၁-ပဏာမနှင့် ပဋိညာဉ်
၂-ဗုဒ္ဓပ္ပါဒဒုလ္လဘအခဏ်း
(က) ဗောဓိသတ္တ = (အလောင်းအလျာကြီးများ)
ဘုရားအလောင်းအလျာ သုံးမျိုး
ဘုရားအလောင်းတေော်များ သုံးမျိုးပြားခြင်း၏ အခြေခံ အကြောင်းရင်း
ဆိုအပ်ပြီးသော ကာလထက် စော၍ ဘုရားမဖြစ်နိုင်ကြောင်း
(ခ) ဗောဓိသတ္တကိစ္စ =(အလောင်းအလျာကြီး တို့၏ လုပ်ငန်းစဉ်)
အလောင်းတော်ကြီးများ၏ နှလုံးရည်
ပါရမီဖြည့်စဉ် နတ်ပြည်၌ ကြာရှည်စွာ နေလေ့မရှိ
သုမုဒြာနှင့် တူသော ပါရမီတော်များ
ကြီးစွာသော ဒုက္ခကိုသော်လည်း ဒုက္ခကဲ့သို့ မထင်
ကာလရှည်ကြာစွာ ပါရမီတော်တို့ကို ဖြည့်ကျင့်ရခြင်း
(ဂ) ဗုဒ္ဓ= (ကိစ္စပြီးမြောက် ဗုဒ္ဓအဖြစ်သို့ရောက်တော်မူကြသော ပုဂ္ဂိုလ်သူမြတ်ကြီးများ)
(ဃ) ဗုဒ္ဓကိစ္စ = (မြတ်စွာဘုရား၏လုပ်ငန်းစဉ်)
ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒ ဒုလ္လဘဖြစ်ပုံ စဉ်းစားရန်
ပါရမီတော်တို့၏ ဥပမာ မရှိကြောင်း
ဗောဓိသတ္တဘုရားလောင်း ဖြစ်ရန်ပင် ခဲယဉ်းလှကြောင်း
အကျိုးရှိသော ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒနဝမ ဖြစ်ပါစေ
၃-သုမေဓဗြာဟ္မဏအခဏ်း
အလောင်းတော် သုမေဓာ
၄-သုမေဓာတောထွက်ခဏ်း
အလှူကြီး ပေးတော်မူခြင်း
တောထွက်တေော်မူခြင်း
ရဟန်းပြုတော်မူခြင်း
သစ်ရွက်မိုးစရပ်ကို စွန့်၍ သစ်ပင်ရင်းသို့ ကပ်ခြင်း
သစ်သီးဆွမ်းကို မှီဝဲ၍ တရားအားထုတ်ခြင်း
၅-ဗျာဒိတ်ခဏ်း
မဏ္ဍပ်ကန္နား အခမ်းအနား ပြင်ဆင်ကြခြင်း
ခရီးလမ်း တာဝန်ယူ၍ ပြင်ဆင်ခြင်း
မြတ်စွာဘုရား ကြွတော်မူလာခြင်း
သဗ္ဗညုဘုရားဖြစ်ရန် စိတ်သန်တော်မူခြင်း
ယသောဓရာအလောင်း သုမိတ္တာ
ဗျာဒိတ်စကား မိန့်ကြားတော်မူခြင်း
နတ်လူတို့ ကောင်းချီပေးကြခြင်း
ဒီပင်္ကရာမြတ်စွာဘုရား ရမ္မာပြည်သို့ ကြွသွားခြင်း
အလောင်းတော် သုမေဓာ၏ ပီတိသုခ
နိမိတ်ကြီး ၃၂-ပါးကို နတ်တို့ ပြောကြားခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာတို့၏ အားပေးစကား
၆-ပါရမီတော်ဆင်ခြင်ခဏ်း
(က) ဒါနပါရမီ
(ခ) သီလပါရမီ
(ဂ) နေက္ခမ္မပါရမီ
(ဃ) ပညာပါရမီ
(င) ဝီရိယပါရမီ
(စ) ခန္တီပါရမီ
(ဆ) သစ္စာပါရမီ
(ဇ) အဓိဋ္ဌာနပါရမီ
(ဈ) မေတ္တာပါရမီ
(ည) ဥပေက္ခာပါရမီ
ပါရမီဆယ်ပါးလုံးကို သိမ်းရုံးဆင်ခြင်မိသောအခါ မြေငလျင် ကြီးစွာတုန်လှုပ်ခြင်း
လူနတ်တို့ ပူဇော် ဆုတောင်းကြခြင်း
၇။ ပကိဏ္ဏကခန်း
(၁) ပါရမီမည်သောတရားများ
(၂) ပါရမီမည်ခြင်းအကြောင်း
(၃) ပါရမီအပြား
(၄) ပါရမီဆယ်ပါး အစဉ်ထားပုံ
မဟာကရုဏာနှင့် ဥပေက္ခာအတွက် မေးဖွယ်
တနည်း ပါရမီဆယ်ပါးစဉ်ပုံအကျယ်
(၅) ပါရမီတို့၏ လက္ခဏ ရသ ပစ္စုပဋ္ဌာန် ပဒဋ္ဌာန်
ဝီရိယာရမ္ဘဝတ္ထု ရှစ်ပါးဟူသည်ကား
(၆) ပါရမီတို့၏ အကြောင်းတရားများ
(က) အဘိနီဟာရ
ပစ္စယအကြောင်း လေးပါး
ဟေတုအကြောင်း လေးပါး
အားကြီးလေးပါး
အံဩဖွယ်ကြီးများ
(ခ) မဟာကရုဏာနှင့် ဥပါယကောသလ္လဉာဏ်
(ဂ) ဗုဒ္ဓဘူမိလေးပါး
(ဃ) အဇ္ဈာသယဓာတ်ကြီး (၁၆)ပါး
(င) မလှူခြင်းစသည်၌ အပြစ်၊ လှူခြင်းစသည်၌ အကျိုးကိုဆင်ခြင်သော ပစ္စဝေက္ခဉာဏ်
(က) ဒါနပါရမီိ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား
ပေးလှူသောခါ စိတ်ထားပုံ
အလွန်ကြီး ခဲကပ်နေခဲ့သော်
(ခ) သီလပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံအကျယ်ကား...
(ဂ) နေက္ခမ္မပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံကား
(ဃ) ပညာပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံအကျယ်ကား...
ပညာကြောင့် ကျန်သော ပါရမီတို့ ဖြစ်ပုံကား...
(င) ဝီရိယပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား...
(စ) ခန္တီပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား...
(ဆ) သစ္စာပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား...
(ဇ) အဓိဋ္ဌာနပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား...
(ဈ) မေတ္တာပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား...
(ည) ဥပေက္ခာပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား...
(စ) အကြောင်းနှင့်တကွသော စရဏ (၁၅)ပါး အဘိညာဉ် (၅)ပါး
(က) သဒ္ဓါ၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(ခ) သတိ၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(ဂ-ဃ) ဟိရိဩတ္တပ္ပတို့၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(င) ဗာဟုသစ္စ၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(စ) ဝီရိယ၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(ဆ) ပညာ၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(ဇ) ဈာန်လေးပါးတို့၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(၇) ပါရမီတို့၏ ညစ်နွမ်းကြောင်းတရားများ
(၈) ပါရမီတို့၏ ဖြူစင်ကြောင်းတရားများ
(၉) ပါရမီတို့၏ ဆန့်ကျင်ဘက်တရားများ
(၁၀) ပါရမီတို့၏ ဖြည့်ကျင့်ပုံ
ဗာဟိရဒါန ပြုတော်မူပုံ
အဇ္ဈတ္တိကဒါန ပြုတော်မူပုံ
ရည်ရွယ်ချက်နှစ်မျိုး
(ခ) အဘယဒါန
(ဂ) ဓမ္မဒါန
သုတ္တန်နည်း အလှူဆယ်ပါး
အဘိဓမ္မာနည်း အလှူခြောက်ပါး
ရူပဒါန
သဒ္ဒဒါန
ဂန္ဓဒါန
ရသဒါန
ဖောဋ္ဌဗ္ဗဒါန
ဓမ္မဒါန
(၂) သီလပါရမီကို ဖြည့်ကျင့်ပုံ အစဉ်ကား...
ဝါရိတ္တသီလနှင့် စာရိတ္တသီလ
အလောင်းတော်ကြီးများ ဝါရိတ္တသီလကို ဖြည့်ကျင့်တော်မူကြပုံ
ဒုစရိုက်မှ ရှောင်ကြဉ်၍ အကျိုးရပုံ
အလောင်းတော်ကြီးများ စာရိတ္တသီလကို ဖြည့်ကျင့်တော်မူကြပုံ
(၃) နေက္ခမ္မပါရမီကို ဖြည့်ကျင့်ပုံ အစဉ်ကား...
(၄) ပညာပါရမီကို ဖြည့်ကျင့်ပုံ အစဉ်ကား...
(က) သုတမယပညာ
(ခ) စိန္တာမယပညာ
(ဂ) ဘာဝနာမယပညာ
(၅) ဝီရိယပါရမီ (စသည်)ကို ဖြည့်ကျင့်ပုံ အစဉ်ကား...
(၁၁) ပါရမီတို့၏ အပြား
ပါရမီ ဥပပါရမီ ပရမတ္ထပါရမီ သုံးပါးအထူး
(၁၂) ပါရမီတို့၏ အကျဉ်းချုပ်တရားများ
ထိုခြောက်ပါးတို့ တွဲစပ်၍ ရရှိသော အကျိုးကျေးဇူးများ
သုံးပါးစုံကြောင့် အကျိုးရပုံ
ပါရမီခြောက်ပါးတို့ကို တရားလေးပါးတို့ဖြင့် သင်္ဂြိုလ်ရေတွက်ပုံ
သစ္စာဓိဋ္ဌာနတရား
စာဂါဓိဋ္ဌာနတရား
ဥပသမာဓိဋ္ဌာနတရား
ပညာဓိဋ္ဌာနတရား
ဘုရားအလောင်းတော် သန္တာန်၌ အဓိဋ္ဌာန်တရား ၄-ပါးတို့ ဖြစ်ပွားကြပုံ
အဓိဋ္ဌာနတရားခြင်း သင်္ဂြိုဟ်ရေတွက်ပုံ
အဓိဋ္ဌာန်တရားတို့၏ ကျေးဇူးများပုံ
ဘုရားဖြစ်သည့် နောက်ဆုံး ယာမ်၌ အဓိဋ္ဌာန် ၄-ပါး အပြီးတိုင်ငြိမ်းပုံ
ဧကေဝါဒ
ကေစိဝါဒ
အညေဝါဒ
အပရေဝါဒ
ဆရာတို့၏ဝါဒကို အကျဉ်းချုပ်မှတ်ယူလျှင်
အဓိဋ္ဌာနတရားတို့၏ အကျိုးများ
ခပ်သိမ်းသောပါရမီတို့ကို တရားနှစ်ပါးဖြင့် သင်္ဂြိုဟ်ရေတွက်ပုံ
(၁၃) ပါရမီတို့ကို ပြည့်စုံစေကြောင်းတရားများ
(၁၄) ပါရမီတော်တို့ ပြည့်စုံရာကာလအပိုင်းအခြား
ဘုရားအလောင်း ၃-မျိုး
ထိုထကစော၍ ဘုရားမဖြစ်နိုင်
(၁၅) ပါရမီတို့၏ အကျိုးဆက် အာနိသင်များ
(၁၆) ပါရမီတို့၏ အကျိုးရင်းတရား
၈။ အဘဗ္ဗဋ္ဌာန (၁၈) ပါး
ဗျာဒိတ်ရပြီး ဘုရားလောင်းမဖြစ်ရာ ၁၈-ဌာန
၉။ နှစ်ကျိပ်လေးဆူ ဗုဒ္ဓဝင်ခန်း
၁- ဒီပင်္ကရဗုဒ္ဓဝင်
ဘုရားဖြစ်၍ ဓမ္မစကြာတရားဟောတော်မူခြင်း
ဒေသစာရီကြွချီတော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၂- ကောဏ္ဍညဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမဘုရားအလောင်း ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၃- မင်္ဂလဗုဒ္ဓဝင်
ပဋိသန္ဓေစံနေခန်း
မယ်တော်၏ ကိုယ်ရောင်
အလောင်းတော်ကို ဖွားမြင်ခြင်း
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
ထူးကဲလွန်မြတ်သော ကိုယ်ရောင်တော်
မင်္ဂလမြတ်စွာဘုရား၏ ရှေးဆုတောင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမဘုရားအလောင်း ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မဏ္ဍပ်ဆောက်ရန် စကားနှီးနှောပြောဆိုခြင်း
ရတနာမဏ္ဍပ်မြေမှ ပေါက်လာခြင်း
မဟာဒါနကို ပေးလှူခြင်း
ဆေးပစ္စည်းနှင့် တိစီဝရိတ်အလှူ
ဗျာဒိတ်ကြားတော်မူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၄- သုမနဗုဒ္ဓဝင်
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမဘုရားအလောင်း နဂါးမင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၅- ရေဝတဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမဘုရားအလောင်း အတိဒေဝပုဏ္ဏာ ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
၆- သောဘိတဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း သုဇာတပုဏ္ဏား ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
၇- အနောမဒဿီဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ဘီလူးစစ်သူကြီး ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၈- ပဒုမဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ခြင်္သေ့မင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
၉- နာရဒဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း အဘိညာဉ်ရရသေ့ဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၀- ပဒုမုတ္တရဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ဇဋိလတိုင်းကျပ်မင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
ပဒုမုတ္တရမြတ်စွာဘုရားလက်ထက် ထူးခြားချက်များ
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၁- သုမေဓဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ဥတ္တရလုလင်ဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၂- သုဇာတဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း စကြာမင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၃- ပိယဒဿီဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ကဿပလုလင်ဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၄- အတ္ထဒဿီဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း သုသီမရသေ့ဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၅- ဓမ္မဒဿီဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း သိကြားမင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၆- သိဒ္ဓတ္ထဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း မင်္ဂလရသေ့ဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၇- တိဿဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း သုဇာတရသေ့ဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၈- ဖုဿဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ဝိဇိတာမင်းကြီး ရဟန်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၉- ဝိပဿီဗုဒ္ဓဝင်
ထူးခြားချက်ကြီး
ဝိပဿီဟူသောအမည်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
နိမိတ်ကြီးလေးပါး ထင်ပုံ
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း အတုလနဂါမင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၂၀- သိခီဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း အရိန္ဒမမင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၂၁- ဝေဿဘူဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း သုဒဿနမင်း ရဟန်းပြု၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၂၂- ကကုသန္ဓဗုဒ္ဓဝင်
လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး တကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ခေမမင်း ရဟန်းပြု၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၂၃- ကောဏာဂမနဗုဒ္ဓဝင်
လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး တကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ပဗ္ဗတမင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၂၄- ကဿပဗုဒ္ဓဝင်
လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး ငါးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး တကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ဇောတိပါလလုလင် ရဟန်းပြု၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
ဗျာဒိတ်ခံခဲ့ပုံ အချုပ်လင်္ကာ
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရား အလောင်းတော်ကျင့်စဉ် အကျဉ်းချုပ်
ရသေ့အဖြစ် (၅)ဘဝ
ရဟန်းဘဝ (၉)ဘဝ
လူအဖြစ်ဖြင့် (၅)ဘဝ
နဂါးဘဝ (၂)ဘဝ
အဖြစ်တော် တစ်မျိုးစီဖြင့် (၃)ဘဝ
သာသနာတော်နှင့် ကြုံကြိုက်ခဲခြင်း
ရဟန်းအဖြစ်၏ ရခဲခြင်း
ဒုလ္လဘရဟန်း
မင်းမှုထမ်းနှင့် ရဟန်းအဖြစ်
ဝေမတ္တတရားရှစ်ပါး
(၁) အာယုဝေမတ္တ
ဘုရားပွင့်ရာ အာယုကပ်အပိုင်းအခြား
(၂) ပမာဏဝေမတ္တ
(၃) ကုလေဝေမတ္တ
(၄) ပဓာနဝေမတ္တ
(၅) ရသ္မိဝေမတ္တ
ရောင်ခြည်တော်သုံးမျိုး
ရောင်ခြည်တော်နှစ်မျိုး
(၆) ယာနဝေမတ္တ
(၇) ဗောဓိဝေမတ္တ
(၈) ပလ္လင်ကဝေမတ္တ
ပလ္လင်္က နှစ်မျိုး
ပလ္လင်တော် မြင့်မမြင့် ဝါဒများ
အနုဒီပနီ (စကားဦးပလ္လင်) အနုဒီပနီ = ထပ်မံဖွင့်ပြချက် (ပါရမီမည်ကြောင်း)
ပါရမီ, ဥပပါရမီ, ပရမတ္တပါရမီ
ပါရမီမည်ကြောင်း
အဓိမုတ္တိမရဏ
ကပ် = ကမ္ဘာအကြောင်း
ကမ္ဘာအပြား
အန္တရကပ်စသည်
အန္တရကပ်သုံးမျိုး
အာယုကပ်
မဟာကပ်အပြား
အမရဝတီခေါ်ကြောင်း
အသံဆယ်ပါး
၄-သုမေဓာတောထွက်ခဏ်း
စင်္ကြံအပြစ်ငါးပါး
သမဏသုခ (၈) ပါး
လူဝတ်ပုဆိုးအပြစ် (၉)ပါး
လျှော်တေသင်္ကန်း၏ဂုဏ်ကျေးဇူး (၁၂)ပါး
လျှော်တေသင်္ကန်း
သစ်သားသုံးခွ
ရေကရားနှင့်ထမ်းပိုး
အဇိနစမ္မ = သစ်နက်ရေ
ဇဋာ၊ ဇဋာမဏ္ဍလ =ဆံကျစ်နှင့်ဆံကျစ်ဝန်း
ရသေ့ရှစ်မျိုး
ရှင်သုံးမျိုး
သစ်ရွက်မိုးကျောင်း၏အပြစ်ရှစ်ပါး
သစ်ပင်ရင်း၏ဂုဏ်ဆယ်ပါး
၅-ဗျာဒိတ်ခဏ်း
ဗျာဒိတ်နှင့်စပ်၍မှတ်ဖွယ်
ကဆုန်လနှင့်ညောင်ရေယူဆပုံအမျိုးမျိုး
နိမိတ်နှင့်စပ်၍မှတ်သားဖွယ်
နိမိတ်ထင်ပုံနှင့်စပ်၍ မှတ်ဖွယ်
၆-ပါရမီတော်ခဏ်း
(က) ဒါနပါရမီ
ပါရမီတို့၏ လက္ခဏ ရသ ပစ္စုပဋ္ဌာန် ပဒဋ္ဌာန်
ဒါနနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
ဒါနနှင့် ပရိစ္စာဂ
ဒါနနှင့် ပရိစ္စာဂ တူပုံ
ဒါနကိုပင် ပရိစ္စာဂ ခေါ်ပုံ
ဒါနနှင့်စပ်၍ အထူးထူးအပြားပြား မှတ်ဖွယ်
နှစ်ပါးတွဲ ဒါနစု
ရေစက်ချမှ ဒါန မြောက်, မမြောက်
“တော်လှန်”ဟူသော စကား
သံဃိက အလှူ ခုနှစ်ပါး
ဥဂ္ဂသူကြွယ်အကြောင်း အကျဉ်း
ကျောင်းဒါယကာတဦး၏ ဝတ္ထု
ဝိနည်းဒေသနာတော်လာ သံဃိက
အသဒိသဒါနဝတ္ထု အကျဉ်းချုပ်ကား
သုံးပါးတွဲ ဒါနစု
ဒါရုဘဏ္ဍာကတိဿ၏ အလှူဒါနအကြောင်းကား
ငါးပါးတွဲ ဒါနစု
အသပ္ပုရိသ ဒါနငါးပါး (သူတော်ကောင်း မဟုတ်သူတို့၏ လှူခြင်းငါးမျိုး)
သပ္ပုရိသ ဒါနငါးပါး (သူတော်ကောင်းတို့၏ လှူခြင်းငါးမျိုး)
တနည်း သပ္ပုရိသဒါန ငါးပါး
မဟာဒါန ငါးပါး
ရှစ်ပါးတွဲ ဒါနစု
ကိုးပါးတွဲ ဒါနစု
ဓမ္မိကဒါနသုံးပါး
သဒ္ဓါတရားနှင့်စပ်၍ မှတ်ဖွယ်
(ခ) သီလပါရမီ (စာမရီသားကောင်)
သီလနှင့်စပ်၍ မှတ်ဖွယ်အကျယ်
သီလအရကောက်
စေတနာသီလနှင့် ဝိရတီသီလ
အနဘိဇ္ဈာဒိသီလ
သံဝရသီလနှင့် အဝီတိက္ကမသီလ
သီလခေါ်ခြင်း၏ အကြောင်း
သီလ၏ လက္ခဏာစသည်
သီလ၏ အကျိုးအာနိသင်
သီလအပြား နှစ်ပါးတွဲ သီလစု
သတိချပ်ရန်
သုံးပါးတွဲ သီလစု
လေးပါးတွဲ သီလစု
နိယမသီလ
ဗြဟ္မစရိယပဉ္စမသီလ
ဗြဟ္မစရိယပဉ္စမဧကဘတ္တိကသီလ
အဋ္ဌင်္ဂဥပုသ်သီလ
နဝင်္ဂဥပုသ်
ဥပုသ်သုံးမျိုး
ဥပုသ်နေ့သုံးမျိုး
(၁) ပကတိဥပုသ်=ရိုးရိုးဥပုသ်နေ့
(၂) ပဋိဇာဂရဥပုသ်=အကြိုဥပုသ်နေ့
(၃) ပါဋိဟာရိယဥပုသ်
ပါတိမောက္ခသံဝရသီလ
ဣန္ဒြိယသံဝရသီလ
မဟာတိဿမထေရ်ဝတ္ထု
အာဇီဝပါရိသုဒ္ဓိသီလ
(ကုလုပကဘိက္ခု) ဆွမ်းခံကိုယ်တော်ကြီးဝတ္ထု
ပစ္စယသန္နိဿိတသီလ
ထိုသီလလေးပါး ပြည့်စုံစေပုံ အစီအရင်
အသက်ကိုပင်စွန့်၍ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလကို ဖြည့်ကျင့်တော်မူကြသော မထေရ်များဝတ္ထု
စိတ္တဂုတ္တမထေရ်ကြီးဝတ္ထု
မဟာမိတ္တမထေရ်ဝတ္ထု
အရှင်သာရိပုတြာဝတ္ထု
အမ္ဗခါဒက မဟာတိဿမထေရ်ဝတ္ထု
ဆင်ခြင်ခြင်း (ပစ္စဝေက္ခဏာ)နှစ်မျိုး
သီလ၏ စင်ကြယ်ခြင်းလေးပါး
ငါးပါးတွဲ သီလစု
မဟာသံဃရက္ခိတမထေရ်အကြောင်း
သူကြွယ်သား တိဿမထေရ်အကြောင်း
မဟာထေရ်ကြီးတစ်ပါးအကြောင်း
သီလညစ်ညူးကြောင်းနှင့် ဖြူစင်ကြောင်း
(ဂ) နေက္ခမ္မပါရမီ (နိက္ခမနှင့် နေက္ခမ္မ)
နေက္ခမပါရမီ တရားကိုယ်
ထွက်မြောက်အောင် နှလုံးသွင်းပုံ
တောထွက်ခြင်းနှင့် ရဟန်းအဖြစ်တို့ အပြန်အလှန် အကြောင်းအကျိုးဆက်စပ်ပုံ
တော၌ နေခြင်း ၅-မျိုး
တောထွက်ခြင်း နှစ်မျိုး
(ဃ) ပညာပါရမီ (ပညာသုံးမျိုး)
ကဝိလေးမျိုး
ပညာ၏ သဘော
ပညာအမျိုးအစား
ပညာပွားကြောင်း ခုနှစ်ပါး
မှီဝဲဆည်းကပ်ခြင်း
ပညာ၏ ဂုဏ်သတ္တိများ
(င) ဝီရိယပါရမီ (အလောင်းတော်၏ ဝီရိယ)
အလောင်းဘမှ ဝီရိယအထုံ
သမ္မပ္ပဓာန်ဝီရိယ
ဝီရိယဖြစ်ကြောင်း (၁၁)ပါး
ဝီရိယ၏ အခြေခံအကြောင်းရင်း
မဟောသဓာဘဝ
မဟောသဓာ၏ ဝီရိယ
ဝီရိယ၏ ဂုဏ်သတ္တိများ
(စ) ခန္တီပါရမီ (ခန္တီအရ ရှင်းလင်းချက်)
ခန္တီအရ တရားကိုယ်
ရှင်ပုဏ္ဏ၏ သည်းခံရည်
ပါဠိတော်များအတွက် ရှင်းလင်းချက်
သည်းခံခြင်းမဟုတ်သည့် အက္ကောဓ
အက္ကောဓနှင့် ခန္တီ မင်းကျင့်တရား
အမျက်ထွက်ကြောင်း ကိုးပါး
အဋ္ဌာနကောပ
အားရှစ်မျိုး
ရဟန်းနှင့် ပုဏ္ဏား
ပုဏ္ဏားဟူသော ဝေါဟာရ
(ဆ) သစ္စာပါရမီ
သောက်ရှူးကြယ်= သောကြာကြယ်၏ အသွား
သစ္စာနှစ်ပါး
ပရမတ္ထသစ္စာ
သညာနှင့် ပညာ
သညာသမား၏ အမြင်
ပညတ်အရေးကြီးပုံ
သစ္စာနှစ်ပါး ဟောရပုံ
သဘာဝသစ္စာနှင့် အရိယသစ္စာ
အရိယသစ္စာခဏ်း ဒုက္ခအရိယသစ္စာ
ဒုက္ခသမုဒယအရိယသစ္စာ
ဒုက္ခနိရောဓအရိယသစ္စာ
နိဗ္ဗာန်
နိဗ္ဗာန် နှစ်မျိုး
နိဗ္ဗာန် သုံးမျိုး
မဂ္ဂအရိယသစ္စာ
မဇ္ဈိမပဋိပဒါ
ပရိယတ္တိသစ္စာနှင့် ပဋိပတ္တိသစ္စာ
သဒ္ဒဟာပနသစ္စာ
ဘိသဇာတ်အကျဉ်း
ကျမ်းသစ္စာ
ကျိန်ဆဲခြင်း
ရသေ့နှစ်ပါး ဝတ္ထု
ဣစ္ဆာပူရဏသစ္စာ
သုပ္ပါရကဝတ္ထု
သိဝိမင်းကြီးဝတ္ထု
ဘုရားရှင် လက်ထက်တော် သစ္စာအာနုဘော်
သီဟိုဠ်သာသနာတော် သစ္စာအာနုဘော်
မုသာဝိရမဏသစ္စာ
သစ္စာနှစ်မျိုးခွဲ
ကာလနှင့်ဆိုင်ရာ သစ္စာ
ပရမတ္ထသစ္စာပါရမီ
သစ္စာနှစ်ပါး စဉ်းစားဖွယ်
(ဇ) အဓိဋ္ဌာနပါရမီ (ဆောက်တည်ခြင်း)
အဓိဋ္ဌာန အမျိုးမျိုး
ဥပုသ် အဓိဋ္ဌာန်
သင်္ကန်းအဓိဋ္ဌာန်
သပိတ် အဓိဋ္ဌာန်
ဈာန်အဓိဋ္ဌာန်
ဣဒ္ဓိ အဓိဋ္ဌာန်
ဗာကုလမထေရ်အကြောင်း
သံကိစ္စ သာမဏေအကြောင်း
အရှင်သာရိပုတြာ အကြောင်း
နိရောဓရှေ့သွား အဓိဋ္ဌာန်
အဓိဋ္ဌာန် သုံးမျိုး
ပုဗ္ဗနိမိတ္တအဓိဋ္ဌာန်
အာသီသအဓိဋ္ဌာန်
အဓိဋ္ဌာန်နှင့် သစ္စာအထူး
ဝတအဓိဋ္ဌာန်
အလောင်းတော်များနှင့် အဓိဋ္ဌာန်သုံးပါး
တေမိမင်းသား၏ အဓိဋ္ဌာန်
(ဈ) မေတ္တာပါရမီ (ပေမသုံးပါး)
မေတ္တာနှင့် အဒေါသ
(၅၂၈) သွယ် မေတ္တာ
သတ္တဝါနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်အသုံး
မေတ္တသုတ်လာ မေတ္တာပွားနည်း
သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကမေတ္တာ
ဒုကဘာဝနာမေတ္တာ
တိကဘာဝနာမေတ္တာ
အလောင်းတော်တို့၏ မေတ္တာ
ဝိသာခမထေရ်ဝတ္ထု
မုဆိုး၏ မေတ္တာ
မေတ္တာအယောင်ဆောင် ရာဂ
သေယျဇာတ်
ဧကရာဇဇာတ်
မြတ်စွာဘုရား၏ မေတ္တာတော်
(ည) ဥပေက္ခာပါရမီ (ဥပေက္ခာအဓိပ္ပါယ်)
ဥပေက္ခာပွါးနည်း
စဉ်းစားဖွယ်
မဟာလောမဟံသစရိယ
ဥပေက္ခာ၏ ပြည့်စုံခြင်း
ဥပေက္ခာအရကောက်
ဥပေက္ခာဆယ်ပါး
ပါရမီဥပေက္ခာနှင့် ဥပေက္ခာဆယ်ပါး
အခန်း -၁
(က) အလောင်းတော် သေတကေတုနတ်သားအကြောင်း
ဗုဒ္ဓကောလာဟလ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း
ဘုရားအလောင်းနတ်သားထံ တောင်းပန်ကြခြင်း
ကြည့်ခြင်းကြီးငါးပါးကို ကြည့်တော်မူခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာအပေါင်းတို့အား ဝန်ခံတော်မူခြင်း
(ခ) နန္ဒဝန်ဥယျာဉ်တော်အကြောင်း
အလောင်းတော် နတ်သက်ကြွေရန် အခါရောက်ခြင်း
(ဂ) ပဋိသန္ဓေတည်နေခြင်းအကြောင်း
နက္ခတ်ပွဲသဘင်ခံစံခြင်း
အိပ်မက်တော်မြင်မက်ခြင်း
ဘုရားအလောင်းတော် ပဋိသန္ဓေတည်နေခြင်း
မြေငလျင် ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်ခြင်း
ပုဗ္ဗနိမိတ်ကြီး ၃၂- ပါး
မဟာမာယာ၏ အိပ်မက်ကို ပုဏ္ဏားတို့ နိမိတ်ဖတ်ကြခြင်း
နတ်မင်းကြီးတို့ စောင့်ရှောက်ကြခြင်း
မဟာမာယာ ပကတိသီလမြဲခြင်း
မဟာမာယာ၏ လောဘရမ္မက်စိတ် မဖောက်ပြားခြင်း
မယ်တော့်ဝမ်းသိုက် စေတီတိုက်ကဲ့သို့ဖြစ်ခြင်း
လက်ဆောင်ပဏ္ဏာများ ရောက်ခြင်း
ဝမ်းတွင်းက သားတော်ကို မယ်တော် မြင်ရခြင်း
ဝမ်းတွင်းက သားတော်ကို မြင်ရခြင်းအကြောင်း
(ဃ) ဘုရားအလောင်းတော် ဖွားမြင်ခန်း
မဟာမာယာဒေဝီ ဒေဝဒဟပြည်သို့ ကြွချီကြောင်း
လုမ္ဗနီအင်ကြင်း ဥယျာဉ်တော်
နတ်ဗြဟ္မာတို့ စုဝေးကြခြင်း
အလောင်းတော်ကို ဖွားမြင်ခြင်း
ဗြဟ္မာနတ်လူတို့ အဆင့်ဆင့်ခံယူခြင်း
အထူးမှတ်သားရန် အကြောင်းအကျိုးများ
အလောင်းတော်သူမြတ် ဖွားကာစ၌ စကားဆိုဘူးသည့် သုံးဘဝ
ဖွားမြင်သောအခါ ဖြစ်ပေါ်လာသော ပုဗ္ဗနိမိတ်တို့နှင့် အကျိုးများ
ဖွားဖက်တော် ခုနစ်ဦးတို့အကြောင်း
မဟာမာယာဒေဝီ ကပိလဝတ်ပြည်သို့ ပြန်လည်သောအကြောင်း
ကာဠဒေဝိလရသေ့ကြီးအကြောင်း
ကာဠဒေဝိလရသေ့ကြီး၏ ပြုံးရယ်ခြင်းနှင့် ငိုကြွေးခြင်းအကြောင်း
လူတို့က မေးလျှောက်ကြခြင်း
နာလကလုလင် ရဟန်းပြုခြင်း
အလောင်းတော်အား ခေါင်းဆေးနှင့် အမည်မှည့်မင်္ဂလာပြုရာ၌ လက္ခဏာဖတ်ကြားစေခြင်း
မဟာပုရိသလက္ခဏာတော်ကျမ်း
မဟာပုရိသလက္ခဏာတော်ကြီး ၃၂-ပါး အကြောင်းအရာ
လက္ခဏာတော်ကြီး ၃၂-ပါးတို့၏ သဘောအဓိပ္ပာယ်
လက္ခဏာတော်ငယ် ရှစ်ဆယ်
သတပုညလက္ခဏာတော်
သိဒ္ဓတ္ထဟု အမည်တော်မှည့်ခြင်း
ပဉ္စဝဂ္ဂီ ရဟန်းငါးဦးတို့အကြောင်း
အလောင်းမင်းသား နိမိတ်လေးပါး မမြင်ရန် အစောင့်များ ချထားခြင်း
မဟာမာယာဒေဝီ နတ်ရွာစံ၍ တုသိတာနတ်ပြည်၌ ဖြစ်ခြင်း
မယ်တော်မာယာ နတ်ရွာစံသော အရွယ်
မယ်တော်မာယာ နတ်သမီးဖြစ်သည် နတ်သားဖြစ်သည်ကို ပြဆိုချက်
အလောင်းတော်မင်းသားအတွက် အထိန်းတော်များ ခန့်ထားခြင်း
တေမိယဇာတ်လာ နို့ထိန်းရွေးချယ်ခြင်းအကြောင်း
အလောင်းတော်မင်းသားကို ဂေါတမီက နို့ချိုတိုက် မွေးမြူကြောင်း
အခန်း - ၂
လယ်ထွန်မင်္ဂလာပြုခန်း
သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး၏ လယ်ထွန်မင်္ဂလာနှင့် အလောင်းတော်အား နှစ်ကြိမ်မြောက် ရှိခိုးခြင်းအကြောင်း
အလောင်းတော်မင်းသား အာနာပါနပဌမဈာန် ရတော်မူခြင်း
သိကြားမင်း မင်္ဂလာရေကန်ကို ဖန်ဆင်း၍ ပေးစေခြင်း
နန်းပြာသာဒ်သုံးဆောင် ဆောက်လုပ်စေခြင်း
လေးတော်တင်ခန်း
အလောင်းတော်မင်းသား လေးအတတ်ကို ပြတော်မူခြင်း
မြှားရေးငယ် ၁၂- ပါးကို ပြတော်မူခြင်း
မြှားရေးကြီး ၄- ပါးတို့ကို ပြတော်မူခြင်း
ထုထယ်ကြီး ၇- မျိုး ထုတ်ချင်းထွင်း ပစ်ခွင်းပြတော်မူခြင်း
ဘုရားအလောင်း အသဒိသမင်းသား၏ လေးအတတ်
နန်းတက်တော်မူခန်း
သိဒ္ဓတ္ထမင်းသား ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
ယသောဓရာမိဖုရား၏ ရုပ်ဆင်းကြန်အင်
ထီးနန်းအပ်နှင်းကြခြင်း
အခန်း - ၃
နိမိတ်ကြီးလေးပါး မြင်တော်မူခန်း
မင်္ဂလာဥယျာဉ်သို့ ထွက်ခြင်း
(၁) သူအိုနိမိတ်ကို မြင်တော်မူခြင်း
(၂) သူနာနိမိတ်ကို မြင်တော်မူခြင်း
(၃) သူသေနိမိတ်ကို မြင်တော်မူခြင်း
(၄) ရဟန်းနိမိတ်ကို မြင်တော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူသည့် နှစ်လတို့ကို မှတ်သားရန်
သိကြားမင်းက တန်ဆာ ဆင်ယင်ပေးစေခြင်း
သားတော်ရာဟုလာကို ဖွားမြင်ခြင်း
ကိသာဂေါတမီ ဥဒါန်းကျူးရင့်ခြင်း
အလောင်းတော်မင်းသား တောထွက်တော်မူခြင်း
အလောင်းမင်းသား၊ ဆန္နအမတ်၊ ကဏ္ဍကမြင်းတို့၏ အကြံအစည်များ
အလောင်းမင်းသား၏ ကိုယ်တော်အား
ဝသဝတ္တီမာရ်နတ်သား ဟန့်တားခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာများ အနော်မာမြစ်သို့ ပို့ကြခြင်း
အခန်း - ၄
ဆံတော်ပယ်၍ ရဟန်းပြခန်း
အနော်မာမြစ် တဖက်ကမ်းသို့ ကူး၍ ဆံတော်ကို ပယ်ခြင်း
ဆံတော်ကို အဓိဋ္ဌာန်ပြု၍ ကောင်းကင်သို့ ပစ်မြှောက်ခြင်း
ဆံတော်မြတ်ကို စူဠာမဏိစေတီ တည်ထားခြင်း
ဃဋိကာရဗြဟ္မာ ကပ်လှူအပ်သော ပရိက္ခရာဖြင့် ရဟန်းပြုခြင်း
ဝတ်လဲတော်ကို ဒုဿစေတီ တည်ထားခြင်း
ဆန္နအမတ်ကို နေပြည်တော်သို့ ပြန်လွှတ်ခြင်း
ကဏ္ဍကမြင်း ကွယ်လွန်၍ နတ်သားဖြစ်ခြင်း
ရာဇဂြိုဟ်ပြည်သို့ ကြွချီတော်မူခြင်း
အခန်း - ၅
အာဠာရနှင့် ဥဒကတို့ထံ နည်းခံဆွေးနွေးခန်း
အလောင်းတော်အား အာဠာရရသေ့ ပူဇော်ခြင်း
အလောင်းတော်သူမြတ် အာဠာရထံမှ ဖဲခွာခဲ့ခြင်း
ဥဒကဂိုဏ်းဆရာကြီးထံ ကျင့်ကြံအားထုတ်ခြင်း
အလောင်းတော်အား ဥဒကရသေ့ ပူဇော်ခြင်း
ဥဒကဆရာကြီးထံမှ ဖဲခွာခဲ့ခြင်း
အခန်း - ၆
ဒုက္ကရစရိယာ ကျင့်တော်မူခန်း
ဥရုဝေလတောအုပ်သို့ကြွ၍ ဒုက္ကရစရိယာ ကျင့်တော်မူခြင်း
အလောင်းတော်၏ဉာဏ်၌ ဥပမာ (၃) မျိုး ထင်လာပုံ
ပဉ္စဝဂ္ဂီတို့ အလောင်းတော်ထံ ရောက်ရှိ ဝတ်ပြုကြခြင်း
ပဓာနအလုပ် ဒုက္ကရစရိယာကို ကျင့်တော်မူခြင်း
စင်္ကြံအတွင်း ထိုင်လျက်သား မူးသွားခြင်း
အစာကို လျှော့၍ စားတော်မူခြင်း
မာရ်နတ်လာ၍ ပြောကြား တားမြစ်ခြင်း
မာရ်စစ်သည် ၁၀-ပါး
မေးမြန်းဖွယ်
အခန်း - ၇
ဘုရားဖြစ်တော်မူခန်း
အကျင့်ပြောင်း၍ ကျင့်တော်မူခြင်း
ပဉ္စဝဂ္ဂီငါးဦး အလောင်းတော်ကို စွန့်ခွာသွားကြောင်း
ဘုရားအလောင်း၏ အိပ်မက်ကြီးငါးပါး
မှတ်သားဖွယ် အိပ်မက်မက်ခြင်း အကြောင်း လေးပါး
နတ်များ အမျက်ထွက်၍ အိပ်မက် အလွဲလွဲ ပြသောဝတ္ထု
အိပ်မက်ကြီးများကို ကိုယ်တော်တိုင် နိမိတ်ဖတ်ခြင်း
သုဇာတာ ဃနာနို့ဆွမ်း ကပ်လှူခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာတို့ ကူညီကြခြင်း
နေမဝင်မီ ဝသဝတ္တီမာရ်နတ်ကို အောင်မြင်တော်မူခြင်း
မာရ်နတ်သား လာမည်ဆိုလျှင် ကြိုတင်ဖြစ်ပေါ်သော နိမိတ်ဆိုးကြီးများ
မာရ်နတ်သား လက်နက်ကိုးမျိုး လွှတ်ခြင်း
မာရ်နတ်သား စက်လက်နက် လွှတ်ခြင်း
အော်ဇေယျဝန္ဒနာဂါထာပါဌ်နိဿယ
အလောင်းတော်၏ ကရုဏာ
ပု၊ ဒိ၊ အာ- ဝိဇ္ဇာသုံးပါးကို ရတော်မူခြင်း
ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိအဘိညာဏ်ကို ရတော်မူကြောင်း
နတ်ဗြဟ္မာတို့ ကြီးစွာ ပူဇော်ပသခြင်း
အလောင်းတော်စိတ်အစဉ်မှာ ဂုဏ်အင်္ဂါရှစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံခြင်း
(၁) ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိအဘိညာဏ်ကို ရတော်မူခြင်း
(၂) ဒိဗ္ဗစက္ခုအဘိညာဏ်ကို ရတော်မူခြင်း
(၃) အာသဝက္ခယဉာဏ်ကို ရတော်မူ၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
ပါရမီတော်များ၏ ကျေးဇူးကြီးမားလှပုံ
မဟာဝဇိရ ဝိပဿနာတရား ပွားတော်မူခြင်း
အထက်မဂ်ဖိုလ်တို့ကို ရ၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရား၏ ဝိသုဒ္ဓိ ခုနစ်ပါး
(၁) သီလဝိသုဒ္ဓိ
(၂) စိတ္တဝိသုဒ္ဓိ
(၃) ဒိဋ္ဌိဝိသုဒ္ဓိ
(၄) ကင်္ခါဝိတရဝိသုဒ္ဓိ
(၅) မဂ္ဂါမဂ္ဂဉာဏဒဿနဝိသုဒ္ဓိ
(၆) ပဋိပဒါဉာဏဒဿနဝိသုဒ္ဓိ နှင့် (၇) ဉာဏဒဿနဝိသုဒ္ဓိ
ဘုရားဖြစ်တော်မူသောအခါ အံ့ဩဖွယ်တို့ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း
ဥဒါန်းကျူးရင့်တော်မူခြင်း
အခန်း - ၈
သတ္တဋ္ဌာန စံနေတော်မူခန်း
(၁) ပလ္လင်္က သတ္တာဟ
(၂) အနိမိသ သတ္တာဟ
(၃) စင်္ကမ သတ္တာဟ
(၄) ရတနာဃရ သတ္တာဟ
ဆဗ္ဗဏ္ဏရံသိဝန္ဒနာဂါထာများ
(၅) အဇပါလ သတ္တာဟ
မာရ်နတ်မင်း လက်လျှော့အရှုံးပေးခြင်း
မာရ်နတ်မင်း သမီးတို့ လာရောက် ဖြားယောင်းခြင်း
တရားတော်ကို အရိုအသေပြုနေရန် အကြံဖြစ်ခြင်း
(၆) မုစလိန္ဒ သတ္တာဟ
(၇) ရာဇာယတန သတ္တာဟ
တပုဿနှင့် ဘလ္လိကတို့ ဒွေဝါစိကသရဏဂုံတည်ခြင်း
အခန်း - ၉
မြတ်စွာဘုရား တရားတော်၏နက်နဲပုံကို လေးနက်စွာ ဆင်ခြင်တော်မူခြင်း
သဟမ္ပတိဗြဟ္မာကြီး တရားဟောရန် တောင်းပန်လာခြင်း
မြတ်စွာဘုရား သတ္တလောကကို ကြည့်ရှုတော်မူခြင်း
ဓမ္မစကြာတရားဟောရန် မိဂဒါဝုန်သို့ ကြွတော်မူခြင်း
ဥပကတက္ကတွန်းနှင့် တွေ့တော်မူခြင်း
ဥပကဝတ္ထုအကျဉ်းချုပ်
စာပါအကြောင်း အကျဉ်းချုပ်
မိဂဒါဝုန်သို့ ရောက်တော်မူခြင်း
အခန်း - ၁၀
သာတာဂိရိနှင့် ဟေမဝတနတ်မင်းတို့အကြောင်း
ဓမ္မဝါဒီရဟန်းနှင့် အဓမ္မဝါဒီရဟန်းတို့၏ ဝိနည်းမှုခင်း
ကတိကဝတ်ထားကြခြင်း
နတ်မင်းနှစ်ဦးတို့ ကောင်းကင်၌ တွေ့ဆုံကြခြင်း
ကာဠီအမျိုးသမီး သောတာပန်တည်ခြင်း
နတ်စစ်သူကြီးနှစ်ဦးတို့ ဘုရားထံမှောက် ရောက်ရှိကြခြင်း
နတ်ဘီလူးများ သောတာပန်တည်ကြခြင်း
ထုတိဂါထာများရွတ်၍ နတ်ဘီလူးတို့ ပြန်သွားကြခြင်း
အခန်း - ၁၁
မောနေယျအကျင့်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
အရှင်နာလက၏ အလိုနည်းခြင်း သုံးပါး
အရှင်နာလက ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
မောနေယျပုဂ္ဂိုလ်သုံးမျိုးနှင့် အရှင်နာလက ပရိနိဗ္ဗာန် စံဝင်ခြင်း
ဓာတ်တော်များကို စေတီတည်ခြင်း
အခန်း - ၁၂
ယသသူဌေးသား ရဟန်းပြုခြင်းအကြောင်း
ဒါနကထာ
သီလကထာ
သဂ္ဂကထာ
မဂ္ဂကထာ
ကာမာနံ အာဒီနဝနှင့် နေက္ခမ္မေ အာနိသံသကထာ
ယသသူဌေးသား သောတာပန်တည်ခြင်း
ဖခင် သောတာပန်တည်ခြင်းနှင့် သား ရဟန္တာဖြစ်ခြင်းအကြောင်း
ယသသူဌေးသား ရဟန်းပြုခြင်း
မိခင်သုဇာတာနှင့် ဇနီးဟောင်းတို့ သောတာပန်တည်ကြခြင်း
အရှင်ယသ၏ သူငယ်ချင်းဟောင်း ငါးကျိပ်လေးဦးတို့ ရဟန်းပြုကြခြင်းအကြောင်း
အရှင်ယသတို့၏ ရှေးကောင်းမှုအကြောင်း
အခန်း - ၁၃
ရဟန္တာခြောက်ကျိပ်ကို သာသနာပြု လွှတ်တော်မူခြင်းအကြောင်း
မာရ်နတ်လာ၍ အဟန့်အတား ပြောကြားခြင်း
သရဏဂုံသုံးပါးဖြင့် ရှင်ရဟန်းပြုရန် ခွင့်ပြုခြင်းအကြောင်း
ဒုတိယအကြိမ် မာရ်နတ်လာ၍ ဟန့်တားပြန်ခြင်း
ဘဒ္ဒဝဂ္ဂီနောင်ညီမင်းသား သုံးကျိပ်တို့ ရဟန်းပြုခြင်းအကြောင်း
အခန်း - ၁၄
ရသေ့ညီနောင် ရှင်တစ်ထောင်တို့ကို ချေချွတ်တော်မူခြင်းအကြောင်း
ခုနစ်ကြိမ်မြောက် တန်ခိုးပြဋိဟာ
ရှစ်ကြိမ်, ကိုးကြိမ်, ဆယ်တကြိမ်မြောက် တန်ခိုးပြာဋိဟာ
ဆယ့်နှစ်ကြိမ်မြောက် တန်းခိုးပြဋိဟာ စသည်
အန္တရဋ္ဌက စိစစ်ချက်
ဥရုဝေလကဿပ တပည့်ငါးရာနှင့် ရဟန်းပြုခြင်း
နဒီကဿပ တပည့်သုံးရာနှင့် ရဟန်းပြုခြင်း
ဂယာကဿပ တပည့်နှစ်ရာနှင့် ရဟန်းပြုခြင်း
အာဒိတ္တပရိယာယသုတ္တန်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
အခန်း - ၁၅
မြတ်စွာဘုရား ရာဇဂြိုဟ်ပြည်သို့ ကြွတော်မူခြင်းအကြောင်း
ပုဏ္ဏားများ ယုံမှားသံသယ ဖြစ်ရှိကြခြင်း
ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး၏ တောင့်တချက်ငါးပါး
ရာဇဂြိုဟ်ပြည်တွင်း ဆွမ်းစားကြွတော်မူခြင်း
ပရိသတ်ထူလှသဖြင့် သိကြားမင်းဆင်းလာခြင်း
ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး ဝေဠုဝန်ဥယျာဉ်ကို လှူဒါန်းခြင်း
ဝိဟာရာနုမောဒန ဆယ်ဂါထာ
အရံဥယျာဉ်ကို ခံယူရန် ခွင့်ပြုတော်မူခြင်း (အာရာမ်ဥယျာဉ်)
တိရောကုဋ္ဋသုတ္တန်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
သဒ္ဒါတရားရှိသည့် ဘဏ္ဍာစိုး ဇနီးမောင်နှံ
စိတ်ထားဆိုးသော အတွင်းဝန်၏ ဆွေမျိုးများ
မြတ်စွာဘုရားကို ခမည်းတော်ထံ ပြန်ပို့ခြင်း
အနုဒီပနီ မာတိကာ
ကောလာဟလ ငါးပါးအကြောင်း - (က)
(၁) ကပ္ပကောလာဟလ - (ကာ)
(၂) စက္ကဝတ္တိကောလာဟလ - (ကာ)
(၃) ဗုဒ္ဓကောလာဟလ - (ကိ)
(၄) မင်္ဂလကောလာဟလ (ကိ)
(၅) မောနေယျကောလာဟလ - (ကု)
နတ်တို့ စုတေခါနီး၌ ထင်လာသော ပုဗ္ဗနိမိတ်ငါးပါး (ကူ)
ပုဗ္ဗနိမိတ်ငါးပါး နတ်တိုင်းလည်း မဖြစ် - (ကေ)
ဒုတိယအရွယ်၌ ပဋိသန္ဓေယူခြင်းအကြောင်း - (ကဲ)
မဟာမာယာ ဒေဝဒဟအသွား မှတ်သားဖွယ်ရာ - (ကော)
ဘုရားအလောင်း ဖွားမြင်ပုံခြင်းရာ မှတ်သားဖွယ် - (ကံ)
ကာဠဒေဝိလ ရှင်ရသေ့အကြောင်း - (ကား)
ဘုရားအလောင်း၏ မျိုးဆက်ဆွေစဉ် ရာဇဝင်အကျဉ်းချုပ် - (ခါ)
အမည်သုံးပါးရခြင်း - (ခိ)
ဩက္ကာကမင်းအကြောင်း - (ဂိ)
ကပိလဝတ်ပြည် တည်ထောင်ကြခြင်း - (ဂု)
သကျသာကီဝင်ဟု ဖြစ်ပွားလာခြင်း - (ဂေ)
ကောလိယပြည် တည်ထောင်ခြင်းအကြောင်း - (ဂဲ)
ဒေဝဒဟပြည် တည်ထောင်ကြောင်း - (ဂါး)
ဥက္ကာမုခ သာကီဝင်မင်းဆက်အကြောင်း - (ဃ)
မြတ်စွာဘုရား၏ဘိုးတော် အဉ္ဇနမင်းကြီး သက္ကရာဇ်ဖြိုခြင်းအကြောင်း - (ဃု)
သက္ကရာဇ်+သကရာဇ်+ကောဇာ+ဂေါဇာ ရေးထုံးများအကြောင်း - (ဃု)
ကလိယုဂ်နှင့် သက္ကရာဇ်အသုံး - (ဃူ)
ကရဝိက်ငှက်မင်း၏ အသံသာယာပုံနှင့် အသန္ဓိမိတ္တာမိဖုရားဝတ္ထု - (ဃော)
လက္ခဏာတော်ကြီး သုံးဆယ့်နှစ်ပါးတို့၏ အကြောင်းကံ စသည်များ - (ဃော်)
ဖဝါးတော် ညီညာကြောင်း - (ဃား)
ဖဝါးတော်ဝယ် တစ်ရာ့ရှစ်ကွက် စက်လက္ခဏာ ပါရှိကြောင်း - (င)
ဖနောင့်၊ လက်ချောင်း၊ ခြေချောင်းတော် သွယ်၍ ဖြောင့်မတ်သော ကိုယ်တော်ရှိကြောင်း - (ငါ)
အန္တရာယ်မပြုနိုင်သော တရားလေးပါး - (ငိ)
ကမ္မ၊ ကမ္မသရိက္ခက စသည်လေးချက် - (ငီ)
ခုနစ်ဌာန အသားတော်ပြည့်ဖြိုးကြောင်း - (ငူ)
လက်ခြေနူးညံ့၍ ရွှေဇာကွန်ရက် ခတ်သကဲ့သို့ ရှိတော်မူကြောင်း - (ငူ)
ဖမျက်တော်မြင့်၍ မွေးညင်းတော်ပျံကြောင်း - (ငဲ)
ဧဏီမည်သော သားကဲ့သို့ လုံးဝန်းတင့်တယ်သော သလုံးတော်ရှိကကြောင်း - (ငေါ)
သိမ်မွေ့သော အရေတော်ရှိကြောင်း - (ငေါ်)
ရွှေရောင်မယွင်း ဝါဝင်းသောအဆင်းရှိကြောင်း - (ငံ)
အအိမ်ဖြင့် ဖုံးလွှမ်းအပ်သည့် ယောက်ျားနိမိတ်တော်ရှိကြောင်း - (ငါး)
အလံအရပ် ညီမျှ၍ ရပ်တော်မူလျက် မညွှတ်ဘဲ ဒူးဝန်းကို သုံးသပ်တော်မူနိုင်ကြောင်း - (စာ)
ကိုယ်တော်ပြည့်ဖြိုး၍ ရေစီးကြောင်းမထင်သော ကျောပြင်ရှိကာ လည်တိုင်လည်း ဖြိုးတော်မူကြောင်း - (စိ)
အရသာကြော ၁၀၀၀- တို့ အဖျားထောင်၍ လည်၌ စွပ်လျက်ရှိကြောင်း - (စု)
မျက်လုံးတော် အလွန်ညို၍ မျက်တောင်မွေးတော် အလွန်နုကြောင်း - (စူ)
သင်းကျစ်တော် အသားလွှာပါရှိကြောင်း - (စေ)
မွေးတွင်းတစ်ခုစီ၌ မွေးညင်းတော် တစ်ပင်စီနှင့် နဖူးတော်၌ ဥဏ္ဏလုံမွေးရှင်တော် ပါရှိကြောင်း - (စဲ)
သွားတော် ၄၀- စေ့၍ သွားတော်မကျဲ သိပ်သည်း စေ့စပ်ကြောင်း - (စော)
ရှည်ပြန့်နူးညံ့သော လျှာတော်နှင့် အင်္ဂါရှစ်တန် ဗြဟ္မာ ကရဝိက်သံ ရှိတော်မူကြောင်း - (စော်)
လဆန်း ၁၂-ရက် လနှင့် ခြင်္သေ့မင်းကဲ့သို့ ဖြိုးသော မေးတော်ရှိကြောင်း - (စား)
ညီညွတ်သော သွားတော်နှင့် ဖြူဖွေးသော စွယ်တော်လေးဆူရှိကြောင်း - (ဆ)
နိဂုံးချုပ် လက္ခဏာတော် ဘုရားရှိခိုး - (ဆာ)
ဒွတ္တိံသ မဟာပုရိသလက္ခဏာ ဒီပနီကဗျာ - (ဆာ)
အခန်း - ၁၆
ဥပတိဿနှင့် ကောလိတ (အဂ္ဂသာဝကအလောင်း) ပရိဗိုဇ်နှစ်ဦးတို့ ဘုရားထံသို့ ရောက်ရှိကြခြင်း
ကောလိတပရိဗိုဇ် သောတာပန်တည်ခြင်း
တပည့်ပရိဗိုဇ်များနှင့် သိဉ္စည်းဆရာကြီးတို့ထံ သွားရောက်ကြခြင်း
ဧဟိဘိက္ခု ရဟန်းချည်း ဖြစ်ကြခြင်း
တပည့်ရဟန်း ၂၅၀- တို့ ရဟန္တာဖြစ်ကြခြင်း
အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန် ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
အဂ္ဂသာဝကနှစ်ပါးတို့၏ ပဋိပဒါအထူး
အင်္ဂါလေးပါးရှိသော သာဝကသန္နိပါတကြီး တစ်ကြိမ်ဖြစ်ခြင်းအကြောင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကသန္နိပါတ တစ်ကြိမ်
ပါတိမောက် နှစ်ပါး အကြောင်း
မြတ်စွာဘုရားကို နေပြည်တော်သို့ ကြွရောက်ရန် သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး အမတ်များကို စေလွှတ်ပင့်ဆောင်ခြင်း
ဖွားဖက်တော် ကာဠုဒါယီအမတ်ကို စေလွှတ်ခြင်း
ကာဠုဒါယီမထေရ်မြတ် ဂါထာခြောက်ဆယ်တို့ဖြင့် မြတ်စွာဘုရားကို ကပိလဝတ်နေပြည်တော်သို့ ကြွရောက်ရန် ပင့်လျှောက်ခြင်း
အခန်း - ၁၇
မြတ်စွာဘုရားသခင် ရဟန္တာပေါင်း နှစ်သောင်းခြံရံလျက် ကပိလဝတ်နေပြည်တော်သို့ ကြွရောက်တော်မူခြင်း
လမ်းခရီးတစ်လျောက်၌ မြတ်စွဘုရားသည် ခမည်းတော်သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး ရွှေနန်းတော်မှ ဆက်ကပ်သော ဆွမ်းဖြင့် မျှတတော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရားသည် ရေမီးအစုံအစုံ တန်ခိုးပြာဋိဟာဖြင့် ဆွေတော်မျိုးတော်တို့၏ ဇာတိမာန်ကို နှိမ်နင်းတော်မူခြင်း
ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး တတိယအကြိမ်မြောက် ရှိခိုးဦးညွတ်ခြင်း
ရတနာစင်္ကြံ ဖန်ဆင်း၍ တရားဟောတော်မူခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာနှင့် ရဟန္တာငါးရာတို့ ကြွရောက်လာကြခြင်း
မြတ်စွာဘုရားသည် ကိုယ်တော်မြတ်၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးများကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
ဗုဒ္ဓဝင်ကို ဟောကြားတော်မူပါရန် အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ် တောင်းပန်လျှောက်ထားခြင်း
အခန်း - ၁၇ နောက်ဆက်တွဲ
ဂေါတမဗုဒ္ဓဝင်နှင့်စပ်၍ မှာတမ်းချက်
ပဌမအကြိမ် တရားပွဲကြီး
ဒုတိယအကြိမ် တရားပွဲကြီး
တတိယအကြိမ် တရားပွဲကြီး
သာဝကသန္နိပါတ တစ်ကြိမ်
ကိုယ်တော်မြတ်၏ သတ္တုပကာရ
ဖွားရာမြို့တော်စသည်
သံဝေဂ ၂- ဂါထာ
အခန်း - ၁၈
ဆွေတော်မျိုးတော်တို့ အစုံအညီ အစည်းအဝေး၌ ပေါက္ခရဝဿမိုး (=ကြာဖက်မိုး) ရွာသွန်းခြင်း
မြတ်စွာဘုရားသခင် ရဟန္တာနှစ်သောင်း ခြံရံလျက် ကပိလဝတ်နေပြည်တော်အတွင်း ဆွမ်းခံကြွတော်မူခြင်း
နရသီဟ ၁၀- ဂါထာ ပါဌ်နိဿယ (ရူပကာယ အသရေတော်ဖွဲ့)
ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး သောတာပန်တည်ခြင်း
ခမည်းတော်မင်းကြီး သကဒါဂါမ်တည်၍ မိထွေးတော် မဟာပဇာပတိဂေါတမီ သောတာပန်တည်ခြင်း
စန္ဒကိန္နရီဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ညီတော်နန္ဒမင်းသားကို ရဟန်းပြုစေတော်မူခြင်း
သားတော် ရာဟုလာမင်းသားကို ရှင်သာမဏေ ပြုစေတော်မူခြင်း
ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး တောင်းပန်သဖြင့် သိက္ခာပုဒ် ပညတ်တော်မူခြင်း
ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး မဟာဓမ္မပါလဇာတ်ကို ကြားနာရ၍ အနာဂါမိဖိုလ်၌ တည်ခြင်း
မိထွေးတော်မဟာပဇာပတိဂေါတမီကိုယ်တိုင်ပင် သင်္ကန်းရက်လုပ်၍ မြတ်စွာဘုရားအား သင်္ကန်းအစုံ ကပ်လှူခြင်း
အခန်း - ၁၉
သာကီဝင်မင်းသားတစ်ထောင်တို့ မြတ်စွာဘုရားထံတော်၌ ရဟန်းပြုကြခြင်း
သာကီဝင်မင်းသားခြောက်ဦးနှင့် ဥပါလိဆေတ္တာသည်တို့ ရှင်ရဟန်း ပြုကြခြင်း
အနုရုဒ္ဓါမင်းသား မရှိ ဟူသော စကားကို နားမလည်ပုံ
အနုရုဒ္ဓါမင်းသားတို့ ထမင်း ဘယ်မှ ဖြစ်သည်ကို မသိ နားမလည်ကြပုံ
အနုရုဒ္ဓါမင်းသား လူ့ဘောင်၌ ငြီးငွေ့ခြင်း
သာကီဝင်မင်းသားခြောက်ဦးတို့ ဥပါလိဆေတ္တာသည်နှင့်တကွ တောထွက်ရဟန်းပြုကြခြင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဝေဠုဝန်ကျောင်းသို့ ဒုတိယဝါကပ်ရန် ကြွတော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ ဝါဆိုစဉ် ဝါဆိုရာ ဌာနများအကြောင်း
ဝါဆိုစဉ်လင်္ကာ
အခန်း - ၂၀
မင်းသား ရဟန်းခြောက်ဦးတို့ အသီးသီး တရားထူး ရရှိကြခြင်းအကြောင်း
အရှင်အာနန္ဒာ
ဘဂုမထေရ်နှင့် ကိမိလမထေရ်
ရှင်ဒေဝဒတ်
အမ္ဗလဋ္ဌိကရာဟုလောဝါဒသုတ္တန်ကို ဟောတော်မူခြင်း
အနာထပိဏ်သူဌေးအကြောင်း
ရာဇဂြိုဟ်သူဌေးကြီး ကုန်သည်ကြီးအသင်းတို့နှင့် ဗိမ္ဗိသာရမင်းတို့က ကူညီရန် ဖိတ်မန္တကပြုကြခြင်း
ရာဇဂြိုဟ်နှင့် သာဝတ္ထိအကြား တစ်ယူဇနာ တစ်ယူဇနာလျှင် စံကျောင်းတော် တစ်ဆောင် တစ်ဆောင် ဆောက်လုပ်စေခြင်း
အနာထပိဏ်သူဌေးကြီး ဇေတဝန်ကျောင်းတိုက်နေရာကို ရှာဖွေဝယ်ယူခြင်းအကြောင်း
ဇေတမင်းသား ကျောင်းတိုက်မုခ်ဦးပြာသာဒ်ကို လှူဒါန်းခြင်း
အနာထပိဏ်သူဌေး ဇေတဝန်ကျောင်းတိုက်ကြီး တည်ဆောက်ခြင်း
ဇေတဝန်ကျောင်းတော်နေရာ
သံဝေဂယူဖွယ်
မြတ်စွာဘုရားသခင် သာဝတ္ထိပြည်သို့ ဒေသစာရီ ကြွချီတော်မူခြင်း
ရှိမခိုးအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဆယ်မျိုး
ရှိခိုးအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်သုံးမျိုး
သံဃာအား လှူဒါန်းပြီး မဟုတ်စေကာမူ သံဃာကို ရည်ညွှန်း၍ ပြုအပ်သော မဏ္ဍပ်ကနားစသည်၌ မထေရ်ကြီး (=ဝါကြီးသောရဟန်း) တို့ကို နေရာဖြင့် မတားမြစ်ရန် တစ်ဖန် ပညတ်တော်မူခြင်း
လူတို့၏ဥစ္စာကို ခွင့်ပြုတော်မူခြင်း
အနာထပိဏ် သူဌေးကြီးသည် မြတ်စွာဘုရားသခင်ကို ကြီးစွာသော အခမ်းအနားဖြင့် ဇေတဝန်ကျောင်းတိုက်သို့ ပင့်ဆောင်ခြင်း
သုမနာမင်းသမီး
အနာထပိဏ်သူဌေးကြီး၏ အဆောင်အယောင်
ဇေတဝန် ကျောင်းတိုက်တော်ကို စတုဒိသာ သံဃိက ရေစက်ချ၍ လှူဒါန်းခြင်း
ကျောင်းအနုမောဒနာ ၅-ဂါထာ
ကိုးလကြာသည့် ကျောင်းရေစက်ချအောင်ပွဲကြီး
ညီတော်နန္ဒရဟန်းကို နတ်သမီးအာရုံဖြင့် ဖလှယ်၍ အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ရောက်စေတော်မူခြင်း
အရှင်နန္ဒမထေရ် ဘုရားထံမှောက် လာရောက် လျှောက်ထားခြင်း
ကပ္ပဋဇာတ်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
အမှာစကားရပ်
အခန်း - ၂၁
ရာဇဂြိုဟ်ပြည် သုမနပန်းသည် အကြောင်း
မြတ်စွာဘုရား ဗျာဒိတ်စကား မိန့်ကြားတော်မူခြင်း
ကောသလမင်းကြီး၏ ပုရောဟိတ်ဟောင်း အဂ္ဂိဒတ္တရသေ့စသော ရသေ့တစ်ထောင်တို့အား ဆုံးမ ချချွတ်တော်မူခြင်းအကြောင်း
ဇမ္ဗုကရဟန်းအကြောင်း
ဇမ္ဗုက၏ ရှေးမကောင်းမှု
ဇမ္ဗုက၏ ပစ္စုပ္ပန္န ဝဋ်ဒုက္ခ
မိဖတို့က တက္ကတွန်းကျောင်းသို့ ပို့ကြခြင်း
တက္ကတွန်းကျောင်းမှ နှင်ထုတ်လိုက်ကြခြင်း
ဝါကြွားမြဲ ဝါကြွားကာ ဝဋ်ဒုက္ခကို ၅၅-နှစ်ကြာ ခံစားရခြင်း
ဇမ္ဗုကတက္ကတွန်း ကျွတ်တမ်းဝင်ခြင်း
တရားဂါထာ
အခန်း - ၂၂
ဝေသာလီပြည် တည်ခြင်းအကြောင်း
ဝေသာလီပြည်၌ ဘေးကြီးသုံးပါး ဖြစ်ပွားသည်ကို မြတ်စွာဘုရားရှင် ရတနသုတ် တရားတော်ဖြင့် ငြိမ်းအေးစေတော်မူခြင်း
ဗိမ္ဗိသာရမင်းတရား အခမ်းအနားစီမံခြင်း
လိစ္ဆဝီမင်းတို့ နှစ်ဆတက် ပူဇော်ကြခြင်း
ပေါက္ခရဝဿမိုး ရွာသွန်းခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာမထေရ် ပရိတ် အရံအတား ပြုတော်မူခြင်း
မြို့လယ်ခန်းမဆောင်၌ မြတ်စွာဘုရားရှင် ရတနသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် ခုနစ်ရက်တိုင်တိုင် ရတနသုတ်တရားကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
ပရိတ်ရွတ်ခြင်း အစီအရင်အကြောင်း
(က) ပရိတ်ရွတ်ဖတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အင်္ဂါများ
ပရိတ်ရွတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ ဝိပတ္တိ၊ သမ္ပတ္တိတို့ကို ပြဆိုခြင်း
(ခ) ပရိတ်နာယူသော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အင်္ဂါများ
ပရိတ်နာယူသော ပုဂ္ဂိုလ်၏ ဝိပတ္တိ၊ သမ္ပတ္တိတို့ကို ပြဆိုခြင်း
အာဏာတန်ခိုး ထူးခြားထက်မြက်သော ပရိတ်တော်များ
အလောင်းတော် သင်္ခပုဏ္ဏားဝတ္ထုကို ဟောတော်မူခြင်း
သူဌေးသား ကျွမ်းသမား ဥဂ္ဂသေနအကြောင်း
ဥဂ္ဂသေနသူဌေးသား
ဥဂ္ဂသေနသူဌေးသား ကချေသည်မ နောက်သို့ လိုက်သွားခြင်း
ဥဂ္ဂသေနသူဌေးသား ကျွမ်းသမားကချေသည် ဖြစ်ခြင်း
မြတ်စွာဘုရား၏ ဉာဏ်တော်ကွန်ရက်၌ ဥဂ္ဂသေန သူဌေးသား ကျွမ်းသမား ထင်လာခြင်း
မြတ်စွာဘုရား တရားဟောတော်မူခြင်း
ရဟန်းများက ကြောက်၊ မကြောက် မေးမြန်းကြခြင်း
ဥဂ္ဂသေန၏ ရှေးအတိတ်ကံအကြောင်း
ကချေသည်မကလေးလည်း ရဟန္တာထေရီမ ဖြစ်ခြင်း
ကပိလဝတ် သာကီဝင်မင်းတို့နှင့် ကောလိယသာကီဝင်မင်းတို့ ရောဟိဏီမြစ်ကို အမှီပြု၍ ရန်စစ်ဖြစ်ကြခြင်းအကြောင်း
နှစ်ပြည်ထောင်မင်းတို့ လက်နက်များကို စွန့်ပစ်ကြခြင်း
ရန်ငြိမ်းကြောင်း တရားဒေသနာ
ဖန္ဒနဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ဒုဒ္ဒုဘဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
လဋုကိကဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ရုက္ခဓမ္မဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ဝဋ္ဋကဇာတ် (=သမ္မောဒမာနဇာတ်)ကို ဟောတော်မူခြင်း
မညီညွတ်သည့်အတွက် ငုံးငှက်တို့ ပျက်စီးကြခြင်း
အတ္တဒဏ္ဍသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
နှစ်ပြည်ထောင်မင်းတို့ မြတ်စွာဘုရားအား မင်းသား ၂၅၀-စီ လှူဒါန်း၍ ရဟန်းပြုစေကြခြင်း
ရဟန်းငါးရာတို့ သာသနာတော်၌ မမွေ့လျော်ကြခြင်း
မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းငါးရာတို့အား ကုဏာလဇာတ်ကို ဟော၍ သောတာပန်ဖြစ်စေတော်မူခြင်း
ရဟန်းများ သောတာပန် ဖြစ်ကြခြင်း
ရဟန်းငါးရာတို့ ရဟန္တာဖြစ်ကြ၍ (မဟာသမယ) ကြီးစွာသော အစည်းအဝေးကြီး ဖြစ်ခြင်း
ရဟန်းငါးရာတို့ ရဟန္တာဖြစ်ကြလေပြီ
ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ အခြင်းအရာ နှစ်ပါး
မဟာသမယသုတ်များကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာများ စည်းဝေးကြခြင်း
သုဒ္ဓါဝါသဗြဟ္မာကြီး လေးယောက် နောက်ကျမှ ရောက်လာကြခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာများနှင့် မြတ်စွာဘုရား၏ အကြံဖြစ်ပုံများ
နိမ္မိတရုပ်ပွားတော်ကို ဖန်ဆင်းတော်မူခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာတို့ အထူးထူး အကြံဖြစ်ကြခြင်း
များစွာသော နတ်ဗြဟ္မာတို့ ကျွတ်ကြခြင်း
ဆရာတော်ဦးဗုဒ်၏ ရှင်းလင်းချက်
မဟာသမယသုတ်ကို နတ်တို့ ကြည်ညိုလေးမြတ်ကြခြင်း
စရိုက်အားလျော်စွာ တရားကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
အခန်း - ၂၃
ဝေသာလီပြည်၌ ပဉ္စမဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
မဟာဝုန်တော နှစ်မျိုး
ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး ထိုဝါတွင်းမှာပင် ကပိလဝတ်ရွှေနန်းတော် ထီးဖြူတော်အောက်၌ ရဟန္တာဖြစ်၍ ပရိနိဗ္ဗာန်စံခြင်း
မိထွေးတော် မဟာပဇာပတိဂေါတမီ တောင်းပန်၍ ဘိက္ခုနီသာသနာကို ခွင့်ပြုတော်မူခြင်း
တနည်းပြောင်း၍ တောင်းပန်ခြင်း
ဘိက္ခုနီ ရဟန်းပြုခြင်းကို ခွင့်ပြုတော်မူခြင်း
သစ္စကပရိဗိုဇ်ကို ဆုံးမနှိမ်နင်းတော်မူခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာ၏ စွမ်းရည်တော်
သစ္စကပရိဗိုဇ်အကြောင်း
ဒုမ္မုခလိစ္ဆဝီမင်းသား ပြောပုံ
မြတ်စွာဘုရားကို ဆွမ်းစားပင့်ခြင်း
မဟာသစ္စကသုတ္တန်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
သစ္စက၏ ဝါသနာဘာဂိယအကျိုး
တိဿမင်းကြီး တရားနာယူခြင်းအကြောင်း
ဘုရားရှင်၏ ဂုဏ်တော်များ အသင်္ချေယျဖြစ်ကြောင်း
အခန်း - ၂၄
မြတ်စွာဘုရားရှင် ခြောက်ခုမြောက်ဝါကို မကုဠတော်၌ ဝါဆိုတော်မူခြင်း
ဒေသစာရီ နှစ်မျိုး
ခရီးအဝန်း သုံးမျိုး
ရာဇဂြိုဟ်သူဌေး၏ စန္ဒကူးသပိတ်အကြောင်း
တိတ္ထိဆရာကြီး ခြောက်ဦး
(၁) ပူရာဏကဿပဆရာကြီး
(၂) မက္ခလိဂေါသာလ ဆရာကြီး
(၃) အဇိတကေသကမ္ဗလဆရာကြီး
(၄) ပကုဓကစ္စာယနဆရာကြီး
(၅) သဉ္စယဗေလဋ္ဌပုတ္တဆရာကြီး
(၆) နိဂဏ္ဌနာဋပုတ္တဆရာကြီး
အရှင်မောဂ္ဂလ္လာန်နှင့် အရှင်ပိဏ္ဍောလ
အရှင်ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇမထေရ် တန်ခိုးဖြင့် စန္ဒကူးသပိတ်ကို ယူဆောင်တော်မူခြင်း
လူအများ စုရုံးလိုက်ပါလာကြခြင်း
တန်ခိုးပြာဋိဟာ မပြရန် သိက္ခာပုဒ် ပညတ်တော်မူခြင်း
တိတ္ထိတို့ ထောင်ထား ထကြွစကား ပြောကြခြင်း
တန်ခိုးပြာဋိဟာပြရန် ဘုရားရှင် မိန့်ကြားတော်မူခြင်း
တိတ္ထိတို့၏ ဟန်ဆောင်မှု ပြုမူချက်များ
မြတ်စွာဘုရားရှင် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်မှ သာဝတ္ထိသို့ ကြွတော်မူခြင်း
သာဝတ္ထိပြည်၌ နှစ်ဖက်မှ အစီအမံများ
