ခန္ဓဝဂ္ဂသံယုတ်ပါဠိတော် နိဿယ (သာသနာရေးမူ)

စာမျက်နှာ-001	သံယုတ္တနိကာယ် ခန္ဓဝဂ္ဂသံယုတ်ပါဠိတော် နိဿယ နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။ ခန္ဓသံယုတ် နကုလပိတုဝဂ္ဂ် ၁-နကုလပိတာသုတ် (ဣဒံ ဒုတိယံ၊ ဤ နကုလပိတာသုတ်ကို။) မေ၊ တပည့်တော် အချောသည်။ သုတံ၊ နာခံမှတ်သား ဆောင်ထားအပ်ပါပြီ။ ဧကံ၊ တစ်ပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဘဂ္ဂေသု၊ ဘဂ္ဂတိုင်းတို့၌။ သုသုမာရဂိရေ၊ သုသုမာရဂိရ၌။ (မိဂဒါယော၊ သားတို့အား ဘေးမဲ့ပေးရာ ဖြစ်သော။) ဘေသကဠာဝနေ၊ ဘေသကဠာ တောအုပ်၌။ ဝိဟရတိ၊ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ နေတော်မူသောအခါ၌။ နကုလပိတာ၊ နကုလပိတာ မည်သော။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာသည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိတော်မူ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်ပြီ။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်ပြီးနောက်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ရိုသေစွာရှိခိုး၍။ ဧကမန္တံ၊ တစ်ခုသော သင့်ရာအရပ်၌။ နိသီဒိ၊ ထိုင်လေပြီ။ ဧကမန္တံ၊ ၌။ နိသိန္နော၊ ထိုင်ပြီးသော။ နကုလပိတာ ဂဟပတိ၊ နကုလပိတာ ဒါယကာသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ဇိဏ္ဏော၊ အိုမင်းသည်။ ဝုဍ္ဎော၊ (အရွယ်အားဖြင့်) ကြီးသည်။ မဟလ္လကော၊ (အသက်အားဖြင့်) ကြီးသည်။ အဒ္ဓဂတော၊ အချိန်။ (၁။ ကေသီ ဗန္ဓါ ရွိနေ၊ သဒ္ဓါတွေဝ၊ ဗုဗ္ဗဏီ၊ အဖွင့်၊ ဋ္ဌီကဒ၏ အဓိပ္ပါယ်၊ သဒ္ဒါ၊ အထုံ၊ အဖြတ်၊ အကျယ်ကို၊ မောဂ္ဂလ္လာန၊ ကာဒီထ၉၊ ၉-ထုတ်၊ နီးက၊ ဆုဆုဂီရ၊ ဘေဘကဝနတို့၏ အဓိပ္ပါယ်ကိုလည်း၊ ဤသို့၊ အင့်-နှင့်၊ ဥပရိပဏ္ဏာသ၊ သီယက်၊ အနုမာနသုတ်၊ ဋ-တို့၌၊ လေ။) (၂။ နကုလမည်သော သားငယ်ကို အတို့ပြု၍ ခေါ်၊ ထင်ဆာ၊ အမည်၊ ဖြစ်သတတ်။)
စာမျက်နှာ-002	(၁။ သုံးမျိုးဘို့ရောက်သည်၊ ငယာ၊ ပွတ္တာ၊ (တတိယ) စာရွယ်သို့ရောက်သည်။) ဝယောအနုပ္ပတ္တော၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသားယ်သည်။ အာတုရကာယော၊ အမြဲပြတ် နှိပ်စက်တတ်သော ရောဂါရှိသည်။ အဘိက္ခဏာတင်္ကော၊ ဖြစ်ပါ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အဟံ ခေါ ပန၊ တပည့်တော်သည်ကား။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားအား၎င်း။ မနောဘာဝနီယာနဉ္စ၊ ကြည်ညို့စိတ်ကို တိုးပွားစေတတ်ကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတော်တို့အား၎င်း။ အနိစ္စဒဿာဝီ၊ အမြဲမပြတ် ဖူးမြော်ခွင့် ရလေ့မရှိသူပါတည်း။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ ဩဝဒတု၊ ဆုံးမတော်မူပါ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ အနုသာသတု၊ အထပ်ထပ် ဆုံးမတော်မူပါ။ ယံ၊ ယင်းသို့ဆုံးမခြင်းသည်။ မမဿ၊ တပည့်တော်၏။ ဒီဃရတ္တံ၊ ရည်မွှန်းသွားသော ကာလပတ်လုံး။ ဟိတာယ၊ အစီးအပွားအလို့ငှာ။ သုခါယ၊ ချမ်းသာခြင်းငှာ။ (အဘိ၊ ဖြစ်စေပါ၏။) ဟူသော။ ဧတဒဝေါစ၊ ဤစကားကို လျှောက်ထားပြီ။ (ဧတဒဝေါစ-၌ ပြန်စပ်။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧတံ၊ ထိုစကားသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုတိုင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်ပေါ်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ တေ၊ သင်၏။ ဧဝံ၊ ၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကား။ အာတုရော၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော။ (နှိပ်စက်တတ်သော ဟူလည်း သဒ္ဒါတ္ထပေး။) အယံ ဟိ ကာယော၊ ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီးသည်ကား။ အဏ္ဍဘူတော၊ ဥဆမျိုးဖြစ်၏။ (အားနည်း၏ ဟူလို)။ ပရိယောနဒ္ဓေါ၊ အရေပါးမျှသာ ထက်ဝန်းကျင် မြှေးရှက်အပ်၏။ (အယံ ကာယော၊ ဤခန္ဓာကိုယ်သည်။ အဏ္ဍဘူတော၊ ဖြစ်၍။ ပရိယောနဒ္ဓေါ၊ ဖြစ်၍။ အာတုရော ဟိ အာတုရော ဧဝ၊ နှိပ်စက်တတ်သည်သာတည်း ဟူသော်လည်းပေး။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကား။ ဟိ၊ မှန်လှ၏။ ဣမံ၊ ဤကိုယ်ခန္ဓာကို။ ပရိဟရမာနော၊ လက်ခံသိမ်းပိုက်သော။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ မုဟုတ္တံပိ၊ တစ်မုဟုတ်လေး။ (တစ်ခဏ) လည်း။ အာရောဂျံ၊ နာကျင်ကိုက်ခဲမှု မရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ပဋိဇာနေယျ၊ ဝန်ခံအံ့။ (ဧဝံ၊ ဤသို့ ဝန်ခံလတ်သော်။) ဗာလျာ၊ မိုက်မဲသည်၏ အဖြစ်ကို။ ကိမညတြ၊ ကြဉ်၍။ (အဘယ်မှာ ဖြစ်နိုင်ပါတော့အံ့နည်း)။ တသ္မာတိဟ၊ ထိုကြောင့်။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ တေ၊ သင်သည်။ (မေ၊ ငါသည်။) အာတုရကာယဿ၊ နှိပ်စက်တတ်သော ကိုယ်ရှိသည်။ သတော၊ ဖြစ်သော်လည်း။ မေ၊ ငါ၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်ကား။ အနာတုရံ၊ နှိပ်စက်မှု။ (နာကျင်ကိုက်ခဲမှု) မရှိသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်ရပေလတ္တံ့။ (ဣတိ၊ ဟူ၍)။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သိက္ခိတဗ္ဗံ၊ လေ့ကျင့်အပ်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧဝဉှိ၊ ဤအတိုင်းသာလျှင်။ တေ၊ သင်သည်။ သိက္ခိတဗ္ဗ”န္တိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ (၁။ အနိစ္စဒဿာဝီဟု ပါဠိရှိတိုင်းပေးလိုက်သည်။ ၌ “အနိစ္စဒဿာဝီတိ ထယကတုရယ-ထိဋ္ဌိတက္ခဏေ အာဂန္တုကသာကဒါစိဒေဝ ဒဿနလဘာသိ၊ န သက္ကာလံ အတ္တာ” ဟု ဖွင့်၏။ အင်္ဂလိပ်၌ “အနိစ္စ ဒဿာဝီ” ဟု နေရာ၌ ဒန္တဇ စတုတ္ထက္ခရာ နှင့်ရှိသည်။ ဤအလို “ရံဖန်ရံခါ၌သာ ဖူးမြော်နိုင်သူပါတည်း” ဟု ပေး။ ဤနည်းဌာန၌ အဝိ။ (အခါရီ) ဖြစ်ခဲ့သည်။ ရံဖန်ရံခါ၌သာ ဖြစ်သည်ဟု အဓိပ္ပါယ်ရှိသည်။ သံယုတ် ၃-က။ (ဒုတိယဆိပ်သုတ်) ၌ မနုဿဓမ္မဒုလ္လဘ၊ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒဒုလ္လဘကို၊ လိပ်တက်၊ ကွင်းစွပ်ဥပမာပြ၍ “ဧဝံ အမိမိ ဘိက္ခဝေ” ဟု ဟောတော်မူသည်။ ဇာဓိသည် အဆီ၏ အပြန်။ (ဆန့်ကျင်ဖက်) ဖြစ်သည်။ “အဓိပ္ပတ္တိကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတော အဘိညာဏာ ဟူသော ဇာနိတော”။ (၅၊ ၂၁၁) “အစ္စပတ္တိဏာ နာမ ကဒါစိ ကရဟစိ အာပတ္တိ”။ (ဝိ၊ ၄၊ ၁၅၀) -၃၁ ၌လည်း ဤနည်းဤ ဋ္ဌ-အဖွင့်အမှား၊ အနိစ္စဖြစ်မည်၊ အကြွေးဖြစ်မည်၊ မသိလှသော်လည်း “ကပါဠိ ဒဝ” ကို၊ ဆောက်၌သော်၎င်း၊ အရာဌာနနှင့် ဂန္တရကို ထောက်၍သော်၎င်း၊ အနိစ္စဒဿာဝီဟု၊ ဒန္တဇဝတုတ္ထ ၄-နှင့်လျှင် ، ပို၍ ကောင်းလှ၏။)
စာမျက်နှာ-003	အထ ခေါ၊ ၌။ နကုလပိတာ ဂဟပတိ၊ နကုလပိတာ ဒါယကာသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဘာသိတံ၊ မိန့်တော်မူအပ်သည်ကို။ အဘိနန္ဒိတွာ၊ ဝမ်းမြှောက်ပျံ့။ အနုမောဒိတွာ၊ ငနုရာမှ။ ဥဋ္ဌာယာသနာ၊ ထိုင်ရာမှ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ၍။ ပဒက္ခိဏံ၊ ပသခြင်းကို။ (ဝါ၊ လာရစ် လှည့်သည်ကို)။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တာသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်ပြီ။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်ပြီး။ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ၊ အရှင်သာရိပုတ္တာကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ၍။ ဧကမန္တံ၊ ၌။ နိသီဒိ၊ ထိုင်သော။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ၊ ၌။ နကုလပိတာရံ ဂဟပတိံ၊ နကုလပိတာ ဒါယကာကို။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တာသည်။ “ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ တေ၊ သင်၏။ ဣန္ဒြိယာနိ၊ (စက္ခုစသော) အင်္ဂါတို့သည်။ ဝိပ္ပသန္နာနိ၊ အထူးကြည်လင်ကုန်သည်သာတည်း။ မုခဝဏ္ဏော၊ မျက်နှာအဆင်းသည်။ ပရိသုဒ္ဓေါ၊ စင်ကြယ်လှပ၏။ ပရိယောဒါတော၊ ဖြူစင်လှပ၏။ အဇ္ဇ၊ ယနေ့။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သမ္မုခါ၊ အထံတော်မှ။ ဓမ္မံ ကထံ၊ တရားနှင့် စပ်သော စကားကို။ သဝနာယ၊ ကြားနာခြင်းငှာ။ အလတ္ထ၊ ရခဲ့လေပြီလာ” ဟူသော။ ဧတဒဝေါစ၊ ဤစကားကို လျှောက်ပြီ။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ သာရိပုတ္တ၊ သာရိပုတ္တ၊ ကထံ ဟိ၊ အဘယ်ကြောင့်လျှင်။ န သိယာ၊ မရဘဲ ရှိရာပါမည်နည်း။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဣဒါနိ၊ ယခု။ အဟံ၊ တပည့်တော်ကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဓမ္မံ ကထာယ၊ တရားစကားတည်းဟူသော။ အမတေန၊ အမြိုက်ရည်ဖြင့်။ အဘိသိတ္တော၊ သွန်းလောင်းအပ်ပါပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ယထာ ကထံ ပန၊ အဘယ်သို့လျှင်။ တွံ၊ သင်ကို။ အဘိသိတ္တော၊ သွန်းလောင်းအပ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ၏။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ (ဧတဒဝေါစ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစံ၊ လျှောက်ထားခဲ့ပြီ။) (ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ယေ ဝုတ္တေ၊ ဤသို့ လျှောက်ထားအပ်သည်ရှိသော်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ “ဧဝမေတံ ဂဟပတိ၊ ဤသို့။ ဧဝမေတံ ဂဟပတိ၊ ဤသို့။ သိက္ခိတဗ္ဗ”န္တိ၊ ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ အဟံ၊ တပည့်တော်ကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဓမ္မံ ကထာယ၊ တရားစကားတည်းဟူသော။ အမတေန၊ အမြိုက်ရည်ဖြင့်။ အဘိသိတ္တော၊ သွန်းလောင်းအပ်ပါပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၏။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ (“ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အဟမသ္မိ၊ တပည့်တော်သည်။ ဇိဏ္ဏော၊ အိုမင်းသည်။ ဝုဍ္ဎော၊ (အရွယ်အားဖြင့်) ကြီးသည်။ မဟလ္လကော၊ (အသက်အားဖြင့်) ကြီးသည်။ အဒ္ဓဂတော၊ အချိန်။ ဝယောအနုပ္ပတ္တော၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသားယ်သည်။ အာတုရကာယော၊ အမြဲပြတ် နှိပ်စက်တတ်သော ရောဂါရှိသည်။ အဘိက္ခဏာတင်္ကော၊ ဖြစ်ပါ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အဟံ ခေါ ပန၊ တပည့်တော်သည်ကား။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားအား၎င်း။ မနောဘာဝနီယာနဉ္စ၊ ကြည်ညို့စိတ်ကို တိုးပွားစေတတ်ကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတော်တို့အား၎င်း။ အနိစ္စဒဿာဝီ၊ အမြဲမပြတ် ဖူးမြော်ခွင့် ရလေ့မရှိသူပါတည်း။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ ဩဝဒတု၊ ဆုံးမတော်မူပါ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ အနုသာသတု၊ အထပ်ထပ် ဆုံးမတော်မူပါ။ ယံ၊ ယင်းသို့ဆုံးမခြင်းသည်။ မမဿ၊ တပည့်တော်၏။ ဒီဃရတ္တံ၊ ရည်မွှန်းသွားသော ကာလပတ်လုံး။ ဟိတာယ၊ အစီးအပွားအလို့ငှာ။ သုခါယ၊ ချမ်းသာခြင်းငှာ” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစံ၊ လျှောက်ထားခဲ့ပြီ။) (ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧဝံ ဝုတ္တေ၊ ဤသို့ လျှောက်ထားအပ်သည်ရှိသော်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ ဧတဒဝေါစ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ “ဧဝမေတံ ဂဟပတိ၊ ဤသို့။ ဧဝမေတံ ဂဟပတိ၊ ဤသို့။ အာတုရော ဟာယံ ဂဟပတိ ကာယော၊ ဤခန္ဓာကိုယ်သည်။ အဏ္ဍဘူတော၊ ၍။ ပရိယောနဒ္ဓေါ၊ ၍။ ယော ဟိ ဂဟပတိ၊ အကြင်သူသည်။ ဣမံ ကာယံ၊ ဤခန္ဓာကိုယ်ကို။ ပရိဟရမာနော၊ ၍။ မုဟုတ္တံပိ၊ တစ်ခဏလေး။ အာရောဂျံ၊ ကို။ ပဋိဇာနေယျ၊ အံ့။ ကိမညတြ၊ ကြဉ်၍။ ဗာလျာ၊ တည်း။ တသ္မာတိဟ တေ ဂဟပတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သိက္ခိတဗ္ဗံ၊ အပ်၏။ အာတုရကာယဿ၊ သည်။ မေ၊ ငါ၏။ သတော၊ ၍။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အနာတုရံ၊ ဖြစ်။ ဘဝိဿတိ၊ ရပေလတ္တံ့။ ဧဝဉှိ တေ ဂဟပတိ၊ ဤသို့။ သိက္ခိတဗ္ဗ”န္တိ၊ မိန့်တော်မူ၏။) ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ အဟံ၊ တပည့်တော်ကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဓမ္မံ ကထာယ၊ တရားစကားတည်းဟူသော။ အမတေန၊ အမြိုက်ရည်ဖြင့်။ အဘိသိတ္တော၊ သွန်းလောင်းအပ်ပါပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ (“ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ၊ အဘယ်မျှလောက်သော အတိုင်းအရှည်ဖြင့်။ အာတုရကာယော စေဝ၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော ကိုယ်ရှိသည်၎င်း။ အာတုရစိတ္တော စ၊ (ရာဂစသော ဘို့ကြောင့်) နာကျင်ကိုက်ခဲသော စိတ်ရှိသည်၎င်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်ပါသနည်း။ ကိတ္တာဝတာ စ ပန၊ အဘယ်မျှလောက်သော အတိုင်းအရှည်ဖြင့်သာလျှင်။ အာတုရကာယော၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော ကိုယ်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်ပါသနည်း။ နော စ အာတုရစိတ္တော၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော စိတ်မရှိသည်” ဟူ၍။ ဥတ္တရီ၊ အလွန်။ ပဋိပုစ္ဆိတုံ၊ တဖန်ပြန်၍ လျှောက်ထားခြင်း။) (တံ၊ သင်၏။ န ဟိ ပန၊ ဉာဏ်၌။ ပဋိဘာသိ၊ မထင်လာပြီလား။) ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ မယံ၊ တပည့်တော်တို့သည်။ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ၊ အရှင်သာရိပုတ္တ၏။ သန္တိကေ၊ အထံတော်၌။ (ဧတဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။) ဘာသိတဿ၊ ဤတရားစကား၏။ အတ္ထံ၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ အညာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ ဒူရတော၊ အဝေးမှလည်း။ အာဂစ္ဆာမ၊ လာကြရပါကုန်၏။ သာဓု၊ ဆာလောင်ပန်ပါ၏။ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ၊ အရှင်သာရိပုတ္တ၏ ဉာဏ်၌သာလျှင်။ ပဋိဘာတု၊ ဘာသိအထား၊ သော။ ဧတဿ၊ ၏။
စာမျက်နှာ-004	အတ္ထော၊ အနက်ကို။ (ဟောတော်မူပါ။) ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ တေန ဟိ၊ ထိုသို့ဖြစ်လျှင်။ သုဏာဟိ၊ နာလော့။ သာဓုကံ၊ ကောင်းစွာ။ မနသိ ကရောဟိ၊ နှလုံးသွင်းလော့။ ဘာသိဿာမိ၊ ပေအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဧဝံ ဘန္တေတိ ခေါ၊ “ကောင်းပါပြီ အရှင်ဘုရား” ဟူ၍သာလျှင်။ နကုလပိတာ ဂဟပတိ၊ နကုလပိတာ ဒါယကာသည်။ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ၊ အရှင်သာရိပုတ္တ၏။ ပစ္စဿောသိ၊ ပြန်လျှောက်ပြီ။ (အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ၊ ဒါယကား။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ပစ္စဿောသိ၊ ဝန်ခံပြီ-ဟူသော်လည်း ပေး။) အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တာသည်။ ဧတဒဝေါစ။ “ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ အာတုရကာယော စေဝ၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော ကိုယ်ရှိသည်၎င်း။ အာတုရစိတ္တော စ၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော စိတ်ရှိသည်၎င်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ အဿုတဝါ၊ (အာဂမ အဓိကံ) သုတ မရှိသော။ ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇဉ်သည်။ အရိယာနံ၊ (ဘုရားစသော) အရိယတို့ကို။ အဒဿာဝီ၊ (ဉာဏ်ဖြင့်) မြင်လေ့မရှိသော။ အရိယဓမ္မဿ၊ အရိယဓမ္မအား။ (ဘုရားစသော)။ အရိယာနံ၊ အရိယတို့၏။ (သတိပဋ္ဌာနစသော) တရား၌။ အကောဝိဒေါ၊ မလိမ္မာသော။ အရိယဓမ္မေ၊ ၌။ အဝိနီတော၊ သင်ဆုံးမအပ်ပြီးသူ။ (ယဉ်ကျေးပြီးသူ) မဟုတ်သော။ သပ္ပုရိသာနံ၊ (ဘုရားစသော အရိယာ) သူတော်ကောင်းတို့ကို။ အဒဿာဝီ၊ (ဉာဏ်ဖြင့်) မြင်လေ့မရှိသော။ သပ္ပုရိသဓမ္မဿ၊ သူတော်ကောင်းတရား၌။ အကောဝိဒေါ၊ မလိမ္မာသော။ သပ္ပုရိသဓမ္မေ၊ ၌။ အဝိနီတော၊ သင်ဆုံးမအပ်ပြီးသူ။ (ယဉ်ကျေးပြီးသူ) မဟုတ်သော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ (ဝါ၊ အတ္တအဖြစ်ဖြင့်)။ သမနုပဿတိ၊ အဖန်ဖန်ရှု၏။ ရူပဝန္တံ၊ ရုပ်ရှိ၏ဟူ၍သော်လည်း။ (သမနုပဿတိ၊ ၏။) အတ္တနိ၊ အတ္တ၌။ ရူပံ၊ ရုပ်ဟူ၍သော်လည်း။ (သမနုပဿတိ၊ ၏။) ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ အတ္တာနံ၊ အတ္တဟူ၍သော်လည်း။ (သမနုပဿတိ၊ ၏။) “အဟံ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ မမ ရူပ”န္တိ၊ ငါ၏ ဥစ္စာတည်း ဟူ၍။ ပရိယုဋ္ဌဋ္ဌာယီ၊ ထကြွထိုးကျင့်သော တဏှာဒိဋ္ဌိကြိုး၏ အစွမ်းအားဖြင့် ထည်သည်။ (ဝါ၊ ထကြွထိုးသော တဏှာဒိဋ္ဌိတို့၏ အစွမ်းအားဖြင့် တည်သော။) တဿ၊ ထိုသူ။ (ပုထုဇ္ဇန်) ၏။ တံ ရူပံ၊ ထိုမှားသော အားဖြင့် စွဲယူအပ်သော ရုပ်သည်။ ဝိပရိဏမတိ၊ ဖောက်ပြန်၏။ အညထာ၊ တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးမှု) အားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ထိုသူ၏။ ရူပဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ရုပ်၏ ဖောက်ပြန်ခြင်း တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးမှု) အားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ စိုးရိမ်ခြင်း၊ ငိုကြွးခြင်း၊ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း၊ စိတ်၏ ဆင်းရဲခြင်း၊ ပြင်းစွာပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဖြစ်ပေါ်ကုန်၏။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ (အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ ဝါ၊ အတ္တအဖြစ်ဖြင့်။ သမနုပဿတိ၊ ၏။ ဝေဒနာဝန္တံ၊ ဝေဒနာရှိ၏ဟူ၍သော်လည်း။ အတ္တနိ၊ ဝေဒနာ၌။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ အတ္တာနံ၊ အတ္တဟူ၍သော်လည်း။ “အဟံ ဝေဒနာ၊ မမ ဝေဒနာ”တိ၊ ၍။ ပရိယုဋ္ဌဋ္ဌာယီ၊ သည်။ တဿ၊ ၏။ သာ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ ဝိပရိဏမတိ၊ ၏။ အညထာ၊ အားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ၏။ ဝေဒနာဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ တို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ကုန်၏။) သညံ၊ သညာကို။ (အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ ဝါ၊ အတ္တအဖြစ်ဖြင့်။ သမနုပဿတိ၊ ၏။ သညာဝန္တံ၊ သညာရှိ၏ဟူ၍သော်လည်း။ အတ္တနိ၊ သညာ၌။ သညာယ၊ သညာ၌။ အတ္တာနံ၊ အတ္တဟူ၍သော်လည်း။ “အဟံ သညာ၊ မမ သညာ”တိ၊ ၍။ ပရိယုဋ္ဌဋ္ဌာယီ၊ သည်။ တဿ၊ ၏။ သာ သညာ၊ သညာသည်။ ဝိပရိဏမတိ၊ ၏။ အညထာ၊ အားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ၏။ သညာဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ တို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ကုန်၏။) သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ (အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ ဝါ၊ အတ္တအဖြစ်ဖြင့်။ သမနုပဿတိ၊ ၏။ သင်္ခါရဝန္တံ၊ သင်္ခါရရှိ၏ဟူ၍သော်လည်း။ အတ္တနိ၊ သင်္ခါရ၌။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ အတ္တာနံ၊ အတ္တဟူ၍သော်လည်း။ “အဟံ သင်္ခါရာ၊ မမ သင်္ခါရာ”တိ၊ ၍။ ပရိယုဋ္ဌဋ္ဌာယီ၊ သည်။ တဿ၊ ၏။ တေ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ဝိပရိဏမန္တိ၊ ၏။ အညထာ၊ အားဖြင့်။ ဟောန္တိ၊ ၏။ တဿ၊ ၏။ သင်္ခါရဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ တို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ကုန်၏။) ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏကို။ (အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ ဝါ၊ အတ္တအဖြစ်ဖြင့်။ သမနုပဿတိ၊ ၏။ ဝိညာဏဝန္တံ၊ ဝိညာဏရှိ၏ဟူ၍သော်လည်း။ အတ္တနိ၊ ဝိညာဏ၌။ ဝိညာဏသ္မိံ၊ ဝိညာဏ၌။
စာမျက်နှာ-005	။ အတ္တာနံ၊ အတ္တဟူ၍သော်လည်း။ “အဟံ ဝိညာဏံ၊ မမ ဝိညာဏ”န္တိ၊ ၍။ ပရိယုဋ္ဌဋ္ဌာယီ၊ သည်။ တဿ၊ ၏။ တံ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏသည်။ ဝိပရိဏမတိ၊ ၏။ အညထာ၊ အားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ၏။ ဝိညာဏဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ တို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ကုန်၏။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ အာတုရကာယော စေဝ၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော ကိုယ်ရှိသည်၎င်း။ အာတုရစိတ္တော စ၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော စိတ်ရှိသည်၎င်း။ ဟောတိ၊ ၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ အာတုရကာယော ဟိ ခေါ၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော ကိုယ်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ နော စ အာတုရစိတ္တော၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော စိတ်မရှိသည်။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ သုတဝါ၊ (အာဂမ အဓိကံ) သုတ ရှိသော။ အရိယသာဝကော၊ ဘုရားရှင်၏ တပည့်သည်။ အရိယာနံ၊ (ဘုရားစသော) အရိယတို့ကို။ ဒဿာဝီ၊ (ဉာဏ်ဖြင့်) မြင်လေ့ရှိသော။ အရိယဓမ္မဿ၊ အရိယတရား၌။ ကောဝိဒေါ၊ လိမ္မာသော။ အရိယဓမ္မေ၊ ၌။ သုဝိနီတော၊ သင်ကြားဆုံးမအပ်ပြီး။ (ယဉ်ကျေးပြီး) သော။ သပ္ပုရိသာနံ၊ (ဘုရားစသော) သူတော်ကောင်းတို့ကို။ ဒဿာဝီ၊ (ဉာဏ်ဖြင့်) မြင်လေ့ရှိသော။ သပ္ပုရိသဓမ္မဿ၊ သူတော်ကောင်းတရား၌။ ကောဝိဒေါ၊ လိမ္မာသော။ သပ္ပုရိသဓမ္မေ၊ ၌။ သုဝိနီတော၊ သင်ကြားဆုံးမအပ်ပြီး။ (ယဉ်ကျေးပြီး) သော။ အရိယသာဝကော၊ ဘုရားရှင်၏ တပည့်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ (ဝါ၊ အတ္တအဖြစ်ဖြင့်)။ န သမနုပဿတိ၊ မရှု။ ရူပဝန္တံ၊ ရုပ်ရှိ၏ဟူ၍သော်လည်း။ (န သမနုပဿတိ၊ မရှု။) အတ္တနိ၊ အတ္တ၌။ ရူပံ၊ ရုပ်ဟူ၍သော်လည်း။ (န သမနုပဿတိ၊ မရှု။) ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ အတ္တာနံ၊ အတ္တဟူ၍သော်လည်း။ (န သမနုပဿတိ၊ မရှု။) “အဟံ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ မမ ရူပ”န္တိ၊ ငါ၏ဥစ္စာတည်း” ဟူ၍။ န ပရိယုဋ္ဌဋ္ဌာယီ၊ ထကြွထိုးကျင့်သော တဏှာဒိဋ္ဌိကြိုး၏ အစွမ်းအားဖြင့် မထည်သည်။ တဿ၊ ထိုသူ။ (အရိယသာဝက) ၏။ တံ ရူပံ၊ ထိုမှားသော အားဖြင့် စွဲယူအပ်သော ရုပ်သည်။ ဝိပရိဏမတိ၊ ဖောက်ပြန်၏။ အညထာ၊ တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးမှု) အားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ထိုသူ၏။ ရူပဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ရုပ်၏ ဖောက်ပြန်ခြင်း တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးမှု) အားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ စိုးရိမ်ခြင်း၊ ငိုကြွးခြင်း၊ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း၊ စိတ်၏ ဆင်းရဲခြင်း၊ ပြင်းစွာပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ မဖြစ်ပေါ်ကြတော့ကုန်။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ ဝါ၊ အတ္တအဖြစ်ဖြင့်။ န သမနုပဿတိ၊ မရှု။ ဝေဒနာဝန္တံ၊ ဝေဒနာရှိ၏ဟူ၍သော်လည်း။ အတ္တနိ၊ ဝေဒနာ၌။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ အတ္တာနံ၊ အတ္တဟူ၍သော်လည်း။ “အဟံ ဝေဒနာ၊ မမ ဝေဒနာ”တိ၊ ၍။ န ပရိယုဋ္ဌဋ္ဌာယီ၊ သည်။ တဿ၊ ၏။ သာ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ ဝိပရိဏမတိ၊ ၏။ အညထာ၊ အားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ၏။ ဝေဒနာဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ တို့သည်။ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ကြတော့ကုန်။) (သညံ၊ သညာကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ ဝါ၊ အတ္တအဖြစ်ဖြင့်။ န သမနုပဿတိ၊ မရှု။ သညာဝန္တံ၊ သညာရှိ၏ဟူ၍သော်လည်း။ အတ္တနိ၊ သညာ၌။ သညာယ၊ သညာ၌။ အတ္တာနံ၊ အတ္တဟူ၍သော်လည်း။ “အဟံ သညာ၊ မမ သညာ”တိ ، ၍။ န ပရိယုဋ္ဌဋ္ဌာယီ၊ သည်။ တဿ၊ ၏။ သာ သညာ၊ သညာသည်။ ဝိပရိဏမတိ၊ ၏။ အညထာ၊ အားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ၏။ သညာဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ တို့သည်။ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ကြတော့ကုန်။) (သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ ဝါ၊ အတ္တအဖြစ်ဖြင့်။ န သမနုပဿတိ၊ မရှု။ သင်္ခါရဝန္တံ၊ သင်္ခါရရှိ၏ဟူ၍သော်လည်း။ အတ္တနိ၊ သင်္ခါရ၌။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ အတ္တာနံ၊ အတ္တဟူ၍သော်လည်း။ “အဟံ သင်္ခါရာ၊ မမ သင်္ခါရာ”တိ၊ ၍။ န ပရိယုဋ္ဌဋ္ဌာယီ၊ သည်။ တဿ၊ ၏။ တေ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ဝိပရိဏမန္တိ၊ ၏။ အညထာ၊ အားဖြင့်။ ဟောန္တိ၊ ၏။ တဿ၊ ၏။ သင်္ခါရဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ တို့သည်။ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ မဖြစ်ပေါ်ကြတော့ကုန်။) (ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ ဝါ၊ အတ္တအဖြစ်ဖြင့်။ န သမနုပဿတိ၊ မရှု။ ဝိညာဏဝန္တံ၊ ဝိညာဏရှိ၏ဟူ၍သော်လည်း။ အတ္တနိ၊ ဝိညာဏ၌။ ဝိညာဏသ္မိံ၊ ဝိညာဏ၌။ အတ္တာနံ၊ အတ္တဟူ၍သော်လည်း။ “အဟံ ဝိညာဏံ၊ မမ ဝိညာဏ”န္တိ၊ ၍။ န ပရိယုဋ္ဌဋ္ဌာယီ၊ သည်။ တဿ၊ ၏။ တံ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏသည်။ ဝိပရိဏမတိ၊ ၏။ အညထာ၊ အားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ၏။ ဝိညာဏဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ တို့သည်။ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ မဖြစ်ပေါ်ကြတော့ကုန်။) (ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရ ဝိညာဏ ၄-ဝါကျတို့၌လည်း ရှေးနည်း မှီး၍ ပေး။ ခဲ့ပြီ။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ အာတုရကာယော၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော ကိုယ်။ ဟောတိ၊ ၏။ နော စ အာတုရစိတ္တော၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော စိတ်မရှိသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဣဒမဝေါစ၊ ဤတရားစကားကို။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တာသည်။ အဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီး။ အတ္တမနော၊ နှစ်သက် ရွှင်လန်း ဝမ်းမြောက်သော။ (ပီတိ သောမနဿံ) စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ နကုလပိတာ ဂဟပတိ၊ နကုလပိတာ ဒါယကာသည်လည်း။ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ၊ အရှင်သာရိပုတ္တ၏။ ဘာသိတံ၊ မိန့်တော်မူချက်ကို။ အဘိနန္ဒိ၊ လွန်စွာ နှစ်သက်ပြီး။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မေ၊ တပည့်တော်သည်။ သုတံ၊ ကြားနာပြီး။ (နောက် နောက်ဆုတ်အားလုံး ဆံ မေ သုတံ ချည်းပြန်၍ စပ်။) ပဌမံ၊ ရှေးဦးသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-006	၂. ဒေဝဒဟသုတ် (ဧဝံ မေ သုတံ၊ ပေးမြဲ။) ဧကံ၊ တစ်ပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သက္ကေသု၊ သက္ကတိုင်းတို့၌။ ဒေဝဒဟံ နာမ၊ ဒေဝဒဟမည်သော။ သက္ကာနံ၊ သက္ကီဝင်မင်းသားတို့၏။ နိဂမေ၊ နိဂုံး၌။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏။) (တေန၊ ထိုနိဂုံး၌။) ဝိဟရတိ၊ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ နေတော်မူသောအခါ၌။ သမ္ဗဟုလာ၊ အများပြားကုန်သော။ ပစ္ဆာဘူမဂမိကာ၊ အနောက်အရပ်သို့ သွားလိုကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိတော်မူ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိံသု၊ ချဉ်းကပ်ကြပြီ။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်ပြီးနောက်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ရိုသေစွာရှိခိုး၍။ ဧကမန္တံ၊ တစ်ခုသော သင့်ရာအရပ်၌။ နိသီဒိံသု၊ ထိုင်ကြပြီ။ ဧကမန္တံ၊ ၌။ နိသိန္နာ ခေါ၊ ထိုင်ပြီးသော။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ မယံ၊ တပည့်တော်တို့သည်။ ပစ္ဆာဘူမံ၊ အနောက်အရပ်။ (မြေအပြင်) ၌ရှိသော။ ဇနပဒံ၊ ဇနပုဒ်သို့။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ ဣစ္ဆာမ၊ အလိုရှိကြပါကုန်၏။ ပစ္ဆာဘူမေ၊ အနောက်အရပ်၌ရှိသော။ ဇနပဒေ၊ ဇနပုဒ်၌။ နိဝါသံ၊ နေခြင်းကို။ ကပ္ပေတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ (ဣစ္ဆာမာတိ၊ အလိုရှိကြပါကုန်၏။) ” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစုံ။ လျှောက်ထားကုန်ပြီ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝေါ၊ သင်တို့သည်။ သာရိပုတ္တော၊ သာရိပုတ္တကို။ အပလောကိတော ပန၊ ပန်ကြား။ (လျှောက်ထား) အပ်ပြီးပြီလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ နော၊ တပည့်တော်တို့သည်။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တကို။ န ခေါ အပလောကိတော၊ မပန်ကြားအပ်သေးပါ။ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်ထားကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သာရိပုတ္တံ၊ သာရိပုတ္တကို။ အပလောကေထ၊ ပန်ကြား။ (လျှောက်ထား) ကြဦးလော့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သာရိပုတ္တော၊ သာရိပုတ္တသည်။ ပဏ္ဍိတော၊ ပညာရှိ၏။ သဗြဟ္မစာရီနံ၊ သီတင်းသုံးဖော်ဖြစ်ကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ အနုဂ္ဂါဟကော၊ တရားနှင့် တရားပစ္စည်းနှစ်နည်းဖြင့် ချီးမြှောက်တတ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဧဝံ ဘန္တေတိ ခေါ၊ “မှန်လှပါ အရှင်ဘုရား” ဟူ၍သာလျှင်။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားအား။ ပစ္စဿောသုံ၊ ပြန်လျှောက်ကုန်ပြီ။ တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အဝိဒူရေ၊ အနီး၌။ အညတရသ္မိံ၊ တစ်ခုသော။ ဧဠဂလာဂုမ္ဗေ၊ (မဏ္ဍပ်သဖွယ်ဖြစ်သော) ဒန့်ကျချုံ၌။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဘာသိတံ၊ မိန့်တော်မူချက်ကို။ အဘိနန္ဒိတွာ၊ ဝမ်းမြှောက်၍။ အနုမောဒိတွာ၊ အနုမောဒနာပြု၍။ ဥဋ္ဌာယာသနာ၊ ထိုင်ရာမှထ၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ရိုသေစွာရှိခိုး၍။ ပဒက္ခိဏံ၊ ပသခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိံသု၊ ချဉ်းကပ်ကြပြီ။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်ပြီးနောက်။ အာယသ္မတာ သာရိပုတ္တေန၊ အရှင်သာရိပုတ္တနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ အတူတကွ။ သမ္မောဒိံသု၊ ကျန်းမာချမ်းသာလားစသည် ပြောဆို၍ ရောနှောကြလေကုန်ပြီ။ (မုဒသဒ္ဒါ ဟေတ္ထ သံသန္ဒနတ္ထေဝ၊ သီ၊ ဋ္ဌီ၊ သစ်။) သမ္မောဒနီယံ၊ ဝမ်းမြှောက်ဖွယ်သော။ (မုဒ = ဟာသေ)။ သာရဏီယံ၊ အောက်မေ့ဖွယ်သော။ ကထံ၊ စကားကို။ ဝီတိသာရေတွာ၊ ပြီးဆုံးစေ၍။ ဧကမန္တံ၊ တစ်ခုသော သင့်ရာအရပ်၌။ နိသီဒိံသု၊ ထိုင်ကြပြီ။ ဧကမန္တံ၊ ၌။ နိသိန္နာ ခေါ၊ ထိုင်ကြပြီးသော။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ၊ အရှင်သာရိပုတ္တကို။ “အာဝုသော သာရိပုတ္တ၊ အရှင်သာရိပုတ္တ၊ မယံ၊ တပည့်တော်တို့သည်။ ပစ္ဆာဘူမံ၊ အနောက်အရပ်။ (မြေအပြင်) ၌ရှိသော။ ဇနပဒံ၊ ဇနပုဒ်သို့။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ ဣစ္ဆာမ၊ အလိုရှိကြပါကုန်၏။ ပစ္ဆာဘူမေ၊ အနောက်အရပ်၌ရှိသော။ ဇနပဒေ၊ ဇနပုဒ်၌။ နိဝါသံ၊ နေခြင်းကို။ ကပ္ပေတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ (ဣစ္ဆာမ၊ အလိုရှိကြပါကုန်၏။) နော၊ တပည့်တော်တို့သည်။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အပလောကိတော၊ ပန်ကြား။ (လျှောက်ထား) အပ်ပြီးပါပြီ” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစုံ။ လျှောက်ထားကုန်ပြီ။ (၁. အဋ္ဌကထာ၌ “ဂစ္ဆမဏ္ဍပက”။ (မဏ္ဍပ်ချငယ်) ဟု ဖွင့်သည်။ ၎င်းသည် ရေအမြဲရှိသော အရပ်၌ ပါက်ရောက်ကြောင်း၊ လေးတိုင်ပင်မဏ္ဍပ်ပြုလုပ်၍ ၎င်း၏အထက်၌ ၎င်းဂျုံကိုတင်လျက်၊ အောက်၌ အုတ်၊ သဲကို စီကျဲဖြန့်ခင်းထားကြောင်းနှင့် လေကောင်းလေသန့်ရ၍ နေ့သန့်စင်ရာဌာနဖြစ်ကြောင်းကိုလည်း ဖွင့်ခဲ့သည်။ ဋီကာ၌ကား “ဧဠဂလာတိ ကာဠတိဏဂစ္ဆဒပါပိ ဒေဝ” ဟု တစ်မျိုးဖွင့်ထားသည်။ ဧဠဂလ သို့မဟုတ် ဧဠဂဇ။ (သက္ကတအလို ဒဂ္ဂဇ) ကိုကား ဒန့်ပင်ဟုချည်း မြန်မာပြန်ခဲ့ကြပြီ။ သင့်မြတ်ရာ ကြံစည်ယူဆကြပါကုန်။)
စာမျက်နှာ-007	“အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ နာနာဝေရဏတံ၊ တိုင်း တစ်ပါးအမျိုးမျိုးသို့ သွားရောက်သော။ (ဝိဝိဓဝရဏတံ၊ အမျိုးမျိုးသော အရပ်ဒေသသို့ သွားရောက်သော)။ ဘိက္ခံ၊ ရဟန်းကို။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲသည်။ ပုစ္ဆိတာရော၊ မေးလျှောက်တတ်ကုန်သော။ ခတ္တိယပဏ္ဍိတာ စ၊ မင်းသား ပညာရှိတို့သည်၎င်း။ ဗြာဟ္မဏပဏ္ဍိတာ စ၊ ပုဏ္ဏား ပညာရှိတို့သည်၎င်း။ ဂဟပတိပဏ္ဍိတာ စ၊ ဒါယကာ ပညာရှိတို့သည်၎င်း။ သမဏပဏ္ဍိတာ စ၊ (ပရဗိုလ် စသော) ရဟန်း ပညာရှိတို့သည်၎င်း။ (သမဏပဏ္ဍိတာတိ သဘိယပိ လာအိကား ဟာပဏ္ဍိကပရိဗ္ဗာဇကား)။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ ပဏ္ဍိတာ မနုဿာ၊ ပညာရှိ ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ဝီမံသကာ၊ စုံစမ်းတတ်ကြသည်သာတည်း။ (“အာယသ္မန္တာနံ၊ အရှင်တို့၏။ သတ္ထာ ပန၊ ဆရာသည်ကား။ ကိံ၊ အဘယ်သို့သော ပြဿနံ၊ ပြဿနကို။ ဝါဒတိ၊ ပြောဆို ယူဆလေ့ ရှိပါသနည်း။ ကိံ၊ အဘယ်သို့။ ဟာယတိ၊ ဟောကြား ဆုံးမလေ့ ရှိပါသနည်း” ဟူ၍။) ဧဝံ ပုဋ္ဌာ၊ ဤသို့ မေးအပ်ကုန်သော်။ (ဝါ၊ မေးအပ်ကုန်သော။) တုမှေ၊ သင်တို့သည်။ “အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ ကစ္ဆိ ဝေါ၊ သင်တို့သည်။ ဓမ္မာ၊ တရားတော်တို့ကို။ သုသုတာ၊ ကောင်းစွာ ကြားနာ အပ်ကုန်ပြီး ပြီလော။ သုဂ္ဂဟိတာ၊ ကောင်းစွာ သင်ယူ အပ်ကုန်ပြီး ပြီလော။ သုမနသိကတာ၊ ကောင်းစွာ နှလုံးသွင်း မှတ်သား အပ်ကုန်ပြီး ပြီလော။ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ၊ ကောင်းစွာ ဆောင်ထား အပ်ကုန်ပြီး ပြီလော။ ပညာယ၊ ဝိပဿနာ ပညာ၊ မဂ္ဂပညာဖြင့်။ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ၊ ကောင်းစွာ ထိုးထွင်း။ (နှိုက်နှိုင်း) သိအပ်ကုန်ပြီး ပြီလော။ (ယထာ၊ အကြင်သို့ နာယူ မှတ်သား ဆောင်ထား မယ်င့်း ထိုးထွင်း သိမြင်ခြင်းအားဖြင့်။) ဗျာကရမာနာ၊ ဖြေဆိုကြသည် ရှိသော်။ (ဝါ၊ ဆိုကုန်သော။) အာယသ္မန္တာ၊ အရှင်တို့သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပုရက္ခရာနာ စေဝ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီး ဖြစ်သည့် အတိုင်း ပြောဆိုကုန်သည်လည်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်ရာ၏။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘူတေန၊ မဟုတ် မမှန်သော အားဖြင့်။ န စ အာစိက္ခန္တိ၊ စွပ်စွဲလည်း မစွပ်စွဲကုန်ရာ။ (ဝါ၊ စွပ်စွဲရာလည်း မရောက်နိုင်ကုန်ရာ။) ဓမ္မံ၊ တရားတော်အား။ အနုဓမ္မံ၊ လျောက်ပတ်သော အကြောင်းကို။ ဗျာကရမာနာ၊ ဖြေဆိုကုန်သည် ရှိသော်။ ဒါယကဝါဒေါ၊ ဆိုအပ်သည်သို့ အထုလိုက်၍ ပြောဆိုခြင်းသည်။ ဂါရယှဌာနံ၊ ကဲ့ရဲ့အပ်သော အကြောင်းသို့။ န စ အာဂစ္ဆတိ၊ ရောက်လည်း မရောက်ပေ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ (တနည်း။ “ကစ္စိ ဝေါ၊ သင်တို့သည်။ ဂါရယှဌာနံ အာဂစ္ဆတိ၊ ဝါကျကို ယထာ တထံ နိယထာရံ ပြု၍။ “ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဗျာကရမာနာ၊ ဆိုကုန်သည် ရှိသော်။ ပ။ န စ အာဂစ္ဆတိ၊ ရောက်ရာလည်း မရောက်နိုင်ပေ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာယသ္မန္တာနံ၊ အရှင်တို့၏။ ဝေါ၊ သင်တို့သည်။ ဓမ္မာ၊ တရားတော်တို့ကို။ သုသုတာ၊ အပ်ကုန်ပြီး ပြီလော” ဟူ၍လည်း ပေးလေ။ (အမှန်အတိုင်း ကြားနိုင်အောင် တရားတော်ကို ကြားနာ လေ့လာ ပြီးကြပြီလား ဟူ၍ အဓိပ္ပါယ်ရ၏။ ပဌမနည်းအလို တရားတော်ကို ကြားနာ သင်ယူပြီး ကြပြီလား။ ထိုသို့ ပြုလုပ်ခြင်းအားဖြင့်သာ အမှန်အတိုင်း ကြားနိုင်ရာ သည် ဟူ၍ ဆိုလိုသည်။ ကြိုက်ရာ ပေးလေ။) အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ မယံ၊ တပည့်တော်တို့သည်။ ပ။ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ၊ အရှင်သာရိပုတ္တ၏။ ပစ္စဿောသုံ၊ ပြီးကုန်ပြီ။ (ပေးမြဲ အနက်ကို နကုလပိတုသုတ်၏ နိဿယခွဲမှာ ရေးခဲ့ပြီ။) အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တသည်။ အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ နာနာဝေရဏတံ၊ အမျိုးမျိုးသော အရပ်ဒေသသို့ သွားရောက်သော။ ဘိက္ခံ၊ ရဟန်းကို။ ပ။ ဝီမံသကာ၊ စုံစမ်းတတ်ကြသည် သာတည်း။ (ဧဝံ၊ ဤသို့။) ဗျာကတေပိ၊ ဖြေဆိုအပ်သော်လည်း။ (ဥတ္တရိံ၊ အလွန်။ ပုစ္ဆိတာရော၊ မေးကုန်သော။ ခတ္တိယပဏ္ဍိတာပိ၊ မင်းသား ပညာရှိတို့သည်လည်း။ ဗြာဟ္မဏပဏ္ဍိတာပိ၊ ပုဏ္ဏား ပညာရှိတို့သည်လည်း။ ဂဟပတိပဏ္ဍိတာပိ၊ ဒါယကာ ပညာရှိတို့သည်လည်း။ သမဏပဏ္ဍိတာပိ၊ ရဟန်း ပညာရှိတို့သည်လည်း။ အဿု ဧဝ၊ ရှိကုန်ရာသေး သည်သာလျှင် တည်း။) အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ ပဏ္ဍိတာ မနုဿာ၊ ပညာရှိ ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ဝီမံသကာ၊ စုံစမ်းတတ်ကြသည် သာတည်း။ (“အာဝုသော၊ အရှင် ဒါယကာတို့။ နော၊ ငါတို့၏။ သတ္ထာ၊ ဆရာသည်။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ ဆန္ဒရာဂဝိနယက္ခာယီ၊ ဆန္ဒရာဂ ပယ်ဖျောက်ခြင်းကို။ ဝါဒတိ၊ ဟောကြား လေ့ရှိပြီ ဟူ၍။) ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကရေယျာထ၊ ဖြေဆိုကြပါကုန်လော့။ (ဆိုလည်း ဆိုနိုင်ပြီး ဖြစ်ကုန်ရာ၏။) ကသ္မာ၊ တစုံတခုသော။ သဟဓမ္မိကော၊ အကြောင်းနှင့်။
စာမျက်နှာ-008	အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကတေပိ၊ ဖြေဆိုအပ်သော်လည်း။ ဥတ္တရိံ၊ အလွန်။ ပဉှံ၊ မေးခွန်းကို။ ပုစ္ဆိတာရော၊ မေးကုန်သော။ (ခတ္တိယပဏ္ဍိတာပိ၊ ခတ္တိယပညာရှိတို့သည်လည်း။ ဗြာဟ္မဏပဏ္ဍိတာပိ၊ ဗြဟ္မဏပညာရှိတို့သည်လည်း။ ဂဟပတိပဏ္ဍိတာပိ၊ ဂဟပတိပညာရှိတို့သည်လည်း။ သမဏပဏ္ဍိတာပိ၊ သမဏပညာရှိတို့သည်လည်း။) အဿု ဧဝ၊ ရှိကုန်ရာသေးသည်သာလျှင်တည်း။ အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ ပဏ္ဍိတာ မနုဿာ၊ ပညာရှိပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ဝီမံသကာ၊ စုံစမ်းတတ်ကြသည်သာတည်း။ (“အာယသ္မန္တာနံ၊ အရှင်တို့၏။ သတ္ထာ၊ သည်။ ကိံ၊ အဘယ်၌။ ဆန္ဒရာဂဝိနယက္ခာယီ၊ ဆန္ဒရာဂပယ်ဖျောက်ခြင်းကို ဟောကြားလေ့ရှိပါသနည်း” ဟူ၍။) ဧဝံ ပုဋ္ဌာ၊ ဤသို့ မေးအပ်ကုန်သော။ (ဝါ၊ မေးအပ်ကုန်သော။) တုမှေ၊ သင်တို့သည်။ အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ (“အာဝုသော၊ အရှင်ဒါယကာတို့။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ (ဝါ၊ ရူပက္ခန္ဓာ၌။) ဆန္ဒရာဂဝိနယက္ခာယီ ခေါ၊ ဆန္ဒရာဂပယ်ဖျောက်ခြင်းကို ဟောကြားလေ့ရှိသည်သာတည်း။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ (ဝါ၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓာ၌။) သညာယ၊ သညာ၌။ (ဝါ၊ သညာက္ခန္ဓာ၌။) သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ (ဝါ၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓာတရားတို့၌။) ဝိညာဏေ၊ ဝိညာဏ၌။ (ဝါ၊ ဝိညာဏက္ခန္ဓာ၌။) ဆန္ဒရာဂဝိနယက္ခာယီတိ၊ ဆန္ဒရာဂပယ်ဖျောက်ခြင်းကို ဟောကြားလေ့ရှိသည်” ဟူ၍။) ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကရေယျာထ၊ ဖြေဆိုကြပါကုန်လော့။ အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကတေပိ၊ ဖြေဆိုအပ်သော်လည်း။ ဥတ္တရိံ၊ အလွန်။ (ပဉှံ၊ မေးခွန်းကို။) ပုစ္ဆိတာရော၊ မေးကုန်သော။ (ခတ္တိယပဏ္ဍိတာပိ၊ ခတ္တိယပညာရှိတို့သည်လည်း။ ဗြာဟ္မဏပဏ္ဍိတာပိ၊ ဗြဟ္မဏပညာရှိတို့သည်လည်း။ ဂဟပတိပဏ္ဍိတာပိ၊ ဂဟပတိပညာရှိတို့သည်လည်း။ သမဏပဏ္ဍိတာပိ၊ သမဏပညာရှိတို့သည်လည်း။) အဿု ဧဝ၊ ရှိကုန်ရာသေးသည်သာလျှင်တည်း။ အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ ပဏ္ဍိတာ မနုဿာ၊ ပညာရှိပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ဝီမံသကာ၊ စုံစမ်းတတ်ကြသည်သာတည်း။ (“အာယသ္မန္တာနံ၊ အရှင်တို့၏။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ကိံ ပန အာဒီနဝံ၊ အဘယ်သို့သော အပြစ်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ (ဝါ၊ မြင်ရသောကြောင့်။) ရူပေ၊ ရုပ်၌။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ သညာယ၊ သညာ၌။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ ဝိညာဏေ၊ ဝိညာဏ၌။) ဆန္ဒရာဂဝိနယက္ခာယီတိ၊ ဆန္ဒရာဂပယ်ဖျောက်ခြင်းကို ဟောကြားလေ့ရှိပါသနည်း” ဟူ၍။) ဧဝံ ပုဋ္ဌာ၊ ဤသို့မေးအပ်ကုန်သော။ (ဝါ၊ မေးအပ်ကုန်သော။) တုမှေ၊ သင်တို့သည်။ အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ (“အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ သညာယ၊ သညာ၌။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ ဝိညာဏေ၊ ဝိညာဏ်၌။) အဝီတရာဂဿ၊ မကင်းသော ရာဂရှိသော။ အဝီတဆန္ဒဿ၊ မကင်းသော။ (တဏှာ) ဆန္ဒရှိသော။ အဝီတပေမဿ၊ မကင်းသော ချစ်ခြင်းရှိသော။ အဝီတပိပါသဿ၊ မကင်းသော။ (တဏှာ) မွတ်သိပ်ခြင်းရှိသော။ အဝီတပရိဠာဟဿ၊ မကင်းသော တဏှာပူပန်ခြင်းရှိသော။ အဝီတတဏှဿ၊ မကင်းသော တပ်မက်မှု။ (တဏှာ) ရှိသော။ တဿ၊ ထိုသူ၏။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ၏။ ဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးမှု) အားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ စိုးရိမ်ခြင်း၊ ငိုကြွးခြင်း၊ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း၊ စိတ်၏ ဆင်းရဲခြင်း၊ ပြင်းစွာပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဖြစ်ပေါ်ကုန်၏။) (အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ နော၊ ငါတို့၏။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဣဒံ အာဒီနဝံ၊ ဤအပြစ်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ (ဝါ၊ မြင်ရသောကြောင့်။) ရူပေ၊ ရုပ်၌။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ သညာယ၊ သညာ၌။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ ဝိညာဏေ၊ ဝိညာဏ၌။) ဆန္ဒရာဂဝိနယက္ခာယီတိ၊ ဆန္ဒရာဂပယ်ဖျောက်ခြင်းကို ဟောကြားလေ့ရှိ၏” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကရေယျာထ၊ ဖြေဆိုကြပါကုန်လော့။) အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကတေပိ၊ ဖြေဆိုအပ်သော်လည်း။ ဥတ္တရိံ၊ အလွန်။ (ပဉှံ၊ မေးခွန်းကို။) ပုစ္ဆိတာရော၊ မေးကုန်သော။ (ခတ္တိယပဏ္ဍိတာပိ၊ ခတ္တိယပညာရှိတို့သည်လည်း။ ဗြာဟ္မဏပဏ္ဍိတာပိ၊ ဗြဟ္မဏပညာရှိတို့သည်လည်း။ ဂဟပတိပဏ္ဍိတာပိ၊ ဂဟပတိပညာရှိတို့သည်လည်း။ သမဏပဏ္ဍိတာပိ၊ သမဏပညာရှိတို့သည်လည်း။) အဿု ဧဝ၊ ရှိကုန်ရာသေးသည်သာလျှင်တည်း။ အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ ပဏ္ဍိတာ မနုဿာ၊ ပညာရှိပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ဝီမံသကာ၊ စုံစမ်းတတ်ကြသည်သာတည်း။ (“အာယသ္မန္တာနံ၊ အရှင်တို့၏။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ကိံ ပန အာနိသံသံ၊ အဘယ်သို့သော အကျိုးကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ (ဝါ၊ မြင်ရသောကြောင့်။) ရူပေ၊ ရုပ်၌။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ သညာယ၊ သညာ၌။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ ဝိညာဏေ၊ ဝိညာဏ၌။) ဆန္ဒရာဂဝိနယက္ခာယီတိ၊ ဆန္ဒရာဂပယ်ဖျောက်ခြင်းကို ဟောကြားလေ့ရှိပါသနည်း” ဟူ၍။) ဧဝံ ပုဋ္ဌာ၊ ဤသို့မေးအပ်ကုန်သော။ (ဝါ၊ မေးအပ်ကုန်သော။) တုမှေ၊ သင်တို့သည်။ အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ (“အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ သညာယ၊ သညာ၌။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ ဝိညာဏေ၊ ဝိညာဏ၌။) ဝီတရာဂဿ၊ ကင်းသော ရာဂရှိသော။ ဝီတဆန္ဒဿ၊ ကင်းသော။ (တဏှာ) ဆန္ဒရှိသော။ ဝီတပေမဿ၊ ကင်းသော ချစ်ခြင်းရှိသော။ ဝီတပိပါသဿ၊ ကင်းသော။ (တဏှာ) မွတ်သိပ်ခြင်းရှိသော။ ဝီတပရိဠာဟဿ၊ ကင်းသော တဏှာပူပန်ခြင်းရှိသော။ ဝီတတဏှဿ၊ ကင်းသော တပ်မက်မှု။ (တဏှာ) ရှိသော။ တဿ၊
စာမျက်နှာ-009	ထိုသူ၏။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ၏။ ဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးမှု) အားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ စိုးရိမ်ခြင်း၊ ငိုကြွးခြင်း၊ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း၊ စိတ်၏ ဆင်းရဲခြင်း၊ ပြင်းစွာပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ မဖြစ်ပေါ်လာတော့ကုန်။) (အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ နော၊ ငါတို့၏။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဣဒံ အာနိသံသံ၊ ဤအကျိုးကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ (ဝါ၊ မြင်ရသောကြောင့်။) ရူပေ၊ ရုပ်၌။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ သညာယ၊ သညာ၌။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ ဝိညာဏေ၊ ဝိညာဏ၌။) ဆန္ဒရာဂဝိနယက္ခာယီတိ၊ ဆန္ဒရာဂပယ်ဖျောက်ခြင်းကို ဟောကြားလေ့ရှိ၏” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကရေယျာထ၊ ဖြေဆိုကြပါကုန်လော့။) အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ တတော ဧဝ၊ ထိုမှတစ်ပါး၊ (ဝါ၊ စင်စစ်အားဖြင့်။) အကုသလေ ဓမ္မေ၊ အကုသိုလ်တရားတို့ကို။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ပြည့်စုံစေ၍။ ဝိဟရတော၊ နေသောသူ၏။ ဣဓ စေဝ ဓမ္မေ၊ ဤဘဝ၌လည်း။ သုခော၊ ချမ်းသာသော။ အဝိယာတော၊ ကိုယ်စိတ်ဆင်းရဲခြင်း မရှိသော။ အနုပါယာသော၊ ပြင်းစွာပင်ပန်းမှု မရှိသော။ အပရိဠာဟော၊ တစ်ကိုယ်လုံး လောင်မြိုက်မှု မရှိသော။ ဝိဟာရော၊ နေထိုင်ရခြင်းသည်။ အဘဝိဿ၊ ဖြစ်ငြားအံ့။ ကာယဿ၊ ခန္ဓာကိုယ်၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းကြောင့်။ ပရံ မရဏာ စ၊ သေလွန်သည်မှ နောက်၌လည်း။ သုဂတိ၊ ကောင်းသော လားရာ။ (သုဂတိဘဝ) ကို။ ပါဋိကင်္ခာ၊ အလိုရှိအပ်သည်။ အဘဝိဿ၊ ဖြစ်ငြားအံ့။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ၊ အကုသိုလ်တရားတို့၏။ ပဟာနံ၊ ပယ်ခြင်းကို။ န ဝဏ္ဏေယျ၊ ချီးမွမ်းတော်မမူပေရာ။ အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ ယသ္မာ စ ခေါ၊ အကြင်ကြောင့်သာလျှင်။ အကုသလေ ဓမ္မေ၊ အကုသိုလ်တရားတို့ကို။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ပြည့်စုံစေ၍။ ဝိဟရတော၊ နေသောသူ၏။ ဣဓ စေဝ၊ ဤဘဝ၌လည်း။ ဒုက္ခော၊ ဆင်းရဲသော။ သဝိယာတော၊ ကိုယ်စိတ်ဆင်းရဲခြင်းနှင့် တကွဖြစ်သော။ သဥပါယာသော၊ ပြင်းစွာပင်ပန်းမှုနှင့် တကွဖြစ်သော။ သပရိဠာဟော၊ တစ်ကိုယ်လုံး လောင်မြိုက်မှုနှင့် တကွဖြစ်သော။ ဝိဟာရော၊ နေရခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ကာယဿ၊ ခန္ဓာကိုယ်၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းကြောင့်။ ပရံ မရဏာ စ၊ သေလွန်သည်မှ နောက်၌လည်း။ ဒုဂ္ဂတိ၊ မကောင်းသော လားရာ။ (ဒုဂ္ဂတိဘုံဘဝ) ကို။ ပါဋိကင်္ခာ၊ အလိုရှိအပ်သည်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ၊ အကုသိုလ်တရားတို့၏။ ပဟာနံ၊ ပယ်ခြင်းကို။ ဝဏ္ဏေတိ၊ ချီးမွမ်းတော်မူ၏။ အာဝုသော၊ အရှင်တို့။ အကုသလေ ဓမ္မေ၊ အကုသိုလ်တရားတို့ကို။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ပြည့်စုံစေ၍။ (ဝိဟရတော၊ နေသောသူ၏။ ဣဓ စေဝ၊ ဤဘဝ၌လည်း။ သုခော၊ ချမ်းသာသော။ အဝိယာတော၊ ကိုယ်စိတ်ဆင်းရဲခြင်း မရှိသော။ အနုပါယာသော၊ ပြင်းစွာပင်ပန်းမှု မရှိသော။ အပရိဠာဟော၊ တစ်ကိုယ်လုံး လောင်မြိုက်မှု မရှိသော။ ဝိဟာရော၊ နေရခြင်းသည်။ အဘဝိဿ၊ ဖြစ်ငြားအံ့။ ကာယဿ၊ ခန္ဓာကိုယ်၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းကြောင့်။ ပရံ မရဏာ စ၊ သေလွန်သည်မှ နောက်၌လည်း။ သုဂတိ၊ ကောင်းသော လားရာ။ (သုဂတိဘဝ) ကို။ ပါဋိကင်္ခာ၊ အလိုရှိအပ်သည်။ အဘဝိဿ၊ ဖြစ်ငြားအံ့။) ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ၊ ကုသိုလ်တရားတို့၏။ ဥပသမ္ပဒံ၊ ပြည့်စုံစေခြင်းကို။ န ဝဏ္ဏေယျ၊ ချီးမွမ်းတော်မမူပေရာ။ ယသ္မာ စ ခေါ၊ အကြင်ကြောင့်သာလျှင်။ (ကုသလေ ဓမ္မေ၊ ကုသိုလ်တရားတို့ကို။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ပြည့်စုံစေ၍။ ဝိဟရတော၊ နေသောသူ၏။ ဣဓ စေဝ၊ ဤဘဝ၌လည်း။ ဒုက္ခော၊ ဆင်းရဲသော။ သဝိယာတော၊ ကိုယ်စိတ်ဆင်းရဲခြင်းနှင့် တကွဖြစ်သော။ သဥပါယာသော၊ ပြင်းစွာပင်ပန်းမှုနှင့် တကွဖြစ်သော။ သပရိဠာဟော၊ တစ်ကိုယ်လုံး လောင်မြိုက်မှုနှင့် တကွဖြစ်သော။ ဝိဟာရော၊ နေရခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ကာယဿ၊ ခန္ဓာကိုယ်၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းကြောင့်။ ပရံ မရဏာ စ၊ သေလွန်သည်မှ နောက်၌လည်း။ ဒုဂ္ဂတိ၊ မကောင်းသော လားရာ။ (ဒုဂ္ဂတိဘုံဘဝ) ကို။ ပါဋိကင်္ခာ၊ အလိုရှိအပ်သည်။) တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ၊ ကုသိုလ်တရားတို့၏။ ဥပသမ္ပဒံ၊ ပြည့်စုံစေခြင်းကို။ ဝဏ္ဏေတီတိ၊ ချီးမွမ်းတော်မူ၏ ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ (ဧတဒဝေါစ၊ ပြန်စပ်။) အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တသည်။ ဣဒံ၊ ဤတရားစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ အတ္တမနာ၊ နှစ်သက် ရွှင်လန်း ဝမ်းမြှောက်သော။ (ပီတိ သောမနဿံ) စိတ်ရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ၊ အရှင်သာရိပုတ္တ ၏။ ဘာသိတံ၊ မိန့်တော်မူချက်ကို။ အဘိနန္ဒုန္တိ၊ နှစ်သက်ကြလေကုန်ပြီ။ (ဧဝံ မေ သုတံ၊ ပြန်မြဲ။) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၃. ဟာလိဒ္ဒိကာနိသုတ် (ဧဝံ မေ သုတံ၊ ပေးမြဲ။) ဧကံ၊ တစ်ပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော၊ အရှင်မဟာကစ္စာနသည်။ အဝန္တိသု၊ အဝန္တီတိုင်းတို့၌။ ကုရရဃရေ၊ ကုရရာမြို့၌။ ပပါတေ၊ ကမ်းပါးပြတ်ရှိသော။ ပဗ္ဗတေ၊ တောင်၌။ ဝိဟရတိ၊ သီတင်းသုံးနေ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဟာလိဒ္ဒိကာနိ၊
စာမျက်နှာ-010	ဟာလိဒ္ဒိကာနီမည်သော။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာသည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော၊ အရှင်မဟာကစ္စာနသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်ပြီ။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်ပြီးနောက်။ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ၊ အရှင်မဟာကစ္စာနကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ရိုသေစွာရှိခိုး၍။ ဧကမန္တံ၊ တစ်ခုသော သင့်ရာအရပ်၌။ နိသီဒိ၊ ထိုင်လေပြီ။ ဧကမန္တံ၊ ၌။ နိသိန္နော ခေါ၊ ထိုင်ပြီးသော။ ဟာလိဒ္ဒိကာနိ ဂဟပတိ၊ ဟာလိဒ္ဒိကာနီဒါယကာသည်။ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ၊ အရှင်မဟာကစ္စာနကို။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ကစ္စာန၊ ကစ္စာန။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အဋ္ဌကဝဂ္ဂိယေ၊ အဋ္ဌကဝဂ်၌လာသော။ မာဂဏ္ဍိယသုတ္တေ၊ မာဂဏ္ဍိယပုဏ္ဏားလျှောက်ထားရာ မာဂဏ္ဍိယသုတ်၌။ ‘ဩကံ ပဟာယ၊ ဩကံပယ်၍။ ပ။ ဇနေန ကယိရာ’တိ၊ လူအပေါင်းနှင့် စကားမပြုရာ’ ဟူသော။ ဣဒံ၊ ဤစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ခဲ့ပါ၏။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဘာသိတဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ဣမဿ၊ ဤဂါထာ၏။ ဝိတ္ထာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ ကထံ၊ အဘယ်သို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော နု ခေါတိ၊ မှတ်အပ်ပါသနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ လျှောက်ထားပြီ။ မုနိ၊ ရဟန်းသည်။ ဩကံ၊ ကမ္မဝိညာဏ်၏ တည်ရာ။ (ခန္ဓာငါးပါး) ၌ တွယ်တာခြင်းကို။ (ရူပဝတ္ထုဒိ ဝိညာဏဿ ဩကာသံ၊ သုတ္တနိ၊ ဋ္ဌ-၂၊ ၂၁၆၊ ရူပဓာတွာဒိ-ဝိညာဏဿ ဩကာသံ၊ မဟာနိ၊ ဋ္ဌ၊ ၂၆၇)။ ပဟာယ၊ ပယ်၍။ အနိကေတသာရီ၊ (ကိလေသာအားဖြင့်) ရူပါရုံစသော တည်ရာ၌ မဖြစ် မကပ်ရောက်သည် ဖြစ်၍။ ဂါမေ၊ ရွာ၌။ သန္ထဝါနိ၊ လူတို့နှင့် ရောနှောခြင်းတို့ကို။ အကုဗ္ဗံ၊ မပြု။ ကာမေဟိ၊ ကာမဂုဏ်တို့မှ။ ရိတ္တော၊ ကင်းတော်မူ၏။ အပုရတ္ထက္ခရာနော၊ ဝဋ်ဆင်းရဲကို ရွှေ့သွားမပြုတတ်။ (ဝါ၊ အတ္တဘာဝသစ်ကို မဖြစ်စေတတ်။ အာယတိံ အတ္တဘာဝံ အနဘိနိဗ္ဗတ္တေန္တော၊ သုတ္တနိ-ၤ၊ မဟာနိ၊ ဋ္ဌ၊ ပဌမသဒ္ဒတ္ထနည်း၊ ဤအဋ္ဌကထာ)။ ဇနေန၊ လူအပေါင်းနှင့်။ (သဒ္ဓိံ၊ အတူတကွ။) ကထံ၊ စကားကို။ ဝိဂ္ဂယှ၊ ငြင်းခုံ၍။ န ကယိရာ၊ မပြုရာ။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ရူပဓာတု၊ ရူပက္ခန္ဓာသည်။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ ဩကော၊ တည်ရာ။ (အိမ်) မည်၏။ ရူပဓာတုရာဂဝိနိဗဒ္ဓံ၊ ရူပက္ခန္ဓာ၌ တပ်မက်ပွဲရှက်သော။ ဝိညာဏဉ္စ ပန၊ (အကြောင်း) ဝိညာဏ်ကိုကား။ ဩကသာရီတိ၊ ဩကသာရီဟူ၍။ (ဝါ၊ ကိလေသာအားဖြင့် ရူပက္ခန္ဓာဟူသော တည်ရာ၌ ဖြစ်တတ် ကပ်ရောက်တတ်၏ ဟူ၍။) ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဝေဒနာဓာတု၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓာသည်။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ ဩကော၊ တည်ရာ။ (အိမ်) မည်၏။ ဝေဒနာဓာတုရာဂဝိနိဗဒ္ဓံ၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓာ၌ တပ်မက်ပွဲရှက်သော။ ဝိညာဏဉ္စ ပန၊ (အကြောင်း) ဝိညာဏ်ကိုကား။ ဩကသာရီတိ၊ ဩကသာရီဟူ၍။ (ဝါ၊ ကိလေသာအားဖြင့် ဝေဒနာက္ခန္ဓာဟူသော တည်ရာ၌ ဖြစ်တတ် ကပ်ရောက်တတ်၏ ဟူ၍။) ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ သညာဓာတု၊ သညာက္ခန္ဓာသည်။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ ဩကော၊ တည်ရာ။ (အိမ်) မည်၏။ သညာဓာတုရာဂဝိနိဗဒ္ဓံ၊ သညာက္ခန္ဓာ၌ တပ်မက်ပွဲရှက်သော။ ဝိညာဏဉ္စ ပန၊ (အကြောင်း) ဝိညာဏ်ကိုကား။ ဩကသာရီတိ၊ ဩကသာရီဟူ၍။ (ဝါ၊ ကိလေသာအားဖြင့် သညာက္ခန္ဓာဟူသော တည်ရာ၌ ဖြစ်တတ် ကပ်ရောက်တတ်၏ ဟူ၍။) ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ သင်္ခါရဓာတု၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓာသည်။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ ဩကော၊ တည်ရာ။ (အိမ်) မည်၏။ သင်္ခါရဓာတုရာဂဝိနိဗဒ္ဓံ၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓာ၌ တပ်မက်ပွဲရှက်သော။ ဝိညာဏဉ္စ ပန၊ (အကြောင်း) ဝိညာဏ်ကိုကား။ ဩကသာရီတိ၊ ဩကသာရီဟူ၍။ (ဝါ၊ ကိလေသာအားဖြင့် သင်္ခါရက္ခန္ဓာဟူသော တည်ရာ၌ ဖြစ်တတ် ကပ်ရောက်တတ်၏ ဟူ၍။) ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ဩကသာရီ၊ ကိလေသာအားဖြင့် ခန္ဓာဟူသော တည်ရာ။ (အိမ်) ၌ ဖြစ်တတ် ကပ်ရောက်တတ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ (၁. ဤဂါထာသည် မဟာနိဒ္ဒေသ ပါဠိ၊ အဋ္ဌကဝဂ်၊ မာဂဏ္ဍိယသုတ္တနိဒ္ဒေသ။ (နိ-၁၅၂) နှင့် သုတ္တနိပါတ်၊ အဋ္ဌကဝဂ်၊ မာဂဏ္ဍိယသုတ်တို့၌ ပါသည်။ အဖွင့်ကိုလည်း ၎င်းအဋ္ဌကထာတို့၌ ရှုနိုင်၏။)
စာမျက်နှာ-011	ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဩကသာရီ၊ ဩကသာရီမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ရူပဓာတုယာ၊ ရူပက္ခန္ဓာ၌။ ပ။ ဝိညာဏဓာတုယာ၊ ဝိညာဏက္ခန္ဓာ၌။ ယော ဆန္ဒော၊ အကြင် ကာမစ္ဆန္ဒသည်။ ယော ရာဂေါ၊ အကြင် တပ်မက်ခြင်းသည်။ ယော နန္ဒီ၊ အကြင် နှစ်သက်ခြင်းသည်။ ယာ တဏှာ၊ အကြင် တဏှာသည်။ စေတသော၊ အကုသိုလ်စိတ်၏။ အဋ္ဌာနာဘိနိဝေသာနုသယာ၊ တည်ရာ စွဲလမ်း သက်ဝင်ရာ ကိန်းရာဖြစ်ကုန်သော။ ယေ ဥပယုပါဒါနာ၊ အကြင် အာရုံသို့ ပြင်းစွာ သက်ဝင် ကပ်ဆွဲတတ်ကုန်သော တဏှာ ဒိဋ္ဌိ ကာမဂုဏ် ပါဒါန် စသော ဥပါဒါန်တို့သည်။ (နိဒ္ဒေသ၊ အဘိနိဒေသ ဝါကျ၊ အာရမ္မဏံ ဥပန္တိတိ ဥပယာ တဏှာ ဒိဋ္ဌိယော)။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တေ၊ ထိုကာမစ္ဆန္ဒစသည် ဆိုသည်တို့ကို။ တထာဂတဿ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပဟီနာ၊ ပယ်အပ်ကုန်ပြီး။ ဥစ္ဆိန္နမూజာ၊ ဖြတ်အပ်ပြီး အမြစ်ရှိကုန်သည်။ တာလာဝတ္ထုကတာ၊ ထန်းပင်၏ တည်ရာ။ (ကျင်း) ကဲ့သို့ ပြုအပ်ကုန်သည်။ အနဘိနန္ဒကတာ၊ တစ်ဖန် မဖြစ်အောင် ပြုအပ်ကုန်သည်။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ၊ မဖြစ်ခြင်း သဘောရှိကုန်သည်။ (ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။) တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ တထာဂတော၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ဩကသာရီတိ၊ ကိလေသာအားဖြင့် ဝိညာဏက္ခန္ဓာဟူသော တည်ရာ။ (အိမ်) သို့ မကပ်ရောက်သူ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ဩကသာရီ၊ ဩကသာရီမည်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ အနိကေတသာရီ၊ အနိကေတသာရီမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ တထာဂတဿ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ရူပနိမိတ္တနိကေတသာရဒိနိဗဒ္ဓံ၊ ရူပါရုံဟူသော အကြောင်း တည်ရာ။ (အိမ်) ၌ ဖြစ်သော။ (ကိလေသာတို့၏) ပျံ့ကျယ်မှု နှောင်ပွဲမှုတို့ကို။ (ဝါ၊ တို့သည်။) ပဟီနာ၊ ပယ်အပ်ကုန်ပြီး။ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ၊ မဖြစ်ခြင်း သဘောရှိကုန်သည်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ တထာဂတီ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အနိကေတသာရီတိ၊ ကိလေသာအားဖြင့် အာရုံ ၆-ပါးတည်းဟူသော တည်ရာသို့ မကပ်ရောက်တတ်သူ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ (သဒ္ဒ၊ သဒ္ဒါရုံ၌။ ဂန္ဓ၊ ဂန္ဓာရုံ၌။ ရသ၊ ရသာရုံ၌။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗ၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံ၌။ ဓမ္မ၊ ဓမ္မာရုံ၌။ (ဤနည်းအတိုင်း ပေးလေ။)။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ အနိကေတသာရီ၊ အနိကေတသာရီမည်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဂါမေ၊ ရွာ၌။ သန္ထဝဇာတော၊ လူတို့နှင့် ရောနှောပေါင်းဖော်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သော ရဟန်းသည်။ ဂီဟီဟိ၊ လူတို့။ (လှူဒါယကာတို့) နှင့်။ သံသဋ္ဌော၊ ရောနှောသည် ဖြစ်၍။ သဟနန္ဒီ၊ အတူတကွ နှစ်သက်လေ့ရှိသည် ဖြစ်၍။ (ဝါ၊ နှစ်သက်ဖော် နှစ်သက်ဖက် ဖြစ်၍။) သဟသောကီ၊ အတူတကွ ပူပင်လေ့ရှိသည် ဖြစ်၍။ (ဝါ၊ ပူပင်ဖော် ပူပင်ဖက် ဖြစ်၍။) သုခိတေသု၊ လူတို့။ (လှူဒါယကာတို့) ချမ်းသာကုန်သည် ရှိသော်။ သုခိတော၊ မိမိ ချမ်းသာသည် ဖြစ်၍။ ဒုက္ခိတေသု၊ လူတို့။ (လှူဒါယကာတို့) ဆင်းရဲကုန်သည် ရှိသော်။ ဒုက္ခိတော၊ မိမိ ဆင်းရဲသည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရတိ၊ နေ၏။ ကိစ္စကရဏီယေသု၊ အမှု ကြီးငယ်တို့သည်။ ဥပ္ပတ္တေသု၊ ဖြစ်ပေါ်ကုန်လတ်သော်။ အတ္တနာ၊ မိမိကိုယ်တိုင်။ တေသု၊ ထို
စာမျက်နှာ-012	အမှု။ (လှူဒါယကာတို့၏) ကြီးငယ်တို့၌။ ယောဂံ၊ အားထုတ်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ဂါမေ၊ ရွာ၌။ သန္ထဝဇာတော၊ လူတို့နှင့် ရောနှောပေါင်းဖော်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ (ဂါမေ န သန္ထဝဇာတော၊ ဝါကျ၌ ‘န’ ပါသည်သာ ထူးတော့သည်။ မခဲပြီ။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ကာမေဟိ၊ ကိလေသာ ကာမဂုဏ်တို့မှ။ အရိတ္တော၊ မကင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သော ရဟန်းသည်။ ကာမေသု၊ ကာမဂုဏ်တို့၌။ အဝီတရာဂေါ၊ မကင်းသော တပ်မက်ခြင်း ရှိသည်။ အဝီတဆန္ဒော၊ မကင်းသော ကာမစ္ဆန္ဒ ရှိသည်။ အဝီနန္ဒီ၊ မကင်းသော ချစ်ခြင်း ရှိသည်။ အဝီတပိပါသော၊ မကင်းသော တဏှာ မွတ်သိပ်ခြင်း ရှိသည်။ အဝီတပရိဠာဟော၊ မကင်းသော တဏှာ လောင်မြိုက်ခြင်း ရှိသည်။ အဝီတတဏှော၊ မကင်းသော တဏှာ ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ကာမေဟိ၊ ကာမဂုဏ်တို့မှ။ အရိတ္တော၊ မကင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ (ကာမေဟိ ရိတ္တော၊ ဝါကျ မခဲပြီ။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ပုရတ္ထက္ခရာနော၊ ဝဋ်ဆင်းရဲကို ရွှေ့သွားပြုသည်။ (ဘဝသစ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေတတ်သော ဝါ၊ အဘိရတပတ္ထနာ ပြုခြင်းကို ဆိုလိုသည်။) ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဧကစ္စဿ၊ အချို့သော သူ၏။ (စိတ်၌)။ (“အနာဂတမဒ္ဓါနံ၊ နောင်အခါ၌။ ဧဝံရူပေါ၊ ဤသို့သော ရုပ်ရှိသည်။ သိယံ၊ ဖြစ်ရလို၏။ ဧဝံဝေဒနော၊ ဤသို့သော ဝေဒနာရှိသည်။ ဧဝံသညော၊ ဤသို့သော သညာရှိသည်။ ဧဝံသင်္ခါရော၊ ဤသို့သော သင်္ခါရရှိသည်။ ဧဝံဝိညာဏော၊ ဤသို့သော ဝိညာဏ်ရှိသည်။ သိယ”န္တိ၊ ဖြစ်ရလို၏” ဟူ၍။) ဧဝံ၊ ဤသို့သော။ ပိပါသာ၊ တောင့်တခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ပုရတ္ထက္ခရာနော၊ ဝဋ်ဆင်းရဲကို ရွှေ့သွားပြုသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ (အပုရတ္ထက္ခရာနော၊ ဝါကျလည်း ‘န’ ပါသည်သာ ထူးတော့၏။ မခဲပြီ။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဇနေန၊ လူအပေါင်းနှင့်။ ကထံ၊ စကားကို။ ဝိဂ္ဂယှ၊ ငြင်းခုံ၍။ ကတ္တာ၊ ပြုတတ် ပြောဆိုတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သော ရဟန်းသည်။ (“တံ၊ သင်သည်။ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ၊ ဤဓမ္မဝိနယကို။ န ဇာနာသိ၊ မသိ။ အဟံ၊ ငါသည်သာ။ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ၊ ဤဓမ္မဝိနယကို။ ဇာနာမိ၊ သိ၏။ တံ၊ သင်သည်။ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ၊ ဤဓမ္မဝိနယကို။ ကိံ ဇာနိဿသိ၊ အဘယ်မှာ သိနိုင်လတ္တံ့နည်း။ တံ၊ သင်သည်။ မိစ္ဆာပဋိပန္နော၊ ဖောက်ပြန်သောအားဖြင့်။ (လွဲမှားသောအားဖြင့်) ကျင့်သူသည်။ အသိ၊ ဖြစ်၏။ အဟံ၊ ငါသည်သာ။ သမ္မာပဋိပန္နော၊ ဖြောင့်မတ် မှန်ကန်သောအားဖြင့် ကျင့်သူသည်။ အသ္မိ၊ ၏။ ပုရေ ဝစနီယံ၊ ရှေး၌ ဆိုအပ်သည်ကို။ ပစ္ဆာ၊ နောက်၌။ အဝစ၊ (သင်) ဆိုပြီ။ ပစ္ဆာ ဝစနီယံ၊ နောက်၌ ဆိုအပ်သည်ကို။ ပုရေ၊ ရှေး၌။ အဝစ၊ ဆိုပြီ။ မေ၊ ငါ၏။ (စကားသည်)။ သဟိတံ၊ အကျိုးနှင့် စပ်၏။ တေ၊ သင်၏။ (စကားသည်)။ အသဟိတံ၊ အကျိုးနှင့် မစပ်။ တေ၊ သင်၏။ အဓိကရဏံ၊ အလေ့အကျင့်ကို။ ဝိပရာဝတ္တံ၊ ဆန့်ကျင်သည်၏ အစွမ်းအားဖြင့် ဖောက်ပြန်စေအပ်ပြီ။ (တနည်း။ တေ၊ သင်၏။ ဝိစိတ္တံ၊ ဝိစိဏ္ဏ၊ ကြာမြှင့်စွာ လေ့ကျင့်အပ်သော စကားသည်။ ဝိပရာဝတ္တံ၊ (တစ်ခွန်းတည်းသော ငါ၏ စကားဖြင့်) ကပြောင်းကပြန် ဖြစ်လေပြီ။) တေ၊ သင်၏။ (အယူ၌၊ ဝါ၊ သင်၏ အပေါ်၌)။ ဝါဒေါ၊ ဝါဒကို။ ပိတော၊ တင်အပ်ပြီ။ ဝါဒပ္ပမောက္ခါယ၊ ဝါဒမှ လွတ်မြောက်ခြင်း အကျိုးငှာ။ စရ၊ လှည့်လည် ချေဦးလော့။ (တံ၊ သင်သည်။ တံ၊ သင့်ကို။) နိဂ္ဂဟိတော၊ နှိပ်စက်အပ်သည်။ အသိ၊ ဖြစ်ပြီ။ (အခြားအလားတူ ပါဠိတို့၌ ‘နိဂ္ဂဟိတော သိ စရ ဝါဒပ္ပမောက္ခါယ’ ချည်း ရှိသည်။) သော စေ ပဟောသိ၊ အကယ်၍ စွမ်းနိုင်ငြားအံ့။ နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝါဒီတိ၊ ဖြေမှုလည်း ဖြေလေလော့” ဟူ၍။) ဧဝမ္ပိ၊ ဤသို့သဘောရှိသော။ ကထံ၊ စကားကို။ ကတ္တာ၊ ပြုတတ် ဆိုတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ဇနေန၊ လူအပေါင်းနှင့်။ ကထံ၊ စကားကို။ ဝိဂ္ဂယှ၊ ငြင်းခုံ၍။ ကတ္တာ၊ ပြုတတ် ဆိုတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ (ဇနေန ကထံ န ဝိဂ္ဂယှ ကတ္တာ၊ ဝါကျလည်း ‘န’ ပါသည်သာ ထူးတော့သည်။ အနက် မခဲပြီ။) (၁. မ-၂၊ ၂၃၉၊ စာပိုဒ်။ (မဟာသကုလုဒါယိသုတ်)၊ မ-၃၊ ၄၁။ (သာမဂါမသုတ်) , ဒီ-၃၊ ၃၀၁။ (သင်္ဂီတိသုတ်) ၌ကား “သဟိတံ မေ၊ အသဟိတံ တေ၊ ပုရေ ဝစနီယံ ပစ္ဆာ အဝစ၊ ပစ္ဆာ ဝစနီယံ ပုရေ အဝစ” ဟုချည်း ရှိကြပြီ။ ဤ၌ ပါဠိအစဉ်ရှိတိုင်းသာ အနက်ပေးလိုက်သည်။) (“သဟိတံ မေတိ မယှံ ဝစနံ သဟိတံ သိလိဋ္ဌံ ပုဗ္ဗာပရသမ္မန္နံ အတ္ထယုတ္တံ” ဟူသော ဥပရိ-သာမဂါမသုတ် ဋီကာအဖွင့်သည် ၎င်းပုဒ်ဆိုင်ရာ အဖွင့်အားလုံးကို ခြုံမိ ငုံမိသည်။)
စာမျက်နှာ-013	ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဣတိ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ (ဝါ၊ ဤသို့သော အဓိပ္ပါယ်အားဖြင့်။) ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အဋ္ဌကဝဂ္ဂိယေ၊ အဋ္ဌကဝဂ်၌လာသော။ မာဂဏ္ဍိယသုတ္တေ၊ မာဂဏ္ဍိယသုတ်၌။ “ဩကံ ပဟာယ၊ ဩကံ ပယ်၍။ ပ။ ဇနေန ကယိရာ”တိ၊ လူအပေါင်းနှင့် စကားမပြုရာ” ဟူသော။ ယံ တံ၊ ယင်းစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ (ဂါထာအနက် ပေးခဲ့ပြီ။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဘာသိတဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ဣမဿ၊ ဤဂါထာ၏။ ဝိတ္ထာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (ဤတွင် ဟာလိဒ္ဒိကာနိသုတ် ပြီးပြီ။) ဣဒမဝေါစ၊ ဤတရားစကားကို။ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော၊ အရှင်မဟာကစ္စာနသည်။ အတ္တမနော၊ နှစ်သက် ရွှင်လန်း ဝမ်းမြှောက်သော။ (ပီတိ သောမနဿံ) စိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍။ ဟာလိဒ္ဒိကာနိ ဂဟပတိ၊ ဟာလိဒ္ဒိကာနီ ဒါယကာသည်။ အာယသ္မတော မဟာကစ္စာနဿ၊ အရှင်မဟာကစ္စာန၏။ ဘာသိတံ၊ မိန့်တော်မူချက်ကို။ အဘိနန္ဒိ၊ ဝမ်းမြှောက်ပြီး။ တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၄. ဒုတိယ ဟာလိဒ္ဒိကာနိသုတ် (ဧဝံ မေ သုတံ၊ ပေးမြဲ။) ဧကံ၊ တစ်ပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော၊ အရှင်မဟာကစ္စာနသည်။ အဝန္တိသု၊ အဝန္တီတိုင်းတို့၌။ ကုရရဃရေ၊ ကုရရာမြို့၌။ ပပါတေ၊ ကမ်းပါးပြတ်ရှိသော။ ပဗ္ဗတေ၊ တောင်၌။ ဝိဟရတိ၊ သီတင်းသုံးနေ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဟာလိဒ္ဒိကာနိ၊ ဟာလိဒ္ဒိကာနီမည်သော။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာသည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော၊ အရှင်မဟာကစ္စာနသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်ပြီ။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်ပြီးနောက်။ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ၊ အရှင်မဟာကစ္စာနကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ရိုသေစွာရှိခိုး၍။ ဧကမန္တံ၊ တစ်ခုသော သင့်ရာအရပ်၌။ နိသီဒိ၊ ထိုင်လေပြီ။ ဧကမန္တံ၊ ၌။ နိသိန္နော ခေါ၊ ထိုင်ပြီးသော။ ဟာလိဒ္ဒိကာနိ ဂဟပတိ၊ ဟာလိဒ္ဒိကာနီဒါယကာသည်။ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ၊ အရှင်မဟာကစ္စာနကို။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ မဟာကစ္စာန၊ မဟာကစ္စာန။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သက္ကပဉှသုတ္တေ၊ သက္ကပဉှာသုတ်၌။ ‘တဏှာသင်္ခယဝိမုတ္တာ၊ တဏှာ၏ ကုန်ရာ နိဗ္ဗာန်ကို အာရုံပြု၍ လွတ်မြောက်သော စိတ်ရှိကုန်သော။ ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ၊ အကြင် ရဟန်း ပုဏ္ဏားတို့သည်။ (သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။) တေ၊ ထိုရဟန်း ပုဏ္ဏားတို့သည်။ အစ္စန္တနိဋ္ဌာ၊ စင်စစ် ပြီးဆုံးခြင်း ရှိကုန်၏။ အစ္စန္တယောဂက္ခေမီ၊ စင်စစ် ယောဂတို့မှ ကင်းရာ နိဗ္ဗာန် ရှိကုန်၏။ အစ္စန္တဗြဟ္မစာရီ၊ စင်စစ် မြတ်သော အကျင့် ရှိကုန်၏။ အစ္စန္တပရိယောသာနာ၊ စင်စစ်။ (အမြဲ) ပြီးဆုံးခြင်း ရှိကုန်၏။ ဒေဝမနုဿာနံ၊ နတ်သူ လူဘောင်၌။ သေဋ္ဌာ’တိ၊ မြတ်ကုန်၏’ ဟူသော။ ဣဒံ၊ ဤတရားစကားကို။ ၁။ ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ ဘန္တေ ဘိက္ခု သံခိတ္တေန တဏှာသင်္ခယဝိမုတ္တော ဟောတိ အစ္စန္တနိဋ္ဌာ အစ္စန္တယောဂခ အဒ္ဒန္တဗြဟ္မစာရီ အဒ္ဓန္တပဋိဃောသာနာ သေဌော ဒေါမနုဿာနံ။ ၁-၃၁၀၊ ၅၄-တဏှာသင်္ခယသုတ်။ ယေ ခေါ် ဝါနမှ ဘိက္ခု ဘာသİ မုတ္တာ၊ တေ အစ္စန္တနိဌာ အန္တာ ဗြဟ္မစာရီ အန္ဓန္တပဋိဃောသာသာ။ ဒီ၂-၂၂၆။ သက္ကပဥှာသုဟ်။ ဤပါဠိနှင့် ထူးခြားပုံကို သိရန် ဖော်ပြ လိုက်သည်။
စာမျက်နှာ-014	ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ မဟာကစ္စာန၊ မဟာကစ္စာန။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဘာသိတဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ဣမဿ၊ ဤတရားစကား၏။ ဝိတ္ထာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ ကထံ၊ အဘယ်သို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော နု ခေါတိ၊ မှတ်အပ်ပါသနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ လျှောက်ထားပြီ။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ရူပဓာတုယာ၊ ရူပက္ခန္ဓာ၌။ ယော ဆန္ဒော၊ အကြင် ကာမစ္ဆန္ဒသည်။ ယော ရာဂေါ၊ အကြင် တပ်မက်ခြင်းသည်။ ယာ နန္ဒီ၊ အကြင် နှစ်သက်ခြင်းသည်။ ယာ တဏှာ၊ အကြင် တဏှာသည်။ စေတသော၊ အကုသိုလ်စိတ်၏။ အဓိဋ္ဌာနာဘိနိဝေသာနုသယာ၊ တည်ရာ စွဲလမ်း သက်ဝင်ရာ ကိန်းရာဖြစ်ကုန်သော။ ယေ ဥပယုပါဒါနာ၊ အကြင် အာရုံသို့ ပြင်းစွာ သက်ဝင် ကပ်ဆွဲတတ်ကုန်သော တဏှာ ဒိဋ္ဌိ ကာမဂုဏ် ပါဒါန် စသော ဥပါဒါန်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ (ဤပုဒ်များ အနက်ကို ပဌမ ဟာလိဒ္ဒိကာနိသုတ်၌ ရှု။) တေသံ၊ ထိုကာမစ္ဆန္ဒ စသည်တို့၏။ ဝိရာဂါ၊ ကင်းခြင်းကြောင့်။ (ဝါ၊ ပျက်စီးခြင်းကြောင့်။) နိရောဓါ၊ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ စာဂါ၊ စွန့်ခြင်းကြောင့်။ ပဋိနိဿဂ္ဂါ၊ တစ်ဖန် စွန့်ခြင်းကြောင့်။ “စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ သုဝိမုတ္တ ”န္တိ၊ ကိလေသာတို့မှ ကောင်းစွာ လွတ်ပြီ” ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ (ဝေဒနာဓာတု၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓာ၌။ သညာဓာတု၊ သညာက္ခန္ဓာ၌။ သင်္ခါရဓာတု၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓာ၌။ ဝိညာဏဓာတု၊ ဝိညာဏက္ခန္ဓာ၌။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဣတိ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သက္ကပဉှသုတ္တေ၊ သက္ကပဉှာသုတ်၌။ “ယေ တေ၊ အကြင်။ ပ။ ဒေဝမနုဿာန”န္တိ၊ နတ်လူတို့၌ မြတ်ကုန်၏” ဟူသော။ ယံ တံ၊ အကြင် တရားစကားတော်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဘာသိတဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ဣမဿ၊ ဤတရားစကား၏။ ဝိတ္ထာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤဆိုပြီးအတိုင်း။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၅. သမာဓိသုတ် (ဧဝံ မေ သုတံ၊ ပေးမြဲ။ သာဝတ္ထိယံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌။ တတ္ရ ခေါ၊ ထိုမြို့၌သာလျှင်။ ပ၊ ပေးမြဲ။) ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သမာဓိံ၊ တည်ကြည်မှု သမာဓိကို။ ဘာဝေထ၊ ပွားများကြလော့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သမာဟိတော၊ တည်ကြည်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သည့် အတိုင်း။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို လျှင်။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သည့် အတိုင်း။ ပဇာနာတိ၊ သိသနည်း။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ သမုဒယဉ္စ၊ ဖြစ်ခြင်းကို၎င်း။ အတ္ထင်္ဂမဉ္စ၊ ချုပ်ပျက်ခြင်းကို၎င်း။ (ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သည့် အတိုင်း။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။) ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ ပ။ သညာယ၊ သညာ၏။ ပ။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ပ။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ သမုဒယဉ္စ၊ ဖြစ်ခြင်းကို၎င်း။ အတ္ထင်္ဂမဉ္စ၊ ချုပ်ပျက်ခြင်းကို၎င်း။ (ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သည့် အတိုင်း။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။) အစ္စန္တကို ခယဝယသင်္ခါတံ အနှံ့ အတီတာတိ အဒ္ဒန္တာ၊ မ ဋ္ဌ-၁-၁၉၀။ အန္တော ဗုဒ္ဓတိဝိနာသော၊ အန္တံ အတီတာ နိဋ္ဌာ ဧတေသန္တိ အဒ္ဓန္တနိဋ္ဌာ၊ ဖီ ဋ္ဌ ၂-၃၃၀။ ဘဝန္တနိဋ္ဌာ၊ ပျက်စီးခြင်း ဟူသော အဆုံးကိုလွန်သော ပြီးဆုံးခြင်းရှိကုန်၏ဟု စသည်ဖြင့် သမ္ဗန်။ တဏှာသင်္ခယကိုလည်း တဏှာ သင်္ခယောတိ မဂ္ဂေါ နိဗ္ဗာနးပ။ တဏှာသင်္ခယန မဂ္ဂေန ဝိမုတ္တာ, တဏှာသင်္ခယ ဝါ နိဗ္ဗာနေ ဝိမုတ္တာ အဓိမုတ္တာတိ တဏှာသင်္ခယဝိမုတ္တာ၊ ဒီ ဋ္ဌ ၂၊ ၃၁၀-ဖွင့်၏။ တဏှာသင်္ခယဒိမုတ္တာ၊ တဏှာကို ကုန်ခမ်းစေ တတ် ဖျက်ဆီးတတ်သော မဂ်ဖြင့် ကိလေသာမှ လွတ်မြောက်ကုန်သောဟု တနည်းပေး။
စာမျက်နှာ-015	ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ သမုဒယော၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ ကော နု၊ အဘယ်နည်း။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ ပ။ သညာယ၊ သညာ၏။ (ပ၊ ပြီး။) သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ (ပ၊ ပြီး။) ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ သမုဒယော၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ ကော၊ အဘယ်နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ၊ ဤသာသနာတော်၌။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ အဘိနန္ဒတိ၊ နှစ်သက် တောင့်တသည်။ အဘိဝဒတိ၊ မှားသောအားဖြင့် သက်ဝင် ပြောဆိုသည်။ အဇ္ဈောသာယ၊ မျိုမတတ် စွဲလမ်း၍။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်သည်။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို လျှင်။ အဘိနန္ဒတိ၊ နှစ်သက် တောင့်တသနည်း။ အဘိဝဒတိ၊ မှားသောအားဖြင့် သက်ဝင် ပြောဆိုသနည်း။ အဇ္ဈောသာယ၊ မျိုမတတ် စွဲလမ်း၍။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်သနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အဘိနန္ဒတိ၊ နှစ်သက် တောင့်တသည်။ ပ။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အဘိနန္ဒတော၊ နှစ်သက် တောင့်တသော။ အဘိဝဒတော၊ မှားသောအားဖြင့် သက်ဝင် ပြောဆိုသော။ အဇ္ဈောသာယ၊ မျိုမတတ် စွဲလမ်း၍။ တိဋ္ဌတော၊ တည်သော။ တဿ၊ ထိုသူ၏။ (သန္တာန်၌)။ နန္ဒီ၊ နှစ်သက်ခြင်း။ (တဏှာ) သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ ယာ နန္ဒီ၊ အကြင် နှစ်သက်ခြင်း။ (တဏှာ) သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တံ၊ ထိုနှစ်သက်ခြင်း။ (တဏှာ) သည်။ ဥပါဒါနံ၊ ဥပါဒါန် မည်၏။ တဿ၊ ထိုသူ၏။ ဥပါဒါနပစ္စယာ၊ စွဲလမ်းမှု။ (ဥပါဒါန်) ဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဘဝော၊ ကမ္မဘဝ ဥပပတ္တိဘဝသည်။ (သမ္ဘဝတိ၊ ဖြစ်၏။) ဘဝပစ္စယာ၊ ကမ္မဘဝဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဇာတိပစ္စယာ၊ ပဋိသန္ဓေနေခြင်း ဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဇရာမရဏံ၊ အိုခြင်း သေခြင်းသည်၎င်း။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ စိုးရိမ်ခြင်း၊ ငိုကြွးခြင်း၊ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း၊ စိတ်ဆင်းရဲခြင်း၊ ပြင်းစွာ ပင်ပန်းခြင်းတို့သည်၎င်း။ သမ္ဘဝန္တိ၊ ဖြစ်ပေါ်ကုန်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကေဝလဿ၊ အလုံးစုံသော။ (ချမ်းသာမဖက်သက်သက်သော)။ ဧတဿ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ၊ ဤဒုက္ခအစု၏။ သမုဒယော၊ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ ပ။ သညံ၊ သညာကို။ ပ။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ အဘိနန္ဒတိ၊ နှစ်သက် တောင့်တသည်။ ပ။ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ၊ ဒုက္ခအစု၏။ သမုဒယော၊ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ သမုဒယော၊ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း တည်း။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ ပ။ သညာယ၊ သညာ၏။ ပ။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ပ။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ သမုဒယော၊ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အတ္ထင်္ဂမော၊ ချုပ်ပျက်ခြင်းသည်။ ကော နု၊ အဘယ်နည်း။ ပ။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ ပ။ သညာယ၊ သညာ၏။ ပ။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ပ။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ အတ္ထင်္ဂမော၊ ချုပ်ပျက်ခြင်းသည်။ ကော၊ အဘယ်နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ၊ ဤသာသနာတော်၌။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက် မတောင့်တသည်။ နာဘိဝဒတိ၊ မှားသောအားဖြင့် သက်ဝင်၍ မပြောဆိုသည်။ အဇ္ဈောသာယ၊ မျိုမတတ် စွဲလမ်း၍။ န တိဋ္ဌတိ၊ မတည်သည်။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို လျှင်။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက် မတောင့်တသနည်း။ နာဘိဝဒတိ၊ မှားသောအားဖြင့် သက်ဝင်၍ မပြောဆိုသနည်း။ အဇ္ဈောသာယ၊ မျိုမတတ် စွဲလမ်း၍။ န တိဋ္ဌတိ၊ မတည်သနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက် မတောင့်တသည်။ ပ။ န တိဋ္ဌတိ၊ မတည်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နာဘိနန္ဒတော၊ မနှစ်သက် မတောင့်တသော။ နာဘိဝဒတော၊ မှားသောအားဖြင့် သက်ဝင်၍ မပြောဆိုသော။ အဇ္ဈောသာယ၊ မျိုမတတ် စွဲလမ်း၍။ န တိဋ္ဌတော၊ မတည်သော။ တဿ၊ ထိုသူ၏။ (သန္တာန်၌)။ နန္ဒီ၊ နှစ်သက်ခြင်း။ (တဏှာ) သည်။ နိရုဇ္ဈတိ၊ ချုပ်၏။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ ယာ နန္ဒီ၊ အကြင် နှစ်သက်ခြင်း။ (တဏှာ) သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) သာ၊ ထိုနှစ်သက်ခြင်း။ (တဏှာ) သည်။ နိရုဇ္ဈတိ၊ ချုပ်၏။ တဿ၊ ထိုသူ၏။ နန္ဒီနိရောဓါ၊ နှစ်သက်ခြင်း။ (တဏှာ) ၏
စာမျက်နှာ-016	ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ ဥပါဒါနနိရောဓော၊ ဥပါဒါန်၏ ချုပ်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ၏။) ဥပါဒါနနိရောဓါ၊ ဥပါဒါန်၏ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ ဘဝနိရောဓော၊ ကမ္မဘဝ၊ ဥပပတ္တိဘဝ၏ ချုပ်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ၏။) ဘဝနိရောဓါ၊ ကမ္မဘဝ၊ ဥပပတ္တိဘဝ၏ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ ဇာတိနိရောဓော၊ ပဋိသန္ဓေနေခြင်း။ (ဖြစ်ပွားခြင်း) ၏ ချုပ်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ၏။) ဇာတိနိရောဓါ၊ ပဋိသန္ဓေနေခြင်း။ (ဖြစ်ပွားခြင်း) ၏ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ ဇရာမရဏံ၊ အိုခြင်း သေခြင်းသည်၎င်း။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ စိုးရိမ်ခြင်း၊ ငိုကြွးခြင်း၊ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း၊ စိတ်ဆင်းရဲခြင်း၊ ပြင်းစွာ ပင်ပန်းခြင်းတို့သည်၎င်း။ နိရုဇ္ဈန္တိ၊ ချုပ်ကုန်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကေဝလဿ၊ အလုံးစုံသော။ (ချမ်းသာမဖက်သက်သက်သော)။ ဧတဿ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ၊ ဤဒုက္ခအစု၏။ နိရောဓော၊ ချုပ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ ပ။ သညံ၊ သညာကို။ ပ။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက် မတောင့်တသည်။ ပ။ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ၊ ဒုက္ခအစု၏။ နိရောဓော၊ ချုပ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အတ္ထင်္ဂမော၊ ချုပ်ပျက်ခြင်း တည်း။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ ပ။ သညာယ၊ သညာ၏။ ပ။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ပ။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ အတ္ထင်္ဂမော၊ ချုပ်ပျက်ခြင်း တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၆. ပဋိသလ္လာဏသုတ် (ဧဝံ မေ သုတံ၊ ပေးမြဲ။) သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပဋိသလ္လာနံ၊ တစ်ယောက်ထည်း တည်း ကိန်းအောင်းရာ။ (ဆိပ်ငြိမ်ရာ အရပ်၌) ယောဂ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်း အားထုတ်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇထ၊ ရောက်ကြလော့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပဋိသလ္လီနော၊ တစ်ယောက်ထည်း တည်း ကိန်းအောင်း၍ ကမ္မဋ္ဌာန်း အားထုတ်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ (ကြွင်းသော ဝါကျအားလုံးသည် သမာဓိသုတ်နှင့် တူ၏။ ထို့ကြောင့် ဤသုတ်၏ နိဿယအနက်ကို သမာဓိသုတ်နှင့် တိုက်ဆိုင်၍ ရှုပါ။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၇. ပထမ ဥပါဒါပရိတဿနာသုတ် သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝေါ၊ သင်တို့အား။ ဥပါဒါပရိတဿနဉ္စ၊ စွဲလမ်းခြင်းဖြင့် တပ်မက်ခြင်းကို၎င်း။ အနုပါဒါအပရိတဿနဉ္စ၊ မစွဲလမ်းခြင်းဖြင့် မတပ်မက်ခြင်းကို၎င်း။ ဒေသေဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ (တံ သုဏာထ၊ ထိုတရားကို နာကြလော့။ ပ၊ ပြီး။ ပစ္စဿောသုံ၊ ပြီးကုန်ပြီ၊ ပေးမြဲ။) ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့ လျှင်။ ဥပါဒါပရိတဿနာ၊ စွဲလမ်းခြင်းဖြင့် တပ်မက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ၊ ဤသာသနာတော်၌။ အဿုတဝါ၊ အာဂမ အမည်ဟူသော သုတမရှိသော။ ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇဉ်သည်။ (ပေယျာလကို နကုလပိတုသုတ်၌ ရှု၍ ဖော်။) ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တအားဖြင့်။ (ဝါ၊ အတ္တဟူ၍။) သမနုပဿတိ၊ အဖန်ဖန် ရှု၏။ အတ္တာနံ၊ အတ္တကို။ ရူပဝန္တံ ဝါ၊ ရုပ်ရှိ၏ ဟူ၍ သော်လည်း။ (သမနုပဿတိ၊ ရှု၏။) အတ္တနိ၊ အတ္တ၌။ ရူပံ ဝါ၊ ရုပ်ဟူ၍ သော်လည်း။ (သမနုပဿတိ၊ ရှု၏။) ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ အတ္တာနံ ဝါ၊ အတ္တဟူ၍ သော်လည်း။ (သမနုပဿတိ၊ ရှု၏။)
စာမျက်နှာ-017	တဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏။ တံ ရူပံ၊ ထိုရုပ်သည်။ ဝိပရိဏမတိ၊ ဖောက်ပြန်၏။ အညထာ၊ တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးခြင်း) အားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏။ ရူပဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ရုပ် ဖောက်ပြန်ခြင်း တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးခြင်း) အားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ရူပဝိပရိဏာမာနုပရိဝတ္တိ၊ ရုပ်၏ ဖောက်ပြန်ခြင်းသို့ အစဉ်လိုက်သော။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏။ ရူပဝိပရိဏာမာနုပရိဝတ္တိ၊ ရုပ်၏ ဖောက်ပြန်ခြင်းသို့ အစဉ်လိုက်သော ဝိညာဏ်ကြောင့် ဖြစ်ကုန်သော။ ပရိတဿနာ၊ တပ်မက်ခြင်း။ (တဏှာ) တို့သည်၎င်း။ ဓမ္မသမုပ္ပါဒါ၊ အကုသိုလ်တရားတို့၏ ဖြစ်ခြင်းတို့သည်၎င်း။ ဒိဋ္ဌံ၊ ကုသိုလ်စိတ်ကို။ ပရိယာဒါယ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ သိမ်းကြုံး ယူ၍။ (ဝါ၊ ကုန်ခမ်းစေ၍။) တိဋ္ဌန္တိ၊ တည်ကုန်၏။ စေတသော၊ ကုသိုလ်စိတ်၏။ ပရိယာဒါနာ၊ ကုန်ခမ်းခြင်းကြောင့်။ ဥတ္တာသောဝ၊ ထိတ်လန့်ခြင်း ရှိသည်လည်း။ (ဟောတိ၊ ၏။) ဒေါမနဿံ ဝါ၊ ပင်ပန်း ဆင်းရဲခြင်း ရှိသည်လည်း။ (ဟောတိ၊ ၏။) အပေက္ခါ ဝါ၊ ငဲ့ကွက်တောင့်တခြင်း ရှိသည်လည်း။ (ဟောတိ၊ ၏။) ဥပါဒါယ၊ (တဏှာ ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့်) စွဲလမ်း၍။ ပရိတဿတိ၊ တပ်မက်၏။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ သညံ၊ သညာကို။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ (ဤနည်းအတိုင်း ပေး။)။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ဥပါဒါပရိတဿနာ၊ စွဲလမ်းခြင်းဖြင့် တပ်မက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ အနုပါဒါအပရိတဿနာ၊ မစွဲလမ်းခြင်းဖြင့် မတပ်မက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ၊ ဤသာသနာတော်၌။ သုတဝါ၊ သုတရှိသော။ အရိယသာဝကော၊ အရိယတပည့်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တအားဖြင့်။ (ဝါ၊ အတ္တဟူ၍။) န သမနုပဿတိ၊ မရှု။ အတ္တာနံ၊ အတ္တကို။ ရူပဝန္တံ ဝါ၊ ရုပ်ရှိ၏ ဟူ၍ သော်လည်း။ (န သမနုပဿတိ၊ မရှု။) အတ္တနိ၊ အတ္တ၌။ ရူပံ ဝါ၊ ရုပ်ဟူ၍ သော်လည်း။ (န သမနုပဿတိ၊ မရှု။) ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ အတ္တာနံ ဝါ၊ အတ္တဟူ၍ သော်လည်း။ (န သမနုပဿတိ၊ မရှု။) တဿ၊ ထိုအရိယသာဝက၏။ တံ ရူပံ၊ ထိုရုပ်သည်။ ဝိပရိဏမတိ၊ ဖောက်ပြန်၏။ အညထာ၊ တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးခြင်း) အားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ထိုအရိယသာဝက၏။ ရူပဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ရုပ် ဖောက်ပြန်ခြင်း တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးခြင်း) အားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ရူပဝိပရိဏာမာနုပရိဝတ္တိ၊ ရုပ်၏ ဖောက်ပြန်ခြင်းသို့ အစဉ်လိုက်သော။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တဿ၊ ထိုအရိယသာဝက၏။ ရူပဝိပရိဏာမာနုပရိဝတ္တိ၊ ရုပ်၏ ဖောက်ပြန်ခြင်းသို့ အစဉ်လိုက်သော ဝိညာဏ်ကြောင့် ဖြစ်ကုန်သော။ ပရိတဿနာ၊ တပ်မက်ခြင်း။ (တဏှာ) တို့သည်၎င်း။ ဓမ္မသမုပ္ပါဒါ၊ အကုသိုလ်တရားတို့၏ ဖြစ်ခြင်းတို့သည်၎င်း။ ဒိဋ္ဌံ၊ ကုသိုလ်စိတ်ကို။ ပရိယာဒါယ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ သိမ်းကြုံး ယူ၍။ (ဝါ၊ ကုန်ခမ်းစေ၍။) န တိဋ္ဌန္တိ၊ မတည်ကုန်။ စေတသော၊ ကုသိုလ်စိတ်၏။ အပရိယာဒါနာ၊ မကုန်ခမ်းခြင်းကြောင့်။ ဥတ္တာသောဝ၊ ထိတ်လန့်ခြင်း ရှိသည်လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဒေါမနဿံ ဝါ၊ ပင်ပန်း ဆင်းရဲခြင်း ရှိသည်လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အပေက္ခါ ဝါ၊ ငဲ့ကွက် တောင့်တခြင်း ရှိသည်လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အနုပါဒါယ၊ (တဏှာ ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့်) မစွဲလမ်း၍။ န ပရိတဿတိ၊ မတပ်မက်။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ သညံ၊ သညာကို။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ (ဤနည်းအတိုင်း ပေး၊ မခဲပြီ။)။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ အနုပါဒါအပရိတဿနာ၊ မစွဲလမ်းခြင်းဖြင့် မတပ်မက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ”တိ၊ ၏” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ (ဘဝတော ဧတဒဝေါစ၊ ပြန်စပ်။) သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၈. ဒုတိယ ဥပါဒါပရိတဿနာသုတ် (ဧဝံ မေ သုတံ၊ ပေးမြဲ။) သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ (ဥပါဒါပရိတဿနဉ္စ၊ ပြီး။ ပစ္စဿောသုံ၊ ပြီးကုန်ပြီ၊ ပေးမြဲ။) ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဥပါဒါပရိတဿနာ၊ စွဲလမ်းခြင်းဖြင့် တပ်မက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ၊ ဤသာသနာတော်၌။ အဿုတဝါ၊ အာဂမ အမည်ဟူသော သုတမရှိသော။ ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇဉ်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ “တံ၊ ဤရုပ်သည်။ မမ၊ ငါ၏ ဥစ္စာတည်း။ ဧသော၊ ဤရုပ်သည်။ အဟံ၊ ငါသည်။ အသ္မိ၊ ဖြစ်၏။ ဧသော၊ ဤရုပ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ”တိ၊ အတ္တ” ဟူ၍။ သမနုပဿတိ၊ အဖန်ဖန် ရှု၏။ တဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏။ တံ ရူပံ၊ ထိုရုပ်သည်။ ၁။ ပရိယာယိက္ခာတီ ပရိတာ သဗ္ဗသော အခဒါယ၊ ဂဟတြာ ရ္ဟိ အယမက အတ္ထော။ ပရိယာ ယဟီတိ ပရိက္ခိဟိ။ - သဒ္ဒံ ပါ သဒ္ဒဝိဒု ခယတ္တံ၊ မ -၃၆။
စာမျက်နှာ-018	ဝိပရိဏမတိ၊ ဖောက်ပြန်၏။ အညထာ၊ တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးခြင်း) အားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏။ ရူပဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ရုပ် ဖောက်ပြန်ခြင်း တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးခြင်း) အားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ စိုးရိမ်ခြင်း၊ ငိုကြွးခြင်း၊ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း၊ စိတ်ဆင်းရဲခြင်း၊ ပြင်းစွာ ပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဖြစ်ပေါ်ကုန်၏။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ သညံ၊ သညာကို။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ (ဤနည်းအတိုင်း ပေး။)။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့ ۔။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ဥပါဒါပရိတဿနာ၊ စွဲလမ်းခြင်းဖြင့် တပ်မက်ခြင်းသည် ۔။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ အနုပါဒါအပရိတဿနာ၊ မစွဲလမ်းခြင်းဖြင့် မတပ်မက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ၊ ဤသာသနာတော်၌။ သုတဝါ၊ သုတရှိသော။ အရိယသာဝကော၊ အရိယတပည့်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ “တံ၊ ဤရုပ်သည်။ မမ၊ ငါ၏ ဥစ္စာတည်း။ ဧသော၊ ဤရုပ်သည်။ အဟံ၊ ငါသည်။ အသ္မိ၊ ဖြစ်၏။ ဧသော၊ ဤရုပ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ”တိ၊ အတ္တ” ဟူ၍။ န သမနုပဿတိ၊ မရှု။ တဿ၊ ထိုအရိယသာဝက၏။ တံ ရူပံ၊ ထိုရုပ်သည်။ ဝိပရိဏမတိ၊ ဖောက်ပြန်၏။ အညထာ၊ တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးခြင်း) အားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ထိုအရိယသာဝက၏။ ရူပဝိပရိဏာမအညထာဘာဝါ၊ ရုပ် ဖောက်ပြန်ခြင်း တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ။ (ပျက်စီးခြင်း) အားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ စိုးရိမ်ခြင်း၊ ငိုကြွးခြင်း၊ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း၊ စိတ်ဆင်းရဲခြင်း၊ ပြင်းစွာ ပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ နုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ မဖြစ်ပေါ်ကုန်။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ သညံ၊ သညာကို။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ (ဤနည်းအတိုင်း ပေး။)။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ အနုပါဒါအပရိတဿနာ၊ မစွဲလမ်းခြင်းဖြင့် မတပ်မက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ”တိ၊ ၏” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ (ဘဝတော ဧတဒဝေါစ၊ ပြန်စပ်။) ၉. ပထမ ကလတ္ထယအနိစ္စသုတ် (ဧဝံ မေ သုတံ၊ ပေးမြဲ။) သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အတီတာနာဂတံ၊ အတိတ် အနာဂတ်ဖြစ်သော။ (ဝါ၊ ဖြစ်ပြီး ဖြစ်လတ္တံ့ဖြစ်သော)။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ အမြဲမရှိ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပစ္စုပ္ပန္နံ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ (ဖြစ်ဆဲဖြစ်သော)။ ရူပံ၊ ရုပ်၌။ ကာ ပန ဝါဒေါ၊ အဘယ်ဆိုဖွယ်ရာ ရှိအံ့နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အနိစ္စသဘာဝပဿီ၊ မမြဲသော သဘောကို ရှုမြင်သော။ သုတဝါ၊ သုတရှိသော။ အရိယသာဝကော၊ အရိယတပည့်သည်။ အတီတေ၊ အတိတ်ဖြစ်သော။ (ဝါ၊ ဖြစ်ပြီးသော)။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ အပေက္ခံ၊ ငဲ့ကွက် တွယ်တာခြင်း မရှိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်သော။ (ဝါ၊ ဖြစ်လတ္တံ့သော)။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက် မတောင့်တသည်။ ပစ္စုပ္ပန္နေ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ (ဖြစ်ဆဲဖြစ်သော)။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ ဥပါဒါယ၊ စွဲလမ်းခြင်းငှါ။ ဝိရာဂါယ၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်းခြင်းငှါ။ နိရောဓါယ၊ ချုပ်ခြင်းငှါ။ ပဋိပဇ္ဇတိ၊ ကျင့်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ သညံ၊ သညာကို။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၁၀. ကလတ္ထယဒုက္ခသုတ် (ဤသုတ်သည် အနိစ္စနေရာ၌ ဒုက္ခသွင်း၍ ဟောသည်သာ ထူး၏။) ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-019	၁၁- ကာလတ္တယအနတ္တသုတ် ၁၁။ (ဤသုတ်လည်း အနိစ္စနေရာ၌ အနတ္တ သွင်း၍ ဟောသည်သာ ထူး၏။) ဧကာဒသမံ၊ တစ်ဆယ့်တစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### နကုလပိတုဝဂ် ဥဒ္ဒါနံ ပဌမော၊ ရှေးဦးစွာသော။ နကုလပိတုဝဂ္ဂေါ၊ နကုလပိတုဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။ တဿ၊ ထိုနကုလပိတုဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား - နကုလပိတာ၊ နကုလပိတုသုတ်၎င်း။ ဒေဝဒဟံ၊ ဒေဝဒဟသုတ်၎င်း။ ဒွေ၊ နှစ်သုတ်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဟာလိဒ္ဒိကာနီ၊ ပဌမ ဟာလိဒ္ဒိကာနိသုတ်၊ ဒုတိယ ဟာလိဒ္ဒိကာနိသုတ် တို့၎င်း။ သမာဓိ ပဋိသလ္လာဏံ၊ သမာဓိသုတ်၊ ပဋိသလ္လာဏသုတ် တို့၎င်း။ ဒွေ၊ နှစ်သုတ်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဥပါဒါပရိတဿနာ၊ ပဌမ ဥပါဒါပရိတဿနာသုတ်၊ ဒုတိယ ဥပါဒါပရိတဿနာသုတ် တို့၎င်း။ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နော၊ ကာလတ္တယအနိစ္စသုတ်၊ ကာလတ္တယဒုက္ခသုတ်၊ ကာလတ္တယအနတ္တသုတ် တို့၎င်း။ တေန၊ ထိုသုတ်အများကို စုထားခြင်းကြောင့်။ ဝဂ္ဂေါ၊ နကုလပိတုဝဂ် ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသည် တည်း။ ### ၂. အနိစ္စဝဂ် ### ၁. အနိစ္စသုတ် ၁၂. (ဧဝံ မေ သုတံ၊ ပေးမြဲ။ သာဝတ္ထိယံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌။ တတ္ရ ခေါ၊ ထိုမြို့၌ သာလျှင်။ ပ၊ ပေးမြဲ။) “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ အမြဲမရှိ။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ အနိစ္စံ၊ အမြဲမရှိ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ (ဝါ၊ ဤရုပ်၏ မမြဲသော သဘောကို)။ ပဿံ၊ ရှုမြင်သော။ သုတဝါ၊ သုတရှိသော။ အရိယသာဝကော၊ အရိယတပည့်သည်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌လည်း။ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ငြီးငွေ့၏။ ပ။ ဝိညာဏသ္မိံ၊ ဝိညာဏ်၌လည်း။ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ငြီးငွေ့၏။ နိဗ္ဗိန္ဒံ၊ ငြီးငွေ့လတ်သော်။ ဝိရဇ္ဇတိ၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်း၏။ ဝိရာဂါ၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်းခြင်းကြောင့်။ ဝိမုစ္စတိ၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်၏။ ဝိမုတ္တသ္မိံ၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်သော်။ (မေ၊ ငါ၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်)။ ဝိမုတ္တ ”န္တိ၊ “ကိလေသာတို့မှ လွတ်ပြီ” ဟူ၍။ ဉာဏံ၊ ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ “ခီဏာ၊ ကုန်ခမ်းပြီ။ ဇာတိ၊ ပဋိသန္ဓေနေခြင်းသည်။ ဝုသိတံ၊ ကျင့်သုံးအပ်ပြီ။ ဗြဟ္မစရိယံ၊ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီ။ ကရဏီယံ၊ မဂ်ကိစ္စကို။ နာတ္ထိ၊ မရှိ။ အပရံ၊ တစ်ပါးသော မဂ္ဂဘာဝနာ ကိစ္စသည်။ ဣတ္ထတ္တာယာ”တိ၊ ဤမဂ်ကိစ္စ အကျိုးငှါ” ဟူ၍။ (ဝါ၊ ဣတ္ထတ္တာယ၊ ဤအတ္တဘောမှ။ အပရံ၊ တစ်ပါးသော အတ္တဘောသည်။ နာတ္ထိ၊ မရှိ ဟူ၍)။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-020	### ၂. ဒုက္ခသုတ် ၁၃. (ဤသုတ်၌ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဤမျှသာ ထူး၏။) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃. အနတ္တသုတ် ၁၄. (ဤသုတ်၌ အနတ္တံ၊ အတ္တမဟုတ်။ ဤမျှသာ ထူး၏။) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၁၅. ယဒနိစ္စသုတ် (သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။) “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ အမြဲမရှိ။ ယံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ အမြဲမရှိ။ တံ၊ ထိုရုပ်သည်။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ယံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ တံ၊ ထိုရုပ်သည်။ အနတ္တံ၊ အတ္တမဟုတ်။ ယံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ အနတ္တံ၊ အတ္တမဟုတ်။ တံ၊ ထိုရုပ်ကို။ “ဧတံ၊ ဤရုပ်သည်။ မမ၊ ငါ၏ ဥစ္စာသည်။ န၊ မဟုတ်။ ဧသော၊ ဤရုပ်သည်။ အဟံ၊ ငါသည်။ န အသ္မိ၊ မဟုတ်။ ဧသော၊ ဤရုပ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ”တိ၊ အတ္တမဟုတ်” ဟူ၍။ (ဧတံ အနက်မဲ့။) ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ သမ္မပ္ပညာယ၊ မှန်ကန်စွာ သိသော ဝိပဿနာပညာ၊ မဂ္ဂပညာဖြင့်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ သညံ၊ သညာကို။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅. ယံဒုက္ခသုတ် ၁၆. (ဤသုတ်၌ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ စသည်ဖြင့် ဒုက္ခကို အထူးပြု၍ ဟောသည်သာ ထူး၏။) ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၆. ယဒနတ္တာသုတ် ၁၇. (ဤသုတ်၌ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ စသည်ဖြင့် အနတ္တကို အထူးပြု၍ ဟောသည်သာ ထူး၏။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၇. သဟေတုအနိစ္စသုတ် ၁၈. (ဧဝံ မေ သုတံ၊ ပေးမြဲ။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။) “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ အမြဲမရှိ။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ ဥပပါဒါယ၊ ဖြစ်ခြင်းငှါ။ ယော ပိ ဟေတု၊ အကြင် အကြောင်းသည်လည်း။ ယော ပိ ပစ္စယော၊ အကြင် အထောက်အပံ့သည်လည်း။ (အတ္ထိ၊ ၏။) သော ပိ၊ ထိုအကြောင်း အထောက်အပံ့သည်လည်း။ အနိစ္စော၊ အမြဲမရှိ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အနိစ္စသမ္ဘူတံ၊ အမြဲမရှိသော သဘောကြောင့် ဖြစ်ပေါ်
စာမျက်နှာ-021	လာသော။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ကုတော၊ အဘယ်မှာလျှင်။ နိစ္စံ ဘဝိဿတိ၊ မြဲခြင်း သဘောဖြစ်နိုင်ပါအံ့နည်း။ (ဤဝါကျဝယ် ရူပံ နောက်၌ တစ်ချောင်းပိုဒ် ပိုနေသည်။) (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာသည်။ သညံ၊ သညာသည်။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး၊ အကြွင်းလည်း မထူး။)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၈. သဟေတုဒုက္ခသုတ် ### ၉. သဟေတုအနတ္တသုတ် (ဤနှစ်သုတ်လည်း သဟေတုအနိစ္စသုတ် နည်းတူပေး၊)။ အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၁၀. အာနန္ဒသုတ် (ဧဝံ မေ သုတံ၊ ပေးမြဲ။ သာဝတ္ထိယံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌။ ဇေတဝနေ၊ ဇေတဝန်ကျောင်းတော်၌။ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ၊ အနာထပိဏ္ဍိက သူဌေး၏ အာရာမ်၌။ ပေးမြဲ။) အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ နိရောဓော နိရောဓောတိ၊ ချုပ်ခြင်း ချုပ်ခြင်း ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ကတမေသံ ခေါ ဓမ္မာနံ၊ အဘယ် တရားတို့၏။ နိရောဓော၊ ချုပ်ခြင်းကို။ နိရောဓောတိ၊ ချုပ်ခြင်း ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ”တိ၊ ဟောတော်မူအပ်ပါသနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ လျှောက်ထားပြီ။ “အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ အမြဲမရှိ။ သင်္ခတံ၊ အကြောင်းလေးပါးတို့ဖြင့် ပြုပြင်အပ်၏။ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နံ၊ အကြောင်းကို စွဲ၍ ဖြစ်ပေါ်လာ၏။ ခယဓမ္မံ၊ ကုန်ခမ်းခြင်း သဘောရှိ၏။ ဝယဓမ္မံ၊ ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိ၏။ ဝိရာဂဓမ္မံ၊ ပျောက်ဆုံးခြင်း သဘောရှိ၏။ နိရောဓဓမ္မံ၊ ချုပ်ခြင်း သဘောရှိ၏။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ နိရောဓော၊ ချုပ်ခြင်းကို။ နိရောဓောတိ၊ ချုပ်ခြင်း ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ (ပဋိညာဝါကျ၌ ခိုင်မြဲအောင် နှစ်ကြိမ် ဆိုသည်။ အမေးဝါကျတို့၌ တစ်ကြိမ်သာ ဆိုရ၏။) (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာသည်။ သညံ၊ သညာသည်။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။)။ အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ ဣမေသံ ခေါ ဓမ္မာနံ၊ ဤရုပ် ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရ ဝိညာဏ် တရားတို့၏။ နိရောဓော၊ ချုပ်ခြင်းကို။ နိရောဓောတိ၊ ချုပ်ခြင်း ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ဒုတိယော၊ နှစ်ခုမြောက်သော။ အနိစ္စဝဂ္ဂေါ၊ အနိစ္စဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။ တဿ၊ ထိုအနိစ္စဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား - တယော၊ သုံးသုတ်ကုန်သော။ အနိစ္စံ၊ အနိစ္စသုတ်ကို၎င်း။ ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခသုတ်ကို၎င်း။ အနတ္တံ၊ အနတ္တသုတ်ကို၎င်း။ အပရေ၊ တစ်ပါးကုန်သော။ တယော၊ သုံးသုတ်ကုန်သော။ ယဒနိစ္စံ၊ ယဒနိစ္စသုတ်၊ ယံဒုက္ခသုတ်၊ ယဒနတ္တသုတ် တို့ကို၎င်း။ ဟေတုနာပိ စ၊ ဟေတုသဒ္ဒါဖြင့်လည်း သုံးသုတ်ကုန်သော။ သဟေတုအနိစ္စံ၊ သဟေတုအနိစ္စသုတ်၊ သဟေတုဒုက္ခသုတ်၊ သဟေတုအနတ္တသုတ် တို့ကို၎င်း။ အာနန္ဒေန စ၊ အာနန္ဒသုတ်နှင့်လည်း။ (သဟ၊ တကွ။) ဒသ၊ ဆယ်သုတ်တို့ကို၎င်း။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသည် တည်း။
စာမျက်နှာ-022	### ၃. ဘာရဝဂ် ### ၁. ဘာရသုတ် ၂၂. (ဧဝံ မေ သုတံ၊ ပေးမြဲ။ သာဝတ္ထိယံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌။ တတြ ခေါ၊ ထိုမြို့၌ သာလျှင်။ ပ၊ ပေးမြဲ။) “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝေါ၊ သင်တို့အား။ ဘာရံဉ္စ၊ ဝန်ကို၎င်း။ ဘာရဟာရဉ္စ၊ ဝန်ကို ထမ်းဆောင်တတ်သူကို၎င်း။ ဘာရဒါနဉ္စ၊ ဝန်ကို ယူဆောင်ကြောင်းကို၎င်း။ ဘာရနိက္ခေပနံဉ္စ၊ ဝန်ကို ပစ်ချရာကို၎င်း။ ဒေသေဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ တံ၊ ထိုတရားကို။ သုဏာထ၊ နာကြလော့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဘာရော၊ ဝန်သည်။ ကတမောစ၊ အဘယ်နည်း။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ဥပါဒါန်တို့၏ အာရုံဖြစ်ကုန်သော ခန္ဓာတို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝစနီယံ၊ ဖြေဆိုအပ်သည်။ အဿ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ကတမေ ပဉ္စ၊ အဘယ် ငါးပါးတို့နည်း။ ရူပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ရုပုပါဒါနက္ခန္ဓာ၎င်း။ ပ။ ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓာတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ၊ ဤဥပါဒါနက္ခန္ဓာ ငါးပါး အပေါင်းကို။ ဘာရော၊ ဝန် ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဘာရဟာရော၊ ဝန်ကို ထမ်းဆောင်တတ်သူသည်။ ကတမောစ၊ အဘယ်နည်း။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ် တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝစနီယံ၊ ဆိုအပ်သည်။ အဿ၊ ၏။ ဧဝံနာမော၊ ဤသို့သော အမည်ရှိသော။ ဧဝံဂေါတ္တော၊ ဤသို့သော အနွယ်ရှိသော။ (ဧဝံ၊ ဤသို့။) ယော အယံ အာယသ္မာ၊ အကြင် အရှင်သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ၊ ဤအရှင်ကို။ ဘာရဟာရော၊ ဝန်ကို ထမ်းဆောင်တတ်သူ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဘာရာဒါနံ၊ ဝန်ကို ယူဆောင်ကြောင်းသည်။ ကတမံဉ္စ၊ အဘယ်နည်း။ ယာယံ တဏှာ၊ အကြင် တဏှာသည်။ ပေါနောဘဝိကာ၊ တစ်ဖန် ဘဝသစ် အကျိုးငှါ ဖြစ်၏။ (ဝါ၊ တစ်ဖန် ဘဝသစ်ကို ပြုလေ့ရှိ၏။) နန္ဒီရာဂသဟဂတာ၊ ပြင်းစွာ တပ်မက် နှစ်သက်တတ်သည်၏ အဖြစ်သို့ ရောက်၏။ တတြ တတြ၊ ထိုထိုအာရုံ ထိုထိုဘုံ၌။ *အဘိနန္ဒိနီ၊ အလွန် နှစ်သက်တတ်၏။ (သာ၊ ထိုတဏှာ တည်း။) ဣဒံ၊ ဤတဏှာသည်။ သေယျထီဒံ၊ အဘယ်နည်းဟူမှု။ ကာမတဏှာ၊ ကာမဘုံ၌ တပ်မက် နှစ်သက်တတ်သော တဏှာ၎င်း။ ဘဝတဏှာ၊ ပရူပဘဝ၌ တပ်မက် နှစ်သက်တတ်သော တဏှာ၎င်း။ ဝိဘဝတဏှာ၊ ဘဝပြတ်ရာ၌ တပ်မက် နှစ်သက်တတ်သော တဏှာ၎င်း တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဒံ၊ ဤတဏှာ သုံးပါးကို။ ဘာရာဒါနံ၊ ဝန်ကို ဆောင်ယူကြောင်း ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဘာရနိက္ခေပနံ၊ ဝန်ကို ချရာသည်။ ကတမံဉ္စ၊ အဘယ်နည်း။ တဿာယေဝ တဏှာယ၊ ထိုသုံးပါးသော တဏှာ၏သာ လျှင်။ ယော အသေသဝိရာဂနိရောဓော၊ အကြင် အကြွင်းမဲ့ ကင်းပျောက်ရာ ချုပ်ရာ နိဗ္ဗာန်သည်။ ယော စာဂေါ၊ အကြင် စွန့်ရာ နိဗ္ဗာန်သည်။ ယော (၁။ နန္ဒီရာဂေန သဟ ဂတာတိ နန္ဒီရာဂသဟဂတာ၊ ဒီ-ဋ္ဌ ၂-၁၈၉။ နန္ဒီရာဂသဟဂတာတိ နန္ဒီရာဂေန သဟ ဧကတ္တမေဝ ဂတာ၊ တဗ္ဘာဝသဟတံ ဟိ ဣဓ အဓိပ္ပေတံ၊ ဤအဋ္ဌကထာ၊ ၂၄၃။ တဗ္ဘတ္ထော ဟေတ္ထ သဟသဒ္ဒေါ သနိဒဿနာ ဓမ္မာတ အာဒီသု ဝိယ၊ တသ္မာ နန္ဒီရာဂဘာဝံ ဂတာ သဗ္ဗာသုပိ အဝတ္ထာသု နန္ဒီရာဂဘာဝဿ အပစ္စက္ခာယ ဝတ္တနတောတိ အတ္ထော။ ဒီ-ဋီ ၂-၃၄၀။) (၂. ကာမေ တဏှာ ကာမတဏှာ။ ဘဝေ တဏှာ ဘဝတဏှာ။ ဝိဘဝေ တဏှာ ဝိဘဝတဏှာ၊ ဒီ-ဋ္ဌ ၂-၃၈၉။) (၃. အသေသမေတ္ထ တဏှာ ဝိရဇ္ဇတိ ပလုဗ္ဘတိ နိရုဇ္ဈတိ ပဟိယတီတိ။ ပ။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ဤဋီကာ၊ ဝိသုဒ္ဓိ-ဋ္ဌ ၂-၁၃၀၊ ဒုတိယနည်းတည်း။ ဝိသုဒ္ဓိ-ဋ္ဌ ၂-၁၃၈၊ ပဌမနည်းအလို ဘာဝနာ တပ်မက်ခြင်း ကင်းကြောင်း မဂ်ဖြင့် အကြွင်းမဲ့ ချုပ်ရာ နိဗ္ဗာန်သည် ဟူ၍ ပေးလေ။ ဝိသုဒ္ဓိ-ဋ္ဌ ၂-ဒုတိယနည်းအလို အသေသဝိရာဂ, အသေသနိရောဓ ဟု ၂-ပုဒ်ကြံသည်။)
စာမျက်နှာ-023	ပဋိနိဿဂ္ဂေါ၊ အကြင် တစ်ဖန် စွန့်ရာ နိဗ္ဗာန်သည်။ ယာ မုတ္တိ၊ အကြင် လွှတ်ရာ နိဗ္ဗာန်သည်။ ယော အနာလယော၊ အကြင် ကပ်ငြိခြင်း ကင်းရာ နိဗ္ဗာန်သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။ သော၊ ထိုနိဗ္ဗာန် တည်း။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဒံ၊ ဤနိဗ္ဗာန်ကို။ ဘာရနိက္ခေပနံ၊ ဝန်ကို ချရာ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ (ဘဂဝတော ဧတဒဝေါစ၊ ပြန်စပ်။) တံ၊ မိန့်တော်မူချက်ကို။ အဘိနန္ဒုန္တိ၊ ဝမ်းမြှောက်ကြလေကုန်ပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။ ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ ငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သည်။ ဟိ ဧဝ၊ စင်စစ်။ ဘာရာ၊ ဝန်ထုပ်တို့တည်း။ ပုဂ္ဂလော စ၊ ပုဂ္ဂိုလ် သတ္တဝါသည်ကား။ ဘာရဟာရော၊ ခန္ဓာဝန်ကို ဆောင်သူ တည်း။ လောကေ၊ လောက၌။ ဘာရာဒါနံ၊ ခန္ဓာဝန်ကို ယူဆောင်ခြင်းသည်။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဘာရနိက္ခေပနံ၊ ခန္ဓာဝန်ကို ပစ်ချခြင်းသည်။ သုခံ၊ ချမ်းသာ၏။ ဂရုံ၊ လေးလံသော။ ဘာရံ၊ ခန္ဓာဝန်ကို။ နိက္ခိပိတွာ၊ ပစ်ချ၍။ အညံ၊ ပစ္စုပ္ပန် ခန္ဓာဝန်မှ တစ်ပါးသော။ ဘာရံ၊ အနာဂတ် ခန္ဓာဝန်ကို။ အနာဒိယ၊ မယူ မဆောင်မူ၍။ တဏှံ၊ တဏှာကို။ သမူလံ၊ အပြစ်အရင်းနှင့် တကွ။ အဗ္ဗူဟိတွာ၊ နုတ်၍။ နိစ္ဆာတော၊ ဆာလောင်တတ်သော တဏှာ မရှိသည် ဖြစ်၍။ ပရိနိဗ္ဗုတောတိ၊ နိဗ္ဗာန် ယူသိမ်း ငြိမ်းအေး၏ ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ### ၂. ပရိညသုတ် ၂၃။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝေါ၊ သင်တို့အား။ ပရိညေယျေ၊ ပိုင်းခြား၍ သိအပ်ကုန်သော။ ဓမ္မေ စ၊ တရားတို့ကို၎င်း။ ပရိညံ၊ ပိုင်းခြား၍ သိရာဖြစ်သော။ ဓမ္မံ စ၊ တရားကို၎င်း။ ဒေသေဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ တံ၊ ထိုတရားကို။ သုဏာထ၊ နာကြလော့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပရိညေယျာ၊ ပိုင်းခြား၍ သိအပ်ကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ တရားတို့သည်။ ကတမေ၊ အဘယ်ကိုနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ပရိညေယျော၊ ပိုင်းခြား၍ သိအပ်သော။ ဓမ္မော၊ တရား တည်း။ (ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ ပ။ သညာ၊ သညာသည်။ ပ။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ ပရိညေယျော၊ ပိုင်းခြား၍ သိအပ်သော။ ဓမ္မော၊ တရား တည်း။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣမေ၊ ဤခန္ဓာ ငါးပါး တရားတို့ကို။ ပရိညေယျာ၊ ပိုင်းခြား၍ သိအပ်ကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ တရားတို့ ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပရိညာ၊ ပိုင်းခြား၍ သိရာသည်။ ကတမာ၊ အဘယ်နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယော ရာဂက္ခယော၊ အကြင် ရာဂ၏ ကုန်ရာ။ (နိဗ္ဗာန်) သည်။ ယော ဒေါသက္ခယော၊ အကြင် ဒေါသ၏ ကုန်ရာ။ (နိဗ္ဗာန်) သည်။ ယော မောဟက္ခယော၊ အကြင် မောဟ၏ ကုန်ရာ။ (နိဗ္ဗာန်) သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ၊ ဤရာဂ ဒေါသ မောဟတို့၏ ကုန်ရာ။ (နိဗ္ဗာန်) ကို။ ပရိညာ၊ ပိုင်းခြား၍ သိရာ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃. အဘိဇာနသုတ် ၂၄။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အနဘိဇာနံ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် မသိသောသူသည်။ အပရိဇာနံ၊ (အနိစ္စ စသော အားဖြင့်) ပိုင်းခြား၍ မသိသောသူသည်။ အဝိရာဇယံ၊ တပ်မက်မှု မကင်းစေသောသူသည်။ အပ္ပဇဟံ၊ မပယ်စွန့်သောသူသည်။ ဒုက္ခက္ခယာယ၊
