ဝိနည်းပိဋက
ပါရာဇိကဏ်ပါဠိတော်
မြန်မာပြန်
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။
ဝေရဉ္ဇအခန်း
ဝေရဉ္ဇပုဏ္ဏားအကြောင်း
֍ ၁။ အခါတစ်ပါး၌ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဝေရဉ္ဇာမြို့ နဠေရုမည်သော (ဘီလူးသည်သိမ်းဆည်းအပ်သော) တမာပင်အနီး၌ များမြတ်သော ရဟန်းသံဃာ ငါးရာနှင့် အတူ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏။ (ထိုသို့ နေတော်မူသောအခါ) ဝေရဉ္ဇပုဏ္ဏားသည် (ဤဆိုလတ္တံ့သောအတိုင်း) ကြားသိရလေပြီ။ “အချင်းတို့ သာကီဝင်မင်းမျိုးမှ ရဟန်းပြုသည့် သာကီဝင်မင်းသား ရဟန်းဂေါတမသည် ဝေရဉ္ဇာမြို့ နဠေရုမည်သော (ဘီလူးသည် သိမ်းဆည်းအပ်သော) တမာပင်အနီး၌ များမြတ်သော ရဟန်းသံဃာ ငါးရာနှင့်အတူ သီတင်းသုံးနေတော်မူ၏၊ ထိုအသျှင်ဂေါတမ၏ ကောင်းသော ကျော်စောသတင်းသည် ဤသို့ ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏။
ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ပူဇော်အထူးကို ခံယူတော်မူထိုက်သော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘အရဟံ’မည်တော်မူ၏။
အလုံးစုံသော တရားတို့ကို ကိုယ်တိုင် မှန်ကန်စွာ သိတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ’ မည်တော်မူ၏။
အသိဉာဏ် ‘ဝိဇ္ဇာ’ အကျင့် ‘စရဏ’ နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္န’ မည်တော်မူ၏။
ကောင်းသော စကားကို ဆိုတော်မူတတ်သော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သုဂတ’ မည်တော်မူ၏။
လောကကို သိတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘လောကဝိဒူ’ မည်တော်မူ၏။
ဆုံးမထိုက်သူကို ဆုံးမတတ်သည့် အတုမဲ့လွန်မြတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ’ မည်တော်မူ၏။
နတ်လူတို့၏ ဆရာဖြစ်တော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ’ မည်တော်မူ၏။
သစ္စာလေးပါးတရားတို့ကို ကိုယ်တိုင် သိ၍ သူတစ်ပါးတို့ကို သိစေတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဗုဒ္ဓ’ မည်တော်မူ၏။
ဘုန်းတန်ခိုးကြီးတော်မူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း ‘ဘဂဝါ’ မည်တော်မူ၏ဟု (ပျံ့နှံ့၍ ထွက်၏)။
--ဝိနယပိဋကေ
ပါရာဇိကပါဠိ
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
ဝေရဉ္ဇကဏ္ဍံ
၁။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ဝေရဉ္ဇာယံ ဝိဟရတိ နဠေရုပုစိမန္ဒမူလေ မဟတာ ဘိက္ခုသံဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ။ အဿောသိ ခေါ ဝေရဉ္ဇော ဗြာဟ္မဏော – ‘‘သမဏော ခလု, ဘော, ဂေါတမော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ပဗ္ဗဇိတော ဝေရဉ္ဇာယံ ဝိဟရတိ နဠေရုပုစိမန္ဒမူလေ မဟတာ ဘိက္ခုသံဃေန သဒ္ဓိံ ပဉ္စမတ္တေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ။ တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ [ဘဂဝါတိ (သျာ။), ဒီ။ နိ။ ၁။၁၅၇, အဗ္ဘုဂ္ဂတာကာရေန ပန သမေတိ]။ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗြဟ္မကံ သဿမဏဗြာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုဿံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေတိ။ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလျာဏံ မဇ္ဈေကလျာဏံ ပရိယောသာနကလျာဏံ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ၊ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ၊ သာဓု ခေါ ပန တထာရူပါနံ အရဟတံ ဒဿနံ ဟောတီ’’’တိ။မြန်֍ ၂။ [ဣတော ပရံ ယာဝ ပါရာ။ ၁၅-၁၆ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမီတိ ပါဌော အ။ နိ။ ၈။၁၁] အထ ခေါ ဝေရဉ္ဇော ဗြာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဝေရဉ္ဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သုတံ မေတံ, ဘော ဂေါတမ – ‘န သမဏော
(ဝိ၊၁၊၂။)
ဂေါတမော ဗြာဟ္မဏေ ဇိဏ္ဏေ ဝုဍ္ဎေ မဟလ္လကေ အဒ္ဓဂတေ ဝယောအနုပ္ပတ္တေ အဘိဝါဒေတိ ဝါ ပစ္စုဋ္ဌေတိ ဝါ အာသနေန ဝါ နိမန္တေတီ’တိ။ တယိဒံ, ဘော ဂေါတမ, တထေဝ? န ဟိ ဘဝံ ဂေါတမော ဗြာဟ္မဏေ ဇိဏ္ဏေ ဝုဍ္ဎေ မဟလ္လကေ အဒ္ဓဂတေ ဝယောအနုပ္ပတ္တေ အဘိဝါဒေတိ ဝါ ပစ္စုဋ္ဌေတိ ဝါ အာသနေန ဝါ နိမန္တေတိ? တယိဒံ, ဘော ဂေါတမ, န သမ္ပန္နမေဝါ’’တိ။
‘‘နာဟံ တံ, ဗြာဟ္မဏ, ပဿာမိ သဒေဝကေ လောကေ သမာရကေ သဗြဟ္မကေ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ ယမဟံ အဘိဝါဒေယျံ ဝါ ပစ္စုဋ္ဌေယျံ ဝါ အာသနေန ဝါ နိမန္တေယျံ။ ယဉှိ, ဗြာဟ္မဏ, တထာဂတော အဘိဝါဒေယျ ဝါ ပစ္စုဋ္ဌေယျ ဝါ အာသနေန ဝါ နိမန္တေယျ, မုဒ္ဓါပိ တဿ ဝိပတေယျာ’’တိ။
မြန်֍ ၃။ ‘‘အရသရူပေါ ဘဝံ ဂေါတမော’’တိ? ‘‘အတ္ထိ ခွေသ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘အရသရူပေါ သမဏော ဂေါတမော’တိ။ ယေ တေ, ဗြာဟ္မဏ, ရူပရသာ သဒ္ဒရသာ ဂန္ဓရသာ ရသရသာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗရသာ တေ တထာဂတဿ ပဟီနာ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ [အနဘာဝကတာ (သီ။) အနဘာဝံဂတာ (သျာ။)] အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ။ အယံ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘အရသရူပေါ သမဏော ဂေါတမော’တိ, နော စ ခေါ ယံ တွံ သန္ဓာယ ဝဒေသီ’’တိ။
မြန်֍ ၄။ ‘‘နိဗ္ဘောဂေါ ဘဝံ ဂေါတမော’’တိ? ‘‘အတ္ထိ ခွေသ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘နိဗ္ဘောဂေါ သမဏော ဂေါတမော’တိ။ ယေ တေ, ဗြာဟ္မဏ, ရူပဘောဂါ သဒ္ဒဘောဂါ ဂန္ဓဘောဂါ ရသဘောဂါ ဖောဋ္ဌဗ္ဗဘောဂါ တေ တထာဂတဿ ပဟီနာ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ။ အယံ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘နိဗ္ဘောဂေါ သမဏော ဂေါတမော’တိ, နော စ ခေါ ယံ တွံ သန္ဓာယ ဝဒေသီ’’တိ။
မြန်֍ ၅။ ‘‘အကိရိယဝါဒေါ ဘဝံ ဂေါတမော’’တိ? ‘‘အတ္ထိ ခွေသ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘အကိရိယဝါဒေါ သမဏော ဂေါတမော’တိ။ အဟဉှိ, ဗြာဟ္မဏ, အကိရိယံ ဝဒါမိ
(ဝိ၊၁၊၃။)
ကာယဒုစ္စရိတဿ ဝစီဒုစ္စရိတဿ မနောဒုစ္စရိတဿ။ အနေကဝိဟိတာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အကိရိယံ ဝဒါမိ။ အယံ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘အကိရိယဝါဒေါ သမဏော ဂေါတမော’တိ, နော စ ခေါ ယံ တွံ သန္ဓာယ ဝဒေသီ’’တိ။
မြန်֍ ၆။ ‘‘ဥစ္ဆေဒဝါဒေါ ဘဝံ ဂေါတမော’’တိ? ‘‘အတ္ထိ ခွေသ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘ဥစ္ဆေဒဝါဒေါ သမဏော ဂေါတမော’တိ။ အဟဉှိ, ဗြာဟ္မဏ, ဥစ္ဆေဒံ ဝဒါမိ ရာဂဿ ဒေါသဿ မောဟဿ။ အနေကဝိဟိတာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥစ္ဆေဒံ ဝဒါမိ။ အယံ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘ဥစ္ဆေဒဝါဒေါ သမဏော ဂေါတမော’တိ, နော စ ခေါ ယံ တွံ သန္ဓာယ ဝဒေသီ’’တိ။
မြန်֍ ၇။ ‘‘ဇေဂုစ္ဆီ ဘဝံ ဂေါတမော’’တိ? ‘‘အတ္ထိ ခွေသ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘ဇေဂုစ္ဆီ သမဏော ဂေါတမော’တိ။ အဟဉှိ, ဗြာဟ္မဏ, ဇိဂုစ္ဆာမိ ကာယဒုစ္စရိတေန ဝစီဒုစ္စရိတေန မနောဒုစ္စရိတေန။ အနေကဝိဟိတာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သမာပတ္တိယာ ဇိဂုစ္ဆာမိ။ အယံ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘ဇေဂုစ္ဆီ သမဏော ဂေါတမော’တိ, နော စ ခေါ ယံ တွံ သန္ဓာယ ဝဒေသီ’’တိ။
မြန်֍ ၈။ ‘‘ဝေနယိကော ဘဝံ ဂေါတမော’’တိ? ‘‘အတ္ထိ ခွေသ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘ဝေနယိကော သမဏော ဂေါတမော’တိ။ အဟဉှိ, ဗြာဟ္မဏ, ဝိနယာယ ဓမ္မံ ဒေသေမိ ရာဂဿ ဒေါသဿ မောဟဿ။ အနေကဝိဟိတာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဝိနယာယ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ အယံ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘ဝေနယိကော သမဏော ဂေါတမော’တိ, နော စ ခေါ ယံ တွံ သန္ဓာယ ဝဒေသီ’’တိ။
မြန်֍ ၉။ ‘‘တပဿီ ဘဝံ ဂေါတမော’’တိ? ‘‘အတ္ထိ ခွေသ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘တပဿီ သမဏော
(ဝိ၊၁၊၄။)
ဂေါတမော’တိ။ တပနီယာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ပါပကေ အကုသလေ ဓမ္မေ ဝဒါမိ, ကာယဒုစ္စရိတံ ဝစီဒုစ္စရိတံ မနောဒုစ္စရိတံ။ ယဿ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, တပနီယာ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ ပဟီနာ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ တမဟံ တပဿီတိ ဝဒါမိ။ တထာဂတဿ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, တပနီယာ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ ပဟီနာ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ။ အယံ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘တပဿီ သမဏော ဂေါတမော’တိ, နော စ ခေါ ယံ တွံ သန္ဓာယ ဝဒေသီ’’တိ။
မြန်֍ ၁၀။ ‘‘အပဂဗ္ဘော ဘဝံ ဂေါတမော’’တိ? ‘‘အတ္ထိ ခွေသ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘အပဂဗ္ဘော သမဏော ဂေါတမော’တိ။ ယဿ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, အာယတိံ ဂဗ္ဘသေယျာ ပုနဗ္ဘဝါဘိနိဗ္ဗတ္တိ ပဟီနာ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ တမဟံ အပဂဗ္ဘောတိ ဝဒါမိ။ တထာဂတဿ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, အာယတိံ ဂဗ္ဘသေယျာ ပုနဗ္ဘဝါဘိနိဗ္ဗတ္တိ ပဟီနာ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ။ အယံ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိယာယော ယေန မံ ပရိယာယေန သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘အပဂဗ္ဘော သမဏော ဂေါတမော’တိ, နော စ ခေါ ယံ တွံ သန္ဓာယ ဝဒေသိ’’။
မြန်֍ ၁၁။ ‘‘သေယျထာပိ, ဗြာဟ္မဏ, ကုက္ကုဋိယာ အဏ္ဍာနိ အဋ္ဌ ဝါ ဒသ ဝါ ဒွါဒသ ဝါ။ တာနဿု ကုက္ကုဋိယာ သမ္မာ အဓိသယိတာနိ သမ္မာ ပရိသေဒိတာနိ သမ္မာ ပရိဘာဝိတာနိ။ ယော နု ခေါ တေသံ ကုက္ကုဋစ္ဆာပကာနံ ပဌမတရံ ပါဒနခသိခါယ ဝါ မုခတုဏ္ဍကေန ဝါ အဏ္ဍကောသံ ပဒါလေတွာ သောတ္ထိနာ အဘိနိဗ္ဘိဇ္ဇေယျ, ကိန္တိ သွာဿ ဝစနီယော – ‘‘ဇေဋ္ဌော ဝါ ကနိဋ္ဌော ဝါ’’တိ? ‘‘ဇေဋ္ဌောတိဿ, ဘော ဂေါတမ, ဝစနီယော။ သော ဟိ နေသံ ဇေဋ္ဌော ဟောတီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခေါ အဟံ, ဗြာဟ္မဏ, အဝိဇ္ဇာဂတာယ ပဇာယ အဏ္ဍဘူတာယ ပရိယောနဒ္ဓါယ အဝိဇ္ဇဏ္ဍကောသံ ပဒါလေတွာ ဧကောဝ လောကေ အနုတ္တရံ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါ။ သွာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ဇေဋ္ဌော သေဋ္ဌော လောကဿ’’။
‘‘အာရဒ္ဓံ ခေါ ပန မေ, ဗြာဟ္မဏ, ဝီရိယံ [ဝိရိယံ (သီ။ သျာ။)] အဟောသိ အသလ္လီနံ, ဥပဋ္ဌိတာ သတိ အသမ္မုဋ္ဌာ [အပ္ပမုဋ္ဌာ (သီ။ သျာ။)], ပဿဒ္ဓေါ ကာယော အသာရဒ္ဓေါ, သမာဟိတံ စိတ္တံ ဧကဂ္ဂံ။
(ဝိ၊၁၊၅။)
သော ခေါ အဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိံ။ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိံ။ ပီတိယာ စ ဝိရာဂါ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟာသိံ သတော စ သမ္ပဇာနော, သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေသိံ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိံ။ သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိံ။
မြန်֍ ၁၂။ ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေသိံ။ သော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရာမိ, သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော တိဿောပိ ဇာတိယော စတဿောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော ဒသပိ ဇာတိယော ဝီသမ္ပိ ဇာတိယော တိံသမ္ပိ ဇာတိယော စတ္တာလီသမ္ပိ ဇာတိယော ပညာသမ္ပိ ဇာတိယော ဇာတိသတမ္ပိ, ဇာတိသဟဿမ္ပိ ဇာတိသတသဟဿမ္ပိ, အနေကေပိ သံဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ ဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ – ‘အမုတြာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော၊ သော တတော စုတော အမုတြ ဥဒပါဒိံ၊ တတြာပါသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော၊ သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နောတိ။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရာမိ။ အယံ ခေါ မေ, ဗြာဟ္မဏ, ရတ္တိယာ ပဌမေ ယာမေ ပဌမာ ဝိဇ္ဇာ အဓိဂတာ, အဝိဇ္ဇာ ဝိဟတာ, ဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပန္နာ, တမော ဝိဟတော, အာလောကော ဥပ္ပန္နော – ယထာ တံ အပ္ပမတ္တဿ အာတာပိနော ပဟိတတ္တဿ ဝိဟရတော။ အယံ ခေါ မေ, ဗြာဟ္မဏ, ပဌမာဘိနိဗ္ဘိဒါ အဟောသိ ကုက္ကုဋစ္ဆာပကဿေဝ အဏ္ဍကောသမှာ။
မြန်֍ ၁၃။ ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ သတ္တာနံ စုတူပပါတဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေသိံ။ သော ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန [အတိက္ကန္တမာနုဿကေန (က။)] သတ္တေ ပဿာမိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ
(ဝိ၊၁၊၆။)
ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ။ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာမိ – ‘ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ မနောဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ ဥပဝါဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ၊ တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပန္နာ။ ဣမေ ဝါ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီသုစရိတေန သမန္နာဂတာ မနောသုစရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝါဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ၊ တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာ’တိ။ ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿာမိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ။ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာမိ။ အယံ ခေါ မေ, ဗြာဟ္မဏ, ရတ္တိယာ မဇ္ဈိမေ ယာမေ ဒုတိယာ ဝိဇ္ဇာ အဓိဂတာ, အဝိဇ္ဇာ ဝိဟတာ, ဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပန္နာ, တမော ဝိဟတော, အာလောကော ဥပ္ပန္နော – ယထာ တံ အပ္ပမတ္တဿ အာတာပိနော ပဟိတတ္တဿ ဝိဟရတော။ အယံ ခေါ မေ, ဗြာဟ္မဏ, ဒုတိယာဘိနိဗ္ဘိဒါ အဟောသိ ကုက္ကုဋစ္ဆာပကဿေဝ အဏ္ဍကောသမှာ။
မြန်֍ ၁၄။ ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ အာသဝါနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေသိံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓော’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ၊ ‘ဣမေ အာသဝါ’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ အာသဝသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓော’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ။ တဿ မေ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတော ကာမာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိတ္ထ ဘဝါသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိတ္ထ အဝိဇ္ဇာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိတ္ထ။ ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ အဟောသိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ အဗ္ဘညာသိံ။ အယံ ခေါ မေ, ဗြာဟ္မဏ, ရတ္တိယာ ပစ္ဆိမေ ယာမေ တတိယာ ဝိဇ္ဇာ အဓိဂတာ, အဝိဇ္ဇာ ဝိဟတာ, ဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပန္နာ, တမော ဝိဟတော, အာလောကော ဥပ္ပန္နော – ယထာ တံ အပ္ပမတ္တဿ အာတာပိနော ပဟိတတ္တဿ ဝိဟရတော။ အယံ ခေါ မေ, ဗြာဟ္မဏ, တတိယာဘိနိဗ္ဘိဒါ အဟောသိ – ကုက္ကုဋစ္ဆာပကဿေဝ အဏ္ဍကောသမှာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၇။)
မြန်֍ ၁၅။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဝေရဉ္ဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဇေဋ္ဌော ဘဝံ ဂေါတမော, သေဋ္ဌော ဘဝံ ဂေါတမော! အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ!! သေယျထာပိ, ဘော ဂေါတမ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ, မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ, အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယျ – စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီတိ, ဧဝမေဝံ ဘောတာ ဂေါတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသံဃဉ္စ။ ဥပါသကံ မံ ဘဝံ ဂေါတမော ဓာရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတံ။ အဓိဝါသေတု စ မေ ဘဝံ ဂေါတမော ဝေရဉ္ဇာယံ ဝဿာဝါသံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေနာ’’တိ။ အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန။ အထ ခေါ ဝေရဉ္ဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။
မြန်֍ ၁၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝေရဉ္ဇာ ဒုဗ္ဘိက္ခာ ဟောတိ ဒွီဟိတိကာ သေတဋ္ဌိကာ သလာကာဝုတ္တာ န သုကရာ ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေန ယာပေတုံ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဥတ္တရာပထကာ [ဥတ္တရာဟကာ (သီ။)] အဿဝါဏိဇာ [အဿဝဏိဇာ (က။)] ပဉ္စမတ္တေဟိ အဿသတေဟိ ဝေရဉ္ဇံ ဝဿာဝါသံ ဥပဂတာ ဟောန္တိ။ တေဟိ အဿမဏ္ဍလိကာသု ဘိက္ခူနံ ပတ္ထပတ္ထပုလကံ [ပတ္ထပတ္ထမူလကံ (က။)] ပညတ္တံ ဟောတိ။ ဘိက္ခူ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ဝေရဉ္ဇံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိတွာ ပိဏ္ဍံ အလဘမာနာ အဿမဏ္ဍလိကာသု ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပတ္ထပတ္ထပုလကံ အာရာမံ အာဟရိတွာ ဥဒုက္ခလေ ကောဋ္ဋေတွာ ကောဋ္ဋေတွာ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ။ အာယသ္မာ ပနာနန္ဒော ပတ္ထပုလကံ သိလာယံ ပိသိတွာ ဘဂဝတော ဥပနာမေတိ။ တံ ဘဂဝါ ပရိဘုဉ္ဇတိ။
အဿောသိ ခေါ ဘဂဝါ ဥဒုက္ခလသဒ္ဒံ။ ဇာနန္တာပိ တထာဂတာ ပုစ္ဆန္တိ, ဇာနန္တာပိ န ပုစ္ဆန္တိ၊ ကာလံ ဝိဒိတွာ ပုစ္ဆန္တိ, ကာလံ ဝိဒိတွာ န ပုစ္ဆန္တိ၊ အတ္ထသံဟိတံ တထာဂတာ ပုစ္ဆန္တိ, နော အနတ္ထသံဟိတံ။ အနတ္ထသံဟိတေ သေတုဃာတော တထာဂတာနံ။ ဒွီဟိ အာကာရေဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝန္တော ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆန္တိ – ဓမ္မံ ဝါ ဒေသေဿာမ, သာဝကာနံ ဝါ သိက္ခာပဒံ ပညပေဿာမာတိ [ပညာပေဿာမာတိ (သီ။ သျာ။)]။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ သော, အာနန္ဒ, ဥဒုက္ခလသဒ္ဒေါ’’တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, အာနန္ဒ! တုမှေဟိ, အာနန္ဒ သပ္ပုရိသေဟိ ဝိဇိတံ။ ပစ္ဆိမာ ဇနတာ သာလိမံသောဒနံ အတိမညိဿတီ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၈။)
မြန်֍ ၁၇။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော [မဟာမောဂ္ဂလာနော (က။)] ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧတရဟိ, ဘန္တေ, ဝေရဉ္ဇာ ဒုဗ္ဘိက္ခာ ဒွီဟိတိကာ သေတဋ္ဌိကာ သလာကာဝုတ္တာ။ န သုကရာ ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေန ယာပေတုံ။ ဣမိဿာ, ဘန္တေ, မဟာပထဝိယာ ဟေဋ္ဌိမတလံ သမ္ပန္နံ – သေယျထာပိ ခုဒ္ဒမဓုံ အနီလကံ ဧဝမဿာဒံ။ သာဓာဟံ, ဘန္တေ, ပထဝိံ ပရိဝတ္တေယျံ။ ဘိက္ခူ ပပ္ပဋကောဇံ ပရိဘုဉ္ဇိဿန္တီ’’တိ။ ‘‘ယေ ပန တေ, မောဂ္ဂလ္လာန, ပထဝိနိဿိတာ ပါဏာ တေ ကထံ ကရိဿသီ’’တိ? ‘‘ဧကာဟံ, ဘန္တေ, ပါဏိံ အဘိနိမ္မိနိဿာမိ – သေယျထာပိ မဟာပထဝီ။ ယေ ပထဝိနိဿိတာ ပါဏာ တေ တတ္ထ သင်္ကာမေဿာမိ။ ဧကေန ဟတ္ထေန ပထဝိံ ပရိဝတ္တေဿာမီ’’တိ။ ‘‘အလံ, မောဂ္ဂလ္လာန, မာ တေ ရုစ္စိ ပထဝိံ ပရိဝတ္တေတုံ။ ဝိပလ္လာသမ္ပိ သတ္တာ ပဋိလဘေယျု’’န္တိ။ ‘‘သာဓု, ဘန္တေ, သဗ္ဗော ဘိက္ခုသံဃော ဥတ္တရကုရုံ ပိဏ္ဍာယ ဂစ္ဆေယျာ’’တိ။ ‘‘အလံ, မောဂ္ဂလ္လာန, မာ တေ ရုစ္စိ သဗ္ဗဿ ဘိက္ခုသံဃဿ ဥတ္တရကုရုံ ပိဏ္ဍာယ ဂမန’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၈။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘ကတမေသာနံ ခေါ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ ဗြဟ္မစရိယံ န စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသိ၊ ကတမေသာနံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ ဗြဟ္မစရိယံ စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသီ’’တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော သာယနှသမယံ [သာယဏှသမယံ (သီ။)] ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓ မယှံ, ဘန္တေ, ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘ကတမေသာနံ ခေါ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ ဗြဟ္မစရိယံ န စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသိ, ကတမေသာနံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ ဗြဟ္မစရိယံ စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသီ’တိ။ ‘ကတမေသာနံ နု ခေါ, ဘန္တေ, ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ ဗြဟ္မစရိယံ န စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသိ, ကတမေသာနံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ ဗြဟ္မစရိယံ စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသီ’’’တိ?
‘‘ဘဂဝတော စ, သာရိပုတ္တ, ဝိပဿိဿ ဘဂဝတော စ သိခိဿ ဘဂဝတော စ ဝေဿဘုဿ ဗြဟ္မစရိယံ န စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသိ။ ဘဂဝတော စ, သာရိပုတ္တ, ကကုသန္ဓဿ ဘဂဝတော စ ကောဏာဂမနဿ ဘဂဝတော စ ကဿပဿ ဗြဟ္မစရိယံ စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသီ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၉။)
မြန်֍ ၁၉။ ‘‘ကော နု ခေါ, ဘန္တေ, ဟေတု ကော ပစ္စယော, ယေန ဘဂဝတော စ ဝိပဿိဿ ဘဂဝတော စ သိခိဿ ဘဂဝတော စ ဝေဿဘုဿ ဗြဟ္မစရိယံ န စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသီ’’တိ? ‘‘ဘဂဝါ စ, သာရိပုတ္တ, ဝိပဿီ ဘဂဝါ စ သိခီ ဘဂဝါ စ ဝေဿဘူ ကိလာသုနော အဟေသုံ သာဝကာနံ ဝိတ္ထာရေန ဓမ္မံ ဒေသေတုံ။ အပ္ပကဉ္စ နေသံ အဟောသိ သုတ္တံ ဂေယျံ ဝေယျာကရဏံ ဂါထာ ဥဒါနံ ဣတိဝုတ္တကံ ဇာတကံ အဗ္ဘုတဓမ္မံ ဝေဒလ္လံ။ အပညတ္တံ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ။ အနုဒ္ဒိဋ္ဌံ ပါတိမောက္ခံ။ တေသံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ အန္တရဓာနေန ဗုဒ္ဓါနုဗုဒ္ဓါနံ သာဝကာနံ အန္တရဓာနေန ယေ တေ ပစ္ဆိမာ သာဝကာ နာနာနာမာ နာနာဂေါတ္တာ နာနာဇစ္စာ နာနာကုလာ ပဗ္ဗဇိတာ တေ တံ ဗြဟ္မစရိယံ ခိပ္ပညေဝ အန္တရဓာပေသုံ။ သေယျထာပိ, သာရိပုတ္တ, နာနာပုပ္ဖါနိ ဖလကေ နိက္ခိတ္တာနိ သုတ္တေန အသင်္ဂဟိတာနိ တာနိ ဝါတော ဝိကိရတိ ဝိဓမတိ ဝိဒ္ဓံသေတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ယထာ တံ သုတ္တေန အသင်္ဂဟိတတ္တာ။ ဧဝမေဝ ခေါ, သာရိပုတ္တ, တေသံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ အန္တရဓာနေန ဗုဒ္ဓါနုဗုဒ္ဓါနံ သာဝကာနံ အန္တရဓာနေန ယေ တေ ပစ္ဆိမာ သာဝကာ နာနာနာမာ နာနာဂေါတ္တာ နာနာဇစ္စာ နာနာကုလာ ပဗ္ဗဇိတာ တေ တံ ဗြဟ္မစရိယံ ခိပ္ပညေဝ အန္တရဓာပေသုံ။
‘‘အကိလာသုနော စ တေ ဘဂဝန္တော အဟေသုံ သာဝကေ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ဩဝဒိတုံ။ ဘူတပုဗ္ဗံ, သာရိပုတ္တ, ဝေဿဘူ ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ အညတရသ္မိံ ဘိံသနကေ [ဘီသနကေ (က။)] ဝနသဏ္ဍေ သဟဿံ ဘိက္ခုသံဃံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ဩဝဒတိ အနုသာသတိ – ‘ဧဝံ ဝိတက္ကေထ, မာ ဧဝံ ဝိတက္ကယိတ္ထ၊ ဧဝံ မနသိကရောထ, မာ ဧဝံ မနသာကတ္ထ [မနသာကရိတ္ထ (က။)]၊ ဣဒံ ပဇဟထ, ဣဒံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရထာ’တိ။ အထ ခေါ, သာရိပုတ္တ, တဿ ဘိက္ခုသဟဿဿ ဝေဿဘုနာ ဘဂဝတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန ဧဝံ ဩဝဒိယမာနာနံ ဧဝံ အနုသာသိယမာနာနံ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တာနိ ဝိမုစ္စိံသု။ တတြ သုဒံ, သာရိပုတ္တ, ဘိံသနကဿ ဝနသဏ္ဍဿ ဘိံသနကတသ္မိံ ဟောတိ – ယော ကောစိ အဝီတရာဂေါ တံ ဝနသဏ္ဍံ ပဝိသတိ, ယေဘုယျေန လောမာနိ ဟံသန္တိ။ အယံ ခေါ, သာရိပုတ္တ, ဟေတု အယံ ပစ္စယော ယေန ဘဂဝတော စ ဝိပဿိဿ ဘဂဝတော စ သိခိဿ ဘဂဝတော စ ဝေဿဘုဿ ဗြဟ္မစရိယံ န စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသီ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၀။)
မြန်֍ ၂၀။ ‘‘ကော ပန, ဘန္တေ, ဟေတု ကော ပစ္စယော ယေန ဘဂဝတော စ ကကုသန္ဓဿ ဘဂဝတော စ ကောဏာဂမနဿ ဘဂဝတော စ ကဿပဿ ဗြဟ္မစရိယံ စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသီ’’တိ? ‘‘ဘဂဝါ စ, သာရိပုတ္တ, ကကုသန္ဓော ဘဂဝါ စ ကောဏာဂမနော ဘဂဝါ စ ကဿပေါ အကိလာသုနော အဟေသုံ သာဝကာနံ ဝိတ္ထာရေန ဓမ္မံ ဒေသေတုံ။ ဗဟုဉ္စ နေသံ အဟောသိ သုတ္တံ ဂေယျံ ဝေယျာကရဏံ ဂါထာ ဥဒါနံ ဣတိဝုတ္တကံ ဇာတကံ အဗ္ဘုတဓမ္မံ ဝေဒလ္လံ, ပညတ္တံ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ, ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ပါတိမောက္ခံ။ တေသံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ အန္တရဓာနေန ဗုဒ္ဓါနုဗုဒ္ဓါနံ သာဝကာနံ အန္တရဓာနေန ယေ တေ ပစ္ဆိမာ သာဝကာ နာနာနာမာ နာနာဂေါတ္တာ နာနာဇစ္စာ နာနာကုလာ ပဗ္ဗဇိတာ တေ တံ ဗြဟ္မစရိယံ စိရံ ဒီဃမဒ္ဓါနံ ဌပေသုံ။ သေယျထာပိ, သာရိပုတ္တ, နာနာပုပ္ဖါနိ ဖလကေ နိက္ခိတ္တာနိ သုတ္တေန သုသင်္ဂဟိတာနိ တာနိ ဝါတော န ဝိကိရတိ န ဝိဓမတိ န ဝိဒ္ဓံသေတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ယထာ တံ သုတ္တေန သုသင်္ဂဟိတတ္တာ။ ဧဝမေဝ ခေါ, သာရိပုတ္တ, တေသံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ အန္တရဓာနေန ဗုဒ္ဓါနုဗုဒ္ဓါနံ သာဝကာနံ အန္တရဓာနေန ယေ တေ ပစ္ဆိမာ သာဝကာ နာနာနာမာ နာနာဂေါတ္တာ နာနာဇစ္စာ နာနာကုလာ ပဗ္ဗဇိတာ တေ တံ ဗြဟ္မစရိယံ စိရံ ဒီဃမဒ္ဓါနံ ဌပေသုံ။ အယံ ခေါ, သာရိပုတ္တ, ဟေတု အယံ ပစ္စယော ယေန ဘဂဝတော စ ကကုသန္ဓဿ ဘဂဝတော စ ကောဏာဂမနဿ ဘဂဝတော စ ကဿပဿ ဗြဟ္မစရိယံ စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသီ’’တိ။
မြန်֍ ၂၁။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧတဿ, ဘဂဝါ, ကာလော! ဧတဿ, သုဂတ, ကာလော! ယံ ဘဂဝါ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညပေယျ [ပညာပေယျ (သီ။ သျာ။)], ဥဒ္ဒိသေယျ ပါတိမောက္ခံ, ယထယိဒံ ဗြဟ္မစရိယံ အဒ္ဓနိယံ အဿ စိရဋ္ဌိတိက’’န္တိ။ ‘‘အာဂမေဟိ တွံ, သာရိပုတ္တ! အာဂမေဟိ တွံ, သာရိပုတ္တ! တထာဂတောဝ တတ္ထ ကာလံ ဇာနိဿတိ။ န တာဝ, သာရိပုတ္တ, သတ္ထာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညပေတိ ဥဒ္ဒိသတိ [န ဥဒ္ဒိသတိ (သီ။)] ပါတိမောက္ခံ ယာဝ န ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သံဃေ ပါတုဘဝန္တိ။ ယတော စ ခေါ, သာရိပုတ္တ, ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သံဃေ ပါတုဘဝန္တိ, အထ သတ္ထာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညပေတိ ဥဒ္ဒိဿတိ ပါတိမောက္ခံ တေသံယေဝ အာသဝဋ္ဌာနီယာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ။ န တာဝ, သာရိပုတ္တ, ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သံဃေ ပါတုဘဝန္တိ ယာဝ န သံဃော ရတ္တညုမဟတ္တံ ပတ္တော ဟောတိ။ ယတော စ ခေါ, သာရိပုတ္တ, သံဃော ရတ္တညုမဟတ္တံ ပတ္တော ဟောတိ အထ ဣဓေကစ္စေ
(ဝိ၊၁၊၁၁။)
အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သံဃေ ပါတုဘဝန္တိ, အထ, သတ္ထာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညပေတိ ဥဒ္ဒိသတိ ပါတိမောက္ခံ တေသံယေဝ အာသဝဋ္ဌာနီယာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ။ န တာဝ, သာရိပုတ္တ, ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သံဃေ ပါတုဘဝန္တိ, ယာဝ န သံဃော ဝေပုလ္လမဟတ္တံ ပတ္တော ဟောတိ။ ယတော စ ခေါ, သာရိပုတ္တ, သံဃော ဝေပုလ္လမဟတ္တံ ပတ္တော ဟောတိ, အထ ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သံဃေ ပါတုဘဝန္တိ, အထ သတ္ထာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညပေတိ ဥဒ္ဒိသတိ ပါတိမောက္ခံ တေသံယေဝ အာသဝဋ္ဌာနီယာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ။ န တာဝ, သာရိပုတ္တ, ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သံဃေ ပါတုဘဝန္တိ, ယာဝ န သံဃော လာဘဂ္ဂမဟတ္တံ ပတ္တော ဟောတိ။ ယတော စ ခေါ, သာရိပုတ္တ, သံဃော လာဘဂ္ဂမဟတ္တံ ပတ္တော ဟောတိ, အထ ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သံဃေ ပါတုဘဝန္တိ, အထ သတ္ထာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညပေတိ ဥဒ္ဒိသတိ ပါတိမောက္ခံ တေသံယေဝ အာသဝဋ္ဌာနီယာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ။ န တာဝ, သာရိပုတ္တ, ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သံဃေ ပါတုဘဝန္တိ, ယာဝ န သံဃော ဗာဟုသစ္စမဟတ္တံ ပတ္တော ဟောတိ။ ယတော စ ခေါ, သာရိပုတ္တ, သံဃော ဗာဟုသစ္စမဟတ္တံ ပတ္တော ဟောတိ, အထ ဣဓေကစ္စေ အာသဝဋ္ဌာနီယာ ဓမ္မာ သံဃေ ပါတုဘဝန္တိ, အထ သတ္ထာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညပေတိ ဥဒ္ဒိသတိ ပါတိမောက္ခံ တေသံယေဝ အာသဝဋ္ဌာနီယာနံ ဓမ္မာနံ ပဋိဃာတာယ။ နိရဗ္ဗုဒေါ ဟိ, သာရိပုတ္တ, ဘိက္ခုသံဃော နိရာဒီနဝေါ အပဂတကာဠကော သုဒ္ဓေါ သာရေ ပတိဋ္ဌိတော။ ဣမေသဉှိ, သာရိပုတ္တ, ပဉ္စန္နံ ဘိက္ခုသတာနံ ယော ပစ္ဆိမကော ဘိက္ခု သော သောတာပန္နော အဝိနိပါတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယဏော’’တိ။
မြန်֍ ၂၂။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘အာစိဏ္ဏံ ခေါ ပနေတံ, အာနန္ဒ, တထာဂတာနံ ယေဟိ နိမန္တိတာ ဝဿံ ဝသန္တိ, န တေ အနပလောကေတွာ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမန္တိ။ အာယာမာနန္ဒ, ဝေရဉ္ဇံ ဗြာဟ္မဏံ အပလောကေဿာမာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ အာယသ္မတာ အာနန္ဒေန ပစ္ဆာသမဏေန ယေန ဝေရဉ္ဇဿ ဗြာဟ္မဏဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ
(ဝိ၊၁၊၁၂။)
ဝေရဉ္ဇော ဗြာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ ဝေရဉ္ဇံ ဗြာဟ္မဏံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နိမန္တိတမှ တယာ, ဗြာဟ္မဏ, ဝဿံဝုဋ္ဌာ [ဝဿံဝုတ္ထာ (သီ။ သျာ။ က။)], အပလောကေမ တံ, ဣစ္ဆာမ မယံ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိတု’’န္တိ။ ‘‘သစ္စံ, ဘော ဂေါတမ, နိမန္တိတတ္ထ မယာ ဝဿံဝုဋ္ဌာ၊ အပိ စ, ယော ဒေယျဓမ္မော သော န ဒိန္နော။ တဉ္စ ခေါ နော အသန္တံ, နောပိ အဒါတုကမျတာ, တံ ကုတေတ္ထ လဗ္ဘာ ဗဟုကိစ္စာ ဃရာဝါသာ ဗဟုကရဏီယာ။ အဓိဝါသေတု မေ ဘဝံ ဂေါတမော သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေနာ’’တိ။ အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝေရဉ္ဇံ ဗြာဟ္မဏံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေတွာ သမာဒပေတွာ သမုတ္တေဇေတွာ သမ္ပဟံသေတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဝေရဉ္ဇော ဗြာဟ္မဏော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန သကေ နိဝေသနေ ပဏီတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေတွာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစာပေသိ – ‘‘ကာလော, ဘော ဂေါတမ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။
မြန်֍ ၂၃။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန ဝေရဉ္ဇဿ ဗြာဟ္မဏဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေန။ အထ ခေါ ဝေရဉ္ဇော ဗြာဟ္မဏော ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသံဃံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေတွာ သမ္ပဝါရေတွာ ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ [ဩဏီတပတ္တပါဏိံ (က။)] တိစီဝရေန အစ္ဆာဒေသိ, ဧကမေကဉ္စ ဘိက္ခုံ ဧကမေကေန ဒုဿယုဂေန အစ္ဆာဒေသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝေရဉ္ဇံ ဗြာဟ္မဏံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေတွာ သမာဒပေတွာ သမုတ္တေဇေတွာ သမ္ပဟံသေတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝေရဉ္ဇာယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ အနုပဂမ္မ သောရေယျံ သင်္ကဿံ ကဏ္ဏကုဇ္ဇံ ယေန ပယာဂပတိဋ္ဌာနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပယာဂပတိဋ္ဌာနေ ဂင်္ဂံ နဒိံ ဥတ္တရိတွာ ယေန ဗာရာဏသီ တဒဝသရိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဗာရာဏသိယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဝေသာလီ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ဝေသာလီ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယန္တိ။
ဝေရဉ္ဇဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။
(ဝိ၊၁၊၁၃။)
၁။ ပါရာဇိကကဏ္ဍံ
၁။ ပဌမပါရာဇိကံ
သုဒိန္နဘာဏဝါရော
မြန်֍ ၂၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝေသာလိယာ အဝိဒူရေ ကလန္ဒဂါမော နာမ အတ္ထိ [ကလန္ဒဂါမော နာမ ဟောတိ (သီ။), ကလန္ဒဂါမော ဟောတိ (သျာ။)]။ တတ္ထ သုဒိန္နော နာမ ကလန္ဒပုတ္တော သေဋ္ဌိပုတ္တော ဟောတိ။ အထ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော သမ္ဗဟုလေဟိ [သမ္ပဟူလေဟိ (သီ။)] သဟာယကေဟိ သဒ္ဓိံ ဝေသာလိံ အဂမာသိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ မဟတိယာ ပရိသာယ ပရိဝုတော ဓမ္မံ ဒေသေန္တော နိသိန္နော ဟောတိ။ အဒ္ဒသ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော ဘဂဝန္တံ မဟတိယာ ပရိသာယ ပရိဝုတံ ဓမ္မံ ဒေသေန္တံ နိသိန္နံ။ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယံနူနာဟမ္ပိ ဓမ္မံ သုဏေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော ယေန သာ ပရိသာ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နဿ ခေါ သုဒိန္နဿ ကလန္ဒပုတ္တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယထာ ယထာ ခေါ အဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ၊ ယံနူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သာ ပရိသာ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတာ သမာဒပိတာ သမုတ္တေဇိတာ သမ္ပဟံသိတာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။
မြန်֍ ၂၅။ အထ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော အစိရဝုဋ္ဌိတာယ ပရိသာယ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယထာ ယထာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ၊ ဣစ္ဆာမဟံ, ဘန္တေ, ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ။ ပဗ္ဗာဇေတု မံ ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနုညာတောသိ ပန တွံ, သုဒ္ဒိန္န, မာတာပိတူဟိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ? ‘‘န ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, အနုညာတော မာတာပိတူဟိ အဂါရသ္မာ
(ဝိ၊၁၊၁၄။)
အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။ ‘‘န ခေါ, သုဒိန္န, တထာဂတာ အနနုညာတံ မာတာပိတူဟိ ပုတ္တံ ပဗ္ဗာဇေန္တီ’’တိ။ ‘‘သောဟံ, ဘန္တေ, တထာ ကရိဿာမိ ယထာ မံ မာတာပိတရော အနုဇာနိဿန္တိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။
မြန်֍ ၂၆။ အထ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော ဝေသာလိယံ တံ ကရဏီယံ တီရေတွာ ယေန ကလန္ဒဂါမော ယေန မာတာပိတရော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မာတာပိတရော ဧတဒဝေါစ – ‘‘အမ္မတာတာ, ယထာ ယထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ၊ ဣစ္ဆာမဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ။ အနုဇာနာထ မံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ သုဒိန္နဿ ကလန္ဒပုတ္တဿ မာတာပိတရော သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘တွံ ခေါသိ, တာတ သုဒိန္န, အမှာကံ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ သုခေဓိတော သုခပရိဟတော။ န တွံ, တာတ သုဒိန္န, ကိဉ္စိ ဒုက္ခဿ ဇာနာသိ။ မရဏေနပိ မယံ တေ အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿာမ, ကိံ ပန မယံ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော မာတာပိတရော ဧတဒဝေါစ – ‘‘အမ္မတာတာ, ယထာ ယထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ၊ ဣစ္ဆာမဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ။ အနုဇာနာထ မံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ သုဒိန္နဿ ကလန္ဒပုတ္တဿ မာတာပိတရော သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘တွံ ခေါသိ, တာတ သုဒိန္န, အမှာကံ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ သုခေဓိတော သုခပရိဟတော။ န တွံ, တာတ သုဒိန္န, ကိဉ္စိ ဒုက္ခဿ ဇာနာသိ။ မရဏေနပိ မယံ တေ အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿာမ, ကိံ ပန မယံ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ! တတိယမ္ပိ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော မာတာပိတရော ဧတဒဝေါစ – ‘‘အမ္မတာတာ, ယထာ ယထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ၊ ဣစ္ဆာမဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ။ အနုဇာနာထ မံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၅။)
တတိယမ္ပိ ခေါ သုဒိန္နဿ ကလန္ဒပုတ္တဿ မာတာပိတရော သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘တွံ ခေါသိ, တာတ သုဒိန္န, အမှာကံ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ သုခေဓိတော သုခပရိဟတော။ န တွံ, တာတ သုဒိန္န, ကိဉ္စိ ဒုက္ခဿ ဇာနာသိ။ မရဏေနပိ မယံ တေ အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿာမ, ကိံ ပန မယံ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ!
မြန်֍ ၂၇။ အထ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော – ‘‘န မံ မာတာပိတရော အနုဇာနန္တိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ, တတ္ထေဝ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ နိပဇ္ဇိ – ဣဓေဝ မေ မရဏံ ဘဝိဿတိ ပဗ္ဗဇ္ဇာ ဝါတိ။ အထ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော ဧကမ္ပိ ဘတ္တံ န ဘုဉ္ဇိ, ဒွေပိ ဘတ္တာနိ န ဘုဉ္ဇိ, တီဏိပိ ဘတ္တာနိ န ဘုဉ္ဇိ, စတ္တာရိပိ ဘတ္တာနိ န ဘုဉ္ဇိ, ပဉ္စပိ ဘတ္တာနိ န ဘုဉ္ဇိ, ဆပိ ဘတ္တာနိ န ဘုဉ္ဇိ, သတ္တပိ ဘတ္တာနိ န ဘုဉ္ဇိ။
မြန်֍ ၂၈။ အထ ခေါ သုဒိန္နဿ ကလန္ဒပုတ္တဿ မာတာပိတရော သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘တွံ ခေါသိ, တာတ သုဒိန္န, အမှာကံ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ သုခေဓိတော သုခပရိဟတော။ န တွံ, တာတ သုဒိန္န, ကိဉ္စိ ဒုက္ခဿ ဇာနာသိ။ မရဏေနပိ မယံ တေ အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿာမ, ကိံ ပန မယံ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ? ဥဋ္ဌေဟိ, တာတ သုဒိန္န, ဘုဉ္ဇ စ ပိဝ စ ပရိစာရေဟိ စ, ဘုဉ္ဇန္တော ပိဝန္တော ပရိစာရေန္တော ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇန္တော ပုညာနိ ကရောန္တော အဘိရမဿု။ န တံ မယံ အနုဇာနာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ သုဒိန္နဿ ကလန္ဒပုတ္တဿ မာတာပိတရော သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘တွံ ခေါသိ, တာတ သုဒိန္န, အမှာကံ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ သုခေဓိတော သုခပရိဟတော။ န တွံ, တာတ သုဒိန္န, ကိဉ္စိ ဒုက္ခဿ ဇာနာသိ။ မရဏေနပိ မယံ တေ အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿာမ, ကိံ ပန မယံ တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ! ဥဋ္ဌေဟိ, တာတ သုဒိန္န, ဘုဉ္ဇ စ ပိဝ စ ပရိစာရေဟိ စ, ဘုဉ္ဇန္တော ပိဝန္တော ပရိစာရေန္တော ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇန္တော ပုညာနိ ကရောန္တော အဘိရမဿု။ န တံ မယံ အနုဇာနာမ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ။
အထ ခေါ သုဒိန္နဿ ကလန္ဒပုတ္တဿ သဟာယကာ ယေန သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ
(ဝိ၊၁၊၁၆။)
ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘တွံ ခေါသိ, သမ္မ သုဒိန္န, မာတာပိတူနံ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ သုခေဓိတော သုခပရိဟတော။ န တွံ, သမ္မ သုဒိန္န, ကိဉ္စိ ဒုက္ခဿ ဇာနာသိ။ မရဏေနပိ တေ မာတာပိတရော အကာမကာ ဝိနာ ဘဝိဿန္တိ, ကိံ ပန တံ ဇီဝန္တံ အနုဇာနိဿန္တိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇာယ! ဥဋ္ဌေဟိ, သမ္မ သုဒိန္န, ဘုဉ္ဇ စ ပိဝ စ ပရိစာရေဟိ စ, ဘုဉ္ဇန္တော ပိဝန္တော ပရိစာရေန္တော ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇန္တော ပုညာနိ ကရောန္တော အဘိရမဿု, န တံ မာတာပိတရော အနုဇာနိဿန္တိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ သုဒိန္နဿ ကလန္ဒပုတ္တဿ သဟာယကာ သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘တွံ ခေါသိ, သမ္မ သုဒိန္န…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ။
မြန်֍ ၂၉။ အထ ခေါ သုဒိန္နဿ ကလန္ဒပုတ္တဿ သဟာယကာ ယေန သုဒိန္နဿ ကလန္ဒပုတ္တဿ မာတာပိတရော တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ သုဒိန္နဿ ကလန္ဒပုတ္တဿ မာတာပိတရော ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အမ္မတာတာ, ဧသော သုဒိန္နော အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ နိပန္နော – ‘ဣဓေဝ မေ မရဏံ ဘဝိဿတိ ပဗ္ဗဇ္ဇာ ဝါ’တိ။ သစေ တုမှေ သုဒိန္နံ နာနုဇာနိဿထ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ, တတ္ထေဝ မရဏံ အာဂမိဿတိ။ သစေ ပန တုမှေ သုဒိန္နံ အနုဇာနိဿထ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ, ပဗ္ဗဇိတမ္ပိ နံ ဒက္ခိဿထ။ သစေ သုဒိန္နော နာဘိရမိဿတိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ, ကာ တဿ အညာ ဂတိ ဘဝိဿတိ, ဣဓေဝ ပစ္စာဂမိဿတိ။ အနုဇာနာထ သုဒိန္နံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။ ‘‘အနုဇာနာမ, တာတာ, သုဒိန္နံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။ အထ ခေါ သုဒိန္နဿ ကလန္ဒပုတ္တဿ သဟာယကာ ယေန သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ သုဒိန္နံ ကလန္ဒပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဥဋ္ဌေဟိ, သမ္မ သုဒိန္န, အနုညာတောသိ မာတာပိတူဟိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။
မြန်֍ ၃၀။ အထ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော – ‘‘အနုညာတောမှိ ကိရ မာတာပိတူဟိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ, ဟဋ္ဌော ဥဒဂ္ဂေါ ပါဏိနာ ဂတ္တာနိ ပရိပုဉ္ဆန္တော ဝုဋ္ဌာသိ။ အထ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော ကတိပါဟံ ဗလံ ဂါဟေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသန္နော ခေါ သုဒိန္နော
(ဝိ၊၁၊၁၇။)
ကလန္ဒပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အနုညာတော [အနုညာတောမှိ (သီ။ သျာ။)] အဟံ, ဘန္တေ, မာတာပိတူဟိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ။ ပဗ္ဗာဇေတု မံ ဘဂဝါ’’တိ။ အလတ္ထ ခေါ သုဒိန္နော ကလန္ဒပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, အလတ္ထ ဥပသမ္ပဒံ။ အစိရူပသမ္ပန္နော စ ပနာယသ္မာ သုဒိန္နော ဧဝရူပေ ဓုတဂုဏေ သမာဒါယ ဝတ္တတိ, အာရညိကော ဟောတိ ပိဏ္ဍပါတိကော ပံသုကူလိကော သပဒါနစာရိကော, အညတရံ ဝဇ္ဇိဂါမံ ဥပနိဿာယ ဝိဟရတိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ဝဇ္ဇီ ဒုဗ္ဘိက္ခာ ဟောတိ ဒွီဟိတိကာ သေတဋ္ဌိကာ သလာကာဝုတ္တာ, န သုကရာ ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေန ယာပေတုံ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဧတရဟိ ခေါ ဝဇ္ဇီ ဒုဗ္ဘိက္ခာ ဒွီဟိတိကာ သေတဋ္ဌိကာ သလာကာဝုတ္တာ, န သုကရာ ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေန ယာပေတုံ။ ဗဟူ ခေါ ပန မေ ဝေသာလိယံ ဉာတီ အဍ္ဎာ မဟဒ္ဓနာ မဟာဘောဂါ ပဟူတဇာတရူပရဇတာ ပဟူတဝိတ္တူပကရဏာ ပဟူတဓနဓညာ။ ယံနူနာဟံ ဉာတီ ဥပနိဿာယ ဝိဟရေယျံ! ဉာတီ မံ [ဉာတကာပိ မံ (သျာ။)] နိဿာယ ဒါနာနိ ဒဿန္တိ ပုညာနိ ကရိဿန္တိ, ဘိက္ခူ စ လာဘံ လစ္ဆန္တိ, အဟဉ္စ ပိဏ္ဍကေန န ကိလမိဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဒိန္နော သေနာသနံ သံသာမေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန ဝေသာလီ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန ဝေသာလီ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ အာယသ္မာ သုဒိန္နော ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ။ အဿောသုံ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ဉာတကာ – ‘‘သုဒိန္နော ကိရ ကလန္ဒပုတ္တော ဝေသာလိံ အနုပ္ပတ္တော’’တိ။ တေ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ သဋ္ဌိမတ္တေ ထာလိပါကေ ဘတ္တာဘိဟာရံ အဘိဟရိံသု။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဒိန္နော တေ သဋ္ဌိမတ္တေ ထာလိပါကေ ဘိက္ခူနံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ကလန္ဒဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ ကလန္ဒဂါမေ သပဒါနံ ပိဏ္ဍာယ စရမာနော ယေန သကပိတု နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ။
မြန်֍ ၃၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ဉာတိဒါသီ အာဘိဒေါသိကံ ကုမ္မာသံ ဆဍ္ဍေတုကာမာ [ဆဋ္ဋေတုကာမာ (က။)] ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဒိန္နော တံ ဉာတိဒါသိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစေ တံ, ဘဂိနိ, ဆဍ္ဍနီယဓမ္မံ, ဣဓ မေ ပတ္တေ အာကိရာ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ဉာတိဒါသီ တံ
(ဝိ၊၁၊၁၈။)
အာဘိဒေါသိကံ ကုမ္မာသံ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပတ္တေ အာကိရန္တီ ဟတ္ထာနဉ္စ ပါဒါနဉ္စ သရဿ စ နိမိတ္တံ အဂ္ဂဟေသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ဉာတိဒါသီ ယေနာယသ္မတော သုဒိန္နဿ မာတာ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ မာတရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယဂ္ဃေယျေ, ဇာနေယျာသိ, အယျပုတ္တော သုဒိန္နော အနုပ္ပတ္တော’’တိ။ ‘‘သစေ, ဇေ, တွံ သစ္စံ ဘဏသိ, အဒါသိံ တံ ကရောမီ’’တိ။
မြန်֍ ၃၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ သုဒိန္နော တံ အာဘိဒေါသိကံ ကုမ္မာသံ အညတရံ ကုဋ္ဋမူလံ [ကုဍ္ဍမူလံ (သီ။ သျာ။)] နိဿာယ ပရိဘုဉ္ဇတိ။ ပိတာပိ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ကမ္မန္တာ အာဂစ္ဆန္တော အဒ္ဒသ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ တံ အာဘိဒေါသိကံ ကုမ္မာသံ အညတရံ ကုဋ္ဋမူလံ နိဿာယ ပရိဘုဉ္ဇန္တံ။ ဒိသွာန ယေနာယသ္မာ သုဒိန္နော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အတ္ထိ နာမ, တာတ သုဒိန္န, အာဘိဒေါသိကံ ကုမ္မာသံ ပရိဘုဉ္ဇိဿသိ! နနု နာမ, တာတ သုဒိန္န, သကံ ဂေဟံ ဂန္တဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘အဂမိမှ [အဂမမှာ (က။)] ခေါ တေ ဂဟပတိ, ဂေဟံ။ တတောယံ အာဘိဒေါသိကော ကုမ္မာသော’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပိတာ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ဗာဟာယံ ဂဟေတွာ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟိ, တာတ သုဒိန္န, ဃရံ ဂမိဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဒိန္နော ယေန သကပိတု နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပိတာ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘုဉ္ဇ, တာတ သုဒိန္နာ’’တိ။ ‘‘အလံ, ဂဟပတိ, ကတံ မေ အဇ္ဇ ဘတ္တကိစ္စ’’န္တိ။ ‘‘အဓိဝါသေဟိ, တာတ သုဒိန္န, သွာတနာယ ဘတ္တ’’န္တိ။ အဓိဝါသေသိ ခေါ အာယသ္မာ သုဒိန္နော တုဏှီဘာဝေန။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဒိန္နော ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။
မြန်֍ ၃၃။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ မာတာ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ဟရိတေန ဂေါမယေန ပထဝိံ ဩပုဉ္ဇာပေတွာ [ဩပုစ္ဆာပေတွာ (သီ။ သျာ။)] ဒွေ ပုဉ္ဇေ ကာရာပေသိ – ဧကံ ဟိရညဿ, ဧကံ သုဝဏ္ဏဿ။ တာဝ မဟန္တာ ပုဉ္ဇာ အဟေသုံ, ဩရတော ဌိတော ပုရိသော ပါရတော ဌိတံ ပုရိသံ န ပဿတိ၊ ပါရတော ဌိတော ပုရိသော ဩရတော ဌိတံ ပုရိသံ န ပဿတိ။ တေ ပုဉ္ဇေ ကိလဉ္ဇေဟိ ပဋိစ္ဆာဒါပေတွာ မဇ္ဈေ အာသနံ ပညာပေတွာ တိရောကရဏီယံ ပရိက္ခိပိတွာ
(ဝိ၊၁၊၁၉။)
အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပုရာဏဒုတိယိကံ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ, ဝဓု, ယေန အလင်္ကာရေန အလင်္ကတာ ပုတ္တဿ မေ သုဒိန္နဿ ပိယာ အဟောသိ မနာပါ တေန အလင်္ကာရေန အလင်္ကရာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, အယျေ’’တိ, ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပုရာဏဒုတိယိကာ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ မာတုယာ ပစ္စဿောသိ။
မြန်֍ ၃၄။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဒိန္နော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန သကပိတု နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပိတာ ယေနာယသ္မာ သုဒိန္နော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ပုဉ္ဇေ ဝိဝရာပေတွာ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ တေ, တာတ သုဒိန္န, မာတု မတ္တိကံ ဣတ္ထိကာယ ဣတ္ထိဓနံ, အညံ ပေတ္တိကံ အညံ ပိတာမဟံ။ လဗ္ဘာ, တာတ သုဒိန္န, ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ဘောဂါ စ ဘုဉ္ဇိတုံ ပုညာနိ စ ကာတုံ။ ဧဟိ တွံ, တာတ သုဒိန္န, ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ဘောဂေ စ ဘုဉ္ဇဿု ပုညာနိ စ ကရောဟီ’’တိ။ ‘‘တာတ, န ဥဿဟာမိ န ဝိသဟာမိ, အဘိရတော အဟံ ဗြဟ္မစရိယံ စရာမီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပိတာ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ တေ, တာတ သုဒိန္န, မာတု မတ္တိကံ, ဣတ္ထိကာယ ဣတ္ထိဓနံ, အညံ ပေတ္တိကံ, အညံ ပိတာမဟံ။ လဗ္ဘာ, တာတ သုဒိန္န, ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ဘောဂါ စ ဘုဉ္ဇိတုံ ပုညာနိ စ ကာတုံ။ ဧဟိ တွံ, တာတ သုဒိန္န, ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ဘောဂေ စ ဘုဉ္ဇဿု ပုညာနိ စ ကရောဟီ’’တိ။ ‘‘ဝဒေယျာမ ခေါ တံ, ဂဟပတိ, သစေ တွံ နာတိကဍ္ဎေယျာသီ’’တိ။ ‘‘ဝဒေဟိ, တာတ သုဒိန္နာ’’တိ။ တေန ဟိ တွံ, ဂဟပတိ, မဟန္တေ မဟန္တေ သာဏိပသိဗ္ဗကေ ကာရာပေတွာ ဟိရညသုဝဏ္ဏဿ ပူရာပေတွာ သကဋေဟိ နိဗ္ဗာဟာပေတွာ မဇ္ဈေ ဂင်္ဂါယ သောတေ ဩပါတေဟိ [ဩသာဒေဟိ (သီ။ သျာ။)]။ တံ ကိဿ ဟေတု? ယဉှိ တေ, ဂဟပတိ, ဘဝိဿတိ တတောနိဒါနံ ဘယံ ဝါ ဆမ္ဘိတတ္တံ ဝါ လောမဟံသော ဝါ အာရက္ခော ဝါ သော တေ န ဘဝိဿတီ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပိတာ အနတ္တမနော အဟောသိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ပုတ္တော သုဒိန္နော ဧဝံ ဝက္ခတီ’’တိ!
မြန်֍ ၃၅။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပိတာ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပုရာဏဒုတိယိကံ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ, ဝဓု, တွံ ပိယာ စ မနာပါ စ [တွမ္ပိ ယာစ (သီ။)]။
(ဝိ၊၁၊၂၀။)
အပ္ပေဝ နာမ ပုတ္တော သုဒိန္နော တုယှမ္ပိ ဝစနံ ကရေယျာ’’တိ! အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပုရာဏဒုတိယိကာ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပါဒေသု ဂဟေတွာ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကီဒိသာ နာမ တာ, အယျပုတ္တ, အစ္ဆရာယော ယာသံ တွံ ဟေတု ဗြဟ္မစရိယံ စရသီ’’တိ? ‘‘န ခေါ အဟံ, ဘဂိနိ, အစ္ဆရာနံ ဟေတု ဗြဟ္မစရိယံ စရာမီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပုရာဏဒုတိယိကာ – ‘‘အဇ္ဇတဂ္ဂေ မံ အယျပုတ္တော သုဒိန္နော ဘဂိနိဝါဒေန သမုဒါစရတီ’’တိ, တတ္ထေဝ မုစ္ဆိတာ ပပတာ။
အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဒိန္နော ပိတရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစေ, ဂဟပတိ, ဘောဇနံ ဒါတဗ္ဗံ ဒေထ, မာ နော ဝိဟေဌယိတ္ထာ’’တိ။ ‘‘ဘုဉ္ဇ, တာတ သုဒိန္နာ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ မာတာ စ ပိတာ စ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေသုံ သမ္ပဝါရေသုံ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ မာတာ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ, တာတ သုဒိန္န, ကုလံ အဍ္ဎံ မဟဒ္ဓနံ မဟာဘောဂံ ပဟူတဇာတရူပရဇတံ ပဟူတဝိတ္တူပကရဏံ ပဟူတဓနဓညံ။ လဗ္ဘာ, တာတ သုဒိန္န, ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ဘောဂါ စ ဘုဉ္ဇိတုံ ပုညာနိ စ ကာတုံ။ ဧဟိ တွံ, တာတ သုဒိန္န, ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ဘောဂေ စ ဘုဉ္ဇဿု ပုညာနိ စ ကရောဟီ’’တိ။ ‘‘အမ္မ, န ဥဿဟာမိ န ဝိသဟာမိ, အဘိရတော အဟံ ဗြဟ္မစရိယံ စရာမီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ မာတာ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ, တာတ သုဒိန္န, ကုလံ အဍ္ဎံ မဟဒ္ဓနံ မဟာဘောဂံ ပဟူတဇာတရူပရဇတံ ပဟူတဝိတ္တူပကရဏံ ပဟူတဓနဓညံ [ပဟူတဓနဓညံ (ပ။ စရာမီတိ) ဣတိပါဌော သဗ္ဗတ္ထ နတ္ထိ, ဦနော မညေ]။ တေန ဟိ, တာတ သုဒိန္န, ဗီဇကမ္ပိ ဒေဟိ – မာ နော အပုတ္တကံ သာပတေယျံ လိစ္ဆဝယော အတိဟရာပေသု’’န္တိ။ ‘‘ဧတံ ခေါ မေ, အမ္မ, သက္ကာ ကာတု’’န္တိ။ ‘‘ကဟံ ပန, တာတ သုဒိန္န, ဧတရဟိ ဝိဟရသီ’’တိ? ‘‘မဟာဝနေ, အမ္မာ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဒိန္နော ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။
မြန်֍ ၃၆။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ မာတာ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပုရာဏဒုတိယိကံ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ, ဝဓု, ယဒါ ဥတုနီ ဟောသိ, ပုပ္ဖံ တေ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ, အထ မေ အာရောစေယျာသီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ အယျေ’’တိ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပုရာဏဒုတိယိကာ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ မာတုယာ ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပုရာဏဒုတိယိကာ
(ဝိ၊၁၊၂၁။)
နစိရဿေဝ ဥတုနီ အဟောသိ, ပုပ္ဖံသာ ဥပ္ပဇ္ဇိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပုရာဏဒုတိယိကာ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ မာတရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဥတုနီမှိ, အယျေ, ပုပ္ဖံ မေ ဥပ္ပန္န’’န္တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဝဓု, ယေန အလင်္ကာရေန အလင်္ကတာ ပုတ္တဿ သုဒိန္နဿ ပိယာ အဟောသိ မနာပါ တေန အလင်္ကာရေန အလင်္ကရာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ အယျေ’’တိ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပုရာဏဒုတိယိကာ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ မာတုယာ ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ မာတာ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပုရာဏဒုတိယိကံ အာဒါယ ယေန မဟာဝနံ ယေနာယသ္မာ သုဒိန္နော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ, တာတ သုဒိန္န, ကုလံ အဍ္ဎံ မဟဒ္ဓနံ မဟာဘောဂံ ပဟူတဇာတရူပရဇတံ ပဟူတဝိတ္တူပကရဏံ ပဟူတဓနဓညံ။ လဗ္ဘာ, တာတ သုဒိန္န, ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ဘောဂါ စ ဘုဉ္ဇိတုံ ပုညာနိ စ ကာတုံ။ ဧဟိ တွံ, တာတ သုဒိန္န, ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ဘောဂေ စ ဘုဉ္ဇဿု ပုညာနိ စ ကရောဟီ’’တိ။ ‘‘အမ္မ, န ဥဿဟာမိ န ဝိသဟာမိ, အဘိရတော အဟံ ဗြဟ္မစရိယံ စရာမီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ မာတာ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ, တာတ သုဒိန္န, ကုလံ အဍ္ဎံ မဟဒ္ဓနံ မဟာဘောဂံ ပဟူတဇာတရူပရဇတံ ပဟူတဝိတ္တူပကရဏံ ပဟူတဓနဓညံ။ တေန ဟိ, တာတ သုဒိန္န, ဗီဇကမ္ပိ ဒေဟိ – မာ နော အပုတ္တကံ သာပတေယျံ လိစ္ဆဝယော အတိဟရာပေသု’’န္တိ။ ‘‘ဧတံ ခေါ မေ, အမ္မ, သက္ကာ ကာတု’’န္တိ, ပုရာဏဒုတိယိကာယ ဗာဟာယံ ဂဟေတွာ မဟာဝနံ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ အပညတ္တေ သိက္ခာပဒေ အနာဒီနဝဒဿော ပုရာဏဒုတိယိကာယ တိက္ခတ္တုံ မေထုနံ ဓမ္မံ အဘိဝိညာပေသိ။ သာ တေန ဂဗ္ဘံ ဂဏှိ။ ဘုမ္မာ ဒေဝါ သဒ္ဒမနုဿာဝေသုံ – ‘‘နိရဗ္ဗုဒေါ ဝတ, ဘော, ဘိက္ခုသံဃော နိရာဒီနဝေါ၊ သုဒိန္နေန ကလန္ဒပုတ္တေန အဗ္ဗုဒံ ဥပ္ပါဒိတံ, အာဒီနဝေါ ဥပ္ပါဒိတော’’တိ။ ဘုမ္မာနံ ဒေဝါနံ သဒ္ဒံ သုတွာ စာတုမဟာရာဇိကာ [စာတုမ္မဟာရာဇိကာ (သီ။ သျာ။)] ဒေဝါ သဒ္ဒမနုဿာဝေသုံ…ပေ… တာဝတိံသာ ဒေဝါ… ယာမာ ဒေဝါ … တုသိတာ ဒေဝါ… နိမ္မာနရတီ ဒေဝါ… ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီ ဒေဝါ… ဗြဟ္မကာယိကာ ဒေဝါ သဒ္ဒမနုဿာဝေသုံ – ‘‘နိရဗ္ဗုဒေါ ဝတ, ဘော, ဘိက္ခုသံဃော နိရာဒီနဝေါ၊ သုဒိန္နေန ကလန္ဒပုတ္တေန အဗ္ဗုဒံ ဥပ္ပါဒိတံ, အာဒီနဝေါ ဥပ္ပါဒိတော’’တိ။ ဣတိဟ တေန ခဏေန တေန မုဟုတ္တေန ယာဝ ဗြဟ္မလောကာ သဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆိ။
(ဝိ၊၁၊၂၂။)
အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပုရာဏဒုတိယိကာ တဿ ဂဗ္ဘဿ ပရိပါကမနွာယ ပုတ္တံ ဝိဇာယိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ သဟာယကာ တဿ ဒါရကဿ ‘ဗီဇကော’တိ နာမံ အကံသု။ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ပုရာဏဒုတိယိကာယ ဗီဇကမာတာတိ နာမံ အကံသု။ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ ဗီဇကပိတာတိ နာမံ အကံသု။ တေ အပရေန သမယေန ဥဘော အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတွာ အရဟတ္တံ သစ္ဆာကံသု။
မြန်֍ ၃၇။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ အဟုဒေဝ ကုက္ကုစ္စံ, အဟု ဝိပ္ပဋိသာရော – ‘‘အလာဘာ ဝတ မေ, န ဝတ မေ လာဘာ! ဒုလ္လဒ္ဓံ ဝတ မေ, န ဝတ မေ သုလဒ္ဓံ! ယောဟံ ဧဝံ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ပဗ္ဗဇိတွာ နာသက္ခိံ ယာဝဇီဝံ ပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတု’’န္တိ။ သော တေနေဝ ကုက္ကုစ္စေန တေန ဝိပ္ပဋိသာရေန ကိသော အဟောသိ လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော အန္တောမနော လီနမနော ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော ဝိပ္ပဋိသာရီ ပဇ္ဈာယိ။
မြန်֍ ၃၈။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သုဒိန္နဿ သဟာယကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ပုဗ္ဗေ ခေါ တွံ, အာဝုသော သုဒိန္န, ဝဏ္ဏဝါ အဟောသိ ပီဏိန္ဒြိယော ပသန္နမုခဝဏ္ဏော ဝိပ္ပသန္နဆဝိဝဏ္ဏော၊ သော ဒါနိ တွံ ဧတရဟိ ကိသော လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော အန္တောမနော လီနမနော ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော ဝိပ္ပဋိသာရီ ပဇ္ဈာယသိ။ ကစ္စိ နော တွံ, အာဝုသော သုဒိန္န, အနဘိရတော ဗြဟ္မစရိယံ စရသီ’’တိ? ‘‘န ခေါ အဟံ, အာဝုသော, အနဘိရတော ဗြဟ္မစရိယံ စရာမိ။ အတ္ထိ မေ ပါပကမ္မံ ကတံ၊ ပုရာဏဒုတိယိကာယ မေထုနော ဓမ္မော ပဋိသေဝိတော၊ တဿ မယှံ, အာဝုသော, အဟုဒေဝ ကုက္ကုစ္စံ အဟု ဝိပ္ပဋိသာရော – ‘အလာဘာ ဝတ မေ, န ဝတ မေ လာဘာ၊ ဒုလ္လဒ္ဓံ ဝတ မေ, န ဝတ မေ သုလဒ္ဓံ၊ ယောဟံ ဧဝံ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ပဗ္ဗဇိတွာ နာသက္ခိံ ယာဝဇီဝံ ပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတု’’န္တိ။ ‘‘အလဉှိ တေ, အာဝုသော သုဒိန္န, ကုက္ကုစ္စာယ အလံ ဝိပ္ပဋိသာရာယ ယံ တွံ ဧဝံ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ပဗ္ဗဇိတွာ န သက္ခိဿသိ ယာဝဇီဝံ ပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ။ နနု, အာဝုသော, ဘဂဝတာ အနေကပရိယာယေန ဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော, နော သရာဂါယ၊ ဝိသံယောဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော, နော သံယောဂါယ၊ အနုပါဒါနာယ ဓမ္မော ဒေသိတော, နော သဥပါဒါနာယ။ တတ္ထ နာမ တွံ, အာဝုသော,
(ဝိ၊၁၊၂၃။)
ဘဂဝတာ ဝိရာဂါယ ဓမ္မေ ဒေသိတေ သရာဂါယ စေတေဿသိ, ဝိသံယောဂါယ ဓမ္မေ ဒေသိတေ သံယောဂါယ စေတေဿသိ, အနုပါဒါနာယ ဓမ္မေ ဒေသိတေ သဥပါဒါနာယ စေတေဿသိ! နနု, အာဝုသော, ဘဂဝတာ အနေကပရိယာယေန ရာဂဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော, မဒနိမ္မဒနာယ ပိပါသဝိနယာယ အာလယသမုဂ္ဃါတာယ ဝဋ္ဋုပစ္ဆေဒါယ တဏှာက္ခယာယ ဝိရာဂါယ နိရောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ ဓမ္မော ဒေသိတော! နနု, အာဝုသော, ဘဂဝတာ အနေကပရိယာယေန ကာမာနံ ပဟာနံ အက္ခာတံ, ကာမသညာနံ ပရိညာ အက္ခာတာ, ကာမပိပါသာနံ ပဋိဝိနယော အက္ခာတော, ကာမဝိတက္ကာနံ သမုဂ္ဃါတော အက္ခာတော, ကာမပရိဠာဟာနံ ဝူပသမော အက္ခာတော! နေတံ, အာဝုသော, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ, ပသန္နာနံ ဝါ ဘိယျောဘာဝါယ။ အထ ခွေတံ, အာဝုသော, အပ္ပသန္နာနဉ္စေဝ အပ္ပသာဒါယ ပသန္နာနဉ္စ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တာယာ’’တိ။
မြန်֍ ၃၉။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, သုဒိန္န, ပုရာဏဒုတိယိကာယ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ [အနနုစ္ဆဝိယံ (သီ။)], မောဃပုရိသ, အနနုလောမိကံ အပ္ပဋိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ဧဝံ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ပဗ္ဗဇိတွာ န သက္ခိဿသိ ယာဝဇီဝံ ပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ! နနု မယာ, မောဃပုရိသ, အနေကပရိယာယေန ဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော, နော သရာဂါယ၊ ဝိသံယောဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော, နော သံယောဂါယ၊ အနုပါဒါနာယ ဓမ္မော ဒေသိတော, နော သဥပါဒါနာယ! တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, မယာ ဝိရာဂါယ ဓမ္မေ ဒေသိတေ သရာဂါယ စေတေဿသိ, ဝိသံယောဂါယ ဓမ္မေ ဒေသိတေ သံယောဂါယ စေတေဿသိ, အနုပါဒါနာယ ဓမ္မေ ဒေသိတေ သဥပါဒါနာယ စေတေဿသိ! နနု မယာ, မောဃပုရိသ, အနေကပရိယာယေန ရာဂဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော! မဒနိမ္မဒနာယ ပိပါသဝိနယာယ အာလယသမုဂ္ဃါတာယ ဝဋ္ဋုပစ္ဆေဒါယ တဏှာက္ခယာယ ဝိရာဂါယ နိရောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ ဓမ္မော ဒေသိတော! နနု မယာ, မောဃပုရိသ, အနေကပရိယာယေန
(ဝိ၊၁၊၂၄။)
ကာမာနံ ပဟာနံ အက္ခာတံ, ကာမသညာနံ ပရိညာ အက္ခာတာ, ကာမပိပါသာနံ ပဋိဝိနယော အက္ခာတော, ကာမဝိတက္ကာနံ သမုဂ္ဃါတော အက္ခာတော, ကာမပရိဠာဟာနံ ဝူပသမော အက္ခာတော! ဝရံ တေ, မောဃပုရိသ, အာသိဝိသဿ [အာသီဝိသဿ (သီ။ သျာ။)] ဃောရဝိသဿ မုခေ အင်္ဂဇာတံ ပက္ခိတ္တံ, န တွေဝ မာတုဂါမဿ အင်္ဂဇာတေ အင်္ဂဇာတံ ပက္ခိတ္တံ။ ဝရံ တေ, မောဃပုရိသ, ကဏှသပ္ပဿ မုခေ အင်္ဂဇာတံ ပက္ခိတ္တံ, န တွေဝ မာတုဂါမဿ အင်္ဂဇာတေ အင်္ဂဇာတံ ပက္ခိတ္တံ။ ဝရံ တေ, မောဃပုရိသ, အင်္ဂါရကာသုယာ အာဒိတ္တာယ သမ္ပဇ္ဇလိတာယ သဇောတိဘူတာယ အင်္ဂဇာတံ ပက္ခိတ္တံ, န တွေဝ မာတုဂါမဿ အင်္ဂဇာတေ အင်္ဂဇာတံ ပက္ခိတ္တံ။ တံ ကိဿ ဟေတု? တတောနိဒါနဉှိ, မောဃပုရိသ, မရဏံ ဝါ နိဂစ္ဆေယျ မရဏမတ္တံ ဝါ ဒုက္ခံ, န တွေဝ တပ္ပစ္စယာ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇေယျ။ ဣတောနိဒါနဉ္စ ခေါ, မောဃပုရိသ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇေယျ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ယံ တွံ အသဒ္ဓမ္မံ ဂါမဓမ္မံ ဝသလဓမ္မံ ဒုဋ္ဌုလ္လံ ဩဒကန္တိကံ ရဟဿံ ဒွယံဒွယသမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇိဿသိ, ဗဟူနံ ခေါ တွံ, မောဃပုရိသ, အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အာဒိကတ္တာ ပုဗ္ဗင်္ဂမော။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ, ပသန္နာနံ ဝါ ဘိယျောဘာဝါယ၊ အထ ခွေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနဉ္စေဝ အပ္ပသာဒါယ, ပသန္နာနဉ္စ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တာယာ’’တိ။
အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ သုဒိန္နံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဒုဗ္ဘရတာယ ဒုပ္ပေါသတာယ မဟိစ္ဆတာယ အသန္တုဋ္ဌိတာယ [အသန္တုဋ္ဌတာယ (သျာ။)] သင်္ဂဏိကာယ ကောသဇ္ဇဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသိတွာ အနေကပရိယာယေန သုဘရတာယ သုပေါသတာယ အပ္ပိစ္ဆဿ သန္တုဋ္ဌဿ သလ္လေခဿ ဓုတဿ ပါသာဒိကဿ အပစယဿ ဝီရိယာရမ္ဘဿ [ဝီရိယာရဗ္ဘဿ (က။)] ဝဏ္ဏံ ဘာသိတွာ ဘိက္ခူနံ တဒနုစ္ဆဝိကံ တဒနုလောမိကံ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညပေဿာမိ [ပညာပေဿာမိ (သီ။ သျာ။)] ဒသ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ – သံဃသုဋ္ဌုတာယ, သံဃဖာသုတာယ, ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အာသဝါနံ သံဝရာယ, သမ္ပရာယိကာနံ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ, အပ္ပသန္နာနံ ပသာဒါယ, ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ, ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
(ဝိ၊၁၊၂၅။)
‘‘ယောပန ဘိက္ခု မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝေယျ, ပါရာဇိကော ဟောတိ အသံဝါသော’’တိ။
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
သုဒိန္နဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။
မက္ကဋီဝတ္ထု
မြန်֍ ၄၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဝေသာလိယံ မဟာဝနေ မက္ကဋိံ အာမိသေန ဥပလာပေတွာ တဿာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရံ အာဒါယ ဝေသာလိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ယေန တဿ ဘိက္ခုနော ဝိဟာရော တေနုပသင်္ကမိံသု။ အဒ္ဒသ ခေါ သာ မက္ကဋီ တေ ဘိက္ခူ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တေ။ ဒိသွာန ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တေသံ ဘိက္ခူနံ ပုရတော ကဋိမ္ပိ စာလေသိ ဆေပ္ပမ္ပိ စာလေသိ, ကဋိမ္ပိ ဩဍ္ဍိ, နိမိတ္တမ္ပိ အကာသိ။ အထ ခေါ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ သော ဘိက္ခု ဣမိဿာ မက္ကဋိယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတီ’’တိ။ ဧကမန္တံ နိလီယိံသု။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ဝေသာလိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပိဏ္ဍပါတံ အာဒါယ ပဋိက္ကမိ။
မြန်֍ ၄၁။ အထ ခေါ သာ မက္ကဋီ ယေန သော ဘိက္ခု တေနုပသင်္ကမိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု တံ ပိဏ္ဍပါတံ ဧကဒေသံ ဘုဉ္ဇိတွာ ဧကဒေသံ တဿာ မက္ကဋိယာ အဒါသိ။ အထ ခေါ သာ မက္ကဋီ တံ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇိတွာ တဿ ဘိက္ခုနော ကဋိံ ဩဍ္ဍိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု တဿာ မက္ကဋိယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘နနု, အာဝုသော, ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ၊ ကိဿ တွံ, အာဝုသော, မက္ကဋိယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ၊ တဉ္စ ခေါ
(ဝိ၊၁၊၂၆။)
မနုဿိတ္ထိယာ, နော တိရစ္ဆာနဂတာယာ’’တိ။ ‘‘နနု, အာဝုသော, တထေဝ တံ ဟောတိ။ အနနုစ္ဆဝိကံ, အာဝုသော, အနနုလောမိကံ အပ္ပဋိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တွံ, အာဝုသော, ဧဝံ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ပဗ္ဗဇိတွာ န သက္ခိဿသိ ယာဝဇီဝံ ပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ! နနု, အာဝုသော, ဘဂဝတာ အနေကပရိယာယေန ဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော, နော သရာဂါယ…ပေ… ကာမပရိဠာဟာနံ ဝူပသမော အက္ခာတော! နေတံ, အာဝုသော, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ ပသန္နာနံ ဝါ ဘိယျောဘာဝါယ။ အထ ခွေတံ, အာဝုသော, အပ္ပသန္နာနဉ္စေဝ အပ္ပသာဒါယ, ပသန္နာနဉ္စ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တာယာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အရောစေသုံ။
မြန်֍ ၄၂။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ တံ ဘိက္ခုံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဘိက္ခု, မက္ကဋိယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသ, အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ဧဝံ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ပဗ္ဗဇိတွာ န သက္ခိဿသိ ယာဝဇီဝံ ပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ! နနု မယာ, မောဃပုရိသ, အနေကပရိယာယေန ဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော, နော သရာဂါယ …ပေ… ကာမပရိဠာဟာနံ ဝူပသမော အက္ခာတော! ဝရံ တေ, မောဃပုရိသ, အာသီဝိသဿ ဃောရဝိသဿ မုခေ အင်္ဂဇာတံ ပက္ခိတ္တံ, န တွေဝ မက္ကဋိယာ အင်္ဂဇာတေ အင်္ဂဇာတံ ပက္ခိတ္တံ။ ဝရံ တေ, မောဃပုရိသ, ကဏှသပ္ပဿ မုခေ အင်္ဂဇာတံ ပက္ခိတ္တံ, န တွေဝ မက္ကဋိယာ အင်္ဂဇာတေ အင်္ဂဇာတံ ပက္ခိတ္တံ။ ဝရံ တေ, မောဃပုရိသ, အင်္ဂါရကာသုယာ အာဒိတ္တာယ သမ္ပဇ္ဇလိတာယ သဇောတိဘူတာယ အင်္ဂဇာတံ ပက္ခိတ္တံ, န တွေဝ မက္ကဋိယာ အင်္ဂဇာတေ အင်္ဂဇာတံ ပက္ခိတ္တံ။ တံ ကိဿ ဟေတု? တတောနိဒါနဉှိ, မောဃပုရိသ, မရဏံ ဝါ နိဂစ္ဆေယျ မရဏမတ္တံ ဝါ ဒုက္ခံ၊ န တွေဝ တပ္ပစ္စယာ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇေယျ။ ဣတောနိဒါနဉ္စ ခေါ, မောဃပုရိသ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇေယျ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ယံ တွံ အသဒ္ဓမ္မံ ဂါမဓမ္မံ ဝသလဓမ္မံ ဒုဋ္ဌုလ္လံ ဩဒကန္တိကံ ရဟဿံ ဒွယံဒွယသမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇိဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
(ဝိ၊၁၊၂၇။)
‘‘ယောပန ဘိက္ခု မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝေယျ အန္တမသော တိရစ္ဆာနဂတာယပိ, ပါရာဇိကော ဟောတိ အသံဝါသော’’တိ။
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
မက္ကဋီဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။
သန္ထတဘာဏဝါရော
မြန်֍ ၄၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ ယာဝဒတ္ထံ ဘုဉ္ဇိံသု, ယာဝဒတ္ထံ သုပိံသု, ယာဝဒတ္ထံ နှာယိံသု။ ယာဝဒတ္ထံ ဘုဉ္ဇိတွာ ယာဝဒတ္ထံ သုပိတွာ ယာဝဒတ္ထံ နှာယိတွာ အယောနိသော မနသိ ကရိတွာ သိက္ခံ အပစ္စက္ခာယ ဒုဗ္ဗလျံ အနာဝိကတွာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိံသု။ တေ အပရေန သမယေန ဉာတိဗျသနေနပိ ဖုဋ္ဌာ ဘောဂဗျသနေနပိ ဖုဋ္ဌာ ရောဂဗျသနေနပိ ဖုဋ္ဌာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘န မယံ, ဘန္တေ အာနန္ဒ, ဗုဒ္ဓဂရဟိနော န ဓမ္မဂရဟိနော န သံဃဂရဟိနော၊ အတ္တဂရဟိနော မယံ, ဘန္တေ အာနန္ဒ, အနညဂရဟိနော။ မယမေဝမှာ အလက္ခိကာ မယံ အပ္ပပုညာ, ယေ မယံ ဧဝံ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ပဗ္ဗဇိတွာ နာသက္ခိမှာ ယာဝဇီဝံ ပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ။ ဣဒါနိ စေပိ [ဣဒါနိပိ စေ (သျာ။)] မယံ, ဘန္တေ အာနန္ဒ, လဘေယျာမ ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ လဘေယျာမ ဥပသမ္ပဒံ, ဣဒါနိပိ မယံ ဝိပဿကာ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တံ ဗောဓိပက္ခိကာနံ ဓမ္မာနံ ဘာဝနာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရေယျာမ။ သာဓု, ဘန္တေ အာနန္ဒ, ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဝေသာလိကာနံ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာနံ ပဋိဿုဏိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။
‘‘အဋ္ဌာနမေတံ, အာနန္ဒ, အနဝကာသော ယံ တထာဂတော ဝဇ္ဇီနံ ဝါ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာနံ ဝါ ကာရဏာ သာဝကာနံ ပါရာဇိကံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ သမူဟနေယျာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၈။)
အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ယော, ဘိက္ခဝေ [ယော ပန ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု (သီ။) ယော ခေါ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု (သျာ။)], သိက္ခံ အပစ္စက္ခာယ ဒုဗ္ဗလျံ အနာဝိကတွာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ သော အာဂတော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော၊ ယော စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ [ယော စ ခေါ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု (သီ။ သျာ။)], သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဒုဗ္ဗလျံ အာဝိကတွာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ သော အာဂတော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၄၄။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဘိက္ခူနံ သိက္ခာသာဇီဝသမာပန္နော သိက္ခံ အပစ္စက္ခာယ ဒုဗ္ဗလျံ အနာဝိကတွာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝေယျ အန္တမသော တိရစ္ဆာနဂတာယပိ, ပါရာဇိကော ဟောတိ အသံဝါသော’’တိ။
မြန်֍ ၄၅။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော ယထာယုတ္တော ယထာဇစ္စော ယထာနာမော ယထာဂေါတ္တော ယထာသီလော ယထာဝိဟာရီ ယထာဂေါစရော ထေရော ဝါ နဝေါ ဝါ မဇ္ဈိမော ဝါ။ ဧသော ဝုစ္စတိ ‘ယော ပနာ’တိ။
[ဝိဘ။ ၅၁၀, ဈာနဝိဘင်္ဂေပိ]ဘိက္ခူတိ ဘိက္ခကောတိ ဘိက္ခု, ဘိက္ခာစရိယံ အဇ္ဈုပဂတောတိ ဘိက္ခု, ဘိန္နပဋဓရောတိ ဘိက္ခု, သမညာယ ဘိက္ခု, ပဋိညာယ ဘိက္ခု, ဧဟိ ဘိက္ခူတိ ဘိက္ခု, တီဟိ သရဏဂမနေဟိ ဥပသမ္ပန္နောတိ ဘိက္ခု, ဘဒြော ဘိက္ခု, သာရော ဘိက္ခု, သေခေါ ဘိက္ခု, အသေခေါ ဘိက္ခု, သမဂ္ဂေန သံဃေန ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန ဥပသမ္ပန္နောတိ ဘိက္ခု။ တတြ ယွာယံ ဘိက္ခု သမဂ္ဂေန သံဃေန ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန အကုပ္ပေန ဌာနာရဟေန ဥပသမ္ပန္နော, အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
[ဒီ။ နိ။ ၃။၃၀၅]သိက္ခာတိ တိဿော သိက္ခာ – အဓိသီလသိက္ခာ, အဓိစိတ္တသိက္ခာ, အဓိပညာသိက္ခာ။ တတြ ယာယံ အဓိသီလသိက္ခာ, အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာ သိက္ခာတိ။
သာဇီဝံ နာမ ယံ ဘဂဝတာ ပညတ္တံ သိက္ခာပဒံ, ဧတံ သာဇီဝံ နာမ။ တသ္မိံ သိက္ခတိ, တေန ဝုစ္စတိ သာဇီဝသမာပန္နောတိ။
(ဝိ၊၁၊၂၉။)
သိက္ခံအပစ္စက္ခာယ ဒုဗ္ဗလျံ အနာဝိကတွာတိ အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ အပစ္စက္ခာတာ၊ အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ ပစ္စက္ခာတာ။
‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ အပစ္စက္ခာတာ။ ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဥက္ကဏ္ဌိတော အနဘိရတော သာမညာ စဝိတုကာမော ဘိက္ခုဘာဝံ အဋ္ဋီယမာနော ဟရာယမာနော ဇိဂုစ္ဆမာနော ဂိဟိဘာဝံ ပတ္ထယမာနော ဥပါသကဘာဝံ ပတ္ထယမာနော အာရာမိကဘာဝံ ပတ္ထယမာနော သာမဏေရဘာဝံ ပတ္ထယမာနော တိတ္ထိယဘာဝံ ပတ္ထယမာနော တိတ္ထိယသာဝကဘာဝံ ပတ္ထယမာနော အဿမဏဘာဝံ ပတ္ထယမာနော အသကျပုတ္တိယဘာဝံ ပတ္ထယမာနော – ‘ယံနူနာဟံ ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခေယျ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ အပစ္စက္ခာတာ။
‘‘အထ ဝါ ပန ဥက္ကဏ္ဌိတော အနဘိရတော သာမညာ စဝိတုကာမော ဘိက္ခုဘာဝံ အဋ္ဋီယမာနော ဟရာယမာနော ဇိဂုစ္ဆမာနော ဂိဟိဘာဝံ ပတ္ထယမာနော…ပေ… အသကျပုတ္တိယဘာဝံ ပတ္ထယမာနော – ‘ယံနူနာဟံ ဓမ္မံ ပစ္စက္ခေယျ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ…ပေ… ယံနူနာဟံ သံဃံ… ယံနူနာဟံ သိက္ခံ… ယံနူနာဟံ ဝိနယံ… ယံနူနာဟံ ပါတိမောက္ခံ… ယံနူနာဟံ ဥဒ္ဒေသံ… ယံနူနာဟံ ဥပဇ္ဈာယံ… ယံနူနာဟံ အာစရိယံ… ယံနူနာဟံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ… ယံနူနာဟံ အန္တေဝါသိကံ… ယံနူနာဟံ သမာနုပဇ္ဈာယကံ… ယံနူနာဟံ သမာနာစရိယကံ ယံနူနာဟံ သဗြဟ္မစာရိံ ပစ္စက္ခေယျ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ‘ယံနူနာဟံ ဂိဟီ အဿ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ‘ယံနူနာဟံ ဥပါသကော အဿ’န္တိ… ‘ယံနူနာဟံ အာရာမိကော အဿ’န္တိ… ‘ယံနူနာဟံ သာမဏေရော အဿ’န္တိ… ‘ယံနူနာဟံ တိတ္ထိယော အဿ’န္တိ… ‘ယံနူနာဟံ တိတ္ထိယသာဝကော အဿ’န္တိ… ‘ယံနူနာဟံ အဿမဏော အဿ’န္တိ… ‘ယံနူနာဟံ အသကျပုတ္တိယော အဿ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ အပစ္စက္ခာတာ။
မြန်֍ ၄၆။ ‘‘အထ ဝါ ပန ဥက္ကဏ္ဌိတော အနဘိရတော သာမညာ စဝိတုကာမော ဘိက္ခုဘာဝံ အဋ္ဋီယမာနော ဟရာယမာနော ဇိဂုစ္ဆမာနော ဂိဟိဘာဝံ ပတ္ထယမာနော…ပေ… အသကျပုတ္တိယဘာဝံ ပတ္ထယမာနော – ‘ယဒိ ပနာဟံ ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခေယျ’န္တိ
(ဝိ၊၁၊၃၀။)
ဝဒတိ ဝိညာပေတိ…ပေ… ‘ယဒိ ပနာဟံ အသကျပုတ္တိယော အဿ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ…ပေ… ‘အပါဟံ ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခေယျ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ…ပေ… ‘အပါဟံ အသကျပုတ္တိယော အဿ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ…ပေ… ‘ဟန္ဒာဟံ ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခေယျ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ…ပေ… ‘ဟန္ဒာဟံ အသကျပုတ္တိယော အဿ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ…ပေ… ‘ဟောတိ မေ ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခေယျ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ…ပေ… ‘ဟောတိ မေ အသကျပုတ္တိယော အဿ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ အပစ္စက္ခာတာ။
မြန်֍ ၄၇။ ‘‘အထ ဝါ ပန ဥက္ကဏ္ဌိတော အနဘိရတော သာမညာ စဝိတုကာမော ဘိက္ခုဘာဝံ အဋ္ဋီယမာနော ဟရာယမာနော ဇိဂုစ္ဆမာနော ဂိဟိဘာဝံ ပတ္ထယမာနော…ပေ… အသကျပုတ္တိယဘာဝံ ပတ္ထယမာနော ‘မာတရံ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ပိတရံ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဘာတရံ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဘဂိနိံ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ပုတ္တံ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဓီတရံ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ပဇာပတိံ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဉာတကေ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘မိတ္တေ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဂါမံ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘နိဂမံ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ခေတ္တံ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဝတ္ထုံ သရာမိ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဟိရညံ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘သုဝဏ္ဏံ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘သိပ္ပံ သရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ပုဗ္ဗေ ဟသိတံ လပိတံ ကီဠိတံ သမနုဿရာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ အပစ္စက္ခာတာ။
မြန်֍ ၄၈။ ‘‘အထ ဝါ ပန ဥက္ကဏ္ဌိတော အနဘိရတော သာမညာ စဝိတုကာမော ဘိက္ခုဘာဝံ အဋ္ဋီယမာနော ဟရာယမာနော ဇိဂုစ္ဆမာနော ဂိဟိဘာဝံ ပတ္ထယမာနော…ပေ… အသကျပုတ္တိယဘာဝံ ပတ္ထယမာနော – ‘မာတာ မေ အတ္ထိ, သာ မယာ ပေါသေတဗ္ဗာ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ပိတာ မေ အတ္ထိ, သော မယာ ပေါသေတဗ္ဗော’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဘာတာ မေ အတ္ထိ, သော မယာ ပေါသေတဗ္ဗော’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဘဂိနီ မေ အတ္ထိ, သာ မယာ ပေါသေတဗ္ဗာ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ပုတ္တော မေ အတ္ထိ, သော မယာ ပေါသေတဗ္ဗော’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဓီတာ မေ အတ္ထိ, သာ မယာ ပေါသေတဗ္ဗာ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ပဇာပတိ မေ အတ္ထိ, သာ မယာ ပေါသေတဗ္ဗာ’တိ ဝဒတိ
(ဝိ၊၁၊၃၁။)
ဝိညာပေတိ… ‘ဉာတကာ မေ အတ္ထိ, တေ မယာ ပေါသေတဗ္ဗာ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘မိတ္တာ မေ အတ္ထိ, တေ မယာ ပေါသေတဗ္ဗာ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ အပစ္စက္ခာတာ။
မြန်֍ ၄၉။ ‘‘အထ ဝါ ပန ဥက္ကဏ္ဌိတော အနဘိရတော သာမညာ စဝိတုကာမော ဘိက္ခုဘာဝံ အဋ္ဋီယမာနော ဟရာယမာနော ဇိဂုစ္ဆမာနော ဂိဟိဘာဝံ ပတ္ထယမာနော…ပေ… အသကျပုတ္တိယဘာဝံ ပတ္ထယမာနော – ‘မာတာ မေ အတ္ထိ, သာ မံ ပေါသေဿတီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ပိတာ မေ အတ္ထိ, သော မံ ပေါသေဿတီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဘာတာ မေ အတ္ထိ, သော မံ ပေါသေဿတီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဘဂိနီ မေ အတ္ထိ, သာ မံ ပေါသေဿတီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ပုတ္တော မေ အတ္ထိ, သော မံ ပေါသေဿတီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဓီတာ မေ အတ္ထိ, သာ မံ ပေါသေဿတီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ပဇာပတိ မေ အတ္ထိ, သာ မံ ပေါသေဿတီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဉာတကာ မေ အတ္ထိ, တေ မံ ပေါသေဿန္တီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘မိတ္တာ မေ အတ္ထိ, တေ မံ ပေါသေဿန္တီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဂါမော မေ အတ္ထိ, တေနာဟံ ဇီဝိဿာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘နိဂမော မေ အတ္ထိ, တေနာဟံ ဇီဝိဿာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ခေတ္တံ မေ အတ္ထိ, တေနာဟံ ဇီဝိဿာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဝတ္ထု မေ အတ္ထိ, တေနာဟံ ဇီဝိဿာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဟိရညံ မေ အတ္ထိ, တေနာဟံ ဇီဝိဿာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘သုဝဏ္ဏံ မေ အတ္ထိ, တေနာဟံ ဇီဝိဿာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘သိပ္ပံ မေ အတ္ထိ, တေနာဟံ ဇီဝိဿာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ အပစ္စက္ခာတာ။
မြန်֍ ၅၀။ ‘‘အထ ဝါ ပန ဥက္ကဏ္ဌိတော အနဘိရတော သာမညာ စဝိတုကာမော ဘိက္ခုဘာဝံ အဋ္ဋီယမာနော ဟရာယမာနော ဇိဂုစ္ဆမာနော ဂိဟိဘာဝံ ပတ္ထယမာနော…ပေ… အသကျပုတ္တိယဘာဝံ ပတ္ထယမာနော ‘ဒုက္ကရ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘န သုကရ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဒုစ္စရ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘န သုစရ’န္တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘န ဥဿဟာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘န ဝိသဟာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘န ရမာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘နာဘိရမာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ အပစ္စက္ခာတာ။
(ဝိ၊၁၊၃၂။)
မြန်֍ ၅၁။ ‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ ပစ္စက္ခာတာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဥက္ကဏ္ဌိတော အနဘိရတော သာမညာ စဝိတုကာမော ဘိက္ခုဘာဝံ အဋ္ဋီယမာနော ဟရာယမာနော ဇိဂုစ္ဆမာနော ဂိဟိဘာဝံ ပတ္ထယမာနော…ပေ… အသကျပုတ္တိယဘာဝံ ပတ္ထယမာနော – ‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ ပစ္စက္ခာတာ။
‘‘အထ ဝါ ပန ဥက္ကဏ္ဌိတော အနဘိရတော သာမညာ စဝိတုကာမော ဘိက္ခုဘာဝံ အဋ္ဋီယမာနော ဟရာယမာနော ဇိဂုစ္ဆမာနော ဂိဟိဘာဝံ ပတ္ထယမာနော…ပေ… အသကျပုတ္တိယဘာဝံ ပတ္ထယမာနော – ‘ဓမ္မံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘သံဃံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘သိက္ခံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဝိနယံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ပါတိမောက္ခံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဥဒ္ဒေသံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဥပဇ္ဈာယံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘အာစရိယံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘အန္တေဝါသိကံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘သမာနုပဇ္ဈာယကံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘သမာနာစရိယကံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘သဗြဟ္မစာရိံ ပစ္စက္ခာမီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဂိဟီတိ မံ ဓာရေဟီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘ဥပါသကောတိ မံ ဓာရေဟီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘အာရာမိကောတိ မံ ဓာရေဟီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘သာမဏေရောတိ မံ ဓာရေဟီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘တိတ္ထိယောတိ မံ ဓာရေဟီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘တိတ္ထိယသာဝကောတိ မံ ဓာရေဟီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘အဿမဏောတိ မံ ဓာရေဟီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘အသကျပုတ္တိယောတိ မံ ဓာရေဟီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ ပစ္စက္ခာတာ။
မြန်֍ ၅၂။ ‘‘အထ ဝါ ပန ဥက္ကဏ္ဌိတော အနဘိရတော သာမညာ စဝိတုကာမော ဘိက္ခုဘာဝံ အဋ္ဋီယမာနော ဟရာယမာနော ဇိဂုစ္ဆမာနော ဂိဟိဘာဝံ ပတ္ထယမာနော…ပေ… အသကျပုတ္တိယဘာဝံ ပတ္ထယမာနော – ‘အလံ မေ ဗုဒ္ဓေနာ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ…ပေ… ‘အလံ မေ သဗြဟ္မစာရီဟီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ဧဝမ္ပိ…ပေ… အထ ဝါ ပန…ပေ… ‘ကိံ နု မေ ဗုဒ္ဓေနာ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ…ပေ… ‘ကိံ နု မေ သဗြဟ္မစာရီဟီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘န မမတ္ထော ဗုဒ္ဓေနာ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ…ပေ… ‘န မမတ္ထော သဗြဟ္မစာရီဟီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ… ‘သုမုတ္တာဟံ
(ဝိ၊၁၊၃၃။)
ဗုဒ္ဓေနာ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ…ပေ… ‘သုမုတ္တာဟံ သဗြဟ္မစာရီဟီ’တိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ ပစ္စက္ခာတာ။
မြန်֍ ၅၃။ ‘‘ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ အတ္ထိ ဗုဒ္ဓဝေဝစနာနိ ဝါ ဓမ္မဝေဝစနာနိ ဝါ သံဃဝေဝစနာနိ ဝါ သိက္ခာဝေဝစနာနိ ဝါ ဝိနယဝေဝစနာနိ ဝါ ပါတိမောက္ခဝေဝစနာနိ ဝါ ဥဒ္ဒေသဝေဝစနာနိ ဝါ ဥပဇ္ဈာယဝေဝစနာနိ ဝါ အာစရိယဝေဝစနာနိ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဝေဝစနာနိ ဝါ အန္တေဝါသိကဝေဝစနာနိ ဝါ သမာနုပဇ္ဈာယကဝေဝစနာနိ ဝါ သမာနာစရိယကဝေဝစနာနိ ဝါ သဗြဟ္မစာရိဝေဝစနာနိ ဝါ ဂိဟိဝေဝစနာနိ ဝါ ဥပါသကဝေဝစနာနိ ဝါ အာရာမိကဝေဝစနာနိ ဝါ သာမဏေရဝေဝစနာနိ ဝါ တိတ္ထိယဝေဝစနာနိ ဝါ တိတ္ထိယသာဝကဝေဝစနာနိ ဝါ အဿမဏဝေဝစနာနိ ဝါ အသကျပုတ္တိယဝေဝစနာနိ ဝါ, တေဟိ အာကာရေဟိ တေဟိ လိင်္ဂေဟိ တေဟိ နိမိတ္တေဟိ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မဉ္စေဝ ဟောတိ သိက္ခာ စ ပစ္စက္ခာတာ။
မြန်֍ ၅၄။ ‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ယေဟိ အာကာရေဟိ ယေဟိ လိင်္ဂေဟိ ယေဟိ နိမိတ္တေဟိ သိက္ခာ ပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ တေဟိ အာကာရေဟိ တေဟိ လိင်္ဂေဟိ တေဟိ နိမိတ္တေဟိ ဥမ္မတ္တကော သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ ဥမ္မတ္တကဿ သန္တိကေ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ ခိတ္တစိတ္တော သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ ခိတ္တစိတ္တဿ သန္တိကေ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ ဝေဒနာဋ္ဋော သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ ဝေဒနာဋ္ဋဿ သန္တိကေ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ ဒေဝတာယ သန္တိကေ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ တိရစ္ဆာနဂတဿ သန္တိကေ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ အရိယကေန မိလက္ခဿ [မိလက္ခကဿ (သီ။ သျာ။) မိလက္ခုဿ (က။)] သန္တိကေ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, သော စ န ပဋိဝိဇာနာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ မိလက္ခကေန အရိယကဿ သန္တိကေ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, သော စ န ပဋိဝိဇာနာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ အရိယကေန အရိယဿ သန္တိကေ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, သော စ န
(ဝိ၊၁၊၃၄။)
ပဋိဝိဇာနာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ မိလက္ခကေန မိလက္ခဿ သန္တိကေ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, သော စ န ပဋိဝိဇာနာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ ဒဝါယ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ ရဝါယ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ အသာဝေတုကာမော သာဝေတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ သာဝေတုကာမော န သာဝေတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ အဝိညုဿ သာဝေတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ ဝိညုဿ န သာဝေတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ သဗ္ဗသော ဝါ ပန န သာဝေတိ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အပစ္စက္ခာတာ ဟောတိ သိက္ခာ’’။
မြန်֍ ၅၅။ [မဟာနိ။ ၄၉, ၅၀, ၅၁]မေထုနဓမ္မော နာမ ယော သော အသဒ္ဓမ္မော ဂါမဓမ္မော ဝသလဓမ္မော ဒုဋ္ဌုလ္လံ ဩဒကန္တိကံ ရဟဿံ ဒွယံဒွယသမာပတ္တိ, ဧသော မေထုနဓမ္မော နာမ။
ပဋိသေဝတိ နာမ ယော နိမိတ္တေန နိမိတ္တံ အင်္ဂဇာတေန အင်္ဂဇာတံ အန္တမသော တိလဖလမတ္တမ္ပိ ပဝေသေတိ, ဧသော ပဋိသေဝတိ နာမ။
အန္တမသောတိရစ္ဆာနဂတာယပီတိ တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထိယာပိ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတွာ အဿမဏော ဟောတိ အသကျပုတ္တိယော, ပဂေဝ မနုဿိတ္ထိယာ။ တေန ဝုစ္စတိ – ‘အန္တမသော တိရစ္ဆာနဂတာယပီ’တိ။
ပါရာဇိကော ဟောတီတိ သေယျထာပိ နာမ ပုရိသော သီသစ္ဆိန္နော အဘဗ္ဗော တေန သရီရဗန္ဓနေန ဇီဝိတုံ, ဧဝမေဝ ဘိက္ခု မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတွာ အဿမဏော ဟောတိ အသကျပုတ္တိယော။ တေန ဝုစ္စတိ – ‘ပါရာဇိကော ဟောတီ’တိ။
အသံဝါသောတိ သံဝါသော နာမ ဧကကမ္မံ ဧကုဒ္ဒေသော သမသိက္ခတာ – ဧသော သံဝါသော နာမ။ သော တေန သဒ္ဓိံ နတ္ထိ။ တေန ဝုစ္စတိ – ‘အသံဝါသော’တိ။
မြန်֍ ၅၆။ တိဿော ဣတ္ထိယော – မနုဿိတ္ထီ, အမနုဿိတ္ထီ, တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထီ။ တယော ဥဘတောဗျဉ္ဇနကာ – မနုဿုဘတောဗျဉ္ဇနကော, အမနုဿုဘတောဗျဉ္ဇနကော, တိရစ္ဆာနဂတုဘတောဗျဉ္ဇနကော။ တယော ပဏ္ဍကာ – မနုဿပဏ္ဍကော,
(ဝိ၊၁၊၃၅။)
အမနုဿပဏ္ဍကော, တိရစ္ဆာနဂတပဏ္ဍကော။ တယော ပုရိသာ – မနုဿပုရိသော, အမနုဿပုရိသော, တိရစ္ဆာနဂတပုရိသော။
မနုဿိတ္ထိယာ တယော မဂ္ဂေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ဝစ္စမဂ္ဂေ, ပဿာဝမဂ္ဂေ, မုခေ။ အမနုဿိတ္ထိယာ…ပေ… တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထိယာ တယော မဂ္ဂေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ဝစ္စမဂ္ဂေ, ပဿာဝမဂ္ဂေ, မုခေ။ မနုဿုဘတောဗျဉ္ဇနကဿ… အမနုဿုဘတောဗျဉ္ဇနကဿ… တိရစ္ဆာနဂတုဘတောဗျဉ္ဇနကဿ တယော မဂ္ဂေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ဝစ္စမဂ္ဂေ, ပဿာဝမဂ္ဂေ, မုခေ။ မနုဿပဏ္ဍကဿ ဒွေ မဂ္ဂေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ဝစ္စမဂ္ဂေ, မုခေ။ အမနုဿပဏ္ဍကဿ… တိရစ္ဆာနဂတပဏ္ဍကဿ… မနုဿပုရိသဿ… အမနုဿပုရိသဿ… တိရစ္ဆာနဂတပုရိသဿ ဒွေ မဂ္ဂေ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ဝစ္စမဂ္ဂေ, မုခေ။
မြန်֍ ၅၇။ ဘိက္ခုဿ သေဝနစိတ္တံ ဥပဋ္ဌိတေ မနုဿိတ္ထိယာ ဝစ္စမဂ္ဂံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဘိက္ခုဿ သေဝနစိတ္တံ ဥပဋ္ဌိတေ မနုဿိတ္ထိယာ ပဿာဝမဂ္ဂံ… မုခံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဘိက္ခုဿ သေဝနစိတ္တံ ဥပဋ္ဌိတေ အမနုဿိတ္ထိယာ… တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထိယာ… မနုဿုဘတောဗျဉ္ဇနကဿ… အမနုဿုဘတောဗျဉ္ဇနကဿ… တိရစ္ဆာနဂတုဘတောဗျဉ္ဇနကဿ… ဝစ္စမဂ္ဂံ ပဿာဝမဂ္ဂံ မုခံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဘိက္ခုဿ သေဝနစိတ္တံ ဥပဋ္ဌိတေ မနုဿပဏ္ဍကဿ ဝစ္စမဂ္ဂံ မုခံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဘိက္ခုဿ သေဝနစိတ္တံ ဥပဋ္ဌိတေ အမနုဿပဏ္ဍကဿ… တိရစ္ဆာနဂတပဏ္ဍကဿ… မနုဿပုရိသဿ… အမနုဿပုရိသဿ… တိရစ္ဆာနဂတပုရိသဿ ဝစ္စမဂ္ဂံ မုခံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၅၈။ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ မနုဿိတ္ထိံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ [ပဝိသနံ သာဒယတိ (က။)], ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ မနုဿိတ္ထိံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ န သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ မနုဿိတ္ထိံ ဘိက္ခုဿ
(ဝိ၊၁၊၃၆။)
သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ န သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ န သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ မနုဿိတ္ထိံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ န သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ န သာဒိယတိ, ဌိတံ န သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ မနုဿိတ္ထိံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ န သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ န သာဒိယတိ, ဌိတံ န သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ မနုဿိတ္ထိံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ပဿာဝမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၅၉။ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ မနုဿိတ္ထိံ ဇာဂရန္တိံ… သုတ္တံ… မတ္တံ… ဥမ္မတ္တံ… ပမတ္တံ… မတံ အက္ခာယိတံ… မတံ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတံ…ပေ… အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မတံ ယေဘုယျေန ခါယိတံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန… ပဿာဝမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ အမနုဿိတ္ထိံ… တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထိံ… မနုဿုဘတောဗျဉ္ဇနကံ… အမနုဿုဘတောဗျဉ္ဇနကံ… တိရစ္ဆာနဂတုဘတောဗျဉ္ဇနကံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန… ပဿာဝမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ တိရစ္ဆာနဂတုဘတောဗျဉ္ဇနကံ ဇာဂရန္တံ… သုတ္တံ… မတ္တံ… ဥမ္မတ္တံ… ပမတ္တံ… မတံ အက္ခာယိတံ… မတံ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတံ…ပေ… အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မတံ ယေဘုယျေန ခါယိတံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန… ပဿာဝမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ
(ဝိ၊၁၊၃၇။)
သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ မနုဿပဏ္ဍကံ… အမနုဿပဏ္ဍကံ… တိရစ္ဆာနဂတပဏ္ဍကံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ တိရစ္ဆာနဂတပဏ္ဍကံ ဇာဂရန္တံ… သုတ္တံ… မတ္တံ… ဥမ္မတ္တံ… ပမတ္တံ… မတံ အက္ခာယိတံ … မတံ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတံ…ပေ… အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မတံ ယေဘုယျေန ခါယိတံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၆၀။ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ မနုဿပုရိသံ… အမနုဿပုရိသံ… တိရစ္ဆာနဂတပုရိသံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ တိရစ္ဆာနဂတပုရိသံ ဇာဂရန္တံ… သုတ္တံ… မတ္တံ… ဥမ္မတ္တံ… ပမတ္တံ… မတံ အက္ခာယိတံ… မတံ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတံ…ပေ… အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မတံ ယေဘုယျေန ခါယိတံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၆၁။ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ မနုဿိတ္ထိံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန… ပဿာဝမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ သန္ထတာယ အသန္ထတဿ, အသန္ထတာယ သန္ထတဿ, သန္ထတာယ သန္ထတဿ, အသန္ထတာယ အသန္ထတဿ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
(ဝိ၊၁၊၃၈။)
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ မနုဿိတ္ထိံ ဇာဂရန္တိံ… သုတ္တံ… မတ္တံ… ဥမ္မတ္တံ… ပမတ္တံ… မတံ အက္ခာယိတံ… မတံ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတံ…ပေ… အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မတံ ယေဘုယျေန ခါယိတံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန… ပဿာဝမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ, သန္ထတာယ အသန္ထတဿ, အသန္ထတာယ သန္ထတဿ, သန္ထတာယ သန္ထတဿ, အသန္ထတာယ အသန္ထတဿ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ အမနုဿိတ္ထိံ… တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထိံ… မနုဿုဘတောဗျဉ္ဇနကံ… အမနဿုဘတောဗျဉ္ဇနကံ … တိရစ္ဆာနဂတုဘတောဗျဉ္ဇနကံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန… ပဿာဝမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ သန္ထတဿ အသန္ထတဿ, အသန္ထတဿ သန္ထတဿ, သန္ထတဿ သန္ထတဿ, အသန္ထတဿ အသန္ထတဿ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ တိရစ္ဆာနဂတုဘတောဗျဉ္ဇနကံ ဇာဂရန္တံ… သုတ္တံ… မတ္တံ… ဥမ္မတ္တံ… ပမတ္တံ… မတံ အက္ခာယိတံ… မတံ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတံ…ပေ… အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မတံ ယေဘုယျေန ခါယိတံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန… ပဿာဝမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ, သန္ထတဿ အသန္ထတဿ, အသန္ထတဿ သန္ထတဿ, သန္ထတဿ သန္ထတဿ, အသန္ထတဿ အသန္ထတဿ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၆၂။ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ မနုဿပဏ္ဍကံ… အမနုဿပဏ္ဍကံ… တိရစ္ဆာနဂတပဏ္ဍကံ… မနုဿပုရိသံ… အမနုဿပုရိသံ… တိရစ္ဆာနဂတပုရိသံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ သန္ထတဿ အသန္ထတဿ, အသန္ထတဿ သန္ထတဿ, သန္ထတဿ သန္ထတဿ, အသန္ထတဿ အသန္ထတဿ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
(ဝိ၊၁၊၃၉။)
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ တိရစ္ဆာနဂတပုရိသံ ဇာဂရန္တံ… သုတ္တံ… မတ္တံ… ဥမ္မတ္တံ… ပမတ္တံ… မတံ အက္ခာယိတံ… မတံ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတံ…ပေ… အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မတံ ယေဘုယျေန ခါယိတံ ဘိက္ခုဿ သန္တိကေ အာနေတွာ ဝစ္စမဂ္ဂေန… မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဘိနိသီဒေန္တိ, သန္ထတဿ အသန္ထတဿ, အသန္ထတဿ သန္ထတဿ, သန္ထတဿ သန္ထတဿ, အသန္ထတဿ အသန္ထတဿ။ သော စ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၆၃။ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ ဘိက္ခုံ မနုဿိတ္ထိယာ သန္တိကေ အာနေတွာ အင်္ဂဇာတေန ဝစ္စမဂ္ဂံ… ပဿာဝမဂ္ဂံ… မုခံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ ဘိက္ခုံ မနုဿိတ္ထိယာ ဇာဂရန္တိယာ… သုတ္တာယ… မတ္တာယ… ဥမ္မတ္တာယ… ပမတ္တာယ … မတာယ အက္ခာယိတာယ… မတာယ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတာယ…ပေ… အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မတာယ ယေဘုယျေန ခါယိတာယ သန္တိကေ အာနေတွာ အင်္ဂဇာတေန ဝစ္စမဂ္ဂံ… ပဿာဝမဂ္ဂံ… မုခံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ ဘိက္ခုံ အမနုဿိတ္ထိယာ… တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထိယာ… မနုဿုဘတောဗျဉ္ဇနကဿ… အမနုဿုဘတောဗျဉ္ဇနကဿ… တိရစ္ဆာနဂတုဘတောဗျဉ္ဇနကဿ… မနုဿပဏ္ဍကဿ… အမနုဿပဏ္ဍကဿ… တိရစ္ဆာနဂတပဏ္ဍကဿ… မနုဿပုရိသဿ… အမနုဿပုရိသဿ… တိရစ္ဆာနဂတပုရိသဿ သန္တိကေ အာနေတွာ အင်္ဂဇာတေန ဝစ္စမဂ္ဂံ… မုခံ အဘိနိသီဒေန္တိ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ ဘိက္ခုံ တိရစ္ဆာနဂတပုရိသဿ ဇာဂရန္တဿ… သုတ္တဿ… မတ္တဿ… ဥမ္မတ္တဿ… ပမတ္တဿ… မတဿ အက္ခာယိတဿ… မတဿ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတဿ…ပေ… အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မတဿ ယေဘုယျေန ခါယိတဿ သန္တိကေ အာနေတွာ အင်္ဂဇာတေန ဝစ္စမဂ္ဂံ… မုခံ အဘိနိသီဒေန္တိ။
(ဝိ၊၁၊၄၀။)
သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၆၄။ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ ဘိက္ခုံ မနုဿိတ္ထိယာ သန္တိကေ အာနေတွာ အင်္ဂဇာတေန ဝစ္စမဂ္ဂံ… ပဿာဝမဂ္ဂံ… မုခံ အဘိနိသီဒေန္တိ သန္ထတဿ အသန္ထတာယ, အသန္ထတဿ သန္ထတာယ, သန္ထတဿ သန္ထတာယ, အသန္ထတဿ အသန္ထတာယ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ ဘိက္ခုံ မနုဿိတ္ထိယာ ဇာဂရန္တိယာ… သုတ္တာယ… မတ္တာယ… ဥမ္မတ္တာယ… ပမတ္တာယ… မတာယ အက္ခာယိတာယ… မတာယ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတာယ…ပေ… အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မတာယ ယေဘုယျေန ခါယိတာယ သန္တိကေ အာနေတွာ အင်္ဂဇာတေန ဝစ္စမဂ္ဂံ… ပဿာဝမဂ္ဂံ… မုခံ အဘိနိသီဒေန္တိ သန္ထတဿ အသန္ထတာယ, အသန္ထတဿ သန္ထတာယ, သန္ထတဿ သန္ထတာယ, အသန္ထတဿ အသန္ထတာယ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ ဘိက္ခုံ အမနုဿိတ္ထိယာ… တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထိယာ… မနုဿုဘတောဗျဉ္ဇနကဿ… အမနုဿုဘတောဗျဉ္ဇနကဿ… တိရစ္ဆာနဂတုဘတောဗျဉ္ဇနကဿ… မနုဿပဏ္ဍကဿ… အမနုဿပဏ္ဍကဿ… တိရစ္ဆာနဂတပဏ္ဍကဿ… မနုဿပုရိသဿ… အမနုဿပုရိသဿ… တိရစ္ဆာနဂတပုရိသဿ သန္တိကေ အာနေတွာ အင်္ဂဇာတေန ဝစ္စမဂ္ဂံ… မုခံ အဘိနိသီဒေန္တိ သန္ထတဿ အသန္ထတဿ, အသန္ထတဿ သန္ထတဿ, သန္ထတဿ သန္ထတဿ, အသန္ထတဿ အသန္ထတဿ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၆၅။ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ ဘိက္ခုံ တိရစ္ဆာနဂတပုရိသဿ ဇာဂရန္တဿ… သုတ္တဿ… မတ္တဿ… ဥမ္မတ္တဿ… ပမတ္တဿ… မတဿ အက္ခာယိတဿ… မတဿ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတဿ…ပေ… အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မတဿ ယေဘုယျေန ခါယိတဿ သန္တိကေ အာနေတွာ အင်္ဂဇာတေန ဝစ္စမဂ္ဂံ… မုခံ အဘိနိသီဒေန္တိ သန္ထတဿ အသန္ထတဿ, အသန္ထတဿ သန္ထ
(ဝိ၊၁၊၄၁။)
တဿ သန္ထတဿ သန္ထတဿ, အသန္ထတဿ အသန္ထတဿ။ သော စေ ပဝေသနံ သာဒိယတိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယတိ, ဌိတံ သာဒိယတိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ… န သာဒိယတိ, အနာပတ္တိ။
ယထာ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ ဝိတ္ထာရိတာ, ဧဝံ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာ။
ရာဇပစ္စတ္ထိကာ… စောရပစ္စတ္ထိကာ… ဓုတ္တပစ္စတ္ထိကာ… ဥပ္ပဠဂန္ဓပစ္စတ္ထိကာ။ သံခိတ္တံ။
မြန်֍ ၆၆။ မဂ္ဂေန မဂ္ဂံ ပဝေသေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မဂ္ဂေန အမဂ္ဂံ ပဝေသေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ အမဂ္ဂေန မဂ္ဂံ ပဝေသေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ အမဂ္ဂေန အမဂ္ဂံ ပဝေသေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
ဘိက္ခု သုတ္တဘိက္ခုမှိ ဝိပ္ပဋိပဇ္ဇတိ၊ ပဋိဗုဒ္ဓေါ သာဒိယတိ, ဥဘော နာသေတဗ္ဗာ။ ပဋိဗုဒ္ဓေါ န သာဒိယတိ, ဒူသကော နာသေတဗ္ဗော။ ဘိက္ခု သုတ္တသာမဏေရမှိ ဝိပ္ပဋိပဇ္ဇတိ၊ ပဋိဗုဒ္ဓေါ သာဒိယတိ, ဥဘော နာသေတဗ္ဗာ။ ပဋိဗုဒ္ဓေါ န သာဒိယတိ, ဒူသကော နာသေတဗ္ဗော။ သာမဏေရော သုတ္တဘိက္ခုမှိ ဝိပ္ပဋိပဇ္ဇတိ၊ ပဋိဗုဒ္ဓေါ သာဒိယတိ, ဥဘော နာသေတဗ္ဗာ။ ပဋိဗုဒ္ဓေါ န သာဒိယတိ, ဒူသကော နာသေတဗ္ဗော။ သာမဏေရော သုတ္တသာမဏေရမှိ ဝိပ္ပဋိပဇ္ဇတိ၊ ပဋိဗုဒ္ဓေါ သာဒိယတိ, ဥဘော နာသေတဗ္ဗာ။ ပဋိဗုဒ္ဓေါ န သာဒိယတိ, ဒူသကော နာသေတဗ္ဗော။
အနာပတ္တိ အဇာနန္တဿ, အသာဒိယန္တဿ, ဥမ္မတ္တကဿ, ခိတ္တစိတ္တဿ, ဝေဒနာဋ္ဋဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
သန္ထတဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။
ဝိနီတဝတ္ထုဥဒ္ဒါနဂါထာ
မက္ကဋီ ဝဇ္ဇိပုတ္တာ စ, ဂိဟီ နဂ္ဂေါ စ တိတ္ထိယာ၊
ဒါရိကုပ္ပလဝဏ္ဏာ စ, ဗျဉ္ဇနေဟိပရေ ဒုဝေ။
(ဝိ၊၁၊၄၂။)
မာတာ ဓီတာ ဘဂိနီ စ, ဇာယာ စ မုဒု လမ္ဗိနာ၊
ဒွေ ဝဏာ လေပစိတ္တဉ္စ, ဒါရုဓီတလိကာယ စ။
သုန္ဒရေန သဟ ပဉ္စ, ပဉ္စ သိဝထိကဋ္ဌိကာ၊
နာဂီ ယက္ခီ စ ပေတီ စ, ပဏ္ဍကောပဟတော ဆုပေ။
ဘဒ္ဒိယေ အရဟံ သုတ္တော, သာဝတ္ထိယာ စတုရော ပရေ၊
ဝေသာလိယာ တယော မာလာ, သုပိနေ ဘာရုကစ္ဆကော။
သုပဗ္ဗာ သဒ္ဓါ ဘိက္ခုနီ, သိက္ခမာနာ သာမဏေရီ စ၊
ဝေသိယာ ပဏ္ဍကော ဂိဟီ, အညမညံ ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတော မိဂေါတိ။
ဝိနီတဝတ္ထု
မြန်֍ ၆၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု မက္ကဋိယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ, ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ ပါရာဇိကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဝေသာလိကာ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ဘိက္ခူ သိက္ခံ အပစ္စက္ခာယ ဒုဗ္ဗလျံ အနာဝိကတွာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိံသု။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ, ကစ္စိ နု ခေါ မယံ ပါရာဇိကံ အာပတ္တိံ အာပန္နာ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အာပတ္တိံ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အာပန္နာ ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု – ‘ဧဝံ မေ အနာပတ္တိ ဘဝိဿတီ’တိ, ဂိဟိလိင်္ဂေန မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ, ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ ပါရာဇိကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု – ‘ဧဝံ မေ အနာပတ္တိ ဘဝိဿတီ’တိ, နဂ္ဂေါ ဟုတွာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