ကဏ္ဍမ္ဗသရက်ဖြူပင် အကြောင်း
ခဏအတွင်း သရက်ပင်ကြီး ပေါက်လာခြင်း
တိတ္ထိတို့၏ မဏ္ဍပ်ကို လေနတ်သား တိုက်ခတ်ဖျက်ဆီး၍ တိတ္ထိတို့ ရှုံးနိမ့်ပျက်စီးကြခြင်း
ပူရဏကဿပဆရာကြီး လည်ပင်း ကြိုးကွင်းတပ်လျက် ရေ၌ ဆင်း၍သေခြင်း
ပြာဋိဟာပွဲ၌ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို တပည့်များ လျှောက်ထားကြပုံ
ဃရဏီအမျိုးသမီး လျှောက်ထားပုံ
စူဠအနာထပိဏ် လျှောက်ထားပုံ
ခုနစ်နှစ်အရွယ် စိရာ သာမဏေရီမလေး လျှောက်ထားပုံ
ခုနစ်နှစ်အရွယ် စုန္ဒ မည်သော ရဟန္တာသာမဏေငယ်လေး လျှောက်ထားပုံ
ဥပ္ပလဝဏ်ထေရီမ လျှောက်ထားပုံ
အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန်မထေရ်သူမြတ် လျှောက်ထားပုံ
ရတနာစင်္ကြံ ဖန်ဆင်းတော်မူခြင်း
လောကဝိဝရဏ တန်ခိုးပြခြင်း
ရောင်ခြည်တော်ခြောက်သွယ် ကွန့်မြူးခြင်း
စင်္ကြံတော်ကြွရင်းက တရားဟောတော်မူခြင်း
ကိုယ်တော်ပွား နိမ္မိတဘုရားတို့ကို ဖန်ဆင်းတော်မူခြင်း
ဗြဟ္မာနတ်လူ ကုဋေနှစ်ဆယ် ကျွတ်တမ်းဝင်ကြခြင်း
ယမကပါဋိဟာရိယဝန္ဒနာ ဘုရားရှိခိုးဂါထာ ပါဠိအနက်
တာဝတိံသာနတ်ပြည်သို့ ကြွတော်မူခြင်း
သိကြားမင်း အကြံမှားခြင်း
လူအများ ဘုရားရှင်ကို မမြင်ကြရ၍ ငိုကြွေးမြည်တမ်းကြခြင်း စသည်
စကြဝဠာတိုက်တစ်သောင်းမှ နတ်ဗြဟ္မာအပေါင်းတို့ မြတ်စွာဘုရားထံတော်သို့ ဆည်းကပ်ရောက်ရှိကြခြင်း
အင်္ကုရနတ်သားနှင့် ဣန္ဒကနတ်သားတို့၏ အကြောင်း
အင်္ကုရနတ်သားအကြောင်း အကျဉ်းချုပ်
ဣန္ဒကနတ်သားအကြောင်း အကျဉ်းချုပ်
အခန်း - ၂၅
တာဝတိံသာနတ်ပြည်၌ သတ္တမဝါ ကပ်တော်မူ၍ အဘိဓမ္မာတရား ဟောကြားတော်မူခြင်း
အဘိဓမ္မာ ဟောကြားတော်မူသောအခါ ကိုယ်တော်ကို မျှတစေတော်မူပုံ
အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ်သည် လင်းနို့သားဖြစ်ဖူးသော ရဟန်းငါးရာတို့အား တစ်ဖန်ပြန်၍ အဘိဓမ္မာတရား ဟောကြားတော်မူခြင်း
သာဝတ္ထိပြည်မှ လူပရိသတ်များ သင်္ကဿမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့ စုဝေးကြခြင်း
စောင်းတန်းသုံးသွယ်ဖြင့် သင်္ကဿမြို့တံခါးသို့ သက်ဆင်းတော်မူခြင်း
သာရိပုတ္တသုတ္တန်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
အဝိဇဟိတဌာန လေးပါး
မြတ်စွာဘုရားရှင်တို့အား နတ်လူတို့ ချစ်ခင်နှစ်သက်ကြကြောင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ်၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ထင်ရှားစေတော်မူခြင်း
ပရောသဟဿဇာတ်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
သာရိပုတ္တသုတ္တန်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
သာရိပုတ္တသုတ္တန်အကျဉ်းချုပ်
ငိုကြွေးကြောင်းတရားလေးပါး
အထူးမှာထားချက်
မြတ်စွာဘုရား ဇေတဝန်ကျောင်းတော်၌ သီတင်းသုံးနေထိုင်တော်မူစဉ် စိဉ္စမာဏဝိကာ စွပ်စွဲလာခြင်းအကြောင်း
စိဉ္စမာန်၏ နည်းပရိယာယ်
ပရိသတ်လေးပါးအလယ်၌ အကြီးအကျယ်စွပ်စွဲလာခြင်း
သိကြားဆင်း၌ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းပေးခြင်း
စိဉ္စမာန်ကို မြေမျိုခြင်း
မဟာပဒုမဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ဒွါဒသနိပါတ် မဟာပဒုမဇာတ်တော်
မင်းကြီး အမျက်မာန်ရှ၍ မဟာပဒုမမင်းသားကို သတ်ဖို့ရန် အမိန့်ပေးခြင်း
အလောင်းတော်၏ မေတ္တာတန်ခိုး
မင်းကြီး ပြည်တော်ပြန်၍ မိဖုရားအား အပြစ်ပေးခြင်း
စိဉ္စမာဏဝိကာ မိန်းမယုတ်က ဤကဲ့သို့ မဟုတ်မတရား အစွပ်စွဲခံရခြင်း၏ ရှေးကံအကြောင်း
သုန္ဒရီပရိဗိုဇ်မဖြင့် စွပ်စွဲလာခြင်းအကြောင်း
လူအများ အသိမှန် ရရှိကြခြင်း
တိတ္ထိတို့၏ လူသတ်မှုကြီး အပြည့်အစုံ ပေါ်လွင်လာခြင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင် ဥဒါန်းကျူးရင့်တော်မူခြင်း
သုန္ဒရီပရိဗိုဇ်မဖြင့် စွပ်စွဲခံရခြင်း၏ ရှေးကံအကြောင်း
အခန်း - ၂၆
အဋ္ဌမဝါကို သုသုမာရဂိရိမြို့၌ ကပ်ဆိုတော်မူခြင်း
နကုလပိတု သူကြွယ် ဇနီးမောင်နှံတို့ သောတာပန် တည်ကြခြင်းအကြောင်း
ဗောဓိမင်းသားအကြောင်း
ဗောဓိမင်းသား ကောကနုဒပြာသာဒ်ကို ဆောက်လုပ်စေခြင်းအကြောင်း
ဗောဓိမင်းသား ပြာသာဒ်တက် မင်္ဂလာပွဲ၌ ဘုရားအမှူးရှိသော သံဃာတော်ကို ပင့်ဖိတ်ခြင်း
ဗောဓိမင်းသား သရဏဂုံ ခံယူခြင်းအကြောင်း
ပဓာနိယင်္ဂတရား = ကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ် အားထုတ်သူ၏ အင်္ဂါတရားငါးပါး
ဗောဓိမင်းသား သောတာပန်တည်ခြင်း
အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန်၏ ဝမ်း၌ မာရ်နတ် ဝင်ခြင်းအကြောင်း
အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန်၏ ရှေးမကောင်းမှု
ဝိဓုရမည်ခြင်းအကြောင်း
သဉ္ဇီဝမထေရ် မည်ခြင်းအကြောင်း
ဒူသီမာရ်နတ်၏ ယုတ်ညံ့သော အကြံအစည်နှင့် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ချက်များ
ပဉ္စဂ္ဂဒါယကာပုဏ္ဏားအကြောင်း
မြတ်စွာဘုရား သီဟိုဠ်ကျွန်းသို့ သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် ကြွတော်မူခြင်းအကြောင်း
မဟာသုမနနတ်မင်း တောင်းပန်၍ ဆံတော်ဓာတ်ကို ပေးအပ်တော်မူခြင်း
နာဂဒီပကျွန်းသို့ ကြွရောက်တော်မူခြင်း
မဏိအက္ခိက နဂါးမင်း တောင်းပန်ခြင်း
တတိယအကြိမ် သီဟိုဠ်ကျွန်းသို့ ကြွရောက်၌ ထိုထိုအရပ်တို့၌ သမာပတ် ဝင်စားတော်မူခြင်းအကြောင်း
အခန်း - ၂၇
ကောသမ္ဗီပြည် ဃောသကသူဌေးကြီးအကြောင်း
ကောသမ္ဗီသူဌေးကြီး၏ အကြံ
ကောသမ္ဗီသူဌေးကြီး၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများ
သူတပါးကို မနာလိုက ကိုယ်သာဒုက္ခ ဆင်းရဲရ၏
အိမ်တွင်းလူများကို သိမ်းသွင်းခြင်း
သူဌေးကြီးရာထူးကို ရရှိခြင်း
နေ့စဉ် တစ်ထောင်ကုန် အလှူဝတ် တည်ထားခြင်း
ကောသမ္ဗီပြည်၌ နဝမဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
သူဌေးသုံးဦး သောတာပန်တည်ကြခြင်း
လမ်းခရီးအကြား မာဂဏ္ဍီပုဏ္ဏားကြီး ဇနီးမောင်နှံတို့ကို ချေချွတ်တော်မူခြင်း
မာဂဏ္ဍီသူငယ်မ ရန်ငြိုးဖွဲ့ခြင်း
မာဂဏ္ဍီပုဏ္ဏားကြီး ဇနီးမောင်နှံတို့ အနာဂါမ်တည်ပြီးနောက် ရဟန္တာဖြစ်ကြခြင်း
ကောသမ္ဗီပြည် ကျောင်းတိုက်ကြီးသုံးတိုက်ကို အလှူခံတော်မူခြင်း
မာဂဏ္ဍီမိဖုရား၏ မကောင်းမှု
သူဌေးသုံးဦးတို့၏ ထူးချွန်သော စေတနာ
သံဃဝိဝါဒါဓိကရုဏ်း ကြီးစွာဖြစ်ခြင်း
မြတ်စွာဘုရား နှစ်ဘက်သို့ပင် ကြွရောက်၌ တရားဟောတော်မူခြင်း
နာနာသံဝါသ ၂-မျိုးနှင့် သမာနသံဝါသ ၂-မျိုးတို့ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
နာနာသံဝါသကတရား ၂- မျိုး
သမာနသံဝါသကတရား ၂- မျိုး
သံဃာချင်း စိတ်ဝမ်းကွဲပြားရာ၌ နေထိုင်ပုံကို ဟောတော်မူခြင်း
ဒီဃာဝုဝတ္ထုကို ဟောတော်မူခြင်း
အားမတန် မာန်ကိုလျော့
ဒီဃာဝုကိုယ်ဝန်ရှိ၍ ချင်ခြင်းတပ်ခြင်း
အမြော်အမြင်ကြီးမားသည့် ပုရောဟိတ်မိတ်စစ်ကြီး
ကောသလမင်း၏ ရန်ငြိမ်းကြောင်း ဩဝါဒစကား
ဒီဃာဝုမင်းသား၏ လိမ္မာသောအစီအမံ
ဗြဟ္မဒတ်မင်း ပြင်းစွာထိတ်လန့်ခြင်း
ဒီဃာဝုမင်းသား ဆင်ထိန်းအမှုထမ်းခြင်း
ဒီဃာဝုမင်းသား အတွင်းတော်အမှုထမ်းဖြစ်ခြင်း
ဒီဃာဝုမင်းသား ခမည်းတော်၏ စကားကို လေးစားလိုက်နာခြင်း
ပြည်တော်သို့ ပြန်ဝင်ခြင်း
ဒီဃာဝုမင်းသား ရန်ငြိမ်းကြောင်းတရားကို ဟောကြားရှင်းပြခြင်း
ဒီဃာဝုမင်းသား ခမည်းတော်၏ ထီးနန်းအမွေကို တဖန်ပြန်၍ ရရှိခြင်း
ဗုဒ္ဓ၏ ဩဝါဒတော်
ဂါထာ ဒသက ဩဝါဒဒေသနာ
အခန်း - ၂၈
ဗာလက လောဏကရွာသို့ ကြွတော်မူခြင်း
ရဟန်းငါးရာတို့က မြတ်စွာဘုရားနောက်တော်သို့ လိုက်ကြရန် ရှင်အာနန္ဒာအား လျှောက်ထားကြခြင်း
အရှေ့ဝါးတောသို့ ရောက်တော်မူခြင်း
မထေရ်သုံးပါး တညီတညွတ် ဘုရားကို ကြိုဆိုကြခြင်း
ပါလိလေယျကအရပ်သို့ ကြွတော်မူခြင်း
ပါလိလေယျက (ပလလဲ) ဆင်မင်းအကြောင်း
ပလလဲဆင်မင်း မြတ်စွာဘုရားအား ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်ပြုပုံ
ကောသမ္ဗီပြည်၌ ဖြစ်နေပုံများ
ပလလဲဆင်မင်းကို အားကျသော မျောက်အကြောင်း
ပလလဲဆင်မင်း၏ စိတ်အကြံနှင့် မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ ဥဒါန်းစကားတော်
အရှင်အာနန္ဒာ သွားရောက်၌ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို ပင့်ဆောင်ခြင်း
ကောသမ္ဗီရဟန်းတို့ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို ကန်တော့ရန် လာရောက်ကြခြင်း
ဓမ္မဝါဒီဟု သိကြောင်းတရား တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါး၊ အဓမ္မဝါဒီဟု သိကြောင်းတရား တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါးတို့ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
အဓမ္မဝတ္ထု တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါး
ဓမ္မဝတ္ထု တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါး
ဓမ္မ၊ အဓမ္မ စသည်အခွဲ
အခန်း - ၂၉
နာဠပုဏ္ဏားရွာ၌ ၁၁-ခုမြောက် ဧကာဒသမဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
ဗုဒ္ဓကိစ္စ ၅-ပါး အကြောင်း
(၁) ပုရေဘတ္တကိစ္စ = နံနက်ခင်း ဗုဒ္ဓလုပ်ငန်းစဉ်
(၂) ပစ္ဆာဘတ္တကိစ္စ = ဆွမ်းစားပြီးနောက် ဗုဒ္ဓလုပ်ငန်းစဉ်
(၃) ပုရိမယာမဗုဒ္ဓကိစ္စ = ညဉ့်ဦးယံပိုင်း ဗုဒ္ဓလုပ်ငန်းစဉ်
(၄) မဇ္ဈိမယာမဗုဒ္ဓကိစ္စ = သန်းခေါင်ယံပိုင်း ဗုဒ္ဓလုပ်ငန်းစဉ်
(၅) ပစ္ဆိမယာမ ဗုဒ္ဓကိစ္စ = မိုးသောက်ယံပိုင်း ဗုဒ္ဓလုပ်ငန်းစဉ်
ကသိဘာရဒွါဇပုဏ္ဏား၏ လယ်ထွန်မင်္ဂလာအခမ်းအနား
မြတ်စွာဘုရားရှင် ကြွရောက်တော်မူခြင်း
အဖြေဂါထာ (၁)
အဖြေဂါထာ (၂)
အဖြေဂါထာ (၃)
နိဂုံးဂါထာ
အခန်း - ၃၀
ဝေရဉ္ဇာပြည်၌ ၁၂-ခုမြောက် ဒွါဒသမဝါကပ်တော်မူခြင်း
ဝေရဉ္ဇပုဏ္ဏား ဘုရားရှင်ထံမှောက် ရောက်ရှိလာခြင်း
(၁) အရှင်ဂေါတမသည် အရသာကင်းသော သဘောရှိသူ ဖြစ်၏။
(၂) အရှင်ဂေါတမသည် အသုံးမရှိသူ ဖြစ်၏
(၃) အရှင်ဂေါတမသည် မပြုထိုက်သော အယူ=အကိရိယဝါဒရှိသူဖြစ်၏
(၄) အရှင်ဂေါတမသည် ဖြတ်အပ်၏ဟူသော အယူ-ဥစ္ဆေဒဝါဒရှိသူ ဖြစ်၏။
(၅) အရှင်ဂေါတမသည် စက်ဆုပ်ခြင်း သဘောရှိသူ ဖြစ်၏။
(၆) အရှင်ဂေါတမသည် ဖျက်ဆီးတတ်သူ အဖျက်သမားကြီး ဖြစ်၏
(၇) အရှင်ဂေါတမသည် ပူပန်စေတတ်သူ ဖြစ်၏
(၈) အရှင်ဂေါတမသည် နတ်ရွာ ပဋိသန္ဓေမှ ကင်းသူ ဖြစ်၏
ဝေရဉ္ဇပုဏ္ဏားကြီး သရဏဂုံ ခံယူခြင်း
ဝေရဉ္ဇပြည်၌ ဒုဗ္ဘိက္ခဘေး ရောက်ခြင်း
ဒုဗ္ဘိက္ခဝဋ်တော်ပါခြင်း၏ ရှေးကံအကြောင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင် ကောင်းချီးပေးတော်မူခြင်း
အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန်၏ ရဲရဲတောက် လျှောက်ထားချက်
အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ်မြတ်၏ ဝိနည်းသိက္ခာပုဒ် ပညတ်ရန် တောင်းပန်လျှောက်ထားချက်
ဝါကျွတ်သောအခါ ဒေသစာရီကြွချီရန် ပန်ကြားတော်မူခြင်း
ဝေရဉ္ဇပုဏ္ဏား၏ ကြီးစွာသော အလှူဒါန
အခန်း - ၃၁
ကလန္ဒသူဌေးသား ရှင်သုဒိန်အကြောင်း
မယားဖြင့် တစ်ဖန် ဖြားယောင်းပြန်ခြင်း
သားမျိုးကို တောင်းခြင်း
သားမျိုး ပေးခြင်း
ကိုယ်ဝန်ယူကြောင်း ရှစ်ပါး
နတ်ဗြဟ္မာတို့ အုတ်ကျက်ဆူညံ ကဲ့ရဲ့သံကြီး ဖြစ်ပွားခြင်း
အရှင်သုဒိန်၏ နောင်တ တစ်ဖန် ပူပန်မှု
ဝိနည်းပညတ်ကြောင်း ၁၀-ပါး
သာဝတ္ထိပြည်သို့ ရောက်တော်မူသည်တွင် ဝါလောဒကဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ရှင်ရာဟုလာကို အကြောင်းပြု၍ မဟာရာဟုလောဝါဒသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာ၏ လုပ်ငန်းရပ်များ
မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် ရှင်ရာဟုလာကို အကြောင်းပြု၍ များစွာသော တရားဒေသနာတို့ကို ဟောတော်မူခြင်းအကြောင်း
အခန်း - ၃၂
စာလိကတောင်၌ တေရသမဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
ခေတ္တအလုပ်အကျွေးဖြစ်သည့် မာဃိယမထေရ်အား တရားဟောတော်မူခြင်း
အရှင်မေဃိယ၏ စိတ်သန္တာန်၌ အကုသိုလ်ဝိတက်များ ဖြစ်ပွားလာခြင်း
သာဝတ္ထိပြည်၌ (စုဒ္ဒသမဝါ) ဆယ့်လေးခုမြောက်ဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
သာရိပုတ္တထေရ်ဝတ္ထုကို ဟောတော်မူခြင်း
စူဠရာဟုလောဝါဒသုတ်ကို ဟောတော်မူ၍ ရှင်ရာဟုလာကို အရဟတ္တဖိုလ်၌ တည်စေတော်မူခြင်း
အန္ဓဝန်တောအုပ်အကြောင်း
ယသောရတ ဥပါသကာ၏ ကံကြမ္မာ
ဆပဉ္စကတရားဒေသနာတော်
တရားနှလုံး ကျင့်သုံးဆင်ခြင်ဖွယ်
အရှင်ရာဟုလာကို မာရ်နတ် ခြောက်လှန့်ခြင်းအကြောင်း
သူစိလောမသုတ်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
ခရလောမဘီလူးအကြောင်း
သူစိလောမဘီလူးအကြောင်း
အခန်း - ၃၃
ကပိလဝတ်ပြည်၌ (တစ်ဆယ့်ငါးခုမြောက်) ပန္နရသမဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
မဟာနာမသာကီဝင်မင်းသား ဥပါသကာမည်ခြင်းအကြောင်း စသည်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
ဦးရီးတော် သုပ္ပဗုဒ္ဓသာကီဝင်မင်း မြေမျိုခြင်းအကြောင်း
သုပ္ပဗုဒ္ဓမင်း မြေအမျိုခံရချိန် ကျရောက်ခြင်း
သိကြားမင်း မေးအပ်သည့် ပြဿနာလေးရပ်ကို ဖြေကြားတော်မူခြင်း
အဓိပ္ပါယ်ဖော်ပြချက်
သတ္တဝါအပေါင်း ရှစ်သောင်းလေးထောင် ကျွတ်တမ်းဝင်ကြခြင်း
အာဠဝကဘီလူးကို ဆုံးမချေချွတ်တော်မူသောအကြောင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင် အာဠဝီပြည်သို့ ကြွတော်မူခြင်း
အာဠဝကဘီလူး ဒေါသအမျက် ပြင်းစွာထွက်ခြင်း
အသံကြီး လေးမျိုး
ဘွဲ့ဖြူလက်နက်ဖြင့် နောက်ဆုံး ပစ်ခတ်ခြင်း
လက်နက်ကြီး လေးမျိုး
အာဠဝကဘီလူးအမေးနှင့် မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ အဖြေ
သောတာပန်ဖြစ်ပြီးနောက် အာဠဝကဘီလူး မေးလျှောက်သည့် ပြဿနာများ
ဟတ္ထကအာဠဝကဟု အမည်တွင်ခြင်း
ဓမ္မာဘိသမယကျွတ်ပွဲကြီး
ဒေဝတာဗလိ အမြဲပူဇော်ကြခြင်း
အခန်း - ၃၄
ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဝေဠုဝန်ကျောင်းတိုက်၌ သတ္တရသမဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
သိရိမာပြည့်တန်ဆာမအကြောင်း အကျဉ်းချုပ်
သိရိမာပြည့်တန်ဆာမကို အကြောင်းပြု၍ တရားဟောတော်မူခြင်း
ဝိဇယသုတ္တန် မြန်မာပြန်
ဃနလေးပါး
ဝိဇယသုတ္တန်မြန်မာပြန် နောက်ဆက်တွဲ
အမည်သုံးပါး ခေါ်ဆိုခြင်း
ဇနပဒကလျာဏီ နန္ဒာထေရီမကို အရဟတ္တဖိုလ်၌ တည်စေတော်မူခြင်း
ဧကဥပါသကဝတ္ထု
အဋ္ဌာရသမဝါ စာလိယတောင်ကျောင်း၌ ဝါကပ်တော်မူခြင်း
ယက်ကန်းသည်သမီးအား တရားဟောတော်မူခြင်း (ပေသကာရဓီတာဝတ္ထု)
သတို့သမီးငယ်၏အလား
ဧကူနဝီသတိမ = ၁၉-ခုမြောက်ဝါကိုလည်း စာလိယတောင်ကျောင်း၌ပင် ကပ်တော်မူခြင်း
ကုက္ကုဋမိတ္တနေသာဒဝတ္ထု
ကုက္ကုဋမိတ္တမုဆိုး မိသားစုတို့ ကျွတ်တမ်းဝင်ချိန်
ကုက္ကုဋမိတ္တမုဆိုး မိသားစု၏ ရှေးကောင်းမှု
ဌာပနာပွဲ ဥက္ကဋ္ဌ ရွေးချယ်ခြင်း
အာနန္ဒာသူဌေးဝတ္ထု
ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ ဝီသတိမဝါ = ၂၀-ဝါမြောက်ဝါ ကပ်ဆိုတော်မူခြင်း
အနိဗဒ္ဓဝါ-စသည် အထူးမှတ်ရန်
အရှင်အာနန္ဒာမထေရ်ကို အမြဲတမ်း အလုပ်အကျွေး = နိဗဒ္ဓဥပဋ္ဌာက ခန့်ထားတော်မူခြင်း
ပြုစုလုပ်ကျွေးပုံအမြွက်
အခန်း - ၃၅
မာရဝတ္ထု
ကောသလမင်းကြီး၏ အသဒိသဒါနအကြောင်း
မလ္လိကာမိဖုရား အသဒိသအလှူဝတ္ထုများကို စီမံခန့်ခွဲခြင်း
ဇုဏှအမတ်နှင့် ကာဠအမတ်တို့အကြောင်း
အရှင်အင်္ဂုလိမာလမထေရ်၏ ရဲရင့်သောစိတ်
အမတ်နှစ်ဦး၏ ဖြစ်ပုံအလား
ကောသလမင်းကြီး၏ အသဒိသဒါနကို အကြောင်းပြု၍ သိဝိဇာတ်နှင့် အာဒိတ္တဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
တိတ္ထိတို့ကို ကိုးကွယ်သော ဂရဟဒိန္နနှင့် မြတ်စွာဘုရားကို ကိုးကွယ်သော သိရိဂုတ္တ အဆွေခင်ပွန်းနှစ်ဦးတို့ အကြောင်း (ဂရဟဒိန္နဝတ္ထု)
သိရိဂုတ္တအိမ်၌ စီမံထားပုံ
သိရိဂုတ္တက တက္ကတွန်းတို့ကို ဆုံးမခြင်း
ဂရဟဒိန္နက သိရိဂုတ္တကို တရားစွဲခြင်း
ဂရဟဒိန္န၏ အကြံ
ဂရဟဒိန္န၏အိမ်၌ စီမံထားပုံ
မီးပုံထဲမှ ကြာပွင့်ကြီးများ ပေါက်လာခြင်း
ဂရဟဒိန္န ကြီးစွာ စိတ်ဒုက္ခရောက်ခြင်း
ဗုဒ္ဓဝိသယ အစိန္တေယျ ဘုရားအရာ မကြံသာ
ဧကကနိပါတ် ခဒိရင်္ဂါရဇာတ်တော်ကိုလည်း ဟောတော်မူခြင်း
အရှင်မောဂ္ဂလာန်အား နည်းညွှန်းပေး၍ နန္ဒောပနန္ဒ နဂါးမင်းကို ဆုံးမစေတော်မူခြင်း
ဗကဗြဟ္မာကြီးကို နှိမ်နင်းဆုံးမတော်မူခြင်း
အလုပ်အကျွေးဗြဟ္မာတစ်ဦးကို မာရ်နတ်ဝင်ပူးခြင်း
ဗကဗြဟ္မာကြီး၏ အတိတ်ဖြစ်ရပ်ဇာတ် - ၄၅၂
မြတ်စွာဘုရားနှင့် ဗကဗြဟ္မာကြီးတို့ ပုန်းကွယ်ပျောက်လျှိုး တန်ခိုးပြိုင်ကြခြင်း
ဗြဟ္မာတစ်သောင်း အရိယာဖြစ်ခြင်း
မာရ်နတ် အနှောင့်အယှက် ပေးလာပြန်ခြင်း
အနာထပိဏ်သူဌေးသမီး စူဠသုဘဒ္ဒါနှင့် ယောက္ခမ (မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ) ဥဂ္ဂသူဌေးတို့အကြောင်း (စူဠသုဘဒ္ဒါဝတ္ထု)
ဝိသကြုံ ဖန်ဆင်းအပ်သည့် ပြာသာဒ်ငါးရာတို့ဖြင့် ဥဂ္ဂမြို့သို့ ကြွတော်မူခြင်း
ဥဂ္ဂသူဌေးနှင့်တကွ သတ္တဝါအပေါင်း ရှစ်သောင်းလေးထာင်တို့ ကျွတ်တမ်းဝင်ကြခြင်း
မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ အယူရှိသော ပုဏ္ဏားတစ်ယောက်အား တရားဟောတော်မူခြင်း (အညတရဗြာဟ္မဏဝတ္ထု)
စန္ဒာဘမထေရ်အကြောင်း (စန္ဒာဘတ္ထေရဝတ္ထု)
စန္ဒာဘမထေရ်၏ ရှေးကောင်းမှု
ညချမ်းအခါ
ဓာတုစေတီတော်အား လဝန်းသဏ္ဌာန်ပြုကာ စန္ဒကူးနီဖြင့် ပူဇော်ခြင်း
စန္ဒာဘပုဏ္ဏားဘဝ
စန္ဒာဘကိုခေါ်၍ ကျောင်းတော်သို့ သွားကြခြင်း
စန္ဒာဘပုဏ္ဏား ရဟန်းပြုခြင်း
စန္ဒာဘပုဏ္ဏား ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို မာရ်နတ်က မင်းပြုရန် ဖြားယောင်းတောင်းပန်လာခြင်း (မာရဝတ္ထု)
ပေါက္ခရသာတိပုဏ္ဏားကြီး အကြောင်း
အမ္ဗဋ္ဌလုလင်၏ အပြုအမူများ
ဇာတ်နိမ့်သူဟူသောစကားဖြင့် ရှေးဦးစွာ ရှုတ်ချခြင်း
ဇာတ်နိမ့်သူဟူသောစကားဖြင့် ဒုတိယအကြိမ် ရှုတ်ချခြင်း
ဇာတ်နိမ့်သူဟူသောစကားဖြင့် တတိယအကြိမ် ရှုတ်ချခြင်း
အမ္ဗဋ္ဌလုလင် ကျွန်မ၏သားဖြစ်ပုံကို ထင်ရှားစေခြင်း
ကဏှအနွယ်အစ
အမ္ဗဋ္ဌ၏ အဆက်အနွယ်အကြောင်း
မင်းမျိုးသာလျှင် မြင့်မြတ်ကြောင်း
အသိဉာဏ် = ဝိဇ္ဇာနှင့် အကျင့် = စရဏကို အကျယ်ဟောတော်မူခြင်း
ပျက်စီးကြောင်းလေးပါးကို ဟောတော်မူခြင်း
လက္ခဏာတော်နှစ်မျိုးကို ပြခြင်း
ပေါက္ခရသာတိပုဏ္ဏားကြီး မြို့မှထွက်၍ စောင့်ကြိုခြင်း
ပေါက္ခရသာတိပုဏ္ဏားကြီး ဘုရားထံ ဆည်းကပ်ခြင်း
ပေါက္ခရသာတိပုဏ္ဏား လက္ခဏာတော်ကြီးများကို ကြည့်ရှုစုံစမ်းခြင်း
ပေါက္ခရသာတိပုဏ္ဏား ဥပါသကာအဖြစ် အထူးလျှောက်ထားခြင်း
အခန်း - ၃၆
မြတ်စွာဘုရား၏ အရပ်တော်ကို ဝါးဖြင့် တိုင်းတာသော ပုဏ္ဏားအကြောင်း
ပုက္ကုသာတိမင်းကြီး အကြောင်း
မင်းနှစ်ပါးတို့ သဝဏ်လွှာပါးကြပုံ
ပုက္ကုသာတိမင်း၏ လက်ဆောင်
ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး၏ အတုံ့လက်ဆောင်တော်
ပုက္ကုသာတိမင်း လက်ဆောင်တော် ကြိုယူခြင်း
ပုက္ကုသာတိမင်း၏ ကြီးစွာသော ပီတိသောမနဿ
ပုက္ကုသာတိမင်းကြီး ဈာန်ရပြီး ရဟန်းပြုခြင်း
ဧကစာရီပုက္ကုသာတိ အမျိုးကောင်းသား
မြတ်စွာဘုရားရှင် ကြွလာတော်မူခြင်း
အရှင်ပုက္ကုသာတိ အနာဂါမ်အရိယာဖြစ်ခြင်း
အရှင်ပုက္ကုသာတိ ရဟန်းအဖြစ်ကို တောင်းပန်ခြင်း
ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး လာရောက်၍ ပူဇော်ပသခြင်း
ပုက္ကုသာတိမင်း (အရှင်ပုက္ကုသာတိ?) စုတေ၍ အဝိဟာဗြဟ္မာ့ဘုံ၌ ဖြစ်ခြင်း
(ရာဟု) အသူရိန်နတ်မင်းကြီးသည် ဘုရားမျက်နှာတော်ကို မော့၍ ဖူးရကြောင်း
ရှင်ဒေဝဒတ်အကြောင်း
ရှင်ဒေဝဒတ် ဘုန်းကြီးရန် ကြံစဉ်အားထုတ်ခြင်း
ရှင်ဒေဝဒတ် ဈာန်လျှောကျခြင်း
ကကုဓဗြဟ္မာက အရှင်မဟာမောဂ္ဂလ္လာန်မထေရ်အား လာရောက်လျှောက်ထားခြင်း
ဒေဝဒတ်၏ လာဘ်လာဘနှင့်စပ်၍ တရားဟောတော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရား၌ ရှင်ဒေဝဒတ်၏ ပဌမရန်ငြိုး
ပကာသနီယကံ ပြုစေတော်မူခြင်း
အဇာတသတ်မင်းသားအကြောင်း
ဒေဝဒတ်၏ ရက်စက်သောအကြံပေးချက်
အဇာတသတ်မင်း ခမည်းတော်ကို သတ်စေခြင်း
ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး နတ်ရွာစံခြင်း
လူမိုက်နောက်မှ နောင်တ-ရ
ရှင်ဒေဝဒတ် လူသတ်သမားတို့ စေလွှတ်ခြင်း
လူသတ်သမားတို့ သောတာပန်တည်ကြခြင်း
မြတ်စွာဘုရားကို သွေးစိမ်းတည်အောင် ပြုခြင်း
မြတ်စွာဘုရားကို ရဟန်းတို့က အထူးသဖြင့် စောင့်ရှောက်ကြခြင်း
နာဠာဂီရိဆင်ကို စေလွှတ်ခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာ၏ အသက်စွန့်ရဲသော မေတ္တာ
သားသည်မိခင်တစ်ယောက်၏ ဖြစ်ပုံ
ဘုရားတေဇော် အာနုဘော်
ရှင်ဒေဝဒတ် လာဘ်လာဘ ဆုတ်ယုတ်ခြင်း
ဝတ္ထုငါးမျိုးကို တောင်းဆိုခြင်း
ရှင်ဒေဝဒတ် သံဃာသင်းခွဲရန် အားထုတ်ခြင်း
ရှင်ဒေဝဒတ် သံဃာကို သင်းခွဲခြင်း
အဂ္ဂသာဝကနှစ်ပါး၏ ကျေးဇူး
ရဟန်းငယ်တစ်ပါး၏ စိုးရိမ်ချက်
ရှင်ဒေဝဒတ် သွေးအန်ခြင်း
ဇာတ်တော်အများ ဟောကြားတော်မူခြင်း
ရှင်ဒေဝဒတ်၏ နောက်ဆုံးအချိန်
ရှင်ဒေဝဒတ်ကို မြေမျိုခြင်း
ရှင်ဒေဝဒတ် အဝီစိငရဲ၌ ဆင်းရဲဒုက္ခခံရပုံ
ရှင်ဒေဝဒတ်ကို မြေမျိုပြီးနောက် ဇာတ်တော်များကို ဟောတော်မူခြင်း
အခန်း - ၃၇
အဇာတသတ်မင်းအကြောင်း
ဆရာဇီဝက၏ ရဲရဲတောက်စကား
ဘုရားဖူးသွားရန် ဆင်ယာဉ်တို့ကို ပြင်ဆင်ခြင်း
အဇာတသတ်မင်း ကြီးစွာသော မင်းခမ်းမင်းနားဖြင့် ဘုရားဖူးထွက်ခြင်း
အဇာတသတ်မင်း ကြောက်ရွံ့ခြင်း
အဇာတသတ်မင်း ရဟန်းပြုရခြင်း၏ အကျိုးကို မေးလျှောက်ခြင်း
ဖိတ်ကြားခြင်း နှစ်မျိုး
အဇာတသတ်မင်း သရဏဂုံခံယူ၍ တောင်းပန်ကန်တော့ခြင်း
သရဏဂုံနှင့်စပ်၍ မှတ်ဖွယ်
(က) သရဏ
(ခ) သရဏဂုံ
(ဂ) သရဏဂုံတည်သူ
(ဃ) သရဏဂုံအပြား
ပဏိပါတ အရိုအသေပြုမှု လေးမျိုး
(င) သရဏဂုံ၏ အကျိုး
(စ) သရဏဂုံ၏ ညစ်နွမ်းခြင်း
(ဆ) သရဏဂုံ၏ ပျက်စီးခြင်း
ဥပါသကာနှင့်စပ်၍ မှတ်ဖွယ်
(က) ဥပါသကာမည်သောသူ
(ခ) ဥပါသကာမည်ကြောင်း
(ဂ) ဥပါသကာ၏ သီလ
(ဃ) ဥပါသကာ၏ အသက်မွေးမှု
(င) ဥပါသကာ၏ ပျက်စီးခြင်း
(စ) ဥပါသကာ၏ ပြည့်စုံခြင်း
အဇာတသတ်မင်း၏ နစ်နာမှုနှင့် အကျိုးရမှု
အဇာတသတ်မင်း၏ ဗောဓိဉာဏ်မှတ်ဖွယ်
အခန်း - ၃၈
မြတ်စွာဘုရား၏ ရှေးဘဝက မိဟောင်းဖဟောင်း ဖြစ်ခဲ့သော ပုဏ္ဏားကြီး ဇနီးမောင်နှံအကြောင်း
ဘုရားရှင်ကို မြင်လျှင်မြင်ချင်း သားဟု ခေါ်ကြခြင်း၊ ပွေ့ဖက်၍ ငိုကြခြင်း၊ အိမ်သို့ပင့်၍ ဆွမ်းကျွေးခြင်း၊ သောတာပန်တည်ခြင်း၊ ဘုရားရှင်၏ ခမည်းတော် မယ်တော်၊ မိကြီး ဖကြီး၊ မိထွေး ဖထွေး ဘဝ ငါးရာစီ ဆက်ကာ ဖြစ်ခဲ့ကြပုံ၊ ပုဏ္ဏားကြီးဇနီးမောင်နှံ အထက်မဂ်သုံးပါးရ၍ ပရိနိဗ္ဗာန် စံကြခြင်း။
ပုဏ္ဏားကြီး ဇနီးမောင်နှံတို့၏ ပရိနိဗ္ဗာန်စံပွဲ၌ သတ္တဝါပေါင်း ရှစ်သောင်းလေးထောင် အကျွတ်တရား ရခြင်း
ပုဏ္ဏားအမျိုးများနှင့် အရိယာသီတင်းသုံးဖော်တို့က ရုပ်ကလာပ်ကို ပြာသာဒ်ပန်းနံ့သာတို့ဖြင့် ပူဇော်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား ကြွလာပြီး ဇရာသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း။
မိတ္တဒုဗ္ဘီမည်သော ဝိဋဋူဘအကြောင်း
ကျောင်းနေဖက်သုံးဦး - ပသေနဒိမင်းသား၊ မဟာလိမင်းသား၊ ဗန္ဓုလမင်းသား၊ မဟာလိမင်းသား မျက်စိပျက်၍ အခွန်တစ်သိန်းထွက်သည့် တံခါးကို အပိုင်စားရခြင်း၊ ဗန္ဓုလ ဓားစွမ်းပြပုံ၊ နောက်ဆုံး ဝါးစည်း၌ သံချောင်းထည့်ထားပုံ၊ မလ္လမင်းတို့ အလှည့်ကျ မင်းပြုပုံ၊ ဗန္ဓုလ ကောသလမင်းထံ သွားရောက်ခြင်း၊ စစ်သေနာပတိ အခန့်ခံရခြင်း။
ပသေနဒိကောသလမင်းကြီး သာသနာတော်နှင့် အကျွမ်းဝင်ရန် စီမံခြင်း
ဘုရားရှင်နှင့် သံဃာတစ်ထောင်ပင့်၍ ခုနစ်ရက် ဆွမ်းကျွေးခြင်း၊ အရှင်အာနန္ဒာနှင့် ရဟန်းငါးရာကို နေ့စဉ် ဆွမ်းစားကြွရန် ပင့်ခြင်း၊ ခုနစ်ရက်ကျော်လျှင် မင်းကြီး မေ့နေ၍ ရဟန်းများ မကြွရောက်ကြဘဲ အရှင်အာနန္ဒာတစ်ပါးသာ ကြွပုံ။
ကုလသုတ္တန်တရားတော်
ရဟန်းတော်များ ချဉ်းကပ်သင့်သောအိမ်နှင့် မချဉ်းကပ်သင့်သော အိမ်၊ ရဟန်းသံဃာနှင့် အကျွမ်းဝင်ရန် သာကီဝင်မင်းသမီးကို မိဖုရားမြှောက်လိုပုံ၊ ကျွန်မသမီး ဝါသဘခတ္တိယာကို သာကီတင်တို့က ပေးလိုက်၍ မိဖုရားကြီး တင်မြှောက်ခြင်း၊ သားတော်ဝိဋဋူဘကို စစ်သူကြီး ခန့်ခြင်း၊ ဝိဋဋူဘ ကပိလဝတ်သို့ သွားခြင်း၊ ထိုင်သော ပျဉ်ချပ်ကို နွားနို့ဖြင့် ဆေးခြင်း၊ သာကီဝင်တို့အား လက်စားချေရန် ကြံခြင်း၊ ကျွန်မမှန်း မင်းကြီးသိ၍ ဝါသဘခတ္တိယာနှင့် ဝိဋဋူဘကို ရာထူးမှ ချခြင်း။
အမိမျိုးထက် အဖမျိုးသာ ပဓာနဖြစ်ခြင်း
ထင်းခွေသည်မဝတ္ထု = ကဋ္ဌဝါဟနဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း၊ သားအမိနှစ်ယောက် ရာထူးပြန်ရခြင်း။
ဗန္ဓုလစစ်သူကြီးနှင့် ဇနီးမလ္လိကာတို့ အကြောင်း
မလ္လိကာ သားမရ၍ အနှင်ခံရခြင်း၊ ဘုရားရှင်က သားရမည့် အရိပ်နိမိတ်ဟောသောကြောင့် အိမ်ပြန်ခြင်း၊ မလ္လိကာ ဝေသာလီမင်းတို့၏ အဘိသိက်သွန်းသည့် ရေကန်၌ ရေချိုးရန် ချင်ခြင်းတပ်ပုံ၊ ဗန္ဓုလလိုက်ပို့ခြင်း၊ လိစ္ဆဝီမင်းငါးရာတို့ လိုက်ဖမ်း၍ မဟာလိမင်းသား တားခြင်း၊ ဗန္ဓုလက မြားတစ်စင်းတည်းဖြင့် အားလုံးကို သေစေခြင်း၊ မလ္လိကာ သား သုံးကျိပ်နှစ်ယောက် ဖွားခြင်း။
ဗန္ဓုလစစ်သေနာပတိ တရားရုံး၌ တရားစီရင်ခြင်း
ဗန္ဓုလတရားစီရင်ပုံကို ပြည်သူတို့ နှစ်ခြိုက်ခြင်း၊ ရာထူးကျသည့် တရားသူကြီး လေးဦးက ကုန်းချောခြင်း၊ ဗန္ဓုလနှင့်သားများ အကောက်ဉာဏ်ဖြင့် အသတ်ခံရခြင်း၊ မလ္လိကာတရားပြည့်ဝ၍ မတုန်လှုပ်ပုံ၊ မဟာလတာတန်ဆာဖြင့် ဘုရားရှင်ကို ပူဇော်ပုံ၊ မဟာလတာ တန်ဆာရှိသူ သုံးဦး၊ ကောသလမင်းကြီးက ဗန္ဓုလ၏ တူ ဒီဃကာရာယနကို စစ်သူကြီးခန့်ခြင်း၊ မင်းကြီး ဘုရားဖူးနေစဉ် ဒီဃကာရာယနက မင်းမြှောက်တန်ဆာများကို ယူ၍ ဝိဋဋူဘကို မင်းမြှောက်ခြင်း၊ ကောသလမင်းကြီး အဇာတသတ်မင်းထံ စစ်ကူတောင်းသွားရာတွင် ဇရပ်၌ နတ်ရွာစံခြင်း၊ ဝိဋဋူဘ ကပိလဝတ်သို့ စစ်ချီခြင်း၊ သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် မြတ်စွာဘုရား တားခြင်း၊ သူ့အသက် မသတ်သော သာကီဝင်များ ပရိယာယ်ဖြင့် ခုခံပုံ၊ သာကီဝင်ဟူသမျှကို နို့စို့သူငယ်မကျန် သတ်ခြင်း၊ မဟာနာမ်မင်းကြီး ရေထဲဆင်းသေခြင်း။
ဝိဋဋူဘမင်း ပရိသတ်နှင့်တကွ ပျက်စီးခြင်း
အကုသိုလ်ကံ အကျိုးပေးချိန်ကျသူတို့ ဘေးအန္တရာယ်ရှိရာသို့ ရောက်ရပုံ၊ ကုသိုလ် အကျိုးပေးချိန်ကျသူတို့ ဘေးကင်းရာသို့ ရောက်ရပုံ၊ မိုးကြီးရွာ၍ ဝိဋဋူဘမင်းနှင့်တကွ စစ်တပ်ကြီး အစိရဝတီမြစ်တွင်း မျော၍ သမုဒ္ဒရာရောက်ကာ နစ်မြုပ်သေကြခြင်း။
သာကီဝင်မင်းတို့၏ ရှေးအကုသိုလ်ကံ
သာကီဝင်တို့ သေရခြင်းသည် ရှေးမကောင်းမှု ကံကြောင့် သေရ၍ သင့်လျော်ပုံ၊ မြစ်ချောင်း၌ ငါးများကို အဆိပ်ခတ်သတ်ခဲ့ခြင်း၊ သေမင်းသည် မေ့လျော့နေသူတို့ကို အပါယ်သို့ ဆောင်ယူပုံတရားတော်။
ကောသလမလ္လိကာနှင့် ဗန္ဓုလမလ္လိကာတို့အကြောင်း
ပန်းသည်သမီးက မိဖုရားကြီး ဖြစ်လာသူ၊ မုယောမုန့် သုံးခု လှူရသော အကျိုးကို နေ့ချင်း ခံစားရပုံ၊ အသံကြား၍ ကောသလမင်း တပ်မက်ခြင်း၊ ဘုန်းကံရှိသူတို့ ရဲရင့်ခြင်း။
အခန်း - ၃၉
အာဋာနာဋိယသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
စတုမဟာရာဇ် နတ်မင်းကြီးများ သိကြားမင်းအတွက် အစောင့်ချထားပုံ၊ အာဋာနာဋိယပရိတ် စီကုံးကြခြင်း၊ နတ်မင်းကြီးလေးပါး မြတ်စွာဘုရားထံ ချဉ်းကပ်ပုံ၊ ဝေဿဝဏ်နတ်မင်း၏ လျှောက်ထားချက်၊ ငါးပါးသီလကို မနှစ်သက်သော နတ်များရှိပုံ၊ ဘုရားရှင်၏ တပည့်သာဝကတို့ကို နှိပ်စက်တတ်ပုံ၊ အာဋာနာဋိယပရိတ်၏ တန်ခိုး၊ ဝေဿဝဏ်နတ်မင်း၏ လျှောက်ထားချက်ကို ဘုရားရှင် လက်ခံတော်မူခြင်း။
အာဋာနာဋိယပရိတ်အရံအတား (ပါဠိ)
အာဋာနာဋိယသုတ် ရွတ်သူကို နတ်ဆိုးတို့ ညှဉ်းဆဲနှောင့်ယှက်လျှင် တိုင်ကြားနည်း၊ နတ်ဆိုးတို့ ခံရမည့် အပြစ်ဒဏ်။
ရဟန်းတို့အား မြတ်စွာဘုရားရှင်က တစ်ဖန်ပြန်၍ ဟောတော်မူခြင်း
ပရိတ်ရွတ်ရန် အစီအမံ မှတ်ဖွယ်
ပရိတ်ကို အနက်၊ သဒ္ဒါ၊ ပုဒ်ဗျည်းပြည့်စုံစွာ သင်ယူရခြင်း၊ လာဘ်ကို မငဲ့ရခြင်း၊ မေတ္တာထားရခြင်း၊ အာဋာနာဋိယပရိတ်မရွတ်မီ ရွတ်ရမည့်ပရိတ်များ၊ ပရိတ်ရွတ်လျှင် ရှောင်ရမည့်အရာများ၊ ပြုရမည့် အရာများ၊ ပြောဆိုရမည့် စကားများ။
သက္ကပဉှသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
နတ်တို့ သေအံ့သော ပုဗ္ဗနိမိတ်ငါးပါး၊ သိကြားမင်း သေဘေးကြောက်ပုံ၊ ဘုရားဖူးရန်သွားခြင်း၊ ပဉ္စသိင်္ခနတ်သားကို ရှေ့ပြေးစေလွှတ်ခြင်း။
ပဉ္စသိင်္ခ၏ စောင်းချင်းဂါထာများ
ပဉ္စသိင်္ခကို ဘုရားရှင်ချီးမွမ်းခြင်း၊ တူရိယာသံ သီချင်းသံကို ဘုရားရှင် ချီးမွမ်းခြင်းအကြောင်း ရှင်းချက်၊ သူရိယဝစ္ဆသာကြောင့် သီချင်း စီကုံးခဲ့ပုံ။
မြတ်စွာဘုရားထံ သိကြားမင်း ဆည်းကပ်ခြင်း
ဣန္ဒသာလလိုဏ်ဂူ ထူးခြားလာပုံ၊ နတ်တို့၏ ပြုဖွယ်ကိစ္စ၊ တစ်သိန်းတန် ကျောင်းတော်ကြီးလေးခု၊ ဝေဿဝဏ်နတ်မင်း၏မိဖုရား ဘူဇတိနတ်သမီး။
မြတ်စွာဘုရားပွင့်သောအခါ နတ်ပြည်စည်ကားကြောင်း
ဂေါပကနတ်သားဝတ္ထု
သာကီဝင်မင်းသမီး ဂေါပိကာ သိကြားမင်းသားဖြစ်ခြင်း၊ ဆွမ်းခံကိုယ်တော်သုံးပါး ကချေသည်နတ်ဖြစ်ခြင်း၊ နတ်သားနှစ်ဦး ဗြဟ္မာဖြစ်ခြင်း၊ သီလစင်ကြယ်လျက် ဘဝနိကန္တိကြောင့် ယုတ်နိမ့်သောနတ် ဖြစ်ရပုံ၊ မြင်းလိမ္မာလေးမျိုးဥပမာနှင့် ယောက်ျားလိမ္မာလေးမျိုး အကြောင်း။
မဃလုလင်ဝတ္ထု
သိကြားမင်း ရှည်စွာသော ကာလမှစ၍ အကျင့်စင်ကြယ်ပုံ၊ မစလရွာ၌ သာယာဖွယ်ပြုလုပ်ခြင်း၊ ရွာလယ်၌ သဲဖြူခင်းခြင်း၊ ရွာသားများ မီးလှုံစရာ ပြုလုပ်ခြင်း၊ ကောင်းမှုကုသိုလ်ဖြင့် လူ နတ်စည်းစိမ်ကို ရနိုင်ခြင်း၊ လမ်းကို ရှင်းလင်းပြုပြင်ခြင်း၊ ဇရပ်မဏ္ဍပ်ဆောက်ခြင်း၊ ရေတွင်း ရေကန် တူးခြင်း၊ တံတားခင်းခြင်း၊ မစလရွာသား အဖော် သုံးကျိပ်သုံးယောက် ဖြစ်လာပုံ၊ မဃလုလင်၏ ကုသိုလ်ကောင်းမှု အဓိပ္ပာယ်ဖော်ပြချက်။
မစလရွာစား လူယုတ်မာ၏ အကြံ
လူယုတ်မာသည် မကောင်းကြိုက်ပုံ၊ ဘုရင့်ထံ သွား၍ ကုန်းတိုက်စကားပြောပုံ။
မဃလုလင်တို့အဖွဲ့ အဖမ်းခံရခြင်း
ကောင်းမှုလုပ်ရန် စည်းဝေးနေစဉ် လာဖမ်းခြင်း၊ မဃလုလင်တို့၏ ဇနီးများက လင်ယောက်ျား အဖမ်းခံရ၍ ဝမ်းသာစကား ပြောကြပုံ။
ဆင်ကို အနင်းခိုင်း၍ သတ်ရန်စီမံခြင်း
မဃ၏ အဖော်များကို ဆုံးမစကား-သံသရာကျင်လည်ရသမျှ ဘေးကြုံရခြင်း၊ သစ္စာဆိုပုံ၊ ဆင် မနင်းဝံ့ပုံ။
မင်းကြီး အမြင်မှန်ရ၍ မဃလုလင်တို့အဖွဲ့ကို ရွာစားခန့်ကာ ဆုလာဘ်များစွာပေးခြင်း
သစ္စာသည် ဆင်မနင်းဝံ့သော မန္တာန်၊ လူယုတ်မာရွာစားသည် မဃ၏ ကျွန်ဖြစ်ခြင်း၊ ပစ္စည်းဥစ္စာများနှင့် ဆင်တော်ကို ပေးခြင်း၊ မယားများနှင့် ရေစက် မဆုံလိုကြခြင်း (= ကုသိုလ်ပြုရာ၌ ဝိုင်းပယ်ထားကြခြင်း)။
အပန်းဖြေဇရပ်ကြီး ဆောက်လုပ်ခြင်း
မဃ၏ မယားလေးယောက် - မသူဇာ, မသုဓမ္မာ, မစိတ္တာ, မနန္ဒာ၊ မသုဓမ္မာ ဇရပ်ဆောက်ရာ၌ ကုသိုလ်ပါဝင်ရန် ကြံပုံ၊ သုဓမ္မာဇရပ် အမည်ပေးပုံ၊ သုဓမ္မာဇရပ်ကို သုံးပိုင်းခွဲ၍ အသုံးပြုပုံ။
ဇရပ်ကြီး၌ တာဝန်အသီးသီး ခွဲထားပုံ
မဃလုလင်တို့ အိမ်သားစု၏ ကုသိုလ်များ
မဃလုလင် ကသစ်ပင်စိုက်၍ ကျောက်ဖျာခင်းခြင်း၊ မနန္ဒာ ရေကန်တူးခြင်း၊ မစိတ္တာ ပန်းဥယျာဉ် စိုက်ခြင်း၊ မသူဇာ ကုသိုလ်မပြု အလှပြင်မှု ဦးစားပေးခြင်း။
မဃလုလင် အဖွဲ့သားတို့၏ တမလွန်ဘဝ
မဃလုလင် သိကြားမင်းဖြစ်ခြင်း၊ အဖွဲ့သားများ နတ်သားဖြစ်ခြင်း၊ သုဓမ္မာ, နန္ဒာ, စိတ္တာတို့ သိကြားနတ်မိဖုရားဖြစ်ခြင်း၊ မသူဇာ ဗျိုင်းမဖြစ်ခြင်း။
သိကြားမင်း၏ အသုံးအဆောင်များ
ဝေဇယန္တာနန်းပြာသာဒ်၊ ပင်လယ်ကသစ်ပင်၊ ပဏ္ဍုကမ္ဗလာ၊ သုဓမ္မာနတ်သဘင်၊ နန္ဒာကန်တော်၊ စိတ္တလတာဥယျာဉ်၊ သူဇာဗျိုင်းမကို နတ်ပြည်ဆောင်ခြင်း။
ကချေသည် နတ်သမီးတို့ သူဇာဗျိုင်းမကို ပြက်ရယ်ပြုကြခြင်း
ဗျိုင်းမသည် နတ်ပြည်၌ မပျော် တောင်ကြားမှာ ပျော်ခြင်း၊ ဗျိုင်းမ ငါးပါးသီလစောင့်ခြင်း၊ သိကြားမင်းက သီလစမ်းခြင်း။
သူဇာဗျိုင်းမ အိုးထိန်းသည်သမီး ဖြစ်ခြင်း
ငါးပါးသီလကို အသက်အသေခံ၍ စောင့်ခြင်း၊ သီလတန်ခိုးကြောင့် ဗျိုင်းဘဝမှ လူ့ဘဝရခြင်း၊ လူဘဝ၌လည်း သီလကို ဆောက်တည်နေပုံ၊ သူဇာအား သိကြားမင်းက ရွှေသခွားသီးများ လာပေးခြင်း။
သူဇာအမျိုးသမီး အသုရာနတ်မင်းကြီး၏ သမီးဖြစ်ခြင်း
သီလတန်ခိုးကြောင့် လူဘဝမှ နတ်ဘဝရခြင်း၊ အလွန်လှပခြင်း၊ ပန်းကုံးစွပ်ပွဲ ကျင်းပခြင်း၊ သိကြားမင်း ပန်းကုံးစွပ်ခံရခြင်း၊ သူဇာ၏ဖခင် ဝေပစိတ္တိအသုရာနတ်မင်းကြီး ကျေနပ်ခြင်း၊ သူဇာ နတ်မိဖုရားကြီးဖြစ်ခြင်း၊ သိကြားမင်းထံ ဆုတောင်းပုံ။
သိကြားမင်း ပြဿနာမေးလျှောက်၍ မြတ်စွာဘုရားရှင် ဖြေကြားတော်မူခြင်း
(၁) ပဌမ အမေးနှင့်အဖြေ
သတ္တဝါတို့ ရန်, ဒဏ်, ဆင်းရဲ အမျက်ထွက်ခြင်း ကင်းလိုကြလျက် မကင်းရခြင်းအကြောင်း ဣဿာနှင့် မစ္ဆရိယသံယောဇဉ်၊ ဣဿာ၏လက္ခဏာစသည် ဓမ္မဝဝတ္ထာန်လေးပါး၊ ဣဿာတရား ရဟန်းနှင့်လူတို့၌ ဖြစ်ပုံ၊ မစ္ဆရိယ၏ လက္ခဏာစသည် ဓမ္မဝဝတ္ထာန်လေးပါး၊
(၂) ဒုတိယ အမေးနှင့်အဖြေ
ဣဿာနှင့် မစ္ဆရိယတို့သည် ချစ်ခြင်းနှင့် မုန်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပုံ။
(၃) တတိယ အမေးနှင့်အဖြေ
ချစ်ခြင်း မုန်းခြင်းသည် တဏှာဆန္ဒကြောင့် ဖြစ်ပုံ၊ တဏှာဆန္ဒငါးပါး။
(၄) စတုတ္ထ အမေးနှင့်အဖြေ
တဏှာဆန္ဒသည် ဝိနိစ္ဆယဝိတက်ကြောင့် ဖြစ်ပုံ။
(၅) ပဉ္စမ အမေးနှင့်အဖြေ
ဝိနိစ္ဆယဝိတက်သည် ပပဉ္စသညာကြောင့် ဖြစ်ပုံ။
(၆-၇-၈) ဆဋ္ဌ, သတ္တမ, အဋ္ဌမ, အမေးနှင့်အဖြေ
ပပဉ္စသညာချုပ်စေရန် ကျင့်နည်း၊ ဝေဒနာကမ္မဋ္ဌာန်း၊ သောမနဿ, ဒေါမနဿ, ဥပေက္ခာ-ဝေဒနာသုံးပါးကို မှီဝဲအပ်, မမှီဝဲအပ် ခွဲပြပုံ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းနှစ်မျိုး-ရုပ်ကမ္မဋ္ဌာန်း, နာမ်ကမ္မဋ္ဌာန်း၊ ဖဿပဉ္စမကတရားကို သိမ်းဆည်းပုံ၊ အကျင့် ပဋိပဒါသုံးမျိုး-သုံးလကျင့်စဉ်၊ ခြောက်လကျင့်စဉ်၊ ကိုးလကျင့်စဉ်။
မဟာသိဝမထေရ်ကြီးဝတ္ထု
မိမိကိုယ်ကို ရဟန္တာထင်ခြင်း၊ တပည့်က ရဟန္တာမဖြစ်သေးကြောင်း လာ သတိပေးခြင်း၊ မှီရာတံကဲပျဉ် ဥပမာ၊ သေရန်ပပင် အချိန်မရှိအောင် အလုပ်ရှုပ်သလောဟု မေးခြင်း၊ မဟာသိဝမထေရ် တောထွက်ခြင်း၊ နှစ်ပေါင်းသုံးဆယ် အားထုတ်သော်လည်း တရားထူးမရ၍ ငိုခြင်း၊ နတ်သမီးက သတိပေးမှ သတိရ၍ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း၊ ရဟန္တာဖြစ်သောအခါ သိကြားမင်းလာ၍ ခြေဆေးပေးခြင်း။
သိကြားမင်း သောတာပန်တည်ခြင်း
ဝေဒနာကမ္မဋ္ဌာန်းအဆုံး၌ သောတာပန်ဖြစ်ပုံ။
ဘုရားရှင်၏ ဥက္ကဋ်ဆန္ဒတော်
တရားဟောလျှင် အရဟတ္တဖိုလ် အထွတ်တပ်၍ ဟောပုံ၊ သားတော်များကို ထမင်းခွံ့သည့် မင်းကြီးဥပမာ (ထမင်းလုတ် မည်မျှကြီးကြီး ပါးစပ်နှင့်တန်ရုံ စားရပုံ)
သိကြားမင်း သိကြားဘဝသစ် ရပုံ
မြတ်စွာဘုရားရှေ့မှောက်၌ နတ်သက်ကြွေ၍ သိကြား ဘဝသစ်ပြန်ရပုံ၊ နတ်များသေ၍ အလောင်းမကျန်ပုံ ရှင်းချက်။
(၉-၁-၁၁) နဝမ, ဒသမ, ဧကာဒသမ အမေးနှင့်အဖြေ
ပါတိမောက္ခသံဝရသီလအကျယ်၊ ကိုယ်,နှုတ် အကျင့်များနှင့် ရှာမှီးခြင်းများကို မှီဝဲအပ်, မမှီဝဲအပ် ခွဲပြခြင်း။
(၁၂) ဒွါဒသမ အမေးနှင့်အဖြေ
ဣန္ဒြိယသံဝရသီလအကျယ်၊ အာရုံခြောက်ပါးကို မှီဝဲအပ်, မမှီဝဲအပ် ခွဲပြခြင်း။
မထေရ်မြတ်သုံးပါးဝတ္ထု ၁၇၇
အကုသိုလ်စိတ် မဖြစ်အောင် စောင့်ထိန်းကြပုံ- ၁-ကျောင်းဝိုင်းအတွင်း၌သာ စိတ်ကိုထားခြင်း၊ ၂-ကျောင်းအတွင်း၌သာ စိတ်ကိုထားခြင်း၊ ၃-ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း၌သာ စိတ်ကိုထားခြင်း။
(၁၃) တေရသမ (အနေကဓာတု) အမေးနှင့်အဖြေ
သမဏ ဗြာဟ္မဏအားလုံး အဆုံးအမ အကျင့် အဆုံးအပြီး မတူကြပုံနှင့် မတူကြရခြင်း အကြောင်း။
(၁၄) စုဒ္ဒသမ (အစ္စန္တနိဋ္ဌာ) အမေးနှင့်အဖြေ
သမဏ ဗြာဟ္မဏအမည်ခံတိုင်း နိဗ္ဗာန်မရနိုင်ခြင်း၊ အရိယမဂ်ရှိမှသာ နိဗ္ဗာန်ရနိုင်ခြင်း။
သိကြားမင်း၏ တရားတော်၌ ဝမ်းမြောက်စကား
တဏှာသည် ရောဂါ, အနာ, ငြောင့်တံကျင်မည်ပုံ၊ သာသနာပ သမဏဗြာဟ္မဏတို့ သိကြားမင်းအမေးကို မဖြေနိုင်ပုံ၊ ဤမျှ ဝမ်းမြောက်မှု မဖြစ်ဘူးပုံ၊ တရားနာရ၍ သိကြားမင်းရရှိသည့် အကျိုးထူးခြောက်ပါး-စုတိပြီး သိကြားပြန်ဖြစ်ခြင်း, နောက်ဘဝ လူအမျိုးမြတ်ဘဝ ရမည်ပြခြင်း, မြတ်သောတရား သိနိုင်မည်ဖြစ်ခြင်း, သကဒါဂါမ်ဖြစ်ရခြင်း, တစ်ဖန် သိကြားဘဝရမည်ဖြစ်ခြင်း, ထိုမှ အကနိဋ္ဌဗြဟ္မာဘုံရောက်၍ ပရိနိဗ္ဗာန်စံရမည်ဖြစ်ခြင်း၊ ဘုံစဉ်စံ ၃-ဦး-သိကြား, အနာထပိဏ်, ဝိသာခါ။
သိကြားမင်း၏ ဘုရားရှိခိုးသုံးဂါထာ
ပဉ္စသိင်္ခနတ်သားအား သိကြားမင်း ဆုပေးခြင်း
ပဉ္စသိင်္ခ ဆုနှစ်မျိုး ရခြင်း- ဂန္ဓဗ္ဗနတ်မင်းဖြစ်ခြင်း, သူရိယဝစ္ဆသာ ရခြင်း၊ သိကြားမင်း နမောတဿဖြင့် ဘုရားကို ရှိခိုးခြင်း၊ သိကြားမင်းနှင့် နတ်ရှစ်သောင်း သောတာပန်ဖြစ်ခြင်း။
အခန်း - ၄၀
အပရိဟာနိယ (ကြီးပွားကြောင်းတရား) တို့ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
ပဌမဗောဓိ (=ပဌမဝါနှစ်ဆယ်)၌ ထိုထိုမြို့ရွာတို့၌ ဝါကပ်၍ ပစ္ဆိမဗောဓိ (=နောက်နှစ်ဆယ့်လေးဝါ)၌ သာဝတ္ထိ၌ ဝါကပ်ခြင်း၊ လေးဆယ့်လေးဝါ၌ ရာဇဂြိုဟ် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်သို့ ကြွတော်မူခြင်း၊ ဂိဇ္ဈကုဋ် အမည်ရှင်းပြချက်၊ အဇာတသတ်မင်း ဝေသာလီသို့ စစ်ချီလို၍ မြတ်စွာဘုရားထံ တမန်စေ စူးစမ်းခြင်း၊ အဇာတသတ်မင်း ဝေသာလီပြည်ကို တိုက်ခိုက်လိုခြင်း၏ အကြောင်း- လှည်းဆိပ်ရွာ အရေးတော်ပုံ၊ ဝဿကာရပုဏ္ဏား မြတ်စွာဘုရားထံသွား၍ စူးစမ်းပုံ။
မင်းတို့၏ ကြီးပွားကြောင်းတရား ခုနှစ်ပါး
ဝဿကာရပုဏ္ဏားအမေးကို မဖြေမူ၍ အရှင်အာနန္ဒာအား အပရိဟာနိယတရားဟောပုံ-၁-အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးခြင်း၊ ၂-အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထခြင်း၊ ၃-ရှေးမင်းတို့ ပညတ်ချက်ကို မလွန်ကျူးခြင်း၊ ၄-အသက်ကြီးသူတို့ကို ရိုသေလေးမြတ် ပူဇော်၍ စကားနာယူခြင်း၊ ၅-အမျိုးသမီးများကို အတင်း မသိမ်းပိုက်ခြင်း၊ ၆-နတ်ကွန်းများကို ရိုသေလေးမြတ်စွာ ပူဇော်ခြင်း၊ ၇-မကြွလာသေးသော ရဟန္တာများ ကြွလာ၍, လာပြီး ရဟန္တာများ မွေ့လျော်ခြင်း။
ဝေသာလီပြည် ပျက်စီးခြင်း
အဇာတ်တသတ်မင်းသည် ဝေသာလီမင်းတို့ စိတ်ဝမ်းကွဲအောင် ပြုလုပ်ရန် ဝဿကာရကို လွှတ်ခြင်း။
စိတ်ဝမ်းကွဲအောင် ပြုလုပ်ခြင်း
တိုးတိုးပြော၍ ပြည်ပျက်ပုံ။
ဝေသာလီတပြည်လုံး ပျက်ပြုန်းခြင်း
လိစ္ဆဝီမင်းတို့ စိတ်ဝမ်းကွဲသောအခါ အဇာတသတ်မင်း ချီတက်တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ မညီညွတ်သောမင်းတို့ စစ်ရှုံးပျက်စီးကြရပုံ။
ရဟန်းတို့ ကြီးပွားကြောင်းတရား (ပဌမ) ခုနစ်ပါး ၂၂၁
အပရိဟာနိယတရားသည် သံသရာဝဋ်မှ လွတ်စေ၍ သာသနာအဓွန့်ရှည်စွာ တည်စေနိုင်ခြင်း။
ဒုတိယကြီးပွားကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁-ကိစ္စမများခြင်း၊ ၂- စကားပြောနေမှု၌ မမွေ့လျော်ခြင်း၊ ၃-အိပ်နေမှု၌ မမွေ့လျော်ခြင်း၊ ၄-အပေါင်းအဖော်နှင့် စုရုံးနေမှု၌ မမွေ့လျော်ခြင်း၊ ၅-အလိုဆိုး ကင်းခြင်း၊ ၆-ယုတ်သော အဆွေခင်ပွန်း မရှိခြင်း၊ ၇-အနည်းငယ်သော တရားရရုံမျှဖြင့် အရဟတ္တဖိုလ် မရောက်မီ ရပ်မနေခြင်း။
တတိယကြီးပွားကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁-သဒ္ဒါတရားရှိခြင်း၊ ၂-ဟိရီတရားရှိခြင်း၊ ၃-ဩတ္တပ္ပတရားရှိခြင်း၊ ၄-ဗဟုသုတရှိခြင်း၊ ၅-ဝီရိယရှိခြင်း၊ ၆-သတိရှိခြင်း၊ ၇-ဝိပဿနာပညာရှိခြင်း။
စတုတ္ထကြီးပွားကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
မဂ်၏အကြောင်းဖြစ်သော ဗောဇ္ဈင်ခုနစ်ပါးရှိခြင်း။
ပဉ္စမကြီးပွားကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁-မမြဲဟု သိမှတ်မှု = အနိစ္စသညာ၊ ၂-အတ္တမဟုတ်ဟု သိမှတ်မှု = အနတ္တသညာ၊ ၃-မတင့်တယ်ဟု သိမှတ်မှု = အသုဘသညာ၊ ၄-အပြစ်ဟု သိမှတ်မှု = အာဒီနဝသညာ၊ ၅-ပယ်ဖို့ရန် သိမှတ်မှု = ပဟာနသညာ၊ ၆- တပ်မက်ခြင်းကင်းရန် သိမှတ်မှု = ဝိရာဂသညာ၊ ချုပ်ငြိမ်းခြင်းနိဗ္ဗာန်ကို သိမှတ်မှု = နိရောဓသညာ -ဟူသော သညာခုနစ်ပါး ပွားခြင်း။
ရဟန်းတို့ ကြီးပွားကြောင်းတရား ခြောက်ပါး
သီတင်းသုံးဖော်တို့၌- ၁-မေတ္တာကာယကံထားခြင်း၊ ၂-မေတ္တာဝစီကံထားခြင်း၊ ၃-မေတ္တာမနောကံထားခြင်း၊ ၄-ဓမ္မိယလာဘ်ကို ဝေမျှသုံးဆောင်ခြင်း၊ ၅-အယူသီလ တူမျှခြင်း၊ ၆-အရိယပညာ တူမျှခြင်း။
သမ္မုခါမေတ္တာ, ပရမ္မုခါမေတ္တာ (= မျက်မှောက်, မျက်ကွယ် မေတ္တာ) ရှင်းပြချက်
သာရဏီယဝတ်အကျင့်နှင့်စပ်၍ သိမှတ်ဖွယ်
၁၂-နှစ်ပြည့်မှ အောင်ခြင်း၊ သာရဏီယဝတ် ဖြည့်ကျင့်ရခြင်းအကျိုး ၆-ပါး၊ အကျိုးပြဝတ္ထုများ- သေနကျောင်းနေ တိဿထေရ်ဝတ္ထု၊ နာဂထေရီမကြီးဝတ္ထု၊ နာဂထေရ်၏ အံ့ဩဖွယ်စကား၊ မကျိုး, မပေါက်, မပြောက်, မကျားသော သီလ ရှင်းချက်။
သီလ, သမာဓိ, ပညာ တရားကို များစွာ ဟောတော်မူခြင်း
အမ္ဗလဋ္ဌိကသရက်ဥယျာဉ်သို့ ကြွတော်မူခြင်း
နာဠန္ဒမြို့သို့ ကြွတော်မူခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာ ရဲရင့်သောစကားကို ဆိုခြင်း
ပညာရှိမြို့တံခါးစောင့် ဥပမာ။
သီလပျက်စီးသူ၏ အပြစ် ၅-ပါး
ပါဋလိရွာသို့ ကြွတော်မူခြင်း၊ ဘုရားရှင်ကြွလာရာ၌ သင့်လျော်အောင် စီမံကြပုံ။
သီလရှိသူ၏ အကျိုး ၅-ပါး
သီလပျက်ခြင်း အပြစ်ပြလင်္ကာ၊ သီလရှိခြင်း အကျိုးပြလင်္ကာ၊ အပြစ်နှင့်အကျိုးတို့ကို ရှင်းပြချက်များ။
ပါဋလိပုတ်ပြည် တည်ထောင်ဖန်ဆင်းခြင်း
ဦးစီး သုနီဓနှင့် ဝဿကာရပုဏ္ဏားတို့ စီမံကြပုံ၊ တန်ခိုးကြီးသောနတ်တို့ နေရာယူပုံ၊ ပါဋလိပုတ်ပြည်၌ ဖြစ်မည့်ဘေး ၃-မျိုး၊ ကာဠကဏ္ဏီသတ္တဝါရှင်းချက်၊ မြို့သစ်မင်္ဂလာ အနုမောဒနာတရား၊ ဂေါတမဆိပ်, ဂေါတမတံခါးဟု အမည်ပေးခြင်း။
အရိယသစ္စာလေးပါးကို ဟောတော်မူခြင်း
ကောဋိရွာသို့ ကြွတော်မူခြင်း၊ သစ္စာ-မသိ၍ သံသရာ၌ ကျင်လည်ရပုံ။
နာတိကရွာသို့ ကြွတော်မူခြင်း
နာတိက-အမည်ရှင်းချက်၊ သေသူတို့၏ ဖြစ်ရာဘဝကို ဟောခြင်း။
ဓမ္မာဒါသမည်သော ကြေးမုံတရားကို ဟောတော်မူခြင်း
မိမိလားရမည့်ဘဝကို သိနိုင်သည့် နည်းပေးတရား။
ဝေသာလီပြည် အမ္ဗပါလိသရက်ဥယျာဉ်ို့ ကြွတော်မူခြင်း
ရဟန်းသစ် ရဟန်းငယ်များကို သတိပေးသောတရား၊ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ ဘုရားရှင်ထံ ရောက်လာပုံ၊ လိစ္ဆဝီမင်းများ ရောက်လာပုံ၊ အမ္ဗပါလီ၏ သဒ္ဓါတရား၊ လိစ္ဆဝီမင်းတို့ကို တာဝတိံသာနတ်နှင့်နှိုင်း၍ ချီးမွမ်းတော်မူခြင်း၊ သရက်ဥယျာဉ်ကို အလှူခံတော်မူခြင်း။
ဝေဠုဝရွာ၌ နောက်ဆုံးဝါကပ်တော်မူခြင်း
ရဟန်းများကို ဝေသာလီပတ်ဝန်းကျင်၌ ဝါကပ်ရန် မိန့်တော်မူခြင်း။
မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်စံလောက်အောင် ကြမ်းတမ်းသော ဝေဒနာကပ်ရောက်လာခြင်း
ရောဂါကို သမာပတ်ဖြင့် တားတော်မူခြင်း၊ အာယုသင်္ခါရ-အရကောက်၊ ဖလသမာပတ်အမျိုးမျိုး ရှင်းချက်၊ ဘုရားရှင်သည် တရားကို ချန်ထား၍ မဟော, ရဟန်းသံဃာကို ငါသာ သိမ်းယူအံ့ဟု လိုလားခြင်းမရှိပုံ, ရဟန်းသံဃာ မိမိကိုယ်သာ ကိုးကွယ်ရာရှိပုံ, တရားသာ ကိုးကွယ်ရာရှိပုံ။
အဂ္ဂသာဝကနှစ်ပါး ပရိနိဗ္ဗာန်စံခြင်း
သာဝတ္ထိပြည်၌ အရှင်သာရိပုတ္တရာစေတီတည်ခြင်း၊ ရာဇဂြိုဟ်၌ အရှင်မောဂ္ဂလ္လာန်စေတီတည်ခြင်း။
ပရိနိဗ္ဗာန်စံရမည့် အရိပ်အရောင်ပြခြင်း
ဣဒ္ဓိပါဒ်ပွား၍ အသက်အာယုကပ် တည်နိုင်ပုံ၊ အာယုကပ်ယူပုံ ဝါဒအမျိုးမျိုး၊ ဝိပလ္လာသ ၁၂-ပါး။
ပရိနိဗ္ဗာန်စံရန် မာရ်နတ်တောင်းပန်ခြင်း
ဘုရားရှင်တပည့် ရှင်,လူတို့ လိမ္မာ၍ တရားသိမှ ပရိနိဗ္ဗာန်စံမည်ဟု မိန့်ဖူးခြင်း၊ ပရိနိဗ္ဗာန်စံရန် ဝန်ခံတော်မူခြင်း။
အာယုသင်္ခါရ လွှတ်တော်မူခြင်း
သတိရှိလျက်, ဆင်ခြင်လျက် အာယုသင်္ခါရလွှတ်ခြင်းကို ရှင်းပြချက်၊ အာယုသင်္ခါရနှစ်မျိုး၊ ဥဒါန်းကျုးခြင်းအဓိပ္ပာယ်၊ အာယုသင်္ခါရ လွှတ်သောအခါ မြေလှုပ်ခြင်း, တော်လည်းခြင်း။
မြေ(ငလျင်)လှုပ်ခြင်းအကြောင်း ရှစ်ပါး
မြေလှုပ်ခြင်းအကြောင်း ၈-မျိုး လင်္ကာနှင့် ဖြေရှင်းချက်များ၊ သံဃရက္ခိတသာမဏေဝတ္ထု။
ပရိသတ်ရှစ်ပါး
ဘုရားရှင် ပရိသတ်အမျိုးမျိုး၌ ရုပ်သွင်းအမျိုးမျိုးဖန်ဆင်း၍ တရားဟောပုံ။
အဘိဘာယတန ၈-ပါး
အဘိဘာယတန ၈-ပါးသရုပ်၊ အဘိဘာယတနဈာန်အဓိပ္ပာယ်၊ အဘိဘာယတနဈာန်ကို ရအောင်အားထုတ်နည်း၊ အဘိဘာယတနဈာန်၏ အကျိုး။
ဝိမောက္ခ ၈-ပါး
ဝိမောက္ခ ၈-ပါးသရုပ်၊ ဝိမောက္ခအဓိပ္ပာယ်၊ ဝိမောက္ခတရားတို့ကို ဝင်စားနေရခြင်းအကျိုး။
အာယုသင်္ခါရ လွှတ်တော်မူကြောင်း အကျယ်မိန့်ကြားတော်မူခြင်း
အဋ္ဌမသတ္တာဟ အဇပါလ ဆိတ်ကျောင်းညောင်ပင်ရင်း၌ ပဌမအကြိမ် မာရ်နတ်တောင်းပန်ခြင်း၊ ဒုတိယ စာပါလစေတီ၌ လျှောက်ထားပြန်ခြင်း။
အရှင်အာနန္ဒာ တောင်းပန်လျှောက်ထားခြင်း
မြတ်စွာဘုရားအား အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်နေပါရန် ၃-ကြိမ် လျှောက်ထားပုံ၊ ဣဒ္ဓိပါဒ်တရား ပွားများလျှင် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်နေနိုင်ကြောင်း၊ အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်နေရန် ရှေးက မတောင်းပန်မိခဲ့သဖြင့် အရှင်အာနန္ဒာ၏ ချွတ်ယွင်'ချက် ဖြစ်ရပုံ။
ရှေးကလည်း အရိပ်အရောင် ပြခဲ့ဖူးကြောင်း မိန့်ကြား၍ သောကတရား ခေါင်းပါးစေခြင်း
သောကတရား ခေါင်းပါးစေတော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရား အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်နေနိုင်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်ရှိမနေခြင်းသည် ရှင်အာနန္ဒာ၏ အပြစ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ မြတ်စွာဘုရား သီတင်းသုံးရာ ၁၀-နေရာ၊ ဝေသာလီပြည်၍ မြတ်စွာဘုရား သီတင်းသုံးရာ ၆-နေရာ၊ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် ကြေငြာတော်မူခြင်း
သာသနာ အရှည်တည်တံရေးတရား ၃၇ ပါး
ဗောဓိပက္ခိယတရား ၃၇ ပါးနှင့် ၎င်းတို့၏ အကျိုးများ၊ အပ္ပမာဒတရားတော်များနှင့် အကျိုးများ
ဆင်ပြောင်ကြီးကဲ့သို့ ပြန်ကြည့်တော်မူခြင်း
ဝေသာလီပြည်ကို နောက်ဆုံး ကြည့်တော်မူခြင်း၊ နောက်ဆုံး ကြည့်တော်မူခြင်းဖြင့် ရအပ်သော အကျိုးများ
ဘဏ္ဍုရွာ၌ တရားဟောခြင်း
သံသရာလည်ရခြင်း အကြောင်းတရား ၄ ပါး၊ သံသရာပြတ်ခြင်း၏ အစ၊ သီလ, သမာဓိ, ပညာတို့၏ အကျိုးများ
ဘောဂမြို့၌ မဟာပဒေသ ၄ ပါးကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
မဟာပဒေသအဓိပ္ပာယ်၊ မြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော်ဆိုတိုင်း မယုံကြည်သင့်ကြောင်း၊ မဟာထေရ်၏ စကားတော်ဆိုတိုင်း မယုံကြည်သင့်ကြောင်း၊ ပညာရှိ၏ စကားဆိုတိုင်း မယုံကြည်သင့်ကြောင်း၊ ဗဟုသုတရှိသူ၏ စကားဆိုတိုင်း မယုံကြည်သင့်ကြောင်း
ပြိုးပြွမ်းမှတ်ဖွယ် ပကိဏ္ဏက အဓိပ္ပာယ်
သုတ္တန်မဟာပဒေသ ၄ ပါး၊ ဝိနည်း မဟာပဒေသ ၄ ပါး၊ အမေးအဖြေ ၄ ပါး၊ ဝိနယ ၄ ပါး၊ သံဂါယနာ ၃ တန်။
စုန္ဒရွှေပန်းထိမ်သည်ဝတ္ထု
ကျောင်းဒါယကာစုန္ဒ၊ သူကရမဒ္ဒဝ ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်၊ ဝမ်းသွေးသွန်ရောဂါဖြစ်ခြင်း၊ ကုသိနာရုံပြည်သို့ ကြွတော်မူခြင်း။
သောက်ရေ ဆောင်စေတော်မူခြင်း
ချောင်းရေ နောက်နေကြောင်း လျှောက်ထားပုံ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တန်ခိုးတော်ကြောင့် ချောင်းရေ ကြည်လင်ပုံ။
ဝဋ်တော် ၁၂ ပါးအကြောင်း