စာမျက်နှာ-024	ဝဋ်ဆင်းရဲ၏ ကုန်ခြင်းငှါ။ န သမတ္ထော၊ မထိုက်။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ ပ။ သညံ၊ သညာကို။ ပ။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ အနဘိဇာနံ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် မသိသောသူသည်။ ပ။ န သမတ္ထော၊ မထိုက်။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ခန္ဓာ၊ ခန္ဓာတို့ကို။ အဘိဇာနံ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိသောသူသည်။ ပရိဇာနံ၊ (အနိစ္စ စသော အားဖြင့်) ပိုင်းခြား၍ သိသောသူသည်။ ဝိရာဇယံ၊ တပ်မက်မှု ကင်းစေသောသူသည်။ ပဇဟံ၊ ပယ်စွန့်သောသူသည်။ ဒုက္ခက္ခယာယ၊ ဝဋ်ဆင်းရဲ၏ ကုန်ခြင်းငှါ။ သမတ္ထော၊ ထိုက်၏။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ ပ။ သညံ၊ သညာကို။ ပ။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ အဘိဇာနံ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိသောသူသည်။ ပ။ သမတ္ထော၊ ထိုက်၏။) ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၄. ဆန္ဒရာဂသုတ် ၂၅။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ ယော ဆန္ဒရာဂေါ၊ အကြင် လိုချင် တပ်မက်ခြင်း။ (တဏှာ) သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တံ၊ ထိုရုပ်၌ လိုချင် တပ်မက်ခြင်း။ (တဏှာ) ကို။ ပဇဟထ၊ ပယ်စွန့်ကြလော့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ (ရုပ်၌ လိုချင်မှုကို) ပယ်ကုန်သည် ရှိသော်။ တံ ရူပံ၊ ထိုရုပ်သည်။ ပဟီနံ၊ ပယ်အပ်ပြီး သည်။ ဥစ္ဆိန္နမူလံ၊ ဖြတ်အပ်ပြီးသော အမြစ် အရင်း ရှိသည်။ တာလာဝတ္ထုကတံ၊ ထန်းပင်တည်ရာ။ (ကျင်း) ကဲ့သို့ ပြုအပ်သည်။ အနဘာဝံကတံ၊ တစ်ဖန် မဖြစ်အောင် ပြုအပ်သည်။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ အနုပ္ပါဒဓမ္မံ၊ မဖြစ်ပေါ်သော သဘောရှိသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာ၌။ သညံ၊ သညာ၌။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ ဝိညာဏသ္မိံ၊ ဝိညာဏ်၌။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ *စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅. တဿာဒသုတ် ၂၆။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ “ဘိက္ခဝေ californium ရဟန်းတို့။ သမ္ဗောဓာ၊ သစ္စာလေးပါးကို သိသည်မှ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌ သာလျှင်။ အနဘိသမ္ဗုဒ္ဓဿ၊ သစ္စာလေးပါးကို မသိသေးသော။ ဗောဓိသတ္တဿ၊ ဘုရားအလောင်းသည် သာလျှင်။ သတော၊ ဖြစ်စဉ်။ မေ၊ ငါဘုရား၏။ “ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အဿာဒေါ၊ သာယာဖွယ်သည်။ ကော နု ခေါ၊ အဘယ်နည်း။ (ရူပဿ၊ ရုပ်၏။) အာဒီနဝေါ၊ အပြစ်သည်။ ကော၊ အဘယ်နည်း။ (ရူပဿ၊ ရုပ်၏။) နိဿရဏံ၊ ထွက်မြောက်ကြောင်း ထွက်မြောက်ရာသည်။ ကိံ၊ အဘယ်နည်း။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ ပ။ သညာယ၊ သညာ၏။ ပ။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ပ။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ ပ။ ကိံ”တိ၊ အဘယ်နည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤအကြံသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တဿ မေ၊ ထိုငါဘုရား၏။ “ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ယံ ခေါ သုခံ သောမနဿံ၊ အကြင် ချမ်းသာခြင်း ဝမ်းမြှောက်ခြင်းသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ အယံ၊ ဤချမ်းသာခြင်း ဝမ်းမြှောက်ခြင်းသည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အဿာဒေါ၊ သာယာဖွယ် တည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ယံ အနိစ္စံ၊ အကြင် အမြဲမရှိ။ ယံ ဒုက္ခံ၊ အကြင် ဆင်းရဲ၏။ ယံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ၊ အကြင် ဖောက်ပြန်သော သဘောရှိ၏။ အယံ၊ ဤအမြဲမရှိ ဆင်းရဲခြင်း ဖောက်ပြန်သော သဘောသည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အာဒီနဝေါ၊ အပြစ် တည်း။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ ယော ဆန္ဒရာဂဝိနယော၊ အကြင် လိုချင် တပ်မက်ခြင်းကို ပယ်ဖျောက်ခြင်းသည်။ ယံ ဆန္ဒရာဂပဟာနံ၊ အကြင် လိုချင် တပ်မက်ခြင်းကို ပယ်စွန့်ခြင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) ဣဒံ၊ ဤလိုချင် တပ်မက်ခြင်းကို ပယ်ဖျောက်ခြင်း ပယ်စွန့်ခြင်းသည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ နိဿရဏံ၊ ထွက်မြောက်ကြောင်း ထွက်မြောက်ရာ တည်း။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ ပ။ သညာယ၊ သညာ၌။ ပ။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ ပ။ ဝိညာဏသ္မိံ၊ ဝိညာဏ်၌။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။
စာမျက်နှာ-025	ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ယာဝကီဝဉ္စ၊ အကြင်မျှလောက် သော ကာလပတ်လုံး လျှင်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဣမေသံ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာနံ၊ ဤဥပါဒါန်တို့၏ အာရုံဖြစ်သော ခန္ဓာတို့၏။ အဿာဒဉ္စ၊ သာယာဖွယ်ကို လည်း။ (အဿာဒတော၊ သာယာဖွယ် အားဖြင့်။) အာဒီနဝဉ္စ၊ အပြစ်ကို လည်း။ (အာဒီနဝတော၊ အပြစ် အားဖြင့်။) နိဿရဏဉ္စ၊ ထွက်မြောက်ကြောင်းကို လည်း။ (နိဿရဏတော၊ ထွက်မြောက်ကြောင်း အားဖြင့်။) ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ နာဘိဇာနံ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် မသိတော်မမူသေး။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက် သော ကာလပတ်လုံး။ သဒေဝကေ၊ ကာမာဝစရ နတ်ပြည် ငါးထပ်နှင့် တကွသော။ သမာရကေ၊ ဝသ ဝတ္တီမာရ် နတ်ပြည်နှင့် တကွသော။ သဗြဟ္မကေ၊ ဗြဟ္မာ့ပြည် ၂၀ နှင့် တကွသော။ လောကေ၊ ဩကာသလောက၌။ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ၊ ရဟန်း ပုဏ္ဏားနှင့် တကွသော။ သဒေဝမနုဿာယ၊ သမုတ္တိနတ် လူတို့နှင့် တကွသော။ ပဇာယ၊ သတ္တလောက၌။ “အနုတ္တရံ၊ မိမိထက် အမြတ်မရှိသော။ သမ္မာသမ္ဗောဓိ”၊ အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ် သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို။ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါတိ၊ ထိုးထွင်း၍ သိတော်မူပြီ ဟူ၍။ နေဝပစ္စညာသိံ၊ ဝန်ခံတော် မမူ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ယတော စ ခေါ၊ အကြင် အခါ၌ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဣမေသံ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာနံ၊ ဤဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၏။ အဿာဒဉ္စ၊ သာယာဖွယ်ကို လည်း။ (အဿာဒတော၊ သာယာဖွယ် အားဖြင့်။) အာဒီနဝဉ္စ၊ အပြစ်ကို လည်း။ (အာဒီနဝတော၊ အပြစ် အားဖြင့်။) နိဿရဏဉ္စ၊ ထွက်မြောက်ကြောင်းကို လည်း။ (နိဿရဏတော၊ ထွက်မြောက်ကြောင်း အားဖြင့်။) ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ အဘိဇာနံ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိတော်မူပြီး။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ သဒေဝကေ၊ ကာမာဝစရ နတ်ပြည် ငါးထပ်နှင့် တကွသော။ သမာရကေ၊ ဝသ ဝတ္တီမာရ် နတ်ပြည်နှင့် တကွသော။ သဗြဟ္မကေ၊ ဗြဟ္မာ့ပြည် ၂၀ နှင့် တကွသော။ လောကေ၊ ဩကာသလောက၌။ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ၊ ရဟန်း ပုဏ္ဏားနှင့် တကွသော။ သဒေဝမနုဿာယ၊ သမုတ္တိနတ် လူတို့နှင့် တကွသော။ ပဇာယ၊ သတ္တလောက၌။ “အနုတ္တရံ၊ မိမိထက် အမြတ်မရှိသော။ သမ္မာသမ္ဗောဓိ”၊ အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ် သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို။ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါတိ၊ ထိုးထွင်း၍ သိတော်မူပြီ ဟူ၍။ ပစ္စညာသိံ၊ ဝန်ခံတော်မူပြီ။ “မေ၊ ငါဘုရား၏။ ဝိမုတ္တိ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သည်။ အကုပ္ပါ၊ ပျက်စီးခြင်း မရှိ။ အယံ၊ ဤဖြစ်ခြင်းသည်။ အန္တိမာ၊ အဆုံးစွန် ဖြစ်သော။ ဇာတိ၊ ဖြစ်ခြင်း တည်း။ ဒါနိ၊ ယခု အခါ၌။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပုနဗ္ဘဝေါ၊ တစ်ဖန် ဘဝသစ်ကို ပြုခြင်းသည်” ဟူသော။ မေ၊ ငါဘုရား၏။ ဒဿနံ၊ ပိုင်းစွမ်းနိုင်သော ဉာဏ်စဉ်။ ဉာဏဉ္စ၊ ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ်သည်လည်း။ ဥဒပါဒိ၊ ထင်ရှားဖြစ်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၆. ဒုတိယအဿာဒသုတ် ၂၇။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အဿာဒပရိယေသနံ၊ သာယာဖွယ်ကို ရှာခြင်းငှါ။ အစရိံ၊ လှည့်လည်ပြီ။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ ယံ အဿာဒေါ၊ အကြင် သာယာဖွယ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တံ၊ ထိုသာယာဖွယ်ကို။ အဇ္ဈဂမံ၊ ရပြီ။ ယာဝတာ၊ အကြင်မျှလောက်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အဿာဒေါ၊ သာယာဖွယ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တံ၊ ထိုရုပ်၏ သာယာဖွယ် ရှိသမျှကို။ ပညာယ၊ ပညာဖြင့်။ မေ၊ ငါဘုရားသည်။ သုဒိဋ္ဌော၊ ကောင်းစွာ မြင်အပ်ပြီ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အာဒီနဝပရိယေသနံ၊ အပြစ်ကို ရှာခြင်းငှါ။ အစရံ၊ လှည့်လည်ပြီ။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ ယံ အာဒီနဝေါ၊ အကြင် အပြစ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တံ၊ ထိုအပြစ်ကို။ အဇ္ဈဂမံ၊ ရပြီ။ ယာဝတာ၊ အကြင်မျှလောက်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အာဒီနဝေါ၊ အပြစ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တံ၊ ထိုရုပ်၏ အပြစ်ရှိသမျှကို။ ပညာယ၊ ပညာဖြင့်။ မေ၊ ငါဘုရားသည်။ သုဒိဋ္ဌော၊ ကောင်းစွာ မြင်အပ်ပြီ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ နိဿရဏပရိယေသနံ၊ ထွက်မြောက်ရာကို ရှာခြင်းငှါ။ အစရံ၊ လှည့်လည်ပြီ။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ ယံ နိဿရဏံ၊ အကြင် ထွက်မြောက်ရာသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တံ၊ ထိုရုပ်၏ ထွက်မြောက်ရာကို။ အဇ္ဈဂမံ၊ ရပြီ။ ယာဝတာ၊ အကြင်မျှလောက်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ နိဿရဏံ၊ ထွက်မြောက်ရာသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တံ၊ ထိုရုပ်၏ ထွက်မြောက်ရာ ရှိသမျှကို။ ပညာယ၊ ပညာဖြင့်။ မေ၊
စာမျက်နှာ-026	ငါဘုရားသည်။ သုဒိဋ္ဌော၊ ကောင်းစွာ မြင်အပ်ပြီ။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ သညာယ၊ သညာ၏။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။) (ယာဝကီဝဉ္စ စသည်ကိုလည်း ရှေးသုတ်နည်းမှီး၍ ပေး။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၇. တတိယအဿာဒသုတ် ၂၈။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အဿာဒေါ၊ သာယာဖွယ်သည်။ နော စေဒံ၊ (နောစေ + ဣဒံ ဟု ခွဲ။ ဣဒံ နိပါတ်မျှ။ ထိုအတူ နယိဒံ၌လည်း ဣဒံ နိပါတ်မျှ။) အကယ်၍ မရှိခဲ့ငြားအံ့။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ န သာရဇ္ဇေယျုံ၊ ပြင်းစွာ မတပ်မက်ကုန်ရာ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယသ္မာ စ ခေါ၊ အကြင်ကြောင့် လျှင်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အဿာဒေါ၊ သာယာဖွယ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ သာရဇ္ဇန္တိ၊ ပြင်းစွာ တပ်မက်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အာဒီနဝေါ၊ အပြစ်သည်။ နော စေဒံ၊ အကယ်၍ မရှိခဲ့ငြားအံ့။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ န နိဗ္ဗိန္ဒေယျုံ၊ မငြီးငွေ့ကုန်ရာ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယသ္မာ စ ခေါ၊ အကြင်ကြောင့် လျှင်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အာဒီနဝေါ၊ အပြစ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ နိဗ္ဗိန္ဒန္တိ၊ ငြီးငွေ့ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ နိဿရဏံ၊ ထွက်မြောက်ရာသည်။ နော စေဒံ၊ အကယ်၍ မရှိခဲ့ငြားအံ့။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ရူပမှာ၊ ရုပ်မှ။ န နိဿရေယျုံ၊ မလွတ်မြောက်ကုန်ရာ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယသ္မာ စ ခေါ၊ အကြင်ကြောင့် လျှင်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ နိဿရဏံ၊ ထွက်မြောက်ရာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ရူပမှာ၊ ရုပ်မှ။ နိဿရန္တိ၊ ထွက်မြောက်ကုန်၏။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ သညာယ၊ သညာ၏။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယာဝကီဝဉ္စ၊ အကြင်မျှလောက် သော ကာလပတ်လုံး လျှင်။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဣမေသံ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာနံ၊ ဤဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၏။ အဿာဒဉ္စ၊ သာယာဖွယ်ကို လည်း။ (အဿာဒတော၊ သာယာဖွယ် အားဖြင့်။) အာဒီနဝဉ္စ၊ အပြစ်ကို လည်း။ (အာဒီနဝတော၊ အပြစ် အားဖြင့်။) နိဿရဏဉ္စ၊ ထွက်မြောက်ကြောင်းကို လည်း။ (နိဿရဏတော၊ ထွက်မြောက်ကြောင်း အားဖြင့်။) ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ နာဘိဇာနန္တိ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် မသိကုန်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက် သော ကာလပတ်လုံး။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ သဒေဝကာ၊ ကာမာဝစရ နတ်ပြည် ငါးထပ်နှင့် တကွသော။ သမာရကာ၊ ဝသ ဝတ္တီမာရ် နတ်ပြည်နှင့် တကွသော။ သဗြဟ္မကာ၊ ဗြဟ္မာ့ပြည် ၂၀ နှင့် တကွသော။ လောကာ၊ ဩကာသလောကမှ။ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ၊ ရဟန်း ပုဏ္ဏားနှင့် တကွသော။ သဒေဝမနုဿာယ၊ သမုတ္တိနတ် လူတို့နှင့် တကွသော။ ပဇာယ၊ သတ္တလောကမှ။ နေဝ နိဿဋာ၊ မထွက်မြောက်ကုန်။ နေဝ ဝိသံယုတ္တာ၊ မယှဉ်ကုန်။ နေဝ ဝိပ္ပမုတ္တာ၊ မလွတ်ကုန်။ ဝိမရိယာဒီကတယ၊ ပြုအပ်ပြီးသော။ (ကိလေသာ ဝဋ်) အပိုင်းအခြား မရှိသော။ စေတသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ နေဝ ဝိဟရံသု၊ မနေကုန်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယတော စ ခေါ၊ အကြင် အခါ၌ကား။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဣမေသံ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာနံ၊ ဤဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၏။ အဿာဒဉ္စ၊ သာယာဖွယ်ကို လည်း။ (အဿာဒတော၊ သာယာဖွယ် အားဖြင့်။) အာဒီနဝဉ္စ၊ အပြစ်ကို လည်း။ (အာဒီနဝတော၊ အပြစ် အားဖြင့်။) နိဿရဏဉ္စ၊ ထွက်မြောက်ကြောင်းကို လည်း။ (နိဿရဏတော၊ ထွက်မြောက်ကြောင်း အားဖြင့်။) ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ အဘိဇာနန္တိ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိကုန်ပြီး။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ သဒေဝကာ၊ ကာမာဝစရ နတ်ပြည် ငါးထပ်နှင့် တကွသော။ သမာရကာ၊ ဝသ ဝတ္တီမာရ် နတ်ပြည်နှင့် တကွသော။ သဗြဟ္မကာ၊ ဗြဟ္မာ့ပြည် ၂၀ နှင့် တကွသော။ လောကာ၊ ဩကာသလောကမှ။ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ၊ ရဟန်း ပုဏ္ဏားနှင့် တကွသော။ သဒေဝမနုဿာယ၊ သမုတ္တိနတ် လူတို့နှင့် တကွသော။ ပဇာယ၊ သတ္တလောကမှ။ နိဿရံသု၊ ထွက်မြောက်ကုန်ပြီ။ ဝိသံယုတ္တာ၊ မယှဉ်ကုန်။ ဝိပ္ပမုတ္တာ၊ လွတ်မြောက်ကုန်ပြီး။ ဝိမရိယာဒီကတယ၊ ပြုအပ်ပြီးသော။ (ကိလေသာ ဝဋ်) အပိုင်းအခြား မရှိသော။ စေတသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ ဝိဟရံတိ၊ နေကုန်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၈. အဘိနန္ဒနသုတ် ၂၉။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အဘိနန္ဒတိ၊ နှစ်သက်၏။ သော၊ ထိုသူသည်။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲကို။ အဘိနန္ဒတိ၊ နှစ်သက်သည် မည်၏။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ သညံ၊ သညာကို။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။)။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ ------------------ (၁. ဝိမရိယာဒီကတယာတိ နိမမရိယာဒီကတယ၊ ဤအဋ္ဌကထာ၊ မဋ္ဌ ၄-၆၄။) (၂. ဝိဟရံသု ရှိသော ဗျတိရေကပါကျ ထောက်၍ အန္တဝါကျ၌ ဝိဟရံတိ ဟု ပြင်၍ သမ္ဗန်သည်။ ပရိသမာ ပနဣတိနှင့် ရော၍ ဝိဟရန္တိဟု ပျက်နေဟန်တူ၏။)
စာမျက်နှာ-027	ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲကို။ အဘိနန္ဒတိ၊ နှစ်သက်၏။ သော၊ ထိုသူသည်။ ဒုက္ခသ္မာ၊ ဆင်းရဲမှ။ အပ္ပရိမုတ္တော၊ မလွတ်မြောက်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒါမိ၊ ငါဟောတော်မူ၏။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ သညံ၊ သညာကို။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယော ပိ ခေါ၊ အကြင်သူသည်ကား။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက်။ သော၊ ထိုသူသည်။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲကို။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက်။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ သညံ၊ သညာကို။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။)။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲကို။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက်။ သော၊ ထိုသူသည်။ ဒုက္ခသ္မာ၊ ဆင်းရဲမှ။ ပရိမုတ္တော၊ လွတ်မြောက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒါမိ၊ ငါဟောတော်မူ၏။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ သညံ၊ သညာကို။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၉. ဥပါဒသုတ် ၃၀။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ ယော ဥပါဒေါ၊ အကြင် ဖြစ်ခြင်းသည်။ ယာ ဌိတိ၊ အကြင် တည်ခြင်းသည်။ ယာ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ၊ အကြင် ထင်ရှားသော ဖြစ်ခြင်းသည်။ (အဘိသဒ္ဒါ ဗျတ္တ အနက် ဟော)။ ယော ပါတုဘာဝေါ၊ အကြင် ထင်ရှားစွာ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းသည်။ (ပါတု သဒ္ဒါ ပါကဋ အနက် ဟော)။ (အတ္ထိ၊ ၏။) ဣဒံ၊ ဤရုပ်၏ ဖြစ်ခြင်း တည်ခြင်း ထင်ရှားစွာ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းသည်။ ဒုက္ခဿ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဥပါဒေါ၊ ဖြစ်ခြင်း မည်၏။ ရောဂါနံ၊ အနာရောဂါတို့၏။ ဌိတိ၊ တည်ခြင်း မည်၏။ ဇရာမရဏဿ၊ အိုခြင်း သေခြင်း၏။ ပါတုဘာဝေါ၊ ထင်ရှားစွာ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း မည်၏။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ သညာယ၊ သညာ၏။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ ယော စ ခေါ နိရောဓော၊ အကြင် ချုပ်ခြင်းသည်။ ယော ဝူပသမော၊ အကြင် ငြိမ်းခြင်းသည်။ ယော အတ္ထင်္ဂမော၊ အကြင် ပျက်ခြင်းသို့ ရောက်ခြင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။ ဧသော၊ ဤချုပ်ခြင်း ငြိမ်းခြင်း ပျက်ခြင်းသို့ ရောက်ခြင်းသည်။) ဒုက္ခဿ၊ ဆင်းရဲ၏။ နိရောဓော၊ ချုပ်ခြင်း မည်၏။ ရောဂါနံ၊ အနာရောဂါတို့၏။ ဝူပသမော၊ ငြိမ်းခြင်း မည်၏။ ဇရာမရဏဿ၊ အိုခြင်း သေခြင်း၏။ အတ္ထင်္ဂမော၊ ပျက်ခြင်းသို့ ရောက်ခြင်း မည်၏။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ သညာယ၊ သညာ၏။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၁၀. အဃမူလသုတ် ၃၁။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဃဉ္စ၊ ဆင်းရဲကို၎င်း။ အဃမူလဉ္စ၊ ဆင်းရဲ၏ အကြောင်းကို၎င်း။ ဒေသေဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ တံ၊ ထိုတရားတော်ကို။ သုဏာထ၊ နာကြလော့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဃံ၊ ဆင်းရဲသည်။ ကတမံ၊ အဘယ်နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အဃံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ အဃံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဒံ၊ ဤ ရုပ်စသည်ကို။ အဃံ၊ ဆင်းရဲ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဃမူလံ၊ ဆင်းရဲ၏ အကြောင်းသည်။ ကတမံ၊ အဘယ်နည်း။ ယာယံ တဏှာ၊ အကြင် တဏှာသည်။ ပေါနောဘဝိကာ၊ တစ်ဖန် ဘဝကို ပြုလေ့ရှိ၏။ (ဝါ၊ တစ်ဖန် ဘဝအကျိုးငှါ ဖြစ်၏။) နန္ဒီရာဂသဟဂတာ၊ တပ်မက် နှစ်သက်ခြင်းနှင့် တကွ ဖြစ်၏။ (ဝါ၊ တပ်မက် နှစ်သက်ခြင်းသို့ ရောက်၏။) တတ္ထ တတ္ထ အဘိနန္ဒိနီ၊ ထိုထိုအာရုံ ထိုထိုအတ္တဘော၌ အလွန် နှစ်သက်တတ်၏။ (သာ တဏှာ၊ ထိုတဏှာ တည်း။) ဣဒံ၊ ဤတဏှာသည်။ သေယျထီဒံ၊ အဘယ်နည်း ဟူမှု။ ကာမတဏှာ၊ ကာမတဏှာ၎င်း။ ဘဝတဏှာ၊ ဘဝတဏှာ၎င်း။ ဝိဘဝတဏှာ၊ ဝိဘဝတဏှာ၎င်း တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဒံ၊ ဤတဏှာကို။ အဃမူလံ၊ ဆင်းရဲ၏ အကြောင်း ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-028	### ၁၁. ပဘင်္ဂသုတ် ၃၂။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပဘင်္ဂဉ္စ၊ ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိသော တရားကို၎င်း။ အပ္ပဘင်္ဂဉ္စ၊ မပျက်စီးခြင်း သဘောရှိသော တရားကို၎င်း။ ဒေသေဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ တံ၊ ထိုတရားတော်ကို။ သုဏာထ၊ နာကြလော့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပဘင်္ဂံ၊ ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိသော တရားသည်။ ကတမံ၊ အဘယ်နည်း။ အပ္ပဘင်္ဂံ၊ မပျက်စီးခြင်း သဘောရှိသော တရားသည်။ ကတမံ၊ အဘယ်နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ပဘင်္ဂံ၊ ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိ၏။ (ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ သညာ၊ သညာသည်။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ ပဘင်္ဂံ၊ ပျက်စီးခြင်း သဘောရှိ၏။) ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ ယော နိရောဓော၊ အကြင် ချုပ်ခြင်းသည်။ ယော ဝူပသမော၊ အကြင် ငြိမ်းခြင်းသည်။ ယော အတ္ထင်္ဂမော၊ အကြင် ပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်ခြင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) ဣဒံ၊ ဤရုပ်၏ ချုပ်ခြင်း စသည်သည်။ အပ္ပဘင်္ဂံ၊ မပျက်စီးခြင်း တရား မည်၏။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ သညာယ၊ သညာ၏။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဧကာဒသမံ၊ တစ်ဆယ့်တစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ တတိယော၊ သုံးခုမြောက်သော။ ဘာရဝဂ္ဂေါ၊ ဘာရဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။ တဿ၊ ထိုဘာရဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား - ဘာရံ၊ ဘာရသုတ်၎င်း။ ပရိညံ၊ ပရိညသုတ်၎င်း။ အဘိဇာနံ၊ အဘိဇာနသုတ်၎င်း။ စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက် ဖြစ်သော။ ဆန္ဒရာဂံ၊ ဆန္ဒရာဂသုတ်၎င်း။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်သော။ တယော၊ သုံးသုတ်ကုန်သော။ အဿာဒါ စ၊ အဿာဒသုတ်၊ ဒုတိယအဿာဒသုတ်၊ တတိယအဿာဒသုတ် တို့၎င်း။ အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက် ဖြစ်သော။ အဘိနန္ဒနံ၊ အဘိနန္ဒနသုတ်၎င်း။ ဥပါဒံ၊ ဥပါဒသုတ်၎င်း။ အဃမူလဉ္စ၊ အဃမူလသုတ်၎င်း။ ဧကာဒသမံ၊ တစ်ဆယ့်တစ်ခမြောကသော သုတ်တည်း။ တတိယော၊ သုံးခုမြောက်သော။ ဘာရဝဂ္ဂေါ၊ ဘာရဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။ ၄. နတုမှာကဝဂ် ### ၁. နတုမှာကသုတ် ၃၃။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယံ၊ အကြင် ဥစ္စာသည်။ န တုမှာကံ၊ သင်တို့၏ ဥစ္စာ မဟုတ်။ တံ၊ ထိုဥစ္စာကို။ ပဇဟထ၊ ပယ်ကြလော့။ တံ၊ ထိုဥစ္စာသည်။ (ဝါ၊ ကို။) ပဟီနံ၊ ပယ်အပ်သည် ရှိသော်။ ဝေါ၊ သင်တို့၏။ ဟိတာယ၊ အစီးအပွါးကို ပြုခြင်းငှါ။ သုခါယ၊ ချမ်းသာကို ပြုခြင်းငှါ။ (တုမှတ္ထင်အောင် ပေးသည်။) ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကိဉ္စ၊ အဘယ် ဥစ္စာသည်။ န တုမှာကံ၊ သင်တို့၏ ဥစ္စာ မဟုတ်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ န တုမှာကံ၊ သင်တို့၏ ဥစ္စာ မဟုတ်။ တံ၊ ထိုရုပ်ကို။ ပဇဟထ၊ ပယ်ကြလော့။ (ရုပ်၌ တပ်နှစ်သက်တတ်သော ဆန္ဒရာဂကို ပယ်ကြလော့ ဟု ဟောတော်မူလိုသည်။) တံ၊ ထိုရုပ်သည်။ (ဝါ၊ ကို။) ပဟီနံ၊ ပယ်အပ်သည် ရှိသော်။ ဝေါ၊ သင်တို့၏။ ဟိတာယ၊ အစီးအပွါးကို ပြုခြင်းငှါ။ သုခါယ၊ ချမ်းသာကို ပြုခြင်းငှါ။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာသည်။ သညံ၊ သညာသည်။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။)
စာမျက်နှာ-029	ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သေယျထာပိ၊ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ရာ ဥပမာကား -။ ဣမသ္မိံ ဇေတဝနေ၊ ဤဇေတဝန်ကျောင်း၌။ ယံ တိဏကဋ္ဌသာခါပလာသံ၊ အကြင် မြက် ထင်း သစ်ခက် သစ်ရွက်သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တံ၊ ထိုမြက် ထင်း သစ်ခက် သစ်ရွက်ကို။ ဇနော၊ လူသည်။ ဟရေယျ ဝါ၊ ဆောင်ယူမူလည်း ဆောင်ယူရာ၏။ ဍဟေယျ ဝါ၊ မီးရှို့မူလည်း မီးရှို့ရာ၏။ ယထာပစ္စယံ၊ အကြောင်းအားလျော်စွာ။ ဝါ ကရေယျ၊ ပြုမူလည်း ပြုရာ။ (ဧဝံ၊ ဤသို့။) တုမှေ၊ သင်တို့၏။ “ဇနော၊ လူသည်။ အမှေ၊ ငါတို့ကို။ ဟရတိ ဝါ၊ ဆောင်ယူမှုလည်း ဆောင်ယူ၏။ ဍဟတိ ဝါ၊ မီးရှို့မှုလည်း မီးရှို့၏။ ယထာပစ္စယံ၊ အကြောင်းအားလျော်စွာ။ ဝါ ကရောတိ”တိ၊ ပြုမှုလည်း ပြု၏” ဟူသော။ ကိံ၊ အဘယ်သို့။ အဿ အပိ နု၊ ဖြစ်ရာသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ၏။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ နောဟိ၊ မဖြစ်ပါ။ (ဧတံ၊ ဤအကြံသည်။) တံ၊ ထိုသို့ မဖြစ်ခြင်းသည်။ ကိဿ ဟေတု၊ ဘယ် အကြောင်းကြောင့် နည်း။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဟိ၊ စင်စစ်။ တံ၊ ဤမြက် ထင်း သစ်ခက် သစ်ရွက်သည်။ န၊ မဟုတ်။ တုမှာကံ၊ သင်တို့၏။ အတ္တာ ဝါ၊ အတ္တ မဟုတ်သည်၎င်း။ (ဝါ၊ မဟုတ်။) တုမှာကံ၊ သင်တို့၏။ အတ္တနိယံ ဝါ၊ အတ္တ၏ ဥစ္စာ မဟုတ်သည်၎င်း။ (ဣတိ၊ ထိုကြောင့် တည်း။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာ လျှင်။ ပ။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။ ### ၂. ဒုတိယနတုမှာကသုတ် ၃၄။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ (ဤသုတ်သည် နတုမှာကသုတ်နှင့် တူ၏။ ဥပမာ မပါသည်သာ ထူး၏။) “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယံ၊ အကြင် ဥစ္စာသည်။ န တုမှာကံ၊ သင်တို့၏ ဥစ္စာ မဟုတ်။ တံ၊ ထိုဥစ္စာကို။ ပဇဟထ၊ ပယ်ကြလော့။ တံ၊ ထိုဥစ္စာသည်။ (ဝါ၊ ကို။) ပဟီနံ၊ ပယ်အပ်သည် ရှိသော်။ ဝေါ၊ သင်တို့၏။ ဟိတာယ၊ အစီးအပွါးကို ပြုခြင်းငှါ။ သုခါယ၊ ချမ်းသာကို ပြုခြင်းငှါ။ (တုမှတ္ထင်အောင် ပေးသည်။) ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကိဉ္စ၊ အဘယ် ဥစ္စာသည်။ န တုမှာကံ၊ သင်တို့၏ ဥစ္စာ မဟုတ်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ န တုမှာကံ၊ သင်တို့၏ ဥစ္စာ မဟုတ်။ တံ၊ ထိုရုပ်ကို။ ပဇဟထ၊ ပယ်ကြလော့။ (ရုပ်၌ တပ်နှစ်သက်တတ်သော ဆန္ဒရာဂကို ပယ်ကြလော့ ဟု ဟောတော်မူလိုသည်။) တံ၊ ထိုရုပ်သည်။ (ဝါ၊ ကို။) ပဟီနံ၊ ပယ်အပ်သည် ရှိသော်။ ဝေါ၊ သင်တို့၏။ ဟိတာယ၊ အစီးအပွါးကို ပြုခြင်းငှါ။ သုခါယ၊ ချမ်းသာကို ပြုခြင်းငှါ။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာသည်။ သညံ၊ သညာသည်။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃. အညတရဘိက္ခုသုတ် ၃၅။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အညတရော၊ အချို့သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ သာဓု၊ ကောင်းပါ၏။ (တောင်းပန်ပါ၏)။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ယံ ဓမ္မံ၊ အကြင် တရားကို။ သုတွာ၊ ကြားနာရသည် ရှိသော်။ ဧကော၊ တစ်ယောက်တည်း။ ဝူပကဋ္ဌော၊ ဆိတ်ငြိမ်ရာသို့ ကပ်ရောက်သည် ဖြစ်၍။ အပ္ပမတ္တော၊ မမေ့မလျော့သည် ဖြစ်၍။ အာတာပီ၊ ကိလေသာတို့ကို လောင်ကျွမ်းစေတတ်သော လုံ့လရှိသည် ဖြစ်၍။ ပဟိတတ္တော၊ နိဗ္ဗာန်သို့ စေလွှတ်အပ်သော စိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရေယျံ၊ နေရာ၏။ တံ ဓမ္မံ၊ ထိုတရားကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မေ၊ တပည့်တော်အား။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဒေသေတု၊ ဟောတော်မူပါလော ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ မေးလျှောက်ပြီ။ (ဘဂဝတော ဧတဒဝေါစ၊ ပြန်စပ်။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်း။ ယံ ခေါ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။ အနုသေတိ၊ ကိန်းအောင်း၏။ (သင့်လျော်သော အကြောင်းကို ရ၍ ဖြစ်ပေါ်၏ ဟူလို။) တေန၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရား၏ ကိန်းအောင်းခြင်းဖြင့်။ သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်သို့။ (သင်္ခံ၊ သို့။) ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။ နာနုသေတိ၊ မကိန်းအောင်း။ တေန၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရား၏ မကိန်းအောင်းခြင်းဖြင့်။ သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်သို့။ (သင်္ခံ၊ သို့။) န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အညာတံ၊ သိအပ်ပါပြီ။ (သုဂတ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အညာတံ၊ သိအပ်ပါပြီ)။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေဆို လျှောက်ထား၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်း။ တွံ၊ သင်သည်။ ယသ္မာ ခေါ ပန၊ အကြင်ကြောင့် လျှင်။ မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဘာသိတဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော တရား၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။
စာမျက်နှာ-030	ဝိတ္ထာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ အာဇာနာသိ၊ သိသနည်း။ (ရှေ့ရှူ သိသနည်း)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ၏။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ (အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။) စေ အနုသေတိ၊ အကယ်၍ ကိန်းအောင်းအံ့။ တေန၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရား၏ ကိန်းအောင်းခြင်းဖြင့်။ သင်္ခံ၊ သို့။ (သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်သို့။) ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ ပ။ သညံ၊ သညာကို။ ပ။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ (အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။) အနုသေတိ၊ ကိန်းအောင်း၏။ တေန၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရား၏ ကိန်းအောင်းခြင်းဖြင့်။ သင်္ခံ၊ သို့။ (သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်သို့။) ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်။) ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ (အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။) နာနုသေတိ၊ မကိန်းအောင်း။ တေန၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရား၏ မကိန်းအောင်းခြင်းဖြင့်။ သင်္ခံ၊ သို့။ (သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်သို့။) န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ သညံ၊ သညာကို။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ (အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။) နာနုသေတိ၊ မကိန်းအောင်း။ တေန၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရား၏ မကိန်းအောင်းခြင်းဖြင့်။ သင်္ခံ၊ သို့။ (သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်သို့။) န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။) ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဘာသိတဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော တရား၏။ ဣမဿ ခေါ၊ ဤတရားတော်၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ (ဣမသ္မိံ၊ ဤသို့။) ဝိတ္ထာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ အာဇာနာမိ၊ သိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေဆို လျှောက်ထား။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်း။ သာဓု သာဓု၊ ကောင်းမှု ကောင်းစွာ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်း။ သာဓု ခေါ၊ ကောင်းစွာ သာလျှင်။ မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဘာသိတဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော တရား၏။ (ဘာသိတဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။) အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝိတ္ထာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ (ရူပံ စေ စသည် ပေးမြဲ။) အာဇာနာသိ၊ သိ၏။ (ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်း။ မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဘာသိတဿ၊ ဟောတော်မူသော။ ဣမဿ ခေါ၊ ဤတရားတော်၏။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိတ္ထာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ သော ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဘာသိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော တရားတော်ကို။ အဘိနန္ဒိတွာ၊ အလွန် နှစ်သက်၍။ အနုမောဒိတွာ၊ ဝမ်းမြှောက်၍။ (အာသနာ၊ ထိုင်ရာ အာသနမှ။) ဥဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ရိုသေစွာ ရှိခိုး၍။ ပဒက္ခိဏံ၊ အရိုအသေကို။ (ကတွာ၊ ပြု၍။) ပက္ကာမိ၊ ဖဲသွားပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ သော ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဧကော၊ တစ်ယောက်တည်း။ ဝူပကဋ္ဌော၊ ဆိတ်ငြိမ်ရာသို့ ကပ်ရောက်သည် ဖြစ်၍။ အပ္ပမတ္တော၊ မမေ့မလျော့သည် ဖြစ်၍။ အာတာပီ၊ ကိလေသာတို့ကို လောင်ကျွမ်းစေတတ်သော လုံ့လရှိသည် ဖြစ်၍။ ပဟိတတ္တော၊ နိဗ္ဗာန်သို့ စေလွှတ်အပ်သော စိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရံတော၊ နေသည် ရှိသော်။ (ဝိဟရံတော၊ နေ၍။) နစိရဿေဝ၊ မကြာမြင့်မီသာ လျှင်။ (ဝိဟာသိ အဗ္ဘညာသိတို့၌ ဝါ။) ယဿ၊ အကြင် အရဟတ္တဖိုလ်၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှါ။ ကုလပုတ္တာ၊ အမျိုးကောင်းသားတို့သည်။ သမ္မဒေဝ၊ ကောင်းစွာသာ လျှင်။ အဂါရသ္မာ၊ လူ့ဘောင်မှ။ အနဂါရိယံ၊ ရဟန်းဘောင်သို့။ ပဗ္ဗဇန္တိ၊ ဝင်ရောက်ကုန်၏။ အနုတ္တရံ၊ မိမိထက် အမြတ်မရှိသော။ ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ၊ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယ အဆုံးရှိသော။ တံ၊ ထိုအရဟတ္တဖိုလ်ကို။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ အဘိညာ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍။ သစ္ဆိကတွာ၊ မျက်မှောက်ပြု၍။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ပြည့်စုံစေ၍။ ဝိဟာသိ၊ နေပြီ။ ဇာတိ၊ ပဋိသန္ဓေနေခြင်းသည်။ “ခီဏာ၊ ကုန်ခမ်းပြီ။ ဗြဟ္မစရိယံ၊ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယကို။ ဝုသိတံ၊ ကျင့်သုံးအပ်ပြီ။ ကရဏီယံ၊ မဂ်ကိစ္စကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီ။ ဣတ္ထတ္တာယာ”တိ၊ ------------- (၁. ရူပံ စေ ဘန္တေ အနုသေတိတိ အဒိ ရူပံ အနုသေတိ။ ဤအဋ္ဌကထာ။ ယဒိ ရူပံ အနုသေတိတိ ရူပဓမ္မံ အာရဗ္ဗ ယဒိ ရာဂါဒယော အနုသယေန ပဝတ္တန္တိ။ ဤဋီကာ။ တေန သင်္ခံ ဂစ္ဆတိတိ ကာမရာဂါဒီသု ယေန အနုသယေန တံ ရူပံ အနုသေတိ။ တေနေဝ အနုသယေန “ရတ္တော ဒုဋ္ဌော မူဋ္ဌော”တိ ပညတ္တိံ ဂစ္ဆတိ။ ဤအဋ္ဌကထာ။) ။ (တေန သင်္ခံ ဂစ္ဆတိတိ တေန ရာဂါဒိနာ ကာမသင်္ခီပုဂ္ဂလသင်္ခါတဗ္ဗတံ “ရတ္တော ဒုဋ္ဌော”တိ အာဒိနာ ဝေါဟရိတဗ္ဗံ ဥပဂစ္ဆတိ။ ဤဋီကာ။) ။ (အဋ္ဌကထာ၌ ရုပ်နှင့် အနုသယ မကွဲမပြား ဆို၍ ရူပံကို ကတ္တားအဖြစ်ဖြင့် ဖွင့်၏။ ဋီကာ၌ ရုပ်နှင့် အနုသယ ခွဲခြား၍ ရူပံကို ကံအဖြစ်ဖြင့် ဖွင့်ပြီး အာရဗ္ဘ ဟု ပါဠိသံ ထည့်၍ ဖွင့်ပြ၏။ ဤနိဿယ၌ ဋီကာဖွင့်အတိုင်း ဝေဒနံ စေ စသော ပါဠိတော်၌ ဝေဒနံစသော ကံပုဒ်များကို ထောက်၍ ရူပံကို ကံပုဒ်အဖြစ်ဖြင့် သမ္ဗန်လိုက်သည်။)
စာမျက်နှာ-031	ဤ ကိုယ်အဖြစ်မှ။ အပရံ၊ တပါးသောကိုယ်အဖြစ်သည်။ နာတိ၊ မရှိ”ဟူ၍ ဟူ၍။ အဗ္ဘညာသိ၊ ထူး သောဉာဏ်ဖြင့်သိပြီ။ *သော စ ပန ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်လည်း။ အရဟတံ၊ ရဟန္တာတို့တွင်။ အညတရော၊ တစ်ပါး (အပါအဝင်) သည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ။ ဣတိ၊ ၏။ ဣဒမဝေါစ၊ ဤတရားစကားကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အတ္တမနော၊ နှစ်သက် ရွှင်လန်း ဝမ်းမြှောက်သော။။ (ပီတိ သောမနဿံ) စိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍။ အာယသ္မာ ဘိက္ခူ၊ အရှင်ရဟန်းသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘာသိတံ၊ မိန့်တော်မူချက်ကို။ အဘိနန္ဒိ၊ ဝမ်းမြှောက်ပြီး။။ (အာသနာ၊ ထိုင်ရာ အာသနမှ။ ဥဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ရိုသေစွာ ရှိခိုး၍။ ပဒက္ခိဏံ၊ အရိုအသေကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပက္ကာမိ၊ ဖဲသွားပြီး။) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၄. ဒုတိယအညတရဘိက္ခုသုတ် ၃၆။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။။ (သာဝတ္ထိနိဒါနံမှ စ၍ ဝိဟရေယျံတိ အထိ ရှေးသုတ်နှင့် တူ၏။) အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အညတရော၊ အချို့သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ သာဓု၊ ကောင်းပါ၏။။ (တောင်းပန်ပါ၏)။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ယံ ဓမ္မံ၊ အကြင် တရားကို။ သုတွာ၊ ကြားနာရသည် ရှိသော်။ ဧကော၊ တစ်ယောက်တည်း။ ဝူပကဋ္ဌော၊ ဆိတ်ငြိမ်ရာသို့ ကပ်ရောက်သည် ဖြစ်၍။ အပ္ပမတ္တော၊ မမေ့မလျော့သည် ဖြစ်၍။ အာတာပီ၊ ကိလေသာတို့ကို လောင်ကျွမ်းစေတတ်သော လုံ့လရှိသည် ဖြစ်၍။ ပဟိတတ္တော၊ နိဗ္ဗာန်သို့ စေလွှတ်အပ်သော စိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရေယျံ၊ နေရာ။ တံ ဓမ္မံ၊ ထိုတရားကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မေ၊ တပည့်တော်အား။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဒေသေတု၊ ဟောတော်မူပါလော ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ မေးလျှောက်ပြီ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်း။ ယံ ခေါ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။ အနုသေတိ၊ ကိန်းအောင်း၏။။ (သင့်လျော်သော အကြောင်းကို ရ၍ ဖြစ်ပေါ်၏ ဟူလို။) တံ၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရားသည်။ အနုပီယတိ၊ ပျက်စီး၏။။ (၁. အထ ဝါ ယန္တိ ကာရဏဝစနမေတ္ထံ။ ယန္တိ အနုသယန္တိ အနုပီယတိ။ တေန “ရတ္တော ဒုဋ္ဌော မူဋ္ဌော”တိ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ဤအဋ္ဌကထာ။) ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။။ (ဝါ၊ အကြင် ရာဂစသော အနုသယကြောင့်)။။ (ရူပါဒိ၊ ရုပ်စသည်သည်။) အနုပီယတိ၊ ပျက်စီး။ တေန၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရား၏ ကိန်းအောင်းခြင်းဖြင့်။။ (တေန၊ ထိုရာဂစသော အနုသယဖြင့်။) သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်သို့။။ (သင်္ခံ၊ သို့။) ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။။ (ဤအဋ္ဌကထာ ဋီကာတို့ ဒုတိယနည်း အရ ဝါ။ အကြင် ရာဂစသော အနုသယကြောင့် ဟု သမ္ဗန်သည်။) ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။ နာနုသေတိ၊ မကိန်းအောင်း။ တံ၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရားသည်။။ (န၊ အကြင် ရာဂစသော အနုသယကြောင့်။) နာနုပီယတိ၊ မပျက်စီး။။ (န အနုဒယန ကာရဏဘာဝေ အနုပီယတိ။ ဤဋီကာ။) ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။။ (ဝါ၊ အကြင် ရာဂစသော အနုသယကြောင့်။) နာနုပီယတိ၊ မပျက်စီး။ တေန၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရား၏ မကိန်းအောင်းခြင်းဖြင့်။။ (တေန၊ ထိုရာဂစသော အနုသယဖြင့်။) သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်သို့။။ (သင်္ခံ၊ သို့။) န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။။ (ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏)။။ (အညာတံ စသည် ရှေးသုတ်နှင့် တူ၏) (ယသ္မာ ခေါ ပန၊ အကြင်ကြောင့် လျှင်။ မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဘာသိတဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော တရား၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝိတ္ထာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ အာဇာနာသိ၊ သိသနည်း။။ (ပေးမြဲ။) ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။။ (အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။) စေ အနုသေတိ၊ အကယ်၍ ကိန်းအောင်းအံ့။ တံ၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရားသည်။။ (ဝါ၊ အကြင် ရာဂစသော အနုသယကြောင့်။) အနုပီယတိ၊ ပျက်စီး။ ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော အနုသယကြောင့်။။ (ရူပံ၊ ရုပ်သည်။) စေ အနုပီယတိ၊ အကယ်၍ ပျက်စီးအံ့။ တေန၊ ထိုရာဂစသော အနုသယဖြင့်။ သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်သို့။။ (သင်္ခံ၊ သို့။) ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ ပ။ သညံ၊ သညာကို။ ပ။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။။ (အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။) စေ အနုသေတိ၊ အကယ်၍ ကိန်းအောင်းအံ့။ တံ၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရားသည်။။ (ဝါ၊ အကြင် ရာဂစသော အနုသယကြောင့်။) အနုပီယတိ၊ ပျက်စီး။ ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော အနုသယကြောင့်။။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာသည်။ ပ။ သညံ၊ သညာသည်။ ပ။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။) စေ အနုပီယတိ၊ အကယ်၍ ပျက်စီးအံ့။ တေန၊ ထိုရာဂစသော အနုသယဖြင့်။ သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်သို့။။ (သင်္ခံ၊ သို့။) ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။။ (ဤနည်းမှီး၍ ပေး။) ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။။ (အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။) စေ နာနုသေတိ၊ အကယ်၍ မကိန်းအောင်းအံ့။ တံ၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရားသည်။။ (ဝါ၊ အကြင် ရာဂစသော အနုသယကြောင့်။) နာနုပီယတိ၊ မပျက်စီး။ ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော အနုသယကြောင့်။။ (ရူပံ၊ ရုပ်သည်။) စေ နာနုပီယတိ၊ အကယ်၍ မပျက်စီးအံ့။ တေန၊ ထိုရာဂစသော အနုသယဖြင့်။ သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်သို့။။ (သင်္ခံ၊ သို့။) န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ ပ။ သညံ၊ သညာကို။ ပ။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။။ (အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော သဘောတရားသည်။) စေ နာနုသေတိ၊ အကယ်၍ မကိန်းအောင်းအံ့။ တံ၊ ထိုရာဂစသော သဘောတရားသည်။။ (ဝါ၊ အကြင် ရာဂစသော အနုသယကြောင့်။) နာနုပီယတိ၊ မပျက်စီး။ ယံ၊ အကြင် ရာဂစသော အနုသယကြောင့်။။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာသည်။ ပ။ သညံ၊ သညာသည်။ ပ။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။) စေ နာနုပီယတိ၊ အကယ်၍ မပျက်စီးအံ့။ တေန၊ ထိုရာဂစသော အနုသယဖြင့်။ သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်သို့။။ (သင်္ခံ၊ သို့။) န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။။ (ကြွင်း မထူးပြီ) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅. အာနန္ဒသုတ်။ ၃၇။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ ပ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒံ၊ ကို။ ဘဂဝါ၊ သည်။ ဧတဒဝေါစ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ တံ၊ သင့်ကို။ “အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ငါ့ရှင် အာနန္ဒာ။ ကတမေသံ ဓမ္မာနံ၊ အဘယ် တရားတို့၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ် သနည်း။ ဝယော၊ ပျက်ဆဲ ဘင်ခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ် သနည်း။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။ (ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။) ၁။ အထ ဝါ ကာရဏဝစနေမေထံ၊ ယေန အတန အပါယတိ၊ န “ရတ္ထာ ဒု မူ” ထိ ဆ“ ကထိ ဤ။ ယေန အနုသယေန ကာရဏဘာမှ အနုအိ၊ ထေန၊ ဤ၊ ဤအဋ္ဌကထာ ဋီကာတို့ ဒုတိယနည်း အရ ဝါး အကြင်ရာဂစသော အသယကြောင့်ဟု သဖန်သည်။
စာမျက်နှာ-032	ဥပါဒခဏဿ၊ ဥပါဒခဏ၏။ အညထတ္တံ၊ (ဥပါဒ်ခဏမှ) တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ ရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ (ဝါ၊ တည်ဆဲ ဌိတိခဏကို။) ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ် သနည်း” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သစေ ပုစ္ဆေယျုံ၊ အကယ်၍ မေးကုန်အံ့။ အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သည် ရှိသော်။ (ဝါ၊ မေးအပ်သော။) တွံ၊ သင်သည်။ ကိံ၊ အဘယ်။ ဗျာကရေယျာဘိ”တိ၊ ဖြေမည် နည်း” ဟူ၍။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ “အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ငါ့ရှင် အာနန္ဒာ။ ကတမေသံ ဓမ္မာနံ၊ အဘယ် တရားတို့၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ် သနည်း။ ဝယော၊ ပျက်ဆဲ ဘင်ခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ် သနည်း။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။ (ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။) ဥပါဒခဏဿ၊ ဥပါဒခဏ၏။ အညထတ္တံ၊ (ဥပါဒခဏမှ) တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ ရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။။ (ဝါ၊ တည်ဆဲ ဌိတိခဏကို။) ပညာယတိ”တိ၊ သိအပ်၊ ရအပ် သနည်း” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သစေ ပုစ္ဆေယျုံ၊ အကယ်၍ မေးကုန်အံ့။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သည် ရှိသော်။။ (ဝါ၊ မေးအပ်သော။) အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ရူပဿ ခေါ၊ ရုပ်၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ်၏။ ဝယော၊ ပျက်ဆဲ ဘင်ခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ်၏။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။ (ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။) ဥပါဒခဏဿ၊ ဥပါဒခဏ၏။ အညထတ္တံ၊ (ဥပါဒခဏမှ) တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ ရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။။ (ဝါ၊ တည်ဆဲ ဌိတိခဏကို။) ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ်၏။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ ပ။ သညာယ၊ သညာ၏။ ပ။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ပ။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ်၏။ ဝယော၊ ပျက်ဆဲ ဘင်ခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ်၏။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။ (ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။) ဥပါဒခဏဿ၊ ဥပါဒခဏ၏။ အညထတ္တံ၊ (ဥပါဒခဏမှ) တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ ရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။။ (ဝါ၊ တည်ဆဲ ဌိတိခဏကို။) ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ်၏။) အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဣမေသံ ခေါ ဓမ္မာနံ၊ ဤခန္ဓာ ငါးပါး တရားတို့၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ်။ ဝယော၊ ပျက်ဆဲ ဘင်ခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ်။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။ (ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။) ဥပါဒခဏဿ၊ ဥပါဒခဏ၏။ အညထတ္တံ၊ (ဥပါဒခဏမှ) တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ ရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။။ (ဝါ၊ တည်ဆဲ ဌိတိခဏကို။) ပညာယတိ”တိ၊ သိအပ်၊ ရအပ်၏” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကရေယျံ၊ ဖြေဆိုပါအံ့။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သည် ရှိသော်။။ (ဝါ၊ မေးအပ်သော။) အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကရေယျံ၊ ဖြေဆိုပါအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်ထား၏။ အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ သာဓု သာဓု၊ ကောင်းစွာ၊ ကောင်းစွာ။ အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ ရူပဿ ခေါ၊ ရုပ်၏။ ပ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကရေယျာသိ၊ ဖြေဆိုလော့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ဣဒမဝေါစ၊ ဤတရားစကားကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အတ္တမနော၊ နှစ်သက်၊ ရွှင်လန်း၊ ဝမ်းမြှောက်သော။ (ပီတိ သောမနဿံ၊ ဝမ်းမြှောက်ခြင်း၊ စိတ်ချမ်းသာခြင်း) စိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘာသိတံ၊ မိန့်တော်မူချက်ကို။ အဘိနန္ဒိ၊ ဝမ်းမြှောက်ပြီး။ (အာသနာ၊ ထိုင်ရာ အာသနမှ။ ဥဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ရိုသေစွာ ရှိခိုး၍။ ပဒက္ခိဏံ၊ အရိုအသေကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပက္ကာမိ၊ ဖဲသွားပြီး။) ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၆. ဒုတိယအာနန္ဒသုတ် ၃၈။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ (သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ ပ။ ဧဝံ ပုဋ္ဌော အဟံ ဘန္တေ ဧဝံ ဗျာကရေယျံ။ ပေးမြဲ။ ပညာယိတ္ထ၊ သိအပ်၊ ရအပ် ပြီး။ ပညာယိဿတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ် လတ္တံ့။ ဤမျှသာ အထူးပါ၏)။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ။ အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ တံ၊ သင့်ကို။ “အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ငါ့ရှင် အာနန္ဒာ။ ကတမေသံ ဓမ္မာနံ၊ အဘယ် တရားတို့၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ် သနည်း။ ဝယော၊ ပျက်ဆဲ ဘင်ခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ် သနည်း။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။ (ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။) ဥပါဒခဏဿ၊ ဥပါဒခဏ၏။ အညထတ္တံ၊ (ဥပါဒခဏမှ) တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ ရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။။ (ဝါ၊ တည်ဆဲ ဌိတိခဏကို။) ပညာယတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ် သနည်း” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သစေ ပုစ္ဆေယျုံ၊ အကယ်၍ မေးကုန်အံ့။ အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သည် ရှိသော်။။ (ဝါ၊ မေးအပ်သော။) တွံ၊ သင်သည်။ ကိံ၊ အဘယ်။ ဗျာကရေယျာဘိ”တိ၊ ဖြေမည် နည်း” ဟူ၍။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သည် ရှိသော်။။ (ဝါ၊ မေးအပ်သော။) အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ယံ ခေါ ရူပံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ အတီတံ၊ လွန်ခဲ့ပြီ။ နိရုဒ္ဓံ၊ ချုပ်ခဲ့ပြီ။ ဝိပရိဏာမံ၊ ဖောက်ပြန်ပြီ။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပညာယိတ္ထ၊ သိအပ်၊ ရအပ် ပြီ။ ဝယော၊ ပျက်ဆဲ ဘင်ခဏကို။ ပညာယိတ္ထ၊ သိအပ်၊ ရအပ် ပြီ။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။ (ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။) ဥပါဒခဏဿ၊ ဥပါဒခဏ၏။ အညထတ္တံ၊ (ဥပါဒခဏမှ) တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ ရှိသည်။ အဖြစ်ကို။ ပညာယိတ္ထ၊ သိအပ်၊ ရအပ် ပြီ။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ ပ။ သညာယ၊ သညာ၏။ ပ။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ပ။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ ယံ ခေါ ဝေဒနံ၊ အကြင် ဝေဒနာသည်။ ပ။ သညာ၊ အကြင် သညာသည်။ ပ။ သင်္ခါရာ၊ အကြင် သင်္ခါရတို့သည်။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ အကြင် ဝိညာဏ်သည်။ အတీတံ၊ လွန်ခဲ့ပြီ။ နိရုဒ္ဓံ၊ ချုပ်ခဲ့ပြီ။ ဝိပရိဏာမံ၊ ဖောက်ပြန်ပြီ။ တဿ၊ ထိုဝေဒနာ၊ သညာ၊ သင်္ခါရ၊ ဝိညာဏ်၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပညာယိတ္ထ၊ သိအပ်၊ ရအပ် ပြီ။ ဝယော၊ ပျက်ဆဲ ဘင်ခဏကို။ ပညာယိတ္ထ၊ သိအပ်၊ ရအပ် ပြီ။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။ (ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။) ဥပါဒခဏဿ၊ ဥပါဒခဏ၏။ အညထတ္တံ၊ (ဥပါဒခဏမှ) တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ ရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ပညာယိတ္ထ၊ သိအပ်၊ ရအပ် ပြီ။) အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ယံ ခေါ ရူပံ။ (၁. ဌိတဿ အညထတ္တံ ပညာယတီတိ ဓရမာနဿ ဇီဝမာနဿ ဇရာ ပညာယတိ။ ဤအဋ္ဌကထာ။ ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ ဌိတံ။ ဌိတဿ အညထတ္တန္တိ ဥပ္ပါဒက္ခဏတော အညထာဘာဝေါ။ ပညာယတီတိ ဥပလဗ္ဘတိ။ ပစ္စယဝသေန ဓရမာနတ္တာ ဧဝ ဇီဝမာနဿ ဇီဝိတိန္ဒြိယဝသေန ဇရာ ပညာယတိ ဥပ္ပါဒက္ခဏတော အညထတ္တပ္ပတ္တိယာ။ ဤဋီကာ) ဌိတိယာ သဟိတံ ဌိတံ၊ တဿ။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ဌီခဏနှင့်။ သဟိတံ၊ တကွ ဖြစ်သည်တည်း။ ဌိတံ၊ တည်ဆဲ။ ပ။ ဖြစ်သည်။ တဿ၊ ထိုတည်ဆဲ။ ပ။ ဖြစ်သော ဥပါဒ်ခဏ၏။ ဌီတဿအရ ဥပါဒ်ခဏကို ကောက်။ ဌိတဿ အညထတ္ထအရ ဌီခဏကိုကောက်။ ပညာယတိကို ဥပလဗ္ဘတိ ဖွင့်သောကြောင့် ထင်၏ဟု မပေးပဲ သိအပ် ရအပ်၏ဟု ပေးသည်။
စာမျက်နှာ-033	အကြင် ရုပ်သည်။ အဇာတံ၊ မဖြစ်သေး။ အပါတုဘူတံ၊ ထင်ရှား မဖြစ်သေး။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပညာယိဿတိ၊ သိအပ်၊ ရအပ် လတ္တံ့။ ဝယော၊ ပျက်ဆဲ ဘင်ခဏကို။ ပညာယိဿတိ၊ သိအပ်။ ရအပ် လတ္တံ့။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။ (ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။) ဥပါဒခဏဿ၊ ဥပါဒခဏ၏။ အညထတ္တံ၊ (ဥပါဒခဏမှ) တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ ရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ပညာယိဿတိ၊ သိအပ်။ ရအပ် လတ္တံ့။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ ပ။ သညာယ၊ သညာ၏။ ပ။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ပ။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ ယံ ခေါ ဝေဒနံ၊ အကြင် ဝေဒနာသည်။ ပ။ သညာ၊ အကြင် သညာသည်။ ပ။ သင်္ခါရာ၊ အကြင် သင်္ခါရတို့သည်။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ အကြင် ဝိညာဏ်သည်။ အနာဂတံ၊ မဖြစ်သေး။ အပါတုဘူတံ၊ ထင်ရှား မဖြစ်သေး။ တဿ၊ ထိုဝေဒနာ၊ သညာ၊ သင်္ခါရ၊ ဝိညာဏ်၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပညာယိဿတိ၊ သိအပ်။ ရအပ် လတ္တံ့။ ဝယော၊ ပျက်ဆဲ ဘင်ခဏကို။ ပညာယိဿတိ၊ သိအပ်။ ရအပ် လတ္တံ့။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။ (ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။) ဥပါဒခဏဿ၊ ဥပါဒခဏ၏။ အညထတ္တံ၊ (ဥပါဒခဏမှ) တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ ရှိသည်။ အဖြစ်ကို။ ပညာယိဿတိ၊ သိအပ်။ ရအပ် လတ္တံ့)။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ယံ ခေါ ရူပံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ ပစ္စုပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်နေ၏။ ပါတုဘူတံ၊ ထင်ရှား ဖြစ်နေ၏။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ် ရအပ်။ ဝယော၊ ပျက်ဆဲ ဘင်ခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်။ ရအပ်။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။ (ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။) ဥပါဒခဏဿ၊ ဥပါဒခဏ၏။ အညထတ္တံ၊ (ဥပါဒခဏမှ) တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ ရှိသည် အဖြစ်ကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်။ ရအပ်။ (ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ။ သညာယ၊ သညာ။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်။ ယံ ခေါ ဝေဒနံ၊ အကြင် ဝေဒနာသည်။ ပ။ သညာ၊ အကြင် သညာသည်။ ပ။ သင်္ခါရာ၊ အကြင် သင်္ခါရတို့သည်။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ အကြင် ဝိညာဏ်သည်။ ပစ္စုပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်ၑနေ၊ ပါတုဘူတံ၊ ထင်ရှား ဖြစ်ၑနေ၊ တဿ၊ ထိုဝေဒနာ၊ သညာ။ သင်္ခါရ။ ဝိညာဏ်၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်။ ရအပ်။ ဝယော၊ ပျက်ဆဲ ဘင်ခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်။ ရအပ်။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။ (ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။) ဥပါဒခဏဿ၊ ဥပါဒခဏ၏။ အညထတ္တံ၊ (ဥပါဒခဏမှ) တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ ရှိသည်။ အဖြစ်ကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်။ ရအပ်)။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဣမေသံ ခေါ ဓမ္မာနံ၊ ဤခန္ဓာ ငါးပါး တရားတို့။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်။ ရအပ်။ ဝယော၊ ပျက်ဆဲ ဘင်ခဏကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်။ ရအပ်။ ဌိတိယာ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။ (ဌိတိက္ခဏေန သဟိတံ၊ တည်ဆဲ ခဏနှင့် တကွ ဖြစ်သော။) ဥပါဒခဏဿ၊ ဥပါဒခဏ၏။ အညထတ္တံ၊ (ဥပါဒခဏမှ) တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ ရှိသည်။ အဖြစ်ကို။ ပညာယတိ”တိ၊ သိအပ်။ ရအပ်။” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကရေယျံ၊ ဖြေဆိုပါအံ့။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သည် ရှိသော်။။ (ဝါ၊ မေးအပ်သော။) အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကရေယျံ၊ ဖြေဆိုပါအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်ထား၏။ အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ သာဓု သာဓု၊ ကောင်းစွာ။ ကောင်းစွာ။ အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ ယံ ခေါ ရူပံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ အတීတံ၊ လွန်ခဲ့ပြီ။ နိရုဒ္ဓံ၊ ချုပ်ခဲ့ပြီ။ ဝိပရိဏာမံ၊ ဖောက်ပြန်ပြီ။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ဆဲ ဥပါဒခဏကို။ ပ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကရေယျာသိ”တိ၊ ဖြေဆိုလော့” ဟူ၍။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣဒမဝေါစ၊ ဤတရားစကားကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အတ္တမနော၊ နှစ်သက်။ ရွှင်လန်း။ ဝမ်းမြှောက်သော။ (ပီတိ သောမနဿံ၊ ဝမ်းမြှောက်ခြင်း စိတ်ချမ်းသာခြင်း) စိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘာသိတံ၊ မိန့်တော်မူချက်ကို။ အဘိနန္ဒိ၊ ဝမ်းမြှောက်ပြီး။ (အာသနာ၊ ထိုင်ရာ အာသနမှ။ ဥဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ရိုသေစွာ ရှိခိုး၍။ ပဒက္ခိဏံ၊ အရိုအသေကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပက္ကာမိ၊ ဖဲသွားပြီး။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၇. အနုဓမ္မသုတ် ၃၉။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဓမ္မာနုဓမ္မပဋိပန္နာ၊ လောကုတ္တရာတရားကိုးပါး အားလျော်သော။ (ပုဗ္ဗဘာဂ၊ ရှေ့ပိုင်း။) အကျင့်ကို ကျင့်သော။ ဘိက္ခူနော၊ ရဟန်း၏။ “ရူပေ၊ ရုပ်၌။ နိဗ္ဗိဒါဗဟုလော၊ ငြီးငွေ့ခြင်း များသည် ဖြစ်၍။ ယံ ဝိဟရေယျ၊ အကြင် နေရာ။။ (ဤ ယံသဒ္ဒါသည် နိယတ် မပါသော ယံသဒ္ဒါ တည်း)။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ ။ ပ။ သညာယ၊ သညာ၌။ ။ ပ။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ ။ ပ။ ဝိညာဏသ္မိံ၊ ဝိညာဏ်၌။ နိဗ္ဗိဒါဗဟုလော၊ ငြီးငွေ့ခြင်း များသည် ဖြစ်၍။ ယံ ဝိဟရေယျ၊ အကြင် နေရာ။ ယော၊ အကြင် ရဟန်းသည်။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ နိဗ္ဗိဒါဗဟုလော၊ ငြီးငွေ့ခြင်း များသည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရံတော၊ နေသည် ရှိသော်။ ။ ပ။ ဝိညာဏသ္မိံ၊ ဝိညာဏ်၌။ နိဗ္ဗိဒါဗဟုလော၊ ငြီးငွေ့ခြင်း များသည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရံတော၊ နေသည် ရှိသော်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ပရိဇာနာတိ၊ ပိုင်းခြား၍ သိ၏။ ။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ ပရိဇာနာတိ၊ ပိုင်းခြား၍ သိ၏။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ပရိဇာနံ၊ ပိုင်းခြား၍ သိသည် ရှိသော်။ ။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ ပရိဇာနံ၊ ပိုင်းခြား၍ သိသည် ရှိသော်။ ရူပမှာ၊ ရုပ်မှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွှတ်မြောက်၏။ ။ ပ။ ဝိညာဏမှာ၊ ဝိညာဏ်မှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွှတ်မြောက်၏။ ဇာတိယာ၊ ပဋိသန္ဓေနေခြင်းမှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွှတ်မြောက်၏။ ဇရာမရဏဿ၊ အိုခြင်း၊ သေခြင်းမှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွှတ်မြောက်၏။ သောကေဟိ၊ စိုးရိမ်၊ ပူဆွေးခြင်းတို့မှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွှတ်မြောက်၏။ ပရိဒေဝေဟိ၊ ငိုကြွေးခြင်းတို့မှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွှတ်မြောက်၏။ ဒုက္ခေဟိ၊ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်းတို့မှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွှတ်မြောက်၏။ ဒေါမနဿေဟိ၊ စိတ်ဆင်းရဲခြင်းတို့မှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွှတ်မြောက်၏။ ဥပါယာသေဟိ၊ ပြင်းပြင်းစွာ ပင်ပန်းခြင်းတို့မှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွှတ်မြောက်။ ဒုက္ခသ္မာ၊ ဝဋ်ဆင်းရဲမှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွှတ်မြောက်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒါမိ”တိ၊ ငါဟောတော်မူ၏” ဟူသော။ အယံ၊ ဤအကျင့်သည်။ အနုဓမ္မော၊ မဂ်ဖိုလ်၊ နိဗ္ဗာန် အားလျော်သော။ (ပုဗ္ဗဘာဂ၊ ရှေ့ပိုင်း။) အကျင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏ ဣဒမဝေါစ၊ ဤတရားစကားကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အတ္တမနာ၊ နှစ်သက်။ ရွှင်လန်း။ ဝမ်းမြှောက်သော။ (ပီတိ သောမနဿံ၊ ဝမ်းမြှောက်ခြင်း။ စိတ်ချမ်းသာခြင်း။) စိတ်ရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘာသိတံ၊ မိန့်တော်မူချက်ကို။ အဘိနန္ဒုန္တိ၊ ဝမ်းမြှောက်ကြလေကုန်ပြီ သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၈. ဒုတိယအနုဓမ္မသုတ် ၄၀.။ (အနိစ္စာနုပဿီ၊ အမြဲမရှိဟု ရှုလေ့ရှိသည် ဖြစ်၍။ ဤမျှသာ ထူး၏) ၁။ ယံ ရူပေ နိဗ္ဗိဒါဗဟုလော ဝိဟရေယျ။ ပ။ ယော ရှုပေ နိဗ္ဗိဒါဗဟုလော ဝိဟရန္တော။ ပ။ ရူပေ ပရိဇာနာထိ။ ပ။ သော SIM ပရိဗာနံ။ ပရိ ပရိမုစ္စတိ ရူပမှာ ယံ ရူပ နိဗ္ဗိဒါဒဟုလော ဝိဟရေယျဝယ် ဝါဗဟုလဟု ပါဠိ၌ရှိကြောင်း ကာဉ်ပြ၏။ ပြ၏။ ယော ရွှေပေ ရူပ နိဗ္ဗိဒါဗဟုလော ဝိဟရန္တောဝယ် သောဟု သီ ဘျာ ဣ မူတို့၌ရှိ၏။ ထို သျာ ဣ ပုတို့အလို ယံ ငယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ရှုပေး ၌။ နိဗ္ဗဝါးဟုလော၊ ၍။ ဝိယရေယျ။ ရာ၏။ သော၊ သည်။ ပ။ ရူပ၊ ကို။ ပရိဇာနာတိ၊ ၏။ သော၊ သည်။ ပ။ ရူပမှာ၊ မ။ ပရိပုစ္ဆတိ၊ ၏ ဟု သမ္ဗန်။
စာမျက်နှာ-034	### ၉. တတိယအနုဓမ္မသုတ် ၄၁.။ (ဒုက္ခာနုပဿီ၊ ဆင်းရဲ၏ ဟု ရှုလေ့ရှိသည် ဖြစ်၍။ ဤမျှသာ ထူး၏။) နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၁၀. စတုတ္ထအနုဓမ္မသုတ် ၄၂.။ (အနတ္တာနုပဿီ၊ အတ္တ မဟုတ်ဟု ရှုလေ့ရှိသည် ဖြစ်၍။ ဤမျှသာ ထူး၏။) ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ စတုတ္ထော၊ လေးခုမြောက်သော။ နတုမှာကဝဂ္ဂေါ၊ နတုမှာကဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ တဿ၊ ထိုနတုမှာကဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား - နတုမှာကေန၊ နတုမှာက အမည်ဖြင့်။ ဒွေ၊ နှစ်သုတ်တို့ကို။။ (ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။) ဘိက္ခူဟိ၊ ဘိက္ခု အမည်တို့ဖြင့်။ အပရေ၊ တစ်ပါးကုန်သော။ ဒွေ၊ နှစ်သုတ်တို့ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။ အာနန္ဒေန စ၊ အာနန္ဒ အမည်ဖြင့်။ ဒွေ၊ နှစ်သုတ်တို့ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။ အနုဓမ္မေဟိ၊ အနုဓမ္မ အမည်တို့ဖြင့်။ စတုက္ကံ၊ နှစ်စုံ လေးသုတ်တို့ကို။။ (စတုက္ကံ၊ လေးသုတ်။) ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသည် တည်း ၅.အတ္တဒီပဝဂ် ### ၁၁. အတ္တဒီပသုတ် ၄၃။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။။ (တုမှေ၊ သင်တို့သည်။) အတ္တဒီပါ၊ မိမိသာလျှင် ကိုင်းကျွန်းပမာ မှီခိုရာရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ အတ္တသရဏာ၊ မိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာ ရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ အနညသရဏာ၊ မိမိမှတပါး အခြား ကိုးကွယ်ရာ မရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရထ၊ နေကြလော့။ ဓမ္မဒီပါ၊ လောကုတ္တရာတရားသာလျှင် ကိုင်းကျွန်းပမာ မှီခိုရာရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဓမ္မသရဏာ၊ လောကုတ္တရာတရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာ ရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ အနညသရဏာ၊ လောကုတ္တရာတရားမှတပါး အခြား ကိုးကွယ်ရာ မရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရထ၊ နေကြလော့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အတ္တဒီပါနံ၊ မိမိသာလျှင် ကိုင်းကျွန်းပမာ မှီခိုရာရှိကုန်သည် ဖြစ်၍ (၁. အတ္တဒီပါ စသည်တို့နှင့် ဓမ္မဒီပါ စသည်တို့သည် အနက်အားဖြင့် တူကြ၏။ အတ္တ အရနှင့် ဓမ္မ အရ သည် လောကုတ္တရာတရားချည်းတည်း။ အတ္တဒီပါ စသည် ၆-ပုဒ်လည်း ပရိယာယ်အားဖြင့် ဟောတော်မူသည်။ အနက်အားဖြင့် အတူတူပင် တည်း။ တတ္ထ ဒီပေါ။ (ဒီပေါ ပိယ) ဧတေသံ ပြု။ အညံ သရဏံ။ အည သရဏံ။ နတ္ထိ အည သရဏံ။ ဧတေသံ ပြု။)
စာမျက်နှာ-035	ဖြစ်၍။ အတ္တသရဏာနံ၊ မိမိသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ အနညသရဏာနံ၊ မိမိမှ တစ်ပါး အခြား ကိုးကွယ်ရာမရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရတံ၊ နေလိုကုန်သော ရဟန်းတို့သည်။ ဓမ္မဒီပါနံ၊ လောကုတ္တရာတရားသာလျှင် ကိုင်းကျွန်းပမာ မှီခိုရာရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဓမ္မသရဏာနံ၊ လောကုတ္တရာတရားသာလျှင် ကိုးကွယ်ရာရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ အနညသရဏာနံ၊ လောကုတ္တရာတရားမှတစ်ပါး အခြား ကိုးကွယ်ရာမရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရတံ၊ နေလိုကုန်သော ရဟန်းတို့သည်။ “သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ စိုးရိမ်ခြင်း၊ ငိုကြွေးခြင်း၊ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း၊ စိတ်ဆင်းရဲခြင်း၊ ပြင်းစွာပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ ကိံ ဇာတိကာ၊ အဘယ်လျှင် စစ်မြစ်ရှိကုန်သနည်း။ ကိံ ပယောဂါမိကာ”တိ၊ အဘယ်လျှင် အကြောင်းအစရှိကုန်သနည်း” ဟူသော။ ယောနိ၊ အကြောင်းကို။ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗာ၊ စူးစမ်းဆင်ခြင်အပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ စိုးရိမ်ခြင်း၊ ငိုကြွေးခြင်း၊ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း၊ စိတ်ဆင်းရဲခြင်း၊ ပြင်းစွာပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ ကိံ ဇာတိကာ စ၊ အဘယ်လျှင် စစ်မြစ်ရှိကုန်သနည်း။ ကိံ ပယောဂါမိကာ၊ အဘယ်လျှင် အကြောင်းအစရှိကုန်သနည်း။ (ဣဓ ဘိက္ခဝေ စသော ဝါကျသည် နကုလပိတုသုတ် ဣဓ ဂဟပတိ စသည့် ဝါကျနှင့် တူ၏။ အဟံ ရူပံ စသော ဝါကျမပါသည်သာ ထူး၏) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပဿတွေဝ၊ ရုပ်၏သာလျှင်။ အနိစ္စတံ၊ အမြဲမရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ဝိပရိဏာမံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းကို။ ဝိရာဂံ၊ ပျက်စီးခြင်းကို။ နိရောဓံ၊ ချုပ်ခြင်းကို။ (ဝိပရိဏာမံ စသော ၃-ပုဒ်သည် နောက်ထည့်ပါဌ်)။ ဝိဒိတွာ၊ သိ၍။ “ပုဗ္ဗေ စေဝ ရူပံ၊ ရှေး၌ ဖြစ်သော ရုပ်သည်၎င်း။ ဧတရဟိ စ ရူပံ၊ ယခုအခါ၌ ဖြစ်သော ရုပ်သည်၎င်း။ သဗ္ဗံ ရူပံ၊ အလုံးစုံသော ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ အမြဲမရှိ။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ”တိ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိ၏” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတံ၊ ဤရုပ်ကို။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ သမ္မပ္ပညာယ၊ ဟုတ်မှန်စွာ သိသော ဝိပဿနာပညာဖြင့်။ ပဿတော၊ ရှုသောသူ၏။ (သန္တာနသ္မိံ၊ သန္တာန်၌။ ပဟီယန္တိ၊ ကင်းပျောက်ကုန်၏ ဟူ၍ စပ်။) ယေ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ အကြင် စိုးရိမ်ခြင်း။ ငိုကြွေးခြင်း။ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း။ စိတ်ဆင်းရဲခြင်း။ ပြင်းစွာပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ (သန္တိ၊ ရှိကုန်၏)။ တေ၊ ထိုစိုးရိမ်ခြင်း။ ငိုကြွေးခြင်း။ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း။ စိတ်ဆင်းရဲခြင်း။ ပြင်းစွာပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ ပဟီယန္တိ၊ ကင်းပျောက်ကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုစိုးရိမ်ခြင်း။ ငိုကြွေးခြင်း။ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း။ စိတ်ဆင်းရဲခြင်း။ ပြင်းစွာပင်ပန်းခြင်းတို့၏။ ပဟာနာ၊ ကင်းပျောက်ခြင်းကြောင့်။ န ပရိတဿတိ၊ မတပ်မက်။ မစွဲလမ်း။ အပရိတဿံ၊ မတပ်မက်။ မစွဲလမ်းသည် ရှိသော်။ သုခံ၊ ချမ်းသာစွာ။ ဝိဟရတိ၊ နေရ၏။ သုခဝိဟာရီ၊ ချမ်းသာစွာ နေလေ့ရှိသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ တဒင်္ဂနိဗ္ဗုတောတိ၊ ထိုဝိပဿနာ ဟူသော အကြောင်းဖြင့် ကိလေသာငြိမ်းအေးသော ပုဂ္ဂိုလ်ဟူ၍။ (မဂ်ဟူသော အကြောင်းဖြင့် ကိလေသာငြိမ်းအေးသူ မဟုတ်၍ တမဏမျှ ကိလေသာငြိမ်းအေးသူ ဟူလို)။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ (ဝေဒနာစသည်ကိုလည်း ဤနည်းပေး)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသောသုတ်တည်း။ ### ၂. ပဋိပဒါသုတ် ၄၄။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝေါ၊ သင်တို့အား။ သက္ကာယသမုဒယဂါမိနိဉ္စ ပဋိပဒံ၊ သဘာဝအားဖြင့် ထင်ရှားရှိသော ခန္ဓာငါးပါး တရားအပေါင်း၏ ဖြစ်ခြင်းသို့ ရောက်စေတတ်သော အကျင့်ကို၎င်း။ သက္ကာယနိရောဓဂါမိနိဉ္စ ပဋိပဒံ၊ သဘာဝအားဖြင့် ထင်ရှားရှိသော
စာမျက်နှာ-036	ခန္ဓာငါးပါး တရားအပေါင်း၏ ချုပ်ရာနိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်စေတတ်သော အကျင့်ကို၎င်း။ ဒေသေဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ တံ၊ ထိုအကျင့်ကို။ သုဏာထ၊ နာကြလော့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သက္ကာယသမုဒယဂါမိနီ ပဋိပဒါ၊ သဘာဝအားဖြင့် ထင်ရှားရှိသော ခန္ဓာငါးပါး တရားအပေါင်း၏ ဖြစ်ခြင်းသို့ ရောက်စေတတ်သော အကျင့်သည်။ ကတမာ စ၊ အဘယ်နည်း။ (ဣဓ ဘိက္ခဝေ၊ ဤ၌ ရဟန်းတို့။ ပ၊ ပြီး။ အတ္တန၊ ပေးမြဲ။ နကုလပိတုသုတ် ဣဓ ဂဟပတိ အဿုတဝါ စသော ဝါကျရှု)။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ၊ ဤခန္ဓာငါးပါးကို အတ္တဟု ရှုခြင်းစသည်ကို။ သက္ကာယသမုဒယဂါမိနီ ပဋိပဒါ၊ သဘာဝအားဖြင့် ထင်ရှားရှိသော ခန္ဓာငါးပါး တရားအပေါင်း၏ ဖြစ်ခြင်းသို့ ရောက်စေတတ်သော အကျင့် ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဟိ၊ မှန်၏။ သက္ကာယသမုဒယဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ၊ သဘာဝအားဖြင့် ထင်ရှားရှိသော ခန္ဓာငါးပါး တရားအပေါင်း၏ ဖြစ်ခြင်းသို့ ရောက်စေတတ်သော အကျင့် ဟူသော။ ဣတိ ဣဒံ၊ ဤစကားကို။ ဒုက္ခသမုဒယဂါမိနီ သမနုပဿနာတိ၊ ဆင်းရဲ၏ ဖြစ်ခြင်းသို့ ရောက်စေတတ်သော ရှုခြင်း ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ အယမေဝ၊ ဤဒုက္ခသမုဒယဂါမိနီ သမနုပဿနာ ဟူသော အနက်သည်သာလျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤသက္ကာယသမုဒယဂါမိနီ ပဋိပဒါ ဟူသော ပုဒ်၌။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သက္ကာယနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ၊ သဘာဝအားဖြင့် ထင်ရှားရှိသော ခန္ဓာငါးပါး တရားအပေါင်း၏ ချုပ်ရာနိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်စေတတ်သော အကျင့်သည်။ ကတမာ စ၊ အဘယ်နည်း။ (ဣဓ ဘိက္ခဝေ၊ ဤ၌ ရဟန်းတို့။ ပ၊ ပြီး။ အတ္တန၊ ပေးမြဲ။ နကုလပိတုသုတ် ဣဓ ဂဟပတိ သုတဝါ စသော ဝါကျရှု)။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ၊ ဤခန္ဓာငါးပါးကို အတ္တဟု မရှုခြင်းစသည်ကို။ သက္ကာယနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ၊ သဘာဝအားဖြင့် ထင်ရှားရှိသော ခန္ဓာငါးပါး တရားအပေါင်း၏ ချုပ်ရာနိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်စေတတ်သော အကျင့် ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဟိ၊ မှန်၏။ သက္ကာယနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ၊ သဘာဝအားဖြင့် ထင်ရှားရှိသော ခန္ဓာငါးပါး တရားအပေါင်း၏ ချုပ်ရာနိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်စေတတ်သော အကျင့် ဟူသော။ ဣတိ ဣဒံ၊ ဤစကားကို။ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ သမနုပဿနာတိ၊ ဆင်းရဲ၏ ချုပ်ရာနိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်စေတတ်သော သစ္စာလေးပါးအားလျော်စွာ ရှုခြင်း ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ အယမေဝ၊ ဤဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ သမနုပဿနာ ဟူသော အနက်သည်သာလျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤသက္ကာယနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ ဟူသော ပုဒ်၌။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏ ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ###၃. အနိစ္စသုတ် ၄၅။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ (ရူပံ ဘိက္ခဝေ၊ ပေ။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ယဒနိစ္စသုတ် စာပိုဒ် ၁၅-၌ ရေးခဲ့ပြီ)။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတံ၊ ဤခန္ဓာငါးပါးကို။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ သမ္မပ္ပညာယ၊ ဟုတ်မှန်စွာ သိသော ဝိပဿနာပညာဖြင့်။ ပဿတော၊ ရှုသောပုဂ္ဂိုလ်၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ဝိရဇ္ဇတိ၊ တပ်မက်ခြင်းကင်း၏။ အနုပါဒါယ၊ တဏှာ၊ ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် တစုံတခုသော အာရုံကို မစွဲလမ်းမူ၍။ အာသဝေဟိ၊ အာသဝတို့မှ။ ဝိမုစ္စတိ၊ လွတ်မြောက်၏။ (ဝေဒနာ၊ ပေ။ အာသဝေဟိ၊ ပေးမြဲ)။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပဓာတုယာ၊ ရူပဓာတ်။ (ရူပခန္ဓာ၊ ရုပ်ခန္ဓာ) ၌။ ဘိက္ခူနော၊ ရဟန်း၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ဝိရတ္တံ၊ တပ်မက်ခြင်းကင်းပြီးသည်။ အနုပါဒါယ၊ တဏှာ၊ ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် တစုံတခုသော အာရုံကို မစွဲလမ်းမူ၍။ အာသဝေဟိ၊ အာသဝတို့မှ။ ဝိမုတ္တံ၊ လွတ်မြောက်ပြီးသည်။ စေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ (ဝေဒနာဓာတုယာ စသည်ကိုလည်း ဤနည်းပေး)။ ဝိမုတ္တတ္တာ၊ အာသဝတို့မှ လွတ်မြောက်ပြီးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဌိတံ၊ တည်ငြိမ်ပြီ။ ဌိတတ္တာ၊ တည်ငြိမ်ပြီးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သန္တုသိတံ၊ ထက်ဝန်း ၁။ သဟ ဝိပဿနာယ စတုမဂ္ဂဉာဏံ သမနုပဿနာ ‘‘စတုန္နံ အရိယသစ္စာနံ သမ္မဒေဝ အနုရူပတော ပဿနာ’’တိ ကတွာ။ ဤဋီကာ။ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ သမနုပဿနာတိ ဧတ္ထ သဟ ဝိပဿနာယ စတုမဂ္ဂဉာဏံ ‘‘သမနုပဿနာ’’တိ ဝုတ္တံ၊ ဋ္ဌ။
စာမျက်နှာ-037	ကျင် ရောင့်ရဲ၊ နှစ်သိမ့်ပြီ။ သန္တုဋ္ဌိတတ္တာ၊ ထက်ဝန်းကျင် ရောင့်ရဲ၊ နှစ်သိမ့်ပြီးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ န ပရိတဿတိ၊ မတပ်မက်။ အပရိတဿံ၊ မတပ်မက်သည် ရှိသော်။ ပစ္စတ္တညေဝ၊ ကိုယ်တိုင်သာလျှင်။ ပရိနိဗ္ဗာယတိ၊ ငြိမ်းအေး၏။ (ခီဏာ ဇာတိ စသည် ပေးမြဲ) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၄. ဒုတိယအနိစ္စသုတ် ၄၆။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ (သာဝတ္ထိနိဒါနံ စသော ဝါကျတူပြီး)။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတံ၊ ဤခန္ဓာငါးပါးကို။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ သမ္မပ္ပညာယ၊ ဟုတ်မှန်စွာ သိသော ဝိပဿနာပညာဖြင့်။ ပဿတော၊ ရှုသောပုဂ္ဂိုလ်၏။ (သန္တာနသ္မိံ၊ သန္တာန်၌)။ ပုဗ္ဗန္တာနုဒိဋ္ဌိယော၊ ရှေ့အဖို့ကို အစဉ်လိုက်ကုန်သော အယူတို့သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ ပုဗ္ဗန္တာနုဒိဋ္ဌိနံ၊ ရှေ့အဖို့ကို အစဉ်လိုက်ကုန်သော အယူတို့၏။ အသတိ၊ မရှိကုန်လတ်သော်။ (ဆဋ္ဌိဝိဘတ် လက္ခဏထကြံ)။ အပရန္တာနုဒိဋ္ဌိယော၊ နောက်အဖို့ကို အစဉ်လိုက်ကုန်သော အယူတို့သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ အပရန္တာနုဒိဋ္ဌိနံ၊ နောက်အဖို့ကို အစဉ်လိုက်ကုန်သော အယူတို့၏။ အသတိ၊ မရှိကုန်လတ်သော်။ ထာမသော၊ သဿတဒိဋ္ဌိဟူသော အစွမ်းသည်။ ပရာမာသော၊ သီလဗ္ဗတဒိဋ္ဌိဟူသော မှားသောအားဖြင့် သုံးသပ်ခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ထာမသေ၊ သဿတဒိဋ္ဌိဟူသော အစွမ်းသည်။ ပရာမာသေ၊ သီလဗ္ဗတဒိဋ္ဌိဟူသော မှားသောအားဖြင့် သုံးသပ်ခြင်းသည်။ အသတိ၊ မရှိလတ်သော်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ သညာယ၊ သညာ၌။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ ဝိညာဏသ္မိံ၊ ဝိညာဏ်၌။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ဝိရဇ္ဇတိ၊ တပ်မက်ခြင်းကင်း၏။ အနုပါဒါယ၊ တဏှာ၊ ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် တစုံတခုသော အာရုံကို မစွဲလမ်းမူ၍။ အာသဝေဟိ၊ အာသဝတို့မှ။ ဝိမုစ္စတိ၊ လွတ်မြောက်၏။ (ပ၊ ပဇာနာတိ။ ပေးမြဲ)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏ စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၁။ ထာမသော ပရာမာသောက် ဒိဋ္ဌိထာမာသော စေဒ ဒိဋ္ဌိပာာ စ န ဟောတိ၊ ဤအဋ္ဌကထ သဏာဒိဋ္ဌိထားသော ၈၈၀ သီလဗ္ဗတပရာမာသော စ န ဟောတိ ပစ္စယထာတန၊ ဤဋီကာတို့နှင့်အညီ ပေးသည်။ ထာမောယော အာမသော၊ သဏခတ္ထ အပစ္စယာဟုကြံ။ လဟုထော ဘကတ္ထေ သဟူသော သဒ္ဒနီတိထုတ်၌ “ဘကဝတ္ထ ထ” ဟူသော ယောဂဝိဘာဂဖြင့် သပစ္စည်းသက်၍ ပုရိသာဒီဂိုဏ်းဖြင့် ပြီး၏။ လဟုသာနိ လဟုသမ္မတာနိ ပုပ်ကဲ့သို့လည်း မောဂ္ဂလ္လာန် ၁၄၄-ထုက်၌လည်း ပုပတ္ထာ ဇာတော အစေတသော။ ပ။ သကန္တာ-ပ။ ပ။ မနေဟု ဆို၏။ ဘကတ္တ၌ အပစ္စည်းသက်၍ သ- လာကာ စီရင်၏။ ဖ ၁.၁၈၃-၌ ထာမသာ ပရာမာသာ အဘိနိဝိဿ ဝေါဟရတ ရှိ၏။ ၎င်းအဋ္ဌကထာ၌ ထာမသာတ ဒိဋ္ဌိ ထာမေန၊ ပရာမာသာကီ ဒိဋ္ဌိပရာမာသေနဟု ဖွင့်၏။ ၎င်းဋီကာ၌ ဒိဋ္ဌိထားမနာတိ တဿာ ဒိဋ္ဌိယာ ပရတော အာမသနေန ပရာမာသောဟု ဖွင့်၏။ ထာဂတဘာဝန။ ဒိဋ္ဌိပရာမာသနာထိ ဒိဋ္ဌိသင်္ခါထပရာမသနေန၊ ဒိဋ္ဌိ ဟိ ဓမ္မသဘာပံ အတက္ကမိတွာ ဘီ-အျာကံမှုတို့၌ ထာမသာ ပရာမာသော န ဟောထိ၊ ထာမသာ ပရာမာသေ ထသတိ ရှိ၏။ ၎င်းမှုတို အလို ထာမသာ၊ ဒိဋ္ဌိ အားအစွမ်းအားဖြင့်။ ပရာမာသော၊ မှားသောအားဖြင့် သုံးသပ်ခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ (ဝိဋ္ဌိအားစွမ်းရှိသမျှ မှားသောအားဖြင့် သုံးသပ်မှု “သီလဗ္ဗတပရာမာသ” မဖြစ်ယူလို။) ထာမသား အားဖြင့်။ ပရာမာသေ၊ သည်။ အသလိ၊ သော်ဟုသမ္ဗန်။
စာမျက်နှာ-038	### ၅. သမနုပဿနာသုတ် ၄၇။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယေ ကေစိ သမဏာ ဝါ၊ အကြင် ရဟန်းတို့သည်၎င်း။ ယေ ကေစိ ဗြဟ္မဏာ ဝါ၊ အကြင် ပုဏ္ဏားတို့သည်၎င်း။ အနေကဝိဟိတံ၊ များသော အပြားရှိသော။ (ဝါ၊ များသော အပြားတို့ဖြင့် စီရင်အပ်သော)။ အတ္တနံ၊ အတ္တကို။ သမနုပဿမာနာ၊ ရှုကုန်သည် ရှိသော်။ သမနုပဿန္တိ၊ ရှုကုန်၏။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ တေ၊ ထိုရဟန်း၊ ပုဏ္ဏားတို့သည်။ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓေ ဝါ၊ ငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ကိုသော်၎င်း။ တေသံ၊ ထိုငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့တွင်။ အညတရံ ဝါ၊ တစ်ပါးပါးကိုသော်၎င်း။ သမနုပဿန္တိ၊ ရှုကုန်၏။ ကတเม ပဉ္စ၊ အဘယ် ငါးပါးတို့နည်း ဟူမူ။ (ဣဓ ဘိက္ခဝေ၊ ဤ၌ ရဟန်းတို့။ မှစ၍။ ဝိညာဏသ္မိံ အတ္တနံ၊ တိုင် ပေးမြဲ။ နကုလပိတုသုတ် ဣဓ ဘိက္ခဝေ အဿုတဝါ စသော ဝါကျရှု)။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အယံ သမနုပဿနာ၊ ဤဒိဋ္ဌိဟူသော ရှုခြင်းသည်၎င်း။ အဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏ သန္တာန်၌။ အသ္မိတိ၊ ငါဖြစ်၏ ဟူသော တဏှာ၊ မာန၊ ဒိဋ္ဌိသည်။ အဝိဂတံ စ၊ မကင်းသည်၎င်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အသ္မိတိ ခေါ ပန၊ ငါဖြစ်၏ ဟူသော တဏှာ၊ မာန၊ ဒိဋ္ဌိသည်လည်း။ အဝိဂတေ၊ မကင်းသည် ရှိသော်။ စက္ခုန္ဒြိယဿ၊ စက္ခုန္ဒြေ၏၎င်း။ သောတိန္ဒြိယဿ၊ သောတိန္ဒြေ၏၎င်း။ ဃာနိန္ဒြိယဿ၊ ဃာနိန္ဒြေ၏၎င်း။ ဇိဝှိန္ဒြိယဿ၊ ဇိဝှိန္ဒြေ၏၎င်း။ ကာယိန္ဒြိယဿ၊ ကာယိန္ဒြေ၏၎င်း။ (ပဉ္စိန္ဒြိယာနံ၊ ငါးပါးကုန်သော အရိယာ ဣန္ဒြေတို့၏)။ အဝက္ကန္တိ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ မနော၊ ကမ္မဝိညာဏ်သည်။ (ဝါ၊ မနောဓာတ်သည်)။ အတ္ထိ၊ ဖြစ်၏။ ဓမ္မာ၊ အာရုံတရားတို့သည်။ အတ္ထိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အဝိဇ္ဇာဓာတု၊ (ဝိညာဏသ္မိံ၊ ဝိညာဏ်၌။ ဇာခဏသ္မိံ၊ ဇာခဏ၌) အဝိဇ္ဇာဓာတ်သည်။ အတ္ထိ၊ ဖြစ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဝိဇ္ဇာသမ္ဖဿဇံ၊ အဝိဇ္ဇာယှဉ်သော ဖဿကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော။ ဝေဒယိတံ၊ ဝေဒနာသည်။ ဖုဋ္ဌဿ၊ ထိတွေ့အပ်သော။ အဿုတဝတော၊ အာဂမ၊ အဓိဂမ ဟူသော သုတမရှိသော။ ပုထုဇ္ဇနဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏ သန္တာန်၌။ အသ္မိတိပိ၊ တဏှာ၊ မာန၊ ဒိဋ္ဌိအားဖြင့် ငါဖြစ်၏ ဟူ၍လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏ သန္တာန်၌။ အယံ၊ ဤစက္ခုစသည်သည်။ (ဝါ၊ ဤသုခ စသည်သည်)။ အဟံ၊ ငါသည်။ အသ္မိတိပိ၊ အတ္တဒိဋ္ဌိအားဖြင့် ဖြစ်၏ ဟူ၍လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏ သန္တာန်၌။ ဘဝိဿံတိပိ၊ သဿတဒိဋ္ဌိအားဖြင့် ဖြစ်လတ္တံ့ ဟူ၍လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏ သန္တာန်၌။ န ဘဝိဿံတိပိ၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိအားဖြင့် မဖြစ်လတ္တံ့ ဟူ၍လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏ သန္တာန်၌။ ရူပီ၊ ရုပ်ရှိသူသည်။ ဘဝိဿံတိပိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့ ဟူ၍လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏ သန္တာန်၌။ အရူပီ၊ ရုပ်မရှိသူသည်။ ဘဝိဿံတိပိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့ ဟူ၍လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏ သန္တာန်၌။ သညီ၊ သညာရှိသူသည်။ ဘဝိဿံတိပိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့ ဟူ၍လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏ သန္တာန်၌။ အသညီ၊ သညာမရှိသူသည်။ ဘဝိဿန္တိပိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့ ဟူ၍လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်၏ သန္တာန်၌။ နေဝသညီနာသညီ၊ သညာရှိသူလည်း မဟုတ်၊ သညာမရှိသူလည်း မဟုတ်သူသည်။ ဘဝိဿန္တိပိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့ ဟူ၍လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဣန္ဒြိယာနိ၊ စက္ခုစသော ဣန္ဒြေတို့သည်။ တတ္ထေဝ၊ ထိုအတ္တဟု ရှု၍ တဏှာ၊ မာန၊ ဒိဋ္ဌိမကင်းသော ပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌သာလျှင်။ တိဋ္ဌန္တေဝ ခေါ၊ ရပ်တည်နေကုန်သည်သာလျှင်။ သုတဝတော၊ အာဂမ၊ အဓိဂမ ဟူသော သုတရှိသော။ အရိယသာဝကဿ၊ အရိယာဖြစ်သော တပည့်သား၏ သန္တာန်၌။ အထ၊ ဝိပဿနာကို နှလုံးသွင်းရာ အခါမှ နောက်၌။ ၁။ အသ္မိံတိပိဿ ဟောတိစသည်၌ အဿစသည်ကို နိပါတ်မျှ ကြံမှ သဒ္ဒါသွားလှ၏။ ပုထုဇ္ဇနဿနှင့် စပ်၍ အာကို အနက်ပေးရခြင်းသည် ကြံဖန်၍ ပေးရခြင်းမျှသာ ဖြစ်၏။
စာမျက်နှာ-039	ဧတ္ထ၊ ဤစက္ခုစသော ဣန္ဒြေတို့၌။ အဝိဇ္ဇာ၊ သစ္စာလေးပါး တရားတို့၌ မသိမှု အဝိဇ္ဇာသည်။ ပဟီယတိ၊ ကင်းပျောက်၏။ ဝိဇ္ဇာ၊ အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ် ဝိဇ္ဇာသည်။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿ၊ ထိုအရိယာသာဝက၏။ အဝိဇ္ဇာဝိရာဂါ၊ အဝိဇ္ဇာ၏ ပျောက်ခြင်းကြောင့်။ ဝိဇ္ဇုပ္ပါဒါ၊ အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ် ဝိဇ္ဇာ၏ ဖြစ်ပေါ်ခြင်းကြောင့်။ အဿ၊ ထိုအရိယာသာဝက၏ သန္တာန်၌။ အသ္မိတိပိ၊ ငါဖြစ်၏ ဟူ၍လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ။ ပ။ နေဝသညီနာသညီ၊ သညာရှိသူလည်း မဟုတ်၊ သညာမရှိသူလည်း မဟုတ်သူသည်။ ဘဝိဿံတိပိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့ ဟူ၍လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၆. ခန္ဓသုတ် ၄၈။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ခန္ဓေ စ၊ ခန္ဓာတို့ကို၎င်း။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဥပါဒါနက္ခန္ဓေ စ၊ ဥပါဒါန်တို့၏ အာရုံဖြစ်ကုန်သော ခန္ဓာတို့ကို၎င်း။ ဒေသေဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ တံ၊ ထိုတရားတော်ကို။ သုဏာထ၊ နာကြလော့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ခန္ဓာ၊ ခန္ဓာတို့သည်။ ကတမာ စ၊ အဘယ်သည်တို့နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ အတိတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ၊ အတိတ်။ အနာဂတ်။ ပစ္စုပ္ပန် ဖြစ်သော။ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ၊ အတွင်း အဇ္ဈတ္တ လည်းဖြစ်သော။ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ၊ ပြင်ပ ဗဟိဒ္ဓ လည်းဖြစ်သော။ ဩဠာရိကံ ဝါ၊ ရုန်းရင်းသော ဩဠာရိက လည်းဖြစ်သော။ သုခုမံ ဝါ၊ သိမ်မွေ့သော သုခုမ လည်းဖြစ်သော။ ဟီနံ ဝါ၊ ယုတ်ညံ့သည် လည်းဖြစ်သော။ ပဏီတံ ဝါ၊ မြတ်သည် လည်းဖြစ်သော။ ယံ ဒူရေ ဝါ၊ အဝေး လည်းဖြစ်သော။ သန္တိကေ ဝါ၊ အနီး လည်းဖြစ်သော။ (ပဌမနိပါတ် ပုဒ်များတည်း)။ ယံ ရူပံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ဖြစ်၏)။ အယံ၊ ဤရုပ်ကို။ ရူပက္ခန္ဓော၊ ရူပက္ခန္ဓာ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ (ဝေဒနာစသော လေးပါးကိုလည်း ဤနည်းမှီ၍ ပေး)။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣမေ၊ ဤရုပ်၊ ဝေဒနာ။ သညာ။ သင်္ခါရ။ ဝိညာဏ်တို့ကို။ ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ ငါးပါးကုန်သော ခန္ဓာဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သည်။ ကတเม စ၊ အဘယ်သည်တို့နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ၊ အတိတ်, အနာဂတ်, ပစ္စုပ္ပန် ဖြစ်သော။ သာသဝံ၊ အာသဝနှင့် တကွဖြစ်သော။ (ဝါ၊ အာသဝတရားတို့၏ အာရုံဖြစ်သော)။ ဥပါဒါနိယံ၊ ဥပါဒါန်ထိုက် စွဲလမ်းအပ်သော။ (ဝါ၊ ဥပါဒါန်တို့၏ အာရုံဖြစ်သော)။ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ၊ အတွင်း အဇ္ဈတ္တ လည်းဖြစ်သော။ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ၊ ပြင်ပ ဗဟိဒ္ဓ လည်းဖြစ်သော။ ဩဠာရိကံ ဝါ၊ ရှင်းသော ဩဠာရိက လည်းဖြစ်သော။ သုခုမံ ဝါ၊ သိမ်မွေ့သော သုခုမ လည်းဖြစ်သော။ ဟီနံ ဝါ၊ ယုတ်ညံ့သည် လည်းဖြစ်သော။ ပဏီတံ ဝါ၊ မြတ်သည် လည်းဖြစ်သော။ ယံ ဒူရေ ဝါ၊ အဝေး လည်းဖြစ်သော။ သန္တိကေ ဝါ၊ အနီး လည်းဖြစ်သော။ ယံ ရူပံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ဖြစ်၏)။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ၊ ဤအာသဝအာရုံ။ ဥပါဒါန်အာရုံဖြစ်သော ရုပ်ကို။ ရူပုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ရူပုပါဒါနက္ခန္ဓာ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ။ ပ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣမေ၊ ဤအာသဝအာရုံ။ ဥပါဒါန်အာရုံဖြစ်ကုန်သော ရုပ်။ ဝေဒနာ။ သညာ။ သင်္ခါရ။ ဝိညာဏ်တို့ကို။ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏ ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၇. သောဏသုတ် ၄၉. ဧဝံ မေ သုတံ၊ ဤသို့ ငါခံယူအပ်ပြီး။ (စသည် ပေးမြဲ)။ သောဏံ၊ သောဏမည်သော။ ဂဟပတိပုတ္တံ၊ သူကြွယ်၏သားကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဧတဒဝေါစ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။
စာမျက်နှာ-040	သောဏ၊ သောဏ။ ယေ ကေစိ သမဏာ ဝါ၊ အကြင် ရဟန်းတို့သည်၎င်း။ ယေ ကေစိ ဗြဟ္မဏာ ဝါ၊ အကြင် ပုဏ္ဏားတို့သည်၎င်း။ အနိစ္စေန၊ အမြဲမရှိသော။ ဒုက္ခေန၊ ဆင်းရဲသော။ ဝိပရိဏာမဓမ္မေန၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိသော။ ရူပေန၊ ရုပ်ဖြင့်။ “အဟံ၊ ငါသည်။ သေယျော၊ မြတ်သူသည်။ အသ္မိတိ ဝါ၊ ဖြစ်၏” ဟူ၍လည်း။ သမနုပဿန္တိ၊ ရှုကုန်၏။ “အဟံ၊ ငါသည်။ သဒိသော၊ တူသောသူသည်။ အသ္မိတိ ဝါ၊ ဖြစ်၏” ဟူ၍လည်း။ သမနုပဿန္တိ၊ ရှုကုန်၏။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ဟီနော၊ ယုတ်သောသူသည်။ အသ္မိတိ ဝါ၊ ဖြစ်၏” ဟူ၍လည်း။ သမနုပဿန္တိ၊ ရှုကုန်၏။ (တေ၊ ထိုရဟန်း။ ပုဏ္ဏားတို့သည်)။ ယထာဘူတဿ၊ ဟုတ်မှန်သော သဘောကို။ အဒဿနာ၊ မသိ၊ မမြင်ခြင်းမှ။ အညတရာ၊ ကြဉ်၍။ ကိံ၊ အဘယ်မှာ။ သမနုပဿန္တိ၊ ရှုနိုင်ကုန်အံ့နည်း။ (အနိစ္စာယ ဝေဒနာယ စသော လေးဝါကျကိုလည်း ဤနည်းမှီ၍ ပေးပါလေ) သောဏ၊ သောဏ။ ယေ စ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ၊ အကြင် ရဟန်းတို့သည်၎င်း။ ယေ စ ခေါ ဗြဟ္မဏာ ဝါ၊ အကြင် ပုဏ္ဏားတို့သည်၎င်း။ အနိစ္စေန၊ အမြဲမရှိသော။ ဒုက္ခေန၊ ဆင်းရဲသော။ ဝိပရိဏာမဓမ္မေန၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိသော။ ရူပေန၊ ရုပ်ဖြင့်။ “အဟံ၊ ငါသည်။ သေယျော၊ မြတ်သူသည်။ အသ္မိတိပိ၊ ဖြစ်၏” ဟူ၍လည်း။ န သမနုပဿန္တိ၊ မရှုကြဝူန်။ “အဟံ၊ ငါသည်။ သဒိသော၊ တူသောသူသည်။ အသ္မိတိပိ၊ ဖြစ်၏” ဟူ၍လည်း။ န သမနုပဿန္တိ၊ မရှုကြဝူန်။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ဟီနော၊ ယုတ်သောသူသည်။ အသ္မိတိပိ၊ ဖြစ်၏” ဟူ၍လည်း။ န သမနုပဿန္တိ၊ မရှုကြဝူန်။ (တေ၊ ထိုရဟန်း။ ပုဏ္ဏားတို့သည်)။ ယထာဘူတဿ၊ ဟုတ်မှန်သော သဘောကို။ ဒဿနာ၊ သိ။ မြင်ခြင်းမှ။ အညတရာ၊ ကြဉ်၍။ ကိံ၊ အဘယ်မှာ။ န သမနုပဿန္တိ၊ မရှုနိုင်ပဲ ရှိပါကုန်အံ့နည်း။ သောဏ၊ သောဏ။ တံ၊ ထိုငါဘုရား မိန့်တော်မူအပ်လတ္တံ့သော စကားကို။ ကိံ ပညာသိ၊ အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ နိစ္စံ ဝါ၊ မြဲသလော။ အနိစ္စံ ဝါ၊ မမြဲသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အနိစ္စံ၊ မမြဲပါ။ ယံ ပန၊ အကြင် ရုပ်ကား။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ တံ၊ ထိုရုပ်သည်။ ဒုက္ခံ ဝါ၊ ဆင်းရဲသလော။ သုခံ ဝါ၊ ချမ်းသာသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲပါ၏။ ယံ ပန၊ အကြင် ရုပ်ကား။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိ၏။ တံ၊ ထိုရုပ်ကို။ “ဧတံ၊ ဤရုပ်သည်။ မမ၊ ငါ၏ ရပ်တည်း။ ဧသော၊ ဤရုပ်သည်။ အဟံ၊ ငါသည်။ အသ္မိ၊ ဖြစ်၏။ ဧသော၊ ဤရုပ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ”တိ၊ အတ္တတည်း” ဟူ၍။ သမနုပဿိတုံ၊ ရှုခြင်းငှာ။ ကလ္လံ နု၊ လျောက်ပတ်သလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧတံ၊ ဤသို့ ရှုခြင်းသည်။ နု ကလ္လံ၊ မလျောက်ပတ်ပါ။ (ဝေဒနာစသည်ကို ဤနည်းပေး။ ဧဝံ ပဌံ စသည်ကိုလည်း နိစ္စသုတ် စာပိုဒ် ၁၂-ရှု၍ ပေး) သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၁။ ကိမညတြ ယထာဘူတဿ အဒဿနာတိ ယထာဘူတဿ အဒဿနတော အညံ ကိံ ဘဝေယျ? အဒဿနံ အညာဏမေဝ ဘဝေယျာတိ အတ္ထော။ ဤအဋ္ဌကထာ, အညံ ကိံ ဘဝေယျာတိ အညံ ကိံ ကာရဏံ ဘဝေယျ ဤဋီကာ။ ဤအဋ္ဌကထာဋီကာတို့၏အဖွင့်သည် အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဖြစ်၏။ အကြောင်းကား ယေ ပကစီ ဟူသော အနိယပ၏ နိယမဒ္ဒါ အဖွင့်မပါသောကြောင့်တည်း။ သို့ဖြစ်၍ ဤနိဿယ၌ အပြည့်အစုံ သမ္ဗုန် လိုက်သည်။ ထိုရဟန်းပုဏ္ဏားတို့သည် ဟုတ်မှန်ထိုင်းကို မသိခြင်းမှ ကြဉ်၍ ဝါ ဟုတ်မှန်ထိုင်း မသိခြင်းကို ဖယ်ထားပြီး အဘယ်မှာရှုနိုင်ကုန်အံ့နည်း။ ဟုတ်မှန်တိုင်းကို မသိ၍ရှုကြကုန်သည်ဟူလို။
စာမျက်နှာ-041	### ၈. ဒုတိယသောဏသုတ် ၅၀. (ဧဝံ မေ သုတံ စသည် ပေးမြဲ)။ သောဏံ၊ သောဏမည်သော။ ဂဟပတိပုတ္တံ၊ သူကြွယ်၏သားကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဧတဒဝေါစ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ။ သောဏ၊ သောဏ။ ယေ ကေစိ သမဏာ ဝါ၊ အကြင် ရဟန်းတို့သည်၎င်း။ ယေ ကေစိ ဗြဟ္မဏာ ဝါ၊ အကြင် ပုဏ္ဏားတို့သည်၎င်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နပ္ပဇာနန္တိ၊ မသိကြဝူန်။ ရူပသမုဒယံ၊ ရုပ်ဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်းကို။ နပ္ပဇာနန္တိ၊ မသိကြဝူန်။ ရူပနိရောဓံ၊ ရုပ်၏ ချုပ်ရာကို။ နပ္ပဇာနန္တိ၊ မသိကြဝူန်။ ရူပနိရောဓဂါမိနိံ၊ ရုပ်၏ ချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်းဖြစ်သော။ ပဋိပဒံ၊ အကျင့်ကို။ နပ္ပဇာနန္တိ၊ မသိကြဝူန်။ (ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ ပ၊ ပြီး။ ဝိညာဏနိရောဓဂါမိနိံ၊ ဝိညာဏ်၏ ချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်းဖြစ်သော။ ပဋိပဒံ၊ အကျင့်ကို။ နပ္ပဇာနန္တိ၊ မသိကြဝူန်)။ သောဏ၊ သောဏ။ တေ သမဏာ ဝါ၊ ထိုရဟန်းတို့ကို၎င်း။ တေ ဗြဟ္မဏာ ဝါ၊ ထိုပုဏ္ဏားတို့ကို၎င်း။ မေ၊ ငါဘုရား၏။ သမဏေသု ဝါ၊ ရဟန်းတို့၌လည်း။ န သမဏသမ္မတာ၊ သမဏဟု မသမုတ်အပ်ကုန်။ ဗြဟ္မဏေသု ဝါ၊ ပုဏ္ဏားတို့၌လည်း။ န ဗြဟ္မဏသမ္မတာ၊ ဗြဟ္မဏဟု မသမုတ်အပ်ကုန်။ တေ အာယသ္မန္တော၊ ထိုအရှင်တို့သည်။ သာမညတ္တံ ဝါ၊ သမဏအဖြစ်ဟူသော မဂ်၊ ဖိုလ်အကျိုးကို၎င်း။ ဗြဟ္မညတ္တံ ဝါ၊ ဗြဟ္မဏအဖြစ်ဟူသော မဂ်၊ ဖိုလ်အကျိုးကို၎င်း။ ဒိဋ္ဌေဝဓမ္မေ၊ မျက်မှောက်သော ကိုယ်၏အဖြစ်၌ပင်လျှင်။ သယံ အဘိညာ၊ ကိုယ်တိုင် သိ၍။ သစ္ဆိကတွာ၊ မျက်မှောက်ပြု၍။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ တည်၍။ န ဝိဟရန္တိ၊ မနေနိုင်ကြဝူန် ဟူသော။ တံ၊ ထိုစကားကို။ အဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ (ဣတိ တလုံးကျေ) သောဏ၊ သောဏ။ ယေ စ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ၊ အကြင် ရဟန်းတို့သည်၎င်း။ ယေ စ ခေါ ကေစိ ဗြဟ္မဏာ ဝါ၊ အကြင် ပုဏ္ဏားတို့သည်၎င်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ပဇာနန္တိ၊ သိကြဝူန်။ (ပ၊ ပြီး။ ဝိညာဏနိရောဓဂါမိနိံ၊ ဝိညာဏ်၏ ချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်းဖြစ်သော။ ပဋိပဒံ၊ အကျင့်ကို။ ပဇာနန္တိ၊ သိကြဝူန်)။ သောဏ၊ သောဏ။ မေ၊ ငါဘုရားသည်။ တေ စ ခေါ သမဏာ ဝါ၊ ထိုရဟန်းတို့ကို၎င်း။ တေ စ ခေါ ဗြဟ္မဏာ ဝါ၊ ထိုပုဏ္ဏားတို့ကို၎င်း။ မေ၊ ငါဘုရား၏။ သမဏေသု စေဝ၊ ရဟန်းတို့၌လည်း။ သမဏသမ္မတာ၊ သမဏဟု သမုတ်အပ်ကုန်၏။ ဗြဟ္မဏေသု စ၊ ပုဏ္ဏားတို့၌လည်း။ ဗြဟ္မဏသမ္မတာ၊ ဗြဟ္မဏဟု သမုတ်အပ်ကုန်၏။ တေ စ ပန အာယသ္မန္တော၊ ထိုအရှင်တို့သည်လည်း။ သာမညတ္တံ ဝါ၊ သမဏအဖြစ်ဟူသော မဂ်၎င်း။ မဂ်၏အကျိုးဖြစ်သော ဖိုလ်ကို၎င်း။ ဗြဟ္မညတ္တံ ဝါ၊ ဗြဟ္မဏအဖြစ်ဟူသော မဂ်၎င်း။ မဂ်၏အကျိုးဖြစ်သော ဖိုလ်ကို၎င်း။ ဒိဋ္ဌေဝဓမ္မေ၊ မျက်မှောက်သော ကိုယ်၏အဖြစ်၌သာလျှင်။ သယံ အဘိညာ၊ ကိုယ်တိုင် သိ၍။ သစ္ဆိကတွာ၊ မျက်မှောက်ပြု၍။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ တည်၍။ ဝိဟရန္တိ၊ နေကြကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏ အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၉. နန္ဒိက္ခယသုတ် ၅၁။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ အနိစ္စံ ဧဝ၊ မမြဲသည်သာလျှင် ဖြစ်သော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ “အနိစ္စံ”တိ၊ “အမြဲမရှိ” ဟူ၍။ ပဿတိ၊ ရှုအံ့။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ သာ၊ ထိုအနိစ္စဟု ရှုခြင်းသည်။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ (မှန်ကန်သော သိခြင်း) သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သမ္မာ၊ ဟုတ်မှန်သော အားဖြင့်။ ပဿံ၊ ရှုသည် ရှိသော်။ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ငြီးငွေ့၏။ နန္ဒိက္ခယာ၊ နန္ဒီ၏ ကုန်ခန်းခြင်းကြောင့်။ ရာဂက္ခယော၊ ရာဂ၏ ၁။ သာမညတ္တံ ဝါ ဗြဟ္မညတ္တံ ဝါတိ ဝတ္ထ အရိယမဂ္ဂေါ သာမညဉ္စေဝ ဗြဟ္မညဉ္စ။ ဥဘယတ္တာပိ ပန အတ္ထော နာမ အရိယဖလံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဤသံ-ဋ္ဌ ၂-နိဒါနဝဂ္ဂ စာပိုဒ် ၁၃-အဖွင့်။ သာမညဘူတော အတ္တော သာမညဝတ္ထော၊ မဂ္ဂေါ။ သာမညဿ အတ္ထောထိ သာမညတ္ထော၊ ဖလန္တိ။ ပ။ မဋီ ၂-၄၁၆ စာပိုဒ်။
စာမျက်နှာ-042	ကုန်ခန်းခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ရာဂက္ခယာ၊ ရာဂ၏ ကုန်ခန်းခြင်းကြောင့်။ နန္ဒိက္ခယော၊ နန္ဒီ၏ ကုန်ခန်းခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ (နန္ဒီရာဂက္ခယာ၊ နန္ဒီ၊ ရာဂမည်သော တဏှာ၏ ကုန်ခန်းခြင်းကြောင့်)။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ဝိမုတ္တံ၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်ပြီ။ “သုဝိမုတ္တံ၊ ကောင်းစွာ ကိလေသာတို့မှ လွတ်ပြီ” ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ (ဝေဒနာစသည်ကိုလည်း “သုဝိမုတ္တံ”တိ ဤနည်းမှီ၍ ပေး)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏ နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၁၀. ဒုတိယနန္ဒိက္ခယသုတ် ၅၂။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ယောနိသော၊ သင့်သော အကြောင်းအားဖြင့်။ မနသိကရောထ၊ နှလုံးသွင်းကြလော့။ ရူပါနိစ္စတဉ္စ၊ ရုပ်၏ အမြဲမရှိသည်၏ အဖြစ်ကိုလည်း။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ သမနုပဿထ၊ ရှုကြလော့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ယောနိသော၊ သင့်သော အကြောင်းအားဖြင့်။ မနသိကရောန္တော၊ နှလုံးသွင်းသည် ရှိသော်။ ရူပါနိစ္စတဉ္စ၊ ရုပ်၏ အမြဲမရှိသည်၏ အဖြစ်ကိုလည်း။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ သမနုပဿမာနော၊ ရှုသည် ရှိသော်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ငြီးငွေ့၏။ (ပ၊ ပြီး။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝေဒနာစသည်ကိုလည်း ဤနည်းမှီ၍ ပေး)။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏ ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ပဉ္စမော၊ ငါးခုမြောက်သော။ အတ္တဒီပဝဂ္ဂေါ၊ အတ္တဒီပဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။ တဿ၊ ထိုအတ္တဒီပဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား - အတ္တဒီပါ၊ အတ္တဒီပသုတ်၎င်း။ ပဋိပဒါ၊ ပဋိပဒါသုတ်၎င်း။ ဒွေ၊ နှစ်သုတ်ကုန်သော။ အနိစ္စတာ၊ အနိစ္စသုတ်၊ ဒုတိယအနိစ္စသုတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သမနုပဿနာ၊ သမနုပဿနာသုတ်၎င်း။ ခန္ဓါ၊ ခန္ဓသုတ်၎င်း။ ဒွေ၊ နှစ်သုတ်ကုန်သော။ သောဏာ၊ သောဏသုတ်၊ ဒုတိယသောဏသုတ်တို့ကို၎င်း။ နန္ဒိက္ခယေန၊ နန္ဒိက္ခယအမည်ဖြင့်။ (ဝုတ္တာ၊ ဆိုတော်မူအပ်ကုန်၏)။ ဒွေ စ၊ နှစ်သုတ်တို့ကို၎င်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း မူလပဏ္ဏာသကော၊ မူလပဏ္ဏာသကသည်။ သမတ္ထော၊ ပြီးပြီ။ တဿ မူလပဏ္ဏာသကဿ၊ ထိုမူလပဏ္ဏာသက၏။ ဝဂ္ဂဥဒ္ဒါနံ၊ ဝဂ်ဥဒ္ဒါန်းကား - နကုလပိတာ၊ နကုလပိတုဝဂ်၎င်း။ အနိစ္စောစ၊ အနိစ္စဝဂ်၎င်း။ ဘာရော၊ ဘာရဝဂ်၎င်း။ နတုမှာကေန စ၊ နတုမှာကဝဂ်၎င်း။ (နာ = ပစ္စတ္ထတ္ထ)။ အတ္တဒီပေန၊ အတ္တဒီပဝဂ်၎င်း တည်း။ (၎င်းနည်း)။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ ပဌမော၊ ရှေးဦးစွာသော။ ပညာသော၊ သုတ် ၅၀-ရှိသော ပဏ္ဏာသက ဟူ၍။ ပဝုစ္စတိ၊ ဆိုတော်မူအပ်၏ ၁။ နနီနှင့်ရာဂ အတူတူပင်။ သို့သော် နိဗ္ဗိဒါနုပဿနာဖြင့် ငြီးငွေ့လျှင် နန္ဒီခေါ် တဏှာကုန်ခန်း၏၊ ဝိရာဂါနုပဿနာဖြင့် တပ်မက်ခြင်းကင်းလျှင် ရာဂခေါ် တဏှာကုန်ခန်း၏။ ဤနနိက္ခယနှင့် ရာဂက္ခယဖြင့် မဂ်ကိုပြ၏။ ဆိုလတ္တံ့ နန္ဒီရာဂက္ခယာ စိတ္တံ ဝိမုတ္တံ ဖြင့် ဖိုလ်ကိုပြ၏။
စာမျက်နှာ-043	(၆) ၁. ဥပယဝဂ် ### ၁. ဥပယသုတ် ၅၃။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဥပယာ၊ (တဏှာ။ မာန။ ဒိဋ္ဌိ၏ အစွမ်းအားဖြင့်) ခန္ဓာငါးပါးသို့ ကပ်ရောက်တတ်သူသည်။ အဝိမုတ္တော၊ ကိလေသာတို့မှ မလွတ်။ အနုပယာ၊ ခန္ဓာငါးပါးသို့ ကပ်ရောက်ခြင်း မရှိသူသည်။ ဝိမုတ္တော၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝိညာဏံ၊ ကမ္မဝိညာဏ်သည်။ တိဋ္ဌမာနံ၊ တည်သည် ရှိသော်။ ရူပုပယံ ဝါ၊ ရုပ်သို့ ကပ်ရောက်သည် ဖြစ်၍လည်း။ တိဋ္ဌေယျ၊ တည်ရာ၏။ ရူပါရမ္မဏံ၊ ရုပ်လျှင် အာရုံရှိသော။ ရူပပတိဋ္ဌံ၊ ရုပ်လျှင် တည်ရာရှိသော ဝိညာဏ်သည်။ နန္ဒူပသေစနံ၊ နှစ်ဘက်ထက်သော တဏှာ သွန်းလောင်းခြင်းရှိသည် ဖြစ်၍။ ဝုဒ္ဓိံ၊ တိုးပွါးခြင်းသို့။ ဝိရူဠှိံ၊ စည်ပင်ခြင်းသို့။ ဝေပုလ္လံ၊ ပြန့်ပြောခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇေယျ၊ ရောက်ရာ။ ဝေဒနုပယံ ဝါ၊ ဝေဒနာသို့ ကပ်ရောက်သည် ဖြစ်၍လည်း။ ။ ပ။ သညုပယံ ဝါ၊ သညာသို့ ကပ်ရောက်သည် ဖြစ်၍လည်း။ ။ ပ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သင်္ခါရူပယံ ဝါ၊ သင်္ခါရသို့ ကပ်ရောက်သည် ဖြစ်၍လည်း။ (ပ၊ ပြီး။ အာပဇ္ဇေယျ၊ ရောက်ရာ။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယော၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည်။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ရူပါ၊ ရုပ်မှ။ အညတရော၊ ကြဉ်၍။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာမှ။ အညတရော၊ ကြဉ်၍။ သညာယ၊ သညာမှ။ အညတရော၊ ကြဉ်၍။ သင်္ခါရေဟိ၊ သင်္ခါရတို့မှ။ အညတရော၊ ကြဉ်၍။ ဝိညာဏာ၊ ကမ္မဝိညာဏ်မှ။ အာဂတိံ ဝါ၊ လာရာကို၎င်း။ ဂတိံ ဝါ၊ သွားရာကို၎င်း။ စုတိံ ဝါ၊ ရွေ့ရှားခြင်းကို၎င်း။ ဥပပတ္တိံ ဝါ၊ ဖြစ်ခြင်းကို၎င်း။ ဝုဒ္ဓိံ ဝါ၊ တိုးပွါးခြင်းကို၎င်း။ ဝိရူဠှိံ ဝါ၊ စည်ပင်ခြင်းကို၎င်း။ ဝေပုလ္လံ ဝါ၊ ပြန့်ပြောခြင်းကို၎င်း။ ပဇာနာပေဿာမိ”တိ၊ “သိစေအံ့” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒေယျ၊ ဆိုရာ။ တံ ဌာနံ၊ ဤအကြောင်းသည်။ န ဝိဇ္ဇတိ၊ မရှိ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဘိက္ခူနော၊ ရဟန်း၏။ ရူပဓာတုယာ၊ ရူပဓာတ်၌။ ရာဂော၊ ရာဂကို။ ပဟီနော၊ ပယ်အပ်သည်။ ဟောတိ စေ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ရာဂဿ၊ ရာဂကို။ ပဟာနာ၊ ပယ်ခြင်းကြောင့်။ အာရမ္မဏံ၊ အာရုံသည်။ ဆိဇ္ဇတိ၊ ပြတ်၏။ ဝိညာဏဿ၊ ကမ္မဝိညာဏ်၏။ ပတိဋ္ဌာ၊ တည်ရာသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ။ ပ။ အပတိဋ္ဌိတံ၊ တည်ရာမရှိသော။ တံ ဝိညာဏံ၊ ထိုဝိညာဏ်သည်။ အဝိရူဠှံ၊ စည်ပင်ခြင်း မရှိသည် ဖြစ်၍။ အနဘိသင်္ခစ္စ၊ (ပဋိသန္ဓေကို) မပြုပြင်မူ၍။ (ဝါ၊ ပဋိသန္ဓေကို မဖြစ်စေမူ၍)။ ဝိမုတ္တံ၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်၏။ ဝိမုတ္တတ္တာ၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဌိတံ၊ တည်ငြိမ်၏။ (အကြွင်း ၄၆-စာပိုဒ်၌ ရေးခဲ့ပြီ) ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။ ၁။ ဥပယောတိ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိဝသေန ပဉ္စက္ခန္ဓေ ဥပဂတော။ ဤ ဋ္ဌ, ဥပေတီတိ ဥပယော။ ကထမုပေတိ? တဏှာမာနာဒိဝသေနာတိ အာဟ ‘‘တဏှာမာနဒိဋ္ဌိဝသေနာ’’တိ။ ဤ ဋီ။ ၂။ ဟောသဒ္ဓါသည်။ နိယတ်မဲ့သော သဒ္ဒါဖြစ်၍ “တစုံတယောက်သော သူသည်” ဟု အနက်သမ္ဗန် လိုက်သည်။ ယောဟိ ယော ကောစိဟု ကြံဖွယ်ရှိ၏။
စာမျက်နှာ-044	### ၂. ဗီဇသုတ် ၅၄။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဗီဇဇာတာနိ၊ မျိုးစေ့တို့သည်။ ဣမာနိ ပဉ္စ၊ ဤငါးပါးတို့တည်း။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးတို့သည်။ ကတမာနိ၊ အဘယ်တို့နည်း။ မူလဗီဇံ၊ အမြစ်မျိုးစေ့၎င်း။ ခန္ဓဗီဇံ၊ ပင်စည်မျိုးစေ့၎င်း။ အဂ္ဂဗီဇံ၊ အညွန့်မျိုးစေ့၎င်း။ ဖလုဗီဇံ၊ အဆစ်မျိုးစေ့၎င်း။ ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော။ ဗီဇဗီဇမေဝ၊ အစေ့မျိုးစေ့သာလျှင်၎င်း တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အခဏ္ဍာနိ၊ မကျိုးမကွဲကုန်သော။ အပူတိကာနိ၊ မပုပ်ဆွေးကုန်သော။ အဝါတာတပဟတာနိ၊ လေ။ နေပူတို့ဖြင့် မထိခိုက်ကုန်သော။ သာရာဒါနိ၊ ယူအပ်သော အနှစ်ရှိကုန်သော။ သုဓသယိတာနိ၊ ကောင်းစွာ ထားအပ်ကုန်သော။ ဣမာနိ စ ပဉ္စ ဗီဇဇာတာနိ၊ ဤငါးမျိုးသော မျိုးစေ့တို့သည်လည်း။ အဿု၊ ရှိကုန်ရာ၏။ ပထဝီ စ၊ မြေသည်လည်း။ န အဿ၊ မရှိရာ။ အာပေါ စ၊ ရေသည်လည်း။ န အဿ၊ မရှိရာ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣမာနိ ပဉ္စ ဗီဇဇာတာနိ၊ ဤငါးမျိုးသော မျိုးစေ့တို့သည်။ ဝုဒ္ဓိံ၊ တိုးပွါးခြင်းသို့။ ဝိရူဠှိံ၊ စည်ပင်ခြင်းသို့။ ဝေပုလ္လံ၊ ပြန့်ပြောခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇေယျုံ အပိ နု၊ ရောက်ကုန်ရာသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧတံ၊ ဤအမေးစကားသည်။ နော ဟိ၊ မသင့်ပါဘုရား။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အခဏ္ဍာနိ၊ မကျိုးမကွဲကုန်သော။ ။ ပ။ သုဓသယိတာနိ၊ ကောင်းစွာ ထားအပ်ကုန်သော။ ဣမာနိ စ ပဉ္စ ဗီဇဇာတာနိ၊ ဤငါးမျိုးသော မျိုးစေ့တို့သည်လည်း။ အဿု၊ ရှိကုန်ရာ၏။ ပထဝီ စ၊ မြေသည်လည်း။ အဿ၊ ရှိရာ။ အာပေါ စ၊ ရေသည်လည်း။ အဿ၊ ရှိရာ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣမာနိ ပဉ္စ ဗီဇဇာတာနိ၊ ဤငါးမျိုးသော မျိုးစေ့တို့သည်။ ဝုဒ္ဓိံ၊ တိုးပွါးခြင်းသို့။ ဝိရူဠှိံ၊ စည်ပင်ခြင်းသို့။ ဝေပုလ္လံ၊ ပြန့်ပြောခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇေယျုံ အပိ နု၊ ရောက်ကုန်ရာသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧဝံ၊ မှန်ပါဘုရား။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပထဝီဓာတု သေယျထာပိ၊ မြေကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ စတဿော၊ လေးပါးကုန်သော။ ဝိညာဏဋ္ဌိတိယော၊ ဝိညာဏဌိတိ။ (ရူပက္ခန္ဓာစသော ခန္ဓာလေးပါး) တို့ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အာပေါဓာတု သေယျထာပိ၊ ရေကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ နန္ဒီရာဂေါ၊ နှစ်သက်၊ စွဲမက်တတ်သော တဏှာကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပဉ္စ ဗီဇဇာတာနိ သေယျထာပိ၊ ငါးမျိုးသော မျိုးစေ့တို့ကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ သင်္ခတံ၊ အကြောင်းနှင့် တကွဖြစ်သော။ ဝိညာဏံ၊ ကမ္မဝိညာဏ်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ (အကြွင်း ၅၃-စာပိုဒ် ရှု) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃. ဥဒါနသုတ် ၅၅။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ တတ္ထ ခေါ၊ ထိုသာဝတ္ထိမြို့ ဇေတဝန်ကျောင်းတော်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “နော စေါဿံ၊ အတ္တဟု စွဲလမ်းသော ငါ အကယ်၍ မရှိငြား။ မေ၊ ငါ၏ (အတ္တဟု စွဲလမ်းမှုကြောင့်ဖြစ်သော) ခန္ဓာငါးပါးသည်။ နော စ သိယာ၊ မရှိတော့ရာ။ န ၁။ ဗီဇာတာနီတိ ဗီဇာနိ၊ ဋ္ဌ။ ဗီဇဇာတာနီတိ ဇာတ-သဒ္ဒေါ ပဒပူရဏမတ္တန္တိ အာဟ “ဗီဇာနီ” တိ၊ ဋီ။ ၂။ သာရာဒါနီတိ ဂဟိတသာရာနိ ပတိဋ္ဌိတသာရာနိ၊ ဋ္ဌ။ သာရ...အာဒါန။ အာ... ဒါဏတ္ထတည်း။ တဏ္ဍု လသာရဿ အာဒါနတော သာရာဒါနိ။ ဋီ။ ၃။ စတဿော ဝိညာဏဌိတိယောထိ ကမ္မဝိညာဏသာ အာရမ္မဏဘူတာ ရူပါဒယော စတ္တာရော ခန္ဓာ၊ တေ ဟိ အာရမ္မဏဝသေန ပဏိဋ္ဌာဘူတတ္ထာ ပထဝီဓာတုသဒိသာ။