(ဝိ၊၁၊၄၃။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု – ‘ဧဝံ မေ အနာပတ္တိ ဘဝိဿတီ’တိ, ကုသစီရံ နိဝါသေတွာ… ဝါကစီရံ နိဝါသေတွာ… ဖလကစီရံ နိဝါသေတွာ… ကေသကမ္ဗလံ နိဝါသေတွာ… ဝါလကမ္ဗလံ နိဝါသေတွာ… ဥလူကပက္ခိကံ နိဝါသေတွာ… အဇိနက္ခိပံ နိဝါသေတွာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပိဏ္ဍစာရိကော ဘိက္ခု ပီဌကေ နိပန္နံ ဒါရိကံ ပဿိတွာ သာရတ္တော အင်္ဂုဋ္ဌံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေသိ။ သာ ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၆၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော မာဏဝကော ဥပ္ပလဝဏ္ဏာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော ဟောတိ။ အထ ခေါ သော မာဏဝကော ဥပ္ပလဝဏ္ဏာယ ဘိက္ခုနိယာ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌာယ ကုဋိကံ ပဝိသိတွာ နိလီနော အစ္ဆိ။ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တာ ပါဒေ ပက္ခာလေတွာ ကုဋိကံ ပဝိသိတွာ မဉ္စကေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ သော မာဏဝကော ဥပ္ပလဝဏ္ဏံ ဘိက္ခုနိံ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဒူသေသိ။ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, အသာဒိယန္တိယာ’’တိ။
မြန်֍ ၆၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဣတ္ထိလိင်္ဂံ ပါတုဘူတံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တံယေဝ ဥပဇ္ဈံ တမေဝ ဥပသမ္ပဒံ တာနိယေဝ [တာနိ (သီ။ သျာ။)] ဝဿာနိ ဘိက္ခုနီဟိ သင်္ဂမိတုံ [သင်္ကမိတုံ (သီ။ သျာ။)]။ ယာ အာပတ္တိယော ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီဟိ သာဓာရဏာ တာ အာပတ္တိယော ဘိက္ခုနီနံ သန္တိကေ ဝုဋ္ဌာတုံ။ ယာ အာပတ္တိယော ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီဟိ အသာဓာရဏာ တာဟိ အာပတ္တီဟိ အနာပတ္တီ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရိဿာ ဘိက္ခုနိယာ ပုရိသလိင်္ဂံ ပါတုဘူတံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တံယေဝ ဥပဇ္ဈံ တမေဝ ဥပသမ္ပဒံ တာနိယေဝ [တာနိ (သီ။ သျာ။)] ဝဿာနိ ဘိက္ခူဟိ သင်္ဂမိတုံ [သင်္ကမိတုံ (သီ။ သျာ။)]။ ယာ
(ဝိ၊၁၊၄၄။)
အာပတ္တိယော ဘိက္ခုနီနံ ဘိက္ခူဟိ သာဓာရဏာ တာ အာပတ္တိယော ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဝုဋ္ဌာတုံ။ ယာ အာပတ္တိယော ဘိက္ခုနီနံ ဘိက္ခူဟိ အသာဓာရဏာ တာဟိ အာပတ္တီဟိ အနာပတ္တီ’’တိ။
မြန်֍ ၇၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု – ‘ဧဝံ မေ အနာပတ္တိ ဘဝိဿတီ’တိ, မာတုယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ… ဓီတုယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ… ဘဂိနိယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ… တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပုရာဏဒုတိယိကာယ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၇၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု မုဒုပိဋ္ဌိကော ဟောတိ။ သော အနဘိရတိယာ ပီဠိတော အတ္တနော အင်္ဂဇာတံ မုခေန အဂ္ဂဟေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု လမ္ဗီ ဟောတိ။ သော အနဘိရတိယာ ပီဠိတော အတ္တနော အင်္ဂဇာတံ အတ္တနော ဝစ္စမဂ္ဂံ ပဝေသေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု မတသရီရံ ပဿိ။ တသ္မိဉ္စ သရီရေ အင်္ဂဇာတသာမန္တာ ဝဏော ဟောတိ။ သော – ‘ဧဝံ မေ အနာပတ္တိ ဘဝိဿတီ’တိ, အင်္ဂဇာတေ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေတွာ ဝဏေန နီဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု မတသရီရံ ပဿိ။ တသ္မိဉ္စ သရီရေ အင်္ဂဇာတသာမန္တာ ဝဏော ဟောတိ။ သော – ‘ဧဝံ မေ အနာပတ္တိ ဘဝိဿတီ’တိ, ဝဏေ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေတွာ အင်္ဂဇာတေန နီဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သာရတ္တော လေပစိတ္တဿ နိမိတ္တံ အင်္ဂဇာတေန ဆုပိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၄၅။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သာရတ္တော ဒါရုဓီတလိကာယ နိမိတ္တံ အင်္ဂဇာတေန ဆုပိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၇၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန သုန္ဒရော နာမ ဘိက္ခု ရာဇဂဟာ ပဗ္ဗဇိတော ရထိကာယ [ရထိယာယ (က။)] ဂစ္ဆတိ။ အညတရာ ဣတ္ထီ – ‘မုဟုတ္တံ [ဣတ္ထီ တံ ပဿိတွာ ဧတဒဝေါစ မုဟုတ္တံ (သျာ။)], ဘန္တေ, အာဂမေဟိ, ဝန္ဒိဿာမီ’တိ သာ ဝန္ဒန္တီ အန္တရဝါသကံ ဥက္ခိပိတွာ မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဂ္ဂဟေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘သာဒိယိ တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာဟံ, ဘဂဝါ, သာဒိယိ’’န္တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အသာဒိယန္တဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝါ’’တိ။ ‘‘အလံ, ဘဂိနိ, နေတံ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, အဟံ ဝါယမိဿာမိ, တွံ မာ ဝါယမိ, ဧဝံ တေ အနာပတ္တိ ဘဝိဿတီ’’တိ။ သော ဘိက္ခု တထာ အကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝါ’’တိ။ ‘‘အလံ, ဘဂိနိ, နေတံ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ ဘန္တေ, တွံ ဝါယမ, အဟံ န ဝါယမိဿာမိ, ဧဝံ တေ အနာပတ္တိ ဘဝိဿတီ’’တိ။ သော ဘိက္ခု တထာ အကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝါ’’တိ။ ‘‘အလံ, ဘဂိနိ, နေတံ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, အဗ္ဘန္တရံ ဃဋ္ဋေတွာ ဗဟိ မောစေဟိ…ပေ… ဗဟိ ဃဋ္ဋေတွာ အဗ္ဘန္တရံ မောစေဟိ, ဧဝံ တေ အနာပတ္တိ ဘဝိဿတီ’’တိ။ သော ဘိက္ခု တထာ အကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၇၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သိဝထိကံ ဂန္တွာ အက္ခာယိတံ သရီရံ ပဿိတွာ တသ္မိံ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
(ဝိ၊၁၊၄၆။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သိဝထိကံ ဂန္တွာ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတံ သရီရံ ပဿိတွာ တသ္မိံ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သိဝထိကံ ဂန္တွာ ယေဘုယျေန ခါယိတံ သရီရံ ပဿိတွာ တသ္မိံ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သိဝထိကံ ဂန္တွာ ဆိန္နသီသံ ပဿိတွာ ဝဋ္ဋကတေ မုခေ ဆုပန္တံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သိဝထိကံ ဂန္တွာ ဆိန္နသီသံ ပဿိတွာ ဝဋ္ဋကတေ မုခေ အစ္ဆုပန္တံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အညတရိဿာ ဣတ္ထိယာ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော ဟောတိ။ သာ ကာလင်္ကတာ [ကာလကတာ (သီ။ သျာ။)] သုသာနေ ဆဍ္ဍိတာ။ အဋ္ဌိကာနိ ဝိပ္ပကိဏ္ဏာနိ ဟောန္တိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု သိဝထိကံ ဂန္တွာ အဋ္ဌိကာနိ သင်္ကဍ္ဎိတွာ နိမိတ္တေ အင်္ဂဇာတံ ပဋိပါဒေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု နာဂိယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ… ယက္ခိနိယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ… ပေတိယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ … ပဏ္ဍကဿ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဥပဟတိန္ဒြိယော ဟောတိ။ သော – ‘နာဟံ ဝေဒိယာမိ [ဝေဒယာမိ (က။)] သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ, အနာပတ္တိ မေ ဘဝိဿတီ’တိ, မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘ဝေဒယိ ဝါ သော, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသော န ဝါ ဝေဒယိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၄၇။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု – ‘ဣတ္ထိယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိဿာမီ’တိ, ဆုပိတမတ္တေ ဝိပ္ပဋိသာရီ အဟောသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၇၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဘဒ္ဒိယေ ဇာတိယာဝနေ ဒိဝါဝိဟာရဂတော နိပန္နော ဟောတိ။ တဿ အင်္ဂမင်္ဂါနိ ဝါတူပတ္ထဒ္ဓါနိ ဟောန္တိ။ အညတရာ ဣတ္ထီ ပဿိတွာ အင်္ဂဇာတေ အဘိနိသီဒိတွာ ယာဝဒတ္ထံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ ဘိက္ခူ ကိလိန္နံ ပဿိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အာကာရေဟိ အင်္ဂဇာတံ ကမ္မနိယံ ဟောတိ – ရာဂေန, ဝစ္စေန, ပဿာဝေန, ဝါတေန, ဥစ္စာလိင်္ဂပါဏကဒဋ္ဌေန။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟာကာရေဟိ အင်္ဂဇာတံ ကမ္မနိယံ ဟောတိ။ အဋ္ဌာနမေတံ, ဘိက္ခဝေ, အနဝကာသော ယံ တဿ ဘိက္ခုနော ရာဂေန အင်္ဂဇာတံ ကမ္မနိယံ အဿ။ အရဟံ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု။ အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, တဿ ဘိက္ခုနော’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သာဝတ္ထိယာ အန္ဓဝနေ ဒိဝါဝိဟာရဂတော နိပန္နော ဟောတိ။ အညတရာ ဂေါပါလိကာ ပဿိတွာ အင်္ဂဇာတေ အဘိနိသီဒိ။ သော ဘိက္ခု ပဝေသနံ သာဒိယိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယိ, ဌိတံ သာဒိယိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သာဝတ္ထိယာ အန္ဓဝနေ ဒိဝါဝိဟာရဂတော နိပန္နော ဟောတိ။ အညတရာ အဇပါလိကာ ပဿိတွာ… အညတရာ ကဋ္ဌဟာရိကာ ပဿိတွာ… အညတရာ ဂေါမယဟာရိကာ ပဿိတွာ အင်္ဂဇာတေ အဘိနိသီဒိ။ သော ဘိက္ခု ပဝေသနံ သာဒိယိ, ပဝိဋ္ဌံ သာဒိယိ, ဌိတံ သာဒိယိ, ဥဒ္ဓရဏံ သာဒိယိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၇၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဝေသာလိယံ မဟာဝနေ ဒိဝါဝိဟာရဂတော နိပန္နော ဟောတိ။ အညတရာ ဣတ္ထီ ပဿိတွာ အင်္ဂဇာတေ အဘိနိသီဒိတွာ ယာဝဒတ္ထံ ကတွာ သာမန္တာ ဟသမာနာ ဌိတာ
(ဝိ၊၁၊၄၈။)
ဟောတိ။ သော ဘိက္ခု ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ တံ ဣတ္ထိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘တုယှိဒံ ကမ္မ’’န္တိ? ‘‘အာမ, မယှံ ကမ္မ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘သာဒိယိ တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာဟံ, ဘဂဝါ, ဇာနာမီ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အဇာနန္တဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၇၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဝေသာလိယံ မဟာဝနေ ဒိဝါဝိဟာရဂတော ရုက္ခံ အပဿာယ နိပန္နော ဟောတိ။ အညတရာ ဣတ္ထီ ပဿိတွာ အင်္ဂဇာတေ အဘိနိသီဒိ။ သော ဘိက္ခု သဟသာ ဝုဋ္ဌာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘သာဒိယိ တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာဟံ, ဘဂဝါ, သာဒိယိ’’န္တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အသာဒိယန္တဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဝေသာလိယံ မဟာဝနေ ဒိဝါဝိဟာရဂတော ရုက္ခံ အပဿာယ နိပန္နော ဟောတိ။ အညတရာ ဣတ္ထီ ပဿိတွာ အင်္ဂဇာတေ အဘိနိသီဒိ။ သော ဘိက္ခု အက္ကမိတွာ ပဝတ္တေသိ [ပဝဋ္ဋေသိ (သီ။ သျာ။)]။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘သာဒိယိ တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာဟံ, ဘဂဝါ, သာဒိယိ’’န္တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အသာဒိယန္တဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၇၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဝေသာလိယံ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ ဒိဝါဝိဟာရဂတော ဒွါရံ ဝိဝရိတွာ နိပန္နော ဟောတိ။ တဿ အင်္ဂမင်္ဂါနိ ဝါတူပတ္ထဒ္ဓါနိ ဟောန္တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဣတ္ထိယော ဂန္ဓဉ္စ မာလဉ္စ အာဒါယ အာရာမံ အာဂမံသု ဝိဟာရပေက္ခိကာယော။ အထ ခေါ တာ ဣတ္ထိယော တံ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ အင်္ဂဇာတေ အဘိနိသီဒိတွာ ယာဝဒတ္ထံ ကတွာ, ပုရိသူသဘော ဝတာယန္တိ ဝတွာ ဂန္ဓဉ္စ မာလဉ္စ အာရောပေတွာ ပက္ကမိံသု။ ဘိက္ခူ ကိလိန္နံ ပဿိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အာကာရေဟိ အင်္ဂဇာတံ ကမ္မနိယံ ဟောတိ – ရာဂေန, ဝစ္စေန, ပဿာဝေန, ဝါတေန, ဥစ္စာလိင်္ဂပါဏကဒဋ္ဌေန။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟာကာရေဟိ အင်္ဂဇာတံ ကမ္မနိယံ ဟောတိ။ အဋ္ဌာနမေတံ, ဘိက္ခဝေ, အနဝကာသော, ယံ တဿ ဘိက္ခုနော ရာဂေန အင်္ဂဇာတံ ကမ္မနိယံ အဿ။ အရဟံ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု။ အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, တဿ ဘိက္ခုနော။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒိဝါ ပဋိသလ္လီယန္တေန ဒွါရံ သံဝရိတွာ ပဋိသလ္လီယိတု’’န္တိ။
(ဝိ၊၁၊၄၉။)
မြန်֍ ၇၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘာရုကစ္ဆကော ဘိက္ခု သုပိနန္တေ [သုပိနန္တေန (သီ။ သျာ။)] ပုရာဏဒုတိယိကာယ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတွာ – ‘အဿမဏော အဟံ, ဝိဗ္ဘမိဿာမီ’တိ, ဘာရုကစ္ဆံ ဂစ္ဆန္တော အန္တရာမဂ္ဂေ အာယသ္မန္တံ ဥပါလိံ ပဿိတွာ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အာယသ္မာ ဥပါလိ ဧဝမာဟ – ‘‘အနာပတ္တိ, အာဝုသော, သုပိနန္တေနာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟေ သုပဗ္ဗာ နာမ ဥပါသိကာ မုဓပ္ပသန္နာ [မုဒ္ဓပ္ပသန္နာ (သီ။)] ဟောတိ။ သာ ဧဝံဒိဋ္ဌိကာ ဟောတိ – ‘‘ယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ဒေတိ သာ အဂ္ဂဒါနံ ဒေတီ’’တိ။ သာ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝါ’’တိ။ ‘‘အလံ, ဘဂိနိ, နေတံ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, ဦရုန္တရိကာယ [ဦရန္တရိကာယ (သီ။)] ဃဋ္ဋေဟိ, ဧဝံ တေ အနာပတ္တိ ဘဝိဿတီ’’တိ…ပေ… ဧဟိ, ဘန္တေ, နာဘိယံ ဃဋ္ဋေဟိ… ဧဟိ, ဘန္တေ, ဥဒရဝဋ္ဋိယံ ဃဋ္ဋေဟိ… ဧဟိ, ဘန္တေ, ဥပကစ္ဆကေ ဃဋ္ဋေဟိ… ဧဟိ, ဘန္တေ, ဂီဝါယံ ဃဋ္ဋေဟိ… ဧဟိ, ဘန္တေ, ကဏ္ဏစ္ဆိဒ္ဒေ ဃဋ္ဋေဟိ… ဧဟိ, ဘန္တေ, ကေသဝဋ္ဋိယံ ဃဋ္ဋေဟိ… ဧဟိ, ဘန္တေ, အင်္ဂုလန္တရိကာယ ဃဋ္ဋေဟိ… ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, ဟတ္ထေန ဥပက္ကမိတွာ မောစေဿာမိ, ဧဝံ တေ အနာပတ္တိ ဘဝိဿတီ’’တိ။ သော ဘိက္ခု တထာ အကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၇၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယံ သဒ္ဓါ နာမ ဥပါသိကာ မုဓပ္ပသန္နာ ဟောတိ။ သာ ဧဝံဒိဋ္ဌိကာ ဟောတိ – ‘‘ယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ဒေတိ သာ အဂ္ဂဒါနံ ဒေတီ’’တိ။ သာ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝါ’’တိ။ ‘‘အလံ, ဘဂိနိ, နေတံ ကပ္ပတီ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, ဦရုန္တရိကာယ ဃဋ္ဋေဟိ…ပေ… ဧဟိ, ဘန္တေ, ဟတ္ထေန ဥပက္ကမိတွာ မောစေဿာမိ, ဧဝံ တေ အနာပတ္တိ ဘဝိဿတီ’’တိ။ သော ဘိက္ခု တထာ အကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၈၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝေသာလိယံ လိစ္ဆဝိကုမာရကာ ဘိက္ခုံ ဂဟေတွာ ဘိက္ခုနိယာ ဝိပ္ပဋိပါဒေသုံ… သိက္ခမာနာယ ဝိပ္ပဋိပါဒေသုံ… သာမဏေရိယာ ဝိပ္ပဋိပါဒေသုံ။ ဥဘော သာဒိယိံသု။ ဥဘော နာသေတဗ္ဗာ။ ဥဘော န သာဒိယိံသု။ ဥဘိန္နံ အနာပတ္တိ။
(ဝိ၊၁၊၅၀။)
မြန်֍ ၈၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝေသာလိယံ လိစ္ဆဝိကုမာရကာ ဘိက္ခုံ ဂဟေတွာ ဝေသိယာ ဝိပ္ပဋိပါဒေသုံ… ပဏ္ဍကေ ဝိပ္ပဋိပါဒေသုံ… ဂိဟိနိယာ ဝိပ္ပဋိပါဒေသုံ။ ဘိက္ခု သာဒိယိ။ ဘိက္ခု နာသေတဗ္ဗော။ ဘိက္ခု န သာဒိယိ။ ဘိက္ခုဿ အနာပတ္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ဝေသာလိယံ လိစ္ဆဝိကုမာရကာ ဘိက္ခူ ဂဟေတွာ အညမညံ ဝိပ္ပဋိပါဒေသုံ။ ဥဘော သာဒိယိံသု။ ဥဘော နာသေတဗ္ဗာ။ ဥဘော န သာဒိယိံသု။ ဥဘိန္နံ အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၈၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတော ဘိက္ခု ပုရာဏဒုတိယိကာယ ဒဿနံ အဂမာသိ။ သာ – ‘ဧဟိ, ဘန္တေ, ဝိဗ္ဘမာ’တိ အဂ္ဂဟေသိ။ သော ဘိက္ခု ပဋိက္ကမန္တော ဥတ္တာနော ပရိပတိ။ သာ ဥဗ္ဘဇိတွာ [ဥဗ္ဘုဇိတွာ (သီ။ သျာ။)] အင်္ဂဇာတေ [အင်္ဂဇာတေန (သီ။)] အဘိနိသီဒိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ …ပေ… ‘‘သာဒိယိ တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာဟံ, ဘဂဝါ, သာဒိယိ’’န္တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အသာဒိယန္တဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၈၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အရညေ ဝိဟရတိ။ မိဂပေါတကော တဿ ပဿာဝဋ္ဌာနံ အာဂန္တွာ ပဿာဝံ ပိဝန္တော မုခေန အင်္ဂဇာတံ အဂ္ဂဟေသိ။ သော ဘိက္ခု သာဒိယိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
ပဌမပါရာဇိကံ သမတ္တံ။
၂။ ဒုတိယပါရာဇိကံ
မြန်֍ ၈၄။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ သန္ဒိဋ္ဌာ သမ္ဘတ္တာ ဘိက္ခူ ဣသိဂိလိပဿေ တိဏကုဋိယော ကရိတွာ ဝဿံ ဥပဂစ္ဆိံသု။ အာယသ္မာပိ ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော တိဏကုဋိကံ ကရိတွာ ဝဿံ ဥပဂစ္ဆိ။ အထ ခေါ
(ဝိ၊၁၊၅၁။)
တေ ဘိက္ခူ ဝဿံဝုဋ္ဌာ တေမာသစ္စယေန တိဏကုဋိယော ဘိန္ဒိတွာ တိဏဉ္စ ကဋ္ဌဉ္စ ပဋိသာမေတွာ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိံသု။ အာယသ္မာ ပန ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော တတ္ထေဝ ဝဿံ ဝသိ, တတ္ထ ဟေမန္တံ, တတ္ထ ဂိမှံ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော ဓနိယဿ ကုမ္ဘကာရပုတ္တဿ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌဿ တိဏဟာရိယော ကဋ္ဌဟာရိယော တိဏကုဋိကံ ဘိန္ဒိတွာ တိဏဉ္စ ကဋ္ဌဉ္စ အာဒါယ အဂမံသု။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော တိဏဉ္စ ကဋ္ဌဉ္စ သံကဍ္ဎိတွာ တိဏကုဋိကံ အကာသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မတော ဓနိယဿ ကုမ္ဘကာရပုတ္တဿ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌဿ တိဏဟာရိယော ကဋ္ဌဟာရိယော တိဏကုဋိကံ ဘိန္ဒိတွာ တိဏဉ္စ ကဋ္ဌဉ္စ အာဒါယ အဂမံသု။ တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော တိဏဉ္စ ကဋ္ဌဉ္စ သံကဍ္ဎိတွာ တိဏကုဋိကံ အကာသိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မတော ဓနိယဿ ကုမ္ဘကာရပုတ္တဿ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌဿ တိဏဟာရိယော ကဋ္ဌဟာရိယော တိဏကုဋိကံ ဘိန္ဒိတွာ တိဏဉ္စ ကဋ္ဌဉ္စ အာဒါယ အဂမံသု။
အထ ခေါ အာယသ္မတော ဓနိယဿ ကုမ္ဘကာရပုတ္တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယာဝတတိယကံ ခေါ မေ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌဿ တိဏဟာရိယော ကဋ္ဌဟာရိယော တိဏကုဋိကံ ဘိန္ဒိတွာ တိဏဉ္စ ကဋ္ဌဉ္စ အာဒါယ အဂမံသု။ အဟံ ခေါ ပန သုသိက္ခိတော အနဝယော သကေ အာစရိယကေ ကုမ္ဘကာရကမ္မေ ပရိယောဒါတသိပ္ပေါ။ ယံနူနာဟံ သာမံ စိက္ခလ္လံ မဒ္ဒိတွာ သဗ္ဗမတ္တိကာမယံ ကုဋိကံ ကရေယျ’’န္တိ! အထ ခေါ အာယသ္မာ ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော သာမံ စိက္ခလ္လံ မဒ္ဒိတွာ သဗ္ဗမတ္တိကာမယံ ကုဋိကံ ကရိတွာ တိဏဉ္စ ကဋ္ဌဉ္စ ဂေါမယဉ္စ သံကဍ္ဎိတွာ တံ ကုဋိကံ ပစိ။ သာ အဟောသိ ကုဋိကာ အဘိရူပါ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ လောဟိတိကာ [လောဟိတကာ (သျာ။)], သေယျထာပိ ဣန္ဒဂေါပကော။ သေယျထာပိ နာမ ကိင်္ကဏိကသဒ္ဒေါ [ကိင်္ကိဏိကသဒ္ဒေါ (သီ။ သျာ။)] ဧဝမေဝံ တဿာ ကုဋိကာယ သဒ္ဒေါ အဟောသိ။
မြန်֍ ၈၅။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သမ္ဗဟုလေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသ တံ ကုဋိကံ အဘိရူပံ ဒဿနီယံ ပါသာဒိကံ လောဟိတိကံ။ ဒိသွာန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကိံ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, အဘိရူပံ ဒဿနီယံ ပါသာဒိကံ လောဟိတိကံ, သေယျထာပိ ဣန္ဒဂေါပကော’’တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, ဘိက္ခဝေ, တဿ မောဃပုရိသဿ အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ
(ဝိ၊၁၊၅၂။)
အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ သော, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသော သဗ္ဗမတ္တိကာမယံ ကုဋိကံ ကရိဿတိ! န ဟိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, တဿ မောဃပုရိသဿ ပါဏေသု အနုဒ္ဒယာ အနုကမ္ပာ အဝိဟေသာ ဘဝိဿတိ! ဂစ္ဆထေတံ, ဘိက္ခဝေ, ကုဋိကံ ဘိန္ဒထ။ မာ ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ပါဏေသု ပါတဗျတံ အာပဇ္ဇိ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗမတ္တိကာမယာ ကုဋိကာ ကာတဗ္ဗာ။ ယော ကရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ, ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပဋိဿုဏိတွာ ယေန သာ ကုဋိကာ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ကုဋိကံ ဘိန္ဒိံသု။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ မေ တုမှေ, အာဝုသော, ကုဋိကံ ဘိန္ဒထာ’’တိ? ‘‘ဘဂဝါ, အာဝုသော, ဘေဒါပေတီ’’တိ။ ‘‘ဘိန္ဒထာဝုသော, သစေ ဓမ္မဿာမီ ဘေဒါပေတီ’’တိ။
မြန်֍ ၈၆။ အထ ခေါ အာယသ္မတော ဓနိယဿ ကုမ္ဘကာရပုတ္တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယာဝတတိယကံ ခေါ မေ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌဿ တိဏဟာရိယော ကဋ္ဌဟာရိယော တိဏကုဋိကံ ဘိန္ဒိတွာ တိဏဉ္စ ကဋ္ဌဉ္စ အာဒါယ အဂမံသု။ ယာပိ မယာ သဗ္ဗမတ္တိကာမယာ ကုဋိကာ ကတာ သာပိ ဘဂဝတာ ဘေဒါပိတာ။ အတ္ထိ စ မေ ဒါရုဂဟေ ဂဏကော သန္ဒိဋ္ဌော။ ယံနူနာဟံ ဒါရုဂဟေ ဂဏကံ ဒါရူနိ ယာစိတွာ ဒါရုကုဋိကံ ကရေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော ယေန ဒါရုဂဟေ ဂဏကော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဒါရုဂဟေ ဂဏကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယာဝတတိယကံ ခေါ မေ, အာဝုသော, ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌဿ တိဏဟာရိယော ကဋ္ဌဟာရိယော တိဏကုဋိကံ ဘိန္ဒိတွာ တိဏဉ္စ ကဋ္ဌဉ္စ အာဒါယ အဂမံသု။ ယာပိ မယာ သဗ္ဗမတ္တိကာမယာ ကုဋိကာ ကတာ သာပိ ဘဂဝတာ ဘေဒါပိတာ။ ဒေဟိ မေ, အာဝုသော, ဒါရူနိ။ ဣစ္ဆာမိ ဒါရုကုဋိကံ [ဒါရုကုဍ္ဍိကံ ကုဋိကံ (သီ။)] ကာတု’’န္တိ။ ‘‘နတ္ထိ, ဘန္တေ, တာဒိသာနိ ဒါရူနိ ယာနာဟံ အယျဿ ဒဒေယျံ။ အတ္ထိ, ဘန္တေ, ဒေဝဂဟဒါရူနိ နဂရပဋိသင်္ခါရိကာနိ အာပဒတ္ထာယ နိက္ခိတ္တာနိ။ သစေ တာနိ ဒါရူနိ ရာဇာ ဒါပေတိ ဟရာပေထ, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ဒိန္နာနိ, အာဝုသော, ရညာ’’တိ။ အထ ခေါ ဒါရုဂဟေ ဂဏကဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမေ ခေါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဓမ္မစာရိနော သမစာရိနော [သမ္မစာရိနော (က။)] ဗြဟ္မစာရိနော သစ္စဝါဒိနော သီလဝန္တော ကလျာဏဓမ္မာ။ ရာဇာပိမေသံ အဘိပ္ပသန္နော။ နာရဟတိ အဒိန္နံ ဒိန္နန္တိ ဝတ္တု’’န္တိ။ အထ ခေါ
(ဝိ၊၁၊၅၃။)
ဒါရုဂဟေ ဂဏကော အာယသ္မန္တံ ဓနိယံ ကုမ္ဘကာရပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟရာပေထ, ဘန္တေ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော တာနိ ဒါရူနိ ခဏ္ဍာခဏ္ဍိကံ ဆေဒါပေတွာ သကဋေဟိ နိဗ္ဗာဟာပေတွာ ဒါရုကုဋိကံ အကာသိ။
မြန်֍ ၈၇။ အထ ခေါ ဝဿကာရော ဗြာဟ္မဏော မဂဓမဟာမတ္တော ရာဇဂဟေ ကမ္မန္တေ အနုသညာယမာနော ယေန ဒါရုဂဟေ ဂဏကော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဒါရုဂဟေ ဂဏကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယာနိ တာနိ, ဘဏေ, ဒေဝဂဟဒါရူနိ နဂရပဋိသင်္ခါရိကာနိ အာပဒတ္ထာယ နိက္ခိတ္တာနိ ကဟံ တာနိ ဒါရူနီ’’တိ? ‘‘တာနိ, သာမိ, ဒါရူနိ ဒေဝေန အယျဿ ဓနိယဿ ကုမ္ဘကာရပုတ္တဿ ဒိန္နာနီ’’တိ။ အထ ခေါ ဝဿကာရော ဗြာဟ္မဏော မဂဓမဟာမတ္တော အနတ္တမနော အဟောသိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဒေဝေါ ဒေဝဂဟဒါရူနိ နဂရပဋိသင်္ခါရိကာနိ အာပဒတ္ထာယ နိက္ခိတ္တာနိ ဓနိယဿ ကုမ္ဘကာရပုတ္တဿ ဒဿတီ’’တိ! အထ ခေါ ဝဿကာရော ဗြာဟ္မဏော မဂဓမဟာမတ္တော ယေန ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဒေဝေန [သစ္စံ ကိရ ဒေဝ ဒေဝေန (သီ။)] ဒေဝဂဟဒါရူနိ နဂရပဋိသင်္ခါရိကာနိ အာပဒတ္ထာယ နိက္ခိတ္တာနိ ဓနိယဿ ကုမ္ဘကာရပုတ္တဿ ဒိန္နာနီ’’တိ? ‘‘ကော ဧဝမာဟာ’’တိ? ‘‘ဒါရုဂဟေ ဂဏကော, ဒေဝါ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဗြာဟ္မဏ, ဒါရုဂဟေ ဂဏကံ အာဏာပေဟီ’’တိ။ အထ ခေါ ဝဿကာရော ဗြာဟ္မဏော မဂဓမဟာမတ္တော ဒါရုဂဟေ ဂဏကံ ဗန္ဓံ [ဗဒ္ဓံ (သီ။)] အာဏာပေသိ။ အဒ္ဒသ ခေါ အာယသ္မာ ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော ဒါရုဂဟေ ဂဏကံ ဗန္ဓံ နိယျမာနံ။ ဒိသွာန ဒါရုဂဟေ ဂဏကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ တွံ, အာဝုသော, ဗန္ဓော နိယျာသီ’’တိ? ‘‘တေသံ, ဘန္တေ, ဒါရူနံ ကိစ္စာ’’တိ။ ‘‘ဂစ္ဆာဝုသော, အဟမ္ပိ အာဂစ္ဆာမီ’’တိ။ ‘‘ဧယျာသိ, ဘန္တေ, ပုရာဟံ ဟညာမီ’’တိ။
မြန်֍ ၈၈။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော ယေန ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ယေနာယသ္မာ ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဓနိယံ ကုမ္ဘကာရပုတ္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အာယသ္မန္တံ ဓနိယံ
(ဝိ၊၁၊၅၄။)
ကုမ္ဘကာရပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစ္စံ ကိရ မယာ, ဘန္တေ, ဒေဝဂဟဒါရူနိ နဂရပဋိသင်္ခါရိကာနိ အာပဒတ္ထာယ နိက္ခိတ္တာနိ အယျဿ ဒိန္နာနီ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, မဟာရာဇာ’’တိ။ ‘‘မယံ ခေါ, ဘန္တေ, ရာဇာနော နာမ ဗဟုကိစ္စာ ဗဟုကရဏီယာ, ဒတွာပိ န သရေယျာမ၊ ဣင်္ဃ, ဘန္တေ, သရာပေဟီ’’တိ။ ‘‘သရသိ တွံ, မဟာရာဇ, ပဌမာဘိသိတ္တော ဧဝရူပိံ ဝါစံ ဘာသိတာ – ‘‘ဒိန္နညေဝ သမဏဗြာဟ္မဏာနံ တိဏကဋ္ဌောဒကံ ပရိဘုဉ္ဇန္တူ’’တိ။ ‘‘သရာမဟံ, ဘန္တေ။ သန္တိ, ဘန္တေ, သမဏဗြာဟ္မဏာ လဇ္ဇိနော ကုက္ကုစ္စကာ သိက္ခာကာမာ။ တေသံ အပ္ပမတ္တကေပိ ကုက္ကုစ္စံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တေသံ မယာ သန္ဓာယ ဘာသိတံ, တဉ္စ ခေါ အရညေ အပရိဂ္ဂဟိတံ။ သော တွံ, ဘန္တေ, တေန လေသေန ဒါရူနိ အဒိန္နံ ဟရိတုံ မညသိ! ကထဉှိ နာမ မာဒိသော သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ ဝိဇိတေ ဝသန္တံ ဟနေယျ ဝါ ဗန္ဓေယျ ဝါ ပဗ္ဗာဇေယျ ဝါ! ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, လောမေန တွံ မုတ္တောသိ။ မာဿု ပုနပိ ဧဝရူပံ အကာသီ’’တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘အလဇ္ဇိနော ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဒုဿီလာ မုသာဝါဒိနော။ ဣမေ ဟိ နာမ ဓမ္မစာရိနော သမစာရိနော ဗြာဟ္မစာရိနော သစ္စဝါဒိနော သီလဝန္တော ကလျာဏဓမ္မာ ပဋိဇာနိဿန္တိ! နတ္ထိ ဣမေသံ သာမညံ, နတ္ထိ ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ။ နဋ္ဌံ ဣမေသံ သာမညံ, နဋ္ဌံ ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ။ ကုတော ဣမေသံ သာမညံ, ကုတော ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ! အပဂတာ ဣမေ သာမညာ, အပဂတာ ဣမေ ဗြဟ္မညာ။ ရာဇာနမ္ပိ ဣမေ ဝဉ္စေန္တိ, ကိံ ပနညေ မနုဿေ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ သန္တုဋ္ဌာ လဇ္ဇိနော ကုက္ကုစ္စကာ သိက္ခာကာမာ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဓနိယော ကုမ္ဘကာရပုတ္တော ရညော ဒါရူနိ အဒိန္နံ အာဒိယိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဓနိယံ ကုမ္ဘကာရပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာယသ္မန္တံ ဓနိယံ ကုမ္ဘကာရပုတ္တံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဓနိယ, ရညော ဒါရူနိ အဒိန္နံ အာဒိယီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသ, အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ရညော ဒါရူနိ အဒိန္နံ အာဒိယိဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ ပသန္နာနံ ဝါ ဘိယျောဘာဝါယ၊ အထခွေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနဉ္စေဝ အပ္ပသာဒါယ ပသန္နာနဉ္စ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တာယာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၅၅။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရာဏဝေါဟာရိကော မဟာမတ္တော ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော ဘဂဝတော အဝိဒူရေ နိသိန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိတ္တကေန ခေါ ဘိက္ခု ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော စောရံ ဂဟေတွာ ဟနတိ ဝါ ဗန္ဓတိ ဝါ ပဗ္ဗာဇေတိ ဝါ’’တိ? ‘‘ပါဒေန ဝါ, ဘဂဝါ, ပါဒါရဟေန ဝါ’’တိ [ပါဒါရဟေနဝါ အတိရေကပါဒေနဝါတိ (သျာ။)]။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟေ ပဉ္စမာသကော ပါဒေါ ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဓနိယံ ကုမ္ဘကာရပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဒုဗ္ဘရတာယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၈၉။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယေယျ, ယထာရူပေ အဒိန္နာဒါနေ ရာဇာနော စောရံ ဂဟေတွာ ဟနေယျုံ ဝါ ဗန္ဓေယျုံ ဝါ ပဗ္ဗာဇေယျုံ ဝါ – ‘စောရောသိ ဗာလောသိ မူဠှောသိ ထေနောသီ’တိ, တထာရူပံ ဘိက္ခု အဒိန္နံ အာဒိယမာနော အယမ္ပိ ပါရာဇိကော ဟောတိ အသံဝါသော’’တိ။
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
မြန်֍ ၉၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ရဇကတ္ထရဏံ ဂန္တွာ ရဇကဘဏ္ဍိကံ အဝဟရိတွာ အာရာမံ ဟရိတွာ ဘာဇေသုံ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘မဟာပုညတ္ထ တုမှေ, အာဝုသော။ ဗဟုံ တုမှာကံ စီဝရံ ဥပ္ပန္န’’န္တိ။ ‘‘ကုတော အာဝုသော, အမှာကံ ပုညံ, ဣဒါနိ မယံ ရဇကတ္ထရဏံ ဂန္တွာ ရဇကဘဏ္ဍိကံ အဝဟရိမှာ’’တိ။ ‘‘နနု, အာဝုသော, ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ကိဿ တုမှေ, အာဝုသော, ရဇကဘဏ္ဍိကံ အဝဟရိတ္ထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ တဉ္စ ခေါ ဂါမေ, နော အရညေ’’တိ။ ‘‘နနု, အာဝုသော, တထေဝေတံ ဟောတိ။ အနနုစ္ဆဝိကံ, အာဝုသော, အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, အာဝုသော, ရဇကဘဏ္ဍိကံ အဝဟရိဿထ! နေတံ, အာဝုသော, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ ပသန္နာနံ ဝါ ဘိယျောဘာဝါယ၊ အထခွေတံ, အာဝုသော, အပ္ပသန္နာနဉ္စေဝ အပ္ပသာဒါယ ပသန္နာနဉ္စ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တာယာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။
(ဝိ၊၁၊၅၆။)
အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ရဇကတ္ထရဏံ ဂန္တွာ ရဇကဘဏ္ဍိကံ အဝဟရိတ္ထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသာ, အနနုလောမိကံ အပ္ပဋိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, ရဇကဘဏ္ဍိကံ အဝဟရိဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ ပသန္နာနံ ဝါ ဘိယျောဘာဝါယ၊ အထ ခွေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနဉ္စေဝ အပ္ပသာဒါယ ပသန္နာနဉ္စ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တာယာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဒုဗ္ဘရတာယ…ပေ… ဝီရိယာရမ္ဘဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသိတွာ ဘိက္ခူနံ တဒနုစ္ဆဝိကံ တဒနုလောမိကံ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ…ပေ… ‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၉၁။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဂါမာ ဝါ အရညာ ဝါ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယေယျ, ယထာရူပေ အဒိန္နာဒါနေ ရာဇာနော စောရံ ဂဟေတွာ ဟနေယျုံ ဝါ ဗန္ဓေယျုံ ဝါ ပဗ္ဗာဇေယျုံ ဝါ – ‘စောရောသိ ဗာလောသိ မူဠှောသိ ထေနောသီ’တိ, တထာရူပံ ဘိက္ခု အဒိန္နံ အာဒိယမာနော အယမ္ပိ ပါရာဇိကော ဟောတိ အသံဝါသော’’တိ။
မြန်֍ ၉၂။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
ဂါမော နာမ ဧကကုဋိကောပိ ဂါမော, ဒွိကုဋိကောပိ ဂါမော, တိကုဋိကောပိ ဂါမော, စတုကုဋိကောပိ ဂါမော, သမနုဿောပိ ဂါမော, အမနုဿောပိ ဂါမော, ပရိက္ခိတ္တောပိ ဂါမော, အပရိက္ခိတ္တောပိ ဂါမော, ဂေါနိသာဒိနိဝိဋ္ဌောပိ ဂါမော, ယောပိ သတ္ထော အတိရေကစတုမာသနိဝိဋ္ဌော သောပိ ဝုစ္စတိ ဂါမော။
ဂါမူပစာရော နာမ ပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ဣန္ဒခီလေ [ဣန္ဒခိလေ (က။)] ဌိတဿ မဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ လေဍ္ဍုပါတော, အပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ဃရူပစာရေ ဌိတဿ မဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ လေဍ္ဍုပါတော။
(ဝိ၊၁၊၅၇။)
အရညံ နာမ ဌပေတွာ ဂါမဉ္စ ဂါမူပစာရဉ္စ အဝသေသံ အရညံ နာမ။
အဒိန္နံ နာမံ ယံ အဒိန္နံ အနိဿဋ္ဌံ အပရိစ္စတ္တံ ရက္ခိတံ ဂေါပိတံ မမာယိတံ ပရပရိဂ္ဂဟိတံ။ ဧတံ အဒိန္နံ နာမ။
ထေယျသင်္ခါတန္တိ ထေယျစိတ္တော အဝဟရဏစိတ္တော။
အာဒိယေယျာတိ အာဒိယေယျ ဟရေယျ အဝဟရေယျ ဣရိယာပထံ ဝိကောပေယျ ဌာနာ စာဝေယျ သင်္ကေတံ ဝီတိနာမေယျ။
ယထာရူပံ နာမ ပါဒံ ဝါ ပါဒါရဟံ ဝါ အတိရေကပါဒံ ဝါ။
ရာဇာနော နာမ ပထဗျာရာဇာ ပဒေသရာဇာ မဏ္ဍလိကာ အန္တရဘောဂိကာ အက္ခဒဿာ မဟာမတ္တာ, ယေ ဝါ ပန ဆေဇ္ဇဘေဇ္ဇံ ကရောန္တာ အနုသာသန္တိ။ ဧတေ ရာဇာနော နာမ။
စောရော နာမ ယော ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယတိ။ ဧသော စောရော နာမ။
ဟနေယျုံ ဝါတိ ဟတ္ထေန ဝါ ပါဒေန ဝါ ကသာယ ဝါ ဝေတ္တေန ဝါ အဍ္ဎဒဏ္ဍကေန ဝါ ဆေဇ္ဇာယ ဝါ ဟနေယျုံ။
ဗန္ဓေယျုံ ဝါတိ ရဇ္ဇုဗန္ဓနေန ဝါ အန္ဒုဗန္ဓနေန ဝါ သင်္ခလိကဗန္ဓနေန ဝါ ဃရဗန္ဓနေန ဝါ နဂရဗန္ဓနေန ဝါ ဂါမဗန္ဓနေန ဝါ နိဂမဗန္ဓနေန ဝါ ဗန္ဓေယျုံ, ပုရိသဂုတ္တိံ ဝါ ကရေယျုံ။
ပဗ္ဗာဇေယျုံ ဝါတိ ဂါမာ ဝါ နိဂမာ ဝါ နဂရာ ဝါ ဇနပဒါ ဝါ ဇနပဒပဒေသာ ဝါ ပဗ္ဗာဇေယျုံ။
စောရောသိ ဗာလောသိ မူဠှောသိ ထေနောသီတိ ပရိဘာသော ဧသော။
တထာရူပံ နာမ ပါဒံ ဝါ ပါဒါရဟံ ဝါ အတိရေကပါဒံ ဝါ။
အာဒိယမာနောတိ အာဒိယမာနော ဟရမာနော အဝဟရမာနော ဣရိယာပထံ ဝိကောပယမာနော ဌာနာ စာဝယမာနော သင်္ကေတံ ဝီတိနာမယမာနော။
(ဝိ၊၁၊၅၈။)
အယမ္ပီတိ ပုရိမံ ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။
ပါရာဇိကောဟောတီတိ သေယျထာပိ နာမ ပဏ္ဍုပလာသော ဗန္ဓနာ ပဝုတ္တော [ဟရိတတ္တာယ (သီ။ သျာ။)] အဘဗ္ဗော ဟရိတတ္ထာယ [ဟရိတတ္တာယ (သီ။ သျာ။)], ဧဝမေဝ ဘိက္ခု ပါဒံ ဝါ ပါဒါရဟံ ဝါ အတိရေကပါဒံ ဝါ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယိတွာ အဿမဏော ဟောတိ အသကျပုတ္တိယော။ တေန ဝုစ္စတိ – ‘ပါရာဇိကော ဟောတီ’တိ။
အသံဝါသောတိ သံဝါသော နာမ ဧကကမ္မံ ဧကုဒ္ဒေသော သမသိက္ခတာ။ ဧသော သံဝါသော နာမ။ သော တေန သဒ္ဓိံ နတ္ထိ။ တေန ဝုစ္စတိ – ‘အသံဝါသော’တိ။
မြန်֍ ၉၃။ ဘူမဋ္ဌံ ထလဋ္ဌံ အာကာသဋ္ဌံ ဝေဟာသဋ္ဌံ ဥဒကဋ္ဌံ နာဝဋ္ဌံ ယာနဋ္ဌံ ဘာရဋ္ဌံ အာရာမဋ္ဌံ ဝိဟာရဋ္ဌံ ခေတ္တဋ္ဌံ ဝတ္ထုဋ္ဌံ ဂါမဋ္ဌံ အရညဋ္ဌံ ဥဒကံ ဒန္တပေါဏံ [ဒန္တပေါနံ (သီ။ က။)] ဝနပ္ပတိ ဟရဏကံ ဥပနိဓိ သုင်္ကဃာတံ ပါဏော အပဒံ ဒွိပဒံ စတုပ္ပဒံ ဗဟုပ္ပဒံ ဩစရကော ဩဏိရက္ခော သံဝိဒါဝဟာရော သင်္ကေတကမ္မံ နိမိတ္တကမ္မန္တိ။
မြန်֍ ၉၄။ ဘူမဋ္ဌံ နာမ ဘဏ္ဍံ ဘူမိယံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ နိခါတံ ပဋိစ္ဆန္နံ။ ဘူမဋ္ဌံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ကုဒါလံ ဝါ ပိဋကံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တတ္ထ ဇာတကံ ကဋ္ဌံ ဝါ လတံ ဝါ ဆိန္ဒတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တတ္ထ ပံသုံ ခဏတိ ဝါ ဗျူဟတိ [ဝိယူဟတိ (သျာ။)] ဝါ ဥဒ္ဓရတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ကုမ္ဘိံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ အတ္တနော ဘာဇနံ ပဝေသေတွာ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ အတ္တနော ဘာဇနဂတံ ဝါ ကရောတိ မုဋ္ဌိံ ဝါ ဆိန္ဒတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ သုတ္တာရုဠှံ ဘဏ္ဍံ ပါမင်္ဂံ ဝါ ကဏ္ဌသုတ္တကံ ဝါ ကဋိသုတ္တကံ ဝါ သာဋကံ ဝါ ဝေဌနံ ဝါ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ကောဋိယံ ဂဟေတွာ ဥစ္စာရေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဃံသန္တော နီဟရတိ,
(ဝိ၊၁၊၅၉။)
အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ အန္တမသော ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ ကုမ္ဘိမုခါ မောစေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ သပ္ပိံ ဝါ တေလံ ဝါ မဓုံ ဝါ ဖာဏိတံ ဝါ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော ဧကေန ပယောဂေန ပိဝတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ တတ္ထေဝ ဘိန္ဒတိ ဝါ ဆဍ္ဍေတိ ဝါ ဈာပေတိ ဝါ အပရိဘောဂံ ဝါ ကရောတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၉၅။ ထလဋ္ဌံ နာမ ဘဏ္ဍံ ထလေ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ။ ထလဋ္ဌံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၉၆။ အာကာသဋ္ဌံ နာမ ဘဏ္ဍံ အာကာသဂတံ ဟောတိ။ မောရော ဝါ ကပိဉ္ဇရော ဝါ တိတ္တိရော ဝါ ဝဋ္ဋကော ဝါ, သာဋကံ ဝါ ဝေဌနံ ဝါ ဟိရညံ ဝါ သုဝဏ္ဏံ ဝါ ဆိဇ္ဇမာနံ ပတတိ။ အာကာသဋ္ဌံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဂမနံ ဥပစ္ဆိန္ဒတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၉၇။ ဝေဟာသဋ္ဌံ နာမ ဘဏ္ဍံ ဝေဟာသဂတံ ဟောတိ။ မဉ္စေ ဝါ ပီဌေ ဝါ စီဝရဝံသေ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုယာ ဝါ ဘိတ္တိခိလေ ဝါ နာဂဒန္တေ ဝါ ရုက္ခေ ဝါ လဂ္ဂိတံ ဟောတိ, အန္တမသော ပတ္တာဓာရကေပိ။ ဝေဟာသဋ္ဌံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၉၈။ ဥဒကဋ္ဌံ နာမ ဘဏ္ဍံ ဥဒကေ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ။ ဥဒကဋ္ဌံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ နိမုဇ္ဇတိ ဝါ ဥမ္မုဇ္ဇတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ တတ္ထ ဇာတကံ ဥပ္ပလံ ဝါ ပဒုမံ ဝါ ပုဏ္ဍရီကံ ဝါ ဘိသံ ဝါ မစ္ဆံ ဝါ ကစ္ဆပံ ဝါ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
(ဝိ၊၁၊၆၀။)
မြန်֍ ၉၉။ နာဝါ နာမ ယာယ တရတိ။ နာဝဋ္ဌံ နာမ ဘဏ္ဍံ နာဝါယ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ။ ‘‘နာဝဋ္ဌံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမီ’’တိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ နာဝံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဗန္ဓနံ မောစေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဗန္ဓနံ မောစေတွာ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဥဒ္ဓံ ဝါ အဓော ဝါ တိရိယံ ဝါ အန္တမသော ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ သင်္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၀၀။ ယာနံ နာမ ဝယှံ ရထော သကဋံ သန္ဒမာနိကာ။ ယာနဋ္ဌံ နာမ ဘဏ္ဍံ ယာနေ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ။ ယာနဋ္ဌံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ယာနံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၀၁။ ဘာရော နာမ သီသဘာရော ခန္ဓဘာရော ကဋိဘာရော ဩလမ္ဗကော။ သီသေ ဘာရံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ခန္ဓံ ဩရောပေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ခန္ဓေ ဘာရံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ကဋိံ ဩရောပေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ကဋိယာ ဘာရံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဟတ္ထေန ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဟတ္ထေ ဘာရံ ထေယျစိတ္တော ဘူမိယံ နိက္ခိပတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ထေယျစိတ္တော ဘူမိတော ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၀၂။ အာရာမော နာမ ပုပ္ဖါရာမော ဖလာရာမော။ အာရာမဋ္ဌံ နာမ ဘဏ္ဍံ အာရာမေ စတူဟိ ဌာနေဟိ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ – ဘူမဋ္ဌံ ထလဋ္ဌံ, အာကာသဋ္ဌံ, ဝေဟာသဋ္ဌံ။ အာရာမဋ္ဌံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ
(ဝိ၊၁၊၆၁။)
ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ တတ္ထ ဇာတကံ မူလံ ဝါ တစံ ဝါ ပတ္တံ ဝါ ပုပ္ဖံ ဝါ ဖလံ ဝါ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ အာရာမံ အဘိယုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သာမိကဿ ဝိမတိံ ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ သာမိကော န မယှံ ဘဝိဿတီတိ ဓုရံ နိက္ခိပတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဓမ္မံ စရန္တော သာမိကံ ပရာဇေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဓမ္မံ စရန္တော ပရဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
မြန်֍ ၁၀၃။ ဝိဟာရဋ္ဌံ နာမ ဘဏ္ဍံ ဝိဟာရေ စတူဟိ ဌာနေဟိ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ – ဘူမဋ္ဌံ, ထလဋ္ဌံ, အာကာသဋ္ဌံ, ဝေဟာသဋ္ဌံ။ ဝိဟာရဋ္ဌံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဝိဟာရံ အဘိယုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သာမိကဿ ဝိမတိံ ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ သာမိကော န မယှံ ဘဝိဿတီတိ ဓုရံ နိက္ခိပတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဓမ္မံ စရန္တော သာမိကံ ပရာဇေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဓမ္မံ စရန္တော ပရဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
မြန်֍ ၁၀၄။ ခေတ္တံ နာမ ယတ္ထ ပုဗ္ဗဏ္ဏံ ဝါ အပရဏ္ဏံ ဝါ ဇာယတိ။ ခေတ္တဋ္ဌံ နာမ ဘဏ္ဍံ ခေတ္တေ စတူဟိ ဌာနေဟိ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ – ဘူမဋ္ဌံ, ထလဋ္ဌံ, အာကာသဋ္ဌံ, ဝေဟာသဋ္ဌံ။ ခေတ္တဋ္ဌံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ, ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ တတ္ထ ဇာတကံ ပုဗ္ဗဏ္ဏံ ဝါ အပရဏ္ဏံ ဝါ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ခေတ္တံ အဘိယုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သာမိကဿ ဝိမတိံ ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ သာမိကော န မယှံ ဘဝိဿတီတိ ဓုရံ နိက္ခိပတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဓမ္မံ စရန္တော သာမိကံ ပရာဇေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဓမ္မံ စရန္တော ပရဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ခိလံ ဝါ
(ဝိ၊၁၊၆၂။)
ရဇ္ဇုံ ဝါ ဝတိံ ဝါ မရိယာဒံ ဝါ သင်္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧကံ ပယောဂံ အနာဂတေ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ တသ္မိံ ပယောဂေ အာဂတေ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၀၅။ ဝတ္ထု နာမ အာရာမဝတ္ထု ဝိဟာရဝတ္ထု။ ဝတ္ထုဋ္ဌံ နာမ ဘဏ္ဍံ ဝတ္ထုသ္မိံ စတူဟိ ဌာနေဟိ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ – ဘူမဋ္ဌံ, ထလဋ္ဌံ, အာကာသဋ္ဌံ, ဝေဟာသဋ္ဌံ။ ဝတ္ထုဋ္ဌံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဝတ္ထုံ အဘိယုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သာမိကဿ ဝိမတိံ ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ သာမိကော န မယှံ ဘဝိဿတီတိ ဓုရံ နိက္ခိပတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဓမ္မံ စရန္တော သာမိကံ ပရာဇေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဓမ္မံ စရန္တော ပရဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ခီလံ ဝါ ရဇ္ဇုံ ဝါ ဝတိံ ဝါ ပါကာရံ ဝါ သင်္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧကံ ပယောဂံ အနာဂတေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ တသ္မိံ ပယောဂေ အာဂတေ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၀၆။ ဂါမဋ္ဌံ နာမ ဘဏ္ဍံ ဂါမေ စတူဟိ ဌာနေဟိ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ – ဘူမဋ္ဌံ, ထလဋ္ဌံ, အာကာသဋ္ဌံ, ဝေဟာသဋ္ဌံ။ ဂါမဋ္ဌံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၀၇။ အရညံ နာမ ယံ မနုဿာနံ ပရိဂ္ဂဟိတံ ဟောတိ, တံ အရညံ။ အရညဋ္ဌံ နာမ ဘဏ္ဍံ အရညေ စတူဟိ ဌာနေဟိ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ – ဘူမဋ္ဌံ, ထလဋ္ဌံ, အာကာသဋ္ဌံ, ဝေဟာသဋ္ဌံ။ အရညဋ္ဌံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမီတိ ထေယျစိတ္တော ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ တတ္ထ ဇာတကံ ကဋ္ဌံ ဝါ လတံ ဝါ တိဏံ ဝါ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
(ဝိ၊၁၊၆၃။)
မြန်֍ ၁၀၈။ ဥဒကံ နာမ ဘာဇနဂတံ ဝါ ဟောတိ ပေါက္ခရဏိယာ ဝါ တဠာကေ ဝါ။ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ အတ္တနော ဘာဇနံ ပဝေသေတွာ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ဥဒကံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ အတ္တနော ဘာဇနဂတံ ကရောတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မရိယာဒံ ဘိန္ဒတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ မရိယာဒံ ဘိန္ဒိတွာ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ဥဒကံ နိက္ခာမေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ အတိရေကမာသကံ ဝါ ဦနပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ဥဒကံ နိက္ခာမေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မာသကံ ဝါ ဦနမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ဥဒကံ နိက္ခာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၁၀၉။ ဒန္တပေါဏံ နာမ ဆိန္နံ ဝါ အစ္ဆိန္နံ ဝါ။ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၁၀။ ဝနပ္ပတိ နာမ ယော မနုဿာနံ ပရိဂ္ဂဟိတော ဟောတိ ရုက္ခော ပရိဘောဂေါ။ ထေယျစိတ္တော ဆိန္ဒတိ, ပဟာရေ ပဟာရေ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧကံ ပဟာရံ အနာဂတေ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ တသ္မိံ ပဟာရေ အာဂတေ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၁၁။ ဟရဏကံ နာမ အညဿ ဟရဏကံ ဘဏ္ဍံ။ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ သဟဘဏ္ဍဟာရကံ ပဒသာ နေဿာမီတိ ပဌမံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဒုတိယံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ပတိတံ ဘဏ္ဍံ ဂဟေဿာမီတိ ပါတာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပတိတံ ဘဏ္ဍံ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၁၂။ ဥပနိဓိ နာမ ဥပနိက္ခိတ္တံ ဘဏ္ဍံ။ ဒေဟိ မေ ဘဏ္ဍန္တိ ဝုစ္စမာနော နာဟံ ဂဏှာမီတိ ဘဏတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သာမိကဿ ဝိမတိံ
(ဝိ၊၁၊၆၄။)
ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ သာမိကော န မယှံ ဒဿတီတိ ဓုရံ နိက္ခိပတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဓမ္မံ စရန္တော သာမိကံ ပရာဇေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ဓမ္မံ စရန္တော ပရဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
မြန်֍ ၁၁၃။ သုင်္ကဃာတံ နာမ ရညာ ဌပိတံ ဟောတိ ပဗ္ဗတခဏ္ဍေ ဝါ နဒီတိတ္ထေ ဝါ ဂါမဒွါရေ ဝါ – ‘အတြ ပဝိဋ္ဌဿ သုင်္ကံ ဂဏှန္တူ’တိ။ တတြ ပဝိသိတွာ ရာဇဂ္ဂံ [ရာဇဂ္ဃံ (သီ။ သျာ။)] ဘဏ္ဍံ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ပဌမံ ပါဒံ သုင်္ကဃာတံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ အန္တောသုင်္ကဃာတေ ဌိတော ဗဟိသုင်္ကဃာတံ ပါတေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ သုင်္ကံ ပရိဟရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၁၁၄။ ပါဏော နာမ မနုဿပါဏော ဝုစ္စတိ။ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ပဒသာ နေဿာမီတိ ပဌမံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဒုတိယံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
အပဒံ နာမ အဟိ မစ္ဆာ။ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၁၅။ ဒွိပဒံ နာမ မနုဿာ, ပက္ခဇာတာ။ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ပဒသာ နေဿာမီတိ ပဌမံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဒုတိယံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၁၆။ စတုပ္ပဒံ နာမ – ဟတ္ထီ အဿာ ဩဋ္ဌာ ဂေါဏာ ဂဒြဘာ ပသုကာ။ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ပဒသာ နေဿာမီတိ ပဌမံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဒုတိယံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ,
(ဝိ၊၁၊၆၅။)
အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ တတိယံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ စတုတ္ထံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၁၇။ ဗဟုပ္ပဒံ နာမ – ဝိစ္ဆိကာ သတပဒီ ဥစ္စာလိင်္ဂပါဏကာ။ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ပဒသာ နေဿာမီတိ သင်္ကာမေတိ, ပဒေ ပဒေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ပစ္ဆိမံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၁၈။ ဩစရကော နာမ ဘဏ္ဍံ ဩစရိတွာ အာစိက္ခတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ပါရာဇိကဿ။
ဩဏိရက္ခော နာမ အာဟဋံ ဘဏ္ဍံ ဂေါပေန္တော ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
သံဝိဒါဝဟာရော နာမ သမ္ဗဟုလာ သံဝိဒဟိတွာ ဧကော ဘဏ္ဍံ အဝဟရတိ, အာပတ္တိ သဗ္ဗေသံ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၁၉။ သင်္ကေတကမ္မံ နာမ သင်္ကေတံ ကရောတိ – ‘‘ပုရေဘတ္တံ ဝါ ပစ္ဆာဘတ္တံ ဝါ ရတ္တိံ ဝါ ဒိဝါ ဝါ တေန သင်္ကေတေန တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တေန သင်္ကေတေန တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ပါရာဇိကဿ။ တံ သင်္ကေတံ ပုရေ ဝါ ပစ္ဆာ ဝါ တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရတိ, မူလဋ္ဌဿ အနာပတ္တိ။ အဝဟာရကဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၂၀။ နိမိတ္တကမ္မံ နာမ နိမိတ္တံ ကရောတိ။ အက္ခိံ ဝါ နိခဏိဿာမိ ဘမုကံ ဝါ ဥက္ခိပိဿာမိ သီသံ ဝါ ဥက္ခိပိဿာမိ, တေန နိမိတ္တေန တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တေန နိမိတ္တေန တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ပါရာဇိကဿ။ တံ နိမိတ္တံ ပုရေ ဝါ ပစ္ဆာ ဝါ တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရတိ, မူလဋ္ဌဿ အနာပတ္တိ။ အဝဟာရကဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
(ဝိ၊၁၊၆၆။)
မြန်֍ ၁၂၁။ ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော တံ မညမာနော တံ အဝဟရတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော တံ မညမာနော အညံ အဝဟရတိ, မူလဋ္ဌဿ အနာပတ္တိ။ အဝဟာရကဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော အညံ မညမာနော တံ အဝဟရတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော အညံ မညမာနော အညံ အဝဟရတိ, မူလဋ္ဌဿ အနာပတ္တိ။ အဝဟာရကဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမဿ ပါဝဒ – ‘ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ ပါဝဒတု – ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရတူ’’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော ဣတရဿ အာရောစေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဝဟာရကော ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, မူလဋ္ဌဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ သော တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရတိ, အာပတ္တိ သဗ္ဗေသံ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမဿ ပါဝဒ – ‘ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ ပါဝဒတု – ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရတူ’’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော အညံ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဝဟာရကော ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရတိ, မူလဋ္ဌဿ အနာပတ္တိ။ အာဏာပကဿ စ အဝဟာရကဿ စ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော ဂန္တွာ ပုန ပစ္စာဂစ္ဆတိ – ‘‘နာဟံ သက္ကောမိ တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိတု’’န္တိ။ သော ပုန အာဏာပေတိ – ‘‘ယဒါ သက္ကောသိ တဒါ တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ပါရာဇိကဿ။
(ဝိ၊၁၊၆၇။)
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော အာဏာပေတွာ ဝိပ္ပဋိသာရီ န သာဝေတိ – ‘‘မာ အဝဟရီ’’တိ။ သော တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော အာဏာပေတွာ ဝိပ္ပဋိသာရီ သာဝေတိ – ‘‘မာ အဝဟရီ’’တိ။ သော ‘‘အာဏတ္တော အဟံ တယာ’’တိ, တံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရတိ, မူလဋ္ဌဿ အနာပတ္တိ။ အဝဟာရကဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဘဏ္ဍံ အဝဟရာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော အာဏာပေတွာ ဝိပ္ပဋိသာရီ သာဝေတိ – ‘‘မာ အဝဟရီ’’တိ။ သော ‘‘သာဓူ’’တိ [သုဋ္ဌူတိ (က။)]? ဩရမတိ, ဥဘိန္နံ အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၁၂၂။ ပဉ္စဟိ အာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပရပရိဂ္ဂဟိတဉ္စ ဟောတိ, ပရပရိဂ္ဂဟိတသညီ စ, ဂရုကော စ ဟောတိ ပရိက္ခာရော, ပဉ္စမာသကော ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကော ဝါ, ထေယျစိတ္တဉ္စ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၂၃။ ပဉ္စဟိ အာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ – ပရပရိဂ္ဂဟိတဉ္စ ဟောတိ, ပရပရိဂ္ဂဟိတသညီ စ, လဟုကော စ ဟောတိ ပရိက္ခာရော, အတိရေကမာသကော ဝါ ဦနပဉ္စမာသကော ဝါ, ထေယျစိတ္တဉ္စ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
မြန်֍ ၁၂၄။ ပဉ္စဟိ အာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပရပရိဂ္ဂဟိတဉ္စ ဟောတိ, ပရပရိဂ္ဂဟိတသညီ စ, လဟုကော စ ဟောတိ ပရိက္ခာရော, မာသကော ဝါ ဦနမာသကော ဝါ, ထေယျစိတ္တဉ္စ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၁၂၅။ ဆဟိ အာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ န စ သကသညီ, န စ ဝိဿာသဂ္ဂါဟီ, န စ တာဝကာလိကံ, ဂရုကော စ
(ဝိ၊၁၊၆၈။)
ဟောတိ ပရိက္ခာရော, ပဉ္စမာသကော ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကော ဝါ, ထေယျစိတ္တဉ္စ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋသ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၂၆။ ဆဟိ အာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ န စ သကသညီ, န စ ဝိဿာသဂ္ဂါဟီ, န စ တာဝကာလိကံ, လဟုကော စ ဟောတိ ပရိက္ခာရော အတိရေကမာသကော ဝါ ဦနပဉ္စမာသကော ဝါ, ထေယျစိတ္တဉ္စ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
မြန်֍ ၁၂၇။ ဆဟိ အာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န စ သကသညီ, န စ ဝိဿာသဂ္ဂါဟီ, န စ တာဝကာလိကံ, လဟုကော စ ဟောတိ ပရိက္ခာရော, မာသကော ဝါ ဦနမာသကော ဝါ, ထေယျစိတ္တဉ္စ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၁၂၈။ ပဉ္စဟိ အာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န စ ပရပရိဂ္ဂဟိတံ ဟောတိ, ပရပရိဂ္ဂဟိတသညီ စ, ဂရုကော စ ဟောတိ ပရိက္ခာရော, ပဉ္စမာသကော ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကော ဝါ, ထေယျစိတ္တဉ္စ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၁၂၉။ ပဉ္စဟိ အာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န စ ပရပရိဂ္ဂဟိတံ ဟောတိ, ပရပရိဂ္ဂဟိတသညီ စ, လဟုကော စ ဟောတိ ပရိက္ခာရော, အတိရေကမာသကော ဝါ ဦနပဉ္စမာသကော ဝါ, ထေယျစိတ္တဉ္စ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၁၃၀။ ပဉ္စဟိ အာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န စ ပရပရိဂ္ဂဟိတံ ဟောတိ, ပရပရိဂ္ဂဟိတသညီ စ, လဟုကော စ ဟောတိ ပရိက္ခာရော, မာသကော ဝါ ဦနမာသကော ဝါ, ထေယျစိတ္တဉ္စ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ။ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဖန္ဒာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဌာနာ စာဝေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
(ဝိ၊၁၊၆၉။)
မြန်֍ ၁၃၁။ အနာပတ္တိ သသညိဿ, ဝိဿာသဂ္ဂါဟေ, တာဝကာလိကေ, ပေတပရိဂ္ဂဟေ, တိရစ္ဆာနဂတပရိဂ္ဂဟေ, ပံသုကူလသညိဿ, ဥမ္မတ္တကဿ, (ခိတ္တစိတ္တဿ ဝေဒနာဋ္ဋဿ) [(ခိတ္တစိတ္တဿ ဝေဒနာဋ္ဋဿ) ကတ္ထစိ နတ္ထိ] အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
အဒိန္နာဒါနမှိ ပဌမဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။
ဝိနီတဝတ္ထုဥဒ္ဒါနဂါထာ
ရဇကေဟိ ပဉ္စ အက္ခာတာ, စတုရော အတ္ထရဏေဟိ စ၊
အန္ဓကာရေန ဝေ ပဉ္စ, ပဉ္စ ဟာရဏကေန စ။
နိရုတ္တိယာ ပဉ္စ အက္ခာတာ, ဝါတေဟိ အပရေ ဒုဝေ၊
အသမ္ဘိန္နေ ကုသာပါတော, ဇန္တဂ္ဂေန [ဇန္တာဃရေန (သျာ။)] သဟာ ဒသ။
ဝိဃာသေဟိ ပဉ္စ အက္ခာတာ, ပဉ္စ စေဝ အမူလကာ၊
ဒုဗ္ဘိက္ခေ ကုရမံသဉ္စ [ကူရမံသဉ္စ (သျာ။)], ပူဝသက္ခလိမောဒကာ။
ဆပရိက္ခာရထဝိကာ, ဘိသိဝံသာ န နိက္ခမေ၊
ခါဒနီယဉ္စ ဝိဿာသံ, သသညာယပရေ ဒုဝေ။
သတ္တ နာဝဟရာမာတိ, သတ္တ စေဝ အဝါဟရုံ၊
သံဃဿ အဝဟရုံ သတ္တ, ပုပ္ဖေဟိ အပရေ ဒုဝေ။
တယော စ ဝုတ္တဝါဒိနော, မဏိ တီဏိ အတိက္ကမေ၊
သူကရာ စ မိဂါ မစ္ဆာ, ယာနဉ္စာပိ ပဝတ္တယိ။
ဒုဝေ ပေသီ ဒုဝေ ဒါရူ, ပံသုကူလံ ဒုဝေ ဒကာ၊
အနုပုဗ္ဗဝိဓာနေန, တဒညော န ပရိပူရယိ။
(ဝိ၊၁၊၇၀။)
သာဝတ္ထိယာ စတုရော မုဋ္ဌီ, ဒွေ ဝိဃာသာ ဒုဝေ တိဏာ၊
သံဃဿ ဘာဇယုံ သတ္တ, သတ္တ စေဝ အဿာမိကာ။
ဒါရုဒကာ မတ္တိကာ ဒွေ တိဏာနိ၊
သံဃဿ သတ္တ အဝဟာသိ သေယျံ၊
သဿာမိကံ န စာပိ နီဟရေယျ၊
ဟရေယျ သဿာမိကံ တာဝကာလိကံ။
စမ္ပာ ရာဇဂဟေ စေဝ, ဝေသာလိယာ စ အဇ္ဇုကော၊
ဗာရာဏသီ စ ကောသမ္ဗီ, သာဂလာ ဒဠှိကေန စာတိ။
ဝိနီတဝတ္ထု
မြန်֍ ၁၃၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ရဇကတ္ထရဏံ ဂန္တွာ ရဇကဘဏ္ဍိကံ အဝဟရိံသု။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ကစ္စိ နု ခေါ မယံ ပါရာဇိကံ အာပတ္တိံ အာပန္နာ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အာပတ္တိံ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အာပန္နာ ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ရဇကတ္ထရဏံ ဂန္တွာ မဟဂ္ဃံ ဒုဿံ ပဿိတွာ ထေယျစိတ္တံ ဥပ္ပါဒေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ, ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ ပါရာဇိကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, စိတ္တုပ္ပါဒေ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ရဇကတ္ထရဏံ ဂန္တွာ မဟဂ္ဃံ ဒုဿံ ပဿိတွာ ထေယျစိတ္တော အာမသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ရဇကတ္ထရဏံ ဂန္တွာ မဟဂ္ဃံ ဒုဿံ ပဿိတွာ ထေယျစိတ္တော ဖန္ဒာပေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၇၁။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ရဇကတ္ထရဏံ ဂန္တွာ မဟဂ္ဃံ ဒုဿံ ပဿိတွာ ထေယျစိတ္တော ဌာနာ စာဝေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၃၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပိဏ္ဍစာရိကော ဘိက္ခု မဟဂ္ဃံ ဥတ္တရတ္ထရဏံ ပဿိတွာ ထေယျစိတ္တံ ဥပ္ပါဒေသိ…ပေ… ထေယျစိတ္တော အာမသိ…ပေ… ထေယျစိတ္တော ဖန္ဒာပေသိ…ပေ… ထေယျစိတ္တော ဌာနာ စာဝေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၃၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဒိဝါ ဘဏ္ဍံ ပဿိတွာ နိမိတ္တံ အကာသိ – ‘ရတ္တိံ အဝဟရိဿာမီ’တိ။ သော တံ မညမာနော တံ အဝဟရိ…ပေ… တံ မညမာနော အညံ အဝဟရိ…ပေ… အညံ မညမာနော တံ အဝဟရိ…ပေ… အညံ မညမာနော အညံ အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဒိဝါ ဘဏ္ဍံ ပဿိတွာ နိမိတ္တံ အကာသိ – ‘‘ရတ္တိံ အဝဟရိဿာမီ’’တိ။ သော တံ မညမာနော အတ္တနော ဘဏ္ဍံ အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အညဿ ဘဏ္ဍံ ဟရန္တော သီသေ ဘာရံ ထေယျစိတ္တော အာမသိ…ပေ… ထေယျစိတ္တော ဖန္ဒာပေသိ…ပေ… ထေယျစိတ္တော ခန္ဓံ ဩရောပေသိ…ပေ… ခန္ဓေ ဘာရံ ထေယျစိတ္တော အာမသိ…ပေ… ထေယျစိတ္တော ဖန္ဒာပေသိ…ပေ… ထေယျစိတ္တော ကဋိံ ဩရောပေသိ…ပေ… ကဋိယာ ဘာရံ ထေယျစိတ္တော အာမသိ…ပေ… ထေယျစိတ္တော ဖန္ဒာပေသိ…ပေ… ထေယျစိတ္တော ဟတ္ထေန အဂ္ဂဟေသိ…ပေ… ဟတ္ထေ ဘာရံ ထေယျစိတ္တော ဘူမိယံ နိက္ခိပိ…ပေ… ထေယျစိတ္တော ဘူမိတော အဂ္ဂဟေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၃၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အဇ္ဈောကာသေ စီဝရံ ပတ္ထရိတွာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။ အညတရော ဘိက္ခု – ‘မာယိဒံ စီဝရံ နဿီ’တိ, ပဋိသာမေသိ။ သော နိက္ခမိတွာ တံ ဘိက္ခုံ ပုစ္ဆိ – ‘‘အာဝုသော, မယှံ စီဝရံ ကေန
(ဝိ၊၁၊၇၂။)
အဝဟဋ’’န္တိ? သော ဧဝမာဟ – ‘‘မယာ အဝဟဋ’’န္တိ။ ‘‘သော တံ အာဒိယိ, အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ…။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နိရုတ္တိပထော အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နိရုတ္တိပထေ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပီဌေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ။ ပီဌေ နိသီဒနံ နိက္ခိပိတွာ… ဟေဋ္ဌာပီဌေ ပတ္တံ နိက္ခိပိတွာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။ အညတရော ဘိက္ခု – ‘‘မာယံ ပတ္တော နဿီ’’တိ ပဋိသာမေသိ။ သော နိက္ခမိတွာ တံ ဘိက္ခုံ ပုစ္ဆိ – ‘‘အာဝုသော, မယှံ ပတ္တော ကေန အဝဟဋော’’တိ? သော ဧဝမာဟ – ‘‘မယာ အဝဟဋော’’တိ။ ‘‘သော တံ အာဒိယိ, အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နိရုတ္တိပထေ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဝတိယာ စီဝရံ ပတ္ထရိတွာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။ အညတရာ ဘိက္ခုနီ – ‘မာယိဒံ စီဝရံ နဿီ’တိ ပဋိသာမေသိ။ သာ နိက္ခမိတွာ တံ ဘိက္ခုနိံ ပုစ္ဆိ – ‘‘အယျေ, မယှံ စီဝရံ ကေန အဝဟဋ’’န္တိ? သာ ဧဝမာဟ – ‘‘မယာ အဝဟဋ’’န္တိ။ ‘‘သာ တံ အာဒိယိ, အဿမဏီသိ တွ’’န္တိ။ တဿာ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ။ အထ ခေါ သာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, နိရုတ္တိပထေ’’တိ။
မြန်֍ ၁၃၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဝါတမဏ္ဍလိကာယ ဥက္ခိတ္တံ သာဋကံ ပဿိတွာ သာမိကာနံ ဒဿာမီတိ, အဂ္ဂဟေသိ။ သာမိကာ တံ ဘိက္ခုံ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘အထေယျစိတ္တော အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အထေယျစိတ္တဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဝါတမဏ္ဍလိကာယ ဥက္ခိတ္တံ ဝေဌနံ ပဿိတွာ ‘ပုရေ သာမိကာ ပဿန္တီ’တိ ထေယျစိတ္တော အဂ္ဂဟေသိ။ သာမိကာ တံ ဘိက္ခုံ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၃၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သုသာနံ ဂန္တွာ အဘိန္နေ သရီရေ ပံသုကူလံ အဂ္ဂဟေသိ။ တသ္မိဉ္စ သရီရေ ပေတော အဓိဝတ္ထော
(ဝိ၊၁၊၇၃။)
ဟောတိ။ အထ ခေါ သော ပေတော တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာ, ဘန္တေ, မယှံ သာဋကံ အဂ္ဂဟေသီ’’တိ။ သော ဘိက္ခု အနာဒိယန္တော အဂမာသိ။ အထ ခေါ တံ သရီရံ ဥဋ္ဌဟိတွာ တဿ ဘိက္ခုနော ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ပဝိသိတွာ ဒွါရံ ထကေသိ။ အထ ခေါ တံ သရီရံ တတ္ထေဝ ပရိပတိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, အဘိန္နေ သရီရေ ပံသုကူလံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ သော ဂဏှေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၃၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သံဃဿ စီဝရေ ဘာဇီယမာနေ ထေယျစိတ္တော ကုသံ သင်္ကာမေတွာ စီဝရံ အဂ္ဂဟေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၃၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဇန္တာဃရေ အညတရဿ ဘိက္ခုနော အန္တရဝါသကံ အတ္တနော မညမာနော နိဝါသေသိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ မေ တွံ, အာဝုသော အာနန္ဒ, အန္တရဝါသကံ နိဝါသေသီ’’တိ? ‘‘သကသညီ အဟံ, အာဝုသော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, သကသညိဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၄၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တာ သီဟဝိဃာသံ ပဿိတွာ ပစာပေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိံသု။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, သီဟဝိဃာသေ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တာ ဗျဂ္ဃဝိဃာသံ ပဿိတွာ… ဒီပိဝိဃာသံ ပဿိတွာ… တရစ္ဆဝိဃာသံ ပဿိတွာ… ကောကဝိဃာသံ ပဿိတွာ ပစာပေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိံသု။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, တိရစ္ဆာနဂတပရိဂ္ဂဟေ’’တိ။
မြန်֍ ၁၄၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သံဃဿ ဩဒနေ ဘာဇီယမာနေ – ‘အပရဿ ဘာဂံ ဒေဟီ’တိ အမူလကံ အဂ္ဂဟေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒေ ပါစိတ္တိယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၇၄။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သံဃဿ ခါဒနီယေ ဘာဇိယမာနေ… သံဃဿ ပူဝေ ဘာဇိယမာနေ… သံဃဿ ဥစ္ဆုမှိ ဘာဇိယမာနေ… သံဃဿ တိမ္ဗရူသကေ ဘာဇိယမာနေ – ‘အပရဿ ဘာဂံ ဒေဟီ’တိ အမူလကံ အဂ္ဂဟေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ…။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒေ ပါစိတ္တိယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၄၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဒုဗ္ဘိက္ခေ ဩဒနီယဃရံ ပဝိသိတွာ ပတ္တပူရံ ဩဒနံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဒုဗ္ဘိက္ခေ သူနဃရံ [သူနာဃရံ (သီ။ သျာ)] ပဝိသိတွာ ပတ္တပူရံ မံသံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဒုဗ္ဘိက္ခေ ပူဝဃရံ ပဝိသိတွာ ပတ္တပူရံ ပူဝံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ…ပေ… ပတ္တပူရာ သက္ခလိယော ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ…ပေ… ပတ္တပူရေ မောဒကေ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၄၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဒိဝါ ပရိက္ခာရံ ပဿိတွာ နိမိတ္တံ အကာသိ – ‘‘ရတ္တိံ အဝဟရိဿာမီ’’တိ။ သော တံ မညမာနော တံ အဝဟရိ…ပေ… တံ မညမာနော အညံ အဝဟရိ…ပေ… အညံ မညမာနော တံ အဝဟရိ…ပေ… အညံ မညမာနော အညံ အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဒိဝါ ပရိက္ခာရံ ပဿိတွာ နိမိတ္တံ အကာသိ – ‘‘ရတ္တိံ အဝဟရိဿာမီ’’တိ။ သော တံ မညမာနော အတ္တနော ပရိက္ခာရံ အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၄၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပီဌေ ထဝိကံ ပဿိတွာ – ‘‘ဣတော ဂဏှန္တော ပါရာဇိကော ဘဝိဿာမီ’’တိ သဟ ပီဌကေန
(ဝိ၊၁၊၇၅။)
သင်္ကာမေတွာ အဂ္ဂဟေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သံဃဿ ဘိသိံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၄၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု စီဝရဝံသေ စီဝရံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဝိဟာရေ စီဝရံ အဝဟရိတွာ – ‘‘ဣတော နိက္ခမန္တော ပါရာဇိကော ဘဝိဿာမီ’’တိ ဝိဟာရာ န နိက္ခမိ…ပေ… ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘နိက္ခမိ [နိက္ခမေယျ (သီ။ သျာ။)] ဝါ သော, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသော န ဝါ နိက္ခမိ [နိက္ခမေယျ (သီ။ သျာ။)], အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၄၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဒွေ ဘိက္ခူ သဟာယကာ ဟောန္တိ။ ဧကော ဘိက္ခု ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ ဒုတိယော ဘိက္ခု သံဃဿ ခါဒနီယေ ဘာဇီယမာနေ သဟာယကဿ ဘာဂံ ဂဟေတွာ တဿ ဝိဿသန္တော ပရိဘုဉ္ဇိ။ သော ဇာနိတွာ တံ စောဒေသိ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံ စိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘ဝိဿာသဂ္ဂါဟော အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ဝိဿာသဂ္ဂါဟေ’’တိ။
မြန်֍ ၁၄၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ စီဝရကမ္မံ ကရောန္တိ။ သံဃဿ ခါဒနီယေ ဘာဇီယမာနေ သဗ္ဗေသံ ပဋိဝိသာ အာဟရိတွာ ဥပနိက္ခိတ္တာ ဟောန္တိ။ အညတရော ဘိက္ခု အညတရဿ ဘိက္ခုနော ပဋိဝိသံ အတ္တနော မညမာနော ပရိဘုဉ္ဇိ။ သော ဇာနိတွာ တံ စောဒေသိ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘သကသညီ အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သကသညိဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ စီဝရကမ္မံ ကရောန္တိ။ သံဃဿ ခါဒနီယေ ဘာဇိယမာနေ အညတရဿ ဘိက္ခုနော ပတ္တေန အညတရဿ
(ဝိ၊၁၊၇၆။)
ဘိက္ခုနော ပဋိဝိသော အာဟရိတွာ ဥပနိက္ခိတ္တော ဟောတိ။ ပတ္တသာမိကော ဘိက္ခု အတ္တနော မညမာနော ပရိဘုဉ္ဇိ။ သော ဇာနိတွာ တံ စောဒေသိ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သကသညိဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၄၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန အမ္ဗစောရကာ အမ္ဗံ ပါတေတွာ ဘဏ္ဍိကံ အာဒါယ အဂမံသု။ သာမိကာ တေ စောရကေ အနုဗန္ဓိံသု။ စောရကာ သာမိကေ ပဿိတွာ ဘဏ္ဍိကံ ပါတေတွာ ပလာယိံသု။ ဘိက္ခူ ပံသုကူလသညိနော ပဋိဂ္ဂဟာပေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိံသု။ သာမိကာ တေ ဘိက္ခူ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏာတ္ထ တုမှေ’’တိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘ကိံစိတ္တာ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ’’တိ? ‘‘ပံသုကူလသညိနော မယံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပံသုကူလသညိဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ဇမ္ဗုစောရကာ… လဗုဇစောရကာ… ပနသစောရကာ… တာလပက္ကစောရကာ… ဥစ္ဆုစောရကာ… တိမ္ဗရူသကစောရကာ တိမ္ဗရူသကေ ဥစ္စိနိတွာ ဘဏ္ဍိကံ အာဒါယ အဂမံသု။ သာမိကာ တေ စောရကေ အနုဗန္ဓိံသု။ စောရကာ သာမိကေ ပဿိတွာ ဘဏ္ဍိကံ ပါတေတွာ ပလာယိံသု။ ဘိက္ခူ ပံသုကူလသညိနော ပဋိဂ္ဂဟာပေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိံသု။ သာမိကာ တေ ဘိက္ခူ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏာတ္ထ တုမှေ’’တိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပံသုကူလသညိဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အမ္ဗစောရကာ အမ္ဗံ ပါတေတွာ ဘဏ္ဍိကံ အာဒါယ အဂမံသု။ သာမိကာ တေ စောရကေ အနုဗန္ဓိံသု။ စောရကာ သာမိကေ ပဿိတွာ ဘဏ္ဍိကံ ပါတေတွာ ပလာယိံသု။ ဘိက္ခူ – ‘ပုရေ သာမိကာ ပဿန္တီ’တိ, ထေယျစိတ္တာ ပရိဘုဉ္ဇိံသု။ သာမိကာ တေ ဘိက္ခူ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏာတ္ထ တုမှေ’’တိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အာပန္နာ ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ဇမ္ဗုစောရကာ… လဗုဇစောရကာ… ပနသစောရကာ… တာလပက္ကစောရကာ… ဥစ္ဆုစောရကာ… တိမ္ဗရူသကစောရကာ တိမ္ဗရူသကေ ဥစ္စိနိတွာ ဘဏ္ဍိကံ အာဒါယ အဂမံသု။ သာမိကာ တေ စောရကေ အနုဗန္ဓိံသု။ စောရကာ သာမိကေ ပဿိတွာ ဘဏ္ဍိကံ
(ဝိ၊၁၊၇၇။)
ပါတေတွာ ပလာယိံသု။ ဘိက္ခူ – ‘ပုရေ သာမိကာ ပဿန္တီ’တိ, ထေယျစိတ္တာ ပရိဘုဉ္ဇိံသု။ သာမိကာ တေ ဘိက္ခူ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏာတ္ထ တုမှေ’’တိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အာပန္နာ ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သံဃဿ အမ္ဗံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ… သံဃဿ ဇမ္ဗုံ… သံဃဿ လဗုဇံ… သံဃဿ ပနသံ… သံဃဿ တာလပက္ကံ… သံဃဿ ဥစ္ဆုံ… သံဃဿ တိမ္ဗရူသကံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၄၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပုပ္ဖါရာမံ ဂန္တွာ ဩစိတံ ပုပ္ဖံ ပဉ္စမာသဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပုပ္ဖါရာမံ ဂန္တွာ ပုပ္ဖံ ဩစိနိတွာ ပဉ္စမာသဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၅၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂါမကံ ဂစ္ဆန္တော အညတရံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဝုသော, တုယှံ ဥပဋ္ဌာကကုလံ ဝုတ္တော ဝဇ္ဇေမီ’’တိ။ သော ဂန္တွာ ဧကံ သာဋကံ အာဟရာပေတွာ အတ္တနာ ပရိဘုဉ္ဇိ။ သော ဇာနိတွာ တံ စောဒေသိ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, ဝုတ္တော ဝဇ္ဇေမီတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ယော ဝဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂါမကံ ဂစ္ဆတိ။ အညတရော ဘိက္ခု တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဝုသော, မယှံ ဥပဋ္ဌာကကုလံ ဝုတ္တော ဝဇ္ဇေဟီ’’တိ။ သော ဂန္တွာ ယုဂသာဋကံ အာဟရာပေတွာ ဧကံ အတ္တနာ ပရိဘုဉ္ဇိ, ဧကံ တဿ ဘိက္ခုနော အဒါသိ။ သော ဇာနိတွာ တံ စောဒေသိ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, ဝုတ္တော ဝဇ္ဇေဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ယော ဝဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၇၈။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂါမကံ ဂစ္ဆန္တော အညတရံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဝုသော, တုယှံ ဥပဋ္ဌာကကုလံ ဝုတ္တော ဝဇ္ဇေမီ’’တိ။ သောပိ ဧဝမာဟ – ‘‘ဝုတ္တော ဝဇ္ဇေဟီ’’တိ။ သော ဂန္တွာ အာဠှကံ သပ္ပိံ တုလံ ဂုဠံ ဒေါဏံ တဏ္ဍုလံ အာဟရာပေတွာ အတ္တနာ ပရိဘုဉ္ဇိ။ သော ဇာနိတွာ တံ စောဒေသိ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, ဝုတ္တော ဝဇ္ဇေမီတိ ဝတ္တဗ္ဗော, န စ ဝုတ္တော ဝဇ္ဇေဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ယော ဝဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၅၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော မဟဂ္ဃံ မဏိံ အာဒါယ အညတရေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော သုင်္ကဋ္ဌာနံ ပဿိတွာ တဿ ဘိက္ခုနော အဇာနန္တဿ ထဝိကာယ မဏိံ ပက္ခိပိတွာ သုင်္ကဋ္ဌာနံ အတိက္ကမိတွာ အဂ္ဂဟေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာဟံ, ဘဂဝါ, ဇာနာမီ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အဇာနန္တဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော မဟဂ္ဃံ မဏိံ အာဒါယ အညတရေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော သုင်္ကဋ္ဌာနံ ပဿိတွာ ဂိလာနာလယံ ကရိတွာ အတ္တနော ဘဏ္ဍိကံ တဿ ဘိက္ခုနော အဒါသိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော သုင်္ကဋ္ဌာနံ အတိက္ကမိတွာ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဟရ မေ, ဘန္တေ, ဘဏ္ဍိကံ၊ နာဟံ အကလ္လကော’’တိ။ ‘‘ကိဿ ပန တွံ, အာဝုသော, ဧဝရူပံ အကာသီ’’တိ? အထ ခေါ သော ပုရိသော တဿ ဘိက္ခုနော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာဟံ, ဘဂဝါ, ဇာနာမီ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အဇာနန္တဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၅၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သတ္ထေန သဒ္ဓိံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော ဟောတိ။ အညတရော ပုရိသော တံ ဘိက္ခုံ အာမိသေန ဥပလာပေတွာ သုင်္ကဋ္ဌာနံ ပဿိတွာ မဟဂ္ဃံ မဏိံ တဿ ဘိက္ခုနော အဒါသိ – ‘‘ဣမံ, ဘန္တေ, မဏိံ သုင်္ကဋ္ဌာနံ အတိက္ကာမေဟီ’’တိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု တံ မဏိံ သုင်္ကဋ္ဌာနံ အတိက္ကာမေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
(ဝိ၊၁၊၇၉။)
မြန်֍ ၁၅၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပါသေ ဗန္ဓံ သူကရံ ကာရုညေန မုဉ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘ကာရုညာဓိပ္ပါယော အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ကာရုညာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပါသေ ဗန္ဓံ သူကရံ – ‘‘ပုရေ သာမိကာ ပဿန္တီ’’တိ, ထေယျစိတ္တော မုဉ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပါသေ ဗန္ဓံ မိဂံ ကာရုညေန မုဉ္စိ… ပါသေ ဗန္ဓံ မိဂံ – ‘‘ပုရေ သာမိကာ ပဿန္တီ’’တိ, ထေယျစိတ္တော မုဉ္စိ … ကုမိနေ ဗန္ဓေ မစ္ဆေ ကာရုညေန မုဉ္စိ… ကုမိနေ ဗန္ဓေ မစ္ဆေ – ‘‘ပုရေ သာမိကာ ပဿန္တီ’’တိ ထေယျစိတ္တော မုဉ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ယာနေ ဘဏ္ဍံ ပဿိတွာ – ‘‘ဣတော ဂဏှန္တော ပါရာဇိကော ဘဝိဿာမီ’’တိ, အတိက္ကမိတွာ ပဝဋ္ဋေတွာ [ပဝတ္တေတွာ (က။)] အဂ္ဂဟေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကုလလေန ဥက္ခိတ္တံ မံသပေသိံ – ‘‘သာမိကာနံ ဒဿာမီ’’တိ အဂ္ဂဟေသိ။ သာမိကာ တံ ဘိက္ခုံ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အထေယျစိတ္တဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကုလလေန ဥက္ခိတ္တံ မံသပေသိံ – ‘‘ပုရေ သာမိကာ ပဿန္တီ’’တိ, ထေယျစိတ္တော အဂ္ဂဟေသိ။ သာမိကာ တံ ဘိက္ခုံ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၅၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ ဥဠုမ္ပံ ဗန္ဓိတွာ အစိရဝတိယာ နဒိယာ ဩသာရေန္တိ။ ဗန္ဓနေ ဆိန္နေ ကဋ္ဌာနိ ဝိပ္ပကိဏ္ဏာနိ အဂမံသု။ ဘိက္ခူ ပံသုကူလသညိနော ဥတ္တာရေသုံ။ သာမိကာ တေ ဘိက္ခူ စောဒေသုံ –
(ဝိ၊၁၊၈၀။)
‘‘အဿမဏာတ္ထ တုမှေ’’တိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပံသုကူလသညိဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ ဥဠုမ္ပံ ဗန္ဓိတွာ အစိရဝတိယာ နဒိယာ ဩသာရေန္တိ။ ဗန္ဓနေ ဆိန္နေ ကဋ္ဌာနိ ဝိပ္ပကိဏ္ဏာနိ အဂမံသု။ ဘိက္ခူ – ‘‘ပုရေ သာမိကာ ပဿန္တီ’’တိ, ထေယျစိတ္တာ ဥတ္တာရေသုံ။ သာမိကာ တေ ဘိက္ခူ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏာတ္ထ တုမှေ’’တိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အာပန္နာ ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဂေါပါလကော ရုက္ခေ သာဋကံ အာလဂ္ဂေတွာ ဥစ္စာရံ အဂမာသိ။ အညတရော ဘိက္ခု ပံသုကူလသညီ အဂ္ဂဟေသိ။ အထ ခေါ သော ဂေါပါလကော တံ ဘိက္ခုံ စောဒေသိ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပံသုကူလသညိဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော နဒိံ တရန္တဿ ရဇကာနံ ဟတ္ထတော မုတ္တံ သာဋကံ ပါဒေ လဂ္ဂံ ဟောတိ။ သော ဘိက္ခု – ‘‘သာမိကာနံ ဒဿာမီ’’တိ အဂ္ဂဟေသိ။ သာမိကာ တံ ဘိက္ခုံ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အထေယျစိတ္တဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော နဒိံ တရန္တဿ ရဇကာနံ ဟတ္ထတော မုတ္တံ သာဋကံ ပါဒေ လဂ္ဂံ ဟောတိ။ သော ဘိက္ခု – ‘‘ပုရေ သာမိကာ ပဿန္တီ’’တိ, ထေယျစိတ္တော အဂ္ဂဟေသိ။ သာမိကာ တံ ဘိက္ခုံ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၅၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သပ္ပိကုမ္ဘိံ ပဿိတွာ ထောကံ ထောကံ ပရိဘုဉ္ဇိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သံဝိဒဟိတွာ အဂမံသု – ‘‘ဘဏ္ဍံ အဝဟရိဿာမာ’’တိ။ ဧကော ဘဏ္ဍံ အဝဟရိ။ တေ ဧဝမာဟံသု –
(ဝိ၊၁၊၈၁။)
‘‘န မယံ ပါရာဇိကာ။ ယော အဝဟဋော သော ပါရာဇိကော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ… ‘‘အာပတ္တိံ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အာပန္နာ ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သံဝိဒဟိတွာ ဘဏ္ဍံ အဝဟရိတွာ ဘာဇေသုံ။ တေဟိ ဘာဇီယမာနေ ဧကမေကဿ ပဋိဝိသော န ပဉ္စမာသကော ပူရိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘န မယံ ပါရာဇိကာ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အာပတ္တိံ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အာပန္နာ ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သာဝတ္ထိယံ ဒုဗ္ဘိက္ခေ အာပဏိကဿ တဏ္ဍုလမုဋ္ဌိံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သာဝတ္ထိယံ ဒုဗ္ဘိက္ခေ အာပဏိကဿ မုဂ္ဂမုဋ္ဌိံ… မာသမုဋ္ဌိံ… တိလမုဋ္ဌိံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယံ အန္ဓဝနေ စောရကာ ဂါဝိံ ဟန္တွာ မံသံ ခါဒိတွာ သေသကံ ပဋိသာမေတွာ အဂမံသု။ ဘိက္ခူ ပံသုကူလသညိနော ပဋိဂ္ဂဟာပေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိံသု။ စောရကာ တေ ဘိက္ခူ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏာတ္ထ တုမှေ’’တိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပံသုကူလသညိဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယံ အန္ဓဝနေ စောရကာ သူကရံ ဟန္တွာ မံသံ ခါဒိတွာ သေသကံ ပဋိသာမေတွာ အဂမံသု။ ဘိက္ခူ ပံသုကူလသညိနော ပဋိဂ္ဂဟာပေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိံသု။ စောရကာ တေ ဘိက္ခူ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏာတ္ထ တုမှေ’’တိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပံသုကူလသညိဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု တိဏက္ခေတ္တံ ဂန္တွာ လူတံ တိဏံ ပဉ္စမာသဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ …ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
(ဝိ၊၁၊၈၂။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု တိဏက္ခေတ္တံ ဂန္တွာ တိဏံ လာယိတွာ ပဉ္စမာသဂ္ဃနကံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၅၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ သံဃဿ အမ္ဗံ ဘာဇာပေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိံသု။ အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ တေ ဘိက္ခူ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏာတ္ထ တုမှေ’’တိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘ကိံစိတ္တာ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ’’တိ? ‘‘ပရိဘောဂတ္ထာယ [ပရိဘောဂတ္ထာ (သီ။)] မယံ ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပရိဘောဂတ္ထာယာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အာဂန္တုကာ ဘိက္ခူ သံဃဿ ဇမ္ဗုံ… သံဃဿ လဗုဇံ… သံဃဿ ပနသံ… သံဃဿ တာလပက္ကံ… သံဃဿ ဥစ္ဆုံ… သံဃဿ တိမ္ဗရူသကံ ဘာဇာပေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိံသု။ အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ တေ ဘိက္ခူ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏာတ္ထ, တုမှေ’’တိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပရိဘောဂတ္ထာယာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အမ္ဗပါလကာ ဘိက္ခူနံ အမ္ဗဖလံ ဒေန္တိ။ ဘိက္ခူ – ‘‘ဂေါပေတုံ ဣမေ ဣဿရာ, နယိမေ ဒါတု’’န္တိ, ကုက္ကုစ္စာယန္တာ န ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ဂေါပကဿ ဒါနေ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ဇမ္ဗုပါလကာ… လဗုဇပါလကာ… ပနသပါလကာ… တာလပက္ကပါလကာ… ဥစ္ဆုပါလကာ… တိမ္ဗရူသကပါလကာ ဘိက္ခူနံ တိမ္ဗရူသကံ ဒေန္တိ။ ဘိက္ခူ – ‘‘ဂေါပေတုံ ဣမေ ဣဿရာ, နယိမေ ဒါတု’’န္တိ, ကုက္ကုစ္စာယန္တာ န ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ဂေါပကဿ ဒါနေ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သံဃဿ ဒါရုံ တာဝကာလိကံ ဟရိတွာ အတ္တနော ဝိဟာရဿ ကုဋ္ဋံ ဥပတ္ထမ္ဘေသိ။ ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘တာဝကာလိကော အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, တာဝကာလိကေ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၈၃။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သံဃဿ ဥဒကံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ… သံဃဿ မတ္တိကံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ… သံဃဿ ပုဉ္ဇကိတံ တိဏံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ… တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သံဃဿ ပုဉ္ဇကိတံ တိဏံ ထေယျစိတ္တော ဈာပေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သံဃဿ မဉ္စံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ… တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သံဃဿ ပီဌံ… သံဃဿ ဘိသိံ… သံဃဿ ဗိဗ္ဗောဟနံ [ဗိမ္ဗောဟနံ (သီ။ သျာ။)] … သံဃဿ ကဝါဋံ… သံဃဿ အာလောကသန္ဓိံ… သံဃဿ ဂေါပါနသိံ ထေယျစိတ္တော အဝဟရိ… တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၁၅၇။ [စူဠဝ။ ၃၂၄] တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အညတရဿ ဥပါသကဿ ဝိဟာရပရိဘောဂံ သေနာသနံ အညတြ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ။ အထ ခေါ သော ဥပါသကော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘဒန္တာ အညတြ ပရိဘောဂံ အညတြ ပရိဘုဉ္ဇိဿန္တီ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, အညတြ ပရိဘောဂေါ အညတြ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော။ ယော ပရိဘုဉ္ဇေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
[စူဠဝ။ ၃၂၄] တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဥပေါသထဂ္ဂမ္ပိ သန္နိသဇ္ဇမ္ပိ ဟရိတုံ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ ဆမာယံ နိသီဒန္တိ။ ဂတ္တာနိပိ စီဝရာနိပိ ပံသုကိတာနိ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တာဝကာလိကံ ဟရိတု’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန စမ္ပာယံ ထုလ္လနန္ဒာယ ဘိက္ခုနိယာ အန္တေဝါသိနီ ဘိက္ခုနီ ထုလ္လနန္ဒာယ ဘိက္ခုနိယာ ဥပဋ္ဌာကကုလံ ဂန္တွာ – ‘‘အယျာ
(ဝိ၊၁၊၈၄။)
ဣစ္ဆတိ တေကဋုလယာဂုံ ပါတု’’န္တိ, ပစာပေတွာ ဟရိတွာ အတ္တနာ ပရိဘုဉ္ဇိ။ သာ ဇာနိတွာ တံ စောဒေသိ – ‘‘အဿမဏီသိ တွ’’န္တိ။ တဿာ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ။ အထ ခေါ သာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒေ ပါစိတ္တိယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟေ ထုလ္လနန္ဒာယ ဘိက္ခုနိယာ အန္တေဝါသိနီ ဘိက္ခုနီ ထုလ္လနန္ဒာယ ဘိက္ခုနိယာ ဥပဋ္ဌာကကုလံ ဂန္တွာ – ‘‘အယျာ ဣစ္ဆတိ မဓုဂေါဠကံ ခါဒိတု’’န္တိ, ပစာပေတွာ ဟရိတွာ အတ္တနာ ပရိဘုဉ္ဇိ။ သာ ဇာနိတွာ တံ စောဒေသိ – ‘‘အဿမဏီသိ တွ’’န္တိ။ တဿာ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒေ ပါစိတ္တိယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၅၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝေသာလိယံ အာယသ္မတော အဇ္ဇုကဿ ဥပဋ္ဌာကဿ ဂဟပတိနော ဒွေ ဒါရကာ ဟောန္တိ – ပုတ္တော စ ဘာဂိနေယျော စ။ အထ ခေါ သော ဂဟပတိ အာယသ္မန္တံ အဇ္ဇုကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣမံ, ဘန္တေ, ဩကာသံ ယော ဣမေသံ ဒွိန္နံ ဒါရကာနံ သဒ္ဓေါ ဟောတိ ပသန္နော တဿ အာစိက္ခေယျာသီ’’တိ [အာစိက္ခေယျာသီတိ သော ကာလမကာသိ (သျာ။)]။ တေန ခေါ ပန သမယေန တဿ ဂဟပတိနော ဘာဂိနေယျော သဒ္ဓေါ ဟောတိ ပသန္နော။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အဇ္ဇုကော တံ ဩကာသံ တဿ ဒါရကဿ အာစိက္ခိ။ သော တေန သာပတေယျေန ကုဋုမ္ဗဉ္စ သဏ္ဌပေသိ ဒါနဉ္စ ပဋ္ဌပေသိ။ အထ ခေါ တဿ ဂဟပတိနော ပုတ္တော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကော နု ခေါ, ဘန္တေ အာနန္ဒ, ပိတုနော ဒါယဇ္ဇော – ပုတ္တော ဝါ ဘာဂိနေယျော ဝါ’’တိ? ‘‘ပုတ္တော ခေါ, အာဝုသော, ပိတုနော ဒါယဇ္ဇော’’တိ။ ‘‘အယံ, ဘန္တေ, အယျော အဇ္ဇုကော အမှာကံ သာပတေယျံ အမှာကံ မေထုနကဿ အာစိက္ခီ’’တိ။ ‘‘အဿမဏော, အာဝုသော, အာယသ္မာ အဇ္ဇုကော’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အဇ္ဇုကော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒေဟိ မေ, အာဝုသော အာနန္ဒ, ဝိနိစ္ဆယ’’န္တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပါလိ အာယသ္မတော အဇ္ဇုကဿ ပက္ခော ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ –
(ဝိ၊၁၊၈၅။)
‘‘ယော နု ခေါ, အာဝုသော အာနန္ဒ, သာမိကေန ‘ဣမံ ဩကာသံ ဣတ္ထန္နာမဿ အာစိက္ခေယျာသီ’တိ ဝုတ္တော တဿ အာစိက္ခတိ, ကိံ သော အာပဇ္ဇတီ’’တိ? ‘‘န, ဘန္တေ, ကိဉ္စိ အာပဇ္ဇတိ, အန္တမသော ဒုက္ကဋမတ္တမ္ပီ’’တိ။ ‘‘အယံ, အာဝုသော, အာယသ္မာ အဇ္ဇုကော သာမိကေန – ‘ဣမံ ဩကာသံ ဣတ္ထန္နာမဿ အာစိက္ခာ’တိ ဝုတ္တော တဿ အာစိက္ခတိ၊ အနာပတ္တိ, အာဝုသော, အာယသ္မတော အဇ္ဇုကဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၅၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဗာရာဏသိယံ အာယသ္မတော ပိလိန္ဒဝစ္ဆဿ ဥပဋ္ဌာကကုလံ စောရေဟိ ဥပဒ္ဒုတံ ဟောတိ။ ဒွေ စ ဒါရကာ နီတာ ဟောန္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော တေ ဒါရကေ ဣဒ္ဓိယာ အာနေတွာ ပါသာဒေ ဌပေသိ။ မနုဿာ တေ ဒါရကေ ပဿိတွာ – ‘‘အယျဿာယံ ပိလိန္ဒဝစ္ဆဿ ဣဒ္ဓါနုဘာဝေါ’’တိ, အာယသ္မန္တေ ပိလိန္ဒဝစ္ဆေ အဘိပ္ပသီဒိံသု။ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော စောရေဟိ နီတေ ဒါရကေ အာနေဿတီ’’တိ! ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ [ဣဒ္ဓိမတော (သီ။), ဣဒ္ဓိမန္တဿ (သျာ။)], ဣဒ္ဓိမဿ ဣဒ္ဓိဝိသယေ’’တိ။
မြန်֍ ၁၆၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဒွေ ဘိက္ခူ သဟာယကာ ဟောန္တိ – ပဏ္ဍုကော စ ကပိလော စ။ ဧကော ဂါမကေ ဝိဟရတိ, ဧကော ကောသမ္ဗိယံ။ အထ ခေါ တဿ ဘိက္ခုနော ဂါမကာ ကောသမ္ဗိံ ဂစ္ဆန္တဿ အန္တရာမဂ္ဂေ နဒိံ တရန္တဿ သူကရိကာနံ ဟတ္ထတော မုတ္တာ မေဒဝဋ္ဋိ ပါဒေ လဂ္ဂါ ဟောတိ။ သော ဘိက္ခု – ‘‘သာမိကာနံ ဒဿာမီ’’တိ အဂ္ဂဟေသိ။ သာမိကာ တံ ဘိက္ခုံ စောဒေသုံ – ‘‘အဿမဏောသိ တွ’’န္တိ။ တံ ဥတ္တိဏ္ဏံ ဂေါပါလိကာ [အညတရာ ဂေါပါလိကာ (သီ။ သျာ။)] ပဿိတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝါ’’တိ။ သော – ‘‘ပကတိယာပါဟံ အဿမဏော’’တိ တဿာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတွာ ကောသမ္ဗိံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ ဩရောစေသုံ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, အဒိန္နာဒါနေ ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ မေထုနဓမ္မသမာယောဂေ ပါရာဇိကဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၆၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာဂလာယံ အာယသ္မတော ဒဠှိကဿ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဘိက္ခု အနဘိရတိယာ ပီဠိတော အာပဏိကဿ ဝေဌနံ
(ဝိ၊၁၊၈၆။)
အဝဟရိတွာ အာယသ္မန္တံ ဒဠှိကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဿမဏော အဟံ, ဘန္တေ, ဝိဗ္ဘမိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ကိံ တယာ, အာဝုသော, ကတ’’န္တိ? သော တမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အာဟရာပေတွာ အဂ္ဃါပေသိ။ တံ အဂ္ဃါပေန္တံ န ပဉ္စမာသကေ အဂ္ဃတိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, အာဝုသော, ပါရာဇိကဿာ’’တိ။ ဓမ္မကထံ အကာသိ။ သော ဘိက္ခု အဘိရမတီတိ [အဘိရမီတိ (သီ။ သျာ။)]။
ဒုတိယပါရာဇိကံ သမတ္တံ။
၃။ တတိယပါရာဇိကံ
မြန်֍ ၁၆၂။ [ဣဒံ ဝတ္ထု သံ။ နိ။ ၅။၉၈၅] တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ အနေကပရိယာယေန အသုဘကထံ ကထေတိ, အသုဘာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အသုဘဘာဝနာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာဒိဿ အာဒိဿ အသုဘသမာပတ္တိယာ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣစ္ဆာမဟံ, ဘိက္ခဝေ, အဒ္ဓမာသံ ပဋိသလ္လီယိတုံ။ နမှိ ကေနစိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော, အညတြ ဧကေန ပိဏ္ဍပါတနီဟာရကေနာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ, ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပဋိဿုဏိတွာ နာဿုဓ ကောစိ ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမတိ, အညတြ ဧကေန ပိဏ္ဍပါတနီဟာရကေန။ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝါ ခေါ အနေကပရိယာယေန အသုဘကထံ ကထေတိ, အသုဘာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အသုဘဘာဝနာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာဒိဿ အာဒိဿ အသုဘသမာပတ္တိယာ ဝဏ္ဏံ ဘာသတီ’’တိ (တေ) [( ) (?) ဧဝမုပရိပိ ဤဒိသေသု ဌာနေသု] အနေကာကာရဝေါကာရံ အသုဘဘာဝနာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ တေ သကေန ကာယေန အဋ္ဋီယန္တိ ဟရာယန္တိ ဇိဂုစ္ဆန္တိ။ သေယျထာပိ နာမ ဣတ္ထီ ဝါ ပုရိသော ဝါ ဒဟရော ယုဝါ မဏ္ဍနကဇာတိကော သီသံနှာတော အဟိကုဏပေန ဝါ ကုက္ကုရကုဏပေန ဝါ မနုဿကုဏပေန ဝါ ကဏ္ဌေ အာသတ္တေန အဋ္ဋီယေယျ ဟရာယေယျ ဇိဂုစ္ဆေယျ, ဧဝမေဝ တေ ဘိက္ခူ သကေန ကာယေန အဋ္ဋီယန္တာ ဟရာယန္တာ ဇိဂုစ္ဆန္တာ အတ္တနာပိ အတ္တာနံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တိ, အညမညမ္ပိ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တိ, မိဂလဏ္ဍိကမ္ပိ သမဏကုတ္တကံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘သာဓု နော, အာဝုသော, ဇီဝိတာ ဝေါရော-
(ဝိ၊၁၊၈၇။)
ပေဟိ။ ဣဒံ တေ ပတ္တစီဝရံ ဘဝိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ မိဂလဏ္ဍိကော သမဏကုတ္တကော ပတ္တစီဝရေဟိ ဘဋော သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ လောဟိတကံ [လောဟိတဂတံ (က။)] အသိံ အာဒါယ ယေန ဝဂ္ဂမုဒါ နဒီ တေနုပသင်္ကမိ။
မြန်֍ ၁၆၃။ အထ ခေါ မိဂလဏ္ဍိကဿ သမဏကုတ္တကဿ လောဟိတကံ တံ အသိံ ဓောဝန္တဿ အဟုဒေဝ ကုက္ကုစ္စံ အဟု ဝိပ္ပဋိသာရော – ‘‘အလာဘာ ဝတ မေ, န ဝတ မေ လာဘာ၊ ဒုလ္လဒ္ဓံ ဝတ မေ, န ဝတ မေ သုလဒ္ဓံ။ ဗဟုံ ဝတ မယာ အပုညံ ပသုတံ, ယောဟံ ဘိက္ခူ သီလဝန္တေ ကလျာဏဓမ္မေ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ’’န္တိ။ အထ ခေါ အညတရာ မာရကာယိကာ ဒေဝတာ အဘိဇ္ဇမာနေ ဥဒကေ အာဂန္တွာ မိဂလဏ္ဍိကံ သမဏကုတ္တကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သာဓု သာဓု သပ္ပုရိသ, လာဘာ တေ သပ္ပုရိသ, သုလဒ္ဓံ တေ သပ္ပုရိသ။ ဗဟုံ တယာ သပ္ပုရိသ ပုညံ ပသုတံ, ယံ တွံ အတိဏ္ဏေ တာရေသီ’’တိ။ အထ ခေါ မိဂလဏ္ဍိကော သမဏကုတ္တကော – ‘‘လာဘာ ကိရ မေ, သုလဒ္ဓံ ကိရ မေ, ဗဟုံ ကိရ မယာ ပုညံ ပသုတံ, အတိဏ္ဏော ကိရာဟံ တာရေမီ’’တိ တိဏှံ အသိံ အာဒါယ ဝိဟာရေန ဝိဟာရံ ပရိဝေဏေန ပရိဝေဏံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘ကော အတိဏ္ဏော, ကံ တာရေမီ’’တိ? တတ္ထ ယေ တေ ဘိက္ခူ အဝီတရာဂါ တေသံ တသ္မိံ သမယေ ဟောတိယေဝ ဘယံ ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ ဟောတိ လောမဟံသော။ ယေ ပန တေ ဘိက္ခူ ဝီတရာဂါ တေသံ တသ္မိံ သမယေ န ဟောတိ ဘယံ န ဟောတိ ဆမ္ဘိတတ္တံ န ဟောတိ လောမဟံသော။ အထ ခေါ မိဂလဏ္ဍိကော သမဏကုတ္တကော ဧကမ္ပိ ဘိက္ခုံ ဧကာဟေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ, ဒွေပိ ဘိက္ခူ ဧကာဟေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ, တယောပိ ဘိက္ခူ ဧကာဟေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ, စတ္တာရောပိ ဘိက္ခူ ဧကာဟေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ, ပဉ္စပိ ဘိက္ခူ ဧကာဟေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ, ဒသပိ ဘိက္ခူ ဧကာဟေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ, ဝီသမ္ပိ ဘိက္ခူ ဧကာဟေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ, တိံသမ္ပိ ဘိက္ခူ ဧကာဟေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ, စတ္တာလီသမ္ပိ ဘိက္ခူ ဧကာဟေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ, ပညာသမ္ပိ ဘိက္ခူ ဧကာဟေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ, သဋ္ဌိမ္ပိ ဘိက္ခူ ဧကာဟေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ။
မြန်֍ ၁၆၄။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တဿ အဒ္ဓမာသဿ အစ္စယေန ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ, အာနန္ဒ, တနုဘူတော ဝိယ ဘိက္ခုသံဃော’’တိ? ‘‘တထာ ဟိ ပန, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ အနေက-
(ဝိ၊၁၊၈၈။)
ပရိယာယေန အသုဘကထံ ကထေတိ, အသုဘာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အသုဘဘာဝနာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာဒိဿ အာဒိဿ အသုဘသမာပတ္တိယာ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ။ တေ စ, ဘန္တေ, ဘိက္ခူ – ‘ဘဂဝါ ခေါ အနေကပရိယာယေန အသုဘကထံ ကထေတိ, အသုဘာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အသုဘဘာဝနာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာဒိဿ အာဒိဿ အသုဘသမာပတ္တိယာ ဝဏ္ဏံ ဘာသတီ’တိ, တေ အနေကာကာရဝေါကာရံ အသုဘဘာဝနာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ တေ သကေန ကာယေန အဋ္ဋီယန္တိ ဟရာယန္တိ ဇိဂုစ္ဆန္တိ။ သေယျထာပိ နာမ ဣတ္ထီ ဝါ ပုရိသော ဝါ ဒဟရော ယုဝါ မဏ္ဍနကဇာတိကော သီသံနှာတော အဟိကုဏပေန ဝါ ကုက္ကုရကုဏပေန ဝါ မနုဿကုဏပေန ဝါ ကဏ္ဌေ အာသတ္တေန အဋ္ဋီယေယျ ဟရာယေယျ ဇိဂုစ္ဆေယျ, ဧဝမေဝ တေ ဘိက္ခူ သကေန ကာယေန အဋ္ဋီယန္တာ ဟရာယန္တာ ဇိဂုစ္ဆန္တာ အတ္တနာပိ အတ္တာနံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တိ, အညမညမ္ပိ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တိ, မိဂလဏ္ဍိကမ္ပိ သမဏကုတ္တကံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘သာဓု နော, အာဝုသော, ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟိ။ ဣဒံ တေ ပတ္တစီဝရံ ဘဝိဿတီ’တိ။ အထ ခေါ, ဘန္တေ, မိဂလဏ္ဍိကော သမဏကုတ္တကော ပတ္တစီဝရေဟိ ဘဋော ဧကမ္ပိ ဘိက္ခုံ ဧကာဟေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ…ပေ… သဋ္ဌိမ္ပိ ဘိက္ခူ ဧကာဟေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ။ သာဓု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ အညံ ပရိယာယံ အာစိက္ခတု ယထာယံ ဘိက္ခုသံဃော အညာယ သဏ္ဌဟေယျာ’’တိ။ ‘‘တေနဟာနန္ဒ, ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ဝေသာလိံ ဥပနိဿာယ ဝိဟရန္တိ တေ သဗ္ဗေ ဥပဋ္ဌာနသာလာယံ သန္နိပါတေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ, ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ပဋိဿုဏိတွာ ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ ဝေသာလိံ ဥပနိဿာယ ဝိဟရန္တိ တေ သဗ္ဗေ ဥပဋ္ဌာနသာလာယံ သန္နိပါတေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သန္နိပတိတော, ဘန္တေ ဘိက္ခုသံဃော၊ ယဿ ဒါနိ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ကာလံ မညတီ’’တိ။
မြန်֍ ၁၆၅။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ယေန ဥပဋ္ဌာနသာလာ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ နိသဇ္ဇ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အယမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အာနာပါနဿတိသမာဓိ ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော သန္တော စေဝ ပဏီတော စ အသေစနကော စ သုခေါ စ ဝိဟာရော ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နေ စ ပါပကေ အကုသလေ ဓမ္မေ ဌာနသော အန္တရဓာပေတိ ဝူပသမေတိ။ သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိမှာနံ ပစ္ဆိမေ မာသေ ဥဟတံ [ဦဟတံ (က။)] ရဇောဇလ္လံ။
(ဝိ၊၁၊၈၉။)
တမေနံ မဟာ အကာလမေဃော ဌာနသော အန္တရဓာပေတိ ဝူပသမေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အာနာပါနဿတိသမာဓိ ဘာဝိတော ဗဟုလီကတော သန္တော စေဝ ပဏီတော စ အသေစနကော စ သုခေါ စ ဝိဟာရော ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နေ စ ပါပကေ အကုသလေ ဓမ္မေ ဌာနသော အန္တရဓာပေတိ ဝူပသမေတိ။ ကထံ ဘာဝိတော စ, ဘိက္ခဝေ, အာနာပါနဿတိသမာဓိ ကထံ ဗဟုလီကတော သန္တော စေဝ ပဏီတော စ အသေစနကော စ သုခေါ စ ဝိဟာရော ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နေ စ ပါပကေ အကုသလေ ဓမ္မေ ဌာနသော အန္တရဓာပေတိ ဝူပသမေတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အရညဂတော ဝါ ရုက္ခမူလဂတော ဝါ သုညာဂါရဂတော ဝါ နိသီဒတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ။ သော သတောဝ အဿသတိ သတော ပဿသတိ။ ဒီဃံ ဝါ အဿသန္တော ဒီဃံ အဿသာမီတိ ပဇာနာတိ, ဒီဃံ ဝါ ပဿသန္တော ဒီဃံ ပဿသာမီတိ ပဇာနာတိ။ ရဿံ ဝါ အဿသန္တော ရဿံ အဿသာမီတိ ပဇာနာတိ, ရဿံ ဝါ ပဿသန္တော ရဿံ ပဿသာမီတိ ပဇာနာတိ။ သဗ္ဗကာယပ္ပဋိသံဝေဒီ အဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ သဗ္ဗကာယပ္ပဋိသံဝေဒီ ပဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ ပဿမ္ဘယံ ကာယသင်္ခါရံ အဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ ပဿမ္ဘယံ ကာယသင်္ခါရံ ပဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ ပီတိပ္ပဋိသံဝေဒီ အဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ ပီတိပ္ပဋိသံဝေဒီ ပဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ သုခပ္ပဋိသံဝေဒီ အဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ သုခပ္ပဋိသံဝေဒီ ပဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ စိတ္တသင်္ခါရပ္ပဋိသံဝေဒီ အဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ စိတ္တသင်္ခါရပ္ပဋိသံဝေဒီ ပဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ ပဿမ္ဘယံ စိတ္တသင်္ခါရံ အဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ ပဿမ္ဘယံ စိတ္တသင်္ခါရံ ပဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ စိတ္တပ္ပဋိသံဝေဒီ အဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ စိတ္တပ္ပဋိသံဝေဒီ ပဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ အဘိပ္ပမောဒယံ စိတ္တံ…ပေ… သမာဒဟံ စိတ္တံ…ပေ… ဝိမောစယံ စိတ္တံ…ပေ… အနိစ္စာနုပဿီ…ပေ… ဝိရာဂါနုပဿီ…ပေ… နိရောဓာနုပဿီ…ပေ… ပဋိနိဿဂ္ဂါနုပဿီ အဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ ပဋိနိဿဂ္ဂါနုပဿီ ပဿသိဿာမီတိ သိက္ခတိ။ ဧဝံ ဘာဝိတော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အာနာပါနဿတိသမာဓိ ဧဝံ ဗဟုလီကတော သန္တော စေဝ ပဏီတော စ အသေစနကော စ သုခေါ စ ဝိဟာရော ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နေ စ ပါပကေ အကုသလေ ဓမ္မေ ဌာနသော အန္တရဓာပေတိ ဝူပသမေတီ’’တိ။
မြန်֍ ၁၆၆။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ အတ္တနာပိ အတ္တာနံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တိ, အညမညမ္ပိ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တိ
(ဝိ၊၁၊၉၀။)
မိဂလဏ္ဍိကမ္ပိ သမဏကုတ္တကံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘သာဓု နော, အာဝုသော, ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟိ, ဣဒံ တေ ပတ္တစီဝရံ ဘဝိဿတီ’’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, ဘိက္ခဝေ, တေသံ ဘိက္ခူနံ အနနုလောမိကံ အပ္ပဋိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ အတ္တနာပိ အတ္တာနံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဿန္တိ, အညမညမ္ပိ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဿန္တိ, မိဂလဏ္ဍိကမ္ပိ သမဏကုတ္တကံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ – ‘သာဓု နော, အာဝုသော, ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟိ, ဣဒံ တေ ပတ္တစီဝရံ ဘဝိဿတီ’တိ။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၁၆၇။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု သဉ္စိစ္စ မနုဿဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေယျ သတ္ထဟာရကံ ဝါဿ ပရိယေသေယျ, အယမ္ပိ ပါရာဇိကော ဟောတိ အသံဝါသော’’တိ။
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
မြန်֍ ၁၆၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဥပါသကော ဂိလာနော ဟောတိ။ တဿ ပဇာပတိ အဘိရူပါ ဟောတိ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ တဿာ ဣတ္ထိယာ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တာ ဟောန္တိ။ အထ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သစေ ခေါ သော, အာဝုသော, ဥပါသကော ဇီဝိဿတိ န မယံ တံ ဣတ္ထိံ လဘိဿာမ။ ဟန္ဒ မယံ, အာဝုသော, တဿ ဥပါသကဿ မရဏဝဏ္ဏံ သံဝဏ္ဏေမာ’’တိ။ အထ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ယေန သော ဥပါသကော တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဥပါသကံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘တွံ ခေါသိ, ဥပါသက, ကတကလျာဏော ကတကုသလော ကတဘီရုတ္တာဏော အကတပါပေါ အကတလုဒ္ဒေါ အကတကိဗ္ဗိသော။ ကတံ တယာ ကလျာဏံ, အကတံ တယာ ပါပံ။ ကိံ တုယှိမိနာ ပါပကေန ဒုဇ္ဇီဝိတေန! မတံ တေ ဇီဝိတာ သေယျော။ ဣတော တွံ ကာလင်္ကတော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇိဿသိ။ တတ္ထ ဒိဗ္ဗေဟိ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင်္ဂီဘူတော ပရိစာရေဿသီ’’တိ။
မြန်֍ ၁၆၉။ အထ ခေါ သော ဥပါသကော – ‘‘သစ္စံ ခေါ အယျာ အာဟံသု။ အဟဉှိ ကတကလျာဏော ကတကုသလော ကတဘီရုတ္တာဏော အကတပါပေါ အကတလုဒ္ဒေါ အကတကိဗ္ဗိသော။ ကတံ မယာ ကလျာဏံ, အကတံ မယာ
(ဝိ၊၁၊၉၁။)
ပါပံ။ ကိံ မယှိမိနာ ပါပကေန ဒုဇ္ဇီဝိတေန! မတံ မေ ဇီဝိတာ သေယျော။ ဣတော အဟံ ကာလင်္ကတော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇိဿာမိ။ တတ္ထ ဒိဗ္ဗေဟိ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင်္ဂီဘူတော ပရိစာရေဿာမီ’’တိ, သော အသပ္ပါယာနိ စေဝ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိ အသပ္ပါယာနိ စ ခါဒနီယာနိ ခါဒိ အသပ္ပါယာနိ စ သာယနီယာနိ သာယိ အသပ္ပါယာနိ စ ပါနာနိ ပိဝိ။ တဿ အသပ္ပါယာနိ စေဝ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇတော အသပ္ပါယာနိ စ ခါဒနီယာနိ ခါဒတော အသပ္ပါယာနိ စ သာယနီယာနိ သာယတော အသပ္ပါယာနိ စ ပါနာနိ ပိဝတော ခရော အာဗာဓော ဥပ္ပဇ္ဇိ။ သော တေနေဝ အာဗာဓေန ကာလမကာသိ။ တဿ ပဇာပတိ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘အလဇ္ဇိနော ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဒုဿီလာ မုသာဝါဒိနော။ ဣမေ ဟိ နာမ ဓမ္မစာရိနော သမစာရိနော ဗြဟ္မစာရိနော သစ္စဝါဒိနော သီလဝန္တော ကလျာဏဓမ္မာ ပဋိဇာနိဿန္တိ! နတ္ထိ ဣမေသံ သာမညံ နတ္ထိ ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ, နဋ္ဌံ ဣမေသံ သာမညံ နဋ္ဌံ ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ, ကုတော ဣမေသံ သာမညံ ကုတော ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ, အပဂတာ ဣမေ သာမညာ အပဂတာ ဣမေ ဗြဟ္မညာ။ ဣမေ မေ သာမိကဿ မရဏဝဏ္ဏံ သံဝဏ္ဏေသုံ။ ဣမေဟိ မေ သာမိကော မာရိတော’’တိ။ အညေပိ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘အလဇ္ဇိနော ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဒုဿီလာ မုသာဝါဒိနော။ ဣမေ ဟိ နာမ ဓမ္မစာရိနော သမစာရိနော ဗြဟ္မစာရိနော သစ္စဝါဒိနော သီလဝန္တော ကလျာဏဓမ္မာ ပဋိဇာနိဿန္တိ! နတ္ထိ ဣမေသံ သာမညံ နတ္ထိ ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ, နဋ္ဌံ ဣမေသံ သာမညံ နဋ္ဌံ ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ, ကုတော ဣမေသံ သာမညံ ကုတော ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ, အပဂတာ ဣမေ သာမညာ အပဂတာ ဣမေ ဗြဟ္မညာ။ ဣမေ ဥပါသကဿ မရဏဝဏ္ဏံ သံဝဏ္ဏေသုံ။ ဣမေဟိ ဥပါသကော မာရိတော’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥပါသကဿ မရဏဝဏ္ဏံ သံဝဏ္ဏိဿန္တီ’’တိ!