၁ - သုန္ဒရီပရိဗိုဇ်မ၏ စွပ်စွဲခံရခြင်း၊ ၂- စိဉ္စမာန်၏ စွပ်စွဲခံရခြင်း၊ ၃ - သာဝကတို့ အစွပ်စွဲခံရခြင်း၊ ၄ - ခြေမတော် ကျောက်လွှာထိခိုက်ခံရခြင်း၊ ၅ - လူသတ်လေးသမားများ စေလွှတ်ခံရခြင်း၊ ၆ - နာဠာဂိရိဆင်ဖြင့် အတိုက်ခံရခြင်း၊ ၇ - ဇီဝက ဓားခွဲခံရခြင်း၊ ၈ - ခေါင်းကိုက်ရောဂါ ရရှိခြင်း၊ ၉ - ဝေရဉ္ဇာပြည်၌ မုယောဆန် စားရခြင်း၊ ၁၀ - ခါးကိုက်ရောဂါ စွဲကပ်ခြင်း၊ ၁၁ - သွေးဝမ်းသွန်ဝေဒနာ ခံရခြင်း၊ ၁၂ - ခြောက်နှစ်ပတ်လုံး ဒုက္ကရစရိယာ ကျင့်တော်မူရခြင်း။
ပုက္ကုသ-မလ္လမင်းဝတ္ထု
ဒါယကာတစ်ဦးနှင့် အာဠာရဂိုဏ်းဆရာကြီးတို့ အနီး၌ လှည်းငါးရာ ဖြတ်သွားသည်ကို မသိပုံ မေးဖြေခန်း၊ ဗုဒ္ဓဘုရားနှင့် ဒါယကာတစ်ဦးတို့ မိုးချုန်းသံ မိုးကြိုးပစ်သံကို မသိပုံ မေးဖြေခန်း၊ ပုက္ကုသ-မလ္လမင်းသားက ဘုရားရှင်အား ဝတ်လဲတော် လှူခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား၏ကိုယ်တော် အလွန် စင်ကြယ်ရာ ၂ ခါ။
ဆွမ်း ၂ မျိုး အကျိုးတူညီကြောင်း
ဆွမ်း ၂ မျိုး၊ အကျိုးပေးခြင်း တူမျှပုံ၊ နေ့စဉ်ဝင်စားသော သမာပတ်တော်များ။
ကုသိနာရုံပြည်သို့ ရောက်ခြင်း
အင်ကြင်းဥယျာဉ်၌ အပန်းဖြေပုံ၊ ကုသိနာရုံပြည်သို့ ကြွလာတော်မူရခြင်း အကြောင်းများ၊ အင်ကြင်းပင်နှင့် နတ်တို့က ပူဇော်ကြပုံ။
အမြတ်ဆုံးသော ပူဇော်မှု
အမြတ်ဆုံးသော ပူဇော်ခြင်းဖြင့် ပူဇော်ပုံ၊ နတ်များ အမွှေးနံ့သာ ပူဇော်ကြပုံ။
အလွန်ကြီးစွာသော နတ်ပန်းကုံးကြီး
ပန်းကုံးကြီးကို ပြုလုပ်ဆောင်ယူ ပူဇော်ကြပုံ၊ အာမိသပူဇော်မှုကို ကဲ့ရဲ့၍ ဓမ္မပူဇော်မှုကို ချီးမွမ်းတော်မူကြောင်း၊ ဓမ္မာနုဂ္ဂဟဖြင့် ပူဇော်နည်း။
ဥပဝါဏမထေရ်
မြတ်စွာဘုရား၏ အလုပ်အကျွေးဟောင်း ဖြစ်ဖူးကြောင်း၊ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုခါနီး နတ်ဗြဟ္မာအပေါင်း စုဝေးရောက်လာကြခြင်း၊ ဥပဝါဏမထေရ် ကိုယ်ခန္ဓာကြီး၍ တန်ခိုးကြီးကြောင်း၊ ကဿပဘုရားရှင့်စေတီစောင့်နတ် ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ ဝိပဿီဘုရားရှင့်စေတီတော်၊ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခါနီး နတ်ဗြဟ္မာတို့ ငိုကြွေးကြပုံ၊ နတ်ဗြဟ္မာများ ပကတိမြေကြီးပေါ်၌ မရပ်တည်နိုင်ကြကြောင်း။
သံဝေဂရစေမည့် ဌာန ၄ ပါး
တစ်နှစ်တွင်း ရဟန်းတို့ စည်းဝေးမှု ၂ ကြိမ်၊ အရှင်အာနန္ဒာ ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်နှင့် ပြည့်စုံပုံ၊ သံဝေဂရစေမည့် ၄ ဌာန၊ ၎င်း ၄ ဌာနသို့ သွားလာဖူးမြောက်ကြသူတို့ အကျိုး။
အရှင်အာနန္ဒာ၏ အသေးစိတ်မေးလျှောက်ခန်း
ရဟန်းများ မာတုဂါမနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ကျင့်သုံးရန် နည်းလမ်းများ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ဥတုဇရုပ်ကလာပ်တော်နှင့် စပ်၍ ဆောင်ရွက်ရန် ညွှန်ကြားတော်မူချက်၊ စကြဝတေးမင်း၏ ရုပ်ကလာပ်ကို မီးသင်္ဂြိုဟ်ကြပုံနှင့် စေတီတည်ကြပုံ။
စေတီတည်ထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်လေးမျိုး
စေတီတည်ထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ် ၄ ဦး၊ ဘုရားသခင် စေတီထိုက်ခြင်းအကြောင်း၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ စေတီထိုက်ခြင်းအကြောင်း၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ် စေတီထိုက်ခြင်းအကြောင်း၊ စကြဝတေးမင်း စေတီထိုက်ခြင်းအကြောင်း၊ သီလဝန္တပုထုဇန်(ပုထုဇဉ်)ရဟန်းအတွက် စေတီကို ခွင့်ပြုတော် မမူခြင်းအကြောင်း။
အရှင်အာနန္ဒာ၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးများ
အရှင်အာနန္ဒာအား မငိုကြွေးရန်နှင့် ကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ် အားထုတ်ရန် တိုက်တွန်းတော်မူခြင်း၊ မေတ္တာကာယကံ၊ မေတ္တာဝစီကံ၊ အရှင်အာနန္ဒာ၏ အံ့ဖွယ်ဂုဏ် ၄ ပါး၊ စကြဝတေးမင်း၏ အံ့ဖွယ်ဂုဏ် ၄ ပါး။
မဟာသုဒဿနသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ကုသိနာရုံမြို့၌ ပရိနိဗ္ဗာန် စံတော်မူရခြင်းအကြောင်း၊ မလ္လမင်းတို့အား မြတ်စွာဘုရား ကြွလာခြင်း သတင်းပို့ရကြောင်း၊ မလ္လမင်းတို့ ရှိခိုးကန်တော့ကြခြင်း။
သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်ဝတ္ထု
သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ် ၃ ဦး၊ အညာသိကောဏ္ဍညဝတ္ထု၊ သုဘဒ္ဒ၏ အတိတ်အကြောင်း၊ သုဘဒ္ဒက မြတ်စွာဘုရားအား တိတ္ထိတို့ အယူအဆ မှန်-မမှန် မေးခြင်း၊ သုဘဒ္ဒအား တရားဟောခြင်း၊ သုဘဒ္ဒ ရှင်အဖြစ် ရဟန်းအဖြစ်မှ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း၊ ပစ္ဆိမသာဝက ၃ မျိုး၊ သုဘဒ္ဒဝတ္ထု ၁ မျိုး။
မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်ဆုံး ဩဝါဒစကားတော်
ဩဝါဒ ၆ ခု၊ ဗြဟ္မဒဏ်၊ နောက်ဆုံးဩဝါဒ။
ပရိနိဗ္ဗာန် ဝင်စံတော်မူခြင်း
ရူပအရူပကြိယာဈာန်တို့ကို အဆင့်ဆင့် အပြန်ပြန်အလှန်လှန် ဝင်စားတော်မူခြင်း၊ ဘဝင်စိတ်ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန် ဝင်စံချုပ်ငြိမ်းတော်မူခြင်း။
အခန်း - ၄၁
သံဝေဂကထာများ
သဟမ္ပတိဗြဟ္မာကြီး၏ သံဝေဂကထာ၊ သိကြားမင်း၏ သံဝေဂကထာ၊ အရှင်အနုရုဒ္ဓါ၏ သံဝေဂကထာ၊ အရှင်အာနန္ဒာ၏ သံဝေဂကထာ၊ အရှင်အနုရုဒ္ဓါ၏ သတိပေး သံဝေဂစကား၊ မလ္လမင်းတို့အား အရှင်အာနန္ဒာက မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် စံတော်မူကြောင်း သွားရောက်ပြောကြားခြင်း၊ မလ္လမင်းတို့ ငိုကြွေးကြ၍ အမျိုးမျိုး ပူဇော်ကြကြောင်း၊ မလ္လမင်းတို့နှင့် နတ်များ သဘောကွဲလွဲကြ၍ အလောင်းတော် မ-ချီ မရခြင်း၊ အလောင်းတော်ကို မကုဋဗန္ဓနစေတီဌာနသို့ ပင့်ဆောင်ကြခြင်း။
မလ္လိကာက မဟာလတာတန်းဆာဖြင့် ပူဇော်ခြင်း
မဟာလတာတန်းဆာ ၃ ခု၊ မဟာလတာတန်းဆာဖြင့် ပူဇော်ပုံ၊ မလ္လိကာ၏ ဆုတောင်း။
ဥတုဇရုပ်ကလာပ်တော်၌ ဆောင်ရွက်ကြပုံ
စကြဝတေးမင်း၏ ဥတုဇရုပ်ကလာပ်၌ စီမံဆောင်ရွက်ပုံ၊ မလ္လမင်းများ မြတ်စွာဘုရား၏ ဥတုဇရုပ်ကလာပ်ကို စီမံဆောင်ရွက်ကြပုံ။
မဟာကဿပမထေရ်ဝတ္ထု
အရှင်မဟာကဿပမထေရ် ကုသိနာရုံသို့ ဘုရားဖူးကြွခြင်း၊ မန္ဒာဝရနတ်ပန်းကို မြင်တွေ့ရချိန်များ၊ တက္ကတွန်းအား မြတ်စွာဘုရားအပေါ် လေးစားခြင်းဖြင့် အဖြေရရန် မေးမြန်းပုံ၊ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်စံသည် သတင်းကြောင့် အချို့တပည့်များ ငိုကြွေးကြပြီး အချို့ တရားနှင့် ဖြေကြပုံ၊ သုဘဒ်တောထွက်ရဟန်းကြီး၏ တွေးခေါ်ပြောဆိုချက်။
သုဘဒ်တောထွက် ရဟန်းကြီးအကြောင်း
မြတ်စွာဘုရားအမှူးရှိ သံဃာတော်တို့အား ယာဂုအလှူကြီး ပေးရန် သား ၂ ယောက်တို့အား ပစ္စည်းစုစေပုံ၊ ယာဂုကို ကိုယ်တိုင်ကြပ်မတ်စီမံပုံ၊ ထပ်ထပ်သော ယာဂု၊ ၎င်းနှင့်စပ်၍ သိက္ခာပုဒ် ၂ ခု ပညတ်တော်မူပုံ၊ သုဘဒ်ရဟန်းကြီး၏ စကားကို ကြား၍ အရှင်မဟာကဿပ ဓမ္မသံဝေဂ ဖြစ်တော်မူပုံ၊ ထို့နောက် သံဂါယနာတင်ရန် စိတ်အကြံ ပေါ်လာပုံ။
ဥတုဇရုပ်ကလာပ်တော်ကို မီးသင်္ဂြိုဟ်ကြခြင်း
မြတ်စွာဘုရား၏ ရုပ်ကလာပ်ကို မလ္လမင်းတို့ မီးတိုက်ကြသော်လည်း မစွဲလောင်ခြင်းအကြောင်း၊ အရှင်မဟာကဿပ အမှူးရှိသော သံဃာတော်များ ခြေတော်အစုံကို ဖူးမြော်ကြရပုံ၊ တေဇောဓာတ်မီး လောင်ကျွမ်းခြင်း။
သရီရဓာတ်တော်များအကြောင်း
သရီရဓာတ်တော်များ အဆူဆူ ကွဲပြားရန် မြတ်စွာဘုရား အဓိဋ္ဌာန်တော်မူခဲ့ကြောင်း၊ အဝိပ္ပကိဏ္ဏနှင့် ဝိပ္ပကိဏ္ဏဓာတ်တော် ၂ မျိုး၊ ငယ် လတ် ကြီး ဓာတ်တော် ၃ မျိုး၊ တေဇောဓာတ်မီးငြိမ်းပုံ။
သာဓုကီဠနသဘင် ဆင်ယင်ကျင်းပခြင်း
မလ္လမင်းတို့ ဓာတ်တော်များကို မြို့တွင်းသို့ ယူကြပုံ၊ ဓာတ်တော်များကို အစောင့်အနေ လုံခြုံစွာ ချပြီး သာဓုကီဠနသဘင် ဆင်ယင်ကြပုံ။
သရီရဓာတ်တော်များကို ဝေဖန်ခြင်းအကြောင်း
အဇာတသတ်မင်း မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်စံတော်မူကြောင်း ကြားသိပုံ၊ ထို့နောက် လှည့်လည်သွားလာ ငိုကြွေးရှာပုံ၊ အဇာတသတ်မင်းအပါ ၇ ပြည်ထောင်သော မင်းတို့ ဓာတ်တော်ပင့်ရန် ထွက်ကြပုံ၊ မလ္လမင်းတို့ ဓာတ်တော် မပေးလိုကြကြောင်း။
ဒေါဏပုဏ္ဏား ဓာတ်တော်များကို ခွဲဝေပေးခြင်း
ဒေါဏပုဏ္ဏား ၇ ပြည်ထောင် မင်းများနှင့် မလ္လမင်းတို့ စစ်မဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်ပုံ၊ ဘုရားဂုဏ်ကို ချီးမွမ်းကြုံးဝါးချက် = ဒေါဏဂဇ္ဇိတဂါထာများ ရွတ်ဆိုနိုင်ပုံ၊ မင်းသားတို့၏ ဆရာကြီးဖြစ်၍ ဩဇာညောင်းသဖြင့် ဓာတ်တော်များ ၈ ပုံ ပုံ၍ ဝေပေးပုံ၊ ဒေါဏပုဏ္ဏားကြီး ဝှက်ထားသော လကျ်ာစွယ်တော် နတ်ပြည်ရောက်ပုံ၊ အဝေမတတ် ဆရာငတ် ဖြစ်ရပုံ၊ မောရိယမင်းတို့မှာ နောက်ကျသဖြင့် မီးသွေးသာ ရသွားကြပုံ။
ဓာတ်တော်စေတီကို ပူဇော်ခြင်း
ရှေးဦးစွာ လူ့ပြည်၌ မြတ်စွာဘုရားဓာတ်တော်မှ စေတီတော် ၁၀ ဆူ ဖြစ်ပေါ်လာပုံ။
အဇာတသတ်မင်း စေတီတည်ထားခြင်းအကြောင်း
အဇာတသတ်မင်း မိမိရရှိသော ဓာတ်တော်များကို ကြီးကျယ်ခမ်းနားစွာ ၇ နှစ်ကျော်ကြာမျှ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်သို့ ယူဆောင်ပုံ၊ မိစ္ဆာအယူရှိသူများ ရတနာသုံးပါးအပေါ် စိတ်ပြစ်မှားကြ၍ အပါယ်ဘုံ၌ အဖြစ်မများစေရန် နတ်တို့ခြောက်လှန့်၍ ဓာတ်တော်များကို အမြန် ယူဆောင်စေပုံ။
လျှို့ဝှက်သော ဓာတ်တော်ဌာပနာတိုက်ကြီး တည်ထားခြင်း
အရှင်မဟာကဿပထေရ်က အဇာတသတ်မင်းအား လျှို့ဝှက်သော ဓာတ်တော်ဌာပနာတိုက် တည်ဆောက်ရန် မိန့်ကြားခြင်း၊ အရှင်မဟာကဿပ ကိုယ်တော်တိုင် ၆ ပြည်ထောင်မှ ဓာတ်တော်များကို တောင်းယူပေးတော်မူခြင်း၊ ဓာတ်တော်များကို ကြုတ်အထပ်ထပ်၌ ထည့်သွင်းဌာပနာခြင်း၊ ဌာပနာတိုက်အတွင်း၍ ပန်း နံ့သာ ဆီမီးနှင့် ကမ္ဗည်း(ကမ္ပည်း)စာများ အစောင့်များ ထည့်သွင်းထားရှိခြင်း။
အသောကမင်း စေတီ အနှံ့အပြားတည်ခြင်း
အသောကမင်းကြီး အဇာတသတ်မင်း ဌာပနာခဲ့သော ဓာတ်တော်များကို ရှာဖွေပုံ၊ မထေရ်မြတ်ကြီးတစ်ပါးထံမှ ဓာတ်တော်တိုက်နေရာ သဲလွန်စ ရပုံ၊ ဌာပနာတိုက်ထဲမှ ယန္တရားစက်ရုပ်များကို ဖယ်ရှားပုံ၊ ဌာပနာတိုက်ထဲသို့ ဝင်၍ ဓာတ်တော်များကို ယူကာ စေတီတော် ရှစ်သောင်းလေးထောင် တည်ခြင်း။
ဗုဒ္ဓရတနာခန်းနိဂုံး
ခုနစ်နေ့ ဘုရားရှိခိုး လင်္ကာ၊ ခုနစ်နေ့ ပေါရာဏလင်္ကာ။
ဓမ္မရတနာ
အခန်း - ၄၂
ဘုရားဂုဏ်တော် ၉ ပါး
ဘုရားဂုဏ်တော် ၉ ပါးပြ ပါဠိ၊ ဘုရားဂုဏ်တော် ၉ ပါး ဘာသာပြန် (ပါဌ်နိဿယ)၊ ဂုဏ်တော် ၉ ပါး အဓိပ္ပာယ်၊ ဝိဇ္ဇာ ၃ ပါး၊ ဝိဇ္ဇာ ၈ ပါး၊ စရဏ ၁၅ ပါး၊ သူတော်ကောင်းတရား ၇ ပါး၊ စကား ၆ ခွန်း၊ အဘယရာဇကုမာရသုတ် အကျဉ်း (မြန်မာပြန်)၊ တောသားအဖိုးအိုဝတ္ထု။
လောကဝိဒူဂုဏ်တော်
လောကအရ ဥပါဒါနက္နန္ဓာ၊ လောက ၃ ပါး၊ သင်္ခါရလောကမှတပါး ၁၈ ပါးပြားပုံ၊ သတ္တဝါတို့၏ အာသယ၊ အနုသယ၊ စရိတ၊ အဓိမုတ္တိကို ပိုင်းခြားသိပုံ၊ ဩကာသလောက၊ စကြဝဠာတည်နေပုံ၊ ၃၁ ဘုံ တည်နေပုံ။
အနုတ္တရောပုရိသဒမ္မသာရထိဂုဏ်တော်
အနုတ္တရဂုဏ်တော်၊ ပုရိသဒမ္မသာရထိဂုဏ်တော်။
သတ္ထာဒေသမနုဿာနံဂုဏ်တော်
လှည်းမှူးကြီးနှင့် တူပုံ၊ ဖားနတ်သားဝတ္ထု။
ဗုဒ္ဓဂုဏ်တော်
ဘဂဝါဂုဏ်တော်
ဣဿရိယဘုန်းတော်၊ ရေမီးအစုံအစုံသော တန်းခိုး၊ အဏိမာ-သေးငယ်နိုင်ခြင်း၊ မဟိမာ-ကြီးမားနိုင်ခြင်း၊ လဃိမာ-ပေါ့ပါးခြင်း၊ ပတ္တိ-လိုရာအရပ်သို့ ရောက်ခြင်း၊ ပါကမ္မ-လိုတိုင်း ပြီးစေနိုင်ခြင်း၊ ဤသိတာ-သတ္တဝါတို့ကို အစိုးရခြင်း၊ ဝသိတာ-ဈာန်သမာပတ်၌ လေ့လာနိုင်နင်းခြင်း၊ ယတ္ထကာမဝသာယိတာ-အလိုတော်အတိုင်း ပြီးဆုံးစေနိုင်ခြင်း၊ ဓမ္မဘုန်းတော်၊ ယသဘုန်းတော်၊ သိရီဘုန်းတော်၊ ကာမဘုန်းတော်၊ ပယတ္တဘုန်းတော်။
ဂုဏ်တော်အကျဉ်းချုပ်
အတ္တဟိတ ပြည့်စုံမှု၊ ပရဟိတ ကျင့်ဆောင်မှု၊ လုပ်ဆောင်မှု စင်ကြယ်ခြင်း၊ ရည်ရွယ်ချက် စင်ကြယ်ခြင်း၊ အကြောင်းဂုဏ်၊ အကျိုးဂုဏ်၊ သတ္တဝါတို့အား ကျေးဇူးပြုသော ဂုဏ်။
ဗုဒ္ဓါနုဿတိဘာဝနာ
ဘုရားဂုဏ်တော် ပွားများခြင်း၏ အကျိုး၊ ကိုယ်စိတ် ငြိမ်းချမ်းခြင်း၊ ဈာန်မရနိုင်ခြင်းအကြောင်း၊ ဉာဏ်ပညာကြီးမားခြင်း၊ ဒုက္ခခံနိုင်ခြင်း၊ သုဂတိဘဝ ရောက်ရခြင်း။
တရားဂုဏ်တော် ၆ ပါး အနက် မြန်မာပြန်ဆိုခြင်း
သွာက္ခာတဂုဏ်တော်
စလယ်ဆုံး ကောင်းခြင်း၊ သီလ သမာဓိ ပညာ၊ သာသနဗြဟ္မစရိယ၊ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယ၊ ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိ (ရွတ်ဖတ်နည်း) ဆယ်ပါး၊ အနက်အဓိပ္ပာယ် ဖောက်ပြန်ချွတ်ယွင်းခြင်း မရှိ၊ ဝေသာရဇ္ဇဉာဏ်တော် ၄ ပါး၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်၊ အရဟတ္တဖလဉာဏ်၊ အန္တရာယ်ပြုတတ်သော တရားများကို မှန်ကန်စွာ ဟောခြင်း၊ သံသရာမှ ထွက်မြောက်ကြောင်းကို မှန်ကန်စွာ ဟောခြင်း။
သန္ဒိဋ္ဌိကဂုဏ်တော်
ကိုယ်တိုင် သိမြင်ထိုက်ခြင်း၊ ချီးမွမ်းအပ်သော မဂ်ဉာဏ်ဖြင့် ကိလေသာကို အောင်နိုင်ခြင်း၊ ဉာဏ်ဖြင့် မျက်ဝါးထင်ထင် တွေ့မြင်ခြင်း။
အကာလိကဂုဏ်တော်
အရိယမဂ်တရားသာလျှင် အကာလိက၊ လောကီကုသိုလ်နှင့် မဂ်ကုသိုလ် အကျိုးပေးပုံခြင်း နှိုင်းယှဉ်ချက်။
ဧဟိပဿိကဂုဏ်တော်
လာလှည့် ရှုလှည့်ဟု ဖိတ်ခေါ်ထိုက်ခြင်း၊ လောကုတ္တရာတရားအစုသည် ထင်ရှားရှိ၍ စင်ကြယ်ခြင်း။
ဩပနေယျိကဂုဏ်တော်
တရားထူးရလျှင် အပါယ်ဒုက္ခပြတ်ခြင်း၊ လက်သည်းခွံပေါ်က မြေမှုန့်ဥပမာ၊ ဦးခေါင်းကို စွဲသော မီးကို မငြှိမ်းဘဲ ကိလေသာမီးကို ငြိမ်းစေရမည်။
ပစ္စတ္တံဝေဒိတဗ္ဗဂုဏ်တော်
အရိယာ ၃ မျိုး - ဥဂ္ဃဋိတညူ၊ ဝိပဉ္စိတညူ၊ နေယျ၊ ကိုယ်စီကိုယ်င သီးခြားစီ သိအပ်ခြင်း။
ဓမ္မာနုဿတိဘာဝနာ
ကိုယ်စိတ် ငြိမ်းချမ်းခြင်းစသော တရားဂုဏ်တော် ပွားများရခြင်း၏ အကျိုး။
တရားဂုဏ်တော် ၆ ပါးကို ဝိသုဒ္ဓိမဂ်မဟာဋီကာ ဖွင့်ဆိုချက်၊ ပရိယတ္တိအရာ၍ တရားဂုဏ်တော် ၆ ပါး ရနိုင်ပုံ။
သံဃဂုဏ်တော် ၉ ပါး အနက်မြန်မာပြန်ဆိုချက်
သာဝကသံဃာအကြောင်း
သုပ္ပဋိပန္နစသော ဂုဏ်တော် ၄ ပါး
အကျင့်မြတ်ကို လိုက်နာကျင့်သုံးပုံ၊ မဆုတ်မနစ် ဖြောင့်ဖြောင့်ကျင့်ပုံ၊ နိဗ္ဗာန်အား လျော်စွာကျင့်ပုံ၊ လောကုတ္တရာတရားနှင့် လျော်စွာကျင့်ပုံ၊ မှန်ကန်သော အကျင့်ကို ကျင့်ခြင်း၊ ဒွါရ ၃ ပါး၌ အကောက်သုံးပါးကို ပယ်ရန် ကျင့်ခြင်း၊ နိဗ္ဗာန်ကို သိရန် ကျင့်ခြင်း၊ အရိုအသေ ခံထိုက်အောင် ကျင့်ခြင်း၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ် ၈ ယောက်။
အာဟုနေယျဂုဏ်တော်
အဝေးမှပင် ဆောင်ယူ လှူဒါန်းထိုက်ခြင်း၊ အဝေးမှပင် လာရောက် လှူဒါန်း ပူဇော်ထိုက်ခြင်း၊ အလှူဒါန၏ အကျိုးကြီးမြတ်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်ခြင်း။
ပါဟုနေယျဂုဏ်တော်
ဧည့်သည်အတွက် ထားသော လက်ဆောင်ပဏ္ဏာများကို ဧည့်သည်ထက် အလျင်လက်ဦး ခံယူထိုက်ပုံ။
ဒက္ခိဏေယျဂုဏ်တော်
ပါးစပ်က မရှိဘူး ပြောရုံမျှဖြင့် တမလွန်လောက ပျောက်မသွားချေ၊ ရေသောက်မြစ် မပြတ်သေးသော သစ်ပင်ဥပမာ၊ တမလွန်ချမ်းသာရေးအတွက် လှူဒါန်းသော အလှူကို ခံယူနိုင်ခြင်း၊ အလှူကို အကျိုးကြီးမြတ်အောင် စင်ကြယ်စေခြင်း။
အဉ္ဇလိကရဏီယဂုဏ်တော်
လက်အုပ်ချီထိုက်ခြင်း။
အနုတ္တရံ ပုညခေတ္တံ လောကဿဂုဏ်တော်
သံဃာတော်သည် လယ်ယာမြေနှင့် တူပုံ။
သံဃာနုဿတိဘာဝနာ
သံဃာနုဿတိဘာဝနာ၏ အကျိုး
အနုဿတိကမ္မဋ္ဌာန်း ၂ မျိုး
(က) စိတ်ရွှင်လန်းရန် ဘုရားဂုဏ် တရားဂုဏ် သံဃာဂုဏ်တော်များကို ပွားရခြင်း၊ ဓားမကြီးကို ပန်းပဲဖို၌ သပုံ။
(ခ) မဂ်ဖိုလ်၏ အခြေခံဖြစ်အောင် ပွားပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်တရား
အခက်ကြီး ၄ ခု၊ သစ္စာ ၄ ပါး၊ သတ္တဝါအကြောင်း၊ ပဋိသန္ဓေတည်ပုံ၊ ကြောင်းကျိုးစပ် ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်တရား။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် ဥဒ္ဒေသပါဠိတော်ကို အနက်မြန်မာပြန်ဆိုပုံ
လယ်တီဆရာတော်၏ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ ပဌမပိုင်း
အဝိဇ္ဇာ၊ သစ္စာလေးပါးကို မသိခြင်း မောဟ၊ ဘဝသံသရာရထားကြီး၊ အင်္ဂါလေးပါးရှိသော မှောင်ကြီး၊ အဝိဇ္ဇာမှောင်ကြီးကြောင့် မီးလောင်စာ ထပ်၍ ရှာပုံ၊ ကောင်းမှု မကောင်းမှုကို ဆည်းပူးရှာဖွေ အားထုတ်ပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ ဒုတိယပိုဒ်
သင်္ခါရကြောင့် ဝိညာဏ်ဖြစ်ပုံ၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် စေတနာတို့ကြောင့် ပဋိသန္ဓေဝိညာဏ်၊ ပဝတ္တိဝိညာဏ်များ ဖြစ်ပုံ၊ စေတနာသမင်္ဂိတာ၊ ကမ္မသမင်္ဂိတာ၊ ဥပဋ္ဌာနသမင်္ဂိတာ၊ ဝိပါကသမင်္ဂိတာ၊ ရုပ်တရားအချုပ် တေဇောဓာတ်၊ နာမ်တရားအချုပ် ဝိညာဏ်၊ ဝိညာဏ်နှင့် ဘုရင် တူပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ တတိယပိုဒ်
ဝိညာဏ်ကြောင့် နာမ်ရုပ်ဖြစ်ပုံ၊ ဝိညာဏ်နှင့် ယှဉ်ဘက် စေတသိက်များကို နာမ်ဟု ခေါ်ခြင်း၊ မဟာဘုတ် ဥပါဒါရုပ်များကို ရုပ်ဟု ခေါ်ခြင်း၊ စိတ် ဆန်းကြယ်သောကြောင့် သတ္တဝါများ မတူ ထူးခြားပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ စတုတ္ထပိုဒ်
နာမ်ရုပ်ကြောင့် အာယတနခြောက်ပါး ဖြစ်ပုံ၊ သတ္တဝါလေးမျိုး၊ အဏ္ဍဇ, ဇလာဗုဇ, သံသေဒဇ၊ ဩပပါတိက၊ စိတ်ဝိညာဏ်နှင့် နာမ်တရား အပြန်အလှန် ကြောင်းကျိုးပြုပုံ၊ သစ်ပင်နှင့် သစ်စေ့ ဥပမာ၊ မီးနှင့် လေ ဥပမာ၊ ရူပါရုံ ထင်ရာ၌ သစ်ခက် ငှက်နား ဥပမာ၊ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ ငရဲအိုးကြီးနှင့် တူသော ပုထုဇန်။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် ပဉ္စမပိုဒ်
အာရုံနှင့် ဒွာရ တိုက်ဆိုင်မိသောအခါ ဖဿဓာတ်များ တဖြန်းဖြန်းထပုံ၊ ဖဿက ကြိတ်ချေပေးသဖြင့် အရသာ ပေါ်လာပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ ဆဋ္ဌအပိုဒ်
အာရုံ၏ ကောင်းသော အရသာ, မကောင်းသော အရသာကို ဝေဒနာက ခံစားပုံ၊ ဝေဒနာ ၆ ပါးပြားပုံ၊ သုခဝေဒနာဓာတ်ကြီးရရန် ကြိုးစားကြပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ သတ္တမပိုဒ်
ဝေဒနာကြောင့် တဏှာဖြစ်ခြင်း၊ သုခဝေဒနာကြောင့် ရွှင်လန်းဖွံ့ဖြိုးလာပုံ၊ တဏှာ ၆ ပါး၊ တဏှာ နယ်ချဲ့ပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ အဋ္ဌမပိုဒ်
တဏှာကြောင့် ဥပါဒါန်ဖြစ်ပုံ၊ ဥပါဒါန် ၄ ပါး၊ အားကြီးသော တဏှာသည် ကာမုပါဒါန်၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသည် ဒိဋ္ဌုပါဒါန်၊ မှားယွင်းသော အလေ့အကျင့်၌ စွဲလန်းမှု သီလဗ္ဗတုပါဒါန်၊ နွားအကျင့် ခွေးအကျင့်များ၊ ငါဟု ထင်မှတ်မှု အတ္တဝါဒုပါဒါန်။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ နဝမပိုဒ်
ငါစွဲ ဥပါဒါန်ကြောင့် ကောင်းမှု မကောင်းမှုများ ပြုလုပ်ခြင်း၊ ကာမုပါဒါန်ကြောင့် ဒုစရိုက် သုစရိုက်များ ပြုပုံ၊ အပါယ်ဘုံ၊ ကာမသုဂတိဘုံ၊ ဗြဟ္မာဘုံတို့၌ ဖြစ်ရပုံ၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိအမြင်ဖြင့် ကုသိုလ်ပြုပုံ၊ အတ္တဝါဒအစွဲဖြင့် ဗြဟ္မာဘုံရောက်ရန် အားထုတ်ပုံ၊ အလေ့အကျင့် စွဲလမ်းမှုကြောင့် ကုသိုလ်ပြုပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ ဒသမပိုဒ်
ကမ္မဘဝကြောင့် ပဋိသန္ဓေဇာတိ ဖြစ်ပုံ၊ ဇာတိ ၄ မျိုးပြားပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ ဧကာဒသမပိုဒ်
ဇာတိပဋိသန္ဓေကြောင့် ဇရာမရဏဖြစ်ပုံ၊ ခဏဇရာနှင့် သန္တတိဇရာ၊ အသက်ကြီးသူအားသာ သွားကျိုးဆံဖြူ ဖြစ်ရခြင်း၊ ဇရာကို မျက်စိဖြင့် မမြင်နိုင်၊ ခဏိကမရဏ-လျှပ်တစ်ပြက်အတွင်း အကြိမ်ပေါင်း ကုဋေတစ်သိန်းကျော်၊ သမုစ္ဆေဒမရဏ-ပရိနိဗ္ဗာန်စံခြင်း၊ သမ္မုတိမရဏ-တဘဝတခါသေခြင်း၊ သမ္မုတိမရဏ ၄ မျိုး - သက်တမ်းကုန်ခြင်း၊ ကံကုန်ခြင်း၊ နှစ်ပါးစုံကုန်ခြင်း၊ အကုသိုလ်ကံ ဖြတ်တောက်ခြင်း၊ ဇာတိဇရာမရဏတို့သည် လူသတ်သမား ၃ ဦးနှင့် တူပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ ဒွါဒသမပိုဒ်
ပျက်စီးခြင်း ၅ ပါး။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ တေရသမပိုဒ်
ပဋိသမ္ဘိဒါဉာဏ်တော် ၄ ပါး
အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါဉာဏ်၊ ဓမ္မပဋိသမ္ဘိဒါဉာဏ်၊ နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒါဉာဏ်၊ ပဋိဘာနပဋိသမ္ဘိဒါဉာဏ်၊ အသံကော်း ဉာဏ်ကောင်းသော ဓမ္မကထိက ဥပမာ။
အသာဓာရဏဉာဏ်တော် ၆ ပါး
ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တိဉာဏ်-ဣန္ဒြေအနုအရင့်ကို သိခြင်း၊ အာသယာနုသယဉာဏ်-နှလုံးသွင်း အတွင်းမျိုးစေ့ဓာတ်ကို သိခြင်း၊ ယမကပါဋိဟီရဉာဏ်-ရေမီးအစုံအစုံသော တန်ခိုးပြာဋိဟာ၊ မဟာကရုဏာသမာပတ္တိဉာဏ်-သတ္တဝါတို့ကို ကြီးစွာသော သနားမှု၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်-အလုံးစုံကို အကုန်သိမြင်ခြင်း၊ အနာဝရဏဉာဏ်-အပိတ်အပင် အတားအဆီး မရှိသော ဉာဏ်တော်။
ဒသဗလဉာဏ်
ဉာဏ်တော် ၁၀ ပါး အသုံးပြုတော်မူပုံ။
ဗုဒ္ဓဉာဏ်တော် ၁၄ ပါး
အာဝေဏိကဂုဏ်တော် ပါဠိနှင့် အနက်
ဓမ္မစက္ကပဝတ္တနသုတ္တန် အထူးမှတ်ဖွယ်
ဓမ္မစကြာအရ မင်ဉာဏ် ၄ ပါးနှင့် ဒေသနာဉာဏ်တော် ဖြစ်သင့်ပုံ။
အနတ္တလက္ခဏသုတ္တန် အထူးမှတ်ဖွယ်
သုံးပါး ဆွမ်းခံ၍ ၆ ပါး မျှတပုံ၊ ဝါဆိုလပြည့်ကျော် ၅ ရက်နေ့၌ အနတ္တလက္ခဏသုတ် ဟောခြင်း၊ အနတ္တသဘော မြင်နိုင်ခဲပုံ၊ ပဉ္စဝဂ္ဂီရဟန်းတို့ ရဟန္တာဖြစ်ကြခြင်း၊ ခန္ဓာ ၅ ပါး ဝိပဿနာရှုရန် လင်္ကာ ၅ ပုဒ်။
ရတနသုတ် ပါဠိနှင့် အနက်
အရိယာ ၁၀၈ ပါး
ရတနသုတ် နိဂုံးချုပ် အာသီသလင်္ကာ
အခန်း - ၄၃၊ ထေရာပဒါနခန်း
(၁) အရှင်ကောဏ္ဍညမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
မဟာကာလ, စူဠကာလ ညီနောင်ဝတ္ထု
သဒ္ဓါသုမနဝတ္ထု
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုကြောင်း
(ဂ) မထေရ်မြတ် တရားထူးရကြောင်း
အညာသိကောဏ္ဍည အမည်တွင်ခြင်း
(ဃ) ရတ္တညူ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူကြောင်း
ရတ္တညူ - ညဉ့်အပိုင်းအခြားကို သိသောပုဂ္ဂိုလ်
ရဟန္တာဖြစ်ပြီးနောက် အညာသိကောဏ္ဍညမထေရ်မြတ်၏ အကြောင်း
မဏ္ဍာကိနီရေကန်
အရှင်ကောဏ္ဍည မိမိအမည်ဖော်၍ လျှောက်ရခြင်းအကြောင်း
မြတ်စွာဘုရား အစွန်းနှစ်ပါးလွတ်အောင် မေးတော်မူခြင်း
မြေပေါက်စေတီ
(၂-၃) အရှင်သာရိပုတ္တရာနှင့် အရှင်မောဂ္ဂလာန် အဂ္ဂသာဝက မထေရ် နှစ်ပါးအကြောင်း
(က) မထေရ်နှစ်ပါးတို့၏ ရှေးဆုတောင်း
သရဒရသေ့ အဂ္ဂသာဝကဆုပန်ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုကြခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူကြကြောင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ် ပရိနိဗ္ဗာန် စံတော်မူခြင်းအကြောင်း
အနုဇာနာတုကို မြန်မာပြန်ပုံ အဆုံးအဖြတ်
မြတ်စွာဘုရားကို နောက်ဆုံး ကန်တော့ခြင်း
မယ်တော်ကြီး တရားထူးရခြင်း
ရေဝတီအမျိုးသမီးအကြောင်း
ဓာတ်တော်များကို စုန္ဒထေရ် သာဝတ္ထိသို့ ယူဆောင်ခဲ့ခြင်း
အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန်မထေရ် ပရိနိဗ္ဗာန် စံတော်မူခြင်းအကြောင်း
မဟာသက္ကရာဇာ် ၁၀၃ ခုနှစ်နှင့် ၁၄၈ ခုနှစ်တို့၏ ဖြစ်ရပ်များ
လူသတ်သမားတို့ အပြစ်ရခြင်း
အရှင်မောဂ္ဂလာန်အကြောင်း မှီငြိမ်းပြုသော ကျမ်းများ
(၄) အရှင်မဟာကဿပမထေရ် အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
မဟာဧကသာဋက ပုဏ္ဏားဘဝ
သူကြွယ်ဘဝ
ဗာရာဏသီသူဌေးဘဝ
နန္ဒရာဇ်မင်းဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုကြောင်း
သဝဏ်လွှာနှစ်စောင်
ပန်းကုံးများ မညှိုးခြင်း
ကြီးစွာသော သူဌေးစည်းစိမ်
သူဌေးနှင့် သူဌေးကတော်တို့၏ သတိသံဝေဂ
နှစ်ဦးလုံး ရဟန်းပြုကြခြင်း
အရှင်နှစ်ပါး လမ်းခွဲတော်မူကြခြင်း
မြတ်စွာဘုရားနှင့် မထေရ်မြတ် တွေ့ဆုံခြင်း
အရှင်မဟာကဿပ၏ အရိုအသေပေး ခံနိုင်ပုံ မှတ်ဖွယ်
ဩဝါဒပဋိဂ္ဂဟဏ ရဟန်းအဖြစ်ကို ပေးတော်မူခြင်း
ဩဝါဒသုံးပါး၏ အဓိပ္ပာယ် ရှင်းပြချက်
သင်္ကန်းချင်း လဲတော်မူခြင်း
သင်္ကန်းချင်း လဲတော်မူရခြင်းအကြောင်း မှတ်ဖွယ်
(ဂ) မထေရ်မြတ် တရားထူးရ၍ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူးကို ရတော်မူခြင်းအကြောင်း
(၅) အရှင်အနုရုဒ္ဓါမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
ကဿပမြတ်စွာစေတီတော်အား ဆီမီးလှူပြန်ခြင်း
အန္နဘာရဘဝ
နတ်သမီး ကောင်းချီးပေးခြင်း
မဟာဓနသူဌေးဖြစ်ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်းအကြောင်း
အရှင်အနုရုဒ္ဓါမထေရ် ရဟန္တာဖြစ်ခြင်းအကြောင်း
အပ္ပိစ္ဆပုဂ္ဂိုလ် ၄ မျိုးနှင့် ဝတ္ထုများ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ဒိဗ္ဗစက္ခု ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့် စပ်၍ မှတ်ဖွယ်များ
အရှင်အနုရုဒ္ဓါမထေရ် နတ်လှူဒါန်းသည့် ပံသုကူသင်္ကန်းကို ရတော်မူခြင်းအကြောင်း
(၆) အရှင်ဘဒ္ဒိယမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ဥစ္စာကုလိက ဧတဒဂ်ဘွဲ့နှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၇) အရှင်လကုဏ္ဍကဘဒ္ဒိယ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
စိတ္တပတ္တဥဩငှက် ဘဝ
လက်သမားဆရာကြီးဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြု၍ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
အရှင်လကုဏ္ဍကဘဒ္ဒိယနှင့် စပ်သော တရားများ
မထေရ်မြတ် ရဟန္တာဖြစ်သော သုတ်တရား
အရှင်လကုဏ္ဍကဘဒ္ဒိယကို သေက္ခအရိယာပင် ထင်မှတ်၍ အရှင်သာရိပုတ္တရာက တရားတိုး၍ ဟောနေခြင်း
အရှင်လကုဏ္ဍကဘဒ္ဒိယ၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးများကို မြတ်စွာဘုရား ထင်ရှားဖော်ပြတော်မူခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၈) အရှင်ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
မဟာသာလ သူဌေးသားဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇ အမည်ရပုံ
ရဟန်းပြုသောအခါလည်း ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇဟူ၍ပင် အမည်တွင်ပုံ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၉) အရှင်မန္တာဏိပုတ္တ-ပုဏ္ဏမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၁၀) အရှင်ကစ္စည်းမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
ရွှေအုတ်လှူခြင်း
နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
သူဌေးသ္မီး နှစ်ယောက်တို့အကြောင်း
ကံ အကျိုးတရားနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်များ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၁၁-၁၂) ပန္ထကမထေရ် နောင်ညီနှစ်ပါးအကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်တို့၏ ရှေးဆုတောင်း
နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုကြခြင်း
ညီငယ်ကို ရှင်ပြုပေးခြင်း
စူဠပန္ထက ဉာဏ်နုံ့နှေးရခြင်းအကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
မြတ်စွာဘုရားက ကမ္မဋ္ဌာန်းပေးတော်မူခြင်း
ရဇောဟရဏကမ္မဋ္ဌာန်း ပေးရခြင်းအကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
အရှင်စူဠပန္ထက ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
စူဠသေဋ္ဌိဇာတ်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူကြခြင်း
ဧတဒဂ်ရနိုင်လောက်အောင် ဖန်ဆင်းခြင်းနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၁၃) အရှင်သုဘူတိ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ)နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ)ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး နှစ်ဆင့်ရတော်မူခြင်း
အရဏဝိဟာရီ ဧတဒဂ်နှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
မေတ္တာဖြင့် ဆွမ်းခံတော်မူခြင်းအကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
(၁၅) အရှင်ခဒိရဝနိယရေဝတ မထေရ်အကြောင်း
ခဒိရဝနိယရေဝတအမည်နှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာ၏ ညီနှင့်နှမများ
ရေ၀တ သံဝေဂရခြင်း
မြတ်စွာဘုရား ရဟန်းများစွာတို့နှင့် တကွကြွလာတော်မူခြင်း
အရှင်သီဝလိ၏ ဘုန်းတန်ခိုး
ဥဒ္ဓစ္စသမားများ အထင်မှားကြခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူးရတော်မူခြင်း
အာရညက တောကျောင်းနေဧတဒဂ်နှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၁၅) အရှင်ကင်္ခါရေဝတ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ကင်္ခါရေဝတဟု အမည်ရခြင်း အကြောင်း
(၁၆) အရှင်သောဏကောဠိဝိသ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
ဗာရာဏသီပြည်သား အမျိုးကောင်းသားဘ၀
( ခ) နောက်ဆုံး ရဟန်းပြုခြင်း
သူဌေးသားအတွက် အစာအာဟာရစီမံကြပုံ
အပြင်းအထန် အားထုတ်တော်မူခြင်း
ဝီဏာဝါဒ မလျော့ မတင်း စောင်းကြိုးငြင်း အဆုံးအမတရား ဟောတော်မူခြင်း
စောင်းဥပမာတရား ဟောတော်မူခြင်း အကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၁၇) အရှင်သောဏကုဋိကဏ္ဏ မထေရ်အကြောင်း
သောဏကုဋိကဏ္ဏ အမည်နှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ယက္ခစစ်သေနာပတိ နှစ်ဦးနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
သောဏကုဋိကဏ္ဏသူဌေးသား သံဝေဂရ၍ ရှင်ရဟန်းပြုခြင်း
ဂန္ဓကုဋီ၌ နေစေလိုသောရဟန်း အတွက် မိန့်တော်မူပုံ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၁၈) အရှင်သီဝလိ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
တောရွာသားဘ၀
ပျားရည်နှင့် ဒိန်ရည် ရောစပ်လှူခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ပဋိသန္ဓေ တည်နေစဉ်အချိန် အံ့ဖွယ်များ
ရှင်သီဝလိသားအမိတို့၏ ကိုယ်ဝန်ဒုက္ခ ဖြစ်ရသောအတိတ်ကြောင်းဝတ္ထု
မထေရ်မြတ် မိမိဘုန်းကံကို စုံစမ်းကြည့်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၁၉) အရှင်ဝက္ကလိ မထေရ်အကြင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
( ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
သဒ္ဓါဓိမုတ္တ ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၂၀-၂၁) အရှင်ရာဟုလာ, အရှင်ရဋ္ဌပါလ မထေရ် ၂-ပါးတို့ အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ် ၂-ပါးတို့၏ ရှေးဆုတောင်း
အရှင်ရဋ္ဌပါလ၏ ဝေယျာဝစ္စမှူးဘဝ
နိရာမဂန္ဓာ၏ အနက်အဓိပ္ပါယ် မှတ်သားဖွယ်
အရှင်ရာဟုလာ၏ ပထဝိန္ဓရမင်းသားဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘ ရဟန်းပြုကြခြင်း
အရှင်ရာဟုလာ၏ သိက္ခာသုံးပါး လိုလားပုံ အကြောင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
အရှင်ရဋ္ဌပါလ ရဟန်းပြုခြင်း
အရှင်ရဋ္ဌပါလ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
အရှင်ရာဟုလာ သိက္ခာကာမ ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
အရှင်ရဋ္ဌပါလ သဒ္ဓါပဗ္ဗဇိတဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၂၂) အရှင်ကုဏ္ဍဓာန မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
မထေရ်အလောင်း၏ ဝဋ်လိုက်ဖွယ် မကောင်းမှု
စိတ်ဝမ်းကွဲအောင် ပြုလုပ်ခြင်း
စိတ်ဝမ်းကွဲ အထင်လွဲလေပြီ
ဘုမ္မဇိုဝ်းနတ်၏ နောင်တ
(ခ) နောက် ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ဝဋ်လိုက်လေပြီ
ကောသလမင်းကြီး ကိုယ်တိုင် စုံစမ်းခြင်း
( ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၂၃) အရှင်ဝင်္ဂီသ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ဝင်္ဂီသ ကျွတ်ချိန်ရောက်ခြင်း
ဝင်္ဂီသအား ဟောသောဂါထာများ ရဟန်းတို့အားလည်း ဟောတော်မူပြန်ခြင်း အကြောင်း
ဝင်္ဂီသအား တစပဉ္စကကမ္မဋ္ဌာန်းပေး၍ ရှင်ရဟန်းပြုပေးပုံ မှတ်သားဖွယ်
အရှင်ဝင်္ဂီသ ပါဠိဂါထာ စာဆိုတော်ဖြစ်ကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၂၄) အရှင်ဥပသေန-ဝင်္ဂန္တပုတ္တ မထေရ်အကြောင်း
ဥပသေန-ဝင်္ဂန္တပုတ္တအမည်နှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
တပည့်ပရိသတ်ကို မွေးမြူဆုံးမတော်မူခြင်း
ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
အရှင်ဥပသေနမထေရ် ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူခြင်း အကြောင်း
အရှင်ဥပသေန မြွေဆိုးထိခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၂၅) အရှင်ဒဗ္ဗ မထရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
တောင်ထိပ်၌ တရားအားထုတ်ခြင်း
( ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ဒဗ္ဗအမည်နှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
( ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
သေနာသနပညာပက ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
မထေရ်မြတ် အစွပ်စွဲခံရခြင်း
မထေရ်မြတ် ပရိနိဗ္ဗာန်စံခြင်း
(၂၆) အရှင်ပိလိန္ဒဝစ္ဆ မထရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
စေတီတော်နှင့် သံဃာတော်အား ပူဇော်ခဲ့ခြင်း
စကြ၀တေးမ၀
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
နှုတ်ထွက်ကြမ်းမှု အထုံဝါသနာပါရှိခြင်း
ပိတ်ချင်းသီးများ ကြွက်ချေးဖြစ်ကုန်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၂၈) အရှင်ဗာဟိယ-ဒါရုစီရိယ မထေရ်အကြောင်း
ဗာဟိယဒါရုစီရိယ အမည်နှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
တောင်ထိပ်တက်၍ ရဟန်းတရား အားထုတ်ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ဗြဟ္မာကြီး လာရောက်သတိပေးခြင်း
ဗာဟိယဒါရုစီရိယ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
တရားဟောရန် အခါမဟုတ်သေးဟူသော စကားနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
တရားဟောရန် နှစ်ကြိမ်တိုင်ပယ်ခြင်းနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
အာရုံ ၆-ပါးကို ၄-စုပြု၍ ဟောတော်မူပုံ
၁-၂-၃-၄ အမှတ် တရားတော်တို့၏ အဓိပ္ပါယ်ရှင်းချက်
ဧဟိဘိက္ခု မခေါ်ရခြင်းအကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
ဗာဟိယ နွားဝှေ့ခံရ၍ အသက်ကုန်ခြင်း
ဗာဟိယ၏ တမလွန်ကို မေးလျှောက်ခြင်းနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
ဓမ္မပဒဂါထာ ဟောကြားခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူးဖြင့် ချီးကျူးတော်မူခြင်း
(၂၈) အရှင်ကုမာရကဿပ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
တောင်ထိပ်တက်၍ ရဟန်းတရား အားထုတ်ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ကုမာရကဿပဟု အမည်တွင်ခြင်း
ဝမ္မိကသုတ်ဒေသနာ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း , အကြောင်း
ဝမ္မိကသုတ် အချုပ်လင်္ကာ
ဝမ္မိကသုတ် ပြဿနာ ၁၅-ရပ်၏ အဓိပ္ပါယ်ရှင်းချက်
အရှင်ကုမာရကဿပ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၂၉) အရှင်ကောဋ္ဌိတ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၃၀) အရှင်အာနန္ဒာ မထေရ်မြတ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
အကြားကာလ ကောင်းမှုများ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာသောတာပန်တည်ခြင်း
ဥပဋ္ဌာက = အလုပ်အကျွေးရာထူး ခံယူတော်မူခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာ ဆုရှစ်တန် ခံယူခြင်း
မြတ်စွာဘုရားကို သူမတူတန်အောင် ပြုစုလုပ်ကျွေးတော်မူခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ် ၅-တန် ရတော်မူခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာ ရဟန္တာဖြစ်တော်မူခြင်း
သံဂီတိကာရက (၄၉၉) ပါးသာ ရွေးကောက်ခြင်းအကြောင်း ရှင်းချက်
တောစောင့်နတ်က သတိပေးခြင်း
နိဗ္ဗာန်ကို နှလုံး၌ထားသူ ၂-မျိုး မှတ်သားဖွယ်
အဇာတသတ်မင်း သံဂါယနာမဏ္ဍပ်ကြီး ဆောက်လုပ်ခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာ ဣရိယာပုထ်လေးပါးမှ လွှတ်၍ ရဟန္တာ ဖြစ်တော်မူခြင်း
အရှင်မဟာကဿပ သာဓုကောင်းကြီးပေးတော်မူခြင်း
ရဟန္တာ ဖြစ်ကြောင်း ပြောသကဲ့သို့ ကြွရပုံရှင်းချက်
သံဂါယနာသဘင် ဆင်ယင်တော်မူကြခြင်း
ဝိနည်းပိဋကတ်ကို အရှင်ဥပါလိသို့ အပ်နှင်းတော်မူကြခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာ ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူခြင်း
သံဝေဂဂါထာ ပါဠိ အနက်
(၃၁) အရှင်ဥရုဝေလကဿဖ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
ဖုဿမြတ်စွာဘုရားရှင်၏ ညီတော် မင်းသားဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
တပည့်ပရိသတ်အများဆုံး ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၃၂) အရှင်ကာဠုဒါယီ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
( ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ကာဠုဒါယီဟု အမည်မှည့်ခြင်း
ကာဠုဒါယီအမတ်ကို စေလွှတ်ခြင်း
(ဂ)ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၃၃) အရှင်ဗာကုလ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
အနာကင်းသောအရာ ဧတဒဂ်ဆုတောင်းခြင်း
တဖန် ရသေ့ဘဝ ဆေးကုသခြင်း
ကျောင်းတိုက်အိုကို မွမ်းမံပြင်ဆင်ခြင်း
နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ဗာကုလ-ဟု အမည်တွင်ခြင်း
ဗာကုလသူဌေးသား၏ စည်းစိမ်
ဗာကုလသူဌေးသား ရဟန်းပြု၍ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
(ဂ)ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
အရှင်ဗာကုလ၏ အံ့ဩဖွယ်များ
(၃၄) အရှင်သောဘိတ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၃၅) အရှင်ဥပါလိ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ)ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ဘာရုကဋ္ဌက ဝတ္ထု
အတ္ထုက ဝတ္ထု
(၃၆) အရှင်နန္ဒီက မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
( ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၃၇) အရှင်နန္ဒ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
( ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
မျောက်မအိုကို ပြပြီး နတ်ပြည်သို့ ကြွခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
အရှင်နန္ဒကို နတ်သမီးပြခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
အာမခံမှ လွှတ်ခြင်း လွှတ်တော်မူခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ဣန္ဒြေစောင့်မှု ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၃၈) အရှင်မဟာကပ္ပိန မထေရ်အကြာင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
ယက်ကန်းသည် အကြီးအမှူးဘဝ
သူကြွယ် အကြီးအမှူးဘဝ
သူကြွယ်ကတော် အကြီးအမှူး၏ ထူးကဲသော စေတနာ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
မင်းကြီး မြင်းစေကျော် တို့ဖြင့် သတင်းစကား နာယူစေခြင်း
ရတနာသုံးပါး သတင်းကြားသိရခြင်း
မဟာကပ္ပိနမင်းကြီး တောထွက်တော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရား အသင့်စောင့်ကြိုနေတော်မူခြင်း
မဟာကပ္ပိနမင်း မြစ်သုံးတန်ကို ကူးမြောက်ခြင်း
မြတ်စွာဘုရားနှင့်တွေ့၍ ရဟန်းပြုကြခြင်း
ကုန်သည်များ အနောဇာမိဖုရားကြီးထံ သွားရောက်ကြခြင်း
အနောဇာမိဖုရားကြီး အမတ်ကတော်တို့နှင့်တိုင်ပင်၍ တောထွက်ခြင်း
အရှင်မဟာကပ္ပိနကို အကြောင်းပြု၍ ဓမ္မပဒဂါထာကို ဟောခြင်း
အရှင်မဟာကပ္ပိနမထေရ် အနီးနေတပည့်တိုကို တရားဟောခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၃၉) အရှင်သာဂတ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
အရှင်သာဂတ နဂါးကို ဆုံးမခြင်း
သရက်ပင်ဆိပ်နဂါး၏ အထ္ထုပ္ပတ္တိအကျဉ်းချုပ်
ကောသမ္ဘီပြည်ဖက်သို့ ခရီးဆက်ခြင်း
ဆဗ္ဗဂ္ဂီရဟန်းတို့၏ အကြောင်းအရာအကျဉ်းချုပ်
အရှင်သာဂတ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
( ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၄၀) အရှင်ရာဓမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
နောက်တဖန် အမျိုးသားဘဝ
နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာ၏ ကတညုတ, ကတဝေဒိတာဂုဏ်
ရဟန်းခံ ရှင်ပြုအတွက် ဘုရားခွင့်ပြုချက်များ
ရာဓပုဏ္ဏားကြီး ရဟန်းပြု၍ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
အလီနစိတ္တဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
အလီနစိတ္တဇာတ် ရှေ့ပိုင်းနှင့် နောက်ပိုင်းဖြစ်ပေါ်ပုံ မှတ်ဖွယ်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ပဋိဘာနေယျက ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့်စပ်၍မှတ်သားဖွယ်
(၄၁) အရှင်မောဃရာဇ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
ကဋ္ဌဝါဟနမင်း၏ အမတ်ကြီးဘဝ
ဆရာကြီး ဂဠုန်ရုပ်စက်ယာဉ်ပျံ တည်ဆောက်ခြင်း
ကဋ္ဌဝါဟနမင်းကြီး ဖြစ်လာခြင်း
ဗာရာဏသီမင်းနှင့် မဟာမိတ်ဖြစ်ခြင်း
လက်ဆောင် အပြန်အလှန် ပေးပို့ကြခြင်း
လက်ဆောင်တုံ့ တဖန်ပြန်ခြင်း
အမတ်တို့ သွားရောက်စုံစမ်းကြခြင်း
ကဋ္ဌဝါဟနမင်းကြီး အသက်ထက်ဆုံးကောင်းမှုပြု၍ နတ်ရွာစံခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ဗာဝရီပုရောဟိတ်ဆရာကြီး တပည့်တို့နှင့် ရသေ့ရဟန်းပြုခြင်း
ဗာဝရီဆရာကြီး နှစ်စဉ် အသပြာတသိန်း အလှူကြီးပေးခြင်း
လူလိမ်ပုဏ္ဏားတယောက် လာရောက် ခြောက်လှန့်ခြင်း
ဗာဝရီဆရာကြီးနှင့် ဘုရားပွင့်ချိန် မှတ်ချက် ပါသာဏကစေတီနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
အရဟတ္တဖိုလ်အထွတ်တပ်သော ဂါထာဖြစ်ကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
( ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ဗာဝရီဆရာကြီးအကြောင်း
ပါရာယနသုတ္တန်နှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
အရှင်ပိင်္ဂိယ ဗာဝရီဆရာကြီးအား တဖန် ပြန်၍ တရားဟောခြင်း
ပါရာယနာဂီတိ ၁၅-ဂါထာ မြန်မာပြန်
ဗာဝရီဆရာကြီး တူဝရီးတို့ ပြောဆိုရာ၌ ရိုင်းပြခြင်းကင်းပုံ မှတ်သားဖွယ်ရာ
မြတ်စွာဘုရား-ရောင်ခြည်တော်လွှတ်၍ တရားဟောခြင်း
အခဏ်း ၄၄၊ ထေရီအပဒါနခဏ်း
(၁) မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီထေရီအကြောင်း ၁
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ရတ္တညူဧတဒဂ်ဆုကိုတောင်းခြင်း၊ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
ရေခပ်ကျွန်မ အကြီးအကဲ ဘ၀
ကျောင်းမရှိပဲ ဝါမကပ်ရပုံ မှတ်ချက်၊ ရတ္တညူပုဂ္ဂိုလ်အဓိပ္ပါယ် မှတ်ချက်၊ ဝါဆိုကျောင်းကို အစိုးရ လူကုံထံ, ဆင်းရဲ သားလူတန်းစားမရွေး ဆောက်လုပ် လှူဒါန်းခွင့်ရှိပုံ
ယက်ကန်းသည် အကြီးအကဲဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဘိက္ခုနီမ-ပြုခြင်း
သုပ္ပဗုဒ္ဓမင်းကြီး၏ သမီးတော် အငယ် ဂေါတမီဖြစ်ခြင်း၊ မဟာမာယာ၏ ညီမ ဖြစ်ခြင်း၊ ဗေဒင်ကျမ်းများအရ စကြာမင်းမယ်တော် ဖြစ်နိုင်ပုံ၊ အမတော် နတ်ရွာ လားပြီးနောက် သုဒ္ဓေါဒန မင်းကြီး၏ အဂ္ဂဒေဝီ မဟေသီ မိဖုရားကြီး ဖြစ်ခြင်း၊ သားတော်ရင်း နန္ဒမင်းသားကို အထိန်း တော်များထံ အပ်၍ တူတော်မင်းသား သိဒ္ဓတ္ထအား ကိုယ်တိုင် နို့ချိုတိုက်ကျွေး ပြုစုခြင်း၊ ဂရုဓံရှစ်ပါးဖြင့် ရှင်ရဟန်းအဖြစ်ကို ရယူရပုံ၊ သံခိတ္တသုတ် ဒေသနာကြားနာရသဖြင့် ရဟန္တာမ ဖြစ်ပုံ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ရတ္တညူ=ရှည်စွာသောညဉ့်အပိုင်းအခြား ကို သိသောအရာ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း၊ မဟာ ပဇာပတိ ဂေါတမီ-မည်တွင်ပုံ ရှင်းလင်းချက်
ဂေါတမီထေရီ ပရိနိဗ္ဗာန်စံယူခြင်း
ပရိနိဗ္ဗာန် စံယူခဏ်းအကြောင်း ကြည်ညို ဖွယ်များ၊ ဈာပနသင်္ဂြိုဟ်ပွဲ အခမ်းအနား ၏ အံ့ဖွယ်များ၊ သံဝေဂယူဖွယ် ဂါထာများ
(၂) ခေမာထေရီအကြောင်း ၁၈
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ပညာဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
ဘဝများစွာ နတ်မိဖုရား, လူမိဖုရား ဖြစ်ခြင်း ဗြဟ္မစာရီနီဘိက္ခုနီမဘဝ၊ ကျောင်းတိုက် ဒါယိကာမဘဝ၊ ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးတော်ကြီးဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
ခေမာမင်းသမီး မည်ပုံ၊ အဆင်းမာန်ယစ်သူ ဖြစ်ခြင်း၊ ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး၏ ဥပါယကောသလ္လဉာဏ်၊ ဝေဠုဝန်ဥယျာဉ်တော်ဖွဲ့ ဂီတိ-၄ဂါထာ ခေမာမိဖုရား၏သံဝေဂဉာဏ်၊ မဟာနိဒါနသုတ်ကို ကြားနာရ၍ သောတာပန်အရိယာမ-ဖြစ်ခြင်း၊ရုပ်မာန ဖြင့် အထင်မှားပြစ်ကို တောင်းပန် ကန်တော့ ခြင်း၊ ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီးထံ ရဟန်းပြုခွင့် တောင်းခြင်း
ခေမာထေရီ ရဟန္တာမ ဖြစ်ခြင်း
ပရိယတ် ပဋိပတ် စွယ်စုံရသဖြင့် ဝိသုဒ္ဓိ ခုနစ်ပါး၌ အထူးကျွမ်းကျင် လိမ္မာသူ ဖြစ်ခြင်း၊ ကထာဝတ္ထုဆယ်ပါးတို့၌လည်း သူမတူအောင် ရဲရင့်ခြင်း၊အဘိဓမ္မာနည်း၌လည်း အထူးတတ်သိလိမ္မာသူဖြစ်ခြင်း
ခေမာထေရီက ကောသလမင်းကြီးအား သိမ်မွေ့သောတရား ဟောခြင်း
ခေမာသုတ္တန်နှင့် ပတ်သက်၍ မှတ်သားဖွယ်အဓိပ္ပါယ်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
မဟာပညာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရခြင်း၊ ထေရီမ ကိုယ်တိုင်ဟောသည့် ဝမ်းမြောက်ဖွယ်ရာဂါထာများ
(၃) ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
တန်ခိုးကြီးအရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
ပစ္စေကဗုဒ္ဓအား ကြာပန်းလှူခြင်း
တဖန် သူဌေးသမီးဘဝ
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးတော်ဘ၀
ဥမ္မာဒန္တီဘဝ
လယ်စောင့်အမျိုးသမီးဘ၀
ပဒုမ၀တီဘဝ
ပဒုမဒေဝီမိဖုရားကြီး ဖြစ်လာခြင်း၊ မင်းကြီး မြတ်နိုးလွန်းသဖြင့် အခြားမိဖုရားမောင်းမတ္တိ ပဒုမဒေဝီကိုမနာလိုကြခြင်း၊ မင်း မိန်းမတို၏ အလိမ်မှုကြီး ပေါ်ခြင်း၊ ပဒုမဝတီ၏ သဘောထား ကြီးမြတ်ပုံ၊ မင်းသားငါးရာတို့ ပစ္စေကဗုဒ္ဓ ဖြစ်ကြခြင်း၊ လက်လုပ်လက်စား အိမ်ရှင်မဘ၀
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ ပြုခြင်း
ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ-မည်ပုံ၊ ဇမ္ဗူဒိပ်မှ မင်း သူဌေး အားလုံးက ဥပ္ပလဝဏ်ကို စာ သဝဏ်ဖြင့် တောင်းခံကြခြင်း၊ တဦး တည်းသော သမီးအား မပေးဖြစ်ရန် ဥပါယ်အကြံဖြင့် ဖခင်သူဌေးကြီး ကြံစည် စီစဉ်ပုံ၊ ဥပ္ပလဝဏ် ရဟန်းမ-ပြုခြင်း၊ ဥပ္ပလဝဏ်ထေရီ ဆီမီးညွှန့်ဖြင့် တေဇော ကသိုဏ်း ပွါးလျက် ရဟန္တာထေရီမ ဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
တန်ခိုးဣဒ္ဓိအရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း
(၄) ပဋာစာရာထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ဝိနယဓရ=ဝိနည်းပိဋ္ဋကတ်ကိုဆောင်ရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူ ရရှိခြင်း
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးတော်ဘ၀