စာမျက်နှာ-045	အဘဝိဿံ၊ အနာဂတ်ခန္ဓာကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံ အကယ်၍ မရှိခဲ့ငြားအံ့။ မေ၊ ငါ၏ အနာဂတ် ပဋိသန္ဓေသည်။ န ဘဝိဿတီ”တိ၊ မဖြစ်တော့လတ္တံ့” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အဓိမုစ္စမာနော၊ နှလုံးသွင်းသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ဩရမ္ဘာဂိယာနိ၊ အောက်ကာမဘုံသို့ ချဉ်းကပ်တတ်ကုန်သော။ သံယောဇနာနိ၊ သံယောဇဉ်တို့ကို။ ဆိန္ဒေယျ”တိ၊ ဖြတ်စွမ်းနိုင်၏ ဟူသော။ ဥဒါနံ၊ ဥဒါန်းကို။ ဥဒါနေသိ၊ မြွက်ဆိုတော်မူပြီ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ မြွက်ဆိုတော်မူအပ်သည် ရှိသော်။ အညတရော၊ တစ်ပါးသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ယထာ ကထံ ပန၊ အဘယ်သို့လျှင်။ (ဆိန္ဒေယျ စပ်)။ နော စေ အဿံ၊ အတ္တဟု စွဲလမ်းသော ငါ အကယ်၍ မရှိငြားအံ့။ မေ၊ ငါ၏။ (အတ္တဟု စွဲလမ်းခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော) ခန္ဓာငါးပါးသည်။ နော စ သိယာ၊ မရှိပေရာ။ န အဘဝိဿံ၊ အနာဂတ်ခန္ဓာကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံ အကယ်၍ မဖြစ်ခဲ့ငြားအံ့။ မေ၊ ငါ၏ အနာဂတ် ပဋိသန္ဓေသည်။ န ဘဝိဿတိ၊ မဖြစ်လတ္တံ့” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အဓိမုစ္စမာနော၊ နှလုံးသွင်းသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ဩရမ္ဘာဂိယာနိ၊ အောက်ကာမဘုံသို့ ချဉ်းကပ်တတ်ကုန်သော။ သံယောဇနာနိ၊ သံယောဇဉ်တို့ကို။ ဆိန္ဒေယျာတိ၊ ဖြတ်စွမ်းနိုင်ပါသနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ လျှောက်ထားပြီ (ဣဓ ဘိက္ခဝေ၊ ပေ။ ဝိညာဏသ္မိံ အတ္တနံ၊ ဝါကျကို နကုလပိတုသုတ် ဣဓ ဂဟပတိ အဿုတဝါ စသည်ကို ရှု၍ အနက်ပေး) သော၊ ထိုပုထုဇဉ်သည်။ အနိစ္စံ၊ အမြဲမရှိသော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ “ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ”တိ၊ “အမြဲမရှိ” ဟူ၍။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ နပ္ပဇာနာတိ၊ မသိ။ (အကြွင်း တူ၏) ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲခြင်း သဘောရှိသော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ “ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ဒုက္ခံ”တိ၊ “ဆင်းရဲ၏” ဟူ၍။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ နပ္ပဇာနာတိ၊ မသိ။ (အကြွင်း တူ၏) အနတ္တံ၊ အတ္တမဟုတ်သော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ “ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနတ္တာ”တိ၊ “အတ္တမဟုတ်” ဟူ၍။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ နပ္ပဇာနာတိ၊ မသိ။ (အကြွင်း တူ၏) သင်္ခတံ၊ အကြောင်းလေးပါးတို့ဖြင့် ပြုပြင်အပ်သော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ “ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ သင်္ခတံ”တိ၊ “အကြောင်းလေးပါးတို့ဖြင့် ပြုပြင်အပ်သော သဘောတည်း” ဟူ၍။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ နပ္ပဇာနာတိ၊ မသိ။ ။ ပ။ “ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ဝိဘဝိဿတိ”တိ၊ “ပျက်စီးလတ္တံ့” ဟူ၍။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ နပ္ပဇာနာတိ၊ မသိ။ ။ ပ။ “ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ ဝိဘဝိဿတိ”တိ၊ “ပျက်စီးလတ္တံ့” ဟူ၍။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ နပ္ပဇာနာတိ၊ မသိ (သုတဝါ စ ခေါ ဘိက္ခဝေ၊ ပေ။ သမနုပဿတိ၊ ဝါကျကို နကုလပိတုသုတ် ဣဓ ဂဟပတိ သုတဝါ စသည်ကို ရှု၍ အနက်သမ္ဗန်) သော၊ ထိုအရိယသာဝကသည်။ အနိစ္စံ၊ အမြဲမရှိသော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ “ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ”တိ၊ “အမြဲမရှိ” ဟူ၍။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ။ ပ။ “ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ ဝိဘဝိဿတိ”တိ၊ “ပျက်စီးလတ္တံ့” ဟူ၍။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ သော၊ ထိုအရိယသာဝကသည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ ဝိဘဝါ၊ ပျက်စီးခြင်းကို ရှုမြင်ခြင်းဖြင့်။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ ။ ပ။ သညာယ၊ သညာ၏။ ။ ပ။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ။ ပ။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ ဝိဘဝါ၊
စာမျက်နှာ-046	ပျက်စီးခြင်းကို ရှုမြင်ခြင်းဖြင့်။ (ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက်။ ။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက်) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ (ဆိန္ဒေယျ စပ်)။ “နော စေ အဿံ၊ အတ္တဟု စွဲလမ်းသော ငါ အကယ်၍ မရှိငြားအံ့။ မေ၊ ငါ၏။ (အတ္တဟု စွဲလမ်းခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော) ခန္ဓာငါးပါးသည်။ နော စ သိယာ၊ မရှိပေရာ။ န အဘဝိဿံ၊ အနာဂတ်ခန္ဓာကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံ အကယ်၍ မဖြစ်ခဲ့ငြားအံ့။ မေ၊ ငါ၏ အနာဂတ် ပဋိသန္ဓေသည်။ န ဘဝိဿတိ”တိ၊ “မဖြစ်လတ္တံ့” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အဓိမုစ္စမာနော၊ နှလုံးသွင်းသော။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းသည်။ ဩရမ္ဘာဂိယာနိ၊ အောက်ကာမဘုံသို့ ချဉ်းကပ်တတ်ကုန်သော။ သံယောဇနာနိ၊ သံယောဇဉ်တို့ကို။ ဆိန္ဒေယျ၊ ဖြတ်စွမ်းနိုင်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အဓိမုစ္စမာနော၊ နှလုံးသွင်းသော။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းသည်။ ဩရမ္ဗာဂိယာနိ၊ အောက်ကာမဘုံသို့ ချဉ်းကပ်တတ်ကုန်သော။ သံယောဇနာနိ၊ သံယောဇဉ်တို့ကို။ ဆိန္ဒေယျ၊ ဖြတ်စွမ်းနိုင်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ကထံ ပန၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဇာနတော၊ သိသော ပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌။ ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ပဿတော၊ ရှုသော ပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌။ အနန္တရာ၊ အခြားမရှိသည် ဖြစ်၍။ (ဝါ၊ ဝိပဿနာသည် အနန္တရပစ္စည်း တစ်ပြီး ဖြစ်၍)။ အာသဝါနံ ခယော၊ အာသဝတို့၏ ကုန်ကြောင်းဖြစ်သော အရဟတ္တမဂ်၊ ဖိုလ်သည်။ ၁။ ရူပဿ ဝိဘဝါတိ ဝိဘဝဒဿနေန၊ ဋ္ဌ။ ဝိဘဝေါထိ ဥတ္တရပဒလေန ဥတ္တရပလေပေန ဝုတ္တန္တိ အာဟ ဝိဘဝဒဿနေ-နာတိ၊ ဋီ။ ဝိဘဝေါဟု ဋီကာပြသည်ကိုထောက်၍ “ရူပဏ “ရှုပဏ ဝိဘဝေါ” စသည်ရှိလျှင် “ရူပား ၏။ ဝိဘဝေါ၊ ပျက်စီးခြင်းကို ရှုမြင်သည်။ ပ။ ဝိညာဏာ၊ ၏။ ဝိဘဝေါ၊ ပျက်စီးခြင်းကို ရှုမြင်သည်။ ဟောထိ၊ ၏”ဟု သမ္ဗန်။ ဤ သော ရူပဏ ဝိဘဝေါ စသော ဝါကျဖြင့် အောက်မဂ် အောက်ဖိုလ် ၆-ပါးအထိ ထက်ပုံကိုပြ၏။ ကထံ ပန စသော အမေးဝါကျဖြင့် အရဟတ္တမဂ် ဖိုလ်အထိ ထက်ပုံကိုမေး၏။ ပါဠိ၌ ထဝါကျခဲ့သင့်၏၊ ထံ ခါ ဘိက္ခု စသောဝါကျကို သီးခြားအဖြေဝါကျအဖြစ်ဖြင့် ထားသင့်၏။ ၂။ အနန္တရာ အာသဝါနံ ခယာ ဟောလိ၌ အနန္တရာကို နပုဒ် အန္တရ ပုတ်လုပ်ကြံ၍ နတ္ထိ ဧတိဿာ ဇာတိယာ အန္တရ အနန္တရာဟု ၌ ဝစနတ္ထပြု၏။ ဝိပဿနာ မဂ္ဂာ သာသာနန္တရ န ဖလဿ ဒူရာနန္တရံ နာမဟု ဋ္ဌ ၌ ဝိနာနှင့် အနန္တရကိုအရထူ ထုလျက်လိင်္ဂယ်ဖွင့်ဆိုသောကြောင့် အနန္တရာပုပ်၏ အရ ဝိပဿနာရကြောင်း ထင်ရှား၏။ ယင် ယင်းသို့ ဝိပသာနာရသည့်အတွက် အညပုဒ်လိင်လိုက်၍ အနန္တရာ ဣတ္ထိလိင် အာကသန္တဖြင့် နိပျူချ၏။ ဋ္ဌ၌ အနန္တရံဟု နပုံးဖြင့် နိန္နချသည်ကား ဝိပဿနာဟူသော ပစဝိသေသ ကို မငဲ့ပဲ ပဒအားလုံး ဓမ္မအးလုံးနှင့် သက်ဆိုင်စေရန် သာမညအခိုက်အတံ့ကိုရည်၍ မိန့်ဆိုခြင်းဖြစ်ရာ၏။ ယင်းသို့ ဋ္ဌနှင့် ထို အညပုစ်ပုံချင်း ခြား နားသော်လည်။ နပုဒ်အန္တရပုဒ်ခွဲပုံ ဗဟုဗွီတဲ့ပုံချင်းကား မကွဲပြားပေ ထိုကြောင့် အနန္တရာ၊ အခြားမရှိသည်ဖြစ်၍၊ ဝါ-ဝိပဿနာသည် အနန္တရပစ္စည်းတပ်သည်ဖြစ်၍ ဟု ပေ သည်။ ခယာကိုလည်း ခယတီ ဧခတနာတိ ခယေယျပြု။ ဣဒါနိ ဥပရိမဂ္ဂဖလံ ပုစ္ဆန္တောဟူသောဋ္ဌနှင့် ဥပ၊ မဂ္ဂ-ဖလန္တိ အဂ္ဂမဂ္ဂဖလံဟူသော ထိုကိုထောက်၍ အရဟတ္တမဂ် အရဟတ္တဖိုလ် ၂-မျိုးလုံးကောက်။ အနန္တရာ၏အရ ဝိပဿနာနှင့် ဓယော၏အရ အရဟတ္တမဂ် ဖိုလ်ပစ္စည်းပစ္စယုပ္ပန်ဖြစ်ဟန်ကို သိလိုက ရှေးဦးစွာ နာ-ပဥ-နု-ဝေမာ် ဖိုလ်ဟူသော ဝီထိအစဉ်ကိုသတိပြုရာ၏။ ၎င်းပြင် အနန္တရာပုဒ်၏အရ ဝိပဿနာဟူသည် ဗီထိအစဉ်တွင်ပါရှိသော ဝေါဒါန်ပင်ဖြစ် သည်ကို၎င်း ၎င်းဝေါဒါန်ကို ဋီး၌ဂေါတြဘူဟု သုံးနှုံးသည်ကို၎င်း သတိပြုရာ၏။
စာမျက်နှာ-047	ဟောတိ၊ ဖြစ်ပါသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးလျှောက်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ၊ ဤသာသနာ၌။ အဿုတဝါ၊ သုတမရှိသော။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းသည်။ အတသိတာယေ၊ မထိတ်လန့်ထိုက်သော။ (အတသိတာယေတိ အထသိတဗ္ဗေ၊ အဘာယိတဗ္ဗေ။ ဋ္ဌ။။ အတသိတာယေတိ န ဟိံသတဗ္ဗေ၊ တသိတံ အနာပတဗ္ဗေ။) ဌာနေ၊ အရာ၌။ တသိတံ၊ ထိတ်လန့်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဟိ၊ မှန်။ အဿုတဝတော၊ သုတမရှိသော။ ပုထုဇ္ဇနဿ၊ ပုထုဇဉ်၏။ နော စေ အဿံ၊ အတ္တဟု စွဲလမ်းသော ငါ အကယ်၍ မရှိငြားအံ့။ မေ၊ ငါ၏။ (အတ္တဟု စွဲလမ်းခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော) ခန္ဓာငါးပါးသည်။ နော စ သိယာ၊ မရှိရာ။ န အဘဝိဿံ၊ အနာဂတ်ခန္ဓာကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံ အကယ်၍ မဖြစ်ခဲ့ငြားအံ့။ မေ၊ ငါ၏ အနာဂတ် ပဋိသန္ဓေသည်။ န ဘဝိဿတိ၊ မဖြစ်ရလတ္တံ့ ဟူသော။ ဧသာ၊ ဤသဘောသည်။ တသာ၊ ထိတ်လန့်ကြောင်းတည်း။ (တသောတိ တသဟေတု တသိတံ အာသမ္ဗန္တိ ကတွာ၊ ဋီ) အနန္တရာ၏အရ ဝိပဿနာခေါ် ဝေါဒါန်ကိုကောက်၍ ဓယာအရ မဂ်ကိုကောက်ရာ၌ အနန္တရပစ္စည်း ထပ်ခြင်းထင်ရှား၏။ ယုံမှားဖွယ်မရှိ။ အကယ်၍ ဗိုလ်ကိုကောက်ခဲ့သော် ဝေါဒါန်နှင့်ဖိုလ်အကြား မဂ်စီဟ ခြားနေသောကြောင့် မည်သို့ အနန္တရပစ္စည်းထပ်သနည်းဟု မေးဖွယ်ရှိ၏။ ထိုကို ဋ္ဌ၌ရှင်းပြပုံကား — အနန္တရာ၏အရ ဝိပဿနာခေါ် ဝေါဒါန်သည် ဗိုလ်ကိုထောက်လျှင် ဒူရာနန္တရ၊ ဘာကြောင့်နည်း ဝေါဒါန်နှင့်ဗိုလ်ကြားဝယ် မဂ်ကြားသည့်အတွက် ဝေးသောကြောင့်တည်း။ မဂ်ကိုထောက်လျှင် အာဏာနန္တရ၊ ဘာကြောင့်နည်း ဝေါဒါန်နှင့်မဂ်အကြား တစုံတခုပခြားပဲ တဆက်တည်းဖြစ်၍ လွန်စွာနီးကပ် သောကြောင့်ထည်း။ ဤသို့လျှင် အနန္တရာ၏အရ ဝိပဏာနာခေါ် ဝေါဒါန်သည် ခဃော၏အရ ဗိုလ်ထား ဒူရာနန္တရပစ္စယသတ္တိဖြင့် ကျေးဇူးပြု၍ ခယော၏အရ မဂ်အား အာသန္နာနန္တရပစ္စယသတ္တိဖြင့် ကျေးဇူးပြု၏ ဟူသည်တည်။။ ဋီကာ ထို။။ ဋ္ဌ-နှင့် ဋီ ဆိုလိုရင်း မထူးသော်လည်း သိသာစေရန် ဋီ-ထဆိုကို ထုတ်ပြအံ့။ အထက်ပါ ဝီထိစဉ်၌ ဥနု-ဝေါဟူသော ဇောစိတ်တို့သည် ဝိပဿနာဇောစိတ်ချည်းပင် ဖြစ်ရကား ထို ၃မျိုးတွင် ပါဝင်သော ဝေါဒါန်သည် ဝိပဿနာဂတိကလည်း ယုတ်၏၊ မဂ်သည် နိဗ္ဗာန်ကို အာရုံပြုသကဲ့ သို့ ဝေါဒါန်လည်း နိဗ္ဗာန်ကိုပင် အာရုံပြုသောကြေင့် မဂ္ဂဂလိကလည်း ဟုတ်၏။ ယင်းသို့ ဝေါဒါန်တခုတည်းက ဝိပဿနာဂထိက မဂ္ဂဂလိက ၂-ဖက်ရ ဖြစ်သောကြောင့် ဝေါဒါန်နှင့် မဂ်တို့ အလွန်နီးနီးကပ်ကပ် အနန္တရ ပစ္စည်းထပ်ပုံ ထင်ရှား၏။ ထိုကြောင့် အာသန္ဒာနန္တရဟု နာမည်ပေးကာ အဋ္ဌကထာဖွင့်ဆိုသော ဟု၏။ အရဟတ္တဖိုလ်ထည် ဝိပဿနာဂတိက မဂ္ဂဂတိက ၂-ဖက်ရ မဟုတ်၊ မဂတိကဟူသော တဖက်သာ ဖြစ်၏။ မှန်၏။ မဂ်သည် နိဗ္ဗာန်အာရုံပြုသကဲ့သို့ ဖိုလ်လည်း နိဗ္ဗာန်ကိုပင် ထာရုံပြု၏၊ မဂ်သည် ကိလေသာ ကို ပယ်ခြင်းကိစ္စကို ဆောင်ရွက်သကဲ့သို့ ဖိုလ်လည်း ဆောင်ရွက်၏။ မဂ်သည် လောကုတ္တရာဇာတ်ဖြစ်သကဲ့သို့ ဖိုလ်လည်း လောကုတ္တရာဇာတ်သည်။ ယင်းသို့ အာရှကိစ္စ ဇာတ်အားဖြင့် တူသောကြောင့် ဖိုလ်သည် (မဂ်နှင့် အလားတူသော) မဂ္ဂဂလိကဖြစ်၏။ ဝိပဿနာတိက မဟုတ်။ ယင်းသို့ဖိုလ်ဖြစ်လျက် မဂ်သမ ဘာသက်ရောက်ခဲ့ဘာ် ဝိပဿနာခေါ် ဝေါဒါန်နှင့် ဖိုလ်သည် မဂ်စိတ်ခြားဆီး နေ၍ ဝေးကွာနေစကာမူ အနန္တရာ အာထဝါနံ ယော ဟောထဲ၌ အနန္တရာဟူသောအမည်ကို သုံးနှုံးနိုင်၏။ သို့သော် မုချအနန္တရပစ္စည်းကား ပတပ်နိုင်ရကား အဋ္ဌကထာ၌ (ဝိပဿနာ) ဖလာ ဒ္ဒရာနန္တရံနာမဟု မိန့်တော် မူသည် ဟူ၏။
စာမျက်နှာ-048	ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ သုတဝါ စ ခေါ၊ သုတရှိသော။ အရိယသာဝကော၊ အရိယသာဝကသည်။ အတသိတာယေ၊ မထိတ်လန့်ထိုက်သော။ ဌာနေ၊ အရာ၌။ တာသံ၊ ထိတ်လန့်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဟိ၊ မှန်။ သုတဝတော၊ သုတရှိသော။ အရိယသာဝကဿ၊ အရိယသာဝက၏။ “နော စေ အဿံ၊ အတ္တဟု စွဲလမ်းသော ငါ အကယ်၍ မရှိငြားအံ့။ မေ၊ ငါ၏။ (အတ္တဟု စွဲလမ်းခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော) ခန္ဓာငါးပါးသည်။ နော စ သိယာ၊ မရှိရာ။ န အဘဝိဿံ၊ အနာဂတ်ခန္ဓာကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံ အကယ်၍ မဖြစ်ခဲ့ငြားအံ့။ မေ၊ ငါ၏ အနာဂတ် ပဋိသန္ဓေသည်။ န ဘဝိဿတိ”တိ၊ “မဖြစ်ရလတ္တံ့” ဟူသော။ ဧသာ၊ ဤသဘောသည်။ တသာ၊ ထိတ်လန့်ကြောင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ (အကြွင်း ၅၃-စာပိုဒ် ရှု)။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ဇာနတော၊ သိသော ပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဿတော၊ ရှုသော ပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌။ အနန္တရာ၊ အခြားမရှိသည် ဖြစ်၍။ (ဝါ၊ ဝိပဿနာသည် အနန္တရပစ္စည်း တစ်ပြီး ဖြစ်၍)။ အာသဝါနံ ခယော၊ အာသဝတို့၏ ကုန်ကြောင်းဖြစ်သော အရဟတ္တမဂ်၊ ဖိုလ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏ တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၄. ဥပါဒါနပရိပဝတ္တသုတ် ၅၆။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ဥပါဒါန်တို့၏ အာရုံဖြစ်ကုန်သော ခန္ဓာတို့သည်။ ဣမေ ပဉ္စ၊ ဤငါးပါးတို့တည်း။ ကတเม ပဉ္စ၊ အဘယ် ငါးပါးတို့နည်း။ ရူပုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ရူပုပါဒါနက္ခန္ဓာ၎င်း။ ဝေဒနုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ဝေဒနုပါဒါနက္ခန္ဓာ၎င်း။ သညုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ သညုပါဒါနက္ခန္ဓာ၎င်း။ သင်္ခါရူပါဒါနက္ခန္ဓော၊ သင်္ခါရူပါဒါနက္ခန္ဓာ၎င်း။ ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓာ၎င်း တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ယာဝကီဝဉ္စ၊ အကြင်မျှလောက်။ ဣမေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓေ၊ ဤငါးပါးသော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ကို။ စတုပရိဝတ္တံ၊ လေးပါးသော သစ္စာတို့ကို ပြန်လှန် လှည့်လည်သော အားဖြင့်။ (ဝါ၊ လေးပါးသော သစ္စာတို့ကို ပြန်လှန် လှည့်လည်သည်ကို ပြု၍)။ (စတုပရိဝဋ္ဋန္တိ ဧကေကသ္မိံ ခန္ဓေ စတုန္နံ ပရိဝဋ္ဋနဝသေန၊ ဋ္ဌ။။ စတုန္နံ ပရိဝဋ္ဋနဝသေနာတိ၊ ပစ္စေကက္ခန္ဓေသု စတုန္နံ အရိယသစ္စာနံ ပရိဝဋ္ဋနဝသေန။ ဋီ)။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ န အဗ္ဘညာသိံ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိတော်မမူသေး။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ တတော၊ ထိုမျှလောက်။ သဒေဝကေ၊ ကာမာဝစရ နတ်ပြည် ငါးထပ်နှင့် တကွဖြစ်သော။ သမာရကေ၊ ဝသဝတ္တီ မာရ်မင်းပြည်နှင့် တကွဖြစ်သော။ သဗြဟ္မကေ၊ ဗြဟ္မပြည် နှစ်ဆယ်နှင့် တကွဖြစ်သော။ လောကေ၊ ဩကာသလောက၌။ သဿမဏဗြဟ္မဏိယာ၊ သာသနာတွင်း ရဟန်း၊ ပုဏ္ဏားနှင့် တကွဖြစ်သော။ သဒေဝမနုဿာယ၊ သမုတိနတ်မင်း၊ ကြွင်းသော လူတို့နှင့် တကွဖြစ်သော။ ပဇာယ၊ သတ္တလောက၌။ “အနုတ္တရံ၊ မိမိထက် အမြတ်မရှိသော။ (ဝါ၊ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော)။ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ၊ အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ်၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို။ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါဟံ”တိ၊ “ထိုးထွင်း၍ သိတော်မူပြီ” ဟူ၍။ နေဝ ပစ္စညာသိံ၊ ဝန်ခံတော်မမူ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ယတော စ ခေါ၊ အကြင် အခါ၌ကား။ ဣမေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓေ၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ကို။ စတုပရိဝဋ္ဋံ၊ လေးပါးသော သစ္စာတို့ကို ပြန်လှန် လှည့်လည်သော အားဖြင့်။ (ဝါ၊ လေးပါးသော သစ္စာတို့ကို ပြန် ဆိုလိုရင်းအချုပ်ကား ဝိပဿနာခေါ် ဝေါဒါန်သည် မဂ္ဂဂတိကဖြစ်ခဲ့လျှင် ဝိပဿနာနှင့် ဖိုလ်ကြာက အနန္တရဟု သုံးနိုင်၏။ သို့မဟုတ် ဖိုလ်သည် မဂ္ဂဂထိက ဖြစ်ခဲ့လျှင်လည်း ဝိပဿနာနှင့် ဖိုလ်ကြားကို အနန္တရ ဟု ခေါ်ဆိုနိုင်တော့၏။ ဝိပဿနာနှင့် မဂ်ကြားကို အနန္တရဟု သုံးနိုင် မသုံးနိုင်ကား ယုံမှားဖွယ်ပင် မရှိ။ ထဆက်ထည်း စိတ္တက္ခဏ တခုမှ ခြားသည့်အတွက် အနန္တရစစ်စစ်သာတည်းဟူလို။ (အဋ္ဌကထာဋီကာနှင့် တွဲ၍ ရှုပါ။)
စာမျက်နှာ-049	လှန် လှည့်လည်သည်ကို ပြု၍)။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ အဗ္ဘညာသိံ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိတော်မူပြီ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ သဒေဝကေ၊ ကာမာဝစရ နတ်ပြည် ငါးထပ်နှင့် တကွဖြစ်သော။ သမာရကေ၊ ဝသဝတ္တီ မာရ်မင်းပြည်နှင့် တကွဖြစ်သော။ သဗြဟ္မကေ၊ ဗြဟ္မပြည် နှစ်ဆယ်နှင့် တကွဖြစ်သော။ လောကေ၊ ဩကာသလောက၌။ သဿမဏဗြဟ္မဏိယာ၊ သာသနာတွင်း ရဟန်း၊ ပုဏ္ဏားနှင့် တကွဖြစ်သော။ သဒေဝမနုဿာယ၊ သမုတိနတ်မင်း၊ ကြွင်းသော လူတို့နှင့် တကွဖြစ်သော။ ပဇာယ၊ သတ္တလောက၌။ “အနုတ္တရံ၊ မိမိထက် အမြတ်မရှိသော။ (ဝါ၊ အမြတ်ဆုံးဖြစ်သော)။ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ၊ အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ်၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို။ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါတိ၊ “ထိုးထွင်း၍ သိတော်မူပြီ” ဟူ၍။ ပစ္စညာသိံ၊ ဝန်ခံတော်မူပြီ။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ စတုပရိဝတ္တံ၊ လေးပါးသော သစ္စာတို့ကို ပြန်လှန် လှည့်လည်သော အားဖြင့်။ အဗ္ဘညာသိံ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိတော်မူသနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အဗ္ဘညာသိံ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိတော်မူပြီ။ (ဒုက္ခသစ္စာ)။ ရူပသမုဒယံ၊ ရုပ်၏ ဖြစ်ကြောင်းကို။ အဗ္ဘညာသိံ၊ သိတော်မူပြီ။ (သမုဒယသစ္စာ)။ ရူပနိရောဓံ၊ ရုပ်၏ ချုပ်ရာကို။ အဗ္ဘညာသိံ၊ သိတော်မူပြီ။ (နိရောဓသစ္စာ)။ ရူပနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ၊ ရုပ်၏ ချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်း အကျင့်ကို။ အဗ္ဘညာသိံ၊ သိတော်မူပြီ။ (မဂ္ဂသစ္စာ) ဝေဒနာကို။ ။ ပ။ သညံ၊ သညာကို။ ။ ပ။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ ။ ပ။ ဝိညာဏသမုဒယံ၊ ဝိညာဏ်၏ ဖြစ်ကြောင်းကို။ ။ ပ။ ဝိညာဏနိရောဓံ၊ ဝိညာဏ်၏ ချုပ်ရာကို။ ။ ပ။ ဝိညာဏနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ၊ ဝိညာဏ်၏ ချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်း အကျင့်ကို။ အဗ္ဘညာသိံ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိတော်မူပြီ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ကတမဉ္စ၊ အဘယ်နည်း။ စတ္တာရော၊ လေးပါးကုန်သော။ မဟာဘူတာ စ၊ မဟာဘုတ်တို့သည်၎င်း။ စတုန္နံ၊ လေးပါးကုန်သော။ မဟာဘူတာနံ၊ မဟာဘုတ်တို့ကို။ ဥပါဒါယ ရူပံ စ၊ မှီ၍ ဖြစ်သော ရုပ်သည်၎င်း။ (သန္တိ၊ ရှိကုန်၏)။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဒံ၊ ဤတရား အပေါင်းကို။ ရူပံ၊ ရုပ်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ အာဟာရသမုဒယာ၊ (သစ္စန္တရာဂ ကဗဠီကာရ) အာဟာရ၏ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ရူပသမုဒယော၊ ရုပ်၏ ဖြစ်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ အာဟာရနိရောဓာ၊ (သစ္စန္တရာဂ ကဗဠီကာရ) အာဟာရ၏ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ ရူပနိရောဓော၊ ရုပ်၏ ချုပ်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ အရိယော၊ မြတ်သော။ အဋ္ဌင်္ဂိကော၊ ရှစ်ပါးသော အကြောင်း အင်္ဂါရှိသော။ အယမေဝ မဂ္ဂေါ၊ ဤမဂ်သည်သာလျှင်။ ရူပနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ၊ ရုပ်၏ ချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်း အကျင့်သည်။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ ဣဒံ၊ ဤမဂ္ဂင် ရှစ်ပါးသည်။ သေယျထိဒံ၊ အဘယ်နည်း။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ၊ ဟုတ်မှန်သော မြင်ခြင်း၎င်း။ ။ ပ။ သမ္မာသမာဓိ၊ ဟုတ်မှန်သော တည်ကြည်ခြင်း၎င်း တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယေ ကေစိ သမဏာ ဝါ၊ အကြင် ရဟန်းတို့သည်၎င်း။ (ဟိ-နိပါတ မတ္တ)။ ယေ ကေစိ ဗြဟ္မဏာ ဝါ၊ အကြင် ပုဏ္ဏားတို့သည်၎င်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အဘိညာယ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ရူပသမုဒယံ၊ ရုပ်၏ ဖြစ်ကြောင်းကို။ အဘိညာယ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ရူပနိရောဓံ၊ ရုပ်၏ ချုပ်ရာကို။ အဘိညာယ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ရူပနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ၊ ရုပ်၏ ချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်း အကျင့်ကို။ အဘိညာယ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ နိဗ္ဗိဒါယ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းငှါ။ ဝိရာဂါယ၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်းခြင်းငှါ။ နိရောဓာယ၊ ချုပ်ခြင်းငှါ။ ပဋိပန္နာ၊ ကျင့်ကုန်သည်။ (ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏)။ တေ၊ ထိုရဟန်း၊ ပုဏ္ဏားတို့သည်။ သုပ္ပဋိပန္နာ၊ ကောင်းစွာ ကျင့်ကုန်သည် ၁။ ကထဉ္စ စတုတ္တံ။ ဤသို့ ပါဠိတော်၌ အမေးဝါကျ အဆုံးအပိုဒ်ကြီးထားပါ။ သို့မှ အမေးဝါကျဟု သိရမည်။ ရူပံ အဗ္ဘညာသိ စသော ဝါကျများသည် အဖြေပါကျများ ဖြစ်ကြသည်။ ၂။ ပဋိပန္နာ ဟောန္တိတိ အတ္ထော။ ဝတ္တမာနကာလပ္ပယောဂေါ ဟသ၊ ယထာ “ကုသလံ စိတ္တ စိတ္တံ ဥ ယာ ထိ။ ပဋိယာ၌ က ပစ္စည်းသည် အတိတ်၌ အက်သည်မဟုတ်၊ ပစ္စုပ္ပန်၌ သက်သည်ဟု သိစေ ထို၍ “ယော ထည့်စပ်သည်။
စာမျက်နှာ-050	(ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏)။ ယေ၊ အကြင် ရဟန်း၊ ပုဏ္ဏားတို့သည်။ သုပ္ပဋိပန္နာ၊ ကောင်းစွာ ကျင့်ကုန်သည်။ (ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏)။ တေ၊ ထိုရဟန်း၊ ပုဏ္ဏားတို့သည်။ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ၊ ဤသာသနာတော်၌။ ဂါဝန္တိ၊ ထောက်တည်ရာကို ရကြကုန်၏။ (ဂါဝန္တိ = ပတိဋ္ဌဟန္တိ၊ ဋ္ဌ) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယေ စ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ၊ အကြင် ရဟန်းတို့သည်၎င်း။ ယေ စ ခေါ ကေစိ ဗြဟ္မဏာ ဝါ၊ အကြင် ပုဏ္ဏားတို့သည်၎င်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အဘိညာယ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍။ ။ ပ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ရူပနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ၊ ရုပ်၏ ချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်း အကျင့်ကို။ အဘိညာယ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ နိဗ္ဗိဒါ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းကြောင့်။ ဝိရာဂါ၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်းခြင်းကြောင့်။ နိရောဓါ၊ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ အနုပါဒါ၊ တဏှာ။ ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် မစွဲလမ်းကုန်၍။ ဝိမုတ္တာ၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်ကုန်၏။ တေ၊ ထိုရဟန်း။ ပုဏ္ဏားတို့သည်။ သုဝိမုတ္တာ၊ (လွတ်မြောက်ကြောင်း အရဟတ္တဖိုလ်ဉာဏ်ဖြင့်) ကိလေသာတို့မှ ကောင်းစွာ လွတ်ကုန်၏။ ယေ၊ အကြင် ရဟန်း။ ပုဏ္ဏားတို့သည်။ သုဝိမုတ္တာ၊ ကိလေသာတို့မှ ကောင်းစွာ လွတ်ကုန်၏။ တေ၊ ထိုရဟန်း။ ပုဏ္ဏားတို့သည်။ ကေဝလိနော၊ အလုံးစုံ ပြုအပ်ပြီးသော မဂ်ကိစ္စရှိပြီးကုန်၏။ ယေ၊ အကြင် ရဟန်း။ ပုဏ္ဏားတို့သည်။ ကေဝလိနော၊ အလုံးစုံ ပြုအပ်ပြီးသော မဂ်ကိစ္စရှိကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုရဟန်း။ ပုဏ္ဏားတို့အား။ ပညာပနာယ၊ ပညတ်ခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋံ၊ ဝဋ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ (တနည်း - တေသံ၊ ထိုရဟန်း။ ပုဏ္ဏားတို့အား။ ပညာပနာယ၊ ဝဋ်ဖြင့် ပညတ်ခြင်း၏။ ဝဋ္ဋံ၊ အကြောင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ ကတမာ စ၊ အဘယ်နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝေဒနာကာယာ၊ ဝေဒနာ အပေါင်းတို့သည်။ ဣမေ ဆ၊ ဤခြောက်ပါးတို့တည်း။ စက္ခုသမ္ဖဿဇာ၊ စက္ခုသမ္ဖဿကြောင့် ဖြစ်သော။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာ၎င်း။ ။ ပ။ မနောသမ္ဖဿဇာ၊ မနောသမ္ဖဿကြောင့် ဖြစ်သော။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာ၎င်း တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ၊ ဤခြောက်ပါးသော ဝေဒနာကို။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဖဿသမုဒယာ၊ ဖဿ၏ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ဝေဒနာသမုဒယော၊ ဝေဒနာ၏ ဖြစ်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ ဖဿနိရောဓာ၊ ဖဿ၏ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ ဝေဒနာနိရောဓော၊ ဝေဒနာ၏ ချုပ်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အကြွင်း တူ၏။ ဝေဒနာကို လဲလှယ်၍ သမ္ဗန်) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သညာ၊ သညာသည်။ ကတမာ စ၊ အဘယ်နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သညာကာယာ၊ သညာ အပေါင်းတို့သည်။ ဣမေ ဆ၊ ဤခြောက်ပါးတို့တည်း။ ရူပသညာ၊ ရူပါရုံ၌ မှတ်သားမှု ရူပသညာ၎င်း။ ။ ပ။ ဓမ္မသညာ၊ ဓမ္မာရုံ၌ မှတ်သားမှု ဓမ္မသညာ၎င်း တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ၊ ဤခြောက်ပါးသော သညာကို။ သညာ၊ သညာဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဖဿသမုဒယာ၊ ဖဿ၏ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ သညာသမုဒယော၊ သညာ၏ ဖြစ်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ ဖဿနိရောဓာ၊ ဖဿ၏ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ သညာနိရောဓော၊ သညာ၏ ချုပ်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အကြွင်း တူ၏။ သညာကို လဲလှယ်၍ သမ္ဗန်) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ကတမေ စ၊ အဘယ်တို့နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ စေတနာကာယာ၊ စေတနာ အပေါင်းတို့သည်။ ဣမေ ဆ၊ ဤခြောက်ပါးတို့တည်း။ ရူပစေတနာ၊ ရူပါရုံ၌ စေ့ဆော်မှု ရူပစေတနာ၎င်း။ ။ ပ။ ဓမ္မစေတနာ၊ ဓမ္မာရုံ၌ စေ့ဆော်မှု ဓမ္မစေတနာ၎င်း တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣမေ၊ ဤစေတနာ မျိုးခြောက်ပါးတို့ကို။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဖဿသမုဒယာ၊ ဖဿ၏ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ သင်္ခါရသမုဒယော၊ သင်္ခါရတို့၏ ဖြစ်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ ဖဿနိရောဓာ၊ ဖဿ၏ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။
စာမျက်နှာ-051	သင်္ခါရနိရောဓော၊ သင်္ခါရတို့၏ ချုပ်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အကြွင်း တူ၏။ သင်္ခါရကို လဲလှယ်၍ သမ္ဗန်) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ ကတမဉ္စ၊ အဘယ်နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝိညာဏကာယာ၊ ဝိညာဏ် အပေါင်းတို့သည်။ ဣမေ ဆ၊ ဤခြောက်ပါးတို့တည်း။ စက္ခုဝိညာဏံ၊ စက္ခုပသာဒရုပ်၌ မှီသော သိမှု စက္ခုဝိညာဏ်၎င်း။ ။ ပ။ မနောဝိညာဏံ၊ မနောဒွါရ၌ မှီသော သိမှု မနောဝိညာဏ်၎င်း တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဒံ၊ ဤဝိညာဏ် ခြောက်ပါးကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ နာမရူပသမုဒယာ၊ နာမ်ရုပ်၏ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ဝိညာဏသမုဒယော၊ ဝိညာဏ်၏ ဖြစ်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ နာမရူပနိရောဓာ၊ နာမ်ရုပ်၏ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ ဝိညာဏနိရောဓော၊ ဝိညာဏ်၏ ချုပ်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အကြွင်း တူ။ ဝိညာဏ်ကို လဲလှယ်၍ သမ္ဗန်) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅. သတ္ထဋ္ဌာနသုတ် ၅၇။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သတ္တဋ္ဌာနကုသလော၊ ခုနစ်ပါးသော ဌာနတို့၌ လိမ္မာသော။ တိဝိဓူပပရိက္ခော၊ သုံးပါးသော အပြားတို့ဖြင့် ရှုဆင်ခြင် လေ့ရှိသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ၊ ဤသာသနာတော်၌။ ကေဝလီ၊ အလုံးစုံ ပြုအပ်ပြီးသော မဂ်ကိစ္စရှိသော။ ဝုသိတဝါ၊ မဂ်အကျင့်ကို ကျင့်သုံးပြီးသော။ ဥတ္တမပုရသောတိ၊ မွန်မြတ်သော ပုဂ္ဂိုလ် ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ သတ္တဋ္ဌာနကုသလော၊ ခုနစ်ဌာနတို့၌ လိမ္မာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ၊ ဤသာသနာတော်၌။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းသည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ရူပသမုဒယံ၊ ရုပ်၏ ဖြစ်ကြောင်းကို။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ရူပနိရောဓံ၊ ရုပ်၏ ချုပ်ရာကို။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ရူပနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ၊ ရုပ်၏ ချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်း အကျင့်ကို။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အဿာဒံ၊ သာယာဖွယ်ကို။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အာဒီနဝံ၊ အပြစ်ကို။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ နိဿရဏံ၊ ထွက်မြောက်ရာကို။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ (ဝေဒနာစသည်ကို ဤနည်းပေး။ ကတမဉ္စ ဘိက္ခဝေ ရူပံ စသော ဝါကျကိုလည်း ၅၆-စာပိုဒ် ရှု၍ ပေး) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ယံ သုခံ၊ အကြင် ချမ်းသာမှု။ (သုခဝေဒနာ) သည်။ ယံ သောမနဿံ၊ အကြင် ဝမ်းမြောက်မှု။ (သောမနဿဝေဒနာ) သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ အယံ၊ ဤချမ်းသာမှု။ ဝမ်းမြောက်မှု။ (ဝေဒနာ) သည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အဿာဒေါ၊ သာယာဖွယ်တည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ယံ အနိစ္စံ၊ အကြင် အမြဲမရှိ။ ယံ ဒုက္ခံ၊ အကြင် ဆင်းရဲ၏။ ယံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ၊ အကြင် ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိ၏။ အယံ၊ ဤအမြဲမရှိခြင်း။ ဆင်းရဲခြင်း။ ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောသည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အာဒီနဝော၊ အပြစ်တည်း။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ ယော ဆန္ဒရာဂဝိနယော၊ အကြင် လိုချင် တပ်မက်မှုကို ဖျောက်ခြင်းသည်။ ယံ ဆန္ဒရာဂပဟာနံ၊ အကြင် လိုချင် တပ်မက်မှုကို ပယ်ခြင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏)။ ဣဒံ၊ ဤရုပ်၌ လိုချင် တပ်မက်မှုကို ဖျောက်ခြင်း။ ပယ်ခြင်းသည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ နိဿရဏံ၊ ထွက်မြောက်ရာတည်း (ယေ ကေစိ ဘိက္ခဝေ စသော ဝါကျ ၂-ခုကို ရှေ့သုတ်အတိုင်း သမ္ဗန်၍ ဝေဒနေ, သညာ, သင်္ခါရ, ဝိညာဏာ ဝါကျတို့ကို ရူပဝါကျတို့၌ ကဲ့သို့ ဝေဒနာစသည် လဲလှယ်၍ သမ္ဗန်ရုံသာ ထူး၏)။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းသည်။ သတ္တဋ္ဌာနကုသလော၊ ခုနစ်ဌာနတို့၌ လိမ္မာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
စာမျက်နှာ-052	ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းသည်။ တိဝိဓူပပရိက္ခိ၊ သုံးပါးသော အပြားတို့ဖြင့် ရှုဆင်ခြင် လေ့ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ၊ ဤသာသနာတော်၌။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းသည်။ ဓာတုသော၊ ဓာတ်သဘောအားဖြင့်။ ဥပပရိက္ခတိ၊ ရှုဆင်ခြင်၏။ အာယတနသော၊ အာယတနသဘောအားဖြင့်။ ဥပပရိက္ခတိ၊ ရှုဆင်ခြင်၏။ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒသော၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် သဘောအားဖြင့်။ ဥပပရိက္ခတိ၊ ရှုဆင်ခြင်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းသည်။ တိဝိဓူပပရိက္ခီ၊ သုံးပါးသော အပြားတို့ဖြင့် ရှုဆင်ခြင် လေ့ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သတ္တဋ္ဌာနကုသလော၊ ခုနစ်ဌာနတို့၌ လိမ္မာသော။ တိဝိဓူပပရိက္ခော၊ သုံးပါးသော အပြားတို့ဖြင့် ရှုဆင်ခြင် လေ့ရှိသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ၊ ဤသာသနာတော်၌။ ကေဝလီ၊ အလုံးစုံ ပြုအပ်ပြီးသော မဂ်ကိစ္စရှိသော။ ဝုသိတဝါ၊ မဂ်အကျင့်ကို ကျင့်သုံးပြီးသော။ ဥတ္တမပုရသောတိ၊ မွန်မြတ်သော ပုဂ္ဂိုလ် ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏ ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၆. သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသုတ် ၅၈။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌ ဟောတော်မူသည် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အရဟံ၊ ပူဇော အထူးကို ခံယူတော်မူထိုက်သော။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ၊ ခပ်သိမ်းသော တရားတို့ကို ဖောက်ပြန်မရှိ ကိုယ်တိုင် သိတော်မူသော။ တထာဂတော၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ နိဗ္ဗိဒါ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းကြောင့်။ ဝိရာဂါ၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်းခြင်းကြောင့်။ နိရောဓါ၊ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ အနုပါဒါ၊ တဏှာ။ ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် မစွဲလမ်းမူ၍။ ဝိမုတ္တော၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်တော်မူသည် ဖြစ်၍။ (ဝါ၊ လွတ်မြောက်တော်မူသောကြောင့်)။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါတိ၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဘုရား ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပညာဝိမုတ္တော၊ အရဟတ္တဖိုလ် ပညာဖြင့် ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်သော။ ဘိက္ခုပိ၊ ရဟန်းကိုလည်း။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ နိဗ္ဗိဒါ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းကြောင့်။ ဝိရာဂါ၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်းခြင်းကြောင့်။ နိရောဓါ၊ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ အနုပါဒါ၊ တဏှာ။ ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် မစွဲလမ်းမူ၍။ ဝိမုတ္တော၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်သည် ဖြစ်၍။ (ဝါ၊ လွတ်မြောက်သောကြောင့်)။ ပညာဝိမုတ္တောတိ၊ အရဟတ္တဖိုလ် ပညာဖြင့် ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်သော ရဟန္တာ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏ (ဝေဒနာယ။ သညာယ။ သင်္ခါရာနံ။ ဝိညာဏဿ ဝါကျများကိုလည်း ဤနည်းမှီ၍ ပေးပါ) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တတ္ထ ခေါ၊ ထိုခန္ဓာငါးပါးကို ငြီးငွေ့၍ ဘုရားဖြစ်ရာ။ ရဟန္တာဖြစ်ရာ၌။ အရဟတော၊ ပူဇော အထူးကို ခံယူတော်မူထိုက်သော။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ၊ ခပ်သိမ်းသော တရားတို့ကို ဖောက်ပြန်မရှိ ကိုယ်တိုင် သိတော်မူသော။ တထာဂတဿ၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပညာဝိမုတ္တေန၊ အရဟတ္တဖိုလ် ပညာဖြင့် ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်သော။ ဘိက္ခုနာ၊ ရဟန်းနှင့်။ ဝိသေသော၊ အထူးသည်။ ကော၊ အဘယ်နည်း။ အဓိပ္ပယာသော၊ ထူးခြား လွန်ကဲသော အမူအရာသည်။ ကော၊ အဘယ်နည်း။ နာနာကရဏံ၊ အသီးသီး ပြုခြင်းသည်။ ကိံ၊ အဘယ်နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးမြန်းတော်မူ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ မေ၊ တပည့်တော်တို့၏။ ဓမ္မာ၊ တရားတို့သည်။ ဘဂဝံမူလကာ၊ မြတ်စွာဘုရားလျှင် အရင်းမူလ ရှိပါကုန်၏။ ဘဂဝံနေတ္တိကာ၊ မြတ်စွာဘုရားလျှင် ရွှေဆောင်တတ်သူ ရှိပါကုန်၏။ ဘဂဝံပဋိသရဏာ၊ မြတ်စွာဘုရားလျှင် ကိုးကွယ်ရာ ရှိပါကုန်၏။ ၁။ ကော အဓိပ္ပယာသောထိ ကော အဓိကမ္မယောဂါ။ ဋ္ဌ။ အဓိကံ သဗီသေသံ ပယသတိ ပဉ္စတိငထေနာထိ အဓိပ္ပယဘော။ ဝိသိဋ္ဌပယာဂေါ။။ အဓိပ္ပာသော ကံ ပသတိ ပယုတိဧတနာတိ အဓိပ္ပယာသော။ သဝိသေသံ အဓိကတ္တဗ္ဗကိရိယာ။ ပ-၄-၂-ဝ။ ဤ၌ အဘိနက်ပေးသည်။
စာမျက်နှာ-053	ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဝတ၊ စင်စစ်။ သာဓု၊ တောင်းပန်ပါ၏။ တေဿ ကာသိတာ၊ ထိုဟောကြားတော်မူအပ်သော တရားဒေသနာတော်၏။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဉာဏဿ၊ ဉာဏ်အားသာလျှင်။ ပဋိဘာတု၊ ထင်လာစေတော်မူပါ။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ (တရားတော်ကို)။ သုတွာ၊ ကြားနာရ၍။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဓာရေဿန္တိ၊ ဆောင်ကုန်လတ္တံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တေနဟိ၊ ထိုကြောင့်လျှင်။ သုဏာထ၊ နာကြလော့။ သာဓုကံ၊ ကောင်းစွာ။ မနသိကရောထ၊ နှလုံးသွင်းကြလော့။ ဘာသိဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ “ဧဝံ ဘန္တေ”တိ၊ “ကောင်းပါ၏ အရှင်ဘုရား” ဟူ၍။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ (စကားတော်ကို)။ ပစ္စဿောသုံ၊ ရှေးရှူနာယူကုန်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည် - “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အရဟံ၊ ပူဇော အထူးကို ခံယူတော်မူထိုက်သော။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ၊ ခပ်သိမ်းသော တရားတို့ကို ဖောက်ပြန်မရှိ ကိုယ်တိုင် သိတော်မူသော။ တထာဂတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အနုပ္ပန္နဿ၊ မဖြစ်ထွန်းသေးသော။ မဂ္ဂဿ၊ အဋ္ဌင်္ဂိက အရိယမဂ်ကို။ ဥပ္ပါဒေတာ၊ ဖြစ်ထွန်းစေတော်မူတတ်၏။ အသဉ္ဇာတဿ၊ မပေါ်ပေါက်သေးသော။ မဂ္ဂဿ၊ အဋ္ဌင်္ဂိက အရိယမဂ်ကို။ သဉ္ဇာနေတာ၊ ပေါ်ပေါက်စေတော်မူတတ်၏။ အနက္ခာတဿ၊ မဟောကြားအပ်သေးသော။ မဂ္ဂဿ၊ အဋ္ဌင်္ဂိက အရိယမဂ်ကို။ အက္ခာတာ၊ ဟောကြားတော်မူတတ်၏။ မဂ္ဂညူ၊ ပုဗ္ဗဘာဂနှင့် တကွသော အဋ္ဌင်္ဂိက အရိယမဂ်ကို သိတော်မူတတ်၏။ မဂ္ဂဒူ၊ သိအပ်ပြီးသော အဋ္ဌင်္ဂိက အရိယမဂ်ကို။ (သူတစ်ပါးတို့အား) ထင်ရှားပြုတော်မူတတ်၏။ မဂ္ဂကောဝိဒေါ၊ အဋ္ဌင်္ဂိက အရိယမဂ်၌ လိမ္မာတော်မူတတ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧတရဟိ၊ ယခုအခါ၌။ သာဝကာ စ၊ တပည့်။ (ရဟန္တာ) ရဟန်းတို့သည်ကား။ မဂ္ဂာနုဂါ၊ အဋ္ဌင်္ဂိက အရိယမဂ်သို့ အစဉ်လိုက်ကုန်သည် ဖြစ်၍။ ပစ္ဆာ၊ ငါဘုရား၏ နောက်၌။ သမန္နာဂတာ၊ အဋ္ဌင်္ဂိက အရိယမဂ်နှင့် ပြည့်စုံကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရန္တိ၊ နေကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ ခေါ၊ ဤသည်ကား။ အရဟတော၊ ပူဇော အထူးကို ခံယူတော်မူထိုက်သော။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ၊ ခပ်သိမ်းသော တရားတို့ကို ဖောက်ပြန်မရှိ ကိုယ်တိုင် သိတော်မူသော။ တထာဂတဿ၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပညာဝိမုတ္တေန၊ အရဟတ္တဖိုလ် ပညာဖြင့် ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်သော။ ဘိက္ခုနာ၊ ရဟန်းနှင့်။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပယာသော၊ ထူးခြား လွန်ကဲသော အမှုအရာတည်း။ ဣဒံ၊ ဤသည်ကား။ နာနာကရဏ”တိ၊ “အသီးသီး ပြုခြင်းတည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ (ဧတဒဝေါစ ပြန်စပ်) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၇. အနတ္တလက္ခဏသုတ် ၅၉. ဧကံ၊ တစ်ပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဗာရာဏသိယံ၊ ဗာရာဏသီပြည်၌။ ဣသိပတနေ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါတို့၏ သက်ရာထက်ရာဖြစ်သော။ မိဂဒါယေ၊ (သားတို့ ၁။ ဘာဝံမူလကာမှစ၍ ဤပုပ်ထိုင် အဆုံးအဖြတ်ကို မနိ ၁-၃၁၉ရှု။ ၂။ မတ္တံ ဝိ ထံ ပါက အကာသီတိ မဂ္ဂဝိဒူ၊ မဂ္ဂ စ ထပဂ္ဂေ စ ကေဘိဒေါတိ မဂ္ဂကောဝိဒေါ။ ဋ္ဌ။ ဒီတန္တိ အညေသမ္ပိ ဉာတံ ပဋိလဒ္ဓံ ဟတ္ထတလေ အလကံ ဝိယ ပါဒ အကာသိ၊ တထာ ကထွာ ဒေသေသိ။ ထပဂ္ဂေ ပရိဝဇ္ဇနုနု မဂ္ဂေ ပဋိပတ္တိဘိ တဿ မဂ္ဂကုသလတာ ဝိယ အမဂ္ဂကုသလထာပိ ဣ-တဗ္ဗာတိ အာဟ မဂ္ဂေ စ အမဂ္ဂေ စ ကောဝိဒေါ တိ။ ဋိ။ မဂ္ဂနောက် အမဂ္ဂပုဒ်ခြေ၍ ဥတ္တရပဒလောပအဖြစ်ဖြင့် မဂ္ဂကောဝိဒေါဟု မိန့်တော်မူ၏။ ၃။ ဤအနက်ကား သဆုတ္ထ ၃-၁၆၃-နှာ အဖွင့်အရ ပေးသောထနက်တည်း၊ ဘုရာ။ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါတို့၏ သက်ဆင်းရာဖြစ်သောဟု၊ အံ-ဋ္ဌ ၂-၇၉ နှာ အရသော်လည်းပေး။
စာမျက်နှာ-054	အား ဘေးမဲ့ပေးရာ) မိဂဒါဝုန်တော်၌။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ တတ္ထ၊ ထိုဆိုနေရာ အခါ၌။ (ထိုမိဂဒါဝုန်တော်၌ ဟူ၍သော်လည်း စွဲ)။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေ၊ ငါးယောက် အစုရှိကုန်သော ရဟန်းတို့ကို။ ဘိက္ခဝေ၊ အာမန္တေသိ၊ ခေါ်တော်မူပြီ။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ဘဒ္ဒန္တေတိ၊ “အရှင်ဘုရား” ဟူ၍။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ (စကားတော်ကို)။ ပစ္စဿောသုံ၊ ရှေးရှူနာယူကုန်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည် - ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဒံ စ ရူပံ၊ ဤရုပ်သည်လည်း။ (ဆိုအပ်လတ္တံ့သော ဝေဒနာ။ သညာစသည်ကို ဆည်း)။ အတ္တာ၊ အတ္တသည်။ အဘဝိဿ၊ ဖြစ်ငြားအံ့။ ဣဒံ ရူပံ၊ ဤရုပ်သည်။ အာဗာဓာယ၊ နာကျင်ခြင်းငှါ။ န သံဝတ္တေယျ၊ မဖြစ်ရာ။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ “မေ၊ ငါ၏။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေသတည်း။ မေ၊ ငါ၏။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာ အဟောသိ”တိ၊ “မဖြစ်ပါလင့်” ဟူ၍။ လဗ္ဗေထ စ၊ တောင့်တတိုင်း ရလည်း ရအပ်ရာ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယသ္မာ စ ခေါ၊ အကြင်ကြောင့်။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အာဗာဓာယ၊ နာကျင်ခြင်းငှါ။ သံဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ “မေ၊ ငါ၏။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေသတည်း။ မေ၊ ငါ၏။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာ အဟောသိ”တိ၊ “မဖြစ်ပါလင့်” ဟူ၍။ န စ လဗ္ဘတိ၊ တောင့်တတိုင်း ရလည်း မရအပ်။ (ရုပ်သည် အတ္တမဟုတ်သည့်အတွက် နာကျင်ခြင်း ဖြစ်ရုံမက၊ မနာပါလင့် ဟူ၍ တောင့်တတိုင်းလည်း မရအပ်၊ မရနိုင် ဟူလို) ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဒံ စ ဝေဒနာ၊ ဤဝေဒနာသည်လည်း။ (ဣဒံ သော စ ဟူလိင်တူအောင် ပြင်၍ ပေးလိုကး ရူ-အလိုကား ပြင်ရန်မလို)။ အတ္တာ၊ အတ္တသည်။ အဘဝိဿ၊ ဖြစ်ငြားအံ့။ ဣဒံ ဝေဒနာ၊ ဤဝေဒနာသည်။ အာဗာဓာယ၊ နာကျင်ခြင်းငှါ။ န သံဝတ္တေယျ၊ မဖြစ်ရာ။ ဝေဒနာယံ၊ ဝေဒနာ၌။ “မေ၊ ငါ၏။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေသတည်း။ မေ၊ ငါ၏။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာ အဟောသိ”တိ၊ “မဖြစ်ပါလင့်” ဟူ၍။ လဗ္ဗေထ စ၊ တောင့်တတိုင်း ရလည်း ရအပ်ရာ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယသ္မာ စ ခေါ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ အာဗာဓာယ၊ နာကျင်ခြင်းငှါ။ သံဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝေဒနာယံ၊ ဝေဒနာ၌။ “မေ၊ ငါ၏။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေသတည်း။ မေ၊ ငါ၏။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာ အဟောသိ”တိ၊ “မဖြစ်ပါလင့်” ဟူ၍။ န စ လဗ္ဘတိ၊ တောင့်တတိုင်း ရလည်း မရအပ်။ သညာ၊ သညာသည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ ။ ပ။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်ကုန်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဒံ စ သင်္ခါရာ၊ ဤသင်္ခါရတို့သည်လည်း။ (လိင်္ဂဝုစ္စကို ကိုက်ညီစေရန် ဣဒံ စ ကို ဣမေ စ ဟူ၍ သော်လည်း ပြင်ပေး။ ရှု-အလိုကား ပြင်ရန် မလို။ ဣဒံ၏ ကာရိယ နပုံစက် မဟုတ်ကြောင်း ပကတိစ္ဆသုတ်၌ ဖွင့်ဆိုသောကြောင့်တည်း)။ အတ္တာ၊ အတ္တသည်။ အဘဝိဿံသု၊ ဖြစ်ကုန်ငြားအံ့။ ဣဒံ ဣမေ သင်္ခါရာ၊ ဤသင်္ခါရတို့သည်။ အာဗာဓာယ၊ နာကျင်ခြင်းငှါ။ န သံဝတ္တေယျုံ၊ မဖြစ်ကုန်ရာ။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ “မေ၊ ငါ၏။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဟောန္တု၊ ဖြစ်စေကုန်သတည်း။ မေ၊ ငါ၏။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာ အဟေသုံ”တိ၊ “မဖြစ်ပါကုန်လင့်” ဟူ၍။ လဗ္ဗေထ စ၊ တောင့်တတိုင်း ရလည်း ရအပ်ရာ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယသ္မာ စ ခေါ၊ အကြင်ကြောင့်။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်ကုန်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ အာဗာဓာယ၊ နာကျင်ခြင်းငှါ။ သံဝတ္တန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ “မေ၊ ငါ၏။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။
စာမျက်နှာ-055	ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဟောန္တု၊ ဖြစ်စေကုန်သတည်း။ မေ၊ ငါ၏။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာ အဟေသုံ”တိ၊ “မဖြစ်ပါကုန်လင့်” ဟူ၍။ န စ လဗ္ဘတိ၊ တောင့်တတိုင်း ရလည်း မရအပ်။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဒံ စ ဝိညာဏံ၊ ဤဝိညာဏ်သည်လည်း။ အတ္တာ၊ အတ္တသည်။ အဘဝိဿ၊ ဖြစ်ငြားအံ့။ ဣဒံ ဝိညာဏံ၊ ဤဝိညာဏ်သည်။ အာဗာဓာယ၊ နာကျင်ခြင်းငှါ။ န သံဝတ္တေယျ၊ မဖြစ်ရာ။ ဝိညာဏေ၊ ဝိညာဏ်၌။ “မေ၊ ငါ၏။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေသတည်း။ မေ၊ ငါ၏။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာ အဟောသိ”တိ၊ “မဖြစ်ပါလင့်” ဟူ၍။ လဗ္ဗေထ စ၊ တောင့်တတိုင်း ရလည်း ရအပ်ရာ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယသ္မာ စ ခေါ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ အာဗာဓာယ၊ နာကျင်ခြင်းငှါ။ သံဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝိညာဏေ၊ ဝိညာဏ်၌။ “မေ၊ ငါ၏။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေသတည်း။ မေ၊ ငါ၏။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာ အဟောသိ”တိ၊ “မဖြစ်ပါလင့်” ဟူ၍။ န စ လဗ္ဘတိ၊ တောင့်တတိုင်း ရလည်း မရအပ်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တံ၊ ထိုမေးအပ်လတ္တံ့သည်ကို။ ကိံ မညထ၊ အဘယ်သို့ မှတ်ထင်ကုန်သနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ နိစ္စံ ဝါ၊ မြဲသလော။ အနိစ္စံ ဝါ၊ မမြဲသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ၏။ (ဝါ သဒ္ဒါ ဝိဘာဝနတ္ထေ။ ပါရာဇိကကဏ် ဝေရဉ္ဇာကဏ္ဍ-ဋ္ဌ)။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အနိစ္စံ၊ မမြဲပါ။ ပန၊ နောက်ထပ် တစ်ခု မေးဦးအံ့။ ယံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ တံ၊ ထိုမမြဲသော ရုပ်သည်။ ဒုက္ခံ ဝါ၊ ဆင်းရဲသလော။ သုခံ ဝါ၊ ချမ်းသာသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲတည်း။ ပန၊ နောက်ထပ် တစ်ခု မေးဦးအံ့။ ယံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိ၏။ တံ၊ ထိုမြဲလည်း မမြဲ။ ဆင်းရဲလည်း ဆင်းရဲ။ ဖောက်ပြန်လည်း ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိသော ရုပ်ကို။ “ဧတံ၊ ဤရုပ်သည်။ မမ၊ ငါ၏ ရုပ်တည်း။ ဧသော၊ ဤရုပ်သည်။ အဟံ၊ ငါသည်။ အသ္မိ၊ ဖြစ်၏။ ဧသော၊ ဤရုပ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ”တိ၊ “အတ္တတည်း” ဟူ၍။ သမနုပဿိတုံ၊ အဖန်တလဲလဲ ရှုခြင်းငှါ။ ကလ္လံ နု၊ သင့်ပါမည်လော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ။ (ဣတိ ကြေ)။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧတံ၊ ဤသို့ ရှုခြင်းသည်။ နော ဟိ၊ မသင့်ပါ။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ ။ ပ။ သညာ၊ သညာသည်။ ။ ပ။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ နိစ္စံ ဝါ၊ မြဲသလော။ အနိစ္စံ ဝါ၊ မမြဲသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အနိစ္စံ၊ မမြဲပါ။ ပန၊ နောက်ထပ် တစ်ခု မေးဦးအံ့။ ယံ၊ အကြင် ဝိညာဏ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ တံ၊ ထိုမမြဲသော ဝိညာဏ်သည်။ ဒုက္ခံ ဝါ၊ ဆင်းရဲသလော။ သုခံ ဝါ၊ ချမ်းသာသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲတည်း။ ပန၊ နောက်ထပ် တစ်ခု မေးဦးအံ့။ ယံ၊ အကြင် ဝိညာဏ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိ၊ တံ၊ ထိုမြဲလည်း မမြဲ။ ဆင်းရဲလည်း ဆင်းရဲ။ ဖောက်ပြန်လည်း ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိသော ဝိညာဏ်ကို။ “ဧတံ၊ ဤဝိညာဏ်သည်။ မမ၊ ငါ၏ ဥစ္စာတည်း။ ဧသော၊ ဤဝိညာဏ်သည်။ အဟံ၊ ငါသည်။ အသ္မိ၊ ဖြစ်၏။ ဧသော၊ ဤဝိညာဏ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ”တိ၊ “အတ္တတည်း” ဟူ၍။ သမနုပဿိတုံ၊ အဖန်တလဲလဲ ရှုခြင်းငှါ။ ကလ္လံ နု၊ သင့်ပါမည်လော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ။ (ဣတိ ကြေ)။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧတံ၊ ဤသို့ ရှုခြင်းသည်။ နော ဟိ၊ မသင့်ပါ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဣဟ၊ ဤလောက၌။ ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အကြင် ရုပ်သည်။ အတိတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ၊ အတိတ်။ အနာဂတ်။ ပစ္စုပ္ပန် ဖြစ်သော။ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ၊ အဇ္ဈတ္တ သန္တာန်၌မူလည်း ဖြစ်သော။ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ၊ အပ
စာမျက်နှာ-056	သန္တာန်၌မူလည်း ဖြစ်သော။ ဩဠာရိကံ ဝါ၊ ရန့်ရှင်းသည်မူလည်း ဖြစ်သော။ သုခုမံ ဝါ၊ သိမ်မွေ့သည်မူလည်း ဖြစ်သော။ ဟီနံ ဝါ၊ ယုတ်သည်မူလည်း ဖြစ်သော။ ပဏီတံ ဝါ၊ မြတ်သည်မူလည်း ဖြစ်သော။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏)။ ဒူရေ ဝါ၊ ဝေးသည်မူလည်း ဖြစ်သော။ သန္တိကေ ဝါ၊ နီးသည်မူလည်း ဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အကြင် ရုပ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏)။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ဧတံ ရူပံ၊ ထိုရုပ်ကို။ “နေတံ၊ ဤရုပ်သည်။ မမ၊ ငါ၏ ဥစ္စာမဟုတ်။ နာယံ၊ ဤရုပ်သည်။ အဟံ၊ ငါသည်။ အသ္မိ၊ မဖြစ်။ နာယံ၊ ဤရုပ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ”တိ၊ “အတ္တမဟုတ်” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ။ သမ္မပ္ပညာယ၊ ဝိပဿနာပညာ။ မဂ်ပညာဖြင့်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ရှုမှတ်ထိုက်။ ယာ ကာစိ ဝေဒနာ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အကြင် ဝေဒနာသည်။ အတိတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာ၊ အတိတ်။ အနာဂတ်။ ပစ္စုပ္ပန် ဖြစ်သော။ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ၊ အဇ္ဈတ္တ သန္တာန်၌မူလည်း ဖြစ်သော။ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ၊ ဗဟိဒ္ဓ သန္တာန်၌မူလည်း ဖြစ်သော။ ။ ပ။ ဒူရေ ဝါ၊ ဝေးသည်မူလည်း ဖြစ်သော။ သန္တိကေ ဝါ၊ နီးသည်မူလည်း ဖြစ်သော။ ယာ ကာစိ ဝေဒနာ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အကြင် ဝေဒနာသည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏)။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ တံ ဝေဒနာ၊ ထိုဝေဒနာကို။ (ဧတံ လိင်္ဂဝိပလ္လာသ)။ “နေတံ၊ ဤဝေဒနာသည်။ မမ၊ ငါ၏ ဥစ္စာမဟုတ်။ နာယံ၊ ဤဝေဒနာသည်။ အဟံ၊ ငါသည်။ အသ္မိ၊ မဖြစ်။ နာယံ၊ ဤဝေဒနာသည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ”တိ၊ “အတ္တမဟုတ်” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ။ သမ္မပ္ပညာယ၊ ဝိပဿနာပညာ။ မဂ်ပညာဖြင့်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ရှုမှတ်ထိုက်။ (သဗ္ဗံ ဝေဒနာကို ငဲ့၍ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ ဟု ရှိသင့်သော်လည်း ဒေသနာသောတ၏ အစွမ်းအားဖြင့် သို့မဟုတ် လိင်္ဂဝိပလ္လာသ အားဖြင့် ဒဋ္ဌဗ္ဗံ ဟု ရှိသည်။ နောက်၌လည်း ဤနည်း) ကာစိ၊ အချို့သော။ ယာ သညာ၊ အကြင် သညာသည်။ ပ၊ ပြီး။ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာ၊ အတိတ် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန် ဖြစ်ကုန်သော။ ကေ၊ အချို့ကုန်သော။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။။ (အတ္ထိ၊ ရှိကုန်၏)။ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ၊ အဇ္ဈတ္တသန္တာန်၌ မူလည်း ဖြစ်သော။ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ၊ အပသန္တာန်၌ မူလည်း ဖြစ်သော။ ကေစိ၊ ကုန်သော။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။။ (အတ္ထိ၊ ရှိကုန်၏)။ ပ၊ ပြီး။ ဒူရေ ဝါ၊ ဝေးသည် မူလည်း ဖြစ်သော။ သန္တိကေ ဝါ၊ နီးသည် မူလည်း ဖြစ်သော။ ကေစိ၊ ကုန်သော။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။။ (အတ္ထိ၊ ရှိကုန်၏)။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဧတံ သင်္ခါရာ၊ ထိုသင်္ခါရတို့ကို။ (ဧတံကား လိင်္ဂနှင့် ဝစနဝိပလ္လာသ)။ “ဧတံ၊ ဤသင်္ခါရတို့သည်။ န မမ၊ ငါ၏ ဥစ္စာမဟုတ်။ ဧသော၊ ဤသင်္ခါရတို့သည်။ အဟံ၊ ငါသည်။ န အသ္မိ၊ မဖြစ်။ ဧသော၊ ဤသင်္ခါရတို့သည်။ မေ၊ ငါ၏။ န အတ္တာ”တိ၊ “အတ္တမဟုတ်” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ။ သမ္မပ္ပညာယ၊ ဝိပဿနာပညာ၊ မဂ်ပညာဖြင့်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ရှုမှတ်ထိုက်။။ (လိင်္ဂ၊ ဝစနဒ္ဓယဝိပလ္လာသ) အတိတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ၊ အတိတ်၊ အနာဂတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် ဖြစ်သော။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ယံ ဝိညာဏံ၊ အကြင် ဝိညာဏ်သည်။။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏)။ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ၊ အဇ္ဈတ္တသန္တာန်၌ မူလည်း ဖြစ်သော။ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ၊ အပသန္တာန်၌ မူလည်း ဖြစ်သော။ ဩဠာရိကံ ဝါ၊ ရန့်ရှင်းသည် မူလည်း ဖြစ်သော။ သုခုမံ ဝါ၊ သိမ်မွှေသည် မူလည်း ဖြစ်သော။ ဟီနံ ဝါ၊ ယုတ်သည် မူလည်း ဖြစ်သော။ ပဏီတံ ဝါ၊ မြတ်သည် မူလည်း ဖြစ်သော။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ယံ ဝိညာဏံ၊ အကြင် ဝိညာဏ်သည်။။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏)။ ဒူရေ ဝါ၊ ဝေးသည် မူလည်း ဖြစ်သော။ သန္တိကေ ဝါ၊ နီးသည် မူလည်း ဖြစ်သော။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ယံ ဝိညာဏံ၊ အကြင် ဝိညာဏ်သည်။။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏)။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ဧတံ ဝိညာဏံ၊ ထိုဝိညာဏ်ကို။ “ဧတံ၊ ဤဝိညာဏ်သည်။ န မမ၊ ငါ၏ ဥစ္စာမဟုတ်။ ဧသော၊ ဤဝိညာဏ်သည်။ အဟံ၊ ငါသည်။ န အသ္မိ၊ မဖြစ်။ ဧသော၊ ဤဝိညာဏ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ န အတ္တာ”တိ၊ “အတ္တမဟုတ်” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ။ သမ္မပ္ပညာယ၊ ဝိပဿနာပညာ၊ မဂ်ပညာဖြင့်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ရှုမှတ်ထိုက်။
စာမျက်နှာ-057	ဘိက္ခဝေ၊ ထို။ ဧဝံ၊ ဤဆိုအပ်ခဲ့သည့်အတိုင်း။ ပဿံ၊ ရှုသည်ရှိသော်။ သုတဝါ၊ အာ အဓိဂမဟူသော သုတရှိသော။ သရိယသာဝကော၊ အရိယာဖြစ်သော တပည့်သည်။ ဝါ၊ အရိယာ၏တပည့်သည်။ ရူပသ္မိံပိ၊ ရုပ်၌လည်း။ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ငြီးငွေ့၏။ ဝေဒနာယပိ၊ ဝေဒနာ၌လည်း။ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ငြီးငွေ့၏။ သညာယပိ၊ သညာ၌လည်း။ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ငြီးငွေ့။ သင်္ခါရေသုပိ၊ သင်္ခါရတို့၌လည်း။ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ငြီးငွေ့၏။ ဝိညာဏသ္မိမ္ပိ၊ ဝိညာဏ်၌လည်း။ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ငြီးငွေ့၏။ နိဗ္ဗိန္ဒံ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းကြောင့်။ ဝိရဇ္ဇတိ၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်း၏။ ဝိရာဂါ၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်းခြင်းကြောင့်။ ဝိမုစ္စတိ၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်၏။ ဝိမုတ္တသ္မိံ၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်ပြီးသော်။။ (မေ၊ ငါ၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်)။ “ဝိမုတ္တံ၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်ပြီ”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဉာဏံ၊ အသိဉာဏ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “ဇာတိ၊ ပဋိသန္ဓေသည်။ ခီဏာ၊ ကုန်ပြီ။ ဗြဟ္မစရိယံ၊ မဂ်ဟူသော မြတ်သော အကျင့်ကို။ ဝုသိတံ၊ ကျင့်သုံးအပ်ပြီ။ ကရဏီယံ၊ ပြုဖွယ် ကိစ္စကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီ။ ဣတ္ထတ္တာယ၊ ဤတစ်ဆယ့်ခြောက်ချက် မဂ်ကိစ္စ အလိုငှါ။ အပရံ၊ တစ်ပါးသော ပြုဖွယ် ကိစ္စသည်။ (တနည်း။ ဣတ္ထတ္တာယ၊ ဤဘဝမှ။ အပရံ၊ တစ်ပါးသော ဘဝသည်)။ န၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဟောတော်မူ၏။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဣဒံ၊ ဤစကားတော်ကို။ အဝေါစ၊ ဟောတော်မူပြီ။ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ၊ ငါးယောက် အစုရှိကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ အတ္ထုမနာ၊ ပီတိသောမနဿတို့ဖြင့် ယူအပ်သော စိတ်ရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဘာသိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော တရားကို။ အဘိနန္ဒိံသု၊ နှစ်သက်ကုန်ပြီ။ ဣမသ္မိံ စ ပန ဝေယျာကရဏသ္မိံ၊ (ဂါထာမဖက် သက်သက်သော) ဤဖြေဆိုချက်ကို။ ဘာသိယမာနေ၊ ဟောတော်မူအပ်သည် ရှိသော်။ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာနံ၊ ငါးယောက် အစုရှိကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ အာသဝေဟိ၊ အာသဝတရားတို့သည်။ (အာသဝေဟိတိ ကတ္တုအတ္ထေ ကရုဏနိဒ္ဒေသော)။ အနုပါဒါယ၊ အာရုံပြုသော အားဖြင့် မယူမူ၍။။ (အနုပါဒါယ အာရမ္မဏဝသေန အဂ္ဂဟေတွာ)။ စိတ္တာနိ၊ အရဟတ္တဖိုလ်စိတ်တို့သည်။ (စိတ္တာနီတိ ပစ္စတ္ထဗဟုဝစနံ)။ ဝိမုစ္စိံသု၊ လွတ်အပ်ကုန်ပြီ။။ (ဝိမုစ္စိံသူတိ ကမ္မသာဓနံ) ဣတိ၊ ဤသို့။ သုတံ၊ ကြားလိုက်ရပါ၏။ (နာခံမှတ်သား ဆောင်ထားအပ်ပါပြီ)။ (ဧဝံ မေ သုတံမှ သုတံ၌ ပြန်စပ်) သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ။ အယာ အာကာ အရိယသာဝကာ၊ အရိယဿ ဝါ သာဝကာ အရိယသာဝက ဟုပြု။ အရိယာရှစ်ယောက်ကောက်၊ ပုထုဇဉ်ကို သောတာပန်၌သွင်း မ-၁၉-၂၀၊ အံ ၁-၅၁-ပါဠိ-ဋ္ဌ၊ သံ-၂-၂၀-၄-ဣတိဝုတ္ထက ဠ ၈၂-ပိုဒ် ၂၃၀-၁ ၂။ [သကလမ္ပိ အဘိဓမ္မပိဋကံ နိဂ္ဂါတကံ သုတ္တံ၊ ယဉ္စ အညမ္ပိ အဟိ အဟိ အသင်္ဂဟိတံ ဗုဒ္ဓဝစနံ၊ တံ “oxom o ဒိ။ (သီ- ၂၅-၁)] ၃။ [သာ -၁- ၄၄၇-နှင့်အညီပေးသည်။ ဤဋီကာနည်းမှတပါး ဝိမုစ္ဆိ “ထုကို ဖိဝါဒိဂဏိကကတ္ထုရုပ် အာသဝေဟိကို မုစဓာတ်၏အယှဉ် အပါဒါန ကြံ၍ “အနုပါဒါယ၍။ အာသဝဟိ၊ တို့မှ။ စိတ္တာနိ၊ တိုသည်။ ဝိမုစ္ဆဘု၊ လွှတ်ကုန်ပြီ”ဟူ၍လည်းပေးကြ၏။
စာမျက်နှာ-058	### ၈. မဟာလိသုတ် ၆၀. (ဧဝံ မေ သုတံ ပေးမြဲ) ဧကံ၊ တပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝေသာလိယံ၊ ဝေသာလီပြည်၌။ မဟာဝနေ၊ မဟာဝုန်တော်၌။ ကုဋာဂါရသာလာယံ၊ အထွတ်တပ်သော အဆောင်ရှိသော ဗျပ်ကျောင်း၌။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ နေတော်မူသော အခါ၌။ မဟာလိ၊ မဟာလိမည်သော။ လိစ္ဆဝိ၊ လိစ္ဆဝီမင်းသည်။ ယေန၊ အကြင် အရပ်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏)။ တေန၊ ထိုဘုရားရှင် ရှိရာ အရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်ပြီ။ ပ၊ ပြီး။ ဧကမန္တံ၊ တစ်ခုသော အရပ်အဘို့၌။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသော။ မဟာလိ၊ မဟာလိမည်သော။ လိစ္ဆဝိ၊ လိစ္ဆဝီမင်းသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို - ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ပူရဏော ကဿပော၊ ပူရဏကဿပသည်။ “လောကဿ၊ သတ္တဝါတို့၏။ သံကိလေသာယ၊ ညစ်ညူးခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပစ္စယော၊ အကြောင်းသည်။ (ဝါ၊ အထောက်အပံ့သည်)။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ (ပစ္စယောတိ ဟေတုဝေစနမေဝ၊ ဤဋ္ဌ-စာပိုဒ် ၂၁၂)။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ အဟေတူ၊ အကြောင်းမရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ အပ္ပစ္စယာ၊ အကြောင်းမရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ သံကိလိဿန္တိ၊ ညစ်ညူးကုန်၏။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ ဝိသုဒ္ဓိယာ၊ စင်ကြယ်ခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပစ္စယော၊ အကြောင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ အဟေတူ၊ အကြောင်းမရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ အပ္ပစ္စယာ၊ အကြောင်းမရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဝိသုဇ္ဈန္တိ”တိ၊ “စင်ကြယ်ကုန်၏” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ ပြောဆိုဘူးပြီ။ ဣဒံ၊ ဤအရာ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ကိံ၊ အဘယ်သို့။ အာယာတိ၊ ဟောတော်မူပါသနည်း ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ လျှောက်ကားပြီ။ မဟာလိ၊ မဟာလိ။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ သံကိလေသာယ၊ ညစ်ညူးခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ပစ္စယော၊ အကြောင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ သဟေတူ၊ အကြောင်းရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ သပ္ပစ္စယာ၊ အကြောင်းရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ သံကိလိဿန္တိ၊ ညစ်ညူးကုန်၏။ မဟာလိ၊ မဟာလိ။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ ဝိသုဒ္ဓိယာ၊ စင်ကြယ်ခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ပစ္စယော၊ အကြောင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ သဟေတူ၊ အကြောင်းရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ သပ္ပစ္စယာ၊ အကြောင်းရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ စင်ကြယ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ သံကိလေသာယ၊ ညစ်ညူးခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ ကတမော၊ အဘယ်နည်း။ ပစ္စယော၊ အကြောင်းသည်။ ကတမော၊ အဘယ်နည်း။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ကထံ၊ အဘယ်သို့။ သဟေတူ သပ္ပစ္စယာ၊ အကြောင်းရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ သံကိလိဿန္တိ၊ ညစ်ညူးကုန်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (မဟာလိက) မေး၏။ မဟာလိ၊ မဟာလိ။ ဣဒဉ္စ ရူပံ၊ ဤရုပ်သည်လည်း။ (ဝေဒနာစသည်လည်း)။ ဧကန္တဒုက္ခံ၊ စင်စစ် ဆင်းရဲသည်။ ဒုက္ခာနုပတိတံ၊ ဆင်းရဲသည် အချင်းခပ်သိမ်း ကပ်ရောက်အပ်သည်။ (ဒုက္ခာနုပတိတံတိ ဒုက္ခေန အနုပတိတံ၊ ဋ္ဌ၊ အနုပတိတံတိ ဒုက္ခေန သဗ္ဗသော ဥပဂတံ၊ နိဒါနသံယုတ် ဧကန္တဒုက္ခသုတ်)။ ဒုက္ခာဝက္ကန္တံ၊ ဆင်းရဲသည် သက်ဝင်အပ်သည်။ သုခေန၊ ချမ်းသာသည်။ အနဝက္ကန္တံ၊ မဘက်ဝင်အပ်သည်။ အဘဝိဿ၊ ဖြစ်ငြားအံ့။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ ၁။ [ကူဋာဂါရဆာလာ ပန မဟာဝနံ နိဿာယ က အာရာမေ ကုဋာဂါရုံ အန္တောကၡာ ဟံသဝ ကစ္ဆန္နေန ထံသမဏ္ဍလာကာရေန ကထာ။ (သာ) --၁-နှာ ၁၁၂။)]
စာမျက်နှာ-059	န သာရဇ္ဇေယျုံ၊ မတပ်မက်ကုန်ရာ (ယ-အာဂုံ။ ဣဒံ နိပါတ်မျှ)။ မဟာလိ၊ မဟာလိ။ ယသ္မာ စ ခေါ၊ အကြင်ကြောင့်။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ (ဝါ၊ ကို)။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲတည်း။ ဒုက္ခာနုပတိတံ၊ ဆင်းရဲသည် အချင်းခပ်သိမ်း ကပ်ရောက်အပ်၏။ ဒုက္ခာဝက္ကန္တံ၊ ဆင်းရဲသည် ကပ်ရောက်အပ်၏။ သုခေန၊ ချမ်းသာသည်။ အနဝက္ကန္တံ၊ မကပ်ရောက်အပ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ သာရန္တိ၊ ပြင်းစွာ တပ်မက်ကုန်၏။ သာရာဂါ၊ ပြင်းစွာ တပ်မက်ခြင်းကြောင့်။ သံယုန္တိ၊ စပ်ယှဉ်ကုန်၏။ သံယောဂါ၊ စပ်ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ သံကိလိဿန္တိ၊ ညစ်ညူးကုန်၏။ မဟာလိ၊ မဟာလိ။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ သံကိလေသာယ၊ ညစ်ညူးခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ အယံ ခေါ၊ ဤသည်ပင်တည်း။ ပစ္စယော၊ အကြောင်းသည်။ အယံ၊ ဤသည်ပင်တည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့လျှင်။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ သဟေတူ သပ္ပစ္စယာ၊ အကြောင်းရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ သံကိလိဿန္တိ၊ ညစ်ညူးကုန်၏။ (ဝေဒနာ စ ဟိဒံ မဟာလိ၊ သညာ စ ဟိဒံ မဟာလိ၊ သင်္ခါရာ စ ဟိဒံ မဟာလိ၊ ဝိညာဏဉ္စ ဟိဒံ မဟာလိ စသော ဝါကျကို ရူပဉ္စ ဟိဒံ မဟာလိ စသော ဝါကျကို နည်းမှီး ပေး။ သင်္ခါရာ ဝါကျ၌ ဗဟုဝစနပေးရသည်သာ ထူး၏) ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ ဝိသုဒ္ဓိယာ၊ စင်ကြယ်ခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ ကတမော၊ အဘယ်နည်း။ ပစ္စယော၊ အကြောင်းသည်။ ကတမော၊ အဘယ်နည်း။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ကထံ၊ အဘယ်သို့။ သဟေတူ သပ္ပစ္စယာ၊ အကြောင်းရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ စင်ကြယ်ကုန်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးလျှောက်၏။ မဟာလိ၊ မဟာလိ။ ဣဒဉ္စ ရူပံ၊ ဤရုပ်သည်လည်း။ ဧကန္တသုခံ၊ စင်စစ် ချမ်းသာသည်။ သုခါနုပတိတံ၊ ချမ်းသာသည် အချင်းခပ်သိမ်း ကပ်ရောက်အပ်၏။ သုခါဝက္ကန္တံ၊ ချမ်းသာသည် သက်ဝင်အပ်၏။ ဒုက္ခေန၊ ဆင်းရဲသည်။ အနဝက္ကန္တံ၊ မကပ်ရောက်အပ်။ အဘဝိဿ၊ ဖြစ်ငြားအံ့။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ န နိဗ္ဗိန္ဒေယျုံ၊ မငြီးငွေ့ကုန်ရာ။ မဟာလိ၊ မဟာလိ။ ယသ္မာ စ ခေါ၊ အကြင်ကြောင့်။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ (ဝါ၊ ကို)။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲတည်း။ ဒုက္ခာနုပတိတံ၊ ဆင်းရဲသည် အချင်းခပ်သိမ်း ကပ်ရောက်အပ်၏။ ဒုက္ခာဝက္ကန္တံ၊ ဆင်းရဲသည် ကပ်ရောက်အပ်၏။ သုခေန၊ ချမ်းသာသည်။ အနဝက္ကန္တံ၊ မကပ်ရောက်အပ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ နိဗ္ဗိန္ဒန္တိ၊ ငြီးငွေ့ကုန်၏။ နိဗ္ဗိန္ဒံ၊ ငြီးငွေ့ကုန်သော်။ ဝိရဇ္ဇန္တိ၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်းကုန်၏။ ဝိရာဂါ၊ တပ်မက်ခြင်း ကင်းခြင်းကြောင့်။ ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ စင်ကြယ်ကုန်၏။ မဟာလိ၊ မဟာလိ။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ ဝိသုဒ္ဓိယာ၊ စင်ကြယ်ခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ အယံ ခေါ၊ ဤသည်ပင်တည်း။ ပစ္စယော၊ အကြောင်းသည်။ အယံ၊ ဤသည်ပင်တည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့လျှင်။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ သဟေတူ သပ္ပစ္စယာ၊ အကြောင်းရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ စင် ကြယ်ကုန်၏။ (ဝေဒနာ စ ဟိဒံ၊ သညာ စ ဟိဒံ၊ သင်္ခါရာ စ ဟိဒံ ဝါကျတို့ကို ရှေးနည်းမှီး၍ ပေး) မဟာလိ၊ မဟာလိ။ ဣဒံ ဝိညာဏံ၊ ဤဝိညာဏ်သည်လည်း။ ဧကန္တသုခံ၊ စင်စစ် ချမ်းသာသည်။ သုခါနုပတိတံ၊ ချမ်းသာသည် အချင်းခပ်သိမ်း ကပ်ရောက်အပ်၏။ သုခါဝက္ကန္တံ၊ ချမ်းသာသည် သက်ဝင်အပ်၏။ ဒုက္ခေန၊ ဆင်းရဲသည်။ အနဝက္ကန္တံ၊ မကပ်ရောက်အပ်။ အဘဝိဿ၊ ဖြစ်ငြားအံ့။ ပ၊ ပြီး။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ဧဝမ္ပိ၊ ဤသို့လည်း။ သဟေတူ သပ္ပစ္စယာ၊ အကြောင်းရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ စင်ကြယ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သုတံ၊ နာခံမှတ်သား ဆောင်ထားအပ်ပါပြီ။ (ဧဝံ မေ သုတံမှ သုတံ၌ ပြန်စပ်) အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၁။ နိဗ္ဗန္တာ ဝိရာဟု ဗဟုဝနန္တဖြင့်ရှိလိုလျက်“အပိ နု တုမှေ အာယသ္မန္တော စကန္တသုခံ လောကံ ဇာနံ ပဿံ ဝိယရထ”၌ ဇာနံ ပာပုဒ်ကိုကဲ့သို့ ဧကဝစနန္တဖြင့်ရှိသည်။ ထိုကြောင့် ဝစနဝိပလ္လာအကြံ၍ “နိဗ္ဗ ကုန်သော် ဟုပေး (နီတိပဒမာလာ နှာ-၂၄၁) - နိဗ္ဗိဝါရှိမှု ငွေ့ခြင်းကြောင့် ဟုပေး။]
စာမျက်နှာ-060	### ၉. အာဒိတ္တသုတ် ၆၁. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အာဒိတ္တံ၊ တောက်လောင်၏။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ အာဒိတ္တာ၊ တောက်လောင်၏။ သညာ၊ သညာသည်။ အာဒိတ္တာ၊ တောက်လောင်၏။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ အာဒိတ္တာ၊ တောက်လောင်ကုန်၏။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ အာဒိတ္တံ၊ တောက်လောင်၏။ (ဧဝံ ပဿံ ဘိက္ခဝေ စသည်ကို အနတ္တလက္ခဏသုတ် စာပိုဒ် ၅၉-ရှု) နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၁၀. နိရုတ္တိပထသုတ် ၆၂. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ နိရုတ္တိပထာ၊ (ဝစနတ္ထ၏ အစွမ်းအားဖြင့်) ထုတ်၍ ရွတ်ဆိုအပ်ကုန်သော။ အဓိဝစနပထာ၊ သဒ္ဒါမျှကို စွဲ၍ ဖြစ်ကုန်သော။ ပညတ္တိပထာ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေတတ်ကုန်သော။ ဣမေ တယော၊ ဤဆိုအပ်လတ္တံ့သော သုံးမျိုးတို့ကို။ ဝိညူဟိ၊ ပညာရှိကုန်သော။ သမဏေဟိ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဗြဟ္မဏေဟိ၊ ပုဏ္ဏားတို့သည်။ အသံကိဏ္ဏာ၊ မစွန့်အပ်ကုန်။ (အသံကိဏ္ဏာတိ အဝိဇဟိတာ၊ ဋ္ဌ)။ အသံကိဏ္ဏပုဗ္ဗာ၊ ရှေး၌ မစွန့်အပ်ဘူးကုန်။ (အသံကိဏ္ဏပုဗ္ဗာတိ အတီတေပိ န ဇဟိတပုဗ္ဗာ၊ ဋ္ဌ)။ န သံကိယန္တိ၊ စွန့်အပ်ဆဲ မဟုတ်ကုန်။ (သံပုဗ္ဗ ကိရဓာတု ယ-ပစ္စယော အခန္ထဝိဘတ္တိဖြင့် ပြီးသည်။ န သံကိယန္တိတိ၊ ပ၊ န ဆဒ္ဒိယန္တိ ဟူသော မျို့ၑကရော ဝိက္ခေပဝိဓိဝိဓိရေ၊ နေကတ္ထော-ဗျယပုဗ္ဗကောဟူသော ဓာတ္ထသင်္ဂဟနှင့် အညီပေးသည်)။ န သံကိယိဿန္တိ၊ စွန့်အပ်လတ္တံ့ မဟုတ်ကုန်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယံ ရူပံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ အတိတံ၊ လွန်ခဲ့ပြီ။ နိရုဒ္ဓံ၊ ချုပ်ငြိမ်းပြီ။ ဝိပရိဏတံ၊ ဖောက်ပြန်ပြီ။ (ပျက်ဗြီဟူလို)။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “အဟောသိ”တိ၊ “ဖြစ်ခဲ့ပြီ” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “အဟောသိ”တိ၊ “ဖြစ်ခဲ့ပြီ” ဟူသော။ သမညာ၊ အမည်သည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “အဟောသိ”တိ၊ “ဖြစ်ခဲ့ပြီ” ဟူသော။ ပညတ္တိ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းသည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “အတ္ထိ”တိ၊ “ရှိ၏” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ န၊ မဖြစ်။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “ဘဝိဿတိ”တိ၊ “ဖြစ်လတ္တံ့” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ န၊ မဖြစ်။ ၁။ နိရုတ္ထိယော နိရုတ္တိပသာထူထေဋ္ဌ နှင့်အညီ ပထသဒ္ဒါ အနက်ဘီးခြားမရှိ ကြံ၌ပေးအပ်သော အနက်တည်း။ အထ ဝါ နိရုတ္တိယော စ တာ နိရုတ္တိဝသေန ဝိညာဋ္ဌာနံ အတ္ထာနံ ပထဣာ ပထ၁ စာတိ နိရုတ္တိ-ပထာ ဟူသော ဒုဝိကပ်အလို အကြောင်းဖြစ်သော ထုတ်၍ရွက်ဆိုအပ်ကုန်သော”ဟု ပထသဒ္ဒါ ဆတ္ထကကြံ၍ ပေး။ သေသပဝဒ္ဒပိ သာ နယေနှင့်အညီ အနပဏာ ပညတ္တိပထာတို့၌လည်း ပထသဒ္ဒါကို သတ္ထုက အနတ္တက ၂-မျိုးစီကြံ၍ ၂-နည်းစီပေးလေ။ အဓိဝစန ပထာ၊ နိရုတ္တိနံ ပထာ၊ ပညတ္တိနံ ပထာဟု ဆဋ္ဌိတပ္ပုရိသ်ဖွင့်ပြသည့် အဋ္ဌသာလိနိသုတ္တန္ မာတိကာဏလို နိရုတ္တိပထာ၊ (ဝဝနာ၏အစွမ်းအားဖြင့်) ထုတ်၍ ရွတ်ဆိုအပ်သော သဒ္ဒါ၏ အကြောင်းဖြစ်ကုန် သော။ အဓိဝစနပထာ၊ သဒ္ဓါမျှကိုစွဲ၍ ဖြစ်ကုန်သော သဒ္ဓါတို့၏ အကြောင်းဖြစ်ကုန်သော။ ပညတ္တိပထာ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေတတ်သောသဒ္ဒါတို့၏ အကြောင်းဖြစ်ကုန်သောဟုပေး။ နိရုတ္တိ အဓိဝစနပုဒ်တို့၏ အနက်ကို ဤဋီကာနှင့် မူလဋီကာ အနုဋီကာတို့၌ အဋ္ဌကထာနည်းမှတပါး သီးခြားဖွင့်သေး၏။ နိရုတ္တိစသော ၃-ပုဒ်တို့၏အထူးကို ဤဋီကာနှင့် အဋ္ဌသာလိနီရှ။
စာမျက်နှာ-061	ယာ ဝေဒနာ၊ အကြင် ဝေဒနာသည်။ အတိတာ၊ လွန်ခဲ့ပြီ။ နိရုဒ္ဓာ၊ ချုပ်ငြိမ်းခဲ့ပြီ။ ဝိပရိဏတာ၊ ဖောက်ပြန်ခဲ့ပြီ။ တဿာ၊ ထိုဝေဒနာ၏။ “အဟောသိ”တိ၊ “ဖြစ်ခဲ့ပြီ” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တဿာ၊ ထိုဝေဒနာ၏။ “အဟောသိ”တိ၊ “ဖြစ်ခဲ့ပြီ” ဟူသော။ သမညာ၊ အမည်သည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တဿာ၊ ထိုဝေဒနာ၏။ “အဟောသိ”တိ၊ “ဖြစ်ခဲ့ပြီ” ဟူသော။ ပညတ္တိ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းသည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တဿာ၊ ထိုဝေဒနာ၏။ “အတ္ထိ”တိ၊ “ရှိ၏” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ န၊ မဖြစ်။ တဿာ၊ ထိုဝေဒနာ၏။ “ဘဝိဿတိ”တိ၊ “ဖြစ်လတ္တံ့” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ န၊ မဖြစ်။ ယာ သညာ၊ အကြင် သညာသည်။ ယေ သင်္ခါရာ၊ အကြင် သင်္ခါရတို့သည်။ အတိတာ၊ လွန်ခဲ့ကုန်ပြီ။ နိရုဒ္ဓာ၊ ချုပ်ငြိမ်းခဲ့ကုန်ပြီ။ ဝိပရိဏတာ၊ ဖောက်ပြန်ခဲ့ကုန်ပြီ။ တေသံ၊ ထိုသင်္ခါရတို့၏။ “အဟေသုံ”တိ၊ “ဖြစ်ခဲ့ကုန်ပြီ” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တေသံ၊ ထိုသင်္ခါရတို့၏။ “အဟေသုံ”တိ၊ “ဖြစ်ခဲ့ကုန်ပြီ” ဟူသော။ သမညာ၊ အမည်သည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တေသံ၊ ထိုသင်္ခါရတို့၏။ “အဟေသုံ”တိ၊ “ဖြစ်ခဲ့ကုန်ပြီ” ဟူသော။ ပညတ္တိ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းသည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တေသံ၊ ထိုသင်္ခါရတို့၏။ “အတ္ထိ”တိ၊ “ရှိကုန်၏” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ န၊ မဖြစ်။ တေသံ၊ ထိုသင်္ခါရတို့၏။ “ဘဝိဿန္တိ”တိ၊ “ဖြစ်ကုန်လတ္တံ့” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ န၊ မဖြစ်။ (ယံ ဝိညာဏံ၊ ပ၊ န တဿ သင်္ခါ “ဘဝိဿတိ”တိ ရှေးနည်းမှီး ပေး။ တဿ၊ ထိုဝိညာဏ်၏ ဟု စွဲသည်သာ ထူး) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယံ ရူပံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ အဇာတံ၊ မဖြစ်သေး။ အပါတုဘူတံ၊ ထင်ရှား မဖြစ်ပေါ်သေး။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “ဘဝိဿတိ”တိ၊ “ဖြစ်လတ္တံ့” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “ဘဝိဿတိ”တိ၊ “ဖြစ်လတ္တံ့” ဟူသော။ သမညာ၊ အမည်သည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “ဘဝိဿတိ”တိ၊ “ဖြစ်လတ္တံ့” ဟူသော။ ပညတ္တိ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းသည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “အတ္ထိ”တိ၊ “ရှိ၏” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ န၊ မဖြစ်။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “အဟောသိ”တိ၊ “ဖြစ်ခဲ့ပြီ” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ န၊ မဖြစ်။ (ယာ ဝေဒနာ အဇာတာ ဝါကျ၌ ယာ ဝေဒနာ၊ အကြင် ဝေဒနာသည်။ တဿာ၊ ထိုဝေဒနာ၏ ဟု ပေးသည်မှ တစ်ပါး ကြွင်း မထူး။ ယေ သင်္ခါရာ အဇာတာ ဝါကျ၌လည်း ယေ သင်္ခါရာ၊ အကြင် သင်္ခါရတို့သည်။ တေသံ၊ ထိုသင်္ခါရတို့၏ ဟု ပေးသည်မှ တစ်ပါး ကြွင်း မထူး။ ယံ ဝိညာဏံ အဇာတံ ဝါကျ၌လည်း ယံ ဝိညာဏံ၊ အကြင် ဝိညာဏ်သည်။ တဿ၊ ထိုဝိညာဏ်၏ ဟု စွဲ။ ကြွင်း မထူး) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယံ ရူပံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။ ပါတုဘူတံ၊ ထင်ရှား ဖြစ်၏။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “အတ္ထိ”တိ၊ “ရှိ၏” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “အတ္ထိ”တိ၊ “ရှိ၏” ဟူသော။ သမညာ၊ အမည်သည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “အတ္ထိ”တိ၊ “ရှိ၏” ဟူသော။ ပညတ္တိ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းသည်။။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်၏)။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “အဟောသိ”တိ၊ “ဖြစ်ခဲ့ပြီ” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ န၊ မဖြစ်။ တဿ၊ ထိုရုပ်၏။ “ဘဝိဿတိ”တိ၊ “ဖြစ်လတ္တံ့” ဟူသော။ သင်္ခါ၊ ခေါ်ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ န၊ မဖြစ်။ (ယာ ဝေဒနာ ဇာတာ မှ ယံ ဝိညာဏံ ဇာတံ၊ ပ၊ န တဿ သင်္ခါ “ဘဝိဿတိ”တိ အထိ ရှေးနည်းမှီး ပေး)
စာမျက်နှာ-062	(၁။ သုံးမျိုးဘို့ရောက်သည်၊ ငယာ၊ ပွတ္တာ၊ (တတိယ) စာရွယ်သို့ရောက်သည်။) ဝယောအနုပ္ပတ္တော၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသားယ်သည်။ အာတုရကာယော၊ အမြဲပြတ် နှိပ်စက်တတ်သော ရောဂါရှိသည်။ အဘိက္ခဏာတင်္ကော၊ ဖြစ်ပါ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အဟံ ခေါ ပန၊ တပည့်တော်သည်ကား။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားအား၎င်း။ မနောဘာဝနီယာနဉ္စ၊ ကြည်ညို့စိတ်ကို တိုးပွားစေတတ်ကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတော်တို့အား၎င်း။ အနိစ္စဒဿာဝီ၊ အမြဲမပြတ် ဖူးမြော်ခွင့် ရလေ့မရှိသူပါတည်း။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ ဩဝဒတု၊ ဆုံးမတော်မူပါ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ အနုသာသတု၊ အထပ်ထပ် ဆုံးမတော်မူပါ။ ယံ၊ ယင်းသို့ဆုံးမခြင်းသည်။ မမဿ၊ တပည့်တော်၏။ ဒီဃရတ္တံ၊ ရည်မွှန်းသွားသော ကာလပတ်လုံး။ ဟိတာယ၊ အစီးအပွားအလို့ငှာ။ သုခါယ၊ ချမ်းသာခြင်းငှာ။ (အဘိ၊ ဖြစ်စေပါ၏။) ဟူသော။ ဧတဒဝေါစ၊ ဤစကားကို လျှောက်ထားပြီ။ (ဧတဒဝေါစ-၌ ပြန်စပ်။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧတံ၊ ထိုစကားသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုတိုင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်ပေါ်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ တေ၊ သင်၏။ ဧဝံ၊ ၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကား။ အာတုရော၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော။ (နှိပ်စက်တတ်သော ဟူလည်း သဒ္ဒါတ္ထပေး။) အယံ ဟိ ကာယော၊ ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီးသည်ကား။ အဏ္ဍဘူတော၊ ဥဆမျိုးဖြစ်၏။ (အားနည်း၏ ဟူလို)။ ပရိယောနဒ္ဓေါ၊ အရေပါးမျှသာ ထက်ဝန်းကျင် မြှေးရှက်အပ်၏။ (အယံ ကာယော၊ ဤခန္ဓာကိုယ်သည်။ အဏ္ဍဘူတော၊ ဖြစ်၍။ ပရိယောနဒ္ဓေါ၊ ဖြစ်၍။ အာတုရော ဟိ အာတုရော ဧဝ၊ နှိပ်စက်တတ်သည်သာတည်း ဟူသော်လည်းပေး။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကား။ ဟိ၊ မှန်လှ၏။ ဣမံ၊ ဤကိုယ်ခန္ဓာကို။ ပရိဟရမာနော၊ လက်ခံသိမ်းပိုက်သော။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ မုဟုတ္တံပိ၊ တစ်မုဟုတ်လေး။ (တစ်ခဏ) လည်း။ အာရောဂျံ၊ နာကျင်ကိုက်ခဲမှု မရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ပဋိဇာနေယျ၊ ဝန်ခံအံ့။ (ဧဝံ၊ ဤသို့ ဝန်ခံလတ်သော်။) ဗာလျာ၊ မိုက်မဲသည်၏ အဖြစ်ကို။ ကိမညတြ၊ ကြဉ်၍။ (အဘယ်မှာ ဖြစ်နိုင်ပါတော့အံ့နည်း)။ တသ္မာတိဟ၊ ထိုကြောင့်။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ တေ၊ သင်သည်။ (မေ၊ ငါသည်။) အာတုရကာယဿ၊ နှိပ်စက်တတ်သော ကိုယ်ရှိသည်။ သတော၊ ဖြစ်သော်လည်း။ မေ၊ ငါ၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်ကား။ အနာတုရံ၊ နှိပ်စက်မှု။ (နာကျင်ကိုက်ခဲမှု) မရှိသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်ရပေလတ္တံ့။ (ဣတိ၊ ဟူ၍)။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သိက္ခိတဗ္ဗံ၊ လေ့ကျင့်အပ်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧဝဉှိ၊ ဤအတိုင်းသာလျှင်။ တေ၊ သင်သည်။ သိက္ခိတဗ္ဗ”န္တိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ (၁။ အနိစ္စဒဿာဝီဟု ပါဠိရှိတိုင်းပေးလိုက်သည်။ ၌ “အနိစ္စဒဿာဝီတိ ထယကတုရယ-ထိဋ္ဌိတက္ခဏေ အာဂန္တုကသာကဒါစိဒေဝ ဒဿနလဘာသိ၊ န သက္ကာလံ အတ္တာ” ဟု ဖွင့်၏။ အင်္ဂလိပ်၌ “အနိစ္စ ဒဿာဝီ” ဟု နေရာ၌ ဒန္တဇ စတုတ္ထက္ခရာ နှင့်ရှိသည်။ ဤအလို “ရံဖန်ရံခါ၌သာ ဖူးမြော်နိုင်သူပါတည်း” ဟု ပေး။ ဤနည်းဌာန၌ အဝိ။ (အခါရီ) ဖြစ်ခဲ့သည်။ ရံဖန်ရံခါ၌သာ ဖြစ်သည်ဟု အဓိပ္ပါယ်ရှိသည်။ သံယုတ် ၃-က။ (ဒုတိယဆိပ်သုတ်) ၌ မနုဿဓမ္မဒုလ္လဘ၊ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒဒုလ္လဘကို၊ လိပ်တက်၊ ကွင်းစွပ်ဥပမာပြ၍ “ဧဝံ အမိမိ ဘိက္ခဝေ” ဟု ဟောတော်မူသည်။ ဇာဓိသည် အဆီ၏ အပြန်။ (ဆန့်ကျင်ဖက်) ဖြစ်သည်။ “အဓိပ္ပတ္တိကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတော အဘိညာဏာ ဟူသော ဇာနိတော”။ (၅၊ ၂၁၁) “အစ္စပတ္တိဏာ နာမ ကဒါစိ ကရဟစိ အာပတ္တိ”။ (ဝိ၊ ၄၊ ၁၅၀) -၃၁ ၌လည်း ဤနည်းဤ ဋ္ဌ-အဖွင့်အမှား၊ အနိစ္စဖြစ်မည်၊ အကြွေးဖြစ်မည်၊ မသိလှသော်လည်း “ကပါဠိ ဒဝ” ကို၊ ဆောက်၌သော်၎င်း၊ အရာဌာနနှင့် ဂန္တရကို ထောက်၍သော်၎င်း၊ အနိစ္စဒဿာဝီဟု၊ ဒန္တဇဝတုတ္ထ ၄-နှင့်လျှင် ، ပို၍ ကောင်းလှ၏။)
စာမျက်နှာ-063	မေ၊ တပည့်တော်အား။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဒေသေတု”တိ၊ “ဟောတော်မူပါလော” ဟူသော။ တံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ လျှောက်ပြီ။။ ဥပါဒိယမာနော၊ (တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိတို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်) ကပ်၍ ယူတတ်သော။ (စွဲလမ်းတတ်သော-ဟူလို)။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ မာရဿ၊ မာရ်တည်းဟူသော ကျော့ကွင်းသည်။ ဗဒ္ဓေါ၊ နှောင်ဖွဲ့အပ်၏။ အနုပါဒိယမာနော၊ (တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိတို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်) ကပ်၍ မယူတတ်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ ပါပီမတော၊ မာရ်တည်းဟူသော ကျော့ကွင်းသည်။ မုတ္တော၊ လွှတ်အပ်၏။ (ပါပီမတောတိ မာရဿ ပါသေန မုတ္တော နာမ ဟောတိ၊ ဋ္ဌ)။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (ဘုရားက) မိန့်တော်မူ၏။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရား။ (မယာ၊ ငါဘုရားသည်)။ အညာတံ၊ သိအပ်ပါပြီ။ သုဂတ၊ မြတ်စွာဘုရား။ (မယာ၊ ငါဘုရားသည်)။ အညာတံ၊ သိအပ်ပါပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (အညတရ ရဟန်းက) လျှောက်၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ တွံ၊ သင်သည်။ မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဘာသိတဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော တရားတော်၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ယထာကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဝိတ္ထာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ အာဇာနာသိ၊ သိသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (ဘုရားက) မေးတော်မူ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ဥပါဒိယမာနော၊ (တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိတို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်) ကပ်၍ ယူတတ်သော သူကို။ မာရဿ၊ မာရ်သည်။ ဗဒ္ဓေါ၊ နှောင်ဖွဲ့အပ်၏။ အနုပါဒိယမာနော၊ (တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိတို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်) ကပ်၍ မယူတတ်သော သူကို။ ပါပီမတော၊ မာရ်သည်။ (မာရဿ ပါပီမတော တို့ကို မာရ်သည် ဟု ဆဋ္ဌီအဝုတ္တကတ္တာလည်း ပေးနိုင်သည်)။ မုတ္တော၊ လွှတ်အပ်၏။ (ဝေဒနံ သညံ သင်္ခါရေ ဝိညာဏံ ဝါကျတို့ကို နည်းမှီး ပေး။) ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဘာသိတာ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ဣမဿ၊ ဤတရားတော်၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိတ္ထာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ အာဇာနာမိ၊ သိရပါ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (အညတရ ရဟန်းက) လျှောက်၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ သာဓု သာဓု၊ ကောင်းစွာ ကောင်းစွာ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ တွံ၊ သင်သည်။ သာဓု ခေါ၊ ကောင်းစွာသာလျှင်။ မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဘာသိတဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော တရားတော်၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝိတ္ထာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ အာဇာနာသိ၊ သိ၏။ (ရူပံ ခေါ ဘိက္ခု စသည် ပေးမြဲ။) ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဘာသိတဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ဣမဿ၊ ဤတရားတော်၏။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဧဝံ၊ ဤအတိုင်း။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်ထိုက်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (ဘုရားက) မိန့်တော်မူ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဘာသိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော တရားတော်ကို။ အဘိနန္ဒိတွာ၊ အလွန်နှစ်သက်၍။ အနုမောဒိတွာ၊ ဝမ်းမြောက်၍။ အာသနာ၊ ထိုင်ရာမှ။ ဥဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ရှိခိုး၍။ (သုခီ ဟောတု စသော မင်္ဂလာစကား မြွက်ကြားစေ၍ ဟူ၍လည်း ပေး)။ ပဒက္ခိဏံ၊ အရိုအသေကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပဏ္ဏာမိ၊ ပန်ခဲ့ပြီ။။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဧကော၊ တယောက်တည်း။ ဝူပကဋ္ဌော၊ ဆိတ်ငြိမ်ရာ အရပ်သို့ ကပ်သည် ဖြစ်၍။ အပ္ပမတ္တော၊ မမှားလျော့သည် ဖြစ်၍။ အာတာပီ၊ ကိလေသာကို လောင်ကျွမ်းစေတတ်သော လုံ့လရှိသည် ဖြစ်၍။ ပဟိတတ္တော၊ နိဗ္ဗာန် ဆိုက်စေလွှတ်အပ်သော စိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရတိ၊ နေသော်။ (ဝိဟရတိ ကို ဝိဟရန္တော ဟု ပြင်သည်)။ နစိရဿေဝ၊ မကြာမြင့်မီပင်လျှင်။ ယဿ၊ အကြင် အရဟတ္တဖိုလ်၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှါ။ ကုလပုတ္တာ၊ အမျိုးကောင်းသားတို့သည်။ သမ္မဒေဝ၊ ကောင်းစွာသာလျှင်။ အဂါရသ္မာ၊ လူ့ဘောင်မှ။ အနဂါရိယံ၊
စာမျက်နှာ-064	ရဟန်းဘောင်သို့။ ပဗ္ဗဇန္တိ၊ ဝင်ရောက်ကုန်၏။ အနုတ္တရံ၊ မိမိထက် သာလွန်သော တရားမရှိသော။ ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ၊ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယ၏ အဆုံးဖြစ်သော။ တံ၊ ထိုအရဟတ္တဖိုလ်ကို။ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ၊ မျက်ဝါးထင်ထင် တွေ့မြင်အပ်သည် သာဖြစ်သော ပစ္စုပ္ပန်အတ္တဘော၌။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ အဘိညာ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့်။ (ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ ဟူ၍လည်း ပေး)။ သစ္ဆိကတွာ၊ မျက်မှောက်ပြု၍။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ပြည့်စုံစေ၍။ ဝိဟရတိ၊ နေ၏။ “ဇာတိ၊ ပဋိသန္ဓေသည်။ ခီဏာ၊ ကုန်ပြီ။ ဗြဟ္မစရိယံ၊ မဂ်ဟူသော မြတ်သော အကျင့်ကို။ ဝုသိတံ၊ ကျင့်သုံးအပ်ပြီ။ ကရဏီယံ၊ ပြုဖွယ် ကိစ္စကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီ။ ဣတ္ထတ္တာယ၊ ဤတစ်ဆယ့်ခြောက်ချက် မဂ်ကိစ္စ အလိုငှါ။ အပရံ၊ တစ်ပါးသော ပြုဖွယ် ကိစ္စသည်။ (တနည်း။ ဣတ္ထတ္တာယ၊ ဤဘဝမှ။ အပရံ၊ တစ်ပါးသော ဘဝသည်)။ န၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဗ္ဗညာသိ၊ သိပြီ။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုအညတရ ရဟန်းသည်။ အရဟတ္တာ၊ ရဟန္တာတို့တွင်။ အညတရော၊ တစ်ပါး အပါအဝင်သည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (အာနန္ဒာက)။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သုတံ၊ ကြားလိုက်ရပါ၏။ (နာခံမှတ်သား ဆောင်ထားအပ်ပါပြီ)။ (ဧဝံ မေ သုတံ၌ ပြန်စပ်သည်) ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။ ### ၂. ပညမာနသုတ် ၆၄. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ) ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အညတရော၊ တစ်ပါးသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ပ၊ ပြီး။ ဧကမန္တံ၊ တစ်ခုသော အရပ်အဘို့၌။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသော။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “သာဓု မေ ဘန္တေ၊ (ပ၊ ဝိဟရေယျ” ဟူသော အာနာရဝါကျ ရှေးသုတ်မှီး ပေး)။ ဝိဟရေယျ”၊ “နေလို၏” ဟူသော။ တံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ လျှောက်ပြီ။ (အာနာရဝါကျ ရှေးသုတ်မှီး ပေး။) ပညမာနော၊ (တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိတို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်) အလွဲထင်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ မာရဿ၊ မာရ်တည်းဟူသော ကျော့ကွင်းသည်။ ဗဒ္ဓေါ၊ နှောင်ဖွဲ့အပ်၏။ အပညမာနော၊ (တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိတို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်) အထင်မလွဲသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ ပါပီမတော၊ မာရ်တည်းဟူသော ကျော့ကွင်းသည်။ မုတ္တော၊ လွှတ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရား။ (မယာ၊ ငါဘုရားသည်)။ အညာတံ၊ သိအပ်ပါပြီ။ သုဂတ၊ မြတ်စွာဘုရား။ (မယာ၊ ငါဘုရားသည်)။ အညာတံ၊ သိအပ်ပါပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (အညတရ ရဟန်းက) လျှောက်။။ (ကြွင်း စာပိုဒ် ၆၃-မှီး ပေး) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃. အဘိနန္ဒမာနသုတ် ၆၅.။ အဘိနန္ဒမာနော၊ (တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိတို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်) လွန်စွာ နှစ်သက်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ မာရဿ၊ မာရ်တည်းဟူသော ကျော့ကွင်းသည်။ ဗဒ္ဓေါ၊ နှောင်ဖွဲ့အပ်၏။ အနဘိနန္ဒမာနော၊ (တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိတို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်) လွန်စွာ မနှစ်သက်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ ပါပီမတော၊ မာရ်တည်းဟူသော ကျော့ကွင်းသည်။ မုတ္တော၊ လွှတ်အပ်၏ ဟု ပေးသည်မှ တစ်ပါး။ ကြွင်း အနက်တို့ကို ဥပါဒီယမာနသုတ် ကို မှီး၍ သိ တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-065	(၁။ သုံးမျိုးဘို့ရောက်သည်၊ ငယာ၊ ပွတ္တာ၊ (တတိယ) စာရွယ်သို့ရောက်သည်။) ဝယောအနုပ္ပတ္တော၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသားယ်သည်။ အာတုရကာယော၊ အမြဲပြတ် နှိပ်စက်တတ်သော ရောဂါရှိသည်။ အဘိက္ခဏာတင်္ကော၊ ဖြစ်ပါ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အဟံ ခေါ ပန၊ တပည့်တော်သည်ကား။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားအား၎င်း။ မနောဘာဝနီယာနဉ္စ၊ ကြည်ညို့စိတ်ကို တိုးပွားစေတတ်ကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတော်တို့အား၎င်း။ အနိစ္စဒဿာဝီ၊ အမြဲမပြတ် ဖူးမြော်ခွင့် ရလေ့မရှိသူပါတည်း။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ ဩဝဒတု၊ ဆုံးမတော်မူပါ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ အနုသာသတု၊ အထပ်ထပ် ဆုံးမတော်မူပါ။ ယံ၊ ယင်းသို့ဆုံးမခြင်းသည်။ မမဿ၊ တပည့်တော်၏။ ဒီဃရတ္တံ၊ ရည်မွှန်းသွားသော ကာလပတ်လုံး။ ဟိတာယ၊ အစီးအပွားအလို့ငှာ။ သုခါယ၊ ချမ်းသာခြင်းငှာ။ (အဘိ၊ ဖြစ်စေပါ၏။) ဟူသော။ ဧတဒဝေါစ၊ ဤစကားကို လျှောက်ထားပြီ။ (ဧတဒဝေါစ-၌ ပြန်စပ်။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧတံ၊ ထိုစကားသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုတိုင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်ပေါ်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ တေ၊ သင်၏။ ဧဝံ၊ ၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကား။ အာတုရော၊ နာကျင်ကိုက်ခဲသော။ (နှိပ်စက်တတ်သော ဟူလည်း သဒ္ဒါတ္ထပေး။) အယံ ဟိ ကာယော၊ ဤခန္ဓာကိုယ်ကြီးသည်ကား။ အဏ္ဍဘူတော၊ ဥဆမျိုးဖြစ်၏။ (အားနည်း၏ ဟူလို)။ ပရိယောနဒ္ဓေါ၊ အရေပါးမျှသာ ထက်ဝန်းကျင် မြှေးရှက်အပ်၏။ (အယံ ကာယော၊ ဤခန္ဓာကိုယ်သည်။ အဏ္ဍဘူတော၊ ဖြစ်၍။ ပရိယောနဒ္ဓေါ၊ ဖြစ်၍။ အာတုရော ဟိ အာတုရော ဧဝ၊ နှိပ်စက်တတ်သည်သာတည်း ဟူသော်လည်းပေး။) ဂဟပတိ၊ ဒါယကား။ ဟိ၊ မှန်လှ၏။ ဣမံ၊ ဤကိုယ်ခန္ဓာကို။ ပရိဟရမာနော၊ လက်ခံသိမ်းပိုက်သော။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ မုဟုတ္တံပိ၊ တစ်မုဟုတ်လေး။ (တစ်ခဏ) လည်း။ အာရောဂျံ၊ နာကျင်ကိုက်ခဲမှု မရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ပဋိဇာနေယျ၊ ဝန်ခံအံ့။ (ဧဝံ၊ ဤသို့ ဝန်ခံလတ်သော်။) ဗာလျာ၊ မိုက်မဲသည်၏ အဖြစ်ကို။ ကိမညတြ၊ ကြဉ်၍။ (အဘယ်မှာ ဖြစ်နိုင်ပါတော့အံ့နည်း)။ တသ္မာတိဟ၊ ထိုကြောင့်။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ တေ၊ သင်သည်။ (မေ၊ ငါသည်။) အာတုရကာယဿ၊ နှိပ်စက်တတ်သော ကိုယ်ရှိသည်။ သတော၊ ဖြစ်သော်လည်း။ မေ၊ ငါ၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်ကား။ အနာတုရံ၊ နှိပ်စက်မှု။ (နာကျင်ကိုက်ခဲမှု) မရှိသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်ရပေလတ္တံ့။ (ဣတိ၊ ဟူ၍)။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သိက္ခိတဗ္ဗံ၊ လေ့ကျင့်အပ်၏။ ဂဟပတိ၊ ဒါယကာ။ ဧဝဉှိ၊ ဤအတိုင်းသာလျှင်။ တေ၊ သင်သည်။ သိက္ခိတဗ္ဗ”န္တိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ (၁။ အနိစ္စဒဿာဝီဟု ပါဠိရှိတိုင်းပေးလိုက်သည်။ ၌ “အနိစ္စဒဿာဝီတိ ထယကတုရယ-ထိဋ္ဌိတက္ခဏေ အာဂန္တုကသာကဒါစိဒေဝ ဒဿနလဘာသိ၊ န သက္ကာလံ အတ္တာ” ဟု ဖွင့်၏။ အင်္ဂလိပ်၌ “အနိစ္စ ဒဿာဝီ” ဟု နေရာ၌ ဒန္တဇ စတုတ္ထက္ခရာ နှင့်ရှိသည်။ ဤအလို “ရံဖန်ရံခါ၌သာ ဖူးမြော်နိုင်သူပါတည်း” ဟု ပေး။ ဤနည်းဌာန၌ အဝိ။ (အခါရီ) ဖြစ်ခဲ့သည်။ ရံဖန်ရံခါ၌သာ ဖြစ်သည်ဟု အဓိပ္ပါယ်ရှိသည်။ သံယုတ် ၃-က။ (ဒုတိယဆိပ်သုတ်) ၌ မနုဿဓမ္မဒုလ္လဘ၊ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒဒုလ္လဘကို၊ လိပ်တက်၊ ကွင်းစွပ်ဥပမာပြ၍ “ဧဝံ အမိမိ ဘိက္ခဝေ” ဟု ဟောတော်မူသည်။ ဇာဓိသည် အဆီ၏ အပြန်။ (ဆန့်ကျင်ဖက်) ဖြစ်သည်။ “အဓိပ္ပတ္တိကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတော အဘိညာဏာ ဟူသော ဇာနိတော”။ (၅၊ ၂၁၁) “အစ္စပတ္တိဏာ နာမ ကဒါစိ ကရဟစိ အာပတ္တိ”။ (ဝိ၊ ၄၊ ၁၅၀) -၃၁ ၌လည်း ဤနည်းဤ ဋ္ဌ-အဖွင့်အမှား၊ အနိစ္စဖြစ်မည်၊ အကြွေးဖြစ်မည်၊ မသိလှသော်လည်း “ကပါဠိ ဒဝ” ကို၊ ဆောက်၌သော်၎င်း၊ အရာဌာနနှင့် ဂန္တရကို ထောက်၍သော်၎င်း၊ အနိစ္စဒဿာဝီဟု၊ ဒန္တဇဝတုတ္ထ ၄-နှင့်လျှင် ، ပို၍ ကောင်းလှ၏။)
စာမျက်နှာ-066	ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ တတြ၊ ထိုအတ္တမဟုတ်သော ရုပ်၌။ မေ၊ တပည့်တော်သည်။ ဆန္ဒော၊ တဏှာဆန္ဒကို။ ပဟာတဗ္ဗော၊ ပယ်ထိုက်၏။ (ကြွင်း မထူး) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၇. အနတ္တနိယသုတ် ၆၉.။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနတ္တနိယံ၊ မိမိပိုင် ဥစ္စာမဟုတ်။ တတ္ထ၊ ထိုမိမိပိုင် ဥစ္စာမဟုတ်သော ရုပ်၌။ တေ၊ သင်သည်။ ဆန္ဒော၊ တဏှာဆန္ဒကို။ ပဟာတဗ္ဗော၊ ပယ်ထိုက်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (ဘုရားက) မိန့်တော်မူ။ ပ၊ ပြီး။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနတ္တနိယံ၊ မိမိပိုင် ဥစ္စာမဟုတ်။ တတ္ထ၊ ထိုမိမိပိုင် ဥစ္စာမဟုတ်သော ရုပ်၌။ မေ၊ တပည့်တော်သည်။ ဆန္ဒော၊ တဏှာဆန္ဒကို။ ပဟာတဗ္ဗော၊ ပယ်ထိုက်၏။ ပ၊ ပြီး။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနတ္တနိယံ၊ မိမိပိုင် ဥစ္စာမဟုတ်။ တတ္ထ၊ ထိုမိမိပိုင် ဥစ္စာမဟုတ်သော ရုပ်၌။ တေ၊ သင်သည်။ ဆန္ဒော၊ တဏှာဆန္ဒကို။ ပဟာတဗ္ဗော၊ ပယ်ထိုက်၏။ သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၈. ရဇနီယသတ္တိသုတ် ၇၀.။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ယံ၊ အကြင် သဘောတရားသည်။ ရဇနီယသတ္တိတံ၊ နှစ်သက်ဖွယ်၏ အဖြစ်ဖြင့် ကောင်းစွာ တည်၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်သက်ဖွယ်၏ အဖြစ်ဖြင့် တည်သော သဘောတရား၌။ တေ၊ သင်သည်။ ဆန္ဒော၊ တဏှာဆန္ဒကို။ ပဟာတဗ္ဗော၊ ပယ်ထိုက်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (ဘုရားက) မိန့်တော်မူ။ ပ၊ ပြီး ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ရဇနီယသတ္တိတံ၊ နှစ်သက်ဖွယ်၏ အဖြစ်ဖြင့် ကောင်းစွာ တည်၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်သက်ဖွယ်၏ အဖြစ်ဖြင့် တည်သော ရုပ်၌။ မေ၊ တပည့်တော်သည်။ ဆန္ဒော၊ တဏှာဆန္ဒကို။ ပဟာတဗ္ဗော၊ ပယ်ထိုက်၏။ (ကြွင်း မထူး) အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၉. ရာဓသုတ် ၇၁. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ) အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ ရာဓော၊ အရှင် ရာဓသည်။ ယေန၊ အကြင် အရပ်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏)။ တေန၊ ထိုဘုရားရှင် ရှိရာ အရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်ပြီ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ကထံ၊ အဘယ်သို့။ ဇာနတော၊ သိသူ၏။ (သန္တာန်၌)။ ကထံ၊ အဘယ်သို့။ ပဿတော၊ မြင်သူ၏။ (သန္တာန်၌)။ သဝိညာဏကေ၊ ဝိညာဏ်နှင့် တကွဖြစ်သော။ ဣမသ္မိံ ကာယေ စ၊ ဤကိုယ်၌၎င်း။ ဗဟိဒ္ဓါ စ၊ ပြင်ပ။ (ဝိညာဏ်နှင့် တကွ ဖြစ်သော သူတစ်ပါး၏) ကိုယ်၌၎င်း။ (ဝါ၊ အဝိညာဏက သန္တာန်၌၎င်း)။ (နိဒါန-ဋ္ဌ)။ သဗ္ဗနိမိတ္တေသု၊ အလုံးစုံသော အာရုံတို့၌။ အဟင်္ကာရမင်္ကာရမာနာနုသယာ၊ ငါဟု ပြုလုပ်ခြင်း ဒိဋ္ဌိ၊ ငါစဉ်း ပြုကြောင်း တဏှာ၊ ထောင်လွှားခြင်း မာနာနုသယတို့သည်။ န ဟောန္တိ နု ခေါ”တိ၊ “မဖြစ်ကုန် သနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤအမေးစကားကို။ အဝေါစ၊ လျှောက်ပြီ။ ရာဓ၊ ရာဓ။ အတိတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ၊ အတိတ် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန် ဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အလုံးစုံသော ရုပ်သည်။ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ၊ ၁။ [အကျယ်သိလိုက နိဒါန သံ-ဋ္ဌ စာပိုဒ် ၂၀၁-နှင့် ပ-ဋ္ဌ ၃-စာပိုဒ် ၁၀ ၂-ထိုကိုသော်၎င်း မ-၃ ပါဠိတော် နိဿယ စာပိုဒ် ၁၉ ကိုသော်၎င်း ရှု။]
စာမျက်နှာ-067	အဇ္ဈတ္တသန္တာန်၌ မူလည်း ဖြစ်သော။ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ၊ အပသန္တာန်၌ မူလည်း ဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ရုပ်သည်။ ဩဠာရိကံ ဝါ၊ ရုန့်ရှင်းသည် မူလည်း ဖြစ်သော။ သုခုမံ ဝါ၊ သိမ်မွှေသည် မူလည်း ဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ရုပ်သည်။ ဟီနံ ဝါ၊ ယုတ်သည် မူလည်း ဖြစ်သော။ ပဏီတံ ဝါ၊ မြတ်သည် မူလည်း ဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ရုပ်သည်။ ဒူရေ ဝါ၊ ဝေးသည် မူလည်း ဖြစ်သော။ သန္တိကေ ဝါ၊ နီးသည် မူလည်း ဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ရုပ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏)။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ဧတံ ရူပံ၊ ထိုရုပ်ကို။ (ဧဝမေတံ မှ ဧတံနှင့် ရူပံ တွဲ၍ စွဲသည်၊ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၌ စပ်။) “ဧတံ၊ ဤရုပ်သည်။ မမ၊ ငါ၏ ဥစ္စာမဟုတ်။ ဧသော၊ ဤရုပ်သဘောသည်။ အဟံ အသ္မိ၊ ငါမဟုတ်။ ဧသော၊ ဤရုပ်သဘောသည်။ မေ၊ ငါ၏။ န အတ္တာ”တိ၊ “အတ္တမဟုတ်” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ။ သမ္မပ္ပညာယ၊ ဝိပဿနာပညာ မဂ်ပညာဖြင့်။ ပဿတိ၊ ရှုမှတ်၏။ ယာ ကာစိ၊ အလုံးစုံသော။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ ယာ ကာစိ၊ အလုံးစုံသော။ သညာ၊ သညာသည်။ ယေ ကေစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုကုန်သော။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ အတိတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ၊ အတိတ် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန် ဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ ။ ပ။ ဒူရေ ဝါ၊ ဝေးသည် မူလည်း ဖြစ်သော။ သန္တိကေ ဝါ၊ နီးသည် မူလည်း ဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏)။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ဧတံ ဝိညာဏံ၊ ထိုဝိညာဏ်ကို။ “နေတံ မမ၊ ဤဝိညာဏ်သည် ငါ၏ ဥစ္စာမဟုတ်။ နေသော အဟံ အသ္မိ၊ ဤဝိညာဏ်သည် ငါမဟုတ်။ န မေ ဧသော အတ္တာ”တိ၊ “ဤဝိညာဏ်သည် ငါ၏ အတ္တမဟုတ်” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ။ သမ္မပ္ပညာယ၊ ဝိပဿနာပညာ မဂ်ပညာဖြင့်။ ပဿတိ၊ ရှုမှတ်။။ ရာဓ၊ ရာဓ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ဇာနတော၊ သိသူ၏။ (သန္တာန်၌)။ ပဿတော၊ မြင်သူ၏။ (သန္တာန်၌)။ ။ ပ။ သဗ္ဗနိမိတ္တေသု၊ အလုံးစုံသော အာရုံတို့၌။ အဟင်္ကာရမင်္ကာရမာနာနုသယာ၊ ငါဟု ပြုလုပ်ခြင်း ဒိဋ္ဌိ၊ ငါစဉ်း ပြုကြောင်း တဏှာ၊ ထောင်လွှားခြင်း မာနာနုသယတို့သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ။ ပ၊ ပြီး။ အာယသ္မာ ရာဓော၊ အရှင် ရာဓသည်။ အရဟတ္တာ၊ ရဟန္တာတို့တွင်။ အညတရော၊ တစ်ယောက် အပါအဝင်သည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သုတံ၊ နာခံမှတ်သား ဆောင်ထားအပ်ပါပြီ။ နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၁၀. သုရာဓသုတ် ၇၂.။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ သုရာဓော၊ အရှင် သုရာဓသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ (ကထံ နုခေါ မှ သဗ္ဗနိမိတ္တေသု အထိ ရာဓသုတ်၌ ရေးခဲ့ပြီ။) အဟင်္ကာရမင်္ကာရမာနာပဂတံ၊ ဒိဋ္ဌိ တဏှာ မာနမှ ကင်းသော။ မာနသံ၊ စိတ်သည်။ ဝိဓာ၊ မာန။ (တည်းဟူသော အဘို့အစု) ထိုကို။ သမတိက္ကန္တံ၊ ကောင်းစွာ လွန်မြောက်ပြီးသည်။ (ဝိဓာ သမတိက္ကန္တံတိ မာနကောဋ္ဌာသေ သုဋ္ဌု အတိက္ကန္တံ၊ နိဒါန သံ-ဋ္ဌ-စာပိုဒ် ၂၀၁)။ သန္တံ၊ ကိလေသာငြိမ်းအေးပြီးသည်။ သုဝိမုတ္တံ၊ (ကိလေသာတို့မှ) ကောင်းစွာ လွတ်မြောက်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ (သုရာဓ နှင့် ရာဓ အာလုပ်လောက်သာ ထူး။ ကြွင်း ရာဓသုတ် နှင့် ဤသုတ် ဆိုအပ်ပြီးကို မှီး ပေး) ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ဒုတိယော၊ နှစ်ခုမြောက်သော။ အရဟန္တဝဂ္ဂေါ၊ အရဟန္တဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ တဿ၊ ထိုအရဟန္တဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား - ဥပါဒီယမညမာနာ၊ ဥပါဒီယမာနသုတ် ပညမာနသုတ်၎င်း။ အထ၊ ထိုပြင်။ အဘိနန္ဒမာနော စ၊ အဘိနန္ဒမာနသုတ်၎င်း။ အနိစ္စံ၊ အနိစ္စသုတ်၎င်း။ ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခသုတ်၎င်း
စာမျက်နှာ-068	အနတ္တာ စ၊ အနတ္တသုတ်၎င်း။ အနတ္တနိယံ၊ အနတ္တနိယသုတ်၎င်း။ ရဇနီယသတ္တိတံ၊ ရဇနီယသတ္တိသုတ်၎င်း။ ရာဓသုရာဓေန စ၊ ရာဓသုတ် သုရာဓသုတ်နှင့် တကွ။ ဧတ၊ ထိုသုတ်တို့သည်။ ဒသ။ ၊ ဆယ်သုတ်တို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။ (၈) ၃. ခဇ္ဇနီယဝဂ် ### ၁. အဿာဒသုတ် ၇၃. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ)။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အသုတဝါ၊ အာဂမ အဓိဂမဟူသော သုတမရှိသော။ (မ-ဋ္ဌ-၁-စာပိုဒ် ၂)။ ဝါ၊ နာခံမှတ်သား ဆောင်ထားမှု မရှိသော။ (၎င်းဋီ)။ ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇဉ်သည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အဿာဒဉ္စ၊ သာယာဖွယ်ကို၎င်း။ အာဒီနဝဉ္စ၊ အပြစ်ကို၎င်း။ နိဿရဏဉ္စ၊ ထွက်မြောက်ရာကို၎င်း။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ။ နပ္ပဇာနာတိ၊ အပြားအားဖြင့် မသိ။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏။ သညာယ၊ သညာ၏။ သင်္ခါရာနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ ။ ပ။ နပ္ပဇာနာတိ၊ အပြားအားဖြင့် မသိ။။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သုတဝါ၊ အာဂမ အဓိဂမဟူသော သုတရှိသော။ ဝါ၊ နာခံမှတ်သား ဆောင်ထားမှု ရှိသော။ အရိယသာဝကော၊ အရိယာဖြစ်သော တပည့်သည်။ ။ ပ။ နိဿရဏဉ္စ၊ ထွက်မြောက်ရာကို၎င်း။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ။ ပဇာနာတိ၊ အပြားအားဖြင့် သိ၏။ ဣတိ၊ ပြီးပြီ။ (သို့မဟုတ် ဣတိ၊ ဤသို့။ သုတံ၊ နာခံမှတ်သား ဆောင်ထားအပ်ၑပါပြီ ဟု၊ ဧဝံ မေ သုတံမှ သုတံ၌ ပြန်စပ်) ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။ ### ၂. သမုဒယသုတ် ၇၄. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အသုတဝါ၊ အာဂမ အဓိဂမဟူသော သုတမရှိသော။ ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇဉ်သည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ သမုဒယဉ္စ၊ ဖြစ်ကြောင်းကို၎င်း။ အတ္ထင်္ဂမဉ္စ၊ ချုပ်ရာကို၎င်း။ (ကြွင်း မထူး ရှေ့နည်းမှီး ပေး) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃. ဒုတိယသမုဒယသုတ် ၇၅. (ဤသုတ် အားလုံး လွယ်ပြီ) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၄. အရဟန္တသုတ် ၇၆. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ) ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ယံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ တံ၊ ထိုရုပ်သည်။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲတည်း။ ယံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲတည်း။ တံ၊ ထိုရုပ်သည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ ယံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ တံ၊ ထိုရုပ်ကို။ “နေတံ မမ နေသော အဟံ အသ္မိ န မေ ဧသော အတ္တာ”တိ၊ “ဤရုပ်သည် ငါ၏ ဥစ္စာမဟုတ်၊ ဤရုပ်သည် ငါမဟုတ်၊ ဤရုပ်သည် ငါ၏ အတ္တမဟုတ်” ဟူ၍။ (ဧဝမေတံ၌ ဒလံ အနက်မဲ့)။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ။ သမ္မပ္ပညာယ၊ ဝိပဿနာပညာ မဂ်ပညာဖြင့်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ရှုထိုက်၏။ (ဝေဒနာမှ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ အထိ ပေးမြဲ)