မြန်֍ ၁၇၀။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဥပါသကဿ မရဏဝဏ္ဏံ သံဝဏ္ဏေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသာ, အနနုလောမိကံ အပ္ပဋိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ,
(ဝိ၊၁၊၉၂။)
ဥပါသကဿ မရဏဝဏ္ဏံ သံဝဏ္ဏိဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၁၇၁။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု သဉ္စိစ္စ မနုဿဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေယျ သတ္ထဟာရကံ ဝါဿ ပရိယေသေယျ မရဏဝဏ္ဏံ ဝါ သံဝဏ္ဏေယျ မရဏာယ ဝါ သမာဒပေယျ – ‘အမ္ဘော ပုရိသ, ကိံ တုယှိမိနာ ပါပကေန ဒုဇ္ဇီဝိတေန, မတံ တေ ဇီဝိတာ သေယျော’တိ, ဣတိ စိတ္တမနော စိတ္တသင်္ကပ္ပေါ အနေကပရိယာယေန မရဏဝဏ္ဏံ ဝါ သံဝဏ္ဏေယျ, မရဏာယ ဝါ သမာဒပေယျ, အယမ္ပိ ပါရာဇိကော ဟောတိ အသံဝါသော’’တိ။
မြန်֍ ၁၇၂။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
သဉ္စိစ္စာတိ ဇာနန္တော သဉ္ဇာနန္တော စေစ္စ အဘိဝိတရိတွာ ဝီတိက္ကမော။
မနုဿဝိဂ္ဂဟော နာမ ယံ မာတုကုစ္ဆိသ္မိံ ပဌမံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ ပဌမံ ဝိညာဏံ ပါတုဘူတံ, ယာဝ မရဏကာလာ ဧတ္ထန္တရေ ဧသော မနုဿဝိဂ္ဂဟော နာမ။
ဇီဝိတာ ဝေါရောပေယျာတိ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ဥပစ္ဆိန္ဒတိ ဥပရောဓေတိ သန္တတိံ ဝိကောပေတိ။
သတ္ထဟာရကံ ဝါဿ ပရိယေသေယျာတိ အသိံ ဝါ သတ္တိံ ဝါ ဘေဏ္ဍိံ ဝါ [ဘေန္ဒိံ ဝါ (က။)] လဂုဠံ ဝါ [သူလံဝါ လဂုဠံဝါ (သျာ။)] ပါသာဏံ ဝါ သတ္ထံ ဝါ ဝိသံ ဝါ ရဇ္ဇုံ ဝါ။
မရဏဝဏ္ဏံ ဝါ သံဝဏ္ဏေယျာတိ ဇီဝိတေ အာဒီနဝံ ဒဿေတိ, မရဏေ ဝဏ္ဏံ ဘဏတိ။
မရဏာယ ဝါ သမာဒပေယျာတိ သတ္ထံ ဝါ အာဟရ, ဝိသံ ဝါ ခါဒ, ရဇ္ဇုယာ ဝါ ဥဗ္ဗန္ဓိတွာ ကာလင်္ကရောဟီတိ။
(ဝိ၊၁၊၉၃။)
အမ္ဘောပုရိသာတိ အာလပနာဓိဝစနမေတံ။
ကိံတုယှိမိနာ ပါပကေန ဒုဇ္ဇီဝိတေနာတိ ပါပကံ နာမ ဇီဝိတံ အဍ္ဎာနံ ဇီဝိတံ ဥပါဒါယ ဒလိဒ္ဒါနံ ဇီဝိတံ ပါပကံ လာမကံ, သဓနာနံ ဇီဝိတံ ဥပါဒါယ အဓနာနံ ဇီဝိတံ ပါပကံ, ဒေဝါနံ ဇီဝိတံ ဥပါဒါယ မနုဿာနံ ဇီဝိတံ ပါပကံ။
ဒုဇ္ဇီဝိတံ နာမ ဟတ္ထစ္ဆိန္နဿ ပါဒစ္ဆိန္နဿ ဟတ္ထပါဒစ္ဆိန္နဿ ကဏ္ဏစ္ဆိန္နဿ နာသစ္ဆိန္နဿ ကဏ္ဏနာသစ္ဆိန္နဿ, ဣမိနာ စ ပါပကေန ဣမိနာ စ ဒုဇ္ဇီဝိတေန မတံ တေ ဇီဝိတာ သေယျောတိ။
ဣတိ စိတ္တမနောတိ ယံ စိတ္တံ တံ မနော, ယံ မနော တံ စိတ္တံ။
စိတ္တသင်္ကပ္ပေါတိ မရဏသညီ မရဏစေတနော မရဏာဓိပ္ပါယော။
အနေကပရိယာယေနာတိ ဥစ္စာဝစေဟိ အာကာရေဟိ။
မရဏဝဏ္ဏံ ဝါ သံဝဏ္ဏေယျာတိ ဇီဝိတေ အာဒီနဝံ ဒဿေတိ, မရဏေ ဝဏ္ဏံ ဘဏတိ – ‘‘ဣတော တွံ ကာလင်္ကတော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇိဿသိ, တတ္ထ ဒိဗ္ဗေဟိ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင်္ဂီဘူတော ပရိစာရေဿသီ’’တိ။
မရဏာယ ဝါ သမာဒပေယျာတိ သတ္ထံ ဝါ အာဟရ, ဝိသံ ဝါ ခါဒ, ရဇ္ဇုယာ ဝါ ဥဗ္ဗန္ဓိတွာ ကာလင်္ကရောဟိ, သောဗ္ဘေ ဝါ နရကေ ဝါ ပပါတေ ဝါ ပပတာတိ။
အယမ္ပီတိ ပုရိမေ ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။
ပါရာဇိကော ဟောတီတိ သေယျထာပိ နာမ ပုထုသိလာ ဒွိဓာ ဘိန္နာ [ဒွေဓာ ဘိန္နာ (သျာ။)] အပ္ပဋိသန္ဓိကာ ဟောတိ, ဧဝမေဝ ဘိက္ခု သဉ္စိစ္စ မနုဿဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ အဿမဏော ဟောတိ အသကျပုတ္တိယော။ တေန ဝုစ္စတိ – ‘ပါရာဇိကော ဟောတီ’တိ။
(ဝိ၊၁၊၉၄။)
အသံဝါသောတိ သံဝါသော နာမ ဧကကမ္မံ ဧကုဒ္ဒေသော သမသိက္ခတာ – ဧသော သံဝါသော နာမ။ သော တေန သဒ္ဓိံ နတ္ထိ, တေန ဝုစ္စတိ အသံဝါသောတိ။
မြန်֍ ၁၇၃။ သာမံ, အဓိဋ္ဌာယ, ဒူတေန, ဒူတပရံပရာယ, ဝိသက္ကိယေန ဒူတေန, ဂတပစ္စာဂတေန ဒူတေန, အရဟော ရဟောသညီ, ရဟော အရဟောသညီ, အရဟော အရဟောသညီ, ရဟော ရဟောသညီ ကာယေန သံဝဏ္ဏေတိ, ဝါစာယ သံဝဏ္ဏေတိ, ကာယေန ဝါစာယ သံဝဏ္ဏေတိ, ဒူတေန သံဝဏ္ဏေတိ, လေခါယ သံဝဏ္ဏေတိ, ဩပါတံ အပဿေနံ, ဥပနိက္ခိပနံ, ဘေသဇ္ဇံ, ရူပူပဟာရော, သဒ္ဒူပဟာရော, ဂန္ဓူပဟာရော, ရသူပဟာရော, ဖောဋ္ဌဗ္ဗူပဟာရော, ဓမ္မူပဟာရော, အာစိက္ခနာ, အနုသာသနီ, သင်္ကေတကမ္မံ, နိမိတ္တကမ္မန္တိ။
မြန်֍ ၁၇၄။ သာမန္တိ သယံ ဟနတိ ကာယေန ဝါ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ နိဿဂ္ဂိယေန ဝါ။
အဓိဋ္ဌာယာတိ အဓိဋ္ဌဟိတွာ အာဏာပေတိ – ‘‘ဧဝံ ဝိဇ္ဈ, ဧဝံ ပဟရ, ဧဝံ ဃာတေဟီ’’တိ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော တံ မညမာနော တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော တံ မညမာနော အညံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတ္တိ, မူလဋ္ဌဿ အနာပတ္တိ။ ဝဓကဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော အညံ မညမာနော တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော အညံ မညမာနော အညံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ၊ မူလဋ္ဌဿ အနာပတ္တိ, ဝဓကဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
(ဝိ၊၁၊၉၅။)
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမဿ ပါဝဒ – ‘ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ ပါဝဒတု – ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတူ’’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော ဣတရဿ အာရောစေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဝဓကော ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, မူလဋ္ဌဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ သော တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ, အာပတ္တိ သဗ္ဗေသံ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမဿ ပါဝဒ – ‘ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ ပါဝဒတု – ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတူ’’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော အညံ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဝဓကော ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ, မူလဋ္ဌဿ အနာပတ္တိ၊ အာဏာပကဿ စ ဝဓကဿ စ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော ဂန္တွာ ပုန ပစ္စာဂစ္ဆတိ – ‘‘နာဟံ သက္ကောမိ တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတု’’န္တိ။ သော ပုန အာဏာပေတိ – ‘‘ယဒါ သက္ကောသိ တဒါ တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော အာဏာပေတွာ ဝိပ္ပဋိသာရီ န သာဝေတိ – ‘‘မာ ဃာတေဟီ’’တိ။ သော တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော အာဏာပေတွာ ဝိပ္ပဋိသာရီ သာဝေတိ – ‘‘မာ ဃာတေဟီ’’တိ။ သော – ‘‘အာဏတ္တော အဟံ တယာ’’တိ တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ, မူလဋ္ဌဿ အနာပတ္တိ။ ဝဓကဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော အာဏာပေတွာ ဝိပ္ပဋိသာရီ သာဝေတိ – ‘‘မာ ဃာတေဟီ’’တိ။ သော သာဓူတိ ဩရမတိ, ဥဘိန္နံ အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၁၇၅။ အရဟော ရဟောသညီ ဥလ္လပတိ – ‘‘အဟော ဣတ္ထန္နာမော ဟတော အဿာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ရဟော အရဟောသညီ ဥလ္လပတိ – ‘‘အဟော
(ဝိ၊၁၊၉၆။)
ဣတ္ထန္နာမော ဟတော အဿာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အရဟော အရဟောသညီ ဥလ္လပတိ – ‘‘အဟော ဣတ္ထန္နာမော ဟတော အဿာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ရဟော ရဟောသညီ ဥလ္လပတိ – ‘‘အဟော ဣတ္ထန္နာမော ဟတော အဿာ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ကာယေန သံဝဏ္ဏေတိ နာမ ကာယေန ဝိကာရံ ကရောတိ – ‘‘ယော ဧဝံ မရတိ သော ဓနံ ဝါ လဘတိ ယသံ ဝါ လဘတိ သဂ္ဂံ ဝါ ဂစ္ဆတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တာယ သံဝဏ္ဏနာယ မရိဿာမီတိ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဝါစာယ သံဝဏ္ဏေတိ နာမ ဝါစာယ ဘဏတိ – ‘‘ယော ဧဝံ မရတိ သော ဓနံ ဝါ လဘတိ ယသံ ဝါ လဘတိ သဂ္ဂံ ဝါ ဂစ္ဆတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တာယ သံဝဏ္ဏနာယ မရိဿာမီတိ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ကာယေန ဝါစာယ သံဝဏ္ဏေတိ နာမ ကာယေန စ ဝိကာရံ ကရောတိ, ဝါစာယ စ ဘဏတိ – ‘‘ယော ဧဝံ မရတိ သော ဓနံ ဝါ လဘတိ ယသံ ဝါ လဘတိ သဂ္ဂံ ဝါ ဂစ္ဆတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တာယ သံဝဏ္ဏနာယ မရိဿာမီတိ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဒူတေန သံဝဏ္ဏေတိ နာမ ဒူတဿ သာသနံ အာရောစေတိ – ‘‘ယော ဧဝံ မရတိ သော ဓနံ ဝါ လဘတိ ယသံ ဝါ လဘတိ သဂ္ဂံ ဝါ ဂစ္ဆတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒူတဿ သာသနံ သုတွာ မရိဿာမီတိ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၇၆။ လေခါယ သံဝဏ္ဏေတိ နာမ လေခံ ဆိန္ဒတိ – ‘‘ယော ဧဝံ မရတိ သော ဓနံ ဝါ လဘတိ ယသံ ဝါ လဘတိ သဂ္ဂံ ဝါ ဂစ္ဆတီ’’တိ, အက္ခရက္ခရာယ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ လေခံ ပဿိတွာ မရိဿာမီတိ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဩပါတံ နာမ မနုဿံ ဥဒ္ဒိဿ ဩပါတံ ခနတိ – ‘‘ပပတိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပပတိတေ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ အနောဒိဿ ဩပါတံ ခနတိ – ‘‘ယော ကောစိ
(ဝိ၊၁၊၉၇။)
ပပတိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ မနုဿော တသ္မိံ ပပတတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပပတိတေ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ယက္ခော ဝါ ပေတော ဝါ တိရစ္ဆာနဂတမနုဿဝိဂ္ဂဟော ဝါ တသ္မိံ ပပတတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပပတိတေ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ တိရစ္ဆာနဂတော တသ္မိံ ပပတတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပပတိတေ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿ။
မြန်֍ ၁၇၇။ အပဿေနံ နာမ အပဿေနေ သတ္ထံ ဝါ ဌပေတိ ဝိသေန ဝါ မက္ခေတိ ဒုဗ္ဗလံ ဝါ ကရောတိ သောဗ္ဘေ ဝါ နရကေ ဝါ ပပါတေ ဝါ ဌပေတိ – ‘‘ပပတိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သတ္ထေန ဝါ ဝိသေန ဝါ ပပတိတေန ဝါ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဥပနိက္ခိပနံ နာမ အသိံ ဝါ သတ္တိံ ဝါ ဘေဏ္ဍိံ ဝါ လဂုဠံ ဝါ ပါသာဏံ ဝါ သတ္ထံ ဝါ ဝိသံ ဝါ ရဇ္ဇုံ ဝါ ဥပနိက္ခိပတိ – ‘‘ဣမိနာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ‘‘တေန မရိဿာမီ’’တိ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဘေသဇ္ဇံ နာမ သပ္ပိံ ဝါ နဝနီတံ ဝါ တေလံ ဝါ မဓုံ ဝါ ဖာဏိတံ ဝါ ဒေတိ – ‘‘ဣမံ သာယိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တံ သာယိတေ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၇၈။ ရူပူပဟာရော နာမ အမနာပိကံ ရူပံ ဥပသံဟရတိ ဘယာနကံ ဘေရဝံ – ‘‘ဣမံ ပဿိတွာ ဥတ္တသိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တံ ပဿိတွာ ဥတ္တသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မနာပိကံ ရူပံ ဥပသံဟရတိ [ဥပသံဟရတိ ပေမနီယံ ဟဒယင်္ဂမံ (သျာ။)] – ‘‘ဣမံ ပဿိတွာ အလာဘကေန သုဿိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တံ ပဿိတွာ အလာဘကေန သုဿတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
သဒ္ဒူပဟာရော နာမ အမနာပိကံ သဒ္ဒံ ဥပသံဟရတိ ဘယာနကံ ဘေရဝံ – ‘‘ဣမံ သုတွာ ဥတ္တသိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တံ သုတွာ
(ဝိ၊၁၊၉၈။)
ဥတ္တသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မနာပိကံ သဒ္ဒံ ဥပသံဟရတိ ပေမနီယံ ဟဒယင်္ဂမံ – ‘‘ဣမံ သုတွာ အလာဘကေန သုဿိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တံ သုတွာ အလာဘကေန သုဿတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဂန္ဓူပဟာရော နာမ အမနာပိကံ ဂန္ဓံ ဥပသံဟရတိ ဇေဂုစ္ဆံ ပါဋိကုလျံ [ပဋိကူလံ (?)] – ‘‘ဣမံ ဃာယိတွာ ဇေဂုစ္ဆတာ ပါဋိကုလျတာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တံ ဃာယိတေ ဇေဂုစ္ဆတာ ပါဋိကုလျတာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မနာပိကံ ဂန္ဓံ ဥပသံဟရတိ – ‘‘ဣမံ ဃာယိတွာ အလာဘကေန သုဿိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တံ ဃာယိတွာ အလာဘကေန သုဿတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ရသူပဟာရော နာမ အမနာပိကံ ရသံ ဥပသံဟရတိ ဇေဂုစ္ဆံ ပါဋိကုလျံ [ပဋိကူလံ (?)] – ‘‘ဣမံ သာယိတွာ ဇေဂုစ္ဆတာ ပါဋိကုလျတာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တံ သာယိတေ ဇေဂုစ္ဆတာ ပါဋိကုလျတာ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မနာပိကံ ရသံ ဥပသံဟရတိ – ‘‘ဣမံ သာယိတွာ အလာဘကေန သုဿိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တံ သာယိတွာ အလာဘကေန သုဿတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဖောဋ္ဌဗ္ဗူပဟာရော နာမ အမနာပိကံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဥပသံဟရတိ ဒုက္ခသမ္ဖဿံ ခရသမ္ဖဿံ – ‘‘ဣမိနာ ဖုဋ္ဌော မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တေန ဖုဋ္ဌဿ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ မနာပိကံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဥပသံဟရတိ သုခသမ္ဖဿံ မုဒုသမ္ဖဿံ – ‘‘ဣမိနာ ဖုဋ္ဌော အလာဘကေန သုဿိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တေန ဖုဋ္ဌော အလာဘကေန သုဿတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
ဓမ္မူပဟာရော နာမ နေရယိကဿ နိရယကထံ ကထေတိ – ‘‘ဣမံ သုတွာ ဥတ္တသိတွာ မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တံ သုတွာ ဥတ္တသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ကလျာဏကမ္မဿ သဂ္ဂကထံ ကထေတိ – ‘‘ဣမံ သုတွာ အဓိမုတ္တော မရိဿတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တံ
(ဝိ၊၁၊၉၉။)
သုတွာ အဓိမုတ္တော မရိဿာမီတိ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၁၇၉။ အာစိက္ခနာ နာမ ပုဋ္ဌော ဘဏတိ – ‘‘ဧဝံ မရဿု။ ယော ဧဝံ မရတိ သော ဓနံ ဝါ လဘတိ ယသံ ဝါ လဘတိ သဂ္ဂံ ဝါ ဂစ္ဆတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တာယ အာစိက္ခနာယ မရိဿာမီတိ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
အနုသာသနီ နာမ အပုဋ္ဌော ဘဏတိ – ‘‘ဧဝံ မရဿု။ ယော ဧဝံ မရတိ သော ဓနံ ဝါ လဘတိ ယသံ ဝါ လဘတိ သဂ္ဂံ ဝါ ဂစ္ဆတီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တာယ အနုသာသနိယာ မရိဿာမီတိ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဥပ္ပါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ မရတိ, အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
သင်္ကေတကမ္မံ နာမ သင်္ကေတံ ကရောတိ ပုရေဘတ္တံ ဝါ ပစ္ဆာဘတ္တံ ဝါ ရတ္တိံ ဝါ ဒိဝါ ဝါ – ‘‘တေန သင်္ကေတေန တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တေန သင်္ကေတေန တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ပါရာဇိကဿ။ တံ သင်္ကေတံ ပုရေ ဝါ ပစ္ဆာ ဝါ တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ, မူလဋ္ဌဿ အနာပတ္တိ, ဝဓကဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
နိမိတ္တကမ္မံ နာမ နိမိတ္တံ ကရောတိ – ‘‘အက္ခိံ ဝါ နိခဏိဿာမိ ဘမုကံ ဝါ ဥက္ခိပိဿာမိ သီသံ ဝါ ဥက္ခိပိဿာမိ, တေန နိမိတ္တေန တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တေန နိမိတ္တေန တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ပါရာဇိကဿ။ တံ နိမိတ္တံ ပုရေ ဝါ ပစ္ဆာ ဝါ တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ, မူလဋ္ဌဿ အနာပတ္တိ, ဝဓကဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
အနာပတ္တိ အသဉ္စိစ္စ အဇာနန္တဿ နမရဏာဓိပ္ပါယဿ ဥမ္မတ္တကဿ [ဥမ္မတ္တကဿ ခိတ္တစိတ္တဿ ဝေဒနာဋ္ဋဿ (သျာ။)] အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
မနုဿဝိဂ္ဂဟပါရာဇိကမှိ ပဌမဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။
(ဝိ၊၁၊၁၀၀။)
ဝိနီတဝတ္ထုဥဒ္ဒါနဂါထာ
သံဝဏ္ဏနာ နိသီဒန္တော, မုသလောဒုက္ခလေန စ၊
ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတာဘိသန္နော, အဂ္ဂဝီမံသနာဝိသံ။
တယော စ ဝတ္ထုကမ္မေဟိ, ဣဋ္ဌကာဟိပရေ တယော၊
ဝါသီ ဂေါပါနသီ စေဝ, အဋ္ဋကောတရဏံ ပတိ။
သေဒံ နတ္ထုဉ္စ သမ္ဗာဟော, နှာပနဗ္ဘဉ္ဇနေန စ၊
ဥဋ္ဌာပေန္တော နိပါတေန္တော, အန္နပါနေန မာရဏံ။
ဇာရဂဗ္ဘော သပတ္တီ စ, မာတာ ပုတ္တံ ဥဘော ဝဓိ၊
ဥဘော န မိယျရေ မဒ္ဒါ, တာပံ ဝဉ္ဈာ ဝိဇာယိနီ။
ပတောဒံ နိဂ္ဂဟေ ယက္ခော, ဝါဠယက္ခဉ္စ ပါဟိဏိ၊
တံ မညမာနော ပဟရိ, သဂ္ဂဉ္စ နိရယံ ဘဏေ။
အာဠဝိယာ တယော ရုက္ခာ, ဒါယေဟိ အပရေ တယော၊
မာ ကိလမေသိ န တုယှံ, တက္ကံ သောဝီရကေန စာတိ။
ဝိနီတဝတ္ထု
မြန်֍ ၁၈၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တဿ ဘိက္ခူ ကာရုညေန မရဏဝဏ္ဏံ သံဝဏ္ဏေသုံ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ, ကစ္စိ နု ခေါ မယံ ပါရာဇိကံ အာပတ္တိံ အာပန္နာ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အာပတ္တိံ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အာပန္နာ ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပိဏ္ဍစာရိကော ဘိက္ခု ပီဌကေ ပိလောတိကာယ ပဋိစ္ဆန္နံ ဒါရကံ နိသီဒန္တော ဩတ္ထရိတွာ မာရေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ, ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ ပါရာဇိကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပဋိဝေက္ခိတွာ အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ ယော နိသီဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဘတ္တဂ္ဂေ အန္တရဃရေ အာသနံ ပညပေန္တော မုသလေ ဥဿိတေ ဧကံ မုသလံ အဂ္ဂဟေသိ။ ဒုတိယော မုသလော ပရိပတိတွာ အညတရဿ ဒါရကဿ မတ္ထကေ အဝတ္ထာသိ။
(ဝိ၊၁၊၁၀၁။)
သော ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘အသဉ္စိစ္စ အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အသဉ္စိစ္စာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဘတ္တဂ္ဂေ အန္တရဃရေ အာသနံ ပညပေန္တော ဥဒုက္ခလဘဏ္ဍိကံ အက္ကမိတွာ ပဝဋ္ဋေသိ။ အညတရံ ဒါရကံ ဩတ္ထရိတွာ မာရေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အသဉ္စိစ္စာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ပိတာပုတ္တာ ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတာ ဟောန္တိ။ ကာလေ အာရောစိတေ ပုတ္တော ပိတရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, သံဃော တံ ပတိမာနေတီ’’တိ ပိဋ္ဌိယံ ဂဟေတွာ ပဏာမေသိ။ သော ပပတိတွာ ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာဟံ, ဘဂဝါ, မရဏာဓိပ္ပါယော’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ပိတာပုတ္တာ ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတာ ဟောန္တိ။ ကာလေ အာရောစိတေ ပုတ္တော ပိတရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, သံဃော တံ ပတိမာနေတီ’’တိ မရဏာဓိပ္ပါယော ပိဋ္ဌိယံ ဂဟေတွာ ပဏာမေသိ။ သော ပပတိတွာ ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ပိတာပုတ္တာ ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတာ ဟောန္တိ။ ကာလေ အာရောစိတေ ပုတ္တော ပိတရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, သံဃော တံ ပတိမာနေတီ’’တိ မရဏာဓိပ္ပါယော ပိဋ္ဌိယံ ဂဟေတွာ ပဏာမေသိ။ သော ပပတိတွာ န ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၈၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဘုဉ္ဇန္တဿ မံသံ ကဏ္ဌေ ဝိလဂ္ဂံ ဟောတိ။ အညတရော ဘိက္ခု တဿ ဘိက္ခုနော ဂီဝါယံ ပဟာရံ အဒါသိ။ သလောဟိတံ မံသံ ပတိ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဘုဉ္ဇန္တဿ မံသံ ကဏ္ဌေ ဝိလဂ္ဂံ ဟောတိ။ အညတရော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော တဿ ဘိက္ခုနော ဂီဝါယံ ပဟာရံ အဒါသိ။ သလောဟိတံ မံသံ ပတိ။ သော ဘိက္ခု
(ဝိ၊၁၊၁၀၂။)
ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဘုဉ္ဇန္တဿ မံသံ ကဏ္ဌေ ဝိလဂ္ဂံ ဟောတိ။ အညတရော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော တဿ ဘိက္ခုနော ဂီဝါယံ ပဟာရံ အဒါသိ။ သလောဟိတံ မံသံ ပတိ။ သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပိဏ္ဍစာရိကော ဘိက္ခု ဝိသဂတံ ပိဏ္ဍပါတံ လဘိတွာ ပဋိက္ကမနံ ဟရိတွာ ဘိက္ခူနံ အဂ္ဂကာရိကံ အဒါသိ။ တေ ဘိက္ခူ ကာလမကံသု။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာဟံ, ဘဂဝါ, ဇာနာမီ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အဇာနန္တဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဝီမံသာဓိပ္ပါယော အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဝိသံ အဒါသိ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘ဝီမံသာဓိပ္ပါယော အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၈၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ [အာဠဝိကာ (သျာ။)] ဘိက္ခူ ဝိဟာရဝတ္ထုံ ကရောန္တိ။ အညတရော ဘိက္ခု ဟေဋ္ဌာ ဟုတွာ သိလံ ဥစ္စာရေသိ။ ဥပရိမေန ဘိက္ခုနာ ဒုဂ္ဂဟိတာ သိလာ ဟေဋ္ဌိမဿ ဘိက္ခုနော မတ္ထကေ အဝတ္ထာသိ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အသဉ္စိစ္စာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ ဘိက္ခူ ဝိဟာရဝတ္ထုံ ကရောန္တိ။ အညတရော ဘိက္ခု ဟေဋ္ဌာ ဟုတွာ သိလံ ဥစ္စာရေသိ။ ဥပရိမော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော ဟေဋ္ဌိမဿ ဘိက္ခုနော မတ္ထကေ သိလံ မုဉ္စိ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၀၃။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ ဘိက္ခူ ဝိဟာရဿ ကုဋ္ဋံ ဥဋ္ဌာပေန္တိ။ အညတရော ဘိက္ခု ဟေဋ္ဌာ ဟုတွာ ဣဋ္ဌကံ ဥစ္စာရေသိ။ ဥပရိမေန ဘိက္ခုနာ ဒုဂ္ဂဟိတာ ဣဋ္ဌကာ ဟေဋ္ဌိမဿ ဘိက္ခုနော မတ္ထကေ အဝတ္ထာသိ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတိ, ဘိက္ခု, အသဉ္စိစ္စာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ ဘိက္ခူ ဝိဟာရဿ ကုဋ္ဋံ ဥဋ္ဌာပေန္တိ။ အညတရော ဘိက္ခု ဟေဋ္ဌာ ဟုတွာ ဣဋ္ဌကံ ဥစ္စာရေသိ။ ဥပရိမော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော ဟေဋ္ဌိမဿ ဘိက္ခုနော မတ္ထကေ ဣဋ္ဌကံ မုဉ္စိ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၈၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ ကရောန္တိ။ အညတရော ဘိက္ခု ဟေဋ္ဌာ ဟုတွာ ဝါသိံ ဥစ္စာရေသိ။ ဥပရိမေန ဘိက္ခုနာ ဒုဂ္ဂဟိတာ ဝါသီ ဟေဋ္ဌိမဿ ဘိက္ခုနော မတ္ထကေ အဝတ္ထာသိ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အသဉ္စိစ္စာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ ကရောန္တိ။ အညတရော ဘိက္ခု ဟေဋ္ဌာ ဟုတွာ ဝါသိံ ဥစ္စာရေသိ။ ဥပရိမော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော ဟေဋ္ဌိမဿ ဘိက္ခုနော မတ္ထကေ ဝါသိံ မုဉ္စိ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ ကရောန္တိ။ အညတရော ဘိက္ခု ဟေဋ္ဌာ ဟုတွာ ဂေါပါနသိံ ဥစ္စာရေသိ။ ဥပရိမေန ဘိက္ခုနာ ဒုဂ္ဂဟိတာ ဂေါပါနသီ ဟေဋ္ဌိမဿ ဘိက္ခုနော မတ္ထကေ အဝတ္ထာသိ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အသဉ္စိစ္စာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ ကရောန္တိ။ အညတရော ဘိက္ခု ဟေဋ္ဌာ ဟုတွာ ဂေါပါနသိံ ဥစ္စာရေသိ။ ဥပရိမော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော ဟေဋ္ဌိမဿ ဘိက္ခုနော မတ္ထကေ ဂေါပါနသိံ မုဉ္စိ။
(ဝိ၊၁၊၁၀၄။)
သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ ကရောန္တာ အဋ္ဋကံ ဗန္ဓန္တိ။ အညတရော ဘိက္ခု အညတရံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဝုသော, အတြဋ္ဌိတော ဗန္ဓာဟီ’’တိ။ သော တတြဋ္ဌိတော ဗန္ဓန္တော ပရိပတိတွာ ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာဟံ, ဘဂဝါ, မရဏာဓိပ္ပါယော’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ ကရောန္တာ အဋ္ဋကံ ဗန္ဓန္တိ။ အညတရော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော အညတရံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဝုသော, အတြဋ္ဌိတော ဗန္ဓာဟီ’’တိ။ သော တတြဋ္ဌိတော ဗန္ဓန္တော ပရိပတိတွာ ကာလမကာသိ…ပေ… ပရိပတိတွာ န ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ဆာဒေတွာ ဩတရတိ။ အညတရော ဘိက္ခု တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဝုသော, ဣတော ဩတရာဟီ’’တိ။ သော တေန ဩတရန္တော ပရိပတိတွာ ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ဆာဒေတွာ ဩတရတိ။ အညတရော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဝုသော, ဣတော ဩတရာဟီ’’တိ။ သော တေန ဩတရန္တော ပရိပတိတွာ ကာလမကာသိ…ပေ… ပရိပတိတွာ န ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အနဘိရတိယာ ပီဠိတော ဂိဇ္ဈကူဋံ ပဗ္ဗတံ အဘိရုဟိတွာ ပပါတေ ပပတန္တော အညတရံ ဝိလီဝကာရံ ဩတ္ထရိတွာ မာရေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, အတ္တာနံ ပါတေတဗ္ဗံ။ ယော ပါတေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၀၅။)
တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဂိဇ္ဈကူဋံ ပဗ္ဗတံ အဘိရုဟိတွာ ဒဝါယ သိလံ ပဝိဇ္ဈိံသု။ သာ အညတရံ ဂေါပါလကံ ဩတ္ထရိတွာ မာရေသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ …ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, ဒဝါယ သိလာ ပဝိဇ္ဈိတဗ္ဗာ။ ယော ပဝိဇ္ဈေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၈၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ သေဒေသုံ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ မရဏာဓိပ္ပါယာ သေဒေသုံ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော သီသာဘိတာပေါ ဟောတိ။ တဿ ဘိက္ခူ နတ္ထုံ အဒံသု။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော သီသာဘိတာပေါ ဟောတိ။ တဿ ဘိက္ခူ မရဏာဓိပ္ပါယာ နတ္ထုံ အဒံသု။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ သမ္ဗာဟေသုံ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ မရဏာဓိပ္ပါယာ သမ္ဗာဟေသုံ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခု နှာပေသုံ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၀၆။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ မရဏာဓိပ္ပါယာ နှာပေသုံ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ တေလေန အဗ္ဘဉ္ဇိံသု။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ မရဏာဓိပ္ပါယာ တေလေန အဗ္ဘဉ္ဇိံသု။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၈၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ ဥဋ္ဌာပေသုံ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ မရဏာဓိပ္ပါယာ ဥဋ္ဌာပေသုံ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ နိပါတေသုံ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ မရဏာဓိပ္ပါယာ နိပါတေသုံ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တဿ ဘိက္ခူ အန္နံ အဒံသု။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၀၇။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တဿ ဘိက္ခူ မရဏာဓိပ္ပါယာ အန္နံ အဒံသု။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တဿ ဘိက္ခု ပါနံ အဒံသု။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တဿ ဘိက္ခူ မရဏာဓိပ္ပါယာ ပါနံ အဒံသု။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၈၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ပဝုတ္ထပတိကာ ဇာရေန ဂဗ္ဘိနီ ဟောတိ။ သာ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣင်္ဃာယျ ဂဗ္ဘပါတနံ ဇာနာဟီ’’တိ။ ‘‘သုဋ္ဌု, ဘဂိနီ’’တိ တဿာ ဂဗ္ဘပါတနံ အဒါသိ။ ဒါရကော ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ပုရိသဿ ဒွေ ပဇာပတိယော ဟောန္တိ – ဧကာ ဝဉ္ဈာ, ဧကာ ဝိဇာယိနီ။ ဝဉ္ဈာ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစေ သာ, ဘန္တေ, ဝိဇာယိဿတိ သဗ္ဗဿ ကုဋုမ္ဗဿ ဣဿရာ ဘဝိဿတိ။ ဣင်္ဃာယျ, တဿာ ဂဗ္ဘပါတနံ ဇာနာဟီ’’တိ။‘‘သုဋ္ဌု, ဘဂိနီ’’တိ တဿာ ဂဗ္ဘပါတနံ အဒါသိ။ ဒါရကော ကာလမကာသိ, မာတာ န ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ပုရိသဿ ဒွေ ပဇာပတိယော ဟောန္တိ – ဧကာ ဝဉ္ဈာ, ဧကာ ဝိဇာယိနီ။ ဝဉ္ဈာ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစေ သာ, ဘန္တေ, ဝိဇာယိဿတိ သဗ္ဗဿ ကုဋုမ္ဗဿ ဣဿရာ ဘဝိဿတိ။ ဣင်္ဃာယျ, တဿာ ဂဗ္ဘပါတနံ ဇာနာဟီ’’တိ။ ‘‘သုဋ္ဌု, ဘဂိနီ’’တိ တဿာ ဂဗ္ဘပါတနံ အဒါသိ။ မာတာ ကာလမကာသိ, ဒါရကော န ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၀၈။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ပုရိသဿ ဒွေ ပဇာပတိယော ဟောန္တိ – ဧကာ ဝဉ္ဈာ, ဧကာ ဝိဇာယိနီ။ ဝဉ္ဈာ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစေ သာ, ဘန္တေ, ဝိဇာယိဿတိ သဗ္ဗဿ ကုဋုမ္ဗဿ ဣဿရာ ဘဝိဿတိ။ ဣင်္ဃာယျ, တဿာ ဂဗ္ဘပါတနံ ဇာနာဟီ’’တိ။ ‘‘သုဋ္ဌု, ဘဂိနီ’’တိ တဿာ ဂဗ္ဘပါတနံ အဒါသိ။ ဥဘော ကာလမကံသု…ပေ… ဥဘော န ကာလမကံသု။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၈၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဂဗ္ဘိနီ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣင်္ဃာယျ, ဂဗ္ဘပါတနံ ဇာနာဟီ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘဂိနိ, မဒ္ဒဿူ’’တိ။ သာ မဒ္ဒါပေတွာ ဂဗ္ဘံ ပါတေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဂဗ္ဘိနီ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣင်္ဃာယျ, ဂဗ္ဘပါတနံ ဇာနာဟီ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘဂိနိ, တာပေဟီ’’တိ။ သာ တာပေတွာ ဂဗ္ဘံ ပါတေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဝဉ္ဈာ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣင်္ဃာယျ, ဘေသဇ္ဇံ ဇာနာဟိ ယေနာဟံ ဝိဇာယေယျ’’န္တိ။ ‘‘သုဋ္ဌု, ဘဂိနီ’’တိ တဿာ ဘေသဇ္ဇံ အဒါသိ။ သာ ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဝိဇာယိနီ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣင်္ဃာယျ, ဘေသဇ္ဇံ ဇာနာဟိ ယေနာဟံ န ဝိဇာယေယျ’’န္တိ။ ‘‘သုဋ္ဌု, ဘဂိနီ’’တိ တဿာ ဘေသဇ္ဇံ အဒါသိ။ သာ ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သတ္တရသဝဂ္ဂိယံ ဘိက္ခုံ အင်္ဂုလိပတောဒကေန ဟာသေသုံ။ သော ဘိက္ခု ဥတ္တန္တော အနဿာသကော ကာလမကာသိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿာ’’တိ [ပါရာဇိကဿ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ (သျာ။)]။
(ဝိ၊၁၊၁၀၉။)
တေန ခေါ ပန သမယေန သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယံ ဘိက္ခုံ ကမ္မံ ကရိဿာမာတိ ဩတ္ထရိတွာ မာရေသုံ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘူတဝေဇ္ဇကော ဘိက္ခု ယက္ခံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အညတရံ ဘိက္ခုံ ဝါဠယက္ခဝိဟာရံ ပါဟေသိ။ တံ ယက္ခာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသုံ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော အညတရံ ဘိက္ခုံ ဝါဠယက္ခဝိဟာရံ ပါဟေသိ။ တံ ယက္ခာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသုံ…ပေ… တံ ယက္ခာ ဇီဝိတာ န ဝေါရောပေသုံ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အညတရံ ဘိက္ခုံ ဝါဠကန္တာရံ ပါဟေသိ။ တံ ဝါဠာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသုံ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော အညတရံ ဘိက္ခုံ ဝါဠကန္တာရံ ပါဟေသိ။ တံ ဝါဠာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသုံ…ပေ… တံ ဝါဠာ ဇီဝိတာ န ဝေါရောပေသုံ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အညတရံ ဘိက္ခုံ စောရကန္တာရံ ပါဟေသိ။ တံ စောရာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသုံ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော အညတရံ ဘိက္ခုံ စောရကန္တာရံ ပါဟေသိ။ တံ စောရာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသုံ…ပေ… တံ စောရာ ဇီဝိတာ န ဝေါရောပေသုံ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၈၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု တံ မညမာနော တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ…ပေ… တံ မညမာနော အညံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ…ပေ… အညံ မညမာနော တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ…ပေ…
(ဝိ၊၁၊၁၁၀။)
အညံ မညမာနော အညံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အမနုဿေန ဂဟိတော ဟောတိ။ အညတရော ဘိက္ခု တဿ ဘိက္ခုနော ပဟာရံ အဒါသိ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အမနုဿေန ဂဟိတော ဟောတိ။ အညတရော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော တဿ ဘိက္ခုနော ပဟာရံ အဒါသိ။ သော ဘိက္ခု ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဘိက္ခု န ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကလျာဏကမ္မဿ သဂ္ဂကထံ ကထေသိ။ သော အဓိမုတ္တော ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော ကလျာဏကမ္မဿ သဂ္ဂကထံ ကထေသိ။ သော အဓိမုတ္တော ကာလမကာသိ…ပေ… သော အဓိမုတ္တော န ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု နေရယိကဿ နိရယကထံ ကထေသိ။ သော ဥတ္တသိတွာ ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော နေရယိကဿ နိရယကထံ ကထေသိ။ သော ဥတ္တသိတွာ ကာလမကာသိ…ပေ… သော ဥတ္တသိတွာ န ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၈၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ ကရောန္တာ ရုက္ခံ ဆိန္ဒန္တိ။ အညတရော ဘိက္ခု အညတရံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဝုသော, အတြဋ္ဌိတော ဆိန္ဒာဟီ’’တိ။ တံ တတြဋ္ဌိတံ ဆိန္ဒန္တံ ရုက္ခော ဩတ္ထရိတွာ
(ဝိ၊၁၊၁၁၁။)
မာရေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ ဘိက္ခူ နဝကမ္မံ ကရောန္တာ ရုက္ခံ ဆိန္ဒန္တိ။ အညတရော ဘိက္ခု မရဏာဓိပ္ပါယော အညတရံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဝုသော, အတြဋ္ဌိတော ဆိန္ဒာဟီ’’တိ။ တံ တတြဋ္ဌိတံ ဆိန္ဒန္တံ ရုက္ခော ဩတ္ထရိတွာ မာရေသိ…ပေ… ရုက္ခော ဩတ္ထရိတွာ န မာရေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၉၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဒါယံ အာလိမ္ပေသုံ [အာဠိမ္ပေသုံ (သျာ။ က။)]၊ မနုဿာ ဒဍ္ဎာ ကာလမကံသု။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, နမရဏာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ မရဏာဓိပ္ပါယာ ဒါယံ အာလိမ္ပေသုံ။ မနုဿာ ဒဍ္ဎာ ကာလမကံသု…ပေ… မနုဿာ ဒဍ္ဎာ န ကာလမကံသု။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၉၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အာဃာတနံ ဂန္တွာ စောရဃာတံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဝုသော, မာယိမံ ကိလမေသိ။ ဧကေန ပဟာရေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟီ’’တိ။ ‘‘သုဋ္ဌု, ဘန္တေ’’တိ ဧကေန ပဟာရေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အာဃာတနံ ဂန္တွာ စောရဃာတံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဝုသော, မာယိမံ ကိလမေသိ။ ဧကေန ပဟာရေန ဇီဝိတာ ဝေါရောပေဟီ’’တိ။ သော – ‘‘နာဟံ တုယှံ ဝစနံ ကရိဿာမီ’’တိ တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၁၉၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော ဉာတိဃရေ ဟတ္ထပါဒစ္ဆိန္နော ဉာတကေဟိ သမ္ပရိကိဏ္ဏော ဟောတိ။ အညတရော ဘိက္ခု တေ မနုဿေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဝုသော, ဣစ္ဆထ ဣမဿ မရဏ’’န္တိ? ‘‘အာမ, ဘန္တေ, ဣစ္ဆာမာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ တက္ကံ ပါယေထာ’’တိ။ တေ တံ တက္ကံ ပါယေသုံ။
(ဝိ၊၁၊၁၁၂။)
သော ကာလမကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော ကုလဃရေ ဟတ္ထပါဒစ္ဆိန္နော ဉာတကေဟိ သမ္ပရိကိဏ္ဏော ဟောတိ။ အညတရာ ဘိက္ခုနီ တေ မနုဿေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဝုသော, ဣစ္ဆထ ဣမဿ မရဏ’’န္တိ? ‘‘အာမယျေ, ဣစ္ဆာမာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ လောဏသောဝီရကံ ပါယေထာ’’တိ။ တေ တံ လောဏသောဝီရကံ ပါယေသုံ။ သော ကာလမကာသိ။ တဿာ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ။ အထ ခေါ သာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အာပတ္တိံ သာ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနီ အာပန္နာ ပါရာဇိက’’န္တိ။
တတိယပါရာဇိကံ သမတ္တံ။
၄။ စတုတ္ထပါရာဇိကံ
မြန်֍ ၁၉၃။ [ဣဒံ ဝတ္ထု ပါစိ။ ၆၇] တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ သန္ဒိဋ္ဌာ သမ္ဘတ္တာ ဘိက္ခူ ဝဂ္ဂုမုဒါယ နဒိယာ တီရေ ဝဿံ ဥပဂစ္ဆိံသု။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝဇ္ဇီ ဒုဗ္ဘိက္ခာ ဟောတိ ဒွီဟိတိကာ သေတဋ္ဌိကာ သလာကာဝုတ္တာ, န သုကရာ ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေန ယာပေတုံ။ အထ ခေါ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဧတရဟိ ခေါ ဝဇ္ဇီ ဒုဗ္ဘိက္ခာ ဒွီဟိတိကာ သေတဋ္ဌိကာ သလာကာဝုတ္တာ, န သုကရာ ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေန ယာပေတုံ။ ကေန နု ခေါ မယံ ဥပါယေန သမဂ္ဂါ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ဖာသုကံ ဝဿံ ဝသေယျာမ, န စ ပိဏ္ဍကေန ကိလမေယျာမာ’’တိ? ဧကစ္စေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဟန္ဒ မယံ, အာဝုသော, ဂိဟီနံ ကမ္မန္တံ အဓိဋ္ဌေမ, ဧဝံ တေ အမှာကံ ဒါတုံ မညိဿန္တိ။ ဧဝံ မယံ သမဂ္ဂါ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ဖာသုကံ ဝဿံ ဝသိဿာမ, န စ ပိဏ္ဍကေန ကိလမိဿာမာ’’တိ။ ဧကစ္စေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အလံ, အာဝုသော, ကိံ
(ဝိ၊၁၊၁၁၃။)
ဂိဟီနံ ကမ္မန္တံ အဓိဋ္ဌိတေန! ဟန္ဒ မယံ, အာဝုသော, ဂိဟီနံ ဒူတေယျံ ဟရာမ, ဧဝံ တေ အမှာကံ ဒါတုံ မညိဿန္တိ။ ဧဝံ မယံ သမဂ္ဂါ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ဖာသုကံ ဝဿံ ဝသိဿာမ, န စ ပိဏ္ဍကေန ကိလမိဿာမာ’’တိ။ ဧကစ္စေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အလံ, အာဝုသော, ကိံ ဂိဟီနံ ကမ္မန္တံ အဓိဋ္ဌိတေန! ကိံ ဂိဟီနံ ဒူတေယျံ ဟဋေန! ဟန္ဒ မယံ, အာဝုသော, ဂိဟီနံ အညမညဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသိဿာမ – ‘အသုကော ဘိက္ခု ပဌမဿ ဈာနဿ လာဘီ, အသုကော ဘိက္ခု ဒုတိယဿ ဈာနဿ လာဘီ, အသုကော ဘိက္ခု တတိယဿ ဈာနဿ လာဘီ, အသုကော ဘိက္ခု စတုတ္ထဿ ဈာနဿ လာဘီ, အသုကော ဘိက္ခု သောတာပန္နော, အသုကော ဘိက္ခု သကဒါဂါမီ, အသုကော ဘိက္ခု အနာဂါမီ, အသုကော ဘိက္ခု အရဟာ, အသုကော ဘိက္ခု တေဝိဇ္ဇော, အသုကော ဘိက္ခု ဆဠဘိညော’တိ။ ဧဝံ တေ အမှာကံ ဒါတုံ မညိဿန္တိ။ ဧဝံ မယံ သမဂ္ဂါ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ဖာသုကံ ဝဿံ ဝသိဿာမ, န စ ပိဏ္ဍကေန ကိလမိဿာမာ’’တိ။ ‘‘ဧသောယေဝ ခေါ, အာဝုသော, သေယျော ယော အမှာကံ ဂိဟီနံ အညမညဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ ဝဏ္ဏော ဘာသိတော’’တိ။
မြန်֍ ၁၉၄။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဂိဟီနံ အညမညဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသိံသု – ‘‘အသုကော ဘိက္ခု ပဌမဿ ဈာနဿ လာဘီ…ပေ… အသုကော ဘိက္ခု ဆဠဘိညော’’တိ။ အထ ခေါ တေ မနုဿာ – ‘‘လာဘာ ဝတ နော, သုလဒ္ဓံ ဝတ နော, ယေသံ ဝတ နော ဧဝရူပါ ဘိက္ခူ ဝဿံ ဥပဂတာ၊ န ဝတ နော ဣတော ပုဗ္ဗေ ဧဝရူပါ ဘိက္ခူ ဝဿံ ဥပဂတာ ယထယိမေ ဘိက္ခူ သီလဝန္တော ကလျာဏဓမ္မာ’’တိ, တေ န တာဒိသာနိ ဘောဇနာနိ အတ္တနာ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ မာတာပိတူနံ ဒေန္တိ ပုတ္တဒါရဿ ဒေန္တိ ဒါသကမ္မကရပေါရိသဿ ဒေန္တိ မိတ္တာမစ္စာနံ ဒေန္တိ ဉာတိသာလောဟိတာနံ ဒေန္တိ, ယာဒိသာနိ ဘိက္ခူနံ ဒေန္တိ။ တေ န တာဒိသာနိ ခါဒနီယာနိ သာယနီယာနိ ပါနာနိ အတ္တနာ ခါဒန္တိ သာယန္တိ ပိဝန္တိ မာတာပိတူနံ ဒေန္တိ ပုတ္တဒါရဿ ဒေန္တိ ဒါသကမ္မကရပေါရိသဿ ဒေန္တိ မိတ္တာမစ္စာနံ ဒေန္တိ ဉာတိသာလောဟိတာနံ ဒေန္တိ, ယာဒိသာနိ ဘိက္ခူနံ ဒေန္တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဝဏ္ဏဝါ အဟေသုံ ပီဏိန္ဒြိယာ ပသန္နမုခဝဏ္ဏာ ဝိပ္ပသန္နဆဝိဝဏ္ဏာ။
အာစိဏ္ဏံ ခေါ ပနေတံ ဝဿံဝုဋ္ဌာနံ ဘိက္ခူနံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဝဿံဝုဋ္ဌာ တေမာသစ္စယေန သေနာသနံ သံသာမေတွာ ပတ္တစီဝရံ အာဒါယ ယေန ဝေသာလီ တေန ပက္ကမိံသု။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန ဝေသာလီ မဟာဝနံ ကူဋာဂါရသာလာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။
(ဝိ၊၁၊၁၁၄။)
တေန ခေါ ပန သမယေန ဒိသာသု ဝဿံဝုဋ္ဌာ ဘိက္ခူ ကိသာ ဟောန္တိ လူခါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏာ ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတာ ဓမနိသန္ထတဂတ္တာ၊ ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယာ ပန ဘိက္ခူ ဝဏ္ဏဝါ ဟောန္တိ ပီဏိန္ဒြိယာ ပသန္နမုခဝဏ္ဏာ ဝိပ္ပသန္နဆဝိဝဏ္ဏာ။ အာစိဏ္ဏံ ခေါ ပနေတံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ အာဂန္တုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ပဋိသမ္မောဒိတုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ, ဘိက္ခဝေ, ခမနီယံ ကစ္စိ ယာပနီယံ ကစ္စိ သမဂ္ဂါ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ဖာသုကံ ဝဿံ ဝသိတ္ထ န စ ပိဏ္ဍကေန ကိလမိတ္ထာ’’တိ? ‘‘ခမနီယံ, ဘဂဝါ, ယာပနီယံ, ဘဂဝါ။ သမဂ္ဂါ စ မယံ, ဘန္တေ, သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ဖာသုကံ ဝဿံ ဝသိမှာ, န စ ပိဏ္ဍကေန ကိလမိမှာ’’တိ။ ဇာနန္တာပိ တထာဂတာ ပုစ္ဆန္တိ, ဇာနန္တာပိ န ပုစ္ဆန္တိ…ပေ… ဒွီဟာကာရေဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝန္တော ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆန္တိ – ဓမ္မံ ဝါ ဒေသေဿာမ, သာဝကာနံ ဝါ သိက္ခာပဒံ ပညာပေဿာမာတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယထာ ကထံ ပန တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, သမဂ္ဂါ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ဖာသုကံ ဝဿံ ဝသိတ္ထ န စ ပိဏ္ဍကေန ကိလမိတ္ထာ’’တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ – ‘‘ကစ္စိ ပန ဝေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘူတ’’န္တိ? ‘‘အဘူတံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသာ, အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, ဥဒရဿ ကာရဏာ ဂိဟီနံ အညမညဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသိဿထ! ဝရံ တုမှေဟိ, မောဃပုရိသာ, တိဏှေန ဂေါဝိကန္တနေန [ဂေါဝိကတ္တနေန (သီ။ က။)] ကုစ္ဆိံ ပရိကန္တော, န တွေဝ ဥဒရဿ ကာရဏာ ဂိဟီနံ အညမညဿ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ ဝဏ္ဏော ဘာသိတော! တံ ကိဿ ဟေတု? တတော နိဒါနဉှိ, မောဃပုရိသာ, မရဏံ ဝါ နိဂစ္ဆေယျ မရဏမတ္တံ ဝါ ဒုက္ခံ, န တွေဝ တပ္ပစ္စယာ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇေယ။ ဣတော နိဒါနဉ္စ ခေါ, မောဃပုရိသာ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇေယျ။ နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ’’…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –
မြန်֍ ၁၉၅။ ‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, မဟာစောရာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စဿ မဟာစောရဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ကုဒါဿု နာမာဟံ သတေန ဝါ သဟဿေန ဝါ ပရိဝုတော ဂါမနိဂမရာဇ-
(ဝိ၊၁၊၁၁၅။)
ဓာနီသု အာဟိဏ္ဍိဿာမိ ဟနန္တော ဃာတေန္တော ဆိန္ဒန္တော ဆေဒါပေန္တော ပစန္တော ပါစေန္တော’တိ! သော အပရေန သမယေန သတေန ဝါ သဟဿေန ဝါ ပရိဝုတော ဂါမနိဂမရာဇဓာနီသု အာဟိဏ္ဍတိ ဟနန္တော ဃာတေန္တော ဆိန္ဒန္တော ဆေဒါပေန္တော ပစန္တော ပါစေန္တော။ ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စဿ ပါပဘိက္ခုနော ဧဝံ ဟောတိ – ‘ကုဒါဿု နာမာဟံ သတေန ဝါ သဟဿေန ဝါ ပရိဝုတော ဂါမနိဂမရာဇဓာနီသု စာရိကံ စရိဿာမိ သက္ကတော ဂရုကတော မာနိတော ပူဇိတော အပစိတော ဂဟဋ္ဌာနဉ္စေဝ ပဗ္ဗဇိတာနဉ္စ, လာဘီ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာန’န္တိ! သော အပရေန သမယေန သတေန ဝါ သဟဿေန ဝါ ပရိဝုတော ဂါမနိဂမရာဇဓာနီသု စာရိကံ စရတိ သက္ကတော ဂရုကတော မာနိတော ပူဇိတော အပစိတော ဂဟဋ္ဌာနဉ္စေဝ ပဗ္ဗဇိတာနဉ္စ, လာဘီ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမော မဟာစောရော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ပါပဘိက္ခု တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ ပရိယာပုဏိတွာ အတ္တနော ဒဟတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယော မဟာစောရော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ပါပဘိက္ခု သုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစာရိံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တံ အမူလကေန အဗြဟ္မစရိယေန အနုဒ္ဓံသေတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, တတိယော မဟာစောရော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။
‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ပါပဘိက္ခု ယာနိ တာနိ သံဃဿ ဂရုဘဏ္ဍာနိ ဂရုပရိက္ခာရာနိ, သေယျထိဒံ – အာရာမော အာရာမဝတ္ထု ဝိဟာရော ဝိဟာရဝတ္ထု မဉ္စော ပီဌံ ဘိသိ ဗိမ္ဗောဟနံ [ဗိမ္ဗောဟနံ (သီ။ သျာ။)] လောဟကုမ္ဘီ လောဟဘာဏကံ လောဟဝါရကော လောဟကဋာဟံ ဝါသီ ပရသု [ဖရသု (သီ။ သျာ။)] ကုဌာရီ ကုဒါလော နိခါဒနံ ဝလ္လိ ဝေဠု မုဉ္ဇံ ပဗ္ဗဇံ တိဏံ မတ္တိကာ ဒါရုဘဏ္ဍံ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ, တေဟိ ဂိဟိံ သင်္ဂဏှာတိ ဥပလာပေတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထော မဟာစောရော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။
‘‘သဒေဝကေ, ဘိက္ခဝေ, လောကေ သမာရကေ သဗြဟ္မကေ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ အယံ အဂ္ဂေါ မဟာစောရော ယော အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ထေယျာယ ဝေါ, ဘိက္ခဝေ, ရဋ္ဌပိဏ္ဍော ဘုတ္တော’’တိ။
[သံ။ နိ။ ၁။၃၅]
(ဝိ၊၁၊၁၁၆။)
အညထာ သန္တမတ္တာနံ, အညထာ ယော ပဝေဒယေ၊
နိကစ္စ ကိတဝဿေဝ, ဘုတ္တံ ထေယျေန တဿ တံ။
[ဓ။ ပ။ ၃၀၇ ဓမ္မပဒေပိ] ကာသာဝကဏ္ဌာ ဗဟဝေါ, ပါပဓမ္မာ အသညတာ၊
ပါပါ ပါပေဟိ ကမ္မေဟိ, နိရယံ တေ ဥပပဇ္ဇရေ။
[ဓ။ ပ။ ၃၀၇ ဓမ္မပဒေပိ] သေယျော အယောဂုဠော ဘုတ္တော, တတ္တော အဂ္ဂိသိခူပမော၊
ယဉ္စေ ဘုဉ္ဇေယျ ဒုဿီလော, ရဋ္ဌပိဏ္ဍံ အသညတောတိ။
အထ ခေါ ဘဂဝါ တေ ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဒုဗ္ဘရတာယ ဒုပ္ပေါသတာယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အနဘိဇာနံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ အတ္တုပနာယိကံ အလမရိယဉာဏဒဿနံ သမုဒါစရေယျ – ‘ဣတိ ဇာနာမိ ဣတိ ပဿာမီ’တိ, တတော အပရေန သမယေန သမနုဂ္ဂါဟီယမာနော ဝါ အသမနုဂ္ဂါဟီယမာနော ဝါ အာပန္နော ဝိသုဒ္ဓါပေက္ခော ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘အဇာနမေဝံ, အာဝုသော, အဝစံ ဇာနာမိ, အပဿံ ပဿာမိ။ တုစ္ဆံ မုသာ ဝိလပိ’န္တိ, အယမ္ပိ ပါရာဇိကော ဟောတိ အသံဝါသော’’တိ။
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
မြန်֍ ၁၉၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌသညိနော အပတ္တေ ပတ္တသညိနော အနဓိဂတေ အဓိဂတသညိနော အသစ္ဆိကတေ သစ္ဆိကတသညိနော အဓိမာနေန အညံ ဗျာကရိံသု။ တေသံ အပရေန သမယေန ရာဂါယပိ စိတ္တံ နမတိ ဒေါသာယပိ စိတ္တံ နမတိ မောဟာယပိ စိတ္တံ နမတိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ မယဉ္စမှ အဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌသညိနော အပတ္တေ ပတ္တသညိနော အနဓိဂတေ အဓိဂတသညိနော အသစ္ဆိကတေ သစ္ဆိကတသညိနော, အဓိမာနေန အညံ ဗျာကရိမှာ။ ကစ္စိ နု ခေါ မယံ ပါရာဇိကံ အာပတ္တိံ အာပန္နာ’’တိ? တေ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ဟောန္တိ ယေ တေ, အာနန္ဒ [ဟောန္တိ ယေဝါနန္ဒ (သျာ။), ဟောန္တိ တေ အာနန္ဒ (သီ။)], ဘိက္ခူ အဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌသညိနော အပတ္တေ ပတ္တသညိနော အနဓိဂတေ အဓိဂတသညိနော အသစ္ဆိကတေ သစ္ဆိကတသညိနော အဓိမာနေန အညံ ဗျာကရောန္တိ။ တဉ္စ ခေါ ဧတံ အဗ္ဗောဟာရိက’’န္တိ။
‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
(ဝိ၊၁၊၁၁၇။)
မြန်֍ ၁၉၇။ ‘‘ယောပန ဘိက္ခု အနဘိဇာနံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ အတ္တုပနာယိကံ အလမရိယဉာဏဒဿနံ သမုဒါစရေယျ – ‘ဣတိ ဇာနာမိ ဣတိ ပဿာမီ’တိ, တတော အပရေန သမယေန သမနုဂ္ဂါဟီယမာနော ဝါ အသမနုဂ္ဂါဟီယမာနော ဝါ အာပန္နော ဝိသုဒ္ဓါပေက္ခော ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘အဇာနမေဝံ, အာဝုသော, အဝစံ ဇာနာမိ, အပဿံ ပဿာမိ။ တုစ္ဆံ မုသာ ဝိလပိ’န္တိ, အညတြ အဓိမာနာ, အယမ္ပိ ပါရာဇိကော ဟောတိ အသံဝါသော’’တိ။
မြန်֍ ၁၉၈။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
အနဘိဇာနန္တိ အသန္တံ အဘူတံ အသံဝိဇ္ဇမာနံ အဇာနန္တော အပဿန္တော အတ္တနိ ကုသလံ ဓမ္မံ – အတ္ထိ မေ ကုသလော ဓမ္မောတိ။
[ပါစိ။ ၇၀]ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မော နာမ ဈာနံ ဝိမောက္ခော [ဝိမောက္ခံ (သီ။ သျာ။)] သမာဓိ သမာပတ္တိ ဉာဏဒဿနံ မဂ္ဂဘာဝနာ ဖလသစ္ဆိကိရိယာ ကိလေသပ္ပဟာနံ ဝိနီဝရဏတာ စိတ္တဿ သုညာဂါရေ အဘိရတိ။
အတ္တုပနာယိကန္တိ တေ ဝါ ကုသလေ ဓမ္မေ အတ္တနိ ဥပနေတိ အတ္တာနံ ဝါ တေသု ကုသလေသု ဓမ္မေသု ဥပနေတိ။
ဉာဏန္တိ တိဿော ဝိဇ္ဇာ။ ဒဿနန္တိ ယံ ဉာဏံ တံ ဒဿနံ။ ယံ ဒဿနံ တံ ဉာဏံ။
သမုဒါစရေယျာတိ အာရောစေယျ ဣတ္ထိယာ ဝါ ပုရိသဿ ဝါ ဂဟဋ္ဌဿ ဝါ ပဗ္ဗဇိတဿ ဝါ။
ဣတိ ဇာနာမိ ဣတိ ပဿာမီတိ ဇာနာမဟံ ဧတေ ဓမ္မေ, ပဿာမဟံ ဧတေ ဓမ္မေ အတ္ထိ စ ဧတေ ဓမ္မာ မယိ, အဟဉ္စ ဧတေသု ဓမ္မေသု သန္ဒိဿာမီတိ။
တတော အပရေန သမယေနာတိ ယသ္မိံ ခဏေ သမုဒါစိဏ္ဏံ ဟောတိ တံ ခဏံ တံ လယံ တံ မုဟုတ္တံ ဝီတိဝတ္တေ။
သမနုဂ္ဂါဟီယမာနောတိ ယံ ဝတ္ထု ပဋိညာတံ ဟောတိ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ သမနုဂ္ဂါဟီယမာနော – ‘‘ကိန္တေ အဓိဂတံ, ကိန္တိ တေ အဓိဂတံ, ကဒါ တေ အဓိဂတံ, ကတ္ထ တေ အဓိဂတံ, ကတမေ တေ ကိလေသာ ပဟီနာ, ကတမေသံ တွံ ဓမ္မာနံ လာဘီ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၁၈။)
အသမနုဂ္ဂါဟီယမာနောတိ န ကေနစိ ဝုစ္စမာနော။
အာပန္နောတိ ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပိတွာ ပါရာဇိကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော ဟောတိ။
ဝိသုဒ္ဓါပေက္ခောတိ ဂိဟီ ဝါ ဟောတုကာမော ဥပါသကော ဝါ ဟောတုကာမော အာရာမိကော ဝါ ဟောတုကာမော သာမဏေရော ဝါ ဟောတုကာမော။
အဇာနမေဝံ, အာဝုသော, အဝစံ – ဇာနာမိ, အပဿံ ပဿာမီတိ နာဟံ ဧတေ ဓမ္မေ ဇာနာမိ, နာဟံ ဧတေ ဓမ္မေ ပဿာမိ, နတ္ထိ စ ဧတေ ဓမ္မာ မယိ, န စာဟံ ဧတေသု ဓမ္မေသု သန္ဒိဿာမီတိ။
တုစ္ဆံ မုသာ ဝိလပိန္တိ တုစ္ဆကံ မယာ ဘဏိတံ, မုသာ မယာ ဘဏိတံ, အဘူတံ မယာ ဘဏိတံ, အဇာနန္တေန မယာ ဘဏိတံ။
အညတြ အဓိမာနာတိ ဌပေတွာ အဓိမာနံ။
အယမ္ပီတိ ပုရိမေ ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။
ပါရာဇိကော ဟောတီတိ သေယျထာပိ နာမ တာလော မတ္ထကစ္ဆိန္နော အဘဗ္ဗော ပုန ဝိရူဠှိယာ, ဧဝမေဝ ဘိက္ခု ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပိတွာ အဿမဏော ဟောတိ အသကျပုတ္တိယော။ တေန ဝုစ္စတိ – ‘‘ပါရာဇိကော ဟောတီ’’တိ။
အသံဝါသောတိ သံဝါသော နာမ ဧကကမ္မံ ဧကုဒ္ဒေသော သမသိက္ခတာ – ဧသော သံဝါသော နာမ။ သော တေန သဒ္ဓိံ နတ္ထိ။ တေန ဝုစ္စတိ – ‘‘အသံဝါသော’’တိ။
မြန်֍ ၁၉၉။ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မော နာမ ဈာနံ ဝိမောက္ခော သမာဓိ သမာပတ္တိ ဉာဏဒဿနံ မဂ္ဂဘာဝနာ ဖလသစ္ဆိကိရိယာ ကိလေသပ္ပဟာနံ ဝိနီဝရဏတာ စိတ္တဿ သုညာဂါရေ အဘိရတိ။
[ပါစိ။ ၇၀]ဈာနန္တိ ပဌမံ ဈာနံ ဒုတိယံ ဈာနံ တတိယံ ဈာနံ စတုတ္ထံ ဈာနံ။
[ပါစိ။ ၇၀]ဝိမောက္ခောတိ သုညတော ဝိမောက္ခော အနိမိတ္တော ဝိမောက္ခော အပ္ပဏိဟိတော ဝိမောက္ခော။
[ပါစိ။ ၇၀]သမာဓီတိ သုညတော သမာဓိ အနိမိတ္တော သမာဓိ အပ္ပဏိဟိတော သမာဓိ။
(ဝိ၊၁၊၁၁၉။)
[ပါစိ။ ၇၀]သမာပတ္တီတိ သုညတာ သမာပတ္တိ အနိမိတ္တာ သမာပတ္တိ အပ္ပဏိဟိတာ သမာပတ္တိ။
[ပါစိ။ ၇၀]ဉာဏဒဿနန္တိ တိဿော ဝိဇ္ဇာ။
[ပါစိ။ ၇၀]မဂ္ဂဘာဝနာတိ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ, စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ, စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါ, ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ, ပဉ္စ ဗလာနိ, သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ, အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ။
[ပါစိ။ ၇၀]ဖလသစ္ဆိကိရိယာတိ သောတာပတ္တိဖလဿ သစ္ဆိကိရိယာ, သကဒါဂါမိဖလဿ သစ္ဆိကိရိယာ, အနာဂါမိဖလဿ သစ္ဆိကိရိယာ, အရဟတ္တဿ [အရဟတ္တဖလဿ (သျာ။)] သစ္ဆိကိရိယာ။
[ပါစိ။ ၇၀]ကိလေသပ္ပဟာနန္တိ ရာဂဿ ပဟာနံ ဒေါသဿ ပဟာနံ မောဟဿ ပဟာနံ။
[ပါစိ။ ၇၀]ဝိနီဝရဏတာ စိတ္တဿာတိ ရာဂါ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏတာ, ဒေါသာ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏတာ, မောဟာ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏတာ။
[ပါစိ။ ၇၀]သုညာဂါရေ အဘိရတီတိ ပဌမေန ဈာနေန သုညာဂါရေ အဘိရတိ, ဒုတိယေန ဈာနေန သုညာဂါရေ အဘိရတိ, တတိယေန ဈာနေန သုညာဂါရေ အဘိရတိ, စတုတ္ထေန ဈာနေန သုညာဂါရေ အဘိရတိ။
မြန်֍ ၂၀၀။ တီဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ, ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ။
စတူဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ။
ပဉ္စဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ ဝိနိဓာယ ခန္တိံ။
(ဝိ၊၁၊၁၂၀။)
ဆဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ။
သတ္တဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
မြန်֍ ၂၀၁။ တီဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇာမီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ။
စတူဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇာမီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ။
ပဉ္စဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇာမီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ။
ဆဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇာမီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ။
သတ္တဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇာမီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
(ဝိ၊၁၊၁၂၁။)
မြန်֍ ၂၀၂။ တီဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပန္နောတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ။
စတူဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပန္နောတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ။
ပဉ္စဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပန္နောတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ။
ဆဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပန္နောတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ။
သတ္တဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပန္နောတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
မြန်֍ ၂၀၃။ တီဟာကာရေဟိ ပဌမဿ ဈာနဿ လာဘီမှီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ။
စတူဟာကာရေဟိ ပဌမဿ ဈာနဿ လာဘီမှီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ။
(ဝိ၊၁၊၁၂၂။)
ပဉ္စဟာကာရေဟိ ပဌမဿ ဈာနဿ လာဘီမှီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ။
ဆဟာကာရေဟိ ပဌမဿ ဈာနဿ လာဘီမှီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ။
သတ္တဟာကာရေဟိ ပဌမဿ ဈာနဿ လာဘီမှီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
မြန်֍ ၂၀၄။ တီဟာကာရေဟိ ပဌမဿ ဈာနဿ ဝသီမှီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ။
စတူဟာကာရေဟိ ပဌမဿ ဈာနဿ ဝသီမှီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ။
ပဉ္စဟာကာရေဟိ ပဌမဿ ဈာနဿ ဝသီမှီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ။
ဆဟာကာရေဟိ ပဌမဿ ဈာနဿ ဝသီမှီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ။
(ဝိ၊၁၊၁၂၃။)
သတ္တဟာကာရေဟိ ပဌမဿ ဈာနဿ ဝသီမှီတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
မြန်֍ ၂၀၅။ တီဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ။
စတူဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ။
ပဉ္စဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ။
ဆဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ။
သတ္တဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
ယထာ ဣဒံ ပဌမံ ဈာနံ ဝိတ္ထာရိတံ တံ သဗ္ဗမ္ပိ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၂၀၆။ တီဟာကာရေဟိ…ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ ဒုတိယံ ဈာနံ…ပေ… တတိယံ ဈာနံ…ပေ… စတုတ္ထံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော…
(ဝိ၊၁၊၁၂၄။)
စတုတ္ထဿ ဈာနဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… စတုတ္ထံ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
မြန်֍ ၂၀၇။ တီဟာကာရေဟိ သုညတံ ဝိမောက္ခံ… အနိမိတ္တံ ဝိမောက္ခံ… အပ္ပဏိဟိတံ ဝိမောက္ခံ… သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… အပ္ပဏိဟိတဿ ဝိမောက္ခဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… အပ္ပဏိဟိတော ဝိမောက္ခော သစ္ဆိကတော မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ…။
တီဟာကာရေဟိ သုညတံ သမာဓိံ… အနိမိတ္တံ သမာဓိံ… အပ္ပဏိဟိတံ သမာဓိံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… အပ္ပဏိဟိတဿ သမာဓိဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… အပ္ပဏိဟိတော သမာဓိ သစ္ဆိကတော မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ သုညတံ သမာပတ္တိံ… အနိမိတ္တံ သမာပတ္တိံ… အပ္ပဏိဟိတံ သမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… အပ္ပဏိဟိတာယ သမာပတ္တိယာ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… အပ္ပဏိဟိတာ သမာပတ္တိ သစ္ဆိကတာ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ တိဿော ဝိဇ္ဇာ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ သမာပန္နော… တိဿန္နံ ဝိဇ္ဇာနံ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… တိဿော ဝိဇ္ဇာ သစ္ဆိကတာ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ… စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနေ… စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒေ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… စတုန္နံ ဣဒ္ဓိပါဒါနံ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါ သစ္ဆိကတာ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ… ပဉ္စ ဗလာနိ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော … ပဉ္စန္နံ ဗလာနံ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဉ္စဗလာနိ သစ္ဆိကတာနိ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… သတ္တန္နံ ဗောဇ္ဈင်္ဂါနံ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ သစ္ဆိကတာ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
(ဝိ၊၁၊၁၂၅။)
တီဟာကာရေဟိ အရိယံ အဋ္ဌင်္ဂိကံ မဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… အရိယဿ အဋ္ဌင်္ဂိကဿ မဂ္ဂဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ သစ္ဆိကတော မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ သောတာပတ္တိဖလံ… သကဒါဂါမိဖလံ… အနာဂါမိဖလံ… အရဟတ္တံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… အရဟတ္တဿ လာဘီမှိ ဝသီမှိ အရဟတ္တံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ရာဂေါ မေ စတ္တော ဝန္တော မုတ္တော ပဟီနော ပဋိနိဿဋ္ဌော ဥက္ခေဋိတော သမုက္ခေဋိတောတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ဒေါသော မေ စတ္တော ဝန္တော မုတ္တော ပဟီနော ပဋိနိဿဋ္ဌော ဥက္ခေဋိတော သမုက္ခေဋိတောတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ မောဟော မေ စတ္တော ဝန္တော မုတ္တော ပဟီနော ပဋိနိဿဋ္ဌော ဥက္ခေဋိတော သမုက္ခေဋိတောတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ရာဂါ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ဒေါသာ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ …ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ မောဟာ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ – ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
သုဒ္ဓိကံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၁၊၁၂၆။)
မြန်֍ ၂၀၈။ တီဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ပဌမဿ စ ဈာနဿ ဒုတိယဿ စ ဈာနဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ…။
တီဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ တတိယဉ္စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ပဌမဿ စ ဈာနဿ တတိယဿ စ ဈာနဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ တတိယဉ္စ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ စတုတ္ထဉ္စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ပဌမဿ စ ဈာနဿ စတုတ္ထဿ စ ဈာနဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ စတုတ္ထဉ္စ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ သုညတဉ္စ ဝိမောက္ခံ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ အနိမိတ္တဉ္စ ဝိမောက္ခံ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ အပ္ပဏိဟိတဉ္စ ဝိမောက္ခံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ပဌမဿ စ ဈာနဿ အပ္ပဏိဟိတဿ စ ဝိမောက္ခဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ အပ္ပဏိဟိတော စ ဝိမောက္ခော သစ္ဆိကတော မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ သုညတဉ္စ သမာဓိံ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ အနိမိတ္တဉ္စ သမာဓိံ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ အပ္ပဏိဟိတဉ္စ သမာဓိံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော ပဌမဿ စ ဈာနဿ အပ္ပဏိဟိတဿ စ သမာဓိဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ အပ္ပဏိဟိတော စ သမာဓိ သစ္ဆိကတော မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ သုညတဉ္စ သမာပတ္တိံ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ အနိမိတ္တဉ္စ သမာပတ္တိံ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ အပ္ပဏိဟိတဉ္စ သမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော ပဌမဿ စ ဈာနဿ အပ္ပဏိဟိတာယ စ သမာပတ္တိယာ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ အပ္ပဏိဟိတာ စ သမာပတ္တိ သစ္ဆိကတာ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ တိဿော စ ဝိဇ္ဇာ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ပဌမဿ စ ဈာနဿ တိဿန္နဉ္စ ဝိဇ္ဇာနံ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ တိဿော စ ဝိဇ္ဇာ သစ္ဆိကတာ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
(ဝိ၊၁၊၁၂၇။)
တီဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ စတ္တာရော စ သတိပဋ္ဌာနေ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ စတ္တာရော စ သမ္မပ္ပဓာနေ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ စတ္တာရော စ ဣဒ္ဓိပါဒေ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ပဌမဿ စ ဈာနဿ စတုန္နဉ္စ ဣဒ္ဓိပါဒါနံ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ စတ္တာရော စ ဣဒ္ဓိပါဒါ သစ္ဆိကတာ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ ပဉ္စ စ ဣန္ဒြိယာနိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ ပဉ္စ စ ဗလာနိ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ပဌမဿ စ ဈာနဿ ပဉ္စန္နဉ္စ ဗလာနံ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ ပဉ္စ စ ဗလာနိ သစ္ဆိကတာနိ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၂၀၉။ တီဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ သတ္တ စ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ပဌမဿ စ ဈာနဿ သတ္တန္နဉ္စ ဗောဇ္ဈင်္ဂါနံ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ သတ္တ စ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ သစ္ဆိကတာ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ အရိယဉ္စ အဋ္ဌင်္ဂိကံ မဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ပဌမဿ စ ဈာနဿ အရိယဿ စ အဋ္ဌင်္ဂိကဿ မဂ္ဂဿ လာဘီမှိ ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ အရိယော စ အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ သစ္ဆိကတော မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ သောတာပတ္တိဖလဉ္စ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ သကဒါဂါမိဖလဉ္စ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ အနာဂါမိဖလဉ္စ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ အရဟတ္တဉ္စ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ပဌမဿ စ ဈာနဿ အရဟတ္တဿ စ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ အရဟတ္တဉ္စ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ပဌမဿ စ ဈာနဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာ, ရာဂေါ စ မေ စတ္တော… ဒေါသော စ မေ စတ္တော… မောဟော စ မေ စတ္တော ဝန္တော မုတ္တော ပဟီနော ပဋိနိဿဋ္ဌော ဥက္ခေဋိတော သမုက္ခေဋိတောတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ…ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ပဌမဿ စ ဈာနဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ပဌမဉ္စ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာ, ရာဂါ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ… ဒေါသာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ…
(ဝိ၊၁၊၁၂၈။)
မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
ခဏ္ဍစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၁၀။ တီဟာကာရေဟိ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ တတိယဉ္စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ဒုတိယဿ စ ဈာနဿ တတိယဿ စ ဈာနဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ တတိယဉ္စ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ စတုတ္ထဉ္စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ဒုတိယဿ စ ဈာနဿ စတုတ္ထဿ စ ဈာနဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ စတုတ္ထဉ္စ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ သုညတဉ္စ ဝိမောက္ခံ… အနိမိတ္တဉ္စ ဝိမောက္ခံ… အပ္ပဏိဟိတဉ္စ ဝိမောက္ခံ… သုညတဉ္စ သမာဓိံ… အနိမိတ္တဉ္စ သမာဓိံ… အပ္ပဏိဟိတဉ္စ သမာဓိံ… သုညတဉ္စ သမာပတ္တိံ… အနိမိတ္တဉ္စ သမာပတ္တိံ… အပ္ပဏိဟိတဉ္စ သမာပတ္တိံ… တိဿော စ ဝိဇ္ဇာ… စတ္တာရော စ သတိပဋ္ဌာနေ… စတ္တာရော စ သမ္မပ္ပဓာနေ… စတ္တာရော စ ဣဒ္ဓိပါဒေ… ပဉ္စ စ ဣန္ဒြိယာနိ… ပဉ္စ စ ဗလာနိ… သတ္တ စ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ… အရိယဉ္စ အဋ္ဌင်္ဂိကံ မဂ္ဂံ… သောတာပတ္တိဖလဉ္စ… သကဒါဂါမိဖလဉ္စ… အနာဂါမိဖလဉ္စ… အရဟတ္တဉ္စ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ဒုတိယဿ စ ဈာနဿ အရဟတ္တဿ စ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ အရဟတ္တဉ္စ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ဒုတိယဿ စ ဈာနဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာ, ရာဂေါ စ မေ စတ္တော… ဒေါသော စ မေ စတ္တော… မောဟော စ မေ စတ္တော ဝန္တော မုတ္တော ပဟီနော ပဋိနိဿဋ္ဌော ဥက္ခေဋိတော သမုက္ခေဋိတော။ ရာဂါ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ… ဒေါသာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
(ဝိ၊၁၊၁၂၉။)
တီဟာကာရေဟိ …ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ ပဌမဉ္စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ဒုတိယဿ စ ဈာနဿ ပဌမဿ စ ဈာနဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ ပဌမဉ္စ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ…ပေ… ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
ဗဒ္ဓစက္ကံ။
ဧဝံ ဧကေကံ မူလံ ကာတုန ဗဒ္ဓစက္ကံ ပရိဝတ္တကံ ကတ္တဗ္ဗံ။
ဣဒံ သံခိတ္တံ။
မြန်֍ ၂၁၁။ တီဟာကာရေဟိ တတိယဉ္စ ဈာနံ စတုတ္ထဉ္စ ဈာနံ…ပေ… တတိယဉ္စ ဈာနံ အရဟတ္တဉ္စ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… တတိယဿ စ ဈာနဿ အရဟတ္တဿ စ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… တတိယဉ္စ ဈာနံ အရဟတ္တဉ္စ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ တတိယဉ္စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… တတိယဿ စ ဈာနဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… တတိယဉ္စ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာ, ရာဂေါ စ မေ စတ္တော… ဒေါသော စ မေ စတ္တော… မောဟော စ မေ စတ္တော ဝန္တော မုတ္တော ပဟီနော ပဋိနိဿဋ္ဌော ဥက္ခေဋိတော သမုက္ခေဋိတော။ ရာဂါ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ… ဒေါသာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ တတိယဉ္စ ဈာနံ ပဌမဉ္စ ဈာနံ… တတိယဉ္စ ဈာနံ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… တတိယဿ စ ဈာနဿ ဒုတိယဿ စ ဈာနဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… တတိယဉ္စ ဈာနံ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီကာရေဟိ မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ ပဌမဉ္စ ဈာနံ…ပေ… ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ… တတိယဉ္စ ဈာနံ… စတုတ္ထဉ္စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိံ သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ စတုတ္ထဿ စ ဈာနဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ စတုတ္ထဉ္စ ဈာနံ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၂၁၂။ တီဟာကာရေဟိ မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ သုညတဉ္စ ဝိမောက္ခံ… အနိမိတ္တဉ္စ ဝိမောက္ခံ… အပ္ပဏိဟိတဉ္စ ဝိမောက္ခံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ အပ္ပဏိဟိတဿ စ
(ဝိ၊၁၊၁၃၀။)
ဝိမောက္ခဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ အပ္ပဏိဟိတော စ ဝိမောက္ခော သစ္ဆိကတော မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ သုညတဉ္စ သမာဓိံ… အနိမိတ္တဉ္စ သမာဓိံ… အပ္ပဏိဟိတဉ္စ သမာဓိံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ အပ္ပဏိဟိတဿ စ သမာဓိဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ အပ္ပဏိဟိတော စ သမာဓိ သစ္ဆိကတော မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ သုညတဉ္စ သမာပတ္တိံ… အနိမိတ္တဉ္စ သမာပတ္တိံ… အပ္ပဏိဟိတဉ္စ သမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇိံ သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ အပ္ပဏိဟိတာယ စ သမာပတ္တိယာ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ အပ္ပဏိဟိတာ စ သမာပတ္တိ သစ္ဆိကတာ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ တိဿော စ ဝိဇ္ဇာ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… ‘မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ တိဿန္နဉ္စ ဝိဇ္ဇာနံ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ တိဿော စ ဝိဇ္ဇာ သစ္ဆိကတာ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ စတ္တာရော စ သတိပဋ္ဌာနေ… စတ္တာရော စ သမ္မပ္ပဓာနေ… စတ္တာရော စ ဣဒ္ဓိပါဒေ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ စတုန္နဉ္စ ဣဒ္ဓိပါဒါနံ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ စတ္တာရော စ ဣဒ္ဓိပါဒါ သစ္ဆိကတာ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
မြန်֍ ၂၁၃။ တီဟာကာရေဟိ မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ ပဉ္စ စ ဣန္ဒြိယာနိ… ပဉ္စ စ ဗလာနိ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ ပဉ္စန္နဉ္စ ဗလာနံ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ ပဉ္စ စ ဗလာနိ သစ္ဆိကတာနိ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
(ဝိ၊၁၊၁၃၁။)
တီဟာကာရေဟိ မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ သတ္တ စ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ သတ္တန္နဉ္စ ဗောဇ္ဈင်္ဂါနံ လာဘီမှိ … ဝသီမှိ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ သတ္တ စ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ သစ္ဆိကတာ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ အရိယဉ္စ အဋ္ဌင်္ဂိကံ မဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ အရိယဿ စ အဋ္ဌင်္ဂိကဿ မဂ္ဂဿ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ အရိယော စ အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ သစ္ဆိကတော မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ သောတာပတ္တိဖလဉ္စ… သကဒါဂါမိဖလဉ္စ… အနာဂါမိဖလဉ္စ… အရဟတ္တဉ္စ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ အရဟတ္တဿ စ လာဘီမှိ… ဝသီမှိ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ အရဟတ္တဉ္စ သစ္ဆိကတံ မယာတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ, ရာဂေါ စ မေ စတ္တော… ဒေါသော စ မေ စတ္တော… မောဟော စ မေ စတ္တော ဝန္တော မုတ္တော ပဟီနော ပဋိနိဿဋ္ဌော ဥက္ခေဋိတော သမုက္ခေဋိတောတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။
တီဟာကာရေဟိ…ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ ရာဂါ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ… ဒေါသာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
ဧကမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။ [ဧကမူလကံ သင်္ခိတ္တံ နိဋ္ဌိတံ (သျာ။)]
ယထာ ဧကမူလကံ ဝိတ္ထာရိတံ ဧဝမေဝ ဒုမူလကာဒိပိ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ။
ဣဒံ သဗ္ဗမူလကံ
(ဝိ၊၁၊၁၃၂။)
မြန်֍ ၂၁၄။ တီဟာကာရေဟိ …ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ တတိယဉ္စ ဈာနံ စတုတ္ထဉ္စ ဈာနံ သုညတဉ္စ ဝိမောက္ခံ အနိမိတ္တဉ္စ ဝိမောက္ခံ အပ္ပဏိဟိတဉ္စ ဝိမောက္ခံ သုညတဉ္စ သမာဓိံ အနိမိတ္တဉ္စ သမာဓိံ အပ္ပဏိဟိတဉ္စ သမာဓိံ သုညတဉ္စ သမာပတ္တိံ အနိမိတ္တဉ္စ သမာပတ္တိံ အပ္ပဏိဟိတဉ္စ သမာပတ္တိံ တိဿော စ ဝိဇ္ဇာ စတ္တာရော စ သတိပဋ္ဌာနေ စတ္တာရော စ သမ္မပ္ပဓာနေ စတ္တာရော စ ဣဒ္ဓိပါဒေ ပဉ္စ စ ဣန္ဒြိယာနိ ပဉ္စ စ ဗလာနိ သတ္တ စ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ အရိယဉ္စ အဋ္ဌင်္ဂိကံ မဂ္ဂံ သောတာပတ္တိဖလဉ္စ သကဒါဂါမိဖလဉ္စ အနာဂါမိဖလဉ္စ အရဟတ္တဉ္စ သမာပဇ္ဇိံ… သမာပဇ္ဇာမိ… သမာပန္နော…ပေ… ရာဂေါ စ မေ စတ္တော, ဒေါသော စ မေ စတ္တော, မောဟော စ မေ စတ္တော ဝန္တော မုတ္တော ပဟီနော ပဋိနိဿဋ္ဌော ဥက္ခေဋိတော သမုက္ခေဋိတော။ ရာဂါ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ, ဒေါသာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ, မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
သဗ္ဗမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
သုဒ္ဓိကဝါရကထာ နိဋ္ဌိတာ။
မြန်֍ ၂၁၅။ တီဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ ဝတ္တုကာမော ဒုတိယံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
တီဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ ဝတ္တုကာမော တတိယံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
တီဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ ဝတ္တုကာမော စတုတ္ထံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
(ဝိ၊၁၊၁၃၃။)
တီဟာကာရေဟိ …ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ ဝတ္တုကာမော သုညတံ ဝိမောက္ခံ… အနိမိတ္တံ ဝိမောက္ခံ… အပ္ပဏိဟိတံ ဝိမောက္ခံ… သုညတံ သမာဓိံ… အနိမိတ္တံ သမာဓိံ… အပ္ပဏိဟိတံ သမာဓိံ… သုညတံ သမာပတ္တိံ… အနိမိတ္တံ သမာပတ္တိံ… အပ္ပဏိဟိတံ သမာပတ္တိံ… တိဿော ဝိဇ္ဇာ… စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ… စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနေ… စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒေ… ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ… ပဉ္စ ဗလာနိ… သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ… အရိယံ အဋ္ဌင်္ဂိကံ မဂ္ဂံ… သောတာပတ္တိဖလံ… သကဒါဂါမိဖလံ… အနာဂါမိဖလံ… အရဟတ္တံ သမာပဇ္ဇိံ…ပေ… ရာဂေါ မေ စတ္တော… ဒေါသော မေ စတ္တော… မောဟော မေ စတ္တော ဝန္တော မုတ္တော ပဟီနော ပဋိနိဿဋ္ဌော ဥက္ခေဋိတော သမုက္ခေဋိတော။ ရာဂါ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ… ဒေါသာ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ… မောဟာ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
ဝတ္ထုဝိသာရကဿ ဧကမူလကဿ ခဏ္ဍစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၁၆။ တီဟာကာရေဟိ ဒုတိယံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ ဝတ္တုကာမော တတိယံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
တီဟာကာရေဟိ ဒုတိယံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ ဝတ္တုကာမော စတုတ္ထံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ…ပေ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
တီဟာကာရေဟိ…ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ ဒုတိယံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ ဝတ္တုကာမော ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ… ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
ဝတ္ထုဝိသာရကဿ ဧကမူလကဿ ဗဒ္ဓစက္ကံ။
မူလံ သံခိတ္တံ။
(ဝိ၊၁၊၁၃၄။)
မြန်֍ ၂၁၇။ တီဟာကာရေဟိ မောဟာ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ ဝတ္တုကာမော ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
တီဟာကာရေဟိ…ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ မောဟာ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ ဝတ္တုကာမော ဒေါသာ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ… ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
ဝတ္ထုဝိသာရကဿ ဧကမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
ယထာ ဧကမူလကံ ဝိတ္ထာရိတံ ဧဝမေဝ ဒုမူလကာဒိပိ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ။
ဣဒံ သဗ္ဗမူလကံ
မြန်֍ ၂၁၈။ တီဟာကာရေဟိ…ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ ပဌမဉ္စ ဈာနံ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ တတိယဉ္စ ဈာနံ စတုတ္ထဉ္စ ဈာနံ သုညတဉ္စ ဝိမောက္ခံ အနိမိတ္တဉ္စ ဝိမောက္ခံ အပ္ပဏိဟိတဉ္စ ဝိမောက္ခံ သုညတဉ္စ သမာဓိံ အနိမိတ္တဉ္စ သမာဓိံ အပ္ပဏိဟိတဉ္စ သမာဓိံ သုညတဉ္စ သမာပတ္တိံ အနိမိတ္တဉ္စ သမာပတ္တိံ အပ္ပဏိဟိတဉ္စ သမာပတ္တိံ တိဿော စ ဝိဇ္ဇာ စတ္တာရော စ သတိပဋ္ဌာနေ စတ္တာရော စ သမ္မပ္ပဓာနေ စတ္တာရော စ ဣဒ္ဓိပါဒေ ပဉ္စ စ ဣန္ဒြိယာနိ ပဉ္စ စ ဗလာနိ သတ္တ စ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ အရိယဉ္စ အဋ္ဌင်္ဂိကံ မဂ္ဂံ သောတာပတ္တိဖလဉ္စ သကဒါဂါမိဖလဉ္စ အနာဂါမိဖလဉ္စ အရဟတ္တဉ္စ သမာပဇ္ဇိံ…ပေ… ရာဂေါ စ မေ စတ္တော… ဒေါသော စ မေ စတ္တော… မောဟော စ မေ စတ္တော ဝန္တော မုတ္တော ပဟီနော ပဋိနိဿဋ္ဌော ဥက္ခေဋိတော သမုက္ခေဋိတော။ ရာဂါ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ… ဒေါသာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ ဝတ္တုကာမော မောဟာ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ [[ ] ဧတ္ထန္တရေ ပါဌာ သျာမပေါတ္ထကေ နတ္ထိ]
မြန်֍ ၂၁၉။ တီဟာကာရေဟိ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ တတိယဉ္စ ဈာနံ စတုတ္ထဉ္စ ဈာနံ သုညတဉ္စ ဝိမောက္ခံ အနိမိတ္တဉ္စ ဝိမောက္ခံ အပ္ပဏိဟိတဉ္စ ဝိမောက္ခံ သုညတဉ္စ သမာဓိံ အနိမိတ္တဉ္စ သမာဓိံ အပ္ပဏိဟိတဉ္စ သမာဓိံ သုညတဉ္စ သမာပတ္တိံ အနိမိတ္တဉ္စ သမာပတ္တိံ အပ္ပဏိဟိတဉ္စ သမာပတ္တိံ တိဿော စ ဝိဇ္ဇာ စတ္တာရော စ သတိပဋ္ဌာနေ စတ္တာရော စ သမ္မပ္ပဓာနေ စတ္တာရော စ ဣဒ္ဓိပါဒေ
(ဝိ၊၁၊၁၃၅။)
ပဉ္စ စ ဣန္ဒြိယာနိ ပဉ္စ စ ဗလာနိ သတ္တ စ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ အရိယဉ္စ အဋ္ဌင်္ဂိကံ မဂ္ဂံ သောတာပတ္တိဖလဉ္စ သကဒါဂါမိဖလဉ္စ အနာဂါမိဖလဉ္စ အရဟတ္တဉ္စ သမာပဇ္ဇိံ…ပေ… ရာဂေါ စ မေ စတ္တော… ဒေါသော စ မေ စတ္တော… မောဟော စ မေ စတ္တော ဝန္တော မုတ္တော ပဟီနော ပဋိနိဿဋ္ဌော ဥက္ခေဋိတော သမုက္ခေဋိတော။ ရာဂါ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ… ဒေါသာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ ဝတ္တုကာမော ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
တီဟာကာရေဟိ တတိယဉ္စ ဈာနံ စတုတ္ထဉ္စ ဈာနံ…ပေ… မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ ပဌမဉ္စ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ ဝတ္တုကာမော ဒုတိယံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
တီဟာကာရေဟိ…ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ မောဟာ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ ပဌမဉ္စ ဈာနံ ဒုတိယဉ္စ ဈာနံ တတိယဉ္စ ဈာနံ စတုတ္ထဉ္စ ဈာနံ…ပေ… ရာဂါ စ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ ဝတ္တုကာမော ဒေါသာ မေ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
ဝတ္ထုဝိသာရကဿ သဗ္ဗမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
ဝတ္ထုဝိသာရကဿ စက္ကပေယျာလံ နိဋ္ဌိတံ။
ဝတ္ထုကာမဝါရကထာ နိဋ္ဌိတာ။
မြန်֍ ၂၂၀။ တီဟာကာရေဟိ ယော တေ ဝိဟာရေ ဝသိ သော ဘိက္ခု ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိ… သမာပဇ္ဇတိ… သမာပန္နော… သော ဘိက္ခု ပဌမဿ ဈာနဿ လာဘီ… ဝသီ… တေန ဘိက္ခုနာ ပဌမံ ဈာနံ သစ္ဆိကတန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
(ဝိ၊၁၊၁၃၆။)
စတူဟာကာရေဟိ … ပဉ္စဟာကာရေဟိ… ဆဟာကာရေဟိ… သတ္တဟာကာရေဟိ ယော တေ ဝိဟာရေ ဝသိ သော ဘိက္ခု ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိ… သမာပဇ္ဇတိ… သမာပန္နော… သော ဘိက္ခု ပဌမဿ ဈာနဿ လာဘီ… ဝသီ… တေန ဘိက္ခုနာ ပဌမံ ဈာနံ သစ္ဆိကတန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
တီဟာကာရေဟိ ယော တေ ဝိဟာရေ ဝသိ သော ဘိက္ခု ဒုတိယံ ဈာနံ… တတိယံ ဈာနံ… စတုတ္ထံ ဈာနံ… သုညတံ ဝိမောက္ခံ… အနိမိတ္တံ ဝိမောက္ခံ… အပ္ပဏိဟိတံ ဝိမောက္ခံ… သုညတံ သမာဓိံ… အနိမိတ္တံ သမာဓိံ… အပ္ပဏိဟိတံ သမာဓိံ… သုညတံ သမာပတ္တိံ… အနိမိတ္တံ သမာပတ္တိံ… အပ္ပဏိဟိတံ သမာပတ္တိံ… တိဿော ဝိဇ္ဇာ… စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ… စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနေ… စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒေ… ပဉ္စ ဣန္ဒြိယာနိ… ပဉ္စ ဗလာနိ… သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂေ… အရိယံ အဋ္ဌင်္ဂိကံ မဂ္ဂံ… သောတာပတ္တိဖလံ… သကဒါဂါမိဖလံ… အနာဂါမိဖလံ… အရဟတ္တံ သမာပဇ္ဇိ… သမာပဇ္ဇတိ… သမာပန္နော… သော ဘိက္ခု အရဟတ္တဿ လာဘီ… ဝသီ… တေန ဘိက္ခုနာ အရဟတ္တံ သစ္ဆိကတန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
တီဟာကာရေဟိ ယော တေ ဝိဟာရေ ဝသိ, တဿ ဘိက္ခုနော ရာဂေါ စတ္တော… ဒေါသော စတ္တော… မောဟော စတ္တော ဝန္တော မုတ္တော ပဟီနော ပဋိနိဿဋ္ဌော ဥက္ခေဋိတော သမုက္ခေဋိတောတိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
တီဟာကာရေဟိ…ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ ယော တေ ဝိဟာရေ ဝသိ, တဿ ဘိက္ခုနော ရာဂါ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ… ဒေါသာ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏံ… မောဟာ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
တီဟာကာရေဟိ…ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ ယော တေ ဝိဟာရေ ဝသိ သော ဘိက္ခု သုညာဂါရေ ပဌမံ ဈာနံ… ဒုတိယံ ဈာနံ… တတိယံ ဈာနံ… စတုတ္ထံ ဈာနံ
(ဝိ၊၁၊၁၃၇။)
သမာပဇ္ဇိ… သမာပဇ္ဇတိ… သမာပန္နော… သော ဘိက္ခု သုညာဂါရေ စတုတ္ထဿ ဈာနဿ လာဘီ… ဝသီ… တေန ဘိက္ခုနာ သုညာဂါရေ စတုတ္ထံ ဈာနံ သစ္ဆိကတန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ ဘဏိတဿ ဟောတိ, မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
ယထာ ဣဒံ ဝိတ္ထာရိတံ ဧဝမေဝ သေသာနိပိ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာနိ။
မြန်֍ ၂၂၁။ တီဟာကာရေဟိ…ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ ယော တေ စီဝရံ ပရိဘုဉ္ဇိ… ယော တေ ပိဏ္ဍပါတံ ပရိဘုဉ္ဇိ… ယော တေ သေနာသနံ ပရိဘုဉ္ဇိ… ယော တေ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ ပရိဘုဉ္ဇိ သော ဘိက္ခု သုညာဂါရေ စတုတ္ထံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိ… သမာပဇ္ဇတိ… သမာပန္နော… သော ဘိက္ခု သုညာဂါရေ စတုတ္ထဿ ဈာနဿ လာဘီ… ဝသီ… တေန ဘိက္ခုနာ သုညာဂါရေ စတုတ္ထံ ဈာနံ သစ္ဆိကတန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
တီဟာကာရေဟိ…ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ ယေန တေ ဝိဟာရော ပရိဘုတ္တော… ယေန တေ စီဝရံ ပရိဘုတ္တံ… ယေန တေ ပိဏ္ဍပါတော ပရိဘုတ္တော… ယေန တေ သေနာသနံ ပရိဘုတ္တံ… ယေန တေ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရော ပရိဘုတ္တော… သော ဘိက္ခု သုညာဂါရေ စတုတ္ထံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိ… သမာပဇ္ဇတိ… သမာပန္နော… သော ဘိက္ခု သုညာဂါရေ စတုတ္ထဿ ဈာနဿ လာဘီ… ဝသီ… တေန ဘိက္ခုနာ သုညာဂါရေ စတုတ္ထံ ဈာနံ သစ္ဆိကတန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
တီဟာကာရေဟိ …ပေ… သတ္တဟာကာရေဟိ ယံ တွံ အာဂမ္မ ဝိဟာရံ အဒါသိ… စီဝရံ အဒါသိ… ပိဏ္ဍပါတံ အဒါသိ… သေနာသနံ အဒါသိ… ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ အဒါသိ သော ဘိက္ခု သုညာဂါရေ စတုတ္ထံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိ… သမာပဇ္ဇတိ… သမာပန္နော… သော ဘိက္ခု သုညာဂါရေ စတုတ္ထဿ ဈာနဿ လာဘီ… ဝသီ… တေန ဘိက္ခုနာ သုညာဂါရေ စတုတ္ထံ ဈာနံ သစ္ဆိကတန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပုဗ္ဗေဝဿ ဟောတိ မုသာ
(ဝိ၊၁၊၁၃၈။)
ဘဏိဿန္တိ, ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီတိ, ဘဏိတဿ ဟောတိ မုသာ မယာ ဘဏိတန္တိ, ဝိနိဓာယ ဒိဋ္ဌိံ, ဝိနိဓာယ ခန္တိံ, ဝိနိဓာယ ရုစိံ, ဝိနိဓာယ ဘာဝံ။
ပေယျာလပန္နရသကံ နိဋ္ဌိတံ။
ပစ္စယပ္ပဋိသံယုတ္တဝါရကထာ နိဋ္ဌိတာ။
ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မစက္ကပေယျာလံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၂၂။ အနာပတ္တိ အဓိမာနေန, အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿ, ဥမ္မတ္တကဿ, ခိတ္တစိတ္တဿ, ဝေဒနာဋ္ဋဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဝိနီတဝတ္ထုဥဒ္ဒါနဂါထာ
အဓိမာနေ [အဓိမာနေန (ပီ။)] အရညမှိ, ပိဏ္ဍောပဇ္ဈာရိယာပထော၊
သံယောဇနာ ရဟောဓမ္မာ, ဝိဟာရော ပစ္စုပဋ္ဌိတော။
န ဒုက္ကရံ ဝီရိယမထောပိ မစ္စုနော၊
ဘာယာဝုသော ဝိပ္ပဋိသာရိ သမ္မာ၊
ဝိရိယေန ယောဂေန အာရာဓနာယ၊
အထ ဝေဒနာယ အဓိဝါသနာ ဒုဝေ။
ဗြာဟ္မဏေ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ, အညံ ဗျာကရဏာ တယော၊
အဂါရာဝရဏာ ကာမာ, ရတိ စာပိ အပက္ကမိ။
အဋ္ဌိ ပေသိ ဥဘော ဂါဝဃာတကာ၊
ပိဏ္ဍော သာကုဏိကော နိစ္ဆဝိ ဩရဗ္ဘိ၊
အသိ စ သူကရိကော သတ္တိ မာဂဝိ၊
ဥသု စ ကာရဏိကော သူစိ သာရထိ။
ယော စ သိဗ္ဗီယတိ သူစကော ဟိ သော၊
အဏ္ဍဘာရိ အဟု ဂါမကူဋကော၊
ကူပေ နိမုဂ္ဂေါ ဟိ သော ပါရဒါရိကော၊
ဂူထခါဒီ အဟု ဒုဋ္ဌဗြာဟ္မဏော။
(ဝိ၊၁၊၁၃၉။)
မင်္ဂုလိတ္ထီ အဟု ဣက္ခဏိတ္ထိကာ၊
သီသစ္ဆိန္နော အဟု စောရဃာတကော။
ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီ သိက္ခမာနာ၊
သာမဏေရော အထ သာမဏေရိကာ၊
ကဿပဿ ဝိနယသ္မိံ ပဗ္ဗဇံ၊
ပါပကမ္မမကရိံသု တာဝဒေ။
တပေါဒါ ရာဇဂဟေ ယုဒ္ဓံ, နာဂါနောဂါဟနေန စ၊
သောဘိတော အရဟံ ဘိက္ခု, ပဉ္စကပ္ပသတံ သရေတိ။
ဝိနီတဝတ္ထု
မြန်֍ ၂၂၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အဓိမာနေန အညံ ဗျာကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ ပါရာဇိကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အဓိမာနေနာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပဏိဓာယ အရညေ ဝိဟရတိ – ‘‘ဧဝံ မံ ဇနော သမ္ဘာဝေဿတီ’’တိ။ တံ ဇနော သမ္ဘာဝေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, ပဏိဓာယ အရညေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ယော ဝသေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပဏိဓာယ ပိဏ္ဍာယ စရတိ – ‘‘ဧဝံ မံ ဇနော သမ္ဘာဝေဿတီ’’တိ။ တံ ဇနော သမ္ဘာဝေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, ပဏိဓာယ ပိဏ္ဍာယ စရိတဗ္ဗံ။ ယော စရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အညတရံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယေ, အာဝုသော, အမှာကံ ဥပဇ္ဈာယဿ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ သဗ္ဗေဝ အရဟန္တော’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ?
