဿိတံ, ကတိ သမထေ ပရိယာပန္နံ, ကတိဟိ သမထေဟိ သင်္ဂဟိတံ, ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ?
ဝိဝါဒါဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ ဒွေ သမထေ ဘဇတိ, ဒွေ သမထေ ဥပနိဿိတံ, ဒွေ သမထေ ပရိယာပန္နံ, ဒွီဟိ သမထေဟိ သင်္ဂဟိတံ, ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ။
အနုဝါဒါဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ စတ္တာရော သမထေ ဘဇတိ, စတ္တာရော သမထေ ဥပနိဿိတံ, စတ္တာရော သမထေ ပရိယာပန္နံ, စတူဟိ သမထေဟိ သင်္ဂဟိတံ, စတူဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ။
(ဝိ၊၅၊၂၀၆။)
အာပတ္တာဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ တယော သမထေ ဘဇတိ, တယော သမထေ ဥပနိဿိတံ, တယော သမထေ ပရိယာပန္နံ, တီဟိ သမထေဟိ သင်္ဂဟိတံ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
ကိစ္စာဓိကရဏံ သတ္တန္နံ သမထာနံ ဧကံ သမထံ ဘဇတိ, ဧကံ သမထံ ဥပနိဿိတံ, ဧကံ သမထံ ပရိယာပန္နံ, ဧကေန သမထေန သင်္ဂဟိတံ, ဧကေန သမထေန သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေနာတိ။
ဘဇတိဝါရော နိဋ္ဌိတော ဧကဝီသတိမော။
သမထဘေဒေါ နိဋ္ဌိတော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အဓိကရဏံ ပရိယာယံ, သာဓာရဏာ စ ဘာဂိယာ၊
သမထာ သာဓာရဏိကာ, သမထဿ တဗ္ဘာဂိယာ။
သမထာ သမ္မုခါ စေဝ, ဝိနယေန ကုသလေန စ၊
ယတ္ထ သမထသံသဋ္ဌာ, သမ္မန္တိ န သမ္မန္တိ စ။
သမထာဓိကရဏဉ္စေဝ, သမုဋ္ဌာနံ ဘဇန္တိ စာတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၀၇။)
ခန္ဓကပုစ္ဆာဝါရော
မြန်֍ ၃၂၀။
ဥပသမ္ပဒံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
ဥပသမ္ပဒံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ဒွေ အာပတ္တိယော။
ဥပေါသထံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
ဥပေါသထံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ တိဿော အာပတ္တိယော။
ဝဿူပနာယိကံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
ဝဿူပနာယိကံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ဧကာ အာပတ္တိ။
ပဝါရဏံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
ပဝါရဏံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ တိဿော အာပတ္တိယော။
စမ္မသညုတ္တံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
စမ္မသညုတ္တံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ တိဿော အာပတ္တိယော။
ဘေသဇ္ဇံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
ဘေသဇ္ဇံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ တိဿော အာပတ္တိယော။
(ဝိ၊၅၊၂၀၈။)
ကထိနကံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
ကထိနကံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ နတ္ထိ တတ္ထ အာပတ္တိ [န ကတမာ အာပတ္တိယော (က။)]။
စီဝရသညုတ္တံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
စီဝရသညုတ္တံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ တိဿော အာပတ္တိယော။
စမ္ပေယျကံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
စမ္ပေယျကံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ဧကာ အာပတ္တိ။
ကောသမ္ဗကံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
ကောသမ္ဗကံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ဧကာ အာပတ္တိ။
ကမ္မက္ခန္ဓကံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
ကမ္မက္ခန္ဓကံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ဧကာ အာပတ္တိ။
ပါရိဝါသိကံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
ပါရိဝါသိကံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ဧကာ အာပတ္တိ။
သမုစ္စယံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
သမုစ္စယံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ဧကာ အာပတ္တိ။
(ဝိ၊၅၊၂၀၉။)
သမထံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
သမထံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ဒွေ အာပတ္တိယော။
ခုဒ္ဒကဝတ္ထုကံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
ခုဒ္ဒကဝတ္ထုကံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ တိဿော အာပတ္တိယော။
သေနာသနံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
သေနာသနံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ တိဿော အာပတ္တိယော။
သံဃဘေဒံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
သံဃဘေဒံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ဒွေ အာပတ္တိယော။
သမာစာရံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
သမာစာရံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ဧကာ အာပတ္တိ။
ဌပနံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
ဌပနံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ဧကာ အာပတ္တိ။
ဘိက္ခုနိက္ခန္ဓကံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
ဘိက္ခုနိက္ခန္ဓကံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ဒွေ အာပတ္တိယော။
(ဝိ၊၅၊၂၁၀။)
ပဉ္စသတိကံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
ပဉ္စသတိကံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ နတ္ထိ တတ္ထ အာပတ္တိ။
သတ္တသတိကံ ပုစ္ဆိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ ကတိ အာပတ္တိယော၊
သတ္တသတိကံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ သနိဒါနံ သနိဒ္ဒေသံ၊
သမုက္ကဋ္ဌပဒါနံ နတ္ထိ တတ္ထ အာပတ္တီတိ။
ခန္ဓကပုစ္ဆာဝါရော နိဋ္ဌိတော ပဌမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဥပသမ္ပဒူပေါသထော, ဝဿူပနာယိကပဝါရဏာ၊
စမ္မဘေသဇ္ဇကထိနာ, စီဝရံ စမ္ပေယျကေန စ။
ကောသမ္ဗက္ခန္ဓကံ ကမ္မံ, ပါရိဝါသိသမုစ္စယာ၊
သမထခုဒ္ဒကာ သေနာ, သံဃဘေဒံ သမာစာရော၊
ဌပနံ ဘိက္ခုနိက္ခန္ဓံ, ပဉ္စသတ္တသတေန စာတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၁၁။)
ဧကုတ္တရိကနယော
၁-ဧကုတ္တရိကဝါရော
မြန်֍ ၃၂၁။ အာပတ္တိကရာ ဓမ္မာ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနာပတ္တိကရာ ဓမ္မာ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ လဟုကာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဂရုကာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သာဝသေသာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနဝသေသာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သပ္ပဋိကမ္မာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အပ္ပဋိကမ္မာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဒေသနာဂါမိနီ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အဒေသနာဂါမိနီ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အန္တရာယိကာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနန္တရာယိကာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သာဝဇ္ဇပညတ္တိ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနဝဇ္ဇပညတ္တိ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ကိရိယတော သမုဋ္ဌိတာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အကိရိယတော သမုဋ္ဌိတာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ကိရိယာကိရိယတော သမုဋ္ဌိတာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပုဗ္ဗာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အပရာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပုဗ္ဗာပတ္တီနံ အန္တရာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အပရာပတ္တီနံ အန္တရာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဒေသိတာ ဂဏနူပဂါ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဒေသိတာ န ဂဏနူပဂါ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနုပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပဒေသပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သာဓာရဏပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အသာဓာရဏပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဧကတောပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဥဘတောပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ထုလ္လဝဇ္ဇာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အထုလ္လဝဇ္ဇာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဂိဟိပဋိသံယုတ္တာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ န ဂိဟိပဋိသံယုတ္တာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ နိယတာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနိယတာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အာဒိကရော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အနာဒိကရော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အဓိစ္စာပတ္တိကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အဘိဏှာပတ္တိကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ စောဒကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ စုဒိတကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အဓမ္မစောဒကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အဓမ္မစုဒိတကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ ဓမ္မစောဒကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ ဓမ္မစုဒိတကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော Empty Line. Go Next Line
(ဝိ၊၅၊၂၁၂။)
ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အနာသိတကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ သမာနသံဝါသကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အသမာနသံဝါသကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ ဌပနံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ။
ဧကကံ နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ကရာ အာပတ္တိ လဟုကာ, သာဝသေသာ စ ဒုဋ္ဌုလ္လာ၊
ပဋိကမ္မဒေသနာ စ, အန္တရာ ဝဇ္ဇကိရိယံ။
ကိရိယာကိရိယံ ပုဗ္ဗာ, အန္တရာ ဂဏနူပဂါ၊
ပညတ္တိ အနာနုပ္ပန္န, သဗ္ဗသာဓာရဏာ စ ဧကတော [ပညတ္တာနုပ္ပန္နာ သဗ္ဗာ, သာဓာရဏာ စ ဧကတော (သျာ။)]။
ထုလ္လဂိဟိနိယတာ စ, အာဒိ အဓိစ္စစောဒကော၊
အဓမ္မဓမ္မနိယတော, အဘဗ္ဗောက္ခိတ္တနာသိတာ၊
သမာနံ ဌပနဉ္စေဝ, ဥဒ္ဒါနံ ဧကကေ ဣဒန္တိ။
၂။ ဒုကဝါရော
မြန်֍ ၃၂၂။ အတ္ထာပတ္တိ သညာ ဝိမောက္ခာ, အတ္ထာပတ္တိ နော သညာဝိမောက္ခာ။ အတ္ထာပတ္တိ လဒ္ဓသမာပတ္တိကဿ, အတ္ထာပတ္တိ န လဒ္ဓသမာပတ္တိကဿ။ အတ္ထာပတ္တိ သဒ္ဓမ္မပဋိသညုတ္တာ, အတ္ထာပတ္တိ အသဒ္ဓမ္မပဋိသညုတ္တာ။ အတ္ထာပတ္တိ သပရိက္ခာရပဋိသညုတ္တာ, အတ္ထာပတ္တိ ပရပရိက္ခာရပဋိသညုတ္တာ။ အတ္ထာပတ္တိ သပုဂ္ဂလပဋိသညုတ္တာ, အတ္ထာပတ္တိ ပရပုဂ္ဂလပဋိသညုတ္တာ။ အတ္ထိ သစ္စံ ဘဏန္တော ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, မုသာ ဘဏန္တော လဟုကံ။ အတ္ထိ မုသာ ဘဏန္တော ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, သစ္စံ ဘဏန္တော လဟုကံ။ အတ္ထာပတ္တိ ဘူမိဂတော အာပဇ္ဇတိ, နော ဝေဟာသဂတော။ အတ္ထာပတ္တိ ဝေဟာသဂတော အာပဇ္ဇတိ, နော ဘူမိဂတော။ အတ္ထာပတ္တိ နိက္ခမန္တော အာပဇ္ဇတိ, နော ပဝိသန္တော။ အတ္ထာပတ္တိ ပဝိသန္တော အာပဇ္ဇတိ, နော နိက္ခမန္တော။ အတ္ထာပတ္တိ အာဒိယန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ အနာဒိယန္တော အာပဇ္ဇတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၁၃။)
အတ္ထာပတ္တိ သမာဒိယန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န သမာဒိယန္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကရောန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ကရောန္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဒေန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ဒေန္တော အာပဇ္ဇတိ။ (အတ္ထာပတ္တိ ဒေသေန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ဒေသေန္တော အာပဇ္ဇတိ။) [( ) (နတ္ထိ ကတ္ထစိ)] အတ္ထာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဏှန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ပဋိဂ္ဂဏှန္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ပရိဘောဂေန အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ပရိဘောဂေန အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ရတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, နော ဒိဝါ။ အတ္ထာပတ္တိ ဒိဝါ အာပဇ္ဇတိ, နော ရတ္တိံ။ အတ္ထာပတ္တိ အရုဏုဂ္ဂေ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န အရုဏုဂ္ဂေ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဆိန္ဒန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ဆိန္ဒန္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဆာဒေန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ဆာဒေန္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဓာရေန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ဓာရေန္တော အာပဇ္ဇတိ။
ဒွေ ဥပေါသထာ – စာတုဒ္ဒသိကော စ ပန္နရသိကော စ။ ဒွေ ပဝါရဏာ – စာတုဒ္ဒသိကာ စ ပန္နရသိကာ စ။ ဒွေ ကမ္မာနိ – အပလောကနကမ္မံ, ဉတ္တိကမ္မံ။ အပရာနိပိ ဒွေ ကမ္မာနိ – ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ။ ဒွေ ကမ္မဝတ္ထူနိ – အပလောကနကမ္မဿ ဝတ္ထု, ဉတ္တိကမ္မဿ ဝတ္ထု။ အပရာနိပိ ဒွေ ကမ္မဝတ္ထူနိ – ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဿ ဝတ္ထု, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မဿ ဝတ္ထု။ ဒွေ ကမ္မဒေါသာ – အပလောကနကမ္မဿ ဒေါသော, ဉတ္တိကမ္မဿ ဒေါသော။ အပရေပိ ဒွေ ကမ္မဒေါသာ – ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဿ ဒေါသော, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မဿ ဒေါသော။ ဒွေ ကမ္မသမ္ပတ္တိယော – အပလောကနကမ္မဿ သမ္ပတ္တိ, ဉတ္တိကမ္မဿ သမ္ပတ္တိ။ အပရာပိ ဒွေ ကမ္မသမ္ပတ္တိယော – ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဿ သမ္ပတ္တိ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မဿ သမ္ပတ္တိ။ ဒွေ နာနာသံဝါသကဘူမိယော – အတ္တနာ ဝါ အတ္တာနံ နာနာသံဝါသကံ ကရောတိ, သမဂ္ဂေါ ဝါ နံ သံဃော ဥက္ခိပတိ အဒဿနေ ဝါ အပ္ပဋိကမ္မေ ဝါ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဝါ။ ဒွေ သမာနသံဝါသကဘူမိယော – အတ္တနာ ဝါ အတ္တာနံ သမာနသံဝါသကံ ကရောတိ, သမဂ္ဂေါ ဝါ နံ သံဃော ဥက္ခိတ္တံ ဩသာရေတိ ဒဿနေ ဝါ ပဋိကမ္မေ ဝါ ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဝါ။ ဒွေ ပါရာဇိကာ – ဘိက္ခူနဉ္စ ဘိက္ခုနီနဉ္စ။ ဒွေ သံဃာဒိသေသာ, ဒွေ ထုလ္လစ္စယာ, ဒွေ ပါစိတ္တိယာ, ဒွေ ပါဋိဒေသနီယာ, ဒွေ ဒုက္ကဋာ, ဒွေ ဒုဗ္ဘာသိတာ – ဘိက္ခူနဉ္စ ဘိက္ခုနီနဉ္စ။ သတ္တ အာပတ္တိယော, သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ ဒွီဟာကာရေဟိ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ – ကမ္မေန ဝါ သလာကဂ္ဂါဟေန ဝါ။
(ဝိ၊၅၊၂၁၄။)
ဒွေ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ – အဒ္ဓါနဟီနော, အင်္ဂဟီနော။ အပရေပိ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ – ဝတ္ထုဝိပန္နော, ကရဏဒုက္ကဋကော။ အပရေပိ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ – အပရိပူရော ပရိပူရော နော စ ယာစတိ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဿာယ န ဝတ္ထဗ္ဗံ – အလဇ္ဇိဿ စ ဗာလဿ စ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဿယော န ဒါတဗ္ဗော – အလဇ္ဇိဿ စ လဇ္ဇိနော စ န ယာစတိ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော – ဗာလဿ စ လဇ္ဇိဿ စ ယာစတိ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ အဘဗ္ဗာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ – ဗုဒ္ဓါ စ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ စ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဘဗ္ဗာ, အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ အဘဗ္ဗာ သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ အရိယပုဂ္ဂလာ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဘဗ္ဗာ သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ ပုထုဇ္ဇနာ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ အဘဗ္ဗာ သဉ္စိစ္စ သာတိသာရံ ဝတ္ထုံ အဇ္ဈာစရိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ အရိယပုဂ္ဂလာ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဘဗ္ဗာ သဉ္စိစ္စ သာတိသာရံ ဝတ္ထုံ အဇ္ဈာစရိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ ပုထုဇ္ဇနာ။
ဒွေ ပဋိက္ကောသာ – ကာယေန ဝါ ပဋိက္ကောသတိ ဝါစာယ ဝါ ပဋိက္ကောသတိ။ ဒွေ နိဿာရဏာ – အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အပ္ပတ္တော နိဿာရဏံ တံ စေ သံဃော နိဿာရေတိ ဧကစ္စော သုနိဿာရိတော, ဧကစ္စော ဒုန္နိဿာရိတော။ ဒွေ ဩသာရဏာ – အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အပ္ပတ္တော ဩသာရဏံ တံ စေ သံဃော ဩသာရေတိ ဧကစ္စော သောသာရိတော, ဧကစ္စော ဒေါသာရိတော။ ဒွေ ပဋိညာ – ကာယေန ဝါ ပဋိဇာနာတိ ဝါစာယ ဝါ ပဋိဇာနာတိ။ ဒွေ ပဋိဂ္ဂဟာ – ကာယေန ဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ။ ဒွေ ပဋိက္ခေပါ – ကာယေန ဝါ ပဋိက္ခိပတိ ဝါစာယ ဝါ ပဋိက္ခိပတိ။ ဒွေ ဥပဃာတိကာ – သိက္ခူပဃာတိကာ စ ဘောဂူပဃာတိကာ စ။ ဒွေ စောဒနာ – ကာယေန ဝါ စောဒေတိ ဝါစာယ ဝါ စောဒေတိ။ ဒွေ ကထိနဿ ပလိဗောဓာ – အာဝါသပလိဗောဓော စ စီဝရပလိဗောဓော စ။ ဒွေ ကထိနဿ အပလိဗောဓာ – အာဝါသအပလိဗောဓော စ စီဝရအပလိဗောဓော စ။ ဒွေ စီဝရာနိ – ဂဟပတိကဉ္စ ပံသုကူလဉ္စ။ ဒွေ ပတ္တာ – အယောပတ္တော မတ္တိကာပတ္တော။ ဒွေ မဏ္ဍလာနိ – တိပုမယံ, သီသမယံ။ ဒွေ ပတ္တဿ အဓိဋ္ဌာနာ – ကာယေန ဝါ အဓိဋ္ဌေတိ ဝါစာယ ဝါ အဓိဋ္ဌေတိ။ ဒွေ စီဝရဿ အဓိဋ္ဌာနာ – ကာယေန ဝါ အဓိဋ္ဌေတိ ဝါစာယ ဝါ အဓိဋ္ဌေတိ။ ဒွေ ဝိကပ္ပနာ – သမ္မုခါဝိကပ္ပနာ စ ပရမ္မုခါဝိကပ္ပနာ စ။ ဒွေ ဝိနယာ – ဘိက္ခူနဉ္စ ဘိက္ခုနီနဉ္စ။
(ဝိ၊၅၊၂၁၅။)
ဒွေ ဝေနယိကာ – ပညတ္တဉ္စ ပညတ္တာနုလောမဉ္စ။ ဒွေ ဝိနယဿ သလ္လေခါ – အကပ္ပိယေ သေတုဃာတော, ကပ္ပိယေ မတ္တကာရိတာ။ ဒွီဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – ကာယေန ဝါ အာပဇ္ဇတိ ဝါစာယ ဝါ အာပဇ္ဇတိ။ ဒွီဟာကာရေဟိ အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – ကာယေန ဝါ ဝုဋ္ဌာတိ ဝါစာယ ဝါ ဝုဋ္ဌာတိ။ ဒွေ ပရိဝါသာ – ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော, အပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော။ အပရေပိ ဒွေ ပရိဝါသာ – သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော သမောဓာနပရိဝါသော။ ဒွေ မာနတ္တာ – ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ။ အပရေပိ ဒွေ မာနတ္တာ – ပက္ခမာနတ္တံ, သမောဓာနမာနတ္တံ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ ရတ္တိစ္ဆေဒေါ – ပါရိဝါသိကဿ စ မာနတ္တစာရိကဿ စ။ ဒွေ အနာဒရိယာနိ – ပုဂ္ဂလာနာဒရိယဉ္စ ဓမ္မာနာဒရိယဉ္စ။ ဒွေ လောဏာနိ – ဇာတိမဉ္စ ကာရိမဉ္စ [ဇာတိမယဉ္စ ခါရိမယဉ္စ (သျာ။)]။ အပရာနိပိ ဒွေ လောဏာနိ – သာမုဒ္ဒံ ကာဠလောဏံ။ အပရာနိပိ ဒွေ လောဏာနိ – သိန္ဓဝံ, ဥဗ္ဘိဒံ [ဥဗ္ဘိရံ (ဣတိပိ)]။ အပရာနိပိ ဒွေ လောဏာနိ – ရောမကံ, ပက္ကာလကံ။ ဒွေ ပရိဘောဂါ – အဗ္ဘန္တရပရိဘောဂေါ စ ဗာဟိရပရိဘောဂေါ စ။ ဒွေ အက္ကောသာ – ဟီနော စ အက္ကောသော ဥက္ကဋ္ဌော စ အက္ကောသော။ ဒွီဟာကာရေဟိ ပေသုညံ ဟောတိ – ပိယကမျဿ ဝါ ဘေဒါဓိပ္ပါယဿ ဝါ။ ဒွီဟာကာရေဟိ ဂဏဘောဇနံ ပသဝတိ – နိမန္တနတော ဝါ ဝိညတ္တိတော ဝါ။ ဒွေ ဝဿူပနာယိကာ – ပုရိမိကာ, ပစ္ဆိမိကာ။ ဒွေ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ဒွေ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။
[အ။ နိ။ ၂။၉၉ အာဒယော] ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ယော စ အနာဂတံ ဘာရံ ဝဟတိ, ယော စ အာဂတံ ဘာရံ န ဝဟတိ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ပဏ္ဍိတာ – ယော စ အနာဂတံ ဘာရံ န ဝဟတိ, ယော စ အာဂတံ ဘာရံ ဝဟတိ။ အပရေပိ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ယော စ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညီ, ယော စ ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညီ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ပဏ္ဍိတာ – ယော စ အကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညီ, ယော စ ကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညီ။ အပရေပိ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ယော စ အနာပတ္တိယာ အာပတ္တိသညီ, ယော စ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိသညီ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ပဏ္ဍိတာ – ယော စ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိသညီ, ယော စ အနာပတ္တိယာ အနာပတ္တိသညီ။ အပရေပိ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ယော စ အဓမ္မေ ဓမ္မသညီ, ယော စ ဓမ္မေ အဓမ္မသညီ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ပဏ္ဍိတာ – ယော စ အဓမ္မေ အဓမ္မသညီ, ယော စ ဓမ္မေ ဓမ္မသညီ။ အပရေပိ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ယော စ အဝိနယေ ဝိနယသညီ,
(ဝိ၊၅၊၂၁၆။)
ယော စ ဝိနယေ အဝိနယသညီ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ပဏ္ဍိတာ – ယော စ အဝိနယေ အဝိနယသညီ, ယော စ ဝိနယေ ဝိနယသညီ။
[အ။ နိ။ ၂။၁၀၉] ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ န ကုက္ကုစ္စာယိတဗ္ဗံ ကုက္ကုစ္စာယတိ, ယော စ ကုက္ကုစ္စာယိတဗ္ဗံ ကုက္ကုစ္စာယတိ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ န ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ ကုက္ကုစ္စာယိတဗ္ဗံ န ကုက္ကုစ္စာယတိ, ယော စ ကုက္ကုစ္စာယိတဗ္ဗံ ကုက္ကုစ္စာယတိ။ အပရေသမ္ပိ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညီ, ယော စ ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညီ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ န ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညီ, ယော စ ကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညီ။ အပရေသမ္ပိ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အနာပတ္တိယာ အာပတ္တိသညီ, ယော စ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိသညီ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ န ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အနာပတ္တိယာ အနာပတ္တိသညီ, ယော စ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိသညီ။ အပရေသမ္ပိ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အဓမ္မေ ဓမ္မသညီ, ယော စ ဓမ္မေ အဓမ္မသညီ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ န ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အဓမ္မေ အဓမ္မသညီ, ယော စ ဓမ္မေ ဓမ္မသညီ။ အပရေသမ္ပိ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အဝိနယေ ဝိနယသညီ, ယော စ ဝိနယေ အဝိနယသညီ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ န ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အဝိနယေ အဝိနယသညီ, ယော စ ဝိနယေ ဝိနယသညီ။
ဒုကာ နိဋ္ဌိတာ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
သညာ လဒ္ဓါ စ သဒ္ဓမ္မာ, ပရိက္ခာရာ စ ပုဂ္ဂလာ၊
သစ္စံ ဘူမိ နိက္ခမန္တော, အာဒိယန္တော သမာဒိယံ။
ကရောန္တော ဒေန္တော ဂဏှန္တော, ပရိဘောဂေန ရတ္တိ စ၊
အရုဏာဆိန္ဒံ ဆာဒေန္တော, ဓာရေန္တော စ ဥပေါသထာ။
ပဝါရဏာ ကမ္မာပရာ, ဝတ္ထု အပရာ ဒေါသာ စ၊
အပရာ ဒွေ စ သမ္ပတ္တိ, နာနာ သမာနမေဝ စ။
ပါရာဇိသံဃထုလ္လစ္စယ, ပါစိတ္တိ ပါဋိဒေသနာ၊
ဒုက္ကဋာ ဒုဗ္ဘာသိတာ စေဝ, သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ စ။
(ဝိ၊၅၊၂၁၇။)
ဘိဇ္ဇတိ ဥပသမ္ပဒါ, တထေဝ အပရေ ဒုဝေ၊
န ဝတ္ထဗ္ဗံ န ဒါတဗ္ဗံ, အဘဗ္ဗာဘဗ္ဗမေဝ စ။
သဉ္စိစ္စ သာတိသာရာ စ, ပဋိက္ကောသာ နိဿာရဏာ၊
ဩသာရဏာ ပဋိညာ စ, ပဋိဂ္ဂဟာ ပဋိက္ခိပါ။
ဥပဃာတိ စောဒနာ စ, ကထိနာ စ ဒုဝေ တထာ၊
စီဝရာ ပတ္တမဏ္ဍလာ, အဓိဋ္ဌာနာ တထေဝ ဒွေ။
ဝိကပ္ပနာ စ ဝိနယာ, ဝေနယိကာ စ သလ္လေခါ၊
အာပဇ္ဇတိ စ ဝုဋ္ဌာတိ, ပရိဝါသာပရေ ဒုဝေ။
ဒွေ မာနတ္တာ အပရေ စ, ရတ္တိစ္ဆေဒေါ အနာဒရိ၊
ဒွေ လောဏာ တယော အပရေ, ပရိဘောဂက္ကောသေန စ။
ပေသုညော စ ဂဏာဝဿ, ဌပနာ ဘာရကပ္ပိယံ၊
အနာပတ္တိ အဓမ္မဓမ္မာ, ဝိနယေ အာသဝေ တထာတိ။
၃။ တိကဝါရော
မြန်֍ ၃၂၃။ အတ္ထာပတ္တိ တိဋ္ဌန္တေ ဘဂဝတိ အာပဇ္ဇတိ, နော ပရိနိဗ္ဗုတေ၊ အတ္ထာပတ္တိ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဘဂဝတိ အာပဇ္ဇတိ, နော တိဋ္ဌန္တေ၊ အတ္ထာပတ္တိ တိဋ္ဌန္တေပိ ဘဂဝတိ အာပဇ္ဇတိ ပရိနိဗ္ဗုတေပိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကာလေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဝိကာလေ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဝိကာလေ အာပဇ္ဇတိ, နော ကာလေ၊ အတ္ထာပတ္တိ ကာလေ စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဝိကာလေ စ။ အတ္ထာပတ္တိ ရတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, နော ဒိဝါ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဒိဝါ အာပဇ္ဇတိ, နော ရတ္တိံ၊ အတ္ထာပတ္တိ ရတ္တိဉ္စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဒိဝါ စ။ အတ္ထာပတ္တိ ဒသဝဿော အာပဇ္ဇတိ, နော ဦနဒသဝဿော၊ အတ္ထာပတ္တိ ဦနဒသဝဿော အာပဇ္ဇတိ, နော ဒသဝဿော၊ အတ္ထာပတ္တိ ဒသဝဿော စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဦနဒသဝဿော စ။ အတ္ထာပတ္တိ ပဉ္စဝဿော အာပဇ္ဇတိ, နော ဦနပဉ္စဝဿော၊ အတ္ထာပတ္တိ ဦနပဉ္စဝဿော အာပဇ္ဇတိ, နော ပဉ္စဝဿော၊ အတ္ထာပတ္တိ ပဉ္စဝဿော စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဦနပဉ္စဝဿော စ။ အတ္ထာပတ္တိ ကုသလစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ အကုသလစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ အဗျာကတစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ သုခဝေဒနာသမင်္ဂီ အာပဇ္ဇတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဒုက္ခဝေဒနာသမင်္ဂီ အာပဇ္ဇတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ အဒုက္ခမသုခဝေဒနာသမင်္ဂီ အာပဇ္ဇတိ။ တီဏိ
(ဝိ၊၅၊၂၁၈။)
စောဒနာဝတ္ထူနိ – ဒိဋ္ဌေန, သုတေန, ပရိသင်္ကာယ။ တယော သလာကဂ္ဂါဟာ – ဂုဠှကော, ဝိဝဋကော [ဝိဝဋ္ဋကော (က။)], သကဏ္ဏဇပ္ပကော။ တယော ပဋိက္ခေပါ – မဟိစ္ဆတာ, အသန္တုဋ္ဌိတာ [အသန္တုဋ္ဌတာ (သျာ။)], အသလ္လေခတာ။ တယော အနုညာတာ – အပ္ပိစ္ဆတာ, သန္တုဋ္ဌိတာ, သလ္လေခတာ။ အပရေပိ တယော ပဋိက္ခေပါ – မဟိစ္ဆတာ, အသန္တုဋ္ဌိတာ, အမတ္တညုတာ။ တယော အနုညာတာ – အပ္ပိစ္ဆတာ, သန္တုဋ္ဌိတာ, မတ္တညုတာ။ တိဿော ပညတ္တိယော – ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တိ။ အပရာပိ တိဿော ပညတ္တိယော – သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တိ, သာဓာရဏပညတ္တိ။ အပရာပိ တိဿော ပညတ္တိယော – အသာဓာရဏပညတ္တိ, ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တိ။
အတ္ထာပတ္တိ ဗာလော အာပဇ္ဇတိ, နော ပဏ္ဍိတော၊ အတ္ထာပတ္တိ ပဏ္ဍိတော အာပဇ္ဇတိ, နော ဗာလော၊ အတ္ထာပတ္တိ ဗာလော စေဝ အာပဇ္ဇတိ ပဏ္ဍိတော စ။ အတ္ထာပတ္တိ ကာဠေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဇုဏှေ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဇုဏှေ အာပဇ္ဇတိ, နော ကာဠေ၊ အတ္ထာပတ္တိ ကာဠေ စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဇုဏှေ စ။ အတ္ထိ ကာဠေ ကပ္ပတိ, နော ဇုဏှေ၊ အတ္ထိ ဇုဏှေ ကပ္ပတိ, နော ကာဠေ၊ အတ္ထိ ကာဠေ စေဝ ကပ္ပတိ ဇုဏှေ စ။ အတ္ထာပတ္တိ ဟေမန္တေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဂိမှေ နော ဝဿေ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဂိမှေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဟေမန္တေ နော ဝဿေ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဝဿေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဟေမန္တေ နော ဂိမှေ။ အတ္ထာပတ္တိ သံဃော အာပဇ္ဇတိ, န ဂဏော န ပုဂ္ဂလော၊ အတ္ထာပတ္တိ ဂဏော အာပဇ္ဇတိ, န သံဃော န ပုဂ္ဂလော၊ အတ္ထာပတ္တိ ပုဂ္ဂလော အာပဇ္ဇတိ, န သံဃော န ဂဏော။ အတ္ထိ သံဃဿ ကပ္ပတိ, န ဂဏဿ န ပုဂ္ဂလဿ၊ အတ္ထိ ဂဏဿ ကပ္ပတိ, န သံဃဿ န ပုဂ္ဂလဿ၊ အတ္ထိ ပုဂ္ဂလဿ ကပ္ပတိ, န သံဃဿ န ဂဏဿ။ တိဿော ဆာဒနာ ဝတ္ထုံ ဆာဒေတိ, နော အာပတ္တိံ၊ အာပတ္တိံ ဆာဒေတိ, နော ဝတ္ထုံ၊ ဝတ္ထုဉ္စေဝ ဆာဒေတိ အာပတ္တိဉ္စ။ တိဿော ပဋိစ္ဆာဒိယော – ဇန္တာဃရပဋိစ္ဆာဒိ, ဥဒကပဋိစ္ဆာဒိ, ဝတ္ထပဋိစ္ဆာဒိ။ [အ။ နိ။ ၃။၁၃၂] တီဏိ ပဋိစ္ဆန္နာနိ ဝဟန္တိ, နော ဝိဝဋာနိ – မာတုဂါမော ပဋိစ္ဆန္နော ဝဟတိ, နော ဝိဝဋော၊ ဗြာဟ္မဏာနံ မန္တာ ပဋိစ္ဆန္နာ ဝဟန္တိ, နော ဝိဝဋာ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ပဋိစ္ဆန္နာ ဝဟတိ, နော ဝိဝဋာ။ တီဏိ ဝိဝဋာနိ ဝိရောစန္တိ, နော ပဋိစ္ဆန္နာနိ – စန္ဒမဏ္ဍလံ ဝိဝဋံ ဝိရောစတိ, နော ပဋိစ္ဆန္နံ၊ သူရိယမဏ္ဍလံ ဝိဝဋံ ဝိရောစတိ, နော ပဋိစ္ဆန္နံ၊ တထာဂတပ္ပဝေဒိတော ဓမ္မဝိနယော ဝိဝဋော ဝိရောစတိ, နော ပဋိစ္ဆန္နော။ တယော သေနာသနဂ္ဂါဟာ –
(ဝိ၊၅၊၂၁၉။)
ပုရိမကော, ပစ္ဆိမကော, အန္တရာမုတ္တကော။ အတ္ထာပတ္တိ ဂိလာနော အာပဇ္ဇတိ, နော အဂိလာနော၊ အတ္ထာပတ္တိ အဂိလာနော အာပဇ္ဇတိ, နော ဂိလာနော၊ အတ္ထာပတ္တိ ဂိလာနော စေဝ အာပဇ္ဇတိ အဂိလာနော စ။
တီဏိ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ တီဏိ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ တယော ပရိဝါသာ – ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော, အပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော, သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော။ တယော မာနတ္တာ – ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, ပက္ခမာနတ္တံ။ တယော ပါရိဝါသိကဿ ဘိက္ခုနော ရတ္တိစ္ဆေဒါ – သဟဝါသော, ဝိပ္ပဝါသော, အနာရောစနာ။ အတ္ထာပတ္တိ အန္တော အာပဇ္ဇတိ, နော ဗဟိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဗဟိ အာပဇ္ဇတိ, နော အန္တော၊ အတ္ထာပတ္တိ အန္တော စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိ စ။ အတ္ထာပတ္တိ အန္တောသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, နော ဗဟိသီမာယ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဗဟိသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, နော အန္တောသီမာယ၊ အတ္ထာပတ္တိ အန္တောသီမာယ စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိသီမာယ စ။ တီဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – ကာယေန အာပဇ္ဇတိ, ဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကာယေန ဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ။ အပရေဟိပိ တီဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – သံဃမဇ္ဈေ, ဂဏမဇ္ဈေ, ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ။ တီဟာကာရေဟိ အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – ကာယေန ဝုဋ္ဌာတိ, ဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ, ကာယေန ဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အပရေဟိပိ တီဟာကာရေဟိ အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – သံဃမဇ္ဈေ, ဂဏမဇ္ဈေ, ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ။ တီဏိ အဓမ္မိကာနိ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနာနိ။ တီဏိ ဓမ္မိကာနိ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနာနိ။
[စူဠဝ။ ၆] တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ။ [စူဠဝ။ ၁၅] တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော နိယဿကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ…ပေ… သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ။ [စူဠဝ။ ၂၇] တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ…ပေ… သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော ကုလဒူကကော ဟောတိ ပါပသမာစာရော ပါပသမာစာရာ
(ဝိ၊၅၊၂၂၀။)
ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ…ပေ… သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိ ဗဟုလော အနပဒါနော ဂိဟီ အက္ကောသတိ ပရိဘာသတိ။ [စူဠဝ။ ၅၀] တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ…ပေ… သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဿိတုံ။ [စူဠဝ။ ၅၉] တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ…ပေ… သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတုံ။ [စူဠဝ။ ၆၉] တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ…ပေ… သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော န ဣစ္ဆတိ ပါပိကံ ဒိဋ္ဌိံ ပဋိနိဿဇ္ဇိတုံ။
တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော အာဂါဠှာယ စေတေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော, ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ကာယိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ကာယိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ
(ဝိ၊၅၊၂၂၁။)
ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ကာယိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ကာယိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – အာပတ္တိံ အာပန္နော ကမ္မကတော ဥပသမ္ပာဒေတိ, နိဿယံ ဒေတိ, သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန ကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ။
တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော သံဃမဇ္ဈေ ဥပေါသထံ ဌပေန္တဿ – ‘‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘဏ္ဍနံ မာ ကလဟံ မာ ဝိဂ္ဂဟံ မာ ဝိဝါဒ’’န္တိ ဩမဒ္ဒိတွာ သံဃေန ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော သံဃမဇ္ဈေ ပဝါရဏံ ဌပေန္တဿ – ‘‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘဏ္ဍနံ မာ ကလဟံ မာ ဝိဂ္ဂဟံ မာ ဝိဝါဒ’’န္တိ ဩမဒ္ဒိတွာ သံဃေန ပဝါရေတဗ္ဗံ – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော န ကာစိ သံဃသမ္မုတိ ဒါတဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ [သံဃော န ဝေါဟရိတဗ္ဗော (သျာ။)] – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု န ကိသ္မိံ စိ ပစ္စေကဋ္ဌာနေ ဌပေတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိဿာယ န ဝတ္ထဗ္ဗံ – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိဿယော န ဒါတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဩကာသကမ္မံ ကာရာပေန္တဿ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော သဝစနီယံ နာဒါတဗ္ဗံ – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ,
(ဝိ၊၅၊၂၂၂။)
ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဝိနယော န ပုစ္ဆိတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဝိနယော န ပုစ္ဆိတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဝိနယော န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဝိနယော န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အနုယောဂေါ န ဒါတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနယော န သာကစ္ဆိတဗ္ဗော [သာကစ္ဆာတဗ္ဗော (က။)] – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။
တယော ဥပေါသထာ – စာတုဒ္ဒသိကော, ပန္နရသိကော, သာမဂ္ဂိဥပေါသထော။ အပရေပိ တယော ဥပေါသထာ – သံဃေဥပေါသထော, ဂဏေဥပေါသထော, ပုဂ္ဂလေဥပေါသထော။ အပရေပိ တယော ဥပေါသထာ – သုတ္တုဒ္ဒေသောဥပေါသထော, ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထော, အဓိဋ္ဌာနုပေါသထော။ တိဿော ပဝါရဏာ – စာတုဒ္ဒသိကာ, ပန္နရသိကာ, သာမဂ္ဂိပဝါရဏာ။ အပရာပိ တိဿော ပဝါရဏာ – သံဃေပဝါရဏာ, ဂဏေပဝါရဏာ, ပုဂ္ဂလေပဝါရဏာ။ အပရာပိ တိဿော ပဝါရဏာ – တေဝါစိကာပဝါရဏာ, ဒွေဝါစိကာပဝါရဏာ, သမာနဝဿိကာပဝါရဏာ။
တယော အာပါယိကာ နေရယိကာ – ဣဒမပ္ပဟာယ, ယော စ အဗြဟ္မစာရီ ဗြဟ္မစာရိပဋိညော, ယော စ သုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစာရိံ ပရိသုဒ္ဓဗြဟ္မစရိယံ စရန္တံ အမူလကေန အဗြဟ္မစရိယေန အနုဒ္ဓံသေတိ, ယော စာယံ ဧဝံဝါဒီ ဧဝံဒိဋ္ဌိ [ဧဝံဒိဋ္ဌီ (သီ။)] – ‘‘နတ္ထိ ကာမေသု ဒေါသော’’တိ သော ကာမေသု ပါတဗျတံ အာပဇ္ဇတိ။ [အ။ နိ။ ၃။၇၀] တီဏိ အကုသလမူလာနိ – လောဘော အကုသလမူလံ, ဒေါသော အကုသလမူလံ, မောဟော အကုသလမူလံ။ [အ။ နိ။ ၃။၇၀] တီဏိ ကုသလမူလာနိ – အလောဘော ကုသလမူလံ, အဒေါသော ကုသလမူလံ, အမောဟော ကုသလမူလံ။ တီဏိ ဒုစ္စရိတာနိ – ကာယဒုစ္စရိတံ, ဝစီဒုစ္စရိတံ, မနောဒုစ္စရိတံ။ တီဏိ သုစရိတာနိ – ကာယသုစရိတံ, ဝစီသုစရိတံ, မနောသုစရိတံ။ တယော အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ကုလေသု တိကဘောဇနံ ပညတ္တံ – ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ပေသလာနံ
(ဝိ၊၅၊၂၂၃။)
ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ‘‘မာ ပါပိစ္ဆာ ပက္ခံ နိဿာယ သံဃံ ဘိန္ဒေယျု’’န္တိ ကုလာနုဒ္ဒယတာယ စ။ [စူဠဝ။ ၃၅၀] တီဟိ အသဒ္ဓမ္မေဟိ အဘိဘူတော ပရိယာဒိန္နစိတ္တော ဒေဝဒတ္တော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော ပါပိစ္ဆတာ ပါပမိတ္တတာ ဩရမတ္တကေန ဝိသေသာဓိဂမေန အန္တရာ ဝေါသာနံ အာပါဒိ။ တိဿော သမ္မုတိယော – ဒဏ္ဍသမ္မုတိ, သိက္ကာသမ္မုတိ, ဒဏ္ဍသိက္ကာသမ္မုတိ။ တိဿော ပါဒုကာ ဓုဝဋ္ဌာနိကာ အသင်္ကမနီယာ – ဝစ္စပါဒုကာ, ပဿာဝပါဒုကာ, အာစမနပါဒုကာ။ တိဿော ပါဒဃံသနိယော – သက္ခရံ, ကထလာ, သမုဒ္ဒဖေဏကောတိ။
တိကံ နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
တိဋ္ဌန္တေ ကာလေ ရတ္တိဉ္စ, ဒသ ပဉ္စ ကုသလေန၊
ဝေဒနာ စောဒနာ ဝတ္ထု, သလာကာ ဒွေ ပဋိက္ခိပါ။
ပညတ္တိ အပရေ ဒွေ စ, ဗာလော ကာဠေ စ ကပ္ပတိ၊
ဟေမန္တေ သံဃော သံဃဿ, ဆာဒနာ စ ပဋိစ္ဆာဒိ။
ပဋိစ္ဆန္နာ ဝိဝဋာ စ, သေနာသနဂိလာယနာ၊
ပါတိမောက္ခံ ပရိဝါသံ, မာနတ္တာ ပါရိဝါသိကာ။
အန္တော အန္တော စ သီမာယ, အာပဇ္ဇတိ ပုနာပရေ၊
ဝုဋ္ဌာတိ အပရေ စေဝ, အမူဠှဝိနယာ ဒုဝေ။
တဇ္ဇနီယာ နိယဿာ စ, ပဗ္ဗာဇပဋိသာရဏီ၊
အဒဿနာ ပဋိကမ္မေ, အနိဿဂ္ဂေ စ ဒိဋ္ဌိယာ။
အာဂါဠှကမ္မာဓိသီလေ, ဒဝါနာစာရ ဃာတိကာ၊
အာဇီဝါပန္နာ တာဒိသိကာ, အဝဏ္ဏုပေါသထေန စ။
ပဝါရဏာ သမ္မုတိ စ, ဝေါဟာရပစ္စေကေန စ၊
န ဝတ္ထဗ္ဗံ န ဒါတဗ္ဗံ, ဩကာသံ န ကရေ တထာ။
န ကရေ သဝစနီယံ, န ပုစ္ဆိတဗ္ဗကာ ဒုဝေ၊
န ဝိဿဇ္ဇေ ဒုဝေ စေဝ, အနုယောဂမ္ပိ နော ဒဒေ။
(ဝိ၊၅၊၂၂၄။)
သာကစ္ဆာ ဥပသမ္ပဒါ, နိဿယသာမဏေရာ စ၊
ဥပေါသထတိကာ တီဏိ, ပဝါရဏတိကာ တယော။
အာပါယိကာ အကုသလာ, ကုသလာ စရိတာ ဒုဝေ၊
တိကဘောဇနသဒ္ဓမ္မေ, သမ္မုတိ ပါဒုကေန စ၊
ပါဒဃံသနိကာ စေဝ, ဥဒ္ဒါနံ တိကကေ ဣဒန္တိ။
၄။ စတုက္ကဝါရော
မြန်֍ ၃၂၄။ အတ္ထာပတ္တိ သကဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ပရဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ပရဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, သကဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ သကဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, သကဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ပရဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ပရဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကာယေန အာပဇ္ဇတိ, ဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကာယေန ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ကာယေန အာပဇ္ဇတိ, ကာယေန ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ပသုတ္တော အာပဇ္ဇတိ, ပဋိဗုဒ္ဓေါ ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ပဋိဗုဒ္ဓေါ အာပဇ္ဇတိ, ပသုတ္တော ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ပသုတ္တော အာပဇ္ဇတိ, ပသုတ္တော ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ပဋိဗုဒ္ဓေါ အာပဇ္ဇတိ, ပဋိဗုဒ္ဓေါ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အစိတ္တကော အာပဇ္ဇတိ, သစိတ္တကော ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ သစိတ္တကော အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တကော ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ အစိတ္တကော အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တကော ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ သစိတ္တကော အာပဇ္ဇတိ, သစိတ္တကော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အာပဇ္ဇန္တော ဒေသေတိ၊ ဒေသေန္တော အာပဇ္ဇတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ အာပဇ္ဇန္တော ဝုဋ္ဌာတိ၊ ဝုဋ္ဌဟန္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကမ္မေန အာပဇ္ဇတိ, အကမ္မေန ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ အကမ္မေန အာပဇ္ဇတိ, ကမ္မေန ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ကမ္မေန အာပဇ္ဇတိ, ကမ္မေန ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ အကမ္မေန အာပဇ္ဇတိ, အကမ္မေန ဝုဋ္ဌာတိ။
[အ။ နိ။ ၄။၂၅၀၊ ဒီ။ နိ။ ၃။၃၁၃၊ ဝိဘ။ ၉၃၉] စတ္တာရော အနရိယဝေါဟာရာ – အဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌဝါဒိတာ, အဿုတေ သုတဝါဒိတာ, အမုတေ မုတဝါဒိတာ, အဝိညာတေ ဝိညာတဝါဒိတာ။ စတ္တာရော အရိယဝေါဟာရာ – အဒိဋ္ဌေ အဒိဋ္ဌဝါဒိတာ, အဿုတေ အဿုတဝါဒိတာ, အမုတေ အမုတဝါဒိတာ, အဝိညာတေ အဝိညာတဝါဒိတာ။ အပရေပိ စတ္တာရော အနရိယဝေါဟာရာ – ဒိဋ္ဌေ အဒိဋ္ဌဝါဒိတာ, သုတေ အဿုတဝါဒိတာ, မုတေ အမုတဝါဒိတာ, ဝိညာတေ အဝိညာတဝါဒိတာ။
(ဝိ၊၅၊၂၂၅။)
စတ္တာရော အရိယဝေါဟာရာ – ဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌဝါဒိတာ, သုတေ သုတဝါဒိတာ, မုတေ မုတဝါဒိတာ, ဝိညာတေ ဝိညာတဝါဒိတာ။
စတ္တာရော ပါရာဇိကာ ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီဟိ သာဓာရဏာ၊ စတ္တာရော ပါရာဇိကာ ဘိက္ခုနီနံ ဘိက္ခူဟိ အသာဓာရဏာ။ စတ္တာရော ပရိက္ခာရာ – အတ္ထိ ပရိက္ခာရော ရက္ခိတဗ္ဗော ဂေါပေတဗ္ဗော မမာယိတဗ္ဗော ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော၊ အတ္ထိ ပရိက္ခာရော ရက္ခိတဗ္ဗော ဂေါပေတဗ္ဗော မမာယိတဗ္ဗော, န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော၊ အတ္ထိ ပရိက္ခာရော ရက္ခိတဗ္ဗော ဂေါပေတဗ္ဗော, န မမာယိတဗ္ဗော န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော၊ အတ္ထိ ပရိက္ခာရော န ရက္ခိတဗ္ဗော န ဂေါပေတဗ္ဗော, န မမာယိတဗ္ဗော န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော။ အတ္ထာပတ္တိ သမ္မုခါ အာပဇ္ဇတိ, ပရမ္မုခါ ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ပရမ္မုခါ အာပဇ္ဇတိ, သမ္မုခါ ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ သမ္မုခါ အာပဇ္ဇတိ, သမ္မုခါ ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ပရမ္မုခါ အာပဇ္ဇတိ, ပရမ္မုခါ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အဇာနန္တော အာပဇ္ဇတိ, ဇာနန္တော ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဇာနန္တော အာပဇ္ဇတိ, အဇာနန္တော ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ အဇာနန္တော အာပဇ္ဇတိ, အဇာနန္တော ဝုဋ္ဌာတိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဇာနန္တော အာပဇ္ဇတိ, ဇာနန္တော ဝုဋ္ဌာတိ။
စတူဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – ကာယေန အာပဇ္ဇတိ, ဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကာယေန ဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကမ္မဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ။ အပရေဟိပိ စတူဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – သံဃမဇ္ဈေ, ဂဏမဇ္ဈေ, ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ, လိင်္ဂပါတုဘာဝေန။ စတူဟာကာရေဟိ အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – ကာယေန ဝုဋ္ဌာတိ, ဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ, ကာယေန ဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ, ကမ္မဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အပရေဟိပိ စတူဟာကာရေဟိ အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – သံဃမဇ္ဈေ, ဂဏမဇ္ဈေ, ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ, လိင်္ဂပါတုဘာဝေန။ သဟ ပဋိလာဘေန ပုရိမံ ဇဟတိ, ပစ္ဆိမေ ပတိဋ္ဌာတိ, ဝိညတ္တိယော ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ, ပဏ္ဏတ္တိယော နိရုဇ္ဈန္တိ။ သဟ ပဋိလာဘေန ပစ္ဆိမံ ဇဟတိ, ပုရိမေ ပတိဋ္ဌာတိ, ဝိညတ္တိယော ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ, ပဏ္ဏတ္တိယော နိရုဇ္ဈန္တိ။ စတဿော စောဒနာ – သီလဝိပတ္တိယာ စောဒေတိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ စောဒေတိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ စောဒေတိ, အာဇီဝဝိပတ္တိယာ စောဒေတိ။ စတ္တာရော ပရိဝါသာ – ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော, အပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော, သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော, သမောဓာနပရိဝါသော။ စတ္တာရော မာနတ္တာ – ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, ပက္ခမာနတ္တံ, သမောဓာနမာနတ္တံ။ စတ္တာရော မာနတ္တစာရိကဿ ဘိက္ခုနော ရတ္တိစ္ဆေဒါ – သဟဝါသော, ဝိပ္ပဝါသော, အနာရောစနာ, ဦနေ ဂဏေ စရတိ။ စတ္တာရော
(ဝိ၊၅၊၂၂၆။)
သာမုက္ကံသာ။ စတ္တာရော ပဋိဂ္ဂဟိတပရိဘောဂါ – ယာဝကာလိကံ, ယာမကာလိကံ, သတ္တာဟကာလိကံ, ယာဝဇီဝိကံ။ စတ္တာရိ မဟာဝိကဋာနိ – ဂူထော, မုတ္တံ, ဆာရိကာ, မတ္တိကာ။ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ – အပလောကနကမ္မံ, ဉတ္တိကမ္မံ, ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ။ အပရာနိပိ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ – အဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ, အဓမ္မေန သမဂ္ဂကမ္မံ, ဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ, ဓမ္မေန သမဂ္ဂကမ္မံ။ စတဿော ဝိပတ္တိယော – သီလဝိပတ္တိ, အာစာရဝိပတ္တိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ, အာဇီဝဝိပတ္တိ။ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ – ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, အနုဝါဒါဓိကရဏံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ။ [အ။ နိ။ ၄။၂၁၁] စတ္တာရော ပရိသဒူသနာ – ဘိက္ခု ဒုဿီလော ပါပဓမ္မော ပရိသဒူသနော, ဘိက္ခုနီ ဒုဿီလာ ပါပဓမ္မာ ပရိသဒူသနာ, ဥပါသကော ဒုဿီလော ပါပဓမ္မော ပရိသဒူသနော, ဥပါသိကာ ဒုဿီလာ ပါပဓမ္မာ ပရိသဒူသနာ။ စတ္တာရော ပရိသသောဘနာ [ပရိသသောဘဏာ (သျာ။ က။)] – ဘိက္ခု သီလဝါ ကလျာဏဓမ္မော ပရိသသောဘနော, ဘိက္ခုနီ သီလဝတီ ကလျာဏဓမ္မာ ပရိသသောဘနာ, ဥပါသကော သီလဝါ ကလျာဏဓမ္မော ပရိသသောဘနော, ဥပါသိကာ သီလဝတီ ကလျာဏဓမ္မာ ပရိသသောဘနာ။
အတ္ထာပတ္တိ အာဂန္တုကော အာပဇ္ဇတိ, နော အာဝါသိကော၊ အတ္ထာပတ္တိ အာဝါသိကော အာပဇ္ဇတိ, နော အာဂန္တုကော၊ အတ္ထာပတ္တိ အာဂန္တုကော စေဝ အာပဇ္ဇတိ အာဝါသိကော စ အတ္ထာပတ္တိ နေဝ အာဂန္တုကော အာပဇ္ဇတိ, နော အာဝါသိကော။ အတ္ထာပတ္တိ ဂမိကော အာပဇ္ဇတိ, နော အာဝါသိကော၊ အတ္ထာပတ္တိ အာဝါသိကော အာပဇ္ဇတိ, နော ဂမိကော၊ အတ္ထာပတ္တိ ဂမိကော စေဝ အာပဇ္ဇတိ အာဝါသိကော စ၊ အတ္ထာပတ္တိ နေဝ ဂမိကော အာပဇ္ဇတိ နော အာဝါသိကော။ အတ္ထိ ဝတ္ထုနာနတ္တတာ နော အာပတ္တိနာနတ္တတာ, အတ္ထိ အာပတ္တိနာနတ္တတာ နော ဝတ္ထုနာနတ္တတာ, အတ္ထိ ဝတ္ထုနာနတ္တတာ စေဝ အာပတ္တိနာနတ္တတာ စ, အတ္ထိ နေဝ ဝတ္ထုနာနတ္တတာ နော အာပတ္တိနာနတ္တတာ။ အတ္ထိ ဝတ္ထုသဘာဂတာ နော အာပတ္တိသဘာဂတာ, အတ္ထိ အာပတ္တိသဘာဂတာ နော ဝတ္ထုသဘာဂတာ, အတ္ထိ ဝတ္ထုသဘာဂတာ စေဝ အာပတ္တိသဘာဂတာ စ အတ္ထိ နေဝ ဝတ္ထုသဘာဂတာ နော အာပတ္တိသဘာဂတာ။ အတ္ထာပတ္တိ ဥပဇ္ဈာယော အာပဇ္ဇတိ နော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော, အတ္ထာပတ္တိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော အာပဇ္ဇတိ နော ဥပဇ္ဈာယော, အတ္ထာပတ္တိ ဥပဇ္ဈာယော စေဝ အာပဇ္ဇတိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော စ, အတ္ထာပတ္တိ နေဝ ဥပဇ္ဈာယော အာပဇ္ဇတိ နော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော။ အတ္ထာပတ္တိ အာစရိယော