စာမျက်နှာ-069	(ဧဝံ ပဿံ ဘိက္ခဝေ သုတဝါ မှ ပဇာနာတိ အထိ အနတ္တလက္ခဏသုတ် အတိုင်း ပေး။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယာဝတာ၊ အကြင်မျှ အတိုင်းအရှည် ရှိကုန်သော။ သတ္တဝါသာ၊ သတ္တဝါ၏ တည်ရာဌာနတို့သည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိကုန်၏)။ ယာဝတာ၊ အကြင်မျှ အတိုင်းအရှည် ရှိသော။ ဘဝဂ္ဂံ၊ နေဝသညာ နာသညာယတနဟူသော ဘဝဂ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏)။ တသ္မိံ လောကသ္မိံ၊ ထိုဘဝဂ်တိုင်အောင်သော သတ္တဝါသလောက၌။ ယဒိဒံ အရဟန္တော၊ အကြင် ရဟန္တာတို့သည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိကုန်၏)။ ဧတေ၊ ထိုရဟန္တာတို့သည်။ အဂ္ဂါ၊ အထွတ်အမြတ်တို့တည်း။ ဧတေ၊ ထိုရဟန္တာတို့သည်။ သေဋ္ဌာ၊ အမြတ်ဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်တို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဣဒံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသည်ကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အဝေါစ၊ ဟောတော်မူပြီ။ ဣဒံ၊ ဤစကားတော်ကို။ ဝတ္တ္မာနု၊ မိန့်တော်မူပြီး၍။ သုဂတော၊ ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော။ သတ္ထာ၊ ဆရာဘုရားသည်။ အထာပရံ၊ ထိုပြင်တစ်ပါးသော - “အရဟန္တော၊ ရဟန္တာတို့သည်။ သုခီနော ပန္တော၊ (ဈာန် မဂ် ဖိုလ် ဟူသော) ချမ်းသာ ရှိကုန်သောတကား။ တေသံ၊ ထိုရဟန္တာတို့၏။ တဏှာ၊ (အပါယ် ဆင်းရဲကို ဖြစ်စေတတ်သော) တဏှာသည်။ န ဝိဇ္ဇတိ၊ မရှိ။ အသမမနာနံ၊ (၉-မျိုးသော) မာနမာနကို။ သမုစ္ဆိန္နံ၊ (အရဟတ္တမဂ်ဖြင့်) ကောင်းစွာ ပယ်ဖြတ်အပ်ပြီ။ မောဟဝလာဟံ၊ အဝိဇ္ဇာဟူသော ကွန်ရွက်ကို။ ပဒါလိတံ၊ (အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ်ဖြင့်) ဖောက်ခွဲထားအပ်ပြီ တေ၊ ထိုရဟန္တာတို့သည်။ အနေဇံ၊ တဏှာဟူသော တုန်လှုပ်ခြင်းမရှိသော ရဟန္တာ၏ အဖြစ်သို့။ အနုပ္ပတ္တာ၊ ရောက်ကုန်ပြီ။ တေသံ၊ ထိုရဟန္တာတို့၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အနာဝိလံ၊ နောက်ကျူခြင်းမရှိ။ လောကေ၊ သတ္တလောက၌။ တေ၊ ထိုရဟန္တာတို့သည်။ အနုပလိတ္တာ၊ (တဏှာ ဒိဋ္ဌိတို့သည်) မလိမ်းကျံ့အပ်ကုန်။ ဗြဟ္မဘူတာ၊ မြတ်သည်ဖြစ်၍ ဖြစ်ကုန်၏။ (၄) (ဇီအလို ဗြဟ္မာ၏ အဖြစ်သို့ ရောက်ကုန်၏။ သို့မဟုတ် မြတ်သော မဂ်ဉာဏ်ကြောင့် အရိယာဇာတ်၌ ဖြစ်ကုန်၏ ဟု ပေး)။ အနာသဝါ၊ အာသဝတရားမရှိကုန်။ ၁။ ဤကားသဏ္ဍာဝါသ ဘဝဂ္ဂအရ သတ္တဝါတို့၏တည်ရာ ဌာန၊ ထောကသ္မိံ”၏ အရလည်း ယင်း ဘုံဌာနဟူသော ဩကာသလောကဟုကြံ၍ ပေးအပ်သောအနက်တည်း။ သတ္တာဝါသပုဒ်ကိုလည်း အာဝသန္တိဧတ္ထာတိ=အာဝါသာ၊ သတ္တာနံ အာဂါသာ=သတ္တာဝါသာယုဝနတ္တပြု။ ယတ္တကာ သတ္တာဝါသာတိ တသ္မိံ တသ္မိံ သတ္တနိကာယေ အာပအနဋ္ဌေန သတ္တာဝေ သတ္တာဝါသာ။ တေန ဟက္လကာ ဘတ္တဝါထာ၊ တေဟိ သဗ္ဗေပိ ဧထေ အဂ္ဂါ စထေးသဋ္ဌာ၊ ယေ။ ယေ ဣခမ အရဟန္တာတိ ၁ဿတိ-ဟူသောဋီကာအလို “ဘိက္ခဝေ၊ တွိ။ ယတ္တကာ၊ ကုန်သော။ သတ္တာဒါသာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ဝါ၊ မနေတတ် သောသတ္တဝါတို့သည်။ အတ္ထိ၊ ကုန်၏။ ယာထား သေား အဂ္ဂ၊ နေဝသညာ နာသညာယတနဟူသော ဘဝဂ်သည်။ (အင်္ကျီ၊ ၏။) (ဘဝဂ္ဂဟုဆိုသော်လည်း ထိုဘုံ၌တည်နေသောသတ္တဝါ (ဗြဟ္မာ) ကို ဌာနူပစာရတ္ထ အားဖြင့်ယူ။ ထိုပြင် နေပသညာနာသညာဗြဟ္မာ ဟူသော သတ္တဝါကို ကောက်ယူသဖြင့် ကြွင်းသောသတ္တဝါ အားလုံးကိုလည်း ပဓာနနည်းအားဖြင့် ယူပြီးဖြစ်တော့၏။) တယ်၊ ထိုသတ္တဝါအားလုံးတို့ထက်။ လောကသ္မိံ ၌။ ယဒိဒံ အရဟန္တော၊ အကြင်ရဟန္တာထိုသည်။ (အတ္ထိ၊ ကုန်၏။) တေ၊ ထိုရဟန္တာတိုသည်။ အဂ္ဂါ၊ မထုတ် အမြတ်တို့တည်း။ တေ၊ ထိုသည်။ သဋ္ဌာ၊ အမြတ်ဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်ထိုတည်း”ဟု ပေးလေ။ သတ္တုနှင့် ယာဝါသကိုလည်း သတ္တ သတ္ထာဂါသာဟု ကမ္မရယ်တဲ့။
စာမျက်နှာ-070	(တေ၊ ထိုရဟန္တာတို့သည်)။ ပဉ္စက္ခန္ဓေ၊ ခန္ဓာ ၅-ပါးကို။ ပရိညာယ၊ (ဉာတ တိရဏ ပဟာနဟူသော ပရိညာ ၃-ပါးတို့ဖြင့်) ပိုင်းခြားသိ၍။ သတ္တသဒ္ဓမ္မဂေါစရာ၊ (သဒ္ဓါ သီလ သုတ စာဂ စသော) သူတော်ကောင်း တရား ၇-ပါးလျှင် ကျက်စားရာ အာရုံရှိသူတို့တည်း။ ပသံသိယာ၊ ချီးမွမ်းထိုက်ကုန်သော။ သပ္ပုရိသာ၊ သူတော်ကောင်းတို့တည်း။ ဗုဒ္ဓါနံ၊ ဗုဒ္ဓါဘုရားရှင်တို့၏။ ဩရသာ၊ ရင်၌ ဖြစ်ကုန်သော။ ပုတ္တာ၊ သားတော်တို့တည်း (တေ၊ ထိုရဟန္တာတို့သည်)။ သတ္တရတနသမ္ပန္နာ၊ ဗောဇ္ဈင်ဟူသော ရတနာ ၇-ပါးနှင့် ပြည့်စုံကုန်၏။ တိသွု သိက္ခာသု၊ သိက္ခာ ၃-ပါးတို့၌။ သိက္ခိတာ၊ ကျင့်သုံးအပ်ကုန်ပြီ။ မဟာဝီရာ၊ ကြီးသော လုံ့လရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ပဟီနဘယဘေရဝါ၊ ပယ်အပ်ပြီးသော ဘေးငယ် ဘေးကြီး ရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ အနုဝိစရန္တိ၊ (ရွံရှာခြင်း ကင်းလျက်) လှည့်လည်ကုန်။ ဒသဟိ၊ ၁၀-ပါးကုန်သော။ အင်္ဂေဟိ၊ (သမ္မာဒိဋ္ဌိ အစ သမ္မာဝိမုတ္တိ သမ္မာဉာဏ် အဆုံး ရှိသော အင်္ဂါ) တို့နှင့်။ သမ္ပန္နာ၊ ပြည့်စုံကုန်သော။ မဟာနာဂါ၊ မြတ်သော ရဟန္တာ ဖြစ်ကြသူတို့။ သမာဟိတာ၊ ကောင်းစွာ တည်ကုန်သော။ ဧတေ၊ ထိုရဟန္တာတို့သည်။ လောကသ္မိံ၊ သတ္တလောက၌။ သေဋ္ဌာ၊ အမြတ်ဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်တို့တည်း။ တေသံ၊ ထိုရဟန္တာတို့၏။ တဏှာ၊ (ကျွန်အဖြစ်ကို ပြုတတ်သော) တဏှာသည်။ န ဝိဇ္ဇတိ၊ မရှိ အသေသဥဏ္ဏံ၊ ရဟန္တာ၏ ဉာဏ်။ (အရဟတ္တဖိုလ်ဉာဏ်) သည်။ ဥဒ္ဓံ၊ ဖြစ်ပြီ။ အယံ သမုဿယော၊ ဤအတ္တဘောသည်။ အန္တိမော၊ နောက်ဆုံးဖြစ်၏။ ဗြဟ္မစရိယာ၊ မဂ်ဟူသော မြတ်သော အကျင့်၏။ ယော သာရော၊ အကြင် အနှစ်သဖွယ် ဖြစ်သော ဖိုလ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏)။ တသ္မိံ၊ ထိုဖိုလ်အနှစ်ကြောင့်။ အပရပစ္စယာ၊ (မိမိမှ တစ်ပါး) အခြား ယုံကြည်စရာ မရှိကုန် ဝိဓာသု၊ (၃-ခုသော) မာနအစုတို့၌။ န ဝိကပ္ပန္တိ၊ မတုန်လှုပ်ကုန်။ ပုနဗ္ဗဝါ၊ တဖန် ဖြစ်ခြင်းမှ။ (ဘဝသစ် မှ ဟူ၍လည်း ပေး)။ ဝိပ္ပမုတ္တာ၊ လွတ်မြောက်ကုန်ပြီ။ ဒန္တဘူမိံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သို့။ (ဒန္တဘူမိန္တိ အရဟတ္တံ၊ ဋ္ဌ)။ အနုပ္ပတ္တာ၊ ရောက်ကုန်ပြီ။ တေ၊ ထိုရဟန္တာတို့သည်။ လောကေ၊ သတ္တလောက၌။ ဝိဇိတာဝိနော၊ ရာဂ စသည်တို့ကို အောင်မြင်ပြီးသူတို့တည်း ဥဒ္ဓံ၊ ဆံဖျားတိုင်အောင် သော အထက်၌၎င်း။ အဓော၊ ခြေဖဝါးပြင်တိုင်အောင် သော အောက်၌၎င်း။ တိရိယံ၊ ယင်း ၂-ခုတို့၏ အလယ်၌၎င်း။ တေသံ၊ ထိုရဟန္တာတို့၏။ ၁။ ဋ္ဌ.၌ မဟာနာဂါတီ စတူ ကာရဏေဟိ မဟာနာဂါဟု နာမည်ခြင်း၏ အကြောင်း ဗျုပ္ပတ် ၄-မျိုး ရှိကြောင်း ဖွင့်၏။ ၎င်း ၄-မျိုးကို သာရတ္ထဋီ ၃-၃၀၀-နှာ နှင့် အာဂုံ န ကရောထိ ကိဉ္စိ con သဗ္ဗ သညောဂေ ဝိသဇ္ဇ ဗန္ဒနာ။ သဗ္ဗတ္ထ နသဇ္ဇတိ ဝိမုတ္တော၊ နာဂေါ တ ပရစ္စ တတ္တာ စသည်ဖြင့် ဟောတော်မူအပ်သော မဟာနိဒ္ဒေသပါဠိ စာပုဒ် ^၁-တို့၌ရှု။ ၂။ တသ္မိံ အရပာထိ တသ္မိံ အရိယဖလေ န အသံ ပတ္တိယာယန္တဟူသော ဤဌ နှင့်အညီပေးသည်။ ig Pe၇နှာနှင့် ၎င်း ၂၁၅.နှာ -တိုကိုလည်းရှုး ၃။ ဥဒ္ဓံ ဝုဋ္ဌတိ ကေသမုတ္တခဏာ၊ အပါ ပါဒတ ဘိqin song ဥဒ္ဓံ ဝါ ကတီတီ ki no you in . on ၍ s နှင့်အညီ ပေးသည်။ ဥ၊ လွန်လေပြီးသောအထက်၌
စာမျက်နှာ-071	နန္ဒီ၊ နှစ်သက်ခြင်း တဏှာရာဂသည်။ န ဝိဇ္ဇတိ၊ မရှိ။ ဗုဒ္ဓါ၊ ဘုရားရှင်တို့သည်။ အနုတ္တရာ၊ မိမိထက် သာလွန်သူ မရှိကုန်။ (ဣတိ၊ ဤသို့)။ တေ၊ ထိုရဟန္တာတို့သည်။ သီဟနာဒံ၊ ခြင်္သေ့မင်းကဲ့သို့ ရဲရင့်သော ကြုံးဝါးခြင်းကို။ နဒန္တိတိ၊ ကြုံးဝါးကုန်၏” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားတော်ကို။ အဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ (အထာပရံ ဧတဒဝေါစ သတ္ထာ ဝယ် ဧတဒဝေါစ ပြန်စပ်) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သော သုတ်တည်း ### ၅. ဒုတိယအရဟန္တသုတ် ၇၇. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ) (ပဌမအရဟန္တသုတ် စာပိုဒ် ၇၆ အတိုင်း ပေး) ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ (၈) ၃. ခဇ္ဇနီယဝဂ် ### ၆. သီဟသုတ် ၇၈. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ) ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ မိဂရာဇာ၊ သားတို့၏ ဘုရင်ဖြစ်သော။ သီဟော၊ ခြင်္သေ့သည်။ သာယန္ထသမယံ၊ ညချမ်းအခါ၌။ အာသယာ၊ နေရာမှ။ နိက္ခမတိ၊ ထွက်၏။ အာသယာ၊ နေရာမှ။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ ဝိဇမ္ဘတိ၊ စမ္ပယ်ကုန်မြူး၏။ သမန္တာ၊ ထက်ဝန်းကျင်ဖြစ်သော။ စတုဒ္ဒိသာသု၊ အရပ်လေးမျက်နှာ တို့သို့။ အနုဝိလောကေတိ၊ အစဉ်တစိုက် စောင်းငဲ့ကြည့်ရှုလိုက်၏။ သမန္တာ၊ ထက်ဝန်းကျင်ဖြစ်သော။ စတုဒ္ဒိသာသု၊ အရပ်လေးမျက်နှာ တို့၌။ အနုဝိလောကေတွာ၊ အစဉ်တစိုက် စောင်းငဲ့ကြည့်ရှုလိုက်၍။ တိက္ခတ္တုံ၊ သုံးကြိမ်။ သီဟနာဒံ၊ မကြောက်မရွံ့ ရဲဝံ့သော အသံကို။ နဒတိ၊ ဟောက်၏။ (သီဟနာဒံ နဒတီတိ၊ ပ၊ အဘီတနာဒံ တိ၊ ဋ္ဌ)။ တိက္ခတ္တုံ၊ သုံးကြိမ်။ သီဟနာဒံ၊ မကြောက်မရွံ့ ရဲဝံ့သော အသံကို။ နဒိတွာ၊ ဟောက်၍။ ဂေါစရာယ၊ ကျက်စားရန် အလို့ငှါ။ ပက္ကမတိ၊ သွား၏။ (ဂေါစရာယ ပက္ကမတီတိ အာဟာရတ္ထာယ ဂစ္ဆတိ၊ ဋ္ဌ။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကေစိ၊ အချို့ကုန်သော။ တိရစ္ဆာနဂတာ၊ တိရစ္ဆာန် ဖြစ်ကုန်သော။ ယေ ပါဏာ၊ အကြင် သတ္တဝါတို့သည်။ မိဂရာဇဿ၊ သားတို့၏ ဘုရင်ဖြစ်သော။ သီဟဿ၊ ခြင်္သေ့သည်။ နဒတော၊ ဟောက်စဉ်။ သဒ္ဒံ၊ အသံကို။ သုဏန္တိ၊ ကြားကုန်၏။ ယေဘုယျေန၊ များသောအားဖြင့်။ ဘယံ၊ ကြောက်ခြင်းသို့။ သံဝေဂံ၊ တုန်လှုပ်ခြင်းသို့။ သန္တာသံ၊ ထိတ်လန့်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇန္တိ၊ ရောက်ကုန်၏။ ဗိလာသယာ၊ တွင်း၌ နေသော။ (မြေမြွှေ ဖွတ် စသော) သတ္တဝါတို့သည်။ ဗိလံ၊ တွင်းသို့။ ပဝိသန္တိ၊ ဝင်ကုန်၏။ ဒကာသယာ၊ ရေ၌ နေသော။ (ငါး လိပ် စသော) သတ္တဝါတို့သည်။ ဒကံ၊ ရေသို့။ ပဝိသန္တိ၊ ဝင်ကုန်၏။ ဝနာသယာ၊ တာ၌ နေသော။ (ဆင် မြင်း စသော) သတ္တဝါတို့သည်။ ဝနံ၊ တောသို့။ ပဝိသန္တိ၊ ဝင်ကုန်၏။ ပက္ခိနော၊ အတောင်ရှိသော။ (ငှက်) သတ္တဝါတို့သည်။ အာကာသံ၊ ကောင်းကင်ကို။ ဘဇန္တိ၊ ဆည်းကပ်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရညဿ၊ မင်း၏။ ဝါ၊ သည်။ ယေပိ တေ နာဂါ၊ အကြင် ဆင်တို့သည်လည်း။ ဂါမနိဂမရာဇဓာနီသု၊ ရွာ နိဂုံး ပြည်နေပြည်တို့၌။ ဒဏ္ဍကေဟိ၊ မြမြံကုန်သော ၎င်း။ အပါစီနံ၊ မရောက်သေးသောအောက် (နောက်) ကာလ၌၎င်း။ တိရိယံ၊ စာက်ဆဲဖြစ်သော အလယ် ဒလ၌၎င်း ဟူပေ။ ဥဒ္ဓံ ဝါ ဝုစ္စတိ ဒေပလောဓက၊ အပါဒနဲ အပါယလောကော၊ ဟိ မနုလာကာ ဟူသော ဋ္ဌ-တ-ဝိကပ်အလို ဥဒ္ဓံ၊ နတ်ပြည်ဟူသော အထက်၌၎င်း။ အပါစီနံ၊ အပါယ်ဘုံဟူသော အောက်၌၎င်း။ ဘိရိယံ၊ လူဘုံဟူသော အလယ်၌၎င်းဟုပေး။ ဥစ္စ၏မူလတနက်ကား အထက်၊ အပါစီန၏ မူလအနက်ကား က်၊ ယံ၏ sim လာသည်။ s s get naing ၏ ero ဖြင့်
စာမျက်နှာ-072	ဝရတ္တာဟိ၊ လွန်ကြိုးတို့ဖြင့်။ ဗဒ္ဓါ၊ ဖွဲ့ချည်အပ်ကုန်၏။ တေပိ၊ ထိုမင်း၏ ဆင်တို့သည်လည်း။ တာနိ ဗန္ဓနာနိ၊ ထိုဖွဲ့ချည်ကြောင်း လွန်ကြိုးတို့ကို။ သဉ္ဇိန္တိကာ၊ ကောင်းစွာ ဖြတ်၍။ သမ္ပဒါလိတွာ၊ ကောင်းစွာ ဖျက်ဆီး၍။ ဘီတာ၊ ကြောက်ရွံ့ကုန်သည် ဖြစ်၍။ မုတ္တစာရကနိသံ၊ ကျင်ငယ် ကျင်ကြီးကို။ စဇမာနာ၊ စွန့်ကုန်လျက်။ ယေန ဝါ တေန ဝါ၊ ဟိုဟိုဒီဒီ သော အရပ်ဖြင့်။ ဝါ၊ သို့။ ပလာယန္တိ၊ ပြေးကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တိရစ္ဆာနဂတဖါနံ၊ တိရစ္ဆာန် ဖြစ်ကုန်သော။ ပါဏာနံ၊ သတ္တဝါတို့တွင်။ မိဂရာဇဿ၊ သားတို့၏ ဘုရင်ဖြစ်သော။ သီဟဿ၊ ခြင်္သေ့သည်။ ဧဝံ မဟိဒ္ဧိကော၊ ဤသို့ ကြီးကျယ်သော တန်ခိုးရှိသော သတ္တဝါတည်း။ ဧဝံ မဟေသက္ခော၊ ဤသို့ အကြီးအကျယ် စိုးပိုင်သူဟု ပြောကြားအပ်သော သတ္တဝါတည်း။ ဧဝံ မဟာနုဘာဝေါ၊ ဤသို့ ကြီးသော အာနုဘော ရှိသော သတ္တဝါတည်း ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ယဒါ၊ အကြင် အခါ၌။ အရဟံ၊ ကိလေသာတို့မှ ဝေးကွာတော်မူသော။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ၊ ခပ်သိမ်းသော တရားတို့ကို မဖောက်မပြန် သယမ္ဘူဉာဏ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် သိမြင်တော်မူသော။ ဝိဇ္ယာစရဏသမ္ပန္နော၊ ဝိဇ္ဇာ ၃-ပါး၊ ဝိဇ္ဇာ ၈-ပါး၊ စရဏ ၁၅-ပါးနှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော။ သုဂတော၊ နိဗ္ဗာန်နန်းသို့ ကြွမြောက်တော်မူသော။ လောကဝိဒူ၊ လောကအားလုံးကို သိမ်းကြုံး သိမြင်တော်မူသော။ အနုတ္တရော၊ မိမိထက် လွန်မြတ်သော သူမရှိတော်မူသော။ ပုရိသဒမ္မသာရထိ၊ လူ့ နတ် တိရစ္ဆာန် သုံးတန်သော ယောက်ျားတို့ကို ထုံးစံမပြဘဲ တရားချဖြင့် ဆုံးမတော်မူတတ်သော။ ဒေဝမနုဿာနံ၊ ဗြဟ္မာ နတ် လူ ခပ်သိမ်းသူတို့၏။ သတ္ထာ၊ ဆရာတစ်ဆူ ဖြစ်တော်မူသော။ ဗုဒ္ဓေါ၊ သစ္စာ ၄-တန် တရားမှန်တို့ကို ဝေဖန် သိတတ်၊ ဝေနေယျတို့ကိုလည်း သိစေတော်မူတတ်သော။ ဘဂဝါ၊ ဘုန်းတော် ၆-စုံ တန်ခိုးဂုဏ်နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော။ (တထာဂတ အမည်ရခြင်း၏ အကြောင်း ၉-ပါးကို ဋ္ဌ-ရှု)။ လောကေ၊ သတ္တလောက၌။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ (ပွင့်ထွန်း) ဖြစ်ပေါ်လာ၏။ (ဥပ္ပဇ္ဇတိနှင့် ဥပ္ပန္နော အထူး ဋ္ဌ-ကထာ ရှု) သော၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည်။” ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ ရူပံ၊ ရုပ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ သမုဒယော၊ ဖြစ်ကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အတ္ထင်္ဂမော၊ ချုပ်ရာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ သညာ၊ သညာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ သမုဒယော၊ ဖြစ်ကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ အတ္ထင်္ဂမော”တိ၊ ချုပ်ရာတည်း” ဟူသော။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ဒေသေတိ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယေပိ တေ ဒေဝါ၊ အကြင် နတ်တို့သည်လည်း။ ဒီဃာယုကာ၊ ရှည်သော အသက် ရှိကုန်၏။ ဝဏ္ဏဝန္တော၊ ကိုယ်အဆင်း ရှိကုန်၏။ သုခဘလလာ၊ ချမ်းသာ များကုန်၏။ ဥဒ္ဒေသု၊ မြင့်မြတ်ကုန်သော။ ဝိမာနေသု၊ ဗိမာန်ထို့၌။ စိရဋ္ဌိတိကာ၊ ကြာမြင့်စွာ တည်ခြင်း ရှိကုန်၏။ တေပိ၊ ထိုနတ်တို့သည်လည်း။ တထာဂတဿ၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဓမ္မဒေသနံ၊ တရားဒေသနာကို။ သုတွာ၊ နာကြားရသော်။ ယေဘုယျေန၊ များသောအားဖြင့်။ ဘယံ၊ ကြောက်ခြင်းသို့။ သံဝေဂံ၊ တုန်လှုပ်ခြင်းသို့။ သန္တာသံ၊ ထိတ်လန့်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇန္တိ၊ ရောက်ကုန်၏ ဘော၊ အချင်းတို့။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ အနိစ္စာ၊ မမြဲကုန်သည်သာ။ သမာနာ၊ ဖြစ်ကုန်လျက်။ “နိစ္စာ၊ မြဲကုန်သည်။ အမညာမှာ”တိ၊ ဖြစ်ကုန်ပြီ” ဟူ၍။ အမညိမှကုန္၊ မှတ်ထင်မိကုန်ပြီ။ သော၊ ထိုနတ်တို့။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ အဓုဝါ၊ မခိုင်ခံ့ ၁။ မတီ =ufi ei မဟိဒ္ဓိ ယာdeo မဟိဒ္ဓိကာ။ မဟန္တော ဤသော=မဟေသော၊ ဝံ မဟေသောတိ ထက္ခာယတိ မဟေသက္ခော။ မန္တော အာနုဘာအဝါ=ဟန္ဒာ့ဝေါး ပဟာနုဘာဝေါ ယဿာတိ = မဟာနုဘာဝေါဟု ဝစနတ္ထကြံ၍ နှင့် ဒီကောစသည်ကို သဟင်္သာဖြစ် ဖြင့် ယောဇနာလိုက်သည်။
စာမျက်နှာ-073	ကုန်သည်သာ။ သမာနာ၊ ဖြစ်ကုန်လျက်။ “ဓုဝါ၊ ခိုင်ခံ့ကုန်သည်။ အမညာမှာ”တိ၊ ဖြစ်ကုန်ပြီ” ဟူ၍။ အမညိမှကုန္၊ မှတ်ထင်မိကုန်ပြီ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ အသဿတာ၊ မတည်တံ့ကုန်သည်သာ။ သမာနာ၊ ဖြစ်ကုန်လျက်။ “သဿတာ၊ တည်တံ့ကုန်သည်။ အမညာမှာ”တိ၊ ဖြစ်ကုန်ပြီ” ဟူ၍။ အမညိမှကုန္၊ မှတ်ထင်မိကုန်ပြီ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ မယမ္ပိ၊ ငါတို့သည်လည်း။ အနိစ္စာ၊ မမြဲကုန်သည်သာ။ အဓုဝါ၊ မခိုင်ခံ့ကုန်သည်သာ။ အသဿတာ၊ မတည်တံ့ကုန်သည်သာ။ သက္ကာယပရိယာပန္နာ ကိရာ”တိ၊ (ပရမတ္ထအားဖြင့်) ထင်ရှားရှိသော ခန္ဓာကိုယ်၌ အကျုံးဝင်ကုန်သည်သာ ဟူ၍။ သန္တာသံ၊ ထိတ်လန့်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇန္တိ၊ ရောက်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သဒေဝကဿ၊ နတ်နှင့် တကွသော။ လောကဿ၊ သတ္တလောကတွင်။ တထာဂတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဧဝံ မဟိဒ္ဓိကော၊ ဤသို့ ကြီးကျယ်သော တန်ခိုးရှိတော်မူ၏။ ဧဝံ မဟေသက္ခော၊ ဤသို့ အကြီးအကျယ် စိုးပိုင်သူဟု ပြောကြားအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်တည်း။ ဧဝံ မဟာနုဘာဝေါ၊ ဤသို့ ကြီးသော အာနုဘော ရှိတော်မူ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဣဒံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ပ၊ ပြီး။ သတ္ထာ၊ ဆရာဘုရားသည် “သက္ကာယဉ္စ၊ (ပရမတ္ထအားဖြင့်) ထင်ရှားရှိသော ခန္ဓာငါးပါးကို၎င်း။ သက္ကာယဿ၊ (ပရမတ္ထအားဖြင့်) ထင်ရှားရှိသော ခန္ဓာငါးပါး၏။ နိရောဓဉ္စ၊ ချုပ်ရာ နိဗ္ဗာန်ကို၎င်း။ သမ္ဘဝဉ္စ၊ ဖြစ်ကြောင်း တဏှာကို၎င်း။ ဒုက္ခူပသမဂါမိနံ၊ ဆင်းရဲငြိမ်းရာ နိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်ကြောင်းဖြစ်သော။ အရိယံ၊ ဖြူစင်သော။ အဋ္ဌင်္ဂိကံ၊ အင်္ဂါ ၈-ပါးရှိသော။ မဂ္ဂဉ္စ၊ မဂ်ကို၎င်း။ (အဘိညာယ၌ စပ် ဒုတိယဂါထာမှ စ၍ ပေးသည်) ယဒါ၊ အကြင် အခါ၌။ ဗုဒ္ဓေါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အဘိညာယ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့် သိ၍။ ဓမ္မစက္ကံ၊ ဒေသနာဉာဏ်ဟူသော ဓမ္မစက်ကို။ (ဓမ္မစက္က၏ အကျယ်ကို ဋ္ဌ-ရှု)။ ပဝတ္တယိ၊ ဖြစ်စေတော်မူပြီ။ သတ္ထာ၊ ဆရာဘုရားသည်။ သဒေဝကဿ၊ နတ်နှင့် တကွသော။ လောကဿ၊ သတ္တလောကတွင်။ အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော၊ တူသော သူရှိတော်မမူ ယေပိ ဒေဝါ၊ အကြင် နတ်တို့သည်လည်း။ ဒီဃာယုကာ၊ ရှည်သော အသက် ရှိကုန်၏။ ဝဏ္ဏဝန္တော၊ ကိုယ်အဆင်း ရှိကုန်၏။ ယသဿိနော၊ အခြံအရံ ရှိကုန်၏။ (တေပိ၊ ထိုနတ်တို့သည်လည်း)။ ဣထရေ၊ ခြင်္သေ့မှ တစ်ပါးကုန်သော။ မိဂါ၊ သားကောင်တို့သည်။ သီဟာ၊ ခြင်္သေ့မှ။ ဘီတာ၊ ကြောက်ကုန်သည် ဖြစ်၍။ သန္တာသံ၊ ထိတ်လန့်ခြင်းသို့။ အာပါဒ ဣဝ၊ ရောက်ကုန်သကဲ့သို့ ဝိပ္ပမုတ္တဿ၊ ကိလေသာမှ လွတ်မြောက်တော်မူပြီးသော။ တာဒိနော၊ တာဒိဂုဏ်နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော။ အရဟတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဝါကျံ၊ တရားစကားကို။ သုတွာ၊ နာကြားရသော်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ သက္ကာယံ၊ (ပရမတ္ထအားဖြင့်) ထင်ရှားရှိသော ခန္ဓာ ၅-ပါးကို။ အဝီတိဝတ္တာ ကိရ၊ ပလွန်နိုင်ကုန်သည်သာ။ အနိစ္စာ ကိရ၊ မမြဲကုန်သည်သာ။ (ဣတိ၊ ဤသို့)။ ဘီတာ၊ ကြောက်ရွံ့ကုန်သည် ဖြစ်၍။ သန္တာသံ၊ ထိတ်လန့်ခြင်းသို့။ အာပါဒုန္တိ၊ ရောက်ကုန်ပြီ ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-074	၇. ခဇ္ဇနီယသုတ် ၇၉။ (သာဝတ္ထိနိဒါနံ။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧကစ္စေ၊ အချို့ကုန်သော။ ယေ သမဏာ ဝါ၊ အကြင်ရဟန်းတို့သည်သော်၎င်း။ ယေ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ၊ အကြင်ပုဏ္ဏားတို့သည်သော်၎င်း။ အနေကဝိဟိတံ၊ များသော အပြားရှိသော။ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ၊ ရှေး၌နေဘူးသော ခန္ဓာကို။ အနုဿရမာနာ၊ အစဉ်လျှောက်၍ အောက်မေ့ကုန်သော်။ အနုဿရန္တိ၊ အစဉ်အောက်မေ့သည် မည်ကုန်၏။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဧတေ ဥပါဒါနက္ခန္ဓေ၊ ဤဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ကိုသော်၎င်း။ အနုဿရန္တိ၊ အစဉ်အောက်မေ့သည် မည်ကုန်၏။ ဧတေသံ၊ ဤဥပါဒါနက္ခန္ဓာ ၅-ပါးတို့တွင်။ အညတရံ ဝါ၊ တစ်ပါးပါးကိုသော်၎င်း။ အနုဿရန္တိ၊ အစဉ်အောက်မေ့သည် မည်ကုန်၏။ ကတမေ ပဉ္စ၊ အဘယ်ငါးပါးတို့ကိုနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ “အတီတံ၊ လွန်လေပြီးသော။ အဒ္ဓါနံ၊ ကာလ၌။ (အဟံ၊ ငါသည်။) ဧဝံရူပော၊ ဤသို့သော ရုပ်ရှိသည်။ အဟောသိန္တိ၊ ဖြစ်ခဲ့ပြီ” ဟူ၍။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်၎င်း။ အနုဿရမာနော၊ အစဉ်အောက်မေ့သော်။ ရူပံယေဝ၊ ရုပ်ကိုသာလျှင်။ အနုဿရတိ၊ အစဉ်အော က်မေ့သည် မည်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ “အတီတံ၊ လွန်လေပြီးသော။ အဒ္ဓါနံ၊ ကာလ၌။ (အဟံ၊ ငါသည်။) ဧဝံဝေဒနော၊ ဤသို့သော ဝေဒနာရှိသည်။ အဟောသိန္တိ၊ ဖြစ်ခဲ့ပြီ” ဟူ၍။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်၎င်း။ အနုဿရမာနော၊ အစဉ်အောက်မေ့သော်။ ဝေဒနံယေဝ၊ ဝေဒနာကိုသာလျှင်။ အနုဿရတိ၊ အစဉ်အောက်မေ့သည် မည်၏။ “အတီတံ၊ လွန်လေပြီးသော။ အဒ္ဓါနံ၊ ကာလ၌။ ဧဝံသညော၊ ဤသို့သော သညာရှိသည်။ အဟောသိန္တိ၊ ဖြစ်ခဲ့ပြီ” ဟူ၍။ “အတီတံ၊ လွန်လေပြီးသော။ အဒ္ဓါနံ၊ ကာလ၌။ ဧဝံသင်္ခါရော၊ ဤသို့သော သင်္ခါရရှိသည်။ အဟောသိန္တိ၊ ဖြစ်ခဲ့ပြီ” ဟူ၍။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ “အတီတံ၊ လွန်လေပြီးသော။ အဒ္ဓါနံ၊ ကာလ၌။ ဧဝံဝိညာဏော၊ ဤသို့သော ဝိညာဏ်ရှိသည်။ အဟောသိန္တိ၊ ဖြစ်ခဲ့ပြီ” ဟူ၍။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်၎င်း။ အနုဿရမာနော၊ အစဉ်အောက်မေ့သော်။ ဝိညာဏမေဝ၊ ဝိညာဏ်ကိုသာလျှင်။ အနုဿရတိ၊ အစဉ်အောက်မေ့သည် မည်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်။ ရူပံ၊ ရုပ်ဟူ၍။ ဝဒေထ၊ ဆိုကုန်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရုပ္ပတိ၊ ဖောက်ပြန်တတ်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “ရူပန္တိ၊ ရုပ်” ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကေန၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်။ ရုပ္ပတိ၊ ဖောက်ပြန်သနည်း။ သီတေနပိ၊ အအေးကြောင့်လည်း။ ရုပ္ပတိ၊ ဖောက်ပြန်၏။ ဥဏှေနပိ၊ အပူကြောင့်လည်း။ ရုပ္ပတိ၊ ဖောက်ပြန်၏။ ဇိဃစ္ဆာယပိ၊ စားလိုခြင်းကြောင့်လည်း။ ရုပ္ပတိ၊ ဖောက်ပြန်၏။ (ဆာခြင်းကြောင့်လည်း ဖောက်ပြန်သည် ဟူ၍။) ပိပါသာယပိ၊ သောက်လိုခြင်းကြောင့်လည်း။ ရုပ္ပတိ၊ ဖောက်ပြန်၏။ (မွတ်သိပ်ခြင်းကြောင့်လည်း ဖောက်ပြန်သည် ဟူ၍။) ဍံသမကသဝါတာတပသီတိသပသမ္ဖဿေနပိ၊ ယင်၊ ခြင်၊ လေ၊ နေပူ၊ မြွေကင်းသန်းတို့၏ အတွေ့အထိကြောင့်လည်း။ ရုပ္ပတိ၊ ဖောက်ပြန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရုပ္ပတိ၊ ဖောက်ပြန်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “ရူပန္တိ၊ ရုပ်” ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာဟူ၍။ ဝဒေထ၊ ဆိုကုန်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ၁။ အနေကဝိဟိထန္တိ အနကဝိ-ဟူသော ဝိ-ဋ္ဌ-၁ စာပိုဒ် ၁၂- ပဌပဝိကပ်နှင့်အညီ ပေးသည် -အနေကေဟိ ဝါ ပဏာဟိ ပတံ သံပဏ္ဍိတန္တိ အဏ္ဏော-ဟူသော ၎င်း ဌ-ဒု-ဝိကပ်အလို Ope a ဓာတ် ကရောတုတ္ထဖြစ်သောကြောင့် “များစွာသော အပြားတို့ဖြင့် စီရင်တပ်သော”ဟုပေ။ ၂။ ကိဉ္စာတိ ကာရဏပုစ္ဆာ၊ န ကာmy of oထ၊ ကန ကာရဏေနေ ရူပံ နာxာထိအ ထူသော ဋ္ဌ-နှင့်အညီပေးသည်။ နှင့်အညီ ကို ၍ xp s
စာမျက်နှာ-075	ဝေဒယတိ၊ ခံစားတတ်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “ဝေဒနာတိ၊ ဝေဒနာ” ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို။ ဝေဒယတိ၊ ခံစားသနည်း။ (သုခမ္ပိ ဝေဒယတိ၊ ဒုက္ခမ္ပိ ဝေဒယတိ စသော အဖြေဝါကျ၌ သုခံ ဒုက္ခံ စသည်ဖြင့် အဝုတ္တကံပုဒ်ရှိသည်ကို ထောက်၍ ဤ၌ ‘ကိဉ္စ’ကို ကာရဏတ္ထ မပေးပဲ ကမ္မတ္ထပေးသည်။) သုခမ္ပိ၊ သုခအာရုံကိုလည်း။ ဝေဒယတိ၊ ခံစား၏။ ဒုက္ခမ္ပိ၊ ဒုက္ခအာရုံကိုလည်း။ ဝေဒယတိ၊ ခံစား၏။ အဒုက္ခမသုခမ္ပိ၊ ဥပေက္ခာအာရုံကိုလည်း။ ဝေဒယတိ၊ ခံစား၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝေဒယတိ၊ ခံစားတတ်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “ဝေဒနာတိ၊ ဝေဒနာ” ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်။ သညံ၊ သညာဟူ၍။ ဝဒေထ၊ ဆိုကုန်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သဉ္ဇာနာတိ၊ ကောင်းစွာ မှတ်သိတတ်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “သညာတိ၊ သညာ” ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို။ သဉ္ဇာနာတိ၊ ကောင်းစွာ မှတ်သိသနည်း။ နီလမ္ပိ၊ ညိုသောအဆင်းကိုလည်း။ သဉ္ဇာနာတိ၊ ကောင်းစွာ မှတ်သိတတ်၏။ ပီတမ္ပိ၊ ရွှေသောအဆင်းကိုလည်း။ သဉ္ဇာနာတိ၊ ကောင်းစွာ မှတ်သိတတ်၏။ လောဟိတမ္ပိ၊ နီသောအဆင်းကိုလည်း။ သဉ္ဇာနာတိ၊ ကောင်းစွာ မှတ်သိတတ်၏။ ဩဒါတမ္ပိ၊ ဖြူသောအဆင်းကိုလည်း။ သဉ္ဇာနာတိ၊ ကောင်းစွာ မှတ်သိတတ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သဉ္ဇာနာတိ၊ ကောင်းစွာ မှတ်သိတတ်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “သညာတိ၊ သညာ” ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ဟူ၍။ ဝဒေထ၊ ဆိုကုန်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သင်္ခတံ၊ (ကံ၊ စိတ်၊ ဥတု၊ အာဟာရဟူသော ကြောင်းလေးဖြာတို့သည်) ပေါင်း၍ ပြုစီရင်အပ်သော (သင်္ခတ) တရားကို။ အဘိသင်္ခရောန္တိ၊ ပြုစီရင်ကုန်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “သင်္ခါရာတိ၊ သင်္ခါရတို့” ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်မည်သော။ သင်္ခတံ၊ သင်္ခတကို။ အဘိသင်္ခရောန္တိ၊ ပြုစီရင်ကုန်သနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ဟူသော။ သင်္ခတံ၊ သင်္ခတကို။ ရူပတ္တာယ၊ ရုပ်အဖြစ်အလိုငှါ။ (ရူပဘာဝါယ၊ ဋ္ဌ။ ရုပ်ဖြစ်ဖို့ရန် အလိုငှါ ဟုသော်လည်းပေး။) အဘိသင်္ခရောန္တိ၊ ပြုစီရင်ကုန်၏။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာဟူသော။ သင်္ခတံ၊ သင်္ခတကို။ ဝေဒနတ္တာယ၊ ဝေဒနာအဖြစ် အလိုငှါ။ အဘိသင်္ခရောန္တိ၊ ပြုစီရင်ကုန်၏။ သညံ၊ သညာဟူသော။ သင်္ခတံ၊ သင်္ခတကို။ သညတ္တာယ၊ သညာအဖြစ် အလိုငှါ။ အဘိသင်္ခရောန္တိ၊ ပြုစီရင်ကုန်၏။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရဟူကုန်သော။ သင်္ခတံ၊ သင်္ခတကို။ (ဝိသေသန ဝိသေသ္မ ဝိဘတ္တိသာတူ ဝစနမတူ။) သင်္ခါရတ္တာယ၊ သင်္ခါရအဖြစ် အလိုငှါ။ အဘိသင်္ခရောန္တိ၊ ပြုစီရင်ကုန်၏။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ဟူသော။ သင်္ခတံ၊ သင်္ခတကို။ ၁။ သုခမ္ပိ ဝေဒယတီထိ ဆုခံ အာရမ္မဏံ ဝေဒေတိ အနုဘဝထိ။ ပရတော ပဒဒ္ဓယပိ သာ နယောဟူ သော ဋ္ဌ နှင့်အညီ အာရမ္မဏကကြေကြံ၍ပေးသည်။) ကျိုးသူခစသောငဝဒနာ၏ ကမည်ကို အကြောင်းအာရုံ၌ ထင်စား၍ ဖလူပစာရတ္ထပေးလိုသော် “သုစံ၊ သုခဝေဒနာကို။ ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခဝေဒနာကို၊ ဒုက္ခမသုခံ၊ ဥပေက္ခာ ဝေဒနာကို” ဟုပေး။ @ကျယ် ရှု၊ ၂။ သင်္ခတန္တိ လဒ္ဒနာမံ ရူပမေဝဟူသော ဋ္ဌ-နှင့် ရူပံ ရူပတ္ထာယစသော နောက်ဝါကျတို့၌ ရူပံ သင်္ခထံ (ရုပ်ဟူသော ကင်္ခတ) Loဒနံ သင်္ခတံ (ဝေဒနာဟူသော သင်္ခတ) သည် သင်္ခထံ (သညာဟူသော သင်္ခတ) ပုဒ်ကိုရှု၍ “ကိဉ္စ၊ အဘယ်မည်သော။ သင်္ခတံ၊ ကို”ဟု အမေးဝါကျဉ်ပေးသည်။ အကယ်၍ ရူပ် ရူပတ္ထာယ စသော နောက်ဝါကျတို၌ရှိသော ရူပတ္ထာယ ဝေဒနတ္တာယ သညတ္တာယ ပုဒ်တို့ကို ရှူ၍ပေးလျှင် “ကိဉ္စ အဘယ်သ္မိလျှင်း သင်္ခတံ၊ ကိုး အဘိသင်္ခရောန္တိ၊ ကုန်သနည်းဟု အမေးဝါကျကိုပေး။ အဖြေဝါကျကိုလည်း ရူပံ၊ ကို။ ရူပတ္ထာယ၊ ငါ။ သင်္ခတံ၊ ကို အဘိသင်္ခရော၊ ကုန်၏။ နံ ဝေဒနာ စသော နာက်ဝါကျတို၌လည်း နည်း
စာမျက်နှာ-076	ဝိညာဏတ္တာယ၊ ဝိညာဏ်အဖြစ် အလိုငှါ။ အဘိသင်္ခရောန္တိ၊ ပြုစီရင်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သင်္ခတံ၊ သင်္ခတကို။ အဘိသင်္ခရောန္တိ၊ ပြုစီရင်ကုန်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “သင်္ခါရာတိ၊ သင်္ခါရတို့” ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ဟူ၍။ ဝဒေထ၊ ဆိုကုန်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝိဇာနာတိ၊ အထူးသဖြင့် သိတတ်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “ဝိညာဏန္တိ၊ ဝိညာဏ်” ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို။ ဝိဇာနာတိ၊ အထူးသဖြင့် သိတတ်သနည်း။ အမ္ဗိလမ္ပိ၊ အချဉ်ကိုလည်း။ ဝိဇာနာတိ၊ အထူးသဖြင့် သိတတ်၏။ တိတ္တကမ္ပိ၊ အခါးကိုလည်း။ ဝိဇာနာတိ၊ အထူးသဖြင့် သိတတ်၏။ ကဋုကမ္ပိ၊ အစပ်ကိုလည်း။ ဝိဇာနာတိ၊ အထူးသဖြင့် သိတတ်၏။ မဓုရမ္ပိ၊ အချိုကိုလည်း။ ဝိဇာနာတိ၊ အထူးသဖြင့် သိတတ်၏။ ခါရိကမ္ပိ၊ ငံသောအရသာကိုလည်း။ ဝိဇာနာတိ၊ အထူးသဖြင့် သိတတ်၏။ အခါရိကမ္ပိ၊ မငံသောအရသာကိုလည်း။ ဝိဇာနာတိ၊ အထူးသဖြင့် သိတတ်၏။ လောဏိကမ္ပိ၊ ဆားပါသောအရသာကိုလည်း။ ဝိဇာနာတိ၊ အထူးသဖြင့် သိတတ်၏။ အလောဏိကမ္ပိ၊ ဆားမပါသောအရသာကိုလည်း။ ဝိဇာနာတိ၊ အထူးသဖြင့် သိတတ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝိဇာနာတိ၊ အထူးသဖြင့် သိတတ်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “ဝိညာဏန္တိ၊ ဝိညာဏ်” ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ (သဉ္ဇာနာတိ ဝိဇာနာတိ ပဇာနာတိ ၃-မျိုးတို့၏ အထူးကို ဋ္ဌ ရှု။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တတ္ထ၊ ထိုခန္ဓာ ငါးပါး၌။ သုတဝါ၊ အာဂမ၊ အဓိဂမဟူသော အကြားအမြင်ရှိသော။ အရိယသာဝကော၊ အရိယာဖြစ်သော တပည့်သည်။ “ဧတရဟိ၊ ဤယခုအခါ၌။ ရူပေန၊ ရုပ်သည်။ အဟံ၊ ငါ့ကို။ ခဇ္ဇာမိ၊ ခဲစားအပ်၏။ ဧတရဟိ၊ ဤယခုအခါ၌။ ပစ္စုပ္ပန္နေန၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ ရူပေန၊ ရုပ်သည်။ ခဇ္ဇာမိ သေယျထာပိ၊ ခဲစားအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အတီတံ၊ လွန်လေပြီးသော။ အဒ္ဓါနမ္ပိ၊ အခါ၌လည်း။ အဟံ၊ ငါ့ကို။ ရူပေန၊ ရုပ်သည်။ ခဇ္ဇိံ၊ ခဲစားအပ်ပြီ။ ပန၊ ထိုပြင်။ အဟံဧဝ၊ ငါသည်လည်း။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်သော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အဘိနန္ဒေယျံ၊ နှစ်သက်မိငြားအံ့။ ဧတရဟိ၊ ဤယခုအခါ၌။ ပစ္စုပ္ပန္နေန၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ ရူပေန၊ ရုပ်သည်။ ခဇ္ဇာမိ သေယျထာပိ၊ ခဲစားအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်သော။ အဒ္ဓါနမ္ပိ၊ အခါ၌လည်း။ အဟံ၊ ငါ့ကို။ ရူပေန၊ ရုပ်သည်။ ခဇ္ဇေယျံ၊ ခဲစားအပ်ရာ၏” ဟူ၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ၊ ဆင်ခြင်၏။ သော၊ ထိုအရိယသာဝကသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိသင်္ခါယ၊ ဆင်ခြင်၍။ အမီတံ၊ လွန်ခဲ့ပြီးသော။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ အနပေက္ခော၊ ငဲ့ကွက်ခြင်းမရှိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်သော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက်တော့။ ပစ္စုပ္ပန္နံ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ (ဝါ၊ ၏။) နိဗ္ဗိဒါယ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းငှါ။ ဝိရာဂါယ၊ စက်ဆုပ်ခြင်းငှါ။ နိရောဓာယ၊ ချုပ်ခြင်းငှါ။ ပဋိပန္နော၊ ကျင့်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဧတရဟိ၊ ဤယခုအခါ၌။ အဟံ၊ ငါ့ကို။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာသည်။ ခဇ္ဇာမိ၊ ခဲစားအပ်၏။ ဧတရဟိ၊ ၌။ ပစ္စုပ္ပန္နာယ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာသည်။ ခဇ္ဇာမိ သေယျထာပိ၊ ခဲစားအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အတီတံ၊ လွန်လေပြီးသော။ အဒ္ဓါနမ္ပိ၊ အခါ၌လည်း။ အဟံ၊ ငါ့ကို။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာသည်။ ခဇ္ဇိံ၊ ခဲစားအပ်ပြီ။ ပန၊ ထိုပြင်။ အဟံဧဝ၊ ငါသည်လည်း။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်သော။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ အဘိနန္ဒေယျံ၊ နှစ်သက်မိငြားအံ့။ ဧတရဟိ၊ ၌။ ပစ္စုပ္ပန္နာယ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာသည်။ ခဇ္ဇာမိ သေယျထာပိ၊ ခဲစားအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်သော။ အဒ္ဓါနမ္ပိ၊ အခါ၌လည်း။ အဟံ၊ ငါ့ကို။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာသည်။ ခဇ္ဇေယျံ၊ ခဲစားအပ်ရာ၏” ဟူ၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ၊ ဆင်ခြင်၏။ (ဆိုအပ်ခဲ့ပြီး ဣတိပဋိသဉ္စိက္ခတိ ပြန်စပ်။) သော၊ ထိုအရိယသာဝကသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိသင်္ခါယ၊ ဆင်ခြင်၍။
စာမျက်နှာ-077	အတီတာယ၊ လွန်ခဲ့ပြီးသော။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ အနပေက္ခော၊ ငဲ့ကွက်ခြင်းမရှိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်သော။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက်တော့။ ပစ္စုပ္ပန္နာယ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာကို။ (ဝါ၊ ၏။) နိဗ္ဗိဒါယ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းငှါ။ ဝိရာဂါယ၊ စက်ဆုပ်ခြင်းငှါ။ နိရောဓာယ၊ ချုပ်ခြင်းငှါ။ ပဋိပန္နော၊ ကျင့်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဧတရဟိ၊ ဤယခုအခါ၌။ အဟံ၊ ငါ့ကို။ သညာယ၊ သညာသည်။ ခဇ္ဇာမိ၊ ခဲစားအပ်၏။ ဧတရဟိ၊ ၌။ ပစ္စုပ္ပန္နာယ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ သညာယ၊ သညာသည်။ ခဇ္ဇာမိ သေယျထာပိ၊ ခဲစားအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အတီတံ၊ လွန်လေပြီးသော။ အဒ္ဓါနမ္ပိ၊ အခါ၌လည်း။ အဟံ၊ ငါ့ကို။ သညာယ၊ သညာသည်။ ခဇ္ဇိံ၊ ခဲစားအပ်ပြီ။ ပန၊ ထိုပြင်။ အဟံဧဝ၊ ငါသည်လည်း။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်သော။ သညံ၊ သညာကို။ အဘိနန္ဒေယျံ၊ နှစ်သက်မိငြားအံ့။ ဧတရဟိ၊ ၌။ ပစ္စုပ္ပန္နာယ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ သညာယ၊ သညာသည်။ ခဇ္ဇာမိ သေယျထာပိ၊ ခဲစားအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်သော။ အဒ္ဓါနမ္ပိ၊ အခါ၌လည်း။ အဟံ၊ ငါ့ကို။ သညာယ၊ သညာသည်။ ခဇ္ဇေယျံ၊ ခဲစားအပ်ရာ၏” ဟူ၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ၊ ဆင်ခြင်၏။ (ပေယျာလအတွင်းရှိ ဣတိပဋိသဉ္စိက္ခတိ၌ စပ်။) အဟံဧဝ၊ ငါသည်လည်း။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်ကုန်သော။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ အဘိနန္ဒေယျံ၊ နှစ်သက်မိငြားအံ့။ ဧတရဟိ၊ ၌။ ပစ္စုပ္ပန္နေဟိ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်ကုန်သော။ သင်္ခါရေဟိ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ခဇ္ဇာမိ သေယျထာပိ၊ ခဲစားအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်သော။ အဒ္ဓါနမ္ပိ၊ အခါ၌လည်း။ အဟံ၊ ငါ့ကို။ သင်္ခါရေဟိ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ခဇ္ဇေယျံ၊ ခဲစားအပ်ရာ၏” ဟူ၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ၊ ဆင်ခြင်၏။ သော၊ ထိုအရိယသာဝကသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိသင်္ခါယ၊ ဆင်ခြင်၍။ အတီတေသု၊ အတိတ်ဖြစ်ကုန်သော။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ အနပေက္ခော၊ ငဲ့ကွက်ခြင်းမရှိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အနာဂတေ၊ အနာဂတ်ဖြစ်ကုန်သော။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက်တော့။ ပစ္စုပ္ပန္နေ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်ကုန်သော။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ (ဝါ၊ ၏။) နိဗ္ဗိဒါယ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းငှါ။ ဝိရာဂါယ၊ စက်ဆုပ်ခြင်းငှါ။ နိရောဓာယ၊ ချုပ်ခြင်းငှါ။ ပဋိပန္နော၊ ကျင့်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဧတရဟိ၊ ဤယခုအခါ၌။ အဟံ၊ ငါ့ကို။ ဝိညာဏေန၊ ဝိညာဏ်သည်။ ခဇ္ဇာမိ၊ ခဲစားအပ်၏။ ဧတရဟိ၊ ၌။ ပစ္စုပ္ပန္နေန၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ ဝိညာဏေန၊ ဝိညာဏ်သည်။ ခဇ္ဇာမိ သေယျထာပိ၊ ခဲစားအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အတီတံ၊ လွန်လေပြီးသော။ အဒ္ဓါနမ္ပိ၊ အခါ၌လည်း။ အဟံ၊ ငါ့ကို။ ဝိညာဏေန၊ ဝိညာဏ်သည်။ ခဇ္ဇိံ၊ ခဲစားအပ်ပြီ။ အဟံဧဝ၊ ငါသည်လည်း။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်သော။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ အဘိနန္ဒေယျံ၊ နှစ်သက်မိငြားအံ့။ ဧတရဟိ၊ ၌။ ပစ္စုပ္ပန္နေန၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ ဝိညာဏေန၊ ဝိညာဏ်သည်။ ခဇ္ဇာမိ သေယျထာပိ၊ ခဲစားအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်သော။ အဒ္ဓါနမ္ပိ၊ အခါ၌လည်း။ အဟံ၊ ငါ့ကို။ ဝိညာဏေန၊ ဝိညာဏ်သည်။ ခဇ္ဇေယျံ၊ ခဲစားအပ်ရာ၏” ဟူ၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ၊ ဆင်ခြင်၏။ (ဣတိပဋိသဉ္စိက္ခတိ ပြန်စပ်။) သော၊ ထိုအရိယသာဝကသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိသင်္ခါယ၊ ဆင်ခြင်၍။ အတီတေန၊ လွန်လေပြီးသော။ ဝိညာဏေန၊ ဝိညာဏ်၌။ အနပေက္ခော၊ ငဲ့ကွက်ခြင်းမရှိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အနာဂတံ၊ အနာဂတ်ဖြစ်သော။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ နာဘိနန္ဒတိ၊ မနှစ်သက်တော့။ ပစ္စုပ္ပန္နံ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ (ဝါ၊ ၏။) နိဗ္ဗိဒါယ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းငှါ။ ဝိရာဂါယ၊ စက်ဆုပ်ခြင်းငှါ။ နိရောဓာယ၊ ချုပ်ခြင်းငှါ။ ပဋိပန္နော၊ ကျင့်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ (တံ ကိံ မညထ ဘိက္ခဝေ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ အထ အနတ္တလက္ခဏသုတ် စာပိုဒ် ၅၉-ရှု၍ပေး။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ အရိယသာဝကော၊ ဤအရိယသာဝကကို။ အပစိနာတိ၊ ဝဋ်ကို ဖျက်ဆီးတတ်၏။ (ဝဋ္ဋံ ဝိနာသေတိ၊ ဋ္ဌ။) နော အာစိနာတိ၊ ဝဋ်ကို မတိုးပွားစေတတ်။ (နေဝ စိနာတိ၊ ဋ္ဌ။ နေဝ စိနာတိတိ န ဝဍ္ဎေတိ။) ပဇဟတိ၊ ဝဋ်ကို ပယ်စွန့်တတ်၏။ န ဥပါဒိယတိ၊ ဝဋ်ကို စွဲလမ်း၍ မယူတတ်။ (တဒေဝ ဝိဿဇ္ဇတိ န ဂဏှာတိ၊ ဋ္ဌ။) ဝိသိနေတိ၊ ဝဋ်ကို ဖရိုဖရဲ ကြဲတတ်၏။ န ဥဿဓတိ၊ ဝဋ်ကို မပေါင်းစည်းတတ်။ (ဝိကိရတိ န သမ္ဗိဏ္ဍေတိ၊ ဋ္ဌ။) ဝိဓူပေတိ၊
စာမျက်နှာ-078	အခိုးကင်းစေတတ်၏။ (ငြိမ်းအေးပေတိ၊ ဟူ၍။) န သန္ဓူပေတိ၊ ဝဋ်ကို အခိုးမထစေတတ်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို။ အပစိနာတိ၊ ဖျက်ဆီးတတ်သနည်း။ နော အာစိနာတိ၊ မတိုးပွားစေတတ်သနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အပစိနာတိ၊ ဖျက်ဆီးတတ်၏။ နော အာစိနာတိ၊ မတိုးပွားစေတတ်။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ သညံ၊ သညာကို။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ အပစိနာတိ၊ ဖျက်ဆီးတတ်၏။ နော အာစိနာတိ၊ မတိုးပွားစေတတ်။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို။ ပဇဟတိ၊ ပယ်စွန့်တတ်သနည်း။ န ဥပါဒိယတိ၊ မယူတတ်သနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ပဇဟတိ၊ ပယ်စွန့်တတ်၏။ န ဥပါဒိယတိ၊ မယူတတ်။ ပ၊ (ဝေဒနံ၊ သညံ၊ သင်္ခါရေ၊ ဝိညာဏံ ဟူ၍ ပေယျာလဖြင့် ဆိုလိုသည်။) ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို။ ဝိသိနေတိ၊ ဖရိုဖရဲ ကြဲတတ်သနည်း။ န ဥဿဓတိ၊ မပေါင်းစည်းတတ်သနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ဝိသိနေတိ၊ ဖရိုဖရဲ ကြဲတတ်၏။ န ဥဿိနေတိ၊ မပေါင်းစည်းတတ်။ ပ၊ (ဝေဒနံ၊ သညံ၊ သင်္ခါရေ၊ ဝိညာဏံ ဟူ၍ ပေယျာလဖြင့် ဆိုလိုသည်။) ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို။ ဝိဓူပေတိ၊ အခိုးကင်းစေတတ်သနည်း။ န သန္ဓူပေတိ၊ အခိုးမထစေတတ်သနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ဝိဓူပေတိ၊ အခိုးကင်းစေတတ်၏။ န သန္ဓူပေတိ၊ အခိုးမထစေတတ်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ၊ ဤဆိုအပ်ခဲ့သည့်အတိုင်း။ ပဿံ၊ ရှုသော။ သုတဝါ၊ အာဂမ အဓိဂမဟူသော သုတရှိသော။ အရိယသာဝကော၊ အရိယာဖြစ်သော တပည့်သည်။ (ကြွင်းအနတ္တလက္ခဏသုတ် စာပိုဒ် ၅၉-ရှု။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ ဘိက္ခု၊ ဤရဟန်းကို။ (ဝုစ္စတိ၌ စပ်။) နေဝါစိနာတိ၊ ဝဋ်ကို မတိုးပွားစေတတ်။ န အပစိနာတိ၊ ဝဋ်ကို မဖျက်ဆီးတတ်။ အပစိနိတွာ၊ ဝဋ်ကို ဖျက်ဆီး၍။ ဌိတော၊ တည်သူဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ နေဝ ပဇဟတိ၊ ဝဋ်ကို မပယ်စွန့်တတ်။ န ဥပါဒိယတိ၊ ဝဋ်ကို စွဲလမ်း၍ မယူတတ်။ ပဇဟိတွာ၊ ဝဋ်ကို ပယ်စွန့်၍။ ဌိတော၊ တည်သူဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ နေဝ ဝိသိနေတိ၊ ဝဋ်ကို ဖရိုဖရဲ မဖြန့်ကြဲတတ်။ န ဥဿဓတိ၊ ဝဋ်ကို မပေါင်းစည်းတတ်။ ဝိသိနေတွာ၊ ဝဋ်ကို ဖရိုဖရဲ ဖြန့်ကြဲ၍။ ဌိတော၊ တည်သူဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ နေဝ ဝိဓူပေတိ၊ ဝဋ်ကို အခိုးမကင်းစေတတ်။ န သန္ဓူပေတိ၊ ဝဋ်ကို အခိုးမထစေတတ်။ ဝိဓူပေတွာ၊ ဝဋ်ကို အခိုးကင်းစေ၍။ ဌိတော၊ တည်သူဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို။ နေဝါစိနာတိ၊ မတိုးပွားစေတတ်သနည်း။ န အပစိနာတိ၊ မဖျက်ဆီးတတ်သနည်း။ အပစိနိတွာ၊ ဖျက်ဆီး၍။ ဌိတော၊ တည်သနည်း။ (တည်သူမည်သနည်း ဟုသော်လည်းပေး။) ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နေဝါစိနာတိ၊ မတိုးပွားစေတတ်။ န အပစိနာတိ၊ မဖျက်ဆီးတတ်။ အပစိနိတွာ၊ ဖျက်ဆီး၍။ ဌိတော၊ တည်၏။ (တည်သူမည်၏ ဟုသော်လည်းပေး။) ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ သညံ၊ သညာကို။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ ၁။ ဝဋ်ခိုးဝင်ရွှေကင်းစေတတ်ဟူသောအနက်သည် ဝဋ်ကိုငြိမ်းအေးစေတက်ဟူသော အနက်နှင့် အတူတူပင်၊ သဒ္ဒတ္ထဘာဝဏ္ဏမျှသာထူးသည်။ ဝဋ်ခိုးဝဋ်ငွေမထစေတတ်ယူသည် ဝဋ်မီးကိုမထောက်ပစေတတ်ဟူသည်နှင့်အတူတူ ပင်း သဒ္ဒတ္ထဘာဝတ္ထုမျှသာထူးသည်။ ထို့ကြောင့် ဝိဓူပတိ န သန္ဓူ ပေတီထိ နိဗ္ဗာပေထိ နဇာလာပေတိ ဟု ဋ္ဌ၌ ဖွင့်ဆိုအပ်သည်။ ၂။ က၊ နေဝါစိနာထိ၊ နာထိ။ ၁။ အပ်စိနိတွာ ဌိတော။ ခ၊ နေဝ ပဇဟတိ။ ပ။ ပဇယိတွာ ဌိတော။ ဂ၊ နေဝ ဝိသိနေလိ။ ၁။ ဝိသိနေထွာ ဌိတော ဃ၊ ငန ဝိဓူပေတိ။ ပ။ ဝိဓူပေၻာ ဌိတာဟု ၄-ဝါကျ။ ကိဉ္စ နေဝါစိနာတိ။ ပ။ အပင်နိက္ခာ ဌိတော အမေးဝါထူ။ ရှုပဲ။ ပ။ ဝိညာဏံ။ ပ။ အပစိနိက္ခာ ဌိတော အဖြေဝါကျ၊ နောက်ဝါကျတိုကိုလည်း ဤအထူခဲ့။ ပါဠိတော်၌ ထနက်ပေး၍ မဖြစ်နိုင်လောက်ထောင် ၁-ချောင်းပိုင် ၂-ချောင်းပိုင် ပိုင်းခြားပုံမှားယွင်းနေသောကြောင့် ရှင်းလင်းပြလိုက်သည်။
စာမျက်နှာ-079	ကို။ နေဝါစိနာတိ၊ တတ်။ န အပစိနာတိ၊ တက်။ အပစိနိတွာ၊ ၍။ ဌိတော၊ တည်၏။ ဝါ၊ တည်သူမည်၏။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို။ နေဝ ပဇဟတိ၊ မပယ်စွန့်တတ်သနည်း။ န ဥပါဒိယတိ၊ စွဲလမ်း၍ မယူတတ်သနည်း။ ပဇဟိတွာ၊ ပယ်စွန့်၍။ ဌိတော၊ တည်သနည်း။ (တည်သူမည်သနည်း ဟုသော်လည်းပေး။) ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နေဝ ပဇဟတိ၊ မပယ်စွန့်တတ်။ န ဥပါဒိယတိ၊ စွဲလမ်း၍ မယူတတ်။ ပဇဟိတွာ၊ ပယ်စွန့်၍။ ဌိတော၊ တည်၏။ ဝါ၊ တည်သူမည်၏။ ပ။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို။ နေဝ ဝိသိနေတိ၊ ဖရိုဖရဲ မဖြန့်ကြဲတတ်သနည်း။ န ဥဿိနေတိ၊ မပေါင်းစည်းတတ်သနည်း။ ဝိသိနေတွာ၊ ဖရိုဖရဲ ဖြန့်ကြဲ၍။ ဌိတော၊ တည်သနည်း။ ဝါ၊ တည်သူမည်သနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နေဝ ဝိသိနေတိ၊ ဖရိုဖရဲ မဖြန့်ကြဲတတ်။ န ဥဿဓတိ၊ မပေါင်းစည်းတတ်။ ဝိသိနေတွာ၊ ဖရိုဖရဲ ဖြန့်ကြဲ၍။ ဌိတော၊ တည်၏။ ဝါ၊ တည်သူမည်၏။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်ကို။ နေဝ ဝိဓူပေတိ၊ အခိုးအငွေ့ မကင်းစေတတ်သနည်း။ န သန္ဓူပေတိ၊ အခိုးအငွေ့ မထစေတတ်သနည်း။ ဝိဓူပေတွာ၊ အခိုးအငွေ့ ကင်းစေ၍။ ဌိတော၊ တည်သနည်း။ ဝါ၊ တည်သူမည်သနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နေဝ ဝိဓူပေတိ၊ အခိုးအငွေ့ မကင်းစေတတ်။ န သန္ဓူပေတိ၊ အခိုးအငွေ့ မထစေတတ်။ ဝိဓူပေတွာ၊ အခိုးအငွေ့ ကင်းစေ၍။ ဌိတော၊ တည်၏။ ဝါ၊ တည်သူမည်သည်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိမုတ္တစိတ္တံ၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်ပြီးသော အရဟတ္တဖိုလ်ဟူသော စိတ်ရှိသော။ ဘိက္ခဟု၊ ရဟန်းကို။ သဟိန္ဒာ၊ သိကြားနှင့် တကွကုန်သော။ သဗြဟ္မကာ၊ ဗြဟ္မာနှင့် တကွကုန်သော။ သပဇာပတိကာ၊ ပဇာပတိနတ်မင်းနှင့် တကွကုန်သော။ ဒေဝါ၊ နတ်တို့သည်။ အာရကာဝ၊ အဝေးမှသာလျှင်— “ယဿ တေ၊ အကြင်အရှင်ဘုရား၏။ ယမ္ပိ၊ အကြင်သမထအာရုံ ဝိပဿနာအာရုံကို။ နိဿာယ၊ အမှီပြု၍။ ဈာယတိ၊ ကိလေသာတို့ကို ရှို့မြှိုက်၏။ (အာရမ္မဏူပနိဇ္ဈာန လက္ခဏူပနိဗ္ဗာနဟူသော သမထဝိပဿနာပါးမျှခြင်းကိုပင် ကိလေသာတို့ကို ရှို့မြှိုက်သည်ဟု ဆိုလိုသည်။) တံ၊ ထိုသမထအာရုံ ဝိပဿနာအာရုံကို။ (မယံ၊ ငါတို့သည်။) နာဘိဇာနာမ၊ မသိနိုင်ပါကုန်။ ပုရိသဇ္ဇည၊ ယောက်ျားအာဇည်ဖြစ်တော်မူသော အရှင်ဘုရား။ တာ တေ၊ ထိုအရှင်ဘုရားအား။ နမော၊ ရှိခိုးပါ၏။ ပုရိသတ္တမ၊ ယောက်ျားမြတ်ဖြစ်တော်မူသော အရှင်ဘုရား။ တဿ တေ၊ ထိုအရှင်ဘုရားအား။ နမောတိ၊ ရှိခိုးပါ၏ ဟူ၍။ နမဿန္တိ၊ ရှိခိုးကုန်၏။ (ဤဋ္ဌ၌ မဖွင့်၊ ထေရဂါထာ မဟာကဿပထေရဂါထာ ဝဏ္ဏနာ ၄၅၅-နှာ ရှု။) သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက် သောသုတ်လည်း။ ၈. ပိဏ္ဍောလျသုတ် ၈၁။ ဧကံ၊ တပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သက္ကေသု၊ သက္ကတိုင်းတို့၌။ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ၊ ကပိလဝတ်ပြည်၌။ နိဂြဓာရာမေ၊ နိဂြဓာရုံ (ကျောင်းတိုက်) ၌။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ နေတော်မူသော အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ကီသောစိဒေဝ၊ တစုံတခု သာလျှင်ဖြစ်သော။ ပကရဏေ၊ အကြောင်းကြောင့်။ ဘိက္ခူသံဃံ၊ ရဟန်းအပေါင်းကို။ ပဏာမေက္ခာ၊ နှင်ထုတ်၍။ (ပဏာမေတွာ နီယရိက္ခာ၊ ဋ္ဌ။) ပုဗ္ဗဏှသမယံ၊ နံနက်အခါ၌။ နိဝါသေတွာ၊ သင်္ကန်းပိုင်ကို ပြင်ဝတ်၍။ ပတ္တစီဝရံ၊ သပိတ်သင်္ကန်းကို။ အာဒါယ၊ ယူ၍။ ကပိလဝတ္ထုံ၊ ၁။ အပကရိယထိ စတေနာတိ အဏံ ပဒံ။ အဏံ ပကရဏံ ကာရဏန္တိ ကတ္ထတော ဧကံ။
စာမျက်နှာ-080	ကပိလဝတ်ပြည်သို့။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလိုငှါ။ ပါဝိသိ၊ ဝင်တော်မူပြီ။ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ၊ ကပိလဝတ်ပြည်၌။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလိုငှါ။ စရိတွာ၊ လှည့်လည်၍။ ပစ္ဆာဘတ္တံ၊ ဆွမ်းစားပြီးသည်မှနောက်၌။ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ခန္တော၊ ဆွမ်းခံရာမှ ဖြည့်လှည့်သော်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ မဟာဝနံ၊ ကြီးကျယ်သော တောသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုကြီးကျယ်သော တောသို့။ ဒိဝါဝိဟာရာယ၊ နေ့အခါ နေရန်အလို့ငှါ။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်ပြီ။ မဟာဝနံ၊ ကြီးကျယ်သော တောသို့။ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ၊ သက်ဝင်၍။ ဗေလုဝလဋ္ဌိကာယ၊ ဥသျှစ်ပင်ပျိုး၏။ မူလေ၊ အနီး၌။ ဒိဝါဝိဟာရံ၊ နေ့အခါ နေရန်အလိုငှါ။ (ဒိဝါဝိဟာရတ္ထာယ နိသီဒိတိ ဒိဝါဝိဟာရတ္ထာယ နိသီဒိ၊ မ၊ ဋ္ဌ၊ ၂-စာပိုဒ် ၂၅၆။) နိသီဒိ၊ ထိုင်နေပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ နေတော်မူသော အခါ၌။ ရဟောဂတဿ၊ ဆိတ်ကွယ်ရာသို့ ရောက်နေသော။ ပဋိသလ္လီနဿ၊ သတ္တ, သင်္ခါရမှ ဖဲ၍ တပါးတည်း ကိန်းအောင်းတော်မူသော။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ (စေတသာ ပရိဝိတက္ကော၌ သမ္ဗန်။) “မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ ဘိက္ခူသံဃော၊ ရဟန်းအပေါင်းကို။ ပဗ္ဗာဇိတော၊ အပသို့ ရောက်စေအပ်ပြီ။ ဧတ္ထ၊ ဤရဟန်းအပေါင်း၌။ နဝါ၊ အသစ်ဖြစ်ကုန်သော။ အစိရပဗ္ဗဇိတာ၊ ရဟန်းပြု၍ မကြာသေးကုန်သော။ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ၊ ဤဓမ္မဝိနယသာသနာသို့။ အဓုနာဂတာ၊ အခုမှ ရောက်လာကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ မမံ၊ ငါဘုရားကို။ အပဿန္တာနံ၊ မမြင်ရကုန်သော။ တေသံ၊ ထိုရဟန်းတို့၏။ အညထတ္တံ၊ ကြည်ညိုသည်မှတပါး အခြားသော အခြင်းအရာ၏ အဖြစ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဝိပရိဏာမော၊ (လူထွက်ခြင်းဟူသော) ဖောက်ပြန်ခြင်းသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ မာတရံ၊ အမိကို။ အပဿန္တာ၊ မတွေ့မြင်သော။ တရုဏာ၊ နုနယ်သော။ ဝစ္ဆဿ၊ နွားငယ်၏။ အညထတ္တံ၊ ရွှင်ပျသည်မှတပါး (ညှိုးနွမ်းခြင်းဟူသော) အခြားအခြင်းအရာ၏ အဖြစ်သည်။ သိယာ သေယျထာပိ၊ ဖြစ်ရာသကဲ့သို့။ ဝိပရိဏာမော၊ (သေဆုံးခြင်းဟူသော) ဖောက်ပြန်ခြင်းသည်။ သိယာ သေယျထာပိ၊ ဖြစ်ရာသကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤရဟန်းအပေါင်း၌။ ပ။ ဝိပရိဏာမော၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းသည်။ ၁။ ပစ္ဆာဘတ္တန္တိ ဘတ္တာ ပစ္စထော မ-ဋ္ဌ-၂-စာပိုဒ် ၂၉၆။ ဘတ္တဿ ပစ္ဆတောထိ သတ္တဘဉ္စနာ ပစ္ဆ-ထော၊ ဋီ။ ၎င်းတို့နှင့်အညီ ဘုဉ္စနပုဒ်အကြေကြံ၍ ဆွမ်းစားပြီးသည်မှ နောက်၌ဟု ပေးသည်။ ဆွမ်းမှနောက် ၌ဟု မပေးလင့်။ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တောပုဒ်ကိုလည်း ပိဏ္ဍပါတပရိယေသနထော ပဋိက္ခန္တာဟူသော မ၊ ဋ္ဌ၊ ၂-စာပိုဒ် ၂၉၆ နှင့်အညီ ပရိယေသနပုဒ်အကြေကြံ၍ ပေးသည်။ ၂။ ပဋိသန တေဟိ ဟိ သတ္ထသင်္ခါရေဟိ ပဋိနိဝတ္တိတ္မွာ သလ္လာနံ နိလီယနံဟူသော မ၊ ဋ္ဌ၊ ၁-စာပိုင် ဂ၁-နှင့်အညီ ပေးသည်။ ဧကီဘာဝေါ ပဝိဝေကောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိကား သာဝတ္ထ၊ ၃။ ပုဗ္ဗ ဟဓာတ် တပစ္စည်း vour ပါပုဏေဟူသော ဓာတ်ကျမ်းနှင့်အညီ သဗ္ဗတ္ထပေးသည်။ နှင်ထုတ်အပ်ပြီ ငသာ်လည်း ဘာဝတ္ထပေး။ ဋ္ဌ ၌လည်းရှု။ ၄။ ပသာဒညထတ္တံ ဝါ။ ပ။ ဘဝေယျ။ ပ။ ပဘဒံ မန္တံ ကရောန္တာနံ ပသာဒညထတ္တံ နာမ ဟောတိ ဟူသော ဋ္ဌနှင့်အညီပေးသည်။ ဘာပညထတ္တံ ဗါ သဝေယျ၊ သလီဝေနေဝ တိတ္ထာယတနံ ပဏ္ဏမန္တာနံ ဘာဝညထတ္တံ နာမ နာမ ဟူသောဋ္ဌ-အလို ရဟန်းဘဝမှတပါး အခြားသောအခြင်းအရာ၏အဖြစ်သည်ဟုပေး။ ကြည်ညိုစိတ်မှ မကြည်ညိုစိတ်ဆိုပြောင်းလွှဲ ခြင်းသည် ပသာဒညတ္ထ၊ ဗုဒ္ဓသာဝကဘာာ (အဖြစ်) မှ ထိတ္ထိယသာဝကဘာဝ (အဖြစ်) သို့ ပြောင်းလဲခြင်း သည် ဘာဝညထာဟု ဤသိုအထူးသီ။
စာမျက်နှာ-081	သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ (တေသံ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ မမံ၊ ငါဘုရားကို။ အပဿန္တာနံ၊ မမြင်ရကုန်သည်ဖြစ်၍။ အညထတ္တံ၊ အခြားသော အခြင်းအရာ၏ အဖြစ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဝိပရိဏာမော၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏ ဟုသော်လည်းပေး။) ဥဒကံ၊ ရေကို။ အလဘန္တာနံ၊ မရကုန်သော။ တရုဏာနံ၊ နုနယ်ကုန်သော။ ဗီဇာနံ၊ မျိုးစေ့တို့၏။ (မုချတ္တ ဝါ၊ မျိုးပင်တို့၏။ ဥပစာရတ္တ။) အညထတ္တံ၊ စိမ်းလန်းသည်မှတပါး (ညှိုးနွမ်းခြင်းဟူသော) အခြားအခြင်းအရာ၏ အဖြစ်သည်။ သိယာ သေယျထာပိ နာမ၊ ဖြစ်ရာသကဲ့သို့။ ဝိပရိဏာမော၊ (သေခြင်းဟူသော) ဖောက်ပြန်ခြင်းသည်။ သိယာ သေယျထာပိ နာမ၊ ဖြစ်ရာသကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ဝိပရိဏာမော၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဘိက္ခူသံဃော၊ ရဟန်းအပေါင်းကို။ အနုဂ္ဂဟိတော ယထေဝ၊ ချီးမြှောက်အပ် သကဲ့သို့ပင်လျှင်။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ဧတရဟိ၊ ယခုအခါ၌။ ဘိက္ခူသံဃံ၊ ရဟန်းအပေါင်းကို။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ အနုဂ္ဂဟေယျံ၊ ချီးမြှောက်ရမူကား။ ယံနုနာတိ၊ ကောင်းစွါ” ဟူသော။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ စေတသာ၊ စိတ်၏။ ပရိဝိတက္ကော၊ အကြံအစည်သည်။ ဥဒပါဒိ၊ ထင်ရှားဖြစ်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ အကြံအစည်ဖြစ်ရာ အချိန်အခါ၌။ သဟမ္ပတိ၊ သဟမ္ပတိမည်သော။ ဗြဟ္မာ၊ ဗြဟ္မာသည်။ စေတသာ၊ မိမိစိတ်ဖြင့်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ စေတောပရိဝိတက္ကံ၊ စိတ်အကြံအစည်ကို။ အညာယ၊ သိ၍။ ဗလဝါ၊ အားရှိသော။ ပုရိသော၊ ယောက်ျားသည်။ သမိဉ္ဇိတံ၊ ကွေးထားအပ်သော။ ဗာဟံ ဝါ၊ မောင်းကိုလည်း။ ပသာရေယျ သေယျထာပိ၊ ဆန့်ရာသကဲ့သို့၎င်း။ ပသာရိတံ၊ ဆန့်ထားအပ်သော။ ဗာဟံ ဝါ၊ မောင်းကိုလည်း။ သမိဉ္ဇေယျ သေယျထာပိ၊ ကွေးရာသကဲ့သို့၎င်း။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ဗြဟ္မလောကာ၊ ဗြဟ္မလောက၌။ အန္တရဟိတော၊ ကွယ်သည်ဖြစ်၍။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပုရတော၊ ရှေ့၌။ ပါတုရဟောသိ၊ ထင်ရှားဖြစ်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ သဟမ္ပတိ၊ သဟမ္ပတိမည်သော။ ဗြဟ္မာ၊ ဗြဟ္မာသည်။ ဧကံသံ၊ တဖက်သော ပခုံး၌။ ဥတ္တရသင်္ဂံ၊ အပေါ်ရုံကို။ (အပေါ်၌ ကပ်ငြိသည်ကို ဟုသော်လည်းပေး။) ကရီတွာ၊ ပြု၍။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အတ္ထိ၊ ၏။ တေန၊ ထိုဘုရားရှိရာ အရပ်သို့။ အဉ္ဇလိံ၊ လက်အုပ်ကို။ ပဏာမေတွာ၊ ညွတ်စေ၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘဂဝါ၊ အရှင်ဘုရား။ ဧတံ၊ ဤအရှင်ဘုရား၏ အကြံအစည်သည်။ ဧဝံ၊ ကြံစည်တိုင်းမှန်လှပါပေ၏။ သုဂတ၊ အရှင်သုဂတ။ ဧတံ၊ ဤအရှင်ဘုရား၏ အကြံအစည်သည်။ ဧဝံ၊ ကြံစည်တိုင်းမှန်လှပါပေ၏။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘဂဝတာ၊ အရှင်ဘုရားသည်။ ဘိက္ခူသံဃော၊ ရဟန်းအပေါင်းကို။ ပဗ္ဗာဇိတော၊ အပသို့ ရောက်စေအပ်ပါပြီ။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘဂဝါ၊ အရှင်ဘုရားသည်။ ဘိက္ခူသံဃံ၊ ရဟန်းအပေါင်းကို။ အဘိနန္ဒတု၊ ကျေနပ်နှစ်သိမ့်တော်မူပါ။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘဂဝါ၊ အရှင်ဘုရားသည်။ ဘိက္ခူသံဃံ၊ ရဟန်းအပေါင်းကို။ အဘိဝဒတု၊ ဆုံးမစကား မြွက်ကြားတော်မူပါ။ ဘဂဝတာ၊ အရှင်ဘုရားသည်။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဘိက္ခူသံဃော၊ ရဟန်းအပေါင်းကို။ အနုဂ္ဂဟိတော ယထေဝ၊ ချီးမြှောက်အပ် သကဲ့သို့ပင်လျှင်။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ဧတရဟိ၊ ယခုအခါ၌။ ဘိက္ခူသံဃံ၊ ရဟန်းအပေါင်းကို။ အနုဂ္ဂဟာတု၊ ချီးမြှောက်တော်မူပါလော” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ တုဏှီဘာဝေန၊ တိတ်ဆိတ်သည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ အဓိဝါသေသိ၊ သည်းခံပြီ။ (စိုးမိုး၍ နေစေပြီဟု သမ္မုတိ၊ အဓိဝါသေတိတိ သမ္ပဋိစ္ဆတိ ကဲ့သို့ လက်ခံပြီဟု ဘာဝတ္ထ သော်လည်းပေး။) အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ၊ သဟမ္ပတိဗြဟ္မာသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အဓိဝါသနံ၊ သည်းခံခြင်းကို။ ၁။ ဗီဇာနံ ထၡာနန္တိ တရုဏသဿာနံ၊ မ-ဋ္ဌ ၃-စာပိုဒ် ၁၅၉။ ကာရဏူပစာရေန သဿသု ဗီဇ-ပရိယာယောထိ အာဟ “ ဗီဇ ထရုနန္တိ ထရုဏာန န္တိ။ ၎င်းဋီကာတို့ကိုထောက်၍ ဤ၌လည်း ပဌမ အနက် မုချတ္တ၊ ဒုတိယအနက် ကာရဏူပစာရ@ပေးသည်။
စာမျက်နှာ-082	ဝိဒိတွာ၊ သိ၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ရှိခိုး၍။ (သုခီ ဟောတု စသော မင်္ဂလာစကား မြွက်ကြားစေ၍ ဟုသော်လည်းပေး။) ပဒက္ခိဏံ၊ အရိုအသေကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ တတ္ထေဝ၊ ထိုအရပ်၌ပင်လျှင်။ အန္တရဧဟာယ၊ ကွယ်ပျောက်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သာယနသမယံ၊ ညချမ်းအခါ၌။ ပဋိသလ္လာနာ၊ သတ္တ သင်္ခါရမှ ဖြည့်၍ တပါးတည်း ကိန်းအောင်းရာမှ။ ဝုဋ္ဌိတော၊ ထခဲ့သည်ဖြစ်၍။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ နိဂြောဓာရာမော၊ နိဂြောဓာရုံသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုနိဂြောဓာရုံသို့။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်ပြီ။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်၍။ ပညတ္တေ၊ ခင်းထားအပ်သော။ အာသနေ၊ နေရာ၌။ နိသီဒိ၊ ထိုင်နေပြီ။ နိသဇ္ဇ၊ ထိုင်နေတော်မူ၍။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ (ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရေ၊ တန်ခိုးဖန်ဆင်းခြင်းကို။ အသိသင်္ခတေ၊ ပြုအပ်သော်။) တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ဧကေကယာ၊ တပါးစီ နှစ်ပါးစီ ချဉ်းကပ်သဖြင့်။ သာရဇ္ဇမာနရူပါ၊ ကြောက်ရွံ့သော သဘောရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုငါဘုရားရှိရာသို့။ ဥပသင်္ကမေယျုံ၊ ချဉ်းကပ်ကုန်ရာ၏။ တထာရူပံ၊ ထိုချဉ်းကပ်ခြင်းသဘောရှိသော။ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရံ၊ တန်ခိုးဖန်ဆင်းခြင်းအမှုကို။ အဘိသင်္ခါသိ၊ ပြုပြီ။ တေပိ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်လည်း။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အတ္ထိ၊ ၏။ တေန၊ ထိုဘုရားရှိရာသို့။ ဥပသင်္ကမိံသု၊ ချဉ်းကပ်ကုန်ပြီ။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ရှိခိုး၍။ ဧကမန္တံ၊ တခုသော နေရာအဘိ၌။ နိသီဒိံသု၊ ထိုင်နေကုန်ပြီ။ ဧကမန္တံ၊ တခုသော နေရာ၌။ နိသိန္နေ၊ ထိုင်နေကုန်သော။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့ကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်— ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဇီဝိကာနံ၊ အသက်မွေးခြင်းတို့တွင်။ ယဒိဒံ ပိဏ္ဍောလျံ၊ အကြင်ဆွမ်းခံလှည့်လည်သူ၏ အသက်မွေးမှုသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) ဣဒံ၊ ဤအသက်မွေးမှုသည်။ အန္တာ၊ အယုတ်ဆုံးတည်း။ (အန္တာတိ ပစ္ဆိမံ လာမကံ။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ၊ ဤအသက်မွေးမှုသည်။ လောကသ္မိံ၊ လောက၌။ “ပိဏ္ဍောလော၊ ဆွမ်းခံလှည့်လည်သူသည်။ ပတ္တပါဏိ၊ လက်၌ သပိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ (ခွက်လက်စွဲသည် ဟူလို။) ဝိစရတိတိ၊ လှည့်လည်ပြီ ဟူ၍။ အဘိသာပေါ၊ ဆဲရေးကြောင်းသည်။ (အဘိသပတိတိ အဘိသာပေါ။) (ဟောတိ၊ ၏။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယံ ခေါ တံ၊ (လူတို့ဆဲရေးကြောင်းဖြစ်သော်လည်း) ထိုအသက်မွေးမှုကို။ ကုလပုတ္တာ၊ အမျိုးကောင်းသားတို့သည်။ ၁။ ဧကဟိကာယာတိ comကဿ ပ ဖို့ ဒိ ဤဟိကာ ဂထိ ဥပသင်္ကမနာ ယိကား ထေနာ eam 000 ဒ္ဓေ ဝ ဟုက္ခာ လီဟူသော ဋီ-နှင့်တညီပေးသည်။ ဧကာစ စ=ဖက emit ဤဟိဏာ (ဂတိ ဥပသင်္ကမနာ) ဝကဟိကာ၊ တာယ ဧကယိကာ-ဟု စနာပြု။ ကေပုဒ် ပုဒ် ထိုထား ဝိစ္ဆာသဒ္ဓါကိုတည်း။ ၂။ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရန္တိ ဣဒ္ဓိကိရိယံ။ အဘိသင်္ခရေသီတိ အဘိသင်္ခရိ၊ အကာဘီတိ အဏ္ဏာဟူသော သာရတ္ထ ဇီ ၃ စာပိုဒ် ၂၇ နှင့်အညီပေးသည်။ ဤ ဋ္ဌ ၌ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရုံ အods my sexol-ဟု ဖွင့်၏။ အသိသင်္ခါသီနှင့် အဘိသင်္ခရေသီကား ကရဓာတ်ကို စ ပြုခြင်း ရေပြုခြင်းမျှသာ ထူး၏။ ၃။ ပိဏ္ဍာယ ဥလထိ အဆီရေကီထိ ပိဏ္ဍာလာ၊ ပိဏ္ဍောလဿ ကမ္မံ ပိဏ္ဍောလျံ။ ဤ ၄။ ထဉ္စ ခေါ တေန္တိ ဝေ ထံ အဘိသာပဲ သမာနမ္ပိ ပိဏ္ဍောလျံဟူသော ရှု၍ စထံ အနက်မဲ့ကြံ၍ ပေးသည်။ ကံ၊ ထိုလူကို ဆဲရေးကြောင်းဖြပ်သော။ တံ၊ ဤဆွမ်းခံလှည့်လည်သူ၏ အသက်မွေးမှုကို ဟူ၍သော်လည်းပေး။ အဋ္ဌသာလိနီ ၂၂-နှာရှိ “အယံ သော ဂဏှထ နံကို အယံ၊ ဤနွားသည်။ သော၊ ထိုပျက်ချော်သောန္နားပင် တည်းဟု ၎င်းနိဿယဉ်ပေးသကဲ့သို့တည်း။
စာမျက်နှာ-083	အတ္ထဝသိကာ၊ (အကျိုးတည်းဟူသော အစွမ်းသတ္တိရှိသော) အကြောင်း၌ ယှဉ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ အတ္ထဝသံ၊ အကျိုးတည်းဟူသော အစွမ်းသတ္တိရှိသော အကြောင်းကို။ ပဋိစ္စ၊ ချီး၍။ ဥပေန္တိ၊ ကပ်ရောက်ကုန်၏။ ရာဇာဘိနီတာ၊ မင်းသည် ရှေးရှုဆောင်အပ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ နေဝ ဥပေန္တိ၊ ကပ်ရောက်ကြသည် မဟုတ်။ စောရာဘိနီတာ၊ ခိုးသူတို့သည် ရှေးရှုဆောင်အပ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ န ဥပေန္တိ၊ ကပ်ရောက်ကြသည် မဟုတ်။ ဣဏာဘိနီတာ၊ ကြွေးမြီ နှိပ်စက်အပ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ န ဥပေန္တိ၊ ကပ်ရောက်ကြသည် မဟုတ်။ ဘယာဘိနီတာ၊ မင်းစသော တခုခုသော ဘေးသည် နှိပ်စက်အပ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ န ဥပေန္တိ၊ ကပ်ရောက်ကြသည် မဟုတ်။ အာဇီဝိကာပကတာ၊ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းသည် နှိပ်စက်အပ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ န ဥပေန္တိ၊ ကပ်ရောက်ကြသည် မဟုတ်။ (မင်း အဖမ်းအဆီး အနှိပ်စက်၊ ခိုးသူ အဖမ်းအဆီး အနှိပ်စက်၊ ကြွေးမြီ အနှိပ်စက်၊ မင်းစသော တခုခု အနှိပ်စက်၊ သားကြွေးမှု, မယားကြွေးမှု, ဟူသော အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း အခက်အခဲကြောင့် အဆိုပါ ပိဏ္ဍောလျဇီဝိကသို့ အမျိုးကောင်းသားတို့ ကပ်ရောက်ကြခြင်း မဟုတ် ဟူလို။) အပိ စ၊ စင်စစ်သော်ကား။ “ဇာတိယာ၊ ပဋိသန္ဓေနေခြင်းသည်။ ဇရာယ၊ အိုမင်းရင့်ရော်ခြင်းသည်။ မရဏေန၊ သေခြင်းသည်။ သောကေဟိ၊ စိုးရိမ်ခြင်းတို့သည်။ ပရိဒေဝေဟိ၊ ငိုကြွေးခြင်းတို့သည်။ ဒုက္ခေဟိ၊ ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်းတို့သည်။ ဒေါမနဿေဟိ၊ စိတ်ဆင်းရဲခြင်းတို့သည်။ ဥပါယာသေဟိ၊ ပြင်းစွာပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ သံတိဏ္ဏာ၊ သက်ဝင်အပ်ကုန်သည်။ အဿု၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဒုက္ခောလိတ္တာ၊ (အမျိုးမျိုးသော) ဆင်းရဲသည် သက်ဝင်အပ်ကုန်သည်။ ဒုက္ခပရေတာ၊ (အမျိုးမျိုးသော) ဆင်းရဲသည် နှိပ်စက်အပ်ကုန်သည်။ အမှ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ကေဝလဿာ၊ ချမ်းသာမဖက် သက်သက်သော။ ဣမဿ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ၊ ဤဆင်းရဲတုံး ဆင်းရဲအစု၏။ အန္တကိရိယာ၊ အဆုံးအပိုင်းအခြားကို ပြုခြင်းသည်။ အဗ္ဗဿ နာမ ပညာယေတာ”တိ၊ ထင်ရှားတန်ရာ၏” ဟူ၍။ (မနသိကရိတွာ၊ နှလုံးသွင်း၍။) ဥပေန္တိ၊ ကပ်ရောက်ကုန်၏။ (ဥပေန္တိ၌ ပြန်စပ်။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ ကုလပုတ္တော၊ ဤအမျိုးကောင်းသားသည်။ ဧဝံ၊ ဤဆိုအပ်ခဲ့သည့် အတိုင်း။ ပဗ္ဗဇိတော၊ သာသနာတော်သို့ ဝင်ရောက်၏။ သော စ၊ ထို (ကောင်းသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဝင်ရောက်သော) အမျိုးကောင်းသားသည်လည်း။ အဘိဇ္ဈာလု၊ အဘိဇ္ဈာပေါများသည်။ ကာမေသု၊ ဝတ္ထုအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့၌။ တိဗ္ဗသာရာဂေါ၊ ထက်မျက်ပြင်းပြသော တပ်စွမ်းခြင်းရှိသည်။ ဗျာပါဒစိတ္တော၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းသို့ ရောက်သော စိတ်ရှိသည်။ ပဒုဋ္ဌမနသင်္ကပ္ပေါ၊ ဒေါသသည် ဖျက်ဆီးအပ်သော စိတ်အကြံရှိသည်။ မုဋ္ဌဿတိ၊ ပျောက်သော သတိရှိသည်။ အသမ္ပဇာနော၊ ကင်းမဲ့သော ဆင်ခြင်ဉာဏ်ရှိသည်။ အသမာဟိတော၊ တည်ကြည်သော စိတ်မရှိသည်။ ဝိဗ္ဗန္တစိတ္တော၊ အထူးထူးသော အာရုံတို့၌ ချာချာလည်သော စိတ်ရှိသည်။ ပါကတဣန္ဒြယော၊ ပင်ကိုယ် (ပကတိသော) ဣန္ဒြေရှိသည်။ ဝါ၊ မစောင့်စည်းအပ်သော ဣန္ဒြေရှိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဥဘတောဘာဂဝိဒ္ဓံ၊ နှစ်ဖက်လုံး၌ တောက်လောင်သော။ ပဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ ဂူထဂတံ၊ ရောက်သော ချေးရှိသော။ (အလယ်၌ မဝင်ပေကျံနေသည် ဟုဆိုလိုသည်။) ဆဝါလာတံ၊ သူကောင်ဖုတ်ကြည်း ရာ၌ မီးစသည်။ (လောကဝေါဟာရအားဖြင့် ထင်းကုလားတုံးဟု ခေါ်သတတ်။) ဂါမေ၊ ရွာ၌။ ကဋ္ဌတ္ထံ၊ အသုံးအဆောင်သစ်သား အကျိုးငှါ။ နေဝ ဖရုတိ သေယျထာပိ၊ မဖြစ်သကဲ့သို့။ ၁။ ကတ္ထော ဖလံ ဝါ တဏာထိ အတ္ထဝသံ၊ ကာရဏံ။ ပ။ တတ္ထ နိယုတ္ထာတိ အတ္ထဝသိကာ။။ ၂။ ကဋ္ဌန္တိ ကဋေန ကတ္တဗ္ဗကိစ္စ ဟူသော အလို ကဋ္ဌတ္ထံ၊ သစ်သားဖြင့် ပြုလုပ်ထိုက်သောကိမ္ဟုပေး။ ဖလံ ပသဝတီ၌ ပသဝတီကို သီး၏ဟူ၍သော်၎င်း ပွါးစေ၏ဟူ၍သော်၎င်း နှစ်နည်းပေးရာတွင် ဒုတိယ ကနက်ကဲ့သို့ ဖရကီကိုလည်း ဖြစ်စေ၏ဟု ကာရိတ်သွင်း၍ပေး။
စာမျက်နှာ-084	(ဖရ ဗျာပနဂတိသု ဟူသော ဓာတ်ကျမ်းနှင့် အညီ ဖရ ဓာတ် ဂယျတ္ထ၊ ယင်းလည်း ယေ ဂတ္ထာ၊ ထေ ပဝတ္တိပါပုဏန ဗုဒ္ဓနတ္ထာ ဟူသည်တွင် ပဝတ္တိ အတ္ထ တည်း။) အရညတ္ထံ၊ ထို့၌ အသုံးအဆောင်သစ်သား အကျိုးငှါ။ န ဖရုတိ သေယျထာပိ၊ မဖြစ်သကဲ့သို့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တထူပမံ၊ ထိုသူကောင်ဖုတ်ကြည်းသော မီးစလျှင် ဥပမာရှိသော။ ဣမံ ပုဂ္ဂလံ၊ ဤပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ဂိဟိဘောဂါ စ၊ လူ့စည်းစိမ်မှလည်း။ ပရိဟီနော၊ ဆုတ်ယုတ်သူဟူ၍။ သာမညတ္ထဉ္စ၊ ရဟန်းအဖြစ် ဟူသော အရိယမဂ်အကျိုးငှါလည်း။ န ပရိပူရေတိ၊ မပြည့်စေတတ်သူဟူ၍။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဝဒါမိ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တယော၊ သုံးပါးကုန်သော။ ဣမေ၊ ဤသည်တို့သည်။ အကုသလဝိတက္ကာ၊ အကုသလဝိတက်တို့တည်း။ ကာမဝိတက္ကော၊ ကာမဝိတက်၎င်း။ ဗျာပါဒဝိတက္ကော၊ ဗျာပါဒဝိတက်၎င်း။ ဝိဟိံသဝိတက္ကော၊ ဝိဟိံသဝိတက်၎င်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တယော၊ သုံးပါးကုန်သော။ ဣမေ အကုသလဝိတက္ကာ၊ ဤအကုသလဝိတက်တို့သည်။ ကဿ၊ အဘယ်ပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌။ ပရိယေသာ၊ အကြွင်းမရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။ နိဗ္ဗန္တိ၊ ချုပ်ကုန်သနည်း။ စတူသု၊ လေးပါးကုန်သော။ သတိပဋ္ဌာနေသု၊ သတိပဋ္ဌာန်တို့၌။ သုပ္ပတိဋ္ဌိတစိတ္တဿ၊ ကောင်းစွာတည်သော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ ဝိဟရတော ဝါ၊ နေသောသူ၏ သန္တာန်၌သော်၎င်း။ အနိမိတ္တံ၊ နိစ္စစသော နိမိတ်မရှိသော။ သမာဓိံ၊ ဝိပဿနာသမာဓိကို။ ဘာဝယတော ဝါ၊ ပွါးများသူ၏ သန္တာန်၌သော်၎င်း။ (အပရိယေသာ၍ နိရုဇ္ဈန္တိ၊ ချုပ်ကုန်၏။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယာဝဉ္စ၊ အလွန်လျင်။ အနိမိတ္တံ၊ နိစ္စစသော နိမိတ်မရှိသော။ ဣဒံ သမာဓိံ၊ ဤသမာဓိကို။ (ရူပါလို ဣဒံသည် နပုံမဟုတ် နိပါတ်၊ ထိုကြောင့် သမာဓိနှင့် တွဲစပ်ပေးသည်။) ဘာဝေတုံ၊ ပွါးစေခြင်းငှါ။ အလံ ဧဝ၊ သင့်သည်သာလျှင်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဘာဝိတော၊ ပွါးစေအပ်ပြီးသော။ ဗဟုလီကတော၊ ကြိမ်ဖန်များစွာ ပြုထပ်ပြီးသော။ အနိမိတ္တော၊ နိစ္စစသော နိမိတ်မရှိသော။ သမာဓိ၊ သမာဓိသည်။ မဟပ္ဖလော၊ များသော အကျိုးရှိသည်။ မဟာနိသံသော၊ များသော အာနိသင်ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဒွေ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ ဣမာ၊ ဤသည်တို့သည်။ ဒိဋ္ဌိယော၊ ဒိဋ္ဌိတို့တည်း။ ဘဝဒိဋ္ဌိ စ၊ သဿတဒိဋ္ဌိ၎င်း။ ဝိဘဝဒိဋ္ဌိ စ၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ၎င်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဒွိသု၊ ထိုနှစ်မျိုးတို့၌။ သုတဝါ၊ အာဂမ၊ အဓိဂမဟူသော သုတရှိသော။ အရိယသာဝကော၊ အရိယာဖြစ်သော တပည့်သည်။ “လောကသ္မိံ”၊ လောက၌။ ယံ၊ အကြင်တရားကို။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဥပါဒိယမာနော၊ စွဲယူသော်။ ဝဇ္ဇဝါ၊ အပြစ်ရှိသည်။ အဿံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ တံ၊ ထိုတရားသည်။ အတ္ထိ နု ခေါတိ၊ ရှိသလော” ဟူ၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ၊ ဆင်ခြင်၏။ သော၊ ထိုအရိယသာဝကသည်။ “လောကသ္မိံ”၊ (၌။) ယံ၊ အကြင်တရားကို။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဥပါဒိယမာနော၊ စွဲယူသော်။ ဝဇ္ဇဝါ၊ သည်။ န အဿံ၊ မဖြစ်ရာ။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ တံ၊ ထိုတရားသည်။ နတ္ထိ နု ခေါတိ၊ မရှိသည်သာ မှန်၏။ ယံ၊ အကြင်တရားကို။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဥပါဒိယမာနော၊ စွဲယူသော်။ ရူပမေဝ၊ ရုပ်ကိုသာလျှင်။ ဥပါဒိယေယျံ၊ စွဲယူရာ၏။ ဝေဒနမေဝ၊ ဝေဒနာကိုသာလျှင်။ သညမေဝ၊ သညာကိုသာလျှင်။ သင်္ခါရေယေဝ၊ သင်္ခါရတို့ကိုသာလျှင်။ သာပညတ္ထုပ္ပာတိ။ ပ။ ပရိယတ္တိပဋိဝေဓဝသေန ပတ္တဗ္ဗ သာမညက္ကဟူသော ဋ္ဌ အလို ဘာပညတ္ထုပုဒ်ကိုလည်း ရဟန်းအဖြစ်ဟူသော မဂ်ကိစ္စကိုလည်းဟုပေး။ ၁။ အနိမိတ္တံ ဝါ သမာဓိန္တိ ဝိပဿနာသမာဓိ။ သောဟိ နိဗ္ဗနိမိတ္တာဂီနံ သမုဂ္ဃာအနေန အနီမိလ္လာတ ဝုစ္စတိ။ ဋ္ဌ။
စာမျက်နှာ-085	ဥပါဒိယေယျံ၊ စွဲယူရာ၏။ ဝိညာဏမေဝ၊ ဝိညာဏ်ကိုသာလျှင်။ ဥပါဒိယေယျံ၊ စွဲယူရာ၏။ တာ မေ၊ ထိုငါ၏။ ဥပါဒါနပစ္စယာ၊ ဥပါဒါန်ဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဘဝေါ၊ ဘဝသည်။ အဿ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဘဝပစ္စယာ၊ ဘဝဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဇာတိ၊ ပဋိသန္ဓေနေခြင်းသည်။ ဇာတိပစ္စယာ၊ ပဋိသန္ဓေနေခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဇရာမရဏံ၊ အိုမင်းရင့်ရော်ခြင်း သေခြင်းသည်။ (အဿ၊ ၏။) သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ စိုးရိမ်ခြင်း ငိုကြွေးခြင်း ကိုယ်ဆင်းရဲခြင်း စိတ်ဆင်းရဲခြင်း ပြင်းစွာပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ သမ္ဘဝေယျုံ၊ ဖြစ်ကုန်ရာ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကေဝလဿ၊ ချမ်းသာမဖက် သက်သက်သော။ ဣမဿ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ၊ ဤဆင်းရဲတုံး၏။ သမုဒယော၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ အဿာတိ၊ ဖြစ်ရာ၏” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဇာနာတိ၊ အပြားအားဖြင့် သိ၏။ (တံ ကိဉ္စာပိ ဘိက္ခဝေ စသော အနတ္တလက္ခဏသုတ် စာပိုဒ် ၅၉ နှင့် တူ၏။) အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ၉. ပါလိလေယျသုတ် ၈၁။ ဧကံ၊ တပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ကောသမ္ဗိယံ၊ ကောသမ္ဗီပြည်၌။ ဃောသိတာရာမေ၊ ဃောသိကာရုံ၌။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပုဗ္ဗဏှသမယံ၊ နံနက်အခါ၌။ နိဝါသေတွာ၊ သင်္ကန်းပိုင်ကို ပြင်ဝတ်၍။ ပတ္တစီဝရံ၊ သပိတ်သင်္ကန်းကို။ အာဒါယ၊ ယူ၍။ ကောသမ္ဗိံ၊ ကောသမ္ဗီပြည်သို့။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလိုငှါ။ ပါဝိသိ၊ ဝင်တော်မူပြီ။ ကောသမ္ဗိယံ၊ ကောသမ္ဗီပြည်၌။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလိုငှါ။ စရီတွာ၊ လှည့်လည်၍။ ပစ္ဆာဘတ္တံ၊ ဆွမ်းစားပြီးသည်မှ နောက်၌။ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တော၊ ဆွမ်းခံရာမှ စဲသည်ရှိသော်။ သာမံ၊ ကိုယ်တိုင်။ သေနာသနံ၊ အိပ်ရာနေရာကို။ သံသါမေတွာ၊ သိမ်းဆည်း၍။ ပတ္တစီဝရံ၊ သပိတ်သင်္ကန်းကို။ အာဒါယ၊ ယူ၍။ ဥပဋ္ဌာကေ၊ အလုပ်အကျွေးတို့ကို။ အနာမန္တေတွာ၊ မသိစေမူ၍။ (မပြောဆိုမူ၍ ဟူ၍သော်လည်းပေး။) ဘိက္ခူသံဃံ၊ ရဟန်းအပေါင်းကို။ အနုပလောကေတွာ၊ မပန်ကြားမူ၍။ ဧကော၊ တပါးတည်း။ အဒုတိယော၊ အဖော်မပါဘဲ။ စာရိကံ၊ ဒေသစာရီအလိုငှါ။ ပက္ကာမိ၊ ဖြည့်ကြွပြီး။ (ဒိဝါဝိဟာရံ နိသီဒိ ကဲ့သို့ စာရိကံ၌ အံသည် စတုတ္ထီ-သ၏ ကာရိယဟု ကြံ၍ ပေးသည်။) အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အညတရော၊ တပါးသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အစိရပက္ကန္တဿ၊ ဖြည့်ကြွ၍ မကြာမြင့်မီ။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်ပြီ။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်၍။ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ၊ အရှင်အာနန္ဒာကို။ “အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ငါ့ရှင်အာနန္ဒာ။ ဘဂဝါ၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည်။ သာမံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ပ။ စာရိကံ၊ ဒေသစာရီအလိုငှါ။ ပက္ကန္တောတိ၊ ဖြည့်ကြွပြီဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။ ယသ္မိံ သမယေ၊ အကြင်အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သာမံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ပ။ စာရိကံ၊ ဒေသစာရီအလိုငှါ။ ပက္ကမတိ၊ ဖြည့်ကြွ၏။ တသ္မိံ သမယေ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဧကောဝ၊ တပါးတည်းသာလျှင်။ ဝိဟရတုကာမော၊ နေလိုသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ တသ္မိံ သမယေ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ကေနစိ၊ တစုံတယောက်သော သူသည်။ အနုဗန္ဓိတဗ္ဗော၊ လိုက်ထိုက်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့ ရှင်အာနန္ဒာက မိန့်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အနုပုဗ္ဗေန၊ ဌာနီဂုံးအစဉ်အားဖြင့်။ စာရိကံ၊ ဒေသစာရီအလိုငှါ။ စရမာနော၊ လှည့်လည်လျက်သော်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ပါလိလေယျကံ၊ ပါလိလေယျကမြို့သည်။
စာမျက်နှာ-086	(အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုပါလိလေယျကမြို့သို့။ အဝသရိ၊ ဆိုက်ရောက်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ တတြ ပါလိလေယျကေ၊ ထိုပါလိလေယျကမြို့၌။ ဘဒ္ဒသာလမူလေ၊ တင့်တယ်သော အင်ကြင်းပင်၏ အနီး၌။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ သမ္ဗဟုလာ၊ များစွာကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုရှင်အာနန္ဒာရှိရာအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိံသု၊ ချဉ်းကပ်ကုန်ပြီ။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်၍။ အာယသ္မတာ အာနန္ဒေန၊ ရှင်အာနန္ဒာနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ ကူ။ သမ္မောဒိံသု၊ ကျန်းခံ့၏လော စသည် ပြောဟောလျက် ရောနှောမိကုန်ပြီ။ သမ္မောဒနီယံ၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ်သော။ သံသာရဏီယံ၊ အောက်မေ့ဖွယ်သော။ ကထံ၊ စကားကို။ ဝီတိသာရေတွာ၊ ပြီးဆုံးစေ၍။ ဧကမန္တံ၊ တခုသော အရပ်အဖို့၌။ နိသီဒိံသု၊ ထိုင်နေကုန်ပြီ။ (သမ္မောဒိံသု သမ္မောဒနီယံ ပုဒ်ကိုနှင့် စပ်၍ သိမှတ်ဖွယ်ကို မ-၂ ပါဠိနိဿယစာပိုဒ် ၁-ရှု။) ဧကမန္တံ၊ တခုသော အရပ်အဖို့၌။ နိသိန္နာ၊ ထိုင်နေကုန်သော။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ၊ အရှင်အာနန္ဒာကို။ “အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ငါ့ရှင်အာနန္ဒာ။ မယံ၊ တပည့်တော်တို့သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သမ္မုခါ၊ မျက်မှောက်၌။ ဓမ္မံ၊ တရားအားလျော်သော။ ကထံ၊ စကားကို။ စိရဿုတာ၊ ကြာမြင့်သော အချိန်အခါက ကြားနာအပ်ဘူးပြီ။ (မကြားရတာကြာပြီဟူလို။) အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ငါ့ရှင်အာနန္ဒာ။ မယံ၊ တပည့်တော်တို့သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သမ္မုခါ၊ မျက်မှောက်၌။ ဓမ္မံ၊ တရားအားလျော်သော။ ကထံ၊ စကားကို။ သောတုံ၊ နာခြင်းငှါ။ ဣစ္ဆာမာတိ၊ လိုလားကုန်၏” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစုံ။ လျှောက်ကုန်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ တေဟိ ဘိက္ခူဟိ၊ ထိုရဟန်းတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ ကူ။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ပါလိလေယျကံ၊ ပါလိလေယျကမြို့သည်၎င်း။ ဘဒ္ဒသာလမူလံ၊ တင့်တယ်သော အင်ကြင်းပင် အနီး (အရပ်) သည်၎င်း။ (အတ္ထိ၊ ၏။) ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုဘုရားရှိရာအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်ပြီ။ ပ။ ဓမ္မိယာ၊ တရားအားလျော်သော။ ကထာယ၊ စကားဖြင့်။ သံန္ဒဿေသိ၊ ကောင်းစွာပြဆိုတော်မူပြီ။ သမာဒပေသိ၊ ကောင်းစွာယူစေပြီ။ သမုတ္တေဇေသိ၊ ကောင်းစွာထက်မြက်စေပြီ။ သမ္ပဟံသေသိ၊ ကောင်းစွာရွှင်လန်းစေပြီ။ တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အညတရဿ၊ တပါးသော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ ကထံ၊ အဘယ်၌။ ဇာနတော၊ သိသောပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌။ ကထံ၊ အဘယ်၌။ ပဿတော၊ ပြင်သောပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌။ အနန္တရာ၊ မဂ်၏ အခြားမဲ့၌။ အာသဝါနံ၊ အာသဝေါတို့၏။ ခယော၊ ကုန်ရာ အရဟတ္တဖိုလ်သည်။ ၁။ ပါလိလေယျကမြို့၏ မလှမ်းမကမ်းရှိ တောအုပ် အတွင်းမှ အင်ကြင်းပင်တန်း၌ နေတော်မူသည်ကို ပါလိလေယျာ ဝိဟရတိ ဘဒ္ဒသာလမူလေ ဟု ဟောတော်မူသည်။ ပါလိလေယျက မြို့၌ သီတင်းသုံးလျှင် ဘဗ္ဗသာလမူလ ဟူသော တောတွင်းရှိသစ်ပင်အနီးဝယ် သီကင်းသုံးသည်ဟူသောစကားမဟုတ်နိုင်၊ ထောတွင်းရှိသစ်ပင်အနီး၌ သီတင်းသုံးလျှင် ပါလိလေယျကဟူသောမြို့၌ သီတင်းသုံးသည်ဟူသောစကားမဟုတ်နိုင်၊ ထိုကြောင့် ပါလိလေယျကေကို မုချတ္ထမယူပဲ ဥပစာရတ္ထကြ၍ ပါလိလေယျက မြို၏မလှမ်းမကမ်း” ဝါ ပါလိလေယျက မြို၏အနီး ဟု အနက်အဓိပ္ပါယ်ဟု။ တံ နဂရံ ဥပနိဿာယ။ ပ။ တ ရုက္ကူလေ ဝိပာရတိ ဟူသော ဋ္ဌ ကိုထောက်၍ ပါလိလေယျကသည် စ္ဆာမ ဟုတ် မြို့တည်း။ တခတ္ထဗ ကောစီ နာဂါ ဘကော သာလရုက္ခောဟူသော ဋ္ဌ ကိုထောက်၍ ဘရူသည် သာလ၏ ဝိသေသနတည်း။ ထိုကြောင့် တင့်တယ်သော အင်ကြင်းပင်၏ထနီး၌ ဟုပေးသည်။ ၂။ ဤအနန္တရ ပုဒ် ရှုပ်ပြိးကို စာပိုဒ် ၅၅-၌ ရေးသားအပ်ခဲ့ပြီ။ သို့သော် ၅၅-၌ အနန္တရာကား နနိပါတ်နှင့် အန္တရဟူသော သုဒ္ဓနာမ်ပုဒ်တို့ကို ဗဟု တွဲစပ်သည်။ ဤ၌ကား နနိပါတ်နှင့် အန္တရာနိပါတ်တို့ကို ဗယုယိ
စာမျက်နှာ-087	ဟောတိ နု ခေါတိ၊ ဖြစ်သလော” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ စေတသာ၊ စိတ်၏။ ပရိဝိတက္ကော၊ အကြံအစည်သည်။ ဥဒပါဒိ၊ ထင်ရှားဖြစ်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ စေတသာ၊ မိမိစိတ်တော်ဖြင့်။ တဿ ဘိက္ခုနော၊ ထိုရဟန်း၏။ စေတောပရိဝိတက္ကံ၊ စိတ်အကြံအစည်ကို။ အညာယ၊ သိ၍။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့ကို။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ ဓမ္မော၊ တရားကို။ ဝိစယဿ၊ စိစစ်၍။ ဒေသိတော၊ ဟောကြားတော်မူအပ်ပြီ။ စတ္တာရော၊ လေးပါးကုန်သော။ သတိပဋ္ဌာနာ၊ သတိပဋ္ဌာန်တို့ကို။ ဝိစယဿ၊ စိစစ်၍။ ဒေသိတာ၊ ဟောကြားတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ သမ္မပ္ပဓာနာ၊ သမ္မပ္ပဓာန်တို့ကို။ ပ။ ဣဒ္ဓိပါဒါ၊ ဣဒ္ဓိပါဒ်တို့ကို။ ပ။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဣန္ဒြယံ၊ ဣန္ဒြေတို့ကို။ ပ။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဗလာနိ၊ ဗိုလ်တို့ကို။ ပ။ သတ္တ၊ ခုနစ်ပါးကုန်သော။ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ၊ ဗောဇ္ဈင်တို့ကို။ ပ။ အရိယော၊ မြတ်သော။ အဋ္ဌင်္ဂိကော၊ အင်္ဂါရှစ်ပါးရှိသော။ မဂ္ဂေါ၊ မဂ်ကို။ ဝိစယဿ၊ စိစစ်၍။ ဒေသိတော၊ ဟောကြားတော်မူအပ်ပြီ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ ဓမ္မော၊ တရားကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိစယဿ၊ စိစစ်၍။ ဒေသိတော၊ ဟောကြားတော်မူအပ်ပြီ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့ကို။ မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ ဓမ္မော၊ တရားကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိစယဿ၊ စိစစ်၍။ ဒေသိတော၊ ဟောကြားတော်မူအပ်။ အထ စ ပန၊ သို့သော်လည်း ဟောကြားတော်မူအပ်ပါလျက်။ ဧတ္ထ၊ ဤ၌။ ဧကစ္စဿ၊ အချို့သော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ “ကထံ နု ခေါ၊ ပေ။ ခယော ဟောတိ”တိ၊ ကုန်ရာဖြစ်သလော” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ စေတသာ၊ စိတ်၏။ ပရိဝိတက္ကော၊ အကြံအစည်သည်။ ဥဒပါဒီတိ၊ ထင်ရှားဖြစ်ပြီ” ဟူ၍။ အာမန္တေသိ၊ သိစေတော်မူပြီ။ (စေတောပရိဝိတက္ကံ အညာယ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိမှ အာမန္တေသိ ဒ္ဓိ ပြန်စပ်သည်။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကထဉ္စ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဇာနတော၊ သိသောသူ၏ သန္တာန်၌။ ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ပဿတော၊ မြင်သောသူ၏ သန္တာန်၌။ အနန္တရာ၊ မဂ်၏ အခြားမဲ့၌။ အာသဝါနံ၊ အာသဝေါတို့၏။ ခယော၊ ကုန်ရာ အရဟတ္တဖိုလ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ၊ ဤသာသနာတော်၌။ အရိယာနံ၊ (ဘုရားအစရှိသော) အရိယာတို့ကို။ အဒဿာဝီ၊ ဉာဏ်ဖြင့် သိမြင်လေ့မရှိသော။ အရိယဓမ္မဿ၊ (သတိပဋ္ဌာန်အစရှိသော) မြတ်သော တရား၌။ အကောဝိဒေါ၊ မလိမ္မာသော။ အရိယဓမ္မေ၊ မြတ်သော တရား၌။ အဝိနីတော၊ သင်ကြားဆုံးမအပ်ပြီးသူ မဟုတ်သော။ သပ္ပုရိသာနံ၊ (ဘုရားအစရှိသော) သူတော်ကောင်းတို့ကို။ အဒဿာဝီ၊ ဉာဏ်ဖြင့် သိမြင်လေ့မရှိသော။ သပ္ပုရိသဓမ္မဿ၊ သူတော်ကောင်းတရား၌။ အကောဝိဒေါ၊ မလိမ္မာသော။ သပ္ပုရိသဓမ္မေ၊ သူတော်ကောင်းတရား၌။ အဝိနီတော၊ သင်ကြားဆုံးမအပ်ပြီးသူ မဟုတ်သော။ အဿုတဝါ၊ (အာဂမ၊ အဓိဂမဟူသော) သုတရှိသူမဟုတ်သော။ ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇ္ဇန်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန်ရှု၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယာ ခေါ သာ သမနုပဿနာ၊ (အကြင်မှားသောအားဖြင့်) ကောင်းစွာ တွဲစပ်သည်။ ၅၅-ပါ အနန္တရာကား ဗဟုဂျီယိထုံးစံအတိုင်း အညပုဒ်လိင်လိုက်သည်။ ပဌမန္တဖြစ်သည်။ ဤ ကပါ အနန္တရာကား အညပုဒ်လိင်ပလိုက်၊ အလိင်၊ သတ္ထမီယတ္တ၊ သတ္ထမီယန္တ၊ 'သက်၍ ချေထားသည်။ ဥပမာ-အနေကေ ဟူသောပုဒ်၌ ဧကသည် သမာသ်တွဲပြီးသော်လည်း သဗ္ဗနာမ်ဇာတ်ကို မစွန့်ပဲနေနိုင်သကဲ့သို့ အန္တရာ နိပါတ်သည်လည်း နနှင့် ဗယုယတွဲသော်လည်း အညပုပ်လိင်မလိုက်ပဲ နိပါတ်သဘော နိပါတ်ဇာတ်ထုံးစံအတိုင်း နေသည်။ ထိုကြောင့် ၅၅ ၌ အနန္တရာကို တရားမရှိသည်ဖြစ်၍ ဟု ပေးခဲ့သော်လည်း ဤ၌ အနန္တရာ အာသဝါနံ ခယော ဟောတီတိ မဂ္ဂါနန္တရံ အရဟတ္တဖလံ ဟူထောဋ္ဌနှင့်အညီ “မဂ်၏အခြားမဲ့၌”ဟု ပေးသည်။ ၁။ ဝိစယဘောတိ ဝိစ။ တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ သဘာဝ ဝိစိနုနသမတ္တေန ဥာဏေန ပရိစ္ဆိန္ဓိတွာထိအတ္ထောဟူသောဋ္ဌနှင့်အညီ ဝိစယလောကို “အားဖြင့်”ဟု ကြိယာဝိသေသနတ္ထပေးသည်။ ဒေသတော၌စပ်။
စာမျက်နှာ-088	အဖန်ဖန် ရှုမြင်ခြင်းသည်။ (သမနုပဿနာတိ ဒိဋ္ဌိသမနုပဿနာ၊ ဋ္ဌ။) (အတ္ထိ၊ ၏။) သော၊ ထို (အဆိုပါ) ရှုမြင်ခြင်းသည်။ သင်္ခါရော၊ (ဒိဋ္ဌိလျှင် အကြောင်းရှိသော) သင်္ခါရတည်း။ (သင်္ခါရော သောတိ ဒိဋ္ဌိသင်္ခါရော သော၊ ဋ္ဌ။ ဒိဋ္ဌိသင်္ခါရောတိ ဒိဋ္ဌိပစ္စယော သင်္ခါရော၊ ဋီ နှင့် အညီပေးသည်။ ဤ၌ သင်္ခါရဆိုသော်လည်း ဒိဋ္ဌိသင်္ခါရကိုယူ။ ဖဿကြောင့် ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာကြောင့် တဏှာ၊ တဏှာကြောင့် ဒိဋ္ဌိဟူသော ဥပါဒါန်၊ ဒိဋ္ဌိဥပါဒါန် သင်္ခါရဖြစ်သည် ဟူလို။) သော သင်္ခါရော၊ ထိုသင်္ခါရသည်။ ကိံ နိဒါနော၊ အဘယ်လျှင် နိဒါန်းရှိသနည်း။ ကိံ သမုဒယော၊ အဘယ်လျှင် ဖြစ်ကြောင်းရှိသနည်း။ ကိံ ဇာတိကော၊ အဘယ်လျှင် ဇာတိမြစ်ရှိသနည်း။ ကိံ ပဘဝော၊ အဘယ်လျှင် အမှုန်အစရှိသနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဝိဇ္ဇာသမ္ဖဿဇေန၊ အဝိဇ္ဇာနှင့် ယှဉ်သော ဖဿကြောင့် ဖြစ်သော။ ဝေဒယိတေန၊ ဝေဒနာသည်။ ဖုဋ္ဌဿ၊ တွေ့ထိအပ်သော။ အဿုတဝတော၊ အဿုတဝါ၊ ပုထုဇ္ဇနဿ၊ ပုထုဇ္ဇန်၏ သန္တာန်၌။ တဏှာ၊ တဏှာသည်။ ဥပ္ပန္နာ၊ ဖြစ်၏။ သော သင်္ခါရော၊ ထိုသင်္ခါရသည်။ တထောဗော၊ ထိုတဏှာကြောင့် ဖြစ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣတိ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ သောပိ သင်္ခါရော၊ ထို (တဏှာကြောင့် ဖြစ်သော ဒိဋ္ဌိလျှင် အကြောင်းရှိသော) သင်္ခါရသည်လည်း။ အနိစ္စော၊ မမြဲ။ သင်္ခတော၊ အကြောင်းတရားတို့သည် ပြုစီရင်အပ်သော တရားတည်း။ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နော၊ အကြောင်းတရားကို စွဲ၍ ဖြစ်သော တရားတည်း။ သာပိ တဏှာ၊ (ဒိဋ္ဌိသင်္ခါရ၏ အကြောင်းဖြစ်သော) ထိုတဏှာသည်လည်း။ အနိစ္စာ၊ မမြဲ။ ပ။ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နာ၊ အကြောင်းတရားကို စွဲ၍ ဖြစ်သော တရားတည်း။ သာပိ ဝေဒနာ၊ (တဏှာ၏ အကြောင်းဖြစ်သော) ထိုဝေဒနာသည်လည်း။ သောပိ ဖဿော၊ (ဝေဒနာ၏ အကြောင်းဖြစ်သော အဝိဇ္ဇာနှင့် ယှဉ်သော) ထိုဖဿသည်လည်း။ ပ။ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နော၊ အကြောင်းတရားကို စွဲ၍ ဖြစ်သော တရားတည်း။ သာပိ အဝိဇ္ဇာ၊ (ဖဿနှင့် ယှဉ်သော) ထိုအဝိဇ္ဇာသည်လည်း။ (သာ ဖဿသမ္ပယုတ္တာ အဝိဇ္ဇာ၊ ဋ္ဌ။) ။ ပ။ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နာ၊ အကြောင်းတရားကို စွဲ၍ ဖြစ်သော တရားတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝမ္ပိ၊ ဤသို့လည်း။ ပ။ ခယော၊ ကုန်ရာ အရဟတ္တဖိုလ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ န ဟေဝ ခေါ သမနုပဿတိ၊ (မှားသောအားဖြင့်) ကောင်းစွာ အဖန်ဖန် မရှုသည်သာတည်း။ အပိ စ၊ သို့သော်ကား။ အတ္တနံ၊ အတ္တကို။ ရူပဝန္တံ၊ ရုပ်ရှိ၏ ဟူ၍။ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန်ရှု၏။ (ယာ ခေါ ပန သာ-မှ ခယော ဟောတိ-အထိ ပေးခဲ့ပြီ။) ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ န ဟေဝ ခေါ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန် မရှုသည်သာတည်း။ အတ္တနံ၊ အတ္တကို။ ရူပဝန္တံ၊ ရုပ်ရှိ၏ ဟူ၍။ န သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန် မရှုသည်သာတည်း။ အပိ စ၊ သို့သော်ကား။ အတ္တနိ၊ အတ္တ၌။ ရူပံ၊ ရုပ်ဟူ၍။ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန်ရှု၏။ (ယာ ခေါ ပန သာ-မှ ခယော ဟောတိ-အထိ ပေးမြဲ။) ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ န ဟေဝ ခေါ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန် မရှုသည်သာတည်း။ အတ္တနံ၊ အတ္တကို။ ရူပဝန္တံ၊ ရုပ်ရှိ၏ ဟူ၍။ န သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန် မရှုသည်သာတည်း။ အတ္တနိ၊ အတ္တ၌။ ရူပံ၊ ရုပ်ဟူ၍။ န သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန် မရှုသည်သာတည်း။ အပိ စ၊ သို့သော်ကား။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ အတ္တနံ၊ အတ္တဟူ၍။ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန်ရှု၏။ (ကြွင်းပေးမြဲ။) ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ န ဟေဝ ခေါ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန် မရှုသည်သာတည်း။ ပ။ အပိ စ၊ သို့သော်ကား။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန်ရှု၏။ အပိ စ၊ သို့သော်ကား။ အတ္တနံ၊ အတ္တကို။ ဝေဒနာဝန္တံ၊ ဝေဒနာရှိ၏ ဟူ၍။ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန်ရှု၏။ အပိ စ၊ သို့သော်ကား။ အတ္တနိ၊ အတ္တ၌။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာဟူ၍။ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန်ရှု၏။ အပိ စ၊ သို့သော်ကား။ ဝေဒနာယံ၊ ဝေဒနာ၌။ အတ္တနံ၊ အတ္တဟူ၍။ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန်ရှု၏။ (ကြွင်းလွယ်ပြီ။)
စာမျက်နှာ-089	(န ဟေဝ ခေါ ရူပံ အတ္တတော သမနုပဿတိ။ ပ။ န သညံ၊ န သင်္ခါရေ၊ န ဝိညာဏံ အတ္တတော သမနုပဿတိ ပေးမြဲ လွယ်ပြီ။) အပိ စ၊ သို့သော်ကား။ “သော၊ ထိုငါသည်။ အတ္တာ၊ အတ္တတည်း။ သော၊ ထိုငါသည်။ လောကော၊ လောကတည်း။ သော၊ ထိုငါသည်။ ပေစ္စ၊ တမလွန်ဘဝသို့ ရောက်လတ်သော်။ နိစ္စော၊ မြဲသည်။ ဓုဝေါ၊ ခိုင်ခံ့သည်။ သသ္သတော၊ တည်ကြည်သည်။ အဝိပရိဏာမဓမ္မော၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းသဘောမရှိသည်။ ဘဝိဿာမိတိ၊ ဖြစ်အံ့” ဟူ၍။ သဿတဒိဋ္ဌိ၊ ဤသို့သော အယူသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယာ ခေါ ပန သာ သဿတဒိဋ္ဌိ၊ အကြင် (မြဲမြံခိုင်ခံ့တည်တံ့၏ ဟုယူသော) သဿတဒိဋ္ဌိသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) သော၊ ထိုသဿတဒိဋ္ဌိသည်။ သင်္ခါရော၊ သင်္ခါရတည်း။ သော သင်္ခါရော၊ ထိုသင်္ခါရသည်။ ကိံ နိဒါနော၊ အဘယ်လျှင် အကြောင်းရှိသနည်း။ ပ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝမ္ပိ၊ ဤသို့လည်း။ ဇာနတော၊ သိသူ၏။ (သန္တာန်၌။) ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဿတော၊ မြင်သူ၏။ (သန္တာန်၌။) အနန္တရာ၊ အရဟတ္တမဂ်၏ အခြားမဲ့၌။ အာသဝါနံ၊ အာသဝေါတို့၏။ ခယော၊ ကုန်ရာဖြစ်သော အရဟတ္တဖိုလ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ (န ဟေဝ ခေါမှ ခေါမှ သမနုပဿတိ အထိ ပေးမြဲ။) “သော အတ္တာ၊ ပေ။ အဝိပရိဏာမဓမ္မောတိ၊ အဝိပရိဏာမဓမ္မာ” ဟူ၍။ သဿတဒိဋ္ဌိပိ၊ ဤသို့သော အယူသည်လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အပိ စ၊ သို့သော်လည်း။ “အယံ၊ ဤငါသည်။ နော စဿံ၊ (နော စေ အဿံ) အကယ်၍ မဖြစ်နိုင်ငြားအံ့။ ပေ၊ ငါ၏ (ပရိက္ခါရသည်လည်း)။ နော စ သိယာ၊ မဖြစ်တန်ရာ။ (နော စဿံ နော စ မေ သိယာ ဒုတိယစ္ဆေ အဟံ န ဘဝေယျံ၊ မမ ပရိက္ခါရောပိ န ဘဝေယျ၊ ဋ္ဌ။) (အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌လည်း။ အဟံ၊ ငါသည်။) သစေ နာဘဝိဿံ၊ အကယ်၍ မဖြစ်လတ္တံ့သည်ဖြစ်အံ့။ (ဧဝံ၊ ဤသို့မဖြစ်လတ်သော်။) မေ၊ ငါ၏။ (ပရိက္ခါရသည်လည်း)။ န ဘဝိဿတိတိ၊ မဖြစ်လတ္တံ့” ဟူ၍။ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ၊ ဤသို့သော အယူသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယာ ခေါ ပန သာ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ၊ အကြင် (ပြတ်၏ ဟူသော) ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) သော၊ ထိုဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိသည်။ သင်္ခါရော၊ သင်္ခါရတည်း။ သော သင်္ခါရော၊ ထိုသင်္ခါရသည်။ ကိံ နိဒါနော၊ အဘယ်လျှင် အကြောင်းရှိသနည်း။ ပ။ ပဘဝော၊ အဘယ်လျှင် အမှုန်အစရှိသနည်း။ (ကြွင်းပေးမြဲ။) (န ဟေဝ ခေါမှ န ဝိညာဏသ္မိံ အတ္တနံ သမနုပဿတိ အထိ ပေးခဲ့ပြီ။) “သော အတ္တာ၊ ပေ။ အဝိပရိဏာမဓမ္မောတိ၊ အဝိပရိဏာမဓမ္မာ” ဟူ၍။ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိပိ၊ ဤသို့သော အယူသည်လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ “နော စဿံ၊ ပေ။ န မေ ဘဝိဿတိ၊ မဖြစ်လတ္တံ့” ဟူ၍။ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိပိ၊ ဤသို့သော အယူသည်လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အပိ စ၊ သို့သော်ကား။ သဒ္ဓမ္မေ၊ သူတော်ကောင်းတရား၌။ ကင်္ခီ၊ ယုံမှားခြင်းရှိသည်။ ဝိစိကိစ္ဆီ၊ မဆုံးဖြတ်နိုင်သော သဘောရှိသည်။ အနိဋ္ဌင်္ဂတော၊ ပြီးပြတ်ခြင်းသို့ မရောက်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သဗ္ဗံ ဧဝံ၊ ဤ၌။ ယာ ခေါ ပန သာ ကင်္ခီတာ၊ အကြင် ယုံမှားရှိသည်၏ အဖြစ်သည်။ ယာ ခေါ ပန သာ ဝိစိကိစ္ဆိတာ၊ အကြင် မဆုံးဖြတ်နိုင်သော သဘောရှိသည်၏ အဖြစ်သည်။ ယာ ခေါ ပန သာ အနိဋ္ဌင်္ဂတတာ၊ အကြင် ပြီးပြတ်ခြင်းသို့ မရောက်သည်၏ အဖြစ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) သော၊ ထိုယုံမှားခြင်းရှိသည်၏ အဖြစ်စသည်သည်။ သင်္ခါရော၊ သင်္ခါရတည်း။ သော သင်္ခါရော၊ ထိုသင်္ခါရသည်။ ကိံ နိဒါနော၊ အဘယ်လျှင် အကြောင်းရှိသနည်း။ ပ။ တဏှာ၊ တဏှာသည်။ ဥပ္ပန္နာ၊ ဖြစ်၏။ သော သင်္ခါရော၊ ထိုသင်္ခါရသည်။ တထောဗော၊ ထိုတဏှာကြောင့် ဖြစ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣတိ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ၁။ တဏှာသမ္မယုတ္တဖြစ်သော လောဘမူစိတ်၌ ဝိစိကိစ္ဆာပင်မရှိ။ ထိုသို့ဖြစ်လျက် ဝိစိကိစ္ဆာတည်းဟူသော သင်္ခါရသည် တဏှာကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ဘာကြောင့်မိန့်ဆိုသနည်း။ မေး။ တဏှာသမ္ပယုတ္ထလောဘမူစိတ်၌
စာမျက်နှာ-090	သောပိ သင်္ခါရော၊ ထိုသင်္ခါရသည်လည်း။ အနိစ္စော၊ မမြဲ။ ပ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ဇာနတော၊ သိသောသူ၏ သန္တာန်၌။ ဇာနတော၊ သိသောသူ၏ သန္တာန်၌။ ပဿတော၊ မြင်သောသူ၏ သန္တာန်၌။ အနန္တရာ၊ မဂ်၏ အခြားမဲ့၌။ အာသဝါနံ၊ အာသဝေါတို့၏။ ခယော၊ ကုန်ရာဖြစ်သော အရဟတ္တဖိုလ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သုတံ၊ ကြားလိုက်ရပါ၏။ ဓာရယထ၊ (နာခံမှတ်သား ဆောင်ထားအပ်ပါ၏။) နဝမံ၊ ကိုးခုမြောကသောသုတ်တည်း။ ၁၀. ပုဏ္ဏမသုတ် ၈၃။ ဧကံ၊ တပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သာဝတ္ထိယံ၊ သာဝတ္ထိပြည်၌။ ပုဗ္ဗာရာမေ၊ ပုဗ္ဗာရုံ၌။ မိဂါရမာတုပါသာဒေ၊ မိဂါရသူဌေး၏ အမိအရာ၌ ထည့်သော ဝိသာခါ၏ ပြဿဒ်၌။ မဟတာ၊ များမြတ်သော။ ဘိက္ခူသံဃေန၊ ရဟန်းအပေါင်းနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ အတူတကွ။ ဝိဟရတိ၊ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပန္နရသေ၊ တဆယ့်ငါးရက်မြောက်ဖြစ်သော။ တဒဟုပေါသထေ၊ ထိုဥပုသ်နေ့၌။ ပုဏ္ဏာယ၊ တလပြည့်သော။ ပုဏ္ဏမာယ၊ ပြည့်သောလဝန်းရှိသော။ ဒုတိယာယံ၊ ညဉ့်၌။ ဘိက္ခူသံဃပရိဝုတော၊ ရဟန်းအပေါင်းသည် ခြံရံအပ်သည်ဖြစ်၍။ အာကာသေ၊ လွင်တီးခေါင်၌။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေတော်မူသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အညတရော၊ တပါးသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ အာသနာ၊ နေရာမှ။ ဥဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ ဧကံသံ၊ လက်ဝဲတဖက် ပခုံးထက်၌။ ဥတ္တရသင်္ဂံ၊ အပေါ်ရုံကို။ ကရိတွာ၊ တင်၍။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ အဉ္ဇလိံ၊ လက်အုပ်ကို။ ပဏာမေတွာ၊ ညွတ်ကိုင်းစေ၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပဉှဿ၊ ပြဿနာကို။ ဝေယျာကရဏာယ၊ ဖြေဆိုခြင်းငှါ။ မေ၊ တပည့်တော်အား။ ဩကာသံ၊ အခွင့်ကို။ သစေ ကရောတိ၊ အကယ်၍ ပြုအံ့။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ကိဉ္စိဒေဝ၊ တစုံတခုသာလျှင် ဖြစ်သော။ ဒေသံ၊ တွေ့မြင်အပ်သော အကြောင်းကို။ ပုစ္ဆေယျန္တိ၊ မေးလိုပါ၏” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ လျှောက်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “တေန ဟိ၊ ထိုသို့ဖြစ်မူ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ တုံ၊ သင်သည်။ ယံ၊ အကြင် ပြဿနာကို။ အာကင်္ခသိ၊ မေးလို၏။ (တံ၊ ထိုပြဿနာကို။) ဝိစိကိစ္စာမရှိသည့်အတွက် ဝိစိကိစ္ဆာတည်းဟူသော သင်္ခါရသည် တဏှာ (လောဘ) ကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု စင်စစ် အားဖြင့် မဆိုနိုင်။ သို့သော် ဝိစိကိစ္ဆာတည်းဟူသော သင်္ခါရဖြစ်ခိုက် တဏှာတည်းဟူသော လောဘ ခဏတ္တယ အားဖြင့် အထင်အရှားမရှိစေကာမူ မဂ်ဖြင့် ယင်းတဏှာလောဘကို မပယ်သတ်ရသေးသောကြောင့် တနုဘယ အနေအားဖြင့် ရှိသည်ဟုဆိုနိုင်သည်။ ထိုကြောင့် တတောဗော သော သင်္ခါရော၊ ဝိစိကိစ္ဆာဟူသော ထိုသင်္ခါရ သည် တဏှာကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု ဟောတော်မူလပ်သည်ဟူလို။ ဋ္ဌ။ ၁။ မသပုဏ္ဏတာယ ပုဏ္ဏာ သံပုဏ္ဏာတိ ပုဏ္ဏား မ ဣထိ စန္ဒော ဝုစ္စတိ သော ဧတ္ထ ပုဏ္ဏောတိပုဏ္ဏမာ၊ ဧဝံ ပုဏ္ဏာယ ပုဏ္ဏမာယာထိ ဣမသ္မိံ ပဒ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ (မ-ဋ္ဌ-၄၊ ၅၀၊ စာပိုဒ်
စာမျက်နှာ-091	သကေ အာသနေ၊ မိမိနေရာ၌။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ ပုစ္ဆ၊ မေးလျှောက်လေ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ “ဧဝံ ဘန္တေ”တိ ခေါ၊ “ကောင်းပါပြီ အရှင်ဘုရား” ဟူ၍။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော်ကို။ ပဋိဿုတွာ၊ ရှေးရှုနာယူ၍။ သကေ အာသနေ၊ မိမိနေရာ၌။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဣမေ၊ ဤတရားရှိသည်။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ နု ခေါ၊ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ဟူသည်။ ဗျထိဒံ၊ ငါးပါးတို့ဟူသည် အဘယ်တို့နည်း။ ရူပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ၎င်း။ ပ။ ဝိညာဏူပါဒါနက္ခန္ဓာတိ၊ ၎င်းတည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။” ဣမေ ခေါ၊ ဤတရားတို့သည်။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့တည်း။ ပ။ ဝိညာဏူပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ၎င်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေဆိုတော်မူ၏။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ “သာဓု ဘန္တေ”တိ ခေါ၊ “ကောင်းပါပြီ အရှင်ဘုရား” ဟူ၍။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဘာသိတံ၊ ဖြေဆိုတော်မူအပ်သော စကားတော်ကို။ အဘိနန္ဒိတွာ၊ အလွန်နှစ်သက်၍။ အနုမောဒိတွာ၊ ဝမ်းမြောက်၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဣမေ ပန ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ဤဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သည်ကား။ ကိံမူလကာတိ၊ အဘယ်လျှင် အကြောင်းရင်းရှိပါကုန်သနည်း” ဟူသော။ ဥတ္တရံ၊ လွန်မြတ်သော။ ပဉ္စံ၊ ပြဿနာကို။ အပုစ္ဆိ၊ မေးလျှောက်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဣမေ ခေါ ဘိက္ခု ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ဤဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သည်။ ဆန္ဒမူလကာ၊ တဏှာဆန္ဒလျှင် အကြောင်းရင်းရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေဆိုတော်မူ၏။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ တမေဝ ဥပါဒါနံ၊ ထိုဥပါဒါန်သည်သာလျှင်။ တေ ပဉ္စဥပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ထိုငါးပါးဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သည်။ သိယုံ နု ခေါ၊ ဖြစ်ကုန်ရာသလော။ ဥဒါဟု၊ သို့မဟုတ်။ ပဉ္စဟိ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဥပါဒါနက္ခန္ဓေဟိ၊ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့မှ။ အညတြဝ၊ ကင်း၍။ ဥပါဒါနံ၊ ဥပါဒါန်သည်။ သိယာ နု ခေါ၊ ဖြစ်ရာပါသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးလျှောက်၏။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “န တမေဝ ဘိက္ခု ဥပါဒါနံ၊ ထိုဥပါဒါန်သည်သာလျှင်။ တေ ပဉ္စဥပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ထိုငါးပါးဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သည်။ နု ခေါ သိယုံ၊ မဖြစ်ကုန်ရာ။ ပဉ္စဟိ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဥပါဒါနက္ခန္ဓေဟိ၊ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့မှ။ အညတြဝ၊ ကင်း၍။ ဥပါဒါနံ၊ ဥပါဒါန်သည်။ နာပိ သိယာ၊ ဖြစ်လည်း မဖြစ်ရာ။ ၁။ သက အာသနေ နိသီဗိန္ဒာ ပုစ္ဆ ယဒါ ကင်္ခသီတိ ကသ္မာ ဧဝမာဟ၊ သော ကိရ ဘိက္ခု ပဉ္စသတ ဘိက္ခုပရိဝါရော၊ အာစရိယ ပန ဌိတကေ ပုစ္ဆန္တေ သဝစေ တေ ဘိက္ခု နိသီဝန္တိ၊ သတ္တရိ ဂါဝုó ကကံ ဟေတီး အာစရိယ အဂါရဝံ။ သစေ ဥဋ္ဌယန္တိ၊ အာစရိယေ ဂါရဝံ ကတံ ဟောတိ၊ သတ္တရှိ အဂါရဝံ။ ဣတိ နေသံ စိတ္တံ အနေကင္ငံ ဘဝိဿတိ၊ ပေသနံ အပ္ပဋိစ္ဆိတုံ န သက္ခိဿန္တိ။ တသ္မိံ ပန နိသီဝိဇ္ဇာ ပုစ္ဆန္တေ တေးသံ စိတ္တံ ဧကတ္တံ ဘဝိဿတိ၊ ဒေသနံ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ သက္ခိဿန္တိတိ ဉာ ဘဂဝါ မာစ၍ ဋ္ဌ။ ၂။ ဣမေ နု ခေါ ဘန္တေတိ အယံ ထေရော ပဉ္စ ဘိက္ခုသတာနံ တာစရိယော၊ ပဉ္စက္ခန္ဓာက္တမ္ပိ နပ္ပဇာနာ-ထီထိ နဝဏ္ဏဗ္ဗော။ ပဉ္စ ပုစ္ဆန္တေန ပန ဣပ ပဉ္စပါဒါနက္ခန္ဒာန အည တိ ဝ ဇာနန္တေန ဝိယ ဟုတာ ပုစ္ဆိထုံ န ပရူထိ၊ တလွှာ ထထွာ အဇာနခန္တော ဝိယ ပုစ္ဆတ်။ တေပ် အန္တေဝါသိကာ “အမှာကံ ထာစရိယော 'အထိ ဇာနာမီ'ထိ နု ကတိ၊ သဗ္ဗညုတဥာဏေန ပန ဘ သံသန္တိက္ခာ ကထေင်္ကတ သောထဒ္ဓံ သဒ္ဓါထပ္မံ မညိဿန္တိတိပိ အနန္တော ဝိယ ပုစ္ဆထို။ ဤဋ္ဌ။ ၃။ ပဉ္စပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သည် တဏှာကြောင့်ဖြစ်ကြကုန်၏ဟု ဟောတော်မူသဖြင့် ဥပါဒါန်လည်း တဏှာ ကြောင့်ဖြစ်ရကား ပဉ္စပါဒါနက္ခန္ဒာနှင့် ဥပါဒါန်သည် အထူထူပင်လောဟု ဆက်လက်လျှောက်ထား ဘွယ်ရှိ၍ ထမညဝ နု ခေါ စသည်ကို လျှောက်၏။
စာမျက်နှာ-092	အပိ စ၊ စင်စစ်သော်ကား။ (မ-၃-၆၆။ မဟာပုဏ္ဏမသုတ်၌ ယော ခေါ ဘိက္ခု ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု ဆန္ဒရာဂေါ ဟု ဟောတော်မူ၏။) ပဉ္စသု၊ ငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၌။ ယော ဆန္ဒရာဂေါ၊ အကြင် လိုချင်တပ်မက်ခြင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တတ္ထ၊ ထိုငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၌။ တံ၊ ထိုလိုချင်တပ်မက်ခြင်းသည်။ ဥပါဒါနံ၊ ဥပါဒါန်မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေဆိုတော်မူ၏။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ပဉ္စသု၊ ငါးပါးကုန်ၑသော ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၌။ ဆန္ဒရာဂဝေမတ္တတာ၊ ဆန္ဒရာဂထူးသည်၏ အဖြစ်သည်။ သိယာ နု ခေါတိ၊ ဖြစ်ရာသလော” ဟူသော။ ဥတ္တရံ၊ လွန်မြတ်သော။ ပဉ္စံ၊ ပြဿနာကို။ အပုစ္ဆိ၊ မေးလျှောက်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ သိယာတိ၊ ဖြစ်ရာ၏” ဟူ၍။ အဝောစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။” ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဧကစ္စဿ၊ အချို့သော သူ၏။ “ (အဟံ၊ ငါသည်။) အနာဂတံ အင်္ဂံ၊ အနာဂတ်ကာလ၌။ ဧဝရူပော၊ ဤသို့သော ရုပ်ရှိသည်။ သိယံ၊ ဖြစ်လို၏။ ပ။ ဧဝံဝေဒနော၊ ဤသို့သော ဝေဒနာရှိသည်။ ပ။ ဧဝံသညော၊ ဤသို့သော သညာရှိသည်။ ပ။ ဧဝံသင်္ခါရော၊ ဤသို့သော သင်္ခါရရှိသည်။ ပ။ ဧဝံဝိညာဏော၊ ဤသို့သော ဝိညာဏ်ရှိသည်။ သိယံ”တိ၊ ဖြစ်လို၏” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့သော ထောင့်တချင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ပဉ္စဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ငါးပါးဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၌။ ဆန္ဒရာဂဝေမတ္တတာ၊ လိုချင်တပ်မက်ခြင်း၏ ထူးသည်၏ အဖြစ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေဆိုတော်မူ၏။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ကိတ္တာဝတာ၊ အဘယ်မျှဖြင့်။ ခန္ဓာနံ၊ ခန္ဓာတို့၏။ ခန္ဓာဓိဝစနံ၊ ခန္ဓာဟူသော အမည်သည်။ ဟောတိ နု ခေါတိ၊ ဖြစ်ပါသနည်း” ဟူသော။ ဥတ္တရံ၊ လွန်မြတ်သော။ ပဉ္စံ၊ ပြဿနာကို။ အပုစ္ဆိ၊ မေးလျှောက်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “အတိတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ၊ အတိတ် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ၊ အဇ္ဈတ္တသန္တာန်၌လည်းဖြစ်သော။ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ၊ ဗဟိဒ္ဓသန္တာန်၌လည်းဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ဩဠာရိကံ ဝါ၊ နက်ရှင်းသည်လည်းဖြစ်သော။ သုခုမံ ဝါ၊ သိမ်မွေ့သည်လည်းဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ဟီနံ ဝါ၊ ယုတ်သည်လည်းဖြစ်သော။ ပဏီတံ ဝါ၊ မြတ်သည်လည်းဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ဒူရေ ဝါ၊ ဝေးသည်လည်းဖြစ်သော။ သန္တိကေ ဝါ၊ နီးသည်လည်းဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) အယံ၊ ဤရုပ်ကို။ ရူပက္ခန္ဓော၊ ရူပက္ခန္ဓာဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ အတိတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာ၊ အတိတ် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ ယာ ကာစိ၊ တစုံတခုသော။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ ပ။ ယာ ကာစိ၊ တစုံတခုသော။ သညာ၊ သညာသည်။ ပ။ ယေ ကေစိ၊ တစုံတခုကုန်သော။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ပ။ အတိတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ၊ အတိတ် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ ပ။ ဒူရေ ဝါ၊ ဝေးသည်လည်းဖြစ်သော။ သန္တိကေ ဝါ၊ နီးသည်လည်းဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) အယံ၊ ဤဝိညာဏ်ကို။ ဝိညာဏက္ခန္ဓော၊ ဝိညာဏက္ခန္ဓာဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဧတ္တာဝတာ ခေါ၊ ဤမျှဖြင့်။ ခန္ဓာနံ၊ ခန္ဓာတို့၏။ ခန္ဓာဓိဝစနံ၊ ခန္ဓာဟူသော အမည်သည်။ (ဟောတိ၊ ၏။) ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေဆိုတော်မူ၏။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ရူပက္ခန္ဓဿ၊ ရူပက္ခန္ဓာကို။ ပညာပနာယ၊ (သယေတု အနဟေတုက စသော) အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းငှါ။ (ပညာပနာယ ဒဿနတ္ထာယဟု ဖွင့်သော မ-၄၊ ၅၂။ အဋ္ဌကထာအလို ဉာဏ်ဖြင့် ရှုခြင်းငှါ ဟုပေး။) ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ ကော နု ခေါ၊ အဘယ်နည်း။ ပစ္စယော၊ အထောက်အပံ့သည်။ (ဟေတုနှင့် ပစ္စယ အနက်တူ၊ ဟေတု
စာမျက်နှာ-093	ဟေတု သာဓာရဏဟေတု၊ ဥတ္တမယဟေတုတို့တွင် ဤ၌ ယဟေတုဟေတုခေါ် ပစ္စယယဟေတုကို ယူဖို့ရန် ပစ္စယောဟု ထပ်ဆင့် ဟောတော်မူ၏။ မ-၄၊ မဟာပုဏ္ဏမသုတ် ဋ္ဌ နှင့် ၎င်းကို ရှု။) ကော နု ခေါ၊ အဘယ်နည်း။ ဝေဒနာက္ခန္ဓဿ၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓာကို။ ပ။ သညာက္ခန္ဓဿ၊ သညာက္ခန္ဓာကို။ ပ။ သင်္ခါရက္ခန္ဓဿ၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓာကို။ ပ။ ဝိညာဏက္ခန္ဓဿ၊ ဝိညာဏက္ခန္ဓာကို။ ပညာပနာယ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ ကော နု ခေါ၊ အဘယ်နည်း။ ပစ္စယော၊ အထောက်အပံ့သည်။ ကော နု ခေါတိ၊ အဘယ်နည်း” ဟူသော။ ဥတ္တရံ၊ လွန်မြတ်သော။ ပဉ္စံ၊ ပြဿနာကို။ အပုစ္ဆိ၊ မေးလျှောက်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ရူပက္ခန္ဓဿ၊ ရူပက္ခန္ဓာကို။ ပညာပနာယ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ စတ္တာရော ခေါ ဘိက္ခု မဟာဘူတာ၊ မဟာဘူတ်လေးပါးတို့ပင်တည်း။ (ရူပက္ခန္ဓဿ၊ ရူပက္ခန္ဓာကို။ ပညာပနာယ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းငှါ။) ပစ္စယော၊ အထောက်အပံ့သည်။ စတ္တာရော မဟာဘူတာ၊ မဟာဘူတ်လေးပါးတို့ပင်တည်း။ ဝေဒနာက္ခန္ဓဿ၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓာကို။ ပညာပနာယ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ ဖဿော၊ ဖဿတည်း။ ပ။ သညာက္ခန္ဓဿ၊ သညာက္ခန္ဓာကို။ ပညာပနာယ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ ဖဿော၊ ဖဿတည်း။ ပ။ သင်္ခါရက္ခန္ဓဿ၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓာကို။ ပညာပနာယ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ ဖဿော၊ ဖဿတည်း။ ပ။ ဝိညာဏက္ခန္ဓဿ၊ ဝိညာဏက္ခန္ဓာကို။ ပညာပနာယ၊ အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ နာမရူပံ၊ နာမရုပ်တည်း။ ပစ္စယော၊ အထောက်အပံ့သည်။ နာမရူပံ၊ နာမရုပ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေဆိုတော်မူ၏။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ကထံ၊ အဘယ်၌။ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ၊ သက္ကာယဒိဋ္ဌိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်ပါသနည်း” ဟူသော။ ဥတ္တရံ၊ လွန်မြတ်သော။ ပဉ္စံ၊ ပြဿနာကို။ အပုစ္ဆိ၊ မေးလျှောက်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။” ဣဓ၊ ဤလောက၌။ အရိယာနံ၊ (ဘုရားအစရှိသော) အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ အဒဿာဝီ၊ ဉာဏ်ဖြင့် သိမြင်လေ့မရှိသော။ အရိယဓမ္မဿ၊ (သတိပဋ္ဌာန်အစရှိသော) မြတ်သော တရား၌။ အကောဝိဒေါ၊ မလိမ္မာသော။ အရိယဓမ္မေ၊ မြတ်သော တရား၌။ အဝိနီတော၊ သင်ကြားဆုံးမအပ်ပြီးသူ မဟုတ်သော။ သပ္ပုရိသာနံ၊ (ဘုရားအစရှိသော) သူတော်ကောင်းတို့ကို။ အဒဿာဝီ၊ ဉာဏ်ဖြင့် သိမြင်လေ့မရှိသော။ သပ္ပုရိသဓမ္မဿ၊ သူတော်ကောင်းတရား၌။ အကောဝိဒေါ၊ မလိမ္မာသော။ သပ္ပုရိသဓမ္မေ၊ သူတော်ကောင်းတရား၌။ အဝိနီတော၊ သင်ကြားဆုံးမအပ်ပြီးသူ မဟုတ်သော။ အဿုတဝါ၊ အာဂမ၊ အဓိဂမဟူသော သုတမရှိသော။ (နားခံမှတ်သား ဆောင်ထားမှု မရှိသော။) ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇ္ဇန်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန် ရှု၏။ အတ္တနံ၊ အတ္တကို။ ရူပဝန္တံ ဝါ၊ ရုပ်ရှိ၏ ဟူ၍လည်း။ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန် ရှု၏။ အတ္တနိ၊ အတ္တ၌။ ရူပံ ဝါ၊ ရုပ်ဟူ၍လည်း။ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန် ရှု၏။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ အတ္တနံ ဝါ၊ အတ္တဟူ၍လည်း။ သမနုပဿတိ၊ ကောင်းစွာ အဖန်ဖန် ရှု၏။ (ဝေဒနာ၊ သညာ၊ သင်္ခါရ၊ ဝိညာဏ လည်း ဤနည်းပေး။) ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ၊ သက္ကာယဒိဋ္ဌိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေဆိုတော်မူ၏။ (မ ၁၊ စူဠဝေဒလ္လသုတ် နိဿယ၌ အဆုံးအဖြတ် ရှု။) သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ကထံ ပန၊ အဘယ်သို့လျှင်။ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ၊ သက္ကာယဒိဋ္ဌိသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်ပါသနည်း” ဟူသော။ ဥတ္တရံ၊ လွန်မြတ်သော။ ပဉ္စံ၊ ပြဿနာကို။ အပုစ္ဆိ၊ မေးလျှောက်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။” ဣဓ၊ ဤလောက၌။ အရိယာနံ၊ အရိယာတို့ကို။ ဒဿာဝီ၊ ဉာဏ်ဖြင့် သိမြင်လေ့ရှိသော။ အရိယဓမ္မဿ၊ မြတ်သော တရား၌။ ကောဝိဒေါ၊ လိမ္မာသော။ အရိယဓမ္မေ၊ မြတ်သော တရား၌။ ဝိနီတော၊ သင်ကြားဆုံးမအပ်ပြီးသူဖြစ်သော။ သပ္ပုရိသာနံ၊ သူတော်ကောင်းတို့ကို။ ဒဿာဝီ၊ ဉာဏ်ဖြင့် သိမြင်လေ့ရှိသော။ သပ္ပုရိသဓမ္မဿ၊ သူတော်ကောင်းတရား၌။ ကောဝိဒေါ၊ လိမ္မာသော။ သပ္ပုရိသဓမ္မေ၊ သူတော်ကောင်းတရား၌။ ဝိနီတော၊ သင်ကြားဆုံးမအပ်ပြီးသူဖြစ်သော။ သုတဝါ၊ အာဂမ၊ အဓိဂမဟူသော သုတရှိသော။ (နာခံမှတ်သား ဆောင်ထားမှုရှိသော) အရိယသာဝကော၊ အရိယတပည့်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ န သမနုပဿတိ၊ မရှု။ (နောက်ဝါကျတို့၌လည်း န-သွင်း၍ ယောဇနာ သည်သာ ထူး၏။) ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ၊ သက္ကာယဒိဋ္ဌိသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေဆိုတော်မူ၏။