(ဝိ၊၁၊၁၄၀။)
‘‘ဥလ္လပနာဓိပ္ပါယော အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အညတရံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယေ, အာဝုသော, အမှာကံ ဥပဇ္ဈာယဿ အန္တေဝါသိကာ သဗ္ဗေဝ မဟိဒ္ဓိကာ မဟာနုဘာဝါ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘ဥလ္လပနာဓိပ္ပါယော အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပဏိဓာယ စင်္ကမတိ… ပဏိဓာယ တိဋ္ဌတိ… ပဏိဓာယ နိသီဒတိ… ပဏိဓာယ သေယျံ ကပ္ပေတိ – ‘‘ဧဝံ မံ ဇနော သမ္ဘာဝေဿတီ’’တိ။ တံ ဇနော သမ္ဘာဝေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, ပဏိဓာယ သေယျာ ကပ္ပေတဗ္ဗာ။ ယော ကပ္ပေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ။ သောပိ ဧဝမာဟ – ‘‘မယှမ္ပိ, အာဝုသော, သံယောဇနာ ပဟီနာ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၂၂၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ရဟောဂတော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ။ ပရစိတ္တဝိဒူ ဘိက္ခု တံ ဘိက္ခုံ အပသာဒေသိ – ‘‘မာ, အာဝုသော, ဧဝရူပံ အဘဏိ။ နတ္ထေသော တုယှ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ရဟောဂတော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ။ ဒေဝတာ တံ ဘိက္ခုံ အပသာဒေသိ – ‘‘မာ, ဘန္တေ, ဧဝရူပံ အဘဏိ။ နတ္ထေသော တုယှ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အညတရံ ဥပါသကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယော, အာဝုသော, တုယှံ ဝိဟာရေ ဝသတိ သော ဘိက္ခု အရဟာ’’တိ။ သော စ တဿ ဝိဟာရေ ဝသတိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘ဥလ္လပနာဓိပ္ပါယော အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၄၁။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အညတရံ ဥပါသကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယံ တွံ, အာဝုသော, ဥပဋ္ဌေသိ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန သော ဘိက္ခု အရဟာ’’တိ။ သော စ တံ ဥပဋ္ဌေတိ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘ဥလ္လပနာဓိပ္ပါယော အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၂၂၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အတ္ထာယသ္မတော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မော’’တိ? ‘‘နာဝုသော, ဒုက္ကရံ အညံ ဗျာကာတု’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ – ‘‘ယေ ခေါ တေ ဘဂဝတော သာဝကာ တေ ဧဝံ ဝဒေယျုံ။ အဟဉ္စမှိ န ဘဂဝတော သာဝကော။ ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ ပါရာဇိကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယော အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အတ္ထာယသ္မတော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မော’’တိ? ‘‘အာရာဓနီယော ခေါ, အာဝုသော, ဓမ္မော အာရဒ္ဓဝီရိယေနာ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘မာ ခေါ, အာဝုသော, ဘာယီ’’တိ။ နာဟံ, အာဝုသော, မစ္စုနော ဘာယာမီ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘မာ ခေါ, အာဝုသော, ဘာယီ’’တိ။ ‘‘ယော နူနာဝုသော, ဝိပ္ပဋိသာရီ အဿ သော ဘာယေယျာ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အတ္ထာယသ္မတော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မော’’တိ? ‘‘အာရာဓနီယော ခေါ, အာဝုသော, ဓမ္မော သမ္မာပယုတ္တေနာ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၄၂။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အတ္ထာယသ္မတော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မော’’တိ? ‘‘အာရာဓနီယော ခေါ, အာဝုသော, ဓမ္မော အာရဒ္ဓဝီရိယေနာ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အတ္ထာယသ္မတော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မော’’တိ? ‘‘အာရာဓနီယော ခေါ, အာဝုသော, ဓမ္မော ယုတ္တယောဂေနာ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကစ္စာဝုသော, ခမနီယံ, ကစ္စိ ယာပနီယ’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော, သက္ကာ ယေန ဝါ တေန ဝါ အဓိဝါသေတု’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကစ္စာဝုသော ခမနီယံ, ကစ္စိ ယာပနီယ’’န္တိ? ‘‘နာဝုသော, သက္ကာ ပုထုဇ္ဇနေန အဓိဝါသေတု’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘ဥလ္လပနာဓိပ္ပါယော အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၂၂၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဗြာဟ္မဏော ဘိက္ခူ နိမန္တေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာယန္တု, ဘောန္တော အရဟန္တော’’တိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ – ‘‘မယဉ္စမှ န အရဟန္တော [အနရဟန္တော (သီ။)]။ အယဉ္စ ဗြာဟ္မဏော အမှေ အရဟန္တဝါဒေန သမုဒါစရတိ။ ကထံ နု ခေါ အမှေဟိ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပသာဒဘညေ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဗြာဟ္မဏော ဘိက္ခူ နိမန္တေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နိသီဒန္တု, ဘောန္တော အရဟန္တော’’တိ… ‘‘ဘုဉ္ဇန္တု, ဘောန္တော အရဟန္တော’’တိ… ‘‘တပ္ပေန္တု, ဘောန္တော အရဟန္တော’’တိ… ‘‘ဂစ္ဆန္တု, ဘောန္တော အရဟန္တော’’တိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ – ‘‘မယဉ္စမှ န
(ဝိ၊၁၊၁၄၃။)
အရဟန္တော။ အယဉ္စ ဗြာဟ္မဏော အမှေ အရဟန္တဝါဒေန သမုဒါစရတိ။ ကထံ နု ခေါ အမှေဟိ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, ပသာဒဘညေ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ။ သောပိ ဧဝမာဟ – ‘‘မယှမ္ပိ, အာဝုသော, အာသဝါ ပဟီနာ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ။ သောပိ ဧဝမာဟ – ‘‘မယှမ္ပိ, အာဝုသော, ဧတေ ဓမ္မာ သံဝိဇ္ဇန္တီ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ။ သောပိ ဧဝမာဟ – ‘‘အဟမ္ပာဝုသော, တေသု ဓမ္မေသု သန္ဒိဿာမီ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရံ ဘိက္ခုံ ဉာတကာ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, အဂါရံ အဇ္ဈာဝသာ’’တိ။ ‘‘အဘဗ္ဗော ခေါ, အာဝုသော, မာဒိသော အဂါရံ အဇ္ဈာဝသိတု’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၂၂၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရံ ဘိက္ခုံ ဉာတကာ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇာ’’တိ။ ‘‘အာဝဋာ မေ, အာဝုသော, ကာမာ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရံ ဘိက္ခုံ ဉာတကာ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အဘိရမသိ, ဘန္တေ’’တိ? ‘‘အဘိရတော အဟံ, အာဝုသော, ပရမာယ အဘိရတိယာ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ။ ‘‘ယေ ခေါ တေ ဘဂဝတော သာဝကာ တေ ဧဝံ ဝဒေယျုံ! အဟဉ္စမှိ န ဘဂဝတော သာဝကော။ ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ ပါရာဇိကံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယော အဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၄၄။)
တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ကတိကံ ကတွာ အညတရသ္မိံ အာဝါသေ ဝဿံ ဥပဂစ္ဆိံသု – ‘‘ယော ဣမမှာ အာဝါသာ ပဌမံ ပက္ကမိဿတိ တံ မယံ အရဟာတိ ဇာနိဿာမာ’’တိ။ အညတရော ဘိက္ခု – ‘‘မံ အရဟာတိ ဇာနန္တူ’’တိ, တမှာ အာဝါသာ ပဌမံ ပက္ကာမိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော ပါရာဇိက’’န္တိ။
မြန်֍ ၂၂၈။ [ဣမာနိ ဝတ္ထုနိ သံ။ နိ။ ၂။၂၀၂ အာဂတာနိ] တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ စ လက္ခဏော အာယသ္မာ စ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ ဝိဟရန္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရံ အာဒါယ ယေနာယသ္မာ လက္ခဏော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ လက္ခဏံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာယာမာဝုသော လက္ခဏ, ရာဇဂဟံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိဿာမာ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ အာယသ္မာ လက္ခဏော အာယသ္မတော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနဿ ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အညတရသ္မိံ ပဒေသေ သိတံ ပါတွာကာသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ လက္ခဏော အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကော နု ခေါ, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ဟေတု ကော ပစ္စယော သိတဿ ပါတုကမ္မာယာ’’တိ? ‘‘အကာလော ခေါ, အာဝုသော လက္ခဏ, ဧတဿ ပဉှဿ [ပဉှဿ ဗျာကရဏာယ (သျာ။)]။ ဘဂဝတော မံ သန္တိကေ ဧတံ ပဉှံ ပုစ္ဆာတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ စ လက္ခဏော အာယသ္မာ စ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ လက္ခဏော အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အညတရသ္မိံ ပဒေသေ သိတံ ပါတွာကာသိ။ ကော နု ခေါ, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ဟေတု ကော ပစ္စယော သိတဿ ပါတုကမ္မာယာ’’တိ? ‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ အဋ္ဌိကသင်္ခလိကံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တိံ။ တမေနံ ဂိဇ္ဈာပိ ကာကာပိ ကုလလာပိ အနုပတိတွာ အနုပတိတွာ ဖာသုဠန္တရိကာဟိ ဝိတုဍေန္တိ [ဝိတုဒေန္တိ ဝိတစ္ဆေန္တိ ဝိရာဇေန္တိ (သျာ။)]။ သာ သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ။ တဿ မယှံ, အာဝုသော, ဧတဒဟောသိ – ‘အစ္ဆရိယံ ဝတ ဘော, အဗ္ဘုတံ ဝတ ဘော, ဧဝရူပေါပိ နာမ သတ္တော ဘဝိဿတိ! ဧဝရူပေါပိ
(ဝိ၊၁၊၁၄၅။)
နာမ ယက္ခော ဘဝိဿတိ! ဧဝရူပေါပိ နာမ အတ္တဘာဝပ္ပဋိလာဘော ဘဝိဿတီ’’’တိ! ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဥလ္လပတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘စက္ခုဘူတာ ဝတ, ဘိက္ခဝေ, သာဝကာ ဝိဟရန္တိ။ ဉာဏဘူတာ ဝတ, ဘိက္ခဝေ, သာဝကာ ဝိဟရန္တိ။ ယတြ ဟိ နာမ သာဝကော ဧဝရူပံ ဉဿတိ ဝါ ဒက္ခတိ ဝါ သက္ခိံ ဝါ ကရိဿတိ။ ပုဗ္ဗေဝ မေ သော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဒိဋ္ဌော အဟောသိ။ အပိ စာဟံ န ဗျာကာသိံ။ အဟဉ္စေတံ ဗျာကရေယျံ ပရေ စ မေ န သဒ္ဒဟေယျုံ။ ယေ မေ န သဒ္ဒဟေယျုံ တေသံ တံ အဿ ဒီဃရတ္တံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ။ ဧသော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ ဂေါဃာတကော အဟောသိ။ သော တဿ ကမ္မဿ ဝိပါကေန ဗဟူနိ ဝဿာနိ ဗဟူနိ ဝဿသတာနိ ဗဟူနိ ဝဿသဟဿာနိ ဗဟူနိ ဝဿသတသဟဿာနိ နိရယေ ပစ္စိတွာ တဿေဝ ကမ္မဿ ဝိပါကာဝသေသေန ဧဝရူပံ အတ္တဘာဝပ္ပဋိလာဘံ ပဋိသံဝေဒေတိ။ သစ္စံ, ဘိက္ခဝေ, မောဂ္ဂလ္လာနော အာဟ။ အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, မောဂ္ဂလ္လာနဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၂၂၉။ ‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ မံသပေသိံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တိံ။ တမေနံ ဂိဇ္ဈာပိ ကာကာပိ ကုလလာပိ အနုပတိတွာ အနုပတိတွာ ဝိတစ္ဆေန္တိ ဝိဘဇ္ဇေန္တိ [ဝိတုဒေန္တိ ဝိတစ္ဆေန္တိ ဝိရာဇေန္တိ (သျာ။)]။ သာ သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ…ပေ… ဧသော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ ဂေါဃာတကော အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ မံသပိဏ္ဍံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တံ။ တမေနံ ဂိဇ္ဈာပိ ကာကာပိ ကုလလာပိ အနုပတိတွာ အနုပတိတွာ ဝိတစ္ဆေန္တိ ဝိဘဇ္ဇေန္တိ။ သော သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ…ပေ… ဧသော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ သာကုဏိကော အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ နိစ္ဆဝိံ ပုရိသံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တံ။ တမေနံ ဂိဇ္ဈာပိ ကာကာပိ ကုလလာပိ အနုပတိတွာ အနုပတိတွာ ဝိတစ္ဆေန္တိ ဝိဘဇ္ဇေန္တိ။ သော သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ။
(ဝိ၊၁၊၁၄၆။)
…ပေ… ဧသော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ ဩရဗ္ဘိကော အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ အသိလောမံ ပုရိသံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တံ။ တဿ တေ အသီ ဥပ္ပတိတွာ ဥပ္ပတိတွာ တဿေဝ ကာယေ နိပတန္တိ။ သော သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ…ပေ… ဧသော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ သူကရိကော အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ သတ္တိလောမံ ပုရိသံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တံ။ တဿ တာ သတ္တိယော ဥပ္ပတိတွာ ဥပ္ပတိတွာ တဿေဝ ကာယေ နိပတန္တိ။ သော သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ…ပေ… ဧသော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ မာဂဝိကော အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ ဥသုလောမံ ပုရိသံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တံ။ တဿ တေ ဥသူ ဥပ္ပတိတွာ ဥပ္ပတိတွာ တဿေဝ ကာယေ နိပတန္တိ။ သော သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ…ပေ… ဧသော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ ကာရဏိကော အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ သူစိလောမံ ပုရိသံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တံ။ တဿ တာ သူစိယော ဥပ္ပတိတွာ ဥပ္ပတိတွာ တဿေဝ ကာယေ နိပတန္တိ။ သော သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ…ပေ… ဧသော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ သာရထိကော အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ သူစိလောမံ ပုရိသံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တံ။ တဿ တာ သူစိယော သီသေ ပဝိသိတွာ မုခတော နိက္ခမန္တိ၊ မုခေ ပဝိသိတွာ ဥရတော နိက္ခမန္တိ၊ ဥရေ ပဝိသိတွာ ဥဒရတော နိက္ခမန္တိ၊ ဥဒရေ ပဝိသိတွာ ဦရူဟိ နိက္ခမန္တိ၊ ဦရူသု ပဝိသိတွာ ဇင်္ဃာဟိ နိက္ခမန္တိ၊ ဇင်္ဃာသု ပဝိသိတွာ ပါဒေဟိ နိက္ခမန္တိ။ သော သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ…ပေ… ဧသော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ သူစကော အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ ကုမ္ဘဏ္ဍံ ပုရိသံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တံ။ သော ဂစ္ဆန္တောပိ တေဝ အဏ္ဍေ ခန္ဓေ အာရောပေတွာ ဂစ္ဆတိ, နိသီဒန္တောပိ တေသွေဝ အဏ္ဍေသု နိသီဒတိ။ တမေနံ ဂိဇ္ဈာပိ
(ဝိ၊၁၊၁၄၇။)
ကာကာပိ ကုလလာပိ အနုပတိတွာ အနုပတိတွာ ဝိတစ္ဆေန္တိ ဝိဘဇ္ဇေန္တိ။ သော သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ…ပေ… ဧသော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ ဂါမကူဋော အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ ပုရိသံ ဂူထကူပေ သသီသကံ နိမုဂ္ဂံ…ပေ… ဧသော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ ပါရဒါရိကော အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ ပုရိသံ ဂူထကူပေ သသီသကံ နိမုဂ္ဂံ ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟိ ဂူထံ ခါဒန္တံ…ပေ… ဧသော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ ဒုဋ္ဌဗြာဟ္မဏော အဟောသိ။ သော ကဿပဿ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ ပါဝစနေ ဘိက္ခုသံဃံ ဘတ္တေန နိမန္တေတွာ ဒေါဏိယော [ဒေါဏိယော (ဣတိပိ)] ဂူထဿ ပူရာပေတွာ ကာလံ အာရောစာပေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘အတော [ဣတော (သျာ။) အဟော (ဣတိပိ)], ဘောန္တော, ယာဝဒတ္ထံ ဘုဉ္ဇန္တု စေဝ ဟရန္တု စာ’’’တိ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၃၀။ ‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ နိစ္ဆဝိံ ဣတ္ထိံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တိံ။ တမေနံ ဂိဇ္ဈာပိ ကာကာပိ ကုလလာပိ အနုပတိတွာ အနုပတိတွာ ဝိတစ္ဆေန္တိ ဝိဘဇ္ဇေန္တိ။ သာ သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ…ပေ… ဧသာ, ဘိက္ခဝေ, ဣတ္ထီ ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ အတိစာရိနီ အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ ဣတ္ထိံ ဒုဂ္ဂန္ဓံ မင်္ဂုလိံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တိံ။ တမေနံ ဂိဇ္ဈာပိ ကာကာပိ ကုလလာပိ အနုပတိတွာ အနုပတိတွာ ဝိတစ္ဆေန္တိ ဝိဘဇ္ဇေန္တိ။ သာ သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ…ပေ… ဧသာ, ဘိက္ခဝေ, ဣတ္ထီ ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ ဣက္ခဏိကာ အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ ဣတ္ထိံ ဥပ္ပက္ကံ ဩကိလိနိံ ဩကိရိနိံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တိံ။ သာ သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ…ပေ… ဧသာ, ဘိက္ခဝေ, ဣတ္ထီ ကာလိင်္ဂဿ ရညော အဂ္ဂမဟေသီ အဟောသိ။ သာ ဣဿာပကတာ သပတ္တိံ အင်္ဂါရကဋာဟေန ဩကိရိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ အသီသကံ ကဗန္ဓံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တံ။ တဿ ဥရေ အက္ခီနိ စေဝ ဟောန္တိ မုခဉ္စ။ တမေနံ ဂိဇ္ဈာပိ ကာကာပိ ကုလလာပိ အနုပတိတွာ အနုပတိတွာ ဝိတစ္ဆေန္တိ ဝိဘဇ္ဇေန္တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၄၈။)
သော သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ…ပေ… ဧသော, ဘိက္ခဝေ, သတ္တော ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ ဟာရိကော နာမ စောရဃာတကော အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ ဘိက္ခုံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တံ။ တဿ သံဃာဋိပိ အာဒိတ္တာ သမ္ပဇ္ဇလိတာ သဇောတိဘူတာ, ပတ္တောပိ အာဒိတ္တော သမ္ပဇ္ဇလိတော သဇောတိဘူတော, ကာယဗန္ဓနမ္ပိ အာဒိတ္တံ သမ္ပဇ္ဇလိတံ သဇောတိဘူတံ, ကာယောပိ အာဒိတ္တော သမ္ပဇ္ဇလိတော သဇောတိဘူတော။ သော သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ…ပေ… ဧသော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကဿပဿ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ ပါဝစနေ ပါပဘိက္ခု အဟောသိ…ပေ…။
‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသံ ဘိက္ခုနိံ… အဒ္ဒသံ သိက္ခမာနံ… အဒ္ဒသံ သာမဏေရံ… အဒ္ဒသံ သာမဏေရိံ ဝေဟာသံ ဂစ္ဆန္တိံ။ တဿာ သံဃာဋိပိ အာဒိတ္တာ သမ္ပဇ္ဇလိတာ သဇောတိဘူတာ, ပတ္တောပိ အာဒိတ္တော သမ္ပဇ္ဇလိတော သဇောတိဘူတော, ကာယဗန္ဓနမ္ပိ အာဒိတ္တံ သမ္ပဇ္ဇလိတံ သဇောတိဘူတံ, ကာယောပိ အာဒိတ္တော သမ္ပဇ္ဇလိတော သဇောတိဘူတော။ သာ သုဒံ အဋ္ဋဿရံ ကရောတိ။ တဿ မယှံ, အာဝုသော, ဧတဒဟောသိ – ‘အစ္ဆရိယံ ဝတ ဘော, အဗ္ဘုတံ ဝတ ဘော, ဧဝရူပေါပိ နာမ သတ္တော ဘဝိဿတိ! ဧဝရူပေါပိ နာမ ယက္ခော ဘဝိဿတိ! ဧဝရူပေါပိ နာမ အတ္တဘာဝပ္ပဋိလာဘော ဘဝိဿတီ’’’တိ! ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဥလ္လပတီ’’တိ။
အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘စက္ခုဘူတာ ဝတ, ဘိက္ခဝေ, သာဝကာ ဝိဟရန္တိ။ ဉာဏဘူတာ ဝတ, ဘိက္ခဝေ, သာဝကာ ဝိဟရန္တိ။ ယတြ ဟိ နာမ သာဝကော ဧဝရူပံ ဉဿတိ ဝါ ဒက္ခတိ ဝါ သက္ခိံ ဝါ ကရိဿတိ! ပုဗ္ဗေဝ မေ သာ, ဘိက္ခဝေ, သာမဏေရီ ဒိဋ္ဌာ အဟောသိ။ အပိ စာဟံ န ဗျာကာသိံ။ အဟဉ္စေတံ ဗျာကရေယျံ ပရေ စ မေ န သဒ္ဒဟေယျုံ။ ယေ မေ န သဒ္ဒဟေယျုံ တေသံ တံ အဿ ဒီဃရတ္တံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ။ ဧသာ, ဘိက္ခဝေ, သာမဏေရီ ကဿပဿ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ ပါဝစနေ ပါပသာမဏေရီ အဟောသိ။ သာ တဿ ကမ္မဿ ဝိပါကေန ဗဟူနိ ဝဿာနိ ဗဟူနိ ဝဿသတာနိ ဗဟူနိ ဝဿသဟဿာနိ ဗဟူနိ ဝဿသတသဟဿာနိ နိရယေ ပစ္စိတွာ တဿေဝ ကမ္မဿ ဝိပါကာဝသေသေန ဧဝရူပံ အတ္တဘာဝပ္ပဋိလာဘံ ပဋိသံဝေဒေတိ။ သစ္စံ, ဘိက္ခဝေ, မောဂ္ဂလ္လာနော အာဟ။ အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, မောဂ္ဂလ္လာနဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၄၉။)
မြန်֍ ၂၃၁။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ယတာယံ, အာဝုသော, တပေါဒါ သန္ဒတိ သော ဒဟော အစ္ဆောဒကော သီတောဒကော သာတောဒကော သေတကော သုပ္ပတိတ္ထော ရမဏီယော ပဟူတမစ္ဆကစ္ဆပေါ စက္ကမတ္တာနိ စ ပဒုမာနိ ပုပ္ဖန္တီ’’တိ။ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဧဝံ ဝက္ခတိ – ‘ယတာယံ, အာဝုသော, တပေါဒါ သန္ဒတိ သော ဒဟော အစ္ဆောဒကော သီတောဒကော သာတောဒကော သေတကော သုပ္ပတိတ္ထော ရမဏီယော ပဟူတမစ္ဆကစ္ဆပေါ စက္ကမတ္တာနိ စ ပဒုမာနိ ပုပ္ဖန္တီ’တိ။ အထ စ ပနာယံ တပေါဒါ ကုထိတာ သန္ဒတိ။ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဥလ္လပတီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘ယတာယံ, ဘိက္ခဝေ, တပေါဒါ သန္ဒတိ သော ဒဟော အစ္ဆောဒကော သီတောဒကော သာတောဒကော သေတကော သုပ္ပတိတ္ထော ရမဏီယော ပဟူတမစ္ဆကစ္ဆပေါ စက္ကမတ္တာနိ စ ပဒုမာနိ ပုပ္ဖန္တိ။ အပိ စာယံ, ဘိက္ခဝေ, တပေါဒါ ဒွိန္နံ မဟာနိရယာနံ အန္တရိကာယ အာဂစ္ဆတိ။ တေနာယံ တပေါဒါ ကုထိတာ သန္ဒတိ။ သစ္စံ, ဘိက္ခဝေ, မောဂ္ဂလ္လာနော အာဟ။ အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, မောဂ္ဂလ္လာနဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော လိစ္ဆဝီဟိ သဒ္ဓိံ သင်္ဂါမေန္တော ပဘဂ္ဂေါ အဟောသိ။ အထ ရာဇာ ပစ္ဆာ သေနံ သင်္ကဍ္ဎိတွာ လိစ္ဆဝယော ပရာဇေသိ။ သင်္ဂါမေ စ နန္ဒိ စရတိ – ‘‘ရညာ လိစ္ဆဝီ ပဘဂ္ဂါ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ရာဇာ, အာဝုသော, လိစ္ဆဝီဟိ ပဘဂ္ဂေါ’’တိ။ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဧဝံ ဝက္ခတိ – ‘ရာဇာ, အာဝုသော, လိစ္ဆဝီဟိ ပဘဂ္ဂေါ’တိ! သင်္ဂါမေ စ နန္ဒိံ စရတိ – ‘ရညာ လိစ္ဆဝီ ပဘဂ္ဂါ’တိ! ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဥလ္လပတီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘ပဌမံ, ဘိက္ခဝေ, ရာဇာ လိစ္ဆဝီဟိ ပဘဂ္ဂေါ။ အထ ရာဇာ ပစ္ဆာ သေနံ သင်္ကဍ္ဎိတွာ လိစ္ဆဝယော ပရာဇေသိ။ သစ္စံ, ဘိက္ခဝေ, မောဂ္ဂလ္လာနော အာဟ။ အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, မောဂ္ဂလ္လာနဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၂၃၂။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣဓာဟံ, အာဝုသော, သပ္ပိနိကာယ နဒိယာ တီရေ အာနေဉ္ဇံ သမာဓိံ သမာပန္နော နာဂါနံ ဩဂယှ ဥတ္တရန္တာနံ ကောဉ္စံ ကရောန္တာနံ သဒ္ဒံ အဿောသိ’’န္တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၅၀။)
ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော အာနေဉ္ဇံ သမာဓိံ သမာပန္နော သဒ္ဒံ သောဿတိ! ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဥလ္လပတီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အတ္ထေသော, ဘိက္ခဝေ, သမာဓိ သော စ ခေါ အပရိသုဒ္ဓေါ။ သစ္စံ, ဘိက္ခဝေ, မောဂ္ဂလ္လာနော အာဟ။ အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, မောဂ္ဂလ္လာနဿာ’’တိ။
အထ ခေါ အာယသ္မာ သောဘိတော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အဟံ, အာဝုသော, ပဉ္စ ကပ္ပသတာနိ အနုဿရာမီ’’တိ။ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ သောဘိတော ဧဝံ ဝက္ခတိ – ‘အဟံ, အာဝုသော, ပဉ္စ ကပ္ပသတာနိ အနုဿရာမီ’တိ! ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ အာယသ္မာ သောဘိတော ဥလ္လပတီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အတ္ထေသာ, ဘိက္ခဝေ, သောဘိတဿ။ သာ စ ခေါ ဧကာယေဝ ဇာတိ။ သစ္စံ, ဘိက္ခဝေ, သောဘိတော အာဟ။ အနာပတ္တိ, ဘိက္ခဝေ, သောဘိတဿာတိ။
စတုတ္ထပါရာဇိကံ သမတ္တံ။
မြန်֍ ၂၃၃။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ အာယသ္မန္တော စတ္တာရော ပါရာဇိကာ ဓမ္မာ, ယေသံ ဘိက္ခု အညတရံ ဝါ အညတရံ ဝါ အာပဇ္ဇိတွာ န လဘတိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သံဝါသံ, ယထာ ပုရေ တထာ ပစ္ဆာ, ပါရာဇိကော ဟောတိ အသံဝါသော။ တတ္ထာယသ္မန္တေ ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’’? ဒုတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’’? တတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’’? ပရိသုဒ္ဓေတ္ထာယသ္မန္တော, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။
ပါရာဇိကံ နိဋ္ဌိတံ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
မေထုနာဒိန္နာဒါနဉ္စ, မနုဿဝိဂ္ဂဟုတ္တရိ၊
ပါရာဇိကာနိ စတ္တာရိ, ဆေဇ္ဇဝတ္ထူ အသံသယာတိ။
ပါရာဇိကကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၁၊၁၅၁။)
၂။ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍံ
၁။ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိသိက္ခာပဒံ
ဣမေ ခေါ ပနာယသ္မန္တော တေရသ သံဃာဒိသေသာ
ဓမ္မာ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ။
မြန်֍ ၂၃၄။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ သေယျသကော အနဘိရတော ဗြဟ္မစရိယံ စရတိ။ သော တေန ကိသော ဟောတိ လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော။ အဒ္ဒသ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ အာယသ္မန္တံ သေယျသကံ ကိသံ လူခံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏံ ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတံ ဓမနိသန္ထတဂတ္တံ။ ဒိသွာန အာယသ္မန္တံ သေယျသကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ တွံ, အာဝုသော သေယျသက, ကိသော လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော? ကစ္စိ နော တွံ, အာဝုသော သေယျသက, အနဘိရတော ဗြဟ္မစရိယံ စရသီ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ တွံ, အာဝုသော သေယျသက, ယာဝဒတ္ထံ ဘုဉ္ဇ ယာဝဒတ္ထံ သုပ ယာဝဒတ္ထံ နှာယ။ ယာဝဒတ္ထံ ဘုဉ္ဇိတွာ ယာဝဒတ္ထံ သုပိတွာ ယာဝဒတ္ထံ နှာယိတွာ ယဒါ တေ အနဘိရတိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ရာဂေါ စိတ္တံ အနုဒ္ဓံသေတိ တဒါ ဟတ္ထေန ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေဟီ’’တိ။ ‘‘ကိံ နု ခေါ, အာဝုသော, ကပ္ပတိ ဧဝရူပံ ကာတု’’န္တိ? ‘‘အာမ, အာဝုသော။ အဟမ္ပိ ဧဝံ ကရောမီ’’တိ။
အထ ခေါ အာယသ္မာ သေယျသကော ယာဝဒတ္ထံ ဘုဉ္ဇိ ယာဝဒတ္ထံ သုပိ ယာဝဒတ္ထံ နှာယိ။ ယာဝဒတ္ထံ ဘုဉ္ဇိတွာ ယာဝဒတ္ထံ သုပိတွာ ယာဝဒတ္ထံ နှာယိတွာ ယဒါ အနဘိရတိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ရာဂေါ စိတ္တံ အနုဒ္ဓံသေတိ တဒါ ဟတ္ထေန ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သေယျသကော အပရေန သမယေန ဝဏ္ဏဝါ အဟောသိ ပီဏိန္ဒြိယော ပသန္နမုခဝဏ္ဏော ဝိပ္ပသန္နဆဝိဝဏ္ဏော။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သေယျသကဿ သဟာယကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ သေယျသကံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ပုဗ္ဗေ ခေါ တွံ, အာဝုသော သေယျသက, ကိသော အဟောသိ လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော။ သော ဒါနိ တွံ ဧတရဟိ ဝဏ္ဏဝါ ပီဏိန္ဒြိယော ပသန္နမုခဝဏ္ဏော ဝိပ္ပသန္နဆဝိဝဏ္ဏော။ ကိံ နု ခေါ တွံ, အာဝုသော သေယျသက, ဘေသဇ္ဇံ ကရောသီ’’တိ? ‘‘န ခေါ အဟံ, အာဝုသော, ဘေသဇ္ဇံ
(ဝိ၊၁၊၁၅၂။)
ကရောမိ။ အပိစာဟံ ယာဝဒတ္ထံ ဘုဉ္ဇာမိ ယာဝဒတ္ထံ သုပါမိ ယာဝဒတ္ထံ နှာယာမိ။ ယာဝဒတ္ထံ ဘုဉ္ဇိတွာ ယာဝဒတ္ထံ သုပိတွာ ယာဝဒတ္ထံ နှာယိတွာ ယဒါ မေ အနဘိရတိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ရာဂေါ စိတ္တံ အနုဒ္ဓံသေတိ တဒါ ဟတ္ထေန ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေမီ’’တိ။ ‘‘ကိံ ပန တွံ, အာဝုသော သေယျသက, ယေနေဝ ဟတ္ထေန သဒ္ဓါဒေယျံ ဘုဉ္ဇသိ တေနေဝ ဟတ္ထေန ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေသီ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ သေယျသကော ဟတ္ထေန ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေဿတီ’’တိ!
အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ သေယျသကံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာယသ္မန္တံ သေယျသကံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, သေယျသက, ဟတ္ထေန ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသ, အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ဟတ္ထေန ဥပက္ကမိတွာ အသုစိံ မောစေဿသိ! နနု မယာ, မောဃပုရိသ, အနေကပရိယာယေန ဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော နော သရာဂါယ, ဝိသညောဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော နော သညောဂါယ, အနုပါဒါနာယ ဓမ္မော ဒေသိတော နော သဥပါဒါနာယ! တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, မယာ ဝိရာဂါယ ဓမ္မေ ဒေသိတေ သရာဂါယ စေတေဿသိ, ဝိသညောဂါယ ဓမ္မေ ဒေသိတေ သညောဂါယ စေတေဿသိ, အနုပါဒါနာယ ဓမ္မေ ဒေသိတေ သဥပါဒါနာယ စေတေဿသိ! နနု မယာ, မောဃပုရိသ, အနေကပရိယာယေန ရာဂဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော, မဒနိမ္မဒနာယ ပိပါသဝိနယာယ အာလယသမုဂ္ဃါတာယ ဝဋ္ဋုပစ္ဆေဒါယ တဏှက္ခယာယ ဝိရာဂါယ နိရောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ ဓမ္မော ဒေသိတော? နနု မယာ, မောဃပုရိသ, အနေကပရိယာယေန ကာမာနံ ပဟာနံ အက္ခာတံ, ကာမသညာနံ ပရိညာ အက္ခာတာ, ကာမပိပါသာနံ ပဋိဝိနယော အက္ခာတော, ကာမဝိတက္ကာနံ သမုဂ္ဃါတော အက္ခာတော, ကာမပရိဠာဟာနံ ဝူပသမော အက္ခာတော? နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ, ပသန္နာနံ ဝါ ဘိယျောဘာဝါယ။ အထ ခွေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနဉ္စေဝ အပ္ပသာဒါယ, ပသန္နာနဉ္စ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တာယာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ သေယျသကံ
(ဝိ၊၁၊၁၅၃။)
အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဒုဗ္ဘရတာယ…ပေ… ‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
‘‘သဉ္စေတနိကာ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ[ဝိသဋ္ဌိ (သီ။ သျာ။)]သံဃာဒိသေသော’’တိ။
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
မြန်֍ ၂၃၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ပဏီတဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ မုဋ္ဌဿတီ အသမ္ပဇာနာ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမန္တိ။ တေသံ မုဋ္ဌဿတီနံ အသမ္ပဇာနာနံ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမန္တာနံ သုပိနန္တေန အသုစိ မုစ္စတိ။ တေသံ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ – ‘သဉ္စေတနိကာ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ သံဃာဒိသေသော’တိ။ အမှာကဉ္စ သုပိနန္တေန အသုစိ မုစ္စတိ။ အတ္ထိ စေတ္ထ စေတနာ လဗ္ဘတိ။ ကစ္စိ နု ခေါ မယံ သံဃာဒိသေသံ အာပတ္တိံ အာပန္နာ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘အတ္ထေသာ, ဘိက္ခဝေ, စေတနာ၊ သာ စ ခေါ အဗ္ဗောဟာရိကာတိ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၂၃၆။ ‘‘သဉ္စေတနိကာ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ အညတြ သုပိနန္တာ သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၂၃၇။ သဉ္စေတနိကာတိ ဇာနန္တော သဉ္ဇာနန္တော စေစ္စ အဘိဝိတရိတွာ ဝီတိက္ကမော။
သုက္ကန္တိ ဒသ သုက္ကာနိ – နီလံ ပီတကံ လောဟိတကံ ဩဒါတံ တက္ကဝဏ္ဏံ ဒကဝဏ္ဏံ တေလဝဏ္ဏံ ခီရဝဏ္ဏံ ဒဓိဝဏ္ဏံ သပ္ပိဝဏ္ဏံ။
ဝိဿဋ္ဌီတိ ဌာနတော စာဝနာ ဝုစ္စတိ ဝိဿဋ္ဌီတိ။
အညတြ သုပိနန္တာတိ ဌပေတွာ သုပိနန္တံ။
သံဃာဒိသေသောတိ သံဃောဝ တဿာ အာပတ္တိယာ ပရိဝါသံ ဒေတိ, မူလာယ ပဋိကဿတိ, မာနတ္တံ ဒေတိ, အဗ္ဘေတိ၊ န သမ္ဗဟုလာ, န ဧကပုဂ္ဂလော။ တေန ဝုစ္စတိ – ‘‘သံဃာဒိသေသော’’တိ။ တဿေဝ အာပတ္တိနိကာယဿ နာမကမ္မံ အဓိဝစနံ။ တေနပိ ဝုစ္စတိ – ‘‘သံဃာဒိသေသော’’တိ။
အဇ္ဈတ္တရူပေ မောစေတိ, ဗဟိဒ္ဓါရူပေ မောစေတိ, အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါရူပေ မောစေတိ, အာကာသေ ကဋိံ ကမ္ပေန္တော မောစေတိ၊ ရာဂူပတ္ထမ္ဘေ မောစေတိ, ဝစ္စူပတ္ထမ္ဘေ မောစေတိ, ပဿာဝူပတ္ထမ္ဘေ မောစေတိ, ဝါတူပတ္ထမ္ဘေ မောစေ-
(ဝိ၊၁၊၁၅၄။)
တိ, ဥစ္စာလိင်္ဂပါဏကဒဋ္ဌူပတ္ထမ္ဘေ မောစေတိ၊ အာရောဂျတ္ထာယ မောစေတိ, သုခတ္ထာယ မောစေတိ, ဘေသဇ္ဇတ္ထာယ မောစေတိ, ဒါနတ္ထာယ မောစေတိ, ပုညတ္ထာယ မောစေတိ, ယညတ္ထာယ မောစေတိ, သဂ္ဂတ္ထာယ မောစေတိ, ဗီဇတ္ထာယ မောစေတိ, ဝီမံသတ္ထာယ မောစေတိ, ဒဝတ္ထာယ မောစေတိ၊ နီလံ မောစေတိ, ပီတကံ မောစေတိ, လောဟိတကံ မောစေတိ, ဩဒါတံ မောစေတိ, တက္ကဝဏ္ဏံ မောစေတိ, ဒကဝဏ္ဏံ မောစေတိ, တေလဝဏ္ဏံ မောစေတိ, ခီရဝဏ္ဏံ မောစေတိ, ဒဓိဝဏ္ဏံ မောစေတိ, သပ္ပိဝဏ္ဏံ မောစေတိ။
မြန်֍ ၂၃၈။ အဇ္ဈတ္တရူပေတိ အဇ္ဈတ္တံ ဥပါဒိန္နေ [ဥပါဒိဏ္ဏေ (သီ။ က။)] ရူပေ။
ဗဟိဒ္ဓါရူပေတိ ဗဟိဒ္ဓါ ဥပါဒိန္နေ ဝါ အနုပါဒိန္နေ ဝါ။
အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါရူပေတိ တဒုဘယေ။
အာကာသေ ကဋိံ ကမ္ပေန္တောတိ အာကာသေ ဝါယမန္တဿ အင်္ဂဇာတံ ကမ္မနိယံ ဟောတိ။
ရာဂူပတ္ထမ္ဘေတိ ရာဂေန ပီဠိတဿ အင်္ဂဇာတံ ကမ္မနိယံ ဟောတိ။
ဝစ္စူပတ္ထမ္ဘေတိ ဝစ္စေန ပီဠိတဿ အင်္ဂဇာတံ ကမ္မနိယံ ဟောတိ။
ပဿာဝူပတ္ထမ္ဘေတိ ပဿာဝေန ပီဠိတဿ အင်္ဂဇာတံ ကမ္မနိယံ ဟောတိ။
ဝါတူပတ္ထမ္ဘေတိ ဝါတေန ပီဠိတဿ အင်္ဂဇာတံ ကမ္မနိယံ ဟောတိ။
ဥစ္စာလိင်္ဂပါဏကဒဋ္ဌူပတ္ထမ္ဘေတိ ဥစ္စာလိင်္ဂပါဏကဒဋ္ဌေန အင်္ဂဇာတံ ကမ္မနိယံ ဟောတိ။
မြန်֍ ၂၃၉။ အာရောဂျတ္ထာယာတိ အရောဂေါ ဘဝိဿာမိ။
သုခတ္ထာယာတိ သုခံ ဝေဒနံ ဥပ္ပါဒေဿာမိ။
ဘေသဇ္ဇတ္ထာယာတိ ဘေသဇ္ဇံ ဘဝိဿတိ။
ပုညတ္ထာယာတိ ပုညံ ဘဝိဿတိ။
ယညတ္ထာယာတိ ယညံ ယဇိဿာမိ။
သဂ္ဂတ္ထာယာတိ သဂ္ဂံ ဂမိဿာမိ။
ဗီဇတ္ထာယာတိ ဗီဇံ ဘဝိဿတိ။
(ဝိ၊၁၊၁၅၅။)
ဝီမံသတ္ထာယာတိ နီလံ ဘဝိဿတိ, ပီတကံ ဘဝိဿတိ, လောဟိတကံ ဘဝိဿတိ, ဩဒါတံ ဘဝိဿတိ, တက္ကဝဏ္ဏံ ဘဝိဿတိ, ဒကဝဏ္ဏံ ဘဝိဿတိ, တေလဝဏ္ဏံ ဘဝိဿတိ, ခီရဝဏ္ဏံ ဘဝိဿတိ, ဒဓိဝဏ္ဏံ ဘဝိဿတိ, သပ္ပိဝဏ္ဏံ ဘဝိဿတီတိ။
ဒဝတ္ထာယာတိ ခိဍ္ဍာဓိပ္ပါယော။
မြန်֍ ၂၄၀။ အဇ္ဈတ္တရူပေ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဗဟိဒ္ဓါရူပေ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါရူပေ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အာကာသေ ကဋိံ ကမ္ပေန္တော စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ရာဂူပတ္ထမ္ဘေ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဝစ္စူပတ္ထမ္ဘေ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပဿာဝူပတ္ထမ္ဘေ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဝါတူပတ္ထမ္ဘေ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဥစ္စာလိင်္ဂပါဏကဒဋ္ဌူပတ္ထမ္ဘေ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အာရောဂျတ္ထာယ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သုခတ္ထာယ…ပေ… ဘေသဇ္ဇတ္ထာယ… ဒါနတ္ထာယ… ပုညတ္ထာယ… ယညတ္ထာယ… သဂ္ဂတ္ထာယ… ဗီဇတ္ထာယ… ဝီမံသတ္ထာယ… ဒဝတ္ထာယ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
နီလံ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပီတကံ… လောဟိတကံ… ဩဒါတံ… တက္ကဝဏ္ဏံ… ဒကဝဏ္ဏံ… တေလဝဏ္ဏံ… ခီရဝဏ္ဏံ… ဒဓိဝဏ္ဏံ… သပ္ပိဝဏ္ဏံ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သုဒ္ဓိကံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၁၊၁၅၆။)
အာရောဂျတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အာရောဂျတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ…ပေ… အာရောဂျတ္ထဉ္စ ဒါနတ္ထဉ္စ… အာရောဂျတ္ထဉ္စ ပုညတ္ထဉ္စ… အာရောဂျတ္ထဉ္စ ယညတ္ထဉ္စ… အာရောဂျတ္ထဉ္စ သဂ္ဂတ္ထဉ္စ… အာရောဂျတ္ထဉ္စ ဗီဇတ္ထဉ္စ… အာရောဂျတ္ထဉ္စ ဝီမံသတ္ထဉ္စ… အာရောဂျတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကမူလကဿ ခဏ္ဍစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၄၁။ သုခတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သုခတ္ထဉ္စ ဒါနတ္ထဉ္စ…ပေ… သုခတ္ထဉ္စ ပုညတ္ထဉ္စ… သုခတ္ထဉ္စ ယညတ္ထဉ္စ… သုခတ္ထဉ္စ သဂ္ဂတ္ထဉ္စ… သုခတ္ထဉ္စ ဗီဇတ္ထဉ္စ… သုခတ္ထဉ္စ ဝီမံသတ္ထဉ္စ… သုခတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သုခတ္ထဉ္စ အာရောဂျတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၂၄၂။ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ ဒါနတ္ထဉ္စ…ပေ… ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ ပုညတ္ထဉ္စ… ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ ယညတ္ထဉ္စ… ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ သဂ္ဂတ္ထဉ္စ… ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ ဗီဇတ္ထဉ္စ… ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ ဝီမံသတ္ထဉ္စ… ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ အာရောဂျတ္ထဉ္စ…ပေ… ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒါနတ္ထဉ္စ ပုညတ္ထဉ္စ…ပေ… ဒါနတ္ထဉ္စ ယညတ္ထဉ္စ… ဒါနတ္ထဉ္စ သဂ္ဂတ္ထဉ္စ… ဒါနတ္ထဉ္စ ဗီဇတ္ထဉ္စ… ဒါနတ္ထဉ္စ ဝီမံသတ္ထဉ္စ… ဒါနတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒါနတ္ထဉ္စ အာရောဂျတ္ထဉ္စ…ပေ… ဒါနတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ… ဒါနတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုညတ္ထဉ္စ ယညတ္ထဉ္စ…ပေ… ပုညတ္ထဉ္စ သဂ္ဂတ္ထဉ္စ… ပုညတ္ထဉ္စ ဗီဇတ္ထဉ္စ… ပုညတ္ထဉ္စ ဝီမံသတ္ထဉ္စ… ပုညတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၁၅၇။)
ပုညတ္ထဉ္စ အာရောဂျတ္ထဉ္စ…ပေ… ပုညတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ… ပုညတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ… ပုညတ္ထဉ္စ ဒါနတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ယညတ္ထဉ္စ သဂ္ဂတ္ထဉ္စ…ပေ… ယညတ္ထဉ္စ ဗီဇတ္ထဉ္စ… ယညတ္ထဉ္စ ဝီမံသတ္ထဉ္စ … ယညတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ယညတ္ထဉ္စ အာရောဂျတ္ထဉ္စ…ပေ… ယညတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ… ယညတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ… ယညတ္ထဉ္စ ဒါနတ္ထဉ္စ… ယညတ္ထဉ္စ ပုညတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သဂ္ဂတ္ထဉ္စ ဗီဇတ္ထဉ္စ…ပေ… သဂ္ဂတ္ထဉ္စ ဝီမံသတ္ထဉ္စ… သဂ္ဂတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သဂ္ဂတ္ထဉ္စ အာရောဂျတ္ထဉ္စ…ပေ… သဂ္ဂတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ… သဂ္ဂတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ… သဂ္ဂတ္ထဉ္စ ဒါနတ္ထဉ္စ… သဂ္ဂတ္ထဉ္စ ပုညတ္ထဉ္စ… သဂ္ဂတ္ထဉ္စ ယညတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဗီဇတ္ထဉ္စ ဝီမံသတ္ထဉ္စ…ပေ… ဗီဇတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဗီဇတ္ထဉ္စ အာရောဂျတ္ထဉ္စ…ပေ… ဗီဇတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ… ဗီဇတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ… ဗီဇတ္ထဉ္စ ဒါနတ္ထဉ္စ… ဗီဇတ္ထဉ္စ ပုညတ္ထဉ္စ… ဗီဇတ္ထဉ္စ ယညတ္ထဉ္စ… ဗီဇတ္ထဉ္စ သဂ္ဂတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဝီမံသတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဝီမံသတ္ထဉ္စ အာရောဂျတ္ထဉ္စ…ပေ… ဝီမံသတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ… ဝီမံသတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ… ဝီမံသတ္ထဉ္စ ဒါနတ္ထဉ္စ… ဝီမံသတ္ထဉ္စ ပုညတ္ထဉ္စ… ဝီမံသတ္ထဉ္စ ယညတ္ထဉ္စ… ဝီမံသတ္ထဉ္စ သဂ္ဂတ္ထဉ္စ… ဝီမံသတ္ထဉ္စ ဗီဇတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒဝတ္ထဉ္စ အာရောဂျတ္ထဉ္စ…ပေ… ဒဝတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ… ဒဝတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ… ဒဝတ္ထဉ္စ ဒါနတ္ထဉ္စ… ဒဝတ္ထဉ္စ ပုညတ္ထဉ္စ… ဒဝတ္ထဉ္စ ယညတ္ထဉ္စ… ဒဝတ္ထဉ္စ သဂ္ဂတ္ထဉ္စ… ဒဝတ္ထဉ္စ ဗီဇတ္ထဉ္စ… ဒဝတ္ထဉ္စ ဝီမံသတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကမူလကဿ ဗဒ္ဓစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၁၊၁၅၈။)
အာရောဂျတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ…ပေ… အာရောဂျတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒုမူလကဿ ခဏ္ဍစက္ကံ။
သုခတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ ဒါနတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ…ပေ… သုခတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ…ပေ… သုခတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ အာရောဂျတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒုမူလကဿ ဗဒ္ဓစက္ကံ သံခိတ္တံ။
ဝီမံသတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ အာရောဂျတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဝီမံသတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ ဗီဇတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒုမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
တိမူလကမ္ပိ စတုမူလကမ္ပိ ပဉ္စမူလကမ္ပိ ဆမူလကမ္ပိ သတ္တမူလကမ္ပိ အဋ္ဌမူလကမ္ပိ နဝမူလကမ္ပိ ဧဝမေဝ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ။
ဣဒံ သဗ္ဗမူလကံ။
မြန်֍ ၂၄၃။ အာရောဂျတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ ဒါနတ္ထဉ္စ ပုညတ္ထဉ္စ ယညတ္ထဉ္စ သဂ္ဂတ္ထဉ္စ ဗီဇတ္ထဉ္စ ဝီမံသတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သဗ္ဗမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၄၄။ နီလဉ္စ ပီတကဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
နီလဉ္စ လောဟိတကဉ္စ…ပေ… နီလဉ္စ ဩဒါတဉ္စ… နီလဉ္စ တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ… နီလဉ္စ ဒကဝဏ္ဏဉ္စ… နီလဉ္စ တေလဝဏ္ဏဉ္စ… နီလဉ္စ ခီရဝဏ္ဏဉ္စ… နီလဉ္စ ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ… နီလဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတ္တိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကမူလကဿ ခဏ္ဍစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၁၊၁၅၉။)
မြန်֍ ၂၄၅။ ပီတကဉ္စ လောဟိတကဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပီတကဉ္စ ဩဒါတဉ္စ…ပေ… ပီတကဉ္စ တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ… ပီတကဉ္စ ဒကဝဏ္ဏဉ္စ… ပီတကဉ္စ တေလဝဏ္ဏဉ္စ… ပီတကဉ္စ ခီရဝဏ္ဏဉ္စ… ပီတကဉ္စ ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ… ပီတကဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပီတကဉ္စ နီလဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကမူလကဿ ဗဒ္ဓစက္ကံ။
မြန်֍ ၂၄၆။ လောဟိတကဉ္စ ဩဒါတဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
လောဟိတကဉ္စ တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ…ပေ… လောဟိတကဉ္စ ဒကဝဏ္ဏဉ္စ… လောဟိတကဉ္စ တေလဝဏ္ဏဉ္စ… လောဟိတကဉ္စ ခီရဝဏ္ဏဉ္စ… လောဟိတကဉ္စ ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ… လောဟိတကဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
လောဟိတကဉ္စ နီလဉ္စ…ပေ… လောဟိတကဉ္စ ပီတကဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဩဒါတဉ္စ တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ…ပေ… ဩဒါတဉ္စ ဒကဝဏ္ဏဉ္စ… ဩဒါတဉ္စ တေလဝဏ္ဏဉ္စ… ဩဒါတဉ္စ ခီရဝဏ္ဏဉ္စ… ဩဒါတဉ္စ ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ… ဩဒါတဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဩဒါတဉ္စ နီလဉ္စ…ပေ… ဩဒါတဉ္စ ပီတကဉ္စ… ဩဒါတဉ္စ လောဟိတကဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ ဒကဝဏ္ဏဉ္စ…ပေ… တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ တေလဝဏ္ဏဉ္စ… တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ ခီရဝဏ္ဏဉ္စ… တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ… တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ နီလဉ္စ…ပေ… တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ ပီတကဉ္စ… တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ လောဟိတကဉ္စ… တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ ဩဒါတဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၁၆၀။)
ဒကဝဏ္ဏဉ္စ တေလဝဏ္ဏဉ္စ…ပေ… ဒကဝဏ္ဏဉ္စ ခီရဝဏ္ဏဉ္စ… ဒကဝဏ္ဏဉ္စ ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ… ဒကဝဏ္ဏဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒကဝဏ္ဏဉ္စ နီလဉ္စ…ပေ… ဒကဝဏ္ဏဉ္စ ပီတကဉ္စ… ဒကဝဏ္ဏဉ္စ လောဟိတကဉ္စ… ဒကဝဏ္ဏဉ္စ ဩဒါတဉ္စ… ဒကဝဏ္ဏဉ္စ တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
တေလဝဏ္ဏဉ္စ ခီရဝဏ္ဏဉ္စ…ပေ… တေလဝဏ္ဏဉ္စ ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ… တေလဝဏ္ဏဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
တေလဝဏ္ဏဉ္စ နီလဉ္စ…ပေ… တေလဝဏ္ဏဉ္စ ပီတကဉ္စ… တေလဝဏ္ဏဉ္စ လောဟိတကဉ္စ… တေလဝဏ္ဏဉ္စ ဩဒါတဉ္စ… တေလဝဏ္ဏဉ္စ တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ… တေလဝဏ္ဏဉ္စ ဒကဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ခီရဝဏ္ဏဉ္စ ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ…ပေ… ခီရဝဏ္ဏဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ခီရဝဏ္ဏဉ္စ နီလဉ္စ…ပေ… ခီရဝဏ္ဏဉ္စ ပီတကဉ္စ… ခီရဝဏ္ဏဉ္စ လောဟိတကဉ္စ… ခီရဝဏ္ဏဉ္စ ဩဒါတဉ္စ… ခီရဝဏ္ဏဉ္စ တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ… ခီရဝဏ္ဏဉ္စ ဒကဝဏ္ဏဉ္စ… ခီရဝဏ္ဏဉ္စ တေလဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ နီလဉ္စ…ပေ… ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ ပီတကဉ္စ… ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ လောဟိတကဉ္စ… ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ ဩဒါတဉ္စ… ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ… ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ ဒကဝဏ္ဏဉ္စ… ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ တေလဝဏ္ဏဉ္စ… ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ ခီရဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ နီလဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ ပီတကဉ္စ…ပေ… သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ လောဟိတကဉ္စ… သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ ဩဒါတဉ္စ… သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ… သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ ဒကဝဏ္ဏဉ္စ… သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ တေလဝဏ္ဏဉ္စ… သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ ခီရဝဏ္ဏဉ္စ … သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကမူလကဿ ဗဒ္ဓစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၁၊၁၆၁။)
နီလဉ္စ ပီတကဉ္စ လောဟိတကဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ…ပေ… နီလဉ္စ ပီတကဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒုမူလကဿ ခဏ္ဍစက္ကံ။
ပီတကဉ္စ လောဟိတကဉ္စ ဩဒါတဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ…ပေ… ပီတကဉ္စ လောဟိတကဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ…ပေ… ပီတကဉ္စ လောဟိတကဉ္စ နီလဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒုမူလကဿ ဗဒ္ဓစက္ကံ သံခိတ္တံ။
ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ နီလဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ…ပေ… ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ ခီရဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒုမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
တိမူလကမ္ပိ စတုမူလကမ္ပိ ပဉ္စမူလကမ္ပိ ဆမူလကမ္ပိ သတ္တမူလကမ္ပိ အဋ္ဌမူလကမ္ပိ နဝမူလကမ္ပိ ဧဝမေဝ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ။
ဣဒံ သဗ္ဗမူလကံ။
မြန်֍ ၂၄၇။ နီလဉ္စ ပီတကဉ္စ လောဟိတကဉ္စ ဩဒါတဉ္စ တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ ဒကဝဏ္ဏဉ္စ တေလဝဏ္ဏဉ္စ ခီရဝဏ္ဏဉ္စ ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သဗ္ဗမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၄၈။ အာရောဂျတ္ထဉ္စ နီလဉ္စ [အာရောဂျတ္ထံ နီလံ (?)] စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အာရောဂျတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ နီလဉ္စ ပီတကဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၁၆၂။)
အာရောဂျတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ နီလဉ္စ ပီတကဉ္စ လောဟိတကဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဥဘတော ဝဍ္ဎကံ ဧဝမေဝ ဝဍ္ဎေတဗ္ဗံ။
အာရောဂျတ္ထဉ္စ သုခတ္ထဉ္စ ဘေသဇ္ဇတ္ထဉ္စ ဒါနတ္ထဉ္စ ပုညတ္ထဉ္စ ယညတ္ထဉ္စ သဂ္ဂတ္ထဉ္စ ဗီဇတ္ထဉ္စ ဝီမံသတ္ထဉ္စ ဒဝတ္ထဉ္စ နီလဉ္စ ပီတကဉ္စ လောဟိတကဉ္စ ဩဒါတဉ္စ တက္ကဝဏ္ဏဉ္စ ဒကဝဏ္ဏဉ္စ တေလဝဏ္ဏဉ္စ ခီရဝဏ္ဏဉ္စ ဒဓိဝဏ္ဏဉ္စ သပ္ပိဝဏ္ဏဉ္စ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
မိဿကစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၄၉။ နီလံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ ပီတကံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
နီလံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ လောဟိတကံ…ပေ… ဩဒါတံ … တက္ကဝဏ္ဏံ… ဒကဝဏ္ဏံ… တေလဝဏ္ဏံ… ခီရဝဏ္ဏံ… ဒဓိဝဏ္ဏံ… သပ္ပိဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ခဏ္ဍစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၅၀။ ပီတကံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ လောဟိတကံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပီတကံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ ဩဒါတံ…ပေ… တက္ကဝဏ္ဏံ… ဒကဝဏ္ဏံ… တေလဝဏ္ဏံ… ခီရဝဏ္ဏံ… ဒဓိဝဏ္ဏံ… သပ္ပိဝဏ္ဏံ… နီလံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဗဒ္ဓစက္ကမူလံ သံခိတ္တံ။
မြန်֍ ၂၅၁။ သပ္ပိဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ နီလံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သပ္ပိဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ ပီတကံ…ပေ… လောဟိတကံ… ဩဒါတံ … တက္ကဝဏ္ဏံ… ဒကဝဏ္ဏံ… တေလဝဏ္ဏံ… ခီရဝဏ္ဏံ… ဒဓိဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ကုစ္ဆိစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၁၊၁၆၃။)
မြန်֍ ၂၅၂။ ပီတကံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ နီလံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
လောဟိတကံ…ပေ… ဩဒါတံ… တက္ကဝဏ္ဏံ… ဒကဝဏ္ဏံ… တေလဝဏ္ဏံ… ခီရဝဏ္ဏံ… ဒဓိဝဏ္ဏံ… သပ္ပိဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ နီလံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပိဋ္ဌိစက္ကဿ ပဌမံ ဂမနံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၅၃။ လောဟိတကံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ ပီတကံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဩဒါတံ…ပေ… တက္ကဝဏ္ဏံ… ဒကဝဏ္ဏံ… တေလဝဏ္ဏံ… ခီရဝဏ္ဏံ
… ဒဓိဝဏ္ဏံ… သပ္ပိဝဏ္ဏံ… နီလံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ ပီတကံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပိဋ္ဌိစက္ကဿ ဒုတိယံ ဂမနံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၅၄။ ဩဒါတံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ လောဟိတကံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
တက္ကဝဏ္ဏံ…ပေ… ဒကဝဏ္ဏံ… တေလဝဏ္ဏံ… ခီရဝဏ္ဏံ… ဒဓိဝဏ္ဏံ…
သပ္ပိဝဏ္ဏံ… နီလံ … ပီတကံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ လောဟိတကံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပိဋ္ဌိစက္ကဿ တတိယံ ဂမနံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၅၅။ တက္ကဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ ဩဒါတံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒကဝဏ္ဏံ…ပေ… တေလဝဏ္ဏံ… ခီရဝဏ္ဏံ… ဒဓိဝဏ္ဏံ… သပ္ပိဝဏ္ဏံ… နီလံ… ပီတကံ… လောဟိတကံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ ဩဒါတံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပိဋ္ဌိစက္ကဿ စတုတ္ထံ ဂမနံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၅၆။ ဒကဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ တက္ကဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၁၆၄။)
တေလဝဏ္ဏံ …ပေ… ခီရဝဏ္ဏံ… ဒဓိဝဏ္ဏံ… သပ္ပိဝဏ္ဏံ… နီလ…
ပီတကံ… လောဟိတကံ… ဩဒါတံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ တက္ကဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပိဋ္ဌိစက္ကဿ ပဉ္စမံ ဂမနံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၅၇။ တေလဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ ဒကဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ခီရဝဏ္ဏံ…ပေ… ဒဓိဝဏ္ဏံ… သပ္ပိဝဏ္ဏံ… နီလံ … ပီတကံ… လောဟိတကံ…
ဩဒါတံ… တက္ကဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ ဒကဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပိဋ္ဌိစက္ကဿ ဆဋ္ဌံ ဂမနံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၅၈။ ခီရဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ တေလဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒဓိဝဏ္ဏံ…ပေ… သပ္ပိဝဏ္ဏံ… နီလံ… ပီတကံ… လောဟိတကံ… ဩဒါတံ… တက္ကဝဏ္ဏံ… ဒကဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ တေလဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပိဋ္ဌိစက္ကဿ သတ္တမံ ဂမနံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၅၉။ ဒဓိဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ ခီရဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သပ္ပိဝဏ္ဏံ…ပေ… နီလံ… ပီတကံ… လောဟိတကံ… ဩဒါတံ… တက္ကဝဏ္ဏံ… ဒကဝဏ္ဏံ… တေလဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ ခီရဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပိဋ္ဌိစက္ကဿ အဋ္ဌမံ ဂမနံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၆၀။ သပ္ပိဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ ဒဓိဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
နီလံ…ပေ… ပီတကံ… လောဟိတကံ… ဩဒါတံ… တက္ကဝဏ္ဏံ… ဒကဝဏ္ဏံ… တေလဝဏ္ဏံ… ခီရဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ ဒဓိဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပိဋ္ဌိစက္ကဿ နဝမံ ဂမနံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၁၊၁၆၅။)
မြန်֍ ၂၆၁။ နီလံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ သပ္ပိဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပီတကံ …ပေ… လောဟိတကံ… ဩဒါတံ… တက္ကဝဏ္ဏံ… ဒကဝဏ္ဏံ … တေလဝဏ္ဏံ… ခီရဝဏ္ဏံ… ဒဓိဝဏ္ဏံ မောစေဿာမီတိ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ သပ္ပိဝဏ္ဏံ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပိဋ္ဌိစက္ကဿ ဒသမံ ဂမနံ နိဋ္ဌိတံ။
ပိဋ္ဌိစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၆၂။ စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
စေတေတိ ဥပက္ကမတိ န မုစ္စတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
စေတေတိ န ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အနာပတ္တိ။
စေတေတိ န ဥပက္ကမတိ န မုစ္စတိ, အနာပတ္တိ။
န စေတေတိ ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အနာပတ္တိ။
န စေတေတိ ဥပက္ကမတိ န မုစ္စတိ, အနာပတ္တိ။
န စေတေတိ န ဥပက္ကမတိ မုစ္စတိ, အနာပတ္တိ။
န စေတေတိ န ဥပက္ကမတိ န မုစ္စတိ, အနာပတ္တိ။
အနာပတ္တိ သုပိနန္တေန, နမောစနာဓိပ္ပါယဿ, ဥမ္မတ္တကဿ, ခိတ္တစိတ္တဿ, ဝေဒနာဋ္ဋဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဝိနီတဝတ္ထုဥဒ္ဒါနဂါထာ
သုပိနောစ္စာရပဿာဝေါ, ဝိတက္ကုဏှောဒကေန စ၊
ဘေသဇ္ဇံ ကဏ္ဍုဝံ မဂ္ဂေါ, ဝတ္ထိ ဇန္တာဃရုပက္ကမော [ဇန္တဂ္ဂုပက္ကမော (သီ။), ဇန္တာဃရံ ဦရု (သျာ။)]။
သာမဏေရော စ သုတ္တော စ, ဦရု မုဋ္ဌိနာ ပီဠယိ၊
အာကာသေ ထမ္ဘံ နိဇ္ဈာယိ, ဆိဒ္ဒံ ကဋ္ဌေန ဃဋ္ဋယိ။
သောတော ဥဒဉ္ဇလံ ဓာဝံ, ပုပ္ဖါဝလိယံ ပေါက္ခရံ၊
ဝါလိကာ ကဒ္ဒမုဿေကော [ကဒ္ဒမောသေကော (?)], သယနင်္ဂုဋ္ဌကေန စာတိ။
(ဝိ၊၁၊၁၆၆။)
ဝိနီတဝတ္ထု
မြန်֍ ၂၆၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော သုပိနန္တေန အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ, ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ သံဃာဒိသေသံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သုပိနန္တေနာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဥစ္စာရံ ကရောန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာဟံ, ဘဂဝါ, မောစနာဓိပ္ပါယော’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ပဿာဝံ ကရောန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ကာမဝိတက္ကံ ဝိတက္ကေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, ဝိတက္ကေန္တဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဥဏှောဒကေန နှာယန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘ကိံစိတ္တော တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာဟံ, ဘဂဝါ, မောစနာဓိပ္ပါယော’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ဥဏှောဒကေန နှာယန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ဥဏှောဒကေန နှာယန္တဿ အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော အင်္ဂဇာတေ ဝဏော ဟောတိ။ ဘေသဇ္ဇေန [တဿ ဘေသဇ္ဇေန (?)] အာလိမ္ပေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၆၇။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော အင်္ဂဇာတေ ဝဏော ဟောတိ။ မောစနာဓိပ္ပါယဿ [တဿ မောစနာမိပ္ပါယဿ (သျာ။)] ဘေသဇ္ဇေန အာလိမ္ပေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော အဏ္ဍံ ကဏ္ဍုဝန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ အဏ္ဍံ ကဏ္ဍုဝန္တဿ [ကဏ္ဍူဝန္တဿ (သီ။)] အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၂၆၄။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မဂ္ဂံ ဂစ္ဆန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ မဂ္ဂံ ဂစ္ဆန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဝတ္ထိံ ဂဟေတွာ ပဿာဝံ ကရောန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ဝတ္ထိံ ဂဟေတွာ ပဿာဝံ ကရောန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဇန္တာဃရေ ဥဒရဝဋ္ဋိံ တာပေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၆၈။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ဇန္တာဃရေ ဥဒရဝဋ္ဋိံ တာပေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဇန္တာဃရေ ဥပဇ္ဈာယဿ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ ကရောန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ဇန္တာဃရေ ဥပဇ္ဈာယဿ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ ကရောန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၂၆၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဦရုံ ဃဋ္ဋာပေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ဦရုံ ဃဋ္ဋာပေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု မောစနာဓိပ္ပါယော အညတရံ သာမဏေရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟိ မေ တွံ, အာဝုသော သာမဏေရ, အင်္ဂဇာတံ ဂဏှာဟီ’’တိ။ သော တဿ အင်္ဂဇာတံ အဂ္ဂဟေသိ။ တဿေဝ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သုတ္တဿ သာမဏေရဿ အင်္ဂဇာတံ အဂ္ဂဟေသိ။ တဿေဝ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ …ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၂၆၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ဦရူဟိ အင်္ဂဇာတံ ပီဠေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၆၉။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ မုဋ္ဌိနာ အင်္ဂဇာတံ ပီဠေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ အာကာသေ ကဋိံ ကမ္ပေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ကာယံ ထမ္ဘေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ကာယံ ထမ္ဘေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သာရတ္တော မာတုဂါမဿ အင်္ဂဇာတံ ဥပနိဇ္ဈာယိ။ တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, သာရတ္တေန မာတုဂါမဿ အင်္ဂဇာတံ ဥပနိဇ္ဈာယိတဗ္ဗံ။ ယော ဥပနိဇ္ဈာယေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၂၆၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ တာဠစ္ဆိဒ္ဒံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ကဋ္ဌေန အင်္ဂဇာတံ ဃဋ္ဋေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၇၀။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသောတေ နှာယန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ပဋိသောတေ နှာယန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဥဒဉ္ဇလံ ကီဠန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ဥဒဉ္ဇလံ ကီဠန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဥဒကေ ဓာဝန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ဥဒကေ ဓာဝန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ပုပ္ဖါဝလိယံ [ပုပ္ဖါဝဠိယံ (သျာ။ က။)] ကီဠန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ပုပ္ဖါဝလိယံ ကီဠန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၇၁။)
မြန်֍ ၂၆၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ပေါက္ခရဝနေ ဓာဝန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ပေါက္ခရဝနေ ဓာဝန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ဝါလိကံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ကဒ္ဒမံ အင်္ဂဇာတံ ပဝေသေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဥဒကေန အင်္ဂဇာတံ ဩသိဉ္စန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နမောစနာဓိပ္ပါယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ ဥဒကေန အင်္ဂဇာတံ ဩသိဉ္စန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ သယနေ အင်္ဂဇာတံ ဃဋ္ဋေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော မောစနာဓိပ္ပါယဿ အင်္ဂုဋ္ဌေန အင်္ဂဇာတံ ဃဋ္ဋေန္တဿ အသုစိ မုစ္စိ…ပေ… အသုစိ န မုစ္စိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ
(ဝိ၊၁၊၁၇၂။)
အဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ, ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ သံဃာဒိသေသံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
သုက္ကဝိဿဋ္ဌိသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။
၂။ ကာယသံသဂ္ဂသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၂၆၉။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ အရညေ ဝိဟရတိ။ တဿာယသ္မတော ဝိဟာရော အဘိရူပေါ ဟောတိ ဒဿနီယော ပါသာဒိကော, မဇ္ဈေဂဗ္ဘော, သမန္တာပရိယာဂါရော, သုပညတ္တံ မဉ္စပီဌံ ဘိသိဗိမ္ဗောဟနံ, ပါနီယံ ပရိဘောဇနီယံ သုပဋ္ဌိတံ, ပရိဝေဏံ သုသမ္မဋ္ဌံ။ ဗဟူ မနုဿာ အာယသ္မတော ဥဒါယိဿ ဝိဟာရပေက္ခကာ အာဂစ္ဆန္တိ။ အညတရောပိ ဗြာဟ္မဏော သပဇာပတိကော ယေနာယသ္မာ ဥဒါယီ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣစ္ဆာမ မယံ ဘောတော ဥဒါယိဿ ဝိဟာရံ ပေက္ခိတု’’န္တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဗြာဟ္မဏ, ပေက္ခဿူ’’တိ, အဝါပုရဏံ [အပါပုရဏံ (သျာ။)] အာဒါယ ဃဋိကံ ဥဂ္ဃါဋေတွာ ကဝါဋံ ပဏာမေတွာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။ သောပိ ခေါ ဗြာဟ္မဏော အာယသ္မတော ဥဒါယိဿ ပိဋ္ဌိတော ပါဝိသိ။ သာပိ ခေါ ဗြာဟ္မဏီ တဿ ဗြာဟ္မဏဿ ပိဋ္ဌိတော ပါဝိသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဧကစ္စေ ဝါတပါနေ ဝိဝရန္တော ဧကစ္စေ ဝါတပါနေ ထကေန္တော ဂဗ္ဘံ အနုပရိဂန္တွာ ပိဋ္ဌိတော အာဂန္တွာ တဿာ ဗြာဟ္မဏိယာ အင်္ဂမင်္ဂါနိ ပရာမသိ။ အထ ခေါ သော ဗြာဟ္မဏော အာယသ္မတာ ဥဒါယိနာ သဒ္ဓိံ ပဋိသမ္မောဒိတွာ အဂမာသိ။ အထ ခေါ သော ဗြာဟ္မဏော အတ္တမနော အတ္တမနဝါစံ နိစ္ဆာရေသိ – ‘‘ဥဠာရာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ယေ ဣမေ ဧဝရူပေ အရညေ ဝိဟရန္တိ။ ဘဝမ္ပိ ဥဒါယီ ဥဠာရော ယော ဧဝရူပေ အရညေ ဝိဟရတီ’’တိ။
ဧဝံ ဝုတ္တေ သာ ဗြာဟ္မဏီ တံ ဗြာဟ္မဏံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကုတော တဿ ဥဠာရတ္တတာ! ယထေဝ မေ တွံ အင်္ဂမင်္ဂါနိ ပရာမသိ ဧဝမေဝ မေ သမဏော ဥဒါယီ အင်္ဂမင်္ဂါနိ ပရာမသီ’’တိ။ အထ ခေါ သော ဗြာဟ္မဏော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘အလဇ္ဇိနော ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဒုဿီလာ မုသာဝါဒိနော။ ဣမေ ဟိ နာမ ဓမ္မစာရိနော သမစာရိနော ဗြဟ္မစာရိနော
(ဝိ၊၁၊၁၇၃။)
သစ္စဝါဒိနော သီလဝန္တော ကလျာဏဓမ္မာ ပဋိဇာနိဿန္တိ! နတ္ထိ ဣမေသံ သာမညံ နတ္ထိ ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ, နဋ္ဌံ ဣမေသံ သာမညံ နဋ္ဌံ ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ, ကုတော ဣမေသံ သာမညံ ကုတော ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ, အပဂတာ ဣမေ သာမညာ အပဂတာ ဣမေ ဗြဟ္မညာ။ ကထဉှိ နာမ သမဏော ဥဒါယီ မမ ဘရိယာယ အင်္ဂမင်္ဂါနိ ပရာမသိဿတိ! န ဟိ သက္ကာ ကုလိတ္ထီဟိ ကုလဓီတာဟိ ကုလကုမာရီဟိ ကုလသုဏှာဟိ ကုလဒါသီဟိ အာရာမံ ဝါ ဝိဟာရံ ဝါ ဂန္တုံ။ သစေ [သစေ ဟိ (သျာ။)] ကုလိတ္ထိယော ကုလဓီတရော [ကုလဓီတာယော (သီ။ သျာ။)] ကုလကုမာရိယော ကုလသုဏှာယော ကုလဒါသိယော အာရာမံ ဝါ ဝိဟာရံ ဝါ ဂစ္ဆေယျုံ, တာပိ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဒူသေယျု’’န္တိ!
အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခု တဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥဒါယိ, မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသ, အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိဿသိ! နနု မယာ, မောဃပုရိသ, အနေကပရိယာယေန ဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော နော သရာဂါယ…ပေ… ကာမပရိဠာဟာနံ ဝူပသမော အက္ခာတော။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၂၇၀။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဩတိဏ္ဏော ဝိပရိဏတေန စိတ္တေန မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇေယျ ဟတ္ထဂ္ဂါဟံ ဝါ ဝေဏိဂ္ဂါဟံ ဝါ အညတရဿ ဝါ အညတရဿ ဝါ အင်္ဂဿ ပရာမသနံ, သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၂၇၁။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော "ဘိက္ခူ"တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၇၄။)
ဩတိဏ္ဏော နာမ သာရတ္တော အပေက္ခဝါ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော။
ဝိပရိဏတန္တိ ရတ္တမ္ပိ စိတ္တံ ဝိပရိဏတံ။ ဒုဋ္ဌမ္ပိ စိတ္တံ ဝိပရိဏတံ။ မူဠှမ္ပိ စိတ္တံ ဝိပရိဏတံ။ အပိစ, ရတ္တံ စိတ္တံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတံ ဝိပရိဏတန္တိ။
မာတုဂါမော နာမ မနုဿိတ္ထီ, န ယက္ခီ န ပေတီ, န တိရစ္ဆာနဂတာ။ အန္တမသော တဒဟုဇာတာပိ ဒါရိကာ, ပဂေဝ မဟတ္တရီ။
သဒ္ဓိန္တိ ဧကတော။
ကာယသံသဂ္ဂံသမာပဇ္ဇေယျာတိ အဇ္ဈာစာရော ဝုစ္စတိ။
ဟတ္ထော နာမ ကပ္ပရံ ဥပါဒါယံ ယာဝ အဂ္ဂနခါ။
ဝေဏီ နာမ သုဒ္ဓကေသာ ဝါ, သုတ္တမိဿာ ဝါ, မာလာမိဿာ ဝါ, ဟိရညမိဿာ ဝါ, သုဝဏ္ဏမိဿာ ဝါ, မုတ္တာမိဿာ ဝါ, မဏိမိဿာ ဝါ။
အင်္ဂံ နာမ ဟတ္ထဉ္စ ဝေဏိဉ္စ ဌပေတွာ အဝသေသံ အင်္ဂံ နာမ။
မြန်֍ ၂၇၂။ အာမသနာ, ပရာမသနာ, ဩမသနာ, ဥမ္မသနာ, ဩလင်္ဃနာ, ဥလ္လင်္ဃနာ, အာကဍ္ဎနာ, ပတိကဍ္ဎနာ, အဘိနိဂ္ဂဏှနာ, အဘိနိပ္ပီဠနာ, ဂဟဏံ, ဆုပနံ။
အာမသနာ နာမ အာမဋ္ဌမတ္တာ။
ပရာမသနာ နာမ ဣတောစိတော စ သံစောပနာ။
ဩမသနာ နာမ ဟေဋ္ဌာ ဩရောပနာ။
ဥမ္မသနာ နာမ ဥဒ္ဓံ ဥစ္စာရဏာ။
ဩလင်္ဃနာ နာမ ဟေဋ္ဌာ ဩနမနာ။
ဥလ္လင်္ဃနာ နာမ ဥဒ္ဓံ ဥစ္စာရဏာ။
အာကဍ္ဎနာ နာမ အာဝိဉ္ဆနာ [အာဝိဉ္ဇနာ (သီ။ သျာ။)]။
ပတိကဍ္ဎနာ နာမ ပတိပ္ပဏာမနာ။
အဘိနိဂ္ဂဏှနာ နာမ အင်္ဂံ ဂဟေတွာ နိပ္ပီဠနာ။
အဘိနိပ္ပီဠနာ နာမ ကေနစိ သဟ နိပ္ပီဠနာ။
ဂဟဏံ နာမ ဂဟိတမတ္တံ။
ဆုပနံ နာမ ဖုဋ္ဌမတ္တံ။
သံဃာဒိသေသောတိ…ပေ… တေနပိ ဝုစ္စတိ "သံဃာဒိသေသော"တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၇၅။)
မြန်֍ ၂၇၃။ ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ ဘိက္ခု စ။ နံ ဣတ္ထိယာ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ ဩမသတိ ဥမ္မသတိ ဩလင်္ဃေတိ ဥလ္လင်္ဃေတိ အာကဍ္ဎတိ ပတိကဍ္ဎတိ အဘိနိဂ္ဂဏှာတိ အဘိနိပ္ပီဠေတိ ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဝေမတိကော သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ပဏ္ဍကသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ပုရိသသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ တိရစ္ဆာနဂတသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
ပဏ္ဍကော စ ဟောတိ ပဏ္ဍကသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ပဏ္ဍကဿ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
ပဏ္ဍကော စ ဟောတိ ဝေမတိကော သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ပဏ္ဍကဿ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ပဏ္ဍကော စ ဟောတိ ပုရိသသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ပဏ္ဍကဿ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ပဏ္ဍကော စ ဟောတိ တိရစ္ဆာနဂတသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ပဏ္ဍကဿ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
(ဝိ၊၁၊၁၇၆။)
ပဏ္ဍကော စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ပဏ္ဍကဿ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ပုရိသော စ ဟောတိ ပုရိသသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ပုရိသဿ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ပုရိသော စ ဟောတိ ဝေမတိကော…ပေ… ပုရိသော စ ဟောတိ တိရစ္ဆာနဂတသညီ… ပုရိသော စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ… ပုရိသော စ ဟောတိ ပဏ္ဍကသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ပုရိသဿ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
တိရစ္ဆာနဂတော စ ဟောတိ တိရစ္ဆာနဂတသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ တိရစ္ဆာနဂတဿ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
တိရစ္ဆာနဂတော စ ဟောတိ ဝေမတိကော…ပေ… တိရစ္ဆာနဂတော စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ… တိရစ္ဆာနဂတော စ ဟောတိ ပဏ္ဍကသညီ… တိရစ္ဆာနဂတော စ ဟောတိ။ ပုရိသသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ တိရစ္ဆာနဂတဿ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ဧကမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၇၄။ ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသာနံ။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဝေမတိကော သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ထုလ္လစ္စယာနံ။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ပဏ္ဍကသညီ…ပေ… ပုရိသသညီ… တိရစ္ဆာနဂတသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ထုလ္လစ္စယာနံ။
(ဝိ၊၁၊၁၇၇။)
ဒွေ ပဏ္ဍကာ ဒွိန္နံ ပဏ္ဍကာနံ ပဏ္ဍကသညီ သာရတ္တော စ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ပဏ္ဍကာနံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ထုလ္လစ္စယာနံ။
ဒွေ ပဏ္ဍကာ ဒွိန္နံ ပဏ္ဍကာနံ ဝေမတိကော…ပေ… ပုရိသသညီ… တိရစ္ဆာနဂတသညီ… ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ပဏ္ဍကာနံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
ဒွေ ပုရိသာ ဒွိန္နံ ပုရိသာနံ ပုရိသသညီ သာရတ္တော စ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ပုရိသာနံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
ဒွေ ပုရိသာ ဒွိန္နံ ပုရိသာနံ ဝေမတိကော…ပေ… တိရစ္ဆာနဂတသညီ… ဣတ္ထိသညီ… ပဏ္ဍကသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ပုရိသာနံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
ဒွေ တိရစ္ဆာနဂတာ ဒွိန္နံ တိရစ္ဆာနဂတာနံ တိရစ္ဆာနဂတသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ တိရစ္ဆာနဂတာနံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
ဒွေ တိရစ္ဆာနဂတာ ဒွိန္နံ တိရစ္ဆာနဂတာနံ ဝေမတိကော…ပေ… ဣတ္ထိသညီ… ပဏ္ဍကသညီ … ပုရိသသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ တိရစ္ဆာနဂတာနံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
မြန်֍ ၂၇၅။ ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဝေမတိကော သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယေန ဒုက္ကဋဿ။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ပဏ္ဍကသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ထုလ္လစ္စယာနံ။
(ဝိ၊၁၊၁၇၈။)
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ပုရိသသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယေန ဒုက္ကဋဿ။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ တိရစ္ဆာနဂတသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယေန ဒုက္ကဋဿ။
ဣတ္ထီ စ ပုရိသော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ။
ဣတ္ထီ စ ပုရိသော စ ဥဘိန္နံ ဝေမတိကော…ပေ… ပဏ္ဍကသညီ… ပုရိသသညီ… တိရစ္ဆာနဂတသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယေန ဒုက္ကဋဿ။
ဣတ္ထီ စ တိရစ္ဆာနဂတော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ။
ဣတ္ထီ စ တိရစ္ဆာနဂတော စ ဥဘိန္နံ ဝေမတိကော…ပေ… ပဏ္ဍကသညီ… ပုရိသသညီ … တိရစ္ဆာနဂတသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယေန ဒုက္ကဋဿ။
ပဏ္ဍကော စ ပုရိသော စ ဥဘိန္နံ ပဏ္ဍကသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယေန ဒုက္ကဋဿ။
ပဏ္ဍကော စ ပုရိသော စ ဥဘိန္နံ ဝေမတိကော…ပေ… ပုရိသသညီ… တိရစ္ဆာနဂတသညီ… ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
ပဏ္ဍကော စ တိရစ္ဆာနဂတော စ ဥဘိန္နံ ပဏ္ဍကသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယေန ဒုက္ကဋဿ။
(ဝိ၊၁၊၁၇၉။)
ပဏ္ဍကော စ တိရစ္ဆာနဂတော စ ဥဘိန္နံ ဝေမတိကော…ပေ… ပုရိသသညီ… တိရစ္ဆာနဂတသညီ… ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
ပုရိသော စ တိရစ္ဆာနဂတော စ ဥဘိန္နံ ပုရိသသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
ပုရိသော စ တိရစ္ဆာနဂတော စ ဥဘိန္နံ ဝေမတိကော…ပေ… တိရစ္ဆာနဂတသညီ… ဣတ္ထိသညီ… ပဏ္ဍကသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
ဒုမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၂၇၆။ ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ကာယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ကာယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ထုလ္လစ္စယာနံ …ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ထုလ္လစ္စယာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
(ဝိ၊၁၊၁၈၀။)
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ နိဿဂ္ဂိယေန ကာယံ အာမသတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ နိဿဂ္ဂိယေန ကာယံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ နိဿဂ္ဂိယေန ကာယံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ နိဿဂ္ဂိယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ နိဿဂ္ဂိယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ နိဿဂ္ဂိယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ နိဿဂ္ဂိယေန နိဿဂ္ဂိယံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ နိဿဂ္ဂိယေန နိဿဂ္ဂိယံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ နိဿဂ္ဂိယေန နိဿဂ္ဂိယံ အာမသတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဘိက္ခုပေယျာလော နိဋ္ဌိတော။
(ဝိ၊၁၊၁၈၁။)
မြန်֍ ၂၇၇။ ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထီ စ နံ ဘိက္ခုဿ ကာယေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ ဩမသတိ ဥမ္မသတိ ဩလင်္ဃေတိ ဥလ္လင်္ဃေတိ အာကဍ္ဎတိ ပတိကဍ္ဎတိ အဘိနိဂ္ဂဏှာတိ အဘိနိပ္ပီဠေတိ ဂဏှာတိ ဆုပတိ, သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထိယော စ နံ ဘိက္ခုဿ ကာယေန ကာယံ အာမသန္တိ ပရာမသန္တိ ဩမသန္တိ ဥမ္မသန္တိ ဩလင်္ဃေန္တိ ဥလ္လင်္ဃေန္တိ အာကဍ္ဎန္တိ ပတိကဍ္ဎန္တိ အဘိနိဂ္ဂဏှန္တိ အဘိနိပ္ပီဠေန္တိ ဂဏှန္တိ ဆုပန္တိ, သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဥဘော စ နံ ဘိက္ခုဿ ကာယေန ကာယံ အာမသန္တိ ပရာမသန္တိ…ပေ… ဂဏှန္တိ ဆုပန္တိ, သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထီ စ နံ ဘိက္ခုဿ ကာယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထိယော စ နံ ဘိက္ခုဿ ကာယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသန္တိ ပရာမသန္တိ…ပေ… ဂဏှန္တိ ဆုပန္တိ, သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ထုလ္လစ္စယာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဥဘော စ နံ ဘိက္ခုဿ ကာယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသန္တိ ပရာမသန္တိ…ပေ… ဂဏှန္တိ ဆုပန္တိ, သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထီ စ နံ ဘိက္ခုဿ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ…။
(ဝိ၊၁၊၁၈၂။)
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထိယော စ နံ ဘိက္ခုဿ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယံ အာမသန္တိ ပရာမသန္တိ…ပေ… ဂဏှန္တိ ဆုပန္တိ, သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ထုလ္လစ္စယာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဥဘော စ နံ ဘိက္ခုဿ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယံ အာမသန္တိ ပရာမသန္တိ…ပေ… ဂဏှန္တိ ဆုပန္တိ, သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၇၈။ ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထီ စ နံ ဘိက္ခုဿ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ ပရာမသတိ…ပေ… ဂဏှာတိ ဆုပတိ, သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထိယော စ နံ ဘိက္ခုဿ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသန္တိ ပရာမသန္တိ…ပေ… ဂဏှန္တိ ဆုပန္တိ, သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဥဘော စ နံ ဘိက္ခုဿ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသန္တိ ပရာမသန္တိ…ပေ… ဂဏှန္တိ ဆုပန္တိ, သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထီ စ နံ ဘိက္ခုဿ နိဿဂ္ဂိယေန ကာယံ အာမသတိ။ သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထိယော စ နံ ဘိက္ခုဿ နိဿဂ္ဂိယေန ကာယံ အာမသန္တိ။ သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဥဘော စ နံ ဘိက္ခုဿ နိဿဂ္ဂိယေန ကာယံ အာမသန္တိ။ သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
(ဝိ၊၁၊၁၈၃။)
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထီ စ နံ ဘိက္ခုဿ နိဿဂ္ဂိယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသတိ။ သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထိယော စ နံ ဘိက္ခုဿ နိဿဂ္ဂိယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသန္တိ။ သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဥဘော စ နံ ဘိက္ခုဿ နိဿဂ္ဂိယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာမသန္တိ။ သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထီ စ နံ ဘိက္ခုဿ နိဿဂ္ဂိယေန နိဿဂ္ဂိယံ အာမသတိ။ သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ, န စ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဣတ္ထိယော စ နံ ဘိက္ခုဿ နိဿဂ္ဂိယေန နိဿဂ္ဂိယံ အာမသန္တိ။ သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ, န စ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဥဘော စ နံ ဘိက္ခုဿ နိဿဂ္ဂိယေန နိဿဂ္ဂိယံ အာမသန္တိ။ သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ, န စ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၇၉။ သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သေဝနာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ, န စ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
သေဝနာဓိပ္ပါယော န စ ကာယေန ဝါယမတိ, ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အနာပတ္တိ။
သေဝနာဓိပ္ပါယော န စ ကာယေန ဝါယမတိ, န စ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အနာပတ္တိ။
မောက္ခာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ, ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အနာပတ္တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၈၄။)
မောက္ခာဓိပ္ပါယော ကာယေန ဝါယမတိ, န စ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အနာပတ္တိ။
မောက္ခာဓိပ္ပါယော န စ ကာယေန ဝါယမတိ, ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အနာပတ္တိ။
မောက္ခာဓိပ္ပါယော န စ ကာယေန ဝါယမတိ, န စ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၂၈၀။ အနာပတ္တိ အသဉ္စိစ္စ, အသတိယာ, အဇာနန္တဿ, အသာဒိယန္တဿ, ဥမ္မတ္တကဿ, ခိတ္တစိတ္တဿ, ဝေဒနာဋ္ဋဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဝိနီတဝတ္ထုဥဒ္ဒါနဂါထာ
မာတာ ဓီတာ ဘဂိနီ စ, ဇာယာ ယက္ခီ စ ပဏ္ဍကော၊
သုတ္တာ မတာ တိရစ္ဆာနာ, ဒါရုဓိတလိကာယ စ။
သမ္ပီဠေ သင်္ကမော မဂ္ဂေါ, ရုက္ခော နာဝါ စ ရဇ္ဇု စ၊
ဒဏ္ဍော ပတ္တံ ပဏာမေသိ, ဝန္ဒေ ဝါယမိ နစ္ဆုပေတိ။
ဝိနီတဝတ္ထု
မြန်֍ ၂၈၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု မာတုယာ မာတုပေမေန အာမသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ, ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ သံဃာဒိသေသံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဓီတုယာ ဓီတုပေမေန အာမသိ…ပေ… ဘဂိနိယာ ဘဂိနိပေမေန အာမသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပုရာဏဒုတိယိကာယ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ယက္ခိနိယာ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၈၅။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပဏ္ဍကဿ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သုတ္တိတ္ထိယာ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု မတိတ္ထိယာ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထိယာ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဒါရုဓီတလိကာယ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၂၈၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဣတ္ထိယော အညတရံ ဘိက္ခုံ သမ္ပီဠေတွာ ဗာဟာပရမ္ပရာယ အာနေသုံ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘သာဒိယိ တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာဟံ, ဘဂဝါ, သာဒိယိ’’န္တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခူ, အသာဒိယန္တဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဣတ္ထိယာ အဘိရူဠှံ သင်္ကမံ သာရတ္တော သဉ္စာလေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဣတ္ထိံ ပဋိပထေ ပဿိတွာ သာရတ္တော အံသကူဋေန ပဟာရံ အဒါသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဣတ္ထိယာ အဘိရူဠှံ ရုက္ခံ သာရတ္တော သဉ္စာလေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၈၆။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဣတ္ထိယာ အဘိရူဠှံ နာဝံ သာရတ္တော သဉ္စာလေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဣတ္ထိယာ ဂဟိတံ ရဇ္ဇုံ သာရတ္တော အာဝိဉ္ဆိ [အာဝိဉ္ဇိ (သီ။ သျာ။)]။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဣတ္ထိယာ ဂဟိတံ ဒဏ္ဍံ သာရတ္တော အာဝိဉ္ဆိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သာရတ္တော ဣတ္ထိံ ပတ္တေန ပဏာမေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဣတ္ထိယာ ဝန္ဒန္တိယာ သာရတ္တော ပါဒံ ဥစ္စာရေသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဣတ္ထိံ ဂဟေဿာမီတိ ဝါယမိတွာ န ဆုပိ။
တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
ကာယသံသဂ္ဂသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။
၃။ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၂၈၃။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ အရညေ ဝိဟရတိ။ တဿာယသ္မတော ဝိဟာရော အဘိရူပေါ ဟောတိ ဒဿနီယော ပါသာဒိကော။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဣတ္ထိယော အာရာမံ အာဂမံသု ဝိဟာရပေက္ခိကာယော။ အထ ခေါ တာ
(ဝိ၊၁၊၁၈၇။)
ဣတ္ထိယော ယေနာယသ္မာ ဥဒါယီ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဣစ္ဆာမ မယံ, ဘန္တေ, အယျဿ ဝိဟာရံ ပေက္ခိတု’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ တာ ဣတ္ထိယော ဝိဟာရံ ပေက္ခာပေတွာ တာသံ ဣတ္ထီနံ ဝစ္စမဂ္ဂံ ပဿာဝမဂ္ဂံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ ယာစတိပိ အာယာစတိပိ ပုစ္ဆတိပိ ပဋိပုစ္ဆတိပိ အာစိက္ခတိပိ အနုသာသတိပိ အက္ကောသတိပိ။ ယာ တာ ဣတ္ထိယော ဆိန္နိကာ ဓုတ္တိကာ အဟိရိကာယော တာ အာယသ္မတာ ဥဒါယိနာ သဒ္ဓိံ ဥဟသန္တိပိ ဥလ္လပန္တိပိ ဥဇ္ဇဂ္ဃန္တိပိ ဥပ္ပဏ္ဍေန္တိပိ။ ယာ ပန တာ ဣတ္ထိယော ဟိရိမနာ တာ နိက္ခမိတွာ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာပေန္တိ – ‘‘ဣဒံ, ဘန္တေ, နစ္ဆန္နံ နပ္ပတိရူပံ။ သာမိကေနပိ မယံ ဧဝံ ဝုတ္တာ န ဣစ္ဆေယျာမ, ကိံ ပနာယျေန ဥဒါယိနာ’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥဒါယိ, မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသ, အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသိဿသိ! နနု မယာ, မောဃပုရိသ, အနေကပရိယာယေန ဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော နော သရာဂါယ…ပေ… ကာမပရိဠာဟာနံ ဝူပသမော အက္ခာတော။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၂၈၄။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဩတိဏ္ဏော ဝိပရိဏတေန စိတ္တေန မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသေယျ ယထာ တံ ယုဝါ ယုဝတိံ မေထုနုပသံဟိတာဟိ, သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၂၈၅။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
ဩတိဏ္ဏော နာမ သာရတ္တော အပေက္ခဝါ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော။
(ဝိ၊၁၊၁၈၈။)
ဝိပရိဏတန္တိ ရတ္တမ္ပိ စိတ္တံ ဝိပရိဏတံ, ဒုဋ္ဌမ္ပိ စိတ္တံ ဝိပရိဏတံ မူဠှမ္ပိ စိတ္တံ ဝိပရိဏတံ။ အပိစ, ရတ္တံ စိတ္တံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတံ ဝိပရိဏတန္တိ။
မာတုဂါမော နာမ မနုဿိတ္ထီ, န ယက္ခီ, န ပေတီ, န တိရစ္ဆာနဂတာ။ ဝိညူ ပဋိဗလာ သုဘာသိတဒုဗ္ဘာသိတံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာဇာနိတုံ။
ဒုဋ္ဌုလ္လာ နာမ ဝါစာ ဝစ္စမဂ္ဂပဿာဝမဂ္ဂမေထုနဓမ္မပ္ပဋိသံယုတ္တာ ဝါစာ။
ဩဘာသေယျာတိ အဇ္ဈာစာရော ဝုစ္စတိ။
ယထာ တံ ယုဝါ ယုဝတိန္တိ ဒဟရော ဒဟရိံ, တရုဏော တရုဏိံ, ကာမဘောဂီ ကာမဘောဂိနိံ။
မေထုနုပသံဟိတာဟီတိ မေထုနဓမ္မပ္ပဋိသံယုတ္တာဟိ။
သံဃာဒိသေသောတိ …ပေ… တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။
ဒွေ မဂ္ဂေ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ, ယာစတိပိ, အာယာစတိပိ, ပုစ္ဆတိပိ, ပဋိပုစ္ဆတိပိ, အာစိက္ခတိပိ, အနုသာသတိပိ, အက္ကောသတိပိ။
ဝဏ္ဏံ ဘဏတိ နာမ ဒွေ မဂ္ဂေ ထောမေတိ ဝဏ္ဏေတိ ပသံသတိ။
အဝဏ္ဏံ ဘဏတိ နာမ ဒွေ မဂ္ဂေ ခုံသေတိ ဝမ္ဘေတိ ဂရဟတိ။
ယာစတိ နာမ ဒေဟိ မေ, အရဟသိ မေ ဒါတုန္တိ။
အာယာစတိ နာမ ကဒါ တေ မာတာ ပသီဒိဿတိ, ကဒါ တေ ပိတာ ပသီဒိဿတိ, ကဒါ တေ ဒေဝတာယော ပသီဒိဿန္တိ, ကဒါ [ကဒါ တေ (သျာ။)] သုခဏော သုလယော သုမုဟုတ္တော ဘဝိဿတိ, ကဒါ တေ မေထုနံ ဓမ္မံ လဘိဿာမီတိ။
ပုစ္ဆတိ နာမ ကထံ တွံ သာမိကဿ ဒေသိ, ကထံ ဇာရဿ ဒေသီတိ?