(ဝိ၊၅၊၂၂၇။)
အာပဇ္ဇတိ နော အန္တေဝါသိကော, အတ္ထာပတ္တိ အန္တေဝါသိကော အာပဇ္ဇတိ နော အာစရိယော, အတ္ထာပတ္တိ အာစရိယော စေဝ အာပဇ္ဇတိ အန္တေဝါသိကော စ, အတ္ထာပတ္တိ နေဝ အာစရိယော အာပဇ္ဇတိ နော အန္တေဝါသိကော။ စတ္တာရော ပစ္စယာ အနာပတ္တိ ဝဿစ္ဆေဒဿ – သံဃော ဝါ ဘိန္နော ဟောတိ, သံဃံ ဝါ ဘိန္ဒိတုကာမာ ဟောန္တိ, ဇီဝိတန္တရာယော ဝါ ဟောတိ, ဗြဟ္မစရိယန္တရာယော ဝါ ဟောတိ။ စတ္တာရိ ဝစီဒုစ္စရိတာနိ – မုသာဝါဒေါ, ပိသုဏာ ဝါစာ, ဖရုသာ ဝါစာ, သမ္ဖပ္ပလာပေါ။ စတ္တာရိ ဝစီသုစရိတာနိ – သစ္စဝါစာ, အပိသုဏာ ဝါစာ, သဏှာ ဝါစာ, မန္တာ ဘာသာ။ အတ္ထိ အာဒိယန္တော ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, ပယောဇေန္တော လဟုကံ၊ အတ္ထိ အာဒိယန္တော လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, ပယောဇေန္တော ဂရုကံ, အတ္ထိ အာဒိယန္တောပိ ပယောဇေန္တောပိ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ အတ္ထိ အာဒိယန္တောပိ ပယောဇေန္တောပိ လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။
အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အဘိဝါဒနာရဟော, နော ပစ္စုဋ္ဌာနာရဟော၊ အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော ပစ္စုဋ္ဌာနာရဟော, နော အဘိဝါဒနာရဟော၊ အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အဘိဝါဒနာရဟော စေဝ ပစ္စုဋ္ဌာနာရဟော စ၊ အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော နေဝ အဘိဝါဒနာရဟော နော ပစ္စုဋ္ဌာနာရဟော။ အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အာသနာရဟော, နော အဘိဝါဒနာရဟော၊ အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အဘိဝါဒနာရဟော, နော အာသနာရဟော၊ အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အာသနာရဟော စေဝ အဘိဝါဒနာရဟော စ၊ အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော နေဝ အာသနာရဟော နော အဘိဝါဒနာရဟော။ အတ္ထာပတ္တိ ကာလေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဝိကာလေ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဝိကာလေ အာပဇ္ဇတိ, နော ကာလေ၊ အတ္ထာပတ္တိ ကာလေ စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဝိကာလေ စ၊ အတ္ထာပတ္တိ နေဝ ကာလေ အာပဇ္ဇတိ နော ဝိကာလေ။ အတ္ထိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ကာလေ ကပ္ပတိ, နော ဝိကာလေ၊ အတ္ထိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ဝိကာလေ ကပ္ပတိ, နော ကာလေ၊ အတ္ထိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ကာလေ စေဝ ကပ္ပတိ ဝိကာလေ စ၊ အတ္ထိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ နေဝ ကာလေ ကပ္ပတိ နော ဝိကာလေ။ အတ္ထာပတ္တိ ပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု အာပဇ္ဇတိ, နော မဇ္ဈိမေသု၊ အတ္ထာပတ္တိ မဇ္ဈိမေသု ဇနပဒေသု အာပဇ္ဇတိ, နော ပစ္စန္တိမေသု၊ အတ္ထာပတ္တိ ပစ္စန္တိမေသု စေဝ ဇနပဒေသု အာပဇ္ဇတိ မဇ္ဈိမေသု စ၊ အတ္ထာပတ္တိ နေဝ ပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု အာပဇ္ဇတိ နော မဇ္ဈိမေသု။ အတ္ထိ ပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု ကပ္ပတိ, နော မဇ္ဈိမေသု၊ အတ္ထိ မဇ္ဈိမေသု ဇနပဒေသု ကပ္ပတိ, နော ပစ္စန္တိမေသု၊ အတ္ထိ ပစ္စန္တိမေသု စေဝ ဇနပဒေသု ကပ္ပတိ မဇ္ဈိမေသု စ၊ အတ္ထိ နေဝ ပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု ကပ္ပတိ
(ဝိ၊၅၊၂၂၈။)
နော မဇ္ဈိမေသု။ အတ္ထာပတ္တိ အန္တော အာပဇ္ဇတိ, နော ဗဟိ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဗဟိ အာပဇ္ဇတိ, နော အန္တော၊ အတ္ထာပတ္တိ အန္တော စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိ စ၊ အတ္ထာပတ္တိ နေဝ အန္တော အာပဇ္ဇတိ နော ဗဟိ။ အတ္ထာပတ္တိ အန္တောသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, နော ဗဟိသီမာယ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဗဟိသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, နော အန္တောသီမာယ၊ အတ္ထာပတ္တိ အန္တောသီမာယ စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိသီမာယ စ၊ အတ္ထာပတ္တိ နေဝ အန္တောသီမာယ အာပဇ္ဇတိ နော ဗဟိသီမာယ။ အတ္ထာပတ္တိ ဂါမေ အာပဇ္ဇတိ, နော အရညေ၊ အတ္ထာပတ္တိ အရညေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဂါမေ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဂါမေ စေဝ အာပဇ္ဇတိ အရညေ စ၊ အတ္ထာပတ္တိ နေဝ ဂါမေ အာပဇ္ဇတိ နော အရညေ။
စတဿော စောဒနာ – ဝတ္ထုသန္ဒဿနာ, အာပတ္တိသန္ဒဿနာ, သံဝါသပဋိက္ခေပေါ, သာမီစိပဋိက္ခေပေါ။ စတ္တာရော ပုဗ္ဗကိစ္စာ။ စတ္တာရော ပတ္တကလ္လာ။ စတ္တာရိ အနညပါစိတ္တိယာနိ။ စတဿော ဘိက္ခုသမ္မုတိယော။ [အ။ နိ။ ၄။၁၇၊ ဝိဘ။ ၉၃၉၊ ဒီ။ နိ။ ၃။၃၁၁] စတ္တာရိ အဂတိဂမနာနိ – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတ္တာရိ နာဂတိဂမနာနိ – န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အလဇ္ဇီ ဘိက္ခု သံဃံ ဘိန္ဒတိ – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပေသလော ဘိက္ခု ဘိန္နံ သံဃံ သမဂ္ဂံ ကရောတိ – န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဝိနယော န ပုစ္ဆိတဗ္ဗော – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဝိနယော န ပုစ္ဆိတဗ္ဗော – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဝိနယော န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗော – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဝိနယော န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗော – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အနုယောဂေါ န ဒါတဗ္ဗော – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၂၉။)
စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေ ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနယော န သာကစ္ဆိတဗ္ဗော – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဂိလာနော အာပဇ္ဇတိ, နော အဂိလာနော၊ အတ္ထာပတ္တိ အဂိလာနော အာပဇ္ဇတိ, နော ဂိလာနော၊ အတ္ထာပတ္တိ ဂိလာနော စေဝ အာပဇ္ဇတိ အဂိလာနော စ၊ အတ္ထာပတ္တိ နေဝ ဂိလာနော အာပဇ္ဇတိ နော အဂိလာနော။ စတ္တာရိ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ စတ္တာရိ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။
စတုက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
သကဝါစာယ ကာယေန, ပသုတ္တော စ အစိတ္တကော၊
အာပဇ္ဇန္တော စ ကမ္မေန, ဝေါဟာရာ စတုရော တထာ။
ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီနဉ္စ, ပရိက္ခာရော စ သမ္မုခါ၊
အဇာနကာယေ မဇ္ဈေ စ, ဝုဋ္ဌာတိ ဒုဝိဓာ တထာ။
ပဋိလာဘေန စောဒနာ, ပရိဝါသာ စ ဝုစ္စတိ၊
မာနတ္တစာရိကာ စာပိ, သာမုက္ကံသာ ပဋိဂ္ဂဟိ။
မဟာဝိကဋကမ္မာနိ, ပုန ကမ္မေ ဝိပတ္တိယော၊
အဓိကရဏာ ဒုဿီလာ စ, သောဘနာဂန္တုကေန စ။
ဂမိကော ဝတ္ထုနာနတ္တာ, သဘာဂုပဇ္ဈာယေန စ၊
အာစရိယော ပစ္စယာ ဝါ, ဒုစ္စရိတံ သုစရိတံ။
အာဒိယန္တော ပုဂ္ဂလော စ, အရဟော အာသနေန စ၊
ကာလေ စ ကပ္ပတိ စေဝ, ပစ္စန္တိမေသု ကပ္ပတိ။
အန္တော အန္တော စ သီမာယ, ဂါမေ စ စောဒနာယ စ၊
ပုဗ္ဗကိစ္စံ ပတ္တကလ္လံ, အနညာ သမ္မုတိယော စ။
အဂတိ နာဂတိ စေဝ, အလဇ္ဇီ ပေသလေန စ၊
ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ ဒုဝေ စေဝ, ဝိဿဇ္ဇေယျာ တထာ ဒုဝေ၊
အနုယောဂေါ စ သာကစ္ဆာ, ဂိလာနော ဌပနေန စာတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၃၀။)
၅။ ပဉ္စကဝါရော
မြန်֍ ၃၂၅။ ပဉ္စ အာပတ္တိယော။ ပဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ ပဉ္စ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ ပဉ္စ ကမ္မာနိ အာနန္တရိကာနိ။ ပဉ္စ ပုဂ္ဂလာ နိယတာ။ ပဉ္စ ဆေဒနကာ အာပတ္တိယော။ ပဉ္စဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စ အာပတ္တိယော။ မုသာဝါဒပစ္စယာ ပဉ္စဟာကာရေဟိ ကမ္မံ န ဥပေတိ – သယံ ဝါ ကမ္မံ န ကရောတိ, ပရံ ဝါ န အဇ္ဈေသတိ, ဆန္ဒံ ဝါ ပါရိသုဒ္ဓိံ ဝါ န ဒေတိ, ကယိရမာနေ ကမ္မေ ပဋိက္ကောသတိ, ကတေ ဝါ ပန ကမ္မေ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ ပဉ္စဟာကာရေဟိ ကမ္မံ ဥပေတိ – သယံ ဝါ ကမ္မံ ကရောတိ, ပရံ ဝါ အဇ္ဈေသတိ, ဆန္ဒံ ဝါ ပါရိသုဒ္ဓိံ ဝါ ဒေတိ, ကယိရမာနေ ကမ္မေ နပ္ပဋိက္ကောသတိ, ကတေ ဝါ ပန ကမ္မေ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ ပဉ္စ ပိဏ္ဍပါတိကဿ ဘိက္ခုနော ကပ္ပန္တိ – အနာမန္တစာရော, ဂဏဘောဇနံ, ပရမ္ပရဘောဇနံ, အနဓိဋ္ဌာနံ, အဝိကပ္ပနာ။ [အ။ နိ။ ၅။၁၀၂] ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဿင်္ကိတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ – ပါပဘိက္ခုပိ အကုပ္ပဓမ္မောပိ ဝေသိယာဂေါစရော ဝါ ဟောတိ, ဝိဓဝါဂေါစရော ဝါ ဟောတိ, ထုလ္လကုမာရိဂေါစရော ဝါ ဟောတိ, ပဏ္ဍကဂေါစရော ဝါ ဟောတိ, ဘိက္ခုနိဂေါစရော ဝါ ဟောတိ။ ပဉ္စ တေလာနိ – တိလတေလံ, သာသပတေလံ, မဓုကတေလံ, ဧရဏ္ဍကတေလံ, ဝသာတေလံ။ ပဉ္စ ဝသာနိ – အစ္ဆဝသံ, မစ္ဆဝသံ, သုသုကာဝသံ, သူကရဝသံ, ဂဒြဘဝသံ။ [အ။ နိ။ ၅။၁၃၀၊ ဒီ။ နိ။ ၃။၃၁၆] ပဉ္စ ဗျသနာနိ – ဉာတိဗျသနံ, ဘောဂဗျသနံ, ရောဂဗျသနံ, သီလဗျသနံ, ဒိဋ္ဌိဗျသနံ။ [အ။ နိ။ ၅။၁၃၀၊ ဒီ။ နိ။ ၃။၃၁၆] ပဉ္စ သမ္ပဒါ – ဉာတိသမ္ပဒါ, ဘောဂသမ္ပဒါ, အရောဂသမ္ပဒါ, သီလသမ္ပဒါ, ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒါ။ ပဉ္စ နိဿယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော ဥပဇ္ဈာယမှာ – ဥပဇ္ဈာယော ပက္ကန္တော ဝါ ဟောတိ, ဝိဗ္ဘန္တော ဝါ, ကာလင်္ကတော ဝါ, ပက္ခသင်္ကန္တော ဝါ, အာဏတ္တိယေဝ ပဉ္စမီ။ ပဉ္စ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ – အဒ္ဓါနဟီနော, အင်္ဂဟီနော, ဝတ္ထုဝိပန္နော, ကရဏဒုက္ကဋကော, အပရိပူရော။ ပဉ္စ ပံသုကူလာနိ – သောသာနိကံ, ပါပဏိကံ, ဥန္ဒူရက္ခာယိကံ, ဥပစိကက္ခာယိကံ, အဂ္ဂိဒဍ္ဎံ။ အပရာနိပိ ပဉ္စ ပံသုကူလာနိ – ဂေါခါယိကံ, အဇက္ခာယိကံ, ထူပစီဝရံ, အာဘိသေကိကံ, ဂတပဋိယာဂတံ [ဘတပဋိယာဘတံ (က။)]။ ပဉ္စ အဝဟာရာ – ထေယျာဝဟာရော, ပသယှာဝဟာရော, ပရိကပ္ပါဝဟာရော ပဋိစ္ဆန္နာဝဟာရော, ကုသာဝဟာရော။ ပဉ္စ မဟာစောရာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ပဉ္စ အဝိဿဇ္ဇနိယာနိ။ ပဉ္စ အဝေဘင်္ဂိယာနိ။ ပဉ္စာပတ္တိယော ကာယတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော။ ပဉ္စာပတ္တိယော ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, Empty Line. Go Next Line
(ဝိ၊၅၊၂၃၁။)
န စိတ္တတော။ ပဉ္စာပတ္တိယော ဒေသနာဂါမိနိယော။ ပဉ္စ သံဃာ။ ပဉ္စ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာ။ သဗ္ဗပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု ဝိနယဓရပဉ္စမေန ဂဏေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ။ ပဉ္စာနိသံသာ ကထိနတ္ထာရေ။ ပဉ္စ ကမ္မာနိ။ ယာဝတတိယကေ ပဉ္စ အာပတ္တိယော။ ပဉ္စဟာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ပဉ္စဟာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ပဉ္စဟာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပဉ္စ အကပ္ပိယာနိ န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ – အဒိန္နဉ္စ ဟောတိ, အဝိဒိတဉ္စ ဟောတိ, အကပ္ပိယဉ္စ ဟောတိ, အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတဉ္စ ဟောတိ, အကတာတိရိတ္တဉ္စ ဟောတိ။ ပဉ္စ ကပ္ပိယာနိ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ – ဒိန္နဉ္စ ဟောတိ, ဝိဒိတဉ္စ ဟောတိ, ကပ္ပိယဉ္စ ဟောတိ, ပဋိဂ္ဂဟိတဉ္စ ဟောတိ, ကတာတိရိတ္တဉ္စ ဟောတိ။ ပဉ္စ ဒါနာနိ အပုညာနိ ပုညသမ္မတာနိ လောကသ္မိံ [လောကဿ (သျာ။)] – မဇ္ဇဒါနံ, သမဇ္ဇဒါနံ, ဣတ္ထိဒါနံ, ဥသဘဒါနံ, စိတ္တကမ္မဒါနံ။ ပဉ္စ ဥပ္ပန္နာ ဒုပ္ပဋိဝိနောဒယာ [ဝိနောဒိယာ (သျာ။)] – ဥပ္ပန္နော ရာဂေါ ဒုပ္ပဋိဝိနောဒယော, ဥပ္ပန္နော ဒေါသော ဒုပ္ပဋိဝိနောဒယော, ဥပ္ပန္နော မောဟော ဒုပ္ပဋိဝိနောဒယော, ဥပ္ပန္နံ ပဋိဘာနံ ဒုပ္ပဋိဝိနောဒယံ, ဥပ္ပန္နံ ဂမိယစိတ္တံ ဒုပ္ပဋိဝိနောဒယံ။ ပဉ္စာနိသံသာ သမ္မဇ္ဇနိယာ – သကစိတ္တံ ပသီဒတိ, ပရစိတ္တံ ပသီဒတိ, ဒေဝတာ အတ္တမနာ ဟောန္တိ, ပါသာဒိကသံဝတ္တနိကကမ္မံ ဥပစိနတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ အပရေပိ ပဉ္စာနိသံသာ သမ္မဇ္ဇနိယာ – သကစိတ္တံ ပသီဒတိ, ပရစိတ္တံ ပသီဒတိ, ဒေဝတာ အတ္တမနာ ဟောန္တိ, သတ္ထုသာသနံ ကတံ ဟောတိ, ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ။
ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ‘‘ဗာလော’’ တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ န ဥဂ္ဂဏှာတိ, ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ န ဥဂ္ဂဏှာတိ, အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ န ဥဂ္ဂဟေတွာ ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ န ဥဂ္ဂဟေတွာ အဓမ္မေန ကာရေတိ အပ္ပဋိညာယ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ‘‘ပဏ္ဍိတော’’ တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဏှာတိ, ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဏှာတိ, အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဟေတွာ ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဓမ္မေန ကာရေတိ ပဋိညာယ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ မူလံ န ဇာနာတိ,
(ဝိ၊၅၊၂၃၂။)
အာပတ္တိသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ မူလံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဒယံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ မူလံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ မူလံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒါနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒါနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ကရဏံ န ဇာနာတိ, န ပုဗ္ဗကုသလော ဟောတိ, န အပရကုသလော ဟောတိ, အကာလညူ စ ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ကရဏံ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗကုသလော ဟောတိ, အပရကုသလော ဟောတိ, ကာလညူ စ ဟောတိ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ခေါ ပနဿ န သုဂ္ဂဟိတာ ဟောတိ န သုမနသိကတာ န သူပဓာရိတာ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ခေါ ပနဿ သုဂ္ဂဟိတာ ဟောတိ သုမနသိကတာ သူပဓာရိတာ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,
(ဝိ၊၅၊၂၃၃။)
သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ န ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ န သုဝိဘတ္တာနိ န သုပ္ပဝတ္တီနိ န သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏေ စ န ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏေ စ ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ။
[အ။ နိ။ ၅။၁၈၁၊ ပရိ။ ၄၄၃] ပဉ္စ အာရညိကာ – မန္ဒတ္တာ မောမူဟတ္တာ အာရညိကော ဟောတိ, ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အာရညိကော ဟောတိ, ဥမ္မာဒါ စိတ္တက္ခေပါ အာရညိကော ဟောတိ, ဝဏ္ဏိတံ ဗုဒ္ဓေဟိ ဗုဒ္ဓသာဝကေဟီတိ အာရညိကော ဟောတိ, အပိ စ အပ္ပိစ္ဆညေဝ နိဿာယ သန္တုဋ္ဌိညေဝ နိဿာယ သလ္လေခညေဝ နိဿာယ ပဝိဝေကညေဝ နိဿာယ ဣဒမတ္ထိတညေဝ [ဣဒမဋ္ဌိတညေဝ (သီ။ သျာ။)] နိဿာယ အာရညိကော ဟောတိ။ ပဉ္စ ပိဏ္ဍပါတိကာ…ပေ… ပဉ္စ ပံသုကူလိကာ…ပေ… ပဉ္စ ရုက္ခမူလိကာ…ပေ… ပဉ္စ သောသာနိကာ…ပေ… ပဉ္စ အဗ္ဘောကာသိကာ…ပေ… ပဉ္စ တေစီဝရိကာ…ပေ… ပဉ္စ သပဒါနစာရိကာ…ပေ… ပဉ္စ နေသဇ္ဇိကာ…ပေ… ပဉ္စ ယထာသန္ထတိကာ…ပေ… ပဉ္စ ဧကာသနိကာ…ပေ… ပဉ္စ ခလုပစ္ဆာဘတ္တိကာ…ပေ… ပဉ္စ ပတ္တပိဏ္ဍိကာ – မန္ဒတ္တာ မောမူဟတ္တာ ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ, ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ, ဥမ္မာဒါ စိတ္တက္ခေပါ ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ, ဝဏ္ဏိတံ ဗုဒ္ဓေဟိ ဗုဒ္ဓသာဝကေဟီတိ ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ, အပိ စ အပ္ပိစ္ဆညေဝ နိဿာယ သန္တုဋ္ဌိညေဝ နိဿာယ သလ္လေခညေဝ နိဿာယ ပဝိဝေကညေဝ နိဿာယ ဣဒမတ္ထိတညေဝ နိဿာယ ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၃၄။)
[ပရိ။ ၄၁၇] ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ – ဥပေါသထံ န ဇာနာတိ, ဥပေါသထကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ – ဥပေါသထံ ဇာနာတိ, ဥပေါသထကမ္မံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿော ဝါ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ – ပဝါရဏံ န ဇာနာတိ, ပဝါရဏာကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ – ပဝါရဏံ ဇာနာတိ, ပဝါရဏာကမ္မံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿော ဝါ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿော ဝါ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ နာနိဿိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – ဥပေါသထံ န ဇာနာတိ, ဥပေါသထကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿာ ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ အနိဿိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – ဥပေါသထံ ဇာနာတိ, ဥပေါသထကမ္မံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿာ ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿာ ဝါ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ နာနိဿိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – ပဝါရဏံ န ဇာနာတိ, ပဝါရဏာကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿာ ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ အနိဿိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – ပဝါရဏံ ဇာနာတိ, ပဝါရဏာကမ္မံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿာ ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿာ ဝါ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ နာနိဿိတာယ
(ဝိ၊၅၊၂၃၅။)
ဝတ္ထဗ္ဗံ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿာ ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ အနိဿိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿာ ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿာ ဝါ။
ပဉ္စ အာဒီနဝါ အပါသာဒိကေ – အတ္တာပိ အတ္တာနံ ဥပဝဒတိ, အနုဝိစ္စပိ ဝိညူ ဂရဟန္တိ, ပါပကော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ, သမ္မူဠှော ကာလံ ကရောတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စာနိသံသာ ပါသာဒိကေ – အတ္တာပိ အတ္တာနံ န ဥပဝဒတိ, အနုဝိစ္စပိ ဝိညူ ပသံသန္တိ, ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ, အသမ္မူဠှော ကာလံ ကရောတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ အပရေပိ ပဉ္စ အာဒီနဝါ အပါသာဒိကေ – အပ္ပသန္နာ န ပသီဒန္တိ, ပသန္နာနံ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တံ ဟောတိ, သတ္ထုသာသနံ အကတံ ဟောတိ, ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ နာပဇ္ဇတိ, စိတ္တမဿ န ပသီဒတိ။ ပဉ္စာနိသံသာ ပါသာဒိကေ – အပ္ပသန္နာ ပသီဒန္တိ, ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ ဟောတိ, သတ္ထုသာသနံ ကတံ ဟောတိ, ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ, စိတ္တမဿ ပသီဒတိ။ ပဉ္စ အာဒီနဝါ ကုလူပကေ – အနာမန္တစာရေ အာပဇ္ဇတိ, ရဟော နိသဇ္ဇာယ အာပဇ္ဇတိ, ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ အာပဇ္ဇတိ, မာတုဂါမဿ ဥတ္တရိဆပ္ပဉ္စဝါစာဟိ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော အာပဇ္ဇတိ, ကာမသင်္ကပ္ပဗဟုလော စ ဝိဟရတိ။ ပဉ္စ အာဒီနဝါ ကုလူပကဿ ဘိက္ခုနော – အတိဝေလံ ကုလေသု သံသဋ္ဌဿ ဝိဟရတော မာတုဂါမဿ အဘိဏှဒဿနံ, ဒဿနေ သတိ သံသဂ္ဂေါ, သံသဂ္ဂေ သတိ ဝိဿာသော, ဝိဿာသေ သတိ ဩတာရော, ဩတိဏ္ဏစိတ္တဿေတံ ဘိက္ခုနော ပါဋိကင်္ခံ အနဘိရတော ဝါ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿတိ အညတရံ ဝါ သံကိလိဋ္ဌံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိဿတိ သိက္ခံ ဝါ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တိဿတိ။
[ပါစိ။ ၉၂] ပဉ္စ ဗီဇဇာတာနိ – မူလဗီဇံ, ခန္ဓဗီဇံ, ဖဠုဗီဇံ, အဂ္ဂဗီဇံ, ဗီဇဗီဇညေဝ [ဗီဇဗီဇမေဝ (က။)] ပဉ္စမံ။ ပဉ္စဟိ သမဏကပ္ပေဟိ ဖလံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ – အဂ္ဂိပရိဇိတံ, သတ္ထပရိဇိတံ, နခပရိဇိတံ, အဗီဇံ, နိဗ္ဗတ္တဗီဇညေဝ [နိဗ္ဗဋ္ဋဗီဇညေဝ (သီ။), နိဗ္ဗဋဗီဇညေဝ (သျာ။), နိပ္ပဋ္ဋဗီဇညေဝ (က။)] ပဉ္စမံ။ ပဉ္စ ဝိသုဒ္ဓိယော – နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ
(ဝိ၊၅၊၂၃၆။)
အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ, အယံ ပဌမာ ဝိသုဒ္ဓိ၊ နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတွာ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ, အယံ ဒုတိယာ ဝိသုဒ္ဓိ၊ နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတွာ တေရသ သံဃာဒိသေသေ ဥဒ္ဒိသိတွာ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ, အယံ တတိယာ ဝိသုဒ္ဓိ၊ နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတွာ တေရသ သံဃာဒိသေသေ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဒွေ အနိယတေ ဥဒ္ဒိသိတွာ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ, အယံ စတုတ္ထာ ဝိသုဒ္ဓိ၊ ဝိတ္ထာရေနေဝ ပဉ္စမီ။ အပရာပိ ပဉ္စ ဝိသုဒ္ဓိယော – သုတ္တုဒ္ဒေသော, ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထော, အဓိဋ္ဌာနုပေါသထော, ပဝါရဏာ, သာမဂ္ဂီဥပေါသထောယေဝ ပဉ္စမော။ ပဉ္စာနိသံသာ ဝိနယဓရေ – အတ္တနော သီလက္ခန္ဓော သုဂုတ္တော ဟောတိ သုရက္ခိတော, ကုက္ကုစ္စပကတာနံ ပဋိသရဏံ ဟောတိ, ဝိသာရဒေါ သံဃမဇ္ဈေ ဝေါဟရတိ, ပစ္စတ္ထိကေ သဟဓမ္မေန သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဏှာတိ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ပဋိပန္နော ဟောတိ။ ပဉ္စ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ပဉ္စ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။
ပဉ္စကံ နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အာပတ္တိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ, ဝိနီတာနန္တရေန စ၊
ပုဂ္ဂလာ ဆေဒနာ စေဝ, အာပဇ္ဇတိ စ ပစ္စယာ။
န ဥပေတိ ဥပေတိ စ, ကပ္ပန္တုသင်္ကိတေလဉ္စ၊
ဝသံ ဗျသနာ သမ္ပဒါ, ပဿဒ္ဓိ ပုဂ္ဂလေန စ။
သောသာနိကံ ခါယိတဉ္စ, ထေယျံ စောရော စ ဝုစ္စတိ၊
အဝိဿဇ္ဇိ အဝေဘင်္ဂိ, ကာယတော ကာယဝါစတော။
ဒေသနာ သံဃံ ဥဒ္ဒေသံ, ပစ္စန္တိကထိနေန စ၊
ကမ္မာနိ ယာဝတတိယံ, ပါရာဇိထုလ္လဒုက္ကဋံ။
အကပ္ပိယံ ကပ္ပိယဉ္စ, အပုညဒုဝိနောဒယာ၊
သမ္မဇ္ဇနီ အပရေ စ, ဘာသံ အာပတ္တိမေဝ စ။
အဓိကရဏံ ဝတ္ထု ဉတ္တိ, အာပတ္တာ ဥဘယာနိ စ၊
လဟုကဋ္ဌမကာ ဧတေ, ကဏှသုက္ကာ ဝိဇာနထ။
အရညံ ပိဏ္ဍပါတဉ္စ, ပံသုရုက္ခသုသာနိကာ၊
အဗ္ဘောကာသော စီဝရဉ္စ, သပဒါနော နိသဇ္ဇိကော။
(ဝိ၊၅၊၂၃၇။)
သန္ထတိ ခလု ပစ္ဆာပိ, ပတ္တပိဏ္ဍိကမေဝ စ၊
ဥပေါသထံ ပဝါရဏံ, အာပတ္တာနာပတ္တိပိ စ။
ကဏှသုက္ကပဒါ ဧတေ, ဘိက္ခုနီနမ္ပိ တေ တထာ၊
အပါသာဒိကပါသာဒိ, တထေဝ အပရေ ဒုဝေ။
ကုလူပကေ အတိဝေလံ, ဗီဇံ သမဏကပ္ပိ စ၊
ဝိသုဒ္ဓိ အပရေ စေဝ, ဝိနယာဓမ္မိကေန စ၊
ဓမ္မိကာ စ တထာ ဝုတ္တာ, နိဋ္ဌိတာ သုဒ္ဓိပဉ္စကာတိ။
၆။ ဆက္ကဝါရော
မြန်֍ ၃၂၆။ [ဒီ။ နိ။ ၃။၃၂၄] ဆ အဂါရဝါ။ ဆ ဂါရဝါ။ ဆ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ ဆ သာမီစိယော။ ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ။ ဆစ္ဆေဒနကာ အာပတ္တိယော။ ဆဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဆာနိသံသာ ဝိနယဓရေ။ ဆ ပရမာနိ။ ဆာရတ္တံ တိစီဝရေန ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗံ။ ဆ စီဝရာနိ။ ဆ ရဇနာနိ။ ဆ အာပတ္တိယော ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ န ဝါစတော။ ဆ အာပတ္တိယော ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ န ကာယတော။ ဆ အာပတ္တိယော ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ ဆ ကမ္မာနိ။ ဆ ဝိဝါဒမူလာနိ။ ဆ အနုဝါဒမူလာနိ။ ဆ သာရဏီယာ ဓမ္မာ ဒီဃသော။ ဆ ဝိဒတ္ထိယော, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ, တိရိယံ ဆ ဝိဒတ္ထိယော။ ဆ နိဿယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော အာစရိယမှာ။ ဆ နဟာနေ အနုပညတ္တိယော – ဝိပ္ပကတစီဝရံ အာဒါယ ပက္ကမတိ, ဝိပ္ပကတစီဝရံ သမာဒါယ ပက္ကမတိ။
[မဟာဝ။ ၈၅ အာဒယော] ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ပညက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။
အပရေဟိပိ ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – အတ္တနာ အသေက္ခေန
(ဝိ၊၅၊၂၃၈။)
သီလက္ခန္ဓေ သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ သီလက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ၊ အတ္တနာ အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ သမာဓိက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ၊ အတ္တနာ အသေက္ခေန ပညက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ ပညက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ၊ အတ္တနာ အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ၊ အတ္တနာ အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ၊ ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။
အပရေဟိပိ ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – သဒ္ဓေါ ဟောတိ, ဟိရိမာ ဟောတိ, ဩတ္တပ္ပီ ဟောတိ, အာရဒ္ဓဝီရိယော ဟောတိ, ဥပဋ္ဌိတဿတိ ဟောတိ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။
အပရေဟိပိ ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – န အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, န အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, န အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ, ဗဟုဿုတော ဟောတိ, ပညဝါ ဟောတိ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။
အပရေဟိပိ ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ ဝါ ဥပဋ္ဌာပေတုံ ဝါ, အနဘိရတံ ဝူပကာသေတုံ ဝါ ဝူပကာသာပေတုံ ဝါ [အနဘိရတိံ (က။)], ဥပ္ပန္နံ ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မတော ဝိနောဒေတုံ [ဝိနောဒေတုံ ဝါ ဝိနောဒါပေတုံ ဝါ (သျာ။) မဟာဝ။ ၈၅], အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။
အပရေဟိပိ ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ အာဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာပေတုံ, အာဒိဗြဟ္မစာရိယကာယ သိက္ခာယ ဝိနေတုံ, အဘိဓမ္မေ ဝိနေတုံ, အဘိဝိနယေ ဝိနေတုံ, ဥပ္ပန္နံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဓမ္မတော ဝိဝေစေတုံ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။
(ဝိ၊၅၊၂၃၉။)
အပရေဟိပိ ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။
ဆ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ, ဆ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။
ဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အဂါရဝါ ဂါရဝါ စ, ဝိနီတာ သာမီစိပိ စ၊
သမုဋ္ဌာနာ ဆေဒနာ စေဝ, အာကာရာနိသံသေန စ။
ပရမာနိ စ ဆာရတ္တံ, စီဝရံ ရဇနာနိ စ၊
ကာယတော စိတ္တတော စာပိ, ဝါစတော စိတ္တတောပိ စ။
ကာယဝါစာစိတ္တတော စ, ကမ္မဝိဝါဒမေဝ စ၊
အနုဝါဒါ ဒီဃသော စ, တိရိယံ နိဿယေန စ။
အနုပညတ္တိ အာဒါယ, သမာဒါယ တထေဝ စ၊
အသေက္ခေ သမာဒပေတာ, သဒ္ဓေါ အဓိသီလေန စ၊
ဂိလာနာဘိသမာစာရီ, အာပတ္တာဓမ္မဓမ္မိကာတိ။
၇။ သတ္တကဝါရော
မြန်֍ ၃၂၇။ သတ္တာပတ္တိယော။ သတ္တာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ သတ္တ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ သတ္တ သာမီစိယော။ သတ္တ အဓမ္မိကာ ပဋိညာတကရဏာ။ သတ္တ ဓမ္မိကာ ပဋိညာတကရဏာ။ သတ္တန္နံ အနာပတ္တိ သတ္တာဟကရဏီယေန ဂန္တုံ။ သတ္တာနိသံသာ ဝိနယဓရေ။ သတ္တ ပရမာနိ။ သတ္တမေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ သတ္တ သမထာ။ သတ္တ ကမ္မာနိ။ သတ္တ အာမကဓညာနိ။ တိရိယံ သတ္တန္တရာ။
(ဝိ၊၅၊၂၄၀။)
ဂဏဘောဇနေ သတ္တ အနုပညတ္တိယော။ ဘေသဇ္ဇာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ သတ္တာဟပရမံ သန္နိဓိကာရကံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ။ ကတစီဝရံ အာဒါယ ပက္ကမတိ။ ကတစီဝရံ သမာဒါယ ပက္ကမတိ။ ဘိက္ခုဿ န ဟောတိ အာပတ္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဘိက္ခုဿ ဟောတိ အာပတ္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဘိက္ခုဿ ဟောတိ အာပတ္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ [ပဋိကာတဗ္ဗာ (သဗ္ဗတ္ထ) အဋ္ဌကထာ စ စမ္ပေယျက္ခန္ဓကေ အဓမ္မကမ္မာဒိကထာ စ ဩလောကေတဗ္ဗာ]။ သတ္တ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ သတ္တ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။
[အ။ နိ။ ၇။၇၅] သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သီလဝါ ဟောတိ, ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။
အပရေဟိပိ သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဗဟုဿုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ တထာရူပဿ ဓမ္မာ ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ ဓာတာ [ဓတာ (သီ။ သျာ။)] ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။
အပရေဟိပိ သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ,
(ဝိ၊၅၊၂၄၁။)
အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။
အပရေဟိပိ သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ၊ အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ၊ လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ၊ ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ၊ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော တိဿောပိ ဇာတိယော စတဿောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော ဒသပိ ဇာတိယော ဝီသမ္ပိ ဇာတိယော တိံသမ္ပိ ဇာတိယော စတ္တာလီသမ္ပိ ဇာတိယော ပညာသမ္ပိ ဇာတိယော ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟဿမ္ပိ ဇာတိသတသဟဿမ္ပိ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ ဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ – ‘‘အမုတြာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော အမုတြ ဥဒပါဒိံ၊ တတြာပါသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နော’’တိ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ၊ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန [အတိက္ကန္တမာနုဿကေန (က။)] သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ, သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ – ‘‘ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ မနောဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ ဥပဝါဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ, တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပန္နာ, ဣမေ ဝါ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီသုစရိတေန သမန္နာဂတာ မနောသုစရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝါဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ, တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာ’’တိ ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ၊ အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၄၂။)
သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော သောဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သီလဝါ ဟောတိ…ပေ… သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။
အပရေဟိပိ သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော။ သောဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဗဟုဿုတော ဟောတိ…ပေ… ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓေါ စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။
အပရေဟိပိ သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော သောဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။
အပရေဟိပိ သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော သောဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ၊ အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ၊ လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ၊ ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ၊ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော…ပေ… ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ…ပေ… ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ
(ဝိ၊၅၊၂၄၃။)
ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ၊ အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။
[ဒီ။ နိ။ ၃။၃၃၀] သတ္တ အသဒ္ဓမ္မာ – အဿဒ္ဓေါ ဟောတိ, အဟိရိကော ဟောတိ, အနောတ္တပ္ပီ ဟောတိ, အပ္ပဿုတော ဟောတိ, ကုသီတော ဟောတိ, မုဋ္ဌဿတိ ဟောတိ, ဒုပ္ပညော ဟောတိ။
[ဒီ။ နိ။ ၃။၃၃၀] သတ္တ သဒ္ဓမ္မာ – သဒ္ဓေါ ဟောတိ, ဟိရိမာ ဟောတိ, ဩတ္တပ္ပီ ဟောတိ, ဗဟုဿုတော ဟောတိ, အာရဒ္ဓဝီရိယော ဟောတိ, ဥပဋ္ဌိတဿတိ ဟောတိ, ပညဝါ ဟောတီတိ။
သတ္တကံ နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အာပတ္တိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ, ဝိနီတာ သာမီစိပိ စ၊
အဓမ္မိကာ ဓမ္မိကာ စ, အနာပတ္တိ စ သတ္တာဟံ။
အာနိသံသာ ပရမာနိ, အရုဏသမထေန စ၊
ကမ္မာ အာမကဓညာ စ, တိရိယံ ဂဏဘောဇနေ။
သတ္တာဟပရမံ အာဒါယ, သမာဒါယ တထေဝ စ၊
န ဟောတိ ဟောတိ ဟောတိ စ, အဓမ္မာ ဓမ္မိကာနိ စ။
စတုရော ဝိနယဓရာ, စတုဘိက္ခူ စ သောဘနေ၊
သတ္တ စေဝ အသဒ္ဓမ္မာ, သတ္တ သဒ္ဓမ္မာ ဒေသိတာတိ။
၈။ အဋ္ဌကဝါရော
မြန်֍ ၃၂၈။ အဋ္ဌာနိသံသေ သမ္ပဿမာနေန န သော ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခိပိတဗ္ဗော။ အဋ္ဌာနိသံသေ သမ္ပဿမာနေန ပရေသမ္ပိ သဒ္ဓါယ သာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ အဋ္ဌ ယာဝတတိယကာ။ အဋ္ဌဟာကာရေဟိ ကုလာနိ ဒူသေတိ။ အဋ္ဌ မာတိကာ စီဝရဿ ဥပ္ပါဒါယ။ အဋ္ဌ မာတိကာ ကထိနဿ ဥဗ္ဘာရာယ။ အဋ္ဌ ပါနာနိ။ [စူဠဝ။ ၃၄၈၊ အ။ နိ။ ၈။၇] အဋ္ဌဟိ အသဒ္ဓမ္မေဟိ အဘိဘူတော ပရိယာဒိန္နစိတ္တော ဒေဝဒတ္တော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော
(ဝိ၊၅၊၂၄၄။)
အတေကိစ္ဆော။ အဋ္ဌ လောကဓမ္မာ။ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မာ။ အဋ္ဌ ပါဋိဒေသနီယာ။ အဋ္ဌင်္ဂိကော မုသာဝါဒေါ။ အဋ္ဌ ဥပေါသထင်္ဂါနိ။ အဋ္ဌ ဒူတေယျင်္ဂါနိ။ အဋ္ဌ တိတ္ထိယဝတ္တာနိ။ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတဓမ္မာ မဟာသမုဒ္ဒေ။ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတဓမ္မာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ။ အဋ္ဌ အနတိရိတ္တာ။ အဋ္ဌ အတိရိတ္တာ။ အဋ္ဌမေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ အဋ္ဌ ပါရာဇိကာ။ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရေန္တီ နာသေတဗ္ဗာ။ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရေန္တိယာ ဒေသိတာပိ အဒေသိတာ ဟောတိ။ အဋ္ဌဝါစိကာ ဥပသမ္ပဒါ။ အဋ္ဌန္နံ ပစ္စုဋ္ဌာတဗ္ဗံ။ အဋ္ဌန္နံ အာသနံ ဒါတဗ္ဗံ။ ဥပါသိကာ အဋ္ဌ ဝရာနိ ယာစတိ။ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မန္နိတဗ္ဗော [သမ္မနိတဗ္ဗော (က။)]။ အဋ္ဌာနိသံသာ ဝိနယဓရေ။ အဋ္ဌ ပရမာနိ။ တဿပါပိယသိကကမ္မကတေန ဘိက္ခုနာ အဋ္ဌသု ဓမ္မေသု သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ အဋ္ဌ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ အဋ္ဌ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။
အဋ္ဌကံ နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
န သော ဘိက္ခု ပရေသမ္ပိ, ယာဝတတိယဒူသနာ၊
မာတိကာ ကထိနုဗ္ဘာရာ, ပါနာ အဘိဘူတေန စ။
လောကဓမ္မာ ဂရုဓမ္မာ, ပါဋိဒေသနီယာ မုသာ၊
ဥပေါသထာ စ ဒူတင်္ဂါ, တိတ္ထိယာ သမုဒ္ဒေပိ စ။
အဗ္ဘုတာ အနတိရိတ္တံ, အတိရိတ္တံ နိဿဂ္ဂိယံ၊
ပါရာဇိကဋ္ဌမံ ဝတ္ထု, အဒေသိတူပသမ္ပဒါ။
ပစ္စုဋ္ဌာနာသနဉ္စေဝ, ဝရံ ဩဝါဒကေန စ၊
အာနိသံသာ ပရမာနိ, အဋ္ဌဓမ္မေသု ဝတ္တနာ၊
အဓမ္မိကာ ဓမ္မိကာ စ, အဋ္ဌကာ သုပ္ပကာသိတာတိ။
၉။ နဝကဝါရော
မြန်֍ ၃၂၉။ နဝ အာဃာတဝတ္ထူနိ။ နဝ အာဃာတပဋိဝိနယာ။ နဝ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ နဝ ပဌမာပတ္တိကာ။ နဝဟိ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ။ နဝ ပဏီတဘောဇနာနိ။
(ဝိ၊၅၊၂၄၅။)
နဝမံသေဟိ ဒုက္ကဋံ။ နဝ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာ။ နဝ ပရမာနိ။ နဝ တဏှာမူလကာ ဓမ္မာ။ နဝ ဝိဓမာနာ။ နဝ စီဝရာနိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာနိ။ နဝ စီဝရာနိ န ဝိကပ္ပေတဗ္ဗာနိ။ ဒီဃသော နဝ ဝိဒတ္ထိယော သုဂတဝိဒတ္ထိယာ။ နဝ အဓမ္မိကာနိ ဒါနာနိ။ နဝ အဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ။ နဝ အဓမ္မိကာ ပရိဘောဂါ – တီဏိ ဓမ္မိကာနိ ဒါနာနိ, တယော ဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ, တယော ဓမ္မိကာ ပရိဘောဂါ။ နဝ အဓမ္မိကာ သညတ္တိယော [ပညတ္တိယော (သဗ္ဗတ္ထ) အဋ္ဌကထာ စ သမထက္ခန္ဓကေ ကဏှပက္ခနဝကဉ္စ ဩလောကေတဗ္ဗံ]။ နဝ ဓမ္မိကာ သညတ္တိယော။ အဓမ္မကမ္မေ ဒွေ နဝကာနိ။ ဓမ္မကမ္မေ ဒွေ နဝကာနိ။ နဝ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ နဝ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။
နဝကံ နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အာဃာတဝတ္ထုဝိနယာ, ဝိနီတာ ပဌမေန စ၊
ဘိဇ္ဇတိ စ ပဏီတဉ္စ, မံသုဒ္ဒေသပရမာနိ စ။
တဏှာ မာနာ အဓိဋ္ဌာနာ, ဝိကပ္ပေ စ ဝိဒတ္ထိယော၊
ဒါနာ ပဋိဂ္ဂဟာ ဘောဂါ, တိဝိဓာ ပုန ဓမ္မိကာ။
အဓမ္မဓမ္မသညတ္တိ, ဒုဝေ ဒွေ နဝကာနိ စ၊
ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ, အဓမ္မဓမ္မိကာနိ စာတိ။
၁၀။ ဒသကဝါရော
မြန်֍ ၃၃၀။ ဒသ အာဃာတဝတ္ထူနိ။ ဒသ အာဃာတပဋိဝိနယာ။ ဒသ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ ဒသဝတ္ထုကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ။ ဒသဝတ္ထုကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ ဒသ အန္တဂ္ဂါဟိကာ ဒိဋ္ဌိ။ ဒသ မိစ္ဆတ္တာ။ ဒသ သမ္မတ္တာ။ ဒသ အကုသလကမ္မပထာ။ ဒသ ကုသလကမ္မပထာ။ ဒသ အဓမ္မိကာ သလာကဂ္ဂါဟာ။ ဒသ ဓမ္မိကာ သလာကဂ္ဂါဟာ။ သာမဏေရာနံ ဒသ သိက္ခာပဒါနိ။ ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သာမဏေရော နာသေတဗ္ဗော။
ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ န ဥဂ္ဂဏှာတိ, ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ န
(ဝိ၊၅၊၂၄၆။)
ဥဂ္ဂဏှာတိ, အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ အနုဂ္ဂဟေတွာ ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ အနုဂ္ဂဟေတွာ အဓမ္မေန ကာရေတိ, အပ္ပဋိညာယ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ မူလံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ။
ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဏှာတိ, ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဏှာတိ, အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဟေတွာ ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဓမ္မေန ကာရေတိ, ပဋိညာယ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ မူလံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဒယံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ။
အပရေဟိပိ ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ မူလံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ, ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒါနံ [ဥဒ္ဒါနံ (က။)] န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ။
ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ မူလံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ, ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒါနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ။
အပရေဟိပိ ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ကရဏံ န ဇာနာတိ, န ပုဗ္ဗကုသလော ဟောတိ, န အပရကုသလော ဟောတိ, အကာလညူ စ ဟောတိ, အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ခေါ ပနဿ န သုဂ္ဂဟိတာ ဟောတိ န သုမနသိကတာ န သူပဓာရိတာ။
(ဝိ၊၅၊၂၄၇။)
ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ကရဏံ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗကုသလော ဟောတိ, အပရကုသလော ဟောတိ, ကာလညူ စ ဟောတိ, အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ခေါ ပနဿ သုဂ္ဂဟိတာ ဟောတိ သုမနသိကတာ သူပဓာရိတာ။
အပရေဟိပိ ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန န သွာဂတာနိ ဟောန္တိ န သုဝိဘတ္တာနိ န သုပ္ပဝတ္တီနိ န သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏေ စ န ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ။
ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏေ စ ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ။
[အ။ နိ။ ၁၀။၃၃] ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ဒသ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒသ အာဒီနဝါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။ ဒသ ဒါနဝတ္ထူနိ။ ဒသ ရတနာနိ။ ဒသဝဂ္ဂေါ ဘိက္ခုသံဃော။ ဒသဝဂ္ဂေန ဂဏေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ။ ဒသ ပံသုကူလာနိ။ ဒသ စီဝရဓာရဏာ [စီဝရဓာရဏာနိ (သျာ။)]။ ဒသာဟပရမံ အတိရေကစီဝရံ
(ဝိ၊၅၊၂၄၈။)
ဓာရေတဗ္ဗံ။ ဒသ သုက္ကာနိ။ ဒသ ဣတ္ထိယော။ ဒသ ဘရိယာယော။ ဝေသာလိယာ ဒသ ဝတ္ထူနိ ဒီပေန္တိ။ ဒသ ပုဂ္ဂလာ အဝန္ဒိယာ။ ဒသ အက္ကောသဝတ္ထူနိ။ ဒသဟာကာရေဟိ ပေသုညံ ဥပသံဟရတိ။ ဒသ သေနာသနာနိ။ ဒသ ဝရာနိ ယာစိံသု။ ဒသ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ဒသ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ဒသာနိသံသာ ယာဂုယာ။ ဒသ မံသာ အကပ္ပိယာ။ ဒသ ပရမာနိ။ ဒသဝဿေန ဘိက္ခုနာ ဗျတ္တေန ပဋိဗလေန ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗံ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ဒသဝဿာယ ဘိက္ခုနိယာ ဗျတ္တာယ ပဋိဗလာယ ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗံ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရီ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗာ။ ဒသဝဿာယ ဘိက္ခုနိယာ ဗျတ္တာယ ပဋိဗလာယ ဝုဋ္ဌာပနသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ။ ဒသဝဿာယ ဂိဟိဂတာယ သိက္ခာ ဒါတဗ္ဗာတိ။
ဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အာဃာတံ ဝိနယံ ဝတ္ထု, မိစ္ဆာ သမ္မာ စ အန္တဂါ၊
မိစ္ဆတ္တာ စေဝ သမ္မတ္တာ, အကုသလာ ကုသလာပိ စ။
သလာကာ အဓမ္မာ ဓမ္မာ, သာမဏေရာ စ နာသနာ၊
ဘာသာဓိကရဏဉ္စေဝ, ဉတ္တိလဟုကမေဝ စ။
လဟုကာ ဂရုကာ ဧတေ, ကဏှသုက္ကာ ဝိဇာနထ၊
ဥဗ္ဗာဟိကာ စ သိက္ခာ စ, အန္တေပုရေ စ ဝတ္ထူနိ။
ရတနံ ဒသဝဂ္ဂေါ စ, တထေဝ ဥပသမ္ပဒါ၊
ပံသုကူလဓာရဏာ စ, ဒသာဟသုက္ကဣတ္ထိယော။
ဘရိယာ ဒသ ဝတ္ထူနိ, အဝန္ဒိယက္ကောသေန စ၊
ပေသုညဉ္စေဝ သေနာနိ, ဝရာနိ စ အဓမ္မိကာ။
ဓမ္မိကာ ယာဂုမံသာ စ, ပရမာ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီ၊
ဝုဋ္ဌာပနာ ဂိဟိဂတာ, ဒသကာ သုပ္ပကာသိတာတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၄၉။)
၁၁။ ဧကာဒသကဝါရော
မြန်֍ ၃၃၁။ ဧကာဒ ပုဂ္ဂလာ အနုပသမ္ပန္နာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ, ဥပသမ္ပန္နာ နာသေတဗ္ဗာ။ ဧကာဒသ ပါဒုကာ အကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ ပတ္တာ အကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ စီဝရာနိ အကပ္ပိယာနိ။ ဧကာဒသ ယာဝတတိယကာ။ ဘိက္ခုနီနံ ဧကာဒသ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ။ ဧကာဒသ စီဝရာနိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာနိ။ ဧကာဒသ စီဝရာနိ န ဝိကပ္ပေတဗ္ဗာနိ။ ဧကာဒသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ ဧကာဒသ ဂဏ္ဌိကာ ကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ ဝိဓာ [ဝီထာ (သျာ။)] ကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ ပထဝီ အကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ ပထဝီ ကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ နိဿယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော။ ဧကာဒသ ပုဂ္ဂလာ အဝန္ဒိယာ။ ဧကာဒသ ပရမာနိ။ ဧကာဒသ ဝရာနိ ယာစိံသု။ ဧကာဒသ သီမာဒေါသာ။ အက္ကောသကပရိဘာသကေ ပုဂ္ဂလေ ဧကာဒသာဒီနဝါ ပါဋိကင်္ခါ။ [အ။ နိ။ ၁၁။၁၅၊ မိ။ ပ။ ၄။၄။၆] မေတ္တာယ စေတောဝိမုတ္တိယာ အာသေဝိတာယ ဘာဝိတာယ ဗဟုလီကတာယ ယာနီကတာယ ဝတ္ထုကတာယ အနုဋ္ဌိတာယ ပရိစိတာယ သုသမာရဒ္ဓါယ ဧကာဒသာနိသံသာ ပါဋိကင်္ခါ။ သုခံ သုပတိ, သုခံ ပဋိဗုဇ္ဈတိ, န ပါပကံ သုပိနံ ပဿတိ, မနုဿာနံ ပိယော ဟောတိ, အမနုဿာနံ ပိယော ဟောတိ, ဒေဝတာ ရက္ခန္တိ, နာဿ အဂ္ဂိ ဝါ ဝိသံ ဝါ သတ္ထံ ဝါ ကမတိ, တုဝဋ္ဋံ စိတ္တံ သမာဓိယတိ, မုခဝဏ္ဏော ဝိပ္ပသီဒတိ, အသမ္မူဠှော ကာလင်္ကရောတိ, ဥတ္တရိ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈန္တော ဗြဟ္မလောကူပဂေါ ဟောတိ – မေတ္တာယ စေတောဝိမုတ္တိယာ အာသေဝိတာယ ဘာဝိတာယ ဗဟုလီကတာယ ယာနီကတာယ ဝတ္ထုကတာယ အနုဋ္ဌိတာယ ပရိစိတာယ သုသမာရဒ္ဓါယ ဣမေ ဧကာဒသာနိသံသာ ပါဋိကင်္ခါတိ။
ဧကာဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
နာသေတဗ္ဗာ ပါဒုကာ စ, ပတ္တာ စ စီဝရာနိ စ၊
တတိယာ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ စ, အဓိဋ္ဌာနဝိကပ္ပနာ။
အရုဏာ ဂဏ္ဌိကာ ဝိဓာ, အကပ္ပိယာ စ ကပ္ပိယံ၊
နိဿယာဝန္ဒိယာ စေဝ, ပရမာနိ ဝရာနိ စ၊
သီမာဒေါသာ စ အက္ကောသာ, မေတ္တာယေကာဒသာ ကတာတိ။
ဧကုတ္တရိကနယော။
(ဝိ၊၅၊၂၅၀။)
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဧကကာ စ ဒုကာ စေဝ, တိကာ စ စတုပဉ္စကာ၊
ဆသတ္တဋ္ဌနဝကာ စ, ဒသ ဧကာဒသာနိ စ။
ဟိတာယ သဗ္ဗသတ္တာနံ, ဉာတဓမ္မေန တာဒိနာ၊
ဧကုတ္တရိကာ ဝိမလာ, မဟာဝီရေန ဒေသိတာတိ။
ဧကုတ္တရိကနယော နိဋ္ဌိတော။
(ဝိ၊၅၊၂၅၁။)
ဥပေါသထာဒိပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနာ
အာဒိမဇ္ဈန္တပုစ္ဆနံ
မြန်֍ ၃၃၂။ ဥပေါသထကမ္မဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? ပဝါရဏာကမ္မဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? တဇ္ဇနီယကမ္မဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? နိယဿကမ္မဿ…ပေ… ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မဿ…ပေ… ပဋိသာရဏီယကမ္မဿ…ပေ… ဥက္ခေပနီယကမ္မဿ…ပေ… ပရိဝါသဒါနဿ…ပေ… မူလာယပဋိကဿနာယ…ပေ… မာနတ္တဒါနဿ…ပေ… အဗ္ဘာနဿ…ပေ… ဥပသမ္ပဒါကမ္မဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? တဇ္ဇနီယကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? နိယဿကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? ပဋိသာရဏီယကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? ဥက္ခေပနီယကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? သတိဝိနယဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဇေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? အမူဠှဝိနယဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? တဿပါပိယသိကာယ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? တိဏဝတ္ထာရကဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? သန္ထတသမ္မုတိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? ရူပိယဆဍ္ဍကသမ္မုတိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? သာဋိယဂ္ဂါဟာပကသမ္မုတိယော ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? ပတ္တဂ္ဂါဟာပကသမ္မုတိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? ဒဏ္ဍသမ္မုတိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? သိက္ကာသမ္မုတိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? ဒဏ္ဍသိက္ကာသမ္မုတိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ?