စာမျက်နှာ-094	သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အဿာဒေါ၊ သာယာဘွယ်သည်။ ကော နု ခေါ၊ အဘယ်ပါနည်း။ အာဒီနဝော၊ အပြစ်သည်။ ကော၊ အဘယ်ပါနည်း။ နိဿရဏံ၊ ထွက်မြောက်ရာသည်။ ကိံ၊ အဘယ်ပါနည်း။ (ဝေဒနာ၊ သညာ၊ သင်္ခါရ၊ ဝိညာဏ တို့၌လည်း ဤနည်းပေး။) ဝိညာဏဿ၊ ဝိညာဏ်၏။ နိဿရဏံ၊ ထွက်မြောက်ရာသည်။ ကိံတိ၊ အဘယ်ပါနည်း” ဟူသော။ ဥတ္တရံ၊ လွန်မြတ်သော။ ပဉ္စံ၊ ပြဿနာကို။ အပုစ္ဆိ၊ မေးလျှောက်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ယံ သုခံ၊ အကြင် သုခဝေဒနာသည်။ ယံ သောမနဿံ၊ အကြင် သောမနဿဝေဒနာသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ အယံ၊ ဤသုခဝေဒနာ သောမနဿဝေဒနာသည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အဿာဒေါ၊ သာယာဘူယ်တည်း။ ယံ ရူပံ၊ အကြင် ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ အမြဲမရှိ။ (ဝါ၊ မမြဲ။) ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ၊ ဖောက်ပြန်သော သဘောရှိ၏။ အယံ၊ ဤရုပ်၏ မမြဲဆင်းရဲ ဖောက်ပြန်သော သဘောသည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အာဒီနဝော၊ အပြစ်တည်း။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ ယော ဆန္ဒရာဂဝိနယော၊ အကြင် လိုချင်တပ်မက်မှုကို ဖျောက်ခြင်းသည်။ ယံ ဆန္ဒရာဂပဟာနံ၊ အကြင် လိုချင်တပ်မက်မှုကို ပယ်ခြင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) ဣဒံ၊ ဤလိုချင်တပ်မက်မှုကို ဖျောက်ပယ်ခြင်းသည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ နိဿရဏံ၊ ထွက်မြောက်ရာတည်း။ (နောက်ခန္ဓာတို့၌လည်း ဤနည်းပေး။) ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေဆိုတော်မူ၏။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ “သာဓု ဘန္တေ”တိ ခေါ၊ “ကောင်းပါပြီ အရှင်ဘုရား” ဟူ၍။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဘာသိတံ၊ ဖြေဆိုတော်မူအပ်သော စကားတော်ကို။ အဘိနန္ဒိတွာ၊ လက်ခံ၍။ အနုမောဒိတွာ၊ ဝမ်းမြောက်ရှင်းချီးကျူး၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဇာနတော၊ သိသူ၏ (သန္တာန်၌)။ ကထံ၊ အဘယ်၌။ ပဿတော၊ မြင်သူ၏ (သန္တာန်၌)။ သဝိညာဏကေ၊ ဝိညာဏ်နှင့် တကွဖြစ်သော။ ဣမသ္မိံ စ ကာယေ၊ ဤကိုယ်၌၎င်း။ ဗဟိဒ္ဓါ စ၊ ပြင်ပ (ဝိညာဏ်နှင့် တကွ သူတပါး၏) ကိုယ်၌၎င်း။ သဗ္ဗနိမိတ္တေသု၊ အလုံးစုံသော အာရုံတို့၌။ ဒိဋ္ဌိကာရ မမင်္ကာရ မာနာနုသယာ၊ ဒိဋ္ဌိ တဏှာ မာနအနုသယတို့သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ပါကုန်သနည်း” ဟူသော။ ဥတ္တရံ၊ အလွန်။ ပဉ္စံ၊ ပြဿနာကို။ အပုစ္ဆိ၊ မေးလျှောက်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ (အရိယသာဝကော၊ အရိယသာဝကသည်။) အတိတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ၊ အတိတ် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ ပ။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) သဗ္ဗံ ရူပံ၊ အလုံးစုံသော ရုပ်ကို။ (ပဿတီမှာ စပ်။) “ဧတံ၊ ဤရုပ်သည်။ မမ၊ ငါ၏ ရုပ်မဟုတ်။ နာယံ၊ ဤရုပ်သည်။ အဟံ အသ္မိ၊ ငါမဟုတ်။ န မေ၊ ငါ၏။ ဧသော အတ္တာ”တိ၊ အတ္တမဟုတ်” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ (ဧတံ အနက်မဲ့။) ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သောအတိုင်း။ သမ္မပ္ပညာယ၊ မှန်ကန်သော ဝိပဿနာပညာ မဂ်ပညာဖြင့်။ ပဿတိ၊ ရှု၏။ (သင်္ခါရ၊ ဝိညာဏ တို့၌လည်း ဤနည်းအနက် သမ္ဗန်။) ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ဇာနတော၊ သိသူ၏ သန္တာန်၌။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဿတော၊ မြင်သူ၏ သန္တာန်၌။ ပ။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေဆိုတော်မူ၏။ ၁။ အဟံ ဣတိ ထရဏံ အယက်ဒရော၊ ဒိဋ္ဌိဓထောက်။ မမံ ကရောထိ ထေနာထိ မင်္ကာရော၊ တဏှ ကောက်။ မာနော ဝ အနုသယော မာနာနုသယော၊ မာနကောက်။ အင်္ကာ o vadrop o မာနာနုသယာ စ တေ။ ဒွန်တွဲ။ အဟင်္ကာရ မင်္ကာရ မနာနုဿာတိ ယင်္ကာရဒိဋ္ဌိ ၈ မင်္ကာရ တဏှာ စ မာနာနုသယော ၈။ နိဒါန-အံ-ဋ္ဌ၊ စာပိုဒ် ၂၀၀-နှင့်အညီ အမွန်သည်။ မ-ဋ္ဌ ၃၊ စပိုဒ် ၁၀၂-၌ ကား အဟင်္ကာရ စင်္ကာရမာနာနုသာတိ စတ္ထ အယင်္ကာရော မာနာ, မင်္ကရာ တဏှာ၊ ဝ မာနာ နုသယာဟု တမျိုးဖွင့်၏။ ထိုအဖွင့်၌ ဒိဋ္ဌိမပါသောကြောင့် “နေတံ မမ နေသောဟမသို့နှ မေသော အလ္လာဘိ ဟူသော ပါဠိတော်လာ အာဏာရ ၃-ဝါကျနှင့်မလျော်။
စာမျက်နှာ-095	တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အညတရဿ ဘိက္ခုနော၊ တပါးသော ရဟန်း၏။ (စတဿော ပရိဝိတက္ကော၌ စပ်။) “ဘော၊ အိုအချင်းတို့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနတ္တာ ကိရ၊ အတ္တမဟုတ်တဲ့။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ အနတ္တာ ကိရဝ၊ အတ္တမဟုတ်တဲ့။ (ဖြစ်ခဲ့သော်။) အနတ္တာတတာနိ၊ အနတ္တ (ခန္ဓာငါးပါး) သည် ပြုအပ်ကုန်သော။ ကမ္မာနိ၊ ကံတို့သည်။ ကထံ၊ အဘယ်မည်သော။ အတ္တာနံ၊ အတ္တကို။ ဖုသိဿန္တိ”တိ၊ ဖုသိဿန္တိ” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကော၊ စိတ်အကြံသည်။ ဥဒပါဒိ၊ ထင်ရှားဖြစ်ပြီ။ အထခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ စေတသာ၊ စိတ်တော်ဖြင့်။ တဿ ဘိက္ခုနော၊ ထိုရဟန်း၏။ စေတောပရိဝိတက္ကံ၊ စိတ်အကြံကို။ အညာယ၊ သိတော်မူ၍။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့ကို— ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယံ၊ အကြင် အကြောင်းကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သော။ အဝိဒ္ဓါ၊ မသိသော။ အဝိဇ္ဇာဂတော၊ အဝိဇ္ဇာသို့ ရောက်သော။ မောဃပုရိသော၊ အချည်းနှီးသော ယောကျားသည်။ တဏှာဓိပတေယျေန၊ တဏှာလျှင် အကြီးအကဲရှိသော။ စေတသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ သတ္တုသာသနံ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ အဆုံးအမကို။” ဣတိ ကိရ၊ ပေ။ ဖုသိဿန္တိ”တိ၊ ဖုသိဿန္တိ” ဟု၊ အတိဓာဝတိ တဗ္ဗံ၊ လွန်စွာ ပြေးဝင်ထိုက်၏ ဟူ၍။ မညေယျ၊ မှတ်ထင်ရာ၏။ ဧတံ ခေါ ပန ဌာနံ၊ ဤအကြောင်းသည်။ ဝိဇ္ဇတိ”တိ၊ ရှိ၏ ဟူ၍။ အာမန္တေသိ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ တုမှေ၊ သင်တို့ကို။ တတြတတြ၊ ထိုထိုအရာ ဌာန၌။ တေသု တေသု ဓမ္မေသု၊ ထိုထိုတရားတို့၌။ ပဋိပုစ္ဆာဝိနီတာ ခေါ၊ အဖန်ဖန် မေးမြန်း၍ ဆုံးမအပ်ပြီးကုန်သည်သာတည်း။ (မ-၃၊ ၆၉-၌ ပဋိဝိနီတာ ခေါ မေတုမှေ ဘိက္ခဝေ တတြတတြဓမ္မေသု ရှိ၏။) (တံ ကိံ မညထမှ ပဇာနာတိ အထိ ၇-အနတ္တလက္ခဏသုတ် စာပိုဒ် ၅၉-၌ ရေးခဲ့ပြီ။) ခန္ဓာ၊ ပဉ္စဥပါဒါနက္ခန္ဓာ ပြဿနာထိုကို။ ဒွေ၊ နှစ်ပုစ္ဆာထို့ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တစ္ဆေ သိယံ၊ သိယာပန ပြဿနာကို၎င်း။ အဓိဝစနဉ္စ၊ အဓိဝစန ပြဿနာကို၎င်း။ ဟေတုနာ၊ ဟေတု ပြဿနာနှင့် တကွ။ ဒွေ၊ နှစ်ပုစ္ဆာထို့ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ သက္ကာယနာ၊ သက္ကာယ ပြဿနာဖြင့်။ ဒွေ၊ နှစ်ပုစ္ဆာတို့ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ အဿာဒဝိညာဏေန စ၊ အဿာဒပြဿနာ ဝိညာဏပြဿနာဖြင့်လည်း။ ဒွေ၊ နှစ်ပုစ္ဆာတို့ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဘိက္ခုပုစ္ဆာယ၊ ဘိက္ခုပုစ္ဆာနှင့် တကွ။ တံ ကိံ မညထ၊ ဘိက္ခုပုစ္ဆာ ပြဿနာနှင့်။ ဧတေ ဒသဝိဓာ၊ ဤဆယ်ပါးအပြားရှိသော ဤပုစ္ဆာတို့ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ (ဟောတိကား ဂါထာပူရဏ။) ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ တတိယော၊ သုံးစုမြောက်သော။ ခဇ္ဇနိယဝဂ္ဂေါ၊ ခဇ္ဇနိယဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။ တတိယော၊ သုံးခုမြောက်။ ခဇ္ဇနိယဝဂ္ဂဿ၊ ခဇ္ဇနိယဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ကား— အဿာဒေါ၊ အဿာဒသုတ်၎င်း။ အဘာဝထုတ္တံ၊ အဘာဝသုတ်၎င်း။ ဒွေ၊ နှစ်သုတ်ကုန်သော။ သမူလာ သမူလံ၊ သမုဒယသုတ် ဒုတိယသမုဒယသုတ်ကို၎င်း။ အရဟန္တေဟိ၊ အရဟန္တအမည်တို့ဖြင့်။ အပရေ၊ တပါးကုန်သော။ ၁။ မ-၂-၄ မဟာပုဏ္ဏမထုတ် စာပိုဒ် ၉၀-၌ အနတ္တကတာနီတိ အနတ္တနိ ဌက္ခာ ကဘ၊ ကမတ္တာနံ ပုသိဿန္တိတိ ကတရသ္မိံ အတ္ထနိ ဌာ ဝိပါကံ ဒဿန္တိဟု အဓိပ္ပါယ်နှင့် ဖွင့်ပြ၏။
စာမျက်နှာ-096	ဒွေ၊ နှစ်သုတ်တို့၎င်း။ သီဟော၊ သီဟသုတ်၎င်း။ ခဇ္ဇနိယံ၊ ခဇ္ဇနိယသုတ်၎င်း။ ပိဏ္ဍောလျံ၊ ပိဏ္ဍောလျသုတ်၎င်း။ ပါလိလေယျေန၊ ပါလိလေယျသုတ်နှင့် တကွ။ ပုဏ္ဏမာ၊ ပုဏ္ဏမသုတ်၎င်း။ ဣတိ၊ ဤဆယ်သုတ်တို့တည်း။ (၉) ၄-ထေရဝဂ် ### ၁-အာနန္ဒသုတ် ၈၃။ (သာဝတ္ထိနိဒါနံမှ ပစ္စဿောသုံ အထိ ပေးမြဲ။) အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်— “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ မန္တာဏိပုတ္တော၊ မန္တာဏီပုဏ္ဏေးမ၏ သားဖြစ်သော။ ပုဏ္ဏော နာမ၊ ပုဏ္ဏမည်သော။ အာယသ္မာ၊ အရှင်သည်။ နဝကာနံ၊ သီလငယ်ရှိသည် ဖြစ်ကုန်သော။ (တနည်း—နဝကာနံ—သီတင်းငယ်ဖြစ်ကုန်သော။ သတံ၊ သူတော်ကောင်းဖြစ်ကုန်သော။) အမှာကံ၊ တပည့်တော်တို့အား။ ဝါ၊ တပည့်တော်တို့၌။ ဗဟုပကာရော၊ များသော ကျေးဇူးရှိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ သော၊ ထိုအရှင်ပုဏ္ဏသည်။ အမှေ၊ တပည့်တော်တို့ကို။ “အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ငါ့ရှင်အာနန္ဒာ။ ဥပါဒါယ၊ မှီ၍။ (ဥပါဒါယာတိ အာဂမျအာရမ္မဏသန္တာနံ ပဋိစ္စ။ ဋ္ဌ။ ပဋိစ္စာတိ နိဗ္ဗာယံ ကတာ။ ဦး) အသ္မိ”တိ၊ အသိဟု ဖြစ်သော တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အနုပါဒါယ၊ မမှီမူ၍။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကိဉ္စိ၊ အဘယ်ကို။ ဥပါဒါယ၊ မှီ၍။ အသ္မိ”တိ၊ အသိဟု ဖြစ်သော တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အနုပါဒါယ၊ မမှီမူ၍။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်သနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ဥပါဒါယ၊ မှီ၍။ အသ္မိ”တိ၊ အသိဟု ဖြစ်သော တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အနုပါဒါယ၊ မမှီမူ၍။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ (ဝေဒနံ၊ သညာ၊ သင်္ခါရေ၊ ဝိညာဏံတို့၌လည်း ဤနည်းအနက်ပေး။) “အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ငါ့ရှင်အာနန္ဒာ။ ဒဟရာ၊ ငယ်သော။ ယုဝတီ၊ နုပျိုသော။ မဏ္ဍနဇာတိကာ၊ တန်ဆာဆင်ခြင်းသဘောရှိသော။ ဣတ္ထီ ဝါ၊ မိန်းမသည်၎င်း။ ဒဟရော၊ ငယ်သော။ ယုဝါ၊ နုပျိုသော။ မဏ္ဍနဇာတိကော၊ တန်ဆာဆင်ခြင်းသဘောရှိသော။ ပုရိသော ဝါ၊ ယောက်ျားသည်၎င်း။ ပရိသုဒ္ဓေ၊ စင်ကြယ်သော။ ပရိယောဒါတေ၊ ပြုစင်သော။ အာဒါသေ ဝါ၊ မှန်၌သော်၎င်း။ အစ္ဆေ၊ ကြည်လင်သော။ ဥဒကပတ္တေ ဝါ၊ ရေခွက်၌သော်၎င်း။ သကံ မုခနိမိတ္တံ၊ မိမိမျက်နှာရိပ်ကို။ ပစ္စဝေက္ခမာနော၊ ရှုသည်ရှိသော်။ ဥပါဒါယ၊ (မှန်ကို) မှီ၍။ ပဿေယျ သေယျထာပိ၊ မြင်ရာသကဲ့သို့။ အနုပါဒါယ၊ (မှန်ကို) မမှီမူ၍။ န ပဿေယျ သေယျထာပိ၊ မမြင်ရာသကဲ့သို့။ အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ວ အသ္မီကိ ဟောတိတိ အသ္မိံတိ ဧဝံ ပဝတ္တံ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိပပတ္တယံ ဟောထိ။ ဋ္ဌ။ သောမဗြိတိဒိဋ္ဌိပ္ပါယော, သောဟမသ္မိံတိ မာနဂ္ဂါယောဝ တဏှာသေနေ ခန္တီထိ တဏှာ ထထာဝတ္တိယာ ပစ္စယဘူတာ ထထာပဝတ္တိ ဝေါတိ ဂု ံ အထိ ဧဝံ ပဝတ္တံ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိပယုတ္ထယံ ဟောတီထိ။ ဦး အသ္မိံကြိယာတခုလည်းက “ဧသော အဟံ အသ္မိံ”ဟု စွဲလမ်းလျှင် ဒိဋ္ဌိ၊ “သေယျော အယံ ကသ္မိံ” ယူခဲ့လျှင် မာနဖြစ်၏။ တဏှာကား ၎င်းဒိဋ္ဌိမာနဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သောကြောင့် ၎င်းအသ္မိံ နှစ်မျိုးဖြစ်နိုင်၏။ သို့ဖြစ်ရကား အသ္မိကြိယာတရတည်းက တဏှာမာနဒိဋ္ဌိသုံးပါးဖြစ်၏ဟူလို။
စာမျက်နှာ-097	ငါ့ရှင်အာနန္ဒာ။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ပ။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ (တံ ကိံ မညသိ မှ ပဇာနာတိ အထိ အနတ္တလက္ခဏသုတ် စာပိုဒ် ၅၉- ရှု၍ ပေး။) ပဇာနာတိ၊ သိ၏” ဟူသော။ ဣမိနာ ဩဝါဒေန၊ ဤအဆုံးအမဖြင့်။ ဩဝဒတိ၊ ဆုံးမ၏။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ မန္တာဏိပုတ္တော၊ မန္တာဏီပုဏ္ဏေးမ၏ သားဖြစ်သော။ ပုဏ္ဏော နာမ၊ ပုဏ္ဏမည်သော။ အာယသ္မာ၊ အရှင်သည်။ ပ။ ဩဝဒတိ၊ ဆုံးမ၏။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ မန္တာဏိပုဏ္ဏဿ၊ မန္တာဏီပုဏ္ဏ၏။ အာယသ္မတော ပုဏ္ဏဿ၊ အရှင်ပုဏ္ဏ၏။ ဣဒဉ္စ ပန ဓမ္မဒေသနံ၊ ဤတရားဒေသနာကိုလည်း။ သုတွာ၊ ကြားနာရ၍။ ဓမ္မံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို။ အဘိသမိတော၊ ထိုးထွင်း၍ သိအပ်ပြီ။ (သောတာပန်ဖြစ်၏ ဟူလို။ ဋ္ဌ။) ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။ ### ၂-တိဿသုတ် ၇၄။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိနိဒါနံတည်း။ တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပိတုစ္ဆာပုတ္တော၊ ဖထွေး၏ သားဖြစ်သော။ (ပိတု ဘဂိနီ ပိတုစ္ဆာ ဟုပြု။ မာတိတော စ ဘဂိနီဆို ဓမ္မဒိကဏ္ဍ (၃၇) ထုတ်ဖြင့် ဆပစ္စည်းသက်၍ စီရင်။) အာယသ္မာ တိဿော၊ အရှင်တိဿသည်။ သမ္ဗဟုလာနံ၊ များစွာကုန်သော။ ဘိက္ခုနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ အပိ၊ စင်စစ်။ နု၊ မေ၊ တပည့်တော်၏။ ကာယော၊ ကိုယ်သည်။ မဓုရကာယိ ဝိယ၊ ဖြစ်သော လေးထိုင်းခြင်း ရှိသကဲ့သို့တည်း။ ဒိသာပိ၊ အရပ်မျက်နှာတို့သည်လည်း။ မေ၊ တပည့်တော်အား။ န ပက္ခာယန္တိ၊ ထင်ရှားစွာ မထင်မြင်ကုန်။ ဓမ္မာပိ၊ ပရိယတ်တရားတို့သည်လည်း။ မံ၊ တပည့်တော်အား။ န ပဋိဘန္တိ၊ မထင်လာကုန်။ ထိနမဇ္ဈံ၊ ထိနမဇ္ဈံသည်လည်း။ မေ၊ တပည့်တော်၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ ပရိယာဒါယ၊ သိမ်းကျုံးယူငင်၍။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ အနဘိရတော စ၊ မမွေ့လျော်သည် ဖြစ်၍လည်း။ ဗြဟ္မစရိယံ၊ မြတ်သော အကျင့်ကို။ စရာမိ၊ ကျင့်ရ၏။ ဓမ္မေသု၊ ရဟန်းတရားတို့၌။ မေ၊ တပည့်တော်၏။ ၁။ မဏ္ဍာ မဏ္ဍဇာတိဓကော ပူရိသော ဝိယ ပုထုဇ္ဇနော၊ အာဝါသလာယာ ဝိယ ပဉ္စနာ၊ မုခနိမိတ္တံ ဝိယ အသ္မိံတိ ဂဏံ၊ မုစနိမိတ္တံ ဥပါဒါယ ဒိဿမနရူပါဒိ ဝိယ အသ္မိံတီ သထိ အဟမသ္မိံတိ ပရောသ္မီတိအာဒယော ဂါဟဝိသဘော။။ ပုထုဇဉ်သည် တန်ဆာဆင်လေ့ရှိသော ယောင်္ကျားနှင့်တူ၏။ ခန္ဓာငါးပါးသည် မှန်အပြင်နှင့်တူ၏။ တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိ ဖြစ်ခြင်းသည် မျက်နှာရိပ်နှင့်တူ၏။ တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိ ဖြစ်သော် ငါပဲ, ဆူပဲ ယောက်ျားပဲ, မိန်းမပဲ စသည်ဖြင့် စွဲလမ်းခြင်း အထူးသည် မျက်နှာရိပ်ကိုမှီ၍ လင်လာသောအဆင်း စသည်နှင့် တူ၏ဟု ဤထုတ်၌ ဥပမာ ဥပမေယျ စပ်ရာ၏။ ၂။ မဓုဋကဇာတာ ဝိယာတိ သဉ္ဇာထဂရုာပေါ ဝိယ။ ဋ္ဌ။ မဓုရကံ ဝုစ္စတိ ကာယေ ဝိဘာရန္တိ အာဟ မဓုရကဗာထော ဝီယာထိ သဉ္ဇာတဂရုဏာပါ ဝိယာလီ။။ ထိုနှင့်ထညီ သမ္ဗန်သည်။ မဓုရကဇာတာတိအာလသိယဇဒဏ၁။ မ-ဋ္ဌ ၂၊ ၃၁၅။ အာလသိယဇာတာထိ ကသိဝါဏိဇ္ဇာဒီကမ္မဿ အကရဏန သဉ္ဇာတာ လသိယာ။ မဂ္ဂီ ၂။ ၃၂၁။ ၎င်းဋ္ဌ ထိုအလို “ဖြစ်သော ပျင်းရှိခြင်းရှိသကဲ့သို့တည်း”ဟု သမ္မန်။ ၃။ မီ၊ တပည့်ထော်၏ ဉာဏ်၌။ နု ပဋိဘန္တိ၊ မထင်လာကုန် ဟူ၍သော်၎င်း။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ ပဋိ၊ စွဲ၍၊ န ဘန္တိ၊ မထင်ရှားကုန်။ ဝါး မထောက်ပကုန် ဟူ၍သော်၎င်း ပေးနိုင်၏။ အဆုံးအဖြတ်ကို မ ၁-နိယ စာမျက်နှာ ၃၁၊ စာပိုဒ် ၆၃-ရှု။
စာမျက်နှာ-098	ဝိစိကိစ္ဆာ စ၊ (အားထုတ်ခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်မည်လားဟု) ယုံမှားမှုသည်လည်း။ ဟောတိ”တိ၊ ဖြစ်၏” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာရောစေတိ၊ ပြောကြား၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ သမ္ဗဟုလာ၊ များစွာကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိံသု၊ ချဉ်းကပ်ကုန်ပြီ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပိတုစ္ဆာပုတ္တော၊ ဖထွေး၏ သားဖြစ်သော။ အာယသ္မာ တိဿော၊ အရှင်တိဿသည်။ သမ္ဗဟုလာနံ၊ များစွာကုန်သော။ ဘိက္ခုနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ “အပိ မေ၊ စင်စစ် တပည့်တော်၏။ ပ။ ဝိစိကိစ္ဆာ”တိ၊ ဝိစိကိစ္ဆာ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာရောစေတိ”တိ၊ ပြောကြားပါ၏” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစုံ။ လျှောက်ကုန်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အညတရံ ဘိက္ခုံ၊ ရဟန်းတပါးကို။ “ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ တွံ၊ သင်သည်။ ဧဟိ၊ လာလှည့်။ မမ၊ ငါဘုရား၏။ ဝစနေန၊ စကားဖြင့်။ တိဿံ ဘိက္ခုံ၊ တိဿရဟန်းကို။ အာမန္တေဟီ”တိ၊ ခေါ်ချေလော့” ဟူ၍။ အာမန္တေသိ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပ။ အာယသ္မန္တံ တိဿံ၊ အရှင်တိဿကို။ “အာဝုသော တိဿ၊ ငါ့ၑရှင်တိဿ၊ သတ္တာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ တံ၊ သင့်ကို။ အာမန္တေတိ”တိ၊ ခေါ်တော်မူ၏” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ အာယသ္မာ တိဿော၊ အရှင်တိဿသည်။ ပ။ နိသီဒိ၊ ထိုင်ပြီ။ ဧကမန္တံ၊ ၌။ နိသိန္နံ ခေါ၊ ထိုင်နေသော။ အာယသ္မန္တံ တိဿံ၊ အရှင်တိဿကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “တိဿ၊ တိဿ။ တွံ၊ သင်သည်။ သမ္ဗဟုလာနံ၊ များစွာကုန်သော။ ဘိက္ခုနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ ‘အပိ မေ၊ စင်စစ် တပည့်တော်၏။ ပ။ ဝိစိကိစ္ဆာ’တိ၊ ဝိစိကိစ္ဆာ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာရောစေသိ ကိရ၊ ပြောကြားသတဲ့။ (တံ၊ ထိုစကားသည်။) သစ္စန္တိ၊ မှန်သလော” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ “ဘန္တေ၊ ဤသို့ မြတ်စွာဘုရား။ ဧဝံ၊ ဟုတ်မှန်ပါ၏။ “တိဿ၊ တိဿ။ တံ၊ ထိုမေးတော်မူအပ်လတ္တံ့သည်ကို။ ကိံ မညသိ၊ အဘယ်သို့ မှတ်ထင် (ဖြေဆို) မည်နည်း။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ အဝိဂတရာဂဿ၊ မကင်းသော တပ်မက်ခြင်းရှိသူ၏။ အဝိဂတဆန္ဒဿ၊ မကင်းသော အာသာဆန္ဒရှိသူ၏။ အဝိဂတပေမဿ၊ မကင်းသော ချစ်ခြင်းရှိသူ၏။ အဝိဂတပိပါသဿ၊ မကင်းသော ဆာလောင်ခြင်းရှိသူ၏။ အဝိဂတပရိဠာဟဿ၊ မကင်းသော ပူလောင်ခြင်းရှိသူ၏။ အဝိဂတတဏှဿ၊ မကင်းသော တဏှာရှိသူ၏။ (သောက။ ပ။ ဥပါယာသာ၌ စပ်။) တဿ ရူပဿ၊ ထိုရုပ်၏။ ဝိပရိဏာမညထာဘာဝါ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း တပါးသော အခြင်းအရာ အားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ စိုးရိမ်ခြင်း ငိုကြွေးခြင်း ဆင်းရဲခြင်း နှလုံးမသာယာခြင်း ပြင်းစွာ ပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်သလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ၏။ “ဧဝံ ဘန္တေ၊ ဤသို့ မြတ်စွာဘုရား။ ဟောတိ”တိ၊ ၏။ “တိဿ၊ တိဿ။ သာဓု သာဓု၊ ကောင်း ကောင်းစု။ တိဿ၊ တိဿ။ ယံ၊ မှန်၏။ တိဿ၊ တိဿ။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ အဝိဂတရာဂဿ၊ မကင်းသော ရာဂရှိသူ၏ သောကစသည် ဖြစ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ ယထာ၊ ဖြစ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဧတံ၊ ဤသောကစသည် ဖြစ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ (ဝေဒနာ၊ သညာ၊ သင်္ခါရ၊ ဝိညာဏတို့၌လည်း ဤနည်း မှီ၍ အနက်သမ္ဗန်။) “တိဿ၊ တိဿ။ တံ၊ ထိုမေးတော်မူအပ်လတ္တံ့သည်ကို။ ကိံ မညသိ၊ အဘယ်သို့ မှတ်ထင် (ဖြေဆို) မည်နည်း။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ ဝိဂတရာဂဿ၊ ကင်းသော တပ်မက်ခြင်းရှိသူ၏။ ဝိဂတဆန္ဒဿ၊ ကင်းသော အာသာဆန္ဒရှိသူ၏။ ဝိဂတပေမဿ၊ ကင်းသော ချစ်ခြင်းရှိသူ၏။ ဝိဂတပိပါသဿ၊ ကင်းသော ၁။ ဤ၌ တံ က မညသိ ထိဿ၊ ရူပ အဝိဂတရာဂဘာ။ ပ။ ဥပ္ပဋ္ဌန္တိ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာ သာထိ။ ဧဝံ ဘန္တေ။ သာဓု သာဓု တိဘာ၊ ဧဝံဓယတံ တိသာ ဟောထိ၊ ယထာ ထံ ရွှေဝေ အဝိဂထရ ဂ ဟု ဝါကျဖြတ်ရမည်၊ ကြုင်းဝဒနာစသော အနုလောမ ပဋိလောမဝါကျတို့၌လည်း နည်းတူ။
စာမျက်နှာ-099	ဆာလောင်ခြင်းရှိသူ၏။ ဝိဂတပရိဠာဟဿ၊ ကင်းသော ပူလောင်ခြင်းရှိသူ၏။ ဝိဂတတဏှဿ၊ ကင်းသော တဏှာရှိသူ၏။ တဿ ရူပဿ၊ ထိုရုပ်၏။ ဝိပရိဏာမညထာဘာဝါ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း တပါးသော အခြင်းအရာ အားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ၊ စိုးရိမ်ခြင်း ငိုကြွေးခြင်း ဆင်းရဲခြင်း နှလုံးမသာယာခြင်း ပြင်းစွာ ပင်ပန်းခြင်းတို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်သလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ၏။ “နော ဘန္တေ၊ မဟုတ်ပါ မြတ်စွာဘုရား။ ဟိ”တိ၊ မသင့်ပါ။ “တိဿ၊ တိဿ။ သာဓု သာဓု၊ ကောင်း ကောင်းစု။ တိဿ၊ တိဿ။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ ဝိဂတရာဂဿ၊ ကင်းသော ရာဂရှိသူ၏ သောကစသည် မဖြစ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ ယထာ၊ ဖြစ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ ဟိ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ဧတံ၊ ဤမပင်ပန်းသူ၏ သောကစသည် မဖြစ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ (ဝေဒနာ၊ သညာ၊ သင်္ခါရ၊ ဝိညာဏတို့၌လည်း ဤနည်း သမ္ဗန်။) (တံ ကိံ မညသိ မှစ၍ ပဇာနာတိ တိုင်အောင် အနတ္တလက္ခဏသုတ် စာပိုဒ် ၅၉ အတိုင်း သမ္ဗန်။) “တိဿ၊ တိဿ။ သေယျထာပိ၊ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ရာ ဥပမာကို ဆိုတော်မူအံ့။ ဒွေ၊ နှစ်ယောက်ကုန်သော။ ပုရိသာ၊ ယောက်ျားတို့သည်။ (အဿု၊ ရှိကုန်ရာ၏။) ဧကော၊ တယောက်သော။ ပုရိသော၊ ယောက်ျားသည်။ အမဂ္ဂကုသလော၊ လမ်း၌ မကျွမ်းၑကျင်မလိမ္မာ၊ ဧကော၊ တယောက်သော။ ပုရိသော၊ ယောက်ျားသည်။ မဂ္ဂကုသလော၊ လမ်း၌ ကျွမ်းကျင်လိမ္မာ၏။ တမေနံ (တတ္ထ)၊ ထိုနှစ်ယောက်ကုန်သော ယောက်ျားတို့တွင်။ (ဝိဘတ္တိ ဝစနဝိပလ္လာသကြံ။) သော အမဂ္ဂကုသလော ပုရိသော၊ ထိုလမ်း၌ မလိမ္မာသော ယောက်ျားသည်။ တံ မဂ္ဂကုသလံ ပုရိသံ၊ ထိုလမ်း၌ လိမ္မာသော ယောက်ျားကို။ မဂ္ဂံ၊ လမ်းကို။ ပုစ္ဆေယျ၊ မေးရာ၏။ သော၊ ထိုလမ်း၌ လိမ္မာသော ယောက်ျားသည်။ “ဧဟိ ဘော ပုရိသ၊ အို ယောက်ျား။ ဧဟိ၊ လာလော့။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ မဂ္ဂေါ၊ လမ်းတည်း။ တေန၊ ထိုလမ်းဖြင့်။ မုဟုတ္တံ၊ တခဏ။ ဂစ္ဆ၊ သွားလော့။ တေန၊ ထိုလမ်းဖြင့်။ မုဟုတ္တံ၊ တခဏ။ ဂန္တွာ၊ သွားသည်ရှိသော်။ ဒွေဓာပထံ၊ နှစ်ဖြာသော လမ်းကို။ ဒက္ခိဿသိ၊ တွေ့မြင်ရလတ္တံ့။ တတ္ထ၊ ထိုလမ်းနှစ်လမ်းတို့တွင်။ ဝါမံ၊ လက်ဝဲလမ်းကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွှတ်၍။ ဒက္ခိဏံ၊ လက်ျာလမ်းကို။ ဂဏှာဟိ၊ ယူလော့။ တေန၊ ထိုလက်ျာလမ်းဖြင့်။ မုဟုတ္တံ၊ တခဏ။ ဂစ္ဆ၊ သွားလော့။ တေန၊ ထိုလက်ျာလမ်းဖြင့်။ မုဟုတ္တံ၊ တခဏ။ ဂန္တွာ၊ သွားသည်ရှိသော်။ တိဗ္ဗံ၊ ထူထပ်သော။ ဝနသဏ္ဍံ၊ တောအုပ်ကို။ ဒက္ခိဿသိ၊ တွေ့မြင်ရလတ္တံ့။ တေန၊ ထိုတောအုပ်လမ်းဖြင့်။ မုဟုတ္တံ၊ တခဏ။ ဂစ္ဆ၊ သွားလော့။ တေန၊ ထိုတောအုပ်လမ်းဖြင့်။ မုဟုတ္တံ၊ တခဏ။ ဂန္တွာ၊ သွားသည်ရှိသော်။ မဟန္တံ၊ ကြီးသော။ နိန္နံ၊ ချိုင့်ဝှမ်းသော။ ပလ္လလံ၊ ညွှန်အိုင်ကို။ ဒက္ခိဿသိ၊ တွေ့မြင်ရလတ္တံ့။ တေန၊ ထိုညွှန်အိုင်လမ်းဖြင့်။ မုဟုတ္တံ၊ တခဏ။ ဂစ္ဆ၊ သွားလော့။ တေန၊ ထိုညွှန်အိုင်လမ်းဖြင့်။ မုဟုတ္တံ၊ တခဏ။ ဂန္တွာ၊ သွားသည်ရှိသော်။ သောဗ္ဘံ ပပါတံ၊ ထုံးအိုင်ချောက်ကမ်းပါးကို။ ဒက္ခိဿသိ၊ တွေ့မြင်ရလတ္တံ့။ တေန၊ ထိုထုံးအိုင်ချောက်ကမ်းပါးလမ်းဖြင့်။ မုဟုတ္တံ၊ တခဏ။ ဂစ္ဆ၊ သွားလော့။ တေန၊ ထိုထုံးအိုင်ချောက်ကမ်းပါးလမ်းဖြင့်။ မုဟုတ္တံ၊ တခဏ။ ဂန္တွာ၊ သွားသည်ရှိသော်။ သမံ၊ ညီညွတ်သော။ ရမဏီယံ၊ မွေ့လျော်ဘွယ်ကောင်းသော။ ဘူမိဘာဂံ၊ မြေအပိုင်ကို။ ဒက္ခိဿသိ”တိ၊ တွေ့မြင်ရလတ္တံ့” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒေယျ၊ ပြောဆိုရာ၏။ “တိဿ၊ တိဿ။ မယာ၊ ငါဘုရားသည်။ အတ္ထဿ၊ ဆိုလိုရင်းအနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဝိညာပနာယ၊ သိစေခြင်းငှါ။ အယံ ဥပမာ ခေါ၊ ဤဥပမာကို။ ကတာ၊ ပြုတော်မူအပ်ပြီ။ အယံ စေဝ၊ ဤသည်သာလျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤဒေသနာအရာ၌။ အတ္ထော၊ ဆိုလိုရင်းအနက်အဓိပ္ပါယ်တည်း— တိဿ၊ တိဿ။
စာမျက်နှာ-100	“ပုရိသော အမဂ္ဂကုသလော”တိ ခေါ ဧတံ၊ လမ်း၌ မလိမ္မာသော ယောက်ျားဟူသော ဤအမည်သည်။ ပုထုဇ္ဇနဿ၊ ပုထုဇ္ဇန်၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ တိဿ၊ တိဿ။ “ပုရိသော မဂ္ဂကုသလော”တိ ခေါ ဧတံ၊ လမ်း၌ လိမ္မာသော ယောက်ျားဟူသော ဤအမည်သည်။ အရဟတော၊ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ၊ အလုံးစုံသော တရားကို အမှန်ကိုယ်တိုင် သိတော်မူသော။ တထာဂတဿ၊ ဘုရားရှင်၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ တိဿ၊ တိဿ။ “ဒွေဓာပထော”တိ ခေါ ဧတံ၊ လမ်းနှစ်လမ်းဟူသော ဤအမည်သည်။ ဝိစိကိစ္ဆာယ၊ ဝိစိကိစ္ဆာ၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ တိဿ၊ တိဿ။ “ဝါမော မဂ္ဂော”တိ ခေါ ဧတံ၊ လက်ဝဲလမ်းဟူသော ဤအမည်သည်။ မိစ္ဆာမဂ္ဂဿ၊ မိစ္ဆာမဂ်၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ သေယျထိဒံ၊ အဘယ် မိစ္ဆာမဂ်၏ နည်း။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ၏၎င်း။ ပ။ မိစ္ဆာသမာဓိဿ၊ မိစ္ဆာသမာဓိ၏၎င်း တည်း။ တိဿ၊ တိဿ။ “ဒက္ခိဏော မဂ္ဂော”တိ ခေါ ဧတံ၊ လက်ျာလမ်းဟူသော ဤအမည်သည်။ အရိယဿ၊ မြတ်သော။ ဝါ၊ ဖြူစင်သော။ အဋ္ဌင်္ဂိကဿ၊ ရှစ်ပါးသော အင်္ဂါရှိသော။ မဂ္ဂဿ၊ သမ္မာမဂ်၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ သေယျထိဒံ၊ အဘယ် သမ္မာမဂ်၏ နည်း။ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိ၏၎င်း။ ပ။ သမ္မာသမာဓိဿ၊ သမ္မာသမာဓိ၏၎င်း တည်း။ တိဿ၊ တိဿ။ “တိဗ္ဗော ဝနသဏ္ဍော”တိ ခေါ ဧတံ၊ ထူထပ်သော တောအုပ်ဟူသော ဤအမည်သည်။ အဝိဇ္ဇာယ၊ အဝိဇ္ဇာ၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ တိဿ၊ တိဿ၊ “မဟန္တံ နိန္နံ ပလ္လလံ”တိ ခေါ ဧတံ၊ ချိုင့်ဝှမ်းသော ညွှန်အိုင်ကြီးဟူသော ဤအမည်သည်။ ကာမာနံ၊ ကာမဂုဏ်တို့၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ တိဿ၊ တိဿ။ “သောဗ္ဗော ပပါတော”တိ ခေါ ဧတံ၊ ထုံးအိုင် ချောက်ကမ်းပါးဟူသော ဤအမည်သည်။ ကောဓုပါယာသဿ၊ ကောဓဥပါယာသ၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ တိဿ၊ တိဿ။ “သမော ရမဏီယော ဘူမိဘာဂော”တိ ခေါ ဧတံ၊ မွေ့လျော်ဘွယ်ကောင်းသော ညီညွတ်သန့်စင် မြေအပြင်ဟူသော ဤအမည်သည်။ နိဗ္ဗာနဿ၊ နိဗ္ဗာန်၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ တိဿ၊ တိဿ။ အဘိရမဿု၊ မွေ့လျော်လော့။ တိဿ၊ တိဿ။ အဘိရမဿု၊ မွေ့လျော်လော့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ဩဝါဒေန၊ အဆုံးအမဖြင့်။ ဩဝဒါမိ၊ ဆုံးမတော်မူ၏။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ အနုဂ္ဂဟေန၊ ပစ္စယာနုဂ္ဂဟ ဓမ္မာနုဂ္ဂဟဖြင့်။ အနုဂ္ဂဏှာမိ၊ ချီးမြှောက်တော်မူ၏။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ အနုသာသနိယာ၊ အဖန်ဖန် ဆုံးမခြင်းဖြင့်။ အနုသာသာမိ၊ အဖန်ဖန် ဆုံးမတော်မူ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဣဒံ၊ ဤတရားစကားကို။ အဝောစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ အာယသ္မာ တိဿော၊ အရှင်တိဿသည်။ အတ္တမနော၊ ပီတိသောမနဿဖြင့် ယူအပ်သော စိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍။ ဝါ၊ ဝမ်းမြောက်သည် ဖြစ်၍။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဘာသိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော တရားစကားကို။ အဘိနန္ဒိ၊ ကျေကျေနပ်နပ် လက်ခံပြီ။ (အဘိနန္ဒီတိ၊ သမ္ပဋိစ္ဆိ။ ဋ္ဌ။) ဣတိ၊ ဤသို့။ သုတံ၊ ကြားလိုက်ရပါ၏။ ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၁။ ညွှန်အိုင်သည် ကြည့်ရှု၍ကောင်းသော်လည်း ၎င်း၌သက်ဆင်းသော် ကြမ်းထန်းသောငါးစသည်တို့ဖြင့် ပြွမ်းသောကြောင့် ပျက်စီးရသကဲ့သို့ ကာမဂုဏ်လည်း မေ့လျော်ဘွယ်ကောင်းသော်လည်း သာယာတပ်မက်ခဲ့ သော် ငရဲစသည်တို့၌ ကျရောက်ပျက်စီးတတ်သည်ဖြစ်၍ ကာပဂုဏ်သည် ညွှန်အိုင်နှင့်တူကြောင်း ထို၌ မိန့်ဆိုသည်။
စာမျက်နှာ-101	### ၃-ယမကသုတ် ၈၅။ (ဧကံ သမယံ။ ပ။ သမယံ။ အာရာမေ ပေးမြဲ။) တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ ယမကော နာမ၊ ယမကမည်သော။ ဘိက္ခုနာ၊ ရဟန်း၏။ “ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ခီဏာသဝေါ၊ ရဟန္တာဖြစ်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ကာယဿ၊ (ဥပါဒိန္နက) ခန္ဓာကိုယ်၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းကြောင့်။ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ ပြတ်၏။ ဝိနဿတိ၊ ပျက်စီး၏။ မရဏာ၊ သေလွန်သည်မှ။ ပရံ၊ အထက်၌။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဒေသိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ အဟံ၊ ငါသည်။ အာဇာနာမိ”တိ၊ သိ၏” ဟူသော။ ဧဝံ၊ ဤသို့သဘောရှိသော။ ပါပကံ၊ ယုတ်မာသော။ ဒိဋ္ဌိဂတံ၊ ပစ္ဆာအယူသည်။ (ဂတ-တဗ္ဗော။) ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်ပေါ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ သမ္ဗဟုလာ၊ များစွာကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ “ယမကော နာမ၊ ယမကမည်သော။ ဘိက္ခုနာ၊ ရဟန်း၏။ ဧဝံ ဥပ္ပန္နံ ကိရာ”တိ၊ ဤသို့ ဖြစ်သတဲ့” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဿောသုံ ခေါ၊ ကြားကုန်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ အာယသ္မာ ယမကော၊ အရှင်ယမက (အတ္ထိ၊ ၏။)။ ပ။ အာယသ္မန္တံ ယမကံ၊ အရှင်ယမကကို။ “အာဝုသော ယမက၊ ငါ့ရှင်ယမက။ တေ၊ သင်၏။ ပ။ ဒိဋ္ဌိဂတံ၊ ပစ္ဆာအယူသည်။ ဥပ္ပန္နံ ကိရ၊ ဖြစ်ပေါ်သတဲ့။ (တံ၊ ထိုစကားသည်။) သစ္စံ”တိ၊ မှန်သလော” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစုံ။ ပြောဆိုကုန်ပြီ။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ခီဏာသဝေါ၊ ရဟန္တာဖြစ်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ပ။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဒေသိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤအခြင်းအရာအားဖြင့်။ အဟံ၊ ငါသည်။ အာဇာနာမိ”တိ၊ သိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ (ယမကက) ပြောဆိုပြီ။ “အာဝုသော ယမက၊ ငါ့ရှင်ယမက။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာ အဝစ၊ မပြောဆိုပါလင့်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ မာ အဗ္ဗာစိက္ခိ၊ မပြစ်စွပ်စဲပါလင့်။ ဘဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဗ္ဗာစိက္ခနံ၊ စွပ်စွဲခြင်းသည်။ န ဟိ သာဓု၊ မကောင်းသည်သာတည်း။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ခီဏာသဝေါ၊ ရဟန္တာဖြစ်သော။ ပ။ မရဏာ”တိ၊ မရဏာ” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ န ဟိ ဝဒေယျ၊ မဟောသည်သာလျှင်တည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာယသ္မာ ယမကော၊ အရှင်ယမကသည်။ တေဟိ ဘိက္ခုဟိ၊ ထိုရဟန်းတို့က။ ဝုစ္စမာနော ပိ ခေါ၊ ပြောဆိုအပ်ပါသော်လည်း။ “ယထာဟံ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ မရဏာ”တိ၊ မရဏာ” ဟူသော။ တံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ၊ ထိုမကောင်းသော မိစ္ဆာအယူကို။ တထေဝ၊ ထိုရှေးအတိုင်းသာလျှင်။ ထာမသာ၊ ဒိဋ္ဌိဟူသော အားဖြင့်။ ပရာမာသာ၊ ဒိဋ္ဌိဟူသော သုံးသပ်မှားဖြင့်။ (ဒိဋ္ဌိပရာမာသေန။ ဋ္ဌ။) အဘိနိဝိဿ၊ လွန်စွာ သက်ဝင်၍။ ဝေါဟရတိ၊ ပြောဆို၏။ ယတော ခေါ၊ အကြင်အခါ၌။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ အာယသ္မန္တံ ယမကံ၊ အရှင်ယမကကို။ တသ္မာ ပါပကာ ဒိဋ္ဌိဂတာ၊ ထိုမကောင်းသော မိစ္ဆာအယူမှ။ ဝိဝေစေတုံ၊ ကင်းစေခြင်းငှါ။ န အသက္ခိံသု၊ မစွမ်းနိုင်ကြကုန်။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ပ။ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ၊ အရှင်သာရိပုတ္တကို။ “အာဝုသော သာရိပုတ္တ၊ ငါ့ၑရှင်သာရိပုတ္တ၊ ယမကော နာမ၊ ယမကမည်သော။ ဘိက္ခုနာ၊ ရဟန်း၏။ ဧဝရူပံ၊ ဤသို့သော။ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ၊ မကောင်းသော မိစ္ဆာအယူသည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်ပြီ။ သာဓု၊ ကောင်းစွာ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ အနုကမ္ပံ၊ ယမကရဟန်းအား အစဉ်သနားသည်ကို။ ဥပါဒါယ၊ အကြောင်းပြု၍။ ဥပသင်္ကမတု”တိ၊
စာမျက်နှာ-102	ချဉ်းကပ်ကာမူပါ” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစုံ။ ပြောဆိုကုန်ပြီ။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တ သည်။ တုဏှီဘာဝေန၊ ဆိတ်ဆိတ်နေတော်မူသည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ အဓိဝါသေသိ ခေါ၊ လက်ခံတော်မူပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တ သည်။ ပ။ အာယသ္မန္တံ ယမကံ၊ အရှင်ယမကကို။ “အာဝုသော ယမက၊ ငါ့ရှင်ယမက။ တေ၊ သင်၏။ ပ။ ဒိဋ္ဌိဂတံ၊ ပစ္ဆာအယူသည်။ ဥပ္ပန္နံ ကိရ၊ ဖြစ်သတဲ့။ (တံ၊ ထိုစကားသည်။) သစ္စံ”တိ၊ မှန်သလား” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ ပြီ။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ခီဏာသဝေါ၊ ရဟန္တာဖြစ်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ပ။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဒေသိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤအခြင်းအရာအားဖြင့်။ အဟံ၊ ငါသည်။ အာဇာနာမိ”တိ၊ သိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ (ယမကက) လျှောက်ပြီ။ (တံ ကိံ မညသိ မှ ပဇာနာတိ တိုင် အနတ္တလက္ခဏသုတ် အတိုင်းပေး။) “အာဝုသော ယမက၊ ငါ့ရှင်ယမက။ တံ၊ ထိုမေးတော်မူအပ်လတ္တံ့သည်ကို။ ကိံ မညသိ၊ အဘယ်သို့ မှတ်ထင်နည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ တထာဂတော”တိ၊ သတ္တဝါဟူ၍။ သမနုပဿသိ၊ ရှုသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်သာရိပုတ္တက မေးတော်မူ၏။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဧတံ၊ ဤရှုခြင်းသည်။ နော ဟိ၊ မသင့်ပါ။ (ဝေဒနာ စသည်လည်း ဤနည်းပေး။) (တံ ကိံ မညသိ အာဝုသော ယမက ပေးမြဲ။) ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ တထာဂတော”တိ၊ သတ္တဝါဟူ၍။ သမနုပဿသိ၊ ရှုသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်သာရိပုတ္တက မေးတော်မူ၏။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဧတံ၊ ဤရုပ်၌ သတ္တဝါဟု ရှုခြင်းသည်။ နော ဟိ၊ မသင့်ပါ။ ရူပါ၊ ရုပ်မှ။ အညတ္ထ၊ ကင်း၍။ တထာဂတော”တိ၊ သတ္တဝါဟူ၍။ သမနုပဿသိ၊ ရှုသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်သာရိပုတ္တက မေးတော်မူ၏။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဧတံ၊ ဤရုပ်မှ တပါး သတ္တဝါဟု ရှုခြင်းသည်။ နော ဟိ၊ မသင့်ပါ။ (ဝေဒနာ စသည်လည်း ဤနည်းပေး။) (တံ ကိံ မညသိ အာဝုသော ယမက ပေးမြဲ။) ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်ကို။ တထာဂတော”တိ၊ သတ္တဝါဟူ၍။ သမနုပဿသိ၊ ရှုသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်သာရိပုတ္တက မေးတော်မူ၏။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဧတံ၊ ဤခန္ဓာငါးပါးလုံးကို သတ္တဝါဟု ရှုခြင်းသည်။ နော ဟိ၊ မသင့်ပါ။ (တံ ကိံ မညသိ အာဝုသော ယမက ပေးမြဲ။) အယံ သော၊ ဤသတ္တဝါသည်။ အရူပီ၊ ရုပ်မရှိ။ အဝေဒနော၊ ဝေဒနာမရှိ။ အသညော၊ သညာမရှိ။ အသင်္ခါရော၊ သင်္ခါရမရှိ။ အဝိညာဏော၊ ဝိညာဏ်မရှိ။ (တံ၊ ထိုသတ္တဝါကို။) တထာဂတော”တိ၊ သတ္တဝါဟူ၍။ သမနုပဿသိ၊ ရှုသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်သာရိပုတ္တက မေးတော်မူ၏။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဧတံ၊ ရုပ် ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရ ဝိညာဏ် မရှိသော သတ္တဝါကို သတ္တဝါဟု ရှုခြင်းသည်။ နော ဟိ၊ မသင့်ပါ။ “အာဝုသော ယမက၊ ငါ့ရှင်ယမက။ ဧတ္ထ စ၊ ဤမေးတိုင်းမေးတိုင်းသော အရာဌာန၌လည်း။ တေ၊ သင်၏။ တထာဂတော၊ သတ္တဝါကို။ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ၊ မျက်မှောက်တွင် ပြင်အပ်သော ဘဝ၌ပင်လျှင်။ သစ္စတော၊ မှန်သောအားဖြင့်။ တတ္တော၊ ခိုင်မြဲသောအားဖြင့်။ (ထိရတော။ ဋ္ဌ။) အနုပလဗ္ဘိယမာနေ၊ မရအပ်ပဲလျက်။ တေ၊ သင်၏။ “ယထာဟံ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ မရဏာ”တိ၊ မရဏာ” ဟူသော။ တံ ဝေယျာကရဏံ၊ ထိုဖြေဆိုခြင်းသည်။ ကမ္မံ နု ခေါ”တိ၊ သင့်လျော်ပါမည်လော။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်သာရိပုတ္တက မိန့်တော်မူ၏။ “အာဝုသော သာရိပုတ္တ၊ အရှင်သာရိပုတ္တ၊ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ အဝိဒ္ဒသုနာ၊ မသိ မိုက်မဲသော။ မေ၊ တပည့်တော်၏။ တံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ၊ ထိုမကောင်းသော မိစ္ဆာအယူသည်။ အဟောသိ ခေါ၊ ဖြစ်ဘူးပြီ။ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ၊ အရှင်သာရိပုတ္တရွက်။ ဣဒဉ္စ ပန ဓမ္မဒေသနံ၊ ဤတရားဒေသနာကို။ သုတွာ၊ ကြားနာရ၍။ တဉ္စေဝ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ၊ ထိုမကောင်းသော မိစ္ဆာအယူကိုလည်း။ ပဟီနံ၊ ပယ်အပ်ပြီ။ မေ၊
စာမျက်နှာ-103	တပည့်တော်သည်။ ဓမ္မော စ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကိုလည်း။ အဘိသမေတော၊ ထိုးထွင်း၍ သိအပ်ပြီ။ (သောတာပန်ဖြစ်၏ ဟူလို။) ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်ယမကက လျှောက်ထားပြီ။ “အာဝုသော အာဝုသော ယမက၊ ငါ့ရှင်ယမက။ တံ၊ သင့်ကို။ “အာဝုသော ယမက၊ ငါ့ရှင်ယမက။ အရဟံ၊ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော။ ခီဏာသဝေါ၊ ကုန်ခန်းပြီးသော အာသဝရှိသော။ ယော သော ဘိက္ခု၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ ကာယဿ၊ ခန္ဓာကိုယ်၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းကြောင့်။ ဝါ၊ သော။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ အထက်၌။ ကိံ ဟောတိ”တိ၊ အဘယ်သို့ ဖြစ်သနည်း” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သစေ ပုစ္ဆေယျုံ၊ အကယ်၍ မေးကုန်ငြားအံ့။ အာဝုသော ယမက၊ ငါ့ရှင်ယမက။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သော။ တဝံ၊ သင်သည်။ ကိံ”တိ၊ အဘယ်သို့။ ဗျာကရေယျာသိ၊ ဖြေဆိုရာသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်သာရိပုတ္တက မေးတော်မူ၏။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ မံ၊ ငါ့ကို။ ပ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သစေ ပုစ္ဆေယျုံ၊ မေးကုန်ငြားအံ့။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သော။ အဟံ၊ ငါသည်။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ရူပံ ခေါ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ယံ၊ အကြင်ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ တံ၊ ထိုရုပ်သည်။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ယံ၊ အကြင်ရုပ်သည်။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ တံ၊ ထိုရုပ်သည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ ယံ၊ အကြင်ရုပ်သည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ တံ၊ ထိုရုပ်သည်။ နိရုဒ္ဓံ၊ ချုပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုရုပ်သည်။ အတ္ထင်္ဂတံ၊ ပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်ပြီ။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ သညာ၊ သညာသည်။ ပ။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်။ ပ။ အတ္ထင်္ဂတံ”တိ၊ ပျက်စီးခြင်းသို့ ရောက်ပြီ” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကရေယျံ၊ ဖြေဆိုရာ၏။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သော။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗျာကရေယျံ၊ ဖြေဆိုရာ၏။ “အာဝုသော ယမက၊ ငါ့ရှင်ယမက။ သာဓု သာဓု၊ ကောင်းစွာ ကောင်းစွာ။ အာဝုသော ယမက၊ ငါ့ရှင်ယမက။ တေန ဟိ၊ ထိုအကြောင်းကြောင့်သာလျှင်။ ဧတဿေဝ အတ္ထဿ၊ ဤ (သင်ရအပ်ပြီးသော ပဌမဂ်) အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဘိယျောသောမတ္တာယ၊ အတိုင်းအရှည်ထက် အလွန်။ ဝိညာယ၊ သိခြင်းငှါ။ တေ၊ သင်၏ အတွက်။ ဝါ၊ သင်အား။ ဥပမံ၊ ဥပမာကို။ ကရိဿာမိ၊ ပြုအံ့။ အာဝုသော ယမက၊ ငါ့ရှင်ယမက။ သေယျထာပိ၊ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ရာ ဥပမာကို ဆိုအံ့။ အန္ဓကာရော၊ ကြွယ်ဝသော။ မဟာဓနော၊ များသော ဥစ္စာရှိသော။ မဟာဘောဂေါ၊ များသော စည်းစိမ်ရှိသော။ ဂဟပတိ ဝါ၊ အိမ်ရှင် (သူကြွယ်) သည်သော်၎င်း။ ဂဟပတိပုတ္တော ဝါ၊ အိမ်ရှင်၏ သားသည်သော်၎င်း။ (အဿ၊ ရှိရာ၏။) သော စ၊ ထိုအိမ်ရှင်သည်လည်း။ ဝါ၊ ထိုအိမ်ရှင်၏ သားသည်လည်း။ အာရက္ခသမ္ပန္နော၊ စောင့်ရှောက်ခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏။ တဿ၊ ထိုအိမ်ရှင်၏။ ဝါ၊ ထိုအိမ်ရှင်၏ သား၏။ အနတ္ထကာမော၊ အကျိုးကို မလိုလားသော။ ဝါ၊ အကျိုးမဲ့ကို လိုလားသော။ အဟိတကာမော၊ အစီးအပွါးကို မလိုလားသော။ ဝါ၊ အစီးအပွါးမဲ့ကို လိုလားသော။ အယောဂက္ခေမကာမော၊ ယောဂလေးပါးတို့မှ ဘေးမရှိသည်၏ အဖြစ်ကို မလိုလားသော။ ဇီဝိတာ၊ အသက်မှ။ ဝောရောပေတုကာမော၊ ချခြင်းငှါ အလိုရှိသော။ ကောစိဒေဝ၊ တစုံတယောက်သာလျှင် ဖြစ်သော။ ပုရိသော၊ ယောက်ျားသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ ရှိသည် ဖြစ်ရာ၏။ တော၊ ထိုအကျိုးကို မလိုလားသော ယောက်ျား၏။ “အယံ ခေါ ဂဟပတိ ဝါ၊ ဤအိမ်ရှင်သည်သော်၎င်း။ အယံ ခေါ ဂဟပတိပုတ္တော ဝါ၊ ဤအိမ်ရှင်၏ သားသည်သော်၎င်း။ အန္ဓကာရော၊ ကြွယ်ဝ၏။ မဟာဓနော၊ များသော ဥစ္စာရှိ၏။ မဟာဘောဂေါ၊ များသော စည်းစိမ်ရှိ၏။ သော စ၊ ထိုအိမ်ရှင်သည်လည်း။ ၁။ အထောဂဓမ္မမဏာမောတိ စတုဒိ ယောဂေယီ မဘာဝံ အနိစ္ဆန္တော။ ဋ္ဌ။ (စတူဟိ ယောဂေဟီတိအတ္ထတေဒ ပိယတော ဥဒါသီနတော ဝေရထေခတိ စတူဟိပိ ဥပ္ပဒ္ဓနအနတ္ထယောဂေဟိ။ ဋီ။ မိမိမှဖြစ်သော အကျိုးမဲ့ယောဂ, ချစ်သူမှဖြစ်သော အကျိုးမဲ့ယောဂ, ဥပေက္ခာပြုထားသူမှ ဖြစ်သော အကျိုးမဲ့ ယောဂ ရန်သူမှဖြစ်သော အကျိုးမဲ့ယောဂဟု ယောဂလေးပါးသရုပ်ကို ဖော်လေ။
စာမျက်နှာ-104	ဝါ၊ ထိုအိမ်ရှင်၏ သားသည်လည်း။ အာရက္ခသမ္ပန္နော၊ စောင့်ရှောက်ခြင်းနှင့် ပြည့်စုံ၏။ အယံ၊ ဤအိမ်ရှင်ကို။ ဝါ၊ ဤအိမ်ရှင်၏ သားကို။ ပဿယှ၊ နှိပ်နင်း၍။ ဇီဝိတာ၊ အသက်မှ။ ဝေါရောပေတုံ၊ ချခြင်းငှါ။ န သုကရော၊ မလွယ်ကူ။ အဟံ၊ ငါသည်။ အနုပခဇ္ဇ၊ လျော်စွာဝင်၍။ ဝါ၊ ပူးကပ်၍။ (အနုပခဇ္ဇာတိ အနုပဝိသိက္ခာ။ ဋ္ဌ။) ဇီဝိတာ၊ အသက်မှ။ ဝေါရောပေယျံ၊ ချရမူကား။ ယံ နဝါဓိ၊ ကောင်းစွာ။ ဧဝံ၊ ဤသို့သော အကြံသည်။ အာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ သော၊ ထိုအကျိုးမဲ့ကို လိုလားသော ယောက်ျားသည်။ တံ ဂဟပတိ ဝါ၊ ထိုအိမ်ရှင်သို့သော်၎င်း။ တံ ဂဟပတိပုတ္တံ ဝါ၊ ထိုအိမ်ရှင်၏ သားသို့သော်၎င်း။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်၍။ “ဘန္တေ၊ အရှင်။ တံ၊ သင့်ကို။ ဥပဋ္ဌဟေယျံ”တိ၊ လုပ်ကျွေးလို၏” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒေယျ၊ ပြောဆိုရာ၏။ တမံ၊ ထိုယောက်ျားကို။ သော ဂဟပတိ ဝါ၊ ထိုအိမ်ရှင်သည်သော်၎င်း။ သော ဂဟပတိပုတ္တော ဝါ၊ ထိုအိမ်ရှင်၏ သားသည်သော်၎င်း။ ဥပဋ္ဌာပေယျ၊ လုပ်ကျွေးစေရာ၏။ သော၊ ထိုယောက်ျားသည်။ ပုဗ္ဗဋ္ဌာယီ၊ ရှေးဦးစွာ ထလေ့ရှိသည် ဖြစ်၍။ ပစ္ဆာနိပါတီ၊ နောက်မှ ထိုင်လေ့ အိပ်လေ့ရှိသည် ဖြစ်၍။ ကိကာရပဋိဘာဝီ၊ အဘယ်အမှုပြုရအံ့နည်းဟု ပြုအပ်သော အမှုကို ရှေးရှု နာကြားစေလေ့ရှိသည် ဖြစ်၍။ မနာပစာရီ၊ စိတ်ကို ပါးစေတတ်သည် (နှစ်သက်ဖွယ်) ကို ပြုကျင့်လေ့ရှိသည် ဖြစ်၍။ ပီယဝါဒီ၊ ချစ်ခင်ဖွယ်ကို ပြောဆိုလေ့ရှိသည် ဖြစ်၍။ ဥပဋ္ဌဟေယျ၊ လုပ်ကျွေးရာ၏။ တဿ၊ ထိုယောက်ျား၏။ သော ဂဟပတိ ဝါ၊ ထိုအိမ်ရှင်သည်သော်၎င်း။ သော ဂဟပတိပုတ္တော ဝါ၊ ထိုအိမ်ရှင်၏ သားသည်သော်၎င်း။ မိတ္တတော ပိ၊ (ငါ၏) မိတ်ဆွေဟူ၍လည်း။ တံ၊ ထိုယောက်ျားကို။ သဒ္ဒဟေယျ၊ ယုံကြည်ရာ၏။ သုဟဒ္ဓတော ပိ၊ (ငါ၏) စိတ်နှလုံးကောင်းသူဟူ၍လည်း။ တံ၊ ထိုယောက်ျားကို။ သဒ္ဒဟေယျ၊ ယုံကြည်ရာ၏။ တသ္မိံ စ၊ ထိုယောက်ျား၌လည်း။ ဝိဿာသံ၊ အကျွမ်းဝင်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇေယျ၊ ဆိုက်ရာ၏။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်ယမက။ ယဒါ ခေါ၊ အကြင်အခါ၌။ တဿ ပုရိသဿ၊ ထိုယောက်ျား၏။ “ (မေ၊ ငါ၏။) အယံ ဂဟပတိ ဝါ၊ ဤအိမ်ရှင်သည်သော်၎င်း။ အယံ ဂဟပတိပုတ္တော ဝါ၊ ဤအိမ်ရှင်၏ သားသည်သော်၎င်း။ မေ၊ ငါ၌။ သံဝိဿတ္ထော ခေါ”တိ၊ အကျွမ်းဝင်ပြီ” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့သော အကြံသည်။ အာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ တံ၊ ထိုအိမ်ရှင်ကို။ ဝါ၊ ထိုအိမ်ရှင်၏ သားကို။ ရယောဂတံ၊ ဆိတ်ငြိမ်ရာ အရပ်သို့ ကပ်ရောက်သည်ကို။ ဝိဒိတွာ၊ သိ၍။ တိဏှေန၊ ထက်လှသော။ သတ္ထေန၊ ဓားဖြင့်။ ဇီဝိတာ၊ အသက်မှ။ ဝေါရောပေယျ၊ ချရာ၏။ အာဝုသော ယမက၊ ငါ့ရှင်ယမက။ တံ၊ ထိုမေးတော်မူအပ်လတ္တံ့သည်ကို။ ကိံ မညသိ၊ အဘယ်သို့ မှတ်ထင်နည်း။ ယဒါ ဟိ၊ အကြင်အခါ၌။ ပုရိသော၊ ယောက်ျားသည်။ အမုံ ဂဟပတိ ဝါ၊ ထိုအိမ်ရှင်သို့သော်၎င်း။ အမုံ ဂဟပတိပုတ္တံ ဝါ၊ ထိုအိမ်ရှင်၏ သားသို့သော်၎င်း။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်၍။ “ဘန္တေ၊ အရှင်။ တံ၊ သင့်ကို။ ဥပဋ္ဌဟေယျံ”တိ၊ လုပ်ကျွေးလို၏” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒေယျ၊ ဆိုရာ၏။ တဒါပိ၊ ထိုအခါ၌လည်း။ ၁။ အာသနတော သဃနတော် ဝါ ပုဗ္ဗ ဥဋ္ဌာတိ သီလေနာတိ ပုဗ္ဗဋ္ဌာယီ၊ သခင်လာသည်ကို မြင်လျှင် နေရာမှ အလျှင်ထခြင်း, နံက်စောစော အိပ်ရာမှ သူများအလျင်ထခြင်းအလေ့ရှိသူတည်း။ ပစ္ဆာ နီပတထိနိသီဒတိ နိပဗ္ဗတိ ဝါ သီလေနာတိ ပစ္ဆာနီပါတီ၊ သခင်ထိုင်ပြီးမှ ထိုင်ခြင်း သူခပ်သိမ်းတို့နောက်မှ အိပ်ခြင်း အလေ့ရှိသူတည်း။ ကိစ္ဆိကာရံ (ကတံ) ပဋိဘာဝတီ သီလေနာတိ ကီ ကာရပဋိဿာဝီ၊ ပြုရမည့်အမှုသည် အဘယ်နည်းဟု ပြုအပ်သောအမှုကို ရှေးရှုကြား စခြင်းအလေ့ရှိသူတည်း။ ၎င်းအဓိပ္ပါယ်တို့ကို ဤအဋ္ဌကထာရှု။ ၂။ အလင်္ကာ ၁၀၈-ဂါထာ၌ သုဇနညာနံ စသည်ဖြင့် ဆဋ္ဌိဝိဘတ်၊ ၆၃-ဂါထာ၌ ဣတ္ထိနံ စသည်ဖြင့် ဆင် ဝိဘဏ်, ဝိသေ စသည်ဖြင့် သတ္တမီဝိဘတ်ဆုံးထား၏။ ဤဘုက်၌ တသ္မိံ´ဟု သတ္ထမီဝိဘတ်ဖြင့် သုံးထားသည်ကို ထောက်၍ မေ-ကို ဝိဘတ္ထိဝိပလ္လာသင်္ကြံ၍ သတ္တမီဝိဘတ်ဖြင့် “၌”ဟု ပေးလိုက်သည်။
စာမျက်နှာ-105	သော၊ ထိုယောက်ျားသည်။ ဝဓကောဝ၊ သူသတ်မည်သည်သာလျှင်တည်း။ သူသတ်ယောက်ျားဖြစ်လျက်ကိုလည်း။ “မေ၊ ငါ၏။ ဝဓကောတိ၊ သူသတ်ယောက်ျားများတည်း” ဟူ၍။ နု အညာသိ၊ မသိခဲ့သလော။ ယဒါပိ၊ ၌လည်း။ သော၊ သည်။ ပုဗ္ဗဋ္ဌာယီ၊ ဖြစ်၍။ ပစ္ဆာနိပါတီ၊ ဖြစ်၍။ ကိကာရပဋိဿာဝီ၊ ဖြစ်၍။ မနာပစာရီ၊ ဖြစ်၍။ ပီယဝါဒီ၊ ဖြစ်၍။ ဥပဋ္ဌယတိ၊ လုပ်ကျွေး၏။ တဒါပိ၊ ၌လည်း။ သော၊ သည်။ ဝဓကောဝ၊ တည်း။ ဝဓကဉ္စ ပန သန္တံ၊ သူသတ်ယောက်ျားဖြစ်လျက်ကိုလည်း။ “မေ၊ ငါ၏။ ဝဓကောတိ၊ သူသတ်ယောက်ျားတည်း” ဟူ၍။ န အညာသိ၊ မသိခဲ့သလော။ ယဒါပိ၊ ၌လည်း။ တံ၊ ထိုအိမ်ရှင်ကို။ ရယောဂတံ၊ ဆိတ်ငြိမ်ရာအရပ်သို့ ကပ်ရောက်သည်ကို။ ဝိဒိတွာ၊ ၍။ တိဏှေန၊ ထက်လှသော။ သတ္ထေန၊ ဓားဖြင့်။ ဇီဝိတာ၊ အသက်မှ။ ဝေါရောပေတိ၊ ချရာ၏။ တဒါပိ၊ ၌လည်း။ သော၊ သည်။ ဝဓကောဝ၊ သူသတ်မည်သည်သာလျှင်တည်း။ ဝဓကဉ္စ ပန သန္တံ၊ သူသတ်ယောက်ျားဖြစ်လျက်ကိုလည်း။ “မေ၊ ငါ၏။ ဝဓကောတိ၊ သူသတ်ယောက်ျားတည်း” ဟူ၍။ န အညာသိ၊ မသိခဲ့သလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်သာရိပုတ္တက မေးတော်မူ၏။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ တံ၊ မသိခဲ့သည်ကား မှန်ပါ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်ယမကက ဖြေဆိုတော်မူ၏။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်ယမက။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ (အဿုတဝါ အစ ဝိညာဏသ္မိံ ဝါ အတ္တာနံ အထိ ပုဏ္ဏမသုတ် စာပိုဒ် ၈၂။ ကထံ နု ခေါ ဘန္တေ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ အစချီသော ဝါကျ၌ သမ္ဗန်ခဲ့ပြီ။) သော၊ ထိုအသုဘ ပုထုဇဉ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲသော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ “အနိစ္စံ၊ မမြဲသော။ ရူပန္တိ၊ ရုပ်တည်း” ဟူ၍။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သည့်အတိုင်း။ န ပဇာနာတိ၊ မသိ။ (ဝေဒနာ စသည်ကိုလည်း ဤနည်းပေး။) ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲသော။ ပ။ န ပဇာနာတိ၊ မသိ။ အနတ္တံ၊ အတ္တမဟုတ်သော။ ပ။ န ပဇာနာတိ၊ မသိ။ သင်္ခတံ၊ ကံ စိတ် ဥတု အာဟာရတ္ထိသည် ပေါင်းစု၍ ပြုအပ်သော။ ပ။ န ပဇာနာတိ၊ မသိ။ ဝဓကံ၊ သတ်တတ်သော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ပ။ န ပဇာနာတိ၊ မသိ။ သော၊ ထိုနာခံမှတ်သား ဆောင်ထားမှုမရှိသော ပုထုဇဉ်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်သို့။ ဝါ၊ ရုပ်ကို။ “မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ”တိ၊ အတ္တလည်း” ဟူ၍။ ဥပေတိ၊ ကပ်ရောက်၏။ ဥပါဒိယတိ၊ စွဲလမ်း၏။ အဓိဋ္ဌာတိ၊ ကြံမြဲတည်နေ၏။ (ဝေဒနာ စသည်ကိုလည်း ဤနည်းပေး။) တဿ၊ ထိုနာခံမှတ်သား ဆောင်ထားမှုမရှိသော ပုထုဇဉ်၏။ ဣမေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သည်။ ဥပေတာ၊ ကပ်ရောက်အပ်ကုန်သည် ရှိသော်။ ဥပါဒိန္နာ၊ စွဲလမ်းအပ်ကုန်သည် ရှိသော်။ ဒီဃရတ္တံ၊ ရှည်ကြာလှစွာသော နေ့ညဉ့် ပတ်လုံး။ အဟိတာယ၊ အစီးပွါးမဲ့အလိုငှါ။ ဒုက္ခါယ၊ ဆင်းရဲခြင်းငှါ။ သံဝတ္တန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ (သုတဝါ ၈ ခေါ အစ နာဓိဋ္ဌာတိ “အတ္တာ မေ”တိ အထိ အဿုတဝါစသော ဝါကျများကို မှီး၍ ပေး။) တဿ၊ ထိုနာခံမှတ်သား ဆောင်ထားမှုရှိသော အရိယသာဝကသည်။ ဝါ၊ ၏။ ဣမေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သည်။ အနုပေတာ၊ မကပ်ရောက်အပ်ကုန်သည် ရှိသော်။ အနုပါဒိန္နာ၊ မစွဲလမ်းအပ်ကုန်သည် ရှိသော်။ ဒီဃရတ္တံ၊ ရှည်လှစွာသော နေ့ညဉ့် ပတ်လုံး။ ဟိတာယ၊ အစီးပွါးအလိုငှါ။ သုခါယ၊ ချမ်းသာခြင်းငှါ။ သံဝတ္တန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊
စာမျက်နှာ-106	ဤသို့ အရှင်သာရိပုတ္တက မိန့်တော်မူ၏။ “အာဝုသော သာရိပုတ္တ၊ အရှင်သာရိပုတ္တ၊ တာဝိသာ၊ အရှင်ကဲ့သို့ ရှုအပ်ကုန်သော။ သဗြဟ္မစာရီနော၊ သီတင်းသုံးဖော်တို့သည်။ ယေသံ အာယသ္မန္တာနံ၊ အကြင်အရှင်တို့ကို။ (ဏူပစ္စည်း၏ ကံ။) အနုကမ္ပကာ၊ အစဉ်စောင့်ရှောက်တတ်ကုန်၏။ အတ္ထကာမာ၊ အကျိုးကို လိုလားတတ်ကုန်၏။ ဩဝါဒကာ၊ ဆုံးမတတ်ကုန်၏။ အနုသာသကာ၊ အဖန်ဖန် ဆုံးမတတ်ကုန်၏။ (တေသံ အာယသ္မန္တာနံ၊ ထိုအရှင်တို့၏။) ဧဝမေတံ၊ ဤအရှင်ဘုရား မိန့်တော်မူတိုင်း အကျိုးစီးပွါး ချမ်းသာရသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ၊ အရှင်သာရိပုတ္တ၏။ ဣဒဉ္စ ပန ဓမ္မဒေသနံ၊ ဤတရားဒေသနာကို။ သုတွာ၊ ကြားနာရ၍။ မေ၊ တပည့်တော်၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အနုပါဒါယ၊ မစွဲလမ်း၍။ အာသဝေဟိ၊ အာသဝတို့မှ။ ဝိမုတ္တံ၊ လွတ်မြောက်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သူတံ၊ ကြားလိုက်ရပါ၏။ တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၄-အနုရာဓသုတ် ၈၆။ ဧကံ သမယံ၊ တပါးသော အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မဟာဝနေ၊ မဟာဝုန်တော၌။ ကူဋာဂါရသာလာယံ၊ အထွဋ်အချပ်နှစ်ခုတပ်သော ကျောင်းစရပ်၌။ (အထွဋ်တခုတပ်လျှင် ကူဋာဂါရ၊ ၂-ခုတပ်လျှင် ကူဋာဂါရသာလာဟု ခေါ်၏။ သံ-ဋ္ဌ-၂၊ ၁၀၆။) ဝိဟရတိ၊ ၏။ တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ အနုရာဓော၊ အရှင်အနုရာဓသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အဝိဒူရေ၊ အနီး၌။ အရညကုဋိကာယံ၊ ထောစွန်ကျသော ကျောင်းငယ် (သစ်ရွက်မိုးကျောင်း) ၌။ ဝိဟရတိ၊ ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ သမ္ဗဟုလာ၊ များစွာကုန်သော။ အညတိတ္ထိယာ၊ သာသနာမှ တပါး အခြားအယူရှိကုန်သော။ ပရိဗ္ဗာဇကာ၊ ပရိဗိုဇ်တို့သည်။ ပ။ အာယသ္မန္တံ အနုရာဓံ၊ အရှင်အနုရာဓကို။ “အာဝုသော အနုရာဓ၊ ငါ့ရှင်အနုရာဓ။ ယော သော တထာဂတော၊ အကြင်ဘုရားရှင်သည်။ ဥတ္တမပုရိသော၊ မြတ်သော ယောက်ျားတည်း။ ပရမပုရိသော၊ သာလွန်သော ယောက်ျားတည်း။ ပရမပတ္တိပတ္တော၊ သာလွန်သော ရောက်ဖွယ်အဆင့်သို့ ရောက်သူတည်း။ သော တထာဂတော၊ ထိုဘုရားရှင်သည်။ တံ၊ ထိုသတ္တဝါကို။ “တထာဂတော၊ သတ္တဝါသည်။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ အထက်၌။ ဟောတီ”တိ ဝါ၊ ဖြစ်၏” ဟု၎င်း။ တထာဂတော၊ သည်။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ ၌။ န ဟောတီ”တိ ဝါ၊ မဖြစ်” ဟု၎င်း။ တထာဂတော၊ သည်။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ ၌။ ဟောတိ စ န စ ဟောတီ”တိ ဝါ၊ ဖြစ်လည်းဖြစ် မဖြစ်လည်းမဖြစ်” ဟု၎င်း။ တထာဂတော၊ သည်။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ ၌။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတီ”တိ ဝါ၊ ဖြစ်သည်လည်း မဟုတ်၊ မဖြစ်သည်လည်း မဟုတ်” ဟု၎င်း။ ဣမေသု စတုသု ဌာနေသု၊ ဤလေးဌာနတို့၌။ ပညာပေယျမာနော၊ သိစေ (ပညတ်) သည် ဖြစ်၍။ ပညပေတီ”တိ၊ သိစေ (ပညတ်) ပါသနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစုံ။ ပြောဆိုကုန်ပြီ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ပြောဆိုအပ်သည် ရှိသော်။ အာယသ္မာ အနုရာဓော၊ အရှင်အနုရာဓသည်။ အညတိတ္ထိယေ၊ ကုန်သော။ ပရိဗ္ဗာဇကေ၊ ပရိဗိုဇ်တို့ကို။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ယော သော တထာဂတော၊ အကြင်ဘုရားရှင်သည်။ ပ။ ဣမေဟိ စတုဟိ ဌာနေဟိ၊ ဤလေးဌာနတို့မှ။ အညတ္ထ၊ တပါးသော ဌာန၌။ ပညာပေယျမာနော၊ သိစေသည် ဖြစ်၍။ ပညပေတီ”တိ၊ သိစေ၏” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ ပြီ။ (ဤအရှင်ကား သကသမယ ပရသမယကို နားမလည်၊ တိတ္ထိတို့၏ သာသနာ့ဆန့်ကျင်ဖက်မျှကို သာသိ၍ ၎င်း၏ အကြံအစည်ဖြင့် ဖြေရှာ ဖြေရှာလေသည်။ အမှန်မှာ မဖြေထပ်သော ဌပနိယပြဿနာတည်း။) ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ပြောဆိုအပ်သော်။ အညတိတ္ထိယာ၊ ကုန်သော။ ပရိဗ္ဗာဇကာ၊ ပရိဗိုဇ်တို့သည်။ အာယသ္မန္တံ အနုရာဓံ၊
စာမျက်နှာ-107	အရှင်အနုရာဓကို။ “သော စာယံ ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်ကား။ နဝော၊ ငယ်သေးသည်။ အစိရပဗ္ဗဇိတော၊ ရဟန်းပြု၍ မကြာသေးသူသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဝါ ပန၊ သို့မဟုတ်။ ဇိဏ္ဏော၊ အိုသော။ ဗာလော၊ မိုက်သော။ အဗျတ္တော။ မလိမ္မာသော။ ထေရော၊ ထေရသည်။ ဘဝိဿတိ”တိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစုံ။ ပြောဆိုကုန်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အညတိတ္ထိယာ၊ ကုန်သော။ ပရိဗ္ဗာဇကာ၊ ပရိဗိုဇ်တို့သည်။ အာယသ္မန္တံ အနုရာဓံ၊ အရှင်အနုရာဓကို။ နဝဝါဒေန၊ အငယ်ဟူသော အပြစ်တင် ပြောဆိုခြင်းဖြင့်၎င်း။ ဗာလဝါဒေန စ၊ မိုက်ဟူသော ပြစ်တင် ပြောဆိုခြင်းဖြင့်၎င်း။ အပသာဒေတွာ၊ မောင်းမဲ၍။ အာသနာ၊ နေရာမှ။ ဥဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ ပက္ကမံသု၊ ဖဲသွားကုန်၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ အနုရာဓဿ၊ အရှင်အနုရာဓ၏။ အညတိတ္ထိယေဟိ၊ ကုန်သော။ တေသု ပရိဗ္ဗာဇကေသု၊ ဖဲသွားကုန်၍ မကြာမှီ။ “အညတိတ္ထိယာ၊ ကုန်သော။ ပရိဗ္ဗာဇကာ၊ ပရိဗိုဇ်တို့သည်။ မံ၊ ငါ့ကို။ ဥတ္တရံ၊ လွန်မြတ်သော။ ပဉ္စ၊ ပြဿနာကို။ သစေ ခေါ ပန ပုစ္ဆေယျုံ၊ အကယ်၍ မေးကုန်ငြားအံ့။ အဟံ၊ ငါသည်။ အညတိတ္ထိယာနံ၊ ကုန်သော။ တေသံ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ၊ ပရိဗိုဇ်တို့၏ (ပြဿနာကို)။ ကထံ ဗျာကရမာနော၊ အဘယ်သို့ ဖြေဆိုသည် ရှိသော်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဘာသိတာနုဝါဒီ စေဝ၊ ဟောတော်မူအပ်သည့်အတိုင်း ပြောဆို (ဖြေဆို) သည်လည်း။ အဿံ နု ခေါ၊ ဖြစ်ရာအံ့နည်း။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘူတေန၊ မဟုတ်မမှန်သော စကားဖြင့်။ န စ အဗ္ဗာစိက္ခေယျံ နု ခေါ၊ မလှုပ်ခဲ့လည်း မစွပ်စွဲရာအံ့နည်း။ ဓမ္မံ၊ တရားတော်အား။ အနုဓမ္မံ၊ လျော်သော အကြောင်းကို။ ဗျာကရေယျံ စ နု ခေါ၊ ဖြေဆိုလည်း ဖြေဆိုရာအံ့နည်း။ ကသ္မိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ သဓမ္မိကော၊ အကြောင်းနှင့် တူဖြစ်သော။ ဝါဒါနုဝါဒေါ၊ ဆိုအပ်သည်သို့ အတူလိုက်ခြင်းသည်။ ဝါ၊ အခြေအတင် ပြောဆိုခြင်းသည်။ ဂါရယှံ၊ ကဲ့ရဲ့အပ်သော။ ဌာနံ၊ အရာသို့။ န စ အာဂစ္ဆေယျ နု ခေါ”တိ၊ မရောက်လည်း မရောက်ရာအံ့နည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤအကြံသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ အနုရာဓော၊ အရှင်အနုရာဓသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။” ဣဓာဟံ၊ ဤ၌ တပည့်တော်သည်။ ပ။ ဂါရယှံ ဌာနံ အာဂစ္ဆေယျံ”တိ၊ ကဲ့ရဲ့အပ်သော အရာသို့ ရောက်ရာအံ့။ ဣဓာဟံ၊ ဤ၌ တပည့်တော်သည်။ ပ။ ဂါရယှံ ဌာနံ အာဂစ္ဆေယျံ”တိ၊ ကဲ့ရဲ့အပ်သော အရာသို့ ရောက်ရာအံ့” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ ပြီ။ (အာကာရဝါကျများကို ဆိုခဲ့ပြီး ဝါကျများကို မှီး၍ သမ္ဗန်။ အရှင်အနုရာဓက သူ့အကြောင်းကို မြတ်စွာဘုရားအား ပြန်ကြားလျှောက်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ တံ ကိံ မညသိ အနုရာဓ အရူပံ ဝါ အနိစ္စဝါတိ မှ အဝိညာဏော တထာဂတော”တိ သမနုပဿသီတိ နောဟေတံ ဘန္တေ တိုင် ယမကသုတ် စာပိုဒ် ၈၅-ရှု၍ သမ္ဗန်။ ဘုရားရှင်က မေးပြီး အရှင်အနုရာဓက ဖြေသည်သာ ထူး၏။) “အနုရာဓ အနုရာဓ၊ အနုရာဓ အနုရာဓ။ ဧတ္ထ စ၊ ဤမေးတိုင်း မေးထိုင်းသော အရာဌာန၌လည်း။ တေ၊ သင်၏။ တထာဂတော၊ သတ္တဝါကို။ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ၊ တွေ့မြင်အပ်သော အတ္တဘဝ၌သာလျှင်။ ဝါ၊ မျက်မှောက်ဘဝ၌သာလျှင်။ သစ္စတော၊ အမှန်အားဖြင့်။ တတ္တော၊ ခိုင်မြဲသောအားဖြင့်။ အနုပလဗ္ဘိယမာနေ၊ မရအပ်ပဲလျက်။ တေ၊ သင်၏။ “ယော သော၊ အကြင်ဘုရားရှင်သည်။ ပ။ ပရံ မရဏာ”တိ ဝါ”တိ၊ ပရံ မရဏာ” ဟု၎င်း။ “ယော သော၊ အကြင်ဘုရားရှင်သည်။ ပ။ ပရံ မရဏာ”တိ ဝါ”တိ၊ ပရံ မရဏာ” ဟု၎င်း။ တံ ဝေယျာကရဏံ၊ ထိုအဖြေသည်။ ကမ္မံ နု ခေါ”တိ၊ သင့်လျော်မည်လော။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဘုရားရှင်က မေးတော်မူ၏။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧတံ၊ ဤအဖြေသည်။ နော ဟိ၊ မသင့်ပါ။ “အနုရာဓ၊ အနုရာဓ။ သာဓု သာဓု၊ ကောင်းစွာ ကောင်းစွာ။ အနုရာဓ၊ အနုရာဓ။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ပုဗ္ဗေ စ၊ ဤမှ ရှေး၌၎င်း။ ဧတရဟိ စ၊ ယခုအခါ၌၎င်း။ ဒုက္ခံဉ္စေဝ၊ ဒုက္ခကိုလည်း။ (ဒုက္ခသမုဒယပါယူ။)
စာမျက်နှာ-108	ပညပေမိ၊ သိစေတော်မူ၏။ ဒုက္ခဿ၊ ဒုက္ခ၏။ နိရောဓဉ္စ၊ ချုပ်မှုကိုလည်း။ (ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါကို ပါယူ။) ပညပေမိ၊ သိစေတော်မူ၏။ ဣဒံ၊ သူ။ သုတံ၊ ကြားလိုက်ရပါ၏။ စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅-ဝက္ကလိသုတ် ၈၇။ ဧကံ သမယံ၊ တပါးသော အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ရာဇဂဟေ၊ ရာဇဂြိုဟ်မြို့၌။ ကလန္ဒကနိဝါပေ၊ ရှဉ့်နက်တို့ကို အစာကျွေး၍ မွေးမြူရာဖြစ်သော။ ဝေဠုဝနေ၊ ဝေဠုဝန်ကျောင်းတော်၌။ ဝိဟရတိ၊ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ ဝက္ကလိ၊ အရှင်ဝက္ကလိသည်။ ကုမ္ဘကာရနိဝေသနေ၊ အိုးထိန်းသည်၏ အိုးလုပ်ရာ ဘဲအိမ်၌။ အာဗာဓိကော၊ နာကျင်သည် ဖြစ်၍။ ဝါ၊ အနာရောဂါစွဲကပ်သည် ဖြစ်၍။ ဒုက္ခိတော၊ ဖြစ်သော ဆင်းရဲဝေဒနာရှိသည် ဖြစ်၍။ ဗာဠှဂိလာနော၊ ပြင်းထန်စွာ ဖျားနာသည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရတိ၊ နေ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ ဝက္ကလိ၊ အရှင်ဝက္ကလိသည်။ ဥပဋ္ဌာကေ၊ အလုပ်အကျွေးရဟန်းတို့ကို။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဧထ၊ လာကြကုန်။ တုမှေ၊ သင်တို့သည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမထ။ ချဉ်းကပ်ကြကုန်။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်၍။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိမည်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ အာဗာဓိကော၊ အနာရောဂါစွဲကပ်နေပါ၏။ ဒုက္ခိတော၊ ဖြစ်သော ဆင်းရဲဝေဒနာရှိပါ၏။ ဗာဠှဂိလာနော၊ ပြင်းထန်စွာ ဖျားနာပါ၏။ သော၊ ထိုဝက္ကလိရဟန်းသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပါဒေ၊ ခြေတော်တို့ကို။ သိရသာ၊ ဦးခေါင်းဖြင့်။ ဝန္ဒတိ၊ ရှိခိုးပါ၏” ဟူသော။ မမ၊ ငါ၏။ ဝစနေန၊ စကားဖြင့်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပါဒေ၊ ခြေတော်တို့ကို။ သိရသာ၊ ဦးခေါင်းဖြင့်။ ဝန္ဒထ၊ ရှိခိုးကြကုန်။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ သာဓု၊ ကောင်းစွာ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဝက္ကလိ ဘိက္ခု၊ ဝက္ကလိရဟန်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ အနုကမ္ပံ၊ အစဉ်သနားသည်ကို။ ဥပါဒါယ၊ အကြောင်းပြု၍။ ဥပသင်္ကမတု”တိ၊ ချဉ်းကပ်စေလိုပါသတဲ့” ဟူ၍။ ဧဝဉ္စ၊ ဤသို့လည်း။ ဝဒထာတိ၊ လျှောက်ချေကြကုန်” ဟူ၍။ အာမန္တေသိ၊ ပြောဆိုပြီ။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုအလုပ်အကျွေးရဟန်းတို့သည်။ “ဧဝမာဝုသော”တိ ခေါ၊ “ကောင်းပါပြီ အရှင်” ဟူ၍။ အာယသ္မတော ဝက္ကလိဿ၊ အရှင်ဝက္ကလိ၏ စကားကို။ ပဋိဿုဏိတွာ၊ ရှေးရှု နာယူ၍။ ဝါ၊ ဝန်ခံ၍။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဝက္ကလိ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား ဝက္ကလိ။ ပ။ ဥပါဒါယ”တိ၊ ဥပါဒါယ” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစုံ။ လျှောက်ကုန်ပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ တုဏှီဘာဝေန၊ ဆိတ်ဆိတ်နေတော်မူသည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ အဓိဝါသေသိ၊ လက်ခံတော်မူပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ နိဝါသေတွာ၊ သင်္ကန်းကို ပြင်ဆင်ဝတ်တော်မူ၍။ ပတ္တစီဝရံ၊ သပိတ် သင်္ကန်းကို။ အဒါယ၊ ယူ၍။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ အာယသ္မာ ဝက္ကလိ၊ အရှင်ဝက္ကလိသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီ။ အာယသ္မာ ဝက္ကလိ၊ အရှင်ဝက္ကလိသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ဒူရတောဝ၊ အဝေးမှသာလျှင်။ အာဂစ္ဆန္တံ၊ ကြွလာတော်မူသည်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ မဉ္စကသ္မိံ၊ ညောင်စောင်းငယ်၌။ သမဓာသိ၊ (အရိုအသေပေးရန်) ထက်ဝန်းကျင်မှ လှုပ်ရှားပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ၊ အရှင်ဝက္ကလိကို။ “ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ။ အလံ၊ မသင့်။ တွံ၊ သင်သည်။ မဉ္စကသ္မိံ၊ ညောင်စောင်းငယ်၌။ မာ သမဓာသိ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ မလှုပ်ရှားလင့်။ ပညတ္တာနိ၊ ခင်းထားအပ်ပြီးကုန်သော။ ဣမာနိ အာသနာနိ၊ ဤနေရာလွတ်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။
စာမျက်နှာ-109	တတ္ထ၊ ထိုနေရာလွတ်တို့၌။ နိသီဒိဿာမိ”တိ၊ ထိုင်တော်မူအံ့” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပညတ္တေ၊ ခင်းထားအပ်ပြီးသော။ အာသနေ၊ နေရာလွတ်၌။ နိသီဒိ၊ ထိုင်တော်မူပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ နိသဇ္ဇ ခေါ၊ ထိုင်တော်မူ၍။ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ၊ အရှင်ဝက္ကလိကို။ “ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ။ တေ၊ သင်သည်။ ခမနီယံ ကစ္စိ၊ (ဆင်းရဲဝေဒနာကို) သည်းခံနိုင်၏လော။ ယာပနီယံ ကစ္စိ၊ (ဣရိယာပုထ်ကို) ဖြစ်စေနိုင်၏လော။ ဒုက္ခာ၊ ဆင်းရဲဝေဒနာတို့သည်။ ပဋိက္ကမန္တိ ကစ္စိ၊ ဆုတ်ကုန်၏လော။ နော အဘိက္ကမန္တိ ကစ္စိ၊ မတိုးကုန်ဘဲ ရှိ၏လော။ အာသာနံ၊ ထိုဝေဒနာတို့၏။ ပဋိက္ကမော၊ ဆုတ်ခြင်းကို။ ပညာယတိ ကစ္စိ၊ သိအပ်သည် မဟုတ်လော။ အဘိက္ကမော၊ တိုးခြင်းကို။ နော ပညာယတိ ကစ္စိ”တိ၊ မသိအပ်သည် မဟုတ်လော” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ မေ၊ တပည့်တော်သည်။ န ခမနီယံ၊ (ဆင်းရဲဝေဒနာကို) သည်းမခံနိုင်ပါ။ န ယာပနီယံ၊ (ဣရိယာပုထ်ကို) မဖြစ်စေနိုင်ပါ။ မေ၊ တပည့်တော်၏။ ဗာဠှာ၊ ပြင်းထန်ကုန်သော။ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ၊ ဆင်းရဲဝေဒနာတို့သည်။ အဘိက္ကမန္တိ၊ တိုးကုန်ပါ၏။ နော ပဋိက္ကမန္တိ၊ မဆုတ်ကုန်ပါ။ အာသာနံ၊ ထိုဆင်းရဲဝေဒနာတို့၏။ အဘိက္ကမော၊ တိုးခြင်းကို။ ပညာယတိ၊ သိအပ်ပါ၏။ ပဋိက္ကမော၊ ဆုတ်ခြင်းကို။ နော ပညာယတိ၊ မသိအပ်ပါ။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်ဝက္ကလိက လျှောက်ပြီ။ “ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ။ တေ၊ သင်၏။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ ကုက္ကုစ္စံ၊ နောင်တပူပန်ခြင်းသည်။ န ကစ္စိ၊ မဖြစ်ပဲ ရှိ၏လော။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ ဝိပ္ပဋိသာရော၊ နှလုံးမသာယာခြင်းသည်။ န ကစ္စိ၊ မဖြစ်ပဲ ရှိ၏လော။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဘုရားရှင်က မိန့်တော်မူပြီ။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ တဉ္စ၊ စင်စစ်။ မေ၊ တပည့်တော်၏။ အနပ္ပကံ၊ မနည်းသော။ ကုက္ကုစ္စံ၊ နောင်တပူပန်ခြင်းသည်။ (အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ။) အနပ္ပကော၊ မနည်းသော။ ဝိပ္ပဋိသာရော၊ နှလုံးမသာယာခြင်းသည်။ (အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ။) ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်ဝက္ကလိက လျှောက်ပြီ။ “ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ။ တံ၊ သင့်ကို။ အတ္တာ၊ မိမိသည်။ သီလတော၊ သီလ (၏ အဖြစ်) အားဖြင့်။ န ဥပဝဒတိ ကစ္စိ ပန၊ မလှုပ်စွဲပဲ ရှိ၏လော။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဘုရားရှင်က မိန့်တော်မူပြီ။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ အတ္တာ၊ မိမိသည်။ သီလတော၊ သီလအားဖြင့်။ န ခေါ ဥပဝဒတိ၊ မစွပ်စွဲပါ။ ဣတိ၊ ဤသို့ ၁။ မေနီယံ ယာပနီယန္တိ ကဗ္ဗိ ဒုက္ခံ ခမိထုံ ဣရိယာပထံ ဝါ ယာပေတုံ သက္ကာထိ ပုစ္ဆတိ။ ဋ္ဌ။ ဣရိယာပထံ ယာပေထုန် သယနနိဘာဝိသေဇံ ဣရိယာပထံ ပဝဏ္ဏထုံ။။ ခမေနီယံ ယာပနီယံထိ၌ ခမုဓာတ် အနီယ ပစ္စည်း ယာဓာတ် ထာပေပစ္စည်း အနီယ ပစ္စည်း။ ၎င်း အနီဟပစ္စည်းသည် ဤအရာ၌ သက္ကဏ္ဍ ဘောဟောဖြစ်၍ ကစ္ဆိတေ၌ တေကို အပုဏ္ဏကတ္တားကြံပြီး “လေ၊ သင်သည်။ ပနီယံ ကဉ္စိ၊ သည်းခံနိုင်၏လော။ ယာယီနီယံ ကဉ္စိ၊ ဖြစ်စေနိုင်၏လော”ဟု အနက်သမွှန်လိုက်သည်။ ၂။ ပဋိက္ကဗေဒထား၌ ပဋိက္ကမာ အာသာနံဟုပုဒ်ဖြတ်၊ အာသာနံ၌ နီဝိဘတ်ကို သာနံပြု တသဒ္ဒါကို (သံဃပြုနှင့်အလားတူသော) သာနံအပြုကြောင့် သဘာသ္မိံ သံသာသူတ္တံသုတ်ဖြင့်ပင် အပြု အာပစ္စည်းသက်၍ အာသာနံယူပြီး၏။ နာသံ ကုန် ခု။ ၅။ ၁၆-နှင့်လျော်၏။ တနည်းပဋိက္ကမောသသံ၌ ပဋိက္ကမော ဧသာနံဟုရဲ့၊ တမှ ထကို သပြု အာပစ္စည်းသက် နံဖိသတ်ကို သံမပြုပဲထားသောနံပြီး၏။ ဤနည်းသည် ပဋိက္ကမောသာနန္တိဟိဏ္ဏမော ထာသံရှင့်သော ဤအဋ္ဌကထာနှင့် သင့်လျော်၏။ သဒ္ဒနီတိ ပာမာလာ စာမျက်နှာ ၃၆၅-၌ ဧတ္ထ ပန “အဘိက္ကမာသာနံ ပညာယထိ နာသံ ကုဇ္ဈန္တိ ပဏ္ဍိထာ စီဍာပဏိဟိတာ တျာထု၊ ရဟိ တျာသု ပတိဋ္ဌိတာ။ ဗီဇာနိ တျာထု တိ ပယောဂဗဿနထော သာနံ အာသံ တျာသူ ထိ ဣမာနိ ဝုဏ္ဏာနိ အက္ခရစိန္ထကာနံ ဉာဏစက္ခုသမ္မုယှနဋ္ဌာနထူထာနိဟု မိန့်၏။ အသိဏ္ဏဓမာထပုဒ် သာနံတပုဒ်ခွဲ၍ ဣတ္ထိလိင် ကာသဒ္ဓါ ပဒမာ လာစဉ်၌ နာထံ ထာထံ ထာနံ အာလံဟု နံဝိဘက်အရာ လေးရှုပ်စဉ်ထား၏။ သားကို တသဒ္ဓါ အာပစ္စည်း နံဝိဘတ် (တသဒ္ဓါကို သပြု နံဝိဘတ်ကို သံမပြုပဲ) ဖြင့် ရုပ်ပြီးစီရင်လို၏။
စာမျက်နှာ-110	အရှင်ဝက္ကလိက လျှောက်ထားပြီ။ “ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ။ တံ၊ သင့်ကို။ အတ္တာ၊ မိမိသည်။ သီလတော၊ သီလအားဖြင့်။ နော စေ ဥပဝဒတိ ကိရ၊ အကယ်၍ မစွပ်စွဲပဲ ရှိငြားအံ့။ အထ၊ ထိုသို့ဖြစ်လျှင်။ တေ၊ သင်၏။ ကုက္ကုစ္စံ၊ နောင်တပူပန်ခြင်းသည်။ ကိဉ္စိ၊ အဘယ်နည်း။ ဝိပ္ပဋိသာရော၊ နှလုံးမသာယာခြင်းသည်။ ကိဉ္စိ၊ အဘယ်နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဘုရားရှင်က မိန့်တော်မူပြီ။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ စိရပဋိကာလံ၊ ကြာမြင့်စွာသော ကာလကို စွဲ၍ ဖြစ်သည် ဖြစ်၍။ ဝါ၊ ကြာမြင့်စွာသော ကာလမှစ၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ဒဿနာယ၊ ဖူးမြင်ခြင်းငှါ။ ဥပသင်္ကမိတုကာမော၊ ချဉ်းကပ်လိုပါ၏။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ယာဝတာ၊ အကြင်မျှလောက်သော အားအစွမ်းဖြင့်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ဒဿနာယ၊ ဖူးမြင်ခြင်းငှါ။ ဥပသင်္ကမေယျံ၊ ချဉ်းကပ်နိုင်ရာ၏။ မေ၊ တပည့်တော်၏။ ကာယသ္မိံ၊ ကိုယ်၌။ တာဝတိကာ၊ ထိုမျှလောက်သော။ ဗလမတ္တာ၊ အားအစွမ်းမျှသည်။ နတ္ထိ စ၊ မရှိသည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်ဝက္ကလိက လျှောက်ပြီ။ “ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ။ အလံ၊ မသင့်။ ဒိဋ္ဌေန၊ ဖူးမြင်အပ်သော။ ဣမိနာ ပူတိကာယေန၊ ဤပုပ်သော ကိုယ်ဖြင့်။ တေ၊ သင့်အား။ ကိံ၊ အဘယ်အကျိုး ရှိအံ့နည်း။ ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ။ ယော ခေါ၊ အကြင်သူသည်။ ဓမ္မံ၊ လောကုတ္တရာတရားကိုးပါးကို။ ပဿတိ၊ (ဉာဏ်ဖြင့်) ရှုမြင်၏။ သော၊ ထိုသူသည်။ မံ၊ (လောကုတ္တရာတရားကိုးပါးကို ရခြင်း၊ ရခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သော အရဟံ စသော ၁။ ပူတိကာဃနာထိ အတ္တနော သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏမ္ပိ ကာယံ ဘဂဝါ ရငပဂ္ဃရဏဋ္ဌေန ဧဝမာဟ။ ဋ္ဌ။ ဘုရားရှင်သည် မိမိ၏ကိုယ်ကို ရွှေအဆင်းကဲ့သို့ ဝါဝင်းသော အဆင်းရှိပါသော်လည်း အမြဲစီးယိုထက်သော အနက်သဘောအရ ပူတိကာယဟု မိန့်တော်မူ၏။ ၎င်းပကက်ကိုယ်ကို မံသဝတ္ထုဖြင့် ရှုမြင်နေရုံမျှဖြင့် အကျိုးမရှိဟု မိန့်တော်မူလို ရင်းဖြစ်၏။ ၂။ ဟော ခေါ ပက္ကလိ ဓမ္မန္တိ ဣဓ ဘဂဝါ “ဓမ္မကာယော ခေါ မဟာရာဇ တထာဂတော” ထိ ပု ံ ဓမ္မကာယတံ ဖဿထိ၊ နဝဝိဓော ဟိ လောကုတ္တရမဓမ္မာ တထာဂထဿ ကာယော နာမ။။ သတ္တုဂုဏဘရံရံ နာမ နဝဇီဝလောကုတ္တရဓမ္မာဓိဂမမူလန္တိ ကထာ ဝုတ္တံ နဝင်ဓော ဟိ။ ပ။ ကာယော နာမာတီ၊ ယထာ သတ္တာနံ ကာ ပဋိသန်မူလာ။ ယော ခေါ ဝက္ကလိ ဓမ္မံ၌ ဓမ္မံဖြင့် ဤအရာ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် “ ဓမ္မကာယာ ခေါ မဟာရာဇ တထာဂထော”ဟု မိန့်ဆိုတော်မူအပ်သော ဓမ္မကာယ၏အဖြစ်ကို ပြတော်မူ၏။ မှန်၏။ ကိုးပါးကပြားရှိ သော လောကုဏ္ဏရာတရားသည် မြတ်စွာဘုရား၏ ကိုယ်မည်၏ဟု အဋ္ဌကထာ၌ မိန့်ဆိုသောကြောင့် “ယာ ခေါ ဝက္ကလိ ဓမ္မံ ပဿတိ၊ သော မံ ပဿတိ။ ယော မံ ပဿတိ၊ သော ဓမ္မံ ပဿတိ။ ဓမ္မံ ဟီ ဝက္ကလိ ပဿန္တော မံ ပဿတိ။ မံ ပဿန္တော ဓမ္မံ ပဿတိ”တို့၌ ဓမ္မံအရနှင့် ပံအရ လောကုတ္တရာတရားကိုးပါးချည်းကောက်ရ မည်။ ဦးအံ့- ဓမ္မံအရ နဝဝိလောကုတ္တရဓမ္မ မံ အရ ထထာဂတကာယ ရသော်လည်း နဝပိလောကုတ္တရ ဓမ္မနှင့် တထာဂတဏာယ အထူထူပင်ဖြစ်၏။ ထူပုံမှာ 'ဓမ္မကာယော ခေါ မဟာရာဇ တထာဂတော ဘုရား ရှင်သည် ဝါ-ဘုရားရှင့်ကိုယ်ထည် လောကုတ္တရာကိုးပါးတရားအပေါင်းတည်း'ဟု ဆိုသဖြင့် ဘုရားကိုယ်နောတော် နှင့် လောကုတ္တရာကိုးပါးတရား အတူတူဟု ဆိုရာရောက်၏။ အမှန်စင်စစ်အားဖြင့် ဘုရားရှင့်ကိုယ်သည်ကား မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်ဟူသော ပလာကုတ္တရာတရားမဖြစ်နိုင်၊ သို့သော် ဘုရားရှင်၏ အရဟံစသောဂုဏ်တို့ဖြင့် ထုံထပ် သော ကိုယ်တော်ကို ဉာဏ်စက္ခုဖြင့် ရှုမြင်သောသူသည် မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်ဟူသော လောကုတ္တရာတရားကိုကိုရနိုင်၏။ ယင်းသို့ (သတ္တဝါတို့၏ကိုယ်ခန္ဓာသည် ပဋိသန္ဓေဟူသော အကြောင်းရှိသကဲ့သို့) ဘုရားရှင့်ကိုယ်ခန္ဒာက မိမိကို
စာမျက်နှာ-111	ဂုဏ်တို့ဖြင့် ထုံအပ်သော) ငါဘုရား (ကိုယ်) ကို။ ပဿတိ၊ (ဉာဏ်ဖြင့်) ရှုမြင်သည် မည်၏။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ မံ၊ ငါဘုရားကို။ ပဿတိ၊ ရှုမြင်၏။ သော၊ ထိုသူသည်။ ဓမ္မံ၊ လောကုတ္တရာတရားကိုးပါးကို။ ပဿတိ၊ ရှုမြင်၏။ ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ။ ဟိ၊ မှန်၏။ ဓမ္မံ၊ လောကုတ္တရာတရားကိုးပါးကို။ ပဿန္တော၊ ရှုမြင်သူသည်။ မံ၊ ငါဘုရားကို။ ပဿတိ၊ ရှုမြင်၏။ မံ၊ ငါဘုရားကို။ ပဿန္တော၊ ရှုမြင်သည်။ ဓမ္မံ၊ လောကုတ္တရာတရားကိုးပါးကို။ ပဿတိ၊ ရှုမြင်၏။ (တံ ကိံ မညသိ ဝက္ကလိ၊ ရူပံ နိစ္စံ ဝါ မှစ၍ ပဇာနာတိ အထိ အနတ္တလက္ခဏသုတ် စာပိုဒ် ၅၉ ၌ ရေးခဲ့ပြီ။) အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ၊ အရှင်ဝက္ကလိကို။ ဣမိနာ ဩဝါဒေန၊ ဤအဆုံးအမဖြင့်။ ဩဝဒိတွာ၊ ဆုံးမတော်မူပြီး၍။ အာသနာ၊ နေရာမှ။ ဥဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဂိဇ္ဈကူဋော ပဗ္ဗတော၊ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်သည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ပက္ကာမိ၊ ဖဲကြွတော်မူပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ ဝက္ကလိ၊ အရှင်ဝက္ကလိသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အစိရပက္ကန္တေ၊ မကြာမှီ ဖဲကြွတော်မူသည် ဖြစ်၍။ ဝါ၊ ဖဲကြ၍ မကြာမှီ။ ဥပဋ္ဌာကေ၊ အလုပ်အကျွေးရဟန်းတို့ကို။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဧထ၊ လာကြကုန်။ မံ၊ ငါ့ကို။ ပဉ္စကံ၊ ညောင်စောင်းငယ်သို့။ အာရောပေတွာ၊ တင်၍။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဣသိဂိလိပဿံ၊ ဣသိဂိလိတောင်နံပါးသည်။ ကာဠသိလာ၊ ကျောက်ညိုပေါ်၌ ဆောက်ထားအပ်သော ကျောင်းသည်။ (ကာဠသိလာတိ ကာဠသိလာဝိဟာရော။ ဋ္ဌ။ ကာဠသိလာယံ ကတဝိဟာရော ကာဠသိလာဝိဟာရော။) (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမထ။ ချဉ်းကပ်ကြကုန်။ မာဒိသော၊ ငါကဲ့သို့ ရှုအပ်သောသူသည်။ ကထံ ဟိ၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်။ အန္တရဃရေ၊ အိမ်တွင်း၌။ (အိုးထိန်းသည်၏ တဲအိမ်၌။) ကာလံ၊ အတ္တဘောကို ပစ်ချခြင်းကို။ ကရေယျ၊ ပြုထိုက်၏ဟု။ မညေယျ နာမာ”တိ၊ မှတ်ထင်ရာအံ့နည်း” ဟူ၍။ အာမန္တေသိ၊ ပြောဆိုပြီ။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုအလုပ်အကျွေးရဟန်းတို့သည်။ “ဧဝမာဝုသော”တိ ခေါ၊ “ကောင်းပါပြီ အရှင်” ဟူ၍။ အာယသ္မတော ဝက္ကလိဿ၊ အရှင်ဝက္ကလိ၏ စကားကို။ ပဋိဿုဏိတွာ၊ ရှေးရှု နာယူ၍။ ဝါ၊ ဝန်ခံ၍။ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ၊ အရှင်ဝက္ကလိကို။ မဉ္စကံ၊ ညောင်စောင်းငယ်သို့။ အာရောပေတွာ၊ တင်၍။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဣသိဂိလိပဿံ၊ ဣသိဂိလိတောင်နံပါးသည်။ ကာဠသိလာ၊ ကျောက်ညိုပေါ်၌ ဆောက်ထားအပ်သော ကျောင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမံသု၊ ချဉ်းကပ်ကုန်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ တံ ရတ္တိံ၊ ထိုညဉ့်ပတ်လုံး၎င်း။ တဉ္စ ဒိဝါဝသေသံ၊ ဉာဏ်စက္ခုဖြင့် ရှုမြင်သူကို မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်ခြင်း အကြောင်းရင်းရှိသောကြောင့် ကာရဏူပစာအားဖြင့် ကိုယ် ခန္ဒာကို ထောကုတ္တရဓမ္မကာယဟု ဆိုရလေသည်။ ထိုကြောင့် ဋီကာ “သတ္ထု ဂုဏသီရီရံ နာမ။ ပ။ ပဋိသန္ဒိ-မူလကော”ဟု မိန့်သည်။ သို့ဖြစ်ရကား “ကိုးပါးအာပြသရှိသော လောကုတ္တရာတရားကို ဉာဏ်စက္ခုဖြင့် ရှုမြင်သူသည် ၎င်းကရာ၊ တ္တိကို ရခြင်းအကြောင်းရှိသဖြင့် ငါဘုရား၏ အရဟံစသောဂုဏ်တို့ဖြင့် ထုံအပ်သည့်ကိုယ်ကို ဉာဏ်စက္ခုဖြင့် ရှုမြင်သည် မည်၍ ငါဘုရားကိုယ်ကို ရှုမြင်သူကလည်း ထိုတရားကို ရှုပြင်သည်မည်ပေ၏”ဟု အပြန်အလှန်မိန့်တော်မူသည်။ ဆိုလိုရင်းကား --- ထရားကိုရှုလျှင်လည်း ငါဘုရားကိုရှုရာရောက်၍ ငါဘုရားကိုရှုလျှင်လည်း တရားကိုရှုရာရောက် ၏။ အကြောင်းမှာ-လောကုတ္တရာတရားကို ဥာဏ်ဖြင့်မြင်အောင် အားထုတ်မှုနှင့် ငါဘုရားဂုဏ်တော်ကို ဉာဏ် ဖြင့်မြင်အောင် အားထုတ်မှုသည် အထူတူဖြစ်သောကြောင့်လည်း။ ထို့ကြောင့် “ဘုရား၏ဂုဏ်ကို အာရုံပြု ရှိခိုအနက္ကိုမလို တရားကိုသာ အားထုတ်ဘိုလို၏၊ ထရားအားထုတ်ဘို မလိုး ဘုရား၏ ဂုဏ်ကိုသာ အာရုံပြု ရှိခိုးနေဘိုလို၏” ဟူသော ဆင်ခြေတက် တဖက်သတ် အယူသည်။ မှုကို ရှောင်ရှားခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်ရာသတည်း။
စာမျက်နှာ-112	ထိုကြွင်းကျန်သော နေ့ပတ်လုံး၎င်း။ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ၊ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်၌။ ဝိဟာသိ၊ နေတော်မူပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဒွေ၊ နှစ်ယောက်ကုန်သော။ ဒေဝတာယော၊ သုဒ္ဓါဝါသဗြဟ္မာတို့သည်။ (ဒေဝတာတိ သုဒ္ဓါဝါသဒေဝတာ။ ဋီ။) အဘိက္ကန္တာယ၊ အလွန်နှစ်သက်ဖွယ်ကောင်းသော။ (တပစ္စည်းသည် တဗ္ဗပစ္စည်း၏ အနက်၌ သက်၏။) ရတ္တိယာ၊ ညဉ့်၌။ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ၊ အလွန်နှစ်သက်ဖွယ်ကောင်းသော အဆင်းရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဂိဇ္ဈကူဋံ၊ ဂိဇ္ဈကုဋ်တောင်ကို။ ကေဝလကပ္ပံ၊ အလုံးစုံလောက်နီးနီး။ (ကေဝလပုဒ် ကပ္ပပစ္စည်း။ ဤသံယုတ္တ အနက်၌ သက်။ မောဂ္ဂလ္လာနနိဿယ-နှာ-၆၆၅။) ဩဘာသေတွာ၊ ထွန်းလင်းစေပြီး၍။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားၑထံ၊ ဧကမန္တံ၊ တခုသော အရပ်အဖို့၌။ အဋ္ဌံသု ခေါ၊ တည်ကုန်ပြီ။ ဧကာ၊ တယောက်သော။ ဒေဝတာ၊ သုဒ္ဓါဝါသဗြဟ္မာသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိမည်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ဝိမောက္ခါယ၊ ဘရဟတ္တမဂ္ဂဝိမောက္ခ အကျိုးငှါ။ (ဝိမောက္ခါယာတိ မဂ္ဂဝိမောက္ခတ္ထာယ။ ဋ္ဌ။ မဂ္ဂဝိမောက္ခတ္ထာယာတိ အဂ္ဂမဂ္ဂဝိမောက္ခါဓိဂမာယ။) စေတေတိ”တိ၊ စေ့ဆော် အားထုတ်၏” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ အပရာ၊ တပါးသော။ ဒေဝတာ၊ သုဒ္ဓါဝါသဗြဟ္မာသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ သော ဟိ၊ ထိုဝက္ကလိရဟန်းသည်။ သုဝိမုတ္တော၊ (အရဟတ္တဖလဝိမုတ္တိဖြင့်) ကိလေသာတို့မှ ကောင်းစွာ လွှတ်မြောက်သည် ဖြစ်၍။ ဝိမုစ္စိဿတိ နူနာ”တိ၊ လွတ်မြောက်လိမ့်ယောင်တကား” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ တာ ဒေဝတာယော၊ ထိုသုဒ္ဓါဝါသဗြဟ္မာတို့သည်။ ဣဒံ၊ ဤစကားကို။ ဝတွာ၊ လျှောက်ပြီး၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အဘိဝါဒေတွာ၊ ရှိခိုးပြီး၍။ ဒက္ခိဏံ၊ အရိုအသေကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ တတ္ထေဝ၊ ထိုအရပ်၌ပင်လျှင်။ အန္တရဓာယိံသု၊ ကွယ်ပျောက်ကုန်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ တဿာ ရတ္တိယာ၊ ထိုညဉ့်၏။ အစ္စယေန၊ လွန်သောအခါ၌။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့ကို။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧထ၊ လာကြကုန်။ တုမှေ၊ သင်တို့သည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဝက္ကလိ ဘိက္ခု၊ ဝက္ကလိရဟန်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမထ။ ချဉ်းကပ်ကြကုန်။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်၍။ ဝက္ကလိံ ဘိက္ခုံ၊ ဝက္ကလိရဟန်းကို။ ‘အာဝုသော ဝက္ကလိ၊ ငါ့ရှင်ဝက္ကလိ။ တွံ၊ သင်သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏၎င်း။ ဒွိန္နံ ဒေဝတာနံ၊ သုဒ္ဓါဝါသဗြဟ္မာနှစ်ယောက်တို့၏၎င်း။ ဝစနံ၊ စကားကို။ သုဏာဟိ၊ နားထောင်ဦးလော့။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဣမံ ရတ္တိံ၊ ဤညဉ့်၌။ ဒွေ၊ နှစ်ယောက်ကုန်သော။ ဒေဝတာယော၊ သုဒ္ဓါဝါသဗြဟ္မာတို့သည်။ ပ။ ဝိမုစ္စိဿတိ”တိ၊ လွတ်မြောက်လိမ့်ယောင် တကား” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ အာဝုသော ဝက္ကလိ၊ ငါ့ရှင်ဝက္ကလိ။ ဘဂဝါ စ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း။ တံ၊ သင့်ကို။ ‘ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ။ မာ ဘာယိ၊ မကြောက်လင့်။ ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိ ဝက္ကလိ။ မာ ဘာယိ၊ မကြောက်လင့်။ တေ၊ သင်၏။ အပါပကံ၊ မယုတ်မာသော။ ဝါ၊ ကောင်းသော။ မရဏံ၊ သေခြင်းသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ အပါပိကာ၊ မယုတ်မာသော။ ဝါ၊ ကောင်းသော။ ကာလကိရိယာ၊ အတ္တဘောကို ပစ်ချခြင်းကို ပြုခြင်းသည်။ ဘဝိဿတိ”တိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဟာ”တိ၊ မိန့်တော်မူ၏။” ဟု၊ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒထာ”တိ၊ ဆိုကြကုန်လော့” ဟူ၍။ အာမန္တေသိ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ပ။ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ၊ အရှင်ဝက္ကလိကို။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ သုဏာ၊ နားထောင်၍။ ပ။ ဒေဝတာန”န္တိ၊ ဒေဝတာနံ” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစုံ။ လျှောက်ကုန်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ ဝက္ကလိ၊ အရှင်ဝက္ကလိသည်။ တေ ဥပဋ္ဌာကေ၊ ထိုအလုပ်အကျွေးရဟန်းတို့ကို။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဧထ၊ လာကြကုန်။ မံ၊ ငါ့ကို။ ပဉ္စကာ၊ ညောင်စောင်းငယ်မှ။
စာမျက်နှာ-113	ဩရောပေထ၊ ချပြီးကုန်လော့။ မာဒိသော၊ ငါကဲ့သို့ ရှုအပ်သောသူသည်။ ကထံ ဟိ၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်။ ဥစ္စေ၊ မြင့်သော။ အာသနေ၊ နေရာလွတ်၌။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ တဿ ဘဂဝတော၊ ထိုမြတ်စွာဘုရား၏။ သာသနံ၊ အဆုံးအမဩဝါဒကို။ သောတဗ္ဗံ၊ နာယူထိုက်၏ဟု။ မညေယျ နာမာ”တိ၊ မှတ်ထင်ရာအံ့နည်း” ဟူ၍။ အာမန္တေသိ၊ ပြောဆိုပြီ။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ပ။ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ၊ အရှင်ဝက္ကလိကို။ မဉ္စကာ၊ ညောင်စောင်းငယ်ပေါ်မှ။ ဩရောပေသံ၊ ချကုန်ပြီ။ (ဣမံ အာဝုသော မှ ကာလကိရိယာတိ အထိ ပေးမြဲ။) “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ တေန ဟိ၊ ထိုသို့ဖြစ်မူ။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဝက္ကလိ ဘိက္ခု၊ ဝက္ကလိရဟန်းသည်။ ပၥ ဝန္ဒတိ”တိ၊ ရှိခိုး၏” ဟူသော။ မမ၊ ငါ၏။ ဝစနေန၊ စကားဖြင့်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပါဒေ၊ ခြေတော်တို့ကို။ သိရသာ၊ ဦးခေါင်းဖြင့်။ ဝန္ဒထ၊ ရှိခိုးကြပါကုန်လော့။ “ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ တံ၊ ထိုမမြဲသော ရုပ်ကို။ န ကင်္ခါမိ၊ ယုံမှားမရှိ အမှန်သိ၏။ ယံ၊ အကြင်ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ တံ၊ ထိုမမြဲသော ရုပ်ကို။ ဒုက္ခံ”တိ၊ ဆင်းရဲဟူ၍။ န ဝိစိကိစ္ဆာမိ၊ တွေးတော မရှိ အမှန်သိ၏။ ယံ၊ အကြင်ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲတည်း။ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ၊ ဖောက်ပြန်တတ်သော သဘောရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုမမြဲ ဆင်းရဲသော ရုပ်၌။ မေ၊ တပည့်တော်၏။ သန္ဒော ဝါ၊ လိုချင်ခြင်းသည်၎င်း။ ရာဂေါ ဝါ၊ တပ်မက်ခြင်းသည်၎င်း။ ပေမံ ဝါ၊ ချစ်ခြင်းသည်၎င်း။ နတ္ထိ”တိ၊ မရှိဟူ၍။ န ဝိစိကိစ္ဆာမိ၊ တွေးတော မရှိ အမှန်သိ၏။ (ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရ ဝိညာဏ် တို့၌လည်း ဤနည်းပေး။) န ဝိစိကိစ္ဆာမိ”တိ၊ တွေးတော မရှိ အမှန်သိ၏” ဟူ၍။ ဧဝဉ္စ၊ ဤသို့လည်း။ ဝဒထ၊ လျှောက်ပါလေကုန်လော့။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်ဝက္ကလိက ပြောဆိုပြီ။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ပ။ ပက္ကမံသု၊ ဖဲသွားကုန်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ ဝက္ကလိ၊ အရှင်ဝက္ကလိသည်။ တေသု ဘိက္ခူသု၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ အစိရပက္ကန္တေသု၊ ဖဲသွားကုန်၍ မကြာမှီ။ သတ္ထံ၊ ဓားကို။ အာဟရေသိ၊ ဆောင်ယူ (လည်ဖြတ်-သတ်) လေပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဝက္ကလိ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား ဝက္ကလိ။ ပ။ န ဝိစိကိစ္ဆာမိ”တိ၊ တွေးတော မရှိ အမှန်သိ၏” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစုံ။ လျှောက်ကုန်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့ကို။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အာယာမ၊ လာသွားကြကုန်စို့။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဣသိဂိလိပဿံ၊ ဣသိဂိလိတောင်နံပါးသည်။ ကာဠသိလာ၊ ကျောက်ညိုပေါ်၌ ဆောက်ထားအပ်သော ကျောင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမီဿာမ၊ ချဉ်းကပ်ကုန်အံ့။ ယတ္ထ၊ အကြင် ဣသိဂိလိတောင်နံပါး ကျောက်ညိုပေါ်၌ ဆောက်ထားအပ်သော ကျောင်း၌။ ဝက္ကလိနာ၊ ဝက္ကလိမည်သော။ ကုလပုတ္တေန၊ အမျိုးကောင်းသားသည်။ သတ္ထံ၊ ဓားကို။ အာဟရိတံ”တိ၊ ဆောင်ယူ (လည်ဖြတ်-သတ်) အပ်ပြီ” ဟူ၍။ အာမန္တေသိ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တေ ဘိက္ခူ၊ ၁။ အရှင်ဝက္ကလိသည် ရဟန္တာဟု မှတ်ထင်နေရာ ဆင်းရဲဝေဒနာနှိပ်စက်လွန်းသဖြင့် လည်တံကို ထားဖြင့် လှီးသတ်သောအခါ ဆင်းရဲဝေဒနာအားကြီးလှမှ ပုထုဇဉ်မှန်းသိ၍ မူလစီးဖြန်းနေကျ ကမ္မဋ္ဌာန်းကို သုံးသပ် ဆင်ခြင်၍ ရဟန္တာဖြစ်ပြီးလျှင် ကွယ်လွန်လေသည်။ ၎င်းအရှင်ဝက္ကလိမှာ ရဟန္တာ၏ ပစ္စဝေက္ခဏာဥာဏ် ၁၉-ပါးလုံး မရနိုင်၊ ထားဖြင့် ဦးခေါင်းကို ဖြတ်စဉ် ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ် ၁-ပါး - ၂-ပါး မချွတ်ရနိုင်ကြောင်း အဋ္ဌကထာ၌ ဆိုသည်။ ဋီကာ၌ ပစ္စဝေက္ခဏာဥာဏ် ၁-ပါး- ၂-ပါး ရသည်ဟု ဆိုသည်ကား “သဘာဝအားဖြင့် မချွတ်ရနိုင်ကြောင်းဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ မဂ် ဖိုလ် နိဗ္ဗာန် ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ်တို့သည် ထိုထိုမဂ်မှ တရာ၌ ဖြစ်ကြ ကုန်၏။ ၁-ပါး - ၂-ပါး ဂဏန်းတပ်၍ ဆိုလိုက်ခြင်းမှာ ပစ္စဝေက္ခဏာဥာဏ် ရနိုင်ကြောင်း သိရန်ဆိုသည်ဟု မိန့်၏။
စာမျက်နှာ-114	ထိုရဟန်းတို့သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏ စကားကို။ “ဧဝံ ဘန္တေ”တိ ခေါ၊ “မှန်ပါ အရှင်ဘုရား” ဟူ၍။ ပဋိဿုဏိတွာ၊ ရှေးရှု နာယူကုန်ပြီ။ ဝါ၊ ဝန်ခံကုန်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သမ္ဗဟုလေဟိ၊ များစွာကုန်သော။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ အတူတကွ။ ပၥ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အာယသ္မန္တံ ဝက္ကလိံ၊ အရှင်ဝက္ကလိကို။ ဒူရတောဝ၊ အဝေးမှသာလျှင်။ ပဉ္စကသ္မိံ၊ ညောင်စောင်းငယ်ပေါ်၌။ ဝိဝဋ္ဋစ္ဆန္ဒံ၊ ပြန်လည်သော ပခုံး (ဦးခေါင်း) ရှိသည် ဖြစ်၍။ နိပန္နံ၊ လဲလျောင်းနေသည်ကို။ အဒ္ဒသ ခေါ၊ မြင်တော်မူပြီ။ တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ မာယိတတ္တံ၊ အခိုး (တိမ်) ကဲ့သို့ ပြုသည်၏ အဖြစ်သည်။ ထိမိရယိတတ္တံ၊ အမိုက်မှောင် (တိမ်) ကဲ့သို့ ပြုသည်၏ အဖြစ်သည်။ ပုရိမံ ဒိသံ၊ အရှေ့အရပ်သို့။ ဂစ္ဆတိ ဧဝ၊ သွားသည်သာလျှင်တည်း။ ပစ္ဆိမံ ဒိသံ၊ အနောက်အရပ်သို့။ ဂစ္ဆတိ ဧဝ၊ သွားသည်သာလျှင်တည်း။ ဥတ္တရံ ဒိသံ၊ မြောက်အရပ်သို့။ ဂစ္ဆတိ ဧဝ၊ သွားသည်သာလျှင်တည်း။ ဒက္ခိဏံ ဒိသံ၊ တောင်အရပ်သို့။ ဂစ္ဆတိ ဧဝ၊ သွားသည်သာလျှင်တည်း။ ဥဒ္ဓံ ဒိသံ၊ အထက်အရပ်သို့။ ဂစ္ဆတိ ဧဝ၊ သွားသည်သာလျှင်တည်း။ အধော ဒိသံ၊ အောက်အရပ်သို့။ ဂစ္ဆတိ ဧဝ၊ သွားသည်သာလျှင်တည်း။ အနုဒိသံ၊ ထောင့်အရပ်သို့။ (ထောင့်လေးထောင့်လုံးယူ။) ဂစ္ဆတိ ဧဝ၊ သွားသည်သာလျှင်တည်း။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့ကို။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ မာယိတတ္တံ၊ အခိုး (တိမ်) ကဲ့သို့ ပြုသည်၏ အဖြစ်သည်။ ပ။ အနုဒိသံ၊ ထောင့်အရပ်သို့။ ဂစ္ဆတိ ဧဝ၊ သွားသည်သာလျှင်တည်း။ ဧတံ၊ ဤအခိုး အမှောင်ကဲ့သို့ ပြုသည်၏ အဖြစ်၏ အရပ်ထိုထို သွားနေခြင်းကို။ တုမှေ၊ သင်တို့သည်။ ပဿထာ”တိ၊ မြင်ကြကုန်သလော” ဟူ၍။ အာမန္တေသိ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ “ဧဝံ ဘန္တေ”တိ၊ “မှန်ပါ အရှင်ဘုရား” ဟူ၍။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သော၊ ဤသွားနေခြင်းသည်။ ပါပိမာ၊ ယုတ်မာမှုရှိသော။ မာရော၊ မာရ်နတ်သည်။ ဝက္ကလိဿ ကုလပုတ္တဿ၊ ဝက္ကလိ အမျိုးကောင်းသား၏။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဉ်ကို။ “ဝက္ကလိဿ ကုလပုတ္တဿ၊ ဝက္ကလိ အမျိုးကောင်းသား၏။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဉ်သည်ၥ ကတ္ထ၊ အဘယ်၌။ ပတိဋ္ဌိတံ”တိ၊ တည်သနည်း” ဟူ၍။ သမန္နေသတိ၊ အဖန်ဖန် ရှာ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝက္ကလိ ကုလပုတ္တော၊ ဝက္ကလိ အမျိုးကောင်းသားသည်။ အပ္ပတိဋ္ဌိတေန စ၊ မည်သည့်အရပ်၌မျှ မတည်သော။ ဝိညာဏေန၊ ဝိညာဉ်ဖြင့်။ (အပ္ပတိဋ္ဌိတေန ဝိညာဏေနာတိ အဘယ်၌မျှ မတည်သော ဝိညာဉ်ရှိသည် ဖြစ်၍။ သောလည်း ပေး။) ပရိနိဗ္ဗုတော၊ ခန္ဓာဇာတ်သိမ်း ငြိမ်းလေပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၁။ အရှင်ဝက္ကလိသည် ပက်လက်အိပ်လျက် ထားဖြင့်လည်ကိုဖြတ်လိုက်ရာ ကိုယ်ပိုင်းသည် ပကတိပက်လက် အတိုင်းဖြစ်၍ ဦးခေါင်းမှာ လက်ျာနံဘေးလည်ကျ၍ တည်နေသည်။ အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် များသောအသဖြင့် လက်ျာနံထောင်း စောင်းလျက် ကွယ်လွန်ရိုး ထုံးစံရှိကြသောကြောင့် ထိုကဲ့သို့ ဦးခေါင်း လက်ျာဘက် ဆောင်း လည်နေကြောင်းဆိုကြကုန်၏ ဟု အဋ္ဌကထာ၌ မိန့်၏။ ၂။ ရူမာယီထက္ကန္တိ ရူမာယနဘာဝံ။ တိမိရာယိတရှိ ထိမိရာယနဘား။ ဗူမဝလာဟကံ ပိယ ago-လာယကံ ဝိယ စာတိ အတ္ထော။ ဋ္ဌ။ ဂူပာယနဘာဝေါ ဓူမကာရတာ၊ ဗာဏာ တိမိ ဥယနသာဝေါ။။ ခုမော ဗိယ အာရတီတိ ဝူမာယထိ၊ စူမာဏတီတိ ဓမယိကံ၊ တသာ ဘာဝေါ ဂူမာကကျွံ ဟု။ တိမိဟိတတ္တံ၌လည်း ဤနည်း။ ရူမာယီတတ္တန္တိ ဂူပာယိတဘာဝ။ သဂါထကမာရသံယုတ်။ ဂုပ်ပြီးပုံကို မေဒင်-နိဿယ ဏဏ္ဍ နှာ ၆၃၅-ရှု။
စာမျက်နှာ-115	### ၆-အဿဇိသုတ် ၈၈။ (ဧကံ သမယံ၊ တပါးသော အခါ၌။ ပၥ ကလန္ဒကနိဝါပေ၊ ရှဉ့်နက်တို့ကို အစာကျွေး၍ မွေးမြူရာဖြစ်သော။ ပေးမြဲ။) တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ အဿဇိ၊ အရှင်အဿဇိသည်။ အာဗာဓိကော၊ အနာရောဂါရှိ (စွဲကပ်) သည် ဖြစ်၍။ ဒုက္ခိတော၊ ဖြစ်သော ဆင်းရဲဝေဒနာရှိသည် ဖြစ်၍။ ဗာဠှဂိလာနော၊ ပြင်းထန်စွာ နာဖျားသည် ဖြစ်၍။ ကဿပကာရာမေ၊ ကဿပ သူဌေးဆောက်လုပ် (လှူဒါန်း) အပ်သော အရံကျောင်း၌။ ဝိဟရတိ၊ ၏။ (အထ ခေါ အာယသ္မာ အဿဇိ မှစ၍ ကိဉ္စိ ဝိပ္ပဋိသာရော အထိ ဝက္ကလိသုတ်နှင့် တူ၏။) “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ပုဗ္ဗေ ခေါ၊ ရှေးအခါ၌။ ဂိလာနေ၊ နာဖျားသော အခါ၌။ ဝါ၊ အနာသည်။ (သတိ၊ ဖြစ်လတ်သော်။) ကာယသင်္ခါရေ၊ ကာယသင်္ခါရတို့ကို။ (ထွက်သက် ဝင်သက်တို့ကို ယူလို။ ကာယသင်္ခါရေတိ အဿာသ-ပဿာသေ။ ဋ္ဌ။) ပဿမ္ဘေတာ ပဿမ္ဘေတာ၊ ငြိမ်းပျောက်စေ၍ ငြိမ်းပျောက်စေ၍။ (ပဿမ္ဘေတွာတိ နိရောဓေတွာ။) ဝိဟရမိ၊ နေ၏။ သောဟံ၊ ထိုတပည့်တော်သည်။ သမာဓိံ၊ (စတုတ္ထဈာန်) သမာဓိကို။ နပ္ပဋိလဘာမိ၊ (ယခု) မရတော့ပါ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ တာယ မယှံ၊ ထိုတပည့်တော်၏။ တံ သမာဓိံ၊ ထို (စတုတ္ထဈာန်) သမာဓိကို။ အပ္ပဋိလဘန္တော၊ မရသည် ဖြစ်၍။ “အဟံ၊ ငါသည်။ နော စဿ ပရိဟာယာမိ”တိ၊ (သာသနာမှ) မဆုတ်ယုတ်ပဲ ရှိပါ၏လော” ဟူသော။ ဧဝံ၊ ဤအကြံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်အဿဇိက လျှောက်ပြီ။ “အဿဇိ အဿဇိ၊ အဿဇိ အဿဇိ။ ယေ တေ သမဏဗြဟ္မဏာ၊ အကြင် ရဟန်း-ပုဏ္ဏားတို့သည်။ သမာဓိသာရကာ၊ သမာဓိသာလျှင် အနှစ်ဟု အောက်မေ့ကြကုန်၏။ သမာဓိသာမညာ၊ သမာဓိသာလျှင် ရဟန်းအဖြစ်ဟု အောက်မေ့ကြကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုရဟန်း-ပုဏ္ဏားတို့၏။ တံ သမာဓိံ၊ ထိုသမာဓိကို။ အပ္ပဋိလဘန္တံ၊ မရကုန်သည် ဖြစ်၍။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ “နော စ သု ပရိဟာယာမာ”တိ၊ (သာသနာမှ) မဆုတ်ယုတ်ပဲ ရှိပါကုန်၏လော” ဟူသော။ ဧဝံ၊ ဤအကြံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဘုရားရှင်က မိန့်တော်မူပြီ။ ၁။ နော စဿာဏံ ပရိဟာယာမီထိ ကဗ္ဗိ နု ခေါ အဟံ န ပရိဟာယာမိ။ ဋ္ဌ။ နာ ၈ သူာယန္တိ နော စ သု အယံ။။ ဤ ဌ ထိုတွင် ဖြင့် ပုဒ်ဖြတ်၍ သု-နိပါတ်ဖြစ်ကြောင်း ရှင်းလင်းစွာ ပြ၏။ ဋ္ဌ-ဖြင့် စ-နှင့် သု-နိပါတ်တို့ကို ကစ္စ နု ခေါ ပုဒ်တို့ကဲ့သို့ပင် သံသယအနက်ဟောဖြစ်ကြောင်း ဖွင့်ပြ၏။ ဘူတမိဝံ နှောထူတိဘိက္ခဝေ ကင်္ခထော ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝိစိကိစ္ဆာ (မ ၁၃၂၆) စသည်၌ကဲ့သို့ပင် မှတ်အပ်၏။ ထိုကြောင့် စဿာဏံ-ကို စ + m + အဟံ-ဟူ၍၎င်း၊ စဿ-ကို စ + အဿု-ဟူ၍၎င်း ပုဒ်ဖြတ်ပြီးလျှင် အဏ အဏု-တို့ကို ကြိယာပုဒ်ဟု ယူ၍ နော စေ အဿ၊ အကယ်၍ သမာဓိမဖြစ်ငြားအံ့။ နော နော ပေ အဏု၊ အကယ်၍ သမာဓိတို့သည် မဖြစ်ကုန်ငြားအံ့- ဟူ၍ အနက်မပေးသင့်။ ဋ္ဌတို့နှင့်အညီ အထက်ပါအတိုင်း သံသယအနက်သာ ပေးသင့်သည်။ ၂။ သမာဓိ ဝ သာဧရာ ငတေသန္တိ သမာဓိသာရကာ-ဟု ဝစနတ္ထပြု၍ သမာဓိထာရကာ၊ သမာဓိလျှင် အနှစ်သာရရှိကုန်၏ဟု အနက်ပြန်သင့်သော်လည်း သမာဓိ ယော အာရုဉ္စ သာမညဉ္စ မညန္တိ ဟူသော ဋ္ဌ-နှင့် အညီ အထက်ပါအနက်ကို အဓိပ္ပါယတ္ထဟု ယူအပ်၏။ သို့မဟုတ် သမာဓိ ဧဝ သာရောတိ က မညန္တိတိသပဝိသာရကာဟု ပဌမာ ဗဟုဟိ သော်၎င်း၊ သမာဓိ ဧဝ သာရောတိ မထိ ခဏသန္တိ သမာဓိသာရကာ-ဟု ဣတိနှင့် မတိပုဒ်ကြေသော ဆဋ္ဌီ ဗဟုရ္ဟိသော်၎င်း ကြံထပ်၏။ သမာဓိသာမညာ၌လည်း နည်းတူပင်။ မယှံ ပန သာသနေ န ထံ အာရုံ၊ ဝိပဿနာမဂ္ဂဖလာနိ သာရ၊ ဋ္ဌ။ တေန္တိ သမာဓိမတ္တသာရံ၊ သီလမတ္ထေ ပန ဝတ္ထုဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။။ မြတ်စွာဘုရားသာသနာ၌ အနှစ်တရားကား ဝိပဿနာမဂ်ဗိုလ်တို့တည်။။ သမာဓိတရားမျှနှင့် သီလတရားမျှဖြင့် ရောင့်ရဲမနေရာ၊ ဝိပဿနာမဂ်ဖိုလ်ရောက်မှ အနှစ်သာရနှင့် ပြည့်စုံသည်ဟု ဋ္ဌဋီ တို့၌ မိန့်လိုရင်းဖြစ်၏။
စာမျက်နှာ-116	(တံ ကိံ မညသိ အဿဇိ၊ အဿဇိ အဘယ်သို့ မှတ်ထင်သနည်း။ ပၥ ဣတ္ထုတ္တယာ”တိ ပဇာနာတိ၊ ဤသို့ သိ၏။ ပေးမြဲ။) သော၊ ထို (ရဟန္တာ) ရဟန်းသည်။ သုခံ ဝေဒနံ၊ သုခဝေဒနာကို။ စေ ဝေဒယတိ၊ အကယ်၍ ခံစားငြားအံ့။ သာ၊ ထိုသုခဝေဒနာသည်။ အနိစ္စာ”တိ၊ မမြဲဟု။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ အနာသိသာ”တိ၊ မျိုးမထက် စွဲလမ်းဘွယ် မရှိဟု၊ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ အနဘိနန္ဒိတာ”တိ၊ လွန်စွာ နှစ်သက်ဘွယ် မရှိဟု၊ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ၊ ဒုက္ခဝေဒနာကို။ ပၥ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ၊ ဥပေက္ခာဝေဒနာကို။ ပၥ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ သော၊ ထို (ရဟန္တာ) ရဟန်းသည်။ သုခံ ဝေဒနံ၊ သုခဝေဒနာကို။ စေ ဝေဒယတိ၊ အကယ်၍ ခံစားငြားအံ့။ နံ၊ ထိုသုခဝေဒနာကို။ ဝိသံယုတ္တော၊ သံယောဇဉ်နှင့် မယှဉ်သည် ဖြစ်၍။ ဝေဒယတိ၊ ခံစား၏။ ပၥ သော၊ ထို (ရဟန္တာ) ရဟန်းသည်။ ကာယပရိယန္တိကံ၊ ကိုယ်လျှင် အဆုံးစွန် အပိုင်းအခြားရှိသော။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ ဝေဒယမာနော၊ ခံစားသည် ရှိသော်။ ကာယပရိယန္တိကံ၊ ကိုယ်လျှင် အဆုံးစွန် အပိုင်းအခြားရှိသော။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ ဝေဒယာမီ”တိ၊ ခံစား၏ဟု။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဇီဝိတပရိယန္တိကံ၊ အသက်လျှင် အဆုံးစွန် အပိုင်းအခြားရှိသော။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ ပၥ ဝေဒယာမီ”တိ၊ ခံစား၏ဟု။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ကာယဿ၊ ကိုယ်၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးသည်မှ။ (ဤနေရာ၌ မ-၃-၂၅၄၊ နှာ စာပိုဒ် ၃၆၄၊ ၌ ပရမရဏာ ပါသည်။) ဇီဝိတပရိယာဒါနာ၊ အသက်ကုန်ခမ်းသည်မှ။ ဥဒ္ဓံ၊ အထက်၌။ ဣဒံ၊ ဤတဆဲ့နှစ်ပါးသော အာယတနတို့၌သာလျှင်။ သဗ္ဗဝေဒယိတံ၊ အလုံးစုံသော ဝေဒနာတို့သည်။ အနဘိနန္ဒိတံ၊ မနှစ်သက်အပ်ကုန်သည် ဖြစ်၍။ သီတံ ဘဝိဿတိ၊ ငြိမ်းပျောက်ကုန်လတ္တံ့ဟု။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ “အဿဇိ အဿဇိ၊ အဿဇိ အဿဇိ။ သေယျထာပိ၊ ဥပမာကို ဟောတော်မူအံ့။ တေလဉ္စ၊ ဆီကိုလည်း။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ဝဋ္ဋိဉ္စ၊ မီးစာကိုလည်း။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ တေလပ္ပဒီပော၊ ဆီမီးရောင်သည်။ ဘာသေယျ၊ ထွန်း လောင်ရာ၏။ တဿေဝ တေလဿ စ၊ ထိုဆီ၏သာလျှင်၎င်း။ တဿာယေဝ ဝဋ္ဋိယာ စ၊ ထိုမီးစာ၏သာလျှင်၎င်း။ ပရိယာဒါနာ၊ ကုန်ခန်းခြင်းကြောင့်။ (ဤ၌လည်း ယခင် မ-၃-၂၅၄ ၌ အညဿ ၁။ အထဿ တိပရိဒေသနာဆာနေ အရဟတ္တံ ပစ္ဆာ သာတဝိဟာရံ အဘောန္တော သော သုညံ စေ ဗေဒနံ ဝေဒယတီတိ အာဒီမာဟ။ ဋ္ဌ။ ရူပံ နိစ္စံ ဝါ အစ ဣတ္ထုတ္ထာယာတိ ပဇာနာတိ အထိ တိရိဒေသနာအဆုံး၌ အရှင်အဿဇိရဟန္တာဖြစ်၍ ၎င်းကရှင်အဿဇိရဟန္တာအား အထကဝိဟာရခေါ် “သော သုခ” စသော ဒေသနာထော်ကို ဆက်လက်ဟောတော်မူသည်။ ၂။ ဤအရာတွင် သုဝေဒနာ၌ နှစ်သက်မှုဖြစ်တတ်၍ “မနှစ်သက်အပ်”ဟု သိခြင်းသည် သင့်လျော်၏။ ဒုက္ခဝေဒနာ၌ နှစ်သက်မှုမဖြစ်နိုင်သောကြောင့် ၎င်းကို “မနှစ်သက်ထပ်”ဟု သိခြင်းသည်ကား မထူးခြား ဟု မှတ်ထင်တတ်၏။ အမှန်မှာ ဒုက္ခရောက်သောအခါ ဒုက္ခမဖြစ်လျှင်ကောင်းမှာဆဲဟု သုခကို ထောင့်တသည်။ ထိုသခကို တောင့်တခြင်းသည်ပင် ဆင်းရဲဒုက္ခကို ထောင့်တခြင်း နှစ်သက်ခြင်း မည်ပေ၏။ မှန်၏၊ သုခကို ထောင့်တမှုသည် သုဓမှပြောင်းလဲသောအခါ ဒုက္ခဖြစ်ပေါ်လာသောကြောင့် ဖြစ်ပေါ်မည့် ထိုဇူတ္ထ၌ နှစ်သက်မှု ဖြစ်ရလေ၏။ ထိုကြောင့် သုခပရိဝတ္တေ သုခဝိပရိဏာမဒုက္ခံ၊ တသ္မာ သုခံ အဘိနန္တော အတ္တတော ဒုက္ခံ အဘိနန္တီတိ နာမ ဟု ဋီး၌ ပိုဒ်၏။ ထိုကြောင့် “ဒုက္ခဝေဒနာကို လွန်စွာ မနှစ်သက်အပ်ဟု သိ၏”ဟု ဟော ထော်မူသည် ဟူလို။ ၃။ အနုဘိနန္ဓိထဒနီတိ တဏှာဒီယိ န အဘိနန္ဒိတာနိ။ ဣတိဝုတ် ဋ္ဌ၊ ၁၅၉-နှစ်သက်တတ်သော တဏှာစသည် ထိုဖြင့် မနှစ်သက်အပ် မစွဲလမ်းတပ်ဟု ဆိုလို၏။ နှစ်သက်ဖွယ်မရှိကာမျှကြောင့်ဟူ၍ကား မယူထပ်။ ထိုသို့ ယူ လျှင် ဝေဒနာဟူသမျှသည် နှစ်သက်ဖွယ်မရှိသည်သာဖြစ်သောကြောင့် ပုဂ္ဂိုလ်တိုင်း၏သန္တာန်၌ ထိုဝေဒနာထို သည် ငြိမ်းပျောက်လေကုန်ရာ၏။
စာမျက်နှာ-117	စ အနုပဟာရာ ပါ၏။) အနာဟာရော၊ အကြောင်းမရှိသည် ဖြစ်၍။ နိဗ္ဗာယေယျ၊ ငြိမ်းထုတ် ရာ၏။ အဿဇိ အဿဇိ၊ အဿဇိ အဿဇိ။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ဘိက္ခု၊ (ရဟန္တာ) ရဟန်းသည်။။ ပ။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ (ဤသုတ် သော သုခံ စေ မှစ၍ ဆုံးသည်တိုင်အောင် ဝါကျများသည် ဥပရိပဏ္ဏာသ ပါဠိတော် ဓာတုဝိဘင်္ဂသုတ် နှာ-၂၅၄၊ စာပိုဒ် ၃၆၄-၃၆၅ နှင့် တူ၏။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၇-ခေမကသုတ် ၈၉။ ဧကံ သမယံ၊ တပါးသော အခါ၌။ သမ္ဗဟုလာ၊ များစွာကုန်သော။ ထေရာ ဘိက္ခူ၊ မထေရ်တို့သည်။ ကောသမ္ဗိယံ၊ ကောသမ္ဗီပြည်၌။ ဃောသိတာရာမေ၊ ဃောသိတ သူဌေး ဆောက်လုပ် လှူဒါန်းအပ်သော အရံကျောင်း၌။ ဝိဟရန္တိ၊ နေထိုင်ကုန်၏။ တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ ခေမကော၊ အရှင်ခေမကသည်။ ဗဒ္ဒရိကာရာမေ၊ ဗဒ္ဒရိကာရုံကျောင်း၌။ အာဗာဓိကော၊ အနာရောဂါရှိ (စွဲကပ်) သည် ဖြစ်၍။ ဒုက္ခိတော၊ ဖြစ်သော ဆင်းရဲရှိသည် ဖြစ်၍။ ဗာဠှဂိလာနော၊ ပြင်းထန်စွာ ဖျားနာသည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရတိ၊ ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ထေရာ ဘိက္ခူ၊ မထေရ် ရဟန်းတို့သည်။ သာယနသမယံ၊ ညနေချမ်းအခါ၌။ ပဋိသလ္လာနာ၊ ကိန်းအောင်းရာမှ။ ဝုဋ္ဌဟိတွာ၊ ထလာကုန်သည် ဖြစ်၍။ အာယသ္မန္တံ ဒါသကံ၊ အရှင်ဒါသကကို။ “အာဝုသော ဒါသက၊ ငါ့ရှင် ဒါသက။ ဧဟိ၊ လာလော့။ တွံ၊ သင်သည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ခေမကော ဘိက္ခု၊ ခေမကရဟန်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမ၊ ချဉ်းကပ်လော့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်၍။ ခေမကံ ဘိက္ခုံ၊ ခေမကရဟန်းကို။ “အာဝုသော ခေမက၊ ငါ့ရှင် ခေမက။ ထေရာ၊ ထေရ်တို့သည်။ တံ၊ သင့်ကို။ ကစ္စိ ခမနီယံ ကစ္စိ တေ၊ (ဆင်းရဲဝေဒနာကို) သည်းခံနိုင်၏လော။။ ပ။ တေ၊ သင်သည်။။ ပ။ နော အဘိက္ကမန္တိ”တိ၊ မတိုးကုန်ဘဲ ရှိ၏လော” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဟံသု”တိ၊ ဆိုကုန်၏” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒေဟိ”တိ၊ ဆိုချေလော့” ဟူ၍။ အာမန္တေသုံ၊ ပြောဆိုကုန်ပြီ။ (ကစ္စိ တေ စသည်၏ အနက်ကို ဝက္ကလိသုတ် စာပိုဒ် ၈၇ အစဉ်။ ဝေယျာကရဏသော ထိ ခေါ မှ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဒါသကော၊ ပေ။ နော ပဋိက္ကမန္တိ အထိ လွယ်ပြီ။ အရှင်ဒါသကက မထေရ်တို့၏ စကားကို အရှင်ခေမကအား ပြောပြ၍ အရှင်ခေမက၏ မကျန်းမာကြောင်း ပြောစကားကို မထေရ်တို့အား ပြန်ပြောသည်။) “အာဝုသော ဒါသက၊ ငါ့ရှင် ဒါသက။ ဧဟိ၊ လာလော့။ တွံ၊ သင်သည်။။ ပ။ ခေမကံ ဘိက္ခုံ၊ အရှင်ခေမကရဟန်းကို။ “အာဝုသော ခေမက၊ ငါ့ရှင် ခေမက။ ထေရာ၊ ထေရ်တို့သည်။ တံ၊ သင့်ကို။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဣမေ ပဉ္စ ဥပါဒါနက္ခန္ဓေ၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ သေယျထိဒံ၊ အဘယ်ငါးပါး ထိုနည်း။ ရူပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ရုပုပါဒါနက္ခန္ဓာ၎င်း။။ ပ။ ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓာ၎င်းတည်း။ အာယသ္မာ ခေမကော၊ အရှင်ခေမကသည်။ ဣမေသု ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့တွင်။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော ခန္ဓာကို။ အတ္တံ ဝါ၊ အတ္တဟု၎င်း။ အတ္တနိယံ ဝါ၊ အတ္တ၏ ဥစ္စာဟု၎င်း။ (အတ္တနိယန္တိ အတ္တနော ပရိက္ခါရဇာတံ။ ဋ္ဌ။ အတ္တနိယန္တိ ဒိဋ္ဌိဂတိကပရိကပ္ပိတဿ အတ္တနော သန္တကံ။) သမနုပဿတိ”တိ၊ ရှုသလော” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဟံသု”တိ၊ ဆိုကုန်ပြီ” ဟူ၍။ ဝဒေဟိ၊ ဆိုချေလော့။ (ဧဝမာဝုသော”တိ ခေါ မှ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဒါသကော။ ပ။ န ကိဉ္စိ အတ္တံ ဝါ အတ္တနိယံ ဝါ သမနုပဿာမိ အထိ လွယ်ပြီ။ အရှင်ဒါသကက မထေရ်တို့၏ စကားကို အရှင်ခေမကအား ပြောပြ၍ တဖန် အရှင်ခေမက၏ မရှုကြောင်း ပြောစကားကို မထေရ်တို့အား ပြန်ပြောသည်။)
စာမျက်နှာ-118	“အာဝုသော ဒါသက၊ ငါ့ရှင် ဒါသက။ ဧဟိ၊ လာလော့။ တွံ၊ သင်သည်။။ ပ။ ခေမကံ ဘိက္ခုံ၊ အရှင်ခေမကရဟန်းကို။ “အာဝုသော ခေမက၊ ငါ့ရှင် ခေမက။ ထေရာ၊ ထေရ်တို့သည်။ တံ၊ သင့်ကို။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။။ ပ။ အာယသ္မာ ခေမကော၊ အရှင်ခေမကသည်။ ဣမေသု ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့တွင်။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော ခန္ဓာကို။ အတ္တံ ဝါ၊ အတ္တဟု၎င်း။ အတ္တနိယံ ဝါ၊ အတ္တ၏ ဥစ္စာဟု၎င်း။ နော စေ ကိရ သမနုပဿတိ၊ အကယ်၍ မရှုပါကြောင်း ပြောငြားအံ့။ တေန ဟိ၊ ထိုသို့ဖြစ်မူ။ အာယသ္မာ ခေမကော၊ အရှင်ခေမကသည်။ အရဟံ၊ ပူဇော အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော။ ခီဏာသဝော”တိ၊ အာသဝေါကုန်ခန်း ရဟန္တာတည်း” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဟံသု”တိ၊ ဆိုကုန်ပြီ” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒေဟိ၊ ဆိုချေဦးလော့။ (ဧဝမာဝုသော”တိ ခေါ မှ တေန ဟိ အာယသ္မာ ခေမကော ခီဏာသဝော”တိ အထိ ပေးမြဲ။ အရှင်ဒါသကက အရှင်ခေမကအား ပထမစကားကို ပြောကြားခြင်းဖြစ်သည်။) “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။။ ပ။ ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓာ၎င်းတည်း။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဣမေသု ခေါ ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့တွင်။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော ခန္ဓာကို။ အတ္တံ ဝါ၊ အတ္တဟု၎င်း။ အတ္တနိယံ ဝါ၊ အတ္တ၏ ဥစ္စာဟု၎င်း။ န သမနုပဿာမိ၊ မရှုပါ။ အရဟံ၊ အရဟံ။ သော၊ ထိုရဟန္တာသည်ကား။ ဒီဏာသဝော စ၊ ရဟန္တာသည်ကား။ န အမ္မိ၊ မဖြစ်သေးပါ။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။ အပိ စ၊ စင်စစ်သော်ကား။ မေ၊ ငါသည်။ ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၌။ အသ္မိံ”တိ၊ အသ္မိံမာန (တဏှာမာန) ကို။ အဓိဂတံ၊ ရအပ်၏။ “အယံ၊ ဤအရာသည်။ အဟံ အသ္မိ”တိ၊ ငါ (အတ္တ) ဖြစ်သည်” ဟူ၍။ န စ သမနုပဿာမိ၊ ရှုကားမရှုတော့ပါ။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်ခေမကက ပြောဆိုပြီ။ (အထ ခေါ အာယသ္မာ ဒါသကော မှ န စ သမနုပဿာမိ အထိ ပေးမြဲ။ အရှင်ဒါသကက မထေရ်တို့အား အရှင်ခေမက၏ စကားကို ပြန်ပြောကြားခြင်းဖြစ်သည်။) “အာဝုသော ဒါသက၊ ငါ့ရှင် ဒါသက။ ဧဟိ၊ လာလော့။ တွံ၊ သင်သည်။။ ပ။ ခေမကံ ဘိက္ခုံ၊ အရှင်ခေမကရဟန်းကို။ “အာဝုသော ခေမက၊ ငါ့ရှင် ခေမက။ ထေရာ၊ ထေရ်တို့သည်။ တံ၊ သင့်ကို။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။။ ပ။ အာယသ္မာ ခေမကော၊ အရှင်ခေမကသည်။ ဣမေသု ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့တွင်။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော ခန္ဓာကို။ အသ္မိ”တိ၊ အသ္မိဟူ၍။ ဝဒေသိ၊ ဆိုပြီ။ ကိဉ္စိ၊ အဘယ်သဘောကို။ အသ္မိ”တိ၊ အသ္မိဟူ၍။ ဝဒေသိ၊ ဆိုသနည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အသ္မိ”တိ၊ အသ္မိဟူ၍။ ဝဒေသိ၊ ဆိုသလော။ ရူပါ၊ ရုပ်မှ။ အညတ္ထ၊ ကင်း၍။ အသ္မိ”တိ၊ အသ္မိဟူ၍။ ဝဒေသိ၊ ဆိုသလော။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။။ ပ။ သညာံ၊ သညာကို။။ ပ။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရကို။။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဉ်ကို။။ ပ။ ဝဒေသိ၊ ဆိုသလော။ အာဝုသော ခေမက၊ ငါ့ရှင် ခေမက။ ယမေတံ၊ အကြင် သဘောကို။ ဝဒေသိ၊ ဆိုပြီ။ ကိဉ္စိ၊ အဘယ်သဘောကို။ အသ္မိ”တိ၊ အသ္မိဟူ၍။ ဝဒေသိ၊ ဆိုသနည်း” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဟံသု”တိ၊ ဆိုကုန်၏” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒေဟိ၊ ဆိုချေဦးလော့။ ၁။ အသ္မိံထိ အဓိဂဟန္တိ အသ္မိံတီ ဧဝံ ပဝတ္တာ တဏှာမာနာ သဓိဂထာ။ ဋ္ဌ။ တဏှာမာနော တဓိဂထော ထရ ယတ္ထ အနဓိဂတတ္တာ၊ နော ဒိဋ္ဌိမာနာ အဓိဂတော။ တထာ ကာမရာ ဗျာပါဝါပိ။ အနာဂါမီ ကိရ မ-ကဓတ္ထရော။ ဋီ။ ဤ ကိုထောက်၍ ပဝတ္တာ တဏှာမာနာ အဓိဂတာ'ဟု ကထာ ရှိရာ၌ 'ပဝတ္ထော တဏှာ-မာခန္ဒာ အဓိဂတော'ဟု ရှိသင့်၏။ အရှင်ခေမကသည် အနာဂါမ်ဖြစ်သောကြောင့် ဒိဋ္ဌိဂတဝိပ္ပယုတ် တဏှာနှင့် ယှဉ်သော မာနကိုသာ ရသည်။ ဒိဋ္ဌိဖြင့် အတ္တ အတ္တနိယထင်ဆော ဒိဋ္ဌိမာနကိုကား မရဟူလိုသည်။ ဤကား နော စိဋ္ဌိမာနော အဓိဂတောဟူသော ဋီကာဆရပေတည်း။ ဤ၌ ဒိဋ္ဌိမာနဟူသည် ဒိဋ္ဌိပင် ယူအပ်၏။ မာန သည် ဒိဋ္ဌိဂတဝိပ္ပယုတ် လောဘမူစိတ်၌သာ ယှဉ်သောကြောင့် ဒိဋ္ဌိနှင့်ယှဉ်သော မာနဟူ၍ကား မရှိချေ။ ထိုကြောင့် ဤ၌ ဆိုလို၎င်းမှာ “အနာဂါမ်သည် အတ္တ, အတ္တနိယဟု ရှုသာ ဒိဋ္ဌိကိုသာ ပယ်သေးသည် မာနကို ကား မပယ်သေး”ဟု ဖြစ်၏။