ပဋိပုစ္ဆတိ နာမ ဧဝံ ကိရ တွံ သာမိကဿ ဒေသိ, ဧဝံ ဇာရဿ ဒေသီတိ။
အာစိက္ခတိ နာမ ပုဋ္ဌော ဘဏတိ – ‘‘ဧဝံ ဒေဟိ။ ဧဝံ ဒေန္တာ သာမိကဿ ပိယာ ဘဝိဿသိ မနာပါ စာ’’တိ။
အနုသာသတိ နာမ အပုဋ္ဌော ဘဏတိ – ‘‘ဧဝံ ဒေဟိ။ ဧဝံ ဒေန္တာ သာမိကဿ ပိယာ ဘဝိဿတိ မနာပါ စာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၈၉။)
အက္ကောသတိ နာမ အနိမိတ္တာသိ, နိမိတ္တမတ္တာသိ, အလောဟိတာသိ, ဓုဝလောဟိတာသိ, ဓုဝစောဠာသိ, ပဂ္ဃရန္တီသိ, သိခရဏီသိ, ဣတ္ထိပဏ္ဍကာသိ, ဝေပုရိသိကာသိ, သမ္ဘိန္နာသိ, ဥဘတောဗျဉ္ဇနာသီတိ။
မြန်֍ ၂၈၆။ ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ဝစ္စမဂ္ဂံ ပဿာဝမဂ္ဂံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ ယာစတိပိ အာယာစတိပိ ပုစ္ဆတိပိ ပဋိပုစ္ဆတိပိ အာစိက္ခတိပိ အနုသာသတိပိ အက္ကောသတိပိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဝစ္စမဂ္ဂံ ပဿာဝမဂ္ဂံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏံပိ ဘဏတိ…ပေ… အက္ကောသတိပိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ဝစ္စမဂ္ဂံ ပဿာဝမဂ္ဂံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ…ပေ… အက္ကောသတိပိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ဝစ္စမဂ္ဂံ ပဿာဝမဂ္ဂံ ဌပေတွာ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ…ပေ… အက္ကောသတိပိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဝစ္စမဂ္ဂံ ပဿာဝမဂ္ဂံ ဌပေတွာ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ…ပေ… အက္ကောသတိပိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ထုလ္လစ္စယာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ဝစ္စမဂ္ဂံ ပဿာဝမဂ္ဂံ ဌပေတွာ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ…ပေ… အက္ကောသတိပိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ဥဗ္ဘက္ခကံ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ…ပေ… အက္ကောသတိပိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဥဗ္ဘက္ခကံ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ…ပေ… အက္ကောသတိပိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
(ဝိ၊၁၊၁၉၀။)
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ဥဗ္ဘက္ခကံ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ…ပေ… အက္ကောသတိပိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ…ပေ… အက္ကောသတိပိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ…ပေ… အက္ကောသတိပိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ ကာယပဋိဗဒ္ဓံ အာဒိဿ ဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ အဝဏ္ဏမ္ပိ ဘဏတိ…ပေ… အက္ကောသတိပိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၈၇။ အနာပတ္တိ အတ္ထပုရေက္ခာရဿ, ဓမ္မပုရေက္ခာရဿ, အနုသာသနိပုရေက္ခာရဿ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဝိနီတဝတ္ထုဥဒ္ဒါနဂါထာ
လောဟိတံ ကက္ကသာကိဏ္ဏံ, ခရံ ဒီဃဉ္စ ဝါပိတံ၊
ကစ္စိ သံသီဒတိ မဂ္ဂေါ, သဒ္ဓါ ဒါနေန ကမ္မုနာတိ။
ဝိနီတဝတ္ထု
မြန်֍ ၂၈၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ နဝရတ္တံ ကမ္ဗလံ ပါရုတာ ဟောတိ။ အညတရော ဘိက္ခု သာရတ္တော တံ ဣတ္ထိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘လောဟိတံ ခေါ တေ, ဘဂိနီ’’တိ။ သာ န ပဋိဝိဇာနိ။ ‘‘အာမာယျ, နဝရတ္တော ကမ္ဗလော’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ, ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ သံဃာဒိသေသံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ခရကမ္ဗလံ ပါရုတာ ဟောတိ။ အညတရော ဘိက္ခု သာရတ္တော တံ ဣတ္ထိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကက္ကသလောမံ ခေါ တေ, ဘဂိနီ’’တိ။ သာ န ပဋိဝိဇာနိ။ ‘‘အာမာယျ, ခရကမ္ဗလကော’’တိ။ တဿ
(ဝိ၊၁၊၁၉၁။)
ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ နဝါဝုတံ ကမ္ဗလံ ပါရုတာ ဟောတိ။ အညတရော ဘိက္ခု သာရတ္တော တံ ဣတ္ထိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာကိဏ္ဏလောမံ ခေါ တေ, ဘဂိနီ’’တိ။ သာ န ပဋိဝိဇာနိ။ ‘‘အာမာယျ, နဝါဝုတော ကမ္ဗလော’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ခရကမ္ဗလံ ပါရုတာ ဟောတိ။ အညတရော ဘိက္ခု သာရတ္တော တံ ဣတ္ထိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ခရလောမံ ခေါ တေ, ဘဂိနီ’’တိ။ သာ န ပဋိဝိဇာနိ။ ‘‘အာမာယျ, ခရကမ္ဗလကော’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ပါဝါရံ [ဒီဃပါဝါရံ (သျာ။)] ပါရုတာ ဟောတိ။ အညတရော ဘိက္ခု သာရတ္တော တံ ဣတ္ထိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒီဃလောမံ ခေါ တေ, ဘဂိနီ’’တိ။ သာ န ပဋိဝိဇာနိ။ ‘‘အာမာယျ, ပါဝါရော’’ [ဒီဃပါဝါရော (သျာ။)] တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၂၈၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ခေတ္တံ ဝပါပေတွာ အာဂစ္ဆတိ။ အညတရော ဘိက္ခု သာရတ္တော တံ ဣတ္ထိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝါပိတံ ခေါ တေ, ဘဂိနီ’’တိ? သာ န ပဋိဝိဇာနိ။ ‘‘အာမာယျ, နော စ ခေါ ပဋိဝုတ္တ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပရိဗ္ဗာဇိကံ ပဋိပထေ ပဿိတွာ သာရတ္တော တံ ပရိဗ္ဗာဇိကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ, ဘဂိနိ, မဂ္ဂေါ သံသီဒတီ’’တိ? သာ န ပဋိဝိဇာနိ။ ‘‘အာမ ဘိက္ခု, ပဋိပဇ္ဇိဿသီ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သာရတ္တော အညတရံ ဣတ္ထိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သဒ္ဓါသိ တွံ, ဘဂိနိ။ အပိစ, ယံ သာမိကဿ ဒေသိ တံ နာမှာကံ
(ဝိ၊၁၊၁၉၂။)
ဒေသီ’’တိ။ ‘‘ကိံ, ဘန္တေ’’တိ? ‘‘မေထုနဓမ္မ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သာရတ္တော အညတရံ ဣတ္ထိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သဒ္ဓါသိ တွံ, ဘဂိနိ။ အပိစ, ယံ အဂ္ဂဒါနံ တံ နာမှာကံ ဒေသီ’’တိ။ ‘‘ကိံ, ဘန္တေ, အဂ္ဂဒါန’’န္တိ? ‘‘မေထုနဓမ္မ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ကမ္မံ ကရောတိ။ အညတရော ဘိက္ခု သာရတ္တော တံ ဣတ္ထိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘တိဋ္ဌ, ဘဂိနိ, အဟံ ကရိဿာမီတိ…ပေ… နိသီဒ, ဘဂိနိ, အဟံ ကရိဿာမီတိ…ပေ… နိပဇ္ဇ, ဘဂိနိ, အဟံ ကရိဿာမီ’’တိ။ သာ န ပဋိဝိဇာနိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ။
၄။ အတ္တကာမပါရိစရိယသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၂၉၀။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ သာဝတ္ထိယံ ကုလူပကော ဟောတိ, ဗဟုကာနိ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမတိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ မတပတိကာ အဘိရူပါ ဟောတိ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန တဿာ ဣတ္ထိယာ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ သာ ဣတ္ထီ ယေနာယသ္မာ ဥဒါယီ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ တံ ဣတ္ထိံ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ သာ ဣတ္ထီ အာယသ္မတာ ဥဒါယိနာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတာ သမာဒပိတာ သမုတ္တေဇိတာ သမ္ပဟံသိတာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝဒေယျာထ, ဘန္တေ, ယေန အတ္ထော။ ပဋိဗလာ မယံ အယျဿ ဒါတုံ ယဒိဒံ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရ’’န္တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၉၃။)
‘‘န ခေါ တေ, ဘဂိနိ, အမှာကံ ဒုလ္လဘာ ယဒိဒံ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာ။ အပိစ, ယော အမှာကံ ဒုလ္လဘော တံ ဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ကိံ, ဘန္တေ’’တိ? ‘‘မေထုနဓမ္မ’’န္တိ။ ‘‘အတ္ထော, ဘန္တေ’’တိ? ‘‘အတ္ထော, ဘဂိနီ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ’’တိ, ဩဝရကံ ပဝိသိတွာ သာဋကံ နိက္ခိပိတွာ မဉ္စကေ ဥတ္တာနာ နိပဇ္ဇိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ယေန သာ ဣတ္ထီ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ – ‘‘ကော ဣမံ ဝသလံ ဒုဂ္ဂန္ဓံ အာမသိဿတီ’’တိ, နိဋ္ဌုဟိတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ သာ ဣတ္ထီ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘အလဇ္ဇိနော ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဒုဿီလာ မုသာဝါဒိနော။ ဣမေ ဟိ နာမ ဓမ္မစာရိနော သမစာရိနော ဗြဟ္မစာရိနော သစ္စဝါဒိနော သီလဝန္တော ကလျာဏဓမ္မာ ပဋိဇာနိဿန္တိ! နတ္ထိ ဣမေသံ သာမညံ နတ္ထိ ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ, နဋ္ဌံ ဣမေသံ သာမညံ နဋ္ဌံ ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ, ကုတော ဣမေသံ သာမညံ ကုတော ဣမေသံ ဗြဟ္မညံ, အပဂတာ ဣမေ သာမညာ အပဂတာ ဣမေ ဗြဟ္မညာ။ ကထဉှိ နာမ သမဏော ဥဒါယီ မံ သာမံ မေထုနဓမ္မံ ယာစိတွာ, ‘ကော ဣမံ ဝသလံ ဒုဂ္ဂန္ဓံ အာမသိဿတီ’’တိ နိဋ္ဌုဟိတွာ ပက္ကမိဿတိ! ကိံ မေ ပါပကံ ကိံ မေ ဒုဂ္ဂန္ဓံ, ကဿာဟံ ကေန ဟာယာမီ’’တိ? အညာပိ ဣတ္ထိယော ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘အလဇ္ဇိနော ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဒုဿီလာ မုသာဝါဒိနော…ပေ… ကထဉှိ နာမ သမဏော ဥဒါယီ ဣမိဿာ သာမံ မေထုနဓမ္မံ ယာစိတွာ, ‘ကော ဣမံ ဝသလံ ဒုဂ္ဂန္ဓံ အာမသိဿတီ’တိ နိဋ္ဌုဟိတွာ ပက္ကမိဿတိ! ကိံ ဣမိဿာ ပါပကံ ကိံ ဣမိဿာ ဒုဂ္ဂန္ဓံ, ကဿာယံ ကေန ဟာယတီ’’တိ? အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တာသံ ဣတ္ထီနံ ဥဇ္ဈာယန္တီနံ ခိယျန္တီနံ ဝိပါစေန္တီနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသိဿတီ’’တိ!
အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥဒါယိ, မာတုဂါမဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသ, အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, မာတုဂါမဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသိဿသိ! နနု
(ဝိ၊၁၊၁၉၄။)
မယာ, မောဃပုရိသ, အနေကပရိယာယေန ဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော နော သရာဂါယ…ပေ… ကာမပရိဠာဟာနံ ဝူပသမော အက္ခာတော? နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၂၉၁။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဩတိဏ္ဏော ဝိပရိဏတေန စိတ္တေန မာတုဂါမဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသေယျ – ‘ဧတဒဂ္ဂံ, ဘဂိနိ, ပါရိစရိယာနံ ယာ မာဒိသံ သီလဝန္တံ ကလျာဏဓမ္မံ ဗြဟ္မစာရိံ ဧတေန ဓမ္မေန ပရိစရေယျာတိ မေထုနုပသံဟိတေန’, သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၂၉၂။ ယောပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
ဩတိဏ္ဏော နာမ သာရတ္တော အပေက္ခဝါ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော။
ဝိပရိဏတန္တိ ရတ္တမ္ပိ စိတ္တံ ဝိပရိဏတ္တံ, ဒုဋ္ဌမ္ပိ စိတ္တံ ဝိပရိဏတံ, မူဠှမ္ပိ စိတ္တံ ဝိပရိဏတံ။ အပိစ, ရတ္တံ စိတ္တံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတံ ဝိပရိဏတန္တိ။
မာတုဂါမော နာမ မနုဿိတ္ထီ, န ယက္ခီ, န ပေတီ, န တိရစ္ဆာနဂတာ။ ဝိညူ ပဋိဗလာ သုဘာသိတဒုဗ္ဘာသိတံ ဒုဋ္ဌလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာဇာနိတုံ။
မာတုဂါမဿ သန္တိကေတိ မာတုဂါမဿ သာမန္တာ, မာတုဂါမဿ အဝိဒူရေ။
အတ္တကာမန္တိ အတ္တနော ကာမံ အတ္တနော ဟေတုံ အတ္တနော အဓိပ္ပါယံ အတ္တနော ပါရိစရိယံ။
ဧတဒဂ္ဂန္တိ ဧတံ အဂ္ဂံ ဧတံ သေဋ္ဌံ ဧတံ မောက္ခံ ဧတံ ဥတ္တမံ ဧတံ ပဝရံ။
ယာတိ ခတ္တိယီ [ခတ္တိယာ (သျာ။)] ဝါ ဗြာဟ္မဏီ ဝါ ဝေဿီ ဝါ သုဒ္ဒီ ဝါ။
မာဒိသန္တိ ခတ္တိယံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ ဝေဿံ ဝါ သုဒ္ဒံ ဝါ။
သီလဝန္တန္တိ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတံ, အဒိန္နာဒါနာ ပဋိဝိရတံ, မုသာဝါဒါ ပဋိဝိရတံ။
ဗြဟ္မစာရိန္တိ မေထုနဓမ္မာ ပဋိဝိရတံ။
ကလျာဏဓမ္မော နာမ တေန စ သီလေန တေန စ ဗြဟ္မစရိယေန ကလျာဏဓမ္မော ဟောတိ။
(ဝိ၊၁၊၁၉၅။)
ပရိစရေယျာတိ အဘိရမေယျ။
မေထုနုပသံဟိတေနာတိ မေထုနဓမ္မပ္ပဋိသံယုတ္တေန။
သံဃာဒိသေသောတိ…ပေ… တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။
မြန်֍ ၂၉၃။ ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဣတ္ထီ စ ဟောတိ ဝေမတိကော…ပေ… ပဏ္ဍကသညီ… ပုရိသသညီ… တိရစ္ဆာနဂတသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဣတ္ထိယာ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
ပဏ္ဍကော စ ဟောတိ ပဏ္ဍကသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ပဏ္ဍကဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
ပဏ္ဍကော စ ဟောတိ ဝေမတိကော…ပေ… ပုရိသသညီ… တိရစ္ဆာနဂတသညီ… ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ပဏ္ဍကဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ပုရိသော စ ဟောတိ…ပေ… တိရစ္ဆာနဂတော စ ဟောတိ တိရစ္ဆာနဂတသညီ…ပေ… ဝေမတိကော ဣတ္ထိသညီ… ပဏ္ဍကသညီ… ပုရိသသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ တိရစ္ဆာနဂတဿ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ဒွေ ဣတ္ထိယော ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဒွိန္နံ ဣတ္ထီနံ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသာနံ…ပေ…။
ဣတ္ထီ စ ပဏ္ဍကော စ ဥဘိန္နံ ဣတ္ထိသညီ သာရတ္တော စ။ ဘိက္ခု စ နံ ဥဘိန္နံ သန္တိကေ အတ္တကာမပါရိစရိယာယ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ…။
မြန်֍ ၂၉၄။ အနာပတ္တိ ‘‘စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေန ဥပဋ္ဌဟာ’’တိ ဘဏတိ, ဥမ္မတ္တကဿ အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
(ဝိ၊၁၊၁၉၆။)
ဝိနီတဝတ္ထုဥဒ္ဒါနဂါထာ
ကထံ ဝဉ္ဈာ လဘေ ပုတ္တံ, ပိယာ စ သုဘဂါ သိယံ၊
ကိံ ဒဇ္ဇံ ကေနုပဋ္ဌေယျံ, ကထံ ဂစ္ဆေယျံ သုဂ္ဂတိန္တိ။
ဝိနီတဝတ္ထု
မြန်֍ ၂၉၅။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဝဉ္ဈာ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကထာဟံ, ဘန္တေ, ဝိဇာယေယျ’’န္တိ? ‘‘တေန ဟိ, ဘဂိနိ, အဂ္ဂဒါနံ ဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ကိံ, ဘန္တေ, အဂ္ဂဒါန’’န္တိ? ‘‘မေထုနဓမ္မ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဝိဇာယိနီ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကထာဟံ, ဘန္တေ, ပုတ္တံ လဘေယျ’’န္တိ? ‘‘တေန ဟိ, ဘဂိနိ, အဂ္ဂဒါနံ ဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ကိံ, ဘန္တေ, အဂ္ဂဒါန’’န္တိ? ‘‘မေထုနဓမ္မ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကထာဟံ, ဘန္တေ, သာမိကဿ ပိယာ အဿ’’န္တိ? ‘‘တေန ဟိ, ဘဂိနိ, အဂ္ဂဒါနံ ဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ကိံ, ဘန္တေ, အဂ္ဂဒါန’’န္တိ? ‘‘မေထုနဓမ္မ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကထာဟံ, ဘန္တေ, သုဘဂါ အဿ’’န္တိ? ‘‘တေန ဟိ, ဘဂိနိ, အဂ္ဂဒါနံ ဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ကိံ, ဘန္တေ, အဂ္ဂဒါန’’န္တိ? ‘‘မေထုနဓမ္မ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကျာဟံ, ဘန္တေ, အယျဿ ဒဇ္ဇာမီ’’တိ? ‘‘အဂ္ဂဒါနံ, ဘဂိနီ’’တိ။ ‘‘ကိံ, ဘန္တေ, အဂ္ဂဒါန’’န္တိ? ‘‘မေထုနဓမ္မ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကေနာဟံ, ဘန္တေ, အယျံ ဥပဋ္ဌေမီ’’တိ? ‘‘အဂ္ဂဒါနေန, ဘဂိနီ’’တိ။ ‘‘ကိံ, ဘန္တေ, အဂ္ဂဒါန’’န္တိ? ‘‘မေထုနဓမ္မ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
(ဝိ၊၁၊၁၉၇။)
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ ကုလူပကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကထာဟံ,
ဘန္တေ, သုဂတိံ ဂစ္ဆေယျ’’န္တိ? ‘‘တေန ဟိ, ဘဂိနိ, အဂ္ဂဒါနံ ဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ကိံ, ဘန္တေ, အဂ္ဂဒါန’’န္တိ? ‘‘မေထုနဓမ္မ’’န္တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အာပတ္တိံ တွံ, ဘိက္ခု, အာပန္နော သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။
အတ္တကာမပါရိစရိယသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။
၅။ သဉ္စရိတ္တသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၂၉၆။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ သာဝတ္ထိယံ ကုလူပကော ဟောတိ။ ဗဟုကာနိ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမတိ။ ယတ္ထ ပဿတိ ကုမာရကံ ဝါ အပဇာပတိကံ, ကုမာရိကံ ဝါ အပတိကံ, ကုမာရကဿ မာတာပိတူနံ သန္တိကေ ကုမာရိကာယ ဝဏ္ဏံ ဘဏတိ – ‘‘အမုကဿ ကုလဿ ကုမာရိကာ အဘိရူပါ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ ပဏ္ဍိတာ ဗျတ္တာ မေဓာဝိနီ ဒက္ခာ အနလသာ။ ဆန္နာ သာ ကုမာရိကာ ဣမဿ ကုမာရကဿာ’’တိ။ တေ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘ဧတေ ခေါ, ဘန္တေ, အမှေ န ဇာနန္တိ – ‘ကေ ဝါ ဣမေ ကဿ ဝါ’တိ။ သစေ, ဘန္တေ, အယျော ဒါပေယျ အာနေယျာမ မယံ တံ ကုမာရိကံ ဣမဿ ကုမာရကဿာ’’တိ။ ကုမာရိကာယ မာတာပိတူနံ သန္တိကေ ကုမာရကဿ ဝဏ္ဏံ ဘဏတိ – ‘‘အမုကဿ ကုလဿ ကုမာရကော အဘိရူပေါ ဒဿနီယော ပါသာဒိကော ပဏ္ဍိတော ဗျတ္တော မေဓာဝီ ဒက္ခော အနလသော။ ဆန္နာယံ ကုမာရိကာ တဿ ကုမာရကဿာ’’တိ [ဆန္နော သော ကုမာရကော ဣမိဿာ ကုမာရိကာယာတိ (သျာ။)]။ တေ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘ဧတေ ခေါ, ဘန္တေ, အမှေ န ဇာနန္တိ – ‘ကေ ဝါ ဣမေ ကဿ ဝါ’တိ, ကိသ္မိံ ဝိယ ကုမာရိကာယ ဝတ္တုံ။ သစေ, ဘန္တေ, အယျော ယာစာပေယျ ဒဇ္ဇေယျာမ မယံ ဣမံ ကုမာရိကံ တဿ ကုမာရကဿာ’’တိ။ ဧတေနေဝ ဥပါယေန အာဝါဟာနိပိ ကာရာပေတိ, ဝိဝါဟာနိပိ ကာရာပေတိ, ဝါရေယျာနိပိ ကာရာပေတိ။
မြန်֍ ၂၉၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရိဿာ ပုရာဏဂဏကိယာ ဓီတာ အဘိရူပါ ဟောတိ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ။ တိရောဂါမကာ အာဇီဝကသာဝကာ အာဂန္တွာ တံ ဂဏကိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဒေဟာယျေ, ဣမံ ကုမာရိကံ အမှာကံ ကုမာရကဿာ’’တိ။ သာ ဧဝမာဟ – ‘‘အဟံ ခွယျော [ခွယျာ (သျာ။), ခွါယျော (က။)]
(ဝိ၊၁၊၁၉၈။)
တုမှေ န ဇာနာမိ – ‘ကေ ဝါ ဣမေ ကဿ ဝါ’တိ။ အယဉ္စ မေ ဧကဓီတိကာ, တိရောဂါမော စ ဂန္တဗ္ဗော, နာဟံ ဒဿာမီ’’တိ။ မနုဿာ တေ အာဇီဝကသာဝကေ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ တုမှေ, အယျော, အာဂတတ္ထာ’’တိ? ‘‘ဣဓ မယံ, အယျော, အမုကံ နာမ ဂဏကိံ ဓီတရံ ယာစိမှာ အမှာကံ ကုမာရကဿ။ သာ ဧဝမာဟ – ‘အဟံ, ခွယျော တုမှေ န ဇာနာမိ – ကေ ဝါ ဣမေ ကဿ ဝါ’တိ။ အယဉ္စ မေ ဧကဓီတိကာ, တိရောဂါမော စ ဂန္တဗ္ဗော, နာဟံ ဒဿာမီ’’တိ။ ‘‘ကိဿ တုမှေ, အယျော, တံ ဂဏကိံ ဓီတရံ ယာစိတ္ထ? နနု အယျော ဥဒါယီ ဝတ္တဗ္ဗော။ အယျော ဥဒါယီ ဒါပေဿတီ’’တိ။
အထ ခေါ တေ အာဇီဝကသာဝကာ ယေနာယသ္မာ ဥဒါယီ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, အမုကံ နာမ ဂဏကိံ ဓီတရံ ယာစိမှာ အမှာကံ ကုမာရကဿ။ သာ ဧဝမာဟ – ‘အဟံ ခွယျော တုမှေ န ဇာနာမိ – ကေ ဝါ ဣမေ ကဿ ဝါတိ။ အယဉ္စ မေ ဧကဓီတိကာ, တိရောဂါမော စ ဂန္တဗ္ဗော, နာဟံ ဒဿာမီ’တိ။ သာဓု, ဘန္တေ, အယျော တံ ဂဏကိံ ဓီတရံ ဒါပေတု အမှာကံ ကုမာရကဿာ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ယေန သာ ဂဏကီ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဂဏကိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿိမေသံ ဓီတရံ န ဒေသီ’’တိ? ‘‘အဟံ ခွယျ, ဣမေ န ဇာနာမိ – ‘ကေ ဝါ ဣမေ ကဿ ဝါ’တိ။ အယဉ္စ မေ ဧကဓီတိကာ, တိရောဂါမော စ ဂန္တဗ္ဗော, နာဟံ ဒဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဒေဟိမေသံ။ အဟံ ဣမေ ဇာနာမီ’’တိ။ ‘‘သစေ, ဘန္တေ, အယျော ဇာနာတိ, ဒဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ သာ ဂဏကီ တေသံ အာဇီဝကသာဝကာနံ ဓီတရံ အဒါသိ။ အထ ခေါ တေ အာဇီဝကသာဝကာ တံ ကုမာရိကံ နေတွာ မာသံယေဝ သုဏိသဘောဂေန ဘုဉ္ဇိံသု။ တတော အပရေန ဒါသိဘောဂေန ဘုဉ္ဇန္တိ။
အထ ခေါ သာ ကုမာရိကာ မာတုယာ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘အဟမှိ ဒုဂ္ဂတာ ဒုက္ခိတာ, န သုခံ လဘာမိ။ မာသံယေဝ မံ သုဏိသဘောဂေန ဘုဉ္ဇိံသု။ တတော အပရေန ဒါသိဘောဂေန ဘုဉ္ဇန္တိ။ အာဂစ္ဆတု မေ မာတာ, မံ နေဿတူ’’တိ။ အထ ခေါ သာ ဂဏကီ ယေန တေ အာဇီဝကသာဝကာ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တေ အာဇီဝကသာဝကေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာယျော, ဣမံ ကုမာရိကံ ဒါသိဘောဂေန ဘုဉ္ဇိတ္ထ။ သုဏိသဘောဂေန ဣမံ ကုမာရိကံ ဘုဉ္ဇထာ’’တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘နတ္ထမှာကံ တယာ သဒ္ဓိံ အာဟာရူပဟာရော, သမဏေန သဒ္ဓိံ အမှာကံ အာဟာရူပ-
(ဝိ၊၁၊၁၉၉။)
ဟာရော။ ဂစ္ဆ တွံ။ န မယံ တံ ဇာနာမာ’’တိ။ အထ ခေါ သာ ဂဏကီ တေဟိ အာဇီဝကသာဝကေဟိ အပသာဒိတာ ပုနဒေဝ သာဝတ္ထိံ ပစ္စာဂဉ္ဆိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ သာ ကုမာရိကာ မာတုယာ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘အဟမှိ ဒုဂ္ဂတာ ဒုက္ခိတာ, န သုခံ လဘာမိ။ မာသံယေဝ မံ သုဏိသဘောဂေန ဘုဉ္ဇိံသု။ တတော အပရေန ဒါသိဘောဂေန ဘုဉ္ဇန္တိ။ အာဂစ္ဆတု မေ မာတာ, မံ နေဿတူ’’တိ။ အထ ခေါ သာ ဂဏကီ ယေနာယသ္မာ ဥဒါယီ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သာ ကိရ, ဘန္တေ, ကုမာရိကာ ဒုဂ္ဂတာ ဒုက္ခိတာ, န သုခံ လဘတိ။ မာသံယေဝ နံ သုဏိသဘောဂေန ဘုဉ္ဇိံသု။ တတော အပရေန ဒါသိဘောဂေန ဘုဉ္ဇန္တိ။ ဝဒေယျာထ, ဘန္တေ – ‘မာယျော, ဣမံ ကုမာရိကံ ဒါသိဘောဂေန ဘုဉ္ဇိတ္ထ။ သုဏိသဘောဂေန ဣမံ ကုမာရိကံ ဘုဉ္ဇိထာ’’’တိ။
အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ယေန တေ အာဇီဝကသာဝကာ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တေ အာဇီဝကသာဝကေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာယျော, ဣမံ ကုမာရိကံ ဒါသိဘောဂေန ဘုဇ္ဇိတ္ထ။ သုဏိသဘောဂေန ဣမံ ကုမာရိကံ ဘုဉ္ဇထာ’’တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘နတ္ထမှာကံ တယာ သဒ္ဓိံ အာဟာရူပဟာရော, ဂဏကိယာ သဒ္ဓိံ အမှာကံ အာဟာရူပဟာရော။ သမဏေန ဘဝိတဗ္ဗံ အဗျာဝဋေန။ သမဏော အဿ သုသမဏော, ဂစ္ဆ တွံ, န မယံ တံ ဇာနာမာ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ တေဟိ အာဇီဝကသာဝကေဟိ အပသာဒိတော ပုနဒေဝ သာဝတ္ထိံ ပစ္စာဂဉ္ဆိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ သာ ကုမာရိကာ မာတုယာ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘အဟမှိ ဒုဂ္ဂတာ ဒုက္ခိတာ, န သုခံ လဘာမိ။ မာသံယေဝ မံ သုဏိသဘောဂေန ဘုဉ္ဇိံသု။ တတော အပရေန ဒါသိဘောဂေန ဘုဉ္ဇန္တိ။ အာဂစ္ဆတု မေ မာတာ, မံ နေဿတူ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ သာ ဂဏကီ ယေနာယသ္မာ ဥဒါယီ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သာ ကိရ, ဘန္တေ, ကုမာရိကာ ဒုဂ္ဂတာ ဒုက္ခိတာ, န သုခံ လဘတိ။ မာသံယေဝ နံ သုဏိသဘောဂေန ဘုဉ္ဇိံသု။ တတော အပရေန ဒါသိဘောဂေန ဘုဉ္ဇန္တိ။ ဝဒေယျာထ, ဘန္တေ – ‘မာယျော, ဣမံ ကုမာရိကံ ဒါသိဘောဂေန ဘုဉ္ဇိတ္ထ, သုဏိသဘောဂေန ဣမံ ကုမာရိကံ ဘုဉ္ဇထာ’’’တိ။ ‘‘ပဌမံပါဟံ တေဟိ အာဇီဝကသာဝကေဟိ အပသာဒိတော။ ဂစ္ဆ တွံ။ နာဟံ ဂမိဿာမီ’’တိ။
မြန်֍ ၂၉၈။ အထ ခေါ သာ ဂဏကီ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ဧဝံ ဒုဂ္ဂတော ဟောတု အယျော ဥဒါယီ, ဧဝံ ဒုက္ခိတော ဟောတု အယျော ဥဒါယီ,
(ဝိ၊၁၊၂၀၀။)
ဧဝံ မာ သုခံ လဘတု အယျော ဥဒါယီ, ယထာ မေ ကုမာရိကာ ဒုဂ္ဂတာ ဒုက္ခိတာ န သုခံ လဘတိ ပါပိကာယ သဿုယာ ပါပကေန သသုရေန ပါပကေန သာမိကေနာ’’တိ။ သာပိ ခေါ ကုမာရိကာ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ဧဝံ ဒုဂ္ဂတော ဟောတု အယျော ဥဒါယီ, ဧဝံ ဒုက္ခိတော ဟောတု အယျော ဥဒါယီ, ဧဝံ မာ သုခံ လဘတု အယျော ဥဒါယီ, ယထာဟံ ဒုဂ္ဂတာ ဒုက္ခိတာ န သုခံ လဘာမိ ပါပိကာယ သဿုယာ ပါပကေန သသုရေန ပါပကေန သာမိကေနာ’’တိ။ အညာပိ ဣတ္ထိယော အသန္တုဋ္ဌာ သဿူဟိ ဝါ သသုရေဟိ ဝါ သာမိကေဟိ ဝါ, တာ ဧဝံ ဩယာစန္တိ – ‘‘ဧဝံ ဒုဂ္ဂတော ဟောတု အယျော ဥဒါယီ, ဧဝံ ဒုက္ခိတော ဟောတု အယျော ဥဒါယီ, ဧဝံ မာ သုခံ လဘတု အယျော ဥဒါယီ, ယထာ မယံ ဒုဂ္ဂတာ ဒုက္ခိတာ န သုခံ လဘာမ ပါပိကာဟိ သဿူဟိ ပါပကေဟိ သသုရေဟိ ပါပကေဟိ သာမိကေဟီ’’တိ။ ယာ ပန တာ ဣတ္ထိယော သန္တုဋ္ဌာ သဿူဟိ ဝါ သသုရေဟိ ဝါ သာမိကေဟိ ဝါ တာ ဧဝံ အာယာစန္တိ – ‘‘ဧဝံ သုခိတော ဟောတု အယျော ဥဒါယီ, ဧဝံ သဇ္ဇိတော ဟောတု အယျော ဥဒါယီ, ဧဝံ သုခမေဓော [သုခမေဓိတော (သီ။ က။)] ဟောတု အယျော ဥဒါယီ, ယထာ မယံ သုခိတာ သဇ္ဇိတာ သုခမေဓာ ဘဒ္ဒိကာဟိ သဿူဟိ ဘဒ္ဒကေဟိ သသုရေဟိ ဘဒ္ဒကေဟိ သာမိကေဟီ’’တိ။
အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ ဧကစ္စာနံ ဣတ္ထီနံ ဩယာစန္တီနံ ဧကစ္စာနံ ဣတ္ထီနံ အာယာစန္တီနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥဒါယီ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥဒါယိ, သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၂၉၉။ ‘‘ယောပန ဘိက္ခု သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇေယျ, ဣတ္ထိယာ ဝါ ပုရိသမတိံ ပုရိသဿ ဝါ ဣတ္ထိမတိံ, ဇာယတ္တနေ ဝါ ဇာရတ္တနေ ဝါ, သံဃာဒိသေသော’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၀၁။)
မြန်֍ ၃၀၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဓုတ္တာ ဥယျာနေ ပရိစာရေန္တာ အညတရိဿာ ဝေသိယာ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသုံ – ‘‘အာဂစ္ဆတု ဥယျာနေ, ပရိစာရေဿာမာ’’တိ။ သာ ဧဝမာဟ – ‘‘အဟံ ခွယျော တုမှေ န ဇာနာမိ – ‘ကေ ဝါ ဣမေ ကဿ ဝါ’တိ။ အဟဉ္စမှိ ဗဟုဘဏ္ဍာ ဗဟုပရိက္ခာရာ, ဗဟိနဂရဉ္စ ဂန္တဗ္ဗံ။ နာဟံ ဂမိဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ သော ဒူတော တေသံ ဓုတ္တာနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, အညတရော ပုရိသော တေ ဓုတ္တေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ တုမှေ အယျော ဧတံ ဝေသိံ ယာစိတ္ထ? နနု အယျော ဥဒါယီ ဝတ္တဗ္ဗော! အယျော ဥဒါယီ ဥယျောဇေဿတီ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, အညတရော ဥပါသကော တံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာယျော ဧဝံ အဝစ။ န ကပ္ပတိ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ ဧဝရူပံ ကာတုံ။ နာယျော ဥဒါယီ ဧဝံ ကရိဿတီ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ‘‘ကရိဿတိ န ကရိဿတီ’’တိ အဗ္ဘုတမကံသု။ အထ ခေါ တေ ဓုတ္တာ ယေနာယသ္မာ ဥဒါယီ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, ဥယျာနေ ပရိစာရေန္တာ အသုကာယ နာမ ဝေသိယာ သန္တိကေ ဒူတံ ပဟိဏိမှာ – ‘အာဂစ္ဆတု ဥယျာနေ, ပရိစာရေဿာမာ’တိ။ သာ ဧဝမာဟ – ‘အဟံ ခွယျော တုမှေ န ဇာနာမိ – ကေ ဝါ ဣမေ ကဿ ဝါတိ, အဟဉ္စမှိ ဗဟုဘဏ္ဍာ ဗဟုပရိက္ခာရာ, ဗဟိနဂရဉ္စ ဂန္တဗ္ဗံ။ နာဟံ ဂမိဿာမီ’တိ။ သာဓု, ဘန္တေ, အယျော တံ ဝသိံ ဥယျောဇေတူ’’တိ။
အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ယေန သာ ဝေသီ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဝေသိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿိမေသံ န ဂစ္ဆသီ’’တိ? ‘‘အဟံ ခွယျ ဣမေ န ဇာနာမိ – ‘ကေ ဝါ ဣမေ ကဿ ဝါ’တိ။ အဟဉ္စမှိ ဗဟုဘဏ္ဍာ ဗဟုပရိက္ခာရာ, ဗဟိနဂရဉ္စ ဂန္တဗ္ဗံ။ နာဟံ ဂမိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဂစ္ဆိမေသံ။ အဟံ ဣမေ ဇာနာမီ’’တိ။ ‘‘သစေ, ဘန္တေ, အယျော ဇာနာတိ အဟံ ဂမိဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဓုတ္တာ တံ ဝေသိံ အာဒါယ ဥယျာနံ အဂမံသု။ အထ ခေါ သော ဥပါသကော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျော ဥဒါယီ တင်္ခဏိကံ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ ဥပါသကဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥဒါယီ တင်္ခဏိကံ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ
(ဝိ၊၁၊၂၀၂။)
အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥဒါယိ, တင်္ခဏိကံ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, တင်္ခဏိကံ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇိဿသိ? နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၃၀၁။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇေယျ, ဣတ္ထိယာ ဝါ ပုရိသမတိံ ပုရိသဿ ဝါ ဣတ္ထိမတိံ, ဇာယတ္တနေ ဝါ ဇာရတ္တနေ ဝါ, အန္တမသော တင်္ခဏိကာယပိ, သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၃၀၂။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇေယျာတိ ဣတ္ထိယာ ဝါ ပဟိတော ပုရိသဿ သန္တိကေ ဂစ္ဆတိ, ပုရိသေန ဝါ ပဟိတော ဣတ္ထိယာ သန္တိကေ ဂစ္ဆတိ။
ဣတ္ထိယာဝါ ပုရိသမတိန္တိ ပုရိသဿ မတိံ ဣတ္ထိယာ အာရောစေတိ။
ပုရိသဿ ဝါ ဣတ္ထိမတိန္တိ ဣတ္ထိယာ မတိံ ပုရိသဿ အာရောစေတိ။
ဇာယတ္တနေ ဝါတိ ဇာယာ ဘဝိဿသိ။
ဇာရတ္တနေ ဝါတိ ဇာရီ ဘဝိဿသိ။
အန္တမသော တင်္ခဏိကာယပီတိ မုဟုတ္တိကာ ဘဝိဿသိ။
သံဃာဒိသေသောတိ…ပေ… တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။
မြန်֍ ၃၀၃။ ဒသ ဣတ္ထိယော – မာတုရက္ခိတာ ပိတုရက္ခိတာ မာတာပိတုရက္ခိတာ ဘာတုရက္ခိတာ ဘဂိနိရက္ခိတာ ဉာတိရက္ခိတာ ဂေါတ္တရက္ခိတာ ဓမ္မရက္ခိတာ သာရက္ခာ သပရိဒဏ္ဍာ။
ဒသ ဘရိယာယော – ဓနက္ကီတာ ဆန္ဒဝါသိနီ ဘောဂဝါသိနီ ပဋဝါသိနီ ဩဒပတ္တကိနီ ဩဘဋစုမ္ဗဋာ ဒါသီ စ ဘရိယာ စ ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ ဓဇာဟဋာ မုဟုတ္တိကာ။
မြန်֍ ၃၀၄။ မာတုရက္ခိတာ နာမ မာတာ ရက္ခတိ ဂေါပေတိ ဣဿရိယံ ကာရေတိ ဝသံ ဝတ္တေတိ။
(ဝိ၊၁၊၂၀၃။)
ပိတုရက္ခိတာ နာမ ပိတာ ရက္ခတိ ဂေါပေတိ ဣဿရိယံ ကာရေတိ ဝသံ ဝတ္တေတိ။
မာတာပိတုရက္ခိတာ နာမ မာတာပိတရော ရက္ခန္တိ ဂေါပေန္တိ ဣဿရိယံ ကာရေန္တိ ဝသံ ဝတ္တေန္တိ။
ဘာတုရက္ခိတာ နာမ ဘာတာ ရက္ခတိ ဂေါပေတိ ဣဿရိယံ ကာရေတိ ဝသံ ဝတ္တေတိ။
ဘဂိနိရက္ခိတာ နာမ ဘဂိနီ ရက္ခတိ ဂေါပေတိ ဣဿရိယံ ကာရေတိ ဝသံ ဝတ္တေတိ။
ဉာတိရက္ခိတာ နာမ ဉာတကာ ရက္ခန္တိ ဂေါပေန္တိ ဣဿရိယံ ကာရေန္တိ ဝသံ ဝတ္တေန္တိ။
ဂေါတ္တရက္ခိတာ နာမ သဂေါတ္တာ ရက္ခန္တိ ဂေါပေန္တိ ဣဿရိယံ ကာရေန္တိ ဝသံ ဝတ္တေန္တိ။
ဓမ္မရက္ခိတာ နာမ သဟဓမ္မိကာ ရက္ခန္တိ ဂေါပေန္တိ ဣဿရိယံ ကာရေန္တိ ဝသံ ဝတ္တေန္တိ။
သာရက္ခာ နာမ ဂဗ္ဘေပိ ပရိဂ္ဂဟိတာ ဟောတိ – မယှံ ဧသာတိ။ အန္တမသော မာလာဂုဠပရိက္ခိတ္တာပိ။
သပရိဒဏ္ဍာ နာမ ကေဟိစိ ဒဏ္ဍော ဌပိတော ဟောတိ – ယော ဣတ္ထန္နာမံ ဣတ္ထိံ ဂစ္ဆတိ ဧတ္တကော ဒဏ္ဍောတိ။
ဓနက္ကီတာ နာမ ဓနေန ကိဏိတွာ ဝါသေတိ။
ဆန္ဒဝါသိနီ နာမ ပိယော ပိယံ ဝါသေတိ။
ဘောဂဝါသိနီ နာမ ဘောဂံ ဒတွာ ဝါသေတိ။
ပဋဝါသိနီ နာမ ပဋံ ဒတွာ ဝါသေတိ။
ဩဒပတ္တကိနီ နာမ ဥဒကပတ္တံ အာမသိတွာ ဝါသေတိ။
ဩဘဋစုမ္ဗဋာ နာမ စုမ္ဗဋံ ဩရောပေတွာ ဝါသေတိ။
ဒါသီ နာမ ဒါသီ စေဝ ဟောတိ ဘရိယာ စ။
ကမ္မကာရီ နာမ ကမ္မကာရီ စေဝ ဟောတိ ဘရိယာ စ။
ဓဇာဟဋာ နာမ ကရမရာနီတာ ဝုစ္စတိ။
မုဟုတ္တိကာ နာမ တင်္ခဏိကာ ဝုစ္စတိ။
(ဝိ၊၁၊၂၀၄။)
မြန်֍ ၃၀၅။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ပိတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ…ပေ… မာတာပိတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ… ဘာတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ… ဘဂိနိရက္ခိတံ ဗြူဟိ… ဉာတိရက္ခိတံ ဗြူဟိ… ဂေါတ္တရက္ခိတံ ဗြူဟိ… ဓမ္မရက္ခိတံ ဗြူဟိ… သာရက္ခံ ဗြူဟိ… သပရိဒဏ္ဍံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
နိက္ခေပပဒါနိ။
မြန်֍ ၃၀၆။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတဉ္စ ပိတုရက္ခိတဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတဉ္စ မာတာပိတုရအခတဉ္စ…ပေ…
မာတုရက္ခိတဉ္စ ဘာတုရက္ခိတဉ္စ… မာတုရက္ခိတဉ္စ ဘဂိနိရက္ခိတဉ္စ… မာတုရက္ခိတဉ္စ ဉာတိရက္ခိတဉ္စ… မာတုရက္ခိတဉ္စ ဂေါတ္တရက္ခိတဉ္စ… မာတုရက္ခိတဉ္စ ဓမ္မရက္ခိတဉ္စ… မာတုရက္ခိတဉ္စ သာရက္ခဉ္စ… မာတုရက္ခိတဉ္စ သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ခဏ္ဍစက္ကံ။
မြန်֍ ၃၀၇။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ပိတုရက္ခိတဉ္စ မာတာပိတုရက္ခိတဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ပိတုရက္ခိတဉ္စ ဘာတုရက္ခိတဉ္စ…ပေ… ပိတုရက္ခိတဉ္စ ဘဂိနိရက္ခိတဉ္စ… ပိတုရက္ခိတဉ္စ ဉာတိရက္ခိတဉ္စ… ပိတုရက္ခိတဉ္စ ဂေါတ္တရက္ခိတဉ္စ… ပိတုရက္ခိတဉ္စ ဓမ္မရက္ခိတဉ္စ… ပိတုရက္ခိတဉ္စ သာရက္ခဉ္စ… ပိတုရက္ခိတဉ္စ သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၀၅။)
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ပိတုရက္ခိတဉ္စ မာတုရက္ခိတဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဗဒ္ဓစက္ကံ မူလံ သံခိတ္တံ။
မြန်֍ ၃၀၈။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ သပရိဒဏ္ဍဉ္စ မာတုရက္ခိတဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ပိတုရအခတဉ္စ…ပေ…
သပရိဒဏ္ဍဉ္စ မာတာပိတုရက္ခိတဉ္စ… သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ဘာတုရက္ခိတဉ္စ… သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ဘဂိနိရက္ခိတဉ္စ… သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ဉာတိရက္ခိတဉ္စ… သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ဂေါတ္တရက္ခိတဉ္စ… သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ဓမ္မရက္ခိတဉ္စ… သပရိဒဏ္ဍဉ္စ သာရက္ခဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
ဧဝံ ဒုမူလကမ္ပိ တိမူလကမ္ပိ ယာဝ နဝမူလကံ ကာတဗ္ဗံ။
ဣဒံ ဒသမူလကံ
မြန်֍ ၃၀၉။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတဉ္စ ပိတုရက္ခိတဉ္စ မာတာပိတုရက္ခိတဉ္စ ဘာတုရက္ခိတဉ္စ ဘဂိနိရက္ခိတဉ္စ ဉာတိရက္ခိတဉ္စ ဂေါတ္တရက္ခိတဉ္စ ဓမ္မရက္ခိတဉ္စ သာရက္ခဉ္စ သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဓနက္ကီတာစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၃၁၀။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဆန္ဒဝါသိနီ…ပေ… ဘောဂဝါသိနီ… ပဋဝါသိနီ… ဩဒပတ္တကိနီ… ဩဘဋစုမ္ဗဋာ… ဒါသီ စ ဘရိယာ စ… ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ… ဓဇာဟဋာ… မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၀၆။)
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ပိတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ…ပေ… မာတာပိတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ… ဘာတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ… ဘဂိနိရက္ခိတံ ဗြူဟိ… ဉာတိရက္ခိတံ ဗြူဟိ… ဂေါတ္တရက္ခိတံ ဗြူဟိ… ဓမ္မရက္ခိတံ ဗြူဟိ… သာရက္ခံ ဗြူဟိ… သပရိဒဏ္ဍံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
နိက္ခေပပဒါနိ။
မြန်֍ ၃၁၁။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတဉ္စ ပိတုရက္ခိတဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတဉ္စ မာတာပိတုရက္ခိတဉ္စ…ပေ… မာတုရက္ခိတဉ္စ သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ခဏ္ဍစက္ကံ။
မြန်֍ ၃၁၂။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ပိတုရက္ခိတဉ္စ မာတာပိတုရက္ခိတဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ပိတုရက္ခိတဉ္စ ဘာတုရက္ခိတဉ္စ…ပေ… ပိတုရက္ခိတဉ္စ သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ပိတုရက္ခိတဉ္စ မာတုရက္ခိတဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဗဒ္ဓစက္ကံ မူလံ သံခိတ္တံ။
မြန်֍ ၃၁၃။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ သပရိဒဏ္ဍဉ္စ မာတုရက္ခိတဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော
(ဝိ၊၁၊၂၀၇။)
မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ပိတုရက္ခိတဉ္စ…ပေ… သပရိဒဏ္ဍဉ္စ သာရက္ခဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
ဒုမူလကာဒီနိပိ ဧဝမေဝ ကာတဗ္ဗာနိ။
ဣဒံ ဒသမူလကံ
မြန်֍ ၃၁၄။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတဉ္စ ပိတုရက္ခိတဉ္စ မာတာပိတုရက္ခိတဉ္စ ဘာတုရက္ခိတဉ္စ ဘဂိနိရက္ခိတဉ္စ ဉာတိရက္ခိတဉ္စ ဂေါတ္တရက္ခိတဉ္စ ဓမ္မရက္ခိတဉ္စ သာရက္ခဉ္စ သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
မုဟုတ္တိကာစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၃၁၅။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဆန္ဒဝါသိနီ…ပေ… ဘောဂဝါသိနီ… ပဋဝါသိနီ… ဩဒပတ္တကိနီ… ဩဘဋစုမ္ဗဋာ… ဒါသီ စ ဘရိယာ စ… ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ… ဓဇာဟဋာ… မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
နိက္ခေပပဒါနိ။
မြန်֍ ၃၁၆။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၀၈။)
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဘောဂဝါသိနီ စ…ပေ… ဓနက္ကီတာ စ ပဋဝါသိနီ စ… ဓနက္ကီတာ စ ဩဒပတ္တကိနီ စ… ဓနက္ကီတာ စ ဩဘဋစုမ္ဗဋာ စ… ဓနက္ကီတာ စ ဒါသီ စ ဘရိယာ စ… ဓနက္ကီတာ စ ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ… ဓနက္ကီတာ စ ဓဇာဟဋာ စ… ဓနက္ကီတာ စ မုဟုတ္တိကာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ခဏ္ဍစက္ကံ။
မြန်֍ ၃၁၇။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စ…ပေ… ဆန္ဒဝါသိနီ စ မုဟုတ္တိကာ စ… ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဓနက္ကီတာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဗဒ္ဓစက္ကံ မူလံ သံခိတ္တံ။
မြန်֍ ၃၁၈။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ မုဟုတ္တိကာ စ ဓနက္ကီတာ စ…ပေ… မုဟုတ္တိကာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ…ပေ… မုဟုတ္တိကာ စ ဓဇာဟဋာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
ဒုမူလကာဒီနိပိ ဧဝမေဝ ကာတဗ္ဗာနိ။
ဣဒံ ဒသမူလကံ
မြန်֍ ၃၁၉။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စ ပဋဝါသိနီ စ ဩဒပတ္တကိနီ စ ဩဘဋစုမ္ဗဋာ စ ဒါသီ စ ဘရိယာ စ ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ ဓဇာဟဋာ စ မုဟုတ္တိကာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
မာတုရက္ခိတာစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ပိတုရက္ခိတံ…ပေ… မာတာပိတုရက္ခိတံ… ဘာတုရက္ခိတံ… ဘဂိနိရက္ခိတံ … ဉာတိရက္ခိတံ… ဂေါတ္တရက္ခိတံ…
(ဝိ၊၁၊၂၀၉။)
ဓမ္မရက္ခိတံ … သာရက္ခံ… သပရိဒဏ္ဍံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ သပရိဒဏ္ဍံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဆန္ဒဝါသိနီ…ပေ… ဘောဂဝါသိနီ, ပဋဝါသိနီ, ဩဒပတ္တကိနီ, ဩဘဋစုမ္ဗဋာ, ဒါသီ စ ဘရိယာ စ, ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ, ဓဇာဟဋာ, မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
နိက္ခေပပဒါနိ။
မြန်֍ ၃၂၀။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ သပရိဒဏ္ဍံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ သပရိဒဏ္ဍံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဘောဂဝါသိနီ စ…ပေ… ဓနက္ကီတာ စ မုဟုတ္တိကာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ခဏ္ဍစက္ကံ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ သပရိဒဏ္ဍံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စ…ပေ… ဆန္ဒဝါသိနီ စ မုဟုတ္တိကာ စ, ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဓနက္ကီတာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဗဒ္ဓစက္ကံ မူလံ သံခိတ္တံ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ သပရိဒဏ္ဍံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ မုဟုတ္တိကာ စ ဓနက္ကီတာ စ…ပေ… မုဟုတ္တိကာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ, မုဟုတ္တိကာ စ ဓဇာဟဋာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
ဒုမူလကမ္ပိ တိမူလကမ္ပိ ယာဝ နဝမူလကံ ဧဝမေဝ ကာတဗ္ဗံ။
(ဝိ၊၁၊၂၁၀။)
ဣဒံ ဒသမူလကံ။
မြန်֍ ၃၂၁။ ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ သပရိဒဏ္ဍံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စ ပဋဝါသိနီ စ ဩဒပတ္တကိနီ စ ဩဘဋစုမ္ဗဋာ စ ဒါသီ စ ဘရိယာ စ ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ ဓဇာဟဋာ စ မုဟုတ္တိကာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သပရိဒဏ္ဍာစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတံ ဗြူဟိ – ‘ဟောဟိ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတဉ္စ ပိတုရက္ခိတဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတဉ္စ ပိတုရက္ခိတဉ္စ မာတာပိတုရက္ခိတဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧဝံ ဥဘတောဝဍ္ဎကံ ကာတဗ္ဗံ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ မာတုရက္ခိတဉ္စ ပိတုရက္ခိတဉ္စ မာတာပိတုရက္ခိတဉ္စ ဘာတုရက္ခိတဉ္စ ဘဂိနိရက္ခိတဉ္စ ဉာတိရက္ခိတဉ္စ ဂေါတ္တရက္ခိတဉ္စ ဓမ္မရက္ခိတဉ္စ သာရက္ခဉ္စ သပရိဒဏ္ဍဉ္စ ဗြူဟိ – ‘ဟောထ ကိရ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာယော ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စ ပဋဝါသိနီ စ ဩဒပတ္တကိနီ စ ဩဘဋစုမ္ဗဋာ စ ဒါသီ စ ဘရိယာ စ ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ ဓဇာဟဋာ စ မုဟုတ္တိကာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဥဘတောဝဍ္ဎကံ နိဋ္ဌိတံ။
ပုရိသဿ မာတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ…ပေ… ပုရိသဿ ပိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ…ပေ… ပုရိသဿ မာတာပိတရော ဘိက္ခုံ ပဟိဏန္တိ…ပေ… ပုရိသဿ ဘာတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ…ပေ… ပုရိသဿ ဘဂိနီ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ…ပေ… ပုရိသဿ
(ဝိ၊၁၊၂၁၁။)
ဉာတကာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏန္တိ…ပေ… ပုရိသဿ ဂေါတ္တာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏန္တိ…ပေ… ပုရိသဿ သဟဓမ္မိကာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏန္တိ…ပေ…။
ပုရိသဿ ပေယျာလော ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗော။
ဥဘတောဝဍ္ဎကံ ယထာ ပုရိမနယော တထေဝ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၃၂၂။ မာတုရက္ခိတာယ မာတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောတု ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
မာတုရက္ခိတာယ မာတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောတု ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဆန္ဒဝါသိနီ…ပေ… ဘောဂဝါသိနီ, ပဋဝါသိနီ, ဩဒပတ္တကိနီ, ဩဘဋစုမ္ဗဋာ, ဒါသီ စ ဘရိယာ စ, ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ, ဓဇာဟဋာ, မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
နိက္ခေပပဒါနိ။
မြန်֍ ၃၂၃။ မာတုရက္ခိတာယ မာတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောတု ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ…ပေ… ဓနက္ကီတာ စ ဘောဂဝါသိနီ စ, ဓနက္ကီတာ စ မုဟုတ္တိကာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ခဏ္ဍစက္ကံ။
မြန်֍ ၃၂၄။ မာတုရက္ခိတာယ မာတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောတု ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စ…ပေ… ဆန္ဒဝါသိနီ စ မုဟုတ္တိကာ စ, ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဓနက္ကီတာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဗဒ္ဓစက္ကံ မူလံ သံခိတ္တံ။
မြန်֍ ၃၂၅။ မာတုရက္ခိတာယ မာတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောတု ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ မုဟုတ္တိကာ စ ဓနက္ကီတာ စ…ပေ… မုဟုတ္တိကာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ…ပေ… မုဟုတ္တိကာ စ ဓဇာဟဋာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
ဒုမူလကမ္ပိ တိမူလကမ္ပိ ယာဝ နဝမူလကံ ဧဝမေဝ ကာတဗ္ဗံ။
(ဝိ၊၁၊၂၁၂။)
ဣဒံ ဒသမူလကံ
မြန်֍ ၃၂၆။ မာတုရက္ခိတာယ မာတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောတု ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စ ပဋဝါသိနီ စ ဩဒပတ္တကိနီ စ ဩဘဋစုမ္ဗဋာ စ ဒါသီ စ ဘရိယာ စ ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ ဓဇာဟဋာ စ မုဟုတ္တိကာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
မာတုစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
ပိတုရက္ခိတာယ ပိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ…ပေ… မာတာပိတုရက္ခိတာယ မာတာပိတရော ဘိက္ခုံ ပဟိဏန္တိ… ဘာတုရက္ခိတာယ ဘာတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ… ဘဂိနိရက္ခိတာယ ဘဂိနီ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ… ဉာတိရက္ခိတာယ ဉာတကာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏန္တိ… ဂေါတ္တရက္ခိတာယ ဂေါတ္တာ [သဂေါတ္တာ (?)] ဘိက္ခုံ ပဟိဏန္တိ… ဓမ္မရက္ခိတာယ သဟဓမ္မိကာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏန္တိ… သာရက္ခာယ ယေန ပရိဂ္ဂဟိတာ ဟောတိ သော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ… သပရိဒဏ္ဍာယ ယေန ဒဏ္ဍော ဌပိတော ဟောတိ သော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောတု ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သပရိဒဏ္ဍာယ ယေန ဒဏ္ဍော ဌပိတော ဟောတိ သော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောတု ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဆန္ဒဝါသိနီ…ပေ… ဘောဂဝါသိနီ… ပဋဝါသိနီ… ဩဒပတ္တကိနီ… ဩဘဋစုမ္ဗဋာ… ဒါသီ စ ဘရိယာ စ… ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ… ဓဇာဟဋာ… မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
နိက္ခေပပဒါနိ။
မြန်֍ ၃၂၇။ သပရိဒဏ္ဍာယ ယေန ဒဏ္ဍော ဌပိတော ဟောတိ သော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောတု ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ…ပေ… ဓနက္ကီတာ စ ဘောဂဝါသိနီ စ… ဓနက္ကီတာ စ မုဟုတ္တိကာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ခဏ္ဍစက္ကံ။
(ဝိ၊၁၊၂၁၃။)
မြန်֍ ၃၂၈။ သပရိဒဏ္ဍာယ ယေန ဒဏ္ဍော ဌပိတော ဟောတိ သော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောတု ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စ…ပေ… ဆန္ဒဝါသိနီ စ မုဟုတ္တိကာ စ… ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဓနက္ကီတာ စာ’’’ တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဗဒ္ဓစက္ကံ မူလံ သံခိတ္တံ။
မြန်֍ ၃၂၉။ သပရိဒဏ္ဍာယ ယေန ဒဏ္ဍော, ဌပိတော ဟောတိ သော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောတု ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ မုဟုတ္တိကာ စ ဓနက္ကီတာ စ…ပေ… မုဟုတ္တိကာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ…ပေ… မုဟုတ္တိကာ စ ဓဇာဟဋာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
ဒုမူလကမ္ပိ တိမူလကမ္ပိ ယာဝ နဝမူလကံ ဧဝမေဝ ကာတဗ္ဗံ။
ဣဒံ ဒသမူလကံ
မြန်֍ ၃၃၀။ သပရိဒဏ္ဍာယ ယေန ဒဏ္ဍော ဌပိတော ဟောတိ သော ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောတု ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စ ပဋဝါသိနီ စ ဩဒပတ္တကိနီ စ ဩဘဋစုမ္ဗဋာ စ ဒါသီ စ ဘရိယာ စ ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ ဓဇာဟဋာ စ မုဟုတ္တိကာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒဏ္ဍဌပိတစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
မာတုရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောမိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
မာတုရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောမိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဆန္ဒဝါသိနီ…ပေ… ဘောဂဝါသိနီ… ပဋဝါသိနီ… ဩဒပတ္တကိနီ… ဩဘဋစုမ္ဗဋာ… ဒါသီ စ ဘရိယာ စ… ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ… ဓဇာဟဋာ… မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
နိက္ခေပပဒါနိ။
(ဝိ၊၁၊၂၁၄။)
မြန်֍ ၃၃၁။ မာတုရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောမိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
မာတုရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောမိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဘောဂဝါသိနီ စ…ပေ… ဓနက္ကီတာ စ ပဋဝါသိနီ စ…ပေ… ဓနက္ကီတာ စ မုဟုတ္တိကာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ခဏ္ဍစက္ကံ။
မြန်֍ ၃၃၂။ မာတုရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောမိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စ…ပေ… ဆန္ဒဝါသိနီ စ မုဟုတ္တိကာ စ… ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဓနက္ကီတာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဗဒ္ဓစက္ကံ မူလံ သံခိတ္တံ။
မာတုရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောမိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ မုဟုတ္တိကာ စ ဓနက္ကီတာ စ…ပေ… မုဟုတ္တိကာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ…ပေ… မုဟုတ္တိကာ စ ဓဇာဟဋာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
ဒုမူလကာဒီနိပိ ဧဝမေဝ ကာတဗ္ဗာနိ။
ဣဒံ ဒသမူလကံ
မြန်֍ ၃၃၃။ မာတုရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောမိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စ ပဋဝါသိနီ စ ဩဒပတ္တကိနီ စ ဩဘဋစုမ္ဗဋာ စ ဒါသီ စ ဘရိယာ စ ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ ဓဇာဟဋာ စ မုဟုတ္တိကာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အပရံ မာတုရက္ခိတာစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
ပိတုရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ…ပေ… မာတာပိတုရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ… ဘာတုရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ… ဘဂိနိရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ…
(ဝိ၊၁၊၂၁၅။)
ဉာတိရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ… ဂေါတ္တရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ… ဓမ္မရက္ခိတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ… သာရက္ခာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ… သပရိဒဏ္ဍာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောမိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သပရိဒဏ္ဍာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောမိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဆန္ဒဝါသိနီ…ပေ… ဘောဂဝါသိနီ… ပဋဝါသိနီ… ဩဒပတ္တကိနီ… ဩဘဋစုမ္ဗဋာ… ဒါသီ စ ဘရိယာ စ… ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ… ဓဇာဟဋာ… မုဟုတ္တိကာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
နိက္ခေပပဒါနိ။
မြန်֍ ၃၃၄။ သပရိဒဏ္ဍာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောမိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ…ပေ… ဓနက္ကီတာ စ မုဟုတ္တိကာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ခဏ္ဍစက္ကံ။
မြန်֍ ၃၃၅။ သပရိဒဏ္ဍာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောမိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စ…ပေ… ဆန္ဒဝါသိနီ စ မုဟုတ္တိကာ စ… ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဓနက္ကီတာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဗဒ္ဓစက္ကံ မူလံ သံခိတ္တံ။
မြန်֍ ၃၃၆။ သပရိဒဏ္ဍာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောမိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ မုဟုတ္တိကာ စ ဓနက္ကီတာ စ…ပေ… မုဟုတ္တိကာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ…ပေ… မုဟုတ္တိကာ စ ဓဇာဟဋာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကမူလကံ နိဋ္ဌိတံ။
ဒုမူလကာဒီနိပိ ဧဝမေဝ ကာတဗ္ဗာနိ။
(ဝိ၊၁၊၂၁၆။)
ဣဒံ ဒသမူလကံ
မြန်֍ ၃၃၇။ သပရိဒဏ္ဍာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဗြူဟိ – ‘ဟောမိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ စ ဆန္ဒဝါသိနီ စ ဘောဂဝါသိနီ စ ပဋဝါသိနီ စ ဩဒပတ္တကိနီ စ ဩဘဋစုမ္ဗဋာ စ ဒါသီ စ ဘရိယာ စ ကမ္မကာရီ စ ဘရိယာ စ ဓဇာဟဋာ စ မုဟုတ္တိကာ စာ’’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အပရံ သပရိဒဏ္ဍာစက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။
သဗ္ဗံ စက္ကပေယျာလံ နိဋ္ဌိတံ။
မြန်֍ ၃၃၈။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ န ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ န ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ န ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န ပဋိဂ္ဂဏှာတိ န ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န ပဋိဂ္ဂဏှာတိ န ဝီမံသတိ န ပစ္စာဟရတိ, အနာပတ္တိ။
ပုရိသော သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာဏာပေတိ – ‘‘ဂစ္ဆထ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဣတ္ထိံ ဝီမံသထာ’’တိ။ သဗ္ဗေ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ သဗ္ဗေ ဝီမံသန္တိ သဗ္ဗေ ပစ္စာဟရန္တိ, အာပတ္တိ သဗ္ဗေသံ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာဏာပေတိ – ‘‘ဂစ္ဆထ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဣတ္ထိံ ဝီမံသထာ’’တိ။ သဗ္ဗေ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ သဗ္ဗေ ဝီမံသန္တိ ဧကံ ပစ္စာဟရာပေန္တိ, အာပတ္တိ သဗ္ဗေသံ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာဏာပေတိ – ‘‘ဂစ္ဆထ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဣတ္ထိံ ဝီမံသထာ’’တိ။ သဗ္ဗေ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ, ဧကံ ဝီမံသာပေတွာ သဗ္ဗေ ပစ္စာဟရန္တိ, အာပတ္တိ သဗ္ဗေသံ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ အာဏာပေတိ – ‘‘ဂစ္ဆထ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဣတ္ထိံ ဝီမံသထာ’’တိ။ သဗ္ဗေ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ, ဧကံ ဝီမံသာပေတွာ ဧကံ ပစ္စာဟရာပေန္တိ, အာပတ္တိ သဗ္ဗေသံ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၁၇။)
ပုရိသော ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဣတ္ထိံ ဝီမံသာ’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဣတ္ထိံ ဝီမံသာ’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝီမံသတိ အန္တေဝါသိံ ပစ္စာဟရာပေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဣတ္ထိံ ဝီမံသာ’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ အန္တေဝါသိံ ဝီမံသာပေတွာ အတ္တနာ ပစ္စာဟရတိ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပုရိသော ဘိက္ခုံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဣတ္ထိ ဝိမံသာ’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ အန္တေဝါသိံ ဝီမံသာပေတိ အန္တေဝါသီ ဝီမံသိတွာ ဗဟိဒ္ဓါ ပစ္စာဟရတိ, အာပတ္တိ ဥဘိန္နံ ထုလ္လစ္စယဿ။
မြန်֍ ၃၃၉။ ဂစ္ဆန္တော သမ္ပာဒေတိ, အာဂစ္ဆန္တော ဝိသံဝါဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
ဂစ္ဆန္တော ဝိသံဝါဒေတိ, အာဂစ္ဆန္တော သမ္ပာဒေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။
ဂစ္ဆန္တော သမ္ပာဒေတိ, အာဂစ္ဆန္တော သမ္ပာဒေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဂစ္ဆန္တော ဝိသံဝါဒေတိ, အာဂစ္ဆန္တော ဝိသံဝါဒေတိ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၃၄၀။ အနာပတ္တိ သံဃဿ ဝါ စေတိယဿ ဝါ ဂိလာနဿ ဝါ ကရဏီယေန ဂစ္ဆတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဝိနီတဝတ္ထုဥဒ္ဒါနဂါထာ
သုတ္တာ မတာ စ နိက္ခန္တာ, အနိတ္ထီ ဣတ္ထိပဏ္ဍကာ၊
ကလဟံ ကတွာန သမ္မောဒိ, သဉ္စရိတ္တဉ္စ ပဏ္ဍကေတိ။
ဝိနီတဝတ္ထု
မြန်֍ ၃၄၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော အညတရံ ဘိက္ခုံ အာဏာပေသိ – [အာဏာပေတိ (သျာ။ က။)] ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဣတ္ထိံ ဝီမံသာ’’တိ။ သော ဂန္တွာ မနုဿေ ပုစ္ဆိ – ‘‘ကဟံ ဣတ္ထန္နာမာ’’တိ? ‘‘သုတ္တာ, ဘန္တေ’’တိ။ တဿ
(ဝိ၊၁၊၂၁၈။)
ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ, ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ သံဃာဒိသေသံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော အညတရံ ဘိက္ခုံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘန္တေ, ဣတ္ထန္နာမံ ဣတ္ထိံ ဝီမံသာ’’တိ။ သော ဂန္တွာ မနုဿေ ပုစ္ဆိ – ‘‘ကဟံ ဣတ္ထန္နာမာ’’တိ? ‘‘မတာ, ဘန္တေ’’တိ…ပေ… ‘‘နိက္ခန္တာ, ဘန္တေ’’တိ… ‘‘အနိတ္ထီ, ဘန္တေ’’တိ… ‘‘ဣတ္ထိပဏ္ဍကာ, ဘန္တေ’’တိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရာ ဣတ္ထီ သာမိကေန သဟ ဘဏ္ဍိတွာ မာတုဃရံ အဂမာသိ။ ကုလူပကော ဘိက္ခု သမ္မောဒနီယံ အကာသိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အလံဝစနီယာ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘နာလံဝစနီယာ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, နာလံဝစနီယာယာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ပဏ္ဍကေ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇိ။ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ…ပေ… ‘‘အနာပတ္တိ, ဘိက္ခု, သံဃာဒိသေသဿ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။
သဉ္စရိတ္တသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။
၆။ ကုဋိကာရသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၃၄၂။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာဠဝကာ ဘိက္ခူ သညာစိကာယော ကုဋိယော ကာရာပေန္တိ အဿာမိကာယော အတ္တုဒ္ဒေသိကာယော အပ္ပမာဏိကာယော။ တာယော န နိဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆန္တိ။ တေ ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရန္တိ – ‘‘ပုရိသံ ဒေထ, ပုရိသတ္ထကရံ ဒေထ, ဂေါဏံ ဒေထ, သကဋံ ဒေထ, ဝါသိံ ဒေထ, ပရသုံ ဒေထ, ကုဌာရိံ ဒေထ, ကုဒါလံ ဒေထ, နိခါဒနံ ဒေထ, ဝလ္လိံ ဒေထ, ဝေဠုံ ဒေထ, မုဉ္ဇံ ဒေထ, ပဗ္ဗဇံ ဒေထ, တိဏံ ဒေထ, မတ္တိကံ ဒေထာ’’တိ။ မနုဿာ ဥပဒ္ဒုတာ ယာစနာယ ဥပဒ္ဒုတာ ဝိညတ္တိယာ ဘိက္ခူ ဒိသွာ ဥဗ္ဗိဇ္ဇန္တိပိ ဥတ္တသန္တိပိ ပလာယန္တိပိ အညေနပိ ဂစ္ဆန္တိ အညေနပိ မုခံ ကရောန္တိ ဒွါရမ္ပိ ထကေန္တိ, ဂါဝိမ္ပိ ဒိသွာ ပလာယန္တိ ဘိက္ခူတိ မညမာနာ။
(ဝိ၊၁၊၂၁၉။)
အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ ရာဇဂဟေ ဝဿံဝုဋ္ဌော ယေန အာဠဝီ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန အာဠဝီ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ အာဠဝိယံ ဝိဟရတိ အဂ္ဂါဠဝေ စေတိယေ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ အာဠဝိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ မနုဿာ အာယသ္မန္တံ မဟာကဿပံ ပဿိတွာ ဥဗ္ဗိဇ္ဇန္တိပိ ဥတ္တသန္တိပိ ပလာယန္တိပိ အညေနပိ ဂစ္ဆန္တိ အညေနပိ မုခံ ကရောန္တိ ဒွါရမ္ပိ ထကေန္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ အာဠဝိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပ္ပဋိက္ကန္တော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ပုဗ္ဗာယံ, အာဝုသော, အာဠဝီ သုဘိက္ခာ အဟောသိ သုလဘပိဏ္ဍာ သုကရာ ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေန ယာပေတုံ၊ ဧတရဟိ ပနာယံ အာဠဝီ ဒုဗ္ဘိက္ခာ ဒုလ္လဘပိဏ္ဍာ, န သုကရာ ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေန ယာပေတုံ။ ကော နု ခေါ, အာဝုသော, ဟေတု ကော ပစ္စယော, ယေနာယံ အာဠဝီ ဒုဗ္ဘိက္ခာ ဒုလ္လဘပိဏ္ဍာ, န သုကရာ ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေန ယာပေတု’’န္တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော မဟာကဿပဿ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။
မြန်֍ ၃၄၃။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန အာဠဝီ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန အာဠဝီ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ အာဠဝိယံ ဝိဟရတိ အဂ္ဂါဠဝေ စေတိယေ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာဠဝကေ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, သညာစိကာယော ကုဋိယော ကာရာပေထ အဿာမိကာယော အတ္တုဒ္ဒေသိကာယော အပ္ပမာဏိကာယော။ တာယော န နိဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆန္တိ။ တေ တုမှေ ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရထ – ‘ပုရိသံ ဒေထ ပုရိသတ္ထကရံ ဒေထ…ပေ… တိဏံ ဒေထ မတ္တိကံ ဒေထာ’တိ။ မနုဿာ ဥပဒ္ဒုတာ ယာစနာယ ဥပဒ္ဒုတာ ဝိညတ္တိယာ ဘိက္ခူ ဒိသွာ ဥဗ္ဗိဇ္ဇန္တိပိ ဥတ္တသန္တိပိ ပလာယန္တိပိ အညေနပိ ဂစ္ဆန္တိ အညေနပိ မုခံ ကရောန္တိ ဒွါရမ္ပိ ထကေန္တိ, ဂါဝိမ္ပိ ဒိသွာ ပလာယန္တိ ဘိက္ခူတိ မညမာနာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, သံယာစိကာယော ကုဋိယော ကာရာပေဿထ အဿာမိကာယော အတ္တုဒ္ဒေသိကာယော အပ္ပမာဏိကာယော! တာယော
(ဝိ၊၁၊၂၂၀။)
န နိဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆန္တိ။ တေ တုမှေ ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရိဿထ – ‘ပုရိသံ ဒေထ ပုရိသတ္ထကရံ ဒေထ…ပေ… တိဏံ ဒေထ မတ္တိကံ ဒေထာ’တိ! နေတံ မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ…’’ ဝိဂရဟိတွာ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –
မြန်֍ ၃၄၄။ ‘‘ဘူတပုဗ္ဗံ, ဘိက္ခဝေ, ဒွေ ဘာတရော ဣသယော ဂင်္ဂံ နဒိံ ဥပနိဿာယ ဝိဟရိံသု။ အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, မဏိကဏ္ဌော နာဂရာဇာ ဂင်္ဂံ နဒိံ ဥတ္တရိတွာ ယေန ကနိဋ္ဌော ဣသိ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ကနိဋ္ဌံ ဣသိံ သတ္တက္ခတ္တုံ ဘောဂေဟိ ပရိက္ခိပိတွာ ဥပရိမုဒ္ဓနိ မဟန္တံ ဖဏံ ကရိတွာ အဋ္ဌာသိ။ အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ကနိဋ္ဌော ဣသိ တဿ နာဂဿ ဘယာ ကိသော အဟောသိ လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော။ အဒ္ဒသ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဇေဋ္ဌော ဣသိ ကနိဋ္ဌံ ဣသိံ ကိသံ လူခံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏံ ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတံ ဓမနိသန္ထတဂတ္တံ။ ဒိသွာန ကနိဋ္ဌံ ဣသိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ တွံ, ဘော, ကိသော လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော’’တိ? ‘‘ဣဓ, ဘော, မဏိကဏ္ဌော နာဂရာဇာ ဂင်္ဂံ နဒိံ ဥတ္တရိတွာ ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မံ သတ္တက္ခတ္တုံ ဘောဂေဟိ ပရိက္ခိပိတွာ ဥပရိမုဒ္ဓနိ မဟန္တံ ဖဏံ ကရိတွာ အဋ္ဌာသိ။ တဿာဟံ, ဘော, နာဂဿ ဘယာ [ဘယာမှိ (သီ။)] ကိသော လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော’’တိ။ ‘‘ဣစ္ဆသိ ပန တွံ, ဘော, တဿ နာဂဿ အနာဂမန’’န္တိ? ‘‘ဣစ္ဆာမဟံ, ဘော, တဿ နာဂဿ အနာဂမန’’န္တိ။ ‘‘အပိ ပန တွံ, ဘော, တဿ နာဂဿ ကိဉ္စိ ပဿသီ’’တိ? ‘‘ပဿာမဟံ, ဘော, မဏိမဿ [မဏိဿ (သီ။ က။)] ကဏ္ဌေ ပိလန္ဓန’’န္တိ။ ‘‘တေန ဟိ တွံ, ဘော, တံ နာဂံ မဏိံ ယာစ – ‘မဏိံ မေ, ဘော, ဒေဟိ၊ မဏိနာ မေ အတ္ထော’’’တိ။
အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, မဏိကဏ္ဌော နာဂရာဇာ ဂင်္ဂံ နဒိံ ဥတ္တရိတွာ ယေန ကနိဋ္ဌော ဣသိ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, မဏိကဏ္ဌံ နာဂရာဇာနံ ကနိဋ္ဌော ဣသိ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မဏိံ မေ, ဘော, ဒေဟိ၊ မဏိနာ မေ အတ္ထော’’တိ။ အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, မဏိကဏ္ဌော နာဂရာဇာ – ‘ဘိက္ခု မဏိံ ယာစတိ, ဘိက္ခုဿ မဏိနာ အတ္ထော’တိ ခိပ္ပညေဝ အဂမာသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, မဏိကဏ္ဌော နာဂရာဇာ ဂင်္ဂံ နဒိံ ဥတ္တရိတွာ ယေန ကနိဋ္ဌော ဣသိ တေနုပသင်္ကမိ။
(ဝိ၊၁၊၂၂၁။)
အဒ္ဒသ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ကနိဋ္ဌော ဣသိ မဏိကဏ္ဌံ နာဂရာဇာနံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသွာန မဏိကဏ္ဌံ နာဂရာဇာနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မဏိံ မေ, ဘော, ဒေဟိ၊ မဏိနာ မေ အတ္ထော’’တိ။ အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, မဏိကဏ္ဌော နာဂရာဇာ – ‘‘ဘိက္ခု မဏိံ ယာစတိ, ဘိက္ခုဿ မဏိနာ အတ္ထော’’တိ တတောဝ ပဋိနိဝတ္တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, မဏိကဏ္ဌော နာဂရာဇာ ဂင်္ဂံ နဒိံ ဥတ္တရတိ။ အဒ္ဒသ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ကနိဋ္ဌော ဣသိ မဏိကဏ္ဌံ နာဂရာဇာနံ ဂင်္ဂံ နဒိံ ဥတ္တရန္တံ။ ဒိသွာန မဏိကဏ္ဌံ နာဂရာဇာနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မဏိံ မေ, ဘော, ဒေဟိ၊ မဏိနာ မေ အတ္ထော’’တိ။ အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, မဏိကဏ္ဌော နာဂရာဇာ ကနိဋ္ဌံ ဣသိံ ဂါထာဟိ အဇ္ဈဘာသိ –
[ဇာ။ ၁။၃။၇ မဏိကဏ္ဌဇာတကေပိ] ‘‘မမန္နပါနံ ဝိပုလံ ဥဠာရံ,
ဥပ္ပဇ္ဇတီမဿ မဏိဿ ဟေတု၊
တံ တေ န ဒဿံ အတိယာစကောသိ၊
န စာပိ တေ အဿမမာဂမိဿံ။
[ဇာ။ ၁။၃။၈ မဏိကဏ္ဌဇာတကေပိ] ‘‘သုသူ ယထာ သက္ခရဓောတပါဏီ၊
တံ တေ န ဒဿံ အတိယာစကောသိ၊
န စာပိ တေ အဿမမာဂမိဿ’’န္တိ။
အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, မဏိကဏ္ဌော နာဂရာဇာ – ‘‘ဘိက္ခု မဏိံ ယာစတိ, ဘိက္ခုဿ မဏိနာ အတ္ထော’’တိ ပက္ကာမိ။ တထာ ပက္ကန္တောဝ [တဒါပက္ကန္တောဝ (က။)] အဟောသိ, န ပုန ပစ္စာဂဉ္ဆိ။ အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ကနိဋ္ဌော ဣသိ တဿ နာဂဿ ဒဿနီယဿ အဒဿနေန ဘိယျောသောမတ္တာယ ကိသော အဟောသိ လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော, ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော။ အဒ္ဒသ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဇေဋ္ဌော ဣသိ ကနိဋ္ဌံ ဣသိံ ဘိယျောသောမတ္တာယ ကိသံ လူခံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏံ ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတံ ဓမနိသန္ထတဂတ္တံ။ ဒိသွာန ကနိဋ္ဌံ ဣသိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ တွံ, ဘော, ဘိယျောသောမတ္တာယ ကိသော လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော’’တိ? ‘‘တဿာဟံ, ဘော, နာဂဿ ဒဿနီယဿ အဒဿနေန ဘိယျောသောမတ္တာယ ကိသော လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော’’တိ။ အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဇေဋ္ဌော ဣသိ ကနိဋ္ဌံ ဣသိံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –
(ဝိ၊၁၊၂၂၂။)
[ဇာ။ ၁။၃။၉ မဏိကဏ္ဌဇာတကေပိ] ‘‘န တံ ယာစေ ယဿ ပိယံ ဇိဂီသေ,
ဝိဒေဿော [ဒေဿော (သီ။), ဒေဿော စ (သျာ။)] ဟောတိ အတိယာစနာယ၊
အဒဿနညေဝ တဒဇ္ဈဂမာ’’တိ။
တေသဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, တိရစ္ဆာနဂတာနံ ပါဏာနံ အမနာပါ ဘဝိဿတိ ယာစနာ အမနာပါ ဝိညတ္တိ။ ကိမင်္ဂံ [ကိမင်္ဂ (သီ။)] ပန မနုဿဘူတာနံ!
မြန်֍ ၃၄၅။ ‘‘ဘူတပုဗ္ဗံ, ဘိက္ခဝေ, အညတရော ဘိက္ခု ဟိမဝန္တပဿေ ဝိဟရတိ အညတရသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ။ တဿ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဝနသဏ္ဍဿ အဝိဒူရေ မဟန္တံ နိန္နံ ပလ္လလံ။ အထ ခေါ,
ဝါသာယ ဥပဂစ္ဆတိ။ အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သော ဘိက္ခု တဿ သကုဏသံဃဿ သဒ္ဒေန ဥဗ္ဗာဠှော ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ အဟံ, ဘိက္ခဝေ, တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘ကစ္စိ, ဘိက္ခု, ခမနီယံ ကစ္စိ ယာပနီယံ ကစ္စိသိ အပ္ပကိလမထေန အဒ္ဓါနံ အာဂတော? ကုတော စ တွံ, ဘိက္ခု, အာဂစ္ဆသီ’တိ? ‘ခမနီယံ, ဘဂဝါ, ယာပနီယံ, ဘဂဝါ။ အပ္ပကိလမထေန စာဟံ, ဘန္တေ, အဒ္ဓါနံ အာဂတော။ အတ္ထိ, ဘန္တေ, ဟိမဝန္တပဿေ မဟာဝနသဏ္ဍော။ တဿ ခေါ ပန, ဘန္တေ, ဝနသဏ္ဍဿ အဝိဒူရေ မဟန္တံ နိန္နံ ပလ္လလံ။ အထ ခေါ, ဘန္တေ, မဟာသကုဏသံဃော တသ္မိံ ပလ္လလေ ဒိဝသံ ဂေါစရံ စရိတွာ သာယံ တံ ဝနသဏ္ဍံ ဝါသာယ ဥပဂစ္ဆတိ။ တတော အဟံ, ဘဂဝါ, အာဂစ္ဆာမိ – တဿ သကုဏသံဃဿ သဒ္ဒေန ဥဗ္ဗာဠှော’တိ။ ‘ဣစ္ဆသိ ပန တွံ, ဘိက္ခု, တဿ သကုဏသံဃဿ အနာဂမန’န္တိ? ‘ဣစ္ဆာမဟံ, ဘဂဝါ, တဿ သကုဏသံဃဿ အနာဂမန’န္တိ။ ‘တေန ဟိ တွံ, ဘိက္ခု, တတ္ထ ဂန္တွာ တံ ဝနသဏ္ဍံ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ ရတ္တိယာ ပဌမံ ယာမံ တိက္ခတ္တုံ သဒ္ဒမနုဿာဝေဟိ – သုဏန္တု မေ, ဘောန္တော သကုဏာ, ယာဝတိကာ ဣမသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ ဝါသံ ဥပဂတာ, ပတ္တေန မေ အတ္ထော။ ဧကေကံ မေ, ဘောန္တော, ပတ္တံ ဒဒန္တူ’တိ။ ရတ္တိယာ မဇ္ဈိမံ ယာမံ… ရတ္တိယာ ပစ္ဆိမံ ယာမံ တိက္ခတ္တုံ သဒ္ဒမနုဿာဝေဟိ – ‘သုဏန္တု မေ, ဘောန္တော သကုဏာ, ယာဝတိကာ ဣမသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ ဝါသံ ဥပဂတာ, ပတ္တေန မေ အတ္ထော။ ဧကေကံ မေ, ဘောန္တော, ပတ္တံ ဒဒန္တူ’တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၂၃။)
‘‘အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သော ဘိက္ခု တတ္ထ ဂန္တွာ တံ ဝနသဏ္ဍံ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ ရတ္တိယာ ပဌမံ ယာမံ တိက္ခတ္တုံ သဒ္ဒမနုဿာဝေသိ – ‘သုဏန္တု မေ, ဘောန္တော သကုဏာ, ယာဝတိကာ ဣမသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ ဝါသံ ဥပဂတာ, ပတ္တေန မေ အတ္ထော။ ဧကေကံ မေ, ဘောန္တော, ပတ္တံ ဒဒန္တူ’တိ။ ရတ္တိယာ မဇ္ဈိမ ယာမံ… ရတ္တိယာ ပစ္ဆိမံ ယာမံ တိက္ခတ္တုံ သဒ္ဒမနုဿာဝေသိ – ‘သုဏန္တု မေ, ဘောန္တော သကုဏာ, ယာဝတိကာ ဣမသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ ဝါသံ ဥပဂတာ, ပတ္တေန မေ အတ္ထော။ ဧကေကံ မေ, ဘောန္တော, ပတ္တံ ဒဒန္တူ’တိ။ အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သော သကုဏသံဃော – ‘ဘိက္ခု ပတ္တံ ယာစတိ ဘိက္ခုဿ ပတ္တေန အတ္ထော’တိ တမှာ ဝနသဏ္ဍာ ပက္ကာမိ။ တထာ ပက္ကန္တောဝ အဟောသိ န ပုန ပစ္စာဂဉ္ဆိ။ တေသဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, တိရစ္ဆာနဂတာနံ ပါဏာနံ အမနာပါ ဘဝိဿတိ ယာစနာ အမနာပါ ဝိညတ္တိ။ ကိမင်္ဂံ ပန မနုဿဘူတာနံ’’!
မြန်֍ ၃၄၆။ ‘‘ဘူတပုဗ္ဗံ, ဘိက္ခဝေ, ရဋ္ဌပါလဿ ကုလပုတ္တဿ ပိတာ ရဋ္ဌပါလံ ကုလပုတ္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –
‘အပါဟံ တေ န ဇာနာမိ, ရဋ္ဌပါလ ဗဟူ ဇနာ၊
[ဇာ။ ၁။၇။၅၄] တေ မံ သင်္ဂမ္မ ယာစန္တိ, ကသ္မာ မံ တွံ န ယာစသီ’တိ။
[ဇာ။ ၁။၇။၅၅] ‘ယာစကော အပ္ပိယော ဟောတိ, ယာစံ အဒဒမပ္ပိယော၊
တသ္မာဟံ တံ န ယာစာမိ, မာ မေ ဝိဒေဿနာ အဟူ’တိ။
‘‘သော ဟိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ရဋ္ဌပါလော ကုလပုတ္တော သကံ ပိတရံ ဧဝံ ဝက္ခတိ။ ကိမင်္ဂံ ပန ဇနော ဇနံ!
မြန်֍ ၃၄၇။ ‘‘ဂိဟီနံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဿံဟရာနိ ဘောဂါနိ သမ္ဘတာနိပိ ဒုရက္ခိယာနိ။ တတ္ထ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, ဧဝံ ဒုဿံဟရေသု ဘောဂေသု သမ္ဘတေသုပိ ဒုရက္ခိယေသု ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရိဿထ – ‘ပုရိသံ ဒေထ, ပုရိသတ္ထကရံ ဒေထ, ဂေါဏံ ဒေထ, သကဋံ ဒေထ, ဝါသိံ ဒေထ, ပရသုံ ဒေထ, ကုဌာရိံ ဒေထ, ကုဒါလံ ဒေထ, နိခါဒနံ ဒေထ, ဝလ္လိံ ဒေထ, ဝေဠုံ ဒေထ, မုဉ္ဇံ ဒေထ, ပဗ္ဗဇံ ဒေထ, တိဏံ ဒေထ, မတ္တိကံ ဒေထာ’’တိ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
၃၄၈။ ‘‘သညာစိကာယ ပန ဘိက္ခုနာ ကုဋိံ ကာရယမာနေန အဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ ပမာဏိကာ ကာရေတဗ္ဗာ။ တတြိဒံ ပမာဏံ – ဒီဃသော
(ဝိ၊၁၊၂၂၄။)
မြန်֍ ဒွါဒသဝိဒတ္ထိယော, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ၊ တိရိယံ သတ္တန္တရာ။ ဘိက္ခူ အဘိနေတဗ္ဗာ ဝတ္ထုဒေသနာယ။ တေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဝတ္ထု ဒေသေတဗ္ဗံ – အနာရမ္ဘံ [အနာရဗ္ဘံ (က။)] သပရိက္ကမနံ။ သာရမ္ဘေ [သာရဗ္ဘေ (က။)] စေ ဘိက္ခု ဝတ္ထုသ္မိံ အပရိက္ကမနေ သညာစိကာယ ကုဋိံ ကာရေယျ, ဘိက္ခူ ဝါ အနဘိနေယျ ဝတ္ထုဒေသနာယ, ပမာဏံ ဝါ အတိက္ကာမေယျ, သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၃၄၉။ သညာစိကာ နာမ သယံ ယာစိတွာ ပုရိသမ္ပိ ပုရိသတ္ထကရမ္ပိ ဂေါဏမ္ပိ သကဋမ္ပိ ဝါသိမ္ပိ ပရသုမ္ပိ ကုဌာရိမ္ပိ ကုဒါလမ္ပိ နိခါဒနမ္ပိ ဝလ္လိမ္ပိ ဝေဠုမ္ပိ မုဉ္ဇမ္ပိ ပဗ္ဗဇမ္ပိ တိဏမ္ပိ မတ္တိကမ္ပိ။
ကုဋိ နာမ ဥလ္လိတ္တာ ဝါ ဟောတိ အဝလိတ္တာ ဝါ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တာ ဝါ။
ကာရယမာနေနာတိ ကရောန္တော ဝါ ကာရာပေန္တော ဝါ။
အဿာမိကန္တိ န အညော ကောစိ သာမိကော ဟောတိ, ဣတ္ထီ ဝါ ပုရိသော ဝါ ဂဟဋ္ဌော ဝါ ပဗ္ဗဇိတော ဝါ။
အတ္တုဒ္ဒေသန္တိ အတ္တနော အတ္ထာယ။
ပမာဏိကာ ကာရေတဗ္ဗာ။ တတြိဒံ ပမာဏံ – ဒီဃသော ဒွါဒသ ဝိဒတ္ထိယော, သုဂတဝိဒတ္ထိယာတိ ဗာဟိရိမေန မာနေန။
တိရိယံ သတ္တန္တရာတိ အဗ္ဘန္တရိမေန မာနေန။
ဘိက္ခူ အဘိနေတဗ္ဗာ ဝတ္ထုဒေသနာယာတိ တေန ကုဋိကာရကေန ဘိက္ခုနာ ကုဋိဝတ္ထုံ သောဓေတွာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, သညာစိကာယ ကုဋိံ ကတ္တုကာမော အဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ။ သောဟံ, ဘန္တေ, သံဃံ ကုဋိဝတ္ထုဩလောကနံ ယာစာမီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ သစေ သဗ္ဗော သံဃော ဥဿဟတိ ကုဋိဝတ္ထုံ ဩလောကေတုံ, သဗ္ဗေန သံဃေန ဩလောကေတဗ္ဗံ။ နော စေ သဗ္ဗော သံဃော ဥဿဟတိ ကုဋိဝတ္ထုံ ဩလောကေတုံ, ယေ တတ္ထ ဟောန္တိ ဘိက္ခူ ဗျတ္တာ ပဋိဗလာ သာရမ္ဘံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ အပရိက္ကမနံ ဇာနိတုံ တေ ယာစိတွာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
(ဝိ၊၁၊၂၂၅။)
မြန်֍ ၃၅၀။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သညာစိကာယ ကုဋိံ ကတ္တုကာမော အဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ။ သော သံဃံ ကုဋိဝတ္ထုဩလောကနံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဘိက္ခူ သမ္မန္နေယျ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ကုဋိဝတ္ထုံ ဩလောကေတုံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သညာစိကာယ ကုဋိံ ကတ္တုကာမော အဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ။ သော သံဃံ ကုဋိဝတ္ထုဩလောကနံ ယာစတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဘိက္ခူ သမ္မန္နတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ကုဋိဝတ္ထုံ ဩလောကေတုံ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ စ ဣတ္ထန္နာမဿ စ ဘိက္ခူနံ သမ္မုတိ [သမ္မတိ (သျာ။)] ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ကုဋိဝတ္ထုံ ဩလောကေတုံ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘သမ္မတာ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော စ ဣတ္ထန္နာမော စ ဘိက္ခူ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ကုဋိဝတ္ထုံ ဩလောကေတုံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
မြန်֍ ၃၅၁။ တေဟိ သမ္မတေဟိ ဘိက္ခူဟိ တတ္ထ ဂန္တွာ ကုဋိဝတ္ထု ဩလောကေတဗ္ဗံ, သာရမ္ဘံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ အပရိက္ကမနံ ဇာနိတဗ္ဗံ။ သစေ သာရမ္ဘံ ဟောတိ အပရိက္ကမနံ, ‘မာ ဣဓ ကရီ’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ အနာရမ္ဘံ ဟောတိ သပရိက္ကမနံ, သံဃဿ အာရောစေတဗ္ဗံ – ‘အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမန’န္တိ။ တေန ကုဋိကာရကေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, သညာစိကာယ ကုဋိံ ကတ္တုကာမော အဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ။ သောဟံ, ဘန္တေ, သံဃံ ကုဋိဝတ္ထုဒေသနံ ယာစာမီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
မြန်֍ ၃၅၂။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သညာစိကာယ ကုဋိံ ကတ္တုကာမော အဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ။ သော သံဃံ ကုဋိဝတ္ထုဒေသနံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ကုဋိဝတ္ထုံ ဒေသေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၂၆။)
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သညာစိကာယ ကုဋိံ ကတ္တုကာမော အဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ။ သော သံဃံ ကုဋိဝတ္ထုဒေသနံ ယာစတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ကုဋိဝတ္ထုံ ဒေသေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ကုဋိဝတ္ထုဿ ဒေသနာ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘ဒေသိတံ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ကုဋိဝတ္ထု။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
မြန်֍ ၃၅၃။ သာရမ္ဘံ နာမ ကိပိလ္လိကာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, ဥပစိကာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, ဥန္ဒုရာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, အဟီနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, ဝိစ္ဆိကာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, သတပဒီနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, ဟတ္ထီနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, အဿာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, သီဟာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, ဗျဂ္ဃါနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, ဒီပီနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, အစ္ဆာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, တရစ္ဆာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, ယေသံ ကေသဉ္စိ တိရစ္ဆာနဂတာနံ ပါဏာနံ အာသယော ဟောတိ, ပုဗ္ဗဏ္ဏနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, အပရဏ္ဏနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, အဗ္ဘာဃာတနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, အာဃာတနနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, သုသာနနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, ဥယျာနနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, ရာဇဝတ္ထုနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, ဟတ္ထိသာလာနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, အဿသာလာနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, ဗန္ဓနာဂါရနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, ပါနာဂါရနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, သူနနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, ရစ္ဆာနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, စစ္စရနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, သဘာနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, သံသရဏနိဿိတံ ဝါ [သဉ္စရဏနိဿိတံ ဝါ (က။)] ဟောတိ။ ဧတံ သာရမ္ဘံ နာမ။
အပရိက္ကမနံ နာမ န သက္ကာ ဟောတိ ယထာယုတ္တေန သကဋေန အနုပရိဂန္တုံ သမန္တာ နိဿေဏိယာ အနုပရိဂန္တုံ။ ဧတံ အပရိက္ကမနံ နာမ။
အနာရမ္ဘံ နာမ န ကိပိလ္လိကာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, န ဥပစိကာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, န ဥန္ဒုရာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, န အဟီနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, န ဝိစ္ဆိကာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, န သတပဒီနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ…ပေ… န သံသရဏနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ။ ဧတံ အနာရမ္ဘံ နာမ။
(ဝိ၊၁၊၂၂၇။)
သပရိက္ကမနံ နာမ သက္ကာ ဟောတိ ယထာယုတ္တေန သကဋေန အနုပရိဂန္တုံ, သမန္တာ နိဿေဏိယာ အနုပရိဂန္တုံ။ ဧတံ သပရိက္ကမနံ နာမ။
သညာစိကာ နာမ သယံ ယာစိတွာ ပုရိသမ္ပိ ပုရိသတ္ထကရမ္ပိ…ပေ… မတ္တိကမ္ပိ။
ကုဋိ နာမ ဥလ္လိတ္တာ ဝါ ဟောတိ ဝါ အဝလိတ္တာ ဝါ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တာ ဝါ။
ကာရေယျာတိ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ။
ဘိက္ခူ ဝါ အနဘိနေယျ, ဝတ္ထုဒေသနာယ ပမာဏံ ဝါ အတိက္ကာမေယျာတိ ဉတ္တိဒုတိယေန ကမ္မေန ကုဋိဝတ္ထုံ န ဒေသာပေတွာ, အာယာမတော ဝါ ဝိတ္ထာရတော ဝါ အန္တမသော ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ အတိက္ကာမေတွာ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, ပယောဂေ ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ဧကံ ပိဏ္ဍံ အနာဂတေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ တသ္မိံ ပိဏ္ဍေ အာဂတေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သံဃာဒိသေသောတိ…ပေ… တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။
မြန်֍ ၃၅၄။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၃၅၅။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ပမာဏာတိက္ကန္တံ အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ပမာဏာတိက္ကန္တံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၂၈။)
ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ပမာဏိကံ အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ပမာဏိကံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသာနံ။
ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏိကံ အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ကုဋိံ ကရောတိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏိကံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၃၅၆။ ဘိက္ခု သမာဒိသတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခု သမာဒိသတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ…
(ဝိ၊၁၊၂၂၉။)
အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခု သမာဒိသတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသာနံ။
ဘိက္ခု သမာဒိသတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၃၅၇။ ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ န စ သမာဒိသတိ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ န စ သမာဒိသတိ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၃၀။)
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ န စ သမာဒိသတိ – ‘‘ပမာဏိကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ န စ သမာဒိသတိ – ‘‘ပမာဏိကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ န စ သမာဒိသတိ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု ပမာဏိကာ စ အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ …ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသာနံ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ န စ သမာဒိသတိ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု ပမာဏိကာ စ အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၃၅၈။ ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော သုဏာတိ – ‘‘ကုဋိ ကိရ မေ ကယိရတိ အဒေသိတဝတ္ထုကာ သာရမ္ဘာ အပရိက္ကမနာ’’တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ နော စေ သာမံ ဝါ ဂစ္ဆေယျ ဒူတံ ဝါ ပဟိဏေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၃၁။)
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ။ သော သုဏာတိ – ‘‘ကုဋိ ကိရ မေ ကယိရတိ အဒေသိတဝတ္ထုကာ သာရမ္ဘာ သပရိက္ကမနာ’’တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စာ’’တိ။ နော စေ သာမံ ဝါ ဂစ္ဆေယျ ဒူတံ ဝါ ပဟိဏေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော သုဏာတိ – ‘‘ကုဋိ ကိရ မေ ကယိရတိ အဒေသိတဝတ္ထုကာ အနာရမ္ဘာ အပရိက္ကမနာ’’တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ နော စေ သာမံ ဝါ ဂစ္ဆေယျ ဒူတံ ဝါ ပဟိဏေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ။ သော သုဏာတိ – ‘‘ကုဋိ ကိရ မေ ကယိရတိ အဒေသိတဝတ္ထုကာ အနာရမ္ဘာ သပရိက္ကမနာ’’တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ ဟောတူ’’တိ။ နော စေ သာမံ ဝါ ဂစ္ဆေယျ ဒူတံ ဝါ ပဟိဏေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော သုဏာတိ – ‘‘ကုဋိ ကိရ မေ ကယိရတိ ဒေသိတဝတ္ထုကာ သာရမ္ဘာ အပရိက္ကမနာ’’တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘အနာရမ္ဘာ စ ဟောတု သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ နော စေ သာမံ ဝါ ဂစ္ဆေယျ ဒူတံ ဝါ ပဟိဏေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ။ သော သုဏာတိ –
(ဝိ၊၁၊၂၃၂။)
‘‘ကုဋိ ကိရ မေ ကယိရတိ ဒေသိတဝတ္ထုကာ သာရမ္ဘာ သပရိက္ကမနာ’’တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘အနာရမ္ဘာ ဟောတူ’’တိ။ နော စေ သာမံ ဝါ ဂစ္ဆေယျ ဒူတံ ဝါ ပဟိဏေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော သုဏာတိ – ‘‘ကုဋိ ကိရ မေ ကယိရတိ ဒေသိတဝတ္ထုကာ အနာရမ္ဘာ အပရိက္ကမနာ’’တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘သပရိက္ကမနာ ဟောတူ’’တိ။ နော စေ သာမံ ဝါ ဂစ္ဆေယျ ဒူတံ ဝါ ပဟိဏေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၃၅၉။ ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ပမာဏိကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော သုဏာတိ – ‘‘ကုဋိ ကိရ မေ ကယိရတိ ပမာဏာတိက္ကန္တာ သာရမ္ဘာ အပရိက္ကမနာ’’တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘ပမာဏိကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ…ပေ… ‘‘ပမာဏိကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စာ’’တိ…ပေ… ‘‘ပမာဏိကာ စ ဟောတု သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ…ပေ… ‘‘ပမာဏိကာ ဟောတူ’’တိ။ နော စေ သာမံ ဝါ ဂစ္ဆေယျ ဒူတံ ဝါ ပဟိဏေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ပမာဏိကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော သုဏာတိ – ‘‘ကုဋိ ကိရ မေ ကယိရတိ ပမာဏိကာ သာရမ္ဘာ အပရိက္ကမနာ’’တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘အနာရမ္ဘာ စ ဟောတု သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ…ပေ… ‘‘အနာရမ္ဘာ ဟောတူ’’တိ…ပေ… ‘‘သပရိက္ကမနာ ဟောတူ’’တိ…ပေ… အနာပတ္တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၃၃။)
မြန်֍ ၃၆၀။ ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု ပမာဏိကာ စ အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော သုဏာတိ – ‘‘ကုဋိ ကိရ မေ ကယိရတိ အဒေသိတဝတ္ထုကာ ပမာဏာတိက္ကန္တာ သာရမ္ဘာ အပရိက္ကမနာ’’တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု ပမာဏိကာ စ အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ…ပေ… ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု ပမာဏိကာ စ အနာရမ္ဘာ စာ’’တိ…ပေ… ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု ပမာဏိကာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ…ပေ… ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု ပမာဏိကာ စာ’’တိ။ နော စေ သာမံ ဝါ ဂစ္ဆေယျ ဒူတံ ဝါ ပဟိဏေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု ပမာဏိကာ စ အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော သုဏာတိ – ‘‘ကုဋိ ကိရ မေ ကယိရတိ ဒေသိတဝတ္ထုကာ ပမာဏိကာ သာရမ္ဘာ အပရိက္ကမနာ’’တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘အနာရမ္ဘာ စ ဟောတု သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ…ပေ… ‘‘အနာရမ္ဘာ ဟောတူ’’တိ…ပေ… ‘‘သပရိက္ကမနာ ဟောတူ’’တိ…ပေ… အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ တိဏ္ဏံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒုက္ကဋဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒွိန္နံ ဒုက္ကာဋနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၃၄။)
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ပမာဏိကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ တိဏ္ဏံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒုက္ကဋဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ပမာဏိကာ စ ဟောတု အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု ပမာဏိကာ စ အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ စတုန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ တိဏ္ဏံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ တိဏ္ဏံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ ဟောတု ပမာဏိကာ စ အနာရမ္ဘာ စ သပရိက္ကမနာ စာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၃၆၁။ ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော စေ ဝိပ္ပကတေ အာဂစ္ဆတိ, တေန ဘိက္ခုနာ သာ ကုဋိ အညဿ ဝါ ဒါတဗ္ဗာ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာတဗ္ဗာ။ နော စေ အညဿ ဝါ ဒဒေယျ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာရေယျ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
(ဝိ၊၁၊၂၃၅။)
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ။ သော စေ ဝိပ္ပကတေ အာဂစ္ဆတိ, တေန ဘိက္ခုနာ သာ ကုဋိ အညဿ ဝါ ဒါတဗ္ဗာ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာတဗ္ဗာ။ နော စေ အညဿ ဝါ ဒဒေယျ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာရေယျ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ…ပေ… အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ…ပေ… အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော စေ ဝိပ္ပကတေ အာဂစ္ဆတိ, တေန ဘိက္ခုနာ သာ ကုဋိ အညဿ ဝါ ဒါတဗ္ဗာ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာတဗ္ဗာ။ နော စေ အညဿ ဝါ ဒဒေယျ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာရေယျ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၃၆၂။ ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော စေ ဝိပ္ပကတေ အာဂစ္ဆတိ, တေန ဘိက္ခုနာ သာ ကုဋိ အညဿ ဝါ ဒါတဗ္ဗာ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာတဗ္ဗာ။ နော စေ အညဿ ဝါ ဒဒေယျ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာရေယျ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော စေ ဝိပ္ပကတေ အာဂစ္ဆတိ, တေန ဘိက္ခုနာ သာ ကုဋိ အညဿ ဝါ ဒါတဗ္ဗာ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာတဗ္ဗာ။ နော စေ အညဿ ဝါ ဒဒေယျ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာရေယျ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏာတိက္ကန္တံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော
(ဝိ၊၁၊၂၃၆။)
စေ ဝိပ္ပကတေ အာဂစ္ဆတိ, တေန ဘိက္ခုနာ သာ ကုဋိ အညဿ ဝါ ဒါတဗ္ဗာ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာတဗ္ဗာ။ နော စေ အညဿ ဝါ ဒဒေယျ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာရေယျ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ သံဃာဒိသေသာနံ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏိကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော စေ ဝိပ္ပကတေ အာဂစ္ဆတိ, တေန ဘိက္ခုနာ သာ ကုဋိ အညဿ ဝါ ဒါတဗ္ဗာ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာတဗ္ဗာ။ နော စေ အညဿ ဝါ ဒဒေယျ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာရေယျ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကာဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ကုဋိံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ကုဋိံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ ပမာဏိကံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၃၆၃။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ [ပရိယောသာဝါပေတိ (က။)], အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ [ပရိယောသာဝါပေတိ (က။)], အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၃၆၄။ အနာပတ္တိ လေဏေ ဂုဟာယ တိဏကုဋိကာယ အညဿတ္ထာယ ဝါသာဂါရံ ဌပေတွာ သဗ္ဗတ္ထ, အနာပတ္တိ ဥမ္မတ္တကဿ အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ကုဋိကာရသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။
(ဝိ၊၁၊၂၃၇။)
၇။ ဝိဟာရကာရသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၃၆၅။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရတိ ဃောသိတာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော ဆန္နဿ ဥပဋ္ဌာကော ဂဟပတိ အာယသ္မန္တံ ဆန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝိဟာရဝတ္ထုံ, ဘန္တေ, ဇာနာဟိ အယျဿ ဝိဟာရံ ကာရာပေဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဆန္နော ဝိဟာရဝတ္ထုံ သောဓေန္တော အညတရံ စေတိယရုက္ခံ ဆေဒါပေသိ ဂါမပူဇိတံ နိဂမပူဇိတံ နဂရပူဇိတံ ဇနပဒပူဇိတံ ရဋ္ဌပူဇိတံ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ စေတိယရုက္ခံ ဆေဒါပေဿန္တိ ဂါမပူဇိတံ နိဂမပူဇိတံ နဂရပူဇိတံ ဇနပဒပူဇိတံ ရဋ္ဌပူဇိတံ! ဧကိန္ဒြိယံ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇီဝံ ဝိဟေဌေန္တီ’’ [ဝိဟေဌေဿန္တိ (ကတ္ထစိ)] တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဆန္နော စေတိယရုက္ခံ ဆေဒါပေဿတိ ဂါမပူဇိတံ…ပေ… ရဋ္ဌပူဇိတ’’န္တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဆန္နံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဆန္န, စေတိယရုက္ခံ ဆေဒါပေသိ ဂါမပူဇိတံ…ပေ… ရဋ္ဌပူဇိတ’’န္တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, စေတိယရုက္ခံ ဆေဒါပေဿသိ ဂါမပူဇိတံ နိဂမပူဇိတံ နဂရပူဇိတံ ဇနပဒပူဇိတံ ရဋ္ဌပူဇိတံ! ဇီဝသညိနော ဟိ, မောဃပုရိသ, မနုဿာ ရုက္ခသ္မိံ။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၃၆၆။ ‘‘မဟလ္လကံ ပန ဘိက္ခုနာ ဝိဟာရံ ကာရယမာနေန သဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ ဘိက္ခူ အဘိနေတဗ္ဗာ ဝတ္ထုဒေသနာယ။ တေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဝတ္ထု ဒေသေတဗ္ဗံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ။ သာရမ္ဘေ စေ ဘိက္ခု ဝတ္ထုသ္မိံ အပရိက္ကမနေ မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကာရေယျ ဘိက္ခူ ဝါ အနဘိနေယျ ဝတ္ထုဒေသနာယ, သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၃၆၇။ မဟလ္လကော နာမ ဝိဟာရော သဿာမိကော ဝုစ္စတိ။
ဝိဟာရော နာမ ဥလ္လိတ္တော ဝါ ဟောတိ အဝလိတ္တော ဝါ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တော ဝါ။
(ဝိ၊၁၊၂၃၈။)
ကာရယမာနေနာတိ ကရောန္တော ဝါ ကာရာပေန္တော ဝါ။
သဿာမိကန္တိ အညော ကောစိ သာမိကော ဟောတိ ဣတ္ထီ ဝါ ပုရိသော ဝါ ဂဟဋ္ဌော ဝါ ပဗ္ဗဇိတော ဝါ။
အတ္တုဒ္ဒေသန္တိ အတ္တနော အတ္ထာယ။
ဘိက္ခူ အဘိနေတဗ္ဗာ ဝတ္ထုဒေသနာယာတိ တေန ဝိဟာရကာရကေန ဘိက္ခုနာ ဝိဟာရဝတ္ထုံ သောဓေတွာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကတ္တုကာမော သဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ။ သောဟံ, ဘန္တေ, သံဃံ ဝိဟာရဝတ္ထုဩလောကနံ ယာစာမီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ သစေ သဗ္ဗော သံဃော ဥဿဟတိ ဝိဟာရဝတ္ထုံ ဩလောကေတုံ သဗ္ဗေန သံဃေန ဩလောကေတဗ္ဗံ။ နော စေ သဗ္ဗော သံဃော ဥဿဟတိ ဝိဟာရဝတ္ထုံ ဩလောကေတုံ, ယေ တတ္ထ ဟောန္တိ ဘိက္ခူ ဗျတ္တာ ပဋိဗလာ သာရမ္ဘံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ အပရိက္ကမနံ ဇာနိတုံ တေ ယာစိတွာ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
မြန်֍ ၃၆၈။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကတ္တုကာမော သဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ။ သော သံဃံ ဝိဟာရဝတ္ထုဩလောကနံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဘိက္ခု သမ္မန္နေယျ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဝိဟာရဝတ္ထုံ ဩလောကေတုံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကတ္တုကာမော သဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ။ သော သံဃံ ဝိဟာရဝတ္ထုဩလောကနံ ယာစတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဘိက္ခူ သမ္မန္နတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဝိဟာရဝတ္ထုံ ဩလောကေတုံ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ စ ဣတ္ထန္နာမဿ စ ဘိက္ခူနံ သမ္မုတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဝိဟာရဝတ္ထုံ ဩလောကေတုံ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘သမ္မတာ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော စ ဣတ္ထန္နာမော စ ဘိက္ခူ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဝိဟာရဝတ္ထုံ ဩလောကေတုံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၃၉။)
မြန်֍ ၃၆၉။ တေဟိ သမ္မတေဟိ ဘိက္ခူဟိ တတ္ထ ဂန္တွာ ဝိဟာရဝတ္ထု ဩလောကေတဗ္ဗံ၊ သာရမ္ဘံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ အပရိက္ကမနံ ဇာနိတဗ္ဗံ။ သစေ သာရမ္ဘံ ဟောတိ အပရိက္ကမနံ, ‘မာယိဓ ကရီ’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ အနာရမ္ဘံ ဟောတိ သပရိက္ကမနံ, သံဃဿ အာရောစေတဗ္ဗံ – ‘အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမန’န္တိ။ တေန ဝိဟာရကာရကေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကတ္တုကာမော သဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ။ သောဟံ, ဘန္တေ, သံဃံ ဝိဟာရဝတ္ထုဒေသနံ ယာစာမီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
မြန်֍ ၃၇၀။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကတ္တုကာမော သဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ။ သော သံဃံ ဝိဟာရဝတ္ထုဒေသနံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဝိဟာရဝတ္ထုံ ဒေသေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု မဟလ္လကံ ဝိဟာရံ ကတ္တုကာမော သဿာမိကံ အတ္တုဒ္ဒေသံ။ သော သံဃံ ဝိဟာရဝတ္ထုဒေသနံ ယာစတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဝိဟာရဝတ္ထုံ ဒေသေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဝိဟာရဝတ္ထုဿ ဒေသနာ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘ဒေသိတံ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဝိဟာရဝတ္ထုံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
မြန်֍ ၃၇၁။ သာရမ္ဘံ နာမ ကိပိလ္လိကာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, ဥပစိကာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, ဥန္ဒူရာနံ ဝါ…ပေ… အဟီနံ ဝါ ဝိစ္ဆိကာနံ ဝါ သတပဒီနံ ဝါ ဟတ္ထီနံ ဝါ အဿာနံ ဝါ သီဟာနံ ဝါ ဗျဂ္ဃါနံ ဝါ ဒီပီနံ ဝါ အစ္ဆာနံ ဝါ တရစ္ဆာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ, ယေသံ ကေသဉ္စိ တိရစ္ဆာနဂတာနံ ပါဏာနံ အာသယော ဟောတိ, ပုဗ္ဗဏ္ဏနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, အပရဏ္ဏနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, အဗ္ဘာဃာတနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, အာဃာတနနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, သုသာနနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, ဥယျာနနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, ရာဇဝတ္ထုနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, ဟတ္ထိသာလာနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, အဿသာလာနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, ဗန္ဓနာဂါရနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ,
(ဝိ၊၁၊၂၄၀။)
ပါနာဂါရနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, သူနနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, ရစ္ဆာနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, စစ္စရနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, သဘာနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ, သံသရဏနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ။ ဧတံ သာရမ္ဘံ နာမ။
အပရိက္ကမနံ နာမ န သက္ကာ ဟောတိ ယထာယုတ္တေန သကဋေန အနုပရိဂန္တုံ, သမန္တာ နိဿေဏိယာ အနုပရိဂန္တုံ။ ဧတံ အပရိက္ကမနံ နာမ။
အနာရမ္ဘံ နာမ န ကိပိလ္လိကာနံ ဝါ အာသယော ဟောတိ…ပေ… န သံသရဏနိဿိတံ ဝါ ဟောတိ။ ဧတံ အနာရမ္ဘံ နာမ။
သပရိက္ကမနံ နာမ သက္ကာ ဟောတိ ယထာယုတ္တေန သကဋေန အနုပရိဂန္တုံ, သမန္တာ နိဿေဏိယာ အနုပရိဂန္တုံ။ ဧတံ သပရိက္ကမနံ နာမ။
မဟလ္လကော နာမ ဝိဟာရော သဿာမိကော ဝုစ္စတိ။
ဝိဟာရော နာမ ဥလ္လိတ္တော ဝါ ဟောတိ အဝလိတ္တော ဝါ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တော ဝါ။
ကာရေယျာတိ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ။
ဘိက္ခူ ဝါ အနဘိနေယျ ဝတ္ထုဒေသနာယာတိ ဉတ္တိဒုတိယေန ကမ္မေန ဝိဟာရဝတ္ထုံ န ဒေသာပေတွာ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ဧကံ ပိဏ္ဍံ အနာဂတေ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ တသ္မိံ ပိဏ္ဍေ အာဂတေ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သံဃာဒိသေသောတိ…ပေ… တေနပိ ဝုစ္စတိ – ‘သံဃာဒိသေသော’တိ။
မြန်֍ ၃၇၂။ ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။ ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ကရောတိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ကရောတိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။ ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ကရောတိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ကရောတိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ကရောတိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၄၁။)
မြန်֍ ၃၇၃။ ဘိက္ခု သမာဒိသတိ – ‘‘ဝိဟာရံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ဝိဟာရံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသတိ – ‘‘ဝိဟာရံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ဝိဟာရံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၃၇၄။ ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ဝိဟာရံ မေ ကရောထာ’’တိ။ န စ သမာဒိသတိ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကော စ ဟောတု အနာရမ္ဘော စ သပရိက္ကမနော စာ’’တိ။ တဿ ဝိဟာရံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ဝိဟာရံ မေ ကရောထာ’’တိ။ န စ သမာဒိသတိ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကော စ ဟောတု အနာရမ္ဘော စ သပရိက္ကမနော စာ’’တိ။ တဿ ဝိဟာရံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၃၇၅။ ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ဝိဟာရံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကော စ ဟောတု အနာရမ္ဘော စ သပရိက္ကမနော စာ’’တိ။ တဿ ဝိဟာရံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော သုဏာတိ – ‘‘ဝိဟာရော ကိရ မေ ကယိရတိ အဒေသိတဝတ္ထုကော သာရမ္ဘော အပရိက္ကမနော’’တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကော စ ဟောတု အနာရမ္ဘော စ သပရိက္ကမနော စာ’’တိ …ပေ… ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကော စ ဟောတု အနာရမ္ဘော စာ’’တိ…ပေ… ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကော စ ဟောတု သပရိက္ကမနော
(ဝိ၊၁၊၂၄၂။)
စာ’’တိ …ပေ… ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကော ဟောတူ’’တိ။ နော စေ သာမံ ဝါ ဂစ္ဆေယျ ဒူတံ ဝါ ပဟိဏေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ဝိဟာရံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကော စ ဟောတု အနာရမ္ဘော စ သပရိက္ကမနော စာ’’တိ။ တဿ ဝိဟာရံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော သုဏာတိ – ‘‘ဝိဟာရော ကိရ မေ ကယိရတိ ဒေသိတဝတ္ထုကော သာရမ္ဘော အပရိက္ကမနော’’တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘အနာရမ္ဘော စ ဟောတု သပရိက္ကမနော စာ’’တိ…ပေ… ‘‘အနာရမ္ဘော ဟောတူ’’တိ ‘‘သပရိက္ကမနော ဟောတူ’’တိ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၃၇၆။ ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ဝိဟာရံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကော စ ဟောတု အနာရမ္ဘော စ သပရိက္ကမနော စာ’’တိ။ တဿ ဝိဟာရံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ တိဏ္ဏံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒုက္ကဋဿ။
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ဝိဟာရံ မေ ကရောထာ’’တိ။ သမာဒိသတိ စ – ‘‘ဒေသိတဝတ္ထုကော စ ဟောတု အနာရမ္ဘော စ သပရိက္ကမနော စာ’’တိ။ တဿ ဝိဟာရံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ကာရုကာနံ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၃၇၇။ ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ဝိဟာရံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ဝိဟာရံ ကရောန္တိ အဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော စေ ဝိပ္ပကတေ အာဂစ္ဆတိ, တေန ဘိက္ခုနာ သော ဝိဟာရော အညဿ ဝါ ဒါတဗ္ဗော ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာတဗ္ဗော။ နော စေ အညဿ ဝါ ဒဒေယျ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာရေယျ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၄၃။)
ဘိက္ခု သမာဒိသိတွာ ပက္ကမတိ – ‘‘ဝိဟာရံ မေ ကရောထာ’’တိ။ တဿ ဝိဟာရံ ကရောန္တိ ဒေသိတဝတ္ထုကံ သာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ။ သော စေ ဝိပ္ပကတေ အာဂစ္ဆတိ, တေန ဘိက္ခုနာ သော ဝိဟာရော အညဿ ဝါ ဒါတဗ္ဗော ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာတဗ္ဗော။ နော စေ အညဿ ဝါ ဒဒေယျ ဘိန္ဒိတွာ ဝါ ပုန ကာရေယျ, အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ…ပေ… သာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ အပရိက္ကမနံ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ…ပေ… အနာရမ္ဘံ သပရိက္ကမနံ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၃၇၈။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၃၇၉။ အနာပတ္တိ လေဏေ ဂုဟာယ တိဏကုဋိကာယ အညဿတ္ထာယ ဝါသာဂါရံ ဌပေတွာ သဗ္ဗတ္ထ။ အနာပတ္တိ ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဝိဟာရကာရသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ သတ္တမံ။
၈။ ဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၃၈၀။ [ဣဒံ ဝတ္ထု စူဠဝ။ ၁၈၉] တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတာ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ဇာတိယာ သတ္တဝဿေန အရဟတ္တံ သစ္ဆိကတံ ဟောတိ။ ယံ ကိဉ္စိ [ယဉ္စ ကိဉ္စိ (သီ။ က။)] သာဝကေန ပတ္တဗ္ဗံ သဗ္ဗံ တေန အနုပ္ပတ္တံ ဟောတိ။ နတ္ထိ စဿ ကိဉ္စိ ဥတ္တရိ ကရဏီယံ, ကတဿ ဝါ ပတိစယော။ အထ ခေါ အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘မယာ ခေါ ဇာတိယာ သတ္တဝဿေန အရဟတ္တံ သစ္ဆိကတံ။ ယံ ကိဉ္စိ သာဝကေန ပတ္တဗ္ဗံ သဗ္ဗံ မယာ အနုပ္ပတ္တံ။ နတ္ထိ စ မေ ကိဉ္စိ ဥတ္တရိ ကရဏီယံ, ကတဿ ဝါ ပတိစယော။ ကိန္နု ခေါ အဟံ သံဃဿ ဝေယျာဝစ္စံ ကရေယျ’’န္တိ?
အထ ခေါ အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယံနူနာဟံ သံဃဿ သေနာသနဉ္စ ပညပေယျံ ဘတ္တာနိ စ ဥဒ္ဒိသေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ
(ဝိ၊၁၊၂၄၄။)
အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓ မယှံ, ဘန္တေ, ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ မယာ ခေါ ဇာတိယာ သတ္တဝဿေန အရဟတ္တံ သစ္ဆိကတံ, ယံ ကိဉ္စိ သာဝကေန ပတ္တဗ္ဗံ, သဗ္ဗံ မယာ အနုပတ္တံ, နတ္ထိ စ မေ ကိဉ္စိ ဥတ္တရိ ကရဏီယံ, ကတဿ ဝါ ပတိစယော, ကိံ နု ခေါ အဟံ သံဃဿ ဝေယျာဝစ္စံ ကရေယျ’’န္တိ။ တဿ မယှံ ဘန္တေ, ဧတဒဟောသိ ယံနူနာဟံ ‘‘သံဃဿ သေနာသနဉ္စ ပညပေယျံ ဘတ္တာနိ စ ဥဒ္ဒိသေယျန္တိ။ ဣစ္ဆာမဟံ, ဘန္တေ, သံဃဿ သေနာသနဉ္စ ပညပေတုံ ဘတ္တာနိ စ ဥဒ္ဒိသိတု’’န္တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, ဒဗ္ဗ။ တေန ဟိ တွံ, ဒဗ္ဗ, သံဃဿ သေနာသနဉ္စ ပညပေဟိ ဘတ္တာနိ စ ဥဒ္ဒိသာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ဘဂဝတော ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ သေနာသနပညာပကဉ္စ ဘတ္တုဒ္ဒေသကဉ္စ သမ္မန္နတု။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ယာစိတဗ္ဗော။ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
မြန်֍ ၃၈၁။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ သံဃော အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ သေနာသနပညာပကဉ္စ ဘတ္တုဒ္ဒေသကဉ္စ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ သံဃော အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ သေနာသနပညာပကဉ္စ ဘတ္တုဒ္ဒေသကဉ္စ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ သေနာသနပညာပကဿ စ ဘတ္တုဒ္ဒေသကဿ စ သမ္မုတိ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘သမ္မတော သံဃေန အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော သေနာသနပညာပကော စ ဘတ္တုဒ္ဒေသကော စ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
မြန်֍ ၃၈၂။ သမ္မတော စ ပနာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော သဘာဂါနံ ဘိက္ခူနံ ဧကဇ္ဈံ သေနာသနံ ပညပေတိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ သုတ္တန္တိကာ တေသံ ဧကဇ္ဈံ
(ဝိ၊၁၊၂၄၅။)
သေနာသနံ ပညပေတိ – ‘‘တေ အညမညံ သုတ္တန္တံ သင်္ဂါယိဿန္တီ’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ ဝိနယဓရာ တေသံ ဧကဇ္ဈံ သေနာသနံ ပညပေတိ – ‘‘တေ အညမညံ ဝိနယံ ဝိနိစ္ဆိနိဿန္တီ’’တိ [ဝိနိစ္ဆိဿန္တီတိ (က။)]။ ယေ တေ ဘိက္ခူ ဓမ္မကထိကာ တေသံ ဧကဇ္ဈံ သေနာသနံ ပညပေတိ – ‘‘တေ အညမညံ ဓမ္မံ သာကစ္ဆိဿန္တီ’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ ဈာယိနော တေသံ ဧကဇ္ဈံ သေနာသနံ ပညပေတိ – ‘‘တေ အညမညံ န ဗျာဗာဓိဿန္တီ’’တိ [န ဗျာဗာဟိဿန္တီတိ (က။)]။ ယေ တေ ဘိက္ခူ တိရစ္ဆာနကထိကာ ကာယဒဠှိဗဟုလာ [ကာယဒဍ္ဎိဗဟုလာ (သီ။)] ဝိဟရန္တိ တေသမ္ပိ ဧကဇ္ဈံ သေနာသနံ ပညပေတိ – ‘‘ဣမာယပိမေ အာယသ္မန္တော ရတိယာ အစ္ဆိဿန္တီ’’တိ။ ယေပိ တေ ဘိက္ခူ ဝိကာလေ အာဂစ္ဆန္တိ တေသမ္ပိ တေဇောဓာတုံ သမာပဇ္ဇိတွာ တေနေဝ အာလောကေန သေနာသနံ ပညပေတိ။ အပိသု ဘိက္ခူ သဉ္စိစ္စ ဝိကာလေ အာဂစ္ဆန္တိ – ‘‘မယံ အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ပဿိဿာမာ’’တိ။
တေ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘အမှာကံ, အာဝုသော ဒဗ္ဗ, သေနာသနံ ပညပေဟီ’’တိ။ တေ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘ကတ္ထာယသ္မန္တာ ဣစ္ဆန္တိ, ကတ္ထ ပညပေမီ’’တိ? တေ သဉ္စိစ္စ ဒူရေ အပဒိသန္တိ – ‘‘အမှာကံ, အာဝုသော ဒဗ္ဗ, ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ, အာဝုသော, စောရပပါတေ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ, အာဝုသော, ဣသိဂိလိပဿေ ကာဠသိလာယံ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ, အာဝုသော, ဝေဘာရပဿေ သတ္တပဏ္ဏိဂုဟာယံ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ, အာဝုသော, သီတဝနေ သပ္ပသောဏ္ဍိကပဗ္ဘာရေ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ, အာဝုသော, ဂေါတမကကန္ဒရာယံ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ, အာဝုသော, တိန္ဒုကကန္ဒရာယံ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ, အာဝုသော, တပေါဒကန္ဒရာယံ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ, အာဝုသော, တပေါဒါရာမေ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ, အာဝုသော, ဇီဝကမ္ဗဝနေ သေနာသနံ ပညပေဟိ။ အမှာကံ, အာဝုသော, မဒ္ဒကုစ္ဆိသ္မိံ မိဂဒါယေ သေနာသနံ ပညပေဟီ’’တိ။
တေသံ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော တေဇောဓာတုံ သမာပဇ္ဇိတွာ အင်္ဂုလိယာ ဇလမာနာယ ပုရတော ပုရတော ဂစ္ဆတိ။ တေပိ တေနေဝ အာလောကေန အာယသ္မတော ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော ဂစ္ဆန္တိ။ တေသံ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ဧဝံ သေနာသနံ ပညပေတိ – ‘‘အယံ မဉ္စော, ဣဒံ ပီဌံ, အယံ ဘိသိ, ဣဒံ ဗိမ္ဗောဟနံ, ဣဒံ ဝစ္စဋ္ဌာနံ, ဣဒံ
(ဝိ၊၁၊၂၄၆။)
ပဿာဝဋ္ဌာနံ, ဣဒံ ပါနီယံ, ဣဒံ ပရိဘောဇနီယံ, အယံ ကတ္တရဒဏ္ဍော, ဣဒံ သံဃဿ ကတိကသဏ္ဌာနံ, ဣမံ ကာလံ ပဝိသိတဗ္ဗံ, ဣမံ ကာလံ နိက္ခမိတဗ္ဗ’’န္တိ။ တေသံ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ဧဝံ သေနာသနံ ပညပေတွာ ပုနဒေဝ ဝေဠုဝနံ ပစ္စာဂစ္ဆတိ။
မြန်֍ ၃၈၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန မေတ္တိယဘူမဇကာ [ဘုမ္မဇကာ (သီ။ သျာ။)] ဘိက္ခူ နဝကာ စေဝ ဟောန္တိ အပ္ပပုညာ စ။ ယာနိ သံဃဿ လာမကာနိ သေနာသနာနိ တာနိ တေသံ ပါပုဏန္တိ လာမကာနိ စ ဘတ္တာနိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟေ မနုဿာ ဣစ္ဆန္တိ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ အဘိသင်္ခါရိကံ ပိဏ္ဍပါတံ ဒါတုံ သပ္ပိမ္ပိ တေလမ္ပိ ဥတ္တရိဘင်္ဂမ္ပိ။ မေတ္တိယဘူမဇကာနံ ပန ဘိက္ခူနံ ပါကတိကံ ဒေန္တိ ယထာရန္ဓံ ကဏာဇကံ ဗိလင်္ဂဒုတိယံ။ တေ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပ္ပဋိက္ကန္တာ ထေရေ ဘိက္ခူ ပုစ္ဆန္တိ – ‘‘တုမှာကံ, အာဝုသော, ဘတ္တဂ္ဂေ ကိံ အဟောသိ? တုမှာကံ, အာဝုသော, ဘတ္တဂ္ဂေ ကိံ အဟောသီ’’တိ? ဧကစ္စေ ထေရာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘အမှာကံ, အာဝုသော, သပ္ပိ အဟောသိ တေလံ အဟောသိ ဥတ္တရိဘင်္ဂံ အဟောသီ’’တိ။ မေတ္တိယဘူမဇကာ ပန ဘိက္ခူ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘အမှာကံ, အာဝုသော, န ကိဉ္စိ အဟောသိ, ပါကတိကံ ယထာရန္ဓံ ကဏာဇကံ ဗိလင်္ဂဒုတိယ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ကလျာဏဘတ္တိကော ဂဟပတိ သံဃဿ စတုက္ကဘတ္တံ ဒေတိ နိစ္စဘတ္တံ။ သော ဘတ္တဂ္ဂေ သပုတ္တဒါရော ဥပတိဋ္ဌိတွာ ပရိဝိသတိ။ အညေ ဩဒနေန ပုစ္ဆန္တိ, အညေ သူပေန ပုစ္ဆန္တိ, အညေ တေလေန ပုစ္ဆန္တိ, အညေ ဥတ္တရိဘင်္ဂေန ပုစ္ဆန္တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ကလျာဏဘတ္တိကဿ ဂဟပတိနော ဘတ္တံ သွာတနာယ မေတ္တိယဘူမဇကာနံ ဘိက္ခူနံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ ဟောတိ။ အထ ခေါ ကလျာဏဘတ္တိကော ဂဟပတိ အာရာမံ အဂမာသိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ သော ယေနာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ ကလျာဏဘတ္တိကံ ဂဟပတိံ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ ကလျာဏဘတ္တိကော ဂဟပတိ အာယသ္မတာ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဿ, ဘန္တေ, အမှာကံ ဃရေ သွာတနာယ ဘတ္တံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌ’’န္တိ? ‘‘မေတ္တိယဘူမဇကာနံ ခေါ, ဂဟပတိ, ဘိက္ခူနံ
(ဝိ၊၁၊၂၄၇။)
တုမှာကံ ဃရေ သွာတနာယ ဘတ္တံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌ’’န္တိ။ အထ ခေါ ကလျာဏဘတ္တိကော ဂဟပတိ အနတ္တမနော အဟောသိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ပါပဘိက္ခူ အမှာကံ ဃရေ ဘုဉ္ဇိဿန္တီ’’တိ! ဃရံ ဂန္တွာ ဒါသိံ အာဏာပေသိ – ‘‘ယေ, ဇေ, သွေ ဘတ္တိကာ အာဂစ္ဆန္တိ တေ ကောဋ္ဌကေ အာသနံ ပညပေတွာ ကဏာဇကေန ဗိလင်္ဂဒုတိယေန ပရိဝိသာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ အယျာ’’တိ ခေါ သာ ဒါသီ ကလျာဏဘတ္တိကဿ ဂဟပတိနော ပစ္စဿောသိ။
အထ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဟိယျော ခေါ, အာဝုသော, အမှာကံ ကလျာဏဘတ္တိကဿ ဂဟပတိနော ဃရေ ဘတ္တံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌံ, သွေ အမှေ ကလျာဏဘတ္တိကော ဂဟပတိ သပုတ္တဒါရော ဥပတိဋ္ဌိတွာ ပရိဝိသိဿတိ၊ အညေ ဩဒနေန ပုစ္ဆိဿန္တိ, အညေ သူပေန ပုစ္ဆိဿန္တိ, အညေ တေလေန ပုစ္ဆိဿန္တိ, အညေ ဥတ္တရိဘင်္ဂေန ပုစ္ဆိဿန္တီ’’တိ။ တေ တေနေဝ သောမနဿေန န စိတ္တရူပံ ရတ္တိယာ သုပိံသု။ အထ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရံ အာဒါယ ယေန ကလျာဏဘတ္တိကဿ ဂဟပတိနော နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိံသု။ အဒ္ဒသာ ခေါ သာ ဒါသီ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တေ။ ဒိသွာန ကောဋ္ဌကေ အာသနံ ပညပေတွာ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နိသီဒထ, ဘန္တေ’’တိ။ အထ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ န တာဝ ဘတ္တံ သိဒ္ဓံ ဘဝိဿတိ! ယထာ [ယာဝ (သီ။)] မယံ ကောဋ္ဌကေ နိသီဒေယျာမာ’’တိ [နိသီဒါပီယေယျာမာတိ (သီ။), နိသီဒါပီယာမာတိ (သျာ။)]။ အထ ခေါ သာ ဒါသီ ကဏာဇကေန ဗိလင်္ဂဒုတိယေန ဥပဂစ္ဆိ – ‘‘ဘုဉ္ဇထ, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘မယံ ခေါ, ဘဂိနိ, နိစ္စဘတ္တိကာ’’တိ။ ‘‘ဇာနာမိ အယျာ နိစ္စဘတ္တိကာတ္ထ။ အပိစာဟံ ဟိယျောဝ ဂဟပတိနာ အာဏတ္တာ – ‘ယေ, ဇေ, သွေ ဘတ္တိကာ အာဂစ္ဆန္တိ တေ ကောဋ္ဌကေ အာသနံ ပညပေတွာ ကဏာဇကေန ဗိလင်္ဂဒုတိယေန ပရိဝိသာ’တိ။ ဘုဉ္ဇထ, ဘန္တေ’’တိ။ အထ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဟိယျော ခေါ, အာဝုသော, ကလျာဏဘတ္တိကော ဂဟပတိ အာရာမံ အဂမာသိ ဒဗ္ဗဿ မလ္လပုတ္တဿ သန္တိကေ။ နိဿံသယံ ခေါ မယံ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ဂဟပတိနော အန္တရေ [သန္တိကေ (သျာ။ ကံ။ က။)] ပရိဘိန္နာ’’တိ။ တေ တေနေဝ ဒေါမနဿေန န စိတ္တရူပံ ဘုဉ္ဇိံသု။ အထ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပ္ပဋိက္ကန္တာ အာရာမံ ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိသာမေတွာ ဗဟာရာမကောဋ္ဌကေ သံဃာဋိပလ္လတ္ထိကာယ နိသီဒိံသု တုဏှီဘူတာ မင်္ကုဘူတာ ပတ္တက္ခန္ဓာ အဓောမုခါ ပဇ္ဈာယန္တာ အပ္ပဋိဘာနာ။
(ဝိ၊၁၊၂၄၈။)
အထ ခေါ မေတ္တိယာ ဘိက္ခုနီ ယေန မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝန္ဒာမိ, အယျာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ နာလပိံသု။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ မေတ္တိယာ ဘိက္ခုနီ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝန္ဒာမိ, အယျာ’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ နာလပိံသု။ ‘‘ကျာဟံ အယျာနံ အပရဇ္ဈာမိ? ကိဿ မံ အယျာ နာလပန္တီ’’တိ? ‘‘တထာ ဟိ ပန တွံ, ဘဂိနိ, အမှေ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ဝိဟေဌီယမာနေ အဇ္ဈုပေက္ခသီ’’တိ? ‘‘ကျာဟံ, အယျာ, ကရောမီ’’တိ? ‘‘သစေ ခေါ တွံ, ဘဂိနိ, ဣစ္ဆေယျာသိ အဇ္ဇေဝ ဘဂဝါ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ နာသာပေယျာ’’တိ။ ‘‘ကျာဟံ, အယျာ, ကရောမိ, ကိံ မယာ သက္ကာ ကာတု’’န္တိ? ‘‘ဧဟိ တွံ, ဘဂိနိ, ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧဝံ ဝဒေဟိ – ‘ဣဒံ, ဘန္တေ, နစ္ဆန္နံ နပ္ပတိရူပံ။ ယာယံ, ဘန္တေ, ဒိသာ အဘယာ အနီတိကာ အနုပဒ္ဒဝါ သာယံ ဒိသာ သဘယာ သဤတိကာ သဥပဒ္ဒဝါ။ ယတော နိဝါတံ တတော သဝါတံ [ပဝါတံ (သီ။ သျာ။)]။ ဥဒကံ မညေ အာဒိတ္တံ။ အယျေနမှိ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ဒူသိတာ’’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, အယျာ’’တိ ခေါ မေတ္တိယာ ဘိက္ခုနီ မေတ္တိယဘူမဇကာနံ ဘိက္ခူနံ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ မေတ္တိယာ ဘိက္ခုနီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ, ဘန္တေ, နစ္ဆန္နံ နပ္ပတိရူပံ။ ယာယံ, ဘန္တေ, ဒိသာ အဘယာ အနီတိကာ အနုပဒ္ဒဝါ သာယံ ဒိသာ သဘယာ သဤတိကာ သဥပဒ္ဒဝါ။ ယတော နိဝါတံ တတော သဝါတံ။ ဥဒကံ မညေ အာဒိတ္တံ! အယျေနမှိ ဒဗ္ဗေန မလ္လပုတ္တေန ဒူသိတာ’’တိ။
မြန်֍ ၃၈၄။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သရသိ တွံ, ဒဗ္ဗ, ဧဝရူပံ ကတ္တာ ယထာယံ ဘိက္ခုနီ အာဟာ’’တိ? ‘‘ယထာ မံ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဇာနာတီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သရသိ တွံ, ဒဗ္ဗ, ဧဝရူပံ ကတ္တာ ယထာယံ ဘိက္ခုနီ အာဟာ’’တိ? ‘‘ယထာ မံ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဇာနာတီ’’တိ။ ‘‘န ခေါ, ဒဗ္ဗ, ဒဗ္ဗာ ဧဝံ နိဗ္ဗေဌေန္တိ။ သစေ တယာ ကတံ ကတန္တိ ဝဒေဟိ, သစေ တယာ အကတံ အကတန္တိ ဝဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ယတော အဟံ, ဘန္တေ, ဇာတော နာဘိဇာနာမိ သုပိနန္တေနပိ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတာ, ပဂေဝ ဇာဂရော’’တိ!
(ဝိ၊၁၊၂၄၉။)
အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိံ နာသေထ။ ဣမေ စ ဘိက္ခူ အနုယုဉ္ဇထာ’’တိ။ ဣဒံ ဝတွာ ဘဂဝါ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။
အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိံ နာသေသုံ။ အထ ခေါ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘မာဝုသော, မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိံ နာသေထ။ န သာ ကိဉ္စိ အပရဇ္ဈတိ။ အမှေဟိ သာ ဥဿာဟိတာ ကုပိတေဟိ အနတ္တမနေဟိ စာဝနာဓိပ္ပါယေဟီ’’တိ။ ‘‘ကိံ ပန တုမှေ, အာဝုသော, အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေထာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၃၈၅။ ယော ပန ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ဒုဋ္ဌော ဒေါသော အပ္ပတီတော အမူလကေန ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေယျ – ‘အပ္ပေဝ နာမ နံ ဣမမှာ ဗြဟ္မစရိယာ စာဝေယျ’န္တိ, တတော အပရေန သမယေန သမနုဂ္ဂါဟီယမာနော ဝါ အသမနုဂ္ဂါဟီယမာနော ဝါ အမူလကဉ္စေဝ တံ အဓိကရဏံ ဟောတိ ဘိက္ခု စ ဒေါသံ ပတိဋ္ဌာတိ, သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၃၈၆။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
ဘိက္ခုန္တိ အညံ ဘိက္ခုံ။
ဒုဋ္ဌော ဒေါသောတိ ကုပိတော အနတ္တမနော အနဘိရဒ္ဓေါ အာဟတစိတ္တော ခိလဇာတော။
အပ္ပတီတောတိ တေန စ ကောပေန တေန စ ဒေါသေန တာယ စ အနတ္တမနတာယ တာယ စ အနဘိရဒ္ဓိယာ အပ္ပတီတော ဟောတိ။
(ဝိ၊၁၊၂၅၀။)
အမူလကံ နာမ အဒိဋ္ဌံ အသုတံ အပရိသင်္ကိတံ။
ပါရာဇိကေန ဓမ္မေနာတိ စတုန္နံ အညတရေန။
အနုဒ္ဓံသေယျာတိ စောဒေတိ ဝါ စောဒါပေတိ ဝါ။
အပ္ပေဝ နာမ နံ ဣမမှာ ဗြဟ္မစရိယာ စာဝေယျန္တိ ဘိက္ခုဘာဝါ စာဝေယျံ, သမဏဓမ္မာ စာဝေယျံ, သီလက္ခန္ဓာ စာဝေယျံ, တပေါဂုဏာ စာဝေယျံ။
တတောအပရေန သမယေနာတိ ယသ္မိံ ခဏေ အနုဒ္ဓံသိတော ဟောတိ တံ ခဏံ တံ လယံ တံ မုဟုတ္တံ ဝီတိဝတ္တေ။
သမနုဂ္ဂါဟီယမာနောတိ ယေန ဝတ္ထုနာ အနုဒ္ဓံသိတော ဟောတိ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ သမနုဂ္ဂါဟီယမာနော။
အသမနုဂ္ဂါဟီယမာနောတိ န ကေနစိ ဝုစ္စမာနော။
အဓိကရဏံ နာမ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ – ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, အနုဝါဒါဓိကရဏံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ။
ဘိက္ခု စ ဒေါသံ ပတိဋ္ဌာတီတိ တုစ္ဆကံ မယာ ဘဏိတံ, မုသာ မယာ ဘဏိတံ, အဘူတံ မယာ ဘဏိတံ, အဇာနန္တေန မယာ ဘဏိတံ။
သံဃာဒိသေသောတိ…ပေ… တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။
မြန်֍ ၃၈၇။ အဒိဋ္ဌဿ ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ တဉ္စေ စောဒေတိ – ‘‘ဒိဋ္ဌော မယာ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ, နတ္ထိ တယာ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ သံဃကမ္မံ ဝါ’’တိ, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
အသုတဿ ဟောတိ – ‘‘ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’’တိ။ တဉ္စေ စောဒေတိ – ‘‘သုတော မယာ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ, နတ္ထိ တယာ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ သံဃကမ္မံ ဝါ’’တိ, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
အပရိသင်္ကိတဿ ဟောတိ – ‘‘ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’’တိ။ တဉ္စေ စောဒေတိ – ‘‘ပရိသင်္ကိတော မယာ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ, နတ္ထိ တယာ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ သံဃကမ္မံ ဝါ’’တိ, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၅၁။)
အဒိဋ္ဌဿ ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ တဉ္စေ စောဒေတိ – ‘‘ဒိဋ္ဌော မယာ သုတော စ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
အဒိဋ္ဌဿ ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ တဉ္စေ စောဒေတိ – ‘‘ဒိဋ္ဌော မယာ ပရိသင်္ကိတော စ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
အဒိဋ္ဌဿ ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ တဉ္စေ စောဒေတိ – ‘‘ဒိဋ္ဌော မယာ သုတော စ ပရိသင်္ကိတော စ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
အသုတဿ ဟောတိ – ‘‘ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’’တိ။ တဉ္စေ စောဒေတိ – ‘‘သုတော မယာ ပရိသင်္ကိတော စ…ပေ… သုတော မယာ ဒိဋ္ဌော စ…ပေ… သုတော မယာ ပရိသင်္ကိတော စ ဒိဋ္ဌော စ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
အပရိသင်္ကိတဿ ဟောတိ – ‘‘ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’’တိ။ တဉ္စေ စောဒေတိ – ‘‘ပရိသင်္ကိတော မယာ ဒိဋ္ဌော စ…ပေ… ပရိသင်္ကိတော မယာ သုတော စ…ပေ… ပရိသင်္ကိတော မယာ ဒိဋ္ဌော စ သုတော စ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒိဋ္ဌဿ ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ တဉ္စေ စောဒေတိ – ‘‘သုတော မယာ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒိဋ္ဌဿ ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ တဉ္စေ စောဒေတိ – ‘‘ပရိသင်္ကိတော မယာ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ’’…ပေ… ‘‘သုတော မယာ ပရိသင်္ကိတော စ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
သုတဿ ဟောတိ – ‘‘ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’’တိ။ တဉ္စေ စောဒေတိ – ‘‘ပရိသင်္ကိတော မယာ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ…ပေ… ဒိဋ္ဌော မယာ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ…ပေ… ပရိသင်္ကိတော မယာ ဒိဋ္ဌော စ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၅၂။)
ပရိသင်္ကိတဿ ဟောတိ – ‘‘ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’’တိ။ တဉ္စေ စောဒေတိ – ‘‘ဒိဋ္ဌော မယာ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ…ပေ… သုတော မယာ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ…ပေ… ဒိဋ္ဌော မယာ သုတော စ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒိဋ္ဌဿ ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ ဒိဋ္ဌေ ဝေမတိကော ဒိဋ္ဌံ နော ကပ္ပေတိ ဒိဋ္ဌံ နဿရတိ ဒိဋ္ဌံ ပမုဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… သုတေ ဝေမတိကော သုတံ နော ကပ္ပေတိ သုတံ နဿရတိ သုတံ ပမုဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… ပရိသင်္ကိတေ ဝေမတိကော ပရိသင်္ကိတံ နော ကပ္ပေတိ ပရိသင်္ကိတံ နဿရတိ ပရိသင်္ကိတံ ပမုဋ္ဌော ဟောတိ။ တဉ္စေ စောဒေတိ – ‘‘ပရိသင်္ကိတော မယာ ဒိဋ္ဌော စ…ပေ… ပရိသင်္ကိတော မယာ သုတော စ…ပေ… ပရိသင်္ကိတော မယာ ဒိဋ္ဌော စ သုတော စ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ, နတ္ထိ တယာ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ သံဃကမ္မံ ဝါ’’တိ, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၃၈၈။ အဒိဋ္ဌဿ ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ တဉ္စေ စောဒါပေတိ – ‘‘ဒိဋ္ဌောသိ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ, နတ္ထိ တယာ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ သံဃကမ္မံ ဝါ’’တိ, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
အသုတဿ ဟောတိ – ‘‘ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’’တိ…ပေ… အပရိသင်္ကိတဿ ဟောတိ – ‘‘ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’’တိ။ တဉ္စေ စောဒါပေတိ – ‘‘ပရိသင်္ကိတောသိ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
အဒိဋ္ဌဿ ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ တဉ္စေ စောဒါပေတိ – ‘‘ဒိဋ္ဌောသိ သုတောသိ…ပေ… ဒိဋ္ဌောသိ ပရိသင်္ကိတောသိ…ပေ… ဒိဋ္ဌောသိ သုတောသိ ပရိသင်္ကိတောသိ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ’’…ပေ… အသုတဿ ဟောတိ – ‘‘ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’’တိ…ပေ… အပရိသင်္ကိတဿ ဟောတိ – ‘‘ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’’တိ။ တဉ္စေ စောဒါပေတိ – ‘‘ပရိသင်္ကိတောသိ, ဒိဋ္ဌောသိ…ပေ… ပရိသင်္ကိတောသိ, သုတောသိ…ပေ… ပရိသင်္ကိတောသိ, ဒိဋ္ဌောသိ, သုတောသိ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၅၃။)
ဒိဋ္ဌဿ ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ တဉ္စေ စောဒါပေတိ – ‘‘သုတောသိ’’…ပေ… တဉ္စေ စောဒါပေတိ – ‘‘ပရိသင်္ကိတောသိ’’…ပေ… တဉ္စေ စောဒါပေတိ – ‘‘သုတောသိ, ပရိသင်္ကိတောသိ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
သုတဿ ဟောတိ – ‘‘ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’’တိ…ပေ… ပရိသင်္ကိတဿ ဟောတိ – ‘‘ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော’’တိ။ တဉ္စေ ‘‘ဒိဋ္ဌောသိ’’…ပေ… တဉ္စေ စောဒါပေတိ – ‘‘သုတောသိ’’…ပေ… တဉ္စေ စောဒါပေတိ – ‘‘ဒိဋ္ဌောသိ, သုတောသိ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
ဒိဋ္ဌဿ ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ ဒိဋ္ဌေ ဝေမတိကော ဒိဋ္ဌံ နော ကပ္ပေတိ ဒိဋ္ဌံ နဿရတိ ဒိဋ္ဌံ ပမုဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… သုတေ ဝေမတိကော သုတံ နော ကပ္ပေတိ သုတံ နဿရတိ သုတံ ပမုဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… ပရိသင်္ကိတေ ဝေမတိကော ပရိသင်္ကိတံ နော ကပ္ပေတိ ပရိသင်္ကိတံ နဿရတိ ပရိသင်္ကိတံ ပမုဋ္ဌော ဟောတိ။ တဉ္စေ စောဒါပေတိ – ‘‘ပရိသင်္ကိတောသိ, ဒိဋ္ဌောသိ’’…ပေ… ပရိသင်္ကိတံ ပမုဋ္ဌော ဟောတိ, တဉ္စေ စောဒါပေတိ – ‘‘ပရိသင်္ကိတောသိ သုတောသိ’’…ပေ… ပရိသင်္ကိတံ ပမုဋ္ဌော ဟောတိ, တဉ္စေ စောဒါပေတိ – ‘‘ပရိသင်္ကိတောသိ, ဒိဋ္ဌောသိ, သုတောသိ, ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ, နတ္ထိ တယာ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ သံဃကမ္မံ ဝါ’’တိ, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၃၈၉။ အသုဒ္ဓေ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ, သုဒ္ဓေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ, အသုဒ္ဓေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ, သုဒ္ဓေ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ။
အသုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော အနောကာသံ ကာရာပေတွာ စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ။
အသုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော ဩကာသံ ကာရာပေတွာ စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၅၄။)
အသုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော အနောကာသံ ကာရာပေတွာ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝါဒေန ဒုက္ကဋဿ။
အသုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော ဩကာသံ ကာရာပေတွာ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝါဒဿ။
သုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အနဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော အနောကာသံ ကာရာပေတွာ စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
သုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အနဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော ဩကာသံ ကာရာပေတွာ စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အနာပတ္တိ။
သုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အနဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော အနောကာသံ ကာရာပေတွာ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝါဒေန ဒုက္ကဋဿ။
သုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အနဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော ဩကာသံ ကာရာပေတွာ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝါဒဿ။
အသုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော အနောကာသံ ကာရာပေတွာ စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အသုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော ဩကာသံ ကာရာပေတွာ စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အနာပတ္တိ။
အသုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော အနောကာသံ ကာရာပေတွာ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝါဒေန ဒုက္ကဋဿ။
အသုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော ဩကာသံ ကာရာပေတွာ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝါဒဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၅၅။)
သုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အနဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော အနောကာသံ ကာရာပေတွာ စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသေန ဒုက္ကဋဿ။
သုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အနဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော ဩကာသံ ကာရာပေတွာ စာဝနာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
သုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အနဇ္ဈာပန္နော။ တဉ္စေ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော အနောကာသံ ကာရာပေတွာ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝါဒေန ဒုက္ကဋဿ။
သုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အနဇ္ဈာပန္နော တဉ္စေ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော ဩကာသံ ကာရာပေတွာ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော ဝဒေတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝါဒဿ။
မြန်֍ ၃၉၀။ အနာပတ္တိ သုဒ္ဓေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိဿ, အသုဒ္ဓေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိဿ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ဒုတိယဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၃၉၁။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တာ အဒ္ဒသံသု ဆဂလကံ [ဆကလကံ (သျာ။)] အဇိကာယ ဝိပ္ပဋိပဇ္ဇန္တံ။ ဒိသွာန ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဟန္ဒ မယံ, အာဝုသော, ဣမံ ဆဂလကံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ နာမ ကရောမ။ ဣမံ အဇိကံ မေတ္တိယံ နာမ ဘိက္ခုနိံ ကရောမ။ ဧဝံ မယံ ဝေါဟရိဿာမ။ ပုဗ္ဗေ မယံ, အာဝုသော, ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ သုတေန အဝေါစုမှာ။ ဣဒါနိ ပန အမှေဟိ သာမံ ဒိဋ္ဌော မေတ္တိယာယ ဘိက္ခုနိယာ ဝိပ္ပဋိပဇ္ဇန္တော’’တိ။ တေ တံ ဆဂလကံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ နာမ အကံသု။ တံ အဇိကံ မေတ္တိယံ နာမ ဘိက္ခုနိံ အကံသု။ တေ ဘိက္ခူနံ အာရောစေသုံ – ‘‘ပုဗ္ဗေ မယံ, အာဝုသော, ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ သုတေန အဝေါစုမှာ။ ဣဒါနိ ပန အမှေဟိ သာမံ ဒိဋ္ဌော မေတ္တိယာယ ဘိက္ခုနိယာ ဝိပ္ပဋိပဇ္ဇန္တော’’တိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘မာဝုသော, ဧဝံ အဝစုတ္ထ။ နာယသ္မာ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော ဧဝံ ကရိဿတီ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၅၆။)
အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သရသိ တွံ, ဒဗ္ဗ, ဧဝရူပံ ကတ္တာ ယထယိမေ ဘိက္ခူ အာဟံသူ’’တိ? ‘‘ယထာ မံ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဇာနာတီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ…ပေ… တတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သရသိ တွံ, ဒဗ္ဗ, ဧဝရူပံ ကတ္တာ ယထယိမေ ဘိက္ခူ အာဟံသူ’’တိ? ‘‘ယထာ မံ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဇာနာတီ’’တိ။ ‘‘န ခေါ, ဒဗ္ဗ, ဒဗ္ဗာ ဧဝံ နိဗ္ဗေဌေန္တိ။ သစေ တယာ ကတံ ကတန္တိ ဝဒေဟိ, သစေ တယာ အကတံ အကတန္တိ ဝဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ယတော အဟံ, ဘန္တေ, ဇာတော နာဘိဇာနာမိ သုပိနန္တေနပိ မေထုနဓမ္မံ ပဋိသေဝိတာ, ပဂေဝ ဇာဂရော’’တိ! အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခုဝေ, ဣမေ ဘိက္ခူ အနုယုဉ္ဇထာ’’တိ။ ဣဒံ ဝတွာ ဘဂဝါ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။
အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ အနုယုဉ္ဇိံသု။ တေ ဘိက္ခူဟိ အနုယုဉ္ဇီယမာနာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ – ‘‘ကိံ ပန တုမှေ, အာဝုသော, အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေထာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ မေတ္တိယဘူမဇကာ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိ ဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ မေတ္တိယဘူမဇကေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိ ဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိ ဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၃၉၂။ ‘‘ယောပန ဘိက္ခု ဘိက္ခုံ ဒုဋ္ဌော ဒေါသော အပ္ပတီတော အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿ ကိဉ္စိဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေန အနုဒ္ဓံသေယျ – ‘အပ္ပေဝ နာမ နံ ဣမမှာ ဗြဟ္မစရိယာ စာဝေယျ’န္တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၅၇။)
တတော အပရေန သမယေန သမနုဂ္ဂါဟီယမာနော ဝါ အသမနုဂ္ဂါဟီယမာနော ဝါ အညဘာဂိယဉ္စေဝ တံ အဓိကရဏံ ဟောတိ ကောစိဒေသော လေသမတ္တော ဥပါဒိန္နော, ဘိက္ခု စ ဒေါသံ ပတိဋ္ဌာတိ, သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၃၉၃။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
ဘိက္ခုန္တိ အညံ ဘိက္ခုံ။
ဒုဋ္ဌော ဒေါသောတိ ကုပိတော အနတ္တမနော အနဘိရဒ္ဓေါ အာဟတစိတ္တော ခိလဇာတော။
အပ္ပတီတောတိ တေန စ ကောပေန, တေန စ ဒေါသေန, တာယ စ အနတ္တမနတာယ, တာယ စ အနဘိရဒ္ဓိယာ အပ္ပတီတော ဟောတိ။
အညဘာဂိယဿ အဓိကရဏဿာတိ အာပတ္တညဘာဂိယံ ဝါ ဟောတိ အဓိကရဏညဘာဂိယံ ဝါ။ ကထံ အဓိကရဏံ အဓိကရဏဿ အညဘာဂိယံ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ အာပတ္တာဓိကရဏဿ ကိစ္စာဓိကရဏဿ အညဘာဂိယံ။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အာပတ္တာဓိကရဏဿ ကိစ္စာဓိကရဏဿ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ အညဘာဂိယံ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကိစ္စာဓိကရဏဿ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ အညဘာဂိယံ။ ကိစ္စာဓိကရဏံ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ အာပတ္တာဓိကရဏဿ အညဘာဂိယံ။ ဧဝံ အဓိကရဏံ အဓိကရဏဿ အညဘာဂိယံ။
ကထံ အဓိကရဏံ အဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယံ? ဝိဝါဒါဓိကရဏံ ဝိဝါဒါဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယံ။ အနုဝါဒါဓိကရဏံ အနုဝါဒါဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယံ။ အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တာဓိကရဏဿ သိယာ တဗ္ဘာဂိယံ သိယာ အညဘာဂိယံ။
ကထံ အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တာဓိကရဏဿ အညဘာဂိယံ? မေထုနဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိ အဒိန္နာဒါနပါရာဇိကာပတ္တိယာ မနုဿဝိဂ္ဂဟပါရာဇိကာပတ္တိယာ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိယာ အညဘာဂိယာ။ အဒိန္နာဒါနပါရာဇိကာပတ္တိ မနုဿဝိဂ္ဂဟပါရာဇိကာပတ္တိယာ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိယာ မေထုနဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိယာ အညဘာဂိယာ။ မနုဿဝိဂ္ဂဟပါရာဇိကာပတ္တိ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိယာ မေထုနဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိယာ
(ဝိ၊၁၊၂၅၈။)
အဒိန္နာဒါနပါရာဇိကာပတ္တိယာ အညဘာဂိယာ။ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိ မေထုနဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိယာ အဒိန္နာဒါနပါရာဇိကာပတ္တိယာ မနုဿဝိဂ္ဂဟပါရာဇိကာပတ္တိယာ အညဘာဂိယာ။ ဧဝံ အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တာဓိကရဏဿ အညဘာဂိယံ။
ကထံ အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တာဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယံ? မေထုနဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိ မေထုနဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိယာ တဗ္ဘာဂိယာ။ အဒိန္နာဒါနပါရာဇိကာပတ္တိ အဒိန္နာဒါနပါရာဇိကာပတ္တိယာ တဗ္ဘာဂိယာ။ မနုဿဝိဂ္ဂဟပါရာဇိကာပတ္တိ မနုဿဝိဂ္ဂဟပါရာဇိကာပတ္တိယာ တဗ္ဘာဂိယာ။ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိယာ တဗ္ဘာဂိယာ။ ဧဝံ အာပတ္တာဓိကရဏံ အာပတ္တာဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယံ။
ကိစ္စာဓိကရဏံ ကိစ္စာဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယံ။ ဧဝံ အဓိကရဏံ အဓိကရဏဿ တဗ္ဘာဂိယံ။
မြန်֍ ၃၉၄။ ကိဉ္စိ ဒေသံ လေသမတ္တံ ဥပါဒါယာတိ လေသော နာမ ဒသ လေသာ – ဇာတိလေသော, နာမလေသော, ဂေါတ္တလေသော, လိင်္ဂလေသော, အာပတ္တိလေသော, ပတ္တလေသော, စီဝရလေသော, ဥပဇ္ဈာယလေသော, အာစရိယလေသော, သေနာသနလေသော။
မြန်֍ ၃၉၅။ ဇာတိလေသော နာမ ခတ္တိယော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ အညံ ခတ္တိယံ ပဿိတွာ စောဒေတိ – ‘‘ခတ္တိယော မယာ ဒိဋ္ဌော [ဧတ္ထ ‘‘ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော’’တိ ပါဌော ဦနော မညေ, အဋ္ဌကထာယံ ဟိ ‘‘ခတ္တိယော မယာ ဒိဋ္ဌော ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော’’တိ ဒိဿတိ]။ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ, နတ္ထိ တယာ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ သံဃကမ္မံ ဝါ’’တိ, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
ဗြာဟ္မဏော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… ဝေဿော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… သုဒ္ဒေါ ဒိဋ္ဌော ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ အညံ သုဒ္ဒံ ပဿိတွာ စောဒေတိ – ‘‘သုဒ္ဒေါ မယာ ဒိဋ္ဌော။ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၃၉၆။ နာမလေသော နာမ ဗုဒ္ဓရက္ခိတော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… ဓမ္မရက္ခိတော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… သံဃရက္ခိတော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ
(ဝိ၊၁၊၂၅၉။)
အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ အညံ သံဃရက္ခိတံ ပဿိတွာ စောဒေတိ – ‘‘သံဃရက္ခိတော မယာ ဒိဋ္ဌော။ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၃၉၇။ ဂေါတ္တလေသော နာမ ဂေါတမော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… မောဂ္ဂလ္လာနော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… ကစ္စာယနော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… ဝါသိဋ္ဌော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ အညံ ဝါသိဋ္ဌံ ပဿိတွာ စောဒေတိ – ‘‘ဝါသိဋ္ဌော မယာ ဒိဋ္ဌော။ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၃၉၈။ လိင်္ဂလေသော နာမ ဒီဃော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… ရဿော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… ကဏှော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… ဩဒါတော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ အညံ ဩဒါတံ ပဿိတွာ စောဒေတိ – ‘‘ဩဒါတော မယာ ဒိဋ္ဌော။ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၃၉၉။ အာပတ္တိလေသော နာမ လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ။ တဉ္စေ ပါရာဇိကေန စောဒေတိ – ‘‘အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၄၀၀။ ပတ္တလေသော နာမ လောဟပတ္တဓရော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… သာဋကပတ္တဓရော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… သုမ္ဘကပတ္တဓရော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ အညံ သုမ္ဘကပတ္တဓရံ ပဿိတွာ စောဒေတိ – ‘‘သုမ္ဘကပတ္တဓရော မယာ ဒိဋ္ဌော။ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၄၀၁။ စီဝရလေသော နာမ ပံသုကူလိကော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ…ပေ… ဂဟပတိစီဝရဓရော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ အညံ ဂဟပတိစီဝရဓရံ ပဿိတွာ စောဒေတိ – ‘‘ဂဟပတိစီဝရဓရော မယာ ဒိဋ္ဌော။ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၆၀။)
မြန်֍ ၄၀၂။ ဥပဇ္ဈာယလေသော နာမ ဣတ္ထန္နာမဿ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ အညံ ဣတ္ထန္နာမဿ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ ပဿိတွာ စောဒေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမဿ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော မယာ ဒိဋ္ဌော။ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၄၀၃။ အာစရိယလေသော နာမ ဣတ္ထန္နာမဿ အန္တေဝါသိကော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ အညံ ဣတ္ထန္နာမဿ အန္တေဝါသိကံ ပဿိတွာ စောဒေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမဿ အန္တေဝါသိကော မယာ ဒိဋ္ဌော။ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ’’…ပေ… အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၄၀၄။ သေနာသနလေသော နာမ ဣတ္ထန္နာမသေနာသနဝါသိကော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော။ အညံ ဣတ္ထန္နာမသေနာသနဝါသိကံ ပဿိတွာ စောဒေတိ – ‘‘ဣတ္ထန္နာမသေနာသနဝါသိကော မယာ ဒိဋ္ဌော။ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နောသိ, အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ, နတ္ထိ တယာ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ သံဃကမ္မံ ဝါ’’တိ, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၄၀၅။ ပါရာဇိကေန ဓမ္မေနာတိ စတုန္နံ အညတရေန။
အနုဒ္ဓံသေယျာတိ စောဒေတိ ဝါ စောဒါပေတိ ဝါ။
အပ္ပေဝ နာမ နံ ဣမမှာ ဗြဟ္မစရိယာစာဝေယျန္တိ ဘိက္ခုဘာဝါ စာဝေယျံ, သမဏဓမ္မာ စာဝေယျံ, သီလက္ခန္ဓာ စာဝေယျံ, တပေါဂုဏာ စာဝေယျံ။
တတော အပရေန သမယေနာတိ ယသ္မိံ ခဏေ အနုဒ္ဓံသိတော ဟောတိ, တံ ခဏံ တံ လယံ တံ မုဟုတ္တံ ဝီတိဝတ္တေ။
သမနုဂ္ဂါဟီယမာနောတိ ယေန ဝတ္ထုနာ အနုဒ္ဓံသိတော ဟောတိ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ သမနုဂ္ဂါဟီယမာနော။
အသမနုဂ္ဂါဟီယမာနောတိ န ကေနစိ ဝုစ္စမာနော။
အဓိကရဏံ နာမ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ – ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, အနုဝါဒါဓိကရဏံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ။
(ဝိ၊၁၊၂၆၁။)
ကောစိဒေသော လေသမတ္တော ဥပါဒိန္နောတိ တေသံ ဒသန္နံ လေသာနံ အညတရော လေသော ဥပါဒိန္နော ဟောတိ။
ဘိက္ခု စ ဒေါသံ ပတိဋ္ဌာတီတိ တုစ္ဆကံ မယာ ဘဏိတံ, မုသာ မယာ ဘဏိတံ, အဘူတံ မယာ ဘဏိတံ, အဇာနန္တေန မယာ ဘဏိတံ။
မြန်֍ ၄၀၆။ ဘိက္ခု သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ, သံဃာဒိသေသေ သံဃာဒိသေသဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ တဉ္စေ ပါရာဇိကေန စောဒေတိ – ‘‘အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ, နတ္ထိ တယာ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ သံဃကမ္မံ ဝါ’’တိ, ဧဝမ္ပိ အာပတ္တညဘာဂိယံ ဟောတိ လေသော စ ဥပါဒိန္နော, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ, သံဃာဒိသေသေ ထုလ္လစ္စယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ…ပေ… ပါစိတ္တိယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ပါဋိဒေသနီယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ဒုက္ကဋဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ဒုဗ္ဘာသိတဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ တဉ္စေ ပါရာဇိကေန စောဒေတိ – ‘‘အဿမဏောသိ’’…ပေ… ဧဝမ္ပိ အာပတ္တညဘာဂိယံ ဟောတိ လေသော စ ဥပါဒိန္နော, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု ထုလ္လစ္စယံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ ထုလ္လစ္စယေ ထုလ္လစ္စယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ…ပေ… ထုလ္လစ္စယေ ပါစိတ္တိယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ပါဋိဒေသနီယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ဒုက္ကဋဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ဒုဗ္ဘာသိတဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… သံဃာဒိသေသဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ တဉ္စေ ပါရာဇိကေန စောဒေတိ – ‘‘အဿမဏောသိ’’ …ပေ… ဧဝမ္ပိ အာပတ္တညဘာဂိယံ ဟောတိ လေသော စ ဥပါဒိန္နော, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု ပါစိတ္တိယံ…ပေ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ… ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ, ဒုဗ္ဘာသိတေ ဒုဗ္ဘာသိတဒိဋ္ဌိ ဟောတိ…ပေ… ဒုဗ္ဘာသိတေ သံဃာဒိသေသဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ထုလ္လစ္စယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ပါစိတ္တိယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ပါဋိဒေသနီယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ဒုက္ကဋဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ တဉ္စေ ပါရာဇိကေန စောဒေတိ – ‘‘အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ, နတ္ထိ တယာ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ သံဃကမ္မံ ဝါ’’တိ, ဧဝမ္ပိ အာပတ္တညဘာဂိယံ ဟောတိ လေသော စ ဥပါဒိန္နော, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကေကံ မူလံ ကာတုန စက္ကံ ဗန္ဓိတဗ္ဗံ။
(ဝိ၊၁၊၂၆၂။)
မြန်֍ ၄၀၇။ ဘိက္ခု သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ သံဃာဒိသေသေ သံဃာဒိသေသဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ တဉ္စေ ပါရာဇိကေန စောဒါပေတိ – ‘‘အဿမဏောသိ’’…ပေ… ဧဝမ္ပိ အာပတ္တညဘာဂိယံ ဟောတိ လေသော စ ဥပါဒိန္နော, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ, သံဃာဒိသေသေ ထုလ္လစ္စယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ…ပေ… ပါစိတ္တိယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ပါဋိဒေသနီယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ဒုက္ကဋဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ဒုဗ္ဘာသိတဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ တဉ္စေ ပါရာဇိကေန စောဒါပေတိ – ‘‘အဿမဏောသိ’’…ပေ… ဧဝမ္ပိ အာပတ္တညဘာဂိယံ ဟောတိ လေသော စ ဥပါဒိန္နော, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု ထုလ္လစ္စယံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ ထုလ္လစ္စယေ ထုလ္လစ္စယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ…ပေ… ထုလ္လစ္စယေ ပါစိတ္တိယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ပါဋိဒေသနီယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ဒုက္ကဋဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ဒုဗ္ဘာသိတဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… သံဃာဒိသေသဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ တဉ္စေ ပါရာဇိကေန စောဒါပေတိ – ‘‘အဿမဏောသိ’’…ပေ… ဧဝမ္ပိ အာပတ္တညဘာဂိယံ ဟောတိ လေသော စ ဥပါဒိန္နော, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
ဘိက္ခု ပါစိတ္တိယံ…ပေ… ပါဋိဒေသနီယံ… ဒုက္ကဋံ… ဒုဗ္ဘာသိတံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌော ဟောတိ ဒုဗ္ဘာသိတေ ဒုဗ္ဘာသိတဒိဋ္ဌိ ဟောတိ…ပေ… ဒုဗ္ဘာသိတေ သံဃာဒိသေသဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ထုလ္လစ္စယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ပါစိတ္တိယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ပါဋိဒေသနီယဒိဋ္ဌိ ဟောတိ… ဒုက္ကဋဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ တဉ္စေ ပါရာဇိကေန စောဒါပေတိ – ‘‘အဿမဏောသိ, အသကျပုတ္တိယောသိ, နတ္ထိ တယာ သဒ္ဓိံ ဥပေါသထော ဝါ ပဝါရဏာ ဝါ သံဃကမ္မံ ဝါ’’တိ, ဧဝမ္ပိ အာပတ္တညဘာဂိယံ ဟောတိ လေသော စ ဥပါဒိန္နော, အာပတ္တိ ဝါစာယ, ဝါစာယ သံဃာဒိသေသဿ။
မြန်֍ ၄၀၈။ အနာပတ္တိ တထာသညီ စောဒေတိ ဝါ စောဒါပေတိ ဝါ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဒုတိယဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ နဝမံ။
(ဝိ၊၁၊၂၆၃။)
၁၀။ သံဃဘေဒသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၄၀၉။ [ဣဒံ ဝတ္ထု စူဠဝ။ ၃၄၃] တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော ယေန ကောကာလိကော ကဋမောဒကတိဿကော [ကဋမောရကတိဿကော (သီ။ သျာ။)] ခဏ္ဍဒေဝိယာ ပုတ္တော သမုဒ္ဒဒတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ကောကာလိကံ ကဋမောဒကတိဿကံ ခဏ္ဍဒေဝိယာ ပုတ္တံ သမုဒ္ဒဒတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧထ မယံ, အာဝုသော, သမဏဿ ဂေါတမဿ သံဃဘေဒံ ကရိဿာမ စက္ကဘေဒ’’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ ကောကာလိကော ဒေဝဒတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သမဏော ခေါ, အာဝုသော, ဂေါတမော မဟိဒ္ဓိကော မဟာနုဘာဝေါ။ ကထံ မယံ သမဏဿ ဂေါတမဿ သံဃဘေဒံ ကရိဿာမ စက္ကဘေဒ’’န္တိ? ‘‘ဧထ မယံ, အာဝုသော, သမဏံ ဂေါတမံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ ယာစိဿာမ – ‘ဘဂဝါ, ဘန္တေ, အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆဿ သန္တုဋ္ဌဿ သလ္လေခဿ ဓုတဿ ပါသာဒိကဿ အပစယဿ ဝီရိယာရမ္ဘဿ [ဝီရိယာရဗ္ဘဿ (က။)] ဝဏ္ဏဝါဒီ။ ဣမာနိ, ဘန္တေ, ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆတာယ သန္တုဋ္ဌိယာ သလ္လေခါယ ဓုတတာယ ပါသာဒိကတာယ အပစယာယ ဝီရိယာရမ္ဘာယ သံဝတ္တန္တိ။ သာဓု, ဘန္တေ, ဘိက္ခူ ယာဝဇီဝံ အာရညိကာ အဿု၊ ယော ဂါမန္တံ ဩသရေယျ, ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ ပိဏ္ဍပါတိကာ အဿု၊ ယော နိမန္တနံ သာဒိယေယျ, ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ ပံသုကူလိကာ အဿု၊ ယော ဂဟပတိစီဝရံ သာဒိယေယျ, ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ ရုက္ခမူလိကာ အဿု၊ ယော ဆန္နံ ဥပဂစ္ဆေယျ, ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ မစ္ဆမံသံ န ခါဒေယျုံ၊ ယော မစ္ဆမံသံ ခါဒေယျ, ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျာ’တိ။ ဣမာနိ သမဏော ဂေါတမော နာနုဇာနိဿတိ။ တေ မယံ ဣမေဟိ ပဉ္စဟိ ဝတ္ထူဟိ ဇနံ သညာပေဿာမာတိ။ သက္ကာ ခေါ, အာဝုသော, ဣမေဟိ ပဉ္စဟိ ဝတ္ထူဟိ သမဏဿ ဂေါတမဿ သံဃဘေဒေါ ကာတုံ စက္ကဘေဒေါ။ လူခပသန္နာ ဟိ, အာဝုသော, မနုဿာ’’တိ။
အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော သပရိသော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဒေဝဒတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘဂဝါ, ဘန္တေ, အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆဿ…ပေ… ဝီရိယာရမ္ဘဿ ဝဏ္ဏဝါဒီ။ ဣမာနိ, ဘန္တေ, ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆတာယ…ပေ… ဝီရိယာရမ္ဘာယ သံဝတ္တန္တိ။ သာဓု, ဘန္တေ,
(ဝိ၊၁၊၂၆၄။)
ဘိက္ခူ ယာဝဇီဝံ အာရညိကာ အဿု၊ ယော ဂါမန္တံ ဩသရေယျ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ…ပေ… ယာဝဇီဝံ မစ္ဆမံသံ န ခါဒေယျုံ, ယော မစ္ဆမံသံ ခါဒေယျ ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျာ’’တိ။ ‘‘အလံ, ဒေဝဒတ္တ, ယော ဣစ္ဆတိ အာရညိကော ဟောတု, ယော ဣစ္ဆတိ ဂါမန္တေ ဝိဟရတု၊ ယော ဣစ္ဆတိ ပိဏ္ဍပါတိကော ဟောတု, ယော ဣစ္ဆတိ နိမန္တနံ သာဒိယတု၊ ယော ဣစ္ဆတိ ပံသုကူလိကော ဟောတု, ယော ဣစ္ဆတိ ဂဟပတိစီဝရံ သာဒိယတု။ အဋ္ဌမာသေ ခေါ မယာ, ဒေဝဒတ္တ, ရုက္ခမူလသေနာသနံ အနုညာတံ, တိကောဋိပရိသုဒ္ဓံ မစ္ဆမံသံ – အဒိဋ္ဌံ အသုတံ အပရိသင်္ကိတ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော – ‘‘န ဘဂဝါ ဣမာနိ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ အနုဇာနာတီ’’တိ ဟဋ္ဌော ဥဒဂ္ဂေါ သပရိသော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။
မြန်֍ ၄၁၀။ အထ ခေါ ဒေဝဒတ္တော သပရိသော ရာဇဂဟံ ပဝိသိတွာ ပဉ္စဟိ ဝတ္ထူဟိ ဇနံ သညာပေသိ – ‘‘မယံ, အာဝုသော, သမဏံ ဂေါတမံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ ယာစိမှာ – ‘ဘဂဝါ, ဘန္တေ, အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆဿ သန္တုဋ္ဌဿ သလ္လေခဿ ဓုတဿ ပါသာဒိကဿ အပစယဿ ဝီရိယာရမ္ဘဿ ဝဏ္ဏဝါဒီ။ ဣမာနိ, ဘန္တေ, ပဉ္စ ဝတ္ထူနိ အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆတာယ သန္တုဋ္ဌိယာ သလ္လေခါယ ဓုတတာယ ပါသာဒိကတာယ အပစယာယ ဝီရိယာရမ္ဘာယ သံဝတ္တန္တိ။ သာဓု, ဘန္တေ, ဘိက္ခူ ယာဝဇီဝံ အာရညိကာ အဿု၊ ယော ဂါမန္တံ ဩသရေယျ, ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ ပိဏ္ဍပါတိကာ အဿု၊ ယော နိမန္တနံ သာဒိယေယျ, ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ ပံသုကူလိကာ အဿု၊ ယော ဂဟပတိစီဝရံ သာဒိယေယျ, ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ ရုက္ခမူလိကာ အဿု၊ ယော ဆန္နံ ဥပဂစ္ဆေယျ, ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျ။ ယာဝဇီဝံ မစ္ဆမံသံ န ခါဒေယျုံ၊ ယော မစ္ဆမံသံ ခါဒေယျ, ဝဇ္ဇံ နံ ဖုသေယျာ’တိ။ ဣမာနိ သမဏော ဂေါတမော နာနုဇာနာတိ။ တေ မယံ ဣမေဟိ ပဉ္စဟိ ဝတ္ထူဟိ သမာဒါယ ဝတ္တာမာ’’တိ။ တတ္ထ ယေ တေ မနုဿာ အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ ဒုဗ္ဗုဒ္ဓိနော တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဣမေ ခေါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဓုတာ သလ္လေခဝုတ္တိနော, သမဏော ပန ဂေါတမော ဗာဟုလ္လိကော ဗာဟုလ္လာယ စေတေတီ’’တိ။ ယေ ပန တေ မနုဿာ သဒ္ဓါ ပသန္နာ ပဏ္ဍိတာ ဗျတ္တာ ဗုဒ္ဓိမန္တော တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဒေဝဒတ္တော ဘဂဝတော သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမိဿတိ စက္ကဘေဒါယာ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ
(ဝိ၊၁၊၂၆၅။)
ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဒေဝဒတ္တော သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမိဿတိ စက္ကဘေဒါယာ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဒေဝဒတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဒေဝဒတ္တ, သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမသိ စက္ကဘေဒါယာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမိဿသိ စက္ကဘေဒါယ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၄၁၁။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု သမဂ္ဂဿ သံဃဿ ဘေဒါယ ပရက္ကမေယျ, ဘေဒနသံဝတ္တနိကံ ဝါ အဓိကရဏံ သမာဒါယ ပဂ္ဂယှ တိဋ္ဌေယျ, သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘မာယသ္မာ သမဂ္ဂဿ သံဃဿ ဘေဒါယ ပရက္ကမိ, ဘေဒနသံဝတ္တနိကံ ဝါ အဓိကရဏံ သမာဒါယ ပဂ္ဂယှ အဋ္ဌာသိ။ သမေတာယသ္မာ သံဃေန။ သမဂ္ဂေါ ဟိ သံဃော သမ္မောဒမာနော အဝိဝဒမာနော ဧကုဒ္ဒေသော ဖာသု ဝိဟရတီ’တိ။ ဧဝဉ္စ သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော တထေဝ ပဂ္ဂဏှေယျ, သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသိတဗ္ဗော တဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယာဝတတိယဉ္စေ သမနုဘာသိယမာနော တံ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျ, သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၄၁၂။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
သမဂ္ဂေါ နာမ သံဃော သမာနသံဝါသကော သမာနသီမာယံ ဌိတော။
ဘေဒါယ ပရက္ကမေယျာတိ – ‘‘ကထံ ဣမေ နာနာ အဿု, ဝိနာ အဿု, ဝဂ္ဂါ အဿူ’’တိ ပက္ခံ ပရိယေသတိ, ဂဏံ ဗန္ဓတိ။
ဘေဒနသံဝတ္တနိကံ ဝါ အဓိကရဏန္တိ အဋ္ဌာရသဘေဒကရဝတ္ထူနိ။
ပဂ္ဂယှာတိ ဒီပေယျ။
တိဋ္ဌေယျာတိ န ပဋိနိဿဇ္ဇေယျ။
သော ဘိက္ခူတိ ယော သော သံဃဘေဒကော ဘိက္ခု။
ဘိက္ခူဟီတိ အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ။
(ဝိ၊၁၊၂၆၆။)
ယေ ပဿန္တိ, ယေ သုဏန္တိ, တေဟိ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘မာယသ္မာ သမဂ္ဂဿ သံဃဿ ဘေဒါယ ပရက္ကမိ, ဘေဒနသံဝတ္တနိကံ ဝါ အဓိကရဏံ သမာဒါယ ပဂ္ဂယှ အဋ္ဌာသိ။ သမေတာယသ္မာ သံဃေန။ သမဂ္ဂေါ ဟိ သံဃော သမ္မောဒမာနော အဝိဝဒမာနော ဧကုဒ္ဒေသော ဖာသု ဝိဟရတီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သုတွာ န ဝဒန္တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော ဘိက္ခု သံဃမဇ္ဈမ္ပိ အာကဍ္ဎိတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘မာယသ္မာ သမဂ္ဂဿ သံဃဿ ဘေဒါယ ပရက္ကမိ, ဘေဒနသံဝတ္တနိကံ ဝါ အဓိကရဏံ သမာဒါယ ပဂ္ဂယှ အဋ္ဌာသိ။ သမေတာယသ္မာ သံဃေန။ သမဂ္ဂေါ ဟိ သံဃော သမ္မောဒမာနော အဝိဝဒမာနော ဧကုဒ္ဒေသော ဖာသု ဝိဟရတီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော ဘိက္ခု သမနုဘာသိတဗ္ဗော – ‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမနုဘာသိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
မြန်֍ ၄၁၃။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သမဂ္ဂဿ သံဃဿ ဘေဒါယ ပရက္ကမတိ။ သော တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သမနုဘာသေယျ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သမဂ္ဂဿ သံဃဿ ဘေဒါယ ပရက္ကမတိ။ သော တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သမနုဘာသတိ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သမနုဘာသနာ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သမဂ္ဂဿ သံဃဿ ဘေဒါယ ပရက္ကမတိ။ သော တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သမနုဘာသတိ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သမနုဘာသနာ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘သမနုဘဋ္ဌော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၆၇။)
မြန်֍ ၄၁၄။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ, ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တဿ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ။
သံဃာဒိသေသောတိ…ပေ… တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။
မြန်֍ ၄၁၅။ ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကော န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညီ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၄၁၆။ အနာပတ္တိ အသမနုဘာသန္တဿ, ပဋိနိဿဇ္ဇန္တဿ, ဥမ္မတ္တကဿ, ခိတ္တစိတ္တဿ, ဝေဒနာဋ္ဋဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
သံဃဘေဒသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ။
၁၁။ ဘေဒါနုဝတ္တကသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၄၁၇။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဒေဝဒတ္တော သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမတိ စက္ကဘေဒါယ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အဓမ္မဝါဒီ ဒေဝဒတ္တော, အဝိနယဝါဒီ ဒေဝဒတ္တော။ ကထဉှိ နာမ ဒေဝဒတ္တော သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမိဿတိ စက္ကဘေဒါယာ’’တိ! ဧဝံ ဝုတ္တေ ကောကာလိကော ကဋမောဒကတိဿကော ခဏ္ဍဒေဝိယာ ပုတ္တော သမုဒ္ဒဒတ္တော တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘မာယသ္မန္တော ဧဝံ အဝစုတ္ထ။ ဓမ္မဝါဒီ ဒေဝဒတ္တော, ဝိနယဝါဒီ ဒေဝဒတ္တော။ အမှာကဉ္စ ဒေဝဒတ္တော ဆန္ဒဉ္စ ရုစိဉ္စ အာဒါယ ဝေါဟရတိ ဇာနာတိ နော ဘာသတိ အမှာကံပေတံ ခမတီ’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ
(ဝိ၊၁၊၂၆၈။)
ဒေဝဒတ္တဿ သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမန္တဿ အနုဝတ္တကာ ဘဝိဿန္တိ ဝဂ္ဂဝါဒကာ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တေ အနုဝတ္တကေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ ဒေဝဒတ္တဿ သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမန္တဿ အနုဝတ္တကာ ဟောန္တိ ဝဂ္ဂဝါဒကာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ ဒေဝဒတ္တဿ သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမန္တဿ အနုဝတ္တကာ ဘဝိဿန္တိ ဝဂ္ဂဝါဒကာ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၄၁၈။ ‘‘တဿေဝ ခေါ ပန ဘိက္ခုဿ ဘိက္ခူ ဟောန္တိ အနုဝတ္တကာ ဝဂ္ဂဝါဒကာ ဧကော ဝါ ဒွေ ဝါ တယော ဝါ။ တေ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘မာယသ္မန္တော ဧတံ ဘိက္ခုံ ကိဉ္စိ အဝစုတ္ထ။ ဓမ္မဝါဒီ စေသော ဘိက္ခု, ဝိနယဝါဒီ စေသော ဘိက္ခု။ အမှာကဉ္စေသော ဘိက္ခု ဆန္ဒဉ္စ ရုစိဉ္စ အာဒါယ ဝေါဟရတိ ဇာနာတိ နော ဘာသတိ အမှာကမ္ပေတံ ခမတီ’တိ, တေ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘မာယသ္မန္တော ဧဝံ အဝစုတ္ထ, န စေသော ဘိက္ခု ဓမ္မဝါဒီ, န စေသော ဘိက္ခု ဝိနယဝါဒီ, မာယသ္မန္တာနမ္ပိ သံဃဘေဒေါ ရုစ္စိတ္ထ, သမေတာယသ္မန္တာနံ သံဃေန, သမဂ္ဂေါ ဟိ သံဃော သမ္မောဒမာနော အဝိဝဒမာနော ဧကုဒ္ဒေသော ဖာသု ဝိဟရတီ’တိ။ ဧဝဉ္စ တေ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနာ တထေဝ ပဂ္ဂဏှေယျုံ, တေ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသိတဗ္ဗာ တဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယာဝတတိယဉ္စေ သမနုဘာသိယမာနာ တံ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျုံ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ, နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျုံ, သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၄၁၉။ တဿေဝ ခေါ ပနာတိ တဿ သံဃဘေဒကဿ ဘိက္ခုနော။
ဘိက္ခူ ဟောန္တီတိ အညေ ဘိက္ခူ ဟောန္တိ။
အနုဝတ္တကာတိ ယံဒိဋ္ဌိကော သော ဟောတိ ယံခန္တိကော ယံရုစိကော တေပိ တံဒိဋ္ဌိကာ ဟောန္တိ တံခန္တိကာ တံရုစိကာ။
ဝဂ္ဂဝါဒကာတိ တဿ ဝဏ္ဏာယ ပက္ခာယ ဌိတာ ဟောန္တိ။
ဧကော ဝါ ဒွေ ဝါ တယော ဝါတိ ဧကော ဝါ ဟောတိ ဒွေ ဝါ တယော ဝါ။ တေ ဧဝံ ဝဒေယျုံ – ‘‘မာယသ္မန္တော ဧတံ ဘိက္ခုံ ကိဉ္စိ အဝစုတ္ထ, ဓမ္မဝါဒီ
(ဝိ၊၁၊၂၆၉။)
စေသော ဘိက္ခု, ဝိနယဝါဒီ စေသော ဘိက္ခု, အမှာကဉ္စေသော ဘိက္ခု ဆန္ဒဉ္စ ရုစိဉ္စ အာဒါယ ဝေါဟရတိ ဇာနာတိ နော ဘာသတိ အမှာကံပေတံ ခမတီ’တိ။
တေ ဘိက္ခူတိ ယေ တေ အနုဝတ္တကာ ဘိက္ခူ။
ဘိက္ခူဟီတိ အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ။
ယေ ပဿန္တိ ယေ သုဏန္တိ တေဟိ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘မာယသ္မန္တော ဧဝံ အဝစုတ္ထ။ န စေသော ဘိက္ခု ဓမ္မဝါဒီ, န စေသော ဘိက္ခု ဝိနယဝါဒီ။ မာယသ္မန္တာနမ္ပိ သံဃဘေဒေါ ရုစ္စိတ္ထ။ သမေတာယသ္မန္တာနံ သံဃေန။ သမဂ္ဂေါ ဟိ သံဃော သမ္မောဒမာနော အဝိဝဒမာနော ဧကုဒ္ဒေသော ဖာသု ဝိဟရတီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သုတွာ န ဝဒန္တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တေ ဘိက္ခူ သံဃမဇ္ဈမ္ပိ အာကဍ္ဎိတွာ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘မာယသ္မန္တော ဧဝံ အဝစုတ္ထ။ န စေသော ဘိက္ခု ဓမ္မဝါဒီ, န စေသော ဘိက္ခု ဝိနယဝါဒီ။ မာယသ္မန္တာနမ္ပိ သံဃဘေဒေါ ရုစ္စိတ္ထ။ သမေတာယသ္မန္တာနံ သံဃေန။ သမဂ္ဂေါ ဟိ သံဃော သမ္မောဒမာနော အဝိဝဒမာနော ဧကုဒ္ဒေသော ဖာသု ဝိဟရတီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တေ ဘိက္ခူ သမနုဘာသိတဗ္ဗာ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမနုဘာသိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
မြန်֍ ၄၂၀။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣတ္ထန္နာမော စ ဣတ္ထနာမော စ ဘိက္ခူ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမန္တဿ အနုဝတ္တကာ ဝဂ္ဂဝါဒကာ။ တေ တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဘိက္ခူ သမနုဘာသေယျ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣတ္ထန္နာမော စ ဣတ္ထန္နာမော စ ဘိက္ခူ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမန္တဿ အနုဝတ္တကာ ဝဂ္ဂဝါဒကာ။ တေ တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဘိက္ခူ သမနုဘာသတိ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ စ ဣတ္ထန္နာမဿ စ ဘိက္ခူနံ သမနုဘာသနာ တဿ
(ဝိ၊၁၊၂၇၀။)
ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣတ္ထန္နာမော စ ဣတ္ထန္နာမော စ ဘိက္ခူ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သံဃဘေဒါယ ပရက္ကမန္တဿ အနုဝတ္တကာ ဝဂ္ဂဝါဒကာ။ တေ တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဘိက္ခူ သမနုဘာသတိ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ စ ဣတ္ထန္နာမဿ စ ဘိက္ခူနံ သမနုဘာသနာ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘သမနုဘဋ္ဌာ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော စ ဣတ္ထန္နာမော စ ဘိက္ခူ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
မြန်֍ ၄၂၁။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ, ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တာနံ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ။ ဒွေ တယော ဧကတော သမနုဘာသိတဗ္ဗာ, တဒုတ္တရိ န သမနုဘာသိတဗ္ဗာ။
သံဃာဒိသေသောတိ…ပေ… တေနပိ ဝုစ္စတိ ‘‘သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၄၂၂။ ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကာ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညီ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၄၂၃။ အနာပတ္တိ အသမနုဘာသန္တာနံ, ပဋိနိဿဇ္ဇန္တာနံ, ဥမ္မတ္တကာနံ, ခိတ္တစိတ္တာနံ, ဝေဒနာဋ္ဋာနံ, အာဒိကမ္မိကာနန္တိ။
ဘေဒါနုဝတ္တကသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဧကာဒသမံ။
(ဝိ၊၁၊၂၇၁။)
၁၂။ ဒုဗ္ဗစသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၄၂၄။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရတိ ဃောသိတာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဆန္နော အနာစရံ အာစရတိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘မာဝုသော, ဆန္န, ဧဝရူပံ အကာသိ။ နေတံ ကပ္ပတီ’’တိ။ သော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ နာမ တုမှေ, အာဝုသော, မံ ဝတ္တဗ္ဗံ မညထ? အဟံ ခေါ နာမ တုမှေ ဝဒေယျံ။ အမှာကံ ဗုဒ္ဓေါ အမှာကံ ဓမ္မော အမှာကံ အယျပုတ္တေန ဓမ္မော အဘိသမိတော။ သေယျထာပိ နာမ မဟာဝါတော ဝါယန္တော တိဏကဋ္ဌပဏ္ဏသဋံ [တိဏကဋ္ဌပဏ္ဏကသဋံ (က။)] ဧကတော ဥဿာရေယျ, သေယျထာ ဝါ ပန နဒီ ပဗ္ဗတေယျာ သင်္ခသေဝါလပဏကံ ဧကတော ဥဿာရေယျ, ဧဝမေဝ တုမှေ နာနာနာမာ နာနာဂေါတ္တာ နာနာဇစ္စာ နာနာကုလာ ပဗ္ဗဇိတာ ဧကတော ဥဿရိတာ။ ကိံ နု ခေါ နာမ တုမှေ, အာဝုသော, မံ ဝတ္တဗ္ဗံ မညထ? အဟံ ခေါ နာမ တုမှေ ဝဒေယျံ! အမှာကံ ဗုဒ္ဓေါ အမှာကံ ဓမ္မော အမှာကံ အယျပုတ္တေန ဓမ္မော အဘိသမိတော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဆန္နော ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော အတ္တာနံ အဝစနီယံ ကရိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဆန္နံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဆန္န, ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော အတ္တာနံ အဝစနီယံ ကရောသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော အတ္တာနံ အဝစနီယံ ကရိဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၄၂၅။ ‘‘ဘိက္ခု ပနေဝ ဒုဗ္ဗစဇာတိကော ဟောတိ ဥဒ္ဒေသပရိယာပန္နေသု သိက္ခာပဒေသု ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော အတ္တာနံ အဝစနီယံ ကရောတိ – ‘မာ မံ အာယသ္မန္တော ကိဉ္စိ အဝစုတ္ထ ကလျာဏံ ဝါ ပါပကံ ဝါ, အဟံပါယသ္မန္တေ န ကိဉ္စိ ဝက္ခာမိ ကလျာဏံ ဝါ ပါပကံ ဝါ, ဝိရမထာယသ္မန္တော မမ ဝစနာယာ’တိ, သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘မာယသ္မာ အတ္တာနံ အဝစနီယံ အကာသိ, ဝစနီယမေဝါယသ္မာ အတ္တာနံ ကရောတု, အာယသ္မာပိ ဘိက္ခူ ဝဒေတု သဟဓမ္မေန, ဘိက္ခူပိ အာယသ္မန္တံ ဝက္ခန္တိ သဟဓမ္မေန။ ဧဝံ သံဝဒ္ဓါ ဟိ တဿ ဘဂဝတော ပရိသာ ယဒိဒံ
(ဝိ၊၁၊၂၇၂။)
အညမညဝစနေနအညမညဝုဋ္ဌာပနေနာတိ။ ဧဝဉ္စ သော ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော တထေဝ ပဂ္ဂဏှေယျ, သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသိတဗ္ဗော တဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယာဝတတိယဉ္စေ သမနုဘာသီယမာနော တံ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျ, သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၄၂၆။ ဘိက္ခူ ပနေဝ ဒုဗ္ဗစဇာတိကော ဟောတီတိ ဒုဗ္ဗစော ဟောတိ ဒေါဝစဿကရဏေဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အက္ခမော အပ္ပဒက္ခိဏဂ္ဂါဟီ အနုသာသနိံ။
ဥဒ္ဒေသပရိယာပန္နေသု သိက္ခာပဒေသူတိ ပါတိမောက္ခပရိယာပန္နေသု သိက္ခာပဒေသု။
သဟဓမ္မိကံ နာမ ယံ ဘဂဝတာ ပညတ္တံ သိက္ခာပဒံ, ဧတံ သဟဓမ္မိကံ နာမ။
တေန ဝုစ္စမာနော အတ္တာနံ အဝစနီယံ ကရောတိ – ‘‘မာ မံ အာယသ္မန္တော ကိဉ္စိ အဝစုတ္ထ ကလျာဏံ ဝါ ပါပကံ ဝါ, အဟံပါယသ္မန္တေ န ကိဉ္စိ ဝက္ခာမိ ကလျာဏံ ဝါ ပါပကံ ဝါ။ ဝိရမထာယသ္မန္တော မမ ဝစနာယာ’’တိ။
သော ဘိက္ခူတိ ယော သော ဒုဗ္ဗစဇာတိကော ဘိက္ခု။
ဘိက္ခူဟီတိ အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ။ ယေ ပဿန္တိ ယေ သုဏန္တိ တေဟိ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘မာယသ္မာ အတ္တာနံ အဝစနီယံ အကာသိ။ ဝစနီယမေဝ အာယသ္မာ အတ္တာနံ ကရောတု။ အာယသ္မာပိ ဘိက္ခူ ဝဒေတု သဟဓမ္မေန, ဘိက္ခူပိ အာယသ္မန္တံ ဝက္ခန္တိ သဟဓမ္မေန။ ဧဝံ သံဝဒ္ဓါ ဟိ တဿ ဘဂဝတော ပရိသာ ယဒိဒံ အညမညဝစနေန အညမညဝုဋ္ဌာပနေနာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သုတွာ န ဝဒန္တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော ဘိက္ခု သံဃမဇ္ဈမ္ပိ အာကဍ္ဎိတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘မာယသ္မာ အတ္တာနံ အဝစနီယံ အကာသိ…ပေ… အညမညဝုဋ္ဌာပနေနာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော ဘိက္ခု သမနုဘာသိတဗ္ဗော။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမနုဘာသိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
(ဝိ၊၁၊၂၇၃။)
မြန်֍ ၄၂၇။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော အတ္တာနံ အဝစနီယံ ကရောတိ။ သော တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သမနုဘာသေယျ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော အတ္တာနံ အဝစနီယံ ကရောတိ။ သော တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သမနုဘာသတိ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သမနုဘာသနာ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော အတ္တာနံ အဝစနီယံ ကရောတိ။ သော တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သမနုဘာသတိ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သမနုဘာသနာ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘သမနုဘဋ္ဌော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
မြန်֍ ၄၂၈။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ, ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တဿ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ။
သံဃာဒိသေသောတိ…ပေ… တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။
မြန်֍ ၄၂၉။ ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကော န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညီ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
(ဝိ၊၁၊၂၇၄။)
မြန်֍ ၄၃၀။ အနာပတ္တိ အသမနုဘာသန္တဿ, ပဋိနိဿဇ္ဇန္တဿ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဒုဗ္ဗစသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒွါဒသမံ။
၁၃။ ကုလဒူသကသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၄၃၁။ [ဣဒံ ဝတ္ထု စူဠဝ။ ၂၁] တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ [နာမ ဘိက္ခူ (က။)] ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသိကာ ဟောန္တိ အလဇ္ဇိနော ပါပဘိက္ခူ။ တေ [စူဠဝ။ ၂၉၃] ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိပိ ရောပါပေန္တိပိ, သိဉ္စန္တိပိ သိဉ္စာပေန္တိပိ, ဩစိနန္တိပိ ဩစိနာပေန္တိပိ, ဂန္ထေန္တိပိ ဂန္ထာပေန္တိပိ, ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, မဉ္ဇရိကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ဝိဓူတိကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ဝဋံသကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, အာဝေဠံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ဥရစ္ဆဒံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီနံ ကုလဓီတာနံ ကုလကုမာရီနံ ကုလသုဏှာနံ ကုလဒါသီနံ ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, မဉ္ဇရိကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, ဝိဓူတိကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, ဝဋံသကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, အာဝေဠံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, ဥရစ္ဆဒံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီဟိ ကုလဓီတာဟိ ကုလကုမာရီဟိ ကုလသုဏှာဟိ ကုလဒါသီဟိ သဒ္ဓိံ ဧကဘာဇနေပိ ဘုဉ္ဇန္တိ, ဧကထာလကေပိ ပိဝန္တိ, ဧကာသနေပိ နိသီဒန္တိ, ဧကမဉ္စေပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ, ဧကတ္ထရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ, ဧကပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ, ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ, ဝိကာလေပိ ဘုဉ္ဇန္တိ, မဇ္ဇမ္ပိ ပိဝန္တိ, မာလာဂန္ဓဝိလေပနမ္ပိ ဓာရေန္တိ, နစ္စန္တိပိ ဂါယန္တိပိ ဝါဒေန္တိပိ လာသေန္တိပိ, နစ္စန္တိယာပိ နစ္စန္တိ, နစ္စန္တိယာပိ ဂါယန္တိ, နစ္စန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ, နစ္စန္တိယာပိ လာသေန္တိ, ဂါယန္တိယာပိ နစ္စန္တိ, ဂါယန္တိယာပိ ဂါယန္တိ, ဂါယန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ, ဂါယန္တိယာပိ လာသေန္တိ, ဝါဒေန္တိယာပိ နစ္စန္တိ, ဝါဒေန္တိယာပိ ဂါယန္တိ, ဝါဒေန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ, ဝါဒေန္တိယာပိ လာသေန္တိ, လာသေန္တိယာပိ နစ္စန္တိ, လာသေန္တိယာပိ ဂါယန္တိ, လာသေန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ,
(ဝိ၊၁၊၂၇၅။)
လာသေန္တိယာပိ လာသေန္တိ။ အဋ္ဌပဒေပိ ကီဠန္တိ, ဒသပဒေပိ ကီဠန္တိ, အာကာသေပိ ကီဠန္တိ, ပရိဟာရပထေပိ ကီဠန္တိ, သန္တိကာယပိ ကီဠန္တိ, ခလိကာယပိ ကီဠန္တိ, ဃဋိကာယပိ ကီဠန္တိ, သလာကဟတ္ထေနပိ ကီဠန္တိ, အက္ခေနပိ ကီဠန္တိ, ပင်္ဂစီရေနပိ ကီဠန္တိ, ဝင်္ကကေနပိ ကီဠန္တိ, မောက္ခစိကာယပိ ကီဠန္တိ, စိင်္ဂုလကေနပိ ကီဠန္တိ, ပတ္တာဠှကေနပိ ကီဠန္တိ, ရထကေနပိ ကီဠန္တိ, ဓနုကေနပိ ကီဠန္တိ, အက္ခရိကာယပိ ကီဠန္တိ, မနေသိကာယပိ ကီဠန္တိ, ယထာဝဇ္ဇေနပိ ကီဠန္တိ။ ဟတ္ထိသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ, အဿသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ, ရထသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ, ဓနုသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ, ထရုသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ, ဟတ္ထိဿပိ ပုရတော ဓာဝန္တိ, အဿဿပိ ပုရတော ဓာဝန္တိ, ရထဿပိ ပုရတော [ပုရတော ဓာဝန္တိ (သျာ။)] ဓာဝန္တိပိ အာဓာဝန္တိပိ, ဥဿေဠေန္တိပိ, အပ္ဖေါဋေန္တိပိ, နိဗ္ဗုဇ္ဈန္တိပိ, မုဋ္ဌီဟိပိ ယုဇ္ဈန္တိ, ရင်္ဂမဇ္ဈေပိ သံဃာဋိံ ပတ္ထရိတွာ နစ္စကိံ [နစ္စန္တိံ (သီ။ သျာ။)] ဧဝံ ဝဒန္တိ – ဣဓ, ဘဂိနိ, နစ္စဿူတိ, နလာဋိကမ္ပိ ဒေန္တိ, ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရန္တိ။
မြန်֍ ၄၃၂။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကာသီသု ဝဿံဝုဋ္ဌော သာဝတ္ထိံ ဂစ္ဆန္တော ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ, ယေန ကီဋာဂိရိ တဒဝသရိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ကီဋာဂိရိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ ပါသာဒိကေန အဘိက္ကန္တေန ပဋိက္ကန္တေန အာလောကိတေန ဝိလောကိတေန သမိဉ္ဇိတေန ပသာရိတေန ဩက္ခိတ္တစက္ခု ဣရိယာပထသမ္ပန္နော။ မနုဿာ တံ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကွာယံ အဗလဗလော ဝိယ မန္ဒမန္ဒော ဝိယ ဘာကုဋိကဘာကုဋိကော ဝိယ? ကော ဣမဿ ဥပဂတဿ ပိဏ္ဍကံ ဒဿတိ? အမှာကံ ပန အယျာ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ သဏှာ သခိလာ သုခသမ္ဘာသာ မိဟိတပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဧဟိသွာဂတဝါဒိနော အဗ္ဘာကုဋိကာ ဥတ္တာနမုခါ ပုဗ္ဗဘာသိနော။ တေသံ ခေါ နာမ ပိဏ္ဍော ဒါတဗ္ဗော’’တိ။
အဒ္ဒသာ ခေါ အညတရော ဥပါသကော တံ ဘိက္ခုံ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ။ ဒိသွာန ယေန သော ဘိက္ခု တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဘိက္ခုံ အဘိဝါဒေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အပိ, ဘန္တေ, ပိဏ္ဍော လဗ္ဘတီ’’တိ? ‘‘န ခေါ, အာဝုသော, ပိဏ္ဍော လဗ္ဘတီ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, ဃရံ ဂမိဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ သော ဥပါသကော တံ ဘိက္ခုံ ဃရံ နေတွာ ဘောဇေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဟံ, ဘန္တေ, အယျော ဂမိဿတီ’’တိ? ‘‘သာဝတ္ထိံ ခေါ အဟံ, အာဝုသော, ဂမိဿာမိ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘန္တေ, မမ ဝစနေန
(ဝိ၊၁၊၂၇၆။)
ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒ, ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ – ‘ဒုဋ္ဌော, ဘန္တေ, ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသော။ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသိကာ အလဇ္ဇိနော ပါပဘိက္ခူ။ တေ ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိပိ ရောပါပေန္တိပိ, သိဉ္စန္တိပိ သိဉ္စာပေန္တိပိ…ပေ… ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရန္တိ။ ယေပိ တေ, ဘန္တေ, မနုဿာ ပုဗ္ဗေ သဒ္ဓါ အဟေသုံ ပသန္နာ တေပိ ဧတရဟိ အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ။ ယာနိပိ တာနိ သံဃဿ ပုဗ္ဗေ ဒါနပထာနိ တာနိပိ ဧတရဟိ ဥပစ္ဆိန္နာနိ။ ရိဉ္စန္တိ ပေသလာ ဘိက္ခူ, နိဝသန္တိ ပါပဘိက္ခူ။ သာဓု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ကီဋာဂိရိံ ဘိက္ခူ ပဟိဏေယျ ယထာယံ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသော သဏ္ဌဟေယျာ’’’တိ။
ဧဝမာဝုသောတိ ခေါ သော ဘိက္ခု တဿ ဥပါသကဿ ပဋိဿုတွာ ယေန သာဝတ္ထိ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန သာဝတ္ထိ ဇေတဝနံ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အာစိဏ္ဏံ ခေါ ပနေတံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ အာဂန္တုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ပဋိသမ္မောဒိတုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ, ဘိက္ခု, ခမနီယံ ကစ္စိ ယာပနီယံ, ကစ္စိသိ အပ္ပကိလမထေန အဒ္ဓါနံ အာဂတော, ကုတော စ တွံ ဘိက္ခု အာဂစ္ဆသီ’’တိ? ‘‘ခမနီယံ, ဘဂဝါ, ယာပနီယံ, ဘဂဝါ။ အပ္ပကိလမထေန စာဟံ, ဘန္တေ, အဒ္ဓါနံ အာဂတော။ ဣဓာဟံ, ဘန္တေ, ကာသီသု ဝဿံဝုဋ္ဌော သာဝတ္ထိံ အာဂစ္ဆန္တော ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ ယေန ကီဋာဂိရိ တဒဝသရိံ။ အထ ခွါဟံ, ဘန္တေ, ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ကီဋာဂိရိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိံ။ အဒ္ဒသာ ခေါ မံ, ဘန္တေ, အညတရော ဥပါသကော ကီဋာဂိရိသ္မိံ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ။ ဒိသွာန ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘အပိ, ဘန္တေ, ပိဏ္ဍော လဗ္ဘတီ’တိ? ‘န ခေါ, အာဝုသော, ပိဏ္ဍော လဗ္ဘတီ’တိ။ ‘ဧဟိ, ဘန္တေ, ဃရံ ဂမိဿာမာ’တိ။ အထ ခေါ, ဘန္တေ, သော ဥပါသကော မံ ဃရံ နေတွာ ဘောဇေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘ကဟံ, ဘန္တေ, အယျော ဂမိဿသီ’တိ? ‘သာဝတ္ထိံ ခေါ အဟံ, အာဝုသော, ဂမိဿာမိ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယာ’တိ။ တေန ဟိ, ဘန္တေ, မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒ, ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ – ‘ဒုဋ္ဌော, ဘန္တေ, ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသော, အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသိကာ အလဇ္ဇိနော ပါပဘိက္ခူ။ တေ ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိပိ ရောပါပေန္တိပိ, သိဉ္စန္တိပိ သိဉ္စာပေန္တိပိ…ပေ… ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရန္တိ။ ယေပိ တေ, ဘန္တေ, မနုဿာ ပုဗ္ဗေ သဒ္ဓါ
(ဝိ၊၁၊၂၇၇။)
အဟေသုံ ပသန္နာ တေပိ ဧတရဟိ အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ, ယာနိပိ တာနိ သံဃဿ ပုဗ္ဗေ ဒါနပထာနိ တာနိပိ ဧတရဟိ ဥပစ္ဆိန္နာနိ, ရိဉ္စန္တိ ပေသလာ ဘိက္ခူ နိဝသန္တိ ပါပဘိက္ခူ။ သာဓု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ကီဋာဂိရိံ ဘိက္ခူ ပဟိဏေယျ ယထာယံ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသော သဏ္ဌဟေယျာ’တိ။ တတော အဟံ, ဘဂဝါ, အာဂစ္ဆာမီ’’တိ။
မြန်֍ ၄၃၃။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသိကာ အလဇ္ဇိနော ပါပဘိက္ခူ တေ ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိပိ ရောပါပေန္တိပိ, သိဉ္စန္တိပိ သိဉ္စာပေန္တိပိ …ပေ… ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရန္တိ, ယေပိ တေ, ဘိက္ခဝေ, မနုဿာ ပုဗ္ဗေ သဒ္ဓါ အဟေသုံ ပသန္နာ တေပိ ဧတရဟိ အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ၊ ယာနိပိ တာနိ သံဃဿ ပုဗ္ဗေ ဒါနပထာနိ တာနိပိ ဧတရဟိ ဥပစ္ဆိန္နာနိ၊ ရိဉ္စန္တိ ပေသလာ ဘိက္ခူ နိဝသန္တိ ပါပဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ‘‘ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရိဿန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေဿန္တိပိ ရောပါပေဿန္တိပိ, သဉ္စိဿန္တိပိ သိဉ္စာပေဿန္တိပိ, ဩစိနိဿန္တိပိ ဩစိနာပေဿန္တိပိ, ဂန္ထိဿန္တိပိ ဂန္ထာပေဿန္တိပိ, ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, မဉ္ဇရိကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, ဝိဓူတိကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, ဝဋံသကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, အာဝေဠံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, ဥရစ္ဆဒံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီနံ ကုလဓီတာနံ ကုလကုမာရီနံ ကုလသုဏှာနံ ကုလဒါသီနံ ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရိဿန္တိပိ ဟာရာပေဿန္တိပိ, ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရိဿန္တိပိ ဟာရာပေဿန္တိပိ, မဉ္ဇရိကံ ဟရိဿန္တိပိ ဟာရာပေဿန္တိပိ, ဝိဓူတိကံ ဟရိဿန္တိပိ ဟာရာပေဿန္တိပိ, ဝဋံသကံ ဟရိဿန္တိပိ ဟာရာပေဿန္တိပိ, အာဝေဠံ ဟရိဿန္တိပိ ဟာရာပေဿန္တိပိ, ဥရစ္ဆဒံ ဟရိဿန္တိပိ ဟာရာပေဿန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီဟိ ကုလဓီတာဟိ ကုလကုမာရီဟိ ကုလသုဏှာဟိ ကုလဒါသီဟိ သဒ္ဓိံ ဧကဘာဇနေပိ ဘုဉ္ဇိဿန္တိ, ဧကထာလကေပိ ပိဝိဿန္တိ, ဧကာသနေပိ နိသီဒိဿန္တိ, ဧကမဉ္စေပိ တုဝဋ္ဋိဿန္တိ, ဧကတ္ထရဏာပိ တုဝဋ္ဋိဿန္တိ, ဧကပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋိဿန္တိ, ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋိဿန္တိ, ဝိကာလေပိ ဘုဉ္ဇိဿန္တိ, မဇ္ဇမ္ပိ ပိဝိဿန္တိ, မာလာဂန္ဓဝိလေပနမ္ပိ ဓာရိဿန္တိ, နစ္စိဿန္တိပိ
(ဝိ၊၁၊၂၇၈။)
ဂါယိဿန္တိပိ ဝါဒေဿန္တိပိ လာသေဿန္တိပိ, နစ္စန္တိယာပိ နစ္စိဿန္တိ နစ္စန္တိယာပိ ဂါယိဿန္တိ နစ္စန္တိယာပိ ဝါဒေဿန္တိ နစ္စန္တိယာပိ လာသေဿန္တိ, ဂါယန္တိယာပိ နစ္စိဿန္တိ ဂါယန္တိယာပိ ဂါယိဿန္တိ ဂါယန္တိယာပိ ဝါဒေဿန္တိ ဂါယန္တိယာပိ လာသေဿန္တိ, ဝါဒေန္တိယာပိ နစ္စိဿန္တိ ဝါဒေန္တိယာပိ ဂါယိဿန္တိ ဝါဒေန္တိယာပိ ဝါဒေဿန္တိ ဝါဒေန္တိယာပိ လာသေဿန္တိ, လာသေန္တိယာပိ နစ္စိဿန္တိ လာသေန္တိယာပိ ဂါယိဿန္တိ လာသေန္တိယာပိ ဝါဒေဿန္တိ လာသေန္တိယာပိ လာသေဿန္တိ, အဋ္ဌပဒေပိ ကီဠိဿန္တိ ဒသပဒေပိ ကီဠိဿန္တိ, အကာသေပိ ကီဠိဿန္တိ, ပရိဟာရပထေပိ ကီဠိဿန္တိ, သန္တိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ, ခလိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ, ဃဋိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ, သလာကဟတ္ထေနပိ ကီဠိဿန္တိ, အက္ခေနပိ ကီဠိဿန္တိ, ပင်္ဂစီရေနပိ ကီဠိဿန္တိ, ဝင်္ကကေနပိ ကီဠိဿန္တိ, မောက္ခစိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ, စိင်္ဂုလကေနပိ ကီဠိဿန္တိ, ပတ္တာဠှကေနပိ ကီဠိဿန္တိ, ရထကေနပိ ကီဠိဿန္တိ, ဓနုကေနပိ ကီဠိဿန္တိ, အက္ခရိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ, မနေသိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ, ယထာဝဇ္ဇေနပိ ကီဠိဿန္တိ, ဟတ္ထိသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ, အဿသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ, ရထသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ, ဓနုသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ, ထရုသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ, ဟတ္ထိဿပိ ပုရတော ဓာဝိဿန္တိ, အဿဿပိ ပုရတော ဓာဝိဿန္တိ, ရထဿပိ ပုရတော [ပုရတော ဓာဝိဿန္တိ (သျာ။)] ဓာဝိဿန္တိပိ အာဓာဝိဿန္တိပိ, ဥဿေဠေဿန္တိပိ, အပ္ဖေါဋေဿန္တိပိ, နိဗ္ဗုဇ္ဈိဿန္တိပိ, မုဋ္ဌီဟိပိ ယုဇ္ဈိဿန္တိ, ရင်္ဂမဇ္ဈေပိ သံဃာဋိံ ပတ္ထရိတွာ နစ္စကိံ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ ‘‘ဣဓ ဘဂိနိ နစ္စဿူ’’တိ နလာဋိကမ္ပိ ဒဿန္တိ, ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရိဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေ အာမန္တေသိ – ‘‘ဂစ္ဆထ တုမှေ, သာရိပုတ္တာ, ကီဋာဂိရိံ ဂန္တွာ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရောထ။ တုမှာကံ ဧတေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ’’တိ။
‘‘ကထံ မယံ, ဘန္တေ, အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရောမ? စဏ္ဍာ တေ ဘိက္ခူ ဖရုသာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ တုမှေ, သာရိပုတ္တာ, ဗဟုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဂစ္ဆထာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ကာတဗ္ဗံ။ ပဌမံ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ စောဒေတဗ္ဗာ။ စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗာ။ သာရေတွာ အာပတ္တိံ ရောပေတဗ္ဗာ။ အာပတ္တိံ ရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
(ဝိ၊၁၊၂၇၉။)
မြန်֍ ၄၃၄။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣမေ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ ကုလဒူသကာ ပါပသမာစာရာ။ ဣမေသံ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ကုလာနိ စ ဣမေဟိ ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ – ‘န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗ’န္တိ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣမေ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ ကုလဒူသကာ ပါပသမာစာရာ။ ဣမေသံ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ကုလာနိ စ ဣမေဟိ ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ သံဃော အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရောတိ – ‘န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗ’န္တိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မဿ ကရဏံ – ‘န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗ’န္တိ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော…ပေ… သော ဘာသေယျ။
‘‘ကတံ သံဃေန အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ – ‘န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗ’န္တိ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
မြန်֍ ၄၃၅။ အထ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခေါ ဘိက္ခုသံဃော ကီဋာဂိရိံ ဂန္တွာ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ အကာသိ – ‘န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗ’န္တိ။ တေ သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ န သမ္မာ ဝတ္တန္တိ, န လောမံ ပါတေန္တိ, န နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ, န ဘိက္ခူ ခမာပေန္တိ, အက္ကောသန္တိ ပရိဘာသန္တိ ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေန္တိ, ပက္ကမန္တိပိ, ဝိဗ္ဘမန္တိပိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ န သမ္မာ ဝတ္တိဿန္တိ, န လောမံ ပါတေဿန္တိ, န နေတ္ထာရံ ဝတ္တိဿန္တိ, န ဘိက္ခူ ခမာပေဿန္တိ, အက္ကောသိဿန္တိ ပရိဘာသိဿန္တိ, ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေဿန္တိ ပက္ကမိဿန္တိပိ
(ဝိ၊၁၊၂၈၀။)
ဝိဗ္ဘမိဿန္တိပီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ န သမ္မာ ဝတ္တန္တိ…ပေ… ဝိဗ္ဘမန္တိပီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၄၃၆။ ‘‘ဘိက္ခု ပနေဝ အညတရံ ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ဥပနိဿာယ ဝိဟရတိ ကုလဒူသကော ပါပသမာစာရော။ တဿ ခေါ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ, ကုလာနိ စ တေန ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အာယသ္မာ ခေါ ကုလဒူသကော ပါပသမာစာရော, အာယသ္မတော ခေါ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ, ကုလာနိ စာယသ္မတာ ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ပက္ကမတာယသ္မာ ဣမမှာ အာဝါသာ။ အလံ တေ ဣဓ ဝါသေနာ’တိ။ ဧဝဉ္စ သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော တေ ဘိက္ခူ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ဆန္ဒဂါမိနော စ ဘိက္ခူ ဒေါသဂါမိနော စ ဘိက္ခူ မောဟဂါမိနော စ ဘိက္ခူ ဘယဂါမိနော စ ဘိက္ခူ တာဒိသိကာယ အာပတ္တိယာ ဧကစ္စံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ ဧကစ္စံ န ပဗ္ဗာဇေန္တီ’တိ, သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘မာယသ္မာ ဧဝံ အဝစ။ န စ ဘိက္ခူ ဆန္ဒဂါမိနော။ န စ ဘိက္ခူ ဒေါသဂါမိနော။ န စ ဘိက္ခူ မောဟဂါမိနော။ န စ ဘိက္ခူ ဘယဂါမိနော။ အာယသ္မာ ခေါ ကုလဒူသကော ပါပသမာစာရော။ အာယသ္မတော ခေါ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ကုလာနိ စာယသ္မတာ ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ပက္ကမတာယသ္မာ ဣမမှာ အာဝါသာ။ အလံ တေ ဣဓ ဝါသေနာ’တိ။ ဧဝဉ္စ သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော တထေဝ ပဂ္ဂဏှေယျ, သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသိတဗ္ဗော တဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယာဝတတိယဉ္စေ သမနုဘာသီယမာနော တံ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျ, သံဃာဒိသေသော’’တိ။
မြန်֍ ၄၃၇။ ဘိက္ခု ပနေဝ အညတရံ ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါတိ ဂါမောပိ နိဂမောပိ နဂရမ္ပိ ဂါမော စေဝ နိဂမော စ။
ဥပနိဿာယ ဝိဟရတီတိ တတ္ထ ပဋိဗဒ္ဓါ ဟောန္တိ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာ။
(ဝိ၊၁၊၂၈၁။)
ကုလံ နာမ စတ္တာရိ ကုလာနိ – ခတ္တိယကုလံ, ဗြာဟ္မဏကုလံ, ဝေဿကုလံ, သုဒ္ဒကုလံ။
ကုလဒူသကောတိ ကုလာနိ ဒူသေတိ ပုပ္ဖေန ဝါ ဖလေန ဝါ စုဏ္ဏေန ဝါ မတ္တိကာယ ဝါ ဒန္တကဋ္ဌေန ဝါ ဝေဠုယာ ဝါ [ဝေဠုနာ ဝါ (သျာ။)] ဝေဇ္ဇိကာယ ဝါ ဇင်္ဃပေသနိကေန ဝါ။
ပါပသမာစာရောတိ မာလာဝစ္ဆံ ရောပေတိပိ ရောပါပေတိပိ, သိဉ္စတိပိ သိဉ္စာပေတိပိ, ဩစိနာတိပိ ဩစိနာပေတိပိ, ဂန္ထေတိပိ ဂန္ထာပေတိပိ။
ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စာတိ ယေ သံမုခါ တေ ပဿန္တိ, ယေ တိရောက္ခာ တေ သုဏန္တိ။
ကုလာနိစ တေန ဒုဋ္ဌာနီတိ ပုဗ္ဗေ သဒ္ဓါ ဟုတွာ တံ အာဂမ္မ အဿဒ္ဓါ ဟောန္တိ, ပသန္နာ ဟုတွာ အပ္ပသန္နာ ဟောန္တိ။
ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စာတိ ယေ သံမုခါ တေ ပဿန္တိ, ယေ တိရောက္ခာ တေ သုဏန္တိ။
သော ဘိက္ခူတိ ယော သော ကုလဒူသကော ဘိက္ခု။
ဘိက္ခူဟီတိ အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ။ ယေ ပဿန္တိ ယေ သုဏန္တိ။ တေဟိ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘အာယသ္မာ ခေါ ကုလဒူသကော ပါပသမာစာရော။ အာယသ္မတော ခေါ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ကုလာနိ စာယသ္မတာ ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ပက္ကမတာယသ္မာ ဣမမှာ အာဝါသာ။ အလံ တေ ဣဓ ဝါသေနာ’’တိ။
ဧဝဉ္စ သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော တေ ဘိက္ခူ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘ဆန္ဒဂါမိနော စ ဘိက္ခူ, ဒေါသဂါမိနော စ ဘိက္ခူ, မောဟဂါမိနော စ ဘိက္ခူ, ဘယဂါမိနော စ ဘိက္ခူ။ တာဒိသိကာယ အာပတ္တိယာ ဧကစ္စံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ ဧကစ္စံ န ပဗ္ဗာဇေန္တီ’’တိ။
သော ဘိက္ခူတိ ယော သော ကမ္မကတော ဘိက္ခု။
ဘိက္ခူဟီတိ အညေဟိ ဘိက္ခူဟိ။ ယေ ပဿန္တိ ယေ သုဏန္တိ တေဟိ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘မာယသ္မာ ဧဝံ အဝစ။ န စ ဘိက္ခူ ဆန္ဒဂါမိနော, န စ ဘိက္ခူ ဒေါသဂါမိနော, န စ ဘိက္ခူ မောဟဂါမိနော, န စ ဘိက္ခူ ဘယဂါမိနော။
(ဝိ၊၁၊၂၈၂။)
အာယသ္မာ ခေါ ကုလဒူသကော ပါပသမာစာရော။ အာယသ္မတော ခေါ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ကုလာနိ စာယသ္မတာ ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ပက္ကမတာယသ္မာ ဣမမှာ အာဝါသာ။ အလံ တေ ဣဓ ဝါသေနာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။
သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သုတွာ န ဝဒန္တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော ဘိက္ခု သံဃမဇ္ဈမ္ပိ အာကဍ္ဎိတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘မာယသ္မာ ဧဝံ အဝစ။ န စ ဘိက္ခူ ဆန္ဒဂါမိနော, န စ ဘိက္ခူ ဒေါသဂါမိနော, န စ ဘိက္ခူ မောဟဂါမိနော, န စ ဘိက္ခူ ဘယဂါမိနော။ အာယသ္မာ ခေါ ကုလဒူသကော ပါပသမာစာရော။ အာယသ္မတော ခေါ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ကုလာနိ စာယသ္မတာ ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ပက္ကမတာယသ္မာ ဣမမှာ အာဝါသာ။ အလံ တေ ဣဓ ဝါသေနာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သော ဘိက္ခု သမနုဘာသိတဗ္ဗော။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမနုဘာသိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
မြန်֍ ၄၃၈။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတော ဘိက္ခူ ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေတိ။ သော တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သမနုဘာသေယျ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတော ဘိက္ခူ ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေတိ။ သော တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သမနုဘာသတိ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သမနုဘာသနာ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ… တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ…ပေ…။
‘‘သမနုဘဋ္ဌော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၈၃။)
မြန်֍ ၄၃၉။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ, ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တဿ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ။
သံဃာဒိသေသောတိ သံဃောဝ တဿာ အာပတ္တိယာ ပရိဝါသံ ဒေတိ, မူလာယ ပဋိကဿတိ, မာနတ္တံ ဒေတိ, အဗ္ဘေတိ၊ န သမ္ဗဟုလာ, န ဧကပုဂ္ဂလော။ တေန ဝုစ္စတိ – ‘သံဃာဒိသေသော’တိ, တဿေဝ အာပတ္တိနိကာယဿ နာမကမ္မံ အဓိဝစနံ။ တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။
မြန်֍ ၄၄၀။ ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကော န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညီ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
အဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၄၄၁။ အနာပတ္တိ အသမနုဘာသန္တဿ, ပဋိနိဿဇ္ဇန္တဿ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ကုလဒူသကသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ တေရသမံ။
မြန်֍ ၄၄၂။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ, အာယသ္မန္တော, တေရသ သံဃာဒိသေသာ ဓမ္မာ, နဝ ပဌမာပတ္တိကာ, စတ္တာရော ယာဝတတိယကာ။ ယေသံ ဘိက္ခု အညတရံ ဝါ အညတရံ ဝါ အာပဇ္ဇိတွာ ယာဝတီဟံ ဇာနံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ တာဝတီဟံ တေန ဘိက္ခုနာ အကာမာ ပရိဝတ္ထဗ္ဗံ။ ပရိဝုတ္ထပရိဝါသေန ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိ ဆာရတ္တံ ဘိက္ခုမာနတ္တာယ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ စိဏ္ဏမာနတ္တော ဘိက္ခု ယတ္ထ သိယာ ဝီသတိဂဏော ဘိက္ခုသံဃော တတ္ထ သော ဘိက္ခု အဗ္ဘေတဗ္ဗော။ ဧကေနပိ စေ ဦနော ဝီသတိဂဏော ဘိက္ခုသံဃော တံ ဘိက္ခုံ အဗ္ဘေယျ, သော စ ဘိက္ခု အနဗ္ဘိတော, တေ စ ဘိက္ခူ ဂါရယှာ, အယံ တတ္ထ သာမီစိ။ တတ္ထာယသ္မန္တေ ပုစ္ဆာမိ – ‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’? ဒုတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’? တတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’? ပရိသုဒ္ဓေတ္ထာယသ္မန္တော။ တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။
တေရသကံ နိဋ္ဌိတံ။
–(ဝိ၊၁၊၂၈၄။)
တဿုဒ္ဒါနံ
ဝိဿဋ္ဌိ ကာယသံသဂ္ဂံ, ဒုဋ္ဌုလ္လံ အတ္တကာမဉ္စ၊
သဉ္စရိတ္တံ ကုဋီ စေဝ, ဝိဟာရော စ အမူလကံ။
ကိဉ္စိလေသဉ္စ ဘေဒေါ စ, တဿေဝ အနုဝတ္တကာ၊
ဒုဗ္ဗစံ ကုလဒူသဉ္စ, သံဃာဒိသေသာ တေရသာတိ။
သံဃာဒိသေသကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၁၊၂၈၅။)
၃။ အနိယတကဏ္ဍံ
၁။ ပဌမအနိယတသိက္ခာပဒံ
ဣမေ ခေါ ပနာယသ္မန္တော ဒွေ အနိယတာ ဓမ္မာ
ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ။
မြန်֍ ၄၄၃။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ သာဝတ္ထိယံ ကုလူပကော ဟောတိ, ဗဟုကာနိ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမတိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော ဥဒါယိဿ ဥပဋ္ဌာကကုလဿ ကုမာရိကာ အညတရဿ ကုလဿ ကုမာရကဿ ဒိန္နာ ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန တံ ကုလံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မနုဿေ ပုစ္ဆိ – ‘‘ကဟံ ဣတ္ထန္နာမာ’’တိ? တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဒိန္နာ, ဘန္တေ, အမုကဿ ကုလဿ ကုမာရကဿာ’’တိ။ တမ္ပိ ခေါ ကုလံ အာယသ္မတော ဥဒါယိဿ ဥပဋ္ဌာကံ ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ယေန တံ ကုလံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ မနုဿေ ပုစ္ဆိ – ‘‘ကဟံ ဣတ္ထန္နာမာ’’တိ? တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဧသာယျ, ဩဝရကေ နိသိန္နာ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ယေန သာ ကုမာရိကာ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တဿာ ကုမာရိကာယ သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ အလံကမ္မနိယေ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေသိ ကာလယုတ္တံ သမုလ္လပန္တော ကာလယုတ္တံ ဓမ္မံ ဘဏန္တော။
တေန ခေါ ပန သမယေန ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ ဗဟုပုတ္တာ ဟောတိ ဗဟုနတ္တာ အရောဂပုတ္တာ အရောဂနတ္တာ အဘိမင်္ဂလသမ္မတာ။ မနုဿာ ယညေသု ဆဏေသု ဥဿဝေသု ဝိသာခံ မိဂါရမာတရံ ပဌမံ ဘောဇေန္တိ။ အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ နိမန္တိတာ တံ ကုလံ အဂမာသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ တဿာ ကုမာရိကာယ သဒ္ဓိံ ဧကံ ဧကာယ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ အလံကမ္မနိယေ နိသိန္နံ။ ဒိသွာန အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ, ဘန္တေ, နစ္ဆန္နံ နပ္ပတိရူပံ ယံ အယျော မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ
(ဝိ၊၁၊၂၈၆။)
အာသနေ အလံကမ္မနိယေ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေတိ။ ကိဉ္စာပိ, ဘန္တေ, အယျော အနတ္ထိကော တေန ဓမ္မေန, အပိစ ဒုဿဒ္ဓါပယာ အပ္ပသန္နာ မနုဿာ’’တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဝိသာခါယ မိဂါရမာတုယာ ဝုစ္စမာနော နာဒိယိ။ အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ နိက္ခမိတွာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ အလံကမ္မနိယေ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥဒါယိ, မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ အလံကမ္မနိယေ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ အလံကမ္မနိယေ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၄၄၄။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ အလံကမ္မနိယေ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေယျ, တမေနံ သဒ္ဓေယျဝစသာ ဥပါသိကာ ဒိသွာ တိဏ္ဏံ ဓမ္မာနံ အညတရေန ဝဒေယျ – ပါရာဇိကေန ဝါ သံဃာဒိသေသေန ဝါ ပါစိတ္တိယေန ဝါ, နိသဇ္ဇံ ဘိက္ခု ပဋိဇာနမာနော တိဏ္ဏံ ဓမ္မာနံ အညတရေန ကာရေတဗ္ဗော – ပါရာဇိကေန ဝါ သံဃာဒိသေသေန ဝါ ပါစိတ္တိယေန ဝါ ယေန ဝါ သာ သဒ္ဓေယျဝစသာ ဥပါသိကာ ဝဒေယျ, တေန သော ဘိက္ခု ကာရေတဗ္ဗော။ အယံ ဓမ္မော အနိယတော’’တိ။
မြန်֍ ၄၄၅။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
မာတုဂါမော နာမ မနုဿိတ္ထီ, န ယက္ခီ န ပေတီ န တိရစ္ဆာနဂတာ။ အန္တမသော တဒဟုဇာတာပိ ဒါရိကာ, ပဂေဝ မဟတ္တရီ။
ဧကော ဧကာယာတိ ဘိက္ခု စေဝ ဟောတိ မာတုဂါမော စ။
(ဝိ၊၁၊၂၈၇။)
ရဟော နာမ စက္ခုဿ ရဟော, သောတဿ ရဟော။ စက္ခုဿ ရဟောနာမ န သက္ကာ ဟောတိ အက္ခိံ ဝါ နိခဏီယမာနေ ဘမုကံ ဝါ ဥက္ခိပီယမာနေ သီသံ ဝါ ဥက္ခိပီယမာနေ ပဿိတုံ။ သောတဿ ရဟောနာမ န သက္ကာ ဟောတိ ပကတိကထာ သောတုံ။
ပဋိစ္ဆန္နံ နာမ အာသနံ ကုဋ္ဋေန ဝါ [ကုဍ္ဍေန ဝါ (သီ။ သျာ။)] ကဝါဋေန ဝါ ကိလဉ္ဇေန ဝါ သာဏိပါကာရေန ဝါ ရုက္ခေန ဝါ ထမ္ဘေန ဝါ ကောတ္ထဠိယာ ဝါ ယေန ကေနစိ ပဋိစ္ဆန္နံ ဟောတိ။
အလံကမ္မနိယေတိ သက္ကာ ဟောတိ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတုံ။
နိသဇ္ဇံကပ္ပေယျာတိ မာတုဂါမေ နိသိန္နေ ဘိက္ခု ဥပနိသိန္နော ဝါ ဟောတိ ဥပနိပန္နော ဝါ။ ဘိက္ခု နိသိန္နေ မာတုဂါမော ဥပနိသိန္နော ဝါ ဟောတိ ဥပနိပန္နော ဝါ။ ဥဘော ဝါ နိသိန္နာ ဟောန္တိ ဥဘော ဝါ နိပန္နာ။
သဒ္ဓေယျဝစသာ နာမ အာဂတဖလာ အဘိသမေတာဝိနီ ဝိညာတသာသနာ။
ဥပါသိကာ နာမ ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂတာ, ဓမ္မံ သရဏံ ဂတာ, သံဃံ သရဏံ ဂတာ။
ဒိသွာတိ ပဿိတွာ။
တိဏ္ဏံ ဓမ္မာနံ အညတရေန ဝဒေယျ – ပါရာဇိကေန ဝါ သံဃာဒိသေသေန ဝါ ပါစိတ္တိယေန ဝါ။ နိသဇ္ဇံ ဘိက္ခု ပဋိဇာနမာနော တိဏ္ဏံ ဓမ္မာနံ အညတရေန ကာရေတဗ္ဗော – ပါရာဇိကေန ဝါ သံဃာဒိသေသေန ဝါ ပါစိတ္တိယေန ဝါ။ ယေန ဝါ သာ သဒ္ဓေယျဝစသာ ဥပါသိကာ ဝဒေယျ တေန သော ဘိက္ခု ကာရေတဗ္ဗော။
မြန်֍ ၄၄၆။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော နိသိန္နော မာတုဂါမဿ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော’’တိ, သော စ တံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော နိသိန္နော မာတုဂါမဿ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော’’တိ, သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘သစ္စာဟံ နိသိန္နော, နော စ ခေါ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ’’န္တိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော
(ဝိ၊၁၊၂၈၈။)
နိသိန္နော မာတုဂါမဿ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော’’တိ, သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘နာဟံ နိသိန္နော, အပိစ ခေါ နိပန္နော’’တိ, နိပဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော နိသိန္နော မာတုဂါမဿ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော’’တိ, သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘နာဟံ နိသိန္နော အပိစ ခေါ ဌိတော’’တိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
မြန်֍ ၄၄၇။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော နိပန္နော မာတုဂါမဿ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော’’တိ, သော စ တံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော နိပန္နော မာတုဂါမဿ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော’’တိ, သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘သစ္စာဟံ နိပန္နော, နော စ ခေါ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိ’’န္တိ, နိပဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော နိပန္နော မာတုဂါမဿ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော’’တိ, သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘နာဟံ နိပန္နော, အပိစ ခေါ နိသိန္နော’’တိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော နိပန္နော မာတုဂါမဿ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝန္တော’’တိ, သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘နာဟံ နိပန္နော အပိစ ခေါ ဌိတော’’တိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
မြန်֍ ၄၄၈။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော နိသိန္နော မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇန္တော’’တိ, သော စ တံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… သစ္စာဟံ နိသိန္နော နော စ ခေါ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိန္တိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိသိန္နော အပိစ ခေါ နိပန္နောတိ, နိပဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိသိန္နော အပိစ ခေါ ဌိတောတိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော နိပန္နော မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇန္တော’’တိ, သော စ တံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… သစ္စာဟံ နိပန္နော, နော စ ခေါ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိန္တိ, နိပဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိပန္နော, အပိစ ခေါ နိသိန္နောတိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိပန္နော, အပိစ ခေါ ဌိတောတိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
မြန်֍ ၄၄၉။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ အလံကမ္မနိယေ
(ဝိ၊၁၊၂၈၉။)
နိသိန္နော’’တိ, သော စ တံ ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိသိန္နော အပိစ ခေါ နိပန္နောတိ, နိပဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိသိန္နော, အပိစ ခေါ ဌိတောတိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
မြန်֍ ၄၅၀။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ အလံကမ္မနိယေ နိပန္နော’’တိ, သော စ တံ ပဋိဇာနာတိ, နိပဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိပန္နော, အပိစ ခေါ နိသိန္နောတိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိပန္နော, အပိစ ခေါ ဌိတောတိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
အနိယတောတိ န နိယတော, ပါရာဇိကံ ဝါ သံဃာဒိသေသော ဝါ ပါစိတ္တိယံ ဝါ။
မြန်֍ ၄၅၁။ ဂမနံ ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ ဂမနံ ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇံ န ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ ဂမနံ ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိံ န ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော။ ဂမနံ ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇံ န ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိံ န ပဋိဇာနာတိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
ဂမနံ န ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ
ကာရေတဗ္ဗော။ ဂမနံ န ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇံ န ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ ဂမနံ န ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိံ န ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော။ ဂမနံ န ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇံ န ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိံ န ပဋိဇာနာတိ, န ကာရေတဗ္ဗောတိ။
ပဌမော အနိယတော နိဋ္ဌိတော။
၂။ ဒုတိယအနိယတသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၄၅၂။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ – ‘‘ဘဂဝတာ ပဋိက္ခိတ္တံ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ အလံကမ္မနိယေ နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေတု’’န္တိ တဿာယေဝ
(ဝိ၊၁၊၂၉၀။)
ကုမာရိကာယ သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေသိ ကာလယုတ္တံ သမုလ္လပန္တော ကာလယုတ္တံ ဓမ္မံ ဘဏန္တော။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ နိမန္တိတာ တံ ကုလံ အဂမာသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ တဿာယေဝ ကုမာရိကာယ သဒ္ဓိံ ဧကံ ဧကာယ ရဟော နိသိန္နံ။ ဒိသွာန အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ, ဘန္တေ, နစ္ဆန္နံ နပ္ပတိရူပံ ယံ အယျော မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေတိ။ ကိဉ္စာပိ, ဘန္တေ, အယျော အနတ္ထိကော တေန ဓမ္မေန, အပိစ ဒုဿဒ္ဓါပယာ အပ္ပသန္နာ မနုဿာ’’တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဝိသာခါယ မိဂါရမာတုယာ ဝုစ္စမာနော နာဒိယိ။ အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ နိက္ခမိတွာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥဒါယီ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ …ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥဒါယိ, မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၄၅၃။ ‘‘န ဟေဝ ခေါ ပန ပဋိစ္ဆန္နံ အာသနံ ဟောတိ နာလံ ကမ္မနိယံ, အလဉ္စ ခေါ ဟောတိ မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသိတုံ။ ယော ပန ဘိက္ခု တထာရူပေ အာသနေ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေယျ, တမေနံ သဒ္ဓေယျဝစသာ ဥပါသိကာ ဒိသွာ ဒွိန္နံ ဓမ္မာနံ အညတရေန ဝဒေယျ – သံဃာဒိသေသေန ဝါ ပါစိတ္တိယေန ဝါ။ နိသဇ္ဇံ ဘိက္ခု ပဋိဇာနမာနော ဒွိန္နံ ဓမ္မာနံ အညတရေန ကာရေတဗ္ဗော – သံဃာဒိသေသေန ဝါ ပါစိတ္တိယေန ဝါ။ ယေန ဝါ သာသဒ္ဓေယျဝစသာ ဥပါသိကာ ဝဒေယျ တေန သော ဘိက္ခု ကာရေတဗ္ဗော။ အယမ္ပိ ဓမ္မော အနိယတော’’တိ။
မြန်֍ ၄၅၄။ န ဟေဝခေါ ပန ပဋိစ္ဆန္နံ အာသနံ ဟောတီတိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ ဟောတိ ကုဋ္ဋေန ဝါ ကဝါဋေန ဝါ ကိလဉ္ဇေန ဝါ သာဏိပါကာရေန ဝါ ရုက္ခေန ဝါ ထမ္ဘေန ဝါ ကောတ္ထဠိယာ ဝါ ယေန ကေနစိ အပ္ပဋိစ္ဆန္နံ ဟောတိ။
(ဝိ၊၁၊၂၉၁။)
နာလံကမ္မနိယန္တိ န သက္ကာ ဟောတိ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတုံ။
အလဉ္စ ခေါ ဟောတိ မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသိတုန္တိ သက္ကာ ဟောတိ မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသိတုံ။
ယောပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
တထာရူပေ အာသနေတိ ဧဝရူပေ အာသနေ။
မာတုဂါမော နာမ မနုဿိတ္ထီ, န ယက္ခီ န ပေတီ န တိရစ္ဆာနဂတာ, ဝိညူ ပဋိဗလာ သုဘာသိတဒုဗ္ဘာသိတံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာဇာနိတုံ။
သဒ္ဓိန္တိ ဧကတော။
ဧကော ဧကာယာတိ ဘိက္ခု စေဝ ဟောတိ မာတုဂါမော စ။
ရဟော နာမ စက္ခုဿ ရဟော, သောတဿ ရဟော။ စက္ခုဿ ရဟော နာမ န သက္ကာ ဟောတိ အက္ခိံ ဝါ နိခဏီယမာနေ ဘမုကံ ဝါ ဥက္ခိပီယမာနေ သီသံ ဝါ ဥက္ခိပီယမာနေ ပဿိတုံ။ သောတဿ ရဟော နာမ န သက္ကာ ဟောတိ ပကတိကထာ သောတုံ။
နိသဇ္ဇံ ကပ္ပေယျာတိ မာတုဂါမေ နိသိန္နေ ဘိက္ခု ဥပနိသိန္နော ဝါ ဟောတိ ဥပနိပန္နော ဝါ။ ဘိက္ခု နိသိန္နေ မာတုဂါမော ဥပနိသိန္နော ဝါ ဟောတိ ဥပနိပန္နော ဝါ။ ဥဘော ဝါ နိသိန္နာ ဟောန္တိ ဥဘော ဝါ နိပန္နာ။
သဒ္ဓေယျဝစသာ နာမ အာဂတဖလာ အဘိသမေတာဝိနီ ဝိညာတသာသနာ။
ဥပါသိကာ နာမ ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂတာ, ဓမ္မံ သရဏံ ဂတာ, သံဃံ သရဏံ ဂတာ။
ဒိသွာတိ ပဿိတွာ။
ဒွိန္နံ ဓမ္မာနံ အညတရေန ဝဒေယျ သံဃာဒိသေသေန ဝါ ပါစိတ္တိယေန ဝါ။ နိသဇ္ဇံ ဘိက္ခု ပဋိဇာနမာနော ဒွိန္နံ ဓမ္မာနံ အညတရေန ကာရေတဗ္ဗော – သံဃာဒိသေသေန ဝါ ပါစိတ္တိယေန ဝါ။ ယေန ဝါ သာ သဒ္ဓေယျဝစသာ ဥပါသိကာ ဝဒေယျ, တေန သော ဘိက္ခု ကာရေတဗ္ဗော။
မြန်֍ ၄၅၅။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော နိသိန္နော မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇန္တော’’တိ, သော စ တံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော
(ဝိ၊၁၊၂၉၂။)
မယာ ဒိဋ္ဌော နိသိန္နော မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇန္တော’’တိ, သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘သစ္စာဟံ နိသိန္နော, နော စ ခေါ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိ’’န္တိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိသိန္နော, အပိစ ခေါ နိပန္နောတိ, နိပဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိသိန္နော, အပိစ ခေါ ဌိတောတိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော နိပန္နော မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇန္တော’’တိ, သော စ တံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… သစ္စာဟံ နိပန္နော, နော စ ခေါ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိန္တိ, နိပဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိပန္နော, အပိစ ခေါ နိသိန္နောတိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော …ပေ… နာဟံ နိပန္နော, အပိစ ခေါ ဌိတောတိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျဿ မယာ သုတံ နိသိန္နဿ မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသန္တဿာ’’တိ, သော စ တံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျဿ မယာ သုတံ နိသိန္နဿ မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသန္တဿာ’’တိ, သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘သစ္စာဟံ နိသိန္နော, နော စ ခေါ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသိ’’န္တိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိသိန္နော, အပိစ ခေါ နိပန္နောတိ, နိပဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိသိန္နော, အပိစ ခေါ ဌိတောတိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျဿ မယာ သုတံ နိပန္နဿ မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသန္တဿာ’’တိ, သော စ တံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… သစ္စာဟံ နိပန္နော နော စ ခေါ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ဝါစာဟိ ဩဘာသိန္တိ, နိပဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိပန္နော, အပိစ ခေါ နိသိန္နောတိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိပန္နော, အပိစ ခေါ ဌိတောတိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
မြန်֍ ၄၅၆။ သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိသိန္နော’’တိ, သော စ တံ ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိသိန္နော, အပိစ ခေါ နိပန္နောတိ, နိပဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိသိန္နော, အပိစ ခေါ ဌိတောတိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
(ဝိ၊၁၊၂၉၃။)
သာ စေ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အယျော မယာ ဒိဋ္ဌော မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဧကော ဧကာယ ရဟော နိပန္နော’’တိ, သော စ တံ ပဋိဇာနာတိ, နိပဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိပန္နော, အပိစ ခေါ နိသိန္နောတိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော…ပေ… နာဟံ နိပန္နော, အပိစ ခေါ ဌိတောတိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
အယမ္ပီတိ ပုရိမံ ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။
အနိယတောတိ န နိယတော, သံဃာဒိသေသော ဝါ ပါစိတ္တိယံ ဝါ။
မြန်֍ ၄၅၇။ ဂမနံ ပဋိဇာနာတိ နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနာတိ အာပတ္တိံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ ဂမနံ ပဋိဇာနာတိ နိသဇ္ဇံ န ပဋိဇာနာတိ အာပတ္တိံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ ဂမနံ ပဋိဇာနာတိ နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနာတိ အာပတ္တိံ န ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော။ ဂမနံ ပဋိဇာနာတိ နိသဇ္ဇံ န ပဋိဇာနာတိ အာပတ္တိံ န ပဋိဇာနာတိ, န ကာရေတဗ္ဗော။
ဂမနံ န ပဋိဇာနာတိ နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနာတိ အာပတ္တိံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ ဂမနံ န ပဋိဇာနာတိ နိသဇ္ဇံ န ပဋိဇာနာတိ အာပတ္တိံ ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ ဂမနံ န ပဋိဇာနာတိ နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနာတိ အာပတ္တိံ န ပဋိဇာနာတိ, နိသဇ္ဇာယ ကာရေတဗ္ဗော။ ဂမနံ န ပဋိဇာနာတိ နိသဇ္ဇံ န ပဋိဇာနာတိ အာပတ္တိံ န ပဋိဇာနာတိ, န ကာရေတဗ္ဗောတိ။
ဒုတိယော အနိယတော နိဋ္ဌိတော။
မြန်֍ ၄၅၈။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ အာယသ္မန္တော ဒွေ အနိယတာ ဓမ္မာ။ တတ္ထာယသ္မန္တေ ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’’? ဒုတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’’? တတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’’? ပရိသုဒ္ဓေတ္ထာယသ္မန္တော၊ တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အလံ ကမ္မနိယဉ္စေဝ, တထေဝ စ နဟေဝ ခေါ၊
အနိယတာ သုပညတ္တာ, ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌေန တာဒိနာတိ။
အနိယတကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၁၊၂၉၄။)
၄။ နိဿဂ္ဂိယကဏ္ဍံ
၁။ စီဝရဝဂ္ဂေါ
၁။ ပဌမကထိနသိက္ခာပဒံ
ဣမေ ခေါ ပနာယသ္မန္တော တိံသ နိဿဂ္ဂိယာ ပါစိတ္တိယာ
ဓမ္မာ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ။
မြန်֍ ၄၅၉။ တေနေ သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ ဂေါတမကေ စေတိယေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ တိစီဝရံ အနုညာတံ ဟောတိ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ တိစီဝရံ အနုညာတ’’န္တိ အညေနေဝ တိစီဝရေန ဂါမံ ပဝိသန္တိ, အညေန တိစီဝရေန အာရာမေ အစ္ဆန္တိ, အညေန တိစီဝရေန နဟာနံ ဩတရန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိရေကစီဝရံ ဓာရေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အတိရေကစီဝရံ ဓာရေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, အတိရေကစီဝရံ ဓာရေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၄၆၀။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အတိရေကစီဝရံ ဓာရေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၄၆၁။ [မဟာဝ။ ၃၄၇] တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ အတိရေကစီဝရံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ အာယသ္မာ စ အာနန္ဒော တံ စီဝရံ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဒါတုကာမော ဟောတိ။ အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော သာကေတေ ဝိဟရတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ – ‘န အတိရေကစီဝရံ ဓာရေတဗ္ဗ’န္တိ။ ဣဒဉ္စ မေ အတိရေကစီဝရံ ဥပ္ပန္နံ။ အဟဉ္စိမံ စီဝရံ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဒါတုကာမော။ အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော သာကေတေ ဝိဟရတိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော
(ဝိ၊၁၊၂၉၅။)
ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကီဝစိရံ ပနာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော အာဂစ္ဆိဿတီ’’တိ? ‘‘နဝမံ ဝါ, ဘဂဝါ, ဒိဝသံ ဒသမံ ဝါ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒသာဟပရမံ အတိရေကစီဝရံ ဓာရေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၄၆၂။ ‘‘နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိံ ဘိက္ခုနာ ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေ ဒသာဟပရမံ အတိရေကစီဝရံ ဓာရေတဗ္ဗံ။ တံ အတိက္ကာမယတော နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၄၆၃။ နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိန္တိ ဘိက္ခုနော စီဝရံ ကတံ ဝါ ဟောတိ နဋ္ဌံ ဝါ ဝိနဋ္ဌံ ဝါ ဒဍ္ဎံ ဝါ စီဝရာသာ ဝါ ဥပစ္ဆိန္နာ။
ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေတိ အဋ္ဌန္နံ မာတိကာနံ အညတရာယ မာတိကာယ ဥဗ္ဘတံ ဟောတိ, သံဃေန ဝါ အန္တရာ ဥဗ္ဘတံ ဟောတိ။
ဒသာဟပရမန္တိ ဒသာဟပရမတာ ဓာရေတဗ္ဗံ။
အတိရေကစီဝရံ နာမ အနဓိဋ္ဌိတံ အဝိကပ္ပိတံ။
စီဝရံ နာမ ဆန္နံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ, ဝိကပ္ပနုပဂံ ပစ္ဆိမံ။
တံ အတိက္ကာမယတော နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတီ[ဟောတီတိ ဣဒံ ပဒံ သဗ္ဗပေါတ္ထကေသု အတ္ထိ, သိက္ခာပဒေ ပန နတ္ထိ, ဧဝမုပရိပိ] တိ ဧကာဒသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ တေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ ဒသာဟာတိက္ကန္တံ နိဿဂ္ဂိယံ, ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ နိဿဋ္ဌစီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၆၄။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣဒံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော နိဿဂ္ဂိယံ သံဃဿ နိဿဋ္ဌံ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဒေယျာ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၂၉၆။)
မြန်֍ ၄၆၅။ တေန ဘိက္ခုနာ သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘‘ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ ဒသာဟာတိက္ကန္တံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ အာယသ္မန္တာနံ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ နိဿဋ္ဌစီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၆၆။ ‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ ဣဒံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော နိဿဂ္ဂိယံ အာယသ္မန္တာနံ နိဿဋ္ဌံ။ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ, အာယသ္မန္တာ ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဒေယျု’’န္တိ။
မြန်֍ ၄၆၇။ တေန ဘိက္ခုနာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ဣဒံ မေ, အာဝုသော, စီဝရံ ဒသာဟာတိက္ကန္တံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ တေန ဘိက္ခုနာ အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ နိဿဋ္ဌစီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ – ‘‘ဣမံ စီဝရံ အာယသ္မတော ဒမ္မီ’’တိ။
မြန်֍ ၄၆၈။ ဒသာဟာတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဒသာဟာတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဒသာဟာတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဓိဋ္ဌိတေ အဓိဋ္ဌိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိကပ္ပိတေ ဝိကပ္ပိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဒဍ္ဎေ ဒဍ္ဎသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
နိဿဂ္ဂိယံ စီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒသာဟာနတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒသာဟာနတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒသာဟာနတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၄၆၉။ အနာပတ္တိ အန္တောဒသာဟံ အဓိဋ္ဌေတိ, ဝိကပ္ပေတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ, ဝိနဿတိ, ဍယှတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
(ဝိ၊၁၊၂၉၇။)
မြန်֍ ၄၇၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နိဿဋ္ဌစီဝရံ န ဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, နိဿဋ္ဌစီဝရံ န ဒါတဗ္ဗံ။ ယော န ဒဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
ကထိနသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။
၂။ ဥဒေါသိတသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၄၇၁။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဟတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမန္တိ။ တာနိ စီဝရာနိ စိရံ နိက္ခိတ္တာနိ ကဏ္ဏကိတာနိ ဟောန္တိ။ တာနိ ဘိက္ခူ ဩတာပေန္တိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော တေ ဘိက္ခူ တာနိ စီဝရာနိ ဩတာပေန္တေ။ ဒိသွာန ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဿိမာနိ, အာဝုသော, စီဝရာနိ ကဏ္ဏကိတာနီ’’တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဟတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော တေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဟတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ ဘိက္ခူနံ ဟတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၄၇၂။ ‘‘နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိံ ဘိက္ခုနာ ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေ ဧကရတ္တမ္ပိ စေ ဘိက္ခု တိစီဝရေန ဝိပ္ပဝသေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
မြန်֍ ၄၇၃။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကောသမ္ဗိယံ ဂိလာနော ဟောတိ။ ဉာတကာ တဿ ဘိက္ခုနော သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသုံ – ‘‘အာဂစ္ဆတု ဘဒန္တော, မယံ, ဥပဋ္ဌဟိဿာမာ’’တိ။ ဘိက္ခူပိ ဧဝမာဟံသု –
(ဝိ၊၁၊၂၉၈။)
‘‘ဂစ္ဆာဝုသော, ဉာတကာ တံ ဥပဋ္ဌဟိဿန္တီ’’တိ။ သော ဧဝမာဟ – ‘‘ဘဂဝတာဝုသော, သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ – ‘န တိစီဝရေန ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗ’န္တိ။ အဟဉ္စမှိ ဂိလာနော။ န သက္ကောမိ တိစီဝရံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ နာဟံ ဂမိဿာမီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိလာနဿ ဘိက္ခုနော တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိံ ဒါတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဒါတဗ္ဗာ။ တေန ဂိလာနေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ, ဘန္တေ, ဂိလာနော။ န သက္ကောမိ တိစီဝရံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ သောဟံ, ဘန္တေ, သံဃံ တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
မြန်֍ ၄၇၄။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော။ န သက္ကောတိ တိစီဝရံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ သော သံဃံ တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော။ န သက္ကောတိ တိစီဝရံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ သော သံဃံ တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိံ ယာစတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိယာ ဒါနံ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘ဒိန္နာ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၄၇၅။ ‘‘နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိံ ဘိက္ခုနာ ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေ ဧကရတ္တမ္ပိ စေ ဘိက္ခု တိစီဝရေန ဝိပ္ပဝသေယျ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၄၇၆။ ‘‘နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိန္တိ ဘိက္ခုနော စီဝရံ ကတံ ဝါ ဟောတိ နဋ္ဌံ ဝါ ဝိနဋ္ဌံ ဝါ ဒဍ္ဎံ ဝါ စီဝရာသာ ဝါ ဥပစ္ဆိန္နာ။
(ဝိ၊၁၊၂၉၉။)
ဥဗ္ဘတသ္မိံကထိနေတိ အဋ္ဌန္နံ မာတိကာနံ အညတရာယ မာတိကာယ ဥဗ္ဘတံ ဟောတိ, သံဃေန ဝါ အန္တရာ ဥဗ္ဘတံ ဟောတိ။
ဧကရတ္တမ္ပိ စေ ဘိက္ခု တိစီဝရေန ဝိပ္ပဝသေယျာတိ သံဃာဋိယာ ဝါ ဥတ္တရာသင်္ဂေန ဝါ အန္တရဝါသကေန ဝါ။
အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာတိ ဌပေတွာ ဘိက္ခုသမ္မုတိံ။
နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတီတိ သဟ အရုဏုဂ္ဂမနာ [အရုဏုဂ္ဂမနေန (သီ။ သျာ။)] နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ ရတ္တိဝိပ္ပဝုတ္ထံ [ရတ္တိံ ဝိပ္ပဝုတ္ထံ (သီ။)] အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ နိဿဂ္ဂိယံ, ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၄၇၇။ ဂါမော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ နိဝေသနံ ဧကူပစာရံ နာနူပစာရံ။ ဥဒေါသိတော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ အဋ္ဋော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ မာဠော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ ပါသာဒေါ ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ ဟမ္မိယံ ဧကူပစာရံ နာနူပစာရံ။ နာဝါ ဧကူပစာရာ နာနူပစာရာ။ သတ္ထော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ ခေတ္တံ ဧကူပစာရံ နာနူပစာရံ။ ဓညကရဏံ ဧကူပစာရံ နာနူပစာရံ။ အာရာမော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ ဝိဟာရော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ ရုက္ခမူလံ ဧကူပစာရံ နာနူပစာရံ။ အဇ္ဈောကာသော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။
မြန်֍ ၄၇၈။ ဂါမော ဧကူပစာရော နာမ ဧကကုလဿ ဂါမော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ။ အန္တောဂါမေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောဂါမေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ယသ္မိံ ဃရေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဃရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၇၉။ နာနာကုလဿ ဂါမော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ။ ယသ္မိံ ဃရေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဃရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ သဘာယေ ဝါ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ သဘာယံ ဂစ္ဆန္တေန ဟတ္ထပါသေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သဘာယေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ သဘာယေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သဘာယေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ယသ္မိံ ဃရေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဃရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
(ဝိ၊၁၊၃၀၀။)
မြန်֍ ၄၈၀။ ဧကကုလဿ နိဝေသနံ ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တဉ္စ, နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ အန္တောနိဝေသနေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောနိဝေသနေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တံ ဟောတိ, ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၈၁။ နာနာကုလဿ နိဝေသနံ ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တဉ္စ, နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တံ ဟောတိ, ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၈၂။ ဧကကုလဿ ဥဒေါသိတော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ, နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ အန္တောဥဒေါသိတေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောဥဒေါသိတေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၈၃။ နာနာကုလဿ ဥဒေါသိတော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ, နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၈၄။ ဧကကုလဿ အဋ္ဋော ဟောတိ, အန္တောအဋ္ဋေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောအဋ္ဋေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ အဋ္ဋော ဟောတိ, နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၈၅။ ဧကကုလဿ မာဠော ဟောတိ, အန္တောမာဠေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောမာဠေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ မာဠော ဟောတိ နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ, ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၈၆။ ဧကကုလဿ ပါသာဒေါ ဟောတိ, အန္တောပါသာဒေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောပါသာဒေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ ပါသာဒေါ ဟောတိ,
(ဝိ၊၁၊၃၀၁။)
နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၈၇။ ဧကကုလဿ ဟမ္မိယံ ဟောတိ။ အန္တောဟမ္မိယေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောဟမ္မိယေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ ဟမ္မိယံ ဟောတိ, နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၈၈။ ဧကကုလဿ နာဝါ ဟောတိ။ အန္တောနာဝါယ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောနာဝါယ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ နာဝါ ဟောတိ နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ ယသ္မိံ ဩဝရကေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဩဝရကေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၈၉။ ဧကကုလဿ သတ္ထော ဟောတိ။ သတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ သတ္တဗ္ဘန္တရာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗာ, ပဿတော အဗ္ဘန္တရံ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ သတ္ထော ဟောတိ, သတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၉၀။ ဧကကုလဿ ခေတ္တံ ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တဉ္စ။ အန္တောခေတ္တေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောခေတ္တေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တံ ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ ခေတ္တံ ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တဉ္စ။ အန္တောခေတ္တေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ ဒွါရမူလေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တံ ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၉၁။ ဧကကုလဿ ဓညကရဏံ ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တဉ္စ။ အန္တောဓညကရဏေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောဓညကရဏေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တံ ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ ဓညကရဏံ ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တဉ္စ။ အန္တောဓညကရဏေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ ဒွါရမူလေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တံ ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၉၂။ ဧကကုလဿ အာရာမော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ။ အန္တောအာရာမေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောအာရာမေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ အာရာမော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ။ အန္တောအာရာမေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ ဒွါရမူလေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
(ဝိ၊၁၊၃၀၂။)
မြန်֍ ၄၉၃။ ဧကကုလဿ ဝိဟာရော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ။ အန္တောဝိဟာရေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောဝိဟာရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ယသ္မိံ ဝိဟာရေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ ဝိဟာရော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ။ ယသ္မိံ ဝိဟာရေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ယသ္မိံ ဝိဟာရေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၄၉၄။ ဧကကုလဿ ရုက္ခမူလံ ဟောတိ, ယံ မဇ္ဈနှိကေ ကာလေ သမန္တာ ဆာယာ ဖရတိ, အန္တောဆာယာယ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောဆာယာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ ရုက္ခမူလံ ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။
အဇ္ဈောကာသော ဧကူပစာရော နာမ အဂါမကေ အရညေ သမန္တာ သတ္တဗ္ဘန္တရာ ဧကူပစာရော, တတော ပရံ နာနူပစာရော။
မြန်֍ ၄၉၅။ ဝိပ္ပဝုတ္ထေ ဝိပ္ပဝုတ္ထသညီ အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဝိပ္ပဝုတ္ထေ ဝေမတိကော, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဝိပ္ပဝုတ္ထေ အဝိပ္ပဝုတ္ထသညီ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အပ္ပစ္စုဒ္ဓဋေ ပစ္စုဒ္ဓဋသညီ…ပေ… အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ… အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ… အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ… အဒဍ္ဎေ ဒဍ္ဎသညီ…ပေ… အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
နိဿဂ္ဂိယံ စီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဝိပ္ပဝုတ္ထေ ဝိပ္ပဝုတ္ထသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဝိပ္ပဝုတ္ထေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဝိပ္ပဝုတ္ထေ အဝိပ္ပဝုတ္ထသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၄၉၆။ အနာပတ္တိ အန္တောအရုဏေ ပစ္စုဒ္ဓရတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ, ဝိနဿတိ, ဍယှတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဥဒေါသိတသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။
(ဝိ၊၁၊၃၀၃။)
၃။ တတိယကထိနသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၄၉၇။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော အကာလစီဝရံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ တဿ တံ စီဝရံ ကယိရမာနံ နပ္ပဟောတိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု တံ စီဝရံ ဥဿာပေတွာ ပုနပ္ပုနံ ဝိမဇ္ဇတိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော တံ ဘိက္ခုံ တံ စီဝရံ ဥဿာပေတွာ ပုနပ္ပုနံ ဝိမဇ္ဇန္တံ။ ဒိသွာန ယေန သော ဘိက္ခု တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ တွံ, ဘိက္ခု, ဣမံ စီဝရံ ဥဿာပေတွာ ပုနပ္ပုနံ ဝိမဇ္ဇသီ’’တိ? ‘‘ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, အကာလစီဝရံ ဥပ္ပန္နံ။ ကယိရမာနံ နပ္ပဟောတိ။ တေနာဟံ ဣမံ စီဝရံ ဥဿာပေတွာ ပုနပ္ပုနံ ဝိမဇ္ဇာမီ’’တိ။ ‘‘အတ္ထိ ပန တေ, ဘိက္ခု, စီဝရပစ္စာသာ’’တိ? ‘‘အတ္ထိ, ဘဂဝါ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ, ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရပစ္စာသာ နိက္ခိပိတု’’န္တိ။
မြန်֍ ၄၉၈။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ အနုညာတံ အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရပစ္စာသာ နိက္ခိပိတု’’န္တိ အကာလစီဝရာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အတိရေကမာသံ နိက္ခိပန္တိ။ တာနိ စီဝရာနိ စီဝရဝံသေ ဘဏ္ဍိကာဗဒ္ဓါနိ တိဋ္ဌန္တိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော တာနိ စီဝရာနိ စီဝရဝံသေ ဘဏ္ဍိကာဗဒ္ဓါနိ တိဋ္ဌန္တေ။ ဒိသွာန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကဿိမာနိ, အာဝုသော, စီဝရာနိ စီဝရဝံသေ ဘဏ္ဍိကာဗဒ္ဓါနိ တိဋ္ဌန္တီ’’တိ? ‘‘အမှာကံ, အာဝုသော, အကာလစီဝရာနိ စီဝရပစ္စာသာ နိက္ခိတ္တာနီ’’တိ။ ‘‘ကီဝစိရံ ပနာဝုသော, ဣမာနိ စီဝရာနိ နိက္ခိတ္တာနီ’’တိ? ‘‘အတိရေကမာသံ, အာဝုသော’’တိ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အတိရေကမာသံ နိက္ခိပိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော တေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အတိရေကမာသံ နိက္ခိပန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အတိရေကမာသံ နိက္ခိပိဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
(ဝိ၊၁၊၃၀၄။)
မြန်֍ ၄၉၉။ ‘‘နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိံဘိက္ခုနာ ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေ ဘိက္ခုနော ပနေဝ အကာလစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ, အာကင်္ခမာနေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခိပ္ပမေဝ ကာရေတဗ္ဗံ။ နောစဿ ပါရိပူရိ, မာသပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တံ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ ဦနဿ ပါရိပူရိယာ သတိယာ ပစ္စာသာယ။ တတော စေ ဥတ္တရိ [ဥတ္တရိံ (သီ။ သျာ။)] နိက္ခိပေယျ, သတိယာပိ ပစ္စာသာယ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၀၀။ နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိန္တိ ဘိက္ခုနော စီဝရံ ကတံ ဝါ ဟောတိ နဋ္ဌံ ဝါ ဝိနဋ္ဌံ ဝါ ဒဍ္ဎံ ဝါ စီဝရာသာ ဝါ ဥပစ္ဆိန္နာ။
ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေတိ အဋ္ဌန္နံ မာတိကာနံ အညတရာယ မာတိကာယ ဥဗ္ဘတံ ဟောတိ, သံဃေန ဝါ အန္တရာ ဥဗ္ဘတံ ဟောတိ။
အကာလစီဝရံ နာမ အနတ္ထတေ ကထိနေ ဧကာဒသမာသေ ဥပ္ပန္နံ, အတ္ထတေ ကထိနေ သတ္တမာသေ ဥပ္ပန္နံ, ကာလေပိ အာဒိဿ ဒိန္နံ, ဧတံ အကာလစီဝရံ နာမ။
ဥပ္ပဇ္ဇေယျာတိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ သံဃတော ဝါ ဂဏတော ဝါ ဉာတိတော ဝါ မိတ္တတော ဝါ ပံသုကူလံ ဝါ အတ္တနော ဝါ ဓနေန။
အာကင်္ခမာနေနာတိ ဣစ္ဆမာနေန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။
ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခိပ္ပမေဝ ကာရေတဗ္ဗန္တိ ဒသာဟာ ကာရေတဗ္ဗံ။
နော စဿ ပါရိပူရီတိ ကယိရမာနံ နပ္ပဟောတိ။
မာသပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တံ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗန္တိ မာသပရမတာ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။
ဦနဿ ပါရိပူရိယာတိ ဦနဿ ပါရိပူရတ္ထာယ။
သတိယာ ပစ္စာသာယာတိ ပစ္စာသာ ဟောတိ သံဃတော ဝါ ဂဏတော ဝါ ဉာတိတော ဝါ မိတ္တတော ဝါ ပံသုကူလံ ဝါ အတ္တနော ဝါ ဓနေန။
တတော စေ ဥတ္တရိ နိက္ခိပေယျ သတိယာပိ ပစ္စာသာယာတိ တဒဟုပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဒသာဟာ ကာရေတဗ္ဗံ။ ဒွီဟုပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဒသာဟာ ကာရေတဗ္ဗံ။ တီဟုပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ…ပေ… စတူဟုပ္ပန္နေ… ပဉ္စာဟုပ္ပန္နေ… ဆာဟုပ္ပန္နေ… သတ္တာဟုပ္ပန္နေ…
(ဝိ၊၁၊၃၀၅။)
အဋ္ဌာဟုပ္ပန္နေ… နဝါဟုပ္ပန္နေ… ဒသာဟုပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဒသာဟာ ကာရေတဗ္ဗံ။ ဧကာဒသေ ဥပ္ပန္နေ…ပေ… ဒွါဒသေ ဥပ္ပန္နေ… တေရသေ ဥပ္ပန္နေ… စုဒ္ဒသေ ဥပ္ပန္နေ… ပန္နရသေ ဥပ္ပန္နေ… သောဠသေ ဥပ္ပန္နေ… သတ္တရသေ ဥပ္ပန္နေ… အဋ္ဌာရသေ ဥပ္ပန္နေ… ဧကူနဝီသေ ဥပ္ပန္နေ… ဝီသေ ဥပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဒသာဟာ ကာရေတဗ္ဗံ။ ဧကဝီသေ ဥပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, နဝါဟာ ကာရေတဗ္ဗံ။ ဒွါဝီသေ ဥပ္ပန္နေ…ပေ… တေဝီသေ ဥပ္ပန္နေ… စတုဝီသေ ဥပ္ပန္နေ… ပဉ္စဝီသေ ဥပ္ပန္နေ… ဆဗ္ဗီသေ ဥပ္ပန္နေ… သတ္တဝီသေ ဥပ္ပန္နေ… အဋ္ဌဝီသေ ဥပ္ပန္နေ… ဧကူနတိံသေ ဥပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧကာဟံ ကာရေတဗ္ဗံ… တိံသေ ဥပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တဒဟေဝ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ ဝိကပ္ပေတဗ္ဗံ ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗံ။ နော စေ အဓိဋ္ဌေယျ ဝါ ဝိကပ္ပေယျ ဝါ ဝိဿဇ္ဇေယျ ဝါ, ဧကတိံသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, အကာလစီဝရံ မာသာတိက္ကန္တံ နိဿဂ္ဂိယံ, ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
ဝိသဘာဂေ ဥပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ရတ္တိယော စ သေသာ ဟောန္တိ, န အကာမာ ကာရေတဗ္ဗံ။
မြန်֍ ၅၀၁။ မာသာတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ မာသာတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ မာသာတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဓိဋ္ဌိတေ အဓိဋ္ဌိတသညီ…ပေ… အဝိကပ္ပိတေ ဝိကပ္ပိတသညီ… အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ… အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ… အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ… အဒဍ္ဎေ ဒဍ္ဎသညီ… အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
နိဿဂ္ဂိယံ စီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ မာသာနတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ မာသာနတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ မာသာနတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၅၀၂။ အနာပတ္တိ အန္တောမာသေ အဓိဋ္ဌေတိ, ဝိကပ္ပေတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ, ဝိနဿတိ, ဍယှတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
တတိယကထိနသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ။
(ဝိ၊၁၊၃၀၆။)
၄။ ပုရာဏစီဝရသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၀၃။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော ဥဒါယိဿ ပုရာဏဒုတိယိကာ ဘိက္ခုနီသု ပဗ္ဗဇိတာ ဟောတိ။ သာ အာယသ္မတော ဥဒါယိဿ သန္တိကေ အဘိက္ခဏံ အာဂစ္ဆတိ။ အာယသ္မာပိ ဥဒါယီ တဿာ ဘိက္ခုနိယာ သန္တိကေ အဘိက္ခဏံ ဂစ္ဆတိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ တဿာ ဘိက္ခုနိယာ သန္တိကေ ဘတ္တဝိဿဂ္ဂံ ကရောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန သာ ဘိက္ခုနီ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တဿာ ဘိက္ခုနိယာ ပုရတော အင်္ဂဇာတံ ဝိဝရိတွာ အာသနေ နိသီဒိ။ သာပိ ခေါ ဘိက္ခုနီ အာယသ္မတော ဥဒါယိဿ ပုရတော အင်္ဂဇာတံ ဝိဝရိတွာ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ သာရတ္တော တဿာ ဘိက္ခုနိယာ အင်္ဂဇာတံ ဥပနိဇ္ဈာယိ။ တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ တံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘဂိနိ, ဥဒကံ အာဟရ, အန္တရဝါသကံ ဓောဝိဿာမီ’’တိ။ ‘‘အာဟရယျ, အဟမေဝ ဓောဝိဿာမီ’’တိ တံ အသုစိံ ဧကဒေသံ မုခေန အဂ္ဂဟေသိ ဧကဒေသံ အင်္ဂဇာတေ ပက္ခိပိ။ သာ တေန ဂဗ္ဘံ ဂဏှိ။ ဘိက္ခုနိယော ဧဝမာဟံသု – ‘‘အဗြဟ္မစာရိနီ အယံ ဘိက္ခုနီ, ဂဗ္ဘိနီ’’တိ။ ‘‘နာဟံ, အယျေ, အဗြဟ္မစာရိနီ’’တိ ဘိက္ခုနီနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခုနိယော ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျော ဥဒါယီ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ဓောဝါပေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ဓောဝါပေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥဒါယိ, ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ဓောဝါပေသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတိကာ တေ, ဥဒါယိ, အညာတိကာ’’တိ? ‘‘အညာတိကာ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကော, မောဃပုရိသ, အညာတိကာယ န ဇာနာတိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ ပါသာဒိကံ ဝါ အပါသာဒိကံ ဝါ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ဓောဝါပေဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
(ဝိ၊၁၊၃၀၇။)
မြန်֍ ၅၀၄။ ‘‘ယောပန ဘိက္ခု အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ဓောဝါပေယျ ဝါ ရဇာပေယျ ဝါ အာကောဋာပေယျ ဝါ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၀၅။ ယောပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
အညာတိကာ နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓါ။
ဘိက္ခုနီ နာမ ဥဘတောသံဃေ ဥပသမ္ပန္နာ။
ပုရာဏစီဝရံ နာမ သကိံ နိဝတ္ထမ္ပိ သကိံ ပါရုတမ္ပိ။
ဓောဝါတိ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဓောတံ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ ရဇာတိ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ရတ္တံ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ အာကောဋေဟီတိ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သကိံ ပါဏိပ္ပဟာရံ ဝါ မုဂ္ဂရပ္ပဟာရံ ဝါ ဒိန္နေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, ပုရာဏစီဝရံ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဓောဝါပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၅၀၆။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ဓောဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ဓောဝါပေတိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ဓောဝါပေတိ အာကောဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ဓောဝါပေတိ ရဇာပေတိ အာကောဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ရဇာပေတိ အာကောဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ရဇာပေတိ ဓောဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ရဇာပေတိ အာကောဋာပေတိ ဓောဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
(ဝိ၊၁၊၃၀၈။)
အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ အာကောဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ အာကောဋာပေတိ ဓောဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ အာကောဋာပေတိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ အာကောဋာပေတိ ဓောဝါပေတိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
အညာတိကာယ ဝေမတိကော…ပေ… အညာတိကာယ ဉာတိကသညီ…ပေ… အညဿ ပုရာဏစီဝရံ ဓောဝါပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ ဓောဝါပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာယ ဓောဝါပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ အညာတိကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ ဉာတိကသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၅၀၇။ အနာပတ္တိ ဉာတိကာယ ဓောဝန္တိယာ အညာတိကာ ဒုတိယာ ဟောတိ, အဝုတ္တာ ဓောဝတိ, အပရိဘုတ္တံ ဓောဝါပေတိ, စီဝရံ ဌပေတွာ အညံ ပရိက္ခာရံ ဓောဝါပေတိ, သိက္ခမာနာယ, သာမဏေရိယာ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ပုရာဏစီဝရသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။
၅။ စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၀၈။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ။ အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သာဝတ္ထိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ သာဝတ္ထိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပ္ပဋိက္ကန္တာ ယေန အန္ဓဝနံ တေနုပသင်္ကမိ ဒိဝါဝိဟာရာယ။ အန္ဓဝနံ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသီဒိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန စောရာ ကတကမ္မာ ဂါဝိံ ဝဓိတွာ မံသံ ဂဟေတွာ အန္ဓဝနံ ပဝိသိံသု။ အဒ္ဒသာ ခေါ စောရဂါမဏိကော ဥပ္ပလဝဏ္ဏံ ဘိက္ခုနိံ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ
(ဝိ၊၁၊၃၀၉။)
ဒိဝါဝိဟာရံ နိသိန္နံ။ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သစေ မေ ပုတ္တဘာတုကာ ပဿိဿန္တိ ဝိဟေဌိဿန္တိ ဣမံ ဘိက္ခုနိ’’န္တိ အညေန မဂ္ဂေန အဂမာသိ။ အထ ခေါ သော စောရဂါမဏိကော မံသေ ပက္ကေ ဝရမံသာနိ ဂဟေတွာ ပဏ္ဏပုဋံ [ပဏ္ဏေန ပုဋံ (သျာ။)] ဗန္ဓိတွာ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝိဒူရေ ရုက္ခေ အာလဂ္ဂေတွာ – ‘‘ယော ပဿတိ သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ဒိန္နံယေဝ ဟရတူ’’တိ, ဝတွာ ပက္ကာမိ။ အဿောသိ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ သမာဓိမှာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ တဿ စောရဂါမဏိကဿ ဣမံ ဝါစံ ဘာသမာနဿ။ အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ တံ မံသံ ဂဟေတွာ ဥပဿယံ အဂမာသိ။ အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန တံ မံသံ သမ္ပာဒေတွာ ဥတ္တရာသင်္ဂေန ဘဏ္ဍိကံ ဗန္ဓိတွာ ဝေဟာသံ အဗ္ဘုဂ္ဂန္တွာ ဝေဠုဝနေ ပစ္စုဋ္ဌာသိ [ပစ္စုပဋ္ဌာသိ (?)]။
တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌော ဟောတိ။ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဩဟိယျကော ဟောတိ ဝိဟာရပါလော။ အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ ယေနာယသ္မာ ဥဒါယီ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ’’တိ? ‘‘ပဝိဋ္ဌော, ဘဂိနိ, ဘဂဝါ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယာ’’တိ။ ‘‘ဣမံ, ဘန္တေ, မံသံ ဘဂဝတော ဒေဟီ’’တိ။ ‘‘သန္တပ္ပိတော တယာ, ဘဂိနိ, ဘဂဝါ မံသေန။ သစေ မေ တွံ အန္တရဝါသကံ ဒဒေယျာသိ, ဧဝံ အဟမ္ပိ သန္တပ္ပိတော ဘဝေယျံ အန္တရဝါသကေနာ’’တိ။ ‘‘မယံ ခေါ, ဘန္တေ, မာတုဂါမာ နာမ ကိစ္ဆလာဘာ။ ဣဒဉ္စ မေ အန္တိမံ ပဉ္စမံ စီဝရံ။ နာဟံ ဒဿာမီ’’တိ။ ‘‘သေယျထာပိ, ဘဂိနိ, ပုရိသော ဟတ္ထိံ ဒတွာ ကစ္ဆေ သဇ္ဇေယျ [ဝိဿဇ္ဇေယျ (သျာ။)] ဧဝမေဝ ခေါ တွံ ဘဂိနိ ဘဂဝတော မံသံ ဒတွာ မယိ အန္တရဝါသကေ သဇ္ဇသီ’’တိ [အန္တရဝါသကံ န သဇ္ဇသီတိ (က။), မယှံ အန္တရဝါသကံ ဝိဿဇ္ဇေဟီတိ (သျာ။)]။ အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ အာယသ္မတာ ဥဒါယိနာ နိပ္ပီဠိယမာနာ အန္တရဝါသကံ ဒတွာ ဥပဿယံ အဂမာသိ။ ဘိက္ခုနိယော ဥပ္ပလဝဏ္ဏာယ ဘိက္ခုနိယာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိယော ဥပ္ပလဝဏ္ဏံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကဟံ တေ, အယျေ, အန္တရဝါသကော’’တိ? ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခုနိယော ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျော ဥဒါယီ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေဿတိ ကိစ္ဆလာဘော မာတုဂါမော’’တိ။ အထ ခေါ တာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေဿတီ’’တိ!
(ဝိ၊၁၊၃၁၀။)
အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥဒါယိ, ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတိကာ တေ, ဥဒါယိ, အညာတိကာ’’တိ? ‘‘အညာတိကာ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကော, မောဃပုရိသ, အညာတိကာယ န ဇာနာတိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ သန္တံ ဝါ အသန္တံ ဝါ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထတော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေဿသိ! နေတံ မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၀၉။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထတော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
မြန်֍ ၅၁၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ ဘိက္ခုနီနံ ပါရိဝတ္တကစီဝရံ န ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ။ ဘိက္ခုနိယော ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျာ အမှာကံ ပါရိဝတ္တကစီဝရံ န ပဋိဂ္ဂဟေဿန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တာသံ ဘိက္ခုနီနံ ဥဇ္ဈာယန္တီနံ ခိယျန္တီနံ ဝိပါစေန္တီနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသု။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စန္နံ ပါရိဝတ္တကံ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ – ဘိက္ခုဿ, ဘိက္ခုနိယာ, သိက္ခမာနာယ, သာမဏေရဿ, သာမဏေရိယာ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ပါရိဝတ္တကံ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ။
မြန်֍ ၅၁၁။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထတော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ, အညတြ ပါရိဝတ္တကာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၁၂။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
အညာတိကာ နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓါ။
ဘိက္ခုနီ နာမ ဥဘတောသံဃေ ဥပသမ္ပန္နာ။
(ဝိ၊၁၊၃၁၁။)
စီဝရံ နာမ ဆန္နံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ ဝိကပ္ပနုပဂံ ပစ္ဆိမံ။
အညတြ ပါရိဝတ္တကာတိ ဌပေတွာ ပါရိဝတ္တကံ။
ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထတော ပဋိဂ္ဂဟိတံ, အညတြ ပါရိဝတ္တကာ, နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၅၁၃။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အညတြ ပါရိဝတ္တကာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ ဝေမတိကော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အညတြ ပါရိဝတ္တကာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ ဉာတိကသညီ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အညတြ ပါရိဝတ္တကာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဧကတောဥပသမ္ပန္နာယ ဟတ္ထတော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အညတြ ပါရိဝတ္တကာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ အညာတိကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ ဉာတိကသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၅၁၄။ အနာပတ္တိ ဉာတိကာယ, ပါရိဝတ္တကံ ပရိတ္တေန ဝါ ဝိပုလံ, ဝိပုလေန ဝါ ပရိတ္တံ, ဘိက္ခု ဝိဿာသံ ဂဏှာတိ, တာဝကာလိကံ ဂဏှာတိ, စီဝရံ ဌပေတွာ အညံ ပရိက္ခာရံ ဂဏှာတိ, သိက္ခမာနာယ, သာမဏေရိယာ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။
၆။ အညာတကဝိညတ္တိသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၁၅။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ပဋ္ဋော [ပဋ္ဌော (သျာ။ က။)] ဟောတိ ဓမ္မိံ ကထံ ကာတုံ။ အထ ခေါ အညတရော သေဋ္ဌိပုတ္တော ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော
(ဝိ၊၁၊၃၁၂။)
တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ တံ သေဋ္ဌိပုတ္တံ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ သော သေဋ္ဌိပုတ္တော အာယသ္မတာ ဥပနန္ဒေန သကျပုတ္တေန ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝဒေယျာထ, ဘန္တေ, ယေန အတ္ထော။ ပဋိဗလာ မယံ အယျဿ ဒါတုံ ယဒိဒံ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရ’’န္တိ။ ‘‘သစေ မေ တွံ, အာဝုသော, ဒါတုကာမောသိ, ဣတော ဧကံ သာဋကံ ဒေဟီ’’တိ။ ‘‘အမှာကံ ခေါ, ဘန္တေ, ကုလပုတ္တာနံ ကိသ္မိံ ဝိယ ဧကသာဋကံ ဂန္တုံ။ အာဂမေဟိ, ဘန္တေ, ယာဝ ဃရံ ဂစ္ဆာမိ။ ဃရံ ဂတော ဣတော ဝါ ဧကံ သာဋကံ ပဟိဏိဿာမိ ဣတော ဝါ သုန္ဒရတရ’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တံ သေဋ္ဌိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ ‘‘သစေ မေ တွံ အာဝုသော ဒါတုကာမောသိ ဣတော ဧကံ သာဋကံ ဒေဟီ’’တိ။ အမှာကံ ခေါ ဘန္တေ ကုလပုတ္တာနံ ကိသ္မိံ ဝိယ ဧကသာဋကံ ဂန္တုံ, အာဂမေဟိ ဘန္တေ ယာဝ ဃရံ ဂစ္ဆာမိ, ဃရံ ဂတော ဣတော ဝါ ဧကံ သာဋကံ ပဟိဏိဿာမိ ဣတော ဝါ သုန္ဒရတရန္တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တံ သေဋ္ဌိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ ‘‘သစေ မေ တွံ အာဝုသော ဒါတုကာမောသိ, ဣတော ဧကံ သာဋကံ ဒေဟီ’’တိ။ အမှာကံ ခေါ ဘန္တေ ကုလပုတ္တာနံ ကိသ္မိံ ဝိယ ဧကသာဋကံ ဂန္တုံ, အာဂမေဟိ ဘန္တေ ယာဝ ဃရံ ဂစ္ဆာမိ, ဃရံ ဂတော ဣတော ဝါ ဧကံ သာဋကံ ပဟိဏိဿာမိ ဣတော ဝါ သုန္ဒရတရန္တိ။ ‘‘ကိံ ပန တယာ, အာဝုသော, အဒါတုကာမေန ပဝါရိတေန ယံ တွံ ပဝါရေတွာ န ဒေသီ’’တိ။
အထ ခေါ သော သေဋ္ဌိပုတ္တော အာယသ္မတာ ဥပနန္ဒေန သကျပုတ္တေန နိပ္ပီဠိယမာနော ဧကံ သာဋကံ ဒတွာ အဂမာသိ။ မနုဿာ တံ သေဋ္ဌိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ တွံ အယျော ဧကသာဋကော အာဂစ္ဆသီ’’တိ? အထ ခေါ သော သေဋ္ဌိပုတ္တော တေသံ မနုဿာနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘မဟိစ္ဆာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အသန္တုဋ္ဌာ။ နယိမေသံ သုကရာ ဓမ္မနိမန္တနာပိ ကာတုံ [နယိမေ သုကရာ ဓမ္မနိမန္တနာယပိ ကာတုံ (သျာ။)]။ ကထဉှိ နာမ သေဋ္ဌိပုတ္တေန ဓမ္မနိမန္တနာယ ကယိရမာနာယ သာဋကံ ဂဟေဿန္တီ’’တိ!
(ဝိ၊၁၊၃၁၃။)
အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော သေဋ္ဌိပုတ္တံ စီဝရံ ဝိညာပေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, သေဋ္ဌိပုတ္တံ စီဝရံ ဝိညာပေသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတကော တေ, ဥပနန္ဒ, အညာတကော’’တိ? ‘‘အညာတကော, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကော, မောဃပုရိသ, အညာတကဿ န ဇာနာတိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ သန္တံ ဝါ အသန္တံ ဝါ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, အညာတကံ သေဋ္ဌိပုတ္တံ စီဝရံ ဝိညာပေဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၁၆။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ စီဝရံ ဝိညာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
မြန်֍ ၅၁၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သာကေတာ သာဝတ္ထိံ ၂ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ အန္တရာမဂ္ဂေ စောရာ နိက္ခမိတွာ တေ ဘိက္ခူ အစ္ဆိန္ဒိံသု။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ ပဋိက္ခိတ္တံ အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ စီဝရံ ဝိညာပေတု’’န္တိ, ကုက္ကုစ္စာယန္တာ န ဝိညာပေသုံ။ ယထာနဂ္ဂါဝ သာဝတ္ထိံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူ အဘိဝါဒေန္တိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘သုန္ဒရာ ခေါ ဣမေ, အာဝုသော, အာဇီဝကာ ယေ ဣမေ ဘိက္ခူသု အဘိဝါဒေန္တီ’’တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘န မယံ, အာဝုသော, အာဇီဝကာ, ဘိက္ခူ မယ’’န္တိ။ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပါလိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဣင်္ဃာဝုသော ဥပါလိ, ဣမေ အနုယုဉ္ဇာဟီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတာ ဥပါလိနာ အနုယုဉ္ဇိယမာနာ တေ ဘိက္ခူ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ တေ ဘိက္ခူ အနုယုဉ္ဇိတွာ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘိက္ခူ ဣမေ, အာဝုသော။ ဒေထ နေသံ စီဝရာနီ’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ နဂ္ဂါ အာဂစ္ဆိဿန္တိ! နနု နာမ တိဏေန ဝါ ပဏ္ဏေန ဝါ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အာဂန္တဗ္ဗ’’န္တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တေ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ
(ဝိ၊၁၊၃၁၄။)
ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အစ္ဆိန္နစီဝရဿ ဝါ နဋ္ဌစီဝရဿ ဝါ အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ စီဝရံ ဝိညာပေတုံ။ ယံ အာဝါသံ ပဌမံ ဥပဂစ္ဆတိ, သစေ တတ္ထ ဟောတိ သံဃဿ ဝိဟာရစီဝရံ ဝါ ဥတ္တရတ္ထရဏံ ဝါ ဘူမတ္ထရဏံ ဝါ ဘိသိစ္ဆဝိ ဝါ, တံ ဂဟေတွာ ပါရုပိတုံ လဘိတွာ ဩဒဟိဿာမီ’’တိ။ နော စေ ဟောတိ သံဃဿ ဝိဟာရစီဝရံ ဝါ ဥတ္တရတ္ထရဏံ ဝါ ဘုမတ္ထရဏံ ဝါ ဘိသိစ္ဆဝိ ဝါ တိဏေန ဝါ ပဏ္ဏေန ဝါ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အာဂန္တဗ္ဗံ၊ န တွေဝ နဂ္ဂေန အာဂန္တဗ္ဗံ။ ယော အာဂစ္ဆေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၁၈။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ စီဝရံ ဝိညာပေယျ, အညတြ သမယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ တတ္ထာယံ သမယော – အစ္ဆိန္နစီဝရော ဝါ ဟောတိ ဘိက္ခု နဋ္ဌစီဝရော ဝါ။ အယံ တတ္ထ သမယော’’တိ။
မြန်֍ ၅၁၉။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
အညာတကော နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓေါ။
ဂဟပတိ နာမ ယော ကောစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။
ဂဟပတာနီ နာမ ယာ ကာစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။
စီဝရံ နာမ ဆန္နံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ ဝိကပ္ပနုပဂံ ပစ္ဆိမံ။
အညတြ သမယာတိ ဌပေတွာ သမယံ။
အစ္ဆိန္နစီဝရော နာမ ဘိက္ခုဿ စီဝရံ အစ္ဆိန္နံ ဟောတိ ရာဇူဟိ ဝါ စောရေဟိ ဝါ ဓုတ္တေဟိ ဝါ, ယေဟိ ကေဟိစိ ဝါ အစ္ဆိန္နံ ဟောတိ။
နဋ္ဌစီဝရော နာမ ဘိက္ခုဿ စီဝရံ အဂ္ဂိနာ ဝါ ဒဍ္ဎံ ဟောတိ, ဥဒကေန ဝါ ဝုဠှံ ဟောတိ, ဥန္ဒူရေဟိ ဝါ ဥပစိကာဟိ ဝါ ခါယိတံ ဟောတိ, ပရိဘောဂဇိဏ္ဏံ ဝါ ဟောတိ။
အညတြ သမယာ ဝိညာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန,
(ဝိ၊၁၊၃၁၅။)
ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ အညာတကံ ဂဟပတိကံ, အညတြ သမယာ ဝိညာပိတံ, နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၅၂၀။ အညာတကေ အညာတကသညီ, အညတြ သမယာ, စီဝရံ ဝိညာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဝေမတိကော, အညတြ သမယာ, စီဝရံ ဝိညာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဉာတကသညီ, အညတြ သမယာ, စီဝရံ ဝိညာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဉာတကေ အညာတကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဉာတကသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၅၂၁။ အနာပတ္တိ သမယေ, ဉာတကာနံ, ပဝါရိတာနံ, အညဿတ္ထာယ, အတ္တနော ဓနေန, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
အညာတကဝိညတ္တိသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ တတုတ္တရိသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၂၂။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အစ္ဆိန္နစီဝရကေ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘ဘဂဝတာ, အာဝုသော, အနုညာတံ – ‘အစ္ဆိန္နစီဝရဿ ဝါ နဋ္ဌစီဝရဿ ဝါ အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ စီဝရံ ဝိညာပေတုံ’၊ ဝိညာပေထ, အာဝုသော, စီဝရ’’န္တိ။ ‘‘အလံ, အာဝုသော, လဒ္ဓံ အမှေဟိ စီဝရ’’န္တိ။ ‘‘မယံ အာယသ္မန္တာနံ ဝိညာပေမာ’’တိ။ ‘‘ဝိညာပေထ, အာဝုသော’’တိ။ အထ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အစ္ဆိန္နစီဝရကာ, အာဝုသော, ဘိက္ခူ အာဂတာ။ ဒေထ နေသံ စီဝရာနီ’’တိ, ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေသုံ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော သဘာယံ နိသိန္နော အညတရံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အစ္ဆိန္နစီဝရကာ အယျော ဘိက္ခူ အာဂတာ။ တေသံ မယာ စီဝရံ ဒိန္န’’န္တိ။ သောပိ ဧဝမာဟ – ‘‘မယာပိ ဒိန္န’’န္တိ။ အပရောပိ ဧဝမာဟ – ‘‘မယာပိ ဒိန္န’’န္တိ။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေဿန္တိ,
(ဝိ၊၁၊၃၁၆။)
ဒုဿဝါဏိဇ္ဇံ ဝါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ကရိဿန္တိ, ပဂ္ဂါဟိကသာလံ [ပဋဂ္ဂါဟိကသာလံ (?)] ဝါ ပသာရေဿန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၂၃။ ‘‘တဉ္စေ အညာတကော ဂဟပတိ ဝါ ဂဟပတာနီ ဝါ ဗဟူဟိ စီဝရေဟိ အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရေယျ သန္တရုတ္တရပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တတော စီဝရံ သာဒိတဗ္ဗံ။ တတော စေ ဥတ္တရိ သာဒိယေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၂၄။ တဉ္စေတိ အစ္ဆိန္နစီဝရကံ ဘိက္ခုံ။
အညာတကော နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓေါ။
ဂဟပတိ နာမ ယော ကောစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။
ဂဟပတာနီ နာမ ယာ ကာစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။
ဗဟူဟိ စီဝရေဟီတိ ဗဟုကေဟိ စီဝရေဟိ။
အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရေယျာတိ ယာဝတကံ ဣစ္ဆသိ တာဝတကံ ဂဏှာဟီတိ။
သန္တရုတ္တရပရမံတေန ဘိက္ခုနာ တတော စီဝရံ သာဒိတဗ္ဗန္တိ သစေ တီဏိ နဋ္ဌာနိ ဟောန္တိ ဒွေ သာဒိတဗ္ဗာနိ, ဒွေ နဋ္ဌာနိ ဧကံ သာဒိတဗ္ဗံ, ဧကံ နဋ္ဌံ န ကိဉ္စိ သာဒိတဗ္ဗံ။
တတော စေ ဥတ္တရိ သာဒိယေယျာတိ တတုတ္တရိ ဝိညာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ
(ဝိ၊၁၊၃၁၇။)
အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ တတုတ္တရိ ဝိညာပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၅၂၅။ အညာတကေ အညာတကသညီ တတုတ္တရိ စီဝရံ ဝိညာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဝေမတိကော တတုတ္တရိ စီဝရံ ဝိညာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဉာတကသညီ တတုတ္တရိ စီဝရံ ဝိညာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဉာတကေ အညာတကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဉာတကသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၅၂၆။ အနာပတ္တိ – ‘‘သေသကံ အာဟရိဿာမီ’’တိ ဟရန္တော ဂစ္ဆတိ, ‘‘သေသကံ တုယှေဝ ဟောတူ’’တိ ဒေန္တိ, န အစ္ဆိန္နကာရဏာ ဒေန္တိ, န နဋ္ဌကာရဏာ ဒေန္တိ, ဉာတကာနံ, ပဝါရိတာနံ, အတ္တနော ဓနေန, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
တတုတ္တရိသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ သတ္တမံ။
၈။ ဥပက္ခဋသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၂၇။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော ပဇာပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’တိ။ အဿောသိ ခေါ အညတရော ပိဏ္ဍစာရိကော ဘိက္ခု တဿ ပုရိသဿ ဣမံ ဝါစံ ဘာသမာနဿ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မဟာပုညောသိ တွံ, အာဝုသော ဥပနန္ဒ, အမုကသ္မိံ ဩကာသေ အညတရော ပုရိသော ပဇာပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’’တိ။ ‘‘အတ္ထာဝုသော, မံ သော ဥပဋ္ဌာကော’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ယေန သော ပုရိသော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစ္စံ ကိရ မံ တွံ, အာဝုသော, စီဝရေန အစ္ဆာဒေတုကာမောသီ’’တိ? ‘‘အပိ မေယျ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’’တိ။ ‘‘သစေ ခေါ မံ တွံ, အာဝုသော, စီဝရေန အစ္ဆာဒေတုကာမောသိ, ဧဝရူပေန စီဝရေန အစ္ဆာဒေဟိ။ ကျာဟံ တေန အစ္ဆန္နောပိ ကရိဿာမိ ယာဟံ န ပရိဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၃၁၈။)
အထ ခေါ သော ပုရိသော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘မဟိစ္ဆာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အသန္တုဋ္ဌာ။ နယိမေ သုကရာ စီဝရေန အစ္ဆာဒေတုံ။ ကထဉှိ နာမ အယျော ဥပနန္ဒော မယာ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော မံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ ပုရိသဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယျန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ …ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတကော တေ, ဥပနန္ဒ, အညာတကော’’တိ? ‘‘အညာတကော, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကော, မောဃပုရိသ, အညာတကဿ န ဇာနာတိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ သန္တံ ဝါ အသန္တံ ဝါ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၂၈။ ‘‘ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿ အညာတကဿ ဂဟပတိဿ ဝါ ဂဟပတာနိယာ ဝါ စီဝရစေတာပန္နံ [စီဝရစေတာပနံ (သျာ။)] ဥပက္ခဋံ ဟောတိ – ‘ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေန စီဝရံ စေတာပေတွာ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’တိ၊ တတြ စေ သော ဘိက္ခု ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေယျ – ‘သာဓု ဝတ မံ အာယသ္မာ ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေန ဧဝရူပံ ဝါ ဧဝရူပံ ဝါ စီဝရံ စေတာပေတွာ အစ္ဆာဒေဟီ’တိ, ကလျာဏကမျတံ ဥပါဒါယ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၂၉။ ဘိက္ခုံပနေဝ ဥဒ္ဒိဿာတိ ဘိက္ခုဿတ္ထာယ, ဘိက္ခုံ အာရမ္မဏံ ကရိတွာ, ဘိက္ခုံ အစ္ဆာဒေတုကာမော။
အညာတကော နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓေါ။
(ဝိ၊၁၊၃၁၉။)
ဂဟပတိ နာမ ယော ကောစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။
ဂဟပတာနီ နာမ ယာ ကာစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။
စီဝရစေတာပန္နံ နာမ ဟိရညံ ဝါ သုဝဏ္ဏံ ဝါ မုတ္တာ ဝါ မဏိ ဝါ ပဝါဠော ဝါ ဖလိကော ဝါ ပဋကော ဝါ သုတ္တံ ဝါ ကပ္ပါသော ဝါ။
ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေနာတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတေန။
စေတာပေတွာတိ ပရိဝတ္တေတွာ။
အစ္ဆာဒေဿာမီတိ ဒဿာမိ။
တတြ စေ သော ဘိက္ခူတိ ယံ ဘိက္ခုံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ ဥပက္ခဋံ ဟောတိ သော ဘိက္ခု။
ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတောတိ ပုဗ္ဗေ အဝုတ္တော ဟောတိ – ‘‘ကီဒိသေန တေ, ဘန္တေ, စီဝရေန အတ္ထော, ကီဒိသံ တေ စီဝရံ စေတာပေမီ’’တိ?
ဥပသင်္ကမိတွာတိ ဃရံ ဂန္တွာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဥပသင်္ကမိတွာ ။
စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေယျာတိ အာယတံ ဝါ ဟောတု ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ သဏှံ ဝါ။
ဣမိနာစီဝရစေတာပန္နေနာတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတေန။
ဧဝရူပံဝါ ဧဝရူပံ ဝါတိ။ အာယတံ ဝါ ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ သဏှံ ဝါ။
စေတာပေတွာတိ ပရိဝတ္တေတွာ။
အစ္ဆာဒေဟီတိ ဒဇ္ဇေဟိ။
ကလျာဏကမျတံ ဥပါဒါယာတိ သာဓတ္ထိကော [သာဓုတ္ထိကော (သျာ။)] မဟဂ္ဃတ္ထိကော။ တဿ ဝစနေန အာယတံ ဝါ ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ သဏှံ ဝါ စေတာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပန္နံ နိဿဂ္ဂိယံ, ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
(ဝိ၊၁၊၃၂၀။)
မြန်֍ ၅၃၀။ အညာတကေ အညာတကသညီ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဝေမတိကော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဉာတကသညီ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဉာတကေ အညာတကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဉာတကသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၅၃၁။ အနာပတ္တိ ဉာတကာနံ, ပဝါရိတာနံ, အညဿတ္ထာယ, အတ္တနော ဓနေန, မဟဂ္ဃံ စေတာပေတုကာမဿ အပ္ပဂ္ဃံ စေတာပေတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဥပက္ခဋသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ဒုတိယဥပက္ခဋသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၃၂။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော အညတရံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’တိ။ သောပိ ဧဝမာဟ – ‘‘အဟမ္ပိ အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’တိ။ အဿောသိ ခေါ အညတရော ပိဏ္ဍစာရိကော ဘိက္ခု တေသံ ပုရိသာနံ ဣမံ ကထာသလ္လာပံ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မဟာပုညောသိ တွံ, အာဝုသော ဥပနန္ဒ။ အမုကသ္မိံ ဩကာသေ အညတရော ပုရိသော အညတရံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’တိ။ သောပိ ဧဝမာဟ – ‘အဟမ္ပိ အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’’တိ။ ‘‘အတ္ထာဝုသော, မံ တေ ဥပဋ္ဌာကာ’’တိ။
အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ယေန တေ ပုရိသာ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ပုရိသေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစ္စံ ကိရ မံ တုမှေ, အာဝုသော, စီဝရေဟိ အစ္ဆာဒေတုကာမာတ္ထာ’’တိ? ‘‘အပိ နယျ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေဟိ အစ္ဆာဒေဿာမာ’’’တိ။ ‘‘သစေ ခေါ မံ
(ဝိ၊၁၊၃၂၁။)
တုမှေ, အာဝုသော, စီဝရေဟိ အစ္ဆာဒေတုကာမာတ္ထ, ဧဝရူပေန စီဝရေန အစ္ဆာဒေထ, ကျာဟံ တေဟိ အစ္ဆန္နောပိ ကရိဿာမိ, ယာနာဟံ န ပရိဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ပုရိသာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘မဟိစ္ဆာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အသန္တုဋ္ဌာ။ နယိမေ သုကရာ စီဝရေဟိ အစ္ဆာဒေတုံ။ ကထဉှိ နာမ အယျော ဥပနန္ဒော အမှေဟိ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ!
အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ ပုရိသာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတကာ တေ, ဥပနန္ဒ, အညာတကာ’’တိ? ‘‘အညာတကာ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကော, မောဃပုရိသ, အညာတကာနံ န ဇာနာတိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ သန္တံ ဝါ အသန္တံ ဝါ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကေ ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၃၃။ ‘‘ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿ ဥဘိန္နံ အညာတကာနံ ဂဟပတီနံ ဝါ ဂဟပတာနီနံ ဝါ ပစ္စေကစီဝရစေတာပန္နာနိ ဥပက္ခဋာနိ ဟောန္တိ – ‘ဣမေဟိ မယံ ပစ္စေကစီဝရစေတာပန္နေဟိ ပစ္စေကစီဝရာနိ စေတာပေတွာ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ စီဝရေဟိ အစ္ဆာဒေဿာမာ’တိ၊ တတြ စေ သော ဘိက္ခု ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေယျ – ‘သာဓု ဝတ မံ အာယသ္မန္တော ဣမေဟိ ပစ္စေကစီဝရစေတာပန္နေဟိ ဧဝရူပံ ဝါ ဧဝရူပံ ဝါ စီဝရံ စေတာပေတွာ အစ္ဆာဒေထ, ဥဘောဝ သန္တာ ဧကေနာ’တိ, ကလျာဏကမျတံ ဥပါဒါယ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၃၄။ ဘိက္ခုံပနေဝ ဥဒ္ဒိဿာတိ ဘိက္ခုဿတ္ထာယ, ဘိက္ခုံ အာရမ္မဏံ ကရိတွာ, ဘိက္ခုံ အစ္ဆာဒေတုကာမာ။
(ဝိ၊၁၊၃၂၂။)
အညာတကာ နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓါ။
ဂဟပတီ နာမ ယေ ကေစိ အဂါရ အဇ္ဈာဝသန္တိ။
ဂဟပတာနိယော နာမ ယာ ကာစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသန္တိ။
စီဝရစေတာပန္နာနိ နာမ ဟိရညာ ဝါ သုဝဏ္ဏာ ဝါ မုတ္တာ ဝါ မဏီ ဝါ ပဝါဠာ ဝါ ဖလိကာ ဝါ ပဋကာ ဝါ သုတ္တာ ဝါ ကပ္ပါသာ ဝါ။
ဣမေဟိ ပစ္စေကစီဝရစေတာပန္နေဟိတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတေဟိ။
အစ္ဆာဒေဿာမာတိ ဒဿာမ။
တတြ စေ သော ဘိက္ခူတိ ယံ ဘိက္ခုံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နာနိ ဥပက္ခဋာနိ ဟောန္တိ သော ဘိက္ခု။
ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတောတိ ပုဗ္ဗေ အဝုတ္တော ဟောတိ – ‘‘ကီဒိသေန တေ, ဘန္တေ, စီဝရေန အတ္ထော, ကီဒိသံ တေ စီဝရံ စေတာပေမာ’’တိ။
ဥပသင်္ကမိတွာတိ ဃရံ ဂန္တွာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဥပသင်္ကမိတွာ။
စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေယျာတိ အာယတံ ဝါ ဟောတု ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ သဏှံ ဝါ။
ဣမေဟိ ပစ္စေကစီဝရစေတာပန္နေဟီတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတေဟိ။
ဧဝရူပံ ဝါ ဧဝရူပံ ဝါတိ အာယတံ ဝါ ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ သဏှံ ဝါ။
စေတာပေတွာတိ ပရိဝတ္တေတွာ။
အစ္ဆာဒေထာတိ ဒဇ္ဇေထ။
ဥဘောဝ သန္တာ ဧကေနာတိ ဒွေပိ ဇနာ ဧကေန။
ကလျာဏကမျတံ ဥပါဒါယာတိ သာဓတ္ထိကော မဟဂ္ဃတ္ထိကော။
တဿ ဝစနေန အာယတံ ဝါ ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ သဏှံ ဝါ စေတာပေန္တိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကေ ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပန္နံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ
(ဝိ၊၁၊၃၂၃။)
သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၅၃၅။ အညာတကေ အညာတကသညီ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဝေမတိကော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဉာတကသညီ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဉာတကေ အညာတကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဉာတကသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၅၃၆။ အနာပတ္တိ – ဉာတကာနံ, ပဝါရိတာနံ, အညဿတ္ထာယ, အတ္တနော ဓနေန, မဟဂ္ဃံ စေတာပေတုကာမာနံ အပ္ပဂ္ဃံ စေတာပေတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဒုတိယဥပက္ခဋသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ နဝမံ။
၁၀။ ရာဇသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၃၇။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ဥပဋ္ဌာကော မဟာမတ္တော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ဒူတေန စီဝရစေတာပန္နံ ပါဟေသိ – ‘‘ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေန စီဝရံ စေတာပေတွာ အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဟီ’’တိ။ အထ ခေါ သော ဒူတော ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မန္တံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ အာဘတံ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယသ္မာ စီဝရစေတာပန္န’’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တံ ဒူတံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘န ခေါ မယံ, အာဝုသော, စီဝရစေတာပန္နံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ, စီဝရဉ္စ ခေါ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ ကာလေန ကပ္ပိယ’’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ သော ဒူတော အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အတ္ထိ ပနာယသ္မတော ကောစိ
(ဝိ၊၁၊၃၂၄။)
ဝေယျာဝစ္စကရော’’တိ? တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဥပါသကော အာရာမံ အဂမာသိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တံ ဒူတံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧသော ခေါ, အာဝုသော, ဥပါသကော ဘိက္ခူနံ ဝေယျာဝစ္စကရော’’တိ။ အထ ခေါ သော ဒူတော တံ ဥပါသကံ သညာပေတွာ ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယံ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ ဝေယျာဝစ္စကရံ နိဒ္ဒိသိ သညတ္တော သော မယာ။ ဥပသင်္ကမတု အာယသ္မာ ကာလေန, စီဝရေန တံ အစ္ဆာဒေဿတီ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန သော မဟာမတ္တော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘ပရိဘုဉ္ဇတု အယျော တံ စီဝရံ, ဣစ္ဆာမ မယံ အယျေန တံ စီဝရံ ပရိဘုတ္တ’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တံ ဥပါသကံ န ကိဉ္စိ အဝစာသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ သော မဟာမတ္တော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘ပရိဘုဉ္ဇတု အယျော တံ စီဝရံ, ဣစ္ဆာမ မယံ အယျေန တံ စီဝရံ ပရိဘုတ္တ’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တံ ဥပါသကံ န ကိဉ္စိ အဝစာသိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ သော မဟာမတ္တော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘ပရိဘုဉ္ဇတု အယျော တံ စီဝရံ, ဣစ္ဆာမ မယံ အယျေန တံ စီဝရံ ပရိဘုတ္တ’’န္တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန နေဂမဿ သမယော ဟောတိ။ နေဂမေန စ ကတိကာ ကတာ ဟောတိ – ‘‘ယော ပစ္ဆာ အာဂစ္ဆတိ ပညာသံ ဗဒ္ဓေါ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ယေန သော ဥပါသကော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဥပါသကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အတ္ထော မေ, အာဝုသော, စီဝရေနာ’’တိ။ ‘‘အဇ္ဇဏှော, ဘန္တေ, အာဂမေဟိ, အဇ္ဇ နေဂမဿ သမယော။ နေဂမေန စ ကတိကာ ကတာ ဟောတိ – ‘ယော ပစ္ဆာ အာဂစ္ဆတိ ပညာသံ ဗဒ္ဓေါ’’’တိ။ ‘‘အဇ္ဇေဝ မေ, အာဝုသော, စီဝရံ ဒေဟီ’’တိ ဩဝဋ္ဋိကာယ ပရာမသိ။ အထ ခေါ သော ဥပါသကော အာယသ္မတာ ဥပနန္ဒေန သကျပုတ္တေန နိပ္ပီဠိယမာနော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ စီဝရံ စေတာပေတွာ ပစ္ဆာ အဂမာသိ။ မနုဿာ တံ ဥပါသကံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ တွံ, အယျော, ပစ္ဆာ အာဂတော, ပညာသံ ဇီနောသီ’’တိ။
အထ ခေါ သော ဥပါသကော တေသံ မနုဿာနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘မဟိစ္ဆာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ
(ဝိ၊၁၊၃၂၅။)
အသန္တုဋ္ဌာ။ နယိမေသံ သုကရံ ဝေယျာဝစ္စမ္ပိ ကာတုံ။ ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော ဥပါသကေန – ‘အဇ္ဇဏှော, ဘန္တေ, အာဂမေဟီ’တိ ဝုစ္စမာနော နာဂမေဿတီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ဥပါသကေန – ‘အဇ္ဇဏှော, ဘန္တေ, အာဂမေဟီ’တိ ဝုစ္စမာနော နာဂမေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ဥပါသကေန – ‘အဇ္ဇဏှော, ဘန္တေ, အာဂမေဟီ’တိ ဝုစ္စမာနော နာဂမေသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ဥပါသကေန – ‘အဇ္ဇဏှော, ဘန္တေ, အာဂမေဟီ’တိ ဝုစ္စမာနော နာဂမေဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၃၈။ ‘‘ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿ ရာဇာ ဝါ ရာဇဘောဂ္ဂေါ ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ဂဟပတိကော ဝါ ဒူတေန စီဝရစေတာပန္နံ ပဟိဏေယျ – ‘ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေန စီဝရံ စေတာပေတွာ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဟီ’တိ။ သော စေ ဒူတော တံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ဣဒံ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မန္တံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ အာဘတံ, ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယသ္မာ စီဝရစေတာပန္န’န္တိ, တေန ဘိက္ခုနာ သော ဒူတော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘န ခေါ မယံ, အာဝုသော, စီဝရစေတာပန္နံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ။ စီဝရဉ္စ ခေါ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ, ကာလေန ကပ္ပိယ’န္တိ။ သော စေ ဒူတော တံ ဘိက္ခုံ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘အတ္ထိ ပနာယသ္မတော ကောစိ ဝေယျာဝစ္စကရော’တိ, စီဝရတ္ထိကေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ဝေယျာဝစ္စကရော နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော အာရာမိကော ဝါ ဥပါသကော ဝါ – ‘ဧသော ခေါ, အာဝုသော, ဘိက္ခူနံ ဝေယျာဝစ္စကရော’တိ။ သော စေ ဒူတော တံ ဝေယျာဝစ္စကရံ သညာပေတွာ တံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ယံ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ ဝေယျာဝစ္စကရံ နိဒ္ဒိသိ သညတ္တော သော မယာ, ဥပသင်္ကမတု အာယသ္မာ ကာလေန, စီဝရေန တံ အစ္ဆာဒေဿတီ’တိ, စီဝရတ္ထိကေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ဝေယျာဝစ္စကရော ဥပသင်္ကမိတွာ ဒွတ္တိက္ခတ္တုံ စောဒေတဗ္ဗော သာရေတဗ္ဗော – ‘အတ္ထော မေ, အာဝုသော, စီဝရေနာ’တိ။ ဒွတ္တိက္ခတ္တုံ စောဒယမာနော သာရယမာနော တံ စီဝရံ အဘိနိပ္ဖါဒေယျ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ အဘိနိပ္ဖါဒေယျ,
(ဝိ၊၁၊၃၂၆။)
စတုက္ခတ္တုံ ပဉ္စက္ခတ္တုံ ဆက္ခတ္တုပရမံ တုဏှီဘူတေန ဥဒ္ဒိဿ ဌာတဗ္ဗံ။ စတုက္ခတ္တုံ ပဉ္စက္ခတ္တုံ ဆက္ခတ္တုပရမံ တုဏှီဘူတော ဥဒ္ဒိဿ တိဋ္ဌမာနော တံ စီဝရံ အဘိနိပ္ဖါဒေယျ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ တတော စေ ဥတ္တရိဝါယမမာနော တံ စီဝရ အဘိနိပ္ဖါဒေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ နော စေ အဘိနိပ္ဖါဒေယျ, ယတဿ စီဝရစေတာပန္နံ အာဘတံ, တတ္ထ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘ယံ ခေါ တုမှေ အာယသ္မန္တော ဘိက္ခုံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ ပဟိဏိတ္ထ, န တံ တဿ ဘိက္ခုနော ကိဉ္စိ အတ္ထံ အနုဘောတိ, ယုဉ္ဇန္တာယသ္မန္တော သကံ, မာ ဝေါ သကံ ဝိနဿာ’တိ, အယံ တတ္ထ သာမီစီ’’တိ။
မြန်֍ ၅၃၉။ ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿာတိ ဘိက္ခုဿတ္ထာယ, ဘိက္ခုံ အာရမ္မဏံ ကရိတွာ, ဘိက္ခုံ အစ္ဆာဒေတုကာမော။
ရာဇာ နာမ ယော ကောစိ ရဇ္ဇံ ကာရေတိ။
ရာဇဘောဂ္ဂေါ နာမ ယော ကောစိ ရညော ဘတ္တဝေတနာဟာရော။
ဗြာဟ္မဏော နာမ ဇာတိယာ ဗြာဟ္မဏော။
ဂဟပတိကော နာမ ဌပေတွာ ရာဇံ ရာဇဘောဂ္ဂံ ဗြာဟ္မဏံ အဝသေသော ဂဟပတိကော နာမ။
စီဝရစေတာပန္နံ နာမ ဟိရညံ ဝါ သုဝဏ္ဏံ ဝါ မုတ္တာ ဝါ မဏိ ဝါ။
ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေနာတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတေန။
စေတာပေတွာတိ ပရိဝတ္တေတွာ။
အစ္ဆာဒေဟီတိ ဒဇ္ဇေဟိ။
သော စေ ဒူတော တံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘ဣဒံ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မန္တံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ အာဘတံ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယသ္မာ စီဝရစေတာပန္န’’န္တိ, တေန ဘိက္ခုနာ သော ဒူတော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘န ခေါ မယံ, အာဝုသော, စီဝရစေတာပန္နံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ။ စီဝရဉ္စ ခေါ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ, ကာလေန ကပ္ပိယ’’န္တိ။ သော စေ ဒူတော တံ ဘိက္ခုံ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အတ္ထိ ပနာယသ္မတော ကောစိ ဝေယျာဝစ္စကရော’’တိ? စီဝရတ္ထိကေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ဝေယျာဝစ္စကရော နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော အာရာမိကော ဝါ ဥပါသကော ဝါ – ‘‘ဧသော ခေါ, အာဝုသော, ဘိက္ခူနံ ဝေယျာဝစ္စကရော’’တိ။ န ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘တဿ ဒေဟီတိ ဝါ, သော ဝါ နိက္ခိပိဿတိ, သော ဝါ ပရိဝတ္တေဿတိ, သော ဝါ စေတာပေဿတီ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၃၂၇။)
သော စေ ဒူတော တံ ဝေယျာဝစ္စကရံ သညာပေတွာ တံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘ယံ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ ဝေယျာဝစ္စကရံ နိဒ္ဒိသိ သညတ္တော သော မယာ။ ဥပသင်္ကမတု အာယသ္မာ ကာလေန, စီဝရေန တံ အစ္ဆာဒေဿတီ’’တိ, စီဝရတ္ထိကေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ဝေယျာဝစ္စကရော ဥပသင်္ကမိတွာ ဒွတ္တိက္ခတ္တုံ စောဒေတဗ္ဗော သာရေတဗ္ဗော – ‘‘အတ္ထော မေ, အာဝုသော, စီဝရေနာ’’တိ။ န ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဒေဟိ မေ စီဝရံ, အာဟရ မေ စီဝရံ, ပရိဝတ္တေဟိ မေ စီဝရံ, စေတာပေဟိ မေ စီဝရ’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ အဘိနိပ္ဖါဒေတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ အဘိနိပ္ဖါဒေတိ, တတ္ထ ဂန္တွာ တုဏှီဘူတေန ဥဒ္ဒိဿ ဌာတဗ္ဗံ။ န အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န အာမိသံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ န ဓမ္မော ဘာသိတဗ္ဗော။ ‘‘ကိံ ကာရဏာ အာဂတောသီ’’တိ ပုစ္ဆိယမာနော ‘‘ဇာနာဟိ, အာဝုသော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ အာသနေ ဝါ နိသီဒတိ, အာမိသံ ဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, ဓမ္မံ ဝါ ဘာသတိ, ဌာနံ ဘဉ္ဇတိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဌာတဗ္ဗံ။ တတိယမ္ပိ ဌာတဗ္ဗံ။ စတုက္ခတ္တုံ စောဒေတွာ စတုက္ခတ္တုံ ဌာတဗ္ဗံ။ ပဉ္စက္ခတုံ စောဒေတွာ ဒွိက္ခတ္တုံ ဌာတဗ္ဗံ။ ဆက္ခတ္တုံ စောဒေတွာ န ဌာတဗ္ဗံ။ တတော စေ ဥတ္တရိ ဝါယမမာနော တံ စီဝရံ အဘိနိပ္ဖါဒေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ အတိရေကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ အတိရေကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန အဘိနိပ္ဖါဒိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
နော စေ အဘိနိပ္ဖါဒေယျ, ယတဿ စီဝရစေတာပန္နံ အာဘတံ တတ္ထ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘ယံ ခေါ တုမှေ အာယသ္မန္တော ဘိက္ခုံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ ပဟိဏိတ္ထ န တံ တဿ ဘိက္ခုနော ကိဉ္စိ အတ္ထံ အနုဘောတိ။ ယုဉ္ဇန္တာယသ္မန္တော သကံ, မာ ဝေါ သကံ ဝိနဿာ’’တိ။
အယံ တတ္ထ သာမီစီတိ အယံ တတ္ထ အနုဓမ္မတာ။
မြန်֍ ၅၄၀။ အတိရေကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ အတိရေကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန အတိရေကသညီ အဘိနိပ္ဖါဒေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ အတိရေကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန ဝေမတိကော အဘိနိပ္ဖါဒေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ အတိရေကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန ဦနကသညီ အဘိနိပ္ဖါဒေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
(ဝိ၊၁၊၃၂၈။)
ဦနကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ ဦနကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန အတိရေကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ ဦနကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ ဦနကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန ဦနကသညီ အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၅၄၁။ အနာပတ္တိ – တိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ, ဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန, ဦနကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ, ဦနကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန, အစောဒိယမာနော ဒေတိ, သာမိကာ စောဒေတွာ ဒေန္တိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ရာဇသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ။
ကထိနဝဂ္ဂေါ ပဌမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ဥဗ္ဘတံ ကထိနံ တီဏိ, ဓောဝနဉ္စ ပဋိဂ္ဂဟော၊
အညာတကာနိ တီဏေဝ, ဥဘိန္နံ ဒူတကေန စာတိ။
၂။ ကောသိယဝဂ္ဂေါ
စ?၁။ ကောသိယသိက္ခာပဒံ
စ?မြန်֍ ၅၄၂။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ အာဠဝိယံ ဝိဟရတိ အဂ္ဂါဠဝေ စေတိယေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကောသိယကာရကေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမှာကမ္ပိ ဒဿထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာတု’’န္တိ။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အမှေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ – ‘ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမှာကမ္ပိ ဒဿထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာတု’န္တိ! အမှာကမ္ပိ အလာဘာ, အမှာကမ္ပိ ဒုလ္လဒ္ဓံ, ယေ မယံ အာဇီဝဿ ဟေတု ပုတ္တဒါရဿ ကာရဏာ ဗဟူ ခုဒ္ဒကေ ပါဏေ သံဃာတံ အာပါဒေမာ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကောသိယကာရကေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ – ‘ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမှာကမ္ပိ ဒဿထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယ-
(ဝိ၊၁၊၃၂၉။)
မိဿကံ သန္ထတံ ကာတု’’’န္တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ကောသိယကာရကေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေထ – ‘ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမှာကမ္ပိ ဒဿထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာတု’’’န္တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, ကောသိယကာရကေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝက္ခထ – ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမှာကမ္ပိ ဒဿထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာတုန္တိ။ နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၄၃။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာရာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၄၄။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
သန္ထတံ နာမ သန္ထရိတွာ ကတံ ဟောတိ အဝါယိမံ။
ကာရာပေယျာတိ ဧကေနပိ ကောသိယံသုနာ မိဿိတွာ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာရာပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၅၄၅။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အညဿတ္ထာယ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
(ဝိ၊၁၊၃၃၀။)
မြန်֍ ၅၄၆။ အနာပတ္တိ ဝိတာနံ ဝါ ဘူမတ္ထရဏံ ဝါ သာဏိပါကာရံ ဝါ ဘိသိံ ဝါ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝါ ကရောတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ကောသိယသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။
၂။ သုဒ္ဓကာဠကသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၄၇။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တိ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေဿန္တိ, သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၄၈။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၄၉။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
ကာဠကံ နာမ ဒွေ ကာဠကာနိ – ဇာတိယာ ကာဠကံ ဝါ ရဇနကာဠကံ ဝါ။
သန္ထတံ နာမ သန္ထရိတွာ ကတံ ဟောတိ အဝါယိမံ။
ကာရာပေယျာတိ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ
(ဝိ၊၁၊၃၃၁။)
ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ …ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၅၅၀။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အညဿတ္ထာယ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၅၅၁။ အနာပတ္တိ ဝိတာနံ ဝါ ဘူမတ္ထရဏံ ဝါ သာဏိပါကာရံ ဝါ ဘိသိံ ဝါ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝါ ကရောတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
သုဒ္ဓကာဠကသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။
၃။ ဒွေဘာဂသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၅၂။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ ပဋိက္ခိတ္တံ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေတု’’န္တိ, တေ ထောကံယေဝ ဩဒါတံ အန္တေ အာဒိယိတွာ တထေဝ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ထောကံယေဝ ဩဒါတံ အန္တေ အာဒိယိတွာ တထေဝ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ထောကံယေဝ ဩဒါတံ အန္တေ အာဒိယိတွာ တထေဝ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ,
(ဝိ၊၁၊၃၃၂။)
ထောကံယေဝ ဩဒါတံ အန္တေ အာဒိယိတွာ တထေဝ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၅၃။ ‘‘နဝံ ပန ဘိက္ခုနာ သန္ထတံ ကာရယမာနေန ဒွေ ဘာဂါ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ အာဒါတဗ္ဗာ တတိယံ ဩဒါတာနံ စတုတ္ထံ ဂေါစရိယာနံ။ အနာဒါ စေ ဘိက္ခု ဒွေ ဘာဂေ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ တတိယံ ဩဒါတာနံ စတုတ္ထံ ဂေါစရိယာနံ နဝံ သန္ထတံ ကာရာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၅၄။ နဝံ နာမ ကရဏံ ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။
သန္ထတံ နာမ သန္ထရိတွာ ကတံ ဟောတိ အဝါယိမံ။
ကာရယမာနေနာတိ ကရောန္တော ဝါ ကာရာပေန္တော ဝါ။
ဒွေ ဘာဂါ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ အာဒါတဗ္ဗာတိ ဓာရယိတွာ ဒွေ တုလာ အာဒါတဗ္ဗာ။
တတိယံ ဩဒါတာနန္တိ တုလံ ဩဒါတာနံ။
စတုတ္ထံ ဂေါစရိယာနန္တိ တုလံ ဂေါစရိယာနံ။
အနာဒါစေ ဘိက္ခု ဒွေ ဘာဂေ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ တတိယံ ဩဒါတာနံ စတုတ္ထံ ဂေါစရိယာနန္တိ။ အနာဒိယိတွာ ဒွေ တုလေ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ တုလံ ဩဒါတာနံ တုလံ ဂေါစရိယာနံ နဝံ သန္ထတံ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ, ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, သန္ထတံ အနာဒိယိတွာ ဒွေ တုလေ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ တုလံ ဩဒါတာနံ တုလံ ဂေါစရိယာနံ ကာရာပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၅၅၅။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
(ဝိ၊၁၊၃၃၃။)
အညဿတ္ထာယ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၅၅၆။ အနာပတ္တိ တုလံ ဩဒါတာနံ တုလံ ဂေါစရိယာနံ အာဒိယိတွာ ကရောတိ, ဗဟုတရံ ဩဒါတာနံ ဗဟုတရံ ဂေါစရိယာနံ အာဒိယိတွာ ကရောတိ, သုဒ္ဓံ ဩဒါတာနံ သုဒ္ဓံ ဂေါစရိယာနံ အာဒိယိတွာ ကရောတိ, ဝိတာနံ ဝါ ဘူမတ္ထရဏံ ဝါ သာဏိပါကာရံ ဝါ ဘိသိံ ဝါ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝါ ကရောတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဒွေဘာဂသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ။
၄။ ဆဗ္ဗဿသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၅၇။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တိ။ တေ ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရန္တိ – ‘‘ဧဠကလောမာနိ ဒေထ။ ဧဠကလောမေဟိ အတ္ထော’’တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေဿန္တိ, ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရိဿန္တိ – ‘ဧဠကလောမာနိ ဒေထ, ဧဠကလောမေဟိ အတ္ထော’’’တိ! အမှာကံ ပန သကိံ ကတာနိ သန္ထတာနိ ပဉ္စပိ ဆပိ ဝဿာနိ ဟောန္တိ, ယေသံ နော ဒါရကာ ဥဟဒန္တိပိ ဥမ္မိဟန္တိပိ ဥန္ဒူရေဟိပိ ခဇ္ဇန္တိ။ ဣမေ ပန သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တိ, ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရန္တိ – ‘‘ဧဠကလောမာနိ ဒေထ, ဧဠကလောမေဟိ အတ္ထော’’တိ!
အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေဿန္တိ, ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရိဿန္တိ – ‘ဧဠကလောမာနိ ဒေထ, ဧဠကလောမေဟိ အတ္ထော’’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တေ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တိ, ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရန္တိ – ‘ဧဠကလောမာနိ ဒေထ, ဧဠကလောမေဟိ အတ္ထော’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ
(ဝိ၊၁၊၃၃၄။)
ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေဿန္တိ, ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရိဿန္တိ – ‘ဧဠကလောမာနိ ဒေထ, ဧဠကလောမေဟိ အတ္ထော’တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၅၈။ ‘‘နဝံ ပန ဘိက္ခုနာ သန္ထတံ ကာရာပေတွာ ဆဗ္ဗဿာနိ ဓာရေတဗ္ဗံ။ ဩရေန စေ ဆန္နံ ဝဿာနံ တံ သန္ထတံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ဝါ အဝိဿဇ္ဇေတွာ ဝါ အညံ နဝံ သန္ထတံ ကာရာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
မြန်֍ ၅၅၉။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကောသမ္ဗိယံ ဂိလာနော ဟောတိ။ ဉာတကာ တဿ ဘိက္ခုနော သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသုံ – ‘‘အာဂစ္ဆတု, ဘဒန္တော မယံ ဥပဋ္ဌဟိဿာမာ’’တိ။ ဘိက္ခူပိ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဂစ္ဆာဝုသော, ဉာတကာ တံ ဥပဋ္ဌဟိဿန္တီ’’တိ။ သော ဧဝမာဟ – ‘‘ဘဂဝတာ, အာဝုသော, သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ – ‘နဝံ ပန ဘိက္ခုနာ သန္ထတံ ကာရာပေတွာ ဆဗ္ဗဿာနိ ဓာရေတဗ္ဗ’န္တိ။ အဟဉ္စမှိ ဂိလာနော, န သက္ကောမိ သန္ထတံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ မယှဉ္စ ဝိနာ သန္ထတာ န ဖာသု ဟောတိ။ နာဟံ ဂမိဿာမီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိလာနဿ ဘိက္ခုနော သန္ထတသမ္မုတိံ ဒါတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဒါတဗ္ဗာ။ တေန ဂိလာနေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ, ဘန္တေ, ဂိလာနော။ န သက္ကောမိ သန္ထတံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ သောဟံ, ဘန္တေ, သံဃံ သန္ထတသမ္မုတိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
မြန်֍ ၅၆၀။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော။ န သက္ကောတိ သန္ထတံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ သော သံဃံ သန္ထတသမ္မုတိံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သန္ထတသမ္မုတိံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
(ဝိ၊၁၊၃၃၅။)
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော။ န သက္ကောတိ သန္ထတံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ သော သံဃံ သန္ထတသမ္မုတိံ ယာစတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သန္ထတသမ္မုတိံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သန္ထတသမ္မုတိယာ ဒါနံ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘ဒိန္နာ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သန္ထတသမ္မုတိ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၆၁။ ‘‘နဝံ ပန ဘိက္ခုနာ သန္ထတံ ကာရာပေတွာ ဆဗ္ဗဿာနိ ဓာရေတဗ္ဗံ။ ဩရေန စေ ဆန္နံ ဝဿာနံ တံ သန္ထတံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ဝါ အဝိဿဇ္ဇေတွာ ဝါ အညံ နဝံ သန္ထတံ ကာရာပေယျ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၆၂။ နဝံ နာမ ကရဏံ ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။
သန္ထတံ နာမ သန္ထရိတွာ ကတံ ဟောတိ အဝါယိမံ။
ကာရာပေတွာတိ ကရိတွာ ဝါ ကာရာပေတွာ ဝါ။
ဆဗ္ဗဿာနိ ဓာရေတဗ္ဗန္တိ ဆဗ္ဗဿပရမတာ ဓာရေတဗ္ဗံ။
ဩရေန စေ ဆန္နံ ဝဿာနန္တိ ဦနကဆဗ္ဗဿာနိ။
တံ သန္ထတံ ဝိဿဇ္ဇေတွာတိ အညေသံ ဒတွာ။
အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာတိ ဌပေတွာ ဘိက္ခုသမ္မုတိံ အညံ နဝံ သန္ထတံ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, သန္ထတံ ဦနကဆဗ္ဗဿာနိ ကာရာပိတံ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၅၆၃။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ
(ဝိ၊၁၊၃၃၆။)
ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
မြန်֍ ၅၆၄။ အနာပတ္တိ ဆဗ္ဗဿာနိ ကရောတိ, အတိရေကဆဗ္ဗဿာနိ ကရောတိ, အညဿတ္ထာယ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, အညေန ကတံ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ဝိတာနံ ဝါ ဘူမတ္ထရဏံ ဝါ သာဏိပါကာရံ ဝါ ဘိသိံ ဝါ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝါ ကရောတိ, ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဆဗ္ဗဿသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။
၅။ နိသီဒနသန္ထတသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၆၅။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣစ္ဆာမဟံ, ဘိက္ခဝေ, တေမာသံ ပဋိသလ္လီယိတုံ။ နမှိ ကေနစိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော, အညတြ ဧကေန ပိဏ္ဍပါတနီဟာရကေနာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ,’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပဋိဿုဏိတွာ နာဿုဓ ကောစိ ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမတိ, အညတြ ဧကေန ပိဏ္ဍပါတနီဟာရကေန။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယာ သံဃေန ကတိကာ ကတာ ဟောတိ – ‘‘ဣစ္ဆတာဝုသော, ဘဂဝါ တေမာသံ ပဋိသလ္လီယိတုံ။ န ဘဂဝါ ကေနစိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော, အညတြ ဧကေန ပိဏ္ဍပါတနီဟာရကေန။ ယော ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမတိ သော ပါစိတ္တိယံ ဒေသာပေတဗ္ဗော’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပသေနော ဝင်္ဂန္တပုတ္တော, သပရိသော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အာစိဏ္ဏံ ခေါ ပနေတံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ အာဂန္တုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ပဋိသမ္မောဒိတုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဥပသေနံ ဝင်္ဂန္တပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ ဝေါ, ဥပသေန, ခမနီယံ ကစ္စိ ယာပနီယံ, ကစ္စိတ္ထ အပ္ပကိလမထေန အဒ္ဓါနံ အာဂတာ’’တိ? ‘‘ခမနီယံ, ဘဂဝါ, ယာပနီယံ, ဘဂဝါ။ အပ္ပကိလမထေန စ မယံ, ဘန္တေ, အဒ္ဓါနံ အာဂတာ’’တိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော ဥပသေနဿ ဝင်္ဂန္တပုတ္တဿ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဘိက္ခု ဘဂဝတော အဝိဒူရေ နိသိန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ
(ဝိ၊၁၊၃၃၇။)
ဘဂဝါ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မနာပါနိ တေ, ဘိက္ခု, ပံသုကူလာနီ’’တိ? ‘‘န ခေါ မေ, ဘန္တေ, မနာပါနိ ပံသုကူလာနီ’’တိ။ ‘‘ကိဿ ပန တွံ, ဘိက္ခု, ပံသုကူလိကော’’တိ? ‘‘ဥပဇ္ဈာယော မေ, ဘန္တေ, ပံသုကူလိကော။ ဧဝံ အဟမ္ပိ ပံသုကူလိကော’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဥပသေနံ ဝင်္ဂန္တပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပါသာဒိကာ ခေါ တျာယံ, ဥပသေန, ပရိသာ။ ကထံ တွံ, ဥပသေန, ပရိသံ ဝိနေသီ’’တိ? ‘‘ယော မံ, ဘန္တေ, ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ တမဟံ [တာဟံ (က။)] ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အဟံ ခေါ, အာဝုသော, အာရညိကော ပိဏ္ဍပါတိကော ပံသုကူလိကော။ သစေ တွမ္ပိ အာရညိကော ဘဝိဿသိ ပိဏ္ဍပါတိကော ပံသုကူလိကော, ဧဝါဟံ တံ ဥပသမ္ပာဒေဿာမီ’တိ။ သစေ မေ ပဋိဿုဏာတိ ဥပသမ္ပာဒေမိ, နော စေ မေ ပဋိဿုဏာတိ န ဥပသမ္ပာဒေမိ။ ယော မံ နိဿယံ ယာစတိ တမဟံ [တာဟံ (က။)] ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အဟံ ခေါ, အာဝုသော, အာရညိကော ပိဏ္ဍပါတိကော ပံသုကူလိကော။ သစေ တွမ္ပိ အာရညိကော ဘဝိဿသိ ပိဏ္ဍပါတိကော ပံသုကူလိကော, ဧဝါဟံ တေ နိဿယံ ဒဿာမီ’တိ။ သစေ မေ ပဋိဿုဏာတိ နိဿယံ ဒေမိ, နော စေ မေ ပဋိဿုဏာတိ န နိဿယံ ဒေမိ။ ဧဝံ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ပရိသံ ဝိနေမီ’’တိ။
‘‘သာဓု သာဓု, ဥပသေန။ သာဓု ခေါ တွံ, ဥပသေန, ပရိသံ ဝိနေသိ။ ဇာနာသိ ပန တွံ, ဥပသေန, သာဝတ္ထိယာ သံဃဿ ကတိက’’န္တိ? ‘‘န ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဇာနာမိ သာဝတ္ထိယာ သံဃဿ ကတိက’’န္တိ။ ‘‘သာဝတ္ထိယာ ခေါ, ဥပသေန, သံဃေန ကတိကာ ကတာ – ‘ဣစ္ဆတာဝုသော, ဘဂဝါ တေမာသံ ပဋိသလ္လီယိတုံ။ န ဘဂဝါ ကေနစိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော, အညတြ ဧကေန ပိဏ္ဍပါတနီဟာရကေန။ ယော ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမတိ သော ပါစိတ္တိယံ ဒေသာပေတဗ္ဗော’တိ။ ‘‘ပညာယိဿတိ, ဘန္တေ, သာဝတ္ထိယာ သံဃော သကာယ ကတိကာယ, န မယံ အပညတ္တံ ပညပေဿာမ ပညတ္တံ ဝါ န သမုစ္ဆိန္ဒိဿာမ, ယထာပညတ္တေသု သိက္ခာပဒေသု သမာဒါယ ဝတ္တိဿာမာ’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, ဥပသေန, အပညတ္တံ န ပညပေတဗ္ဗံ, ပညတ္တံ ဝါ န သမုစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ, ယထာပညတ္တေသု သိက္ခာပဒေသု သမာဒါယ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ အနုဇာနာမိ, ဥပသေန, ယေ တေ ဘိက္ခူ အာရညိကာ ပိဏ္ဍပါတိကာ ပံသုကူလိကာ ယထာသုခံ မံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမန္တူ’’တိ။
မြန်֍ ၅၆၆။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဗဟိဒွါရကောဋ္ဌကေ ဌိတာ ဟောန္တိ – ‘‘မယံ အာယသ္မန္တံ ဥပသေနံ ဝင်္ဂန္တပုတ္တံ ပါစိတ္တိယံ
(ဝိ၊၁၊၃၃၈။)
ဒေသာပေဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပသေနော ဝင်္ဂန္တပုတ္တော သပရိသော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပသေနံ ဝင်္ဂန္တပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဇာနာသိ တွံ, အာဝုသော ဥပသေန, သာဝတ္ထိယာ သံဃဿ ကတိက’’န္တိ။ ‘‘ဘဂဝါပိ မံ, အာဝုသော, ဧဝမာဟ – ‘ဇာနာသိ ပန တွံ, ဥပသေန, သာဝတ္ထိယာ သံဃဿ ကတိက’န္တိ? န ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဇာနာမိ သာဝတ္ထိယာ သံဃဿ ကတိက’’န္တိ။ ‘‘သာဝတ္ထိယာ ခေါ, ဥပသေန, သံဃေန ကတိကာ ကတာ – ဣစ္ဆတာဝုသော, ဘဂဝါ တေမာသံ ပဋိသလ္လီယိတုံ။ န ဘဂဝါ ကေနစိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော, အညတြ ဧကေန ပိဏ္ဍပါတနီဟာရကေန။ ယော ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမတိ သော ပါစိတ္တိယံ ဒေသာပေတဗ္ဗော’’တိ။ ‘‘ပညာယိဿတိ, ဘန္တေ, သာဝတ္ထိယာ သံဃော သကာယ ကတိကာယ, န မယံ အပညတ္တံ ပညပေဿာမ ပညတ္တံ ဝါ န သမုစ္ဆိန္ဒိဿာမ, ယထာပညတ္တေသု သိက္ခာပဒေသု သမာဒါယ ဝတ္တိဿာမာတိ။ အနုညာတာဝုသော, ဘဂဝတာ – ‘ယေ တေ ဘိက္ခူ အာရညိကာ ပိဏ္ဍပါတိကာ ပံသုကူလိကာ ယထာသုခံ မံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမန္တူ’’’တိ။
အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ – ‘‘သစ္စံ ခေါ အာယသ္မာ ဥပသေနော အာဟ – ‘န အပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ, ပညတ္တံ ဝါ န သမုစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ, ယထာပညတ္တေသု သိက္ခာပဒေသု သမာဒါယ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’’န္တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ – ‘‘အနုညာတာ ကိရ ဘဂဝတာ – ‘ယေ တေ ဘိက္ခူ အာရညိကာ ပိဏ္ဍပါတိကာ ပံသုကူလိကာ ယထာသုခံ မံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမန္တူ’’’တိ။ တေ ဘဂဝန္တံ ဒဿနံ ပိဟေန္တာ [ဒဿနာယ ပိဟယမာနာ (သျာ။)] သန္ထတာနိ ဥဇ္ဈိတွာ အာရညိကင်္ဂံ ပိဏ္ဍပါတိကင်္ဂံ ပံသုကူလိကင်္ဂံ သမာဒိယိံသု။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သမ္ဗဟုလေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော အဒ္ဒသ သန္ထတာနိ တဟံ တဟံ ဥဇ္ဈိတာနိ။ ပဿိတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကဿိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, သန္ထတာနိ တဟံ တဟံ ဥဇ္ဈိတာနီ’’တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညပေဿာမိ ဒသ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ – သံဃသုဋ္ဌုတာယ, သံဃဖာသုတာယ,…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
(ဝိ၊၁၊၃၃၉။)
မြန်֍ ၅၆၇။ ‘‘နိသီဒနသန္ထတံပန ဘိက္ခုနာ ကာရယမာနေန ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိ အာဒါတဗ္ဗာ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏာယ, အနာဒါ စေ ဘိက္ခု ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ နဝံ နိသီဒနသန္ထတံ ကာရာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၆၈။ နိသီဒနံ နာမ သဒသံ ဝုစ္စတိ။
သန္ထတံ နာမ သန္ထရိတွာ ကတံ ဟောတိ အဝါယိမံ။
ကာရယမာနေနာတိ ကရောန္တော ဝါ ကာရာပေန္တော ဝါ။
ပုရာဏသန္ထတံ နာမ သကိံ နိဝတ္ထမ္ပိ သကိံ ပါရုတမ္ပိ။
သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိ အာဒါတဗ္ဗာ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏာယာတိ ထိရဘာဝါယ ဝဋ္ဋံ ဝါ စတုရဿံ ဝါ ဆိန္ဒိတွာ ဧကဒေသေ ဝါ သန္ထရိတဗ္ဗံ ဝိဇဋေတွာ ဝါ သန္ထရိတဗ္ဗံ။
အနာဒါ စေ ဘိက္ခု ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိန္တိ အနာဒိယိတွာ ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ နဝံ နိသီဒနသန္ထတံ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ, ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, နိသီဒနသန္ထတံ အနာဒိယိတွာ ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ ကာရာပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၅၆၉။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
မြန်֍ ၅၇၀။ အနာပတ္တိ – ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ အာဒိယိတွာ ကရောတိ, အလဘန္တော ထောကတရံ အာဒိယိတွာ ကရောတိ, အလဘန္တော အနာဒိယိတွာ ကရောတိ, အညေန ကတံ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ဝိတာနံ ဝါ ဘူမတ္ထရဏံ ဝါ သာဏိပါကာရံ ဝါ ဘိသိံ ဝါ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝါ ကရောတိ, ဥမ္မတ္တကဿ အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
နိသီဒနသန္ထတသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။
(ဝိ၊၁၊၃၄၀။)
၆။ ဧဠကလောမသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၇၁။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ကောသလေသု ဇနပဒေ သာဝတ္ထိံ ဂစ္ဆန္တဿ အန္တရာမဂ္ဂေ ဧဠကလောမာနိ ဥပ္ပဇ္ဇိံသု။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု တာနိ ဧဠကလောမာနိ ဥတ္တရာသင်္ဂေန ဘဏ္ဍိကံ ဗန္ဓိတွာ အဂမာသိ။ မနုဿာ တံ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ဥပ္ပဏ္ဍေသုံ – ‘‘ကိတ္တကေန တေ, ဘန္တေ, ကီတာနိ? ကိတ္တကော ဥဒယော ဘဝိဿတီ’’တိ? သော ဘိက္ခု တေဟိ မနုဿေဟိ ဥပ္ပဏ္ဍိယမာနော မင်္ကု အဟောသိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု သာဝတ္ထိံ ဂန္တွာ တာနိ ဧဠကလောမာနိ ဌိတကောဝ အာသုမ္ဘိ။ ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ တွံ, အာဝုသော, ဣမာနိ ဧဠကလောမာနိ ဌိတကောဝ အာသုမ္ဘသီ’’တိ? ‘‘တထာ ဟိ ပနာဟံ, အာဝုသော, ဣမေသံ ဧဠကလောမာနံ ကာရဏာ မနုဿေဟိ ဥပ္ပဏ္ဍိတော’’တိ။ ‘‘ကီဝ ဒူရတော ပန တွံ, အာဝုသော, ဣမာနိ ဧဠကလောမာနိ အာဟရီ’’တိ? ‘‘အတိရေကတိယောဇနံ, အာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခု အတိရေကတိယောဇနံ ဧဠကလောမာနိ အာဟရိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… သစ္စံ ကိရ တွံ, ဘိက္ခု, အတိရေကတိယောဇနံ ဧဠကလောမာနိ အာဟရီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, အတိရေကတိယောဇနံ ဧဠကလောမာနိ အာဟရိဿသိ! နေတံ မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၇၂။ ‘‘ဘိက္ခုနောပနေဝ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နဿ ဧဠကလောမာနိ ဥပ္ပဇ္ဇယျုံ။ အာကင်္ခမာနေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာနိ။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တိယောဇနပရမံ သဟတ္ထာ ဟရိတဗ္ဗာနိ [ဟာရေတဗ္ဗာနိ (သီ။ သျာ။ က။)], အသန္တေ ဟာရကေ။ တတော စေ ဥတ္တရိ ဟရေယျ, အသန္တေပိ ဟာရကေ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၇၃။ ဘိက္ခုနောပနေဝ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နဿာတိ ပန္ထံ ဂစ္ဆန္တဿ။
ဧဠကလောမာနိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုန္တိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ သံဃတော ဝါ ဂဏတော ဝါ ဉာတိတော ဝါ မိတ္တတော ဝါ ပံသုကူလံ ဝါ အတ္တနော ဝါ ဓနေန။
(ဝိ၊၁၊၃၄၁။)
အာကင်္ခမာနေနာတိ ဣစ္ဆမာနေန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာနိ။
ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တိယောဇနပရမံ သဟတ္ထာ ဟရိတဗ္ဗာနီတိ တိယောဇနပရမတာ သဟတ္ထာ ဟရိတဗ္ဗာနိ။
အသန္တေ ဟာရကေတိ နာညော ကောစိ ဟာရကော ဟောတိ ဣတ္ထီ ဝါ ပုရိသော ဝါ ဂဟဋ္ဌော ဝါ ပဗ္ဗဇိတော ဝါ။
တတော စေ ဥတ္တရိ ဟရေယျ, အသန္တေပိ ဟာရကေတိ ပဌမံ ပါဒံ တိယောဇနံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ (သျာ။)]။ အန္တောတိယောဇနေ ဌိတော ဗဟိတိယောဇနံ ပါတေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ (သျာ။)]။ အညဿ ယာနေ ဝါ ဘဏ္ဍေ ဝါ အဇာနန္တဿ ပက္ခိပိတွာ တိယောဇနံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗာနိ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗာနိ…ပေ… ဣမာနိ မေ, ဘန္တေ, ဧဠကလောမာနိ တိယောဇနံ အတိက္ကာမိတာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ။ ဣမာနာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၅၇၄။ အတိရေကတိယောဇနေ အတိရေကသညီ အတိက္ကာမေတိ [တိယောဇနံ အတိက္ကာမေတိ (သျာ။)], နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကတိယောဇနေ ဝေမတိကော အတိက္ကာမေတိ [တိယောဇနံ အတိက္ကာမေတိ (သျာ။)], နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကတိယောဇနေ ဦနကသညီ အတိက္ကာမေတိ [တိယောဇနံ အတိက္ကာမေတိ (သျာ။)], နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဦနကတိယောဇနေ အတိရေကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကတိယောဇနေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကတိယောဇနေ ဦနကသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၅၇၅။ အနာပတ္တိ တိယောဇနံ ဟရတိ, ဦနကတိယောဇနံ ဟရတိ, တိယောဇနံ ဟရတိပိ, ပစ္စာဟရတိပိ, တိယောဇနံ ဝါသာဓိပ္ပါယော ဂန္တွာ တတော ပရံ ဟရတိ, အစ္ဆိန္နံ ပဋိလဘိတွာ ဟရတိ, နိဿဋ္ဌံ ပဋိလဘိတွာ ဟရတိ, အညံ ဟရာပေတိ ကတဘဏ္ဍံ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဧဠကလောမသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။
(ဝိ၊၁၊၃၄၂။)
၇။ ဧဠကလောမဓောဝါပနသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၇၆။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ နိဂြောဓာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီဟိ ဧဠကလောမာနိ ဓောဝါပေန္တိပိ ရဇာပေန္တိပိ ဝိဇဋာပေန္တိပိ။ ဘိက္ခုနိယော ဧဠကလောမာနိ ဓောဝန္တိယော ရဇန္တိယော ဝိဇဋေန္တိယော ရိဉ္စန္တိ ဥဒ္ဒေသံ ပရိပုစ္ဆံ အဓိသီလံ အဓိစိတ္တံ အဓိပညံ။ အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတံ ခေါ မဟာပဇာပတိံ ဂေါတမိံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ, ဂေါတမိ, ဘိက္ခုနိယော အပ္ပမတ္တာ အာတာပိနိယော ပဟိတတ္တာ ဝိဟရန္တီ’’တိ? ‘‘ကုတော, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနီနံ အပ္ပမာဒေါ! အယျာ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနီဟိ ဧဠကလောမာနိ ဓောဝါပေန္တိပိ ရဇာပေန္တိပိ ဝိဇဋာပေန္တိပိ။ ဘိက္ခုနိယော ဧဠကလောမာနိ ဓောဝန္တိယော ရဇန္တိယော ဝိဇဋေန္တိယော ရိဉ္စန္တိ ဥဒ္ဒေသံ ပရိပုစ္ဆံ အဓိသီလံ အဓိစိတ္တံ အဓိပည’’န္တိ။
အထ ခေါ ဘဂဝါ မဟာပဇာပတိံ ဂေါတမိံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတာ သမာဒပိတာ သမုတ္တေဇိတာ သမ္ပဟံသိတာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနီဟိ ဧဠကလောမာနိ ဓောဝါပေထပိ ရဇာပေထပိ ဝိဇဋာပေထပီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတိကာယော တုမှာကံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတိကာယော’’တိ? ‘‘အညာတိကာယော, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကာ, မောဃပုရိသာ, အညာတိကာနံ န ဇာနန္တိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ ပါသာဒိကံ ဝါ အပါသာဒိကံ။ တတ္ထ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, အညာတိကာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ ဧဠကလောမာနိ ဓောဝါပေဿထပိ ရဇာပေဿထပိ ဝိဇဋာပေဿထပိ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၇၇။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧဠကလောမာနိ ဓောဝါပေယျ ဝါ ရဇာပေယျ ဝါ ဝိဇဋာပေယျ ဝါ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
(ဝိ၊၁၊၃၄၃။)
မြန်֍ ၅၇၈။ ယောပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
အညာတိကာ နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓါ။
ဘိက္ခုနီ နာမ ဥဘတောသံဃေ ဥပသမ္ပန္နာ။
ဓောဝါတိ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဓောတာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ။ ရဇာတိ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ရတ္တာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ။ ဝိဇဋေဟီတိ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဝိဇဋိတာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗာနိ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗာနိ…ပေ… ဣမာနိ မေ, ဘန္တေ, ဧဠကလောမာနိ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဓောဝါပိတာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ။ ဣမာနာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၅၇၉။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဓောဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဓောဝါပေတိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဓောဝါပေတိ ဝိဇဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဓောဝါပေတိ ရဇာပေတိ ဝိဇဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ရဇာပေတိ ဝိဇဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ရဇာပေတိ ဓောဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ရဇာပေတိ ဝိဇဋာပေတိ ဓောဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဝိဇဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဝိဇဋာပေတိ ဓောဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဝိဇဋာပေတိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ
(ဝိ၊၁၊၃၄၄။)
ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဝိဇဋာပေတိ ဓောဝါပေတိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။
မြန်֍ ၅၈၀။ အညာတိကာယ ဝေမတိကော…ပေ… အညာတိကာယ ဉာတိကသညီ…ပေ… အညဿ ဧဠကလောမာနိ ဓောဝါပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧကတော ဥပသမ္ပန္နာယ ဓောဝါပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ အညာတိကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ ဉာတိကသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၅၈၁။ အနာပတ္တိ ဉာတိကာယ ဓာဝန္တိယာ အညာတိကာ ဒုတိယာ ဟောတိ, အဝုတ္တာ ဓောဝတိ, အပရိဘုတ္တံ ကတဘဏ္ဍံ ဓောဝါပေတိ, သိက္ခမာနာယ သာမဏေရိယာ ဥမ္မတ္တကဿ အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဧဠကလောမဓောဝါပနသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ သတ္တမံ။
၈။ ရူပိယသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၈၂။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော အညတရဿ ကုလဿ ကုလူပကော ဟောတိ နိစ္စဘတ္တိကော။ ယံ တသ္မိံ ကုလေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ တတော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ပဋိဝိသော ဌပိယျတိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာယံ တသ္မိံ ကုလေ မံသံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ တတော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ပဋိဝိသော ဌပိတော ဟောတိ။ တဿ ကုလဿ ဒါရကော ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ ရောဒတိ – ‘‘မံသံ မေ ဒေထာ’’တိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော ပဇာပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယျဿ ပဋိဝိသံ ဒါရကဿ ဒေဟိ။ အညံ စေတာပေတွာ အယျဿ ဒဿာမာ’’တိ။
အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရံ အာဒါယ ယေန တံ ကုလံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သော ပုရိသော
(ဝိ၊၁၊၃၄၅။)
အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟိယျော ခေါ, ဘန္တေ, သာယံ မံသံ ဥပ္ပန္နံ အဟောသိ။ တတော အယျဿ ပဋိဝိသော ဌပိတော။ အယံ, ဘန္တေ, ဒါရကော ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ ရောဒတိ – ‘မံသံ မေ ဒေထာ’တိ။ အယျဿ ပဋိဝိသော ဒါရကဿ ဒိန္နော။ ကဟာပဏေန, ဘန္တေ, ကိံ အာဟရိယျတူ’’တိ? ‘‘ပရိစ္စတ္တော မေ, အာဝုသော, ကဟာပဏော’’တိ? ‘‘အာမ, ဘန္တေ, ပရိစ္စတ္တော’’တိ။ ‘‘တညေဝ မေ, အာဝုသော, ကဟာပဏံ ဒေဟီ’’တိ။
အထ ခေါ သော ပုရိသော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ကဟာပဏံ ဒတွာ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘တထေဝ မယံ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ ဧဝမေဝိမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တီ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ ပုရိသဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဟေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဟေသီ’’တိ [ပဋိဂ္ဂဏှာသီတိ (သျာ။)]? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဟေဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၈၃။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဇာတရူပရဇတံ ဥဂ္ဂဏှေယျ ဝါ ဥဂ္ဂဏှာပေယျ ဝါ ဥပနိက္ခိတ္တံ ဝါ သာဒိယေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၈၄။ ယောပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
ဇာတရူပံ နာမ သတ္ထုဝဏ္ဏော ဝုစ္စတိ။
ရဇတံ နာမ ကဟာပဏော လောဟမာသကော ဒါရုမာသကော ဇတုမာသကော ယေ ဝေါဟာရံ ဂစ္ဆန္တိ။
ဥဂ္ဂဏှေယျာတိ သယံ ဂဏှာတိ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ (သျာ။)]။
ဥဂ္ဂဏှာပေယျာတိ အညံ ဂါဟာပေတိ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ (သျာ။)]။
(ဝိ၊၁၊၃၄၆။)
ဥပနိက္ခိတ္တံဝါ သာဒိယေယျာတိ ဣဒံ အယျဿ ဟောတူတိ ဥပနိက္ခိတ္တံ သာဒိယတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ သံဃမဇ္ဈေ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ – တေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဟေသိံ။ ဣဒံ မေ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ သစေ တတ္ထ အာဂစ္ဆတိ အာရာမိကော ဝါ ဥပါသကော ဝါ သော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘အာဝုသော, ဣမံ ဇာနာဟီ’’တိ။ သစေ သော ဘဏတိ – ‘‘ဣမိနာ ကိံ အာဟရိယျတူ’’တိ, န ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဣမံ ဝါ ဣမံ ဝါ အာဟရာ’’တိ။ ကပ္ပိယံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – သပ္ပိ ဝါ တေလံ ဝါ မဓု ဝါ ဖာဏိတံ ဝါ။ သစေ သော တေန ပရိဝတ္တေတွာ ကပ္ပိယံ အာဟရတိ ရူပိယပ္ပဋိဂ္ဂါဟကံ ဌပေတွာ သဗ္ဗေဟေဝ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဧဝဉ္စေတံ လဘေထ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ လဘေထ, သော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘အာဝုသော, ဣမံ ဆဍ္ဍေဟီ’’တိ။ သစေ သော ဆဍ္ဍေတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ ဆဍ္ဍေတိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ရူပိယဆဍ္ဍကော သမ္မန္နိတဗ္ဗော – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, ဆဍ္ဍိတာဆဍ္ဍိတဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော။ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
မြန်֍ ၅၈၅။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ရူပိယဆဍ္ဍကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ရူပိယဆဍ္ဍကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ရူပိယဆဍ္ဍကဿ သမ္မုတိ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘သမ္မတော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ရူပိယဆဍ္ဍကော။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
တေန သမ္မတေန ဘိက္ခုနာ အနိမိတ္တံ ကတွာ ပါတေတဗ္ဗံ။ သစေ နိမိတ္တံ ကတွာ ပါတေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၅၈၆။ ရူပိယေ ရူပိယသညီ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ရူပိယေ ဝေမတိကော ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ရူပိယေ အရူပိယသညီ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
(ဝိ၊၁၊၃၄၇။)
အရူပိယေ ရူပိယသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အရူပိယေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အရူပိယေ အရူပိယသညီ, အနာပတ္တိ။
အနာပတ္တိ အဇ္ဈာရာမေ ဝါ အဇ္ဈာဝသထေ ဝါ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဝါ ဥဂ္ဂဟာပေတွာ ဝါ နိက္ခိပတိ – ယဿ ဘဝိဿတိ သော ဟရိဿတီတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ရူပိယသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၈၇။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇိဿန္တိ, သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇိဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၈၈။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၈၉။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
(ဝိ၊၁၊၃၄၈။)
နာနပ္ပကာရကံ နာမ ကတမ္ပိ အကတမ္ပိ ကတာကတမ္ပိ။ ကတံ နာမ သီသူပဂံ ဂီဝူပဂံ ဟတ္ထူပဂံ ပါဒူပဂံ ကဋူပဂံ။ အကတံ နာမ ဃနကတံ ဝုစ္စတိ။ ကတာကတံ နာမ တဒုဘယံ။
ရူပိယံ နာမ သတ္ထုဝဏ္ဏော ကဟာပဏော, လောဟမာသကော, ဒါရုမာသကော, ဇတုမာသကော ယေ ဝေါဟာရံ ဂစ္ဆန္တိ။
သမာပဇ္ဇေယျာတိ ကတေန ကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ (သျာ။)]။ ကတေန အကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ကတေန ကတာကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အကတေန ကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အကတေန အကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အကတေန ကတာကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ကတာကတေန ကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ကတာကတေန အကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ကတာကတေန ကတာကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ သံဃမဇ္ဈေ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ တေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇိံ။ ဣဒံ မေ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ သစေ တတ္ထ အာဂစ္ဆတိ အာရာမိကော ဝါ ဥပါသကော ဝါ သော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘အာဝုသော, ဣမံ ဇာနာဟီ’’တိ။ သစေ သော ဘဏတိ – ‘‘ဣမိနာ ကိံ အာဟရိယျတူ’’တိ, န ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဣမံ ဝါ ဣမံ ဝါ အာဟရာ’’တိ။ ကပ္ပိယံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – သပ္ပိ ဝါ တေလံ ဝါ မဓု ဝါ ဖာဏိတံ ဝါ။ သစေ သော တေန ပရိဝတ္တေတွာ ကပ္ပိယံ အာဟရတိ, ရူပိယစေတာပကံ ဌပေတွာ, သဗ္ဗေဟေဝ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဧဝဉ္စေတံ လဘေထ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ လဘေထ, သော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘အာဝုသော, ဣမံ ဆဍ္ဍေဟီ’’တိ။ သစေ သော ဆဍ္ဍေတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ ဆဍ္ဍေတိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ရူပိယဆဍ္ဍကော သမ္မန္နိတဗ္ဗော – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, ဆဍ္ဍိတာဆဍ္ဍိတဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော။ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
(ဝိ၊၁၊၃၄၉။)
မြန်֍ ၅၉၀။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ရူပိယဆဍ္ဍကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ရူပိယဆဍ္ဍကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ရူပိယဆဍ္ဍကဿ သမ္မုတိ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘သမ္မတော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ရူပိယဆဍ္ဍကော။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
တေန သမ္မတေန ဘိက္ခုနာ အနိမိတ္တံ ကတွာ ပါတေတဗ္ဗံ။ သစေ နိမိတ္တံ ကတွာ ပါတေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၅၉၁။ ရူပိယေ ရူပိယသညီ ရူပိယံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ရူပိယေ ဝေမတိကော ရူပိယံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ရူပိယေ အရူပိယသညီ ရူပိယံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အရူပိယေ ရူပိယသညီ ရူပိယံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အရူပိယေ ဝေမတိကော ရူပိယံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အရူပိယေ အရူပိယသညီ ရူပိယံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အရူပိယေ ရူပိယသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အရူပိယေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အရူပိယေ အရူပိယသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၅၉၂။ အနာပတ္တိ ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ နဝမံ။
၁၀။ ကယဝိက္ကယသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၉၃။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ပဋ္ဋော ဟောတိ စီဝရကမ္မံ ကာတုံ။ သော ပဋပိလောတိကာနံ သံဃာဋိံ ကရိတွာ သုရတ္တံ သုပရိကမ္မကတံ ကတွာ ပါရုပိ။ အထ ခေါ အညတရော ပရိဗ္ဗာဇကော မဟဂ္ဃံ ပဋံ ပါရုပိတွာ ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ
(ဝိ၊၁၊၃၅၀။)
သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သုန္ဒရာ ခေါ တျာယံ, အာဝုသော, သံဃာဋိ၊ ဒေဟိ မေ ပဋေနာ’’တိ။ ‘‘ဇာနာဟိ, အာဝုသော’’တိ။ ‘‘အာမာဝုသော, ဇာနာမီ’’တိ။ ‘‘ဟန္ဒာဝုသော’’တိ, အဒါသိ။ အထ ခေါ သော ပရိဗ္ဗာဇကော တံ သံဃာဋိံ ပါရုပိတွာ ပရိဗ္ဗာဇကာရာမံ အဂမာသိ။ ပရိဗ္ဗာဇကာ တံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘သုန္ဒရာ ခေါ တျာယံ, အာဝုသော, သံဃာဋိ၊ ကုတော တယာ လဒ္ဓါ’’တိ? ‘‘တေန မေ, အာဝုသော, ပဋေန ပရိဝတ္တိတာ’’တိ။ ‘‘ကတိဟိပိ တျာယံ, အာဝုသော, သံဃာဋိ ဘဝိဿတိ, သောယေဝ တေ ပဋော ဝရော’’တိ။
အထ ခေါ သော ပရိဗ္ဗာဇကော – ‘‘သစ္စံ ခေါ ပရိဗ္ဗာဇကာ အာဟံသု – ‘ကတိဟိပိ မျာယံ သံဃာဋိ ဘဝိဿတိ! သောယေဝ မေ ပဋော ဝရော’’’တိ ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟန္ဒ တေ, အာဝုသော, သံဃာဋိ [သံဃာဋိံ (သျာ။ က။)]၊ ဒေဟိ မေ ပဋ’’န္တိ။ ‘‘နနု တွံ, အာဝုသော, မယာ ဝုတ္တော – ‘ဇာနာဟိ, အာဝုသော’တိ! နာဟ ဒဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ သော ပရိဗ္ဗာဇကော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ဂိဟီပိ နံ ဂိဟိဿ ဝိပ္ပဋိသာရိဿ ဒေန္တိ, ကိံ ပန ပဗ္ဗဇိတော ပဗ္ဗဇိတဿ န ဒဿတီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကေန သဒ္ဓိံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ပရိဗ္ဗာဇကေန သဒ္ဓိံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ပရိဗ္ဗာဇကေန သဒ္ဓိံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇိဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၉၄။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု နာနပ္ပကာရကံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၅၉၅။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ‘‘ဘိက္ခူ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၃၅၁။)
နာနပ္ပကာရကံ နာမ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာ, အန္တမသော စုဏ္ဏပိဏ္ဍောပိ ဒန္တကဋ္ဌမ္ပိ ဒသိကသုတ္တမ္ပိ။
ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇေယျာတိ ဣမိနာ ဣမံ ဒေဟိ, ဣမိနာ ဣမံ အာဟရ, ဣမိနာ ဣမံ ပရိဝတ္တေဟိ, ဣမိနာ ဣမံ စေတာပေဟီတိ။ အဇ္ဈာစရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ယတော ကယိတဉ္စ ဟောတိ ဝိက္ကယိတဉ္စ အတ္တနော ဘဏ္ဍံ ပရဟတ္ထဂတံ ပရဘဏ္ဍံ အတ္တနော ဟတ္ထဂတံ, နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… အဟံ, ဘန္တေ, နာနပ္ပကာရကံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇိံ။ ဣဒံ မေ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၅၉၆။ ကယဝိက္ကယေ ကယဝိက္ကယသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ကယဝိက္ကယေ ဝေမတိကော, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ကယဝိက္ကယေ နကယဝိက္ကယသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
နကယဝိက္ကယေ ကယဝိက္ကယသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ နကယဝိက္ကယေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ နကယဝိက္ကယေ နကယဝိက္ကယသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၅၉၇။ အနာပတ္တိ – အဂ္ဃံ ပုစ္ဆတိ, ကပ္ပိယကာရကဿ အာစိက္ခတိ, ‘‘ဣဒံ အမှာကံ အတ္ထိ, အမှာကဉ္စ ဣမိနာ စ ဣမိနာ စ အတ္ထော’’တိ ဘဏတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ကယဝိက္ကယသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ။
ကောသိယဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ကောသိယာ သုဒ္ဓဒွေဘာဂါ, ဆဗ္ဗဿာနိ နိသီဒနံ၊
ဒွေ စ လောမာနိ ဥဂ္ဂဏှေ, ဥဘော နာနပ္ပကာရကာတိ။
(ဝိ၊၁၊၃၅၂။)
၃။ ပတ္တဝဂ္ဂေါ
၁။ ပတ္တသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၅၉၈။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဗဟူ ပတ္တေ သန္နိစယံ ကရောန္တိ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဗဟူ ပတ္တေ သန္နိစယံ ကရိဿန္တိ, ပတ္တဝါဏိဇ္ဇံ ဝါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ကရိဿန္တိ အာမတ္တိကာပဏံ ဝါ ပသာရေဿန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိရေကပတ္တံ ဓာရေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အတိရေကပတ္တံ ဓာရေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, အတိရေကပတ္တံ ဓာရေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ …ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၅၉၉။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အတိရေကပတ္တံ ဓာရေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
မြန်֍ ၆၀၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ အတိရေကပတ္တော ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ အာယသ္မာ စ အာနန္ဒော တံ ပတ္တံ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဒါတုကာမော ဟောတိ။ အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော သာကေတေ ဝိဟရတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ – ‘န အတိရေကပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော’တိ။ အယဉ္စ မေ အတိရေကပတ္တော ဥပ္ပန္နော။ အဟဉ္စိမံ ပတ္တံ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဒါတုကာမော။ အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော သာကေတေ ဝိဟရတိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကီဝစိရံ ပနာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော အာဂစ္ဆိဿတီ’’တိ? ‘‘နဝမံ ဝါ, ဘဂဝါ, ဒိဝသံ ဒသမံ ဝါ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ,
(ဝိ၊၁၊၃၅၃။)
ဘိက္ခဝေ, ဒသာဟပရမံ အတိရေကပတ္တံ ဓာရေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၆၀၁။ ‘‘ဒသာဟပရမံ အတိရေကပတ္တော ဓာရေတဗ္ဗော။ တံ အတိက္ကာမယတော နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၆၀၂။ ဒသာဟပရမန္တိ ဒသာဟပရမတာ ဓာရေတဗ္ဗော။
အတိရေကပတ္တော နာမ အနဓိဋ္ဌိတော အဝိကပ္ပိတော။
ပတ္တော နာမ ဒွေ ပတ္တာ အယောပတ္တော မတ္တိကာပတ္တောတိ။
တယော ပတ္တဿ ဝဏ္ဏာ ဥက္ကဋ္ဌော ပတ္တော မဇ္ဈိမော ပတ္တော ဩမကော ပတ္တော။ ဥက္ကဋ္ဌော နာမ ပတ္တော အဍ္ဎာဠှကောဒနံ ဂဏှာတိ စတုဘာဂံ ခါဒနံ တဒုပိယံ ဗျဉ္ဇနံ။ မဇ္ဈိမော နာမ ပတ္တော နာဠိကောဒနံ ဂဏှာတိ စတုဘာဂံ ခါဒနံ တဒုပိယံ ဗျဉ္ဇနံ။ ဩမကော နာမ ပတ္တော ပတ္ထောဒနံ ဂဏှာတိ စတုဘာဂံ ခါဒနံ တဒုပိယံ ဗျဉ္ဇနံ။ တတော ဥက္ကဋ္ဌော အပတ္တော, ဩမကော အပတ္တော။
တံ အတိက္ကာမယတော နိဿဂ္ဂိယော ဟောတီတိ ဧကာဒသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယော ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗော သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗော။ တေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အယံ မေ, ဘန္တေ, ပတ္တော ဒသာဟာတိက္ကန္တော နိဿဂ္ဂိယော။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ, နိဿဋ္ဌပတ္တော ဒါတဗ္ဗော။
မြန်֍ ၆၀၃။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ပတ္တော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော နိဿဂ္ဂိယော သံဃဿ နိဿဋ္ဌော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣမံ ပတ္တံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဒေယျာ’’တိ။
မြန်֍ ၆၀၄။ တေန ဘိက္ခုနာ သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘‘အယံ မေ, ဘန္တေ, ပတ္တော ဒသာဟာတိက္ကန္တော နိဿဂ္ဂိယော။ ဣမာဟံ အာယသ္မန္တာနံ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။
(ဝိ၊၁၊၃၅၄။)
နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ, နိဿဋ္ဌပတ္တော ဒါတဗ္ဗော။
မြန်֍ ၆၀၅။ ‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ အယံ ပတ္တော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော နိဿဂ္ဂိယော အာယသ္မန္တာနံ နိဿဋ္ဌော။ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ, အာယသ္မန္တာ ဣမံ ပတ္တံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဒေယျု’’န္တိ။
မြန်֍ ၆၀၆။ တေန ဘိက္ခုနာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အယံ မေ, အာဝုသော, ပတ္တော ဒသာဟာတိက္ကန္တော နိဿဂ္ဂိယော။ ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ တေန ဘိက္ခုနာ အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ, နိဿဋ္ဌပတ္တော ဒါတဗ္ဗော – ‘‘ဣမံ ပတ္တံ အာယသ္မတော ဒမ္မီ’’တိ။
မြန်֍ ၆၀၇။ ဒသာဟာတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဒသာဟာတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဒသာဟာတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဓိဋ္ဌိတေ အဓိဋ္ဌိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိကပ္ပိတေ ဝိကပ္ပိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဘိန္နေ ဘိန္နသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
နိဿဂ္ဂိယံ ပတ္တံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒသာဟာနတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒသာဟာနတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒသာဟာနတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၆၀၈။ အနာပတ္တိ အန္တောဒသာဟံ အဓိဋ္ဌေတိ, ဝိကပ္ပေတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ, ဝိနဿတိ, ဘိဇ္ဇတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နိဿဋ္ဌပတ္တံ န ဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, နိဿဋ္ဌပတ္တော န ဒါတဗ္ဗော။ ယော န ဒဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
ပတ္တသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။
(ဝိ၊၁၊၃၅၅။)
၂။ ဦနပဉ္စဗန္ဓနသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၆၀၉။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ နိဂြောဓာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရေန ကုမ္ဘကာရေန ဘိက္ခူ ပဝါရိတာ ဟောန္တိ – ‘‘ယေသံ အယျာနံ ပတ္တေန အတ္ထော အဟံ ပတ္တေနာ’’တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေန္တိ။ ယေသံ ခုဒ္ဒကာ ပတ္တာ တေ မဟန္တေ ပတ္တေ ဝိညာပေန္တိ။ ယေသံ မဟန္တာ ပတ္တာ တေ ခုဒ္ဒကေ ပတ္တေ ဝိညာပေန္တိ။ အထ ခေါ သော ကုမ္ဘကာရော ဘိက္ခူနံ ဗဟူ ပတ္တေ ကရောန္တော န သက္ကောတိ အညံ ဝိက္ကာယိကံ ဘဏ္ဍံ ကာတုံ, အတ္တနာပိ န ယာပေတိ, ပုတ္တဒါရာပိဿ ကိလမန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေဿန္တိ! အယံ ဣမေသံ ဗဟူ ပတ္တေ ကရောန္တော န သက္ကောတိ အညံ ဝိက္ကာယိကံ ဘဏ္ဍံ ကာတုံ, အတ္တနာပိ န ယာပေတိ, ပုတ္တဒါရာပိဿ ကိလမန္တီ’’တိ။
အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တေ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေန္တီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဝိဂရဟိတွာ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ပတ္တော ဝိညာပေတဗ္ဗော။ ယော ဝိညာပေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။
မြန်֍ ၆၁၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ပတ္တော ဘိန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု – ‘‘ဘဂဝတာ ပဋိက္ခိတ္တံ ပတ္တံ ဝိညာပေတု’’န္တိ ကုက္ကုစ္စာယန္တော န ဝိညာပေတိ။ ဟတ္ထေသု ပိဏ္ဍာယ စရတိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဟတ္ထေသု ပိဏ္ဍာယ စရိဿန္တိ, သေယျထာပိ တိတ္ထိယာ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ
(ဝိ၊၁၊၃၅၆။)
နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, နဋ္ဌပတ္တဿ ဝါ ဘိန္နပတ္တဿ ဝါ ပတ္တံ ဝိညာပေတု’’န္တိ။
မြန်֍ ၆၁၁။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ အနုညာတံ နဋ္ဌပတ္တဿ ဝါ ဘိန္နပတ္တဿ ဝါ ပတ္တံ ဝိညာပေတု’’န္တိ အပ္ပမတ္တကေနပိ ဘိန္နေန အပ္ပမတ္တကေနပိ ခဏ္ဍေန ဝိလိခိတမတ္တေနပိ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေန္တိ။ အထ ခေါ သော ကုမ္ဘကာရော ဘိက္ခူနံ တထေဝ ဗဟူ ပတ္တေ ကရောန္တော န သက္ကောတိ အညံ ဝိက္ကာယိကံ ဘဏ္ဍံ ကာတုံ, အတ္တနာပိ န ယာပေတိ, ပုတ္တဒါရာပိဿ ကိလမန္တိ။ မနုဿာ တထေဝ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေဿန္တိ! အယံ ဣမေသံ ဗဟူ ပတ္တေ ကရောန္တော န သက္ကောတိ အညံ ဝိက္ကာယိကံ ဘဏ္ဍံ ကာတုံ, အတ္တနာပိ န ယာပေတိ, ပုတ္တဒါရာပိဿ ကိလမန္တီ’’တိ။
အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အပ္ပမတ္တကေနပိ ဘိန္နေန အပ္ပမတ္တကေနပိ ခဏ္ဍေန ဝိလိခိတမတ္တေနပိ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပမတ္တကေနပိ ဘိန္နေန အပ္ပမတ္တကေနပိ ခဏ္ဍေန ဝိလိခိတမတ္တေနပိ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပမတ္တကေနပိ ဘိန္နေန အပ္ပမတ္တကေနပိ ခဏ္ဍေန ဝိလိခိတမတ္တေနပိ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၆၁၂။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဦနပဉ္စဗန္ဓနေန ပတ္တေန အညံ နဝံ ပတ္တံ စေတာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ တေန ဘိက္ခုနာ သော ပတ္တော ဘိက္ခုပရိသာယ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗော။ ယော စ တဿာ ဘိက္ခုပရိသာယ ပတ္တပရိယန္တော သော တဿ ဘိက္ခုနော ပဒါတဗ္ဗော – ‘အယံ တေ, ဘိက္ခု, ပတ္တော ယာဝ ဘေဒနာယ ဓာရေတဗ္ဗော’တိ။ အယံ တတ္ထ သာမီစီ’’တိ။
မြန်֍ ၆၁၃။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
(ဝိ၊၁၊၃၅၇။)
ဦနပဉ္စဗန္ဓနော နာမ ပတ္တော အဗန္ဓနော ဝါ ဧကဗန္ဓနော ဝါ ဒွိဗန္ဓနော ဝါ တိဗန္ဓနော ဝါ စတုဗန္ဓနော ဝါ။ အဗန္ဓနောကာသော နာမ ပတ္တော ယဿ ဒွင်္ဂုလာ ရာဇိ န ဟောတိ။ ဗန္ဓနောကာသော နာမ ပတ္တော ယဿ ဒွင်္ဂုလာ ရာဇိ ဟောတိ။ နဝေါ နာမ ပတ္တော ဝိညတ္တိံ ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။
စေတာပေယျာတိ ဝိညာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယော ဟောတိ။ သံဃမဇ္ဈေ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗော။ သဗ္ဗေဟေဝ အဓိဋ္ဌိတပတ္တံ ဂဟေတွာ သန္နိပတိတဗ္ဗံ။ န လာမကော ပတ္တော အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗော – ‘‘မဟဂ္ဃံ ပတ္တံ ဂဟေဿာမီ’’တိ။ သစေ လာမကံ ပတ္တံ အဓိဋ္ဌေတိ – ‘‘မဟဂ္ဃံ ပတ္တံ ဂဟေဿာမီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗော။ တေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အယံ မေ, ဘန္တေ, ပတ္တော ဦနပဉ္စဗန္ဓနေန ပတ္တေန စေတာပိတော နိဿဂ္ဂိယော။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ပတ္တဂ္ဂါဟာပကော သမ္မန္နိတဗ္ဗော – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, ဂါဟိတာဂါဟိတဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော။ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
မြန်֍ ၆၁၄။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ပတ္တဂ္ဂါဟာပကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ပတ္တဂ္ဂါဟာပကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပတ္တဂ္ဂါဟာပကဿ သမ္မုတိ, သော တုဏှဿ၊ ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။
‘‘သမ္မတော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ပတ္တဂ္ဂါဟာပကော။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
မြန်֍ ၆၁၅။ တေန သမ္မတေန ဘိက္ခုနာ ပတ္တော ဂါဟေတဗ္ဗော။ ထေရော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဂဏှာတု, ဘန္တေ, ထေရော ပတ္တ’’န္တိ။ သစေ ထေရော ဂဏှာတိ,
(ဝိ၊၁၊၃၅၈။)
ထေရဿ ပတ္တော ဒုတိယဿ ဂါဟေတဗ္ဗော။ န စ တဿ အနုဒ္ဒယတာယ န ဂဟေတဗ္ဗော။ ယော န ဂဏှေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အပတ္တကဿ န ဂါဟေတဗ္ဗော။ ဧတေနေဝ ဥပါယေန ယာဝ သံဃနဝကာ ဂါဟေတဗ္ဗာ။ ယော စ တဿာ ဘိက္ခုပရိသာယ ပတ္တပရိယန္တော, သော တဿ ဘိက္ခုနော ပဒါတဗ္ဗော – ‘‘အယံ တေ, ဘိက္ခု, ပတ္တော ယာဝ ဘေဒနာယ ဓာရေတဗ္ဗော’’တိ။
တေန ဘိက္ခုနာ သော ပတ္တော န အဒေသေ နိက္ခိပိတဗ္ဗော, န အဘောဂေန ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော, န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗော – ‘‘ကထာယံ ပတ္တော နဿေယျ ဝါ ဝိနဿေယျ ဝါ ဘိဇ္ဇေယျ ဝါ’’တိ? သစေ အဒေသေ ဝါ နိက္ခိပတိ အဘောဂေန ဝါ ဘုဉ္ဇတိ ဝိဿဇ္ဇေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အယံ တတ္ထ သာမီစီတိ အယံ တတ္ထ အနုဓမ္မတာ။
မြန်֍ ၆၁၆။ အဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဗန္ဓနေန ပတ္တေန ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဗန္ဓနေန ပတ္တေန ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဗန္ဓနေန ပတ္တေန တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဗန္ဓနေန ပတ္တေန စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဧကဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဧကဗန္ဓနေန ပတ္တေန ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဧကဗန္ဓနေန ပတ္တေန ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဧကဗန္ဓနေန ပတ္တေန တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဧကဗန္ဓနေန ပတ္တေန စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဒွိဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဒွိဗန္ဓနေန ပတ္တေန ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ…ပေ… ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ… တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ… စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
တိဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ…ပေ… ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ…ပေ… ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ… တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ… စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
စတုဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ…ပေ… ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ… ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ… တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ… စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဗန္ဓနေန ပတ္တေန ဧကဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ…ပေ… ဒွိဗန္ဓနောကာသံ
(ဝိ၊၁၊၃၅၉။)
ပတ္တံ… တိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ… စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဧကဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ…ပေ… ဧကဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ… ဒွိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ… တိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ… စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ဒွိဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ…ပေ… စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
တိဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ…ပေ… စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
စတုဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ…ပေ… ဧကဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ… ဒွိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ… တိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ… စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အဗန္ဓနောကာသေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဗန္ဓနောကာသေန ပတ္တေန ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ…ပေ… ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ… တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ… စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
စတုဗန္ဓနောကာသေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ စတုဗန္ဓနောကာသေန ပတ္တေန ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ…ပေ… ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ… တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ… စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အဗန္ဓနောကာသေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ…ပေ… ဧကဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ… ဒွိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ… တိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ… စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
စတုဗန္ဓနောကာသေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ…ပေ… ဧကဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ… ဒွိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ… တိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ… စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
မြန်֍ ၆၁၇။ အနာပတ္တိ နဋ္ဌပတ္တဿ, ဘိန္နပတ္တဿ, ဉာတကာနံ ပဝါရိတာနံ, အညဿတ္ထာယ, အတ္တနော ဓနေန, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဦနပဉ္စဗန္ဓနသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။
(ဝိ၊၁၊၃၆၀။)
၃။ ဘေသဇ္ဇသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၆၁၈။ [ဣဒံ ဝတ္ထု မဟာဝ။ ၂၇၀] တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ရာဇဂဟေ ပဗ္ဘာရံ သောဓာပေတိ လေဏံ ကတ္တုကာမော။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ယေနာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ပိလိန္ဒဝစ္ဆံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အာယသ္မန္တံ ပိလိန္ဒဝစ္ဆံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိံ, ဘန္တေ, ထေရော ကာရာပေတီ’’တိ? ‘‘ပဗ္ဘာရံ မဟာရာဇ, သောဓာပေမိ လေဏံ ကတ္တုကာမော’’တိ။ ‘‘အတ္ထော, ဘန္တေ, အယျဿ အာရာမိကေနာ’’တိ? ‘‘န ခေါ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ အာရာမိကော အနုညာတော’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ပဋိပုစ္ဆိတွာ မမ အာရောစေယျာထာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ မဟာရာဇာ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အာယသ္မတာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆေန ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော ဥဋ္ဌာယာသနာ အာယသ္မန္တံ ပိလိန္ဒဝစ္ဆံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။
မြန်֍ ၆၁၉။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘ရာဇာ, ဘန္တေ, မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အာရာမိကံ ဒါတုကာမော။ ကထံ နု ခေါ, ဘန္တေ, မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အာရာမိက’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ယေနာယသ္မာ ပိလိန္ဒိဝစ္ဆော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ပိလိန္ဒဝစ္ဆံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အာယသ္မန္တံ ပိလိန္ဒဝစ္ဆံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အနုညာတော, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ အာရာမိကော’’တိ? ‘‘ဧဝံ, မဟာရာဇာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘန္တေ, အယျဿ အာရာမိကံ ဒမ္မီ’’တိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အာယသ္မတော ပိလိန္ဒဝစ္ဆဿ
(ဝိ၊၁၊၃၆၁။)
အာရာမိကံ ပဋိဿုဏိတွာ ဝိဿရိတွာ စိရေန သတိံ ပဋိလဘိတွာ အညတရံ သဗ္ဗတ္ထကံ မဟာမတ္တံ အာမန္တေသိ – ‘‘ယော မယာ, ဘဏေ, အယျဿ အာရာမိကော ပဋိဿုတော, ဒိန္နော သော အာရာမိကော’’တိ? ‘‘န ခေါ, ဒေဝ, အယျဿ အာရာမိကော ဒိန္နော’’တိ။ ‘‘ကီဝစိရံ နု ခေါ, ဘဏေ, ဣတော ဟိ တံ ဟောတီ’’တိ? အထ ခေါ သော မဟာမတ္တော ရတ္တိယော ဂဏေတွာ [ဝိဂဏေတွာ (က။)] ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပဉ္စ, ဒေဝ, ရတ္တိသတာနီ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘဏေ, အယျဿ ပဉ္စ အာရာမိကသတာနိ ဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝါ’’တိ ခေါ သော မဟာမတ္တော ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ပဋိဿုဏိတွာ အာယသ္မတော ပိလိန္ဒဝစ္ဆဿ ပဉ္စ အာရာမိကသတာနိ ပါဒါသိ [အဒါသိ (သျာ။)], ပါဋိယေက္ကော ဂါမော နိဝိသိ။ အာရာမိကဂါမကောတိပိ နံ အာဟံသု, ပိလိန္ဒဂါမကောတိပိ နံ အာဟံသု။
မြန်֍ ၆၂၀။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော တသ္မိံ ဂါမကေ ကုလူပကော ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရံ အာဒါယ ပိလိန္ဒဂါမကံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန တသ္မိံ ဂါမကေ ဥဿဝေါ ဟောတိ။ ဒါရကာ အလင်္ကတာ မာလာကိတာ ကီဠန္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ပိလိန္ဒဂါမကေ သပဒါနံ ပိဏ္ဍာယ စရမာနော ယေန အညတရဿ အာရာမိကဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန တဿာ အာရာမိကိနိယာ ဓီတာ အညေ ဒါရကေ အလင်္ကတေ မာလာကိတေ ပဿိတွာ ရောဒတိ – ‘‘မာလံ မေ ဒေထ, အလင်္ကာရံ မေ ဒေထာ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော တံ အာရာမိကိနိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿာယံ ဒါရိကာ ရောဒတီ’’တိ? ‘‘အယံ, ဘန္တေ, ဒါရိကာ အညေ ဒါရကေ အလင်္ကတေ မာလာကိတေ ပဿိတွာ ရောဒတိ – ‘မာလံ မေ ဒေထ, အလင်္ကာရံ မေ ဒေထာ’တိ။ ကုတော အမှာကံ ဒုဂ္ဂတာနံ မာလာ ကုတော, အလင်္ကာရော’’တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော အညတရံ တိဏဏ္ဍုပကံ ဂဟေတွာ တံ အာရာမိကိနိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟန္ဒိမံ တိဏဏ္ဍုပကံ တဿာ ဒါရိကာယ သီသေ ပဋိမုဉ္စာ’’တိ။ အထ ခေါ သာ အာရာမိကိနီ တံ တိဏဏ္ဍုပကံ ဂဟေတွာ တဿာ ဒါရိကာယ သီသေ ပဋိမုဉ္စိ။ သာ အဟောသိ သုဝဏ္ဏမာလာ အဘိရူပါ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ။ နတ္ထိ တာဒိသာ ရညောပိ အန္တေပုရေ သုဝဏ္ဏမာလာ။ မနုဿာ ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ
(ဝိ၊၁၊၃၆၂။)
အာရောစေသုံ – ‘‘အမုကဿ, ဒေဝ, အာရာမိကဿ ဃရေ သုဝဏ္ဏမာလာ အဘိရူပါ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ။ နတ္ထိ တာဒိသာ ဒေဝဿာပိ အန္တေပုရေ သုဝဏ္ဏမာလာ။ ကုတော တဿ ဒုဂ္ဂတဿ! နိဿံသယံ စောရိကာယ အာဘတာ’’တိ!! အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တံ အာရာမိကကုလံ ဗန္ဓာပေသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရံ အာဒါယ ပိလိန္ဒဂါမကံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ ပိလိန္ဒဂါမကေ သပဒါနံ ပိဏ္ဍာယ စရမာနော ယေန တဿ အာရာမိကဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဋိဝိဿကေ ပုစ္ဆိ – ‘‘ကဟံ ဣမံ အာရာမိကကုလံ ဂတ’’န္တိ? ‘‘ဧတိဿာ, ဘန္တေ, သုဝဏ္ဏမာလာယ ကာရဏာ ရညာ ဗန္ဓာပိတ’’န္တိ။
မြန်֍ ၆၂၁။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ယေန ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ယေနာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ပိလိန္ဒဝစ္ဆံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ, မဟာရာဇ, အာရာမိကကုလံ ဗန္ဓာပိတ’’န္တိ? ‘‘တဿ, ဘန္တေ, အာရာမိကဿ ဃရေ သုဝဏ္ဏမာလာ အဘိရူပါ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ။ နတ္ထိ တာဒိသာ အမှာကမ္ပိ အန္တေပုရေ သုဝဏ္ဏမာလာ။ ကုတော တဿ ဒုဂ္ဂတဿ! နိဿံသယံ စောရိကာယ အာဘတာ’’တိ!! အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ပါသာဒံ သုဝဏ္ဏန္တိ အဓိမုစ္စိ။ သော အဟောသိ သဗ္ဗသောဝဏ္ဏမယော။ ‘‘ဣဒံ ပန တေ, မဟာရာဇ, တာဝ ဗဟုံ သုဝဏ္ဏံ ကုတော’’တိ? ‘‘အညာတံ, ဘန္တေ, အယျဿေဝေသော ဣဒ္ဓါနုဘာဝေါ’’တိ။ တံ အာရာမိကကုလံ မုဉ္စာပေသိ။ မနုဿာ – ‘‘အယျေန ကိရ ပိလိန္ဒဝစ္ဆေန သရာဇိကာယ ပရိသာယ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ဒဿိတ’’န္တိ, အတ္တမနာ အဘိပ္ပသန္နာ အာယသ္မတော ပိလိန္ဒဝစ္ဆဿ ပဉ္စ ဘေသဇ္ဇာနိ အဘိဟရိံသု, သေယျထိဒံ – သပ္ပိ နဝနီတံ တေလံ မဓု ဖာဏိတံ။ ပကတိယာပိ စ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော လာဘီ ဟောတိ ပဉ္စန္နံ ဘေသဇ္ဇာနံ။ လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ ပရိသာယ ဝိဿဇ္ဇေတိ။ ပရိသာ စဿ ဟောတိ ဗာဟုလ္လိကာ။ လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ ကောလမ္ဗေပိ ဃဋေပိ ပူရေတွာ ပဋိသာမေတိ, ပရိဿာဝနာနိပိ ထဝိကာယောပိ ပူရေတွာ ဝါတပါနေသု လဂ္ဂေတိ။ တာနိ ဩလီနဝိလီနာနိ တိဋ္ဌန္တိ။
(ဝိ၊၁၊၃၆၃။)
ဥန္ဒူရေဟိပိ ဝိဟာရာ ဩကိဏ္ဏဝိကိဏ္ဏာ ဟောန္တိ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘အန္တောကောဋ္ဌာဂါရိကာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ, သေယျထာပိ ရာဇာ မာဂဓော သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ ဧဝရူပါယ ဗာဟုလ္လာယ စေတေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တေ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ ဧဝရူပါယ ဗာဟုလ္လာယ စေတေန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ ဧဝရူပါယ ဗာဟုလ္လာယ စေတေဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၆၂၂။ ‘‘ယာနိခေါ ပန တာနိ ဂိလာနာနံ ဘိက္ခူနံ ပဋိသာယနီယာနိ ဘေသဇ္ဇာနိ, သေယျထိဒံ – သပ္ပိ နဝနီတံ တေလံ မဓု ဖာဏိတံ, တာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ သတ္တာဟပရမံ သန္နိဓိကာရကံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ။ တံ အတိက္ကာမယတော နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၆၂၃။ ယာနိ ခေါ ပန တာနိ ဂိလာနာနံ ဘိက္ခူနံ ပဋိသာယနီယာနိ ဘေဿဇ္ဇာနီတိ သပ္ပိ နာမ ဂေါသပ္ပိ ဝါ အဇိကာသပ္ပိ ဝါ မဟိံသသပ္ပိ [မဟိသသပ္ပိ (သီ။ သျာ။)] ဝါ ယေသံ မံသံ ကပ္ပတိ တေသံ သပ္ပိ။ နဝနီတံ နာမ တေသံ ယေဝ နဝနီတံ။ တေလံ နာမ တိလတေလံ သာသပတေလံ မဓုကတေလံ ဧရဏ္ဍတေလံ ဝသာတေလံ။ မဓု နာမ မက္ခိကာမဓု။ ဖာဏိတံ နာမ ဥစ္ဆုမှာ နိဗ္ဗတ္တံ။
တာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ သတ္တာဟပရမံ သန္နိဓိကာရကံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနီတိ သတ္တာဟပရမတာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ။
တံ အတိက္ကာမယတော နိဿဂ္ဂိယံဟောတီတိ အဋ္ဌမေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, ဘေသဇ္ဇံ သတ္တာဟာတိက္ကန္တံ နိဿဂ္ဂိယံ, ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
(ဝိ၊၁၊၃၆၄။)
မြန်֍ ၆၂၄။ သတ္တာဟာတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ သတ္တာဟာတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ သတ္တာဟာတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဓိဋ္ဌိတေ အဓိဋ္ဌိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဒဍ္ဎေ ဒဍ္ဎသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
နိဿဋ္ဌံ ပဋိလဘိတွာ န ကာယိကေန ပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ, န အဇ္ဈောဟရိတဗ္ဗံ, ပဒီပေ ဝါ ကာဠဝဏ္ဏေ ဝါ ဥပနေတဗ္ဗံ, အညေန ဘိက္ခုနာ ကာယိကေန ပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ, န အဇ္ဈောဟရိတဗ္ဗံ။
သတ္တာဟာနတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သတ္တာဟာနတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သတ္တာဟာနတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၆၂၅။ အနာပတ္တိ အန္တောသတ္တာဟံ အဓိဋ္ဌေတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ, ဝိနဿတိ, ဍယှတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, အနုပသမ္ပန္နဿ စတ္တေန ဝန္တေန မုတ္တေန အနပေက္ခော ဒတွာ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဘေသဇ္ဇသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ။
၄။ ဝဿိကသာဋိကသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၆၂၆။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ ဝဿိကသာဋိကာ အနုညာတာ ဟောတိ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ ဝဿိကသာဋိကာ အနုညာတာ’’တိ, ပဋိကစ္စေဝ [ပဋိဂစ္စေဝ (သီ။)] ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသန္တိ, ပဋိကစ္စေဝ ကတွာ နိဝါသေန္တိ, ဇိဏ္ဏာယ ဝဿိကသာဋိကာယ နဂ္ဂါ ကာယံ ဩဝဿာပေန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ပဋိကစ္စေဝ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသိဿန္တိ, ပဋိကစ္စေဝ ကတွာ နိဝါသေဿန္တိ,
(ဝိ၊၁၊၃၆၅။)
ဇိဏ္ဏာယ ဝဿိကသာဋိကာယ နဂ္ဂါ ကာယံ ဩဝဿာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ပဋိကစ္စေဝ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသထ? ပဋိကစ္စေဝ ကတွာ နိဝါသေထ? ဇိဏ္ဏာယ ဝဿိကသာဋိကာယ နဂ္ဂါ ကာယံ ဩဝဿာပေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တုမှေ မောဃပုရိသာ, ပဋိကစ္စေဝ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသိဿထ, ပဋိကစ္စေဝ ကတွာ နိဝါသေဿထ, ဇိဏ္ဏာယ ဝဿိကသာဋိကာယ နဂ္ဂါ ကာယံ ဩဝဿာပေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၆၂၇။ ‘‘မာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ဘိက္ခုနာ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသိတဗ္ဗံ၊ ‘အဒ္ဓမာသောသေသော ဂိမှာန’န္တိ ကတွာ နိဝါသေတဗ္ဗံ။ ‘ဩရေန စေ မာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသေယျ, ‘ဩရေနဒ္ဓမာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ကတွာ နိဝါသေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၆၂၈။ ‘မာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ဘိက္ခုနာ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသိတဗ္ဗန္တိ။ ယေ မနုဿာ ပုဗ္ဗေပိ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ဒေန္တိ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘‘ကာလော ဝဿိကသာဋိကာယ, သမယော ဝဿိကသာဋိကာယ, အညေပိ မနုဿာ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ဒေန္တီ’’တိ။ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဒေထ မေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ, အာဟရထ မေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ, ပရိဝတ္တေထ မေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ, စေတာပေထ မေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရ’’န္တိ။
‘အဒ္ဓမာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ကတွာ နိဝါသေတဗ္ဗန္တိ။ အဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ကတွာ နိဝါသေတဗ္ဗံ။
‘ဩရေန စေ မာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ အတိရေကမာသေ သေသ ဂိမှာနေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
‘ဩရေနဒ္ဓမာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ အတိရေကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ကတွာ နိဝါသေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ,
(ဝိ၊၁၊၃၆၆။)
ဘန္တေ, ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ အတိရေကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ပရိယိဋ္ဌံ အတိရေကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ကတွာ ပရိဒဟိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၆၂၉။ အတိရေကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ အတိရေကသညီ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဝေမတိကော ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဦနကသညီ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အတိရေကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ အတိရေကသညီ ကတွာ နိဝါသေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဝေမတိကော ကတွာ နိဝါသေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဦနကသညီ ကတွာ နိဝါသေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
သတိယာ ဝဿိကသာဋိကာယ နဂ္ဂေါ ကာယံ ဩဝဿာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ အတိရေကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဦနကသညီ, အနာပတ္တိ။
ဦနကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ အတိရေကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဦနကသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၆၃၀။ အနာပတ္တိ ‘မာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသတိ, ‘အဒ္ဓမာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ကတွာ နိဝါသေတိ, ‘ဦနကမာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသတိ, ‘ဦနကဒ္ဓမာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ကတွာ နိဝါသေတိ, ပရိယိဋ္ဌာယ ဝဿိကသာဋိကာယ ဝဿံ ဥက္ကဍ္ဎိယျတိ, နိဝတ္ထာယ ဝဿိကသာဋိကာယ ဝဿံ ဥက္ကဍ္ဎိယျတိ, ဓောဝိတွာ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ သမယေ နိဝါသေတဗ္ဗံ, အစ္ဆိန္နစီဝရဿ, နဋ္ဌစီဝရဿ, အာပဒါသု, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ဝဿိကသာဋိကသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။
(ဝိ၊၁၊၃၆၇။)
၅။ စီဝရအစ္ဆိန္ဒနသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၆၃၁။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ဘာတုနော သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟာဝုသော, ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿာမာ’’တိ။ ‘‘နာဟံ, ဘန္တေ, ဂမိဿာမိ၊ ဒုဗ္ဗလစီဝရောမှီ’’တိ။ ‘‘ဧဟာဝုသော, အဟံ တေ စီဝရံ ဒဿာမီ’’တိ တဿ စီဝရံ အဒါသိ။ အဿောသိ ခေါ သော ဘိက္ခု – ‘‘ဘဂဝါ ကိရ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ တဿ ဘိက္ခုနော ဧတဒဟောသိ – ‘‘န ဒါနာဟံ အာယသ္မတာ ဥပနန္ဒေန သကျပုတ္တေန သဒ္ဓိံ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿာမိ, ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟိ ဒါနိ, အာဝုသော, ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿာမာ’’တိ။ ‘‘နာဟံ, ဘန္တေ, တယာ သဒ္ဓိံ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿာမိ, ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ယမ္ပိ တျာဟံ, အာဝုသော, စီဝရံ အဒါသိံ, မယာ သဒ္ဓိံ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿတီ’’တိ, ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒိ။
အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ဘိက္ခုဿ သာမံ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ဘိက္ခုဿ သာမံ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ဘိက္ခုဿ သာမံ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒိဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၆၃၂။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ သာမံ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒေယျ ဝါ အစ္ဆိန္ဒာပေယျ ဝါ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၆၃၃။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
(ဝိ၊၁၊၃၆၈။)
သာမန္တိ သယံ ဒတွာ။
စီဝရံ နာမ ဆန္နံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ, ဝိကပ္ပနုပဂံ ပစ္ဆိမံ။
ကုပိတောအနတ္တမနောတိ အနဘိရဒ္ဓေါ အာဟတစိတ္တော ခိလဇာတော။
အစ္ဆိန္ဒေယျာတိ သယံ အစ္ဆိန္ဒတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ (သျာ။)]။
အစ္ဆိန္ဒာပေယျာတိ အညံ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သကိံ အာဏတ္တော ဗဟုကမ္ပိ အစ္ဆိန္ဒတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ ဘိက္ခုဿ သာမံ ဒတွာ အစ္ဆိန္နံ နိဿဂ္ဂိယံ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ …ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၆၃၄။ ဥပသမ္ပန္နေ ဥပသမ္ပန္နသညီ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒတိ ဝါ အစ္ဆိန္ဒာပေတိ ဝါ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဥပသမ္ပန္နေ ဝေမတိကော စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒတိ ဝါ အစ္ဆိန္ဒာပေတိ ဝါ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဥပသမ္ပန္နေ အနုပသမ္ပန္နသညီ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒတိ ဝါ အစ္ဆိန္ဒာပေတိ ဝါ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အညံ ပရိက္ခာရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒတိ ဝါ အစ္ဆိန္ဒာပေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုပသမ္ပန္နဿ စီဝရံ ဝါ အညံ ဝါ ပရိက္ခာရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒတိ ဝါ အစ္ဆိန္ဒာပေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုပသမ္ပန္နေ ဥပသမ္ပန္နသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုပသမ္ပန္နေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုပသမ္ပန္နေ အနုပသမ္ပန္နသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
မြန်֍ ၆၃၅။ အနာပတ္တိ – သော ဝါ ဒေတိ, တဿ ဝါ ဝိဿသန္တော ဂဏှာတိ, ဥမ္မတ္တကဿ အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
စီဝရအစ္ဆိန္ဒနသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။
၆။ သုတ္တဝိညတ္တိသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၆၃၆။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ စီဝရကာရ-
(ဝိ၊၁၊၃၆၉။)
သမယေ ဗဟုံ သုတ္တံ ဝိညာပေသုံ။ ကတေပိ စီဝရေ ဗဟုံ သုတ္တံ အဝသိဋ္ဌံ ဟောတိ။ အထ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဟန္ဒ မယံ, အာဝုသော, အညမ္ပိ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေမာ’’တိ။ အထ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အညမ္ပိ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေသုံ။ ဝီတေပိ စီဝရေ ဗဟုံ သုတ္တံ အဝသိဋ္ဌံ ဟောတိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အညမ္ပိ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေသုံ။ ဝီတေပိ စီဝရေ ဗဟုံ သုတ္တံ အဝသိဋ္ဌံ ဟောတိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အညမ္ပိ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေသုံ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေဿန္တီ’’တိ!
အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၆၃၇။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၆၃၈။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
သုတ္တံ နာမ ဆ သုတ္တာနိ – ခေါမံ ကပ္ပါသိကံ ကောသေယျံ ကမ္ဗလံ သာဏံ ဘင်္ဂံ။
(ဝိ၊၁၊၃၇၀။)
တန္တဝါယေဟီတိ ပေသကာရေဟိ ဝါယာပေတိ, ပယောဂေ ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ [ဝါယာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ (သျာ။)]။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ ဝါယာပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၆၃၉။ ဝါယာပိတေ ဝါယာပိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဝါယာပိတေ ဝေမတိကော, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဝါယာပိတေ အဝါယာပိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
အဝါယာပိတေ ဝါယာပိတသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဝါယာပိတေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဝါယာပိတေ အဝါယာပိတသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၆၄၀။ အနာပတ္တိ – စီဝရံ သိဗ္ဗေတုံ, အာယောဂေ, ကာယဗန္ဓနေ, အံသဗန္ဓကေ [အံသဝဋ္ဋကေ (သီ။)], ပတ္တတ္ထဝိကာယ, ပရိဿာဝနေ, ဉာတကာနံ, ပဝါရိတာနံ, အညဿတ္ထာယ, အတ္တနော ဓနေန, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
သုတ္တဝိညတ္တိသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ မဟာပေသကာရသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၆၄၁။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော ပဝါသံ ဂစ္ဆန္တော ပဇာပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သုတ္တံ ဓာရယိတွာ အမုကဿ တန္တဝါယဿ ဒေဟိ, စီဝရံ ဝါယာပေတွာ နိက္ခိပ, အာဂတော အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’တိ။ အဿောသိ ခေါ အညတရော ပိဏ္ဍစာရိကော ဘိက္ခု တဿ ပုရိသဿ ဣမံ ဝါစံ ဘာသမာနဿ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မဟာပုညောသိ တွံ, အာဝုသော ဥပနန္ဒ, အမုကသ္မိံ ဩကာသေ အညတရော ပုရိသော ပဝါသံ
(ဝိ၊၁၊၃၇၁။)
ဂစ္ဆန္တော ပဇာပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သုတ္တံ ဓာရယိတွာ အမုကဿ တန္တဝါယဿ ဒေဟိ, စီဝရံ ဝါယာပေတွာ နိက္ခိပ, အာဂတော အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’တိ။ ‘‘အတ္ထာဝုသော, မံ သော ဥပဋ္ဌာကော’’တိ။ သောပိ ခေါ တန္တဝါယော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ဥပဋ္ဌာကော ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ယေန သော တန္တဝါယော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ တန္တဝါယံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ ခေါ, အာဝုသော, စီဝရံ မံ ဥဒ္ဒိဿ ဝိယျတိ၊ အာယတဉ္စ ကရောဟိ ဝိတ္ထတဉ္စ။ အပ္ပိတဉ္စ သုဝီတဉ္စ သုပ္ပဝါယိတဉ္စ သုဝိလေခိတဉ္စ သုဝိတစ္ဆိတဉ္စ ကရောဟီ’’တိ။ ‘‘ဧတေ ခေါ မေ, ဘန္တေ, သုတ္တံ ဓာရယိတွာ အဒံသု၊ ဣမိနာ သုတ္တေန စီဝရံ ဝိနာဟီ’’တိ။ ‘‘န, ဘန္တေ, သက္ကာ အာယတံ ဝါ ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ ကာတုံ။ သက္ကာ စ ခေါ, ဘန္တေ, သုဝီတဉ္စ သုပ္ပဝါယိတဉ္စ သုဝိလေခိတဉ္စ သုဝိတစ္ဆိတဉ္စ ကာတု’’န္တိ။ ‘‘ဣင်္ဃ တွံ, အာဝုသော, အာယတဉ္စ ကရောဟိ ဝိတ္ထတဉ္စ အပ္ပိတဉ္စ။ န တေန သုတ္တေန ပဋိဗဒ္ဓံ ဘဝိဿတီ’’တိ။
အထ ခေါ သော တန္တဝါယော ယထာဘတံ သုတ္တံ တန္တေ ဥပနေတွာ ယေန သာ ဣတ္ထီ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဣတ္ထိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သုတ္တေန, အယျေ, အတ္ထော’’တိ။ ‘‘နနု တွံ အယျော [အယျ (သျာ။)] မယာ ဝုတ္တော – ‘ဣမိနာ သုတ္တေန စီဝရံ ဝိနာဟီ’’’တိ။ ‘‘သစ္စာဟံ, အယျေ, တယာ ဝုတ္တော – ‘ဣမိနာ သုတ္တေန စီဝရံ ဝိနာဟီ’တိ။ အပိစ, မံ အယျော ဥပနန္ဒော ဧဝမာဟ – ‘ဣင်္ဃ တွံ, အာဝုသော, အာယတဉ္စ ကရောဟိ ဝိတ္ထတဉ္စ အပ္ပိတဉ္စ, န တေန သုတ္တေန ပဋိဗဒ္ဓံ ဘဝိဿတီ’’’တိ။ အထ ခေါ သာ ဣတ္ထီ ယတ္တကံယေဝ သုတ္တံ ပဌမံ အဒါသိ တတ္တကံ ပစ္ဆာ အဒါသိ။ အဿောသိ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော – ‘‘သော ကိရ ပုရိသော ပဝါသတော အာဂတော’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ယေန တဿ ပုရိသဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ၊ ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သော ပုရိသော ပဇာပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝီတံ တံ စီဝရ’’န္တိ? ‘‘အာမာယျ, ဝီတံ တံ စီဝရ’’န္တိ။ ‘‘အာဟရ, အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ သာ ဣတ္ထီ တံ စီဝရံ နီဟရိတွာ သာမိကဿ ဒတွာ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ
(ဝိ၊၁၊၃၇၂။)
သကျပုတ္တဿ စီဝရံ ဒတွာ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘မဟိစ္ဆာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အသန္တုဋ္ဌာ။ နယိမေ သုကရာ စီဝရေန အစ္ဆာဒေတုံ။ ကထဉှိ နာမ အယျော ဥပနန္ဒော မယာ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော တန္တဝါယေ [ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ (က။)] ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ။
အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ ပုရိသဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ…ပေ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတကော တေ, ဥပနန္ဒ, အညာတကော’’တိ? ‘‘အညာတကော, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကော, မောဃပုရိသ, အညာတကဿ န ဇာနာတိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ သန္တံ ဝါ အသန္တံ ဝါ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကဿ ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၆၄၂။ ‘‘ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿ အညာတကော ဂဟပတိ ဝါ ဂဟပတာနီ ဝါ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေယျ, တတြ စေ သော ဘိက္ခု ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေယျ – ‘ဣဒံ ခေါ, အာဝုသော, စီဝရံ မံ ဥဒ္ဒိဿ ဝိယျတိ။ အာယတဉ္စ ကရောထ ဝိတ္ထတဉ္စ။ အပ္ပိတဉ္စ သုဝီတဉ္စ သုပ္ပဝါယိတဉ္စ သုဝိလေခိတဉ္စ သုဝိတစ္ဆိတဉ္စ ကရောထ။ အပ္ပေဝ နာမ မယမ္ပိ အာယသ္မန္တာနံ ကိဉ္စိမတ္တံ အနုပဒဇ္ဇေယျာမာ’တိ။ ဧဝဉ္စ သော ဘိက္ခု ဝတွာ ကိဉ္စိမတ္တံ အနုပဒဇ္ဇေယျ အန္တမသော ပိဏ္ဍပါတမတ္တမ္ပိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၆၄၃။ ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿာတိ ဘိက္ခုဿတ္ထာယ ဘိက္ခုံ အာရမ္မဏံ ကရိတွာ ဘိက္ခုံ အစ္ဆာဒေတုကာမော။
အညာတကော နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓေါ။
(ဝိ၊၁၊၃၇၃။)
ဂဟပတိ နာမ ယော ကောစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။
ဂဟပတာနီ နာမ ယာ ကာစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။
တန္တဝါယေဟီတိ ပေသကာရေဟိ။
စီဝရံ နာမ ဆန္နံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ ဝိကပ္ပနုပဂံ ပစ္ဆိမံ။
ဝါယာပေယျာတိ ဝိနာပေတိ။
တတြ စေ သော ဘိက္ခူတိ ယံ ဘိက္ခုံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရံ ဝိယျတိ သော ဘိက္ခု။
ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတောတိ ပုဗ္ဗေ အဝုတ္တော ဟောတိ – ‘‘ကီဒိသေန တေ, ဘန္တေ, စီဝရေန အတ္ထော, ကီဒိသံ တေ စီဝရံ ဝါယာပေမီ’’တိ?
တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာတိ ဃရံ ဂန္တွာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဥပသင်္ကမိတွာ။
စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေယျာတိ – ‘‘ဣဒံ ခေါ, အာဝုသော, စီဝရံ မံ ဥဒ္ဒိဿ ဝိယျတိ, အာယတဉ္စ ကရောထ ဝိတ္ထတဉ္စ။ အပ္ပိတဉ္စ သုဝီတဉ္စ သုပ္ပဝါယိတဉ္စ သုဝိလေခိတဉ္စ သုဝိတစ္ဆိတဉ္စ ကရောထ။ အပ္ပေဝ နာမ မယမ္ပိ အာယသ္မန္တာနံ ကိဉ္စိမတ္တံ အနုပဒဇ္ဇေယျာမာ’’တိ။
ဧဝဉ္စ သော ဘိက္ခု ဝတွာ ကိဉ္စိမတ္တံ အနုပဒဇ္ဇေယျ အန္တမသော ပိဏ္ဍပါတမတ္တမ္ပီတိ။ ပိဏ္ဍပါတော နာမ ယာဂုပိ ဘတ္တမ္ပိ ခါဒနီယမ္ပိ စုဏ္ဏပိဏ္ဍောပိ ဒန္တကဋ္ဌမ္ပိ ဒသိကသုတ္တမ္ပိ, အန္တမသော ဓမ္မမ္ပိ ဘဏတိ။
တဿ ဝစနေန အာယတံ ဝါ ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ ကရောတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကဿ ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပန္နံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၆၄၄။ အညာတကေ အညာတကသညီ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဝေမတိကော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဉာတကသညီ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
(ဝိ၊၁၊၃၇၄။)
ဉာတကေ အဉာတကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဉာတကသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၆၄၅။ အနာပတ္တိ – ဉာတကာနံ, ပဝါရိတာနံ, အညဿတ္ထာယ, အတ္တနော ဓနေန, မဟဂ္ဃံ ဝါယာပေတုကာမဿ အပ္ပဂ္ဃံ ဝါယာပေတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
မဟာပေသကာရသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ သတ္တမံ။
၈။ အစ္စေကစီဝရသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၆၄၆။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော မဟာမတ္တော ပဝါသံ ဂစ္ဆန္တော ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘အာဂစ္ဆန္တု ဘဒန္တာ ဝဿာဝါသိကံ ဒဿာမီ’’တိ။ ဘိက္ခူ – ‘ဝဿံဝုဋ္ဌာနံ ဘဂဝတာ ဝဿာဝါသိကံ အနုညာတ’န္တိ, ကုက္ကုစ္စာယန္တာ နာဂမံသု။ အထ ခေါ သော မဟာမတ္တော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘဒန္တာ မယာ ဒူတေ ပဟိတေ နာဂစ္ဆိဿန္တိ! အဟဉှိ သေနာယ ဂစ္ဆာမိ။ ဒုဇ္ဇာနံ ဇီဝိတံ ဒုဇ္ဇာနံ မရဏ’’န္တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ မဟာမတ္တဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အစ္စေကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နိက္ခိပိတု’’န္တိ။
မြန်֍ ၆၄၇။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ အနုညာတံ အစ္စေကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နိက္ခိပိတု’’န္တိ, အစ္စေကစီဝရာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေန္တိ။ တာနိ စီဝရာနိ စီဝရဝံသေ ဘဏ္ဍိကာဗဒ္ဓါနိ တိဋ္ဌန္တိ။ အဒ္ဒသ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော တာနိ စီဝရာနိ စီဝရဝံသေ ဘဏ္ဍိကာဗဒ္ဓါနိ။ တိဋ္ဌန္တေ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဿိမာနိ, အာဝုသော, စီဝရာနိ စီဝရဝံသေ ဘဏ္ဍိကာဗဒ္ဓါနိ တိဋ္ဌန္တီ’’တိ? ‘‘အမှာကံ, အာဝုသော, အစ္စေကစီဝရာနီ’’တိ။ ‘‘ကီဝစိရံ ပနာဝုသော, ဣမာနိ စီဝရာနိ နိက္ခိတ္တာနီ’’တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ
(ဝိ၊၁၊၃၇၅။)
အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ယထာနိက္ခိတ္တံ အာရောစေသုံ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ အစ္စေကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော တေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ…ပေ… – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ အစ္စေကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ အစ္စေကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၆၄၈။ ‘‘ဒသာဟာနာဂတံ ကတ္တိကတေမာသိကပုဏ္ဏမံ ဘိက္ခုနော ပနေဝ အစ္စေကစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ, အစ္စေကံ မညမာနေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ယာဝ စီဝရကာလသမယံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ တတော စေ ဥတ္တရိ နိက္ခိပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၆၄၉။ ဒသာဟာနာဂတန္တိ ဒသာဟာနာဂတာယ ပဝါရဏာယ။
ကတ္တိကတေမာသိကပုဏ္ဏမန္တိ ပဝါရဏာ ကတ္တိကာ ဝုစ္စတိ။
အစ္စေကစီဝရံ နာမ သေနာယ ဝါ ဂန္တုကာမော ဟောတိ, ပဝါသံ ဝါ ဂန္တုကာမော ဟောတိ, ဂိလာနော ဝါ ဟောတိ, ဂဗ္ဘိနီ ဝါ ဟောတိ, အဿဒ္ဓဿ ဝါ သဒ္ဓါ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ, အပ္ပသန္နဿ ဝါ ပသာဒေါ ဥပ္ပန္နော ဟောတိ, သော စေ ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဒူတံ ပဟိဏေယျ – ‘‘အာဂစ္ဆန္တု ဘဒန္တာ ဝဿာဝါသိကံ ဒဿာမီ’’တိ, ဧတံ အစ္စေကစီဝရံ နာမ။
အစ္စေကံ မညမာနေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ယာဝ စီဝရကာလသမယံ နိက္ခိပိတဗ္ဗန္တိ သညာဏံ ကတွာ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ – ‘‘ဣဒံ အစ္စေကစီဝရ’’န္တိ။
စီဝရကာလသမယော နာမ အနတ္ထတေ ကထိနေ ဝဿာနဿ ပစ္ဆိမော မာသော, အတ္ထတေ ကထိနေ ပဉ္စမာသာ။
တတောစေ ဥတ္တရိ နိက္ခိပေယျာတိ အနတ္ထတေ ကထိနေ ဝဿာနဿ ပစ္ဆိမံ ဒိဝသံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ (သျာ။)]။ အတ္ထတေ ကထိနေ
(ဝိ၊၁၊၃၇၆။)
ကထိနုဒ္ဓါရဒိဝသံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, အစ္စေကစီဝရံ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၆၅၀။ အစ္စေကစီဝရေ အစ္စေကစီဝရသညီ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အစ္စေကစီဝရေ ဝေမတိကော စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အစ္စေကစီဝရေ အနစ္စေကစီဝရသညီ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဓိဋ္ဌိတေ အဓိဋ္ဌိတသညီ …ပေ… အဝိကပ္ပိတေ ဝိကပ္ပိတသညီ… အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ… အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ… အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ… အဒဍ္ဎေ ဒဍ္ဎသညီ… အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
နိဿဂ္ဂိယံ စီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနစ္စေကစီဝရေ အစ္စေကစီဝရသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနစ္စေကစီဝရေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနစ္စေကစီဝရေ အနစ္စေကစီဝရသညီ, အနာပတ္တိ။
မြန်֍ ၆၅၁။ အနာပတ္တိ – အန္တောသမယေ အဓိဋ္ဌေတိ, ဝိကပ္ပေတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ, ဝိနဿတိ, ဍယှတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
အစ္စေကစီဝရသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ အဋ္ဌမံ။
၉။ သာသင်္ကသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၆၅၂။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဝုတ္ထဝဿာ အာရညကေသု သေနာသနေသု ဝိဟရန္တိ။ ကတ္တိကစောရကာ ဘိက္ခူ – ‘‘လဒ္ဓလာဘာ’’တိ ပရိပါတေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အာရညကေသု သေနာသနေသု ဝိဟရန္တေန တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတု’’န္တိ။
(ဝိ၊၁၊၃၇၇။)
တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ အနုညာတံ အာရညကေသု သေနာသနေသု ဝိဟရန္တေန တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတု’’န္တိ တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတွာ အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသန္တိ။ တာနိ စီဝရာနိ နဿန္တိပိ ဝိနဿန္တိပိ ဍယှန္တိပိ ဥန္ဒူရေဟိပိ ခဇ္ဇန္တိ။ ဘိက္ခူ ဒုစ္စောဠာ ဟောန္တိ လူခစီဝရာ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကိဿ တုမှေ, အာဝုသော, ဒုစ္စောဠာ လူခစီဝရာ’’တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတွာ အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တေ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတွာ အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသန္တီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတွာ အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသိဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၆၅၃။ ‘‘ဥပဝဿံ ခေါ ပန ကတ္တိကပုဏ္ဏမံ ယာနိ ခေါ ပန တာနိ အာရညကာနိ သေနာသနာနိ သာသင်္ကသမ္မတာနိ သပ္ပဋိဘယာနိ တထာရူပေသု ဘိက္ခု သေနာသနေသု ဝိဟရန္တော အာကင်္ခမာနော တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပေယျ, သိယာ စ တဿ ဘိက္ခုနော ကောစိဒေဝ ပစ္စယော တေန စီဝရေန ဝိပ္ပဝါသာယ။ ဆာရတ္တပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တေန စီဝရေန ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗံ။ တတော စေ ဥတ္တရိ ဝိပ္ပဝသေယျ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၆၅၄။ ဥပဝဿံ ခေါ ပနာတိ ဝုဋ္ဌဝဿာနံ။
ကတ္တိကပုဏ္ဏမန္တိ ကတ္တိကစာတုမာသိနီ ဝုစ္စတိ။
[ပါစိ။ ၅၇၃]ယာနိ ခေါ ပန တာနိ အာရညကာနိ သေနာသနာနီတိ အာရညကံ နာမ သေနာသနံ ပဉ္စဓနုသတိကံ ပစ္ဆိမံ။
[ပါစိ။ ၅၇၃]သာသင်္ကံ နာမ အာရာမေ အာရာမူပစာရေ စောရာနံ နိဝိဋ္ဌောကာသော ဒိဿတိ, ဘုတ္တောကာသော ဒိဿတိ, ဌိတောကာသော ဒိဿတိ, နိသိန္နောကာသော ဒိဿတိ, နိပန္နောကာသော ဒိဿတိ။
(ဝိ၊၁၊၃၇၈။)
[ပါစိ။ ၅၇၃]သပ္ပဋိဘယံ နာမ အာရာမေ အာရာမူပစာရေ စောရေဟိ မနုဿာ ဟတာ ဒိဿန္တိ, ဝိလုတ္တာ ဒိဿန္တိ, အာကောဋိတာ ဒိဿန္တိ။
[ပါစိ။ ၅၇၃]တထာရူပေသု ဘိက္ခု သေနာသနေသု ဝိဟရန္တောတိ ဧဝရူပေသု ဘိက္ခု သေနာသနေသု ဝိဟရန္တော။
တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရန္တိ သံဃာဋိံ ဝါ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ဝါ အန္တရဝါသကံ ဝါ။
အန္တရဃရေ နိက္ခိပေယျာတိ သမန္တာ ဂေါစရဂါမေ နိက္ခိပေယျ။
သိယာ စ တဿ ဘိက္ခုနော ကောစိဒေဝ ပစ္စယော တေန စီဝရေန ဝိပ္ပဝါသာယာတိ သိယာ ပစ္စယော သိယာ ကရဏီယံ။
ဆာရတ္တပရမံတေန ဘိက္ခုနာ တေန စီဝရေန ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗန္တိ ဆာရတ္တပရမတာ ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗံ။
အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာတိ ဌပေတွာ ဘိက္ခုသမ္မုတိံ။
တတော စေ ဥတ္တရိ ဝိပ္ပဝသေယျာတိ သတ္တမေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ ‘‘ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝုဋ္ဌံ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၆၅၅။ အတိရေကဆာရတ္တေ အတိရေကသညီ ဝိပ္ပဝသတိ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကဆာရတ္တေ ဝေမတိကော ဝိပ္ပဝသတိ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကဆာရတ္တေ ဦနကသညီ ဝိပ္ပဝသတိ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အပ္ပစ္စုဒ္ဓဋေ ပစ္စုဒ္ဓဋသညီ…ပေ… အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ… အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ… အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ… အဒဍ္ဎေ ဒဍ္ဎသညီ … အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ ဝိပ္ပဝသတိ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
နိဿဂ္ဂိယံ စီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကဆာရတ္တေ အတိရေကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကဆာရတ္တေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကဆာရတ္တေ ဦနကသညီ, အနာပတ္တိ။
(ဝိ၊၁၊၃၇၉။)
မြန်֍ ၆၅၆။ အနာပတ္တိ ဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသတိ, ဦနကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသတိ, ဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသိတွာ ပုန ဂါမသီမံ ဩက္ကမိတွာ ဝသိတွာ ပက္ကမတိ, အန္တော ဆာရတ္တံ ပစ္စုဒ္ဓရတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ, ဝိနဿတိ, ဍယှတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
သာသင်္ကသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ နဝမံ။
၁၀။ ပရိဏတသိက္ခာပဒံ
မြန်֍ ၆၅၇။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယံ အညတရဿ ပူဂဿ သံဃဿ သစီဝရဘတ္တံ ပဋိယတ္တံ ဟောတိ – ‘‘ဘောဇေတွာ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ယေန သော ပူဂေါ တေနုပသင်္ကမိံသု၊ ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ပူဂံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဒေထာဝုသော, အမှာကံ ဣမာနိ စီဝရာနီ’’တိ။ ‘‘န မယံ, ဘန္တေ, ဒဿာမ။ အမှာကံ သံဃဿ အနုဝဿံ သစီဝရဘိက္ခာ ပညတ္တာ’’တိ။ ‘‘ဗဟူ, အာဝုသော, သံဃဿ ဒါယကာ, ဗဟူ သံဃဿ ဘတ္တာ [ဘဒ္ဒါ (က။)]။ မယံ တုမှေ နိဿာယ တုမှေ သမ္ပဿန္တာ ဣဓ ဝိဟရာမ။ တုမှေ စေ အမှာကံ န ဒဿထ, အထ ကော စရဟိ အမှာကံ ဒဿတိ? ဒေထာဝုသော, အမှာကံ ဣမာနိ စီဝရာနီ’’တိ။ အထ ခေါ သော ပူဂေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေဟိ ဘိက္ခူဟိ နိပ္ပီဠိယမာနော ယထာပဋိယတ္တံ စီဝရံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာနံ ဘိက္ခူနံ ဒတွာ သံဃံ ဘတ္တေန ပရိဝိသိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ ဇာနန္တိ သံဃဿ သစီဝရဘတ္တံ ပဋိယတ္တံ, န စ ဇာနန္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာနံ ဘိက္ခူနံ ဒိန္နန္တိ, တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဩဏောဇေထာဝုသော, သံဃဿ စီဝရ’’န္တိ။ ‘‘နတ္ထိ, ဘန္တေ။ ယထာပဋိယတ္တံ စီဝရံ အယျာ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ အတ္တနော ပရိဏာမေသု’’န္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ… တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇာနံ သံဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တနော ပရိဏာမေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ…ပေ… ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဇာနံ သံဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တနော ပရိဏာမေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ…ပေ… ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, ဇာနံ သံဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ
(ဝိ၊၁၊၃၈၀။)
အတ္တနော ပရိဏာမေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ…ပေ… ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခာပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –
မြန်֍ ၆၅၈။ ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဇာနံ သံဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တနော ပရိဏာမေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။
မြန်֍ ၆၅၉။ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော…ပေ… ဘိက္ခူတိ…ပေ… အယ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။
[ပါစိ။ ၄၉၁]ဇာနာတိ နာမ သာမံ ဝါ ဇာနာတိ အညေ ဝါ တဿ အာရောစေန္တိ သော ဝါ အာရောစေတိ။
[ပါစိ။ ၄၉၁]သံဃိကံ နာမ သံဃဿ ဒိန္နံ ဟောတိ ပရိစ္စတ္တံ။
[ပါစိ။ ၄၉၁]လာဘော နာမ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာ။ အန္တမသော စုဏ္ဏပိဏ္ဍောပိ, ဒန္တကဋ္ဌမ္ပိ, ဒသိကသုတ္တမ္ပိ။
[ပါစိ။ ၄၉၁]ပရိဏတံ နာမ ဒဿာမ ကရိဿာမာတိ ဝါစာ ဘိန္နာ ဟောတိ။
အတ္တနော ပရိဏာမေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ…ပေ… ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, ဇာနံ သံဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တနော ပရိဏာမိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ…ပေ… ဒဒေယျာတိ…ပေ… ဒဒေယျုန္တိ…ပေ… အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။
မြန်֍ ၆၆၀။ ပရိဏတေ ပရိဏတသညီ အတ္တနော ပရိဏာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။
ပရိဏတေ ဝေမတိကော အတ္တနော ပရိဏာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပရိဏတေ အပရိဏတသညီ အတ္တနော ပရိဏာမေတိ, အနာပတ္တိ။ သံဃဿ ပရိဏတံ အညသံဃဿ ဝါ စေတိယဿ ဝါ ပရိဏာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ စေတိယဿ ပရိဏတံ အညစေတိယဿ ဝါ သံဃဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ ပရိဏာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပုဂ္ဂလဿ ပရိဏတံ အညပုဂ္ဂလဿ ဝါ သံဃဿ ဝါ စေတိယဿ ဝါ ပရိဏာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အပရိဏတေ ပရိဏတသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အပရိဏတေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အပရိဏတေ အပရိဏတသညီ, အနာပတ္တိ။
(ဝိ၊၁၊၃၈၁။)
မြန်֍ ၆၆၁။ အနာပတ္တိ ကတ္ထ ဒေမာတိ ပုစ္ဆိယမာနော ယတ္ထ တုမှာကံ ဒေယျဓမ္မော ပရိဘောဂံ ဝါ လဘေယျ ပဋိသင်္ခါရံ ဝါ လဘေယျ စိရဋ္ဌိတိကော ဝါ အဿ ယတ္ထ ဝါ ပန တုမှာကံ စိတ္တံ ပသီဒတိ တတ္ထ ဒေထာတိ ဘဏတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။
ပရိဏတသိက္ခာပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ။
ပတ္တဝဂ္ဂေါ တတိယော။
ဒွေ စ ပတ္တာနိ ဘေသဇ္ဇံ, ဝဿိကာ ဒါနပဉ္စမံ၊
သာမံ ဝါယာပနစ္စေကော, သာသင်္ကံ သံဃိကေန စာတိ။
မြန်֍ ၆၆၂။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ, အာယသ္မန္တော, တိံသ နိဿဂ္ဂိယာ ပါစိတ္တိယာ ဓမ္မာ။ တတ္ထာယသ္မန္တေ ပုစ္ဆာမိ – ‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’? ဒုတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’? တတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’? ပရိသုဒ္ဓေတ္ထာယသ္မန္တော, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီတိ။
နိဿဂ္ဂိယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
ပါရာဇိကပါဠိ နိဋ္ဌိတာ။