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးဘဝ၌ ဘိက္ခုနီ အမည် ရခြင်း၊ ကောမာရိ ဗြဟ္မစရိယ အကျင့် ကျင့်လျက် သံဃာ့အရာမ် ပရိဝုဏ်ကျောင်းတိုက်ကြီး ဆောက်လုပ် လှူဒါန်း ခဲ့ခြင်း
နောက်ဆုံး ဘ၀ ရဟန်းပြုခြင်း
ပဋာစာရာ၏ ပစ္စုပ္ပန် ဇာတ်ကြောင်း၊ ပဋာစာရာ အမည်ရပုံ၊ အမြိုက်ရေချမ်း အဆွတ်ဖျန်း ခံရခြင်း၊ ပဋာစာရာ ထေရီရဟန္တာမ ဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဝိနယဓရ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း
(၅) ဓမ္မဒိန္နာထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
တရားဟော ဓမ္မကထိက ဧတဒဂ် ဆုကိုတောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
ဘဏ္ဍာစိုး သူဌေးကတော်ဘ၀
သဒ္ဓါတရားကြီးမားသူ ဖြစ်ခဲ့ပုံ
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးတော်ဘဝ
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးဘ၀ ၌ “သုဓမ္မာ အမည် ရခြင်း၊ ကောမာရိဗြဟ္မစရိယ အကျင့် ကျင့်လျက် ရဟန်း သံဃာအားသံဃာ့အရာမ်, ကျောင်းတိုက်, ပရိဝုဏ် ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းခဲ့ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
ဓမ္မဒိန္နာ၏ ပစ္စုပ္ပန်ဇာတ်ကြောင်း၊ ထူးခြားသော ဓမ္မာဒိန္နာ၏ ခင်ပွန်းသည် ဝိသာခသူဌေး ဖြစ်ရပ်၊ ဓမ္မဒိန္နာ ရတန်း ပြုပုံ၊ ခင်ပွန်းသည် ဝိသာခသူဌေးက ဓမ္မဒိန္နာအားခမ်းနားစွာ ဘိက္ခုနီမ ပြုပေးခြင်း ဝိသာခသူဌေး ပြဿနာမေးခြင်း၊ စူဠဝေဒလ္လသုတ်သည် သာဝကဘာသိတသုတ္တန်မှ ဇိနဘာသိတသုတ္တန်ဖြစ်လာပုံ မှတ်ချက်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဓမ္မကထိကအရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း
(၆) နန္ဒာထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ဈာန်ဝင်စားမွေ့လျော်သည့်အရာ ဧတဒဂ်ဆုတောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ် ခံယူရရှိခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘ၀ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
နန္ဒာမင်းသမီး, အဘိရူပနန္ဒာ မင်းသမီး, ဇနပဒကလျာဏီ ရူပနန္ဒာ မင်းသမီးဟု သုံးမည်တွင်ခြင်း၊ နန္ဒမင်းသား၏ နှမတော် (ကြင်ယာလောင်း) ဖြစ်ခြင်း၊ မိထွေးတော်ကြီး မဟာပဇာပတိဂေါတမီ ၏ သမီးအရင်း ဖြစ်ခြင်း၊ နန္ဒာမင်းသမီး ၏ ပစ္စုပ္ပန် ဇာတ်ကြောင်း၊ ဝိဇယသုတ္တန် ဒေသနာ ကြားနာရ၍ အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ရောက်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဈာန်ဝင်စားမွေ့လျော်သည့်အရာ ဧတဒဂ် ရရှိခြင်း
(၇) (ဗဟုပုတ္တိက) သောဏာ ထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
အာရဒ္ဓဝီရိယ=လုံ့လပြင်းထန် ထက်သန် သည့်အရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ် ခံယူရရှိခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
သားသမီး များ၍ ဗဟုပုတ္တိက-သောဏာ မည်ပုံ၊ သောဏာ၏ ပစ္စုပ္ပန်ဇာတ်ကြောင်း၊ အာရဒ္ဓ ဝီရိယ သောဏာထေရီ-ဟု ထင်ရှားခြင်း၊ ရဟန္တာမ ဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
အာရဒ္ဓဝီရိယ=သမ္မပ္ပဓာန် လုံ့လ ပြင်းထန်သောအရာ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း
(၈) သကုလာထေရီအကြောင်း
သကုလာ = ဗကုလာ-မူကွဲပြ မှတ်ချက်
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
နန္ဒာမင်းသမီးဘဝ ဒိဗ္ဗစက္ခု အဘိညာဏ် အရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ် ခံယူရရှိခြင်း
ပရိဗိုဇ်ရဟန်းမ-ဘဝ
ကဿပမြတ်စွာ လက်ထက် ပရိဗိုဇ်ရဟန်းမ ဘဝအဖြစ်၌ ဆီမီးဖြင့် စေတီတော်မြတ်အား ပူဇော်ခဲ့ပုံ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
သာဝတ္ထိပြည်၌ သကုလာ အမည်ရခြင်း၊ သကုလာ၏ ပစ္စုပ္ပန် ဇာတ် ကြောင်း၊ သာသနာဝန်ထမ်း ရဟန်းမ - ပြုလုပ်၍ ရဟန္တာထေရီမဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဒိဗ္ဗစက္ခု အဘိညာဏ် အရာ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း
(၉) ကုဏ္ဍလကေသာထေရီအကြာင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ခိပ္ပါဘိည= လျင်မြန်သော မဂ်ဖိုလ် အသိ ဉာဏ်ရှိသောအရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ် ခံယူ ရရှိခြင်း
ကိကီမင်းကြီး သမီးတော်ဘ၀
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးဘဝ၌ “ဘိက္ခဒါယိကာ” မည်ခြင်း၊ ကောမာရိဗြဟ္မစရိယ အကျင့်ရှိလျက် ဆယ်ပါးသီလမြဲ၍ သံဃာတော်အတွက် ပရိဝုဏ်ကျောင်းတိုက်ကြီး ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းခဲ့ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ကုဏ္ဍလ ကေသာ ၏ ပစ္စုပ္ပန် ဇာတ်ကြောင်း၊ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ ဘဒ္ဒါအမည်ရှိ သူဌေးသမီး ဖြစ်ခြင်း၊ ရာဇဂြိုဟ် ပြည်၌ သတ္တုက လူဆိုး ထကြွ သောင်းကျန်းခြင်း၊ ဘဒ္ဒါ သူဌေးသမီး၏ ချစ်ခင်စိတ်၊ မိဘ မေတ္တာ ကြီးလှပုံ၊ သတ္တုက၏ ကောက်ကျစ်သောအကြံ၊ သတ္တုက၏ အကြံ ပေါ်လွင် ခြင်း၊ ဘဒ္ဒါ၏ အလိမ္မာရည်၊ ဘဒ္ဒါ၏ ပြုမူချက် အပေါ် ဝေဘန် သုံးသပ်ပုံမှတ်ချက်၊ ဘဒ္ဒသူဌေးသမီး၏ ဥပါယကောသလ္လ ဉာဏ်ကို တောင်စောင့်နတ် မင်း ချီးကျူးပုံ ၂-ဂါထာ၊ ဘဒ္ဒါသူဌေးသမီးပရိဗိုဇ် ရဟန်းမ -ပြုခြင်း၊ ကုဏ္ဍလကေသာ အမည် တွင်ခြင်း၊ ကုဏ္ဍလကေသာ တက္ကတွန်းမ ဝါဒရှင် ဖြစ်လာ ခြင်း၊ အရှင်သာရိပုတ္တရာ မထေရ်မြတ် ကုဏ္ဍလကေသာကို ဆုံးမတော်မူခြင်း၊
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ခိပ္ပါဘိညာဧတဒဂ် ရရှိခြင်း
(၁၀) ဘဒ္ဒါကာပိလာနီထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိအရာ ဧတဒဂ်ဆုကိုတောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
သူကြွယ်ကတော်ဘဝ
ဗာရာဏသီပြည် သူကြွယ်ကတော် ဘဝ၌ ဖြစ်ရပ်၊ ယင်းဘဝ၌ ဆုတောင်းချက်
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမပြုခြင်း
ဘဒ္ဒကာပိလာနီ ၏ ပစ္စုပ္ပန် ဇာတ်ကြောင်း အကျဉ်း၊ ငါးနှစ်ကြာ ပရိဗိုဇ်မ အဖြစ် နေရပုံ၊ နောက်ပိုင်း မိထွေးတော် ကြီး မဟာ ပဇာပတိ ဂေါတမီထံ၌ ရှင် ရဟန်းအဖြစ် ရယူ၍ ဝိပဿနာ တရား အားထုတ်သဖြင့် ရဟန္တာ ထေရီမ ဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိ အဘိညာဏ် အရာဧတဒဂ် ရရှိခြင်း၊ ထေရီမ၏အမည်များကိုဝေဘန်ခွဲခြားပြပုံ မှတ်ချက်
(၁၁) ဘဒ္ဒကစ္စနာ=ယသောဓရာထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
မဟာဘိညာပ္ပတ္တ = ကြီးကျယ်သော အဘိညာဏ် ပညာသို့ ရောက်သည့် အရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
ဒေဝဒဟပြည် သုပ္ပဗုဒ္ဓ သာကီဝင် မင်း၏ သမီးဖြစ်၍ ဘဒ္ဒါကစ္စာနာ- မည်တွင်ခြင်း၊ ယင်း၏ ပစ္စုပ္ပန် ဘ၀ ဇာတ်ကြောင်း၊မိထွေးတော်ကြီး မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီထံ ရှင် ရဟန်းပြုခြင်း၊ ဘဒ္ဒကစ္စာနာထေရီဟု ထင်ရှား၍ ဝိပဿနာ တရား
အားထုတ်စဉ် မကြာမီ ရဟန္တာမဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ကြီးကျယ်သော အဘိညာဏ် အရာ အထူး လေ့လာ နိုင်နင်းသူ အဖြစ် ဧတဒဂ် ရရှိ ခြင်း၊ ထူးကဲသော မဟာဘိညာပ္ပတ္တ-အရာ ဧတဒဂ်ကို ဤဘုရားမြတ်စွာသာသနာတွင် အဂ္ဂသာဝကကြီး နှစ်ပါး အရှင် ဗာကုလ မထေရ်, ဘဒ္ဒကစ္စာနာ ထေရီမ-တို့သာရရှိပုံ မှတ်ချက်
(၁၂) ကိသာဂေါထမီထေရီအကြောင်း ၁၃ဝ
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
လူခစီဝရဓရ = ခေါင်းပါးသော သင်္ကန်းကို ဆောင်ရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးတော်ဘ၀
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးတော်ဘဝ၌ ငါးယောက်မြောက် “ဓမ္မာ”အမည် ရရှိခြင်း၊ ကောမာရိဗြဟ္မစရိယ အကျင့်ကို ကျင့်သုံးခဲ့ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
ကိသာဂေါတမီ၏ ပစ္စုပ္ပန် ဘ၀ဇာတ်ကြောင်း- ဆင်းရဲသည့် အမျိုးသမီး ဖြစ်ပုံ၊ ကိသာဂေါတမီ မည်တွင်ပုံ၊ ကံကုန်လျှင်စီးပွါးပျက်တတ်ပုံ၊ ဘုန်းရှင် ကံရှင် ကိသာဂေါတမီဖြစ်ပုံ၊ ကိသာဂေါတမီ သူဌေး ချွေးမ ဖြစ်လာခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရားပေးသည့် သောက ကင်းငြိမ်းကြောင်း ဥပါယ်ကောင်းတရား၊ မြတ်စွာဘုရား မိန့်ကြားချက် ကို သတိ ပြုရန် အမှာစကား ချပ်၊လက္ခဏာရေး သုံးချက်ပြ မှတ်စရာ့တရား နှစ်ဂါထာနှင့် လင်္ကာဆောင်ပုဒ်၊ ကိသာဂေါတမီထေရီ ရဟန္တာမဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း တဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
လူခစီဝရဓရ ဧတဒဂ် အရ = ဝတ္ထလူခ, သုတ္တလူခ, ရဇနလူခ-သုံးမျိုးလုံး ရရှိခြင်း
(၁၃) သိင်္ဂါလကမာတုထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ပဒုမုတ္တရ ဘုရားရှင်လက်ထက် အမတ် သမီးဘဝ ဘိက္ခုနီမပြုလုပ်ခြင်း၊ စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလ စင်စွာ ကျင့်သုံးခြင်း၊ ရတနာ သုံးပါး၌ ထူးကဲစွာ ရိုသေလေးစားခြင်း။ ဘုရားထံ၌ သဒ္ဓါဓိမုတ္တတဒဂ်ဆုကို ပန် ဆင်ခြင်း၊ မြတ်ဘုရားထံမှ ဗျာဒိတ်တော် ခံယူရရှိခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
သိင်္ဂါလသတို့သား၏ မိခင်ဖြစ်၍ “သိင်္ဂါလကမာတု” မည်တွင်ပုံ၊ အယူ ဖောက် ပြား သိင်္ဂါလ သတို့သားကို ဘုရားသခင် ဆုံးမပုံ၊ မိခင် သိင်္ဂါလကမာတု သူဌေးမ သောတာပန် တည်၍ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အဇ္ဈာသယကို မြင်တော်မူ၍ တရားဟောကြားရာ သဒ္ဓါ တရား အဦးထားလျက် ဝိပဿနာပွါး များ အားထုတ်ခြင်း၊ သဒ္ဓါဓုရ ရဟန္တာ ထေရီမ-ဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
သဒ္ဓါဓိမုတ္တ= သဒ္ဓါတရား ကြီးမားထက် သန်သည့်အရာ ဧတဒဂ် ရရှိခြင်း
အခဏ်း ၄၅၊ ဥပါသကစရိတခဏ်း
(၁) တပုဿ, ဘလ္လိက ညီနောင်အကြောင်း
(က) ဥပါသကာတို၏ ရှေးဆုတောင်း
ပဌမံ သရဏဂမန= ရှေးဦးစွာ သရဏဂုံ တည်သူများအဖြစ် ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းကြခြင်း
အကြားကာလ ဘဝများ
ဘလ္လိက အလောင်းသည် ဘဒ္ဒကမ္ဘာမှ သုံးဆယ့်တကမ္ဘာထက်၌ သုမနပစ္စေက ဗုဒ္ဓအား သစ်သီးလှူခဲ့ပုံ၊ သိခီမြတ်စွာ ဘုရားရှင်လက်ထက်၌ အရုဏဝတီပြည် ပုဏ္ဏားသားတဦး ဖြစ်ရခြင်း၊ ဥဇိတနှင့် ဩဇိတ ညီနောင်တို့ထုံး နှလုံးမူလျက် သူငယ်ချင်း တပုဿအလောင်းနှင့် အတူ သိခီဘုရားရှင်အား အလှူကြီး ပေးလှူပြီး လျှင် “ဆွမ်းဦး အလှူဒါယကာ” ဖြစ်လိုကြောင်း ဆုတောင်းခဲ့ကြခြင်း၊ ကဿပ ဘုရားရှင် လက်ထက် ဂေါပါလ၏ သား ညီနောင်များဖြစ်ကြ၍ ရဟန်းသံဃာအား နွားနို့ဆွမ်းဖြင့် လှူဒါန်းပြုစု လုပ်ကျွေးခဲ့ကြခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဥပါသကာ ဖြစ်ကြခြင်း
ဂေါတမဘုရားရှင်လက်ထက် အသိတဉ္ဇန မြို့ဝယ် လှည်းကုန်သည် သူကြွယ်၏သား နှစ်ယောက်တို့ ဖြစ်လာကြခြင်း၊ နောင်တော်ကား တပုဿ, ညီတော်ကား ဘလ္လိက - မည်တွင်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား အဋ္ဌမသတ္တာဟ အဝင် ရာဇာယတန လင်းလွန်းပင်ရင်း သီတင်းသုံးဆဲ အခါ နှင့်ကြုံတွေ့ပုံ၊ သုဇာတာ သူဌေးကတော် ၏အလှူဒါန ဃနာနို့ဆွမ်း၏ အာဟာရ စွမ်းအား ပြတ်ချိန်ဖြစ်ခြင်း၊ တခုသော ဘဝကမိခင်ဟောင်း၏ သားနှစ်ယောက် အပေါ် မြှော်ခေါ် စီမံညွှန်ကြားချက်၊ သားနှစ်ယောက် သဘောပေါက် ဝမ်း မြောက်ကြ၍ ဘုရားရှင်အား မုန့်ကြွက်ကျစ်နှင့် ပျားဆုပ်မုန့်များ လှူဒါန်းပုံ၊ မြတ်စွာ ဘုရား အဓိဋ္ဌာန်ချက်ဖြင့် စတုမဟာရာဇ် နတ်မင်းကြီး လေးဦး လှူဒါန်းသည့် ကျောက်သပိတ် လေးလုံးမှ တလုံးတည်း ဖြစ်ကာ အနားလေးရစ် ပါရှိပုံ၊ ညီနောင် များ မုန့်ဆွမ်းလှူ, သောက်တော်ရေကပ်, တရားနာယူအပြီး ဒွေဝါစိက သရဏဂုံ တည်ကြခြင်း၊ မြတ်ဘုရားထံမှ ဆံတော် ဓာတ်ရှစ်ဆူရရှိ၍ အသိတဉ္စနမြို့တံခါးဝ၌ စေ တီ တော် တည် ခြင်း၊ စေတီတော်မှ ဥပုသ်နေ့တိုင်း နီလရောင်ခြည်တော်များ ကွန့်မြူကြခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဆုတောင်းချက်အရ ပဌမံသရဏဂမနု= ရှေးဦးစွာ သရဏဂုံတည် ဥပါသကာ ဧတဒဂ်ကို ခံယူရရှိကြခြင်း၊
ညီနောင်တို့၏ မဂ်ဉာဏ်အလား
(၂) အနာထပိဏ်သူဌေးအကြောင်း
(က) သူဌေး၏ ရှေးဆုတောင်း
အလှူအတန်း၌ မွေ့လျော်ကြသူ ဥပါသကာတွင် ဒါယက ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ သူဌေးဖြစ်ခြင်း
သာဝတ္ထိပြည်သုမနသူဌေးကြီးသားဖြစ်၍ ငယ်မည် သုဒတ္တမည်တွင်ပုံ၊ အနာထပိဏ် အမည်ရရှိပုံ၊ ၅၄-ကုဋေကုန် ဇေတဝန် ကျောင်းတော်ကြီး ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းပုံ၊ ကျောင်းရေစက်ချပွဲ အချိန်ကာလ မူကွဲ ကြသော်လည်း နောက်ဆုံး သုံးလ ကာလ ကို သဘောတူလက်ခံကြပုံ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
နေ့စဉ်အမြဲ လှူဒါန်းသည့် အလှူဝတ်များ- စာရေးတံဆွမ်းငါးရာ, ပက္ခိကဆွမ်းငါးရာ စာရေးတံ ယာဂုဆွမ်း ငါးရာ, ပက္ခိက ယာဂုဆွမ်း ငါးရာ နိစ္စဘတ်ဆွမ်း ငါးရာ အာဂန္တုကဆွမ်းငါးရာ, ဂမိကဆွမ်းငါးရာ, ဂိလာနဆွမ်းငါးရာ, ဂိလာနု ပဠာကဆွမ်း ငါးရာ, သံဃာတော်နေထိုင်ရာ နေရာ ငါးရာ၊ ဒါယက=လှူဒါန်းပေးကမ်းစွန့်ကြဲ ခြင်း၌ မွေ့လျဉ်သည့်အရာ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း
အနာထပိဏ္ဍိကောဝါဒ သုတ္တန်
ဝါရနှစ်တန် ခွဲခြားသိမှတ်ရန် မှတ်ချက်၊ တရားနာအပြီး အရှင်အာနန္ဒာနှင့် အနာထပိဏ်သူဌေးကြီးတို့ အပြန်အလှန် ဆွေး နွေးပြောကြားကြပုံ၊ အပြန်အလှန် ပြောဆို ကြပုံနှင့် ပတ်သက်၍ မှတ်သားဖွယ်ရာ အမှာစကားချပ်
အနာထပိဏ်သူဌေးကြီး တုသိတာနတ်ပြည်၌ နတ်သားဖြစ်ခြင်း
အနာထပိဏ် နတ်သား ဘုရားမြတ်ထံ လာရောက်ရပုံအကြောင်း ရှင်းလင်းချက် မှတ်သားဖွယ်
အနာထပိဏ္ဍိကနတ်သား လျှောက်ထားသော ၄-ဂါထာ
ပဌမဂါထာ ဖြင့် မြတ်စွာဘုရား နှင့် အရိယာသံဃာတို့၏ နေထိုင်ရာဖြစ်ခြင်း ဟူ သော ဂုဏ် ဖြင့် ဇေတဝန်ကျောင်းတော်ကို ချီး ကျူးရပုံ ရှင်းလင်းချက်, ဒုတိယဂါထာဖြင့် အရိယမဂ်၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ချီးကျူးပုံ ပြခြင်း, တတိယ ဂါထာဖြင့် ဝိပဿနာဉာဏ် အရိယမဂ် ဉာဏ်တို့၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ချီးကျူးဖွဲ့ဆိုပုံ ပြခြင်း, စတုတ္ထဂါထာဖြင့် အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ်၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ချီးကျူး ဖွဲ့ဆိုပုံ ပြခြင်း၊ နတ်သားအမည်ကို အရှင်အာနန္ဒာ၏ အနုမာနဉာဏ်အစွမ်း ထင်ရှားစေလို၍ ဖော်ထုတ်ခြင်း မပြုပုံ
(၃) စိတ္တသူကြွယ်အကြောင်း
စိတ္တသူကြွယ်နှင့် စိတ္တသူဌေး ခေါ်ဝေါ်ပုံ ဝေါဟာရနှင့် ပတ်သက်၍ မှတ်ချက်
(က) သူကြွယ်၏ရှေးဆုတောင်း
ဓမ္မကထိက = တရားဟော ကောင်းသူ အဖြစ် ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း
မုဆိုးသားဘ၀
ပံသုကူ သင်္ကန်း ဆောင် ရဟန်းတော် တပါးနှင့်တွေပုံ၊ အခြား ဆွမ်းခံရဟန်း နှစ်ပါးနှင့်တွေပုံ၊ ပံသုကူသင်္ကန်းဆောင် ရဟန်းထံ ဆွမ်း လှူ၍ ဆုတောင်းပုံ။ ဆုတောင်းချက်အရ အကျိုးပေးမြဲပုံ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဥပါသကာဖြစ်ခြင်း
စိတ္တသတို့သား အမည်တွင်ပုံ၊ စိတ္တသူကြွယ် မဇ္ဈုံပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သဖြင့် မဟာနာမ မထေရ် က အာယတန ၁၂-ပါး ဟောရခြင်း၊ အနာဂါမ် အရိယာဖြစ်ခြင်း၊ စိတ္တသူကြွယ် ၏ ဒါနာဘိရတ,ဓမ္မာဘိရတ = ၂-ဖက်ရ ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ကြောင်း အနာထပိဏ် သူဌေးနှင့် ခွဲခြားပြပုံ မှတ်ချက်
စိတ္တသူကြွယ်၏ ဒါနာဘိရတ, ဓမ္မာဘိရတ ဖြစ်ပုံ
ပဌမ ဣသိဒတ္တ သုတ်၊ ဒုတိယ ဣသိဒတ္တ သုတ်၊ မဟကပါဋိဟာရိယသုတ်၊ ဒုတိယ ဣသိဒတ္တနှင့် မဟက ပါဋိဟာရိယ သုတ် များကို ဟောကြားသည့် မထေရ်နှစ်ပါး နှင့်စပ်၍ မှတ်ဖွယ်၊ အရှင်သုဓမ္မမထေရ် အကြောင်းအကျဉ်း၊ စိတ္တသူကြွယ် ဘုရားဖူး သွားရောက်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
သဠာယတနဝဂ်၊ စိတ္တသံယုတ် အကြောင်း ပြု၍ ဓမ္မကထိက = တရားဟောကောင်း ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း
စိတ္တသူကြွယ် ကွယ်လွန်ခါနီးပင် တရားဟောကြောင်း
ဂိလာနဒဿနသုတ်၊ စိတ္တသူကြွယ်၏ ဘဝအလား စိစစ်ပုံ မှတ်ချက်
(၄) ဟတ္ထကာဠဝက သီတင်းသည်အကြောင်း
(က) သီတင်းသည်၏ ရှေးဆုတောင်း
သင်္ဂဟဝတ္ထု လေးပါးနှင့် ပြည့်ဝသူဧတဒဂ် ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ အာဠဝကမင်းသား ဖြစ်လာခြင်း
အာဠ၀ကမင်းသား ဖြစ်လာပုံ၊ အနာဂါမ် တည်၍ ဥပါသကာ သီတင်းသည်ဖြစ်လာပုံ စသည်တို့ကို ညွှန်းပြသည့် အညွှန်း မှတ်ချက်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
စွန့်ကြဲ ပေးကမ်းခြင်း=ဒါနသင်္ဂဟ, ချစ် ဖွယ်စကား နှစ်သက်အားရအောင် ပြောကြားခြင်း = ပိယ၀စာသင်္ဂဟ, ကိစ္စကြီး ငယ်မဟူ ပြီးမြောက်အောင် ဆောင်ရွက် ပေးခြင်း = အတ္ထစရိယာသင်္ဂဟ, ကိုယ်နှင့် မခြား အတူထားခြင်း = သမာနတ္တတာ သင်္ဂဟ ဤလေးမျိုးအရာ ဧတဒဂ်ရရှိပုံ
(၂) မဟာနာမသာကီဝင်မင်းအကြောင်း
(က) သာကီဝင်မင်း၏ ရှေးကောင်းမှု ၂၀၀
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ ပဏီတရသဒါန = အရသာ ကောင်းမြတ် သည့် ဆွမ်း, ဆေး လှူဒါန်းသောအရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ မဟာနာမသာကီဝင်မင်းဖြစ်ခြင်း
သာကီဝင်မင်းမျိုး၌ မဟာနာမ အမည် တွင်၍ အရှင်အနုရုဒ္ဓါ၏ နောင်တော် ဖြစ်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို ပဌမအကြိမ် ဇူးတွေ့ရလျှင်ပင် သောတာပန် ဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဆွမ်းအတွက် ပင်ပန်း ဆင်းရဲရှာသော ရဟန်းသံဃာများအား လေးလစီ ဆက်ကာ ဆက်ကာ တနှစ်ပြည့်အောင် ပြုစု လုပ်ကျွေးပုံ၊ မဟာနာမသိက္ခာပုဒ် ပညတ် ရခြင်းအကြောင်း မှတ်သားဖွယ်၊ ပဏီတ ဒါန= အကောင်းအမွန်ကို လှူဒါန်းရာ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း၊
(၆) ဥဂ္ဂသူဌေးအကြောင်း
(က) သူဌေး၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ မနာပဒါန= နှစ်သက်ဖွယ်သော အလှူ ဝတ်ကို ပေးလှူရာ ဧတဒဂ်ဆုကိုတောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူ ရရှိခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဥဂ္ဂသူဌေးဖြစ်ခြင်း
ဝေသာလီပြည် သူဌေးမျိုး၌ဖြစ်၍ ဥဂ္ဂသူဌေးဟု အမည်တွင်ခြင်း၊ ဥဂ္ဂသူဌေးမည် ရပုံ၊ ပဌမအကြိမ် ဘုရားရှင်ကို ဖူးတွေရ စဉ်ပင် သောတာပန်ဖြစ်ခဲ့၍ နောက်အခါ အနာဂါမ်ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်ခြင်း၊ အသက်အရွယ် ကြီးရင့်သည့်အခါ ကြံစည် ဆင်ခြင်မိပုံ၊ မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထားသော အချက်ကြီး ခြောက်ချက်၊ အလှူဝတ်နှင့် ပတ်သက်၍ မှတ်ဖွယ် မှတ်ချက်။ မြတ်စွာ ဘုရား ဟောကြားသည့် အနုမောဒနာ တရားဂါထာများ။
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
မနာပဒါယက = နှစ်သက်ဖွယ်ရာဝတ္ထု လှူဒါန်းသည့်အရာ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း။
ဥဂ္ဂသူဌေး၏ ဘဝအလား
သုဒ္ဓါဝါသဗြဟ္မာဘုံ၌ ဥဂ္ဂဗြဟ္မာဖြစ်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား၏ အမေးနှင့် ဥဂ္ဂဗြဟ္မာ အဖြေ၊ မေး-ဖြေ ၂-ရပ် ရှင်းလင်းချက် မှတ်သားဖွယ်၊ ဥဂ္ဂဗြဟ္မာအား မြတ်စွာဘုရား တရားဟောသည့် ၂-ဂါထာ။
(၇) ဥဂ္ဂတသူဌေးအကြောင်း
(က) သူဌေး၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ သံဃုပဋ္ဌာနဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဥဂ္ဂတသူဌေးဖြစ်ခြင်း
ဟတ္ထိဂါမ ရွာသား ဥဂ္ဂတ သတို့သား ဖြစ်ပုံ၊ သေသောက်ကြူ ဥဂ္ဂတ မြတ်စွာ ဘုရားနှင့် တွေ့၍ အနာဂါမ် အရိယာ ဖြစ်ပုံ၊ နတ်များလာရောက်၍ ပုဂ္ဂိုလ်ခွဲခြား ပြောကြားပုံ၊ ဥဂ္ဂတ၏ ဒုဿီလနှင့် သီလဝန္တ ခွဲခြားခြင်းမရှိပုံ အတုယူဖွယ်၊ ဘုရား ရှင်အား ဒုဿီလ၏ အပြစ်ကို လုံးဝ မလျှောက်ထား, သီလဝန္တ အရှင်မြတ် တို့၏ ဂုဏ်ကျေးဇူး ကိုသာ ချီးမွမ်း လျှောက်ထားခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
သံဃုပဋ္ဌာက= သံဃာအား စိတ်တူမျှစွာထား၍ ပြုစုလုပ်ကျွေးသည့်အရာ ဧတဒဂ် ရရှိခြင်း၊ ဥဂ္ဂတ သူဌေးနှင့် ဥဂ္ဂ သူဌေး ကွဲပြားပုံ မှတ်သားဖွယ်နှင့် ယင်းတို့၏ အံ့ဖွယ်ရှစ်ပါး အထူးမှတ်ချက်များ
(ဂ) သူရမ္မဋ္ဌသူဌေးအကြောင်း
(က) သူဌေး၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ အဝေစ္စပ္ပသာဒ = သာသနာ၌ သက်ဝင် လျက် မတုန်မလှုပ် ကြည်ညိုရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ သူရမ္မဋ္ဌသူဌေးဖြစ်ခြင်း
သာဝတ္ထိပြည် သူဌေးမျိုး၌ သူရမ္မဋ္ဌသတို့သား ဖြစ်ခြင်း၊ မူလ ပဘဝ သာသနာ ပြင်ပ တိတ္ထိများ၏ အလုပ်အကျွေး ဒါယကာဖြစ်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရားနှင့်တွေ့၍ သောတာပန်ဖြစ်ပုံ၊ မာရ်နတ် အကဲစမ်း လာခြင်း၊ သူရမ္မဋ္ဌ၏ မတုန် မလှုပ်သော သဒ္ဓါတရား
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
အဝေစ္စပ္ပသန္န = သာသနာ၌ သက်ဝင်၍ မတုန် မလှုပ် ကြည်ညိုသူ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ကို ရရှိခြင်း။
(၉) ဇီဝကဆေးဆရာအကြောင်း
(က) ဇီဝက၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရကောင်းမှု ကုသိုလ်ကိုပြု၍ ပုဂ္ဂလပ္ပသာဒ - မြတ်စွာဘုရားကို ပုဂ္ဂိုလ်စွဲ ကြည်ညိုရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း။
(ခ)နောက်ဆုံးဘဝ ဇီဝကဖြစ်ခြင်း
ဖခင် အဘယမင်းသား, မိခင် သာလဝတီ တို့မှ ဖွားပုံ၊ ပြည့်တန်ဆာမတို့၏ ပြုမြဲ ဓမ္မတာ၊ ဇီဝက အမည်ရပုံ၊ ကောမာရဘစ္စ အမည်ရပုံများ၊ ဘိသက္ကပါရဂူ ဖြစ်၍ ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး၏ သားမားတော်ကြီး ဖြစ်ခြင်း၊ စဏ္ဍပဇ္ဇောတမင်း၏ ရောဂါကို ကုသပျောက်ကင်း သဖြင့် ဉာဏ် ပူဇော်ခများ ရရှိပုံ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ဒေါသမလဓာတ် အားကြီးသည့် ရောဂါ ကို ကုသလျက် မြတ်စွာဘုရားအား၎င်း, ရဟန်း သံဃာအား၎င်း, လှူဒါန်းသည့် ဒါနကောင်းမှုများ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ပုဂ္ဂလပ္ပသန္ဓ =ဘုရားအား ပုဂ္ဂိုလ်စွဲ ကြည်ညိုသည့်အရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း။
(၁၀) နကုလပိတု သူဌေးအကြောင်း
(က) သူဌေး၏ ရှေးကောင်းမှု ၂၃၁
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ ဝိဿာသက=ဘုရားရှင် ကိုယ်တော်မြတ် နှင့် အကျွမ်းဝင်ရင်းနှီးသောစကားပြောကြားရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံး ဘဝ နကုလပိတု သူဌေး ဖြစ်ခြင်း
ဘဂ္ဂတိုင်း သုသုမာရဂိရ မြို့၌ သူဌေး မျိုးဝယ် နကုလ သတို့သား၏ဖခင် နကုလပိတု ဖြစ်လာခြင်း၊ မိကျောင်းမြည်သည် ကိုစွဲ၍ မြို့အမည်ကို သုသုမာရဂိရ-ဟု ခေါ်တွင်ပုံ၊ ဘေသကလာ မည်သော ဘီလူးမ စိုးအုပ်ရာတော ဖြစ်ခြင်းကြောင့် တောအမည်ကို ဘေသကလာ-ဟု ခေါ် တွင်ပုံ၊ မြတ်စွာ ဘုရားရှင်ကို မြင်လျှင် မြင်ခြင်း သားဟူသော အမှတ်ဖြစ်ခြင်း၊ နကုလပိတု နကုလမာတု ဇနီးမောင်နှံ နှစ်ဦးလုံး ဘုရားရှင်နှင့် ဘဝသံသရာ အဆက်ဆက် ဆွေမျိုးရင်းချာ ဖြစ်ခဲ့ကြပုံ အသေးစိတ်မှတ်ချက်၊ မြတ်စွာဘုရားအား အားရ ကျေနပ်အောင် ပြော ဆို ပြီး အာသယဓာတ် အလယ်အလတ် မဇ္ဈတ္တ သဘော ရောက်ရှိမှ ဘုရားရှင်က တရား ဟောရပုံ၊ တရားနာယူပြီး နှစ်ဦးလုံး သောတာပန် ဖြစ်ကြခြင်း၊ နောက်တချိန် မြတ်စွာဘုရားနှင့် တွေ့၍ ဆွမ်း ခဲဖွယ် ဘောဇဉ်များ ဆပ်ပြီးတွင် ဇနီး မောင်နှံတို့ -ဦးလုံး ရိုးသား ပွင့်လင်းစွာ လျှောက်လုံး ပြတ်စွာဘုရားက သဒ္ဓါ, သီလ, စာဂ, ပညာ တို့၏ ကြောင်းကျိုး နှစ်ရပ်ကို ဟောကြားခြင်း။
(ဂ) ဧတဒဂ်၌ထူး ရရှိခြင်း
ပဌမ သမဇီဝီ သုတ္တန်ကို ဟောကြားရပုံ၊ ဝိဿာသက = မြတ်စွာဘုရားနှင့် အကျွမ်းတဝင် ခင်မင်ရင်းနှီးသောစကား ပြော ကြားသည့်အရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း
ဥပါသိကာစရိတခဏ်း
(၁) သုဇာတာသူဌေးကတော်အကြောင်း
(က) သူဌေးကတော်၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရကောင်းမှု ကုသိုလ်ကိုပြု၍ ပဌမံ သရဏဂမန = ရှေးဦးစွာ သရဏဂုံ ဆောက်တည် ခံယူရာ ဧတဒဂ် ဆုကိုတောင်းခံခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံး ဘဝ သုဇာတာ သူဌေးကတော် ဖြစ်ခြင်း
ဥရုဝေလ တောအုပ်အနီး သေနာ နိဂုံး၌ သေနိယသူဌေးကြီးသမီး သုဇာတာ ဖြစ် ခြင်း၊ သားဆုတောင်းပုံနှင့် ဆုတောင်း ပြည့်ဝပုံ၊ သုဇာတာအပေါ် အကဲခတ် ခန့်မှန်းချက် မှတ်ဖွယ်၊ ဃနာနို့ဆွမ်းစီရင် ပုံနှင့် ထူးခြားချက်များ၊ ဘုရားအလောင်း ကို ညောင်စောင့် နက်မင်းဟု အထင် ရောက်၍ ပူဇော်ပသပုံ၊ သုဇာတာ၏ စေတနာ ဆုတောင်းစကား၊ နေရဉ္စရာ မြစ်ကြာ ရွှေခွက်မျှော်ခြင်းနှင့် ဗောဓိ မဏ္ဍိုင်အရောက် ကြွ၍ ဘုရားအဖြစ် ခံယူ ပြီးနောက်-သတ္တသတ္တာဟ စံနေခြင်း ဣသိပတန မိဂဒါဝုန်၌ ဓမ္မစကြာတရား ဟောခြင်း, သုဇာတာ၏ သား ယသ သတို့သားအား တရားဟောသဖြင့် ယသ သတို့သား သောတာပန် ဖြစ်ခြင်း, ဖခင်သူဌေးကြီး သောတာပန်တည်ပုံနှင့် ယသ သတို့သား ရဟန္တာ ဖြစ် ပုံ၊ မယ်တော် သုဇာတာ သူဌေးကတော် နှင့် ဇနီးဟောင်းတို့ သောတာပန် ဖြစ်ကြပုံ နှင့် တေဝါစိက သရဏဂုံ တည်ပုံ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
သုဇာတာ သူဌေးကတော် ဥပါသိကာမ ကြီး ပဌမံသရဏဂမန =ရှေးဦးစွာ သရဏဂုံခံယူရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း။
(၂) ဝိသာခါ ကျောင်းအမကြီးအကြောင်း
(က) ဝိသာခါ၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြုလျက် ဒါယိက= အလှူအတန်း ပေးကမ်းခြင်း၌ မွေ့လျော်ရာ ဧတဒဂ်ဆု တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း၊
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးထွေးဘဝ
ကိကီမင်းကြီး သမီးတော် ခုနစ်ဖော် အနက် အငယ်ဆုံး အထွေးဆုံး ညီမငယ် သံဃဒါသီ ဖြစ်ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဝိသာခါဖြစ်ခြင်း
အင်္ဂတိုင်း ဘဒ္ဒိယမြို့ မေဏ္ဍက သူဌေးကြီး ၏သား ဓနဉ္စယသူဌေးနှင့် သုမနဒေဝီ တို့မှ မွေးဖွားသည့် ဝိသာခါ ဖြစ်လာပုံ၊ ဘုန်းကြီးသူ ၅-ဦး၊ မေဏ္ဍကသူဌေးကြီး၏ အာနုဘော်၊ စန္ဒပဒုမာ သူဌေးကတော် ကြီး၏ အာနုဘော်၊ စန္ဒပဒုမမာ အမည် ရခြင်း အကြောင်း၊ ဓနဉ္စယ သူဌေး၏ အာနုဘော်၊ သုမနဒေဝီ၏ အာနုဘော်၊ ကျွန်ယုံတော် မောင်ပုဏ္ဏ၏ အာနုဘော်၊ ခုနစ်နှစ်အရွယ်ကပင် ဝိသာခါ သောတာ ပန်ဖြစ်ခြင်း၊ ဝိသာခါတို့မိသားစု သာကေ တမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခြင်း၊ ဓနဉ္စယ သူဌေးတို့ ရွှေ့ပြောင်း လိုက်ပါရပုံ မှတ်ချက်၊ သာကေတမြို့ မည် တွင်ခြင်း အကြောင်း၊ ပုဏ္ဏဝဍ္ဎန သတို့သားအတွက် သတို့သမီး ရှာဖွေခဏ်း၊ ကောသလမင်း ကြီး ထိမ်းမြားမင်္ဂလာပွဲသို့ လိုက်ပါခြင်း၊ ဓနဉ္စယသူဌေးကြီး၏ သမီး ဝိသာခါအား သြဝါဒ ၁၀ - ချက် ပေးပုံ၊ ဝိသာခါ သာဝတ္ထိပြည်သို့ ဝင်ပုံ၊ မိဂါရသူဌေး၏ ဧည့်ခံပွဲ၊ မိဂါရသူဌေး မခံမရပ်နိုင်အောင် ဖြစ်ခြင်း၊ ဝိသာခါအရေးဆိုခြင်း၊ အရေး အခင်း ရှင်းလင်းပွဲ ကျင်းပခြင်း၊ ဝိသာခါ ၏ နောက်ပိုင်း အရေးဆို အောင်မြင်ပွဲ၊ မိဂါရသူဌေး သောတာပန် ဖြစ်ခြင်း၊ ဒေသကဘုရားရှင်၏ တရားပွဲ၌ အထူး မှတ်ရန် ဘုရားရှင်၏ ပါရမီတော်များ မှတ်ချက်၊ အင်္ဂုတ္တိုရ်အဋ္ဌကထာနှင့် ဓမ္မပဒအဋ္ဌကထာ ၂-ရပ် ခွဲခြား ရှင်းလင်းချက်၊ ယောက္ခမ သူဌေးကတော်ကြီး လည်း သောတာပန် အရိယာ ဖြစ်ခြင်း၊ “သစ်တပင်ကောင်း ငှက်တသောင်း နား” ဟူ သကဲ့သို့ မှတ်ဖွယ်ရာ ဆောင်ပုဒ် လင်္ကာ၊ ဝိသာခါအား ယောက္ခမကြီး ချီးမြှောက်ခြင်း၊ ဆုရှစ်ပါး မှတ်သား ဖွယ်၊ ဝိသာခါ၏ ထူးခြားချက် များ၊ပုဗ္ဗာရုံ ကျောင်းဆောက်ရန် အကြောင်း ဖန်ခြင်း၊ သုပ္ပိယာ ဒါယိကာမနှင့် ပတ် သက်၍ မှတ်ဖွယ်အကျဉ်း၊ မဟာလတာ တန်ဆာ ဆင်ထိုက်သူ ၃-ဦး၊ အရှင်မဟာ မောဂ္ဂလာန်ထေရ် ကြီးကြပ်မှုဖြင့် ကိုးလ အပြီး ပုဗ္ဗာရုံ ကျောင်းတိုက်ကြီး ဆောက်လုပ်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား ၏ ပကတိဆောင်ရွက်နေကျ မူတရပ်ကို အထူးမှတ်ရန် မှတ်ချက်၊ ကျောင်းရေစက်ချပွဲကြီး ၄-လကြာ ကျင်းပခြင်း၊ ပစ္စည်း ၄-ပုံ စုံအောင် လှူခြင်း၊ ကျောင်း ရေ စက်ချပွဲ အပြီး ဥဒါန်းကျူးရင့်ခြင်း ၅-ဂါထာ။
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဝိသာခါ၏ ကောင်းမှု နိဗဒ္ဓဝတ်များ၊ ဒါယိက=လှူဒါန်းရခြင်း၌ မွေ့လျော်သည့်အရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ကို ရရှိခြင်း၊
(၃-၄) ခုဇ္ဇတ္တရာနှင့် သာမာဝတီတို့ အကြောင်း
(က) ဥပါသိကာ ၂-ဦးတို၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်များပြု၍ ခုဇ္ဈတ္တရာအလောင်း အမျိုးသမီး အနေ ဖြင့် ဗဟုသုတ= အကြား အမြင်များသောအရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ သာမာဝတီအလောင်း အမျိုးသမီးအနေ ဖြင့် မေတ္တာဝိဟာရီ=မေတ္တာဖြင့် နေလေ့ ရှိသောအရာ ဧတဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ၂-ဦးလုံး ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိကြခြင်း၊
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ခုဇ္ဈတ္တရာနှင့် သာမာဝတီ ဖြစ်ကြခြင်း
ခုဇ္ဇတ္တရာ= ခါးကုန်းမလေး၏ ဘဝအခြေ အနေ၊ သာမာဝတီ၏ ဘဝအခြေအနေ၊ သာမာဝတီ တွေ ကြုံ ရ သည့် အနိဋ္ဌလာကဓံ၊ သာမာဝတီ ဃောသက သူဌေးကြီးသမီး ဖြစ်ရပုံ၊ သာမာဝတီကို ဥဒေန မင်း က မိဖုရား မြှောက်ခြင်း၊ ခုဇ္ဇတ္တရာ သောတာပန်ဖြစ်ခြင်း၊ သာမာဝတီတို့တဖွဲ့လုံး သောတာပန်ဖြစ်ကြခြင်း၊ ခုဇ္ဇတ္တရာ၏ ရှေးကုသိုလ် အကုသိုလ်ကံများ မှတ်သားဖွယ်၊ မာဂဏ္ဍီမိဖုရား၏ ရန်တိုက်မှုများ၊ တတိယအကြိမ် ရန်တိုက်ခြင်း၊ “မည်သူတရားပျက်ပျက် ကိုယ်မပျက်ပါနှင့်” ဟူသော ဆောင်ပုဒ်ကဲ့သို့ မှတ်ဖွယ်ရာ ဆောင်ပုဒ်လင်္ကာ၊ အရှင်အာနန္ဒာ အလောင်း အပ်လျှို = အဝတ်ချုပ်သမား ဘဝက ကုသိုလ်ကံအရ ယခုပစ္စက္ခဘဝ အကျိုးပေး မှတ်ချက်၊ သာမာဝတီတို့ မီးတိုက်၍ အသတ်ခံ ရခြင်း၊ ဥဒေန မင်း၏ ရာဇပရိယာယ်၊ သာမာဝတီ တို့၏ ရှေးအကုသိုလ်ကံ မှတ်သားဖွယ် မှတ်ချက်။
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိကြခြင်း
ပရိသတ်လေးပါးအလယ် ချီးမွမ်းစကား ဖြစ်ပွါးပုံ၊ ခုဇ္ဇုတ္တရာ ဥပါသိကာမ ဗဟုသုတ= အ ကြားအမြင်များ သည့် အရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း၊ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိနိုင်သည့် ခုဇ္ဈတ္တရာ၏ ထူးခြားသော အရည်အသွေးများ မှတ်သားဖွယ် မှတ်ချက်၊ သာမာဝတီ ဥပါသိကာမ မေတ္တာ ဝိဟာရီ = မေတ္တာဈာန်ဖြင့် နေလေ့ရှိသည့် အရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း
(၅) ဥတ္တရာ နန္ဒမာတာ ဥပါသိကာအကြောင်း
(က) ဥတ္တရာ၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ ဈာနာဘိရတ= ဈာန်တရားဖြင့် နေလေ့ ရှိသည့်အရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ပုဏ္ဏသူဌေးကြီး၏ သမီး ဥတ္တရာ ဖြစ်လာခြင်း
ရာဇဂြိုဟ်ပြည် သုမနသူဌေးကြီးကို အမှီပြု နေရသူ ပုဏ္ဏသီဟ လုပ်သားကြီး၏ ဇနီး ဥတ္တရာ၏ သမီး ဖြစ်လာခြင်း၊ အမိအမည် နှင့် အတူပြု၍ ဥတ္တရာ-ဟုပင် မှည့်ခေါ်ခြင်း၊ ပုဏ္ဏသီဟ သူဌေးဖြစ်ချိန်၊ ရှေးကောင်းမှု= ဥပနိဿယ၏ အဓိပ္ပါယ် ရှင်းလင်းချက်။ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယကံနှင့် ပတ်သက်၍ အကျိုး ပေးပုံ ရှင်းလင်းချက်၊ ထွန်စိုင်မြေတုံးတို့ ရွှေတုံးများ ဖြစ်လာပုံ၊ ပုဏ္ဏတို့ မိသားစု သူဌေးလည်းဖြစ် သောတာပန်အရိယာ များလည်း ဖြစ်ကြခြင်း၊ ပုဏ္ဏသူဌေးကြီး နှင့် မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိအယူရှိသူ သုမနသူဌေးကြီး ခမည်း ခမက် တော်စပ်ခြင်း၊ ဥတ္တရာ၏ ကြီးစွာသော သဒ္ဓါဆန္ဒ၊ ဓမ္မုပဒေသ ဓမ္မလင်္ကာဆောင်ပုဒ်၊ သိရိမာ သောတာပန် တည်ခြင်း၊ နန္ဒသူငယ်၏ မယ်တော် ဖြစ်သဖြင့် ဥတ္တရာအား နန္ဒမာတာ-ဟုခေါ်ဝေါ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဈာယီ = ဈာန်ဝင်စားလေ့ ရှိရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း၊
(၆) သုပ္ပဝါသာ(ကောလိယ)သာကီဝင်မင်းသမီးအကြောင်း
(က) မင်းသမီး၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ ပဏီတဒါယိက= မွန်မြတ်သည်ကို လှူရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံးဘ၀ ကောလိယ သာကီဝင်မင်းသမီး သုပ္ပဝါသာ ဖြစ်လာခြင်း
ကောလိယပြည် သာကီဝင် မင်းသမီး ဖြစ်ခြင်း၊ သုပ္ပဝါသာ အမည် တွင်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရားကို ပဌမဆုံး ဖူးတွေ့ရစဉ်ပင် သောတာပန် ဖြစ်ခြင်း၊ သီဝလိမထေရ်၏ မယ်တော်ဖြစ်ခြင်း၊
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဘုရားအမှူးပြု၍ ရဟန်းသံဃာအား မွန်မြတ်ချိုမြိန် များပြားထူးထွေသည့် ရသာ ပြည့် ပဏီတ ဘောဇဉ်များ လှူဒါန်း ဆက်ကပ်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား ဆွမ်းအနုမောဒနာတရား ဟောခြင်း၊ ဆွမ်းခဲဖွယ် လှူဒါန်းခြင်းကြောင့် အသက်, အဆင်း, ချမ်းသာသုခ, ခွန်အား ဗလ, ဉာဏ်ပညာ ပဋိဘာန်ဟု ဆိုအပ်သော ငါးဌာန အလှူ ကို လှူသည်မည်ပုံ၊ ယင်းငါးဌာနအလှူ၏ အကျိုးပေး ငါးပါး၊ ပဏီတဒါယိက= မွန်မြတ်သော ဝတ္ထုကို ပေးလှူရာဝယ် ဧတဒဂ်ဘွဲ့ကို ခံယူရရှိခြင်း
(၇) သုပ္ပိယာ ဥပါသိကာအကြောင်း
(က) သုပ္ပိယာ၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ ဂိလာနုပဋ္ဌာကီ = သူနာပြု ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝသုပ္ပိယာ ဥပါသိကာဖြစ်ခြင်း
ဗာရာဏသီပြည်၌ သူဌေးသမီး ဖြစ်၍ သုပ္ပိယာ အမည်တွင်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို ပဌမအကြိမ် ဖူးတွေရစဉ်ကပင် တရားနာရသဖြင့် သောတာပန်ဖြစ်ခြင်း၊ သုပ္ပိယာ၏ အံ့ဩလောက်သော ဒါနစေတနာ၊ ရဟန်းတော်များ လူသား မစားကောင်း စားလျှင် အာပတ်သင့်ကြောင်း သိက္ခာပုဒ်ကို ပညတ်ပုံ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဂိလာနုပဋ္ဌာကီ = သူနာပြုအရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း။
(၈) ကာတိယာနီ ဥပါသိကာမ အကြောင်း
(က) ဥပါသိကာမ၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကိုပြု၍ အဝေစ္စပ္ပသန္န = သာသနာတော်ဝယ် မတုန် မလှုပ် သက်ဝင် ယုံကြည်သည့် အရာ - ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခံခြင်း၊
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ကာတိယာနီ သူဌေးမ ဖြစ်ခြင်း
ကုရရဃရမြို့၌ သူဌေးသမီးဖြစ်၍ ကာတိယာနီ-မည်တွင်ခြင်း၊ သောဏကုဋိကဏ္ဏ မထေရ်၏ မယ်တော် ကာဠီ သူဌေးကတော်နှင့် အလွန်ရင်းနှီးသည့် သူငယ် ချင်းမ ဖြစ်ခြင်း၊ ကာတိယာနီ သူဌေးမ၏ အစလသဒ္ဓါတရား၊ ကာတိယာနီ ဥပါသိကာမ သောတာပန်ဖြစ်ခြင်း၊ ကာတိယာနီကို အကြောင်းပြု၍ ခိုးသားငါးရာ ရဟန်းပြုလျက် နောက်ဆုံး ရဟန္တာများ ဖြစ်ကြခြင်း၊
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ကာတိယာနီ ဥပါသိကာမ အဝေစ္စပ္ပသန္န= သာသနာတော်ဝယ် မတုန်မလှုပ် သက်ဝင် ယုံကြည်သည့် အရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း။
(၉) နကုလမာတု ဥပါသကာမ အကြောင်း
နကုလမာတု ဥပါသိကာမ အကြောင်းကို နကုလပိတု ဥပါသကာအကြောင်း နည်းတူသိမှတ်ရန် အညွှန်းမှတ်ချက်၊ နကုလပိတု ဥပါသကာသည် ဝိဿာသကဧတဒဂ် ရရှိသကဲ့သို့ နကုလမာတု ဥပသိကာမ သည်လည်း ဝိဿာသိက ဧတဒဂ်ဘွဲ့ကိုရရှိခြင်း။
(၁၀) ကုရရဃရမြို့နေ ကာဠီဥပါသိကာမ အကြောင်း
(က) ဥပါသိကာမ၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ အနုဿဝပ္ပသန္န= ကိုယ်တိုင် ဘုရားရှင်ကို မဖူးတွေ့ရပဲ တဆင့်ကြားဖြင့် ဘုရားဂုဏ်ကို သက်ဝင်ယုံကြည်သည့်အရာ ဧတဒဂ်ဆု တောင်းခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ကာဠိသူဌေးသ္မီးဖြစ်ခြင်း
ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ သူဌေးသမီးဖြစ်၍ ကာဠီ အမည် တွင်ခြင်း၊ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထတိုင်း (အိန္ဒိယပြည်တောင်ပိုင်း) ကုရရဃရ မြို့သားနှင့် ထိမ်းမြားရသဖြင့် ကုရရဃရ မြို့သို့ လိုက်ပါနေထိုင်ရခြင်း၊ မီးဖွားရန် အသွား လမ်းခရီးအကြား သာတဂိရ, ဟေမဝတ နတ်မင်းကြိုမှတဆင့် မြတ်စွာ ဘုရား၏ တရားစကားကို ကြားနာရ၍ သောတာပန် တည်ခြင်း၊ အမျိုးသမီး သောတာပန်တွင် ရှေးဦးစွာဖြစ်၍ အကြီးဆုံး အမကြီးသဖွယ်ဖြစ်ခြင်း။
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
အနုဿဝပ္ပသန္န= တဆင့်ကြားဖြင့် ကြည်ညိုရာဝယ် ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း၊
အမိတဘောဂ သူဌေးကြီးများအကြောင်း
(၁) ဇောတိကသူဌေးအကြောင်း
ကြံခင်းရှင်ဘ၀
ပစ္စေကဗုဒ္ဓအား ကြံရိုးများ လှူဒါန်း၍ လူ့စည်းစိမ်, နတ်စည်းစိမ်များကို ဆုတောင်းလျက် နောက်ဆုံးမဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန် ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ အရှင်မြတ်က ဣစ္ဆိတံ ပတ္ထိတံ- စသော ၂ဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာပြု ဆုပေး သနားတော်မူခြင်း၊ နောင်တော် အနေဖြင့် အရဟတ္တဖိုလ်ဆုကိုသာ တိုက်ရိုက်တောင်းခြင်း။
တဖန် သူကြွယ်ညီနောင်ဘဝ
ဝိပဿီမြတ်စွာဘုရားလက်ထက် ဗန္ဓုမတီပြည် သူကြွယ်အိမ်၌ နောင်တော်ကား သေန, ညီတော်ကား အပရာဇိတ အမည်ဖြင့် ဖြစ်လာကြခြင်း၊ နောင်တော် သေန တရားနာကြားရသဖြင့် ညီတော်ထံ ခွင့်ပန်၍ ရဟန်းပြုလုပ် တရားအားထုတ်ရာ ရဟန္တာအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိခြင်း၊ ညီတော် အပရာဇိတ သူကြွယ် ဂန္ဓကုဋီ ဆောက် လုပ်လှူဒါန်းခြင်း၊ တူတော်မောင် အပရာဇိတ ဆင်ဝင်ဆောင် လှူဒါန်းခြင်း၊ ဂန္ဓကုဋီ အုတ်ကျောင်းတော်ကြီး ရှုမျှော်ခင်း နှင့် တင့်တယ်ပုံ၊ မြတ်စွာဘုရားအား ဂန္ဓကုဋီ အုတ်ကျောင်းကြီးကို တင်လှူခြင်း၊ ကျောက်မျက်ရတနာကြီးကို ပုဏ္ဏားတဦး ပြောင်ပြောင် ခိုးယူခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား ၏ နည်းညွှန်းအရ အပရာဇိတသူကြွယ် ဆုတောင်းခြင်း။
နောက်ဆုံး ဇောတိကသူဌေးဘဝ
ရာဇဂြိုဟ်ပြည် သူဌေးတဦးအိမ်၌ ပဋိသန္ဓေ တည်နေခြင်း၊ မွေးဖွားသည့်အခါ တပြည်လုံးရှိ လက်နက်များ အလျှံ တပြောင်ပြောင် တောက်လောင်ခြင်း၊ လက်ဝတ် လက်စားများ အရောင်အဝါ လွှတ်ခြင်း၊ အတိတ်နိမိတ်များအရ ဖခင်ဖြစ်သူ နှင့် ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီးတို့ အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးကြခြင်း၊ ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး က နို့ဖိုး အသပြာတထောင် နေ့စဉ်ပေးခြင်း။ လက်နက်များ အလျှံ တပြောင်ပြောင် ထွက်ခြင်း၊ တိတ်နိမိတ်ကိုစွဲ၍ ဇောတိက ဟု အမည်ရခြင်း၊ ဇောတိကအိမ် သိကြား ဖန်ဆင်းပေးခြင်း၊ ဗိမ္ဗိသာရ မင်းကြီးက သူဌေးထီးဖြူ ပို့သ၍ သူဌေးအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း၊ သတုလကာယီ သူဌေးကတော် မြောက်ကျွန်းသူကို နတ်တို ယူဆောင် ပို့သခြင်း၊ သတုလကာယီနှင့် မြောက်ကျွန်းမှ ပါလာသော ပစ္စည်း (ဆန်တစလယ်နှင့် မီးကျောက်သုံးလုံးသာ)၊ ယင်း ပစ္စည်းတို့၏ အံ့ဘွယ်၊ ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး ဇောတိက၏ ပြာသာဒ်ကို လာရောက် လေ့လာ ကြည့်ရှုခြင်း၊ အဇာတသတ် မင်းသားငယ်၏ အကြံမှား မှတ်သားဖွယ် မှတ်ချက်၊ မင်းကြီးထံ သတုလကာယီ သူဌေးကတော် အခစားဝင်ခြင်း၊ ဇောတိက သူဌေးက ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီးအား သခွါးငဆစ်သီးခန့်ရှိ ကျောက်မျက် ရတနာကြီးပေးလိုက်ခြင်း၊ အဇာတသတ် မင်း၏ မတရားအပြုအမူကြောင့် ဇောတိကသူဌေးကြီး သံဝေဂရ၍ ရဟန်းပြု ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း၊ တရားသံဝေဂယူဖွယ်ရာ ဓမ္မပဒေသ ဆောင်ပုဒ်လင်္ကာ၊ သတုလကာယီ သူဌေးကတော်ကို နတ်များက ဥတ္တရကုရုကျွန်းသို့ တဖန် ပြန်ပိုကြခြင်း၊ ဇောတိကမထေရ် ကို အကြောင်းပြု၍ မြတ်စွာဘုရား တရားဟောကြားတော် မူရာ များစွာသောသူတို့ သောတာပတ္တိ ဖိုလ်သို့ ဆိုက်ရောက်ကြခြင်း
(၂) မေဏ္ဍကသူဌေးအကြောင်း
သူဌေး၏ ရှေးကောင်းမှု
ဇောတိကသူဌေးအလောင်း အပရာဇိတ သူကြွယ်၏ တူဖြစ်စဉ်က ဦးလေးနှင့် အမည်တူ အပရာဇိတပင် မည်တွင်ခြင်း၊ ဦးလေး၏ ကောင်းမှု ဂန္ဓကုဋီ အုတ်ကျောင်းတော် ရှေ့မျက်နှာစာ၌ ဆင်ဝင် ဧည့်ခံ ခန်းမဆောင်ကို ဆောက်လုပ်လှူ ဒါန်းခဲ့ခြင်း၊ ယင်း ဆင်ဝင်ဆောင်၏ အလယ်၌ ရတနာမဏ္ဍပ်ထိုး၍ ဓမ္မာသန ပလ္လင်ကို ထူးခြား ဆန်းကြယ်စွာသော အင်္ဂါရပ် ၆-ချက်ဖြင့် စီစဉ်လှူဒါန်းခဲ့ခြင်း။
ဗာရာဏသီသူဌေးကြီးဘ၀
ဘဒ္ဒကမ္ဘာဝယ် ဗာရာဏသီပြည် မဟာဘောဂသူဌေးမျိုး၌ ဖြစ်ခြင်း၊ ပုရောဟိတ် ဆရာကြီးနှင့် နှီးနှောဆွေးနွေး မေးဖြေ ပြုလုပ်ကြခြင်း၊ သုံးနှစ်လွန်မြောက် ရောက်လာမည့်ဘေးကို ကြိုတင် ကာကွယ်ရန် အတွက် စားနပ်ရိက္ခာ သိုမှီးစုဆောင်းပုံ နည်းယူဖွယ်၊ ဆာလောင်မွတ်သိပ်ခြင်း ဒုဗ္ဘိက္ခဘေး ဆိုက်ရောက်လာပုံနှင့် တွေ့ကြုံရသည့် လောကဓံ အဖြစ်အပျက်များ၊ သမာပတ်၏ အစွမ်းကြောင့် ဆာလောင် မွတ်သိပ်ခြင်း မနှိပ်စက်နိုင်ပုံနှင့် သမာပတ်မှ ထသစ်စ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ အရှင်မြတ်တို့၏ ဆွမ်းရနိုင်ရန် ကြည့်ရှု ဆင်ခြင်မြဲ ဓမ္မတာ မှတ်သားဖွယ်၊ သူဌေးကြီး မိသားစု ငါးဦး ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ အရှင်မြတ်နှင့် တွေ့ပုံ၊ အိမ်သားအားလုံး၏ ထူးကဲသော စေတနာနှင့် ဆုတောင်း၊ နေ့ချင်း ကောင်းကျိုး ပေးခြင်း
နောက်ဆုံးဘဝ မေဏ္ဍကသူဌေးဖြစ်ခြင်း
ဘဒ္ဒိယမြို့၌ သူဌေးဇနီးမောင်နှံ ဖြစ်ကြခြင်း၊ မေဏ္ဍကဟု အမည်တွင်ပုံ၊ ဆုတောင်း ပြည့်ဝ ကြပုံနှင့် အကျိုးပေးပုံ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တရားဒေသနာ ကြားနာရသဖြင့် သောတာပန် အရိယာဖြစ်ခြင်း၊ မိမိကိုယ်ကို မဝေဘန်, သူတပါး ကိုသာ ဝေဘန်တတ်ကြသည့် တိတ္တိစသော သူများ၏ ယုတ်ညံ့သောဓလေ့ကို မြတ်စွာ ဘုရားရှင် ဟောကြားခြင်း၊ ဒေသနာ အဆုံး များစွာသောသူတို့ သောတာပတ္တိဖိုလ်သို့ ဆိုက်ရောက်ကြခြင်း
(၃) ဇဋိလသူဌေးအကြောင်း
ဇဋိလ၏ ရှေးကံအကြောင်း
ကဿပမြတ်စွာ သာသနာခေတ်၌ ရွှေ ပန်းထိမ်သည်ဘ၀၊ ရွှေပန်းထိမ်သည်၏ ဝစီကံ ဒုစရိုက်နှင့် ကောင်းမှု ကုသိုလ် သားငယ်၏စေတနာ
နောက်ဆုံးဘဝ ဇဋိလ သူဌေးဖြစ်ခြင်း
ဝစီကံ ဒုစရိုက်၏ ဆိုးပြစ်၊ ပစ္ဆိမဘဝ ဗာရာဏသီ သူဌေးသမီး၏သား ဖြစ်ခြင်း၊ ဇဋိလ-မည်တွင်ပုံ နောက်ဆုံး မကောင်းကျိုး၏ အာနိသင် ဘဝဖြစ်စဉ်နှင့် ဇဋိလ ၏ ကောင်းကျိုးပေးချိန်၊ ၁၂ - နှစ်ကြာ ရောင်း၍ မစွံသော ကုန်များ တရက် တည်းဖြင့် ရောင်း၍ စွံခြင်း၊ ရွှေတောင်ပိုင် ဇဌိလသူဌေးဖြစ်ခြင်း၊ ဇမ္ဗူဒိပ်တခွင် လှည့်လည် စုံစမ်း စေခြင်း၊ သားသုံးယောက်၏ ဘုန်းကံကို စုံစမ်းခြင်း၊ ဇဋိလ သူဌေးကြီး ရဟန်းပြု၍ နှစ်ရက် သုံးရက်အတွင်း အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ရောက်ခြင်း၊ ဇဋိလရဟန္တာ မထေရ် အကြောင်းပြု၍ မြတ်စွာဘုရားရှင် တရားဒေသနာ ဟောကြားရခြင်း၊ ဒေသနာ အဆုံး များစွာသောသူတို့ သောတာပန် ဖြစ်ကြခြင်း။
(၄) ကာဠဝဠိယသူဌေးအကြောင်း
ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ ကာဠဝဠိယ- မည်သော ဆင်းရဲသား ဖြစ်ခြင်း၊ အရှင် မဟာကဿပ မထေရ်၏ ချီးမြှောက်မှုကို ခံရပုံ၊ နိရဝသေသ ဒါန ပြုခြင်း၊ ယင်း ဒါန ၏ မျက်မှောက် အကျိုးပေး ဇာတ်ကြောင်း၊ ကာဠဝဠိယ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ ဓနသေဋ္ဌိဘွဲ့ရ သူဌေးကြီးဖြစ်ခြင်း
ကျမ်းပြီးနိဂုံး ဆုတောင်း ၉-ဂါထာ ပါဠိအနက်
၂-ဗုဒ္ဓပ္ပါဒဒုလ္လဘအခဏ်း
(က) ဗောဓိသတ္တ = (အလောင်းအလျာကြီးများ)
ဘုရားအလောင်းအလျာ သုံးမျိုး
ဘုရားအလောင်းတေော်များ သုံးမျိုးပြားခြင်း၏ အခြေခံ အကြောင်းရင်း
ဆိုအပ်ပြီးသော ကာလထက် စော၍ ဘုရားမဖြစ်နိုင်ကြောင်း
(ခ) ဗောဓိသတ္တကိစ္စ =(အလောင်းအလျာကြီး တို့၏ လုပ်ငန်းစဉ်)
အလောင်းတော်ကြီးများ၏ နှလုံးရည်
ပါရမီဖြည့်စဉ် နတ်ပြည်၌ ကြာရှည်စွာ နေလေ့မရှိ
သုမုဒြာနှင့် တူသော ပါရမီတော်များ
ကြီးစွာသော ဒုက္ခကိုသော်လည်း ဒုက္ခကဲ့သို့ မထင်
ကာလရှည်ကြာစွာ ပါရမီတော်တို့ကို ဖြည့်ကျင့်ရခြင်း
(ဂ) ဗုဒ္ဓ= (ကိစ္စပြီးမြောက် ဗုဒ္ဓအဖြစ်သို့ရောက်တော်မူကြသော ပုဂ္ဂိုလ်သူမြတ်ကြီးများ)
(ဃ) ဗုဒ္ဓကိစ္စ = (မြတ်စွာဘုရား၏လုပ်ငန်းစဉ်)
ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒ ဒုလ္လဘဖြစ်ပုံ စဉ်းစားရန်
ပါရမီတော်တို့၏ ဥပမာ မရှိကြောင်း
ဗောဓိသတ္တဘုရားလောင်း ဖြစ်ရန်ပင် ခဲယဉ်းလှကြောင်း
အကျိုးရှိသော ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒနဝမ ဖြစ်ပါစေ
၃-သုမေဓဗြာဟ္မဏအခဏ်း
အလောင်းတော် သုမေဓာ
၄-သုမေဓာတောထွက်ခဏ်း
အလှူကြီး ပေးတော်မူခြင်း
တောထွက်တေော်မူခြင်း
ရဟန်းပြုတော်မူခြင်း
သစ်ရွက်မိုးစရပ်ကို စွန့်၍ သစ်ပင်ရင်းသို့ ကပ်ခြင်း
သစ်သီးဆွမ်းကို မှီဝဲ၍ တရားအားထုတ်ခြင်း
၅-ဗျာဒိတ်ခဏ်း
မဏ္ဍပ်ကန္နား အခမ်းအနား ပြင်ဆင်ကြခြင်း
ခရီးလမ်း တာဝန်ယူ၍ ပြင်ဆင်ခြင်း
မြတ်စွာဘုရား ကြွတော်မူလာခြင်း
သဗ္ဗညုဘုရားဖြစ်ရန် စိတ်သန်တော်မူခြင်း
ယသောဓရာအလောင်း သုမိတ္တာ
ဗျာဒိတ်စကား မိန့်ကြားတော်မူခြင်း
နတ်လူတို့ ကောင်းချီပေးကြခြင်း
ဒီပင်္ကရာမြတ်စွာဘုရား ရမ္မာပြည်သို့ ကြွသွားခြင်း
အလောင်းတော် သုမေဓာ၏ ပီတိသုခ
နိမိတ်ကြီး ၃၂-ပါးကို နတ်တို့ ပြောကြားခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာတို့၏ အားပေးစကား
၆-ပါရမီတော်ဆင်ခြင်ခဏ်း
(က) ဒါနပါရမီ
(ခ) သီလပါရမီ
(ဂ) နေက္ခမ္မပါရမီ
(ဃ) ပညာပါရမီ
(င) ဝီရိယပါရမီ
(စ) ခန္တီပါရမီ
(ဆ) သစ္စာပါရမီ
(ဇ) အဓိဋ္ဌာနပါရမီ
(ဈ) မေတ္တာပါရမီ
(ည) ဥပေက္ခာပါရမီ
ပါရမီဆယ်ပါးလုံးကို သိမ်းရုံးဆင်ခြင်မိသောအခါ မြေငလျင် ကြီးစွာတုန်လှုပ်ခြင်း
လူနတ်တို့ ပူဇော် ဆုတောင်းကြခြင်း
၇။ ပကိဏ္ဏကခန်း
(၁) ပါရမီမည်သောတရားများ
(၂) ပါရမီမည်ခြင်းအကြောင်း
(၃) ပါရမီအပြား
(၄) ပါရမီဆယ်ပါး အစဉ်ထားပုံ
မဟာကရုဏာနှင့် ဥပေက္ခာအတွက် မေးဖွယ်
တနည်း ပါရမီဆယ်ပါးစဉ်ပုံအကျယ်
(၅) ပါရမီတို့၏ လက္ခဏ ရသ ပစ္စုပဋ္ဌာန် ပဒဋ္ဌာန်
ဝီရိယာရမ္ဘဝတ္ထု ရှစ်ပါးဟူသည်ကား
(၆) ပါရမီတို့၏ အကြောင်းတရားများ
(က) အဘိနီဟာရ
ပစ္စယအကြောင်း လေးပါး
ဟေတုအကြောင်း လေးပါး
အားကြီးလေးပါး
အံဩဖွယ်ကြီးများ
(ခ) မဟာကရုဏာနှင့် ဥပါယကောသလ္လဉာဏ်
(ဂ) ဗုဒ္ဓဘူမိလေးပါး
(ဃ) အဇ္ဈာသယဓာတ်ကြီး (၁၆)ပါး
(င) မလှူခြင်းစသည်၌ အပြစ်၊ လှူခြင်းစသည်၌ အကျိုးကိုဆင်ခြင်သော ပစ္စဝေက္ခဉာဏ်
(က) ဒါနပါရမီိ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား
ပေးလှူသောခါ စိတ်ထားပုံ
အလွန်ကြီး ခဲကပ်နေခဲ့သော်
(ခ) သီလပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံအကျယ်ကား...