စာမျက်နှာ-119	(ဧဝမာဝုသော”တိ ခေါ မှ (နိဂုံး) ဟိမေတံ အသ္မိတိ ဝဒေသိတိ အထိ အရှင်ဒါသကက အရှင်ခေမကအား သွားပြောသော စကားဖြစ်သည်။ အနက် မထူးပြီ။) “အာဝုသော ဒါသက၊ ငါ့ရှင် ဒါသက။ အလံ၊ တော်ပါ။ (မပြောပါတော့နှင့် ဟူလို။) ဣမာယ သန္ဒာဝနိကာယ၊ ဤအဖန်ဖန် ပြေးသွား လှည့်လည် (ပြောပြ) ခြင်းဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်အကျိုး ရှိအံ့နည်း။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။ ဒဏ္ဍံ၊ တောင်ဝှေးကို။ အာဟရထ၊ ဆောင်ယူခဲ့လော့။ အဟမေဝ၊ ငါသည်သာလျှင်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ထေရာ ဘိက္ခူ၊ ထေရ်တို့သည်။ (သန္တိ၊ ကုန်၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမီဿာမိ၊ ချဉ်းကပ်အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်ခေမကက ပြောဆိုပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ ခေမကော၊ အရှင်ခေမကသည်။ ဒဏ္ဍံ၊ တောင်ဝှေးကို။ ဩလုဗ္ဘ၊ ထောက်၍။ ပ။ ဧကမန္တံ၊ တခုသော အရပ်အဖို့၌။ နိသီဒိ၊ ထိုင်ပြီ။ ဧကမန္တံ၊ တခုသော အရပ်အဖို့၌။ နိသန္နံ ခေါ၊ ထိုင်နေသော။ အာယသ္မန္တံ ခေမကံ၊ အရှင်ခေမကကို။ ထေရာ ဘိက္ခူ၊ မထေရ် ရဟန်းတို့သည်။ “ယမေတံ၊ အကြင်သဘောကို။ ပ။ အသ္မိ”တိ ဝဒေသိ”တိ၊ အသ္မိဟူ၍ ဆိုသနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစုံ။ ဆိုကုန်ပြီ။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ အဟံ၊ ငါသည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အသ္မိ”တိ၊ အသ္မိဟူ၍။ နု ခေါ ဝဒါမိ၊ မဆိုပါ။ ရူပါ၊ ရုပ်မှ။ အညတ္ထ၊ ကင်း၍။ အသ္မိ”တိ၊ အသ္မိဟူ၍။ နပိ ဝဒါမိ၊ ဆိုလည်း မဆိုပါ။ (ဝေဒနာ စသည်လည်း ဤနည်းပေး။) အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ မေ၊ ငါသည်။ ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၌။ အသ္မိံ”တိ၊ အသ္မိံမာန (တဏှာမာန) ကို။ အဓိဂတံ၊ ရအပ်ပြီ။ “အယံ၊ ဤအရာသည်။ အဟံ အသ္မိ”တိ၊ ငါ (အတ္တ) ဖြစ်သည်” ဟူ၍။ န စ သမနုပဿာမိ၊ ရှုကားမရှုတော့ပါ။ (မာနာ ဒိဋ္ဌိသပိသာ ပဝတ္တိ အဟမသ္မိတိ ပဝတ္တမာနဿ ဒိဋ္ဌိဋ္ဌာနေ ဌာနံ။ မူလဋီ-၁၊ နှာ-၁၁၉။) အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ သေယျထာပိ၊ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ရာ ဥပမာသော်ကား။ ဥပ္ပလဿ ဝါ၊ ဥပ္ပလကြာ၏သော်၎င်း။ ပဒုမဿ ဝါ၊ ပဒုမ္မာကြာ၏သော်၎င်း။ ပုဏ္ဍရီကဿ ဝါ၊ ပုဏ္ဍရိက်ကြာ၏သော်၎င်း။ ဂန္ဓော၊ အနံ့သည်။ (အဿ၊ ရှိရာ၏။) ယော ခေါ၊ အကြင်သူသည်။ “ပတ္တဿ ဂန္ဓော”တိ ဝါ၊ “ပွင့်ချပ်၏ အနံ့” ဟူ၍သော်၎င်းၥ “ဝဏ္ဏဿ ဂန္ဓော”တိ ဝါ၊ “အဆင်း၏ အနံ့” ဟူ၍သော်၎င်းၥ “ကိဉ္စက္ခဿ ဂန္ဓော”တိ ဝါ၊ “ဝတ်မှုန် ဝတ်ဆံ၏ အနံ့” ဟူ၍သော်၎င်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒေယျ၊ ပြောဆိုရာ၏။ သော၊ ထိုသို့ဆိုသောသူသည်။ သမ္မာ၊ မှန်စွာ။ ဝဒမာနော၊ (ဤသို့) ဆိုသည် ဖြစ်၍။ ဝဒေယျ နု ခေါ၊ ဆိုသည် မည်ရာသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်ခေမကက မေး၏။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။ ဧတံ၊ ဤသို့ ပြောဆိုခြင်းသည်။ နောဟိ၊ မသင့်ပါ။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ သမ္မာ၊ မှန်စွာ။ ဗျာကရမာနော၊ ဖြေဆိုသည် ရှိသော်။ ယထာ ကထံ ပန၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဗျာကရေယျ၊ ဖြေဆိုရာသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်ခေမကက မေးပြန်၏။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။ သမ္မာ၊ မှန်စွာ။ ၁။ သန္ဓာဝနိကာယာတိ ပုနပ္ပုနံ ဂပနာဂမနေ။ ဋ္ဌ။ သန္ဓာဝနိကာယာတီ သဉ္စရာဏေန။။ (သံ၊ အဖန်ဖန် + ခ၁ရ ပြေးသွား+ယု+ဏိက။) ဗဒရိုကာကျောင်းနှင့် ဃောသိတာရုံကျောင်းသည် တဂါငုတ် ဝေး၍ အဘွားလေးကြိမ်, အပြန်လေးကြိမ် ထနေ့တည်း ၂-ယူဇနာလှည့်လည် ပြောပြနေခြင်းဖြင့် အကျိုး။ မရှိဟူလိုး မထေရ်တို့ကလည်း အရှင်ခေပက၏ တောကျောင်းသည် ကျဉ်း၍မထိုင်လောက်သောကြောင့် တရားနာ မသွားကြ၊ အရှင်ခေမကကိုလည်း ဂိလသူဖြစ်၍ ပပင့်ဝံ့၊ အရှင်မဏသည် မထေရ်တို့၏ အလိဆန္ဒသိပြုံး၍ လောသိတာရုံသို့ ကြွသည်ဟု ဋ္ဌ-၌ဆို၏။
စာမျက်နှာ-120	ဗျာကရမာနော၊ ဖြေဆိုသည် ရှိသော်။ “ပုပ္ဖဿ ဂန္ဓော”တိ ခေါ၊ “အပွင့်၏ အနံ့” ဟူ၍သာ။ ဗျာကရေယျ၊ ဖြေဆိုရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ထေရ်တို့က ဖြေဆိုကြကုန်၏။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အဟံ၊ ငါသည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အသ္မိ”တိ၊ အသ္မိဟူ၍။ န ဝဒါမိ၊ မဆိုပါ။ ရူပါ၊ ရုပ်မှ။ အညတ္ထ၊ ကင်း၍။ အသ္မိ”တိ၊ အသ္မိဟူ၍။ နပိ ဝဒါမိ၊ ဆိုလည်း မဆိုပါ။ ပ။ န စ သမနုပဿာမိ၊ ရှုကားမရှုတော့ပါ။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ အရိယသာဝကဿ၊ အရိယာ ဖြစ်သော (ဘုရား) တပည့်သည်။ ဩရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ၊ ငါးပါးကုန်သော ဩရမ္ဘာဂိယသံယောဇဉ်တို့ကို။ ပဟီနာနိ၊ ပယ်အပ်ပြီးကုန်သည်။ ကိဉ္စာပိ ဘဝန္တိ၊ အကယ်ကား ဖြစ်ကုန်၏။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ ပယ်အပ်ပြီး ဖြစ်ကုန်သော်လည်း။ အထ၊ ထိုအရိယာဖြစ်သော (ဘုရား) တပည့်သည်။ (အသမူဟတော ၌ စပ်။) ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၌။ အဏုသဟဂတော၊ သေးငယ်သည်၏ အဖြစ်သို့ ရောက်သော။ ဝါ၊ သိမ်မွေ့သေးငယ်သော။ (အဏုသဟဂတောတိ သုခုမော။ ဋ္ဌ။ အဏုသဟဂတောတိ အဏုဘာဝံ ဂတော။) ယော စ အသ္မိံတိ မာနော၊ အကြင် အသ္မိံမာနကိုကား။ ယော စ အသ္မိံတိ ဆန္ဒော၊ အကြင် အသ္မိံတဏှာကိုကား။ (တာဟိ တဏှာ မူလဋီ-၁၊ နှာ-၁၁၉။) ယော စ အသ္မိံတိ အနုသယော၊ အကြင် အသ္မိံအနုသယကိုကား။ (အနုသယောတိ တဏှာမာနာနုသယောစ။ ၎င်း မူလဋီ။ သုံးပုဒ်လုံး ပရိယာယ်တူ။) အသမူဟတော၊ (အကြွင်းမဲ့) မပယ်အပ်သေး။ သော၊ ထိုအရိယာဖြစ်သော (ဘုရား) တပည့်သည်။ ဧကံ သမယံ၊ တပါးသော အခါ၌။ ဣတိ၊ ဤကား။ ရူပံ၊ ရုပ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ ရူပဿ သမုဒယော၊ ရုပ်၏ ဖြစ်ကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ ရူပဿ အတ္ထင်္ဂမော၊ ရုပ်၏ ချုပ်ကွယ်ခြင်းသို့ ရောက်ရာ ရောက်ကြောင်းတည်း။ ပ။ ဝိညာဏဿ အတ္ထင်္ဂမော၊ ဝိညာဉ်၏ ချုပ်ကွယ်ခြင်းသို့ ရောက်ရာ ရောက်ကြောင်း။ အတ္ထင်္ဂမော”တိ၊ တည်း” ဟူ၍။ ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၌။ ဥဒယဗ္ဗယာနုပဿီ၊ ဖြစ်ပျက်ကို အဖန်ဖန် ရှုလေ့ရှိသည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရတိ၊ နေ၏။ တာ၊ ထိုအရိယသာဝကသည်။ ဣမေသု ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၌။ ဥဒယဗ္ဗယာနုပဿိနော၊ ဖြစ်ပျက်ကို အဖန်ဖန် ရှုလေ့ရှိသည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရတော၊ နေသည် ရှိသော်။ (ဟေတုမန္တ ဝိသေသနကဲ့သို့ လက္ခဏဝန္တ ဝိသေသန။) အဿ၊ ထိုအရိယသာဝက၏။ အသမူဟတော၊ (အကြွင်းမဲ့) မပယ်အပ်သေးသော။ ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၌။ အဏုသဟဂတော၊ သေးငယ်သည်၏ အဖြစ်သို့ ရောက်သော။ ယောပိ အသ္မိံတိ မာနော၊ အကြင် အသ္မိံမာနသည်လည်း။ ယောပိ အသ္မိံတိ ဆန္ဒော၊ အကြင် အသ္မိံတဏှာသည်လည်း။ ယောပိ၊ အသ္မိံတိ အနုသယော၊ အကြင် အသ္မိံအနုသယသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ သောပိ၊ ထိုအသ္မိံမာန အသ္မိံတဏှာ အသ္မိံအနုသယသည်လည်း။ သမုဂ္ဂါတံ၊ အကြွင်းမဲ့ ပယ်သတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ သေယျထာပိ၊ ဖြစ်သင့်ဖြစ်ရာ ဥပမာသော်ကား။ သံကိလိဋ္ဌံ၊ ညစ်ညမ်းသော။ မလဂ္ဂဟိတံ၊ အညစ်အကြေး ကပ်ငြိသော။ ဝတ္ထံ၊ အဝတ်သည်။ (အဿ၊ ရှိရာ၏။) တမေနံ၊ ထိုအဝတ်နွမ်း အဝတ်ညစ်ကို။ သာမိကာ၊ ပိုင်ရှင်တို့သည်။ ရဇကဿ၊ ကဝါသည်အား။ ဝါ၊ ၏လက်၌။ အနုပဒဇ္ဇန္တိ၊ (ဖွပ်လျှော်ရန်) အပ်ကုန်ရာ၏။ တမေနံ၊ ထိုအဝတ်ကို။ ရဇကော၊ ကဝါသည်သည်။ ဥသေ ဝါ၊ မြေပေါက်ဆပ်ပြာ၌၎င်း။ ခါရေ ဝါ၊ ပြာကို စစ်၍ ယူအပ်သော
စာမျက်နှာ-121	ဆပ်ပြာ၌၎င်း။ (သမင်စာစသည်ကို မီးဖုတ်၍ ပြာပြုအပ်သော ဆပ်ပြာ၎င်း ဟုလည်း ပေး။) ဂောမယေ ဝါ၊ နွားချေးဆပ်ပြာ၌၎င်း။ သမ္မဒ္ဒိတွာ၊ အထပ်ထပ် နှိပ်နယ် တိုက်၍။ (သမ္မဒ္ဓိတွာတိ တေမေတွာ ခါဒေတွာ။ ဋ္ဌ။ သမ္မဒ္ဒိတိ ကိလေဒေတွာ။ မူလဋီ-၁၊ ၁၁၉ တို့၌ အဓိပ္ပါယတ္ထ ဖွင့်သည်။) အစ္ဆေ၊ ကြည်လင်သော။ ဥဒကေ၊ ရေ၌။ ဝိက္ခာလေတိ၊ လျှော်၏။ တံ ဝတ္ထံ၊ ထိုအဝတ်သည်။ ပရိသုဒ္ဓံ၊ စင်ကြယ်သည်။ ပရိယောဒါတံ၊ ဖြူစင်သည်။ ကိဉ္စာပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်၏။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ ဖြစ်သော်လည်း။ အဿ၊ ထိုအဝတ်၏။ အဏုသဟဂတော၊ အနည်းငယ် အဖြစ်သို့ ရောက်သော။ ဝါ၊ အနည်းငယ်မျှသော။ (သိမ်မွေ့သော သဘောနှင့် တူဖြစ်သော သော်လည်း ဟူ၏။) ဥသ္မဂန္ဓော ဝါ၊ မြေပေါက်ဆပ်ပြာ နံ့မူလည်း ဖြစ်သော။ ခါရဂန္ဓော ဝါ၊ ပြာဆပ်ပြာ နံ့မူလည်း ဖြစ်သော။ ဂောမယဂန္ဓော ဝါ၊ နွားချေးဆပ်ပြာ နံ့မူလည်း ဖြစ်သော။ အသမူဟတော၊ မပယ်မနုတ်အပ်သေးသည်။ ဟောတိ ယေဝ၊ ဖြစ်သေးသည်သာ လျှင်တည်း။ တမေနံ၊ ထိုကဝါချပြီးသော အဝတ်ကို။ ရဇကော၊ ကဝါသည်သည်။ သာမိကာနံ၊ ပိုင်ရှင်တို့အား။ ဒေတိ၊ ပြန်အပ်၏။ တမေနံ၊ ထိုကဝါချပြီးသော အဝတ်ကို။ သာမိကာ၊ ပိုင်ရှင်တို့သည်။ ဂန္ဓပရိဘာဝိတေ၊ နံ့သာတို့ဖြင့် ထုံအပ်သော။ ကရဏ္ဍကေ၊ သေတ္တာ ဖာ ပချုပ် ပလုံး၌။ နိက္ခိပန္တိ၊ ထည့်ထားကုန်၏။ အဿ၊ ထိုကဝါချပြီးသော အဝတ်၏။ အသမူဟတော၊ မပယ်မနုတ်အပ်သေးသည်။ အဏုသဟဂတော၊ အနည်းငယ်မျှသော။ ဥသ္မဂန္ဓော ဝါ၊ မြေပေါက်ဆပ်ပြာ နံ့မူလည်း ဖြစ်သော။ ခါရဂန္ဓော ဝါ၊ ပြာဆပ်ပြာ နံ့မူလည်း ဖြစ်သော။ ဂောမယဂန္ဓော ဝါ၊ နွားချေးဆပ်ပြာ နံ့မူလည်း ဖြစ်သော။ ယောပိ၊ အကြင်အနံ့သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ သောပိ၊ ထိုအနံ့သည်လည်း။ သမုဂ္ဂါတံ၊ အကြွင်းမဲ့ ထုတ်နုတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အရိယသာဝကဿ၊ အရိယသာဝကသည်။ ပၥ သောပိ၊ ထိုအသ္မိံမာနသည်လည်း။ သမုဂ္ဂါတံ၊ အကြွင်းမဲ့ ပယ်အပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်ခေမကက ပြောဆိုပြီ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ပြောဆိုအပ်သည် ရှိသော်။ ထေရာ ဘိက္ခူ၊ မထေရ်ရဟန်းတို့သည်။ အာယသ္မန္တံ ခေမကံ၊ အရှင်ခေမကကို။ “မယံ၊ တပည့်တော်တို့သည်။ အာယသ္မန္တံ ခေမကံ၊ အရှင်ခေမကကို။ ဝိဟေသာပေက္ခါ၊ ညှင်းဆဲခြင်းကို ငဲ့ကုန်သည် ဖြစ်၍။ နု ခေါ ပုစ္ဆိမှာ၊ မေးကုန်သည် မဟုတ်ပါ။ အပိ စ၊ စင်စစ်သော်ကား။ အာယသ္မာ ခေမကော၊ ၁။ အဘိ ဌ-နိဿယ၊ ၂၊ ၄၄၇ (ပြည်မူ) အတိုင်းပေးအပ်သော အနက်တည်း။ ၎င်းဘနက်သည် qoကာ ဥသခါရံ ဆာရီကခါရံ ဂေါပယခါရ တယော ခါရေ ဒက္ခာ။ အဘိ-ဋ္ဌ ၁-၂၈၆။ ၎င်းသဘိ . ၎င်းနေ ဝယ် ဤ သံ-၂၊ ၁၀၇-ကို ကိုး၍ပြရာ၌ ဖွင့်အပ်သော ခါရေ ဝါတိ ကာဒိနံ ခါရယ်။ -၁၊ ၁၁၉။ ခါရာ ဟု မတ္ထီကာ ဦသော - ၁၈၂-ဂါထာ, ခါရာ ဦသေ စ ဘဝနိ-၁၁၃၅-ဂါက အဘိန်တိုနှင့် ညီညွတ်၏။ ညီညွတ်ပုံကား အဘိဓာန်၌ ငန်သောမြေ သို့မဟုတ် မြေပေါက်ဆပ်ပြာသည် ဦး (ဦသ-သီးခြားလာပြီးဖြစ်၍ ခါရ အရ အဘူ == ပြာကိုယူလျက်) ပြာကိုစစ်ယူသော ဆပ်ပြာသည် ခါရဟုဆိုသေးကြောင့်၎င်း အဘိ ဌ၍ ဦသေါရုံ ဆာရီကခါရီ ဟု ထိုက်ရိုက်ဆိုသောကြောင့်၎င်း မူလဋီ၌ ခါရ ဝါတီ ကဌာနံ ပါရစ္ဆရိယံ၊ ဘပ်သားမ သည်တို့၏ ငန်သောပြာဉ်ဟု ဖွင့်သဖြင့် ဦဘအရမြေပေါက်ဆပ်ပြာ, ခါရအရ ပြားကို စစ်သာ ဆပ်ပြာဟု ယူနိုင် သောကြောင့်၎င်း ညီညွတ်၏။။ ဤအဋ္ဌကထာ၌ ဦသေထိ ဆာဂိုကာခါရ။ ဝါတိ ဦ:ခါရေဟု တပျိုႏွင့်၏။ ဤသံ-၂။ ၁၀၇-နှင့် အလားတူလာသော အံ-၁၊ ၂၀၉-၌ ဥသ္မဥဟူသော ပါဌ်မှားကိုတွေ့၍ သံ-၉ ၂-၁၉၅-၌ ဥ ပဋိစ္ဆာတီ ဇ္ဇ တယော ဝါရေ ဂါယာပိထံ ဥတုမံ ပဋိစ္စ။ ဥသဉ္စာပိ ပါဌော၊ ယမာဟု ဖွင့်မိကြောင်း မောက်- နိဿယ၊ နှာ ၇၉၃-၌ ဆိုထား၏။ ဥဒ္ဓသဒ္ဒါ အcဟောဖြစ်၍ အငတ်ာ၌ ဆီလျော်အောင် ၂-ကြိမ် ၃-ကြိမ်ယူစေတပ်သော အရိုးငွေကိုစွဲ၍ဟု ဖွင့်မိလေသည်။
စာမျက်နှာ-122	အရှင်ခေမကသည်။ တဿ ဘဂဝတော၊ ထိုမြတ်စွာဘုရား၏။ သာသနံ၊ အဆုံးအမကို။ ဝိတ္တာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ သံက္ခိတ္တုံ၊ (ဥဒ္ဒေသအားဖြင့်) ပြောကြားခြင်းငှါ။ ဒေသေတုံ၊ (နိဒ္ဒေသအားဖြင့်) ဟောခြင်းငှါ။ ပညာပေတုံ၊ (အကြောင်းအားဖြင့်) သိစေခြင်းငှါ။ ပဋ္ဌပေတုံ၊ အပြားအားဖြင့် တည်စေခြင်းငှါ။ ဝိဝရတုံ၊ (ဥပါဟရုဏ်အားဖြင့်) ဖွင့်ပြခြင်းငှါ။ ဝိဘဇိတုံ၊ (အနွယ ဗျတိရေကအားဖြင့်) ဝေဖန်ခြင်းငှါ။ ဥတ္တာနိကာတုံ၊ (ဥပနယ နိဂုံးအားဖြင့်) ထင်ရှား ပေါ်လွင်အောင် ပြုခြင်းငှါ။ ပယောဇိ၊ စွမ်းနိုင်ပြီ။ အာယသ္မတာ ခေမကေန၊ အရှင်ခေမကသည်။ တဿ ဘဂဝတော၊ ထိုမြတ်စွာဘုရား၏။ တယိဒံ သာသနံ၊ ထိုအဆုံးအမဩဝါဒကို။ ဝိတ္တာရေန၊ အကျယ်အားဖြင့်။ အာစိက္ခိတံ၊ (ဥဒ္ဒေသအားဖြင့်) ပြောကြားအပ်ပြီ။ ဒေသိတံ၊ (နိဒ္ဒေသအားဖြင့်) ဟောအပ်ပြီ။ ပညာပိတံ၊ (အကြောင်းအားဖြင့်) သိစေအပ်ပြီ။ ပဋ္ဌပိတံ၊ အပြားအားဖြင့် တည်စေအပ်ပြီ။ ဝိဝရတံ၊ (ဥပါဟရုဏ်အားဖြင့်) ဖွင့်ပြအပ်ပြီ။ ဝိဘဇ္ဇိတံ၊ (အနွယ ဗျတိရေကအားဖြင့်) ဝေဖန်အပ်ပြီ။ ဥတ္တာနီကတံ၊ (ဥပနယ နိဂုံးအားဖြင့်) ပေါ်လွင်ဆောင်ပြုအပ်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မထေရ်တို့က ပြောဆိုကြပြီ။ အာယသ္မာ ခေမကော၊ အရှင်ခေမကသည်။ ဣဒံ၊ ဤတရားစကားကို။ အဝောစ၊ မိန့်ဆိုပြီ။ ထေရာ ဘိက္ခူ၊ မထေရ်ရဟန်းတို့သည်။ အတ္တမနာ၊ ပီတိသုခနှင့် သိမ်းယူအပ်သော စိတ်ရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ အာယသ္မတော ခေမကဿ၊ အရှင်ခေမက၏။ ဘာသိတံ၊ မိန့်ဆိုအပ်သော တရားစကားကို။ အဘိနန္ဒုံ၊ ခံယူကုန်ပြီ။ ဣမသ္မိံ စ ပန ဝေယျာကရဏသ္မိံ၊ ဤဝေယျာကရဏခေါ် (စုဏ္ဏိယ) တရားတော်ကို။ ဘညမာနေ၊ မိန့်ဆိုအပ်သည် ရှိသော်။ သဋ္ဌိမတ္တာနံ၊ ခြောက်ကျိပ် အတိုင်းအရှည် ရှိကုန်သော။ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ၊ မထေရ်ရဟန်းတို့၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်တို့သည်။ အနုပါဒါယ၊ တဏှာဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် မစွဲလမ်းကုန်မူ၍။ အာသဝေဟိ၊ အာသဝတို့မှ။ ဝိမုစ္စိံသု၊ လွတ်မြောက်ကုန်ပြီ။ အာယသ္မတော ခေမကဿ စ၊ အရှင်ခေမက၏လည်း။ (စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အနုပါဒါယ၊ တဏှာဖြင့် မယူမူ၍။ အာသဝေဟိ၊ အာသဝတို့မှ။ ဝိမုစ္စိ၊ လွတ်မြောက်ပြီ။) (အရှင်ခေမကလည်း အနာဂါမ်အဖြစ်မှ ရဟန္တာအဖြစ်သို့ ရောက်ပြီး ဟူလို။) ဣတိ၊ ဤသို့။ သုတ္တံ၊ ပြီ။ သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၈-ဆန္ဒသုတ် ၉၀။ ဧကံ သမယံ၊ တပါးသော အခါ၌။ သမ္ဗဟုလာ၊ များစွာကုန်သော။ ထေရာ ဘိက္ခူ၊ မထေရ်တို့သည်။ ဗာရာဏသိယံ၊ ဗာရာဏသီပြည်၌။ ဣသိပတနေ၊ ဈာနလာဘ် ရသေ့ရဟန်းတို့ ကျရာဖြစ်သော။ မိဂဒါယေ၊ သမင်ပေါသော တော (မိဂဒါဝုန်) ၌။ ဝိဟရန္တိ၊ နေကုန်၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ ဆန္ဒော၊ အရှင်ဆန္ဒသည်။ သာယနသမယံ၊ ညနေချမ်းအခါ၌။ ပဋိသလ္လာနာ၊ ကိန်းအောင်းရာမှ။ ဝုဋ္ဌိတော၊ ထသည် ရှိသော်။ အာဝါပုရဏံ၊ သံကောက် (သော့) ကို။ အာဒါယ၊ ယူ၍။ ဝိဟာရေန ဝိဟာရံ၊ တကျောင်းမှ တကျောင်းသို့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်၍။ ထေရာ ဘိက္ခူ၊ မထေရ်ရဟန်းတို့ကို။ “အာယသ္မန္တော၊ အရှင်တို့။ ထေရာ၊ မထေရ်တို့သည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ ဩဝဒန္တု၊ ဆုံးမကြပါကုန်။ အာယသ္မန္တော၊ အရှင်တို့။ ထေရာ၊ မထေရ်တို့သည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ အနုသာသန္တု၊ အဖန်ဖန် ဆုံးမကြပါကုန်။ အာယသ္မန္တော၊ အရှင်တို့။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဓမ္မံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို။ ပဿေယျံ၊ သိမြင်နိုင်ရာ၏။ (တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာအားဖြင့်။)
စာမျက်နှာ-123	မေ၊ တပည့်တော်အား။ ဓမ္မိံ ကထံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားနှင့် ယှဉ်သော (တရားစကား) ကို။ ကရောန္တု”တိ၊ ပြုကြပါကုန် ဟူသော။ (ကရဓာတ်သည် သဗ္ဗဓာတုတ္ထ ဗျာပကဖြစ်၍ ကထနတ္ထသပ္ပန သည်။) ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ထားပြီ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ လျှောက်ထားအပ်သည် ရှိသော်။ ထေရာ ဘိက္ခူ၊ ထိုမထေရ်ရဟန်းတို့သည်။ အာယသ္မန္တံ ဆန္ဒံ၊ အရှင်ဆန္ဒကို။ “အာဝုသော ဆန္ဒ၊ ငါ့ရှင် ဆန္ဒ။ ရူပံ ခေါ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဉ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဉ်သည်။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ၊ အလုံးစုံကုန်သော ပြုပြင်အပ်သော တေဘူမကတရားတို့သည်။ အနိစ္စာ၊ မမြဲကုန်။ သဗ္ဗံ ဓမ္မာ၊ အလုံးစုံကုန်သော စတုဘူမကတရားတို့သည်။ အနတ္တာ”တိ၊ အတ္တမဟုတ်ကုန်” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစုံ။ မိန့်ဆိုကုန်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မတော ဆန္ဒဿ၊ အရှင်ဆန္ဒ၏။ “မယှံ ခေါ၊ ငါ၏လည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ပ။ သဗ္ဗံ ဓမ္မာ၊ အလုံးစုံကုန်သော စတုဘူမကတရားတို့သည်။ အနတ္တာ”တိ၊ အတ္တမဟုတ်ကုန်” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတံ၊ ဤအသိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အထ စ ပန၊ ထိုသို့ဖြစ်ပါလျက်။ မေ၊ ငါ၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ သဗ္ဗသင်္ခါရသမထေ၊ အလုံးစုံသော သင်္ခါရတို့ ငြိမ်းရာဖြစ်သော။ သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေ၊ အလုံးစုံသော ဥပဓိတို့ကို စွန့်လွှတ်ရာဖြစ်သော။ တဏှာက္ခယေ၊ တဏှာ၏ ကုန်ခန်းရာဖြစ်သော။ ဝိရာဂေ၊ ရာဂကင်းရာဖြစ်သော။ နိရောဓေ၊ ရာဂစသည် ချုပ်ရာဖြစ်သော။ နိဗ္ဗာနေ၊ နိဗ္ဗာန်၌။ န ပက္ခန္ဒတိ၊ မပြေးဝင်။ န ပသီဒတိ၊ မနစ်မြှုပ်။ န သန္တိဋ္ဌတိ၊ မတည်။ နာဓိမုစ္စတိ၊ မသက်ဝင်။ (သဒ္ဓါဝိမောက္ခကို ယူ။) ပရိတဿနာ၊ ထိတ်လန့်ခြင်းသည်၎င်း။ (ဘယပရိတဿနာ။) ဥပါဒါနံ၊ စွဲလမ်းခြင်းသည်၎င်း။ (ဒိဋ္ဌုပါဒါနံ။) ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ အထ၊ ထိုသို့ ရုပ်စသည်တို့တွင် ကိလေသာမျှ အတ္တမဟုတ်လျှင်။ ကာ စ ဟိ၊ အဘယ်အရာသည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ”တိ၊ အတ္တပါနည်း” ဟူ၍။ မာနသံ၊ ငါ၏စိတ်သည်။ ပစ္စုပဋ္ဌာတိ၊ အားထုတ်အပ်သော ဝိပဿနာမှ ဆုတ်နစ်၏။ ဓမ္မံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို။ ပဿတော၊ သိမြင်သူ၏။ တံ၊ ဤအကြံသည်။ နု ခေါ ပန ဟောတိ၊ မဖြစ်သည်သာ။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာအားဖြင့်။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဓမ္မံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို။ ပဿေယျံ၊ သိမြင်နိုင်ရာ၏။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာအားဖြင့်။ ကော၊ အဘယ်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ မေ၊ ငါ့အား။ ဓမ္မံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို။ ဒေသေယျ နု ခေါ”တိ၊ ဟောနိုင်ရာအံ့နည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤအကြံသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ ဆန္ဒဿ၊ အရှင်ဆန္ဒ၏။ “အယံ၊ (ဒါ အာယသ္မာ အာနန္ဒာ) ဤအရှင်အာနန္ဒာသည်။ ကောသမ္ဗိယံ၊ ကောသမ္ဗီပြည်၌။ ဃောသိတာရာမေ၊ ဃောသိတာရံကျောင်း၌။ ဝိဟရတိ၊ နေ၏။ (အယံ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ ဤအရှင်အာနန္ဒာ။) သတ္ထုနာ စ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း။ (ဆဋ္ဌိကတ္တာ။) သံဝဏ္ဏိတော၊ ချီးမွမ်းအပ်ပြီ။ ဝိညူနံ၊ ပညာရှိကုန်သော။ သဗြဟ္မစာရီနံ စ၊ သီတင်းသုံးဖော်တို့သည်လည်း။ (ဆဋ္ဌိကတ္တာပင်။) သမ္ဘာဝိတော၊ မြှောက်စားအပ်ပြီ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ ၁။ ဤဒေသနာ၌ ဒုက္ခလက္ခဏာကို မဟောခြင်းအကြောင်း - အရှင်ဆန္ဒသည် ရူပံ ဒုက္ခံ စသည်ဖြင့် ငဟာ အပ်သည်ရှိသော် ဝိညာဏံ ဒုက္ခတွင် မရပ်ပဲ မဂ္ဂါ ဒုက္ခော ဖလံ ဒုက္ခံ ဟု အယူပျိုသူဖြစ်၍ ယခင်တို့သည် (မဒ် ဖိုလ်ရပြီးသူများဖြစ်ကြသော်လည်း) ဒုက္ခသ္မိ ရောက်သူတို့တည်းဟု အယူဝါဒက် ပဲ့ဟူသောကြောင့် ၎င်းအယူကို မယူနိုင်ရန် အပြစ်လွှတ်ကြံ၍ ဒုက္ခလက္ခဏာကို မဃောဟု ဌ ၌ မိန့်၏။
စာမျက်နှာ-124	မေ၊ ငါ့အား။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာအားဖြင့်။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဓမ္မံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို။ ပဿေယျံ၊ သိမြင်နိုင်ရာ၏။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဓမ္မံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို။ ဒေသေတုံ၊ ဟောခြင်းငှါ။ ပဟောတိ စ၊ စွမ်းလည်း စွမ်းနိုင်၏။ မေ၊ ငါ၏။ အာယသ္မတိ အာနန္ဒေ၊ အရှင်အာနန္ဒာ၌။ တာဝတိကာ၊ ငါ့အား တရားဟောပါဟု ဆိုနိုင်လောက်သော ထိုမျှအတိုင်းအရှည် ရှိသော။ ဝိဿဋ္ဌိ၊ အကျွမ်းဝင်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိလည်း ရှိ၏။ အဟံ၊ ငါသည်။ ယေန၊ အကြင် အရပ်၌။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမေယျံ၊ ချဉ်းကပ်ရမှာကား။ ယံ နူနာ”တိ၊ ကောင်းစို့” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤအကြံသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြန်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ ဆန္ဒော၊ အရှင်ဆန္ဒသည်။ သေနာသနံ၊ ကျောင်းအိပ်ရာ နေရာကို။ သံသါမေတွာ၊ သိမ်းဆည်း၍။ ပတ္တစီဝရံ၊ သပိတ်သင်္ကန်းကို။ အာဒါယ၊ ယူ၍။ ပ။ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ၊ အရှင်အာနန္ဒာကို- (ဧကမိဒါဟံ အာဝုသော အာနန္ဒ သမယံ မှစ၍ တေန ဥပသင်္ကမေယျံ တိုင်အောင် မထူးပြီ။ အရှင်ဆန္ဒက သူ၏အဖြစ်စုံကို အရှင်အာနန္ဒာအား လျှောက်ထားလေ၏။) အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ ဩဝဒတု၊ ဆုံးမပါ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ မံ၊ တပည့်တော်ကို။ အနုသာသတု၊ အဖန်ဖန် ဆုံးမပါ။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဓမ္မံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို။ ပဿေယျံ၊ သိမြင်နိုင်ရာ၏။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာအားဖြင့်။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ မေ၊ တပည့်တော်အား။ ဓမ္မိံ ကထံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားနှင့် ယှဉ်သော စကား (တရားစကား) ကို။ ကရောတု”တိ၊ ဟောတော်မူပါ ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ ဧတ္တကေနာပိ၊ ဤမျှလောက် မာန်ချထောင်းပန်ခြင်းဖြင့်လည်း။ အာယသ္မတိ ဆန္ဒေ၊ အရှင်ဆန္ဒအပေါ်၌။ ဝါ၊ အရှင်ဆန္ဒအား။ အတ္တမနာ၊ ပီတိသုခဖြင့် သိမ်းယူအပ်သော စိတ်ရှိကုန်၏။ ဝါ၊ နှစ်သက်ကျေနပ်ကုန်၏။ အပိ နာမ၊ စင်စစ်။ အာယသ္မာ ဆန္ဒော၊ အရှင်ဆန္ဒသည်။ တံ၊ ထိုမာန်ချထောင်းပန်ခြင်းကို။ အာဝိ၊ ထင်ရှားစွာ။ အကာသိ၊ ပြုလေပြီ။ ဒီဃံ၊ မာန်တည်းဟူသော ငုတ်ကို။ ခိန္ဒိ၊ ခိန္ဒိ၊ ဖြတ်နှုတ်လေပြီ။ အာဝုသော ဆန္ဒ၊ ငါ့ရှင် ဆန္ဒ။ သောတံ၊ နားကို။ ဩဒဟ၊ ထောင်လော့။ ဓမ္မံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို။ ဝိညာတုံ၊ သိခြင်းငှါ။ ဘဗ္ဗော၊ ထိုက်သူသည်။ အသိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်အာနန္ဒာက ပြောဆိုပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မတော ဆန္ဒဿ၊ အရှင်ဆန္ဒ၏။ တာဝတကေနေဝ၊ ထိုမျှလောက် အရှင်အာနန္ဒာ၏ စကားဖြင့်ပင် လျှင်။ “ဓမ္မံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို။ ဝိညာတုံ၊ သိခြင်းငှါ။ ဘဗ္ဗော၊ ထိုက်သူသည်။ အသိကရာ”တိ၊ ဖြစ်သည်တည်း” ဟူ၍။ ဥဋ္ဌာရုံ၊ မွန်မြတ်သော။ ပီတိပါမောဇ္ဇံ၊ နှစ်သက်မှု ဝမ်းမြောက်မှုသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇိ၊ ဖြစ်ပြီ။ “အာဝုသော ဆန္ဒ၊ ငါ့ရှင် ဆန္ဒ။ မေ၊ တပည့်တော်သည်။ “ယန္နိဿိတော ခါယံ လောကော”တိ ဟောတိ၊ (ခါယံ ကစ္စာန)။ ပ။ နိရောဓော ဟောတိ”၊ ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤကစ္စာနဂေါတ္တသုတ်ကို။ ကစ္စာနဂေါတ္တံ၊ ကစ္စာနဂေါတ္တအမည်ရှိသော။ ဘိက္ခုံ၊ ရဟန်းကို။ ဩဝဒန္တာ၊ ဆုံးမတော်မူသော။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သမ္မုခါ၊ မျက်မှောက်တော်၌။ သုတံ၊ နာကြားအပ်ပြီ။ (နာခံ မှတ်သား ဆောင်ဝတ်အပ်ပြီ။) သမ္မုခါ၊ မျက်မှောက်တော်၌။ ပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ ခံယူအပ်ပြီ။ ကစ္စာန၊ ကစ္စာန။ ယေဘုယျေန၊ များသောအားဖြင့်။ အယံ လောကော၊ ဤလူအပေါင်း (သတ္တလောက) သည်။ အတ္ထိတဉ္စ၊ ရှိသည်၏ အဖြစ် (သဿတ) ၎င်း။ နတ္ထိတဉ္စ၊ မရှိသည်၏ အဖြစ် (ဥစ္ဆေဒ) ၎င်း။ ဒွယနိဿိတော ခေါ၊ နှစ်ပါးသော အစွန်းတို့ကို မှီနေသည်သာတည်း။ ဝါ၊ နှစ်ပါးသော အစွန်းရှိသော ဒိဋ္ဌိဂါဟဝတ္ထုကို
စာမျက်နှာ-125	မှီနေသည်သာတည်း။ ကစ္စာန၊ ကစ္စာန။ လောကသမုဒယံ ခေါ၊ သင်္ခါရလောက၏ ဖြစ်ကြောင်းကို။ ဝါ၊ သင်္ခါရလောက၏ ဖြစ်ရာ အနုလောမပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ကို။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ သမ္မပ္ပညာယ၊ မှန်ကန်စွာ သိသော ဝိပဿနာပညာ မဂ်ပညာဖြင့်။ ပဿတော၊ ရှုသောသူ၏ (သန္တာန်၌)။ လောကေ၊ သင်္ခါရလောက၌။ ယာ နတ္ထိတာ၊ အကြင် မရှိသည်၏ အဖြစ်သည်။ (အဿ၊ ဖြစ်ရာ၏။) သာ၊ ထိုမရှိသည်၏ အဖြစ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကစ္စာန၊ ကစ္စာန။ လောကနိရောဓံ ခေါ၊ သင်္ခါရလောက၏ ချုပ်ခြင်းကို (ခဏိကနိရောဓကို ယူ)။ ဝါ၊ သင်္ခါရလောက၏ ချုပ်ရာ ပဋိလောမပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ကို။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော အတိုင်း။ သမ္မပ္ပညာယ၊ မှန်ကန်စွာ သိတတ်သော ဝိပဿနာပညာ မဂ်ပညာဖြင့်။ ပဿတော၊ ရှုသောသူ၏ (သန္တာန်၌)။ လောကေ၊ သင်္ခါရလောက၌။ ယာ အတ္ထိတာ၊ အကြင် ရှိသည်၏ အဖြစ်သည်။ (အဿ၊ ဖြစ်ရာ၏။) သာ၊ ထိုရှိသည်၏ အဖြစ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကစ္စာန၊ ကစ္စာန။ အယံ လောကော၊ ဤလူအပေါင်း (သတ္တလောက) ကို။ ယေဘုယျေန၊ များသောအားဖြင့်။ ဥပါဒါနာဘိနိဝေသ ဝိနိဗဒ္ဓေါ ခေါ၊ ကပ်ရောက်စွဲလမ်းလျက် မှားသောအားဖြင့် နှလုံးသွင်းတတ်ကုန်သော တဏှာဒိဋ္ဌိတို့သည် နှောင်ဖွဲ့အပ်သည်သာတည်း။ အယံ၊ ဤအရိယသာဝကသည်။ စေတသော၊ အကုသိုလ်စိတ်၏။ အဓိဋ္ဌာနံ၊ တည်ရာဖြစ်သော။ အဘိနိဝေသာနုသယံ၊ မှားသောအားဖြင့် နှလုံးသွင်းရာ အဖန်ဖန် ကိန်းဝပ်ရာဖြစ်သော။ တဉ္စ ဥပါဒါနံ၊ ထိုကပ်ရောက်စွဲလမ်းတတ်သော တဏှာဒိဋ္ဌိကို။ ဝါ၊ ၌။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ”တိ၊ အတ္တတည်းဟူ၍။ န ဥပေတိ၊ မကပ်ရောက်။ န ဥပါဒိယတိ၊ မစွဲလမ်း။ နာဓိဋ္ဌာတိ၊ မတည်။ ဒုက္ခမေဝ၊ (ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ) ဆင်းရဲသည်သာလျှင်။ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ ဖြစ်သည် ရှိသော်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုက္ခံဝေ၊ (ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ) ဆင်းရဲသည်သာလျှင်။ နိဗ္ဗတ္တိမာနံ၊ ချုပ်သည် ရှိသော်။ နိဗ္ဗတ္တိ”တိ၊ ချုပ်၏ ဟူ၍။ န ကင်္ခတိ၊ မယုံမှား။ န ဝိစိကိစ္ဆတိ၊ မတွေးၑတော၊ ဧတ္တာဝတာ၊ ဤဆင်းရဲခြင်း၏ ဖြစ်ခြင်း ချုပ်ခြင်း၌။ အဿ၊ ထိုအရိယသာဝက၏။ အပရပ္ပစ္စယံ၊ သူတပါးကို မယုံကြည်သဖြင့်။ ဉာဏမေဝ၊ ကိုယ်တိုင် မျက်မှောက် သိမြင်သော ဉာဏ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကစ္စာန၊ ကစ္စာန။ ဧတ္တာဝတာ ခေါ၊ ဤမျှဖြင့်။ သမ္မဒိဋ္ဌိ၊ (မဂ်ဖိုလ်) သမ္မဒိဋ္ဌိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ကစ္စာန၊ ကစ္စာန။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသည်။ အတ္ထိ”တိ၊ ရှိ၏ ဟူသော။ ဧကော၊ တခုသော။ အန္တော၊ ဤအယုတ်တရားသည်၎င်း။ (နိကုရန္တော လာမကန္တော။ ဋ္ဌ။ ဤအစွန်းတရားသည်၎င်း ဟုလည်း ပေးနိုင်သည်။) သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသည်။ နတ္ထိ”တိ၊ မရှိ ဟူသော။ ဧကော၊ တခုသော။ အန္တော၊ ဤအယုတ်တရားသည်၎င်း။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏။) ကစ္စာန၊ ကစ္စာန။ ဥဘော၊ နှစ်ခုကုန်သော။ ဧတေ တေ အန္တေ၊ ဤအယုတ်တရားတို့သို့။ အနုပဂမ္မ၊ မကပ်ရောက်မှု၍။ မဇ္ဈေန၊ အလယ်ဖြစ်သော မဂ္ဂင်ရှစ်ပါးအကျင့် (မဇ္ဈိမပဋိပဒါ) ဖြင့်။ တထာဂတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ၊ ပေ။ သမုဒယော ဟောတိ၊ အဝိဇ္ဇာဖြစ်ကြောင်းဖြစ်၍ သင်္ခါရဖြစ်၏။ အဝိဇ္ဇာယ တ္ဝေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓာ သင်္ခါရနိရောဓော၊ ပေ။ နိရောဓော ဟောတိ”တိ၊ အဝိဇ္ဇာ၏ အကြွင်းမဲ့ ရာဂကင်း ချုပ်ခြင်းကြောင့် သင်္ခါရချုပ်၏ ဟူသော။ ဓမ္မံ၊ တရားတော်ကို။ ဒေသေတိ၊ ဟောတော်မူ၏။ (သံ-၁၊ နှာ-၂၅၇၊ စာပိုဒ် ၁၅-နိဿယ၌ လည်းရှု။) “အာဝုသော အာနန္ဒ၊ ငါ့ရှင် အာနန္ဒာ။ ထမ္ဘိတာ၊ အရှင်ကဲ့သို့ ရှုအပ်ကုန်သော။ သဗြဟ္မစာရယော၊ သီတင်းသုံးဖော်တို့သည်။ ယေသံ အာယသ္မန္တာနံ၊ အကြင် အရှင်တို့ကို။ အနုကမ္ပကာ၊ အစဉ် စောင့်ရှောက်တတ်ကုန်၏။ အတ္တကာမာ၊ အကျိုးကို လိုလားတတ်ကုန်၏။ ဩဝါဒကာ၊ ဆုံးမတတ်ကုန်၏။ အနုသာသကာ၊ အဖန်ဖန် ဆုံးမတတ်ကုန်၏။ (တေသံ အာယသ္မန္တာနံ၊ ထိုအရှင်တို့၏။)
စာမျက်နှာ-126	ဧဝမေတံ၊ ဤအရှင်ဘုရား မိန့်တော်မူတိုင်း အကျိုးစီးပွါး ချမ်းသာရသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ မေ၊ တပည့်တော်သည်။ အာယသ္မတော အာနန္ဒာ၊ အရှင်အာနန္ဒာ၏။ ဣဒံ ပန ဓမ္မဒေသနံ၊ ဤတရားဒေသနာတော်ကို။ သုတွာ၊ ကြားနာ၍။ ဓမ္မံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို။ အဘိသမေတော၊ ထိုးထွင်း၍ သိအပ်ပြီ။ (ဤအပိုဒ်သည် စာပိုဒ် ၁၅-ယမကသုတ် အဆုံး၌လည်း ပါ၏။) ဣတိ၊ ဤသို့။ သုတံ၊ ပြီ။ အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၉. ရာဟုလသုတ် ၉၁။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိနိဒါန်း။ တံ၊ တည်း။ အာယသ္မာ ရာဟုလော၊ အရှင်ရာဟုလာသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ကထံ၊ အဘယ်သို့။ ဇာနတော၊ သိသူ၏ (သန္တာန်၌)။ ကထံ၊ အဘယ်သို့။ ပဿတော၊ မြင်သူ၏ (သန္တာန်၌)။ ဘဝဝိညာဏကဿ၊ ဘဝဝိညာဏ်နှင့် တကွသော။ ဣမသ္မိံ ကာယေ၊ ဤမိမိကိုယ်၌၎င်း။ ဗဟိဒ္ဓာ စ၊ ပြင်ပ (ဝိညာဏ်နှင့် တကွ) သူတစ်ပါး၏ ကိုယ်၌၎င်း။ သဗ္ဗနိမိတ္တေသု၊ အလုံးစုံသော ဣန္ဒြိယဗဒ္ဓ အနိန္ဒြိယဗဒ္ဓ အာရုံတို့၌။ အဟံကာရမမံကာရမာနာနုသယာ၊ ဒိဋ္ဌိတဏှာ-မာနအနုသယတို့သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်သနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ လျှောက်ထားပြီ။ (အကြင်း-သံ-၂၊ ဝ၄။ စာပိုဒ်-ဂ၂။ ၁၀-ပုဏ္ဏမသုတ်ကို မှီးလေ။) နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက် သောသုတ်တည်း။ ၁၀. ဒုတိယရာဟုလသုတ် ၉၂။ (သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိနိဒါန်း။ တံ၊ တည်း။ ပ။ သဗ္ဗနိမိတ္တေသု၊ ပေးမြဲ။) အဟံကာရမမံကာရမာနာပဂတံ၊ ဒိဋ္ဌိ တဏှာ မာန (အကြွင်းမဲ့ ပယ်သောအားဖြင့်) ကင်းသော။ ဝိဓါ၊ မာနအစုတို့ကို။ သမတိက္ကန္တံ၊ ကောင်းစွာ လွန်မြောက်သော။ သန္တံ၊ ငြိမ်းအေးသော။ သုဝိမုတ္တံ၊ (ကိလေသာတို့မှ) ကောင်းစွာ လွတ်မြောက်သော။ မနသံ၊ စိတ်သည်။ ဟောတိ နု ခေါတိ၊ ဖြစ်ပါသနည်း။ ပ။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ဧတံ ရူပံ၊ ဤရုပ်ကို။ ပ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယထာဘူတံ၊ မှန်စွာ။ သမ္မပ္ပညာယ၊ ဝိပဿနာနှင့် တကွသော မဂ်ပညာဖြင့်။ ဒိသွာ၊ မြင်သောကြောင့်။ အနုပါဒါ၊ ဒိဋ္ဌိ တဏှာ မာနဖြင့် မစွဲလမ်းမူ၍။ ဝိမုတ္တော၊ ကိလေသာမှ လွတ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ (ကြွင်းလွယ်ပြီ။) ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက် သောသုတ်တည်း။ ထေရဝဂ္ဂေါ၊ ထေရဝဂ်သည်။ စတုတ္ထော၊ လေးခုမြောက် ဝဂ်တည်း။ တဿ၊ ထိုထေရဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား— အာနန္ဒော၊ အာနန္ဒသုတ်၎င်း။ တိဿော၊ တိဿသုတ်၎င်း။ ယမကော၊ ယမကသုတ်၎င်း။ အနုရာဓော စ၊ အနုရာဓသုတ်၎င်း။ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိသုတ်၎င်း။ အဿဇိ၊ အဿဇိသုတ်၎င်း။ ခေမကော၊ ခေမကသုတ်၎င်း။ ဆန္ဒော၊ ဆန္ဒသုတ်၎င်း။ အပရေ၊ တစ်ပါးကုန်သော။ ဒုဝေ၊ နှစ်ခုကုန်သော။ ရာဟုလာ၊ ရာဟုလသုတ် ဒုတိယရာဟုလသုတ်ကို၎င်း တည်း။
စာမျက်နှာ-127	(၁၀) ၅-ပုပ္ဖဝဂ် ၁. နဒီသုတ် ၉၃။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိနိဒါန်း။ တံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သေယျထာပိ၊ ဖြစ်သင့်ပြသော ဥပမာကို ဟောတော်မူအံ့။ ပဗ္ဗတေယျာ၊ တောင်မှ စီးဆင်းလာသော။ (ပဗ္ဗတေယျာတိ ပဗ္ဗတေ ပဝတ္တာ၊ ဋ္ဌ။ ပဗ္ဗတေယျာတိ ပဗ္ဗတတော ပဗ္ဗတတော အာဂတာ။) ဩဃာဝိနီ၊ ဒိုင်တို့ကို အောက်ဖက်သို့ ဖျား (သွယ်) သွားသော။ ဒူရံဂမာ၊ အဝေးသို့ သွားတတ်သော။ သီဃသောတာ၊ လျင်မြန်သော ရေအယဉ်ရှိသော။ နဒီ၊ မြစ်သည်။ (တတ္ထ၊ ရှိ၏။) တဿာ၊ ထိုမြစ်၏။ ဥဘောသု တီရေသု၊ ကမ်းနှစ်ဖက်တို့၌။ ကာသာ၊ သက္ကယ်မြက်တို့သည်။ ဇာတာ၊ ပေါက်ကုန်သည်။ စပိ အဿု၊ အကယ်၍ မှုလည်း ရှိကုန်ငြားအံ့။ တေ၊ ထိုသက္ကယ်မြက်တို့သည်။ နံ၊ ထိုကမ်းနှစ်ဖက်ကို။ အဗျာလယျုံ၊ လွှမ်းပိုး အုပ်ဖုံး၍ တွဲလျားဆွဲနေကုန်ရာ၏။ ကုသာ၊ သမန်းမြက်တို့သည်။ ပ။ ပဗ္ဗဇာ၊ ဗြတ်မြက်တို့သည်။ ပ။ ဗိရဏာ၊ မြက်မွှေးတို့သည်။ (မောဂ်နိဿယ-နှာ ၄၇၂။ ပဗ္ဗဇာတိ ပြတ်မြက်တို့သည်။ ပ။ ဗီရဏာတိ ပြိတ်မြက်တို့သည် ဟုသော်လည်းပေး။) ပ။ ရုက္ခါ၊ မြတ်ပင်တို့သည်။ ပ။ အာလမ္ဗေယျုံ၊ လွှမ်းမိုး အုပ်ဖုံး၍ တွဲလျားဆွဲနေကုန်ရာ၏။ ပုရိသော၊ ယောက်ျားသည်။ တဿာ၊ ထိုမြစ်၏။ သောတေန၊ ရေအယဉ်ဖြင့်။ ဂုယှမာနော၊ မျောလာသည် ရှိသော်။ ကာသေ၊ သက္ကယ်မြက်တို့ကို။ စပိ ဂဏှေယျ၊ အကယ်၍ မှုလည်း ဆွဲငြားအံ့။ တေ၊ ထိုသက္ကယ်မြက်တို့သည်။ ပလုဇ္ဇေယျုံ၊ (မိမိအပေါ်၌) ပျက်စီးပြိုကျကုန်ရာ၏။ သော၊ ထိုယောက်ျားသည်။ တတော နိဒါနံ၊ ထို (မိမိအပေါ်၌) ပျက်စီးပြိုကျခြင်း ဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ အနယဗျသနံ၊ ကြီးပွားချမ်းသာ မရှိသော ပျက်စီးခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇေယျ၊ ရောက်ရာ၏။ ကုသေ၊ သမန်းမြက်တို့ကို။ ပ။ ပဗ္ဗဇေ၊ ဗြတ်မြက်တို့ကို။ ပ။ ဗိရဏေ၊ မြက်မွှေးတို့ကို။ ပ။ ရုက္ခေ၊ မြတ်ပင်တို့ကို။ ပ။ အာပဇ္ဇေယျ၊ ရောက်ရာ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အရိယာနံ၊ ဘုရားအစရှိသော အရိယာတို့ကို။ အဒဿာဝီ၊ ဉာဏ်မျက်စိဖြင့် မြင်လေ့မရှိသော။ ပ။ အဿုတဝါ၊ အာဂမ အဓိဂမဟူသော သုတမရှိသော (ဋ္ဌ)။ ဝါ၊ နားခံမှတ်သား ဆောင်ထားမှု သုတမရှိသော။ ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇဉ်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ သမနုပဿတိ၊ ရှု၏။ အတ္တာနံ၊ အတ္တကို။ ရူပဝန္တံ ဝါ၊ ရုပ်ရှိသည်ဟူ၍ လည်း။ သမနုပဿတိ၊ ရှု၏။ အတ္တနိ ဝါ၊ အတ္တမှာမူလည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ သမနုပဿတိ၊ ရှု၏။ ရူပသ္မိံ ဝါ၊ ရုပ်၌မူလည်း။ အတ္တာနံ၊ အတ္တကို။ သမနုပဿတိ၊ ရှု၏။ တဿ၊ ထိုအဿုတဝါပုထုဇဉ်၏။ တံ ရူပံ၊ ထို (ဂါဟ ၄-မျိုးတို့ဖြင့် ရှုအပ်သော) ရုပ်သည်။ ပလုဇ္ဇတိ၊ ပျက်စီး၏။ သော၊ ထိုအဿုတဝါပုထုဇဉ်သည်။ တတော နိဒါနံ၊ ထို (မိမိဂါဟ ၄-မျိုးတို့ဖြင့် ရှုအပ်သော) ရုပ်ပျက်စီးခြင်း ဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ အနယဗျသနံ၊ ကြီးပွားချမ်းသာ မရှိသော ပျက်စီးခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ (ဝေဒနာ စသည်ကိုလည်း ဤနည်းအတိုင်းပေးပါလေ။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တံ၊ ထိုငါဘုရား မိန့်တော်မူအပ်မည့် စကားကို။ ကိံ မညထ၊ အဘယ်သို့ မှတ်ထင် ဖြေဆိုကြမည်နည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ နိစ္စံ ဝါ၊ မြဲသလော။ အနိစ္စံ ဝါ၊ မမြဲသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူပြီ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အနိစ္စံ၊ မမြဲပါ။ (ဤသို့စသည်ဖြင့် ပဇာနာတိအထိ ပေးလေ။ ရှေး၌ တွေ့ခဲ့လှပြီ။) ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ သောသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-128	(၁၀) ၅-ပုပ္ဖဝဂ် ၂. ပုပ္ဖသုတ် ၉၄။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ လောကေန၊ သတ္တလောက (သတ္တဝါအပေါင်း) နှင့်။ န ဝိဝဒါမိ၊ မငြင်းခုံ။ လောကောဝ၊ သတ္တလောက (သတ္တဝါအပေါင်း) သည်သာ။ မယာ၊ ငါနှင့်။ ဝိဝဒတိ၊ ငြင်းခုံ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဓမ္မဝါဒီ၊ အမှန်သဘောကို ဆိုလေ့ရှိသူသည်။ လောကသ္မိံ၊ လောက၌။ ကေနစိ၊ တစုံတယောက်သော သူနှင့်မျှ။ န ဝိဝဒတိ၊ မငြင်းခုံ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယံ၊ အကြင်အရာကို။ လောကေ၊ လောက၌။ ပဏ္ဍိတာနံ၊ ပညာရှိတို့သည်။ နတ္ထိ သမ္မတံ၊ မရှိဟု သမ္မတအပ်၏။ တံ၊ ထိုအရာကို။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်လည်း။ နတ္ထိတိ၊ မရှိဟူ၍။ ဝဒါမိ၊ ဆို၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယံ၊ အကြင်အရာကို။ လောကေ၊ လောက၌။ ပဏ္ဍိတာနံ၊ ပညာရှိတို့သည်။ အတ္ထိ သမ္မတံ၊ ရှိ၏ဟု သမ္မတအပ်၏။ တံ၊ ထိုအရာကို။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်လည်း။ အတ္ထိတိ၊ ရှိ၏ဟူ၍။ ဝဒါမိ၊ ဆို၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယံ၊ အကြင်အရာကို။ လောကေ၊ လောက၌။ ပဏ္ဍိတာနံ၊ ပညာရှိတို့သည်။ နတ္ထိ သမ္မတံ၊ မရှိဟု သမ္မတအပ်၏။ ယံ၊ အကြင်အရာကို။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ နတ္ထိတိ၊ မရှိဟူ၍။ ဝဒါမိ၊ ဆို၏။ (တံ၊ ထိုအရာသည်။) ကိဉ္စ၊ အဘယ်အရာနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ လောကေ၊ လောက၌။ ပဏ္ဍိတာနံ၊ ပညာရှိတို့သည်။ နိစ္စံ၊ မြဲသော။ ဓုဝံ၊ ခိုင်ခံ့သော။ သဿတံ၊ ထာဝတံ့သော။ အဝိပရိဏာမဓမ္မံ၊ မဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိသော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နတ္ထိ သမ္မတံ၊ မရှိဟု သမ္မတအပ်၏။ တံ၊ ထိုမြဲသော ရုပ်ကို။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်လည်း။ နတ္ထိတိ၊ မရှိဟူ၍။ ဝဒါမိ၊ ဆို၏။ (ဝေဒနာ စသည်ကိုလည်း ဤနည်းတူ သမ္ဗန်လေ။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ (ယံ၊ အကြင်အရာကို။) လောကေ၊ လောက၌။ ပဏ္ဍိတာနံ၊ ပညာရှိတို့သည်။ နတ္ထိ သမ္မတံ၊ မရှိဟု သမ္မတအပ်၏။ တံ၊ ထိုအရာကို။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်လည်း။ နတ္ထိတိ၊ မရှိဟူ၍။ ဝဒါမိ၊ ဆို၏။ (တံ၊ ထိုအရာသည်။) ဣဒံ ခေါ၊ ဤသည်ပင် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ (ယံ၊ အကြင်အရာကို။ လောကေ၊ လောက၌။ ပဏ္ဍိတာနံ၊ ပညာရှိတို့သည်။ အတ္ထိ သမ္မတံ၊ ရှိ၏ဟု သမ္မတအပ်၏။ ယံ၊ အကြင်အရာကို။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ အတ္ထိတိ၊ ရှိ၏ဟူ၍။ ဝဒါမိ၊ ဆို၏။ (တံ၊ ထိုအရာသည်။) ကိဉ္စ၊ အဘယ်နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ လောကေ၊ လောက၌။ ပဏ္ဍိတာနံ၊ ပညာရှိတို့သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲသော။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲသော။ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိသော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္ထိ သမ္မတံ၊ ရှိ၏ဟု သမ္မတအပ်၏။ တံ၊ ထိုမမြဲသော ရုပ်ကို။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်လည်း။ အတ္ထိတိ၊ ရှိ၏ဟူ၍။ ဝဒါမိ၊ ဆို၏။ (ဝေဒနာ စသည်လည်း ဤနည်းပေး။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ (ယံ၊ အကြင်အရာကို။) လောကေ၊ ဩကာသလောက၌။ ပဏ္ဍိတာနံ၊ ပညာရှိတို့သည်။ အတ္ထိ သမ္မတံ၊ ရှိ၏ဟု သမ္မတအပ်၏။ တံ၊ ထိုအရာကို။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်လည်း။ အတ္ထိတိ၊ ရှိ၏ဟူ၍။ ဝဒါမိ၊ ဆို၏။ (တံ၊ ထိုအရာသည်။) ဣဒံ ခေါ၊ ဤသည်ပင် တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ လောကေ၊ လောက၌။ လောကဓမ္မော၊ ပျက်စီးတတ်သော သဘောတရားသည်။ (လောကဓမ္မာတိ လုဇ္ဇနသဘာဝဓမ္မော၊ ဋ္ဌ။ လောကဓမ္မောတိ ခန္ဓပဉ္စကံ၊ ဋ္ဌ။) အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုပျက်စီးတတ်သော သဘောတရားကို။ တထာဂတော၊ ဘုရားရှင်သည်။ အဘိသမ္ဗုဇ္ဈတိ၊ ထိုးထွင်း၍ သိ၏။ အဘိသမေတိ၊ ကုန်စင်အောင် သိ၏။ တံ၊ ထိုပျက်စီးတတ်သော သဘောတရား (သင်္ခါရလောက = ရုပ်နာမ်ခန္ဓာ) ကို။ အဘိသမ္ဗုဇ္ဈိတွာ၊ ထိုးထွင်း၍ သိ၍။ အဘိသမေတွာ၊ ကုန်စင်အောင် သိ၍။ အာစိက္ခတိ၊ (ဥဒ္ဒေသအားဖြင့်) ပြောကြား၏။ ဒေသေတိ၊ (နိဒ္ဒေသအားဖြင့်)
စာမျက်နှာ-129	ဟောပြတော်မူ၏။ ပညပေတိ၊ (အကြောင်းအားဖြင့်) သိစေ၏။ ပဋ္ဌပေတိ၊ (ပြောင်းဖြည့်အားဖြင့်) တည်စေ၏။ ဝိဝရတိ၊ (ဥဒါဟရုဏအားဖြင့်) ဖွင့်ပြတော်မူ၏။ ဝိဘဇတိ၊ (အန္ဒိယဗျတိရေကအားဖြင့်) ဝေဖန်၏။ ဥတ္တာနိကရောတိ၊ (ဥပနယနိဂုံးအားဖြင့်) ထင်ရှားပေါ်လွင်အောင် ပြု၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ လောကေ၊ လောက၌။ လောကဓမ္မော၊ ပျက်စီးတတ်သော သဘောတရားသည်။ ကိဉ္စ၊ အဘယ်နည်း။ တံ၊ ထိုပျက်စီးတတ်သော သဘောတရားကို။ တထာဂတော၊ ဘုရားရှင်သည်။ အဘိသမ္ဗုဇ္ဈတိ၊ ထိုးထွင်း၍ သိသနည်း။ ပ။ ဥတ္တာနိကရောတိ၊ ပေါ်လွင်အောင် ပြုသနည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ လောကေ၊ လောက၌။ လောကဓမ္မော၊ ပျက်စီးတတ်သော သဘောတရား မည်၏။ တံ၊ ထိုရုပ်ကို။ တထာဂတော၊ ဘုရားရှင်သည်။ ပ။ ဥတ္တာနိကရောတိ၊ ပေါ်လွင်အောင် ပြု၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယော၊ အကြင်အန္ဓဗာလပုထုဇဉ်သည်။ တထာဂတေန၊ ဘုရားရှင်သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာစိက္ခိယမာနေ၊ (ဥဒ္ဒေသအားဖြင့်) ပြောကြားအပ်သည် ရှိသော။ ဝါ၊ အပ်ပါလျက်။ ဒေသိယမာနေ၊ (နိဒ္ဒေသအားဖြင့်) ဟောအပ်သည် ရှိသော်။ ဝါ၊ အပ်ပါလျက်။ ပညပိယမာနေ၊ (အကြောင်းအားဖြင့်) သိစေအပ်သည် ရှိသော်။ ဝါ၊ အပ်ပါလျက်။ ပဋ္ဌပိယမာနေ၊ (ပြောင်းဖြည့်အားဖြင့်) တည်စေအပ်သည် ရှိသော်။ ဝါ၊ အပ်ပါလျက်။ ဝိဝရိယမာနေ၊ (ဥဒါဟရုဏအားဖြင့်) ဖွင့်ပြအပ်သည် ရှိသော်။ ဝါ၊ အပ်ပါလျက်။ ဝိဘဇိယမာနေ၊ (အန္ဒိယဗျတိရေကအားဖြင့်) ဝေဖန်အပ်သည် ရှိသော်။ ဝါ၊ အပ်ပါလျက်။ ဥတ္တာနိကရိယမာနေ၊ (ဥပနယနိဂုံးအားဖြင့်) ပေါ်လွင်အောင် ပြုအပ်သည် ရှိသော်။ ဝါ၊ အပ်ပါလျက်။ န ဇာနာတိ၊ မသိ။ န ပဿတိ၊ မမြင်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဗာလံ၊ မိုက်သော။ အန္ဓံ၊ ဉာဏ်မျက်စိ ကန်းသော။ အစက္ခုကံ၊ ဉာဏ်မျက်စိ မရှိသော။ အဇာနန္တံ၊ မသိသော။ အပဿန္တံ၊ မမြင်သော။ တံ ပုထုဇ္ဇနံ၊ ထိုပုထုဇဉ်ကို။ ကိံတိ၊ အဘယ်သို့။ ကရောမိ၊ ပြုရအံ့နည်း။ (ဝေဒနာ စသည်ကိုလည်း ဤနည်းပေး။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သေယျထာပိ၊ ဥပမာကို ဟောတော်မူအံ့။ ဥပ္ပလံ ဝါ၊ ဥပ္ပလကြာသည်၎င်း။ ဝါ၊ ကို၎င်း။ ပဒုမံ ဝါ၊ ပဒုမ္မကြာသည်၎င်း။ ဝါ၊ ကို၎င်း။ ပုဏ္ဍရီကံ ဝါ၊ ပုဏ္ဍရီကကြာသည်၎င်း။ ဝါ၊ ကို၎င်း။ ဥဒကေ၊ ရေ၌။ ဇာတံ၊ ပေါက်၏။ ဥဒကေ၊ ရေ၌။ သံဝဍ္ဍံ၊ ကြီးပွား၏။ ဥဒကာ၊ ရေမှ။ အဇ္ဈောဂဟမ္မ၊ တက်၍။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ ဥဒကေန၊ ရေသည်။ အနုပလိတ္တံ၊ မလိမ်းကျံအပ်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ တထာဂတော၊ ဘုရားရှင်သည်။ လောကေ၊ ဩကာသလောက၌။ ဇာတော၊ ပွင့်တော်မူ၏။ လောကေ၊ ဩကာသလောက၌။ သံဝဍ္ဍော၊ ကြီးတော်မူ၏။ လောကံ၊ လောကကို။ အဘိဘုယျ၊ လွှမ်းမိုး၍။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ လောကေန၊ လောကသည်။ အနုပလိတ္တော၊ မလိမ်းကျံအပ်။ ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက် သောသုတ်တည်း။ ၃. ဖေဏပိဏ္ဍုပမသုတ် (အစပိုင်း) ၉၅။ ဧကံ သမယံ၊ တစ်ခုသော အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ ဘုရားရှင်သည်။ အယောဇ္ဈာယံ၊ အယောဇ္ဈာပြည်၌။ ဂင်္ဂါယ နဒိယာ၊ ဂင်္ဂါမြစ်၏။ တီရေ၊ ကမ်းနား၌။ (၎င်းကမ်းနား၌ အယောဇ္ဈာမြို့သားက ဆောက်လုပ်အပ်သော ကျောင်း၌ ဟူလို။ ဋ္ဌ-) ၁။ မယှံ ဟိ ပဋိပတ္တိကထနမေဝ ဘာရော၊ ပဋိပတ္တိပူရဏံ ပန ကုလပုတ္တ နံ ဘာရောဟီ ဒဿေတီ။ ၄။ အလွှာထော ဝေါ မယာ မဂ္ဂေါ၊ ၃၊ ၁-၅၂-ဓမ္မပဒ။ ဟောဆိုတာဝန်က ငါဘုရားငာဝန် ကျင့်ဆိုတာဝန်က သင် (အမျိုးကောင်းသား) တို့၏တာဝန်။ “ငါဘုရားဟောပါလျက် သင်တိုပဘိ ပကျင့်လျှင် ငါဘုရားမတတ်နိုင်”ဟု ဆိုလို၏။
စာမျက်နှာ-130	ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ တထာ ခေါ၊ ထိုဂင်္ဂါမြစ်ကမ်းနား၌။ ဝါ၊ ထိုသီတင်းသုံးတော်မူရာ အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ ဘုရားရှင်သည်။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့ကို။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သေယျထာပိ၊ ဥပမာကို ဟောတော်မူအံ့။ အယံ ဂင်္ဂါနဒီ၊ ဤဂင်္ဂါမြစ်သည်။ မဟန္တံ၊ ကြီးသော။ ဖေဏပိဏ္ဍံ၊ ရေမြှုပ်စိုင်ကို။ အာဝဟေယျ၊ ဆောင်မျှောရာ၏။ (အာဝဟေယျာတိ အာယရေယျ၊ ဋ္ဌ။ အာဝဟေယျာတိ အာနေတွာ ဝဟေယျ။) တမေနံ၊ ထိုရေမြှုပ်စိုင်ကြီးကို။ စက္ခုမာ၊ မံသ စက္ခု ပညာစက္ခုရှိသော။ ပုရိသော၊ ယောက်ျားသည်။ ပဿေယျ၊ မြင်ရာ၏။ နိဇ္ဈာယေယျ၊ ကြည့်ရှုရာ၏။ ယောနိသော၊ သင့်သော အကြောင်းအားဖြင့်။ ဥပပရိက္ခေယျ၊ (ပညာဖြင့်) ဆင်ခြင်ရာ၏။ (ယောနိသော ဥပပရိက္ခေယျာတိ ကာရဏေန ဥပပရိက္ခေယျ၊ ဋ္ဌ။ ကာရဏေန ဥပပရိက္ခေယျာတိ ဉာဏေန ဝီမံသေယျ။) တံ၊ ထိုရေမြှုပ်စိုင်ကြီးကို။ ပဿတော၊ မြင်သော။ နိဇ္ဈာယတော၊ ကြည့်ရှုသော။ ယောနိသော၊ သင့်သော အကြောင်းအားဖြင့်။ ဥပပရိက္ခတော၊ (ပညာဖြင့်) ဆင်ခြင်သော။ တဿ၊ ထိုယောက်ျား၏ (ဉာဏ်၌)။ ရိတ္တကညေဝ၊ အနှစ်မပါ ဗလာဟူ၍ သာလျှင်။ ခါယေယျ၊ ထင်ရာ၏။ တုစ္ဆကညေဝ၊ အနှစ်မမှီး အချည်းနှီးဟူ၍ သာလျှင်။ ခါယေယျ၊ ထင်ရာ၏။ အသာရကညေဝ၊ အနှစ်မရှိဟူ၍ သာလျှင်။ ခါယေယျ၊ ထင်ရာ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဖေဏပိဏ္ဍေ၊ ရေမြှုပ်စိုင်၌။ သာရော၊ အနှစ်သည်။ ကိံ ဟိ သိယာ၊ အဘယ်မှာ ရှိပါအံ့နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ၊ အတိတ် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန် ဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ၊ အကြင်ရုပ်သည်။ ပ။ ဒူရေ ဝါ၊ ဝေးသည်လည်း ဖြစ်သော။ သန္တိကေ ဝါ၊ နီးသည်လည်း ဖြစ်သော။ ယံ ရူပံ၊ အကြင်ရုပ်သည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏။) တံ၊ ထိုရုပ်ကို။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ပဿတိ၊ (ဉာဏ်ဖြင့်) မြင်၏။ နိဇ္ဈာယတိ၊ (ဉာဏ်ဖြင့်) ကြည့်ရှု၏။ ယောနိသော၊ သင့်သော အကြောင်းအားဖြင့်။ ဥပပရိက္ခတိ၊ (ပညာဖြင့်) စူးစမ်းဆင်ခြင်၏။ တံ၊ ထိုရုပ်ကို။ ပဿတော၊ (ဉာဏ်ဖြင့်) မြင်သော။ နိဇ္ဈာယတော၊ (ဉာဏ်ဖြင့်) ကြည့်ရှုသော။ ယောနိသော၊ သင့်သော အကြောင်းအားဖြင့်။ ဥပပရိက္ခတော၊ (ပညာဖြင့်) စူးစမ်းဆင်ခြင်သော။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏ (ဉာဏ်၌)။ ရိတ္တကညေဝ၊ နိစ္စ သုခ အတ္တမပါ ဗလာဟူ၍ သာလျှင်။ ခါယတိ၊ ထင်၏။ တုစ္ဆကညေဝ၊ နိစ္စ သုခ အတ္တမမှီး အချည်းနှီးဟူ၍ သာလျှင်။ ခါယတိ၊ ထင်၏။ အသာရကညေဝ၊ နိစ္စ သုခ အတ္တအနှစ်မရှိဟူ၍ သာလျှင်။ ခါယတိ၊ ထင်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ သာရော၊ နိစ္စ သုခ အတ္တအနှစ်သည်။ ကိံ ဟိ သိယာ၊ အဘယ်မှာ ရှိပါအံ့နည်း။ (ရုပ်) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သေယျထာပိ၊ ဥပမာကား။ သရဒသမယေ၊ တန်ဆောင်မုန်းလ (သရဒဥတု) အခါ၌။ ထုလ္လဖုသိတကေ၊ ကြီးသော မိုးပေါက်ရှိသော။ ဝေဝဿန္တေ၊ မိုးသည် ရွာသည် ရှိသော်။ ဥဒကေ၊ ရေ၌။ ဥဒကပုဗ္ဗဠံ၊ ရေပွက်သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စေဝ၊ ဖြစ်လည်း ဖြစ်၏။ နိရုဇ္ဈတိ စ၊ ချုပ်ပျက်လည်း ချုပ်ပျက်၏။ တမေနံ၊ ထိုရေပွက်ကို။ စက္ခုမာ၊ မံသ စက္ခု ပညာစက္ခုရှိသော။ ပုရိသော၊ ယောက်ျားသည်။ ပ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဥဒကပုဗ္ဗဠေ၊ ရေပွက်၌။ သာရော၊ အနှစ်သည်။ ကိံ ဟိ သိယာ၊ အဘယ်မှာ ရှိပါအံ့နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ပ။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ သာရော၊ နိစ္စ သုခ အတ္တအနှစ်သည်။ ကိံ ဟိ သိယာ၊ အဘယ်မှာ ရှိပါအံ့နည်း။ (ဝေဒနာ) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သေယျထာပိ၊ ဥပမာကား။ ဂိမှာနံ၊ နွေလတို့တွင်။ ပစ္ဆိမေ မာသေ၊ နောက်ဆုံး (ဝါဆို) လ၌။ ဌိတေ၊ ရပ်တည်သော။ မဇ္ဈန္တိကေ ကာလေ၊ နေ့လည် (မွန်းတည့်) ချိန်၌။ မရီစိကာ၊ တံလျှပ်သည်။ ဖန္ဒတိ၊ လှုပ်၏။ တမေနံ၊ ထိုတံလျှပ်ကို။ (ကြွင်းမထူး သညာသာ ထူး၏)
စာမျက်နှာ-131	ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သေယျထာပိ၊ ဥပမာကား။ သာရတ္ထိကော၊ အနှစ်ဖြင့် အလိုရှိသော။ သာရတ္ထိကံ၊ အနှစ်ကို ရှာဖွေလေ့ရှိသော။ ပုရိသော၊ ယောက်ျားသည်။ သာရတ္ထိကာနံ၊ အနှစ်ရှာခြင်းငှါ။ စရမာနော၊ လှည့်လည်သည် ရှိသော်။ တိဏှံ၊ ထက်သော။ ကုဋ္ဌာရိံ၊ ထားမကို။ အာဒါယ၊ ယူ၍။ ဝနံ၊ တောသို့။ ပဝိသေယျ၊ ဝင်ရာ၏။ သော၊ ထိုယောက်ျားသည်။ တတ္ထ၊ ထိုတော၌။ ဥဇုံ၊ ဖြောင့်သော။ နဝံ၊ နုပျိုသော။ အကုက္ကုဇာတံ၊ ဖူးတံမဖြစ်သည်သော။ မဟန္တံ၊ ကြီးသော။ ကဒလိက္ခန္ဓံ၊ ငှက်ပျောတုံးကို။ ပဿေယျ၊ မြင်ရာ၏။ တမေနံ၊ ထိုငှက်ပျောတုံးကို။ မူလတော၊ အရင်း၌၎င်း။ ဆိန္ဒေယျ၊ ဖြတ်ရာ၏။ မူလေ၊ အရင်း၌။ ဆေတွာ၊ ဖြတ်ပြီး၍။ အဂ္ဂတော၊ အဖျား၌၎င်း။ ဆိန္ဒေယျ၊ ဖြတ်ရာ၏။ အဂ္ဂေ၊ အဖျား၌။ ဆေတွာ၊ ဖြတ်ပြီး၍။ ပတ္တဝဠိံ၊ ငှက်ပျောပတ်အရစ်ကို။ ဝိနိဗ္ဗုဇေယျ၊ ခွါရာ၏။ သော၊ ထိုယောက်ျားသည်။ တဿာ၊ ထိုငှက်ပျောပင်၏။ ပတ္တဝဠိံ၊ ငှက်ပျောပတ်အရစ်ကို။ ဝိနိဗ္ဗုဇန္တော၊ ခွါသည် ရှိသော်။ ဖေဂ္ဂုမ္ပိ၊ အကာမျှကိုသော်လည်း။ နာဂစ္ဆေယျ၊ မရာ။ သာရတော၊ အနှစ်ကို။ ကုတော၊ အဘယ်မှာ ရနိုင်အံ့နည်း။ (ဤဥပမာ မ-၁ နိဿယ-နှာ ၂၃၆-စာပိုဒ် ၃၅၉. လည်းပါ၏။) တမေနံ၊ ထိုငှက်ပျောတုံးကို။ (အကြွင်းမထူး။ သင်္ခါရသာထူး၏။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သေယျထာပိ၊ ဥပမာကား။ မာယာကာရော ဝါ၊ မျက်လှည့်ဆရာသည် သော်၎င်း။ မာယာကာရန္တေဝါသီ ဝါ၊ မျက်လှည့်ဆရာ၏ တပည့်သည် သော်၎င်း။ စတုမဟာပထေ၊ လမ်းလေးခွ ဖြစ်သော လမ်းမကြီး၌။ မာယံ၊ မျက်လှည့်ကို။ ဝိဒံသေယျ၊ ပြုစု၏။ တမေနံ၊ ထိုမျက်လှည့်ကို။ (အကြွင်းမထူး။ ဝိညာဏံသာထူး၏။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဿံ၊ ရှုဆင်ခြင်သော။ သုတဝါ၊ အကြားအမြင် (အာဂမသုတ အဓိဂမသုတ) ရှိသော။ အရိယသာဝကော၊ အရိယသာဝကသည်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌လည်း။ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ငြီးတွယ်၏။ ပ။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဘဂဝါ၊ ဘုရားရှင်သည်။ ဣဒံ၊ ဤတရားစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ သုဂတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဣဒံ၊ ဤတရားစကားကို။ ဝဒျာ၊ မိန့်တော်မူပြီး၍။ သုဂတော၊ ကောင်းသာ စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အထာပရံ၊ ထိုမှတစ်ပါးသော— ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ဖေဏပိဏ္ဍုပမံ၊ ရေမြှုပ်စိုင်လျှင် ဥပမာရှိ၏။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ ပုဗ္ဗဠုပမာ၊ ရေပွက်လျှင် ဥပမာရှိ၏။ သညာ၊ သညာသည်။ မရီစိကုပမာ၊ တံလျပ်လျှင် ဥပမာရှိ၏။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ကဒလုပမာ၊ ငှက်ပျောတုံးလျှင် ဥပမာရှိကုန်၏။ ဝိညာဏံ စ၊ ဝိညာဏ်သည်ကား။ မာယုပမံ၊ မျက်လှည့်လျှင် ဥပမာရှိ၏။ (ဣမေ၊ ဤခန္ဓာငါးပါးတို့ကို။) အာဒိစ္စဗန္ဓုနာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဒေသိတာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ ယထာ ယထာ၊ အကြင်အကြင်သို့သော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ယော၊ အကြင် မံသ စက္ခု ပညာစက္ခု အမြင်ရှိသော ယောက်ျားသည်။ တံ၊ ထိုရုပ်ကို။ ယောနိသော၊ အားဖြင့်။ နိဇ္ဈာယတိ၊ ကြည့်ရှု၏။ ယောနိသော၊ အားဖြင့်။ ဥပပရိက္ခတိ၊ စူးစမ်းဆင်ခြင်၏။ ယောနိသော၊ အားဖြင့်။ ပဿတိ၊ မြင်၏။ တထာ တထာ၊ ထိုထိုသို့သော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ (ရှုဆင်ခြင်သည် ရှိသော်) တဿ၊ ထိုယောက်ျား၏ (ဉာဏ်)။ ရိတ္တကံ၊ ဗလာဟူ၍။ တုစ္ဆကံ၊ အချည်းနှီးဟူ၍။ ဟောတိ၊ ထင်လာ၏။
စာမျက်နှာ-132	ဘူရိပညေန၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဣမံ စ ကာယံ၊ ဤခန္ဓာငါးပါးကိုပင်။ အာရဗ္ဘ၊ အကြောင်းပြု၍။ ဒေသိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ တိဏ္ဏံ ဓမ္မာနံ၊ (အာယု, ဥဋ္ဌာ, ဝိညာဏံ) သုံးပါးသော တရားတို့သည်။ ပဟာနံ၊ ပယ်ခွါခြင်းကြောင့်။ ဆဍ္ဍိတံ၊ စွန့်ပစ်အပ်သော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ (တုမှေ၊ သင်တို့သည်။) ပဿထ၊ ကြည့်ရှုကြကုန်လော့။ အာယု စ၊ အသက်ခေါ် ဇီဝိတသည်၎င်း။ ဥသ္မာ စ၊ အပူခေါ် ကမ္မဇတေဇောဓာတ်သည်၎င်း။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏ်သည်၎င်း။ ယဒါ၊ အကြင်အခါ၌။ ဣမံ ကာယံ၊ ဤကိုယ်ကို။ ဇဟန္တိ၊ စွန့်ခွါကုန်၏။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ အပဝိဒ္ဓေါ၊ (သုသာန်တစ သင်္ချိုင်းဝ၌) စွန့်ချပစ်လွှတ်အပ်သည် ဖြစ်၍။ သေတိ၊ (စင်းစင်းလဲနေ) အိပ်ရချေ၏။ (တံ သရီရံ၊ ထိုစွန့်ပစ်အပ်သော အသေကောင်ကိုယ်သည်။) ပရဘတ္တံ၊ (ပိုးလောက် မြေခွေး ဘီလူး စသော) တစ်ပါးသူတို့၏ အစာသည်။ (ဟုတ္ခာ၊ ဖြစ်၍။) အစေတနံ၊ စိတ်စေတနာ မရှိတော့သည်။ (ဟောတိ၊ ၏။) အယံ သန္တာနော၊ ဤစွန့်ပစ်ခြင်း သဘောတရားအစဉ်သည်။ အာဒိတ္တော၊ ဤအတိုင်း ရှုအပ်သော သဘောရှိ၏။ အယံ၊ ဤဝိညာဏက္ခန္ဓာသည်။ ဗာလသာပိနီ၊ အန္ဓဗာလ ပုထုဇဉ်တို့ကို (ငါ ငါဟု) စွဲလမ်းပြောဆိုစေတတ်သော။ မာယာ၊ မျက်လှည့် (သဘဝယ်) တည်း။ သာ (စတ္ထော)၊ ဤခန္ဓာ (ငါးပါး) ကို။ ဝဓကော၊ ဘူးသတ်သွားယူ၍။ အက္ခါတော၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ဤခန္ဓာငါးပါး၌။ သာရော၊ နိစ္စ သုခ အတ္တအနှစ်သည်။ န ဝိဇ္ဇတိ၊ မရှိ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ အဘိရုဒ္ဓဝီရိယော၊ အားထုတ်အပ်သော လုံ့လဝီရိယရှိသည် ဖြစ်၍။ သမ္မဇာနော၊ ပညာဖြင့် ဆင်ခြင်တတ်သည် ဖြစ်၍။ ပဋိဿတော၊ သတိဖြင့် အောက်မေ့သည် ဖြစ်၍။ ဒိဝါ ဝါ၊ နေ့၌၎င်း။ ယဒိ ဝါ ရတ္တိံ၊ ညဉ့်၌၎င်း။ ခန္ဓေ၊ ခန္ဓာတို့ကို။ ဧဝံ၊ ဤနည်းအတိုင်း။ အဝေက္ခေယျ၊ ရှုဆင်ခြင်ရာ၏။ သဗ္ဗသံယောဇနံ၊ အလုံးစုံသော သံယောဇဉ်ကို။ ဝိဟနေယျ၊ စွန့်ပယ်ရာ၏။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သရဏံ၊ ကိုးကွယ်ရာ (ကုသိုလ်) ကို။ ကရေယျ၊ ပြုရာ၏။ အဓုဝံ၊ ရွေ့လျောခြင်း မရှိသော။ ပဒံ၊ နိဗ္ဗာန်ကို။ ပတ္ထယံ၊ တောင့်တသည် ဖြစ်၍။ အာဒိတ္တသီသောဝ၊ မီးလောင်အပ်သော ဦးခေါင်းရှိသူကဲ့သို့။ စရေယျာတိ၊ ကျင့်ရာ၏ ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤတရားစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သုတံ၊ ကြားနာခဲ့ပြီ။ တတိယံ၊ သုံးခုမြောက် သောသုတ်လည်း။ ၄. ဂေါမယပိဏ္ဍသုတ် ၉၆။ သာဝတ္ထိ နိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိနိဒါန်း။ တံ၊ တည်း။ ဧကမန္တံ၊ တစ်ခုသော အရပ်၌။ နိသိန္နော ခေါ၊ ထိုင်နေသော။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ယံ ယံ ရူပံ၊ အကြင်အကြင် ရုပ်သည်။ နိစ္စံ၊ မြဲ၏။ ဓုဝံ၊ ခိုင်ခံ့၏။ သဿတံ၊ တည်တံ့အံ့၏။ အဝိပရိဏာမဓမ္မံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောမရှိ။ သဿတိသမံ၊ အမြဲတည်သော ဝတ္ထုတို့နှင့် တူစွာ။ တထေဝ၊ ထိုတည်တံ့ခိုင်မြဲ ပြောင်းလဲခြင်းမရှိသော အခြင်း ၁။ သတံ သဗ္ဗကာလံ ယာဝကပ္ပဋ္ဌာနာ ဟောန္တီတိ သဿတိဒယာ၊ ဘီနောဒယာ၊ တာယီ သမီ သမကာလံ။ သန္တိ““ထင်လည်းထင်ရှား၊ သတိမြဲလည်းမြဲသော အရာဝတ္ထုများ။
စာမျက်နှာ-133	အရာအားဖြင့် သာလျှင်။ ဌဿတိ၊ တည်တံ့လတ္တံ့။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတစ်ခုသော။ တံ ရူပံ၊ ထိုရုပ်။ အတ္ထိ နု ခေါတိ၊ ရှိပါသလော” ဟူသော။ (ဝေဒနာ စသည်လည်း ဤနည်းပေး။) တံ ဝိညာဏံ၊ ထိုဝိညာဏ်သည်။ အတ္ထိ နု ခေါတိ၊ ရှိပါသလော” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဧတဒဝေါစ၊ လျှောက်ပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ ဘုရားရှင်သည်။ ပရိတ္တံ၊ အနည်းငယ်မျှသော။ ဂေါမယပိဏ္ဍံ၊ နွားချေးစိုင် (ခဲ) ကို။ ပါဏိနာ၊ လက်တော်ဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ကောက်ယူ၍။ တံ ဘိက္ခုံ၊ ထိုရဟန်းကို။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧတ္တကောပိ ခေါ၊ ဤနွားချေးခဲမျှ အတိုင်းအရှည် ရှိသည် သော်လည်း ဖြစ်သော။ နိစ္စော၊ မြဲသော။ ဓုဝော၊ ခိုင်ခံ့သော။ သဿတော၊ တည်တံ့သော။ အဝိပရိဏာမဓမ္မော၊ ပြောင်းလဲ ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောမရှိသော။ သဿတိသမံ၊ အမြဲတည်သော အရာဝတ္ထုတို့နှင့် တူစွာ။ တထေဝ၊ ထိုတည်တံ့ခိုင်မြဲ ပြောင်းလဲခြင်းမရှိသော အခြင်းအရာအားဖြင့် သာလျှင်။ ဌဿတိ၊ တည်တံ့လတ္တံ့။ (ဧကော မေ ဝမ္ပတိ ကဲ့သို့ အာချာတနာမ် ကြံ၍ ပေးလိုက်သည်။ အနိယမ နိယမ ယော သော ထည့်၍ သော်လည်း ပေး။) အတ္တဘာဝပဋိလာဘော၊ ရအပ်သော အတ္တဘော (ခန္ဓာ) သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဧတ္တကောပိ၊ ဤနွားချေးခဲမျှ အတိုင်းအရှည် ရှိသည် သော်လည်း ဖြစ်သော။ နိစ္စော၊ မြဲသော။ ပ။ ဌဿတိ၊ တည်တံ့လတ္တံ့။ အတ္တဘာဝပဋိလာဘော၊ ရအပ်သော အတ္တဘော (ခန္ဓာ) သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ စေ၊ အကယ်၍။ အဘဝိဿ၊ ရှိငြားအံ့။ သမ္မာ၊ ကောင်းစွာ။ ဒုက္ခက္ခယာယ၊ ဝဋ်ဆင်းရဲ၏ ကုန်ခန်းခြင်းငှါ။ ဣဒံ ဗြဟ္မစရိယဝါသော၊ ဤမဂ္ဂဗြဟ္မစရိယကို ကျင့်သုံးမှုသည်။ ဝါ၊ ဤကျင့်သုံးအပ်သော မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယသည်။ န ပညာယေထ၊ ထင်ရှားမဖြစ်ရာ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ယသ္မာ စ ခေါ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဧတ္တကောပိ၊ ဤနွားချေးခဲမျှ။ ပ။ အတ္တဘာဝပဋိလာဘော၊ ရအပ်သော အတ္တဘော (ခန္ဓာ) သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ သမ္မာ၊ ကောင်းစွာ။ ဒုက္ခက္ခယာယ၊ ဝဋ်ဆင်းရဲ၏ ကုန်ခန်းခြင်းငှါ။ ဗြဟ္မစရိယဝါသော၊ ကျင့်သုံးအပ်သော မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယ။ ပညာယတိ၊ ထင်ရှားဖြစ်၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဘူတပုဗ္ဗံ၊ ရှေး၌ ဖြစ်ဘူးသည်ကား။ ဝါ၊ ဖြစ်ဘူးသော အကြောင်းကို ဟောတော်မူအံ့။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ခတ္တိယော၊ လယ်မြေ (ရေ) ကို အစိုးရသော။ မုဒ္ဓာဝသိတ္တော၊ ဦးထိပ်၌ အဘိသိက် (ရေစင်) နှံ့အပ်ပြီးသော။ (အဘိသိက်မြှောက် ပြီးသော ဟူလို။) ရာဇာ၊ မင်းသည်။ အဟောသိံ၊ ဖြစ်ဘူးပြီ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ခတ္တိယဿ၊ ထိုခတ္တိယ၏။ မုဒ္ဓာဝသိတ္တဿ၊ ထိုအဘိသိက်မြှောက်ပြီးသော။ ရာဇိနော၊ မင်း၏။ သတော၊ ဖြစ်စဉ်။ တဿ မယှံ၊ ထိုငါ၏။ (မယှံ ဗောဓိသတ္တာဝသတော ကဲ့သို့ သမ္မန်။) ကုသာဝတီရာဇဓာနိပ္ပမုခာနိ၊ ကုသာဝတီမင်းနေပြည် အကြီးအမှူးရှိကုန်သော။ စတုရာသိနဂရသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော မြို့တို့သည်။ အဟေသုံ၊ ရှိဘူးကုန်ပြီ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ပ။ တဿ မယှံ၊ ထိုငါ၏။ ဓမ္မပါသာဒပ္ပမုခာနိ၊ ဓမ္မပြာသာဒ် အကြီးအမှူးရှိကုန်သော။ စတုရာသီတိပါသာဒသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော ပြာသာဒ်တို့သည်။ အဟေသုံ၊ ရှိဘူးကုန်ပြီ။ ၁။ နယိဒံ ဗြဟ္မစရိယဝါသော ပညာယထာတိ အသံ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယဝါသော နာမ န ပညာယေယျ။ ဋ္ဌ။ နယဒန္တိ စတ္ထ ယကာရော ပဒသနိကရော၊ ဣဒန္တိ နိပါတပဒံ၊ တံ ပန ငယန သမ္မန္ဓိယတိ၊ ထံ ထိလိဂေါဝ ဟောတီလီ ကယံ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယဝါသောတိ ဝုတ္တံ။ ဣဒံသည် နိပါတ်ဖြစ်၍ ဝိသေသျှလိင်လိုက်ရသောကြောင့် ဗြဟ္မစရိယဝါသောဟူသော ဝိသေသျနှင့်ညီစွာ အသံဟု ပုညိဖြင့် ဖွင့်သည်ဟူလို။ ဣiနိပါတ်သည် လိဒ် ၃-ပါး, ရစ် ၂-ပါး ဝိဘတ် ၇-သွယ် အကုန်ဆိုင် သည်။ ထိုခကြာင့် ပါဠိတော်များ၌ ယဒိဒံ စတ္တာရိ ပုရိသယုဂါနိ -ပုရိသပုဂ္ဂလာ၊ ယဒိဒ အညမညပစဓနန ထညမညဥ္အာပဒနန။ ယဘယိဒံ စိတ္တံ စသည်ဖြင့် တွေ့ရလေသည်။
စာမျက်နှာ-134	ပ။ မဟာဗျူဟကူဋာဂါရပ္ပမုခာနိ၊ မဟာဗျူဟ (ရွှေငွေပြီးသော) အထွတ်တပ်အိမ် အကြီးအမှူးရှိကုန်သော။ စတုရာသီတိကူဋာဂါရသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော အထွတ်တပ်အိမ်တို့သည်။ အဟေသုံ၊ ရှိဘူးကုန်ပြီ။ ပ။ ဒန္တမယာနိ၊ ဆင်စွယ်ဖြင့် ပြီးကုန်သော။ သာရမယာနိ၊ သားနှစ်ပြည့် စန္ဒကူးနီသားဖြင့် ပြီးကုန်သော။ သောဝဏ္ဏမယာနိ၊ ရွှေဖြင့် ပြီးကုန်သော။ ဂေါနကတ္ထတာနိ၊ အမွေးရှည် ကောဇောနက်ကြီးဖြင့် ခင်းအပ်ကုန်သော။ ပဋိကတ္ထတာနိ၊ သားမွေးဖြူ အခင်းဖြင့် ခင်းအပ်ကုန်သော။ ပဋလိကတ္ထတာနိ၊ ပန်းပြောက်ခြယ် သားမွှေးအခင်းဖြင့် ခင်းအပ်ကုန်သော။ ကဒလိမီဂပဝရပစ္စတ္ထရဏာနိ၊ ဝံပိုင်ရေဖြင့် ပြုအပ်သော မြတ်သော အခင်းရှိကုန်သော။ သဥတ္တရစ္ဆဒနာနိ၊ အထက်၌ ဖဲ့ယှက် မိုးအပ်သော မျက်နှာကြက်နီနှင့် တကွ ဖြစ်ကုန်သော။ ဥဘတောလောဟိတကူပဓာနာနိ၊ နှစ်ဖက်၌ ထားအပ်သော နီသော ခေါင်းအုံး ခြေလျှင်း ရှိကုန်သော။ စတုရာသီတိပလ္လင်ကသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော ပလ္လင် (ညောင်စောင်း) တို့သည်။ အဟေသုံ၊ ရှိဘူးကုန်ပြီ။ ပ။ သောဝဏ္ဏလင်္ကာရာနိ၊ ရွှေတန်ဆာ (ရွှေဖြင့် ပြုအပ်သော တန်ဆာ) ရှိကုန်သော။ သောဝဏ္ဏဒ္ဓဇာနိ၊ ရွှေတံခွန် (ရွှေဖြင့် ပြုအပ်သော တံခွန်) ရှိကုန်သော။ ဟေမဇာလပဋိစ္ဆန္နာနိ၊ ရွှေကွန်ယက်တို့ဖြင့် ဖုံးအုပ် လမ်းခြံ့အပ်ကုန်သော။ ဥပေါသထနာဂရဇပ္ပမုခာနိ၊ ဥပေါသထဆင်မင်း အကြီးအမှူးရှိကုန်သော။ စတုရာသီတိနာဂသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော ဆင်နွယ်တို့သည်။ အဟေသုံ၊ ရှိဘူးကုန်ပြီ။ ပ။ သောဝဏ္ဏလင်္ကာရာနိ၊ ရွှေတန်ဆာ ရှိကုန်သော။ သောဝဏ္ဏဒ္ဓဇာနိ၊ ရွှေတံခွန် ရှိကုန်သော။ ဟေမဇာလပဋိစ္ဆန္နာနိ၊ ရွှေကွန်ယက်တို့ဖြင့် ဖုံးအုပ်အပ်ကုန်သော။ ဝလာဟကအဿရာဇပ္ပမုခာနိ၊ ဝလာဟကမြင်းမင်း အကြီးအမှူးရှိကုန်သော။ စတုရာသီတိအဿသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော မြင်းတို့သည်။ အဟေသုံ၊ ရှိဘူးကုန်ပြီ။ ပ။ သောဝဏ္ဏလင်္ကာရာနိ၊ ရွှေတန်ဆာ ရှိကုန်သော။ သောဝဏ္ဏဒ္ဓဇာနိ၊ ရွှေတံခွန် ရှိကုန်သော။ ဟေမဇာလပဋိစ္ဆန္နာနိ၊ ရွှေကွန်ယက်တို့ဖြင့် ဖုံးအုပ်အပ်ကုန်သော။ ဝေဇယန္တရထပ္ပမုခာနိ၊ ဝေဇယန္တရထား အကြီးအမှူးရှိကုန်သော။ စတုရာသီတိရထသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော ရထားတို့သည်။ အဟေသုံ၊ ရှိဘူးကုန်ပြီ။ ပ။ မဏိရတနပ္ပမုခာနိ၊ ပတ္တမြားရတနာ အကြီးအမှူးရှိကုန်သော။ စတုရာသီတိမဏိသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော ပတ္တမြားတို့သည်။ အဟေသုံ၊ ရှိဘူးကုန်ပြီ။ ပ။ သုဘဒ္ဒါဒေဝီပ္ပမုခာနိ၊ သုဘဒ္ဒါမိဖုယား အကြီးအမှူးရှိကုန်သော။ စတုရာသီတိဣတ္ထိသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော (အခြံအရံ) မိန်းမတို့သည်။ အဟေသုံ၊ ရှိဘူးကုန်ပြီ။ ပ။ အနုယန္တသိရိ၊ မိမိအလိုသို့ အစဉ်လိုက်ကုန်သော။ ပရိဏာယကရတနပ္ပမုခာနိ၊ သားကြီးရတနာ အကြီးအမှူးရှိကုန်သော။ စတုရာသီတိခတ္တိယသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော မင်းထို့တို့သည်။ အဟေသုံ၊ ရှိဘူးကုန်ပြီ။ ပ။ ဒုက္ခလသန္ဒာနာနိ၊ ဘွဲ့ဖြူ ပုဆိုးအခင်း ရှိကုန်သော။ ကံသူပဓာရဏာနိ၊ နို့ညှစ်ငွေခွက် ရှိကုန်သော။ (ရတ္တဇတမယဒေါဟဠဘာဝနာနိ၊ ဋ္ဌ။ ရတ္တပဋိဋ္ဌကာနိ၊ အံ၊ ဋ္ဌ-၃၊ ၂၇၀။) စတုရာသီတိဓေနုသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော နို့စားနွားမတို့သည်။ အဟေသုံ၊ ရှိဘူးကုန်ပြီ။ ပ။ ခေါမသုခုမာနိ၊ နူးညံ့ချောမွေ့သော ခုံချည် ရှိကုန်သော။ ဝါ၊ ခုံချည်ချောဖြင့် ရက်အပ်ကုန်သော။ ကောသေယျသုခုမာနိ၊ နူးညံ့ချောမွေ့သော ပိုးချည် ရှိကုန်သော။ ၁။ ဒုကူလသန္တာနာနီတိ ဒုကူလသန္ထရ င္း ယံ ဝရဒုကူသံ ပါရတံ။ အံ-ဋ္ဌ-၃၊ ၂၇၀။ ဒုကူလ-နာနီထိ ရဇထထာဒန ဒိဿိတေ ဒုကိုေ ရာ သန္န ဧကသန္တိ ဒုကုလသနာ။ အဲ-၃၊ ၂၀၈။ ၍ ဌ အလိုသမ္ဗန်သည်။ သနာနံ ငါမမုဒ္ဒဘေ။ အဘိဓာန် (၄၉၉) ဂါထာ၌ နွားချည် ကြိုးပရိယာယ် ဆိုသော ကြောင့် ဘွဲ့ဖြူပုဆိုးထည်းဟူသော နွားချည်ကြိုးရှိကုန်သော။ ဟုသမ္မန်။ နို့ ့ညှစ်သောအခါ၌ နွားမ၏ခြေလေး ဘက်ကို ဘွဲ့ပြုပုဆိုးဖြင့် ချည်ထားသည် ဟူလို။ ကံ-၃-၁၉၆-၌ ဒုကူသသနာနိဟု စတုတ္ထက္ခာနှင့်ရှိ၏။
စာမျက်နှာ-135	ဝါ၊ ပိုးချည်ချောဖြင့် ရက်အပ်ကုန်သော။ ကမ္ဗလသုခုမာနိ၊ နူးညံ့ချောမွေ့သော ကမ္ဗလာ ရှိကုန်သော။ ဝါ၊ ကမ္ဗလာချောဖြင့် ပြီးကုန်သော။ ကပ္ပါသိကသုခုမာနိ၊ နူးညံ့ချောမွေ့သော ဝါချည် ရှိကုန်သော။ ဝါ၊ ဝါချည်ချောဖြင့် ရက်အပ်ကုန်သော။ စတုရာသီတိဝတ္ထုကောဋိသဟဿာနိ၊ ကုဋေပေါင်း ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော အဝတ်အထည်တို့သည်။ အဟေသုံ၊ ရှိဘူးကုန်ပြီ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ခတ္တိယဿ၊ လယ်မြေ (ရေ) ကို အစိုးရသော။ မုဒ္ဓာဝသိတ္တဿ၊ ဦးထိပ်၌ အဘိသိက် (ရေသွန်း) လောင်းအပ်ပြီးသော။ ရာဇိနော၊ မင်း၏။ သတော၊ ဖြစ်စဉ်။ တဿ မယှံ၊ ထိုငါ၏။ စတုရာသီတိထာလိပါကသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော ပွဲတော်ချက် ထမင်းအိုးတို့သည်။ အဟေသုံ၊ ဖြစ်ကုန်ပြီ။ သာယံ၊ ညနေအခါ၌၎င်း။ ပါတံ၊ နံနက်အခါ၌၎င်း။ သတ္တာဘိယာရံ၊ စားတော်ချက် ပို့ဆောင်အပ်သော စားတော်ထမင်းကို။ အဘိဟရိယတ္ထ၊ ပို့ဆောင်အပ်ပြီ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ တေန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ယံ၊ အကြင်မြို့၌။ အဇ္ဈာဝသာမိ၊ စံနေ၏။ တံ၊ ထိုမြို့သည်။ တေသံ ခေါ ပန စတုရာသီတိယာ နဂရသဟဿာနံ၊ ထိုရှစ်သောင်းလေးထောင်သော မြို့တို့တွင်။ ဧကညေဝ နဂရံ၊ တစ်မြို့သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ၏။ ကုသာဝတီရာဇဓာနီ၊ ကုသာဝတီမင်းနေပြည်ကြီး ပင်တည်း။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ တေန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ယံ၊ အကြင်ပြာသာဒ်၌။ အဇ္ဈာဝသာမိ၊ စံနေ၏။ သော၊ ထိုပြာသာဒ်သည်။ တေသံ ခေါ ပန စတုရာသီတိယာ ပါသာဒသဟဿာနံ၊ ထိုရှစ်သောင်းလေးထောင်သော ပြာသာဒ်တို့တွင်။ ဧကောယေဝ ပါသာဒေါ၊ ပြာသာဒ်တစ်ဆောင်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဓမ္မပါသာဒေါ၊ ဓမ္မပြာသာဒ် ပင်တည်း။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ တေန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ယံ၊ အကြင်အထွတ်တပ်အိမ်၌။ အဇ္ဈာဝသာမိ၊ စံနေ၏။ တံ၊ ထိုအထွတ်တပ်အိမ်သည်။ တေသံ ခေါ ပန စတုရာသီတိယာ ကူဋာဂါရသဟဿာနံ၊ ထိုရှစ်သောင်းလေးထောင်သော အထွတ်တပ်အိမ်တို့တွင်။ ဧကညေဝ ကူဋာဂါရံ၊ အထွတ်တပ်အိမ် တစ်ဆောင်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ၏။ မဟာဗျူဟံ ကူဋာဂါရံ၊ မဟာဗျူဟ (ရွှေငွေရတနာဖြင့် ပြီးသော) အထွတ်တပ်အိမ် ပင်တည်း။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ တေန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ယံ၊ အကြင်ပလ္လင် (ညောင်စောင်း) ကို။ ပရိဘုဉ္ဇာမိ၊ သုံးဆောင်၏။ သော၊ ထိုပလ္လင် (ညောင်စောင်း) သည်။ တေသံ ခေါ ပန စတုရာသီတိယာ ပလ္လင်္ကသဟဿာနံ၊ ထိုရှစ်သောင်းလေးထောင်သော ပလ္လင် (ညောင်စောင်း) တို့တွင်။ ဧကောယေဝ ပလ္လင်္ကော၊ ပလ္လင် (ညောင်စောင်း) တစ်ခုသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဒန္တမယော ဝါ၊ ဆင်စွယ်ဖြင့် ပြီးသော ပလ္လင်သည် သော်၎င်း။ သာရမယော ဝါ၊ အနှစ်ပြည့် စန္ဒကူးနီသားဖြင့် ပြီးသော ပလ္လင်သည် သော်၎င်း။ သောဝဏ္ဏမယော ဝါ၊ ရွှေဖြင့် ပြီးသော ပလ္လင်သည် သော်၎င်း။ ရူပိယမယော ဝါ၊ ငွေဖြင့် ပြီးသော ၁။ အံ-၁-၁၉၆။ ဝေလာမသုတ်၌ စတုရာသီတိဇတ္ထကောဋိသဟဿာနိ အဒါသိ ခေါမသုခုမာနံ ကောသေ ယျသုခုမန် ကမ္မလသုခမာနံ ကပ္ပါဆီကသုခုမာနံ ဟု နံဝိဘတ်ဖြင့် ရှိ၏။ ဤ၌လည်း ခေါမသုခုမာနံစသည်ဖြင့် ရှိသင့်၏။ ဝေါမဘုရမာနံ၊ ခုံချည်ချောအဝတ် ရှိ၏။ စသည်ဖြင့် သမ္ဗန်၌ စဘုp သီတိခတ္တ နှင့် သမ္ဗန်သမ္ဗန်အဖြစ်ဖြင့်စပ်လျှင် အနက်အဓိပ္ပါယ်ပို၍ဖြောင့်၏။ သဟဿာနိ ၂။ ပိ တေ သောဝဏ္ဏမဏံ ဥဠာရန္တိ ဧတ္ထ နိကာရတ္ထေ ပာပူရဏမတ္တေ ဝါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ယဒါ ဟိ သဂဏ္ဏမေဝ ကောဝဏ္ဏန္တိ အထပတ္ထာ၊ တဒါ သုဝဏ္ဏဏ ဝီဏာဓရာ သောဝဏ္ဏမယန္တိ ဝိကာရ မသသဒ္ဓေါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော နိဗ္ဗတ္တိ အတ္ထောလိပ် ဝတ္ထု ဝ။ ယဒါ ပန သုဝဏ္ဏန နိဗ္ဗတ္တံ ဆောဝဏ္ဏန္တိ အယမတ္ထော၊ တဒါ သောဝဏ္ဏမေဝ ဘောဝဏ္ဏပယန္တိ ပဒပူရဏမဝဏ္ဏ ယဘဒ္ဓေါ အဋ္ဌဓမ္မာ။ သဒ္ဒနီထိ ပထမာလာ၊ စာမျက်နှာ ၃၀၆။
စာမျက်နှာ-136	ပလ္လင်သည် သော်၎င်း တည်း။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ တေန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ယံ၊ အကြင်ဆင်တော်ကို။ အဘိရူဟာမိ၊ စီး၏။ သော၊ ထိုဆင်တော်သည်။ တေသံ ခေါ ပန စတုရာသီတိယာ နာဂသဟဿာနံ၊ ထိုရှစ်သောင်းလေးထောင်သော ဆင်တို့တွင်။ ဧကောယေဝ နာဂေါ၊ စီးတော်ဆင် တစ်စီးသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဥပေါသထော နာဂရဇာ၊ ဥပေါသထဆင်မင်း ပင်တည်း။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ တေန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ယံ၊ အကြင်မြင်းတော်ကို။ အဘိရူဟာမိ၊ စီး၏။ သော၊ ထိုမြင်းတော်သည်။ တေသံ ခေါ ပန စတုရာသီတိယာ အဿသဟဿာနံ၊ ထိုရှစ်သောင်းလေးထောင်သော မြင်းတို့တွင်။ ဧကောယေဝ အဿေါ၊ စီးတော်မြင်း တစ်စီးသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဝလာဟကော အဿရဇာ၊ ဝလာဟကမြင်းမင်း ပင်တည်း။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ တေန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ယံ၊ အကြင်ရထားကို။ အဘိရူဟာမိ၊ စီး၏။ သော၊ ထိုရထားသည်။ တေသံ ခေါ ပန စတုရာသီတိယာ ရထသဟဿာနံ၊ ထိုရှစ်သောင်းလေးထောင်သော ရထားတို့တွင်။ ဧကောယေဝ ရထော၊ စီးတော်ရထား တစ်စီးသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဝေဇယန္တော ရထော၊ ဝေဇယန္တရထား ပင်တည်း။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ တေန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ မံ၊ ငါ့ကို။ ခတ္တိယာနီ ဝါ၊ မင်းမျိုးမိန်းမ သော်လည်း ဖြစ်သော။ ဝေသိယာနီ ဝါ၊ မင်းပုဏ္ဏားမျိုးစပ် မိန်းမ သော်လည်း ဖြစ်သော။ ယာ၊ အကြင်မိန်းမသည်။ ပစ္စုပဋ္ဌာတိ၊ လုပ်ကျွေး၏။ သာ၊ ထိုမိန်းမသည်။ တေသံ ခေါ ပန စတုရာသီတိယာ ဣတ္ထိသဟဿာနံ၊ ထိုရှစ်သောင်းလေးထောင်သော မိန်းမတို့တွင်။ ဧကာယေဝ ဣတ္ထိ၊ မိဖုယားမိန်းမ (သုဘဒ္ဒါ) တစ်ယောက်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ၏။ (ရွှေဝါကျများ၌ ကဲ့သို့ ဟောတိ နောက်မှ ခတ္တိယာနီ ဝါ၊ မင်းမျိုးမိန်းမသည် သော်၎င်း။ ဝေလာမိကာ ဝါ၊ မင်းပုဏ္ဏားစပ်မျိုးမိန်းမသည် သော်၎င်း တည်း။ ဟုသော်လည်း ပေး။) ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ တေန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ခေါမသုခုမံ ဝါ၊ ခုံချည်ချောအဝတ် သော်လည်း ဖြစ်သော။ ကောသေယျသုခုမံ ဝါ၊ ပိုးချည်ချောအဝတ် သော်လည်း ဖြစ်သော။ ကမ္ဗလသုခုမံ ဝါ၊ ကမ္ဗလာချောအဝတ် သော်လည်း ဖြစ်သော။ ကပ္ပါသိကသုခုမံ ဝါ၊ ဝါချည်ချောအဝတ် သော်လည်း ဖြစ်သော။ ယံ၊ အကြင်အဝတ်အစုံ (ပုဆိုးအင်္ကျီတစုံ ဟူလို။) ကို။ ပရိဒဟာမိ၊ ဝတ်ရုံ၏။ တံ၊ ထိုအဝတ်အစုံသည်။ တေသံ ခေါ ပန စတုရာသီတိယာ ဝတ္ထုကောဋိသဟဿာနံ၊ ထိုကုဋေပေါင်း ရှစ်သောင်းလေးထောင်သော အဝတ်တို့တွင်။ ဧကညေဝ ဝတ္ထုယုဂံ၊ ဝတ်စုံတစုံသည်သာလျှင်။ ၁။ ဝေလာမိကာတိ ခတ္တိယဘာ ဝါ ပြာဟ္မဏိယာ, ဗြာဟ္မဏဘာ ဝါ ခတ္တိယာနိယာ ကုစ္ဆိသ္မိံ ဇာတာ။ ဋ္ဌ။ ဤဋ္ဌ၌ အဓိပ္ပါယတ္ထဖွင့်၏။ ဤနိဿယ၌လည်း ၎င်း တိုင်း အဓိပ္ပါယတ္ထပင် ပေးလိုက်၏။ ဝေလာမသုတ် ကံ-ဋ္ဌ ၃၊ ၂၆၈-၌ ဝေလာမောတိ ဇာတိဝဂါတ္ထရူပဘေးသဒ္ဒါပညာဒီဟိ မရိယာဒလံ အကိဏ္ဏငန္တဟိ ဥဋာရေဟိဂုဏေဟိ သမန္နာဂတတ္တာ ဧဝံ လဒ္ဒနာမာ။ အံ-ဋီ ၃၊ ၂၀၀-၌ ဝေလာမောတိ မာသဒ္ဒါ ပဋိသေဝေစနော၊ ဇာတိဂေါတ္တရူပဘောါဒိဂုဏာနံ ဝေလာ ပရိယာဒါ နတ္ထိ ဧတသ္မိံန္တိ ဝေလာော အအ ဝါ ယထာရတ္တဂုဏာနံ ဝလာ မရိယာဒါ အမတီ ဩသာနံ ဂစ္ဆတိ တသ္မိံန္တိ ဝေလာမော၊ တာဝါ မရိယာဒ စာမတိ ဂစ္ဆတိအတိက္ကမတီတိ ဝေလာဂမာ ဟု ဖွင့်၏။ ၎င်းအဖွင့်များကို နည်းမှီး၍ ဝေလံ ခတ္တိယကုလမရိယာဝံ အမတီ ဂစ္ဆတိ အတ္ထပတိ ယာဝ ဗြာဟ္မဏကုသမရှိယာဒါ န ပန ဝေဿသုဒ္ဓကုလမၼာဒါတီ ဝေလာမီကာ ဟုပြု၊ မင်းမျိုးဟူသော အပိုင်းအခြားကို လွန်သော ဝါ၊ မင်းမျိုးနှင့်ပုဏ္ဏားပျိုးမှဖြစ်သော မိန်းမဟူလို။ မင်းမျိုးဟူသော အပိုင်းအခြားကိုလှန်ရာ၌ အတ္ထပကရဏအားဖြင့် ပုဏ္ဏားမျိုးထိုင်ရုံသာလွန်သည်။ ကုန်သည်မျိုး ဆင်းရဲမျိုးထိအောင် မလှန်နိုင်။ သို့ဖြစ်၍ ငလာမိကာဝါ၊ မင်းမျိုးဟူသော အပိုင်းအခြားကို (ပုဏ္ဏားမျိုးတိုင်ရုံသာ) လွန်သော မိန်းမသည်သော်လည်းဖြစ်ခသားဟု ဆဒ္ဒက္အထားဖြင့်သော်လည်းပေး။
စာမျက်နှာ-137	ဟောတိ၊ ၏။ (ဟောတိ နောက်မှ ခေါမသုခုမံ ဝါ စသည့် ပုဒ်များကို ခေါမသုခုမံ ဝါ၊ ချည်ချောအဝတ်သည် သော်၎င်း စသည်ဖြင့် တစ်နည်း သမ္ဗန်လေ။) ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ (တေန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အဟံ၊ ငါသည်။) ယတ္ထ၊ အကြင်ပွဲတော်ချက် စားတော်အိုးမှ။ နာဠိကောဒနပရမံ၊ တစ်လယ်ချက် စားတော်ထမင်းမျှကို။ ဘုဉ္ဇာမိ၊ စားသုံး၏။ (ပွဲတော်တစ်ယောက်၏ ဟူလို။) တဒယံ၊ ထိုစားတော်ထမင်းအား လျောက်ပတ်သော။ သူပေယျံ၊ ဟင်းလျာကိုလည်း။ ဘုဉ္ဇာမိ၊ စားသုံး၏။ သော၊ ထိုပွဲတော်ချက် စားတော်ထမင်းအိုးသည်။ တေသံ ခေါ ပန စတုရာသီတိယာ ထာလိပါကသဟဿာနံ၊ ထိုရှစ်သောင်းလေးထောင်သော ပွဲတော်ချက် ထမင်းအိုးတို့တွင်။ ဧကောယေဝ ထာလိပါကော၊ စားတော်ချက် ထမင်းတစ်လုံးသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဣတိ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဧတေ သင်္ခါရာ၊ ဤ (မင်းအဖြစ်က ခံစားဘူးသော) သင်္ခါရတို့သည်။ အတီတာ၊ လွန်သွားကုန်ပြီ။ နိရုဒ္ဓါ၊ ချုပ်ပျောက်ကုန်ပြီ။ ဝိပရိဏတာ၊ ဖောက်ပြန်ကုန်ပြီ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ သင်္ခါရာ၊ (ရှိရှိသမျှ) သင်္ခါရတရားတို့သည်။ ဧဝံ အနိစ္စာ ခေါ၊ ဤအတိုင်း မမြဲကြကုန်သည်သာ တည်း။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ သင်္ခါရာ၊ ထိုသည်။ ဧဝံ အဒ္ဓုဝါ ခေါ၊ ဤအတိုင်း မခိုင်ခံ့ကုန်သည်သာ တည်း။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ သင်္ခါရာ၊ တို့သည်။ ဧဝံ အနဿာသိကာ ခေါ၊ ဤအတိုင်း သက်သာရာ မရကုန်။ (အသက်ရှူပေါက် မရကုန်၊ အလွန်ဆင်းရဲကုန်၏ ဟူလို။ သဿဓာတ်၊ ပါဏတ္ထ အသက်ရှူခြင်းဟော။) ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဣဒံ သဗ္ဗသင်္ခါရေသု၊ ဤအလုံးစုံသော သင်္ခါရတရားတို့၌။ ယာဝ စ၊ အလွန်သာလျှင်။ နိဗ္ဗိန္ဒိတုံ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းငှါ။ အလမေဝ၊ သင့်လျော်သည်သာလျှင် တည်း။ ဝိရဇ္ဇိတုံ၊ မတပ်မက်ခြင်းငှါ။ ဝါ၊ စက်ဆုပ်ခြင်းငှါ။ အလံ ဧဝ၊ တည်း။ ဝိမုစ္စိတုံ၊ (ဤအလုံးစုံသော သင်္ခါရတို့မှ) လွတ်မြောက်ခြင်းငှါ။ အလံ ဧဝ၊ တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက် သောသုတ်တည်း။ ၅. နခသိခါသုတ် ၉၇။ (ဤသုတ်ကို ဂေါမယပိဏ္ဍသုတ် အတိုင်း သမ္မန်။ နခသိခါယံ၊ လက်သည်းပေါ်၌။ ပရိတ္တံ၊ အနည်းငယ်သော။ ပံသုံ၊ မြေမှုန့်ကို။ အာရပေတွာ၊ တင်၍။ ဧတ္တကမ္ပိ၊ ဤလက်သည်းပေါ်၌ တင်ထားအပ်သော မြေမှုန့်မျှ အတိုင်းအရှည် ရှိသည် သော်လည်း ဖြစ်သော။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်ဟု ပေးရ သည်သာ ထူး၏။ တံ ကိံ မညသိ ဘိက္ခု၊ ရူပံ နိစ္စံ ဝါ စသည်လည်း ပေးမြဲ။) ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက် သောသုတ်သည်။ ၆. သုဒ္ဓိကသုတ် ၉၈။ (ဤသုတ်သည် ဂေါမယပိဏ္ဍသုတ် နခသိခါသုတ်တို့အတိုင်းပေး။ ဂေါမယပိဏ္ဍသုတ်၌ အတ္တဘာဝပဋိလာဘတခုကိုသာ နခသိခါသုတ် သုဒ္ဓိကသုတ်တို့၌ ရူပ, ဝေဒနာ သညာ, သင်္ခါရ ဝိညာဏ= ခန္ဓာငါးပါးလုံး ဟောတော်မူသည်။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက် သောသုတ်တည်း။ ၁။ ဣစံကား ပုလ္လိင်္ဂဗưစန သတ္ထမုတ္တနိပါတ။ တနည်းကား သဗ္ဗ အလုံးပုံဟု ဆိုထားသောကြောင့် ဣဝံ-ဤဟု အနီးပြု၍ ဝိသေသန မ ဖွယ် ထို ထို့ကြောင့် ဣမံ ကို နိပါတ်မျှဟုယူ၍ သဗ္ဗသင်္ခါရေသု၊ အလုံးစုံ သောအခါရတို့၌ဟူ၍သော်လည်း အနက်ပေး။
စာမျက်နှာ-138	### ၇-ဂဒ္ဒုလဗဒ္ဓသုတ် ၉၉. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အယံ သံသာရော၊ ဤသံသရာ (ခန္ဓာ စသည်၏ မပြတ်ဖြစ်သော အစဉ်) သည်။ အနမတဂ္ဂေါ၊ ဉာဏ်ဖြင့် အစဉ်လျှောက်၍သော်လည်း မသိအပ်မသိနိုင်သော အပိုင်းအခြားရှိ၏။ အဝိဇ္ဇာနီဝရဏာနံ၊ အဝိဇ္ဇာနီဝရဏရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။ တဏှာသံယောဇနာနံ၊ တဏှာသံယောဇဉ်ရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။ သန္ဓာဝတံ၊ အဖန်ဖန် ပြေးသွားကုန်သော။ သံသရတံ၊ အဖန်ဖန် ကျင်လည်ကြကုန်သော။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ ပုဗ္ဗာ ကောဋိ၊ ရှေ့အစွန်းကို။ န ပညာယတိ၊ မသိအပ်-။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယံ၊ အကြင်အခါ၌။ မဟာသမုဒ္ဒေါ၊ မဟာသမုဒ္ဒရာသည်။ ဥဿုသ္သတိ၊ အထက်၌ ခန်းခြောက်၏။ ဝိသုသ္သတိ၊ အထူးထူးအပြားပြား ခန်းခြောက်၏။ န ဘဝတိ၊ မဖြစ် မရှိ။ သော သမယော၊ ထိုအခါသည်။ ဟောတိ၊ ရှိသေး၏။ (နေ ၅-စင်းထွက်သောအခါ မဟာသမုဒ္ဒရာ ခန်းခြောက်၏၊ ထိုအခါမျိုးရှိသေး၏ဟူလို။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အဝိဇ္ဇာနီဝရဏာနံ၊ သစ္စာ ၄-ပါးကို ဖုံးလွှမ်းတတ်သော အဝိဇ္ဇာနီဝရဏရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ တဏှာသံယောဇနာနံ၊ တဏှာသံယောဇဉ် ရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။ သန္ဓာဝတံ၊ အဖန်ဖန် ပြေးသွားကုန်သော။ သံသရတံ၊ အဖန်ဖန် ကျင်လည်ကုန်သော။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ ဒုက္ခဿ ၁။ အနမဂ္ဂေါတိ အနု အမတဂ္ဂေါ၊ သတံ ဝဿသဟဿံ ဥာဏေန အနုဂန္တာပိ အမထဂ္ဂါ အဗီပိတဂ္ဂေါ၊ နာဘာ သက္ကာ ဣထော ပါ ဧဏ္ဏော ဝါ အဂ္ဂ ဇာနိတုံ၊ အပရိမ္မာပကောဋိကောတိအတ္ထော။ သံသာရောထိ ခန္ဓာဖီနံ အဝိစ္ဆိပ္ပဝဏ္ဏာ ပဋိပါဋိ။ ဘဲ ဋ္ဌ ၂၁၄၅။ ဥပသဂ္ဂေါ သမာသဝိဘယေ သသာဓနံ ကိရိယံ ဒါတီတိ ဝုတ္တံ ဥာဏေန နုဂန္တာပီတိ။ ဝဿသတံ ဝဿသဟဿန္တိ နိဒဿနုပေတံ တထော သိပိ အနုဂနာ အနမထဂ္ဂေါ ဝေ သံသာရော၊ အဂ္ဂသဒ္ဒါ ဣ မရိယာဒဝနာ၊ အနုဒ္ဓေသိ-ကတံ ဝစနန္တိ အာဟ အပရိစ္ဆိပုဗ္ဗာပရကောဋိကောထိ။ အညထာ အန္တိမဘဝိကပရိစ္ဆိကာဝိမုတ္တိပင်-ပါစနိယခမ္မာဒီနံ ဝသေန အပဋိပုဗ္ဗာပရကောဋိ န သက္ကာ ဝတ္တု။ သံသရဏံ သံသာရော။ သံ-၃-၂၊ ၁၅။ နမော အမ။ အနုဂန္တာပိ အမတော အဂ္ဂေါ (မရိယာဒေါ) အဏာတိ အနမတဂ္ဂေါဟု ပြု၊ ဥာဏ်ဖြင့် လျှောက်စဉ်းစားသော်လည်း မသိအပ်သော အပိုင်းအခြားရှိသော သံသာကို ကောက်။ သံသရဏံ သံသာရော ဟုပြု၊ ခန္ဓာစသည်တို့၏ မပြတ်မစဲ ဖြစ်ရာ အစဉ်အတန်းကို ကောက်။ “ဤသံသရာသည် ဥာဏ်ဖြင့် လျှောက် ၍ ဆင်ခြင်သော်လည်း မသိအပ်သော အပိုင်းအခြားရှိ၏”ဟူရာ၌ မည်သည့်ပုဂ္ဂိုလ်၏ သံသရာဟု မရည်ညွှန်းမှု၍ သာမညအားဖြင့်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်ထို့ကြောင့်ပင် အပရိစ္ဆိမှုကောကောဟုဆိုပေသည် အလှူန်ကြာရှည်သော ကြောင့် ဘယ်မှစ၍ဖြစ်ခဲ့သည် ဘယ်ကျ ဆုံးမည်ဟု ပရနောက်အပိုင်းအခြားကို မသိနိုင်မပိုင်းခြားနိုင်ဟု ဆိုလို၏။ သို့သော် ပစ္ဆိမဘပိကတိုနှင့် ဘဝအပိုင်းအခြားကိုပြုသော ဝိမုတ္တိပဋိပါဝနီယကားရှိသူ အလောင်းလျာတို့၏ အစွမ်.အားဖြင့်မူ နောက်အပိုင်းအခြား ထင်ရှားသည်သာထည်း၊ ၂။ ပုဗ္ဗာ ကောဋိ န ပညာတီထိ ပုရိမမရိယာဒါ န ဒိဿတိ။ ယဒဂ္ဂေန စာ ပုရိမာ ကောဋိ န ပညာ-အထိ၊ ပစ္ဆိမ တဂ္ဂေန နု ပညာယတိ၊ မဇ္ဈဝ ပန သတ္တာ သံသရန္တိ။ သံ-ဋ္ဌ-၂-၁၄၅။ ပစ္ဆိမာပိ န ပညာ အဘိ အန္ဓဗာလာနံ ဝသေနာထိ အဓိပ္ပါယော။ တေနာဟ ဒီထော ဗာလာနသံသာရောပ ဗေမဇ္ဈေယေဝ ယု သတ္တာ သံသရန္တိ ပုဗ္ဗာပရကော နံ ကလန္တနိယတ္ထား သံ ၂-၁၅၀။ သံသာ၏ ရွှေ အပိုင်းအခြားကို မသိမြင်ထပ်ဟု ဆိုသဖြင့် (အန္ဓဗာလပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်) နောက်အပိုင်းအခြား ကိုလည်း မသိမြင်အပ်ဟုမှတ်။ သံသရာ၏ ရွှေအပိုင်းအခြား နောက်အပိုင်းအခြားတို့ကို မရထပ်သောကြောင့် သတ္တဝါတို့သည် သံသရာ၏အလယ်အပိုင်းအခြား၌သာလျှင် ကျင်လည်နေကြရကုန်၏။
စာမျက်နှာ-139	အန္တကိရိယံ၊ ဝဋ်ဆင်းရဲ၏ အဆုံးအပိုင်းအခြားကို။ (အန္တကိရိယံ ပရိစ္ဆေဒံ၊ ဋ္ဌ။) အဟံ၊ ငါဘုရား သည်။ နု တွေဝ ဝဒါမိ၊ ဟောတော်မမူ။ (အဝိဇ္ဇာနီဝရဏနှင့် တဏှာသံယောဇဉ်မရှိသော ရဟန္တာ တို့၏ ဝဋ်ဆင်းရဲအဆုံး အပိုင်းအခြားကိုသာ ဟော၏ဟူလို။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယံ၊ အကြင်အခါ၌။ သိနေရူပဗ္ဗတရာဇာ၊ မြင့်မိုရ်တောင်မင်းသည်။ ဓာယတိ၊ မီးလောင်၏။ ဝိနဿတိ၊ ပျက်စီး၏။ န ဘဝတိ၊ မဖြစ် မရှိ။ သော သမယော၊ ထိုအခါသည်။ ဟောတိ၊ ရှိသေး၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ န တွေဝ ဝဒါမိ၊ မမူ။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယံ၊ အကြင်အခါ၌။ မဟာပထဝီ၊ မြေကြီးသည်။ ဓာယတိ၊ မီးလောင်၏။ ဝိနဿတိ၊ ပျက်စီး၏။ န ဘဝတိ၊ မဖြစ် မရှိ။ သော သမယော၊ ထိုအခါသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ။ ပ။ န တွေဝ ဝဒါမိ၊ မမူ။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ ဂဒ္ဒုလဗဒ္ဓေါ၊ ထောက်ဖြင့် ပွဲ။ ဂဒ္ဒုလဗဒ္ဓေါ၊ ထောက်ဖြင့် ပွဲချည်အပ်သော။ သားခွေးသည်။ ဒဏ္ဍေ၊ မြဲမြံသော။ ခီလေ ဝါ၊ ငုတ်၌သော်၎င်း။ ထမှေ ဝါ၊ တိုင်၌သော်၎င်း။ ဥပနိဗဒ္ဓေါ၊ ကပ်၍ ဖွဲ့ချည်အပ်သည်ရှိသော်။ တမေဝ ခီလံ ဝါ၊ ထိုငုတ်သို့သော်၎င်း။ တမေဝ ထမ္ဘံ ဝါ၊ ထိုတိုင်သို့သော်၎င်း။ အနုပရိဓာဝတိ၊ အဖန်ဖန် ပြေးနေ၏။ အနုပရိဝတ္တတိ၊ အဖန်ဖန်လည်နေ၏။ (ဤဥပမာ မ ၃-နိဿယ၊ ၂၄-၌လည်း ပါ၏။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ပ။ အဿုတဝါ၊ သုတမရှိသော။ ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇဉ်သည်။ ရူပံ၊ ကို။ အတ္တတော၊ အတ္တဟူ၍။ သမနုပဿတိ၊ အဖန်ဖန် ရှု၏။ ပ။ သော၊ ထိုပုထုဇဉ်သည်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်သို့သာလျှင်။ အနုပရိဓာဝတိ၊ အဖန်ဖန် ပြေးနေ၏။ အနုပရိဝတ္တတိ၊ အဖန်ဖန် လည်နေ၏။ ပ။ သော၊ သည်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်သို့။ အနုပရိဓာဝံ၊ အဖန်ဖန် ပြေးနေသည်ရှိသော်။ အနုပရိဝတ္တံ၊ အဖန်ဖန် လည်နေသည်ရှိသော်။ ရူပသ္မာ၊ ရုပ်မှ။ န ပရိမုစ္စတိ၊ မလွတ်မြောက်နိုင်။ ပ။ ဇာတိယာ၊ ဇာတိမှ။ ပ။ ဒုက္ခသ္မာ၊ ဝဋ်ဆင်းရဲမှ။ န ပရိမုစ္စတိ၊ နိုင်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒါမိ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ပ။ သုတဝါ၊ သုတရှိသော။ အရိယသာဝကော စ ခေါ၊ အရိယသာဝကသည် ကား။ ရူပံ၊ ကို။ အတ္တတော၊ ဟူ၍။ န သမနုပဿတိ၊ အဖန်ဖန် မရှု။ ပ။ န အနုပရိဓာဝတိ၊ အဖန်ဖန် ပြေးမနေ။ န အနုပရိဝတ္တတိ၊ အဖန်ဖန် လည်မနေ။ ပ။ ဒုက္ခသ္မာ၊ မှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွတ်မြောက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒါမိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ သတ္တမံ၊ ခုနှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၈-ဒုတိယဂဒ္ဒုလဗဒ္ဓသုတ် ၁၀၀. (သာဝတ္ထိနိဒါနံမှ သံသရတံအထိ ဂဒ္ဒုလဗဒ္ဓသုတ်နှင့် တူ၏။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ ဂဒ္ဒုလဗဒ္ဓေါ၊ ထောက်ဖြင့် ဖွဲ့ချည်အပ်သော။ သားခွေးကို။ ဒဏ္ဍေ၊ မြဲမြံခိုင်ခံ့သော။ ခီလေ ဝါ၊ ငုတ်၌သော်၎င်း။ ထမှေ ဝါ၊ တိုင်၌သော်၎င်း။ ဥပနိဗဒ္ဓေါ၊ ဖွဲ့ချည်အပ်၏။ သော၊ ထိုခွေးသည်။ စေပိ ဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍ သွားမူလည်း သွားအံ့။ တမေဝ ခီလံ ဝါ၊ ထိုငုတ်သို့သော်၎င်း။ တမေဝ ထမ္ဘံ ဝါ၊ ထိုတိုင်သို့သော်၎င်း။ ဥပဂစ္ဆတိ၊ ကပ်၍သွား၏။ စေပိ တိဋ္ဌတိ၊ အကယ်၍ ရပ်မူလည်း ရပ်အံ့။ တမေဝ ခီလံ ဝါ၊ ထိုငုတ်သို့သော်၎င်း။ တမေဝ ထမ္ဘံ ဝါ၊ ထိုတိုင်သို့သော်၎င်း။ ဥပတိဋ္ဌတိ၊ ကပ်၍ရပ်၏။ စေပိ နိသီဒတိ၊ အကယ်၍ ထိုင်မူလည်း ထိုင်အံ့။ တမေဝ ခီလံ ဝါ၊ ထိုငုတ်သို့သော်၎င်း။ တမေဝ ထမ္ဘံ ဝါ၊ ထိုတိုင်သို့သော်၎င်း။ ဥပနိသီဒတိ၊ ကပ်၍ ထိုင်၏။ စေပိ နိပဇ္ဇတိ၊ အကယ်၍ အိပ်မူလည်း အိပ်အံ့။ တမေဝ ခီလံ ဝါ၊ ထိုငုတ်သို့သော်၎င်း။ တမေဝ ထမ္ဘံ ဝါ၊
စာမျက်နှာ-140	ထိုတိုင်သို့သော်၎င်း။ ဥပနိပဇ္ဇတိ၊ ကပ်၍အိပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အဿုတဝါ၊ သုတမရှိသော။ ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇဉ်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ (“ဧတံ၊ ဤရုပ်သည်။ မမ၊ ငါ၏ရုပ်တည်း။ ဧသော၊ ဤရုပ်သည်။ အဟံ အသ္မိ၊ ငါတည်း။ ဧသော၊ ဤရုပ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ”တိ၊ အတ္တတည်း”ဟု။) သမနုပဿတိ၊ ရှု၏။ ဝေဒနံ၊ ဝေဒနာကို။ ပ။ သညာံ၊ သညာကို။ ပ။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဉ်ကို။ (“ဧတံ၊ ဤဝိညာဉ်သည်။ မမ၊ ငါ၏ ဝိညာဉ်တည်း။ ဧသော၊ ဤဝိညာဉ်သည်။ အဟံ အသ္မိ၊ ငါတည်း။ ဧသော၊ ဤဝိညာဉ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ”တိ၊ အတ္တတည်း”ဟု။) သမနုပဿတိ၊ ရှု၏။ သော၊ ထိုသုတမရှိသော ပုထုဇဉ်သည်။ စေပိ ဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍သွားမူလည်း သွားအံ့။ ဣမေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓေ၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သို့။ ဥပဂစ္ဆတိ၊ ကပ်၍သွား၏။ စေပိ တိဋ္ဌတိ၊ အကယ်၍ ရပ်မူလည်း ရပ်အံ့။ ဣမေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓေ၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သို့။ ဥပတိဋ္ဌတိ၊ ကပ်၍ ရပ်၏။ စေပိ နိသီဒတိ၊ အကယ်၍ ထိုင်မူလည်း ထိုင်အံ့။ ဣမေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓေ၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သို့။ ဥပနိသီဒတိ၊ ကပ်၍ ထိုင်၏။ စေပိ နိပဇ္ဇတိ၊ အကယ်၍ အိပ်မူလည်း အိပ်အံ့။ ဣမေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓေ၊ ဤငါးပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သို့။ ဥပနိပဇ္ဇတိ၊ ကပ်၍ အိပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤသာသနာ၌။ (တုမှေဟိ၊ သင်တို့သည်။) သကံ စိတ္တံ၊ မိမိစိတ်ကို။ (“ဣဒံ စိတ္တံ၊ ဤစိတ်သည်။ ဒီဃရတ္တံ၊ ရှည်မြင့်စွာသော ညဉ့်နေ့ပတ်လုံး။ ရာဂေန၊ ရာဂကြောင့်သော်၎င်း။ ဒေါသေန၊ ဒေါသကြောင့်သော်၎င်း။ မောဟေန၊ မောဟကြောင့်သော်၎င်း။ သံကိလိဋ္ဌ”န္တိ၊ ညစ်နွမ်း၏”ဟု။) အဘိက္ခနံ၊ မပြတ်။ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ၊ ဆင်ခြင်ထိုက်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ စိတ္တသံကိလေသာ၊ စိတ်၏ညစ်နွမ်းခြင်းကြောင့်။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ သံကိလိဿန္တိ၊ ညစ်နွမ်းကုန်၏။ စိတ္တဝေါဒါနာ၊ စိတ်၏ ဖြူစင်ခြင်းကြောင့်။ သတ္တာ၊ ထိုသည်။ ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ စင်ကြယ်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ စရဏံ နာမ၊ ယူဆောင်၍ လှည့်လည်ပြဖွယ် ပြပုံအမည်ရှိသော။ စိတ္တံ၊ ဆန်းကြယ်သော ပန်းချီကားကို။ ဒိဋ္ဌံ၊ မြင်အပ်ဘူးသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးမြန်းတော်မူပြီ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဣဝ၊ မှန်ပါ (မြင်ဘူးပါ၏)။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ စရဏံ နာမ၊ ယူဆောင်၍ လှည့်လည်ပြဖွယ် ပြပုံအမည်ရှိသော။ တမ္ပိ စိတ္တံ၊ ထိုဆန်းကြယ်သောပန်းချီကားကို လည်း။ စိတ္တေနေဝ၊ စိတ်ဖြင့်သာလျှင်။ စိန္တိတံ၊ ကြံစည်အပ်သည်မည်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ စရဏေန၊ ယူဆောင်၍ လှည့်လည်ပြဖွယ် ပြပုံအမည်ရှိသော။ တေနာပိ ခေါ စိတ္တေန၊ ထိုဆန်းကြယ်သော ပန်းချီကားထက်လည်း။ စိတ္တံယေဝ၊ စိတ်သည်သာလျှင်။ စိတ္တတရံ၊ သာလွန်၍ ဆန်းကြယ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပ။ ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ ကုန်၏။ ၁။ စရဏံ နာမ စိတ္တန္တိ စရဏစိတ္တံ။ ဋ္ဌ။ ဝိစရဏစိတ္တ ဂဟေတု ဝိစရဏဝသေန ဝီရဏစိတ္တံ။ ဋီ။ စရဏံ နာမ ဂဟေထွာ စရိက စိတ္တပဒ။ မူလ---၊ ၆၅။ စရိတဗ္ဗ ငိစရိတဗ္ဗန္တိ စရဏံးယံ၊ အကြင်ပြပုံကို။ စရိတဗ္ဗ ဝိစရိတဗ္ဗ၊ (ယူဆောင်၍) လှည့်လည်ပြထိုက်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ထံ၊ ထိုပြပုံသည်။ စရဏံ၊ မည်၏။ ယူဆောင်လှည့်လည်၍ နမူနာပုံစံပြဘို့ရာ အစွမ်းကုန်ချယ်လယ်အင်သော ပန်းချီကားချပ်ကို ကောက်။ ၂။ စိတ္ထိနေဝ စိန္တိတန္တိ စိတ္တကာရေန ဝိဓန္တာ ကတတ္တာ စိတ္တေန စိန္တိတံ နာမ။ ဋ္ဌ။ စိန္တေတွာ ကဘတ္တာတိ “ဣမဿ ရူပ ဝေ ဟတ္ထပါဝါ ဧဝံ မုခံ ..ထဖွဲ့ ဧဝံ အာကာရာတ္ထဂဟဏာနိ ဧဝံ ကိရိယာ ဝိသေသာ, ဧဝံ ကိရိယာဝိဘာဂ သတ္တဝိသေသာနံ ဝိဘာဂ ကာတဗ္ဗ န္တိ တဿ ဥဗ္ဗတ္တနပပဝတ္တနာဝိပဿ ဇနဉ္စာထိ သမ္မမေတံ တထာ စိန္တေထွာ ကတည္လာ ဝိဒဏ္ဏန မနသာ စိန္ထထံ နာမ။ ဤ ဋ္ဌ ဒီ ၌ စိန္တိတံ ကို
စာမျက်နှာ-141	ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ တိရစ္ဆာနဂတာ၊ တိရစ္ဆာန်ဖြစ်ကုန်သော။ ဣဒံ ပါဏာ၊ ဤသတ္တဝါတို့သည်။ (ဣဒံ ကား ပုလ္လိင်္ဂပဌမာဗဟုဝစနတ္ထနိပါတ်။) စိတ္တာ ယထာ၊ ဆန်းကြယ်ကုန်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ စိတ္တံ၊ ဆန်းကြယ်သော။ အညံ၊ တိရစ္ဆာန်သတ္တဝါမှတပါး တခြားသော။ ကေနစိ ယမ္ပိ၊ တခုသော အပေါင်းအစုကိုမျှလည်း။ န သမနုပဿာမိ၊ မြင်တော်မမူ။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ တိရစ္ဆာနဂတာ၊ တိရစ္ဆာန်ဖြစ်ကုန်သော။ တေပိ ခေါ ပါဏာ၊ ထိုသတ္တဝါတို့သည်။ စိတ္တေနေဝ ကမ္မဝိညာဏံ၊ စိတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဝါ၊ ကံ၏ ဆန်းကြယ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ စိတ္တစိတ္တာ၊ ဆန်းကြယ်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ တိရစ္ဆာနဂတေဟိ၊ တိရစ္ဆာန်ဖြစ်ကုန်သော။ တေပိ ခေါ ပါဏေဟိ၊ ထိုသတ္တဝါတို့ထက်လည်း။ စိတ္တံယေဝ၊ စိတ်သည်သာလျှင်။ စိတ္တတရံ၊ သာလွန်၍ ဆန်းကြယ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပ။ ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ ရဇကော ဝါ၊ ဆေးဆိုးပန်းရိုက်သမားသည်သော်၎င်း။ (ရင်္ဂဇာတရူပသမုဋ္ဌာပနာဒိနာ ဝတ္ထံ ရဉ္ဇယတီတိ ရဇကော၊ ဝဏ္ဏကာရော၊ ဋ္ဌ။) စိတ္တကာရော ဝါ၊ ပန်းချီဆရာသည်သော်၎င်း။ ရဇနာယ ဝါ၊ ဆိုးရေဖြင့်သော်၎င်း။ လာခါယ ဝါ၊ ချိပ်ရေဖြင့်သော်၎င်း။ ဟဠိဒ္ဒိယာ ဝါ၊ နနွင်းဖြင့်သော်၎င်း။ နီလိယာ ဝါ၊ အညိုရောင်အဆင်းဖြင့်သော်၎င်း။ မဉ္ဇေဋ္ဌာယ ဝါ၊ နီဝါရောင်မောင်းသောအဆင်းဖြင့်သော်၎င်း။ သုပရိမဋ္ဌေ၊ ကောင်းစွာ အပြေ အပြစ်ပြုအပ်သော။ ဖလကေ ဝါ၊ ပျဉ်ချပ်၌သော်၎င်း။ ဘိတ္တိယာ ဝါ၊ နံရံ၌သော်၎င်း။ ဒုဿေ ဝါ၊ ပိတ်ကားပြင်၌သော်၎င်း။ သဗ္ဗင်္ဂပစ္စင်္ဂိံ၊ အလုံးစုံသော အင်္ဂါကြီးငယ်နှင့် ပြည့်စုံသော။ ဣတ္ထိရူပံ ဝါ၊ မိန်းမရုပ်ကိုသော်၎င်း။ ပုရိသရူပံ ဝါ၊ ယောက်ျားရုပ်ကိုသော်၎င်း။ အဘိနိမ္မိနေယျ၊ စိန္တိထံ နာပ ဟု နား ထည့်ရုံနှင့်၏ ဟု ကြံမိသောကြောင့်၎င်း အဘိ-ဋ္ဌ-၁၊ ၁၀၆၊ ၌ ၎င်း ပါဠိကို ကိုးရာ၌ စိန္တိတံ ဟု ရှိသောကြောင့်၎င်း သဒ္ဒါစည်းမျဉ်းကိုချ၍ စိန္တိထံဟုပင် ထား၍ အနက်သရွန်လိုက်သည်။ ပန်းချီ ဆရာသည် ရှေးဦးစွာ ဤအရုပ်၏ လက်ခြေ ဤသို့ရေးဆွဲမည် စသည်ဖြင့် ကြံစည်စိတ်ကူး၍ ရေးဆွဲကပ်သေ သည်။ သို့ဖြစ်၍ ၎င်းပန်းချီကားထက် ကြံစည်သောစိတ်က ဘာ၍ ဆန်းကြယ်ရလေသည်။ ၁။ တိရစ္ဆာနဂတာ ပါဏာ စိတ္ထိနေဝ စိတ္ထိထာထိ ကမ္မစိတ္တေနှေဝ စိတ္ထိထားဋ္ဌ။ ကမ္မစိတ္ထေနာတိ ကမ ဝိညာဏေန။ ကမ္မစိတ္တေနာထိ ဝါ ကမ္မာ စိတ္တဆာေဝေန။။ ဤ ၄ ဇီ နှင့်အညီ အနက်သမ္ဗန်သည်။ ကံဆန်းကြယ်ပုံနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဤ ဋ္ဌ လာ စကားကို အနည်းငယ်ပြဦးအံ့။ သားသ္မီးများသည် မိဖတ္ထိနှင့် အတူများသည်ဟု ဆိုရာ၌ ကံသည် ပဋိသန္ဓေကို ဆောင်ရှိ၏။ ထိုထိုသတ္တဝါကို ဆန်းကြယ်စွာ ဖြစ်ပေါ်ခြင်း သည် ၎င်းကံ ဆောင်အပ်သော ပဋိသန္ဓေကြောင့် ဖြစ်လေသည်။ ၎င်းပဋိသန္ဓေသို့ ကပ်ရောက်သော သတ္တဝါတို သည် ယင်းပဋိသန္ဓေရှင် မိဖတ္တိနှင့်တူစွာ ဆန်းဆန်းကြယ်ကြယ် ဖြစ်ကြရလေသည်။ သားသမီးတို့၏ ဆန်း ကြယ်စွာ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းသည် ပဋိသန္ဓေကြောင့် ပဋိသန္ဓေသည် ကံကြောင့် ပြီးစီးဖြစ်ပေါ်လာရလေသည်။ သို့အတွက် ကံအ၎င်းခံသော ပဋိသန္ဓေကြောင့် ပဋိသန္ဓေရှင် မိဖတ္ထိနှင့် သားသ္မီးထိုသည် များသောအားဖြင် တူရလေသည်။ သာဓကကို ဤ ဌ ရှု။ ၂။ သော ကမ္မဿ ဝိစိတ္တဘာဝေါ တဏှာဝသေန ဇာယထိ။ -၂၅၃။ ကမ္မ၌ စိတ္တတော နိဗ္ဗတ္တံ၊ မူလဋီကာ ၆၆။ ကံ ဆန်းကြယ်ခြင်းသည် တဏှာကြောင့် ကံသည် စိတ်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာ၍ ကံ ပဋိသန္ဓေတိုင် အကြောင်းရှင်းခံဖြစ်သော စိတ်သည်သာလျှင် ကံ ပဋိသန္ဓေသို့ ကပ်ရောက်သူ ထိရစ္ဆာန်သတ္တဝါတို့ထက် ဆန်း ကြယ်သည်။
စာမျက်နှာ-142	ဖန်ဆင်း (ရိုက်ခြယ် ရေးခြယ်) ရာ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ အဿုတဝါ၊ သုတမရှိသော။ ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇဉ်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကိုသာလျှင်။ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ၊ ဖြစ်စေသည်ဖြစ်၍။ (အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ၊ ဖြစ်စေ၏။)။ ပ။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သောဘုတ်တည်း။ ### ၉-ဝါသိဇဋသုတ် ၁၀၁. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဇာနတော၊ သိသောသူ၏။ ပဿတော၊ မြင်သောသူ၏။ အာသဝါနံ ခယံ၊ အာသဝတို့၏ကုန်ခန်းခြင်းကို။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ဝဒါမိ၊ ဟောတော်မူ၏။ အဇာနတော၊ မသိသောသူ၏။ အာသဝါနံ ခယံ၊ ကို။ နော ဝဒါမိ၊ ဟောတော် မမူ။ အပဿတော၊ မမြင်သောသူ၏။ အာသဝါနံ ခယံ၊ ကို။ နော ဝဒါမိ၊ မမူ။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ကိဉ္စိ၊ အဘယ်သို့။ ဇာနတော၊ သိသောသူ၏။ ကိဉ္စိ၊ အဘယ်သို့။ ပဿတော၊ မြင်သောသူ၏။ အာသဝါနံ ခယော၊ အာသဝတို့၏ကုန်ခန်းခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ (“ဣဒံ၊ ဤကား။ ရူပံ၊ ရုပ်တည်း။ ဣဒံ၊ ဤကား။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ သမုဒယော၊ ဖြစ်ကြောင်းတည်း။ ဣဒံ၊ ဤကား။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ အတ္ထင်္ဂမော၊ ချုပ်ကြောင်းချုပ်ရာတည်း။ ပ။ ဣဒံ၊ ဤကား။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဉ်၏။ အတ္ထင်္ဂမော”တိ၊ ချုပ်ကြောင်းချုပ်ရာတည်း”ဟူ၍။) (ဇာနတော၊ သိသောသူ၏။ ပဿတော၊ မြင်သောသူ၏။ အာသဝါနံ ခယော၊ အာသဝတို့၏ ကုန်ခန်းခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ကိဉ္စိ ခေါ၊ ဤသို့။ ဇာနတော၊ ၏။ ဧဝံ၊ သို့။ ပဿတော၊ ၏။ အာသဝါနံ ခယော၊ သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဘာဝနာနုယောဂံ အနု၊ ဘာဝနာကိုအားထုတ်ခြင်း၌။ အယုတ္တဿ၊ မယှဉ်သည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရတော၊ နေထိုင်သော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ “မေ၊ ငါ၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အနုပါဒါယ၊ (တဏှာဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့်) မစွဲလမ်း (ပြင်းစွာမယူ) မူ၍။ အာသဝေဟိ၊ အာသဝမှ။ ဝိမုစ္စေယျ၊ လွတ်မြောက်ပါမူကား။ အဟော ဝတာ”တိ၊ ကောင်းလေ”ဟု။) ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဣစ္ဆာ၊ အလိုဆန္ဒသည်။ ကိဉ္စာပိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ပေါ်ငြားအံ့။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ ဖြစ်ပေါ်သော်လည်း။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ စိတ္တံ၊ သည်။ အနုပါဒါယ၊ ၍။ အာသဝေဟိ၊ တို့မှ။ န ဝိမုစ္စတိ၊ မလွတ်မြောက်။ တံ၊ ထိုသို့မလွတ်မြောက်ခြင်းသည်။ ကိဿ ဟေတု၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်နည်း။ အဘာဝိတတ္တာ၊ မဖြစ်စေ (မပါးများ) အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝစနီယံ၊ ဆိုထိုက်သည်။ ကိဿ၊ အဘယ်ကို။ အဘာဝိတတ္တာ၊ မဖြစ်စေ အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်နည်း။ စတုန္နံ၊ လေးပါးကုန်သော။ သတိပဋ္ဌာနာနံ၊ သတိပဋ္ဌာန်တို့ကို။ အဘာဝိတတ္တာ၊ မဖြစ်စေအပ်ကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ပ။ အရိယာ၊ မြတ်သော။ အဋ္ဌင်္ဂိကာ၊ ရှစ်ပါးအင်္ဂါရှိသော။ မဂ္ဂဿ၊ မဂ်ကို။ အဘာဝိတတ္တာ၊ မဖြစ်စေအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ၁။ ထံ။ ပ။ နာနုပထန္တိ ဒုက္ခာ၊ သံ ၁-၃၄-စာပိုဒ်၊ နာနုပတန္တိ ဒုက္ခာတိ ဝ၃ရုက္ခာ ပန တဿ ဥပရိန ပတန္တိ၊ သံ-ဋ္ဌ ၁ ၃၄-စာပိုဒ်၊ ၆၀-နှာဖွင့်၌-ထံကို တဿ ဥပရိဟု အနုယောဂ-ကမ္မပ္ပာဇနီယဒင့်၍ နု ပထန္တိဟု ပဋိဘာနှင့် တွဲစပ်၍ အနက်ပေးသကဲ့သို့တည်း။ 'ဘာဝနာနုယောဂါ ကို။ နုနု၊ အား မထုတ် မပြုလုပ်မှု၍ သော်လည်းပေး။
စာမျက်နှာ-143	ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ဖြစ်သော်လည်း ဖြစ်တန်ရာသော ဥပမာ သော်ကား။ ကုက္ကုဋိယာ၊ ကြက်မတို့၏။ အဏ္ဍာနိ၊ ဥတို့သည်။ အဋ္ဌ ဝါ၊ ရှစ်လုံးတို့သော်၎င်း။ ဒသ ဝါ၊ ဆယ်လုံးသော်၎င်း။ ဒွါဒသ ဝါ၊ တဆယ့်နှစ်လုံးသို့သော်၎င်း။ (သင်္ခါတဗ္ဗေ အတ္ထိ အနိယမတ္တာ ဝါဒမာဒနသင်္ခါတော အနိယမတ္တာ ဝတ္တဗ္ဗောတိ အဋ္ဌ ဝါတိ အာဒိ ဝုတ္တံ၊ ဋ္ဌ။) (အထူးဖြစ်ကုန်ရာ၏။) တာနိ၊ ထိုဥတို့ကို။ ကုက္ကုဋိယာ၊ ကြက်မသည်။ သမ္မာ၊ ကောင်းစွာ။ အဘိသဉ္စိတ ာနိ၊ ဝပ်အပ်ကုန်သည်။ သမ္မာ၊ စာ။ ပရိဟရိတ ာနိ၊ ကိုယ်ငွေ့ပေးအပ်ကုန်သည်။ သမ္မာ၊ စာ။ ပရိဘာဝိတ ာနိ၊ ကြက်ရွှံ့ဖြင့် ထုံအပ်ကုန်သည်။ အသုံးဖြစ်ကုန်ရာ၏။ တာယာ ကုက္ကုဋိယာ၊ ထိုကြက်မတို့၏။ (“ဣမေ ကုက္ကုဋပေါတကာ၊ ဤကြက်ငယ်တို့သည်။ ပါဒနခသိခါယ ဝါ၊ ခြေသည်းဖျားဖြင့်၎င်း။ မုခတုဏ္ဍကေန ဝါ၊ ပါးစပ်ဖြင့်၎င်း။ အဏ္ဍကောသံ၊ ဥခွံကို။ ဒါလေတွာ၊ ဖောက်ခွဲ၍။ သောတ္ထိနာ၊ ချမ်းသာသဖြင့်။ အဟော ဝတာ အဘိနိဗ္ဗဇ္ဇေယျု”န္တိ၊ ပေါက်ကုန်မူကား ကောင်းလေစွ” ဟူ၍။) ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဣစ္ဆာ၊ အလိုသည်။ ကိဉ္စာပိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ အကယ်၍သော်ကား ဖြစ်ရာ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ဖြစ်သော်လည်း။ တေ ကုက္ကုဋပေါတကာ၊ တို့သည်။ ပါဒနခသိခါယ ဝါ၊ ဖြင့်၎င်း။ မုခတုဏ္ဍကေန ဝါ၊ ဖြင့်၎င်း။ အဏ္ဍကောသံ၊ ကို။ ပဒါလေတွာ၊ ၍။ သောတ္ထိနာ၊ သဖြင့်။ အဘိနိဗ္ဗိဇ္ဇိတုံ၊ ပေါက်ခြင်းငှါ။ အဗ္ဗာ၊ မထိုက်ကုန်သည်သာတည်း။ တံ၊ ထိုသို့ပေါက်ခြင်းငှါ မထိုက်ခြင်းသည်။ ကိဿ ဟေတု၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ပ။ သမ္မာ၊ ကောင်းစွာ။ န ပရိဘာဝိတတ္တာ၊ ကြက်ရွှံ့ဖြင့် မထုံအပ်ကုန်။ တထာ ဟိ၊ ထိုအကြောင်းကြောင့်သာလျှင်တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ သာလျှင်။ ပ။ အဋ္ဌင်္ဂိကဿ၊ သော။ မဂ္ဂဿ၊ ကို။ အဘာဝိတတ္တာ၊ မဖြစ်စေအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဘာဝနာနုယောဂံ အနု၊ ဘာဝနာကို အားထုတ်ခြင်း၌။ ယုတ္တဿ၊ ယှဉ်သည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရတော၊ နေထိုင်သော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ ပ။ ဣစ္ဆာ၊ အလိုသည်။ ကိဉ္စာပိ န ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ အကယ်၍သော်ကား မဖြစ်မှာ။ (ဤသို့စသည်ဖြင့် ကဏှပက္ခဝါကျတို့ကိုမှီးကာ ပဋိစ္ဆေဒ ပါ မပါကို သတိပြု၍ သက္ကပက္ခ အခြေခံဝါကျ ဥပမာဝါကျ ဥပမေယျဝါကျတို့ကို သမ္ဗန္ဓပါ။ သုက္ကပက္ခ ဥပမာဝါကျသည် မ-၁-နိဿယ-၁၊ ၁၁၉-၌လည်း ပါခဲ့ပြီ။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ ပလဂဏ္ဍဿ ဝါ၊ လက်သမားဆရာ၏သော်၎င်း။ (ပလံ ခေါ မဇ္ဈကရဏံ ကရောတိ ယံ သင်္ကရောတိ ပလဂဏ္ဍီတိ ယတ္တေန ဂဏ္ဍံ ဓာရေတိ ဒါရုံ ဂဏ္ဍတိ ပလဂဏ္ဍောတိ ပစ္ဆိမပဒေ ဥတ္တရပဒလောပေန နိဒ္ဒေသော၊ ဋ္ဌ။) ပလဂဏ္ဍန္တေဝါသိဿ ဝါ၊ တပည့်လက်သမား၏သော်၎င်း။ ဝါသိဇဋေ၊ ပဲခပ်ရိုးလက်ကိုင်ရာ အရပ်၌။ (ဝါသိဘိဒဏ္ဍကဿ ဂဟဏဋ္ဌာနေတိ ဝါသိဇဋံ၊ ဋ္ဌ။) အင်္ဂုလိပဒါနိ၊ လက်ချောင်းရာတို့ကို။ ဒိဋ္ဌာနိ၊ ပေ။ တွေ့မြင်အပ်ကုန်သည်သာ။ အဋ္ဌိပဒံ၊ လက်မကို။ ဒိဋ္ဌံ ဧဝ၊ တွေ့မြင်အပ်သည်သာ။ စ၊ ထိုသို့ပင် တွေ့မြင်အပ်သော်လည်း။ အဿ၊ ထိုလက်သမားဆရာ၏။ ဝါ၊ ထိုတပည့်လက်သမား၏။ (“မေ၊ ငါ၏။ ဝါသိဇဋဿ၊ ပဲခပ်ရိုးလက်ကိုင်ရာ အရပ်၏။ ဧတ္တကံ၊ ဤမျှသည်။ အဇ္ဇ၊ ယနေ့၌။ ဝတ၊ စင်စစ်။ ခီဏံ၊ ကုန်သွားပြီ။ ဧတ္တကံ၊ ၁။ သေယျထာထိ ဩတ္ထ ပါးသော၊ အင်္ဂထိ သမ္ဘာဝတ္ထု၊ ဥဘယနပ် “သေယျထာ မ ဘိက္ခဝေထိ အတိ။ ဋ္ဌ။ သမ္ဘ:ဝတ္ထုထိ ပရမတ္ထသမ္ဘဝ။ ဧဝံ ဟိ ကလှပက္ခေပိ အသိသဗ္ဗဂ္ဂ တိ ံသမတ္ထိတံ ယောထိ၊ သမ္ဘာဝဓတ္ထထိ ဝါ ပရိကပ္ပနတ္ထကိ အတ္ထာရှိ၊
စာမျက်နှာ-144	ဤမျှသည်။ ဟိယျော၊ ယမန်နေ့၌။ ခီဏံ၊ ကုန်သွားပြီ။ ဧတ္တကံ၊ ဤမျှသည်။ ပရေ၊ တမြန်နေ့၌။ ခီဏ”န္တိ၊ ကုန်သွားပြီး။) ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဉာဏံ၊ သိခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ တဿ၊ ထိုလက်သမားဆရာ၏။ ဝါ၊ ထိုတပည့်လက်သမား၏။ (“မေ ဝါသိဇဋဿ၊ ပဲခပ်ရိုးလက်ကိုင် ကုန်သွားသောအခါ၌။ ခီဏ”န္တိ၊ ကုန်သွားပြီ” ဟူ၍သာလျှင်။) ဉာဏံ၊ သိခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ သာလျှင်။ ဘာဝနာနုယောဂံ အနု၊ ၌။ ယုတ္တဿ၊ ဖြစ်၍။ ဝိဟရတော၊ သော။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ (“မေ၊ ငါ၏။ အာသဝါ၊ အာသဝတို့၏။ ဧတ္တကံ၊ ဤမျှသည်။ အဇ္ဇ၊ ယနေ့၌။ ဝတ၊ စင်စစ်။ ခီဏံ၊ ကုန်သွားပြီ။ ဧတ္တကံ၊ ဤမျှသည်။ ဟိယျော၊ ယမန်နေ့၌။ ခီဏံ၊ ကုန်သွားပြီ။ ဧတ္တကံ၊ ဤမျှသည်။ ပရေ၊ တမြန်နေ့၌။ ခီဏ”န္တိ၊ ကုန်သွားပြီ” ဟူ၍။) ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဉာဏံ၊ သိခြင်းသည်။ ကိဉ္စာပိ န ဟောတိ၊ အကယ်၍သော်ကား မဖြစ်။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့မဖြစ်သော်လည်း။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ (“ခီဏာ၊ အာသဝတို့ ကုန်သွားသောအခါ၌။ ခီဏ”န္တေဝ၊ ကုန်သွားပြီဟူ၍သာလျှင်။) ဉာဏံ၊ သိခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ သာမုဒ္ဒိကာယ၊ သမုဒ္ဒရာ၌ဖြစ်သော။ နာဝါယ၊ လှေကို။ ဝေတ္တဗန္ဓနဗဒ္ဓာယ၊ ကြိမ်ကြိုးအဖွဲ့ဖြင့် ဖွဲ့ချည်အပ်သည်ဖြစ်၍။ ဝဿမာသာနိ၊ မိုးလတို့ပတ်လုံး။ ဥဒကေ၊ ရေ၌။ ပရိယာဒါယ၊ အချိန်ကုန်စေ၍။ ဝါ၊ ထား၍။ ဟေမန္တတိကေန၊ ဆောင်းဥတု အခါ၌။ ထလံ၊ ကုန်းပေါ်သို့။ ဥက္ခိတ္တာယ၊ တင်ထားအပ်သည်ရှိသော်။ ဝေတ္တဗန္ဓနာနိ၊ ကြိမ်ကြိုးအဖွဲ့ ထို့ကို။ ဝါတာတပရေတာနိ၊ လေ နေပူတို့သည် နှိပ်စက်အပ်ကုန်၏။ တာနိ၊ ထိုလေ နေပူတို့နှိပ်စက် ခံရသော ကြိမ်ကြိုးအဖွဲ့တို့သည်။ ပါဝဿကေန၊ ပြင်းထန်စွာ ရွာသွန်းသော။ ဝဿေန၊ မိုးသည်။ အဘိပ္ပက္ခုဋ္ဌာနိ၊ အလွန်ပြင်းထန်စွာ ရွာသွန်းအပ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ အပ္ပကသိရေနေဝ၊ မခဲမယဉ် လွယ်လွယ်ဖြင့်သာလျှင်။ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ၊ လျော့ဖြေကုန်၏။ (ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိတိ ထိရဘာဝေန ပရိဟာယန္တိ၊ ဋ္ဌ။ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိတိ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓဖလာနိ ဟောန္တိ၊ ဋ္ဌ။) ပူတိကာနိ၊ ဆွေးမြေ့ကုန်သည်။ ဘဝန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ သာလျှင်။ ဘာဝနာနုယောဂံ အနု၊ ၌။ ယုတ္တဿ၊ ဖြစ်၍။ ဝိဟရတော၊ သော။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ သံယောဇနာနိ၊ သံယောဇဉ်တို့သည်။ အပ္ပကသိရေနေဝ၊ မဆင်းမရဲချမ်းသာသဖြင့်သာလျှင်။ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ၊ ငြိမ်းပျောက်ကုန်၏။ ပူတိကာနိ၊ မြွေပျက်စီးကုန်သည်။ ဘဝန္တိ၊ ကုန်၏-။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သောသုတ်ထည်း။ ၁။ ဣမာယ ဥပမာ ဝိပဿနာယနိသံသော ဒီပီထောဋ္ဌ။ ဝိပဿနံ အနုယုဉ္စန္တဿ ပုဂ္ဂလသောဝ ဒိဝသေ အာသဝါနီ ပရိက္ခယော ဣဓဝိပဿနာယာနိဆံသောတိ အဓိပ္ပကော လို့။ ဝိပဿနာကို အားထုတ် သော ရဟန်း၏ ကာယဒုစရိုက် စသည်တို့ကို ကုန်ခန်းစေကြောင်းဖြစ်သော ပါဠိသင်ရှင်း အဋ္ဌကထာဆင်ဝင်း သင့်သောအကြောင်းားဖြင့် နှလုံးသွင်းရင်း ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်တို့ကို ဖြည့်ကျင့်ရင်း နေ့တိုင်းနေ့ထိုင်၊ အာပ တို့ကုန်ခန်းခြင်းဟူသော ဝိပဿနာအကျိုးကို မြတ်စွာဘုရားသည် ဟောတော်မူလိုရင်းဖြစ်သည်။ ၂။ ဣမဿ ဥပမာယ သံယောဇနာနံ ဒုဗ္ဗလထာ ဒီပိတ၁။ ဋ္ဌ။ ဒုဗ္ဗလဘ ၁ ဒီပီတာတီ အပ္ပကသိရေနေဝ သံ- ယောဇနာနိပဋိပ္ပဿန္တိန္တိ၊ ပူတိကာနိ ဘဝန္တိတိ ဝုတ္ထဏ္ဏာ။ ဦးဝိပဿနာကို အားထုတ်သောရဟန်း၏ သံယောဇဉ် ထို့သည် ပါဠိသင်ရင်း သည်ဖြင့် မိုးရေထုတ်းအပ်သော လှေကြိုးပမာ တွေ့မြေ့ ပျက်စီး အားနည်းကုန်းဟု ဟောထော်မူသည်။
စာမျက်နှာ-145	### (၁၀) ဒု-ပုပ္ဖဝဂ် ၁၀-အနိစ္စသညာသုတ် ### ၁၀-အနိစ္စသညာသုတ် ၁၀၂. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အနိစ္စသညာ၊ ရုပ်နာမ်မမြဲမမြဲဟု ရှုသော သူ၏ အမှတ်သညာ (နှင့် တကွသောမဂ်ဉာဏ်) သည်။ ဘာဝိတာ၊ ဖြစ်စေအပ်သည်ရှိသော်။ ဗဟုလီကတာ၊ အကြိမ်များစွာပြုအပ်သည်ရှိသော်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ကာမရာဂံ၊ ကာမရာဂကို။ ပရိယာဒိယတိ၊ ကုန်ခန်းစေ၏။ (ပရိယာဒိယတီတိ ခေပယတိ၊ ဋ္ဌ။) သဗ္ဗံ၊ သော။ ဘဝရာဂံ၊ ကို။ ပရိယာဒိယတိ၊ ၏။ သဗ္ဗံ၊ သော။ အဝိဇ္ဇံ၊ ကို။ ပရိယာဒိယတိ၊ ၏။ သဗ္ဗံ၊ သော။ အသ္မိမာနံ၊ အသ္မီမာနကို။ သမူဟနတိ၊ ပယ်နုတ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ သရဒသမယေ၊ တန်ဆောင်မုန်းလ အခါ၌။ ကဿကော၊ လယ်သမားသည်။ မဟာနမ္ဂလေန၊ ကြီးလှသော ထွန်ဖြင့်။ ကဿန္တော၊ ထွန်သည်ရှိသော်။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ မူလသန္တာနကာနိ၊ ပြန့်ကျယ်၍ တည်နေကုန်သော အမြစ်တို့ကို။ (မူလသန္တာနကာနီတိ သန္တာနေန ဝိတ္ထာရမူလာနိ၊ ဋ္ဌ။ သန္တာနေနာတိ ကဿနဋ္ဌာနံ သဗ္ဗဿ ဝိတ္ထာရဏံ ပတ္ထရဏံ၊ ဋ္ဌ။) သမ္ပဒါလေန္တော၊ ဖောက်ခွဲ ဖျက်ဆီးလျက်။ ကဿတိ၊ ထွန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ သာလျှင်။ ပ။ သမူဟနတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ ပက္ကလာယကော၊ ဗြတ်ပြက်ရိတ်သမားသည်။ ပက္ကံ၊ မြက်ပင်ကို။ လာယိတွာ၊ ရိတ်၍။ အဂ္ဂေ၊ အဖျား၌။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ ဩဓုနာတိ၊ အောက်မှခါ၏။ နိဓုနာတိ၊ အကြွင်းမရှိ (စင်အောင်) ခါ၏။ နိစ္ဆာရတိ၊ အကြွင်းမဲ့ (ခဲသလဲတို့ကို) စွန့်ဖြတ်ခါချ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ သာလျှင်။ ပ။ သမူဟနတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ အမ္ဗပိလိယာ၊ သရက်သီးခိုင်ကို။ ဝတ္ထုစ္ဆိန္နာယ၊ (ထက်သောအားဖြင့်) အညှာမှ ဖြတ်အပ်သည်ရှိသော်။ တတ္ထ၊ ထိုသရက်သီးခိုင်၌။ ယာနိ အမ္ဗာနိ၊ အကြင်သရက်သီးတို့ကို။ ဝတ္ထုပဋိဗဒ္ဓာနိ၊ အညှာဖြင့် ဖွဲ့အပ်ကုန်၏။ သဗ္ဗာနိ တာနိ၊ ထိုအလုံးစုံသော သရက်သီးခိုင်တို့သည်။ ဝတ္ထုကဒယာနိ၊ ထိုသရက်သီးခိုင်သို့ အစဉ်လိုက်ကုန်သည်။ ဘဝန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ သာလျှင်။ ပ။ သမူဟနတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ ကူဋာဂါရဿ၊ အထွတ်တပ်သော အိမ်ကျောင်း၏။ ယာ ကာစိ ဂေါပါနသိယော၊ အကြင်အလုံးစုံသော အခြင်တို့သည်။ (သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။) သဗ္ဗာ တာ၊ ထိုအလုံးစုံသော အခြင်တို့သည်။ ကူဋံ၊ အထွတ်သို့လိုက်ပါကုန်၏။ ကူဋနိန္နာ၊ အထွတ်၌ ညွှတ်ကိုင်းကုန်၏။ ကူဋသမောသရဏာ၊ အထွတ်၌ စုရုံးတည်နေကုန်၏။ ကူဋံ၊ အထွတ်ကို။ တာသံ၊ ထိုအခြင်တို့ထက်။ အဂ္ဂံ၊ အမြတ်ဆုံးဟူ၍။ အက္ခာယတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ သာလျှင်။ ပ။ သမူဟနတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ ယေ ကေစိ မူလဂန္ဓာ၊ အကြင်အလုံးစုံသော အမြစ်နံ့သာတို့သည်။ (သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။) ကာဠာနုသာရိဂန္ဓော၊ ကာဠာနုသာရိနံ့သာကို။ တေသံ၊ ထိုအမြစ်နံ့သာတို့ထက်။ ၁။ အနိစ္စသညာထိ အနိစ္စံ အနိ ဘာဝေန္တေသာ ရှိသညာ။ ဋ္ဌ။ သာဝေဿာတိ ဝိပဿနာမဂ္ဂီ ဘာဝေ- ဘာ ဥပ္ပသညာ။္ရ။ အနိစ္စသညာ ဥာဏန ကိလေသေ ပါလေထိ။ ဋ္ဌ။ အနိစ္စသညာ ဉာနာထိ အနိ သေ အနိစ္စသညာသယဓန ဥာဏနင့်း ၍ ငွဋိစကားများကို ထောက်ထား၍ အနိစ္စသညာ၊ “ရုပ်နာမ် မမြဲမမြဲ ဟု ဤရှသောသူ၏ သညာ (နှင့် ထက္ခသောမဂ်ဉာဏ်) သည်”ဟု သမ္ဗန်သည်။