အာဒိမဇ္ဈန္တဝိဿဇ္ဇနာ
မြန်֍ ၃၃၃။ ဥပေါသထကမ္မဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနန္တိ? ဥပေါသထကမ္မဿ သာမဂ္ဂီ အာဒိ, ကိရိယာ မဇ္ဈေ, နိဋ္ဌာနံ ပရိယောသာနံ။
(ဝိ၊၅၊၂၅၂။)
ပဝါရဏာကမ္မဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနန္တိ? ပဝါရဏာကမ္မဿ သာမဂ္ဂီ အာဒိ, ကိရိယာ မဇ္ဈေ, နိဋ္ဌာနံ ပရိယောသာနံ။
တဇ္ဇနီယကမ္မဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနန္တိ? တဇ္ဇနီယကမ္မဿ ဝတ္ထု စ ပုဂ္ဂလော စ အာဒိ, ဉတ္တိ မဇ္ဈေ, ကမ္မဝါစာ ပရိယောသာနံ။
နိယဿကမ္မဿ…ပေ… ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မဿ…ပေ… ပဋိသာရဏီယကမ္မဿ…ပေ… ဥက္ခေပနီယကမ္မဿ…ပေ… ပရိဝါသဒါနဿ…ပေ… မူလာယပဋိကဿနာယ…ပေ… မာနတ္တဒါနဿ…ပေ… အဗ္ဘာနဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနန္တိ? အဗ္ဘာနဿ ဝတ္ထု စ ပုဂ္ဂလော စ အာဒိ, ဉတ္တိ မဇ္ဈေ, ကမ္မဝါစာ ပရိယောသာနံ။
ဥပသမ္ပဒါကမ္မဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနန္တိ? ဥပသမ္ပဒါကမ္မဿ ပုဂ္ဂလော အာဒိ, ဉတ္တိ မဇ္ဈေ, ကမ္မဝါစာ ပရိယောသာနံ။
တဇ္ဇနီယကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနန္တိ? တဇ္ဇနီယကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယာ သမ္မာဝတ္တနာ အာဒိ, ဉတ္တိ မဇ္ဈေ, ကမ္မဝါစာ ပရိယောသာနံ။
နိယဿကမ္မဿ…ပေ… ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မဿ…ပေ… ပဋိသာရဏီယကမ္မဿ…ပေ… ဥက္ခေပနီယကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနန္တိ? ဥက္ခေပနီယကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယာ သမ္မာဝတ္တနာ အာဒိ, ဉတ္တိ မဇ္ဈေ, ကမ္မဝါစာ ပရိယောသာနံ။
သတိဝိနယဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနန္တိ? သတိဝိနယဿ ဝတ္ထု စ ပုဂ္ဂလော စ အာဒိ, ဉတ္တိ မဇ္ဈေ, ကမ္မဝါစာ ပရိယောသာနံ။
အမူဠှဝိနယဿ …ပေ… တဿပါပိယသိကာယ…ပေ… တိဏဝတ္ထာရကဿ…ပေ… ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိယာ…ပေ… တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိယာ…ပေ… သန္ထတသမ္မုတိယာ…ပေ… ရူပိယဆဍ္ဍကသမ္မုတိယာ…ပေ… သာဋိယဂ္ဂါဟာပကသမ္မုတိယာ…ပေ… ပတ္တဂ္ဂါဟာပကသမ္မုတိယာ…ပေ… ဒဏ္ဍသမ္မုတိယာ…ပေ… သိက္ကာသမ္မုတိယာ…ပေ… ဒဏ္ဍသိက္ကာသမ္မုတိယာ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနန္တိ? ဒဏ္ဍသိက္ကာသမ္မုတိယာ ဝတ္ထု စ ပုဂ္ဂလော စ အာဒိ, ဉတ္တိ မဇ္ဈေ, ကမ္မဝါစာ ပရိယောသာနံ။
ဥပေါသထာဒိပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနာ နိဋ္ဌိတာ။
(ဝိ၊၅၊၂၅၃။)
အတ္ထဝသပကရဏံ
မြန်֍ ၃၃၄။ [အ။ နိ။ ၁၀။၃၃၄၊ ပရိ။ ၂၂] ဒသ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ – သံဃသုဋ္ဌုတာယ, သံဃဖာသုတာယ, ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ, အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ, ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။
ယံ သံဃသုဋ္ဌု တံ သံဃဖာသု။ ယံ သံဃဖာသု တံ ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ။ ယံ ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ တံ ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ တံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ။ ယံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ တံ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ။ ယံ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ တံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ။ ယံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ တံ ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ။ ယံ ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ တံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ။ ယံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ တံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။
ယံ သံဃသုဋ္ဌု တံ သံဃဖာသု။ ယံ သံဃသုဋ္ဌု တံ ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ။ ယံ သံဃသုဋ္ဌု တံ ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ သံဃသုဋ္ဌု တံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ။ ယံ သံဃသုဋ္ဌု တံ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ။ ယံ သံဃသုဋ္ဌု တံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ။ ယံ သံဃသုဋ္ဌု တံ ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ။ ယံ သံဃသုဋ္ဌု တံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ။ ယံ သံဃသုဋ္ဌု တံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။
ယံ သံဃဖာသု တံ ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ။ ယံ သံဃဖာသု တံ ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ သံဃဖာသု တံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ။ ယံ သံဃဖာသု တံ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ။ ယံ သံဃဖာသု တံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ။ ယံ သံဃဖာသု တံ ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ။ ယံ သံဃဖာသု တံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ။ ယံ သံဃဖာသု တံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။ ယံ သံဃဖာသု တံ သံဃသုဋ္ဌု။
ယံ ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ…ပေ… ယံ ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ… ယံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ… ယံ သမ္ပရာယိကာနံ
(ဝိ၊၅၊၂၅၄။)
အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ… ယံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ… ယံ ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ… ယံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ… ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ သံဃသုဋ္ဌု။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ သံဃဖာသု။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ။ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ တံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာတိ။
အတ္ထသတံ ဓမ္မသတံ, ဒွေ စ နိရုတ္တိသတာနိ၊
စတ္တာရိ ဉာဏသတာနိ, အတ္ထဝသေ ပကရဏေတိ။
အတ္ထဝသပကရဏံ နိဋ္ဌိတံ။
မဟာဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ပဌမံ အဋ္ဌပုစ္ဆာယံ, ပစ္စယေသု ပုနဋ္ဌ စ၊
ဘိက္ခူနံ သောဠသ ဧတေ, ဘိက္ခုနီနဉ္စ သောဠသ။
ပေယျာလအန္တရာ ဘေဒါ, ဧကုတ္တရိကမေဝ စ၊
ပဝါရဏတ္ထဝသိကာ, မဟာဝဂ္ဂဿ သင်္ဂဟောတိ။
အတ္ထဝသပကရဏံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၅၊၂၅၅။)
ဂါထာသင်္ဂဏိကံ
၁။ သတ္တနဂရေသု ပညတ္တသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၃၃၅။
ဧကံသံ စီဝရံ ကတွာ, ပဂ္ဂဏှိတွာန အဉ္ဇလိံ၊
အာသီသမာနရူပေါဝ [အာသိံသမာနရူပေါဝ (သီ။ သျာ။)], ကိဿ တွံ ဣဓ မာဂတော။
ဒွီသု ဝိနယေသု ယေ ပညတ္တာ၊
ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ ဥပေါသထေသု၊
ကတိ တေ သိက္ခာပဒါ ဟောန္တိ၊
ကတိသု နဂရေသု ပညတ္တာ။
ဘဒ္ဒကော တေ ဥမ္မင်္ဂေါ, ယောနိသော ပရိပုစ္ဆသိ၊
တဂ္ဃ တေ အဟမက္ခိဿံ, ယထာသိ ကုသလော တထာ။
ဒွီသု ဝိနယေသု ယေ ပညတ္တာ၊
ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ ဥပေါသထေသု၊
အဍ္ဎုဍ္ဎသတာနိ တေ ဟောန္တိ၊
သတ္တသု နဂရေသု ပညတ္တာ။
ကတမေသု သတ္တသု နဂရေသု ပညတ္တာ၊
ဣင်္ဃ မေ တွံ ဗျာကရ နံ [ဣင်္ဃ မေ တံ ဗျာကရ (က။)]၊
တံ ဝစနပထံ [တဝ ဝစနပထံ (သျာ။)] နိသာမယိတွာ၊
ပဋိပဇ္ဇေမ ဟိတာယ နော သိယာ။
ဝေသာလိယံ ရာဇဂဟေ, သာဝတ္ထိယဉ္စ အာဠဝိယံ၊
ကောသမ္ဗိယဉ္စ သက္ကေသု, ဘဂ္ဂေသု စေဝ ပညတ္တာ။
ကတိ ဝေသာလိယံ ပညတ္တာ, ကတိ ရာဇဂဟေ ကတာ၊
သာဝတ္ထိယံ ကတိ ဟောန္တိ, ကတိ အာဠဝိယံ ကတာ။
ကတိ ကောသမ္ဗိယံ ပညတ္တာ, ကတိ သက္ကေသု ဝုစ္စန္တိ၊
ကတိ ဘဂ္ဂေသု ပညတ္တာ, တံ မေ အက္ခာဟိ ပုစ္ဆိတော။
(ဝိ၊၅၊၂၅၆။)
ဒသ ဝေသာလိယံ ပညတ္တာ, ဧကဝီသ ရာဇဂဟေ ကတာ၊
ဆဦန တီဏိသတာနိ, သဗ္ဗေ သာဝတ္ထိယံ ကတာ။
ဆ အာဠဝိယံ ပညတ္တာ, အဋ္ဌ ကောသမ္ဗိယံ ကတာ၊
အဋ္ဌ သက္ကေသု ဝုစ္စန္တိ, တယော ဘဂ္ဂေသု ပညတ္တာ။
ယေ ဝေသာလိယံ ပညတ္တာ, တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ [ယထာကထံ (သီ။ သျာ။ ဧဝမုပရိပိ)]၊
မေထုနဝိဂ္ဂဟုတ္တရိ, အတိရေကဉ္စ ကာဠကံ။
ဘူတံ ပရမ္ပရဘတ္တံ, ဒန္တပေါနေန [ဒန္တပေါဏေန (က။)] အစေလကော၊
ဘိက္ခုနီသု စ အက္ကောသော, ဒသေတေ ဝေသာလိယံ ကတာ။
ယေ ရာဇဂဟေ ပညတ္တာ, တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
အဒိန္နာဒါနံ ရာဇဂဟေ, ဒွေ အနုဒ္ဓံသနာ ဒွေပိ စ ဘေဒါ။
အန္တရဝါသကံ ရူပိယံ သုတ္တံ, ဥဇ္ဈာပနေန စ ပါစိတပိဏ္ဍံ၊
ဂဏဘောဇနံ ဝိကာလေ စ, စာရိတ္တံ နဟာနံ ဦနဝီသတိ။
စီဝရံ ဒတွာ ဝေါသာသန္တိ, ဧတေ ရာဇဂဟေ ကတာ၊
ဂိရဂ္ဂစရိယာ တတ္ထေဝ, ဆန္ဒဒါနေန ဧကဝီသတိ။
ယေ သာဝတ္ထိယံ ပညတ္တာ, တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
ပါရာဇိကာနိ စတ္တာရိ, သံဃာဒိသေသာ ဘဝန္တိ သောဠသ။
အနိယတာ စ ဒွေ ဟောန္တိ, နိဿဂ္ဂိယာ စတုဝီသတိ၊
ဆပညာသသတဉ္စေဝ, ခုဒ္ဒကာနိ ပဝုစ္စန္တိ။
ဒသယေဝ စ ဂါရယှာ, ဒွေသတ္တတိ စ သေခိယာ၊
ဆဦန တီဏိသတာနိ, သဗ္ဗေ သာဝတ္ထိယံ ကတာ။
ယေ အာဠဝိယံ ပညတ္တာ, တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
ကုဋိကောသိယသေယျာ စ, ခဏနေ ဂစ္ဆ ဒေဝတေ၊
သပ္ပါဏကဉ္စ သိဉ္စန္တိ, ဆ ဧတေ အာဠဝိယံ ကတာ။
ယေ ကောသမ္ဗိယံ ပညတ္တာ, တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
မဟာဝိဟာရော ဒေါဝစဿံ, အညံ ဒွါရံ သုရာယ စ၊
အနာဒရိယံ သဟဓမ္မော, ပယောပါနေန အဋ္ဌမံ။
(ဝိ၊၅၊၂၅၇။)
ယေ သက္ကေသု ပညတ္တာ, တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
ဧဠကလောမာနိ ပတ္တော စ, ဩဝါဒေါ စေဝ ဘေသဇ္ဇံ။
သူစိ အာရညိကော စေဝ, အဋ္ဌေတေ [ဆ ဧတေ (သဗ္ဗတ္ထ)] ကာပိလဝတ္ထဝေ၊
ဥဒကသုဒ္ဓိယာ ဩဝါဒေါ, ဘိက္ခုနီသု ပဝုစ္စန္တိ။
ယေ ဘဂ္ဂေသု ပညတ္တာ, တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
သမာဒဟိတွာ ဝိသိဗ္ဗေန္တိ, သာမိသေန သသိတ္ထကံ။
ပါရာဇိကာနိ စတ္တာရိ, သံဃာဒိသေသာနိ ဘဝန္တိ၊
သတ္တ စ နိဿဂ္ဂိယာနိ, အဋ္ဌ ဒွတ္တိံသ ခုဒ္ဒကာ။
ဒွေ ဂါရယှာ တယော သေက္ခာ, ဆပ္ပညာသ သိက္ခာပဒါ၊
ဆသု နဂရေသု ပညတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
ဆဦန တီဏိသတာနိ, သဗ္ဗေ သာဝတ္ထိယံ ကတာ၊
ကာရုဏိကေန ဗုဒ္ဓေန, ဂေါတမေန ယသဿိနာ။
၂။ စတုဝိပတ္တိံ
မြန်֍ ၃၃၆။
ယံ တံ [ယံ ယံ (က။)] ပုစ္ဆိမှ အကိတ္တယိ နော၊
တံ တံ ဗျာကတံ အနညထာ၊
အညံ တံ ပုစ္ဆာမိ တဒိင်္ဃ ဗြူဟိ၊
ဂရုက လဟုကဉ္စာပိ သာဝသေသံ၊
အနဝသေသံ ဒုဋ္ဌုလ္လဉ္စ အဒုဋ္ဌုလ္လံ၊
ယေ စ ယာဝတတိယကာ။
သာဓာရဏံ အသာဓာရဏံ၊
ဝိဘတ္တိယော စ [ဝိပတ္တိယော စ (သီ။ သျာ။)] ယေဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ၊
သဗ္ဗာနိပေတာနိ ဝိယာကရောဟိ၊
ဟန္ဒ ဝါကျံ သုဏောမ တေ။
ဧကတိံသာ ယေ ဂရုကာ, အဋ္ဌေတ္ထ အနဝသေသာ၊
ယေ ဂရုကာ တေ ဒုဋ္ဌုလ္လာ, ယေ ဒုဋ္ဌုလ္လာ သာ သီလဝိပတ္တိ၊
ပါရာဇိကံ သံဃာဒိသေသော, ‘‘သီလဝိပတ္တီ’’တိ ဝုစ္စတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၅၈။)
ထုလ္လစ္စယံ ပါစိတ္တိယာ, ပါဋိဒေသနီယံ ဒုက္ကဋံ၊
ဒုဗ္ဘာသိတံ ယော စာယံ, အက္ကောသတိ ဟသာဓိပ္ပါယော၊
အယံ သာ အာစာရဝိပတ္တိသမ္မတာ။
ဝိပရီတဒိဋ္ဌိံ ဂဏှန္တိ, အသဒ္ဓမ္မေဟိ ပုရက္ခတာ၊
အဗ္ဘာစိက္ခန္တိ သမ္ဗုဒ္ဓံ, ဒုပ္ပညာ မောဟပါရုတာ၊
အယံ သာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိသမ္မတာ။
အာဇီဝဟေတု အာဇီဝကာရဏာ ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ, အာဇီဝဟေတု အာဇီဝကာရဏာ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇတိ, အာဇီဝဟေတု အာဇီဝကာရဏာ – ‘‘ယော တေ ဝိဟာရေ ဝသတိ, သော ဘိက္ခု အရဟာ’’တိ ဘဏတိ, အာဇီဝဟေတု အာဇီဝကာရဏာ ဘိက္ခု ပဏီတဘောဇနာနိ အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇတိ, အာဇီဝဟေတု အာဇီဝကာရဏာ ဘိက္ခုနီ ပဏီတဘောဇနာနိ အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇတိ, အာဇီဝဟေတု အာဇီဝကာရဏာ သူပံ ဝါ ဩဒနံ ဝါ အဂိလာနော အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇတိ။ အယံ သာ အာဇီဝဝိပတ္တိ သမ္မတာ။
ဧကာဒသ ယာဝတတိယကာ, တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ, အဋ္ဌ ယာဝတတိယကာ၊
အရိဋ္ဌော စဏ္ဍကာဠီ စ, ဣမေ တေ ယာဝတတိယကာ။
၃။ ဆေဒနကာဒိ
မြန်֍ ၃၃၇။ ကတိ ဆေဒနကာနိ? ကတိ ဘေဒနကာနိ? ကတိ ဥဒ္ဒါလနကာနိ? ကတိ အနညပါစိတ္တိယာနိ? ကတိ ဘိက္ခုသမ္မုတိယော? ကတိ သာမီစိယော? ကတိ ပရမာနိ?
ကတိ ဇာနန္တိ ပညတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
ဆ ဆေဒနကာနိ။ ဧကံ ဘေဒနကံ။ ဧကံ ဥဒ္ဒါလနကံ။ စတ္တာရိ အနညပါစိတ္တိယာနိ။ စတဿော ဘိက္ခုသမ္မုတိယော။ သတ္တ သာမီစိယော။ စုဒ္ဒသ ပရမာနိ။
သောဒသ [သောဠသ (သီ။ သျာ။) အဋ္ဌကထာ ဩလောကေတဗ္ဗာ] ဇာနန္တိ ပညတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
(ဝိ၊၅၊၂၅၉။)
၄။ အသာဓာရဏာဒိ
မြန်֍ ၃၃၈။
ဝီသံ ဒွေ သတာနိ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒါနိ၊
ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ ဥပေါသထေသု၊
တီဏိ သတာနိ စတ္တာရိ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခာပဒါနိ၊
ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ ဥပေါသထေသု။
ဆစတ္တာရီသာ ဘိက္ခူနံ, ဘိက္ခုနီဟိ အသာဓာရဏာ၊
သတံ တိံသာ စ ဘိက္ခုနီနံ, ဘိက္ခူဟိ အသာဓာရဏာ။
သတံ သတ္တတိ ဆစ္စေဝ, ဥဘိန္နံ အသာဓာရဏာ၊
သတံ သတ္တတိ စတ္တာရိ, ဥဘိန္နံ သမသိက္ခတာ။
ဝီသံ ဒွေ သတာနိ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒါနိ၊
ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ ဥပေါသထေသု၊
တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ။
ပါရာဇိကာနိ စတ္တာရိ, သံဃာဒိသေသာနိ ဘဝန္တိ တေရသ၊
အနိယတာ ဒွေ ဟောန္တိ။
နိဿဂ္ဂိယာနိ တိံသေဝ, ဒွေနဝုတိ စ ခုဒ္ဒကာ၊
စတ္တာရော ပါဋိဒေသနီယာ, ပဉ္စသတ္တတိ သေခိယာ။
ဝီသံ ဒွေ သတာနိ စိမေ ဟောန္တိ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒါနိ၊
ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ ဥပေါသထေသု။
တီဏိ သတာနိ စတ္တာရိ, ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခာပဒါနိ၊
ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ ဥပေါသထေသု, တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ။
ပါရာဇိကာနိ အဋ္ဌ, သံဃာဒိသေသာနိ ဘဝန္တိ သတ္တရသ၊
နိဿဂ္ဂိယာနိ တိံသေဝ, သတံ သဋ္ဌိ ဆ စေဝ ခုဒ္ဒကာနိ ပဝုစ္စန္တိ။
အဋ္ဌ ပါဋိဒေသနီယာ, ပဉ္စသတ္တတိ သေခိယာ၊
တီဏိ သတာနိ စတ္တာရိ စိမေ ဟောန္တိ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခာပဒါနိ၊
ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ ဥပေါသထေသု။
ဆစတ္တာရီသာ ဘိက္ခူနံ, ဘိက္ခုနီဟိ အသာဓာရဏာ၊
တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ။
(ဝိ၊၅၊၂၆၀။)
ဆ သံဃာဒိသေသာ, ဒွေ အနိယတေဟိ အဋ္ဌ၊
နိဿဂ္ဂိယာနိ ဒွါဒသ, တေဟိ တေ ဟောန္တိ ဝီသတိ။
ဒွေဝီသတိ ခုဒ္ဒကာ, စတုရော ပါဋိဒေသနီယာ၊
ဆစတ္တာရီသာ စိမေ ဟောန္တိ, ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီဟိ အသာဓာရဏာ။
သတံ တိံသာ စ ဘိက္ခုနီနံ, ဘိက္ခူဟိ အသာဓာရဏာ၊
တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ။
ပါရာဇိကာနိ စတ္တာရိ, သံဃမှာ ဒသ နိဿရေ၊
နိဿဂ္ဂိယာနိ ဒွါဒသ, ဆန္နဝုတိ စ ခုဒ္ဒကာ၊
အဋ္ဌ ပါဋိဒေသနီယာ။
သတံ တိံသာ စိမေ ဟောန္တိ ဘိက္ခုနီနံ, ဘိက္ခူဟိ အသာဓာရဏာ၊
သတံ သတ္တတိ ဆစ္စေဝ, ဥဘိန္နံ အသာဓာရဏာ၊
တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ။
ပါရာဇိကာနိ စတ္တာရိ, သံဃာဒိသေသာနိ ဘဝန္တိ သောဠသ၊
အနိယတာ ဒွေ ဟောန္တိ, နိဿဂ္ဂိယာနိ စတုဝီသတိ၊
သတံ အဋ္ဌာရသာ စေဝ, ခုဒ္ဒကာနိ ပဝုစ္စန္တိ၊
ဒွါဒသ ပါဋိဒေသနီယာ။
သတံ သတ္တတိ ဆစ္စေဝိမေ ဟောန္တိ, ဥဘိန္နံ အသာဓာရဏာ၊
သတံ သတ္တတိ စတ္တာရိ, ဥဘိန္နံ သမသိက္ခတာ၊
တေ သုဏောဟိ ယထာတထံ။
ပါရာဇိကာနိ စတ္တာရိ, သံဃာဒိသေသာနိ ဘဝန္တိ သတ္တ၊
နိဿဂ္ဂိယာနိ အဋ္ဌာရသ, သမသတ္တတိ ခုဒ္ဒကာ၊
ပဉ္စသတ္တတိ သေခိယာနိ။
သတံ သတ္တတိ စတ္တာရိ စိမေ ဟောန္တိ, ဥဘိန္နံ သမသိက္ခတာ၊
အဋ္ဌေ ပါရာဇိကာ ယေ ဒုရာသဒါ, တာလဝတ္ထုသမူပမာ။
ပဏ္ဍုပလာသော ပုထုသိလာ, သီသစ္ဆိန္နောဝ သော နရော၊
တာလောဝ မတ္ထကစ္ဆိန္နော, အဝိရုဠှီ ဘဝန္တိ တေ။
(ဝိ၊၅၊၂၆၁။)
တေဝီသတိ သံဃာဒိသေသာ, ဒွေ အနိယတာ၊
အဋ္ဌာသီတိသတံ ပါစိတ္တိယာ, ဒွါဒသ ပါဋိဒေသနီယာ။
ပဉ္စသတ္တတိ သေခိယာ, တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ၊
သမ္မုခါ စ ပဋိညာယ, တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
ဒွေ ဥပေါသထာ ဒွေ ပဝါရဏာ၊
စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဇိနေန ဒေသိတာ၊
ပဉ္စေဝ ဥဒ္ဒေသာ စတုရော ဘဝန္တိ၊
အနညထာ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ စ ဘဝန္တိ သတ္တ။
အဓိကရဏာနိ စတ္တာရိ သတ္တဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ၊
ဒွီဟိ စတူဟိ တီဟိ ကိစ္စံ ဧကေန သမ္မတိ။
၅။ ပါရာဇိကာဒိအာပတ္တိ
မြန်֍ ၃၃၉။
‘ပါရာဇိက’န္တိ ယံ ဝုတ္တံ, တံ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
စုတော ပရဒ္ဓေါ ဘဋ္ဌော စ, သဒ္ဓမ္မာ ဟိ နိရင်္ကတော၊
သံဝါသောပိ တဟိံ နတ္ထိ, တေနေတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။
‘သံဃာဒိသေသော’တိ ယံ ဝုတ္တံ, တံ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
သံဃောဝ ဒေတိ ပရိဝါသံ, မူလာယ ပဋိကဿတိ၊
မာနတ္တံ ဒေတိ အဗ္ဘေတိ, တေနေတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။
‘အနိယတော’တိ ယံ ဝုတ္တံ, တံ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
အနိယတော န နိယတော, အနေကံသိကတံ ပဒံ၊
တိဏ္ဏမညတရံ ဌာနံ, ‘အနိယတော’တိ ပဝုစ္စတိ။
‘ထုလ္လစ္စယ’န္တိ ယံ ဝုတ္တံ, တံ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
ဧကဿ မူလေ ယော ဒေသေတိ, ယော စ တံ ပဋိဂဏှတိ၊
အစ္စယော တေန သမော နတ္ထိ, တေနေတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။
‘နိဿဂ္ဂိယ’န္တိ ယံ ဝုတ္တံ, တံ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
သံဃမဇ္ဈေ ဂဏမဇ္ဈေ, ဧကဿေဝ စ ဧကတော၊
နိဿဇ္ဇိတွာန ဒေသေတိ, တေနေတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၆၂။)
‘ပါစိတ္တိယ’န္တိ ယံ ဝုတ္တံ, တံ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
ပါတေတိ ကုသလံ ဓမ္မံ, အရိယမဂ္ဂံ အပရဇ္ဈတိ၊
စိတ္တသံမောဟနဋ္ဌာနံ, တေနေတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။
‘ပါဋိဒေသနီယ’န္တိ ယံ ဝုတ္တံ, တံ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
ဘိက္ခု အညာတကော သန္တော, ကိစ္ဆာ လဒ္ဓါယ ဘောဇနံ၊
သာမံ ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇေယျ, ‘ဂါရယှ’န္တိ ပဝုစ္စတိ။
နိမန္တနာသု ဘုဉ္ဇန္တာ ဆန္ဒာယ, ဝေါသာသတိ တတ္ထ ဘိက္ခုနိံ၊
အနိဝါရေတွာ တဟိံ ဘုဉ္ဇေ, ဂါရယှန္တိ ပဝုစ္စတိ။
သဒ္ဓါစိတ္တံ ကုလံ ဂန္တွာ, အပ္ပဘောဂံ အနာဠိယံ [အနာဠှိယံ (သီ။ သျာ။)]၊
အဂိလာနော တဟိံ ဘုဉ္ဇေ, ဂါရယှန္တိ ပဝုစ္စတိ။
ယော စေ အရညေ ဝိဟရန္တော, သာသင်္ကေ သဘယာနကေ၊
အဝိဒိတံ တဟိံ ဘုဉ္ဇေ, ဂါရယှန္တိ ပဝုစ္စတိ။
ဘိက္ခုနီ အညာတိကာ သန္တာ, ယံ ပရေသံ မမာယိတံ၊
သပ္ပိ တေလံ မဓုံ ဖာဏိတံ, မစ္ဆမံသံ အထော ခီရံ၊
ဒဓိံ သယံ ဝိညာပေယျ ဘိက္ခုနီ, ဂါရယှပတ္တာ သုဂတဿ သာသနေ။
‘ဒုက္ကဋ’န္တိ ယံ ဝုတ္တံ, တံ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
အပရဒ္ဓံ ဝိရဒ္ဓဉ္စ, ခလိတံ ယဉ္စ ဒုက္ကဋံ။
ယံ မနုဿော ကရေ ပါပံ, အာဝိ ဝါ ယဒိ ဝါ ရဟော၊
‘ဒုက္ကဋ’န္တိ ပဝေဒေန္တိ, တေနေတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။
‘ဒုဗ္ဘာသိတ’န္တိ ယံ ဝုတ္တံ, တံ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
ဒုဗ္ဘာသိတံ ဒုရာဘဋ္ဌံ, သံကိလိဋ္ဌဉ္စ ယံ ပဒံ၊
ယဉ္စ ဝိညူ ဂရဟန္တိ, တေနေတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။
‘သေခိယ’န္တိ ယံ ဝုတ္တံ, တံ သုဏောဟိ ယထာတထံ၊
သေက္ခဿ သိက္ခမာနဿ, ဥဇုမဂ္ဂါနုသာရိနော။
အာဒိ စေတံ စရဏဉ္စ, မုခံ သညမသံဝရော၊
သိက္ခာ ဧတာဒိသီ နတ္ထိ, တေနေတံ ဣတိ ဝုစ္စတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၆၃။)
[ဥဒါ။ ၄၅ ဥဒါနေပိ] ဆန္နမတိဝဿတိ, ဝိဝဋံ နာတိဝဿတိ၊
တသ္မာ ဆန္နံ ဝိဝရေထ, ဧဝံ တံ နာတိဝဿတိ။
ဂတိ မိဂါနံ ပဝနံ, အာကာသော ပက္ခိနံ ဂတိ၊
ဝိဘဝေါ ဂတိ ဓမ္မာနံ, နိဗ္ဗာနံ အရဟတော ဂတီတိ။
ဂါထာသင်္ဂဏိကံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
သတ္တနဂရေသု ပညတ္တာ, ဝိပတ္တိ စတုရောပိ စ၊
ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီနဉ္စ, သာဓာရဏာ အသာဓာရဏာ၊
သာသနံ အနုဂ္ဂဟာယ, ဂါထာသင်္ဂဏိကံ ဣဒန္တိ။
ဂါထာသင်္ဂဏိကံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၅၊၂၆၄။)
အဓိကရဏဘေဒေါ
၁။ ဥက္ကောဋနဘေဒါဒိ
မြန်֍ ၃၄၀။ [စူဠဝ။ ၂၁၅၊ ပရိ။ ၂၇၅] စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, အနုဝါဒါဓိကရဏံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ – ဣမာနိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ။
ဣမေသံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတိ ဥက္ကောဋာ? ဣမေသံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ဒသ ဥက္ကောဋာ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ ဒွေ ဥက္ကောဋာ, အနုဝါဒါဓိကရဏဿ စတ္တာရော ဥက္ကောဋာ, အာပတ္တာဓိကရဏဿ တယော ဥက္ကောဋာ, ကိစ္စာဓိကရဏဿ ဧကော ဥက္ကောဋော – ဣမေသံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ဣမေ ဒသ ဥက္ကောဋာ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေန္တော ကတိ သမထေ ဥက္ကောဋေတိ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေန္တော ကတိ သမထေ ဥက္ကောဋေတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေန္တော ကတိ သမထေ ဥက္ကောဋေတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေန္တော ကတိ သမထေ ဥက္ကောဋေတိ?
ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေန္တော ဒွေ သမထေ ဥက္ကောဋေတိ။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေန္တော စတ္တာရော သမထေ ဥက္ကောဋေတိ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေန္တော တယော သမထေ ဥက္ကောဋေတိ။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေန္တော ဧကံ သမထံ ဥက္ကောဋေတိ။
မြန်֍ ၃၄၁။ ကတိ ဥက္ကောဋာ? ကတိဟာကာရေဟိ ဥက္ကောဋနံ ပသဝတိ? ကတိဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ? ကတိ ပုဂ္ဂလာ အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေန္တာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန္တိ?
ဒွါဒသ ဥက္ကောဋာ။ ဒသဟာကာရေဟိ ဥက္ကောဋနံ ပသဝတိ။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ။ စတ္တာရော ပုဂ္ဂလာ အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေန္တာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန္တိ?
ကတမေ ဒွါဒသ ဥက္ကောဋာ? အကတံ ကမ္မံ, ဒုက္ကဋံ ကမ္မံ, ပုန ကာတဗ္ဗံ ကမ္မံ, အနိဟတံ, ဒုန္နိဟတံ, ပုန နိဟနိတဗ္ဗံ, အဝိနိစ္ဆိတံ, ဒုဝိနိစ္ဆိတံ, ပုန ဝိနိစ္ဆိတဗ္ဗံ, အဝူပသန္တံ, ဒုဝူပသန္တံ, ပုန ဝူပသမေတဗ္ဗန္တိ – ဣမေ ဒွါဒသ ဥက္ကောဋာ။
(ဝိ၊၅၊၂၆၅။)
ကတမေဟိ ဒသဟာကာရေဟိ ဥက္ကောဋနံ ပသဝတိ? တတ္ထ ဇာတကံ အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ, တတ္ထ ဇာတကံ ဝူပသန္တံ အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ, အန္တရာမဂ္ဂေ အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ, အန္တရာမဂ္ဂေ ဝူပသန္တံ အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ, တတ္ထ ဂတံ အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ, တတ္ထ ဂတံ ဝူပသန္တံ အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ, သတိဝိနယံ ဥက္ကောဋေတိ, အမူဠှဝိနယံ ဥက္ကောဋေတိ, တဿပါပိယသိကံ ဥက္ကောဋေတိ, တိဏဝတ္ထာရကံ ဥက္ကောဋေတိ – ဣမေဟိ ဒသဟာကာရေဟိ ဥက္ကောဋနံ ပသဝတိ။
ကတမေဟိ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ – ဣမေဟိ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေတိ။
ကတမေ စတ္တာရော ပုဂ္ဂလာ အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေန္တာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန္တိ? တဒဟုပသမ္ပန္နော ဥက္ကောဋေတိ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ, အာဂန္တုကော ဥက္ကောဋေတိ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ, ကာရကော ဥက္ကောဋေတိ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ, ဆန္ဒဒါယကော ဥက္ကောဋေတိ ဥက္ကောဋနကံ ပါစိတ္တိယံ – ဣမေ စတ္တာရော ပုဂ္ဂလာ အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋေန္တာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန္တိ။
၂။ အဓိကရဏနိဒါနာဒိ
မြန်֍ ၃၄၂။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကိံနိဒါနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ ကိံနိဒါနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ကိံနိဒါနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ကိံနိဒါနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?
ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဝိဝါဒနိဒါနံ ဝိဝါဒသမုဒယံ ဝိဝါဒဇာတိကံ ဝိဝါဒပဘဝံ ဝိဝါဒသမ္ဘာရံ ဝိဝါဒသမုဋ္ဌာနံ။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အနုဝါဒနိဒါနံ အနုဝါဒသမုဒယံ အနုဝါဒဇာတိကံ အနုဝါဒပဘဝံ အနုဝါဒသမ္ဘာရံ အနုဝါဒသမုဋ္ဌာနံ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တိနိဒါနံ အာပတ္တိသမုဒယံ အာပတ္တိဇာတိကံ အာပတ္တိပဘဝံ အာပတ္တိသမ္ဘာရံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ကိစ္စယနိဒါနံ ကိစ္စယသမုဒယံ ကိစ္စယဇာတိကံ ကိစ္စယပဘဝံ ကိစ္စယသမ္ဘာရံ ကိစ္စယသမုဋ္ဌာနံ။
(ဝိ၊၅၊၂၆၆။)
ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကိံနိဒါနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ…ပေ… အာပတ္တာဓိကရဏံ…ပေ… ကိစ္စာဓိကရဏံ ကိံနိဒါနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?
ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဟေတုနိဒါနံ, ဟေတုသမုဒယံ, ဟေတုဇာတိကံ, ဟေတုပဘဝံ, ဟေတုသမ္ဘာရံ, ဟေတုသမုဋ္ဌာနံ။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ…ပေ… အာပတ္တာဓိကရဏံ…ပေ… ကိစ္စာဓိကရဏံ ဟေတုနိဒါနံ, ဟေတုသမုဒယံ, ဟေတုဇာတိကံ, ဟေတုပဘဝံ, ဟေတုသမ္ဘာရံ, ဟေတုသမုဋ္ဌာနံ။
ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ကိံနိဒါနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ …ပေ… အာပတ္တာဓိကရဏံ…ပေ… ကိစ္စာဓိကရဏံ ကိံနိဒါနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ?
ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ပစ္စယနိဒါနံ, ပစ္စယသမုဒယံ, ပစ္စယဇာတိကံ, ပစ္စယပဘဝံ, ပစ္စယသမ္ဘာရံ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနံ။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ…ပေ… အာပတ္တာဓိကရဏံ…ပေ… ကိစ္စာဓိကရဏံ ပစ္စယနိဒါနံ, ပစ္စယသမုဒယံ, ပစ္စယဇာတိကံ, ပစ္စယပဘဝံ, ပစ္စယသမ္ဘာရံ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနံ။
၃။ အဓိကရဏမူလာဒိ
မြန်֍ ၃၄၃။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတိ မူလာနိ, ကတိ သမုဋ္ဌာနာ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ တေတ္တိံသ မူလာနိ, တေတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ။
စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမာနိ တေတ္တိံသ မူလာနိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ ဒွါဒသ မူလာနိ, အနုဝါဒါဓိကရဏဿ စုဒ္ဒသ မူလာနိ, အာပတ္တာဓိကရဏဿ ဆ မူလာနိ, ကိစ္စာဓိကရဏဿ ဧကံ မူလံ, သံဃော – စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ဣမာနိ တေတ္တိံသ မူလာနိ။
စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမေ တေတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ? ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ အဋ္ဌာရသဘေဒကရဝတ္ထူနိ သမုဋ္ဌာနာ, အနုဝါဒါဓိကရဏဿ စတဿော ဝိပတ္တိယော သမုဋ္ဌာနာ, အာပတ္တာဓိကရဏဿ သတ္တာပတ္တိက္ခန္ဓာ သမုဋ္ဌာနာ, ကိစ္စာဓိကရဏဿ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ သမုဋ္ဌာနာ – စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ဣမေ တေတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ။
(ဝိ၊၅၊၂၆၇။)
၄။ အဓိကရဏပစ္စယာပတ္တိ
မြန်֍ ၃၄၄။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ အာပတ္တာနာပတ္တီတိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ န အာပတ္တိ။ ကိံ ပန ဝိဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? အာမ, ဝိဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇေယျ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ဝိဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥပသမ္ပန္နံ ဩမသတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ အနုပသမ္ပန္နံ ဩမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – ဝိဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ ဒွေ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? ကတိဟိ အဓိကရဏေဟိ ကတိသု ဌာနေသု ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ?
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဧကံ ဝိပတ္တိံ ဘဇန္တိ – အာစာရဝိပတ္တိံ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဒွီဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ။ ဧကေန အဓိကရဏေန – ကိစ္စာဓိကရဏေန၊ တီသု ဌာနေသု – သံဃမဇ္ဈေ, ဂဏမဇ္ဈေ, ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ၊ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၃၄၅။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အာပတ္တာနာပတ္တီတိ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ န အာပတ္တိ။ ကိံ ပန အနုဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? အာမ, အနုဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇေယျ။ အနုဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ, ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အနုဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခုံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ အမူလကေန သံဃာဒိသေသေန အနုဒ္ဓံသေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ အမူလိကာယ အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – အနုဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ တိဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၆၈။)
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? ကတိဟိ အဓိကရဏေဟိ ကတိသု ဌာနေသု ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ?
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ, သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ တီဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ။ ယာ တာ အာပတ္တိယော ဂရုကာ တာ အာပတ္တိယော ဧကေန အဓိကရဏေန – ကိစ္စာဓိကရဏေန၊ ဧကမှိ ဌာနေ – သံဃမဇ္ဈေ၊ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ။ ယာ တာ အာပတ္တိယော လဟုကာ တာ အာပတ္တိယော ဧကေန အဓိကရဏေန – ကိစ္စာဓိကရဏေန၊ တီသု ဌာနေသု – သံဃမဇ္ဈေ ဂဏမဇ္ဈေ ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ၊ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၃၄၆။ အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တာနာပတ္တီတိ? အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တိ။ ကိံ ပန အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? အာမ, အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇေယျ။ အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဘိက္ခုနီ ဇာနံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ [ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နံ (သျာ။)] ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဝေမတိကာ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ဘိက္ခု သံဃာဒိသေသံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ၊ အာစာရဝိပတ္တိံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ – အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ စတဿော အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ
(ဝိ၊၅၊၂၆၉။)
သမုဋ္ဌန္တိ? ကတိဟိ အဓိကရဏေဟိ ကတိသု ဌာနေသု ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ?
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ စတူဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ ယာ သာ အာပတ္တိ အနဝသေသာ သာ အာပတ္တိ န ကတမေန အဓိကရဏေန, န ကတမမှိ ဌာနေ, န ကတမေန သမထေန သမ္မတိ။ ယာ တာ အာပတ္တိယော လဟုကာ တာ အာပတ္တိယော ဧကေန အဓိကရဏေန – ကိစ္စာဓိကရဏေန၊ တီသု ဌာနေသု – သံဃမဇ္ဈေ, ဂဏမဇ္ဈေ, ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ၊ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
မြန်֍ ၃၄၇။ ကိစ္စာဓိကရဏံ အာပတ္တာနာပတ္တီတိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ န အာပတ္တိ။ ကိံ ပန ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇေယျာတိ? အာမ, ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇေယျ။ ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ကတိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ? ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ၊ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ ဘေဒကာနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ၊ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ – ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ဣမာ ပဉ္စ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇတိ။
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ကတိ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ? စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတမံ အဓိကရဏံ? သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ကတိဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ? ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? ကတိဟိ အဓိကရဏေဟိ ကတိသု ဌာနေသု ကတိဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ?
(ဝိ၊၅၊၂၇၀။)
တာ အာပတ္တိယော စတုန္နံ ဝိပတ္တီနံ ဒွေ ဝိပတ္တိယော ဘဇန္တိ – သိယာ သီလဝိပတ္တိံ သိယာ အာစာရဝိပတ္တိံ။ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ – အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တန္နံ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ပဉ္စဟိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေဟိ သင်္ဂဟိတာ – သိယာ ပါရာဇိကာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ သံဃာဒိသေသာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ထုလ္လစ္စယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ပါစိတ္တိယာပတ္တိက္ခန္ဓေန, သိယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိက္ခန္ဓေန။ ဆန္နံ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌန္တိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ ယာ သာ အာပတ္တိ အနဝသေသာ သာ အာပတ္တိ န ကတမေန အဓိကရဏေန, န ကတမမှိ ဌာနေ, န ကတမေန သမထေန သမ္မတိ။ ယာ သာ အာပတ္တိ ဂရုကာ သာ အာပတ္တိ ဧကေန အဓိကရဏေန – ကိစ္စာဓိကရဏေန၊ ဧကမှိ ဌာနေ – သံဃမဇ္ဈေ၊ ဒွီဟိ သမထေဟိ သမ္မတိ – သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ။ ယာ တာ အာပတ္တိယော လဟုကာ တာ အာပတ္တိယော ဧကေန အဓိကရဏေန – ကိစ္စာဓိကရဏေန၊ တီသု ဌာနေသု – သံဃမဇ္ဈေ, ဂဏမဇ္ဈေ, ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ၊ တီဟိ သမထေဟိ သမ္မန္တိ – သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ, သိယာ သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ။
၅။ အဓိကရဏာဓိပ္ပါယော
မြန်֍ ၃၄၈။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဟောတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ, ဟောတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ဟောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ န ဟောတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ, န ဟောတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, န ဟောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ၊ အပိ စ, ဝိဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ ဟောတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ, ဟောတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ဟောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? [စူဠဝ။ ၂၁၅၊ ပရိ။ ၃၁၄] ဣဓ ဘိက္ခူ ဝိဝဒန္တိ – ဓမ္မောတိ ဝါ အဓမ္မောတိ ဝါ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တီတိ ဝါ အဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တီတိ ဝါ။ ယံ တတ္ထ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝါဒေါ နာနာဝါဒေါ အညထာဝါဒေါ ဝိပစ္စတာယ ဝေါဟာရော မေဓကံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ။ ဝိဝါဒါဓိကရဏေ သံဃော ဝိဝဒတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ။ ဝိဝဒမာနော အနုဝဒတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ။ အနုဝဒမာနော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ ဝိဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ ဟောတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ, ဟောတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ဟောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။
(ဝိ၊၅၊၂၇၁။)
အနုဝါဒါဓိကရဏံ ဟောတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ဟောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ဟောတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ န ဟောတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, န ဟောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, န ဟောတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ၊ အပိ စ, အနုဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ ဟောတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ဟောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ဟောတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ဣဓ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အနုဝဒန္တိ သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝါ။ ယော တတ္ထ အနုဝါဒေါ အနုဝဒနာ အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ အနုသမ္ပဝင်္ကတာ အဗ္ဘုဿဟနတာ အနုဗလပ္ပဒါနံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ။ အနုဝါဒါဓိကရဏေ သံဃော ဝိဝဒတိ, ဝိဝါဒါဓိကရဏံ။ ဝိဝဒမာနော အနုဝဒတိ, အနုဝါဒါဓိကရဏံ။ အနုဝဒမာနော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ, ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ အနုဝါဒါဓိကရဏပစ္စယာ ဟောတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ဟောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ဟောတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ။
အာပတ္တာဓိကရဏံ ဟောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ဟောတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, ဟောတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ န ဟောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, န ဟောတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, န ဟောတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ၊ အပိ စ, အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ဟောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ဟောတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, ဟောတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? [စူဠဝ။ ၂၁၅၊ ပရိ။ ၃၄၈] ပဉ္စပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ, သတ္တပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ အာပတ္တာဓိကရဏေ သံဃော ဝိဝဒတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ။ ဝိဝဒမာနော အနုဝဒတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ။ အနုဝဒမာနော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ အာပတ္တာဓိကရဏပစ္စယာ ဟောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ဟောတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, ဟောတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ။
ကိစ္စာဓိကရဏံ ဟောတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, ဟောတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ, ဟောတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ ကိစ္စာဓိကရဏံ န ဟောတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, န ဟောတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ, န ဟောတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ၊ အပိ စ, ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ဟောတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, ဟောတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ, ဟောတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ ယထာ ကထံ ဝိယ? ယာ သံဃဿ ကိစ္စယတာ ကရဏီယတာ အပလောကနကမ္မံ ဉတ္တိကမ္မံ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ,
(ဝိ၊၅၊၂၇၂။)
ဣဒံ ဝုစ္စတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ကိစ္စာဓိကရဏေ သံဃော ဝိဝဒတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ။ ဝိဝဒမာနော အနုဝဒတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ။ အနုဝဒမာနော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ တာယ အာပတ္တိယာ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ ကိစ္စာဓိကရဏံ။ ဧဝံ ကိစ္စာဓိကရဏပစ္စယာ ဟောတိ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, ဟောတိ အနုဝါဒါဓိကရဏံ, ဟောတိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။
၆။ ပုစ္ဆာဝါရော
မြန်֍ ၃၄၉။ ယတ္ထ သတိဝိနယော တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော? ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော တတ္ထ သတိဝိနယော? ယတ္ထ အမူဠှဝိနယော တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော? ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော တတ္ထ အမူဠှဝိနယော? ယတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော? ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ? ယတ္ထ ယေဘုယျသိကာ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော? ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ? ယတ္ထ တဿပါပိယသိကာ တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော? ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ? ယတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော? ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော?
၇။ ဝိဿဇ္ဇနာဝါရော
မြန်֍ ၃၅၀။ ယသ္မိံ သမယေ သမ္မုခါဝိနယေန စ သတိဝိနယေန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ – ယတ္ထ သတိဝိနယော တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော, ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော တတ္ထ သတိဝိနယော, န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ, န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ, န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ, န တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော။ ယသ္မိံ သမယေ သမ္မုခါဝိနယေန စ အမူဠှဝိနယေန စ…ပေ… သမ္မုခါဝိနယေန စ ပဋိညာတကရဏေန စ…ပေ… သမ္မုခါဝိနယေန စ ယေဘုယျသိကာယ စ…ပေ… သမ္မုခါဝိနယေန စ တဿပါပိယသိကာယ စ…ပေ… သမ္မုခါဝိနယေန စ တိဏဝတ္ထာရကေန စ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ – ယတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော တတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော, ယတ္ထ သမ္မုခါဝိနယော တတ္ထ တိဏဝတ္ထာရကော, န တတ္ထ သတိဝိနယော, န တတ္ထ အမူဠှဝိနယော, န တတ္ထ ပဋိညာတကရဏံ, န တတ္ထ ယေဘုယျသိကာ, န တတ္ထ တဿပါပိယသိကာ။
၈။ သံသဋ္ဌဝါရော
မြန်֍ ၃၅၁။ သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ သတိဝိနယောတိ ဝါ – ဣမေ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ ဥဒါဟု ဝိသံသဋ္ဌာ? လဗ္ဘာ စ ပနိမေသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ
(ဝိ၊၅၊၂၇၃။)
နာနာကရဏံ ပညာပေတုံ? သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ အမူဠှဝိနယောတိ ဝါ…ပေ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ ပဋိညာတကရဏန္တိ ဝါ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ ယေဘုယျသိကာတိ ဝါ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ တဿပါပိယသိကာတိ ဝါ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ တိဏဝတ္ထာရကောတိ – ဣမေ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ ဥဒါဟု ဝိသံသဋ္ဌာ? လဗ္ဘာ စ ပနိမေသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ နာနာကရဏံ ပညာပေတုံ?
သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ သတိဝိနယောတိ ဝါ – ဣမေ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ, နော ဝိသံသဋ္ဌာ၊ န စ လဗ္ဘာ ဣမေသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ နာနာကရဏံ ပညာပေတုံ။ သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ အမူဠှဝိနယောတိ ဝါ…ပေ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ ပဋိညာတကရဏန္တိ ဝါ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ ယေဘုယျသိကာတိ ဝါ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ တဿပါပိယသိကာတိ ဝါ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ တိဏဝတ္ထာရကောတိ ဝါ – ဣမေ ဓမ္မာ သံသဋ္ဌာ, နော ဝိသံသဋ္ဌာ၊ န စ လဗ္ဘာ ဣမေသံ ဓမ္မာနံ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ ဝိနိဗ္ဘုဇိတွာ နာနာကရဏံ ပညာပေတုံ။
၉။ သတ္တသမထနိဒါနံ
မြန်֍ ၃၅၂။ သမ္မုခါဝိနယော ကိံနိဒါနော, ကိံသမုဒယော, ကိံဇာတိကော, ကိံပဘဝေါ, ကိံသမ္ဘာရော ကိံသမုဋ္ဌာနော? သတိဝိနယော ကိံနိဒါနော, ကိံသမုဒယော, ကိံဇာတိကော, ကိံပဘဝေါ, ကိံသမ္ဘာရော, ကိံသမုဋ္ဌာနော? အမူဠှဝိနယော ကိံနိဒါနော, ကိံသမုဒယော, ကိံဇာတိကော, ကိံပဘဝေါ, ကိံသမ္ဘာရော, ကိံသမုဋ္ဌာနော? ပဋိညာတကရဏံ ကိံနိဒါနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ? ယေဘုယျသိကာ ကိံနိဒါနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝါ, ကိံသမ္ဘာရာ, ကိံသမုဋ္ဌာနာ? တဿပါပိယသိကာ ကိံနိဒါနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝါ, ကိံသမ္ဘာရာ, ကိံသမုဋ္ဌာနာ တိဏဝတ္ထာရကော ကိံနိဒါနော, ကိံသမုဒယော, ကိံဇာတိကော, ကိံပဘဝေါ, ကိံသမ္ဘာရော, ကိံသမုဋ္ဌာနော?
သမ္မုခါဝိနယော နိဒါနနိဒါနော, နိဒါနသမုဒယော, နိဒါနဇာတိကော, နိဒါနပဘဝေါ, နိဒါနသမ္ဘာရော, နိဒါနသမုဋ္ဌာနော။ သတိဝိနယော…ပေ… အမူဠှဝိနယော…ပေ… ပဋိညာတကရဏံ နိဒါနနိဒါနံ, နိဒါနသမုဒယံ, နိဒါနဇာတိကံ, နိဒါနပဘဝံ, နိဒါနသမ္ဘာရံ, နိဒါနသမုဋ္ဌာနံ။ ယေဘုယျသိကာ…ပေ… တဿပါပိယသိကာ နိဒါနနိဒါနာ, နိဒါနသမုဒယာ, နိဒါနဇာတိကာ, နိဒါနပဘဝါ,
(ဝိ၊၅၊၂၇၄။)
နိဒါနသမ္ဘာရာ, နိဒါနသမုဋ္ဌာနာ။ တိဏဝတ္ထာရကော နိဒါနနိဒါနော, နိဒါနသမုဒယော, နိဒါနဇာတိကော, နိဒါနပဘဝေါ, နိဒါနသမ္ဘာရော, နိဒါနသမုဋ္ဌာနော။
သမ္မုခါဝိနယော ကိံနိဒါနော, ကိံသမုဒယော, ကိံဇာတိကော, ကိံပဘဝေါ, ကိံသမ္ဘာရော, ကိံသမုဋ္ဌာနော? သတိဝိနယော…ပေ… အမူဠှဝိနယော…ပေ… ပဋိညာတကရဏံ…ပေ… ယေဘုယျသိကာ…ပေ… တဿပါပိယသိကာ…ပေ… တိဏဝတ္ထာရကော ကိံနိဒါနော, ကိံသမုဒယော, ကိံဇာတိကော, ကိံပဘဝေါ, ကိံသမ္ဘာရော, ကိံသမုဋ္ဌာနော?
သမ္မုခါဝိနယော ဟေတုနိဒါနော, ဟေတုသမုဒယော, ဟေတုဇာတိကော, ဟေတုပဘဝေါ, ဟေတုသမ္ဘာရော, ဟေတုသမုဋ္ဌာနော။ သတိဝိနယော…ပေ… အမူဠှဝိနယော…ပေ… ပဋိညာတကရဏံ ဟေတုနိဒါနံ, ဟေတုသမုဒယံ, ဟေတုဇာတိကံ, ဟေတုပဘဝံ, ဟေတုသမ္ဘာရံ, ဟေတုသမုဋ္ဌာနံ။ ယေဘုယျသိကာ…ပေ… တဿပါပိယသိကာ ဟေတုနိဒါနာ, ဟေတုသမုဒယာ, ဟေတုဇာတိကာ, ဟေတုပဘဝါ, ဟေတုသမ္ဘာရာ, ဟေတုသမုဋ္ဌာနာ။ တိဏဝတ္ထာရကော ဟေတုနိဒါနော, ဟေတုသမုဒယော, ဟေတုဇာတိကော, ဟေတုပဘဝေါ, ဟေတုသမ္ဘာရော, ဟေတုသမုဋ္ဌာနော။
သမ္မုခါဝိနယော ကိံနိဒါနော, ကိံသမုဒယော, ကိံဇာတိကော, ကိံပဘဝေါ, ကိံသမ္ဘာရော, ကိံသမုဋ္ဌာနော? သတိဝိနယော…ပေ… အမူဠှဝိနယော…ပေ… ပဋိညာတကရဏံ…ပေ… ယေဘုယျသိကာ…ပေ… တဿပါပိယသိကာ…ပေ… တိဏဝတ္ထာရကော ကိံနိဒါနော, ကိံသမုဒယော, ကိံဇာတိကော, ကိံပဘဝေါ, ကိံသမ္ဘာရော, ကိံသမုဋ္ဌာနော? သမ္မုခါဝိနယော ပစ္စယနိဒါနော, ပစ္စယသမုဒယော, ပစ္စယဇာတိကော, ပစ္စယပဘဝေါ, ပစ္စယသမ္ဘာရော, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနော။ သတိဝိနယော…ပေ… အမူဠှဝိနယော…ပေ… ပဋိညာတကရဏံ ပစ္စယနိဒါနံ, ပစ္စယသမုဒယံ, ပစ္စယဇာတိကံ, ပစ္စယပဘဝံ, ပစ္စယသမ္ဘာရံ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနံ။ ယေဘုယျသိကာ…ပေ… တဿပါပိယသိကာ ပစ္စယနိဒါနာ, ပစ္စယသမုဒယာ, ပစ္စယဇာတိကာ, ပစ္စယပဘဝါ, ပစ္စယသမ္ဘာရာ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနာ။ တိဏဝတ္ထာရကော ပစ္စယနိဒါနော, ပစ္စယသမုဒယော, ပစ္စယဇာတိကော, ပစ္စယပဘဝေါ, ပစ္စယသမ္ဘာရော, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနော။
မြန်֍ ၃၅၃။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတိ မူလာနိ, ကတိ သမုဋ္ဌာနာ? သတ္တန္နံ သမထာနံ ဆဗ္ဗီသ မူလာနိ, ဆတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ။ သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတမာနိ
(ဝိ၊၅၊၂၇၅။)
ဆဗ္ဗီ မူလာနိ? သမ္မုခါဝိနယဿ စတ္တာရိ မူလာနိ။ သံဃသမ္မုခတာ, ဓမ္မသမ္မုခတာ, ဝိနယသမ္မုခတာ, ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ၊ သတိဝိနယဿ စတ္တာရိ မူလာနိ၊ အမူဠှဝိနယဿ စတ္တာရိ မူလာနိ၊ ပဋိညာတကရဏဿ ဒွေ မူလာနိ – ယော စ ဒေသေတိ ယဿ စ ဒေသေတိ၊ ယေဘုယျသိကာယ စတ္တာရိ မူလာနိ၊ တဿပါပိယသိကာယ စတ္တာရိ မူလာနိ၊ တိဏဝတ္ထာရကဿ စတ္တာရိ မူလာနိ – သံဃသမ္မုခတာ, ဓမ္မသမ္မုခတာ, ဝိနယသမ္မုခတာ, ပုဂ္ဂလသမ္မုခတာ – သတ္တန္နံ သမထာနံ ဣမာနိ ဆဗ္ဗီသ မူလာနိ။
သတ္တန္နံ သမထာနံ ကတမေ ဆတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ? သတိဝိနယဿ ကမ္မဿ ကိရိယာ, ကရဏံ, ဥပဂမနံ, အဇ္ဈုပဂမနံ, အဓိဝါသနာ, အပ္ပဋိက္ကောသနာ။ အမူဠှဝိနယဿ ကမ္မဿ…ပေ… ပဋိညာတကရဏဿ ကမ္မဿ… ယေဘုယျသိကာယ ကမ္မဿ… တဿပါပိယသိကာယ ကမ္မဿ… တိဏဝတ္ထာရကဿ ကမ္မဿ ကိရိယာ, ကရဏံ, ဥပဂမနံ, အဇ္ဈုပဂမနံ, အဓိဝါသနာ, အပ္ပဋိက္ကောသနာ – သတ္တန္နံ သမထာနံ ဣမေ ဆတ္တိံသ သမုဋ္ဌာနာ။
၁၀။ သတ္တသမထနာနတ္ထာဒိ
မြန်֍ ၃၅၄။ သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ သတိဝိနယောတိ ဝါ – ဣမေ ဓမ္မာ နာနတ္ထာ နာနာဗျဉ္ဇနာ ဥဒါဟု ဧကတ္ထာ ဗျဉ္ဇနမေဝ နာနံ? သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ အမူဠှဝိနယောတိ ဝါ…ပေ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ ပဋိညာတကရဏန္တိ ဝါ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ ယေဘုယျသိကာတိ ဝါ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ တဿပါပိယသိကာတိ ဝါ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ တိဏဝတ္ထာရကောတိ ဝါ – ဣမေ ဓမ္မာ နာနတ္ထာ နာနာဗျဉ္ဇနာ ဥဒါဟု ဧကတ္ထာ ဗျဉ္ဇနမေဝ နာနံ? သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ သတိဝိနယောတိ ဝါ – ဣမေ ဓမ္မာ နာနတ္ထာ စေဝ နာနာဗျဉ္ဇနာ စ။ သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ အမူဠှဝိနယောတိ ဝါ…ပေ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ ပဋိညာတကရဏန္တိ ဝါ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ ယေဘုယျသိကာတိ ဝါ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ တဿပါပိယသိကာတိ ဝါ… သမ္မုခါဝိနယောတိ ဝါ တိဏဝတ္ထာရကောတိ ဝါ – ဣမေ ဓမ္မာ နာနတ္ထာ စေဝ နာနာ ဗျဉ္ဇနာ စ။
မြန်֍ ၃၅၅။ [စူဠဝ။ ၂၂၄] ဝိဝါဒေါ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, ဝိဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ, အဓိကရဏံ နော ဝိဝါဒေါ, အဓိကရဏဉ္စေဝ ဝိဝါဒေါ စ? သိယာ ဝိဝါဒေါ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, သိယာ ဝိဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ, သိယာ အဓိကရဏံ နော ဝိဝါဒေါ, သိယာ အဓိကရဏဉ္စေဝ ဝိဝါဒေါ စ။
(ဝိ၊၅၊၂၇၆။)
တတ္ထ ကတမော ဝိဝါဒေါ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ? ဣဓ ဘိက္ခူ ဝိဝဒန္တိ ဓမ္မောတိ ဝါ အဓမ္မောတိ ဝါ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဝါ။ ယံ တတ္ထ ဘဏ္ဍနံ, ကလဟော, ဝိဂ္ဂဟော, ဝိဝါဒေါ, နာနာဝါဒေါ, အညထာဝါဒေါ, ဝိပစ္စတာယ ဝေါဟာရော, မေဓကံ – အယံ ဝိဝါဒေါ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ။
တတ္ထ ကတမော ဝိဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ? မာတာပိ ပုတ္တေန ဝိဝဒတိ, ပုတ္တောပိ မာတရာ ဝိဝဒတိ, ပိတာပိ ပုတ္တေန ဝိဝဒတိ, ပုတ္တောပိ ပိတရာ ဝိဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘာတရာ ဝိဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘဂိနိယာ ဝိဝဒတိ, ဘဂိနီပိ ဘာတရာ ဝိဝဒတိ, သဟာယောပိ သဟာယေန ဝိဝဒတိ – အယံ ဝိဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ။
တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏံ နော ဝိဝါဒေါ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ – ဣဒံ အဓိကရဏံ နော ဝိဝါဒေါ။
တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏဉ္စေဝ ဝိဝါဒေါ စ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ အဓိကရဏဉ္စေဝ ဝိဝါဒေါ စ။
မြန်֍ ၃၅၆။ [စူဠဝ။ ၂၂၄ အာဒယော] အနုဝါဒေါ အနုဝါဒါဓိကရဏံ, အနုဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ, အဓိကရဏံ နော အနုဝါဒေါ, အဓိကရဏဉ္စေဝ အနုဝါဒေါ စ? သိယာ အနုဝါဒေါ အနုဝါဒါဓိကရဏံ, သိယာ အနုဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ, သိယာ အဓိကရဏံ နော အနုဝါဒေါ, သိယာ အဓိကရဏဉ္စေဝ အနုဝါဒေါ စ။
တတ္ထ ကတမော အနုဝါဒေါ အနုဝါဒါဓိကရဏံ? ဣဓ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုံ အနုဝဒန္တိ သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ အာဇီဝဝိပတ္တိယာ ဝါ။ ယော တတ္ထ အနုဝါဒေါ, အနုဝဒနာ အနုလ္လပနာ အနုဘဏနာ အနုသမ္ပဝင်္ကတာ အဗ္ဘုဿဟနတာ အနုဗလပ္ပဒါနံ – အယံ အနုဝါဒေါ အနုဝါဒါဓိကရဏံ။
တတ္ထ ကတမော အနုဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ? မာတာပိ ပုတ္တံ အနုဝဒတိ, ပုတ္တောပိ မာတရံ အနုဝဒတိ, ပိတာပိ ပုတ္တံ အနုဝဒတိ, ပုတ္တောပိ ပိတရံ အနုဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘာတရံ အနုဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘဂိနိံ အနုဝဒတိ, ဘဂိနီပိ ဘာတရံ အနုဝဒတိ, သဟာယောပိ သဟာယံ အနုဝဒတိ – အယံ အနုဝါဒေါ နော အဓိကရဏံ။
တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏံ နော အနုဝါဒေါ? အာပတ္တာဓိကရဏံ ကိစ္စာဓိကရဏံ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ – ဣဒံ အဓိကရဏံ နော အနုဝါဒေါ။
(ဝိ၊၅၊၂၇၇။)
တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏဉ္စေဝ အနုဝါဒေါ စ? အနုဝါဒါဓိကရဏံ အဓိကရဏဉ္စေဝ အနုဝါဒေါ စ။
မြန်֍ ၃၅၇။ အာပတ္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, အာပတ္တိ နော အဓိကရဏံ, အဓိကရဏံ နော အာပတ္တိ, အဓိကရဏဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ? သိယာ အာပတ္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ, သိယာ အာပတ္တိ နော အဓိကရဏံ, သိယာ အဓိကရဏံ နော အာပတ္တိ, သိယာ အဓိကရဏဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
တတ္ထ ကတမာ အာပတ္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ? ပဉ္စပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ သတ္တပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ အာပတ္တာဓိကရဏံ။ အယံ အာပတ္တိ အာပတ္တာဓိကရဏံ။
တတ္ထ ကတမာ အာပတ္တိ နော အဓိကရဏံ? သောတာပတ္တိ သမာပတ္တိ – အယံ အာပတ္တိ နော အဓိကရဏံ။
တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏံ နော အာပတ္တိ? ကိစ္စာဓိကရဏံ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ အနုဝါဒါဓိကရဏံ – ဣဒံ အဓိကရဏံ နော အာပတ္တိ။
တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ? အာပတ္တာဓိကရဏံ အဓိကရဏဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
မြန်֍ ၃၅၈။ [စူဠဝ။ ၂၂၃] ကိစ္စံ ကိစ္စာဓိကရဏံ, ကိစ္စံ နော အဓိကရဏံ, အဓိကရဏံ နော ကိစ္စံ, အဓိကရဏဉ္စေဝ ကိစ္စဉ္စ? သိယာ ကိစ္စံ ကိစ္စာဓိကရဏံ, သိယာ ကိစ္စံ နော အဓိကရဏံ, သိယာ အဓိကရဏံ နော ကိစ္စံ, သိယာ အဓိကရဏဉ္စေဝ ကိစ္စဉ္စ။
တတ္ထ ကတမံ ကိစ္စံ ကိစ္စာဓိကရဏံ? ယာ သံဃဿ ကိစ္စယတာ ကရဏီယတာ အပလောကနကမ္မံ ဉတ္တိကမ္မံ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ – ဣဒံ ကိစ္စံ ကိစ္စာဓိကရဏံ။
တတ္ထ ကတမံ ကိစ္စံ နော အဓိကရဏံ? အာစရိယကိစ္စံ ဥပဇ္ဈာယကိစ္စံ [ဥပဇ္ဈာယကိစ္စံ သကိစ္စံ (က။)] သမာနုပဇ္ဈာယကိစ္စံ သမာနာစရိယကိစ္စံ – ဣဒံ ကိစ္စံ နော အဓိကရဏံ။
တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏံ နော ကိစ္စံ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အာပတ္တာဓိကရဏံ – ဣဒံ အဓိကရဏံ နော ကိစ္စံ။
(ဝိ၊၅၊၂၇၈။)
တတ္ထ ကတမံ အဓိကရဏဉ္စေဝ ကိစ္စဉ္စ? ကိစ္စာဓိကရဏံ အဓိကရဏဉ္စေဝ ကိစ္စံ စာတိ။
အဓိကရဏဘေဒေါ နိဋ္ဌိတော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အဓိကရဏံ ဥက္ကောဋာ, အာကာရာ ပုဂ္ဂလေန စ၊
နိဒါနဟေတုပစ္စယာ, မူလံ သမုဋ္ဌာနေန စ။
အာပတ္တိ ဟောတိ ယတ္ထ စ, သံသဋ္ဌာ နိဒါနေန စ [သံသဋ္ဌာ နိဒါနပဘဝါ (သီ။)]၊
ဟေတုပစ္စယမူလာနိ, သမုဋ္ဌာနေန ဗျဉ္ဇနာ၊
ဝိဝါဒေါ အဓိကရဏန္တိ, ဘေဒါဓိကရဏေ ဣဒန္တိ။
(ဝိ၊၅၊၂၇၉။)
အပရဂါထာသင်္ဂဏိကံ
၁။ စောဒနာဒိပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနာ
မြန်֍ ၃၅၉။
စောဒနာ ကိမတ္ထာယ, သာရဏာ ကိဿ ကာရဏာ၊
သံဃော ကိမတ္ထာယ, မတိကမ္မံ ပန ကိဿ ကာရဏာ။
စောဒနာ သာရဏတ္ထာယ, နိဂ္ဂဟတ္ထာယ သာရဏာ၊
သံဃော ပရိဂ္ဂဟတ္ထာယ, မတိကမ္မံ ပန ပါဋိယေက္ကံ။
မာ ခေါ တုရိတော အဘဏိ, မာ ခေါ စဏ္ဍိကတော ဘဏိ၊
မာ ခေါ ပဋိဃံ ဇနယိ, သစေ အနုဝိဇ္ဇကော တုဝံ။
မာ ခေါ သဟသာ အဘဏိ, ကထံ ဝိဂ္ဂါဟိကံ အနတ္ထသံဟိတံ၊
သုတ္တေ ဝိနယေ အနုလောမေ, ပညတ္တေ အနုလောမိကေ။
အနုယောဂဝတ္တံ နိသာမယ, ကုသလေန ဗုဒ္ဓိမတာ ကတံ၊
သုဝုတ္တံ သိက္ခာပဒါနုလောမိကံ, ဂတိံ န နာသေန္တော သမ္ပရာယိကံ၊
ဟိတေသီ အနုယုဉ္ဇဿု, ကာလေနတ္ထူပသံဟိတံ။
စုဒိတဿ စ စောဒကဿ စ၊
သဟသာ ဝေါဟာရံ မာ ပဓာရေသိ၊
စောဒကော အာဟ အာပန္နောတိ၊
စုဒိတကော အာဟ အနာပန္နောတိ။
ဥဘော အနုက္ခိပန္တော, ပဋိညာနုသန္ဓိတေန ကာရယေ၊
ပဋိညာ လဇ္ဇီသု ကတာ, အလဇ္ဇီသု ဧဝံ န ဝိဇ္ဇတိ၊
ဗဟုမ္ပိ အလဇ္ဇီ ဘာသေယျ, ဝတ္တာနုသန္ဓိတေန [ဝုတ္တာနုသန္ဓိတေန (သီ။ သျာ။ က။)] ကာရယေ။
အလဇ္ဇီ ကီဒိသော ဟောတိ, ပဋိညာ ယဿ န ရူဟတိ၊
ဧတဉ္စ [ဧဝဉ္စ (က။)] တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကီဒိသော ဝုစ္စတိ အလဇ္ဇီ ပုဂ္ဂလော။
သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိံ ပရိဂူဟတိ၊
အဂတိဂမနဉ္စ ဂစ္ဆတိ, ဧဒိသော ဝုစ္စတိ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂလော။
သစ္စံ အဟမ္ပိ ဇာနာမိ, ဧဒိသော ဝုစ္စတိ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂလော၊
အညဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကီဒိသော ဝုစ္စတိ လဇ္ဇီပုဂ္ဂလော။
သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ နာပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိံ န ပရိဂူဟတိ၊
အဂတိဂမနံ န ဂစ္ဆတိ, ဧဒိသော ဝုစ္စတိ လဇ္ဇီပုဂ္ဂလော။
(ဝိ၊၅၊၂၈၀။)
သစ္စံ အဟမ္ပိ ဇာနာမိ, ဧဒိသော ဝုစ္စတိ လဇ္ဇီပုဂ္ဂလော၊
အညဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကီဒိသော ဝုစ္စတိ အဓမ္မစောဒကော။
ဖရုသေန အနတ္ထသံဟိတေန၊
ဒေါသန္တရော စောဒေတိ နော မေတ္တာစိတ္တော၊
ဧဒိသော ဝုစ္စတိ အဓမ္မစောဒကော။
သစ္စံ အဟမ္ပိ ဇာနာမိ, ဧဒိသော ဝုစ္စတိ အဓမ္မစောဒကော၊
အညဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကီဒိသော ဝုစ္စတိ ဓမ္မစောဒကော။
ကာလေန စောဒေတိ ဘူတေန, သဏှေန အတ္ထသံဟိတေန၊
မေတ္တာစိတ္တော စောဒေတိ နော ဒေါသန္တရော၊
ဧဒိသော ဝုစ္စတိ ဓမ္မစောဒကော။
သစ္စံ အဟမ္ပိ ဇာနာမိ, ဧဒိသော ဝုစ္စတိ ဓမ္မစောဒကော၊
အညဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကီဒိသော ဝုစ္စတိ ဗာလစောဒကော။
ပုဗ္ဗာပရံ န ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗာပရဿ အကောဝိဒေါ၊
အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ၊
အနုသန္ဓိဝစနပထဿ အကောဝိဒေါ၊
ဧဒိသော ဝုစ္စတိ ဗာလစောဒကော။
သစ္စံ အဟမ္ပိ ဇာနာမိ, ဧဒိသော ဝုစ္စတိ ဗာလစောဒကော၊
အညဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကီဒိသော ဝုစ္စတိ ပဏ္ဍိတစောဒကော။
ပုဗ္ဗာပရမ္ပိ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗာပရဿ ကောဝိဒေါ၊
အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထဿ ကောဝိဒေါ၊
ဧဒိသော ဝုစ္စတိ ပဏ္ဍိတစောဒကော။
သစ္စံ အဟမ္ပိ ဇာနာမိ, ဧဒိသော ဝုစ္စတိ ပဏ္ဍိတစောဒကော၊
အညဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, စောဒနာ ကိန္တိ ဝုစ္စတိ။
သီလဝိပတ္တိယာ စောဒေတိ, အထော အာစာရဒိဋ္ဌိယာ၊
အာဇီဝေနပိ စောဒေတိ, စောဒနာ တေန ဝုစ္စတီတိ။
အပရံ ဂါထာသင်္ဂဏိကံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၅၊၂၈၁။)
စောဒနာကဏ္ဍံ
မြန်֍ ၃၆၀။ အနုဝိဇ္ဇကေ စောဒကော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ, အာဝုသော, ဣမံ ဘိက္ခုံ စောဒေသိ, ကိမှိ နံ စောဒေသိ, သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ စောဒေသိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ စောဒေသိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ စောဒေသီ’’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ စောဒေမိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ စောဒေမိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ စောဒေမီ’’တိ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ဇာနာသိ ပနာယသ္မာ သီလဝိပတ္တိံ, ဇာနာသိ အာစာရဝိပတ္တိံ, ဇာနာသိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ’’န္တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘ဇာနာမိ ခေါ အဟံ, အာဝုသော, သီလဝိပတ္တိံ, ဇာနာမိ အာစာရဝိပတ္တိံ, ဇာနာမိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ’’န္တိ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ကတမာ ပနာဝုသော, သီလဝိပတ္တိ? ကတမာ အာစာရဝိပတ္တိ? ကတမာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တီ’’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘စတ္တာရိ စ ပါရာဇိကာနိ, တေရသ စ သံဃာဒိသေသာ – အယံ သီလဝိပတ္တိ။ ထုလ္လစ္စယံ, ပါစိတ္တိယံ, ပါဋိဒေသနီယံ, ဒုက္ကဋံ, ဒုဗ္ဘာသိတံ, အယံ အာစာရဝိပတ္တိ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ, အန္တဂ္ဂါဟိကာ ဒိဋ္ဌိ – အယံ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တီ’’တိ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ, အာဝုသော, ဣမံ ဘိက္ခုံ စောဒေသိ, ဒိဋ္ဌေန ဝါ စောဒေသိ သုတေန ဝါ စောဒေသိ ပရိသင်္ကာယ ဝါ စောဒေသီ’’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘ဒိဋ္ဌေန ဝါ စောဒေမိ သုတေန ဝါ စောဒေမိ ပရိသင်္ကာယ ဝါ စောဒေမီ’’တိ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ, အာဝုသော, ဣမံ ဘိက္ခုံ ဒိဋ္ဌေန စောဒေသိ, ကိံ တေ ဒိဋ္ဌံ ကိန္တိ တေ ဒိဋ္ဌံ, ကဒါ တေ ဒိဋ္ဌံ, ကတ္ထ တေ ဒိဋ္ဌံ ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော, သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော, ထုလ္လစ္စယံ… ပါစိတ္တိယံ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ… ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော, ကတ္ထ စ တွံ အဟောသိ, ကတ္ထ စာယံ ဘိက္ခု အဟောသိ, ကိဉ္စ တွံ ကရောသိ, ကိံ စာယံ ဘိက္ခု ကရောတီ’’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘န ခေါ အဟံ, အာဝုသော, ဣမံ ဘိက္ခုံ ဒိဋ္ဌေန စောဒေမိ, အပိ စ သုတေန စောဒေမီ’’တိ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ, အာဝုသော, ဣမံ ဘိက္ခုံ သုတေန စောဒေသိ, ကိံ တေ သုတံ, ကိန္တိ တေ သုတံ, ကဒါ တေ သုတံ, ကတ္ထ တေ သုတံ, ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နောတိ သုတံ, သံဃာဒိသေသံ… ထုလ္လစ္စယံ… ပါစိတ္တိယံ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ… ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပန္နောတိ သုတံ, ဘိက္ခုဿ သုတံ, ဘိက္ခုနိယာ သုတံ, သိက္ခမာနာယ
(ဝိ၊၅၊၂၈၂။)
သုတံ, သာမဏေရဿ သုတံ, သာမဏေရိယာ သုတံ, ဥပါသကဿ သုတံ, ဥပါသိကာယ သုတံ, ရာဇူနံ သုတံ, ရာဇမဟာမတ္တာနံ သုတံ, တိတ္ထိယာနံ သုတံ, တိတ္ထိယသာဝကာနံ သုတ’’န္တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘န ခေါ အဟံ, အာဝုသော, ဣမံ ဘိက္ခုံ သုတေန စောဒေမိ, အပိ စ ပရိသင်္ကာယ စောဒေမီ’’တိ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ, အာဝုသော, ဣမံ ဘိက္ခုံ ပရိသင်္ကာယ စောဒေသိ, ကိံ ပရိသင်္ကသိ, ကိန္တိ ပရိသင်္ကသိ, ကဒါ ပရိသင်္ကသိ, ကတ္ထ ပရိသင်္ကသိ, ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နောတိ ပရိသင်္ကသိ, သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပန္နောတိ ပရိသင်္ကသိ, ထုလ္လစ္စယံ… ပါစိတ္တိယံ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ… ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပန္နောတိ ပရိသင်္ကသိ, ဘိက္ခုဿ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, ဘိက္ခုနိယာ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, သိက္ခမာနာယ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, သာမဏေရဿ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, သာမဏေရိယာ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, ဥပါသကဿ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, ဥပါသိကာယ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, ရာဇူနံ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, ရာဇမဟာမတ္တာနံ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, တိတ္ထိယာနံ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, တိတ္ထိယသာဝကာနံ သုတွာ ပရိသင်္ကသီ’’တိ?
မြန်֍ ၃၆၁။
ဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌေန သမေတိ ဒိဋ္ဌေန သံသန္ဒတေ ဒိဋ္ဌံ၊
ဒိဋ္ဌံ ပဋိစ္စ န ဥပေတိ အသုဒ္ဓပရိသင်္ကိတော၊
သော ပုဂ္ဂလော ပဋိညာယ ကာတဗ္ဗော တေနုပေါသထော။
သုတံ သုတေန သမေတိ သုတေန သံသန္ဒတေ သုတံ၊
သုတံ ပဋိစ္စ န ဥပေတိ အသုဒ္ဓပရိသင်္ကိတော၊
သော ပုဂ္ဂလော ပဋိညာယ ကာတဗ္ဗော တေနုပေါသထော။
မုတံ မုတေန သမေတိ မုတေန သံသန္ဒတေ မုတံ၊
မုတံ ပဋိစ္စ န ဥပေတိ အသုဒ္ဓပရိသင်္ကိတော၊
သော ပုဂ္ဂလော ပဋိညာယ ကာတဗ္ဗော တေနုပေါသထော။
မြန်֍ ၃၆၂။ စောဒနာယ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? စောဒနာယ ဩကာသကမ္မံ အာဒိ, ကိရိယာ မဇ္ဈေ, သမထော ပရိယောသာနံ။ စောဒနာယ ကတိ မူလာနိ, ကတိ ဝတ္ထူနိ, ကတိ ဘူမိယော, ကတိဟာကာရေဟိ စောဒေတိ? စောဒနာယ ဒွေ မူလာနိ, တီဏိ ဝတ္ထူနိ, ပဉ္စ ဘူမိယော, ဒွီဟာကာရေဟိ စောဒေတိ။ စောဒနာယ ကတမာနိ ဒွေ မူလာနိ? သမူလိကာ ဝါ အမူလိကာ ဝါ – စောဒနာယ ဣမာနိ ဒွေ မူလာနိ။ စောဒနာယ ကတမာနိ တီဏိ ဝတ္ထူနိ?
(ဝိ၊၅၊၂၈၃။)
ဒိဋ္ဌေန သုတေန ပရိသင်္ကာယ – စောဒနာယ ဣမာနိ တီဏိ ဝတ္ထူနိ။ စောဒနာ ကတမာ ပဉ္စ ဘူမိယော? ကာလေန ဝက္ခာမိ နော အကာလေန, ဘူတေန ဝက္ခာမိ နော အဘူတေန, သဏှေန ဝက္ခာမိ နော ဖရုသေန, အတ္ထသံဟိတေန ဝက္ခာမိ နော အနတ္ထသံဟိတေန, မေတ္တာစိတ္တော ဝက္ခာမိ နော ဒေါသန္တရောတိ – စောဒနာယ ဣမာ ပဉ္စ ဘူမိယော။
ကတမေဟိ ဒွီဟာကာရေဟိ စောဒေတိ? ကာယေန ဝါ စောဒေတိ ဝါစာယ ဝါ စောဒေတိ – ဣမေဟိ ဒွီဟာကာရေဟိ စောဒေတိ။
၂။ စောဒကာဒိပဋိပတ္တိ
မြန်֍ ၃၆၃။ စောဒကေန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ? စုဒိတကေန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ? သံဃေန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ? အနုဝိဇ္ဇကေန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ? စောဒကေန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန္တိ? စောဒကေန ပဉ္စသု ဓမ္မေသု ပတိဋ္ဌာယ ပရော စောဒေတဗ္ဗော။ ကာလေန ဝက္ခာမိ နော အကာလေန, ဘူတေန ဝက္ခာမိ နော အဘူတေန, သဏှေန ဝက္ခာမိ နော ဖရုသေန, အတ္ထသံဟိတေန ဝက္ခာမိ နော အနတ္ထသံဟိတေန, မေတ္တာစိတ္တော ဝက္ခာမိ နော ဒေါသန္တရောတိ – စောဒကေန ဧဝံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ စုဒိတကေန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန္တိ? စုဒိတကေန ဒွီသု ဓမ္မေသု ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစ္စေ စ အကုပ္ပေ စ – စုဒိတကေန ဧဝံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သံဃေန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန္တိ? သံဃေန ဩတိဏ္ဏာနောတိဏ္ဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ။ သံဃေန ဧဝံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ အနုဝိဇ္ဇကေန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗန္တိ? အနုဝိဇ္ဇကေန ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန ယေန သတ္ထုသာသနေန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတဗ္ဗံ။ အနုဝိဇ္ဇကေန ဧဝံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၃၆၄။
ဥပေါသထော ကိမတ္ထာယ, ပဝါရဏာ ကိဿ ကာရဏာ၊
ပရိဝါသော ကိမတ္ထာယ, မူလာယပဋိကဿနာ ကိဿ ကာရဏာ၊
မာနတ္တံ ကိမတ္ထာယ, အဗ္ဘာနံ ကိဿ ကာရဏာ။
ဥပေါသထော သာမဂ္ဂတ္ထာယ, ဝိသုဒ္ဓတ္ထာယ ပဝါရဏာ၊
ပရိဝါသော မာနတ္တတ္ထာယ, မူလာယပဋိကဿနာ နိဂ္ဂဟတ္ထာယ၊
မာနတ္တံ အဗ္ဘာနတ္ထာယ, ဝိသုဒ္ဓတ္ထာယ အဗ္ဘာနံ။
(ဝိ၊၅၊၂၈၄။)
ဆန္ဒာ ဒေါသာ ဘယာ မောဟာ, ထေရေ စ ပရိဘာသတိ၊
ကာယဿ ဘေဒါ ဒုပ္ပညော, ခတော ဥပဟတိန္ဒြိယော၊
နိရယံ ဂစ္ဆတိ ဒုမ္မေဓော, န စ သိက္ခာယ ဂါရဝေါ။
န စ အာမိသံ နိဿာယ၊
န စ နိဿာယ ပုဂ္ဂလံ၊
ဥဘော ဧတေ ဝိဝဇ္ဇေတွာ၊
ယထာဓမ္မော တထာ ကရေ။
၃။ စောဒကဿအတ္တဈာပနံ
ကောဓနော ဥပနာဟီ စ၊
စဏ္ဍော စ ပရိဘာသကော၊
အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ရောပေတိ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနံ။
ဥပကဏ္ဏကံ ဇပ္ပတိ ဇိမှံ ပေက္ခတိ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနံ။
အကာလေန စောဒေတိ အဘူတေန၊
ဖရုသေန အနတ္ထသံဟိတေန၊
ဒေါသန္တရော စောဒေတိ နော မေတ္တာစိတ္တော၊
အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ရောပေတိ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနံ။
ဓမ္မာဓမ္မံ န ဇာနာတိ၊
ဓမ္မာဓမ္မဿ အကောဝိဒေါ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနံ။
ဝိနယာဝိနယံ န ဇာနာတိ၊
ဝိနယာဝိနယဿ အကောဝိဒေါ၊
အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ရောပေတိ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနံ။
(ဝိ၊၅၊၂၈၅။)
ဘာသိတာဘာသိတဿ အကောဝိဒေါ၊
အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ရောပေတိ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနံ။
အာစိဏ္ဏာနာစိဏ္ဏဿ အကောဝိဒေါ၊
အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ရောပေတိ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနံ။
ပညတ္တာပညတ္တံ န ဇာနာတိ၊
ပညတ္တာပညတ္တဿ အကောဝိဒေါ၊
အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ရောပေတိ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနံ။
အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ၊
အာပတ္တာနာပတ္တိယာ အကောဝိဒေါ၊
အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ရောပေတိ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနံ။
လဟုကဂရုကံ န ဇာနာတိ၊
လဟုကဂရုကဿ အကောဝိဒေါ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနံ။
သာဝသေသာနဝသေသံ န ဇာနာတိ၊
သာဝသေသာနဝသေသဿ အကောဝိဒေါ၊
အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ရောပေတိ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနံ။
ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ န ဇာနာတိ၊
ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လဿ အကောဝိဒေါ၊
အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ရောပေတိ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနံ။
(ဝိ၊၅၊၂၈၆။)
ပုဗ္ဗာပရဿ အကောဝိဒေါ၊
အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ရောပေတိ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနံ။
အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ၊
အနုသန္ဓိဝစနပထဿ အကောဝိဒေါ၊
အနာပတ္တိယာ အာပတ္တီတိ ရောပေတိ၊
တာဒိသော စောဒကော ဈာပေတိ အတ္တာနန္တိ။
စောဒနာကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
စောဒနာ အနုဝိဇ္ဇာ စ, အာဒိ မူလေနုပေါသထော၊
ဂတိ စောဒနကဏ္ဍမှိ, သာသနံ ပတိဋ္ဌာပယန္တိ။
(ဝိ၊၅၊၂၈၇။)
စူဠသင်္ဂါမော
၁။ အနုဝိဇ္ဇကဿပဋိပတ္တိ
မြန်֍ ၃၆၅။ [ပရိ။ ၄၂၁] သင်္ဂါမာဝစရေ ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမန္တေန နီစစိတ္တေန သံဃော ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော ရဇောဟရဏသမေန စိတ္တေန၊ အာသနကုသလေန ဘဝိတဗ္ဗံ နိသဇ္ဇကုသလေန၊ ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇန္တေန, နဝေ ဘိက္ခူ အာသနေန အပ္ပဋိဗာဟန္တေန, ယထာပတိရူပေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ အနာနာကထိကေန ဘဝိတဗ္ဗံ အတိရစ္ဆာနကထိကေန၊ သာမံ ဝါ ဓမ္မော ဘာသိတဗ္ဗော ပရော ဝါ အဇ္ဈေသိတဗ္ဗော အရိယော ဝါ တုဏှီဘာဝေါ နာတိမညိတဗ္ဗော။
သံဃေန အနုမတေန ပုဂ္ဂလေန အနုဝိဇ္ဇကေန အနုဝိဇ္ဇိတုကာမေန န ဥပဇ္ဈာယော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော, န အာစရိယော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော, န သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော, န အန္တေဝါသိကော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော, န သမာနုပဇ္ဈာယကော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော, န သမာနာစရိယကော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော, န ဇာတိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ, န နာမံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ, န ဂေါတ္တံ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ, န အာဂမော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော, န ကုလပဒေသော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော, န ဇာတိဘူမိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ။ တံ ကိံ ကာရဏာ? အတြဿ ပေမံ ဝါ ဒေါသော ဝါ။ ပေမေ ဝါ သတိ ဒေါသေ ဝါ, ဆန္ဒာပိ ဂစ္ဆေယျ ဒေါသာပိ ဂစ္ဆေယျ မောဟာပိ ဂစ္ဆေယျ ဘယာပိ ဂစ္ဆေယျ။
သံဃေန အနုမတေန ပုဂ္ဂလေန အနုဝိဇ္ဇကေန အနုဝိဇ္ဇိတုကာမေန သံဃဂရုကေန ဘဝိတဗ္ဗံ နော ပုဂ္ဂလဂရုကေန, သဒ္ဓမ္မဂရုကေန ဘဝိတဗ္ဗံ နော အာမိသဂရုကေန, အတ္ထဝသိကေန ဘဝိတဗ္ဗံ နော ပရိသကပ္ပိကေန, ကာလေန အနုဝိဇ္ဇိတဗ္ဗံ နော အကာလေန, ဘူတေန အနုဝိဇ္ဇိတဗ္ဗံ နော အဘူတေန, သဏှေန အနုဝိဇ္ဇိတဗ္ဗံ နော ဖရုသေန, အတ္ထသံဟိတေန အနုဝိဇ္ဇိတဗ္ဗံ နော အနတ္ထသံဟိတေန, မေတ္တာစိတ္တေန အနုဝိဇ္ဇိတဗ္ဗံ နော ဒေါသန္တရေန, န ဥပကဏ္ဏကဇပ္ပိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ, န ဇိမှံ ပေက္ခိတဗ္ဗံ, န အက္ခိ နိခဏိတဗ္ဗံ, န ဘမုကံ ဥက္ခိပိတဗ္ဗံ, န သီသံ ဥက္ခိပိတဗ္ဗံ, န ဟတ္ထဝိကာရော ကာတဗ္ဗော, န ဟတ္ထမုဒ္ဒါ ဒဿေတဗ္ဗာ။
အာသနကုသလေန ဘဝိတဗ္ဗံ နိသဇ္ဇကုသလေန, ယုဂမတ္တံ ပေက္ခန္တေန အတ္ထံ အနုဝိဓိယန္တေန သကေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ, န စ အာသနာ
(ဝိ၊၅၊၂၈၈။)
ဝုဋ္ဌာတဗ္ဗံ, န ဝီတိဟာတဗ္ဗံ, န ကုမ္မဂ္ဂေါ သေဝိတဗ္ဗော, န ဗာဟာဝိက္ခေပကံ [န ဝါစာ ဝိက္ခေပကံ (သျာ။)] ဘဏိတဗ္ဗံ, အတုရိတေန ဘဝိတဗ္ဗံ အသာဟသိကေန, အစဏ္ဍိကတေန ဘဝိတဗ္ဗံ ဝစနက္ခမေ, မေတ္တာစိတ္တေန ဘဝိတဗ္ဗံ ဟိတာနုကမ္ပိနာ, ကာရုဏိကေန ဘဝိတဗ္ဗံ ဟိတပရိသက္ကိနာ, အသမ္ဖပ္ပလာပိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ ပရိယန္တဘာဏိနာ, အဝေရဝသိကေန ဘဝိတဗ္ဗံ အနသုရုတ္တေန, အတ္တာ ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော, ပရော ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော, စောဒကော ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော, စုဒိတကော ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော, အဓမ္မစောဒကော ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော, အဓမ္မစုဒိတကော ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော, ဓမ္မစောဒကော ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော, ဓမ္မစုဒိတကော ပရိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော, ဝုတ္တံ အဟာပေန္တေန အဝုတ္တံ အပကာသေန္တေန ဩတိဏ္ဏာနိ ပဒဗျဉ္ဇနာနိ သာဓုကံ ပရိဂ္ဂဟေတွာ ပရော ပဋိပုစ္ဆိတွာ ယထာ ပဋိညာယ ကာရေတဗ္ဗော, မန္ဒော ဟာသေတဗ္ဗော [ဝေပေါ ပဟာသေတဗ္ဗော (သျာ။)], ဘီရူ အဿာသေတဗ္ဗော, စဏ္ဍော နိသေဓေတဗ္ဗော, အသုစိ ဝိဘာဝေတဗ္ဗော, ဥဇုမဒ္ဒဝေန န ဆန္ဒာဂတိံ ဂန္တဗ္ဗံ, န ဒေါသာဂတိံ ဂန္တဗ္ဗံ, န မောဟာဂတိံ ဂန္တဗ္ဗံ, န ဘယာဂတိံ ဂန္တဗ္ဗံ, မဇ္ဈတ္တေန ဘဝိတဗ္ဗံ ဓမ္မေသု စ ပုဂ္ဂလေသု စ။ ဧဝဉ္စ ပန အနုဝိဇ္ဇကော အနုဝိဇ္ဇမာနော သတ္ထု စေဝ သာသနကရော ဟောတိ, ဝိညူနဉ္စ သဗြဟ္မစာရီနံ ပိယော စ ဟောတိ မနာပေါ စ ဂရု စ ဘာဝနီယော စ။
မြန်֍ ၃၆၆။ သုတ္တံ သံသန္ဒနတ္ထာယ, ဩပမ္မံ နိဒဿနတ္ထာယ, အတ္ထော ဝိညာပနတ္ထာယ, ပဋိပုစ္ဆာ ဌပနတ္ထာယ, ဩကာသကမ္မံ စောဒနတ္ထာယ, စောဒနာ သာရဏတ္ထာယ, သာရဏာ သဝစနီယတ္ထာယ, သဝစနီယံ ပလိဗောဓတ္ထာယ, ပလိဗောဓော ဝိနိစ္ဆယတ္ထာယ, ဝိနိစ္ဆယော သန္တီရဏတ္ထာယ, သန္တီရဏံ ဌာနာဌာနဂမနတ္ထာယ, ဌာနာဌာနဂမနံ ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟတ္ထာယ, ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ သမ္ပဂ္ဂဟတ္ထာယ, သံဃော သမ္ပရိဂ္ဂဟသမ္ပဋိစ္ဆနတ္ထာယ, သံဃေန အနုမတာ ပုဂ္ဂလာ ပစ္စေကဋ္ဌာယိနော အဝိသံဝါဒကဋ္ဌာယိနော။
ဝိနယော သံဝရတ္ထာယ, သံဝရော အဝိပ္ပဋိသာရတ္ထာယ, အဝိပ္ပဋိသာရော ပါမုဇ္ဇတ္ထာယ, ပါမုဇ္ဇံ ပီတတ္ထာယ, ပီတိ ပဿဒ္ဓတ္ထာယ, ပဿဒ္ဓိ သုခတ္ထာယ, သုခံ သမာဓတ္ထာယ, သမာဓိ ယထာဘူတဉာဏဒဿနတ္ထာယ, ယထာဘူတဉာဏဒဿနံ နိဗ္ဗိဒတ္ထာယ, နိဗ္ဗိဒါ ဝိရာဂတ္ထာယ, ဝိရာဂေါ ဝိမုတ္တတ္ထာယ, ဝိမုတ္တိ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနတ္ထာယ, ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနံ အနုပါဒါပရိနိဗ္ဗာနတ္ထာယ။
(ဝိ၊၅၊၂၈၉။)
ဧတဒတ္ထာ ကထာ, ဧတဒတ္ထာ မန္တနာ, ဧတဒတ္ထာ ဥပနိသာ, ဧတဒတ္ထံ သောတာဝဓာနံ – ယဒိဒံ အနုပါဒါစိတ္တဿ ဝိမောက္ခောတိ။
မြန်֍ ၃၆၇။
အနုယောဂဝတ္တံ နိသာမယ, ကုသလေန ဗုဒ္ဓိမတာ ကတံ၊
သုဝုတ္တံ သိက္ခာပဒါနုလောမိကံ, ဂတိံ န နာသေန္တော သမ္ပရာယိကံ။
ဝတ္ထုံ ဝိပတ္တိံ အာပတ္တိံ, နိဒါနံ အာကာရအကောဝိဒေါ၊
ပုဗ္ဗာပရံ န ဇာနာတိ, ကတာကတံ သမေန စ။
ကမ္မဉ္စ အဓိကရဏဉ္စ, သမထေ စာပိ အကောဝိဒေါ၊
ရတ္တော ဒုဋ္ဌော စ မူဠှော စ, ဘယာ မောဟာ စ ဂစ္ဆတိ။
န စ သညတ္တိကုသလော, နိဇ္ဈတ္တိယာ စ အကောဝိဒေါ၊
လဒ္ဓပက္ခော အဟိရိကော, ကဏှကမ္မော အနာဒရော၊
သ ဝေ [သစေ (က။)] တာဒိသကော ဘိက္ခု, အပ္ပဋိက္ခောတိ ဝုစ္စတိ။
ဝတ္ထုံ ဝိပတ္တိံ အာပတ္တိံ, နိဒါနံ အာကာရကောဝိဒေါ၊
ပုဗ္ဗာပရဉ္စ ဇာနာတိ, ကတာကတံ သမေန စ။
ကမ္မဉ္စ အဓိကရဏဉ္စ, သမထေ စာပိ ကောဝိဒေါ၊
အရတ္တော အဒုဋ္ဌော အမူဠှော, ဘယာ မောဟာ န ဂစ္ဆတိ။
သညတ္တိယာ စ ကုသလော, နိဇ္ဈတ္တိယာ စ ကောဝိဒေါ၊
လဒ္ဓပက္ခော ဟိရိမနော, သုက္ကကမ္မော သဂါရဝေါ၊
သ ဝေ တာဒိသကော ဘိက္ခု, သပ္ပဋိက္ခောတိ ဝုစ္စတီတိ။
စူဠသင်္ဂါမော နိဋ္ဌိတော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
နီစစိတ္တေန ပုစ္ဆေယျ, ဂရု သံဃေ န ပုဂ္ဂလေ၊
သုတ္တံ သံသန္ဒနတ္ထာယ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟေန စ၊
ဥဒ္ဒါနံ စူဠသင်္ဂါမေ, ဧကုဒ္ဒေသော [ဧကုဒ္ဒေသံ (သီ။ သျာ။)] ဣဒံ ကတန္တိ။
(ဝိ၊၅၊၂၉၀။)
မဟာသင်္ဂါမော
၁။ ဝေါဟရန္တေန ဇာနိတဗ္ဗာဒိ
မြန်֍ ၃၆၈။ သင်္ဂါမာဝစရေ ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရန္တေန ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, ဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, အာကာရော ဇာနိတဗ္ဗော, ပုဗ္ဗာပရံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ကတာကတံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ကမ္မံ ဇာနိတဗ္ဗံ, အဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ, သမထော ဇာနိတဗ္ဗော, န ဆန္ဒာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာ, န ဒေါသာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာ, န မောဟာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာ, န ဘယာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာ, သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတဗ္ဗံ, နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတဗ္ဗံ, ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခိတဗ္ဗံ, ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတဗ္ဗံ, လဒ္ဓပက္ခောမှီတိ ပရပက္ခော နာဝဇာနိတဗ္ဗော, ဗဟုဿုတောမှီတိ အပ္ပဿုတော နာဝဇာနိတဗ္ဗော, ထေရတရောမှီတိ နဝကတရော နာဝဇာနိတဗ္ဗော, အသမ္ပတ္တံ န ဗျာဟာတဗ္ဗံ, သမ္ပတ္တံ ဓမ္မတော ဝိနယတော န ပရိဟာပေတဗ္ဗံ, ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန ယေန သတ္ထုသာသနေန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၃၆၉။ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗန္တိ အဋ္ဌပါရာဇိကာနံ [အဋ္ဌန္နံ ပါရာဇိကာနံ (သီ။ က။)] ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, တေဝီသသံဃာဒိသေသာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒွေအနိယတာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒွေစတ္တာရီသနိဿဂ္ဂိယာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, အဋ္ဌာသီတိသတပါစိတ္တိယာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒွါဒသပါဋိဒေသနီယာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒုက္ကဋာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒုဗ္ဘာသိတာနံ ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၃၇၀။ ဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာတိ သီလဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, အာစာရဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, အာဇီဝဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။
မြန်֍ ၃၇၁။ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာတိ ပါရာဇိကာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, သံဃာဒိသေသာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ထုလ္လစ္စယာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ပါစိတ္တိယာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ဒုက္ကဋာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ဒုဗ္ဘာသိတာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။
(ဝိ၊၅၊၂၉၁။)
မြန်֍ ၃၇၂။ နိဒါနံဇာနိတဗ္ဗန္တိ အဋ္ဌပါရာဇိကာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, တေဝီသသံဃာဒိသေသာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒွေအနိယတာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒွေစတ္တာရီသနိဿဂ္ဂိယာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, အဋ္ဌာသီတိသတပါစိတ္တိယာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒွါဒသပါဋိဒေသနီယာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒုက္ကဋာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ဒုဗ္ဘာသိတာနံ နိဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၃၇၃။ အာကာရော ဇာနိတဗ္ဗောတိ သံဃော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော, ဂဏော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော, ပုဂ္ဂလော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော, စောဒကော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော, စုဒိတကော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော။ သံဃော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗောတိ ပဋိဗလော နု ခေါ အယံ သံဃော ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန ဥဒါဟု နောတိ, ဧဝံ သံဃော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော။ ဂဏော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗောတိ ပဋိဗလော နု ခေါ အယံ ဂဏော ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန ဥဒါဟု နောတိ, ဧဝံ ဂဏော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော။ ပုဂ္ဂလော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗောတိ ပဋိဗလော နု ခေါ အယံ ပုဂ္ဂလော ဣမံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန ဥဒါဟု နောတိ, ဧဝံ ပုဂ္ဂလော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော။ စောဒကော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗောတိ ကစ္စိ နု ခေါ အယမာယသ္မာ ပဉ္စသု ဓမ္မေသု ပတိဋ္ဌာယ ပရံ စောဒေတိ ဥဒါဟု နောတိ, ဧဝံ စောဒကော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော။ စုဒိတကော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗောတိ ကစ္စိ နု ခေါ အယမာယသ္မာ ဒွီသု ဓမ္မေသု ပတိဋ္ဌိတော သစ္စေ စ အကုပ္ပေ စ ဥဒါဟု နောတိ, ဧဝံ စုဒိတကော အာကာရတော ဇာနိတဗ္ဗော။
မြန်֍ ၃၇၄။ ပုဗ္ဗာပရံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ ကစ္စိ နု ခေါ အယမာယသ္မာ ဝတ္ထုတော ဝါ ဝတ္ထုံ သင်္ကမတိ, ဝိပတ္တိတော ဝါ ဝိပတ္တိံ သင်္ကမတိ, အာပတ္တိတော ဝါ အာပတ္တိံ သင်္ကမတိ, အဝဇာနိတွာ ဝါ ပဋိဇာနာတိ, ပဋိဇာနိတွာ ဝါ အဝဇာနာတိ, အညေန ဝါ အညံ ပဋိစရတိ, ဥဒါဟု နောတိ, ဧဝံ ပုဗ္ဗာပရံ ဇာနိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၃၇၅။ ကတာကတံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ မေထုနဓမ္မော ဇာနိတဗ္ဗော, မေထုနဓမ္မဿ အနုလောမံ ဇာနိတဗ္ဗံ, မေထုနဓမ္မဿ ပုဗ္ဗဘာဂေါ ဇာနိတဗ္ဗော။ မေထုနဓမ္မော ဇာနိတဗ္ဗောတိ ဒွယံဒွယသမာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ မေထုနဓမ္မဿ
(ဝိ၊၅၊၂၉၂။)
အနုလောမံဇာနိတဗ္ဗန္တိ ဘိက္ခု အတ္တနော မုခေန ပရဿ အင်္ဂဇာတံ ဂဏှာတိ။ မေထုနဓမ္မဿ ပုဗ္ဗဘာဂေါ ဇာနိတဗ္ဗောတိ ဝဏ္ဏာဝဏ္ဏော [ဝဏ္ဏော အဝဏ္ဏော (သျာ။)], ကာယသံသဂ္ဂေါ, ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာ, အတ္တကာမပါရိစရိယာ, ဝစနမနုပ္ပဒါနံ [ဓနမနုပ္ပဒါနံ (က။)]။
မြန်֍ ၃၇၆။ ကမ္မံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ သောဠသကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ – စတ္တာရိ အပလောကနကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ, စတ္တာရိ ဉတ္တိကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ, စတ္တာရိ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ, စတ္တာရိ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ။
မြန်֍ ၃၇၇။ အဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ ဇာနိတဗ္ဗာနိ – ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ, အနုဝါဒါဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၃၇၈။ သမထော ဇာနိတဗ္ဗောတိ သတ္တ သမထာ ဇာနိတဗ္ဗာ – သမ္မုခါဝိနယော ဇာနိတဗ္ဗော, သတိဝိနယော ဇာနိတဗ္ဗော, အမူဠှဝိနယော ဇာနိတဗ္ဗော, ပဋိညာတကရဏံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ယေဘုယျသိကာ ဇာနိတဗ္ဗာ, တဿပါပိယသိကာ ဇာနိတဗ္ဗာ, တိဏဝတ္ထာရကော ဇာနိတဗ္ဗော။
၂။ အဂတိအဂန္တဗ္ဗော
မြန်֍ ၃၇၉။ န ဆန္ဒာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာတိ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ကထံ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ဣဓေကစ္စော – ‘‘အယံ မေ ဥပဇ္ဈာယော ဝါ အာစရိယော ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဝါ အန္တေဝါသိကော ဝါ သမာနုပဇ္ဈာယကော ဝါ သမာနာစရိယကော ဝါ သန္ဒိဋ္ဌော ဝါ သမ္ဘတ္တော ဝါ ဉာတိသာလောဟိတော ဝါ’’တိ, တဿာနုကမ္ပာယ တဿာနုရက္ခာယ အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ, အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ, အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ, အပညတ္တံ တထာဂတေန ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ, ပညတ္တံ တထာဂတေန အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ,
(ဝိ၊၅၊၂၉၃။)
အနာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, အာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, သာဝသေသံ အာပတ္တိံ အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, အနဝသေသံ အာပတ္တိံ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဗဟုဇနာဟိတာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ, သာဝဇ္ဇော စ ဟောတိ သာနုဝဇ္ဇော စ ဝိညူနံ, ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဧဝံ ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
မြန်֍ ၃၈၀။ န ဒေါသာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာတိ ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ကထံ ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ဣဓေကစ္စော အနတ္ထံ မေ အစရီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ, အနတ္ထံ မေ စရတီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ, အနတ္ထံ မေ စရိဿတီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ, ပိယဿ မေ မနာပဿ အနတ္ထံ အစရိ… အနတ္ထံ စရတိ… အနတ္ထံ စရိဿတီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ, အပ္ပိယဿ မေ အမနာပဿ အတ္ထံ အစရိ… အတ္ထံ စရတိ… အတ္ထံ စရိဿတီတိ အာဃာတံ ဗန္ဓတိ။ ဣမေဟိ နဝဟိ အာဃာတဝတ္ထူဟိ အာဃာတော ပဋိဃာတော ကုဒ္ဓေါ ကောဓာဘိဘူတော အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဗဟုဇနာဟိတာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ, သာဝဇ္ဇော စ ဟောတိ သာနုဝဇ္ဇော စ ဝိညူနံ ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဧဝံ ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
မြန်֍ ၃၈၁။ န မောဟာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာတိ မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ကထံ မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ရတ္တော ရာဂဝသေန ဂစ္ဆတိ, ဒုဋ္ဌော ဒေါသဝသေန ဂစ္ဆတိ, မူဠှော မောဟဝသေန ဂစ္ဆတိ, ပရာမဋ္ဌော ဒိဋ္ဌိဝသေန ဂစ္ဆတိ, မူဠှော သံမူဠှော မောဟာဘိဘူတော အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ
(ဝိ၊၅၊၂၉၄။)
အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဗဟုဇနာဟိတာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ, သာဝဇ္ဇော စ ဟောတိ သာနုဝဇ္ဇော စ ဝိညူနံ, ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဧဝံ မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
မြန်֍ ၃၈၂။ န ဘယာဂတိ ဂန္တဗ္ဗာတိ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ကထံ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? ဣဓေကစ္စော – ‘‘အယံ ဝိသမနိဿိတော ဝါ ဂဟနနိဿိတော ဝါ ဗလဝနိဿိတော ဝါ ကက္ခဠော ဖရုသော ဇီဝိတန္တရာယံ ဝါ ဗြဟ္မစရိယန္တရာယံ ဝါ ကရိဿတီ’’တိ, တဿ ဘယာ ဘီတော အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ, အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ, အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ, အပညတ္တံ တထာဂတေန ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ, ပညတ္တံ တထာဂတေန အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေတိ, အနာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, အာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, သာဝသေသံ အာပတ္တိံ အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, အနဝသေသံ အာပတ္တိံ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဗဟုဇနာဟိတာယ ပဋိပန္နော ဟောတိ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဣမေဟိ အဋ္ဌာရသဟိ ဝတ္ထူဟိ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ခတံ ဥပဟတံ အတ္တာနံ ပရိဟရတိ, သာဝဇ္ဇော စ ဟောတိ သာနုဝဇ္ဇော စ ဝိညူနံ, ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝတိ။ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော ဧဝံ ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
ဆန္ဒာ ဒေါသာ ဘယာ မောဟာ, ယော ဓမ္မံ အတိဝတ္တတိ၊
နိဟီယတိ တဿ ယသော, ကာဠပက္ခေဝ စန္ဒိမာတိ။
(ဝိ၊၅၊၂၉၅။)
၃။ အဂတိအဂမနံ
မြန်֍ ၃၈၃။ ကထံန ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အပညတ္တံ တထာဂတေန အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ပညတ္တံ တထာဂတေန ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, သာဝသေသံ အာပတ္တိံ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနဝသေသံ အာပတ္တိံ အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
မြန်֍ ၃၈၄။ ကထံ န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
မြန်֍ ၃၈၅။ ကထံ န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န
(ဝိ၊၅၊၂၉၆။)
မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
မြန်֍ ၃၈၆။ ကထံ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေန အဘာသိတံ အလပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေန ဘာသိတံ လပိတံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အနာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေန အာစိဏ္ဏံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အပညတ္တံ တထာဂတေန အပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ပညတ္တံ တထာဂတေန ပညတ္တံ တထာဂတေနာတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနာပတ္တိံ အနာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိံ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ လဟုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဂရုကာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, သာဝသေသံ အာပတ္တိံ သာဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အနဝသေသံ အာပတ္တိံ အနဝသေသာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။
ဆန္ဒာ ဒေါသာ ဘယာ မောဟာ, ယော ဓမ္မံ နာတိဝတ္တတိ၊
အာပူရတိ တဿ ယသော, သုက္ကပက္ခေဝ စန္ဒိမာတိ။
၄။ သညာပနီယာဒိ
မြန်֍ ၃၈၇။ ကထံ သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတိ, ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ
(ဝိ၊၅၊၂၉၇။)
'' အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီ"တိ ဒီပေန္တော သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတိ။ ဧဝံ သညာပနီယေ ဌာနေ သညာပေတိ။
မြန်֍ ၃၈၈။ ကထံ နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတိ, ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတိ။ ဧဝံ နိဇ္ဈာပနီယေ ဌာနေ နိဇ္ဈာပေတိ။
မြန်֍ ၃၈၉။ ကထံ ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခတိ, ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခတိ။ ဧဝံ ပေက္ခနီယေ ဌာနေ ပေက္ခတိ။
မြန်֍ ၃၉၀။ ကထံ ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတိ? အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတိ, ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေန္တော ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေန္တော ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတိ။ ဧဝံ ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒေတိ။
၅။ ပရပက္ခာဒိအဝဇာနနံ
မြန်֍ ၃၉၁။ ကထံ လဒ္ဓပက္ခောမှီတိ ပရပက္ခံ အဝဇာနာတိ? ဣဓေကစ္စော လဒ္ဓပက္ခော ဟောတိ လဒ္ဓပရိဝါရော ပက္ခဝါ ဉာတိမာ။ ‘‘အယံ အလဒ္ဓပက္ခော အလဒ္ဓပရိဝါရော န ပက္ခဝါ န ဉာတိမာ’’တိ တဿ အဝဇာနန္တော အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဧဝံ လဒ္ဓပက္ခောမှီတိ ပရပက္ခံ အဝဇာနာတိ။
မြန်֍ ၃၉၂။ ကထံ ဗဟုဿုတောမှီတိ အပ္ပဿုတံ အဝဇာနာတိ? ဣဓေကစ္စော ဗဟုဿုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော။ ‘‘အယံ အပ္ပဿုတော
(ဝိ၊၅၊၂၉၈။)
အပ္ပါဂမော အပ္ပဓရော’’တိ တဿ အဝဇာနန္တော အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ…ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဧဝံ ဗဟုဿုတောမှီတိ အပ္ပဿုတံ အဝဇာနာတိ။
မြန်֍ ၃၉၃။ ကထံ ထေရတရောမှီတိ နဝကတရံ အဝဇာနာတိ? ဣဓေကစ္စော ထေရော ဟောတိ ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အယံ နဝကော အပ္ပညာတော အပ္ပကတညူ ဣမဿ ဝစနံ အကတံ ဘဝိဿတီ’’တိ တဿ အဝဇာနန္တော အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ …ပေ… ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ, အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တီတိ ဒီပေတိ။ ဧဝံ ထေရတရောမှီတိ နဝကတရံ အဝဇာနာတိ။
မြန်֍ ၃၉၄။ အသမ္ပတ္တံ န ဗျာဟရိတဗ္ဗန္တိ အနောတိဏ္ဏံ ဘာရံ [ဘာသံ (သျာ။)] န ဩတာရေတဗ္ဗံ။ သမ္ပတ္တံ ဓမ္မတော ဝိနယတော န ပရိဟာပေတဗ္ဗန္တိ ယံအတ္ထာယ သံဃော သန္နိပတိတော ဟောတိ တံ အတ္ထံ ဓမ္မတော ဝိနယတော န ပရိဟာပေတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၃၉၅။ ယေန ဓမ္မေနာတိ ဘူတေန ဝတ္ထုနာ။ ယေန ဝိနယေနာတိ စောဒေတွာ သာရေတွာ။ ယေန သတ္ထုသာသနေနာတိ ဉတ္တိသမ္ပဒါယ အနုဿာဝနသမ္ပဒါယ, ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန ယေန သတ္ထုသာသနေန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ, တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတဗ္ဗန္တိ။
၆။ အနုဝိဇ္ဇကဿ အနုယောဂံ
မြန်֍ ၃၉၆။ အနုဝိဇ္ဇကေန စောဒကော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ, အာဝုသော, ဣမဿ ဘိက္ခုနော ပဝါရဏံ ဌပေသိ, ကိမှိ နံ ဌပေသိ, သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ ဌပေသိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ ဌပေသိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ ဌပေသီ’’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘သီလဝိပတ္တိယာ ဝါ ဌပေမိ အာစာရဝိပတ္တိယာ ဝါ ဌပေမိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ ဝါ ဌပေမီ’’တိ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ဇာနာတိ ပနာယသ္မာ သီလဝိပတ္တိံ, ဇာနာတိ အာစာရဝိပတ္တိံ, ဇာနာတိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ’’န္တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘ဇာနာမိ ခေါ အဟံ, အာဝုသော, သီလဝိပတ္တိံ, ဇာနာမိ အာစာရဝိပတ္တိံ, ဇာနာမိ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ’’န္တိ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော –
(ဝိ၊၅၊၂၉၉။)
‘‘ကတမာ ပနာဝုသော, သီလဝိပတ္တိ ကတမာ အာစာရဝိပတ္တိ ကတမာ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တီ’’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ တေရသ သံဃာဒိသေသာ – အယံ သီလဝိပတ္တိ။ ထုလ္လစ္စယံ ပါစိတ္တိယံ ပါဋိဒေသနီယံ ဒုက္ကဋံ ဒုဗ္ဘာသိတံ – အယံ အာစာရဝိပတ္တိ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ အန္တဂ္ဂါဟိကာဒိဋ္ဌိ – အယံ ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တီ’’တိ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ, အာဝုသော, ဣမဿ ဘိက္ခုနော ပဝါရဏံ ဌပေသိ, ဒိဋ္ဌေန ဝါ ဌပေသိ, သုတေန ဝါ ဌပေသိ, ပရိသင်္ကာယ ဝါ ဌပေသီ’’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘ဒိဋ္ဌေန ဝါ ဌပေမိ, သုတေန ဝါ ဌပေမိ, ပရိသင်္ကာယ ဝါ ဌပေမီ’’တိ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ, အာဝုသော, ဣမဿ ဘိက္ခုနော ဒိဋ္ဌေန ပဝါရဏံ ဌပေသိ, ကိံ တေ ဒိဋ္ဌံ, ကိန္တိ တေ ဒိဋ္ဌံ, ကဒါ တေ ဒိဋ္ဌံ, ကတ္ထ တေ ဒိဋ္ဌံ, ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော, သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော, ထုလ္လစ္စယံ… ပါစိတ္တိယံ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ… ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော, ကတ္ထ စ တွံ အဟောသိ, ကတ္ထ စာယံ ဘိက္ခု အဟောသိ, ကိဉ္စ တွံ ကရောသိ, ကိံ စာယံ ဘိက္ခု ကရောတီ’’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘န ခေါ အဟံ, အာဝုသော, ဣမဿ ဘိက္ခုနော ဒိဋ္ဌေန ပဝါရဏံ ဌပေမိ, အပိ စ သုတေန ပဝါရဏံ ဌပေမီ’’တိ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ, အာဝုသော, ဣမဿ ဘိက္ခုနော သုတေန ပဝါရဏံ ဌပေသိ ကိံ တေ သုတံ, ကိန္တိ တေ သုတံ, ကဒါ တေ သုတံ, ကတ္ထ တေ သုတံ, ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နောတိ သုတံ, သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပန္နောတိ သုတံ, ထုလ္လစ္စယံ… ပါစိတ္တိယံ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ… ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပန္နောတိ သုတံ, ဘိက္ခုဿ သုတံ, ဘိက္ခုနိယာ သုတံ, သိက္ခမာနာယ သုတံ, သာမဏေရဿ သုတံ, သာမဏေရိယာ သုတံ, ဥပါသကဿ သုတံ, ဥပါသိကာယ သုတံ, ရာဇူနံ သုတံ, ရာဇမဟာမတ္တာနံ သုတံ, တိတ္ထိယာနံ သုတံ, တိတ္ထိယသာဝကာနံ သုတ’’န္တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘န ခေါ အဟံ, အာဝုသော, ဣမဿ ဘိက္ခုနော သုတေန ပဝါရဏံ ဌပေမိ, အပိ စ ပရိသင်္ကာယ ပဝါရဏံ ဌပေမီ’’တိ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ယံ ခေါ တွံ, အာဝုသော, ဣမဿ ဘိက္ခုနော ပရိသင်္ကာယ ပဝါရဏံ ဌပေသိ, ကိံ ပရိသင်္ကသိ, ကိန္တိ ပရိသင်္ကသိ, ကဒါ ပရိသင်္ကသိ, ကတ္ထ ပရိသင်္ကသိ, ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နောတိ ပရိသင်္ကသိ, သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပန္နောတိ ပရိသင်္ကသိ, ထုလ္လစ္စယံ… ပါစိတ္တိယံ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ… ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပန္နောတိ ပရိသင်္ကသိ, ဘိက္ခုဿ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, ဘိက္ခုနိယာ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, သိက္ခမာနာယ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, သာမဏေရဿ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, သာမဏေရိယာ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, ဥပါသကဿ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, ဥပါသိကာယ
(ဝိ၊၅၊၃၀၀။)
သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, ရာဇူနံ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ ရာဇမဟာမတ္တာနံ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, တိတ္ထိယာနံ သုတွာ ပရိသင်္ကသိ, တိတ္ထိယသာဝကာနံ သုတွာ ပရိသင်္ကသီ’’တိ?
မြန်֍ ၃၉၇။
ဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌေန သမေတိ, ဒိဋ္ဌေန သံသန္ဒတေ ဒိဋ္ဌံ၊
ဒိဋ္ဌံ ပဋိစ္စ န ဥပေတိ, အသုဒ္ဓပရိသင်္ကိတော၊
သော ပုဂ္ဂလော ပဋိညာယ, ကာတဗ္ဗာ တေန ပဝါရဏာ။
သုတံ သုတေန သမေတိ, သုတေန သံသန္ဒတေ သုတံ၊
သုတံ ပဋိစ္စ န ဥပေတိ, အသုဒ္ဓပရိသင်္ကိတော၊
သော ပုဂ္ဂလော ပဋိညာယ, ကာတဗ္ဗာ တေန ပဝါရဏာ။
မုတံ မုတေန သမေတိ, မုတေန သံသန္ဒတေ မုတံ၊
မုတံ ပဋိစ္စ န ဥပေတိ, အသုဒ္ဓပရိသင်္ကိတော၊
သော ပုဂ္ဂလော ပဋိညာယ, ကာတဗ္ဗာ တေန ပဝါရဏာတိ။
၇။ ပုစ္ဆာဝိဘာဂေါ
မြန်֍ ၃၉၈။ ကိံ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ ကတမာ ပုစ္ဆာ? ကိန္တိ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ ကတမာ ပုစ္ဆာ? ကဒါ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ ကတမာ ပုစ္ဆာ? ကတ္ထ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ ကတမာ ပုစ္ဆာ?
မြန်֍ ၃၉၉။ ကိံ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ, ဝိပတ္တိပုစ္ဆာ, အာပတ္တိပုစ္ဆာ, အဇ္ဈာစာရပုစ္ဆာ။ ဝတ္ထုပုစ္ဆာတိ – အဋ္ဌပါရာဇိကာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ, တေဝီသသံဃာဒိသေသာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ, ဒွေအနိယတာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ, ဒွေစတ္တာရီသနိဿဂ္ဂိယာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ, အဋ္ဌာသီတိသတပါစိတ္တိယာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ, ဒွါဒသပါဋိဒေသနီယာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ, ဒုက္ကဋာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ, ဒုဗ္ဘာသိတာနံ ဝတ္ထုပုစ္ဆာ။ ဝိပတ္တိပုစ္ဆာတိ – သီလဝိပတ္တိပုစ္ဆာ, အာစာရဝိပတ္တိပုစ္ဆာ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိပုစ္ဆာ, အာဇီဝဝိပတ္တိပုစ္ဆာ။ အာပတ္တိပုစ္ဆာတိ – ပါရာဇိကာပတ္တိပုစ္ဆာ, သံဃာဒိသေသာပတ္တိပုစ္ဆာ, ထုလ္လစ္စယာပတ္တိပုစ္ဆာ, ပါစိတ္တိယာပတ္တိပုစ္ဆာ, ပါဋိဒေသနီယာပတ္တိပုစ္ဆာ, ဒုက္ကဋာပတ္တိပုစ္ဆာ, ဒုဗ္ဘာသိတာပတ္တိပုစ္ဆာ။ အဇ္ဈာစာရပုစ္ဆာတိ – ဒွယံဒွယသမာပတ္တိပုစ္ဆာ။
မြန်֍ ၄၀၀။ ကိန္တိ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ လိင်္ဂပုစ္ဆာ, ဣရိယာပထပုစ္ဆာ, အာကာရပုစ္ဆာ, ဝိပ္ပကာရပုစ္ဆာ။ လိင်္ဂပုစ္ဆာတိ – ဒီဃံ ဝါ ရဿံ ဝါ ကဏှံ ဝါ ဩဒါတံ ဝါ။ ဣရိယာပထပုစ္ဆာတိ ဂစ္ဆန္တံ ဝါ ဌိတံ ဝါ နိသိန္နံ ဝါ နိပန္နံ ဝါ။ အာကာရပုစ္ဆာတိ
(ဝိ၊၅၊၃၀၁။)
ဂိဟိလိင်္ဂေ ဝါ တိတ္ထိယလိင်္ဂေ ဝါ ပဗ္ဗဇိတလိင်္ဂေ ဝါ။ ဝိပ္ပကာရပုစ္ဆာတိ ဂစ္ဆန္တံ ဝါ ဌိတံ ဝါ နိသိန္နံ ဝါ နိပန္နံ ဝါ။
မြန်֍ ၄၀၁။ ကဒါတေ ဒိဋ္ဌန္တိ ကာလပုစ္ဆာ, သမယပုစ္ဆာ, ဒိဝသပုစ္ဆာ, ဥတုပုစ္ဆာ။ ကာလပုစ္ဆာတိ ပုဗ္ဗဏှကာလေ ဝါ မဇ္ဈနှိကကာလေ ဝါ သာယနှကာလေ ဝါ။ သမယပုစ္ဆာတိ ပုဗ္ဗဏှသမယေ ဝါ မဇ္ဈနှိကသမယေ ဝါ သာယနှသမယေ ဝါ။ ဒိဝသပုစ္ဆာတိ ပုရေဘတ္တံ ဝါ ပစ္ဆာဘတ္တံ ဝါ ရတ္တိံ ဝါ ဒိဝါ ဝါ ကာဠေ ဝါ ဇုဏှေ ဝါ။ ဥတုပုစ္ဆာတိ ဟေမန္တေ ဝါ ဂိမှေ ဝါ ဝဿေ ဝါ [ဝဿာနေ ဝါ (သီ။)]။
မြန်֍ ၄၀၂။ ကတ္ထ တေ ဒိဋ္ဌန္တိ ဌာနပုစ္ဆာ, ဘူမိပုစ္ဆာ, ဩကာသပုစ္ဆာ, ပဒေသပုစ္ဆာ။ ဌာနပုစ္ဆာတိ ဘူမိယာ ဝါ ပထဝိယာ ဝါ ဓရဏိယာ ဝါ ဇဂတိယာ ဝါ။ ဘူမိပုစ္ဆာတိ ဘူမိယာ ဝါ ပထဝိယာ ဝါ ပဗ္ဗတေ ဝါ ပါသာဏေ ဝါ ပါသာဒေ ဝါ။ ဩကာသပုစ္ဆာတိ ပုရတ္ထိမေ ဝါ ဩကာသေ ပစ္ဆိမေ ဝါ ဩကာသေ ဥတ္တရေ ဝါ ဩကာသေ ဒက္ခိဏေ ဝါ ဩကာသေ။ ပဒေသပုစ္ဆာတိ ပုရတ္ထိမေ ဝါ ပဒေသေ ပစ္ဆိမေ ဝါ ပဒေသေ ဥတ္တရေ ဝါ ပဒေသေ ဒက္ခိဏေ ဝါ ပဒေသေတိ။
မဟာသင်္ဂါမော နိဋ္ဌိတော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဝတ္ထု နိဒါနံ အာကာရော, ပုဗ္ဗာပရံ ကတာကတံ၊
ကမ္မာဓိကရဏဉ္စေဝ, သမထော ဆန္ဒဂါမိ စ။
ဒေါသာ မောဟာ ဘယာ စေဝ, သညာ နိဇ္ဈာပနေန စ၊
ပေက္ခာ ပသာဒေ ပက္ခောမှိ, သုတထေရတရေန စ။
အသမ္ပတ္တဉ္စ သမ္ပတ္တံ, ဓမ္မေန ဝိနယေန စ၊
သတ္ထုဿ သာသနေနာပိ, မဟာသင်္ဂါမဉာပနာတိ။
(ဝိ၊၅၊၃၀၂။)
ကထိနဘေဒေါ
၁။ ကထိနအတ္ထတာဒိ
မြန်֍ ၄၀၃။ ကဿ ကထိနံ [ကဌိနံ (သီ။ သျာ။)] အနတ္ထတံ? ကဿ ကထိနံ အတ္ထတံ? ကိန္တိ ကထိနံ အနတ္ထတံ? ကိန္တိ ကထိနံ အတ္ထတံ?
ကဿ ကထိနံ အနတ္ထတန္တိ? ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အနတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ – အနတ္ထာရကဿ စ အနနုမောဒကဿ စ။ ဣမေသံ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အနတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ။
ကဿ ကထိနံ အတ္ထတန္တိ? ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ – အတ္ထာရကဿ စ အနုမောဒကဿ စ။ ဣမေသံ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ။
ကိန္တိ ကထိနံ အနတ္ထတန္တိ? စတုဝီသတိယာ အာကာရေဟိ အနတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ဥလ္လိခိတမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ဓောဝနမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န စီဝရဝိစာရဏမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ဆေဒနမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ဗန္ဓနမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ဩဝဋ္ဋိယကရဏမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ကဏ္ဍုသကရဏမတ္တေန [န ဂဏ္ဍုသကရဏမတ္တေန (က။)] အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ဒဠှီကမ္မကရဏမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န အနုဝါတကရဏမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ပရိဘဏ္ဍကရဏမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ဩဝဒ္ဓေယျကရဏမတ္တေန [န ဩဝဋ္ဋေယျကရဏမတ္တေန (သီ။ သျာ။), န ဩဝဒေယျကရဏမတ္တေန (က။)] အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ကမ္ဗလမဒ္ဒနမတ္တေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န နိမိတ္တကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ပရိကထာကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န ကုက္ကုကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န သန္နိဓိကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န နိဿဂ္ဂိယေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န အကပ္ပကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န အညတြ သံဃာဋိယာ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န အညတြ ဥတ္တရာသင်္ဂေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န အညတြ အန္တရဝါသကေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န အညတြ ပဉ္စကေန ဝါ အတိရေကပဉ္စကေန ဝါ တဒဟေဝ သဉ္ဆိန္နေန သမဏ္ဍလီကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, န အညတြ ပုဂ္ဂလဿ အတ္ထာရာ
(ဝိ၊၅၊၃၀၃။)
အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, သမ္မာ စေ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ တံ စေ နိဿီမဋ္ဌော အနုမောဒတိ။ ဧဝမ္ပိ အနတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ။
နိမိတ္တကမ္မံ နာမ နိမိတ္တံ ကရောတိ – ‘‘ဣမိနာ ဒုဿေန ကထိနံ အတ္ထရိဿာမီ’’တိ။ ပရိကထာ နာမ ပရိကထံ ကရောတိ – ‘‘ဣမာယ ပရိကထာယ ကထိနဒုဿံ နိဗ္ဗတ္တေဿာမီ’’တိ။ ကုက္ကုကတံ နာမ အနာဒိယဒါနံ ဝုစ္စတိ။ သန္နိဓိ နာမ ဒွေ သန္နိဓိယော – ကရဏသန္နိဓိ ဝါ နိစယသန္နိဓိ ဝါ။ နိဿဂ္ဂိယံ နာမ ကယိရမာနေ အရုဏံ ဥဋ္ဌဟတိ [ဥဒြိယတိ (သီ။ သျာ။)]။ ဣမေဟိ စတုဝီသတိယာ အာကာရေဟိ အနတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ။
ကိန္တိ ကထိနံ အတ္ထတန္တိ? သတ္တရသဟိ အာကာရေဟိ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ။ အဟတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အဟတကပ္ပေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ပိလောတိကာယ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ပံသုကူလေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ပါပဏိကေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အနိမိတ္တကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အပရိကထာကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အကုက္ကုကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အသန္နိဓိကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အနိဿဂ္ဂိယေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ကပ္ပကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, သံဃာဋိယာ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ဥတ္တရာသင်္ဂေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, အန္တရဝါသကေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ပဉ္စကေန ဝါ အတိရေကပဉ္စကေန ဝါ တဒဟေဝ သဉ္ဆိန္နေန သမဏ္ဍလီကတေန အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ပုဂ္ဂလဿ အတ္ထာရာ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, သမ္မာ စေ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, တံ စေ သီမဋ္ဌော အနုမောဒတိ, ဧဝမ္ပိ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ။ ဣမေဟိ သတ္တရသဟိ အာကာရေဟိ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ။
သဟ ကထိနဿ အတ္ထာရာ ကတိ ဓမ္မာ ဇာယန္တိ? သဟ ကထိနဿ အတ္ထာရာ ပန္နရသ ဓမ္မာ ဇာယန္တိ – အဋ္ဌ မာတိကာ, ဒွေ ပလိဗောဓာ, ပဉ္စာနိသံသာ။ သဟ ကထိနဿ အတ္ထာရာ ဣမေ ပန္နရသ ဓမ္မာ ဇာယန္တိ။
၂။ ကထိနအနန္တရပစ္စယာဒိ
မြန်֍ ၄၀၄။ ပယောဂဿ ကတမေ ဓမ္မာ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သမနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, နိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော, ဥပနိဿယပစ္စယေန
(ဝိ၊၅၊၃၀၄။)
ပစ္စယော, ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော, ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော, သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော? ပုဗ္ဗကရဏဿ ကတမေ ဓမ္မာ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော…ပေ… ပစ္စုဒ္ဓါရဿ ကတမေ ဓမ္မာ… အဓိဋ္ဌာနဿ ကတမေ ဓမ္မာ… အတ္ထာရဿ ကတမေ ဓမ္မာ… မာတိကာနဉ္စ ပလိဗောဓာနဉ္စ ကတမေ ဓမ္မာ… ဝတ္ထုဿ ကတမေ ဓမ္မာ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သမနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, နိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော, ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော, ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော, ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော, သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော?
ပုဗ္ဗကရဏံ ပယောဂဿ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သမနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, နိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော, ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော။ ပယောဂေါ ပုဗ္ဗကရဏဿ ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ ပုဗ္ဗကရဏံ ပယောဂဿ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ ပစ္စုဒ္ဓါရော ပုဗ္ဗကရဏဿ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သမနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, နိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော, ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော။ ပုဗ္ဗကရဏံ ပစ္စုဒ္ဓါရဿ ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ ပစ္စုဒ္ဓါရော ပုဗ္ဗကရဏဿ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ အဓိဋ္ဌာနံ ပစ္စုဒ္ဓါရဿ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သမနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, နိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော, ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော။ ပစ္စုဒ္ဓါရော အဓိဋ္ဌာနဿ ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ အဓိဋ္ဌာနံ ပစ္စုဒ္ဓါရဿ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ အတ္ထာရော အဓိဋ္ဌာနဿ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သမနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, နိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော, ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော။ အဓိဋ္ဌာနံ အတ္ထာရဿ ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ အတ္ထာရော အဓိဋ္ဌာနဿ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ မာတိကာ စ ပလိဗောဓာ စ အတ္ထာရဿ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သမနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, နိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော, ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော။ အတ္ထာရော မာတိကာနဉ္စ ပလိဗောဓာနဉ္စ ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ မာတိကာ စ ပလိဗောဓာ စ အတ္ထာရဿ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ အာသာ စ အနာသာ စ ဝတ္ထုဿ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သမနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, နိဿယပစ္စယေန
(ဝိ၊၅၊၃၀၅။)
ပစ္စယော, ဥပနိဿယပစ္စယေန ပစ္စယော။ ဝတ္ထု အာသာနဉ္စ အနာသာနဉ္စ ပုရေဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ အာသာ စ အနာသာ စ ဝတ္ထုဿ ပစ္ဆာဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။ ပန္နရသ ဓမ္မာ သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော။
၃။ ပုဗ္ဗကရဏနိဒါနာဒိဝိဘာဂေါ
မြန်֍ ၄၀၅။ ပုဗ္ဗကရဏံ ကိံနိဒါနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ? ပစ္စုဒ္ဓါရော ကိံနိဒါနော, ကိံသမုဒယော, ကိံဇာတိကော, ကိံပဘဝေါ, ကိံသမ္ဘာရော, ကိံသမုဋ္ဌာနော? အဓိဋ္ဌာနံ ကိံနိဒါနံ, ကိံသမုဒယံ, ကိံဇာတိကံ, ကိံပဘဝံ, ကိံသမ္ဘာရံ, ကိံသမုဋ္ဌာနံ? အတ္ထာရော ကိံနိဒါနော, ကိံသမုဒယော, ကိံဇာတိကော, ကိံပဘဝေါ, ကိံသမ္ဘာရော, ကိံသမုဋ္ဌာနော? မာတိကာ စ ပလိဗောဓာ စ ကိံနိဒါနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝါ, ကိံသမ္ဘာရာ ကိံသမုဋ္ဌာနာ? အာသာ စ အနာသာ စ ကိံနိဒါနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝါ, ကိံသမ္ဘာရာ, ကိံသမုဋ္ဌာနာ?
ပုဗ္ဗကရဏံ ပယောဂနိဒါနံ, ပယောဂသမုဒယံ, ပယောဂဇာတိကံ, ပယောဂပဘဝံ, ပယောဂသမ္ဘာရံ, ပယောဂသမုဋ္ဌာနံ။ ပစ္စုဒ္ဓါရော ပုဗ္ဗကရဏနိဒါနော, ပုဗ္ဗကရဏသမုဒယော, ပုဗ္ဗကရဏဇာတိကော, ပုဗ္ဗကရဏပဘဝေါ, ပုဗ္ဗကရဏသမ္ဘာရော, ပုဗ္ဗကရဏသမုဋ္ဌာနော။ အဓိဋ္ဌာနံ ပစ္စုဒ္ဓါရနိဒါနံ, ပစ္စုဒ္ဓါရသမုဒယံ, ပစ္စုဒ္ဓါရဇာတိကံ, ပစ္စုဒ္ဓါရပဘဝံ, ပစ္စုဒ္ဓါရသမ္ဘာရံ, ပစ္စုဒ္ဓါရသမုဋ္ဌာနံ။ အတ္ထာရော အဓိဋ္ဌာနနိဒါနော, အဓိဋ္ဌာနသမုဒယော, အဓိဋ္ဌာနဇာတိကော, အဓိဋ္ဌာနပဘဝေါ, အဓိဋ္ဌာနသမ္ဘာရော, အဓိဋ္ဌာနသမုဋ္ဌာနော။ မာတိကာ စ ပလိဗောဓာ စ အတ္ထာရနိဒါနာ, အတ္ထာရသမုဒယာ, အတ္ထာရဇာတိကာ, အတ္ထာရပဘဝါ, အတ္ထာရသမ္ဘာရာ, အတ္ထာရသမုဋ္ဌာနာ။ အာသာ စ အနာသာ စ ဝတ္ထုနိဒါနာ, ဝတ္ထုသမုဒယာ, ဝတ္ထုဇာတိကာ, ဝတ္ထုပဘဝါ, ဝတ္ထုသမ္ဘာရာ, ဝတ္ထုသမုဋ္ဌာနာ။
မြန်֍ ၄၀၆။ ပယောဂေါ ကိံနိဒါနော, ကိံသမုဒယော, ကိံဇာတိကော, ကိံပဘဝေါ, ကိံသမ္ဘာရော, ကိံသမုဋ္ဌာနော, ပုဗ္ဗကရဏံ…ပေ… ပစ္စုဒ္ဓါရော… အဓိဋ္ဌာနံ… အတ္ထာရော… မာတိကာ စ ပလိဗောဓာ စ… ဝတ္ထု… အာသာ စ အနာသာ စ ကိံနိဒါနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝါ, ကိံသမ္ဘာရာ, ကိံသမုဋ္ဌာနာ?
(ဝိ၊၅၊၃၀၆။)
ပယောဂေါ ဟေတုနိဒါနော, ဟေတုသမုဒယော, ဟေတုဇာတိကော, ဟေတုပဘဝေါ, ဟေတုသမ္ဘာရော, ဟေတုသမုဋ္ဌာနော။ ပုဗ္ဗကရဏံ…ပေ… ပစ္စုဒ္ဓါရော… အဓိဋ္ဌာနံ… အတ္ထာရော … မာတိကာ စ ပလိဗောဓာ စ… ဝတ္ထု… အာသာ စ အနာသာ စ ဟေတုနိဒါနာ, ဟေတုသမုဒယာ, ဟေတုဇာတိကာ, ဟေတုပဘဝါ, ဟေတုသမ္ဘာရာ, ဟေတုသမုဋ္ဌာနာ။
မြန်֍ ၄၀၇။ ပယောဂေါ ကိံနိဒါနော, ကိံသမုဒယော, ကိံဇာတိကော, ကိံပဘဝေါ, ကိံသမ္ဘာရော, ကိံသမုဋ္ဌာနော? ပုဗ္ဗကရဏံ…ပေ… ပစ္စုဒ္ဓါရော… အဓိဋ္ဌာနံ… အတ္ထာရော… မာတိကာ စ ပလိဗောဓာ စ… ဝတ္ထု… အာသာ စ အနာသာ စ ကိံနိဒါနာ, ကိံသမုဒယာ, ကိံဇာတိကာ, ကိံပဘဝါ, ကိံသမ္ဘာရာ, ကိံသမုဋ္ဌာနာ?
ပယောဂေါ ပစ္စယနိဒါနော, ပစ္စယသမုဒယော, ပစ္စယဇာတိကော, ပစ္စယပဘဝေါ, ပစ္စယသမ္ဘာရော, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနော။ ပုဗ္ဗကရဏံ…ပေ… ပစ္စုဒ္ဓါရော… အဓိဋ္ဌာနံ… အတ္ထာရော… မာတိကာ စ ပလိဗောဓာ စ… ဝတ္ထု… အာသာ စ အနာသာ စ ပစ္စယနိဒါနာ, ပစ္စယသမုဒယာ, ပစ္စယဇာတိကာ, ပစ္စယပဘဝါ, ပစ္စယသမ္ဘာရာ, ပစ္စယသမုဋ္ဌာနာ။
မြန်֍ ၄၀၈။ ပုဗ္ဗကရဏံ ကတိဟိ ဓမ္မေဟိ သင်္ဂဟိတံ? ပုဗ္ဗကရဏံ သတ္တဟိ ဓမ္မေဟိ သင်္ဂဟိတံ။ ဓောဝနေန, ဝိစာရဏေန, ဆေဒနေန, ဗန္ဓနေန, သိဗ္ဗနေန, ရဇနေန, ကပ္ပကရဏေန – ပုဗ္ဗကရဏံ ဣမေဟိ သတ္တဟိ ဓမ္မေဟိ သင်္ဂဟိတံ။
ပစ္စုဒ္ဓါရော ကတိဟိ ဓမ္မေဟိ သင်္ဂဟိတော? ပစ္စုဒ္ဓါရော တီဟိ ဓမ္မေဟိ သင်္ဂဟိတော – သံဃာဋိယာ, ဥတ္တရာသင်္ဂေန, အန္တရဝါသကေန။
အဓိဋ္ဌာနံ ကတိဟိ ဓမ္မေဟိ သင်္ဂဟိတံ? အဓိဋ္ဌာနံ တီဟိ ဓမ္မေဟိ သင်္ဂဟိတံ – သံဃာဋိယာ, ဥတ္တရာသင်္ဂေန, အန္တရဝါသကေန။
အတ္ထာရော ကတိဟိ ဓမ္မေဟိ သင်္ဂဟိတော? အတ္ထာရော ဧကေန ဓမ္မေန သင်္ဂဟိတော – ဝစီဘေဒေန။
ကထိနဿ ကတိ မူလာနိ, ကတိ ဝတ္ထူနိ, ကတိ ဘူမိယော? ကထိနဿ ဧကံ မူလံ – သံဃော၊ တီဏိ ဝတ္ထူနိ – သံဃာဋိ, ဥတ္တရာသင်္ဂေါ, အန္တရဝါသကော, ဆ ဘူမိယော – ခေါမံ, ကပ္ပါသိကံ, ကောသေယျံ, ကမ္ဗလံ, သာဏံ, ဘင်္ဂံ။
(ဝိ၊၅၊၃၀၇။)
ကထိနဿ ကော အာဒိ, ကိံ မဇ္ဈေ, ကိံ ပရိယောသာနံ? ကထိနဿ ပုဗ္ဗကရဏံ အာဒိ, ကြိယာ မဇ္ဈေ, အတ္ထာရော ပရိယောသာနံ။
မြန်֍ ၄၀၉။ ကတိဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော အဘဗ္ဗော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ? ကတိဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော ဘဗ္ဗော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ? အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော အဘဗ္ဗော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော ဘဗ္ဗော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။ ကတမေဟိ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော အဘဗ္ဗော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ? ပုဗ္ဗကရဏံ န ဇာနာတိ, ပစ္စုဒ္ဓါရံ န ဇာနာတိ, အဓိဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အတ္ထာရံ န ဇာနာတိ, မာတိကံ န ဇာနာတိ, ပလိဗောဓံ န ဇာနာတိ, ဥဒ္ဓါရံ န ဇာနာတိ, အာနိသံသံ န ဇာနာတိ – ဣမေဟိ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော အဘဗ္ဗော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။ ကတမေဟိ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော ဘဗ္ဗော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ? ပုဗ္ဗကရဏံ ဇာနာတိ, ပစ္စုဒ္ဓါရံ ဇာနာတိ, အဓိဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အတ္ထာရံ ဇာနာတိ, မာတိကံ ဇာနာတိ, ပလိဗောဓံ ဇာနာတိ, ဥဒ္ဓါရံ ဇာနာတိ, အာနိသံသံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပုဂ္ဂလော ဘဗ္ဗော ကထိနံ အတ္ထရိတုံ။
မြန်֍ ၄၁၀။ ကတိနံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန္တိ? ကတိနံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန္တိ? တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန္တိ။ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန္တိ။ ကတမေသံ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန္တိ? နိဿီမဋ္ဌော အနုမောဒတိ, အနုမောဒေန္တော န ဝါစံ ဘိန္ဒတိ, ဝါစံ ဘိန္ဒန္တော န ပရံ ဝိညာပေတိ – ဣမေသံ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန္တိ။ ကတမေသံ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန္တိ? သီမဋ္ဌော အနုမောဒတိ, အနုမောဒေန္တော ဝါစံ ဘိန္ဒတိ, ဝါစံ ဘိန္ဒန္တော ပရံ ဝိညာပေတိ – ဣမေသံ တိဏ္ဏံ ပုဂ္ဂလာနံ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန္တိ။
မြန်֍ ၄၁၁။ ကတိ ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန္တိ? ကတိ ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန္တိ? တယော ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန္တိ။ တယော ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန္တိ။ ကတမေ တယော ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန္တိ? ဝတ္ထုဝိပန္နဉ္စေဝ ဟောတိ, ကာလဝိပန္နဉ္စ, ကရဏဝိပန္နဉ္စ – ဣမေ တယော ကထိနတ္ထာရာ န ရုဟန္တိ။ ကတမေ တယော ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန္တိ? ဝတ္ထုသမ္ပန္နဉ္စေဝ ဟောတိ, ကာလသမ္ပန္နဉ္စ, ကရဏသမ္ပန္နဉ္စ – ဣမေ တယော ကထိနတ္ထာရာ ရုဟန္တိ။
(ဝိ၊၅၊၃၀၈။)
၄။ ကထိနာဒိဇာနိတဗ္ဗဝိဘာဂေါ
မြန်֍ ၄၁၂။ ကထိနံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ကထိနတ္ထာရော ဇာနိတဗ္ဗော, ကထိနဿ အတ္ထာရမာသော ဇာနိတဗ္ဗော, ကထိနဿ အတ္ထာရဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, ကထိနဿ အတ္ထာရသမ္ပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ, နိမိတ္တကမ္မံ ဇာနိတဗ္ဗံ, ပရိကထာ ဇာနိတဗ္ဗာ, ကုက္ကုကတံ ဇာနိတဗ္ဗံ, သန္နိဓိ ဇာနိတဗ္ဗာ, နိဿဂ္ဂိယံ ဇာနိတဗ္ဗံ။
ကထိနံဇာနိတဗ္ဗန္တိ တေသညေဝ ဓမ္မာနံ သင်္ဂဟော သမဝါယော နာမံ နာမကမ္မံ နာမဓေယျံ နိရုတ္တိ ဗျဉ္ဇနံ အဘိလာပေါ ယဒိဒံ ကထိနန္တိ။
ကထိနဿအတ္ထာရမာသော ဇာနိတဗ္ဗောတိ ဝဿာနဿ ပစ္ဆိမော မာသော ဇာနိတဗ္ဗော။
ကထိနဿ အတ္ထာရဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာတိ စတုဝီသတိယာ အာကာရေဟိ ကထိနဿ အတ္ထာရဝိပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။
ကထိနဿ အတ္ထာရသမ္ပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာတိ သတ္တရသဟိ အာကာရေဟိ ကထိနဿ အတ္ထာရသမ္ပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။
နိမိတ္တကမ္မံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ နိမိတ္တံ ကရောတိ ဣမိနာ ဒုဿေန ကထိနံ အတ္ထရိဿာမီတိ။
ပရိကထာ ဇာနိတဗ္ဗာတိ ပရိကထံ ကရောတိ ဣမာယ ပရိကထာယ ကထိနဒုဿံ နိဗ္ဗတ္တေဿာမီတိ။
ကုက္ကုကတံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ အနာဒိယဒါနံ ဇာနိတဗ္ဗံ။
သန္နိဓိ ဇာနိတဗ္ဗာတိ ဒွေ သန္နိဓိယော ဇာနိတဗ္ဗာ – ကရဏသန္နိဓိ ဝါ နိစယသန္နိဓိ ဝါ။
နိဿဂ္ဂိယံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ ကရိယမာနေ အရုဏံ ဥဋ္ဌဟတိ။
ကထိနတ္ထာရော ဇာနိတဗ္ဗောတိ သစေ သံဃဿ ကထိနဒုဿံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ, သံဃေန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ, အတ္ထာရကေန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ, အနုမောဒကေန ကထံ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၁၃။ သံဃေန ဉတ္တိဒုတိယေန ကမ္မေန ကထိနတ္ထာရကဿ ဘိက္ခုနော ဒါတဗ္ဗံ, တေန ကထိနတ္ထာရကေန ဘိက္ခုနာ တဒဟေဝ ဓောဝိတွာ ဝိမဇ္ဇိတွာ ဝိစာရေတွာ ဆိန္ဒိတွာ သိဗ္ဗေတွာ ရဇိတွာ ကပ္ပံ ကတွာ ကထိနံ အတ္ထရိတဗ္ဗံ။
(ဝိ၊၅၊၃၀၉။)
သစေ သံဃာဋိယာ ကထိနံ အတ္ထရိတုကာမော ဟောတိ, ပေါရာဏိကာ သံဃာဋိ ပစ္စုဒ္ဓရိတဗ္ဗာ, နဝါ သံဃာဋိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ။ ဣမာယ သံဃာဋိယာ ကထိနံ အတ္ထရာမီတိ ဝါစာ ဘိန္ဒိတဗ္ဗာ။ သစေ ဥတ္တရာသင်္ဂေန ကထိနံ အတ္ထရိတုကာမော ဟောတိ, ပေါရာဏကော ဥတ္တရာသင်္ဂေါ ပစ္စုဒ္ဓရိတဗ္ဗော, နဝေါ ဥတ္တရာသင်္ဂေါ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗော။ ဣမိနာ ဥတ္တရာသင်္ဂေန ကထိနံ အတ္ထရာမီတိ ဝါစာ ဘိန္ဒိတဗ္ဗာ။ သစေ အန္တရဝါသကေန ကထိနံ အတ္ထရိတုကာမော ဟောတိ, ပေါရာဏကော အန္တရဝါသကော ပစ္စုဒ္ဓရိတဗ္ဗော, နဝေါ အန္တရဝါသကော အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗော။ ဣမိနာ အန္တရဝါသကေန ကထိနံ အတ္ထရာမီတိ ဝါစာ ဘိန္ဒိတဗ္ဗာ။ တေန ကထိနတ္ထာရကေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အတ္ထတံ, ဘန္တေ, သံဃဿ ကထိနံ, ဓမ္မိကော ကထိနတ္ထာရော, အနုမောဒထာ’’တိ။ တေဟိ အနုမောဒကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အတ္ထတံ, အာဝုသော, သံဃဿ ကထိနံ, ဓမ္မိကော ကထိနတ္ထာရော, အနုမောဒါမာ’’တိ။ တေန ကထိနတ္ထာရကေန ဘိက္ခုနာ သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘‘အတ္ထတံ, ဘန္တေ, သံဃဿ ကထိနံ, ဓမ္မိကော ကထိနတ္ထာရော, အနုမောဒထာ’’တိ။ တေဟိ အနုမောဒကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အတ္ထတံ, အာဝုသော, သံဃဿ ကထိနံ, ဓမ္မိကော ကထိနတ္ထာရော အနုမောဒါမာ’’တိ။ တေန ကထိနတ္ထာရကေန ဘိက္ခုနာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အတ္ထတံ, အာဝုသော, သံဃဿ ကထိနံ, ဓမ္မိကော ကထိနတ္ထာရော, အနုမောဒါဟီ’’တိ။ တေန အနုမောဒကေန ဘိက္ခုနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အတ္ထတံ, အာဝုသော, သံဃဿ ကထိနံ, ဓမ္မိကော ကထိနတ္ထာရော, အနုမောဒါမီ’’တိ။
၅။ ပုဂ္ဂလဿေဝကထိနတ္ထာရော
မြန်֍ ၄၁၄။ သံဃော ကထိနံ အတ္ထရတိ, ဂဏော ကထိနံ အတ္ထရတိ, ပုဂ္ဂလော ကထိနံ အတ္ထရတီတိ။ န သံဃော ကထိနံ အတ္ထရတိ, န ဂဏော ကထိနံ အတ္ထရတိ, ပုဂ္ဂလော ကထိနံ အတ္ထရတီတိ။ ဟဉ္စိ န သံဃော ကထိနံ အတ္ထရတိ, န ဂဏော ကထိနံ အတ္ထရတိ, ပုဂ္ဂလော ကထိနံ အတ္ထရတိ။ သံဃဿ
(ဝိ၊၅၊၃၁၀။)
အနတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ဂဏဿ အနတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ပုဂ္ဂလဿ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ။ သံဃော ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသတိ ဂဏော ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသတိ ပုဂ္ဂလော ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသတီတိ န သံဃော ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသတိ, န ဂဏော ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသတိ, ပုဂ္ဂလော ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသတီတိ။ ဟဉ္စိ န သံဃော ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသတိ, န ဂဏော ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသတိ, ပုဂ္ဂလော ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသတိ။ သံဃဿ အနုဒ္ဒိဋ္ဌံ ဟောတိ ပါတိမောက္ခံ, ဂဏဿ အနုဒ္ဒိဋ္ဌံ ဟောတိ ပါတိမောက္ခံ, ပုဂ္ဂလဿ ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ဟောတိ ပါတိမောက္ခံ။ သံဃဿ သာမဂ္ဂိယာ ဂဏဿ သာမဂ္ဂိယာ ပုဂ္ဂလဿ ဥဒ္ဒေသာ သံဃဿ ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ဟောတိ ပါတိမောက္ခံ, ဂဏဿ ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ဟောတိ ပါတိမောက္ခံ, ပုဂ္ဂလဿ ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ဟောတိ ပါတိမောက္ခံ။ ဧဝမေဝ န သံဃော ကထိနံ အတ္ထရတိ, န ဂဏော ကထိနံ အတ္ထရတိ, ပုဂ္ဂလော ကထိနံ အတ္ထရတိ။ သံဃဿ အနုမောဒနာယ ဂဏဿ အနုမောဒနာယ ပုဂ္ဂလဿ အတ္ထာရာ သံဃဿ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ဂဏဿ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနံ, ပုဂ္ဂလဿ အတ္ထတံ ဟောတိ ကထိနန္တိ။
၆။ ပလိဗောဓပဉှာဗျာကရဏံ
မြန်֍ ၄၁၅။
ပက္ကမနန္တိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကတမော ပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။
ပက္ကမနန္တိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ, စီဝရပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ၊
တဿ သဟ ဗဟိသီမဂမနာ, အာဝါသပလိဗောဓော ဆိဇ္ဇတိ။
နိဋ္ဌာနန္တိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကတမော ပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။
နိဋ္ဌာနန္တိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ, အာဝါသပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ၊
စီဝရေ နိဋ္ဌိတေ စီဝရပလိဗောဓော ဆိဇ္ဇတိ။
သန္နိဋ္ဌာနန္တိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကတမော ပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။
သန္နိဋ္ဌာနန္တိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ, ဒွေ ပလိဗောဓာ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဆိဇ္ဇန္တိ။
(ဝိ၊၅၊၃၁၁။)
နာသနန္တိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကတမော ပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။
နာသနန္တိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ, အာဝါသပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ၊
စီဝရေ နဋ္ဌေ စီဝရပလိဗောဓော ဆိဇ္ဇတိ။
သဝနန္တိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကတမော ပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။
သဝနန္တိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ, စီဝရပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ၊
တဿ သဟ သဝနေန, အာဝါသပလိဗောဓော ဆိဇ္ဇတိ။
အာသာဝစ္ဆေဒိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကတမော ပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။
အာသာဝစ္ဆေဒိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ, အာဝါသပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ၊
စီဝရာသာယ ဥပစ္ဆိန္နာယ စီဝရပလိဗောဓော ဆိဇ္ဇတိ။
သီမာတိက္ကမနန္တိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကတမော ပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။
သီမာတိက္ကမနန္တိကော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ, စီဝရပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ၊
တဿ ဗဟိသီမေ [ဗဟိသီမဂတဿ (သီ။ သျာ။)] အာဝါသပလိဗောဓော ဆိဇ္ဇတိ။
သဟုဗ္ဘာရော ကထိနုဒ္ဓါရော [သဥဗ္ဘာရော (က။)], ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ပုစ္ဆာမိ, ကတမော ပလိဗောဓော ပဌမံ ဆိဇ္ဇတိ။
သဟုဗ္ဘာရော ကထိနုဒ္ဓါရော, ဝုတ္တော အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဧတဉ္စ တာဟံ ဝိဿဇ္ဇိဿံ, ဒွေ ပလိဗောဓာ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဆိဇ္ဇန္တီတိ။
မြန်֍ ၄၁၆။ ကတိ ကထိနုဒ္ဓါရာ သံဃာဓီနာ? ကတိ ကထိနုဒ္ဓါရာ ပုဂ္ဂလာဓီနာ? ကတိ ကထိနုဒ္ဓါရာ နေဝ သံဃာဓီနာ န ပုဂ္ဂလာဓီနာ? ဧကော ကထိနုဒ္ဓါရော
(ဝိ၊၅၊၃၁၂။)
သံဃာဓီနော – အန္တရုဗ္ဘာရော။ စတ္တာရော ကထိနုဒ္ဓါရာ ပုဂ္ဂလာဓီနာ – ပက္ကမနန္တိကော, နိဋ္ဌာနန္တိကော, သန္နိဋ္ဌာနန္တိကော, သီမာတိက္ကမနန္တိကော။ စတ္တာရော ကထိနုဒ္ဓါရာ နေဝ သံဃာဓီနာ န ပုဂ္ဂလာဓီနာ – နာသနန္တိကော, သဝနန္တိကော, အာသာဝစ္ဆေဒိကော, သဟုဗ္ဘာရော။ ကတိ ကထိနုဒ္ဓါရာ အန္တောသီမာယ ဥဒ္ဓရိယျန္တိ? ကတိ ကထိနုဒ္ဓါရာ ဗဟိသီမာယ ဥဒ္ဓရိယျန္တိ? ကတိ ကထိနုဒ္ဓါရာ သိယာ အန္တောသီမာယ ဥဒ္ဓရိယျန္တိ သိယာ ဗဟိသီမာယ ဥဒ္ဓရိယျန္တိ? ဒွေ ကထိနုဒ္ဓါရာ အန္တောသီမာယ ဥဒ္ဓရိယျန္တိ – အန္တရုဗ္ဘာရော, သဟုဗ္ဘာရော။ တယော ကထိနုဒ္ဓါရာ ဗဟိသီမာယ ဥဒ္ဓရိယျန္တိ – ပက္ကမနန္တိကော, သဝနန္တိကော, သီမာတိက္ကမနန္တိကော။ စတ္တာရော ကထိနုဒ္ဓါရာ သိယာ အန္တောသီမာယ ဥဒ္ဓရိယျန္တိ သိယာ ဗဟိသီမာယ ဥဒ္ဓရိယျန္တိ – နိဋ္ဌာနန္တိကော, သန္နိဋ္ဌာနန္တိကော, နာသနန္တိကော, အာသာဝစ္ဆေဒိကော။
ကတိ ကထိနုဒ္ဓါရာ ဧကုပ္ပါဒါ ဧကနိရောဓာ? ကတိ ကထိနုဒ္ဓါရာ ဧကုပ္ပါဒါ နာနာနိရောဓာ? ဒွေ ကထိနုဒ္ဓါရာ ဧကုပ္ပါဒါ ဧကနိရောဓာ – အန္တရုဗ္ဘာရော, သဟုဗ္ဘာရော။ အဝသေသာ ကထိနုဒ္ဓါရာ ဧကုပ္ပါဒါ နာနာနိရောဓာတိ။
ကထိနဘေဒေါ နိဋ္ဌိတော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ကဿ ကိန္တိ ပန္နရသ, ဓမ္မာ နိဒါနဟေတု စ၊
ပစ္စယသင်္ဂဟမူလာ, အာဒိ စ အတ္ထာရပုဂ္ဂလာ [အဋ္ဌပုဂ္ဂလာ (သီ။)]။
တိဏ္ဏံ [ဘေဒတော တိဏ္ဏံ (က။)] တယော ဇာနိတဗ္ဗံ, အတ္ထာရံ ဥဒ္ဒေသေန စ၊
ပလိဗောဓာဓိနာ, သီမာယ ဥပ္ပါဒနိရောဓေန စာတိ [ဣတော ပရံ ‘‘ပရိဝါရံ နိဋ္ဌိတံ’’ ဣတိပါဌော ကေသုစိ ပေါတ္ထကေသု ဒိဿတိ]။
(ဝိ၊၅၊၃၁၃။)
ဥပါလိပဉ္စကံ
၁။ အနိဿိတဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၁၇။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗ’’န္တိ?
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ [ပရိ။ ၃၂၅] ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဥပေါသထံ န ဇာနာတိ, ဥပေါသထကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဥပေါသထံ ဇာနာတိ, ဥပေါသထကမ္မံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ပဝါရဏံ န ဇာနာတိ, ပဝါရဏာကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ပဝါရဏံ ဇာနာတိ, ပဝါရဏာကမ္မံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,
(ဝိ၊၅၊၃၁၄။)
လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ နာနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ယာဝဇီဝံ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ’’။
မြန်֍ ၄၁၈။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော’’တိ?
[မဟာဝ။ ၈၄] ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ ဝါ ဥပဋ္ဌာပေတုံ ဝါ, အနဘိရတံ ဝူပကာသေတုံ ဝါ ဝူပကာသာပေတုံ ဝါ, ဥပ္ပန္နံ ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မတော ဝိနောဒေတုံ [ဣမသ္မိံ ဌာနေ သဗ္ဗတ္ထ ‘‘ဝိနောဒေတုံ ဝါ ဝိနောဒါပေတုံ ဝါ’’တိ ပါဌော ဒိဿတိ, ဝိမတိဝိနောဒနီဋီကာယ မဟာဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ ဩလောကေတဗ္ဗာ], အဘိဓမ္မေ ဝိနေတုံ, အဘိဝိနယေ ဝိနေတုံ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ ဝါ ဥပဋ္ဌာပေတုံ ဝါ, အနဘိရတံ ဝူပကာသေတုံ ဝါ ဝူပကာသာပေတုံ ဝါ, ဥပ္ပန္နံ ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မတော ဝိနောဒေတုံ, အဘိဓမ္မေ ဝိနေတုံ, အဘိဝိနယေ ဝိနေတုံ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ
(ဝိ၊၅၊၃၁၅။)
ပဉ္စဟိ? န ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ အဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာပေတုံ, အာဒိဗြဟ္မစာရိယကာယ သိက္ခာယ ဝိနေတုံ, အဓိသီလေ ဝိနေတုံ, အဓိစိတ္တေ ဝိနေတုံ, အဓိပညာယ ဝိနေတုံ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ အဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာပေတုံ, အာဒိဗြဟ္မစာရိယကာယ သိက္ခာယ ဝိနေတုံ, အဓိသီလေ ဝိနေတုံ, အဓိစိတ္တေ ဝိနေတုံ, အဓိပညာယ ဝိနေတုံ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော’’တိ။
မြန်֍ ၄၁၉။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ?
ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော စ ဟောတိ, အာဇီဝဝိပန္နော စ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော စ ဟောတိ, အာဇီဝဝိပန္နော စ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ကာယိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော စ ဟောတိ, အာဇီဝဝိပန္နော စ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။
(ဝိ၊၅၊၃၁၆။)
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ကာယိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော စ ဟောတိ, အာဇီဝဝိပန္နော စ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ကာယိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော စ ဟောတိ, အာဇီဝဝိပန္နော စ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ကာယိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော စ ဟောတိ, အာဇီဝဝိပန္နော စ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ အာပန္နော ကမ္မကတော ဥပသမ္ပာဒေတိ, နိဿယံ ဒေတိ, သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန ကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ, ကမ္မံ ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။
(ဝိ၊၅၊၃၁၇။)
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော စ ဟောတိ, အာဇီဝဝိပန္နော စ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ။
အနိဿိတဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ပဌမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဥပေါသထံ ပဝါရဏံ, အာပတ္တိ စ ဂိလာနကံ၊
အဘိသမာစာရလဇ္ဇီ စ, အဓိသီလေ ဒဝေန စ။
အနာစာရံ ဥပဃာတိ, မိစ္ဆာ အာပတ္တိမေဝ စ၊
ယာယာပတ္တိယာ ဗုဒ္ဓဿ, ပဌမော ဝဂ္ဂသင်္ဂဟောတိ။
၂။ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘနဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၂၀။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗ’’န္တိ?
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ အာပန္နော ကမ္မကတော ဥပသမ္ပာဒေတိ, နိဿယံ ဒေတိ, သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။
[စူဠဝ။ ၈-၉, ၁၈, ၃၀-၃၁, ၄၃, ၅၃, ၆၂, ၇၂] ‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန ကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ, ကမ္မံ ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော စ ဟောတိ,
(ဝိ၊၅၊၃၁၈။)
အာဇီဝဝိပန္နော စ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ, ဩမဒ္ဒကာရကော စ ဟောတိ, ဝတ္တေသု သိက္ခာယ စ န ပရိပူရကာရီ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗ’’န္တိ။
မြန်֍ ၄၂၁။ ‘‘သင်္ဂါမာဝစရေန, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမန္တေန ကတိ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ သံဃော ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော’’တိ?
[ပရိ။ ၃၆၅] ‘‘သင်္ဂါမာဝစရေန, ဥပါလိ, ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမန္တေန ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ သံဃော ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော။ ကတမေ ပဉ္စ? သင်္ဂါမာဝစရေန, ဥပါလိ, ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမန္တေန နီစစိတ္တေန သံဃော ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော, ရဇောဟရဏသမေန စိတ္တေန, အာသနကုသလေန ဘဝိတဗ္ဗံ နိဿဇ္ဇကုသလေန, ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇန္တေန, နဝေ ဘိက္ခူ အာသနေန အပ္ပဋိဗာဟန္တေန ယထာပတိရူပေ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ, အနာနာကထိကေန ဘဝိတဗ္ဗံ အတိရစ္ဆာနကထိကေန, သာမံ ဝါ ဓမ္မော ဘာသိတဗ္ဗော, ပရော ဝါ အဇ္ဈေသိတဗ္ဗော, အရိယော ဝါ တုဏှိဘာဝေါ နာတိမညိတဗ္ဗော, သစေ, ဥပါလိ, သံဃော သမဂ္ဂကရဏီယာနိ ကမ္မာနိ ကရောတိ တတြ စေ, ဥပါလိ, ဘိက္ခုနော နက္ခမတိ, အပိ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မံ ကတွာ ဉာပေတဗ္ဗာ သာမဂ္ဂီ။ တံ ကိဿဟေတု? မာဟံ သံဃေန နာနတ္တော အဿန္တိ။ သင်္ဂါမာဝစရေနုပါလိ, ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမန္တေန ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ သံဃော ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော’’တိ။
မြန်֍ ၄၂၂။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သံဃေ ဝေါဟရန္တော ဗဟုဇနအကန္တော စ ဟောတိ ဗဟုဇနအမနာပေါ စ ဗဟုဇနအရုစိတော စာ’’တိ?
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သံဃေ ဝေါဟရန္တော ဗဟုဇနအကန္တော စ ဟောတိ ဗဟုဇနအမနာပေါ စ ဗဟုဇနအရုစိတော စ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဥဿိတမန္တီ စ ဟောတိ, နိဿိတဇပ္ပီ စ, န စ
(ဝိ၊၅၊၃၁၉။)
ဘာသာနုသန္ဓိကုသလော ဟောတိ, န ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ စောဒေတာ ဟောတိ, န ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ ကာရေတာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သံဃေ ဝေါဟရန္တော ဗဟုဇနအကန္တော စ ဟောတိ ဗဟုဇနအမနာပေါ စ ဗဟုဇနအရုစိတော စ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သံဃေ ဝေါဟရန္တော ဗဟုဇနကန္တော စ ဟောတိ ဗဟုဇနမနာပေါ စ ဗဟုဇနအရုစိတော စ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဥဿိတမန္တီ စ ဟောတိ, န နိဿိတဇပ္ပီ စ, ဘာသာနုသန္ဓိကုသလော စ ဟောတိ, ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ စောဒေတာ ဟောတိ, ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ ကာရေတာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သံဃေ ဝေါဟရန္တော ဗဟုဇနကန္တော စ ဟောတိ ဗဟုဇနမနာပေါ စ ဗဟုဇနရုစိတော စ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သံဃေ ဝေါဟရန္တော ဗဟုဇနအကန္တော စ ဟောတိ ဗဟုဇနအမနာပေါ စ ဗဟုဇနအရုစိတော စ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဥဿာဒေတာ စ ဟောတိ, အပသာဒေတာ စ, အဓမ္မံ ဂဏှာတိ, ဓမ္မံ ပဋိဗာဟတိ, သမ္ဖဉ္စ ဗဟုံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သံဃေ ဝေါဟရန္တော ဗဟုဇနအကန္တော စ ဟောတိ ဗဟုဇနအမနာပေါ စ ဗဟုဇနအရုစိတော စ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သံဃေ ဝေါဟရန္တော ဗဟုဇနကန္တော စ ဟောတိ ဗဟုဇနမနာပေါ စ ဗဟုဇနရုစိတော စ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဥဿာဒေတာ စ ဟောတိ, န အပသာဒေတာ စ, ဓမ္မံ ဂဏှာတိ, အဓမ္မံ ပဋိဗာဟတိ, သမ္ဖဉ္စ န ဗဟုံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သံဃေ ဝေါဟရန္တော ဗဟုဇနကန္တော စ ဟောတိ ဗဟုဇနမနာပေါ စ ဗဟုဇနရုစိတော စ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သံဃေ ဝေါဟရန္တော ဗဟုဇနအကန္တော စ ဟောတိ ဗဟုဇနအမနာပေါ စ ဗဟုဇနအရုစိတော စ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ပသယှပဝတ္တာ ဟောတိ, အနောကာသကမ္မံ ကာရေတွာ ပဝတ္တာ ဟောတိ, န ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ စောဒေတာ ဟောတိ, န ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ ကာရေတာ ဟောတိ, န ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗျာကတာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သံဃေ ဝေါဟရန္တော ဗဟုဇနအကန္တော စ ဟောတိ
(ဝိ၊၅၊၃၂၀။)
ဗဟုဇနအမနာပေါ စ ဗဟုဇနအရုစိတော စ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သံဃေ ဝေါဟရန္တော ဗဟုဇနကန္တော စ ဟောတိ ဗဟုဇနမနာပေါ စ ဗဟုဇနရုစိတော စ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ပသယှပဝတ္တာ ဟောတိ, ဩကာသကမ္မံ ကာရေတွာ ပဝတ္တာ ဟောတိ, ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ စောဒေတာ ဟောတိ, ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ ကာရေတာ ဟောတိ, ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗျာကတာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု သံဃေ ဝေါဟရန္တော ဗဟုဇနကန္တော စ ဟောတိ ဗဟုဇနမနာပေါ စ ဗဟုဇနရုစိတော စာ’’တိ။
မြန်֍ ၄၂၃။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အာနိသံသာ ဝိနယပရိယတ္တိယာ’’တိ?
‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, အာနိသံသာ ဝိနယပရိယတ္တိယာ။ ကတမေ ပဉ္စ? အတ္တနော သီလက္ခန္ဓော သုဂုတ္တော ဟောတိ သုရက္ခိတော, ကုက္ကုစ္စပကတာနံ ပဋိသရဏံ ဟောတိ, ဝိသာရဒေါ သံဃမဇ္ဈေ ဝေါဟရတိ, ပစ္စတ္ထိကေ သဟဓမ္မေန သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဏှာတိ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ပဋိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စာနိသံသာ ဝိနယပရိယတ္တိယာ’’။
နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘနဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ဒုတိယော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အာပန္နော ယာယဝဏ္ဏဉ္စ, အလဇ္ဇီ သင်္ဂါမေန စ၊
ဥဿိတာ ဥဿာဒေတာ စ, ပသယှ ပရိယတ္တိယာတိ။
ပဌမယမကပညတ္တိ။
၃။ ဝေါဟာရဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၂၄။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗ’’န္တိ?
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပယောဂံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ န ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ,
(ဝိ၊၅၊၃၂၁။)
ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပယောဂံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ပယောဂံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ န ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ပယောဂံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ဝူပသမံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ပသယှပဝတ္တာ ဟောတိ, အနောကာသကမ္မံ ကာရေတွာ ပဝတ္တာ ဟောတိ, န ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ စောဒေတာ ဟောတိ, န ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ ကာရေတာ ဟောတိ, န ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗျာကတာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ပသယှပဝတ္တာ ဟောတိ, ဩကာသကမ္မံ ကာရေတွာ ပဝတ္တာ ဟောတိ, ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ စောဒေတာ ဟောတိ, ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ ကာရေတာ ဟောတိ, ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗျာကတာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ,
(ဝိ၊၅၊၃၂၂။)
ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သပ္ပဋိကမ္မံ အပ္ပဋိကမ္မံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သပ္ပဋိကမ္မံ အပ္ပဋိကမ္မံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ကမ္မံ န ဇာနာတိ, ကမ္မဿ ကရဏံ န ဇာနာတိ, ကမ္မဿ ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, ကမ္မဿ ဝတ္တံ န ဇာနာတိ, ကမ္မဿ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ကမ္မံ ဇာနာတိ, ကမ္မဿ ကရဏံ ဇာနာတိ, ကမ္မဿ ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, ကမ္မဿ ဝတ္တံ ဇာနာတိ, ကမ္မဿ ဝူပသမံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒါနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒါနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န
(ဝိ၊၅၊၃၂၃။)
မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, လဇ္ဇီ စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အကုသလော စ ဟောတိ ဝိနယေ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ကုသလော စ ဟောတိ ဝိနယေ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဉတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ကရဏံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ အနုဿာဝနံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ သမထံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဉတ္တိံ ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ကရဏံ ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ အနုဿာဝနံ ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ သမထံ ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တံ န ဇာနာတိ, သုတ္တာနုလောမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုလောမံ န ဇာနာတိ, န စ ဌာနာဌာနကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တံ ဇာနာတိ, သုတ္တာနုလောမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုလောမံ ဇာနာတိ, ဌာနာဌာနကုသလော စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။
(ဝိ၊၅၊၃၂၄။)
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဓမ္မံ န ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုလောမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုလောမံ န ဇာနာတိ, န စ ပုဗ္ဗာပရကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဓမ္မံ ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုလောမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုလောမံ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗာပရကုသလော စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ ဝေါဟရိတဗ္ဗ’’န္တိ။
ဝေါဟာရဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော တတိယော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အာပတ္တိ အဓိကရဏံ, ပသယှာပတ္တိ ဇာနနာ၊
ကမ္မံ ဝတ္ထုံ အလဇ္ဇီ စ, အကုသလော စ ဉတ္တိယာ၊
သုတ္တံ န ဇာနာတိ ဓမ္မံ, တတိယော ဝဂ္ဂသင်္ဂဟောတိ။
၄။ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၂၅။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, အဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။ ကတမေ ပဉ္စ? အနာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, မနော မာနသေန ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။
‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, ဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။ ကတမေ ပဉ္စ? အာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, န စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, န မနော မာနသေန ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ ဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။
(ဝိ၊၅၊၃၂၅။)
‘‘အပရေပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။ ကတမေ ပဉ္စ? နာနာသံဝါသကဿ သန္တိကေ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, နာနာသီမာယ ဌိတဿ သန္တိကေ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, အပကတတ္တဿ သန္တိကေ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, မနော မာနသေန ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။
‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, ဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ။ ကတမေ ပဉ္စ? သမာနသံဝါသကဿ သန္တိကေ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, သမာနသီမာယ ဌိတဿ သန္တိကေ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, ပကတတ္တဿ သန္တိကေ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, န စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ, န မနော မာနသေန ဒိဋ္ဌိံ အာဝိ ကရောတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ ဓမ္မိကာ ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာတိ။
မြန်֍ ၄၂၆။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, အဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ကာယေန ဒိယျမာနံ ကာယေန အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာယေန ဒိယျမာနံ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန ဒိယျမာနံ ကာယေန အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန ဒိယျမာနံ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ, နိဿဂ္ဂိယေန ဒိယျမာနံ ကာယေန ဝါ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ။
‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, ဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ကာယေန ဒိယျမာနံ ကာယေန ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာယေန ဒိယျမာနံ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန ဒိယျမာနံ ကာယေန ပဋိဂ္ဂဟိတံ, ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန ဒိယျမာနံ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန ပဋိဂ္ဂဟိတံ, နိဿဂ္ဂိယေန ဒိယျမာနံ ကာယေန ဝါ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ ပဋိဂ္ဂဟိတံ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ ဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ’’တိ။
မြန်֍ ၄၂၇။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အနတိရိတ္တာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, အနတိရိတ္တာ။ ကတမေ ပဉ္စ? [ပါစိ။ ၂၃၉] အကပ္ပိယကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကတံ ဟောတိ အနုစ္စာရိတကတံ ဟောတိ, အဟတ္ထပါသေ ကတံ ဟောတိ, အလမေတံ သဗ္ဗန္တိ အဝုတ္တံ ဟောတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အနတိရိတ္တာ။
‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, အတိရိတ္တာ။ ကတမေ ပဉ္စ? [ပါစိ။ ၂၃၉] ကပ္ပိယကတံ ဟောတိ, ပဋိဂ္ဂဟိတကတံ ဟောတိ, ဥစ္စာရိတကတံ ဟောတိ, ဟတ္ထပါသေ ကတံ ဟောတိ, အလမေတံ သဗ္ဗန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အတိရိတ္တာ’’တိ။
(ဝိ၊၅၊၃၂၆။)
မြန်֍ ၄၂၈။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အာကာရေဟိ ပဝါရဏာ ပညာယတီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အာကာရေဟိ ပဝါရဏာ ပညာယတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? [ပါစိ။ ၂၃၉] အသနံ ပညာယတိ, ဘောဇနံ ပညာယတိ, ဟတ္ထပါသေ ဌိတော အဘိဟရတိ, ပဋိက္ခေပေါ ပညာယတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟာကာရေဟိ ပဝါရဏာ ပညာယတီ’’တိ။
မြန်֍ ၄၂၉။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အဓမ္မိကာ ပဋိညာတကရဏာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, အဓမ္မိကာ ပဋိညာတကရဏာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဘိက္ခု ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ, ပါရာဇိကေန စောဒိယမာနော သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပန္နော ပဋိဇာနာတိ, တံ သံဃော သံဃာဒိသေသေန ကာရေတိ, အဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဘိက္ခု ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ, ပါရာဇိကေန စောဒိယမာနော ပါစိတ္တိယံ…ပေ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပန္နော ပဋိဇာနာတိ, တံ သံဃော ဒုက္ကဋေန ကာရေတိ, အဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဘိက္ခု သံဃာဒိသေသံ…ပေ… ပါစိတ္တိယံ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ။ ဒုက္ကဋေန စောဒိယမာနော ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နော ပဋိဇာနာတိ, တံ သံဃော ပါရာဇိကေန ကာရေတိ, အဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဘိက္ခု ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ, ဒုက္ကဋေန စောဒိယမာနော သံဃာဒိသေသံ…ပေ… ပါစိတ္တိယံ… ပါဋိဒေသနီယံ အဇ္ဈာပန္နော ပဋိဇာနာတိ, တံ သံဃော ပါဋိဒေသနီယေန ကာရေတိ – အဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဓမ္မိကာ ပဋိညာတကရဏာ။
‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, ဓမ္မိကာ ပဋိညာတကရဏာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဘိက္ခု ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ, ပါရာဇိကေန စောဒိယမာနော ပါရာဇိကံ အဇ္ဈာပန္နော ပဋိဇာနာတိ, တံ သံဃော ပါရာဇိကေန ကာရေတိ, ဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဘိက္ခု သံဃာဒိသေသံ…ပေ… ပါစိတ္တိယံ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ, ဒုက္ကဋေန စောဒိယမာနော ဒုက္ကဋံ အဇ္ဈာပန္နော ပဋိဇာနာတိ, တံ သံဃော ဒုက္ကဋေန ကာရေတိ, ဓမ္မိကံ ပဋိညာတကရဏံ။ ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ ဓမ္မိကာ ပဋိညာတကရဏာ’’တိ။
မြန်֍ ၄၃၀။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဩကာသကမ္မံ ကာရာပေန္တဿ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတု’’န္တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဩကာသကမ္မံ ကာရာပေန္တဿ နာလံ
(ဝိ၊၅၊၃၂၇။)
ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ, စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝတ္တာ ဟောတိ, နော ဝုဋ္ဌာနာဓိပ္ပါယော – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဩကာသကမ္မံ ကာရာပေန္တဿ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဩကာသကမ္မံ ကာရာပေန္တဿ အလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? လဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ပဏ္ဍိတော စ, ပကတတ္တော စ, ဝုဋ္ဌာနာဓိပ္ပါယော ဝတ္တာ ဟောတိ, နော စာဝနာဓိပ္ပါယော – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဩကာသကမ္မံ ကာရာပေန္တဿ အလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတု’’န္တိ။
မြန်֍ ၄၃၁။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနယော န သာကစ္ဆိတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနယော န သာကစ္ဆိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒါနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနယော န သာကစ္ဆိတဗ္ဗော။
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနယော သာကစ္ဆိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒါနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနယော သာကစ္ဆိတဗ္ဗော’’တိ။
မြန်֍ ၄၃၂။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ပဉှာပုစ္ဆာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမာ, ဥပါလိ, ပဉှာပုစ္ဆာ။ ကတမာ ပဉ္စ? မန္ဒတ္တာ မောမူဟတ္တာ ပဉှံ ပုစ္ဆတိ, ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော ပဉှံ ပုစ္ဆတိ, ပရိဘဝါ ပဉှံ ပုစ္ဆတိ, အညာတုကာမော ပဉှံ ပုစ္ဆတိ, သစေ မေ ပဉှံ ပုဋ္ဌော သမ္မဒေဝ ဗျာကရိဿတိ ဣစ္စေတံ ကုသလံ နော စေ ပဉှံ ပုဋ္ဌော သမ္မဒေဝ ဗျာကရိဿတိ အဟမဿ သမ္မဒေဝ ဗျာကရိဿာမီတိ ပဉှံ ပုစ္ဆတိ – ဣမာ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ ပဉှာပုစ္ဆာ’’တိ။
မြန်֍ ၄၃၃။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အညဗျာကရဏာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, အညဗျာကရဏာ။ ကတမေ ပဉ္စ? မန္ဒတ္တာ မောမူဟတ္တာ အညံ ဗျာကရောတိ, ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အညံ ဗျာကရောတိ, ဥမ္မာဒါ စိတ္တက္ခေပါ အညံ
(ဝိ၊၅၊၃၂၈။)
ဗျာကရောတိ, အဓိမာနေန အညံ ဗျာကရောတိ, ဘူတံ အညံ ဗျာကရောတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အညဗျာကရဏာ’’တိ။
မြန်֍ ၄၃၄။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ဝိသုဒ္ဓိယော’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမာ, ဥပါလိ, ဝိသုဒ္ဓိယော။ ကတမာ ပဉ္စ? နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ အယံ ပဌမာ ဝိသုဒ္ဓိ, နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတွာ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ အယံ ဒုတိယာ ဝိသုဒ္ဓိ, နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတွာ တေရသ သံဃာဒိသေသေ ဥဒ္ဒိသိတွာ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ အယံ တတိယာ ဝိသုဒ္ဓိ, နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတွာ တေရသ သံဃာဒိသေသေ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဒွေ အနိယတေ ဥဒ္ဒိသိတွာ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ အယံ စတုတ္ထာ ဝိသုဒ္ဓိ, ဝိတ္ထာရေနေဝ ပဉ္စမီ – ဣမာ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ ဝိသုဒ္ဓိယော’’တိ။
မြန်֍ ၄၃၅။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ဘောဇနာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, ဘောဇနာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဩဒနော, ကုမ္မာသော, သတ္တု, မစ္ဆော, မံသံ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ ဘောဇနာ’’တိ။
ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော စတုတ္ထော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဒိဋ္ဌာဝိကမ္မာ အပရေ, ပဋိဂ္ဂဟာနတိရိတ္တာ၊
ပဝါရဏာ ပဋိညာတံ, ဩကာသံ သာကစ္ဆေန စ၊
ပဉှံ အညဗျာကရဏာ, ဝိသုဒ္ဓိ စာပိ ဘောဇနာတိ။
၅။ အတ္တာဒါနဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၃၆။ [စူဠဝ။ ၃၉၉၊ အ။ နိ။ ၁၀။၄၄] ‘‘စောဒကေန, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ကတိ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စဝေက္ခိတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘စောဒကေနုပါလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စဝေက္ခိတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော။ ကတမေ ပဉ္စ? စောဒကေနုပါလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာရော နု ခေါမှိ, ပရိသုဒ္ဓေနမှိ ကာယသမာစာရေန သမန္နာဂတော အစ္ဆိဒ္ဒေန အပ္ပဋိမံသေန, သံဝိဇ္ဇတိ နု ခေါ
(ဝိ၊၅၊၃၂၉။)
မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’’တိ။ နော စေ, ဥပါလိ, ဘိက္ခု ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာရော ဟောတိ, ပရိသုဒ္ဓေန ကာယသမာစာရေန သမန္နာဂတော အစ္ဆိဒ္ဒေန အပ္ပဋိမံသေန, တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ, တာဝ အာယသ္မာ ကာယိကံ သိက္ခဿူ’တိ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။
‘‘ပုန စပရံ, ဥပါလိ, စောဒကေန ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာရော နု ခေါမှိ, ပရိသုဒ္ဓေနမှိ ဝစီသမာစာရေန သမန္နာဂတော အစ္ဆိဒ္ဒေန အပ္ပဋိမံသေန, သံဝိဇ္ဇတိ နု ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ။ နော စေ, ဥပါလိ, ဘိက္ခု ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာရော ဟောတိ, ပရိသုဒ္ဓေန ဝစီသမာစာရေန သမန္နာဂတော အစ္ဆိဒ္ဒေန အပ္ပဋိမံသေန, တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ, တာဝ အာယသ္မာ ဝါစသိကံ သိက္ခဿူ’တိ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။
‘‘ပုန စပရံ, ဥပါလိ, စောဒကေန ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘မေတ္တံ နု ခေါ မေ စိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ သဗြဟ္မစာရီသု အနာဃာတံ, သံဝိဇ္ဇတိ နု ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ။ နော စေ, ဥပါလိ, ဘိက္ခုနော မေတ္တံ စိတ္တံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ သဗြဟ္မစာရီသု အနာဃာတံ, တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ, တာဝ အာယသ္မာ သဗြဟ္မစာရီသု မေတ္တံ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေဟီ’တိ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။
‘‘ပုန စပရံ, ဥပါလိ, စောဒကေန ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဗဟုဿုတော နု ခေါမှိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော, ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ, တထာရူပါ မေ ဓမ္မာ ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ, သံဝိဇ္ဇတိ နု ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ။ နော စေ, ဥပါလိ, ဘိက္ခု ဗဟုဿုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော, ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ, တထာရူပဿ ဓမ္မာ န ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ, တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ, တာဝ အာယသ္မာ အာဂမံ ပရိယာပုဏဿူ’တိ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။
(ဝိ၊၅၊၃၃၀။)
‘‘ပုန စပရံ, ဥပါလိ, စောဒကေန ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဥဘယာနိ ခေါ မေ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, သံဝိဇ္ဇတိ နု ခေါ မေ ဧသော ဓမ္မော ဥဒါဟု နော’တိ။ နော စေ, ဥပါလိ, ဘိက္ခုနော ဥဘယာနိ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, ‘ဣဒံ ပနာဝုသော ကတ္ထ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ’တိ ဣတိ ပုဋ္ဌော န သမ္ပာယတိ [န သမ္ပာဒယတိ (က။), န သမ္ပာဒေတိ (သျာ။)], တဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော – ‘ဣင်္ဃ, တာဝ အာယသ္မာ ဝိနယံ ပရိယာပုဏဿူ’တိ ဣတိဿ ဘဝန္တိ ဝတ္တာရော။ စောဒကေနုပါလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ပစ္စဝေက္ခိတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော’’တိ။
မြန်֍ ၄၃၇။ ‘‘စောဒကေန, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ကတိ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘စောဒကေနုပါလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော။ ကတမေ ပဉ္စ? ကာလေန ဝက္ခာမိ နော အကာလေန, ဘူတေန ဝက္ခာမိ နော အဘူတေန, သဏှေန ဝက္ခာမိ နော ဖရုသေန, အတ္ထသံဟိတေန ဝက္ခာမိ နော အနတ္ထသံဟိတေန, မေတ္တာစိတ္တော ဝက္ခာမိ နော ဒေါသန္တရောတိ – စောဒကေနုပါလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော’’တိ။
မြန်֍ ၄၃၈။ [စူဠဝ။ ၄၀၀] ‘‘စောဒကေန, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ကတိ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ မနသိ ကရိတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘စောဒကေနုပါလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ မနသိ ကရိတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော။ ကတမေ ပဉ္စ? ကာရုညတာ, ဟိတေသိတာ, အနုကမ္ပတာ, အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနတာ, ဝိနယပုရေက္ခာရတာ – စောဒကေနုပါလိ, ဘိက္ခုနာ ပရံ စောဒေတုကာမေန ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ မနသိ ကရိတွာ ပရော စောဒေတဗ္ဗော’’တိ။
မြန်֍ ၄၃၉။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဩကာသကမ္မံ ကာရာပေန္တဿ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတု’’န္တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဩကာသကမ္မံ ကာရာပေန္တဿ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာရော
(ဝိ၊၅၊၃၃၁။)
ဟောတိ, အပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာရော ဟောတိ, အပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါ ဟောတိ, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, န ပဋိဗလော အနုယုဉ္ဇိယမာနော အနုယောဂံ ဒါတုံ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဩကာသကမ္မံ ကာရာပေန္တဿ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဩကာသကမ္မံ ကာရာပေန္တဿ အလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာရော ဟောတိ, ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာရော ဟောတိ, ပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါ ဟောတိ, ပဏ္ဍိတော ဟောတိ ဗျတ္တော ပဋိဗလော အနုယုဉ္ဇိယမာနော အနုယောဂံ ဒါတုံ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဩကာသကမ္မံ ကာရာပေန္တဿ အလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတု’’န္တိ။
မြန်֍ ၄၄၀။ [စူဠဝ။ ၃၉၈] ‘‘အတ္တာဒါနံ အာဒါတုကာမေန, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနာ ကတိဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘အတ္တာဒါနံ အာဒါတုကာမေနုပါလိ, ဘိက္ခုနာ ပဉ္စင်္ဂသမန္နာဂတံ [ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ (သီ။ သျာ။)] အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗံ။ ကတမေ ပဉ္စ [ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ (သျာ။)]? အတ္တာဒါနံ အာဒါတုကာမေန, ဥပါလိ, ဘိက္ခုနာ ဧဝံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ယံ ခေါ အဟံ ဣမံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုကာမော, ကာလော နု ခေါ ဣမံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုံ ဥဒါဟု နော’တိ။ သစေ, ဥပါလိ, ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘အကာလော ဣမံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုံ နော ကာလော’တိ, န တံ, ဥပါလိ, အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗံ။
‘‘သစေ ပနုပါလိ, ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ကာလော ဣမံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုံ နော အကာလော’တိ, တေနုပါလိ ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ယံ ခေါ အဟံ ဣမံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုကာမော ဘူတံ နု ခေါ ဣဒံ အတ္တာဒါနံ ဥဒါဟု နော’တိ။ သစေ, ဥပါလိ, ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘အဘူတံ ဣဒံ အတ္တာဒါနံ နော ဘူတ’န္တိ, န တံ, ဥပါလိ, အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗံ။
‘‘သစေ ပနုပါလိ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဘူတံ ဣဒံ အတ္တာဒါနံ နော အဘူတ’န္တိ, တေနုပါလိ ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ယံ ခေါ အဟံ ဣမံ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုကာမော, အတ္ထသံဟိတံ နု ခေါ ဣဒံ အတ္တာဒါနံ ဥဒါဟု နော’တိ။ သစေ, ဥပါလိ, ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ
(ဝိ၊၅၊၃၃၂။)
ဇာနာတိ –’ အနတ္ထသံဟိတံ ဣဒံ အတ္တာဒါနံ နော အတ္ထသံဟိတ’န္တိ, န တံ, ဥပါလိ, အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗံ။
‘‘သစေ ပနုပါလိ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘အတ္ထသံဟိတံ ဣဒံ အတ္တာဒါနံ နော အနတ္ထသံဟိတ’န္တိ, တေနုပါလိ ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဣမံ ခေါ အဟံ အတ္တာဒါနံ အာဒိယမာနော လဘိဿာမိ သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘတ္တေ ဘိက္ခူ ဓမ္မတော ဝိနယတော ပက္ခေ ဥဒါဟု နော’တိ။ သစေ, ဥပါလိ, ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမံ ခေါ အဟံ အတ္တာဒါနံ အာဒိယမာနော န လဘိဿာမိ သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘတ္တေ ဘိက္ခူ ဓမ္မတော ဝိနယတော ပက္ခေ’တိ, န တံ, ဥပါလိ, အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗံ။
‘‘သစေ ပနုပါလိ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣဒံ ခေါ အဟံ အတ္တာဒါနံ အာဒိယမာနော လဘိဿာမိ သန္ဒိဋ္ဌေ သမ္ဘတ္တေ ဘိက္ခူ ဓမ္မတော ဝိနယတော ပက္ခေ’တိ, တေနုပါလိ ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဣမံ ခေါ မေ အတ္တာဒါနံ အာဒိယတော ဘဝိဿတိ သံဃဿ တတောနိဒါနံ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝါဒေါ သံဃဘေဒေါ သံဃရာဇိ သံဃဝဝတ္ထာနံ သံဃနာနာကရဏံ ဥဒါဟု နော’တိ။ သစေ, ဥပါလိ, ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမံ ခေါ မေ အတ္တာဒါနံ အာဒိယတော ဘဝိဿတိ သံဃဿ တတောနိဒါနံ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝါဒေါ သံဃဘေဒေါ သံဃရာဇိ သံဃဝဝတ္ထာနံ သံဃနာနာကရဏ’န္တိ, န တံ, ဥပါလိ, အတ္တာဒါနံ အာဒါတဗ္ဗံ။
‘‘သစေ ပနုပါလိ ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘ဣမံ ခေါ မေ အတ္တာဒါနံ အာဒိယတော န ဘဝိဿတိ သံဃဿ တတောနိဒါနံ ဘဏ္ဍနံ ကလဟော ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝါဒေါ သံဃဘေဒေါ သံဃရာဇိ သံဃဝဝတ္ထာနံ သံဃနာနာကရဏ’န္တိ, တံ အာဒါတဗ္ဗံ, ဥပါလိ, အတ္တာဒါနံ။ ဧဝံ ပဉ္စင်္ဂသမန္နာဂတံ ခေါ, ဥပါလိ, အတ္တာဒါနံ အာဒိန္နံ ပစ္ဆာပိ အဝိပ္ပဋိသာရကရံ ဘဝိဿတီ’’တိ။
မြန်֍ ၄၄၁။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ ဗဟူပကာရော ဟောတီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ ဗဟူပကာရော ဟောတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? သီလဝါ ဟောတိ, ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ, သမာဒါယ
(ဝိ၊၅၊၃၃၃။)
သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု၊ ဗဟုဿုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော၊ ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ တထာရူပဿ ဓမ္မာ ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ ဓာတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော၊ ဝိနယေ ခေါ ပန ဌိတော ဟောတိ အသံဟီရော၊ ပဋိဗလော ဟောတိ ဥဘော အတ္ထပစ္စတ္ထိကေ အဿာသေတုံ သညာပေတုံ နိဇ္ဈာပေတုံ ပေက္ခေတုံ ပသာဒေတုံ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ ဗဟူပကာရော ဟောတိ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ ဗဟူပကာရော ဟောတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာရော ဟောတိ, ပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာရော ဟောတိ, ပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါ ဟောတိ, ပဏ္ဍိတော ဟောတိ ဗျတ္တော, ပဋိဗလော အနုယုဉ္ဇိယမာနော အနုယောဂံ ဒါတုံ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ ဗဟူပကာရော ဟောတိ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ ဗဟူပကာရော ဟောတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒါနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အဓိကရဏဇာတာနံ ဘိက္ခူနံ ဗဟူပကာရော ဟောတီ’’တိ။
မြန်֍ ၄၄၂။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တံ န ဇာနာတိ, သုတ္တာနုလောမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုလောမံ န ဇာနာတိ, န စ ဌာနာဌာနကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တံ ဇာနာတိ, သုတ္တာနုလောမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ,
(ဝိ၊၅၊၃၃၄။)
ဝိနယာနုလောမံ ဇာနာတိ, ဌာနာဌာနကုသလော စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဓမ္မံ န ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုလောမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုလောမံ န ဇာနာတိ, န စ ပုဗ္ဗာပရကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဓမ္မံ ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုလောမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုလောမံ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗာပရကုသလော စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒါနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒါနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပယောဂံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ န ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပယောဂံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
(ဝိ၊၅၊၃၃၅။)
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ပယောဂံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ န ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ပယောဂံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ဝူပသမံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနုယုဉ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ။
အတ္တာဒါနဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ပဉ္စမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ပရိသုဒ္ဓဉ္စ ကာလေန, ကာရုညံ ဩကာသေန စ၊
အတ္တာဒါနံ အဓိကရဏံ, အပရေဟိပိ ဝတ္ထုဉ္စ၊
သုတ္တံ ဓမ္မံ ပုန ဝတ္ထုဉ္စ, အာပတ္တိ အဓိကရဏေန စာတိ။
၆။ ဓုတင်္ဂဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၄၃။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အာရညိကာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, အာရညိကာ [အ။ နိ။ ၅။၁၈၁၊ ပရိ။ ၃၂၅]။ ကတမေ ပဉ္စ? မန္ဒတ္တာ မောမူဟတ္တာ အာရညိကော ဟောတိ, ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အာရညိကော ဟောတိ, ဥမ္မာဒါ စိတ္တက္ခေပါ အာရညိကော ဟောတိ, ဝဏ္ဏိတံ ဗုဒ္ဓေဟိ ဗုဒ္ဓသာဝကေဟီတိ အာရညိကော ဟောတိ, အပိ စ အပ္ပိစ္ဆညေဝ နိဿာယ သန္တုဋ္ဌိညေဝ နိဿာယ – သလ္လေခညေဝ နိဿာယ ပဝိဝေကညေဝ နိဿာယ ဣဒမတ္ထိတညေဝ နိဿာယ အာရညိကော ဟောတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အာရညိကာ’’တိ။
‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ပိဏ္ဍပါတိကာတိ…ပေ… ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ပံသုကူလိကာတိ…ပေ… ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ရုက္ခမူလိကာတိ…ပေ… ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, သောသာနိကာတိ…ပေ… ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အဗ္ဘောကာသိကာတိ…ပေ…
(ဝိ၊၅၊၃၃၆။)
ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, တေစီဝရိကာတိ…ပေ… ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, သပဒါနစာရိကာတိ…ပေ… ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, နေသဇ္ဇိကာတိ…ပေ… ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ယထာသန္ထတိကာတိ…ပေ… ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ဧကာသနိကာတိ…ပေ… ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ခလုပစ္ဆာဘတ္တိကာတိ…ပေ… ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ပတ္တပိဏ္ဍိကာတိ? ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, ပတ္တပိဏ္ဍိကာ။ ကတမေ ပဉ္စ? မန္ဒတ္တာ မောမူဟတ္တာ ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ, ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ, ဥမ္မာဒါ စိတ္တက္ခေပါ ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ, ဝဏ္ဏိတံ ဗုဒ္ဓေဟိ ဗုဒ္ဓသာဝကေဟီတိ ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ, အပိ စ အပ္ပိစ္ဆညေဝ နိဿာယ သန္တုဋ္ဌိညေဝ နိဿာယ သလ္လေခညေဝ နိဿာယ ပဝိဝေကညေဝ နိဿာယ ဣဒမတ္ထိတညေဝ နိဿာယ ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ ပတ္တပိဏ္ဍိကာ’’တိ။
ဓုတင်္ဂဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ဆဋ္ဌော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အာရညိကော ပိဏ္ဍိပံသု, ရုက္ခသုသာနပဉ္စမံ၊
အဗ္ဘော တေစီဝရဉ္စေဝ, သပဒါနနေသဇ္ဇိကာ၊
သန္ထတေကာသနဉ္စေဝ, ခလုပစ္ဆာ ပတ္တပိဏ္ဍိကာတိ။
၇။ မုသာဝါဒဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၄၄။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, မုသာဝါဒါ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, မုသာဝါဒါ။ ကတမေ ပဉ္စ? အတ္ထိ မုသာဝါဒေါ ပါရာဇိကဂါမီ, အတ္ထိ မုသာဝါဒေါ သံဃာဒိသေသဂါမီ, အတ္ထိ မုသာဝါဒေါ ထုလ္လစ္စယဂါမီ, အတ္ထိ မုသာဝါဒေါ ပါစိတ္တိယဂါမီ, အတ္ထိ မုသာဝါဒေါ ဒုက္ကဋဂါမီ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ မုသာဝါဒါ’’တိ။
မြန်֍ ၄၄၅။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော သံဃမဇ္ဈေ ဥပေါသထံ ဝါ ပဝါရဏံ ဝါ ဌပေန္တဿ – ‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘဏ္ဍနံ, မာ ကလဟံ, မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ ဝိဝါဒ’န္တိ ဩမဒ္ဒိတွာ သံဃေန ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ ကာတဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော
(ဝိ၊၅၊၃၃၇။)
သံဃမဇ္ဈေ ဥပေါသထံ ဝါ ပဝါရဏံ ဝါ ဌပေန္တဿ – ‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘဏ္ဍနံ, မာ ကလဟံ, မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ ဝိဝါဒ’န္တိ ဩမဒ္ဒိတွာ သံဃေန ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ ကာတဗ္ဗာ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ, စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝတ္တာ ဟောတိ, နော ဝုဋ္ဌာနာဓိပ္ပါယော – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော သံဃမဇ္ဈေ ဥပေါသထံ ဝါ ပဝါရဏံ ဝါ ဌပေန္တဿ – ‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘဏ္ဍနံ, မာ ကလဟံ, မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ ဝိဝါဒ’န္တိ ဩမဒ္ဒိတွာ သံဃေန ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ ကာတဗ္ဗာ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော သံဃမဇ္ဈေ ဥပေါသထံ ဝါ ပဝါရဏံ ဝါ ဌပေန္တဿ – ‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘဏ္ဍနံ, မာ ကလဟံ, မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ ဝိဝါဒ’န္တိ ဩမဒ္ဒိတွာ သံဃေန ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ ကာတဗ္ဗာ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာရော ဟောတိ, အပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာရော ဟောတိ, အပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါ ဟောတိ, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော သံဃမဇ္ဈေ ဥပေါသထံ ဝါ ပဝါရဏံ ဝါ ဌပေန္တဿ – ‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘဏ္ဍနံ, မာ ကလဟံ, မာ ဝိဂ္ဂဟံ, မာ ဝိဝါဒ’န္တိ ဩမဒ္ဒိတွာ သံဃေန ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ ကာတဗ္ဗာ’’တိ။
မြန်֍ ၄၄၆။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အနုယောဂေါ န ဒါတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အနုယောဂေါ န ဒါတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သပ္ပဋိကမ္မာပဋိကမ္မံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အနုယောဂေါ န ဒါတဗ္ဗော။
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အနုယောဂေါ ဒါတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သပ္ပဋိကမ္မာပဋိကမ္မံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အနုယောဂေါ ဒါတဗ္ဗော’’တိ။
(ဝိ၊၅၊၃၃၈။)
မြန်֍ ၄၄၇။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အာကာရေဟိ ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အာကာရေဟိ ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇိတာ, အညာဏတာ, ကုက္ကုစ္စပကတတာ, အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညိတာ, ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညိတာ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အဒဿနေန, အဿဝနေန, ပသုတ္တကတာ, တထာသညီ, သတိသမ္မောသာ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ။
မြန်֍ ၄၄၈။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ဝေရာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, ဝေရာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ပါဏာတိပါတော, အဒိန္နာဒါနံ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရော, မုသာဝါဒေါ, သုရာမေရယမဇ္ဇပ္ပမာဒဋ္ဌာနံ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ ဝေရာ’’တိ။
‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ဝေရမဏိယော’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမာ, ဥပါလိ, ဝေရမဏိယော။ ကတမာ ပဉ္စ? ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ [ဝေရမဏိ (က။)], အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏီ, မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ, သုရာမေရယမဇ္ဇပ္ပမာဒဋ္ဌာနာ ဝေရမဏီ – ဣမာ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ ဝေရမဏိယော’’တိ။
မြန်֍ ၄၄၉။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ဗျသနာနီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမာနိ, ဥပါလိ, ဗျသနာနိ။ [ပရိ။ ၃၂၅၊ အ။ နိ။ ၅။၁၃၀] ကတမာနိ ပဉ္စ? ဉာတိဗျသနံ, ဘောဂဗျသနံ, ရောဂဗျသနံ, သီလဗျသနံ, ဒိဋ္ဌိဗျသနံ – ဣမာနိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ ဗျသနာနီ’’တိ။
‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, သမ္ပဒါ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမာ, ဥပါလိ, သမ္ပဒါ။ [ပရိ။ ၃၂၅၊ အ။ နိ။ ၅။၁၃၀] ကတမာ ပဉ္စ? ဉာတိသမ္ပဒါ, ဘောဂသမ္ပဒါ, အာရောဂျသမ္ပဒါ, သီလသမ္ပဒါ, ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒါ – ဣမာ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ သမ္ပဒါ’’တိ။
မုသာဝါဒဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော သတ္တမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
မုသာဝါဒေါ စ ဩမဒ္ဒိ, အပရေဟိ အနုယောဂေါ၊
အာပတ္တိဉ္စ အပရေဟိ, ဝေရာ ဝေရမဏီပိ စ၊
ဗျသနံ သမ္ပဒါ စေဝ, သတ္တမော ဝဂ္ဂသင်္ဂဟောတိ။
(ဝိ၊၅၊၃၃၉။)
၈။ ဘိက္ခုနောဝါဒဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၅၀။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဘိက္ခုနိသံဃေနေဝ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဘိက္ခုနိသံဃေနေဝ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ, အဝန္ဒိယော သော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသံဃေန။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဝိဝရိတွာ ကာယံ ဘိက္ခုနီနံ ဒဿေတိ, ဦရုံ ဒဿေတိ, အင်္ဂဇာတံ ဒဿေတိ, ဥဘော အံသကူဋေ ဒဿေတိ, ဩဘာသတိ, ဂိဟီ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဘိက္ခုနိသံဃေနေဝ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ အဝန္ဒိယော သော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသံဃေန။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဘိက္ခုနိသံဃေနေဝ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ, အဝန္ဒိယော သော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသံဃေန။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဘိက္ခုနီနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခုနီနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခုနီနံ အဝါသာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခုနိယော အက္ကောသတိ ပရိဘာသတိ, ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီဟိ ဘေဒေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဘိက္ခုနိသံဃေနေဝ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ, အဝန္ဒိယော သော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသံဃေန။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဘိက္ခုနိသံဃေနေဝ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ, အဝန္ဒိယော သော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသံဃေန။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဘိက္ခုနီနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခုနီနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခုနီနံ အဝါသာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခုနိယော အက္ကောသတိ ပရိဘာသတိ, ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဘိက္ခုနိသံဃေနေဝ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ, အဝန္ဒိယော သော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနိသံဃေနာ’’တိ။
မြန်֍ ၄၅၁။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ? ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဝိဝရိတွာ ကာယံ ဘိက္ခူနံ ဒဿေတိ, ဦရုံ ဒဿေတိ, အင်္ဂဇာတံ ဒဿေတိ, ဥဘော အံသကူဋေ ဒဿေတိ, ဩဘာသတိ, ဂိဟီ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။
(ဝိ၊၅၊၃၄၀။)
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဘိက္ခူနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူနံ အဝါသာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူ အက္ကောသတိ ပရိဘာသတိ, ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဘိက္ခူနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူနံ အဝါသာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူ အက္ကောသတိ ပရိဘာသတိ, ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ ကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ။
မြန်֍ ၄၅၂။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဌပေတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဌပေတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ, စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝတ္တာ ဟောတိ, နော ဝုဋ္ဌာနာဓိပ္ပါယော – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဌပေတဗ္ဗော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဌပေတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာရော ဟောတိ, အပရိသုဒ္ဓဝစီသမာစာရော ဟောတိ, အပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါ ဟောတိ, ဗာလော ဟောတိ, အဗျတ္တော, န ပဋိဗလော အနုယုဉ္ဇိယမာနော အနုယောဂံ ဒါတုံ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဌပေတဗ္ဗော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဌပေတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ကာယိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဘိက္ခုနီနံ အက္ကောသကပရိဘာသကော ဟောတိ, ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ သံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေန သံသဂ္ဂေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဌပေတဗ္ဗော။
(ဝိ၊၅၊၃၄၁။)
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဌပေတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ, ဘဏ္ဍနကာရကော စ ဟောတိ ကလဟကာရကော, သိက္ခာယ စ န ပရိပူရိကာရီ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဌပေတဗ္ဗော’’တိ။
မြန်֍ ၄၅၃။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဂဟေတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဂဟေတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ကာယိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဘိက္ခုနီနံ အက္ကောသကပရိဘာသကော ဟောတိ, ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ သံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေန သံသဂ္ဂေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဂဟေတဗ္ဗော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဂဟေတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ, ဂမိကော ဝါ ဟောတိ, ဂိလာနော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုနီနံ ဩဝါဒေါ န ဂဟေတဗ္ဗော’’တိ။
မြန်֍ ၄၅၄။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတဗ္ဗော။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ သာကစ္ဆိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော
(ဝိ၊၅၊၃၄၂။)
ဟောတိ, အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ သာကစ္ဆိတဗ္ဗော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော ဟောတိ, န ဓမ္မပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော ဟောတိ, န နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော ဟောတိ, န ပဋိဘာနပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော ဟောတိ, ယထာဝိမုတ္တံ စိတ္တံ န ပစ္စဝေက္ခိတာ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ န သာကစ္ဆိတဗ္ဗော။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ သာကစ္ဆိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော ဟောတိ, ဓမ္မပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော ဟောတိ, နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော ဟောတိ, ပဋိဘာနပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တော ဟောတိ, ယထာဝိမုတ္တံ စိတ္တံ ပစ္စဝေက္ခိတာ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ သာကစ္ဆိတဗ္ဗော’’တိ။
ဘိက္ခုနောဝါဒဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော အဋ္ဌမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဘိက္ခုနီဟေဝ ကာတဗ္ဗံ, အပရေဟိ တထာ ဒုဝေ၊
ဘိက္ခုနီနံ တယော ကမ္မာ, န ဌပေတဗ္ဗာ ဒွေ ဒုကာ၊
န ဂဟေတဗ္ဗာ ဒွေ ဝုတ္တာ, သာကစ္ဆာသု စ ဒွေ ဒုကာတိ။
၉။ ဥဗ္ဗာဟိကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၅၅။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတဗ္ဗော’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န အတ္ထကုသလော ဟောတိ, န ဓမ္မကုသလော ဟောတိ, န နိရုတ္တိကုသလော ဟောတိ, န ဗျဉ္ဇနကုသလော ဟောတိ, န ပုဗ္ဗာပရကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အတ္ထကုသလော ဟောတိ, ဓမ္မကုသလော ဟောတိ,
(ဝိ၊၅၊၃၄၃။)
နိရုတ္တိကုသလော ဟောတိ, ဗျဉ္ဇနကုသလော ဟောတိ, ပုဗ္ဗာပရကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ကောဓနော ဟောတိ ကောဓာဘိဘူတော, မက္ခီ ဟောတိ မက္ခာဘိဘူတော, ပဠာသီ ဟောတိ ပဠာသာဘိဘူတော, ဣဿုကီ ဟောတိ ဣဿာဘိဘူတော, သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓာနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ကောဓနော ဟောတိ န ကောဓာဘိဘူတော, န မက္ခီ ဟောတိ န မက္ခာဘိဘူတော, န ပဠာသီ ဟောတိ န ပဠာသာဘိဘူတော, န ဣဿုကီ ဟောတိ န ဣဿာဘိဘူတော, အသန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အနာဓာနဂ္ဂါဟီ သုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ကုပ္ပတိ, ဗျာပဇ္ဇတိ, ပတိဋ္ဌိယတိ, ကောပံ ဇနေတိ, အခမော ဟောတိ အပဒက္ခိဏဂ္ဂါဟီ အနုသာသနိံ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ကုပ္ပတိ, န ဗျာပဇ္ဇတိ, န ပတိဋ္ဌိယတိ, န ကောပံ ဇနေတိ, ခမော ဟောတိ ပဒက္ခိဏဂ္ဂါဟီ အနုသာသနိံ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ပသာရေတာ ဟောတိ နော သာရေတာ, အနောကာသကမ္မံ ကာရေတွာ ပဝတ္တာ ဟောတိ, န ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ စောဒေတာ ဟောတိ, န ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ ကာရေတာ ဟောတိ, န ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗျာကတာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? သာရေတာ ဟောတိ နော ပသာရေတာ,
(ဝိ၊၅၊၃၄၄။)
ဩကာသကမ္မံ ကာရေတွာ ပဝတ္တာ ဟောတိ, ယထာဓမ္မံ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ စောဒေတာ ဟောတိ, ယထာဓမ္မေ ယထာဝိနယေ ယထာပတ္တိယာ ကာရေတာ ဟောတိ, ယထာဒိဋ္ဌိယာ ဗျာကတာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, လဇ္ဇီ စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အကုသလော စ ဟောတိ ဝိနယေ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ န သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ကုသလော စ ဟောတိ ဝိနယေ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော’’တိ။
မြန်֍ ၄၅၆။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဗာလောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဗာလောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တံ န ဇာနာတိ, သုတ္တာနုလောမံ န ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုလောမံ န ဇာနာတိ, န စ ဌာနဌာနကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဗာလောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ပဏ္ဍိတောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? သုတ္တံ ဇာနာတိ, သုတ္တာနုလောမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ,
(ဝိ၊၅၊၃၄၅။)
ဝိနယာနုလောမံ ဇာနာတိ, ဌာနာဌာနကုသလော စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ပဏ္ဍိတောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဗာလောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဓမ္မံ န ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုလောမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ န ဇာနာတိ, ဝိနယာနုလောမံ န ဇာနာတိ, န စ ပုဗ္ဗာပရကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဗာလောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ပဏ္ဍိတောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဓမ္မံ ဇာနာတိ, ဓမ္မာနုလောမံ ဇာနာတိ, ဝိနယံ ဇာနာတိ, ဝိနယာနုလောမံ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗာပရကုသလော စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ပဏ္ဍိတောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဗာလောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒါနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဗာလောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ပဏ္ဍိတောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒါနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ပဏ္ဍိတောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဗာလောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပယောဂံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ န ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဗာလောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ပဏ္ဍိတောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပယောဂံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ပဏ္ဍိတောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။
(ဝိ၊၅၊၃၄၆။)
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဗာလောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ပယောဂံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ န ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဗာလောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ပဏ္ဍိတောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ပယောဂံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ဝူပသမံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ပဏ္ဍိတောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတီ’’တိ။
ဥဗ္ဗာဟိကဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော နဝမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
န အတ္ထကုသလော စေဝ, ကောဓနော ကုပ္ပတီ စ ယော၊
ပသာရေတာ ဆန္ဒာဂတိံ, အကုသလော တထေဝ စ။
သုတ္တံ ဓမ္မဉ္စ ဝတ္ထုဉ္စ, အာပတ္တိ အဓိကရဏံ၊
ဒွေ ဒွေ ပကာသိတာ သဗ္ဗေ, ကဏှသုက္ကံ ဝိဇာနထာတိ။
၁၀။ အဓိကရဏဝူပသမဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၅၇။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတု’’န္တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပယောဂံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ န ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ပယောဂံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝူပသမံ ဇာနာတိ,
(ဝိ၊၅၊၃၄၇။)
အာပတ္တိယာ ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ပယောဂံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ဝူပသမံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ န ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိကရဏံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ပယောဂံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ဝူပသမံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, လဇ္ဇီ စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အပ္ပဿုတော စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဗဟုဿုတော စ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။
(ဝိ၊၅၊၃၄၈။)
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒါနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒါနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဒပစ္စာဘဋ္ဌံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အကုသလော စ ဟောတိ ဝိနယေ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ကုသလော စ ဟောတိ ဝိနယေ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ပုဂ္ဂလဂရု ဟောတိ နော သံဃဂရု – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, သံဃဂရု ဟောတိ နော ပုဂ္ဂလဂရု – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, အာမိသဂရု ဟောတိ နော သဒ္ဓမ္မဂရု – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု နာလံ
(ဝိ၊၅၊၃၄၉။)
အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတုံ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, သဒ္ဓမ္မဂရု ဟောတိ နော အာမိသဂရု – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အလံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတု’’န္တိ။
မြန်֍ ၄၅၈။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အာကာရေဟိ သံဃော ဘိဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အာကာရေဟိ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ကမ္မေန, ဥဒ္ဒေသေန, ဝေါဟရန္တော, အနုဿာဝနေန, သလာကဂ္ဂါဟေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟာကာရေဟိ သံဃော ဘိဇ္ဇတီ’’တိ။
‘‘သံဃရာဇိ သံဃရာဇီတိ, ဘန္တေ, ဝုစ္စတိ။ ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ, ဘန္တေ, သံဃရာဇိ ဟောတိ နော စ သံဃဘေဒေါ? ကိတ္တာဝတာ စ ပန သံဃရာဇိ စေဝ ဟောတိ သံဃဘေဒေါ စာ’’တိ? ‘‘ပညတ္တေတံ, ဥပါလိ, မယာ အာဂန္တုကာနံ ဘိက္ခူနံ အာဂန္တုကဝတ္တံ။ ဧဝံ သုပညတ္တေ ခေါ, ဥပါလိ, မယာ သိက္ခာပဒေ အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ အာဂန္တုကဝတ္တေ န ဝတ္တန္တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဥပါလိ, သံဃရာဇိ ဟောတိ နော စ သံဃဘေဒေါ။ ပညတ္တေတံ, ဥပါလိ, မယာ အာဝါသိကာနံ ဘိက္ခူနံ အာဝါသိကဝတ္တံ။ ဧဝံ သုပညတ္တေ ခေါ, ဥပါလိ, မယာ သိက္ခာပဒေ အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ အာဝါသိကဝတ္တေ န ဝတ္တန္တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဥပါလိ, သံဃရာဇိ ဟောတိ နော စ သံဃဘေဒေါ။ ပညတ္တေတံ ဥပါလိ မယာ ဘိက္ခူနံ ဘတ္တဂ္ဂေ ဘတ္တဂ္ဂဝတ္တံ – ယထာဝုဍ္ဎံ ယထာရတ္တံ ယထာပတိရူပံ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍံ။ ဧဝံ သုပညတ္တေ ခေါ, ဥပါလိ, မယာ သိက္ခာပဒေ နဝါ ဘိက္ခူ ဘတ္တဂ္ဂေ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ အာသနံ ပဋိဗာဟန္တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဥပါလိ, သံဃရာဇိ ဟောတိ နော စ သံဃဘေဒေါ။ ပညတ္တေတံ, ဥပါလိ, မယာ ဘိက္ခူနံ သေနာသနေ သေနာသနဝတ္တံ – ယထာဝုဍ္ဎံ ယထာရတ္တံ ယထာပတိရူပံ။ ဧဝံ သုပညတ္တေ ခေါ, ဥပါလိ, မယာ သိက္ခာပဒေ နဝါ ဘိက္ခူ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ သေနာသနံ ပဋိဗာဟန္တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဥပါလိ, သံဃရာဇိ ဟောတိ နော စ သံဃဘေဒေါ။ ပညတ္တေတံ, ဥပါလိ, မယာ ဘိက္ခူနံ အန္တောသီမာယ ဧကံ ဥပေါသထံ ဧကံ ပဝါရဏံ ဧကံ သံဃကမ္မံ ဧကံ ကမ္မာကမ္မံ။ ဧဝံ သုပညတ္တေ ခေါ, ဥပါလိ, မယာ သိက္ခာပဒေ တတ္ထေဝ အန္တောသီမာယ အာဝေနိဘာဝံ [အာဝေဏိဘာဝံ (သီ။ သျာ။)] ကရိတွာ ဂဏံ
(ဝိ၊၅၊၃၅၀။)
ဗန္ဓိတွာ အာဝေနိံ [အာဝေဏိ (သီ။ သျာ။)] ဥပေါသထံ ကရောန္တိ အာဝေနိံ ပဝါရဏံ ကရောန္တိ အာဝေနိံ သံဃကမ္မံ ကရောန္တိ အာဝေနိံ ကမ္မာကမ္မာနိ ကရောန္တိ။ ဧဝံ ခေါ, ဥပါလိ, သံဃရာဇိ စေဝ ဟောတိ သံဃဘေဒေါ စာ’’တိ။
အဓိကရဏဝူပသမဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ဒသမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အာပတ္တိံ အဓိကရဏံ, ဆန္ဒာ အပ္ပဿုတေန စ၊
ဝတ္ထုဉ္စ အကုသလော စ, ပုဂ္ဂလော အာမိသေန စ၊
ဘိဇ္ဇတိ သံဃရာဇိ စ, သံဃဘေဒေါ တထေဝ စာတိ။
၁၁။ သံဃဘေဒကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၅၉။ [စူဠဝ။ ၃၅၄-၃၅၅၊ အ။ နိ။ ၁၀။၃၈ အာဒယော] ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကမ္မေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ဥဒ္ဒေသေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ,
(ဝိ၊၅၊၃၅၁။)
အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိ ဝေါဟရန္တော – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ အနုဿာဝနေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ သလာကဂ္ဂါဟေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ ကမ္မေန…ပေ… ဝိနိဓာယ ခန္တိံ ဥဒ္ဒေသေန…ပေ… ဝိနိဓာယ ခန္တိံ ဝေါဟရန္တော…ပေ… ဝိနိဓာယ ခန္တိံ အနုဿာဝနေန…ပေ… ဝိနိဓာယ ခန္တိံ သလာကဂ္ဂါဟေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ ကမ္မေန…ပေ… ဝိနိဓာယ ရုစိံ ဥဒ္ဒေသေန…ပေ… ဝိနိဓာယ ရုစိံ ဝေါဟရန္တော…ပေ… ဝိနိဓာယ ရုစိံ အနုဿာဝနေန…ပေ… ဝိနိဓာယ ရုစိံ သလာကဂ္ဂါဟေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ,
(ဝိ၊၅၊၃၅၂။)
ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနိဓာယ သညံ ကမ္မေန…ပေ… ဝိနိဓာယ သညံ ဥဒ္ဒေသေန…ပေ… ဝိနိဓာယ သညံ ဝေါဟရန္တော…ပေ… ဝိနိဓာယ သညံ အနုဿာဝနေန…ပေ… ဝိနိဓာယ သညံ သလာကဂ္ဂါဟေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော’’တိ။
သံဃဘေဒကဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ဧကာဒသမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကမ္မေန, ဥဒ္ဒေသေ ဝေါဟရေန စ၊
အနုဿာဝနေ သလာကေန, ပဉ္စေတေ ဒိဋ္ဌိနိဿိတာ၊
ခန္တိံ ရုစိဉ္စ သညဉ္စ, တယော တေ ပဉ္စဓာ နယာတိ။
၁၂။ ဒုတိယသံဃဘေဒကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၆၀။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကမ္မေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ,
(ဝိ၊၅၊၃၅၃။)
အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ဥဒ္ဒေသေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ဝေါဟရန္တော။ ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ အနုဿာဝနေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ သလာကဂ္ဂါဟေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, အဝိနိဓာယ ခန္တိံ ကမ္မေန…ပေ… အဝိနိဓာယ ခန္တိံ ဥဒ္ဒေသေန…ပေ… အဝိနိဓာယ ခန္တိံ ဝေါဟရန္တော…ပေ… အဝိနိဓာယ ခန္တိံ အနုဿာဝနေန…ပေ… အဝိနိဓာယ ခန္တိံ သလာကဂ္ဂါဟေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။
(ဝိ၊၅၊၃၅၄။)
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, အဝိနိဓာယ ရုစိံ ကမ္မေန…ပေ… အဝိနိဓာယ ရုစိံ ဥဒ္ဒေသေန…ပေ… အဝိနိဓာယ ရုစိံ ဝေါဟရန္တော…ပေ… အဝိနိဓာယ ရုစိံ အနုဿာဝနေန…ပေ… အဝိနိဓာယ ရုစိံ သလာကဂ္ဂါဟေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။
‘‘အပရေဟိပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ဒီပေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ဒီပေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ဒီပေတိ, အဝိနိဓာယ သညံ ကမ္မေန…ပေ… အဝိနိဓာယ သညံ ဥဒ္ဒေသေန…ပေ… အဝိနိဓာယ သညံ ဝေါဟရန္တော…ပေ… အဝိနိဓာယ သညံ အနုဿာဝနေန…ပေ… အဝိနိဓာယ သညံ သလာကဂ္ဂါဟေန – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော’’တိ။
ဒုတိယသံဃဘေဒကဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ဒွါဒသမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ကမ္မေန, ဥဒ္ဒေသေ ဝေါဟရေန စ၊
အနုဿာဝနေ သလာကေန, ပဉ္စေတေ ဒိဋ္ဌိနိဿိတာ။
ခန္တိံ ရုစိဉ္စ သညဉ္စ, တယော တေ ပဉ္စဓာ နယာ။
ဟေဋ္ဌိမေ ကဏှပက္ခမှိ, သမဝီသတိ ဝိဓီ ယထာ၊
တထေဝ သုက္ကပက္ခမှိ, သမဝီသတိ ဇာနထာတိ။
၁၃။ အာဝါသိကဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၆၁။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ
(ဝိ၊၅၊၃၅၅။)
နိရယေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, သံဃိကံ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။
‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, သံဃိကံ န ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ’’တိ။
မြန်֍ ၄၆၂။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အဓမ္မိကာ ဝိနယဗျာကရဏာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, အဓမ္မိကာ ဝိနယဗျာကရဏာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ပရိဏာမေတိ, ဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ပရိဏာမေတိ, အဝိနယံ ဝိနယောတိ ပရိဏာမေတိ, ဝိနယံ အဝိနယောတိ ပရိဏာမေတိ, အပညတ္တံ ပညာပေတိ, ပညတ္တံ သမုစ္ဆိန္ဒတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဓမ္မိကာ ဝိနယဗျာကရဏာ။ ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, ဓမ္မိကာ ဝိနယဗျာကရဏာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဣဓုပါလိ, ဘိက္ခု အဓမ္မံ အဓမ္မောတိ ပရိဏာမေတိ, ဓမ္မံ ဓမ္မောတိ ပရိဏာမေတိ, အဝိနယံ အဝိနယောတိ ပရိဏာမေတိ, ဝိနယံ ဝိနယောတိ ပရိဏာမေတိ, အပညတ္တံ န ပညပေတိ, ပညတ္တံ န သမုစ္ဆိန္ဒတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ ဓမ္မိကာ ဝိနယဗျာကရဏာ’’တိ။
မြန်֍ ၄၆၃။ [အ။ နိ။ ၅။၂၇၂-၂၈၅] ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘတ္တုဒ္ဒေသကော ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘတ္တုဒ္ဒေသကော ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနုဒ္ဒိဋ္ဌံ န ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘတ္တုဒ္ဒေသကော ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။
[အ။ နိ။ ၅။၂၇၂-၂၈၅] ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘတ္တုဒ္ဒေသကော ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ,
(ဝိ၊၅၊၃၅၆။)
ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနုဒ္ဒိဋ္ဌံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘတ္တုဒ္ဒေသကော ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ’’တိ။
မြန်֍ ၄၆၄။ ‘‘ကတိဟိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သေနာသနပညာပကော…ပေ… ဘဏ္ဍာဂါရိကော…ပေ… စီဝရပဋိဂ္ဂါဟကော…ပေ… စီဝရဘာဇကော…ပေ… ယာဂုဘာဇကော…ပေ… ဖလဘာဇကော…ပေ… ခဇ္ဇဘာဇကော…ပေ… အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇကော…ပေ… သာဋိယဂ္ဂါဟာပကော…ပေ… ပတ္တဂ္ဂါဟာပကော…ပေ… အာရာမိကပေသကော…ပေ… သာမဏေရပေသကော ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ’’တိ? ‘‘ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သာမဏေရပေသကော ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ပေသိတာပေသိတံ န ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သာမဏေရပေသကော ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။ ပဉ္စဟုပါလိ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သာမဏေရပေသကော ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ပေသိတာပေသိတံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သာမဏေရပေသကော ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ’’တိ။
အာဝါသိကဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော တေရသမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အာဝါသိကဗျာကရဏာ, ဘတ္တုသေနာသနာနိ စ၊
ဘဏ္ဍစီဝရဂ္ဂါဟော စ, စီဝရဿ စ ဘာဇကော။
ယာဂု ဖလံ ခဇ္ဇကဉ္စ, အပ္ပသာဋိယဂါဟကော၊
ပတ္တော အာရာမိကော စေဝ, သာမဏေရေန ပေသကောတိ။
၁၄။ ကထိနတ္ထာရဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၆၅။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အာနိသံသာ ကထိနတ္ထာရေ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, အာနိသံသာ ကထိနတ္ထာရေ။ ကတမေ ပဉ္စ? အနာမန္တစာရော, အသမာဒါနစာရော, ဂဏဘောဇနံ, ယာဝဒတ္ထစီဝရံ, ယော စ တတ္ထ
(ဝိ၊၅၊၃၅၇။)
စီဝရုပ္ပါဒေါ သော နေသံ ဘဝိဿတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အာနိသံသာ ကထိနတ္ထာရေ’’တိ။
မြန်֍ ၄၆၆။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အာဒီနဝါ မုဋ္ဌဿတိဿ အသမ္ပဇာနဿ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမတော’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, အာဒီနဝါ မုဋ္ဌဿတိဿ အသမ္ပဇာနဿ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမတော။ ကတမေ ပဉ္စ? ဒုက္ခံ သုပတိ, ဒုက္ခံ ပဋိဗုဇ္ဈတိ, ပါပကံ သုပိနံ ပဿတိ, ဒေဝတာ န ရက္ခန္တိ, အသုစိ မုစ္စတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အာဒီနဝါ မုဋ္ဌဿတိဿ အသမ္ပဇာနဿ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမတော။ ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, အာနိသံသာ ဥပဋ္ဌိတဿတိဿ သမ္ပဇာနဿ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမတော။ ကတမေ ပဉ္စ? သုခံ သုပတိ, သုခံ ပဋိဗုဇ္ဈတိ, န ပါပကံ သုပိနံ ပဿတိ, ဒေဝတာ ရက္ခန္တိ, အသုစိ န မုစ္စတိ – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အာနိသံသာ ဥပဋ္ဌိတဿတိဿ သမ္ပဇာနဿ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမတော’’တိ။
မြန်֍ ၄၆၇။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, အဝန္ဒိယာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, အဝန္ဒိယာ။ ကတမေ ပဉ္စ? အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌော အဝန္ဒိယော, ရစ္ဆဂတော အဝန္ဒိယော, ဩတမသိကော အဝန္ဒိယော, အသမန္နာဟရန္တော အဝန္ဒိယော, သုတ္တော အဝန္ဒိယော – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။
‘‘အပရေပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ယာဂုပါနေ အဝန္ဒိယော, ဘတ္တဂ္ဂေ အဝန္ဒိယော, ဧကာဝတ္တော အဝန္ဒိယော, အညဝိဟိတော အဝန္ဒိယော, နဂ္ဂေါ အဝန္ဒိယော – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။
‘‘အပရေပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ခါဒန္တော အဝန္ဒိယော, ဘုဉ္ဇန္တော အဝန္ဒိယော, ဥစ္စာရံ ကရောန္တော အဝန္ဒိယော, ပဿာဝံ ကရောန္တော အဝန္ဒိယော, ဥက္ခိတ္တကော အဝန္ဒိယော – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။
‘‘အပရေပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ပုရေ ဥပသမ္ပန္နေန ပစ္ဆာ ဥပသမ္ပန္နော အဝန္ဒိယော, အနုပသမ္ပန္နော အဝန္ဒိယော, နာနာသံဝါသကော ဝုဍ္ဎတရော အဓမ္မဝါဒီ အဝန္ဒိယော, မာတုဂါမော အဝန္ဒိယော, ပဏ္ဍကော အဝန္ဒိယော – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။
‘‘အပရေပိ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ပါရိဝါသိကော အဝန္ဒိယော, မူလာယပဋိကဿနာရဟော အဝန္ဒိယော, မာနတ္တာရဟော အဝန္ဒိယော, မာနတ္တစာရိကော အဝန္ဒိယော, အဗ္ဘာနာရဟော အဝန္ဒိယော – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ အဝန္ဒိယာ’’တိ။
(ဝိ၊၅၊၃၅၈။)
မြန်֍ ၄၆၈။ ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, ဝန္ဒိယာ’’တိ? ‘‘ပဉ္စိမေ, ဥပါလိ, ဝန္ဒိယာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ပစ္ဆာ ဥပသမ္ပန္နေန ပုရေ ဥပသမ္ပန္နော ဝန္ဒိယော, နာနာသံဝါသကော ဝုဍ္ဎတရော ဓမ္မဝါဒီ ဝန္ဒိယော, အာစရိယော ဝန္ဒိယော, ဥပဇ္ဈာယော ဝန္ဒိယော, သဒေဝကေ လောကေ သမာရကေ သဗြဟ္မကေ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ တထာဂတော အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝန္ဒိယော – ဣမေ ခေါ, ဥပါလိ, ပဉ္စ ဝန္ဒိယာ’’တိ။
မြန်֍ ၄၆၉။ ‘‘နဝကတရေန, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနာ ဝုဍ္ဎတရဿ ဘိက္ခုနော ပါဒေ ဝန္ဒန္တေန ကတိ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ပါဒါ ဝန္ဒိတဗ္ဗာ’’တိ? ‘‘နဝကတရေနုပါလိ, ဘိက္ခုနာ ဝုဍ္ဎတရဿ ဘိက္ခုနော ပါဒေ ဝန္ဒန္တေန ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ပါဒါ ဝန္ဒိတဗ္ဗာ။ ကတမေ ပဉ္စ? နဝကတရေနုပါလိ, ဘိက္ခုနာ ဝုဍ္ဎတရဿ ဘိက္ခုနော ပါဒေ ဝန္ဒန္တေန ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ, အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ, ဥဘောဟိ ပါဏိတလေဟိ ပါဒါနိ ပရိသမ္ဗာဟန္တေန, ပေမဉ္စ ဂါရဝဉ္စ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ပါဒါ ဝန္ဒိတဗ္ဗာ – နဝကတရေနုပါလိ ဘိက္ခုနာ ဝုဍ္ဎတရဿ ဘိက္ခုနော ပါဒေ ဝန္ဒန္တေန ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတွာ ပါဒါ ဝန္ဒိတဗ္ဗာ’’တိ။
ကထိနတ္ထာရဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော စုဒ္ဒသမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ကထိနတ္ထာရနိဒ္ဒါ စ, အန္တရာ ယာဂုခါဒနေ၊
ပုရေ စ ပါရိဝါသိ စ, ဝန္ဒိယော ဝန္ဒိတဗ္ဗကန္တိ။
ဥပါလိပဉ္စကံ နိဋ္ဌိတံ။
တေသံ ဝဂ္ဂါနံ ဥဒ္ဒါနံ
အနိဿိတေန ကမ္မဉ္စ, ဝေါဟာရာဝိကမ္မေန စ၊
စောဒနာ စ ဓုတင်္ဂါ စ, မုသာ ဘိက္ခုနိမေဝ စ။
ဥဗ္ဗာဟိကာဓိကရဏံ, ဘေဒကာ ပဉ္စမာ ပုရေ၊
အာဝါသိကာ ကထိနဉ္စ, စုဒ္ဒသာ သုပ္ပကာသိတာတိ။
(ဝိ၊၅၊၃၅၉။)
အတ္ထာပတ္တိသမုဋ္ဌာနံ
၁။ ပါရာဇိကံ
မြန်֍ ၄၇၀။ အတ္ထာပတ္တိ အစိတ္တကော အာပဇ္ဇတိ, သစိတ္တကော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ သစိတ္တကော အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တကော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အစိတ္တကော အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တကော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ သစိတ္တကော အာပဇ္ဇတိ, သစိတ္တကော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကုသလစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ, ကုသလစိတ္တော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကုသလစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ, အကုသလစိတ္တော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကုသလစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ, အဗျာကတစိတ္တော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အကုသလစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ, ကုသလစိတ္တော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အကုသလစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ, အကုသလစိတ္တော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အကုသလစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ, အဗျာကတစိတ္တော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အဗျာကတစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ, ကုသလစိတ္တော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အဗျာကတစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ, အကုသလစိတ္တော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အဗျာကတစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ, အဗျာကတစိတ္တော ဝုဋ္ဌာတိ။
ပဌမံ ပါရာဇိကံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ပဌမံ ပါရာဇိကံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ။ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော။
ဒုတိယံ ပါရာဇိကံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဒုတိယံ ပါရာဇိကံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။
တတိယံ ပါရာဇိကံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? တတိယံ ပါရာဇိကံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။
စတုတ္ထံ ပါရာဇိကံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? စတုတ္ထံ ပါရာဇိကံ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ
(ဝိ၊၅၊၃၆၀။)
သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။
စတ္တာရော ပါရာဇိကာ နိဋ္ဌိတာ။
၂။ သံဃာဒိသေသံ
မြန်֍ ၄၇၁။ ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော။
မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော။
မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသေန္တဿ သံဃာဒိသေသော တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။
မာတုဂါမဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? မာတုဂါမဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသန္တဿ သံဃာဒိသေသော တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ဝါစတော သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ
(ဝိ၊၅၊၃၆၁။)
သမုဋ္ဌာတိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။
သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာပေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာပေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာပေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာပေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဘိက္ခုံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဘိက္ခုံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေန္တဿ သံဃာဒိသေသော တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိ ဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိ ဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေန္တဿ သံဃာဒိသေသော တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ…ပေ…။
သံဃဘေဒကဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? သံဃဘေဒကဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။
ဘေဒကာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တာနံ သံဃာဒိသေသော ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဘေဒကာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တာနံ သံဃာဒိသေသော ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။
ဒုဗ္ဗစဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ဒုဗ္ဗစဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။
(ဝိ၊၅၊၃၆၂။)
ကုလဒူသကဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? ကုလဒူသကဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တဿ သံဃာဒိသေသော ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။
တေရသ သံဃာဒိသေသာ နိဋ္ဌိတာ။
မြန်֍ ၄၇၂။ …ပေ… အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ ဒုက္ကဋံ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ? အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောန္တဿ ဒုက္ကဋံ ဧကေန သမုဋ္ဌာနေန သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, န ဝါစတော။
သေခိယာ နိဋ္ဌိတာ။
၃။ ပါရာဇိကာဒိ
မြန်֍ ၄၇၃။ စတ္တာရော ပါရာဇိကာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? စတ္တာရော ပါရာဇိကာ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။
တေရသ သံဃာဒိသေသာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? တေရသ သံဃာဒိသေသာ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ဝါစတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော န သမုဋ္ဌန္တိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။
ဒွေ အနိယတာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? ဒွေ အနိယတာ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န
(ဝိ၊၅၊၃၆၃။)
ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။
တိံသ နိဿဂ္ဂိယာ ပါစိတ္တိယာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? တိံသ နိဿဂ္ဂိယာ ပါစိတ္တိယာ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ဝါစတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။
ဒွေနဝုတိ ပါစိတ္တိယာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? ဒွေနဝုတိ ပါစိတ္တိယာ ဆဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ဝါစတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။
စတ္တာရော ပါဋိဒေသနီယာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? စတ္တာရော ပါဋိဒေသနီယာ စတူဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န စိတ္တတော၊ သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။
ပဉ္စသတ္တတိ သေခိယာ ကတိဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ? ပဉ္စသတ္တတိ သေခိယာ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌန္တိ – သိယာ ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော၊ သိယာ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, န ကာယတော၊ သိယာ ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။
သမုဋ္ဌာနံ နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အစိတ္တကုသလာ စေဝ, သမုဋ္ဌာနဉ္စ သဗ္ဗထာ၊
ယထာဓမ္မေန ဉာယေန, သမုဋ္ဌာနံ ဝိဇာနထာတိ။
(ဝိ၊၅၊၃၆၄။)
ဒုတိယဂါထာသင်္ဂဏိကံ
၁။ ကာယိကာဒိအာပတ္တိ
မြန်֍ ၄၇၄။ ကတိ အာပတ္တိယော ကာယိကာ, ကတိ ဝါစသိကာ ကတာ။
ဆာဒေန္တဿ ကတိ အာပတ္တိယော, ကတိ သံသဂ္ဂပစ္စယာ။
ဆာပတ္တိယော ကာယိကာ, ဆ ဝါစသိကာ ကတာ၊
ဆာဒေန္တဿ တိဿော အာပတ္တိယော, ပဉ္စ သံသဂ္ဂပစ္စယာ။
အရုဏုဂ္ဂေ ကတိ အာပတ္တိယော, ကတိ ယာဝတတိယကာ၊
ကတေတ္ထ အဋ္ဌ ဝတ္ထုကာ, ကတိဟိ သဗ္ဗသင်္ဂဟော။
အရုဏုဂ္ဂေ တိဿော အာပတ္တိယော, ဒွေ ယာဝတတိယကာ၊
ဧကေတ္ထ အဋ္ဌ ဝတ္ထုကာ, ဧကေန သဗ္ဗသင်္ဂဟော။
ဝိနယဿ ကတိ မူလာနိ, ယာနိ ဗုဒ္ဓေန ပညတ္တာ၊
ဝိနယဂရုကာ ကတိ ဝုတ္တာ, ဒုဋ္ဌုလ္လစ္ဆာဒနာ ကတိ။
ဝိနယဿ ဒွေ မူလာနိ, ယာနိ ဗုဒ္ဓေန ပညတ္တာ၊
ဝိနယဂရုကာ ဒွေ ဝုတ္တာ, ဒွေ ဒုဋ္ဌုလ္လစ္ဆာဒနာ။
ဂါမန္တရေ ကတိ အာပတ္တိယော, ကတိ နဒိပါရပစ္စယာ၊
ကတိမံသေသု ထုလ္လစ္စယံ, ကတိမံသေသု ဒုက္ကဋံ။
ဂါမန္တရေ စတဿော အာပတ္တိယော, စတဿော နဒိပါရပစ္စယာ၊
ဧကမံသေ ထုလ္လစ္စယံ, နဝမံသေသု ဒုက္ကဋံ။
ကတိ ဝါစသိကာ ရတ္တိံ, ကတိ ဝါစသိကာ ဒိဝါ၊
ဒဒမာနဿ ကတိ အာပတ္တိယော, ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ ကိတ္တကာ။
ဒွေ ဝါစသိကာ ရတ္တိံ, ဒွေ ဝါစသိကာ ဒိဝါ၊
ဒဒမာနဿ တိဿော အာပတ္တိယော, စတ္တာရော စ ပဋိဂ္ဂဟေ။
၂။ ဒေသနာဂါမိနိယာဒိအာပတ္တိ
မြန်֍ ၄၇၅။
ကတိ ဒေသနာဂါမိနိယော, ကတိ သပ္ပဋိကမ္မာ ကတာ၊
ကတေတ္ထ အပ္ပဋိကမ္မာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
(ဝိ၊၅၊၃၆၅။)
ပဉ္စ ဒေသနာဂါမိနိယော, ဆ သပ္ပဋိကမ္မာ ကတာ၊
ဧကေတ္ထ အပ္ပဋိကမ္မာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
ဝိနယဂရုကာ ကတိ ဝုတ္တာ, ကာယဝါစသိကာနိ စ၊
ကတိ ဝိကာလေ ဓညရသော, ကတိ ဉတ္တိစတုတ္ထေန သမ္မုတိ။
ဝိနယဂရုကာ ဒွေ ဝုတ္တာ, ကာယဝါစသိကာနိ စ၊
ဧကော ဝိကာလေ ဓညရသော, ဧကာ ဉတ္တိစတုတ္ထေန သမ္မုတိ။
ပါရာဇိကာ ကာယိကာ ကတိ, ကတိ သံဝါသကဘူမိယော၊
ကတိနံ ရတ္တိစ္ဆေဒေါ, ပညတ္တာ ဒွင်္ဂုလာ ကတိ။
ပါရာဇိကာ ကာယိကာ ဒွေ, ဒွေ သံဝါသကဘူမိယော၊
ဒွိန္နံ ရတ္တိစ္ဆေဒေါ, ပညတ္တာ ဒွင်္ဂုလာ ဒုဝေ။
ကတတ္တာနံ ဝဓိတွာန, ကတိဟိ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ၊
ကတေတ္ထ ပဌမာပတ္တိကာ, ဉတ္တိယာ ကရဏာ ကတိ။
ဒွေ အတ္တာနံ ဝဓိတွာန, ဒွီဟိ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ၊
ဒွေတ္ထ ပဌမာပတ္တိကာ, ဉတ္တိယာ ကရဏာ ဒုဝေ။
ပါဏာတိပါတေ ကတိ အာပတ္တိယော, ဝါစာ ပါရာဇိကာ ကတိ၊
ဩဘာသနာ ကတိ ဝုတ္တာ, သဉ္စရိတ္တေန ဝါ ကတိ။
ပါဏာတိပါတေ တိဿော အာပတ္တိယော၊
ဝါစာ ပါရာဇိကာ တယော၊
ဩဘာသနာ တယော ဝုတ္တာ၊
သဉ္စရိတ္တေန ဝါ တယော။
ကတိ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ, ကတိ ကမ္မာနံ သင်္ဂဟာ၊
နာသိတကာ ကတိ ဝုတ္တာ, ကတိနံ ဧကဝါစိကာ။
တယော ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ, တယော ကမ္မာနံ သင်္ဂဟာ၊
နာသိတကာ တယော ဝုတ္တာ, တိဏ္ဏန္နံ ဧကဝါစိကာ။
အဒိန္နာဒါနေ ကတိ အာပတ္တိယော, ကတိ မေထုနပစ္စယာ၊
ဆိန္ဒန္တဿ ကတိ အာပတ္တိယော, ကတိ ဆဍ္ဍိတပစ္စယာ။
အဒိန္နာဒါနေ တိဿော အာပတ္တိယော, စတဿော မေထုနပစ္စယာ၊
ဆိန္ဒန္တဿ တိဿော အာပတ္တိယော, ပဉ္စ ဆဍ္ဍိတပစ္စယာ။
(ဝိ၊၅၊၃၆၆။)
ဘိက္ခုနောဝါဒကဝဂ္ဂသ္မိံ, ပါစိတ္တိယေန ဒုက္ကဋာ၊
ကတေတ္ထ နဝကာ ဝုတ္တာ, ကတိနံ စီဝရေန စ။
ဘိက္ခုနောဝါဒကဝဂ္ဂသ္မိံ, ပါစိတ္တိယေန ဒုက္ကဋာ ကတာ၊
စတုရေတ္ထ နဝကာ ဝုတ္တာ, ဒွိန္နံ စီဝရေန စ။
ဘိက္ခုနီနဉ္စ အက္ခာတာ, ပါဋိဒေသနိယာ ကတိ၊
ဘုဉ္ဇန္တာမကဓညေန, ပါစိတ္တိယေန ဒုက္ကဋာ ကတိ။
ဘိက္ခုနီနဉ္စ အက္ခာတာ, အဋ္ဌ ပါဋိဒေသနီယာ ကတာ၊
ဘုဉ္ဇန္တာမကဓညေန, ပါစိတ္တိယေန ဒုက္ကဋာ ကတာ။
ဂစ္ဆန္တဿ ကတိ အာပတ္တိယော, ဌိတဿ စာပိ ကိတ္တကာ၊
နိသိန္နဿ ကတိ အာပတ္တိယော, နိပန္နဿာပိ ကိတ္တကာ။
ဂစ္ဆန္တဿ စတဿော အာပတ္တိယော, ဌိတဿ စာပိ တတ္တကာ၊
နိသိန္နဿ စတဿော အာပတ္တိယော, နိပန္နဿာပိ တတ္တကာ။
၃။ ပါစိတ္တိယံ
မြန်֍ ၄၇၆။
ကတိ ပါစိတ္တိယာနိ, သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
အပုဗ္ဗံ အစရိမံ, အာပဇ္ဇေယျ ဧကတော။
ပဉ္စ ပါစိတ္တိယာနိ, သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
အပုဗ္ဗံ အစရိမံ, အာပဇ္ဇေယျ ဧကတော။
ကတိ ပါစိတ္တိယာနိ, သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
အပုဗ္ဗံ အစရိမံ, အာပဇ္ဇေယျ ဧကတော။
န ပါစိတ္တိယာနိ, သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
အပုဗ္ဗံ အစရိမံ, အာပဇ္ဇေယျ ဧကတော။
ကတိ ပါစိတ္တိယာနိ, သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
ကတိ ဝါစာယ ဒေသေယျ, ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
ပဉ္စ ပါစိတ္တိယာနိ, သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
ဧကဝါစာယ ဒေသေယျ, ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
ကတိ ပါစိတ္တိယာနိ, သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
ကတိ ဝါစာယ ဒေသေယျ, ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
(ဝိ၊၅၊၃၆၇။)
နဝ ပါစိတ္တိယာနိ, သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
ဧကဝါစာယ ဒေသေယျ, ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
ကတိ ပါစိတ္တိယာနိ, သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
ကိဉ္စ ကိတ္တေတွာ ဒေသေယျ, ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
ပဉ္စ ပါစိတ္တိယာနိ, သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
ဝတ္ထုံ ကိတ္တေတွာ ဒေသေယျ, ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
ကတိ ပါစိတ္တိယာနိ, သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
ကိဉ္စ ကိတ္တေတွာ ဒေသေယျ, ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
နဝ ပါစိတ္တိယာနိ, သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
ဝတ္ထုံ ကိတ္တေတွာ ဒေသေယျ, ဝုတ္တာ အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
ယာဝတတိယကေ ကတိ အာပတ္တိယော, ကတိ ဝေါဟာရပစ္စယာ၊
ခါဒန္တဿ ကတိ အာပတ္တိယော, ကတိ ဘောဇနပစ္စယာ။
ယာဝတတိယကေ တိဿော အာပတ္တိယော, ဆ ဝေါဟာရပစ္စယာ၊
ခါဒန္တဿ တိဿော အာပတ္တိယော, ပဉ္စ ဘောဇနပစ္စယာ။
သဗ္ဗာ ယာဝတတိယကာ, ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆန္တိ၊
ကတိနဉ္စေဝ အာပတ္တိ, ကတိနံ အဓိကရဏေန စ။
သဗ္ဗာ ယာဝတတိယကာ, ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆန္တိ၊
ပဉ္စန္နဉ္စေဝ အာပတ္တိ, ပဉ္စန္နံ အဓိကရဏေန စ။
ကတိနံ ဝိနိစ္ဆယော ဟောတိ, ကတိနံ ဝူပသမေန စ၊
ကတိနဉ္စေဝ အနာပတ္တိ, ကတိဟိ ဌာနေဟိ သောဘတိ။
ပဉ္စန္နံ ဝိနိစ္ဆယော ဟောတိ, ပဉ္စန္နံ ဝူပသမေန စ၊
ပဉ္စန္နဉ္စေဝ အနာပတ္တိ, တီဟိ ဌာနေဟိ သောဘတိ။
ကတိ ကာယိကာ ရတ္တိံ, ကတိ ကာယိကာ ဒိဝါ၊
နိဇ္ဈာယန္တဿ ကတိ အာပတ္တိ, ကတိ ပိဏ္ဍပါတပစ္စယာ။
ဒွေ ကာယိကာ ရတ္တိံ, ဒွေ ကာယိကာ ဒိဝါ၊
နိဇ္ဈာယန္တဿ ဧကာ အာပတ္တိ, ဧကာ ပိဏ္ဍပါတပစ္စယာ။
(ဝိ၊၅၊၃၆၈။)
ကတာနိသံသေ သမ္ပဿံ, ပရေသံ သဒ္ဓါယ ဒေသယေ၊
ဥက္ခိတ္တကာ ကတိ ဝုတ္တာ, ကတိ သမ္မာဝတ္တနာ။
အဋ္ဌာနိသံသေ သမ္ပဿံ, ပရေသံ သဒ္ဓါယ ဒေသယေ၊
ဥက္ခိတ္တကာ တယော ဝုတ္တာ, တေစတ္တာလီသ သမ္မာဝတ္တနာ။
ကတိ ဌာနေ မုသာဝါဒေါ, ကတိ ပရမန္တိ ဝုစ္စတိ၊
ကတိ ပါဋိဒေသနီယာ, ကတိနံ ဒေသနာယ စ။
ပဉ္စ ဌာနေ မုသာဝါဒေါ, စုဒ္ဒသ ပရမန္တိ ဝုစ္စတိ၊
ဒွါဒသ ပါဋိဒေသနီယာ, စတုန္နံ ဒေသနာယ စ။
ကတင်္ဂိကော မုသာဝါဒေါ, ကတိ ဥပေါသထင်္ဂါနိ၊
ကတိ ဒူတေယျင်္ဂါနိ, ကတိ တိတ္ထိယဝတ္တနာ။
အဋ္ဌင်္ဂိကော မုသာဝါဒေါ, အဋ္ဌ ဥပေါသထင်္ဂါနိ၊
အဋ္ဌ ဒူတေယျင်္ဂါနိ, အဋ္ဌ တိတ္ထိယဝတ္တနာ။
ကတိဝါစိကာ ဥပသမ္ပဒါ, ကတိနံ ပစ္စုဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊
ကတိနံ အာသနံ ဒါတဗ္ဗံ, ဘိက္ခုနောဝါဒကော ကတိဟိ။
အဋ္ဌဝါစိကာ ဥပသမ္ပဒါ, အဋ္ဌန္နံ ပစ္စုဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊
အဋ္ဌန္နံ အာသနံ ဒါတဗ္ဗံ, ဘိက္ခုနောဝါဒကော အဋ္ဌဟိ။
ကတိနံ ဆေဇ္ဇံ ဟောတိ, ကတိနံ ထုလ္လစ္စယံ၊
ကတိနဉ္စေဝ အနာပတ္တိ, သဗ္ဗေသံ ဧကဝတ္ထုကာ။
ဧကဿ ဆေဇ္ဇံ ဟောတိ, စတုန္နံ ထုလ္လစ္စယံ၊
စတုန္နဉ္စေဝ အနာပတ္တိ, သဗ္ဗေသံ ဧကဝတ္ထုကာ။
ကတိ အာဃာတဝတ္ထူနိ, ကတိဟိ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ၊
ကတေတ္ထ ပဌမာပတ္တိကာ, ဉတ္တိယာ ကရဏာ ကတိ။
နဝ အာဃာတဝတ္ထူနိ, နဝဟိ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ၊
နဝေတ္ထ ပဌမာပတ္တိကာ, ဉတ္တိယာ ကရဏာ နဝ။
၄။ အဝန္ဒနီယပုဂ္ဂလာဒိ
မြန်֍ ၄၇၇။
ကတိ ပုဂ္ဂလာ နာဘိဝါဒေတဗ္ဗာ, အဉ္ဇလိသာမိစေန စ၊
ကတိနံ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ, ကတိ စီဝရဓာရဏာ။
(ဝိ၊၅၊၃၆၉။)
ဒသ ပုဂ္ဂလာ နာဘိဝါဒေတဗ္ဗာ, အဉ္ဇလိသာမိစေန စ၊
ဒသန္နံ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ, ဒသ စီဝရဓာရဏာ။
ကတိနံ ဝဿံဝုဋ္ဌာနံ, ဒါတဗ္ဗံ ဣဓ စီဝရံ၊
ကတိနံ ဘန္တေ ဒါတဗ္ဗံ, ကတိနဉ္စေဝ န ဒါတဗ္ဗံ။
ပဉ္စန္နံ ဝဿံဝုဋ္ဌာနံ, ဒါတဗ္ဗံ ဣဓ စီဝရံ၊
သတ္တန္နံ သန္တေ ဒါတဗ္ဗံ, သောဠသန္နံ န ဒါတဗ္ဗံ။
ကတိသတံ ရတ္တိသတံ, အာပတ္တိယော ဆာဒယိတွာန၊
ကတိ ရတ္တိယော ဝသိတွာန, မုစ္စေယျ ပါရိဝါသိကော။
ဒသသတံ ရတ္တိသတံ, အာပတ္တိယော ဆာဒယိတွာန၊
ဒသ ရတ္တိယော ဝသိတွာန, မုစ္စေယျ ပါရိဝါသိကော။
ကတိ ကမ္မဒေါသာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ, သဗ္ဗေဝ အဓမ္မိကာ [သဗ္ဗေ အဓမ္မိကာ (သီ။ သျာ။)] ကတိ။
ဒွါဒသ ကမ္မဒေါသာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ, သဗ္ဗေဝ အဓမ္မိကာ [သဗ္ဗေဝါဓမ္မိကာ (သီ။), သဗ္ဗေ အဓမ္မိကာ (သျာ။)] ကတာ။
ကတိ ကမ္မသမ္ပတ္တိယော ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ, သဗ္ဗေဝ ဓမ္မိကာ ကတိ။
စတဿော ကမ္မသမ္ပတ္တိယော ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ, သဗ္ဗေဝ ဓမ္မိကာ ကတာ။
ကတိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ, ဓမ္မိကာ အဓမ္မိကာ ကတိ။
ဆ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ, ဧကေတ္ထ ဓမ္မိကာ ကတာ၊
ပဉ္စ အဓမ္မိကာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
ကတိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ, ဓမ္မိကာ အဓမ္မိကာ ကတိ။
(ဝိ၊၅၊၃၇၀။)
စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
စမ္ပာယံ ဝိနယဝတ္ထုသ္မိံ, ဧကေတ္ထ ဓမ္မိကာ ကတာ၊
တယော အဓမ္မိကာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။
ယံ ဒေသိတံနန္တဇိနေန တာဒိနာ၊
ကတေတ္ထ သမ္မန္တိ ဝိနာ သမထေဟိ၊
ပုစ္ဆာမိ တံ ဗြူဟိ ဝိဘင်္ဂကောဝိဒ။
ယံ ဒေသိတံနန္တဇိနေန တာဒိနာ၊
အာပတ္တိက္ခန္ဓာနိ ဝိဝေကဒဿိနာ၊
ဧကေတ္ထ သမ္မတိ ဝိနာ သမထေဟိ၊
ဧတံ တေ အက္ခာမိ ဝိဘင်္ဂကောဝိဒ။
ကတိ အာပါယိကာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ [ဝိသယာနိ (သီ။ သျာ။ ဧဝမုပရိပိ)] သုဏောမ တေ။
ဆဦနဒိယဍ္ဎသတာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
အာပါယိကာ နေရယိကာ, ကပ္ပဋ္ဌာ သံဃဘေဒကာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
ကတိ နာပါယိကာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
အဋ္ဌာရသ နာပါယိကာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
ကတိ အဋ္ဌကာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
အဋ္ဌာရသ အဋ္ဌကာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
၅။ သောဠသကမ္မာဒိ
မြန်֍ ၄၇၈။
ကတိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
(ဝိ၊၅၊၃၇၁။)
သောဠသ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
ကတိ ကမ္မဒေါသာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
ဒွါဒသ ကမ္မဒေါသာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
ကတိ ကမ္မသမ္ပတ္တိယော ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
စတဿော ကမ္မသမ္ပတ္တိယော ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
ကတိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
ဆ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
ကတိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ဝုတ္တာနိ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
ကတိ ပါရာဇိကာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
အဋ္ဌ ပါရာဇိကာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
ကတိ သံဃာဒိသေသာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
တေဝီသ သံဃာဒိသေသာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
(ဝိ၊၅၊၃၇၂။)
ကတိ အနိယတာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
ဒွေ အနိယတာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
ကတိ နိဿဂ္ဂိယာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
ဒွေစတ္တာလီသ နိဿဂ္ဂိယာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
ကတိ ပါစိတ္တိယာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
အဋ္ဌာသီတိသတံ ပါစိတ္တိယာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
ကတိ ပါဋိဒေသနီယာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
ဒွါဒသ ပါဋိဒေသနီယာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
ကတိ သေခိယာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောမ တေ။
ပဉ္စသတ္တတိ သေခိယာ ဝုတ္တာ, ဗုဒ္ဓေနာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊
ဝိနယံ ပဋိဇာနန္တဿ, ဝိနယာနိ သုဏောဟိ မေ။
ယာဝ သုပုစ္ဆိတံ တယာ, ယာဝ သုဝိဿဇ္ဇိတံ မယာ၊
ပုစ္ဆာဝိဿဇ္ဇနာယ ဝါ, နတ္ထိ ကိဉ္စိ အသုတ္တကန္တိ။
ဒုတိယဂါထာသင်္ဂဏိကံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၅၊၃၇၃။)
သေဒမောစနဂါထာ
၁။ အဝိပ္ပဝါသပဉှာ
မြန်֍ ၄၇၉။
အသံဝါသော ဘိက္ခူဟိ စ ဘိက္ခုနီဟိ စ၊
သမ္ဘောဂေါ ဧကစ္စော တဟိံ န လဗ္ဘတိ၊
အဝိပ္ပဝါသေန အနာပတ္တိ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
အဝိဿဇ္ဇိယံ အဝေဘင်္ဂိယံ၊
ပဉ္စ ဝုတ္တာ မဟေသိနာ၊
ဝိဿဇ္ဇန္တဿ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
ဒသ ပုဂ္ဂလေ န ဝဒါမိ, ဧကာဒသ ဝိဝဇ္ဇိယ၊
ဝုဍ္ဎံ ဝန္ဒန္တဿ အာပတ္တိ, ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
န ဥက္ခိတ္တကော န စ ပန ပါရိဝါသိကော၊
န သံဃဘိန္နော န စ ပန ပက္ခသင်္ကန္တော၊
သမာနသံဝါသကဘူမိယာ ဌိတော၊
ကထံ နု သိက္ခာယ အသာဓာရဏော သိယာ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
ဥပေတိ ဓမ္မံ ပရိပုစ္ဆမာနော, ကုသလံ အတ္ထူပသဉှိတံ၊
န ဇီဝတိ န မတော န နိဗ္ဗုတော, တံ ပုဂ္ဂလံ ကတမံ ဝဒန္တိ ဗုဒ္ဓါ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
ဥဗ္ဘက္ခကေ န ဝဒါမိ, အဓော နာဘိံ ဝိဝဇ္ဇိယ၊
မေထုနဓမ္မပစ္စယာ, ကထံ ပါရာဇိကော သိယာ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
ဘိက္ခု သညာစိကာယ ကုဋိံ ကရောတိ၊
အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ၊
သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ အနာပတ္တိ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
(ဝိ၊၅၊၃၇၄။)
ဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏိကံ၊
အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ အာပတ္တိ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
န ကာယိကံ ကိဉ္စိ ပယောဂမာစရေ၊
န စာပိ ဝါစာယ ပရေ ဘဏေယျ၊
အာပဇ္ဇေယျ ဂရုကံ ဆေဇ္ဇဝတ္ထုံ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
န ကာယိကံ ဝါစသိကဉ္စ ကိဉ္စိ၊
မနသာပိ သန္တော န ကရေယျ ပါပံ၊
သော နာသိတော ကိန္တိ သုနာသိတော ဘဝေ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
အနာလပန္တော မနုဇေန ကေနစိ၊
ဝါစာဂိရံ နော စ ပရေ ဘဏေယျ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
သိက္ခာပဒါ ဗုဒ္ဓဝရေန ဝဏ္ဏိတာ၊
သံဃာဒိသေသာ စတုရော ဘဝေယျုံ၊
အာပဇ္ဇေယျ ဧကပယောဂေန သဗ္ဗေ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
ဥဘော ဧကတော ဥပသမ္ပန္နာ၊
ဥဘိန္နံ ဟတ္ထတော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ၊
သိယာ အာပတ္တိယော နာနာ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
စတုရော ဇနာ သံဝိဓာယ၊
ဂရုဘဏ္ဍံ အဝါဟရုံ၊
တယော ပါရာဇိကာ ဧကော န ပါရာဇိကော၊
(ဝိ၊၅၊၃၇၅။)
၂။ ပါရာဇိကာဒိပဉှာ
မြန်֍ ၄၈၀။
ဘိက္ခု စ ဗဟိဒ္ဓါ သိယာ၊
ဆိဒ္ဒံ တသ္မိံ ဃရေ နတ္ထိ၊
မေထုနဓမ္မပစ္စယာ၊
ကထံ ပါရာဇိကော သိယာ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
တေလံ မဓုံ ဖာဏိတဉ္စာပိ သပ္ပိံ၊
သာမံ ဂဟေတွာန နိက္ခိပေယျ၊
သတိ ပစ္စယေ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အာပတ္တိ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ၊
သုဒ္ဓကေန ပါစိတ္တိယံ၊
အာပဇ္ဇန္တဿ ဧကတော၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
ဘိက္ခူ သိယာ ဝီသတိယာ သမာဂတာ၊
ကမ္မံ ကရေယျုံ သမဂ္ဂသညိနော၊
ဘိက္ခု သိယာ ဒွါဒသယောဇနေ ဌိတော၊
ကမ္မဉ္စ တံ ကုပ္ပေယျ ဝဂ္ဂပစ္စယာ၊
ပဒဝီတိဟာရမတ္တေန ဝါစာယ ဘဏိတေန စ၊
သဗ္ဗာနိ ဂရုကာနိ သပ္ပဋိကမ္မာနိ၊
စတုသဋ္ဌိ အာပတ္တိယော အာပဇ္ဇေယျ ဧကတော၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
နိဝတ္ထော အန္တရဝါသကေန၊
ဒိဂုဏံ သံဃာဋိံ ပါရုတော၊
သဗ္ဗာနိ တာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
(ဝိ၊၅၊၃၇၆။)
န စေဟိ ဘိက္ခူတိ ဇိနော အဝေါစ၊
သရဏဂမနမ္ပိ န တဿ အတ္ထိ၊
ဥပသမ္ပဒါ စဿ အကုပ္ပါ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
ဣတ္ထိံ ဟနေ န မာတရံ, ပုရိသဉ္စ န ပိတရံ ဟနေ၊
ဟနေယျ အနရိယံ မန္ဒော, တေန စာနန္တရံ ဖုသေ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
ဣတ္ထိံ ဟနေ စ မာတရံ, ပုရိသဉ္စ ပိတရံ ဟနေ၊
မာတရံ ပိတရံ ဟန္တွာ, န တေနာနန္တရံ ဖုသေ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
အသမ္မုခီဘူတဿ ကရေယျ ကမ္မံ၊
ကတဉ္စ ကမ္မံ သုကတံ ဘဝေယျ၊
ကာရကော စ သံဃော အနာပတ္တိကော သိယာ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
စောဒယိတွာ သာရယိတွာ၊
သမ္မုခီဘူတဿ ကရေယျ ကမ္မံ၊
ကတဉ္စ ကမ္မံ အကတံ ဘဝေယျ၊
ကာရကော စ သံဃော သာပတ္တိကော သိယာ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
ဆိန္ဒန္တဿ အာပတ္တိ, ဆိန္ဒန္တဿ အနာပတ္တိ၊
ဆာဒေန္တဿ အာပတ္တိ, ဆာဒေန္တဿ အနာပတ္တိ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
သစ္စံ ဘဏန္တော ဂရုကံ, မုသာ စ လဟု ဘာသတော၊
မုသာ ဘဏန္တော ဂရုကံ, သစ္စဉ္စ လဟု ဘာသတော၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
(ဝိ၊၅၊၃၇၇။)
၃။ ပါစိတ္တိယာဒိပဉှာ
မြန်֍ ၄၈၁။
ကပ္ပကတမ္ပိ သန္တံ၊
ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အာပတ္တိ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
အတ္ထင်္ဂတေ သူရိယေ ဘိက္ခု မံသာနိ ခါဒတိ၊
န ဥမ္မတ္တကော န စ ပန ခိတ္တစိတ္တော၊
န စာပိ သော ဝေဒနာဋ္ဋော ဘဝေယျ၊
န စဿ ဟောတိ အာပတ္တိ၊
သော စ ဓမ္မော သုဂတေန ဒေသိတော၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
န ရတ္တစိတ္တော န စ ပန ထေယျစိတ္တော၊
န စာပိ သော ပရံ မရဏာယ စေတယိ၊
ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ ထုလ္လစ္စယံ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
န စာပိ အာရညကံ သာသင်္ကသမ္မတံ၊
န စာပိ သံဃေန သမ္မုတိ ဒိန္နာ၊
န စဿ ကထိနံ အတ္ထတံ တတ္ထေဝ၊
စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ ဂစ္ဆေယျ အဍ္ဎယောဇနံ၊
တတ္ထေဝ အရုဏံ ဥဂ္ဂစ္ဆန္တဿ အနာပတ္တိ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
ကာယိကာနိ န ဝါစသိကာနိ၊
သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
အပုဗ္ဗံ အစရိမံ အာပဇ္ဇေယျ ဧကတော၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
ဝါစသိကာနိ န ကာယိကာနိ၊
သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
အပုဗ္ဗံ အစရိမံ အာပဇ္ဇေယျ ဧကတော၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
(ဝိ၊၅၊၃၇၈။)
တယော ပုရိသေ တယော အနရိယပဏ္ဍကေ၊
န စာစရေ မေထုနံ ဗျဉ္ဇနသ္မိံ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
မာတရံ စီဝရံ ယာစေ, နော စ သံဃေ [နော သံဃဿ (က။), နော စ သံဃဿ (သျာ။), နော စေ သံဃဿ (သီ။)] ပရိဏတံ၊
ကေနဿ ဟောတိ အာပတ္တိ, အနာပတ္တိ စ ဉာတကေ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
ကုဒ္ဓေါ အာရာဓကော ဟောတိ, ကုဒ္ဓေါ ဟောတိ ဂရဟိယော၊
အထ ကော နာမ သော ဓမ္မော, ယေန ကုဒ္ဓေါ ပသံသိယော၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
တုဋ္ဌော အာရာဓကော ဟောတိ, တုဋ္ဌော ဟောတိ ဂရဟိယော၊
အထ ကော နာမ သော ဓမ္မော, ယေန တုဋ္ဌော ဂရဟိယော၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
သံဃာဒိသေသံ ထုလ္လစ္စယံ၊
ပါစိတ္တိယံ ပါဋိဒေသနီယံ၊
ဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇေယျ ဧကတော၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
ဥဘိန္နံ ဧကုပဇ္ဈာယော၊
ဧကာစရိယော ဧကာ ကမ္မဝါစာ၊
ဧကော ဥပသမ္ပန္နော ဧကော အနုပသမ္ပန္နော၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
အကပ္ပကတံ နာပိ ရဇနာယ ရတ္တံ၊
န စဿ ဟောတိ အာပတ္တိ၊
သော စ ဓမ္မော သုဂတေန ဒေသိတော၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
(ဝိ၊၅၊၃၇၉။)
န ဒေတိ န ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, ပဋိဂ္ဂဟော တေန န ဝိဇ္ဇတိ၊
အာပဇ္ဇတိ ဂရုကံ န လဟုကံ, တဉ္စ ပရိဘောဂပစ္စယာ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
န ဒေတိ န ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, ပဋိဂ္ဂဟော တေန န ဝိဇ္ဇတိ၊
အာပဇ္ဇတိ လဟုကံ န ဂရုကံ, တဉ္စ ပရိဘောဂပစ္စယာ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
အာပဇ္ဇတိ ဂရုကံ သာဝသေသံ၊
ဆာဒေတိ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ၊
န ဘိက္ခုနီ နော စ ဖုသေယျ ဝဇ္ဇံ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။
သေဒမောစနဂါထာ နိဋ္ဌိတာ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အသံဝါသော အဝိဿဇ္ဇိ, ဒသ စ အနုက္ခိတ္တကော၊
ဥပေတိ ဓမ္မံ ဥဗ္ဘက္ခကံ, တတော သညာစိကာ စ ဒွေ။
န ကာယိကဉ္စ ဂရုကံ, န ကာယိကံ န ဝါစသိကံ [န ကာယိကံ သုနာသိတံ (သျာ။)]၊
အနာလပန္တော သိက္ခာ စ, ဥဘော စ စတုရော ဇနာ။
ဣတ္ထီ တေလဉ္စ နိဿဂ္ဂိ, ဘိက္ခု စ ပဒဝီတိယော၊
နိဝတ္ထော စ န စ ဉတ္တိ, န မာတရံ ပိတရံ ဟနေ။
အစောဒယိတွာ စောဒယိတွာ, ဆိန္ဒန္တံ သစ္စမေဝ စ၊
အဓိဋ္ဌိတဉ္စတ္ထင်္ဂတေ, န ရတ္တံ န စာရညကံ။
ကာယိကာ ဝါစသိကာ စ, တိဿိတ္ထီ စာပိ မာတရံ၊
ကုဒ္ဓေါ အာရာဓကော တုဋ္ဌော, သံဃာဒိသေသာ စ ဥဘော။
အကပ္ပကတံ န ဒေတိ, န ဒေတာပဇ္ဇတီ ဂရုံ၊
သေဒမောစနိကာ ဂါထာ, ပဉှာ ဝိညူဟိ ဝိဘာဝိတာတိ [ဝိညူဝိဘာဝိတာ (သီ။ သျာ။)]။
(ဝိ၊၅၊၃၈၀။)
ပဉ္စဝဂ္ဂေါ
၁။ ကမ္မဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၈၂။ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ။ အပလောကနကမ္မံ, ဉတ္တိကမ္မံ, ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ – ဣမာနိ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ။ ကတိဟာကာရေဟိ ဝိပဇ္ဇန္တိ? ဣမာနိ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဝိပဇ္ဇန္တိ – ဝတ္ထုတော ဝါ ဉတ္တိတော ဝါ အနုဿာဝနတော ဝါ သီမတော ဝါ ပရိသတော ဝါ။
မြန်֍ ၄၈၃။ ကထံ ဝတ္ထုတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ? သမ္မုခါကရဏီယံ ကမ္မံ အသမ္မုခါ ကရောတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ ပဋိပုစ္ဆာကရဏီယံ ကမ္မံ အပဋိပုစ္ဆာ ကရောတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ ပဋိညာယ ကရဏီယံ ကမ္မံ အပဋိညာယ ကရောတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ သတိဝိနယာရဟဿ အမူဠှဝိနယံ ဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ အမူဠှဝိနယာရဟဿ တဿပါပိယသိကာကမ္မံ ကရောတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ တဿပါပိယသိကာကမ္မာရဟဿ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရောတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ တဇ္ဇနီယကမ္မာရဟဿ နိယဿကမ္မံ ကရောတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ နိယဿကမ္မာရဟဿ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရောတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မာရဟဿ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရောတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ ပဋိသာရဏီယကမ္မာရဟဿ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ ဥက္ခေပနီယကမ္မာရဟဿ ပရိဝါသံ ဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ ပရိဝါသာရဟံ မူလာယ ပဋိကဿတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ မူလာယပဋိကဿနာရဟဿ မာနတ္တံ ဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ မာနတ္တာရဟံ အဗ္ဘေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ အဗ္ဘာနာရဟံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ အနုပေါသထေ ဥပေါသထံ ကရောတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ၊ အပဝါရဏာယ ပဝါရေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ ဧဝံ ဝတ္ထုတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ။
မြန်֍ ၄၈၄။ ကထံ ဉတ္တိတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ? ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဉတ္တိတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ – ဝတ္ထုံ န ပရာမသတိ, သံဃံ န ပရာမသတိ, ပုဂ္ဂလံ န ပရာမသတိ, ဉတ္တိံ န ပရာမသတိ, ပစ္ဆာ ဝါ ဉတ္တိံ ဌပေတိ – ဣမေဟိ ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဉတ္တိတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ။
(ဝိ၊၅၊၃၈၁။)
မြန်֍ ၄၈၅။ ကထံ အနုဿာဝနတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ? ပဉ္စဟာကာရေဟိ အနုဿာဝနတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ – ဝတ္ထုံ န ပရာမသတိ, သံဃံ န ပရာမသတိ, ပုဂ္ဂလံ န ပရာမသတိ, သာဝနံ ဟာပေတိ, အကာလေ ဝါ သာဝေတိ – ဣမေဟိ ပဉ္စဟာကာရေဟိ အနုဿာဝနတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ။
မြန်֍ ၄၈၆။ ကထံ သီမတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ? ဧကာဒသဟိ အာကာရေဟိ သီမတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ – အတိခုဒ္ဒကံ သီမံ သမ္မန္နတိ, အတိမဟတိံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ခဏ္ဍနိမိတ္တံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဆာယာနိမိတ္တံ သီမံ သမ္မန္နတိ, အနိမိတ္တံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဗဟိသီမေ ဌိတော သီမံ သမ္မန္နတိ, နဒိယာ သီမံ သမ္မန္နတိ, သမုဒ္ဒေ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဇာတဿရေ သီမံ သမ္မန္နတိ, သီမာယ သီမံ သမ္ဘိန္ဒတိ, သီမာယ သီမံ အဇ္ဈောတ္ထရတိ – ဣမေဟိ ဧကာဒသဟိ အာကာရေဟိ သီမတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ။
မြန်֍ ၄၈၇။ ကထံ ပရိသတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ? ဒွါဒသဟိ အာကာရေဟိ ပရိသတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ – စတုဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ တေ အနာဂတာ ဟောန္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အနာဟဋော ဟောတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိက္ကောသန္တိ, စတုဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ တေ အာဂတာ ဟောန္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အနာဟဋော ဟောတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိက္ကောသန္တိ, စတုဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ တေ အာဂတာ ဟောန္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အာဟဋော ဟောတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိက္ကောသန္တိ။ ပဉ္စဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ…ပေ… ဒသဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ…ပေ… ဝီသတိဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ တေ အနာဂတာ ဟောန္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အနာဟဋော ဟောတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိက္ကောသန္တိ, ဝီသတိဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ, တေ အာဂတာ ဟောန္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အနာဟဋော ဟောတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိက္ကောသန္တိ, ဝီသတိဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ, တေ အာဂတာ ဟောန္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အာဟဋော ဟောတိ သမ္မုခီဘူတာ ပဋိက္ကောသန္တိ – ဣမေဟိ ဒွါဒသဟိ အာကာရေဟိ ပရိသတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ။
မြန်֍ ၄၈၈။ စတုဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ စတ္တာရော ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝသေသာ ပကတတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ။ ယဿ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ သော နေဝ ကမ္မပတ္တော နာပိ ဆန္ဒာရဟော, အပိ စ ကမ္မာရဟော။
(ဝိ၊၅၊၃၈၂။)
ပဉ္စဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ပဉ္စ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝသေသာ ပကတတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ။ ယဿ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ သော နေဝ ကမ္မပတ္တော နာပိ ဆန္ဒာရဟော, အပိ စ ကမ္မာရဟော။ ဒသဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ဒသ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝသေသာ ပကတတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ။ ယဿ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ သော နေဝ ကမ္မပတ္တော နာပိ ဆန္ဒာရဟော, အပိ စ ကမ္မာရဟော။ ဝီသတိဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ဝီသတိ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝသေသာ ပကတတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ။ ယဿ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ သော နေဝ ကမ္မပတ္တော နာပိ ဆန္ဒာရဟော, အပိ စ ကမ္မာရဟော။
မြန်֍ ၄၈၉။ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ – အပလောကနကမ္မံ, ဉတ္တိကမ္မံ, ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ။ ဣမာနိ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ကတိဟာကာရေဟိ ဝိပဇ္ဇန္တိ? ဣမာနိ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဝိပဇ္ဇန္တိ – ဝတ္ထုတော ဝါ ဉတ္တိတော ဝါ အနုဿာဝနတော ဝါ သီမတော ဝါ ပရိသတော ဝါ။
မြန်֍ ၄၉၀။ ကထံ ဝတ္ထုတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ? ပဏ္ဍကံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ ထေယျသံဝါသကံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ တိတ္ထိယပက္ကန္တကံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ တိရစ္ဆာနဂတံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ မာတုဃာတကံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ ပိတုဃာတကံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ အရဟန္တဃာတကံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ ဘိက္ခုနိဒူသကံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ သံဃဘေဒကံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ လောဟိတုပ္ပါဒကံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ ဥဘတောဗျဉ္ဇနံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ ဦနဝီသတိဝဿံ ပုဂ္ဂလံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, ဝတ္ထုဝိပန္နံ အဓမ္မကမ္မံ။ ဧဝံ ဝတ္ထုတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ။
မြန်֍ ၄၉၁။ ကထံ ဉတ္တိတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ? ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဉတ္တိတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ။ ဝတ္ထုံ န ပရာမသတိ, သံဃံ န ပရာမသတိ, ပုဂ္ဂလံ န ပရာမသတိ, ဉတ္တိံ န ပရာမသတိ, ပစ္ဆာ ဝါ ဉတ္တိံ ဌပေတိ – ဣမေဟိ ပဉ္စဟာကာရေဟိ ဉတ္တိတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ။
မြန်֍ ၄၉၂။ ကထံ အနုဿာဝနတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ? ပဉ္စဟာကာရေဟိ အနုဿာဝနတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ – ဝတ္ထုံ န ပရာမသတိ, သံဃံ န ပရာမသတိ,
(ဝိ၊၅၊၃၈၃။)
ပုဂ္ဂလံ န ပရာမသတိ, သာဝနံ ဟာပေတိ, အကာလေ ဝါ သာဝေတိ – ဣမေဟိ ပဉ္စဟာကာရေဟိ အနုဿာဝနတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ။
မြန်֍ ၄၉၃။ ကထံ သီမတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ? ဧကာဒသဟိ အာကာရေဟိ သီမတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ။ အတိခုဒ္ဒကံ သီမံ သမ္မန္နတိ, အတိမဟတိံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ခဏ္ဍနိမိတ္တံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဆာယာနိမိတ္တံ သီမံ သမ္မန္နတိ, အနိမိတ္တံ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဗဟိသီမေ ဌိတော သီမံ သမ္မန္နတိ, နဒိယာ သီမံ သမ္မန္နတိ, သမုဒ္ဒေ သီမံ သမ္မန္နတိ, ဇာတဿရေ သီမံ သမ္မန္နတိ, သီမာယ သီမံ သမ္ဘိန္ဒတိ, သီမာယ သီမံ အဇ္ဈောတ္ထရတိ – ဣမေဟိ ဧကာဒသဟိ အာကာရေဟိ သီမတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ။
မြန်֍ ၄၉၄။ ကထံ ပရိသတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ? ဒွါဒသဟိ အာကာရေဟိ ပရိသတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ – စတုဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ တေ အနာဂတာ ဟောန္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အနာဟဋော ဟောတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိက္ကောသန္တိ, စတုဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ တေ အာဂတာ ဟောန္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အနာဟဋော ဟောတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိက္ကောသန္တိ။ စတုဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ တေ အာဂတာ ဟောန္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အာဟဋော ဟောတိ သမ္မုခီဘူတာ ပဋိက္ကောသန္တိ။ ပဉ္စဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ…ပေ… ဒသဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ…ပေ… ဝီသတိဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ တေ အနာဂတာ ဟောန္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အနာဟဋော ဟောတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိက္ကောသန္တိ။ ဝီသတိဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ တေ အာဂတာ ဟောန္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အနာဟဋော ဟောတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိက္ကောသန္တိ။ ဝီသတိဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ကမ္မပတ္တာ တေ အာဂတာ ဟောန္တိ, ဆန္ဒာရဟာနံ ဆန္ဒော အာဟဋော ဟောတိ, သမ္မုခီဘူတာ ပဋိက္ကောသန္တိ – ဣမေဟိ ဒွါဒသဟိ အာကာရေဟိ ပရိသတော ကမ္မာနိ ဝိပဇ္ဇန္တိ။
မြန်֍ ၄၉၅။ အပလောကနကမ္မံ ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဉတ္တိကမ္မံ ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ ကတိ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? အပလောကနကမ္မံ ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တိကမ္မံ နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။
(ဝိ၊၅၊၃၈၄။)
မြန်֍ ၄၉၆။ အပလောကနကမ္မံ ကတမာနိ ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ, နိဿာရဏံ, ဘဏ္ဍုကမ္မံ, ဗြဟ္မဒဏ္ဍံ, ကမ္မလက္ခဏညေဝ ပဉ္စမံ – အပလောကနကမ္မံ ဣမာနိ ပဉ္စ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တိကမ္မံ ကတမာနိ နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ, နိဿာရဏံ, ဥပေါသထံ, ပဝါရဏံ, သမ္မုတိံ, ဒါနံ, ပဋိဂ္ဂဟံ, ပစ္စုက္ကဍ္ဎနံ, ကမ္မလက္ခဏညေဝ နဝမံ – ဉတ္တိကမ္မံ ဣမာနိ နဝ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ကတမာနိ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ, နိဿာရဏံ, သမ္မုတိံ, ဒါနံ, ဥဒ္ဓရဏံ, ဒေသနံ, ကမ္မလက္ခဏညေဝ သတ္တမံ – ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ဣမာနိ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ ကတမာနိ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ? ဩသာရဏံ, နိဿာရဏံ, သမ္မုတိံ, ဒါနံ, နိဂ္ဂဟံ, သမနုဘာသနံ, ကမ္မလက္ခဏညေဝ သတ္တမံ – ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ ဣမာနိ သတ္တ ဌာနာနိ ဂစ္ဆတိ။
မြန်֍ ၄၉၇။ စတုဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ စတ္တာရော ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝသေသာ ပကတတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ။ ယဿ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ သော နေဝ ကမ္မပတ္တော နာပိ ဆန္ဒာရဟော, အပိ စ ကမ္မာရဟော။ ပဉ္စဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ပဉ္စ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝသေသာ ပကတတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ။ ယဿ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ သော နေဝ ကမ္မပတ္တော နာပိ ဆန္ဒာရဟော, အပိ စ ကမ္မာရဟော။ ဒသဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ဒသ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝသေသာ ပကတတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ။ ယဿ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ သော နေဝ ကမ္မပတ္တော နာပိ ဆန္ဒာရဟော, အပိ စ ကမ္မာရဟော။ ဝီသတိဝဂ္ဂကရဏေ ကမ္မေ ဝီသတိ ဘိက္ခူ ပကတတ္တာ ကမ္မပတ္တာ, အဝသေသာ ပကတတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ။ ယဿ သံဃော ကမ္မံ ကရောတိ သော နေဝ ကမ္မပတ္တော နာပိ ဆန္ဒာရဟော, အပိ စ ကမ္မာရဟော။
ကမ္မဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ပဌမော။
၂။ အတ္ထဝသဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၉၈။ [အ။ နိ။ ၂။၂၀၁-၂၃၀] ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ သံဃသုဋ္ဌုတာယ, သံဃဖာသုတာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ
(ဝိ၊၅၊၃၈၅။)
တထာဂတေ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ ဝေရာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ဝေရာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ ဝဇ္ဇာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ဝဇ္ဇာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ ဘယာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ဘယာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဂိဟီနံ အနုကမ္ပာယ, ပါပိစ္ဆာနံ ပက္ခုပစ္ဆေဒါယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ, ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။
အတ္ထဝသဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ဒုတိယော။
၃။ ပညတ္တဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၄၉၉။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ ပါတိမောက္ခံ ပညတ္တံ…ပေ… ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသော ပညတ္တော… ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနံ ပညတ္တံ… ပဝါရဏာ ပညတ္တာ… ပဝါရဏာဌပနံ ပညတ္တံ… တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပညတ္တံ…
(ဝိ၊၅၊၃၈၆။)
နိယဿကမ္မံ ပညတ္တံ… ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပညတ္တံ… ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပညတ္တံ… ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပညတ္တံ… ပရိဝါသဒါနံ ပညတ္တံ… မူလာယပဋိကဿနာ ပညတ္တာ… မာနတ္တဒါနံ ပညတ္တံ… အဗ္ဘာနံ ပညတ္တံ… ဩသာရဏီယံ ပညတ္တံ… နိဿာရဏီယံ ပညတ္တံ… ဥပသမ္ပဒံ ပညတ္တံ… အပလောကနကမ္မံ ပညတ္တံ… ဉတ္တိကမ္မံ ပညတ္တံ… ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ပညတ္တံ… ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ ပညတ္တံ…ပေ…။
ပညတ္တဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော တတိယော။
၄။ အပညတ္တေ ပညတ္တဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၅၀၀။ …ပေ… အပညတ္တေ ပညတ္တံ, ပညတ္တေ အနုပညတ္တံ…ပေ… သမ္မုခါဝိနယော ပညတ္တော…ပေ… သတိဝိနယော ပညတ္တော…ပေ… အမူဠှဝိနယော ပညတ္တော…ပေ… ပဋိညာတကရဏံ ပညတ္တံ…ပေ… ယေဘုယျသိကာ ပညတ္တာ…ပေ… တဿပါပိယသိကာ ပညတ္တာ…ပေ… တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော သံဃသုဋ္ဌုတာယ, သံဃဖာသုတာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ ဝေရာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ဝေရာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ ဝဇ္ဇာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ဝဇ္ဇာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ ဘယာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ ဘယာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။
(ဝိ၊၅၊၃၈၇။)
ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဂိဟီနံ အနုကမ္ပာယ, ပါပိစ္ဆာနံ ပက္ခုပစ္ဆေဒါယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ, ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ – ဣမေ ဒွေ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ တိဏဝတ္ထာရကော ပညတ္တော။
အပညတ္တေ ပညတ္တဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော စတုတ္ထော။
၅။ နဝသင်္ဂဟဝဂ္ဂေါ
မြန်֍ ၅၀၁။ နဝသင်္ဂဟာ – ဝတ္ထုသင်္ဂဟော, ဝိပတ္တိသင်္ဂဟော အာပတ္တိသင်္ဂဟော, နိဒါနသင်္ဂဟော, ပုဂ္ဂလသင်္ဂဟော, ခန္ဓသင်္ဂဟော, သမုဋ္ဌာနသင်္ဂဟော, အဓိကရဏသင်္ဂဟော, သမထသင်္ဂဟောတိ။
အဓိကရဏေ သမုပ္ပန္နေ သစေ ဥဘော အတ္ထပစ္စတ္ထိကာ အာဂစ္ဆန္တိ ဥဘိန္နမ္ပိ ဝတ္ထု အာရောစာပေတဗ္ဗံ။ ဥဘိန္နမ္ပိ ဝတ္ထု အာရောစာပေတွာ ဥဘိန္နမ္ပိ ပဋိညာ သောတဗ္ဗာ။ ဥဘိန္နမ္ပိ ပဋိညံ သုတွာ ဥဘောပိ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အမှာကံ ဣမသ္မိံ အဓိကရဏေ ဝူပသမိတေ [ဝူပသမေပိ (က။)] ဥဘောပိ တုဋ္ဌာ ဘဝိဿထာ’’တိ။ သစေ အာဟံသု – ‘‘ဥဘောပိ တုဋ္ဌာ ဘဝိဿာမာ’’တိ, သံဃေန တံ အဓိကရဏံ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗံ။ သစေ အလဇ္ဇုဿန္နာ ဟောတိ, ပရိသာ ဥဗ္ဗာဟိကာယ ဝူပသမေတဗ္ဗံ။ သစေ ဗာလုဿန္နာ ဟောတိ, ပရိသာ ဝိနယဓရော ပရိယေသိတဗ္ဗော ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန ယေန သတ္ထုသာသနေန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမ္မတိ။ တထာ တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမေတဗ္ဗံ။
ဝတ္ထု ဇာနိတဗ္ဗံ, ဂေါတ္တံ ဇာနိတဗ္ဗံ, နာမံ ဇာနိတဗ္ဗံ, အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။
(ဝိ၊၅၊၃၈၈။)
မေထုနဓမ္မောတိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – ပါရာဇိကန္တိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
အဒိန္နာဒါနန္တိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – ပါရာဇိကန္တိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
မနုဿဝိဂ္ဂဟောတိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – ပါရာဇိကန္တိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မောတိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – ပါရာဇိကန္တိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
သုက္ကဝိဿဋ္ဌီတိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – သံဃာဒိသေသောတိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
ကာယသံသဂ္ဂေါတိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – သံဃာဒိသေသောတိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာတိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – သံဃာဒိသေသောတိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
အတ္တကာမန္တိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – သံဃာဒိသေသောတိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
သဉ္စရိတ္တန္တိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – သံဃာဒိသေသောတိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရာပနန္တိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – သံဃာဒိသေသောတိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရာပနန္တိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – သံဃာဒိသေသောတိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
ဘိက္ခုံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသနန္တိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – သံဃာဒိသေသောတိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
ဘိက္ခုံ အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိ ဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသနန္တိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – သံဃာဒိသေသောတိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
သံဃဘေဒကဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနန္တိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – သံဃာဒိသေသောတိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
(ဝိ၊၅၊၃၈၉။)
ဘေဒကာနုဝတ္တကာနံ ဘိက္ခူနံ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနန္တိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – သံဃာဒိသေသောတိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
ဒုဗ္ဗစဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနန္တိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – သံဃာဒိသေသောတိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ။
ကုလဒူသကဿ ဘိက္ခုနော ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ န ပဋိနိဿဇ္ဇနန္တိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – သံဃာဒိသေသောတိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စ…ပေ…။
အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရဏန္တိ ဝတ္ထု စေဝ ဂေါတ္တဉ္စ – ဒုက္ကဋန္တိ နာမဉ္စေဝ အာပတ္တိ စာတိ။
နဝသင်္ဂဟဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ပဉ္စမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အပလောကနံ ဉတ္တိ စ, ဒုတိယံ စတုတ္ထေန စ၊
ဝတ္ထု ဉတ္တိ အနုဿာဝနံ, သီမာ ပရိသမေဝ စ။
သမ္မုခါ ပဋိပုစ္ဆာ စ, ပဋိညာ ဝိနယာရဟော၊
ဝတ္ထု သံဃပုဂ္ဂလဉ္စ, ဉတ္တိံ န ပစ္ဆာ ဉတ္တိ စ။
ဝတ္ထုံ သံဃပုဂ္ဂလဉ္စ, သာဝနံ အကာလေန စ၊
အတိခုဒ္ဒကာ မဟန္တာ စ, ခဏ္ဍစ္ဆာယာ နိမိတ္တကာ။
ဗဟိနဒီ သမုဒ္ဒေ စ, ဇာတဿရေ စ ဘိန္ဒတိ၊
အဇ္ဈောတ္ထရတိ သီမာယ, စတု ပဉ္စ စ ဝဂ္ဂိကာ။
ဒသ ဝီသတိဝဂ္ဂါ စ, အနာဟဋာ စ အာဟဋာ၊
ကမ္မပတ္တာ ဆန္ဒာရဟာ, ကမ္မာရဟာ စ ပုဂ္ဂလာ။
အပလောကနံ ပဉ္စဋ္ဌာနံ, ဉတ္တိ စ နဝဌာနိကာ၊
ဉတ္တိ ဒုတိယံ သတ္တဋ္ဌာနံ, စတုတ္ထာ သတ္တဌာနိကာ။
သုဋ္ဌု ဖာသု စ ဒုမ္မင်္ကု, ပေသလာ စာပိ အာသဝါ၊
ဝေရဝဇ္ဇဘယဉ္စေဝ, အကုသလံ ဂိဟီနဉ္စ။
(ဝိ၊၅၊၃၉၀။)
ပါပိစ္ဆာ အပ္ပသန္နာနံ, ပသန္နာ ဓမ္မဋ္ဌပနာ၊
ဝိနယာနုဂ္ဂဟာ စေဝ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသေန စ။
ပါတိမောက္ခဉ္စ ဌပနာ, ပဝါရဏဉ္စ ဌပနံ၊
တဇ္ဇနီယာ နိယဿဉ္စ, ပဗ္ဗာဇနီယ ပဋိသာရဏီ၊
ဥက္ခေပန ပရိဝါသံ, မူလမာနတ္တအဗ္ဘာနံ၊
ဩသာရဏံ နိဿာရဏံ, တထေဝ ဥပသမ္ပဒါ။
အပလောကနဉတ္တိ စ, ဒုတိယဉ္စ စတုတ္ထကံ၊
အပညတ္တေနုပညတ္တံ, သမ္မုခါဝိနယော သတိ။
အမူဠှပဋိယေဘုယျ, ပါပိယ တိဏဝတ္ထာရကံ၊
ဝတ္ထု ဝိပတ္တိ အာပတ္တိ, နိဒါနံ ပုဂ္ဂလေန စ။
ခန္ဓာ စေဝ သမုဋ္ဌာနာ, အဓိကရဏမေဝ စ၊
သမထာ သင်္ဂဟာ စေဝ, နာမအာပတ္တိကာ တထာတိ။
ပရိဝါရော နိဋ္ဌိတော။
ပရိဝါရပါဠိ နိဋ္ဌိတာ။