(ဂ) နေက္ခမ္မပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံကား
(ဃ) ပညာပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံအကျယ်ကား...
ပညာကြောင့် ကျန်သော ပါရမီတို့ ဖြစ်ပုံကား...
(င) ဝီရိယပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား...
(စ) ခန္တီပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား...
(ဆ) သစ္စာပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား...
(ဇ) အဓိဋ္ဌာနပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား...
(ဈ) မေတ္တာပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား...
(ည) ဥပေက္ခာပါရမီ၌ ဆင်ခြင်ပုံ အကျယ်ကား...
(စ) အကြောင်းနှင့်တကွသော စရဏ (၁၅)ပါး အဘိညာဉ် (၅)ပါး
(က) သဒ္ဓါ၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(ခ) သတိ၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(ဂ-ဃ) ဟိရိဩတ္တပ္ပတို့၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(င) ဗာဟုသစ္စ၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(စ) ဝီရိယ၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(ဆ) ပညာ၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(ဇ) ဈာန်လေးပါးတို့၏ အကြောင်းတရားတို့ကား...
(၇) ပါရမီတို့၏ ညစ်နွမ်းကြောင်းတရားများ
(၈) ပါရမီတို့၏ ဖြူစင်ကြောင်းတရားများ
(၉) ပါရမီတို့၏ ဆန့်ကျင်ဘက်တရားများ
(၁၀) ပါရမီတို့၏ ဖြည့်ကျင့်ပုံ
ဗာဟိရဒါန ပြုတော်မူပုံ
အဇ္ဈတ္တိကဒါန ပြုတော်မူပုံ
ရည်ရွယ်ချက်နှစ်မျိုး
(ခ) အဘယဒါန
(ဂ) ဓမ္မဒါန
သုတ္တန်နည်း အလှူဆယ်ပါး
အဘိဓမ္မာနည်း အလှူခြောက်ပါး
ရူပဒါန
သဒ္ဒဒါန
ဂန္ဓဒါန
ရသဒါန
ဖောဋ္ဌဗ္ဗဒါန
ဓမ္မဒါန
(၂) သီလပါရမီကို ဖြည့်ကျင့်ပုံ အစဉ်ကား...
ဝါရိတ္တသီလနှင့် စာရိတ္တသီလ
အလောင်းတော်ကြီးများ ဝါရိတ္တသီလကို ဖြည့်ကျင့်တော်မူကြပုံ
ဒုစရိုက်မှ ရှောင်ကြဉ်၍ အကျိုးရပုံ
အလောင်းတော်ကြီးများ စာရိတ္တသီလကို ဖြည့်ကျင့်တော်မူကြပုံ
(၃) နေက္ခမ္မပါရမီကို ဖြည့်ကျင့်ပုံ အစဉ်ကား...
(၄) ပညာပါရမီကို ဖြည့်ကျင့်ပုံ အစဉ်ကား...
(က) သုတမယပညာ
(ခ) စိန္တာမယပညာ
(ဂ) ဘာဝနာမယပညာ
(၅) ဝီရိယပါရမီ (စသည်)ကို ဖြည့်ကျင့်ပုံ အစဉ်ကား...
(၁၁) ပါရမီတို့၏ အပြား
ပါရမီ ဥပပါရမီ ပရမတ္ထပါရမီ သုံးပါးအထူး
(၁၂) ပါရမီတို့၏ အကျဉ်းချုပ်တရားများ
ထိုခြောက်ပါးတို့ တွဲစပ်၍ ရရှိသော အကျိုးကျေးဇူးများ
သုံးပါးစုံကြောင့် အကျိုးရပုံ
ပါရမီခြောက်ပါးတို့ကို တရားလေးပါးတို့ဖြင့် သင်္ဂြိုလ်ရေတွက်ပုံ
သစ္စာဓိဋ္ဌာနတရား
စာဂါဓိဋ္ဌာနတရား
ဥပသမာဓိဋ္ဌာနတရား
ပညာဓိဋ္ဌာနတရား
ဘုရားအလောင်းတော် သန္တာန်၌ အဓိဋ္ဌာန်တရား ၄-ပါးတို့ ဖြစ်ပွားကြပုံ
အဓိဋ္ဌာနတရားခြင်း သင်္ဂြိုဟ်ရေတွက်ပုံ
အဓိဋ္ဌာန်တရားတို့၏ ကျေးဇူးများပုံ
ဘုရားဖြစ်သည့် နောက်ဆုံး ယာမ်၌ အဓိဋ္ဌာန် ၄-ပါး အပြီးတိုင်ငြိမ်းပုံ
ဧကေဝါဒ
ကေစိဝါဒ
အညေဝါဒ
အပရေဝါဒ
ဆရာတို့၏ဝါဒကို အကျဉ်းချုပ်မှတ်ယူလျှင်
အဓိဋ္ဌာနတရားတို့၏ အကျိုးများ
ခပ်သိမ်းသောပါရမီတို့ကို တရားနှစ်ပါးဖြင့် သင်္ဂြိုဟ်ရေတွက်ပုံ
(၁၃) ပါရမီတို့ကို ပြည့်စုံစေကြောင်းတရားများ
(၁၄) ပါရမီတော်တို့ ပြည့်စုံရာကာလအပိုင်းအခြား
ဘုရားအလောင်း ၃-မျိုး
ထိုထကစော၍ ဘုရားမဖြစ်နိုင်
(၁၅) ပါရမီတို့၏ အကျိုးဆက် အာနိသင်များ
(၁၆) ပါရမီတို့၏ အကျိုးရင်းတရား
၈။ အဘဗ္ဗဋ္ဌာန (၁၈) ပါး
ဗျာဒိတ်ရပြီး ဘုရားလောင်းမဖြစ်ရာ ၁၈-ဌာန
၉။ နှစ်ကျိပ်လေးဆူ ဗုဒ္ဓဝင်ခန်း
၁- ဒီပင်္ကရဗုဒ္ဓဝင်
ဘုရားဖြစ်၍ ဓမ္မစကြာတရားဟောတော်မူခြင်း
ဒေသစာရီကြွချီတော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၂- ကောဏ္ဍညဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမဘုရားအလောင်း ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၃- မင်္ဂလဗုဒ္ဓဝင်
ပဋိသန္ဓေစံနေခန်း
မယ်တော်၏ ကိုယ်ရောင်
အလောင်းတော်ကို ဖွားမြင်ခြင်း
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
ထူးကဲလွန်မြတ်သော ကိုယ်ရောင်တော်
မင်္ဂလမြတ်စွာဘုရား၏ ရှေးဆုတောင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမဘုရားအလောင်း ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မဏ္ဍပ်ဆောက်ရန် စကားနှီးနှောပြောဆိုခြင်း
ရတနာမဏ္ဍပ်မြေမှ ပေါက်လာခြင်း
မဟာဒါနကို ပေးလှူခြင်း
ဆေးပစ္စည်းနှင့် တိစီဝရိတ်အလှူ
ဗျာဒိတ်ကြားတော်မူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၄- သုမနဗုဒ္ဓဝင်
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမဘုရားအလောင်း နဂါးမင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၅- ရေဝတဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမဘုရားအလောင်း အတိဒေဝပုဏ္ဏာ ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
၆- သောဘိတဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း သုဇာတပုဏ္ဏား ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
၇- အနောမဒဿီဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ဘီလူးစစ်သူကြီး ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၈- ပဒုမဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ခြင်္သေ့မင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
၉- နာရဒဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း အဘိညာဉ်ရရသေ့ဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၀- ပဒုမုတ္တရဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ဇဋိလတိုင်းကျပ်မင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံခြင်း
ပဒုမုတ္တရမြတ်စွာဘုရားလက်ထက် ထူးခြားချက်များ
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၁- သုမေဓဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ဥတ္တရလုလင်ဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၂- သုဇာတဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း စကြာမင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၃- ပိယဒဿီဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ကဿပလုလင်ဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၄- အတ္ထဒဿီဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း သုသီမရသေ့ဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၅- ဓမ္မဒဿီဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း သိကြားမင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၆- သိဒ္ဓတ္ထဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း မင်္ဂလရသေ့ဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၇- တိဿဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း သုဇာတရသေ့ဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၈- ဖုဿဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ဝိဇိတာမင်းကြီး ရဟန်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၁၉- ဝိပဿီဗုဒ္ဓဝင်
ထူးခြားချက်ကြီး
ဝိပဿီဟူသောအမည်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
နိမိတ်ကြီးလေးပါး ထင်ပုံ
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း အတုလနဂါမင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၂၀- သိခီဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း အရိန္ဒမမင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၂၁- ဝေဿဘူဗုဒ္ဓဝင်
ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး သုံးကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း သုဒဿနမင်း ရဟန်းပြု၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၂၂- ကကုသန္ဓဗုဒ္ဓဝင်
လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး တကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ခေမမင်း ရဟန်းပြု၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၂၃- ကောဏာဂမနဗုဒ္ဓဝင်
လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး တကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ပဗ္ဗတမင်းဖြစ်၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
၂၄- ကဿပဗုဒ္ဓဝင်
လူ့စည်းစိမ်ကို ခံစားခြင်း
တောထွက်တော်မူခြင်း
ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
တရားပွဲကြီး ငါးကြိမ်
သာဝကအစည်းအဝေးကြီး တကြိမ်
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားအလောင်း ဇောတိပါလလုလင် ရဟန်းပြု၍ ဗျာဒိတ်ခံယူခြင်း
မြို့တော်စသည်ကို ပြဆိုချက်
သံဝေဂ
စေတီတော်တည်ထားခြင်း
ဗျာဒိတ်ခံခဲ့ပုံ အချုပ်လင်္ကာ
ဂေါတမမြတ်စွာဘုရား အလောင်းတော်ကျင့်စဉ် အကျဉ်းချုပ်
ရသေ့အဖြစ် (၅)ဘဝ
ရဟန်းဘဝ (၉)ဘဝ
လူအဖြစ်ဖြင့် (၅)ဘဝ
နဂါးဘဝ (၂)ဘဝ
အဖြစ်တော် တစ်မျိုးစီဖြင့် (၃)ဘဝ
သာသနာတော်နှင့် ကြုံကြိုက်ခဲခြင်း
ရဟန်းအဖြစ်၏ ရခဲခြင်း
ဒုလ္လဘရဟန်း
မင်းမှုထမ်းနှင့် ရဟန်းအဖြစ်
ဝေမတ္တတရားရှစ်ပါး
(၁) အာယုဝေမတ္တ
ဘုရားပွင့်ရာ အာယုကပ်အပိုင်းအခြား
(၂) ပမာဏဝေမတ္တ
(၃) ကုလေဝေမတ္တ
(၄) ပဓာနဝေမတ္တ
(၅) ရသ္မိဝေမတ္တ
ရောင်ခြည်တော်သုံးမျိုး
ရောင်ခြည်တော်နှစ်မျိုး
(၆) ယာနဝေမတ္တ
(၇) ဗောဓိဝေမတ္တ
(၈) ပလ္လင်ကဝေမတ္တ
ပလ္လင်္က နှစ်မျိုး
ပလ္လင်တော် မြင့်မမြင့် ဝါဒများ
အနုဒီပနီ (စကားဦးပလ္လင်) အနုဒီပနီ = ထပ်မံဖွင့်ပြချက် (ပါရမီမည်ကြောင်း)
ပါရမီ, ဥပပါရမီ, ပရမတ္တပါရမီ
ပါရမီမည်ကြောင်း
အဓိမုတ္တိမရဏ
ကပ် = ကမ္ဘာအကြောင်း
ကမ္ဘာအပြား
အန္တရကပ်စသည်
အန္တရကပ်သုံးမျိုး
အာယုကပ်
မဟာကပ်အပြား
အမရဝတီခေါ်ကြောင်း
အသံဆယ်ပါး
၄-သုမေဓာတောထွက်ခဏ်း
စင်္ကြံအပြစ်ငါးပါး
သမဏသုခ (၈) ပါး
လူဝတ်ပုဆိုးအပြစ် (၉)ပါး
လျှော်တေသင်္ကန်း၏ဂုဏ်ကျေးဇူး (၁၂)ပါး
လျှော်တေသင်္ကန်း
သစ်သားသုံးခွ
ရေကရားနှင့်ထမ်းပိုး
အဇိနစမ္မ = သစ်နက်ရေ
ဇဋာ၊ ဇဋာမဏ္ဍလ =ဆံကျစ်နှင့်ဆံကျစ်ဝန်း
ရသေ့ရှစ်မျိုး
ရှင်သုံးမျိုး
သစ်ရွက်မိုးကျောင်း၏အပြစ်ရှစ်ပါး
သစ်ပင်ရင်း၏ဂုဏ်ဆယ်ပါး
၅-ဗျာဒိတ်ခဏ်း
ဗျာဒိတ်နှင့်စပ်၍မှတ်ဖွယ်
ကဆုန်လနှင့်ညောင်ရေယူဆပုံအမျိုးမျိုး
နိမိတ်နှင့်စပ်၍မှတ်သားဖွယ်
နိမိတ်ထင်ပုံနှင့်စပ်၍ မှတ်ဖွယ်
၆-ပါရမီတော်ခဏ်း
(က) ဒါနပါရမီ
ပါရမီတို့၏ လက္ခဏ ရသ ပစ္စုပဋ္ဌာန် ပဒဋ္ဌာန်
ဒါနနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
ဒါနနှင့် ပရိစ္စာဂ
ဒါနနှင့် ပရိစ္စာဂ တူပုံ
ဒါနကိုပင် ပရိစ္စာဂ ခေါ်ပုံ
ဒါနနှင့်စပ်၍ အထူးထူးအပြားပြား မှတ်ဖွယ်
နှစ်ပါးတွဲ ဒါနစု
ရေစက်ချမှ ဒါန မြောက်, မမြောက်
“တော်လှန်”ဟူသော စကား
သံဃိက အလှူ ခုနှစ်ပါး
ဥဂ္ဂသူကြွယ်အကြောင်း အကျဉ်း
ကျောင်းဒါယကာတဦး၏ ဝတ္ထု
ဝိနည်းဒေသနာတော်လာ သံဃိက
အသဒိသဒါနဝတ္ထု အကျဉ်းချုပ်ကား
သုံးပါးတွဲ ဒါနစု
ဒါရုဘဏ္ဍာကတိဿ၏ အလှူဒါနအကြောင်းကား
ငါးပါးတွဲ ဒါနစု
အသပ္ပုရိသ ဒါနငါးပါး (သူတော်ကောင်း မဟုတ်သူတို့၏ လှူခြင်းငါးမျိုး)
သပ္ပုရိသ ဒါနငါးပါး (သူတော်ကောင်းတို့၏ လှူခြင်းငါးမျိုး)
တနည်း သပ္ပုရိသဒါန ငါးပါး
မဟာဒါန ငါးပါး
ရှစ်ပါးတွဲ ဒါနစု
ကိုးပါးတွဲ ဒါနစု
ဓမ္မိကဒါနသုံးပါး
သဒ္ဓါတရားနှင့်စပ်၍ မှတ်ဖွယ်
(ခ) သီလပါရမီ (စာမရီသားကောင်)
သီလနှင့်စပ်၍ မှတ်ဖွယ်အကျယ်
သီလအရကောက်
စေတနာသီလနှင့် ဝိရတီသီလ
အနဘိဇ္ဈာဒိသီလ
သံဝရသီလနှင့် အဝီတိက္ကမသီလ
သီလခေါ်ခြင်း၏ အကြောင်း
သီလ၏ လက္ခဏာစသည်
သီလ၏ အကျိုးအာနိသင်
သီလအပြား နှစ်ပါးတွဲ သီလစု
သတိချပ်ရန်
သုံးပါးတွဲ သီလစု
လေးပါးတွဲ သီလစု
နိယမသီလ
ဗြဟ္မစရိယပဉ္စမသီလ
ဗြဟ္မစရိယပဉ္စမဧကဘတ္တိကသီလ
အဋ္ဌင်္ဂဥပုသ်သီလ
နဝင်္ဂဥပုသ်
ဥပုသ်သုံးမျိုး
ဥပုသ်နေ့သုံးမျိုး
(၁) ပကတိဥပုသ်=ရိုးရိုးဥပုသ်နေ့
(၂) ပဋိဇာဂရဥပုသ်=အကြိုဥပုသ်နေ့
(၃) ပါဋိဟာရိယဥပုသ်
ပါတိမောက္ခသံဝရသီလ
ဣန္ဒြိယသံဝရသီလ
မဟာတိဿမထေရ်ဝတ္ထု
အာဇီဝပါရိသုဒ္ဓိသီလ
(ကုလုပကဘိက္ခု) ဆွမ်းခံကိုယ်တော်ကြီးဝတ္ထု
ပစ္စယသန္နိဿိတသီလ
ထိုသီလလေးပါး ပြည့်စုံစေပုံ အစီအရင်
အသက်ကိုပင်စွန့်၍ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလကို ဖြည့်ကျင့်တော်မူကြသော မထေရ်များဝတ္ထု
စိတ္တဂုတ္တမထေရ်ကြီးဝတ္ထု
မဟာမိတ္တမထေရ်ဝတ္ထု
အရှင်သာရိပုတြာဝတ္ထု
အမ္ဗခါဒက မဟာတိဿမထေရ်ဝတ္ထု
ဆင်ခြင်ခြင်း (ပစ္စဝေက္ခဏာ)နှစ်မျိုး
သီလ၏ စင်ကြယ်ခြင်းလေးပါး
ငါးပါးတွဲ သီလစု
မဟာသံဃရက္ခိတမထေရ်အကြောင်း
သူကြွယ်သား တိဿမထေရ်အကြောင်း
မဟာထေရ်ကြီးတစ်ပါးအကြောင်း
သီလညစ်ညူးကြောင်းနှင့် ဖြူစင်ကြောင်း
(ဂ) နေက္ခမ္မပါရမီ (နိက္ခမနှင့် နေက္ခမ္မ)
နေက္ခမပါရမီ တရားကိုယ်
ထွက်မြောက်အောင် နှလုံးသွင်းပုံ
တောထွက်ခြင်းနှင့် ရဟန်းအဖြစ်တို့ အပြန်အလှန် အကြောင်းအကျိုးဆက်စပ်ပုံ
တော၌ နေခြင်း ၅-မျိုး
တောထွက်ခြင်း နှစ်မျိုး
(ဃ) ပညာပါရမီ (ပညာသုံးမျိုး)
ကဝိလေးမျိုး
ပညာ၏ သဘော
ပညာအမျိုးအစား
ပညာပွားကြောင်း ခုနှစ်ပါး
မှီဝဲဆည်းကပ်ခြင်း
ပညာ၏ ဂုဏ်သတ္တိများ
(င) ဝီရိယပါရမီ (အလောင်းတော်၏ ဝီရိယ)
အလောင်းဘမှ ဝီရိယအထုံ
သမ္မပ္ပဓာန်ဝီရိယ
ဝီရိယဖြစ်ကြောင်း (၁၁)ပါး
ဝီရိယ၏ အခြေခံအကြောင်းရင်း
မဟောသဓာဘဝ
မဟောသဓာ၏ ဝီရိယ
ဝီရိယ၏ ဂုဏ်သတ္တိများ
(စ) ခန္တီပါရမီ (ခန္တီအရ ရှင်းလင်းချက်)
ခန္တီအရ တရားကိုယ်
ရှင်ပုဏ္ဏ၏ သည်းခံရည်
ပါဠိတော်များအတွက် ရှင်းလင်းချက်
သည်းခံခြင်းမဟုတ်သည့် အက္ကောဓ
အက္ကောဓနှင့် ခန္တီ မင်းကျင့်တရား
အမျက်ထွက်ကြောင်း ကိုးပါး
အဋ္ဌာနကောပ
အားရှစ်မျိုး
ရဟန်းနှင့် ပုဏ္ဏား
ပုဏ္ဏားဟူသော ဝေါဟာရ
(ဆ) သစ္စာပါရမီ
သောက်ရှူးကြယ်= သောကြာကြယ်၏ အသွား
သစ္စာနှစ်ပါး
ပရမတ္ထသစ္စာ
သညာနှင့် ပညာ
သညာသမား၏ အမြင်
ပညတ်အရေးကြီးပုံ
သစ္စာနှစ်ပါး ဟောရပုံ
သဘာဝသစ္စာနှင့် အရိယသစ္စာ
အရိယသစ္စာခဏ်း ဒုက္ခအရိယသစ္စာ
ဒုက္ခသမုဒယအရိယသစ္စာ
ဒုက္ခနိရောဓအရိယသစ္စာ
နိဗ္ဗာန်
နိဗ္ဗာန် နှစ်မျိုး
နိဗ္ဗာန် သုံးမျိုး
မဂ္ဂအရိယသစ္စာ
မဇ္ဈိမပဋိပဒါ
ပရိယတ္တိသစ္စာနှင့် ပဋိပတ္တိသစ္စာ
သဒ္ဒဟာပနသစ္စာ
ဘိသဇာတ်အကျဉ်း
ကျမ်းသစ္စာ
ကျိန်ဆဲခြင်း
ရသေ့နှစ်ပါး ဝတ္ထု
ဣစ္ဆာပူရဏသစ္စာ
သုပ္ပါရကဝတ္ထု
သိဝိမင်းကြီးဝတ္ထု
ဘုရားရှင် လက်ထက်တော် သစ္စာအာနုဘော်
သီဟိုဠ်သာသနာတော် သစ္စာအာနုဘော်
မုသာဝိရမဏသစ္စာ
သစ္စာနှစ်မျိုးခွဲ
ကာလနှင့်ဆိုင်ရာ သစ္စာ
ပရမတ္ထသစ္စာပါရမီ
သစ္စာနှစ်ပါး စဉ်းစားဖွယ်
(ဇ) အဓိဋ္ဌာနပါရမီ (ဆောက်တည်ခြင်း)
အဓိဋ္ဌာန အမျိုးမျိုး
ဥပုသ် အဓိဋ္ဌာန်
သင်္ကန်းအဓိဋ္ဌာန်
သပိတ် အဓိဋ္ဌာန်
ဈာန်အဓိဋ္ဌာန်
ဣဒ္ဓိ အဓိဋ္ဌာန်
ဗာကုလမထေရ်အကြောင်း
သံကိစ္စ သာမဏေအကြောင်း
အရှင်သာရိပုတြာ အကြောင်း
နိရောဓရှေ့သွား အဓိဋ္ဌာန်
အဓိဋ္ဌာန် သုံးမျိုး
ပုဗ္ဗနိမိတ္တအဓိဋ္ဌာန်
အာသီသအဓိဋ္ဌာန်
အဓိဋ္ဌာန်နှင့် သစ္စာအထူး
ဝတအဓိဋ္ဌာန်
အလောင်းတော်များနှင့် အဓိဋ္ဌာန်သုံးပါး
တေမိမင်းသား၏ အဓိဋ္ဌာန်
(ဈ) မေတ္တာပါရမီ (ပေမသုံးပါး)
မေတ္တာနှင့် အဒေါသ
(၅၂၈) သွယ် မေတ္တာ
သတ္တဝါနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်အသုံး
မေတ္တသုတ်လာ မေတ္တာပွားနည်း
သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကမေတ္တာ
ဒုကဘာဝနာမေတ္တာ
တိကဘာဝနာမေတ္တာ
အလောင်းတော်တို့၏ မေတ္တာ
ဝိသာခမထေရ်ဝတ္ထု
မုဆိုး၏ မေတ္တာ
မေတ္တာအယောင်ဆောင် ရာဂ
သေယျဇာတ်
ဧကရာဇဇာတ်
မြတ်စွာဘုရား၏ မေတ္တာတော်
(ည) ဥပေက္ခာပါရမီ (ဥပေက္ခာအဓိပ္ပါယ်)
ဥပေက္ခာပွါးနည်း
စဉ်းစားဖွယ်
မဟာလောမဟံသစရိယ
ဥပေက္ခာ၏ ပြည့်စုံခြင်း
ဥပေက္ခာအရကောက်
ဥပေက္ခာဆယ်ပါး
ပါရမီဥပေက္ခာနှင့် ဥပေက္ခာဆယ်ပါး
အခန်း -၁
(က) အလောင်းတော် သေတကေတုနတ်သားအကြောင်း
ဗုဒ္ဓကောလာဟလ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း
ဘုရားအလောင်းနတ်သားထံ တောင်းပန်ကြခြင်း
ကြည့်ခြင်းကြီးငါးပါးကို ကြည့်တော်မူခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာအပေါင်းတို့အား ဝန်ခံတော်မူခြင်း
(ခ) နန္ဒဝန်ဥယျာဉ်တော်အကြောင်း
အလောင်းတော် နတ်သက်ကြွေရန် အခါရောက်ခြင်း
(ဂ) ပဋိသန္ဓေတည်နေခြင်းအကြောင်း
နက္ခတ်ပွဲသဘင်ခံစံခြင်း
အိပ်မက်တော်မြင်မက်ခြင်း
ဘုရားအလောင်းတော် ပဋိသန္ဓေတည်နေခြင်း
မြေငလျင် ပြင်းစွာ တုန်လှုပ်ခြင်း
ပုဗ္ဗနိမိတ်ကြီး ၃၂- ပါး
မဟာမာယာ၏ အိပ်မက်ကို ပုဏ္ဏားတို့ နိမိတ်ဖတ်ကြခြင်း
နတ်မင်းကြီးတို့ စောင့်ရှောက်ကြခြင်း
မဟာမာယာ ပကတိသီလမြဲခြင်း
မဟာမာယာ၏ လောဘရမ္မက်စိတ် မဖောက်ပြားခြင်း
မယ်တော့်ဝမ်းသိုက် စေတီတိုက်ကဲ့သို့ဖြစ်ခြင်း
လက်ဆောင်ပဏ္ဏာများ ရောက်ခြင်း
ဝမ်းတွင်းက သားတော်ကို မယ်တော် မြင်ရခြင်း
ဝမ်းတွင်းက သားတော်ကို မြင်ရခြင်းအကြောင်း
(ဃ) ဘုရားအလောင်းတော် ဖွားမြင်ခန်း
မဟာမာယာဒေဝီ ဒေဝဒဟပြည်သို့ ကြွချီကြောင်း
လုမ္ဗနီအင်ကြင်း ဥယျာဉ်တော်
နတ်ဗြဟ္မာတို့ စုဝေးကြခြင်း
အလောင်းတော်ကို ဖွားမြင်ခြင်း
ဗြဟ္မာနတ်လူတို့ အဆင့်ဆင့်ခံယူခြင်း
အထူးမှတ်သားရန် အကြောင်းအကျိုးများ
အလောင်းတော်သူမြတ် ဖွားကာစ၌ စကားဆိုဘူးသည့် သုံးဘဝ
ဖွားမြင်သောအခါ ဖြစ်ပေါ်လာသော ပုဗ္ဗနိမိတ်တို့နှင့် အကျိုးများ
ဖွားဖက်တော် ခုနစ်ဦးတို့အကြောင်း
မဟာမာယာဒေဝီ ကပိလဝတ်ပြည်သို့ ပြန်လည်သောအကြောင်း
ကာဠဒေဝိလရသေ့ကြီးအကြောင်း
ကာဠဒေဝိလရသေ့ကြီး၏ ပြုံးရယ်ခြင်းနှင့် ငိုကြွေးခြင်းအကြောင်း
လူတို့က မေးလျှောက်ကြခြင်း
နာလကလုလင် ရဟန်းပြုခြင်း
အလောင်းတော်အား ခေါင်းဆေးနှင့် အမည်မှည့်မင်္ဂလာပြုရာ၌ လက္ခဏာဖတ်ကြားစေခြင်း
မဟာပုရိသလက္ခဏာတော်ကျမ်း
မဟာပုရိသလက္ခဏာတော်ကြီး ၃၂-ပါး အကြောင်းအရာ
လက္ခဏာတော်ကြီး ၃၂-ပါးတို့၏ သဘောအဓိပ္ပာယ်
လက္ခဏာတော်ငယ် ရှစ်ဆယ်
သတပုညလက္ခဏာတော်
သိဒ္ဓတ္ထဟု အမည်တော်မှည့်ခြင်း
ပဉ္စဝဂ္ဂီ ရဟန်းငါးဦးတို့အကြောင်း
အလောင်းမင်းသား နိမိတ်လေးပါး မမြင်ရန် အစောင့်များ ချထားခြင်း
မဟာမာယာဒေဝီ နတ်ရွာစံ၍ တုသိတာနတ်ပြည်၌ ဖြစ်ခြင်း
မယ်တော်မာယာ နတ်ရွာစံသော အရွယ်
မယ်တော်မာယာ နတ်သမီးဖြစ်သည် နတ်သားဖြစ်သည်ကို ပြဆိုချက်
အလောင်းတော်မင်းသားအတွက် အထိန်းတော်များ ခန့်ထားခြင်း
တေမိယဇာတ်လာ နို့ထိန်းရွေးချယ်ခြင်းအကြောင်း
အလောင်းတော်မင်းသားကို ဂေါတမီက နို့ချိုတိုက် မွေးမြူကြောင်း
အခန်း - ၂
လယ်ထွန်မင်္ဂလာပြုခန်း
သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး၏ လယ်ထွန်မင်္ဂလာနှင့် အလောင်းတော်အား နှစ်ကြိမ်မြောက် ရှိခိုးခြင်းအကြောင်း
အလောင်းတော်မင်းသား အာနာပါနပဌမဈာန် ရတော်မူခြင်း
သိကြားမင်း မင်္ဂလာရေကန်ကို ဖန်ဆင်း၍ ပေးစေခြင်း
နန်းပြာသာဒ်သုံးဆောင် ဆောက်လုပ်စေခြင်း
လေးတော်တင်ခန်း
အလောင်းတော်မင်းသား လေးအတတ်ကို ပြတော်မူခြင်း
မြှားရေးငယ် ၁၂- ပါးကို ပြတော်မူခြင်း
မြှားရေးကြီး ၄- ပါးတို့ကို ပြတော်မူခြင်း
ထုထယ်ကြီး ၇- မျိုး ထုတ်ချင်းထွင်း ပစ်ခွင်းပြတော်မူခြင်း
ဘုရားအလောင်း အသဒိသမင်းသား၏ လေးအတတ်
နန်းတက်တော်မူခန်း
သိဒ္ဓတ္ထမင်းသား ထီးနန်းစိုးစံတော်မူခြင်း
ယသောဓရာမိဖုရား၏ ရုပ်ဆင်းကြန်အင်
ထီးနန်းအပ်နှင်းကြခြင်း
အခန်း - ၃
နိမိတ်ကြီးလေးပါး မြင်တော်မူခန်း
မင်္ဂလာဥယျာဉ်သို့ ထွက်ခြင်း
(၁) သူအိုနိမိတ်ကို မြင်တော်မူခြင်း
(၂) သူနာနိမိတ်ကို မြင်တော်မူခြင်း
(၃) သူသေနိမိတ်ကို မြင်တော်မူခြင်း
(၄) ရဟန်းနိမိတ်ကို မြင်တော်မူခြင်း
တောထွက်တော်မူသည့် နှစ်လတို့ကို မှတ်သားရန်
သိကြားမင်းက တန်ဆာ ဆင်ယင်ပေးစေခြင်း
သားတော်ရာဟုလာကို ဖွားမြင်ခြင်း
ကိသာဂေါတမီ ဥဒါန်းကျူးရင့်ခြင်း
အလောင်းတော်မင်းသား တောထွက်တော်မူခြင်း
အလောင်းမင်းသား၊ ဆန္နအမတ်၊ ကဏ္ဍကမြင်းတို့၏ အကြံအစည်များ
အလောင်းမင်းသား၏ ကိုယ်တော်အား
ဝသဝတ္တီမာရ်နတ်သား ဟန့်တားခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာများ အနော်မာမြစ်သို့ ပို့ကြခြင်း
အခန်း - ၄
ဆံတော်ပယ်၍ ရဟန်းပြခန်း
အနော်မာမြစ် တဖက်ကမ်းသို့ ကူး၍ ဆံတော်ကို ပယ်ခြင်း
ဆံတော်ကို အဓိဋ္ဌာန်ပြု၍ ကောင်းကင်သို့ ပစ်မြှောက်ခြင်း
ဆံတော်မြတ်ကို စူဠာမဏိစေတီ တည်ထားခြင်း
ဃဋိကာရဗြဟ္မာ ကပ်လှူအပ်သော ပရိက္ခရာဖြင့် ရဟန်းပြုခြင်း
ဝတ်လဲတော်ကို ဒုဿစေတီ တည်ထားခြင်း
ဆန္နအမတ်ကို နေပြည်တော်သို့ ပြန်လွှတ်ခြင်း
ကဏ္ဍကမြင်း ကွယ်လွန်၍ နတ်သားဖြစ်ခြင်း
ရာဇဂြိုဟ်ပြည်သို့ ကြွချီတော်မူခြင်း
အခန်း - ၅
အာဠာရနှင့် ဥဒကတို့ထံ နည်းခံဆွေးနွေးခန်း
အလောင်းတော်အား အာဠာရရသေ့ ပူဇော်ခြင်း
အလောင်းတော်သူမြတ် အာဠာရထံမှ ဖဲခွာခဲ့ခြင်း
ဥဒကဂိုဏ်းဆရာကြီးထံ ကျင့်ကြံအားထုတ်ခြင်း
အလောင်းတော်အား ဥဒကရသေ့ ပူဇော်ခြင်း
ဥဒကဆရာကြီးထံမှ ဖဲခွာခဲ့ခြင်း
အခန်း - ၆
ဒုက္ကရစရိယာ ကျင့်တော်မူခန်း
ဥရုဝေလတောအုပ်သို့ကြွ၍ ဒုက္ကရစရိယာ ကျင့်တော်မူခြင်း
အလောင်းတော်၏ဉာဏ်၌ ဥပမာ (၃) မျိုး ထင်လာပုံ
ပဉ္စဝဂ္ဂီတို့ အလောင်းတော်ထံ ရောက်ရှိ ဝတ်ပြုကြခြင်း
ပဓာနအလုပ် ဒုက္ကရစရိယာကို ကျင့်တော်မူခြင်း
စင်္ကြံအတွင်း ထိုင်လျက်သား မူးသွားခြင်း
အစာကို လျှော့၍ စားတော်မူခြင်း
မာရ်နတ်လာ၍ ပြောကြား တားမြစ်ခြင်း
မာရ်စစ်သည် ၁၀-ပါး
မေးမြန်းဖွယ်
အခန်း - ၇
ဘုရားဖြစ်တော်မူခန်း
အကျင့်ပြောင်း၍ ကျင့်တော်မူခြင်း
ပဉ္စဝဂ္ဂီငါးဦး အလောင်းတော်ကို စွန့်ခွာသွားကြောင်း
ဘုရားအလောင်း၏ အိပ်မက်ကြီးငါးပါး
မှတ်သားဖွယ် အိပ်မက်မက်ခြင်း အကြောင်း လေးပါး
နတ်များ အမျက်ထွက်၍ အိပ်မက် အလွဲလွဲ ပြသောဝတ္ထု
အိပ်မက်ကြီးများကို ကိုယ်တော်တိုင် နိမိတ်ဖတ်ခြင်း
သုဇာတာ ဃနာနို့ဆွမ်း ကပ်လှူခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာတို့ ကူညီကြခြင်း
နေမဝင်မီ ဝသဝတ္တီမာရ်နတ်ကို အောင်မြင်တော်မူခြင်း
မာရ်နတ်သား လာမည်ဆိုလျှင် ကြိုတင်ဖြစ်ပေါ်သော နိမိတ်ဆိုးကြီးများ
မာရ်နတ်သား လက်နက်ကိုးမျိုး လွှတ်ခြင်း
မာရ်နတ်သား စက်လက်နက် လွှတ်ခြင်း
အော်ဇေယျဝန္ဒနာဂါထာပါဌ်နိဿယ
အလောင်းတော်၏ ကရုဏာ
ပု၊ ဒိ၊ အာ- ဝိဇ္ဇာသုံးပါးကို ရတော်မူခြင်း
ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိအဘိညာဏ်ကို ရတော်မူကြောင်း
နတ်ဗြဟ္မာတို့ ကြီးစွာ ပူဇော်ပသခြင်း
အလောင်းတော်စိတ်အစဉ်မှာ ဂုဏ်အင်္ဂါရှစ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံခြင်း
(၁) ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိအဘိညာဏ်ကို ရတော်မူခြင်း
(၂) ဒိဗ္ဗစက္ခုအဘိညာဏ်ကို ရတော်မူခြင်း
(၃) အာသဝက္ခယဉာဏ်ကို ရတော်မူ၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
ပါရမီတော်များ၏ ကျေးဇူးကြီးမားလှပုံ
မဟာဝဇိရ ဝိပဿနာတရား ပွားတော်မူခြင်း
အထက်မဂ်ဖိုလ်တို့ကို ရ၍ ဘုရားဖြစ်တော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရား၏ ဝိသုဒ္ဓိ ခုနစ်ပါး
(၁) သီလဝိသုဒ္ဓိ
(၂) စိတ္တဝိသုဒ္ဓိ
(၃) ဒိဋ္ဌိဝိသုဒ္ဓိ
(၄) ကင်္ခါဝိတရဝိသုဒ္ဓိ
(၅) မဂ္ဂါမဂ္ဂဉာဏဒဿနဝိသုဒ္ဓိ
(၆) ပဋိပဒါဉာဏဒဿနဝိသုဒ္ဓိ နှင့် (၇) ဉာဏဒဿနဝိသုဒ္ဓိ
ဘုရားဖြစ်တော်မူသောအခါ အံ့ဩဖွယ်တို့ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း
ဥဒါန်းကျူးရင့်တော်မူခြင်း
အခန်း - ၈
သတ္တဋ္ဌာန စံနေတော်မူခန်း
(၁) ပလ္လင်္က သတ္တာဟ
(၂) အနိမိသ သတ္တာဟ
(၃) စင်္ကမ သတ္တာဟ
(၄) ရတနာဃရ သတ္တာဟ
ဆဗ္ဗဏ္ဏရံသိဝန္ဒနာဂါထာများ
(၅) အဇပါလ သတ္တာဟ
မာရ်နတ်မင်း လက်လျှော့အရှုံးပေးခြင်း
မာရ်နတ်မင်း သမီးတို့ လာရောက် ဖြားယောင်းခြင်း
တရားတော်ကို အရိုအသေပြုနေရန် အကြံဖြစ်ခြင်း
(၆) မုစလိန္ဒ သတ္တာဟ
(၇) ရာဇာယတန သတ္တာဟ
တပုဿနှင့် ဘလ္လိကတို့ ဒွေဝါစိကသရဏဂုံတည်ခြင်း
အခန်း - ၉
မြတ်စွာဘုရား တရားတော်၏နက်နဲပုံကို လေးနက်စွာ ဆင်ခြင်တော်မူခြင်း
သဟမ္ပတိဗြဟ္မာကြီး တရားဟောရန် တောင်းပန်လာခြင်း
မြတ်စွာဘုရား သတ္တလောကကို ကြည့်ရှုတော်မူခြင်း
ဓမ္မစကြာတရားဟောရန် မိဂဒါဝုန်သို့ ကြွတော်မူခြင်း
ဥပကတက္ကတွန်းနှင့် တွေ့တော်မူခြင်း
ဥပကဝတ္ထုအကျဉ်းချုပ်
စာပါအကြောင်း အကျဉ်းချုပ်
မိဂဒါဝုန်သို့ ရောက်တော်မူခြင်း
အခန်း - ၁၀
သာတာဂိရိနှင့် ဟေမဝတနတ်မင်းတို့အကြောင်း
ဓမ္မဝါဒီရဟန်းနှင့် အဓမ္မဝါဒီရဟန်းတို့၏ ဝိနည်းမှုခင်း
ကတိကဝတ်ထားကြခြင်း
နတ်မင်းနှစ်ဦးတို့ ကောင်းကင်၌ တွေ့ဆုံကြခြင်း
ကာဠီအမျိုးသမီး သောတာပန်တည်ခြင်း
နတ်စစ်သူကြီးနှစ်ဦးတို့ ဘုရားထံမှောက် ရောက်ရှိကြခြင်း
နတ်ဘီလူးများ သောတာပန်တည်ကြခြင်း
ထုတိဂါထာများရွတ်၍ နတ်ဘီလူးတို့ ပြန်သွားကြခြင်း
အခန်း - ၁၁
မောနေယျအကျင့်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
အရှင်နာလက၏ အလိုနည်းခြင်း သုံးပါး
အရှင်နာလက ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
မောနေယျပုဂ္ဂိုလ်သုံးမျိုးနှင့် အရှင်နာလက ပရိနိဗ္ဗာန် စံဝင်ခြင်း
ဓာတ်တော်များကို စေတီတည်ခြင်း
အခန်း - ၁၂
ယသသူဌေးသား ရဟန်းပြုခြင်းအကြောင်း
ဒါနကထာ
သီလကထာ
သဂ္ဂကထာ
မဂ္ဂကထာ
ကာမာနံ အာဒီနဝနှင့် နေက္ခမ္မေ အာနိသံသကထာ
ယသသူဌေးသား သောတာပန်တည်ခြင်း
ဖခင် သောတာပန်တည်ခြင်းနှင့် သား ရဟန္တာဖြစ်ခြင်းအကြောင်း
ယသသူဌေးသား ရဟန်းပြုခြင်း
မိခင်သုဇာတာနှင့် ဇနီးဟောင်းတို့ သောတာပန်တည်ကြခြင်း
အရှင်ယသ၏ သူငယ်ချင်းဟောင်း ငါးကျိပ်လေးဦးတို့ ရဟန်းပြုကြခြင်းအကြောင်း
အရှင်ယသတို့၏ ရှေးကောင်းမှုအကြောင်း
အခန်း - ၁၃
ရဟန္တာခြောက်ကျိပ်ကို သာသနာပြု လွှတ်တော်မူခြင်းအကြောင်း
မာရ်နတ်လာ၍ အဟန့်အတား ပြောကြားခြင်း
သရဏဂုံသုံးပါးဖြင့် ရှင်ရဟန်းပြုရန် ခွင့်ပြုခြင်းအကြောင်း
ဒုတိယအကြိမ် မာရ်နတ်လာ၍ ဟန့်တားပြန်ခြင်း
ဘဒ္ဒဝဂ္ဂီနောင်ညီမင်းသား သုံးကျိပ်တို့ ရဟန်းပြုခြင်းအကြောင်း
အခန်း - ၁၄
ရသေ့ညီနောင် ရှင်တစ်ထောင်တို့ကို ချေချွတ်တော်မူခြင်းအကြောင်း
ခုနစ်ကြိမ်မြောက် တန်ခိုးပြဋိဟာ
ရှစ်ကြိမ်, ကိုးကြိမ်, ဆယ်တကြိမ်မြောက် တန်ခိုးပြာဋိဟာ
ဆယ့်နှစ်ကြိမ်မြောက် တန်းခိုးပြဋိဟာ စသည်
အန္တရဋ္ဌက စိစစ်ချက်
ဥရုဝေလကဿပ တပည့်ငါးရာနှင့် ရဟန်းပြုခြင်း
နဒီကဿပ တပည့်သုံးရာနှင့် ရဟန်းပြုခြင်း
ဂယာကဿပ တပည့်နှစ်ရာနှင့် ရဟန်းပြုခြင်း
အာဒိတ္တပရိယာယသုတ္တန်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
အခန်း - ၁၅
မြတ်စွာဘုရား ရာဇဂြိုဟ်ပြည်သို့ ကြွတော်မူခြင်းအကြောင်း
ပုဏ္ဏားများ ယုံမှားသံသယ ဖြစ်ရှိကြခြင်း
ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး၏ တောင့်တချက်ငါးပါး
ရာဇဂြိုဟ်ပြည်တွင်း ဆွမ်းစားကြွတော်မူခြင်း
ပရိသတ်ထူလှသဖြင့် သိကြားမင်းဆင်းလာခြင်း
ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး ဝေဠုဝန်ဥယျာဉ်ကို လှူဒါန်းခြင်း
ဝိဟာရာနုမောဒန ဆယ်ဂါထာ
အရံဥယျာဉ်ကို ခံယူရန် ခွင့်ပြုတော်မူခြင်း (အာရာမ်ဥယျာဉ်)
တိရောကုဋ္ဋသုတ္တန်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
သဒ္ဒါတရားရှိသည့် ဘဏ္ဍာစိုး ဇနီးမောင်နှံ
စိတ်ထားဆိုးသော အတွင်းဝန်၏ ဆွေမျိုးများ
မြတ်စွာဘုရားကို ခမည်းတော်ထံ ပြန်ပို့ခြင်း
အနုဒီပနီ မာတိကာ
ကောလာဟလ ငါးပါးအကြောင်း - (က)
(၁) ကပ္ပကောလာဟလ - (ကာ)
(၂) စက္ကဝတ္တိကောလာဟလ - (ကာ)
(၃) ဗုဒ္ဓကောလာဟလ - (ကိ)
(၄) မင်္ဂလကောလာဟလ (ကိ)
(၅) မောနေယျကောလာဟလ - (ကု)
နတ်တို့ စုတေခါနီး၌ ထင်လာသော ပုဗ္ဗနိမိတ်ငါးပါး (ကူ)
ပုဗ္ဗနိမိတ်ငါးပါး နတ်တိုင်းလည်း မဖြစ် - (ကေ)
ဒုတိယအရွယ်၌ ပဋိသန္ဓေယူခြင်းအကြောင်း - (ကဲ)
မဟာမာယာ ဒေဝဒဟအသွား မှတ်သားဖွယ်ရာ - (ကော)
ဘုရားအလောင်း ဖွားမြင်ပုံခြင်းရာ မှတ်သားဖွယ် - (ကံ)
ကာဠဒေဝိလ ရှင်ရသေ့အကြောင်း - (ကား)
ဘုရားအလောင်း၏ မျိုးဆက်ဆွေစဉ် ရာဇဝင်အကျဉ်းချုပ် - (ခါ)
အမည်သုံးပါးရခြင်း - (ခိ)
ဩက္ကာကမင်းအကြောင်း - (ဂိ)
ကပိလဝတ်ပြည် တည်ထောင်ကြခြင်း - (ဂု)
သကျသာကီဝင်ဟု ဖြစ်ပွားလာခြင်း - (ဂေ)
ကောလိယပြည် တည်ထောင်ခြင်းအကြောင်း - (ဂဲ)
ဒေဝဒဟပြည် တည်ထောင်ကြောင်း - (ဂါး)
ဥက္ကာမုခ သာကီဝင်မင်းဆက်အကြောင်း - (ဃ)
မြတ်စွာဘုရား၏ဘိုးတော် အဉ္ဇနမင်းကြီး သက္ကရာဇ်ဖြိုခြင်းအကြောင်း - (ဃု)
သက္ကရာဇ်+သကရာဇ်+ကောဇာ+ဂေါဇာ ရေးထုံးများအကြောင်း - (ဃု)
ကလိယုဂ်နှင့် သက္ကရာဇ်အသုံး - (ဃူ)
ကရဝိက်ငှက်မင်း၏ အသံသာယာပုံနှင့် အသန္ဓိမိတ္တာမိဖုရားဝတ္ထု - (ဃော)
လက္ခဏာတော်ကြီး သုံးဆယ့်နှစ်ပါးတို့၏ အကြောင်းကံ စသည်များ - (ဃော်)
ဖဝါးတော် ညီညာကြောင်း - (ဃား)
ဖဝါးတော်ဝယ် တစ်ရာ့ရှစ်ကွက် စက်လက္ခဏာ ပါရှိကြောင်း - (င)
ဖနောင့်၊ လက်ချောင်း၊ ခြေချောင်းတော် သွယ်၍ ဖြောင့်မတ်သော ကိုယ်တော်ရှိကြောင်း - (ငါ)
အန္တရာယ်မပြုနိုင်သော တရားလေးပါး - (ငိ)
ကမ္မ၊ ကမ္မသရိက္ခက စသည်လေးချက် - (ငီ)
ခုနစ်ဌာန အသားတော်ပြည့်ဖြိုးကြောင်း - (ငူ)
လက်ခြေနူးညံ့၍ ရွှေဇာကွန်ရက် ခတ်သကဲ့သို့ ရှိတော်မူကြောင်း - (ငူ)
ဖမျက်တော်မြင့်၍ မွေးညင်းတော်ပျံကြောင်း - (ငဲ)
ဧဏီမည်သော သားကဲ့သို့ လုံးဝန်းတင့်တယ်သော သလုံးတော်ရှိကကြောင်း - (ငေါ)
သိမ်မွေ့သော အရေတော်ရှိကြောင်း - (ငေါ်)
ရွှေရောင်မယွင်း ဝါဝင်းသောအဆင်းရှိကြောင်း - (ငံ)
အအိမ်ဖြင့် ဖုံးလွှမ်းအပ်သည့် ယောက်ျားနိမိတ်တော်ရှိကြောင်း - (ငါး)
အလံအရပ် ညီမျှ၍ ရပ်တော်မူလျက် မညွှတ်ဘဲ ဒူးဝန်းကို သုံးသပ်တော်မူနိုင်ကြောင်း - (စာ)
ကိုယ်တော်ပြည့်ဖြိုး၍ ရေစီးကြောင်းမထင်သော ကျောပြင်ရှိကာ လည်တိုင်လည်း ဖြိုးတော်မူကြောင်း - (စိ)
အရသာကြော ၁၀၀၀- တို့ အဖျားထောင်၍ လည်၌ စွပ်လျက်ရှိကြောင်း - (စု)
မျက်လုံးတော် အလွန်ညို၍ မျက်တောင်မွေးတော် အလွန်နုကြောင်း - (စူ)
သင်းကျစ်တော် အသားလွှာပါရှိကြောင်း - (စေ)
မွေးတွင်းတစ်ခုစီ၌ မွေးညင်းတော် တစ်ပင်စီနှင့် နဖူးတော်၌ ဥဏ္ဏလုံမွေးရှင်တော် ပါရှိကြောင်း - (စဲ)
သွားတော် ၄၀- စေ့၍ သွားတော်မကျဲ သိပ်သည်း စေ့စပ်ကြောင်း - (စော)
ရှည်ပြန့်နူးညံ့သော လျှာတော်နှင့် အင်္ဂါရှစ်တန် ဗြဟ္မာ ကရဝိက်သံ ရှိတော်မူကြောင်း - (စော်)
လဆန်း ၁၂-ရက် လနှင့် ခြင်္သေ့မင်းကဲ့သို့ ဖြိုးသော မေးတော်ရှိကြောင်း - (စား)
ညီညွတ်သော သွားတော်နှင့် ဖြူဖွေးသော စွယ်တော်လေးဆူရှိကြောင်း - (ဆ)
နိဂုံးချုပ် လက္ခဏာတော် ဘုရားရှိခိုး - (ဆာ)
ဒွတ္တိံသ မဟာပုရိသလက္ခဏာ ဒီပနီကဗျာ - (ဆာ)
အခန်း - ၁၆
ဥပတိဿနှင့် ကောလိတ (အဂ္ဂသာဝကအလောင်း) ပရိဗိုဇ်နှစ်ဦးတို့ ဘုရားထံသို့ ရောက်ရှိကြခြင်း
ကောလိတပရိဗိုဇ် သောတာပန်တည်ခြင်း
တပည့်ပရိဗိုဇ်များနှင့် သိဉ္စည်းဆရာကြီးတို့ထံ သွားရောက်ကြခြင်း
ဧဟိဘိက္ခု ရဟန်းချည်း ဖြစ်ကြခြင်း
တပည့်ရဟန်း ၂၅၀- တို့ ရဟန္တာဖြစ်ကြခြင်း
အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန် ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
အဂ္ဂသာဝကနှစ်ပါးတို့၏ ပဋိပဒါအထူး
အင်္ဂါလေးပါးရှိသော သာဝကသန္နိပါတကြီး တစ်ကြိမ်ဖြစ်ခြင်းအကြောင်း
တရားပွဲကြီး သုံးကြိမ်
သာဝကသန္နိပါတ တစ်ကြိမ်
ပါတိမောက် နှစ်ပါး အကြောင်း
မြတ်စွာဘုရားကို နေပြည်တော်သို့ ကြွရောက်ရန် သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး အမတ်များကို စေလွှတ်ပင့်ဆောင်ခြင်း
ဖွားဖက်တော် ကာဠုဒါယီအမတ်ကို စေလွှတ်ခြင်း
ကာဠုဒါယီမထေရ်မြတ် ဂါထာခြောက်ဆယ်တို့ဖြင့် မြတ်စွာဘုရားကို ကပိလဝတ်နေပြည်တော်သို့ ကြွရောက်ရန် ပင့်လျှောက်ခြင်း
အခန်း - ၁၇
မြတ်စွာဘုရားသခင် ရဟန္တာပေါင်း နှစ်သောင်းခြံရံလျက် ကပိလဝတ်နေပြည်တော်သို့ ကြွရောက်တော်မူခြင်း
လမ်းခရီးတစ်လျောက်၌ မြတ်စွဘုရားသည် ခမည်းတော်သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး ရွှေနန်းတော်မှ ဆက်ကပ်သော ဆွမ်းဖြင့် မျှတတော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရားသည် ရေမီးအစုံအစုံ တန်ခိုးပြာဋိဟာဖြင့် ဆွေတော်မျိုးတော်တို့၏ ဇာတိမာန်ကို နှိမ်နင်းတော်မူခြင်း
ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး တတိယအကြိမ်မြောက် ရှိခိုးဦးညွတ်ခြင်း
ရတနာစင်္ကြံ ဖန်ဆင်း၍ တရားဟောတော်မူခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာနှင့် ရဟန္တာငါးရာတို့ ကြွရောက်လာကြခြင်း
မြတ်စွာဘုရားသည် ကိုယ်တော်မြတ်၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးများကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
ဗုဒ္ဓဝင်ကို ဟောကြားတော်မူပါရန် အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ် တောင်းပန်လျှောက်ထားခြင်း
အခန်း - ၁၇ နောက်ဆက်တွဲ
ဂေါတမဗုဒ္ဓဝင်နှင့်စပ်၍ မှာတမ်းချက်
ပဌမအကြိမ် တရားပွဲကြီး
ဒုတိယအကြိမ် တရားပွဲကြီး
တတိယအကြိမ် တရားပွဲကြီး
သာဝကသန္နိပါတ တစ်ကြိမ်
ကိုယ်တော်မြတ်၏ သတ္တုပကာရ
ဖွားရာမြို့တော်စသည်
သံဝေဂ ၂- ဂါထာ
အခန်း - ၁၈
ဆွေတော်မျိုးတော်တို့ အစုံအညီ အစည်းအဝေး၌ ပေါက္ခရဝဿမိုး (=ကြာဖက်မိုး) ရွာသွန်းခြင်း
မြတ်စွာဘုရားသခင် ရဟန္တာနှစ်သောင်း ခြံရံလျက် ကပိလဝတ်နေပြည်တော်အတွင်း ဆွမ်းခံကြွတော်မူခြင်း
နရသီဟ ၁၀- ဂါထာ ပါဌ်နိဿယ (ရူပကာယ အသရေတော်ဖွဲ့)
ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး သောတာပန်တည်ခြင်း
ခမည်းတော်မင်းကြီး သကဒါဂါမ်တည်၍ မိထွေးတော် မဟာပဇာပတိဂေါတမီ သောတာပန်တည်ခြင်း
စန္ဒကိန္နရီဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ညီတော်နန္ဒမင်းသားကို ရဟန်းပြုစေတော်မူခြင်း
သားတော် ရာဟုလာမင်းသားကို ရှင်သာမဏေ ပြုစေတော်မူခြင်း
ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး တောင်းပန်သဖြင့် သိက္ခာပုဒ် ပညတ်တော်မူခြင်း
ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး မဟာဓမ္မပါလဇာတ်ကို ကြားနာရ၍ အနာဂါမိဖိုလ်၌ တည်ခြင်း
မိထွေးတော်မဟာပဇာပတိဂေါတမီကိုယ်တိုင်ပင် သင်္ကန်းရက်လုပ်၍ မြတ်စွာဘုရားအား သင်္ကန်းအစုံ ကပ်လှူခြင်း
အခန်း - ၁၉
သာကီဝင်မင်းသားတစ်ထောင်တို့ မြတ်စွာဘုရားထံတော်၌ ရဟန်းပြုကြခြင်း
သာကီဝင်မင်းသားခြောက်ဦးနှင့် ဥပါလိဆေတ္တာသည်တို့ ရှင်ရဟန်း ပြုကြခြင်း
အနုရုဒ္ဓါမင်းသား မရှိ ဟူသော စကားကို နားမလည်ပုံ
အနုရုဒ္ဓါမင်းသားတို့ ထမင်း ဘယ်မှ ဖြစ်သည်ကို မသိ နားမလည်ကြပုံ
အနုရုဒ္ဓါမင်းသား လူ့ဘောင်၌ ငြီးငွေ့ခြင်း
သာကီဝင်မင်းသားခြောက်ဦးတို့ ဥပါလိဆေတ္တာသည်နှင့်တကွ တောထွက်ရဟန်းပြုကြခြင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင် ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဝေဠုဝန်ကျောင်းသို့ ဒုတိယဝါကပ်ရန် ကြွတော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ ဝါဆိုစဉ် ဝါဆိုရာ ဌာနများအကြောင်း
ဝါဆိုစဉ်လင်္ကာ
အခန်း - ၂၀
မင်းသား ရဟန်းခြောက်ဦးတို့ အသီးသီး တရားထူး ရရှိကြခြင်းအကြောင်း
အရှင်အာနန္ဒာ
ဘဂုမထေရ်နှင့် ကိမိလမထေရ်
ရှင်ဒေဝဒတ်
အမ္ဗလဋ္ဌိကရာဟုလောဝါဒသုတ္တန်ကို ဟောတော်မူခြင်း
အနာထပိဏ်သူဌေးအကြောင်း
ရာဇဂြိုဟ်သူဌေးကြီး ကုန်သည်ကြီးအသင်းတို့နှင့် ဗိမ္ဗိသာရမင်းတို့က ကူညီရန် ဖိတ်မန္တကပြုကြခြင်း
ရာဇဂြိုဟ်နှင့် သာဝတ္ထိအကြား တစ်ယူဇနာ တစ်ယူဇနာလျှင် စံကျောင်းတော် တစ်ဆောင် တစ်ဆောင် ဆောက်လုပ်စေခြင်း
အနာထပိဏ်သူဌေးကြီး ဇေတဝန်ကျောင်းတိုက်နေရာကို ရှာဖွေဝယ်ယူခြင်းအကြောင်း
ဇေတမင်းသား ကျောင်းတိုက်မုခ်ဦးပြာသာဒ်ကို လှူဒါန်းခြင်း
အနာထပိဏ်သူဌေး ဇေတဝန်ကျောင်းတိုက်ကြီး တည်ဆောက်ခြင်း
ဇေတဝန်ကျောင်းတော်နေရာ
သံဝေဂယူဖွယ်
မြတ်စွာဘုရားသခင် သာဝတ္ထိပြည်သို့ ဒေသစာရီ ကြွချီတော်မူခြင်း
ရှိမခိုးအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဆယ်မျိုး
ရှိခိုးအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်သုံးမျိုး
သံဃာအား လှူဒါန်းပြီး မဟုတ်စေကာမူ သံဃာကို ရည်ညွှန်း၍ ပြုအပ်သော မဏ္ဍပ်ကနားစသည်၌ မထေရ်ကြီး (=ဝါကြီးသောရဟန်း) တို့ကို နေရာဖြင့် မတားမြစ်ရန် တစ်ဖန် ပညတ်တော်မူခြင်း
လူတို့၏ဥစ္စာကို ခွင့်ပြုတော်မူခြင်း
အနာထပိဏ် သူဌေးကြီးသည် မြတ်စွာဘုရားသခင်ကို ကြီးစွာသော အခမ်းအနားဖြင့် ဇေတဝန်ကျောင်းတိုက်သို့ ပင့်ဆောင်ခြင်း
သုမနာမင်းသမီး
အနာထပိဏ်သူဌေးကြီး၏ အဆောင်အယောင်
ဇေတဝန် ကျောင်းတိုက်တော်ကို စတုဒိသာ သံဃိက ရေစက်ချ၍ လှူဒါန်းခြင်း
ကျောင်းအနုမောဒနာ ၅-ဂါထာ
ကိုးလကြာသည့် ကျောင်းရေစက်ချအောင်ပွဲကြီး
ညီတော်နန္ဒရဟန်းကို နတ်သမီးအာရုံဖြင့် ဖလှယ်၍ အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ရောက်စေတော်မူခြင်း
အရှင်နန္ဒမထေရ် ဘုရားထံမှောက် လာရောက် လျှောက်ထားခြင်း
ကပ္ပဋဇာတ်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
အမှာစကားရပ်
အခန်း - ၂၁
ရာဇဂြိုဟ်ပြည် သုမနပန်းသည် အကြောင်း
မြတ်စွာဘုရား ဗျာဒိတ်စကား မိန့်ကြားတော်မူခြင်း
ကောသလမင်းကြီး၏ ပုရောဟိတ်ဟောင်း အဂ္ဂိဒတ္တရသေ့စသော ရသေ့တစ်ထောင်တို့အား ဆုံးမ ချချွတ်တော်မူခြင်းအကြောင်း
ဇမ္ဗုကရဟန်းအကြောင်း
ဇမ္ဗုက၏ ရှေးမကောင်းမှု
ဇမ္ဗုက၏ ပစ္စုပ္ပန္န ဝဋ်ဒုက္ခ
မိဖတို့က တက္ကတွန်းကျောင်းသို့ ပို့ကြခြင်း
တက္ကတွန်းကျောင်းမှ နှင်ထုတ်လိုက်ကြခြင်း
ဝါကြွားမြဲ ဝါကြွားကာ ဝဋ်ဒုက္ခကို ၅၅-နှစ်ကြာ ခံစားရခြင်း
ဇမ္ဗုကတက္ကတွန်း ကျွတ်တမ်းဝင်ခြင်း
တရားဂါထာ
အခန်း - ၂၂
ဝေသာလီပြည် တည်ခြင်းအကြောင်း
ဝေသာလီပြည်၌ ဘေးကြီးသုံးပါး ဖြစ်ပွားသည်ကို မြတ်စွာဘုရားရှင် ရတနသုတ် တရားတော်ဖြင့် ငြိမ်းအေးစေတော်မူခြင်း
ဗိမ္ဗိသာရမင်းတရား အခမ်းအနားစီမံခြင်း
လိစ္ဆဝီမင်းတို့ နှစ်ဆတက် ပူဇော်ကြခြင်း
ပေါက္ခရဝဿမိုး ရွာသွန်းခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာမထေရ် ပရိတ် အရံအတား ပြုတော်မူခြင်း
မြို့လယ်ခန်းမဆောင်၌ မြတ်စွာဘုရားရှင် ရတနသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် ခုနစ်ရက်တိုင်တိုင် ရတနသုတ်တရားကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
ပရိတ်ရွတ်ခြင်း အစီအရင်အကြောင်း
(က) ပရိတ်ရွတ်ဖတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အင်္ဂါများ
ပရိတ်ရွတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ ဝိပတ္တိ၊ သမ္ပတ္တိတို့ကို ပြဆိုခြင်း
(ခ) ပရိတ်နာယူသော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အင်္ဂါများ
ပရိတ်နာယူသော ပုဂ္ဂိုလ်၏ ဝိပတ္တိ၊ သမ္ပတ္တိတို့ကို ပြဆိုခြင်း
အာဏာတန်ခိုး ထူးခြားထက်မြက်သော ပရိတ်တော်များ
အလောင်းတော် သင်္ခပုဏ္ဏားဝတ္ထုကို ဟောတော်မူခြင်း
သူဌေးသား ကျွမ်းသမား ဥဂ္ဂသေနအကြောင်း
ဥဂ္ဂသေနသူဌေးသား
ဥဂ္ဂသေနသူဌေးသား ကချေသည်မ နောက်သို့ လိုက်သွားခြင်း
ဥဂ္ဂသေနသူဌေးသား ကျွမ်းသမားကချေသည် ဖြစ်ခြင်း
မြတ်စွာဘုရား၏ ဉာဏ်တော်ကွန်ရက်၌ ဥဂ္ဂသေန သူဌေးသား ကျွမ်းသမား ထင်လာခြင်း
မြတ်စွာဘုရား တရားဟောတော်မူခြင်း
ရဟန်းများက ကြောက်၊ မကြောက် မေးမြန်းကြခြင်း
ဥဂ္ဂသေန၏ ရှေးအတိတ်ကံအကြောင်း
ကချေသည်မကလေးလည်း ရဟန္တာထေရီမ ဖြစ်ခြင်း
ကပိလဝတ် သာကီဝင်မင်းတို့နှင့် ကောလိယသာကီဝင်မင်းတို့ ရောဟိဏီမြစ်ကို အမှီပြု၍ ရန်စစ်ဖြစ်ကြခြင်းအကြောင်း
နှစ်ပြည်ထောင်မင်းတို့ လက်နက်များကို စွန့်ပစ်ကြခြင်း
ရန်ငြိမ်းကြောင်း တရားဒေသနာ
ဖန္ဒနဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ဒုဒ္ဒုဘဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
လဋုကိကဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ရုက္ခဓမ္မဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ဝဋ္ဋကဇာတ် (=သမ္မောဒမာနဇာတ်)ကို ဟောတော်မူခြင်း
မညီညွတ်သည့်အတွက် ငုံးငှက်တို့ ပျက်စီးကြခြင်း
အတ္တဒဏ္ဍသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
နှစ်ပြည်ထောင်မင်းတို့ မြတ်စွာဘုရားအား မင်းသား ၂၅၀-စီ လှူဒါန်း၍ ရဟန်းပြုစေကြခြင်း
ရဟန်းငါးရာတို့ သာသနာတော်၌ မမွေ့လျော်ကြခြင်း
မြတ်စွာဘုရားသည် ရဟန်းငါးရာတို့အား ကုဏာလဇာတ်ကို ဟော၍ သောတာပန်ဖြစ်စေတော်မူခြင်း
ရဟန်းများ သောတာပန် ဖြစ်ကြခြင်း
ရဟန်းငါးရာတို့ ရဟန္တာဖြစ်ကြ၍ (မဟာသမယ) ကြီးစွာသော အစည်းအဝေးကြီး ဖြစ်ခြင်း
ရဟန်းငါးရာတို့ ရဟန္တာဖြစ်ကြလေပြီ
ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ အခြင်းအရာ နှစ်ပါး
မဟာသမယသုတ်များကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာများ စည်းဝေးကြခြင်း
သုဒ္ဓါဝါသဗြဟ္မာကြီး လေးယောက် နောက်ကျမှ ရောက်လာကြခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာများနှင့် မြတ်စွာဘုရား၏ အကြံဖြစ်ပုံများ
နိမ္မိတရုပ်ပွားတော်ကို ဖန်ဆင်းတော်မူခြင်း
နတ်ဗြဟ္မာတို့ အထူးထူး အကြံဖြစ်ကြခြင်း
များစွာသော နတ်ဗြဟ္မာတို့ ကျွတ်ကြခြင်း
ဆရာတော်ဦးဗုဒ်၏ ရှင်းလင်းချက်
မဟာသမယသုတ်ကို နတ်တို့ ကြည်ညိုလေးမြတ်ကြခြင်း
စရိုက်အားလျော်စွာ တရားကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
အခန်း - ၂၃
ဝေသာလီပြည်၌ ပဉ္စမဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
မဟာဝုန်တော နှစ်မျိုး
ခမည်းတော် သုဒ္ဓေါဒနမင်းကြီး ထိုဝါတွင်းမှာပင် ကပိလဝတ်ရွှေနန်းတော် ထီးဖြူတော်အောက်၌ ရဟန္တာဖြစ်၍ ပရိနိဗ္ဗာန်စံခြင်း
မိထွေးတော် မဟာပဇာပတိဂေါတမီ တောင်းပန်၍ ဘိက္ခုနီသာသနာကို ခွင့်ပြုတော်မူခြင်း
တနည်းပြောင်း၍ တောင်းပန်ခြင်း
ဘိက္ခုနီ ရဟန်းပြုခြင်းကို ခွင့်ပြုတော်မူခြင်း
သစ္စကပရိဗိုဇ်ကို ဆုံးမနှိမ်နင်းတော်မူခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာ၏ စွမ်းရည်တော်
သစ္စကပရိဗိုဇ်အကြောင်း
ဒုမ္မုခလိစ္ဆဝီမင်းသား ပြောပုံ
မြတ်စွာဘုရားကို ဆွမ်းစားပင့်ခြင်း
မဟာသစ္စကသုတ္တန်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
သစ္စက၏ ဝါသနာဘာဂိယအကျိုး
တိဿမင်းကြီး တရားနာယူခြင်းအကြောင်း
ဘုရားရှင်၏ ဂုဏ်တော်များ အသင်္ချေယျဖြစ်ကြောင်း
အခန်း - ၂၄
မြတ်စွာဘုရားရှင် ခြောက်ခုမြောက်ဝါကို မကုဠတော်၌ ဝါဆိုတော်မူခြင်း
ဒေသစာရီ နှစ်မျိုး
ခရီးအဝန်း သုံးမျိုး
ရာဇဂြိုဟ်သူဌေး၏ စန္ဒကူးသပိတ်အကြောင်း
တိတ္ထိဆရာကြီး ခြောက်ဦး
(၁) ပူရာဏကဿပဆရာကြီး
(၂) မက္ခလိဂေါသာလ ဆရာကြီး
(၃) အဇိတကေသကမ္ဗလဆရာကြီး
(၄) ပကုဓကစ္စာယနဆရာကြီး
(၅) သဉ္စယဗေလဋ္ဌပုတ္တဆရာကြီး
(၆) နိဂဏ္ဌနာဋပုတ္တဆရာကြီး
အရှင်မောဂ္ဂလ္လာန်နှင့် အရှင်ပိဏ္ဍောလ
အရှင်ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇမထေရ် တန်ခိုးဖြင့် စန္ဒကူးသပိတ်ကို ယူဆောင်တော်မူခြင်း
လူအများ စုရုံးလိုက်ပါလာကြခြင်း
တန်ခိုးပြာဋိဟာ မပြရန် သိက္ခာပုဒ် ပညတ်တော်မူခြင်း
တိတ္ထိတို့ ထောင်ထား ထကြွစကား ပြောကြခြင်း
တန်ခိုးပြာဋိဟာပြရန် ဘုရားရှင် မိန့်ကြားတော်မူခြင်း
တိတ္ထိတို့၏ ဟန်ဆောင်မှု ပြုမူချက်များ
မြတ်စွာဘုရားရှင် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်မှ သာဝတ္ထိသို့ ကြွတော်မူခြင်း
သာဝတ္ထိပြည်၌ နှစ်ဖက်မှ အစီအမံများ
ကဏ္ဍမ္ဗသရက်ဖြူပင် အကြောင်း
ခဏအတွင်း သရက်ပင်ကြီး ပေါက်လာခြင်း
တိတ္ထိတို့၏ မဏ္ဍပ်ကို လေနတ်သား တိုက်ခတ်ဖျက်ဆီး၍ တိတ္ထိတို့ ရှုံးနိမ့်ပျက်စီးကြခြင်း
ပူရဏကဿပဆရာကြီး လည်ပင်း ကြိုးကွင်းတပ်လျက် ရေ၌ ဆင်း၍သေခြင်း
ပြာဋိဟာပွဲ၌ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို တပည့်များ လျှောက်ထားကြပုံ
ဃရဏီအမျိုးသမီး လျှောက်ထားပုံ
စူဠအနာထပိဏ် လျှောက်ထားပုံ
ခုနစ်နှစ်အရွယ် စိရာ သာမဏေရီမလေး လျှောက်ထားပုံ
ခုနစ်နှစ်အရွယ် စုန္ဒ မည်သော ရဟန္တာသာမဏေငယ်လေး လျှောက်ထားပုံ
ဥပ္ပလဝဏ်ထေရီမ လျှောက်ထားပုံ
အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန်မထေရ်သူမြတ် လျှောက်ထားပုံ
ရတနာစင်္ကြံ ဖန်ဆင်းတော်မူခြင်း
လောကဝိဝရဏ တန်ခိုးပြခြင်း
ရောင်ခြည်တော်ခြောက်သွယ် ကွန့်မြူးခြင်း
စင်္ကြံတော်ကြွရင်းက တရားဟောတော်မူခြင်း
ကိုယ်တော်ပွား နိမ္မိတဘုရားတို့ကို ဖန်ဆင်းတော်မူခြင်း
ဗြဟ္မာနတ်လူ ကုဋေနှစ်ဆယ် ကျွတ်တမ်းဝင်ကြခြင်း
ယမကပါဋိဟာရိယဝန္ဒနာ ဘုရားရှိခိုးဂါထာ ပါဠိအနက်
တာဝတိံသာနတ်ပြည်သို့ ကြွတော်မူခြင်း
သိကြားမင်း အကြံမှားခြင်း
လူအများ ဘုရားရှင်ကို မမြင်ကြရ၍ ငိုကြွေးမြည်တမ်းကြခြင်း စသည်
စကြဝဠာတိုက်တစ်သောင်းမှ နတ်ဗြဟ္မာအပေါင်းတို့ မြတ်စွာဘုရားထံတော်သို့ ဆည်းကပ်ရောက်ရှိကြခြင်း
အင်္ကုရနတ်သားနှင့် ဣန္ဒကနတ်သားတို့၏ အကြောင်း
အင်္ကုရနတ်သားအကြောင်း အကျဉ်းချုပ်
ဣန္ဒကနတ်သားအကြောင်း အကျဉ်းချုပ်
အခန်း - ၂၅
တာဝတိံသာနတ်ပြည်၌ သတ္တမဝါ ကပ်တော်မူ၍ အဘိဓမ္မာတရား ဟောကြားတော်မူခြင်း
အဘိဓမ္မာ ဟောကြားတော်မူသောအခါ ကိုယ်တော်ကို မျှတစေတော်မူပုံ
အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ်သည် လင်းနို့သားဖြစ်ဖူးသော ရဟန်းငါးရာတို့အား တစ်ဖန်ပြန်၍ အဘိဓမ္မာတရား ဟောကြားတော်မူခြင်း
သာဝတ္ထိပြည်မှ လူပရိသတ်များ သင်္ကဿမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့ စုဝေးကြခြင်း
စောင်းတန်းသုံးသွယ်ဖြင့် သင်္ကဿမြို့တံခါးသို့ သက်ဆင်းတော်မူခြင်း
သာရိပုတ္တသုတ္တန်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
အဝိဇဟိတဌာန လေးပါး
မြတ်စွာဘုရားရှင်တို့အား နတ်လူတို့ ချစ်ခင်နှစ်သက်ကြကြောင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ်၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ထင်ရှားစေတော်မူခြင်း
ပရောသဟဿဇာတ်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
သာရိပုတ္တသုတ္တန်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
သာရိပုတ္တသုတ္တန်အကျဉ်းချုပ်
ငိုကြွေးကြောင်းတရားလေးပါး
အထူးမှာထားချက်
မြတ်စွာဘုရား ဇေတဝန်ကျောင်းတော်၌ သီတင်းသုံးနေထိုင်တော်မူစဉ် စိဉ္စမာဏဝိကာ စွပ်စွဲလာခြင်းအကြောင်း
စိဉ္စမာန်၏ နည်းပရိယာယ်
ပရိသတ်လေးပါးအလယ်၌ အကြီးအကျယ်စွပ်စွဲလာခြင်း
သိကြားဆင်း၌ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းပေးခြင်း
စိဉ္စမာန်ကို မြေမျိုခြင်း
မဟာပဒုမဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ဒွါဒသနိပါတ် မဟာပဒုမဇာတ်တော်
မင်းကြီး အမျက်မာန်ရှ၍ မဟာပဒုမမင်းသားကို သတ်ဖို့ရန် အမိန့်ပေးခြင်း
အလောင်းတော်၏ မေတ္တာတန်ခိုး
မင်းကြီး ပြည်တော်ပြန်၍ မိဖုရားအား အပြစ်ပေးခြင်း
စိဉ္စမာဏဝိကာ မိန်းမယုတ်က ဤကဲ့သို့ မဟုတ်မတရား အစွပ်စွဲခံရခြင်း၏ ရှေးကံအကြောင်း
သုန္ဒရီပရိဗိုဇ်မဖြင့် စွပ်စွဲလာခြင်းအကြောင်း
လူအများ အသိမှန် ရရှိကြခြင်း
တိတ္ထိတို့၏ လူသတ်မှုကြီး အပြည့်အစုံ ပေါ်လွင်လာခြင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင် ဥဒါန်းကျူးရင့်တော်မူခြင်း
သုန္ဒရီပရိဗိုဇ်မဖြင့် စွပ်စွဲခံရခြင်း၏ ရှေးကံအကြောင်း
အခန်း - ၂၆
အဋ္ဌမဝါကို သုသုမာရဂိရိမြို့၌ ကပ်ဆိုတော်မူခြင်း
နကုလပိတု သူကြွယ် ဇနီးမောင်နှံတို့ သောတာပန် တည်ကြခြင်းအကြောင်း
ဗောဓိမင်းသားအကြောင်း
ဗောဓိမင်းသား ကောကနုဒပြာသာဒ်ကို ဆောက်လုပ်စေခြင်းအကြောင်း
ဗောဓိမင်းသား ပြာသာဒ်တက် မင်္ဂလာပွဲ၌ ဘုရားအမှူးရှိသော သံဃာတော်ကို ပင့်ဖိတ်ခြင်း
ဗောဓိမင်းသား သရဏဂုံ ခံယူခြင်းအကြောင်း
ပဓာနိယင်္ဂတရား = ကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ် အားထုတ်သူ၏ အင်္ဂါတရားငါးပါး
ဗောဓိမင်းသား သောတာပန်တည်ခြင်း
အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန်၏ ဝမ်း၌ မာရ်နတ် ဝင်ခြင်းအကြောင်း
အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန်၏ ရှေးမကောင်းမှု
ဝိဓုရမည်ခြင်းအကြောင်း
သဉ္ဇီဝမထေရ် မည်ခြင်းအကြောင်း
ဒူသီမာရ်နတ်၏ ယုတ်ညံ့သော အကြံအစည်နှင့် လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ချက်များ
ပဉ္စဂ္ဂဒါယကာပုဏ္ဏားအကြောင်း
မြတ်စွာဘုရား သီဟိုဠ်ကျွန်းသို့ သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် ကြွတော်မူခြင်းအကြောင်း
မဟာသုမနနတ်မင်း တောင်းပန်၍ ဆံတော်ဓာတ်ကို ပေးအပ်တော်မူခြင်း
နာဂဒီပကျွန်းသို့ ကြွရောက်တော်မူခြင်း
မဏိအက္ခိက နဂါးမင်း တောင်းပန်ခြင်း
တတိယအကြိမ် သီဟိုဠ်ကျွန်းသို့ ကြွရောက်၌ ထိုထိုအရပ်တို့၌ သမာပတ် ဝင်စားတော်မူခြင်းအကြောင်း
အခန်း - ၂၇
ကောသမ္ဗီပြည် ဃောသကသူဌေးကြီးအကြောင်း
ကောသမ္ဗီသူဌေးကြီး၏ အကြံ
ကောသမ္ဗီသူဌေးကြီး၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများ
သူတပါးကို မနာလိုက ကိုယ်သာဒုက္ခ ဆင်းရဲရ၏
အိမ်တွင်းလူများကို သိမ်းသွင်းခြင်း
သူဌေးကြီးရာထူးကို ရရှိခြင်း
နေ့စဉ် တစ်ထောင်ကုန် အလှူဝတ် တည်ထားခြင်း
ကောသမ္ဗီပြည်၌ နဝမဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
သူဌေးသုံးဦး သောတာပန်တည်ကြခြင်း
လမ်းခရီးအကြား မာဂဏ္ဍီပုဏ္ဏားကြီး ဇနီးမောင်နှံတို့ကို ချေချွတ်တော်မူခြင်း
မာဂဏ္ဍီသူငယ်မ ရန်ငြိုးဖွဲ့ခြင်း
မာဂဏ္ဍီပုဏ္ဏားကြီး ဇနီးမောင်နှံတို့ အနာဂါမ်တည်ပြီးနောက် ရဟန္တာဖြစ်ကြခြင်း
ကောသမ္ဗီပြည် ကျောင်းတိုက်ကြီးသုံးတိုက်ကို အလှူခံတော်မူခြင်း
မာဂဏ္ဍီမိဖုရား၏ မကောင်းမှု
သူဌေးသုံးဦးတို့၏ ထူးချွန်သော စေတနာ
သံဃဝိဝါဒါဓိကရုဏ်း ကြီးစွာဖြစ်ခြင်း
မြတ်စွာဘုရား နှစ်ဘက်သို့ပင် ကြွရောက်၌ တရားဟောတော်မူခြင်း
နာနာသံဝါသ ၂-မျိုးနှင့် သမာနသံဝါသ ၂-မျိုးတို့ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
နာနာသံဝါသကတရား ၂- မျိုး
သမာနသံဝါသကတရား ၂- မျိုး
သံဃာချင်း စိတ်ဝမ်းကွဲပြားရာ၌ နေထိုင်ပုံကို ဟောတော်မူခြင်း
ဒီဃာဝုဝတ္ထုကို ဟောတော်မူခြင်း
အားမတန် မာန်ကိုလျော့
ဒီဃာဝုကိုယ်ဝန်ရှိ၍ ချင်ခြင်းတပ်ခြင်း
အမြော်အမြင်ကြီးမားသည့် ပုရောဟိတ်မိတ်စစ်ကြီး
ကောသလမင်း၏ ရန်ငြိမ်းကြောင်း ဩဝါဒစကား
ဒီဃာဝုမင်းသား၏ လိမ္မာသောအစီအမံ
ဗြဟ္မဒတ်မင်း ပြင်းစွာထိတ်လန့်ခြင်း
ဒီဃာဝုမင်းသား ဆင်ထိန်းအမှုထမ်းခြင်း
ဒီဃာဝုမင်းသား အတွင်းတော်အမှုထမ်းဖြစ်ခြင်း
ဒီဃာဝုမင်းသား ခမည်းတော်၏ စကားကို လေးစားလိုက်နာခြင်း
ပြည်တော်သို့ ပြန်ဝင်ခြင်း
ဒီဃာဝုမင်းသား ရန်ငြိမ်းကြောင်းတရားကို ဟောကြားရှင်းပြခြင်း
ဒီဃာဝုမင်းသား ခမည်းတော်၏ ထီးနန်းအမွေကို တဖန်ပြန်၍ ရရှိခြင်း
ဗုဒ္ဓ၏ ဩဝါဒတော်
ဂါထာ ဒသက ဩဝါဒဒေသနာ
အခန်း - ၂၈
ဗာလက လောဏကရွာသို့ ကြွတော်မူခြင်း
ရဟန်းငါးရာတို့က မြတ်စွာဘုရားနောက်တော်သို့ လိုက်ကြရန် ရှင်အာနန္ဒာအား လျှောက်ထားကြခြင်း
အရှေ့ဝါးတောသို့ ရောက်တော်မူခြင်း
မထေရ်သုံးပါး တညီတညွတ် ဘုရားကို ကြိုဆိုကြခြင်း
ပါလိလေယျကအရပ်သို့ ကြွတော်မူခြင်း
ပါလိလေယျက (ပလလဲ) ဆင်မင်းအကြောင်း
ပလလဲဆင်မင်း မြတ်စွာဘုရားအား ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်ပြုပုံ
ကောသမ္ဗီပြည်၌ ဖြစ်နေပုံများ
ပလလဲဆင်မင်းကို အားကျသော မျောက်အကြောင်း
ပလလဲဆင်မင်း၏ စိတ်အကြံနှင့် မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ ဥဒါန်းစကားတော်
အရှင်အာနန္ဒာ သွားရောက်၌ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို ပင့်ဆောင်ခြင်း
ကောသမ္ဗီရဟန်းတို့ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို ကန်တော့ရန် လာရောက်ကြခြင်း
ဓမ္မဝါဒီဟု သိကြောင်းတရား တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါး၊ အဓမ္မဝါဒီဟု သိကြောင်းတရား တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါးတို့ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
အဓမ္မဝတ္ထု တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါး
ဓမ္မဝတ္ထု တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါး
ဓမ္မ၊ အဓမ္မ စသည်အခွဲ
အခန်း - ၂၉
နာဠပုဏ္ဏားရွာ၌ ၁၁-ခုမြောက် ဧကာဒသမဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
ဗုဒ္ဓကိစ္စ ၅-ပါး အကြောင်း
(၁) ပုရေဘတ္တကိစ္စ = နံနက်ခင်း ဗုဒ္ဓလုပ်ငန်းစဉ်
(၂) ပစ္ဆာဘတ္တကိစ္စ = ဆွမ်းစားပြီးနောက် ဗုဒ္ဓလုပ်ငန်းစဉ်
(၃) ပုရိမယာမဗုဒ္ဓကိစ္စ = ညဉ့်ဦးယံပိုင်း ဗုဒ္ဓလုပ်ငန်းစဉ်
(၄) မဇ္ဈိမယာမဗုဒ္ဓကိစ္စ = သန်းခေါင်ယံပိုင်း ဗုဒ္ဓလုပ်ငန်းစဉ်
(၅) ပစ္ဆိမယာမ ဗုဒ္ဓကိစ္စ = မိုးသောက်ယံပိုင်း ဗုဒ္ဓလုပ်ငန်းစဉ်
ကသိဘာရဒွါဇပုဏ္ဏား၏ လယ်ထွန်မင်္ဂလာအခမ်းအနား
မြတ်စွာဘုရားရှင် ကြွရောက်တော်မူခြင်း
အဖြေဂါထာ (၁)
အဖြေဂါထာ (၂)
အဖြေဂါထာ (၃)
နိဂုံးဂါထာ
အခန်း - ၃၀
ဝေရဉ္ဇာပြည်၌ ၁၂-ခုမြောက် ဒွါဒသမဝါကပ်တော်မူခြင်း
ဝေရဉ္ဇပုဏ္ဏား ဘုရားရှင်ထံမှောက် ရောက်ရှိလာခြင်း
(၁) အရှင်ဂေါတမသည် အရသာကင်းသော သဘောရှိသူ ဖြစ်၏။
(၂) အရှင်ဂေါတမသည် အသုံးမရှိသူ ဖြစ်၏
(၃) အရှင်ဂေါတမသည် မပြုထိုက်သော အယူ=အကိရိယဝါဒရှိသူဖြစ်၏
(၄) အရှင်ဂေါတမသည် ဖြတ်အပ်၏ဟူသော အယူ-ဥစ္ဆေဒဝါဒရှိသူ ဖြစ်၏။
(၅) အရှင်ဂေါတမသည် စက်ဆုပ်ခြင်း သဘောရှိသူ ဖြစ်၏။
(၆) အရှင်ဂေါတမသည် ဖျက်ဆီးတတ်သူ အဖျက်သမားကြီး ဖြစ်၏
(၇) အရှင်ဂေါတမသည် ပူပန်စေတတ်သူ ဖြစ်၏
(၈) အရှင်ဂေါတမသည် နတ်ရွာ ပဋိသန္ဓေမှ ကင်းသူ ဖြစ်၏
ဝေရဉ္ဇပုဏ္ဏားကြီး သရဏဂုံ ခံယူခြင်း
ဝေရဉ္ဇပြည်၌ ဒုဗ္ဘိက္ခဘေး ရောက်ခြင်း
ဒုဗ္ဘိက္ခဝဋ်တော်ပါခြင်း၏ ရှေးကံအကြောင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင် ကောင်းချီးပေးတော်မူခြင်း
အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန်၏ ရဲရဲတောက် လျှောက်ထားချက်
အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ်မြတ်၏ ဝိနည်းသိက္ခာပုဒ် ပညတ်ရန် တောင်းပန်လျှောက်ထားချက်
ဝါကျွတ်သောအခါ ဒေသစာရီကြွချီရန် ပန်ကြားတော်မူခြင်း
ဝေရဉ္ဇပုဏ္ဏား၏ ကြီးစွာသော အလှူဒါန
အခန်း - ၃၁
ကလန္ဒသူဌေးသား ရှင်သုဒိန်အကြောင်း
မယားဖြင့် တစ်ဖန် ဖြားယောင်းပြန်ခြင်း
သားမျိုးကို တောင်းခြင်း
သားမျိုး ပေးခြင်း
ကိုယ်ဝန်ယူကြောင်း ရှစ်ပါး
နတ်ဗြဟ္မာတို့ အုတ်ကျက်ဆူညံ ကဲ့ရဲ့သံကြီး ဖြစ်ပွားခြင်း
အရှင်သုဒိန်၏ နောင်တ တစ်ဖန် ပူပန်မှု
ဝိနည်းပညတ်ကြောင်း ၁၀-ပါး
သာဝတ္ထိပြည်သို့ ရောက်တော်မူသည်တွင် ဝါလောဒကဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ရှင်ရာဟုလာကို အကြောင်းပြု၍ မဟာရာဟုလောဝါဒသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာ၏ လုပ်ငန်းရပ်များ
မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် ရှင်ရာဟုလာကို အကြောင်းပြု၍ များစွာသော တရားဒေသနာတို့ကို ဟောတော်မူခြင်းအကြောင်း
အခန်း - ၃၂
စာလိကတောင်၌ တေရသမဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
ခေတ္တအလုပ်အကျွေးဖြစ်သည့် မာဃိယမထေရ်အား တရားဟောတော်မူခြင်း
အရှင်မေဃိယ၏ စိတ်သန္တာန်၌ အကုသိုလ်ဝိတက်များ ဖြစ်ပွားလာခြင်း
သာဝတ္ထိပြည်၌ (စုဒ္ဒသမဝါ) ဆယ့်လေးခုမြောက်ဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
သာရိပုတ္တထေရ်ဝတ္ထုကို ဟောတော်မူခြင်း
စူဠရာဟုလောဝါဒသုတ်ကို ဟောတော်မူ၍ ရှင်ရာဟုလာကို အရဟတ္တဖိုလ်၌ တည်စေတော်မူခြင်း
အန္ဓဝန်တောအုပ်အကြောင်း
ယသောရတ ဥပါသကာ၏ ကံကြမ္မာ
ဆပဉ္စကတရားဒေသနာတော်
တရားနှလုံး ကျင့်သုံးဆင်ခြင်ဖွယ်
အရှင်ရာဟုလာကို မာရ်နတ် ခြောက်လှန့်ခြင်းအကြောင်း
သူစိလောမသုတ်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
ခရလောမဘီလူးအကြောင်း
သူစိလောမဘီလူးအကြောင်း
အခန်း - ၃၃
ကပိလဝတ်ပြည်၌ (တစ်ဆယ့်ငါးခုမြောက်) ပန္နရသမဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
မဟာနာမသာကီဝင်မင်းသား ဥပါသကာမည်ခြင်းအကြောင်း စသည်ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
ဦးရီးတော် သုပ္ပဗုဒ္ဓသာကီဝင်မင်း မြေမျိုခြင်းအကြောင်း
သုပ္ပဗုဒ္ဓမင်း မြေအမျိုခံရချိန် ကျရောက်ခြင်း
သိကြားမင်း မေးအပ်သည့် ပြဿနာလေးရပ်ကို ဖြေကြားတော်မူခြင်း
အဓိပ္ပါယ်ဖော်ပြချက်
သတ္တဝါအပေါင်း ရှစ်သောင်းလေးထောင် ကျွတ်တမ်းဝင်ကြခြင်း
အာဠဝကဘီလူးကို ဆုံးမချေချွတ်တော်မူသောအကြောင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင် အာဠဝီပြည်သို့ ကြွတော်မူခြင်း
အာဠဝကဘီလူး ဒေါသအမျက် ပြင်းစွာထွက်ခြင်း
အသံကြီး လေးမျိုး
ဘွဲ့ဖြူလက်နက်ဖြင့် နောက်ဆုံး ပစ်ခတ်ခြင်း
လက်နက်ကြီး လေးမျိုး
အာဠဝကဘီလူးအမေးနှင့် မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ အဖြေ
သောတာပန်ဖြစ်ပြီးနောက် အာဠဝကဘီလူး မေးလျှောက်သည့် ပြဿနာများ
ဟတ္ထကအာဠဝကဟု အမည်တွင်ခြင်း
ဓမ္မာဘိသမယကျွတ်ပွဲကြီး
ဒေဝတာဗလိ အမြဲပူဇော်ကြခြင်း
အခန်း - ၃၄
ရာဇဂြိုဟ်ပြည် ဝေဠုဝန်ကျောင်းတိုက်၌ သတ္တရသမဝါ ကပ်တော်မူခြင်း
သိရိမာပြည့်တန်ဆာမအကြောင်း အကျဉ်းချုပ်
သိရိမာပြည့်တန်ဆာမကို အကြောင်းပြု၍ တရားဟောတော်မူခြင်း
ဝိဇယသုတ္တန် မြန်မာပြန်
ဃနလေးပါး
ဝိဇယသုတ္တန်မြန်မာပြန် နောက်ဆက်တွဲ
အမည်သုံးပါး ခေါ်ဆိုခြင်း
ဇနပဒကလျာဏီ နန္ဒာထေရီမကို အရဟတ္တဖိုလ်၌ တည်စေတော်မူခြင်း
ဧကဥပါသကဝတ္ထု
အဋ္ဌာရသမဝါ စာလိယတောင်ကျောင်း၌ ဝါကပ်တော်မူခြင်း
ယက်ကန်းသည်သမီးအား တရားဟောတော်မူခြင်း (ပေသကာရဓီတာဝတ္ထု)
သတို့သမီးငယ်၏အလား
ဧကူနဝီသတိမ = ၁၉-ခုမြောက်ဝါကိုလည်း စာလိယတောင်ကျောင်း၌ပင် ကပ်တော်မူခြင်း
ကုက္ကုဋမိတ္တနေသာဒဝတ္ထု
ကုက္ကုဋမိတ္တမုဆိုး မိသားစုတို့ ကျွတ်တမ်းဝင်ချိန်
ကုက္ကုဋမိတ္တမုဆိုး မိသားစု၏ ရှေးကောင်းမှု
ဌာပနာပွဲ ဥက္ကဋ္ဌ ရွေးချယ်ခြင်း
အာနန္ဒာသူဌေးဝတ္ထု
ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ ဝီသတိမဝါ = ၂၀-ဝါမြောက်ဝါ ကပ်ဆိုတော်မူခြင်း
အနိဗဒ္ဓဝါ-စသည် အထူးမှတ်ရန်
အရှင်အာနန္ဒာမထေရ်ကို အမြဲတမ်း အလုပ်အကျွေး = နိဗဒ္ဓဥပဋ္ဌာက ခန့်ထားတော်မူခြင်း
ပြုစုလုပ်ကျွေးပုံအမြွက်
အခန်း - ၃၅
မာရဝတ္ထု
ကောသလမင်းကြီး၏ အသဒိသဒါနအကြောင်း
မလ္လိကာမိဖုရား အသဒိသအလှူဝတ္ထုများကို စီမံခန့်ခွဲခြင်း
ဇုဏှအမတ်နှင့် ကာဠအမတ်တို့အကြောင်း
အရှင်အင်္ဂုလိမာလမထေရ်၏ ရဲရင့်သောစိတ်
အမတ်နှစ်ဦး၏ ဖြစ်ပုံအလား
ကောသလမင်းကြီး၏ အသဒိသဒါနကို အကြောင်းပြု၍ သိဝိဇာတ်နှင့် အာဒိတ္တဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
တိတ္ထိတို့ကို ကိုးကွယ်သော ဂရဟဒိန္နနှင့် မြတ်စွာဘုရားကို ကိုးကွယ်သော သိရိဂုတ္တ အဆွေခင်ပွန်းနှစ်ဦးတို့ အကြောင်း (ဂရဟဒိန္နဝတ္ထု)
သိရိဂုတ္တအိမ်၌ စီမံထားပုံ
သိရိဂုတ္တက တက္ကတွန်းတို့ကို ဆုံးမခြင်း
ဂရဟဒိန္နက သိရိဂုတ္တကို တရားစွဲခြင်း
ဂရဟဒိန္န၏ အကြံ
ဂရဟဒိန္န၏အိမ်၌ စီမံထားပုံ
မီးပုံထဲမှ ကြာပွင့်ကြီးများ ပေါက်လာခြင်း
ဂရဟဒိန္န ကြီးစွာ စိတ်ဒုက္ခရောက်ခြင်း
ဗုဒ္ဓဝိသယ အစိန္တေယျ ဘုရားအရာ မကြံသာ
ဧကကနိပါတ် ခဒိရင်္ဂါရဇာတ်တော်ကိုလည်း ဟောတော်မူခြင်း
အရှင်မောဂ္ဂလာန်အား နည်းညွှန်းပေး၍ နန္ဒောပနန္ဒ နဂါးမင်းကို ဆုံးမစေတော်မူခြင်း
ဗကဗြဟ္မာကြီးကို နှိမ်နင်းဆုံးမတော်မူခြင်း
အလုပ်အကျွေးဗြဟ္မာတစ်ဦးကို မာရ်နတ်ဝင်ပူးခြင်း
ဗကဗြဟ္မာကြီး၏ အတိတ်ဖြစ်ရပ်ဇာတ် - ၄၅၂
မြတ်စွာဘုရားနှင့် ဗကဗြဟ္မာကြီးတို့ ပုန်းကွယ်ပျောက်လျှိုး တန်ခိုးပြိုင်ကြခြင်း
ဗြဟ္မာတစ်သောင်း အရိယာဖြစ်ခြင်း
မာရ်နတ် အနှောင့်အယှက် ပေးလာပြန်ခြင်း
အနာထပိဏ်သူဌေးသမီး စူဠသုဘဒ္ဒါနှင့် ယောက္ခမ (မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ) ဥဂ္ဂသူဌေးတို့အကြောင်း (စူဠသုဘဒ္ဒါဝတ္ထု)
ဝိသကြုံ ဖန်ဆင်းအပ်သည့် ပြာသာဒ်ငါးရာတို့ဖြင့် ဥဂ္ဂမြို့သို့ ကြွတော်မူခြင်း
ဥဂ္ဂသူဌေးနှင့်တကွ သတ္တဝါအပေါင်း ရှစ်သောင်းလေးထာင်တို့ ကျွတ်တမ်းဝင်ကြခြင်း
မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ အယူရှိသော ပုဏ္ဏားတစ်ယောက်အား တရားဟောတော်မူခြင်း (အညတရဗြာဟ္မဏဝတ္ထု)
စန္ဒာဘမထေရ်အကြောင်း (စန္ဒာဘတ္ထေရဝတ္ထု)
စန္ဒာဘမထေရ်၏ ရှေးကောင်းမှု
ညချမ်းအခါ
ဓာတုစေတီတော်အား လဝန်းသဏ္ဌာန်ပြုကာ စန္ဒကူးနီဖြင့် ပူဇော်ခြင်း
စန္ဒာဘပုဏ္ဏားဘဝ
စန္ဒာဘကိုခေါ်၍ ကျောင်းတော်သို့ သွားကြခြင်း
စန္ဒာဘပုဏ္ဏား ရဟန်းပြုခြင်း
စန္ဒာဘပုဏ္ဏား ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို မာရ်နတ်က မင်းပြုရန် ဖြားယောင်းတောင်းပန်လာခြင်း (မာရဝတ္ထု)
ပေါက္ခရသာတိပုဏ္ဏားကြီး အကြောင်း
အမ္ဗဋ္ဌလုလင်၏ အပြုအမူများ
ဇာတ်နိမ့်သူဟူသောစကားဖြင့် ရှေးဦးစွာ ရှုတ်ချခြင်း
ဇာတ်နိမ့်သူဟူသောစကားဖြင့် ဒုတိယအကြိမ် ရှုတ်ချခြင်း
ဇာတ်နိမ့်သူဟူသောစကားဖြင့် တတိယအကြိမ် ရှုတ်ချခြင်း
အမ္ဗဋ္ဌလုလင် ကျွန်မ၏သားဖြစ်ပုံကို ထင်ရှားစေခြင်း
ကဏှအနွယ်အစ
အမ္ဗဋ္ဌ၏ အဆက်အနွယ်အကြောင်း
မင်းမျိုးသာလျှင် မြင့်မြတ်ကြောင်း
အသိဉာဏ် = ဝိဇ္ဇာနှင့် အကျင့် = စရဏကို အကျယ်ဟောတော်မူခြင်း
ပျက်စီးကြောင်းလေးပါးကို ဟောတော်မူခြင်း
လက္ခဏာတော်နှစ်မျိုးကို ပြခြင်း
ပေါက္ခရသာတိပုဏ္ဏားကြီး မြို့မှထွက်၍ စောင့်ကြိုခြင်း
ပေါက္ခရသာတိပုဏ္ဏားကြီး ဘုရားထံ ဆည်းကပ်ခြင်း
ပေါက္ခရသာတိပုဏ္ဏား လက္ခဏာတော်ကြီးများကို ကြည့်ရှုစုံစမ်းခြင်း
ပေါက္ခရသာတိပုဏ္ဏား ဥပါသကာအဖြစ် အထူးလျှောက်ထားခြင်း
အခန်း - ၃၆
မြတ်စွာဘုရား၏ အရပ်တော်ကို ဝါးဖြင့် တိုင်းတာသော ပုဏ္ဏားအကြောင်း
ပုက္ကုသာတိမင်းကြီး အကြောင်း
မင်းနှစ်ပါးတို့ သဝဏ်လွှာပါးကြပုံ
ပုက္ကုသာတိမင်း၏ လက်ဆောင်
ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး၏ အတုံ့လက်ဆောင်တော်
ပုက္ကုသာတိမင်း လက်ဆောင်တော် ကြိုယူခြင်း
ပုက္ကုသာတိမင်း၏ ကြီးစွာသော ပီတိသောမနဿ
ပုက္ကုသာတိမင်းကြီး ဈာန်ရပြီး ရဟန်းပြုခြင်း
ဧကစာရီပုက္ကုသာတိ အမျိုးကောင်းသား
မြတ်စွာဘုရားရှင် ကြွလာတော်မူခြင်း
အရှင်ပုက္ကုသာတိ အနာဂါမ်အရိယာဖြစ်ခြင်း
အရှင်ပုက္ကုသာတိ ရဟန်းအဖြစ်ကို တောင်းပန်ခြင်း
ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး လာရောက်၍ ပူဇော်ပသခြင်း
ပုက္ကုသာတိမင်း (အရှင်ပုက္ကုသာတိ?) စုတေ၍ အဝိဟာဗြဟ္မာ့ဘုံ၌ ဖြစ်ခြင်း
(ရာဟု) အသူရိန်နတ်မင်းကြီးသည် ဘုရားမျက်နှာတော်ကို မော့၍ ဖူးရကြောင်း
ရှင်ဒေဝဒတ်အကြောင်း
ရှင်ဒေဝဒတ် ဘုန်းကြီးရန် ကြံစဉ်အားထုတ်ခြင်း
ရှင်ဒေဝဒတ် ဈာန်လျှောကျခြင်း
ကကုဓဗြဟ္မာက အရှင်မဟာမောဂ္ဂလ္လာန်မထေရ်အား လာရောက်လျှောက်ထားခြင်း
ဒေဝဒတ်၏ လာဘ်လာဘနှင့်စပ်၍ တရားဟောတော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရား၌ ရှင်ဒေဝဒတ်၏ ပဌမရန်ငြိုး
ပကာသနီယကံ ပြုစေတော်မူခြင်း
အဇာတသတ်မင်းသားအကြောင်း
ဒေဝဒတ်၏ ရက်စက်သောအကြံပေးချက်
အဇာတသတ်မင်း ခမည်းတော်ကို သတ်စေခြင်း
ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး နတ်ရွာစံခြင်း
လူမိုက်နောက်မှ နောင်တ-ရ
ရှင်ဒေဝဒတ် လူသတ်သမားတို့ စေလွှတ်ခြင်း
လူသတ်သမားတို့ သောတာပန်တည်ကြခြင်း
မြတ်စွာဘုရားကို သွေးစိမ်းတည်အောင် ပြုခြင်း
မြတ်စွာဘုရားကို ရဟန်းတို့က အထူးသဖြင့် စောင့်ရှောက်ကြခြင်း
နာဠာဂီရိဆင်ကို စေလွှတ်ခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာ၏ အသက်စွန့်ရဲသော မေတ္တာ
သားသည်မိခင်တစ်ယောက်၏ ဖြစ်ပုံ
ဘုရားတေဇော် အာနုဘော်
ရှင်ဒေဝဒတ် လာဘ်လာဘ ဆုတ်ယုတ်ခြင်း
ဝတ္ထုငါးမျိုးကို တောင်းဆိုခြင်း
ရှင်ဒေဝဒတ် သံဃာသင်းခွဲရန် အားထုတ်ခြင်း
ရှင်ဒေဝဒတ် သံဃာကို သင်းခွဲခြင်း
အဂ္ဂသာဝကနှစ်ပါး၏ ကျေးဇူး
ရဟန်းငယ်တစ်ပါး၏ စိုးရိမ်ချက်
ရှင်ဒေဝဒတ် သွေးအန်ခြင်း
ဇာတ်တော်အများ ဟောကြားတော်မူခြင်း
ရှင်ဒေဝဒတ်၏ နောက်ဆုံးအချိန်
ရှင်ဒေဝဒတ်ကို မြေမျိုခြင်း
ရှင်ဒေဝဒတ် အဝီစိငရဲ၌ ဆင်းရဲဒုက္ခခံရပုံ
ရှင်ဒေဝဒတ်ကို မြေမျိုပြီးနောက် ဇာတ်တော်များကို ဟောတော်မူခြင်း
အခန်း - ၃၇
အဇာတသတ်မင်းအကြောင်း
ဆရာဇီဝက၏ ရဲရဲတောက်စကား
ဘုရားဖူးသွားရန် ဆင်ယာဉ်တို့ကို ပြင်ဆင်ခြင်း
အဇာတသတ်မင်း ကြီးစွာသော မင်းခမ်းမင်းနားဖြင့် ဘုရားဖူးထွက်ခြင်း
အဇာတသတ်မင်း ကြောက်ရွံ့ခြင်း
အဇာတသတ်မင်း ရဟန်းပြုရခြင်း၏ အကျိုးကို မေးလျှောက်ခြင်း
ဖိတ်ကြားခြင်း နှစ်မျိုး
အဇာတသတ်မင်း သရဏဂုံခံယူ၍ တောင်းပန်ကန်တော့ခြင်း
သရဏဂုံနှင့်စပ်၍ မှတ်ဖွယ်
(က) သရဏ
(ခ) သရဏဂုံ
(ဂ) သရဏဂုံတည်သူ
(ဃ) သရဏဂုံအပြား
ပဏိပါတ အရိုအသေပြုမှု လေးမျိုး
(င) သရဏဂုံ၏ အကျိုး
(စ) သရဏဂုံ၏ ညစ်နွမ်းခြင်း
(ဆ) သရဏဂုံ၏ ပျက်စီးခြင်း
ဥပါသကာနှင့်စပ်၍ မှတ်ဖွယ်
(က) ဥပါသကာမည်သောသူ
(ခ) ဥပါသကာမည်ကြောင်း
(ဂ) ဥပါသကာ၏ သီလ
(ဃ) ဥပါသကာ၏ အသက်မွေးမှု
(င) ဥပါသကာ၏ ပျက်စီးခြင်း
(စ) ဥပါသကာ၏ ပြည့်စုံခြင်း
အဇာတသတ်မင်း၏ နစ်နာမှုနှင့် အကျိုးရမှု
အဇာတသတ်မင်း၏ ဗောဓိဉာဏ်မှတ်ဖွယ်
အခန်း - ၃၈
မြတ်စွာဘုရား၏ ရှေးဘဝက မိဟောင်းဖဟောင်း ဖြစ်ခဲ့သော ပုဏ္ဏားကြီး ဇနီးမောင်နှံအကြောင်း
ဘုရားရှင်ကို မြင်လျှင်မြင်ချင်း သားဟု ခေါ်ကြခြင်း၊ ပွေ့ဖက်၍ ငိုကြခြင်း၊ အိမ်သို့ပင့်၍ ဆွမ်းကျွေးခြင်း၊ သောတာပန်တည်ခြင်း၊ ဘုရားရှင်၏ ခမည်းတော် မယ်တော်၊ မိကြီး ဖကြီး၊ မိထွေး ဖထွေး ဘဝ ငါးရာစီ ဆက်ကာ ဖြစ်ခဲ့ကြပုံ၊ ပုဏ္ဏားကြီးဇနီးမောင်နှံ အထက်မဂ်သုံးပါးရ၍ ပရိနိဗ္ဗာန် စံကြခြင်း။
ပုဏ္ဏားကြီး ဇနီးမောင်နှံတို့၏ ပရိနိဗ္ဗာန်စံပွဲ၌ သတ္တဝါပေါင်း ရှစ်သောင်းလေးထောင် အကျွတ်တရား ရခြင်း
ပုဏ္ဏားအမျိုးများနှင့် အရိယာသီတင်းသုံးဖော်တို့က ရုပ်ကလာပ်ကို ပြာသာဒ်ပန်းနံ့သာတို့ဖြင့် ပူဇော်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား ကြွလာပြီး ဇရာသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း။
မိတ္တဒုဗ္ဘီမည်သော ဝိဋဋူဘအကြောင်း
ကျောင်းနေဖက်သုံးဦး - ပသေနဒိမင်းသား၊ မဟာလိမင်းသား၊ ဗန္ဓုလမင်းသား၊ မဟာလိမင်းသား မျက်စိပျက်၍ အခွန်တစ်သိန်းထွက်သည့် တံခါးကို အပိုင်စားရခြင်း၊ ဗန္ဓုလ ဓားစွမ်းပြပုံ၊ နောက်ဆုံး ဝါးစည်း၌ သံချောင်းထည့်ထားပုံ၊ မလ္လမင်းတို့ အလှည့်ကျ မင်းပြုပုံ၊ ဗန္ဓုလ ကောသလမင်းထံ သွားရောက်ခြင်း၊ စစ်သေနာပတိ အခန့်ခံရခြင်း။
ပသေနဒိကောသလမင်းကြီး သာသနာတော်နှင့် အကျွမ်းဝင်ရန် စီမံခြင်း
ဘုရားရှင်နှင့် သံဃာတစ်ထောင်ပင့်၍ ခုနစ်ရက် ဆွမ်းကျွေးခြင်း၊ အရှင်အာနန္ဒာနှင့် ရဟန်းငါးရာကို နေ့စဉ် ဆွမ်းစားကြွရန် ပင့်ခြင်း၊ ခုနစ်ရက်ကျော်လျှင် မင်းကြီး မေ့နေ၍ ရဟန်းများ မကြွရောက်ကြဘဲ အရှင်အာနန္ဒာတစ်ပါးသာ ကြွပုံ။
ကုလသုတ္တန်တရားတော်
ရဟန်းတော်များ ချဉ်းကပ်သင့်သောအိမ်နှင့် မချဉ်းကပ်သင့်သော အိမ်၊ ရဟန်းသံဃာနှင့် အကျွမ်းဝင်ရန် သာကီဝင်မင်းသမီးကို မိဖုရားမြှောက်လိုပုံ၊ ကျွန်မသမီး ဝါသဘခတ္တိယာကို သာကီတင်တို့က ပေးလိုက်၍ မိဖုရားကြီး တင်မြှောက်ခြင်း၊ သားတော်ဝိဋဋူဘကို စစ်သူကြီး ခန့်ခြင်း၊ ဝိဋဋူဘ ကပိလဝတ်သို့ သွားခြင်း၊ ထိုင်သော ပျဉ်ချပ်ကို နွားနို့ဖြင့် ဆေးခြင်း၊ သာကီဝင်တို့အား လက်စားချေရန် ကြံခြင်း၊ ကျွန်မမှန်း မင်းကြီးသိ၍ ဝါသဘခတ္တိယာနှင့် ဝိဋဋူဘကို ရာထူးမှ ချခြင်း။
အမိမျိုးထက် အဖမျိုးသာ ပဓာနဖြစ်ခြင်း
ထင်းခွေသည်မဝတ္ထု = ကဋ္ဌဝါဟနဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း၊ သားအမိနှစ်ယောက် ရာထူးပြန်ရခြင်း။
ဗန္ဓုလစစ်သူကြီးနှင့် ဇနီးမလ္လိကာတို့ အကြောင်း
မလ္လိကာ သားမရ၍ အနှင်ခံရခြင်း၊ ဘုရားရှင်က သားရမည့် အရိပ်နိမိတ်ဟောသောကြောင့် အိမ်ပြန်ခြင်း၊ မလ္လိကာ ဝေသာလီမင်းတို့၏ အဘိသိက်သွန်းသည့် ရေကန်၌ ရေချိုးရန် ချင်ခြင်းတပ်ပုံ၊ ဗန္ဓုလလိုက်ပို့ခြင်း၊ လိစ္ဆဝီမင်းငါးရာတို့ လိုက်ဖမ်း၍ မဟာလိမင်းသား တားခြင်း၊ ဗန္ဓုလက မြားတစ်စင်းတည်းဖြင့် အားလုံးကို သေစေခြင်း၊ မလ္လိကာ သား သုံးကျိပ်နှစ်ယောက် ဖွားခြင်း။
ဗန္ဓုလစစ်သေနာပတိ တရားရုံး၌ တရားစီရင်ခြင်း
ဗန္ဓုလတရားစီရင်ပုံကို ပြည်သူတို့ နှစ်ခြိုက်ခြင်း၊ ရာထူးကျသည့် တရားသူကြီး လေးဦးက ကုန်းချောခြင်း၊ ဗန္ဓုလနှင့်သားများ အကောက်ဉာဏ်ဖြင့် အသတ်ခံရခြင်း၊ မလ္လိကာတရားပြည့်ဝ၍ မတုန်လှုပ်ပုံ၊ မဟာလတာတန်ဆာဖြင့် ဘုရားရှင်ကို ပူဇော်ပုံ၊ မဟာလတာ တန်ဆာရှိသူ သုံးဦး၊ ကောသလမင်းကြီးက ဗန္ဓုလ၏ တူ ဒီဃကာရာယနကို စစ်သူကြီးခန့်ခြင်း၊ မင်းကြီး ဘုရားဖူးနေစဉ် ဒီဃကာရာယနက မင်းမြှောက်တန်ဆာများကို ယူ၍ ဝိဋဋူဘကို မင်းမြှောက်ခြင်း၊ ကောသလမင်းကြီး အဇာတသတ်မင်းထံ စစ်ကူတောင်းသွားရာတွင် ဇရပ်၌ နတ်ရွာစံခြင်း၊ ဝိဋဋူဘ ကပိလဝတ်သို့ စစ်ချီခြင်း၊ သုံးကြိမ်တိုင်တိုင် မြတ်စွာဘုရား တားခြင်း၊ သူ့အသက် မသတ်သော သာကီဝင်များ ပရိယာယ်ဖြင့် ခုခံပုံ၊ သာကီဝင်ဟူသမျှကို နို့စို့သူငယ်မကျန် သတ်ခြင်း၊ မဟာနာမ်မင်းကြီး ရေထဲဆင်းသေခြင်း။
ဝိဋဋူဘမင်း ပရိသတ်နှင့်တကွ ပျက်စီးခြင်း
အကုသိုလ်ကံ အကျိုးပေးချိန်ကျသူတို့ ဘေးအန္တရာယ်ရှိရာသို့ ရောက်ရပုံ၊ ကုသိုလ် အကျိုးပေးချိန်ကျသူတို့ ဘေးကင်းရာသို့ ရောက်ရပုံ၊ မိုးကြီးရွာ၍ ဝိဋဋူဘမင်းနှင့်တကွ စစ်တပ်ကြီး အစိရဝတီမြစ်တွင်း မျော၍ သမုဒ္ဒရာရောက်ကာ နစ်မြုပ်သေကြခြင်း။
သာကီဝင်မင်းတို့၏ ရှေးအကုသိုလ်ကံ
သာကီဝင်တို့ သေရခြင်းသည် ရှေးမကောင်းမှု ကံကြောင့် သေရ၍ သင့်လျော်ပုံ၊ မြစ်ချောင်း၌ ငါးများကို အဆိပ်ခတ်သတ်ခဲ့ခြင်း၊ သေမင်းသည် မေ့လျော့နေသူတို့ကို အပါယ်သို့ ဆောင်ယူပုံတရားတော်။
ကောသလမလ္လိကာနှင့် ဗန္ဓုလမလ္လိကာတို့အကြောင်း
ပန်းသည်သမီးက မိဖုရားကြီး ဖြစ်လာသူ၊ မုယောမုန့် သုံးခု လှူရသော အကျိုးကို နေ့ချင်း ခံစားရပုံ၊ အသံကြား၍ ကောသလမင်း တပ်မက်ခြင်း၊ ဘုန်းကံရှိသူတို့ ရဲရင့်ခြင်း။
အခန်း - ၃၉
အာဋာနာဋိယသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
စတုမဟာရာဇ် နတ်မင်းကြီးများ သိကြားမင်းအတွက် အစောင့်ချထားပုံ၊ အာဋာနာဋိယပရိတ် စီကုံးကြခြင်း၊ နတ်မင်းကြီးလေးပါး မြတ်စွာဘုရားထံ ချဉ်းကပ်ပုံ၊ ဝေဿဝဏ်နတ်မင်း၏ လျှောက်ထားချက်၊ ငါးပါးသီလကို မနှစ်သက်သော နတ်များရှိပုံ၊ ဘုရားရှင်၏ တပည့်သာဝကတို့ကို နှိပ်စက်တတ်ပုံ၊ အာဋာနာဋိယပရိတ်၏ တန်ခိုး၊ ဝေဿဝဏ်နတ်မင်း၏ လျှောက်ထားချက်ကို ဘုရားရှင် လက်ခံတော်မူခြင်း။
အာဋာနာဋိယပရိတ်အရံအတား (ပါဠိ)
အာဋာနာဋိယသုတ် ရွတ်သူကို နတ်ဆိုးတို့ ညှဉ်းဆဲနှောင့်ယှက်လျှင် တိုင်ကြားနည်း၊ နတ်ဆိုးတို့ ခံရမည့် အပြစ်ဒဏ်။
ရဟန်းတို့အား မြတ်စွာဘုရားရှင်က တစ်ဖန်ပြန်၍ ဟောတော်မူခြင်း
ပရိတ်ရွတ်ရန် အစီအမံ မှတ်ဖွယ်
ပရိတ်ကို အနက်၊ သဒ္ဒါ၊ ပုဒ်ဗျည်းပြည့်စုံစွာ သင်ယူရခြင်း၊ လာဘ်ကို မငဲ့ရခြင်း၊ မေတ္တာထားရခြင်း၊ အာဋာနာဋိယပရိတ်မရွတ်မီ ရွတ်ရမည့်ပရိတ်များ၊ ပရိတ်ရွတ်လျှင် ရှောင်ရမည့်အရာများ၊ ပြုရမည့် အရာများ၊ ပြောဆိုရမည့် စကားများ။
သက္ကပဉှသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
နတ်တို့ သေအံ့သော ပုဗ္ဗနိမိတ်ငါးပါး၊ သိကြားမင်း သေဘေးကြောက်ပုံ၊ ဘုရားဖူးရန်သွားခြင်း၊ ပဉ္စသိင်္ခနတ်သားကို ရှေ့ပြေးစေလွှတ်ခြင်း။
ပဉ္စသိင်္ခ၏ စောင်းချင်းဂါထာများ
ပဉ္စသိင်္ခကို ဘုရားရှင်ချီးမွမ်းခြင်း၊ တူရိယာသံ သီချင်းသံကို ဘုရားရှင် ချီးမွမ်းခြင်းအကြောင်း ရှင်းချက်၊ သူရိယဝစ္ဆသာကြောင့် သီချင်း စီကုံးခဲ့ပုံ။
မြတ်စွာဘုရားထံ သိကြားမင်း ဆည်းကပ်ခြင်း
ဣန္ဒသာလလိုဏ်ဂူ ထူးခြားလာပုံ၊ နတ်တို့၏ ပြုဖွယ်ကိစ္စ၊ တစ်သိန်းတန် ကျောင်းတော်ကြီးလေးခု၊ ဝေဿဝဏ်နတ်မင်း၏မိဖုရား ဘူဇတိနတ်သမီး။
မြတ်စွာဘုရားပွင့်သောအခါ နတ်ပြည်စည်ကားကြောင်း
ဂေါပကနတ်သားဝတ္ထု
သာကီဝင်မင်းသမီး ဂေါပိကာ သိကြားမင်းသားဖြစ်ခြင်း၊ ဆွမ်းခံကိုယ်တော်သုံးပါး ကချေသည်နတ်ဖြစ်ခြင်း၊ နတ်သားနှစ်ဦး ဗြဟ္မာဖြစ်ခြင်း၊ သီလစင်ကြယ်လျက် ဘဝနိကန္တိကြောင့် ယုတ်နိမ့်သောနတ် ဖြစ်ရပုံ၊ မြင်းလိမ္မာလေးမျိုးဥပမာနှင့် ယောက်ျားလိမ္မာလေးမျိုး အကြောင်း။
မဃလုလင်ဝတ္ထု
သိကြားမင်း ရှည်စွာသော ကာလမှစ၍ အကျင့်စင်ကြယ်ပုံ၊ မစလရွာ၌ သာယာဖွယ်ပြုလုပ်ခြင်း၊ ရွာလယ်၌ သဲဖြူခင်းခြင်း၊ ရွာသားများ မီးလှုံစရာ ပြုလုပ်ခြင်း၊ ကောင်းမှုကုသိုလ်ဖြင့် လူ နတ်စည်းစိမ်ကို ရနိုင်ခြင်း၊ လမ်းကို ရှင်းလင်းပြုပြင်ခြင်း၊ ဇရပ်မဏ္ဍပ်ဆောက်ခြင်း၊ ရေတွင်း ရေကန် တူးခြင်း၊ တံတားခင်းခြင်း၊ မစလရွာသား အဖော် သုံးကျိပ်သုံးယောက် ဖြစ်လာပုံ၊ မဃလုလင်၏ ကုသိုလ်ကောင်းမှု အဓိပ္ပာယ်ဖော်ပြချက်။
မစလရွာစား လူယုတ်မာ၏ အကြံ
လူယုတ်မာသည် မကောင်းကြိုက်ပုံ၊ ဘုရင့်ထံ သွား၍ ကုန်းတိုက်စကားပြောပုံ။
မဃလုလင်တို့အဖွဲ့ အဖမ်းခံရခြင်း
ကောင်းမှုလုပ်ရန် စည်းဝေးနေစဉ် လာဖမ်းခြင်း၊ မဃလုလင်တို့၏ ဇနီးများက လင်ယောက်ျား အဖမ်းခံရ၍ ဝမ်းသာစကား ပြောကြပုံ။
ဆင်ကို အနင်းခိုင်း၍ သတ်ရန်စီမံခြင်း
မဃ၏ အဖော်များကို ဆုံးမစကား-သံသရာကျင်လည်ရသမျှ ဘေးကြုံရခြင်း၊ သစ္စာဆိုပုံ၊ ဆင် မနင်းဝံ့ပုံ။
မင်းကြီး အမြင်မှန်ရ၍ မဃလုလင်တို့အဖွဲ့ကို ရွာစားခန့်ကာ ဆုလာဘ်များစွာပေးခြင်း
သစ္စာသည် ဆင်မနင်းဝံ့သော မန္တာန်၊ လူယုတ်မာရွာစားသည် မဃ၏ ကျွန်ဖြစ်ခြင်း၊ ပစ္စည်းဥစ္စာများနှင့် ဆင်တော်ကို ပေးခြင်း၊ မယားများနှင့် ရေစက် မဆုံလိုကြခြင်း (= ကုသိုလ်ပြုရာ၌ ဝိုင်းပယ်ထားကြခြင်း)။
အပန်းဖြေဇရပ်ကြီး ဆောက်လုပ်ခြင်း
မဃ၏ မယားလေးယောက် - မသူဇာ, မသုဓမ္မာ, မစိတ္တာ, မနန္ဒာ၊ မသုဓမ္မာ ဇရပ်ဆောက်ရာ၌ ကုသိုလ်ပါဝင်ရန် ကြံပုံ၊ သုဓမ္မာဇရပ် အမည်ပေးပုံ၊ သုဓမ္မာဇရပ်ကို သုံးပိုင်းခွဲ၍ အသုံးပြုပုံ။
ဇရပ်ကြီး၌ တာဝန်အသီးသီး ခွဲထားပုံ
မဃလုလင်တို့ အိမ်သားစု၏ ကုသိုလ်များ
မဃလုလင် ကသစ်ပင်စိုက်၍ ကျောက်ဖျာခင်းခြင်း၊ မနန္ဒာ ရေကန်တူးခြင်း၊ မစိတ္တာ ပန်းဥယျာဉ် စိုက်ခြင်း၊ မသူဇာ ကုသိုလ်မပြု အလှပြင်မှု ဦးစားပေးခြင်း။
မဃလုလင် အဖွဲ့သားတို့၏ တမလွန်ဘဝ
မဃလုလင် သိကြားမင်းဖြစ်ခြင်း၊ အဖွဲ့သားများ နတ်သားဖြစ်ခြင်း၊ သုဓမ္မာ, နန္ဒာ, စိတ္တာတို့ သိကြားနတ်မိဖုရားဖြစ်ခြင်း၊ မသူဇာ ဗျိုင်းမဖြစ်ခြင်း။
သိကြားမင်း၏ အသုံးအဆောင်များ
ဝေဇယန္တာနန်းပြာသာဒ်၊ ပင်လယ်ကသစ်ပင်၊ ပဏ္ဍုကမ္ဗလာ၊ သုဓမ္မာနတ်သဘင်၊ နန္ဒာကန်တော်၊ စိတ္တလတာဥယျာဉ်၊ သူဇာဗျိုင်းမကို နတ်ပြည်ဆောင်ခြင်း။
ကချေသည် နတ်သမီးတို့ သူဇာဗျိုင်းမကို ပြက်ရယ်ပြုကြခြင်း
ဗျိုင်းမသည် နတ်ပြည်၌ မပျော် တောင်ကြားမှာ ပျော်ခြင်း၊ ဗျိုင်းမ ငါးပါးသီလစောင့်ခြင်း၊ သိကြားမင်းက သီလစမ်းခြင်း။
သူဇာဗျိုင်းမ အိုးထိန်းသည်သမီး ဖြစ်ခြင်း
ငါးပါးသီလကို အသက်အသေခံ၍ စောင့်ခြင်း၊ သီလတန်ခိုးကြောင့် ဗျိုင်းဘဝမှ လူ့ဘဝရခြင်း၊ လူဘဝ၌လည်း သီလကို ဆောက်တည်နေပုံ၊ သူဇာအား သိကြားမင်းက ရွှေသခွားသီးများ လာပေးခြင်း။
သူဇာအမျိုးသမီး အသုရာနတ်မင်းကြီး၏ သမီးဖြစ်ခြင်း
သီလတန်ခိုးကြောင့် လူဘဝမှ နတ်ဘဝရခြင်း၊ အလွန်လှပခြင်း၊ ပန်းကုံးစွပ်ပွဲ ကျင်းပခြင်း၊ သိကြားမင်း ပန်းကုံးစွပ်ခံရခြင်း၊ သူဇာ၏ဖခင် ဝေပစိတ္တိအသုရာနတ်မင်းကြီး ကျေနပ်ခြင်း၊ သူဇာ နတ်မိဖုရားကြီးဖြစ်ခြင်း၊ သိကြားမင်းထံ ဆုတောင်းပုံ။
သိကြားမင်း ပြဿနာမေးလျှောက်၍ မြတ်စွာဘုရားရှင် ဖြေကြားတော်မူခြင်း
(၁) ပဌမ အမေးနှင့်အဖြေ
သတ္တဝါတို့ ရန်, ဒဏ်, ဆင်းရဲ အမျက်ထွက်ခြင်း ကင်းလိုကြလျက် မကင်းရခြင်းအကြောင်း ဣဿာနှင့် မစ္ဆရိယသံယောဇဉ်၊ ဣဿာ၏လက္ခဏာစသည် ဓမ္မဝဝတ္ထာန်လေးပါး၊ ဣဿာတရား ရဟန်းနှင့်လူတို့၌ ဖြစ်ပုံ၊ မစ္ဆရိယ၏ လက္ခဏာစသည် ဓမ္မဝဝတ္ထာန်လေးပါး၊
(၂) ဒုတိယ အမေးနှင့်အဖြေ
ဣဿာနှင့် မစ္ဆရိယတို့သည် ချစ်ခြင်းနှင့် မုန်းခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပုံ။
(၃) တတိယ အမေးနှင့်အဖြေ
ချစ်ခြင်း မုန်းခြင်းသည် တဏှာဆန္ဒကြောင့် ဖြစ်ပုံ၊ တဏှာဆန္ဒငါးပါး။
(၄) စတုတ္ထ အမေးနှင့်အဖြေ
တဏှာဆန္ဒသည် ဝိနိစ္ဆယဝိတက်ကြောင့် ဖြစ်ပုံ။
(၅) ပဉ္စမ အမေးနှင့်အဖြေ
ဝိနိစ္ဆယဝိတက်သည် ပပဉ္စသညာကြောင့် ဖြစ်ပုံ။
(၆-၇-၈) ဆဋ္ဌ, သတ္တမ, အဋ္ဌမ, အမေးနှင့်အဖြေ
ပပဉ္စသညာချုပ်စေရန် ကျင့်နည်း၊ ဝေဒနာကမ္မဋ္ဌာန်း၊ သောမနဿ, ဒေါမနဿ, ဥပေက္ခာ-ဝေဒနာသုံးပါးကို မှီဝဲအပ်, မမှီဝဲအပ် ခွဲပြပုံ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းနှစ်မျိုး-ရုပ်ကမ္မဋ္ဌာန်း, နာမ်ကမ္မဋ္ဌာန်း၊ ဖဿပဉ္စမကတရားကို သိမ်းဆည်းပုံ၊ အကျင့် ပဋိပဒါသုံးမျိုး-သုံးလကျင့်စဉ်၊ ခြောက်လကျင့်စဉ်၊ ကိုးလကျင့်စဉ်။
မဟာသိဝမထေရ်ကြီးဝတ္ထု
မိမိကိုယ်ကို ရဟန္တာထင်ခြင်း၊ တပည့်က ရဟန္တာမဖြစ်သေးကြောင်း လာ သတိပေးခြင်း၊ မှီရာတံကဲပျဉ် ဥပမာ၊ သေရန်ပပင် အချိန်မရှိအောင် အလုပ်ရှုပ်သလောဟု မေးခြင်း၊ မဟာသိဝမထေရ် တောထွက်ခြင်း၊ နှစ်ပေါင်းသုံးဆယ် အားထုတ်သော်လည်း တရားထူးမရ၍ ငိုခြင်း၊ နတ်သမီးက သတိပေးမှ သတိရ၍ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း၊ ရဟန္တာဖြစ်သောအခါ သိကြားမင်းလာ၍ ခြေဆေးပေးခြင်း။
သိကြားမင်း သောတာပန်တည်ခြင်း
ဝေဒနာကမ္မဋ္ဌာန်းအဆုံး၌ သောတာပန်ဖြစ်ပုံ။
ဘုရားရှင်၏ ဥက္ကဋ်ဆန္ဒတော်
တရားဟောလျှင် အရဟတ္တဖိုလ် အထွတ်တပ်၍ ဟောပုံ၊ သားတော်များကို ထမင်းခွံ့သည့် မင်းကြီးဥပမာ (ထမင်းလုတ် မည်မျှကြီးကြီး ပါးစပ်နှင့်တန်ရုံ စားရပုံ)
သိကြားမင်း သိကြားဘဝသစ် ရပုံ
မြတ်စွာဘုရားရှေ့မှောက်၌ နတ်သက်ကြွေ၍ သိကြား ဘဝသစ်ပြန်ရပုံ၊ နတ်များသေ၍ အလောင်းမကျန်ပုံ ရှင်းချက်။
(၉-၁-၁၁) နဝမ, ဒသမ, ဧကာဒသမ အမေးနှင့်အဖြေ
ပါတိမောက္ခသံဝရသီလအကျယ်၊ ကိုယ်,နှုတ် အကျင့်များနှင့် ရှာမှီးခြင်းများကို မှီဝဲအပ်, မမှီဝဲအပ် ခွဲပြခြင်း။
(၁၂) ဒွါဒသမ အမေးနှင့်အဖြေ
ဣန္ဒြိယသံဝရသီလအကျယ်၊ အာရုံခြောက်ပါးကို မှီဝဲအပ်, မမှီဝဲအပ် ခွဲပြခြင်း။
မထေရ်မြတ်သုံးပါးဝတ္ထု ၁၇၇
အကုသိုလ်စိတ် မဖြစ်အောင် စောင့်ထိန်းကြပုံ- ၁-ကျောင်းဝိုင်းအတွင်း၌သာ စိတ်ကိုထားခြင်း၊ ၂-ကျောင်းအတွင်း၌သာ စိတ်ကိုထားခြင်း၊ ၃-ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း၌သာ စိတ်ကိုထားခြင်း။
(၁၃) တေရသမ (အနေကဓာတု) အမေးနှင့်အဖြေ
သမဏ ဗြာဟ္မဏအားလုံး အဆုံးအမ အကျင့် အဆုံးအပြီး မတူကြပုံနှင့် မတူကြရခြင်း အကြောင်း။
(၁၄) စုဒ္ဒသမ (အစ္စန္တနိဋ္ဌာ) အမေးနှင့်အဖြေ
သမဏ ဗြာဟ္မဏအမည်ခံတိုင်း နိဗ္ဗာန်မရနိုင်ခြင်း၊ အရိယမဂ်ရှိမှသာ နိဗ္ဗာန်ရနိုင်ခြင်း။
သိကြားမင်း၏ တရားတော်၌ ဝမ်းမြောက်စကား
တဏှာသည် ရောဂါ, အနာ, ငြောင့်တံကျင်မည်ပုံ၊ သာသနာပ သမဏဗြာဟ္မဏတို့ သိကြားမင်းအမေးကို မဖြေနိုင်ပုံ၊ ဤမျှ ဝမ်းမြောက်မှု မဖြစ်ဘူးပုံ၊ တရားနာရ၍ သိကြားမင်းရရှိသည့် အကျိုးထူးခြောက်ပါး-စုတိပြီး သိကြားပြန်ဖြစ်ခြင်း, နောက်ဘဝ လူအမျိုးမြတ်ဘဝ ရမည်ပြခြင်း, မြတ်သောတရား သိနိုင်မည်ဖြစ်ခြင်း, သကဒါဂါမ်ဖြစ်ရခြင်း, တစ်ဖန် သိကြားဘဝရမည်ဖြစ်ခြင်း, ထိုမှ အကနိဋ္ဌဗြဟ္မာဘုံရောက်၍ ပရိနိဗ္ဗာန်စံရမည်ဖြစ်ခြင်း၊ ဘုံစဉ်စံ ၃-ဦး-သိကြား, အနာထပိဏ်, ဝိသာခါ။
သိကြားမင်း၏ ဘုရားရှိခိုးသုံးဂါထာ
ပဉ္စသိင်္ခနတ်သားအား သိကြားမင်း ဆုပေးခြင်း
ပဉ္စသိင်္ခ ဆုနှစ်မျိုး ရခြင်း- ဂန္ဓဗ္ဗနတ်မင်းဖြစ်ခြင်း, သူရိယဝစ္ဆသာ ရခြင်း၊ သိကြားမင်း နမောတဿဖြင့် ဘုရားကို ရှိခိုးခြင်း၊ သိကြားမင်းနှင့် နတ်ရှစ်သောင်း သောတာပန်ဖြစ်ခြင်း။
အခန်း - ၄၀
အပရိဟာနိယ (ကြီးပွားကြောင်းတရား) တို့ကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
ပဌမဗောဓိ (=ပဌမဝါနှစ်ဆယ်)၌ ထိုထိုမြို့ရွာတို့၌ ဝါကပ်၍ ပစ္ဆိမဗောဓိ (=နောက်နှစ်ဆယ့်လေးဝါ)၌ သာဝတ္ထိ၌ ဝါကပ်ခြင်း၊ လေးဆယ့်လေးဝါ၌ ရာဇဂြိုဟ် ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်သို့ ကြွတော်မူခြင်း၊ ဂိဇ္ဈကုဋ် အမည်ရှင်းပြချက်၊ အဇာတသတ်မင်း ဝေသာလီသို့ စစ်ချီလို၍ မြတ်စွာဘုရားထံ တမန်စေ စူးစမ်းခြင်း၊ အဇာတသတ်မင်း ဝေသာလီပြည်ကို တိုက်ခိုက်လိုခြင်း၏ အကြောင်း- လှည်းဆိပ်ရွာ အရေးတော်ပုံ၊ ဝဿကာရပုဏ္ဏား မြတ်စွာဘုရားထံသွား၍ စူးစမ်းပုံ။
မင်းတို့၏ ကြီးပွားကြောင်းတရား ခုနှစ်ပါး
ဝဿကာရပုဏ္ဏားအမေးကို မဖြေမူ၍ အရှင်အာနန္ဒာအား အပရိဟာနိယတရားဟောပုံ-၁-အကြိမ်များစွာ စည်းဝေးခြင်း၊ ၂-အညီအညွတ် အစည်းအဝေးမှ ထခြင်း၊ ၃-ရှေးမင်းတို့ ပညတ်ချက်ကို မလွန်ကျူးခြင်း၊ ၄-အသက်ကြီးသူတို့ကို ရိုသေလေးမြတ် ပူဇော်၍ စကားနာယူခြင်း၊ ၅-အမျိုးသမီးများကို အတင်း မသိမ်းပိုက်ခြင်း၊ ၆-နတ်ကွန်းများကို ရိုသေလေးမြတ်စွာ ပူဇော်ခြင်း၊ ၇-မကြွလာသေးသော ရဟန္တာများ ကြွလာ၍, လာပြီး ရဟန္တာများ မွေ့လျော်ခြင်း။
ဝေသာလီပြည် ပျက်စီးခြင်း
အဇာတ်တသတ်မင်းသည် ဝေသာလီမင်းတို့ စိတ်ဝမ်းကွဲအောင် ပြုလုပ်ရန် ဝဿကာရကို လွှတ်ခြင်း။
စိတ်ဝမ်းကွဲအောင် ပြုလုပ်ခြင်း
တိုးတိုးပြော၍ ပြည်ပျက်ပုံ။
ဝေသာလီတပြည်လုံး ပျက်ပြုန်းခြင်း
လိစ္ဆဝီမင်းတို့ စိတ်ဝမ်းကွဲသောအခါ အဇာတသတ်မင်း ချီတက်တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ မညီညွတ်သောမင်းတို့ စစ်ရှုံးပျက်စီးကြရပုံ။
ရဟန်းတို့ ကြီးပွားကြောင်းတရား (ပဌမ) ခုနစ်ပါး ၂၂၁
အပရိဟာနိယတရားသည် သံသရာဝဋ်မှ လွတ်စေ၍ သာသနာအဓွန့်ရှည်စွာ တည်စေနိုင်ခြင်း။
ဒုတိယကြီးပွားကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁-ကိစ္စမများခြင်း၊ ၂- စကားပြောနေမှု၌ မမွေ့လျော်ခြင်း၊ ၃-အိပ်နေမှု၌ မမွေ့လျော်ခြင်း၊ ၄-အပေါင်းအဖော်နှင့် စုရုံးနေမှု၌ မမွေ့လျော်ခြင်း၊ ၅-အလိုဆိုး ကင်းခြင်း၊ ၆-ယုတ်သော အဆွေခင်ပွန်း မရှိခြင်း၊ ၇-အနည်းငယ်သော တရားရရုံမျှဖြင့် အရဟတ္တဖိုလ် မရောက်မီ ရပ်မနေခြင်း။
တတိယကြီးပွားကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁-သဒ္ဒါတရားရှိခြင်း၊ ၂-ဟိရီတရားရှိခြင်း၊ ၃-ဩတ္တပ္ပတရားရှိခြင်း၊ ၄-ဗဟုသုတရှိခြင်း၊ ၅-ဝီရိယရှိခြင်း၊ ၆-သတိရှိခြင်း၊ ၇-ဝိပဿနာပညာရှိခြင်း။
စတုတ္ထကြီးပွားကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
မဂ်၏အကြောင်းဖြစ်သော ဗောဇ္ဈင်ခုနစ်ပါးရှိခြင်း။
ပဉ္စမကြီးပွားကြောင်းတရား ခုနစ်ပါး
၁-မမြဲဟု သိမှတ်မှု = အနိစ္စသညာ၊ ၂-အတ္တမဟုတ်ဟု သိမှတ်မှု = အနတ္တသညာ၊ ၃-မတင့်တယ်ဟု သိမှတ်မှု = အသုဘသညာ၊ ၄-အပြစ်ဟု သိမှတ်မှု = အာဒီနဝသညာ၊ ၅-ပယ်ဖို့ရန် သိမှတ်မှု = ပဟာနသညာ၊ ၆- တပ်မက်ခြင်းကင်းရန် သိမှတ်မှု = ဝိရာဂသညာ၊ ချုပ်ငြိမ်းခြင်းနိဗ္ဗာန်ကို သိမှတ်မှု = နိရောဓသညာ -ဟူသော သညာခုနစ်ပါး ပွားခြင်း။
ရဟန်းတို့ ကြီးပွားကြောင်းတရား ခြောက်ပါး
သီတင်းသုံးဖော်တို့၌- ၁-မေတ္တာကာယကံထားခြင်း၊ ၂-မေတ္တာဝစီကံထားခြင်း၊ ၃-မေတ္တာမနောကံထားခြင်း၊ ၄-ဓမ္မိယလာဘ်ကို ဝေမျှသုံးဆောင်ခြင်း၊ ၅-အယူသီလ တူမျှခြင်း၊ ၆-အရိယပညာ တူမျှခြင်း။
သမ္မုခါမေတ္တာ, ပရမ္မုခါမေတ္တာ (= မျက်မှောက်, မျက်ကွယ် မေတ္တာ) ရှင်းပြချက်
သာရဏီယဝတ်အကျင့်နှင့်စပ်၍ သိမှတ်ဖွယ်
၁၂-နှစ်ပြည့်မှ အောင်ခြင်း၊ သာရဏီယဝတ် ဖြည့်ကျင့်ရခြင်းအကျိုး ၆-ပါး၊ အကျိုးပြဝတ္ထုများ- သေနကျောင်းနေ တိဿထေရ်ဝတ္ထု၊ နာဂထေရီမကြီးဝတ္ထု၊ နာဂထေရ်၏ အံ့ဩဖွယ်စကား၊ မကျိုး, မပေါက်, မပြောက်, မကျားသော သီလ ရှင်းချက်။
သီလ, သမာဓိ, ပညာ တရားကို များစွာ ဟောတော်မူခြင်း
အမ္ဗလဋ္ဌိကသရက်ဥယျာဉ်သို့ ကြွတော်မူခြင်း
နာဠန္ဒမြို့သို့ ကြွတော်မူခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာ ရဲရင့်သောစကားကို ဆိုခြင်း
ပညာရှိမြို့တံခါးစောင့် ဥပမာ။
သီလပျက်စီးသူ၏ အပြစ် ၅-ပါး
ပါဋလိရွာသို့ ကြွတော်မူခြင်း၊ ဘုရားရှင်ကြွလာရာ၌ သင့်လျော်အောင် စီမံကြပုံ။
သီလရှိသူ၏ အကျိုး ၅-ပါး
သီလပျက်ခြင်း အပြစ်ပြလင်္ကာ၊ သီလရှိခြင်း အကျိုးပြလင်္ကာ၊ အပြစ်နှင့်အကျိုးတို့ကို ရှင်းပြချက်များ။
ပါဋလိပုတ်ပြည် တည်ထောင်ဖန်ဆင်းခြင်း
ဦးစီး သုနီဓနှင့် ဝဿကာရပုဏ္ဏားတို့ စီမံကြပုံ၊ တန်ခိုးကြီးသောနတ်တို့ နေရာယူပုံ၊ ပါဋလိပုတ်ပြည်၌ ဖြစ်မည့်ဘေး ၃-မျိုး၊ ကာဠကဏ္ဏီသတ္တဝါရှင်းချက်၊ မြို့သစ်မင်္ဂလာ အနုမောဒနာတရား၊ ဂေါတမဆိပ်, ဂေါတမတံခါးဟု အမည်ပေးခြင်း။
အရိယသစ္စာလေးပါးကို ဟောတော်မူခြင်း
ကောဋိရွာသို့ ကြွတော်မူခြင်း၊ သစ္စာ-မသိ၍ သံသရာ၌ ကျင်လည်ရပုံ။
နာတိကရွာသို့ ကြွတော်မူခြင်း
နာတိက-အမည်ရှင်းချက်၊ သေသူတို့၏ ဖြစ်ရာဘဝကို ဟောခြင်း။
ဓမ္မာဒါသမည်သော ကြေးမုံတရားကို ဟောတော်မူခြင်း
မိမိလားရမည့်ဘဝကို သိနိုင်သည့် နည်းပေးတရား။
ဝေသာလီပြည် အမ္ဗပါလိသရက်ဥယျာဉ်ို့ ကြွတော်မူခြင်း
ရဟန်းသစ် ရဟန်းငယ်များကို သတိပေးသောတရား၊ အမ္ဗပါလီပြည့်တန်ဆာမ ဘုရားရှင်ထံ ရောက်လာပုံ၊ လိစ္ဆဝီမင်းများ ရောက်လာပုံ၊ အမ္ဗပါလီ၏ သဒ္ဓါတရား၊ လိစ္ဆဝီမင်းတို့ကို တာဝတိံသာနတ်နှင့်နှိုင်း၍ ချီးမွမ်းတော်မူခြင်း၊ သရက်ဥယျာဉ်ကို အလှူခံတော်မူခြင်း။
ဝေဠုဝရွာ၌ နောက်ဆုံးဝါကပ်တော်မူခြင်း
ရဟန်းများကို ဝေသာလီပတ်ဝန်းကျင်၌ ဝါကပ်ရန် မိန့်တော်မူခြင်း။
မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်စံလောက်အောင် ကြမ်းတမ်းသော ဝေဒနာကပ်ရောက်လာခြင်း
ရောဂါကို သမာပတ်ဖြင့် တားတော်မူခြင်း၊ အာယုသင်္ခါရ-အရကောက်၊ ဖလသမာပတ်အမျိုးမျိုး ရှင်းချက်၊ ဘုရားရှင်သည် တရားကို ချန်ထား၍ မဟော, ရဟန်းသံဃာကို ငါသာ သိမ်းယူအံ့ဟု လိုလားခြင်းမရှိပုံ, ရဟန်းသံဃာ မိမိကိုယ်သာ ကိုးကွယ်ရာရှိပုံ, တရားသာ ကိုးကွယ်ရာရှိပုံ။
အဂ္ဂသာဝကနှစ်ပါး ပရိနိဗ္ဗာန်စံခြင်း
သာဝတ္ထိပြည်၌ အရှင်သာရိပုတ္တရာစေတီတည်ခြင်း၊ ရာဇဂြိုဟ်၌ အရှင်မောဂ္ဂလ္လာန်စေတီတည်ခြင်း။
ပရိနိဗ္ဗာန်စံရမည့် အရိပ်အရောင်ပြခြင်း
ဣဒ္ဓိပါဒ်ပွား၍ အသက်အာယုကပ် တည်နိုင်ပုံ၊ အာယုကပ်ယူပုံ ဝါဒအမျိုးမျိုး၊ ဝိပလ္လာသ ၁၂-ပါး။
ပရိနိဗ္ဗာန်စံရန် မာရ်နတ်တောင်းပန်ခြင်း
ဘုရားရှင်တပည့် ရှင်,လူတို့ လိမ္မာ၍ တရားသိမှ ပရိနိဗ္ဗာန်စံမည်ဟု မိန့်ဖူးခြင်း၊ ပရိနိဗ္ဗာန်စံရန် ဝန်ခံတော်မူခြင်း။
အာယုသင်္ခါရ လွှတ်တော်မူခြင်း
သတိရှိလျက်, ဆင်ခြင်လျက် အာယုသင်္ခါရလွှတ်ခြင်းကို ရှင်းပြချက်၊ အာယုသင်္ခါရနှစ်မျိုး၊ ဥဒါန်းကျုးခြင်းအဓိပ္ပာယ်၊ အာယုသင်္ခါရ လွှတ်သောအခါ မြေလှုပ်ခြင်း, တော်လည်းခြင်း။
မြေ(ငလျင်)လှုပ်ခြင်းအကြောင်း ရှစ်ပါး
မြေလှုပ်ခြင်းအကြောင်း ၈-မျိုး လင်္ကာနှင့် ဖြေရှင်းချက်များ၊ သံဃရက္ခိတသာမဏေဝတ္ထု။
ပရိသတ်ရှစ်ပါး
ဘုရားရှင် ပရိသတ်အမျိုးမျိုး၌ ရုပ်သွင်းအမျိုးမျိုးဖန်ဆင်း၍ တရားဟောပုံ။
အဘိဘာယတန ၈-ပါး
အဘိဘာယတန ၈-ပါးသရုပ်၊ အဘိဘာယတနဈာန်အဓိပ္ပာယ်၊ အဘိဘာယတနဈာန်ကို ရအောင်အားထုတ်နည်း၊ အဘိဘာယတနဈာန်၏ အကျိုး။
ဝိမောက္ခ ၈-ပါး
ဝိမောက္ခ ၈-ပါးသရုပ်၊ ဝိမောက္ခအဓိပ္ပာယ်၊ ဝိမောက္ခတရားတို့ကို ဝင်စားနေရခြင်းအကျိုး။
အာယုသင်္ခါရ လွှတ်တော်မူကြောင်း အကျယ်မိန့်ကြားတော်မူခြင်း
အဋ္ဌမသတ္တာဟ အဇပါလ ဆိတ်ကျောင်းညောင်ပင်ရင်း၌ ပဌမအကြိမ် မာရ်နတ်တောင်းပန်ခြင်း၊ ဒုတိယ စာပါလစေတီ၌ လျှောက်ထားပြန်ခြင်း။
အရှင်အာနန္ဒာ တောင်းပန်လျှောက်ထားခြင်း
မြတ်စွာဘုရားအား အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်နေပါရန် ၃-ကြိမ် လျှောက်ထားပုံ၊ ဣဒ္ဓိပါဒ်တရား ပွားများလျှင် အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်နေနိုင်ကြောင်း၊ အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်နေရန် ရှေးက မတောင်းပန်မိခဲ့သဖြင့် အရှင်အာနန္ဒာ၏ ချွတ်ယွင်'ချက် ဖြစ်ရပုံ။
ရှေးကလည်း အရိပ်အရောင် ပြခဲ့ဖူးကြောင်း မိန့်ကြား၍ သောကတရား ခေါင်းပါးစေခြင်း
သောကတရား ခေါင်းပါးစေတော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရား အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်နေနိုင်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား အာယုကပ်ပတ်လုံး တည်ရှိမနေခြင်းသည် ရှင်အာနန္ဒာ၏ အပြစ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ မြတ်စွာဘုရား သီတင်းသုံးရာ ၁၀-နေရာ၊ ဝေသာလီပြည်၍ မြတ်စွာဘုရား သီတင်းသုံးရာ ၆-နေရာ၊ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရန် ကြေငြာတော်မူခြင်း
သာသနာ အရှည်တည်တံရေးတရား ၃၇ ပါး
ဗောဓိပက္ခိယတရား ၃၇ ပါးနှင့် ၎င်းတို့၏ အကျိုးများ၊ အပ္ပမာဒတရားတော်များနှင့် အကျိုးများ
ဆင်ပြောင်ကြီးကဲ့သို့ ပြန်ကြည့်တော်မူခြင်း
ဝေသာလီပြည်ကို နောက်ဆုံး ကြည့်တော်မူခြင်း၊ နောက်ဆုံး ကြည့်တော်မူခြင်းဖြင့် ရအပ်သော အကျိုးများ
ဘဏ္ဍုရွာ၌ တရားဟောခြင်း
သံသရာလည်ရခြင်း အကြောင်းတရား ၄ ပါး၊ သံသရာပြတ်ခြင်း၏ အစ၊ သီလ, သမာဓိ, ပညာတို့၏ အကျိုးများ
ဘောဂမြို့၌ မဟာပဒေသ ၄ ပါးကို ဟောကြားတော်မူခြင်း
မဟာပဒေသအဓိပ္ပာယ်၊ မြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော်ဆိုတိုင်း မယုံကြည်သင့်ကြောင်း၊ မဟာထေရ်၏ စကားတော်ဆိုတိုင်း မယုံကြည်သင့်ကြောင်း၊ ပညာရှိ၏ စကားဆိုတိုင်း မယုံကြည်သင့်ကြောင်း၊ ဗဟုသုတရှိသူ၏ စကားဆိုတိုင်း မယုံကြည်သင့်ကြောင်း
ပြိုးပြွမ်းမှတ်ဖွယ် ပကိဏ္ဏက အဓိပ္ပာယ်
သုတ္တန်မဟာပဒေသ ၄ ပါး၊ ဝိနည်း မဟာပဒေသ ၄ ပါး၊ အမေးအဖြေ ၄ ပါး၊ ဝိနယ ၄ ပါး၊ သံဂါယနာ ၃ တန်။
စုန္ဒရွှေပန်းထိမ်သည်ဝတ္ထု
ကျောင်းဒါယကာစုန္ဒ၊ သူကရမဒ္ဒဝ ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်၊ ဝမ်းသွေးသွန်ရောဂါဖြစ်ခြင်း၊ ကုသိနာရုံပြည်သို့ ကြွတော်မူခြင်း။
သောက်ရေ ဆောင်စေတော်မူခြင်း
ချောင်းရေ နောက်နေကြောင်း လျှောက်ထားပုံ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တန်ခိုးတော်ကြောင့် ချောင်းရေ ကြည်လင်ပုံ။
ဝဋ်တော် ၁၂ ပါးအကြောင်း
၁ - သုန္ဒရီပရိဗိုဇ်မ၏ စွပ်စွဲခံရခြင်း၊ ၂- စိဉ္စမာန်၏ စွပ်စွဲခံရခြင်း၊ ၃ - သာဝကတို့ အစွပ်စွဲခံရခြင်း၊ ၄ - ခြေမတော် ကျောက်လွှာထိခိုက်ခံရခြင်း၊ ၅ - လူသတ်လေးသမားများ စေလွှတ်ခံရခြင်း၊ ၆ - နာဠာဂိရိဆင်ဖြင့် အတိုက်ခံရခြင်း၊ ၇ - ဇီဝက ဓားခွဲခံရခြင်း၊ ၈ - ခေါင်းကိုက်ရောဂါ ရရှိခြင်း၊ ၉ - ဝေရဉ္ဇာပြည်၌ မုယောဆန် စားရခြင်း၊ ၁၀ - ခါးကိုက်ရောဂါ စွဲကပ်ခြင်း၊ ၁၁ - သွေးဝမ်းသွန်ဝေဒနာ ခံရခြင်း၊ ၁၂ - ခြောက်နှစ်ပတ်လုံး ဒုက္ကရစရိယာ ကျင့်တော်မူရခြင်း။
ပုက္ကုသ-မလ္လမင်းဝတ္ထု
ဒါယကာတစ်ဦးနှင့် အာဠာရဂိုဏ်းဆရာကြီးတို့ အနီး၌ လှည်းငါးရာ ဖြတ်သွားသည်ကို မသိပုံ မေးဖြေခန်း၊ ဗုဒ္ဓဘုရားနှင့် ဒါယကာတစ်ဦးတို့ မိုးချုန်းသံ မိုးကြိုးပစ်သံကို မသိပုံ မေးဖြေခန်း၊ ပုက္ကုသ-မလ္လမင်းသားက ဘုရားရှင်အား ဝတ်လဲတော် လှူခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား၏ကိုယ်တော် အလွန် စင်ကြယ်ရာ ၂ ခါ။
ဆွမ်း ၂ မျိုး အကျိုးတူညီကြောင်း
ဆွမ်း ၂ မျိုး၊ အကျိုးပေးခြင်း တူမျှပုံ၊ နေ့စဉ်ဝင်စားသော သမာပတ်တော်များ။
ကုသိနာရုံပြည်သို့ ရောက်ခြင်း
အင်ကြင်းဥယျာဉ်၌ အပန်းဖြေပုံ၊ ကုသိနာရုံပြည်သို့ ကြွလာတော်မူရခြင်း အကြောင်းများ၊ အင်ကြင်းပင်နှင့် နတ်တို့က ပူဇော်ကြပုံ။
အမြတ်ဆုံးသော ပူဇော်မှု
အမြတ်ဆုံးသော ပူဇော်ခြင်းဖြင့် ပူဇော်ပုံ၊ နတ်များ အမွှေးနံ့သာ ပူဇော်ကြပုံ။
အလွန်ကြီးစွာသော နတ်ပန်းကုံးကြီး
ပန်းကုံးကြီးကို ပြုလုပ်ဆောင်ယူ ပူဇော်ကြပုံ၊ အာမိသပူဇော်မှုကို ကဲ့ရဲ့၍ ဓမ္မပူဇော်မှုကို ချီးမွမ်းတော်မူကြောင်း၊ ဓမ္မာနုဂ္ဂဟဖြင့် ပူဇော်နည်း။
ဥပဝါဏမထေရ်
မြတ်စွာဘုရား၏ အလုပ်အကျွေးဟောင်း ဖြစ်ဖူးကြောင်း၊ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် ပြုခါနီး နတ်ဗြဟ္မာအပေါင်း စုဝေးရောက်လာကြခြင်း၊ ဥပဝါဏမထေရ် ကိုယ်ခန္ဓာကြီး၍ တန်ခိုးကြီးကြောင်း၊ ကဿပဘုရားရှင့်စေတီစောင့်နတ် ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ ဝိပဿီဘုရားရှင့်စေတီတော်၊ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခါနီး နတ်ဗြဟ္မာတို့ ငိုကြွေးကြပုံ၊ နတ်ဗြဟ္မာများ ပကတိမြေကြီးပေါ်၌ မရပ်တည်နိုင်ကြကြောင်း။
သံဝေဂရစေမည့် ဌာန ၄ ပါး
တစ်နှစ်တွင်း ရဟန်းတို့ စည်းဝေးမှု ၂ ကြိမ်၊ အရှင်အာနန္ဒာ ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်နှင့် ပြည့်စုံပုံ၊ သံဝေဂရစေမည့် ၄ ဌာန၊ ၎င်း ၄ ဌာနသို့ သွားလာဖူးမြောက်ကြသူတို့ အကျိုး။
အရှင်အာနန္ဒာ၏ အသေးစိတ်မေးလျှောက်ခန်း
ရဟန်းများ မာတုဂါမနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ကျင့်သုံးရန် နည်းလမ်းများ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ဥတုဇရုပ်ကလာပ်တော်နှင့် စပ်၍ ဆောင်ရွက်ရန် ညွှန်ကြားတော်မူချက်၊ စကြဝတေးမင်း၏ ရုပ်ကလာပ်ကို မီးသင်္ဂြိုဟ်ကြပုံနှင့် စေတီတည်ကြပုံ။
စေတီတည်ထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်လေးမျိုး
စေတီတည်ထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ် ၄ ဦး၊ ဘုရားသခင် စေတီထိုက်ခြင်းအကြောင်း၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ စေတီထိုက်ခြင်းအကြောင်း၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ် စေတီထိုက်ခြင်းအကြောင်း၊ စကြဝတေးမင်း စေတီထိုက်ခြင်းအကြောင်း၊ သီလဝန္တပုထုဇန်(ပုထုဇဉ်)ရဟန်းအတွက် စေတီကို ခွင့်ပြုတော် မမူခြင်းအကြောင်း။
အရှင်အာနန္ဒာ၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးများ
အရှင်အာနန္ဒာအား မငိုကြွေးရန်နှင့် ကမ္မဋ္ဌာန်းအလုပ် အားထုတ်ရန် တိုက်တွန်းတော်မူခြင်း၊ မေတ္တာကာယကံ၊ မေတ္တာဝစီကံ၊ အရှင်အာနန္ဒာ၏ အံ့ဖွယ်ဂုဏ် ၄ ပါး၊ စကြဝတေးမင်း၏ အံ့ဖွယ်ဂုဏ် ၄ ပါး။
မဟာသုဒဿနသုတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
ကုသိနာရုံမြို့၌ ပရိနိဗ္ဗာန် စံတော်မူရခြင်းအကြောင်း၊ မလ္လမင်းတို့အား မြတ်စွာဘုရား ကြွလာခြင်း သတင်းပို့ရကြောင်း၊ မလ္လမင်းတို့ ရှိခိုးကန်တော့ကြခြင်း။
သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ်ဝတ္ထု
သုဘဒ္ဒပရိဗိုဇ် ၃ ဦး၊ အညာသိကောဏ္ဍညဝတ္ထု၊ သုဘဒ္ဒ၏ အတိတ်အကြောင်း၊ သုဘဒ္ဒက မြတ်စွာဘုရားအား တိတ္ထိတို့ အယူအဆ မှန်-မမှန် မေးခြင်း၊ သုဘဒ္ဒအား တရားဟောခြင်း၊ သုဘဒ္ဒ ရှင်အဖြစ် ရဟန်းအဖြစ်မှ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း၊ ပစ္ဆိမသာဝက ၃ မျိုး၊ သုဘဒ္ဒဝတ္ထု ၁ မျိုး။
မြတ်စွာဘုရား၏ နောက်ဆုံး ဩဝါဒစကားတော်
ဩဝါဒ ၆ ခု၊ ဗြဟ္မဒဏ်၊ နောက်ဆုံးဩဝါဒ။
ပရိနိဗ္ဗာန် ဝင်စံတော်မူခြင်း
ရူပအရူပကြိယာဈာန်တို့ကို အဆင့်ဆင့် အပြန်ပြန်အလှန်လှန် ဝင်စားတော်မူခြင်း၊ ဘဝင်စိတ်ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန် ဝင်စံချုပ်ငြိမ်းတော်မူခြင်း။
အခန်း - ၄၁
သံဝေဂကထာများ
သဟမ္ပတိဗြဟ္မာကြီး၏ သံဝေဂကထာ၊ သိကြားမင်း၏ သံဝေဂကထာ၊ အရှင်အနုရုဒ္ဓါ၏ သံဝေဂကထာ၊ အရှင်အာနန္ဒာ၏ သံဝေဂကထာ၊ အရှင်အနုရုဒ္ဓါ၏ သတိပေး သံဝေဂစကား၊ မလ္လမင်းတို့အား အရှင်အာနန္ဒာက မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန် စံတော်မူကြောင်း သွားရောက်ပြောကြားခြင်း၊ မလ္လမင်းတို့ ငိုကြွေးကြ၍ အမျိုးမျိုး ပူဇော်ကြကြောင်း၊ မလ္လမင်းတို့နှင့် နတ်များ သဘောကွဲလွဲကြ၍ အလောင်းတော် မ-ချီ မရခြင်း၊ အလောင်းတော်ကို မကုဋဗန္ဓနစေတီဌာနသို့ ပင့်ဆောင်ကြခြင်း။
မလ္လိကာက မဟာလတာတန်းဆာဖြင့် ပူဇော်ခြင်း
မဟာလတာတန်းဆာ ၃ ခု၊ မဟာလတာတန်းဆာဖြင့် ပူဇော်ပုံ၊ မလ္လိကာ၏ ဆုတောင်း။
ဥတုဇရုပ်ကလာပ်တော်၌ ဆောင်ရွက်ကြပုံ
စကြဝတေးမင်း၏ ဥတုဇရုပ်ကလာပ်၌ စီမံဆောင်ရွက်ပုံ၊ မလ္လမင်းများ မြတ်စွာဘုရား၏ ဥတုဇရုပ်ကလာပ်ကို စီမံဆောင်ရွက်ကြပုံ။
မဟာကဿပမထေရ်ဝတ္ထု
အရှင်မဟာကဿပမထေရ် ကုသိနာရုံသို့ ဘုရားဖူးကြွခြင်း၊ မန္ဒာဝရနတ်ပန်းကို မြင်တွေ့ရချိန်များ၊ တက္ကတွန်းအား မြတ်စွာဘုရားအပေါ် လေးစားခြင်းဖြင့် အဖြေရရန် မေးမြန်းပုံ၊ မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်စံသည် သတင်းကြောင့် အချို့တပည့်များ ငိုကြွေးကြပြီး အချို့ တရားနှင့် ဖြေကြပုံ၊ သုဘဒ်တောထွက်ရဟန်းကြီး၏ တွေးခေါ်ပြောဆိုချက်။
သုဘဒ်တောထွက် ရဟန်းကြီးအကြောင်း
မြတ်စွာဘုရားအမှူးရှိ သံဃာတော်တို့အား ယာဂုအလှူကြီး ပေးရန် သား ၂ ယောက်တို့အား ပစ္စည်းစုစေပုံ၊ ယာဂုကို ကိုယ်တိုင်ကြပ်မတ်စီမံပုံ၊ ထပ်ထပ်သော ယာဂု၊ ၎င်းနှင့်စပ်၍ သိက္ခာပုဒ် ၂ ခု ပညတ်တော်မူပုံ၊ သုဘဒ်ရဟန်းကြီး၏ စကားကို ကြား၍ အရှင်မဟာကဿပ ဓမ္မသံဝေဂ ဖြစ်တော်မူပုံ၊ ထို့နောက် သံဂါယနာတင်ရန် စိတ်အကြံ ပေါ်လာပုံ။
ဥတုဇရုပ်ကလာပ်တော်ကို မီးသင်္ဂြိုဟ်ကြခြင်း
မြတ်စွာဘုရား၏ ရုပ်ကလာပ်ကို မလ္လမင်းတို့ မီးတိုက်ကြသော်လည်း မစွဲလောင်ခြင်းအကြောင်း၊ အရှင်မဟာကဿပ အမှူးရှိသော သံဃာတော်များ ခြေတော်အစုံကို ဖူးမြော်ကြရပုံ၊ တေဇောဓာတ်မီး လောင်ကျွမ်းခြင်း။
သရီရဓာတ်တော်များအကြောင်း
သရီရဓာတ်တော်များ အဆူဆူ ကွဲပြားရန် မြတ်စွာဘုရား အဓိဋ္ဌာန်တော်မူခဲ့ကြောင်း၊ အဝိပ္ပကိဏ္ဏနှင့် ဝိပ္ပကိဏ္ဏဓာတ်တော် ၂ မျိုး၊ ငယ် လတ် ကြီး ဓာတ်တော် ၃ မျိုး၊ တေဇောဓာတ်မီးငြိမ်းပုံ။
သာဓုကီဠနသဘင် ဆင်ယင်ကျင်းပခြင်း
မလ္လမင်းတို့ ဓာတ်တော်များကို မြို့တွင်းသို့ ယူကြပုံ၊ ဓာတ်တော်များကို အစောင့်အနေ လုံခြုံစွာ ချပြီး သာဓုကီဠနသဘင် ဆင်ယင်ကြပုံ။
သရီရဓာတ်တော်များကို ဝေဖန်ခြင်းအကြောင်း
အဇာတသတ်မင်း မြတ်စွာဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်စံတော်မူကြောင်း ကြားသိပုံ၊ ထို့နောက် လှည့်လည်သွားလာ ငိုကြွေးရှာပုံ၊ အဇာတသတ်မင်းအပါ ၇ ပြည်ထောင်သော မင်းတို့ ဓာတ်တော်ပင့်ရန် ထွက်ကြပုံ၊ မလ္လမင်းတို့ ဓာတ်တော် မပေးလိုကြကြောင်း။
ဒေါဏပုဏ္ဏား ဓာတ်တော်များကို ခွဲဝေပေးခြင်း
ဒေါဏပုဏ္ဏား ၇ ပြည်ထောင် မင်းများနှင့် မလ္လမင်းတို့ စစ်မဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်ပုံ၊ ဘုရားဂုဏ်ကို ချီးမွမ်းကြုံးဝါးချက် = ဒေါဏဂဇ္ဇိတဂါထာများ ရွတ်ဆိုနိုင်ပုံ၊ မင်းသားတို့၏ ဆရာကြီးဖြစ်၍ ဩဇာညောင်းသဖြင့် ဓာတ်တော်များ ၈ ပုံ ပုံ၍ ဝေပေးပုံ၊ ဒေါဏပုဏ္ဏားကြီး ဝှက်ထားသော လကျ်ာစွယ်တော် နတ်ပြည်ရောက်ပုံ၊ အဝေမတတ် ဆရာငတ် ဖြစ်ရပုံ၊ မောရိယမင်းတို့မှာ နောက်ကျသဖြင့် မီးသွေးသာ ရသွားကြပုံ။
ဓာတ်တော်စေတီကို ပူဇော်ခြင်း
ရှေးဦးစွာ လူ့ပြည်၌ မြတ်စွာဘုရားဓာတ်တော်မှ စေတီတော် ၁၀ ဆူ ဖြစ်ပေါ်လာပုံ။
အဇာတသတ်မင်း စေတီတည်ထားခြင်းအကြောင်း
အဇာတသတ်မင်း မိမိရရှိသော ဓာတ်တော်များကို ကြီးကျယ်ခမ်းနားစွာ ၇ နှစ်ကျော်ကြာမျှ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်သို့ ယူဆောင်ပုံ၊ မိစ္ဆာအယူရှိသူများ ရတနာသုံးပါးအပေါ် စိတ်ပြစ်မှားကြ၍ အပါယ်ဘုံ၌ အဖြစ်မများစေရန် နတ်တို့ခြောက်လှန့်၍ ဓာတ်တော်များကို အမြန် ယူဆောင်စေပုံ။
လျှို့ဝှက်သော ဓာတ်တော်ဌာပနာတိုက်ကြီး တည်ထားခြင်း
အရှင်မဟာကဿပထေရ်က အဇာတသတ်မင်းအား လျှို့ဝှက်သော ဓာတ်တော်ဌာပနာတိုက် တည်ဆောက်ရန် မိန့်ကြားခြင်း၊ အရှင်မဟာကဿပ ကိုယ်တော်တိုင် ၆ ပြည်ထောင်မှ ဓာတ်တော်များကို တောင်းယူပေးတော်မူခြင်း၊ ဓာတ်တော်များကို ကြုတ်အထပ်ထပ်၌ ထည့်သွင်းဌာပနာခြင်း၊ ဌာပနာတိုက်အတွင်း၍ ပန်း နံ့သာ ဆီမီးနှင့် ကမ္ဗည်း(ကမ္ပည်း)စာများ အစောင့်များ ထည့်သွင်းထားရှိခြင်း။
အသောကမင်း စေတီ အနှံ့အပြားတည်ခြင်း
အသောကမင်းကြီး အဇာတသတ်မင်း ဌာပနာခဲ့သော ဓာတ်တော်များကို ရှာဖွေပုံ၊ မထေရ်မြတ်ကြီးတစ်ပါးထံမှ ဓာတ်တော်တိုက်နေရာ သဲလွန်စ ရပုံ၊ ဌာပနာတိုက်ထဲမှ ယန္တရားစက်ရုပ်များကို ဖယ်ရှားပုံ၊ ဌာပနာတိုက်ထဲသို့ ဝင်၍ ဓာတ်တော်များကို ယူကာ စေတီတော် ရှစ်သောင်းလေးထောင် တည်ခြင်း။
ဗုဒ္ဓရတနာခန်းနိဂုံး
ခုနစ်နေ့ ဘုရားရှိခိုး လင်္ကာ၊ ခုနစ်နေ့ ပေါရာဏလင်္ကာ။
ဓမ္မရတနာ
အခန်း - ၄၂
ဘုရားဂုဏ်တော် ၉ ပါး
ဘုရားဂုဏ်တော် ၉ ပါးပြ ပါဠိ၊ ဘုရားဂုဏ်တော် ၉ ပါး ဘာသာပြန် (ပါဌ်နိဿယ)၊ ဂုဏ်တော် ၉ ပါး အဓိပ္ပာယ်၊ ဝိဇ္ဇာ ၃ ပါး၊ ဝိဇ္ဇာ ၈ ပါး၊ စရဏ ၁၅ ပါး၊ သူတော်ကောင်းတရား ၇ ပါး၊ စကား ၆ ခွန်း၊ အဘယရာဇကုမာရသုတ် အကျဉ်း (မြန်မာပြန်)၊ တောသားအဖိုးအိုဝတ္ထု။
လောကဝိဒူဂုဏ်တော်
လောကအရ ဥပါဒါနက္နန္ဓာ၊ လောက ၃ ပါး၊ သင်္ခါရလောကမှတပါး ၁၈ ပါးပြားပုံ၊ သတ္တဝါတို့၏ အာသယ၊ အနုသယ၊ စရိတ၊ အဓိမုတ္တိကို ပိုင်းခြားသိပုံ၊ ဩကာသလောက၊ စကြဝဠာတည်နေပုံ၊ ၃၁ ဘုံ တည်နေပုံ။
အနုတ္တရောပုရိသဒမ္မသာရထိဂုဏ်တော်
အနုတ္တရဂုဏ်တော်၊ ပုရိသဒမ္မသာရထိဂုဏ်တော်။
သတ္ထာဒေသမနုဿာနံဂုဏ်တော်
လှည်းမှူးကြီးနှင့် တူပုံ၊ ဖားနတ်သားဝတ္ထု။
ဗုဒ္ဓဂုဏ်တော်
ဘဂဝါဂုဏ်တော်
ဣဿရိယဘုန်းတော်၊ ရေမီးအစုံအစုံသော တန်းခိုး၊ အဏိမာ-သေးငယ်နိုင်ခြင်း၊ မဟိမာ-ကြီးမားနိုင်ခြင်း၊ လဃိမာ-ပေါ့ပါးခြင်း၊ ပတ္တိ-လိုရာအရပ်သို့ ရောက်ခြင်း၊ ပါကမ္မ-လိုတိုင်း ပြီးစေနိုင်ခြင်း၊ ဤသိတာ-သတ္တဝါတို့ကို အစိုးရခြင်း၊ ဝသိတာ-ဈာန်သမာပတ်၌ လေ့လာနိုင်နင်းခြင်း၊ ယတ္ထကာမဝသာယိတာ-အလိုတော်အတိုင်း ပြီးဆုံးစေနိုင်ခြင်း၊ ဓမ္မဘုန်းတော်၊ ယသဘုန်းတော်၊ သိရီဘုန်းတော်၊ ကာမဘုန်းတော်၊ ပယတ္တဘုန်းတော်။
ဂုဏ်တော်အကျဉ်းချုပ်
အတ္တဟိတ ပြည့်စုံမှု၊ ပရဟိတ ကျင့်ဆောင်မှု၊ လုပ်ဆောင်မှု စင်ကြယ်ခြင်း၊ ရည်ရွယ်ချက် စင်ကြယ်ခြင်း၊ အကြောင်းဂုဏ်၊ အကျိုးဂုဏ်၊ သတ္တဝါတို့အား ကျေးဇူးပြုသော ဂုဏ်။
ဗုဒ္ဓါနုဿတိဘာဝနာ
ဘုရားဂုဏ်တော် ပွားများခြင်း၏ အကျိုး၊ ကိုယ်စိတ် ငြိမ်းချမ်းခြင်း၊ ဈာန်မရနိုင်ခြင်းအကြောင်း၊ ဉာဏ်ပညာကြီးမားခြင်း၊ ဒုက္ခခံနိုင်ခြင်း၊ သုဂတိဘဝ ရောက်ရခြင်း။
တရားဂုဏ်တော် ၆ ပါး အနက် မြန်မာပြန်ဆိုခြင်း
သွာက္ခာတဂုဏ်တော်
စလယ်ဆုံး ကောင်းခြင်း၊ သီလ သမာဓိ ပညာ၊ သာသနဗြဟ္မစရိယ၊ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယ၊ ဗျဉ္ဇနဗုဒ္ဓိ (ရွတ်ဖတ်နည်း) ဆယ်ပါး၊ အနက်အဓိပ္ပာယ် ဖောက်ပြန်ချွတ်ယွင်းခြင်း မရှိ၊ ဝေသာရဇ္ဇဉာဏ်တော် ၄ ပါး၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်၊ အရဟတ္တဖလဉာဏ်၊ အန္တရာယ်ပြုတတ်သော တရားများကို မှန်ကန်စွာ ဟောခြင်း၊ သံသရာမှ ထွက်မြောက်ကြောင်းကို မှန်ကန်စွာ ဟောခြင်း။
သန္ဒိဋ္ဌိကဂုဏ်တော်
ကိုယ်တိုင် သိမြင်ထိုက်ခြင်း၊ ချီးမွမ်းအပ်သော မဂ်ဉာဏ်ဖြင့် ကိလေသာကို အောင်နိုင်ခြင်း၊ ဉာဏ်ဖြင့် မျက်ဝါးထင်ထင် တွေ့မြင်ခြင်း။
အကာလိကဂုဏ်တော်
အရိယမဂ်တရားသာလျှင် အကာလိက၊ လောကီကုသိုလ်နှင့် မဂ်ကုသိုလ် အကျိုးပေးပုံခြင်း နှိုင်းယှဉ်ချက်။
ဧဟိပဿိကဂုဏ်တော်
လာလှည့် ရှုလှည့်ဟု ဖိတ်ခေါ်ထိုက်ခြင်း၊ လောကုတ္တရာတရားအစုသည် ထင်ရှားရှိ၍ စင်ကြယ်ခြင်း။
ဩပနေယျိကဂုဏ်တော်
တရားထူးရလျှင် အပါယ်ဒုက္ခပြတ်ခြင်း၊ လက်သည်းခွံပေါ်က မြေမှုန့်ဥပမာ၊ ဦးခေါင်းကို စွဲသော မီးကို မငြှိမ်းဘဲ ကိလေသာမီးကို ငြိမ်းစေရမည်။
ပစ္စတ္တံဝေဒိတဗ္ဗဂုဏ်တော်
အရိယာ ၃ မျိုး - ဥဂ္ဃဋိတညူ၊ ဝိပဉ္စိတညူ၊ နေယျ၊ ကိုယ်စီကိုယ်င သီးခြားစီ သိအပ်ခြင်း။
ဓမ္မာနုဿတိဘာဝနာ
ကိုယ်စိတ် ငြိမ်းချမ်းခြင်းစသော တရားဂုဏ်တော် ပွားများရခြင်း၏ အကျိုး။
တရားဂုဏ်တော် ၆ ပါးကို ဝိသုဒ္ဓိမဂ်မဟာဋီကာ ဖွင့်ဆိုချက်၊ ပရိယတ္တိအရာ၍ တရားဂုဏ်တော် ၆ ပါး ရနိုင်ပုံ။
သံဃဂုဏ်တော် ၉ ပါး အနက်မြန်မာပြန်ဆိုချက်
သာဝကသံဃာအကြောင်း
သုပ္ပဋိပန္နစသော ဂုဏ်တော် ၄ ပါး
အကျင့်မြတ်ကို လိုက်နာကျင့်သုံးပုံ၊ မဆုတ်မနစ် ဖြောင့်ဖြောင့်ကျင့်ပုံ၊ နိဗ္ဗာန်အား လျော်စွာကျင့်ပုံ၊ လောကုတ္တရာတရားနှင့် လျော်စွာကျင့်ပုံ၊ မှန်ကန်သော အကျင့်ကို ကျင့်ခြင်း၊ ဒွါရ ၃ ပါး၌ အကောက်သုံးပါးကို ပယ်ရန် ကျင့်ခြင်း၊ နိဗ္ဗာန်ကို သိရန် ကျင့်ခြင်း၊ အရိုအသေ ခံထိုက်အောင် ကျင့်ခြင်း၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ် ၈ ယောက်။
အာဟုနေယျဂုဏ်တော်
အဝေးမှပင် ဆောင်ယူ လှူဒါန်းထိုက်ခြင်း၊ အဝေးမှပင် လာရောက် လှူဒါန်း ပူဇော်ထိုက်ခြင်း၊ အလှူဒါန၏ အကျိုးကြီးမြတ်မှုကို ဖြစ်စေနိုင်ခြင်း။
ပါဟုနေယျဂုဏ်တော်
ဧည့်သည်အတွက် ထားသော လက်ဆောင်ပဏ္ဏာများကို ဧည့်သည်ထက် အလျင်လက်ဦး ခံယူထိုက်ပုံ။
ဒက္ခိဏေယျဂုဏ်တော်
ပါးစပ်က မရှိဘူး ပြောရုံမျှဖြင့် တမလွန်လောက ပျောက်မသွားချေ၊ ရေသောက်မြစ် မပြတ်သေးသော သစ်ပင်ဥပမာ၊ တမလွန်ချမ်းသာရေးအတွက် လှူဒါန်းသော အလှူကို ခံယူနိုင်ခြင်း၊ အလှူကို အကျိုးကြီးမြတ်အောင် စင်ကြယ်စေခြင်း။
အဉ္ဇလိကရဏီယဂုဏ်တော်
လက်အုပ်ချီထိုက်ခြင်း။
အနုတ္တရံ ပုညခေတ္တံ လောကဿဂုဏ်တော်
သံဃာတော်သည် လယ်ယာမြေနှင့် တူပုံ။
သံဃာနုဿတိဘာဝနာ
သံဃာနုဿတိဘာဝနာ၏ အကျိုး
အနုဿတိကမ္မဋ္ဌာန်း ၂ မျိုး
(က) စိတ်ရွှင်လန်းရန် ဘုရားဂုဏ် တရားဂုဏ် သံဃာဂုဏ်တော်များကို ပွားရခြင်း၊ ဓားမကြီးကို ပန်းပဲဖို၌ သပုံ။
(ခ) မဂ်ဖိုလ်၏ အခြေခံဖြစ်အောင် ပွားပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်တရား
အခက်ကြီး ၄ ခု၊ သစ္စာ ၄ ပါး၊ သတ္တဝါအကြောင်း၊ ပဋိသန္ဓေတည်ပုံ၊ ကြောင်းကျိုးစပ် ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်တရား။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် ဥဒ္ဒေသပါဠိတော်ကို အနက်မြန်မာပြန်ဆိုပုံ
လယ်တီဆရာတော်၏ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ ပဌမပိုင်း
အဝိဇ္ဇာ၊ သစ္စာလေးပါးကို မသိခြင်း မောဟ၊ ဘဝသံသရာရထားကြီး၊ အင်္ဂါလေးပါးရှိသော မှောင်ကြီး၊ အဝိဇ္ဇာမှောင်ကြီးကြောင့် မီးလောင်စာ ထပ်၍ ရှာပုံ၊ ကောင်းမှု မကောင်းမှုကို ဆည်းပူးရှာဖွေ အားထုတ်ပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ ဒုတိယပိုဒ်
သင်္ခါရကြောင့် ဝိညာဏ်ဖြစ်ပုံ၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် စေတနာတို့ကြောင့် ပဋိသန္ဓေဝိညာဏ်၊ ပဝတ္တိဝိညာဏ်များ ဖြစ်ပုံ၊ စေတနာသမင်္ဂိတာ၊ ကမ္မသမင်္ဂိတာ၊ ဥပဋ္ဌာနသမင်္ဂိတာ၊ ဝိပါကသမင်္ဂိတာ၊ ရုပ်တရားအချုပ် တေဇောဓာတ်၊ နာမ်တရားအချုပ် ဝိညာဏ်၊ ဝိညာဏ်နှင့် ဘုရင် တူပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ တတိယပိုဒ်
ဝိညာဏ်ကြောင့် နာမ်ရုပ်ဖြစ်ပုံ၊ ဝိညာဏ်နှင့် ယှဉ်ဘက် စေတသိက်များကို နာမ်ဟု ခေါ်ခြင်း၊ မဟာဘုတ် ဥပါဒါရုပ်များကို ရုပ်ဟု ခေါ်ခြင်း၊ စိတ် ဆန်းကြယ်သောကြောင့် သတ္တဝါများ မတူ ထူးခြားပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ စတုတ္ထပိုဒ်
နာမ်ရုပ်ကြောင့် အာယတနခြောက်ပါး ဖြစ်ပုံ၊ သတ္တဝါလေးမျိုး၊ အဏ္ဍဇ, ဇလာဗုဇ, သံသေဒဇ၊ ဩပပါတိက၊ စိတ်ဝိညာဏ်နှင့် နာမ်တရား အပြန်အလှန် ကြောင်းကျိုးပြုပုံ၊ သစ်ပင်နှင့် သစ်စေ့ ဥပမာ၊ မီးနှင့် လေ ဥပမာ၊ ရူပါရုံ ထင်ရာ၌ သစ်ခက် ငှက်နား ဥပမာ၊ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ ငရဲအိုးကြီးနှင့် တူသော ပုထုဇန်။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် ပဉ္စမပိုဒ်
အာရုံနှင့် ဒွာရ တိုက်ဆိုင်မိသောအခါ ဖဿဓာတ်များ တဖြန်းဖြန်းထပုံ၊ ဖဿက ကြိတ်ချေပေးသဖြင့် အရသာ ပေါ်လာပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ ဆဋ္ဌအပိုဒ်
အာရုံ၏ ကောင်းသော အရသာ, မကောင်းသော အရသာကို ဝေဒနာက ခံစားပုံ၊ ဝေဒနာ ၆ ပါးပြားပုံ၊ သုခဝေဒနာဓာတ်ကြီးရရန် ကြိုးစားကြပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ သတ္တမပိုဒ်
ဝေဒနာကြောင့် တဏှာဖြစ်ခြင်း၊ သုခဝေဒနာကြောင့် ရွှင်လန်းဖွံ့ဖြိုးလာပုံ၊ တဏှာ ၆ ပါး၊ တဏှာ နယ်ချဲ့ပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ အဋ္ဌမပိုဒ်
တဏှာကြောင့် ဥပါဒါန်ဖြစ်ပုံ၊ ဥပါဒါန် ၄ ပါး၊ အားကြီးသော တဏှာသည် ကာမုပါဒါန်၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသည် ဒိဋ္ဌုပါဒါန်၊ မှားယွင်းသော အလေ့အကျင့်၌ စွဲလန်းမှု သီလဗ္ဗတုပါဒါန်၊ နွားအကျင့် ခွေးအကျင့်များ၊ ငါဟု ထင်မှတ်မှု အတ္တဝါဒုပါဒါန်။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ နဝမပိုဒ်
ငါစွဲ ဥပါဒါန်ကြောင့် ကောင်းမှု မကောင်းမှုများ ပြုလုပ်ခြင်း၊ ကာမုပါဒါန်ကြောင့် ဒုစရိုက် သုစရိုက်များ ပြုပုံ၊ အပါယ်ဘုံ၊ ကာမသုဂတိဘုံ၊ ဗြဟ္မာဘုံတို့၌ ဖြစ်ရပုံ၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိအမြင်ဖြင့် ကုသိုလ်ပြုပုံ၊ အတ္တဝါဒအစွဲဖြင့် ဗြဟ္မာဘုံရောက်ရန် အားထုတ်ပုံ၊ အလေ့အကျင့် စွဲလမ်းမှုကြောင့် ကုသိုလ်ပြုပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ ဒသမပိုဒ်
ကမ္မဘဝကြောင့် ပဋိသန္ဓေဇာတိ ဖြစ်ပုံ၊ ဇာတိ ၄ မျိုးပြားပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ ဧကာဒသမပိုဒ်
ဇာတိပဋိသန္ဓေကြောင့် ဇရာမရဏဖြစ်ပုံ၊ ခဏဇရာနှင့် သန္တတိဇရာ၊ အသက်ကြီးသူအားသာ သွားကျိုးဆံဖြူ ဖြစ်ရခြင်း၊ ဇရာကို မျက်စိဖြင့် မမြင်နိုင်၊ ခဏိကမရဏ-လျှပ်တစ်ပြက်အတွင်း အကြိမ်ပေါင်း ကုဋေတစ်သိန်းကျော်၊ သမုစ္ဆေဒမရဏ-ပရိနိဗ္ဗာန်စံခြင်း၊ သမ္မုတိမရဏ-တဘဝတခါသေခြင်း၊ သမ္မုတိမရဏ ၄ မျိုး - သက်တမ်းကုန်ခြင်း၊ ကံကုန်ခြင်း၊ နှစ်ပါးစုံကုန်ခြင်း၊ အကုသိုလ်ကံ ဖြတ်တောက်ခြင်း၊ ဇာတိဇရာမရဏတို့သည် လူသတ်သမား ၃ ဦးနှင့် တူပုံ။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ ဒွါဒသမပိုဒ်
ပျက်စီးခြင်း ၅ ပါး။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်လင်္ကာ တေရသမပိုဒ်
ပဋိသမ္ဘိဒါဉာဏ်တော် ၄ ပါး
အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါဉာဏ်၊ ဓမ္မပဋိသမ္ဘိဒါဉာဏ်၊ နိရုတ္တိပဋိသမ္ဘိဒါဉာဏ်၊ ပဋိဘာနပဋိသမ္ဘိဒါဉာဏ်၊ အသံကော်း ဉာဏ်ကောင်းသော ဓမ္မကထိက ဥပမာ။
အသာဓာရဏဉာဏ်တော် ၆ ပါး
ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တိဉာဏ်-ဣန္ဒြေအနုအရင့်ကို သိခြင်း၊ အာသယာနုသယဉာဏ်-နှလုံးသွင်း အတွင်းမျိုးစေ့ဓာတ်ကို သိခြင်း၊ ယမကပါဋိဟီရဉာဏ်-ရေမီးအစုံအစုံသော တန်ခိုးပြာဋိဟာ၊ မဟာကရုဏာသမာပတ္တိဉာဏ်-သတ္တဝါတို့ကို ကြီးစွာသော သနားမှု၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်-အလုံးစုံကို အကုန်သိမြင်ခြင်း၊ အနာဝရဏဉာဏ်-အပိတ်အပင် အတားအဆီး မရှိသော ဉာဏ်တော်။
ဒသဗလဉာဏ်
ဉာဏ်တော် ၁၀ ပါး အသုံးပြုတော်မူပုံ။
ဗုဒ္ဓဉာဏ်တော် ၁၄ ပါး
အာဝေဏိကဂုဏ်တော် ပါဠိနှင့် အနက်
ဓမ္မစက္ကပဝတ္တနသုတ္တန် အထူးမှတ်ဖွယ်
ဓမ္မစကြာအရ မင်ဉာဏ် ၄ ပါးနှင့် ဒေသနာဉာဏ်တော် ဖြစ်သင့်ပုံ။
အနတ္တလက္ခဏသုတ္တန် အထူးမှတ်ဖွယ်
သုံးပါး ဆွမ်းခံ၍ ၆ ပါး မျှတပုံ၊ ဝါဆိုလပြည့်ကျော် ၅ ရက်နေ့၌ အနတ္တလက္ခဏသုတ် ဟောခြင်း၊ အနတ္တသဘော မြင်နိုင်ခဲပုံ၊ ပဉ္စဝဂ္ဂီရဟန်းတို့ ရဟန္တာဖြစ်ကြခြင်း၊ ခန္ဓာ ၅ ပါး ဝိပဿနာရှုရန် လင်္ကာ ၅ ပုဒ်။
ရတနသုတ် ပါဠိနှင့် အနက်
အရိယာ ၁၀၈ ပါး
ရတနသုတ် နိဂုံးချုပ် အာသီသလင်္ကာ
အခန်း - ၄၃၊ ထေရာပဒါနခန်း
(၁) အရှင်ကောဏ္ဍညမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
မဟာကာလ, စူဠကာလ ညီနောင်ဝတ္ထု
သဒ္ဓါသုမနဝတ္ထု
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုကြောင်း
(ဂ) မထေရ်မြတ် တရားထူးရကြောင်း
အညာသိကောဏ္ဍည အမည်တွင်ခြင်း
(ဃ) ရတ္တညူ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူကြောင်း
ရတ္တညူ - ညဉ့်အပိုင်းအခြားကို သိသောပုဂ္ဂိုလ်
ရဟန္တာဖြစ်ပြီးနောက် အညာသိကောဏ္ဍညမထေရ်မြတ်၏ အကြောင်း
မဏ္ဍာကိနီရေကန်
အရှင်ကောဏ္ဍည မိမိအမည်ဖော်၍ လျှောက်ရခြင်းအကြောင်း
မြတ်စွာဘုရား အစွန်းနှစ်ပါးလွတ်အောင် မေးတော်မူခြင်း
မြေပေါက်စေတီ
(၂-၃) အရှင်သာရိပုတ္တရာနှင့် အရှင်မောဂ္ဂလာန် အဂ္ဂသာဝက မထေရ် နှစ်ပါးအကြောင်း
(က) မထေရ်နှစ်ပါးတို့၏ ရှေးဆုတောင်း
သရဒရသေ့ အဂ္ဂသာဝကဆုပန်ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုကြခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူကြကြောင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ် ပရိနိဗ္ဗာန် စံတော်မူခြင်းအကြောင်း
အနုဇာနာတုကို မြန်မာပြန်ပုံ အဆုံးအဖြတ်
မြတ်စွာဘုရားကို နောက်ဆုံး ကန်တော့ခြင်း
မယ်တော်ကြီး တရားထူးရခြင်း
ရေဝတီအမျိုးသမီးအကြောင်း
ဓာတ်တော်များကို စုန္ဒထေရ် သာဝတ္ထိသို့ ယူဆောင်ခဲ့ခြင်း
အရှင်မဟာမောဂ္ဂလာန်မထေရ် ပရိနိဗ္ဗာန် စံတော်မူခြင်းအကြောင်း
မဟာသက္ကရာဇာ် ၁၀၃ ခုနှစ်နှင့် ၁၄၈ ခုနှစ်တို့၏ ဖြစ်ရပ်များ
လူသတ်သမားတို့ အပြစ်ရခြင်း
အရှင်မောဂ္ဂလာန်အကြောင်း မှီငြိမ်းပြုသော ကျမ်းများ
(၄) အရှင်မဟာကဿပမထေရ် အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
မဟာဧကသာဋက ပုဏ္ဏားဘဝ
သူကြွယ်ဘဝ
ဗာရာဏသီသူဌေးဘဝ
နန္ဒရာဇ်မင်းဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုကြောင်း
သဝဏ်လွှာနှစ်စောင်
ပန်းကုံးများ မညှိုးခြင်း
ကြီးစွာသော သူဌေးစည်းစိမ်
သူဌေးနှင့် သူဌေးကတော်တို့၏ သတိသံဝေဂ
နှစ်ဦးလုံး ရဟန်းပြုကြခြင်း
အရှင်နှစ်ပါး လမ်းခွဲတော်မူကြခြင်း
မြတ်စွာဘုရားနှင့် မထေရ်မြတ် တွေ့ဆုံခြင်း
အရှင်မဟာကဿပ၏ အရိုအသေပေး ခံနိုင်ပုံ မှတ်ဖွယ်
ဩဝါဒပဋိဂ္ဂဟဏ ရဟန်းအဖြစ်ကို ပေးတော်မူခြင်း
ဩဝါဒသုံးပါး၏ အဓိပ္ပာယ် ရှင်းပြချက်
သင်္ကန်းချင်း လဲတော်မူခြင်း
သင်္ကန်းချင်း လဲတော်မူရခြင်းအကြောင်း မှတ်ဖွယ်
(ဂ) မထေရ်မြတ် တရားထူးရ၍ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူးကို ရတော်မူခြင်းအကြောင်း
(၅) အရှင်အနုရုဒ္ဓါမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
ကဿပမြတ်စွာစေတီတော်အား ဆီမီးလှူပြန်ခြင်း
အန္နဘာရဘဝ
နတ်သမီး ကောင်းချီးပေးခြင်း
မဟာဓနသူဌေးဖြစ်ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်းအကြောင်း
အရှင်အနုရုဒ္ဓါမထေရ် ရဟန္တာဖြစ်ခြင်းအကြောင်း
အပ္ပိစ္ဆပုဂ္ဂိုလ် ၄ မျိုးနှင့် ဝတ္ထုများ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ဒိဗ္ဗစက္ခု ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့် စပ်၍ မှတ်ဖွယ်များ
အရှင်အနုရုဒ္ဓါမထေရ် နတ်လှူဒါန်းသည့် ပံသုကူသင်္ကန်းကို ရတော်မူခြင်းအကြောင်း
(၆) အရှင်ဘဒ္ဒိယမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ဥစ္စာကုလိက ဧတဒဂ်ဘွဲ့နှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၇) အရှင်လကုဏ္ဍကဘဒ္ဒိယ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
စိတ္တပတ္တဥဩငှက် ဘဝ
လက်သမားဆရာကြီးဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြု၍ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
အရှင်လကုဏ္ဍကဘဒ္ဒိယနှင့် စပ်သော တရားများ
မထေရ်မြတ် ရဟန္တာဖြစ်သော သုတ်တရား
အရှင်လကုဏ္ဍကဘဒ္ဒိယကို သေက္ခအရိယာပင် ထင်မှတ်၍ အရှင်သာရိပုတ္တရာက တရားတိုး၍ ဟောနေခြင်း
အရှင်လကုဏ္ဍကဘဒ္ဒိယ၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးများကို မြတ်စွာဘုရား ထင်ရှားဖော်ပြတော်မူခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၈) အရှင်ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
မဟာသာလ သူဌေးသားဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇ အမည်ရပုံ
ရဟန်းပြုသောအခါလည်း ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇဟူ၍ပင် အမည်တွင်ပုံ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၉) အရှင်မန္တာဏိပုတ္တ-ပုဏ္ဏမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၁၀) အရှင်ကစ္စည်းမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
ရွှေအုတ်လှူခြင်း
နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
သူဌေးသ္မီး နှစ်ယောက်တို့အကြောင်း
ကံ အကျိုးတရားနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်များ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၁၁-၁၂) ပန္ထကမထေရ် နောင်ညီနှစ်ပါးအကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်တို့၏ ရှေးဆုတောင်း
နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုကြခြင်း
ညီငယ်ကို ရှင်ပြုပေးခြင်း
စူဠပန္ထက ဉာဏ်နုံ့နှေးရခြင်းအကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
မြတ်စွာဘုရားက ကမ္မဋ္ဌာန်းပေးတော်မူခြင်း
ရဇောဟရဏကမ္မဋ္ဌာန်း ပေးရခြင်းအကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
အရှင်စူဠပန္ထက ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
စူဠသေဋ္ဌိဇာတ်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူကြခြင်း
ဧတဒဂ်ရနိုင်လောက်အောင် ဖန်ဆင်းခြင်းနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၁၃) အရှင်သုဘူတိ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ)နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ)ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး နှစ်ဆင့်ရတော်မူခြင်း
အရဏဝိဟာရီ ဧတဒဂ်နှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
မေတ္တာဖြင့် ဆွမ်းခံတော်မူခြင်းအကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
(၁၅) အရှင်ခဒိရဝနိယရေဝတ မထေရ်အကြောင်း
ခဒိရဝနိယရေဝတအမည်နှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာ၏ ညီနှင့်နှမများ
ရေ၀တ သံဝေဂရခြင်း
မြတ်စွာဘုရား ရဟန်းများစွာတို့နှင့် တကွကြွလာတော်မူခြင်း
အရှင်သီဝလိ၏ ဘုန်းတန်ခိုး
ဥဒ္ဓစ္စသမားများ အထင်မှားကြခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူးရတော်မူခြင်း
အာရညက တောကျောင်းနေဧတဒဂ်နှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၁၅) အရှင်ကင်္ခါရေဝတ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ကင်္ခါရေဝတဟု အမည်ရခြင်း အကြောင်း
(၁၆) အရှင်သောဏကောဠိဝိသ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
ဗာရာဏသီပြည်သား အမျိုးကောင်းသားဘ၀
( ခ) နောက်ဆုံး ရဟန်းပြုခြင်း
သူဌေးသားအတွက် အစာအာဟာရစီမံကြပုံ
အပြင်းအထန် အားထုတ်တော်မူခြင်း
ဝီဏာဝါဒ မလျော့ မတင်း စောင်းကြိုးငြင်း အဆုံးအမတရား ဟောတော်မူခြင်း
စောင်းဥပမာတရား ဟောတော်မူခြင်း အကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၁၇) အရှင်သောဏကုဋိကဏ္ဏ မထေရ်အကြောင်း
သောဏကုဋိကဏ္ဏ အမည်နှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ယက္ခစစ်သေနာပတိ နှစ်ဦးနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
သောဏကုဋိကဏ္ဏသူဌေးသား သံဝေဂရ၍ ရှင်ရဟန်းပြုခြင်း
ဂန္ဓကုဋီ၌ နေစေလိုသောရဟန်း အတွက် မိန့်တော်မူပုံ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၁၈) အရှင်သီဝလိ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
တောရွာသားဘ၀
ပျားရည်နှင့် ဒိန်ရည် ရောစပ်လှူခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ပဋိသန္ဓေ တည်နေစဉ်အချိန် အံ့ဖွယ်များ
ရှင်သီဝလိသားအမိတို့၏ ကိုယ်ဝန်ဒုက္ခ ဖြစ်ရသောအတိတ်ကြောင်းဝတ္ထု
မထေရ်မြတ် မိမိဘုန်းကံကို စုံစမ်းကြည့်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၁၉) အရှင်ဝက္ကလိ မထေရ်အကြင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
( ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
သဒ္ဓါဓိမုတ္တ ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၂၀-၂၁) အရှင်ရာဟုလာ, အရှင်ရဋ္ဌပါလ မထေရ် ၂-ပါးတို့ အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ် ၂-ပါးတို့၏ ရှေးဆုတောင်း
အရှင်ရဋ္ဌပါလ၏ ဝေယျာဝစ္စမှူးဘဝ
နိရာမဂန္ဓာ၏ အနက်အဓိပ္ပါယ် မှတ်သားဖွယ်
အရှင်ရာဟုလာ၏ ပထဝိန္ဓရမင်းသားဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘ ရဟန်းပြုကြခြင်း
အရှင်ရာဟုလာ၏ သိက္ခာသုံးပါး လိုလားပုံ အကြောင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
အရှင်ရဋ္ဌပါလ ရဟန်းပြုခြင်း
အရှင်ရဋ္ဌပါလ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
အရှင်ရာဟုလာ သိက္ခာကာမ ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
အရှင်ရဋ္ဌပါလ သဒ္ဓါပဗ္ဗဇိတဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၂၂) အရှင်ကုဏ္ဍဓာန မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
မထေရ်အလောင်း၏ ဝဋ်လိုက်ဖွယ် မကောင်းမှု
စိတ်ဝမ်းကွဲအောင် ပြုလုပ်ခြင်း
စိတ်ဝမ်းကွဲ အထင်လွဲလေပြီ
ဘုမ္မဇိုဝ်းနတ်၏ နောင်တ
(ခ) နောက် ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ဝဋ်လိုက်လေပြီ
ကောသလမင်းကြီး ကိုယ်တိုင် စုံစမ်းခြင်း
( ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၂၃) အရှင်ဝင်္ဂီသ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ဝင်္ဂီသ ကျွတ်ချိန်ရောက်ခြင်း
ဝင်္ဂီသအား ဟောသောဂါထာများ ရဟန်းတို့အားလည်း ဟောတော်မူပြန်ခြင်း အကြောင်း
ဝင်္ဂီသအား တစပဉ္စကကမ္မဋ္ဌာန်းပေး၍ ရှင်ရဟန်းပြုပေးပုံ မှတ်သားဖွယ်
အရှင်ဝင်္ဂီသ ပါဠိဂါထာ စာဆိုတော်ဖြစ်ကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၂၄) အရှင်ဥပသေန-ဝင်္ဂန္တပုတ္တ မထေရ်အကြောင်း
ဥပသေန-ဝင်္ဂန္တပုတ္တအမည်နှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
တပည့်ပရိသတ်ကို မွေးမြူဆုံးမတော်မူခြင်း
ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
အရှင်ဥပသေနမထေရ် ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူခြင်း အကြောင်း
အရှင်ဥပသေန မြွေဆိုးထိခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၂၅) အရှင်ဒဗ္ဗ မထရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
တောင်ထိပ်၌ တရားအားထုတ်ခြင်း
( ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ဒဗ္ဗအမည်နှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
( ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
သေနာသနပညာပက ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
မထေရ်မြတ် အစွပ်စွဲခံရခြင်း
မထေရ်မြတ် ပရိနိဗ္ဗာန်စံခြင်း
(၂၆) အရှင်ပိလိန္ဒဝစ္ဆ မထရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
စေတီတော်နှင့် သံဃာတော်အား ပူဇော်ခဲ့ခြင်း
စကြ၀တေးမ၀
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
နှုတ်ထွက်ကြမ်းမှု အထုံဝါသနာပါရှိခြင်း
ပိတ်ချင်းသီးများ ကြွက်ချေးဖြစ်ကုန်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၂၈) အရှင်ဗာဟိယ-ဒါရုစီရိယ မထေရ်အကြောင်း
ဗာဟိယဒါရုစီရိယ အမည်နှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
တောင်ထိပ်တက်၍ ရဟန်းတရား အားထုတ်ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ဗြဟ္မာကြီး လာရောက်သတိပေးခြင်း
ဗာဟိယဒါရုစီရိယ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
တရားဟောရန် အခါမဟုတ်သေးဟူသော စကားနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
တရားဟောရန် နှစ်ကြိမ်တိုင်ပယ်ခြင်းနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
အာရုံ ၆-ပါးကို ၄-စုပြု၍ ဟောတော်မူပုံ
၁-၂-၃-၄ အမှတ် တရားတော်တို့၏ အဓိပ္ပါယ်ရှင်းချက်
ဧဟိဘိက္ခု မခေါ်ရခြင်းအကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
ဗာဟိယ နွားဝှေ့ခံရ၍ အသက်ကုန်ခြင်း
ဗာဟိယ၏ တမလွန်ကို မေးလျှောက်ခြင်းနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
ဓမ္မပဒဂါထာ ဟောကြားခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူးဖြင့် ချီးကျူးတော်မူခြင်း
(၂၈) အရှင်ကုမာရကဿပ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
တောင်ထိပ်တက်၍ ရဟန်းတရား အားထုတ်ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ကုမာရကဿပဟု အမည်တွင်ခြင်း
ဝမ္မိကသုတ်ဒေသနာ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း , အကြောင်း
ဝမ္မိကသုတ် အချုပ်လင်္ကာ
ဝမ္မိကသုတ် ပြဿနာ ၁၅-ရပ်၏ အဓိပ္ပါယ်ရှင်းချက်
အရှင်ကုမာရကဿပ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၂၉) အရှင်ကောဋ္ဌိတ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၃၀) အရှင်အာနန္ဒာ မထေရ်မြတ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
အကြားကာလ ကောင်းမှုများ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာသောတာပန်တည်ခြင်း
ဥပဋ္ဌာက = အလုပ်အကျွေးရာထူး ခံယူတော်မူခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာ ဆုရှစ်တန် ခံယူခြင်း
မြတ်စွာဘုရားကို သူမတူတန်အောင် ပြုစုလုပ်ကျွေးတော်မူခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ် ၅-တန် ရတော်မူခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာ ရဟန္တာဖြစ်တော်မူခြင်း
သံဂီတိကာရက (၄၉၉) ပါးသာ ရွေးကောက်ခြင်းအကြောင်း ရှင်းချက်
တောစောင့်နတ်က သတိပေးခြင်း
နိဗ္ဗာန်ကို နှလုံး၌ထားသူ ၂-မျိုး မှတ်သားဖွယ်
အဇာတသတ်မင်း သံဂါယနာမဏ္ဍပ်ကြီး ဆောက်လုပ်ခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာ ဣရိယာပုထ်လေးပါးမှ လွှတ်၍ ရဟန္တာ ဖြစ်တော်မူခြင်း
အရှင်မဟာကဿပ သာဓုကောင်းကြီးပေးတော်မူခြင်း
ရဟန္တာ ဖြစ်ကြောင်း ပြောသကဲ့သို့ ကြွရပုံရှင်းချက်
သံဂါယနာသဘင် ဆင်ယင်တော်မူကြခြင်း
ဝိနည်းပိဋကတ်ကို အရှင်ဥပါလိသို့ အပ်နှင်းတော်မူကြခြင်း
အရှင်အာနန္ဒာ ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူခြင်း
သံဝေဂဂါထာ ပါဠိ အနက်
(၃၁) အရှင်ဥရုဝေလကဿဖ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
ဖုဿမြတ်စွာဘုရားရှင်၏ ညီတော် မင်းသားဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
တပည့်ပရိသတ်အများဆုံး ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၃၂) အရှင်ကာဠုဒါယီ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
( ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ကာဠုဒါယီဟု အမည်မှည့်ခြင်း
ကာဠုဒါယီအမတ်ကို စေလွှတ်ခြင်း
(ဂ)ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၃၃) အရှင်ဗာကုလ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်မြတ်၏ ရှေးဆုတောင်း
အနာကင်းသောအရာ ဧတဒဂ်ဆုတောင်းခြင်း
တဖန် ရသေ့ဘဝ ဆေးကုသခြင်း
ကျောင်းတိုက်အိုကို မွမ်းမံပြင်ဆင်ခြင်း
နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ဗာကုလ-ဟု အမည်တွင်ခြင်း
ဗာကုလသူဌေးသား၏ စည်းစိမ်
ဗာကုလသူဌေးသား ရဟန်းပြု၍ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
(ဂ)ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
အရှင်ဗာကုလ၏ အံ့ဩဖွယ်များ
(၃၄) အရှင်သောဘိတ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၃၅) အရှင်ဥပါလိ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ)ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ဘာရုကဋ္ဌက ဝတ္ထု
အတ္ထုက ဝတ္ထု
(၃၆) အရှင်နန္ဒီက မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
( ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၃၇) အရှင်နန္ဒ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
( ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
မျောက်မအိုကို ပြပြီး နတ်ပြည်သို့ ကြွခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
အရှင်နန္ဒကို နတ်သမီးပြခြင်းနှင့်စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
အာမခံမှ လွှတ်ခြင်း လွှတ်တော်မူခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ဣန္ဒြေစောင့်မှု ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
(၃၈) အရှင်မဟာကပ္ပိန မထေရ်အကြာင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
ယက်ကန်းသည် အကြီးအမှူးဘဝ
သူကြွယ် အကြီးအမှူးဘဝ
သူကြွယ်ကတော် အကြီးအမှူး၏ ထူးကဲသော စေတနာ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
မင်းကြီး မြင်းစေကျော် တို့ဖြင့် သတင်းစကား နာယူစေခြင်း
ရတနာသုံးပါး သတင်းကြားသိရခြင်း
မဟာကပ္ပိနမင်းကြီး တောထွက်တော်မူခြင်း
မြတ်စွာဘုရား အသင့်စောင့်ကြိုနေတော်မူခြင်း
မဟာကပ္ပိနမင်း မြစ်သုံးတန်ကို ကူးမြောက်ခြင်း
မြတ်စွာဘုရားနှင့်တွေ့၍ ရဟန်းပြုကြခြင်း
ကုန်သည်များ အနောဇာမိဖုရားကြီးထံ သွားရောက်ကြခြင်း
အနောဇာမိဖုရားကြီး အမတ်ကတော်တို့နှင့်တိုင်ပင်၍ တောထွက်ခြင်း
အရှင်မဟာကပ္ပိနကို အကြောင်းပြု၍ ဓမ္မပဒဂါထာကို ဟောခြင်း
အရှင်မဟာကပ္ပိနမထေရ် အနီးနေတပည့်တိုကို တရားဟောခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၃၉) အရှင်သာဂတ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
အရှင်သာဂတ နဂါးကို ဆုံးမခြင်း
သရက်ပင်ဆိပ်နဂါး၏ အထ္ထုပ္ပတ္တိအကျဉ်းချုပ်
ကောသမ္ဘီပြည်ဖက်သို့ ခရီးဆက်ခြင်း
ဆဗ္ဗဂ္ဂီရဟန်းတို့၏ အကြောင်းအရာအကျဉ်းချုပ်
အရှင်သာဂတ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
( ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
(၄၀) အရှင်ရာဓမထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
နောက်တဖန် အမျိုးသားဘဝ
နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
အရှင်သာရိပုတ္တရာ၏ ကတညုတ, ကတဝေဒိတာဂုဏ်
ရဟန်းခံ ရှင်ပြုအတွက် ဘုရားခွင့်ပြုချက်များ
ရာဓပုဏ္ဏားကြီး ရဟန်းပြု၍ ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
အလီနစိတ္တဇာတ်ကို ဟောတော်မူခြင်း
အလီနစိတ္တဇာတ် ရှေ့ပိုင်းနှင့် နောက်ပိုင်းဖြစ်ပေါ်ပုံ မှတ်ဖွယ်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ပဋိဘာနေယျက ဧတဒဂ်ရခြင်းနှင့်စပ်၍မှတ်သားဖွယ်
(၄၁) အရှင်မောဃရာဇ မထေရ်အကြောင်း
(က) မထေရ်၏ ရှေးဆုတောင်း
ကဋ္ဌဝါဟနမင်း၏ အမတ်ကြီးဘဝ
ဆရာကြီး ဂဠုန်ရုပ်စက်ယာဉ်ပျံ တည်ဆောက်ခြင်း
ကဋ္ဌဝါဟနမင်းကြီး ဖြစ်လာခြင်း
ဗာရာဏသီမင်းနှင့် မဟာမိတ်ဖြစ်ခြင်း
လက်ဆောင် အပြန်အလှန် ပေးပို့ကြခြင်း
လက်ဆောင်တုံ့ တဖန်ပြန်ခြင်း
အမတ်တို့ သွားရောက်စုံစမ်းကြခြင်း
ကဋ္ဌဝါဟနမင်းကြီး အသက်ထက်ဆုံးကောင်းမှုပြု၍ နတ်ရွာစံခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ဗာဝရီပုရောဟိတ်ဆရာကြီး တပည့်တို့နှင့် ရသေ့ရဟန်းပြုခြင်း
ဗာဝရီဆရာကြီး နှစ်စဉ် အသပြာတသိန်း အလှူကြီးပေးခြင်း
လူလိမ်ပုဏ္ဏားတယောက် လာရောက် ခြောက်လှန့်ခြင်း
ဗာဝရီဆရာကြီးနှင့် ဘုရားပွင့်ချိန် မှတ်ချက် ပါသာဏကစေတီနှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
အရဟတ္တဖိုလ်အထွတ်တပ်သော ဂါထာဖြစ်ကြောင်း မှတ်သားဖွယ်
( ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရတော်မူခြင်း
ဗာဝရီဆရာကြီးအကြောင်း
ပါရာယနသုတ္တန်နှင့် စပ်၍ မှတ်သားဖွယ်
အရှင်ပိင်္ဂိယ ဗာဝရီဆရာကြီးအား တဖန် ပြန်၍ တရားဟောခြင်း
ပါရာယနာဂီတိ ၁၅-ဂါထာ မြန်မာပြန်
ဗာဝရီဆရာကြီး တူဝရီးတို့ ပြောဆိုရာ၌ ရိုင်းပြခြင်းကင်းပုံ မှတ်သားဖွယ်ရာ
မြတ်စွာဘုရား-ရောင်ခြည်တော်လွှတ်၍ တရားဟောခြင်း
အခဏ်း ၄၄၊ ထေရီအပဒါနခဏ်း
(၁) မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီထေရီအကြောင်း ၁
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ရတ္တညူဧတဒဂ်ဆုကိုတောင်းခြင်း၊ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
ရေခပ်ကျွန်မ အကြီးအကဲ ဘ၀
ကျောင်းမရှိပဲ ဝါမကပ်ရပုံ မှတ်ချက်၊ ရတ္တညူပုဂ္ဂိုလ်အဓိပ္ပါယ် မှတ်ချက်၊ ဝါဆိုကျောင်းကို အစိုးရ လူကုံထံ, ဆင်းရဲ သားလူတန်းစားမရွေး ဆောက်လုပ် လှူဒါန်းခွင့်ရှိပုံ
ယက်ကန်းသည် အကြီးအကဲဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဘိက္ခုနီမ-ပြုခြင်း
သုပ္ပဗုဒ္ဓမင်းကြီး၏ သမီးတော် အငယ် ဂေါတမီဖြစ်ခြင်း၊ မဟာမာယာ၏ ညီမ ဖြစ်ခြင်း၊ ဗေဒင်ကျမ်းများအရ စကြာမင်းမယ်တော် ဖြစ်နိုင်ပုံ၊ အမတော် နတ်ရွာ လားပြီးနောက် သုဒ္ဓေါဒန မင်းကြီး၏ အဂ္ဂဒေဝီ မဟေသီ မိဖုရားကြီး ဖြစ်ခြင်း၊ သားတော်ရင်း နန္ဒမင်းသားကို အထိန်း တော်များထံ အပ်၍ တူတော်မင်းသား သိဒ္ဓတ္ထအား ကိုယ်တိုင် နို့ချိုတိုက်ကျွေး ပြုစုခြင်း၊ ဂရုဓံရှစ်ပါးဖြင့် ရှင်ရဟန်းအဖြစ်ကို ရယူရပုံ၊ သံခိတ္တသုတ် ဒေသနာကြားနာရသဖြင့် ရဟန္တာမ ဖြစ်ပုံ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ရတ္တညူ=ရှည်စွာသောညဉ့်အပိုင်းအခြား ကို သိသောအရာ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း၊ မဟာ ပဇာပတိ ဂေါတမီ-မည်တွင်ပုံ ရှင်းလင်းချက်
ဂေါတမီထေရီ ပရိနိဗ္ဗာန်စံယူခြင်း
ပရိနိဗ္ဗာန် စံယူခဏ်းအကြောင်း ကြည်ညို ဖွယ်များ၊ ဈာပနသင်္ဂြိုဟ်ပွဲ အခမ်းအနား ၏ အံ့ဖွယ်များ၊ သံဝေဂယူဖွယ် ဂါထာများ
(၂) ခေမာထေရီအကြောင်း ၁၈
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ပညာဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
ဘဝများစွာ နတ်မိဖုရား, လူမိဖုရား ဖြစ်ခြင်း ဗြဟ္မစာရီနီဘိက္ခုနီမဘဝ၊ ကျောင်းတိုက် ဒါယိကာမဘဝ၊ ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးတော်ကြီးဘဝ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
ခေမာမင်းသမီး မည်ပုံ၊ အဆင်းမာန်ယစ်သူ ဖြစ်ခြင်း၊ ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး၏ ဥပါယကောသလ္လဉာဏ်၊ ဝေဠုဝန်ဥယျာဉ်တော်ဖွဲ့ ဂီတိ-၄ဂါထာ ခေမာမိဖုရား၏သံဝေဂဉာဏ်၊ မဟာနိဒါနသုတ်ကို ကြားနာရ၍ သောတာပန်အရိယာမ-ဖြစ်ခြင်း၊ရုပ်မာန ဖြင့် အထင်မှားပြစ်ကို တောင်းပန် ကန်တော့ ခြင်း၊ ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီးထံ ရဟန်းပြုခွင့် တောင်းခြင်း
ခေမာထေရီ ရဟန္တာမ ဖြစ်ခြင်း
ပရိယတ် ပဋိပတ် စွယ်စုံရသဖြင့် ဝိသုဒ္ဓိ ခုနစ်ပါး၌ အထူးကျွမ်းကျင် လိမ္မာသူ ဖြစ်ခြင်း၊ ကထာဝတ္ထုဆယ်ပါးတို့၌လည်း သူမတူအောင် ရဲရင့်ခြင်း၊အဘိဓမ္မာနည်း၌လည်း အထူးတတ်သိလိမ္မာသူဖြစ်ခြင်း
ခေမာထေရီက ကောသလမင်းကြီးအား သိမ်မွေ့သောတရား ဟောခြင်း
ခေမာသုတ္တန်နှင့် ပတ်သက်၍ မှတ်သားဖွယ်အဓိပ္ပါယ်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
မဟာပညာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရခြင်း၊ ထေရီမ ကိုယ်တိုင်ဟောသည့် ဝမ်းမြောက်ဖွယ်ရာဂါထာများ
(၃) ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
တန်ခိုးကြီးအရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
ပစ္စေကဗုဒ္ဓအား ကြာပန်းလှူခြင်း
တဖန် သူဌေးသမီးဘဝ
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးတော်ဘ၀
ဥမ္မာဒန္တီဘဝ
လယ်စောင့်အမျိုးသမီးဘ၀
ပဒုမ၀တီဘဝ
ပဒုမဒေဝီမိဖုရားကြီး ဖြစ်လာခြင်း၊ မင်းကြီး မြတ်နိုးလွန်းသဖြင့် အခြားမိဖုရားမောင်းမတ္တိ ပဒုမဒေဝီကိုမနာလိုကြခြင်း၊ မင်း မိန်းမတို၏ အလိမ်မှုကြီး ပေါ်ခြင်း၊ ပဒုမဝတီ၏ သဘောထား ကြီးမြတ်ပုံ၊ မင်းသားငါးရာတို့ ပစ္စေကဗုဒ္ဓ ဖြစ်ကြခြင်း၊ လက်လုပ်လက်စား အိမ်ရှင်မဘ၀
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ ပြုခြင်း
ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ-မည်ပုံ၊ ဇမ္ဗူဒိပ်မှ မင်း သူဌေး အားလုံးက ဥပ္ပလဝဏ်ကို စာ သဝဏ်ဖြင့် တောင်းခံကြခြင်း၊ တဦး တည်းသော သမီးအား မပေးဖြစ်ရန် ဥပါယ်အကြံဖြင့် ဖခင်သူဌေးကြီး ကြံစည် စီစဉ်ပုံ၊ ဥပ္ပလဝဏ် ရဟန်းမ-ပြုခြင်း၊ ဥပ္ပလဝဏ်ထေရီ ဆီမီးညွှန့်ဖြင့် တေဇော ကသိုဏ်း ပွါးလျက် ရဟန္တာထေရီမ ဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
တန်ခိုးဣဒ္ဓိအရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း
(၄) ပဋာစာရာထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ဝိနယဓရ=ဝိနည်းပိဋ္ဋကတ်ကိုဆောင်ရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူ ရရှိခြင်း
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးတော်ဘ၀
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးဘဝ၌ ဘိက္ခုနီ အမည် ရခြင်း၊ ကောမာရိ ဗြဟ္မစရိယ အကျင့် ကျင့်လျက် သံဃာ့အရာမ် ပရိဝုဏ်ကျောင်းတိုက်ကြီး ဆောက်လုပ် လှူဒါန်း ခဲ့ခြင်း
နောက်ဆုံး ဘ၀ ရဟန်းပြုခြင်း
ပဋာစာရာ၏ ပစ္စုပ္ပန် ဇာတ်ကြောင်း၊ ပဋာစာရာ အမည်ရပုံ၊ အမြိုက်ရေချမ်း အဆွတ်ဖျန်း ခံရခြင်း၊ ပဋာစာရာ ထေရီရဟန္တာမ ဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဝိနယဓရ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း
(၅) ဓမ္မဒိန္နာထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
တရားဟော ဓမ္မကထိက ဧတဒဂ် ဆုကိုတောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
ဘဏ္ဍာစိုး သူဌေးကတော်ဘ၀
သဒ္ဓါတရားကြီးမားသူ ဖြစ်ခဲ့ပုံ
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးတော်ဘဝ
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးဘ၀ ၌ “သုဓမ္မာ အမည် ရခြင်း၊ ကောမာရိဗြဟ္မစရိယ အကျင့် ကျင့်လျက် ရဟန်း သံဃာအားသံဃာ့အရာမ်, ကျောင်းတိုက်, ပရိဝုဏ် ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းခဲ့ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
ဓမ္မဒိန္နာ၏ ပစ္စုပ္ပန်ဇာတ်ကြောင်း၊ ထူးခြားသော ဓမ္မာဒိန္နာ၏ ခင်ပွန်းသည် ဝိသာခသူဌေး ဖြစ်ရပ်၊ ဓမ္မဒိန္နာ ရတန်း ပြုပုံ၊ ခင်ပွန်းသည် ဝိသာခသူဌေးက ဓမ္မဒိန္နာအားခမ်းနားစွာ ဘိက္ခုနီမ ပြုပေးခြင်း ဝိသာခသူဌေး ပြဿနာမေးခြင်း၊ စူဠဝေဒလ္လသုတ်သည် သာဝကဘာသိတသုတ္တန်မှ ဇိနဘာသိတသုတ္တန်ဖြစ်လာပုံ မှတ်ချက်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဓမ္မကထိကအရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း
(၆) နန္ဒာထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ဈာန်ဝင်စားမွေ့လျော်သည့်အရာ ဧတဒဂ်ဆုတောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ် ခံယူရရှိခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘ၀ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
နန္ဒာမင်းသမီး, အဘိရူပနန္ဒာ မင်းသမီး, ဇနပဒကလျာဏီ ရူပနန္ဒာ မင်းသမီးဟု သုံးမည်တွင်ခြင်း၊ နန္ဒမင်းသား၏ နှမတော် (ကြင်ယာလောင်း) ဖြစ်ခြင်း၊ မိထွေးတော်ကြီး မဟာပဇာပတိဂေါတမီ ၏ သမီးအရင်း ဖြစ်ခြင်း၊ နန္ဒာမင်းသမီး ၏ ပစ္စုပ္ပန် ဇာတ်ကြောင်း၊ ဝိဇယသုတ္တန် ဒေသနာ ကြားနာရ၍ အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ရောက်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဈာန်ဝင်စားမွေ့လျော်သည့်အရာ ဧတဒဂ် ရရှိခြင်း
(၇) (ဗဟုပုတ္တိက) သောဏာ ထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
အာရဒ္ဓဝီရိယ=လုံ့လပြင်းထန် ထက်သန် သည့်အရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ် ခံယူရရှိခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
သားသမီး များ၍ ဗဟုပုတ္တိက-သောဏာ မည်ပုံ၊ သောဏာ၏ ပစ္စုပ္ပန်ဇာတ်ကြောင်း၊ အာရဒ္ဓ ဝီရိယ သောဏာထေရီ-ဟု ထင်ရှားခြင်း၊ ရဟန္တာမ ဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
အာရဒ္ဓဝီရိယ=သမ္မပ္ပဓာန် လုံ့လ ပြင်းထန်သောအရာ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း
(၈) သကုလာထေရီအကြောင်း
သကုလာ = ဗကုလာ-မူကွဲပြ မှတ်ချက်
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
နန္ဒာမင်းသမီးဘဝ ဒိဗ္ဗစက္ခု အဘိညာဏ် အရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ် ခံယူရရှိခြင်း
ပရိဗိုဇ်ရဟန်းမ-ဘဝ
ကဿပမြတ်စွာ လက်ထက် ပရိဗိုဇ်ရဟန်းမ ဘဝအဖြစ်၌ ဆီမီးဖြင့် စေတီတော်မြတ်အား ပူဇော်ခဲ့ပုံ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
သာဝတ္ထိပြည်၌ သကုလာ အမည်ရခြင်း၊ သကုလာ၏ ပစ္စုပ္ပန် ဇာတ် ကြောင်း၊ သာသနာဝန်ထမ်း ရဟန်းမ - ပြုလုပ်၍ ရဟန္တာထေရီမဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဒိဗ္ဗစက္ခု အဘိညာဏ် အရာ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း
(၉) ကုဏ္ဍလကေသာထေရီအကြာင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ခိပ္ပါဘိည= လျင်မြန်သော မဂ်ဖိုလ် အသိ ဉာဏ်ရှိသောအရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ် ခံယူ ရရှိခြင်း
ကိကီမင်းကြီး သမီးတော်ဘ၀
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးဘဝ၌ “ဘိက္ခဒါယိကာ” မည်ခြင်း၊ ကောမာရိဗြဟ္မစရိယ အကျင့်ရှိလျက် ဆယ်ပါးသီလမြဲ၍ သံဃာတော်အတွက် ပရိဝုဏ်ကျောင်းတိုက်ကြီး ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းခဲ့ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းပြုခြင်း
ကုဏ္ဍလ ကေသာ ၏ ပစ္စုပ္ပန် ဇာတ်ကြောင်း၊ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ ဘဒ္ဒါအမည်ရှိ သူဌေးသမီး ဖြစ်ခြင်း၊ ရာဇဂြိုဟ် ပြည်၌ သတ္တုက လူဆိုး ထကြွ သောင်းကျန်းခြင်း၊ ဘဒ္ဒါ သူဌေးသမီး၏ ချစ်ခင်စိတ်၊ မိဘ မေတ္တာ ကြီးလှပုံ၊ သတ္တုက၏ ကောက်ကျစ်သောအကြံ၊ သတ္တုက၏ အကြံ ပေါ်လွင် ခြင်း၊ ဘဒ္ဒါ၏ အလိမ္မာရည်၊ ဘဒ္ဒါ၏ ပြုမူချက် အပေါ် ဝေဘန် သုံးသပ်ပုံမှတ်ချက်၊ ဘဒ္ဒသူဌေးသမီး၏ ဥပါယကောသလ္လ ဉာဏ်ကို တောင်စောင့်နတ် မင်း ချီးကျူးပုံ ၂-ဂါထာ၊ ဘဒ္ဒါသူဌေးသမီးပရိဗိုဇ် ရဟန်းမ -ပြုခြင်း၊ ကုဏ္ဍလကေသာ အမည် တွင်ခြင်း၊ ကုဏ္ဍလကေသာ တက္ကတွန်းမ ဝါဒရှင် ဖြစ်လာ ခြင်း၊ အရှင်သာရိပုတ္တရာ မထေရ်မြတ် ကုဏ္ဍလကေသာကို ဆုံးမတော်မူခြင်း၊
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ခိပ္ပါဘိညာဧတဒဂ် ရရှိခြင်း
(၁၀) ဘဒ္ဒါကာပိလာနီထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိအရာ ဧတဒဂ်ဆုကိုတောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
သူကြွယ်ကတော်ဘဝ
ဗာရာဏသီပြည် သူကြွယ်ကတော် ဘဝ၌ ဖြစ်ရပ်၊ ယင်းဘဝ၌ ဆုတောင်းချက်
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမပြုခြင်း
ဘဒ္ဒကာပိလာနီ ၏ ပစ္စုပ္ပန် ဇာတ်ကြောင်း အကျဉ်း၊ ငါးနှစ်ကြာ ပရိဗိုဇ်မ အဖြစ် နေရပုံ၊ နောက်ပိုင်း မိထွေးတော် ကြီး မဟာ ပဇာပတိ ဂေါတမီထံ၌ ရှင် ရဟန်းအဖြစ် ရယူ၍ ဝိပဿနာ တရား အားထုတ်သဖြင့် ရဟန္တာ ထေရီမ ဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိ အဘိညာဏ် အရာဧတဒဂ် ရရှိခြင်း၊ ထေရီမ၏အမည်များကိုဝေဘန်ခွဲခြားပြပုံ မှတ်ချက်
(၁၁) ဘဒ္ဒကစ္စနာ=ယသောဓရာထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
မဟာဘိညာပ္ပတ္တ = ကြီးကျယ်သော အဘိညာဏ် ပညာသို့ ရောက်သည့် အရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
ဒေဝဒဟပြည် သုပ္ပဗုဒ္ဓ သာကီဝင် မင်း၏ သမီးဖြစ်၍ ဘဒ္ဒါကစ္စာနာ- မည်တွင်ခြင်း၊ ယင်း၏ ပစ္စုပ္ပန် ဘ၀ ဇာတ်ကြောင်း၊မိထွေးတော်ကြီး မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီထံ ရှင် ရဟန်းပြုခြင်း၊ ဘဒ္ဒကစ္စာနာထေရီဟု ထင်ရှား၍ ဝိပဿနာ တရား
အားထုတ်စဉ် မကြာမီ ရဟန္တာမဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ကြီးကျယ်သော အဘိညာဏ် အရာ အထူး လေ့လာ နိုင်နင်းသူ အဖြစ် ဧတဒဂ် ရရှိ ခြင်း၊ ထူးကဲသော မဟာဘိညာပ္ပတ္တ-အရာ ဧတဒဂ်ကို ဤဘုရားမြတ်စွာသာသနာတွင် အဂ္ဂသာဝကကြီး နှစ်ပါး အရှင် ဗာကုလ မထေရ်, ဘဒ္ဒကစ္စာနာ ထေရီမ-တို့သာရရှိပုံ မှတ်ချက်
(၁၂) ကိသာဂေါထမီထေရီအကြောင်း ၁၃ဝ
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
လူခစီဝရဓရ = ခေါင်းပါးသော သင်္ကန်းကို ဆောင်ရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးတော်ဘ၀
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးတော်ဘဝ၌ ငါးယောက်မြောက် “ဓမ္မာ”အမည် ရရှိခြင်း၊ ကောမာရိဗြဟ္မစရိယ အကျင့်ကို ကျင့်သုံးခဲ့ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
ကိသာဂေါတမီ၏ ပစ္စုပ္ပန် ဘ၀ဇာတ်ကြောင်း- ဆင်းရဲသည့် အမျိုးသမီး ဖြစ်ပုံ၊ ကိသာဂေါတမီ မည်တွင်ပုံ၊ ကံကုန်လျှင်စီးပွါးပျက်တတ်ပုံ၊ ဘုန်းရှင် ကံရှင် ကိသာဂေါတမီဖြစ်ပုံ၊ ကိသာဂေါတမီ သူဌေး ချွေးမ ဖြစ်လာခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရားပေးသည့် သောက ကင်းငြိမ်းကြောင်း ဥပါယ်ကောင်းတရား၊ မြတ်စွာဘုရား မိန့်ကြားချက် ကို သတိ ပြုရန် အမှာစကား ချပ်၊လက္ခဏာရေး သုံးချက်ပြ မှတ်စရာ့တရား နှစ်ဂါထာနှင့် လင်္ကာဆောင်ပုဒ်၊ ကိသာဂေါတမီထေရီ ရဟန္တာမဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း တဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
လူခစီဝရဓရ ဧတဒဂ် အရ = ဝတ္ထလူခ, သုတ္တလူခ, ရဇနလူခ-သုံးမျိုးလုံး ရရှိခြင်း
(၁၃) သိင်္ဂါလကမာတုထေရီအကြောင်း
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ပဒုမုတ္တရ ဘုရားရှင်လက်ထက် အမတ် သမီးဘဝ ဘိက္ခုနီမပြုလုပ်ခြင်း၊ စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလ စင်စွာ ကျင့်သုံးခြင်း၊ ရတနာ သုံးပါး၌ ထူးကဲစွာ ရိုသေလေးစားခြင်း။ ဘုရားထံ၌ သဒ္ဓါဓိမုတ္တတဒဂ်ဆုကို ပန် ဆင်ခြင်း၊ မြတ်ဘုရားထံမှ ဗျာဒိတ်တော် ခံယူရရှိခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
သိင်္ဂါလသတို့သား၏ မိခင်ဖြစ်၍ “သိင်္ဂါလကမာတု” မည်တွင်ပုံ၊ အယူ ဖောက် ပြား သိင်္ဂါလ သတို့သားကို ဘုရားသခင် ဆုံးမပုံ၊ မိခင် သိင်္ဂါလကမာတု သူဌေးမ သောတာပန် တည်၍ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရားသည် အဇ္ဈာသယကို မြင်တော်မူ၍ တရားဟောကြားရာ သဒ္ဓါ တရား အဦးထားလျက် ဝိပဿနာပွါး များ အားထုတ်ခြင်း၊ သဒ္ဓါဓုရ ရဟန္တာ ထေရီမ-ဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
သဒ္ဓါဓိမုတ္တ= သဒ္ဓါတရား ကြီးမားထက် သန်သည့်အရာ ဧတဒဂ် ရရှိခြင်း
အခဏ်း ၄၅၊ ဥပါသကစရိတခဏ်း
(၁) တပုဿ, ဘလ္လိက ညီနောင်အကြောင်း
(က) ဥပါသကာတို၏ ရှေးဆုတောင်း
ပဌမံ သရဏဂမန= ရှေးဦးစွာ သရဏဂုံ တည်သူများအဖြစ် ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းကြခြင်း
အကြားကာလ ဘဝများ
ဘလ္လိက အလောင်းသည် ဘဒ္ဒကမ္ဘာမှ သုံးဆယ့်တကမ္ဘာထက်၌ သုမနပစ္စေက ဗုဒ္ဓအား သစ်သီးလှူခဲ့ပုံ၊ သိခီမြတ်စွာ ဘုရားရှင်လက်ထက်၌ အရုဏဝတီပြည် ပုဏ္ဏားသားတဦး ဖြစ်ရခြင်း၊ ဥဇိတနှင့် ဩဇိတ ညီနောင်တို့ထုံး နှလုံးမူလျက် သူငယ်ချင်း တပုဿအလောင်းနှင့် အတူ သိခီဘုရားရှင်အား အလှူကြီး ပေးလှူပြီး လျှင် “ဆွမ်းဦး အလှူဒါယကာ” ဖြစ်လိုကြောင်း ဆုတောင်းခဲ့ကြခြင်း၊ ကဿပ ဘုရားရှင် လက်ထက် ဂေါပါလ၏ သား ညီနောင်များဖြစ်ကြ၍ ရဟန်းသံဃာအား နွားနို့ဆွမ်းဖြင့် လှူဒါန်းပြုစု လုပ်ကျွေးခဲ့ကြခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဥပါသကာ ဖြစ်ကြခြင်း
ဂေါတမဘုရားရှင်လက်ထက် အသိတဉ္ဇန မြို့ဝယ် လှည်းကုန်သည် သူကြွယ်၏သား နှစ်ယောက်တို့ ဖြစ်လာကြခြင်း၊ နောင်တော်ကား တပုဿ, ညီတော်ကား ဘလ္လိက - မည်တွင်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား အဋ္ဌမသတ္တာဟ အဝင် ရာဇာယတန လင်းလွန်းပင်ရင်း သီတင်းသုံးဆဲ အခါ နှင့်ကြုံတွေ့ပုံ၊ သုဇာတာ သူဌေးကတော် ၏အလှူဒါန ဃနာနို့ဆွမ်း၏ အာဟာရ စွမ်းအား ပြတ်ချိန်ဖြစ်ခြင်း၊ တခုသော ဘဝကမိခင်ဟောင်း၏ သားနှစ်ယောက် အပေါ် မြှော်ခေါ် စီမံညွှန်ကြားချက်၊ သားနှစ်ယောက် သဘောပေါက် ဝမ်း မြောက်ကြ၍ ဘုရားရှင်အား မုန့်ကြွက်ကျစ်နှင့် ပျားဆုပ်မုန့်များ လှူဒါန်းပုံ၊ မြတ်စွာ ဘုရား အဓိဋ္ဌာန်ချက်ဖြင့် စတုမဟာရာဇ် နတ်မင်းကြီး လေးဦး လှူဒါန်းသည့် ကျောက်သပိတ် လေးလုံးမှ တလုံးတည်း ဖြစ်ကာ အနားလေးရစ် ပါရှိပုံ၊ ညီနောင် များ မုန့်ဆွမ်းလှူ, သောက်တော်ရေကပ်, တရားနာယူအပြီး ဒွေဝါစိက သရဏဂုံ တည်ကြခြင်း၊ မြတ်ဘုရားထံမှ ဆံတော် ဓာတ်ရှစ်ဆူရရှိ၍ အသိတဉ္စနမြို့တံခါးဝ၌ စေ တီ တော် တည် ခြင်း၊ စေတီတော်မှ ဥပုသ်နေ့တိုင်း နီလရောင်ခြည်တော်များ ကွန့်မြူကြခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဆုတောင်းချက်အရ ပဌမံသရဏဂမနု= ရှေးဦးစွာ သရဏဂုံတည် ဥပါသကာ ဧတဒဂ်ကို ခံယူရရှိကြခြင်း၊
ညီနောင်တို့၏ မဂ်ဉာဏ်အလား
(၂) အနာထပိဏ်သူဌေးအကြောင်း
(က) သူဌေး၏ ရှေးဆုတောင်း
အလှူအတန်း၌ မွေ့လျော်ကြသူ ဥပါသကာတွင် ဒါယက ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ သူဌေးဖြစ်ခြင်း
သာဝတ္ထိပြည်သုမနသူဌေးကြီးသားဖြစ်၍ ငယ်မည် သုဒတ္တမည်တွင်ပုံ၊ အနာထပိဏ် အမည်ရရှိပုံ၊ ၅၄-ကုဋေကုန် ဇေတဝန် ကျောင်းတော်ကြီး ဆောက်လုပ်လှူဒါန်းပုံ၊ ကျောင်းရေစက်ချပွဲ အချိန်ကာလ မူကွဲ ကြသော်လည်း နောက်ဆုံး သုံးလ ကာလ ကို သဘောတူလက်ခံကြပုံ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
နေ့စဉ်အမြဲ လှူဒါန်းသည့် အလှူဝတ်များ- စာရေးတံဆွမ်းငါးရာ, ပက္ခိကဆွမ်းငါးရာ စာရေးတံ ယာဂုဆွမ်း ငါးရာ, ပက္ခိက ယာဂုဆွမ်း ငါးရာ နိစ္စဘတ်ဆွမ်း ငါးရာ အာဂန္တုကဆွမ်းငါးရာ, ဂမိကဆွမ်းငါးရာ, ဂိလာနဆွမ်းငါးရာ, ဂိလာနု ပဠာကဆွမ်း ငါးရာ, သံဃာတော်နေထိုင်ရာ နေရာ ငါးရာ၊ ဒါယက=လှူဒါန်းပေးကမ်းစွန့်ကြဲ ခြင်း၌ မွေ့လျဉ်သည့်အရာ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း
အနာထပိဏ္ဍိကောဝါဒ သုတ္တန်
ဝါရနှစ်တန် ခွဲခြားသိမှတ်ရန် မှတ်ချက်၊ တရားနာအပြီး အရှင်အာနန္ဒာနှင့် အနာထပိဏ်သူဌေးကြီးတို့ အပြန်အလှန် ဆွေး နွေးပြောကြားကြပုံ၊ အပြန်အလှန် ပြောဆို ကြပုံနှင့် ပတ်သက်၍ မှတ်သားဖွယ်ရာ အမှာစကားချပ်
အနာထပိဏ်သူဌေးကြီး တုသိတာနတ်ပြည်၌ နတ်သားဖြစ်ခြင်း
အနာထပိဏ် နတ်သား ဘုရားမြတ်ထံ လာရောက်ရပုံအကြောင်း ရှင်းလင်းချက် မှတ်သားဖွယ်
အနာထပိဏ္ဍိကနတ်သား လျှောက်ထားသော ၄-ဂါထာ
ပဌမဂါထာ ဖြင့် မြတ်စွာဘုရား နှင့် အရိယာသံဃာတို့၏ နေထိုင်ရာဖြစ်ခြင်း ဟူ သော ဂုဏ် ဖြင့် ဇေတဝန်ကျောင်းတော်ကို ချီး ကျူးရပုံ ရှင်းလင်းချက်, ဒုတိယဂါထာဖြင့် အရိယမဂ်၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ချီးကျူးပုံ ပြခြင်း, တတိယ ဂါထာဖြင့် ဝိပဿနာဉာဏ် အရိယမဂ် ဉာဏ်တို့၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ချီးကျူးဖွဲ့ဆိုပုံ ပြခြင်း, စတုတ္ထဂါထာဖြင့် အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ်၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ချီးကျူး ဖွဲ့ဆိုပုံ ပြခြင်း၊ နတ်သားအမည်ကို အရှင်အာနန္ဒာ၏ အနုမာနဉာဏ်အစွမ်း ထင်ရှားစေလို၍ ဖော်ထုတ်ခြင်း မပြုပုံ
(၃) စိတ္တသူကြွယ်အကြောင်း
စိတ္တသူကြွယ်နှင့် စိတ္တသူဌေး ခေါ်ဝေါ်ပုံ ဝေါဟာရနှင့် ပတ်သက်၍ မှတ်ချက်
(က) သူကြွယ်၏ရှေးဆုတောင်း
ဓမ္မကထိက = တရားဟော ကောင်းသူ အဖြစ် ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း
မုဆိုးသားဘ၀
ပံသုကူ သင်္ကန်း ဆောင် ရဟန်းတော် တပါးနှင့်တွေပုံ၊ အခြား ဆွမ်းခံရဟန်း နှစ်ပါးနှင့်တွေပုံ၊ ပံသုကူသင်္ကန်းဆောင် ရဟန်းထံ ဆွမ်း လှူ၍ ဆုတောင်းပုံ။ ဆုတောင်းချက်အရ အကျိုးပေးမြဲပုံ
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဥပါသကာဖြစ်ခြင်း
စိတ္တသတို့သား အမည်တွင်ပုံ၊ စိတ္တသူကြွယ် မဇ္ဈုံပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သဖြင့် မဟာနာမ မထေရ် က အာယတန ၁၂-ပါး ဟောရခြင်း၊ အနာဂါမ် အရိယာဖြစ်ခြင်း၊ စိတ္တသူကြွယ် ၏ ဒါနာဘိရတ,ဓမ္မာဘိရတ = ၂-ဖက်ရ ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ကြောင်း အနာထပိဏ် သူဌေးနှင့် ခွဲခြားပြပုံ မှတ်ချက်
စိတ္တသူကြွယ်၏ ဒါနာဘိရတ, ဓမ္မာဘိရတ ဖြစ်ပုံ
ပဌမ ဣသိဒတ္တ သုတ်၊ ဒုတိယ ဣသိဒတ္တ သုတ်၊ မဟကပါဋိဟာရိယသုတ်၊ ဒုတိယ ဣသိဒတ္တနှင့် မဟက ပါဋိဟာရိယ သုတ် များကို ဟောကြားသည့် မထေရ်နှစ်ပါး နှင့်စပ်၍ မှတ်ဖွယ်၊ အရှင်သုဓမ္မမထေရ် အကြောင်းအကျဉ်း၊ စိတ္တသူကြွယ် ဘုရားဖူး သွားရောက်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
သဠာယတနဝဂ်၊ စိတ္တသံယုတ် အကြောင်း ပြု၍ ဓမ္မကထိက = တရားဟောကောင်း ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း
စိတ္တသူကြွယ် ကွယ်လွန်ခါနီးပင် တရားဟောကြောင်း
ဂိလာနဒဿနသုတ်၊ စိတ္တသူကြွယ်၏ ဘဝအလား စိစစ်ပုံ မှတ်ချက်
(၄) ဟတ္ထကာဠဝက သီတင်းသည်အကြောင်း
(က) သီတင်းသည်၏ ရှေးဆုတောင်း
သင်္ဂဟဝတ္ထု လေးပါးနှင့် ပြည့်ဝသူဧတဒဂ် ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ အာဠဝကမင်းသား ဖြစ်လာခြင်း
အာဠ၀ကမင်းသား ဖြစ်လာပုံ၊ အနာဂါမ် တည်၍ ဥပါသကာ သီတင်းသည်ဖြစ်လာပုံ စသည်တို့ကို ညွှန်းပြသည့် အညွှန်း မှတ်ချက်
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
စွန့်ကြဲ ပေးကမ်းခြင်း=ဒါနသင်္ဂဟ, ချစ် ဖွယ်စကား နှစ်သက်အားရအောင် ပြောကြားခြင်း = ပိယ၀စာသင်္ဂဟ, ကိစ္စကြီး ငယ်မဟူ ပြီးမြောက်အောင် ဆောင်ရွက် ပေးခြင်း = အတ္ထစရိယာသင်္ဂဟ, ကိုယ်နှင့် မခြား အတူထားခြင်း = သမာနတ္တတာ သင်္ဂဟ ဤလေးမျိုးအရာ ဧတဒဂ်ရရှိပုံ
(၂) မဟာနာမသာကီဝင်မင်းအကြောင်း
(က) သာကီဝင်မင်း၏ ရှေးကောင်းမှု ၂၀၀
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ ပဏီတရသဒါန = အရသာ ကောင်းမြတ် သည့် ဆွမ်း, ဆေး လှူဒါန်းသောအရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ မဟာနာမသာကီဝင်မင်းဖြစ်ခြင်း
သာကီဝင်မင်းမျိုး၌ မဟာနာမ အမည် တွင်၍ အရှင်အနုရုဒ္ဓါ၏ နောင်တော် ဖြစ်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို ပဌမအကြိမ် ဇူးတွေ့ရလျှင်ပင် သောတာပန် ဖြစ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဆွမ်းအတွက် ပင်ပန်း ဆင်းရဲရှာသော ရဟန်းသံဃာများအား လေးလစီ ဆက်ကာ ဆက်ကာ တနှစ်ပြည့်အောင် ပြုစု လုပ်ကျွေးပုံ၊ မဟာနာမသိက္ခာပုဒ် ပညတ် ရခြင်းအကြောင်း မှတ်သားဖွယ်၊ ပဏီတ ဒါန= အကောင်းအမွန်ကို လှူဒါန်းရာ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း၊
(၆) ဥဂ္ဂသူဌေးအကြောင်း
(က) သူဌေး၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ မနာပဒါန= နှစ်သက်ဖွယ်သော အလှူ ဝတ်ကို ပေးလှူရာ ဧတဒဂ်ဆုကိုတောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူ ရရှိခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဥဂ္ဂသူဌေးဖြစ်ခြင်း
ဝေသာလီပြည် သူဌေးမျိုး၌ဖြစ်၍ ဥဂ္ဂသူဌေးဟု အမည်တွင်ခြင်း၊ ဥဂ္ဂသူဌေးမည် ရပုံ၊ ပဌမအကြိမ် ဘုရားရှင်ကို ဖူးတွေရ စဉ်ပင် သောတာပန်ဖြစ်ခဲ့၍ နောက်အခါ အနာဂါမ်ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်ခြင်း၊ အသက်အရွယ် ကြီးရင့်သည့်အခါ ကြံစည် ဆင်ခြင်မိပုံ၊ မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထားသော အချက်ကြီး ခြောက်ချက်၊ အလှူဝတ်နှင့် ပတ်သက်၍ မှတ်ဖွယ် မှတ်ချက်။ မြတ်စွာ ဘုရား ဟောကြားသည့် အနုမောဒနာ တရားဂါထာများ။
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
မနာပဒါယက = နှစ်သက်ဖွယ်ရာဝတ္ထု လှူဒါန်းသည့်အရာ ဧတဒဂ်ရရှိခြင်း။
ဥဂ္ဂသူဌေး၏ ဘဝအလား
သုဒ္ဓါဝါသဗြဟ္မာဘုံ၌ ဥဂ္ဂဗြဟ္မာဖြစ်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား၏ အမေးနှင့် ဥဂ္ဂဗြဟ္မာ အဖြေ၊ မေး-ဖြေ ၂-ရပ် ရှင်းလင်းချက် မှတ်သားဖွယ်၊ ဥဂ္ဂဗြဟ္မာအား မြတ်စွာဘုရား တရားဟောသည့် ၂-ဂါထာ။
(၇) ဥဂ္ဂတသူဌေးအကြောင်း
(က) သူဌေး၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ သံဃုပဋ္ဌာနဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဥဂ္ဂတသူဌေးဖြစ်ခြင်း
ဟတ္ထိဂါမ ရွာသား ဥဂ္ဂတ သတို့သား ဖြစ်ပုံ၊ သေသောက်ကြူ ဥဂ္ဂတ မြတ်စွာ ဘုရားနှင့် တွေ့၍ အနာဂါမ် အရိယာ ဖြစ်ပုံ၊ နတ်များလာရောက်၍ ပုဂ္ဂိုလ်ခွဲခြား ပြောကြားပုံ၊ ဥဂ္ဂတ၏ ဒုဿီလနှင့် သီလဝန္တ ခွဲခြားခြင်းမရှိပုံ အတုယူဖွယ်၊ ဘုရား ရှင်အား ဒုဿီလ၏ အပြစ်ကို လုံးဝ မလျှောက်ထား, သီလဝန္တ အရှင်မြတ် တို့၏ ဂုဏ်ကျေးဇူး ကိုသာ ချီးမွမ်း လျှောက်ထားခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
သံဃုပဋ္ဌာက= သံဃာအား စိတ်တူမျှစွာထား၍ ပြုစုလုပ်ကျွေးသည့်အရာ ဧတဒဂ် ရရှိခြင်း၊ ဥဂ္ဂတ သူဌေးနှင့် ဥဂ္ဂ သူဌေး ကွဲပြားပုံ မှတ်သားဖွယ်နှင့် ယင်းတို့၏ အံ့ဖွယ်ရှစ်ပါး အထူးမှတ်ချက်များ
(ဂ) သူရမ္မဋ္ဌသူဌေးအကြောင်း
(က) သူဌေး၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ အဝေစ္စပ္ပသာဒ = သာသနာ၌ သက်ဝင် လျက် မတုန်မလှုပ် ကြည်ညိုရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ သူရမ္မဋ္ဌသူဌေးဖြစ်ခြင်း
သာဝတ္ထိပြည် သူဌေးမျိုး၌ သူရမ္မဋ္ဌသတို့သား ဖြစ်ခြင်း၊ မူလ ပဘဝ သာသနာ ပြင်ပ တိတ္ထိများ၏ အလုပ်အကျွေး ဒါယကာဖြစ်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရားနှင့်တွေ့၍ သောတာပန်ဖြစ်ပုံ၊ မာရ်နတ် အကဲစမ်း လာခြင်း၊ သူရမ္မဋ္ဌ၏ မတုန် မလှုပ်သော သဒ္ဓါတရား
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
အဝေစ္စပ္ပသန္န = သာသနာ၌ သက်ဝင်၍ မတုန် မလှုပ် ကြည်ညိုသူ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ကို ရရှိခြင်း။
(၉) ဇီဝကဆေးဆရာအကြောင်း
(က) ဇီဝက၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရကောင်းမှု ကုသိုလ်ကိုပြု၍ ပုဂ္ဂလပ္ပသာဒ - မြတ်စွာဘုရားကို ပုဂ္ဂိုလ်စွဲ ကြည်ညိုရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း။
(ခ)နောက်ဆုံးဘဝ ဇီဝကဖြစ်ခြင်း
ဖခင် အဘယမင်းသား, မိခင် သာလဝတီ တို့မှ ဖွားပုံ၊ ပြည့်တန်ဆာမတို့၏ ပြုမြဲ ဓမ္မတာ၊ ဇီဝက အမည်ရပုံ၊ ကောမာရဘစ္စ အမည်ရပုံများ၊ ဘိသက္ကပါရဂူ ဖြစ်၍ ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး၏ သားမားတော်ကြီး ဖြစ်ခြင်း၊ စဏ္ဍပဇ္ဇောတမင်း၏ ရောဂါကို ကုသပျောက်ကင်း သဖြင့် ဉာဏ် ပူဇော်ခများ ရရှိပုံ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ဒေါသမလဓာတ် အားကြီးသည့် ရောဂါ ကို ကုသလျက် မြတ်စွာဘုရားအား၎င်း, ရဟန်း သံဃာအား၎င်း, လှူဒါန်းသည့် ဒါနကောင်းမှုများ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ပုဂ္ဂလပ္ပသန္ဓ =ဘုရားအား ပုဂ္ဂိုလ်စွဲ ကြည်ညိုသည့်အရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း။
(၁၀) နကုလပိတု သူဌေးအကြောင်း
(က) သူဌေး၏ ရှေးကောင်းမှု ၂၃၁
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ ဝိဿာသက=ဘုရားရှင် ကိုယ်တော်မြတ် နှင့် အကျွမ်းဝင်ရင်းနှီးသောစကားပြောကြားရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံး ဘဝ နကုလပိတု သူဌေး ဖြစ်ခြင်း
ဘဂ္ဂတိုင်း သုသုမာရဂိရ မြို့၌ သူဌေး မျိုးဝယ် နကုလ သတို့သား၏ဖခင် နကုလပိတု ဖြစ်လာခြင်း၊ မိကျောင်းမြည်သည် ကိုစွဲ၍ မြို့အမည်ကို သုသုမာရဂိရ-ဟု ခေါ်တွင်ပုံ၊ ဘေသကလာ မည်သော ဘီလူးမ စိုးအုပ်ရာတော ဖြစ်ခြင်းကြောင့် တောအမည်ကို ဘေသကလာ-ဟု ခေါ် တွင်ပုံ၊ မြတ်စွာ ဘုရားရှင်ကို မြင်လျှင် မြင်ခြင်း သားဟူသော အမှတ်ဖြစ်ခြင်း၊ နကုလပိတု နကုလမာတု ဇနီးမောင်နှံ နှစ်ဦးလုံး ဘုရားရှင်နှင့် ဘဝသံသရာ အဆက်ဆက် ဆွေမျိုးရင်းချာ ဖြစ်ခဲ့ကြပုံ အသေးစိတ်မှတ်ချက်၊ မြတ်စွာဘုရားအား အားရ ကျေနပ်အောင် ပြော ဆို ပြီး အာသယဓာတ် အလယ်အလတ် မဇ္ဈတ္တ သဘော ရောက်ရှိမှ ဘုရားရှင်က တရား ဟောရပုံ၊ တရားနာယူပြီး နှစ်ဦးလုံး သောတာပန် ဖြစ်ကြခြင်း၊ နောက်တချိန် မြတ်စွာဘုရားနှင့် တွေ့၍ ဆွမ်း ခဲဖွယ် ဘောဇဉ်များ ဆပ်ပြီးတွင် ဇနီး မောင်နှံတို့ -ဦးလုံး ရိုးသား ပွင့်လင်းစွာ လျှောက်လုံး ပြတ်စွာဘုရားက သဒ္ဓါ, သီလ, စာဂ, ပညာ တို့၏ ကြောင်းကျိုး နှစ်ရပ်ကို ဟောကြားခြင်း။
(ဂ) ဧတဒဂ်၌ထူး ရရှိခြင်း
ပဌမ သမဇီဝီ သုတ္တန်ကို ဟောကြားရပုံ၊ ဝိဿာသက = မြတ်စွာဘုရားနှင့် အကျွမ်းတဝင် ခင်မင်ရင်းနှီးသောစကား ပြော ကြားသည့်အရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း
ဥပါသိကာစရိတခဏ်း
(၁) သုဇာတာသူဌေးကတော်အကြောင်း
(က) သူဌေးကတော်၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရကောင်းမှု ကုသိုလ်ကိုပြု၍ ပဌမံ သရဏဂမန = ရှေးဦးစွာ သရဏဂုံ ဆောက်တည် ခံယူရာ ဧတဒဂ် ဆုကိုတောင်းခံခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံး ဘဝ သုဇာတာ သူဌေးကတော် ဖြစ်ခြင်း
ဥရုဝေလ တောအုပ်အနီး သေနာ နိဂုံး၌ သေနိယသူဌေးကြီးသမီး သုဇာတာ ဖြစ် ခြင်း၊ သားဆုတောင်းပုံနှင့် ဆုတောင်း ပြည့်ဝပုံ၊ သုဇာတာအပေါ် အကဲခတ် ခန့်မှန်းချက် မှတ်ဖွယ်၊ ဃနာနို့ဆွမ်းစီရင် ပုံနှင့် ထူးခြားချက်များ၊ ဘုရားအလောင်း ကို ညောင်စောင့် နက်မင်းဟု အထင် ရောက်၍ ပူဇော်ပသပုံ၊ သုဇာတာ၏ စေတနာ ဆုတောင်းစကား၊ နေရဉ္စရာ မြစ်ကြာ ရွှေခွက်မျှော်ခြင်းနှင့် ဗောဓိ မဏ္ဍိုင်အရောက် ကြွ၍ ဘုရားအဖြစ် ခံယူ ပြီးနောက်-သတ္တသတ္တာဟ စံနေခြင်း ဣသိပတန မိဂဒါဝုန်၌ ဓမ္မစကြာတရား ဟောခြင်း, သုဇာတာ၏ သား ယသ သတို့သားအား တရားဟောသဖြင့် ယသ သတို့သား သောတာပန် ဖြစ်ခြင်း, ဖခင်သူဌေးကြီး သောတာပန်တည်ပုံနှင့် ယသ သတို့သား ရဟန္တာ ဖြစ် ပုံ၊ မယ်တော် သုဇာတာ သူဌေးကတော် နှင့် ဇနီးဟောင်းတို့ သောတာပန် ဖြစ်ကြပုံ နှင့် တေဝါစိက သရဏဂုံ တည်ပုံ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
သုဇာတာ သူဌေးကတော် ဥပါသိကာမ ကြီး ပဌမံသရဏဂမန =ရှေးဦးစွာ သရဏဂုံခံယူရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း။
(၂) ဝိသာခါ ကျောင်းအမကြီးအကြောင်း
(က) ဝိသာခါ၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြုလျက် ဒါယိက= အလှူအတန်း ပေးကမ်းခြင်း၌ မွေ့လျော်ရာ ဧတဒဂ်ဆု တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း၊
ကိကီမင်းကြီး၏ သမီးထွေးဘဝ
ကိကီမင်းကြီး သမီးတော် ခုနစ်ဖော် အနက် အငယ်ဆုံး အထွေးဆုံး ညီမငယ် သံဃဒါသီ ဖြစ်ခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဝိသာခါဖြစ်ခြင်း
အင်္ဂတိုင်း ဘဒ္ဒိယမြို့ မေဏ္ဍက သူဌေးကြီး ၏သား ဓနဉ္စယသူဌေးနှင့် သုမနဒေဝီ တို့မှ မွေးဖွားသည့် ဝိသာခါ ဖြစ်လာပုံ၊ ဘုန်းကြီးသူ ၅-ဦး၊ မေဏ္ဍကသူဌေးကြီး၏ အာနုဘော်၊ စန္ဒပဒုမာ သူဌေးကတော် ကြီး၏ အာနုဘော်၊ စန္ဒပဒုမမာ အမည် ရခြင်း အကြောင်း၊ ဓနဉ္စယ သူဌေး၏ အာနုဘော်၊ သုမနဒေဝီ၏ အာနုဘော်၊ ကျွန်ယုံတော် မောင်ပုဏ္ဏ၏ အာနုဘော်၊ ခုနစ်နှစ်အရွယ်ကပင် ဝိသာခါ သောတာ ပန်ဖြစ်ခြင်း၊ ဝိသာခါတို့မိသားစု သာကေ တမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခြင်း၊ ဓနဉ္စယ သူဌေးတို့ ရွှေ့ပြောင်း လိုက်ပါရပုံ မှတ်ချက်၊ သာကေတမြို့ မည် တွင်ခြင်း အကြောင်း၊ ပုဏ္ဏဝဍ္ဎန သတို့သားအတွက် သတို့သမီး ရှာဖွေခဏ်း၊ ကောသလမင်း ကြီး ထိမ်းမြားမင်္ဂလာပွဲသို့ လိုက်ပါခြင်း၊ ဓနဉ္စယသူဌေးကြီး၏ သမီး ဝိသာခါအား သြဝါဒ ၁၀ - ချက် ပေးပုံ၊ ဝိသာခါ သာဝတ္ထိပြည်သို့ ဝင်ပုံ၊ မိဂါရသူဌေး၏ ဧည့်ခံပွဲ၊ မိဂါရသူဌေး မခံမရပ်နိုင်အောင် ဖြစ်ခြင်း၊ ဝိသာခါအရေးဆိုခြင်း၊ အရေး အခင်း ရှင်းလင်းပွဲ ကျင်းပခြင်း၊ ဝိသာခါ ၏ နောက်ပိုင်း အရေးဆို အောင်မြင်ပွဲ၊ မိဂါရသူဌေး သောတာပန် ဖြစ်ခြင်း၊ ဒေသကဘုရားရှင်၏ တရားပွဲ၌ အထူး မှတ်ရန် ဘုရားရှင်၏ ပါရမီတော်များ မှတ်ချက်၊ အင်္ဂုတ္တိုရ်အဋ္ဌကထာနှင့် ဓမ္မပဒအဋ္ဌကထာ ၂-ရပ် ခွဲခြား ရှင်းလင်းချက်၊ ယောက္ခမ သူဌေးကတော်ကြီး လည်း သောတာပန် အရိယာ ဖြစ်ခြင်း၊ “သစ်တပင်ကောင်း ငှက်တသောင်း နား” ဟူ သကဲ့သို့ မှတ်ဖွယ်ရာ ဆောင်ပုဒ် လင်္ကာ၊ ဝိသာခါအား ယောက္ခမကြီး ချီးမြှောက်ခြင်း၊ ဆုရှစ်ပါး မှတ်သား ဖွယ်၊ ဝိသာခါ၏ ထူးခြားချက် များ၊ပုဗ္ဗာရုံ ကျောင်းဆောက်ရန် အကြောင်း ဖန်ခြင်း၊ သုပ္ပိယာ ဒါယိကာမနှင့် ပတ် သက်၍ မှတ်ဖွယ်အကျဉ်း၊ မဟာလတာ တန်ဆာ ဆင်ထိုက်သူ ၃-ဦး၊ အရှင်မဟာ မောဂ္ဂလာန်ထေရ် ကြီးကြပ်မှုဖြင့် ကိုးလ အပြီး ပုဗ္ဗာရုံ ကျောင်းတိုက်ကြီး ဆောက်လုပ်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား ၏ ပကတိဆောင်ရွက်နေကျ မူတရပ်ကို အထူးမှတ်ရန် မှတ်ချက်၊ ကျောင်းရေစက်ချပွဲကြီး ၄-လကြာ ကျင်းပခြင်း၊ ပစ္စည်း ၄-ပုံ စုံအောင် လှူခြင်း၊ ကျောင်း ရေ စက်ချပွဲ အပြီး ဥဒါန်းကျူးရင့်ခြင်း ၅-ဂါထာ။
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဝိသာခါ၏ ကောင်းမှု နိဗဒ္ဓဝတ်များ၊ ဒါယိက=လှူဒါန်းရခြင်း၌ မွေ့လျော်သည့်အရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ကို ရရှိခြင်း၊
(၃-၄) ခုဇ္ဇတ္တရာနှင့် သာမာဝတီတို့ အကြောင်း
(က) ဥပါသိကာ ၂-ဦးတို၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်များပြု၍ ခုဇ္ဈတ္တရာအလောင်း အမျိုးသမီး အနေ ဖြင့် ဗဟုသုတ= အကြား အမြင်များသောအရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ သာမာဝတီအလောင်း အမျိုးသမီးအနေ ဖြင့် မေတ္တာဝိဟာရီ=မေတ္တာဖြင့် နေလေ့ ရှိသောအရာ ဧတဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ၂-ဦးလုံး ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိကြခြင်း၊
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ခုဇ္ဈတ္တရာနှင့် သာမာဝတီ ဖြစ်ကြခြင်း
ခုဇ္ဇတ္တရာ= ခါးကုန်းမလေး၏ ဘဝအခြေ အနေ၊ သာမာဝတီ၏ ဘဝအခြေအနေ၊ သာမာဝတီ တွေ ကြုံ ရ သည့် အနိဋ္ဌလာကဓံ၊ သာမာဝတီ ဃောသက သူဌေးကြီးသမီး ဖြစ်ရပုံ၊ သာမာဝတီကို ဥဒေန မင်း က မိဖုရား မြှောက်ခြင်း၊ ခုဇ္ဇတ္တရာ သောတာပန်ဖြစ်ခြင်း၊ သာမာဝတီတို့တဖွဲ့လုံး သောတာပန်ဖြစ်ကြခြင်း၊ ခုဇ္ဇတ္တရာ၏ ရှေးကုသိုလ် အကုသိုလ်ကံများ မှတ်သားဖွယ်၊ မာဂဏ္ဍီမိဖုရား၏ ရန်တိုက်မှုများ၊ တတိယအကြိမ် ရန်တိုက်ခြင်း၊ “မည်သူတရားပျက်ပျက် ကိုယ်မပျက်ပါနှင့်” ဟူသော ဆောင်ပုဒ်ကဲ့သို့ မှတ်ဖွယ်ရာ ဆောင်ပုဒ်လင်္ကာ၊ အရှင်အာနန္ဒာ အလောင်း အပ်လျှို = အဝတ်ချုပ်သမား ဘဝက ကုသိုလ်ကံအရ ယခုပစ္စက္ခဘဝ အကျိုးပေး မှတ်ချက်၊ သာမာဝတီတို့ မီးတိုက်၍ အသတ်ခံ ရခြင်း၊ ဥဒေန မင်း၏ ရာဇပရိယာယ်၊ သာမာဝတီ တို့၏ ရှေးအကုသိုလ်ကံ မှတ်သားဖွယ် မှတ်ချက်။
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိကြခြင်း
ပရိသတ်လေးပါးအလယ် ချီးမွမ်းစကား ဖြစ်ပွါးပုံ၊ ခုဇ္ဇုတ္တရာ ဥပါသိကာမ ဗဟုသုတ= အ ကြားအမြင်များ သည့် အရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း၊ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိနိုင်သည့် ခုဇ္ဈတ္တရာ၏ ထူးခြားသော အရည်အသွေးများ မှတ်သားဖွယ် မှတ်ချက်၊ သာမာဝတီ ဥပါသိကာမ မေတ္တာ ဝိဟာရီ = မေတ္တာဈာန်ဖြင့် နေလေ့ရှိသည့် အရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း
(၅) ဥတ္တရာ နန္ဒမာတာ ဥပါသိကာအကြောင်း
(က) ဥတ္တရာ၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ ဈာနာဘိရတ= ဈာန်တရားဖြင့် နေလေ့ ရှိသည့်အရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ဗျာဒိတ်ခံယူရရှိခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ပုဏ္ဏသူဌေးကြီး၏ သမီး ဥတ္တရာ ဖြစ်လာခြင်း
ရာဇဂြိုဟ်ပြည် သုမနသူဌေးကြီးကို အမှီပြု နေရသူ ပုဏ္ဏသီဟ လုပ်သားကြီး၏ ဇနီး ဥတ္တရာ၏ သမီး ဖြစ်လာခြင်း၊ အမိအမည် နှင့် အတူပြု၍ ဥတ္တရာ-ဟုပင် မှည့်ခေါ်ခြင်း၊ ပုဏ္ဏသီဟ သူဌေးဖြစ်ချိန်၊ ရှေးကောင်းမှု= ဥပနိဿယ၏ အဓိပ္ပါယ် ရှင်းလင်းချက်။ ဒိဋ္ဌဓမ္မဝေဒနီယကံနှင့် ပတ်သက်၍ အကျိုး ပေးပုံ ရှင်းလင်းချက်၊ ထွန်စိုင်မြေတုံးတို့ ရွှေတုံးများ ဖြစ်လာပုံ၊ ပုဏ္ဏတို့ မိသားစု သူဌေးလည်းဖြစ် သောတာပန်အရိယာ များလည်း ဖြစ်ကြခြင်း၊ ပုဏ္ဏသူဌေးကြီး နှင့် မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိအယူရှိသူ သုမနသူဌေးကြီး ခမည်း ခမက် တော်စပ်ခြင်း၊ ဥတ္တရာ၏ ကြီးစွာသော သဒ္ဓါဆန္ဒ၊ ဓမ္မုပဒေသ ဓမ္မလင်္ကာဆောင်ပုဒ်၊ သိရိမာ သောတာပန် တည်ခြင်း၊ နန္ဒသူငယ်၏ မယ်တော် ဖြစ်သဖြင့် ဥတ္တရာအား နန္ဒမာတာ-ဟုခေါ်ဝေါ်ခြင်း
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဈာယီ = ဈာန်ဝင်စားလေ့ ရှိရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း၊
(၆) သုပ္ပဝါသာ(ကောလိယ)သာကီဝင်မင်းသမီးအကြောင်း
(က) မင်းသမီး၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ ပဏီတဒါယိက= မွန်မြတ်သည်ကို လှူရာ ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံးဘ၀ ကောလိယ သာကီဝင်မင်းသမီး သုပ္ပဝါသာ ဖြစ်လာခြင်း
ကောလိယပြည် သာကီဝင် မင်းသမီး ဖြစ်ခြင်း၊ သုပ္ပဝါသာ အမည် တွင်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရားကို ပဌမဆုံး ဖူးတွေ့ရစဉ်ပင် သောတာပန် ဖြစ်ခြင်း၊ သီဝလိမထေရ်၏ မယ်တော်ဖြစ်ခြင်း၊
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဘုရားအမှူးပြု၍ ရဟန်းသံဃာအား မွန်မြတ်ချိုမြိန် များပြားထူးထွေသည့် ရသာ ပြည့် ပဏီတ ဘောဇဉ်များ လှူဒါန်း ဆက်ကပ်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား ဆွမ်းအနုမောဒနာတရား ဟောခြင်း၊ ဆွမ်းခဲဖွယ် လှူဒါန်းခြင်းကြောင့် အသက်, အဆင်း, ချမ်းသာသုခ, ခွန်အား ဗလ, ဉာဏ်ပညာ ပဋိဘာန်ဟု ဆိုအပ်သော ငါးဌာန အလှူ ကို လှူသည်မည်ပုံ၊ ယင်းငါးဌာနအလှူ၏ အကျိုးပေး ငါးပါး၊ ပဏီတဒါယိက= မွန်မြတ်သော ဝတ္ထုကို ပေးလှူရာဝယ် ဧတဒဂ်ဘွဲ့ကို ခံယူရရှိခြင်း
(၇) သုပ္ပိယာ ဥပါသိကာအကြောင်း
(က) သုပ္ပိယာ၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ ဂိလာနုပဋ္ဌာကီ = သူနာပြု ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခြင်း။
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝသုပ္ပိယာ ဥပါသိကာဖြစ်ခြင်း
ဗာရာဏသီပြည်၌ သူဌေးသမီး ဖြစ်၍ သုပ္ပိယာ အမည်တွင်ခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို ပဌမအကြိမ် ဖူးတွေရစဉ်ကပင် တရားနာရသဖြင့် သောတာပန်ဖြစ်ခြင်း၊ သုပ္ပိယာ၏ အံ့ဩလောက်သော ဒါနစေတနာ၊ ရဟန်းတော်များ လူသား မစားကောင်း စားလျှင် အာပတ်သင့်ကြောင်း သိက္ခာပုဒ်ကို ပညတ်ပုံ
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ဂိလာနုပဋ္ဌာကီ = သူနာပြုအရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း။
(၈) ကာတိယာနီ ဥပါသိကာမ အကြောင်း
(က) ဥပါသိကာမ၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကိုပြု၍ အဝေစ္စပ္ပသန္န = သာသနာတော်ဝယ် မတုန် မလှုပ် သက်ဝင် ယုံကြည်သည့် အရာ - ဧတဒဂ်ဆုကို တောင်းခံခြင်း၊
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ကာတိယာနီ သူဌေးမ ဖြစ်ခြင်း
ကုရရဃရမြို့၌ သူဌေးသမီးဖြစ်၍ ကာတိယာနီ-မည်တွင်ခြင်း၊ သောဏကုဋိကဏ္ဏ မထေရ်၏ မယ်တော် ကာဠီ သူဌေးကတော်နှင့် အလွန်ရင်းနှီးသည့် သူငယ် ချင်းမ ဖြစ်ခြင်း၊ ကာတိယာနီ သူဌေးမ၏ အစလသဒ္ဓါတရား၊ ကာတိယာနီ ဥပါသိကာမ သောတာပန်ဖြစ်ခြင်း၊ ကာတိယာနီကို အကြောင်းပြု၍ ခိုးသားငါးရာ ရဟန်းပြုလျက် နောက်ဆုံး ရဟန္တာများ ဖြစ်ကြခြင်း၊
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ကာတိယာနီ ဥပါသိကာမ အဝေစ္စပ္ပသန္န= သာသနာတော်ဝယ် မတုန်မလှုပ် သက်ဝင် ယုံကြည်သည့် အရာ ဧတဒဂ်ဘွဲ့ ရရှိခြင်း။
(၉) နကုလမာတု ဥပါသကာမ အကြောင်း
နကုလမာတု ဥပါသိကာမ အကြောင်းကို နကုလပိတု ဥပါသကာအကြောင်း နည်းတူသိမှတ်ရန် အညွှန်းမှတ်ချက်၊ နကုလပိတု ဥပါသကာသည် ဝိဿာသကဧတဒဂ် ရရှိသကဲ့သို့ နကုလမာတု ဥပသိကာမ သည်လည်း ဝိဿာသိက ဧတဒဂ်ဘွဲ့ကိုရရှိခြင်း။
(၁၀) ကုရရဃရမြို့နေ ကာဠီဥပါသိကာမ အကြောင်း
(က) ဥပါသိကာမ၏ ရှေးကောင်းမှု
အဓိကာရ ကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြု၍ အနုဿဝပ္ပသန္န= ကိုယ်တိုင် ဘုရားရှင်ကို မဖူးတွေ့ရပဲ တဆင့်ကြားဖြင့် ဘုရားဂုဏ်ကို သက်ဝင်ယုံကြည်သည့်အရာ ဧတဒဂ်ဆု တောင်းခြင်း
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ကာဠိသူဌေးသ္မီးဖြစ်ခြင်း
ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ သူဌေးသမီးဖြစ်၍ ကာဠီ အမည် တွင်ခြင်း၊ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထတိုင်း (အိန္ဒိယပြည်တောင်ပိုင်း) ကုရရဃရ မြို့သားနှင့် ထိမ်းမြားရသဖြင့် ကုရရဃရ မြို့သို့ လိုက်ပါနေထိုင်ရခြင်း၊ မီးဖွားရန် အသွား လမ်းခရီးအကြား သာတဂိရ, ဟေမဝတ နတ်မင်းကြိုမှတဆင့် မြတ်စွာ ဘုရား၏ တရားစကားကို ကြားနာရ၍ သောတာပန် တည်ခြင်း၊ အမျိုးသမီး သောတာပန်တွင် ရှေးဦးစွာဖြစ်၍ အကြီးဆုံး အမကြီးသဖွယ်ဖြစ်ခြင်း။
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
အနုဿဝပ္ပသန္န= တဆင့်ကြားဖြင့် ကြည်ညိုရာဝယ် ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း၊
အမိတဘောဂ သူဌေးကြီးများအကြောင်း
(၁) ဇောတိကသူဌေးအကြောင်း
ကြံခင်းရှင်ဘ၀
ပစ္စေကဗုဒ္ဓအား ကြံရိုးများ လှူဒါန်း၍ လူ့စည်းစိမ်, နတ်စည်းစိမ်များကို ဆုတောင်းလျက် နောက်ဆုံးမဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန် ဆုကို တောင်းခြင်း၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ အရှင်မြတ်က ဣစ္ဆိတံ ပတ္ထိတံ- စသော ၂ဂါထာတို့ဖြင့် အနုမောဒနာပြု ဆုပေး သနားတော်မူခြင်း၊ နောင်တော် အနေဖြင့် အရဟတ္တဖိုလ်ဆုကိုသာ တိုက်ရိုက်တောင်းခြင်း။
တဖန် သူကြွယ်ညီနောင်ဘဝ
ဝိပဿီမြတ်စွာဘုရားလက်ထက် ဗန္ဓုမတီပြည် သူကြွယ်အိမ်၌ နောင်တော်ကား သေန, ညီတော်ကား အပရာဇိတ အမည်ဖြင့် ဖြစ်လာကြခြင်း၊ နောင်တော် သေန တရားနာကြားရသဖြင့် ညီတော်ထံ ခွင့်ပန်၍ ရဟန်းပြုလုပ် တရားအားထုတ်ရာ ရဟန္တာအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိခြင်း၊ ညီတော် အပရာဇိတ သူကြွယ် ဂန္ဓကုဋီ ဆောက် လုပ်လှူဒါန်းခြင်း၊ တူတော်မောင် အပရာဇိတ ဆင်ဝင်ဆောင် လှူဒါန်းခြင်း၊ ဂန္ဓကုဋီ အုတ်ကျောင်းတော်ကြီး ရှုမျှော်ခင်း နှင့် တင့်တယ်ပုံ၊ မြတ်စွာဘုရားအား ဂန္ဓကုဋီ အုတ်ကျောင်းကြီးကို တင်လှူခြင်း၊ ကျောက်မျက်ရတနာကြီးကို ပုဏ္ဏားတဦး ပြောင်ပြောင် ခိုးယူခြင်း၊ မြတ်စွာဘုရား ၏ နည်းညွှန်းအရ အပရာဇိတသူကြွယ် ဆုတောင်းခြင်း။
နောက်ဆုံး ဇောတိကသူဌေးဘဝ
ရာဇဂြိုဟ်ပြည် သူဌေးတဦးအိမ်၌ ပဋိသန္ဓေ တည်နေခြင်း၊ မွေးဖွားသည့်အခါ တပြည်လုံးရှိ လက်နက်များ အလျှံ တပြောင်ပြောင် တောက်လောင်ခြင်း၊ လက်ဝတ် လက်စားများ အရောင်အဝါ လွှတ်ခြင်း၊ အတိတ်နိမိတ်များအရ ဖခင်ဖြစ်သူ နှင့် ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီးတို့ အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးကြခြင်း၊ ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး က နို့ဖိုး အသပြာတထောင် နေ့စဉ်ပေးခြင်း။ လက်နက်များ အလျှံ တပြောင်ပြောင် ထွက်ခြင်း၊ တိတ်နိမိတ်ကိုစွဲ၍ ဇောတိက ဟု အမည်ရခြင်း၊ ဇောတိကအိမ် သိကြား ဖန်ဆင်းပေးခြင်း၊ ဗိမ္ဗိသာရ မင်းကြီးက သူဌေးထီးဖြူ ပို့သ၍ သူဌေးအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း၊ သတုလကာယီ သူဌေးကတော် မြောက်ကျွန်းသူကို နတ်တို ယူဆောင် ပို့သခြင်း၊ သတုလကာယီနှင့် မြောက်ကျွန်းမှ ပါလာသော ပစ္စည်း (ဆန်တစလယ်နှင့် မီးကျောက်သုံးလုံးသာ)၊ ယင်း ပစ္စည်းတို့၏ အံ့ဘွယ်၊ ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီး ဇောတိက၏ ပြာသာဒ်ကို လာရောက် လေ့လာ ကြည့်ရှုခြင်း၊ အဇာတသတ် မင်းသားငယ်၏ အကြံမှား မှတ်သားဖွယ် မှတ်ချက်၊ မင်းကြီးထံ သတုလကာယီ သူဌေးကတော် အခစားဝင်ခြင်း၊ ဇောတိက သူဌေးက ဗိမ္ဗိသာရမင်းကြီးအား သခွါးငဆစ်သီးခန့်ရှိ ကျောက်မျက် ရတနာကြီးပေးလိုက်ခြင်း၊ အဇာတသတ် မင်း၏ မတရားအပြုအမူကြောင့် ဇောတိကသူဌေးကြီး သံဝေဂရ၍ ရဟန်းပြု ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း၊ တရားသံဝေဂယူဖွယ်ရာ ဓမ္မပဒေသ ဆောင်ပုဒ်လင်္ကာ၊ သတုလကာယီ သူဌေးကတော်ကို နတ်များက ဥတ္တရကုရုကျွန်းသို့ တဖန် ပြန်ပိုကြခြင်း၊ ဇောတိကမထေရ် ကို အကြောင်းပြု၍ မြတ်စွာဘုရား တရားဟောကြားတော် မူရာ များစွာသောသူတို့ သောတာပတ္တိ ဖိုလ်သို့ ဆိုက်ရောက်ကြခြင်း
(၂) မေဏ္ဍကသူဌေးအကြောင်း
သူဌေး၏ ရှေးကောင်းမှု
ဇောတိကသူဌေးအလောင်း အပရာဇိတ သူကြွယ်၏ တူဖြစ်စဉ်က ဦးလေးနှင့် အမည်တူ အပရာဇိတပင် မည်တွင်ခြင်း၊ ဦးလေး၏ ကောင်းမှု ဂန္ဓကုဋီ အုတ်ကျောင်းတော် ရှေ့မျက်နှာစာ၌ ဆင်ဝင် ဧည့်ခံ ခန်းမဆောင်ကို ဆောက်လုပ်လှူ ဒါန်းခဲ့ခြင်း၊ ယင်း ဆင်ဝင်ဆောင်၏ အလယ်၌ ရတနာမဏ္ဍပ်ထိုး၍ ဓမ္မာသန ပလ္လင်ကို ထူးခြား ဆန်းကြယ်စွာသော အင်္ဂါရပ် ၆-ချက်ဖြင့် စီစဉ်လှူဒါန်းခဲ့ခြင်း။
ဗာရာဏသီသူဌေးကြီးဘ၀
ဘဒ္ဒကမ္ဘာဝယ် ဗာရာဏသီပြည် မဟာဘောဂသူဌေးမျိုး၌ ဖြစ်ခြင်း၊ ပုရောဟိတ် ဆရာကြီးနှင့် နှီးနှောဆွေးနွေး မေးဖြေ ပြုလုပ်ကြခြင်း၊ သုံးနှစ်လွန်မြောက် ရောက်လာမည့်ဘေးကို ကြိုတင် ကာကွယ်ရန် အတွက် စားနပ်ရိက္ခာ သိုမှီးစုဆောင်းပုံ နည်းယူဖွယ်၊ ဆာလောင်မွတ်သိပ်ခြင်း ဒုဗ္ဘိက္ခဘေး ဆိုက်ရောက်လာပုံနှင့် တွေ့ကြုံရသည့် လောကဓံ အဖြစ်အပျက်များ၊ သမာပတ်၏ အစွမ်းကြောင့် ဆာလောင် မွတ်သိပ်ခြင်း မနှိပ်စက်နိုင်ပုံနှင့် သမာပတ်မှ ထသစ်စ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ အရှင်မြတ်တို့၏ ဆွမ်းရနိုင်ရန် ကြည့်ရှု ဆင်ခြင်မြဲ ဓမ္မတာ မှတ်သားဖွယ်၊ သူဌေးကြီး မိသားစု ငါးဦး ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ အရှင်မြတ်နှင့် တွေ့ပုံ၊ အိမ်သားအားလုံး၏ ထူးကဲသော စေတနာနှင့် ဆုတောင်း၊ နေ့ချင်း ကောင်းကျိုး ပေးခြင်း
နောက်ဆုံးဘဝ မေဏ္ဍကသူဌေးဖြစ်ခြင်း
ဘဒ္ဒိယမြို့၌ သူဌေးဇနီးမောင်နှံ ဖြစ်ကြခြင်း၊ မေဏ္ဍကဟု အမည်တွင်ပုံ၊ ဆုတောင်း ပြည့်ဝ ကြပုံနှင့် အကျိုးပေးပုံ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ တရားဒေသနာ ကြားနာရသဖြင့် သောတာပန် အရိယာဖြစ်ခြင်း၊ မိမိကိုယ်ကို မဝေဘန်, သူတပါး ကိုသာ ဝေဘန်တတ်ကြသည့် တိတ္တိစသော သူများ၏ ယုတ်ညံ့သောဓလေ့ကို မြတ်စွာ ဘုရားရှင် ဟောကြားခြင်း၊ ဒေသနာ အဆုံး များစွာသောသူတို့ သောတာပတ္တိဖိုလ်သို့ ဆိုက်ရောက်ကြခြင်း
(၃) ဇဋိလသူဌေးအကြောင်း
ဇဋိလ၏ ရှေးကံအကြောင်း
ကဿပမြတ်စွာ သာသနာခေတ်၌ ရွှေ ပန်းထိမ်သည်ဘ၀၊ ရွှေပန်းထိမ်သည်၏ ဝစီကံ ဒုစရိုက်နှင့် ကောင်းမှု ကုသိုလ် သားငယ်၏စေတနာ
နောက်ဆုံးဘဝ ဇဋိလ သူဌေးဖြစ်ခြင်း
ဝစီကံ ဒုစရိုက်၏ ဆိုးပြစ်၊ ပစ္ဆိမဘဝ ဗာရာဏသီ သူဌေးသမီး၏သား ဖြစ်ခြင်း၊ ဇဋိလ-မည်တွင်ပုံ နောက်ဆုံး မကောင်းကျိုး၏ အာနိသင် ဘဝဖြစ်စဉ်နှင့် ဇဋိလ ၏ ကောင်းကျိုးပေးချိန်၊ ၁၂ - နှစ်ကြာ ရောင်း၍ မစွံသော ကုန်များ တရက် တည်းဖြင့် ရောင်း၍ စွံခြင်း၊ ရွှေတောင်ပိုင် ဇဌိလသူဌေးဖြစ်ခြင်း၊ ဇမ္ဗူဒိပ်တခွင် လှည့်လည် စုံစမ်း စေခြင်း၊ သားသုံးယောက်၏ ဘုန်းကံကို စုံစမ်းခြင်း၊ ဇဋိလ သူဌေးကြီး ရဟန်းပြု၍ နှစ်ရက် သုံးရက်အတွင်း အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ရောက်ခြင်း၊ ဇဋိလရဟန္တာ မထေရ် အကြောင်းပြု၍ မြတ်စွာဘုရားရှင် တရားဒေသနာ ဟောကြားရခြင်း၊ ဒေသနာ အဆုံး များစွာသောသူတို့ သောတာပန် ဖြစ်ကြခြင်း။
(၄) ကာဠဝဠိယသူဌေးအကြောင်း
ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ ကာဠဝဠိယ- မည်သော ဆင်းရဲသား ဖြစ်ခြင်း၊ အရှင် မဟာကဿပ မထေရ်၏ ချီးမြှောက်မှုကို ခံရပုံ၊ နိရဝသေသ ဒါန ပြုခြင်း၊ ယင်း ဒါန ၏ မျက်မှောက် အကျိုးပေး ဇာတ်ကြောင်း၊ ကာဠဝဠိယ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ ဓနသေဋ္ဌိဘွဲ့ရ သူဌေးကြီးဖြစ်ခြင်း
ကျမ်းပြီးနိဂုံး ဆုတောင်း ၉-ဂါထာ ပါဠိအနက်
Comments
Post a Comment