စာမျက်နှာ-146	အဂ္ဂံ၊ အမြတ်ဆုံးဟူ၍။ အက္ခာယတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ သာလျှင်။ ပ။ သမူဟနတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ ယေ ကေစိ သာရဂန္ဓာ၊ အကြင် အလုံးစုံ အနှစ်ပြည့်သော အသားနံ့သာတို့သည်။ (သန္တိ၊ ကုန်၏။) လောဟိတစန္ဒနံ၊ စန္ဒနံ့သာကို။ တေသံ၊ ထိုအနှစ်ပြည့် အသားနံ့သာတို့ထက်။ အဂ္ဂံ၊ အမြတ်ဆုံးဟူ၍။ အက္ခာယတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ သာလျှင်။ ပ။ သမူဟနတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ ယေ ကေစိ ပုပ္ဖဂန္ဓာ၊ အကြင် အလုံးစုံသော ပန်းနံ့သာတို့သည်။ (သန္တိ၊ ကုန်၏။) ဝဿိကံ၊ မြတ်လှပန်းနံ့သာကို။ တေသံ၊ ထိုပန်းနံ့သာတို့ထက်။ အဂ္ဂံ၊ အမြတ်ဆုံးဟူ၍။ အက္ခာယတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ သာလျှင်။ ပ။ သမူဟနတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ ယေ ကေစိ ကုဋ္ဋရာဇာနော၊ အကြင် အလုံးစုံသော မင်းငယ်တို့သည်။ (ကုဋ္ဋကရာဇာနောတိ ခုဒ္ဒကရာဇာနော၊ သံ၊ ဋ္ဌ။ ၃-၁၄၁၊ ၁၄၅-စာပိုဒ်) (သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။) သဗ္ဗေတေ၊ ထိုအလုံးစုံသော မင်းငယ်တို့သည်။ စက္ကဝတ္တိဿ ရာဇိနော၊ စကြဝတ္တိမင်း၏ (အလိုသို့)။ အနုယန္တာ၊ အစဉ်လိုက်ကြရကုန်သည်။ ဘဝန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ စက္ကဝတ္တိရာဇာ၊ စကြဝတ္တိမင်းကို။ တေသံ၊ ထိုမင်းငယ်တို့ထက်။ အဂ္ဂံ၊ အမြတ်ဆုံးဟူ၍။ အက္ခာယတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ သာလျှင်။ ပ။ သမူဟနတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ ယာ ကာစိ တာရကရူပါနံ ပဘာ၊ အကြင် အလုံးစုံသော ကြယ်တာရာအပေါင်းတို့၏ အရောင်အလင်းတို့သည်။ (သန္တိ၊ ကုန်၏။) သဗ္ဗာ တာ၊ ထိုအလုံးစုံသော ကြယ်အပေါင်းတို့၏ အရောင်အလင်းတို့သည်။ စန္ဒိမပ္ပဘာယ၊ လရောင်အလင်း၏။ သောဠသိံ၊ တဆယ်ခြောက်ခုမြောက်သော တစိတ်တဘို့ကို။ နာဂ္ဃန္တိ၊ အဘိုးမလိုက် အဘိုးမတန်ကုန်။ စန္ဒိမပ္ပဘာ၊ လရောင်အလင်းကို။ တာသံ၊ ထိုကြယ်ရောင်အလင်းတို့ထက်။ အဂ္ဂံ၊ အမြတ်ဆုံးဟူ၍။ အက္ခာယတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ သာလျှင်။ ပ။ သမူဟနတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သေယျထာပိ၊ ကား။ သရဒသမယေ၊ တန်ဆောင်မုန်းလ အခါ၌။ ဝိဒ္ဓေ၊ ဖောက်ထွင်းအပ်ပြီးဖြစ်၍ နေသော။ ဝိဂတဝလာဟကေ၊ ကင်းစင်သော တိမ်တိုက်ရှိသော။ ဒေဝေ၊ ကောင်းကင်၌။ အာဒိစ္စော၊ နေမင်းသည်။ နဘံ၊ ကောင်းကင်သို့။ အဘိနုဗ္ဗက္ကမ္မာနော၊ ရှေးရှု တက်ရောက်လျက်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ အာကာသဂတံ၊ ကောင်းကင်၌ဖြစ်သော။ တမဂတံ၊ အမိုက်မှောင်ကို (ဂတံ အနက်မဲ့)။ အဘိဝိဟစ္စ၊ ပယ်ဖျောက်၍။ ဘာသတိ စ၊ ထွန်းလည်း ထွန်း၏။ တပတိ စ၊ တောက်လည်း တောက်၏။ ဝိရောစတိ စ၊ တင့်လည်းတင့်တယ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ သာလျှင်။ ပ။ သမူဟနတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ကထံ၊ အဘယ်သို့။ ဘာဝိတာ စ၊ ဖြစ်စေအပ်သော။ ကထံ၊ သို့။ ဗဟုလီကတာ၊ အကြိမ်များစွာ ပြုအပ်သော။ အနိစ္စသညာ၊ သည်။ သဗ္ဗံ၊ သော။ ကာမရာဂံ၊ ကို။ ပရိယာဒိယတိ၊ ကုန်ခန်းစေသနည်း။ ပ။ သဗ္ဗံ၊ သော။ အသ္မီမာနံ၊ ကို။ သမူဟနတိ၊ ပယ်နုတ်သနည်း။ ဣဒံ၊ ဤကား။ ရူပံ၊ ရုပ်တည်း။ ဣဒံ၊ ကား။ ရူပဿ၊ ၏။ သမုဒယော၊ ဖြစ်ကြောင်းတည်း။ ဣဒံ၊ ကား။ ရူပဿ၊ ၏။ အတ္ထင်္ဂမော၊ ချုပ်ကြောင်း ချုပ်ရာတည်း။ ပ။ ဝိညာဏဿ၊ ၏။
စာမျက်နှာ-147	အတ္ထင်္ဂမော၊ ချုပ်ကြောင်းချုပ်ရာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (ဘာဝိတာ၊ ဖြစ်စေအပ်သော။ ဗဟုလီကတာ၊ အကြိမ်များစွာ ပြုအပ်သော။ အနိစ္စသညာ၊ သည်။ သမူဟနတိ၊ ၏။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဘာဝိတာ၊ သော။ ဗဟုလီကတာ၊ သော။ အနိစ္စသညာ၊ သည်။ ပ။ သမူဟနတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သောသုတ်ထည်း။ ပုပ္ဖဝဂ္ဂေါ၊ ပုပ္ဖဝဂ်သည်။ ပဉ္စမော၊ ငါးခုမြောက်ဝဂ်တည်း။ တဿ၊ ထိုပုပ္ဖဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား— နဒီ၊ နဒီသုတ်၎င်း။ ပုပ္ဖဉ္စ၊ ပုပ္ဖသုတ်၎င်း။ ဖေဏ၊ ဖေဏပိဏ္ဍူပမသုတ်၎င်း။ ဂေါမယဉ္စ၊ ဂေါမယပိဏ္ဍသုတ်၎င်း။ နခသိခါ၊ နခသိခါသုတ်၎င်း။ သုဒ္ဓိကံ၊ သုဒ္ဓိကသုတ်၎င်း။ ဂန္ဓုလာ၊ နှစ်သုတ်ကုန်သော ဂဒ္ဒုလဗဒ္ဓသုတ် ဒုတိယဂဒ္ဒုလဗဒ္ဓသုတ်တို့၎င်း။ ဝါသိဇဋံ၊ ဝါသိဇဋသုတ်၎င်း။ အနိစ္စတာ၊ အနိစ္စသညာသုတ်၎င်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။ မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသကော၊ မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသကသည်။ သမတ္တော၊ ပြီးပြီ။ တဿ၊ ထိုမဇ္ဈိမပဏ္ဏာသက၏။ ဝဂ္ဂုဒ္ဒါနံ၊ ဝဂ်ဥဒ္ဒါန်းကား— ဥပါဒေါ၊ ဥပါဒဝဂ်၎င်း။ အရဟန္တော စ၊ အရဟန္တဝဂ်၎င်း။ ခဇ္ဇနီယော၊ ခဇ္ဇနီယဝဂ်၎င်း။ ထေရဝဂ္ဂေါ၊ ထေရဝဂ်၎င်း။ ပုပ္ဖဝဂ္ဂေန၊ ပုပ္ဖဝဂ်၎င်း။ တေန၊ ထို ၅-ဝဂ် သုတ် ၅၀-ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပဏ္ဏာသကဒုတိယော၊ ဒုတိယပဏ္ဏာသကဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ပြီးပြီ။ ### (၁၁) အန္တဝဂ် ### ၁-အန္တသုတ် ၁၀၃. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အန္တာ၊ အစွန်းတို့သည်။ (အန္တာတိ ကောဋ္ဌာသာ၊ ဋ္ဌ။ အညမညံ အသံသဋ္ဌဘာဝေန ဧတိ ဂစ္ဆတိတိ အန္တော၊ ဘာဂေါတိ၊ ဋ္ဌ။) ဣမေ စတ္တာရော၊ ဤ ၄-မျိုးတို့တည်း။ ကတမေ စတ္တာရော၊ အဘယ် ၄-မျိုးတို့နည်း။ သက္ကာယန္တော၊ (ထင်ရှားရှိသော ပရမတ္ထတရားအပေါင်း) သက္ကာယဟူသော အဖို့ (ဒုက္ခသစ္စာ) ၎င်း။ သက္ကာယသမုဒယန္တော၊ သက္ကာယ၏ ဖြစ်ကြောင်းဟူသော အဖို့ (သမုဒယသစ္စာ) ၎င်း။ သက္ကာယနိရောဓန္တော၊ သက္ကာယ၏ ချုပ်ရာနိဗ္ဗာန်ဟူသော အဖို့ (နိရောဓသစ္စာ) ၎င်း။ သက္ကာယနိရောဓဂါမိနိပဋိပဒန္တော၊ သက္ကာယ၏ ချုပ်ရာနိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်ကြောင်း အကျင့်ဟူသောအဖို့ (မဂ္ဂသစ္စာ) ၎င်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သက္ကာယန္တော၊ သက္ကာယဟူသော အဖို့သည်။ ကတမော စ၊ အဘယ်နည်း။ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ၅-ပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝစနီယံ၊ ဖြေဆိုအပ်သည်။ ကတမေ ပဉ္စ၊ အဘယ် ၅-ပါးတို့နည်း။ (သေယျထီဒံ ကား ဒေသနာသောတတည်း။) ရူပုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ၎င်း။ ပ။ ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ၎င်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အဟံ၊ ဤ ၅-ပါးသော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာကို။ သက္ကာယန္တော၊ သက္ကာယဟူသော အဖို့ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။
စာမျက်နှာ-148	ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သက္ကာယသမုဒယန္တော၊ သည်။ ကတမော စ၊ နည်း။ ယာယံ တဏှာ၊ အကြင်တဏှာသည်။ ပုနဘ္ဘဝိကာ၊ တဖန် ဘဝသစ်အကျိုးငှါ ဖြစ်၏။ နန္ဒီရာဂသဟဂတာ၊ ပြင်းထန်စွာ တပ်နှစ်သက်တတ်သည်၏အဖြစ်သို့ရောက်၏။ တတြတတြ၊ ထိုထိုအာရုံ ထိုထိုဘုံ၌။ အဘိနန္ဒိနီ၊ အလွန်နှစ်သက်တတ်၏။ (သာ ထိုကဏှာတည်း။) ဣဒံ၊ ဤတဏှာသည်။ သေယျထီဒံ၊ အဘယ်နည်း။ ကာမတဏှာ၊ ၎င်း။ ဘဝတဏှာ၊ ၎င်း။ ဝိဘဝတဏှာ၊ ၎င်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အယံ၊ ဤတဏှာကို။ သက္ကာယသမုဒယန္တော၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သက္ကာယနိရောဓန္တော၊ သည်။ ကတမော စ၊ နည်း။ တဿာယေဝ တဏှာယ၊ ထိုတဏှာသာလျှင်။ အသေသဝိရာဂနိရောဓော၊ အကြင် (တပ်ခြင်းကင်းသော) မဂ်ဖြင့် အကြွင်းမဲ့ ချုပ်ရာနိဗ္ဗာန်သည်။ ယော စာဂေါ၊ အကြင်စွန့်ရာနိဗ္ဗာန်သည်။ ယော ပဋိနိဿဂ္ဂေါ၊ အကြင် တဖန်စွန့်ရာနိဗ္ဗာန်သည်။ ယာ မုတ္တိ၊ အကြင် လွတ်ရာနိဗ္ဗာန်သည်။ ယော အနာလယော၊ အကြင် ကပ်ငြိခြင်းမရှိသော နိဗ္ဗာန်သည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏၊ သော။ ထိုနိဗ္ဗာန်တည်း။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အဟံ၊ ဤနိဗ္ဗာန်ကို။ သက္ကာယနိရောဓန္တော၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သက္ကာယနိရောဓဂါမိနိပဋိပဒန္တော၊ သည်။ ကတမော စ၊ နည်း။ အရိယော၊ မြတ်သော။ အဋ္ဌင်္ဂိကော၊ အင်္ဂါ ၈-ပါးရှိသော။ အယံ ဧဝ မဂ္ဂေါ၊ ဤမဂ်သည်သာလျှင်တည်း။ ဣဒံ၊ ဤမဂ္ဂင် ၈-ပါးသည်။ သေယျထီဒံ၊ အဘယ်နည်း။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ၊ ၎င်း။ ပ။ သမ္မာသမာဓိ၊ ၎င်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အယံ၊ ဤ မဂ္ဂင် ၈-ပါးကို။ သက္ကာယနိရောဓဂါမိနိပဋိပဒန္တော၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အန္တာ၊ အစွန်းတို့သည်။ ဣမေ ခေါ စတ္တာရော၊ ဤ ၄-မျိုးတို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပထမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။ ### ၂-ဒုက္ခသုတ် ၁၀၄. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဝေါ၊ သင်တို့အား။ ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခကို၎င်း။ ပ။ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ၊ ကို၎င်း။ ဒေသေဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ (အကြွင်းတူပြီ၊ ဒုက္ခကို အထူးပြု၍ ဟောသည်သာ ထူး၏။ အန္တသုတ်၌ သက္ကာယနှင့်အန္တကို အထူးပြုဟောသည်။) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၃-သက္ကာယသုတ် ၁၀၅. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သက္ကာယံ၊ သက္ကာယကို၎င်း။ ပ။ ဒေသေဿာမိ၊ အံ့။ (အကြွင်းတူပြီ။) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၄-ပရိညေယျသုတ် ၁၀၆. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ပရိညေယျေ၊ ပိုင်းခြား၍ သိထိုက်ကုန်သော။ ဝါ၊ ပယ်ထိုက်ကုန်သော။ ဓမ္မေ စ၊ ခန္ဓာငါးပါး တရားတို့ကို၎င်း။ ပရိညဉ္စ၊ ပိုင်းခြား၍
စာမျက်နှာ-149	သိကြောင်း။ စ၊ ပယ်ကြောင်း (မဂ်ဉာဏ်) ကို၎င်း။ ပရိညာတာဝိဉ္စ၊ ပိုင်းခြား၍သိပြီး ပယ်ပြီးသော။ ပုဂ္ဂလဉ္စ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို၎င်း။ ဒေသေဿာမိ၊ အံ့။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ပရိညေယျာ၊ ကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ တို့သည်။ ကတမေ စ၊ အဘယ်တို့နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ပရိညေယျော၊ ပိုင်းခြား၍သိထိုက်သော။ စ၊ ပယ်ထိုက်သော။ ဓမ္မော၊ တရားတည်း။ (ဝေဒနာ စသည်ကိုလည်း ဤနည်းပေး။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဣမေ၊ ဤခန္ဓာ ၅-ပါးတို့ကို။ ပရိညေယျာ၊ ကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ တရားတို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ပရိညာ၊ ပိုင်းခြား၍ သိကြောင်း။ စ၊ ပယ်ကြောင်းသည်။ ကတမာ စ၊ နည်း။ ရာဂက္ခယော၊ ရာဂ၏ကုန်ရာ နိဗ္ဗာန်၎င်း။ ဒေါသက္ခယော၊ ဒေါသ၏ကုန်ရာ နိဗ္ဗာန်၎င်း။ မောဟက္ခယော၊ မောဟ၏ကုန်ရာ နိဗ္ဗာန်၎င်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အယံ၊ ဤနိဗ္ဗာန်ကို။ ပရိညာ၊ ပိုင်းခြား၍ သိကြောင်း။ စ၊ ပယ်ကြောင်း နိဗ္ဗာန်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ပရိညာတာဝီ၊ ပိုင်းခြား၍ သိပြီးသော။ စ၊ ပယ်ပြီးသော။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ကတမော စ၊ နည်း။ အရဟာ၊ ရဟန္တာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝစနီယံ၊ ဖြေဆိုအပ်သည်။ ယံ ယံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ယံ ယံ အာယသ္မာ၊ အကြင် အရှင် (ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်) သည်။ ဧဝံနာမော၊ ဤသို့သော အမည်ရှိ၏။ ဧဝံဂေါတ္တော၊ ဤသို့သော အမျိုးရှိ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အဟံ၊ ဤအရှင် (ရဟန္တာ ပုဂ္ဂိုလ်) ကို။ ပရိညာတာဝီ၊ ပိုင်းခြား၍ သိပြီးသော။ ပုဂ္ဂလော၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၅-သမဏသုတ် ၁၀၇. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ထိုသည်။ ဣမေ ပဉ္စ၊ ဤ ၅-ပါးတို့တည်း။ ပ။ ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓော၊ ၎င်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယေဟိ ကေစိ သမဏာ ဝါ၊ အကြင် တစုံတယောက်ကုန်သော ရဟန်းတို့သည်သော်၎င်း။ ယေဟိ ကေစိ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ၊ အကြင် တစုံတယောက်ကုန်သော ပုဏ္ဏားတို့သည်သော်၎င်း။ ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာနံ၊ ဤ ၅-ပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၏။ အာသဝံ၊ အာသဝဖွယ်ကို၎င်း။ အာဒီနဝဉ္စ၊ အပြစ်ကို၎င်း။ နိဿရဏဉ္စ၊ ထွက်မြောက်ကြောင်း ထွက်မြောက်ဆုကို၎င်း။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သည့်အတိုင်း။ နပ္ပဇာနန္တိ၊ မသိကုန်။ ပ။ ပဇာနန္တိ၊ သိကုန်၏။ သစ္စိကဋ္ဌံ၊ မျက်မှောက်ပြု၍။ အဘိညာယ၊ ထူးသောဉာဏ်ဖြင့်။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ရောက်၍။ ဝိဟရန္တိ၊ နေကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ၁။ ပရိဓညယျတိ ပရိုဇာနိတဗ္ဗေ သမတိက္ကထဗ္ဗေ။ ပရိညာတန္တိ သမတိက္ကမီ။ ပရိညာတာဝိန္တိ ထာယ ပရိညာယ ပရိဇဒနိက္ခာ သမတိက္ကမိက္ခာ ရှိထံ။ ဋ္ဌ။ ဥာတပရိညာ ယာဝဒေဝ တီရဏပရိညတ္ထာ။ တီရဏပရိညာ စ ယာဝဒေဝ ပဟာနပရိညက္ကာတိ။ တတ္ထ ဥက္ကဋ္ဌာယ ပရိညာ ကိစ္စဒဿနဝန အတ္ထံ ဒန္တော “ပရိညေယျေတိ ပရိုဗာန်ထဗ္ဗေ သမတိက္ကမိတဗ္ဗေ ထိ၊ ပဟာတဗ္ဗတိ အတ္ထော။ သမတိက္ကမန္တံ သမတိက္ကန္တ နာ ဥပါယံ။ သမတိက္ကမိက္ခာ ဗြိတန္တိ ပဗဟိက္ခာ ဗြိတံ။ ရီ။ ဤ မှူးရီ အဖွင့်ကိုထောက်၍ “ပရိညေယျ၊ ပိုင်းခြား၍ဘီထိုက်ကုန်သော။ ဝါး ပယ်တိုက်ကုန်သော။ ပရိညာ၊ ပိုင်းခြား၍ သိကြောင်း။ ဝါ၊ ပယ်ကြောင်း (မဂ်ဥာဏ်) ကို၎င်း။ ပရိညာဏာဓိ၊ ပိုင်းခြား၍ သိသော။ ဝါး ပယ်ပြီးသေ”ဟု သမ္ဗန်လိုက်သည်။ အဋ္ဌကထာအကို ပရိညာအရ နိဗ္ဗာန်ကို ရည်ရွယ်သည်။
စာမျက်နှာ-150	### ၆-ဒုတိယသမဏသုတ် ၁၀၈. (ဤသုတ်၌ သမုဒယဉ္စ၊ ဖြစ်ကြောင်းကို၎င်း။ အတ္ထင်္ဂမဉ္စ၊ ချုပ်ကြောင်းချုပ်ရာကို၎င်း။ ဤမျှသာထူး၏။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၇-သောတာပန္နသုတ် ၁၀၉. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ ပ။ ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓော ပေးမြဲ။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယတော ခေါ၊ အကြင်။ အရိယသာဝကော၊ အရိယသာဝကသည်။ ပ။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အယံ၊ ဤအရိယသာဝကကို။ အဝိနိပါတဓမ္မော၊ အလိုအာသာကင်းလျက် ဖရိုဖရဲကျရောက်ခြင်းသဘောမရှိသော။ စ၊ အပါယ် ၄-ဘုံသို့ ကျရောက်သော သဘောမရှိသော။ နိယတော၊ မဂ္ဂနိယာမအားဖြင့် မြဲသော။ သမ္ဗောဓိပရာယဏော၊ အထက်မဂ် ၃-ပါးလျှင် မချွတ်ရောက်ရာ လားလည်းလျောင်းရာရှိသော။ သောတာပန္နော၊ သောတာပန် ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၈-အရဟန္တသုတ် ၁၁၀. (သာဝတ္ထိနိဒါနံမှ ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓော အထိ ပေးမြဲ။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယတော ခေါ၊ အကြင်။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ပ။ ဝိဒိတ္တော၊ သိ၍။ အနုပါဒါဝိမုတ္တော၊ တဏှာဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် မစွဲလမ်းမူ၍ ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အယံ ဘိက္ခု၊ ဤရဟန်းကို။ ခီဏာသဝေါ၊ ကုန်ခန်းပြီးသော အာသဝရှိသော။ ဝုဋ္ဌဝါ၊ မဂ်အကျင့်ကို ကျင့်သုံးပြီးသော။ ကတကရဏီယော၊ ပြုအပ်ပြီးသော မဂ်ကိစ္စရှိသော။ ဩဟိတဘာရော၊ ချထားအပ်ပြီးသော ခန္ဓာဝန်ရှိသော။ အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော၊ ရောက်ရှိပြီးသော မိမိအကျိုး (အရဟတ္တဖိုလ်) ရှိသော။ ပရိက္ခೀဏဘဝသံယောဇနော၊ ကုန်ခန်းပြီးသော ဘဝသံယောဇဉ်ရှိသော။ သမ္မဒညာဝိမုတ္တော၊ ကောင်းစွာသိမြင်၍ ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်ပြီးသော။ အရဟံ၊ ရဟန္တာဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၉-ဆန္ဒပ္ပဟာနသုတ် ၁၁၁. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ ယော ဆန္ဒော၊ အကြင်လိုချင်ခြင်းသည်။ ယော ရာဂေါ၊ အကြင်တပ်မက်ခြင်းသည်။ ယာ နန္ဒီ၊ အကြင်နှစ်သက်ခြင်းသည်။ ယာ တဏှာ၊ အကြင် ဝေဒမှုတ်ခြင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တံ၊ ထိုရုပ်၌ လိုချင်ခြင်းစသည်ကို။ ပဇဟတိ၊ ပယ်ကြလော။ ဧဝံ၊ ဤသို့ပယ်သည်ရှိသော်။ တံ ရူပံ၊ ထိုရုပ်သည်။ ပဟီနံ၊ ပယ်အပ်ပြီးမည်သည်။ ဥစ္ဆိန္နမူလံ၊ အကြွင်းမဲ့ ဖြတ်အပ်ပြီးသော အမြစ်ရှိသည်မည်သည်။ တာလာဝတ္ထုကတံ၊ ထန်းပင်၏တည်နေရာ (ကျင်း) ကဲ့သို့ ပြုအပ်ပြီးမည်သည်။ အနဘာဝံကတံ၊
စာမျက်နှာ-151	နောက်တဖန် မဖြစ်အောင် ပြုအပ်ပြီးမည်သည်။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ။ အနုပ္ပါဒဓမ္မံ၊ မဖြစ်ပေါ်ခြင်း သဘောရှိသည်မည်သည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ (ဝေဒနာ စသည်လည်း ဤနည်းသမ္ဗန္ဓ။) ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၀-ဒုတိယဆန္ဒပ္ပဟာနသုတ် ၁၁၂. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပေ၊ ၌။ ယော ဆန္ဒော၊ သည်။ ယာ တဏှာ၊ သည်။ ယေ ဥပါယုပါဒါနာ၊ အကြင်ကပ်ရောက်ခြင်း, စွဲလမ်းခြင်းတို့သည်။ ယေ စေတသိကာ၊ ယေ၊ အဓိဋ္ဌာနာဘိနိဝေသာနုသယာ၊ အကြင်အကုသိုလ်စိတ်၏ တည်ခြင်း မှားသောအားဖြင့်နှလုံးသွင်းခြင်း အဖန်ဖန် ကိန်းဝပ်ခြင်းတို့သည်။ (သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။) တေ၊ ထိုလိုချင်ခြင်းစသည်တို့ကို။ ပဇဟတိ၊ ပယ်ကြလော။ ပ။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ (ဝေဒနာ စသည်လည်း ဤနည်းပေး။) ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ အန္တဝဂ္ဂေါ၊ အန္တဝဂ်သည်။ ပဌမော၊ ပဌမဝဂ်တည်း။ တဿ၊ ထိုအန္တဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား— အန္တော၊ အန္တသုတ်၎င်း။ ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခသုတ်၎င်း။ သက္ကာယော၊ သက္ကာယသုတ်၎င်း။ ပရိညေယျံ၊ ပရိညေယျသုတ်၎င်း။ ဒုဝေ၊ နှစ်သုတ်ကုန်သော။ သမဏာ၊ သမဏသုတ် ဒုတိယသမဏသုတ်တို့၎င်း။ သောတာပန္နော၊ သောတာပန္နသုတ်၎င်း။ အရဟာ စ၊ အရဟန္တသုတ်၎င်း။ ဒုဝေ၊ နှစ်သုတ်ကုန်သော။ ဆန္ဒပ္ပဟာနာ စ၊ ဆန္ဒပ္ပဟာနသုတ်, ဒုတိယဆန္ဒပ္ပဟာနသုတ်တို့၎င်း။ ဣတိ၊ ဤသုတ်တို့တည်း။ --- ### (၁၂) ၂-ဓမ္မကထိကဝဂ် ### ၁-အဝိဇ္ဇာသုတ် ၁၁၃. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ အထ ခေါ၊ ၌။ အညတရော၊ တစ်ယောက်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အဝိဇ္ဇာ အဝိဇ္ဇာတိ၊ အဝိဇ္ဇာ အဝိဇ္ဇာဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အဝိဇ္ဇာ၊ အဝိဇ္ဇာသည်။ ၁။ ယာလိဂုံကာနီသုတ် စာပိုဒ်၌ ဥပေန္တိတိ ဥပယာ၊ တဏှာဒိဋ္ဌိဟောပြီး စေတသောအဓိဋ္ဌာနာဘိနိဝေ- သာနုသယာသိ အကုသသစိတ္တာ အဓိဋ္ဌာနဘူတာ ၈၀၀ အဘိနိဝေသဘူတာစ အနုသယဘူတာ စဟု။ ဋ္ဌ။ တို့၌ ကက္ကူသစ် အဓိကရဏသစ် ဖွင့်ကြသော်လည်း ဤနိဿယ ဤအရုတ် အာ၊ လိုချင်ခြင်းသည်” စသည်နှင့် လျော်ရန်၎င်း မုချက္ကရရန်၎င်း ဘာသာပေးလိုက်သည်း
စာမျက်နှာ-152	ကတမာ နု ခေါ၊ အဘယ်ပါနည်း။ ကိတ္တာဝတာ၊ အဘယ်မျှလောက်သောအကြောင်းဖြင့်။ အဝိဇ္ဇာဂတော၊ အဝိဇ္ဇာသို့ ကပ်ရောက်သည်မည်သည်။ ဝါ၊ အဝိဇ္ဇာနှင့် ပြည့်စုံသည်မည်သည်။ (အဝိဇ္ဇာဂတောတိ သမိင်္ဂီဘူတေန ဥပဂတော၊ အဝိဇ္ဇာယ ဝါ ဥပေတော နာမ၊ ဋ္ဌ။) ဟောတီတိ၊ ဖြစ်ပါသနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ မေးလျှောက်ပြီ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဣဓ၊ ဤသာသနာတော်၌။ အဿုတဝါ၊ သုတမရှိသော။ ပုထုဇ္ဇနော၊ သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နပ္ပဇာနာတိ၊ မသိ။ ရူပသမုဒယံ၊ ရုပ်၏ဖြစ်ကြောင်းကို။ နပ္ပဇာနာတိ၊ မသိ။ ရူပနိရောဓံ၊ ရုပ်၏ ချုပ်ရာကို။ နပ္ပဇာနာတိ၊ မသိ။ ရူပနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ၊ ရုပ်၏ချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်းအကျင့်ကို။ နပ္ပဇာနာတိ၊ မသိ။ (ဝေဒနာ စသည်ကို ဤနည်းပေး။) ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ အယံ၊ ဤ (သစ္စာလေးပါးတို့၌) မသိခြင်းကို။ အဝိဇ္ဇာ၊ အဝိဇ္ဇာဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတ္တာဝတာ စ၊ ဤမျှလောက်သော အကြောင်းဖြင့်။ (ဧတ္တာဝတာတိ ဧတ္တကေန ကာရဏေန၊ ဋ္ဌ။) အဝိဇ္ဇာဂတော၊ အဝိဇ္ဇာသို့ ကပ်ရောက်သည်မည်သည်။ ဝါ၊ အဝိဇ္ဇာနှင့် ပြည့်စုံသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။ ### ၂-ဝိဇ္ဇာသုတ် ၁၁၄. (ဤဝိဇ္ဇာသုတ်ကို အဝိဇ္ဇာသုတ် မှီး၍ပေး၊ ပဋိသေဓမ္ပါသည်သာ ထူး၏။) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃-ဓမ္မကထိကသုတ် ၁၁၅. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဧကမန္တံ၊ တစ်ခုသော အရပ်အစွန်အဖို့၌။ နိသိန္နော ခေါ၊ ထိုင်သော။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ ကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဓမ္မကထိကော ဓမ္မကထိကောတိ၊ ဓမ္မကထိက ဓမ္မကထိကဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ကိတ္တာဝတာ၊ အဘယ်မျှလောက်သော အကြောင်းဖြင့်။ ဓမ္မကထိကော၊ ဓမ္မကထိကသည်။ ဟောတိ နု ခေါတိ၊ ဖြစ်ပါသနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ကို။ အဝောစ၊ မေးလျှောက်ပြီ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ စ၊ ရုပ်၏။ နိဗ္ဗိဒါယ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းငှါ။ ဝိရာဂါယ၊ မတပ်မက်ခြင်းငှါ။ နိရောဓါယ၊ ချုပ်ခြင်းငှါ။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ဒေသေတိ၊ ဟော၏။ ဧတ္တာဝတာ၊ ဤမျှလောက်သောအကြောင်းဖြင့်။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ “ဓမ္မကထိကောတိ၊ ဓမ္မကထိက” ဟူ၍။ ဝစနာယ၊ ဆိုခြင်းငှါ။ အလံ၊ သင့်၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ စ၊ ရုပ်၏။ နိဗ္ဗိဒါယ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းငှါ။ ပ။ ပဋိပန္နော၊ ကျင့်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဧတ္တာဝတာ၊ ဤမျှလောက်သောအကြောင်းဖြင့်။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ “ဓမ္မာနုဓမ္မပဋိပန္နောတိ၊ ကိုးပါးသော လောကုတ္တရာတရားအား လျော်သောအကျင့်ကို ကျင့်သူ” ဟူ၍။ ဝစနာယ၊ ဆိုခြင်းငှါ။ အလံ၊ သင့်၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ရူပဿ၊ ရုပ်ကို။ စ၊ ၏။ နိဗ္ဗိဒါ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းကြောင့်။ ဝိရာဂါ၊ မတပ်မက်ခြင်းကြောင့်။ နိရောဓါ၊ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ အနုပါဒါဝိမုတ္တော၊ တဏှာဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် မစွဲလမ်းမှု၍ ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဧတ္တာဝတာ၊ ဤမျှလောက်သောအကြောင်းဖြင့်။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ “ဒိဋ္ဌဓမ္မနိဗ္ဗာနပပ္ပတ္တောတိ၊ မျက်မှောက်ဘဝ၌ နိဗ္ဗာန်သို့ရောက်သူဟူ၍။ ဝစနာယ၊ ဆိုခြင်းငှါ။ အလံ၊ သင့်၏။ (ဝေဒနာ စသည်၌လည်း ဤနည်းပေး။) ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-153	### ၄-ဒုတိယဓမ္မကထိကသုတ် ၁၁၆. (ဤသုတ်သည် ရှေ့သုတ်နှင့်တူပြီး အမေးဝါကျ၌- ကိတ္တာဝတာ ဓမ္မာနုဓမ္မပဋိပန္နော ဟောတိ၊ ကိတ္တာဝတာ ဒိဋ္ဌဓမ္မနိဗ္ဗာနပပ္ပတ္တော ဟောတိဟု အမေးစုံ မေးသည်သာ ထူး၏။) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၅-ဗန္ဓနသုတ် ၁၁၇. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ မှ ရူပသ္မိံ စ အတ္ထာနံ အထိ ခန္ဓဝဂ္ဂ နကုလပိတုသုတ် စာပိုဒ် ၁-ရှု။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အဿုတဝါ၊ သုတမရှိသော။ အဟံ ပုထုဇ္ဇနော၊ ဤပုထုဇဉ်ကို။ ရူပန္တာ၊ ရူပါရုံဟူသော အနှောင်အဖွဲ့သည် နှောင်ဖွဲ့အပ်သူဟူ၍။ သန္တရဗာဟိရဗန္ဓနဗဒ္ဓေါ၊ အတွင်းအပြင်နှင့်တကွသော အနှောင်အဖွဲ့သည် နှောင်ဖွဲ့အပ်သူဟူ၍။ ဩရဒဿီ၊ ဝဋ်သုံးပါးဟူသော ဤဘက်ကမ်းကို မြင်လေ့မရှိသူဟူ၍။ (ဩရံ ဝုစ္စတိ ဝဋ္ဌံ ဩရိမံ ကတ္ထစိ၊ ဋ္ဌ။) အပါရဒဿီ၊ နိဗ္ဗာန်ဟူသော သံသရာ၏ထိုဘက်ကမ်းကို မြင်လေ့မရှိသူဟူ၍။ (ပါရံ ဝုစ္စတိ နိဗ္ဗာနံ သံသါရဿ ပါရိမံတိ ကတ္ထစိ၊ ဋ္ဌ။) ဗဒ္ဓေါ၊ နှောင်ဖွဲ့အပ်သည်ဖြစ်၍။ စ၊ ကပ်လျက်။ ဇီယတိ၊ အိုသူဟူ၍။ ဗဒ္ဓေါ၊ ၍။ စ၊ ကပ်လျက်။ မီယတိ၊ သေသူဟူ၍။ ဗဒ္ဓေါ၊ ၍။ စ၊ ကပ်လျက်။ အသ္မာ လောကာ၊ ဤလောကမှ။ ပရံ လောကံ၊ ထိုပါးသောလောကသို့။ ဂစ္ဆတိ၊ သွားသူဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ (ဇီယတိ မီယတိ ဂစ္ဆတိ သုံးပုဒ်ကို အာချာတနာမ်ကြံ၍ ပေးလိုက်သည်။ ဝေဒနာ စသည်လည်း ဤနည်းပေး။) (သုတဝါ စ ခေါ စသော ဝါကျတို့၌လည်း ပဋိသေဓပါရ၌ ပဋိသေဓဝင်း၍ ပဋိသေဓပေါရ၌ ပဋိသေဓဖြုတ်၍ သမ္ဗန္ဓသည်သာ ထူး၏။ ဗဒ္ဓေါ ဇီယတိ။ ပရံ လောကံ ဂစ္ဆတိ အရာ၌ ပရိပုဏ္ဏော သော ဒုက္ခါတိ ဝဒါမိ ဝါကျကို ဟောတော်မူသည် ပါရဒဿီ၊ နိဗ္ဗာန်ဟူသော သံသရာ၏ထိုဘက်ကမ်းကို မြင်လေ့ရှိသူဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ သော၊ ထိုအရိယဘာကသည်။ ဒုက္ခသ္မာ၊ ဆင်းရဲမှ။ ပရိပုဏ္ဏောတိ၊ လွတ်မြောက်ပြီးပြီဟု။ ဝဒါမိ၊ ဟောတော်မူ၏ဟု ပေး။) ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၆-ပရိပုစ္ဆိတသုတ် ၁၁၈. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ တံ ကိံ မညထ ဘိက္ခဝေ ပေးမြဲ။) ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ “ဧတံ၊ ဤရုပ်သည်။ မမ၊ ငါ၏ရုပ်တည်း။ သော၊ ဤရုပ်သည်။ အဟံ၊ ငါသည်။ အသ္မိ၊ ဖြစ်၏။ ဧသော၊ ဤရုပ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာတိ၊ အတ္တတည်။ သမနုပဿထ၊ ရှုကြသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧတံ၊ ဤသို့ ရှုခြင်းသည်။ နောဟိ၊ မသင့်ပါ။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သာဓု၊ ကောင်းပြီ။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ “တံ၊ ဤရုပ်သည်။ န မမ၊ ငါ၏ရုပ်မဟုတ်။ သော၊ ဤရုပ်သည်။ န အဟံ အသ္မိ၊ ငါမဟုတ်။ သော၊ ဤရုပ်သည်။ န မေ အတ္တာတိ၊ ငါ၏ အတ္တမဟုတ်ဟု။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ (ဧတံ အနက်မဲ့။) ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သည့်အတိုင်း။ သမ္မပ္ပညာယ၊ ၁။ ဧသောဟမသ္မိ၌ အလံ (ငါ) နှင့် သာ မေ အတ္ထာ၌ အတ္ထ (ငါ-ယူ-ယောက်ျား မိန်းမ) အထူးကို စဉ်းစားသင့်၏။ မာနနဲ့ အဟံ (ငါ) သည် မိမိကိုယ်ကို မန်းခဲ့သမ်းခြင်းတည်း။ ဒိဋ္ဌိ အတ္တလား မိမိကိုယ်ကို သော်၎င်း သူထပါးကိုယ်ကိုသော်၎င်း အသက်ရှင်လျက်တည်နေသော အကောင်အနေအားဖြင့် စွဲလမ်းခြင်းတည်း။
စာမျက်နှာ-154	မှန်စွာသိတတ်သော (ဝိပဿနာ မဂ်) ပညာဖြင့်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ရှုဆင်ခြင်လိုက်၏။ (ဝေဒနာ စသည်လည်း ဤနည်းပေး။) ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၇-ဒုတိယပရိပုစ္ဆိတသုတ် ၁၁၉. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ မှ ဘိက္ခဝေ အထိ ပေးမြဲ။) ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ “တံ၊ ဤရုပ်သည်။ န မမ၊ ငါ၏ ရုပ်မဟုတ်။ သော၊ ဤရုပ်သည်။ န အဟံ အသ္မိ၊ ငါမဟုတ်။ သော၊ ဤရုပ်သည်။ န မေ အတ္တာတိ၊ ငါ၏ အတ္တမဟုတ်။” ဟု၊ သမနုပဿထ၊ ရှုကြသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အံ၊ မှန်ပါဘုရား။ (အကြွင်းတူပြီး) ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၈-သံယောဇနိယသုတ် ၁၂၀. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သံယောဇနိယေ၊ သံယောဇဉ်တို့၏ အစီးအပါး ဖြစ်ကုန်သော။ (သံယောဇနာနံ ဟိ ဧတာ၊ အဘိ-ဋ္ဌ-၁၊ ၉၁။ သံယောဇေတဗ္ဗာတိ ဝါ သံယောဇနိယာ၊ သံယောဇနေ နိယုတ္တာတိ ဝါ၊ မူလဋ္ဌ-၁၊ ၅၃။) ဓမ္မေ စ၊ တရားတို့ကို၎င်း။ သံယောဇနံ၊ သံယောဇဉ်ကို၎င်း။ (သံယောဇေတိ ဗန္ဓတိတိ သံယောဇနံ၊ နှောင်ဖွဲ့တတ်သော တရားစု။) ဒေသေဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သံယောဇနိယာ၊ သံယောဇဉ်တို့၏ အစီးအပါး ဖြစ်ကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ တရားတို့သည်။ ကတမေ စ၊ အဘယ်တို့နည်း။ သံယောဇနံ၊ သံယောဇဉ်သည်။ ကတမံ၊ အဘယ်နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ သံယောဇနိယော၊ သံယောဇဉ်တို့၏ အစီးအပါး ဖြစ်သော။ ဓမ္မော၊ တရားတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုရုပ်၌။ ယော ယော ဆန္ဒရာဂေါ၊ အကြင်လိုချင် တပ်မက်ခြင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တတ္ထ၊ ထိုရုပ်၌။ တံ၊ ထိုလိုချင်တပ်မက်ခြင်းသည်။ သံယောဇနံ၊ သံယောဇဉ် (အနှောင်အဖွဲ့=နှောင်ကြိုး) မည်၏။ (ဝေဒနာ စသည်လည်း ဤနည်းပေး။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဣမေ၊ ဤဥပါဒါနက္ခန္ဓာ ၅-ပါးတို့ကို။ သံယောဇနိယာ၊ ကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ တရားတို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဣဒံ၊ ဤဥပါဒါနက္ခန္ဓာ ၅-ပါးတို့၌ လိုချင်တပ်မက်ခြင်းကို။ သံယောဇနံ၊ သံယောဇဉ် (အနှောင်အဖွဲ့နှောင်ကြိုး) ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၉-ဥပါဒါနိယသုတ် ၁၂၁. (ဤသုတ်၌ ဥပါဒါနိယေ၊ ဥပါဒါန်တို့၏ အစီးအပါး ဖြစ်ကုန်သော။ ဓမ္မေ စ၊ တရားတို့ကို၎င်း။ ဥပါဒါနံ၊ ဥပါဒါန်ကို၎င်း။ ဟု။ ပ။ အကြွင်းကို သံယောဇနိယသုတ် မှီးလေ။) နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၀-သီလဝန္တသုတ် ၁၂၂. ဧကံ သမယံ၊ တစ်ပါးသော အခါ၌။ အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တာသည်၎င်း။ အာယသ္မာ စ မဟာကောဋ္ဌိကော၊ အရှင်မဟာကောဋ္ဌိကသည်၎င်း။ ဗာရာဏသိယံ၊ ဣသိပတနေ၊ ဣသိပတနမည်သော။ မိဂဒါယေ၊ မိဂဒါဝုန်တော၌။ ဝိဟရန္တိ၊
စာမျက်နှာ-155	နေထိုင်ကြကုန်၏။ အထ ခေါ၊ ၌။ အာယသ္မာ မဟာကောဋ္ဌိကော၊ သည်။ သာယန္ဟသမယံ၊ ညနေချမ်းအခါ၌။ ပဋိသလ္လာနာ၊ ကိန်းအောင်းရာဌာနမှ။ ဝါ၊ သမာပတ်ဝင်စားရာမှ။ ဝုဋ္ဌိတော၊ ထတော်မူသည်ဖြစ်၍။ ပ။ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ၊ ကို။ “အာဝုသော သာရိပုတ္တ၊ ငါ့ၑရှင် သာရိပုတ္တာ၊ သီလဝတာ၊ (စတုပါရိသုဒ္ဓိ) သီလရှိသော။ ဘိက္ခုနာ၊ ရဟန်းသည်။ ကတမေ ဓမ္မေ၊ အဘယ်တရားတို့ကို။ ယောနိသော မနသိကာတဗ္ဗာတိ၊ သင့်သော အကြောင်းဥပါယ်အားဖြင့် နှလုံးသွင်းတိုက်ကုန်သနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ကို။ အဝောစ၊ ပြောဆိုပြီ။ အာဝုသော ကောဋ္ဌိက၊ ငါ့ရှင် ကောဋ္ဌိက။ သီလဝတာ၊ (စတုပါရိသုဒ္ဓိ) သီလရှိသော။ ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ၅-ပါးသော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ကို။ အနိစ္စတော၊ မမြဲကုန်သောအားဖြင့်။ စ၊ မမြဲကုန်ဟူ၍။ ဒုက္ခတော၊ ဆင်းရဲတို့ဟူ၍။ ရောဂတော၊ အနာရောဂါတို့ဟူ၍။ ဂဏ္ဍတော၊ အိုင်းအမာ (ပြည်တည့်နာ) တို့ဟူ၍။ သလ္လတော၊ ဖြောင့်တို့ဟူ၍။ အဃတော၊ (အလွန်နှိပ်စက်တတ်သော) သည်းခံနိုင်ခဲသော ဆင်းရဲတို့ဟူ၍။ အာဗာဓတော၊ အနာဖြစ်ခြင်း အကြောင်းတို့ဟူ၍။ (အာဗာဓါတိ အာဗာဓပ္စယဋ္ဌေန၊ ဋ္ဌ။ ဝိသုဒ္ဓိ ၂-၂၄၇-နှာ၊ ဝိသုဒ္ဓိ-ဋ္ဌ ၂-၃၉၅-နှာ၌လည်းရှု) ပရတော၊ သူစိမ်းပိုင်ပိုင် (အနတ္တနည်း) တို့ဟူ၍။ ပလောကတော၊ ပျက်စီးတတ်သော သဘောတရားတို့ဟူ၍။ သုညတော၊ အတ္တမှဆိတ်သုဉ်းသော သဘောတို့ဟူ၍။ အနတ္တတော၊ အတ္တမဟုတ်သောသဘောတို့ဟူ၍။ ယောနိသော မနသိကာတဗ္ဗာ၊ သင့်သော အကြောင်းအားဖြင့် နှလုံးသွင်းလိုက်ကုန်၏။ ကတမေ ပဉ္စ၊ အဘယ် ၅-ပါးတို့နည်း။ ပ။ ယောနိသော မနသိကာတဗ္ဗာ၊ သင့်ကုန်၏။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင် ကောဋ္ဌိက။ ယံ၊ အကြင် အကြောင်းကြောင့်။ သီလဝါ၊ (စတုပါရိသုဒ္ဓိ) သီလရှိသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ဣမေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓေ၊ ဤ ၅-ပါးကုန်သော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ကို။ အနိစ္စတော၊ မမြဲကုန်ဟူ၍။ ပ။ အနတ္တတော၊ အတ္တမဟုတ်ကုန်ဟူ၍။ ယောနိသော မနသိကရောတော၊ သင့်သော အကြောင်းအားဖြင့် နှလုံးသွင်းသည်ရှိသော်။ သောတာပတ္တိဖလံ၊ သောတာပတ္တိဖိုလ်ကို။ သစ္စိကရေယျ၊ မျက်မှောက်ပြုရာ၏။ ဧတံ ဌာနံ၊ ဤအကြောင်းသည်။ ဝိဇ္ဇတိ ခေါ န၊ ရှိသည်သာလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်သာရိပုတ္တာက ပြောဆိုပြီ။ (သောတာပန္န-ဝါကျ သကဒါဂါမိနာ-ဝါကျ အနာဂါမိနာ-ဝါကျ အရဟတ္တာ-ဝါကျတို့ကိုလည်း သီလဝတာ-ဝါကျကို မှီး၍ သမ္ဗန္ဓ။) အာဝုသော၊ ငါ့ရှင် ကောဋ္ဌိက။ အရဟတော၊ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဥတ္တရိ ကရဏီယံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်အထက်၌ ပြုဖွယ်မဂ်ကိစ္စသည်။ နတ္ထိ ခေါ၊ မရှိသည်သာတည်း။ ကတံ ဝါ၊ ပြုအပ်ပြီးသော မဂ်ကိုလည်း။ ပဋိစ္စယော၊ တဖန် ဆည်းပူးဖွယ်ကိစ္စသည်။ နတ္ထိ ခေါ၊ မရှိသည်သာတည်း။ အပိ စ၊ ထိုသို့ မရှိသော်လည်း။ ဣမေ ဓမ္မာ၊ ဤ ရအပ်ပြီးသော တရားတို့သည်။ စ၊ တို့ကို။ ဘာဝိတာ၊ ဖြစ်စေအပ်ကုန်သည်ရှိသော်။ စ၊ ပါးများအပ်ကုန်သည်ရှိသော်။ ဗဟုလီကတာ၊ အကြိမ် များစွာ ပြုအပ်ကုန်သည်ရှိသော်။ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာယ စေဝ၊ မျက်မှောက်ဘဝ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းငှါ၎င်း။ သတိသမ္ပဇညာယ စ၊ သတိ သမ္ပဇဉ် အလိုငှါ၎င်း။ သံဝတ္တန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်သာရိပုတ္တာက ပြောဆိုပြီ။ ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ၁- (ဒုက္ခဌေန။ ဋ္ဌ။ ဒုက္ခနာထိ ဒုက္ခပတ္ထာ ဒုက္ခဘာဝေန။ ဒုက္ခံ ဟိ လောကေ အလန္တိ ဝုစ္စတိ အတိ ဝိယ ဟနတော ဂူ) -အနိစ္စတော ပးလာကတောတိ ဗွီဟိ ပဒေဟိ အနိစ္စနေကားရာ၊ သုညတာ အနတ္တတောတိ ဟိ အနတ္တမနသိကာရော၊ သေသေဟိ ဒုက္ခနသိကာရော ဝုတ္တောမဋ္ဌ။
စာမျက်နှာ-156	### ၁၁-သုတဝန္တသုတ် ၁၂၃. (ဤသုတ်၌ သုတဝတာ၊ (ကမ္မဋ္ဌာန်း) သုတရှိသော (ကမ္မဋ္ဌာနဿ ဥဂ္ဂဟပရိစယမနသိကာရဝသေန ပဝတ္တုဉာဏံ ကမ္မဋ္ဌာနသုတဂသေန နိဗ္ဗာနတော သုတန္တိ ဝုတ္တံ၊ ဋ္ဌ။) ဟု ပေးရသည်သာ ထူး၏။ အကြွင်း သီလဝန္တသုတ်နှင့်တူ၏။) ဧကာဒသမံ၊ တဆယ့်တစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၂-ကပ္ပသုတ် ၁၂၄. (ဤ သုတ်သည် သံ-၁၊ ၄၄၄၊ စာပိုဒ် ၂၀၀၊ အနုသယသုတ်နှင့် တူ၏။ သံ-၂၊ ၈၄-နှာ၊ စာပိုဒ် ၈၂-ပုဏ္ဏမသုတ်၌လည်း ၎င်းအတိုင်းလာ၏။ မ-၂၊ ၈၄။ ရာဟုလောဝါဒသုတ်နှင့်လည်းတူ၏။) ဒွါဒသမံ၊ တဆယ့်နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၃-ဒုတိယကပ္ပသုတ် ၁၂၅. (ဤသုတ်သည်လည်း သံ-၂၊ ၁၁၊ စာပိုဒ် ၉၂။ ဒုတိယရာဟုလသုတ်နှင့် တူ၏။) တေရသမံ၊ တဆယ့်သုံးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ဓမ္မကထိကဝဂ္ဂေါ၊ ဓမ္မကထိကဝဂ်သည်။ ဒုတိယော၊ ဒုတိယဝဂ်တည်း။ တဿ၊ ထိုဓမ္မကထိကဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား— အဝိဇ္ဇာ၊ အဝိဇ္ဇာသုတ်၎င်း။ ဝိဇ္ဇာ၊ ဝိဇ္ဇာသုတ်၎င်း။ ဒုဝေ၊ နှစ်သုတ်ကုန်သော။ ကထိကာ၊ ဓမ္မကထိကသုတ် ဒုတိယဓမ္မကထိကသုတ်တို့၎င်း။ ဗန္ဓနာ၊ ဗန္ဓနသုတ်၎င်း။ ဒုဝေ၊ နှစ်သုတ်ကုန်သော။ ပရိပုစ္ဆိတာ၊ ပရိပုစ္ဆိတသုတ်, ဒုတိယပရိပုစ္ဆိတသုတ်တို့၎င်း။ သံယောဇနံ၊ သံယောဇနိယသုတ်၎င်း။ ဥပါဒါနံ၊ ဥပါဒါနိယသုတ်၎င်း။ သီလံ၊ သီလဝန္တသုတ်၎င်း။ သုတဝါ၊ သုတဝန္တသုတ်၎င်း။ ကပ္ပံ၊ ကပ္ပအမည်ဖြင့်။ ဒုဝေ စ၊ ကပ္ပသုတ် ဒုတိယကပ္ပသုတ် နှစ်သုတ်တို့၎င်း။ ဣတိ၊ ဤသုတ်တို့တည်း။ ### (၁၃) အဝိဇ္ဇာဝဂ် ### ၁-သမုဒယဓမ္မသုတ် ၁၂၆. (ဤသုတ်သည် အဝိဇ္ဇာသုတ် ဝိဇ္ဇာသုတ်နှင့်တူ၍ မှီး၍ပေး။ သမုဒယဓမ္မံ၊ ဖြစ်ခြင်းသဘောရှိသော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ သမုဒယဓမ္မံ၊ သော။ ရူပံတိ၊ ရုပ်ဟူ၍။ ဝယဓမ္မံ၊ ပျက်ခြင်းသဘောရှိသော (ဝယဓမ္မံ အနက်မဲ့)။ သမုဒယဝယဓမ္မံ၊ ဖြစ်ခြင်းပျက်ခြင်းသဘောရှိသော ဟု ပေးရသည်သာ ထူး၏။) ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသောသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-157	### ၂-ဒုတိယသမုဒယဓမ္မသုတ်, ၃-တတိယသမုဒယဓမ္မသုတ် ၁၂၇-၁၂၈. (ဤနှစ်သုတ်လည်း ဆိုပြီးသုတ်အတိုင်းပင်၊ လွယ်ပြီး။) ဒုတိယံ၊ တတိယံ၊ တည်း။ ### စတုက္ကာဒိသုတ် ### ၄-၅-၆-၇-၈-၉-၁၀ ၁၂၉-၁၃၅. (ဤသုတ်တို့လည်း လွယ်ပြီး ပေးပြီးကို ပြန်ရှု၍ သမ္ဗန္ဓ။) စတုတ္ထံ။ ပ။ ဒသမံ၊ တည်း။ အဝိဇ္ဇာဝဂ္ဂေါ၊ အဝိဇ္ဇာဝဂ်သည်။ တတိယော၊ တတိယဝဂ်တည်း။ တဿ၊ ထိုအဝိဇ္ဇာဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား— တီဏိ၊ ၃-သုတ်ကုန်သော။ သမုဒယဓမ္မာ၊ သမုဒယဓမ္မသုတ်တို့၎င်း။ အဿာဒေါ၊ အဿာဒ၌။ အပရေ ဒုဝေ၊ အခြား ၂-သုတ်လို့၎င်း။ သမုဒယာ၊ သမုဒယဉ်။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်သော။ ပုရေ ဒုဝေ၊ ၂-သုတ်တို့၎င်း။ ကောဋ္ဌိကေ၊ ကောဋ္ဌိက၌။ အပရေ တယော၊ အခြား ၃-သုတ်လို့၎င်း။ ဣတိ၊ ဤသုတ်တို့တည်း။ ### (၁၄) ၄-ကုက္ကုဠဝဂ် ### ၁-ကုက္ကုဠသုတ် ၁၃၆. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ကုက္ကုဠံ၊ ပြာပူနှင့်တူ၏။ စ၊ ပြာကဲ့သို့ပူလောင်တတ်၏။ ပ။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဉ်သည်။ ကုက္ကုဠံ၊ ပြာပူနှင့်တူ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဿံ၊ ရှုသော။ သုတဝါ၊ သုတရှိသော။ ပုထုဇ္ဇနော၊ သည်။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌လည်း။ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ငြီးငွေ့၏။ ပ။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသောသုတ်တည်း။ ### ၂-အနိစ္စသုတ် ၁၃၇. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယံ၊ အကြင် သဘောတရားသည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ တတ္ထ၊ ထိုသဘောတရား၌။ ဆန္ဒံ၊ လိုချင်ခြင်းကို။ ဝေါ၊ သင်တို့သည်။ ပဇဟထ၊ ပယ်ထိုက်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ကိံ၊ အဘယ်သဘောတရားသည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲသနည်း။ ၁-ကုက္ကုဋ္ဌရှိ သန္တထံ အာဒိတ္တံ ဆာရီထရာထိ ဒီက မဟာပရိဋ္ဌာ။ ဋ္ဌ။ အန္တောအဂ္ဂိ မဟန္တော ဆာရှိ- ကရာသိ၊ တတ္ထ ကုက္ကဝိကုသသော အက္ကမ ဟာဝ ကေသသ္မိံ အနုဟတာယ ကုက္ခိတံ က ကုက္ကုဋီ၊ ရူပဗေဒနာဒိ န ထမထပ် လက္ရွိ ကာဏံ အနုနယာ ဟောရိဋ္ဌာဟနဋ္ဌန စ က္ကူဋံ ဝိယာထိ ကုက္ကုဋီ။ ဋီ ကုစ္ဆိထံ ကုဋီ ကုက္ကုဋ္ဌံ၊ ပကတိပြာပူကောက်။ ထုက္ကဌ ဒီယ ကုက္ကုဋီ၊ ရုပ် ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရ ဝိညာဉ်တို့ကိုကောက်၊
စာမျက်နှာ-158	ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ တတ္ထ၊ ထိုရုပ်၌။ ဆန္ဒံ၊ လိုချင်ခြင်းကို။ ဝေါ၊ သင်တို့သည်။ ပဇဟထ၊ ပယ်ထိုက်၏။ (ဝေဒနာ စသည်ကိုလည်း ဤနည်းပေး။) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၃-ဒုတိယအနိစ္စသုတ် ၁၃၈. (ဤသုတ်၌ ‘ရာဂံ၊ တပ်မက်ခြင်းကို-ဟုပေးသည်သာ ထူး၏။) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၄-တတိယအနိစ္စသုတ် ၁၃၉. (ဤသုတ်၌- ဆန္ဒရာဂံ၊ လိုချင်တပ်မက်ခြင်းကို ဟုပေး။) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၅-၆-၇-ဒုက္ခသုတ် ၁၄၀-၁၄၂. (ဤ ၃-သုတ်၌ ‘ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏- ဟုပေး။) ပဉ္စမံ၊ ဆဋ္ဌံ၊ သတ္တမံ၊ ငါးခု ခြောက်ခု ခုနစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၈-၉-၁၀-အနတ္တသုတ် ၁၄၃-၁၄၅. (ဤ ၃-သုတ်၌- အနတ္တာ၊ အတ္တ (အသက်ရှင်နေသော အကောင်) မဟုတ်-ဟုပေး။) အဋ္ဌမံ၊ နဝမံ၊ ဒသမံ၊ ရှစ်ခု ကိုးခု ဆယ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၁-နိဗ္ဗိဒါဗဟုလသုတ် ၁၄၆. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သဒ္ဓါပဗ္ဗဇိတော၊ (ဝဋ်ဆင်းရဲမှ ထွက်မြောက်ခြင်းငှါ လာသော) သဒ္ဓါတရားဖြင့် ရဟန်းဘောင်သို့ ဝင်ရောက်သော။ (သံ-ဋ္ဌ-၂-၆၁-ရှု) ကုလပုတ္တော၊ (သီလစသော တရားငါးပါးကို ဖြည့်ကျင့်သော) အမျိုးကောင်းသား၏။ (သံ-ဋ္ဌ-၄၂၊ ၄၆-ရှု) အယံ အနုဓမ္မော၊ ဤလောကုတ္တရာတရားအားလျော်သော အကျင့်တရားသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ယံ၊ အကြင်အမျိုးကောင်းသားသည်။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ နိဗ္ဗိဒါဗဟုလော၊ များသော ငြီးငွေ့ခြင်းရှိသည်။ စ၊ ငြီးငွေ့ခြင်းအဖြစ်များသည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရတိ၊ နေရာ၏။ ပ။ ယံ၊ အကြင်အမျိုးကောင်းသားသည်။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ နိဗ္ဗိဒါဗဟုလော၊ များသော ငြီးငွေ့ခြင်းရှိသည်ဖြစ်၍။ ဝိဟရတိ၊ နေသည်ရှိသော်။ ပ။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ပရိဇာနာတိ၊ ပိုင်းခြား၍ သိ၏။ ပ။ သော၊ ထိုအမျိုးကောင်းသားသည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ပရိဇာနံ၊ ပိုင်းခြား၍ သိသည်ရှိသော်။ ပ။ ရူပမှာ၊ ရုပ်မှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွတ်မြောက်၏။ ပ။ ဒုက္ခသ္မာ၊ ဆင်းရဲမှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွတ်မြောက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒါမိ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဣတိ၊ ဤကား လောကုတ္တရာတရားအားလျော်သော အကျင့်တရားတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ဧကာဒသမံ၊ တဆယ့်တစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-159	### ၁၂-အနိစ္စာနုပဿိသုတ် ၁၄၇. (ဤသုတ်၌ အနိစ္စာနုပဿီ၊ မမြဲဟု အဖန်ဖန် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ ဟု သည်သာ ထူး၏။) ဒွါဒသမံ၊ တဆယ့်နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၃-ဒုက္ခာနုပဿိသုတ် ၁၄၈. (ဤသုတ်၌လည်း ဒုက္ခာနုပဿီ၊ ဆင်းရဲဟု အဖန်ဖန် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ သည်သာ ထူး၏။) တေရသမံ၊ တဆယ့်သုံးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၄-အနတ္တာနုပဿိသုတ် ၁၄၉. (ဤသုတ်၌လည်း အနတ္တာနုပဿီ၊ အတ္တမဟုတ်ဟု အဖန်ဖန် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ သည်သာ ထူး၏။) စတုဒ္ဒသမံ၊ တဆယ့်လေးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ကုက္ကုဠဝဂ္ဂေါ၊ ကုက္ကုဠဝဂ်သည်။ စတုတ္ထော၊ စတုတ္ထဝဂ်တည်း။ တဿ၊ ထိုဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား— ကုက္ကုဠံ၊ ကုက္ကုဠသုတ်၎င်း။ အနိစ္စေ၊ အနိစ္စအမည်ဖြင့်။ တယော၊ ၃-သုတ်တို့၎င်း။ ဒုက္ခေန၊ ဒုက္ခအမည်ဖြင့်။ အပရေ တယော၊ အခြား ၃-သုတ်တို့၎င်း။ အနတ္တာ၊ အနတ္တအမည်ဖြင့်။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်သော။ တယော၊ ၃-သုတ်တို့၎င်း။ ကုလပုတ္တေန၊ ကုလပုတ္တအမည်ဖြင့်။ ဒုဝေ ဒုက္ခာ၊ ၂×၂=လေး ၄-သုတ်တို့၎င်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။ ### (၁၅) ၅-ဒိဋ္ဌိဝဂ် ### ၁-အဇ္ဈတ္တသုတ် ၁၅၀. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ကိသ္မိံ၊ အဘယ် သဘောတရားသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ကိံ၊ အဘယ်သဘောတရားကို။ ဥပါဒါယ၊ အစွဲပြု၍။ (ကိံ ဥပါဒါယာတိ ကိံ ပဋိစ္စ၊ ဋ္ဌ။) အဇ္ဈတ္တံ၊ အတ္တသန္တာန်၌။ သုခဒုက္ခံ၊ ချမ်းသာဆင်းရဲသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ နု ခေါ၊ ဖြစ်ပေါ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူပြီ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ နော၊ တပည့်တော်တို့၏။ ဓမ္မာ၊ တရားတို့သည်။ ဘဂဝံမူလကာ၊ မြတ်စွာဘုရားသာလျှင် အကြောင်းရင်းမူလရှိပါကုန်၏။ ပ။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပေ၊ ရုပ်သည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ဥပါဒါယ၊ အစွဲပြု၍။ အဇ္ဈတ္တံ၊ အတ္တသန္တာန်၌။ သုခဒုက္ခံ၊ ချမ်းသာဆင်းရဲသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ၏။
စာမျက်နှာ-160	။ ပ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ယံ ပန၊ အကြင်ရုပ်သည်ကား။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိ၏။ တံ၊ ထိုရုပ်ကို။ အနုပါဒါယ၊ မစွဲလမ်းမှု၍။ အဇ္ဈတ္တံ၊ အတ္တသန္တာန်၌။ သုခဒုက္ခံ၊ ချမ်းသာဆင်းရဲသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ပိ နု၊ ဖြစ်ရာသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧတံ၊ ဤအမေးစကားသည်။ နောဟိ၊ မသင့်ပါ။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသောသုတ်တည်း။ ### ၂-ဧတံမမသုတ် ၁၅၁. (ဤသုတ်၌- ကိံ၊ အဘယ်ကို။ အဘိနိဝိဿ၊ မှားသောအားဖြင့် နှလုံးသွင်း၍ ဟု ပေးရုံသာ ထူး၏။ ဧတံ မမ စသည်လည်း နည်းအတိုင်းပေး။ အဘိနိဝိဿာတိ အဘိနိဝိသိတွာ ပစ္စယံ ကတာတိ အတ္ထော၊ ဋ္ဌ။ ပစ္စယံ ကတွာကို အဘိနိဝိသိတွာ ပစ္စယံ ကတ္ထစိ။) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၃-သောအတ္တာသုတ် ၁၅၂. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ကိသ္မိံ၊ အဘယ် သဘောတရားသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ ဥပါဒါယ၊ အစွဲပြု၍။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ အဘိနိဝိဿ၊ မှားသောအားဖြင့် နှလုံးသွင်း၍။ “သော၊ ထိုငါသည်။ အတ္တာ၊ အတ္တတည်း။ သော၊ ထိုငါသည်။ လောကော၊ လောကတည်း။ သော၊ ထိုငါသည်။ ပေစ္စ၊ တမလွန်ဘဝသို့ ရောက်၍။ နိစ္စော၊ မြဲသည်။ ဓုဝေါ၊ ခိုင်ခံ့သည်။ သဿတော၊ တည်တံ့သည်။ အဝိပရိဏာမဓမ္မော၊ ဖောက်ပြန်သောသဘောမရှိသည်။ ဘဝိဿာမီတိ၊ ဖြစ်အံ့ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒိဋ္ဌိ၊ သဿတအယူသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ နု ခေါ၊ ဖြစ်ပေါ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူ၏။ (အကြွင်း ပဌမံပြီး။) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၄-နောစဓမ္မသိယာသုတ် ၁၅၃. (ဤသုတ်၌- “နော စဿံ၊ ရှေးက (အတ္တဟူသောကမ္မဝဋ်) မဖြစ်ငြားအံ့။ မေ၊ ငါ့အား။ နော စ သိယံ၊ ယခု (အတ္တဟူသောဝိပါကဝဋ်) မဖြစ်ရာ။ နာဘဝိဿံ၊ ယခု (အတ္တဟူသောကမ္မဝဋ်) မဖြစ်အံ့။ မေ၊ ငါ့အား။ န ဘဝိဿတိ၊ နောင်အခါ၌ (အတ္တဟူသောဝိပါကဝဋ်) မဖြစ်လတ္တံ့” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒိဋ္ဌိ၊ ဥစ္ဆေဒအယူသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ နု ခေါ၊ ဖြစ်ပေါ်သနည်း-ဟု ပေးရုံသာ ထူး၏။ အကြွင်း ပေးမြဲ။) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၅-မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသုတ် ၁၅၄. (ဤသုတ်၌ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ၊ ဖောက်ပြန်သော (မှားယွင်းသော) အယူသည်- ဟု ပေး။) ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-161	### ၆-သက္ကာယဒိဋ္ဌိသုတ် ၁၅၅. (ဤသုတ်၌ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ၊ ပရမတ္ထအားဖြင့် ထင်ရှားရှိသော ခန္ဓာ ၅-ပါး တရားအပေါင်း၌ ဖြစ်သော ဒိဋ္ဌိသည်- ဟု ပေး။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၇-အတ္တာနုဒိဋ္ဌိသုတ် ၁၅၆. (ဤသုတ်၌ အတ္တာနုဒိဋ္ဌိ၊ အတ္တသို့ အစဉ်လိုက်သော ဒိဋ္ဌိ (အယူ) သည်- ဟု ပေး။) သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၈-အဘိနိဝေသသုတ် ၁၅၇. (ဤသုတ်၌ သံယောဇနာဘိနိဝေသဝိနိဗန္ဓာ၊ ဝဋ်ဆင်းရဲ၌ ယှဉ်စေခြင်း, မှားသောအားဖြင့် နှလုံးသွင်းခြင်း, (အဘိနိဝေသာ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိယော၊ ဋ္ဌ။) စိတ်ကို နှောင်ဖွဲ့ခြင်း (“ကာယေ အဒီသု ရာဂေါ ဟောတိ” တိ အာဒိနာ အာဂတစေတသော ဝိနိဗန္ဓတိ၊ ဋ္ဌ။) တို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ နု ခေါ၊ ဖြစ်ကုန်သနည်း- ဟု ပေး။) အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၉-ဒုတိယအဘိနိဝေသသုတ် ၁၅၈. (ဤသုတ်၌ သံယောဇနာဘိနိဝေသဝိနိဗန္ဓာဇ္ဈာသာနာ၊ ဝဋ်ဆင်းရဲ၌ ယှဉ်စေခြင်း, မှားသောအားဖြင့် နှလုံးသွင်းခြင်း, စိတ်ကို နှောင်ဖွဲ့ခြင်း, မျိုမတတ်စွဲလမ်းခြင်း (အဇ္ဈာသာနာတိ တဏှာဒိဋ္ဌိဇ္ဈာသာနာနိ၊ ဋ္ဌ။) တို့သည်- ဟု ပေး။) နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၀-အာနန္ဒသုတ် ၁၅၉. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ အထ ခေါ၊ ၌။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ သာဓု၊ တောင်းပန်ပါ၏။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ယံ ဓမ္မံ၊ အကြင်တရားကို။ သုတွာ၊ ကြားနာရ၍။ ဧကော၊ တစ်ပါးတည်း။ ဝူပကဋ္ဌော၊ ဆိတ်ငြိမ်ရာအရပ်သို့ကပ်လျက်။ အပ္ပမတ္တော၊ မမေ့လျော့သည်ဖြစ်၍။ အာတာပီ၊ ကိလေသာတို့ကို လောင်ကျွမ်းစေတတ်သော လုံ့လရှိသည်ဖြစ်၍။ ပဟိတတ္တော၊ နိဗ္ဗာန်သို့ စေလွှတ်အပ်သော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ ဝိဟရတိ၊ နေရာ၏။ တံ ဓမ္မံ၊ ထိုတရားကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မေ၊ တပည့်တော်အား။ သံခိတ္တေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဒေသေတုတိ၊ ဟောတော်မူပါ” ဟူသော။ ဧတံ၊ ကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ [တံ ကိံ မညသိ စသည်ကို အနတ္တလက္ခဏသုတ် စာပိုဒ် ၅၉-ရှု၍ပေး။ ဤသုတ်ကို အရှင်အာနန္ဒာ စိတ်ရှင်လန်းရုံမျှသာ စိတ်ကို ထိန်းရုံမျှသာ ဘုရားရှင်ဟောတော်မူသည်ဟု (ဣမဿ စိတ္တံ
စာမျက်နှာ-162	ဂဏှိဿာမီတိ ကထေသိ၊ ဋ္ဌ။) ၌ ဆို၏။ အရဟတ္တဖိုလ်ကို ဘုရားပရိနိဗ္ဗာန် စံတော်မူပြီးနောက်မှ ရတော်မူ၏။ ] ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ဒိဋ္ဌိဝဂ္ဂေါ၊ ဒိဋ္ဌိဝဂ်သည်။ ပဉ္စမော၊ ငါးခုမြောက်ဝဂ်တည်း။ တဿ၊ ထိုဒိဋ္ဌိဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား— အဇ္ဈတ္တိကံ၊ အဇ္ဈတ္တသုတ်၎င်း။ ဧတံ မမ၊ ဧတံ မမသုတ်၎င်း။ သောအတ္တာ၊ သောအတ္တသုတ်၎င်း။ နောစမသိယာ၊ နောစမသိယာသုတ်၎င်း။ မိစ္ဆာသက္ကာယတ္တာ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသုတ်, သက္ကာယဒိဋ္ဌိသုတ်, အတ္တာနုဒိဋ္ဌိသုတ်၎င်း။ ဒုဝေ၊ ၂-သုတ်ကုန်သော။ အဘိနိဝေသာ၊ အဘိနိဝေသသုတ် ဒုတိယအဘိနိဝေသသုတ်တို့၎င်း။ အာနန္ဒော၊ အာနန္ဒသုတ်၎င်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။ ဥပရိပဏ္ဏာသကော၊ ဥပရိပဏ္ဏာသကသည်။ သမတ္တော၊ ပြီးပြီ။ တဿ ဥပရိပဏ္ဏာသကဿ၊ ထိုဥပရိပဏ္ဏာသက၏။ ဝဂ္ဂုဒ္ဒါနံ၊ ဝဂ်ဥဒ္ဒါန်းကား— အန္တော၊ အန္တဝဂ်၎င်း။ ဓမ္မကထိကာဝိဇ္ဇာ၊ ဓမ္မကထိကဝဂ်, အဝိဇ္ဇာဝဂ်တို့၎င်း။ ကုက္ကုဠံ၊ ကုက္ကုဠဝဂ်၎င်း။ ဒိဋ္ဌိ စ ပဉ္စမံ၊ ၅-မြောက်ဖြစ်သော ဒိဋ္ဌိဝဂ်၎င်း။ ပဌမဟုတ္တော၊ ပဌမဟောတော်မူအပ်သော။ ပဏ္ဏာသကော နိပ္ပါတောတိ၊ ပဏ္ဏာသကနိပါတ်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။ ခန္ဓသံယုတ္တံ၊ ခန္ဓသံယုတ်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။
စာမျက်နှာ-163	### ၂-ရာဓသံယုတ် ### ၁-ပဌမဝဂ် ### ၁-မာရသုတ် ၁၆၀. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ အထ ခေါ၊ ၌။ အာယသ္မာ ရာဓော၊ အရှင်ရာဓသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ မာရော မာရောတိ၊ မာရ မာရ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ကိတ္တာဝတာ၊ အဘယ်မျှလောက်သောအကြောင်းဖြင့်။ မာရော နု ခေါတိ၊ မာရမည်ပါသနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ ရာဓ၊ ရာဓ။ ရူပေ ခေါ၊ ရုပ်သည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ မာရော ဝါ၊ သေခြင်းသည်၎င်း။ (မာရော ဝါ အဿာတိ ပရဏံ ဝါ ဘဝေယျ၊ ဋ္ဌ။) မာရေတာ ဝါ၊ သေထိုက်သော သဘောသည်၎င်း။ (မာရေတာ ဝါတိ မာရတဗ္ဗော ဝါ၊ ဋ္ဌ။ မာရေတီတိ မရိတဗ္ဗော မာရော မရဏံ ကတ္ထစိ။) အဿ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ယံ ပန၊ ထိုရုပ်သည်ကား။ ယံ၊ အကြင်သူသည်။ မီယတိ၊ သေ၏။ (သော၊ ထိုသူသည်။ အဿ၊ ဖြစ်ရာ၏။) ရာဓ၊ ရာဓ။ တသ္မာ၊ ထိုအကြောင်းဖြင့်။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ တွံ၊ သင်သည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ “မာရောတိ၊ သေခြင်းတရား” ဟူ၍။ ပဿ၊ ရှုလော့။ “မာရေတာတိ၊ သေထိုက်သော သဘော” ဟူ၍။ ပဿ၊ လော့။ “မီယတိတိ၊ သေသူ” ဟူ၍။ ပဿ၊ လော့။ “ရောဂေါတိ၊ (နာကျင်တတ်သော) အနာရောဂါနှင့် တူ၏” ဟူ၍။ ပဿ၊ လော့။ “ဂဏ္ဍောတိ၊ အိုင်းအမာ (ပြည်တည့်နာ) နှင့် တူ၏” ဟူ၍။ ပဿ၊ လော့။ “သလ္လံတိ၊ ဖြောင့်နှင့်တူ၏” ဟူ၍။ ပဿ၊ လော့။ “အဃံတိ၊ အလွန် နှိပ်စက်တတ်သော ဆင်းရဲ” ဟူ၍။ ပဿ၊ လော့။ “အာဗာဓောတိ၊ ဆင်းရဲဖြစ်ခြင်းသဘောရှိ၏” ဟူ၍။ ပဿ၊ လော့။ ယေ၊ အကြင်သူတို့သည်။ တံ၊ ထိုရုပ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဿန္တိ၊ ရှုကုန်၏။ တေ၊ ထိုသူတို့သည်။ သမ္မာ၊ ကောင်းစွာ။ ပဿန္တိ၊ ရှုသည်မည်ကုန်၏။ (ဝေဒနာ စသည်တို့၌လည်း ဤနည်း သမ္ဗန္ဓလေ။) ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ သမ္မာဒဿနံ ပန၊ ကောင်းစွာရှုခြင်းသည်ကား။ ကိမတ္ထိယံ၊ အဘယ် အကျိုးရှိပါသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးလျှောက်ပြန်၏။ ရာဓ၊ ရာဓ။ သမ္မာဒဿနံ ခေါ၊ ကောင်းစွာရှုခြင်းသည်။ နိဗ္ဗိဒတ္ထံ၊ ငြီးငွေ့ခြင်း (ဉာဏ်) အကျိုးရှိ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ နိဗ္ဗိဒါ၊ ငြီးငွေ့ခြင်း (ဉာဏ်) သည်။ ကိမတ္ထိယာ၊ အဘယ် အကျိုးရှိပါသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးလျှောက်ပြန်၏။ ရာဓ၊ ရာဓ။ နိဗ္ဗိဒါ ခေါ၊ ငြီးငွေ့ခြင်း (ဉာဏ်) သည်။ ဝိရာဂတ္ထာ၊ မတပ်မက်ခြင်း (အရဟတ္တမဂ်) အကျိုးရှိ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဝိရာဂေါ ပန၊ မတပ်မက်ခြင်း (အရဟတ္တမဂ်) သည်ကား။ ကိမတ္ထိယော၊ အဘယ်အကျိုးရှိပါသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးလျှောက်ပြန်၏။ ရာဓ၊ ရာဓ။ ဝိရာဂေါ ခေါ၊ မတပ်မက်ခြင်း (အရဟတ္တမဂ်) သည်။ ဝိမုတ္တတ္ထော၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်ခြင်း (အရဟတ္တဖိုလ်) အကျိုးရှိ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဝိမုတ္တိ ပန၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်ခြင်း (အရဟတ္တဖိုလ်) သည်ကား။ ကိမတ္ထိယာ၊ အဘယ်အကျိုးရှိပါသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးလျှောက်ပြန်၏။ ရာဓ၊ ရာဓ။ ဝိမုတ္တိ ခေါ၊ ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်ခြင်း (အရဟတ္တဖိုလ်) သည်။ နိဗ္ဗာနတ္ထာ၊ ဒုက္ခတို့၏ ငြိမ်းအေးခြင်း (အနုပါဒါ နိဗ္ဗာန်) အကျိုးရှိ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ နိဗ္ဗာနံ၊ ဒုက္ခတို့၏ ငြိမ်းအေးခြင်း (အနုပါဒါ နိဗ္ဗာန်) သည်။ ကိမတ္ထိယံ၊ အဘယ်အကျိုးရှိပါသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးလျှောက်ပြန်၏။
စာမျက်နှာ-164	ရာဓ၊ ရာဓ။ (တွံ၊ သင်သည်။) ပန္နံ၊ ပြဿနာကို။ အစ္စယာသိ၊ လွန်သွားလေပြီ။ ပဉျဿ၊ ပြဿနာ၏။ ပရိယန္တံ၊ အဆုံးဖြစ်သော အပိုင်းအခြားကို။ ဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှါ။ နာသက္ခိ၊ (သင်) စွမ်းနိုင်။ ရာဓ၊ ရာဓ။ ဟိ၊ မှန်၏။ နိဗ္ဗာနောဂဟံ၊ အနုပါဒါ နိဗ္ဗာန်၌ အတွင်းဝင်သော။ နိဗ္ဗာနပရာယနံ၊ အနုပါဒါ နိဗ္ဗာန်လျှင် လည်းလျောင်းရာရှိသော။ နိဗ္ဗာနပရိယောသာနံ၊ အနုပါဒါ နိဗ္ဗာန်ဟူသော အဆုံးရှိသော။ ဗြဟ္မစရိယံ၊ မဂ်ဟူသော အကျင့်မြတ်ကို။ ဝုဿတိ၊ ကျင့်သုံးအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသောသုတ်တည်း။ ### ၂-သတ္တသုတ် ၁၆၁. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဧကမန္တံ၊ တစ်ခုသော အရပ်အဖို့၌။ နိသိန္နော ခေါ၊ ထိုင်နေသော။ အာယသ္မာ ရာဓော၊ အရှင်ရာဓသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ သတ္တော သတ္တောတိ၊ သတ္တဝါ သတ္တဝါ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ကိတ္တာဝတာ၊ အဘယ်မျှလောက်သောအကြောင်းဖြင့်။ သတ္တောတိ၊ သတ္တဝါဟူ၍။ ဝုစ္စတိ နု ခေါတိ၊ ဆိုအပ်ပါသနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ ရာဓ၊ ရာဓ။ ရူပေ ခေါ၊ ရုပ်၌။ ယော ဆန္ဒော၊ အကြင်လိုချင်ခြင်းသည်။ ယော ရာဂေါ၊ အကြင်တပ်မက်ခြင်းသည်။ ယာ နန္ဒီ၊ အကြင် နှစ်သက်ခြင်းသည်။ ယာ တဏှာ၊ အကြင် လှုပ်ရှားဆာလောင်ခြင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) (တေန၊ ထိုလိုချင်တပ်မက်နှစ်သက်ဆာလောင်ခြင်းဟူသော လောဘဖြင့်။) တတြ၊ ထိုရုပ်၌။ သတ္တော၊ ကပ်ငြိတတ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုရုပ်၌။ ဝိသတ္တော၊ အထူးသဖြင့် ကပ်ငြိတတ်၏။ (တနည်း) (ရူပေ၊ ရုပ်၌။) တတြ- တေန ဆန္ဒာဒိနာ၊ ထိုလိုချင်ခြင်းစသည်ဖြင့်။ သတ္တော၊ ကပ်ငြိတတ်၏။ ၁။ အထိ+ယာအနီ ဩ-၎င်းကို ဣ ပြု၊ သ လာ။ ပါးဩကို ထက် ၆-၄၃-ဖြင့် သိ၊ အစ၌ ပြု၊ အ လာ။ အကိ+အယာသိ မှ အစ္စယာသိဟု ပြီးသည်။ ၎င်း၏အဖွင့် အတိက္ကန္တောသိ ဟုသော ငွေ ကိုလည်း အတိက္ကန္တော+ အာသိ ဟု ပုဒ်ဖြတ်။ ၎င်းအာသိပုဒ်သည်လည်း အသ+ဩ-ကို မောဂ် ၆-၄၂-၅၆-သုတ်တို့ဖြင့် စီရင်၍ ပြီးသည်။ နှင့် နီတိတို့၌လည်း အလားတူ အစီအရင် ရှိ၏။ မငွေ ၂၆၌ ပခုံ အတိက္ကမိက္ခာ တောသီထိ ဟူသော ပါဌ်တွင် တောထိကိုလည်း ဂတော +အာသိ . ဟူ၍ပင် ပုဒ်ဖြတ်၊ နည်းတူပင် အစ္စ ထနီ ကြင်ဘက်ဖြင့် ပြီးသည်။ ဤဋ္ဌ ပါဌ်တို့၌ ဝတ္ထုမာန်သိဝိဘက်ဖြင့် ပြီးသော အသိပုဒ်ဟု ထင်မှားတတ်၏။ သို့သော် ဝတ္ထုမန် မဟုတ်ကြေင်း အတီတကာလဝါစကဖြစ်ကြောင်းကို အနန္တရဝါကျ၌ နာသက္ခိ ဟူသော ကဏ္ဏားလှုပုဒ်ဖြင့် ထင်ရှားသိသာလှပေ၏။ သီ င်္ကျာ ကံ ဣ မူတို့၌ ဤအရာတွင် အစ္စသရာ ရာမ ရှိ၍ ဣ မဟုရှိ၍ မ ၁၃၉၇-၌ အစ္စရာသော ဟူ၍ ရှိ၏။ ထိုသို့ရှိရာတွင် အစ္စသာပုဒ်သည်လည်း အတိ+သရ+ဩမှ ဩကို အာပြု၍ အစ၌ အ လာလျှင် အစ္စသရာ ဟု ပြီးသောကြောင့်၎င်း၊ အစ္စယာဘိနှင့် အနက်တူညီသော ကြောင့်၎င်း ဆင့်သည်ဆာဟူ၍ မှတ်အပ်၏။ သို့သော်လည်း ပါဠိသဒ္ဒါကျမ်းတို့၌ ဩကို အာပြုရန် ညွှန်ပြ ဆောဒီဘက်ကိုကား မတွေ့ရပေ။ ၂။ နိဗ္ဗာနောဂ န္တိ နိဗ္ဗာနေ ပတိဋ္ဌိတံ၊ ဣဒံ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယံ နာမ နိဗ္ဗာနန္တရေပုတိ န နိဗ္ဗာနံ အတိဣ• မိက္ခာတိ အတ္ထော။ ဋ္ဌ။ နိဗ္ဗာနဗွီ ရေကိ အနုပါဒါနိဗ္ဗနာဇီမသာ အဖွဲ့ထကာ ဩရပဝ ဣဒ မဂ္ဂဗြဟ္မ နိဗ္ဗာနတိ စရိယံ ဒုတိ၊ ကတော ပုဂံလို့။ အနုပါဒါနိဗ္ဗာန် မရမီအတွင်း ၎င်းအနုပါဒါနိဗ္ဗာန်၏ ဘက်၌သာ ဤမဂ္ဂဗြဟ္မ စရိယကို ကျင့်သုံးအပ်၏။ ထိုသက်၌ ကျင့်သုံးဖွယ်မလိုသောကြောင့် “အနုပါဒါနိဗ္ဗာန်သည် အဘယ်အကျိုး ရှိသနည်း”ဟူသော ပြဿနာကို မမေးသင့်ဟူလို။
စာမျက်နှာ-165	တတြ တေန ဆန္ဒာဒိနာ၊ ထိုလိုချင်ခြင်းစသည်ဖြင့်။ ဝိသတ္တော၊ အထူးသဖြင့် ကပ်ငြိတတ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုအကြောင်းဖြင့်။ သတ္တောတိ၊ သတ္တဝါဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ (ဝေဒနာ စသည်တို့၌လည်း ဤနည်းပေးလေ။) ရာဓ၊ ရာဓ။ သေယျထာပိ၊ ဥပမာကား။ ကုမာရကာ ဝါ၊ သတို့သားငယ်တို့သည်၎င်း။ ကုမာရိကာယော ဝါ၊ သတို့သမီးငယ်တို့သည်၎င်း။ ပံသုဂါရကေဟိ၊ မြေမှုန့် (ဖုန်) အိမ်ငယ်တို့ဖြင့်။ ကီဠန္တိ၊ ကစားကုန်၏။ ယာဝကီဝဉ္စ၊ အကြင်မျှလောက်။ တေသု ပံသုဂါရကေသု၊ ထိုမြေမှုန့် (ဖုန်) အိမ်ငယ်တို့၌။ အဝိဂတရာဂါ၊ မကင်းသောတပ်မက်ခြင်းရှိကုန်သည်။ အဝိဂတဆန္ဒာ၊ မကင်းသောလိုချင်ခြင်းရှိကုန်သည်။ အဝိဂတပေမာ၊ မကင်းသောချစ်ခြင်းရှိကုန်သည်။ အဝိဂတပိပါသာ၊ မကင်းသောမွတ်သိပ်ခြင်းရှိကုန်သည်။ အဝိဂတပရိဠာဟာ၊ မကင်းသောပူလောင်ခြင်းရှိကုန်သည်။ အဝိဂတတဏှာ၊ မကင်းသောဆာလောင်ခြင်းရှိကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်။ တာနိ ပံသုဂါရကာနိ၊ ထိုမြေမှုန့် (ဖုန်) အိမ်ငယ်တို့ကို။ အတ္တနိယန္တိ၊ ကပ်ငြိကုန်၏။ ကေဠာယန္တိ၊ ကစားခြင်းကို ပြုကုန်၏။ နာယန္တိ၊ ဥစ္စာရတနာကဲ့သို့ ပြုလုပ်မှတ်ထင်ကုန်၏။ မမာယန္တိ၊ မိမိဥစ္စာကဲ့သို့ ပြုကုန်၏။ ရာဓ၊ ရာဓ။ ယတော စ ခေါ၊ အကြင်အခါ၌ကား။ ကုမာရကာ ဝါ၊ သတို့သားငယ်တို့သည်၎င်း။ ကုမာရိကာယော ဝါ၊ သတို့သမီးငယ်တို့သည်၎င်း။ တေသု ပံသုဂါရကေသု၊ ထိုမြေမှုန့် (ဖုန်) အိမ်ငယ်တို့၌။ ဝိဂတရာဂါ၊ ကင်းသောတပ်မက်ခြင်းရှိကုန်သည်။ ဝိဂတဆန္ဒာ၊ ကင်းသောလိုချင်ခြင်းရှိကုန်သည်။ ဝိဂတပေမာ၊ ကင်းသောချစ်ခြင်းရှိကုန်သည်။ ဝိဂတပိပါသာ၊ ကင်းသောမွတ်သိပ်ခြင်းရှိကုန်သည်။ ဝိဂတပရိဠာဟာ၊ ကင်းသောပူလောင်ခြင်းရှိကုန်သည်။ ဝိဂတတဏှာ၊ ကင်းသောဆာလောင်ခြင်းရှိကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ တာနိ ပံသုဂါရကာနိ၊ ထိုမြေမှုန့် (ဖုန်) အိမ်ငယ်တို့ကို။ ဟတ္ထေဟိ စ၊ လက်တို့ဖြင့်၎င်း။ ပါဒေဟိ စ၊ ခြေတို့ဖြင့်၎င်း။ ဝိကိရန္တိ၊ ဖရိုဖရဲဖြန့်ကြဲကုန်၏။ ဝိဓမန္တိ၊ မှုတ်လွှင့်ကုန်၏။ ဝိဒ္ဓံသန္တိ၊ ဖျက်ဆီးကုန်၏။ ဝိကီဠနိယံ၊ ကစားဖွယ်မှ ကင်းအောင်။ ဝါ၊ ကစားမဖြစ်အောင်။ ကရောန္တိ၊ ပြုလုပ်ကုန်၏။ (ဝိကီဠနိယန္တိ ကီဠာဝိဂမံ ကရောန္တိ၊ ဋ္ဌ။ ၌ ကီဠာဝိဂမံ ကီဠာယ အပနယနံ ဩရမဏံ ဟု ဖွင့်၏။ အနီယပစ္စယံ သတ္ထကြံကြသည် ဝိကီဠနိယံ၊ ကစားခြင်းမှ ကင်းသည်ကို။ ဟု ပေး။) ရာဓ၊ ရာဓ။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤအထူးသာလျှင်။ တုမှေပိ၊ သင်တို့သည်လည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ဝိကိရထ၊ ဖရိုဖရဲဖြန့်ကြဲကုန်လော။ ဝိဓမထ။ မှုတ်လွှင့်ကြဲကုန်လော။ ဝိဒ္ဓံသေထ၊ ဖျက်ဆီးကြဲကုန်လော။ ဝိကီဠနိယံ၊ ကင်းသော မြူးထူးဖွယ်ဖြစ်အောင်။ ဝါ၊ မြူးထူးဖွယ်မဖြစ်အောင်။ ကရောထ၊ ပြုကြဲကုန်လော။ တဏှာက္ခယာယ၊ တဏှာကုန်ခန်းခြင်းငှါ။ ပဋိပဇ္ဇထ၊ ကျင့်ကြဲကုန်လော။ (ဝေဒနာ စသည်တို့၌လည်း ဤနည်းပေး။) ရာဓ၊ ရာဓ။ ဟိ၊ မှန်၏။ တဏှာက္ခယော၊ တဏှာကုန်ခန်းခြင်းသည်။ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗာန်ပင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ၁။ တတြာဘိ တသ္မိံရှုပေ။ သက္ကောတိ သနကိစ္စေန ဆန္ဒာဒိပရိယာယေန လောဘေန အာသမ္ဗော လဂ္ဂေါ။ တတြာတိ ဝါ ကရဏေ ဘုမ္မံ၊ တေန ဆန္ဒာဒိနာတိ အတ္ထော။ ဝိသုဒ္ဓိ ဗွီ ၁၊ ၃၆၆-နှာကိုမှီး၍ အနက် သမ္မန်သည်။ ၂။ ယဒိ ရူပါဒီသု သတ္တတ္ထာ သတ္တေား ခီဏာသဝေါ ကထံ သတ္တာတ ? သတ္ထုဘူထပ္ပာတိ ကတားလို့။ ရဟန္တာများသည် ပုထုဇဉ်ဘဝက ကပ်ငြိဘူးသောကြောင့် ဘူတပုဗ္ဗာတိကနည်းအားဖြင့် သတ္တမည်၏ဟူလို။
စာမျက်နှာ-166	### ၃-ဘဝနေတ္တိသုတ် ၁၆၂. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဧကမန္တံ၊ ၌။ နိသိန္နော ခေါ၊ ထိုင်နေသော။ အာယသ္မာ ရာဓော၊ အရှင်ရာဓသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘဝနေတ္တိ ဘဝနေတ္တိ၊ ဘဝနေတ္တိ ဘဝနေတ္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဘဝနေတ္တိ၊ သတ္တဝါတို့ကို ဘဝသို့ ဆွဲဆောင်အပ်ကြောင်း တဏှာသည်။ ဝါ၊ ဘဝတဏှာတည်းဟူသောကြိုးသည်။ ကတမာ နု ခေါ၊ အဘယ်ပါနည်း။ ဘဝနေတ္တိနိရောဓော၊ သတ္တဝါတို့ကို ဘဝသို့ ဆွဲဆောင်ကပ်ကြောင်း တဏှာ၏ ချုပ်ခြင်းသည်။ ကတမော နု ခေါတိ၊ အဘယ်ပါနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ ရာဓ၊ ရာဓ။ ရူပေ ခေါ၊ ရုပ်၌။ ယော ဆန္ဒော၊ အကြင်လိုချင်ခြင်းသည်။ ယော ရာဂေါ၊ အကြင်တပ်မက်ခြင်းသည်။ ယာ နန္ဒီ၊ အကြင်နှစ်သက်ခြင်းသည်။ ယာ တဏှာ၊ အကြင်ဆာလောင်ခြင်းသည်။ ယေ ဥပါယုပါဒါနာ၊ အကြင်ကပ်ရောက်ခြင်း, စွဲလမ်းခြင်းတို့သည်။ ယေ စေတသိကာ၊ ယေ၊ အဓိဋ္ဌာနာဘိနိဝေသာနုသယာ၊ အကြင်အကုသိုလ်စိတ်၏ တည်ခြင်း မှားသောနှလုံးသွင်းခြင်း အဖန်ဖန် ကိန်းအောင်းခြင်းတို့သည်။ (သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။) အဟံ၊ ဤရုပ်၌ လိုချင်ခြင်းအစရှိသည်ကို။ ဘဝနေတ္တိ၊ ဘဝနေတ္တိဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တေသံ၊ ထိုရုပ်၌ လိုချင်ခြင်းစသည်တို့၏။ (ဘဝနေတ္တိ ဝါ ကတ္ထစိ ယထာရဟံ။) နိရောဓော၊ ချုပ်ခြင်းသည်။ ဘဝနေတ္တိနိရောဓော၊ ဘဝနေတ္တိနိရောဓမည်၏။ (ဝေဒနာ စသည်တို့၌လည်း ဤနည်းပေးလေ။) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၄-ပရိညေယျသုတ် ၁၆၃. (ဤသုတ်၏ အနက်ကို စာပိုဒ်-၁၀၆ ပရိညေယျသုတ်၌ ပြခဲ့ပြီ။ ရဟန်းအများအား ဟောသည်နှင့် အရှင်ရာဓအား ဟောသည်သာ ထူး၏။ စာပိုဒ် ၂၃-ပရိညသုတ်၌ကား ပရိညေယျဓမ္မနှင့် ပရိညာကို ဟောတော်မူသည်။) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၅-၆-၇-၈-၉-၁၀-သမဏသုတ်စသော ၆-သုတ် ၁၆၄-၁၆၉. (ဤ ၆-သုတ်သည် စာပိုဒ် ၁၀၇-၁၁၂-သုတ်များနှင့် တူ၏။) ၁။ ဘာနေန္တေတိ ဘဝတ္ထု။ ဋ္ဌ။ ယန္တ ဖိယ ဘဂဿ နယထာ ဘဝ တဏှာ ဝုတ္တာ။ ဦ။ ယန္တဠ &D ဘာနေတွံတိ ဘဝရုဒ္ဓ၊ တဏှာယေဟံ နာမံ၊ တာယ ဟိ ဂေါဏဒ ဝိယ ဂီဝါယ ယာ' သာ ယာယေ ဗုဒ္ဓါထံ တံ ဘဝီ နီယန္တိ၊ တသ္မာ ဘဝနတ္ထိဘဲ ဝုစ္စတိ။ ၈-၄-၃၊ ၂၃၆။ ယထာ ဟာ တ္တံ နိယတိ။ ဝံ ယာယ တဏှာယ ဘဝေါ နယထိ၊ သတ္တိ ဘာရဗ္ဗု ထိ ပုဏ္ဏား မ ၃၁၅၇၊ သတ္ထာ ဘဝ နီယန္တိ ဧယာယာတိ ဘဝနေတ္တိဟုပြု၊ ဘဝတဏှာကောက်။ ဘဝေ တဏှာ ဘဝေါ ဥက္ကဋ္ဌပသောပန၊ နီယန္တိ တာယာတိ နေတ္တိ၊ ရဋ္ဌ၊ နေတ္တိ ဝိယ နေတ္တိ၊ ဘငါဝေ နေတ္တိ ဘဝနေတ္တိဟု ထနည်းပြု၊ ၎င်းဘဝတဏှာကိုပင် ကောက်။
စာမျက်နှာ-167	ရာဓသံယုတ္တဿ၊ ရာဓသံယုတ်၏။ ပဌမော ဝဂ္ဂေါ၊ ပဌမဝဂ်တည်း။ တဿ၊ ထိုပဌမဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား— မာရော၊ မာရသုတ်၎င်း။ သတ္တော၊ သတ္တသုတ်၎င်း။ ဘဝနေတ္တိ၊ ဘဝနေတ္တိသုတ်၎င်း။ ပရိညေယျံ၊ ပရိညေယျသုတ်၎င်း။ ဒုဝေ၊ ၂-သုတ်ကုန်သော။ သမဏာ၊ သမဏသုတ် ဒုတိယသမဏသုတ်တို့၎င်း။ သောတာပန္နော၊ သောတာပန္နသုတ်၎င်း။ အရဟာ စ၊ အရဟန္တသုတ်၎င်း။ အပရေ၊ အပရကုန်သော။ ဒုဝေ၊ ၂-သုတ်ကုန်သော။ ဆန္ဒရာဂါ၊ ဆန္ဒရာဂသုတ် ဒုတိယဆန္ဒရာဂသုတ်တို့၎င်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။ ### ၂-ဒုတိယဝဂ် ### ၁-မာရသုတ် ၁၇၀. (ဤသုတ်သည် ပဌမဝဂ်မာရသုတ်နှင့် တူ၏။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ နိဗ္ဗိန္ဒတိ၊ ငြီးငွေ့၏။ ပ။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏- ဟု ပေးရုံသာ ထူး၏။) ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသောသုတ်တည်း။ ### ၂-မာရဓမ္မသုတ် ၁၇၁. (ဤသုတ်၌ ရာဓ၊ ရာဓ။ ရူပံ ခေါ၊ ရုပ်သည်။ မာရဓမ္မံ၊ သေခြင်းသဘောရှိ၏။ စသည်ဖြင့် ပေးလေ။ အကြွင်း မထူးပြီ။) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၃-အနိစ္စသုတ် ### ၄-အနိစ္စဓမ္မသုတ် ၁၇၂-၁၇၃. (ဤသုတ်၌ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ အနိစ္စဓမ္မံ၊ မမြဲခြင်းသဘောရှိ၏ ဟု ပေး။) တတိယံ၊ စတုတ္ထံ၊ သုံးခု လေးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၅-၆-၇-၈-၉-၁၀-၁၁-၁၂-ဒုက္ခစသော အဋ္ဌသုတ် ၁၇၄-၁၈၁. (ဤ ၈-သုတ်တို့၌ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဒုက္ခဓမ္မံ၊ ဆင်းရဲခြင်းသဘောရှိ၏။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ အနတ္တဓမ္မံ၊ အတ္တမဟုတ်သောသဘောရှိ၏။ ခယဓမ္မံ၊ ကုန်ခန်းခြင်းသဘောရှိ၏။ ဝယဓမ္မံ၊ ပျက်စီးခြင်းသဘောရှိ၏။ သမုဒယဓမ္မံ၊ ဖြစ်ခြင်းသဘောရှိ၏။ နိရောဓဓမ္မံ၊ ချုပ်ခြင်းသဘောရှိ၏ ဟု ပေး။ ဤမျှသာထူး၏။) ပဉ္စမံ။ ပ။ ဒွါဒသမံ၊ တည်း။ ဒုတိယော၊ ၂-ခုမြောက်သော။ ဝဂ္ဂေါ၊ ဝဂ်တည်း။
စာမျက်နှာ-168	### ထိုဒုတိယဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား— မာရော စ၊ မာရသုတ်၎င်း။ မာရဓမ္မော၊ မာရဓမ္မသုတ်၎င်း။ အနိစ္စေန၊ အနိစ္စအမည်ဖြင့်။ အပရေ၊ တပါးကုန်သော။ ဒုဝေ၊ အနိစ္စသုတ် အနိစ္စဓမ္မသုတ် ၂-သုတ်တို့၎င်း။ ဒုက္ခေန၊ ဒုက္ခအမည်ဖြင့်လည်း။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်သော။ ဒုဝေ၊ ဒုက္ခသုတ် ဒုက္ခဓမ္မသုတ် ၂-သုတ်တို့၎င်း။ အနတ္တေန စ၊ အနတ္တအမည်ဖြင့်လည်း။ ဝုတ္တာ၊ အနတ္တသုတ် အနတ္တဓမ္မသုတ် ၂-သုတ်တို့၎င်း။ ခယဝယသမုဒယနိရောဓဓမ္မေန၊ ခယဓမ္မသုတ်, ဝယဓမ္မသုတ်, သမုဒယဓမ္မသုတ်, နိရောဓဓမ္မသုတ်၎င်း။ (သမာဟာရဒွန္ဒ ပစ္စတ္တတ္ထကရဏဝစနံ။) ဒွါဒသ၊ ၁၂-သုတ်တို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။ ### ၃-အာယာစနဝဂ် ### ၁-မာရသုတ် ၁၈၂. (သာဝတ္ထိနိဒါနံမှ ဝိဟရတိ အထိ စာပိုဒ် ၁၅၉-အာနန္ဒသုတ်နှင့်တူ၏။) ရာဓ၊ ရာဓ။ ယော ခေါ၊ အကြင်သဘောတရားသည်။ မာရော၊ သေခြင်းမည်၏။ တေ၊ သင်သည်။ တတ္ထ၊ ထိုသဘောတရား၌။ ဆန္ဒံ၊ လိုချင်ခြင်းကို။ ပဟာတဗ္ဗံ၊ ပယ်အပ်၏။ ရာဂံ၊ တပ်မက်ခြင်းကို။ ပဟာတဗ္ဗံ၊ ပယ်အပ်၏။ ဆန္ဒရာဂံ၊ လိုချင်တပ်မက်ခြင်းကို။ ပဟာတဗ္ဗံ၊ ပယ်အပ်၏။ ရာဓ၊ ရာဓ။ ကိံ၊ အဘယ်သဘောတရားသည်။ မာရော၊ သေခြင်းမည်သနည်း။ ရာဓ၊ ရာဓ။ ရူပံ ခေါ၊ ရုပ်သည်။ မာရော၊ သေခြင်းမည်၏။ တေ၊ သင်သည်။ တတ္ထ၊ ထိုရုပ်၌။ ဆန္ဒံ၊ လိုချင်ခြင်းကို။ ပဟာတဗ္ဗံ၊ ပယ်အပ်၏။ ရာဂံ၊ တပ်မက်ခြင်းကို။။ ပ။ ဆန္ဒရာဂံ၊ လိုချင်တပ်မက်ခြင်းကို။ ပဟာတဗ္ဗံ၊ ပယ်အပ်၏။ (ဝေဒနာ စသည်တို့၌လည်း ဤနည်းပေးလေ။) ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ### ၂-၁၂-မာရဓမ္မာဒိဒွါဒသသုတ် ၁၈၃-၁၉၃. [မာရဓမ္မံ၊ သေကြောင်းပျက်စီးခြင်းသဘောရှိ၏။ (မာရဓမ္မံတိ မရဏဓမ္မံ၊ ဋ္ဌ။ မရဏဓမ္မံတိ ဝိနာသဓမ္မံ၊ ဋ္ဌ။) အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ အနိစ္စဓမ္မံ၊ မမြဲခြင်းသဘောရှိ၏။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဒုက္ခဓမ္မံ၊ ဆင်းရဲခြင်းသဘောရှိ၏။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်။ အနတ္တဓမ္မံ၊ အတ္တမဟုတ်သောသဘောရှိ၏။ ခယဓမ္မံ၊ ကုန်ခန်းခြင်းသဘောရှိ၏။ ဝယဓမ္မံ၊ ပျက်စီးခြင်းသဘောရှိ၏။ သမုဒယဓမ္မံ၊ ဖြစ်ခြင်းသဘောရှိ၏။ နိရောဓဓမ္မံ၊ ချုပ်ခြင်းသဘောရှိ၏- ဟု ပေး။ အကြွင်းတူပြီ။ ] ဒွါဒသမံ၊ တဆယ့်နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ အာယာစနဝဂ္ဂေါ၊ အာယာစနဝဂ်သည်။ တတိယော၊ ၃-ခုမြောက်ဝဂ်တည်း။ ၁။ ယသ္မာ ရူပါဒိဝိမုတ္တံ မရဏံ နာမ နတ္တိ၊ တေန ဘဂဝါ“ရူပံ ခေါရာမ မာရော ထိ အာဒိမာယ ဘာ ခေါ်ရာမာရော ၄။ ရူပါဒိဝိမုတ္တံ မရဏံ နာမ နတ္ထိ ရှုပါဒိနံယေဝ ဝိဘဝေ မထသမညာ။ ဋီး ရုပ်စသည်တို့မှလွှတ်၍ သေခြင်း မည်သည်ကို မဆိုအပ်။ မှန်၏၊ သေသည်ဟူသော အမည်နာမသည် ရုပ်စသည်တို့၏ပျက်စီးရာ၌ ဖြစ်၏။ သို့ဖြစ်၍ ရုပ်စသည်ကို သေခြင်းမည်၏ဟု ဟောတော်မူ၏။
စာမျက်နှာ-169	### ၄-ဥပနိသိန္နဝဂ် တဿ၊ ထိုအာယာစနဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား— မာရော စ၊ မာရသုတ်၎င်း။ ပ။ ဝါဒသကံ၊ ၁၂-သုတ်တို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။ (ဒုတိယဝဂ်၏ ဥဒ္ဒါန်းအတိုင်းပင်။) ### ၄-ဥပနိသိန္နဝဂ် ၁၉၄-၂၀၅. (ဤဝဂ် ၁၂-သုတ်သည် အာယာစနဝဂ်နှင့် အားလုံးတူ၏။) ရာဓသံယုတ္တံ၊ ရာဓသံယုတ်သည်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။
စာမျက်နှာ-170	### ၃-ဒိဋ္ဌိသံယုတ် ### ၁-သောတာပတ္တိဝဂ် ### ၁-ဝါတသုတ် ၂၀၆. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သာဝတ္ထိယံ၊ သာဝတ္ထိမြို့၌။ ဇေတဝနေ၊ ဇေတဝန်ကျောင်းတော်၌။ ဝိဟရတိ၊ သီတင်းသုံးတော်မူ၏။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့ကို။ “ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ကိသ္မိံ၊ အဘယ်သည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ ဥပါဒါယ၊ အကြောင်းပြု၍။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ အဘိနိဝိဿ၊ မှားသောအားဖြင့် နှလုံးသွင်း၍။ “ဂါမာ၊ ငါး (အစစ်) တို့သည်။ နဂါ၊ တောင်တို့ကုန်း။ နတ္ထိ၊ မရှိကုန်။ သမတ္တာ၊ ပြည့်စုံကုန်။ သံဒန္တိ၊ ပစီးကုန်။ ဂမ္ဘီရံ၊ နက်သော။ ယဒိ၊ အကြင်။ န ဝိဇာယန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ သမ္မတိမာရိယာ၊ နေဩဝါယောတို့သည်။ စ၊ ထွက်လည်း မထွက်ကုန်။ န၊ ဝင်လည်း မဝင်ကုန်။ ဝါ၊ တံခါးတိုင်တည်သကဲ့သို့ ခိုင်မြဲစွာတည်ကုန်၏ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒိဋ္ဌိ၊ အယူသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏” ဟူသော။ ဧတံ၊ ကို။ အဝောစ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ နော၊ တပည့်တော်တို့၏။ ဓမ္မာ၊ တရားတို့သည်။ ဘဂဝံမူလကာ၊ မြတ်စွာဘုရားသာလျှင် အကြောင်းရင်းမူလပါကုန်၏။ ပ။ သုဏာထ၊ နာကြကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်ကုန်ပြီ။ (ပေယျာလကို စာပိုဒ် ၁၅၀-အဇ္ဈတ္တသုတ်ကို ရှု၍ ပေး။) ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဧတဒဝောစ၊ ပေ။ တေန ဟိ၊ ထိုသို့ဖြစ်မူ။ သုဏာထ၊ နာကြကုန်။ သာဓုကံ၊ ကောင်းစွာ။ မနသိ ကရောထ၊ နှလုံးသွင်းကြကုန်။ ဘာသိဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏ စကားတော်ကို။ ဘဂဝတိ၊ ဘန္တေတိ၊ ကောင်းပါပြီ ဘုရားဟူ၍။ ပဋိဿုဏိံသု၊ ရှေးရှုနာယူကြကုန်ပြီ။ ဘဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်— ၁။ ဇာ ကိရ တေသံ ဒိဋ္ဌိ ယေပိ ဧတေ ရုက္ခသာခါဒီနိ ဘဒ္ဒန္တာ ဝါဘာ ဝါယန္တိ၊ န ဧတေ ဝါတာ၊ ဝါတ လေသော နာမသာ။ ဝါတော ပန ဧသိကတ္ထမ္ဘော ဝိယ ပဗ္ဗတကူဋံ ဝိယ စ ဌိတော။ ဋ္ဌ။ န ဧကေ ဝါတာတိယေ ဣမေ ရုက္ခသာဂါဒိဘဉ္ဇနကရာ၊ ဧတေ သတ္တကာယက္တာ ငါတာ နာမ န ဟောန္တိ၊ တေ ဟိ နိဗ္ဗာ ဓုဝါ သဿတာ၊ ကေနားာ “ငါတော ပșာ” ဘိ အာဒိ။ တေန သတ္တသု ကာယေသု စတုတ္ထံ ကာယမာဟ ရုက္ခသာ-ပါဒိဘဥနကော ငသော ဝါတလေသော နာမ၊ ဝါတသဒိသောတိ အတ္ထော။ ဧသိကတ္ထမ္ဘော ငိယာတိ ဣမိနာ နိန္နလဘာ မေဝ ဒဿတိ၊ ပဗ္ဗဘဒ္ဒံ ဝိယာတိ ဣမိနာ ပန သဿတိသမံ ဝါပိ။ အယဉ္စိ ဝါယုကာယဿ နိစ္စတံ အဘိနိငိဿ ဌိတော “မာ စ အနိဋ္ဌတာ ပရော ဟောတူ” တိ န ဝါတာ ဝါယန္တီတိ ဗာဓတိ။ ဋီ။ သစ်ကိုင်း ကျိုး အောင်တိုက်သော လေတို့သည် လေစစ်မဟုတ်, လေအတုတိုသာတည်း၊ လေအစစ်မှာ တိတ္ထိတိုကြံဆသော ကာယ ၇-မျိုးတွင် စတုတ္ထကာယဖြစ်သောကြောင့် တံခါးကိုင်ကဲ့သို့ ခိုင်ခံ့၍ ဘောင်ထုတ်ကဲ့သို့ ခိုင်ခံ့ရုံမက အမြဲတည်တံ့၏ဟု ယူကြသည်ဟူလို။ ဤအယူရှိသူသည် ဝါယောကာယ၏ မြဲသည်၏အဖြစ်ကို မှားသော အားဖြင့် နှလုံး ညှင်း တည်ငĘလျက် “မမြဲသောသဘောသည် တပါးအဆုမဖြစ်ပါစေလင့်” ဟု တောင့်တ၍ “လေအစစ်တို တိုက်ကုဒ် ” ဟု လေအစစ်ကို တားမြစ်ကန့်ကွက်သည်၊ ဝါတလေသ=လေအဘုဘွိုတိုက်ကြသည်ဟု ဘမျိုးယူဆလေ၏။ နဂမ္ဘီခို စန္ဒိမသူရိယတို၌လည်း ဤနည်းယူဆကြ၏။ ဤဋီ၌ပါသော “မာ စ အနိစ္စတာ ပရော ဟောတု”ဟူသော ပါဠိကို “အနိစ္စတာပရော”ဟု သမာသ်အဖြစ်ကြံ၍– (လေသည်) မမြဲသည် အဖြစ်ပြဓန်း သည် မဖြစ်ပါစေလင့်””ဟုသော်၎င်း၊ သို့မဟုတ် “မာ စ နိစ္စတာပရော ဟောတု”ဟုသော်၎င်း ပြင်လျှင် သင့်ရာ၏။
စာမျက်နှာ-171	ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပေ ခေါ၊ ရုပ်သည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ပ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒိဋ္ဌိ၊ အယူသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ (ဝေဒနာ စသည်ကိုလည်း ဤနည်းပေး။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယံ၊ အကြင်ရုပ်ကို။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ကိံ မညထ၊ အင်္ဂလိပ်ဖြေဆိုကုန်မည်နည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ နိစ္စံ ဝါ၊ မြဲလေသလော။ အနိစ္စံ ဝါ၊ မမြဲလေသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အနိစ္စံ၊ မမြဲပါ။ ယံ၊ အကြင်ရုပ်သည်ကား။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ တံ၊ ရုပ်သည်။ ဒုက္ခံ ဝါ၊ ဆင်းရဲလေသလော။ သုခံ ဝါ၊ ချမ်းသာလေသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ယံ ပန၊ အကြင်ရုပ်သည်ကား။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းသဘောရှိ၏။ တံ၊ ထိုရုပ်ကို။ အနုပါဒါယ၊ မစွဲလမ်းသည်ရှိသော်။ “န ဝါတာ ဂါမာ၊ ပေ။ သိကဋ္ဌကာ၊ ဌိတာ၊ ” ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒိဋ္ဌိ၊ အယူသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ပိ နု၊ ဖြစ်ရာသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ဧတံ၊ ဤဖြစ်ခြင်းသည်။ နောဟိ၊ မသင့်ပါ။ (ဝေဒနာ စသည်၌လည်း ဤနည်း။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယတော ခေါ အရိယသာဝကော၊ အကြင်အရိယသာဝကသည်။ ဣမသု စ၊ ဤ ၆-ဌာနတို့၌လည်း။ ကင်္ခံ၊ ယုံမှားခြင်းကို။ ပဇဟတိ၊ ပယ်အပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အဿ၊ ထိုအရိယသာဝကသည်။ ဒုက္ခေ၊ ဆင်းရဲ (ဒုက္ခသစ္စာ) ၌လည်း။ ကင်္ခံ၊ ယုံမှားခြင်းကို။ ပဇဟတိ၊ ပယ်အပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အဿ၊ ထိုအရိယသာဝကသည်။ ဒုက္ခသမုဒယေ ပိ၊ ဆင်းရဲ၏ ဖြစ်ကြောင်း (သမုဒယသစ္စာ) ၌လည်း။ ကင်္ခံ၊ ယုံမှားခြင်းကို။ ပဇဟတိ၊ ပယ်အပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အဿ၊ ထိုအရိယသာဝကသည်။ ဒုက္ခနိရောဓေ ပိ၊ ဆင်းရဲချုပ်ရာ (နိရောဓသစ္စာ) ၌လည်း။ ကင်္ခံ၊ ယုံမှားခြင်းကို။ ပဇဟတိ၊ ပယ်အပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အဿ၊ ထိုအရိယသာဝကသည်။ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနိယာ ပဋိပဒါယ ပိ၊ ဆင်းရဲ၏ ချုပ်ရာသို့ရောက်ကြောင်းအကျင့် (မဂ္ဂသစ္စာ) ၌လည်း။ ကင်္ခံ၊ ယုံမှားခြင်းကို။ ပဇဟတိ၊ ပယ်အပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အယံ အရိယသာဝကော၊ ဤ အရိယသာဝကသည်။ အဝိနိပါတဓမ္မော၊ အလိုအာသာကင်းလျက် ကျဆင်းခြင်းသဘောမရှိသော။ နိယတော၊ မဂ္ဂနိယာမအားဖြင့် မြဲသော။ သမ္ဗောဓိပရာယနော၊ အထက်မဂ် ၃-ပါးလျှင် လည်းလျောင်းရာရှိသော။ သောတာပန္နောတိ၊ သောတာပန္နပုဂ္ဂိုလ်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသောသုတ်တည်း။ ### ၂-ဧတံမမသုတ် ၂၀၇. (သာဝတ္ထိနိဒါနံ မှ နောဟိ ဘန္တေ အထိ လွယ်ပြီး။) ဒိဋ္ဌံ၊ မြင်အပ်သော။ သုတံ၊ ကြားအပ်သော။ မတ္တံ၊ အာရုံအပ်သော။ ဝိညာဏံ၊ သိအပ်သော။ ပတ္တံ၊ ရောက်အပ်သော။ ပရိယေသိတံ၊ ရှာမှီးကပ်သော။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ အနုဝိစရိတံ၊ အဖန်ဖန် သုံးသပ်အပ်သော။ ယမ္ပိ ဣဒံ၊ အကြင်အာရုံသည်လည်း။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တမ္ပိ၊ ထိုအာရုံသည်လည်း။ နိစ္စံ ဝါ၊ မြဲလေသလော။ အနိစ္စံ ဝါ၊ မမြဲလေသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူပြီ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အနိစ္စံ၊ မမြဲပါ။ (ကြွင်းအားလုံးတူပြီး။) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၃-သောအတ္တသုတ် ၂၀၈. (ဤသုတ်လည်း မထူးပြီး။ သောအတ္တာ စသော အာကာရဝါကျ၏ အနက်ကို ဒိဋ္ဌိဝဂ် စာပိုဒ် ၁၅၂-သောအတ္တာသုတ်၌ ပြခဲ့ပြီ။) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-172	### ၄-နောစမသိယာသုတ် ၂၀၉. (ဤသုတ်လည်း တူပြီး။ နော စဿံ စသော အာကာရဝါကျ၏ အနက်ကို ဒိဋ္ဌိဝဂ် စာပိုဒ် ၁၅၃-နောစမသိယာသုတ်၌ ပြခဲ့ပြီ။) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၅-နတ္ထိဒိန္နသုတ် ၂၁၀. သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ကိသ္မိံ၊ အဘယ်သည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ ဥပါဒါယ၊ စွဲ၍။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ အဘိနိဝိဿ၊ မှားသောအားဖြင့် နှလုံးသွင်း၍။ “နတ္ထိ ဒိန္နံ၊ အလှူ၏အကျိုးသည် မရှိ။ နတ္ထိ ယိဋ္ဌံ၊ အလှူကြီး၏ အကျိုးသည် မရှိ။ နတ္ထိ ဟုတံ၊ အလှူငယ်၏ အကျိုးသည် မရှိ။ နတ္ထိ သုကဋဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ၊ ကုသိုလ်ကံ အကုသိုလ်ကံတို့၏။ ဖလံ၊ အကျိုးဖြစ် (အာနိသင်) သည်။ ဝိပါကော၊ အကျိုးရင်း (အကျိုး) သည် မရှိ။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ အယံ လောကော၊ ဤမျက်မှောက်လောကသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပရော လောကော၊ တပါးသောလောကသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ နတ္ထိ မာတာ၊ အမိ၌ အကောင်းအဆိုးပြုကျိုးသည် မရှိ။ နတ္ထိ ပိတာ၊ အဖ၌ အကောင်းအဆိုးပြုကျိုးသည် မရှိ။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ နတ္ထိ ဩပပါတိကာ၊ ဩသည်ပြီး၍ ပဋိသန္ဓေ နေခြင်းရှိကုန်သော။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည် မရှိကုန်။ နတ္ထိ ယေ၊ အကြင် ရဟန်းပုဏ္ဏားတို့သည်။ ဣမံ စ လောကံ၊ ဤပစ္စုပ္ပန်လောကကို၎င်း။ ပရံ စ လောကံ၊ တပါးသောလောကကို၎င်း။ အဘိညာ၊ ထူးသောပညာဖြင့်။ သစ္စိ၊ ကိုယ်တိုင်။ သစ္စိကတွာ၊ မျက်မှောက်ပြု၍။ ပဝေဒန္တိ၊ သိကုန် သိစေကုန်၏။ သမ္မဂ္ဂတာ၊ ညီညွတ်ခြင်းသို့ရောက်ကုန်သော။ သမ္မပဋိပန္နာ၊ ကောင်းစွာ ကျင့်ကုန်သော။ တေ သမဏဗြဟ္မဏာ၊ ထိုရဟန်းပုဏ္ဏားတို့သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိကုန်။ ၁။ ယိဋ္ဌံ ဝုစ္စတိ မဟာယာဂေါ၊ ဟုထန္တိ ပဒဟဏကသက္ကသည္။ ဋ္ဌ။ မဟာဂေါထိ သဗ္ဗသာဓာရဏံ မဟာဒါနံ၊ ပဟေဏကသက္ကားရာထိ ပါနကာနံ ကာတဗ္ဗသက္ကာရော။ ရီ။ ဒိန္က ယိဋ္ဌ ထ, မာၻာ, ပီတာ တို့၌ အလှူ ဒါန စသည် မရှိဟု မယူ ၎င်းတို့၌ ပြုကျိုးမရှိဟု ယူသည်။ ဖလန္တိ အာနိသံသာလံ နိဿန္ဒဖလာ့။ ဝီပါကောထိ သဒီသဒလံ၊ ဋီ၊ နတ္ထိ အယံ လောကောတိ ပရလောကေ ငိုတာ အ လောကော နတ္ထိ။ နတ္ထိ ပ လောကောတ ဣဓ လောကေ ဌိတာပိ ပရော လောကော နတ္ထိ၊ သဗ္ဗေ သတ္ထ ထက္ကော ဥစိန္တိတိ ဒသောန္တိ။ ဋ္ဌ။ ပရ- လောကေ ဌိတသာ အယံ လောကော နတ္ထတိ ပရလောက ရှိတာ ကမ္မုနာ လဒ္ဓဗ္ဗော အယံ လောကော န ဟောတိ။ ဋီ။ တပါးသော နတ်တိရစ္ဆာန်စသော လောက၌ရောက်နေသူတို့မှာ ကံကြောင့် ရထိုက်သော ဤ မျက်မှောက်လောကလူ ့ဘဝမျိုး မရှိ။ သိအတူ ဤလူ ့လောက လူ့ ဘဝရောက်နေသူမှာလည်း ကံကြောင့် ရှထိုက်သော တပါးသော နတ်တိရစ္ဆာန်စသော ဘဝမရှိ။ ထိုထိုရရှိဆဲဘဝ၌သာလျှင် သေသောအခါ လုံးဝ ပြတ်စဲသွားကြ၏။ ဆက်လက်၍ ဖြစ်ပွါးခြင်းမရှိပဲ ပျက်စီးသွားကြ၏ဟု ယူလေသည်။ သမဏေန နာမယာတာဝတော ဇာနန္တန ကစိ အကထေတွာ သညကေန ဘဝိကဦ၊ အညတာ အာဟော- ပုရိသိကာ နာမ သိယာ။ ကံ ပး ပရာ ကရိဿတိ၊ တထI B အတ္တနော သမ္ပာဒနဿ ကစိ အဝယော ဧဝ န သိယာ တတ္ထ တတ္ထဝ ဥဇ္ဇနတောတိ အာဟယေ။ ပဝေဒေ ထိ။ ရွှံ့၊ ရဟန်းဆိုလျှင် ဟုတ်မှန်စွာ မိမိသိမြင်သော် မည်သူထားမျှ မဟောကြားပူ၍ နှုတ်စောင့်ရသည်။ သို့မဟုတ်က အံ့ဖွယ်ကိုဖြစ်စေသည်မည် ရာ၏။ ထိုထိုဘဝ၌သာလျှင် ပြတ်သောကြောင့် တယောက်သူသည် ထယောက်သူအား မည်သို့မျှ မတတ်နိုင်၊ မိမိပြည့်စုံလျှင် အခြားသူ၏ ကားထားရာဖြစ်ဖို့မလိုဟု ကြံဆ၍ သမ္မာပဋိပန္န သမဏဗြာဟ္မဏမရှိဟုယူသည်။
စာမျက်နှာ-173	အယံ ပုရိသော၊ ဤသတ္တဝါသည်။ စာတုမဟာဘူတိကော၊ မဟာဘူတ် ၄-ပါးတို့ဖြင့် ပြီးပြီ။ ယဒါ၊ အကြင်အခါ၌။ ကာလံ၊ အတ္တဘာဝကို ပစ်ချခြင်းကို။ ကရောတိ၊ ပြုအံ့။ (သေတီဟူလို။) ပထဝီ၊ အဇ္ဈတ္တ ပထဝီသည်။ ပထဝီကာယံ၊ ဗဟိဒ္ဓပထဝီသို့ (ကာယံ အနက်မဲ့)။ အပေတိ၊ အစဉ်လိုက်၏။ အနုပဂစ္ဆတိ၊ အစဉ်ကပ်၏။ အာပေါ၊ အဇ္ဈတ္တအာပေါသည်။ အာပေါကာယံ၊ ဗဟိဒ္ဓအာပေါသို့။ ပ။ တေဇော၊ အဇ္ဈတ္တတေဇောသည်။ တေဇောကာယံ၊ ဗဟိဒ္ဓတေဇောသို့။ ပ။ ဝါယော၊ အဇ္ဈတ္တဝါယောသည်။ ဝါယောကာယံ၊ ဗဟိဒ္ဓဝါယောသို့။ အပေတိ၊ အစဉ်လိုက်၏။ အနုပဂစ္ဆတိ၊ အစဉ်ကပ်၏။ ဣန္ဒြိယာနိ၊ မနိန္ဒြေလျှင် ခြောက်ခုမြောက်ရှိကုန်သော ဣန္ဒြေတို့သည်။ အာကာသံ၊ ကောင်းကင်သို့။ သင်္ကမန္တိ၊ ပြောင်းရွှေ့ပြေးဝင်ကုန်၏။ အာသန္ဒိ ပဉ္စမံ၊ သေရာညောင်းစောင်းလျှင် ၁။ စာတုမဟာဘူတိကောထိ စတုမဟာဘူတမယေ၁။ ပထဝီ ပထဝီကာယန္တိ အရုတ္တိကာ ပထဝီဓာတု ဗာဟိရှိ ပထဝီဓာထုံ။ အနုပေတီထိ အနုဟာတိ။ အနုပဂစ္ဆတိတိ တသောဝ ဝေဝစဉ်၊ အနဂစ္ဆတိတိ အတ္ထား ဥပဒေနာပိ ဥပေတိ ဥပဂစ္ဆဝီတိ သောန္တိ။ အာပါဒီသုပ် သော နယော။ ဋ္ဌ။ စတူသု မဟာဘူတေသု ဟုတ္တောထိ စာတုမဟာဘူတိကော၊ ယထာ ပန မဇ္ဈိကာယ နိဗ္ဗတ္တံ ဘာဝနံ ပစ္ဆိကာမယ်၊ မယံ စတူဟိ မဟာဘူတေဟိ နိဗ္ဗတ္တောတိ အာဟ “စတုမဟာဘူတဟောတိ။ အတ္တိကာပထဝီဓာတုဝါဘာသ၁ နဂတာ ပထဝီဓထု။ ဗာဟိရ် ပထဝီဓာတန္တိ ဗဟိဒ္ဓါ မဟာပ၊ အနုယာတိတိ တဿ အရူပဘာဝေန ယာတိ။ *ဥပေတိ ဥပဟစ္စတီ ထိ ပုဗ္ဗ ဗာဟိရပထဝီကာတော တကဒေသဘူတာ ပထဝီ အာဂန္တာ အတ္တိကသာဝတ္တိယာ သတ္တဘာဝေနေ သတ္တိတာ ဣဒါနိ ယာဒိပထဝီ ဝိယ တေဝ ဗာဟိရပထဝိကာယ ဥပေတီ ဥပဒစ္စထိ၊ သဗ္ဗသော ထေန နိဗ္ဗိဆေသတံ ကီဘာဝမော ဂစ္ဆတိတိ အတ္ထော။ အာပါဒီသုပ် သော- နဟောတိ ဧတ္ထ ပဇ္ဈန မဟာသမဂ္ဂထော တအာပေါ ဝိယ ဝါဒကဘာဝေန ပုန မဟာသမုဒ္ဓံ သူရိယ ရံသီသော ဂဟိတက္က ရွိသင်္ခါကတေဗေဒ ဝိယ ပုပ္ပ သူရိယရံသိ“မဟာဝါယုခန္ဓတော နိဂ္ဂတမဟာဝါယော ဝိယ ထမေဝ ဝါယူ၍ ဥပဏီ ဥပဂစ္ဆတိတိ ဒိဋ္ဌိဂတိကော သမဝ အတ္ထနော ဝါဒံ ဘိ။ ဥမ္မတ္တကပတ္တိသဒိသဉ္စိ ဒိဋ္ဌိဂတိကဒသာန်ရပြီ။ စတ္ထာရာ မဟာဘူတာစထူမဟာဘူတာ၊ စတုမဟာဘူသု နိတ္တော စာတုမဟာဘူတိကောယျပြု။ စတုမဟာဘူတေဟိ နိဒ္ဓတ္ထာ စာတုမဟာဘူတိကောဟု သော်လည်းပြု။ သတ္တဝါတို့သန္တာန်၌ဖြစ်သော ပထဝီ ဓာတ်ကို အဇ္ဈတ္တိကပထဝီ သတ္ထဝါတို့သန္တာန်မှ ထပါးသောအရာဝတ္ထု၌ဖြစ်သော ပထဝီဓာတ်ကို ဗဟိဒ္ဓပထဝီဟု ခေါ်သည်။ အတ္ထပထဝီသည် ဗဟိဒ္ဓပထဝီသို့ လိုက်ပုံမှာ-အဇ္ဈတ္ထပထဝီဟူသည် သတ္တဝါတို့၏ သန္တာန်၌ဖြစ်သော ကြမ်းတန်းခက်မာသော ဓာတ်သဘောမျှတည်း၊ ၎င်းပထဝီသည် ရှေး၌ မြေကြီးတောတောင်ဟူသောဗဟိဒ္ဓပထဝီ ၏အစက်အပိုင်းမှ ဖြစ်ပေါ်လာ၍ အတ္ထပထဝီအဖြစ်သို့ ရောက်လျက် သတ္တဝါ၏အဖြစ်ဖြင့် တည်၏။ ယခု အခါ၌ အိုးစသော ဗဟိဒ္ဓပထဝီသည် မြေကြီးသို့ ကပ်ရောက်သကဲ့သို့ ဗဟိဒ္ဓပထဝီအဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်သွား သည်ဟု ယူလေသည်။ အဇ္ဈတ္တအာပေါသည် ဗဟိဒ္ဓအာပေါတို့လိုက်ပုံ၌ မဟာသမုဒြာမှ ပဇ္ဇုန်နတ်မင်းခေါ် မိုးထိမ်သည် ယူအပ်သော အပါသည် မိုးရေအဖြစ်ဖြင့် ထဖန်မဟာသမုဒြာတို့ ကပ်ရောက်သကဲ့သို့ သတ္တဝါတို့၏သန္တာန်၌ဖြစ်သော အဇ္ဈတ္ထ အာပေါသည် မမာသဒြာဟူသောဗဟိဒ္ဓအာပေါသို့ ကပ်ရောက်သွားသည်ဟု၎င်း နေရောင်ခြည်မှယူအပ်သော သက်တန့်ရောင်သည် အဖန် နေရောင်ခြည်သို့ ကပ်ရောက်သကဲ့သို့ အဇ္ဈတ္တတေဇောသည် နေရောင်ခြည်ခေါ် ဗဟိဒ္ဓ တောသ္မိကပ်ရောက်သွားသည်ဟု၎င်း, လေအစုကြီးမှ ဖဲထွက်လာသော တဖန် ထိုလေအဟုန်ကြီးသည် လေ အစုသို့ကပ်ရောက်ရသကဲ့သို့ အတ္တဝါဒယာသည် ဗဟိဒ္ဓဝါယောသို့ ကပ်ရောက်သွားသည်ဟု၎င်း ယူလေသည်။
စာမျက်နှာ-174	ပဉ္စမော ပုရိသော၊ ငါးယောက်မြောက်ရှိကုန်သော။ ပုရိသာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ မတံ၊ သေသူကို။ ယာဝ အာဠာဟနာ၊ သုသာန်သင်္ချိုင်းတိုင်အောင်။ အာဒါယ၊ ယူ၍။ ဂစ္ဆန္တိ၊ သွားကုန်၏။ ပဒါနိ၊ ဂုဏ်အစုတို့သည် (ကောင်းဂုဏ် မကောင်းဂုဏ် အားလုံးယူ)။ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်သည်။ ပညာယန္တိ၊ ထင်ကုန်၏။ ကာပေါတကာနိ၊ ခိုတောင်အဆင်းရှိကုန်သော။ (ပါရာဇိကပစ္စယဝဏ္ဏာနိ၊ ဋ္ဌ။) အဋ္ဌိနိ၊ အရိုးတို့သည်။ အရိုးတို့သည်။ ဖြစ်ကုန်၏။ အာဟုတိယော၊ လက်ဆောင်ပေးလှူ ပူဇော်ခြင်းတို့သည် (ပူဇော်ကြောင်း စေတနာတို့သည်)။ ဘဿန္တာ၊ ပြာလျှင်အဆုံးရှိကုန်၏။ ယဒိဒံ ဒါနံ၊ အကြင်အလှူပေးခြင်းသည်။ ဒါနံ၊ အလှူပေးခြင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။ တံ ဒါနံ၊ ထိုအလှူပေးခြင်းသည်။) ဒတ္တုပညတ္တံ၊ လူမိုက်တို့ပညတ်သော အရတည်း။ ယေ ကေစိ၊ အကြင် ရဟန်းပုဏ္ဏားတို့သည်။ အတ္ထိကဝါဒံ၊ အကြင် တမလွန်လောကရှိ၏ဟု ယူသော ဝါဒကို။ ဝဒန္တိ၊ ပြောဆိုကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုရဟန်းပုဏ္ဏားတို့၏ စကားသည်။ တုစ္ဆံ၊ အချည်းနှီးတည်း။ မုသာ၊ အမှားတည်း။ ဝိလာပေါ၊ ယောင်ယမ်းပြောဆိုခြင်းတည်း။ ဗာလာ စ၊ သူမိုက်တို့သည်၎င်း။ ပဏ္ဍိတာ စ၊ ပညာရှိတို့သည်၎င်း။ (ပဌမာယောကို ပေး။) ကာယဿ၊ ဥပါဒိန္နက ကိုယ်ခန္ဓာ၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်ခြင်းကြောင့်။ ဝါ၊ ပျက်သည်မှ (နောက်၌)။ ဥစ္ဆိဇ္ဇန္တိ၊ ပြတ်ကုန်၏။ ဝိနဿန္တိ၊ ပျက်စီးကုန်၏။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ အထက်၌။ နဟောန္တိတိ၊ မဖြစ်ကုန်ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒိဋ္ဌိ၊ အယူသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ နု ခေါ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးတော်မူပြီ။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ နော၊ တပည့်တော်တို့၏။ ဓမ္မာ၊ တရားတို့သည်။ ဘဂဝံမူလကာ၊ မြတ်စွာဘုရားသာလျှင် အကြောင်းရင်းမူလရှိပါကုန်၏။ ပ။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပေ ခေါ၊ ရုပ်သည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ပ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒိဋ္ဌိ၊ အယူသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ (ဝေဒနာ စသည်၌လည်း ဤနည်းပေး။ ကြွင်းအားလုံး ဤဝဂ် ပဌမသုတ်ကို မှီး၍ သမ္ဗန်။) ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၆-ကရောတောသုတ် ၂၁၁. (ဤသုတ်၌ အာကာရဝါကျနက်ခုသာ ထူး၏။ အာကာရဝါကျနက်ကား—) ကရောတိ၊ ကိုယ်တိုင်ပြုသော သူသည်၎င်း။ ကာရယတိ၊ ပြုစေသောသူသည်၎င်း။ ဆိန္နတိ၊ (သူတပါးတို့၏ လက်ခြေစသည်တို့ကို) ကိုယ်တိုင်ဖြတ်သောသူသည်၎င်း။ ဆေဒါပေတိ၊ ဖြတ်စေသောသူသည်၎င်း။ ပစတိ၊ တုတ် လှံတံဖြင့် ကိုယ်တိုင် ညှဉ်းပန်းသူသည်၎င်း။ (ပစတိန္တိ န၊ ဋ္ဌ။ ပစနံ ဒဟနံ ဝိဝါဓနန္တိ အာဟ “ဒဏ္ဍေန ပီဠေန္တဿာတိ”) ပါစာပယတော၊ ညှဉ်းပန်းစေသူသည်၎င်း။ သောစယတော၊ ကိုယ်တိုင် သူတပါး စိုးရိမ်ခြင်းကို ပြုသူသည်၎င်း။ သောစာပေတိ၊ သူတပါး စိုးရိမ်ခြင်းကို ပြုစေသူသည်၎င်း။ ကိလမတော၊ ၁။ ပဒါနီတိ … … ဂုဏာဂုဏပဒါနိ။ သရီရမေဝ ဝါတ္ထေ ပဒါနီတိ အဓိပ္ပေတံ။ ဋ္ဌ။ ဂုဏာဂုဏပဒါနီတိဂုဏဒေါသကောဋ္ဌာသာ။ သရီရမေင ပဒါနီတိ သရီရေန တံတံကိရိယာယ ပဇ္ဇိတဗ္ဗတော။ ဋီ။ ပဒသဒ္ဒါ ကောဋ္ဌာ-သတ္ထ၊ တနည်း သရိရတ္ထ၊ ၂။ ဒတ္တုပညတ္တန္တိ ဒတ္တူဟိ ဗာလမနုဿေဟိ ပညတ္တံ။ ဋ္ဌ။ ဒဗ္ဗန္တိ မုယှန္တီတိ ဒတ္တူ၊ မုဉ္စပုဂ္ဂလာ၊ တေဟိဒတ္တူဟိ ဗာလမနုဿေဟိ ပညတ္တံ။ ဋီ။ ၃။ “ပရလောကော အင်္ကျီ”တိ မတိ ယေသံ၊ တေ အတ္ထိကာ၊ တေသံ ဝါဒေါတိ အတ္ထိကဝါဒေါ၊ တံ အတ္ထိက-ဝါဒ၊ ဒီ-ဋီ ၁၊ ၂၂၆-နှာ။
စာမျက်နှာ-175	ကိုယ်တိုင် ပင်ပန်းသူသည်၎င်း။ ကိလမာပယတော၊ ပင်ပန်းစေသူသည်၎င်း။ ဖန္ဒတော၊ ကိုယ်တိုင် တုန်လှုပ်သူသည်၎င်း။ ဖန္ဒာပယတော၊ တုန်လှုပ်စေသူသည်၎င်း။ ပါဏံ၊ သူ့အသက်ကို။ အတိပါတယတော၊ ကိုယ်တိုင်ချသူ ချစေသူသည်၎င်း။ အဒိန္နံ၊ သူတပါး မပေးအပ်သော ဥစ္စာကို။ အာဒိယတော၊ ကိုယ်တိုင်ယူသူ ယူစေသူသည်၎င်း။ သန္ဓိံ၊ အိမ်အစပ် (နံရံ) ကို။ ဆိန္ဒတိ၊ ကိုယ်တိုင်ဖြတ်၍ ခိုးသူ ဖြတ်၍ ခိုးစေသူသည်၎င်း။ နိက္ခမံ၊ အကြွင်းမဲ့ လုယက်ခြင်းကို။ ဟရတိ၊ ကိုယ်တိုင်လုယက်သူ လုယက်စေသူသည်၎င်း။ ဧကာဂါရိကံ ကရောတိ၊ တအိမ်တည်းကို ဝန်းရံ လုယက်သူ လုယက်စေသူသည်၎င်း။ ပရောဓာနေ တိဋ္ဌတိ၊ ခရီးလမ်းတလျှောက်၌တည်၍ လုယက်သူ လုယက်စေသူသည်၎င်း။ ပရဒါရံ ဂစ္ဆတိ၊ သူတပါး သားမယားကို သွားလာသူ သွားလာစေသူသည်၎င်း။ မုသာ ဘဏတော၊ မဟုတ်မမှန်ပြော ပြောစေသူသည်၎င်း။ ပါပံ၊ မကောင်းမှုကို။ ကရောတိ၊ ပြုသော်လည်း။ န ကရီယတိ၊ ပြုအပ်သည်မမည်။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ စတုဿာဒံ၊ ၄-ပါးသော သင်ဓုန်းသွားတပ်သော။ စက္ကေန၊ စက် (ဘီး) ဖြင့်။ ဣမဿာ ပထဝိယာ၊ ဤမြေအပြင်၌။ ပါဏံ၊ သတ္တဝါတို့ကို။ ဧကဟံသကံ၊ တခုတည်းသော အသားစုကို။ ဧကမံသခဏ္ဍံ၊ တခုတည်းသော အသားစိုင်ကို။ စေပိ ကရေယျ၊ အကယ်၍ ပြုလုပ်ငြားအံ့။ တတော နိဒါနံ၊ ထိုအကြောင်းကြောင့်။ ပါပံ၊ မကောင်းမှုသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပါပဿ၊ မကောင်းမှု၏။ အာဂမော၊ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဟနန္တော၊ ကိုယ်တိုင်သတ်သူသည်၎င်း။ ဃာတယန္တော၊ သတ်စေသူသည်၎င်း။ ဆိန္နတိ၊ ကိုယ်တိုင်ဖြတ်သူသည်၎င်း။ ဆေဒါပေန္တော၊ ဖြတ်စေသူသည်၎င်း။ ပစန္တော၊ ညှဉ်းပန်းသူသည်၎င်း။ ပါစေန္တော၊ ညှဉ်းပန်းစေသူသည်၎င်း။ ဂင်္ဂါယ၊ ဂင်္ဂါပြဿ၏။ ဒက္ခိဏံ တီရံ၊ တောင်ဖက်ကမ်းသို့။ စေပိ ဂစ္ဆေယျ၊ အကယ်၍ သွားငြားအံ့။ ဝါ၊ သွားစေကာမူ။ တတော နိဒါနံ၊ ထိုအကြောင်းကြောင့်။ ပါပံ၊ မကောင်းမှုသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပါပဿ၊ မကောင်းမှု၏။ အာဂမော၊ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဒဒန္တော၊ ကိုယ်တိုင် ပေးလှူသူသည်၎င်း။ ဒါပေန္တော၊ ပေးလှူစေသူသည်၎င်း။ ယဇန္တော၊ ကိုယ်တိုင် ယဇ်ကြီး ပူဇော်သူသည်၎င်း။ ယာပေန္တော၊ ယဇ်ကြီးပူဇော်စေသူသည်၎င်း။ ဂင်္ဂါယ၊ ဂင်္ဂါမြစ်၏။ ဥတ္တရံ တီရံ၊ မြောက်ဖက်ကမ်းသို့။ စေပိ ဂစ္ဆေယျ၊ အကယ်၍ သွားငြားအံ့။ ဝါ၊ သွားစေကာမူ။ ၁။ ပါဏမသိပါတယဟောတိ ပါဏိ ဟန္တာပိ ဟာပေန္တာပိ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ကရုဏ ကာရာန ဝ နေ အဏ္ဏော ဝေဒိတဗ္ဗေ၁။ ဋ္ဌ။ အထိပါတယတောတိ ခံ သူ ကတ္ထုအဟေတုကတ္တုအန္တေ စ ဝတ္ထုတိ။ ။ ပဒံ ငုံတို့နှင့်အညီ ဘုကာရိုက် ၂-ချက်ရ ဧကသိသ်ကြံ၍ ပေးသည်။ ၂။ ဒက္ခိဏန္တိ ဒက္ခိဏရေ ပာ ကာ ဒါရုဏာ၊ တေ သန္ဓာယ “ဟနန္တော”ထိ အာဒိ ဝုတ္ထံ။ ဥတ္တရ ဥတ္တရရ သဒ္ဓါ ဟောန္တိ ပသနာ ဗုဒ္ဓမမကာ ဓမ္မာမကာ သံဃမာမကားတေ သန္ဒာယ “ဒန္တော”တိအာဒိ ဝတ္ထံ။ ဋ္ဌ။ ဂင်္ဂါယ ဒက္ခိဏာ ဒိသာ အပ္ပတိရူပဒေဘေ၊ ဥက္ကရဒသာ ပတိရူပဒေသောတိ အဓိပ္ပါယော“ဒက္ခိဏပီတိအာဒိ ဝုတ္တန္တိ အာဟ “ဒက္ခိဏတီရေ မနုဿာ ကာ”တိ အာဒိ။ ဋီ။ ဂင်္ဂါမြစ် တောင်ဖက်သားတို့သည် အရူပအရပ်၌ဖြစ်သောကြောင့် ကြမ်းတန်းကုန်၏။ သို့အတွက် အကု သိုလ် အလုပ်ကို များစွာပြုလုပ်ကြ၏။ ဂင်္ဂါမြစ်၏ မြောက်ဖက်သားတို့သည် ပတိရူပအရပ်၌ ဖြစ်သောကြောင့် ရတနာသုံးပါးကိုလေးစားရှိသေကြည်ညိုကြ၍ ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့ကုန်၏။ သို့ဖြစ်၍ ကုသိုလ်ကောင်းမှုကိုပြုကြ ကုန်၏။ ၃။ သပ်ခြင်းစသည်ကိုပြုလျက် ထိုအရပ်သို့ သွား၍နေစေကာမူ-ဟု ဆိုလို၏။ ၄။ ပေးလှူခြင်းစသည်ကိုပြုလျက် ထိုအရပ်သို့ သွား၍နေစေကာမူဟု ဆိုလိုသည်။
စာမျက်နှာ-176	တတော နိဒါနံ၊ ထိုအကြောင်းကြောင့်။ ပုညံ၊ ကောင်းမှုသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပုညဿ၊ ကောင်းမှု၏။ အာဂမော၊ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဒါနေန၊ အလှူပေးခြင်းကြောင့်၎င်း။ ဒမေန၊ ဣန္ဒြေတို့ကို ဆုံးမခြင်း ဥပုသ်စောင့်သုံးခြင်းကြောင့်၎င်း။ (လုတ္တနိဒ္ဒိဋ္ဌံ စ သဒ္ဒါဖြင့် ဆည်းသည်၊ ဋ္ဌ။) သံယမေန၊ သီလစောင့်ထိန်းခြင်းကြောင့်၎င်း။ သစ္စဝဇ္ဇေန၊ မှန်ကန်သောစကားကို ဆိုခြင်းကြောင့်၎င်း။ ပုညံ၊ ကောင်းမှုသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပုညဿ၊ ကောင်းမှု၏။ အာဂမော၊ ဖြစ်ပေါ်လာခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ (ဟူသည်တည်း။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၇-ဟေတုသုတ် ၂၁၂. (ဤသုတ်၌လည်း အာကာရဝါကျနက်မျှသာထူး၏။ ၎င်းကား—) သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ သံကိလေသာယ၊ ညစ်ညူးခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပစ္စယော၊ အထောက်အပံ့သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ အဟေတူ၊ အကြောင်းမရှိကုန်ပဲ။ အပ္ပစ္စယာ၊ အထောက်အပံ့မရှိကုန်ပဲ။ သံကိလိဿန္တိ၊ ညစ်ညူးကြရကုန်၏။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ ဝိသုဒ္ဓိယာ၊ ဖြူစင်ခြင်းငှါ။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပစ္စယော၊ အထောက်အပံ့သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ အဟေတူ၊ အကြောင်းမရှိကုန်ပဲ။ အပ္ပစ္စယာ၊ အထောက်အပံ့မရှိကုန်ပဲ။ ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ ဖြူစင်ကြရကုန်၏။ ဗလံ၊ နိဗ္ဗာန်တိုင်အောင် ဆောင်နိုင်သောအားသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဝီရိယံ၊ ရဲရင့်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပုရိသထာမော၊ ယောက်ျားတို့၏အစွမ်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပုရိသပရက္ကမော၊ ယောက်ျားတို့၏ အဆင့်ဆင့်တက်သော လုံ့လသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ သတ္တာ၊ ကပ်ငြိတတ်သော သတ္တဝါတို့သည်၎င်း။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ပါဏာ၊ ရှူရှိုက်တတ်သော သတ္တဝါတို့သည်၎င်း။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဘူတာ၊ ဖြစ်တတ်သော သတ္တဝါတို့သည်၎င်း။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဇီဝါ၊ အသက်ရှင်သကဲ့သို့ ကြီးပွားသော သစ်ပင်တို့သည်၎င်း။ အဝသာ၊ မိမိတို့၏ အစွမ်းမရှိကြကုန်ပဲ။ အဗလာ၊ အားမရှိကြကုန်ပဲ။ အဝီရိယာ၊ ရဲရင့်မှု ဝီရိယမရှိကြကုန်ပဲ။ နိယတိသံဂတိဘာဝပရိဏတာ၊ မြဲခြင်း, ကပ်ရောက်ပေါင်းဆုံခြင်း ပင်ကိုယ်သဘောတို့ဖြင့် ပြောင်းလွှဲကုန်သည်ဖြစ်၍။ ဆသု၊ ခြောက်မျိုးကုန်သော။ အဘိဇာတီသု၊ ၁။ ယထာ ဟိ ပါပဓမ္မေသု မုသာဝါဒေါ ဂရု၊ ဧဝံ ပုညဓမ္မေသု သစ္စဝါစာ။။ ထို့ကြောင့် သစ္စဝါစာကို သီးခြားယူ၏။ ၂။ နတ္ထိ ဗလ သတ္တာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကသမ္ပရာယိကနိဗ္ဗာနသမုတ္တိအာဝဟံ ဗလံ နာမ ကိဉ္စိ နတ္ထိ။ ဋီ။ ဗလစသည် တို့၏အထူး-တဿာ တဿာ ကိရိယာယ ဥဿနုဋ္ဌေန ဗလံ၊ သူရင္ရရဘာဝါဝဟဌေန ဝီရိယံ၊ ကမေဝ ဒဋ္ဌဂ္ဂါဟ ဘာဝတာ ပေါğသံ မုရံ ဝဟန္တေန ပဝတ္တေတဗ္ဗတာ ပုရိသထာမော၊ ပဒံ ပရံ ဌာနံ အက္ကမနပ္ပဝတ္တိယာ ပုရိသ-ပရက္ကမောတိ ဝုတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဋီ။ ၃။ သတ္တ စသည်တို့၏အထူး- သတူယောဂတော, ရူပါဒီသု ဝါ သတ္တတာယ သတ္တာ၊ ပါဏနတော အား သနုပဿာသနဝသေန ပဝတ္တိယာ ပါဏာ၊ အဏ္ဍကောသာဒီသု ဘဝနတော ဘူတာ၊ ဇီဝနတော ပါဏံ ဓာရေန္တာ ဝိယ ငခုနတော ဇီဝါတိ သာလိယပါဒိကေ ဝဒန္တိ။။ ၄။ နိယတီတိ နိယတတာ၊ သင်္ဂတီတိ ဆန္နံ အဘိဇာတီနံ တတ္ထ တတ္ထ ဂမနံ၊ ဘာဝေါတိ သဘာဝေါယေပ၊ ဧဝံ နိယတိယာ စ သင်္ဂတိယာ စ ဘာဝေန စ ပရိဏတာ နာနပ္ပကာရတံ ပတ္တာ။ ဋ္ဌ။ တတ္ထ တတ္ထ ဂမနန္တိ ဆ အဘိဇာတီနံ ဝသေန တာသု တာသု ဂတိံသ ဥပဂမနံ။ သမဝါယေန သမာဂမော သင်္ဂတိ။ ဆူး၏ အဖျား ချွန်နေခြင်းစသည်သည် သူ ့သဘောအတိုင်းဖြစ်သကဲ့သို့ တလောကလုံး သူ ့သဘောအတိုင်း ဖြစ်နေကြသည် မည်သည့် အကြောင်းကြောင့်မျှ ဖြစ်သည်မဟုတ်ကုန်ဟု ယူသည်။
စာမျက်နှာ-177	အထူးထူးသော ဇာတ်တို့၌သာလျှင်။ သုခဒုက္ခံ၊ ချမ်းသာဆင်းရဲကို။ ပဋိသံဝေဒန္တိ၊ ခံစားကုန်၏။ (ဟူသည်တည်း။) သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၈-မဟာဒိဋ္ဌိသုတ် ၂၁၃. (ဤသုတ်၌လည်း အာကာရဝါကျမျှသာထူး၏။ ၎င်း၏အနက်ကား—) အကဋာ၊ မပြုအပ်ကုန်သော။ အကဝိဓာ၊ မပြုအပ်သော အစီအရင်ရှိကုန်သော။ အနိမ္မိတာ၊ မဖန်ဆင်းအပ်ကုန်သော။ အနိမ္မာတာ၊ မဖန်ဆင်းစေအပ်ကုန်သော။ (အနိမ္မာတာတိ အနိမ္မာပိတာ၊ ဋ္ဌ။) ဝဉ္ဈာ၊ မြုံကုန်သော။ ကူဋဋ္ဌာ၊ ထောင်ထွတ်ကဲ့သို့တည်ကုန်သော။ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာ၊ တံခါးတိုင်ကဲ့သို့တည်ကုန်သော။ ဣမေ ကာယာ၊ ဤကာယ်တို့သည်။ သတ္တ၊ ခုနစ်ပါးတို့တည်း။ တေ၊ ထိုကာယတို့သည်။ န ဣန္တိ၊ မတုန်လှုပ်ကုန်။ န ဝိပရိဏာမန္တိ၊ မဖောက်ပြန်ကုန်။ အညမညံ၊ အချင်းချင်း။ န ဗျာဗာဓန္တိ၊ မနှိပ်စက်ကုန်။ အညမညံ၊ အချင်းချင်းအား။ သုခါယ ဝါ၊ ချမ်းသာအလို့ငှါ၎င်း။ ဒုက္ခာယ ဝါ၊ ဆင်းရဲအလို့ငှါ၎င်း။ သုခဒုက္ခာယ ဝါ၊ ချမ်းသာဆင်းရဲအလို့ငှါ၎င်း။ နာလံ၊ မစွမ်းနိုင်ကုန်။ ကတမေ သတ္တ၊ အဘယ်ခုနစ်ပါးတို့နည်း။ ပထဝီကာယော၊ ပထဝီကာယ၎င်း။ အာပေါကာယော၊ အာပေါကာယ၎င်း။ တေဇောကာယော၊ တေဇောကာယ၎င်း။ ဝါယောကာယော၊ ဝါယောကာယ၎င်း။ သုခံ၊ ချမ်းသာ၎င်း။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၎င်း။ သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သော။ ဇီဝံ၊ အသက် ဇီဝိတိန္ဒြေ၎င်းတည်း။ (သိဝိဘတ်ကို ပေး။) အကဋာ၊ မပြုအပ်ကုန်သော။ ပ။ ဣမေ သတ္တ ကာယာ၊ ဤခုနစ်ပါးသော ကာယတို့သည်။ (သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။) တေ၊ ထိုခုနစ်ပါးသော ကာယတို့သည်။ န ဣန္တိ၊ မတုန်လှုပ်ကုန်။ န ဝိပရိဏာမန္တိ၊ မဖောက်ပြန်ကုန်။ ပ။ နာလံ၊ မစွမ်းနိုင်ကုန်။ တတ္ထ၊ ထိုခုနစ်ခုမြောက်သော ကာယတို့၌။ ဟန္တာ ဝါ၊ သတ်တတ်သူသည်၎င်း။ ဃာတာ ဝါ၊ သတ်စေတတ်သူသည်၎င်း။ သောတာ ဝါ၊ ကြားနာတတ်သူသည်၎င်း။ သာဝေတာ ဝါ၊ ကြားနာစေတတ်သူသည်၎င်း။ ဝိညာတာ ဝါ၊ သိတတ်သူသည်၎င်း။ ဝိညာပေတာ ဝါ၊ သိစေတတ်သူသည်၎င်း။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ယောပိ၊ အကြင်သူသည်လည်း။ တိဏ္ဏေန၊ ထက်လှစွာသော။ သတ္ထေန၊ ဓားလက်နက်ဖြင့်။ သီသံ၊ ဦးခေါင်းကို။ ဆိန္ဒတိ၊ ဖြတ်၏။ ကောစိ၊ တစုံတယောက်သော သူသည်။ ကဉ္စိ၊ တစုံတယောက်သောသူကို။ ဇီဝိတာ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေမှ။ န ဝေါရောပေတိ၊ မချနိုင်။ သတ္တန္နံ ဧဝ၊ ခုနစ်ပါးကုန်သော ကာယတို့၏သာလျှင်။ အန္တရေန၊ အကြားဖြင့်။ သတ္ထံ၊ ဓားလက်နက်သည်။ ဝိဝရံ၊ ဟင်းလင်းအပေါက်သို့။ အနုပဝိသတိ၊ ဝင်၏။ ပန၊ ထိုမှတပါး။ ဣမာနိ ခေါ စုဒ္ဒသ ယောနိပက္ခကသတသဟဿာနိ၊ ဤဆယ်လေးသော ယောနိတို့၏ ၁၄-သန်း ၄-သိန်းတို့သည်၎င်း။ သဋ္ဌိ စ သတာနိ၊ ၆-ထောင်တို့သည်၎င်း။ ဆ စ သတာနိ၊ ၆-ရာတို့သည်၎င်း။ ကမ္မဿ၊ ကံ၏။ ပဉ္စ သတာနိ စ၊ ၅-ရာတို့သည်၎င်း။ ပဉ္စ စ ကမ္မာနိ၊ ကံ ၅-ပါးတို့သည်၎င်း။ တိဏ္ဏိ စ ကမ္မာနိ၊ ကံ ၃-ပါးတို့သည်၎င်း။ ကမ္မံ စ၊ ကာယကံ ဝစီကံသည်၎င်း။ ဥပဓိကမ္မံ စ၊ ထက်ဝက်ဖြစ်သော မနောကံသည်၎င်း။ (မနောကမ္မံ အနောဠာရိကတ္တာ ဥပဓိကမ္မန္တိ ဝါစန္တိ၊ ဋ္ဌ။) ဒွဋ္ဌိပဋိပဒါ၊ ၆၂-ပါးသော အကျင့်တို့သည်၎င်း။ (ဒွဋ္ဌိပဋိပဒါတိ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ သဘာဝနိရုတ္တိံ အဇာနန္တာ ဒွဋ္ဌိပဋိပဒါတိ ဝဒန္တိ၊ ဋ္ဌ။) ဒွဋ္ဌိအန္တရကပ္ပါ၊ ၆၂-ပါးသော အန္တရကပ်တို့သည်၎င်း။ (ဤ၌လည်း ဒွဋ္ဌိပဋိပဒါနည်းအတိုင်း ဒွဋ္ဌိအန္တရကပ္ပါ ဟု ဆိုလို၏။) ဆဋ္ဌိအဘိဇာတိယော၊ ၆-ပါးသော အဘိဇာတိတို့သည်၎င်း။ အဋ္ဌ ပုရိသဘူမိယော စ၊ ၈-ပါးသော ပုရိသဘူမိတို့သည်၎င်း။ စတ္တာရိံသကသတေ၊ ၄-ထောင် ၉-ရာသော (အာဇီဝကခေါ တက္ကတွန်း၏) အသက်မွေးမှုတို့သည်၎င်း။
စာမျက်နှာ-178	ဧကူနပညာသပရိဗ္ဗာဇကသတေ၊ ၄-ထောင် ၉-ရာသော ပရိဗ္ဗာဇကရဟန်းတို့သည်၎င်း။ စတ္တာရိံသနာဂါဝါသသတေ၊ ၄-ထောင် ၉-ရာသော နဂါးတို့၏ နေရာအရပ်တို့သည်၎င်း။ ဝီသတိဣန္ဒြိယသတေ၊ ၂-ထောင်သော ဣန္ဒြိယတို့သည်၎င်း။ တိံသနိရယသတေ၊ ၃-ထောင်သော ငရဲတို့သည်၎င်း။ ဆတ္တိံသရဗေဒဓာတုယော၊ ၃၆-ပါးသော ဓာတ်တို့သည်၎င်း။ ဝါ၊ ၃၆-ပါးသော မြစ်ကပ်ရာအရပ်တို့သည်၎င်း။ သတ္တသညာဂဗ္ဘာ၊ ၇-ပါးသော သညာရှိသော ပဋိသန္ဓေတို့သည်၎င်း။ သတ္တအသညာဂဗ္ဘာ၊ ၇-ပါးသော သညာမရှိသော ပဋိသန္ဓေတို့သည်၎င်း။ သတ္တနိဂဏ္ဌိဂဗ္ဘာ၊ ၇-ပါးသော အဆစ်အဖွဲ့၌ဖြစ်သော ပဋိသန္ဓေတို့သည်၎င်း။ သတ္တဒေဝါ၊ ၇-ဦးသော နတ်တို့သည်၎င်း။ သတ္တမာနုသာ၊ ၇-ဦးသော လူတို့သည်၎င်း။ သတ္တပိသာစာ၊ ၇-ဦးသော မြစ်ဘုတ်ဘီလူးတို့သည်၎င်း။ သတ္တသရာ၊ ၇-ခုသော အိုင်ကြီးတို့သည်၎င်း။ သတ္တပဝဋ္ဋာ၊ ၇-ခုသော အဆစ်တို့သည်၎င်း။ ဝါ၊ ၇-ခုသော ကမ်းပါးပြတ်ကြီးတို့သည်၎င်း။ သတ္တပပါတသတာနိ၊ ၇-ရာသော ကမ်းပါးပြတ်ငယ်တို့သည်၎င်း။ သတ္တသုပိနာ၊ ၇-ပါးသော အိပ်မက်ကြီးတို့သည်၎င်း။ သတ္တသုပိနသတာနိ၊ ၇-ရာသော အိပ်မက်ငယ်တို့သည်၎င်း။ မဟာကပ္ပိနော၊ မဟာကပ်တို့၏။ (မဟာကပ္ပိနောတိ မဟာကပ္ပါနံ၊ ဋ္ဌ။) ယာနိ စုလ္လာသီတိသတသဟဿာနိ၊ အကြင် ၈-သန်း ၄-သိန်းတို့ ကာလပတ်လုံး။ ဗာလာ စ၊ သူမိုက်တို့သည်၎င်း။ ပဏ္ဍိတာ စ၊ ပညာရှိတို့သည်၎င်း။ (ပဌမာဟောဝိဘတ်ကို ပေး။) သန္ဓာဝိဿံ၊ ပြေးသွားကုန်ပြီး၍။ သံသရိဿံ၊ ကျင်လည်ကုန်ပြီး၍။ ဒုက္ခဿ၊ ဝဋ်ဆင်းရဲ၏။ အန္တံ၊ အဆုံးအပိုင်းအခြားကို။ ကရိဿာမ၊ ပြုကြရကုန်လတ္တံ့။ (တာနိ စုလ္လာသီတိသတသဟဿာနိ၊ ထို (မဟာကပ်တို့၏) ၈-သန်း ၄-သိန်းတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။) တတ္ထ၊ ထိုမဟာကပ်တို့၏ အတွင်း၌။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ဣမိနာ သီလေန ဝါ၊ ဤသီလဖြင့်၎င်း။ ဣမိနာ ဝတေန ဝါ၊ ဤအကျင့်ဖြင့်၎င်း။ ဣမိနာ တပေန ဝါ၊ ဤခြိုးခြံသော အကျင့်ဖြင့်၎င်း။ ဣမိနာ ဗြဟ္မစရိယေန ဝါ၊ ဤမြတ်သော အကျင့်ဖြင့်၎င်း။ အပရိပတ္တံ၊ မရင့်ကျက်သေးသော။ ကမ္မံ ဝါ၊ ကံကိုလည်း။ ပရိပါမိ၊ ရင့်ကျက်စေအံ့။ ပရိပတ္တံ၊ ရင့်ကျက်ပြီးသော။ ကမ္မံ ဝါ၊ ကံကိုလည်း။ ဖုသိတွာ၊ တွေ့ရောက်၍ တွေ့ရောက်၍။ ဗျန္တိဘာဝံ၊ ကင်းသောအပိုင်းအခြားရှိသည်ကို။ ကရိဿာမိ၊ ပြုအံ့ ဟူ၍။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ (ငါကား ပညာရှိဟူ၍ အကြား၌ စင်ကြယ်ခြင်း ငါကား သူမိုက်ဟူ၍ ဆိုအပ်သော အတိုင်းအရှည် အပိုင်းအခြားကာလကို လွန်၍ သွားခြင်းမရှိ ဟူလို။) ဧဝံ၊ ဤသို့ ဖြစ်နိုင်ခြင်းသည်လည်း။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ သုခဒုက္ခံ၊ ချမ်းသာဆင်းရဲသည်။ (သိဝိဘတ် ပေး။ နောက်လည်း ဤနည်း။) ဒဏ္ဍမိတ္တံ၊ ခက်ဖြင့် ချင်အပ်သကဲ့သို့ ဖြစ်၏။ သံသါရေ၊ သံသရာသည်။ ပရိယန္တကတေ၊ ပြုအပ်ပြီးသော အပိုင်းအခြားရှိ၏။ ဟာယနဝဍ္ဎနံ၊ ဆုတ်ယုတ်ခြင်း ထိုးပါးခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဥက္ကံသာဝကံသံ၊ အလွန် အယုတ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ သေယျထာပိ နာမဖြစ္စသင့်ဖြစ်ရာ ဥပမာကား။ သုတ္တဂူဠေ၊ ချည်လုံးကို။ ခိတ္တေ၊ ပစ်အပ်သည်ရှိသော်။ နောရိယမာနမော၊ (ချည်ရှိသရွှေ) ပြေ (ပြည်) လျက်သာလျှင်။ ပလေတိ၊ သွား၏။ ဧဝံ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ဗာလာ စ၊ သူမိုက်တို့သည်၎င်း။ ပဏ္ဍိတာ စ၊ ပညာရှိတို့သည်၎င်း။ နောရိယမာနာ၊ ပြေကုန်လျက်သာလျှင်။ သုခဒုက္ခံ၊ ချမ်းသာဆင်းရဲသို့။ ပလေန္တိ၊ သွားကုန်၏။ (ဟူသည်လည်း။) အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၉-သဿတဒိဋ္ဌိသုတ် ၂၁၄. “လောကော၊ လောကသည်။ သဿတောတိ၊ မြဲ၏” ဟူ၍။ (ဤမျှသာထူး၏။) နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-179	### ၁၀-အသဿတဒိဋ္ဌိသုတ် ၂၁၅. “လောကော၊ လောကသည်။ အသဿတောတိ၊ မမြဲ” ဟူ၍။ (ဤမျှသာထူး၏။) ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၁-အန္တဝါသုတ် ၂၁၆. “လောကော၊ လောကသည်။ အန္တဝါတိ၊ အဆုံးဖြစ်သော အပိုင်းအခြားရှိ၏” ဟူ၍။ (ဤမျှသာထူး၏။) ဧကာဒသမံ၊ တဆယ့်တခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၂-အနန္တဝါသုတ် ၂၁၇. “လောကော၊ လောကသည်။ အနန္တဝါတိ၊ အဆုံးဖြစ်သော အပိုင်းအခြားမရှိ” ဟူ၍။ (ဤမျှသာထူး၏။) ဒွါဒသမံ၊ တဆယ့်နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၃-တံဇီဝံတံသရီရံသုတ် ၂၁၈. “ဇီဝံ၊ အသက်သည်။ တံ၊ ထိုကိုယ်တည်း။ သရီရံ၊ ကိုယ်သည်။ တန္တိ၊ ထိုအသက်တည်း” ဟူ၍။ (ဤမျှသာထူး၏။) တေရသမံ၊ တဆယ့်သုံးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၄-အညံဇီဝံအညံသရီရံသုတ် ၂၁၉. “ဇီဝံ၊ အသက်သည်။ အညံ၊ ကိုယ်မှတပါး တခြားတည်း။ သရီရံ၊ ကိုယ်သည်။ အညန္တိ၊ အသက်မှတပါး အခြားတည်း” ဟူ၍။ (ဤမျှသာထူး၏။) စတုဒ္ဒသမံ၊ တဆယ့်လေးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၅-ဟောတိတထာဂတောသုတ် ၂၂၀. “တထာဂတော၊ သတ္တဝါသည်။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ ဟောတိတိ၊ ဖြစ်၏ ရှိ၏” ဟူ၍။ (ဤမျှသာထူး၏။) ပန္နရသမံ၊ တဆယ့်ငါးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၆-နဟောတိတထာဂတောသုတ် ၂၂၁. “တထာဂတော၊ သတ္တဝါသည်။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ န ဟောတိတိ၊ မဖြစ် မရှိတော့” ဟူ၍။ (ဤမျှသာထူး၏။) သောဠသမံ၊ တဆယ့်ခြောက်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-180	### ၁၇-ဟောတိစနစဟောတိတထာဂတောသုတ် ၂၂၂. “တထာဂတော၊ သတ္တဝါသည်။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ ဟောတိ စ၊ ဖြစ်လည်းဖြစ်၏။ န စ ဟောတိတိ၊ မဖြစ်လည်းမဖြစ်” ဟူ၍။ (ဤမျှသာထူး၏။) သတ္တရသမံ၊ တဆယ့်ခုနစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၈-နေဝဟောတိနဟောတိတထာဂတောသုတ် ၂၂၃. “တထာဂတော၊ သတ္တဝါသည်။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ နေဝ ဟောတိ၊ ဖြစ်သည်လည်းမဟုတ်။ န န ဟောတိတိ၊ မဖြစ်သည်လည်းမဟုတ်” ဟူ၍။ (ဤမျှသာထူး၏။) အဋ္ဌာရသ မံ၊ တဆယ့်ရှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ သောတာပတ္တိဝဂ္ဂေါ၊ သောတာပတ္တိဝဂ်တည်း။ အဋ္ဌာရသဝေယျာကရဏံ၊ ၁၈-ပါးသော အဖြေသုတ်အပေါင်းသည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးပြီ။ တဿ၊ ထိုသောတာပတ္တိဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား— ဝါတံ၊ ဝါတသုတ်၎င်း။ ဧတံမမ၊ ဧတံမမသုတ်၎င်း။ သောအတ္တာ၊ သောအတ္တသုတ်၎င်း။ နောစမသိယာ၊ နောစမသိယာသုတ်၎င်း။ နတ္ထိ၊ နတ္ထိဒိန္နသုတ်၎င်း။ ကရောတော၊ ကရောတောသုတ်၎င်း။ ဟေတု၊ ဟေတုသုတ်၎င်း။ အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်ဖြစ်သော။ မဟာဒိဋ္ဌိနာ (မဟာဒိဋ္ဌိ)၊ မဟာဒိဋ္ဌိသုတ်၎င်း။ သဿတော စ၊ သဿတဒိဋ္ဌိသုတ်၎င်း။ အသဿတော စ၊ အသဿတဒိဋ္ဌိသုတ်၎င်း။ အန္တဝါ စ၊ အန္တဝါသုတ်၎င်း။ အနန္တဝါ၊ အနန္တဝါသုတ်၎င်း။ တံဇီဝံတံသရီရံတိ၊ တံဇီဝံတံသရီရံသုတ်၎င်း။ အညံဇီဝံအညံသရီရံတိ စ၊ အညံဇီဝံအညံသရီရံသုတ်၎င်း။ ဟောတိတထာဂတောပရမရဏာတိ၊ ဟောတိတထာဂတောသုတ်၎င်း။ နဟောတိတထာဂတောပရမရဏာတိ၊ နဟောတိတထာဂတောသုတ်၎င်း။ ဟောတိစနစဟောတိတထာဂတောပရမရဏာတိ၊ ဟောတိစနစဟောတိတထာဂတောသုတ်၎င်း။ (ပါဠိ၌ ဤပုဒ်ကျပျောက်နေသည်။) နေဝဟောတိနနဟောတိတထာဂတောပရမရဏာတိ၊ နေဝဟောတိနဟောတိတထာဂတောသုတ်၎င်းတည်း။ ### ၂-ဒုတိယဂမနဝဂ် ### ဝါတသုတ် စသည် ၂၂၄-၂၄၁. (ဤသုတ်မှစ၍ ၁၇-သုတ်တို့သည် သောတာပတ္တိဝဂ္ဂသုတ်များနှင့် တူကြ၏။ နောဟိ ဘန္တေ နောက်၌ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဣတိ ခေါ၊ ဤသို့။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ဒုက္ခံ၊ ကို။ ဥပါဒါယ၊ ၍။ ဒုက္ခံ၊ ကို။ အဘိနိဝိဿ၊ ၍။ “န ဝါတာ၊ ပေ။ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာတိ၊ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာ” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒိဋ္ဌိ၊ သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်ပေါ်၏- ဟု ပေးရုံသာထူး၏။ ပုရိမေဝိယ၊
စာမျက်နှာ-181	ရှေ့ဝဂ်သုတ်များ၌ကဲ့သို့။ အဋ္ဌာရသ ဝေယျာကရဏာနိ၊ ၁၈-ပါးသော အဖြေသုတ်တို့ကို။ (အဋ္ဌာရသ ဝေယျာကရဏာနိတိ ဝေယျာကရဏလက္ခဏပတ္တာနိ အဋ္ဌာရသ သုတ္တာနိ၊ ဋ္ဌ။) ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာနိ၊ အကျယ်ချဲ့ထိုက်ကုန်၏။) အဋ္ဌာရသမံ၊ တဆယ့်ရှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၉-ရူပီအတ္တာသုတ် ၂၄၂. (ဤသုတ်၌ အာကာရဝါကျသာ ထူး၏။ အနက်ကား—) “အတ္တာ၊ အတ္တသည်။ ရူပီ၊ ကသိုဏ်းရုပ်တည်းဟူသော အာရုံတည်း။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ အရောဂေါ၊ နာကျင်ပျက်စီးခြင်းမရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏”။ (ဟူသည်တည်း။) ဧကူနဝီသတိမံ၊ အချို့ကိုးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ၁။ ရုပ်တိ အာရမ္မဏာမဝ အတ္ထာတိ ဟိကဒိဋ္ဌိ။ ဋ္ဌ။ အာရမ္မဏဓမဝါထိ ကသိဏသင်္ခါတံ အာရမ္မဏမေဝ။ ဋီ။ ရူ အတ္တာထိ အာဒီသု ကသိဏ ံ အတ္ထာတိ တတ္ထ ယတ္တသဒ္ဓ သညာဘိ ဂဟေတွာ ဝါ အာဇီဝကာ- ယောဝိယ ထဏ္ဏမာဝ ဝါ “ရူပ် အတ္ထာ ဟောတိ အရာဂေါ ဆုံ ဖရဏာ သည်” တိ နံ ပညပေန္တိ။ ထုံ တိ ရူမော ရူပီ ဟု သုတ္တန္တိတ်ပြု၊ ပစ္စည်း သူ၌ဆက်၊ ရူပါဝစရဈာန်၏ အာရုံဖြစ်သော ကသိုဏ်း ရုပ်ကိုလောက်။ ကသိုဏ်းရှုပ်ကို အတ္ထဟုယူ၍ (ဝုတ္တံ “ကသိဏ ံ အတ္ထာ”တိ။ ဂဟေက္ခာတိ ဧတေန စေတသ သမ္ဗာ။ ဒီ- (နဝ) ၁၊ ၄၄၁။) အတ္တ၏ ကထုတ်၊ ရုပ်၌ဖြစ်ပေါ်သောသညာကို သညာဟု ဈာနလာဘီယိုက ပညတ်ကြ၏။ တတ္ထိတို့သည်ကာ။ ကြံဆထွေးထာခြင်းဖြင့်သာလျှင် “အတ္တသည် ကသိုဏ်းရုပ်တည်း။ သေ သည်မှ အထက်၌ မြ၏၊ သညာရှိ၏”ဟု ၎င်းကသိုဏ်းရုပ်ကို သမုတ်ကြသည်ဟူလို။ ဒိဋ္ဌိ၊ ၁၇၁။ ဒိဋ္ဌိ- (နဝ) ၁၊ ၄၄၁။ တို့၌ စောဒနာ သောနောတို့ဖြင့် အကျယ်ဖွင့်ကြသည်။ ရှုပ၏ ဝစနတ္ထ ကိုလည်း ဤသို့ပြုကြသည်။ ရုပ္ပတိ သိလေနာထိ ရုပ်။ ယော၊ အကြင်ကသိုဏ်းရှုပ်သည်။ သီလေန၊ အလေ့အားဖြင့်။ ရုပ္ပတိ၊ ဖောက် ပြန်တတ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ သော၊ ထိုကသိုဏ်းရုပ်သည်။ ရူပီ၊ မည်၏။ ဤ၌ ကသိုဏ်းရုပ်၏ ဖောက်ပြန်ခြင်း အလေ့ရှိဟူသည် ဝတဏာလ အဝသကာထ၏ အစွမ်းအားဖြင့် ကသိုဏ်းရုပ်အထူးသို့ ရောက်သွားခြင်းပင် တည်း။ အတ္တသည် ကသိုဏ်းရုပ်ကသိုဏ်ချုပ်သည် အတ္ထဟု ယူသည်။ အအာ အတ္ထိထိရုပ်၊ ထိုအတ္ထ၏။ ရူပီ၊ ကသိုက်ရုပ်သည်။ အတ္ထိး ရှိ၏။ ဣတိးကြောင့်။ ရှုပ်၊ မည်၏။ သိယာပုတ္တကာ ဆင်ရုံကဲ့သို့ အဘေဆေဥပစာအားဖြင့် ကသိုဏ်းရုပ်ကိုပင် ကသိုဏ်းရုပ်ရှိသော အရာ ဟု ပြားသကဲ့သို့ ဆိုထားသည်ဟူလို။ နံ ရူပန္တံ အဘာ အတ္ထိထိ ရူပီ။ ရုပ္ပန္နံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း။ ရူပံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း။ အာ၊ ထိုအတ္တ၏။ တံ၊ ထိုဖောက်ပြန်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ရူပီ၊ မည်၏။ “ရူပိနော ဓမ္မာ” အဘိဓမ္မမာတိက၌ ကဲ့သို့ ဖောက်ပြန်ခြင်းသဘောရှိသော အတ္ထဟူလို။ ဤသို့ ဝစနတ္ထ ၃မျိုးဆိုကြသည်။ အရောဓဂါထိ နိက္ခော။ နတ္ထိ ဧတေသာ ဘောဂါ အင်္ဂါတိ အရောဂေါကိ အရောဂသမ္ပာ နိစ္စပရိယာယတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ နိဒ္ဒေ-၁၊ ၁၇၁။ ရောဂသဒ္ဓေါ ဘင်္ဂပရိယာယော။ ဘင်္ဂာပိ ရုဇ္ဇနဘာဝတော။ ပ။ ရောဂသဒ္ဓေါ ဝါ ဗျာဒိပရိယာယာ။ ဒီ-ဋ္ဌိ- (န) ၁၊ ၄၄၁ဂသဒ္ဒါ နာကျင်ပျက်စီးခြင်း အနက်ယော၊ အတ္တသည် နာကျင် ပျက်စီးခြင်းမရှိ။ မြဲသည်ဟူလို။
စာမျက်နှာ-182	### ၂၀-အရူပီအတ္တာသုတ် ၂၄၃. (ဤသုတ်၌လည်း အာကာရဝါကျသာ ထူး၏။ အနက်ကား—) “အတ္တာ၊ အတ္တသည်။ အရူပီ၊ အရူပဈာန်သမာပတ်၏ အာရုံ (ကသိဏဒ္ဓါတိမာကာသ ပဌမာရူပ္ပဝိညာဏ နတ္ထိဘာဝ အာကိဉ္စညာယတန) တည်း။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ အရောဂေါ၊ နာကျင်ပျက်စီးခြင်းမရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏”။ (ဟူသည်တည်း။) ဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ်မြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၂၁-ရူပီစအရူပီစအတ္တာသုတ် ၂၄၄. “အတ္တာ၊ အတ္တသည်။ ရူပီ စ၊ ကသိုဏ်းရုပ်ဟူသော အာရုံလည်းဟုတ်၏။ အရူပီ စ၊ အရူပဈာန်သမာပတ်၏ အာရုံလည်းဟုတ်၏။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ အရောဂေါ၊ နာကျင်ပျက်စီးခြင်းမရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏”။ ဧကဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ့်တခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၂၂-နေဝရူပီနာရူပီအတ္တာသုတ် ၂၄၅. “အတ္တာ၊ အတ္တသည်။ နေဝ ရူပီ၊ ကသိုဏ်းရုပ်ဟူသော အာရုံလည်းမဟုတ်။ နာရူပီ၊ အရူပဈာန်သမာပတ်၏ အာရုံလည်းမဟုတ်။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ အရောဂေါ၊ နာကျင်ပျက်စီးခြင်းမရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏” ဟု ပေး။ (နေဝရူပီ နာရူပီတိ တက္ကမတ္တေန ဂဟိတဒိဋ္ဌိ၊ ဋ္ဌ။) ဗာဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ့်နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ၁။ အရူပီတီ ဈာနံ “အတ္တာတိ ဂဟိတဒိဋ္ဌိ။ ဋ္ဌ။ ခရုပသမာပတ္တိနိမိတ္တံ ပန အတ္တာတိ သမာပတ္တိသညဒ္ဒဿ သညာတိ ဂဟေတွာ ပါ နိဂဏ္ဌာဒယော ဝိယ ဘက္ကမတ္တေနေဝ ဝါ အရူပီ အတ္တာ ဟောတိ ပရံ မရဏာ သည် တိ နံ ပညပေန္တိ။ ဒိ-ဋ္ဌ ၁၊ ၁၀၉။ ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသပဌမာရုပ္ပဗိညာဏနတ္ထိဘာဝါအာကိဉ္စညာယတနာနိယထာရှာမရူပသမာပတ္တိနိမိတ္တံ နာမ။ နိဗ္ဗပဏ္ဏေ တပ္ပရိမာဏော. တိတ္တကရသော ဝိယ သရီရပ္မမာဏာ အရူပီ အက္တာ သရုံရေ ဘိစ္ဆတီထိတက္ကမတ္တေနေဝ နိဂဏ္ဌာ “ဘရူပီ အတ္တာ သညီ”တိ ပညာ ပေန္တီတိ အာဟ “နိဂဏ္ဌာဒယော ငိယာ” တိ။ ဒီ-- (နဝ) ၁၊ ၄၄၂။ ထိုက်သင့်သည်အားလျော်စွာ အရူပဈာန်သမာပတ် ၄-ပါး၏ အာရုံဖြစ်သည့် ကသိဏုဂ္ဃာဋိမာကာသပညတ် ပဌမာရုပ္ပဝိညာဏ်, နတ္ထိဘောပညတ် အာကိဉ္စညာယတနတ်ကို အတ္တဟုယူ၍ ထိုအတ္တ၏ ၎င်းအရူပဈာန်သမာပတ် အာရုံ၌ဖြစ်သည့် သမာပတ်သညာကို “သညာ”ဟု ဈာနလာဘီတိုက ပညတ်ကြသည်။ တက္ကီပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်ကား နိဂဏ္ဏစသည်တို့ကဲ့သို့ အတွေးအဆမျှဖြင့်သာလျှင် ၎င်းအရူပဈာန်သမာပတ်အာရုံကို “တပာရွက်၌ အရွက်ပမဏရှိသမျှ ခါးသောအရသာရှိသကဲ့သို့ အတ္တသည်လည်း ကိုယ်ခန္ဓာရှိသလောက်တည်၏” ဟု ကြံဆပြီးလျှင် “အတ္တသည် အရူပဈာန်သမာပတ်အာရုံတည်း၊ သေပြီးနောက် ပျက်စီးခြင်းမရှိ ပြဲ၏ဟု၎င်း သညာရှိ၏ဟု၎င်း သမုတ်ခေါ်ဝေါ်ကြသည်”ဟု ဆိုလို၏။
စာမျက်နှာ-183	### ၂၃-ဧကန္တသုခီသုတ် ၂၄၆. “အတ္တာ၊ အတ္တသည်။ ဧကန္တသုခီ၊ စင်စစ်ချမ်းသာရှိ၏- ဟု ပေး။ ကြွင်းတူပြီး (ဧကန္တသုခီတိ လာဘိတတ္တိဇာတိသာရာနံ ဥပ္ပဒိဋ္ဌိ၊ ဋ္ဌ။ အတိတ်၌ စင်စစ်ချမ်းသာသော ကိုယ်ခန္ဓာ အတ္တဘာဝကို နှလုံးသွင်းသော ဈာနလာဘီ၏ သန္တာန်၌ ဤဒိဋ္ဌိဖြစ်၏။ ယခုဘဝ၌ ငါချမ်းသာသကဲ့သို့ နောက်ဘဝအဆက်ဆက်၌လည်း ငါချမ်းသာတယ်ဟု နှလုံးသွင်းသော တက္ကို ပုဂ္ဂိုလ်၏သန္တာန်၌ ဤဒိဋ္ဌိဖြစ်၏။ ၇-ဘဝ ၈-ဘဝ၌ ချမ်းသာသည်၏အဖြစ်ကို အောက်မေ့၍ မြင်နိုင်သော ဇာတိသာရပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌ ဤဒိဋ္ဌိဖြစ်၏ ဟူလို၏။) တေဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ့်သုံးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၂၄-ဧကန္တဒုက္ခီသုတ် ၂၄၇. “အတ္တာ၊ အတ္တသည်။ ဧကန္တဒုက္ခီ၊ စင်စစ် ဆင်းရဲရှိ၏- ဟု ပေး။ စတုဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ့်လေးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၂၅-သုခဒုက္ခီသုတ် ၂၄၈. “အတ္တာ၊ အတ္တသည်။ သုခဒုက္ခီ၊ ချမ်းသာဆင်းရဲရှိ၏- ဟု ပေး။ ပဉ္စဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ့်ငါးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၂၆-အဒုက္ခမသုခီသုတ် ၂၄၉. “အတ္တာ၊ အတ္တသည်။ အဒုက္ခမသုခီ၊ ဆင်းရဲချမ်းသာမရှိ- ဟု ပေးရုံသာထူး။ ဆဋ္ဌဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ့်ခြောက်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ဒုတိယပေယျာလော၊ ဒုတိယပေယျာလတည်း။ တဿ၊ ထိုဒုတိယပေယျာလ၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား— ဝါတံ၊ ဝါတသုတ်၎င်း။ ဧတံမမ၊ ဧတံမမသုတ်၎င်း။ သောအတ္တာ၊ သောအတ္တသုတ်၎င်း။ နောစမသိယာ၊ နောစမသိယာသုတ်၎င်း။ နတ္ထိ၊ နတ္ထိဒိန္နသုတ်၎င်း။ ကရောတော၊ ကရောတောသုတ်၎င်း။ ဟေတု စ၊ ဟေတုသုတ်၎င်း။ မဟာဒိဋ္ဌေန၊ မဟာဒိဋ္ဌိအမည်ဖြင့်။ အဋ္ဌမံ၊ ၈-ခုမြောက်သုတ်၎င်း။ သဿတော၊ သဿတဒိဋ္ဌိသုတ်၎င်း။ အသဿတော စေဝ၊ အသဿတဒိဋ္ဌိသုတ်၎င်း။ အန္တာနန္တဝါ စ၊ အန္တဝါသုတ် အနန္တဝါသုတ်၎င်း။ (ဗုဒ္ဓတိကာရကဂါထာပူရဏီ။) တံဇီဝံ၊ တံဇီဝံတံသရီရံသုတ်၎င်း။ အညံဇီဝံ စ၊ အညံဇီဝံအညံသရီရံသုတ်၎င်း။ တထာဂတေန၊ တထာဂတအမည်ဖြင့်။ စတ္တာရော၊ ၄-သုတ်တို့၎င်း။ ရူပီအတ္တာဟောတိ၊ ရူပီအတ္တသုတ်၎င်း။ အရူပီစအတ္တာဟောတိ၊ အရူပီအတ္တသုတ်၎င်း။ ရူပီစအရူပီစအတ္တာဟောတိ၊ ရူပီစအရူပီစအတ္တသုတ်၎င်း။ နေဝရူပီနာရူပီအတ္တာဟောတိ၊ နေဝရူပီနာရူပီအတ္တသုတ်၎င်း။ သုခီအတ္တာဟောတိ၊ ဧကန္တသုခီသုတ်၎င်း။ ဧကန္တဒုက္ခီအတ္တာဟောတိ၊ ဧကန္တဒုက္ခီသုတ်၎င်း။ သုခဒုက္ခီအတ္တာဟောတိ၊
စာမျက်နှာ-184	သုခဒုက္ခီသုတ်၎င်း။ အဒုက္ခမသုခီအတ္တာဟောတိအရောဂေါပရမရဏာ၊ အဒုက္ခမသုခီသုတ်၎င်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဆဋ္ဌဝီသတိမံ၊ ၂၆-ပါးသော။ ဣမေ သတ္တာနိ၊ ဤသုတ်တို့ကို။ ဒုတိယဝါရေန၊ ဒုတိယဝါရအားဖြင့်။ ဒေသိတာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။ ### ၃-တတိယဂမနဝဂ် ### ၁-ဝါတသုတ် ၂၅၀. (သာဝတ္ထိနိဒါနံမှစ၍ နောဟိ ဘန္တေ အထိ မထူးပြီ။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣတိ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ ယံ၊ အကြင်သဘောတရားသည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ တံ၊ ထိုသဘောတရားသည်။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲ၏။ တသ္မိံ၊ ထိုဆင်းရဲသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ တံ၊ ထိုဆင်းရဲကို။ ဥပါဒါယ၊ အကြောင်းပြု၍။ “န ဝါတာ၊ ပေ။ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာတိ၊ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာ” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒိဋ္ဌိ၊ သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်ပေါ်၏။ (ကြွင်းမထူးပြီ။) ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသောသုတ်တည်း။ ### ၂-၂၅-ဧကန္တဒုက္ခီသုတ် ၂၅၁-၂၇၄. (ဒုတိယဝဂ္ဂဝိယ၊ ဒုတိယဝဂ်၌ကဲ့သို့။ စတုဝီသတိ၊ ၂၄-ပါးသော။ သုတ္တာနိ၊ သုတ်တို့ကို။ ပူရေတဗ္ဗာနိ၊ ပြည့်စေအပ်ကုန်၏။) ပဉ္စဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ့်ငါးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၂၆-အဒုက္ခမသုခီသုတ် ၂၇၅. (ဤသုတ်လည်း မထူးပြီ။) ဆဋ္ဌဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ့်ခြောက်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ တတိယပေယျာလော၊ တတိယပေယျာလတည်း။ ### ၄-စတုတ္ထဂမနဝဂ် ### ၁-ဝါတသုတ် ၂၇၆. (ဤသုတ်လည်း မထူးပြီ။ ရူပံ နိစ္စံ ဝါ စသည်ကို အနတ္တလက္ခဏသုတ် စာပိုဒ် ၅၉-ရှု၍ သမ္ဗန္ဓ။) ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသောသုတ်တည်း။ ### ၂-၂၅-ဧကန္တဒုက္ခီသုတ် ၂၇၇-၃၀၀. (ဒုတိယဝဂ္ဂဝိယ၊ ဒုတိယဝဂ်၌ကဲ့သို့။ ပ။ ပူရေတဗ္ဗာနိ၊ ပြည့်စေအပ်ကုန်၏။) ပဉ္စဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ့်ငါးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-185	### ၂၆-အဒုက္ခမသုခီသုတ် ၃၀၁. (ဤသုတ်လည်း မထူးပြီ။) ဆဋ္ဌဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ့်ခြောက်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ပုရိမဝဂ္ဂေ၊ ပုရိမဂမနဝဂ်၌။ အဋ္ဌာရသ၊ ၁၈-သုတ်ကုန်သော။ ဝေယျာကရဏာနိ၊ ဝေယျာကရဏတို့တည်း။ ဒုတိယဂမနေ၊ ဒုတိယဂမနဝဂ်၌။ ဆဋ္ဌဝီသံ၊ ၂၆-သုတ်သော။ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာနိ၊ ချဲ့အပ်သောသုတ်တို့လည်းတည်း။ တတိယဂမနေ၊ တတိယဂမနဝဂ်၌။ ဆဋ္ဌဝီသံ၊ ၂၆-သုတ်သော။ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာနိ၊ ချဲ့အပ်သောသုတ်တို့လည်းတည်း။ စတုတ္ထဂမနေ၊ စတုတ္ထဂမနဝဂ်၌။ ဆဋ္ဌဝီသံ၊ ၂၆-သုတ်သော။ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာနိ၊ ချဲ့အပ်သောသုတ်တို့တည်း။ ဒိဋ္ဌိသံယုတ္တံ၊ ဒိဋ္ဌိသံယုတ်သည်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။
စာမျက်နှာ-186	### ၄-ဩက္ကန္တသံယုတ် ### ၁-စက္ခုသုတ် ၃၀၂။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ စက္ခု၊ စက္ခုပသာဒသည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမိ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ သောတံ၊ သောတပသာဒသည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမိ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ ဃာနံ၊ ဃာနပသာဒသည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမိ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ ဇိဝှာ၊ ဇိဝှါပသာဒသည်။ အနိစ္စာ၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမီ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ ကာယော၊ ကာယပသာဒသည်။ အနိစ္စော၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမီ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ မနော၊ ဘဝင်စိတ်သည်။ အနိစ္စော၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမီ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ ဣမေ ဓမ္မေ၊ ဤသဘောတရားတို့ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သဒ္ဓဟတိ၊ ယုံကြည်၏။ အဓိမ ุစ္စတိ၊ သက်ဝင်၏။ အယံ၊ ဤသူကို။ သမ္မတ္တနိယာမံ၊ မဖောက်ပြန်သောသဘောရှိသည်ဖြစ်၍ မိမိ၏ အခြားမဲ့၌ အကျိုးသော အရိယမဂ် (သောတာပတ္တိမဂ်) သို့။ ဩက္ကန္တော၊ သက်ဝင်သော။ (ဩက္ကန္တော သမ္မတ္တနိယာမံတိ ပဒိဋ္ဌော အရိယမဂ္ဂံ၊ ဋ္ဌ။ ဒဿနမ္ပိ သမ္မတ္တံ၊ တံသိန္ဓုနဝနပဝတ္တနိယာမော သမ္မတ္တနိယာမော၊ ဋ္ဌ။) သပ္ပုရိသဘူမိံ၊ သူတော်ကောင်းဘုံ (အဆင့်) သို့။ ဩက္ကန္တော၊ သက်ဝင်သော။ ပုထုဇ္ဇနဘူမိံ၊ ပုထုဇဉ်ဘုံ (အဆင့်) ကို။ အတိဝတ္တော၊ လွန်ပြီးသော။ ကမ္မံ၊ အကြင်အမှုကို။ ကတွာ၊ ပြုသည်ရှိသော်။ နိရယံ ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ ငရဲ၌သော်၎င်း။ တိရစ္ဆာနယောနိံ ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ တိရစ္ဆာန်တို့၏ စုဝေးရာအရပ်၌သော်၎င်း။ ပေတ္တိဝိသယံ ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ ပြိတ္တာတို့၏ နေရာဌာန၌သော်၎င်း။ ပယျ၊ ဖြစ်၏။ တံ ကမ္မံ၊ ထိုအမှုကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှါ။ အဘဗ္ဗော၊ မထိုက်သော။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ သောတာပတ္တိဖလံ၊ သောတာပတ္တိဖိုလ်ကို။ န သစ္ဆိကရောတိ၊ မျက်မှောက်မပြုသေး။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်။ ကာလံ ကာတုံ၊ အတ္တဘာဝကို ပစ်ချခြင်းကို ပြုခြင်းငှါ။ အဘဗ္ဗော စ၊ မထိုက်သော။ သဒ္ဓါနုသာရီ၊ သဒ္ဓါဖြင့် အစဉ်အောက်မေ့သူဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယဿ ခေါ၊ အကြင်သူ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပညာယ၊ ပညာဖြင့်။ ဣမေ ဓမ္မာ၊ ဤသဘောတရားတို့သည်။ မတ္တသော၊ အတိုင်းအရှည်အားဖြင့်။ နိဗ္ဗာနံ၊ သစ္စာဘိသမယအားဖြင့် ကြည့်ရှုသိပြီးခြင်းငှါ။ ခမန္တိ၊ စွမ်းနိုင်ကုန်၏။ အယံ၊ ဤသူကို။ သမ္မတ္တနိယာမံ၊ သို့။ ဩက္ကန္တော၊ သက်ဝင်သော။ ကာလံ ကာတုံ၊ ငှါ။ အဘဗ္ဗော စ၊ မထိုက်သော။ ဓမ္မာနုသာရီ၊ ပညာတရားဖြင့် အစဉ်အောက်မေ့သူဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ ဣမေ ဓမ္မေ၊ ၁။ မတ္တငသာ နိဇ္ဈာနီ သန္တိတိ ပာဏကော ဩလောကနံ ခမန္တိ။ ဋ္ဌ။ ဩလောကနန္တိ သစ္စာဘိသမယ- သင်္ခါတံ ဒဿနံ။ ခမန္တိ သာရှိ၊ ဥာသန္တိတိ အတ္ထာ။ ဋီ။ ဣမေ ဓမ္မာ ပညာယ နိဗ္ဗာနံ ခမန္တိ=ဤစက္ခု စသော သဘောတရားတို့သည် ရူသောဂုဏ်ဥာဏ်ပညာဖြင့် ရှုခြင်း သစ္စာ ၄-ပါးကို သိမြင်ခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်ကုန် ၏၊ ဤသဘောတရားတို့ ဥာဏ်ပညာဖြင့် သိအပ်ကုန်၏ ဟူလို။
စာမျက်နှာ-187	ဤသဘောတရားတို့ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဿတိ၊ မြင်၏။ အယံ၊ ဤသူကို။ အဝိနိပါတဓမ္မော၊ အလိုအာသ ာကင်းလျက် ဖရိုဖရဲကျခြင်းသဘော မရှိသော။ နိယတော၊ မဂ္ဂနိယာမအားဖြင့် မြဲသော။ သမ္ဗောဓိပရာယနော၊ ကောင်းစွာသိကြောင်း အထက်မဂ် ၃-ပါးလျှင် လည်းလျောင်းရာရှိသော။ သောတာပန္နော၊ သောတာပန်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသောသုတ်တည်း။ ### ၂-ရူပသုတ် ၃၀၃။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပါ၊ ရူပါရုံတို့သည်။ အနိစ္စာ၊ မမြဲကုန်။ ဝိပရိဏာမိနော၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိကုန်၏။ အညထာဘာဝိနော၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိကုန်၏။ သဒ္ဒါ၊ သဒ္ဒါရုံတို့သည်။ ဂန္ဓာ၊ ဂန္ဓာရုံတို့သည်။ ပ။ ရသာ၊ ရသာရုံတို့သည်။ ပ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံတို့သည်။ ပ။ ဓမ္မာ၊ ဓမ္မာရုံတို့သည်။ အနိစ္စာ၊ မမြဲကုန်။ ဝိပရိဏာမိနော၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိကုန်၏။ အညထာဘာဝိနော၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိကုန်၏။ (ယော ဘိက္ခဝေ မှစ၍ သမ္ဗောဓိပရာယနော အထိ ပေးမြဲ။) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၃-ဝိညာဏသုတ် ၃၀၄။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ စက္ခုဝိညာဏံ၊ စက္ခုဝိညာဏ်သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမိ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝိ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ သောတဝိညာဏံ၊ သည်။ ပ။ ဃာနဝိညာဏံ၊ သည်။ ပ။ ဇိဝှါဝိညာဏံ၊ သည်။ ပ။ ကာယဝိညာဏံ၊ သည်။ ပ။ မနောဝိညာဏံ၊ သည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမိ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ (ယော ဘိက္ခဝေ မှစ၍ သမ္ဗောဓိပရာယနော အထိ ပေးမြဲ။) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၄-သမ္ဖဿသုတ် ၃၀၅။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ စက္ခုသမ္ဖဿော၊ စက္ခုသမ္ဖဿသည်။ အနိစ္စော၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမီ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ သောတသမ္ဖဿော၊ သည်။ ပ။ ဃာနသမ္ဖဿော၊ သည်။ ပ။ ဇိဝှါသမ္ဖဿော၊ သည်။ ပ။ ကာယသမ္ဖဿော၊ သည်။ ပ။ မနောသမ္ဖဿော၊ သည်။ အနိစ္စော၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမီ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ (ယော ဘိက္ခဝေ မှစ၍ သမ္ဗောဓိပရာယနော အထိ ပေးမြဲ။) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-188	### ၅-သမ္ဖဿဇာသုတ် ၃၀၆။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ စက္ခုသမ္ဖဿဇာ၊ စက္ခုသမ္ဖဿကြောင့် ဖြစ်သော။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာသည်။ အနိစ္စာ၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမီ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ သောတသမ္ဖဿဇာ၊ သော။ ဝေဒနာ၊ သည်။ ပ။ ဃာနသမ္ဖဿဇာ၊ သော။ ဝေဒနာ၊ သည်။ ပ။ ဇိဝှါသမ္ဖဿဇာ၊ သော။ ဝေဒနာ၊ သည်။ ပ။ ကာယသမ္ဖဿဇာ၊ သော။ ဝေဒနာ၊ သည်။ ပ။ မနောသမ္ဖဿဇာ၊ သော။ ဝေဒနာ၊ သည်။ အနိစ္စာ၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမီ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ (ယော ဘိက္ခဝေ မှစ၍ သမ္ဗောဓိပရာယနော အထိ ပေးမြဲ။) ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၆-ရူပသညာသုတ် ၃၀၇။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပသညာ၊ ရူပသညာသည်။ အနိစ္စာ၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမီ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ (ကြွင်းပေးမြဲ။ သညာ ၆-ပါးကို ဟောတော်မူ၏။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၇-ရူပသဉ္စေတနာသုတ် ၃၀၈။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပသဉ္စေတနာ၊ ရူပသဉ္စေတနာသည်။ အနိစ္စာ၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမီ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ (ကြွင်းပေးမြဲ။ သဉ္စေတနာ ၆-ပါးကို ဟောတော်မူ၏။) သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၈-ရူပတဏှာသုတ် ၃၀၉။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပတဏှာ၊ ရူပတဏှာသည်။ အနိစ္စာ၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမီ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ (ကြွင်းပေးမြဲ။ တဏှာ ၆-ပါးကို ဟောတော်မူ၏။) အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၉-ပထဝီဓာတုသုတ် ၃၁၀။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ပထဝီဓာတု၊ ပထဝီဓာတ်သည်။ အနိစ္စာ၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမီ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ (ကြွင်းပေးမြဲ။ ဓာတ် ၆-ပါးကို ဟောတော်မူ၏။) နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-189	### ၁၀-ခန္ဓသုတ် ၃၁၁။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရူပံ၊ ရူပသည်။ အနိစ္စံ၊ မမြဲ။ ဝိပရိဏာမိ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းရှိ၏။ အညထာဘာဝီ၊ တပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ (ကြွင်းပေးမြဲ၊ ခန္ဓာ ၅-ပါးကို ဟောတော်မူ၏။) ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ဩက္ကန္တသံယုတ္တံ၊ ဩက္ကန္တသံယုတ်သည်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။ တဿ၊ ထိုဩက္ကန္တသံယုတ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား— စက္ခု၊ စက္ခုသုတ်၎င်း။ ရူပဉ္စ၊ ရူပသုတ်၎င်း။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏသုတ်၎င်း။ ဖဿော စ၊ သမ္ဖဿသုတ်၎င်း။ ဝေဒနာ စ၊ သမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာသုတ်၎င်း။ (ပစ္စည္ဇာတ္ထတ္တိယာ။) သညာ စ၊ ရူပသညာသုတ်၎င်း။ စေတနာ၊ ရူပသဉ္စေတနာသုတ်၎င်း။ တဏှာ၊ ရူပတဏှာသုတ်၎င်း။ ဓာတု၊ ပထဝီဓာတုသုတ်၎င်း။ ခန္ဓာ၊ ခန္ဓသုတ်၎င်း။ (ပစ္စည္ဇာတ္ထတ္တိယာ ပိ။) ဣမေ ဒသ၊ ထို ၁၀-သုတ်တို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။
စာမျက်နှာ-190	### ၅-ဥပ္ပါဒသံယုတ် ### ၁-စက္ခုသုတ် ၃၁၂။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ စက္ခုသ္မိံ၊ စက္ခုပသာဒ၏။ ယော ခေါ ဥပ္ပါဒေါ၊ အကြင် ဖြစ်ပြခြင်းသည်။ ယာ ဌိတိ၊ အကြင် တည်ခြင်းသည်။ ယာ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ၊ အကြင် ရေး၍ ဖြစ်ခြင်းသည်။ ယော ပါဟုဘာဝေါ၊ အကြင် ထင်ရှားစွာ ဖြစ်ခြင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏။) ဧသော၊ ဤ (စက္ခုပသာဒ၏) ဖြစ်ခြင်း တည်ခြင်း ထင်ရှားစွာ ဖြစ်ခြင်းသည်။ ဒုက္ခဿ၊ ဆင်းရဲ၏။ ဥပ္ပါဒေါ၊ ဖြစ်ခြင်းတည်း။ ရောဂါနံ၊ အနာရောဂါတို့၏။ ဌိတိ၊ တည်ခြင်းတည်း။ ဇရာမရဏဿ၊ အိုခြင်း သေခြင်း၏။ ပါဟုဘာဝေါ၊ ထင်ရှားဖြစ်ခြင်းတည်း။ (သောတံ ဃာနံ ဇိဝှာ ကာယော မနော တို့၌လည်း ဤနည်းပေး။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ စက္ခုသ္မိံ၊ စက္ခုပသာဒ၏။ ယော စ နိရောဓော၊ အကြင် ချုပ်ခြင်းသည်။ ယော ဝူပသမော၊ အကြင် ငြိမ်းပြခြင်းသည်။ ယော အတ္ထင်္ဂမော၊ အကြင် ကွယ်ခြင်းသို့ ရောက်ခြင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏။) ဧသော၊ ဤ (စက္ခုပသာဒ၏) ချုပ်ခြင်း ငြိမ်းခြင်း ကွယ်ခြင်းသို့ ရောက်ခြင်းသည်။ ဒုက္ခဿ၊ ဆင်းရဲ၏။ နိရောဓော၊ ချုပ်ခြင်းတည်း။ ရောဂါနံ၊ အနာရောဂါတို့၏။ ဝူပသမော၊ ငြိမ်းခြင်းတည်း။ ဇရာမရဏဿ၊ အိုခြင်း သေခြင်း၏။ အတ္ထင်္ဂမော၊ ကွယ်ခြင်းသို့ ရောက်ခြင်းတည်း။ (ကြွင်း ပေးမြဲ။) ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသောသုတ်တည်း။ ### ၂-ရူပသုတ် ၃၁၃။ (ဤသုတ်၌ ရူပါနံ၊ ရူပါရုံတို့၏- ဟု ပေး၊ ကြွင်း မထူး။ အာရုံ ၆-ပါးကို ဟောတော်မူသည်သာ ထူး၏။) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၃-ဝိညာဏသုတ် ၃၁၄။ (ဤသုတ်၌ စက္ခုဝိညာဏဿ၊ စက္ခုဝိညာဏ်၏- ဟု ပေး၊ ကြွင်း မထူး။ ဝိညာဏ် ၆-ပါးကို ဟောတော်မူသည်သာ ထူး၏။) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၄-သမ္ဖဿသုတ် ၃၁၅။ (ဤသုတ်၌ စက္ခုသမ္ဖဿဿ၊ စက္ခုသမ္ဖဿ၏- ဟု ပေး၊ ကြွင်း မထူး။ သမ္ဖဿော ၆-ပါးကို ဟောတော်မူသည်သာ ထူး၏။) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-191	### ၅-သမ္ဖဿဇာသုတ် ၃၁၆။ (ဤသုတ်၌ စက္ခုသမ္ဖဿဇာယ၊ စက္ခုသမ္ဖဿကြောင့် ဖြစ်သော။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၏- ဟု ပေး၊ ဝေဒနာ ၆-ပါးကို ဟောတော်မူသည်သာ ထူး၏။) ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၆-သညာသုတ် ၃၁၇။ (သညာ ၆-ပါးကို ဟောတော်မူသည်သာ ထူး၏။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၇-သဉ္စေတနာသုတ် ၃၁၈။ (သဉ္စေတနာ ၆-ပါးကို ဟောတော်မူသည်သာ ထူး၏။) သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၈-တဏှာသုတ် ၃၁၉။ (တဏှာ ၆-ပါးကို ဟောတော်မူသည်သာ ထူး၏။) အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၉-ဓာတုသုတ် ၃၂၀။ (ဓာတ် ၆-ပါးကို ဟောတော်မူသည်သာ ထူး၏။) နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၀-ခန္ဓသုတ် ၃၂၁။ (ခန္ဓာ ၅-ပါးကို ဟောတော်မူသည်သာ ထူး၏။) ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ဥပ္ပါဒသံယုတ္တံ၊ ဥပ္ပါဒသံယုတ်သည်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။ (ဤဥဒ္ဒါနဂါထာလည်း ဩက္ကန္တသံယုတ် ဥဒ္ဒါနဂါထာအတိုင်း ပေး။)
စာမျက်နှာ-192	### ၆-ကိလေသသံယုတ် ### ၁-စက္ခုသုတ် ၃၂၂။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ တည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ စက္ခုသ္မိံ၊ စက္ခုပသာဒ၌။ ယော ဆန္ဒရာဂေါ၊ အကြင် လိုချင်တပ်မက်ခြင်းသည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏။) ဧသော၊ ဤ (စက္ခုပသာဒ၌) လိုချင်တပ်မက်ခြင်းသည်။ (ဧသောတိ စက္ခုသ္မိံ ဆန္ဒရာဂေါ။ ဋီ။) စိတ္တဿ၊ ကာမ, ရူပ, အရူပ, လောကုတ္တရာ စိတ်ကို။ ကိလေသော၊ ကပ်၍ ညစ်နွမ်း ပူပန်စေတတ် နှိပ်စက် တားမြစ်တတ်၏။ (သောတေ ဃာနေ ဇိဝှာယံ ကာယေ မနော တို့၌လည်း ဤနည်းပေး။) ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယဿ ခေါ ဘိက္ခုနော၊ အကြင် ရဟန်းသည်။ ဣမေသု ဆသု ဌာနေသု၊ ဤ ၆-ဌာနတို့၌။ စေတသော၊ ကာမ ရူပ အရူပ လောကုတ္တရာ စိတ်ကို။ ဥပတ္ထမ္ဘကိလေသော၊ ကပ်၍ ညစ်နွမ်း ပူပန်စေမှု နှိပ်စက် တားမြစ်မှုသည်။ ဝါ၊ ကို။ ပဟီနော၊ ပယ်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ စိတ္တံ၊ သမထဝိပဿနာ စိတ်သည်။ (စိတ္တန္တိ သမထဝိပဿနာစိတ္တံ၊ ဋ္ဌ။) နေက္ခမ္မံ၊ ကိလေသာတို့မှ ထွက်မြောက်တတ်သော မဂ်ဖိုလ် ထွက်မြောက်ရာ နိဗ္ဗာန်သို့ ညွှတ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ၏။ နေက္ခမ္မပရိဘာဝိတံ၊ ကိလေသာတို့မှ ထွက်မြောက်တတ်သော မဂ်ဖိုလ် နိဗ္ဗာန်ဖြင့် ထုံအပ်သော။ စိတ္တံ၊ သမထဝိပဿနာ စိတ်သည်။ အဘိညာသစ္ဆိကရဏီယေသု၊ (ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏ်ဖြင့်) ရှေးရှု သိ၍ မျက်မှောက်ပြုအပ်ကုန်သော။ ဓမ္မေသု၊ အရိယမဂ်နှင့် ယှဉ်သော အဘိညာဉ် ၆-ပါး တရားတို့၌။ ကမ္မနိယံ၊ အမှု၌ ကောင်းသည်ဟူ၍။ ၁။ စိတ္ထာသော ဥပက္ကိလေသောထိ ကတရစိတ္ထ? ထုသူမကစိတ္တသ။ ဋ္ဌ။ ဥပစ္စ လောက်ထိ ဥပက္ကိလေသောနှင်း ဥဒ္ဒ ကိလေသေတိ ဥပထာပေတိ မလီနဘာဝံ ကအရတီတိ ဥပက္ကိလေသော။ ကာမ ရူပ အရူပစိတ်ကို ပူပန်စေတတ် ညစ်နွမ်းစေတတ်သော စက္ခုပသာဒ၌ လိုချင် တပ်မက်ခြင်းကိုကောက်။ ကိလိသဓာတ် ထာနှလေနတ္ထ၊ ဥပေစ္စ ကိလေသတိ ဗာဓကီထိ ဥပက္ကိလေသော။ လောကုတ္တရာစိတ်ကို (မဖြစ်အောင်) နှိပ်စက်ထားဖြစ် တတ်သော စက္ခုပသာဒ၌ ထိုချင်တပ်မက်ခြင်းကိုကောက်။ ကိလိသဓာတ်၊ ဗာဓနတ္ထ၊ ၂။ နေက္ခမှုန် နာလောကုတ္တရာနိန္။ ဋ္ဌ။ အရိယဖလံ ပဋိပ္ပတ္တိယာနဝသေန ပဝတ္တိယာ သဗ္ဗသံကိလေသာ နိက္ခန္တတ္ထာ နေက္ခမ္မံ၊ မဂ္ဂနိဗ္ဗာနာနဲ ပန နေက္ခမ္မသာဝေါ ဥက္ကံသတော ဂဟိထာ ပေါတိ အာဟ “နေက္ခမ္မနိ နှဝလောကုတ္တရဓမ္မန်” န္တိ၊ ဋီ။ ဗိုလ်သည် ပဋိပ္ပာဋိယာန်၏ အစွမ်းအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းဖြင့် အလုံးစုံသော ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက် သတ်သောကြောင့် နေက္ခမှုမည်၏။ မဂ်နှင့်နီဗ္ဗာန်တို့ နေက္ခမ္မမည်သည်၏ အဖြစ်ကိုကား ဥက္ကံသနည်းဖြင့် ယူအပ်၏။ မဂ်နှင့်နိဗ္ဗာန်သည် အမှန်အစပ်အားဖြင့် ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်တတ်သောကြောင့် နေက္ခမ္မသာ၍မည်၏ ယူလို။ ၃။ အဘိညာသစ္ဆိကရဏီယေသု ဓမ္မေသူတိ ပစ္စဝေက္ခဏဥာဏေန အဘိဇာနိတာ သစ္ဆိကာတဗ္ဗေသု ဆဋ္ဌဘိညာဓမ္မေသု။ ဋ္ဌ။
စာမျက်နှာ-193	ခါယတိ၊ ထင်၏ (ခမဓာတ်-သကျတ္ထ၊ ဥပဋ္ဌာနတ္ထ၊) တနည်း။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ အဘိညာသစ္ဆိကရဏီယေသု၊ ကုန်သော။ ဓမ္မေသု၊ တရားတို့၌။ ကမ္မနိယံ၊ ဟူ၍။ ဓာယတိ၊ ဆိုအပ်၏ (ခါဓာတ်ၑ-ကထနတ္ထ၊) ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသောသုတ်တည်း။ ### ၂-ရူပသုတ် မှ ၁၀-ခန္ဓသုတ် ၃၂၃-၃၃၁။ (ရူပသုတ် မှ ခန္ဓသုတ် အဆုံး ပေါင်း ၉-သုတ်လည်း စက္ခုသုတ်ကို မှီ၍ ပေး။) ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ကိလေသသံယုတ္တံ၊ ကိလေသသံယုတ်သည်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။ (ဥဒ္ဒါန်းဂါထာလည်း ဩက္ကန္တသံယုတ် ဥဒ္ဒါနဂါထာ အတိုင်း ပေး။) အဘိဓာန်ထွာထိ အတိမူသောဝေန ဗာနိယာ၊ သစ္ဆိကာတဗ္ဗေဘူတီ ပစ္စက္ခကာအထူး ဆဘိညာ မသူတိ အရိယမဂ္ဂသမ္ပယုတ္ထဆု၊ ဂိုး ရိနိဗ္ဗာန်ကို အာရုံပြု၍ဖြစ်သော သမထ ဝိပဿနာ ဘာဝနာစိတ်သည် အရိယဂ်နှင့်ယှဉ်သည့် အဘိညာဉ်ဖြစ်ရန် လွယ်ကူသည် ဟုလို။
စာမျက်နှာ-194	### ၇-သာရိပုတ္တသံယုတ် ### ၁-ဝိဝေကဇသုတ် ၃၃၂။ ဧကံ၊ တပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တြသည်။ သာဝတ္ထိယံ၊ သာဝတ္ထိပြည်၌။ အနာထပိဏ္ဍိကဿ၊ အနာထပိဏ္ဍိကသူဌေး၏။ အာရာမေ၊ အရံဖြစ်သော။ (အနာထပိဏ္ဍိကသူဌေး လှူဒါန်းအပ်သောကြောင့် အနာထပိဏ္ဍိကသူဌေး၏ အရံဖြစ်သည်ဟူလို။) ဇေတဝနေ၊ ဇေတမင်းသား၏ ဥယျာဉ်၌။ ဝါ၊ ဇေတဝန်ကျောင်းတိုက်၌။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ (ဇေတရာဇကုမာရဝနေ သံ-ဋ္ဌ၊ ၁၊ ၁၁။ ၎င်းအနာထပိဏ္ဍိကလှူဒါန်းသည့် အနှံ့ ဇေတမင်းသား၏ ဥယျာဉ်အတွင်း၊ ဝါ ဇေတဝန်ကျောင်းတိုက်အတွင်း တခုခုသော ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူသည်ဟူလို။) အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တြသည်။ ပုဗ္ဗဏှသမယံ၊ နံနက်အခါ၌။ နိဝါသေတွာ၊ သင်္ကန်းကိုပြင်ဝတ်၍။ ပတ္တစီဝရံ၊ သပိတ်သင်္ကန်းကို။ အာဒါယ၊ ယူ၍။ သာဝတ္ထိံ၊ သာဝတ္ထိပြည်သို့။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလို့ငှါ။ ပါဝိသိ၊ ဝင်တော်မူပြီ။ သာဝတ္ထိယံ၊ သာဝတ္ထိပြည်၌။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလို့ငှါ။ စရိတွာ၊ လှည့်လည်၍။ ပစ္ဆာဘတ္တံ၊ ဆွမ်းစားပြီးသည်မှ နောက်၌။ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တော၊ ဆွမ်းရှာရာအရပ်မှ ပြန်တော်မူ၍။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ အန္ဓဝနံ၊ အန္ဓတောသည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဒိဝါဝိဟာရာယ၊ နေ့သန့်ရာအလို့ငှါ။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီ။ အန္ဓဝနသ္မိံ၊ အန္ဓတောသ္မိံ၊ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ၊ ဝင်၍။ အညတရသ္မိံ၊ တခုသော။ ရုက္ခမူလေ၊ သစ်ပင်ရင်း၌။ ဒိဝါဝိဟာရာယ၊ နေ့သန့်ရာအလို့ငှါ။ နိသီဒိ၊ ထိုင်နေတော်မူ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တြသည်။ သာယနသမယံ၊ ညနေချမ်းအခါ၌။ ပဋိသလ္လာနာ၊ (တပါးတည်း) ကမ္မဋ္ဌာန်းအောင်းရာမှ။ ဝုဋ္ဌာဟိ၊ ထတော်မူသည်ဖြစ်၍။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ အနာထပိဏ္ဍိကဿ၊ အနာထပိဏ္ဍိကသူဌေး၏။ အာရာမော၊ အရံဖြစ်သော။ ဇေတဝနံ၊ ဇေတဝန်သည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်တော်မူပြီ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ၊ အရှင်သာရိပုတ္တကို။ ဒူရတောဝ၊ အဝေးမှသာလျှင်။ အာဂစ္ဆန္တံ၊ ကြွလာတော်မူသည်ကို။ အဒ္ဒသာ ခေါ၊ မြင်ပြီ။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ၊ အရှင်သာရိပုတ္တကို။ “အာဝုသော သာရိပုတ္တ၊ ငါ့ၑရှင်သာရိပုတ္တြ၊ တေ၊ သင်၏။ ဣန္ဒြိယာနိ၊ ဣန္ဒြေတို့သည်။ ဝိပ္ပသန္နာနိ ခေါ၊ အထူးသဖြင့် ကြည်လင်ကုန်၏။ မုခဝဏ္ဏော၊ မျက်နှာအဆင်းသည်။ ပရိသုဒ္ဓေါ၊ စင်ကြယ်၏။ ပရိယောဒါတော၊ ဖြူစင်၏။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တြသည်။ အဇ္ဇ၊ ယနေ့။ ကတမေန ဝိဟာရေန၊ အဘယ်သို့သော နေခြင်းဖြင့်။ ဝိဟာသိတိ၊ နေတော်မူပါသနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ မေးလျှောက်ပြီ။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင် (အာနန္ဒာ)။ ဣဓ၊ ဤနေ့၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ကာမေဟိ၊ ဝတ္ထုကာမ ကိလေသကာမတို့မှ။ ဝိဝိစ္စေဝ၊ ကင်းဆိတ်၍သာလျှင်။ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ၊ အကုသိုလ်တရားတို့မှ။ ဝိဝိစ္စ၊ ကင်းဆိတ်၍သာလျှင်။ သဝိတက္ကံ၊ ဝိတက်နှင့်တကွ ဖြစ်သော။ သဝိစာရံ၊ ဝိစာရနှင့်တကွ ဖြစ်သော။ ဝိဝေကဇံ၊ နီဝရဏတို့မှ ကင်းဆိတ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သော။ ပီတိသုခံ၊ ဖြည်ပီတိ စေတသိကသုခ ရှိသော။ ပဌမံ ဈာနံ၊ ပဌမဈာန်ကို။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဝိဟရာမိ၊ နေပါ၏။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင် (အာနန္ဒာ)။ ကသ္မာ မဟံ၊ ထိုငါ၏။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ပဌမံ ဈာနံ၊ ပဌမဈာန်ကို။ သမာပဇ္ဇာမီတိ ဝါ၊ ဝင်စား၏” ဟူ၍သော်၎င်း။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ပဌမံ ဈာနံ၊ ပဌမဈာန်ကို။ သမာပန္နောတိ ဝါ၊ ဝင်စားပြီ” ဟူ၍သော်၎င်း။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ပဌမဇ္ဈာနာ၊ ပဌမဈာနမှ။ ဝုဋ္ဌိတောတိ ဝါ၊ ထပြီ” ဟူ၍သော်၎င်း။ ဧဝံ၊
စာမျက်နှာ-195	ဤသို့ စွဲလမ်းမှတ်ထင်မှုသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်သာရိပုတ္တြဖြင့် မိန့်ဆိုပြီ။ တထာ ဟိ၊ ဆက်၍ လျှောက်ပါဦးအံ့။ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ၊ အရှင်သာရိပုတ္တရဟန်း၏။ ယံ၊ အကြင်။ ဒီဃရတ္တံ၊ ရှည်စွာသော နေ့ညဉ့်ပတ်လုံး။ အဟင်္ကာရမမင်္ကာရမာနာသယာ၊ ဒိဋ္ဌိ တဏှာ မာနတို့ကို။ သုသမူဟတာ၊ ကောင်းစွာ အကြွင်းမဲ့ ပယ်နုတ်အပ်ကုန်ပြီး ဖြစ်သွားသည်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ၊ အရှင်သာရိပုတ္တရဟန်း၏။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ပဌမံ ဈာနံ၊ ပဌမဈာန်ကို။ သမာပဇ္ဇာမီတိ ဝါ၊ ဝင်စား၏” ဟူ၍သော်၎င်း။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ပဌမံ ဈာနံ၊ ပဌမဈာန်ကို။ သမာပန္နောတိ ဝါ၊ ဝင်စားပြီ” ဟူ၍သော်၎င်း။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ပဌမဇ္ဈာနာ၊ ပဌမဈာနမှ။ ဝုဋ္ဌိတောတိ ဝါ၊ ထပြီ” ဟူ၍သော်၎င်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့ စွဲလမ်းမှတ်ထင်မှုသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်အာနန္ဒာက လျှောက်ပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသောသုတ်တည်း။ ### ၂-အဝိတက္ကသုတ် ၃၃၃။ (ထူးရာကိုသာ ရေးအံ့။) အာဝုသော၊ ငါ့ရှင် (အာနန္ဒာ)။ ဣဓ၊ ဤနေ့၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဝိတက္ကဝိစာရံ၊ ဝိတက်ဝိစာရတို့၏။ ဝူပသမာ၊ ငြိမ်းခြင်းကြောင့်။ အဇ္ဈတ္တံ၊ မိမိသန္တာန်၌။ စေတသော၊ စိတ်ကို။ သမ္ပသာဒနံ၊ ကြည်လင်စေတတ်သော။ စေတသော၊ စိတ်၏။ ဧကోဒိဘာဝံ၊ မြတ်သော သမာဓိကို ဖြစ်စေတတ်သော။ အဝိတက္ကံ၊ ဝိတက်မရှိသော။ အဝိစာရံ၊ ဝိစာရမရှိသော။ သမာဓိဇံ၊ ပဌမဈာန်သမာဓိကြောင့် ဖြစ်သော။ ပီတိသုခံ၊ ပီတိသုခရှိသော။ ဒုတိယံ ဈာနံ၊ ဒုတိယဈာန်ကို။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဝိဟရာမိ၊ နေပါ၏။ (ကြွင်း မထူး။) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၃-ပီတိသုတ် ၃၃၄။ (ထူးရာကိုသာ ရေးအံ့။) အာဝုသော၊ ငါ့ရှင် (အာနန္ဒာ)။ ဣဓ၊ ဤနေ့၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ပီတိယာ၊ ပီတိကို။ ဝိရာဂါ စ၊ စက်ဆုပ်ခြင်းကြောင့်လည်း။ (စ-သဒ္ဒါဖြင့် ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမကို ပြန်၍ ဆည်း။) ဥပေက္ခကော စ၊ လျစ်လျူရှုသည်ဖြစ်၍၎င်း။ သတော စ၊ သတိရှိသည်ဖြစ်၍၎င်း။ သမ္ပဇာနော စ၊ ဆင်ခြင်တတ်သော ပညာရှိသည်ဖြစ်၍၎င်း။ ဝိဟရာမိ၊ နေပါ၏။ သုခဉ္စ၊ ကာယိကစေတသိကသုခ ၂-ပါးကိုလည်း။ ကာယေန၊ နာမကာယဖြင့်။ ပဋိသံဝေဒေမိ၊ ခံစား၏။ ယံ၊ အကြင် တတိယဈာန်ဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ တံ၊ ထိုတတိယဈာန်ရပုဂ္ဂိုလ်ကို။ အရိယာ၊ (ဘုရားစသော) အရိယပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ “ဥပေက္ခကော၊ (တတိယဈာန်ချမ်းသာကိုပင်) လျစ်လျူရှုနိုင်ပေသူ။ သတိမာ၊ သတိရှိပေသူ။ သုခဝိဟာရီတိ၊ ချမ်းသာစွာ နေလေ့ရှိပေသူ” ဟူ၍။ အာစိက္ခန္တိ၊ ချီးမွမ်းပြောကြားကုန်၏။ တံ တတိယံ ဈာနံ၊ ထိုတတိယဈာန်ကို။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဝိဟရာမိ၊ နေပါ၏။ (ကြွင်း မထူး။) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၄-ဥပေက္ခာသုတ် ၃၃၅။ (ထူးရာကိုသာ ရေးအံ့။) အာဝုသော၊ ငါ့ရှင် (အာနန္ဒာ)။ ဣဓ၊ ဤနေ့၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ သုခဿ စ၊ ကာယိကသုခကိုလည်း။ ပဟာနာ၊ ပယ်ခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ခဿ စ၊ ကာယိကဒုက္ခကိုလည်း။ ပဟာနာ၊ ပယ်ခြင်းကြောင့်။ ပုဗ္ဗေဝ၊ ရှေး၌သာလျှင်။ (စတုတ္ထဈာန် ဥပစာရခဏ၌ ယူလို။)
စာမျက်နှာ-196	သောမနဿဒေါမနဿာနံ၊ သောမနဿဝေဒနာ (စေတသိကသုခ) ဒေါမနဿဝေဒနာ (စေတသိကဒုက္ခ) တို့၏။ အတ္ထင်္ဂမာ၊ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ အဒုက္ခမသုခံ၊ ဒုက္ခလည်းမရှိ သုခလည်းမရှိသော။ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ၊ ဥပေက္ခာသည် ဖြစ်စေအပ်သော သတိ၏ စင်ကြယ်ခြင်းရှိသော။ စတုတ္ထံ ဈာနံ၊ စတုတ္ထဈာန်ကို။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဝိဟရာမိ၊ နေပါ၏။ (ကြွင်း မထူး။) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၅-အာကာသာနဉ္စာယတနသုတ် ၃၃၆။ (ထူးရာကိုသာ ရေးအံ့။) အာဝုသော၊ ငါ့ရှင် (အာနန္ဒာ)။ ဣဓ၊ ဤနေ့၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ သဗ္ဗသော၊ အလုံးစုံကုန်သော။ (အလုံးစုံသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ပေးလျှင် သမတိက္ကမာ၌ စပ်။) ရူပသညာနံ၊ ရူပသညာတို့ကို။ သမတိက္ကမာ၊ လွန်မြောက်ခြင်းကြောင့်။ ပဋိဃသညာနံ၊ ဝတ္ထုအာရုံထိခိုက်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကုန်သော ပဉ္စဒွါရိကသညာတို့၏။ အတ္ထင်္ဂမာ၊ ချုပ်ခြင်းကြောင့်။ နာနတ္တသညာနံ၊ အထူးထူးသော သဘောရှိသော (ရူပသဒ္ဒစသော) အာရုံ၌ ဖြစ်ကုန်သော သညာတို့ကို။ အမနသိကာရာ၊ နှလုံးမသွင်းခြင်းကြောင့်။ “အာကာသော၊ ကောင်းကင်ပညတ်သည်။ အနန္တောတိ၊ အဆုံးအပိုင်းအခြားမရှိ” ဟူ၍ ပါးမျှားအပ်သော။ အာကာသာနဉ္စာယတနံ၊ အာကာသာနဉ္စာယတနဈာန်ကို။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဝိဟရာမိ၊ နေပါ၏။ (ကြွင်း မထူး။) ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၆-ဝိညာဏဉ္စာယတနသုတ် ၃၃၇။ (ထူးရာကိုသာ ရေးအံ့။) အာဝုသော၊ ငါ့ရှင် (အာနန္ဒာ)။ ဣဓ၊ ဤနေ့၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ သဗ္ဗသော၊ အလုံးစုံသော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ အာကာသာနဉ္စာယတနံ၊ အာကာသာနဉ္စာယတနဈာန်ကို။ သမတိက္ကမာ၊ လွန်မြောက်၍။ “ဝိညာဏံ၊ အာကာသာနဉ္စာယတနဝိညာဏ်သည်။ အနန္တောတိ၊ အဆုံးအပိုင်းအခြားမရှိ” ဟူ၍ ပါးမျှားအပ်သော။ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ၊ ဝိညာဏဉ္စာယတနဈာန်ကို။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဝိဟရာမိ၊ နေပါ၏။ (ကြွင်း မထူး။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၇-အာကိဉ္စညာယတနသုတ် ၃၃၈။ (ထူးရာကိုသာ ရေးအံ့။) အာဝုသော၊ ငါ့ရှင် (အာနန္ဒာ)။ ဣဓ၊ ဤနေ့၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ သဗ္ဗသော၊ အလုံးစုံသော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ၊ ဝိညာဏဉ္စာယတနဈာန်ကို။ သမတိက္ကမာ၊ လွန်မြောက်၍။ “ကိဉ္စိ နတ္ထိတိ၊ ဘာမှမရှိ” ဟူ၍ ပါးမျှားအပ်သော။ အာကိဉ္စညာယတနံ၊ အာကိဉ္စညာယတနဈာန်ကို။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဝိဟရာမိ၊ နေပါ၏။ (ကြွင်း မထူး။) သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-197	### ၈-နေဝသညာနာသညာယတနသုတ် ၃၃၉။ (ထူးရာကိုသာ ရေးအံ့။) အာဝုသော၊ ငါ့ရှင် (အာနန္ဒာ)။ ဣဓ၊ ဤနေ့၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ (သဗ္ဗသော - မပါ၊ မ ၁-သလ္လေခသုတ် ပါဠိ၌ ပါ၏။) အာကိဉ္စညာယတနံ၊ အာကိဉ္စညာယတနဈာန်ကို။ သမတိက္ကမာ၊ လွန်မြောက်၍။ နေဝသညာနာသညာယတနံ၊ နေဝသညာနာသညာယတနဈာန်ကို။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဝိဟရာမိ၊ နေပါ၏။ (ကြွင်း မထူး။) အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၉-နိရောဓသမာပတ္တိသုတ် ၃၄၀။ (ထူးရာကိုသာ ရေးအံ့။) အာဝုသော၊ ငါ့ရှင် (အာနန္ဒာ)။ ဣဓ၊ ဤနေ့၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ သဗ္ဗသော၊ အလုံးစုံသော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ နေဝသညာနာသညာယတနံ၊ နေဝသညာနာသညာယတနဈာန်ကို။ သမတိက္ကမာ၊ လွန်မြောက်၍။ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ၊ သညာဝေဒနာတို့၏ ချုပ်ရာ နိရောဓသမာပတ်ကို။ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဝိဟရာမိ၊ နေပါ၏။ (ကြွင်း မထူး။) နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ ### ၁၀-သုစိမုခီသုတ် ၃၄၁။ ဧကံ၊ တပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တြသည်။ ရာဇဂဟေ၊ ရာဇဂြိုဟ်မြို့၌။ ကလန္ဒကနိဝါပေ၊ ရှဉ့်နက်တို့ကို အစာကျွေး၍ မွေးမြူရာဖြစ်သော။ ဝေဠုဝနေ၊ ဝေဠုဝန်ကျောင်းတိုက်၌။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တြသည်။ ပုဗ္ဗဏှသမယံ၊ နံနက်အခါ၌။ နိဝါသေတွာ၊ သင်္ကန်းကိုပြင်ဝတ်၍။ ပတ္တစီဝရံ၊ သပိတ်သင်္ကန်းကို။ အာဒါယ၊ ယူ၍။ ရာဇဂဟံ၊ ရာဇဂြိုဟ်မြို့သို့။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလို့ငှါ။ ပါဝိသိ၊ ဝင်တော်မူပြီ။ ရာဇဂဟေ၊ ရာဇဂြိုဟ်မြို့၌။ သပ္ပါနံ၊ အိမ်စဉ်အတိုင်း။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလို့ငှါ။ စရိတွာ၊ လှည့်လည်ပြီး၍။ တံ ပိဏ္ဍပါတံ၊ ထိုဆွမ်းကို။ အညတရသ္မိံ၊ တခုသော။ ရုက္ခမူလံ၊ သစ်ပင်ရင်းကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ ဘုဉ်းပေးတော်မူ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ သုစိမုခီ၊ သုစိမုခီမည်သော။ ပရိဗ္ဗာဇိကာ၊ ပရိဗ္ဗာဇိကာသည်။ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ၊ အရှင်သာရိပုတ္တကို။ “သမဏ၊ ရဟန်း။ အဓောမုခော၊ အောက်သို့ချအပ်သော မျက်နှာရှိသည်ဖြစ်၍။ ဘုဉ္ဇသိ ကိံ နုတိ၊ စားသလောဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ ဆိုပြီ။ “ဘဂိနိ၊ နှမ။ အဟံ၊ ငါသည်။ အဓောမုခော၊ အောက်သို့ချအပ်သော မျက်နှာရှိသည်ဖြစ်၍။ န ခေါ ဘုဉ္ဇာမိ၊ စားသည်မဟုတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ “သမဏ၊ ရဟန်း။ တေန ဟိ၊ ထိုသို့ဖြစ်လျှင်။ ဥဒ္ဓမုခော၊ အထက်သို့မော့အပ်သော မျက်နှာရှိသည်ဖြစ်၍။ ဘုဉ္ဇသိ၊ စားသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြောဆိုပြီ။ “ဘဂိနိ၊ နှမ။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဥဒ္ဓမုခော၊ အထက်သို့မော့အပ်သော မျက်နှာရှိသည်ဖြစ်၍။ န ခေါ ဘုဉ္ဇာမိ၊ စားသည်မဟုတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ “သမဏ၊ ရဟန်း။ တေန ဟိ၊ ထိုသို့ဖြစ်လျှင်။ ဒိသာမုခော၊ အရပ်မျက်နှာတို့ကို ကြည့်ရှုအပ်သော မျက်နှာရှိသည်ဖြစ်၍။ ဘုဉ္ဇသိ၊ စားသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြောဆိုပြီ။ “ဘဂိနိ၊ နှမ။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဒိသာမုခော၊ အရပ်မျက်နှာတို့ကို ကြည့်ရှုအပ်သော မျက်နှာရှိသည်ဖြစ်၍။ န ခေါ ဘုဉ္ဇာမိ၊ စားသည်မဟုတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ “သမဏ၊ ရဟန်း။ တေန ဟိ၊ ထိုသို့ဖြစ်လျှင်။ ဝိဒိသာမုခော၊ ထောင့်အရပ်တို့ကို ရှုအပ်သော မျက်နှာရှိသည်ဖြစ်၍။ ဘုဉ္ဇသိ၊ စားသလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြောဆိုပြီ။ “ဘဂိနိ၊ နှမ။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဝိဒိသာမုခော၊ ထောင့်အရပ်တို့ကို ရှုအပ်သော မျက် နှာရှိသည်ဖြစ်၍။ န ခေါ ဘုဉ္ဇာမိ၊ စားသည်မဟုတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။
စာမျက်နှာ-198	“ကိံ နု သမဏ အဓောမုခော ဘုဉ္ဇသိတိ၊ ကိံ နု သမဏ အဓောမုခော ဘုဉ္ဇသိ” ဟူ၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သည်။ သမာနော၊ ဖြစ်လတ်သော်။ “န ခေါ အဟံ ဘဂိနိ အဓောမုခော ဘုဉ္ဇာမီတိ၊ န ခေါ အဟံ ဘဂိနိ အဓောမုခော ဘုဉ္ဇာမိ” ဟူ၍။ ဝဒေသိ၊ ဖြေဆိုပြီ။ “တေန ဟိ သမဏ ဝိဒိသာမုခော ဘုဉ္ဇသိတိ၊ တေန ဟိ သမဏ ဝိဒိသာမုခော ဘုဉ္ဇသိ” ဟူ၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သည်။ သမာနော၊ ဖြစ်လတ်သော်။ “န ခေါ အဟံ ဘဂိနိ ဝိဒိသာမုခော ဘုဉ္ဇာမီတိ၊ န ခေါ အဟံ ဘဂိနိ ဝိဒိသာမုခော ဘုဉ္ဇာမိ” ဟူ၍။ ဝဒေသိ၊ ဖြေဆိုပြီ။ “သမဏ၊ ရဟန်း။ ကထံ စရဟိ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဘုဉ္ဇသိ၊ စားသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်ပြီ။ “ဘဂိနိ၊ နှမ။ ယေ ဟိ ကေစိ သမဏဗြာဟ္မဏာ၊ အကြင် ရဟန်းပုဏ္ဏားတို့သည်။ ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာတိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ၊ မြေယာအကြောင်းကို သိတတ်သော ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာဟူသော မဂ်ဖိုလ်မှ ဘီလာ အတတ်ဟု ဆိုအပ်သော။ မိစ္ဆာဇီဝေန၊ မအပ်သော အသက်မွေးခြင်းဖြင့်။ ဇီဝိကံ၊ အသက်မွေးမှုကို။ ကပ္ပေန္တိ၊ ပြုကြကုန်၏။ ဘဂိနိ၊ နှမ။ ဣမေ သမဏဗြာဟ္မဏာ၊ ဤရဟန်းပုဏ္ဏားတို့ကို။ အဓောမုခာ၊ အောက်သို့ချအပ်သော မျက်နှာရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။ ဘုဉ္ဇန္တိတိ၊ စားသူတို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ (ဘုဉ္ဇန္တိကို နာမ်ပုဒ်အဖြစ်ဖြင့် အနက်သမ္ဗန်လိုက်သည်။ စားကုန်သည်ဟူ၍လည်း ပေးနိုင်၏။) ဘဂိနိ၊ နှမ။ ယေ ဟိ ကေစိ သမဏဗြာဟ္မဏာ၊ အကြင် ရဟန်းပုဏ္ဏားတို့သည်။ နက္ခတ္တဝိဇ္ဇာတိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ၊ နက္ခတ်အကြောင်းကို တတ်သိသော နက္ခတ္တဝိဇ္ဇာဟူသော မဂ်ဖိုလ်မှ ဘီလာ အတတ်ဟု ဆိုအပ်သော။ မိစ္ဆာဇီဝေန၊ မအပ်သော အသက်မွေးခြင်းဖြင့်။ ဇီဝိကံ၊ အသက်မွေးမှုကို။ ကပ္ပေန္တိ၊ ပြုကြကုန်၏။ ဘဂိနိ၊ နှမ။ ဣမေ သမဏဗြာဟ္မဏာ၊ ဤရဟန်းပုဏ္ဏားတို့ကို။ ဥဒ္ဓမုခာ၊ အထက်သို့မော့အပ်သော မျက်နှာရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။ ဘုဉ္ဇန္တိတိ၊ စားသူတို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဘဂိနိ၊ နှမ။ ယေ ဟိ ကေစိ သမဏဗြာဟ္မဏာ၊ အကြင် ရဟန်းပုဏ္ဏားတို့သည်။ ဒူတေယျပဟိဏဂမနာနုယောဂါယ၊ တမန်သည်တို့၏ အမှု စေခိုင်းသဖြင့် သွားခြင်း၌ ယှဉ်ခြင်း ဟု ဆိုအပ်သော။ စုတေယျဉ္စ၊ ဇူလကမ္မံ၊ တေသံ တေသံ သာသနံ ဂဟေတွာ တတ္ထ တတ္ထ ဂမနံ၊ (ခရီးရှည် အစေခံမှု။) ပဟိဏဂမန၊ ဧကဂါမသ္မိံယေဝ၊ ကကုလသ္မာ သာသနေန အညကုလံ ဥပသင်္ကမနံ၊ (ခရီးတို အစေခံမှု။) မိစ္ဆာဇီဝေန၊ မအပ်သော အသက်မွေးခြင်းဖြင့်။ ဇီဝိကံ၊ အသက်မွေးမှုကို။ ကပ္ပေန္တိ၊ ပြုကြကုန်၏။ ဘဂိနိ၊ နှမ။ ဣမေ သမဏဗြာဟ္မဏာ၊ ဤရဟန်းပုဏ္ဏားတို့ကို။ ဒိသာမုခာ၊ အရပ်မျက်နှာတို့ကို ရှုသော မျက်နှာရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။ ဘုဉ္ဇန္တိတိ၊ စားသူတို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဘဂိနိ၊ နှမ။ ယေ ဟိ ကေစိ သမဏဗြာဟ္မဏာ၊ အကြင် ရဟန်းပုဏ္ဏားတို့သည်။ အင်္ဂဝိဇ္ဇာတိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ၊ မိန်းမယောက်ျားတို့၏ အင်္ဂါလက္ခဏာကို တတ်သိသော မဂ်ဖိုလ်မှ ဘီလာ အတတ်ဟု ဆိုအပ်သော။ မိစ္ဆာဇီဝေန၊ မအပ်သော အသက်မွေးခြင်းဖြင့်။ ဇီဝိကံ၊ အသက်မွေးမှုကို။ ကပ္ပေန္တိ၊ ပြုကြကုန်၏။ ဘဂိနိ၊ နှမ။ ဣမေ သမဏဗြာဟ္မဏာ၊ ဤရဟန်းပုဏ္ဏားတို့ကို။ ဝိဒိသာမုခာ၊ ထောင့်အရပ်တို့ကို ရှုသော မျက်နှာရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။ ဘုဉ္ဇန္တိတိ၊ စားသူတို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဘဂိနိ၊ နှမ။ သော ခေါ အဟံ၊ ထိုငါသည်။ ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာတိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ၊ မြေယာအကြောင်းအရာကို တတ်သိသော ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာဟူသော မဂ်ဖိုလ်မှ ဘီလာအတတ်ဟု ဆိုအပ်သော။ မိစ္ဆာဇီဝေန၊ မအပ်သော အသက်မွေးခြင်းဖြင့်။ ဇီဝိကံ၊ အသက်မွေးခြင်းကို။ န ကပ္ပေမိ၊ မပြု။ နက္ခတ္တဝိဇ္ဇာတိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ၊ နက္ခတ်အကြောင်းအရာကို တတ်သိသော နက္ခတ္တဝိဇ္ဇာဟူသော မဂ်ဖိုလ်မှ ဘီလာအတတ်ဟု ဆိုအပ်သော။ မိစ္ဆာဇီဝေန၊ မအပ်သော အသက်မွေးခြင်းဖြင့်။ ဇီဝိကံ၊ အသက်မွေးခြင်းကို။ န ကပ္ပေမိ၊ မပြု။ ဒူတေယျပဟိဏဂမနာနုယောဂါယ၊ တမန်သည်တို့၏ အမှုဖြစ်သော အစေအပါးခံခြင်း, စေခိုင်းသဖြင့် သွားခြင်း၌ ယှဉ်ခြင်းဟု ဆိုအပ်သော။ မိစ္ဆာဇီဝေန၊ မအပ်သော အသက်မွေးခြင်းဖြင့်။ ဇီဝိကံ၊ အသက်မွေးခြင်းကို။ န ကပ္ပေမိ၊ မပြု။ အင်္ဂဝိဇ္ဇာတိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ၊ မိန်းမယောက်ျားတို့၏ အင်္ဂါလက္ခဏာကို တတ်သိသော အင်္ဂဝိဇ္ဇာဟူသော
စာမျက်နှာ-199	မဂ်ဖိုလ်မှ ဘီလာအတတ်ဟု ဆိုအပ်သော။ မိစ္ဆာဇီဝေန၊ မအပ်သော အသက်မွေးခြင်းဖြင့်။ ဇီဝိကံ၊ အသက်မွေးခြင်းကို။ န ကပ္ပေမိ၊ မပြု။ ဓမ္မေန၊ တရားသဖြင့်။ ဘိက္ခံ၊ ဆွမ်းကို။ ပရိယေသာမိ၊ ရှာ၏။ ဓမ္မေန၊ တရားသဖြင့်။ ဘိက္ခံ၊ ဆွမ်းကို။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာ၍။ ဘုဉ္ဇာမိ၊ စား၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ အရှင်သာရိပုတ္တက မိန့်တော်မူပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ သုစိမုခီ၊ သုစိမုခီမည်သော။ ပရိဗ္ဗာဇိကာ၊ ပရိဗ္ဗာဇိကာသည်။ ရာဇဂဟေ၊ ရာဇဂြိုဟ်မြို့၌။ ရထိကာယ ရထိကံ၊ ရထားလမ်းတခုမှ ရထားလမ်းတခုသို့။ သိင်္ဃာဋကေန သိင်္ဃာဋကံ၊ လမ်းဆုံတခုမှ လမ်းဆုံတခုသို့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်၍။ သကျပုတ္တိယာ၊ သာကီဝင်မင်းသား ဘုရား၏ သားတော်ဖြစ်ကုန်သော။ သမဏာ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဓမ္မိကံ၊ တရားအားလျော်သော။ အာဟာရံ၊ အာဟာရကို။ အာဟာရေန္တိ၊ သုံးဆောင်ကြကုန်၏။ သကျပုတ္တိယာ၊ သာကီဝင်မင်းသား ဘုရား၏ သားတော်ဖြစ်ကုန်သော။ သမဏာ၊ ရဟန်းတို့သည်။ အနဝဇ္ဇံ၊ အပြစ်မရှိသော။ အာဟာရံ၊ အာဟာရကို။ အာဟာရေန္တိ၊ သုံးဆောင်ကြကုန်၏။ သကျပုတ္တိယာနံ၊ သာကီဝင်မင်းသား ဘုရား၏ သားတော်ဖြစ်ကုန်သော။ သမဏာနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ ပိဏ္ဍံ၊ ဆွမ်းကို။ ဒေယျာတိ၊ လှူကြကုန်လော့ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာရောစေသိ၊ ပြောကြားပြီ။ ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သောသုတ်တည်း။ သာရိပုတ္တသံယုတ္တံ၊ သာရိပုတ္တသံယုတ်သည်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။ တဿ၊ ထိုသာရိပုတ္တသံယုတ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကာ--- ဝိဝေကဇံ၊ ဝိဝေကသုတ်၎င်း။ အဝိတက္ကံ၊ အဝိတက္ကသုတ်၎င်း။ ပီတိ၊ ပီတိသုတ်၎င်း။ ဥပေက္ခာ၊ ဥပေက္ခာသုတ်၎င်း။ အာကာသန္ဓဝေ၊ အာကာသာနဉ္စာယတနသုတ်၎င်း။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဏဉ္စာယတနသုတ်၎င်း။ အာကိဉ္စိ၊ အာကိဉ္စညာယတနသုတ်၎င်း။ နေဝသညာနာ၊ နေဝသညာနာသညာယတနသုတ်၎င်း။ (ပစ္စတ္ထတ္ထတတိယာ။) ဝုတ္တဝော၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ နဝမော၊ ၉-သုတ်မြောက်သော။ နိရောဓော၊ နိရောဓသမာပတ္တိသုတ်၎င်း။ ဒသမီ၊ ၁၀-သုတ်မြောက်သော။ သုစိမုခီ၊ သုစိမုခီသုတ်၎င်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။
စာမျက်နှာ-200	### ဂ-နာဂသံယုတ် ### ၁-သုဒ္ဓိကသုတ် ၃၄၂။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိနိဒါန်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ နာဂယောနိယော၊ နဂါးမျိုးတို့သည်။ ဣမာ စတ္တာရော၊ ဤ ၄-မျိုးတို့တည်း။ ကတမာ စတ္တာရော၊ အဘယ် ၄-မျိုးတို့နည်း။ အဏ္ဍဇာ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါ၊ နဂါးတို့၎င်း။ ဇလာဗုဇာ၊ သားအိမ်၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါ၊ နဂါးတို့၎င်း။ သံသေဒဇာ၊ အညှိ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါ၊ နဂါးတို့၎င်း။ ဩပပါတိကာ၊ တစုံတရာမှ ခုန်ကျလာသကဲ့သို့ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါ၊ နဂါးတို့၎င်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ နာဂယောနိယော၊ နဂါးမျိုးတို့သည်။ ဣမာ ခေါ စတ္တာရော၊ ဤ ၄-မျိုးတို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။ ### ၂-ပဏ္ဍိတသုတ် ၃၄၃။ (သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ ပ။ ဩပပါတိကာ နာဂါ။ ပေးမြဲ၊) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တတြ၊ ထို ၄-မျိုးသော နဂါးတို့တွင်။ အဏ္ဍဇေဟိ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေဟိ၊ နဂါးတို့ထက်။ ဇလာဗုဇာ၊ သားအိမ်၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါ စ၊ နဂါးတို့သည်၎င်း။ သံသေဒဇာ၊ အညှိ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါ စ၊ နဂါးတို့သည်၎င်း။ ဩပပါတိကာ၊ တစုံတရာမှ ခုန်ကျလာသကဲ့သို့ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါ စ၊ နဂါးတို့သည်၎င်း။ ပဏ္ဍိတတရာ၊ သာလွန်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တတ္ထ၊ ထိုနဂါးတို့တွင်။ အဏ္ဍဇေဟိ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေဟိ စ၊ နဂါးတို့ထက်၎င်း။ ဇလာဗုဇေဟိ၊ သားအိမ်၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေဟိ စ၊ နဂါးတို့ထက်၎င်း။ သံသေဒဇာ၊ အညှိ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါ စ၊ နဂါးတို့သည်၎င်း။ ဩပပါတိကာ၊ တစုံတရာမှ ခုန်ကျလာသကဲ့သို့ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါ စ၊ နဂါးတို့သည်၎င်း။ ပဏ္ဍိတတရာ၊ သာလွန်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တတ္ထ၊ ထိုနဂါးတို့တွင်။ အဏ္ဍဇေဟိ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေဟိ စ၊ နဂါးတို့ထက်၎င်း။ ဇလာဗုဇေဟိ၊ သားအိမ်၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေဟိ စ၊ နဂါးတို့ထက်၎င်း။ သံသေဒဇေဟိ၊ အညှိ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေဟိ စ၊ နဂါးတို့ထက်၎င်း။ ဩပပါတိကာ၊ တစုံတရာမှ ခုန်ကျလာသကဲ့သို့ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါ၊ နဂါးတို့သည်။ ပဏ္ဍိတတရာ၊ သာလွန်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ နာဂယောနိယော၊ နဂါးမျိုးတို့သည်။ ဣမာ ခေါ စတ္တာရော၊ ဤ ၄-မျိုးတို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃-ဥပေါသထသုတ် ၃၄၄။ ဧကံ၊ တပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သာဝတ္ထိယံ၊ သာဝတ္ထိပြည်၌။ အနာထပိဏ္ဍိကဿ၊ အနာထပိဏ္ဍိက သူဌေး၏။ အာရာမေ၊ အရံ ဥယျာဉ်ဖြစ်သော။ ၁။ ဇလာဗုဇာတိ ဝတ္ထိကောသေ ဇာတာ။ သံသဇာတိ သံသော ဇာတာ။ ဩပပါတိကာတိ ဥပပထိုထွာ ဝိယ ဇာကာဋ္ဌ။ ဝတ္ထိကောသေထိ ဝတ္ထိကောသသည်လေ ဇရာရွှေ ဇာတာ။ သံသေထိ သံသိ ကိလိန္နာနေဥပ္ပန္နော။ ဥပပတိက္ခာ ဝိယာတိ ကုတောပိ အဝပတိက္ခာ ဝိယ နိဗ္ဗတ္ထာရီ။
စာမျက်နှာ-201	ဇေတဝနေ၊ ဇေတဝန်ကျောင်းတိုက်၌။ ဝိဟရတိ၊ သီတင်းသုံးတော်မူ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အညတရော၊ တပါးသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ယေန၊ အကြင်အကြောင်းကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ကေစိ၊ အချို့ကုန်သော။ အဏ္ဍဇာ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါ၊ နဂါးတို့သည်။ ဥပေါသထံ၊ ဥပုသ်ကို။ ဥပဝသန္တိ၊ စောင့်သုံးကြကုန်၏။ ဝေါသဋ္ဌကာယာ စ၊ စွန့်အပ်ပြီးသော ကိုယ်ရှိကုန်သည်လည်း။ ဘဝန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သော ဟေတု၊ ထိုအကြောင်းသည်။ ကော နု ခေါ၊ အဘယ်ပါနည်း။ သော ပစ္စယော၊ ထိုအထောက်အပံ့သည်။ ကောတိ၊ အဘယ်ပါနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ကေစိ၊ အချို့ကုန်သော။ အဏ္ဍဇာ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါနံ၊ နဂါးတို့၏။ “ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး (လူဘဝ) ၌။ မယံ ခေါ၊ ငါတို့သည်။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ဒုယကာရိနော၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂-မျိုးကို ပြုလေ့ရှိကုန်သည်။ အဟုမှာ၊ ဖြစ်ကုန်ပြီ။ ဝါစာယ၊ နှုတ်ဖြင့်။ ဒုယကာရိနော၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂-မျိုးကို ပြုလေ့ရှိကုန်သည်။ အဟုမှာ၊ ဖြစ်ကုန်ပြီ။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ ဒုယကာရိနော၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂-မျိုးကို ပြုလေ့ရှိကုန်သည်။ အဟုမှာ၊ ဖြစ်ကုန်ပြီ။ တေ မယံ၊ ထိုငါတို့သည်။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ဒုယကာရိနော၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂-မျိုးကို ပြုလေ့ရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။ ဝါစာယ၊ နှုတ်ဖြင့်။ ဒုယကာရိနော၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂-မျိုးကို ပြုလေ့ရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ ဒုယကာရိနော၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂-မျိုးကို ပြုလေ့ရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။ ကာယဿ၊ ကိုယ်ခန္ဓာ၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းဟူသော။ မရဏာ၊ သေလွန်သည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ အဏ္ဍဇာနံ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါနံ၊ နဂါးတို့၏။ သဟဗျတံ၊ အတူတကွ ဖြစ်သူ၏ အဖြစ်သို့ (အပေါင်းအဖေါ်၏ အဖြစ်သို့ဟူ၍ ဝေါဟာရတ္ထသော်လည်း ပေး)။ ဥပပဇ္ဇာ၊ ရောက်ကြရကုန်ပြီ။ အဇ္ဇ၊ ယခု။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ သုစရိတံ၊ သုစရိုက်ကို။ သစေ စရေယျာမ၊ အကယ်၍ ကျင့်ကုန်အံ့။ ဝါစာယ၊ နှုတ်ဖြင့်။ သုစရိတံ၊ သုစရိုက်ကို။ သစေ စရေယျာမ၊ အကယ်၍ ကျင့်ကုန်အံ့။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ သုစရိတံ၊ သုစရိုက်ကို။ သစေ စရေယျာမ၊ အကယ်၍ ကျင့်ကုန်အံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ကျင့်ကုန်သည်ရှိသော်။ ကာယဿ၊ ကိုယ်ခန္ဓာ၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းဟူသော။ မရဏာ၊ သေလွန်သည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ သုဂတိံ၊ ကောင်းမှုပြုသူတို့၏ လားရောက်ရာဖြစ်သော။ သတ္တာနံ လောကံ၊ နတ်ပြည်၌။ ဥပပဇ္ဇေယျာမ၊ ဖြစ်ကြရကုန်အံ့။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ ဟိ နူန၊ ယခုအခါ၌။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ သုစရိတံ၊ သုစရိုက်ကို။ စရာမ၊ ကျင့်ကုန်တော့အံ့။ ဝါစာယ၊ နှုတ်ဖြင့်။ သုစရိတံ၊ သုစရိုက်ကို။ စရာမ၊ ကျင့်ကုန်တော့အံ့။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ သုစရိတံ၊ သုစရိုက်ကို။ စရာမတိ၊ ကျင့်ကုန်တော့အံ့” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့သော အကြံအစည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ယေန၊ အကြင်အကြောင်းကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ကေစိ၊ အချို့ကုန်သော။ အဏ္ဍဇာ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါ၊ နဂါးတို့သည်။ ဥပေါသထံ၊ ဥပုသ်ကို။ ဥပဝသန္တိ၊ စောင့်သုံးကြကုန်၏။ ဝေါသဋ္ဌကာယာ စ၊ စွန့်အပ်ပြီးသော ကိုယ်ရှိကုန်သည်လည်း။ ဘဝန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သော ဟေတု၊ ထိုအကြောင်းသည်။ အယံ ခေါ၊ ဤသည်တည်း။ သော ပစ္စယော၊ ထိုအထောက်အပံ့သည်။ အယံ၊ ဤသည်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၁။ ဒကာရှိနာတိ ရုပ်ကောရိနော၊ ကုသလာကုသလကာရိနောတိ အတ္ထာ။ ဋ္ဌ။ ဒုကောရိနောထိ “ကာယမှကုသထံ ကာလေ အကုသလန္တိ ဧဝံ ကုသလာကုသလကာရီနာ။ ဂြီ။ တခါ တခါ၌ ကုသိုလ်ကိုပြု၍ တခါတရံ၌ အကုသိုလ်ကို ပြုလေ့ရှိသူလို့ ယူလိုသည်။ ၂။ သယ ဗီယတိ ပဝတ္တတိတိ သဗျာ၊ သစာရေ။ ထ ဘာဝေါ သဟဗျတာနှင့် သဟနဓာတ် ပဝဏ္ဏနတ္ထ၊ သဟာယအဖြစ်သို့ ရောက်ကုန်ပြီ ဟူလိုသည်။
စာမျက်နှာ-202	### ၄-ဒုတိယဥပေါသထသုတ် ၃၄၅။ (ဇလာဗုဇနဂါး ဥပုသ်စောင့်ကြသည်သာ ထူး၏။) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅-တတိယဥပေါသထသုတ် ၃၄၆။ (သံသေဒဇနဂါး ဥပုသ်စောင့်ကြသည်သာ ထူး၏။) ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၆-စတုတ္ထဥပေါသထသုတ် ၃၄၇။ (ဩပပါတိကနဂါး ဥပုသ်စောင့်ကြသည်သာ ထူး၏။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၇-သုတသုတ် ၃၄၇။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိနိဒါန်းတည်း။ ဧကမန္တံ၊ တခုသော အရပ်အဖို့၌။ နိသိန္နော ခေါ၊ ထိုနေရာ၌ ထိုင်တော်မူသော။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ယေန၊ အကြင်အကြောင်းကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ကေစိ၊ အချို့သောသူသည်။ ကာယဿ၊ ကိုယ်ခန္ဓာ၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းဟူသော။ မရဏာ၊ သေလွန်သည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ အဏ္ဍဇာနံ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါနံ၊ နဂါးတို့၏။ သဟဗျတံ၊ အတူတကွ ဖြစ်သူ၏ အဖြစ်သို့။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ သော ဟေတု၊ ထိုအကြောင်းသည်။ ကော နု ခေါ၊ အဘယ်ပါနည်း။ သော ပစ္စယော၊ ထိုအထောက်အပံ့သည်။ ကောတိ၊ အဘယ်ပါနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ကေစိ၊ အချို့သောသူသည်။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ဒုယကာရီ၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂-မျိုးကို ပြုလေ့ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါစာယ၊ နှုတ်ဖြင့်။ ဒုယကာရီ၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂-မျိုးကို ပြုလေ့ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ ဒုယကာရီ၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂-မျိုးကို ပြုလေ့ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တာယ၊ ထိုသူသည်။ အဏ္ဍဇာ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါ၊ နဂါးတို့သည်။ ဒီဃာယုကာ၊ ရှည်သော အသက်ရှိကုန်၏။ ဝဏ္ဏဝန္တော၊ အဆင်းလှကုန်၏။ သုခဗဟုလာ၊ ချမ်းသာများကုန်၏” ဟူ၍။ သုတံ၊ ကြားအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သ၊ ထိုသူ၏။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ကာယဿ၊ ကိုယ်ခန္ဓာ၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းဟူသော။ မရဏာ၊ သေလွန်သည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ အဏ္ဍဇာနံ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါနံ၊ နဂါးတို့၏။ သဟဗျတံ၊ အတူတကွ ဖြစ်သူ၏ အဖြစ်သို့။ ဥပပဇ္ဇေယျံ၊ ရောက်ရမူကား။ အဟော တာတိ၊ ကောင်းလေစွ” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့သော အကြံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ ထိုသူသည်။ ကာယဿ၊ ကိုယ်ခန္ဓာ၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းဟူသော။ မရဏာ၊ သေလွန်သည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ အဏ္ဍဇာနံ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါနံ၊ နဂါးတို့၏။ သဟဗျတံ၊ အတူတကွ ဖြစ်သူ၏ အဖြစ်သို့။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ယေန၊ အကြင်အကြောင်းကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ သော ဟေတု၊ ထိုအကြောင်းသည်။ အယံ ခေါ၊ ဤသည်တည်း။ သော ပစ္စယော၊ ထိုအထောက်အပံ့သည်။ အယံ၊ ဤသည်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-203	### ၈-ဒုတိယသုတသုတ် ၃၄၉။ (ဇလာဗုဇနဂါးတို့သာ ထူး၏။) အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၉-တတိယသုတသုတ် ၃၅၀။ (သံသေဒဇနဂါးတို့သာ ထူး၏။) နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၁၀-စတုတ္ထသုတသုတ် ၃၅၁။ (ဩပပါတိကနဂါးတို့သာ ထူး၏။) ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၁၁-၂၀ အဏ္ဍဇဒါနပကာရသုတ် ၁၀-သုတ် ၃၅၂-၃၆၁။ (ဧကမန္တံ မှစ၍ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျန္တိ အထိ တူပြီ။) သော၊ ထိုသူသည်။ စ၊ ထမင်းကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ သော၊ ထိုသူသည်။ ကာယဿ၊ ကိုယ်ခန္ဓာ၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းဟူသော။ မရဏာ၊ သေလွန်သည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ အဏ္ဍဇာနံ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂါနံ၊ နဂါးတို့၏။ သဟဗျတံ၊ အတူတကွ ဖြစ်သူ၏ အဖြစ်သို့။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ပ။ အဟံ၊ ဤသည်လည်း။ ပ။ သော၊ ထိုသူသည်။ ပါနံ၊ အဖျော်ကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ ဝတ္ထံ၊ အဝတ်ကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ ယာနံ၊ (ထီးသင်္ကန်းအပါအဝင်) ယာဉ်ကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ မာလံ၊ ပန်းကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ ဂန္ဓံ၊ နံ့သာကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ ဝိလေပနံ၊ နံ့သာပျောင်းကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ သေယျံ၊ အိပ်ရာနေရာ (ညောင်စောင်းစသည်) ကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ အာဝသထံ၊ အိမ်ကျောင်းစရပ်ကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ ဒီပေယျံ၊ ဆီမီး၏ အစီးအပါးဖြစ်သော မီးစာ ဆီစသည်ကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ အယံ၊ ဤသည်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ (ဒသအထိမီ) ဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ်မြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၂၁-၅၀-ဇလာဗုဇဒါနပကာရသုတ် ၃၀ ၃၆၂-၃၉၁။ (ဇလာဗုဇနဂါး, သံသေဒဇနဂါး, ဩပပါတိကနဂါးတို့သာ ထူး၏။) (ဣမိနာ ပေယျာလေန၊ ဤပေယျာလဖြင့်။ ဒသ ဒသ သုတ္တန္တာ၊ ၁၀-သုတ် ၁၀-သုတ်တို့ကို။ ကာတဗ္ဗာ၊ ပြုထိုက်ကုန်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ စတုသု ယောနိသု၊ လေးခုသော ယောနိတို့၌။ စတ္တာလီသံ၊ ၁။ ပါတုံ ရက္ခိတုံ ဝိတ္ထာရိတုံ ဝါ အလန္တိ ဟိ ပေယျာလံ၊ သင်္ခိပိတွာ ဒဿနဝစနံ၊ သီ-ဋီ-နဝ-၁၊ ၁၃၆-နှာ။
စာမျက်နှာ-204	၄၀-ဆယ်သော။ ဝေယျာကရဏာ၊ ဝေယျာကရဏတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ နု သက္ကောမိ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပုရိမေဟိ၊ ရှေး၌ ဖြစ်ကုန်သော။ ဒသဟိ၊ ၁၀-သုတ်ကုန်သော။ သုတ္တန္တေဟိ၊ သုတ်တို့နှင့်။ သယံ၊ ထက်ခြမ်း။ ပဏ္ဏာသသုတ္တန္တာ၊ ၅၀-သော သုတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။) နာဂသံယုတ္တံ၊ နာဂသံယုတ်သည်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။ တဿ၊ ထိုနာဂသံယုတ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား--- သုဒ္ဓိကံ၊ သုဒ္ဓိကသုတ်၎င်း။ ပဏ္ဍိတတရံ၊ ပဏ္ဍိတတရသုတ်၎င်း။ စတုရော၊ ၄ သုတ်ကုန်သော။ ဥပေါသထာ စ၊ ဥပေါသထသုတ်တို့၎င်း။ စတုရော၊ ၄ သုတ်ကုန်သော။ ပဌမသုတ္တံ စ၊ ပဌမသုတ်တို့၎င်း။ စတ္တာလီသံ၊ ၄၀-သော။ ဒါနပကာရာ စ၊ ဒါနပကာရသုတ်တို့၎င်း။ (ဣတိ၊ ဤသို့။) ပိဏ္ဍိတော၊ ပေါင်းစုသောအားဖြင့်။ ပဏ္ဏာသ၊ ၅၀-သော။ သုတ္တာ၊ သုတ်တို့ကို။ နာဂမှိ၊ နာဂသံယုတ်၌။ သုပ္ပကာသိတာ၊ ကောင်းစွာ ပြအပ်ကုန်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။
စာမျက်နှာ-205	### ၉-သုပဏ္ဏသံယုတ် ### ၁-သုဒ္ဓိကသုတ် ၃၉၂။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိနိဒါန်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သုပ္ပဏ္ဏယောနိယော၊ ဂဠုန်မျိုးတို့သည်။ ဣမာ စတ္တာရော၊ ဤ ၄-မျိုးတို့တည်း။ ကတမာ စတ္တာရော၊ အဘယ် ၄-မျိုးတို့နည်း။ အဏ္ဍဇာ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ သုပ္ပဏ္ဏာ၊ ဂဠုန်တို့၎င်း။ ဇလာဗုဇာ၊ သားအိမ်၌ ဖြစ်ကုန်သော။ သုပ္ပဏ္ဏာ၊ ဂဠုန်တို့၎င်း။ သံသေဒဇာ၊ အညှိ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ သုပ္ပဏ္ဏာ၊ ဂဠုန်တို့၎င်း။ ဩပပါတိကာ၊ တစုံတရာမှ ခုန်ကျလာသကဲ့သို့ ဖြစ်ကုန်သော။ သုပ္ပဏ္ဏာ၊ ဂဠုန်တို့၎င်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သုပ္ပဏ္ဏယောနိယော၊ ဂဠုန်မျိုးတို့သည်။ ဣမာ ခေါ စတ္တာရော၊ ဤ ၄-မျိုးတို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။ ### ၂-ဟရန္တိသုတ် ၃၉၃။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိနိဒါန်းတည်း။ (စတ္တာရော ဣမာ ဘိက္ခဝေ မှ ဣမာ ခေါ ဘိက္ခဝေ စတ္တာရော သုပ္ပဏ္ဏယောနိယော အထိ ပေးမြဲ) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တတ္ထ၊ ထိုဂဠုန် ၄-မျိုးတို့တွင်။ အဏ္ဍဇာ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ သုပ္ပဏ္ဏာ၊ ဂဠုန်တို့သည်။ အဏ္ဍဇေ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေဝ၊ နဂါးတို့ကိုသာလျှင်။ ဟရန္တိ၊ မဟာသမုဒ္ဒရာမှ ထုတ်ဆောင်နိုင်ကုန်၏။ (ဟရန္တီတိ ဥဒ္ဓရန္တိ။ ဋ္ဌ။ ဥဒ္ဓရတိ သမုဒ္ဒတော ဥဒ္ဓရန္တိ။ ဦး) ဇလာဗုဇေ၊ သားအိမ်၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေ၊ နဂါးတို့ကို။ န ဟရန္တိ၊ မထုတ်ဆောင်နိုင်ကုန်။ သံသေဒဇေ၊ အညှိ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေ၊ နဂါးတို့ကို။ န ဟရန္တိ၊ မထုတ်ဆောင်နိုင်ကုန်။ ဩပပါတိကေ၊ တစုံတရာမှ ခုန်ကျလာသကဲ့သို့ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေ၊ နဂါးတို့ကို။ န ဟရန္တိ၊ မထုတ်ဆောင်နိုင်ကုန်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တတ္ထ၊ ထိုဂဠုန် ၄-မျိုးတို့တွင်။ ဇလာဗုဇာ၊ သားအိမ်၌ ဖြစ်ကုန်သော။ သုပ္ပဏ္ဏာ၊ ဂဠုန်တို့သည်။ အဏ္ဍဇေ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေ စ၊ နဂါးတို့ကို၎င်း။ ဇလာဗုဇေ၊ သားအိမ်၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေ စ၊ နဂါးတို့ကို၎င်း။ ဟရန္တိ၊ ထုတ်ဆောင်ယူနိုင်ကုန်၏။ သံသေဒဇေ၊ အညှိ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေ၊ နဂါးတို့ကို။ န ဟရန္တိ၊ မထုတ်ဆောင်နိုင်ကုန်။ ဩပပါတိကေ၊ တစုံတရာမှ ခုန်ကျလာသကဲ့သို့ ဖြစ်ကုန်သော။ နာဂေ၊ နဂါးတို့ကို။ န ဟရန္တိ၊ မထုတ်ဆောင်နိုင်ကုန်။ (အကြွင်း နည်းမှီးပေးလေ။) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃-ဒွယကာရီသုတ် ၃၉၄။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ |၊ သာဝတ္ထိနိဒါန်းတည်း။ အညတရော၊ တပါးသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ပ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ယေန၊ အကြင်အကြောင်းအထောက်အပံ့ဖြင့်။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သောသူသည်။ ကာယဿ၊ (ဥပါဒိန္နက) ကိုယ်ခန္ဓာ၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းဟူသော။ မရဏာ၊ သေလွန်သည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ အဏ္ဍဇာနံ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ သုပ္ပဏ္ဏာနံ၊ ဂဠုန်တို့၏။ သဟဗျတံ၊ အတူတကွ ဖြစ်သူ၏ အဖြစ်သို့။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။
စာမျက်နှာ-206	သော ဟေတု၊ ထိုအကြောင်းသည်။ ကော နု ခေါ၊ အဘယ်ပါနည်း။ သော ပစ္စယော၊ ထိုအထောက်အပံ့သည်။ ကော နု ခေါတိ၊ အဘယ်ပါနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ပြီ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သောသူသည်။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ဒွယကာရီ၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂-မျိုးကို ပြုလေ့ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါစာယ၊ နှုတ်ဖြင့်။ ဒုယကာရီ၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂-မျိုးကို ပြုလေ့ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ ဒွယကာရီ၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ် ၂-မျိုးကို ပြုလေ့ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿ၊ ထိုသူသည်။ “အဏ္ဍဇာ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ သုပ္ပဏ္ဏာ၊ ဂဠုန်တို့သည်။ ဒီဃာယုကာ၊ ရှည်သော အသက်ရှိကုန်၏။ ဝဏ္ဏဝန္တော၊ အဆင်းလှကုန်၏။ သုခဗဟုလာ၊ ချမ်းသာများကုန်၏” ဟူ၍။ သုတံ၊ ကြားအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သ၊ ထိုသူ၏။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ကာယဿ၊ ကိုယ်ခန္ဓာ၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းဟူသော။ မရဏာ၊ သေလွန်သည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ အဏ္ဍဇာနံ၊ ဥ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ သုပ္ပဏ္ဏာနံ၊ ဂဠုန်တို့၏။ သဟဗျတံ၊ အတူတကွ ဖြစ်သူ၏ အဖြစ်သို့။ ဥပပဇ္ဇေယျံ၊ ရောက်ရမူကား။ အဟော တာတိ၊ ကောင်းလေစွ” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့သော အကြံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ ထိုသူသည်။ ပ။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ယေန၊ အကြင် အကြောင်း အထောက်အပံ့ဖြင့်။ ပ။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ သော ဟေတု၊ ထိုအကြောင်းသည်။ အယံ ခေါ၊ ဤသည်တည်း။ သော ပစ္စယော၊ ထိုအထောက်အပံ့သည်။ အယံ၊ ဤသည်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၄-၆-ဒုတိယာဒိဒွယကာရီသုတ် ၃-သုတ် ၃၉၅-၃၉၇။ (ဇလာဗုဇ၊ သံသေဒဇ၊ ဩပပါတိက ဂဠုန်တို့သာ ထူး၏။) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၇-၁၆-အဏ္ဍဇဒါနပကာရသုတ် ၁၀-သုတ် ၃၉၈-၄၀၇။ (ဧကမန္တံ-မှစ၍ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇေယျန္တိ-အထိ တူပြီ။) သော၊ ထိုသူသည်။ အန္နံ၊ ထမင်းကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ ပါနံ၊ အဖျော်ကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ ဝတ္ထံ၊ အဝတ်ကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ ယာနံ၊ (ထီး သင်္ကန်းအပါအဝင်) ယာဉ်ကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ မာလံ၊ ပန်းကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ ဂန္ဓံ၊ နံ့သာကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ ဝိလေပနံ၊ နံ့သာပျောင်းကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ သေယျံ၊ အိပ်ရာနေရာ (ညောင်စောင်းစသည်) ကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ အာဝသထံ၊ အိမ် ကျောင်း စရပ်ကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ ဒီပေယျံ၊ ဆီမီး၏ အစီးအပါး မီးစာ၊ ဆီ စသည်ကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ (ကြွင်း မထူး။) သောဠသမံ၊ ၁၆-မြောက်သော သုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-207	### ၁၇-၄၆-ဇလာဗုဇာဒိဒါနပကာရသုတ် ၄၀၈-၄၃၇။ (ဤသုတ်၌ ဇလာဗုဇ၊ သံသေဒဇ၊ ဩပပါတိက ဂဠုန်တို့သာ ထူး၏။) (ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပိဏ္ဍိတေန၊ အပေါင်းအစုအားဖြင့်။ ဆဋ္ဌစတ္တာလီသံ၊ လေးဆယ်ခြောက်ခုသော။ သုတ္တန္တာ၊ သုတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။) သုပဏ္ဏသံယုတ္တံ၊ သုပဏ္ဏသံယုတ်သည်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။ တဿ၊ ထိုသုပ္ပဏ္ဏသံယုတ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား--- သုဒ္ဓိကံ၊ သုဒ္ဓိကသုတ်၎င်း။ ဟရတိန္တိစေဝ၊ ဟရန္တိသုတ်၎င်း။ စတုရော၊ လေးသုတ်ကုန်သော။ ဒွယကာရီစ၊ ဒုယကာရီသုတ်တို့၎င်း။ ဒါနပကာရာ၊ ဒါနူပကာရသုတ်တို့၎င်း။ (ဣတိ၊ ဤသို့။) စတ္တာလီသံ၊ လေးဆယ်သော။ (သုတ္တာ၊ သုတ်တို့ကို။) သုပဏ္ဏ၊ သုပဏ္ဏသံယုတ်၌။ သုပ္ပကာသိတာ၊ ကောင်းစွာ ပြအပ်ကုန်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။
စာမျက်နှာ-208	### ၁၀-ဂန္ဓဗ္ဗကာယသံယုတ် ### ၁-သုဒ္ဓိကသုတ် ၄၃၈။ ဧကံ၊ တပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သာဝတ္ထိယံ၊ သာဝတ္ထိပြည်၌။ အနာထပိဏ္ဍိကဿ၊ အနာထပိဏ္ဍိကသူဌေး၏။ အာရာမေ၊ အရံဖြစ်သော။ ဇေတဝနေ၊ ဇေတဝန်ကျောင်းတိုက်၌။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ ပ။ ဘဂဝါ၊ သည်။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝော၊ သင်တို့အား။ ဂန္ဓဗ္ဗကာယိကေ၊ အနံ့ကို သုံးဆောင်ကုန်သော နတ်တို့၏ အပေါင်း၌ ယှဉ်ကုန်သော။ ဒေဝေ၊ နတ်တို့ကို။ ဒေသေဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ တံ၊ ထိုတရားစကားကို။ သုဏာထ၊ နာကြားကုန်လော့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဂန္ဓဗ္ဗကာယိကာ၊ အနံ့ကို သုံးဆောင်ကုန်သော နတ်တို့၏ အပေါင်း၌ ယှဉ်ကုန်သော။ ဒေဝါ၊ နတ်တို့သည်။ ကတမေ စ၊ အဘယ်တို့နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ မူလဂန္ဓေ၊ အမြစ်နံ့၌။ အဓိဝတ္ထာ၊ (အမြစ်နံ့ကို) မှီ၍ ဝါ-အစိုးရ၍ နေကုန်သော။ ဒေဝါ၊ နတ်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ သာရဂန္ဓေ၊ အနှစ်၌။ အဓိဝတ္ထာ၊ ကုန်သော။ ဒေဝါ၊ တို့သည်။ သန္တိ၊ ကုန်၏။ ဖေဂ္ဂုဂန္ဓေ၊ အကာ၌။ ပ။ တစ္စဂန္ဓေ၊ အခွံ၌။ ပ။ ပပ္ပဋိကဂန္ဓေ၊ အပေါက်၌။ ပ။ ပတ္တဂန္ဓေ၊ အရွက်၌။ ပ။ ပုပ္ဖဂန္ဓေ၊ အပွင့်နံ့၌။ ပ။ ဖလဂန္ဓေ၊ အသီးနံ့၌။ ရသဂန္ဓေ၊ အရသာ၌။ ဂန္ဓဂန္ဓေ၊ အမြှင်နံ့ စသော အနံ့တို့၏ အနှံ့၌။ အဓိဝတ္ထာ၊ ကုန်သော။ ဒေဝါ၊ တို့သည်။ သန္တိ၊ ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣမေ၊ ဤနတ်တို့ကို။ ဂန္ဓဗ္ဗကာယိကာ၊ ကုန်သော။ ဒေဝါ၊ နတ်တို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။ ၁။ မူလဂန္ဓာဒိဘေဒံ ဂ အဝန္တိ အပယုဉ္စတိ ဂန္ဓဗ္ဗာ၊ တေသံ ကာယော သမူဟော ဂရုကာယဒ ဂနိကာယော၊ စာတုမဟာရာဇိကေသု ကိယာဝ တေ ဗ္ဗာ၊ ကပ္ပရိပတာ တတ္ထ ဝါ နိယုစ္ဆာထိ ကာယိကာ။ ရှိ၊ ဂ အဝန္တိ အဉ္စန္တိတိ ဂန္ဓဗ္ဗာ ဟု ဋီကာဆရာသည် ဂန္ဓ+အဝ ဓာတ်ဟု ယူပြီးလျှင် အဝ ဓခေတ်ကို တဖန် အပယုဉ္စန္တိဟု ယု ဓာတ်နှင့်ဖွင့်ဆိုပြန်လေသည်၊ ထိုအဖွင့်အတိုင်း ဆီလျော်အောင် ကြံလျှင် အဝဓာတ်ကို ဣစ္ဆတ္ထယူလျက် “လျှံ၊ အနံ့ကို။ အဝန္တိ၊ အလိုရှိကုန်”၏။ ဟု အနက်ပြန်၍ “သောတ္ထု၊ င”ဟု ပါဌသေသထည့်ကာ “အန္တိ၊ အလိုရှိကုန်၏”ဟု အနက်ပြန်လျှင် ဋီကာပါဌ်ရှိအတိုင်း သင့်လျော်ရာ၏၊ သို့ရာတွင် မဖြစ်သည်ကို အဖြစ်ပေးရသော အနက်သာဖြစ်ပေသည်။ ကျွံ အပ္ပတိ ပရိဘုဉ္စတိ ဂန္ဓဗ္ဗော၊ အဘိဓာန် ဂ္ယီ ၁ဂါထာနှင့်၊ ဂ အန္တိ ပရိဘုဉ္စန္တီထိ ဂမ္မာ၊ ဒီရီ ၂-၉၄ နှာ တို့ကိုထောက်လျှင် ဤသံယုတ်ကပါဌ်၌ “အပနှင့်ဥပ ယ နှင့် ဘ” မှားယွင်းနေပုံရပေသည် သို့အတွက် ဤ၌ ဓာန်ဋီ၊ ဒီ ရီတို့ ရှိသည့်အတိုင်းသာ အနက်ပေးလိုက်၏။ ဂ အဝန္တိတိ ဂန္ဓဗ္ဗာ၊ ဂန္ဓဗ္ဗာန် ကာယော ဂန္ဓကာယော၊ ကာယေ နယုတ္တာ ကဒယိကာ ယု ပြု။ ၂။ အဓိဝဏ္ဏာထိ မှလာ၍ အဓိဋ္ဌာ အဘိဘူ ငါ သန္တာ။ ၃။ ဂန္ဓဂနွေတိ မူလာအိန္ဒာ‡ ဂနွေ၊ ယာ ဟိ ရုက္ခဿ သန္ဓေသမ္ပိ မူလာဒိန် ဂန္ဓာအတ္ထိ၊ သော ဣ ဂန္ဓော နာမ။ တဿ ဂန္ဓဿ ဂနေ့၊ တသ္မိံ အဓိပ၁။ ဋ္ဌ။ အထိနဲ့ ဂန္ဓသမုဒါယIပ ပု கீ 800 ဂတိ အာဒိနာ ရုက္ခ အဝယဝဂာ ဂဏ္ဌိကော၊ ဣဓ န သဗ္ဗသော ဂဟိတတ္ထာ ဘပုဝါဟာဒီတစ္စော ရှေးမူလာနွေ စသည်ဖြင့် သစ်ပင်တို့၏ တစိတ်နဲ့ကို ယူအပ်၏။ ဤဂန္ဓာဖြင့် အဖြစ်မှစ၍ အနံ့ အားလုံးကို ယူအပ်၏ဟူလို။
စာမျက်နှာ-209	### ၂-သုစရိတသုတ် ၄၃၉။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိနိဒါန်းတည်း။ ဧကမန္တံ၊ တခုသော အရပ်အဖို့၌။ နိသိန္နော ခေါ၊ ထိုနေရာ၌ ထိုင်တော်မူသော။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ယေန၊ အကြင် အကြောင်း အထောက်အပံ့ဖြင့်။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သူသည်။ ကာယဿ၊ (ဥပါဒိန္နကခန္ဓာ) ကိုယ်၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းဟူသော။ မရဏာ၊ သေလွန်သည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ ဂန္ဓဗ္ဗကာယိကာနံ၊ အနံ့ကို သုံးဆောင်ကုန်သော နတ်တို့၏ အပေါင်း၌ ယှဉ်ကုန်သော။ ဒေဝါနံ၊ နတ်တို့၏။ သဟဗျတံ၊ အတူတကွ ဖြစ်သူ (အပေါင်းဖော်) ၏ အဖြစ်သို့။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ကပ်ရောက်၏။ သော ဟေတု၊ ထိုအကြောင်းသည်။ ကော နု ခေါ၊ အဘယ်ပါနည်း။ သော ပစ္စယော၊ ထိုအထောက်အပံ့သည်။ ကောတိ၊ အဘယ်ပါနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ထားပြီ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သူသည်။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ သုစရိတံ၊ သုစရိုက်ကို။ စရတိ၊ ကျင့်၏။ ဝါစာယ၊ နှုတ်ဖြင့်။ သုစရိတံ၊ ကို။ စရတိ၊ ကျင့်၏။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ သုစရိတံ၊ ကို။ စရတိ၊ ကျင့်၏။ တဿ၊ ထိုသူ၏။ “ဂန္ဓဗ္ဗကာယိကာ၊ အနံ့ကို သုံးဆောင်ကုန်သော နတ်တို့၏ အပေါင်း၌ ယှဉ်ကုန်သော။ ဒေဝါ၊ နတ်တို့သည်။ ဒီဃာယုကာ၊ ရှည်သော အသက်ရှိကုန်၏။ ဝဏ္ဏဝန္တော၊ အဆင်းလှကုန်၏။ သုခဗဟုလာတိ၊ ချမ်းသာများကုန်၏” ဟူ၍။ သုတံ၊ ကြားအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿ၊ ထိုသူ၏။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ကာယဿ၊ ကိုယ်ခန္ဓာ၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးခြင်းဟူသော။ မရဏာ၊ သေလွန်သည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ ဂန္ဓဗ္ဗကာယိကာနံ၊ အနံ့ကို သုံးဆောင်ကုန်သော။ ဒေဝါနံ၊ နတ်တို့၏။ သဟဗျတံ၊ အတူတကွ ဖြစ်သူ၏ အဖြစ်သို့။ ဥပပဇ္ဇေယျံ၊ ကပ်ရောက်ရပါမူကား။ အဟော တာတိ၊ ကောင်းလော့” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့သော အကြံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ ထိုသူသည်။ ပ။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ယေန၊ အကြင်အကြောင်းအထောက်အပံ့ဖြင့်။ ပ။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ သော ဟေတု၊ ထိုအကြောင်းသည်။ အယံ ခေါ၊ ဤသည်တည်း။ သော ပစ္စယော၊ ထိုအထောက်အပံ့သည်။ အယံ၊ ဤသည်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃-မူလဂန္ဓဒါတာသုတ် ၄၄၀။ (ဤသုတ်၌ မူလဂန္ဓေ၊ အမြစ်နံ့၌။ အဓိဝတ္ထာနံ၊ (အမြစ်နံ့ကို) မှီ၍။ ဝါ၊ အစိုးရ၍ နေကုန်သော။ ဒေဝါနံ၊ နတ်တို့၏။ သဟဗျတံ၊ အတူတကွ ဖြစ်သူ၏ အဖြစ်သို့။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏ ဟူ၍၎င်း။ သော၊ ထိုသူသည်။ မူလဂန္ဓာနံ၊ အမြစ်နံ့တို့ကို။ ဒါတာ၊ ပေးလှူတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏- ဟူ၍၎င်း ပေး။ ကြွင်း မထူး။) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၄-၁၂-သာရဂန္ဓာဒိဒါတာသုတ် ၉-သုတ် ၄၄၁-၄၄၉။ (ဤသုတ်များလည်း မထူးပြီ။ သာရ စသည်ကို အထူးပြုသည်သာ ထူးသည်။) ဒွါဒသမံ၊ ၁၂-ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-210	### ၁၃-၂၂-မူလဂန္ဓဒါနပကာရသုတ် ၁၀-သုတ် ၄၅၀-၄၅၉။ (ဤသုတ်များ၌ သော၊ ထိုသူသည်။ အန္နံ၊ ထမင်းကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏။ ပ။ ဒီပေယျံ၊ ဆီမီး၏ အစီးအပါး ဆီမီးစာ စသည်ကို။ ဒေတိ၊ ပေးလှူ၏- ဗာဝီသတိမံ၊ ၂၂-မြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၂၃-၁၁၂-သာရဂန္ဓာဒိဒါနပကာရသုတ် ၉၀ ၄၆၀-၅၄၉။ (ဤသုတ်များလည်း မထူးပြီ၊ သာရဂန္ဓ စသည်ကို အထူးပြုသည်သာ ထူးတော့၏။) ဒွါဒသသတိမံ၊ ၁၁၂-မြောက်သော သုတ်တည်း။ (ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပိဏ္ဍိတေန၊ အပေါင်းအစုအားဖြင့်။ ဧကသတံ၊ ၁၀၀-လည်းဖြစ်သော။ ဒွါဒသစ၊ ၁၂-သုတ်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ သုတ္တန္တာ၊ သုတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။) ဂန္ဓဗ္ဗကာယသံယုတ္တံ၊ ဂန္ဓဗ္ဗကာယသံယုတ်သည်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။ တဿ၊ ထိုဂန္ဓဗ္ဗကာယသံယုတ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား- သုဒ္ဓိကံ၊ သုဒ္ဓိကသုတ်၎င်း။ သုစရိတံ၊ သုစရိတသုတ်၎င်း။ အပရေ၊ တပါးကုန်သော။ ဒသ၊ ၁၀-သုတ်ကုန်သော။ ဒါတာ၊ ဒါတာသုတ်တို့၎င်း။ သတာ၊ ၁၀၀-ပြား။ ဒါနပကာရာ၊ ဒါနပကာရသုတ်တို့၎င်း။ ဂန္ဓဗ္ဗမှိ၊ ဂန္ဓဗ္ဗကာယသံယုတ်၌။ သုပ္ပကာသိတာ၊ ကောင်းစွာ ပြအပ်ကုန်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။
စာမျက်နှာ-211	### ၁၁-ဝလာဟကသံယုတ် ### ၁-သုဒ္ဓိကသုတ် ၅၅၀။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိနိဒါန်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝေါ၊ သင်တို့အား။ ဝလာဟကာယိကေ၊ ဝလာဟကအမည်ရှိသော နတ်အပေါင်း၌ ဖြစ်ကုန်သော။ ဝါယောလောကံ ဖုံးလွှမ်းကုန်လျက် ရွာကုန်သော နတ်တို့၏ အပေါင်း၌ ယှဉ်ကုန်သော။ ဒေဝေ၊ ကောင်းကင်၌ ကျက်စားကုန်သော နတ်တို့ကို။ ဒေသေဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ တံ၊ ထိုဘုရားဒေသနာတော်ကို။ သုဏာထ၊ နာကြားကုန်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဝလာဟကကာယိကာ၊ ဝလာဟကအမည်ရှိသော နတ်အပေါင်း၌ ယှဉ်ကုန်သော။ ဒေဝါ၊ နတ်တို့သည်။ ကတမေ စ၊ အဘယ်တို့နည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သီတဝလာဟကာ၊ အအေးကို ပြုလုပ်ဆောင်ကြံတတ်သောကြောင့် သီတဝလာဟကမည်ကုန်သော။ ဒေဝါ၊ ကောင်းကင်၌ ကျက်စားသော နတ်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ဥဏှဝလာဟကာ၊ အပူကို ပြုလုပ်ဆောင်ကြံတတ်သောကြောင့် ဥဏှဝလာဟကမည်ကုန်သော။ ဒေဝါ၊ ကောင်းကင်၌ ကျက်စားသော နတ်တို့သည်။ သန္တိ၊ ကုန်၏။ အဗ္ဘဝလာဟကာ၊ သိမ်ထပ်တိမ်လွှာကို ပြုလုပ်ဆောင်ကြံတတ်သောကြောင့် အဗ္ဘဝလာဟကမည်ကုန်သော။ ဒေဝါ၊ တို့သည်။ သန္တိ၊ ကုန်၏။ ဝါတဝလာဟကာ၊ လေကို ပြုလုပ်ဆောင်ကြံတတ်သောကြောင့် ဝါတဝလာဟကမည်ကုန်သော။ ဒေဝါ၊ တို့သည်။ သန္တိ၊ ကုန်၏။ ဝဿဝလာဟကာ၊ မိုးကို ပြုလုပ်ဆောင်ကြံတတ်သောကြောင့် ဝဿဝလာဟကမည်ကုန်သော။ ဒေဝါ၊ တို့သည်။ သန္တိ၊ ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣမေ၊ ဤနတ်တို့ကို။ ဝလာဟကာယိကာ၊ ကုန်သော။ ဒေဝါ၊ နတ်တို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။ ### ၂-သုစရိတသုတ် ၅၅၁။ (ဤသုတ်သည် ဂန္ဓဗ္ဗကာယဝဂ် ၄၃၉-သုစရိတသုတ်နှင့် တူ၏၊ ဝလာဟကကာယိကကို အထူးပြုသည်သာ ထူးတော့၏။) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃-၁၂-သီတဝလာဟကဒါနပကာရသုတ် ၁၀-သုတ် ၅၅၂-၅၆၁။ (ဤသုတ်များလည်း မထူးပြီ၊ သီတဝလာဟကကို အထူးပြုသည်သာ ထူး၏။) ဒွါဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၁။ ဝလကကာယိကာတိ သာယကနာမကေ ဒေးကာသေ ဥာ အာကာသစာရိကဒခါ။ ဋ္ဌ။ ထောကံ ဝါယော သံဝရ တာ အန္တိ ပရိယေသန္တိတိ လာဟာ၊ ဒေဝပုဏ္ဏာ။ တေသံ သမူဟော လာဟလဒေဝကာယာတိ ယ ဝလာဟက ကာယိကာတိ အာဒိးရှုံး လောက် ဝါသော အခန္တိတိ သောအား ဝသဟာ ကာယ၁-ဒူလာကာ၊ ဝလာဟကကာယေ နိတ္ထာ လာကကာယိကာ ယူပြု
စာမျက်နှာ-212	### ၁၃-၅၂-ဥဏှဝလာဟကဒါနပကာရသုတ် ၅၆၂-၆၀၁။ (ဤသုတ်များလည်း မထူး၊ ဥဏှဝလာဟကသာ ထူး၏။) ဒွေပညာသမံ၊ ငါးဆယ်နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅၃-သီတဝလာဟကသုတ် ၆၀၂။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိနိဒါန်းတည်း။ ဧကမန္တံ၊ တခုသော အရပ်အဖို့၌။ နိသိန္နော ခေါ၊ ထိုနေရာ၌ ထိုင်တော်မူသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ ယေန၊ အကြင်အကြောင်း အထောက်အပံ့ဖြင့်။ ဧကဒါ၊ တရံတခါ၌။ သီတံ၊ အေးခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော ဟေတု၊ ထိုအကြောင်းသည်။ ကော နု ခေါ၊ အဘယ်ပါနည်း။ သော ပစ္စယော၊ ထိုအထောက်အပံ့သည်။ ကော နု ခေါတိ၊ အဘယ်ပါနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ အဝောစ၊ လျှောက်ထားပြီ။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ သီတဝလာဟကာ နာမ၊ အေးအောင် ပြုတတ်သောကြောင့် သီတဝလာဟကမည်ကုန်သော။ ဒေဝါ၊ နတ်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုနတ်တို့၏။ ယဒါ၊ အကြင်အခါ၌။ “မယံ၊ ငါတို့သည်။ သကာယ၊ မိမိဩစ္စာဖြစ်သော။ ဒုတိယာယ၊ မွေ့လျော်ခြင်းဖြင့်။ ယံ နူန ဝသေယျာမာတိ၊ နေရပါကုန်မှကား ကောင်းလေစွ” ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့သော အကြံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ (တဒါ၊ ထိုအခါ၌။) တေသံ၊ ထိုသီတဝလာဟကနတ်တို့၏။ တံ စေတောပနိဓိံ၊ ထိုစိတ်၏ တောင့်တခြင်းကို။ အနုဂါယ၊ ခွဲ၍။ သီတံ၊ အေးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ယေန၊ အကြင်အကြောင်းအထောက်အပံ့ဖြင့်။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ သီတံ၊ အေးခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော ဟေတု၊ ထိုအကြောင်းသည်။ အယံ ခေါ၊ ဤသည်တည်း။ သော ပစ္စယော၊ ထိုအထောက်အပံ့သည်။ အယံ၊ ဤသည်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ တေပညာသမံ၊ ၅၃-မြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅၄-ဥဏှဝလာဟကသုတ် ၆၀၃။ (ဤသုတ်၌ ဥဏှကို အထူးပြု၏။ ဥဏှံ၊ အပူသည်-ဟု ပေး။) စတုပညာသမံ၊ ၅၄-မြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅၅-အဗ္ဘဝလာဟကသုတ် ၆၀၄။ (ဤသုတ်၌ အဗ္ဘံကို အထူးပြု၏။ အဗ္ဘံ၊ တိမ်သည်-ဟု ပေး။) ပဉ္စပညာသမံ၊ ၅၅-မြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅၆-ဝါတဝလာဟကသုတ် ၆၀၅။ (ဤသုတ်၌ ဝါတံကို အထူးပြု၏။ ဝါတော၊ လေသည်-ဟု ပေး။) ဆပညာသမံ၊ ၅၆-မြောက်သော သုတ်တည်း။ ၁။ ထားလိမ်းဒယာထိ စီနံ အ၁ဂ။ ဋ္ဌ။ စိတ္တဌနသံဃံ ဟောတူ ထိ ဧဝံ စိတ္တဿ ဥပ္ပါဒဏ*-တို့၌ကား အဓိပ္ပါယတ္ထ မျှသာ
စာမျက်နှာ-213	### ၅၇-ဝဿဝလာဟကသုတ် ၆၀၆။ (ဤသုတ်၌ ဝဿံကို အထူးပြု၏။ ဒေဝော၊ မိုးသည်။ ဝဿတိ၊ ရွာ၏-ဟု ပေး။) သတ္တပညာသမံ၊ ၅၇-မြောက်သော သုတ်တည်း။ ဝလာဟကသံယုတ္တံ၊ ဝလာဟကသံယုတ်သည်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။ တဿ၊ ထိုဝလာဟကသံယုတ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား--- သုဒ္ဓိကံ၊ သုဒ္ဓိကသုတ်၎င်း။ သုစရိတဉ္စ၊ သုစရိတသုတ်၎င်း။ ဒါနုပကာရပညာသံ၊ ဒါနုပကာရသုတ် ၅၀-၎င်း။ သီတံ၊ သီတဝလာဟကသုတ်၎င်း။ ဥဏှဉ္စ၊ ဥဏှဝလာဟကသုတ်၎င်း။ အဗ္ဘဉ္စ၊ အဗ္ဘဝလာဟကသုတ်၎င်း။ ဝါတဝလာဟကံ၊ ဝါတဝလာဟကသုတ်၎င်း။ ဝဿဝလာဟကဉ္စာတိ၊ ဝဿဝလာဟကသုတ်၎င်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။
စာမျက်နှာ-214	### ၁၂-ဝစ္ဆဂေါတ္တသံယုတ် ### ၁-ရူပအညာဏသုတ် ၆၀၇။ ဧကံ၊ တပါးသော။ သမယံ၊ အခါ၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အနာထပိဏ္ဍိကဿ၊ အနာထပိဏ္ဍိကသူဌေး၏။ အာရာမေ၊ အရံဖြစ်သော။ ဇေတဝနေ၊ ဇေတဝန်ကျောင်းတိုက်၌။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဝစ္ဆဂေါတ္တော၊ ဝစ္ဆဂေါတ္တအမည်ရှိသော။ ပရိဗ္ဗာဇကော၊ ပရိဗ္ဗာဇကသည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိ၏။) တေန၊ ထိုအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိ၊ ချဉ်းကပ်ပြီ။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်ပြီး၍။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားနှင့်။ သမ္မောဒိ၊ (ကျန်းမာပါသလော စသည် ပြောလျက်) ရောနှောမိပြီ။ သမ္မောဒနီယံ၊ ဝမ်းမြောက်ဖွယ်ဖြစ်သော။ သာရဏီယံ၊ တသက်ပတ်လုံး အောက်မေ့ဖွယ်ဖြစ်သော။ ကထံ၊ စကားကို။ ဝီတိသာရေတွာ၊ ပြီးဆုံးစေ၍။ ဧကမန္တံ၊ တခုသော အရပ်အဖို့၌။ နိသီဒိ၊ ထိုင်ပြီ။ ဧကမန္တံ၊ ၌။ နိသိန္နော ခေါ၊ ထိုင်သော။ ဝစ္ဆဂေါတ္တော၊ သော။ ပရိဗ္ဗာဇကော၊ သည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ဘော ဂေါတမ၊ အရှင်ဂေါတမ။ ယေန၊ အကြင် အကြောင်း အထောက်အပံ့ဖြင့်။ (ယေနိမာနိ ဟု ပြန်၍ သမ္ဗန္ဓသည်။ ယာနိမာနိ ဟု ရှိသည်ကား သင့်အံ့မထင်။) “လောကော၊ လောကသည်။ သဿတော ဣတိ ဝါ၊ ‘မြဲ၏’ ဟု ယူသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ လောကော၊ သည်။ အသဿတော ဣတိ ဝါ၊ ‘မမြဲဟု’ ယူသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ “လောကော၊ သည်။ အန္တဝါ ဣတိ ဝါ၊ ‘အဆုံးရှိ၏’ ဟု ယူသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ “လောကော၊ သည်။ အနန္တဝါ ဣတိ ဝါ၊ ‘အဆုံးမရှိဟု’ ယူသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ “ဇီဝံ၊ အသက်သည်။ တံ၊ ထိုကိုယ်တည်း။ သရီရံ၊ ကိုယ်သည်။ တံ ဣတိ ဝါ၊ ‘ထိုအသက်တည်း’ ဟု ယူသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဇီဝံ၊ အသက်သည်။ အညံ၊ ကိုယ်မှ တခြားတည်း။ သရီရံ၊ ကိုယ်သည်။ အညံ ဣတိ ဝါ၊ ‘အသက်မှ တခြားတည်း’ ဟု ယူသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ “တထာဂတော၊ သတ္တဝါသည်။ မရဏာ၊ သေသည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ ဟောတိ ဣတိ ဝါ၊ ‘ရှိ၏’ ဟု ယူသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ “တထာဂတော၊ သည်။ မရဏာ၊ မှ။ ပရံ၊ ၌။ န ဟောတိ ဣတိ ဝါ၊ ‘မရှိဟု’ ယူသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ “တထာဂတော၊ သည်။ မရဏာ၊ မှ။ ပရံ၊ ၌။ ဟောတိ စ န ဟောတိ စ ဣတိ ဝါ၊ ‘ရှိလည်း ရှိ၏၊ မရှိလည်း မရှိ’ ဟု ယူသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ “တထာဂတော၊ သည်။ မရဏာ၊ မှ။ ပရံ၊ ၌။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ ဣတိ ဝါ၊ ‘ရှိသည်လည်း မဟုတ်၊ မရှိသည်လည်း မဟုတ်ဟု’ ယူသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ အနေကဝိဟိတာနိ၊ များသော အပြားတို့ဖြင့် စီရင်အပ်ကုန်သော။ ဣမာနိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ၊ ဤမိစ္ဆာအယူတို့သည်။ လောကေ၊ လောက၌။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သော ဟေတု၊ ထိုအကြောင်းသည်။ ကော နု ခေါ၊ အဘယ်ပါနည်း။ သော ပစ္စယော၊ ထိုအထောက်အပံ့သည်။ ကောတိ၊ အဘယ်ပါနည်း” ဟူသော။ ဧတံ၊ ကို။ အဝောစ၊ ပြီ။ ဝစ္ဆ၊ ဝစ္ဆ။ ရူပေ ခေါ၊ ရုပ်၌။ အညာဏာ၊ မသိခြင်းကြောင့်။ ရူပသမုဒယေ၊ ရုပ်ဖြစ်ကြောင်း (တဏှာ) ၌။ အညာဏာ၊ မသိခြင်းကြောင့်။ ရူပနိရောဓေ၊ ရုပ်၏ ချုပ်ရာ (နိဗ္ဗာန်) ၌။ အညာဏာ၊ ကြောင့်။ ရူပနိရောဓဂါမိနိယာ ပဋိပဒါယ၊ ရုပ်၏ ချုပ်ရာ (နိဗ္ဗာန်) သို့ ရောက်ကြောင်း အကျင့် (မဂ္ဂင် ၈-ပါး) ၌။ အညာဏာ၊ ကြောင့်။ (သစ္စာ ၄-ပါးကို မသိခြင်းကြောင့် ဟူလို။) ဧဝံ၊ ဤသို့။
စာမျက်နှာ-215	လောကော၊ သည်။ သဿတော ဣတိ ဝါ၊ ‘မြဲ၏’ ဟု ယူသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ပ။ ဣမာနိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ၊ ဤမိစ္ဆာအယူတို့သည်။ လောကေ၊ ၌။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ သော သုတ်တည်း။ ### ၂-ဝေဒနာအညာဏသုတ် ၆၀၈။ [ဤသုတ်၌ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာ၌။ ဝေဒနာသမုဒယေ၊ ဝေဒနာ၏ ဖြစ်ကြောင်း (တဏှာ) ၌။ ဝေဒနာနိရောဓေ၊ ဝေဒနာ၏ ချုပ်ရာ (နိဗ္ဗာန်) ၌။ ဝေဒနာနိရောဓဂါမိနိယာ ပဋိပဒါယ၊ ဝေဒနာ ချုပ်ရာ (နိဗ္ဗာန်) သို့ ရောက်ကြောင်း အကျင့် (မဂ္ဂင် ၈-ပါး) ၌- ဟု သမ္ဗန္ဓသည်သာ ထူး၏။] ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃-သညာအညာဏသုတ် ၆၀၉။ (ဤသုတ်၌ သညာယ၊ သညာ၌- စသည်ဖြင့် ပေးသည်သာ ထူး၏။) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၄-သင်္ခါရအညာဏသုတ် ၆၁၀။ (ဤသုတ်၌ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌ စသည်ဖြင့် ပေးသည်သာ ထူး၏။) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅-ဝိညာဏအညာဏသုတ် ၆၁၁။ (ဤသုတ်၌ ဝိညာဏေ၊ ဝိညာဏ်၌ စသည်ဖြင့် ပေးသည်သာ ထူး၏။) ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၆-၁၀-ရူပအဒဿနာဒိသုတ် ၅-သုတ် ၆၁၂-၆၁၆။ (ဤသုတ်တို့၌ အဒဿနာ၊ မမြင်ခြင်းကြောင့်- ဟု ပေးသည်သာ ထူး၏။) ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၁၁-၁၅-ရူပအနဘိသမယာဒိသုတ် ၅-သုတ် ၆၁၇-၆၂၁။ (ဤသုတ်တို့၌ အနဘိသမယာ၊ ရှေးရှု မသိခြင်းကြောင့်- ဟု ပေး။) ပဉ္စဒသမံ၊ ဆယ့်ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၁၆-၂၀-ရူပအနုဗောဓာဒိသုတ် ၅-သုတ် ၆၂၂-၆၂၆။ (ဤသုတ်တို့၌ အနုဗောဓာ၊ လျော်စွာ မသိခြင်းကြောင့်- ဟု ပေး။) ဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-216	### ၂၁-၂၅-ရူပအပ္ပဋိဝေဓာဒိသုတ် ၅-သုတ် ၆၂၇-၆၃၁။ (ဤသုတ်၌ အပ္ပဋိဝေဓာ၊ ထိုးထွင်း၍ မသိခြင်းကြောင့်- ဟု ပေး။) ပဉ္စဝီသတိမံ၊ နှစ်ဆယ့်ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၂၆-၃၀-ရူပအသလ္လက္ခဏာဒိသုတ် ၅-သုတ် ၆၃၂-၆၃၆။ (ဤသုတ်တို့၌ အသလ္လက္ခဏာ၊ ကောင်းစွာ မမှတ်သားခြင်းကြောင့်- ဟု ပေး။) တိံသတိမံ၊ သုံးဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃၁-၃၅-ရူပအနုပလက္ခဏာဒိသုတ် ၅-သုတ် ၆၃၇-၆၄၁။ (ဤသုတ်တို့၌ အနုပလက္ခဏာ၊ ကပ်၍ မမှတ်သားခြင်းကြောင့်- ဟု ပေး။) ပဉ္စတိံသတိမံ၊ သုံးဆယ့်ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃၆-၄၀-ရူပအပ္ပစ္စုပလက္ခဏာဒိသုတ် ၅-သုတ် ၆၄၂-၆၄၆။ (ဤသုတ်တို့၌ အပ္ပစ္စုပလက္ခဏာ၊ တဖန် မမှတ်သားခြင်းကြောင့်- ဟု ပေး။) စတ္တာလီသမံ၊ လေးဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၄၁-၄၅-ရူပအသမပေက္ခဏာဒိသုတ် ၅-သုတ် ၆၄၇-၆၅၁။ (ဤသုတ်တို့၌ အသမပေက္ခဏာ၊ ကောင်းစွာ မရှုခြင်းကြောင့်- ဟု ပေး။) ပဉ္စစတ္တာလီသမံ၊ လေးဆယ့်ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၄၆-၅၀-ရူပအပ္ပစ္စုပေက္ခဏာဒိသုတ် ၅-သုတ် ၆၅၂-၆၅၆။ (ဤသုတ်တို့၌ အပ္ပစ္စုပေက္ခဏာ၊ တဖန် မရှုခြင်းကြောင့်- ဟု ပေး။) ပဉ္စာသမံ၊ ငါးဆယ်မြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅၁-၅၄-ရူပအပ္ပစ္စက္ခကမ္မသုတ် ၄-သုတ် ၆၅၇-၆၆၀။ (ဤသုတ်တို့၌ အပ္ပစ္စက္ခကမ္မာ၊ မျက်မှောက် မပြုခြင်းကြောင့်- ဟု ပေး။) စတုပညာသ မံ၊ ၅၄-မြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅၅-ဝိညာဏအပ္ပစ္စက္ခကမ္မသုတ် ၆၆၁။ (ဤသုတ်၌ အပ္ပစ္စက္ခကမ္မာ၊ မျက်မှောက် မပြုခြင်းကြောင့်- ဟု ပေး။) ပဉ္စပညာသမံ၊ ၅၅-မြောက်သော သုတ်တည်း။ ဝစ္ဆဂေါတ္တသံယုတ္တံ၊ ဝစ္ဆဂေါတ္တသံယုတ်သည်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။
စာမျက်နှာ-217	တဿ၊ ထိုဝစ္ဆဂေါတ္တသံယုတ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား---- အညာဏာ၊ အညာဏ (၅-သုတ်) တို့၎င်း။ အဒဿနာ စေဝ၊ အဒဿန (၅-သုတ်) တို့၎င်း။ အနဘိသမယာ၊ အနဘိသမယ (၅-သုတ်) တို့၎င်း။ အနုဗောဓာ၊ အနုဗောဓ (၅-သုတ်) တို့၎င်း။ အပ္ပဋိဝေဓာ၊ အပ္ပဋိဝေဓ (၅-သုတ်) တို့၎င်း။ အသလ္လက္ခဏာ၊ အသလ္လက္ခဏ (၅-သုတ်) တို့၎င်း။ အနုပလက္ခဏေန၊ အနုပလက္ခဏ (၅-သုတ်) အပေါင်းနှင့် တကွ။ အပ္ပစ္စုပလက္ခဏာ၊ အပ္ပစ္စုပလက္ခဏ (၅-သုတ်) ကို၎င်း။ အသမပေက္ခဏာ၊ အသမပေက္ခဏ (၅-သုတ်) တို့၎င်း။ အပ္ပစ္စုပေက္ခဏာ၊ အပ္ပစ္စုပေက္ခဏ (၅-သုတ်) တို့၎င်း။ အပ္ပစ္စက္ခကမ္မံ၊ အပ္ပစ္စက္ခကမ္မ (၅-သုတ်) အပေါင်း၎င်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။
စာမျက်နှာ-218	### ၁၃-ဈာနသံယုတ် ### ၁-သမာဓိမူလကသမာပတ္တိသုတ် ၆၆၂။ သာဝတ္ထိနိဒါနံ၊ သာဝတ္ထိနိဒါန်းတည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဈာယီ၊ ဈာန်ဝင်စားလေ့ ရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ဣမေ စတ္တာရော၊ ဤ ၄-ယောက်တို့တည်း။ ကတမေ စတ္တာရော၊ အဘယ် ၄-ယောက်တို့နည်း ဟူမူ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ၊ ဤသာသနာတော်၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သော။ ဈာယီ၊ ဈာန်ဝင်စားလေ့ ရှိသောသူသည်။ သမာဓိသ္မိံ၊ သမာဓိ၌။ သမာဓိကုသလော၊ ဈာန်အင်္ဂါကို ပိုင်းခြားခြင်းဟူသော တည်ကြည်ခြင်း၌ လိမ္မာသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ သမာဓိသ္မိံ၊ ၌။ သမာပတ္တိကုသလော၊ ဝင်စားခြင်း၌ လိမ္မာသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ ပန၊ ဤသာသနာတော်၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သော။ ဈာယီ၊ သည်။ သမာဓိသ္မိံ၊ ၌။ သမာပတ္တိကုသလော၊ သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ သမာဓိသ္မိံ၊ ၌။ သမာဓိကုသလော၊ သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ၊ ၌။ ဧကစ္စော၊ သော။ ဈာယီ၊ သည်။ သမာဓိသ္မိံ၊ ၌။ သမာဓိကုသလော၊ သည်။ နေဝ ဟောတိ၊ မဖြစ်။ သမာဓိသ္မိံ၊ ၌။ သမာပတ္တိကုသလော၊ သည်။ စ ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ ပန၊ ၌။ ဧကစ္စော၊ သော။ ဈာယီ၊ သည်။ သမာဓိသ္မိံ၊ ၌။ သမာဓိကုသလော စ၊ သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ၏။ သမာဓိသ္မိံ၊ ၌။ သမာပတ္တိကုသလော စ၊ သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ၏။ (ဣမေ စတ္တာရော၊ ဤ ၄-ယောက်တို့လည်း။) ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တေသု၊ ထို ၄-ယောက်တို့တွင်။ ယော အယံ ဈာယီ၊ အကြင် ဈာန်ဝင်စားလေ့ရှိသူသည်။ သမာဓိသ္မိံ၊ ၌။ သမာဓိကုသလော စ၊ သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ၏။ သမာဓိသ္မိံ၊ ၌။ သမာပတ္တိကုသလော စ၊ သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ၏။ အယံ၊ ဤဈာန်ဝင်စားလေ့ရှိသူသည်။ စတုသု၊ လေးယောက်ကုန်သော။ ဣမေသု ဈာယီနံ၊ ဤဈာန်ဝင်စားလေ့ ရှိသူတို့ထက်။ အဂ္ဂေါ စ၊ အထွဋ်အဖျားလည်း ဖြစ်၏။ သေဋ္ဌော စ၊ မြတ်လည်း မြတ်၏။ မောက္ချော စ၊ အကြီးအမှူးလည်း ဖြစ်၏။ ဥတ္တမော စ၊ လွန်လည်း လွန်၏။ ပဝရော စ၊ သာလည်း သာ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဂဝါ၊ နွားမမှ။ ခီရံ၊ နို့ရည်သည်။ (ဟောတိ၊ ၏။) ခီရမှာ၊ နို့ရည်မှ။ ဒဓိ၊ နို့ဓမ်းသည်။ (ဟောတိ၊ ၏။) ဒဓိမှာ၊ နို့ဓမ်းမှ။ နဝနီတံ၊ ဆီဦးသည်။ (ဟောတိ၊ ၏။) နဝနီတမှာ၊ ဆီဦးမှ။ သပ္ပိ၊ သော၊ သည်။ (ဟောတိ၊ ၏။) သပ္ပမှာ၊ သောမှ။ သပ္ပိမဏ္ဍော၊ ထောပတ်ကြည်သည်။ (ဟောတိ၊ ၏။) တတ္ထ၊ ထိုနို့ရည် စသည်တို့တွင်။ (အဟံ၊ ဤထောပတ်ကြည်ကို။) အဂ္ဂံ၊ အမြတ်အထွဋ်ဟူ၍။ အက္ခါယတိ သေယျထာပိ၊ ဆိုအပ်သကဲ့သို့။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝမေဝ ခေါ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ပဝရော စ၊ သာလည်း သာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော သုတ်တည်း။
စာမျက်နှာ-219	### ၂-သမာဓိမူလကဋ္ဌိတိသုတ် ၆၆၃။ (ဤသုတ်၌- ဋ္ဌိတိကုသလော၊ ဈာန်ကို တည်တံ့စေခြင်း၌ လိမ္မာသည်- ပ။ ကြွင်း မထူး ပြီ) ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၃-သမာဓိမူလကဝုဋ္ဌာနသုတ် ၆၆၄။ (ဤသုတ်၌- ဝုဋ္ဌာနကုသလော၊ ဈာန်မှ ထခြင်း၌ လိမ္မာသည်- ဟု ပေး။ ကြွင်း မထူး) တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၄-သမာဓိမူလကကလ္လိတသုတ် ၆၆၅။ (ဤသုတ်၌- ကလ္လိတကုသလော၊ ဖြစ်သော ခန္ဓကျန်းမှု ရှိသော စိတ်၌ လိမ္မာသည်- ဟု ပေး။) စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၅-သမာဓိမူလကအာရမ္မဏသုတ် ၆၆၆။ (ဤသုတ်၌- အာရမ္မဏကုသလော၊ ကသိုဏ်းအာရုံ တို့၌ လိမ္မာသည်- ဟု ပေး။) ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၆-သမာဓိမူလကဂေါစရသုတ် ၆၆၇။ (ဤသုတ်၌- ဂေါစရကုသလော၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းဟူသော ကျက်စားရာ ဆွမ်းခံလှည့်လည်ရာ ဟူသော ကျက်စားရာ၌ လိမ္မာသည်- ဟု ပေး) ဆဋ္ဌံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၇-သမာဓိမူလကအဘိနီဟာရသုတ် ၆၆၈။ (ဤသုတ်၌- အဘိနီဟာရကုသလော၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းသို့ ရှေးရှု ဆောင်ခြင်း၌ လိမ္မာသည်- ဟု ပေး။) သတ္တမံ၊ ခုနစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ၁။ နု သမာဓိသို့ ဌိတိကုသလောကိ ဈာနံ ဌပထုံ အကုသလော။ ဋ္ဌ။ ဌိထိကုသလောတိ ဧတ္ထ အန္တော ဂဓထုအတ္ထော ဗြိတိသဒ္ဓေါ တဘို့ မှ ကုသလောထိ အတ္ထောဓိ အာာ “ဒ”ဌပဆုံ အကူသလောာတိအား ထီးတို့။ ဗြိတိ၌ ဌာဇာတ် ကာရိအန္တော၊ တိယ ဟူလို။ ၂။ + သမာဓိသို့” ဆုဘလောထိ စိတ္တံ ဟာဆေထွာ ကတ္ထ စာထုံ အကုသလော။ ဋ္ဌ။ ကမ္မံ ဇာထံ အသာထိ ထက္ကိထံ. တသ္မိံ ကလို့ထေးလို့။
စာမျက်နှာ-220	### ၈-သမာဓိမူလက သက္ကစ္စကာရီသုတ် ၆၆၉။ (ဤသုတ်၌- သက္ကစ္စကာရီ၊ ဈာန်ကို ဝင်စားခြင်း ရိုသေစွာ ပြုလေ့ရှိသည်- ဟု ပေး) အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၉-သမာဓိမူလကသာတစ္စကာရီသုတ် ၆၇၀။ (ဤသုတ်၌- သာတစ္စကာရီ၊ ဈာန်ကို ဝင်စားခြင်းငှါ အမြဲမပြတ် ပြုလေ့ရှိသည်- ဟု ပေး) နဝမံ၊ ကိုးခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ ### ၁၀-သမာဓိမူလကသပ္ပါယကာရီသုတ် ၆၇၁။ (ဤသုတ်၌- သပ္ပါယကာရီ၊ သမာဓိအား လျောက်ပတ်သော တရားတို့ကို ပြုလေ့ (ဖြည့်ကျင့်လေ့) ရှိသည်- ဟု ပေး။) ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သော သုတ်တည်း။ (သမာဓိမူလကံ၊ တည်း။) ### ၁၁-သမာပတ္တိမူလကဋ္ဌိတိသုတ် ၆၇၂။ (ဤသုတ်၌- သမာပတ္တိကုသလော၊ ဝင်စားခြင်း၌ လိမ္မာသည်- ဟူသော အနက်ကို မူတည်၍ ဋ္ဌိတိကုသလော ကို မူလသွင်းသည်သာ ထူး၏။) ဧကာဒသမံ၊ တည်း။ ### ၁၂-၁၉-သမာပတ္တိမူလကဝုဋ္ဌာနသုတ် စသော ၈-သုတ် ၆၇၃-၆၈၀။ (ဤသုတ်၌- ဝုဋ္ဌာနကုသလော၊ စသည်ကို မူလီသွင်းလေ။) ဧကူနဝီသတိမံ၊ တည်း။ ### ၂၀-၂၇-ဌိတိမူလကဝုဋ္ဌာနသုတ် စသော ၈-သုတ် ၆၈၁-၆၈၈။ (ဤသုတ်တို့၌ ဌိတိကုသလောကို မူတည်၍။ ဝုဋ္ဌာနကုသလော စသည်ကို မူလီသွင်းသည်သာ ထူး၏။) သတ္တဝီသတိမံ၊ တည်း။ (ပုရိမမူလကာနိ ဝိယ၊ ရှေးဖြစ်သော မူလကတို့ကဲ့သို့။ ယာဝ သတ္တဝီသတိမံ ဌိတိမူလကသပ္ပါယကာရီသုတ္တံ၊ ၂၇-သုတ်မြောက် ဌိတိမူလကသပ္ပါယကာရီသုတ်တိုင်အောင်။ အဋ္ဌ သုတ္တာနိ၊ ၈-သုတ်တို့ကို။ ပူရေတဗ္ဗာနိ၊ ပြည့်စေအပ်ကုန်၏။ ဌိတိမူလကံ၊ တည်း။) ၁။ နု သမာဓိသို့ သပ္ပါယကာရှိထိ သမထ သပ္ပါယ ဥပကာရ ဓမ္မ ပူရေနံ န သမတ္ထးထိ ဋ္ဌ။ သမၼဥပကာရကဓမ္မာတိ အပ္ပနာကောသလ္လာရဲ့။
စာမျက်နှာ-221	### ၂၈-၃၄-ဝုဋ္ဌာနမူလကကလ္လိတသုတ် စသော ၇-သုတ် ၆၈၉-၆၉၅။ (ဤသုတ်တို့၌ ဝုဋ္ဌာနကုသလော ကို မူတည်၍ ကလ္လိတကုသလော စသည်ကို မူလသွင်းလေ) စတုတ္ထိံသတိမံ၊ တည်း။ (ပုရိမမူလာနိ ဝိယ၊ ရှေးဖြစ်သော မူလကတို့ကဲ့သို့။ ယာဝ စတုတ္ထိံသမံ ဝုဋ္ဌာနမူလကသပ္ပါယကာရီသုတ္တံ၊ ၃၄-သုတ်မြောက် ဝုဋ္ဌာနမူလကသပ္ပါယကာရီသုတ်တိုင်အောင်။ သတ္တ သုတ္တာနိ၊ ၇-သော သုတ်တို့ကို။ ပူရေတဗ္ဗာနိ၊ ပြည့်စေအပ်ကုန်၏။ ဝုဋ္ဌာနမူလကံ၊ တည်း။) ### ၃၅-၄၀-ကလ္လိတမူလကအာရမ္မဏသုတ် စသော ၆-သုတ် ၆၉၆-၇၀၁။ (ဤသုတ်တို့၌ ကလ္လိတကုသလော ကို မူတည်၍ အာရမ္မဏကုသလော စသည်ကို မူလသွင်းလေ) ပဉ္စတိံသတိမံ၊ တည်း။ (ပုရိမမူလာနိ ဝိယ၊ ရှေးဖြစ်သော မူလကတို့ကဲ့သို့။ ယာဝ စတ္တာလီသမံ ကလ္လိတမူလကသပ္ပါယကာရီသုတ္တံ၊ ၄၀-မြောက် ကလ္လိတမူလကသပ္ပါယကာရီသုတ်တိုင်အောင်။ ဆ သုတ္တာနိ၊ ၆-သုတ်တို့ကို။ ပူရေတဗ္ဗာနိ၊ ပြည့်စေအပ်ကုန်၏။ ကလ္လိတမူလကံ၊ တည်း။) ### ၄၁-၄၅-အာရမ္မဏမူလကဂေါစရသုတ် စသော ၅-သုတ် ၇၀၂-၇၀၆။ ပဉ္စစတ္တာလီသမံ၊ တည်း။ ၄၆-၄၉-ဂေါစရမူလကအဘိနီဟာရသုတ် စသော ၄-သုတ် ၇၀၆-၇၁၀။ (ဤသုတ်တို့၌ ဂေါစရကုသလောကို မူတည်၍ အဘိနီဟာရကုသလော စသည်ကို မူလီသွင်းလေ) ဧကူနပညာသမံ၊ တည်း။ (ဂေါစရမူလကံ၊ တည်း။) ### ၅၀-၅၂-အဘိနီဟာရမူလကသက္ကစ္စကာရီသုတ် စသော ၃-သုတ် ၇၁၁-၇၁၃။ (ဤသုတ်တို့၌ အဘိနီဟာရကုသလော ကို မူတည်၍ သက္ကစ္စကာရီ စသည်ကို မူလီသွင်းလေ။) ဒွေပညာသမံ၊ တည်း။ ### ၅၃-၅၄-သက္ကစ္စမူလကသာတစ္စကာရီသုတ် စသော ၂-သုတ် ၇၁၄-၇၁၅။ (ဤသုတ်တို့၌ သက္ကစ္စကာရီ ကို မူတည်၍ သာတစ္စကာရီ၊ သပ္ပါယကာရီ ၂-ပုဒ်ကို မူလီသွင်းလေ။) စတုပညာသမံ၊ တည်း။ (အဘိနီဟာရမူလကံ၊ တည်း။)
စာမျက်နှာ-222	### ၅၅-သာတစ္စမူလကသပ္ပါယကာရီသုတ် ၇၁၆။ (ဤသုတ်၌ သာတစ္စကာရီ ကို မူတည်၍ သပ္ပါယကာရီ ကို မူလသွင်းလေ) ပဉ္စပညာသမံ၊ တည်း။ (သက္ကစ္စမူလကံ၊ တည်း။) (ပဉ္စပဉ္စာသံ၊ ၅၅-ပါးသော။ ဝေယျာကရဏာနိ၊ ဝေယျာကရဏတို့သည်။ ဟောန္တိ ယထာ၊ ဖြစ်ကုန်သကဲ့သို့။ တထာ၊ ထို့အတူ။ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာနိ၊ ချဲ့အပ်ကုန်၏။) ဈာနသံယုတ္တံ၊ ဈာနသံယုတ်သည်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။ တဿ၊ ထိုဈာနသံယုတ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား--- သမာဓိ၊ သမာဓိကုသလ၎င်း။ သမာပတ္တိ၊ သမာပတ္တိကုသလ၎င်း။ ဋ္ဌိတိ စ၊ ဋ္ဌိတိကုသလ၎င်း။ ဝုဋ္ဌာနံ၊ ဝုဋ္ဌာနကုသလ၎င်း။ အာရမ္မဏံ၊ အာရမ္မဏကုသလနှင့် တကွ။ ကလ္လိတံ၊ ကလ္လိတကုသလ၎င်း။ ဂေါစရံ၊ ဂေါစရကုသလ၎င်း။ အဘိနီဟာရော၊ အဘိနီဟာရကုသလ၎င်း။ သက္ကစ္စ၊ သက္ကစ္စကုသလ၎င်း။ သာတစ္စ၊ သာတစ္စကုသလ၎င်း။ အထေကော၊ ထိုပြင်လည်း။ သပ္ပါယံ၊ သပ္ပါယကုသလ၎င်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။ တတိယော၊ ၃-ဝဂ်မြောက်ဖြစ်သော။ ခန္ဓဝဂ္ဂေါ၊ ခန္ဓဝဂ်တည်း။ တဿ၊ ထိုဝဂ်၏။ ဥဒ္ဒါနံ၊ ဥဒ္ဒါန်းကား--- ခန္ဓသံယုတ္တံ၊ ခန္ဓသံယုတ်၎င်း။ ရာဓသံယုတ္တံ၊ ရာဓသံယုတ်၎င်း။ ဒိဋ္ဌိဩက္ကန္တဥပ္ပါဒါ၊ ဒိဋ္ဌိသံယုတ်, ဩက္ကန္တိသံယုတ်, ဥပ္ပါဒသံယုတ်တို့၎င်း။ ကိလေသသာရိပုတ္တာ စ၊ ကိလေသသံယုတ်, သာရိပုတ္တသံယုတ်တို့၎င်း။ နာဂသုပဏ္ဏဂန္ဓဗ္ဗာ၊ နာဂသံယုတ်, သုပဏ္ဏသံယုတ်, ဂန္ဓဗ္ဗသံယုတ်တို၎င်း။ ဝလာဟကဝစ္ဆဈာနံ၊ ဝလာဟကသံယုတ်, ဝစ္ဆသံယုတ်, ဈာနသံယုတ်တို့၎င်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ခန္ဓဝဂ္ဂမှိ၊ ခန္ဓဝဂ်၌။ တေရသ၊ ၁၃-သံယုတ်တို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။ ခန္ဓဝဂ္ဂသံယုတ္တပါဠိ၊ ခန္ဓဝဂ္ဂသံယုတ္တပါဠိသည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးဆုံးပြီ။