ဝိနယပိဋကေ
ပါစိတ္တိယ-အဋ္ဌကထာ
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
၅။ ပါစိတ္တိယကဏ္ဍံ
၁။ မုသာဝါဒဝဂ္ဂေါ
၁။ မုသာဝါဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
ယေသံ နဝဟိ ဝဂ္ဂေဟိ, သင်္ဂဟော သုပ္ပတိဋ္ဌိတော၊
ခုဒ္ဒကာနံ အယံ ဒါနိ, တေသံ ဘဝတိ ဝဏ္ဏနာ။
֍ ဋီ ၁။ တတ္ထ မုသာဝါဒဝဂ္ဂဿ တာဝ ပဌမသိက္ခာပဒေ ဟတ္ထကောတိ တဿ ထေရဿ နာမံ။ သကျာနံ ပုတ္တောတိ သကျပုတ္တော။ ဗုဒ္ဓကာလေ ကိရ သကျကုလတော အသီတိ ပုရိသသဟဿာနိ ပဗ္ဗဇိံသု, တေသံ သော အညတရောတိ။ ဝါဒက္ခိတ္တောတိ ‘‘ဝါဒံ ကရိဿာမီ’’တိ ဧဝံ ပရိဝိတက္ကိတေန ဝါဒေန ပရဝါဒိသန္တိကံ ခိတ္တော ပက္ခိတ္တော ပဟိတော ပေသိတောတိ အတ္ထော။ ဝါဒမှိ ဝါ သကေန စိတ္တေန ခိတ္တော။ ယတြ ယတြ ဝါဒေါ တတြ တတြေဝ သန္ဒိဿတီတိပိ ဝါဒက္ခိတ္တော။ အဝဇာနိတွာ အဝဇာနာတီတိ အတ္တနော ဝါဒေ ကဉ္စိ ဒေါသံ သလ္လက္ခေန္တော ‘‘နာယံ မမ ဝါဒေါ’’တိ အဝဇာနိတွာ ပုန ကထေန္တော ကထေန္တော နိဒ္ဒေါသတံ သလ္လက္ခေတွာ ‘‘မမေဝ အယံ ဝါဒေါ’’တိ ပဋိဇာနာတိ။ ပဋိဇာနိတွာ အဝဇာနာတီတိ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ ဝစနေ အာနိသံသံ သလ္လက္ခေန္တော ‘‘အယံ မမ ဝါဒေါ’’တိ ပဋိဇာနိတွာ ပုန ကထေန္တော ကထေန္တော တတ္ထ ဒေါသံ
သလ္လက္ခေတွာ ‘‘နာယံ မမ ဝါဒေါ’’တိ အဝဇာနာတိ။ အညေနညံ ပဋိစရတီတိ အညေန ကာရဏေန အညံ ကာရဏံ ပဋိစရတိ ပဋိစ္ဆာဒေတိ အဇ္ဈောတ္ထရတိ, ‘‘ရူပံ အနိစ္စံ ဇာနိတဗ္ဗတော’’တိ ဝတွာ ပုန ‘‘ဇာတိဓမ္မတော’’တိအာဒီနိ ဝဒတိ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ‘‘ဧတဿ ပဋိစ္ဆာဒနဟေတုံ အညံ ဗဟုံ ကထေတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တတြာယံ အဓိပ္ပါယော – ယံ တံ ပဋိဇာနနဉ္စ အဝဇာနနဉ္စ, တဿ ပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ ‘‘ကော အာဟ, ကိံ အာဟ, ကိသ္မိံ အာဟာ’’တိ ဧဝမာဒိ ဗဟုံ ဘာသတီတိ။ ပုန မဟာအဋ္ဌကထာယံ ‘‘အဝဇာနိတွာ ပဋိဇာနန္တော ပဋိဇာနိတွာ အဝဇာနန္တော ဧဝ စ အညေနညံ ပဋိစရတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသတီတိ ဇာနန္တော မုသာ ဘာသတိ။ သင်္ကေတံ ကတွာ ဝိသံဝါဒေတီတိ ပုရေဘတ္တာဒီသု ‘‘အသုကသ္မိံ နာမ ကာလေ အသုကသ္မိံ နာမ ပဒေသေ ဝါဒေါ ဟောတူ’’တိ သင်္ကေတံ ကတွာ သင်္ကေတတော ပုရေ ဝါ ပစ္ဆာ ဝါ ဂန္တွာ ‘‘ပဿထ ဘော, တိတ္ထိယာ န အာဂတာ ပရာဇိတာ’’တိ ပက္ကမတိ။
֍ ဋီ ၂။ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒေတိ ဇာနိတွာ ဇာနန္တဿ စ မုသာ ဘဏနေ။
֍ ဋီ ၃။ ဝိသံဝါဒနပုရေက္ခာရဿာတိ ဝိသံဝါဒနစိတ္တံ ပုရတော ကတွာ ဝဒန္တဿ။ ဝါစာတိ မိစ္ဆာဝါစာပရိယာပန္နဝစနသမုဋ္ဌာပိကာ စေတနာ။ ဂိရာတိ တာယ စေတနာယ သမုဋ္ဌာပိတသဒ္ဒံ ဒဿေတိ။ ဗျပ္ပထောတိ ဝစနပထော၊ ဝါစာယေဝ ဟိ အညေသမ္ပိ ဒိဋ္ဌာနုဂတိမာပဇ္ဇန္တာနံ ပထဘူတတော ဗျပ္ပထောတိ ဝုစ္စတိ။ ဝစီဘေဒေါတိ ဝစီသညိတာယ ဝါစာယ ဘေဒေါ၊ ပဘေဒဂတာ ဝါစာ ဧဝ ဧဝံ ဝုစ္စတိ။ ဝါစသိကာ ဝိညတ္တီတိ ဝစီဝိညတ္တိ။ ဧဝံ ပဌမပဒေန သုဒ္ဓစေတနာ, မဇ္ဈေ တီဟိ တံသမုဋ္ဌာပိတသဒ္ဒသဟိတာ စေတနာ, အန္တေ ဧကေန ဝိညတ္တိသဟိတာ စေတနာ ‘‘ကထိတာ’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အနရိယဝေါဟာရာတိ အနရိယာနံ ဗာလပုထုဇ္ဇနာနံ ဝေါဟာရာ။
ဧဝံ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ အန္တေ ဝုတ္တာနံ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒသင်္ခါတာနံ အနရိယဝေါဟာရာနံ လက္ခဏံ ဒဿေန္တော ‘‘အဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌံ မေ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌံ မေတိ ဧဝံ ဝဒတော ဝစနံ တံသမုဋ္ဌာပိကာ ဝါ စေတနာ ဧကော အနရိယဝေါဟာရောတိ ဣမိနာ နယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အပိစေတ္ထ စက္ခုဝသေန အဂ္ဂဟိတာရမ္မဏံ အဒိဋ္ဌံ, သောတဝသေန အဂ္ဂဟိတံ အသုတံ, ဃာနာဒိဝသေန မုနိတွာ တီဟိ ဣန္ဒြိယေဟိ ဧကာဗဒ္ဓံ ဝိယ ကတွာ ပတွာ အဂ္ဂဟိတံ အမုတံ, အညတြ ပဉ္စဟိ ဣန္ဒြိယေဟိ
သုဒ္ဓေန ဝိညာဏေနေဝ အဂ္ဂဟိတံ အဝိညာတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပါဠိယံ ပန ‘‘အဒိဋ္ဌံ နာမ န စက္ခုနာ ဒိဋ္ဌ’’န္တိ ဧဝံ ဩဠာရိကေနေဝ နယေန ဒေသနာ ကတာတိ။ ဒိဋ္ဌာဒီသု စ အတ္တနာပိ ပရေနပိ ဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌမေဝ။ ဧဝံ သုတမုတဝိညာတာနီတိ အယမေကော ပရိယာယော။ အပရော နယော ယံ အတ္တနာ ဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌမေဝ တံ။ ဧသ နယော သုတာဒီသု။ ယံ ပန ပရေန ဒိဋ္ဌံ, တံ အတ္တနာ သုတဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌတိ။ ဧဝံ မုတာဒီနိပိ။
֍ ဋီ ၄။ ဣဒါနိ တေသံ အနရိယဝေါဟာရာနံ ဝသေန အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဒဿေန္တော ‘‘တီဟာကာရေဟီ’’တိအာဒိမာဟ။ တဿတ္ထော ‘‘တီဟိ အာကာရေဟိ ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိန္တိ သမ္ပဇာနမုသာ ဘဏန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿာ’’တိ ဧဝမာဒိစတုတ္ထပါရာဇိကပါဠိဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကေဝလဉှိ တတ္ထ ‘‘ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိ’’န္တိ ဣဓ ‘‘အဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌံ မေ’’တိ, တတ္ထ စ ‘‘အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿာ’’တိ ‘‘ဣဓ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာ’’တိ ဧဝံ ဝတ္ထုမတ္တေ အာပတ္တိမတ္တေ စ ဝိသေသော, သေသံ ဧကလက္ခဏမေဝါတိ။
֍ ဋီ ၉။ တီဟာကာရေဟိ ဒိဋ္ဌေ ဝေမတိကောတိအာဒီနမ္ပိ အတ္ထော ‘‘ဒိဋ္ဌဿ ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော ဒိဋ္ဌေ ဝေမတိကော’’တိ ဧဝမာဒိဒုဋ္ဌဒေါသပါဠိဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ပါဠိမတ္တမေဝ ဟိ ဧတ္ထ ဝိသေသော, အတ္ထေ ပန သထေရဝါဒေ ကိဉ္စိ နာနာကရဏံ နတ္ထိ။
֍ ဋီ ၁၁။ သဟသာ ဘဏတီတိ အဝီမံသိတွာ အနုပဓာရေတွာ ဝါ ဝေဂေန ဒိဋ္ဌမ္ပိ ‘‘အဒိဋ္ဌံ မေ’’တိ ဘဏတိ။ အညံ ဘဏိဿာမီတိ အညံ ဘဏတီတိ မန္ဒတ္တာ ဇဠတ္တာ ပက္ခလန္တော ‘‘စီဝရ’’န္တိ ဝတ္တဗ္ဗေ ‘‘စီရ’’န္တိ အာဒိံ ဘဏတိ။ ယော ပန သာမဏေရေန ‘‘အပိ ဘန္တေ မယှံ ဥပဇ္ဈာယံ ပဿိတ္ထာ’’တိ ဝုတ္တော ကေဠိံ ကုရုမာနော ‘‘တဝ ဥပဇ္ဈာယော ဒါရုသကဋံ ယောဇေတွာ ဂတော ဘဝိဿတီ’’တိ ဝါ သိင်္ဂါလသဒ္ဒံ သုတွာ ‘‘ကဿာယံ ဘန္တေ သဒ္ဒေါ’’တိ ဝုတ္တော ‘‘မာတုယာ တေ ယာနေန ဂစ္ဆန္တိယာ ကဒ္ဒမေ လဂ္ဂစက္ကံ ဥဒ္ဓရန္တာနံ အယံ သဒ္ဒေါ’’တိ ဝါ ဧဝံ နေဝ ဒဝါ န ရဝါ အညံ ဘဏတိ, သော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိယေဝ။ အညာ ပူရဏကထာ နာမ ဟောတိ, ဧကော ဂါမေ ထောကံ တေလံ လဘိတွာ ဝိဟာရံ အာဂတော သာမဏေရံ ဘဏတိ – ‘‘တွံ အဇ္ဇ ကုဟိံ ဂတော, ဂါမော ဧကတေလော အဟောသီ’’တိ ဝါ ပစ္ဆိကာယ ဌပိတံ ပူဝခဏ္ဍံ
လဘိတွာ ‘‘အဇ္ဇ ဂါမေ ပစ္ဆိကာဟိ ပူဝေ စာရေသု’’န္တိ ဝါ, အယံ မုသာဝါဒေါဝ ဟောတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
မုသာဝါဒသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂။ ဩမသဝါဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၂။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ ဩမသန္တီတိ ဩဝိဇ္ဈန္တိ။ ခုံသေန္တီတိ အက္ကောသန္တိ။ ဝမ္ဘေန္တီတိ ပဓံသေန္တိ။
֍ ဋီ ၁၃။ ဘူတပုဗ္ဗန္တိ ဣဒံ ဝတ္ထုံ ဘဂဝါ ဩမသဝါဒဂရဟဏတ္ထံ အာဟရိ။ နန္ဒိဝိသာလော နာမာတိ နန္ဒီတိ တဿ ဗလီဗဒ္ဒဿ နာမံ, ဝိသာဏာနိ ပနဿ ဝိသာလာနိ, တသ္မာ ‘‘နန္ဒိဝိသာလော’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဗောဓိသတ္တော တေန သမယေန နန္ဒိဝိသာလော နာမ ဟောတိ။ ဗြာဟ္မဏော တံ ယာဂုဘတ္တာဒီဟိ အတိဝိယ ပေါသေသိ။ အထ သော ဗြာဟ္မဏံ အနုကမ္ပမာနော ‘‘ဂစ္ဆ တွ’’န္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထေဝ အဋ္ဌာသီတိ အဟေတုကပဋိသန္ဓိကာလေပိ ပရခုံသနံ အမနာပတောယေဝ ပစ္စေသိ, တသ္မာ ဗြာဟ္မဏဿ ဒေါသံ ဒဿေတုကာမော အဋ္ဌာသိ။ သကဋသတံ အတိဗဒ္ဓံ ပဝဋ္ဋေသီတိ ပဋိပါဋိယာ ဌပေတွာ ဟေဋ္ဌာရုက္ခေ ဒတွာ ဧကာဗဒ္ဓံ ကတွာ မုဂ္ဂမာသဝါလုကာဒီဟိ ပုဏ္ဏံ သကဋသတံ ပဝဋ္ဋေန္တော, ကိဉ္စာပိ ပုဗ္ဗေ ပတိဋ္ဌိတာရပ္ပဒေသံ ပုန အရေ ပတ္တေ ပဝဋ္ဋိတံ ဟောတိ, ဗောဓိသတ္တော ပန ပုရိမသကဋေန ပတိဋ္ဌိတဋ္ဌာနေ ပစ္ဆိမသကဋံ ပတိဋ္ဌာပေတုံ သကဋသတပ္ပမာဏံ ပဒေသံ ပဝဋ္ဋေသိ။ ဗောဓိသတ္တာနဉှိ သိထိလကရဏံ နာမ နတ္ထိ။ တေန စတ္တမနော အဟူတိ တေန ဗြာဟ္မဏဿ ဓနလာဘေန အတ္တနော ကမ္မေန စ သော နန္ဒိဝိသာလော အတ္တမနော အဟောသိ။
֍ ဋီ ၁၅။ အက္ကောသေနပီတိ ဧတ္ထ ပန ယသ္မာ ပရတော ‘‘ဒွေ အက္ကောသာ – ဟီနော စ အက္ကောသော ဥက္ကဋ္ဌော စ အက္ကောသော’’တိ ဝိဘဇိတုကာမော, တသ္မာ ယထာ ပုဗ္ဗေ ‘‘ဟီနေနပိ အက္ကောသေန ခုံသေန္တီ’’တိ ဝုတ္တံ၊ ဧဝံ အဝတွာ ‘‘အက္ကောသေန’’ ဣစ္စေဝမာဟ။ ဝေနဇာတီတိ တစ္ဆကဇာတိ၊ ဝေဏုကာရဇာတီတိပိ ဝဒန္တိ။ နေသာဒဇာတီတိ မိဂလုဒ္ဒကာဒိဇာတိ။
ရထကာရဇာတီတိ စမ္မကာရဇာတိ။ ပုက္ကုသဇာတီတိ ပုပ္ဖဆဍ္ဍကဇာတိ။ အဝကဏ္ဏကာဒိ ဒါသာနံ နာမံ ဟောတိ၊ တသ္မာ ဟီနံ။ ဩညာတန္တိ အဝညာတံ၊ ‘‘ဥညာတ’’န္တိပိ ပဌန္တိ။ အဝညာတန္တိ ဝမ္ဘေတွာ ဉာတံ။ ဟီဠိတန္တိ ဇိဂုစ္ဆိတံ။ ပရိဘူတန္တိ ကိမေတေနာတိတိ ပရိဘဝကတံ။ အစိတ္တီကတန္တိ န ဂရုကတံ။
ကောဋ္ဌကကမ္မန္တိ တစ္ဆကကမ္မံ။ မုဒ္ဒါတိ ဟတ္ထမုဒ္ဒါဂဏနာ။ ဂဏနာတိ အစ္ဆိဒ္ဒကာဒိအဝသေသဂဏနာ။ လေခါတိ အက္ခရလေခါ။ မဓုမေဟာဗာဓော ဝေဒနာယ အဘာဝတော ‘‘ဥက္ကဋ္ဌော’’တိ ဝုတ္တော။ ပါဋိကင်္ခါတိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ။ ယကာရေန ဝါ ဘကာရေန ဝါတိ ယကာရဘကာရေ ယောဇေတွာ ယော အက္ကောသော။ ကာဋကောဋစိကာယ ဝါတိ ‘‘ကာဋ’’န္တိ ပုရိသနိမိတ္တံ, ‘‘ကောဋစိကာ’’တိ ဣတ္ထိနိမိတ္တံ၊ ဧတေဟိ ဝါ ယော အက္ကောသော, ဧသော ဟီနော နာမ အက္ကောသောတိ။
֍ ဋီ ၁၆။ ဣဒါနိ တေသံ ဇာတိအာဒီနံ ပဘေဒဝသေန အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဒဿေန္တော ‘‘ဥပသမ္ပန္နော ဥပသမ္ပန္န’’န္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ခုံသေတုကာမော ဝမ္ဘေတုကာမော မင်္ကုကတ္တုကာမောတိ အက္ကောသိတုကာမော ပဓံသိတုကာမော ဂရဟိတုကာမော နိတ္တေဇံ ကတ္တုကာမောတိ အတ္ထော။ ဟီနေန ဟီနန္တိ ဟီနေန ဇာတိဝစနေန ဟီနဇာတိကံ။ ဧတေန ဥပါယေန သဗ္ဗပဒေသု အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဧတ္ထ စ ဟီနေန ဟီနံ ဝဒန္တော ကိဉ္စာပိ သစ္စံ ဝဒတိ, ဩမသိတုကာမတာယ ပနဿ ဝါစာယ ဝါစာယ ပါစိတ္တိယံ။ ဥက္ကဋ္ဌေန ဟီနံ ဝဒန္တော စ ကိဉ္စာပိ အလိကံ ဘဏတိ, ဩမသိတုကာမတာယ ပန ဣမိနာဝ သိက္ခာပဒေန ပါစိတ္တိယံ အာပဇ္ဇတိ, န ပုရိမေန။ ယောပိ ‘‘အတိစဏ္ဍာလောသိ, အတိဗြာဟ္မဏောသိ, ဒုဋ္ဌစဏ္ဍာလောသိ, ဒုဋ္ဌဗြာဟ္မဏောသီ’’တိအာဒီနိ ဝဒတိ, သောပိ အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။
֍ ဋီ ၂၆။ သန္တိ ဣဓေကစ္စေတိ ဝါရေ ပန ပရိဟရိတွာ ဝုတ္တဘာဝေန ဒုက္ကဋံ။ ဧသေဝ နယော ယေ နူန…ပေ… န မယန္တိ ဝါရေသုပိ။ အနုပသမ္ပန္နေ ပန စတူသုပိ ဝါရေသု ဒုက္ကဋမေဝ။ စောရောသိ ဂဏ္ဌိဘေဒကောသီတိအာဒိဝစနေဟိ ပန ဥပသမ္ပန္နေပိ အနုပမ္ပန္နေပိ သဗ္ဗဝါရေသု ဒုက္ကဋမေဝ။ ဒဝကမျတာယ ပန ဥပသမ္ပန္နေပိ အနုပသမ္ပန္နေပိ သဗ္ဗဝါရေသု ဒုဗ္ဘာသိတံ။ ဒဝကမျတာ နာမ ကေဠိဟသာဓိပ္ပါယတာ။ ဣမသ္မိဉ္စ သိက္ခာပဒေ ဌပေတွာ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခုနီအာဒယော သဗ္ဗသတ္တာ အနုပသမ္ပန္နဋ္ဌာနေ ဌိတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
֍ ဋီ ၃၅။ အတ္ထပုရေက္ခာရဿာတိအာဒီသု ပါဠိယာ အတ္ထံ ဝဏ္ဏယန္တော အတ္ထပုရေက္ခာရော၊ ပါဠိံ ဝါစေန္တော ဓမ္မပုရေက္ခာရော၊ အနုသိဋ္ဌိယံ ဌတွာ ‘‘ဣဒါနိပိ စဏ္ဍာလောသိ, ပါပံ မာ အကာသိ, မာ တမော တမပရာယဏော အဟောသီ’’တိအာဒိနာ နယေန ကထေန္တော အနုသာသနီပုရေက္ခာရော နာမာတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။ ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။ ဒုဗ္ဘာသိတာပတ္တိ ပနေတ္ထ ဝါစာစိတ္တတော သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒွိဝေဒနံ သုခါ စ မဇ္ဈတ္တာ စာတိ။
ဩမသဝါဒသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃။ ပေသုညသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၆။ တတိယသိက္ခာပဒေ – ဘဏ္ဍနဇာတာနန္တိ သဉ္ဇာတဘဏ္ဍနာနံ။ ဘဏ္ဍနန္တိ ကလဟဿ ပုဗ္ဗဘာဂေါ, ‘‘ဣမိနာ စ ဣမိနာ စ ဣဒံ ကတံ၊ ဧဝံ ဝုတ္တေ ဧဝံ ဝက္ခာမာ’’တိအာဒိကံ သကသကပက္ခေ သမ္မန္တနံ။ ကလဟောတိ အာပတ္တိဂါမိကော ကာယဝါစာဝီတိက္ကမော။ ဝိဝါဒေါတိ ဝိဂ္ဂါဟိကကထာ။ တံ ဝိဝါဒံ အာပန္နာနံ ဝိဝါဒါပန္နာနံ။ ပေသုညန္တိ ပိသုဏဝါစံ, ပိယဘာဝဿ သုညကရဏဝါစန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
֍ ဋီ ၃၇။ ဘိက္ခုပေသုညေတိ ဘိက္ခူနံ ပေသုညေ၊ ဘိက္ခုတော သုတွာ ဘိက္ခုနာ ဘိက္ခုဿ ဥပသံဟဋပေသုညေတိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၃၈။ ဒွီဟာကာရေဟီတိ ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ။ ပိယကမျဿ ဝါတိ ‘‘ဧဝံ အဟံ ဧတဿ ပိယော ဘဝိဿာမီ’’တိ အတ္တနော ပိယဘာဝံ ပတ္ထယမာနဿ ဝါ။ ဘေဒါဓိပ္ပါယဿ ဝါတိ ‘‘ဧဝမယံ ဧတေန သဒ္ဓိံ ဘိဇ္ဇိဿတီ’’တိ ပရဿ ပရေန ဘေဒံ ဣစ္ဆန္တဿ ဝါ။ ဇာတိတောပီတိအာဒိ သဗ္ဗံ ပုရိမသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယမေဝ။ ဣဓာပိ ဘိက္ခုနိံ အာဒိံ ကတွာ သဗ္ဗေ အနုပသမ္ပန္နာ နာမ။
န ပိယကမျဿ န ဘေဒါဓိပ္ပါယဿာတိ ဧကံ အက္ကောသန္တံ ဧကဉ္စ ခမန္တံ ဒိသွာ ‘‘အဟော နိလ္လဇ္ဇော, ဤဒိသမ္ပိ နာမ ဘဝန္တံ ပုန ဝတ္တဗ္ဗံ မညိဿတီ’’တိ ဧဝံ ကေဝလံ ပါပဂရဟိတာယ ဘဏန္တဿ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။ တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပေသုညသိက္ခာပဒံ တတိယံ။
၄။ ပဒသောဓမ္မသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၄။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒေ – အပ္ပတိဿာတိ အပ္ပတိဿဝါ။ ဥပါသကာတိ ဝုတ္တေ ဝစနမ္ပိ န သောတုကာမာ၊ အနာဒရာတိ အတ္ထော။ အပ္ပတိဿယာ ဝါ အနီစဝုတ္တိနောတိ အတ္ထော။ အသဘာဂဝုတ္တိကာတိ ဝိသဘာဂဇီဝိကာ, ယထာ ဘိက္ခူသု ဝတ္တိတဗ္ဗံ၊ ဧဝံ အပ္ပဝတ္တဝုတ္တိနောတိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၄၅။ ပဒသော ဓမ္မံ ဝါစေယျာတိ ဧကတော ပဒံ ပဒံ ဓမ္မံ ဝါစေယျ၊ ကောဋ္ဌာသံ ကောဋ္ဌာသံ ဝါစေယျာတိ အတ္ထော။ ယသ္မာ ပန တံ ကောဋ္ဌာသနာမကံ ပဒံ စတုဗ္ဗိဓံ ဟောတိ, တသ္မာ တံ ဒဿေတုံ ‘‘ပဒံ အနုပဒံ အနွက္ခရံ အနုဗျဉ္ဇန’’န္တိ ပဒဘာဇနံ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ပဒန္တိ ဧကော ဂါထာပါဒေါ အဓိပ္ပေတော။ အနုပဒန္တိ ဒုတိယပါဒေါ။ အနွက္ခရန္တိ ဧကေကမက္ခရံ။ အနုဗျဉ္ဇနန္တိ ပုရိမဗျဉ္ဇနေန သဒိသံ ပစ္ဆာဗျဉ္ဇနံ။ ယံ ကိဉ္စိ ဝါ ဧကမက္ခရံ အနွက္ခရံ, အက္ခရသမူဟော အနုဗျဉ္ဇနံ, အက္ခရာနုဗျဉ္ဇနသမူဟော ပဒံ။ ပဌမပဒံ ပဒမေဝ, ဒုတိယံ အနုပဒန္တိ ဧဝမေတ္ထ နာနာကရဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
ဣဒါနိ ပဒံ နာမ ဧကတော ပဋ္ဌပေတွာ ဧကတော ဩသာပေန္တီတိ ဂါထာဗန္ဓံ ဓမ္မံ ဝါစေန္တော ‘‘မနောပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဓမ္မာ’’တိ ဧကမေကံ ပဒံ သာမဏေရေန သဒ္ဓိံ ဧကတော အာရဘိတွာ ဧကတောယေဝ နိဋ္ဌာပေတိ။ ဧဝံ ဝါစေန္တဿ ပဒဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ အနုပဒံ နာမ ပါဋေက္ကံ ပဋ္ဌပေတွာ ဧကတော ဩသာပေန္တီတိ ထေရေန ‘‘မနောပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဓမ္မာ’’တိ ဝုတ္တေ သာမဏေရော တံ ပဒံ အပါပုဏိတွာ ‘‘မနောသေဋ္ဌာ မနောမယာ’’တိ ဒုတိယပဒံ ဧကတော ဘဏတိ, ဣမေ ပါဋေက္ကံ ပဋ္ဌပေတွာ ဧကတော ဩသာပေန္တိ နာမ။ ဧဝံ ဝါစေန္တဿာပိ အနုပဒဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာ။ အနွက္ခရံ နာမ ရူပံ အနိစ္စန္တိ ဝုစ္စမာနော ‘‘ရူ’’တိ ဩပါတေတီတိ ‘‘ရူပံ အနိစ္စန္တိ ဘဏ သာမဏေရာ’’တိ ဝုစ္စမာနော ရူကာရမတ္တမေဝ ဧကတော ဝတွာ တိဋ္ဌတိ။ ဧဝံ ဝါစေန္တဿာပိ အနွက္ခရဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာ။ ဂါထာဗန္ဓေပိ စ ဧသ နယော လဗ္ဘတိယေဝ။ အနုဗျဉ္ဇနံ နာမ ရူပံ အနိစ္စန္တိ ဝုစ္စမာနော ဝေဒနာ အနိစ္စာတိ သဒ္ဒံ နိစ္ဆာရေတီတိ ‘‘ရူပံ, ဘိက္ခဝေ, အနိစ္စံ, ဝေဒနာ အနိစ္စာ’’တိ ဣမံ သုတ္တံ ဝါစယမာနော ထေရေန ‘‘ရူပံ အနိစ္စ’’န္တိ ဝုစ္စမာနော သာမဏေရော သီဃပညတာယ ‘‘ဝေဒနာ အနိစ္စာ’’တိ ဣမံ အနိစ္စပဒံ ထေရဿ ‘‘ရူပံ အနိစ္စ’’န္တိ ဧတေန အနိစ္စပဒေန သဒ္ဓိံ ဧကတော ဘဏန္တော ဝါစံ နိစ္ဆာရေတိ။ ဧဝံ ဝါစေန္တဿာပိ အနုဗျဉ္ဇနဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာ။ အယံ ပနေတ္ထ သင်္ခေပေါ – ဣမေသု ပဒါဒီသု ယံ ယံ ဧကတော ဘဏတိ တေန တေန အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီတိ။
ဗုဒ္ဓဘာသိတောတိ သကလံ ဝိနယပိဋကံ အဘိဓမ္မပိဋကံ ဓမ္မပဒံ စရိယာပိဋကံ ဥဒါနံ ဣတိဝုတ္တကံ ဇာတကံ သုတ္တနိပါတော ဝိမာနဝတ္ထု ပေတဝတ္ထု ဗြဟ္မဇာလာဒီနိ စ သုတ္တာနိ။ သာဝကဘာသိတောတိ စတုပရိသပရိယာပန္နေဟိ သာဝကေဟိ ဘာသိတော အနင်္ဂဏသမ္မာဒိဋ္ဌိအနုမာနသုတ္တစုဠဝေဒလ္လမဟာဝေဒလ္လာဒိကော။ ဣသိဘာသိတောတိ ဗာဟိရပရိဗ္ဗာဇကေဟိ ဘာသိတော သကလော ပရိဗ္ဗာဇကဝဂ္ဂေါ, ဗာဝရိယဿ အန္တေဝါသိကာနံ သောဠသန္နံ ဗြာဟ္မဏာနံ ပုစ္ဆာတိ ဧဝမာဒိ။ ဒေဝတာဘာသိတောတိ ဒေဝတာဟိ ဘာသိတော၊ သော ဒေဝတာသံယုတ္တဒေဝပုတ္တသံယုတ္တမာရသံယုတ္တဗြဟ္မသံယုတ္တသက္ကသံယုတ္တာဒိဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗော။
အတ္ထူပသဉှိတောတိ အဋ္ဌကထာနိဿိတော။ ဓမ္မူပသဉှိတောတိ ပါဠိနိဿိတော၊ ဥဘယေနာပိ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿိတမေဝ ဝဒတိ။ ကိဉ္စာပိ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿိတံ ဝဒတိ, တိဿော သင်္ဂီတိယော အာရုဠှဓမ္မံယေဝ ပန ပဒသော ဝါစေန္တဿ
အာပတ္တိ။ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿိတေပိ နာနာဘာသာဝသေန ဂါထာသိလောကဗန္ဓာဒီဟိ အဘိသင်္ခတေ အနာပတ္တိ။ တိဿော သင်္ဂီတိယော အနာရုဠှေပိ ကုလုမ္ဗသုတ္တံ ရာဇောဝါဒသုတ္တံ တိက္ခိန္ဒြိယံ စတုပရိဝဋ္ဋံ နန္ဒောပနန္ဒန္တိ ဤဒိသေ အာပတ္တိယေဝ။ အပလာလဒမနမ္ပိ ဝုတ္တံ, မဟာပစ္စရိယမ္ပန ပဋိသိဒ္ဓံ။ မေဏ္ဍကမိလိန္ဒပဉှေသု ထေရဿ သကပဋိဘာနေ အနာပတ္တိ, ယံ ရညော သညာပနတ္ထံ အာဟရိတွာ ဝုတ္တံ, တတ္ထ အာပတ္တိ။ ဝဏ္ဏပိဋကအင်္ဂုလိမာလပိဋကရဋ္ဌပါလဂအဇတအာဠဝကဂဇ္ဇိတဂုဠှမဂ္ဂဂုဠှဝေဿန္တရဂုဠှဝိနယဝေဒလ္လပိဋကာနိ ပန အဗုဒ္ဓဝစနာနိယေဝါတိ ဝုတ္တံ။ သီလူပဒေသော နာမ ဓမ္မသေနာပတိနာ ဝုတ္တောတိ ဝဒန္တိ, တသ္မိံ အာပတ္တိယေဝ။ အညာနိပိ မဂ္ဂကထာအာရမ္မဏကထာဗုဒ္ဓိကဒဏ္ဍက ဉာဏဝတ္ထုအသုဘကထာဒီနိ အတ္ထိ, တေသု သတ္တတိံသ ဗောဓိပက္ခိယဓမ္မာ ဝိဘတ္တာ, ဓုတင်္ဂပဉှေ ပဋိပဒါ ဝိဘတ္တာ၊ တသ္မာ တေသု အာပတ္တီတိ ဝုတ္တံ။ မဟာပစ္စရိယာဒီသု ပန သင်္ဂီတိံ အနာရုဠှေသု ရာဇောဝါဒတိက္ခိန္ဒြိယစတုပရိဝဋ္ဋနန္ဒောပနန္ဒကုလုမ္ဗသုတ္တေသုယေဝ အာပတ္တီတိ ဝတွာ အဝသေသေသု ယံ ဗုဒ္ဓဝစနတော အာဟရိတွာ ဝုတ္တံ, တဒေဝ အာပတ္တိဝတ္ထု ဟောတိ, န ဣတရန္တိ အယမတ္ထော ပရိဂ္ဂဟိတော။
֍ ဋီ ၄၈။ ဧကတော ဥဒ္ဒိသာပေန္တောတိ အနုပသမ္ပန္နေန သဒ္ဓိံ ဧကတော ဥဒ္ဒေသံ ဂဏှန္တောပိ ဧကတော ဝဒတိ အနာပတ္တီတိ အတ္ထော။
တတြာယံ ဝိနိစ္ဆယော – ဥပသမ္ပန္နော စ အနုပသမ္ပန္နော စ နိသီဒိတွာ ဥဒ္ဒိသာပေန္တိ။ အာစရိယော နိသိန္နာနံ ဘဏာမီတိ တေဟိ သဒ္ဓိံ ဧကတော ဝဒတိ, အာစရိယဿ အာပတ္တိ။ အနုပသမ္ပန္နေန သဒ္ဓိံ ဂဏှန္တဿ အနာပတ္တိ။ ဒွေပိ ဌိတာ ဂဏှန္တိ, ဧသေဝ နယော။ ဒဟရဘိက္ခု နိသိန္နော, သာမဏေရော ဌိတော, နိသိန္နဿ ဘဏာမီတိ ဘဏတော အနာပတ္တိ။ သစေ ဒဟရော တိဋ္ဌတိ, ဣတရော နိသီဒတိ, ဌိတဿ ဘဏာမီတိ ဘဏတောပိ အနာပတ္တိ။ သစေ ဗဟူနံ ဘိက္ခူနံ အန္တရေ ဧကော သာမဏေရော နိသိန္နော ဟောတိ, တသ္မိံ နိသိန္နေ ပဒသော ဓမ္မံ ဝါစေန္တဿ အာစရိယဿ အစိတ္တကာပတ္တိ။ သစေ သာမဏေရော ဥပစာရံ မုဉ္စိတွာ ဌိတော ဝါ နိသိန္နော ဝါ ဟောတိ, ယေသံ ဝါစေတိ, တေသု အပရိယာပန္နတ္တာ ဧကေန ဒိသာဘာဂေန ပလာယနကဂန္ထံ နာမ ဂဏှာတီတိ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ, တသ္မာ အနာပတ္တိ။ ဧကတော သဇ္ဈာယံ ကရောန္တောပိ အနုပသမ္ပန္နေန သဒ္ဓိံ ဥပသမ္ပန္နော ဧကတော သဇ္ဈာယံ
ကရောန္တော တေန သဒ္ဓိံယေဝ ဘဏတိ, အနာပတ္တိ။ အနုပသမ္ပန္နဿ သန္တိကေ ဥဒ္ဒေသံ ဂဏှန္တဿပိ တေန သဒ္ဓိံ ဧကတော ဘဏန္တဿ အနာပတ္တိ။ အယမ္ပိ ဟိ ဧကတော သဇ္ဈာယံ ကရောတိစ္စေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။
ယေဘုယျေန ပဂုဏံ ဂန္ထံ ဘဏန္တံ ဩပါတေတီတိ သစေ ဧကဂါထာယ ဧကော ပါဒေါ န အာဂစ္ဆတိ, သေသံ အာဂစ္ဆတိ, အယံ ယေဘုယျေန ပဂုဏဂန္ထော နာမ။ ဧတေန နယေန သုတ္တေပိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တံ ဩပါတေန္တဿ ဧဝံ ဘဏာဟီတိ ဧကတောပိ ဘဏန္တဿ အနာပတ္တိ။ ဩသာရေန္တံ ဩပါတေတီတိ သုတ္တံ ဥစ္စာရေန္တံ ပရိသမဇ္ဈေ ပရိသင်္ကမာနံ ဧဝံ ဝဒေဟီတိ တေန သဒ္ဓိံ ဧကတောပိ ဝဒန္တဿ အနာပတ္တိ။ ယံ ပန မဟာပစ္စရိယာဒီသု ‘‘မယာ သဒ္ဓိံ မာ ဝဒါ’’တိ ဝုတ္တော ယဒိ ဝဒတိ, ‘‘အနာပတ္တီ’’တိ ဝုတ္တံ, တံ မဟာအဋ္ဌကထာယံ နတ္ထိ, နတ္ထိဘာဝေါယေဝ စဿ ယုတ္တော။ ကသ္မာ? ကိရိယသမုဋ္ဌာနတ္တာ။ ဣတရထာ ဟိ ကိရိယာကိရိယံ ဘဝေယျ။ သေသံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။
ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ – ဝါစတော စ ဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပဒသောဓမ္မသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ။
၅။ သဟသေယျသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၉။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒေ – မုဋ္ဌဿတီ အသမ္ပဇာနာတိ ပုဗ္ဗဘာဂေ သတိသမ္ပဇညဿ အကရဏဝသေနေတံ ဝုတ္တံ, ဘဝင်္ဂေါတိဏ္ဏကာလေ ပန ကုတော သတိသမ္ပဇညန္တိ! ဝိကူဇမာနာတိ ဝိပ္ပလပမာနာ။ ကာကစ္ဆမာနာတိ နာသာယ ကာကသဒ္ဒံ ဝိယ နိရတ္ထကသဒ္ဒံ မုဉ္စမာနာ။ ဥပါသကာတိ ပဌမတရံ ဥဋ္ဌိတဥပါသကာ။
֍ ဋီ ၅၀။ ဧတဒဝေါစုန္တိ ‘‘ဘဂဝတာ အာဝုသော ရာဟုလ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တ’’န္တိ ဘိက္ခူ သိက္ခာပဒဂါရဝေနေဝ ဧတံ အဝေါစုံ။ ပကတိယာ ပန တေ ဘဂဝတိ စ ဂါရဝေန အာယသ္မတော စ ရာဟုလဿ သိက္ခာကာမတာယ တဿ အာယသ္မတော ဝသနဋ္ဌာနံ အာဂတဿ စူဠမဉ္စကံ ဝါ အပဿေနံ ဝါ ယံ အတ္ထိ တံ ပညပေတွာ စီဝရံ ဝါ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ဝါ ဥဿီသကရဏတ္ထာယ
ဒေန္တိ။ တတြိဒံ တဿာယသ္မတော သိက္ခာကာမတာယ – ဘိက္ခူ ကိရ တံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ ဒိသွာ မုဋ္ဌိသမ္မုဉ္ဇနိဉ္စ ကစဝရဆဍ္ဍနကဉ္စ ဗဟိ ခိပန္တိ။ အထညေဟိ ‘‘အာဝုသော ကေနိဒံ ပါတိတ’’န္တိ ဝုတ္တေ အညေ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘ဘန္တေ, ရာဟုလော ဣမသ္မိံ ပဒေသေ သဉ္စရိ, တေန နု ခေါ ပါတိတ’’န္တိ။ သော ပနာယသ္မာ ‘‘န မယှံ ဘန္တေ ဣဒံ ကမ္မ’’န္တိ ဧကဒိဝသမ္ပိ အဝတွာ တံ ပဋိသာမေတွာ ဘိက္ခူ ခမာပေတွာ ဂစ္ဆတိ။ ဝစ္စကုဋိယာ သေယျံ ကပ္ပေသီတိ တံယေဝ သိက္ခာကာမတံ အနုဗြူဟန္တော ဓမ္မသေနာပတိမဟာမောဂ္ဂလ္လာနအာနန္ဒတ္ထေရာဒီနံ သန္တိကံ အဂန္တွာ ဘဂဝတော ဝဠဉ္ဇနကဝစ္စကုဋိယံ သေယျံ ကပ္ပေသိ။ သာ ကိရ ကုဋိ ကဝါဋဗဒ္ဓါ ဂန္ဓပရိဘဏ္ဍကတာ သမောသရိတပုပ္ဖဒါမာ စေတိယဋ္ဌာနမိဝ တိဋ္ဌတိ, အပရိဘောဂါ အညေသံ။
֍ ဋီ ၅၁။ ဥတ္တရိဒိရတ္တတိရတ္တန္တိ ဘဂဝါ သာမဏေရာနံ သင်္ဂဟကရဏတ္ထာယ တိရတ္တံ ပရိဟာရံ အဒါသိ။ န ဟိ ယုတ္တံ ကုလဒါရကေ ပဗ္ဗာဇေတွာ နာနုဂ္ဂဟေတုန္တိ။ သဟသေယျန္တိ ဧကတော သေယျံ။ သေယျာတိ ကာယပ္ပသာရဏသင်္ခါတံ သယနမ္ပိ ဝုစ္စတိ, ယသ္မိံ သေနာသနေ သယန္တိ, တမ္ပိ။ တတ္ထ သေနာသနံ တာဝ ဒဿေတုံ ‘‘သေယျာ နာမ သဗ္ဗစ္ဆန္နာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ကာယပ္ပသာရဏံ ဒဿေတုံ အနုပသမ္ပန္နေ နိပန္နေ ဘိက္ခု နိပဇ္ဇတီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တသ္မာ အယမေတ္ထ အတ္ထော – ‘‘သေနာသနသင်္ခါတံ သေယျံ ပဝိသိတွာ ကာယပ္ပသာရဏသင်္ခါတံ သေယျံ ကပ္ပေယျ ဝိဒဟေယျ သမ္ပာဒေယျာ’’တိ။ သဗ္ဗစ္ဆန္နာတိအာဒိနာ ပန တဿာ သေနာသနသင်္ခါတာယ သေယျာယ လက္ခဏံ ဝုတ္တံ။ တသ္မာ ယံ သေနာသနံ ဥပရိ ပဉ္စဟိ ဆဒနေဟိ အညေန ဝါ ကေနစိ သဗ္ဗမေဝ ပဋိစ္ဆန္နံ, အယံ သဗ္ဗစ္ဆန္နာ နာမ သေယျာ။ အဋ္ဌကထာသု ပန ပါကဋဝေါဟာရံ ဂဟေတွာ ဝါစုဂ္ဂတဝသေန ‘‘သဗ္ဗစ္ဆန္နာ နာမ ပဉ္စဟိ ဆဒနေဟိ ဆန္နာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စာပိ ဝုတ္တံ? အထ ခေါ ဒုဿကုဋိယံ ဝသန္တဿာပိ န သက္ကာ အနာပတ္တိ ကာတုံ, တသ္မာ ယံ ကိဉ္စိ ပဋိစ္ဆာဒနသမတ္ထံ ဣဓ ဆဒနဉ္စ ပရိစ္ဆန္နဉ္စ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စဝိဓစ္ဆဒနေယေဝ ဟိ ဂယှမာနေ ပဒရစ္ဆန္နေပိ သဟသေယျာ န ဘဝေယျ။ ယံ ပန သေနာသနံ ဘူမိတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ဆဒနံ အာဟစ္စ ပါကာရေန ဝါ အညေန ဝါ ကေနစိ အန္တမသော ဝတ္ထေနာပိ ပရိက္ခိတ္တံ, အယံ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နာ နာမ သေယျာ။ ဆဒနံ အနာဟစ္စ သဗ္ဗန္တိမေန ပရိယာယေန ဒိယဍ္ဎဟတ္ထုဗ္ဗေဓေန ပါကာရာဒိနာ ပရိက္ခိတ္တာပိ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နာယေဝါတိ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ။ ယဿာ ပန ဥပရိ ဗဟုတရံ ဌာနံ ဆန္နံ, အပ္ပံ အစ္ဆန္နံ,
သမန္တတော ဝါ ဗဟုတရံ ပရိက္ခိတ္တံ, အပ္ပံ အပရိက္ခိတ္တံ, အယံ ယေဘုယျေန ဆန္နာ ယေဘုယျေန ပရိစ္ဆန္နာ နာမ။ ဣမိနာ ဟိ လက္ခဏေန သမန္နာဂတော သစေပိ သတ္တဘူမကော ပါသာဒေါ ဧကူပစာရော ဟောတိ, သတဂဗ္ဘံ ဝါ စတုဿာလံ ဝါ, ဧကသေယျာဣစ္စေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘စတုတ္ထေ ဒိဝသေ အတ္ထင်္ဂတေ သူရိယေ အနုပသမ္ပန္နေ နိပန္နေ ဘိက္ခု နိပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာ’’တိအာဒိ။
တတ္ထ စ နိပဇ္ဇနမတ္တေနေဝ ပါစိတ္တိယံ။ သစေ ပန သမ္ဗဟုလာ သာမဏေရာ, ဧကော ဘိက္ခု, သာမဏေရဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာ။ တေ စေ ဥဋ္ဌာယုဋ္ဌာယ နိပဇ္ဇန္တိ, တေသံ ပယောဂေ ပယောဂေ ဘိက္ခုဿ အာပတ္တိ။ ဘိက္ခုဿ ဥဋ္ဌာယုဋ္ဌာယ နိပဇ္ဇနေ ပန ဘိက္ခုဿေဝ ပယောဂေန ဘိက္ခုဿ အာပတ္တိ။ သစေ ပန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဧကော သာမဏေရော သဗ္ဗေသံ အာပတ္တိံ ကရောတိ, တဿ ဥဋ္ဌာယုဋ္ဌာယ နိပဇ္ဇနေနပိ ဘိက္ခူနံ အာပတ္တိယေဝ။ ဥဘယေသံ သမ္ဗဟုလဘာဝေပိ ဧသေဝ နယော။
အပိစေတ္ထ ဧကာဝါသာဒိကမ္ပိ စတုက္ကံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယော ဟိ ဧကသ္မိံ အာဝါသေ ဧကေနေဝ အနုပသမ္ပန္နေန သဒ္ဓိံ တိရတ္တံ သဟသေယျံ ကပ္ပေတိ, တဿ စတုတ္ထဒိဝသတော ပဋ္ဌာယ ဒေဝသိကာ အာပတ္တိ။ ယောပိ ဧကသ္မိံယေဝ အာဝါသေ နာနာအနုပသမ္ပန္နေဟိ သဒ္ဓိံ တိရတ္တံ သဟသေယျံ ကပ္ပေတိ, တဿပိ။ ယောပိ နာနာအာဝါသေသု ဧကေနေဝ အနုပသမ္ပန္နေန သဒ္ဓိံ တိရတ္တံ သဟသေယျံ ကပ္ပေတိ, တဿပိ။ ယောပိ နာနာအာဝါသေသု နာနာအနုပသမ္ပန္နေဟိ သဒ္ဓိံ ယောဇနသတမ္ပိ ဂန္တွာ သဟသေယျံ ကပ္ပေတိ, တဿပိ စတုတ္ထဒိဝသတော ပဋ္ဌာယ ဒေဝသိကာ အာပတ္တိ။
အယဉ္စ သဟသေယျာပတ္တိ နာမ ‘‘ဘိက္ခုံ ဌပေတွာ အဝသေသော အနုပသမ္ပန္နော နာမာ’’တိ ဝစနတော တိရစ္ဆာနဂတေနပိ သဒ္ဓိံ ဟောတိ, တတြ တိရစ္ဆာနဂတဿ ပရိစ္ဆေဒေါ မေထုနဓမ္မာပတ္တိယာ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တသ္မာ သစေပိ ဂေါဓာဗိဠာလမင်္ဂုသာဒီသု ကောစိ ပဝိသိတွာ ဘိက္ခုနော ဝသနသေနာသနေ ဧကူပစာရဋ္ဌာနေ သယတိ, သဟသေယျာဝ ဟောတိ။
ယဒိ ပန ထမ္ဘာနံ ဥပရိ ကတပါသာဒဿ ဥပရိမတလေန သဒ္ဓိံ အသမ္ဗဒ္ဓဘိတ္တိကဿ ဘိတ္တိယာ ဥပရိ ဌိတသုသိရတုလာသီသဿ သုသိရေန ပဝိသိတွာ တုလာယ အဗ္ဘန္တရေ သယိတွာ တေနေဝ သုသိရေန နိက္ခမိတွာ ဂစ္ဆတိ,
ဟေဋ္ဌာပါသာဒေ သယိတဘိက္ခုဿ အနာပတ္တိ။ သစေ ဆဒနေ ဆိဒ္ဒံ ဟောတိ, တေန ပဝိသိတွာ အန္တောဆဒနေ ဝသိတွာ တေနေဝ ပက္ကမတိ, နာနူပစာရေ ဥပရိမတလေ ဆဒနဗ္ဘန္တရေ သယိတဿ အာပတ္တိ, ဟေဋ္ဌိမတလေ သယိတဿ အနာပတ္တိ။ သစေ အန္တောပါသာဒေနေဝ အာရောဟိတွာ သဗ္ဗတလာနိ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ, ဧကူပစာရာနိ ဟောန္တိ, တေသု ယတ္ထ ကတ္ထစိ သယိတဿ အာပတ္တိ။
သဘာသင်္ခေပေန ကတေ အဍ္ဎကုဋ္ဋကသေနာသနေ သယိတဿ ဝါဠသံဃာဋာဒီသု ကပေါတာဒယော ပဝိသိတွာ သယန္တိ, အာပတ္တိယေဝ။ ပရိက္ခေပဿ ဗဟိဂတေ နိဗ္ဗကောသဗ္ဘန္တရေ သယန္တိ, အနာပတ္တိ။ ပရိမဏ္ဍလံ ဝါ စတုရဿံ ဝါ ဧကစ္ဆဒနာယ ဂဗ္ဘမာလာယ သတဂဗ္ဘံ စေပိ သေနာသနံ ဟောတိ, တတြ စေ ဧကေန သာဓာရဏဒွါရေန ပဝိသိတွာ ဝိသုံ ပါကာရေန အပရိစ္ဆိန္နဂဗ္ဘူပစာရေ သဗ္ဗဂဗ္ဘေ ပဝိသန္တိ, ဧကဂဗ္ဘေပိ အနုပသမ္ပန္နေ နိပန္နေ သဗ္ဗဂဗ္ဘေသု နိပန္နာနံ အာပတ္တိ။ သစေ သပမုခါ ဂဗ္ဘာ ဟောန္တိ, ပမုခဿ ဥပရိ အစ္ဆန္နံ ဥစ္စဝတ္ထုကံ စေပိ ဟောတိ, ပမုခေ သယိတော ဂဗ္ဘေ သယိတာနံ အာပတ္တိံ န ကရောတိ။ သစေ ပန ဂဗ္ဘစ္ဆဒနေနေဝ သဒ္ဓိံ သမ္ဗဒ္ဓစ္ဆဒနံ ဟောတိ, တတြ သယိတော သဗ္ဗေသံ အာပတ္တိံ ကရောတိ။ ကသ္မာ? သဗ္ဗစ္ဆန္နတ္တာ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နတ္တာ စ, ဂဗ္ဘပရိက္ခေပေါယေဝ ဟိဿ ပရိက္ခေပေါတိ။ ဧတေနေဝ ဟိ နယေန အဋ္ဌကထာသု လောဟပါသာဒပရိက္ခေပဿ စတူသု ဒွါရကောဋ္ဌကေသု အာပတ္တိ ဝုတ္တာ။
ယံ ပန အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ ‘‘အပရိက္ခိတ္တေ ပမုခေ အနာပတ္တီတိ ဘူမိယံ ဝိနာ ဇဂတိယာ ပမုခံ သန္ဓာယ ကထိန’’န္တိ ဝုတ္တံ, တံ အန္ဓကရဋ္ဌေ ပါဋေက္ကသန္နိဝေသာ ဧကစ္ဆဒနာ ဂဗ္ဘပါဠိယော သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ယဉ္စ တတ္ထ ‘‘ဘူမိယံ ဝိနာ ဇဂတိယာ’’တိ ဝုတ္တံ, တံ နေဝ အဋ္ဌကထာသု အတ္ထိ၊ န ပါဠိယာ သမေတိ။ ဒသဟတ္ထုဗ္ဗေဓာပိ ဟိ ဇဂတိ ပရိက္ခေပသင်္ချံ န ဂစ္ဆတိ။ တသ္မာ ယမ္ပိ တတ္ထ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ ဇဂတိယာ ပမာဏံ ဝတွာ ‘‘ဧတံ ဧကူပစာရံ ပရိစ္ဆန္နံ နာမ ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တံ, တံ န ဂဟေတဗ္ဗံ။ ယေပိ ဧကသာလဒွိသာလတိသာလစတုဿာလသန္နိဝေသာ မဟာပါသာဒါ ဧကသ္မိံ ဩကာသေ ပါဒေ ဓောဝိတွာ ပဝိဋ္ဌေန သက္ကာ ဟောန္တိ သဗ္ဗတ္ထ အနုပရိဂန္တုံ, တေသုပိ သဟသေယျာပတ္တိယာ န မုစ္စတိ။ သစေ တသ္မိံ တသ္မိံ ဌာနေ ဥပစာရံ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ကတာ ဟောန္တိ, ဧကူပစာရဋ္ဌာနေယေဝ အာပတ္တိ။
ဒွီဟိ ဒွါရေဟိ ယုတ္တဿ သုဓာဆဒနမဏ္ဍပဿ မဇ္ဈေ ပါကာရံ ကရောန္တိ, ဧကေန ဒွါရေန ပဝိသိတွာ ဧကသ္မိံ ပရိစ္ဆေဒေ အနုပသမ္ပန္နော သယတိ, ဧကသ္မိံ ဘိက္ခု, အနာပတ္တိ။ ပါကာရေ ဂေါဓာဒီနံ ပဝိသနမတ္တမ္ပိ ဆိဒ္ဒံ ဟောတိ, ဧကသ္မိဉ္စ ပရိစ္ဆေဒေ ဂေါဓာ သယန္တိ, အနာပတ္တိယေဝ။ န ဟိ ဆိဒ္ဒေန ဂေဟံ ဧကူပစာရံ နာမ ဟောတိ။ သစေ ပါကာရမဇ္ဈေ ဆိန္ဒိတွာ ဒွါရံ ယောဇေန္တိ, ဧကူပစာရတာယ အာပတ္တိ။ တံ ဒွါရံ ကဝါဋေန ပိဒဟိတွာ သယန္တိ, အာပတ္တိယေဝ။ န ဟိ ဒွါရပိဒဟနေန ဂေဟံ နာနူပစာရံ နာမ ဟောတိ, ဒွါရံ ဝါ အဒွါရံ။ ကဝါဋဉှိ သံဝရဏဝိဝရဏေဟိ ယထာသုခံ ဝဠဉ္ဇနတ္ထာယ ကတံ, န ဝဠဉ္ဇနူပစ္ဆေဒနတ္ထာယ။ သစေ ပန တံ ဒွါရံ ပုန ဣဋ္ဌကာဟိ ပိဒဟန္တိ, အဒွါရံ ဟောတိ, ပုရိမေ နာနူပစာရဘာဝေယေဝ တိဋ္ဌတိ။ ဒီဃပမုခံ စေတိယဃရံ ဟောတိ။ ဧကံ ကဝါဋံ အန္တော, ဧကံ ဗဟိ, ဒွိန္နံ ကဝါဋာနံ အန္တရေ အနုပသမ္ပန္နော အန္တောစေတိယဃရေ သယန္တဿ အာပတ္တိံ ကရောတိ, ဧကူပစာရတ္တာ။
တတြ ယဿ ‘‘သိယာ အယံ ဧကူပစာရနာနူပစာရတာ နာမ ဥဒေါသိတသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တာ, ဣဓ ပန ‘သေယျာ နာမ သဗ္ဗစ္ဆန္နာ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နာ ယေဘုယျေန ဆန္နာ ယေဘုယျေန ပရိစ္ဆန္နာ’တိ ဧတ္တကမေဝ ဝုတ္တံ, ပိဟိတဒွါရော စ ဂဗ္ဘော သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နောဝ ဟောတိ။ တသ္မာ တတ္ထ အန္တော သယိတေနေဝ သဒ္ဓိံ အာပတ္တိ, ဗဟိ သယိတေန အနာပတ္တီ’’တိ။ သော ဧဝံ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘အပိဟိတဒွါရေ ပန ကသ္မာ ဗဟိ သယိတေန အာပတ္တီ’’တိ? ပမုခဿ ဂဗ္ဘေန သဒ္ဓိံ သဗ္ဗစ္ဆန္နတ္တာ။ ‘‘ကိံ ပန ဂဗ္ဘေ ပိဟိတေ ဆဒနံ ဝိဒ္ဓသ္တံ ဟောတီ’’တိ? န ဝိဒ္ဓသ္တံ, ဂဗ္ဘေန သဒ္ဓိံ ပမုခဿ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နတာ န ဟောတိ။ ‘‘ကိံ ပရိက္ခေပေါ ဝိဒ္ဓသ္တော’’တိ? အဒ္ဓါ ဝက္ခတိ ‘‘န ဝိဒ္ဓသ္တော, ကဝါဋေန ဥပစာရော ပရိစ္ဆန္နော’’တိ။ ဧဝံ ဒူရမ္ပိ ဂန္တွာ ပုန ဧကူပစာရနာနူပစာရတံယေဝ ပစ္စာဂမိဿတိ။
အပိစ ယဒိ ဗျဉ္ဇနမတ္တေယေဝ အတ္ထော သုဝိညေယျော သိယာ, သဗ္ဗစ္ဆန္နာတိ ဝစနတော ပဉ္စန္နံ အညတရေန ဆဒနေန ဆန္နာ ဧဝ သေယျာ သိယာ, န အညေန။ ဧဝဉ္စ သတိ ပဒရစ္ဆန္နာဒီသု အနာပတ္တိ သိယာ။ တတော ယဒတ္ထံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ, သွေဝ အတ္ထော ပရိဟာယေယျ။ ပရိဟာယတု ဝါ မာ ဝါ, ကထံ အဝုတ္တံ ဂဟေတဗ္ဗန္တိ၊ ကော ဝါ ဝဒတိ ‘‘အဝုတ္တံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ဝုတ္တဉှေတံ အနိယတေသု – ‘‘ပဋိစ္ဆန္နံ နာမ အာသနံ ကုဋ္ဋေန ဝါ ကဝါဋေန ဝါ
ကိလဉ္ဇေန ဝါ သာဏိပါကာရေန ဝါ ရုက္ခေန ဝါ ထမ္ဘေန ဝါ ကောဋ္ဌလိကာယ ဝါ ယေန ကေနစိ ပဋိစ္ဆန္နံ ဟောတီ’’တိ။ တသ္မာ ယထာ တတ္ထ ယေန ကေနစိ ပဋိစ္ဆန္နံ ပဋိစ္ဆန္နမေဝ, ဧဝမိဓာပိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ တသ္မာ သေနာသနံ ခုဒ္ဒကံ ဝါ ဟောတု မဟန္တံ ဝါ အညေန သဒ္ဓိံ သမ္ဗဒ္ဓံ ဝါ အသမ္ဗဒ္ဓံ ဝါ ဒီဃံ ဝါ ဝဋ္ဋံ ဝါ စတုရဿံ ဝါ ဧကဘူမကံ ဝါ, အနေကဘူမကံ ဝါ, ယံ ယံ ဧကူပစာရံ သဗ္ဗတ္ထ ယေန ကေနစိ ပဋိစ္ဆာဒနေန သဗ္ဗစ္ဆန္နေ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နေ ယေဘုယျေန ဝါ ဆန္နေ ယေဘုယျေန ဝါ ပရိစ္ဆန္နေ သဟသေယျာပတ္တိ ဟောတီတိ။
֍ ဋီ ၅၃။ ဥပဍ္ဎစ္ဆန္နေ ဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နေ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ သဗ္ဗစ္ဆန္နေ ဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နေတိ ဧဝမာဒီသုပိ မဟာပစ္စရိယံ ဒုက္ကဋမေဝါတိ ဝုတ္တံ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပန ‘‘သဗ္ဗစ္ဆန္နေ ယေဘုယျေနပရိစ္ဆန္နေ ပါစိတ္တိယံ, သဗ္ဗစ္ဆန္နေ ဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နေ ပါစိတ္တိယံ, ယေဘုယျေနဆန္နေ ဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နေ ပါစိတ္တိယံ, သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နေ ယေဘုယျေနဆန္နေ ပါစိတ္တိယံ, သဗ္ဗပရိဆန္နေ ဥပဍ္ဎစ္ဆန္နေ ပါစိတ္တိယံ, ယေဘုယျေနပရိစ္ဆန္နေ ဥပဍ္ဎစ္ဆန္နေ ပါစိတ္တိယံ, ပါဠိယံ ဝုတ္တပါစိတ္တိယေန သဒ္ဓိံ သတ္တ ပါစိတ္တိယာနီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ‘‘သဗ္ဗစ္ဆန္နေ စူဠကပရိစ္ဆန္နေ ဒုက္ကဋံ, ယေဘုယျေနဆန္နေ စူဠကပရိစ္ဆန္နေ ဒုက္ကဋံ, သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နေ စူဠကစ္ဆန္နေ ဒုက္ကဋံ, ယေဘုယျေနပရိစ္ဆန္နေ စူဠကစ္ဆန္နေ ဒုက္ကဋံ, ပါဠိယံ ဒုက္ကဋေန သဟ ပဉ္စ ဒုက္ကဋာနီ’’တိ ဝုတ္တံ။
‘‘ဥပဍ္ဎစ္ဆန္နေ စူဠကပရိစ္ဆန္နေ အနာပတ္တိ, ဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နေ စူဠကစ္ဆန္နေ အနာပတ္တိ, စူဠကစ္ဆန္နေ စူဠကပရိစ္ဆန္နေ အနာပတ္တိ, သဗ္ဗစ္ဆန္နေ သဗ္ဗအပရိစ္ဆန္နေတိ စ ဧတ္ထ သေနမ္ဗမဏ္ဍပဝဏ္ဏံ ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဣမိနာပေတံ ဝေဒိတဗ္ဗံ – ‘‘ယထာ ဇဂတိ ပရိက္ခေပသင်္ခယ န ဂစ္ဆတီ’’တိ။ သေသံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကာယတော စ ကာယစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
သဟသေယျသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆။ ဒုတိယသဟသေယျသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၅။ ဒုတိယသဟသေယျသိက္ခာပဒေ – အာဝသထာဂါရန္တိ အာဂန္တုကာနံ ဝသနာဂါရံ။ ပညတ္တံ ဟောတီတိ ပုညကာမတာယ ကတွာ ဌပိတံ ဟောတိ။ ယေန သာ ဣတ္ထီ တေနုပသင်္ကမီတိ အသုကသ္မိံ နာမ ဌာနေ အာဝသထာဂါရံ ပညတ္တံ အတ္ထီတိ မနုဿာနံ သုတွာ ဥပသင်္ကမိ။ ဂန္ဓဂန္ဓိနီတိ အဂရုကုင်္ကုမာဒီနံ ဂန္ဓာနံ ဂန္ဓော ဂန္ဓဂန္ဓော, သော အဿာ အတ္ထီတိ ဂန္ဓဂန္ဓိနီ။ သာဋကံ နိက္ခိပိတွာတိ အပ္ပေဝ နာမဿ ဣမမ္ပိ ဝိပ္ပကာရံ ပဿန္တဿ ရာဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇေယျာတိ စိန္တေတွာ ဧဝမကာသိ။ ဩက္ခိပိတွာတိ အဓော ခိပိတွာ။ အစ္စယောတိ အပရာဓော။ မံ အစ္စဂမာတိ မံ အတိက္ကမ္မ အဘိဘဝိတွာ ပဝတ္တော။ သေသံ ပဌမသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အယမေဝ ဟိ ဝိသေသော – ပဌမသိက္ခာပဒေ စတုတ္ထဒိဝသေ အာပတ္တိ ဣဓ ပဌမဒိဝသေပိ။ ယက္ခီပေတီဟိ ဒိဿမာနကရူပါဟိ တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထိယာ စ မေထုနဓမ္မဝတ္ထုဘူတာယ ဧဝ ဒုက္ကဋံ။ သေသာဟိ အနာပတ္တိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမသဒိသာနေဝါတိ။
ဒုတိယသဟသေယျသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၀။ သတ္တမသိက္ခာပဒေ – ဃရဏီတိ ဃရသာမိနီ။ နိဝေသနဒွါရေတိ နိဝေသနဿ မဟာဒွါရေ။ ဃရသုဏှာတိ တသ္မိံ ဃရေ သုဏှာ။ အာဝသထဒွါရေတိ ဩဝရကဒွါရေ။ ဝိဿဋ္ဌေနာတိ သုနိဂ္ဂတေန သဒ္ဒေန။ ဝိဝဋေနာတိ သုဋ္ဌု ပကာသေန အသံဝုတေန။ ဓမ္မော ဒေသေတဗ္ဗောတိ အယံ သရဏသီလာဒိဘေဒေါ ဓမ္မော ကထေတဗ္ဗော။ အညာတုန္တိ အာဇာနိတုံ။ ဝိညုနာ ပုရိသဝိဂ္ဂဟေနာတိ ဝိညုနာ ပုရိသေန, ပုရိသဝိဂ္ဂဟံ ဂဟေတွာပိ ဌိတေန န ယက္ခေန န ပေတေန န တိရစ္ဆာနဂတေန။
֍ ဋီ ၆၆။ အနာပတ္တိ ဝိညုနာ ပုရိသဝိဂ္ဂဟေနာတိ ဝိညုနာ ပုရိသဝိဂ္ဂဟေန သဒ္ဓိံ ဌိတာယ ဗဟုမ္ပိ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ အနာပတ္တိ။ ဆပ္ပဉ္စဝါစာဟီတိ ဆဟိ ပဉ္စဟိ ဝါစာဟိ ယော ဒေသေတိ, တဿပိ အနာပတ္တိ။ တတ္ထ ဧကော ဂါထာပါဒေါ ဧကဝါစာတိ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ဝါစာပမာဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သစေ အဋ္ဌကထံ ဓမ္မပဒံ ဇာတကာဒိဝတ္ထုံ ဝါ ကထေတုကာမော ဟောတိ, ဆပ္ပဉ္စပဒမတ္တမေဝ
ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပါဠိယာ သဒ္ဓိံ ကထေန္တေန ဧကပဒံ ပါဠိတော ပဉ္စ အဋ္ဌကထာတောတိ ဧဝံ ဆ ပဒါနိ အနတိက္ကာမေတွာဝ ကထေတဗ္ဗော။ ပဒသောဓမ္မေ ဝုတ္တပ္ပဘေဒေါ ဟိ ဣဓာပိ သဗ္ဗော ဓမ္မောယေဝ။ တသ္မိံ ဒေသေတီတိ တသ္မိံ ခဏေ ဒေသေတိ။ သမ္ပဒါနတ္ထေ ဝါ ဧတံ ဘုမ္မဝစနံ။ တဿာ ဒေသေတီတိ အတ္ထော။ အညိဿာ မာတုဂါမဿာတိ ဧကိဿာ ဒေသေတွာ ပုန အာဂတာဂတာယ အညိဿာပိ ဒေသေတီတိ ဧဝံ ဧကာသနေ နိသိန္နော မာတုဂါမသတသဟဿန္နမ္ပိ ဒေသေတီတိ အတ္ထော။ မဟာပစ္စရိယဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ သမံ နိသိန္နာနံ မာတုဂါမာနံ ‘‘တုမှာကံ ဧကေကိဿာ ဧကေကံ ဂါထံ ဒေသေဿာမိ, တံ သုဏာထာတိ ဒေသေတိ, အနာပတ္တိ။ ပဌမံ ဧကေကိဿာ ဧကေကံ ဂါထံ ကထေဿာမီတိ အာဘောဂံ ကတွာ ဇာနာပေတွာ ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ, န ပစ္ဆာတိ။ ပဉှံ ပုစ္ဆတိ ပဉှံ ပုဋ္ဌော ကထေတီတိ မာတုဂါမော ‘‘ဒီဃနိကာယော နာမ ဘန္တေ ကိမတ္ထံ ဒီပေတီ’’တိ ပုစ္ဆတိ။ ဧဝံ ပဉှံ ပုဋ္ဌော ဘိက္ခု သဗ္ဗံ စေပိ ဒီဃနိကာယံ ကထေတိ, အနာပတ္တိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။
ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ – ဝါစတော စ ဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈။ ဘူတာရောစနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၇။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒေ – ဝတ္ထုကထာယ တာဝ ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ, တံ သဗ္ဗံ စတုတ္ထပါရာဇိကဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယမေဝ။ အယမေဝ ဟိ ဝိသေသော – တတ္ထ အဘူတံ အာရောစေသုံ, ဣဓ ဘူတံ။ ဘူတမ္ပိ ပုထုဇ္ဇနာ အာရောစေသုံ, န အရိယာ။ အရိယာနဉှိ ပယုတ္တဝါစာ နာမ နတ္ထိ, အတ္တနော ဂုဏေ အာရောစယမာနေ ပန အညေ န ပဋိသေဓေသုံ, တထာဥပ္ပန္နေ စ ပစ္စယေ သာဒိယိံသု, တထာဥပ္ပန္နဘာဝံ အဇာနန္တာ။
‘‘အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသု’’န္တိအာဒိမှိ ပန ယေ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသိံသု, တေ အာရောစေသုန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ‘‘ကစ္စိ ပန ဝေါ ဘိက္ခဝေ ဘူတ’’န္တိ ပုစ္ဆိတေ ပန သဗ္ဗေပိ ‘‘ဘူတံ ဘဂဝါ’’တိ ပဋိဇာနိံသု။ အရိယာနမ္ပိ ဟိ အဗ္ဘန္တရေ ဘူတော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မောတိ။ အထ
ဘဂဝါ အရိယမိဿကတ္တာ ‘‘မောဃပုရိသာ’’တိ အဝတွာ ‘‘ကထဉှိ နာမ တုမှေ ဘိက္ခဝေ’’တိ ဝတွာ ‘‘ဥဒရဿ ကာရဏာ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ယသ္မာ အရိယာ အညေသံ သုတွာ ‘‘အယျော ကိရ, ဘန္တေ, သောတာပန္နော’’တိအာဒိနာ နယေန ပသန္နေဟိ မနုဿေဟိ ပုစ္ဆိယမာနာ အပညတ္တေ သိက္ခာပဒေ အနာဒီနဝဒဿိနော သုဒ္ဓစိတ္တတာယ အတ္တနော စ ပရေသဉ္စ ဝိသေသာဓိဂမံ ပဋိဇာနိံသု။ ဧဝံ ပဋိဇာနန္တေဟိ စ တေဟိ ယံ အညေ ဥဒရဿ ကာရဏာ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသိတွာ ပိဏ္ဍပါတံ ဥပ္ပါဒေသုံ, တံ သုဒ္ဓစိတ္တတာယ သာဒိယန္တေဟိပိ ဥဒရဿ ကာရဏာ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ ဝဏ္ဏော ဘာသိတော ဝိယ ဟောတိ။ တသ္မာ သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကေနေဝ နယေန ‘‘ကထဉှိ နာမ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဥဒရဿ ကာရဏာ ဂိဟီနံ အညမညံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသိဿထာ’’တိ အာဟ။ သေသံ စတုတ္ထပါရာဇိကဝတ္ထုသဒိသမေဝ။ သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂေပိ ကေဝလံ တတ္ထ ပါရာဇိကဉ္စေဝ ထုလ္လစ္စယဉ္စ ဣဓ ဘူတတ္တာ ပါစိတ္တိယဉ္စေဝ ဒုက္ကဋဉ္စ အယံ ဝိသေသော။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။
֍ ဋီ ၇၇။ ‘‘ဥပသမ္ပန္နဿ ဘူတံ အာရောစေတီ’’တိ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မမေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ပရိနိဗ္ဗာနကာလေ ဟိ အန္တရာ ဝါ အတိကဍ္ဎိယမာနေန ဥပသမ္ပန္နဿ ဘူတံ အာရောစေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သုတပရိယတ္တိသီလဂုဏံ ပန အနုပသမ္ပန္နဿာပိ အာရောစေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အာဒိကမ္မိကဿ အနာပတ္တိ။ ‘‘ဥမ္မတ္တကဿာ’’တိ ဣဒံ ပန ဣဓ န ဝုတ္တံ။ ကသ္မာ? ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နာနံ ဥမ္မာဒဿ ဝါ စိတ္တက္ခေပဿ ဝါ အဘာဝါတိ။ မဟာပစ္စရိယမ္ပိ ဟိ ဝိစာရိတံ ‘‘ဈာနလာဘီ ပန ပရိဟီနေ ဈာနေ ဥမ္မတ္တကော ဘဝေယျ, တဿပိ ဘူတာရောစနပစ္စယာ အနာပတ္တိ န ဝတ္တဗ္ဗာ, ဘူတဿေဝ အဘာဝတော’’တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဘူတာရောစနံ နာမေတံ ပုဗ္ဗေ အဝုတ္တေဟိ တီဟိ သမုဋ္ဌာနေဟိ သမုဋ္ဌာတိ – ကာယတော ဝါစတော ကာယဝါစတော စာတိ။ ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, ကုသလာဗျာကတစိတ္တေဟိ ဒွိစိတ္တံ, သုခမဇ္ဈတ္တဝေဒနာဟိ ဒွိဝေဒနန္တိ။
ဘူတာရောစနသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ဒုဋ္ဌုလ္လာရောစနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၈။ နဝမသိက္ခာပဒေ – ဒုဋ္ဌုလ္လာ နာမ အာပတ္တိ စတ္တာရိ စ ပါရာဇိကာနိ တေရသ စ သံဃာဒိသေသာတိ ဣမိဿာ ပါဠိယာ ‘‘ပါရာဇိကာနိ ဒုဋ္ဌုလ္လသဒ္ဒတ္ထဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တာနိ, သံဃာဒိသေသံ ပန ဣဓ အဓိပ္ပေတ’’န္တိ အဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တံ။ တတြာယံ ဝိစာရဏာ – သစေ ပါရာဇိကံ အာရောစေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ န ဘဝေယျ, ယထာ သမာနေပိ ဘိက္ခု-ဘိက္ခုနီနံ ဥပသမ္ပန္နသဒ္ဒေ ယတ္ထ ဘိက္ခုနီ အနဓိပ္ပေတာ ဟောတိ, တတ္ထ ဘိက္ခုံ ဌပေတွာ အဝသေသော အနုပသမ္ပန္နောတိ ဝုစ္စတိ၊ ဧဝမိဓ သမာနေပိ ပါရာဇိကသံဃာဒိသေသာနံ ဒုဋ္ဌုလ္လသဒ္ဒေ ယဒိ ပါရာဇိကံ အနဓိပ္ပေတံ, ‘‘ဒုဋ္ဌုလ္လာ နာမ အာပတ္တိ တေရသ သံဃာဒိသေသာ’’တိ ဧတဒေဝ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ။ တတ္ထ ဘဝေယျ ‘‘ယော ပါရာဇိကံ အာပန္နော, သော ဘိက္ခုဘာဝတော စုတော, တသ္မာ တဿ အာပတ္တိံ အာရောစေန္တော ဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ။ ဧဝံ သတိ အက္ကောသန္တောပိ ဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇေယျ, ပါစိတ္တိယမေဝ စ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုတ္တဉှေတံ – ‘‘အသုဒ္ဓေါ ဟောတိ ပုဂ္ဂလော အညတရံ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော, တဉ္စေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ သမာနော ဩကာသံ ကာရာပေတွာ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော ဝဒတိ, အာပတ္တိ ဩမသဝါဒဿာ’’တိ (ပါရာ။ ၃၈၉)။ ဧဝံ ပါဠိယာ ဝိစာရိယမာနာယ ပါရာဇိကံ အာရောစေန္တဿာပိ ပါစိတ္တိယမေဝ ဒိဿတိ။ ကိဉ္စာပိ ဒိဿတိ, အထ ခေါ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တတ္တာ အဋ္ဌကထာစရိယာဝ ဧတ္ထ ပမာဏံ, န အညာ ဝိစာရဏာ။ ပုဗ္ဗေပိ စ အာဝေါစုမှ – ‘‘ဗုဒ္ဓေန ဓမ္မော ဝိနယော စ ဝုတ္တော, ယော တဿ ပုတ္တေဟိ တထေဝ ဉာတော’’တိအာဒိ (ပါရာ။ အဋ္ဌ။ ၁။ဂန္ထာရမ္ဘကထာ)။ အဋ္ဌကထာစရိယာ ဟိ ဗုဒ္ဓဿ အဓိပ္ပါယံ ဇာနန္တိ။
ဣမိနာပိ စေတံ ပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာတိ ဟိ ဝုတ္တံ။ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ စ အာရောစနံ အာယတိံ သံဝရတ္ထာယ ပုန တထာရူပံ အာပတ္တိံ အနာပဇ္ဇနတ္ထာယ ဘဂဝတာ အနုညာတံ, န တဿ ဘိက္ခုနော အဝဏ္ဏမတ္တပ္ပကာသနတ္ထာယ, သာသနေ စဿ ပတိဋ္ဌာနိသေဓနတ္ထာယ, န စ ပါရာဇိကံ အာပန္နဿ ပုန တထာရူပါယ အာပတ္တိယာ အနာပဇ္ဇနေန ဘိက္ခုဘာဝေါ နာမ အတ္ထိ။ တသ္မာ ‘‘ပါရာဇိကာနိ ဒုဋ္ဌုလ္လသဒ္ဒတ္ထဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တာနိ, သံဃာဒိသေသံ ပန ဣဓာဓိပ္ပေတ’’န္တိ ယံ အဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တံ, တံ သုဝုတ္တမေဝ။
֍ ဋီ ၈၀။ အတ္ထိ ဘိက္ခုသမ္မုတိ အာပတ္တိပရိယန္တာတိအာဒီသု ပန ယာ အယံ ဘိက္ခုသမ္မုတိ ဝုတ္တာ, သာ န ကတ္ထစိ အာဂတာ, ဣဓ ဝုတ္တတ္တာယေဝ ပန အဘိဏှာပတ္တိကံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ ဧဝမေသ ပရေသု ဟိရောတ္တပ္ပေနာပိ အာယတိံ သံဝရံ အာပဇ္ဇိဿတီတိ တဿ ဘိက္ခုနော ဟိတေသိတာယ တိက္ခတ္တုံ အပလောကေတွာ သံဃေန ကာတဗ္ဗာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။
֍ ဋီ ၈၂။ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ အာရောစေတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ပဉ္စပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ အာရောစေန္တဿ ဒုက္ကဋံ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ပါရာဇိကံ အာရောစေန္တဿာပိ ဒုက္ကဋမေဝ ဝုတ္တံ။ အနုပသမ္ပန္နဿ ဒုဋ္ဌုလ္လံ ဝါ အဒုဋ္ဌုလ္လံ ဝါ အဇ္ဈာစာရန္တိ ဧတ္ထ အာဒိတော ပဉ္စ သိက္ခာပဒါနိ ဒုဋ္ဌုလ္လော နာမ အဇ္ဈာစာရော, သေသာနိ အဒုဋ္ဌုလ္လော။ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိကာယသံသဂ္ဂဒုဋ္ဌုလ္လအတ္တကာမာ ပနဿ အဇ္ဈာစာရော နာမာတိ ဝုတ္တံ။
֍ ဋီ ၈၃။ ဝတ္ထုံ အာရောစေတီတိ ‘‘အယံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ အာပန္နော, ဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပန္နော, အတ္တကာမံ အာပန္နော’’ ကာယသံသဂ္ဂံ အာပန္နောတိ ဧဝံ ဝဒန္တဿ အနာပတ္တိ။ အာပတ္တိံ အာရောစေတီတိ ဧတ္ထ ‘‘အယံ ပါရာဇိကံ အာပန္နော, သံဃာဒိသေသံ ထုလ္လစ္စယံ ပါစိတ္တိယံ ပါဋိဒေသနီယံ ဒုက္ကဋံ ဒုဗ္ဘာသိတံ အာပန္နော’’တိ ဝဒတိ အနာပတ္တိ။ ‘‘အယံ အသုစိံ မောစေတွာ သံဃာဒိသေသံ အာပန္နော’’တိအာဒိနာ ပန နယေန ဝတ္ထုနာ သဒ္ဓိံ အာပတ္တိံ ဃဋေတွာ အာရောစေန္တဿေဝ အာပတ္တိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒုဋ္ဌုလ္လာရောစနသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀။ ပထဝီခဏနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၆။ ဒသမသိက္ခာပဒေ – ဇာတာ စ ပထဝီ အဇာတာ စ ပထဝီတိ ဣမေဟိ ပဒေဟိ ဇာတပထဝိဉ္စ အဇာတပထဝိဉ္စ ဒဿေတိ။ အပ္ပပါသာဏာဒီသု အပ္ပါ ပါသာဏာ ဧတ္ထာတိ အပ္ပပါသာဏာတိ ဧဝမတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ တတ္ထ
မုဋ္ဌိပ္ပမာဏတော ဥပရိ ပါသာဏာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ, မုဋ္ဌိပ္ပမာဏာ သက္ခရာ။ ကထလာတိ ကပါလခဏ္ဍာနိ။ မရုမ္ဗာတိ ကဋသက္ခရာ။ ဝါလိကာတိ ဝါလုကာယေဝ။ ယေဘုယျေန ပံသုကာတိ တီသု ကောဋ္ဌာသေသု ဒွေ ကောဋ္ဌာသာ ပံသု, ဧကော ပါသာဏာဒီသု အညတရော။ အဒဍ္ဎာပီတိ ဥဒ္ဓနပတ္တပစနကုမ္ဘကာရာဝါပါဒိဝသေန တထာ တထာ အဒဍ္ဎာ။ သာ ပန ဝိသုံ နတ္ထိ, သုဒ္ဓပံသုအာဒီသု အညတရာဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယေဘုယျေနသက္ခရာတိ ဗဟုတရာ သက္ခရာ။ ဟတ္ထိကုစ္ဆိယံ ကိရ ဧကပစ္ဆိပူရံ အာဟရာပေတွာ ဒေါဏိယံ ဓောဝိတွာ ပထဝိယာ ယေဘုယျေန သက္ခရဘာဝံ ဉတွာ သယံ ဘိက္ခူ ပေါက္ခရဏိံ ခဏိံသု။ ယာနိ ပန မဇ္ဈေ ‘‘အပ္ပပံသု အပ္ပမတ္တိကာ’’တိ ဒွေ ပဒါနိ, တာနိ ယေဘုယျေနပါသာဏာဒိပဉ္စကမေဝ ပဝိသန္တိ တေသံယေဝ ဟိ ဒွိန္နံ ပဘေဒဒဿနမေတံ။ သယံ ခဏတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ ပဟာရေ ပဟာရေ ပါစိတ္တိယံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သကိံ အာဏတ္တော ဗဟုကမ္ပိ ခဏတီတိ သစေပိ သကလဒိဝသံ ခဏတိ, အာဏာပကဿ ဧကံယေဝ ပါစိတ္တိယံ။ သစေ ပန ကုသိတော ဟောတိ, ပုနပ္ပုနံ အာဏာပေတဗ္ဗော။ တံ အာဏာပေတွာ ခဏာပေန္တဿ ဝါစာယ ဝါစာယ ပါစိတ္တိယံ။ အယံ တာဝ ပါဠိဝဏ္ဏနာ။
အယံ ပန ပါဠိမုတ္တကဝိနိစ္ဆယော – ‘‘ပေါက္ခရဏိံ ခဏာ’’တိ ဝဒတိ, ဝဋ္ဋတိ။ ခတာယေဝ ဟိ ပေါက္ခရဏီ နာမ ဟောတိ, တသ္မာ အယံ ကပ္ပိယဝေါဟာရော။ ဧသ နယော ‘‘ဝါပိံ တဠာကံ အာဝါဋံ ခဏာ’’တိအာဒီသုပိ။ ‘‘ဣမံ ဩကာသံ ခဏ, ဣမသ္မိံ ဩကာသေ ပေါက္ခရဏိံ ခဏာ’’တိ ဝတ္တုံ ပန န ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ကန္ဒံ ခဏ, မူလံ ခဏာ’’တိ အနိယာမေတွာ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ဣမံ ဝလ္လိံ ခဏ, ဣမသ္မိံ ဩကာသေ ကန္ဒံ ဝါ မူလံ ဝါ ခဏာ’’တိ ဝတ္တုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပေါက္ခရဏိံ သောဓေန္တေဟိ ယော ကုဋေဟိ ဥဿိဉ္စိတုံ သက္ကာ ဟောတိ တနုကကဒ္ဒမော, တံ အပနေတုံ ဝဋ္ဋတိ, ဗဟလံ န ဝဋ္ဋတိ။ အာတပေန သုက္ခကဒ္ဒမော ဖလတိ, တတြ ယော ဟေဋ္ဌာ ပထဝိယာ အသမ္ဗဒ္ဓေါ, တမေဝ အပနေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဥဒကေန ဂတဋ္ဌာနေ ဥဒကပပ္ပဋကော နာမ ဟောတိ, ဝါတပ္ပဟာရေန စလတိ, တံ အပနေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
ပေါက္ခရဏီအာဒီနံ တဋံ ဘိဇ္ဇိတွာ ဥဒကသာမန္တာ ပတတိ, သစေ ဩမကစာတုမာသံ ဩဝဋ္ဌံ, ဆိန္ဒိတုံ ဝါ ဘိန္ဒိတုံ ဝါ ဝဋ္ဋတိ, စာတုမာသတော ဥဒ္ဓံ
န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန ဥဒကေယေဝ ပတတိ, ဒေဝေ အတိရေကစာတုမာသံ ဩဝဋ္ဌေပိ ဥဒကေယေဝ ဥဒကဿ ပတိတတ္တာ ဝဋ္ဋတိ။ ပါသာဏပိဋ္ဌိယံ သောဏ္ဍိံ ခဏန္တိ, သစေ တတ္ထ ပဌမမေဝ သုခုမရဇံ ပတတိ, တဉ္စေ ဒေဝေန ဩဝဋ္ဌံ ဟောတိ, စာတုမာသစ္စယေန အကပ္ပိယပထဝီသင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ ဥဒကေ ပရိယာဒိဏ္ဏေ သောဏ္ဍိံ သောဓေန္တေဟိ တံ ဝိကောပေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပဌမမေဝ ဥဒကေန ပူရတိ, ပစ္ဆာ ရဇံ ပတတိ, တံ ဝိကောပေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ တတ္ထ ဟိ ဒေဝေ ဝဿန္တေပိ ဥဒကေယေဝ ဥဒကံ ပတတီတိ။ ပိဋ္ဌိပါသာဏေ သုခုမရဇံ ဟောတိ, ဒေဝေ ဖုသာယန္တေ အလ္လီယတိ, တမ္ပိ စာတုမာသစ္စယေန ဝိကောပေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန အကတပဗ္ဘာရေ ဝမ္မိကော ဥဋ္ဌိတော ဟောတိ, ယထာသုခံ ဝိကောပေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ အဗ္ဘောကာသေ ဥဋ္ဌဟတိ, ဩမကစာတုမာသံ ဩဝဋ္ဌောယေဝ ဝဋ္ဋတိ။ ရုက္ခာဒီသု အာရုဠှဥပစိကာမတ္တိကာယပိ ဧသေဝ နယော။ ဂဏ္ဍုပ္ပါဒဂူထမူသိကုက္ကရဂေါကဏ္ဋကာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။
ဂေါကဏ္ဋကော နာမ ဂါဝီနံ ခုရစ္ဆိန္နကဒ္ဒမော ဝုစ္စတိ။ သစေ ပန ဟေဋ္ဌိမတလေန ဘူမိသမ္ဗန္ဓော ဟောတိ, ဧကဒိဝသမ္ပိ န ဝဋ္ဋတိ။ ကသိတဋ္ဌာနေပိ နင်္ဂလစ္ဆိန္နမတ္တိကာပိဏ္ဍံ ဂဏှန္တဿ ဧသေဝ နယော။ ပုရာဏသေနာသနံ ဟောတိ အစ္ဆဒနံ ဝါ ဝိနဋ္ဌစ္ဆဒနံ ဝါ, အတိရေကစာတုမာသံ ဩဝဋ္ဌံ ဇာတပထဝီသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။ တတော အဝသေသံ ဆဒနိဋ္ဌကံ ဝါ ဂေါပါနသီအာဒိကံ ဥပကရဏံ ဝါ ‘‘ဣဋ္ဌကံ ဂဏှာမိ ဂေါပနသိံ ဘိတ္တိပါဒံ ပဒရတ္ထရဏံ ပါသာဏတ္ထမ္ဘံ ဂဏှာမီ’’တိ သညာယ ဂဏှိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ တေန သဒ္ဓိံ မတ္တိကာ ပတတိ, အနာပတ္တိ။ ဘိတ္တိမတ္တိကံ ဂဏှန္တဿ ပန အာပတ္တိ။ သစေ ယာ ယာ အတိန္တာ တံ တံ ဂဏှာတိ, အနာပတ္တိ။
အန္တောဂေဟေ မတ္တိကာပုဉ္ဇော ဟောတိ, တသ္မိံ ဧကဒိဝသံ ဩဝဋ္ဌေ ဂေဟံ ဆာဒေန္တိ, သစေ သဗ္ဗော တိန္တော စာတုမာသစ္စယေန ဇာတပထဝီယေဝ။ အထဿ ဥပရိဘာဂေါယေဝ တိန္တော, အန္တော အတိန္တော, ယတ္တကံ တိန္တံ တံ ကပ္ပိယကာရကေဟိ ကပ္ပိယဝေါဟာရေန အပနာမေတွာ သေသံ ယထာသုခံ ဝဠဉ္ဇေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဥဒကေန တေမေတွာ ဧကာဗဒ္ဓါယေဝ ဟိ ဇာတပထဝီ ဟောတိ, န ဣတရာတိ။
အဗ္ဘောကာသေ မတ္တိကာပါကာရော ဟောတိ, အတိရေကစာတုမာသံ စေ ဩဝဋ္ဌော ဇာတပထဝီသင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ တတ္ထ လဂ္ဂပံသုံ ပန အလ္လဟတ္ထေန ဆုပိတွာ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ဣဋ္ဌကပါကာရော ဟောတိ, ယေဘုယျေနကထလဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌတိ, ယထာသုခံ ဝိကောပေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အဗ္ဘောကာသေ ဌိတမဏ္ဍပတ္ထမ္ဘံ ဣတော စိတော စ သဉ္စာလေတွာ ပထဝိံ ဝိကောပေန္တေန ဂဟေတုံ န ဝဋ္ဋတိ, ဥဇုကမေဝ ဥဒ္ဓရိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အညမ္ပိ သုက္ခရုက္ခံ ဝါ သုက္ခခါဏုကံ ဝါ ဂဏှန္တဿ ဧသေဝ နယော။ နဝကမ္မတ္ထံ ပါသာဏံ ဝါ ရုက္ခံ ဝါ ဒဏ္ဍကေဟိ ဥစ္စာလေတွာ ပဝဋ္ဋေန္တာ ဂစ္ဆန္တိ, တတ္ထ ပထဝီ ဘိဇ္ဇတိ, သစေ သုဒ္ဓစိတ္တာ ပဝဋ္ဋေန္တိ, အနာပတ္တိ။ အထ ပန တေန အပဒေသေန ပထဝိံ ဘိန္ဒိတုကာမာယေဝ ဟောန္တိ, အာပတ္တိ။ သာခါဒီနိ ကဍ္ဎန္တာနမ္ပိ ပထဝိယံ ဒါရူနိ ဖာလေန္တာနမ္ပိ ဧသေဝ နယော။
ပထဝိယံ အဋ္ဌိသူစိကဏ္ဋကာဒီသုပိ ယံကိဉ္စိ အာကောဋေတုံ ဝါ ပဝေသေတုံ ဝါ န ဝဋ္ဋတိ။ ပဿာဝဓာရာယ ဝေဂေန ပထဝိံ ဘိန္ဒိဿာမီတိ ဧဝံ ပဿာဝမ္ပိ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ, ကရောန္တဿ ဘိဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ။ ဝိသမဘူမိံ သမံ ကရိဿာမီတိ သမ္မုဉ္ဇနိယာ ဃံသိတုမ္ပိ န ဝဋ္ဋတိ, ဝတ္တသီသေနေဝ ဟိ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကေစိ ကတ္တရယဋ္ဌိယာ ဘူမိံ ကောဋ္ဋေန္တိ, ပါဒင်္ဂုဋ္ဌကေန ဝိလိခန္တိ, ‘‘စင်္ကမိတဋ္ဌာနံ ဒဿေဿာမာ’’တိ ပုနပ္ပုနံ ဘူမိံ ဘိန္ဒန္တာ စင်္ကမန္တိ, သဗ္ဗံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဝီရိယသမ္ပဂ္ဂဟတ္ထံ ပန သမဏဓမ္မံ ကရောန္တေန သုဒ္ဓစိတ္တေန စင်္ကမိတုံ ဝဋ္ဋတိ, ‘‘ဟတ္ထံ ဓောဝိဿာမာ’’တိ ပထဝိယံ ဃံသန္တိ, န ဝဋ္ဋတိ။ အဃံသန္တေန ပန အလ္လဟတ္ထံ ပထဝိယံ ဌပေတွာ ရဇံ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ကေစိ ကဏ္ဍုကစ္ဆုအာဒီဟိ အာဗာဓိကာ ဆိန္နတဋာဒီသု အင်္ဂပစ္စင်္ဂါနိ ဃံသန္တိ န ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၈၇။ ခဏတိ ဝါ ခဏာပေတိ ဝါတိ အန္တမသော ပါဒင်္ဂုဋ္ဌကေနပိ သမ္မဇ္ဇနီသလာကာယပိ သယံ ဝါ ခဏတိ, အညေန ဝါ ခဏာပေတိ။ ဘိန္ဒတိ ဝါ ဘေဒါပေတိ ဝါတိ အန္တမသော ဥဒကမ္ပိ ဆဍ္ဍေန္တော သယံ ဝါ ဘိန္ဒတိ, အညေန ဝါ ဘိန္ဒာပေတိ။ ဒဟတိ ဝါ ဒဟာပေတိ ဝါတိ အန္တမသော ပတ္တမ္ပိ ပစန္တော သယံ ဝါ ဒဟတိ, အညေန ဝါ ဒဟာပေတိ။ ယတ္တကေသု ဌာနေသု အဂ္ဂိံ ဒေတိ ဝါ ဒါပေတိ ဝါ တတ္တကာနိ ပါစိတ္တိယာနိ။ ပတ္တံ ပစန္တေနပိ ဟိ ပုဗ္ဗေ ပက္ကဋ္ဌာနေယေဝ ဟိ ပစိတဗ္ဗော။ အဒဍ္ဎာယ ပထဝိယာ အဂ္ဂိံ ဌပေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပတ္တပစနကပါလဿ ပန ဥပရိ အဂ္ဂိံ ဌပေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဒါရူနံ ဥပရိ
ဌပေတိ, သော အဂ္ဂိ တာနိ ဒဟန္တော ဂန္တွာ ပထဝိံ ဒဟတိ, န ဝဋ္ဋတိ။ ဣဋ္ဌကကပါလာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။
တတြာပိ ဟိ ဣဋ္ဌကာဒီနံယေဝ ဥပရိ ဌပေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ကသ္မာ? တေသံ အနုပါဒါနတ္တာ။ န ဟိ တာနိ အဂ္ဂိဿ ဥပါဒါနသင်္ချံ ဂစ္ဆန္တိ။ သုက္ခခါဏုသုက္ခရုက္ခာဒီသုပိ အဂ္ဂိံ ဒါတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန ပထဝိံ အပ္ပတ္တမေဝ နိဗ္ဗာပေတွာ ဂမိဿာမီတိ ဒေတိ, ဝဋ္ဋတိ။ ပစ္ဆာ နိဗ္ဗာပေတုံ န သက္ကောတိ, အဝိသယတ္တာ အနာပတ္တိ။ တိဏုက္ကံ ဂဟေတွာ ဂစ္ဆန္တော ဟတ္ထေ ဍယှမာနေ ဘူမိယံ ပါတေတိ, အနာပတ္တိ။ ပတိတဋ္ဌာနေယေဝ ဥပါဒါနံ ဒတွာ အဂ္ဂိံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ဒဍ္ဎပထဝိယာ စ ယတ္တကံ ဌာနံ ဥသုမာယ အနုဂတံ, သဗ္ဗံ ဝိကောပေတုံ ဝဋ္ဋတီတိ တတ္ထေဝ ဝုတ္တံ။ ယော ပန အဇာနနကော ဘိက္ခု အရဏီသဟိတေန အဂ္ဂိံ နိဗ္ဗတ္တေတွာ ဟတ္ထေန ဥက္ခိပိတွာ ‘‘ကိံ ကရောမီ’’တိ ဝဒတိ, ‘‘ဇာလေဟီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော, ‘‘ဟတ္ထော ဍယှတီ’’တိ ဝဒတိ, ‘‘ယထာ န ဍယှတိ တထာ ကရောဟီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ‘‘ဘူမိယံ ပါတေဟီ’’တိ ပန န ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ ဟတ္ထေ ဍယှမာနေ ပါတေတိ ‘‘ပထဝိံ ဒဟိဿာမီ’’တိ အပါတိတတ္တာ အနာပတ္တိ။ ပတိတဋ္ဌာနေ ပန အဂ္ဂိံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ။
֍ ဋီ ၈၈။ အနာပတ္တိ ဣမံ ဇာနာတိအာဒီသု ‘‘ဣမဿ ထမ္ဘဿ အာဝါဋံ ဇာန, မဟာမတ္တိကံ ဇာန, ထုသမတ္တိကံ ဇာန, မဟာမတ္တိကံ ဒေဟိ, ထုသမတ္တိကံ ဒေဟိ, မတ္တိကံ အာဟရ, ပံသုံ အာဟရ, မတ္တိကာယ အတ္ထော, ပံသုနာ အတ္ထော, ဣမဿ ထမ္ဘဿ အာဝါဋံ ကပ္ပိယံ ကရောဟိ, ဣမံ မတ္တိကံ ကပ္ပိယံ ကရောဟိ, ဣမံ ပံသုံ ကပ္ပိယံ ကရောဟီ’’တိ ဧဝမတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
အသဉ္စိစ္စာတိ ပါသာဏရုက္ခာဒီနိ ဝါ ပဝဋ္ဋေန္တဿ ကတ္တရဒဏ္ဍေန ဝါ အာဟစ္စ အာဟစ္စ ဂစ္ဆန္တဿ ပထဝီ ဘိဇ္ဇတိ, သာ ‘‘တေန ဘိန္ဒိဿာမီ’’တိ ဧဝံ သဉ္စိစ္စ အဘိန္နတ္တာ အသဉ္စိစ္စ ဘိန္နာ နာမ ဟောတိ။ ဣတိ အသဉ္စိစ္စ ဘိန္ဒန္တဿ အနာပတ္တိ။ အသတိယာတိ အညဝိဟိတော ကေနစိ သဒ္ဓိံ ကိဉ္စိ ကထေန္တော ပါဒင်္ဂုဋ္ဌကေန ဝါ ကတ္တရယဋ္ဌိယာ ဝါ ပထဝိံ ဝိလိခန္တော တိဋ္ဌတိ, ဧဝံ အသတိယာ ဝိလိခန္တဿ ဝါ ဘိန္ဒန္တဿ ဝါ အနာပတ္တိ။ အဇာနန္တဿာတိ အန္တောဂေဟေ ဩဝဋ္ဌံ ဆန္နံ ပထဝိံ ‘‘အကပ္ပိယပထဝီ’’တိ န ဇာနာတိ, ‘‘ကပ္ပိယပထဝီ’’တိ သညာယ ဝိကောပေတိ, ‘‘ခဏာမိ ဘိန္ဒာမိ ဒဟာမီ’’တိ ဝါ န
ဇာနာတိ, ကေဝလံ သင်္ဂေါပနတ္ထာယ ခဏိတ္တာဒီနိ ဝါ ဌပေတိ, ဍယှမာနဟတ္ထော ဝါ အဂ္ဂိံ ပါတေတိ, ဧဝံ အဇာနန္တဿ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။ ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပထဝီခဏနသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
သမတ္တော ဝဏ္ဏနာက္ကမေန မုသာဝါဒဝဂ္ဂေါ ပဌမော။
၂။ ဘူတဂါမဝဂ္ဂေါ
၁။ ဘူတဂါမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၉။ သေနာသနဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – အနာဒိယန္တောတိ တဿာ ဝစနံ အဂဏှန္တော။ ဒါရကဿ ဗာဟုံ အာကောဋေသီတိ ဥက္ခိတ္တံ ဖရသုံ နိဂ္ဂဟေတုံ အသက္ကောန္တော မနုဿာနံ စက္ခုဝိသယာတီတေ မဟာရာဇသန္တိကာ လဒ္ဓေ ရုက္ခဋ္ဌကဒိဗ္ဗဝိမာနေ နိပန္နဿ ဒါရကဿ ဗာဟုံ ထနမူလေယေဝ ဆိန္ဒိ။ န ခေါ မေတံ ပတိရူပန္တိအာဒိမှိ အယံ သင်္ခေပဝဏ္ဏနာ – ဟိမဝန္တေ ကိရ ပက္ခဒိဝသေသု ဒေဝတာသန္နိပါတော ဟောတိ, တတ္ထ ရုက္ခဓမ္မံ ပုစ္ဆန္တိ – ‘‘တွံ ရုက္ခဓမ္မေ ဌိတာ န ဌိတာ’’တိ? ရုက္ခဓမ္မော နာမ ရုက္ခေ ဆိဇ္ဇမာနေ ရုက္ခဒေဝတာယ မနောပဒေါသဿ အကရဏံ။ တတ္ထ ယာ ဒေဝတာ ရုက္ခဓမ္မေ အဋ္ဌိတာ ဟောတိ, သာ ဒေဝတာသန္နိပါတံ ပဝိသိတုံ န လဘတိ။ ဣတိ သာ ဒေဝတာ ဣမဉ္စ ရုက္ခဓမ္မေ အဋ္ဌာနပစ္စယံ အာဒီနဝံ အဒ္ဒသ, ဘဂဝတော စ သမ္မုခါ သုတပုဗ္ဗဓမ္မဒေသနာနုသာရေန တထာဂတဿ ဆဒ္ဒန္တာဒိကာလေ ပုဗ္ဗစရိတံ အနုဿရိ။ တေနဿာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘န ခေါ မေတံ ပတိရူပံ…ပေ… ဝေါရောပေယျ’’န္တိ။ ယံနူနာဟံ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေယျန္တိ ဣဒံ ပနဿာ ‘‘အယံ ဘိက္ခု သပိတိကော ပုတ္တော, အဒ္ဓါ ဘဂဝါ ဣမံ ဣမဿ အဇ္ဈာစာရံ သုတွာ မရိယာဒံ ဗန္ဓိဿတိ, သိက္ခာပဒံ ပညပေဿတီ’’တိ ပဋိသဉ္စိက္ခန္တိယာ အဟောသိ။ သစဇ္ဇ တွံ ဒေဝတေတိ သစေ အဇ္ဇ တွံ ဒေဝတေ။ ပသဝေယျာသီတိ ဇနေယျာသိ ဥပ္ပါဒေယျာသိ။ ဧဝဉ္စ ပန ဝတွာ ဘဂဝါ တံ ဒေဝတံ သညာပေန္တော –
‘‘ယော ဝေ ဥပ္ပတိတံ ကောဓံ, ရထံ ဘန္တံဝ ဝါရယေ၊
တမဟံ သာရထိံ ဗြူမိ, ရသ္မိဂ္ဂါဟော ဣတရော ဇနော’’တိ။ (ဓ။ ပ။ ၂၂၂)၊
ဣမံ ဂါထမဘာသိ။ ဂါထာပရိယောသာနေ သာ ဒေဝတာ သောတာပတ္တိဖလေ ပတိဋ္ဌာသိ။ ပုန ဘဂဝါ သမ္ပတ္တပရိသာယ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော –
‘‘ယော ဥပ္ပတိတံ ဝိနေတိ ကောဓံ, ဝိသဋံ သပ္ပဝိသံဝ ဩသဓေဟိ၊
သော ဘိက္ခု ဇဟာတိ ဩရပါရံ, ဥရဂေါ ဇိဏ္ဏမိဝတ္တစံ ပုရာဏ’’န္တိ။ (သု။ နိ။ ၁)၊
ဣမံ ဂါထမဘာသိ။ တတြ ပဌမဂါထာ ဓမ္မပဒေ သင်္ဂဟံ အာရုဠှာ, ဒုတိယာ သုတ္တနိပါတေ, ဝတ္ထု ပန ဝိနယေတိ။ အထ ဘဂဝါ ဓမ္မံ ဒေသေန္တောယေဝ တဿာ ဒေဝတာယ ဝသနဋ္ဌာနံ အာဝဇ္ဇန္တော ပတိရူပံ ဌာနံ ဒိသွာ ‘‘ဂစ္ဆ, ဒေဝတေ, အသုကသ္မိံ ဩကာသေ ရုက္ခော ဝိဝိတ္တော, တသ္မိံ ဥပဂစ္ဆာ’’တိ အာဟ။ သော ကိရ ရုက္ခော န အာဠဝိရဋ္ဌေ, ဇေတဝနဿ အန္တောပရိက္ခေပေ, ယဿ ဒေဝပုတ္တဿ ပရိဂ္ဂဟော အဟောသိ, သော စုတော၊ တသ္မာ ‘‘ဝိဝိတ္တော’’တိ ဝုတ္တော။ တတော ပဋ္ဌာယ စ ပန သာ ဒေဝတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓတော လဒ္ဓပရိဟာရာ ဗုဒ္ဓုပဋ္ဌာယိကာ အဟောသိ။ ယဒါ ဒေဝတာသမာဂမော ဟောတိ, တဒါ မဟေသက္ခဒေဝတာသု အာဂစ္ဆန္တီသု အညာ အပ္ပေသက္ခာ ဒေဝတာ ယာဝ မဟာသမုဒ္ဒစက္ကဝါဠပဗ္ဗတာ တာဝ ပဋိက္ကမန္တိ။ အယံ ပန အတ္တနော ဝသနဋ္ဌာနေ နိသီဒိတွာဝ ဓမ္မံ သုဏာတိ။ ယမ္ပိ ပဌမယာမေ ဘိက္ခူ ပဉှံ ပုစ္ဆန္တိ, မဇ္ဈိမယာမေ ဒေဝတာ, တံ သဗ္ဗံ တတ္ထေဝ နိသီဒိတွာ သုဏာတိ။ စတ္တာရော စ မဟာရာဇာနောပိ ဘဂဝတော ဥပဋ္ဌာနံ အာဂန္တွာ ဂစ္ဆန္တာ တံ ဒေဝတံ ဒိသွာဝ ဂစ္ဆန္တိ။
֍ ဋီ ၉၀။ ဘူတဂါမပါတဗျတာယာတိ ဧတ္ထ ဘဝန္တိ အဟုဝုဉ္စာတိ ဘူတာ၊ ဇာယန္တိ ဝဍ္ဎန္တိ ဇာတာ ဝဍ္ဎိတာ စာတိ အတ္ထော။ ဂါမောတိ ရာသိ၊ ဘူတာနံ ဂါမောတိ ဘူတဂါမော၊ ဘူတာ ဧဝ ဝါ ဂါမော ဘူတဂါမော၊ ပတိဋ္ဌိတဟရိတတိဏရုက္ခာဒီနမေတံ အဓိဝစနံ။ ပါတဗျဿ ဘာဝေါ ပါတဗျတာ၊ ဆေဒနဘေဒနာဒီဟိ ယထာရုစိ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတာတိ အတ္ထော။ တဿာ ဘူတဂါမပါတဗျတာယ၊ နိမိတ္တတ္ထေ ဘုမ္မဝစနံ, ဘူတဂါမပါတဗျတာဟေတု, ဘူတဂါမဿ ဆေဒနာဒိပစ္စယာ ပါစိတ္တိယန္တိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၉၁။ ဣဒါနိ တံ ဘူတဂါမံ ဝိဘဇိတွာ ဒဿေန္တော ဘူတဂါမော နာမ ပဉ္စ ဗီဇဇာတာနီတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဘူတဂါမော နာမာတိ ဘူတဂါမံ ဥဒ္ဓရိတွာ ယသ္မိံ သတိ ဘူတဂါမော ဟောတိ, တံ ဒဿေတုံ ‘‘ပဉ္စ ဗီဇဇာတာနီ’’တိ အာဟာတိ အဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တံ။ ဧဝံ သန္တေပိ ‘‘ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ အတ္ထိ မူလေ ဇာယန္တီ’’တိအာဒီနိ န သမေန္တိ။ န ဟိ မူလဗီဇာဒီနိ မူလာဒီသု ဇာယန္တိ, မူလာဒီသု ဇာယမာနာနိ ပန တာနိ ဗီဇာကတာနိ, တသ္မာ ဧဝမေတ္ထ ဝဏ္ဏနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ – ဘူတဂါမော နာမာတိ ဝိဘဇိတဗ္ဗပဒံ။ ပဉ္စာတိ တဿ ဝိဘာဂပရိစ္ဆေဒေါ။ ဗီဇဇာတာနီတိ ပရိစ္ဆိန္နဓမ္မနိဒဿနံ။ တဿတ္ထော – ဗီဇေဟိ ဇာတာနိ ဗီဇဇာတာနိ၊ ရုက္ခာဒီနမေတံ အဓိဝစနံ။ အပရော နယော – ဗီဇာနိ စ တာနိ ဝိဇာတာနိ စ ပသူတာနိ နိဗ္ဗတ္တပဏ္ဏမူလာနီတိ ဗီဇဇာတာနိ။ ဧတေန အလ္လဝါလိကာဒီသု ဌပိတာနံ နိဗ္ဗတ္တပဏ္ဏမူလာနံ သိင်္ဂိဝေရာဒီနံ သင်္ဂဟော ကတော ဟောတိ။
ဣဒါနိ ယေဟိ ဗီဇေဟိ ဇာတတ္တာ ရုက္ခာဒီနိ ဗီဇဇာတာနီတိ ဝုတ္တာနိ, တာနိ ဒဿေန္တော ‘‘မူလဗီဇ’’န္တိအာဒိမာဟ။ တေသံ ဥဒ္ဒေသော ပါကဋော ဧဝ။ နိဒ္ဒေသေ ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ အတ္ထိ မူလေ ဇာယန္တိ မူလေ သဉ္ဇာယန္တီတိ ဧတ္ထ ဗီဇတော နိဗ္ဗတ္တေန ဗီဇံ ဒဿိတံ, တသ္မာ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော, ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ အတ္ထိ အာလုဝကသေရုကမလုပ္ပလပုဏ္ဍရီကကုဝလယကန္ဒပါဋလိမူလာဒိဘေဒေ မူလေ ဂစ္ဆဝလ္လိရုက္ခာဒီနိ ဇာယန္တိ သဉ္ဇာယန္တိ, တာနိ ယမှိ မူလေ ဇာယန္တိ စေဝ သဉ္ဇာယန္တိ စ တဉ္စ, ပါဠိယံ ဝုတ္တံ ဟလိဒ္ဒါဒိ စ သဗ္ဗမ္ပိ ဧတံ မူလဗီဇံ နာမ။ ဧသေဝ နယော ခန္ဓဗီဇာဒီသု။ ယေဝါပနကခန္ဓဗီဇေသု ပနေတ္ထ အမ္ဗာဋကဣန္ဒသာလနုဟီပါဠိဘဒ္ဒကဏိကာရာဒီနိ ခန္ဓဗီဇာနိ, အမူလဝလ္လိ စတုရဿဝလ္လိကဏဝီရာဒီနိ ဖဠုဗီဇာနိ မကစိသုမနဇယသုမနာဒီနိ အဂ္ဂဗီဇာနိ, အမ္ဗဇမ္ဗူပနသဋ္ဌိအာဒီနိ ဗီဇဗီဇာနီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။
֍ ဋီ ၉၂။ ဣဒါနိ ယံ ဝုတ္တံ ‘‘ဘူတဂါမပါတဗျတာယ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ တတ္ထ သညာဝသေန အာပတ္တာနာပတ္တိဘေဒံ ပါတဗျတာဘေဒဉ္စ ဒဿေန္တော ဗီဇေ ဗီဇသညီတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ယထာ ‘‘သာလီနံ စေပိ ဩဒနံ ဘုဉ္ဇတီ’’တိအာဒီသု (မ။ နိ။ ၁။၇၆) သာလိတဏ္ဍုလာနံ ဩဒနော ‘‘သာလီနံ ဩဒနော’’တိ ဝုစ္စတိ, ဧဝံ ဗီဇတော သမ္ဘူတော ဘူတဂါမော ‘‘ဗီဇ’’န္တိ ဝုတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
ယံ ပန ‘‘ဗီဇဂါမဘူတဂါမသမာရမ္ဘာ ပဋိဝိရတော’’တိအာဒီသု (ဒီ။ နိ။ ၁။၁၀) ဝုတ္တံ ဘူတဂါမပရိမောစနံ ကတွာ ဌပိတံ ဗီဇံ, တံ ဒုက္ကဋဝတ္ထု။ အထ ဝါ ယဒေတံ ‘‘ဘူတဂါမော နာမာ’’တိ သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂဿ အာဒိပဒံ, တေန သဒ္ဓိံ ယောဇေတွာ ယံ ဗီဇံ ဘူတဂါမော နာမ ဟောတိ, တသ္မိံ ဗီဇေ ဗီဇသညီ သတ္ထကာဒီနိ ဂဟေတွာ သယံ ဝါ ဆိန္ဒတိ အညေန ဝါ ဆေဒါပေတိ, ပါသာဏာဒီနိ ဂဟေတွာ သယံ ဝါ ဘိန္ဒတိ အညေန ဝါ ဘေဒါပေတိ, အဂ္ဂိံ ဥပသံဟရိတွာ သယံ ဝါ ပစတိ အညေန ဝါ ပစာပေတိ, အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယထာရုတံ ပန ဂဟေတွာ ဘူတဂါမဝိနိမုတ္တဿ ဗီဇဿ ဆိန္ဒနာဒိဘေဒါယ ပါတဗျတာယ ပါစိတ္တိယံ န ဝတ္တဗ္ဗံ။
အယဉှေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယကထာ – ဘူတဂါမံ ဝိကောပေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ဘူတဂါမပရိမောစိတံ ပဉ္စဝိဓမ္ပိ ဗီဇဂါမံ ဝိကောပေန္တဿ ဒုက္ကဋံ။ ဗီဇဂါမဘူတဂါမော နာမေသ အတ္ထိ ဥဒကဋ္ဌော, အတ္ထိ ထလဋ္ဌော။ တတ္ထ ဥဒကဋ္ဌော သာသပမတ္တိကာ တိလဗီဇကာဒိဘေဒါ သပဏ္ဏိကာ အပဏ္ဏိကာ စ သဗ္ဗာ သေဝါလဇာတိ အန္တမသော ဥဒကပပ္ပဋကံ ဥပါဒါယ ‘‘ဘူတဂါမော’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဥဒကပပ္ပဋကော နာမ ဥပရိ ထဒ္ဓေါ ဖရုသဝဏ္ဏော, ဟေဋ္ဌာ မုဒု နီလဝဏ္ဏော ဟောတိ။ တတ္ထ ယဿ သေဝါလဿ မူလံ ဩရူဟိတွာ ပထဝိယံ ပတိဋ္ဌိတံ, တဿ ပထဝီ ဌာနံ။ ယော ဥဒကေ သဉ္စရတိ, တဿ ဥဒကံ။ ပထဝိယံ ပတိဋ္ဌိတံ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဝိကောပေန္တဿ ဥဒ္ဓရိတွာ ဝါ ဌာနန္တရံ သင်္ကာမေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ။ ဥဒကေ သဉ္စရန္တံ ဝိကောပေန္တဿေဝ ပါစိတ္တိယံ။ ဟတ္ထေဟိ ပန ဣတော စိတော စ ဝိယူဟိတွာ နှာယိတုံ ဝဋ္ဋတိ, သကလဉှိ ဥဒကံ တဿ ဌာနံ။ တသ္မာ န သော ဧတ္တာဝတာ ဌာနန္တရံ သင်္ကာမိတော ဟောတိ။ ဥဒကတော ပန ဥဒကေန ဝိနာ သဉ္စိစ္စ ဥက္ခိပိတုံ န ဝဋ္ဋတိ, ဥဒကေန သဒ္ဓိံ ဥက္ခိပိတွာ ပုန ဥဒကေ ပက္ခိပိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပရိဿာဝနန္တရေန နိက္ခမတိ, ကပ္ပိယံ ကာရာပေတွာဝ ဥဒကံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဥပ္ပလိနီပဒုမိနီအာဒီနိ ဇလဇဝလ္လိတိဏာနိ ဥဒကတော ဥဒ္ဓရန္တဿ ဝါ တတ္ထေဝ ဝိကောပေန္တဿ ဝါ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဥပ္ပါဋိတာနိ ဝိကောပေန္တဿ ဒုက္ကဋံ။ တာနိ ဟိ ဗီဇဂါမေ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ။ တိလဗီဇကသာသပမတ္တကသေဝါလောပိ ဥဒကတော ဥဒ္ဓတော အမိလာတော အဂ္ဂဗီဇသင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။
မဟာပစ္စရိယာဒီသု ‘‘အနန္တကတိလဗီဇကဥဒကပပ္ပဋကာဒီနိ ဒုက္ကဋဝတ္ထုကာနီ’’တိ ဝုတ္တံ, တတ္ထ ကာရဏံ န ဒိဿတိ။ အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ ‘‘သမ္ပုဏ္ဏဘူတဂါမော န ဟောတိ, တသ္မာ ဒုက္ကဋ’’န္တိ ဝုတ္တံ, တမ္ပိ န သမေတိ, ဘူတဂါမေ ဟိ ပါစိတ္တိယံ, ဗီဇဂါမေ ဒုက္ကဋံ ဝုတ္တံ။ အသမ္ပုဏ္ဏဘူတဂါမော နာမ တတိယော ကောဋ္ဌာသော နေဝ ပါဠိယံ န အဋ္ဌကထာသု အာဂတော။ အထ ဧတံ ဗီဇဂါမသင်္ဂဟံ ဂစ္ဆိဿတီတိ, တမ္ပိ န ယုတ္တံ, အဘူတဂါမမူလတ္တာ တာဒိသဿ ဗီဇဂါမဿာတိ။ အပိစ ‘‘ဂရုကလဟုကေသု ဂရုကေ ဌာတဗ္ဗ’’န္တိ ဧတံ ဝိနယလက္ခဏံ။
ထလဋ္ဌေ – ဆိန္နရုက္ခာနံ အဝသိဋ္ဌော ဟရိတခါဏု နာမ ဟောတိ။ တတ္ထ ကကုဓကရဉ္ဇပိယင်္ဂုပနသာဒီနံ ခါဏု ဥဒ္ဓံ ဝဍ္ဎတိ, သော ဘူတဂါမေန သင်္ဂဟိတော။ တာလနာဠိကေရာဒီနံ ခါဏု ဥဒ္ဓံ န ဝဍ္ဎတိ, သော ဗီဇဂါမေန သင်္ဂဟိတော။ ကဒလိယာ ပန အဖလိတာယ ခါဏု ဘူတဂါမေန သင်္ဂဟိတော, ဖလိတာယ ဗီဇဂါမေန။ ကဒလီ ပန ဖလိတာ ယာဝ နီလပဏ္ဏာ, တာဝ ဘူတဂါမေနေဝ သင်္ဂဟိတာ, တထာ ဖလိတော ဝေဠု။ ယဒါ ပန အဂ္ဂတော ပဋ္ဌာယ သုဿတိ, တဒါ ဗီဇဂါမေန သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။ ကတရဗီဇဂါမေန? ဖဠုဗီဇဂါမေန။ ကိံ တတော နိဗ္ဗတ္တတိ? န ကိဉ္စိ။ ယဒိ ဟိ နိဗ္ဗတ္တေယျ, ဘူတဂါမေနေဝ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆေယျ။ ဣန္ဒသာလာဒိရုက္ခေ ဆိန္ဒိတွာ ရာသိံ ကရောန္တိ, ကိဉ္စာပိ ရာသိကတဒဏ္ဍကေဟိ ရတနပ္ပမာဏာပိ သာခါ နိက္ခမန္တိ, ဗီဇဂါမေနေဝ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ။ တတ္ထ မဏ္ဍပတ္ထာယ ဝါ ဝတိအတ္ထာယ ဝါ ဝလ္လိအာရောပနတ္ထာယ ဝါ ဘူမိယံ နိခဏန္တိ, မူလေသု စေဝ ပဏ္ဏေသု စ နိဂ္ဂတေသု ပုန ဘူတဂါမသင်္ချံ ဂစ္ဆန္တိ။ မူလမတ္တေသု ပန ပဏ္ဏမတ္တေသု ဝါ နိဂ္ဂတေသု ဗီဇဂါမေန သင်္ဂဟိတာ ဧဝ။
ယာနိ ကာနိစိ ဗီဇာနိ ပထဝိယံ ဝါ ဥဒကေန သိဉ္စိတွာ ဌပိတာနိ, ကပါလာဒီသု ဝါ အလ္လပံသုံ ပက္ခိပိတွာ နိက္ခိတ္တာနိ ဟောန္တိ, သဗ္ဗာနိ မူလမတ္တေ ပဏ္ဏမတ္တေ ဝါ နိဂ္ဂတေပိ ဗီဇာနိယေဝ။ သစေပိ မူလာနိ စ ဥပရိ အင်္ကုရော စ နိဂ္ဂစ္ဆတိ, ယာဝ အင်္ကုရော ဟရိတော န ဟောတိ, တာဝ ဗီဇာနိယေဝ။ မုဂ္ဂါဒီနံ ပန ပဏ္ဏေသု ဥဋ္ဌိတေသု ဝီဟိအာဒီနံ ဝါ အင်္ကုရေ ဟရိတေ နီလပဏ္ဏဝဏ္ဏေ ဇာတေ ဘူတဂါမသင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ။ တာလဋ္ဌီနံ ပဌမံ သူကရဒါဌာ ဝိယ မူလံ နိဂ္ဂစ္ဆတိ။ နိဂ္ဂတေပိ ယာဝ ဥပရိ ပတ္တဝဋ္ဋိ န နိဂ္ဂစ္ဆတိ, တာဝ ဗီဇဂါမောယေဝ။ နာဠိကေရဿ တစံ ဘိန္ဒိတွာ ဒန္တသူစိ ဝိယ အင်္ကုရော
နိဂ္ဂစ္ဆတိ, ယာဝ မိဂသိင်္ဂသဒိသာ နီလပတ္တဝဋ္ဋိ န ဟောတိ, တာဝ ဗီဇဂါမောယေဝ။ မူလေ အနိဂ္ဂတေပိ တာဒိသာယ ပတ္တဝဋ္ဋိယာ ဇာတာယ အမူလကဘူတဂါမေ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။
အမ္ဗဋ္ဌိအာဒီနိ ဝီဟိအာဒီဟိ ဝိနိစ္ဆိနိတဗ္ဗာနိ။ ဝန္ဒာကာ ဝါ အညာ ဝါ ယာ ကာစိ ရုက္ခေ ဇာယိတွာ ရုက္ခံ ဩတ္ထရတိ, ရုက္ခောဝ တဿာ ဌာနံ, တံ ဝိကောပေန္တဿ ဝါ တတော ဥဒ္ဓရန္တဿ ဝါ ပါစိတ္တိယံ။ ဧကာ အမူလိကာ လတာ ဟောတိ, အင်္ဂုလိဝေဌကော ဝိယ ဝနပ္ပဂုမ္ဗဒဏ္ဍကေ ဝေဌေတိ, တဿာပိ အယမေဝ ဝိနိစ္ဆယော။ ဂေဟမုခပါကာရဝေဒိကာစေတိယာဒီသု နီလဝဏ္ဏော သေဝါလော ဟောတိ, ယာဝ ဒွေ တီဏိ ပတ္တာနိ န သဉ္ဇာယန္တိ တာဝ အဂ္ဂဗီဇသင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။ ပတ္တေသု ဇာတေသု ပါစိတ္တိယဝတ္ထု။ တသ္မာ တာဒိသေသု ဌာနေသု သုဓာလေပမ္ပိ ဒါတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ အနုပသမ္ပန္နေန လိတ္တဿ ဥပရိသ္နေဟလေပေါ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ နိဒါဃသမယေ သုက္ခသေဝါလော တိဋ္ဌတိ, တံ သမ္မုဉ္ဇနီအာဒီဟိ ဃံသိတွာ အပနေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပါနီယဃဋာဒီနံ ဗဟိ သေဝါလော ဒုက္ကဋဝတ္ထု, အန္တော အဗ္ဗောဟာရိကော။ ဒန္တကဋ္ဌပူဝါဒီသု ကဏ္ဏကမ္ပိ အဗ္ဗောဟာရိကမေဝ။ ဝုတ္တဉှေတံ – ‘‘သစေ ဂေရုကပရိကမ္မကတာ ဘိတ္တိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ, စောဠကံ တေမေတွာ ပီဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ’’တိ (မဟာဝ။ ၆၆)။
ပါသာဏဇာတိပါသာဏဒဒ္ဒုသေဝါလသေလေယျကာဒီနိ အဟရိတဝဏ္ဏာနိ အပတ္တကာနိ စ ဒုက္ကဋဝတ္ထုကာနိ။ အဟိစ္ဆတ္တကံ ယာဝ မကုဠံ ဟောတိ, တာဝ ဒုက္ကဋဝတ္ထု။ ပုပ္ဖိတကာလတော ပဋ္ဌာယ အဗ္ဗောဟာရိကံ။ အလ္လရုက္ခတော ပန အဟိစ္ဆတ္တကံ ဂဏှန္တော ရုက္ခတ္တစံ ဝိကောပေတိ, တသ္မာ တတ္ထ ပါစိတ္တိယံ။ ရုက္ခပပ္ပဋိကာယပိ ဧသေဝ နယော။ ယာ ပန ဣန္ဒသာလကကုဓာဒီနံ ပပ္ပဋိကာ ရုက္ခတော မုစ္စိတွာ တိဋ္ဌတိ, တံ ဂဏှန္တဿ အနာပတ္တိ။ နိယျာသမ္ပိ ရုက္ခတော မုစ္စိတွာ ဌိတံ သုက္ခရုက္ခေ ဝါ လဂ္ဂံ ဂဏှိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အလ္လရုက္ခတော န ဝဋ္ဋတိ။ လာခါယပိ ဧသေဝ နယော။ ရုက္ခံ စာလေတွာ ပဏ္ဍုပလာသံ ဝါ ပရိဏတကဏိကာရာဒိပုပ္ဖံ ဝါ ပါတေန္တဿ ပါစိတ္တိယမေဝ။ ဟတ္ထကုက္ကုစ္စေန မုဒုကေသု ဣန္ဒသာလနုဟီခန္ဓာဒီသု ဝါ တတ္ထဇာတကတာလပဏ္ဏာဒီသု ဝါ အက္ခရံ ဆိန္ဒန္တဿာပိ ဧသေဝ နယော။
သာမဏေရာနံ ပုပ္ဖံ ဩစိနန္တာနံ သာခံ ဩနာမေတွာ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ။ တေဟိ ပန ပုပ္ဖေဟိ ပါနီယံ န ဝါသေတဗ္ဗံ။ ပါနီယဝါသတ္ထိကေန သာမဏေရံ ဥက္ခိပိတွာ ဩစိနာပေတဗ္ဗာနိ။ ဖလသာခါပိ အတ္တနာ ခါဒိတုကာမေန န ဩနာမေတဗ္ဗာ။ သာမဏေရံ ဥက္ခိပိတွာ ဖလံ ဂါဟာပေတဗ္ဗံ။ ယံကိဉ္စိ ဂစ္ဆံ ဝါ လတံ ဝါ ဥပ္ပါဋေန္တေဟိ သာမဏေရေဟိ သဒ္ဓိံ ဂဟေတွာ အာကဍ္ဎိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ တေသံ ပန ဥဿာဟဇနနတ္ထံ အနာကဍ္ဎန္တေန ကဍ္ဎနာကာရံ ဒဿေန္တေန ဝိယ အဂ္ဂေ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ယေသံ ရုက္ခာနံ သာခါ ရုဟတိ, တေသံ သာခံ မက္ခိကာဗီဇနာဒီနံ အတ္ထာယ ကပ္ပိယံ အကာရာပေတွာ ဂဟိတံ တစေ ဝါ ပတ္တေ ဝါ အန္တမသော နခေနပိ ဝိလိခန္တဿ ဒုက္ကဋံ။ အလ္လသိင်္ဂိဝေရာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ သစေ ပန ကပ္ပိယံ ကာရာပေတွာ သီတလေ ပဒေသေ ဌပိတဿ မူလံ သဉ္ဇာယတိ, ဥပရိဘာဂေ ဆိန္ဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ အင်္ကုရော ဇာယတိ, ဟေဋ္ဌာဘာဂေ ဆိန္ဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ မူလေ စ နီလင်္ကုရေ စ ဇာတေ န ဝဋ္ဋတိ။
ဆိန္ဒတိ ဝါ ဆေဒါပေတိ ဝါတိ အန္တမသော သမ္မုဉ္ဇနောသလာကာယပိ တိဏာနိ ဆိန္ဒိဿာမီတိ ဘူမိံ သမ္မဇ္ဇန္တော သယံ ဝါ ဆိန္ဒတိ, အညေန ဝါ ဆေဒါပေတိ။ ဘိန္ဒတိ ဝါ ဘေဒါပေတိ ဝါတိ အန္တမသော စင်္ကမန္တောပိ ဆိဇ္ဇနကံ ဆိဇ္ဇတု, ဘိဇ္ဇနကံ ဘိဇ္ဇတု, စင်္ကမိတဋ္ဌာနံ ဒဿေဿာမီတိ သဉ္စိစ္စ ပါဒေဟိ အက္ကမန္တော တိဏဝလ္လိအာဒီနိ သယံ ဝါ ဘိန္ဒတိ အညေန ဝါ ဘေဒါပေတိ။ သစေပိ ဟိ တိဏံ ဝါ လတံ ဝါ ဂဏ္ဌိံ ကရောန္တဿ ဘိဇ္ဇတိ, ဂဏ္ဌိပိ န ကာတဗ္ဗော။ တာလရုက္ခာဒီသု ပန စောရာနံ အနာရုဟနတ္ထာယ ဒါရုမက္ကဋကံ အာကောဋေန္တိ, ကဏ္ဋကေ ဗန္ဓန္တိ, ဘိက္ခုဿ ဧဝံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ဒါရုမက္ကဋကော ရုက္ခေ အလ္လီနမတ္တောဝ ဟောတိ, ရုက္ခံ န ပီဠေတိ, ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ရုက္ခံ ဆိန္ဒ, လတံ ဆိန္ဒ, ကန္ဒံ ဝါ မူလံ ဝါ ဥပ္ပါဋေဟီ’’တိ ဝတ္တုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ, အနိယာမိတတ္တာ။ နိယာမေတွာ ပန ‘‘ဣမံ ရုက္ခံ ဆိန္ဒာ’’တိအာဒိ ဝတ္တုံ န ဝဋ္ဋတိ။ နာမံ ဂဟေတွာပိ ‘‘အမ္ဗရုက္ခံ စတုရဿဝလ္လိံ အာလုဝကန္ဒံ မုဉ္ဇတိဏံ အသုကရုက္ခစ္ဆလ္လိံ ဆိန္ဒ ဘိန္ဒ ဥပ္ပါဋေဟီ’’တိအာဒိဝစနမ္ပိ အနိယာမိတမေဝ ဟောတိ။ ‘‘ဣမံ အမ္ဗရုက္ခ’’န္တိအာဒိဝစနမေဝ ဟိ နိယာမိတံ နာမ, တံ န ဝဋ္ဋတိ။
ပစတိ ဝါ ပစာပေတိ ဝါတိ အန္တမသော ပတ္တမ္ပိ ပစိတုကာမော တိဏာဒီနံ ဥပရိ သဉ္စိစ္စ အဂ္ဂိံ ကရောန္တော သယံ ဝါ ပစတိ, အညေန ဝါ
ပစာပေတီတိ သဗ္ဗံ ပထဝီခဏနသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အနိယာမေတွာ ပန ‘‘မုဂ္ဂေ ပစ, မာသေ ပစာ’’တိအာဒိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘ဣမေ မုဂ္ဂေ ပစ, ဣမေ မာသေ ပစာ’’တိ ဧဝံ ဝတ္တုံ န ဝဋ္ဋတိ။
အနာပတ္တိ ဣမံ ဇာနာတိအာဒီသု ‘‘ဣမံ မူလဘေသဇ္ဇံ ဇာန, ဣမံ မူလံ ဝါ ပဏ္ဏံ ဝါ ဒေဟိ, ဣမံ ရုက္ခံ ဝါ လတံ ဝါ အာဟရ, ဣမိနာ ပုပ္ဖေန ဝါ ဖလေန ဝါ ပဏ္ဏေန ဝါ အတ္ထော, ဣမံ ရုက္ခံ ဝါ လတံ ဝါ ဖလံ ဝါ ကပ္ပိယံ ကရောဟီ’’တိ ဧဝမတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဧတ္တာဝတာ ဘူတဂါမပရိမောစနံ ကတံ ဟောတိ။ ပရိဘုဉ္ဇန္တေန ပန ဗီဇဂါမပရိမောစနတ္ထံ ပုန ကပ္ပိယံ ကာရေတဗ္ဗံ။
ကပ္ပိယကရဏဉ္စေတ္ထ ဣမိနာ သုတ္တာနုသာရေန ဝေဒိတဗ္ဗံ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ သမဏကပ္ပေဟိ ဖလံ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ အဂ္ဂိပရိဇိတံ သတ္ထပရိဇိတံ နခပရိဇိတံ အဗီဇံ နိဗ္ဗဋ္ဋဗီဇမေဝ ပဉ္စမ’’န္တိ။ တတ္ထ ‘‘အဂ္ဂိပရိဇိတ’’န္တိ အဂ္ဂိနာ ပရိဇိတံ အဓိဘူတံ ဒဍ္ဎံ ဖုဋ္ဌန္တိ အတ္ထော။ ‘‘သတ္ထပရိဇိတ’’န္တိ သတ္ထေန ပရိဇိတံ အဓိဘူတံ ဆိန္နံ ဝိဒ္ဓံ ဝါတိ အတ္ထော။ ဧသ နယော နခပရိဇိတေ။ အဗီဇနိဗ္ဗဋ္ဋဗီဇာနိ သယမေဝ ကပ္ပိယာနိ။ အဂ္ဂိနာ ကပ္ပိယံ ကရောန္တေန ကဋ္ဌဂ္ဂိဂေါမယဂ္ဂိအာဒီသု ယေန ကေနစိ အန္တမသော လောဟခဏ္ဍေနပိ အာဒိတ္တေန ကပ္ပိယံ ကာတဗ္ဗံ။ တဉ္စ ခေါ ဧကဒေသေ ဖုသန္တေန ‘‘ကပ္ပိယ’’န္တိ ဝတွာဝ ကာတဗ္ဗံ။ သတ္ထေန ကရောန္တေန ယဿ ကဿစိ လောဟမယသတ္ထဿ အန္တမသော သူစိနခစ္ဆေဒနာနမ္ပိ တုဏ္ဍေန ဝါ ဓာရာယ ဝါ ဆေဒံ ဝါ ဝေဓံ ဝါ ဒဿေန္တေန ‘‘ကပ္ပိယ’’န္တိ ဝတွာဝ ကာတဗ္ဗံ။ နခေန ကပ္ပိယံ ကရောန္တေန ပူတိနခေန န ကာတဗ္ဗံ။ မနုဿာနံ ပန သီဟဗျဂ္ဃဒီပိမက္ကဋာဒီနံ သကုန္တာနဉ္စ နခါ တိခိဏာ ဟောန္တိ, တေဟိ ကာတဗ္ဗံ။ အဿမဟိံသသူကရမိဂဂေါရူပါဒီနံ ခုရာ အတိခိဏာ, တေဟိ န ကာတဗ္ဗံ, ကတမ္ပိ အကတံ ဟောတိ။ ဟတ္ထိနခါ ပန ခုရာ န ဟောန္တိ, တေဟိ ဝဋ္ဋတိ။ ယေဟိ ပန ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ, တေဟိ တတ္ထဇာတကေဟိပိ ဥဒ္ဓရိတွာ ဂဟိတကေဟိပိ ဆေဒံ ဝါ ဝေဓံ ဝါ ဒဿေန္တေန ‘‘ကပ္ပိယ’’န္တိ ဝတွာဝ ကာတဗ္ဗံ။
တတ္ထ သစေပိ ဗီဇာနံ ပဗ္ဗတမတ္တော ရာသိ ရုက္ခသဟဿံ ဝါ ဆိန္ဒိတွာ ဧကာဗဒ္ဓံ ကတွာ ဥစ္ဆူနံ ဝါ မဟာဘာရော ဗန္ဓိတွာ ဌပိတော ဟောတိ, ဧကသ္မိံ ဗီဇေ ဝါ ရုက္ခသာခါယ ဝါ ဥစ္ဆုမှိ ဝါ ကပ္ပိယေ ကတေ သဗ္ဗံ ကတံ ဟောတိ။ ဥစ္ဆူ စ ဒါရူနိ စ ဧကတော ဗဒ္ဓါနိ ဟောန္တိ, ဥစ္ဆုံ ကပ္ပိယံ ကရိဿာမီတိ
ဒါရုံ ဝိဇ္ဈတိ, ဝဋ္ဋတိယေဝ။ သစေ ပန ယာယ ရဇ္ဇုယာ ဝါ ဝလ္လိယာ ဝါ ဗဒ္ဓါနိ, တံ ဝိဇ္ဈတိ, န ဝဋ္ဋတိ။ ဥစ္ဆုခဏ္ဍာနံ ပစ္ဆိံ ပူရေတွာ အာဟရန္တိ, ဧကသ္မိံ ခဏ္ဍေ ကပ္ပိယေ ကတေ သဗ္ဗံ ကတမေဝ ဟောတိ။ မရိစပက္ကာဒီဟိ မိဿေတွာ ဘတ္တံ အာဟရန္တိ, ‘‘ကပ္ပိယံ ကရောဟီ’’တိ ဝုတ္တေ သစေပိ ဘတ္တသိတ္ထေ ဝိဇ္ဈတိ, ဝဋ္ဋတိယေဝ။ တိလတဏ္ဍုလာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ယာဂုယာ ပက္ခိတ္တာနိ ပန ဧကာဗဒ္ဓါနိ ဟုတွာ န သန္တိဋ္ဌန္တိ, တတ္ထ ဧကမေကံ ဝိဇ္ဈိတွာ ကပ္ပိယံ ကာတဗ္ဗမေဝ။ ကပိတ္ထဖလာဒီနံ အန္တော မိဉ္ဇံ ကဋာဟံ မုဉ္စိတွာ သဉ္စရတိ, ဘိန္ဒာပေတွာ ကပ္ပိယံ ကာရာပေတဗ္ဗံ။ ဧကာဗဒ္ဓံ ဟောတိ, ကဋာဟေပိ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။
အသဉ္စိစ္စာတိ ပါသာဏရုက္ခာဒီနိ ဝါ ပဝဋ္ဋေန္တဿ သာခံ ဝါ ကဍ္ဎန္တဿ ကတ္တရဒဏ္ဍေန ဝါ ဘူမိံ ပဟရိတွာ ဂစ္ဆန္တဿ တိဏာနိ ဆိဇ္ဇန္တိ, တာနိ တေန ဆိန္ဒိဿာမီတိ ဧဝံ သဉ္စိစ္စ အစ္ဆိန္နတ္တာ အသဉ္စိစ္စ ဆိန္နာနိ နာမ ဟောန္တိ။ ဣတိ အသဉ္စိစ္စ ဆိန္ဒန္တဿ အနာပတ္တိ။
အသတိယာတိ အညဝိဟိတော ကေနစိ သဒ္ဓိံ ကိဉ္စိ ကထေန္တော ပါဒင်္ဂုဋ္ဌကေန ဝါ ဟတ္ထေန ဝါ တိဏံ ဝါ လတံ ဝါ ဆိန္ဒန္တော တိဋ္ဌတိ, ဧဝံ အသတိယာ ဆိန္ဒန္တဿ အနာပတ္တိ။
အဇာနန္တဿာတိ ဧတ္ထဗ္ဘန္တရေ ဗီဇဂါမောတိ ဝါ ဘူတဂါမောတိ ဝါ န ဇာနာတိ, ဆိန္ဒာမီတိပိ န ဇာနာတိ, ကေဝလံ ဝတိယာ ဝါ ပလာလပုဉ္ဇေ ဝါ နိခါဒနံ ဝါ ခဏိတ္တိံ ဝါ ကုဒါလံ ဝါ သင်္ဂေါပနတ္ထာယ ဌပေတိ, ဍယှမာနဟတ္ထော ဝါ အဂ္ဂိံ ပါတေတိ, တတြ စေ တိဏာနိ ဆိဇ္ဇန္တိ ဝါ ဍယှန္တိ ဝါ အနာပတ္တိ။ မနုဿဝိဂ္ဂဟပါရာဇိကဝဏ္ဏနာယံ ပန သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု ‘‘သစေ ဘိက္ခု ရုက္ခေန ဝါ အဇ္ဈောတ္ထဋော ဟောတိ, ဩပါတေ ဝါ ပတိတော သက္ကာ စ ဟောတိ ရုက္ခံ ဆိန္ဒိတွာ ဘူမိံ ဝါ ခဏိတွာ နိက္ခမိတုံ, ဇီဝိတဟေတုပိ အတ္တနာ န ကာတဗ္ဗံ။ အညေန ပန ဘိက္ခုနာ ဘူမိံ ဝါ ခဏိတွာ ရုက္ခံ ဝါ ဆိန္ဒိတွာ အလ္လရုက္ခတော ဝါ ဒဏ္ဍကံ ဆိန္ဒိတွာ တံ ရုက္ခံ ပဝဋ္ဋေတွာ နိက္ခာမေတုံ ဝဋ္ဋတိ, အနာပတ္တီ’’တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ကာရဏံ န ဒိဿတိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒဝဍာဟေ ဍယှမာနေ ပဋဂ္ဂိံ ဒါတုံ, ပရိတ္တံ ကာတု’’န္တိ (စူဠဝ။ ၂၈၃) ဣဒံ ပန ဧကမေဝ သုတ္တံ ဒိဿတိ။ သစေ ဧတဿ အနုလောမံ ‘‘အတ္တနော န ဝဋ္ဋတိ, အညဿ
ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဣဒံ နာနာကရဏံ န သက္ကာ လဒ္ဓုံ။ အတ္တနော အတ္ထာယ ကရောန္တော အတ္တသိနေဟေန အကုသလစိတ္တေနေဝ ကရောတိ, ပရော ပန ကာရုညေန, တသ္မာ အနာပတ္တီတိ စေ။ ဧတမ္ပိ အကာရဏံ။ ကုသလစိတ္တေနာပိ ဟိ ဣမံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု ပန ဝုတ္တတ္တာ န သက္ကာ ပဋိသေဓေတုံ။ ဂဝေသိတဗ္ဗာ ဧတ္ထ ယုတ္တိ။ အဋ္ဌကထာစရိယာနံ ဝါ သဒ္ဓါယ ဂန္တဗ္ဗန္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။ ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဘူတဂါမသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂။ အညဝါဒကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၄။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ – အနာစာရံ အာစရိတွာတိ အကာတဗ္ဗံ ကတွာ၊ ကာယဝစီဒွါရေသု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အညေနညံ ပဋိစရတီတိ အညေန ဝစနေန အညံ ဝစနံ ပဋိစရတိ ပဋိစ္ဆာဒေတိ အဇ္ဈောတ္ထရတိ၊ ဣဒါနိ တံ ပဋိစရဏဝိဓိံ ဒဿေန္တော ‘‘ကော အာပန္နော’’တိအာဒိမာဟ။ တတြာယံ ဝစနသမ္ဗန္ဓော – သော ကိရ ကိဉ္စိ ဝီတိက္ကမံ ဒိသွာ ‘‘အာဝုသော, အာပတ္တိံ အာပန္နောသီ’’တိ သံဃမဇ္ဈေ အာပတ္တိယာ အနုယုဉ္ဇိယမာနော ‘‘ကော အာပန္နော’’တိ ဝဒတိ။ ‘‘တတော တွ’’န္တိ ဝုတ္တေ ‘‘အဟံ ကိံ အာပန္နော’’တိ ဝဒတိ။ အထ ‘‘ပါစိတ္တိယံ ဝါ ဒုက္ကဋံ ဝါ’’တိ ဝုတ္တေ ဝတ္ထုံ ပုစ္ဆန္တော ‘‘အဟံ ကိသ္မိံ အာပန္နော’’တိ ဝဒတိ။ တတော ‘‘အသုကသ္မိံ နာမ ဝတ္ထုသ္မိ’’န္တိ ဝုတ္တေ ‘‘အဟံ ကထံ အာပန္နော, ကိံ ကရောန္တော အာပန္နောမှီ’’တိ ပုစ္ဆတိ။ အထ ‘‘ဣဒံ နာမ ကရောန္တော အာပန္နော’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ကံ ဘဏထာ’’တိ ဝဒတိ။ တတော ‘‘တံ ဘဏာမာ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘ကိံ ဘဏထာ’’တိ ဝဒတိ။
အပိစေတ္ထ အယံ ပါဠိမုတ္တကောပိ အညေနညံ ပဋိစရဏဝိဓိ – ဘိက္ခူဟိ ‘‘တဝ သိပါဋိကာယ ကဟာပဏော ဒိဋ္ဌော, ကိဿေဝမသာရုပ္ပံ ကရောသီ’’တိ ဝုတ္တော ‘‘သုဒိဋ္ဌံ, ဘန္တေ, န ပနေသော ကဟာပဏော၊ တိပုမဏ္ဍလံ ဧတ’’န္တိ ဘဏန္တော ဝါ ‘‘တွံ သုရံ ပိဝန္တော ဒိဋ္ဌော, ကိဿေဝံ ကရောသီ’’တိ
ဝုတ္တော ‘‘သုဒိဋ္ဌော, ဘန္တေ, န ပနေသာ သုရာ, ဘေသဇ္ဇတ္ထာယ သမ္ပာဒိတံ အရိဋ္ဌ’’န္တိ ဘဏန္တော ဝါ ‘‘တွံ ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ နိသိန္နော ဒိဋ္ဌော, ကိဿေဝမသာရုပ္ပံ ကရောသီ’’တိ ဝုတ္တော ‘‘ယေန ဒိဋ္ဌံ သုဒိဋ္ဌံ, ဝိညူ ပနေတ္ထ ဒုတိယော အတ္ထိ, သော ကိဿ န ဒိဋ္ဌော’’တိ ဘဏန္တော ဝါ, ‘‘ဤဒိသံ တယာ ကိဉ္စိ ဒိဋ္ဌ’’န္တိ ပုဋ္ဌော ‘‘န သုဏာမီ’’တိ သောတမုပနေန္တော ဝါ, သောတဒွါရေ ပုစ္ဆန္တာနံ စက္ခုံ ဥပနေန္တော ဝါ, အညေနညံ ပဋိစရတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အညဝါဒကံ ရောပေတူတိ အညဝါဒကံ အာရောပေတု၊ ပတိဋ္ဌာပေတူတိ အတ္ထော။ ဝိဟေသကံ ရောပေတူတိ ဧတသ္မိမ္ပိ ဧသေဝ နယော။
֍ ဋီ ၉၈။ အညဝါဒကေ ဝိဟေသကေ ပါစိတ္တိယန္တိ ဧတ္ထ အညံ ဝဒတီတိ အညဝါဒကံ၊ အညေနညံ ပဋိစရဏဿေတံ နာမံ။ ဝိဟေသေတီတိ ဝိဟေသကံ၊ တုဏှီဘူတဿေတံ နာမံ, တသ္မိံ အညဝါဒကေ ဝိဟေသကေ။ ပါစိတ္တိယန္တိ ဝတ္ထုဒွယေ ပါစိတ္တိယဒွယံ ဝုတ္တံ။
֍ ဋီ ၁၀၀။ အရောပိတေ အညဝါဒကေတိ ကမ္မဝါစာယ အနာရောပိတေ အညဝါဒကေ။ အရောပိတေ ဝိဟေသကေတိ ဧတသ္မိမ္ပိ ဧသေဝ နယော။
֍ ဋီ ၁၀၁။ ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီတိအာဒီသု ယံ တံ အညဝါဒကဝိဟေသကရောပနကမ္မံ ကတံ, တဉ္စေ ဓမ္မကမ္မံ ဟောတိ, သော စ ဘိက္ခု တသ္မိံ ဓမ္မကမ္မသညီ အညဝါဒကဉ္စ ဝိဟေသကဉ္စ ကရောတိ, အထဿ တသ္မိံ အညဝါဒကေ စ ဝိဟေသကေ စ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဣမိနာ နယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
֍ ဋီ ၁၀၂။ အဇာနန္တော ပုစ္ဆတီတိ အာပတ္တိံ ဝါ အာပန္နဘာဝံ အဇာနန္တောယေဝ ‘‘ကိံ တုမှေ ဘဏထ, အဟံ န ဇာနာမီ’’တိ ပုစ္ဆတိ။ ဂိလာနော ဝါ န ကထေတီတိ မုခေ တာဒိသော ဗျာဓိ ဟောတိ, ယေန ကထေတုံ န သက္ကောတိ။ သံဃဿ ဘဏ္ဍနံ ဝါတိအာဒီသု သံဃမဇ္ဈေ ကထိတေ တပ္ပစ္စယာ သံဃဿ ဘဏ္ဍနံ ဝါ ကလဟော ဝါ ဝိဝါဒေါ ဝါ ဘဝိဿတိ, သော မာ အဟောသီတိ မညမာနော န ကထေတီတိ ဣမိနာ နယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, သိယာ ကိရိယံ, သိယာ အကိရိယံ, အညေနညံ ပဋိစရန္တဿ ဟိ
ကိရိယံ ဟောတိ, တုဏှီဘာဝေန ဝိဟေသန္တဿ အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အညဝါဒကသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃။ ဥဇ္ဈာပနကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၃။ တတိယသိက္ခာပဒေ – ဒဗ္ဗံ မလ္လပုတ္တံ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာပေန္တီတိ ‘‘ဆန္ဒာယ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော’’တိအာဒီနိ ဝဒန္တာ တံ အာယသ္မန္တံ တေဟိ ဘိက္ခူဟိ အဝဇာနာပေန္တိ, အဝညာယ ဩလောကာပေန္တိ, လာမကတော ဝါ စိန္တာပေန္တီ’’တိ အတ္ထော။ လက္ခဏံ ပနေတ္ထ သဒ္ဒသတ္ထာနုသာရေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဩဇ္ဈာပေန္တီတိပိ ပါဌော။ အယမေဝတ္ထော။ ဆန္ဒာယာတိ ဆန္ဒေန ပက္ခပါတေန၊ အတ္တနော အတ္တနော သန္ဒိဋ္ဌသမ္ဘတ္တာနံ ပဏီတာနိ ပညပေတီတိ အဓိပ္ပါယော။ ခိယျန္တီတိ ‘‘ဆန္ဒာယ ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော’’တိအာဒီနိ ဝဒန္တာ ပကာသေန္တိ။
֍ ဋီ ၁၀၅။ ဥဇ္ဈာပနကေ ခိယျနကေ ပါစိတ္တိယန္တိ ဧတ္ထ ယေန ဝစနေန ဥဇ္ဈာပေန္တိ, တံ ဥဇ္ဈာပနကံ။ ယေန စ ခိယျန္တိ တံ ခိယျနကံ။ တသ္မိံ ဥဇ္ဈာပနကေ ခိယျနကေ။ ပါစိတ္တိယန္တိ ဝတ္ထုဒွယေ ပါစိတ္တိယဒွယံ ဝုတ္တံ။
֍ ဋီ ၁၀၆။ ဥဇ္ဈာပနကံ နာမ ဥပသမ္ပန္နံ သံဃေန သမ္မတံ သေနာသနပညာပကံ ဝါ…ပေ… အပ္ပမတ္တကဝိဿဇ္ဇနကံ ဝါတိ ဧတေသံ ပဒါနံ ‘‘မင်္ကုကတ္တုကာမော’’တိ ဣမိနာ သမ္ဗန္ဓော။ အဝဏ္ဏံ ကတ္တုကာမော အယသံ ကတ္တုကာမောတိ ဣမေသံ ပန ဝသေန ဥပသမ္ပန္နန္တိအာဒီသု ‘‘ဥပသမ္ပန္နဿာ’’တိ ဧဝံ ဝိဘတ္တိဝိပရိဏာမော ကာတဗ္ဗော။ ဥဇ္ဈာပေတိ ဝါ ခိယျတိ ဝါ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ ပန ယသ္မာ ‘‘ခိယျနကံ နာမာ’’တိ ဧဝံ မာတိကာပဒံ ဥဒ္ဓရိတွာပိ ‘‘ဥဇ္ဈာပနကံ နာမာ’’တိ ဣမဿ ပဒဿ ဝုတ္တဝိဘင်္ဂေါယေဝ ဝတ္တဗ္ဗော ဟောတိ, အညဝါဒကသိက္ခာပဒေ ဝိယ အညော ဝိသေသော နတ္ထိ, တသ္မာ တံ ဝိသုံ အနုဒ္ဓရိတွာ အဝိဘဇိတွာ နိဂမနမေဝ ဧကတော ကတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီတိအာဒီသု ယံ တဿ ဥပသမ္ပန္နဿ သမ္မုတိကမ္မံ ကတံ တဉ္စေ ဓမ္မကမ္မံ ဟောတိ, သော စ ဘိက္ခု တသ္မိံ ဓမ္မကမ္မသညီ ဥဇ္ဈာပနကဉ္စ ခိယျနကဉ္စ ကရောတိ, အထဿ တသ္မိံ ဥဇ္ဈာပနကေ စ ခိယျနကေ စ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဣမိနာ နယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
အနုပသမ္ပန္နံ ဥဇ္ဈာပေတိ ဝါ ခိယျတိ ဝါတိ ဧတ္ထ ဥပသမ္ပန္နံ သံဃေန သမ္မတံ အညံ အနုပသမ္ပန္နံ ဥဇ္ဈာပေတိ အဝဇာနာပေတိ, တဿ ဝါ တံ သန္တိကေ ခိယျတီတိ အတ္ထော။ ဥပသမ္ပန္နံ သံဃေန အသမ္မတန္တိ ကမ္မဝါစာယ အသမ္မတံ ကေဝလံ ‘‘တဝေသော ဘာရော’’တိ သံဃေန အာရောပိတဘာရံ ဘိက္ခူနံ ဝါ ဖာသုဝိဟာရတ္ထာယ သယမေဝ တံ ဘာရံ ဝဟန္တံ, ယတြ ဝါ ဒွေ တယော ဘိက္ခူ ဝိဟရန္တိ, တတြ ဝါ တာဒိသံ ကမ္မံ ကရောန္တန္တိ အဓိပ္ပါယော။ အနုပသမ္ပန္နံ သံဃေန သမ္မတံ ဝါ အသမ္မတံ ဝါတိ ဧတ္ထ ပန ကိဉ္စာပိ အနုပသမ္ပန္နဿ တေရသ သမ္မုတိယော ဒါတုံ န ဝဋ္ဋန္တိ။ အထ ခေါ ဥပသမ္ပန္နကာလေ လဒ္ဓသမ္မုတိကော ပစ္ဆာ အနုပသမ္ပန္နဘာဝေ ဌိတော, တံ သန္ဓာယ ‘‘သံဃေန သမ္မတံ ဝါ’’တိ ဝုတ္တံ။ ယဿ ပန ဗျတ္တဿ သာမဏေရဿ ကေဝလံ သံဃေန ဝါ သမ္မတေန ဝါ ဘိက္ခုနာ ‘‘တွံ ဣဒံ ကမ္မံ ကရောဟီ’’တိ ဘာရော ကတော, တာဒိသံ သန္ဓာယ ‘‘အသမ္မတံ ဝါ’’တိ ဝုတ္တံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဥဇ္ဈာပနကသိက္ခာပဒံ တတိယံ။
၄။ ပဌမသေနာသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၈။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒေ – ဟေမန္တိကေ ကာလေတိ ဟေမန္တကာလေ ဟိမပါတသမယေ။ ကာယံ ဩတာပေန္တာတိ မဉ္စပီဌာဒီသု နိသိန္နာ ဗာလာတပေန ကာယံ ဩတာပေန္တာ။ ကာလေ အာရောစိတေတိ ယာဂုဘတ္တာဒီသု ယဿ ကဿစိ ကာလေ အာရောစိတေ။ ဩဝဋ္ဌံ ဟောတီတိ ဟိမဝဿေန ဩဝဋ္ဌံ တိန္တံ ဟောတိ။
֍ ဋီ ၁၁၀။ အဝဿိကသင်္ကေတေတိ ဝဿိကဝဿာနမာသာတိ ဧဝံ အပညတ္တေ စတ္တာရော ဟေမန္တိကေ စတ္တာရော စ ဂိမှိကေ အဋ္ဌ မာသေတိ အတ္ထော။ မဏ္ဍပေ ဝါတိ သာခါမဏ္ဍပေ ဝါ ပဒရမဏ္ဍပေ ဝါ။ ရုက္ခမူလေ
ဝါတိ ယဿ ကဿစိ ရုက္ခဿ ဟေဋ္ဌာ။ ယတ္ထ ကာကာ ဝါ ကုလလာ ဝါ န ဦဟဒန္တီတိ ယတ္ထ ဓုဝနိဝါသေန ကုလာဝကေ ကတွာ ဝသမာနာ ဧတေ ကာကကုလလာ ဝါ အညေ ဝါ သကုန္တာ တံ သေနာသနံ န ဦဟဒန္တိ, တာဒိသေ ရုက္ခမူလေ နိက္ခိပိတုံ အနုဇာနာမီတိ။ တသ္မာ ယတ္ထ ဂေါစရပ္ပသုတာ သကုန္တာ ဝိဿမိတွာ ဂစ္ဆန္တိ, တဿ ရုက္ခဿ မူလေ နိက္ခိပိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ယသ္မိံ ပန ဓုဝနိဝါသေန ကုလာဝကေ ကတွာ ဝသန္တိ, တဿ ရုက္ခဿ မူလေ န နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ‘‘အဋ္ဌ မာသေ’’တိ ဝစနတော ယေသု ဇနပဒေသု ဝဿကာလေ န ဝဿတိ, တေသုပိ စတ္တာရော မာသေ နိက္ခိပိတုံ န ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ‘‘အဝဿိကသင်္ကေတေ’’တိ ဝစနတော ယတ္ထ ဟေမန္တေ ဒေဝေါ ဝဿတိ, တတ္ထ ဟေမန္တေပိ အဇ္ဈောကာသေ နိက္ခိပိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဂိမှေ ပန သဗ္ဗတ္ထ ဝိဂတဝလာဟကံ ဝိသုဒ္ဓံ နဘံ ဟောတိ, ဧဝရူပေ ကာလေ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန အဇ္ဈောကာသေ မဉ္စပီဌံ နိက္ခိပိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
အဗ္ဘောကာသိကေနာပိ ဝတ္တံ ဇာနိတဗ္ဗံ, တဿ ဟိ သစေ ပုဂ္ဂလိကမဉ္စကော အတ္ထိ, တတ္ထေဝ သယိတဗ္ဗံ။ သံဃိကံ ဂဏှန္တေန ဝေတ္တေန ဝါ ဝါကေန ဝါ ဝီတမဉ္စကော ဂဟေတဗ္ဗော။ တသ္မိံ အသတိ ပုရာဏမဉ္စကော ဂဟေတဗ္ဗော။ တသ္မိမ္ပိ အသတိ နဝဝါယိမော ဝါ ဩနဒ္ဓကော ဝါ ဂဟေတဗ္ဗော။ ဂဟေတွာ စ ပန ‘‘အဟံ ဥက္ကဋ္ဌရုက္ခမူလိကော ဥက္ကဋ္ဌအဗ္ဘောကာသိကော’’တိ စီဝရကုဋိမ္ပိ အကတွာ အသမယေ အဇ္ဈောကာသေ ရုက္ခမူလေ ဝါ ပညပေတွာ နိပဇ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန စတုဂ္ဂုဏေနပိ စီဝရေန ကတကုဋိ အတေမေန္တံ ရက္ခိတုံ န သက္ကောတိ, သတ္တာဟဝဒ္ဒလိကာဒီနိ ဘဝန္တိ, ဘိက္ခုနော ကာယာနုဂတိကတ္တာ ဝဋ္ဋတိ။
အရညေ ပဏ္ဏကုဋီသု ဝသန္တာနံ သီလသမ္ပဒါယ ပသန္နစိတ္တာ မနုဿာ နဝံ မဉ္စပီဌံ ဒေန္တိ ‘‘သံဃိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇထာ’’တိ ဝသိတွာ ဂစ္ဆန္တေဟိ သာမန္တဝိဟာရေ သဘာဂဘိက္ခူနံ ပေသေတွာ ဂန္တဗ္ဗံ, သဘာဂါနံ အဘာဝေ အနောဝဿကေ နိက္ခိပိတွာ ဂန္တဗ္ဗံ, အနောဝဿကေ အသတိ ရုက္ခေ လဂ္ဂေတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ စေတိယင်္ဂဏေ သမ္မဇ္ဇနိံ ဂဟေတွာ ဘောဇနသာလင်္ဂဏံ ဝါ ဥပေါသထာဂါရင်္ဂဏံ ဝါ ပရိဝေဏဒိဝါဋ္ဌာနအဂ္ဂိသာလာဒီသု ဝါ အညတရံ သမ္မဇ္ဇိတွာ ဓောဝိတွာ ပုန သမ္မဇ္ဇနီမာဠကေယေဝ ဌပေတဗ္ဗာ။ ဥပေါသထာဂါရာဒီသု အညတရသ္မိံ ဂဟေတွာ အဝသေသာနိ သမ္မဇ္ဇန္တဿာပိ ဧသေဝ နယော။
ယော ပန ဘိက္ခာစာရမဂ္ဂံ သမ္မဇ္ဇန္တောဝ ဂန္တုကာမော ဟောတိ, တေန သမ္မဇ္ဇိတွာ သစေ အန္တရာမဂ္ဂေ သာလာ အတ္ထိ, တတ္ထ ဌပေတဗ္ဗာ။ သစေ နတ္ထိ, ဝလာဟကာနံ အနုဋ္ဌိတဘာဝံ သလ္လက္ခေတွာ ‘‘ယာဝါဟံ ဂါမတော နိက္ခမာမိ, တာဝ န ဝဿိဿတီ’’တိ ဇာနန္တေန ယတ္ထ ကတ္ထစိ နိက္ခိပိတွာ ပုန ပစ္စာဂစ္ဆန္တေန ပါကတိကဋ္ဌာနေ ဌပေတဗ္ဗာ။ သစေ ဝဿိဿတီတိ ဇာနန္တော အဇ္ဈောကာသေ ဌပေတိ, ဒုက္ကဋန္တိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ သစေ ပန တတြ တတြေဝ သမ္မဇ္ဇနတ္ထာယ သမ္မဇ္ဇနီ နိက္ခိတ္တာ ဟောတိ, တံ တံ ဌာနံ သမ္မဇ္ဇိတွာ တတြ တတြေဝ နိက္ခိပိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အာသနသာလံ သမ္မဇ္ဇန္တေန ဝတ္တံ ဇာနိတဗ္ဗံ။ တတြိဒံ ဝတ္တံ – မဇ္ဈတော ပဋ္ဌာယ ပါဒဋ္ဌာနာဘိမုခါ ဝါလိကာ ဟရိတဗ္ဗာ။ ကစဝရံ ဟတ္ထေဟိ ဂဟေတွာ ဗဟိ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗံ။
֍ ဋီ ၁၁၁။ မသာရကောတိ မဉ္စပါဒေ ဝိဇ္ဈိတွာ တတ္ထ အဋနိယော ပဝေသေတွာ ကတော။ ဗုန္ဒိကာဗဒ္ဓေါတိ အဋနီဟိ မဉ္စပါဒေ ဍံသာပေတွာ ပလ္လင်္ကသင်္ခေပေန ကတော။ ကုဠီရပါဒကောတိ အဿမေဏ္ဍကာဒီနံ ပါဒသဒိသေဟိ ပါဒေဟိ ကတော။ ယော ဝါ ပန ကောစိ ဝင်္ကပါဒကော, အယံ ဝုစ္စတိ ကုဠီရပါဒကော။ အာဟစ္စပါဒကောတိ အယံ ပန ‘‘အာဟစ္စပါဒကော နာမ မဉ္စော အင်္ဂေ ဝိဇ္ဈိတွာ ကတော ဟောတီ’’တိ ဧဝံ ပရတော ပါဠိယံယေဝ ဝုတ္တော, တသ္မာ အဋနိယော ဝိဇ္ဈိတွာ တတ္ထ ပါဒသိခံ ပဝေသေတွာ ဥပရိ အာဏိံ ဒတွာ ကတမဉ္စော ‘‘အာဟစ္စပါဒကော’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ပီဌေပိ ဧသေဝ နယော။ အန္တော သံဝေဌေတွာ ဗဒ္ဓံ ဟောတီတိ ဟေဋ္ဌာ စ ဥပရိ စ ဝိတ္ထတံ မဇ္ဈေ သင်္ခိတ္တံ ပဏဝသဏ္ဌာနံ ကတွာ ဗဒ္ဓံ ဟောတိ, တံ ကိရ မဇ္ဈေ သီဟဗျဂ္ဃစမ္မပရိက္ခိတ္တမ္ပိ ကရောန္တိ။ အကပ္ပိယစမ္မံ နာမေတ္ထ နတ္ထိ။ သေနာသနဉှိ သောဝဏ္ဏမယမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ, တသ္မာ တံ မဟဂ္ဃံ ဟောတိ။ အနုပသမ္ပန္နံ သန္ထရာပေတိ တဿ ပလိဗောဓောတိ ယေန သန္ထရာပိတံ, တဿ ပလိဗောဓော။ လေဍ္ဍုပါတံ အတိက္ကမန္တဿ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ထာမမဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ လေဍ္ဍုပါတံ အတိက္ကမန္တဿ ပါစိတ္တိယံ။
အယံ ပနေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော – ထေရော ဘောဇနသာလာယံ ဘတ္တကိစ္စံ ကတွာ ဒဟရံ အာဏာပေတိ ‘‘ဂစ္ဆ ဒိဝါဋ္ဌာနေ မဉ္စပီဌံ ပညပေဟီ’’တိ။ သော တထာ ကတွာ နိသိန္နော။ ထေရော ယထာရုစိံ ဝိစရိတွာ တတ္ထ ဂန္တွာ ထဝိကံ ဝါ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ဝါ ဌပေတိ, တတော ပဋ္ဌာယ ထေရဿ ပလိဗောဓော။ နိသီဒိတွာ
သယံ ဂစ္ဆန္တော နေဝ ဥဒ္ဓရတိ, န ဥဒ္ဓရာပေတိ, လေဍ္ဍုပါတာတိက္ကမေ ပါစိတ္တိယံ။ သစေ ပန ထေရော တတ္ထ ထဝိကံ ဝါ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ဝါ အဋ္ဌပေတွာ စင်္ကမန္တောဝ ဒဟရံ ‘‘ဂစ္ဆ တွ’’န္တိ ဘဏတိ, တေန ‘‘ဣဒံ ဘန္တေ မဉ္စပီဌ’’န္တိ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ သစေ ထေရော ဝတ္တံ ဇာနာတိ ‘‘တွံ ဂစ္ဆ, အဟံ ပါကတိကံ ကရိဿာမီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သစေ ဗာလော ဟောတိ အနုဂ္ဂဟိတဝတ္တော ‘‘ဂစ္ဆ, မာ ဣဓ တိဋ္ဌ, နေဝ နိသီဒိတုံ န နိပဇ္ဇိတုံ ဒေမီ’’တိ ဒဟရံ တဇ္ဇေတိယေဝ။ ဒဟရေန ‘‘ဘန္တေ သုခံ သယထာ’’တိ ကပ္ပံ လဘိတွာ ဝန္ဒိတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ တသ္မိံ ဂတေ ထေရဿေဝ ပလိဗောဓော။ ပုရိမနယေနေဝ စဿ အာပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
အထ ပန အာဏတ္တိက္ခဏေယေဝ ဒဟရော ‘‘မယှံ ဘန္တေ ဘဏ္ဍကဓောဝနာဒိ ကိဉ္စိ ကရဏီယံ အတ္ထီ’’တိ ဝဒတိ, ထေရော စ နံ ‘‘တွံ ပညပေတွာ ဂစ္ဆာဟီ’’တိ ဝတွာ ဘောဇနသာလတော နိက္ခမိတွာ အညတ္ထ ဂစ္ဆတိ, ပါဒုဒ္ဓါရေန ကာရေတဗ္ဗော။ သစေ တတ္ထေဝ ဂန္တွာ နိသီဒတိ ပုရိမနယေနေဝ စဿ လေဍ္ဍုပါတာတိက္ကမေ အာပတ္တိ။ သစေ ပန ထေရော သာမဏေရံ အာဏာပေတိ, သာမဏေရေ တတ္ထ မဉ္စပီဌံ ပညပေတွာ နိသိန္နေပိ ဘောဇနသာလတော အညတ္ထ ဂစ္ဆန္တော ပါဒုဒ္ဓါရေန ကာရေတဗ္ဗော။ ဂန္တွာ နိသိန္နော ပုန ဂမနကာလေ လေဍ္ဍုပါတာတိက္ကမေ အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ သစေ ပန အာဏာပေန္တော မဉ္စပီဌံ ပညပေတွာ တတ္ထေဝ နိသီဒါတိ အာဏာပေတိ, ယတြိစ္ဆတိ တတြ ဂန္တွာ အာဂန္တုံ လဘတိ။ သယံ ပန ပါကတိကံ အကတွာ ဂစ္ဆန္တဿ လေဍ္ဍုပါတာတိက္ကမေ ပါစိတ္တိယံ။ အန္တရသန္နိပါတေ မဉ္စပီဌာနိ ပညပေတွာ နိသိန္နေဟိ ဂမနကာလေ အာရာမိကာနံ ဣမံ ပဋိသာမေထာတိ ဝတ္တဗ္ဗံ, အဝတွာ ဂစ္ဆန္တာနံ လေဍ္ဍုပါတာတိက္ကမေ အာပတ္တိ။
မဟာဓမ္မသဝနံ နာမ ဟောတိ တတ္ထ ဥပေါသထာဂါရတောပိ ဘောဇနသာလတောပိ အာဟရိတွာ မဉ္စပီဌာနိ ပညပေန္တိ။ အာဝါသိကာနံယေဝ ပလိဗောဓော။ သစေ အာဂန္တုကာ ‘‘ဣဒံ အမှာကံ ဥပဇ္ဈာယဿ ဣဒံ အာစရိယဿာ’’တိ ဂဏှန္တိ, တတော ပဋ္ဌာယ တေသံယေဝ ပလိဗောဓော။ ဂမနကာလေ ပါကတိကံ အကတွာ လေဍ္ဍုပါတံ အတိက္ကမန္တာနံ အာပတ္တိ။ မဟာပစ္စရိယံ ပုန ဝုတ္တံ – ‘‘ယာဝ အညေ န နိသီဒန္တိ, တာဝ ယေဟိ ပညတ္တံ, တေသံ ဘာရော။ အညေသု အာဂန္တွာ နိသိန္နေသု နိသိန္နကာနံ ဘာရော။ သစေ တေ အနုဒ္ဓရိတွာ ဝါ အနုဒ္ဓရာပေတွာ ဝါ ဂစ္ဆန္တိ, ဒုက္ကဋံ။ ကသ္မာ? အနာဏတ္တိယာ ပညပိတတ္တာ’’တိ။ ဓမ္မာသနေ ပညတ္တေ ယာဝ ဥဿာရကော
ဝါ ဓမ္မကထိကော ဝါ နာဂစ္ဆတိ, တာဝ ပညာပကာနံ ပလိဗောဓော, တသ္မိံ အာဂန္တွာ နိသိန္နေ တဿ ပလိဗောဓော။ သကလံ အဟောရတ္တံ ဓမ္မသဝနံ ဟောတိ, အညော ဥဿာရကော ဝါ ဓမ္မကထိကော ဝါ ဥဋ္ဌဟတိ, အညော နိသီဒတိ, ယော ယော အာဂန္တွာ နိသီဒတိ, တဿ တဿ ဘာရော။ ဥဋ္ဌဟန္တေန ပန ‘‘ဣဒမာသနံ တုမှာကံ ဘာရော’’တိ ဝတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ သစေပိ ဣတရသ္မိံ အနာဂတေယေဝ ပဌမံ နိသိန္နော ဥဋ္ဌာယ ဂစ္ဆတိ, တသ္မိဉ္စ အန္တောဥပစာရဋ္ဌေယေဝ ဣတရော အာဂန္တွာ နိသီဒတိ, ဥဋ္ဌာယ ဂတော အာပတ္တိယာ န ကာရေတဗ္ဗော။ သစေ ပန ဣတရသ္မိံ အနာဂတေယေဝ ပဌမံ နိသိန္နော ဥဋ္ဌာယာသနာ လေဍ္ဍုပါတံ အတိက္ကမတိ, အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ သဗ္ဗတ္ထ စ ‘‘လေဍ္ဍုပါတာတိက္ကမေ ပဌမပါဒေ ဒုက္ကဋံ, ဒုတိယေ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ အယံ နယော မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တော။
֍ ဋီ ၁၁၂။ စိမိလိကံ ဝါတိအာဒီသု စိမိလိကာ နာမ သုဓာဒိပရိကမ္မကတာယ ဘူမိယာ ဝဏ္ဏာနုရက္ခဏတ္ထံ ကတာ ဟောတိ, တံ ဟေဋ္ဌာ ပတ္ထရိတွာ ဥပရိ ကဋသာရကံ ပတ္ထရန္တိ။ ဥတ္တရတ္ထရဏံ နာမ မဉ္စပီဌာနံ ဥပရိ အတ္ထရိတဗ္ဗကံ ပစ္စတ္ထရဏံ။ ဘူမတ္ထရဏံ နာမ ဘူမိယံ အတ္ထရိတဗ္ဗာ ကဋသာရကာဒိဝိကတိ။ တဋ္ဋိကံ နာမ တာလပဏ္ဏေဟိ ဝါ ဝါကေဟိ ဝါ ကတတဋ္ဋိကာ။ စမ္မခဏ္ဍော နာမ သီဟဗျဂ္ဃဒီပိတရစ္ဆစမ္မာဒီသုပိ ယံကိဉ္စိ စမ္မံ။ အဋ္ဌကထာသု ဟိ သေနာသနပရိဘောဂေ ပဋိက္ခိတ္တစမ္မံ နာမ န ဒိဿတိ, တသ္မာ သီဟစမ္မာဒီနံ ပရိဟရဏေယေဝ ပဋိက္ခေပေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ပါဒပုဉ္ဆနီ နာမ ရဇ္ဇုကေဟိ ဝါ ပိလောတိကာဟိ ဝါ ပါဒပုဉ္ဆနတ္ထံ ကတာ။ ဖလကပီဌံ နာမ ဖလကမယံ ပီဌံ။ အထ ဝါ ဖလကဉ္စေဝ ဒါရုမယပီဌဉ္စ၊ ဧတေန သဗ္ဗမ္ပိ ဒါရုဘဏ္ဍာဒိ သင်္ဂဟိတံ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ဝိတ္ထာရေနေဝ ဝုတ္တံ – ‘‘အာဓာရကံ ပတ္တပိဓာနံ ပါဒကထလိကံ တာလဝဏ္ဋံ ဗီဇနီပတ္တကံ ယံကိဉ္စိ ဒါရုဘဏ္ဍံ အန္တမသော ပါနီယဥဠုင်္ကံ ပါနီယသင်္ခံ အဇ္ဈောကာသေ နိက္ခိပိတွာ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋ’’န္တိ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပန ဧသ နယော ဒုတိယသိက္ခာပဒေ ဒဿိတော။ အဇ္ဈောကာသေ ရဇနံ ပစိတွာ ရဇနဘာဇနံ ရဇနဥဠုင်္ကော ရဇနဒေါဏိကာတိ သဗ္ဗံ အဂ္ဂိသာလာယ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ သစေ အဂ္ဂိသာလာ နတ္ထိ, အနောဝဿကေ ပဗ္ဘာရေ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ တသ္မိမ္ပိ အသတိ ယတ္ထ ဩလောကေန္တာ ဘိက္ခူ ပဿန္တိ, တာဒိသေ ဌာနေ ဌပေတွာပိ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။
အညဿ ပုဂ္ဂလိကေတိ ယသ္မိံ ဝိဿာသဂ္ဂါဟော န ရုဟတိ, တဿ သန္တကေ ဒုက္ကဋံ။ ယသ္မိံ ပန ဝိဿာသော ရုဟတိ, တဿ သန္တကံ အတ္တနော ပုဂ္ဂလိကမိဝ ဟောတီတိ မဟာပစ္စရိယာဒီသု ဝုတ္တံ။
֍ ဋီ ၁၁၃။ အာပုစ္ဆံ ဂစ္ဆတီတိ ယော ဘိက္ခု ဝါ သာမဏေရော ဝါ အာရာမိကော ဝါ လဇ္ဇီ ဟောတိ, အတ္တနော ပလိဗောဓံ ဝိယ မညတိ, ယော တထာရူပံ အာပုစ္ဆိတွာ ဂစ္ဆတိ, တဿ အနာပတ္တိ။ ဩတာပေန္တော ဂစ္ဆတီတိ အာတပေ ဩတာပေန္တော အာဂန္တွာ ဥဒ္ဓရိဿာမီတိ ဂစ္ဆတိ၊ ဧဝံ ဂစ္ဆတော အနာပတ္တိ။ ကေနစိ ပလိဗုဒ္ဓံ ဟောတီတိ သေနာသနံ ကေနစိ ဥပဒ္ဒုတံ ဟောတီတိ အတ္ထော။ သစေပိ ဟိ ဝုဍ္ဎတရော ဘိက္ခု ဥဋ္ဌာပေတွာ ဂဏှာတိ, သစေပိ ယက္ခော ဝါ ပေတော ဝါ အာဂန္တွာ နိသီဒတိ, ကောစိ ဝါ ဣဿရော အာဂန္တွာ ဂဏှာတိ, သေနာသနံ ပလိဗုဒ္ဓံ ဟောတိ, သီဟဗျဂ္ဃါဒီသု ဝါ ပန တံ ပဒေသံ အာဂန္တွာ ဌိတေသုပိ သေနာသနံ ပလိဗုဒ္ဓံ ဟောတိယေဝ။ ဧဝံ ကေနစိ ပလိဗုဒ္ဓေ အနုဒ္ဓရိတွာပိ ဂစ္ဆတော အနာပတ္တိ။ အာပဒါသူတိ ဇီဝိတဗြဟ္မစရိယန္တရာယေသု။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသေနာသနသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ။
၅။ ဒုတိယသေနာသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၆။ ဒုတိယသေနာသနသိက္ခာပဒေ – ဘိသီတိ မဉ္စကဘိသိ ဝါ ပီဌကဘိသိ ဝါ။ စိမိလိကာဒီနိပိ ပုရိမသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တပ္ပကာရာနိယေဝ။ နိသီဒနန္တိ သဒသံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပစ္စတ္ထရဏန္တိ ပါဝါရော ကောဇဝေါတိ ဧတ္တကမေဝ ဝုတ္တံ။ တိဏသန္ထာရောတိ ယေသံ ကေသဉ္စိ တိဏာနံ သန္ထာရော။ ဧသ နယော ပဏ္ဏသန္ထာရေ။ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကမန္တဿာတိ ဧတ္ထ ပဌမပါဒံ အတိက္ကာမေန္တဿ ဒုက္ကဋံ, ဒုတိယာတိက္ကမေ ပါစိတ္တိယံ။ အပရိက္ခိတ္တဿ ဥပစာရော နာမ သေနာသနတော ဒွေ လေဍ္ဍုပါတာ။
အနာပုစ္ဆံ ဝါ ဂစ္ဆေယျာတိ ဧတ္ထ ဘိက္ခုမှိ သတိ ဘိက္ခု အာပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ တသ္မိံ အသတိ သာမဏေရော, တသ္မိံ အသတိ အာရာမိကော, တသ္မိမ္ပိ အသတိ ယေန ဝိဟာရော ကာရိတော သော ဝိဟာရသာမိကော, တဿ ဝါ ကုလေ ယော ကောစိ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ တသ္မိမ္ပိ အသတိ စတူသု ပါသာဏေသု မဉ္စံ ဌပေတွာ မဉ္စေ အဝသေသမဉ္စပီဌာနိ အာရောပေတွာ ဥပရိ ဘိသိအာဒိကံ ဒသဝိဓမ္ပိ သေယျံ ရာသိံ ကရိတွာ ဒါရုဘဏ္ဍံ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ ပဋိသာမေတွာ ဒွါရဝါတပါနာနိ ပိဒဟိတွာ ဂမိယဝတ္တံ ပူရေတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ သစေ ပန သေနာသနံ ဩဝဿတိ, ဆဒနတ္ထဉ္စ တိဏံ ဝါ ဣဋ္ဌကာ ဝါ အာနီတာ ဟောန္တိ, သစေ ဥဿဟတိ, ဆာဒေတဗ္ဗံ။ နော စေ သက္ကောတိ, ယော ဩကာသော အနောဝဿကော, တတ္ထ မဉ္စပီဌာဒီနိ နိက္ခိပိတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ သစေ သဗ္ဗမ္ပိ ဩဝဿတိ, ဥဿဟန္တေန အန္တောဂါမေ ဥပါသကာနံ ဃရေ ဌပေတဗ္ဗံ။ သစေ တေပိ ‘‘သံဃိကံ နာမ ဘန္တေ ဘာရိယံ, အဂ္ဂိဒါဟာဒီနံ ဘာယာမာ’’တိ န သမ္ပဋိစ္ဆန္တိ, အဇ္ဈောကာသေပိ ပါသာဏာနံ ဥပရိ မဉ္စံ ဌပေတွာ သေသံ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနေဝ နိက္ခိပိတွာ တိဏေဟိ စ ပဏ္ဏေဟိ စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ယဉှိ တတ္ထ အင်္ဂမတ္တမ္ပိ အဝသိဿတိ, တံ အညေသံ တတ္ထ အာဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ဥပကာရံ ဘဝိဿတီတိ။
֍ ဋီ ၁၁၇။ ဝိဟာရဿ ဥပစာရေတိအာဒီသု ဝိဟာရဿူပစာရော နာမ ပရိဝေဏံ။ ဥပဋ္ဌာနသာလာတိ ပရိဝေဏဘောဇနသာလာ။ မဏ္ဍပေါတိ ပရိဝေဏမဏ္ဍပေါ။ ရုက္ခမူလန္တိ ပရိဝေဏရုက္ခမူလံ။ အယံ တာဝ နယော ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တော။ ကိဉ္စာပိ ဝုတ္တော, အထ ခေါ ဝိဟာရောတိ အန္တောဂဗ္ဘော ဝါ အညံ ဝါ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နံ ဂုတ္တသေနာသနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဝိဟာရဿ ဥပစာရေတိ တဿ ဗဟိ အာသန္နေ ဩကာသေ။ ဥပဋ္ဌာနသာလာယံ ဝါတိ ဘောဇနသာလာယံ ဝါ။ မဏ္ဍပေ ဝါတိ အပရိစ္ဆန္နေ ပရိစ္ဆန္နေ ဝါပိ ဗဟူနံ သန္နိပါတမဏ္ဍပေ။ ရုက္ခမူလေ ဝတ္တဗ္ဗံ နတ္ထိ။ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ဝုတ္တပ္ပကာရဉှိ ဒသဝိဓံ သေယျံ အန္တောဂဗ္ဘာဒိမှိ ဂုတ္တဋ္ဌာနေ ပညပေတွာ ဂစ္ဆန္တဿ ယသ္မာ သေယျာပိ သေနာသနမ္ပိ ဥပစိကာဟိ ပလုဇ္ဇတိ, ဝမ္မိကရာသိယေဝ ဟောတိ, တသ္မာ ပါစိတ္တိယံ ဝုတ္တံ။ ဗဟိ ပန ဥပဋ္ဌာနသာလာဒီသု ပညပေတွာ ဂစ္ဆန္တဿ သေယျာမတ္တမေဝ နဿေယျ, ဌာနဿ
အဂုတ္တတာယ န သေနာသနံ, တသ္မာ ဧတ္ထ ဒုက္ကဋံ ဝုတ္တံ။ မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါတိ ဧတ္ထ ယသ္မာ န သက္ကာ မဉ္စပီဌံ သဟသာ ဥပစိကာဟိ ခါယိတုံ, တသ္မာ တံ ဝိဟာရေပိ သန္ထရိတွာ ဂစ္ဆန္တဿ ဒုက္ကဋံ ဝုတ္တံ။ ဝိဟာရူပစာရေ ပန တံ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာပိ ဒိသွာ ပဋိသာမေဿန္တိ။
֍ ဋီ ၁၁၈။ ဥဒ္ဓရိတွာ ဂစ္ဆတီတိ ဧတ္ထ ဥဒ္ဓရိတွာ ဂစ္ဆန္တေန မဉ္စပီဌကဝါဋံ သဗ္ဗံ အပနေတွာ သံဟရိတွာ စီဝရဝံသေ လဂ္ဂေတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ ပစ္ဆာ အာဂန္တွာ ဝသနကဘိက္ခုနာပိ ပုန မဉ္စပီဌံ ဝါ ပညပေတွာ သယိတွာ ဂစ္ဆန္တေန တထေဝ ကာတဗ္ဗံ။ အန္တောကုဋ္ဋတော သေယျံ ဗဟိကုဋ္ဋေ ပညပေတွာ ဝသန္တေန ဂမနကာလေ ဂဟိတဋ္ဌာနေယေဝ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ ဥပရိပါသာဒတော ဩရောပေတွာ ဟေဋ္ဌာပါသာဒေ ဝသန္တဿပိ ဧသေဝ နယော။ ရတ္တိဋ္ဌာနဒိဝါဋ္ဌာနေသု မဉ္စပီဌံ ပညပေတွာပိ ဂမနကာလေ ပုန ဂဟိတဋ္ဌာနေယေဝ ဌပေတဗ္ဗံ။
အာပုစ္ဆံ ဂစ္ဆတီတိ ဧတ္ထာယံ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗာနာပုစ္ဆိတဗ္ဗဝိနိစ္ဆယော – ယာ တာဝ ဘူမိယံ ဒီဃသာလာ ဝါ ပဏ္ဏသာလာ ဝါ ဟောတိ, ယံ ဝါ ရုက္ခတ္ထမ္ဘေသု, ကတဂေဟံ ဥပစိကာနံ ဥဋ္ဌာနဋ္ဌာနံ ဟောတိ, တတော ပက္ကမန္တေန တာဝ အာပုစ္ဆိတွာဝ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ တသ္မိဉှိ ကတိပယာနိ ဒိဝသာနိ အဇဂ္ဂိယမာနေ ဝမ္မိကာဝ သန္တိဋ္ဌန္တိ။ ယံ ပန ပါသာဏပိဋ္ဌိယံ ဝါ ပါသာဏတ္ထမ္ဘေသု ဝါ ကတသေနာသနံ သိလုစ္စယလေဏံ ဝါ သုဓာလိတ္တသေနာသနံ ဝါ ယတ္ထ ဥပစိကာသင်္ကာ နတ္ထိ, တတော ပက္ကမန္တဿ အာပုစ္ဆိတွာပိ အနာပုစ္ဆိတွာပိ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ, အာပုစ္ဆနံ ပန ဝတ္တံ။ သစေ တာဒိသေပိ သေနာသနေ ဧကေန ပဿေန ဥပစိကာ အာရောဟန္တိ, အာပုစ္ဆိတွာဝ ဂန္တဗ္ဗံ။ ယော ပန အာဂန္တုကော ဘိက္ခု သံဃိကံ သေနာသနံ ဂဟေတွာ ဝသန္တံ ဘိက္ခုံ အနုဝတ္တန္တော အတ္တနော သေနာသနံ အဂ္ဂဟေတွာ ဝသတိ, ယာဝ သော န ဂဏှာတိ, တာဝ တံ သေနာသနံ ပုရိမဘိက္ခုဿေဝ ပလိဗောဓော။ ယဒါ ပန သော သေနာသနံ ဂဟေတွာ အတ္တနော ဣဿရိယေန ဝသတိ, တတော ပဋ္ဌာယ အာဂန္တုကဿေဝ ပလိဗောဓော။ သစေ ဥဘောပိ ဝိဘဇိတွာ ဂဏှန္တိ, ဥဘိန္နမ္ပိ ပလိဗောဓော။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ဝုတ္တံ – ‘‘သစေ ဒွေ တယော ဧကတော ဟုတွာ ပညပေန္တိ, ဂမနကာလေ သဗ္ဗေဟိပိ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ။ တေသု စေ ပဌမံ ဂစ္ဆန္တော ‘ပစ္ဆိမော ဇဂ္ဂိဿတီ’တိ အာဘောဂံ ကတွာ ဂစ္ဆတိ ဝဋ္ဋတိ။ ပစ္ဆိမဿ အာဘောဂေန မုတ္တိ နတ္ထိ။ ဗဟူ ဧကံ ပေသေတွာ သန္ထရာပေန္တိ, ဂမနကာလေ သဗ္ဗေဟိ ဝါ
အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ, ဧကံ ဝါ ပေသေတွာ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ။ အညတော မဉ္စပီဌာဒီနိ အာနေတွာ အညတြ ဝသိတွာပိ ဂမနကာလေ တတ္ထေဝ နေတဗ္ဗာနိ။ သစေ အညာဝါသတော အာနေတွာ ဝသမာနဿ အညော ဝုဍ္ဎတရော အာဂစ္ဆတိ, န ပဋိဗာဟိတဗ္ဗော, ‘မယာ ဘန္တေ အညာဝါသတော အာနီတံ, ပါကတိကံ ကရေယျာထာ’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ တေန ‘ဧဝံ ကရိဿာမီ’တိ သမ္ပဋိစ္ဆိတေ ဣတရဿ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဧဝမညတ္ထ ဟရိတွာပိ သံဃိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ နဋ္ဌံ ဝါ ဇိဏ္ဏံ ဝါ စောရေဟိ ဝါ ဟဋံ ဂီဝါ န ဟောတိ, ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ ပန ဂီဝါ ဟောတိ။ အညဿ မဉ္စပီဌံ ပန သံဃိကပရိဘောဂေန ဝါ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန ဝါ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ နဋ္ဌံ ဂီဝါယေဝ’’။
ကေနစိ ပလိဗုဒ္ဓံ ဟောတီတိ ဝုဍ္ဎတရဘိက္ခူဣဿရိယယက္ခသီဟဝါဠမိဂကဏှသပ္ပါဒီသု ယေန ကေနစိ သေနာသနံ ပလိဗုဒ္ဓံ ဟောတိ။ သာပေက္ခော ဂန္တွာ တတ္ထ ဌိတော အာပုစ္ဆတိ, ကေနစိ ပလိဗုဒ္ဓေါ ဟောတီတိ အဇ္ဇေဝ အာဂန္တွာ ပဋိဇဂ္ဂိဿာမီတိ ဧဝံ သာပေက္ခော နဒီပါရံ ဝါ ဂါမန္တရံ ဝါ ဂန္တွာ ယတ္ထဿ ဂမနစိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ, တတ္ထေဝ ဌိတော ကဉ္စိ ပေသေတွာ အာပုစ္ဆတိ, နဒီပူရရာဇစောရာဒီသု ဝါ ကေနစိ ပလိဗုဒ္ဓေါ ဟောတိ ဥပဒ္ဒုတော, န သက္ကောတိ ပစ္စာဂန္တုံ, ဧဝံဘူတဿပိ အနာပတ္တိ။ သေသံ ပဌမသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယမေဝ သဒ္ဓိံ သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
ဒုတိယသေနာသနသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆။ အနုပခဇ္ဇသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၉။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒေ – ပလိဗုန္ဓေန္တီတိ ပဌမတရံ ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ အတိဟရိတွာ ရုမ္ဘိတွာ တိဋ္ဌန္တိ။ ထေရာ ဘိက္ခူ ဝုဋ္ဌာပေန္တီတိ ‘‘အမှာကံ အာဝုသော ပါပုဏာတီ’’တိ ဝဿဂ္ဂေန ဂဟေတွာ ဝုဋ္ဌာပေန္တိ။ အနုပခဇ္ဇ သေယျံ ကပ္ပေန္တီတိ ‘‘တုမှာကံ ဘန္တေ မဉ္စဋ္ဌာနံယေဝ ပါပုဏာတိ, န သဗ္ဗော ဝိဟာရော။ အမှာကံ ဒါနိ ဣဒံ ဌာနံ ပါပုဏာတီ’’တိ အနုပဝိသိတွာ မဉ္စပီဌံ ပညပေတွာ နိသီဒန္တိပိ နိပဇ္ဇန္တိပိ သဇ္ဈာယမ္ပိ ကရောန္တိ။
֍ ဋီ ၁၂၀။ ဇာနန္တိ ‘‘အနုဋ္ဌာပနီယော အယ’’န္တိ ဇာနန္တော၊ တေနေဝဿ ဝိဘင်္ဂေ ‘‘ဝုဍ္ဎောတိ ဇာနာတီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဝုဍ္ဎော ဟိ အတ္တနော ဝုဍ္ဎတာယ
အနုဋ္ဌာပနီယော, ဂိလာနော ဂိလာနတာယ, သံဃော ပန ဘဏ္ဍာဂါရိကဿ ဝါ ဓမ္မကထိကဝိနယဓရာဒီနံ ဝါ ဂဏဝါစကအာစရိယဿ ဝါ ဗဟူပကာရတံ ဂုဏဝိသိဋ္ဌတဉ္စ သလ္လက္ခေန္တော ဓုဝဝါသတ္ထာယ ဝိဟာရံ သမ္မန္နိတွာ ဒေတိ, တသ္မာ ယဿ သံဃေန ဒိန္နော, သောပိ အနုဋ္ဌာပနီယော။ ကာမဉ္စေတ္ထ ဂိလာနဿာပိ သံဃောယေဝ အနုစ္ဆဝိကံ သေနာသနံ ဒေတိ, ဂိလာနော ပန ‘‘အပလောကေတွာ သံဃေန အဒိန္နသေနာသနောပိ န ပီဠေတဗ္ဗော အနုကမ္ပိတဗ္ဗော’’တိ ဒဿေတုံ ဝိသုံ ဝုတ္တော။
֍ ဋီ ၁၂၁။ ဥပစာရေတိ ဧတ္ထ မဉ္စပီဌာနံ တာဝ မဟလ္လကေ ဝိဟာရေ သမန္တာ ဒိယဍ္ဎော ဟတ္ထော ဥပစာရော, ခုဒ္ဒကေ ယတော ပဟောတိ တတော ဒိယဍ္ဎော ဟတ္ထော, ပါဒေ ဓောဝိတွာ ပဝိသန္တဿ ပဿာဝတ္ထာယ နိက္ခမန္တဿ စ ယာဝ ဒွါရေ နိက္ခိတ္တပါဒဓောဝနပါသာဏတော ပဿာဝဋ္ဌာနတော စ မဉ္စပီဌံ, တာဝ ဒိယဍ္ဎဟတ္ထဝိတ္ထာရော မဂ္ဂေါ ဥပစာရော နာမ။ တသ္မိံ မဉ္စဿ ဝါ ပီဌဿ ဝါ ဥပစာရေ ဌိတဿ ဝါ ဘိက္ခုနော ပဝိသန္တဿ ဝါ နိက္ခမန္တဿ ဝါ ဥပစာရေ ယော အနုပခဇ္ဇ သေယျံ ကပ္ပေတုကာမော သေယျံ သန္ထရတိ ဝါ သန္ထရာပေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အဘိနိသီဒတိ ဝါ အဘိနိပဇ္ဇတိ ဝါတိ ဧတ္ထ အဘိနိသီဒနမတ္တေန အဘိနိပဇ္ဇနမတ္တေနေဝ ဝါ ပါစိတ္တိယံ။ သစေ ပန ဒွေပိ ကရောတိ, ဒွေ ပါစိတ္တိယာနိ။ ဥဋ္ဌာယုဋ္ဌာယ နိသီဒတော ဝါ နိပဇ္ဇတော ဝါ ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယံ။
֍ ဋီ ၁၂၂။ ဥပစာရံ ဌပေတွာ သေယျံ သန္ထရတိ ဝါ သန္ထရာပေတိ ဝါတိ ဣမသ္မိံ ဣတော ပရေ စ ‘‘ဝိဟာရဿ ဥပစာရေ’’တိအာဒိကေ ဒုက္ကဋဝါရေပိ ယထာ ဣဓ အဘိနိသီဒနမတ္တေ အဘိနိပဇ္ဇနမတ္တေ ဥဘယကရဏေ ပယောဂဘေဒေ စ ပါစိတ္တိယပ္ပဘေဒေါ ဝုတ္တော, ဧဝံ ဒုက္ကဋပ္ပဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧဝရူပေန ဟိ ဝိသဘာဂပုဂ္ဂလေန ဧကဝိဟာရေ ဝါ ဧကပရိဝေဏေ ဝါ ဝသန္တေန အတ္ထော နတ္ထိ, တသ္မာ သဗ္ဗတ္ထေဝဿ နိဝါသော ဝါရိတော။ အညဿ ပုဂ္ဂလိကေတိ ဣဓာပိ ဝိဿာသိကဿ ပုဂ္ဂလိကံ အတ္တနော ပုဂ္ဂလိကသဒိသမေဝ, တတ္ထ အနာပတ္တိ။
֍ ဋီ ၁၂၃။ အာပဒါသူတိ သစေ ဗဟိ ဝသန္တဿ ဇီဝိတဗြဟ္မစရိယန္တရာယော ဟောတိ, ဧဝရူပါသု အာပဒါသု ယော ပဝိသတိ, တဿာပိ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝါတိ။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အနုပခဇ္ဇသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ နိက္ကဍ္ဎနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၂၆။ သတ္တမသိက္ခာပဒေ – ဧကေန ပယောဂေန ဗဟုကေပိ ဒွါရေ အတိက္ကာမေတီတိ ယေ စတုဘူမကပဉ္စဘူမကာ ပါသာဒါ ဆသတ္တကောဋ္ဌကာနိ ဝါ စတုဿာလာနိ, တာဒိသေသု သေနာသနေသု ဟတ္ထေသု ဝါ ဂီဝါယ ဝါ ဂဟေတွာ အန္တရာ အဋ္ဌပေန္တော ဧကေန ပယောဂေန အတိက္ကာမေတိ, ဧကမေဝ ပါစိတ္တိယံ။ ဌပေတွာ ဌပေတွာ နာနာပယောဂေဟိ အတိက္ကာမေန္တဿ ဒွါရဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာနိ။ ဟတ္ထေန အနာမသိတွာ ‘‘နိက္ခမာ’’တိ ဝတွာ ဝါစာယ နိက္ကဍ္ဎန္တဿာပိ ဧသေဝ နယော။
အညံ အာဏာပေတီတိ ဧတ္ထ ‘‘ဣမံ နိက္ကဍ္ဎာ’’တိ အာဏတ္တိမတ္တေ ဒုက္ကဋံ။ သစေ သော သကိံ အာဏတ္တော ဗဟုကေပိ ဒွါရေ အတိက္ကာမေတိ, ဧကံ ပါစိတ္တိယံ။ သစေ ပန ‘‘ဧတ္တကာနိ ဒွါရာနိ နိက္ကဍ္ဎာဟီ’’တိ ဝါ ‘‘ယာဝ မဟာဒွါရံ တာဝ နိက္ကဍ္ဎာဟီ’’တိ ဝါ ဧဝံ နိယာမေတွာ အာဏတ္တော ဟောတိ, ဒွါရဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာနိ။
တဿ ပရိက္ခာရန္တိ ယံကိဉ္စိ တဿ သန္တကံ ပတ္တစီဝရပရိဿာဝနဓမကရဏမဉ္စပီဌဘိသိဗိမ္ဗောဟနာဒိဘေဒံ, အန္တမသော ရဇနဆလ္လိမ္ပိ၊ ယော နိက္ကဍ္ဎတိ ဝါ နိက္ကဍ္ဎာပေတိ ဝါ၊ တဿ ဝတ္ထုဂဏနာယ ဒုက္ကဋာနိ။ ဂါဠှံ ဗန္ဓိတွာ ဌပိတေသု ပန ဧကာဝ အာပတ္တီတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။
֍ ဋီ ၁၂၇။ အညဿ ပုဂ္ဂလိကေတိ ဣဓာပိ ဝိဿာသိကပုဂ္ဂလိကံ အတ္တနော ပုဂ္ဂလိကသဒိသမေဝ။ ယထာ စ ဣဓ၊ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ။ ယတြ ပန ဝိသေသော ဘဝိဿတိ, တတြ ဝက္ခာမ။
֍ ဋီ ၁၂၈။ အလဇ္ဇိံ နိက္ကဍ္ဎတိ ဝါတိအာဒီသု ဘဏ္ဍနကာရကကလဟကာရကမေဝ သကလသံဃာရာမတော နိက္ကဍ္ဎိတုံ လဘတိ, သော ဟိ ပက္ခံ လဘိတွာ
သံဃမ္ပိ ဘိန္ဒေယျ။ အလဇ္ဇီအာဒယော ပန အတ္တနော ဝသနဋ္ဌာနတောယေဝ နိက္ကဍ္ဎိတဗ္ဗာ, သကလသံဃာရာမတော နိက္ကဍ္ဎိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဥမ္မတ္တကဿာတိ သယံ ဥမ္မတ္တကဿ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
နိက္ကဍ္ဎနသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈။ ဝေဟာသကုဋိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၂၉။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒေ – ဥပရိဝေဟာသကုဋိယာတိ ဥပရိ အစ္ဆန္နတလာယ ဒွိဘူမိကကုဋိယာ ဝါ တိဘူမိကာဒိကုဋိယာ ဝါ။ မဉ္စံ သဟသာ အဘိနိသီဒီတိ မဉ္စံ သဟသာ အဘိဘဝိတွာ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ နိသီဒိ။ ဘုမ္မတ္ထေ ဝါ ဧတံ ဥပယောဂဝစနံ၊ မဉ္စေ နိသီဒီတိ အတ္ထော။ အဘီတိ ဣဒံ ပန ပဒသောဘနတ္ထံ ဥပသဂ္ဂမတ္တမေဝ။ နိပ္ပတိတွာတိ နိပတိတွာ နိက္ခမိတွာ ဝါ။ တဿ ဟိ ဥပရိ အာဏီပိ န ဒိန္နာ, တသ္မာ နိက္ခန္တော။ ဝိဿရမကာသီတိ ဝိရူပံ အာတုရဿရမကာသိ။
֍ ဋီ ၁၃၁။ ဝေဟာသကုဋိ နာမ မဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ အသီသဃဋ္ဋာတိ ယာ ပမာဏမဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ သဗ္ဗဟေဋ္ဌိမာဟိ တုလာဟိ သီသံ န ဃဋ္ဋေတိ, ဧတေန ဣဓ အဓိပ္ပေတာ ဝေဟာသကုဋိ ဒဿိတာ ဟောတိ, န ဝေဟာသကုဋိလက္ခဏံ။ ယာ ဟိ ကာစိ ဥပရိ အစ္ဆိန္နတလာ ဒွိဘူမိကာ ကုဋိ တိဘူမိကာဒိကုဋိ ဝါ ‘‘ဝေဟာသကုဋီ’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဣဓ ပန အသီသဃဋ္ဋာ အဓိပ္ပေတာ။ အဘိနိသီဒနာဒီသု ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနေဝ ပယောဂဝသေန အာပတ္တိဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။
֍ ဋီ ၁၃၃။ အဝေဟာသကုဋိယာတိ ဘူမိယံ ကတပဏ္ဏသာလာဒီသု အနာပတ္တိ။ န ဟိ သက္ကာ တတ္ထ ပရဿ ပီဠာ ကာတုံ။ သီသဃဋ္ဋာယာတိ ယာယံ သီသဃဋ္ဋာ ဟောတိ, တတ္ထာပိ အနာပတ္တိ။ န ဟိ သက္ကာ တတ္ထ ဟေဋ္ဌာပါသာဒေ အနောဏတေန ဝိစရိတုံ, တသ္မာ အသဉ္စရဏဋ္ဌာနတ္တာ ပရပီဠာ န
ဘဝိဿတိ။ ဟေဋ္ဌာ အပရိဘောဂံ ဟောတီတိ ယဿာ ဟေဋ္ဌာ ဒဗ္ဗသမ္ဘာရာဒီနံ နိက္ခိတ္တတ္တာ အပရိဘောဂံ ဟောတိ, တတ္ထာပိ အနာပတ္တိ။ ပဒရသဉ္စိတံ ဟောတီတိ ယဿာ ဥပရိမတလံ ဒါရုဖလကေဟိ ဝါ ဃနသန္ထတံ ဟောတိ, သုဓာဒိပရိကမ္မကတံ ဝါ တတ္ထာပိ အနာပတ္တိ။ ပဋာဏိ ဒိန္နာ ဟောတီတိ မဉ္စပီဌာနံ ပါဒသိခါသု အာဏီ ဒိန္နာ ဟောတိ, ယတ္ထ နိသီဒန္တေပိ န နိပ္ပတန္တိ, တာဒိသေ မဉ္စပီဌေ နိသီဒတောပိ အနာပတ္တိ။ တသ္မိံ ဌိတောတိ အာဟစ္စပါဒကေ မဉ္စေ ဝါ ပီဌေ ဝါ ဌိတော ဥပရိ နာဂဒန္တကာဒီသု လဂ္ဂိတကံ စီဝရံ ဝါ ကိဉ္စိ ဝါ ဂဏှာတိ ဝါ, အညံ ဝါ လဂ္ဂေတိ, တဿာပိ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကာယတော စ ကာယစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဝေဟာသကုဋိသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉။ မဟလ္လကဝိဟာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၃၅။ နဝမသိက္ခာပဒေ – ယာဝ ဒွါရကောသာတိ ဧတ္ထ ဒွါရကောသော နာမ ပိဋ္ဌသံဃာဋဿ သမန္တာ ကဝါဋဝိတ္ထာရပ္ပမာဏော ဩကာသော။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ‘‘ဒွါရဗာဟတော ပဋ္ဌာယ ဒိယဍ္ဎော ဟတ္ထော’’တိ ဝုတ္တံ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ‘‘ဒွါရဿ ဥဘောသု ပဿေသု ကဝါဋပ္ပမာဏ’’န္တိ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ‘‘ကဝါဋံ နာမ ဒိယဍ္ဎဟတ္ထမ္ပိ ဟောတိ ဒွိဟတ္ထမ္ပိ အဍ္ဎတေယျဟတ္ထမ္ပီ’’တိ ဝုတ္တံ, တံ သုဝုတ္တံ။ တဒေဝ ဟိ သန္ဓာယ ဘဂဝတာပိ ‘‘ပိဋ္ဌသံဃာဋဿ သမန္တာ ဟတ္ထပါသာ’’တိ အယံ ဥက္ကဋ္ဌနိဒ္ဒေသော ကတော။ အဂ္ဂဠဋ္ဌပနာယာတိ သကဝါဋကဒွါရဗန္ဓဋ္ဌပနာယ၊ သကဝါဋကဿ ဒွါရဗန္ဓဿ နိစ္စလဘာဝတ္ထာယာတိ အတ္ထော။ ဒွါရဋ္ဌပနာယာတိ ဣဒမ္ပိ ဟိ ပဒဘာဇနံ ဣမမေဝတ္ထံ သန္ဓာယ ဘာသိတံ။ အယံ ပနေတ္ထ အဓိပ္ပါယော – ကဝါဋဉှိ လဟုပရိဝဋ္ဋကံ ဝိဝရဏကာလေ ဘိတ္တိံ အာဟနတိ, ပိဒဟနကာလေ ဒွါရဗန္ဓံ။ တေန အာဟနနေန ဘိတ္တိ ကမ္ပတိ, တတော မတ္တိကာ စလတိ, စလိတွာ သိထိလာ ဝါ ဟောတိ ပတတိ ဝါ။ တေနာဟ ဘဂဝါ ‘‘ယာဝ ဒွါရကောသာ အဂ္ဂဠဋ္ဌပနာယာ’’တိ။ တတ္ထ ကိဉ္စာပိ ‘‘ဣဒံ နာမ ကတ္တဗ္ဗ’’န္တိ နေဝ မာတိကာယံ န ပဒဘာဇနေ ဝုတ္တံ, အဋ္ဌုပ္ပတ္တိယံ ပန ‘‘ပုနပ္ပုနံ ဆာဒါပေသိ ပုနပ္ပုနံ လေပါပေသီ’’တိ အဓိကာရတော ယာဝ ဒွါရကောသာ အဂ္ဂဠဋ္ဌပနာယ ပုနပ္ပုနံ လိမ္ပိတဗ္ဗော ဝါ လေပါပေတဗ္ဗော ဝါတိ ဧဝမတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။
ယံ ပန ပဒဘာဇနေ ‘‘ပိဋ္ဌသံဃာဋဿ သမန္တာ ဟတ္ထပါသာ’’တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ယဿ ဝေမဇ္ဈေ ဒွါရံ ဟောတိ, ဥပရိဘာဂေ ဥစ္စာ ဘိတ္တိ, တဿ တီသု ဒိသာသု သမန္တာ ဟတ္ထပါသာ ဥပစာရော ဟောတိ, ခုဒ္ဒကဿ ဝိဟာရဿ ဒွီသု ဒိသာသု ဥပစာရော ဟောတိ။ တတြာပိ ယံ ဘိတ္တိံ ဝိဝရိယမာနံ ကဝါဋံ အာဟနတိ, သာ အပရိပူရဥပစာရာပိ ဟောတိ။ ဥက္ကဋ္ဌပရိစ္ဆေဒေန ပန တီသု ဒိသာသု သမန္တာ ဟတ္ထပါသာ ဒွါရဿ နိစ္စလဘာဝတ္ထာယ လေပေါ အနုညာတော။ သစေ ပနဿ ဒွါရဿ အဓောဘာဂေပိ လေပေါကာသော အတ္ထိ, တမ္ပိ လိမ္ပိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အာလောကသန္ဓိပရိကမ္မာယာတိ ဧတ္ထ အာလောကသန္ဓီတိ ဝါတပါနကဝါဋကာ ဝုစ္စန္တိ, တေပိ ဝိဝရဏကာလေ ဝိဒတ္ထိမတ္တမ္ပိ အတိရေကမ္ပိ ဘိတ္တိပ္ပဒေသံ ပဟရန္တိ။ ဥပစာရော ပနေတ္ထ သဗ္ဗဒိသာသု လဗ္ဘတိ, တသ္မာ သဗ္ဗဒိသာသု ကဝါဋဝိတ္ထာရပ္ပမာဏော ဩကာသော အာလောကသန္ဓိပရိကမ္မတ္ထာယ လိမ္ပိတဗ္ဗော ဝါ လေပါပေတဗ္ဗော ဝါတိ အယမေတ္ထ အဓိပ္ပါယော။
သေတဝဏ္ဏန္တိအာဒိကံ န မာတိကာယ ပဒဘာဇနံ။ ဣမိနာ ဟိ ဝိဟာရဿ ဘာရိကတ္တံ နာမ နတ္ထီတိ ပဒဘာဇနေယေဝ အနုညာတံ, တသ္မာ သဗ္ဗမေတံ ယထာသုခံ ကတ္တဗ္ဗံ။
ဧဝံ လေပကမ္မေ ယံ ကတ္တဗ္ဗံ, တံ ဒဿေတွာ ပုန ဆဒနေ ကတ္တဗ္ဗံ ဒဿေတုံ ‘‘ဒွတ္တိစ္ဆဒနဿာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဒွတ္တိစ္ဆဒနဿ ပရိယာယန္တိ ဆဒနဿ ဒွတ္တိပရိယာယံ၊ ပရိယာယော ဝုစ္စတိ ပရိက္ခေပေါ, ပရိက္ခေပဒွယံ ဝါ ပရိက္ခေပတ္တယံ ဝါ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ အပ္ပဟရိတေ ဌိတေနာတိ အဟရိတေ ဌိတေန။ ဟရိတန္တိ စေတ္ထ သတ္တဓညဘေဒံ ပုဗ္ဗဏ္ဏံ မုဂ္ဂမာသတိလကုလတ္ထအလာဗုကုမ္ဘဏ္ဍာဒိဘေဒဉ္စ အပရဏ္ဏံ အဓိပ္ပေတံ။ တေနေဝါဟ – ‘‘ဟရိတံ နာမ ပုဗ္ဗဏ္ဏံ အပရဏ္ဏ’’န္တိ။
သစေ ဟရိတေ ဌိတော အဓိဋ္ဌာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ ပန ယသ္မိမ္ပိ ခေတ္တေ ဝုတ္တံ ဗီဇံ န တာဝ သမ္ပဇ္ဇတိ, ဝဿေ ဝါ ပန ပတိတေ သမ္ပဇ္ဇိဿတိ, တမ္ပိ ဟရိတသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။ တသ္မာ ဧဝရူပေ ခေတ္တေပိ ဌိတေန န အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ, အဟရိတေယေဝ ဌိတေန အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ။ တတြာပိ အယံ ပရိစ္ဆေဒေါ, ပိဋ္ဌိဝံသဿ ဝါ ကူဋာဂါရကဏ္ဏိကာယ ဝါ ဥပရိ ထုပိကာယ ဝါ ပဿေ နိသိန္နော ဆဒနမုခဝဋ္ဋိအန္တေန ဩလောကေန္တော ယသ္မိံ ဘူမိဘာဂေ ဌိတံ ပဿတိ, ယသ္မိဉ္စ ဘူမိဘာဂေ ဌိတော, တံ ဥပရိ နိသိန္နကံ ပဿတိ,
တသ္မိံ ဌာနေ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ။ တဿ အန္တော အဟရိတေပိ ဌတွာ အဓိဋ္ဌာတုံ န လဗ္ဘတိ။ ကသ္မာ? ဝိဟာရဿ ဟိ ပတန္တဿ အယံ ပတနောကာသောတိ။
֍ ဋီ ၁၃၆။ မဂ္ဂေန ဆာဒေန္တဿာတိ ဧတ္ထ မဂ္ဂေန ဆာဒနံ နာမ အပရိက္ခိပိတွာ ဥဇုကမေဝ ဆာဒနံ၊ တံ ဣဋ္ဌကသိလာသုဓာဟိ လဗ္ဘတိ။ ဒွေ မဂ္ဂေ အဓိဋ္ဌဟိတွာတိ ဒွေ မဂ္ဂါ သစေ ဒုစ္ဆန္နာ ဟောန္တိ, အပနေတွာပိ ပုနပ္ပုနံ ဆာဒေတုံ လဗ္ဘတိ, တသ္မာ ယထာ ဣစ္ဆတိ၊ တထာ ဒွေ မဂ္ဂေ အဓိဋ္ဌဟိတွာ တတိယံမဂ္ဂံ ‘‘ဣဒါနိ ဧဝံ ဆာဒေဟီ’’တိ အာဏာပေတွာ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ ပရိယာယေနာတိ ပရိက္ခေပေန။ ဧဝံဆဒနံ ပန တိဏပဏ္ဏေဟိ လဗ္ဘတိ။ တသ္မာ ဣဓာပိ ယထာ ဣစ္ဆတိ တထာ ဒွေ ပရိယာယေ အဓိဋ္ဌဟိတွာ တတိယံ ပရိယာယံ ‘‘ဣဒါနိ ဧဝံ ဆာဒေဟီ’’တိ အာဏာပေတွာ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ သစေ န ပက္ကမတိ, တုဏှီဘူတေန ဌာတဗ္ဗံ။ သဗ္ဗမ္ပိ စေတံ ဆဒနံ ဆဒနူပရိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဥပရူပရိစ္ဆန္နော ဟိ ဝိဟာရော စိရံ အနောဝဿကော ဟောတီတိ မညမာနာ ဧဝံ ဆာဒေန္တိ။ တတော စေ ဥတ္တရိန္တိ တိဏ္ဏံ မဂ္ဂါနံ ဝါ ပရိယာယာနံ ဝါ ဥပရိ စတုတ္ထေ မဂ္ဂေ ဝါ ပရိယာယေ ဝါ။
֍ ဋီ ၁၃၇။ ကရဠေ ကရဠေတိ တိဏမုဋ္ဌိယံ တိဏမုဋ္ဌိယံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။ ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
မဟလ္လကဝိဟာရသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀။ သပ္ပါဏကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၄၀။ ဒသမသိက္ခာပဒေ – ဇာနံ သပ္ပါဏကန္တိ သပ္ပါဏကံ ဧတန္တိ ယထာ တထာ ဝါ ဇာနန္တော။ သိဉ္စေယျ ဝါ သိဉ္စာပေယျ ဝါတိ တေန ဥဒကေန သယံ ဝါ သိဉ္စေယျ, အညံ ဝါ အာဏာပေတွာ သိဉ္စာပေယျ။ ပါဠိယံ ပန ‘‘သိဉ္စေယျာတိ သယံ သိဉ္စတီ’’တိ ဤဒိသာနံ ဝစနာနံ အတ္ထော ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။
တတ္ထ ဓာရံ အဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ သိဉ္စန္တဿ ဧကသ္မိံ ဥဒကဃဋေ ဧကာဝ အာပတ္တိ။ ဧသ နယော သဗ္ဗဘာဇနေသု။ ဓာရံ ဝိစ္ဆိန္ဒန္တဿ ပန ပယောဂေ ပယောဂေ
အာပတ္တိ။ မာတိကံ သမ္မုခံ ကရောတိ, ဒိဝသမ္ပိ သန္ဒတု, ဧကာဝ အာပတ္တိ။ သစေ တတ္ထ တတ္ထ ဗန္ဓိတွာ အညတော အညတော နေတိ, ပယောဂေ ပယောဂေ အာပတ္တိ။ သကဋဘာရမတ္တဉ္စေပိ တိဏံ ဧကပယောဂေန ဥဒကေ ပက္ခိပတိ, ဧကာဝ အာပတ္တိ။ ဧကေကံ တိဏံ ဝါ ပဏ္ဏံ ဝါ ပက္ခိပန္တဿ ပယောဂေ ပယောဂေ အာပတ္တိ။ မတ္တိကာယပိ အညေသုပိ ကဋ္ဌဂေါမယာဒီသု ဧသေဝ နယော။ ဣဒံ ပန မဟာဥဒကံ သန္ဓာယ န ဝုတ္တံ, ယံ တိဏေ ဝါ မတ္တိကာယ ဝါ ပက္ခိတ္တာယ ပရိယာဒါနံ ဂစ္ဆတိ, အာဝိလံ ဝါ ဟောတိ, ယတ္ထ ပါဏကာ မရန္တိ, တာဒိသံ ဥဒကံ သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ တိဝေဒနန္တိ။
သပ္ပါဏကသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
သမတ္တော ဝဏ္ဏနာက္ကမေန သေနာသနဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။
၃။ ဩဝါဒဝဂ္ဂေါ
၁။ ဩဝါဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၁၄၁-၁၄၄။ ဘိက္ခုနိဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – လာဘိနော ဟောန္တီတိ ဧတ္ထ န တေသံ ဘိက္ခုနိယော ဒေန္တိ, န ဒါပေန္တိ, မဟာကုလေဟိ ပဗ္ဗဇိတာ ပန ကုလဓီတရော အတ္တနော သန္တိကံ အာဂတာနံ ဉာတိမနုဿာနံ ‘‘ကုတော အယျေ ဩဝါဒံ ဥဒ္ဒေသံ ပရိပုစ္ဆံ လဘထာ’’တိ ပုစ္ဆန္တာနံ ‘‘အသုကော စ အသုကော စ ထေရော ဩဝဒတီ’’တိ အသီတိမဟာသာဝကေ ဥဒ္ဒိသိတွာ ကထာနုသာရေန တေသံ သီလသုတာစာရဇာတိဂေါတ္တာဒိဘေဒံ ဝိဇ္ဇမာနဂုဏံ ကထယန္တိ။ ဧဝရူပါ ဟိ ဝိဇ္ဇမာနဂုဏာ ကထေတုံ ဝဋ္ဋန္တိ။ တတော ပသန္နစိတ္တာ မနုဿာ ထေရာနံ စီဝရာဒိဘေဒံ မဟန္တံ လာဘသက္ကာရံ အဘိဟရိံသု။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘လာဘိနော ဟောန္တိ စီဝရ…ပေ… ပရိက္ခာရာန’’န္တိ။
ဘိက္ခုနိယော ဥပသင်္ကမိတွာတိ တေသံ ကိရ သန္တိကေ တာသု ဧကာ ဘိက္ခုနီပိ န အာဂစ္ဆတိ, လာဘတဏှာယ ပန အာကဍ္ဎိယမာနဟဒယာ တာသံ ဥပဿယံ အဂမံသု။ တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ – ‘‘ဘိက္ခုနိယော ဥပသင်္ကမိတွာ’’တိ။ တာပိ ဘိက္ခုနိယော စလစိတ္တတာယ တေသံ ဝစနံ အကံသုယေဝ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘အထ ခေါ တာ ဘိက္ခုနိယော…ပေ… နိသီဒိံသူ’’တိ။ တိရစ္ဆာနကထန္တိ သဂ္ဂမဂ္ဂဂမနေပိ တိရစ္ဆာနဘူတံ ရာဇကထာဒိမနေကဝိဓံ နိရတ္ထကကထံ။ ဣဒ္ဓေါတိ သမိဒ္ဓေါ, သဟိတတ္ထော ဂမ္ဘီရော ဗဟုရသော လက္ခဏပဋိဝေဓသံယုတ္တောတိ အဓိပ္ပါယော။
၁၄၅-၁၄၇။ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေတိ ဧတ္ထ ယသ္မာ တေ ဘိက္ခူ ‘‘မာ တုမှေ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒိတ္ထာ’’တိ ဝုစ္စမာနာ အဒိဋ္ဌသစ္စတ္တာ တထာဂတေ အာဃာတံ ဗန္ဓိတွာ အပါယုပဂါ ဘဝေယျုံ, တသ္မာ နေသံ တံ အပါယုပဂတံ ပရိဟရန္တော ဘဂဝါ အညေနေဝ ဥပါယေန တေ ဘိက္ခုနောဝါဒတော ပရိဗာဟိရေ ကတ္တုကာမော ဣမံ ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ အနုဇာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧဝံ ဣဓ ပရိဗာဟိရေ ကတ္တုကာမတာယ အနုဇာနိတွာ ပရတော ကရောန္တောဝ ‘‘အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတ’’န္တိအာဒိမာဟ။ ဣမာနိ ဟိ အဋ္ဌင်္ဂါနိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာနံ သုပိနန္တေနပိ န ဘူတပုဗ္ဗာနီတိ။
တတ္ထ သီလမဿ အတ္ထီတိ သီလဝါ။ ဣဒါနိ ယဉ္စ တံ သီလံ, ယထာ စ တံ တဿ အတ္ထိ နာမ ဟောတိ, တံ ဒဿေန္တော ‘‘ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ပါတိမောက္ခောဝ သံဝရော ပါတိမောက္ခသံဝရော။ ပါတိမောက္ခသံဝရေန သံဝုတော သမန္နာဂတောတိ ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတာဧ။
ဝိဟရတီတိ ဝတ္တတိ။ ဝုတ္တဉှေတံ ဝိဘင်္ဂေ –
‘‘ပါတိမောက္ခန္တိ သီလံ ပတိဋ္ဌာ အာဒိ စရဏံ သံယမော သံဝရော မောက္ခံ ပမောက္ခံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သမာပတ္တိယာ၊ သံဝရောတိ ကာယိကော အဝီတိက္ကမော ဝါစသိကော အဝီတိက္ကမော ကာယိကဝါစသိကော အဝီတိက္ကမော။ သံဝုတောတိ ဣမိနာ ပါတိမောက္ခသံဝရေန ဥပေတော ဟောတိ သမုပေတော ဥပဂတော သမုပဂတော ဥပပန္နော သမုပပန္နော သမ္ပန္နော သမန္နာဂတော, တေန ဝုစ္စတိ ‘ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော’တိ။ ဝိဟရတီတိ ဣရိယတိ ဝတ္တတိ ပါလေတိ ယပေတိ ယာပေတိ စရတိ ဝိဟရတိ, တေန ဝုစ္စတိ ‘ဝိဟရတီ’’’တိ (ဝိဘ။ ၅၁၁-၅၁၂)။
အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နောတိ မိစ္ဆာဇီဝပဋိသေဓကေန န ဝေဠုဒါနာဒိနာ အာစာရေန, ဝေသိယာဒိအဂေါစရံ ပဟာယ သဒ္ဓါသမ္ပန္နကုလာဒိနာ စ ဂေါစရေန သမ္ပန္နော။ အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီတိ အပ္ပမတ္တကေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ, တာနိ ဝဇ္ဇာနိ ဘယတော ဒဿနသီလောတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသူတိ အဓိသီလသိက္ခာဒိဘာဝေန တိဓာ ဌိတေသု သိက္ခာပဒေသု တံ တံ သိက္ခာပဒံ သမာဒါယ သမ္မာ အာဒါယ သာဓုကံ ဂဟေတွာ အဝိဇဟန္တော သိက္ခတီတိ အတ္ထော။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ, ဝိတ္ထာရော ပန ယော ဣစ္ဆတိ, တေန ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂတော ဂဟေတဗ္ဗော။
ဗဟု သုတမဿာတိ ဗဟုဿုတော။ သုတံ ဓာရေတီတိ သုတဓရော၊ ယဒဿ တံ ဗဟု သုတံ နာမ, တံ န သုတမတ္တမေဝ၊ အထ ခေါ နံ ဓာရေတီတိ အတ္ထော။ မဉ္ဇူသာယံ ဝိယ ရတနံ သုတံ သန္နိစိတမသ္မိန္တိ သုတသန္နိစယော။ ဧတေန ယံ သော သုတံ ဓာရေတိ, တဿ မဉ္ဇူသာယ ဂေါပေတွာ သန္နိစိတရတနဿေဝ စိရကာလေနာပိ အဝိနာသနံ ဒဿေတိ။ ဣဒါနိ တံ သုတံ သရူပတော ဒဿေန္တော ‘‘ယေ တေ ဓမ္မာ’’တိအာဒိမာဟ, တံ ဝေရဉ္ဇကဏ္ဍေ ဝုတ္တနယမေဝ။ ဣဒံ ပနေတ္ထ နိဂမနံ – တထာရူပါဿ ဓမ္မာ ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ, တသ္မာ ဗဟုဿုတော။ ဓာတာ, တသ္မာ သုတဓရော။ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ, ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ၊ တသ္မာ သုတသန္နိစယော။ တတ္ထ ဝစသာ ပရိစိတာတိ ဝါစာယ ပဂုဏာ ကတာ။ မနသာနုပေက္ခိတာတိ မနသာ အနုပေက္ခိတာ, အာဝဇ္ဇန္တဿ ဒီပသဟဿေန ဩဘာသိတာ ဝိယ ဟောန္တိ။ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါတိ အတ္ထတော စ ကာရဏတော စ ပညာယ သုဋ္ဌု ပဋိဝိဒ္ဓါ သုပစ္စက္ခကတာ ဟောန္တိ။
အယံ ပန ဗဟုဿုတော နာမ တိဝိဓော ဟောတိ – နိဿယမုစ္စနကော, ပရိသုပဋ္ဌာပကော, ဘိက္ခုနောဝါဒကောတိ။ တတ္ထ နိဿယမုစ္စနကေန ဥပသမ္ပဒါယ ပဉ္စဝဿေန သဗ္ဗန္တိမေန ပရိစ္ဆေဒေန ဒွေ မာတိကာ ပဂုဏာ ဝါစုဂ္ဂတာ ကာတဗ္ဗာ ပက္ခဒိဝသေသု ဓမ္မသာဝနတ္ထာယ သုတ္တန္တတော စတ္တာရော ဘာဏဝါရာ, သမ္ပတ္တာနံ ပရိကထနတ္ထာယ အန္ဓကဝိန္ဒမဟာရာဟုလောဝါဒအမ္ဗဋ္ဌသဒိသော ဧကော ကထာမဂ္ဂေါ, သံဃဘတ္တမင်္ဂလာမင်္ဂလေသု အနုမောဒနတ္ထာယ တိဿော အနုမောဒနာ, ဥပေါသထပဝါရဏာဒိဇာနနတ္ထံ
ကမ္မာကမ္မဝိနိစ္ဆယော, သမဏဓမ္မကရဏတ္ထံ သမာဓိဝသေန ဝါ ဝိပဿနာဝသေန ဝါ အရဟတ္တပရိယောသာနမေကံ ကမ္မဋ္ဌာနံ, ဧတ္တကံ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဧတ္တာဝတာ ဟိ အယံ ဗဟုဿုတော ဟောတိ စာတုဒ္ဒိသော, ယတ္ထ ကတ္ထစိ အတ္တနော ဣဿရိယေန ဝသိတုံ လဘတိ။
ပရိသုပဋ္ဌာပကေန ဥပသမ္ပဒါယ ဒသဝဿေန သဗ္ဗန္တိမေန ပရိစ္ဆေဒေန ပရိသံ အဘိဝိနယေ ဝိနေတုံ ဒွေ ဝိဘင်္ဂါ ပဂုဏာ ဝါစုဂ္ဂတာ ကာတဗ္ဗာ, အသက္ကောန္တေန တီဟိ ဇနေဟိ သဒ္ဓိံ ပရိဝတ္တနက္ခမာ ကာတဗ္ဗာ, ကမ္မာကမ္မဉ္စ ခန္ဓကဝတ္တဉ္စ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ပရိသာယ ပန အဘိဓမ္မေ ဝိနယနတ္ထံ သစေ မဇ္ဈိမဘာဏကော ဟောတိ မူလပဏ္ဏာသကော ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗော, ဒီဃဘာဏကေန မဟာဝဂ္ဂေါ, သံယုတ္တဘာဏကေန ဟေဋ္ဌိမာ ဝါ တယော ဝဂ္ဂါ မဟာဝဂ္ဂေါ ဝါ, အင်္ဂုတ္တရဘာဏကေန ဟေဋ္ဌာ ဝါ ဥပရိ ဝါ ဥပဍ္ဎနိကာယော ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗော, အသက္ကောန္တေန တိကနိပါတတော ပဋ္ဌာယ ဟေဋ္ဌာ ဥဂ္ဂဟေတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ‘‘ဧကံ ဥဂ္ဂဏှန္တေန စတုက္ကနိပါတံ ဝါ ပဉ္စကနိပါတံ ဝါ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဇာတကဘာဏကေန သာဋ္ဌကထံ ဇာတကံ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, တတော ဩရံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဓမ္မပဒမ္ပိ သဟ ဝတ္ထုနာ ဥဂ္ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတီတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ တတော တတော သမုစ္စယံ ကတွာ မူလပဏ္ဏာသကမတ္တံ ဝဋ္ဋတိ, န ဝဋ္ဋတီတိ? ‘‘န ဝဋ္ဋတီ’’တိ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာယံ ပဋိက္ခိတ္တံ, ဣတရာသု ဝိစာရဏာယေဝ နတ္ထိ။ အဘိဓမ္မေ ကိဉ္စိ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗန္တိ န ဝုတ္တံ။ ယဿ ပန သာဋ္ဌကထမ္ပိ ဝိနယပိဋကံ အဘိဓမ္မပိဋကဉ္စ ပဂုဏံ, သုတ္တန္တေ စ ဝုတ္တပ္ပကာရော ဂန္ထော နတ္ထိ, ပရိသံ ဥပဋ္ဌာပေတုံ န လဘတိ။ ယေန ပန သုတ္တန္တတော ဝိနယတော စ ဝုတ္တပ္ပမာဏော ဂန္ထော ဥဂ္ဂဟိတော, အယံ ပရိသုပဋ္ဌာပကော ဗဟုဿုတော ဟောတိ ဒိသာပါမောက္ခော ယေနကာမင်္ဂမော, ပရိသံ ဥပဋ္ဌာပေတုံ လဘတိ။
ဘိက္ခုနောဝါဒကေန ပန သာဋ္ဌကထာနိ တီဏိ ပိဋကာနိ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗာနိ, အသက္ကောန္တေန စတူသု နိကာယေသု ဧကဿ အဋ္ဌကထာ ပဂုဏာ ကာတဗ္ဗာ, ဧကနိကာယေန ဟိ သေသနိကာယေသုပိ ပဉှံ ကထေတုံ သက္ခိဿတိ။ သတ္တသု ပကရဏေသု စတုပ္ပကရဏဿ အဋ္ဌကထာ ပဂုဏာ ကာတဗ္ဗာ, တတ္ထ လဒ္ဓနယေန ဟိ သေသပကရဏေသု ပဉှံ ကထေတုံ သက္ခိဿတိ။ ဝိနယပိဋကံ ပန နာနတ္ထံ နာနာကာရဏံ, တသ္မာ တံ သဒ္ဓိံ အဋ္ဌကထာယ ပဂုဏံ ကာတဗ္ဗမေဝ။ ဧတ္တာဝတာ ဟိ ဘိက္ခုနောဝါဒကော ဗဟုဿုတော နာမ ဟောတီတိ။
ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿာတိအာဒိ ပန ယသ္မာ အညသ္မိံ သကလေ နဝင်္ဂေပိ ဗာဟုဿစ္စေ သတိ သာဋ္ဌကထံ ဝိနယပိဋကံ ဝိနာ န ဝဋ္ဋတိယေဝ, တသ္မာ ဝိသုံ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဝိတ္ထာရေနာတိ ဥဘတောဝိဘင်္ဂေန သဒ္ဓိံ။ သွာဂတာနီတိ သုဋ္ဌု အာဂတာနိ။ ယထာ အာဂတာနိ ပန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ, တံ ဒဿေတုံ ‘‘သုဝိဘတ္တာနီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ သုဝိဘတ္တာနီတိ သုဋ္ဌု ဝိဘတ္တာနိ ပဒပစ္စာဘဋ္ဌသင်္ကရဒေါသဝိရဟိတာနိ။ သုပ္ပဝတ္တီနီတိ ပဂုဏာနိ ဝါစုဂ္ဂတာနိ။ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသောတိ ခန္ဓကပရိဝါရတော အာဟရိတဗ္ဗသုတ္တဝသေန သုဋ္ဌု ဝိနိစ္ဆိတာနိ။ အနုဗျဉ္ဇနသောတိ အက္ခရပဒပါရိပူရိယာ စ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ အခဏ္ဍာနိ အဝိပရီတက္ခရာနိ။ ဧတေန အဋ္ဌကထာ ဒီပိတာ, အဋ္ဌကထာတော ဟိ ဧသ ဝိနိစ္ဆယော ဟောတီတိ။
ကလျာဏဝါစောတိ သိထိလဓနိတာဒီနံ ယထာဝိဓာနဝစနေန ပရိမဏ္ဍလပဒဗျဉ္ဇနာယ ပေါရိယာ ဝါစာယ သမန္နာဂတော ဝိဿဋ္ဌာယ အနေလဂဠာယ အတ္ထဿ ဝိညာပနိယာ။ ကလျာဏဝါက္ကရဏောတိ မဓုရဿရော, မာတုဂါမော ဟိ သရသမ္ပတ္တိရတော, တသ္မာ ပရိမဏ္ဍလပဒဗျဉ္ဇနမ္ပိ ဝစနံ သရသမ္ပတ္တိရဟိတံ ဟီဠေတိ။ ယေဘုယျေန ဘိက္ခုနီနံ ပိယော ဟောတိ မနာပေါတိ သဗ္ဗာသံ ပိယော နာမ ဒုလ္လဘော, ဗဟုတရာနံ ပန ပဏ္ဍိတာနံ ဘိက္ခုနီနံ သီလာစာရသမ္ပတ္တိယာ ပိယော ဟောတိ မနဝဍ္ဎနကော။ ပဋိဗလော ဟောတိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒိတုန္တိ သုတ္တဉ္စ ကာရဏဉ္စ ဒဿေန္တော ဝဋ္ဋဘယေန တဇ္ဇေတွာ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒိတုံ တာဒိသံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ သမတ္ထော ဟောတိ။ ကာသာယဝတ္ထဝသနာယာတိ ကာသာယဝတ္ထနိဝတ္ထာယ။ ဂရုဓမ္မန္တိ ဂိဟိကာလေ ဘိက္ခုနိယာ ကာယသံသဂ္ဂံ ဝါ သိက္ခမာနာသာမဏေရီသု မေထုနဓမ္မံ ဝါ အနဇ္ဈာပန္နပုဗ္ဗော ဟောတိ။ မာတုဂါမော ဟိ ပုဗ္ဗေ ကတမနုဿရန္တော သံဝရေ ဌိတဿာပိ ဓမ္မဒေသနာယ ဂါရဝံ န ကရောတိ။ အထ ဝါ တသ္မိယေဝ အသဒ္ဓမ္မေ စိတ္တံ ဥပ္ပါဒေတိ။ ဝီသတိဝဿော ဝါတိ ဥပသမ္ပဒါယ ဝီသတိဝဿော တတော အတိရေကဝဿော ဝါ။ ဧဝရူပေါ ဟိ ဝိသဘာဂေဟိ ဝတ္ထူဟိ ပုနပ္ပုနံ သမာဂစ္ဆန္တောပိ ဒဟရော ဝိယ သဟသာ သီလဝိနာသံ န ပါပုဏာတိ, အတ္တနော ဝယံ ပစ္စဝေက္ခိတွာ အယုတ္တဋ္ဌာနေ ဆန္ဒရာဂံ ဝိနေတုံ ပဋိဗလော ဟောတိ, တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ဝီသတိဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဝီသတိဝဿော ဝါ’’တိ။
ဧတ္ထ စ ‘‘သီလဝါ’’တိအာဒိ ဧကမင်္ဂံ, ‘‘ဗဟုဿုတော ဟောတီ’’တိအာဒိ ဒုတိယံ, ‘‘ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿာ’’တိအာဒိ တတိယံ, ‘‘ကလျာဏဝါစော ဟောတိ ကလျာဏဝါက္ကရဏော’’တိ စတုတ္ထံ, ‘‘ယေဘုယျေန ဘိက္ခုနီနံ ပိယော ဟောတိ မနာပေါ’’တိ ပဉ္စမံ, ‘‘ပဋိဗလော ဟောတိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒိတု’’န္တိ ဆဋ္ဌံ, ‘‘န ခေါ ပနေတ’’န္တိအာဒိ သတ္တမံ, ‘‘ဝီသတိဝဿော’’တိအာဒိ အဋ္ဌမန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
֍ ဋီ ၁၄၈။ ဉတ္တိစတုတ္ထေနာတိ ပုဗ္ဗေ ဝတ္ထုသ္မိံ ဝုတ္တေနေဝ။ ဂရုဓမ္မေဟီတိ ဂရုကေဟိ ဓမ္မေဟိ, တေ ဟိ ဂါရဝံ ကတွာ ဘိက္ခုနီဟိ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗတ္တာ ဂရုဓမ္မာတိ ဝုစ္စန္တိ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာယာတိ ဧတ္ထ ဘိက္ခုနီနံ သန္တိကေ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာယ, ယော ဂရုဓမ္မေန ဩဝဒတိ, တဿ ဒုက္ကဋံ။ ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဥပသမ္ပန္နာယ ပန ယထာဝတ္ထုကမေဝ။
֍ ဋီ ၁၄၉။ ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတွာတိ သစေ ပါတော အသမ္မဋ္ဌံ သမ္မဋ္ဌမ္ပိ ဝါ ပုန တိဏပဏ္ဏာဒီဟိ ဥက္လာပံ ပါဒပ္ပဟာရေဟိ စ ဝိကိဏ္ဏဝါလိကံ ဇာတံ, သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ အသမ္မဋ္ဌဉှိ တံ ဒိသွာ ‘‘အယျော အတ္တနော နိဿိတကေ ဒဟရဘိက္ခူပိ ဝတ္တပဋိပတ္တိယံ န ယောဇေတိ, ဓမ္မံယေဝ ကထေတီ’’တိ တာ ဘိက္ခုနိယော အသောတုကာမာ ဝိယ ဘဝေယျုံ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတွာ’’တိ။ အန္တောဂါမတော ပန ဘိက္ခုနိယော အာဂစ္ဆန္တိယော ပိပါသိတာ စ ကိလန္တာ စ ဟောန္တိ, တာ ပါနီယဉ္စ ဟတ္ထပါဒမုခသီတလကရဏဉ္စ ပစ္စာသီသန္တိ, တသ္မိဉ္စ အသတိ ပုရိမနယေနေဝ အဂါရဝံ ဇနေတွာ အသောတုကာမာပိ ဟောန္တိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ပါနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌပေတွာ’’တိ။
အာသနန္တိ နီစပီဌကဖလကတဋ္ဋိကကဋသာရကာဒိဘေဒံ အန္တမသော သာခါဘင်္ဂမ္ပိ ‘‘ဣဒံ တာသံ အာသနံ ဘဝိဿတီ’’တိ ဧဝံ အာသနံ ပညပေတွာ။ ဓမ္မဒေသနာပတ္တိမောစနတ္ထံ ပန ဒုတိယော ဣစ္ဆိတဗ္ဗော။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ဒုတိယံ ဂဟေတွာ နိသီဒိတဗ္ဗ’’န္တိ။ နိသီဒိတဗ္ဗန္တိ န ဝိဟာရပစ္စန္တေ, အထ ခေါ ဝိဟာရမဇ္ဈေ ဥပေါသထာဂါရဿ ဝါ ဘောဇနသာလာယ ဝါ ဒွါရေ သဗ္ဗေသံ ဩသရဏဋ္ဌာနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ သမဂ္ဂါတ္ထာတိ သဗ္ဗာ အာဂတတ္ထာတိ အတ္ထော။ ဝတ္တန္တီတိ အာဂစ္ဆန္တိ၊ ပဂုဏာ ဝါစုဂ္ဂတာတိ အတ္ထော။ နိယျာဒေတဗ္ဗောတိ အပ္ပေတဗ္ဗော။ ဩသာရေတဗ္ဗောတိ ပါဠိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ ဝဿသတူပသမ္ပန္နာယာတိအာဒိ ဝတ္တဗ္ဗပါဠိဒဿနံ။
တတ္ထ သာမီစိကမ္မန္တိ မဂ္ဂသမ္ပဒါနဗီဇနပါနီယာပုစ္ဆနာဒိကံ အနုစ္ဆဝိကဝတ္တံ။ ဧတ္ထ စ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခုဿ အဘိဝါဒနံ နာမ အန္တောဂါမေ ဝါ ဗဟိဂါမေ ဝါ အန္တောဝိဟာရေ ဝါ ဗဟိဝိဟာရေ ဝါ အန္တရဃရေ ဝါ ရထိကာယ ဝါ အန္တမသော ရာဇုဿာရဏာယပိ ဝတ္တမာနာယ ဒေဝေ ဝဿမာနေ သကဒ္ဒမာယ ဘူမိယာ ဆတ္တပတ္တဟတ္ထာယပိ ဟတ္ထိအဿာဒီဟိ အနုဗဒ္ဓါယပိ ကာတဗ္ဗမေဝ။ ဧကာဗဒ္ဓါယ ပါဠိယာ ဘိက္ခာစာရံ ပဝိသန္တေ ဒိသွာ ဧကသ္မိံ ဌာနေ ‘‘ဝန္ဒာမိ အယျာ’’တိ ဝန္ဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ အန္တရန္တရာ ဒွါဒသဟတ္ထေ မုဉ္စိတွာ ဂစ္ဆန္တိ, ဝိသုံ ဝိသုံ ဝန္ဒိတဗ္ဗာ။ မဟာသန္နိပါတေ နိသိန္နေ ဧကသ္မိံယေဝ ဌာနေ ဝန္ဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဧသ နယော အဉ္ဇလိကမ္မေပိ။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ နိသိန္နာယ ပန ပစ္စုဋ္ဌာနံ ကာတဗ္ဗံ, တဿ တဿ သာမီစိကမ္မဿ အနုရူပေ ပဒေသေ စ ကာလေ စ တံ တံ ကာတဗ္ဗံ။
သက္ကတွာတိ ယထာ ကတော သုကတော ဟောတိ, ဧဝံ ကတွာ။ ဂရုံကတွာတိ တတ္ထ ဂါရဝံ ဇနေတွာ။ မာနေတွာတိ မနေန ပိယံ ကတွာ။ ပူဇေတွာတိ ဣမေသံယေဝ တိဏ္ဏံ ကိစ္စာနံ ကရဏေန ပူဇေတွာ။ အနတိက္ကမနီယောတိ န အတိက္ကမိတဗ္ဗော။
အဘိက္ခုကေ အာဝါသေတိ ဧတ္ထ သစေ ဘိက္ခုနုပဿယတော အဍ္ဎယောဇနဗ္ဘန္တရေ ဩဝါဒဒါယကာ ဘိက္ခူ န ဝသန္တိ, အယံ အဘိက္ခုကော အာဝါသော နာမ။ ဧတ္ထ ဝဿံ န ဝသိတဗ္ဗံ။ ဝုတ္တဉှေတံ – ‘‘အဘိက္ခုကော နာမ အာဝါသော န သက္ကာ ဟောတိ ဩဝါဒါယ ဝါ သံဝါသာယ ဝါ ဂန္တု’’န္တိ (ပါစိ။ ၁၀၄၈)။ န စ သက္ကာ တတော ပရံ ပစ္ဆာဘတ္တံ ဂန္တွာ ဓမ္မံ သုတွာ အာဂန္တုံ။ သစေ တတ္ထ ဝဿံ ဝသိတုံ အနိစ္ဆမာနာ ဘိက္ခုနိယော ဉာတကာ ဝါ ဥပဋ္ဌာကာ ဝါ ဧဝံဝဒန္တိ – ‘‘ဝသထ, အယျေ, မယံ ဘိက္ခူ အာနေဿာမာ’’တိ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန ဝုတ္တပ္ပမာဏေ ပဒေသေ ဝဿံ ဥပဂန္တုကာမာ ဘိက္ခူ အာဂန္တွာ သာခါမဏ္ဍပေပိ ဧကရတ္တံ ဝုတ္ထာ ဟောန္တိ၊ န နိမန္တိတာ ဟုတွာ ဂန္တုကာမာ။ ဧတ္တာဝတာပိ သဘိက္ခုကော အာဝါသော ဟောတိ, ဧတ္ထ ဝဿံ ဥပဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဥပဂစ္ဆန္တီဟိ စ ပက္ခဿ တေရသိယံယေဝ ဘိက္ခူ ယာစိတဗ္ဗာ – ‘‘မယံ အယျာ တုမှာကံ ဩဝါဒေန ဝသိဿာမာ’’တိ။ ယတော ပန ဥဇုနာ မဂ္ဂေန အဍ္ဎယောဇနေ ဘိက္ခူနံ ဝသနဋ္ဌာနံ, တေန ပန မဂ္ဂေန ဂစ္ဆန္တီနံ ဇီဝိတန္တရာယော ဝါ ဗြဟ္မစရိယန္တရာယော ဝါ ဟောတိ, အညေန မဂ္ဂေန
ဂစ္ဆန္တီနံ အတိရေကဍ္ဎယောဇနံ ဟောတိ, အယံ အဘိက္ခုကာဝါသဋ္ဌာနေယေဝ တိဋ္ဌတိ။ သစေ ပန တတော ဂါဝုတမတ္တေ အညော ဘိက္ခုနုပဿယော ခေမဋ္ဌာနေ ဟောတိ, တာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ တာ ဘိက္ခုနိယော ယာစိတွာ ပုန ဂန္တွာ ဘိက္ခူ ယာစိတဗ္ဗာ ‘‘အယျာ အမှာကံ ဥဇုမဂ္ဂေ အန္တရာယော အတ္ထိ, အညေန မဂ္ဂေန အတိရေကဍ္ဎယောဇနံ ဟောတိ။ အန္တရာမဂ္ဂေ ပန အမှာကံ ဥပဿယတော ဂါဝုတမတ္တေ အညော ဘိက္ခုနုပဿယော အတ္ထိ, အယျာနံ သန္တိကာ တတ္ထ အာဂတဩဝါဒေန ဝသိဿာမာ’’တိ။ တေဟိ ဘိက္ခူဟိ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗံ။ တတော တာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ တံ ဘိက္ခုနုပဿယံ အာဂန္တွာ ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗော, တာ ဝါ ဘိက္ခုနိယော ဒိသွာ အတ္တနော ဥပဿယမေဝ ဂန္တွာ ကာတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။
သစေ ပန ဝဿံ ဥပဂန္တုကာမာ ဘိက္ခူ စာတုဒ္ဒသေ ဝိဟာရံ အာဂစ္ဆန္တိ, ဘိက္ခုနီဟိ စ ‘‘ဣဓ အယျာ ဝဿံ ဝသိဿထာ’’တိ ပုစ္ဆိတာ ‘‘အာမာ’’တိ ဝတွာ ပုန တာဟိ ‘‘တေနဟိ အယျာ မယမ္ပိ တုမှာကံ ဩဝါဒံ အနုဇီဝန္တိယော ဝသိဿာမာ’’တိ ဝုတ္တာ ဒုတိယဒိဝသေ ဂါမေ ဘိက္ခာစာရသမ္ပဒံ အပဿန္တာ ‘‘န သက္ကာ ဣဓ ဝသိတု’’န္တိ ပက္ကမန္တိ။ အထ တာ ဘိက္ခုနိယော ဥပေါသထဒိဝသေ ဝိဟာရံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူ န ပဿန္တိ, ဧတ္ထ ကိံ ကာတဗ္ဗန္တိ? ယတ္ထ ဘိက္ခူ ဝသန္တိ, တတ္ထ ဂန္တွာ ပစ္ဆိမိကာယ ဝဿံ ဥပဂန္တဗ္ဗံ။ ‘‘ပစ္ဆိမိကာယ ဝဿံ ဥပဂန္တုံ အာဂမိဿန္တီ’’တိ ဝါ အာဘောဂံ ကတွာ အာဂတာနံ သန္တိကေ ဩဝါဒေန ဝသိတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ပစ္ဆိမိကာယပိ န ကေစိ အာဂစ္ဆန္တိ, အန္တရာမဂ္ဂေ စ ရာဇဘယံ ဝါ စောရဘယံ ဝါ ဒုဗ္ဘိက္ခံ ဝါ ဟောတိ, အဘိက္ခုကာဝါသေ ဝသန္တိယာ အာပတ္တိ, ဝဿစ္ဆေဒံ ကတွာ ဂစ္ဆန္တိယာပိ အာပတ္တိ, သာ ရက္ခိတဗ္ဗာ။ အာပဒါသု ဟိ အဘိက္ခုကေ အာဝါသေ ဝသန္တိယာ အနာပတ္တိ ဝုတ္တာ။ သစေ အာဂန္တွာ ဝဿံ ဥပဂတာ ဘိက္ခူ ပုန ကေနစိ ကာရဏေန ပက္ကမန္တိ, ဝသိတဗ္ဗမေဝ။ ဝုတ္တဉှေတံ – ‘‘အနာပတ္တိ ဝဿူပဂတာ ဘိက္ခူ ပက္ကန္တာ ဝါ ဟောန္တိ ဝိဗ္ဘန္တာ ဝါ ကာလင်္ကတာ ဝါ ပက္ခသင်္ကန္တာ ဝါ အာပဒါသု ဥမ္မတ္တိကာယ အာဒိကမ္မိကာယာ’’တိ။ ပဝါရေန္တိယာ ပန ယတ္ထ ဘိက္ခူ အတ္ထိ, တတ္ထ ဂန္တွာ ပဝါရေတဗ္ဗံ။
အနွဒ္ဓမာသန္တိ အဒ္ဓမာသေ အဒ္ဓမာသေ။ ဒွေ ဓမ္မာ ပစ္စာသီသိတဗ္ဗာတိ ဒွေ ဓမ္မာ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ။ ဥပေါသထပုစ္ဆကန္တိ ဥပေါသထပုစ္ဆနံ, တတ္ထ ပန္နရသိကေ ဥပေါသထေ ပက္ခဿ စာတုဒ္ဒသိယံ စာတုဒ္ဒသိကေ တေရသိယံ ဂန္တွာ
ဥပေါသထော ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ‘‘ပက္ခဿ တေရသိယံယေဝ ဂန္တွာ ‘အယံ ဥပေါသထော စာတုဒ္ဒသိကော ပန္နရသိကော’တိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ဥပေါသထဒိဝသေ ဩဝါဒတ္ထာယ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗံ။ ပါဋိပဒဒိဝသတော ပန ပဋ္ဌာယ ဓမ္မသဝနတ္ထာယ ဂန္တဗ္ဗံ။ ဣတိ ဘဂဝါ အညဿ ကမ္မဿ ဩကာသံ အဒတွာ နိရန္တရံ ဘိက္ခုနီနံ ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဂမနမေဝ ပညပေသိ။ ကသ္မာ? မန္ဒပညတ္တာ မာတုဂါမဿ။ မန္ဒပညော ဟိ မာတုဂါမော, တသ္မာ နိစ္စံ ဓမ္မသဝနံ ဗဟူပကာရံ။ ဧဝဉ္စ သတိ ‘‘ယံ မယံ ဇာနာမ, တမေဝ အယျာ ဇာနန္တီ’’တိ မာနံ အကတွာ ဘိက္ခုသံဃံ ပယိရူပါသမာနာ သာတ္ထိကံ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ကရိဿန္တိ, တသ္မာ ဘဂဝါ ဧဝမကာသိ။ ဘိက္ခုနိယောပိ ‘‘ယထာနုသိဋ္ဌံ ပဋိပဇ္ဇိဿာမာ’’တိ သဗ္ဗာယေဝ နိရန္တရံ ဝိဟာရံ ဥပသင်္ကမိံသု။ ဝုတ္တဉှေတံ –
‘‘တေန ခေါ ပန သမယေန သဗ္ဗော ဘိက္ခုနိသံဃော ဩဝါဒံ ဂစ္ဆတိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ ‘ဇာယာယော ဣမာ ဣမေသံ, ဇာရိယော ဣမာ ဣမေသံ, ဣဒါနိမေ ဣမာဟိ သဒ္ဓိံ အဘိရမိဿန္တီ’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ – ‘န, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗေန ဘိက္ခုနိသံဃေန ဩဝါဒေါ ဂန္တဗ္ဗော, ဂစ္ဆေယျ စေ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ စတူဟိ ပဉ္စဟိ ဘိက္ခုနီဟိ ဩဝါဒံ ဂန္တု’န္တိ။ ပုနပိ တထေဝ ဥဇ္ဈာယိံသု။ ပုန ဘဂဝါ ‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒွေ တိဿော ဘိက္ခုနိယော ဩဝါဒံ ဂန္တု’’’န္တိ အာဟ။
တသ္မာ ဘိက္ခုနိသံဃေန ဒွေ တိဿော ဘိက္ခုနိယော ယာစိတွာ ပေသေတဗ္ဗာ – ‘‘ဧထယျေ, ဘိက္ခုသံဃံ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ ယာစထ, ဘိက္ခုနိသံဃော အယျာ…ပေ… ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ (စူဠဝ။ ၄၁၃)။ တာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ အာရာမံ ဂန္တဗ္ဗံ။ တတော ဩဝါဒပဋိဂ္ဂါဟကံ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဝန္ဒိတွာ သော ဘိက္ခု ဧကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧဝမဿ ဝစနီယော ‘‘ဘိက္ခုနိသံဃော, အယျ, ဘိက္ခုသံဃဿ ပါဒေ ဝန္ဒတိ, ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစတိ, လဘတု ကိရ အယျ ဘိက္ခုနိသံဃော ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။ တေန ဘိက္ခုနာ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကော ဘိက္ခု ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော ‘‘ဘိက္ခုနိသံဃော ဘန္တေ ဘိက္ခုသံဃဿ ပါဒေ ဝန္ဒတိ, ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစတိ, လဘတု ကိရ ဘန္တေ ဘိက္ခုနိသံဃော ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန ဝတ္တဗ္ဗော ‘‘အတ္ထိ ကောစိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မတော’’တိ။ သစေ ဟောတိ ကောစိ
ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မတော, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန ဝတ္တဗ္ဗော ‘‘ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မတော, တံ ဘိက္ခုနိသံဃော ဥပသင်္ကမတူ’’တိ။
သစေ န ဟောတိ ကောစိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မတော, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ကော အာယသ္မာ ဥဿဟတိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒိတု’’န္တိ။ သစေ ကောစိ ဘိက္ခု ဥဿဟတိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒိတုံ, သော စ ဟောတိ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော, သမ္မန္နိတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မတော, တံ ဘိက္ခုနိသံဃော ဥပသင်္ကမတူ’’တိ။
သစေ ပန ကောစိ န ဥဿဟတိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒိတုံ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘နတ္ထိ ကောစိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မတော, ပါသာဒိကေန ဘိက္ခုနိသံဃော သမ္ပာဒေတူ’’တိ။ ဧတ္တာဝတာ ဟိ သကလံ သိက္ခတ္တယသင်္ဂဟံ သာသနမာရောစိတံ ဟောတိ။ တေန ဘိက္ခုနာ ‘‘သာဓူ’’တိ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ ပါဋိပဒေ ဘိက္ခုနီနံ အာရောစေတဗ္ဗံ။ ဘိက္ခုနိသံဃေနပိ တာ ဘိက္ခုနိယော ပေသေတဗ္ဗာ ‘‘ဂစ္ဆထယျေ, ပုစ္ဆထ ‘ကိံ အယျ လဘတိ ဘိက္ခုနိသံဃော ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’’န္တိ။ တာဟိ ‘‘သာဓု အယျေ’’တိ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ အာရာမံ ဂန္တွာ တံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ကိံ အယျ လဘတိ ဘိက္ခုနိသံဃော ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။ တေန ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘နတ္ထိ ကောစိ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မတော, ပါသာဒိကေန ဘိက္ခုနိသံဃော သမ္ပာဒေတူ’’တိ။ တာဟိ ‘‘သာဓု အယျာ’’တိ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗံ။ ဧကတော အာဂတာနံ ဝသေန စေတံ ဝုတ္တံ, တာသု ပန ဧကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဝတ္တဗ္ဗဉ္စ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗဉ္စ, ဣတရာ တဿာ သဟာယိကာ။
သစေ ပန ဘိက္ခုနိသံဃော ဝါ ဘိက္ခုသံဃော ဝါ န ပူရတိ, ဥဘယတောပိ ဝါ ဂဏမတ္တမေဝ ပုဂ္ဂလမတ္တံ ဝါ ဟောတိ, ဧကာ ဘိက္ခုနီ ဝါ ဗဟူဟိ ဘိက္ခုနုပဿယေဟိ ဩဝါဒတ္ထာယ ပေသိတာ ဟောတိ, တတြာယံ ဝစနက္ကမော – ‘‘ဘိက္ခုနိယော အယျ ဘိက္ခုသံဃဿ ပါဒေ ဝန္ဒန္တိ, ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစန္တိ, လဘန္တု ကိရ အယျ ဘိက္ခုနိယော ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။ ‘‘အဟံ အယျ ဘိက္ခုသံဃဿ ပါဒေ ဝန္ဒာမိ၊ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစာမိ, လဘာမဟံ အယျ ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။
‘‘ဘိက္ခုနိသံဃော အယျ အယျာနံ ပါဒေ ဝန္ဒတိ, ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစတိ, လဘတု ကိရ အယျ ဘိက္ခုနီသံဃော ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။ ‘‘ဘိက္ခုနိယော အယျ အယျာနံ ပါဒေ ဝန္ဒန္တိ, ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစန္တိ, လဘန္တု ကိရ အယျ ဘိက္ခုနိယော ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။ ‘‘အဟံ အယျ အယျာနံ ပါဒေ ဝန္ဒာမိ, ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစာမိ, လဘာမဟံ အယျ ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။
‘‘ဘိက္ခုနိသံဃော အယျ အယျဿ ပါဒေ ဝန္ဒတိ, ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစတိ, လဘတု ကိရ အယျ ဘိက္ခုနိသံဃော ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။ ‘‘ဘိက္ခုနိယော အယျ အယျဿ ပါဒေ ဝန္ဒန္တိ၊ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစန္တိ, လဘန္တု ကိရ အယျ ဘိက္ခုနိယော ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။ ‘‘အဟံ အယျ အယျဿ ပါဒေ ဝန္ဒာမိ, ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစာမိ, လဘာမဟံ အယျ ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။
‘‘ဘိက္ခုနိသံဃော စ အယျ ဘိက္ခုနိယော စ ဘိက္ခုနီ စ ဘိက္ခုသံဃဿ အယျာနံ အယျဿ ပါဒေ ဝန္ဒတိ ဝန္ဒန္တိ ဝန္ဒတိ, ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစတိ ယာစန္တိ ယာစတိ, လဘတု ကိရ လဘန္တု ကိရ လဘတု ကိရ အယျ ဘိက္ခုနိသံဃော စ ဘိက္ခုနိယော စ ဘိက္ခုနီ စ ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။
တေနပိ ဘိက္ခုနာ ဥပေါသထကာလေ ဧဝံ ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဘိက္ခုနိယော ဘန္တေ ဘိက္ခုသံဃဿ ပါဒေ ဝန္ဒန္တိ, ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစန္တိ, လဘန္တု ကိရ ဘန္တေ ဘိက္ခုနိယော ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။ ‘‘ဘိက္ခုနီ ဘန္တေ ဘိက္ခုသံဃဿ ပါဒေ ဝန္ဒတိ, ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစတိ, လဘတု ကိရ ဘန္တေ ဘိက္ခုနီ ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။
‘‘ဘိက္ခုနိသံဃော ဘန္တေ, ဘိက္ခုနိယော ဘန္တေ, ဘိက္ခုနီ ဘန္တေ အာယသ္မန္တာနံ ပါဒေ ဝန္ဒတိ, ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစတိ, လဘတု ကိရ ဘန္တေ ဘိက္ခုနီ ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။
‘‘ဘိက္ခုနိသံဃော စ ဘန္တေ, ဘိက္ခုနိယော စ ဘိက္ခုနီ စ ဘိက္ခုသံဃဿ အာယသ္မန္တာနံ ပါဒေ ဝန္ဒတိ ဝန္ဒန္တိ ဝန္ဒတိ, ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ ယာစတိ ယာစန္တိ ယာစတိ, လဘတု ကိရ လဘန္တု ကိရ လဘတု ကိရ ဘန္တေ ဘိက္ခုနိသံဃော စ ဘိက္ခုနိယော စ ဘိက္ခုနီ စ ဩဝါဒူပသင်္ကမန’’န္တိ။
ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေနာပိ သစေ သမ္မတော ဘိက္ခု အတ္ထိ, ပုရိမနယေနေဝ တံ ဘိက္ခုနိယော, တံ ဘိက္ခုနီ, တံ ဘိက္ခုနိသံဃော စ ဘိက္ခုနိယော စ ဘိက္ခုနီ စ ဥပသင်္ကမန္တု ဥပသင်္ကမတု ဥပသင်္ကမတူတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သစေ နတ္ထိ,
ပါသာဒိကေန ဘိက္ခုနိသံဃော စ ဘိက္ခုနိယော စ ဘိက္ခုနီ စ သမ္ပာဒေတု သမ္ပာဒေန္တု သမ္ပာဒေတူတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။
ဩဝါဒပဋိဂ္ဂါဟကေန ပါဋိပဒေ ပစ္စာဟရိတွာ တထေဝ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဩဝါဒံ ပန ဗာလဂိလာနဂမိကေ ဌပေတွာ အညော သစေပိ အာရညကော ဟောတိ, အပ္ပဋိဂ္ဂဟေတုံ န လဘတိ။ ဝုတ္တဉှေတံ ဘဂဝတာ –
‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဌပေတွာ ဗာလံ ဌပေတွာ ဂိလာနံ ဌပေတွာ ဂမိကံ အဝသေသေဟိ ဩဝါဒံ ဂဟေတု’’န္တိ (စူဠဝ။ ၄၁၄)။
တတ္ထ ယော စာတုဒ္ဒသိကပန္နရသိကေသု ဝါ ဥပေါသထေသု ပါဋိပဒေ ဝါ ဂန္တုကာမော, သော ဂမိကော ဒုတိယပက္ခဒိဝသေ ဂစ္ဆန္တောပိ အဂ္ဂဟေတုံ န လဘတိ, ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ဩဝါဒေါ န ဂဟေတဗ္ဗော, ယော န ဂဏှေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ (စူဠဝ။ ၄၁၄) ဝုတ္တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိယေဝ။ ဩဝါဒံ ဂဟေတွာ စ ဥပေါသထဂ္ဂေ အနာရောစေတုံ ဝါ ပါဋိပဒေ ဘိက္ခုနီနံ အပစ္စာဟရိတုံ ဝါ န ဝဋ္ဋတိ။ ဝုတ္တဉှေတံ –
‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ဩဝါဒေါ န အာရောစေတဗ္ဗော။ ယော န အာရောစေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ (စူဠဝ။ ၄၁၅)။
အပရမ္ပိ ဝုတ္တံ –
‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ဩဝါဒေါ န ပစ္စာဟရိတဗ္ဗော။ ယော န ပစ္စာဟရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ (စူဠဝ။ ၄၁၅)။
တတ္ထ အာရညကေန ပစ္စာဟရဏတ္ထံ သင်္ကေတော ကာတဗ္ဗော။ ဝုတ္တဉှေတံ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အာရညကေန ဘိက္ခုနာ ဩဝါဒံ ဂဟေတုံ, သင်္ကေတဉ္စ ကာတုံ, အတြ ပဋိဟရိဿာမီ’’တိ။ တသ္မာ အာရညကော ဘိက္ခု သစေ ဘိက္ခုနီနံ ဝသနဂါမေ ဘိက္ခံ လဘတိ, တတ္ထေဝ စရိတွာ ဘိက္ခုနိယော ဒိသွာ အာရောစေတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ နော စဿ တတ္ထ ဘိက္ခာ သုလဘာ ဟောတိ, သာမန္တဂါမေ စရိတွာ ဘိက္ခုနီနံ ဂါမံ အာဂမ္မ တထေဝ ကာတဗ္ဗံ။ သစေ ဒူရံ ဂန္တဗ္ဗံ ဟောတိ, သင်္ကေတော ကာတဗ္ဗော – ‘‘အဟံ အမုကံ နာမ တုမှာကံ ဂါမဒွါရေ သဘံ ဝါ မဏ္ဍပံ ဝါ ရုက္ခမူလံ ဝါ ဥပသင်္ကမိဿာမိ, တတ္ထ
အာဂစ္ဆေယျာထာ’’တိ။ ဘိက္ခုနီဟိ တတ္ထ ဂန္တဗ္ဗံ, အဂန္တုံ န လဗ္ဘတိ။ ဝုတ္တဉှေတံ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယာ သင်္ကေတံ န ဂန္တဗ္ဗံ။ ယာ န ဂစ္ဆေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ (စူဠဝ။ ၄၁၅)။
ဥဘတောသံဃေ တီဟိ ဌာနေဟိ ပဝါရေတဗ္ဗန္တိ ဧတ္ထ ဘိက္ခုနီဟိ စာတုဒ္ဒသေ အတ္တနာ ပဝါရေတွာ ဥပေါသထေ ဘိက္ခုသံဃေ ပဝါရေတဗ္ဗံ။ ဝုတ္တဉှေတံ –
‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အဇ္ဇတနာယ ပဝါရေတွာ အပရဇ္ဇု ဘိက္ခုသံဃံ ပဝါရေတု’’န္တိ (စူဠဝ။ ၄၂၇)။
ဘိက္ခုနိခန္ဓကေ ဝုတ္တနယေနေဝ စေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဝုတ္တဉှေတံ –
‘‘တေန ခေါ ပန သမယေန သဗ္ဗော ဘိက္ခုနိသံဃော ပဝါရေန္တော ကောလာဟလမကာသိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဧကံ ဘိက္ခုနိံ ဗျတ္တံ ပဋိဗလံ သမ္မန္နိတုံ ဘိက္ခုနိသံဃဿ အတ္ထာယ ဘိက္ခုသံဃံ ပဝါရေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗာ။ ပဌမံ ဘိက္ခုနီ ယာစိတဗ္ဗာ, ယာစိတွာ ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –
‘‘သုဏာတု မေ, အယျေ သံဃော, ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမ္မန္နေယျ ဘိက္ခုနိသံဃဿ အတ္ထာယ ဘိက္ခုသံဃံ ပဝါရေတုံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။
‘‘သုဏာတု မေ, အယျေ သံဃော, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမ္မန္နေယျ ဘိက္ခုနိသံဃဿ အတ္ထာယ ဘိက္ခုသံဃံ ပဝါရေတုံ။ ယဿာ အယျာယ ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ သမ္မုတိ ဘိက္ခုနိသံဃဿ အတ္ထာယ ဘိက္ခုသံဃံ ပဝါရေတုံ, သာ တုဏှဿ၊ ယဿာ နက္ခမတိ, သာ ဘာသေယျ။
‘‘သမ္မတာ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနိသံဃဿ အတ္ထာယ ဘိက္ခုသံဃံ ပဝါရေတုံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ (စူဠဝ။ ၄၂၇)။
တာယ သမ္မတာယ ဘိက္ခုနိယာ ဘိက္ခုနိသံဃံ အာဒါယ ဘိက္ခုသံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ဘိက္ခုနိသံဃော အယျ, ဘိက္ခုသံဃံ ပဝါရေတိ – ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ။ ဝဒတယျ ဘိက္ခုသံဃော ဘိက္ခုနိသံဃံ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ, ပဿန္တော ပဋိကရိဿတိ။ ဒုတိယမ္ပိ အယျ, တတိယမ္ပိ အယျ, ဘိက္ခုနိသံဃော…ပေ… ပဋိကရိဿတီ’’တိ။
သစေ ဘိက္ခုနိသံဃော န ပူရတိ, ‘‘ဘိက္ခုနိယော အယျ ဘိက္ခုသံဃံ ပဝါရေန္တိ – ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ, ဝဒတယျ ဘိက္ခုသံဃော ဘိက္ခုနိယော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ, ပဿန္တိယော ပဋိကရိဿန္တီ’’တိ စ, ‘‘အဟံ အယျ ဘိက္ခုသံဃံ ပဝါရေမိ – ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ, ဝဒတု မံ အယျ ဘိက္ခုသံဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ, ပဿန္တီ ပဋိကရိဿာမီ’’တိ စ ဧဝံ တိက္ခတ္တုံ ဝတ္တဗ္ဗံ။
သစေ ဘိက္ခုသံဃော န ပူရတိ, ‘‘ဘိက္ခုနိသံဃော အယျာ အယျေ ပဝါရေတိ – ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ, ဝဒန္တယျာ ဘိက္ခုနိသံဃံ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ, ပဿန္တော ပဋိကရိဿတီ’’တိ စ, ‘‘ဘိက္ခုနိသံဃော အယျ အယျံ ပဝါရေတိ – ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ, ဝဒတယျော ဘိက္ခုနိသံဃံ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ, ပဿန္တော ပဋိကရိဿတီ’’တိ စ ဧဝံ တိက္ခတ္တုံ ဝတ္တဗ္ဗံ။
ဥဘိန္နံ အပါရိပူရိယာ ‘‘ဘိက္ခုနိယော အယျာ အယျေ ပဝါရေန္တိ – ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ, ဝဒန္တယျာ ဘိက္ခုနိယော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ, ပဿန္တိယော ပဋိကရိဿန္တီ’’တိ စ, ‘‘ဘိက္ခုနိယော အယျ အယျံ ပဝါရေန္တိ – ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ, ဝဒတယျော ဘိက္ခုနိယော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ, ပဿန္တိယော ပဋိကရိဿန္တီ’’တိ စ, ‘‘အဟံ အယျာ အယျေ ပဝါရေမိ – ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ, ဝဒန္တု မံ အယျာ အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ, ပဿန္တီ ပဋိကရိဿာမီ’’တိ စ, ‘‘အဟံ အယျ အယျံ ပဝါရေမိ – ဒိဋ္ဌေန ဝါ သုတေန ဝါ ပရိသင်္ကာယ ဝါ, ဝဒတု မံ အယျော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ, ပဿန္တီ ပဋိကရိဿာမီ’’တိ စ ဧဝံ တိက္ခတ္တုံ ဝတ္တဗ္ဗံ။
မာနတ္တစရဏဉ္စ ဥပသမ္ပဒါပရိယေသနာ စ ယထာဌာနေယေဝ အာဝိ ဘဝိဿတိ။
န ဘိက္ခုနိယာ ကေနစိ ပရိယာယေနာတိ ဒသဟိ ဝါ အက္ကောသဝတ္ထူဟိ အညေန ဝါ ကေနစိ ပရိယာယေန ဘိက္ခု နေဝ အက္ကောသိတဗ္ဗော, န ပရိဘာသိတဗ္ဗော, န ဘယေန တဇ္ဇေတဗ္ဗော။ ဩဝဋောတိ ပိဟိတော ဝါရိတော ပဋိက္ခိတ္တော။ ဝစနယေဝ ဝစနပထော။ အနောဝဋောတိ အပိဟိတော အဝါရိတော အပ္ပဋိက္ခိတ္တော။ တသ္မာ ဘိက္ခုနိယာ အာဓိပစ္စဋ္ဌာနေ ဇေဋ္ဌကဋ္ဌာနေ ဌတွာ ‘‘ဧဝံ အဘိက္ကမ, ဧဝံ ပဋိက္ကမ, ဧဝံ နိဝါသေဟိ, ဧဝံ ပါရုပါဟီ’’တိ ကေနစိ ပရိယာယေန နေဝ ဘိက္ခု ဩဝဒိတဗ္ဗော, န အနုသာသိတဗ္ဗော။ ဒေါသံ ပန ဒိသွာ ‘‘ပုဗ္ဗေ မဟာထေရာ န ဧဝံ အဘိက္ကမန္တိ, န ပဋိက္ကမန္တိ, န နိဝါသေန္တိ, န ပါရုပန္တိ, ဤဒိသံ ကာသာဝမ္ပိ န ဓာရေန္တိ, န ဧဝံ အက္ခီနိ အဉ္ဇေန္တီ’’တိအာဒိနာ နယေန ဝိဇ္ဇမာနဒေါသံ ဒဿေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဘိက္ခူဟိ ပန ‘‘အယံ ဝုဍ္ဎသမဏီ ဧဝံ နိဝါသေတိ, ဧဝံ ပါရုပတိ, မာ ဧဝံ နိဝါသေဟိ, မာ ဧဝံ ပါရုပါဟိ, မာ တိလကမ္မပဏ္ဏကမ္မာဒီနိ ကရောဟီ’’တိ ယထာသုခံ ဘိက္ခုနိံ ဩဝဒိတုံ အနုသာသိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
သမဂ္ဂမှယျာတိ ဘဏန္တန္တိ ‘‘သမဂ္ဂါ အမှ အယျ’’ ဣတိ ဘဏန္တံ ဘိက္ခုနိသံဃံ။ အညံ ဓမ္မံ ဘဏတီတိ အညံ သုတ္တန္တံ ဝါ အဘိဓမ္မံ ဝါ။ သမဂ္ဂမှယျာတိ ဝစနေန ဟိ ဩဝါဒံ ပစ္စာသီသန္တိ, တသ္မာ ဌပေတွာ ဩဝါဒံ အညံ ဓမ္မံ ဘဏန္တဿ ဒုက္ကဋံ။ ဩဝါဒံ အနိယျာဒေတွာတိ ဧသော ဘဂိနိယော ဩဝါဒေါတိ အဝတွာ။
֍ ဋီ ၁၅၀။ အဓမ္မကမ္မေတိအာဒီသု ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိကမ္မံ ကမ္မန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတ္ထ အဓမ္မကမ္မေ ဒွိန္နံ နဝကာနံ ဝသေန အဋ္ဌာရသ ပါစိတ္တိယာနိ။ ဓမ္မကမ္မေ ဒုတိယဿ နဝကဿ အဝသာနပဒေ အနာပတ္တိ, သေသေသု သတ္တရသ ဒုက္ကဋာနိ။
֍ ဋီ ၁၅၂။ ဥဒ္ဒေသံ ဒေန္တောတိ အဋ္ဌန္နံ ဂရုဓမ္မာနံ ပါဠိံ ဥဒ္ဒိသန္တော။ ပရိပုစ္ဆံ ဒေန္တောတိ တဿာယေဝ ပဂုဏာယ ဂရုဓမ္မပါဠိယာ အဋ္ဌကထံ ကထေန္တောတိ အတ္ထော။ ဩသာရေဟိ အယျာတိ ဝုစ္စမာနော ဩသာရေတီတိ ဧဝံ ဝုစ္စမာနော အဋ္ဌဂရုဓမ္မပါဠိံ ဩသာရေတီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ဥဒ္ဒေသံ ဒေန္တော, ပရိပုစ္ဆံ ဒေန္တော, ယော စ ဩသာရေဟီတိ ဝုစ္စမာနော အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မေ ဘဏတိ, တဿ ပါစိတ္တိယေန အနာပတ္တိ။ အညံ ဓမ္မံ ဘဏန္တဿ ဒုက္ကဋေန အနာပတ္တိ။ ပဉှံ ပုစ္ဆတိ, ပဉှံ ပုဋ္ဌော ကထေတီတိ ဘိက္ခုနီ ဂရုဓမ္မနိဿိတံ ဝါ ခန္ဓာဒိနိဿိတံ ဝါ ပဉှံ ပုစ္ဆတိ, တံ ယော ဘိက္ခု ကထေတိ,
တဿာပိ အနာပတ္တိ။ အညဿတ္ထာယ ဘဏန္တန္တိ စတုပရိသတိံ ဓမ္မံ ဒေသေန္တံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘိက္ခုနိယော သုဏန္တိ, တတြာပိ ဘိက္ခုဿ အနာပတ္တိ။ သိက္ခမာနာယ သာမဏေရိယာတိ ဧတာသံ ဒေသေန္တဿာပိ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။
ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ – ဝါစတော စ ဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ တိဝေဒနန္တိ။
ဩဝါဒသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂။ အတ္ထင်္ဂတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၅၃။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ – ပရိယာယေနာတိ ဝါရေန, ပဋိပါဋိယာတိ အတ္ထော။ အဓိစေတသောတိ အဓိစိတ္တဝတော, သဗ္ဗစိတ္တာနံ အဓိကေန အရဟတ္တဖလစိတ္တေန သမန္နာဂတဿာတိ အတ္ထော။ အပ္ပမဇ္ဇတောတိ နပ္ပမဇ္ဇတော, အပ္ပမာဒေန ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သာတစ္စကိရိယာယ သမန္နာဂတဿာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ မုနိနောတိ ‘‘ယော မုနာတိ ဥဘော လောကေ, မုနိ တေန ပဝုစ္စတီ’’တိ (ဓ။ ပ။ ၂၆၉) ဧဝံ ဥဘယလောကမုနနေန ဝါ, မောနံ ဝုစ္စတိ ဉာဏံ, တေန ဉာဏေန သမန္နာဂတတ္တာ ဝါ ခီဏာသဝေါ မုနိ နာမ ဝုစ္စတိ, တဿ မုနိနော။ မောနပထေသု သိက္ခတောတိ အရဟတ္တဉာဏသင်္ခါတဿ မောနဿ ပထေသု သတ္တတိံသဗောဓိပက္ခိယဓမ္မေသု တီသု ဝါ သိက္ခာသု သိက္ခတော။ ဣဒဉ္စ ပုဗ္ဗဘာဂပဋိပဒံ ဂဟေတွာ ဝုတ္တံ, တသ္မာ ဧဝံ ပုဗ္ဗဘာဂေ သိက္ခတော ဣမာယ သိက္ခာယ မုနိဘာဝံ ပတ္တဿ မုနိနောတိ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သောကာ န ဘဝန္တိ တာဒိနောတိ တာဒိသဿ ခီဏာသဝမုနိနော အဗ္ဘန္တရေ ဣဋ္ဌဝိယောဂါဒိဝတ္ထုကာ သောကာ န သန္တိ။ အထ ဝါ တာဒိနောတိ တာဒိလက္ခဏသမန္နာဂတဿ ဧဝရူပဿ မုနိနော သောကာ န ဘဝန္တီတိ အယမေတ္ထ အတ္ထော။ ဥပသန္တဿာတိ ရာဂါဒီနံ ဥပသမေန ဥပသန္တဿ။ သဒါ သတီမတောတိ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တတ္တာ နိစ္စကာလံ သတိယာ အဝိရဟိတဿ။ အာကာသေ အန္တလိက္ခေတိ အန္တလိက္ခသင်္ခါတေ အာကာသေ, န ကသိဏုဂ္ဃါဋိမေ, န ပန ရူပပရိစ္ဆေဒေ။ စင်္ကမတိပိ တိဋ္ဌတိပီတိ တာသံ ဘိက္ခုနီနံ
ကထံ သုတွာ ‘‘ဣမာ ဘိက္ခုနိယော မံ ‘ဧတ္တကမေဝ အယံ ဇာနာတီ’တိ အဝမညန္တိ, ဟန္ဒ ဒါနိ ဧတာသံ အတ္တနော အာနုဘာဝံ ဒဿေမီ’’တိ ဓမ္မဗဟုမာနံ ဥပ္ပါဒေတွာ အဘိညာပါဒကံ စတုတ္ထဇ္ဈာနံ သမာပဇ္ဇိတွာ ဝုဋ္ဌာယ ဧဝရူပံ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ဒဿေသိ – ‘‘အာကာသေ အန္တလိက္ခေ စင်္ကမတိပိ…ပေ… အန္တရဓာယတိပီ’’တိ။ တတ္ထ အန္တရဓာယတိပီတိ အန္တရဓာယတိပိ အဒဿနမ္ပိ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထော။ တဉ္စေဝ ဥဒါနံ ဘဏတိ အညဉ္စ ဗဟုံ ဗုဒ္ဓဝစနန္တိ ထေရော ကိရ အတ္တနော ဘာတုထေရဿ သန္တိကေ –
‘‘ပဒုမံ ယထာ ကောကနုဒံ သုဂန္ဓံ,
ပါတော သိယာ ဖုလ္လမဝီတဂန္ဓံ၊
အင်္ဂီရသံ ပဿ ဝိရောစမာနံ,
တပန္တမာဒိစ္စမိဝန္တလိက္ခေ’’တိ။ (သံ။ နိ။ ၁။၁၂၃)၊
ဣမံ ဂါထံ ဥဒ္ဒိသာပေတွာ စတ္တာရော မာသေ သဇ္ဈာယိ။ န စ ပဂုဏံ ကတ္တုမသက္ခိ။ တတော နံ ထေရော ‘‘အဘဗ္ဗော တွံ ဣမသ္မိံ သာသနေ’’တိ ဝိဟာရာ နိက္ကဍ္ဎာပေသိ, သော ရောဒမာနော ဒွါရကောဋ္ဌကေ အဋ္ဌာသိ။ အထ ဘဂဝါ ဗုဒ္ဓစက္ခုနာ ဝေနေယျသတ္တေ ဩလောကေန္တော တံ ဒိသွာ ဝိဟာရစာရိကံ စရမာနော ဝိယ တဿ သန္တိကံ ဂန္တွာ ‘‘စူဠပန္ထက, ကသ္မာ ရောဒသီ’’တိ အာဟ။ သော တမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အထဿ ဘဂဝါ သုဒ္ဓံ ပိလောတိကခဏ္ဍံ ဒတွာ ‘‘ဣဒံ ‘ရဇောဟရဏံ ရဇောဟရဏ’န္တိ ပရိမဇ္ဇာဟီ’’တိ အာဟ။ သော ‘‘သာဓူ’’တိ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ အတ္တနော နိဝါသဋ္ဌာနေ နိသီဒိတွာ တဿ ဧကမန္တံ ပရိမဇ္ဇိ, ပရိမဇ္ဇိတဋ္ဌာနံ ကာဠကမဟောသိ။ သော ‘‘ဧဝံ ပရိသုဒ္ဓမ္ပိ နာမ ဝတ္ထံ ဣမံ အတ္တဘာဝံ နိဿာယ ကာဠကံ ဇာတ’’န္တိ သံဝေဂံ ပဋိလဘိတွာ ဝိပဿနံ အာရဘိ။ အထဿ ဘဂဝါ အာရဒ္ဓဝီရိယဘာဝံ ဉတွာ ‘‘အဓိစေတသော’’တိ ဣမံ ဩဘာသဂါထံ အဘာသိ။ ထေရော ဂါထာပရိယောသာနေ အရဟတ္တံ ပါပုဏိ။ တသ္မာ ထေရော ပကတိယာဝ ဣမံ ဂါထံ မမာယတိ, သော တံ ဣမိဿာ ဂါထာယ မမာယနဘာဝံ ဇာနာပေတုံ တံယေဝ ဘဏတိ။ အညဉ္စ အန္တရန္တရာ အာဟရိတွာ ဗဟုံ ဗုဒ္ဓဝစနံ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘တဉ္စေဝ ဥဒါနံ ဘဏတိ, အညဉ္စ ဗဟုံ ဗုဒ္ဓဝစန’’န္တိ။
֍ ဋီ ၁၅၆။ ဧကတော ဥပသမ္ပန္နာယာတိ ဘိက္ခုနိသံဃေ ဥပသမ္ပန္နာယ, ဘိက္ခုသံဃေ ပန ဥပသမ္ပန္နံ ဩဝဒန္တဿ ပါစိတ္တိယံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဣဒမ္ပိ စ ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာနမေဝ။
အတ္ထင်္ဂတသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃။ ဘိက္ခုနုပဿယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၆၂။ တတိယသိက္ခာပဒေ – အညတြ သမယာ ဩဝဒတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိအာဒီသု အဋ္ဌဟိ ဂရုဓမ္မေဟိ ဩဝဒန္တဿေဝ ပါစိတ္တိယံ, အညေန ဓမ္မေန ဒုက္ကဋန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာယာတိ ဘိက္ခုနိသံဃေ ဥပသမ္ပန္နာယ, ဘိက္ခုသံဃေ ဥပသမ္ပန္နာယ ပန ဩဝဒတော ပါစိတ္တိယမေဝ။ ဣတော ပရမ္ပိ ယတ္ထ ယတ္ထ ‘‘ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ’’တိ ဝုစ္စတိ, သဗ္ဗတ္ထ အယမေဝ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစတော, ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဘိက္ခုနုပဿယသိက္ခာပဒံ တတိယံ။
ဣဒံ ပနေတ္ထ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ ပကိဏ္ဏကံ – အသမ္မတော စေ ဘိက္ခု အတ္ထင်္ဂတေ သူရိယေ ဘိက္ခုနုပဿယံ ဥပသင်္ကမိတွာ အဋ္ဌဟိ ဂရုဓမ္မေဟိ ဩဝဒတိ, တီဏိ ပါစိတ္တိယာနိ။ အညေန ဓမ္မေန ဩဝဒတော ဒွေ ဒုက္ကဋာနိ, ဧကံ ပါစိတ္တိယံ။ ကထံ? အသမ္မတမူလကံ ဒုက္ကဋံ, ဥပဿယံ ဂန္တွာ အညေန ဓမ္မေန ဩဝဒနမူလကံ ဒုက္ကဋံ, အတ္ထင်္ဂတေ သူရိယေ ဩဝဒနမူလကံ ပါစိတ္တိယန္တိ။ သမ္မတဿ အတ္ထင်္ဂတေ သူရိယေ တတ္ထ ဂန္တွာ အဋ္ဌဟိ ဂရုဓမ္မေဟိ ဩဝဒန္တဿ ဧကာ အနာပတ္တိ, ဒွေ ပါစိတ္တိယာနိ။ ကထံ? သမ္မတတ္တာ အနာပတ္တိ, အတ္ထင်္ဂတေ သူရိယေ ဩဝဒနမူလကံ ဧကံ, ဂန္တွာ ဂရုဓမ္မေဟိ ဩဝဒနမူလကံ ဧကန္တိ ဒွေ ပါစိတ္တိယာနိ။ တဿေဝ အညေန ဓမ္မေန ဩဝဒတော ဧကာ အနာပတ္တိ, ဧကံ ဒုက္ကဋံ, ဧကံ ပါစိတ္တိယံ။ ကထံ? သမ္မတတ္တာ အနာပတ္တိ, ဂန္တွာ အညေန ဓမ္မေန ဩဝဒနမူလကံ ဒုက္ကဋံ, အတ္ထင်္ဂတေ သူရိယေ ဩဝဒနမူလကံ ပါစိတ္တိယန္တိ။
ဒိဝါ ပန ဂန္တွာ ဩဝဒတော သမ္မတဿ စ အသမ္မတဿ စ ရတ္တိံ ဩဝဒနမူလကံ ဧကံ ပါစိတ္တိယံ အပနေတွာ အဝသေသာ အာပတ္တာနာပတ္တိယော ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။
ပကိဏ္ဏကကထာ နိဋ္ဌိတာ။
၄။ အာမိသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၆၄။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒေ – န ဗဟုကတာတိ န ကတဗဟုမာနာ, န ဓမ္မေ ဗဟုမာနံ ကတွာ ဩဝဒန္တီတိ အဓိပ္ပါယော။ ‘‘ဘိက္ခုနောဝါဒကံ အဝဏ္ဏံ ကတ္တုကာမော’’တိအာဒီနံ ဥဇ္ဈာပနကေ ဝုတ္တနယေနေဝတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဥပသမ္ပန္နံ သံဃေန အသမ္မတန္တိ ဧတ္ထ အသမ္မတော နာမ သမ္မတေန ဝါ သံဃေန ဝါ ဘာရံ ကတွာ ဌပိတော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အနုပသမ္ပန္နံ သမ္မတံ ဝါ အသမ္မတံ ဝါတိ ဧတ္ထ ပန ဘိက္ခုကာလေ သမ္မုတိံ လဘိတွာ သာမဏေရဘူမိယံ ဌိတော သမ္မတော, သမ္မတေန ဝါ သံဃေန ဝါ ဌပိတော ဗဟုဿုတော သာမဏေရော အသမ္မတောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေသံ ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အာမိသသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ။
၅။ စီဝရဒါနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၆၉။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒေ – ဝိသိခါယာတိ ရထိကာယ။ ပိဏ္ဍာယ စရတီတိ နိဗဒ္ဓစာရဝသေန အဘိဏှံ စရတိ။ သန္ဒိဋ္ဌာတိ သန္ဒိဋ္ဌမိတ္တာ အဟေသုံ။ သေသမေတ္ထ ပဒတော ဥတ္တာနတ္ထံ, ဝိနိစ္ဆယတော စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ သဒ္ဓိံ သမုဋ္ဌာနာဒီဟိ။ တတြ ဟိ ဘိက္ခု ပဋိဂ္ဂါဟကော, ဣဓ ဘိက္ခုနီ, အယံ ဝိသေသော။ သေသံ တာဒိသမေဝါတိ။
စီဝရဒါနသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆။ စီဝရသိဗ္ဗနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၇၅။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒေ – ဥဒါယီတိ လာဠုဒါယီ။ ပဋ္ဌောတိ ပဋိဗလော, နိပုဏော စေဝ သမတ္ထော စာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အညတရာ ဘိက္ခုနီတိ တဿေဝ ပုရာဏဒုတိယိကာ။ ပဋိဘာနစိတ္တန္တိ အတ္တနော ပဋိဘာနေန ကတစိတ္တံ, သော ကိရ စီဝရံ ရဇိတွာ တဿ မဇ္ဈေ နာနာဝဏ္ဏေဟိ ဝိပ္ပကတမေထုနံ ဣတ္ထိပုရိသရူပမကာသိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘မဇ္ဈေ ပဋိဘာနစိတ္တံ ဝုဋ္ဌာပေတွာ’’တိ။ ယထာသံဟဋန္တိ ယထာသံဟရိတမေဝ။
֍ ဋီ ၁၇၆။ စီဝရန္တိ ယံ နိဝါသိတုံ ဝါ ပါရုပိတုံ ဝါ သက္ကာ ဟောတိ, ဧဝဉှိ မဟာပစ္စရိယာဒီသု ဝုတ္တံ။ သယံ သိဗ္ဗတီတိ ဧတ္ထ သိဗ္ဗိဿာမီတိ ဝိစာရေန္တဿာပိ ဆိန္ဒန္တဿာပိ ဒုက္ကဋံ, သိဗ္ဗန္တဿ ပန ပါစိတ္တိယံ။ အာရာပထေ အာရာပထေတိ သူစိံ ပဝေသေတွာ ပဝေသေတွာ နီဟရဏေ။ သစေ ပန သကလသူစိံ အနီဟရန္တော ဒီဃသုတ္တပ္ပဝေသနတ္ထံ သတက္ခတ္တုမ္ပိ ဝိဇ္ဈိတွာ နီဟရတိ, ဧကမေဝ ပါစိတ္တိယံ။ သကိံ အာဏတ္တောတိ သကိံ ‘‘စီဝရံ သိဗ္ဗာ’’တိ ဝုတ္တော။ ဗဟုကမ္ပိ သိဗ္ဗတီတိ သစေပိ သဗ္ဗံ သူစိကမ္မံ ပရိယောသာပေတွာ စီဝရံ နိဋ္ဌာပေတိ, ဧကမေဝ ပါစိတ္တိယံ။ အထ ပန ‘‘ဣမသ္မိံ စီဝရေ ကတ္တဗ္ဗကမ္မံ တဝ ဘာရော’’တိ ဝုတ္တော ကရောတိ, အာဏတ္တဿ အာရာပထေ အာရာပထေ ဧကမေကံ ပါစိတ္တိယံ, အာဏာပကဿ ဧကဝါစာယ သမ္ဗဟုလာနိပိ။ ပုနပ္ပုနံ အာဏတ္တိယံ ပန ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။
ယေပိ သစေ အာစရိယုပဇ္ဈာယေသု အတ္တနော ဉာတိကာနံ စီဝရံ သိဗ္ဗန္တေသု တေသံ နိဿိတကာ ‘‘အာစရိယုပဇ္ဈာယဝတ္တံ ဝါ ကထိနဝတ္တံ ဝါ ကရောမာ’’တိ သိဗ္ဗန္တိ, တေသမ္ပိ အာရာပထဂဏနာယ အာပတ္တိယော။ အာစရိယုပဇ္ဈာယာ အတ္တနော ဉာတိကာနံ စီဝရံ အန္တေဝါသိကေဟိ သိဗ္ဗာပေန္တိ, အာစရိယုပဇ္ဈာယာနံ ဒုက္ကဋံ, အန္တေဝါသိကာနံ ပါစိတ္တိယံ။ အန္တေဝါသိကာ အတ္တနော ဉာတိကာနံ အာစရိယုပဇ္ဈာယေဟိ သိဗ္ဗာပေန္တိ, တတြာပိ ဧသေဝ နယော။ အန္တေဝါသိကာနမ္ပိ အာစရိယုပဇ္ဈာယာနမ္ပိ ဉာတိကာယ စီဝရံ ဟောတိ, အာစရိယုပဇ္ဈာယာ ပန အန္တေဝါသိကေ ဝဉ္စေတွာ သိဗ္ဗာပေန္တိ, ဥဘိန္နမ္ပိ ဒုက္ကဋံ။ ကသ္မာ? အန္တေဝါသိကာနံ အညာတိကသညာယ သိဗ္ဗိတတ္တာ, ဣတရေသံ အကပ္ပိယေ နိယောဇိတတ္တာ။ တသ္မာ ‘‘ဣဒံ တေ မာတု စီဝရံ, ဣဒံ ဘဂိနိယာ’’တိ အာစိက္ခိတွာ သိဗ္ဗာပေတဗ္ဗံ။
֍ ဋီ ၁၇၉။ အညံ ပရိက္ခာရန္တိ ယံကိဉ္စိ ဥပါဟနတ္ထဝိကာဒိံ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
စီဝရသိဗ္ဗနသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ သံဝိဓာနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၈၁။ သတ္တမသိက္ခာပဒေ – ပစ္ဆာ ဂစ္ဆန္တီနံ စောရာ အစ္ဆိန္ဒိံသူတိ ပစ္ဆာ ဂစ္ဆန္တီနံ ပတ္တစီဝရံ စောရာ ဟရိံသု။ ဒူသေသုန္တိ တာ ဘိက္ခုနိယော စောရာ ဒူသယိံသု, သီလဝိနာသံ ပါပယိံသူတိ အတ္ထော။
၁၈၂-၃။ သံဝိဓာယာတိ သံဝိဒဟိတွာ, ဂမနကာလေ သင်္ကေတံ ကတွာတိ အတ္ထော။ ကုက္ကုဋသမ္ပာဒေတိ ဧတ္ထ ယသ္မာ ဂါမာ နိက္ခမိတွာ ကုက္ကုဋော ပဒသာဝ အညံ ဂါမံ ဂစ္ဆတိ, အယံ ကုက္ကုဋသမ္ပာဒေါတိ ဝုစ္စတိ။ တတြာယံ ဝစနတ္ထော – သမ္ပဒန္တိ ဧတ္ထာတိ သမ္ပာဒေါ။ ကေ သမ္ပဒန္တိ? ကုက္ကုဋာ။ ကုက္ကုဋာနံ သမ္ပာဒေါ ကုက္ကုဋသမ္ပာဒေါ။ အထ ဝါ သမ္ပာဒေါတိ ဂမနံ, ကုက္ကုဋာနံ သမ္ပာဒေါ ဧတ္ထ အတ္ထီတိပိ ကုက္ကုဋသမ္ပာဒေါ။ ကုက္ကုဋသမ္ပာတေ ဣတိပိ ပါဌော, တတ္ထ ယဿ ဂါမဿ ဂေဟစ္ဆဒနပိဋ္ဌိတော ကုက္ကုဋော ဥပ္ပတိတွာ အညဿ ဂေဟစ္ဆဒနပိဋ္ဌိယံ ပတတိ, အယံ ကုက္ကုဋသမ္ပာတောတိ ဝုစ္စတိ။ ဝစနတ္ထော ပနေတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဒွိဓာ ဝုတ္တပ္ပကာရောပိ စေသ ဂါမော အစ္စာသန္နော ဟောတိ, ဥပစာရော န လဗ္ဘတိ။ ယသ္မိံ ပန ဂါမေ ပစ္စူသေ ဝဿန္တဿ ကုက္ကုဋဿ သဒ္ဒေါ အနန္တရေ ဂါမေ သုယျတိ, တာဒိသေဟိ ဂါမေဟိ သမ္ပုဏ္ဏရဋ္ဌေ ဂါမန္တရေ ဂါမန္တရေ ပါစိတ္တိယန္တိ အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စာပိ ဝုတ္တံ, ‘‘ဂါမန္တရေ ဂါမန္တရေ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာ’’တိ ဝစနတော ပန သစေပိ ရတနမတ္တန္တရော ဂါမော ဟောတိ, ယော တဿ မနုဿေဟိ ဌပိတဥပစာရော, တံ ဩက္ကမန္တဿ အာပတ္တိယေဝ။
တတြာယံ အာပတ္တိဝိနိစ္ဆယော – သံဝိဓာနကာလေ ဟိ သစေ ဥဘောပိ ဘိက္ခုနုပဿယေ ဝါ အန္တရာရာမေ ဝါ အာသနသာလာယ ဝါ တိတ္ထိယသေယျာယ ဝါ ဌတွာ သံဝိဒဟန္တိ, အနာပတ္တိ ကပ္ပိယဘူမိ ကိရာယံ။ တသ္မာ ဧတ္ထ
သံဝိဒဟနပစ္စယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိံ န ဝဒန္တိ, ဂစ္ဆန္တဿ ယထာဝတ္ထုကမေဝ။ သစေ ပန အန္တောဂါမေ ဘိက္ခုနုပဿယဒွါရေ ရထိကာယ အညေသု ဝါ စတုက္ကသိင်္ဃာဋကဟတ္ထိသာလာဒီသု သံဝိဒဟန္တိ, ဘိက္ခုနော အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧဝံ သံဝိဒဟိတွာ ဂါမတော နိက္ခမန္တိ, နိက္ခမနေ အနာပတ္တိ, အနန္တရဂါမဿ ဥပစာရောက္ကမနေ ပန ဘိက္ခုနော ပါစိတ္တိယံ။ တတြာပိ ‘‘ပဌမပါဒေ ဒုက္ကဋံ, ဒုတိယပါဒေ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ဂါမတော နိက္ခမိတွာ ပန ယာဝ အနန္တရဂါမဿ ဥပစာရံ န ဩက္ကမန္တိ, ဧတ္ထန္တရေ သံဝိဒဟိတေပိ ဘိက္ခုနော ဒုက္ကဋံ, အနန္တရဂါမဿ ဥပစာရောက္ကမနေ ပုရိမနယေနေဝ အာပတ္တိ။ သစေ ဒူရံ ဂန္တုကာမာ ဟောန္တိ, ဂါမူပစာရဂဏနာယ ဩက္ကမနေ ဩက္ကမနေ အာပတ္တိ, တဿ တဿ ပန ဂါမဿ အတိက္ကမနေ အနာပတ္တိ။ သစေ ပန ဘိက္ခုနီ ‘‘အသုကံ နာမ ဂါမံ ဂမိဿာမီ’’တိ ဥပဿယတော နိက္ခမတိ, ဘိက္ခုပိ တမေဝ ဂါမံ သန္ဓာယ ‘‘အသုကံ နာမ ဂါမံ ဂမိဿာမီ’’တိ ဝိဟာရတော နိက္ခမတိ။ အထ ဒွေပိ ဂါမဒွါရေ သမာဂန္တွာ ‘‘တုမှေ ကုဟိံ ဂစ္ဆထ, အသုကံ နာမ ဂါမံ တုမှေ ကုဟိန္တိ, မယမ္ပိ တတ္ထေဝါ’’တိ ဝတွာ ‘‘ဧဟိ ဒါနိ, ဂစ္ဆာမာ’’တိ သံဝိဓာယ ဂစ္ဆန္တိ, အနာပတ္တိ။ ကသ္မာ? ပုဗ္ဗမေဝ ဂမိဿာမာတိ နိက္ခန္တတ္တာတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ တံ နေဝ ပါဠိယာ န သေသအဋ္ဌကထာယ သမေတိ။
အဒ္ဓယောဇနေ အဒ္ဓယောဇနေတိ ဧကမေကံ အဒ္ဓယောဇနံ အတိက္ကမန္တဿ ဣဒါနိ အတိက္ကမိဿတီတိ ပဌမပါဒေ ဒုက္ကဋံ, ဒုတိယပါဒေ ပါစိတ္တိယံ။ ဣမသ္မိဉှိ နယေ အတိက္ကမနေ အာပတ္တိ, ဩက္ကမနေ အနာပတ္တိ။
֍ ဋီ ၁၈၄။ ဘိက္ခု သံဝိဒဟတီတိ နဂရဒွါရေ ဝါ ရထိကာယ ဝါ ဘိက္ခုနိံ ဒိသွာ ‘‘အသုကံ ဂါမံ နာမ ဂတပုဗ္ဗတ္ထာ’’တိ ဝဒတိ, ‘‘နာမှိ အယျ ဂတပုဗ္ဗာ’’တိ ‘‘ဧဟိ ဂစ္ဆာမာ’’တိ ဝါ ‘‘သွေ အဟံ ဂမိဿာမိ, တွမ္ပိ အာဂစ္ဆေယျာသီ’’တိ ဝါ ဝဒတိ။ ဘိက္ခုနီ သံဝိဒဟတီတိ ဂါမန္တရေ စေတိယဝန္ဒနတ္ထံ ဂါမတော နိက္ခမန္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ ‘‘အယျ ကုဟိံ ဂစ္ဆထာ’’တိ ဝဒတိ။ ‘‘အသုကံ နာမ ဂါမံ စေတိယဝန္ဒနတ္ထ’’န္တိ။ ‘‘အဟမ္ပိ အယျ အာဂစ္ဆာမီ’’တိ ဧဝံ ဘိက္ခုနီယေဝ သံဝိဒဟတိ, န ဘိက္ခု။
֍ ဋီ ၁၈၅။ ဝိသင်္ကေတေနာတိ ဧတ္ထ ‘‘ပုရေဘတ္တံ ဂစ္ဆိဿာမာ’’တိ ဝတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ဂစ္ဆန္တိ, ‘‘အဇ္ဇ ဝါ ဂမိဿာမာ’’တိ ဝတွာ သွေ ဂစ္ဆန္တိ။ ဧဝံ
ကာလဝိသင်္ကေတေယေဝ အနာပတ္တိ, ဒွါရဝိသင်္ကေတေ ပန မဂ္ဂဝိသင်္ကေတေ ဝါ သတိပိ အာပတ္တိယေဝ။ အာပဒါသူတိ ရဋ္ဌဘေဒေ စက္ကသမာရုဠှာ ဇနပဒါ ပရိယာယန္တိ ဧဝရူပါသု အာပဒါသု အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
စတုသမုဋ္ဌာနံ – ကာယတော ကာယဝါစတော ကာယစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
သံဝိဓာနသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈။ နာဝါဘိရုဟနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၈၈။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒေ – သံဝိဓာယာတိ လောကဿာဒမိတ္တသန္ထဝဝသေန ကီဠာပုရေက္ခာရာ သံဝိဒဟိတွာ။ ဥဒ္ဓံဂါမိနိန္တိ ဥဒ္ဓံ နဒိယာ ပဋိသောတံ ဂစ္ဆန္တိံ။ ယသ္မာ ပန ယော ဥဒ္ဓံ ဇဝနတော ဥဇ္ဇဝနိကာယ နာဝါယ ကီဠတိ, သော ‘‘ဥဒ္ဓံဂါမိနိံ အဘိရုဟတီ’’တိ ဝုစ္စတိ။ တေနဿ ပဒဘာဇနေ အတ္ထမေဝ ဒဿေတုံ ‘‘ဥဇ္ဇဝနိကာယာ’’တိ ဝုတ္တံ။ အဓောဂါမိနိန္တိ အဓော အနုသောတံ ဂစ္ဆန္တိံ။ ယသ္မာ ပန ယော အဓော ဇဝနတော ဩဇဝနိကာယ နာဝါယ ကီဠတိ, သော ‘‘အဓောဂါမိနိံ အဘိရုဟတီ’’တိ ဝုစ္စတိ။ တေနဿာပိ ပဒဘာဇနေ အတ္ထမေဝ ဒဿေတုံ ‘‘ဩဇဝနိကာယာ’’တိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ယံ တိတ္ထသမ္ပဋိပါဒနတ္ထံ ဥဒ္ဓံ ဝါ အဓော ဝါ ဟရန္တိ, ဧတ္ထ အနာပတ္တိ။ တိရိယံ တရဏာယာတိ ဥပယောဂတ္ထေ နိဿက္ကဝစနံ။
֍ ဋီ ၁၈၉။ ဂါမန္တရေ ဂါမန္တရေတိ ဧတ္ထ ယဿာ နဒိယာ ဧကံ တီရံ ကုက္ကုဋသမ္ပာဒဂါမေဟိ နိရန္တရံ, ဧကံ အဂါမကံ အရညံ, တဿာ သဂါမကတီရပဿေန ဂမနကာလေ ဂါမန္တရဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာနိ, အဂါမကတီရပဿေန ဂမနကာလေ အဒ္ဓယောဇနဂဏနာယ။ ယာ ပန ယောဇနဝိတ္ထတာ ဟောတိ, တဿာ မဇ္ဈေန ဂမနေပိ အဒ္ဓယောဇနဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ အနာပတ္တိ တိရိယံ တရဏာယာတိ ဧတ္ထ န ကေဝလံ နဒိယာ, ယောပိ မဟာတိတ္ထပဋ္ဋနတော တာမလိတ္တိံ ဝါ သုဝဏ္ဏဘူမိံ ဝါ ဂစ္ဆတိ, တဿာပိ အနာပတ္တိ။ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု ဟိ နဒိယံယေဝ အာပတ္တိ ဝိစာရိတာ, န သမုဒ္ဒေ။
֍ ဋီ ၁၉၁။ ဝိသင်္ကေတေနာတိ ဣဓာပိ ကာလဝိသင်္ကေတေနေဝ အနာပတ္တိ, တိတ္ထဝိသင်္ကေတေန ပန နာဝါဝိသင်္ကေတေန ဝါ ဂစ္ဆန္တဿ အာပတ္တိယေဝ။ သေသံ ပဌမသိက္ခာပဒသဒိသမေဝ သဒ္ဓိံ သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
နာဝါဘိရုဟနသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ပရိပါစိတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၉၂။ နဝမသိက္ခာပဒေ – မဟာနာဂေ တိဋ္ဌမာနေတိ ဘုမ္မတ္ထေ ဥပယောဂဝစနံ, မဟာနာဂေသု တိဋ္ဌမာနေသူတိ အတ္ထော။ အထ ဝါ မဟာနာဂေ တိဋ္ဌမာနေ ‘‘အဒိသွာ’’တိ အယမေတ္ထ ပါဌသေသော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဣတရထာ ဟိ အတ္ထော န ယုဇ္ဇတိ။ အန္တရာကထာတိ အဝသာနံ အပ္ပတွာ အာရမ္ဘဿ စ အဝသာနဿ စ ဝေမဇ္ဈဋ္ဌာနံ ပတ္တကထာ။ ဝိပ္ပကတာတိ ကယိရမာနာ ဟောတိ။ သစ္စံ မဟာနာဂါ ခေါ တယာ ဂဟပတီတိ အဒ္ဓစ္ဆိကေန ဩလောကယမာနာ ထေရေ ပဝိသန္တေ ဒိသွာ တေဟိ သုတဘာဝံ ဉတွာ ဧဝမာဟ။
֍ ဋီ ၁၉၄။ ဘိက္ခုနိပရိပါစိတန္တိ ဘိက္ခုနိယာ ပရိပါစိတံ, ဂုဏပ္ပကာသနေန နိပ္ဖါဒိတံ၊ လဒ္ဓဗ္ဗံ ကတန္တိ အတ္ထော။ ပဒဘာဇနေ ပနဿ ဘိက္ခုနိဉ္စ တဿာ ပရိပါစနာကာရဉ္စ ဒဿေတုံ ‘‘ဘိက္ခုနီ နာမ ဥဘတောသံဃေ ဥပသမ္ပန္နာ, ပရိပါစေတိ နာမ ပုဗ္ဗေ အဒါတုကာမာန’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ပုဗ္ဗေ ဂိဟိသမာရမ္ဘာတိ ဧတ္ထ ပုဗ္ဗေတိ ပဌမံ။ သမာရမ္ဘောတိ သမာရဒ္ဓံ ဝုစ္စတိ, ပဋိယာဒိတဿေတံ အဓိဝစနံ။ ဂိဟီနံ သမာရမ္ဘော ဂိဟိသမာရမ္ဘော။ ဘိက္ခုနိယာ ပရိပါစနတော ပဌမမေဝ ယံ ဂိဟီနံ ပဋိယာဒိတံ ဘတ္တံ, တတော အညတြ တံ ပိဏ္ဍပါတံ ဌပေတွာ အညံ ဘုဉ္ဇန္တဿ အာပတ္တိ, တံ ပန ဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ပဒဘာဇနေ ပန ယသ္မာ ဉာတကပဝါရိတေဟိ ဘိက္ခုဿတ္ထာယ အသမာရဒ္ဓေါပိ ပိဏ္ဍပါတော အတ္ထတော သမာရဒ္ဓေါဝ ဟောတိ, ယထာသုခံ အာဟရာပေတဗ္ဗတော, တသ္မာ ဗျဉ္ဇနံ အနာဒိယိတွာ အတ္ထမေဝ ဒဿေတုံ ‘‘ဂိဟိသမာရမ္ဘော နာမ ဉာတကာ ဝါ ဟောန္တိ ပဝါရိတာ ဝါ’’တိ ဝုတ္တံ။
֍ ဋီ ၁၉၅။ ပကတိပဋိယတ္တန္တိ ပကတိယာ တဿေဝ ဘိက္ခုနော အတ္ထာယ ပဋိယာဒိတံ ဟောတိ ‘‘ထေရဿ ဒဿာမာ’’တိ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ‘‘တဿ အညဿာ’’တိ အဝတွာ ‘‘ဘိက္ခူနံ ဒဿာမာတိ ပဋိယတ္တံ ဟောတီ’’တိ အဝိသေသေန ဝုတ္တံ။
֍ ဋီ ၁၉၇။ ပဉ္စ ဘောဇနာနိ ဌပေတွာ သဗ္ဗတ္ထ အနာပတ္တီတိ ယာဂုခဇ္ဇကဖလာဖလေ သဗ္ဗတ္ထ ဘိက္ခုနိပရိပါစိတေပိ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပရိပါစိတသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀။ ရဟောနိသဇ္ဇသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၉၈။ ဒသမသိက္ခာပဒေ – သဗ္ဗော ပါဠိအတ္ထော စ ဝိနိစ္ဆယော စ ဒုတိယအနိယတေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣဒဉှိ သိက္ခာပဒံ ဒုတိယာနိယတေန စ ဥပရိ ဥပနန္ဓဿ စတုတ္ထသိက္ခာပဒေန စ သဒ္ဓိံ ဧကပရိစ္ဆေဒံ, အဋ္ဌုပ္ပတ္တိဝသေန ပန ဝိသုံ ပညတ္တန္တိ။
ရဟောနိသဇ္ဇသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
သမတ္တော ဝဏ္ဏနာက္ကမေန ဘိက္ခုနိဝဂ္ဂေါ တတိယော။
၄။ ဘောဇနဝဂ္ဂေါ
၁။ အာဝသထပိဏ္ဍသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၀၃။ ဘောဇနဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – အာဝသထပိဏ္ဍောတိ အာဝသထေ ပိဏ္ဍော။ သမန္တာ ပရိက္ခိတ္တံ အဒ္ဓိကဂိလာနဂဗ္ဘိနိပဗ္ဗဇိတာနံ ယထာနုရူပံ ပညတ္တမဉ္စပီဌံ အနေကဂဗ္ဘပမုခပရိစ္ဆေဒံ အာဝသထံ ကတွာ တတ္ထ ပုညကာမတာယ ပိဏ္ဍော ပညတ္တော ဟောတိ, ယာဂုဘတ္တဘေသဇ္ဇာဒိ သဗ္ဗံ တေသံ တေသံ ဒါနတ္ထာယ ဌပိတံ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဟိယျောပီတိ သွေပိ။
အပသက္ကန္တီတိ အပဂစ္ဆန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တီတိ တိတ္ထိယေ အပဿန္တာ ‘‘တိတ္ထိယာ ကုဟိံ ဂတာ’’‘‘ဣမေ ပဿိတွာ ပက္ကန္တာ’’တိ သုတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ။ ကုက္ကုစ္စာယန္တောတိ ကုက္ကုစ္စံ ကရောန္တော, အကပ္ပိယသညံ ဥပ္ပါဒေန္တောတိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၂၀၆။ သက္ကောတိ တမှာ အာဝသထာ ပက္ကမိတုန္တိ အဒ္ဓယောဇနံ ဝါ ယောဇနံ ဝါ ဂန္တုံ သက္ကောတိ။ န သက္ကောတီတိ ဧတ္တကမေဝ န သက္ကောတိ။ အနောဒိဿာတိ ဣမေသံယေဝ ဝါ ဧတ္တကာနံယေဝ ဝါတိ ဧကံ ပါသဏ္ဍံ အနုဒ္ဒိသိတွာ သဗ္ဗေသံ ပညတ္တော ဟောတိ။ ယာဝဒတ္ထောတိ ဘောဇနမ္ပိ ဧတ္တကန္တိ အပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ယာဝဒတ္ထော ပညတ္တော ဟောတိ။ သကိံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗန္တိ ဧကဒိဝသံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ, ဒုတိယဒိဝသတော ပဋ္ဌာယ ပဋိဂ္ဂဟဏေ ဒုက္ကဋံ, အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ ပါစိတ္တိယံ။
အယံ ပနေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော – ဧကကုလေန ဝါ နာနာကုလေဟိ ဝါ ဧကတော ဟုတွာ ဧကသ္မိံ ဌာနေ ဝါ နာနာဌာနေသု ဝါ ‘‘အဇ္ဇ ဧကသ္မိံ၊ သွေ ဧကသ္မိ’’န္တိ ဧဝံ အနိယမိတဋ္ဌာနေ ဝါ ပညတ္တံ ဧကသ္မိံ ဌာနေ ဧကဒိဝသံ ဘုဉ္ဇိတွာ ဒုတိယဒိဝသေ တသ္မိံ ဌာနေ အညသ္မိံ ဝါ ဘုဉ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ နာနာကုလေဟိ ပန နာနာဌာနေသု ပညတ္တံ ဧကသ္မိံ ဌာနေ ဧကဒိဝသံ ဘုဉ္ဇိတွာ ဒုတိယဒိဝသေ အညတ္ထ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပဋိပါဋိံ ပန ခေပေတွာ ပုန အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဘုဉ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ဧကပူဂနာနာပူဂဧကဂါမနာနာဂါမေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ယောပိ ဧကကုလဿ ဝါ နာနာကုလာနံ ဝါ ဧကတော ပညတ္တော တဏ္ဍုလာဒီနံ အဘာဝေန အန္တရန္တရာ ဆိဇ္ဇတိ, သောပိ န ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော။ သစေ ပန ‘‘န သက္ကောမ ဒါတု’’န္တိ ဥပစ္ဆိန္ဒိတွာ ပုန ကလျာဏစိတ္တေ ဥပ္ပန္နေ ဒါတုံ အာရဘန္တိ, ဧတံ ပုန ဧကဒိဝသံ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။
֍ ဋီ ၂၀၈။ အနာပတ္တိ ဂိလာနဿာတိ ဂိလာနဿ အနုဝသိတွာ ဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ။ ဂစ္ဆန္တော ဝါတိ ယော ဂစ္ဆန္တော အန္တရာမဂ္ဂေ ဧကဒိဝသံ ဂတဋ္ဌာနေ စ ဧကဒိဝသံ ဘုဉ္ဇတိ, တဿာပိ အနာပတ္တိ။ အာဂစ္ဆန္တေပိ ဧသေဝ နယော။ ဂန္တွာ ပစ္စာဂစ္ဆန္တောပိ အန္တရာမဂ္ဂေ ဧကဒိဝသံ အာဂတဋ္ဌာနေ စ ဧကဒိဝသံ ဘုဉ္ဇိတုံ လဘတိ။ ဂစ္ဆိဿာမီတိ ဘုဉ္ဇိတွာ နိက္ခန္တဿ နဒီ ဝါ ပူရတိ စောရာဒိဘယံ ဝါ ဟောတိ, သော နိဝတ္တိတွာ ခေမဘာဝံ ဉတွာ ဂစ္ဆန္တော ပုန ဧကဒိဝသံ ဘုဉ္ဇိတုံ လဘတီတိ သဗ္ဗမိဒံ မဟာပစ္စရိယာဒီသု
ဝုတ္တံ။ ဩဒိဿ ပညတ္တော ဟောတီတိ ဘိက္ခူနံယေဝ အတ္ထာယ ဥဒ္ဒိသိတွာ ပညတ္တော ဟောတိ။ န ယာဝဒတ္ထောတိ ယာဝဒတ္ထံ ပညတ္တော န ဟောတိ, ထောကံ ထောကံ လဗ္ဘတိ, တာဒိသံ နိစ္စမ္ပိ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပဉ္စ ဘောဇနာနိ ဌပေတွာ သဗ္ဗတ္ထာတိ ယာဂုခဇ္ဇကဖလာဖလာဒိဘေဒေ သဗ္ဗတ္ထ အနာပတ္တိ။ ယာဂုအာဒီနိ ဟိ နိစ္စမ္ပိ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကာယတော စ ကာယစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
အာဝသထပိဏ္ဍသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂။ ဂဏဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၀၉။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ – ပရိဟီနလာဘသက္ကာရောတိ သော ကိရ အဇာတသတ္တုနာ ရာဇာနံ မာရာပေတွာပိ အဘိမာရေ ယောဇေတွာပိ ရုဟိရုပ္ပါဒံ ကတွာပိ ဂုဠှပဋိစ္ဆန္နော အဟောသိ။ ယဒါ ပန ဒိဝါယေဝ ဓနပါလကံ ပယောဇေသိ, တဒါ ပါကဋော ဇာတော။ ‘‘ကထံ ဒေဝဒတ္တော ဟတ္ထိံ ပယောဇေသီ’’တိ ပရိကထာယ ဥပ္ပန္နာယ ‘‘န ကေဝလံ ဟတ္ထိံ ပယောဇေသိ, ရာဇာနမ္ပိ မာရာပေသိ, အဘိမာရေပိ ပေသေသိ, သိလမ္ပိ ပဝိဇ္ဈိ, ပါပေါ ဒေဝဒတ္တော’’တိ ပါကဋော အဟောသိ။ ‘‘ကေန သဒ္ဓိံ ဣဒံ ကမ္မမကာသီ’’တိ စ ဝုတ္တေ ‘‘ရညာ အဇာတသတ္တုနာ’’တိ အာဟံသု။ တတော နာဂရာ ‘‘ကထဉှိ နာမ ရာဇာ ဧဝရူပံ စောရံ သာသနကဏ္ဋကံ ဂဟေတွာ ဝိစရိဿတီ’’တိ ဥဋ္ဌဟိံသု။ ရာဇာ နဂရသင်္ခေါဘံ ဉတွာ ဒေဝဒတ္တံ နီဟရိ။ တတော ပဋ္ဌာယ စဿ ပဉ္စထာလိပါကသတာနိ ဥပစ္ဆိန္ဒိ, ဥပဋ္ဌာနမ္ပိဿ န အဂမာသိ, အညေပိဿ မနုဿာ န ကိဉ္စိ ဒါတဗ္ဗံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ ဝါ မညိံသု။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ပရိဟီနလာဘသက္ကာရော’’တိ။ ကုလေသု ဝိညာပေတွာ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇတီတိ ‘‘မာ မေ ဂဏော ဘိဇ္ဇီ’’တိ ပရိသံ ပေါသေန္တော ‘‘တွံ ဧကဿ ဘိက္ခုနော ဘတ္တံ ဒေဟိ, တွံ ဒွိန္န’’န္တိ ဧဝံ ဝိညာပေတွာ သပရိသော ကုလေသု ဘုဉ္ဇတိ။
֍ ဋီ ၂၁၁။ စီဝရံ ပရိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ဘတ္တံ အဂဏှန္တာနံ စီဝရံ န ဒေန္တိ, တသ္မာ ပရိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။
֍ ဋီ ၂၁၂။ စီဝရကာရကေ ဘိက္ခူ ဘတ္တေန နိမန္တေန္တီတိ ဂါမေ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ စိရေန စီဝရံ နိဋ္ဌာပေန္တေ ဒိသွာ ‘‘ဧဝံ လဟုံ နိဋ္ဌာပေတွာ စီဝရံ ပရိဘုဉ္ဇိဿန္တီ’’တိ ပုညကာမတာယ နိမန္တေန္တိ။
֍ ဋီ ၂၁၅။ နာနာဝေရဇ္ဇကေတိ နာနာဝိဓေဟိ အညရဇ္ဇေဟိ အာဂတေ။ ‘‘နာနာဝိရဇ္ဇကေ’’တိပိ ပါဌော, အယမေဝတ္ထော။
၂၁၇-၈။ ဂဏဘောဇနေတိ ဂဏဿ ဘောဇနေ။ ဣဓ စ ဂဏော နာမ စတ္တာရော ဘိက္ခူ အာဒိံ ကတွာ တတုတ္တရိံ ဘိက္ခူ အဓိပ္ပေတာ, တေနေဝ သဗ္ဗန္တိမံ ပရိစ္ဆေဒံ ဒဿေန္တော အာဟ ‘‘ယတ္ထ စတ္တာရော ဘိက္ခူ…ပေ… ဧတံ ဂဏဘောဇနံ နာမာ’’တိ။ တံ ပနေတံ ဂဏဘောဇနံ ဒွီဟာကာရေဟိ ပသဝတိ နိမန္တနတော ဝါ ဝိညတ္တိတော ဝါ။ ကထံ နိမန္တနတော ပသဝတိ? စတ္တာရော ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ‘‘တုမှေ, ဘန္တေ, ဩဒနေန နိမန္တေမိ, ဩဒနံ မေ ဂဏှထ အာကင်္ခထ ဩလောကေထ အဓိဝါသေထ ပဋိမာနေထာ’’တိ ဧဝံ ယေန ကေနစိ ဝေဝစနေန ဝါ ဘာသန္တရေန ဝါ ပဉ္စန္နံ ဘောဇနာနံ နာမံ ဂဟေတွာ နိမန္တေတိ။ ဧဝံ ဧကတော နိမန္တိတာ ပရိစ္ဆိန္နကာလဝသေန အဇ္ဇတနာယ ဝါ သွာတနာယ ဝါ ဧကတော ဂစ္ဆန္တိ, ဧကတော ဂဏှန္တိ, ဧကတော ဘုဉ္ဇန္တိ, ဂဏဘောဇနံ ဟောတိ, သဗ္ဗေသံ အာပတ္တိ။ ဧကတော နိမန္တိတာ ဧကတော ဝါ နာနတော ဝါ ဂစ္ဆန္တိ, ဧကတော ဂဏှန္တိ, နာနတော ဘုဉ္ဇန္တိ, အာပတ္တိယေဝ။ ပဋိဂ္ဂဟဏမေဝ ဟိ ဧတ္ထ ပမာဏံ။ ဧကတော နိမန္တိတာ ဧကတော ဝါ နာနတော ဝါ ဂစ္ဆန္တိ, နာနတော ဂဏှန္တိ, ဧကတော ဝါ နာနတော ဝါ ဘုဉ္ဇန္တိ, အနာပတ္တိ။ စတ္တာရိ ပရိဝေဏာနိ ဝါ ဝိဟာရေ ဝါ ဂန္တွာ နာနတော နိမန္တိတာ ဧကဋ္ဌာနေ ဌိတေသုယေဝ ဝါ ဧကော ပုတ္တေန ဧကော ပိတရာတိ ဧဝမ္ပိ နာနတော နိမန္တိတာ ဧကတော ဝါ နာနတော ဝါ ဂစ္ဆန္တု, ဧကတော ဝါ နာနတော ဝါ ဘုဉ္ဇန္တု, သစေ ဧကတော ဂဏှန္တိ, ဂဏဘောဇနံ ဟောတိ, သဗ္ဗေသံ အာပတ္တိ။ ဧဝံ တာဝ နိမန္တနတော ပသဝတိ။
ကထံ ဝိညတ္တိတော? စတ္တာရော ဘိက္ခူ ဧကတော ဌိတာ ဝါ နိသိန္နာ ဝါ ဥပါသကံ ဒိသွာ ‘‘အမှာကံ စတုန္နမ္ပိ ဘတ္တံ ဒေဟီ’’တိ ဝါ ဝိညာပေယျုံ, ပါဋေက္ကံ ဝါ ပဿိတွာ ‘‘မယှံ ဒေဟိ, မယှံ ဒေဟီ’’တိ ဧဝံ ဧကတော ဝါ နာနတော ဝါ ဝိညာပေတွာ ဧကတော ဝါ ဂစ္ဆန္တု နာနတော ဝါ, ဘတ္တံ ဂဟေတွာပိ ဧကတော ဝါ ဘုဉ္ဇန္တု နာနတော ဝါ, သစေ ဧကတော ဂဏှန္တိ, ဂဏဘောဇနံ ဟောတိ, သဗ္ဗေသံ အာပတ္တိ။ ဧဝံ ဝိညတ္တိတော ပသဝတိ။
ပါဒါပိ ဖလိတာတိ ယထာ မဟာစမ္မဿ ပရတော မံသံ ဒိဿတိ၊ ဧဝံ ဖာလိတာ, ဝါလိကာယ ဝါ သက္ခရာယ ဝါ ပဟဋမတ္တေ ဒုက္ခံ ဥပ္ပါဒေန္တိ, န သက္ကာ ဟောတိ အန္တောဂါမေ ပိဏ္ဍာယ စရိတုံ။ ဤဒိသေ ဂေလညေ ဂိလာနသမယောတိ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ, န လေသကပ္ပိယံ ကာတဗ္ဗံ။
စီဝရေ ကယိရမာနေတိ ယဒါ သာဋကဉ္စ သုတ္တဉ္စ လဘိတွာ စီဝရံ ကရောန္တိ တဒါ၊ ဝိသုဉှိ စီဝရကာရသမယော နာမ နတ္ထိ။ တသ္မာ ယော တတ္ထ စီဝရေ ကတ္တဗ္ဗံ ယံကိဉ္စိ ကမ္မံ ကရောတိ, မဟာပစ္စရိယဉှိ ‘‘အန္တမသော သူစိဝေဓနကော’’တိပိ ဝုတ္တံ, တေန စီဝရကာရသမယောတိ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ဝိတ္ထာရေနေဝ ဝုတ္တံ။ ယော စီဝရံ ဝိစာရေတိ, ဆိန္ဒတိ, မောဃသုတ္တံ ဌပေတိ, အာဂန္တုကပဋ္ဋံ ဌပေတိ, ပစ္စာဂတံ သိဗ္ဗတိ, အာဂန္တုကပဋ္ဋံ ဗန္ဓတိ, အနုဝါတံ ဆိန္ဒတိ ဃဋ္ဋေတိ အာရောပေတိ, တတ္ထ ပစ္စာဂတံ သိဗ္ဗတိ, သုတ္တံ ကရောတိ ဝလေတိ, ပိပ္ဖလိကံ နိသေတိ, ပရိဝတ္တနံ ကရောတိ, သဗ္ဗောပိ စီဝရံ ကရောတိယေဝါတိ ဝုစ္စတိ။ ယော ပန သမီပေ နိသိန္နော ဇာတကံ ဝါ ဓမ္မပဒံ ဝါ ကထေတိ, အယံ န စီဝရကာရကော။ ဧတံ ဌပေတွာ သေသာနံ ဂဏဘောဇနေ အနာပတ္တီတိ။
အဒ္ဓယောဇနန္တိ ဧတ္တကမ္ပိ အဒ္ဓါနံ ဂန္တုကာမေန။ ယော ပန ဒူရံ ဂန္တုကာမော, တတ္ထ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။ ဂစ္ဆန္တေနာတိ အဒ္ဓါနံ ဂစ္ဆန္တေန, အဒ္ဓယောဇနဗ္ဘန္တရေ ဂါဝုတေပိ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဂတေန ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗန္တိ ဂတေန ဧကဒိဝသံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ နာဝါဘိရုဟနေပိ ဧသေဝ နယော။ အယံ ပန ဝိသေသော – အဘိရုဠှေန ဣစ္ဆိတဋ္ဌာနံ ဂန္တွာပိ ယာဝ န ဩရောဟတိ တာဝ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗန္တိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ စတုတ္ထေ အာဂတေတိ အယံ အန္တိမပရိစ္ဆေဒေါ, စတုတ္ထေပိ အာဂတေ ယတ္ထ န ယာပေန္တိ၊ သော မဟာသမယော။ ယတ္ထ ပန သတံ ဝါ သဟဿံ ဝါ သန္နိပတန္တိ, တတ္ထ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။ တသ္မာ တာဒိသေ ကာလေ ‘‘မဟာသမယော’’တိ အဓိဋ္ဌဟိတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယော ကောစိ ပရိဗ္ဗာဇကသမာပန္နောတိ သဟဓမ္မိကေသု ဝါ တိတ္ထိယေသု ဝါ အညတရော, ဧတေသဉှိ ယေန ကေနစိ ကတေ ဘတ္တေ ‘‘သမဏဘတ္တသမယော’’တိ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
֍ ဋီ ၂၂၀။ အနာပတ္တိ သမယေတိ သတ္တသု သမယေသု အညတရသ္မိံ အနာပတ္တိ။ ဒွေ တယော ဧကတောတိ ယေပိ အကပ္ပိယနိမန္တနံ သာဒိယိတွာ ဒွေ ဝါ တယော ဝါ ဧကတော ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိ, တေသမ္ပိ အနာပတ္တိ။
တတ္ထ အနိမန္တိတစတုတ္ထံ, ပိဏ္ဍပါတိကစတုတ္ထံ, အနုပသမ္ပန္နစတုတ္ထံ, ပတ္တစတုတ္ထံ, ဂိလာနစတုတ္ထန္တိ ပဉ္စန္နံ စတုက္ကာနံ ဝသေန ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကထံ? ဣဓေကစ္စော စတ္တာရော ဘိက္ခူ ‘‘ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ နိမန္တေတိ။ တေသု တယော ဂတာ, ဧကော န ဂတော။ ဥပါသကော ‘‘ဧကော ဘန္တေ ထေရော ကုဟိ’’န္တိ ပုစ္ဆတိ။ နာဂတော ဥပါသကာတိ။ သော အညံ တင်္ခဏပ္ပတ္တံ ကဉ္စိ ‘‘ဧဟိ ဘန္တေ’’တိ ပဝေသေတွာ စတုန္နမ္ပိ ဘတ္တံ ဒေတိ, သဗ္ဗေသံ အနာပတ္တိ။ ကသ္မာ? ဂဏပူရကဿ အနိမန္တိတတ္တာ။ တယော ဧဝ ဟိ တတ္ထ နိမန္တိတာ ဂဏှိံသု, တေဟိ ဂဏော န ပူရတိ, ဂဏပူရကော စ အနိမန္တိတော, တေန ဂဏော ဘိဇ္ဇတီတိ ဣဒံ အနိမန္တိတစတုတ္ထံ။
ပိဏ္ဍပါတိကစတုတ္ထေ – နိမန္တနကာလေ ဧကော ပိဏ္ဍပါတိကော ဟောတိ, သော နာဓိဝါသေတိ။ ဂမနဝေလာယ ပန ‘‘ဧဟိ ဘန္တေ’’တိ ဝုတ္တေ အနဓိဝါသိတတ္တာ အနာဂစ္ဆန္တမ္ပိ ‘‘ဧထ ဘိက္ခံ လစ္ဆထာ’’တိ ဂဟေတွာ ဂစ္ဆန္တိ, သော တံ ဂဏံ ဘိန္ဒတိ။ တသ္မာ သဗ္ဗေသံ အနာပတ္တိ။
အနုပသမ္ပန္နစတုတ္ထေ – သာမဏေရေန သဒ္ဓိံ နိမန္တိတာ ဟောန္တိ, သောပိ ဂဏံ ဘိန္ဒတိ။
ပတ္တစတုတ္ထေ – ဧကော သယံ အဂန္တွာ ပတ္တံ ပေသေတိ၊ ဧဝမ္ပိ ဂဏော ဘိဇ္ဇတိ။ တသ္မာ သဗ္ဗေသံ အနာပတ္တိ။
ဂိလာနစတုတ္ထေ – ဂိလာနေန သဒ္ဓိံ နိမန္တိတာ ဟောန္တိ, တတ္ထ ဂိလာနဿေဝ အနာပတ္တိ, ဣတရေသံ ပန ဂဏပူရကော ဟောတိ။ န ဟိ ဂိလာနေန ဂဏော ဘိဇ္ဇတိ။ တသ္မာ တေသံ အာပတ္တိယေဝ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန အဝိသေသေန ဝုတ္တံ။
သမယလဒ္ဓကော သယမေဝ မုစ္စတိ, သေသာနံ ဂဏပူရကတ္တာ အာပတ္တိကရော ဟောတိ။ တသ္မာ စီဝရဒါနသမယလဒ္ဓကာဒီနမ္ပိ ဝသေန စတုက္ကာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ သစေ ပန အဓိဝါသေတွာ ဂတေသုပိ စတူသု ဇနေသု ဧကော ပဏ္ဍိတော ဘိက္ခု ‘‘အဟံ တုမှာကံ ဂဏံ ဘိန္ဒိဿာမိ, နိမန္တနံ သာဒိယထာ’’တိ ဝတွာ ယာဂုခဇ္ဇကာဝသာနေ ဘတ္တတ္ထာယ ပတ္တံ ဂဏှန္တာနံ အဒတွာ ‘‘ဣမေ တာဝ ဘိက္ခူ ဘောဇေတွာ ဝိဿဇ္ဇေထ, အဟံ ပစ္ဆာ အနုမောဒနံ ကတွာ ဂမိဿာမီ’’တိ နိသိန္နော။ တေသု ဘုတွာ ဂတေသု ‘‘ဒေထ ဘန္တေ ပတ္တ’’န္တိ ဥပါသကေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဘတ္တေ ဒိန္နေ ဘုဉ္ဇိတွာ
အနုမောဒနံ ကတွာ ဂစ္ဆတိ, သဗ္ဗေသံ အနာပတ္တိ။ ပဉ္စန္နဉှိ ဘောဇနာနံယေဝ ဝသေန ဂဏဘောဇနေ ဝိသင်္ကေတံ နတ္ထိ။ ဩဒနေန နိမန္တိတာ ကုမ္မာသံ ဂဏှန္တာပိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန္တိ။ တာနိ စ တေဟိ ဧကတော န ဂဟိတာနိ။ ယာဂုအာဒီသု ပန ဝိသင်္ကေတံ ဟောတိ, တာနိ တေဟိ ဧကတော ဂဟိတာနီတိ။ ဧဝံ ဧကော ပဏ္ဍိတော အညေသမ္ပိ အနာပတ္တိံ ကရောတိ။
တသ္မာ သစေ ကောစိ သံဃဘတ္တံ ကတ္တုကာမေန နိမန္တနတ္ထာယ ပေသိတော ဝိဟာရံ အာဂမ္မ ‘‘ဘန္တေ, သွေ အမှာကံ ဃရေ ဘိက္ခံ ဂဏှထာ’’တိ အဝတွာ ‘‘ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝါ ‘‘သံဃဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝါ ‘‘သံဃော ဘတ္တံ ဂဏှာတူ’’တိ ဝါ ဝဒတိ, ဘတ္တုဒ္ဒေသကေန ပဏ္ဍိတေန ဘဝိတဗ္ဗံ, နေမန္တနိကာ ဂဏဘောဇနတော ပိဏ္ဍပါတိကာ စ ဓုတင်္ဂဘေဒတော မောစေတဗ္ဗာ။ ကထံ? ဧဝံ တာဝ ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘သွေ န သက္ကာ ဥပါသကာ’’တိ။ ‘‘ပုနဒိဝသေ, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ပုနဒိဝသေပိ န သက္ကာ’’တိ။ ဧဝံ ယာဝ အဒ္ဓမာသမ္ပိ ဟရိတွာ ပုန ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘တွံ ကိံ အဝစာ’’တိ? သစေ ပုနပိ ‘‘သံဃဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ, တတော ‘‘ဣမံ တာဝ ဥပါသက ပုပ္ဖံ ကပ္ပိယံ ကရောဟိ, ဣမံ တိဏ’’န္တိ ဧဝံ ဝိက္ခေပံ ကတွာ ပုန ‘‘ကိံ ကထယိတ္ထာ’’တိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ သစေ ပုနပိ တထေဝ ဝဒတိ, ‘‘အာဝုသော, တွံ ပိဏ္ဍပါတိကေ ဝါ မဟာထေရေ ဝါ န လစ္ဆသိ, သာမဏေရေ လစ္ဆသီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ‘‘နနု, ဘန္တေ အသုကသ္မိဉ္စ အသုကသ္မိဉ္စ ဂါမေ ဘဒန္တေ ဘောဇေသုံ, အဟံ ကသ္မာ န လဘာမီ’’တိ စ ဝုတ္တေ ‘‘တေ နိမန္တေတုံ ဇာနန္တိ, တွံ န ဇာနာသီ’’တိ။ တေ ကထံ နိမန္တေသုံ ဘန္တေတိ? တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အမှာကံ, ဘန္တေ, ဘိက္ခံ ဂဏှထာ’’တိ။ သစေ သောပိ တထေဝ ဝဒတိ, ဝဋ္ဋတိ။ အထ ပုနပိ ‘‘ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ, ‘‘န ဒါနိ တွံ, အာဝုသော, ဗဟူ ဘိက္ခူ လစ္ဆသိ, တယော ဧဝ လစ္ဆသီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ‘‘နနု, ဘန္တေ, အသုကသ္မိဉ္စ အသုကသ္မိဉ္စ ဂါမေ သကလံ ဘိက္ခုသံဃံ ဘောဇေသုံ, အဟံ ကသ္မာ န လဘာမီ’’တိ? ‘‘တွံ နိမန္တေတုံ န ဇာနာသီ’’တိ။ ‘‘တေ ကထံ နိမန္တေသု’’န္တိ? တေ ‘‘ဘိက္ခံ ဂဏှထာ’’တိ အာဟံသူတိ။ သစေ သောပိ ‘‘ဘိက္ခံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ, ဝဋ္ဋတိ။ အထ ပုနပိ ‘‘ဘတ္တမေဝါ’’တိ ဝဒတိ, တတော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဂစ္ဆ တွံ, နတ္ထမှာကံ တဝ ဘတ္တေနတ္ထော, နိဗဒ္ဓဂေါစရော ဧသ အမှာကံ, မယမေတ္ထ ပိဏ္ဍာယ စရိဿာမာ’’တိ။ တံ ‘‘စရထ, ဘန္တေ’’တိ ဝတွာ အာဂတံ ပုစ္ဆန္တိ – ‘‘ကိံ ဘော လဒ္ဓါ ဘိက္ခူ’’တိ။ ‘‘ကိံ ဧတေန ဗဟု ဧတ္ထ ဝတ္တဗ္ဗံ, ‘ထေရာ သွေ ပိဏ္ဍာယ စရိဿာမာ’တိ အာဟံသု။ မာ ဒါနိ တုမှေ ပမဇ္ဇိတ္ထာ’’တိ။ ဒုတိယဒိဝသေ စေတိယဝတ္တံ ကတွာ ဌိတာ ဘိက္ခူ
သံဃတ္ထေရေန ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘အာဝုသော, ဓုရဂါမေ သံဃဘတ္တံ အပဏ္ဍိတမနုဿော ပန အဂမာသိ, ဂစ္ဆာမ ဓုရဂါမေ ပိဏ္ဍာယ စရိဿာမာ’’တိ။ ဘိက္ခူဟိ ထေရဿ ဝစနံ ကာတဗ္ဗံ, န ဒုဗ္ဗစေဟိ ဘဝိတဗ္ဗံ, ဂါမဒွါရေ အဋ္ဌတွာဝ ပိဏ္ဍာယ စရိတဗ္ဗံ။ တေသု ပတ္တာနိ ဂဟေတွာ နိသီဒါပေတွာ ဘောဇေန္တေသု ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ အာသနသာလာယ ဘတ္တံ ဌပေတွာ ရထိကာသု အာဟိဏ္ဍန္တာ အာရောစေန္တိ – ‘‘အာသနသာလာယ, ဘန္တေ, ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ န ဝဋ္ဋတိ။
အထ ပန ဘတ္တံ အာဒါယ တတ္ထ တတ္ထ ဂန္တွာ ‘‘ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒန္တိ, ပဋိကစ္စေဝ ဝါ ဝိဟာရံ အဘိဟရိတွာ ပတိရူပေ ဌာနေ ဌပေတွာ အာဂတာဂတာနံ ဒေန္တိ, အယံ အဘိဟဋဘိက္ခာ နာမ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန ဘတ္တသာလာယ ဒါနံ သဇ္ဇေတွာ တံ တံ ပရိဝေဏံ ပဟိဏန္တိ ‘‘ဘတ္တသာလာယ ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ, န ဝဋ္ဋတိ။ ယေ ပန မနုဿာ ပိဏ္ဍစာရိကေ ဘိက္ခူ ဒိသွာ အာသနသာလံ သမ္မဇ္ဇိတွာ တတ္ထ နိသီဒါပေတွာ ဘောဇေန္တိ, န တေ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗာ။ ယေ ပန ဂါမေ ဘိက္ခံ အလဘိတွာ ဂါမတော နိက္ခမန္တေ ဘိက္ခူ ဒိသွာ ‘‘ဘန္တေ ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒန္တိ, တေ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗာ, န ဝါ နိဝတ္တိတဗ္ဗံ။ သစေ ‘‘နိဝတ္တထ, ဘန္တေ, ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒန္တိ, ‘‘နိဝတ္တထာ’’တိ ဝုတ္တပဒေ နိဝတ္တိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘နိဝတ္တထ ဘန္တေ, ဃရေ ဘတ္တံ ကတံ, ဂါမေ ဘတ္တံ ကတ’’န္တိ ဝဒန္တိ, ဂေဟေ စ ဂါမေ စ ဘတ္တံ နာမ ယဿ ကဿစိ ဟောတီတိ နိဝတ္တိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ‘‘နိဝတ္တထ, ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ သမ္ဗန္ဓံ ကတွာ ဝဒန္တိ, နိဝတ္တိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ အာသနသာလတော ပိဏ္ဍာယ စရိတုံ နိက္ခမန္တေ ဒိသွာ ‘‘နိသီဒထ ဘန္တေ ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေပိ ဧသေဝ နယော။ နိစ္စဘတ္တန္တိ ဓုဝဘတ္တံ ဝုစ္စတိ။ ‘‘နိစ္စဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒန္တိ, ဗဟူနမ္ပိ ဧကတော ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သလာကဘတ္တာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဂဏဘောဇနသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃။ ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၂၁။ တတိယသိက္ခာပဒေ – န ခေါ ဣဒံ ဩရကံ ဘဝိဿတိ, ယထယိမေ မနုဿာ သက္ကစ္စံ ဘတ္တံ ကရောန္တီတိ, ယေန နိယာမေန ဣမေ မနုဿာ သက္ကစ္စံ
ဘတ္တံ ကရောန္တိ, တေန ဉာယတိ – ‘‘ဣဒံ သာသနံ ဣဒံ ဝါ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေ သံဃေ ဒါနံ န ခေါ ဩရကံ ဘဝိဿတိ, ပရိတ္တံ လာမကံ နေဝ ဘဝိဿတီ’’တိ။ ကိရပတိကောတိ ဧတ္ထ ‘‘ကိရော’’တိ တဿ ကုလပုတ္တဿ နာမံ၊ အဓိပစ္စဋ္ဌေန ပန ‘‘ကိရပတိကော’’တိ ဝုစ္စတိ။ သော ကိရ ဣဿရော အဓိပတိ မာသဥတုသံဝစ္ဆရနိယာမေန ဝေတနံ ဒတွာ ကမ္မကာရကေ ကမ္မံ ကာရေတိ။ ဗဒရာ ပဋိယတ္တာတိ ဥပစာရဝသေန ဝဒတိ။ ဗဒရမိဿေနာတိ ဗဒရသာဠဝေန။
֍ ဋီ ၂၂၂။ ဥဿူရေ အာဟရိယိတ္ထာတိ အတိဒိဝါ အာဟရိယိတ္ထ။
֍ ဋီ ၂၂၆။ မယှံ ဘတ္တပစ္စာသံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒမ္မီတိ အယံ ဘတ္တဝိကပ္ပနာ နာမ သမ္မုခါပိ ပရမ္မုခါပိ ဝဋ္ဋတိ။ သမ္မုခါ ဒိသွာ ‘‘တုယှံ ဝိကပ္ပေမီ’’တိ ဝတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ, အဒိသွာ ပဉ္စသု သဟဓမ္မိကေသု ‘‘ဣတ္ထန္နာမဿ ဝိကပ္ပေမီ’’တိ ဝတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ မဟာပစ္စရိယာဒီသု ပန ပရမ္မုခါဝိကပ္ပနာဝ ဝုတ္တာ။ သာ စာယံ ယသ္မာ ဝိနယကမ္မေန သင်္ဂဟိတာ, တသ္မာ ဘဂဝတော ဝိကပ္ပေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဘဂဝတိ ဟိ ဂန္ဓကုဋိယံ နိသိန္နေပိ သံဃမဇ္ဈေ နိသိန္နေပိ သံဃေန ဂဏပ္ပဟောနကေ ဘိက္ခူ ဂဟေတွာ တံ တံ ကမ္မံ ကတံ သုကတမေဝ ဟောတိ, ဘဂဝါ နေဝ ကမ္မံ ကောပေတိ၊ န သမ္ပာဒေတိ။ န ကောပေတိ ဓမ္မိဿရတ္တာ, န သမ္ပာဒေတိ အဂဏပူရကတ္တာ။
֍ ဋီ ၂၂၉။ ဒွေ တယော နိမန္တနေ ဧကတော ဘုဉ္ဇတီတိ ဒွေ တီဏိ နိမန္တနာနိ ဧကပတ္တေ ပက္ခိပိတွာ မိဿေတွာ ဧကံ ကတွာ ဘုဉ္ဇတီတိ အတ္ထော။ ဒွေ တီဏိ ကုလာနိ နိမန္တေတွာ ဧကသ္မိံ ဌာနေ နိသီဒါပေတွာ ဣတော စိတော စ အာဟရိတွာ ဘတ္တံ အာကိရန္တိ, သူပဗျဉ္ဇနံ အာကိရန္တိ, ဧကမိဿကံ ဟောတိ, ဧတ္ထ အနာပတ္တီတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ သစေ ပန မူလနိမန္တနံ ဟေဋ္ဌာ ဟောတိ, ပစ္ဆိမံ ပစ္ဆိမံ ဥပရိ, တံ ဥပရိတော ပဋ္ဌာယ ဘုဉ္ဇန္တဿ အာပတ္တိ။ ဟတ္ထံ ပန အန္တော ပဝေသေတွာ ပဌမနိမန္တနတော ဧကမ္ပိ ကဗဠံ ဥဒ္ဓရိတွာ ဘုတ္တကာလတော ပဋ္ဌာယ ယထာ တထာ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ။ သစေပိ တတ္ထ ခီရံ ဝါ ရသံ ဝါ အာကိရန္တိ, ယေန အဇ္ဈောတ္ထတံ ဘတ္တံ ဧကရသံ ဟောတိ, ကောဋိတော ပဋ္ဌာယ ဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တီတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပန ဝုတ္တံ – ‘‘ခီရဘတ္တံ ဝါ ရသဘတ္တံ ဝါ လဘိတွာ နိသိန္နဿ တတ္ထေဝ အညေပိ ခီရဘတ္တံ ဝါ ရသဘတ္တံ ဝါ အာကိရန္တိ, ခီရံ ဝါ ရသံ ဝါ ပိဝတော အနာပတ္တိ။ ဘုဉ္ဇန္တေန ပန ပဌမံ လဒ္ဓမံသခဏ္ဍံ ဝါ
ဘတ္တပိဏ္ဍံ ဝါ မုခေ ပက္ခိပိတွာ ကောဋိတော ပဋ္ဌာယ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သပ္ပိပါယာသေပိ ဧသေဝ နယော’’တိ။
မဟာဥပါသကော ဘိက္ခုံ နိမန္တေတိ, တဿ ကုလံ ဥပဂတဿ ဥပါသကောပိ တဿ ပုတ္တဒါရဘာတိကဘဂိနိအာဒယောပိ အတ္တနော အတ္တနော ကောဋ္ဌာသံ အာဟရိတွာ ပတ္တေ ပက္ခိပန္တိ, ဥပါသကေန ပဌမံ ဒိန္နံ အဘုဉ္ဇိတွာ ပစ္ဆာ လဒ္ဓံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ‘‘အနာပတ္တီ’’တိ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ။ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာယံ ပန ဝဋ္ဋတီတိ ဝုတ္တံ။ မဟာပစ္စရိယံ ‘‘သစေ ပါဋေက္ကံ ပစန္တိ, အတ္တနော အတ္တနော ပက္ကဘတ္တတော အာဟရိတွာ ဒေန္တိ, တတ္ထ ပစ္ဆာ အာဟဋံ ပဌမံ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ။ ယဒိ ပန သဗ္ဗေသံ ဧကောဝ ပါကော ဟောတိ, ပရမ္ပရဘောဇနံ န ဟောတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ မဟာဥပါသကော နိမန္တေတွာ နိသီဒါပေတိ, အညော မနုဿော ပတ္တံ ဂဏှာတိ, န ဒါတဗ္ဗံ။ ကိံ ဘန္တေ န ဒေထာတိ? နနု ဥပါသက တယာ နိမန္တိတမှာတိ! ဟောတု ဘန္တေ, လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ ဘုဉ္ဇထာတိ ဝဒတိ, ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အညေန အာဟရိတွာ ဘတ္တေ ဒိန္နေ အာပုစ္ဆိတွာပိ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ။
အနုမောဒနံ ကတွာ ဂစ္ဆန္တံ ဓမ္မံ သောတုကာမာ ‘‘သွေပိ ဘန္တေ အာဂစ္ဆေယျာထာ’’တိ သဗ္ဗေ နိမန္တေန္တိ, ပုနဒိဝသေ အာဂန္တွာ လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ကသ္မာ? သဗ္ဗေဟိ နိမန္တိတတ္တာ။ ဧကော ဘိက္ခု ပိဏ္ဍာယ စရန္တော ဘတ္တံ လဘတိ, တမညော ဥပါသကော နိမန္တေတွာ ဃရေ နိသီဒါပေတိ, န စ တာဝ ဘတ္တံ သမ္ပဇ္ဇတိ။ သစေ သော ဘိက္ခု ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ လဒ္ဓဘတ္တံ ဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ။ အဘုတွာ နိသိန္နေ ‘‘ကိံ ဘန္တေ န ဘုဉ္ဇသီ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘တယာ နိမန္တိတတ္တာ’’တိ ဝတွာ လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ ဘုဉ္ဇထ ဘန္တေ’’တိ ဝုတ္တော ဘုဉ္ဇတိ, ဝဋ္ဋတိ။
သကလေန ဂါမေနာတိ သကလေန ဂါမေန ဧကတော ဟုတွာ နိမန္တိတဿေဝ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဘုဉ္ဇတော အနာပတ္တိ။ ပူဂေပိ ဧသေဝ နယော။ နိမန္တိယမာနော ဘိက္ခံ ဂဟေဿာမီတိ ဘဏတီတိ ‘‘ဘတ္တံ ဂဏှာ’’တိ နိမန္တိယမာနော ‘‘န မယှံ တဝ ဘတ္တေနတ္ထော, ဘိက္ခံ ဂဏှိဿာမီ’’တိ ဝဒတိ။ ဧတ္ထ ပန မဟာပဒုမတ္ထေရော အာဟ – ‘‘ဧဝံ ဝဒန္တော ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ အနိမန္တနံ ကာတုံ သက္ကောတိ, ဘုဉ္ဇနတ္ထာယ ပန ဩကာသော ကတော ဟောတီတိ နေဝ ဂဏဘောဇနတော န စာရိတ္တတော မုစ္စတီ’’တိ။ မဟာသုမတ္ထေရော အာဟ – ‘‘ယဒဂ္ဂေန အနိမန္တနံ ကာတုံ သက္ကောတိ, တဒဂ္ဂေန နေဝ ဂဏဘောဇနံ န စာရိတ္တံ ဟောတီ’’တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရိယံ ဧတ္ထ ဟိ ဘောဇနံ ကိရိယာ, အဝိကပ္ပနံ အကိရိယာ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပဒံ တတိယံ။
၄။ ကာဏမာတာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၃၀။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒေ – ကာဏမာတာတိ ကာဏာယ မာတာ။ သာ ကိရဿာ ဓီတာ အဘိရူပါ အဟောသိ, ယေ ယေ တံ ပဿန္တိ, တေ တေ ရာဂေန ကာဏာ ဟောန္တိ, ရာဂန္ဓာ ဟောန္တီတိ အတ္ထော။ တသ္မာ ပရေသံ ကာဏဘာဝကရဏတော ‘‘ကာဏာ’’တိ ဝိဿုတာ အဟောသိ။ တဿာ ဝသေန မာတာပိဿာ ‘‘ကာဏမာတာ’’တိ ပါကဋာ ဇာတာ။ အာဂတန္တိ အာဂမနံ။ ကိသ္မိံ ဝိယာတိ ကီဒိသံ ဝိယ၊ လဇ္ဇနကံ ဝိယ ဟောတီတိ အဓိပ္ပါယော။ ရိတ္တဟတ္ထံ ဂန္တုန္တိ ရိတ္တာ ဟတ္ထာ အသ္မိံ ဂမနေ တဒိဒံ ရိတ္တဟတ္ထံ, တံ ရိတ္တဟတ္ထံ ဂမနံ ဂန္တုံ လဇ္ဇနကံ ဝိယ ဟောတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ပရိက္ခယံ အဂမာသီတိ ဥပါသိကာ အရိယသာဝိကာ ဘိက္ခူ ဒိသွာ သန္တံ အဒါတုံ န သက္ကောတိ, တသ္မာ တာဝ ဒါပေသိ, ယာဝ သဗ္ဗံ ပရိက္ခယံ အဂမာသိ။ ဓမ္မိယာ ကထာယာတိ ဧတ္ထ ကာဏာပိ မာတု အတ္ထာယ ဒေသိယမာနံ ဓမ္မံ သုဏန္တီ ဒေသနာပရိယောသာနေ သောတာပန္နာ အဟောသိ။ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမီတိ အာသနတော ဥဋ္ဌဟိတွာ ဂတော။ သောပိ ပုရိသော ‘‘သတ္ထာ ကိရ ကာဏမာတာယ နိဝေသနံ အဂမာသီ’’တိ သုတွာ ကာဏံ အာနေတွာ ပကတိဋ္ဌာနေယေဝ ဌပေသိ။
֍ ဋီ ၂၃၁။ ဣမသ္မိံ ပန ဝတ္ထုသ္မိံ ဥပ္ပန္နမတ္တေ အပ္ပညတ္တေယေဝ သိက္ခာပဒေ ပါထေယျဝတ္ထု ဥဒပါဒိ, တသ္မာ အနန္တရမေဝ စေတံ ဒဿေတုံ ‘‘တေန ခေါ ပန သမယေနာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ သောပိ စ ဥပါသကော အရိယသာဝကတ္တာ သဗ္ဗမေဝ ဒါပေသိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ပရိက္ခယံ အဂမာသီ’’တိ။
֍ ဋီ ၂၃၃။ ယံကိဉ္စိ ပဟေဏကတ္ထာယာတိ ပဏ္ဏာကာရတ္ထာယ ပဋိယတ္တံ ယံကိဉ္စိ အတိရသကမောဒကသက္ခလိကာဒိ သဗ္ဗံ ဣဓ ပူဝေါတွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။
ယံကိဉ္စိ ပါထေယျတ္ထာယာတိ မဂ္ဂံ ဂစ္ဆန္တာနံ အန္တရာမဂ္ဂတ္ထာယ ပဋိယတ္တံ ယံကိဉ္စိ ဗဒ္ဓသတ္တုအဗဒ္ဓသတ္တုတိလတဏ္ဍုလာဒိ သဗ္ဗံ ဣဓ မန္ထောတွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ တတော စေ ဥတ္တရိန္တိ သစေပိ တတိယံ ပတ္တံ ထူပီကတံ ဂဏှာတိ, ပူဝဂဏနာယ ပါစိတ္တိယံ။
ဒွတ္တိပတ္တပူရေ ပဋိဂ္ဂဟေတွာတိ မုခဝဋ္ဋိယာ ဟေဋ္ဌိမလေခါယ သမပူရေ ပတ္တေ ဂဟေတွာ။ အမုတြ မယာ ဒွတ္တိပတ္တပူရာတိ ဧတ္ထ သစေ ဒွေ ဂဟိတာ, ‘‘အတြ မယာ ဒွေ ပတ္တပူရာ ပဋိဂ္ဂဟိတာ, တွံ ဧကံ ဂဏှေယျာသီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ တေနာပိ အညံ ပဿိတွာ ‘‘ပဌမံ အာဂတေန ဒွေ ပတ္တပူရာ ဂဟိတာ, မယာ ဧကော, မာ တွံ ဂဏှီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ယေန ပဌမံ ဧကော ဂဟိတော, တဿာပိ ပရမ္ပရာရောစနေ ဧသေဝ နယော။ ယေန ပန သယမေဝ တယော ဂဟိတာ, တေန အညံ ဒိသွာ ‘‘မာ ခေါ ဧတ္ထ ပဋိဂ္ဂဏှိ’’ စ္စေဝ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ပဋိက္ကမနံ နီဟရိတွာတိ အာသနသာလံ ဟရိတွာ, အာသနသာလံ ဂစ္ဆန္တေန စ ဆဍ္ဍိတသာလာ န ဂန္တဗ္ဗာ။ ယတ္ထ မဟာ ဘိက္ခုသံဃော နိသီဒတိ, တတ္ထ ဂန္တဗ္ဗံ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ဝုတ္တံ ‘‘ယာ လဒ္ဓဋ္ဌာနတော အာသန္နာ အာသနသာလာ, တတ္ထ ဂန္တဗ္ဗံ။ အတ္တနော ‘သန္ဒိဋ္ဌာနံ ဝါ သမ္ဘတ္တာနံ ဝါ ဧကနိကာယိကာနံ ဝါ ဒဿာမီ’တိ အညတ္ထ ဂန္တုံ န လဗ္ဘတိ။ သစေ ပနဿ နိဗဒ္ဓနိသီဒနဋ္ဌာနံ ဟောတိ, ဒူရမ္ပိ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ။
သံဝိဘဇိတဗ္ဗန္တိ သစေ တယော ပတ္တပူရာ ဂဟိတာ, ဧကံ အတ္တနော ဌပေတွာ ဒွေ ဘိက္ခုသံဃဿ ဒါတဗ္ဗာ။ သစ္စေ ဒွေ ဂဟိတာ, ဧကံ အတ္တနော ဌပေတွာ ဧကော သံဃဿ ဒါတဗ္ဗော, ယထာမိတ္တံ ပန ဒါတုံ န လဗ္ဘတိ။ ယေန ဧကော ဂဟိတော, န တေန ကိဉ္စိ အကာမာ ဒါတဗ္ဗံ, ယထာရုစိ ကာတဗ္ဗံ။
֍ ဋီ ၂၃၅။ ဂမနေ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေတိ အန္တရာမဂ္ဂေ ဥပဒ္ဒဝံ ဝါ ဒိသွာ အနတ္ထိကတာယ ဝါ ‘‘မယံ ဣဒါနိ န ပေသိဿာမ, န ဂမိဿာမာ’’တိ ဧဝံ ဂမနေ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေ ဥပစ္ဆိန္နေ။ ဉာတကာနံ ပဝါရိတာနန္တိ ဧတေသံ ဗဟုမ္ပိ ဒေန္တာနံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ အနာပတ္တိ။ အဋ္ဌကထာသု ပန ‘‘တေသမ္ပိ ပါထေယျပဟေဏကတ္ထာယ ပဋိယတ္တတော ပမာဏမေဝ ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ကာဏမာတာသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ။
၅။ ပဌမပဝါရဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၃၆။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒေ – ဘိက္ခူ ဘုတ္တာဝီ ပဝါရိတာတိ ဗြာဟ္မဏေန ‘‘ဂဏှထ, ဘန္တေ, ယာဝ ဣစ္ဆထာ’’တိ ဧဝံ ယာဝဒတ္ထပဝါရဏာယ, သယဉ္စ ‘‘အလံ, အာဝုသော, ထောကံ ထောကံ ဒေဟီ’’တိ ဧဝံ ပဋိက္ခေပပဝါရဏာယ ပဝါရိတာ။ ပဋိဝိဿကေတိ သာမန္တဃရဝါသိကေ။
֍ ဋီ ၂၃၇။ ကာကောရဝသဒ္ဒန္တိ ကာကာနံ ဩရဝသဒ္ဒံ၊ သန္နိပတိတွာ ဝိရဝန္တာနံ သဒ္ဒံ။ အလမေတံ သဗ္ဗန္တိ ဧတ္ထ တိကာရံ အဝတွာဝ ‘‘အလမေတံ သဗ္ဗံ’’ ဧတ္တကံ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။
၂၃၈-၉။ ဘုတ္တာဝီတိ ဘုတ္တဝါ။ တတ္ထ စ ယသ္မာ ယေန ဧကမ္ပိ သိတ္ထံ သင်္ခါဒိတွာ ဝါ အသင်္ခါဒိတွာ ဝါ အဇ္ဈောဟရိတံ ဟောတိ, သော ‘‘ဘုတ္တာဝီ’’တိ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ, တေနဿ ပဒဘာဇနေ ‘‘ဘုတ္တာဝီ နာမ ပဉ္စန္နံ ဘောဇနာန’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ပဝါရိတောတိ ကတပဝါရဏော, ကတပဋိက္ခေပေါ။ သောပိ စ ယသ္မာ န ပဋိက္ခေပမတ္တေန, အထ ခေါ ပဉ္စင်္ဂဝသေန, တေနဿ ပဒဘာဇနေ ‘‘ပဝါရိတော နာမ အသနံ ပညာယတီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ယသ္မာ ‘‘အသနံ ပညာယတီ’’တိ ဣမိနာ ဝိပ္ပကတဘောဇနော, ‘‘ပဝါရိတော’’တိ ဝုတ္တော။ ယော စ ဝိပ္ပကတဘောဇနော, တေန ကိဉ္စိ ဘုတ္တံ, ကိဉ္စိ အဘုတ္တံ, ယဉ္စ ဘုတ္တံ၊ တံ သန္ဓာယ ‘‘ဘုတ္တာဝီ’’တိပိ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ, တသ္မာ ဘုတ္တာဝီဝစနေန ဝိသုံ ကဉ္စိ အတ္ထသိဒ္ဓိံ န ပဿာမ။ ‘‘ဒိရတ္တတိရတ္တံ, ဆပ္ပဉ္စဝါစာဟီ’’တိအာဒီသု (ပါစိ။ ၆၁-၆၂) ပန ဒိရတ္တာဒိဝစနံ ဝိယ ပဝါရိတပဒဿ ပရိဝါရကဘာဝေန ဗျဉ္ဇနသိလိဋ္ဌတာယ စေတံ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
အသနံ ပညာယတီတိအာဒီသု ဝိပ္ပကတဘောဇနံ ဒိဿတိ, ဘုဉ္ဇမာနော စေသော ပုဂ္ဂလော ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဘောဇနံ ပညာယတီတိ ပဝါရဏပ္ပဟောနကဘောဇနံ ဒိဿတိ။ ဩဒနာဒီနံ စေ အညတရံ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗံ ဘောဇနံ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဟတ္ထပါသေ ဌိတောတိ ပဝါရဏပ္ပဟောနကံ ဘောဇနံ ဂဏှိတွာ ဒါယကော အဍ္ဎတေယျဟတ္ထပ္ပမာဏေ ဩကာသေ ဟောတီတိ အတ္ထော။ အဘိဟရတီတိ သော စေ ဒါယကော တဿ တံ ဘတ္တံ ကာယေန အဘိဟရတီတိ အတ္ထော။ ပဋိက္ခေပေါ ပညာယတီတိ ပဋိက္ခေပေါ ဒိဿတိ၊ တဉ္စေ အဘိဟဋံ သော ဘိက္ခု ကာယေန ဝါ ဝါစာယ ဝါ ပဋိက္ခိပတီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ပဉ္စန္နံ အင်္ဂါနံ ဝသေန ပဝါရိတော နာမ ဟောတီတိ။ ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ –
‘‘ပဉ္စဟိ ဥပါလိ အာကာရေဟိ ပဝါရဏာ ပညာယတိ – အသနံ ပညာယတိ, ဘောဇနံ ပညာယတိ, ဟတ္ထပါသေ ဌိတော, အဘိဟရတိ, ပဋိက္ခေပေါ ပညာယတီ’’တိ (ပရိ။ ၄၂၈)။
တတြာယံ ဝိနိစ္ဆယော – ‘‘အသန’’န္တိအာဒီသု တာဝ ယဉ္စ အသ္နာတိ ယဉ္စ ဘောဇနံ ဟတ္ထပါသေ ဌိတေန အဘိဟဋံ ပဋိက္ခိပတိ, တံ ‘‘ဩဒနော, ကုမ္မာသော, သတ္တု, မစ္ဆော, မံသ’’န္တိ ဣမေသံ အညတရမေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတ္ထ ဩဒနော နာမ – သာလိ, ဝီဟိ, ယဝေါ, ဂေါဓုမော, ကင်္ဂု, ဝရကော, ကုဒြူသကောတိ သတ္တန္နံ ဓညာနံ တဏ္ဍုလေဟိ နိဗ္ဗတ္တော။ တတ္ထ ‘‘သာလီ’’တိ အန္တမသော နီဝါရံ ဥပါဒါယ သဗ္ဗာပိ သာလိဇာတိ။ ‘‘ဝီဟီ’’တိ သဗ္ဗာပိ ဝီဟိဇာတိ။ ‘‘ယဝဂေါဓုမေသု’’ ဘေဒေါ နတ္ထိ။ ‘‘ကင်္ဂူ’’တိ သေတရတ္တကာဠဘေဒါ သဗ္ဗာပိ ကင်္ဂုဇာတိ။ ‘‘ဝရကော’’တိ အန္တမသော ဝရကစောရကံ ဥပါဒါယ သဗ္ဗာ သေတဝဏ္ဏာ ဝရကဇာတိ။ ‘‘ကုဒြူသကော’’တိ ကာဠကော ဒြဝေါ စေဝ သာမာကာဒိဘေဒါ စ သဗ္ဗာပိ တိဏဓညဇာတိ။
နီဝါရဝရကစောရကာ စေတ္ထ ‘‘ဓညာနုလောမာ’’တိ ဝဒန္တိ။ ဓညာနိ ဝါ ဟောန္တု ဓညာနုလောမာနိ ဝါ, ဧတေသံ ဝုတ္တပ္ပဘေဒါနံ သတ္တန္နံ ဓညာနံ တဏ္ဍုလေ ဂဟေတွာ ‘‘ဘတ္တံ ပစိဿာမာ’’တိ ဝါ ‘‘ယာဂုံ ပစိဿာမာ’’တိ ဝါ ‘‘အမ္ဗိလပါယာသာဒီသု အညတရံ ပစိဿာမာ’’တိ ဝါ ယံကိဉ္စိ သန္ဓာယ ပစန္တု, သစေ ဥဏှံ သီတလံ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တာနံ ဘောဇနကာလေ ဂဟိတဂဟိတဋ္ဌာနေ ဩဓိ ပညာယတိ, ဩဒနသင်္ဂဟမေဝ ဂစ္ဆတိ, ပဝါရဏံ ဇနေတိ။ သစေ ဩဓိ န ပညာယတိ, ယာဂုသင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ, ပဝါရဏံ န ဇနေတိ။
ယောပိ ပါယာသော ဝါ ပဏ္ဏဖလကဠီရမိဿကာ အမ္ဗိလယာဂု ဝါ ဥဒ္ဓနတော ဩတာရိတမတ္တာ အဗ္ဘုဏှာ ဟောတိ, အာဝဇ္ဇိတွာ ပိဝိတုံ သက္ကာ, ဟတ္ထေန ဂဟိတောကာသေပိ ဩဓိံ န ဒဿေတိ, ပဝါရဏံ န ဇနေတိ။ သစေ ပန ဥသုမာယ ဝိဂတာယ သီတလီဘူတာ ဃနဘာဝံ ဂစ္ဆတိ, ဩဓိံ ဒဿေတိ, ပုန ပဝါရဏံ ဇနေတိ။ ပုဗ္ဗေ တနုဘာဝေါ န ရက္ခတိ။ သစေပိ ဒဓိတက္ကာဒီနိ အာရောပေတွာ ဗဟုပဏ္ဏဖလကဠီရေ ပက္ခိပိတွာ မုဋ္ဌိမတ္တာပိ တဏ္ဍုလာ ပက္ခိတ္တာ ဟောန္တိ, ဘောဇနကာလေ စေ ဩဓိ ပညာယတိ, ပဝါရဏံ ဇနေတိ။ အယာဂုကေ နိမန္တနေ ‘‘ယာဂုံ ဒဿာမာ’’တိ ဘတ္တေ ဥဒကကဉ္ဇိကခီရာဒီနိ အာကိရိတွာ ‘‘ယာဂုံ ဂဏှထာ’’တိ ဒေန္တိ။ ကိဉ္စာပိ တနုကာ ဟောန္တိ, ပဝါရဏံ
ဇနေတိယေဝ။ သစေ ပန ပက္ကုထိတေသု ဥဒကာဒီသု ပက္ခိပိတွာ ပစိတွာ ဒေန္တိ, ယာဂုသင်္ဂဟမေဝ ဂစ္ဆတိ။ ယာဂုသင်္ဂဟံ ဂတေပိ တသ္မိံ ဝါ အညသ္မိံ ဝါ ယတ္ထ မစ္ဆမံသံ ပက္ခိပန္တိ, သစေ သာသပမတ္တမ္ပိ မစ္ဆမံသခဏ္ဍံ ဝါ နှာရု ဝါ ပညာယတိ, ပဝါရဏံ ဇနေတိ။
သုဒ္ဓရသကော ပန ရသကယာဂု ဝါ န ဇနေတိ။ ဌပေတွာ ဝုတ္တဓညာနံ တဏ္ဍုလေ အညေဟိ ဝေဏုတဏ္ဍုလာဒီဟိ ဝါ ကန္ဒမူလဖလေဟိ ဝါ ယေဟိ ကေဟိစိ ကတံ ဘတ္တမ္ပိ ပဝါရဏံ န ဇနေတိ, ပဂေဝ ဃနယာဂု။ သစေ ပနေတ္ထ မစ္ဆမံသံ ပက္ခိပန္တိ, ဇနေတိ။ မဟာပစ္စရိယံ ‘‘ပုပ္ဖအတ္ထာယ ဘတ္တမ္ပိ ပဝါရဏံ ဇနေတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ပုပ္ဖိအတ္ထာယ ဘတ္တံ နာမ ပုပ္ဖိခဇ္ဇကတ္ထာယ ကုထိတတူဒကေ ပက္ခိပိတွာ သေဒိတတဏ္ဍုလာ ဝုစ္စန္တိ။ သစေ ပန တေ တဏ္ဍုလေ သုက္ခာပေတွာ ခါဒန္တိ, ဝဋ္ဋတိ၊ နေဝ သတ္တုသင်္ချံ န ဘတ္တသင်္ချံ ဂစ္ဆန္တိ။ ပုန တေဟိ ကတဘတ္တံ ပဝါရေတိယေဝ။ တေ တဏ္ဍုလေ သပ္ပိတေလာဒီသု ဝါ ပစန္တိ, ပူဝံ ဝါ ကရောန္တိ, န ပဝါရေန္တိ။ ပုထုကာ ဝါ တာဟိ ကတသတ္တုဘတ္တာဒီနိ ဝါ န ပဝါရေန္တိ။
ကုမ္မာသော နာမ ယဝေဟိ ကတကုမ္မာသော။ အညေဟိ ပန မုဂ္ဂါဒီဟိ ကတကုမ္မာသော ပဝါရဏံ န ဇနေတိ။ သတ္တု နာမ သာလိဝီဟိယဝေဟိ ကတသတ္တု။ ကင်္ဂုဝရကကုဒြူသကသီသာနိပိ ဘဇ္ဇိတွာ ဤသကံ ကောဋ္ဋေတွာ ထုသေ ပလာပေတွာ ပုန ဒဠှံ ကောဋ္ဋေတွာ စုဏ္ဏံ ကရောန္တိ။ သစေပိ တံ အလ္လတ္တာ ဧကာဗဒ္ဓံ ဟောတိ, သတ္တုသင်္ဂဟမေဝ ဂစ္ဆတိ။ ခရပါကဘဇ္ဇိတာနံ ဝီဟီနံ တဏ္ဍုလေ ကောဋ္ဋေတွာ ဒေန္တိ, တမ္ပိ စုဏ္ဏံ သတ္တုသင်္ဂဟမေဝ ဂစ္ဆတိ။ သမပါကဘဇ္ဇိတာနံ ပန ဝီဟီနံ ဝါ ဝီဟိပလာပါနံ ဝါ တဏ္ဍုလာ ဘဇ္ဇိတတဏ္ဍုလာ ဧဝ ဝါ န ပဝါရေန္တိ။ တေသံ ပန တဏ္ဍုလာဒီနံ စုဏ္ဏံ ပဝါရေတိ။ ခရပါကဘဇ္ဇိတာနံ ဝီဟီနံ ကုဏ္ဍကမ္ပိ ပဝါရေတိ။ သမပါကဘဇ္ဇိတာနံ ပန အာတပသုက္ခာနံ ဝါ ကုဏ္ဍကံ န ပဝါရေတိ။ လာဇာ ဝါ တေဟိ ကတဘတ္တသတ္တုအာဒီနိ ဝါ န ပဝါရေန္တိ။ ဘဇ္ဇိတပိဋ္ဌံ ဝါ ယံကိဉ္စိ သုဒ္ဓခဇ္ဇကံ ဝါ န ပဝါရေတိ။ မစ္ဆမံသပူရိတခဇ္ဇကံ ပန သတ္တုမောဒကော ဝါ ပဝါရေတိ။ မစ္ဆော မံသဉ္စ ပါကဋမေဝ။ အယံ ပန ဝိသေသော – သစေပိ ယာဂုံ ပိဝန္တဿ ယာဂုသိတ္ထမတ္တာနေဝ ဒွေ မစ္ဆခဏ္ဍာနိ ဝါ မံသခဏ္ဍာနိ ဝါ ဧကဘာဇနေ ဝါ နာနာဘာဇနေ ဝါ ဒေန္တိ, တာနိ စေ အခါဒန္တော အညံ ယံကိဉ္စိ ပဝါရဏပ္ပဟောနကံ
ပဋိက္ခိပတိ, န ပဝါရေတိ။ တတော ဧကံ ခါဒိတံ, ဧကံ ဟတ္ထေ ဝါ ပတ္တေ ဝါ ဟောတိ, သော စေ အညံ ပဋိက္ခိပတိ, ပဝါရေတိ။ ဒွေပိ ခါဒိတာနိ ဟောန္တိ, မုခေ သာသပမတ္တမ္ပိ အဝသိဋ္ဌံ နတ္ထိ, သစေပိ အညံ ပဋိက္ခိပတိ, န ပဝါရေတိ။
ကပ္ပိယမံသံ ခါဒန္တော ကပ္ပိယမံသံ ပဋိက္ခိပတိ, ပဝါရေတိ။ ကပ္ပိယမံသံ ခါဒန္တော အကပ္ပိယမံသံ ပဋိက္ခိပတိ, န ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ? အဝတ္ထုတာယ။ ယဉှိ ဘိက္ခုနော ခါဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ, တံယေဝ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ဣဒံ ပန ဇာနန္တော အကပ္ပိယတ္တာ ပဋိက္ခိပတိ, အဇာနန္တောပိ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗဋ္ဌာနေ ဌိတမေဝ ပဋိက္ခိပတိ နာမ, တသ္မာ န ပဝါရေတိ။ သစေ ပန အကပ္ပိယမံသံ ခါဒန္တော ကပ္ပိယမံသံ ပဋိက္ခိပတိ, ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ? ဝတ္ထုတာယ။ ယဉှိ တေန ပဋိက္ခိတ္တံ, တံ ပဝါရဏာယ ဝတ္ထု။ ယံ ပန ခါဒတိ, တံ ကိဉ္စာပိ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗဋ္ဌာနေ ဌိတံ, ခါဒိယမာနံ ပန မံသဘာဝံ န ဇဟတိ, တသ္မာ ပဝါရေတိ။ အကပ္ပိယမံသံ ခါဒန္တော အကပ္ပိယမံသံ ပဋိက္ခိပတိ, ပုရိမနယေနေဝ န ပဝါရေတိ။ ကပ္ပိယမံသံ ဝါ အကပ္ပိယမံသံ ဝါ ခါဒန္တော ပဉ္စန္နံ ဘောဇနာနံ ယံကိဉ္စိ ကပ္ပိယဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ, ပဝါရေတိ။ ကုလဒူသကဝေဇ္ဇကမ္မဥတ္တရိမနုဿဓမ္မာရောစနသာဒိတရူပိယာဒီဟိ နိဗ္ဗတ္တံ ဗုဒ္ဓပဋိကုဋ္ဌံ အနေသနာယ ဥပ္ပန္နံ အကပ္ပိယဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ, န ပဝါရေတိ။ ကပ္ပိယဘောဇနံ ဝါ အကပ္ပိယဘောဇနံ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တောပိ ကပ္ပိယဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ, ပဝါရေတိ။ အကပ္ပိယဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ, န ပဝါရေတီတိ သဗ္ဗတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ ကာရဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
ဧဝံ ‘‘အသန’’န္တိအာဒီသု ယဉ္စ အသ္နာတိ, ယဉ္စ ဘောဇနံ ဟတ္ထပါသေ ဌိတေန အဘိဟဋံ ပဋိက္ခိပန္တော ပဝါရဏံ အာပဇ္ဇတိ, တံ ဉတွာ ဣဒါနိ ယထာ အာပဇ္ဇတိ, တဿ ဇာနနတ္ထံ အယံ ဝိနိစ္ဆယော – ‘‘‘အသနံ ဘောဇန’န္တိ ဧတ္ထ တာဝ ယေန ဧကသိတ္ထမ္ပိ အဇ္ဈောဟဋံ ဟောတိ, သော သစေ ပတ္တမုခဟတ္ထာနံ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ပဉ္စသု ဘောဇနေသု ဧကသ္မိမ္ပိ သတိ အညံ ပဉ္စသု ဘောဇနေသု ဧကမ္ပိ ပဋိက္ခိပတိ, ပဝါရေတိ။ ကတ္ထစိ ဘောဇနံ နတ္ထိ, အာမိသဂန္ဓမတ္တံ ပညာယတိ, န ပဝါရေတိ။ မုခေ စ ဟတ္ထေ စ ဘောဇနံ နတ္ထိ, ပတ္တေ အတ္ထိ, တသ္မိံ ပန အာသနေ န ဘုဉ္ဇိတုကာမော, ဝိဟာရံ ပဝိသိတွာ ဘုဉ္ဇိတုကာမော, အညဿ ဝါ ဒါတုကာမော, တသ္မိံ စေ အန္တရေ ဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ, န ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ? ဝိပ္ပကတဘောဇနဘာဝဿ ဥပစ္ဆိန္နတ္တာ။ ယောပိ အညတြ ဂန္တွာ ဘုဉ္ဇိတုကာမော မုခေ
ဘတ္တံ ဂိလိတွာ သေသံ အာဒါယ ဂစ္ဆန္တော အန္တရာမဂ္ဂေ အညံ ဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ, တဿာပိ ပဝါရဏာ န ဟောတီ’’တိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ယထာ စ ပတ္တေ၊ ဧဝံ ဟတ္ထေပိ။ မုခေပိ ဝါ ဝိဇ္ဇမာနဘောဇနံ သစေ အနဇ္ဈောဟရိတုကာမော ဟောတိ, တသ္မိဉ္စ ခဏေ အညံ ပဋိက္ခိပတိ, န ပဝါရေတိ။ ဧကသ္မိဉှိ ပဒေ ဝုတ္တလက္ခဏံ သဗ္ဗတ္ထ ဝေဒိတဗ္ဗံ ဟောတိ။ အပိစ ကုရုန္ဒိယံ ဧသ နယော ဒဿိတောယေဝ။ ဝုတ္တဉှိ တတ္ထ ‘‘မုခေ ဘတ္တံ ဂိလိတံ, ဟတ္ထေ ဘတ္တံ ဝိဃာသာဒဿ ဒါတုကာမော, ပတ္တေ ဘတ္တံ ဘိက္ခုဿ ဒါတုကာမော, သစေ တသ္မိံ ခဏေ ပဋိက္ခိပတိ, န ပဝါရေတီ’’တိ။ ဟတ္ထပါသေ ဌိတောတိ ဧတ္ထ ပန သစေ ဘိက္ခု နိသိန္နော ဟောတိ, အာသနဿ ပစ္ဆိမန္တတော ပဋ္ဌာယ, သစေ ဌိတော, ပဏှိအန္တတော ပဋ္ဌာယ, သစေ နိပန္နော, ယေန ပဿေန နိပန္နော, တဿ ပါရိမန္တတော ပဋ္ဌာယ, ဒါယကဿ နိသိန္နဿ ဝါ ဌိတဿ ဝါ နိပန္နဿ ဝါ ဌပေတွာ ပသာရိတဟတ္ထံ ယံ အာသန္နတရံ အင်္ဂံ, တဿ ဩရိမန္တေန ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ အဍ္ဎတေယျဟတ္ထော ‘‘ဟတ္ထပါသော’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တသ္မိံ ဌတွာ အဘိဟဋံ ပဋိက္ခိပန္တဿေဝ ပဝါရဏာ ဟောတိ, န တတော ပရံ။
အဘိဟရတီတိ ဟတ္ထပါသဗ္ဘန္တရေ ဌိတော ဂဟဏတ္ထံ ဥပနာမေတိ။ သစေ ပန အနန္တရနိသိန္နောပိ ဘိက္ခု ဟတ္ထေ ဝါ ဦရူသု ဝါ အာဓာရကေ ဝါ ဌိတပတ္တံ အနဘိဟရိတွာဝ ‘‘ဘတ္တံ ဂဏှာ’’တိ ဝဒတိ, တံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ နတ္ထိ။ ဘတ္တပစ္ဆိံ အာနေတွာ ပုရတော ဘူမိယံ ဌပေတွာ ‘‘ဂဏှာဟီ’’တိ ဝုတ္တေပိ ဧသေဝ နယော။ ဤသကံ ပန ဥဒ္ဓရိတွာ ဝါ အပနာမေတွာ ဝါ ‘‘ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ထေရာသနေ နိသိန္နော ထေရော ဒူရေ နိသိန္နဿ ဒဟရဘိက္ခုဿ ပတ္တံ ပေသေတွာ ‘‘ဣတော ဩဒနံ ဂဏှာဟီ’’တိ ဝဒတိ, ဂဏှိတွာ ပန ဂတော တုဏှီ တိဋ္ဌတိ, ဒဟရော ‘‘အလံ မယှ’’န္တိ ပဋိက္ခိပတိ, န ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ? ထေရဿ ဒူရဘာဝတော ဒူတဿ စ အနဘိဟရဏတောတိ။ သစေ ပန ဂဟေတွာ အာဂတော ဘိက္ခု ‘‘ဣဒံ ဘတ္တံ ဂဏှာ’’တိ ဝဒတိ, တံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတိ။
ပရိဝေသနာယ ဧကော ဧကေန ဟတ္ထေန ဩဒနပစ္ဆိံ ဧကေန ကဋစ္ဆုံ ဂဟေတွာ ဘိက္ခူ ပရိဝိသတိ, တတြ စေ အညော အာဂန္တွာ ‘‘အဟံ ပစ္ဆိံ ဓာရေဿာမိ, တွံ ဩဒနံ ဒေဟီ’’တိ ဝတွာ ဂဟိတမတ္တကမေဝ ကရောတိ, ပရိဝေသကော ဧဝ ပန တံ ဓာရေတိ, တသ္မာ သာ အဘိဟဋာဝ ဟောတိ။ တတော ဒါတုကာမတာယ ဂဏှန္တံ ပဋိက္ခိပန္တဿ ပဝါရဏာ ဟောတိ။
သစေ ပန ပရိဝိသကေန ဖုဋ္ဌမတ္တာဝ ဟောတိ, ဣတရောဝ နံ ဓာရေတိ, တတော ဒါတုကာမတာယ ဂဏှန္တံ ပဋိက္ခိပန္တဿ ပဝါရဏာ န ဟောတိ။ ကဋစ္ဆုနာ ဥဒ္ဓဋဘတ္တေ ပန ဟောတိ။ ကဋစ္ဆုအဘိဟာရောယေဝ ဟိ တဿ အဘိဟာရော။ ဒွိန္နံ သမဘာရေပိ ပဋိက္ခိပန္တော ပဝါရေတိယေဝါတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ အနန္တရဿ ဘိက္ခုနော ဘတ္တေ ဒိယျမာနေ ဣတရော ပတ္တံ ဟတ္ထေဟိ ပိဒဟတိ, ပဝါရဏာ နတ္ထိ။ ကသ္မာ? အညဿ အဘိဟဋေ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ။
ပဋိက္ခေပေါ ပညာယတီတိ ဧတ္ထ ဝါစာယ အဘိဟဋံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ နတ္ထိ။ ကာယေန အဘိဟဋံ ပန ကာယေန ဝါ ဝါစာယ ဝါ ပဋိက္ခိပန္တဿ ပဝါရဏာ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
တတ္ထ ကာယေန ပဋိက္ခေပေါ နာမ အင်္ဂုလိံ ဝါ ဟတ္ထံ ဝါ မစ္ဆိကဗီဇနိံ ဝါ စီဝရကဏ္ဏံ ဝါ စာလေတိ, ဘမုကာယ ဝါ အာကာရံ ကရောတိ, ကုဒ္ဓေါ ဝါ ဩလောကေတိ, ဝါစာယ ပဋိက္ခေပေါ နာမ ‘‘အလ္လ’န္တိ ဝါ, ‘‘န ဂဏှာမီ’’တိ ဝါ, ‘‘မာ အာကိရာ’’တိ ဝါ, ‘‘အပဂစ္ဆာ’’တိ ဝါ ဝဒတိ၊ ဧဝံ ယေန ကေနစိ အာကာရေန ကာယေန ဝါ ဝါစာယ ဝါ ပဋိက္ခိတ္တေ ပဝါရဏာ ဟောတိ။
ဧကော အဘိဟဋေ ဘတ္တေ ပဝါရဏာယ ဘီတော ဟတ္ထ အပနေတွာ ပုနပ္ပုနံ ပတ္တေ ဩဒနံ အာကိရန္တံ ‘‘အာကိရ အာကိရ ကောဋ္ဋေတွာ ပူရေဟီ’’တိ ဝဒတိ, ဧတ္ထ ကထန္တိ? မဟာသုမတ္ထေရော တာဝ ‘‘အနာကိရဏတ္ထာယ ဝုတ္တတ္တာ ပဝါရဏာ ဟောတီ’’တိ အာဟ။ မဟာပဒုမတ္ထေရော ပန ‘‘‘အာကိရ ပူရေဟီ’တိ ဝဒန္တဿ နာမ ‘ကဿစိ ပဝါရဏာ အတ္ထီ’တိ ဝတွာ ‘န ပဝါရေတီ’’’တိ အာဟ။ အပရော ဘတ္တံ အဘိဟရန္တံ ဘိက္ခုံ သလ္လက္ခေတွာ ‘‘ကိံ အာဝုသော ဣတောပိ ကိဉ္စိ ဂဏှိဿသိ, ဒမ္မိ တေ ကိဉ္စီ’’တိ အာဟ။ တတြာပိ ‘‘‘ဧဝံ နာဂမိဿတီ’တိ ဝုတ္တတ္တာ ‘ပဝါရဏာ ဟောတီ’’’တိ မဟာသုမတ္ထေရော အာဟ။ မဟာပဒုမတ္ထေရော ပန ‘‘‘ဂဏှိဿသီ’တိ ဝဒန္တဿ နာမ ‘ကဿစိ ပဝါရဏာ အတ္ထီ’တိ ဝတွာ ‘န ပဝါရေတီ’’’တိ အာဟ။
ဧကော သမံသကံ ရသံ အဘိဟရိတွာ ‘‘ရသံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ, တံ သုတွာ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ နတ္ထိ။ ‘‘မစ္ဆရသံ မံသရသ’’န္တိ ဝုတ္တေ ပဋိက္ခိပတော ဟောတိ, ‘‘ဣဒံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေပိ ဟောတိယေဝ။ မံသံ ဝိသုံ ကတွာ ‘‘မံသရသံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ, တတ္ထ စေ သာသပမတ္တမ္ပိ မံသခဏ္ဍံ
အတ္ထိ, တံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတိ။ သစေ ပန ပရိဿာဝိတော ဟောတိ, ‘‘ဝဋ္ဋတီ’’တိ အဘယတ္ထေရော အာဟ။
မံသရသေန အာပုစ္ဆန္တံ မဟာထေရော ‘‘မုဟုတ္တံ အာဂမေဟီ’’တိ ဝတွာ ‘‘ထာလကံ အာဝုသော အာဟရာ’’တိ အာဟ။ ဧတ္ထ ကထန္တိ? မဟာသုမတ္ထေရော တာဝ ‘‘အဘိဟာရကဿ ဂမနံ ပဌမံ ဥပစ္ဆိန္နံ, တသ္မာ ပဝါရေတီ’’တိ အာဟ။ မဟာပဒုမတ္ထေရော ပန ‘‘အယံ ကုဟိံ ဂစ္ဆတိ, ကီဒိသံ ဧတဿ ဂမနံ, ဂဏှန္တဿာပိ နာမ ပဝါရဏာ အတ္ထီ’’တိ ဝတွာ ‘‘န ပဝါရေတီ’’တိ အာဟ။ ကဠီရပနသာဒီဟိ မိဿေတွာ မံသံ ပစန္တိ, တံ ဂဟေတွာ ‘‘ကဠီရသူပံ ဂဏှထ, ပနသဗျဉ္ဇနံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒန္တိ, ဧဝမ္ပိ န ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ? အပဝါရဏာရဟဿ နာမေန ဝုတ္တတ္တာ။ သစေ ပန ‘‘မစ္ဆသူပံ မံသသူပ’’န္တိ ဝါ ‘‘ဣမံ ဂဏှထာ’’တိ ဝါ ဝဒန္တိ, ပဝါရေတိ။ မံသကရမ္ဗကော နာမ ဟောတိ, တံ ဒါတုကာမောပိ ‘‘ကရမ္ဗကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ, ဝဋ္ဋတိ၊ န ပဝါရေတိ။ ‘‘မံသကရမ္ဗက’’န္တိ ဝါ ‘‘ဣဒ’’န္တိ ဝါ ဝုတ္တေ ပန ပဝါရေတိ။ ဧသေဝ နယော သဗ္ဗေသု မစ္ဆမံသမိဿကေသု။
ယော ပန နိမန္တနေ ဘုဉ္ဇမာနော မံသံ အဘိဟဋံ ‘‘ဥဒ္ဒိဿ ကတ’’န္တိ မညမာနော ပဋိက္ခိပတိ, ပဝါရိတောဝ ဟောတီတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ မိဿကကထာ ပန ကုရုန္ဒိယံ သုဋ္ဌု ဝုတ္တာ။ ဧဝဉှိ တတ္ထ ဝုတ္တံ – ပိဏ္ဍပါတစာရိကော ဘိက္ခု ဘတ္တမိဿကံ ယာဂုံ အာဟရိတွာ ‘‘ယာဂုံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ, န ပဝါရေတိ။ ‘‘ဘတ္တံ ဂဏှထာ’’တိ ဝုတ္တေ ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ? ယေနာပုစ္ဆိတော, တဿ အတ္ထိတာယ။ အယမေတ္ထ အဓိပ္ပါယော – ‘‘ယာဂုမိဿကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ, တတြ စေ ယာဂု ဗဟုတရာ ဝါ ဟောတိ သမသမာ ဝါ, န ပဝါရေတိ။ ယာဂု မန္ဒာ, ဘတ္တံ ဗဟုတရံ, ပဝါရေတိ။ ဣဒဉ္စ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တတ္တာ န သက္ကာ ပဋိက္ခိပိတုံ, ကာရဏံ ပနေတ္ထ ဒုဒ္ဒသံ။ ‘‘ဘတ္တမိဿကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ, ဘတ္တံ ဗဟုကံ ဝါ သမံ ဝါ အပ္ပတရံ ဝါ ဟောတိ, ပဝါရေတိယေဝ။ ဘတ္တံ ဝါ ယာဂုံ ဝါ အနာမသိတွာ ‘‘မိဿကံ ဂဏှထာ’’တိ ဝဒတိ, တတြ စေ ဘတ္တံ ဗဟုတရံ ဝါ သမကံ ဝါ ဟောတိ, ပဝါရေတိ။ အပ္ပတရံ န ပဝါရေတိ။ ဣဒဉ္စ ကရမ္ဗကေန န သမာနေတဗ္ဗံ။ ကရမ္ဗကော ဟိ မံသမိဿကောပိ ဟောတိ အမံသမိဿကောပိ, တသ္မာ ‘‘ကရမ္ဗက’’န္တိ ဝုတ္တေ ပဝါရဏာ နတ္ထိ။ ဣဒံ ပန ဘတ္တမိဿကမေဝ။ ဧတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ဗဟုရသေ ဘတ္တေ ရသံ, ဗဟုခီရေ ခီရံ ဗဟုသပ္ပိမှိ
စ ပါယာသေ သပ္ပိံ ဂဏှထာတိ ဝိသုံ ကတွာ ဒေတိ, တံ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ နတ္ထိ။
ယော ပန ဂစ္ဆန္တော ပဝါရေတိ, သော ဂစ္ဆန္တောဝ ဘုဉ္ဇိတုံ လဘတိ။ ကဒ္ဒမံ ဝါ ဥဒကံ ဝါ ပတွာ ဌိတေန အတိရိတ္တံ ကာရေတဗ္ဗံ။ သစေ အန္တရာ နဒီ ပူရာ ဟောတိ, နဒီတီရေ ဂုမ္ဗံ အနုပရိယာယန္တေန ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ အထ နာဝါ ဝါ သေတု ဝါ အတ္ထိ, တံ အဘိရုဟိတွာပိ စင်္ကမန္တေနဝ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ, ဂမနံ န ဥပစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ။ ယာနေ ဝါ ဟတ္ထိအဿပိဋ္ဌေ ဝါ စန္ဒမဏ္ဍလေ ဝါ သူရိယမဏ္ဍလေ ဝါ နိသီဒိတွာ ပဝါရိတေန ယာဝ မဇ္ဈနှိကံ, တာဝ တေသု ဂစ္ဆန္တေသုပိ နိသိန္နေနေဝ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယော ဌိတော ပဝါရေတိ, ဌိတေနေဝ, ယော နိသိန္နော ပဝါရေတိ, နိသိန္နေနေဝ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ တံ တံ ဣရိယာပထံ ကောပေန္တေန အတိရိတ္တံ ကာရေတဗ္ဗံ။ ယော ဥက္ကုဋိကော နိသီဒိတွာ ပဝါရေတိ, တေန ဥက္ကုဋိကေနေဝ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ တဿ ပန ဟေဋ္ဌာ ပလာလပီဌံ ဝါ ကိဉ္စိ ဝါ နိသီဒနကံ ဒါတဗ္ဗံ။ ပီဌကေ နိသီဒိတွာ ပဝါရိတေန အာသနံ အစာလေတွာဝ စတဿော ဒိသာ ပရိဝတ္တန္တေန ဘုဉ္ဇိတုံ လဗ္ဘတိ။ မဉ္စေ နိသီဒိတွာ ပဝါရိတေန ဣတော ဝါ ဧတ္တော ဝါ သံသရိတုံ န လဗ္ဘတိ။ သစေ ပန နံ သဟ မဉ္စေန ဥက္ခိပိတွာ အညတြ နေန္တိ, ဝဋ္ဋတိ။ နိပဇ္ဇိတွာ ပဝါရိတေန နိပန္နေနေဝ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ပရိဝတ္တန္တေန ယေန ပဿေန နိပန္နော, တဿ ဌာနံ နာတိက္ကမေတဗ္ဗံ။
အနတိရိတ္တန္တိ န အတိရိတ္တံ၊ န အဓိကန္တိ အတ္ထော။ တံ ပန ယသ္မာ ကပ္ပိယကတာဒီဟိ သတ္တဟိ ဝိနယကမ္မာကာရေဟိ အကတံ ဝါ ဂိလာနဿ အနဓိကံ ဝါ ဟောတိ, တသ္မာ ပဒဘာဇနေ ‘‘အကပ္ပိယကတ’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ အကပ္ပိယကတန္တိ ယံ တတ္ထ ဖလံ ဝါ ကန္ဒမူလာဒိ ဝါ ပဉ္စဟိ သမဏကပ္ပေဟိ ကပ္ပိယံ အကတံ၊ ယဉ္စ အကပ္ပိယမံသံ ဝါ အကပ္ပိယဘောဇနံ ဝါ, ဧတံ အကပ္ပိယံ နာမ။ တံ အကပ္ပိယံ ‘‘အလမေတံ သဗ္ဗ’’န္တိ ဧဝံ အတိရိတ္တံ ကတမ္ပိ အကပ္ပိယကတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကတန္တိ ဘိက္ခုနာ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံယေဝ ပုရိမနယေနေဝ အတိရိတ္တံ ကတံ။ အနုစ္စာရိတကတန္တိ ကပ္ပိယံ ကာရာပေတုံ အာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဤသကမ္ပိ အနုက္ခိတ္တံ ဝါ အနပနာမိတံ ဝါ ကတံ။ အဟတ္ထပါသေ ကတန္တိ ကပ္ပိယံ ကာရာပေတုံ အာဂတဿ ဟတ္ထပါသတော ဗဟိ ဌိတေန ကတံ။ အဘုတ္တာဝိနာ ကတန္တိ ယော ‘‘အလမေတံ သဗ္ဗ’’န္တိ အတိရိတ္တံ ကရောတိ, တေန ပဝါရဏပ္ပဟောနကံ ဘောဇနံ အဘုတ္တေန ကတံ။ ဘုတ္တာဝိနာ ပဝါရိတေန အာသနာ ဝုဋ္ဌိတေန ကတန္တိ ဣဒံ ဥတ္တာနမေဝ။ အလမေတံ သဗ္ဗန္တိ အဝုတ္တန္တိ ဝစီဘေဒံ ကတွာ ဧဝံ အဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဣတိ
ဣမေဟိ သတ္တဟိ ဝိနယကမ္မာကာရေဟိ ယံ အတိရိတ္တံ ကပ္ပိယံ အကတံ, ယဉ္စ န ဂိလာနာတိရိတ္တံ, တဒုဘယမ္ပိ အနတိရိတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
အတိရိတ္တံ ပန တဿေဝ ပဋိပက္ခနယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အပိစေတ္ထ ဘုတ္တာဝိနာ ကတံ ဟောတီတိ အနန္တရေ နိသိန္နဿ သဘာဂဿ ဘိက္ခုနော ပတ္တတော ဧကမ္ပိ သိတ္ထံ ဝါ မံသဟီရံ ဝါ ခါဒိတွာ ကတမ္ပိ ဘုတ္တာဝိနာဝ ကတံ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အာသနာ အဝုဋ္ဌိတေနာတိ ဧတ္ထ ပန အသမ္မောဟတ္ထံ အယံ ဝိနိစ္ဆယော – ဒွေ ဘိက္ခူ ပါတောဝ ဘုဉ္ဇမာနာ ပဝါရိတာ ဟောန္တိ – ဧကေန တတ္ထေဝ နိသီဒိတဗ္ဗံ, ဣတရေန နိစ္စဘတ္တံ ဝါ သလာကဘတ္တံ ဝါ အာနေတွာ ဥပဍ္ဎံ တဿ ဘိက္ခုနော ပတ္တေ အာကိရိတွာ ဟတ္ထံ ဓောဝိတွာ သေသံ တေန ဘိက္ခုနာ ကပ္ပိယံ ကာရာပေတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ကသ္မာ? ယဉှိ တဿ ဟတ္ထေ လဂ္ဂံ, တံ အကပ္ပိယံ ဟောတိ။ သစေ ပန ပဌမံ နိသိန္နော ဘိက္ခု သယမေဝ တဿ ပတ္တတော ဟတ္ထေန ဂဏှာတိ, ဟတ္ထဓောဝနကိစ္စံ နတ္ထိ။ သစေ ပန ဧဝံ ကပ္ပိယံ ကာရာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပုန ကိဉ္စိ ဗျဉ္ဇနံ ဝါ ခါဒနီယံ ဝါ ပတ္တေ အာကိရန္တိ, ယေန ပဌမံ ကပ္ပိယံ ကတံ, သော ပုန ကာတုံ န လဘတိ။ ယေန အကတံ, တေန ကာတဗ္ဗံ။ ယဉ္စ အကတံ, တံ ကာတဗ္ဗံ။ ‘‘ယေန အကတ’’န္တိ အညေန ဘိက္ခုနာ ယေန ပဌမံ န ကတံ, တေန ကာတဗ္ဗံ။ ‘‘ယဉ္စ အကတ’’န္တိ ယေန ပဌမံ ကပ္ပိယံ ကတံ, တေနာပိ ယံ အကတံ တံ ကာတဗ္ဗံ။ ပဌမဘာဇနေ ပန ကာတုံ န လဗ္ဘတိ။ တတ္ထ ဟိ ကရိယမာနံ ပဌမံ ကတေန သဒ္ဓိံ ကတံ ဟောတိ, တသ္မာ အညသ္မိံ ဘာဇနေ ကာတုံ ဝဋ္ဋတီတိ အဓိပ္ပါယော။ ဧဝံ ကတံ ပန တေန ဘိက္ခုနာ ပဌမံ ကတေန သဒ္ဓိံ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
ကပ္ပိယံ ကရောန္တေန စ န ကေဝလံ ပတ္တေယေဝ, ကုဏ္ဍေပိ ပစ္ဆိယမ္ပိ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ပုရတော ဌပေတွာ ဩနာမိတဘာဇနေ ကာတဗ္ဗံ။ တံ သစေပိ ဘိက္ခုသတံ ပဝါရိတံ ဟောတိ, သဗ္ဗေသံ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ, အပ္ပဝါရိတာနမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ယေန ပန ကပ္ပိယံ ကတံ, တဿ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေပိ ပဝါရေတွာ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ ပတ္တံ ဂဟေတွာ အဝဿံ ဘုဉ္ဇနကေ မင်္ဂလနိမန္တနေ နိသီဒါပေန္တိ, အတိရိတ္တံ ကာရေတွာဝ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ တတ္ထ အညော ဘိက္ခု နတ္ထိ, အာသနသာလံ ဝါ ဝိဟာရံ ဝါ ပတ္တံ ပေသေတွာ ကာရေတဗ္ဗံ။ ကပ္ပိယံ ကရောန္တေန ပန အနုပသမ္ပန္နဿ ဟတ္ထေ ဌိတံ န ကာတဗ္ဗံ။ သစေ အာသနသာလာယံ အဗျတ္တော ဘိက္ခု ဟောတိ, သယံ ဂန္တွာ ကပ္ပိယံ ကာရာပေတွာ အာနေတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
ဂိလာနာတိရိတ္တန္တိ ဧတ္ထ န ကေဝလံ ယံ ဂိလာနဿ ဘုတ္တာဝသေသံ ဟောတိ, တံ ဂိလာနာတိရိတ္တံ၊ အထ ခေါ ယံကိဉ္စိ ဂိလာနံ ဥဒ္ဒိဿ အဇ္ဇ ဝါ သွေ ဝါ ယဒါ ဝါ ဣစ္ဆတိ, တဒါ ခါဒိဿတီတိ အာဟဋံ, တံ သဗ္ဗံ ‘‘ဂိလာနာတိရိတ္တ’’န္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယံ ယာမကာလိကာဒီသု အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ ဒုက္ကဋံ, တံ အသံသဋ္ဌဝသေန ဝုတ္တံ။ သစေ ပန အာမိသသံသဋ္ဌာနိ ဟောန္တိ, အာဟာရတ္ထာယပိ အနာဟာရတ္ထာယပိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အဇ္ဈောဟရန္တဿ ပါစိတ္တိယမေဝ။
֍ ဋီ ၂၄၁။ သတိ ပစ္စယေတိ ယာမကာလိကံ ပိပါသာယ သတိ ပိပါသစ္ဆေဒနတ္ထံ, သတ္တာဟကာလိကံ ယာဝဇီဝိကဉ္စ တေန တေန ဥပသမေတဗ္ဗကေ အာဗာဓေ သတိ တဿ ဥပသမနတ္ထံ ပရိဘုဉ္ဇတော အနာပတ္တိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမပဝါရဏသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆။ ဒုတိယပဝါရဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၄၂။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒေ – အနာစာရံ အာစရတီတိ ပဏ္ဏတ္တိဝီတိက္ကမံ ကရောတိ။ ဥပနန္ဓီတိ ဥပနာဟံ ဇနေန္တော တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ အတ္တနော ကောဓံ ဗန္ဓိ၊ ပုနပ္ပုနံ အာဃာတံ ဇနေသီတိ အတ္ထော။ ဥပနဒ္ဓေါ ဘိက္ခူတိ သော ဇနိတဥပနာဟော ဘိက္ခု။
֍ ဋီ ၂၄၃။ အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရေယျာတိ အဘိဟရိတွာ ‘‘ဟန္ဒ ဘိက္ခု ခါဒ ဝါ ဘုဉ္ဇ ဝါ’’တိ ဧဝံ ပဝါရေယျ။ ပဒဘာဇနေ ပန ‘‘ဟန္ဒ ဘိက္ခူ’’တိအာဒိံ အနုဒ္ဓရိတွာ သာဓာရဏမေဝ အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရဏာယ အတ္ထံ ဒဿေတုံ ‘‘ယာဝတကံ ဣစ္ဆသိ တာဝတကံ ဂဏှာဟီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဇာနန္တိ ပဝါရိတဘာဝံ ဇာနန္တော။ တံ ပနဿ ဇာနနံ ယသ္မာ တီဟာကာရေဟိ ဟောတိ, တသ္မာ ‘‘ဇာနာတိ နာမ သာမံ ဝါ ဇာနာတီ’’တိအာဒိနာ နယေန ပဒဘာဇနံ ဝုတ္တံ။ အာသာဒနာပေက္ခောတိ အာသာဒနံ စောဒနံ မင်္ကုကရဏဘာဝံ အပေက္ခမာနော။
ပဋိဂ္ဂဏှာတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ယဿ အဘိဟဋံ တသ္မိံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တေ အဘိဟာရကဿ ဘိက္ခုနော ဒုက္ကဋံ။ ဣတရဿ ပန သဗ္ဗော အာပတ္တိဘေဒေါ ပဌမသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တော, ဣမသ္မိံ ပန သိက္ခာပဒေ သဗ္ဗာ အာပတ္တိယော အဘိဟာရကဿေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ ပဌမသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယတ္တာ ပါကဋမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယပဝါရဏသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ ဝိကာလဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၄၇။ သတ္တမသိက္ခာပဒေ – ဂိရဂ္ဂသမဇ္ဇောတိ ဂိရိမှိ အဂ္ဂသမဇ္ဇော, ဂိရိဿ ဝါ အဂ္ဂဒေသေ သမဇ္ဇော။ သော ကိရ သတ္တမေ ဒိဝသေ ဘဝိဿတီတိ နဂရေ ဃောသနာ ကရိယတိ, နဂရဿ ဗဟိဒ္ဓါ သမေ ဘူမိဘာဂေ ပဗ္ဗတစ္ဆာယာယ မဟာဇနကာယော သန္နိပတတိ, အနေကပ္ပကာရာနိ နဋနာဋကာနိ ပဝတ္တန္တိ, တေသံ ဒဿနတ္ထံ မဉ္စာတိမဉ္စေ ဗန္ဓန္တိ။ သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ အပညတ္တေ သိက္ခာပဒေ ဒဟရာဝ ဥပသမ္ပန္နာ, တေ ‘‘နာဋကာနိ အာဝုသော ပဿိဿာမာ’’တိ တတ္ထ အဂမံသု။ အထ နေသံ ဉာတကာ ‘‘အမှာကံ အယျာ အာဂတာ’’တိ တုဋ္ဌစိတ္တာ နှာပေတွာ ဝိလိမ္ပေတွာ ဘောဇေတွာ အညမ္ပိ ပူဝခါဒနီယာဒိံ ဟတ္ထေ အဒံသု။ တေ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ – ‘‘မနုဿာ သတ္တရသဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ပဿိတွာ’’တိအာဒိ။
၂၄၈-၉။ ဝိကာလေတိ ဝိဂတေ ကာလေ။ ကာလောတိ ဘိက္ခူနံ ဘောဇနကာလော အဓိပ္ပေတော, သော စ သဗ္ဗန္တိမေန ပရိစ္ဆေဒေန မဇ္ဈနှိကော, တသ္မိံ ဝီတိဝတ္တေတိ အဓိပ္ပါယော။ တေနေဝဿ ပဒဘာဇနေ ‘‘ဝိကာလော နာမ မဇ္ဈနှိကေ ဝီတိဝတ္တေ ယာဝ အရုဏုဂ္ဂမနာ’’တိ ဝုတ္တံ, ဌိတမဇ္ဈနှိကောပိ ကာလသင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။ တတော ပဋ္ဌာယ ပန ခါဒိတုံ ဝါ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝါ န သက္ကာ, သဟသာ ပိဝိတုံ သက္ကာ ဘဝေယျ, ကုက္ကုစ္စကေန ပန န ကတ္တဗ္ဗံ။ ကာလပရိစ္ဆေဒဇာနနတ္ထဉ္စ ကာလတ္ထမ္ဘော ယောဇေတဗ္ဗော, ကာလန္တရေဝ ဘတ္တကိစ္စံ ကာတဗ္ဗံ။
အဝသေသံ ခါဒနီယံ နာမာတိ ဧတ္ထ ယံ တာဝ သက္ခလိမောဒကာဒိပုဗ္ဗဏ္ဏာပရဏ္ဏမယံ, တတ္ထ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။ ယမ္ပိ ဝနမူလာဒိပ္ပဘေဒံ အာမိသဂတိကံ ဟောတိ, သေယျထိဒံ – မူလခါဒနီယံ ကန္ဒခါဒနီယံ မူဠာလခါဒနီယံ မတ္ထကခါဒနီယံ ခန္ဓခါဒနီယံ တစခါဒနီယံ ပတ္တခါဒနီယံ ပုပ္ဖခါဒနီယံ ဖလခါဒနီယံ အဋ္ဌိခါဒနီယံ ပိဋ္ဌခါဒနီယံ နိယျာသခါဒနီယန္တိ, ဣဒမ္ပိ ခါဒနီယသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။
တတ္ထ ပန အာမိသဂတိကသလ္လက္ခဏတ္ထံ ဣဒံ မုခမတ္တနိဒဿနံ – မူလခါဒနီယေ တာဝ မူလကမူလံ ခါရကမူလံ စစ္စုမူလံ တမ္ဗကမူလံ တဏ္ဍုလေယျကမူလံ ဝတ္ထုလေယျကမူလံ ဝဇကလိမူလံ ဇဇ္ဈရီမူလန္တိ ဧဝမာဒီနိ သူပေယျပဏ္ဏမူလာနိ အာမိသဂတိကာနိ။ ဧတ္ထ စ ဝဇကလိမူလေ ဇရဋ္ဌံ ဆိန္ဒိတွာ ဆဍ္ဍေန္တိ, တံ ယာဝဇီဝိကံ ဟောတိ။ အညမ္ပိ ဧဝရူပံ ဧတေနေဝ နယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ မူလကခါရကဇဇ္ဈရီမူလာနံ ပန ဇရဋ္ဌာနိပိ အာမိသဂတိကာနေဝါတိ ဝုတ္တံ။ ယာနိ ပန ပါဠိယံ –
‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, မူလာနိ ဘေသဇ္ဇာနိ ဟလိဒ္ဒိံ သိင်္ဂိဝေရံ ဝစံ ဝစတ္တံ အတိဝိသံ ကဋုကရောဟိဏိံ ဥသီရံ ဘဒ္ဒမုတ္တကံ, ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ အတ္ထိ မူလာနိ ဘေသဇ္ဇာနိ နေဝ ခါဒနီယေ ခါဒနီယတ္ထံ ဖရန္တိ, န ဘောဇနီယေ ဘောဇနီယတ္ထံ ဖရန္တီ’’တိ (မဟာဝ။ ၂၆၃) –
ဝုတ္တာနိ, တာနိ ယာဝဇီဝိကာနိ။ တေသံ စူဠပဉ္စမူလံ မဟာပဉ္စမူလန္တိအာဒိနာ နယေန ဂဏိယမာနာနံ ဂဏနာယ အန္တော နတ္ထိ။ ခါဒနီယတ္ထံ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ ဖရဏာဘာဝေါယေဝ ပန တေသံ လက္ခဏံ။ တသ္မာ ယံကိဉ္စိ မူလံ တေသု တေသု ဇနပဒေသု ပကတိအာဟာရဝသေန မနုဿာနံ ခါဒနီယတ္ထံ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ ဖရတိ, တံ ယာဝကာလိကံ၊ ဣတရံ ယာဝဇီဝိကန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တေသု ဗဟုံ ဝတွာပိ ဟိ ဣမသ္မိံယေဝ လက္ခဏေ ဌာတဗ္ဗံ။ နာမသညာသု ပန ဝုစ္စမာနာသု တံ တံ နာမံ အဇာနန္တာနံ သမ္မောဟောယေဝ ဟောတိ, တသ္မာ နာမသညာယ အာဒရံ အကတွာ လက္ခဏမေဝ ဒဿိတံ။
ယထာ စ မူလေ၊ ဧဝံ ကန္ဒာဒီသုပိ ယံ လက္ခဏံ ဒဿိတံ, တဿေဝ ဝသေန ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယဉ္စ တံ ပါဠိယံ ဟလိဒ္ဒါဒိ အဋ္ဌဝိဓံ ဝုတ္တံ, တဿ ခန္ဓတစပုပ္ဖဖလမ္ပိ သဗ္ဗံ ယာဝဇီဝိကန္တိ ဝုတ္တံ။
ကန္ဒခါဒနီယေ ဒုဝိဓော ကန္ဒော – ဒီဃော စ ရဿော စ ဘိသကိံသုကကန္ဒာဒိ ဝဋ္ဋော ဥပ္ပလကသေရုကကန္ဒာဒိ, ယံ ‘‘ဂဏ္ဌီ’’တိပိ ဝဒန္တိ။ တတ္ထ သဗ္ဗေသံ ကန္ဒာနံ ဇိဏ္ဏဇရဋ္ဌာနဉ္စ ဆလ္လိ စ သုခုမမူလာနိ စ ယာဝဇီဝိကာနိ။ တရုဏော ပန သုခခါဒနီယော, သာလကလျာဏီပေါတကကန္ဒော ကိံသုကပေါတကကန္ဒော အမ္ဗာဋကကန္ဒော ကေတကကန္ဒော မာလုဝကန္ဒော ဘိသသင်္ခါတော ပဒုမပုဏ္ဍရီကကန္ဒော ပိဏ္ဍာလုမသာလုအာဒယော စ ခီရဝလ္လိကန္ဒော အာလုဝကန္ဒော သိဂ္ဂုကန္ဒော တာလကန္ဒော နီလုပ္ပလရတ္တုပ္ပလကုမုဒသောဂန္ဓိကာနံ ကန္ဒာ ကဒလိကန္ဒော ဝေဠုကန္ဒော ကသေရုကကန္ဒောတိ ဧဝမာဒယော တေသု တေသု ဇနပဒေသု ပကတိအာဟာရဝသေန မနုဿာနံ ခါဒနီယတ္ထဉ္စ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ ဖရဏကကန္ဒာ ယာဝကာလိကာ။
ခီရဝလ္လိကန္ဒော အဓောတော ယာဝဇီဝိကော, ဓောတော ယာဝကာလိကော။ ခီရကာကောလီဇီဝိကဥသဘကလသုဏာဒိကန္ဒာ ပန ယာဝဇီဝိကာ။ တေ ပါဠိယံ – ‘‘ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ အတ္ထိ မူလာနိ ဘေသဇ္ဇာနီ’’တိ ဧဝံ မူလဘေသဇ္ဇသင်္ဂဟေနေဝ သင်္ဂဟိတာ။
မူဠာလခါဒနီယေ ပန ပဒုမမူဠာလံ ပုဏ္ဍရီကမုဠာလသဒိသမေဝ။ ဧရကမူလံ ကန္ဒုလမူလန္တိ ဧဝမာဒိ တေသု တေသု ဇနပဒေသု ပကတိအာဟာရဝသေန မနုဿာနံ ခါဒနီယတ္ထဉ္စ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ ဖရဏကမုဠာလံ ယာဝကာလိကံ။ ဟလိဒ္ဒိသိင်္ဂိဝေရမကစိစတုရဿဝလ္လိကေတကတာလဟိန္တာလကုန္တာလနာဠိကေရပူဂရုက္ခာဒိမုဠာလံ ပန ယာဝဇီဝိကံ, တံ သဗ္ဗမ္ပိ ပါဠိယံ – ‘‘ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ အတ္ထိ မူလာနိ ဘေသဇ္ဇာနီ’’တိ (မဟာဝ။ ၂၆၃) ဧဝံ မူလဘေသဇ္ဇသင်္ဂဟေနေဝ သင်္ဂဟိတံ။
မတ္ထကခါဒနီယေ တာလဟိန္တာလကုန္တာလကေတကနာဠိကေရပူဂရုက္ခခဇ္ဇူရီဝေတ္တဧရကကဒလီနံ ကဠီရသင်္ခါတာ မတ္ထကာ ဝေဏုကဠီရော နဠကဠီရော ဥစ္ဆုကဠီရော မူလကကဠီရော သာသပကဠီရော သတာဝရိကဠီရော သတ္တန္နံ ဓညာနံ ကဠီရာတိ ဧဝမာဒိ တေသု တေသု ဇနပဒေသု ပကတိအာဟာရဝသေန မနုဿာနံ ခါဒနီယတ္ထံ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ ဖရဏကော ရုက္ခဝလ္လိအာဒီနံ မတ္ထကော ယာဝကာလိကော။ ဟလိဒ္ဒိသိင်္ဂိဝေရဝစမကစိလသုဏာနံကဠီရာ တာလဟိန္တာလကုန္တာလနာဠိကေရကဠီရာနဉ္စ ဆိန္ဒိတွာ ပါတိတော ဇရဋ္ဌဗုန္ဒော ယာဝဇီဝိကော။
ခန္ဓခါဒနီယေ အန္တောပထဝီဂတော သာလကလျာဏီခန္ဓော ဥစ္ဆုခန္ဓော နီလုပ္ပလရတ္တုပ္ပလကုမုဒသောဂန္ဓိကာနံ ခန္ဓကာတိ ဧဝမာဒိ တေသု တေသု ဇနပဒေသု ပကတိအာဟာရဝသေန မနုဿာနံ ခါဒနီယတ္ထံ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ ဖရဏကော ခန္ဓော ယာဝကာလိကော။ ဥပ္ပလဇာတီနံ ပဏ္ဏဒဏ္ဍကော ပဒုမဇာတီနံ သဗ္ဗောပိ ဒဏ္ဍကော ကာရဝိန္ဒကဒဏ္ဍာဒယော စ အဝသေသသဗ္ဗခန္ဓာ ယာဝဇီဝိကာ။
တစခါဒနီယေ ဥစ္ဆုတစောဝ ဧကော ယာဝကာလိကော, သောပိ သရသော။ သေသော သဗ္ဗော ယာဝဇီဝိကော။ တေသံ ပန မတ္ထကခန္ဓတစာနံ တိဏ္ဏံ ပါဠိယံ ကသာဝဘေသဇ္ဇေန သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဝုတ္တဉှေတံ –
‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ကသာဝါနိ ဘေသဇ္ဇာနိ နိမ္ဗကသာဝံ, ကုဋဇကသာဝံ, ပဋောလကသာဝံ, ဖဂ္ဂဝကသာဝံ နတ္တမာလကသာဝံ, ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ အတ္ထိ ကသာဝါနိ ဘေသဇ္ဇာနိ နေဝ ခါဒနီယေ ခါဒနီယတ္ထံ ဖရန္တိ, န ဘောဇနီယေ ဘောဇနီယတ္ထံ ဖရန္တီ’’တိ (မဟာဝ။ ၂၆၃)။
ဧတ္ထ ဟိ ဧတေသမ္ပိ သင်္ဂဟော သိဇ္ဈတိ။ ဝုတ္တကသာဝါနိ စ သဗ္ဗာနိ ကပ္ပိယာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။
ပတ္တခါဒနီယေ မူလကံ ခါရကော စစ္စု တမ္ဗကော တဏ္ဍုလေယျကော ပပုန္နာဂေါ ဝတ္ထုလေယျကော ဝဇကလိ ဇဇ္ဈရီ သေလ္လု သိဂ္ဂု ကာသမဒ္ဒကော ဥမ္မာ စီနမုဂ္ဂေါ မာသော ရာဇမာသော ဌပေတွာ မဟာနိပ္ဖါဝံ အဝသေသနိပ္ဖါဝေါ အဂ္ဂိမန္ထော သုနိသန္နကော သေတဝရဏော နာဠိကာ ဘူမိယံ ဇာတလောဏီတိ ဧတေသံ ပတ္တာနိ အညာနိ စ ဧဝရူပါနိ တေသု တေသု ဇနပဒေသု ပကတိအာဟာရဝသေန မနုဿာနံ ခါဒနီယတ္ထံ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ ဖရဏကာနိ ပတ္တာနိ ဧကံသေန ယာဝကာလိကာနိ။ ယာ ပနညာ မဟာနခပိဋ္ဌိမတ္တာ ပဏ္ဏလောဏိ ရုက္ခေ စ ဂစ္ဆေ စ အာရောဟတိ, တဿာ ပတ္တံ ယာဝဇီဝိကံ။ ဗြဟ္မီပတ္တဉ္စ ယာဝကာလိကန္တိ ဒီပဝါသိနော ဝဒန္တိ။ အမ္ဗပလ္လဝံ ယာဝကာလိကံ, အသောကပလ္လဝံ ပန ယာဝဇီဝိကံ။
ယာနိ ဝါ ပနညာနိ ပါဠိယံ –
‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပဏ္ဏာနိ ဘေသဇ္ဇာနိ နိမ္ဗပဏ္ဏံ ကုဋဇပဏ္ဏံ ပဋောလပဏ္ဏံ သုလသိပဏ္ဏံ ကပ္ပါသကပဏ္ဏံ ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ
အတ္ထိ ပဏ္ဏာနိ ဘေသဇ္ဇာနိ နေဝ ခါဒနီယေ ခါဒနီယတ္ထံ ဖရန္တိ န ဘောဇနီယေ ဘောဇနီယတ္ထံ ဖရန္တီ’’တိ (မဟာဝ။ ၂၆၃) –
ဝုတ္တာနိ, တာနိ ယာဝဇီဝိကာနိ။ န ကေဝလဉ္စ ပဏ္ဏာနိယေဝ တေသံ ပုပ္ဖဖလာဒီနိပိ ယာဝဇီဝိကာနိ။ ပဏ္ဏာနံ ဖဂ္ဂဝပဏ္ဏံ အဇ္ဇုကပဏ္ဏံ ဖဏိဇ္ဇကပဏ္ဏံ ပဋောလပဏ္ဏံ တမ္ဗူလပဏ္ဏံ ပဒုမိနိပဏ္ဏန္တိ ဧဝံ ဂဏနဝသေန အန္တော နတ္ထိ။
ပုပ္ဖခါဒနီယေ မူလကပုပ္ဖံ ခါရကပုပ္ဖံ စစ္စုပုပ္ဖံ တမ္ဗကပုပ္ဖံ ဝဇကလိပုပ္ဖံ ဇဇ္ဈရီပုပ္ဖံ စူဠနိပ္ဖါဝပုပ္ဖံ မဟာနိပ္ဖါဝပုပ္ဖံ ကသေရုကပုပ္ဖံ နာဠိကေရတာလကေတကာနံ တရုဏပုပ္ဖါနိ သေတဝရဏပုပ္ဖံ သိဂ္ဂုပုပ္ဖံ ဥပ္ပလပဒုမဇာတိကာနံ ပုပ္ဖါနိ ကဏ္ဏိကမတ္တံ အဂန္ဓိကပုပ္ဖံ ကဠီရပုပ္ဖံ ဇီဝန္တီပုပ္ဖန္တိ ဧဝမာဒိ တေသု တေသု ဇနပဒေသု ပကတိအာဟာရဝသေန မနုဿာနံ ခါဒနီယတ္ထံ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ ဖရဏကပုပ္ဖံ ယာဝကာလိကံ။ အသောကဗကုလကုယျကပုန္နာဂစမ္ပကဇာတိကဏဝီရကဏိကာရကုန္ဒနဝမာလိကမလ္လိကာဒီနံ ပန ပုပ္ဖံ ယာဝဇီဝိကံ တဿ ဂဏနာယ အန္တော နတ္ထိ။ ပါဠိယံ ပနဿ ကသာဝဘေသဇ္ဇေနေဝ သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဖလခါဒနီယေ ပနသလဗုဇတာလနာဠိကေရအမ္ဗဇမ္ဗူအမ္ဗာဋကတိန္တိဏိကမာတုလုင်္ဂကပိတ္ထလာဗုကုမ္ဘဏ္ဍပုဿဖလတိမ္ဗရူသကတိပုသဝါတိင်္ဂဏစောစမောစမဓုကာဒီနံ ဖလာနိ ယာနိ လောကေ တေသု တေသု ဇနပဒေသု ပကတိအာဟာရဝသေန မနုဿာနံ ခါဒနီယတ္ထံ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ ဖရန္တိ, သဗ္ဗာနိ တာနိ ယာဝကာလိကာနိ။ နာမဂဏနဝသေန နေသံ န သက္ကာ ပရိယန္တံ ဒဿေတုံ။ ယာနိ ပန ပါဠိယံ –
‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဖလာနိ ဘေသဇ္ဇာနိ – ဗိလင်္ဂံ, ပိပ္ဖလိံ, မရိစံ, ဟရီတကံ, ဝိဘီတကံ, အာမလကံ, ဂေါဋ္ဌဖလံ, ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ အတ္ထိ ဖလာနိ ဘေသဇ္ဇာနိ နေဝ ခါဒနီယေ ခါဒနီယတ္ထံ ဖရန္တိ န ဘောဇနီယေ ဘောဇနီယတ္ထံ ဖရန္တီ’’တိ (မဟာဝ။ ၂၆၃) –
ဝုတ္တာနိ, တာနိ ယာဝဇီဝိကာနိ။ တေသမ္ပိ အပရိပက္ကာနိ အစ္ဆိဝ ဗိမ္ဗဝရဏကေတကကာသ္မရီအာဒီနံ ဖလာနိ ဇာတိဖလံ ကဋုကဖလံ ဧဠာ တက္ကောလန္တိ ဧဝံ နာမဝသေန န သက္ကာ ပရိယန္တံ ဒဿေတုံ။
အဋ္ဌိခါဒနီယေ လဗုဇဋ္ဌိ ပနသဋ္ဌိ အမ္ဗာဋကဋ္ဌိ သာလဋ္ဌိ ခဇ္ဇူရီကေတကတိမ္ဗရူသကာနံ တရုဏဖလဋ္ဌိ တိန္တိဏိကဋ္ဌိ ဗိမ္ဗဖလဋ္ဌိ ဥပ္ပလ ပဒုမဇာတီနံ ပေါက္ခရဋ္ဌီတိ ဧဝမာဒီနိ တေသု တေသု ဇနပဒေသု မနုဿာနံ ပကတိအာဟာရဝသေန ခါဒနီယတ္ထံ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ ဖရဏကာနိ အဋ္ဌီနိ ယာဝကာလိကာနိ။ မဓုကဋ္ဌိ ပုန္နာဂဋ္ဌိ ဟရီတကာဒီနံ အဋ္ဌီနိ သိဒ္ဓတ္ထကဋ္ဌိ ရာဇိကဋ္ဌီတိ ဧဝမာဒီနိ အဋ္ဌီနိ ယာဝဇီဝိကာနိ။ တေသံ ပါဠိယံ ဖလဘေသဇ္ဇေနေဝ သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။
ပိဋ္ဌခါဒနီယေ သတ္တန္နံ တာဝ ဓညာနံ ဓညာနုလောမာနံ အပရဏ္ဏာနဉ္စ ပိဋ္ဌံ ပနသပိဋ္ဌံ လဗုဇပိဋ္ဌံ အမ္ဗာဋကပိဋ္ဌံ သာလပိဋ္ဌံ ဓောတကတာလပိဋ္ဌဉ္စ ခီရဝလ္လိပိဋ္ဌဉ္စာတိ ဧဝမာဒီနိ တေသု တေသု ဇနပဒေသု ပကတိအာဟာရဝသေန မနုဿာနံ ခါဒနီယတ္ထံ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ ဖရဏကာနိ ပိဋ္ဌာနိ ယာဝကာလိကာနိ။ အဓောတကံ တာလပိဋ္ဌံ ခီရဝလ္လိပိဋ္ဌံ အဿဂန္ဓာဒိပိဋ္ဌာနိ စ ယာဝဇီဝိကာနိ။ တေသံ ပါဠိယံ ကသာဝေဟိ စ မူလဖလေဟိ စ သံဃဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။
နိယျာသခါဒနီယေ ဧကော ဥစ္ဆုနိယျာသောဝ သတ္တာဟကာလိကော။ သေသာ ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဇတူနိ ဘေသဇ္ဇာနိ – ဟိင်္ဂုံ ဟိင်္ဂုဇတုံ ဟိင်္ဂုသိပါဋိကံ တကံ တကပတ္တိံ တကပဏ္ဏိံ သဇ္ဇုလသံ ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ အတ္ထိ ဇတူနိ ဘေသဇ္ဇာနီ’’တိ (မဟာဝ။ ၂၆၃) ဧဝံ ပါဠိယံ ဝုတ္တနိယျာသာ ယာဝဇီဝိကာ။ တတ္ထ ယေဝါပနကဝသေန သင်္ဂဟိတာနံ အမ္ဗနိယျာသော ကဏိကာရနိယျာသောတိ ဧဝံ နာမဝသေန န သက္ကာ ပရိယန္တံ ဒဿေတုံ။ ဧဝံ ဣမေသု မူလခါဒနီယာဒီသု ယံကိဉ္စိ ယာဝကာလိကံ, သဗ္ဗမ္ပိ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ ‘‘အဝသေသံ ခါဒနီယံ နာမာ’’တိ သင်္ဂဟိတံ။
ဘောဇနီယံ နာမ ပဉ္စ ဘောဇနာနီတိအာဒိမှိ ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ တံ ဝုတ္တမေဝ။ ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ, ပဋိဂ္ဂဏှာတီတိ ယော ဘိက္ခု ဝိကာလေ ဧတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယဉ္စ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, တဿ ပဋိဂ္ဂဟဏေ တာဝ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကာယတော စ ကာယစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဝိကာလဘောဇနသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈။ သန္နိဓိကာရကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၅၂။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒေ – ဗေလဋ္ဌသီသော နာမ ဇဋိလသဟဿဗ္ဘန္တရော မဟာထေရော။ အရညေ ဝိဟရတီတိ ဇေတဝနဿ အဝိဒူရေ ပဓာနဃရေ ဧကသ္မိံ အာဝါသေ ဝသတိ။ သုက္ခကုရန္တိ အသူပဗျဉ္ဇနံ ဩဒနံ။ သော ကိရ အန္တောဂါမေ ဘုဉ္ဇိတွာ ပစ္ဆာ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ တာဒိသံ ဩဒနံ အာဟရတိ, တဉ္စ ခေါ အပ္ပိစ္ဆတာယ, န ပစ္စယဂိဒ္ဓတာယ။ ထေရော ကိရ သတ္တာဟံ နိရောဓသမာပတ္တိယာ ဝီတိနာမေတွာ သမာပတ္တိတော ဝုဋ္ဌာယ တံ ပိဏ္ဍပါတံ ဥဒကေန တေမေတွာ ဘုဉ္ဇတိ, တတော ပုန သတ္တာဟံ သမာပတ္တိယာ နိသီဒတိ။ ဧဝံ ဒွေပိ တီဏိပိ စတ္တာရိပိ သတ္တာဟာနိ ဝီတိနာမေတွာ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသတိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘စိရေန ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသတီ’’တိ။
֍ ဋီ ၂၅၃။ ကာရော ကရဏံ ကိရိယာတိ အတ္ထတော ဧကံ, သန္နိဓိကာရော အဿာတိ သန္နိဓိကာရံ၊ သန္နိဓိကာရမေဝ သန္နိဓိကာရကံ။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဧကရတ္တံ ဝီတိနာမိတဿေတံ အဓိဝစနံ။ တေနေဝဿ ပဒဘာဇနေ ဝုတ္တံ – ‘‘သန္နိဓိကာရကံ နာမ အဇ္ဇ ပဋိဂ္ဂဟိတံ အပရဇ္ဇူ’’တိ။
ပဋိဂ္ဂဏှာတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ဧဝံ သန္နိဓိကတံ ယံကိဉ္စိ ယာဝကာလိကံ ဝါ ယာမကာလိကံ ဝါ အဇ္ဈောဟရိတုကာမတာယ ဂဏှန္တဿ ပဋိဂ္ဂဟဏေ တာဝ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဇ္ဈောဟရတော ပန ဧကမေကသ္မိံ အဇ္ဈောဟာရေ ပါစိတ္တိယံ။ သစေပိ ပတ္တော ဒုဒ္ဓေါတော ဟောတိ, ယံ အင်္ဂုလိယာ ဃံသန္တဿ လေခါ ပညာယတိ, ဂဏ္ဌိကပတ္တဿ ဝါ ဂဏ္ဌိကန္တရေ သ္နေဟော ပဝိဋ္ဌော ဟောတိ, သော ဥဏှေ ဩတာပေန္တဿ ပဂ္ဃရတိ, ဥဏှယာဂုယာ ဝါ ဂဟိတာယ သန္ဒိဿတိ, တာဒိသေ ပတ္တေပိ ပုနဒိဝသေ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ။ တသ္မာ ပတ္တံ ဓောဝိတွာ ပုန တတ္ထ အစ္ဆောဒကံ ဝါ အာသိဉ္စိတွာ အင်္ဂုလိယာ ဝါ ဃံသိတွာ နိသ္နေဟဘာဝေါ ဇာနိတဗ္ဗော။ သစေ ဟိ ဥဒကေ ဝါ သ္နေဟဘာဝေါ ပတ္တေ ဝါ အင်္ဂုလိလေခါ ပညာယတိ, ဒုဒ္ဓေါတော ဟောတိ။ တေလဝဏ္ဏပတ္တေ ပန အင်္ဂုလိလေခါ ပညာယတိ, သာ အဗ္ဗောဟာရိကာ။ ယံ ဘိက္ခူ နိရပေက္ခာ သာမဏေရာနံ ပရိစ္စဇန္တိ, တဉ္စေ သာမဏေရာ နိဒဟိတွာ ဒေန္တိ, သဗ္ဗံ ဝဋ္ဋတိ။ သယံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အပရိစ္စတ္တမေဝ ဟိ ဒုတိယဒိဝသေ န ဝဋ္ဋတိ။ တတော ဟိ ဧကသိတ္ထမ္ပိ အဇ္ဈောဟရတော ပါစိတ္တိယမေဝ။
အကပ္ပိယမံသေသု မနုဿမံသေ ထုလ္လစ္စယေန သဒွိံ ပါစိတ္တိယံ, အဝသေသေသု ဒုက္ကဋေန သဒ္ဓိံ။ ယာမကာလိကံ သတိ ပစ္စယေ အဇ္ဈောဟရတော ပါစိတ္တိယံ။ အာဟာရတ္ထာယ အဇ္ဈောဟရတော ဒုက္ကဋေန သဒ္ဓိံ ပါစိတ္တိယံ။ သစေ ပဝါရိတော ဟုတွာ အနတိရိတ္တကတံ အဇ္ဈောဟရတိ, ပကတိအာမိသေ ဒွေ ပါစိတ္တိယာနိ, မနုဿမံသေ ထုလ္လစ္စယေန သဒ္ဓိံ ဒွေ, သေသအကပ္ပိယမံသေ ဒုက္ကဋေန သဒ္ဓိံ, ယာမကာလိကံ သတိ ပစ္စယေ သာမိသေန မုခေန အဇ္ဈောဟရတော ဒွေ, နိရာမိသေန ဧကမေဝ။ အာဟာရတ္ထာယ အဇ္ဈောဟရတော ဝိကပ္ပဒွယေပိ ဒုက္ကဋံ ဝဍ္ဎတိ။ သစေ ဝိကာလေ အဇ္ဈောဟရတိ, ပကတိဘောဇနေ သန္နိဓိပစ္စယာ စ ဝိကာလဘောဇနပစ္စယာ စ ဒွေ ပါစိတ္တိယာနိ, အကပ္ပိယမံသေသု ထုလ္လစ္စယဉ္စ ဒုက္ကဋဉ္စ ဝဍ္ဎတိ။ ယာမကာလိကေသု ဝိကာလပစ္စယာ အနာပတ္တိ, အနတိရိတ္တပစ္စယာ ပန ဝိကာလေ သဗ္ဗဝိကပ္ပေသု အနာပတ္တိ။
֍ ဋီ ၂၅၅။ သတ္တာဟကာလိကံ ယာဝဇီဝိကံ အာဟာရတ္ထာယာတိ အာဟာရတ္ထာယ ပဋိဂ္ဂဏှတော ပဋိဂ္ဂဟဏပစ္စယာ တာဝ ဒုက္ကဋံ, အဇ္ဈောဟရတော ပန သစေ နိရာမိသံ ဟောတိ, အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ ဒုက္ကဋံ။ အထ အာမိသသံသဋ္ဌံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဌပိတံ ဟောတိ, ယထာဝတ္ထုကံ ပါစိတ္တိယမေဝ။
֍ ဋီ ၂၅၆။ အနာပတ္တိ ယာဝကာလိကန္တိအာဒိမှိ ဝိကာလဘောဇနသိက္ခာပဒေ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ ခါဒနီယဘောဇနီယံ ယာဝ မဇ္ဈန္တိကသင်္ခါတော ကာလော, တာဝ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတော ယာဝကာလိကံ။ သဒ္ဓိံ အနုလောမပါနေဟိ အဋ္ဌဝိဓံ ပါနံ ယာဝ ရတ္တိယာ ပစ္ဆိမယာမသင်္ခါတော ယာမော, တာဝ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတော ယာမော ကာလော အဿာတိ ယာမကာလိကံ။ သပ္ပိအာဒိ ပဉ္စဝိဓံ ဘေသဇ္ဇံ သတ္တာဟံ နိဓေတဗ္ဗတော သတ္တာဟော ကာလော အဿာတိ သတ္တာဟကာလိကံ။ ဌပေတွာ ဥဒကံ အဝသေသံ သဗ္ဗမ္ပိ ယာဝဇီဝံ ပရိဟရိတွာ သတိ ပစ္စယေ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတော ယာဝဇီဝကန္တိ ဝုစ္စတိ။
တတ္ထ အရုဏောဒယေဝ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ယာဝကာလိကံ သတက္ခတ္တုမ္ပိ နိဒဟိတွာ ယာဝကာလော နာတိက္ကမတိ တာဝ, ယာမကာလိကံ ဧကံ အဟောရတ္တံ, သတ္တာဟကာလိကံ သတ္တရတ္တံ, ဣတရံ သတိ ပစ္စယေ, ယာဝဇီဝမ္ပိ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ အဋ္ဌကထာသု ပန ဣမသ္မိံ ဌာနေ ပါနကထာ ကပ္ပိယာနုလောမကထာ ‘‘ကပ္ပတိ နု ခေါ ယာဝကာလိကေန ယာမကာလိက’’န္တိအာဒိကထာ စ ကပ္ပိယဘူမိကထာ စ ဝိတ္ထာရိတာ, တံ မယံ အာဂတဋ္ဌာနေယေဝ ကထယိဿာမ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကာယတော စ ကာယစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
သန္နိဓိကာရကသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ပဏီတဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၅၇။ နဝမသိက္ခာပဒေ – ပဏီတဘောဇနာနီတိ ဥတ္တမဘောဇနာနိ။ ကဿ သမ္ပန္နံ န မနာပန္တိ သမ္ပတ္တိယုတ္တံ ကဿ န ပိယံ။ သာဒုန္တိ သုရသံ။
֍ ဋီ ၂၅၉။ ယော ပန ဘိက္ခု ဧဝရူပါနိ ပဏီတဘောဇနာနိ အဂိလာနော အတ္တနော အတ္ထာယ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇေယျာတိ ဧတ္ထ သုဒ္ဓါနိ သပ္ပိအာဒီနိ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တော ပါစိတ္တိယံ နာပဇ္ဇတိ, သေခိယေသု သူပေါဒနဝိညတ္တိဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇတိ, ဩဒနသံသဋ္ဌာနိ ပန ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တော ပါစိတ္တိယံ အာပဇ္ဇတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော, အယံ ကိရေတ္ထ အဓိပ္ပါယော။ တေနေဝ စ ‘‘ပဏီတာနီ’’တိ အဝတွာ ‘‘ပဏီတဘောဇနာနီ’’တိ သုတ္တေ ဝုတ္တံ။ ‘‘ပဏီတာနီ’’တိ ဟိ ဝုတ္တေ သပ္ပိအာဒီနံယေဝ ဂဟဏံ ဟောတိ, ‘‘ပဏီတဘောဇနာနီ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ပဏီတသံသဋ္ဌာနိ သတ္တဓညနိဗ္ဗတ္တာနိ ဘောဇနာနိ ပဏီတဘောဇနာနီတိ အယမတ္ထော ပညာယတိ။
ဣဒါနိ ဝိညာပေတိ ပယောဂေ ဒုက္ကဋန္တိအာဒီသု အယံ ဝိနိစ္ဆယော – ‘‘သပ္ပိနာ ဘတ္တံ ဒေဟိ, သပ္ပိံ အာကိရိတွာ ဒေဟိ, သပ္ပိမိဿကံ ကတွာ ဒေဟိ, သဟသပ္ပိနာ ဒေဟိ, သပ္ပိဉ္စ ဘတ္တဉ္စ ဒေဟီ’’တိ ဝိညာပေန္တဿ ဝိညတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ပဋိဂ္ဂဟဏေ ဒုက္ကဋံ, အဇ္ဈောဟာရေ ပါစိတ္တိယံ။ ‘‘သပ္ပိဘတ္တံ ဒေဟီ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ယသ္မာ သာလိဘတ္တံ ဝိယ သပ္ပိဘတ္တံ နာမ နတ္ထိ၊ တသ္မာ သူပေါဒနဝိညတ္တိဒုက္ကဋမေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
သစေ ပန ‘‘သပ္ပိနာ ဘတ္တံ ဒေဟီ’’တိ ဝုတ္တေ ဘတ္တံ ဒတွာ ‘‘သပ္ပိံ ကတွာ ဘုဉ္ဇာ’’တိ နဝနီတံ ဝါ ခီရံ ဝါ ဒဓိံ ဝါ ဒေတိ, မူလံ ဝါ ပန ဒေတိ, ‘‘ဣမိနာ သပ္ပိံ ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇာ’’တိ ယထာဝတ္ထုကမေဝ။ ‘‘ဂေါသပ္ပိနာ ဘတ္တံ ဒေဟီ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ဂေါသပ္ပိနာ ဝါ ဒေတု, ဂေါသပ္ပိမှိ အသတိ, ပုရိမနယေနေဝ ဂေါနဝနီတာဒီနိ ဝါ ဂါဝိံယေဝ ဝါ ဒေတု ‘‘ဣတော သပ္ပိနာ ဘုဉ္ဇာ’’တိ ယထာဝတ္ထုကမေဝ။
သစေ ပန ဂေါသပ္ပိနာ ယာစိတော အဇိယာ သပ္ပိအာဒီဟိ ဒေတိ, ဝိသင်္ကေတံ။ ဧဝဉှိ သတိ အညံ ယာစိတေန အညံ ဒိန္နံ နာမ ဟောတိ, တသ္မာ အနာပတ္တိ။ ဧသ နယော အဇိယာ သပ္ပိနာ ဒေဟီတိ အာဒီသုပိ။
‘‘ကပ္ပိယသပ္ပိနာ ဒေဟီ’’တိ ဝုတ္တေ အကပ္ပိယသပ္ပိနာ ဒေတိ, ဝိသင်္ကေတမေဝ။ ‘‘အကပ္ပိယသပ္ပိနာတိ ဝုတ္တေ အကပ္ပိယသပ္ပိနာ ဒေတိ, ပဋိဂ္ဂဟဏေပိ ပရိဘောဂေပိ ဒုက္ကဋမေဝ။ အကပ္ပိယသပ္ပိမှိ အသတိ ပုရိမနယေနေဝ အကပ္ပိယနဝနီတာဒီနိ ဒေတိ ‘‘သပ္ပိံ ကတွာ ဘုဉ္ဇာ’’တိ အကပ္ပိယသပ္ပိနာဝ ဒိန္နံ ဟောတိ။ ‘‘အကပ္ပိယသပ္ပိနာ’’တိ ဝုတ္တေ ကပ္ပိယေန ဒေတိ, ဝိသင်္ကေတံ။ ‘‘သပ္ပိနာ’’တိ ဝုတ္တေ သေသေသု နဝနီတာဒီသု အညတရေန ဒေတိ, ဝိသင်္ကေတမေဝ။ ဧသ နယော နဝနီတေန ဒေဟီတိအာဒီသုပိ။ ယေန ယေန ဟိ ဝိညတ္တိ ဟောတိ, တသ္မိံ ဝါ တဿ မူလေ ဝါ လဒ္ဓေ, တံ တံ လဒ္ဓမေဝ ဟောတိ။
သစေ ပန အညံ ပါဠိယာ အာဂတံ ဝါ အနာဂတံ ဝါ ဒေန္တိ, ဝိသင်္ကေတံ။ ပါဠိယံ အာဂတနဝနီတာဒီနိ ဌပေတွာ အညေဟိ နဝနီတာဒီဟိ ဝိညာပေန္တဿ ဒုက္ကဋံ။ ယထာ စ ‘‘သပ္ပိဘတ္တံ ဒေဟီ’’တိ ဝုတ္တေ သာလိဘတ္တဿ ဝိယ သပ္ပိဘတ္တဿ အဘာဝါ သူပေါဒနဝိညတ္တိဒုက္ကဋမေဝ ဟောတီတိ ဝုတ္တံ။ ဧဝံ နဝနီတဘတ္တံ ဒေဟီတိအာဒီသုပိ။ ပဋိပါဋိယာ ဧကမေကံ ဝိတ္ထာရေတွာ ဝုစ္စမာနေပိ ဟိ အယမေဝတ္ထော ဝတ္တဗ္ဗော သိယာ, သော စ သင်္ခေပေနပိ သက္ကာ ဉာတုံ, ကိံ တတ္ထ ဝိတ္ထာရေန? တေန ဝုတ္တံ – ‘‘ဧသ နယော နဝနီတေန ဒေဟီတိအာဒီသုပီ’’တိ။
သစေ ပန သဗ္ဗေဟိပိ သပ္ပိအာဒီဟိ ဧကဋ္ဌာနေ ဝါ နာနာဋ္ဌာနေ ဝါ ဝိညာပေတွာ ပဋိလဒ္ဓံ ဧကဘာဇနေ အာကိရိတွာ ဧကရသံ ကတွာ တတော ကုသဂ္ဂေနာပိ ဇိဝှဂ္ဂေ ဗိန္ဒုံ ဌပေတွာ အဇ္ဈောဟရတိ, နဝ ပါစိတ္တိယာနိ အာပဇ္ဇတိ။ ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ ပရိဝါရေ –
‘‘ကာယိကာနိ န ဝါစသိကာနိ,
သဗ္ဗာနိ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊
အပုဗ္ဗံ အစရိမံ အာပဇ္ဇေယျ ဧကတော,
ပဉှာမေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ’’တိ။ (ပရိ။ ၄၈၁)၊
֍ ဋီ ၂၆၁။ အဂိလာနော ဂိလာနသညီတိ ဧတ္ထ သစေ ဂိလာနသညီပိ ဟုတွာ ဘေသဇ္ဇတ္ထာယ ပဉ္စ ဘေသဇ္ဇာနိ ဝိညာပေတိ, မဟာနာမသိက္ခာပဒေန
ကာရေတဗ္ဗော။ နဝ ပဏီတဘောဇနာနိ ဝိညာပေန္တော ပန ဣမိနာ သိက္ခာပဒေန ကာရေတဗ္ဗော။ ဘိက္ခုနီနံ ပန ဧတာနိ ပါဋိဒေသနီယဝတ္ထူနိ ဟောန္တိ, သူပေါဒနဝိညတ္တိယံ ဥဘယေသမ္ပိ သေခပဏ္ဏတ္တိဒုက္ကဋမေဝ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
စတုသမုဋ္ဌာနံ – ကာယတော ကာယဝါစတော ကာယစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ,
ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပဏီတဘောဇနသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀။ ဒန္တပေါနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၆၃။ ဒသမသိက္ခာပဒေ – စတူသု ပစ္စယေသု အန္တမသော ဒန္တကဋ္ဌမ္ပိ သဗ္ဗံ ပံသုကူလမေဝ အဿာတိ သဗ္ဗပံသုကူလိကော။ သော ကိရ သုသာနေ ဆဍ္ဍိတဘာဇနမေဝ ပတ္တံ ကတွာ တတ္ထ ဆဍ္ဍိတစောဠကေဟေဝ စီဝရံ ကတွာ တတ္ထ ဆဍ္ဍိတမဉ္စပီဌကာနိယေဝ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ။ အယျဝေါသာဋိတကာနီတိ ဧတ္ထ အယျာ ဝုစ္စန္တိ ကာလင်္ကတာ ပိတိပိတာမဟာ။ ဝေါသာဋိတကာနိ ဝုစ္စန္တိ တေသံ အတ္ထာယ သုသာနာဒီသု ဆဍ္ဍိတကာနိ ခါဒနီယဘောဇနီယာနိ၊ မနုဿာ ကိရ ကာလင်္ကတေ ဉာတကေ ဥဒ္ဒိဿ ယံ တေသံ သဇီဝကာလေ ပိယံ ဟောတိ, တံ ဧတေသု သုသာနာဒီသု ပိဏ္ဍံ ပိဏ္ဍံ ကတွာ ‘‘ဉာတကာ နော ပရိဘုဉ္ဇန္တူတိ ဌပေန္တိ။ သော ဘိက္ခု တံ ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇတိ, အညံ ပဏီတမ္ပိ ဒိယျမာနံ န ဣစ္ဆတိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘သုသာနေပိ ရုက္ခမူလေပိ ဥမ္မာရေပိ အယျဝေါသာဋိတကာနိ သာမံ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇတီ’’တိ။ ထေရောတိ ထိရော ဃနဗဒ္ဓေါ။ ဝဌရောတိ ထူလော၊ ထူလော စ ဃနသရီရော စာယံ ဘိက္ခူတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ မနုဿမံသံ မညေ ခါဒတီတိ မနုဿမံသံ ခါဒတီတိ နံ သလ္လက္ခေမ၊ မနုဿမံသံ ခါဒန္တာ ဟိ ဤဒိသာ ဘဝန္တီတိ အယံ တေသံ အဓိပ္ပါယော။
֍ ဋီ ၂၆၄။ ဥဒကဒန္တပေါနေ ကုက္ကုစ္စာယန္တီတိ ဧတ္ထ တေ ဘိက္ခူ ‘‘အဒိန္နံ မုခဒွါရံ အာဟာရံ အာဟရေယျာ’’တိ ပဒဿ သမ္မာ အတ္ထံ အသလ္လက္ခေတွာ ကုက္ကုစ္စာယိသုံ, ဘဂဝါ ပန ယထာဥပ္ပန္နဿ ဝတ္ထုဿ ဝသေန ပိတာ ဝိယ ဒါရကေ တေ ဘိက္ခူ သညာပေန္တော အနုပညတ္တိံ ဌပေသိ။
֍ ဋီ ၂၆၅။ အဒိန္နန္တိ ကာယေန ဝါ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ ဂဏှန္တဿ ကာယကာယပဋိဗဒ္ဓနိဿဂ္ဂိယာနံ အညတရဝသေန န ဒိန္နံ။ ဧတဒေဝ ဟိ သန္ဓာယ ပဒဘာဇနေ ‘‘အဒိန္နံ နာမ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကံ ဝုစ္စတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဒုတိယပါရာဇိကေ ပန ‘‘အဒိန္နံ နာမ ပရပရိဂ္ဂဟိတကံ ဝုစ္စတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဒိန္နန္တိ ဣဒံ ပန တဿေဝ အဒိန္နဿ ပဋိပက္ခဝသေန လက္ခဏဒဿနတ္ထံ ဥဒ္ဓဋံ။ နိဒ္ဒေသေ စဿ ‘‘ကာယေန ဝါ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ နိဿဂ္ဂိယေန ဝါ ဒေန္တေ’’တိ ဧဝံ အညသ္မိံ ဒဒမာနေ ‘‘ဟတ္ထပါသေ ဌိတော ကာယေန ဝါ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတီတိ တံ ဧဝံ ဒိယျမာနံ အန္တမသော ရထရေဏုမ္ပိ သစေ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တလက္ခဏေ ဟတ္ထပါသေ ဌိတော ကာယေန ဝါ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, ဧတံ ဧဝံ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ဒိန္နံ နာမ ဝုစ္စတိ။ န ‘‘ဣဒံ ဂဏှ, ဣဒံ တဝ ဟောတူ’’တိအာဒိဝစနေန နိဿဋ္ဌံ။
တတ္ထ ကာယေနာတိ ဟတ္ထာဒီသု ယေန ကေနစိ သရီရာဝယဝေန၊ အန္တမသော ပါဒင်္ဂုလိယာပိ ဒိယျမာနံ ကာယေန ဒိန္နံ နာမ ဟောတိ, ပဋိဂ္ဂဟဏေပိ ဧသေဝ နယော။ ယေန ကေနစိ ဟိ သရီရာဝယဝေန ဂဟိတံ ကာယေန ဂဟိတမေဝ ဟောတိ။ သစေပိ နတ္ထုကရဏိယာ ဒိယျမာနံ နာသာပုဋေန အကလ္လကော ဝါ မုခေန ပဋိဂ္ဂဏှာတိ။ အာဘောဂမတ္တမေဝ ဟိ ဧတ္ထ ပမာဏန္တိ အယံ နယော မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တော။ ကာယပဋိဗဒ္ဓေနာတိ ကဋစ္ဆုအာဒီသု ယေန ကေနစိ ဥပကရဏေန ဒိန္နံ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဒိန္နံ နာမ ဟောတိ။ ပဋိဂ္ဂဟဏေပိ ဧသေဝ နယော။ ယေန ကေနစိ သရီရပဋိဗဒ္ဓေန ပတ္တထာလကာဒိနာ ဂဟိတံ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဂဟိတမေဝ ဟောတိ။ နိဿဂ္ဂိယေနာတိ ကာယတော စ ကာယပဋိဗဒ္ဓတော စ မောစေတွာ ဟတ္ထပါသေ ဌိတဿ ကာယေန ဝါ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ ပါတိယမာနမ္ပိ နိဿဂ္ဂိယေန ပယောဂေန ဒိန္နံ နာမ ဟောတိ။ အယံ တာဝ ပါဠိဝဏ္ဏနာ။
အယံ ပနေတ္ထ ပါဠိမုတ္တကဝိနိစ္ဆယော – ပဉ္စင်္ဂေဟိ ပဋိဂ္ဂဟဏံ ရုဟတိ – ထာမမဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ ဥစ္စာရဏမတ္တံ ဟောတိ, ဟတ္ထပါသော ပညာယတိ, အဘိဟာရော ပညာယတိ, ဒေဝေါ ဝါ မနုဿော ဝါ တိရစ္ဆာနဂတော ဝါ ကာယေန ဝါ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ နိဿဂ္ဂိယေန ဝါ ဒေတိ, တံ စေ ဘိက္ခု ကာယေန ဝါ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ။ ဧဝံ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ ပဋိဂ္ဂဟဏံ ရုဟတိ။
တတ္ထ ဌိတနိသိန္နနိပန္နာနံ ပဝါရဏသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဟတ္ထပါသော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သစေ ပန ဒါယကပဋိဂ္ဂါဟကေသု ဧကော အာကာသေ ဟောတိ,
ဧကော ဘူမိယံ, ဘူမဋ္ဌဿ စ သီသေန အာကာသဋ္ဌဿ စ ဌပေတွာ ဒါတုံ ဝါ ဂဟေတုံ ဝါ ပသာရိတဟတ္ထံ, ယံ အာသန္နတရံ အင်္ဂံ, တဿ ဩရိမန္တေန ဟတ္ထပါသပ္ပမာဏံ ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ။ သစေပိ ဧကော ကူပေ ဟောတိ, ဧကော ကူပတဋေ, ဧကော ဝါ ပန ရုက္ခေ, ဧကော ပထဝိယံ, ဝုတ္တနယေနေဝ ဟတ္ထပါသပ္ပမာဏံ ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝရူပေ ဟတ္ထပါသေ ဌတွာ သစေပိ ပက္ခီ မုခတုဏ္ဍကေန ဝါ ဟတ္ထီ ဝါ သောဏ္ဍာယ ဂဟေတွာ ပုပ္ဖံ ဝါ ဖလံ ဝါ ဒေတိ, ပဋိဂ္ဂဟဏံ ရုဟတိ။ သစေ ပန အဒ္ဓဋ္ဌမရတနဿာပိ ဟတ္ထိနော ခန္ဓေ နိသိန္နော, တေန သောဏ္ဍာယ ဒိယျမာနံ ဂဏှာတိ, ဝဋ္ဋတိယေဝ။
ဧကော ဗဟူနိ ဘတ္တဗျဉ္ဇနဘာဇနာနိ သီသေ ကတွာ ဘိက္ခုဿ သန္တိကံ အာဂန္တွာ ဌိတကောဝ ဂဏှထာတိ ဝဒတိ, န တာဝ အဘိဟာရော ပညာယတိ, တသ္မာ န ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ဤသကမ္ပိ ဩနမတိ, ဘိက္ခုနာ ဟတ္ထံ ပသာရေတွာ ဟေဋ္ဌိမဘာဇနံ ဧကဒေသေနာပိ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗံ။ ဧတ္တာဝတာ သဗ္ဗဘာဇနာနိ ပဋိဂ္ဂဟိတာနိ ဟောန္တိ, တတော ပဋ္ဌာယ ဩရောပေတွာ ဝါ ဥဂ္ဃါဋေတွာ ဝါ ယံ ဣစ္ဆတိ, တံ ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သဘတ္တပစ္ဆိအာဒိမှိ ပန ဧကဘာဇနေ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ, ကာဇေန ဘတ္တံ ဟရန္တောပိ သစေ ကာဇံ ဩနာမေတွာ ဒေတိ, ဝဋ္ဋတိ။ တိံသဟတ္ထော ဝေဏု ဟောတိ, ဧကသ္မိံ အန္တေ ဂုဠကုမ္ဘော ဗဒ္ဓေါ, ဧကသ္မိံ သပ္ပိကုမ္ဘော, တဉ္စေ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, သဗ္ဗံ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ။ ဥစ္ဆုယန္တဒေါဏိတော ပဂ္ဃရန္တမေဝ ရသံ ဂဏှထာတိ ဝဒတိ, အဘိဟာရော န ပညာယတီတိ န ဂဟေတဗ္ဗော။ သစေ ပန ကသဋံ ဆဍ္ဍေတွာ ဟတ္ထေန ဥဿိဉ္စိတွာ ဥဿိဉ္စိတွာ ဒေတိ, ဝဋ္ဋတိ။
ဗဟူ ပတ္တာ မဉ္စေ ဝါ ပီဌေ ဝါ ကဋသာရကေ ဝါ ဒေါဏိယံ ဝါ ဖလကေ ဝါ ဌပိတာ ဟောန္တိ, ယတ္ထ ဌိတဿ ဒါယကော ဟတ္ထပါသေ ဟောတိ, တတ္ထ ဌတွာ ပဋိဂ္ဂဟဏသညာယ မဉ္စာဒီနိ အင်္ဂုလိယာပိ ဖုသိတွာ ဌိတေန ဝါ နိသိန္နေန ဝါ နိပန္နေန ဝါ ယံ တေသု ပတ္တေသု ဒိယျတိ, တံ သဗ္ဗံ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ဟောတိ။ သစေပိ ပဋိဂ္ဂဟေဿာမီတိ မဉ္စာဒီနိ အာရုဟိတွာ နိသီဒတိ, ဝဋ္ဋတိယေဝ။ သစေ ပန မဉ္စာဒီနိ ဟတ္ထေန ဂဟေတွာ မဉ္စေ နိသီဒတိ, ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။
ပထဝိယံ ပန သစေပိ ကုစ္ဆိယာ ကုစ္ဆိံ အာဟစ္စ ဌိတာ ဟောန္တိ, ယံ ယံ အင်္ဂုလိယာ ဝါ သူစိယာ ဝါ ဖုသိတွာ နိသိန္နော ဟောတိ, တတ္ထ တတ္ထ ဒိယျမာနမေဝ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ဟောတိ။ ‘‘ယတ္ထ ကတ္ထစိ မဟာကဋသာရဟတ္ထတ္ထရဏာဒီသု ဌပိတပတ္တေ ပဋိဂ္ဂဟဏံ န ရုဟတီ’’တိ ဝုတ္တံ, တံ ဟတ္ထပါသာတိက္ကမံ
သန္ဓာယ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဟတ္ထပါသေ ပန သတိ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဝဋ္ဋတိ အညတြ တတ္ထဇာတကာ။
တတ္ထဇာတကေ ပန ပဒုမိနိပဏ္ဏေ ဝါ ကိံသုကပဏ္ဏာဒိမှိ ဝါ န ဝဋ္ဋတိ။ န ဟိ တံ ကာယပဋိဗဒ္ဓသင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ ယထာ စ တတ္ထဇာတကေ၊ ဧဝံ ခါဏုကေ ဗန္ဓိတွာ ဌပိတမဉ္စာဒိမှိ အသံဟာရိမေ ဖလကေ ဝါ ပါသာဏေ ဝါ န ရုဟတိယေဝ, တေပိ ဟိ တတ္ထဇာတကသင်္ခေပုပဂါ ဟောန္တိ။ ဘူမိယံ အတ္ထတေသု သုခုမေသု တိန္တိဏိကာဒိပဏ္ဏေသုပိ ပဋိဂ္ဂဟဏံ န ရုဟတိ, န ဟိ တာနိ သန္ဓာရေတုံ သမတ္ထာနီတိ။ မဟန္တေသု ပန ပဒုမိနိပဏ္ဏာဒီသု ရုဟတိ။ သစေ ဟတ္ထပါသံ အတိက္ကမ္မ ဌိတော ဒီဃဒဏ္ဍကေန ဥဠုင်္ကေန ဒေတိ, အာဂန္တွာ ဒေဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ဝစနံ အသုတွာ ဝါ အနာဒိယိတွာ ဝါ ပတ္တေ အာကိရတိယေဝ, ပုန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဒူရေ ဌတွာ ဘတ္တပိဏ္ဍံ ခိပန္တေပိ ဧသေဝ နယော။
သစေ ပတ္တတ္ထဝိကတော နီဟရိယမာနေ ပတ္တေ ရဇနစုဏ္ဏာနိ ဟောန္တိ, သတိ ဥဒကေ ဓောဝိတဗ္ဗော, အသတိ ရဇနစုဏ္ဏံ ပုစ္ဆိတွာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဝါ ပိဏ္ဍာယ စရိတဗ္ဗံ။ သစေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တဿ ရဇံ ပတတိ, ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘိက္ခာ ဂဏှိတဗ္ဗာ။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဂဏှတော ဝိနယဒုက္ကဋံ။ တံ ပန ပုန ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇတော အနာပတ္တိ။ သစေ ပန ‘‘ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဒေထာ’’တိ ဝုတ္တေ ဝစနံ အသုတွာ ဝါ အနာဒိယိတွာ ဝါ ဘိက္ခံ ဒေန္တိယေဝ, ဝိနယဒုက္ကဋံ နတ္ထိ, ပုန ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အညာ ဘိက္ခာ ဂဟေတဗ္ဗာ။
သစေ မဟာဝါတော တတော တတော ရဇံ ပါတေတိ, န သက္ကာ ဟောတိ ဘိက္ခံ ဂဟေတုံ, ‘‘အနုပသမ္ပန္နဿ ဒဿာမီ’’တိ သုဒ္ဓစိတ္တေန အာဘောဂံ ကတွာ ဂဏှိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဧဝံ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ဝိဟာရံ ဝါ အာသနသာလံ ဝါ ဂန္တွာ တံ အနုပသမ္ပန္နဿ ဒတွာ ပုန တေန ဒိန္နံ ဝါ တဿ ဝိဿာသေန ဝါ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
သစေ ဘိက္ခာစာရေ သရဇံ ပတ္တံ ဘိက္ခုဿ ဒေတိ, သော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဣမံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘိက္ခံ ဝါ ဂဏှေယျာသိ, ပရိဘုဉ္ဇေယျာသိ ဝါ’’တိ တေန တထာ ကာတဗ္ဗံ။ သစေ ရဇံ ဥပရိ ဥပ္ပိလဝတိ, ကဉ္ဇိကံ ပဝါဟေတွာ သေသံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ အန္တော ပဝိဋ္ဌံ ဟောတိ, ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ အနုပသမ္ပန္နေ အသတိ ဟတ္ထတော အမောစေန္တေန, ယတ္ထ အနုပသမ္ပန္နော အတ္ထိ တတ္ထ နေတွာ
ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ သုက္ခဘတ္တေ ပတိတရဇံ အပနေတွာ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ အတိသုခုမံ ဟောတိ, ဥပရိဘတ္တေန သဒ္ဓိံ အပနေတဗ္ဗံ, ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဝါ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယာဂုံ ဝါ သူပံ ဝါ ပုရတော ဌပေတွာ အာလုလေန္တာနံ ဘာဇနတော ဖုသိတာနိ ဥဂ္ဂန္တွာ ပတ္တေ ပတန္တိ, ပတ္တော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။
ဥဠုင်္ကေန အာဟရိတွာ ဒေန္တာနံ ပဌမတရံ ဥဠုင်္ကတော ထေဝါ ပတ္တေ ပတန္တိ, သုပတိတာ, အဘိဟဋတ္တာ ဒေါသော နတ္ထိ။ သစေပိ စရုကေန ဘတ္တေ အာကိရိယမာနေ စရုကတော မသိ ဝါ ဆာရိကာ ဝါ ပတတိ, အဘိဟဋတ္တာ နေဝတ္ထိ ဒေါသော။ အနန္တရဿ ဘိက္ခုနော ဒိယျမာနံ ပတ္တတော ဥပ္ပတိတွာ ဣတရဿ ပတ္တေ ပတတိ, သုပတိတံ။ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ ဟိ တံ ဟောတိ။
သစေ ဇဇ္ဈရိသာခါဒိံ ဖာလေတွာ ဧကဿ ဘိက္ခုနော ဒေန္တာနံ သာခတော ဖုသိတာနိ အညဿ ပတ္တေ ပတန္တိ, ပတ္တော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။ ယဿ ပတ္တဿ ဥပရိ ဖာလေန္တိ, တဿ ပတ္တေ ပတိတေသု ဒါတုကာမတာယ အဘိဟဋတ္တာ ဒေါသော နတ္ထိ။ ပါယာသဿ ပူရေတွာ ပတ္တံ ဒေန္တိ, ဥဏှတ္တာ ဟေဋ္ဌာ ဂဟေတုံ န သက္ကောတိ, မုခဝဋ္ဋိယာပိ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ တထာပိ န သက္ကောတိ, အာဓာရကေန ဂဏှိတဗ္ဗော။
အာသနသာလာယ ပတ္တံ ဂဟေတွာ နိသိန္နော ဘိက္ခု နိဒ္ဒံ ဩက္ကန္တော ဟောတိ, နေဝ အာဟရိယမာနံ န ဒိယျမာနံ ဇာနာတိ, အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ ဟောတိ။ သစေ ပန အာဘောဂံ ကတွာ နိသိန္နော ဟောတိ, ဝဋ္ဋတိ။ သစေပိ သော ဟတ္ထေန အာဓာရကံ မုဉ္စိတွာ ပါဒေန ပေလ္လေတွာ နိဒ္ဒါယတိ, ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ပါဒေန အာဓာရကံ အက္ကမိတွာ ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ ပန ဇာဂရန္တဿပိ အနာဒရပဋိဂ္ဂဟဏံ ဟောတိ, တသ္မာ န ကာတဗ္ဗံ။ ကေစိ ဧဝံ အာဓာရကေန ပဋိဂ္ဂဟဏံ ကာယပဋိဗဒ္ဓပဋိဗဒ္ဓေန ပဋိဂ္ဂဟဏံ နာမ ဟောတိ, တသ္မာ န ဝဋ္ဋတီတိ ဝဒန္တိ။ တံ တေသံ ဝစနမတ္တမေဝ။ အတ္ထတော ပန သဗ္ဗမ္ပေတံ ကာယပဋိဗဒ္ဓမေဝ ဟောတိ။ ကာယသံသဂ္ဂေပိ စေသ နယော ဒဿိတောဝ။ ယမ္ပိ ဘိက္ခုဿ ဒိယျမာနံ ပတတိ, တမ္ပိ သာမံ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ တတြိဒံ သုတ္တံ –
‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ယံ ဒိယျမာနံ ပတတိ, တံ သာမံ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ပရိစ္စတ္တံ တံ, ဘိက္ခဝေ, ဒါယကေဟီ’’တိ (စူဠဝ။ ၂၇၃)။
ဣဒဉ္စ ပန သုတ္တံ နေယျတ္ထံ။ တသ္မာ ဧဝမေတ္ထ အဓိပ္ပါယော ဝေဒိတဗ္ဗော – ယံ ဒိယျမာနံ ဒါယကဿ ဟတ္ထတော ပရိဂဠိတွာ သုဒ္ဓါယ ဝါ ဘူမိယာ ပဒုမိနိပဏ္ဏဝတ္ထကဋသာရကာဒီသု ဝါ ပတတိ, တံ သာမံ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ယံ ပန သရဇာယ ဘူမိယာ ပတတိ, တံ ရဇံ ပုဉ္ဆိတွာ ဝါ ဓောဝိတွာ ဝါ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဝါ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ပန ပဝဋ္ဋန္တံ အညဿ ဘိက္ခုနော သန္တိကံ ဂစ္ဆတိ, တေန အာဟရာပေတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ တံ ဘိက္ခုံ ဝဒတိ ‘‘တွံယေဝ ခါဒါ’’တိ တဿာပိ ခါဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အနာဏတ္တေန ပန တေန န ဂဟေတဗ္ဗံ။ အနာဏတ္တေနာပိ ‘‘ဣတရဿ ဒဿာမီ’’တိ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတီတိ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ။ ကသ္မာ ပနေတံ ဣတရဿ ဘိက္ခုနော ဂဟေတုံ န ဝဋ္ဋတီတိ? ဘဂဝတာ အနနုညာတတ္တာ။ ဘဂဝတာ ဟိ ‘‘သာမံ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတု’’န္တိ ဝဒန္တေန ယဿေဝ တံ ဒိယျမာနံ ပတတိ, တဿ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကမ္ပိ တံ ဂဟေတွာ ပရိဘောဂေါ အနုညာတော။ ‘‘ပရိစ္စတ္တံ တံ ဘိက္ခဝေ ဒါယကေဟီ’’တိ ဝစနေန ပနေတ္ထ ပရသန္တကာဘာဝေါ ဒီပိတော။ တသ္မာ အညဿ သာမံ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတိ, တဿ ပန အာဏတ္တိယာ ဝဋ္ဋတီတိ အယံ ကိရေတ္ထ အဓိပ္ပါယော။
ယသ္မာ စ တံ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကတ္တာ အနုညာတံ, တသ္မာ ယထာဌိတံယေဝ အနာမသိတွာ ကေနစိ ပိဒဟိတွာ ဌပိတံ ဒုတိယဒိဝသေပိ ပရိဘုဉ္စိတုံ ဝဋ္ဋတိ, သန္နိဓိပစ္စယာ အနာပတ္တိ။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ပန ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ တံဒိဝသံယေဝ ဟိ တဿ သာမံ ဂဟေတွာ ပရိဘောဂေါ အနုညာတော, န တတော ပရန္တိ အယမ္ပိ ကိရေတ္ထ အဓိပ္ပါယော။
ဣဒါနိ အဗ္ဗောဟာရိကနယော ဝုစ္စတိ – ဘုဉ္ဇန္တာနဉှိ ဒန္တာ ခိယျန္တိ, နခါ ခိယျန္တိ, ပတ္တဿ ဝဏ္ဏော ခိယျတိ, သဗ္ဗံ အဗ္ဗောဟာရိကံ။ ယမ္ပိ သတ္ထကေန ဥစ္ဆုအာဒီသု ဖာလိတေသု မလံ ပညာယတိ, ဧတံ နဝသမုဋ္ဌိတံ နာမ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ သတ္ထကံ ဓောဝိတွာ ဖာလိတေသု မလံ န ပညာယတိ, လောဟဂန္ဓမတ္တံ ဟောတိ, တံ အဗ္ဗောဟာရိကံ။ ယမ္ပိ သတ္ထကံ ဂဟေတွာ ပရိဟရန္တိ, တေန ဖာလိတေပိ ဧသေဝ နယော။ န ဟိ တံ ပရိဘောဂတ္ထာယ ပရိဟရန္တီတိ။ မူလဘေသဇ္ဇာဒီနိ ပိသန္တာနံ ဝါ ကောဋ္ဋေန္တာနံ ဝါ နိသဒနိသဒပေါတကဥဒုက္ခလမုသလာဒီနိ ခိယျန္တိ, ပရိဟရဏကဝါသိံ တာပေတွာ ဘေသဇ္ဇတ္ထာယ တက္ကေ ဝါ ခီရေ ဝါ ပက္ခိပန္တိ, တတ္ထ နီလိကာ ပညာယတိ။ သတ္ထကေ ဝုတ္တသဒိသောဝ ဝိနိစ္ဆယော။ အာမကတက္ကာဒီသု ပန သယံ န ပက္ခိပိတဗ္ဗာ။ ပက္ခိပတိ စေ, သာမပါကတော န မုစ္စတိ။
ဒေဝေ ဝဿန္တေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တဿ သရီရတော ဝါ စီဝရတော ဝါ ကိလိဋ္ဌဥဒကံ ပတ္တေ ပတတိ, တံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ရုက္ခမူလာဒီသု ဘုဉ္ဇန္တဿ ပတိတေပိ ဧသေဝ နယော။ သစေ ပန သတ္တာဟံ ဝဿန္တေ ဒေဝေ သုဒ္ဓံ ဥဒကံ ဟောတိ, အဗ္ဘောကာသတော ဝါ ပတတိ, ဝဋ္ဋတိ။ သာမဏေရဿ ဩဒနံ ဒေန္တေန တဿ ပတ္တဂတံ အစ္ဆုပန္တေနေဝ ဒါတဗ္ဗော။ ပတ္တော ဝါဿ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတေ ဩဒနံ ဆုပိတွာ ပုန အတ္တနော ပတ္တေ ဩဒနံ ဂဏှန္တဿ ဥဂ္ဂဟိတကော ဟောတိ။
သစေ ပန ဒါတုကာမော ဟုတွာ ‘‘အာဟရ သာမဏေရ ပတ္တံ, ဩဒနံ ဂဏှာ’’တိ ဝဒတိ, ဣတရော စ ‘‘အလံ မယှ’’န္တိ ပဋိက္ခိပတိ, ပုန တဝေဝေတံ မယာ ပရိစ္စတ္တ’’န္တိ စ ဝုတ္တေပိ ‘‘န မယှံ ဧတေနတ္ထော’’တိ ဝဒတိ။ သတက္ခတ္တုမ္ပိ ပရိစ္စဇတု, ယာဝ အတ္တနော ဟတ္ထဂတံ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ ဟောတိ။
သစေ ပန အာဓာရကေ ဌိတံ နိရပေက္ခော ‘‘ဂဏှာ’’တိ ဝဒတိ, ပုန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ သာပေက္ခော အာဓာရကေ ပတ္တံ ဌပေတွာ ‘‘ဧတ္တော ပူဝံ ဝါ ဘတ္တံ ဝါ ဂဏှာ’’တိ သာမဏေရံ ဝဒတိ, သာမဏေရော ဟတ္ထံ ဓောဝိတွာ သစေပိ သတက္ခတ္တုံ ဂဟေတွာ အတ္တနော ပတ္တဂတံ အဖုသန္တောဝ အတ္တနော ပတ္တေ ပက္ခိပတိ, ပုန ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။ ယဒိ ပန အတ္တနော ပတ္တဂတံ ဖုသိတွာ တတော ဂဏှာတိ, သာမဏေရသန္တကေန သံသဋ္ဌံ ဟောတိ, ပုန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ကေစိ ပန ‘‘သစေပိ ဂယှမာနံ ဆိဇ္ဇိတွာ တတ္ထ ပတတိ, ပုန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ ဝဒန္တိ။ တံ ‘‘ဧကံ ဘတ္တပိဏ္ဍံ ဂဏှ, ဧကံ ပူဝံ ဂဏှ, ဣမဿ ဂုဠပိဏ္ဍဿ ဧတ္တကံ ပဒေသံ ဂဏှာ’’တိ ဧဝံ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဝုတ္တေ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣဓ ပန ပရိစ္ဆေဒေါ နတ္ထိ။ တသ္မာ ယံ သာမဏေရဿ ပတ္တေ ပတတိ, တဒေဝ ပဋိဂ္ဂဟဏံ ဝိဇဟတိ။ ဟတ္ထဂတံ ပန ယာဝ သာမဏေရော ဝါ ‘‘အလ္လ’န္တိ န ဩရမတိ, ဘိက္ခု ဝါ န ဝါရေတိ, တာဝ ဘိက္ခုဿေဝ သန္တကံ, တသ္မာ ပဋိဂ္ဂဟဏံ န ဝိဇဟတိ။
သစေ အတ္တနော ဝါ ဘိက္ခူနံ ဝါ ယာဂုပစနကဘာဇနေ ကေသဉ္စိ အတ္ထာယ ဩဒနံ ပက္ခိပတိ, ‘‘သာမဏေရ, ဘာဇနဿ ဥပရိ ဟတ္ထံ ကရောဟီ’’တိ ဝတွာ တဿ ဟတ္ထေ ပက္ခိပိတဗ္ဗံ, တဿ ဟတ္ထတော ဘာဇနေ ပတိတဉှိ ဒုတိယဒိဝသေ ဘာဇနဿ အကပ္ပိယဘာဝံ န ကရောတိ, ပရိစ္စတ္တတ္တာ။ သစေ ဧဝံ အကတွာ ပက္ခိပတိ, ပတ္တမိဝ ဘာဇနံ နိရာမိသံ ကတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဒါယကာ ယာဂုကုဋံ ဌပေတွာ ဂတာ, တံ ဒဟရသာမဏေရော ပဋိဂ္ဂဏှာပေတုံ န သက္ကောတိ, ဘိက္ခု ပတ္တံ ဥပနာမေတိ, သာမဏေရော ကုဋဿ ဂီဝံ ပတ္တဿ
မုခဝဋ္ဋိယံ ဌပေတွာ အာဝဇ္ဇေတိ, ပတ္တဂတာ ယာဂု ပဋိဂ္ဂဟိတာဝ ဟောတိ။ အထ ဝါ ဘိက္ခု ဘူမိယံ ဟတ္ထံ ဌပေတိ, သာမဏေရော ပဝဋ္ဋေတွာ တတ္ထ အာရောပေတိ, ဝဋ္ဋတိ။ ပူဝပစ္ဆိဘတ္တပစ္ဆိဥစ္ဆုဘာရာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။
သစေ ပဋိဂ္ဂဟဏူပဂံ ဘာရံ ဒွေ တယော သာမဏေရာ ဒေန္တိ, ဧကေန ဝါ ဗလဝတာ ဥက္ခိတ္တံ ဒွေ တယော ဘိက္ခူ ဂဏှန္တိ, ဝဋ္ဋတိ။ မဉ္စဿ ဝါ ပီဌဿ ဝါ ပါဒေ တေလဃဋံ ဝါ ဖာဏိတဃဋံ ဝါ နဝနီတဃဋံ ဝါ လဂ္ဂေန္တိ, ဘိက္ခုဿ မဉ္စေပိ ပီဌေပိ နိသီဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဥဂ္ဂဟိတကံ နာမ န ဟောတိ။
နာဂဒန္တကေ ဝါ အင်္ကုသကေ ဝါ ဒွေ တေလဃဋာ လဂ္ဂိတာ ဟောန္တိ, ဥပရိ ပဋိဂ္ဂဟိတကော ဟေဋ္ဌာ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကော, ဥပရိမံ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဟေဋ္ဌာ ပဋိဂ္ဂဟိတကော ဥပရိ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကော, ဥပရိမံ ဂဟေတွာ ဣတရံ ဂဏှတော ဥပရိမော ဥဂ္ဂဟိတကော ဟောတိ။ ဟေဋ္ဌာမဉ္စေ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကံ တေလထာလကံ ဟောတိ, တံ စေ သမ္မဇ္ဇန္တော သမ္မုဉ္ဇနိယာ ဃဋ္ဋေတိ, ဥဂ္ဂဟိတကံ န ဟောတိ။ ပဋိဂ္ဂဟိတကံ ဂဏှိဿာမီတိ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကံ ဂဟေတွာ ဉတွာ ပုန ဌပေတိ, ဥဂ္ဂဟိတကံ န ဟောတိ။ ဗဟိ နီဟရိတွာ သဉ္ဇာနာတိ, ဗဟိ အဋ္ဌပေတွာ ဟရိတွာ တတ္ထေဝ ဌပေတဗ္ဗံ, နတ္ထိ ဒေါသော။ သစေ ပန ပုဗ္ဗေ ဝိဝရိတွာ ဌပိတံ န ပိဒဟိတဗ္ဗံ၊ ယထာ ပုဗ္ဗေ ဌိတံ တထေဝ ဌပေတဗ္ဗံ။ သစေ ဗဟိ ဌပေတိ, ပုန န ဆုပိတဗ္ဗံ။
ဟေဋ္ဌာပါသာဒံ ဩရောဟန္တော နိဿေဏိမဇ္ဈေ သဉ္ဇာနာတိ, အနောကာသတ္တာ ဥဒ္ဓံ ဝါ အဓော ဝါ ဟရိတွာ ဌပေတဗ္ဗံ။ ပဋိဂ္ဂဟိတကေ တေလာဒိမှိ ကဏ္ဏကံ ဥဋ္ဌေတိ, သိင်္ဂိဝေရာဒိမှိ ဃနစုဏ္ဏံ, တံသမုဋ္ဌာနမေဝ နာမေတံ, ပုန ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။
တာလံ ဝါ နာဠိကေရံ ဝါ အာရုဠှော ယောတ္တေန ဖလပိဏ္ဍိံ ဩတာရေတွာ ဥပရိ ဌိတောဝ ဂဏှထာတိ ဝဒတိ, န ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ အညော ဘူမိယံ ဌိတော ယောတ္တပါသကေ ဂဟေတွာ ဥက္ခိပိတွာ ဒေတိ, ဝဋ္ဋတိ။ သဖလံ မဟာသာခံ ကပ္ပိယံ ကာရေတွာ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, ဖလာနိ ပဋိဂ္ဂဟိတာနေဝ ဟောန္တိ, ယထာသုခံ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
အန္တောဝတိယံ ဌတွာ ဝတိံ ဆိန္ဒိတွာ ဥစ္ဆုံ ဝါ တိမ္ဗရူသကံ ဝါ ဒေန္တိ, ဟတ္ထပါသေ သတိ ဝဋ္ဋတိ။ ဝတိဒဏ္ဍကေသု အပ္ပဟရိတွာ နိဂ္ဂတံ ဂဏှန္တဿ ဝဋ္ဋတိ။ ပဟရိတွာ နိဂ္ဂတေ အဋ္ဌကထာသု ဒေါသော န ဒဿိတော။ မယံ ပန
ယံ ဌာနံ ပဟဋံ, တတော သယံပတိတမေဝ ဟောတီတိ တက္ကယာမ။ တသ္မိမ္ပိ အဋ္ဌတွာ ဂစ္ဆန္တေ ယုဇ္ဇတိ, သုင်္ကဃာတတော ပဝဋ္ဋေတွာ ဗဟိပတိတဘဏ္ဍံ ဝိယ။ ဝတိံ ဝါ ပါကာရံ ဝါ လင်္ဃာပေတွာ ဒေန္တိ, သစေ ပန န ပုထုလော ပါကာရော, အန္တောပါကာရေ စ ဗဟိပါကာရေ စ ဌိတဿ ဟတ္ထပါသော ပဟောတိ, ဟတ္ထသတမ္ပိ ဥဒ္ဓံ ဂန္တွာ သမ္ပတ္တံ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
ဘိက္ခု ဂိလာနံ သာမဏေရံ ခန္ဓေန ဝဟတိ, သော ဖလာဖလံ ဒိသွာ ဂဟေတွာ ခန္ဓေ နိသိန္နောဝ ဒေတိ, ဝဋ္ဋတိ။ အပရော ဘိက္ခုံ ဝဟန္တော ခန္ဓေ နိသိန္နဿ ဘိက္ခုနော ဒေတိ, ဝဋ္ဋတိယေဝ။
ဘိက္ခု ဖလိနိံ သာခံ ဆာယတ္ထာယ ဂဟေတွာ ဂစ္ဆတိ, ဖလာနိ ခါဒိတုံ စိတ္တေ ဥပ္ပန္နေ ပဋိဂ္ဂဟာပေတွာ ခါဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ မစ္ဆိကဝါရဏတ္ထံ ကပ္ပိယံ ကာရေတွာ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, ခါဒိတုကာမော စေ ဟောတိ, မူလပဋိဂ္ဂဟဏမေဝ ဝဋ္ဋတိ, ခါဒန္တဿ နတ္ထိ ဒေါသော။
ဘိက္ခု ပဋိဂ္ဂဟဏာရဟံ ဘဏ္ဍံ မနုဿာနံ ယာနေ ဌပေတွာ မဂ္ဂံ ဂစ္ဆတိ, ယာနံ ကဒ္ဒမေ လဂ္ဂတိ, ဒဟရော စက္ကံ ဂဟေတွာ ဥက္ခိပတိ, ဝဋ္ဋတိ, ဥဂ္ဂဟိတကံ နာမ န ဟောတိ။ နာဝါယ ဌပေတွာ နာဝံ အရိတ္တေန ဝါ ပါဇေတိ, ဟတ္ထေန ဝါ ကဍ္ဎတိ, ဝဋ္ဋတိ။ ဥဠုမ္ပေပိ ဧသေဝ နယော။ စာဋိယံ ကုဏ္ဍကေ ဝါ ဌပေတွာပိ တံ အနုပသမ္ပန္နေန ဂါဟာပေတွာ အနုပသမ္ပန္နံ ဗာဟာယံ ဂဟေတွာ တရိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ တသ္မိမ္ပိ အသတိ အနုပသမ္ပန္နံ ဂါဟာပေတွာ တံ ဗာဟာယံ ဂဟေတွာ တရိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
ဥပါသကာ ဂမိကဘိက္ခူနံ ပါထေယျတဏ္ဍုလေ ဒေန္တိ။ သာမဏေရာ ဘိက္ခူနံ တဏ္ဍုလေ ဂဟေတွာ အတ္တနော တဏ္ဍုလေ ဂဟေတုံ န သက္ကောန္တိ, ဘိက္ခူ တေသံ တဏ္ဍုလေ ဂဏှန္တိ။ သာမဏေရာ အတ္တနာ ဂဟိတတဏ္ဍုလေသု ခီဏေသု ဣတရေဟိ တဏ္ဍုလေဟိ ယာဂုံ ပစိတွာ သဗ္ဗေသံ ပတ္တာနိ ပဋိပါဋိယာ ဌပေတွာ ယာဂုံ အာကိရန္တိ။ ပဏ္ဍိတော သာမဏေရော အတ္တနော ပတ္တံ ဂဟေတွာ ထေရဿ ဒေတိ, ထေရဿ ပတ္တံ အနုထေရဿာတိ ဧဝံ သဗ္ဗာနိ ပရိဝတ္တေတိ, သဗ္ဗေဟိ သာမဏေရဿ သန္တကံ ဘုတ္တံ ဟောတိ, ဝဋ္ဋတိ။
သစေပိ သာမဏေရော အပဏ္ဍိတော ဟောတိ, အတ္တနော ပတ္တေ ယာဂုံ သယမေဝ ပါတုံ အာရဘတိ, ‘‘အာဝုသော တုယှံ ယာဂုံ မယှံ ဒေဟီ’’တိ ဧဝံ ထေရေဟိ ပဋိပါဋိယာ ယာစိတွာပိ ပိဝိတုံ ဝဋ္ဋတိ, သဗ္ဗေဟိ သာမဏေရဿ
သန္တကမေဝ ဘုတ္တံ ဟောတိ, နေဝ ဥဂ္ဂဟိတပစ္စယာ န သန္နိဓိပစ္စယာ ဝဇ္ဇံ ဖုသန္တိ။ ဧတ္ထ ပန မာတာပိတူနံ တေလာဒီနိ ဆာယာဒီနံ အတ္ထာယ သာခါဒီနိ စ ဟရန္တာနံ ဣမေသဉ္စ ဝိသေသော န ဒိဿတိ။ တသ္မာ ကာရဏံ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗံ။
သာမဏေရော ဘတ္တံ ပစိတုကာမော တဏ္ဍုလေ ဓောဝိတွာ နိစ္စာလေတုံ န သက္ကောတိ။ ဘိက္ခုနာ တဏ္ဍုလေ စ ဘာဇနဉ္စ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တဏ္ဍုလေ ဓောဝိတွာ နိစ္စာလေတွာ ဘာဇနံ ဥဒ္ဓနံ အာရောပေတဗ္ဗံ, အဂ္ဂိ န ကာတဗ္ဗော, ပက္ကကာလေ ဝိဝရိတွာ ပက္ကဘာဝေါ ဇာနိတဗ္ဗော။ သစေ ဒုပ္ပက္ကံ ဟောတိ, ပါကတ္ထာယ ပိဒဟိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ရဇဿ ဝါ ဆာရိကာယ ဝါ အပတနတ္ထာယ ဝဋ္ဋတိ, ပက္ကကာလေ အာရောပေတုမ္ပိ ဘုဉ္ဇိတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ, ပုန ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။
သာမဏေရော ပဋိဗလော ပစိတုံ, ခဏော ပနဿ နတ္ထိ, ကတ္ထစိ ဂန္တုကာမော။ ဘိက္ခုနာ သတဏ္ဍုလောဒကဘာဇနံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဥဒ္ဓနံ အာရောပေတွာ အဂ္ဂိံ ဇာလေတွာ ဂစ္ဆာဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ တတော ပရံ ပုရိမနယေနေဝ သဗ္ဗံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။
ဘိက္ခု ယာဂုအတ္ထာယ သုဒ္ဓံ ဘာဇနံ အာရောပေတွာ ဥဒကံ တာပေတိ, ဝဋ္ဋတိ။ တတ္တေ ဥဒကေ သာမဏေရော တဏ္ဍုလေ ပက္ခိပတိ, တတော ပဋ္ဌာယ ဘိက္ခုနာ အဂ္ဂိ န ကာတဗ္ဗော။ ပက္ကယာဂုံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ပါတုံ ဝဋ္ဋတိ။
သာမဏေရော ယာဂုံ ပစတိ, ဟတ္ထကုက္ကုစ္စကော ဘိက္ခု ကီဠန္တော ဘာဇနံ အာမသတိ, ပိဓာနံ အာမသတိ, ဥဂ္ဂတံ ဖေဏံ ဆိန္ဒိတွာ ဟရတိ, တဿေဝ ပါတုံ န ဝဋ္ဋတိ, ဒုရုပစိဏ္ဏံ နာမ ဟောတိ။ သစေ ပန ဒဗ္ဗိံ ဝါ ဥဠုင်္ကံ ဝါ ဂဟေတွာ အနုက္ခိပန္တော အာလုဠေတိ, သဗ္ဗေသံ န ဝဋ္ဋတိ, သာမပါကဉ္စေဝ ဟောတိ ဒုရုပစိဏ္ဏဉ္စ။ သစေ ဥက္ခိပတိ, ဥဂ္ဂဟိတကမ္ပိ ဟောတိ။
ဘိက္ခုနာ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ အာဓာရကေ ပတ္တော ဌပိတော ဟောတိ, တတြ စေ အညော လောလဘိက္ခု ကီဠန္တော ပတ္တံ အာမသတိ, ပတ္တပိဓာနံ အာမသတိ, တဿေဝ တတော လဒ္ဓံ ဘတ္တံ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန ပတ္တံ ဥက္ခိပိတွာ ဌပေတိ, သဗ္ဗေသံ န ဝဋ္ဋတိ။ တတ္ထဇာတကဖလာနိ သာခါယ ဝါ ဝလ္လိယာ ဝါ ဂဟေတွာ စာလေတိ, တဿေဝ တတော လဒ္ဓံ ဖလံ န ဝဋ္ဋတိ, ဒုရုပစိဏ္ဏဒုက္ကဋဉ္စ အာပဇ္ဇတိ။ ဖလရုက္ခံ ပန အပဿယိတုံ ဝါ တတ္ထ ကဏ္ဍကေ ဝါ ဗန္ဓိတုံ ဝဋ္ဋတိ, ဒုရုပစိဏ္ဏံ န ဟောတီတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။
အရညေ ပတိတံ ပန အမ္ဗဖလာဒိံ ဒိသွာ သာမဏေရဿ ဒဿာမီတိ အာဟရိတွာ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သီဟဝိဃာသာဒိံ ဒိသွာပိ သာမဏေရဿ ဒဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဝါ အပ္ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဝါ အာဟရိတွာ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန သက္ကောတိ ဝိတက္ကံ သောဓေတုံ, တတော လဒ္ဓံ ခါဒိတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ, နေဝ အာမကမံသပဋိဂ္ဂဟဏပစ္စယာ န ဥဂ္ဂဟိတကပစ္စယာ ဝဇ္ဇံ ဖုသတိ။
မာတာပိတူနံ အတ္ထာယ တေလာဒီနိ ဂဟေတွာ ဂစ္ဆတော အန္တရာမဂ္ဂေ ဗျာဓိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တတော ယံ ဣစ္ဆတိ, တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန မူလေပိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ဟောတိ, ပုန ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။ မာတာပိတူနံ တဏ္ဍုလေ အာဟရိတွာ ဒေတိ, တေ တတောယေဝ ယာဂုအာဒီနိ သမ္ပာဒေတွာ တဿ ဒေန္တိ, ဝဋ္ဋတိ သန္နိဓိပစ္စယာ ဝါ ဥဂ္ဂဟိတကပစ္စယာ ဝါ ဒေါသော နတ္ထိ။
ဘိက္ခု ပိဒဟိတွာ ဥဒကံ တာပေတိ, ယာဝ ပရိက္ခယာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပနေတ္ထ ဆာရိကာ ပတတိ, ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဒီဃသဏ္ဍာသေန ထာလကံ ဂဟေတွာ တေလံ ပစန္တဿ ဆာရိကာ ပတတိ, ဟတ္ထေန အမုဉ္စန္တေနေဝ ပစိတွာ ဩတာရေတွာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ အင်္ဂါရာပိ ဒါရူနိ ဝါ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဌပိတာနိ, မူလပဋိဂ္ဂဟဏမေဝ ဝဋ္ဋတိ။
ဘိက္ခု ဥစ္ဆုံ ခါဒတိ, သာမဏေရော ‘‘မယှမ္ပိ ဒေထာ’’တိ ဝဒတိ။ ‘‘ဣတော ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှာ’’တိ ဝုတ္တော ဂဏှာတိ, အဝသေသေ ပုန ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။ ဂုဠပိဏ္ဍကံ ခါဒန္တဿာပိ ဧသေဝ နယော။ ဝုတ္တောကာသတော ဆိန္ဒိတွာ ဂဟိတာဝသေသဉှိ အဇဟိတပဋိဂ္ဂဟဏမေဝ ဟောတိ။
ဘိက္ခု ဂုဠံ ဘာဇေန္တော ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ကောဋ္ဌာသေ ကရောတိ, ဘိက္ခူပိ သာမဏေရာပိ အာဂန္တွာ ဧကဂဟဏေနေဝ ဧကမေကံ ကောဋ္ဌာသံ ဂဏှန္တိ, ဂဟိတာဝသေသံ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ ဟောတိ။ သစေ လောလသာမဏေရော ဂဏှိတွာ ဂဏှိတွာ ပုန ဌပေတိ, တဿ ဂဟိတာဝသေသံ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကံ ဟောတိ။
ဘိက္ခု ဓူမဝဋ္ဋိံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဓူမံ ပိဝတိ, မုခဉ္စ ကဏ္ဌော စ မနောသိလာယ လိတ္တော ဝိယ ဟောတိ, ယာဝကာလိကံ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ, ယာဝကာလိကေန ယာဝဇီဝိကသံသဂ္ဂေ ဒေါသော နတ္ထိ။
ပတ္တံ ဝါ ရဇနံ ဝါ ပစန္တဿ ကဏ္ဏနာသမုခစ္ဆိဒ္ဒေဟိ ဓူမော ပဝိသတိ, ဗျာဓိပစ္စယာ ပုပ္ဖံ ဝါ ဖလံ ဝါ ဥပသိင်္ဃတိ, အဗ္ဗောဟာရိကတ္တာ ဝဋ္ဋတိ။ ဘတ္တုဂ္ဂါရော တာလုံ အာဟစ္စ အန္တောယေဝ ပဝိသတိ, အဝိသယတ္တာ ဝဋ္ဋတိ။ မုခံ ပဝိဋ္ဌံ ပန အဇ္ဈောဟရတော ဝိကာလေ အာပတ္တိ။ ဒန္တန္တရေ လဂ္ဂဿ အာမိသဿ ရသော ပဝိသတိ, အာပတ္တိယေဝ။ သစေ သုခုမံ အာမိသံ ဟောတိ, ရသော န ပညာယတိ, အဗ္ဗောဟာရိကပက္ခံ ဘဇတိ။
ဥပကဋ္ဌေ ကာလေ နိရုဒကဋ္ဌာနေ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ ကက္ခာရေတွာ ဒွေ တယော ခေဠပိဏ္ဍေ ပါတေတွာ ဥဒကဋ္ဌာနံ ဂန္တွာ မုခံ ဝိက္ခာလေတဗ္ဗံ။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဌပိတသိင်္ဂိဝေရာဒီနံ အင်္ကုရာ နိက္ခမန္တိ, ပုန ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။ လောဏေ အသတိ သမုဒ္ဒေါဒကေန လောဏကိစ္စံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဌပိတံ လောဏောဒကံ လောဏံ ဟောတိ, လောဏံ ဝါ ဥဒကံ ဟောတိ, ရသော ဝါ ဖာဏိတံ ဟောတိ, ဖာဏိတံ ဝါ ရသော ဟောတိ, မူလပဋိဂ္ဂဟဏမေဝ ဝဋ္ဋတိ။ ဟိမကရကာ ဥဒကဂတိကာ ဧဝ။ ပရိဟာရိကေန ကတကဋ္ဌိနာ ဥဒကံ ပသာဒေန္တိ, တံ အဗ္ဗောဟာရိကံ, အာမိသေန သဒ္ဓိံ ဝဋ္ဋတိ။ အာမိသဂတိကေဟိ ကပိတ္ထဖလာဒီဟိ ပသာဒိတံ ပုရေဘတ္တမေဝ ဝဋ္ဋတိ။
ပေါက္ခရဏီအာဒီသု ဥဒကံ ဗဟလံ ဟောတိ, ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန မုခေ စ ဟတ္ထေ စ လဂ္ဂတိ, န ဝဋ္ဋတိ, ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ခေတ္တေသု ကသိတဋ္ဌာနေ ဗဟလံ ဥဒကံ ဟောတိ, ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ သန္ဒိတွာ ကန္ဒရာဒီနိ ပဝိသိတွာ နဒိံ ပူရေတိ, ဝဋ္ဋတိ။ ကကုဓသောဗ္ဘာဒယော ဟောန္တိ, ရုက္ခတော ပတိတေဟိ ပုပ္ဖေဟိ သဉ္ဆန္နောဒကာ, သစေ ပုပ္ဖရသော န ပညာယတိ, ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။ ပရိတ္တံ ဥဒကံ ဟောတိ, ရသော ပညာယတိ, ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ပဗ္ဗတကန္ဒရာဒီသု ကာဠဝဏ္ဏပဏ္ဏသဉ္ဆန္နဥဒကေပိ ဧသေဝ နယော။
ပါနီယဃဋေ သရေဏုကာနိ ဝါ သဝဏ္ဋခီရာနိ ဝါ ပုပ္ဖါနိ ပက္ခိတ္တာနိ ဟောန္တိ, ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ပုပ္ဖါနိ ဝါ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ပက္ခိပိတဗ္ဗာနိ။ ပါဋလိစမ္ပကမလ္လိကာ ပက္ခိတ္တာ ဟောန္တိ, ဝါသမတ္တံ တိဋ္ဌတိ တံ အဗ္ဗောဟာရိကံ, ဒုတိယဒိဝသေပိ အာမိသေန သဒ္ဓိံ ဝဋ္ဋတိ။ ဘိက္ခုနာ ဌပိတပုပ္ဖဝါသိတကပါနီယတော သာမဏေရော ပါနီယံ ဂဟေတွာ ပီတာဝသေသံ တတ္ထေဝ အာကိရတိ, ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ပဒုမသရာဒီသု ဥဒကံ သန္ထရိတွာ ဌိတံ ပုပ္ဖရေဏုံ
ဃဋေန ဝိက္ခမ္ဘေတွာ ဥဒကံ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ကပ္ပိယံ ကာရာပေတွာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဌပိတံ ဒန္တကဋ္ဌံ ဟောတိ, သစေ တဿ ရသံ ပိဝိတုကာမော, မူလပဋိဂ္ဂဟဏမေဝ ဝဋ္ဋတိ။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဌပိတံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ အဇာနန္တဿ ရသေ ပဝိဋ္ဌေပိ အာပတ္တိယေဝ။ အစိတ္တကဉှိ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ။
မဟာဘူတေသု ကိံ ဝဋ္ဋတိ, ကိံ န ဝဋ္ဋတီတိ? ခီရံ တာဝ ဝဋ္ဋတိ, ကပ္ပိယမံသခီရံ ဝါ အကပ္ပိယမံသခီရံ ဝါ ဟောတု, ပိဝန္တဿ အနာပတ္တိ။ အဿု ခေဠော သိင်္ဃာဏိကာ မုတ္တံ ကရီသံ သေမှံ ဒန္တမလံ အက္ခိဂူထကော ကဏ္ဏဂူထကော သရီရေ ဥဋ္ဌိတလောဏန္တိ ဣဒံ သဗ္ဗံ ဝဋ္ဋတိ။ ယံ ပနေတ္ထ ဌာနတော စဝိတွာ ပတ္တေ ဝါ ဟတ္ထေ ဝါ ပတတိ, တံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ အင်္ဂလဂ္ဂံ ပဋိဂ္ဂဟိတကမေဝ။ ဥဏှံပါယာသံ ဘုဉ္ဇန္တဿ သေဒေါ အင်္ဂုလိအနုသာရေန ဧကာဗဒ္ဓေါဝ ဟုတွာ ပါယာသေ သန္တိဋ္ဌတိ, ပိဏ္ဍာယ ဝါ စရန္တဿ ဟတ္ထတော ပတ္တဿ မုခဝဋ္ဋိံတော ဝါ ပတ္တတလံ ဩရောဟတိ, ဧတ္ထ ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။ ဈာမမဟာဘူတေသု ဣဒံ နာမ န ဝဋ္ဋတီတိ နတ္ထိ, ဒုဇ္ဈာပိတံ ပန န ဝဋ္ဋတိ။ သုဇ္ဈာပိတံ မနုဿဋ္ဌိမ္ပိ စုဏ္ဏံ ကတွာ လေဟေ ဥပနေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
စတ္တာရိ မဟာဝိကဋာနိ အသတိ ကပ္ပိယကာရကေ သာမမ္ပိ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဧတ္ထ စ ဒုဗ္ဗစောပိ အသမတ္ထောပိ ကပ္ပိယကာရကော အသန္တပက္ခေယေဝ တိဋ္ဌတိ။ ဆာရိကာယ အသတိ သုက္ခဒါရုံ ဈာပေတွာ ဆာရိကာ ဂဟေတဗ္ဗာ။ သုက္ခဒါရုမှိ အသတိ အလ္လဒါရုံ ရုက္ခတော ဆိန္ဒိတွာပိ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဣဒံ ပန စတုဗ္ဗိဓမ္ပိ မဟာဝိကဋံ ကာလောဒိဿံ နာမ သပ္ပဒဋ္ဌက္ခဏေယေဝ ဝဋ္ဋတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကာယတော စ ကာယစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒန္တပေါနသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
သမတ္တော ဝဏ္ဏနာက္ကမေန ဘောဇနဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။
၅။ အစေလကဝဂ္ဂေါ
၁။ အစေလကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၆၉။ အစေလကဝဂ္ဂဿ ၉ ပဌမသိက္ခာပဒေ – ပရိဝေသနန္တိ ပရိဝိသနဋ္ဌာနံ။ ပရိဗ္ဗာဇကသမာပန္နောတိ ပဗ္ဗဇ္ဇံ သမာပန္နော။ ဒေတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ သမတိတ္တိကံ ယာဂုပတ္တံ ဧကပယောဂေန ဒေတိ, ဧကံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝစ္ဆိန္ဒိတွာ အဝစ္ဆိန္ဒိတွာ ဒေတိ, ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယံ။ ဧသေဝ နယော ပူဝဘတ္တာဒီသု။ တိတ္ထိယေ အတိတ္ထိယသညီတိ မာတာ ဝါ ပိတာ ဝါ တိတ္ထိယေသု ပဗ္ဗဇတိ, တေသံ မာတာပိတုသညာယ ဒေန္တဿာပိ ပါစိတ္တိယမေဝ ဟောတိ။ ဒါပေတီတိ အနုပသမ္ပန္နေန ဒါပေတိ။
֍ ဋီ ၂၇၃။ ဥပနိက္ခိပိတွာ ဒေတီတိ တထာရူပေ ဘာဇနေ ဌပေတွာ တံ ဘာဇနံ တေသံ သန္တိကေ ဘူမိယံ နိက္ခိပိတွာ ဒေတိ, တေသံ ဝါ ဘာဇနံ နိက္ခိပါပေတွာ တတ္ထ ဒေတိ, ပတ္တံ အာဓာရကေ ဝါ ဘူမိယံ ဝါ ဌပေတွာပိ ‘‘ဣတော ဂဏှထာ’’တိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ တိတ္ထိယော ဝဒတိ ‘‘မယှံ နာမ ဣဒံ သန္တကံ, ဣဓ န အာကိရထာ’’တိ အာကိရိတဗ္ဗံ။ တဿ သန္တကတ္တာ သဟတ္ထာ ဒါနံ နာမ န ဟောတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
အစေလကသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂။ ဥယျောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၇၄။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ – ပဋိက္ကမနေပီတိ အာသနသာလာယမ္ပိ။ ဘတ္တဝိဿဂ္ဂန္တိ ဘတ္တကိစ္စံ။ န သမ္ဘာဝေသီတိ န ပါပုဏိ။
֍ ဋီ ၂၇၆။ အနာစာရန္တိ ဝုတ္တာဝသေသံ ကာယဝစီဒွါရဝီတိက္ကမံ။ ဒဿနူပစာရံ ဝါ သဝနူပစာရံ ဝါ ဝိဇဟန္တဿာတိ ဧတ္ထ ယဒိ ဌိတော ဝါ နိသိန္နော ဝါ ဥယျောဇေတိ၊ ယော ဥယျောဇိတော, သော ဝိဇဟတိ, တဿ စ အာပတ္တိ နာမ နတ္ထိ။ တသ္မိံ ပန ဝိဇဟန္တေပိ အတ္ထတော ဣတရေန ဝိဇဟိတမေဝ ဟောတိ။ တသ္မာ ယော ဥယျောဇေတိ, တဿေဝါယံ အာပတ္တိ။ တတ္ထ
သစေ ဥပစာရဗ္ဘန္တရေ ဧကော ပါဒေါ ဟောတိ, ဒုက္ကဋံ။ သီမာတိက္ကမေ ပါစိတ္တိယံ။ ဧတ္ထ စ ဒဿနူပစာရဿ အဗ္ဘောကာသေ ဒွါဒသဟတ္ထပ္ပမာဏံ, တထာ သဝနူပစာရဿ။ သစေ ပန အန္တရာ ကုဋ္ဋဒွါရပါကာရာဒယော ဟောန္တိ, တေဟိ အန္တရိတဘာဝေါ ဒဿနူပစာရာတိက္ကမော, တဿ ဝသေန အာပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ န အညော ကောစိ ပစ္စယော ဟောတီတိ ဌပေတွာ ဝုတ္တပ္ပကာရမနာစာရံ အညံ ကိဉ္စိ ကာရဏံ န ဟောတိ။
֍ ဋီ ၂၇၇။ ကလိသာသနံ အာရောပေတီတိ ‘‘ကလီ’’တိ ကောဓော၊ တဿ သာသနံ အာရောပေတိ၊ ကောဓဿ အာဏံ အာရောပေတိ၊ ကောဓဝသေန ဌာနနိသဇ္ဇာဒီသု ဒေါသံ ဒဿေတွာ ‘‘ပဿထ ဘော ဣမဿ ဌာနံ, နိသဇ္ဇံ အာလောကိတံ ဝိလောကိတံ ခါဏုကော ဝိယ တိဋ္ဌတိ, သုနခေါ ဝိယ နိသီဒတိ, မက္ကဋော ဝိယ ဣတော စိတော စ ဝိလောကေတီ’’တိ ဧဝံ အမနာပဝစနံ ဝဒတိ ‘‘အပ္ပေဝ နာမ ဣမိနာပိ ဥဗ္ဗာဠှော ပက္ကမေယျာ’’တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဥယျောဇနသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃။ သဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၇၉။ တတိယသိက္ခာပဒေ – သယနိဃရေတိ သယနိယဃရေ။ ယတော အယျဿ ဘိက္ခာ ဒိန္နာတိ ယသ္မာ ဘိက္ခာ ဒိန္နာ, ယံ အာဂတေန လဒ္ဓဗ္ဗံ တံ ဝေါ လဒ္ဓံ၊ ဂစ္ဆထာတိ အဓိပ္ပါယော။ ပရိယုဋ္ဌိတောတိ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတော၊ မေထုနာဓိပ္ပါယောတိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၂၈၀။ သဟ ဥဘောဟိ ဇနေဟီတိ သဘောဇနံ၊ တသ္မိံ သဘောဇနေ။ အထ ဝါ သဘောဇနေတိ သဘောဂေ။ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတဿ ဟိ ပုရိသဿ ဣတ္ထီ ဘောဂေါ ဣတ္ထိယာ စ ပုရိသော။ တေနေဝဿ ပဒဘာဇနေ – ‘‘ဣတ္ထီ စေဝ ဟောတိ ပုရိသော စာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ မဟလ္လကေ ဃရေတိ မဟလ္လကေ သယနိဃရေ။ ပိဋ္ဌသံဃာဋဿ ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟိတွာတိ တဿ သယနိဃရေ ဂဗ္ဘဿ ယော ပိဋ္ဌသံဃာဋော, တဿ ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟိတွာ၊ အန္တောသယနဿ
အာသန္နေ ဌာနေ နိသီဒတီတိ အတ္ထော။ ဤဒိသဉ္စ သယနိဃရံ မဟာစတုဿာလာဒီသု ဟောတိ။ ပိဋ္ဌိဝံသံ အတိက္ကမိတွာတိ ဣမိနာ မဇ္ဈာတိက္ကမံ ဒဿေတိ။ တသ္မာ ယထာ ဝါ တထာ ဝါ ကတဿ ခုဒ္ဒကဿ သယနိဃရဿ မဇ္ဈာတိက္ကမေ အာပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒွိဝေဒနန္တိ။
သဘောဇနသိက္ခာပဒံ တတိယံ။
֍ ဋီ ၂၈၄။ စတုတ္ထပဉ္စမသိက္ခာပဒေသု ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ, တံ သဗ္ဗံ အနိယတဒွယေ ဝုတ္တနယမေဝ။ ယထာ စ သဘောဇနသိက္ခာပဒံ, ဧဝမေတာနိပိ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနာနေဝါတိ။
ရဟောပဋိစ္ဆန္နသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ, ရဟောနိသဇ္ဇသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆။ စာရိတ္တသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၉၄။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒေ – ဒေထာဝုသော ဘတ္တန္တိ ဧတ္ထ တံ ကိရ ဘတ္တံ အဘိဟဋံ အဟောသိ, တသ္မာ ဧဝမာဟံသု။ အနဘိဟဋေ ပန ဧဝံ ဝတ္တုံ န လဗ္ဘတိ, ပယုတ္တဝါစာ ဟောတိ။
֍ ဋီ ၂၉၅။ တေန ဟိ ဘိက္ခဝေ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နိက္ခိပထာတိ ဣဒံ ပန ဘဂဝါ ကုလဿ သဒ္ဓါနုရက္ခဏတ္ထာယ အာဟ။ ယဒိ ‘‘ဘာဇေတွာ ခါဒထာ’’တိ ဝဒေယျ, မနုဿာနံ ပသာဒညထတ္တံ သိယာ။ ဥဿာရိယိတ္ထာတိ ပဋိဟရိယိတ္ထ၊ ဃရံယေဝ နံ ဂဟေတွာ အဂမံသူတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
֍ ဋီ ၂၉၈။ သန္တံ ဘိက္ခုန္တိ ဧတ္ထ ကိတ္တာဝတာ သန္တော ဟောတိ, ကိတ္တာဝတာ အသန္တောတိ? အန္တောဝိဟာရေ ယတ္ထ ဌိတဿ ကုလာနိ ပယိရုပါသနစိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ, တတော ပဋ္ဌာယ ယံ ပဿေ ဝါ အဘိမုခေ ဝါ ပဿတိ, ယဿ သက္ကာ ဟောတိ ပကတိဝစနေန အာရောစေတုံ, အယံ သန္တော နာမ။ ဣတော စိတော စ ပရိယေသိတွာ အာရောစနကိစ္စံ နာမ နတ္ထိ။ ယော ဟိ ဧဝံ ပရိယေသိတဗ္ဗော, သော အသန္တောယေဝ။ အပိစ အန္တောဥပစာရသီမာယ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာပုစ္ဆိဿာမီတိ ဂန္တွာ တတ္ထ ယံ ပဿတိ,
သော အာပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ နော စေ ပဿတိ, အသန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ ပဝိဋ္ဌော နာမ ဟောတိ။
֍ ဋီ ၃၀၂။ အန္တရာရာမန္တိ အန္တောဂါမေ ဝိဟာရော ဟောတိ, တံ ဂစ္ဆတိ။ ဘတ္တိယဃရန္တိ နိမန္တိတဃရံ ဝါ သလာကဘတ္တာဒိဒါယကာနံ ဝါ ဃရံ။ အာပဒါသူတိ ဇီဝိတဗြဟ္မစရိယန္တရာယေသု သတိ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
စာရိတ္တသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ မဟာနာမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၀၃။ သတ္တမသိက္ခာပဒေ – မဟာနာမော နာမ ဘဂဝတော စူဠပိတုပုတ္တော မာသမတ္တေန မဟလ္လကတရော ဒွီသု ဖလေသု ပတိဋ္ဌိတော အရိယသာဝကော။ ဘေသဇ္ဇံ ဥဿန္နံ ဟောတီတိ ဝဇတော အာဟရိတွာ ဌပိတသပ္ပိ ဗဟု ဟောတိ။
֍ ဋီ ၃၀၆။ သာဒိတဗ္ဗာတိ တသ္မိံ သမယေ ရောဂေါ နတ္ထီတိ န ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗာ၊ ရောဂေ သတိ ဝိညာပေဿာမီတိ အဓိဝါသေတဗ္ဗာ။ ဧတ္တကေဟိ ဘေသဇ္ဇေဟိ ပဝါရေမီတိ နာမဝသေန သပ္ပိတေလာဒီသု ဒွီဟိ တီဟိ ဝါ ပရိမာဏဝသေန ပတ္ထေန နာဠိယာ အာဠှကေနာတိ ဝါ။ အညံ ဘေသဇ္ဇံ ဝိညာပေတီတိ သပ္ပိနာ ပဝါရိတော တေလံ ဝိညာပေတိ, အာဠှကေန ပဝါရိတော ဒေါဏံ။ န ဘေသဇ္ဇေန ကရဏီယေနာတိ မိဿကဘတ္တေနပိ စေ ယာပေတုံ သက္ကောတိ, န ဘေသဇ္ဇကရဏီယံ နာမ ဟောတိ။
֍ ဋီ ၃၁၀။ ပဝါရိတာနန္တိ ယေ အတ္တနော ပုဂ္ဂလိကာယ ပဝါရဏာယ ပဝါရိတာ၊ တေသံ ပဝါရိတာနုရူပေန ဝိညတ္တိယာ အနာပတ္တိ။ သံဃဝသေန ပဝါရိတေသု ပန ပမာဏံ သလ္လက္ခေတဗ္ဗမေဝါတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
မဟာနာမသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈။ ဥယျုတ္တသေနာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၁၁။ အဋ္ဌမေ – အဗ္ဘုယျာတောတိ အဘိဥယျာတော၊ ပရသေနံ အဘိမုခေါ ဂမိဿာမီတိ နဂရတော နိဂ္ဂတောတိ အတ္ထော။ ဥယျုတ္တန္တိ ကတဥယျောဂံ၊ ဂါမတော နိက္ခန္တန္တိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၃၁၄။ ဒွါဒသပုရိသော ဟတ္ထီတိ စတ္တာရော အာရောဟကာ ဧကေကပါဒရက္ခကာ ဒွေ ဒွေတိ ဧဝံ ဒွါဒသပုရိသော ဟောတိ။ တိပုရိသော အဿောတိ ဧကော အာရောဟကော ဒွေ ပါဒရက္ခကာတိ ဧဝံ တိပုရိသော ဟောတိ။ စတုပုရိသော ရထောတိ ဧကော သာရထိ ဧကော ယောဓော ဒွေ အာဏိရက္ခကာတိ ဧဝံ စတုပုရိသော ဟောတိ။ စတ္တာရော ပုရိသာ သရဟတ္ထာတိ အာဝုဓဟတ္ထာ စတ္တာရော ပုရိသာတိ အယံ ပစ္ဆိမကောဋိယာ စတုရင်္ဂသမန္နာဂတာ သေနာ နာမ။ ဤဒိသံ သေနံ ဒဿနာယ ဂစ္ဆတော ပဒေ ပဒေ ဒုက္ကဋံ။ ဒဿနူပစာရံ ဝိဇဟိတွာတိ ကေနစိ အန္တရိတာ ဝါ နိန္နံ ဩရုဠှာ ဝါ န ဒိဿတိ၊ ဣဓ ဌတွာ န သက္ကာ ဒဋ္ဌုန္တိ အညံ ဌာနံ ဂန္တွာ ပဿတော ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယန္တိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၃၁၅။ ဧကမေကန္တိ ဟတ္ထိအာဒီသု စတူသု အင်္ဂေသု ဧကမေကံ၊ အန္တမသော ဧကပုရိသာရုဠှကဟတ္ထိမ္ပိ ဧကမ္ပိ သရဟတ္ထံ ပုရိသံ။ အနုယျုတ္တာ နာမ ရာဇာ ဥယျာနံ ဝါ နဒိံ ဝါ ဂစ္ဆတိ၊ ဧဝံ အနုယျုတ္တာ ဟောတိ။
֍ ဋီ ၃၁၆။ အာပဒါသူတိ ဇီဝိတဗြဟ္မစရိယန္တရာယေသု သတိ ဧတ္ထ ဂတော မုဉ္စိဿာမီတိ ဂစ္ဆတော အနာပတ္တိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဥယျုတ္တသေနာသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉။ သေနာဝါသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၁၉။ နဝမေ – အတ္ထင်္ဂတေ သူရိယေ သေနာယ ဝသတီတိ တိဋ္ဌတု ဝါ နိသီဒတု ဝါ သယတု ဝါ သစေပိ အာကာသေ ဣဒ္ဓိယာ ကဉ္စိ ဣရိယာပထံ ကပ္ပေတိ, ပါစိတ္တိယမေဝ။ သေနာ ဝါ ပဋိသေနာယ ရုဒ္ဓါ ဟောတီတိ ယထာ သဉ္စာရော ဆိဇ္ဇတိ၊ ဧဝံ ရုဒ္ဓါ ဟောတိ။ ပလိဗုဒ္ဓေါတိ ဝေရိကေန ဝါ ဣဿရေန ဝါ ရုဒ္ဓေါ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
သေနာဝါသသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀။ ဥယျောဓိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၂၂။ ဒသမေ – ဥဂ္ဂန္တွာ ဥဂ္ဂန္တွာ ဧတ္ထ ယုဇ္ဈန္တီတိ ဥယျောဓိကံ၊ သမ္ပဟာရဋ္ဌာနဿေတံ အဓိဝစနံ။ ဗလဿ အဂ္ဂံ ဇာနန္တိ ဧတ္ထာတိ ဗလဂ္ဂံ၊ ဗလဂဏနဋ္ဌာနန္တိ အတ္ထော။ သေနာယ ဝိယူဟံ သေနာဗျူဟံ၊ သေနာနိဝေသဿေတံ အဓိဝစနံ။ တယော ဟတ္ထီ ပစ္ဆိမံ ဟတ္ထာနီကန္တိ ယော ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တော ဒွါဒသပုရိသော ဟတ္ထီတိ တေန ဟတ္ထိနာ တယော ဟတ္ထီ။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။ သေသံ ဥယျုတ္တသေနာသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ သဒ္ဓိံ သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
ဥယျောဓိကသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
သမတ္တော ဝဏ္ဏနာက္ကမေန အစေလကဝဂ္ဂေါ ပဉ္စမော။
၆။ သုရာပါနဝဂ္ဂေါ
၁။ သုရာပါနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၂၆။ သုရာပါနဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – ဘဒ္ဒဝတိကာတိ ဧကော ဂါမော, သော ဘဒ္ဒိကာယ ဝတိယာ သမန္နာဂတတ္တာ ဧတံ နာမ လဘိ။ ပထာဝိနောတိ အဒ္ဓိကာ။ တေဇသာ တေဇန္တိ အတ္တနော တေဇသာ အာနုဘာဝေန နာဂဿ တေဇံ။ ကာပေါတိကာတိ ကပေါတပါဒသမဝဏ္ဏရတ္တောဘာသာ။ ပသန္နာတိ
သုရာမဏ္ဍဿေတံ အဓိဝစနံ။ အနနုစ္ဆဝိယံ ဘိက္ခဝေ သာဂတဿာတိ ပဉ္စာဘိညဿ သတော မဇ္ဇပါနံ နာမ န အနုစ္ဆဝိယန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
֍ ဋီ ၃၂၈။ ပုပ္ဖါသဝေါ နာမ မဓုကပုပ္ဖါဒီနံ ရသေန ကတော။ ဖလာသဝေါ နာမ မုဒ္ဒိကဖလာဒီနိ မဒ္ဒိတွာ တေသံ ရသေန ကတော။ မဓွာသဝေါ နာမ မုဒ္ဒိကာနံ ဇာတိရသေန ကတော၊ မက္ခိကမဓုနာပိ ကရိယတီတိ ဝဒန္တိ။ ဂုဠာသဝေါ နာမ ဥစ္ဆုရသာဒီဟိ ကရိယတိ။ သုရာ နာမ ပိဋ္ဌကိဏ္ဏပက္ခိတ္တာ၊ နာဠိကေရာဒီနမ္ပိ ရသေန ကတာ သုရာတွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ, တဿာယေဝ ကိဏ္ဏပက္ခိတ္တာယ မဏ္ဍေ ဂဟိတေ မေရယောတွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတီတိ ဝဒန္တိ။ အန္တမသော ကုသဂ္ဂေနပိ ပိဝတီတိ ဧတံ သုရံ ဝါ မေရယံ ဝါ ဗီဇတော ပဋ္ဌာယ ကုသဂ္ဂေန ပိဝတောပိ ပါစိတ္တိယန္တိ အတ္ထော။ ဧကေန ပန ပယောဂေန ဗဟုမ္ပိ ပိဝန္တဿ ဧကာ အာပတ္တိ။ ဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ ပိဝတော ပယောဂဂဏနာယ အာပတ္တိယော။
֍ ဋီ ၃၂၉။ အမဇ္ဇဉ္စ ဟောတိ မဇ္ဇဝဏ္ဏံ မဇ္ဇဂန္ဓံ မဇ္ဇရသန္တိ လောဏသောဝီရကံ ဝါ သုတ္တံ ဝါ ဟောတိ။ သူပသမ္ပာကေတိ ဝါသဂါဟာပနတ္ထံ ဤသကံ မဇ္ဇံ ပက္ခိပိတွာ သူပံ ပစန္တိ, တသ္မိံ အနာပတ္တိ။ မံသသမ္ပာကေပိ ဧသေဝ နယော။ တေလံ ပန ဝါတဘေသဇ္ဇတ္ထံ မဇ္ဇေန သဒ္ဓိံ ပစန္တိ, တသ္မိမ္ပိ အနတိက္ခိတ္တမဇ္ဇေယေဝ အနာပတ္တိ, ယံ ပန အတိက္ခိတ္တမဇ္ဇံ ဟောတိ, ဧတ္ထ မဇ္ဇဿ ဝဏ္ဏဂန္ဓရသာ ပညာယန္တိ, တသ္မိံ အာပတ္တိယေဝ။ အမဇ္ဇံ အရိဋ္ဌန္တိ ယော အရိဋ္ဌော မဇ္ဇံ န ဟောတိ, တသ္မိံ အနာပတ္တိ။ အာမလကာဒီနံယေဝ ကိရ ရသေန အရိဋ္ဌံ ကရောန္တိ, သော မဇ္ဇဝဏ္ဏဂန္ဓရသောယေဝ ဟောတိ, န စ မဇ္ဇံ၊ တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ ယော ပန သမ္ဘာရပက္ခိတ္တော, သော မဇ္ဇံ ဟောတိ, ဗီဇတော ပဋ္ဌာယ န ဝဋ္ဋတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။ ဝတ္ထုအဇာနနတာယ စေတ္ထ အစိတ္တကတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ, အကုသလေနေဝ ပါတဗ္ဗတာယ လောကဝဇ္ဇတာတိ။
သုရာပါနသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂။ အင်္ဂုလိပတောဒကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၃၀။ ဒုတိယေ – အင်္ဂုလိပတောဒကေနာတိ အင်္ဂုလီဟိ ဥပကစ္ဆကာဒိဃဋ္ဋနံ ဝုစ္စတိ။ ဥတ္တသန္တောတိ အတိဟာသေန ကိလမန္တော။ အနဿာသကောတိ ဥပစ္ဆိန္နအဿာသပဿာသသဉ္စာရော ဟုတွာ။ အနုပသမ္ပန္နံ ကာယေန ကာယန္တိ ဧတ္ထ ဘိက္ခုနီပိ အနုပသမ္ပန္နဋ္ဌာနေ ဌိတာ, တမ္ပိ ခိဍ္ဍာဓိပ္ပါယေန ဖုသန္တဿ ဒုက္ကဋံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒွိဝေဒနန္တိ။
အင်္ဂုလိပတောဒကသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃။ ဟသဓမ္မသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၃၅။ တတိယေ – အပ္ပကတညုနောတိ ယံ ဘဂဝတာ ပကတံ ပညတ္တံ, တံ န ဇာနန္တီတိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၃၃၆။ ဥဒကေ ဟသဓမ္မေတိ ဥဒကကီဠိကာ ဝုစ္စတိ။ ဥပရိဂေါပ္ဖကေတိ ဂေါပ္ဖကာနံ ဥပရိဘာဂပ္ပမာဏေ။ ဟသာဓိပ္ပါယောတိ ကီဠာဓိပ္ပါယော။ နိမုဇ္ဇတိ ဝါတိအာဒီသု နိမုဇ္ဇနတ္ထာယ ဩရောဟန္တဿ ပဒဝါရေ ပဒဝါရေ ဒုက္ကဋံ။ နိမုဇ္ဇနုမ္မုဇ္ဇနေသု ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယံ။ နိမုဇ္ဇိတွာ အန္တောဥဒကေယေဝ ဂစ္ဆန္တဿ ဟတ္ထဝါရပဒဝါရေသု သဗ္ဗတ္ထ ပါစိတ္တိယံ။ ပလဝတီတိ တရတိ။ ဟတ္ထေဟိ တရန္တဿ ဟတ္ထဝါရေ ဟတ္ထဝါရေ ပါစိတ္တိယံ။ ပါဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ယေန ယေန အင်္ဂေန တရတိ, တဿ တဿ ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယံ။ တီရတော ဝါ ရုက္ခတော ဝါ ဥဒကေ ပတတိ, ပါစိတ္တိယမေဝ။ နာဝါယ ကီဠတီတိ ဖိယာရိတ္တာဒီဟိ နာဝံ ပါဇေန္တော ဝါ တီရေ ဥဿာရေန္တော ဝါ နာဝါယ ကီဠတိ, ဒုက္ကဋံ။
ဟတ္ထေန ဝါတိအာဒီသုပိ ပယောဂေ ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ကေစိ ဟတ္ထေန ဥဒကေ ခိတ္တာယ ကထလာယ ပတနုပ္ပတနဝါရေသု ဒုက္ကဋံ ဝဒန္တိ, တံ န ဂဟေတဗ္ဗံ။ တတ္ထ ဟိ ဧကပယောဂတ္တာ ဧကမေဝ ဒုက္ကဋံ, အပိစ ဥပရိဂေါပ္ဖကေ ဝုတ္တာနိ ဥမ္မုဇ္ဇနာဒီနိ ဌပေတွာ အညေန ယေန ကေနစိ အာကာရေန ဥဒကံ ဩတရိတွာ ဝါ အနောတရိတွာ ဝါ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဌိတံ
ဥဒကံ အန္တမသော ဗိန္ဒုံ ဂဟေတွာ ခိပနကီဠာယပိ ကီဠန္တဿ ဒုက္ကဋမေဝ, အတ္ထဇောတကံ ပန အက္ခရံ လိခိတုံ ဝဋ္ဋတိ, အယမေတ္ထ ဝိနိစ္ဆယော။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဟသဓမ္မသိက္ခာပဒံ တတိယံ။
၄။ အနာဒရိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၄၂။ စတုတ္ထေ – ကထာယံ နဿေယျာတိ ကထံ အယံ ဓမ္မော တန္တိ ပဝေဏီ နဿေယျ။ တံ ဝါ န သိက္ခိတုကာမောတိ ယေန ပညတ္တေန ဝုစ္စတိ, တံ ပညတ္တံ န သိက္ခိတုကာမော။ အပညတ္တေနာတိ သုတ္တေ ဝါ အဘိဓမ္မေ ဝါ အာဂတေန။
֍ ဋီ ၃၄၄။ ဧဝံ အမှာကံ အာစရိယာနံ ဥဂ္ဂဟောတိ ဧတ္ထ ဂါရယှော အာစရိယုဂ္ဂဟော န ဂဟေတဗ္ဗော၊ ပဝေဏိယာ အာဂတော အာစရိယုဂ္ဂဟောဝ ဂဟေတဗ္ဗော။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ‘‘လောကဝဇ္ဇေ အာစရိယုဂ္ဂဟော န ဝဋ္ဋတိ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇေ ပန ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ မဟာပစ္စရိယံ ‘‘သုတ္တံ သုတ္တာနုလောမဉ္စ ဥဂ္ဂဟိတကာနံယေဝ အာစရိယာနံ ဥဂ္ဂဟော ပမာဏံ, အဇာနန္တာနံ ကထာ အပ္ပမာဏန္တိ ဝုတ္တံ။ တံ သဗ္ဗံ ပဝေဏိယာ အာဂတေသမောဓာနံ ဂစ္ဆတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အနာဒရိယသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ။
၅။ ဘိံသာပနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၄၅။ ပဉ္စမေ – ရူပူပဟာရာဒယော မနုဿဝိဂ္ဂဟေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အနာဒရိယသဒိသာနေဝါတိ။
ဘိံသာပနသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆။ ဇောတိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၅၀။ ဆဋ္ဌေ – ဘဂ္ဂါတိ ဇနပဒဿ နာမံ။ သံသုမာရဂိရန္တိ နဂရဿ။ ဘေသကဠာဝနန္တိ တန္နိဿိတဝနဿ။ တံ ပန မိဂါနံ ဖာသုဝိဟာရတ္ထာယ ဒိန္နတ္တာ မိဂဒါယောတိ ဝုစ္စတိ။ သမာဒဟိတွာတိ ဇာလေတွာ။ ပရိပါတေသီတိ အနုဗန္ဓိ။
֍ ဋီ ၃၅၂။ ပဒီပေပီတိ ပဒီပုဇ္ဇလနေပိ။ ဇောတိကေပီတိ ပတ္တပစနသေဒကမ္မာဒီသု ဇောတိကရဏေ။ တထာရူပပစ္စယာတိ ပဒီပါဒိပစ္စယာ။
၃၅၄-၅။ သယံ သမာဒဟတီတိ ဧတ္ထ ဇောတိံ သမာဒဟိတုကာမတာယ အရဏိသဏ္ဌပနတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ဇာလာ န ဥဋ္ဌဟတိ, တာဝ သဗ္ဗပယောဂေသု ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာတံ ဥက္ခိပတီတိ ဒယှမာနံ အလာတံ ပတိတံ ဥက္ခိပတိ, ပုန ယထာဌာနေ ဌပေတီတိ အတ္ထော။ ဧဝံ အဝိဇ္ဈာတံ ဥက္ခိပိတွာ ပက္ခိပန္တဿေဝ ဒုက္ကဋံ, ဝိဇ္ဈာတံ ပုန ဇာလာပေန္တဿ ပါစိတ္တိယမေဝ။
֍ ဋီ ၃၅၆။ တထာရူပပစ္စယာတိ ဌပေတွာ ပဒီပါဒီနိ အညေနပိ တထာရူပေန ပစ္စယေန သမာဒဟန္တဿ အနာပတ္တိ။ အာပဒါသူတိ ဒုဋ္ဌဝါဠမိဂအမနုဿေဟိ ဥပဒ္ဒဝေါ ဟောတိ, တတ္ထ သမာဒဟန္တဿာပိ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝါတိ။ ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဇောတိသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ နဟာနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၆၄။ သတ္တမေ – စုဏ္ဏေန ဝါ မတ္တိကာယ ဝါတိ ဧတ္ထ စုဏ္ဏမတ္တိကာနံ အဘိသင်္ခရဏကာလတော ပဋ္ဌာယ သဗ္ဗပယောဂေသု ဒုက္ကဋံ။
֍ ဋီ ၃၆၆။ ပါရံ ဂစ္ဆန္တော နှာယတီတိ ဧတ္ထ သုက္ခာယ နဒိယာ ဝါလိကံ ဥက္ကိရိတွာ ကတအာဝါဋကေသုပိ နှာယိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အာပဒါသူတိ ဘမရာဒီဟိ အနုဗဒ္ဓဿ ဥဒကေ နိမုဇ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
နဟာနသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈။ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၃၆၈-၉။ အဋ္ဌမေ – နဝံ ပန ဘိက္ခုနာ စီဝရလာဘေနာတိ ဧတ္ထ အလဘီတိ လဘော၊ လဘောယေဝ လာဘော။ ကိံ အလဘိ? စီဝရံ။ ကီဒိသံ? နဝံ။ ဣတိ ‘‘နဝစီဝရလာဘေနာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗေ အနုနာသိကလောပံ အကတွာ ‘‘နဝစီဝရလာဘေနာ’’တိ ဝုတ္တံ၊ ပဋိလဒ္ဓနဝစီဝရေနာတိ အတ္ထော။ မဇ္ဈေ ဌိတပဒဒွယေ ပနာတိ နိပါတော။ ဘိက္ခုနာတိ ယေန လဒ္ဓံ တဿ နိဒဿနံ။ ပဒဘာဇနေ ပန ဗျဉ္ဇနံ အနာဒိယိတွာ ယံ လဒ္ဓံ တံ ဒဿေတုံ ‘‘စီဝရံ နာမ ဆန္နံ စီဝရာန’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ စီဝရန္တိ ဧတ္ထ ယံ နိဝါသေတုံ ဝါ ပါရုပိတုံ ဝါ သက္ကာ ဟောတိ, တဒေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တေနေဝ ‘‘ဝိကပ္ပနုပဂပစ္ဆိမ’’န္တိ န ဝုတ္တံ။ ကံသနီလန္တိ စမ္မကာရနီလံ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ‘‘အယောမလံ လောဟမလံ ဧတံ ကံသနီလံ နာမာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ပလာသနီလန္တိ ယော ကောစိ နီလဝဏ္ဏော ပဏ္ဏရသော။ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏံ အာဒါတဗ္ဗန္တိ ဧတံ ကပ္ပဗိန္ဒုံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ န နီလာဒီဟိ သကလစီဝရဿ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏံ။ တဉ္စ ပန ကပ္ပံ အာဒိယန္တေန စီဝရံ ရဇိတွာ စတူသု ဝါ ကောဏေသု တီသု ဝါ ဒွီသု ဝါ ဧကသ္မိံ ဝါ ကောဏေ မောရဿ အက္ခိမဏ္ဍလမတ္တံ ဝါ မင်္ကုလပိဋ္ဌိမတ္တံ ဝါ အာဒါတဗ္ဗံ။ မဟာပစ္စရိယံ ‘‘ပတ္တေ ဝါ ဂဏ္ဌိယံ ဝါ န ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဝုတ္တံ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပန ‘‘ဝဋ္ဋတိယေဝါ’’တိ ဝုတ္တံ။ ပါဠိကပ္ပကဏ္ဏိကကပ္ပါဒယော ပန သဗ္ဗတ္ထ ပဋိသိဒ္ဓါ, တသ္မာ ဌပေတွာ ဧကံ ဝဋ္ဋဗိန္ဒုံ အညေန ကေနစိပိ ဝိကာရေန ကပ္ပေါ န ကာတဗ္ဗော။
֍ ဋီ ၃၇၁။ အဂ္ဂဠေတိအာဒီသု ဧတာနိ အဂ္ဂဠာဒီနိ ကပ္ပကတစီဝရေ ပစ္ဆာ အာရောပေတွာ ကပ္ပကရဏကိစ္စံ နတ္ထိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ဝိကပ္ပနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၇၄။ နဝမေ – တဿ ဝါ အဒိန္နန္တိ စီဝရသာမိကဿ ‘‘ပရိဘုဉ္ဇ ဝါ ဝိဿဇ္ဇေဟိ ဝါ ယထာပစ္စယံ ဝါ ကရောဟီ’’တိ ဧဝံ ဝတွာ အဒိန္နံ။ တဿ ဝါ အဝိဿသန္တောတိ ယေန ဝိနယကမ္မံ ကတံ, တဿ အဝိဿာသေန ဝါ။
တေန ပန ဒိန္နံ ဝါ တဿ ဝိဿာသေန ဝါ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ။ သေသမေတ္ထ တိံသကဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနမေဝါတိ။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဝိကပ္ပနသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀။ စီဝရာပနိဓာနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၃၇၇-၈၁။ ဒသမေ – အပနိဓေန္တီတိ အပနေတွာ နိဓေန္တိ။ ဟသာပေက္ခောတိ ဟသာဓိပ္ပါယော။ အညံ ပရိက္ခာရန္တိ ပါဠိယာ အနာဂတံ ပတ္တတ္ထဝိကာဒိံ။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာတိ ‘‘သမဏေန နာမ အနိဟိတပရိက္ခာရေန ဘဝိတုံ န ဝဋ္ဋတီ’’တိ ဧဝံ ဓမ္မကထံ ကထေတွာ ဒဿာမီတိ နိက္ခိပတော အနာပတ္တိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
စီဝရာပနိဓာနသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
သမတ္တော ဝဏ္ဏနာက္ကမေန သုရာပါနဝဂ္ဂေါ ဆဋ္ဌော။
၇။ သပ္ပါဏကဝဂ္ဂေါ
၁။ သဉ္စိစ္စပါဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၈၂။ သပ္ပါဏကဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – ဣဿာသော ဟောတီတိ ဂိဟိကာလေ ဓနုဂ္ဂဟာစရိယော ဟောတိ။ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတာတိ ဇီဝိတာ ဝိယောဇိတာ။
သိက္ခာပဒေပိ ဝေါရောပေယျာတိ ဝိယောဇေယျ။ ယသ္မာ ပန ဝေါဟာရမတ္တမေဝေတံ၊ န ဟေတ္ထ ကိဉ္စိ ဝိယောဇိတေ သီသာလင်္ကာရေ သီသံ ဝိယ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတေ ပါဏေပိ ဇီဝိတံ နာမ ဝိသုံ တိဋ္ဌတိ, အညဒတ္ထု
အန္တရဓာနမေဝ ဂစ္ဆတိ, တသ္မာ တမတ္ထံ ဒဿေတုံ ပဒဘာဇနေ ‘‘ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ဥပစ္ဆိန္ဒတီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဣမသ္မိဉ္စ သိက္ခာပဒေ တိရစ္ဆာနဂတောယေဝ ‘‘ပါဏော’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တံ ခုဒ္ဒကမ္ပိ မဟန္တမ္ပိ မာရေန္တဿ အာပတ္တိနာနာကရဏံ နတ္ထိ။ မဟန္တေ ပန ဥပက္ကမမဟန္တတ္တာ အကုသလမဟတ္တံ ဟောတိ။ ပါဏေ ပါဏသညီတိ အန္တမသော မဉ္စပီဌံ သောဓေန္တော မင်္ဂုလဗီဇကေပိ ပါဏသညီ နိက္ကာရုဏိကတာယ တံ ဘိန္ဒန္တော အပနေတိ, ပါစိတ္တိယံ။ တသ္မာ ဧဝရူပေသု ဌာနေသု ကာရုညံ ဥပဋ္ဌပေတွာ အပ္ပမတ္တေန ဝတ္တံ ကာတဗ္ဗံ။ သေသံ မနုဿဝိဂ္ဂဟေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ သဒ္ဓိံ သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
သဉ္စိစ္စပါဏသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂။ သပ္ပါဏကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၈၇။ ဒုတိယေ – သပ္ပါဏကန္တိ ယေ ပါဏကာ ပရိဘောဂေန မရန္တိ, တေဟိ ပါဏကေဟိ သပ္ပါဏကံ, တာဒိသဉှိ ဇာနံ ပရိဘုဉ္ဇတော ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယံ။ ပတ္တပူရမ္ပိ အဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဧကပယောဂေန ပိဝတော ဧကာ အာပတ္တိ။ တာဒိသေန ဥဒကေန သာမိသံ ပတ္တံ အာဝိဉ္ဆိတွာ ဓောဝတောပိ တာဒိသေ ဥဒကေ ဥဏှယာဂုပတ္တံ နိဗ္ဗာပယတောပိ တံ ဥဒကံ ဟတ္ထေန ဝါ ဥဠုင်္ကေန ဝါ ဂဟေတွာ နှာယတောပိ ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယံ။ ဥဒကသောဏ္ဍိံ ဝါ ပေါက္ခရဏိံ ဝါ ပဝိသိတွာ ဗဟိနိက္ခမနတ္ထာယ ဝီစိံ ဥဋ္ဌာပယတောပိ။ သောဏ္ဍိံ ဝါ ပေါက္ခရဏိံ ဝါ သောဓေန္တေဟိ တတော ဂဟိတဥဒကံ ဥဒကေယေဝ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။ သမီပမှိ ဥဒကေ အသတိ ကပ္ပိယဥဒကဿ အဋ္ဌ ဝါ ဒသ ဝါ ဃဋေ ဥဒကသဏ္ဌာနကပ္ပဒေသေ အာသိဉ္စိတွာ တတ္ထ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။ ‘‘ပဝဋ္ဋိတွာ ဥဒကေ ပတိဿတီ’’တိ ဥဏှပါသာဏေ ဥဒကံ နာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။ ကပ္ပိယဥဒကေန ပန ပါသာဏံ နိဗ္ဗာပေတွာ အာသိဉ္စိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ,
ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။ ဧတ္ထ စ ပဋင်္ဂပါဏကာနံ ပတနံ ဉတွာပိ သုဒ္ဓစိတ္တတာယ ဒီပဇာလနေ ဝိယ သပ္ပါဏကဘာဝံ ဉတွာပိ ဥဒကသညာယ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတော ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇတာ ဝေဒိတဗ္ဗာတိ။
သပ္ပါဏကသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃။ ဥက္ကောဋနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၉၂။ တတိယသိက္ခာပဒေ – ဥက္ကောဋေန္တီတိ တဿ တဿ ဘိက္ခုနော သန္တိကံ ဂန္တွာ ‘‘အကတံ ကမ္မ’’န္တိအာဒီနိ ဝဒန္တာ ဥစ္စာလေန္တိ၊ ယထာပတိဋ္ဌိတဘာဝေန ပတိဋ္ဌာတုံ န ဒေန္တိ။
֍ ဋီ ၃၉၃။ ယထာဓမ္မန္တိ ယော ယဿ အဓိကရဏဿ ဝူပသမနာယ ဓမ္မော ဝုတ္တော, တေနေဝ ဓမ္မေနာတိ အတ္ထော။ နိဟတာဓိကရဏန္တိ နိဟတံ အဓိကရဏံ၊ သတ္ထာရာ ဝုတ္တဓမ္မေနေဝ ဝူပသမိတံ အဓိကရဏန္တိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၃၉၅။ ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီတိ ယေန ကမ္မေန တံ အဓိကရဏံ ဝူပသမိတံ, တဉ္စေ ဓမ္မကမ္မံ ဟောတိ, တသ္မိံ ဓမ္မကမ္မေ အယမ္ပိ ဓမ္မကမ္မသညီ ဟုတွာ ယဒိ ဥက္ကောဋေတိ, ပါစိတ္တိယံ အာပဇ္ဇတီတိ အတ္ထော။ ဧတေန နယေန သေသပဒါနိပိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ, ဝိတ္ထာရော ပန ‘‘ဣမေသံ စတုန္နံ အဓိကရဏာနံ ကတိ ဥက္ကောဋနာ’’တိအာဒိနာ နယေန ပရိဝါရေ ဝုတ္တော။ အဋ္ဌကထာသု တံ သဗ္ဗံ အာဟရိတွာ တဿေဝတ္ထော ဝဏ္ဏိတော။ မယံ ပန တံ တတ္ထေဝ ဝဏ္ဏယိဿာမ။ ဣဓ အာဟရိတွာ ဝဏ္ဏိယမာနေ ဟိ သုဋ္ဌုတရံ သမ္မောဟော ဘဝေယျာတိ န ဝဏ္ဏယိမှ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဥက္ကောဋနသိက္ခာပဒံ တတိယံ။
၄။ ဒုဋ္ဌုလ္လသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၉၉။ စတုတ္ထေ – ဒုဋ္ဌုလ္လာ နာမ အာပတ္တီတိ ဧတ္ထ စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ အတ္ထုဒ္ဓါရဝသေန ဒဿိတာနိ, သံဃာဒိသေသာပတ္တိ ပန အဓိပ္ပေတာ, တံ ဆာဒေန္တဿ ပါစိတ္တိယံ။ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေတိ ဓုရေ နိက္ခိတ္တမတ္တေ။ သစေပိ ဓုရံ နိက္ခိပိတွာ ပစ္ဆာ အာရောစေတိ, န ရက္ခတိ၊ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေယေဝ ပါစိတ္တိယန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ သစေ ပန ဧဝံ ဓုရံ နိက္ခိပိတွာ ပဋိစ္ဆာဒနတ္ထမေဝ အညဿ အာရောစေတိ, သောပိ အညဿာတိ ဧတေနုပါယေန သမဏသတမ္ပိ သမဏသဟဿမ္ပိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိယေဝ တာဝ, ယာဝ ကောဋိ န ဆိဇ္ဇတိ။ ကဒါ ပန ကောဋိ ဆိဇ္ဇတီတိ? မဟာသုမတ္ထေရော တာဝ ဝဒတိ – ‘‘အာပတ္တိံ အာပန္နော
ဧကဿ အာရောစေတိ, သော ပဋိနိဝတ္တိတွာ တဿေဝ အာရောစေတိ၊ ဧဝံ ကောဋိ ဆိဇ္ဇတီ’’တိ။ မဟာပဒုမတ္ထေရော ပနာဟ – ‘‘အယဉှိ ဝတ္ထုပုဂ္ဂလောယေဝ။ အာပတ္တိံ အာပန္နော ပန ဧကဿ ဘိက္ခုနော အာရောစေတိ, အယံ အညဿ အာရောစေတိ, သော ပဋိနိဝတ္တိတွာ ယေနဿ အာရောစိတံ, တဿေဝ အာရောစေတိ၊ ဧဝံ တတိယေန ပုဂ္ဂလေန ဒုတိယဿ အာရောစိတေ ကောဋိ ဆိန္နာ ဟောတီ’’တိ။
֍ ဋီ ၄၀၀။ အဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိန္တိ အဝသေသေ ပဉ္စာပတ္တိက္ခန္ဓေ။ အနုပသမ္ပန္နဿ ဒုဋ္ဌုလ္လံ ဝါ အဒုဋ္ဌုလ္လံ ဝါ အဇ္ဈာစာရန္တိ ဧတ္ထ အနုပသမ္ပန္နဿ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ စ ကာယသံသဂ္ဂေါ စာတိ အယံ ဒုဋ္ဌုလ္လအဇ္ဈာစာရော နာမ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။ ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစာစိတ္တတော သမုဋ္ဌာတိ, အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒုဋ္ဌုလ္လသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ။
၅။ ဦနဝီသတိဝဿသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၀၂။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒေ – အင်္ဂုလိယော ဒုက္ခာ ဘဝိဿန္တီတိ အက္ခရာနိ လိခန္တဿ အင်္ဂုလိယော ဒုက္ခာ ဘဝိဿန္တီတိ စိန္တေသုံ။ ဥရဿ ဒုက္ခောတိ ဂဏနံ သိက္ခန္တေန ဗဟုံ စိန္တေတဗ္ဗံ ဟောတိ, တေနဿ ဥရော ဒုက္ခော ဘဝိဿတီတိ မညိံသု။ အက္ခီနိ ဒုက္ခာ ဘဝိဿန္တီတိ ရူပသုတ္တံ သိက္ခန္တေန ကဟာပဏာ ပရိဝတ္တေတွာ ပရိဝတ္တေတွာ ပဿိတဗ္ဗာ ဟောန္တိ, တေနဿ အက္ခီနိ ဒုက္ခာနိ ဘဝိဿန္တီတိ မညိံသု။ ဍံသာဒီသု ဍံသာတိ ပိင်္ဂလမက္ခိကာယော။ ဒုက္ခာနန္တိ ဒုက္ခမာနံ။ တိဗ္ဗာနန္တိ ဗဟလာနံ။ ခရာနန္တိ တိခိဏာနံ။ ကဋုကာနန္တိ ဖရုသာနံ၊ အမနာပတာယ ဝါ ကဋုကရသသဒိသာနံ။ အသာတာနန္တိ အမဓုရာနံ။ ပါဏဟရာနန္တိ ဇီဝိတဟရာနံ။
֍ ဋီ ၄၀၄။ သီမံ သမ္မန္နတီတိ နဝံ သီမံ ဗန္ဓတိ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ဥဒကုက္ခေပပရိစ္ဆိန္ဒနေပိ ဒုက္ကဋံ ဝုတ္တံ။ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿောတိ ပဋိသန္ဓိဂ္ဂဟဏတော ပဋ္ဌာယ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿော၊ ဂဗ္ဘဝီသောပိ ဟိ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿောတွေဝ သင်္ချေ ဂစ္ဆတိ။ ယထာဟ –
‘‘တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ကုမာရကဿပေါ ဂဗ္ဘဝီသော ဥပသမ္ပန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော ကုမာရကဿပဿ ဧတဒဟောသိ – ‘ဘဂဝတာ ပညတ္တံ, န ဦနဝီသတိဝဿော ပုဂ္ဂလော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗောတိ။ အဟဉ္စမှိ ဂဗ္ဘဝီသော ဥပသမ္ပန္နော။ ဥပသမ္ပန္နော နုခေါမှိ, နနု ခေါ ဥပသမ္ပန္နော’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ယံ ဘိက္ခဝေ မာတုကုစ္ဆိမှိ ပဌမံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ, ပဌမံ ဝိညာဏံ ပါတုဘူတံ တဒုပါဒါယ သာဝဿ ဇာတိ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂဗ္ဘဝီသံ ဥပသမ္ပာဒေတု’’န္တိ (မဟာဝ။ ၁၂၄)။
တတ္ထ ယော ဒွါဒသမာသေ မာတုကုစ္ဆိသ္မိံ ဝသိတွာ မဟာပဝါရဏာယ ဇာတော, သော တတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ဧကူနဝီသတိမေ ဝဿေ မဟာပဝါရဏာ, တံ အတိက္ကမိတွာ ပါဋိပဒေ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ဧတေနုပါယေန ဟာယနဝဍ္ဎနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
ပေါရာဏကတ္ထေရာ ပန ဧကူနဝီသတိဝဿံ သာမဏေရံ နိက္ခမနီယပုဏ္ဏမာသိံ အတိက္ကမ္မ ပါဋိပဒဒိဝသေ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ, တံ ကသ္မာတိ? ဝုစ္စတေ – ဧကသ္မိံ ဝဿေ ဆ စာတုဒ္ဒသိကဥပေါသထာ ဟောန္တိ။ ဣတိ ဝီသတိယာ ဝဿေသု စတ္တာရော မာသာ ပရိဟာယန္တိ။ ရာဇာနော တတိယေ တတိယေ ဝဿေ ဝဿံ ဥက္ကဍ္ဎန္တိ။ ဣတိ အဋ္ဌာရသသု ဝဿေသု ဆ မာသာ ဝဍ္ဎန္တိ, တတော ဥပေါသထဝသေန ပရိဟီနေ စတ္တာရော မာသေ အပနေတွာ ဒွေ မာသာ အဝသေသာ ဟောန္တိ, တေ ဒွေ မာသေ ဂဟေတွာ ဝီသတိဝဿာနိ ပရိပုဏ္ဏာနိ ဟောန္တီတိ နိက္ကင်္ခါ ဟုတွာ နိက္ခမနီယပုဏ္ဏမာသိံ အတိက္ကမ္မ ပါဋိပဒေ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ ဧတ္ထ ပန ယော ပဝါရေတွာ ဝီသတိဝဿော ဘဝိဿတိ, တံ သန္ဓာယ ‘‘ဧကူနဝီသတိဝဿ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ တသ္မာ ယော မာတုကုစ္ဆိသ္မိံ ဒွါဒသမာသေ ဝသိ, သော ဧကဝီသတိဝဿော ဟောတိ။ ယော သတ္တမာသေ ဝသိ, သော သတ္တမာသာဓိကဝီသတိဝဿော။ ဆမာသဇာတော ပန န ဇီဝတိ။
֍ ဋီ ၄၀၆။ အနာပတ္တိ ဦနဝီသတိဝဿံ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿသညီတိ ဧတ္ထ ကိဉ္စာပိ ဥပသမ္ပာဒေန္တဿ အနာပတ္တိ, ပုဂ္ဂလော ပန အနုပသမ္ပန္နောဝ ဟောတိ။ သစေ ပန သော ဒသဝဿစ္စယေန အညံ ဥပသမ္ပာဒေတိ, တဉ္စေ မုဉ္စိတွာ ဂဏော ပူရတိ, သူပသမ္ပန္နော။ သောပိ စ ယာဝ န ဇာနာတိ, တာဝဿ နေဝ
သဂ္ဂန္တရာယော န မောက္ခန္တရာယော, ဉတွာ ပန ပုန ဥပသမ္ပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ,
ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဦနဝီသတိဝဿသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆။ ထေယျသတ္ထသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၀၇။ ဆဋ္ဌေ – ပဋိယာလောကန္တိ သူရိယာလောကဿ ပဋိမုခံ၊ ပစ္ဆိမဒိသန္တိ အတ္ထော။ ကမ္မိယာတိ သုင်္ကဋ္ဌာနေ ကမ္မိကာ။
֍ ဋီ ၄၀၉။ ရာဇာနံ ဝါ ထေယျံ ဂစ္ဆန္တီတိ ရာဇာနံ ဝါ ထေနေတွာ ဝဉ္စေတွာ ရညော သန္တကံ ကိဉ္စိ ဂဟေတွာ ဣဒါနိ န တဿ ဒဿာမာတိ ဂစ္ဆန္တိ။
֍ ဋီ ၄၁၁။ ဝိသင်္ကေတေနာတိ ကာလဝိသင်္ကေတေန ဒိဝသဝိသင်္ကေတေန စ ဂစ္ဆတော အနာပတ္တိ။ မဂ္ဂဝိသင်္ကေတေန ပန အဋဝိဝိသင်္ကေတေန ဝါ အာပတ္တိယေဝ။ သေသမေတ္ထ ဘိက္ခုနိဝဂ္ဂေ ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။ ထေယျသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ထေယျသတ္ထသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ သံဝိဓာနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၁၂။ သတ္တမေ – ပဓူပေန္တော နိသီဒီတိ ပဇ္ဈာယန္တော အတ္တာနံယေဝ ပရိဘာသန္တော နိသီဒိ။ နာယျော သော ဘိက္ခု မံ နိပ္ပါတေသီတိ အယျော အယံ ဘိက္ခု မံ န နိက္ခာမေသိ၊ န မံ ဂဟေတွာ အဂမာသီတိ အတ္ထော။ သေသမေတ္ထ ဘိက္ခုနိယာ သဒ္ဓိံ သံဝိဓာနသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ သဒ္ဓိံ သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
သံဝိဓာနသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈။ အရိဋ္ဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၁၇။ အဋ္ဌမေ – ဂဒ္ဓေ ဗာဓယိံသူတိ ဂဒ္ဓဗာဓိနော၊ ဂဒ္ဓဗာဓိနော ပုဗ္ဗပုရိသာ အဿာတိ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော, တဿ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ ဂိဇ္ဈဃာတကကုလပ္ပသုတဿာတိ အတ္ထော။
သဂ္ဂမောက္ခာနံ အန္တရာယံ ကရောန္တီတိ အန္တရာယိကာ။ တေ ကမ္မကိလေသဝိပါကဥပဝါဒအာဏာဝီတိက္ကမဝသေန ပဉ္စဝိဓာ။ တတ္ထ ပဉ္စာနန္တရိယကမ္မာ ကမ္မန္တရာယိကာ နာမ။ တထာ ဘိက္ခုနီဒူသကကမ္မံ, တံ ပန မောက္ခဿေဝ အန္တရာယံ ကရောတိ, န သဂ္ဂဿ။ နိယတမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဓမ္မာ ကိလေသန္တရာယိကာ နာမ။ ပဏ္ဍကတိရစ္ဆာနဂတဥဘတောဗျဉ္ဇနကာနံ ပဋိသန္ဓိဓမ္မာ ဝိပါကန္တရာယိကာ နာမ။ အရိယူပဝါဒါ ဥပဝါဒန္တရာယိကာ နာမ, တေ ပန ယာဝ အရိယေ န ခမာပေန္တိ တာဝဒေဝ, န တတော ပရံ။ သဉ္စိစ္စ အာပန္နာ အာပတ္တိယော အာဏာဝီတိက္ကမန္တရာယိကာ နာမ, တာပိ ယာဝ ဘိက္ခုဘာဝံ ဝါ ပဋိဇာနာတိ, န ဝုဋ္ဌာတိ ဝါ န ဒေသေတိ ဝါ တာဝဒေဝ, န တတော ပရံ။
တတြာယံ ဘိက္ခု ဗဟုဿုတော ဓမ္မကထိကော သေသန္တရာယိကေ ဇာနာတိ, ဝိနယေ ပန အကောဝိဒတ္တာ ပဏ္ဏတ္တိဝီတိက္ကမန္တရာယိကေ န ဇာနာတိ, တသ္မာ ရဟောဂတော ဧဝံ စိန္တေသိ – ‘‘ဣမေ အာဂါရိကာ ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ပရိဘုဉ္ဇန္တာ သောတာပန္နာပိ သကဒါဂါမိနောပိ အနာဂါမိနောပိ ဟောန္တိ, ဘိက္ခူပိ မနာပိကာနိ စက္ခုဝိညေယျာနိ ရူပါနိ ပဿန္တိ…ပေ… ကာယဝိညေယျေ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ ဖုသန္တိ, မုဒုကာနိ အတ္ထရဏပါဝုရဏာဒီနိ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ, ဧတံ သဗ္ဗံ ဝဋ္ဋတိ။ ကသ္မာ ဣတ္ထိရူပါ…ပေ… ဣတ္ထိဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဧဝ န ဝဋ္ဋန္တိ, ဧတေပိ ဝဋ္ဋန္တီ’’တိ။ ဧဝံ ရသေန ရသံ သံသန္ဒိတွာ သစ္ဆန္ဒရာဂပရိဘောဂဉ္စ နိစ္ဆန္ဒရာဂပရိဘောဂဉ္စ ဧကံ ကတွာ ထူလဝါကေဟိ သဒ္ဓိံ အတိသုခုမသုတ္တံ ဃဋေန္တော ဝိယ သာသပေန သဒ္ဓိံ သိနေရုံ ဥပသံဟရန္တော ဝိယ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပါဒေတွာ ‘‘ကိံ ဘဂဝတာ မဟာသမုဒ္ဒံ ဗန္ဓန္တေန ဝိယ မဟတာ ဥဿာဟေန ပဌမပါရာဇိကံ ပညတ္တံ, နတ္ထိ ဧတ္ထ ဒေါသော’’တိ သဗ္ဗညုတညာဏေန သဒ္ဓိံ ပဋိဝိရုဇ္ဈန္တော ဘဗ္ဗပုဂ္ဂလာနံ အာသံ ဆိန္ဒန္တော ဇိနဿ အာဏာစက္ကေ ပဟာရမဒါသိ။ တေနာဟ – ‘‘တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမီ’’တိအာဒိ။
အဋ္ဌိကင်္ကလူပမာတိအာဒိမှိ အဋ္ဌိကင်္ကလူပမာ အပ္ပဿာဒဋ္ဌေန။ မံသပေသူပမာ ဗဟုသာဓာရဏဋ္ဌေန။ တိဏုက္ကူပမာ အနုဒဟနဋ္ဌေန။ အင်္ဂါရကာသူပမာ မဟာဘိတာပနဋ္ဌေန။ သုပိနကူပမာ ဣတ္တရပစ္စုပဋ္ဌာနဋ္ဌေန။ ယာစိတကူပမာ တာဝကာလိကဋ္ဌေန။ ရုက္ခဖလူပမာ သဗ္ဗင်္ဂပစ္စင်္ဂပလိဘဉ္ဇနဋ္ဌေန။ အသိသူနူပမာ အဓိကုဋ္ဋနဋ္ဌေန။ သတ္တိသူလူပမာ ဝိနိဝိဇ္ဈနဋ္ဌေန။ သပ္ပသိရူပမာ သာသင်္ကသပ္ပဋိဘယဋ္ဌေနာတိ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ။ ဝိတ္ထာရော ပန ပပဉ္စသူဒနိယံ မဇ္ဈိမဋ္ဌကထာယံ (မ။ နိ။ ၁။၂၃၄ အာဒယော၊ ၂။၄၂ အာဒယော) ဂဟေတဗ္ဗော။ ဧဝံ ဗျာခေါတိ ဧဝံ ဝိယ ခေါ။ သေသမေတ္ထ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနမေဝ။
သမနုဘာသနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစာစိတ္တတော သမုဋ္ဌာတိ, အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အရိဋ္ဌသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ဥက္ခိတ္တသမ္ဘောဂသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၄၂၄-၅။ နဝမေ – အကဋာနုဓမ္မေနာတိ အနုဓမ္မော ဝုစ္စတိ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဝါ အပ္ပဋိကမ္မေ ဝါ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဝါ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန ဥက္ခိတ္တကဿ အနုလောမဝတ္တံ ဒိသွာ ကတာ ဩသာရဏာ၊ သော ဩသာရဏသင်္ခါတော အနုဓမ္မော ယဿ န ကတော, အယံ အကဋာနုဓမ္မော နာမ, တာဒိသေန သဒ္ဓိန္တိ အတ္ထော။ တေနေဝဿ ပဒဘာဇနေ ‘‘အကဋာနုဓမ္မော နာမ ဥက္ခိတ္တော အနောသာရိတော’’တိ ဝုတ္တံ။
ဒေတိ ဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝါတိ ဧကပယောဂေန ဗဟုမ္ပိ ဒဒတော ဝါ ဂဏှတော ဝါ ဧကံ ပါစိတ္တိယံ။ ဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဒေန္တဿ စ ဂဏှန္တဿ စ ပယောဂဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာနိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဥက္ခိတ္တသမ္ဘောဂသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀။ ကဏ္ဋကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၂၈။ ဒသမေ – ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နန္တိ အရိဋ္ဌဿ ဝိယ ဧတဿာပိ အယောနိသော ဥမ္မုဇ္ဇန္တဿ ဥပ္ပန္နံ။ နာသေတူတိ ဧတ္ထ တိဝိဓာ နာသနာ – သံဝါသနာသနာ, လိင်္ဂနာသနာ, ဒဏ္ဍကမ္မနာသနာတိ။ တတ္ထ အာပတ္တိယာ အဒဿနာဒီသု ဥက္ခေပနာ သံဝါသနာသနာ နာမ။ ‘‘ဒူသကော နာသေတဗ္ဗော (ပါရာ။ ၆၆) မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိံ နာသေထာ’’တိ (ပါရာ။ ၃၈၄) အယံ လိင်္ဂနာသနာ နာမ။ ‘‘အဇ္ဇတဂ္ဂေ တေ အာဝုသော သမဏုဒ္ဒေသ န စေဝ သော ဘဂဝါ သတ္ထာ အပဒိသိတဗ္ဗော’’တိ အယံ ဒဏ္ဍကမ္မနာသနာ နာမ။ အယံ ဣဓ အဓိပ္ပေတာ။ တေနာဟ – ‘‘ဧဝဉ္စ ပန ဘိက္ခဝေ နာသေတဗ္ဗော…ပေ… ဝိနဿာ’’တိ။ တတ္ထ စရာတိ ဂစ္ဆ။ ပိရေတိ ပရ အမာမက။ ဝိနဿာတိ နဿ၊ ယတ္ထ တေ န ပဿာမ, တတ္ထ ဂစ္ဆာတိ။
֍ ဋီ ၄၂၉။ ဥပလာပေယျာတိ သင်္ဂဏှေယျ။ ဥပဋ္ဌာပေယျာတိ တေန အတ္တနော ဥပဋ္ဌာနံ ကာရာပေယျ။ သေသံ အရိဋ္ဌသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ သဒ္ဓိံ သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
ကဏ္ဋကသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
သမတ္တော ဝဏ္ဏနာက္ကမေန သပ္ပါဏကဝဂ္ဂေါ သတ္တမော။
၈။ သဟဓမ္မိကဝဂ္ဂေါ
၁။ သဟဓမ္မိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၃၄။ သဟဓမ္မိကဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – ဧတသ္မိံ သိက္ခာပဒေတိ ဧတသ္မိံ သိက္ခာပဒေ ယံ ဝုတ္တံ, တံ န တာဝ သိက္ခိဿာမိ။ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ ပန ဝါစာယ ဝါစာယ အာပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သိက္ခမာနေန ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခုနာတိ ဩဝါဒံ သိရသာ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ သိက္ခိတုကာမေနေဝ ဟုတွာ အာဇာနိတဗ္ဗဉ္စေဝ ပုစ္ဆိတဗ္ဗဉ္စ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗဉ္စ။ သေသမေတ္ထ ဒုဗ္ဗစသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ပဒတ္ထတော ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဝိနိစ္ဆယတော ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
သဟဓမ္မိကသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂။ ဝိလေခနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၃၈။ ဒုတိယေ – ဝိနယကထံ ကထေတီတိ ဝိနယကထာ နာမ ကပ္ပိယာကပ္ပိယအာပတ္တာနာပတ္တိသံဝရပဟာနပဋိသံယုတ္တကထာ, တံ ကထေတိ။ ဝိနယဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသတီတိ ဝိနယဿ ဝဏ္ဏော နာမ ပဉ္စန္နမ္ပိ သတ္တန္နမ္ပိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနံ ဝသေန မာတိကံ နိက္ခိပိတွာ ပဒဘာဇနေန ဝဏ္ဏနာ, တံ ဘာသတိ။ ဝိနယပရိယတ္တိယာ ဝဏ္ဏံ ဘာသတီတိ ဝိနယံ ပရိယာပုဏန္တာနံ ဝိနယပရိယတ္တိမူလကံ ဝဏ္ဏံ ဂုဏံ အာနိသံသံ ဘာသတိ။ ဝိနယဓရော ဟိ ဝိနယပရိယတ္တိမူလကေ ပဉ္စာနိသံသေ ဆာနိသံသေ သတ္တာနိသံသေ အဋ္ဌာနိသံသေ နဝါနိသံသေ ဒသာနိသံသေ ဧကာဒသာနိသံသေ စ လဘတိ တေ သဗ္ဗေ ဘာသတီတိ အတ္ထော။ ကတမေ ပဉ္စာနိသံသေ လဘတီတိ? အတ္တနော သီလက္ခန္ဓသုဂုတ္တိအာဒိကေ။ ဝုတ္တဉှေတံ –
‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာနိသံသာ ဝိနယဓရေ ပုဂ္ဂလေ – အတ္တနော သီလက္ခန္ဓော သုဂုတ္တော ဟောတိ သုရက္ခိတော, ကုက္ကုစ္စပကတာနံ ပဋိသရဏံ ဟောတိ, ဝိသာရဒေါ သံဃမဇ္ဈေ ဝေါဟရတိ, ပစ္စတ္ထိကေ သဟဓမ္မေန သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဏှာတိ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ပဋိပန္နော ဟောတီ’’တိ (ပရိ။ ၃၂၅)။
ကထမဿ အတ္တနော သီလက္ခန္ဓော သုဂုတ္တော ဟောတိ သုရက္ခိတော? ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန္တော ဆဟာကာရေဟိ အာပဇ္ဇတိ – အလဇ္ဇိတာ, အညာဏတာ, ကုက္ကုစ္စပကတတာ, အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညိတာ, ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညိတာ, သတိသမ္မောသာတိ။
ကထံ အလဇ္ဇိတာယ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ? အကပ္ပိယဘာဝံ ဇာနန္တောယေဝ မဒ္ဒိတွာ ဝီတိက္ကမံ ကရောတိ။ ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ –
‘‘သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိံ ပရိဂူဟတိ၊
အဂတိဂမနဉ္စ ဂစ္ဆတိ, ဧဒိသော ဝုစ္စတိ အလဇ္ဇိပုဂ္ဂလော’’တိ။ (ပရိ။ ၃၅၉)၊
ကထံ အညာဏတာယ အာပဇ္ဇတိ? အညာဏပုဂ္ဂလော ဟိ မန္ဒော မောမူဟော ကတ္တဗ္ဗာကတ္တဗ္ဗံ အဇာနန္တော အကတ္တဗ္ဗံ ကရောတိ, ကတ္တဗ္ဗံ ဝိရာဓေတိ၊ ဧဝံ အညာဏတာယ အာပဇ္ဇတိ။
ကထံ ကုက္ကုစ္စပကတတာယ အာပဇ္ဇတိ? ကပ္ပိယာကပ္ပိယံ နိဿာယ ကုက္ကုစ္စေ ဥပ္ပန္နေ ဝိနယဓရံ ပုစ္ဆိတွာ ကပ္ပိယဉ္စေ ကတ္တဗ္ဗံ သိယာ, အကပ္ပိယဉ္စေ န ကတ္တဗ္ဗံ, အယံ ပန ‘‘ဝဋ္ဋတီ’’တိ မဒ္ဒိတွာ ဝီတိက္ကမတိယေဝ၊ ဧဝံ ကုက္ကုစ္စပကတတာယ အာပဇ္ဇတိ။
ကထံ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညိတာယ အာပဇ္ဇတိ? အစ္ဆမံသံ သူကရမံသန္တိ ခါဒတိ, ဒီပိမံသံ မိဂမံသန္တိ ခါဒတိ, အကပ္ပိယဘောဇနံ ကပ္ပိယဘောဇနန္တိ ဘုဉ္ဇတိ, ဝိကာလေ ကာလသညာယ ဘုဉ္ဇတိ, အကပ္ပိယပါနကံ ကပ္ပိယပါနကန္တိ ပိဝတိ၊ ဧဝံ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညိတာယ အာပဇ္ဇတိ။
ကထံ ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညိတာယ အာပဇ္ဇတိ? သူကရမံသံ အစ္ဆမံသန္တိ ခါဒတိ, မိဂမံသံ ဒီပိမံသန္တိ ခါဒတိ, ကပ္ပိယဘောဇနံ အကပ္ပိယဘောဇနန္တိ ဘုဉ္ဇတိ, ကာလေ ဝိကာလသညာယ ဘုဉ္ဇတိ, ကပ္ပိယပါနကံ အကပ္ပိယပါနကန္တိ ပိဝတိ၊ ဧဝံ ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညိတာယ အာပဇ္ဇတိ။
ကထံ သတိသမ္မောသာယ အာပဇ္ဇတိ? သဟသေယျစီဝရဝိပ္ပဝါသဘေသဇ္ဇစီဝရကာလာတိက္ကမနပစ္စယာ အာပတ္တိဉ္စ သတိသမ္မောသာယ အာပဇ္ဇတိ၊ ဧဝမိဓေကစ္စော ဘိက္ခု ဣမေဟိ ဆဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။
ဝိနယဓရော ပန ဣမေဟိ ဆဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ နာပဇ္ဇတိ။ ကထံ လဇ္ဇိတာယ နာပဇ္ဇတိ? သော ဟိ ‘‘ပဿထ ဘော, အယံ ကပ္ပိယာကပ္ပိယံ ဇာနန္တောယေဝ ပဏ္ဏတ္တိဝီတိက္ကမံ ကရောတီ’’တိ ဣမံ ပရူပဝါဒံ ရက္ခန္တောပိ နာပဇ္ဇတိ၊ ဧဝံ လဇ္ဇိတာယ နာပဇ္ဇတိ။ သဟသာ အာပန္နမ္ပိ ဒေသနာဂါမိနိံ ဒေသေတွာ ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိယာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ သုဒ္ဓန္တေ ပတိဋ္ဌာတိ။ တတော –
‘‘သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ, အာပတ္တိံ န ပရိဂူဟတိ၊
အဂတိဂမနဉ္စ န ဂစ္ဆတိ, ဧဒိသော ဝုစ္စတိ လဇ္ဇိပုဂ္ဂလော’’တိ။ (ပရိ။ ၃၅၉)
ဣမသ္မိံ လဇ္ဇိဘာဝေ ပတိဋ္ဌိတောဝ ဟောတိ။
ကထံ ဉာဏတာယ နာပဇ္ဇတိ? သော ဟိ ကပ္ပိယာကပ္ပိယံ ဇာနာတိ, တသ္မာ ကပ္ပိယမေဝ ကရောတိ, အကပ္ပိယံ န ကရောတိ၊ ဧဝံ ဉာဏတာယ နာပဇ္ဇတိ။
ကထံ အကုက္ကုစ္စပကတတာယ နာပဇ္ဇတိ? သော ဟိ ကပ္ပိယာကပ္ပိယံ နိဿာယ ကုက္ကုစ္စေ ဥပ္ပန္နေ ဝတ္ထုံ ဩလောကေတွာ မာတိကံ ပဒဘာဇနံ
အန္တရာပတ္တိံ အာပတ္တိံ အနာပတ္တိဉ္စ ဩလောကေတွာ ကပ္ပိယဉ္စေ ဟောတိ ကရောတိ, အကပ္ပိယဉ္စေ န ကရောတိ၊ ဧဝံ အကုက္ကုစ္စပကတတာယ နာပဇ္ဇတိ။
ကထံ အကပ္ပိယာဒိသညိတာယ နာပဇ္ဇတိ? သော ဟိ ကပ္ပိယာကပ္ပိယံ ဇာနာတိ, တသ္မာ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညီ န ဟောတိ, ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညီ န ဟောတိ၊ သုပ္ပတိဋ္ဌိတာ စဿ သတိ ဟောတိ, အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ အဓိဋ္ဌေတိ, ဝိကပ္ပေတဗ္ဗံ ဝိကပ္ပေတိ။ ဣတိ ဣမေဟိ ဆဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ နာပဇ္ဇတိ။ အာပတ္တိံ အနာပဇ္ဇန္တော အခဏ္ဍသီလော ဟောတိ ပရိသုဒ္ဓသီလော၊ ဧဝမဿ အတ္တနော သီလက္ခန္ဓော သုဂုတ္တော ဟောတိ သုရက္ခိတော။
ကထံ ကုက္ကုစ္စပကတာနံ ပဋိသရဏံ ဟောတိ? တိရောရဋ္ဌေသု တိရောဇနပဒေသု စ ဥပ္ပန္နကုက္ကုစ္စာ ဘိက္ခူ ‘‘အသုကသ္မိံ ကိရ ဝိဟာရေ ဝိနယဓရော ဝသတီ’’တိ ဒူရတောပိ တဿ သန္တိကံ အာဂန္တွာ ကုက္ကုစ္စံ ပုစ္ဆန္တိ, သော တေဟိ ကတဿ ကမ္မဿ ဝတ္ထုံ ဩလောကေတွာ အာပတ္တာနာပတ္တိဂရုကလဟုကာဒိဘေဒံ သလ္လက္ခေတွာ ဒေသနာဂါမိနိံ ဒေသာပေတွာ ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိယာ ဝုဋ္ဌာပေတွာ သုဒ္ဓန္တေ ပတိဋ္ဌာပေတိ၊ ဧဝံ ကုက္ကုစ္စပကတာနံ ပဋိသရဏံ ဟောတိ။
ဝိသာရဒေါ သံဃမဇ္ဈေ ဝေါဟရတီတိ အဝိနယဓရဿ ဟိ သံဃမဇ္ဈေ ကထေန္တဿ ဘယံ သာရဇ္ဇံ ဩက္ကမတိ, ဝိနယဓရဿ တံ န ဟောတိ။ ကသ္မာ? ‘‘ဧဝံ ကထေန္တဿ ဒေါသော ဟောတိ၊ ဧဝံ န ဒေါသော’’တိ ဉတွာ ကထနတော။
ပစ္စတ္ထိကေ သဟဓမ္မေန သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဏှာတီတိ ဧတ္ထ ဒွိဓာ ပစ္စတ္ထိကာ နာမ – အတ္တပစ္စတ္ထိကာ စ သာသနပစ္စတ္ထိကာ စ။ တတ္ထ မေတ္တိယဘုမ္မဇကာ စ ဘိက္ခူ ဝဍ္ဎော စ လိစ္ဆဝီ အမူလကေန အန္တိမဝတ္ထုနာ စောဒေသုံ, ဣမေ အတ္တပစ္စတ္ထိကာ နာမ။ ယေ ဝါ ပနညေပိ ဒုဿီလာ ပါပဓမ္မာ, သဗ္ဗေ တေ အတ္တပစ္စတ္ထိကာ။ ဝိပရီတဒဿနာ ပန အရိဋ္ဌဘိက္ခုကဏ္ဋကသာမဏေရဝေသာလိကဝဇ္ဇိပုတ္တကာ ပရူပဟာရအညာဏကင်္ခါပရဝိတရဏာဒိဝါဒါ မဟာသံဃိကာဒယော စ အဗုဒ္ဓသာသနံ ‘‘ဗုဒ္ဓသာသန’’န္တိ ဝတွာ ကတပဂ္ဂဟာ သာသနပစ္စတ္ထိကာ နာမ။ တေ သဗ္ဗေပိ သဟဓမ္မေန သကာရဏေန ဝစနေန ယထာ တံ အသဒ္ဓမ္မံ ပတိဋ္ဌာပေတုံ န သက္ကောန္တိ, ဧဝံ သုနိဂ္ဂဟိတံ ကတွာ နိဂ္ဂဏှာတိ။
သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ပဋိပန္နော ဟောတီတိ ဧတ္ထ ပန တိဝိဓော သဒ္ဓမ္မော ပရိယတ္တိပဋိပတ္တိအဓိဂမဝသေန။ တတ္ထ တေပိဋကံ ဗုဒ္ဓဝစနံ ပရိယတ္တိသဒ္ဓမ္မော နာမ။ တေရသ ဓုတင်္ဂဂုဏာ စုဒ္ဒသ ခန္ဓကဝတ္တာနိ ဒွေအသီတိ မဟာဝတ္တာနီတိ အယံ ပဋိပတ္တိသဒ္ဓမ္မော နာမ။ စတ္တာရော မဂ္ဂါ စ ဖလာနိ စာတိ အယံ အဓိဂမသဒ္ဓမ္မော နာမ။
တတ္ထ ကေစိ ထေရာ ‘‘ယော ဝေါ, အာနန္ဒ, မယာ ဓမ္မော စ ဝိနယော စ ဒေသိတော ပညတ္တော, သော ဝေါ မမစ္စယေန သတ္ထာ’’တိ (ဒီ။ နိ။ ၂။၂၁၆) ဣမိနာ သုတ္တေန ‘‘သာသနဿ ပရိယတ္တိ မူလ္လ’န္တိ ဝဒန္တိ။ ကေစိ ထေရာ ‘‘ဣမေ စ သုဘဒ္ဒ ဘိက္ခူ သမ္မာ ဝိဟရေယျုံ, အသုညော လောကော အရဟန္တေဟိ အဿာ’’တိ (ဒီ။ နိ။ ၂။၂၁၄) ဣမိနာ သုတ္တေန ‘‘သာသနဿ ပဋိပတ္တိမူလ္လ’န္တိ ဝတွာ ‘‘ယာဝ ပဉ္စ ဘိက္ခူ သမ္မာ ပဋိပန္နာ သံဝိဇ္ဇန္တိ, တာဝ သာသနံ ဌိတံ ဟောတီ’’တိ အာဟံသု။ ဣတရေ ပန ထေရာ ပရိယတ္တိယာ အန္တရဟိတာယ သုပ္ပဋိပန္နဿပိ ဓမ္မာဘိသမယော နတ္ထီ’’တိ အာဟံသု။ သစေ ပဉ္စ ဘိက္ခူ စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ရက္ခဏကာ ဟောန္တိ, တေ သဒ္ဓေ ကုလပုတ္တေ ပဗ္ဗာဇေတွာ ပစ္စန္တိမေ ဇနပဒေ ဥပသမ္ပာဒေတွာ ဒသဝဂ္ဂံ ဂဏံ ပူရေတွာ မဇ္ဈိမေ ဇနပဒေပိ ဥပသမ္ပဒံ ကရိဿန္တိ, ဧတေနုပါယေန ဝီသတိဝဂ္ဂဂဏံ သံဃံ ပူရေတွာ အတ္တနောပိ အဗ္ဘာနကမ္မံ ကတွာ သာသနံ ဝုဍ္ဎိံ ဝိရူဠှိံ ဝေပုလ္လံ ဂမယိဿန္တိ။ ဧဝမယံ ဝိနယဓရော တိဝိဓဿာပိ သဒ္ဓမ္မဿ စိရဋ္ဌိတိယာ ပဋိပန္နော ဟောတီတိ ဧဝမယံ ဝိနယဓရော ဣမေ တာဝ ပဉ္စာနိသံသေ ပဋိလဘတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
ကတမေ ဆ အာနိသံသေ လဘတီတိ? တဿာဓေယျော ဥပေါသထော, ပဝါရဏာ, သံဃကမ္မံ, ပဗ္ဗဇ္ဇာ, ဥပသမ္ပဒါ, နိဿယံ ဒေတိ သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ။
ယေ ဣမေ စာတုဒ္ဒသိကော, ပန္နရသိကော, သာမဂ္ဂိဥပေါသထော, သံဃေ ဥပေါသထော, ဂဏေ ပုဂ္ဂလေ ဥပေါသထော, သုတ္တုဒ္ဒေသော, ပါရိသုဒ္ဓိ, အဓိဋ္ဌာနဥပေါသထောတိ နဝ ဥပေါသထာ, သဗ္ဗေ တေ ဝိနယဓရာယတ္တာ။
ယာပိ စ ဣမာ စာတုဒ္ဒသိကာ ပန္နရသိကာ, သာမဂ္ဂိပဝါရဏာ, သံဃေ ပဝါရဏာ ဂဏေ ပုဂ္ဂလေ ပဝါရဏာ, တေဝါစိကာ, ဒွေဝါစိကာ, သမာနဝဿိကာ ပဝါရဏာတိ နဝ ပဝါရဏာယော, တာပိ ဝိနယဓရာယတ္တာ ဧဝ, တဿ သန္တကာ, သော တာသံ သာမီ။
ယာနိပိ ဣမာနိ အပလောကနကမ္မံ ဉတ္တိကမ္မံ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မန္တိ စတ္တာရိ သံဃကမ္မာနိ, တာနိ ဝိနယဓရာယတ္တာနိ။
ယာပိ စာယံ ဥပဇ္ဈာယေန ဟုတွာ ကုလပုတ္တာနံ ပဗ္ဗဇ္ဇာ စ ဥပသမ္ပဒါ စ ကာတဗ္ဗာ, အယမ္ပိ ဝိနယဓရာယတ္တာဝ။ န ဟိ အညော ဒွိပိဋကဓရောပိ ဧတံ ကာတုံ လဘတိ။ သော ဧဝ နိဿယံ ဒေတိ, သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ။ အညော နေဝ နိဿယံ ဒါတုံ လဘတိ, န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတုံ။ သာမဏေရူပဋ္ဌာနံ ပစ္စာသီသန္တော ပန ဝိနယဓရဿ သန္တိကေ ဥပဇ္ဈံ ဂါဟာပေတွာ ဝတ္တပဋိပတ္တိံ သာဒိတုံ လဘတိ။ ဧတ္ထ စ နိဿယဒါနဉ္စေဝ သာမဏေရူပဋ္ဌာနဉ္စ ဧကမင်္ဂံ။
ဣတိ ဣမေသု ဆသု အာနိသံသေသု ဧကေန သဒ္ဓိံ ပုရိမာ ပဉ္စ ဆ ဟောန္တိ, ဒွီဟိ သဒ္ဓိံ သတ္တ, တီဟိ သဒ္ဓိံ အဋ္ဌ, စတူဟိ သဒ္ဓိံ နဝ, ပဉ္စဟိ သဒ္ဓိံ ဒသ, သဗ္ဗေဟိ ပေတေဟိ သဒ္ဓိံ ဧကာဒသာတိ ဧဝံ ဝိနယဓရော ပုဂ္ဂလော ပဉ္စ ဆ သတ္တ အဋ္ဌ နဝ ဒသ ဧကာဒသ စ အာနိသံသေ လဘတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧဝံ ဘဂဝါ ဣမေ အာနိသံသေ ဒဿေန္တော ဝိနယပရိယတ္တိယာ ဝဏ္ဏံ ဘာသတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
အာဒိဿ အာဒိဿာတိ ပုနပ္ပုနံ ဝဝတ္ထပေတွာ ဝိသုံ ဝိသုံ ကတွာ။ အာယသ္မတော ဥပါလိဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသတီတိ ဝိနယပရိယတ္တိံ နိဿာယ ဥပါလိတ္ထေရဿ ဂုဏံ ဘာသတိ ထောမေတိ ပသံသတိ။ ကသ္မာ? အပ္ပေဝ နာမ မမ ဝဏ္ဏနံ သုတွာပိ ဘိက္ခူ ဥပါလိဿ သန္တိကေ ဝိနယံ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗံ မညေယျုံ, ဧဝမိဒံ သာသနံ အဒ္ဓနိယံ ဘဝိဿတိ, ပဉ္စဝဿသဟဿာနိ ပဝတ္တိဿတီတိ။
တေဓ ဗဟူ ဘိက္ခူတိ တေ ဣမံ ဘဂဝတော ဝဏ္ဏနံ သုတွာ ‘‘ဣမေ ကိရာနိသံသေ နေဝ သုတ္တန္တိကာ န အာဘိဓမ္မိကာ လဘန္တီ’’တိ ယထာပရိကိတ္တိတာနိသံသာဓိဂမေ ဥဿာဟဇာတာ ဗဟူ ဘိက္ခူ ထေရာ စ နဝါ စ မဇ္ဈိမာ စ အာယသ္မတော ဥပါလိဿ သန္တိကေ ဝိနယံ ပရိယာပုဏန္တီတိ အယမေတ္ထ အတ္ထော။ ဣဓာတိ နိပါတမတ္တမေဝ။
၄၃၉-၄၀။ ဥဒ္ဒိဿမာနေတိ အာစရိယေန အန္တေဝါသိကဿ ဥဒ္ဒိဿမာနေ, သော ပန ယသ္မာ အာစရိယေ အတ္တနော ရုစိယာ ဥဒ္ဒိသန္တေ ဝါ အာစရိယံ
ယာစိတွာ အန္တေဝါသိကေန ဥဒ္ဒိသာပေန္တေ ဝါ ယော နံ ဓာရေတိ, တသ္မိံ သဇ္ဈာယံ ကရောန္တေ ဝါ ဥဒ္ဒိဿမာနော နာမ ဟောတိ, တသ္မာ ‘‘ဥဒ္ဒိသန္တေ ဝါ ဥဒ္ဒိသာပေန္တေ ဝါ သဇ္ဈာယံ ဝါ ကရောန္တေ’’တိ ပဒဘာဇနံ ဝုတ္တံ။ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကေဟီတိ ခုဒ္ဒကေဟိ စ အနုခုဒ္ဒကေဟိ စ။ ယာဝဒေဝါတိ တေသံ သံဝတ္တနမရိယာဒပရိစ္ဆေဒဝစနံ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ဧတာနိ ဟိ ယေ ဥဒ္ဒိသန္တိ, ဥဒ္ဒိသာပေန္တိ သဇ္ဈာယန္တိ ဝါ, တေသံ တာဝ သံဝတ္တန္တိ ယာဝ ‘‘ကပ္ပတိ နု ခေါ, န ကပ္ပတိ နု ခေါ’’တိ ကုက္ကုစ္စသင်္ခါတော ဝိပ္ပဋိသာရော ဝိဟေသာ ဝိစိကိစ္ဆာသင်္ခါတော မနောဝိလေခေါ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိယေဝ။ အထ ဝါ ယာဝဒေဝါတိ အတိသယဝဝတ္ထာပနံ၊ တဿ သံဝတ္တန္တီတိ ဣမိနာ သမ္ဗန္ဓော, ကုက္ကုစ္စာယ ဝိဟေသာယ ဝိလေခါယ အတိဝိယ သံဝတ္တန္တိယေဝါတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဥပသမ္ပန္နဿ ဝိနယံ ဝိဝဏ္ဏေတီတိ ဥပသမ္ပန္နဿ သန္တိကေ တဿ တသ္မိံ ဝိမတိံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော ဝိနယံ ဝိဝဏ္ဏေတိ နိန္ဒတိ ဂရဟတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဝိလေခနသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃။ မောဟနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၄၄။ တတိယေ – အနွဒ္ဓမာသန္တိ အနုပဋိပါဋိယာ အဒ္ဓမာသေ အဒ္ဓမာသေ၊ ယသ္မာ ပန သော ဥပေါသထဒိဝသေ ဥဒ္ဒိသိယတိ, တသ္မာ ‘‘အနုပေါသထိက’’န္တိ ပဒဘာဇနေ ဝုတ္တံ။ ဥဒ္ဒိဿမာနေတိ ဥဒ္ဒိသိယမာနေ။ ယသ္မာ ပန သော ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေ ဥဒ္ဒိသန္တေ ဥဒ္ဒိသိယမာနော နာမ ဟောတိ, တသ္မာ ‘‘ဥဒ္ဒိသန္တေ’’တိ ပဒဘာဇနေ ဝုတ္တံ။ ယဉ္စ တတ္ထ အာပတ္တိံ အာပန္နောတိ တသ္မိံ အနာစာရေ စိဏ္ဏေ ယံ အာပတ္တိံ အာပန္နော။ ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗောတိ အညာဏေန အာပန္နတ္တာ တဿာ အာပတ္တိယာ မောက္ခော နတ္ထိ, ယထာ ပန ဓမ္မော စ ဝိနယော စ ဌိတော, တထာ ကာရေတဗ္ဗော။ ဒေသနာဂါမိနိဉ္စေ အာပန္နော ဟောတိ, ဒေသာပေတဗ္ဗော, ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိဉ္စေ, ဝုဋ္ဌာပေတဗ္ဗောတိ အတ္ထော။ သာဓုကန္တိ သုဋ္ဌု။ အဋ္ဌိံကတွာတိ အတ္ထိကဘာဝံ ကတွာ၊ အတ္ထိကော ဟုတွာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
֍ ဋီ ၄၄၇။ ဓမ္မကမ္မေတိအာဒီသု မောဟာရောပနကမ္မံ အဓိပ္ပေတံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
မောဟနသိက္ခာပဒံ တတိယံ။
၄။ ပဟာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၄၉။ စတုတ္ထေ – ပဟာရံ ဒေန္တီတိ ‘‘အာဝုသော ပီဌကံ ပညပေထ, ပါဒဓောဝနံ အာဟရထာ’’တိအာဒီနိ ဝတွာ တထာ အကရောန္တာနံ ပဟာရံ ဒေန္တိ။
֍ ဋီ ၄၅၁။ ပဟာရံ ဒေတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ ပဟရိတုကာမတာယ ပဟာရေ ဒိန္နေ သစေပိ မရတိ ပါစိတ္တိယမေဝ။ ပဟာရေန ဟတ္ထော ဝါ ပါဒေါ ဝါ ဘိဇ္ဇတိ, သီသံ ဝါ ဘိန္နံ ဟောတိ, ပါစိတ္တိယမေဝ။ ‘‘ယထာယံ သံဃမဇ္ဈေ န ဝိရောစတိ, တထာ နံ ကရောမီ’’တိ ဧဝံ ဝိရူပကရဏာဓိပ္ပါယေန ကဏ္ဏံ ဝါ နာသံ ဝါ ဆိန္ဒတိ, ဒုက္ကဋံ။
֍ ဋီ ၄၅၂။ အနုပသမ္ပန္နဿာတိ ဂဟဋ္ဌဿ ဝါ ပဗ္ဗဇိတဿ ဝါ ဣတ္ထိယာ ဝါ ပုရိသဿ ဝါ အန္တမသော တိရစ္ဆာနဂတဿာပိ ပဟာရံ ဒေတိ, ဒုက္ကဋံ။ သစေ ပန ရတ္တစိတ္တော ဣတ္ထိံ ပဟရတိ, သံဃာဒိသေသော။
֍ ဋီ ၄၅၃။ ကေနစိ ဝိဟေဌိယမာနောတိ မနုဿေန ဝါ တိရစ္ဆာနဂတေန ဝါ ဝိဟေဌိယမာနော။ မောက္ခာဓိပ္ပါယောတိ တတော အတ္တနော မောက္ခံ ပတ္ထယမာနော။ ပဟာရံ ဒေတီတိ ကာယကာယပဋိဗဒ္ဓနိဿဂ္ဂိယာနံ အညတရေန ပဟာရံ ဒေတိ, အနာပတ္တိ။ သစေပိ အန္တရာမဂ္ဂေ စောရံ ဝါ ပစ္စတ္ထိကံ ဝါ ဝိဟေဌေတုကာမံ ဒိသွာ ‘‘ဥပါသက, ဧတ္ထေဝ တိဋ္ဌ, မာ အာဂမီ’’တိ ဝတွာ ဝစနံ အနာဒိယိတွာ အာဂစ္ဆန္တံ ‘‘ဂစ္ဆ ရေ’’တိ မုဂ္ဂရေန ဝါ သတ္ထကေန ဝါ ပဟရိတွာ ယာတိ, သော စေ တေန ပဟာရေန မရတိ, အနာပတ္တိယေဝ။ ဝါဠမိဂေသုပိ ဧသေဝ နယော။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပနဿ ပဌမပါရာဇိကသဒိသာနိ, ဣဒံ ပန ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ပဟာရသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ။
၅။ တလသတ္တိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၅၄။ ပဉ္စမေ – တလသတ္တိကံ ဥဂ္ဂိရန္တီတိ ပဟာရဒါနာကာရံ ဒဿေတွာ ကာယမ္ပိ ကာယပဋိဗဒ္ဓမ္ပိ ဥစ္စာရေန္တိ။ တေ ပဟာရသမုစ္စိတာ ရောဒန္တီတိ တေ ပဟာရပရိစိတာ ပုဗ္ဗေပိ လဒ္ဓပဟာရတ္တာ ဣဒါနိ စ ပဟာရံ ဒဿန္တီတိ မညမာနာ ရောဒန္တီတိ အတ္ထော။ ‘‘ပဟာရဿ မုစ္စိတာ’’တိပိ သဇ္ဈာယန္တိ, တတ္ထ ‘‘ပဟာရဿ ဘီတာ’’တိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၄၅၇။ ဥဂ္ဂိရတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ သစေ ဥဂ္ဂိရိတွာ ဝိရဒ္ဓေါ ပဟာရံ ဒေတိ, အဝဿံ ဓာရေတုံ အသက္ကောန္တဿ ပဟာရော သဟသာ ပတတိ, န ပဟရိတုကာမတာယ ဒိန္နတ္တာ ဒုက္ကဋံ။ တေန ပဟာရေန ဟတ္ထာဒီသု ယံကိဉ္စိ ဘိဇ္ဇတိ, ဒုက္ကဋမေဝ။
֍ ဋီ ၄၅၈။ မောက္ခာဓိပ္ပါယော တလသတ္တိကံ ဥဂ္ဂိရတီတိ ဧတ္ထ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တေသု ဝတ္ထူသု ပုရိမနယေနေဝ တလသတ္တိကံ ဥဂ္ဂိရန္တဿ အနာပတ္တိ။ သစေပိ ဝိရဇ္ဈိတွာ ပဟာရံ ဒေတိ, အနာပတ္တိယေဝ။ သေသံ ပုရိမသဒိသမေဝ သဒ္ဓိံ သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
တလသတ္တိကသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆။ အမူလကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၅၉။ ဆဋ္ဌေ – အနုဒ္ဓံသေန္တီတိ တေ ကိရ သယံ အာကိဏ္ဏဒေါသတ္တာ ‘‘ဧဝံ ဘိက္ခူ အမှေ နေဝ စောဒေဿန္တိ, န သာရေဿန္တီ’’တိ အတ္တပရိတ္တာဏံ ကရောန္တာ ပဋိကစ္စေဝ ဘိက္ခူ အမူလကေန သံဃာဒိသေသေန စောဒေန္တိ။ သေသမေတ္ထ တေရသကမှိ အမူလကသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အမူလကသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ သဉ္စိစ္စသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၆၄။ သတ္တမေ – ဥပဒဟန္တီတိ ဥပ္ပါဒေန္တိ။ ကုက္ကုစ္စံ ဥပဒဟတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဝါစာယ ဝါစာယ အာပတ္တိ။ အနုပသမ္ပန္နဿာတိ
သာမဏေရဿ။ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ရဟော မညေ တယာ နိသိန္နံ နိပန္နံ ဘုတ္တံ ပီတံ, သံဃမဇ္ဈေ ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ကတန္တိအာဒိနာ နယေန ကုက္ကုစ္စံ ဥပဒဟတိ, ဝါစာယ ဝါစာယ ဒုက္ကဋံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိပိ အမူလကသဒိသာနေဝါတိ။
သဉ္စိစ္စသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈။ ဥပဿုတိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၇၁။ အဋ္ဌမေ – အဓိကရဏဇာတာနန္တိ ဧတေဟိ ဘဏ္ဍနာဒီဟိ ဥပ္ပန္နဝိဝါဒါဓိကရဏာနံ။ ဥပဿုတိန္တိ သုတိသမီပံ၊ ယတ္ထ ဌတွာ သက္ကာ ဟောတိ တေသံ ဝစနံ သောတုံ, တတ္ထာတိ အတ္ထော။ ဂစ္ဆတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ ပဒဝါရေ ပဒဝါရေ ဒုက္ကဋံ။ မန္တေန္တန္တိ အညေန သဒ္ဓိံ အညသ္မိံ မန္တယမာနေ၊ ‘‘မန္တေန္တေ’’တိ ဝါ ပါဌော, အယမေဝတ္ထော။
֍ ဋီ ၄၇၃။ ဝူပသမိဿာမီတိ ဥပသမံ ဂမိဿာမိ, ကလဟံ န ကရိဿာမိ။ အတ္တာနံ ပရိမောစေဿာမီတိ မမ အကာရကဘာဝံ ကထေတွာ အတ္တာနံ မောစေဿာမိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ထေယျသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, သိယာ ကိရိယံ သောတုကာမတာယ ဂမနဝသေန, သိယာ အကိရိယံ ဌိတဋ္ဌာနံ အာဂန္တွာ မန္တယမာနာနံ အဇာနာပနဝသေန, ရူပိယံ အညဝါဒကံ ဥပဿုတီတိ ဣမာနိ ဟိ တီဏိ သိက္ခာပဒါနိ ဧကပရိစ္ဆေဒါနိ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဥပဿုတိသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ကမ္မပဋိဗာဟနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၇၄။ နဝမေ – သစေ စ မယံ ဇာနေယျာမာတိ သစေ မယံ ဇာနေယျာမ၊ စကာရော ပန နိပါတမတ္တမေဝ။ ဓမ္မိကာနန္တိ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန ကတတ္တာ ဓမ္မာ ဧတေသု အတ္ထီတိ ဓမ္မိကာနိ၊ တေသံ ဓမ္မိကာနံ စတုန္နံ သံဃကမ္မာနံ။ ခိယျတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ ဝါစာယ ဝါစာယ
ပါစိတ္တိယံ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ကမ္မပဋိဗာဟနသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀။ ဆန္ဒံအဒတွာဂမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၈၁။ ဒသမေ – ဝတ္ထု ဝါ အာရောစိတန္တိ စောဒကေန စ စုဒိတကေန စ အတ္တနော ကထာ ကထိတာ, အနုဝိဇ္ဇကော သမ္မတော, ဧတ္တာဝတာပိ ဝတ္ထုမေဝ အာရောစိတံ ဟောတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစာစိတ္တတော သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဆန္ဒံ အဒတွာ ဂမနသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
၁၁။ ဒုဗ္ဗလသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၈၆။ ဧကာဒသမေ – ယထာမိတ္တတာတိ ယထာမိတ္တတာယ၊ ယော ယော မိတ္တော, တဿ တဿ ဒေတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဧသ နယော သဗ္ဗပဒေသု။ သေသံ ဥဇ္ဈာပနကာဒီသု ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒုဗ္ဗလသိက္ခာပဒံ ဧကာဒသမံ။
၁၂။ ပရိဏာမနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၈၉။ ဒွါဒသမေ – ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ, တံ သဗ္ဗံ တိံသကေ ပရိဏာမနသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယမေဝ။ အယမေဝ ဟိ ဝိသေသော – တတ္ထ အတ္တနော ပရိဏာမိတတ္တာ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ, ဣဓ ပုဂ္ဂလဿ ပရိဏာမိတတ္တာ သုဒ္ဓိကပါစိတ္တိယန္တိ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပရိဏာမနသိက္ခာပဒံ ဒွါဒသမံ။
သမတ္တော ဝဏ္ဏနာက္ကမေန သဟဓမ္မိကဝဂ္ဂေါ အဋ္ဌမော။
၉။ ရတနဝဂ္ဂေါ
၁။ အန္တေပုရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၉၄။ ရာဇဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – ဩရကောတိ ပရိတ္တကော။ ဥပရိပါသာဒဝရဂတောတိ ပါသာဒဝရဿ ဥပရိဂတော။ အယျာနံ ဝါဟသာတိ အယျာနံ ကာရဏာ၊ တေဟိ ဇာနာပိတတ္တာ ဇာနာမီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
֍ ဋီ ၄၉၇။ ပိတရံ ပတ္ထေတီတိ အန္တရံ ပဿိတွာ ဃာတေတုံ ဣစ္ဆတိ။ ရာဇန္တေပုရံ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒန္တိအာဒီသု ဟတ္ထီဟိ သမ္မဒ္ဒေါ ဧတ္ထာတိ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒံ၊ ဟတ္ထိသမ္ဗာဓန္တိ အတ္ထော။ အဿရထသမ္မဒ္ဒပဒေပိ ဧသေဝ နယော။ ‘‘သမ္မတ္တ’’န္တိ ကေစိ ပဌန္တိ, တံ န ဂဟေတဗ္ဗံ။ ‘‘ရညော အန္တေပုရေ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒ’’န္တိပိ ပါဌော, တတ္ထ ဟတ္ထီနံ သမ္မဒ္ဒံ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒန္တိ အတ္ထော, ရညော အန္တေပုရေ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒေါ အတ္ထီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဧသ နယော သေသပဒေသုပိ။ ရဇနီယာနီတိ တသ္မိံ အန္တေပုရေ ဧဒိသာနိ ရူပါဒီနိ။
֍ ဋီ ၄၉၈။ မုဒ္ဓါဝသိတ္တဿာတိ မုဒ္ဓနိ အဝသိတ္တဿ။ အနိက္ခန္တော ရာဇာ ဣတောတိ အနိက္ခန္တရာဇကံ, တသ္မိံ အနိက္ခန္တရာဇကေ၊ သယနိဃရေတိ အတ္ထော။ ရတနံ ဝုစ္စတိ မဟေသီ, နိဂ္ဂတန္တိ နိက္ခန္တံ, အနိဂ္ဂတံ ရတနံ ဣတောတိ အနိဂ္ဂတရတနကံ, တသ္မိံ အနိဂ္ဂတရတနကေ၊ သယနိဃရေတိ အတ္ထော။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
အန္တေပုရသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂။ ရတနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၅၀၂-၃။ ဒုတိယေ – ဝိဿရိတွာတိ ပမုဿိတွာ။ ပုဏ္ဏပတ္တံ နာမ သတတော ပဉ္စ ကဟာပဏာ။ ကျာဟံ ကရိဿာမီတိ ကိံ အဟံ ကရိဿာမိ။ အာဘရဏံ ဩမုဉ္စိတွာတိ မဟာလတံ နာမ နဝကောဋိအဂ္ဃနကံ အလင်္ကာရံ အပနေတွာ။
֍ ဋီ ၅၀၄။ အန္တေဝါသီတိ ပရိစာရကော။
֍ ဋီ ၅၀၆။ အပရိက္ခိတ္တဿ ဥပစာရောတိ ဧတ္ထ ဥပစာရော နာမ အာရာမဿ ဒွေ လေဍ္ဍုပါတာ – ‘‘အာဝသထဿ ပန သုပ္ပပါတော ဝါ မုသလပါတော ဝါ’’တိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ဥဂ္ဂဏှာတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ ဇာတရူပရဇတံ အတ္တနော အတ္ထာယ ဥဂ္ဂဏှန္တဿ ဝါ ဥဂ္ဂဏှာပေန္တဿ ဝါ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ, သံဃဂဏပုဂ္ဂလစေတိယနဝကမ္မာနံ အတ္ထာယ ဒုက္ကဋံ, အဝသေသံ မုတ္တာဒိရတနံ အတ္တနော ဝါ သံဃာဒီနံ ဝါ အတ္ထာယ ဥဂ္ဂဏှန္တဿ ဝါ ဥဂ္ဂဏှာပေန္တဿ ဝါ ဒုက္ကဋံ။ ကပ္ပိယဝတ္ထု ဝါ အကပ္ပိယဝတ္ထု ဝါ ဟောတု, အန္တမသော မာတု ကဏ္ဏပိဠန္ဓနတာဠပဏ္ဏမ္ပိ ဂိဟိသန္တကံ ဘဏ္ဍာဂါရိကသီသေန ပဋိသာမေန္တဿ ပါစိတ္တိယမေဝ။
သစေ ပန မာတာပိတူနံ သန္တကံ အဝဿံ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ ကပ္ပိယဘဏ္ဍံ ဟောတိ, အတ္တနော အတ္ထာယ ဂဟေတွာ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ ‘‘ဣဒံ ပဋိသာမေတွာ ဒေဟီ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ‘‘န ဝဋ္ဋတီ’’တိ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သစေ ‘‘ပဋိသာမေဟီ’’တိ ပါတေတွာ ဂစ္ဆန္တိ, ပလိဗောဓော နာမ ဟောတိ, ပဋိသာမေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဝိဟာရေ ကမ္မံ ကရောန္တာ ဝဍ္ဎကီအာဒယော ဝါ ရာဇဝလ္လဘာ ဝါ အတ္တနော ဥပကရဏဘဏ္ဍံ ဝါ သယနဘဏ္ဍံ ဝါ ‘‘ပဋိသာမေတွာ ဒေထာ’’တိ ဝဒန္တိ, ဆန္ဒေနပိ ဘယေနပိ န ကာတဗ္ဗမေဝ, ဂုတ္တဋ္ဌာနံ ပန ဒဿေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဗလက္ကာရေန ပါတေတွာ ဂတေသု စ ပဋိသာမေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
အဇ္ဈာရာမေ ဝါ အဇ္ဈာဝသထေ ဝါတိ ဧတ္ထ သစေ မဟာဝိဟာရသဒိသော မဟာရာမော ဟောတိ, တတ္ထ ပါကာရပရိက္ခိတ္တေ ပရိဝေဏေ ယတ္ထ ဘိက္ခူဟိ ဝါ သာမဏေရေဟိ ဝါ ဂဟိတံ ဘဝိဿတီတိ သင်္ကာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တာဒိသေ ဧဝ ဌာနေ ဥဂ္ဂဏှိတွာ ဝါ ဥဂ္ဂဏှာပေတွာ ဝါ ဌပေတဗ္ဗံ။ မဟာဗောဓိဒွါရကောဋ္ဌကအမ္ဗင်္ဂဏသဒိသေသု ပန မဟာဇနသဉ္စရဏဋ္ဌာနေသု န ဂဟေတဗ္ဗံ, ပလိဗောဓော န ဟောတိ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ဝုတ္တံ ‘‘ဧကော မဂ္ဂံ ဂစ္ဆန္တော နိမနုဿဋ္ဌာနေ ကိဉ္စိ ဘဏ္ဍံ ပဿတိ, အာကိဏ္ဏမနုဿေပိ ဇာတေ မနုဿာ
တမေဝ ဘိက္ခုံ အာသင်္ကန္တိ, တသ္မာ မဂ္ဂါ ဩက္ကမ္မ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ သာမိကေသု အာဂတေသု တံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ။ သစေ သာမိကေ န ပဿတိ ပတိရူပံ ကရိဿတီ’’တိ။
ရူပေန ဝါ နိမိတ္တေန ဝါ သညာဏံ ကတွာတိ ဧတ္ထ ရူပံ နာမ အန္တောဘဏ္ဍိကာယ ဘဏ္ဍံ၊ တသ္မာ ဘဏ္ဍိကံ မုဉ္စိတွာ ဂဏေတွာ ဧတ္တကာ ကဟာပဏာ ဝါ ဇာတရူပရဇတံ ဝါတိ သလ္လက္ခေတဗ္ဗံ။ နိမိတ္တန္တိ လဉ္ဆနာဒိ၊ တသ္မာ လဉ္ဆိတာယ ဘဏ္ဍိကာယ မတ္တိကာလဉ္ဆနန္တိ ဝါ လာခါလဉ္ဆနန္တိ ဝါ နီလပိလောတိကာယ ဘဏ္ဍိကာ ကတာတိ ဝါ သေတပိလောတိကာယ ကတာတိ ဝါ ဧဝမာဒိ သဗ္ဗံ သလ္လက္ခေတဗ္ဗံ။
ဘိက္ခူ ပတိရူပါတိ လဇ္ဇိနော ကုက္ကုစ္စကာ။ လောလဇာတိကာနဉှိ ဟတ္ထေ ဌပေတုံ န လဘတိ။ ယော ပန နေဝ တမှာ အာဝါသာ ပက္ကမတိ, န သာမိကေ ပဿတိ, တေနာပိ အတ္တနော စီဝရာဒိမူလံ န ကာတဗ္ဗံ၊ ထာဝရံ ပန သေနာသနံ ဝါ စေတိယံ ဝါ ပေါက္ခရဏီ ဝါ ကာရေတဗ္ဗာ။ သစေ ဒီဃဿ အဒ္ဓုနော အစ္စယေန သာမိကော အာဂစ္ဆတိ, ‘‘ဥပါသက တဝ သန္တကေန ဣဒံ နာမ ကတံ, အနုမောဒါဟီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ အနုမောဒတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ၊ နော စေ အနုမောဒတိ, ‘‘မမ ဓနံ ဒေထာ’’တိ စောဒေတိယေဝ, အညံ သမာဒပေတွာ ဒါတဗ္ဗံ။
֍ ဋီ ၅၀၇။ ရတနသမ္မတံ ဝိဿာသံ ဂဏှာတီတိအာဒီသု အာမာသမေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ အနာမာသံ န ဝဋ္ဋတိယေဝ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ရတနသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃။ ဝိကာလဂါမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၀၈။ တတိယေ – တိရစ္ဆာနကထန္တိ အရိယမဂ္ဂဿ တိရစ္ဆာနဘူတံ ကထံ။ ရာဇကထန္တိ ရာဇပဋိသံယုတ္တ ကထံ။ စောရကထာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။
֍ ဋီ ၅၁၂။ သန္တံ ဘိက္ခုန္တိ ဧတ္ထ ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ, တံ စာရိတ္တသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တမေဝ။ သစေ သမ္ဗဟုလာ ကေနစိ ကမ္မေန ဂါမံ ပဝိသန္တိ, ‘‘ဝိကာလေ ဂါမပ္ပဝေသနံ
အာပုစ္ဆာမီ’’တိ သဗ္ဗေဟိ အညမညံ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ။ တသ္မိံ ဂါမေ တံ ကမ္မံ န သမ္ပဇ္ဇတီတိ အညံ ဂါမံ ဂစ္ဆန္တိ, ဂါမသတမ္ပိ ဟောတု, ပုန အာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ။ သစေ ပန ဥဿာဟံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတွာ ဝိဟာရံ ဂစ္ဆန္တာ အန္တရာ အညံ ဂါမံ ပဝိသိတုကာမာ ဟောန္တိ, ပုန အာပုစ္ဆိတဗ္ဗမေဝ။
ကုလဃရေ ဝါ အာသနသာလာယ ဝါ ဘတ္တကိစ္စံ ကတွာ တေလဘိက္ခာယ ဝါ သပ္ပိဘိက္ခာယ ဝါ စရိတုကာမော ဟောတိ, သစေ ပဿေ ဘိက္ခု အတ္ထိ, အာပုစ္ဆိတွာ ဂန္တဗ္ဗံ။ အသန္တေ နတ္ထီတိ ဂန္တဗ္ဗံ။ ဝီထိံ ဩတရိတွာ ဘိက္ခုံ ပဿတိ, အာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ, အနာပုစ္ဆိတွာပိ စရိတဗ္ဗမေဝ။ ဂါမမဇ္ဈေန မဂ္ဂေါ ဟောတိ, တေန ဂစ္ဆန္တဿ တေလာဒိဘိက္ခာယ စရိဿာမီတိ စိတ္တေ ဥပ္ပန္နေ သစေ ပဿေ ဘိက္ခု အတ္ထိ, အာပုစ္ဆိတွာ စရိတဗ္ဗံ။ မဂ္ဂါ အနောက္ကမ္မ ဘိက္ခာယ စရန္တဿ ပန အာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ, အပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ဥပစာရော အဒိန္နာဒါနေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။
֍ ဋီ ၅၁၅။ အန္တရာရာမန္တိအာဒီသု န ကေဝလံ အနာပုစ္ဆာ ကာယဗန္ဓနံ အဗန္ဓိတွာ သံဃာဋိံ အပါရုပိတွာ ဂစ္ဆန္တဿပိ အနာပတ္တိ။ အာပဒါသူတိ သီဟော ဝါ ဗျဂ္ဃေါ ဝါ အာဂစ္ဆတိ, မေဃော ဝါ ဥဋ္ဌေတိ, အညော ဝါ ကောစိ ဥပဒ္ဒဝေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, အနာပတ္တိ။ ဧဝရူပါသု အာပဒါသု ဗဟိဂါမတော အန္တောဂါမံ ပဝိသိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဝိကာလဂါမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒံ တတိယံ။
၄။ သူစိဃရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၅၁၇-၂၀။ စတုတ္ထေ – ဘေဒနမေဝ ဘေဒနကံ၊ တံ အဿ အတ္ထီတိ ဘေဒနကမေဝ။ အရဏိကေတိ အရဏိဓနုကေ။ ဝိဓေတိ ဝေဓကေ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
သူစိဃရသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ။
၅။ မဉ္စသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၂၂။ ပဉ္စမေ – ဆေဒနကံ ဝုတ္တနယမေဝ။
֍ ဋီ ၅၂၅။ ဆိန္ဒိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတီတိ ဧတ္ထ သစေ န ဆိန္ဒိတုကာမော ဟောတိ, ဘူမိယံ နိခဏိတွာ ပမာဏံ ဥပရိ ဒဿေတိ, ဥတ္တာနံ ဝါ ကတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ဥက္ခိပိတွာ ဝါ တုလာသံဃာဋေ ဌပေတွာ အဋ္ဋံ ကတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, သဗ္ဗံ ဝဋ္ဋတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဆသမုဋ္ဌာနံ။
မဉ္စသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆။ တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၂၆။ ဆဋ္ဌေ – တူလံ ဩနဒ္ဓမေတ္ထာတိ တူလောနဒ္ဓံ၊ တူလံ ပက္ခိပိတွာ ဥပရိ စိမိလိကာယ ဩနဒ္ဓန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဆသမုဋ္ဌာနံ။
တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ နိသီဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၅၃၁-၄။ သတ္တမေ – နိသီဒနံ အနုညာတံ ဟောတီတိ ကတ္ထ အနုညာတံ? စီဝရက္ခန္ဓကေ ပဏီတဘောဇနဝတ္ထုသ္မိံ။ ဝုတ္တဉှိ တတ္ထ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ကာယဂုတ္တိယာ စီဝရဂုတ္တိယာ သေနာသနဂုတ္တိယာ နိသီဒန’’န္တိ (မဟာဝ။ ၃၅၃)။ သေယျထာပိ ပုရာဏာသိကောဋ္ဌောတိ ယထာ နာမ ပုရာဏစမ္မကာရောတိ အတ္ထော။ ယထာ ဟိ စမ္မကာရော စမ္မံ ဝိတ္ထတံ ကရိဿာမီတိ ဣတော စိတော စ သမဉ္ဆတိ, ကဍ္ဎတိ၊ ဧဝံ သောပိ တံ နိသီဒနံ။ တေန တံ ဘဂဝါ ဧဝမာဟ – ‘‘နိသီဒနံ နာမ သဒသံ ဝုစ္စတီ’’တိ သန္ထတသဒိသံ သန္ထရိတွာ ဧကသ္မိံ အန္တေ သုဂတဝိဒတ္ထိယာ ဝိဒတ္ထိမတ္တေ ပဒေသေ ဒွီသု ဌာနေသု ဖာလေတွာ တိဿော ဒသာ ကရိယန္တိ, တာဟိ ဒသာဟိ သဒသံ နာမ ဝုစ္စတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဆသမုဋ္ဌာနံ။
နိသီဒနသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈။ ကဏ္ဍုပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၃၇။ အဋ္ဌမေ – ကဏ္ဍုပဋိစ္ဆာဒိ အနုညာတာ ဟောတီတိ ကတ္ထ အနုညာတာ? စီဝရက္ခန္ဓကေ ဗေလဋ္ဌသီသဝတ္ထုသ္မိံ။ ဝုတ္တဉှိ တတ္ထ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ယဿ ကဏ္ဍု ဝါ ပိဠကာ ဝါ အဿာဝေါ ဝါ ထုလ္လကစ္ဆု ဝါ အာဗာဓော တဿ ကဏ္ဍုပဋိစ္ဆာဒိ’’န္တိ (မဟာဝ။ ၃၅၄)။
֍ ဋီ ၅၃၉။ ယဿ အဓောနာဘိ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလန္တိ ယဿ ဘိက္ခုနော နာဘိယာ ဟေဋ္ဌာ ဇာဏုမဏ္ဍလာနံ ဥပရိ။ ကဏ္ဍူတိ ကစ္ဆု။ ပိဠကာတိ လောဟိတတုဏ္ဍိကာ သုခုမပိဠကာ။ အဿာဝေါတိ အရိသဘဂန္ဒရမဓုမေဟာဒီနံ ဝသေန အသုစိပဂ္ဃရဏကံ။ ထုလ္လကစ္ဆု ဝါ အာဗာဓောတိ မဟာပိဠကာဗာဓော ဝုစ္စတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဆသမုဋ္ဌာနံ။
ကဏ္ဍုပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ဝဿိကသာဋိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၄၂။ နဝမေ – ဝဿိကသာဋိကာ အနုညာတာ ဟောတီတိ ကတ္ထ အနုညာတာ? စီဝရက္ခန္ဓကေ ဝိသာခါဝတ္ထုသ္မိံ။ ဝုတ္တဉှိ တတ္ထ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဝဿိကသာဋိက’’န္တိ (မဟာဝ။ ၃၅၂)။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဆသမုဋ္ဌာနံ။
ဝဿိကသာဋိကသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀။ နန္ဒတ္ထေရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၄၇။ ဒသမေ – စတုရင်္ဂုလောမကောတိ စတူဟိ အင်္ဂုလေဟိ ဦနကပ္ပမာဏော။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဆသမုဋ္ဌာနံ။
နန္ဒတ္ထေရသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
သမတ္တော ဝဏ္ဏနာက္ကမေန ရတနဝဂ္ဂေါ နဝမော။
ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါတိအာဒိ ဝုတ္တနယမေဝါတိ။
သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ
ခုဒ္ဒကဝဏ္ဏနာ သမတ္တာ။
ပါစိတ္တိယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
၆။ ပါဋိဒေသနီယကဏ္ဍံ
၁။ ပဌမပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
ပါဋိဒေသနီယာ ဓမ္မာ, ခုဒ္ဒကာနံ အနန္တရာ၊
ဌပိတာ ယေ အယံ ဒါနိ, တေသံ ဘဝတိ ဝဏ္ဏနာ။
֍ ဋီ ၅၅၂။ ပဌမပါဋိဒေသနီယေ တာဝ ပဋိက္ကမနကာလေတိ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပဋိအာဂမနကာလေ။ သဗ္ဗေဝ အဂ္ဂဟေသီတိ သဗ္ဗမေဝ အဂ္ဂဟေသိ။ ပဝေဓေန္တီတိ ကမ္ပမာနာ။ အပေဟီတိ အပဂစ္ဆ။
၅၅၃-၅။ ဂါရယှံ အာဝုသောတိအာဒိ ပဋိဒေသေတဗ္ဗာကာရဒဿနံ။ ရထိကာတိ ရစ္ဆာ။ ဗျူဟန္တိ အနိဗ္ဗိဇ္ဈိတွာ ဌိတာ ဂတပစ္စာဂတရစ္ဆာ။ သိင်္ဃာဋကန္တိ စတုက္ကောဏံ ဝါ တိကောဏံ ဝါ မဂ္ဂသမောဓာနဋ္ဌာနံ။ ဃရန္တိ ကုလဃရံ။ ဧတေသု ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဌတွာ ဂဏှန္တဿ ဂဟဏေ ဒုက္ကဋံ, အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရဂဏနာယ ပါဋိဒေသနီယံ။ ဟတ္ထိသာလာဒီသု ဂဏှန္တဿာပိ ဧသေဝ နယော။ ဘိက္ခုနီ ရထိကာယ ဌတွာ ဒေတိ, ဘိက္ခု သစေပိ အန္တရာရာမာဒီသု ဌတွာ ဂဏှာတိ, အာပတ္တိယေဝ။ ‘‘အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယာ’’တိ ဟိ ဝစနတော ဘိက္ခုနိယာ အန္တရဃရေ ဌတွာ ဒဒမာနာယ ဝသေနေတ္ထ အာပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ, ဘိက္ခုဿ ဌိတဋ္ဌာနံ ပန အပ္ပမာဏံ။ တသ္မာ သစေပိ ဝီထိအာဒီသု ဌိတော ဘိက္ခု အန္တရာရာမာဒီသု ဌတွာ ဒဒမာနာယ ဘိက္ခုနိယာ ဂဏှာတိ, အနာပတ္တိယေဝ။
ယာမကာလိကံ သတ္တာဟကာလိကံ ယာဝဇီဝိကံ အာဟာရတ္ထာယ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ဣဒံ အာမိသေန အသမ္ဘိန္နံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ, သမ္ဘိန္နေ ပန ဧကရသေ ပါဋိဒေသနီယမေဝ။ ဧကတော ဥပသမ္ပန္နာယာတိ ဘိက္ခုနီနံ သန္တိကေ ဥပသမ္ပန္နာယ။ ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဥပသမ္ပန္နာယ ပန ယထာဝတ္ထုကမေဝ။
֍ ဋီ ၅၅၆။ ဒါပေတိ န ဒေတီတိ အညာတိကာ အညေန ကေနစိ ဒါပေတိ တံ ဂဏှန္တဿ အနာပတ္တိ။ ဥပနိက္ခိပိတွာ ဒေတီတိ ဘူမိယံ ဌပေတွာ ‘‘ဣဒံ အယျ တုမှာကံ ဒမ္မီ’’တိ ဒေတိ, ဧဝံ ဒိန္နံ ‘‘သာဓု ဘဂိနီ’’တိ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ တာယ ဧဝ ဝါ ဘိက္ခုနိယာ အညေန ဝါ ကေနစိ ပဋိဂ္ဂဟာပေတွာ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
သိက္ခမာနာယ သာမဏေရိယာတိ ဧတာသံ ဒဒမာနာနံ ဂဏှန္တဿ အနာပတ္တိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမပါဋိဒေသနီယံ။
၂။ ဒုတိယပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၅၈။ ဒုတိယေ – အပသက္က တာဝ ဘဂိနီတိအာဒိ အပသာဒေတဗ္ဗာကာရဒဿနံ။
֍ ဋီ ၅၆၁။ အတ္တနော ဘတ္တံ ဒါပေတိ န ဒေတီတိ ဧတ္ထ သစေပိ အတ္တနော ဘတ္တံ ဒေတိ, ဣမိနာ သိက္ခာပဒေန အနာပတ္တိယေဝ, ပုရိမသိက္ခာပဒေန အာပတ္တိ။ အညေသံ ဘတ္တံ ဒေတိ န ဒါပေတီတိ ဧတ္ထ သစေပိ ဒါပေယျ, ဣမိနာ သိက္ခာပဒေန အာပတ္တိ ဘဝေယျ။ ဒေန္တိယာ ပန နေဝ ဣမိနာ န ပုရိမေန အာပတ္တိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယပါဋိဒေသနီယံ။
၃။ တတိယပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၆၂။ တတိယေ – ဥဘတောပသန္နန္တိ ဒွီဟိ ပသန္နံ ဥပါသကေနပိ ဥပါသိကာယပိ။ တသ္မိံ ကိရ ကုလေ ဥဘောပိ တေ သောတာပန္နာယေဝ။ ဘောဂေန ဟာယတီတိ ဧဒိသဉှိ ကုလံ သစေပိ အသီတိကောဋိဓနံ ဟောတိ, ဘောဂေဟိ ဟာယတိယေဝ။ ကသ္မာ? ယသ္မာ တတ္ထ နေဝ ဥပါသိကာ န ဥပါသကော ဘောဂေ ရက္ခတိ။
֍ ဋီ ၅၆၉။ ဃရတော နီဟရိတွာ ဒေန္တီတိ အာသနသာလံ ဝါ ဝိဟာရံ ဝါ အာနေတွာ ဒေန္တိ။ သစေပိ အနာဂတေ ဘိက္ခုမှိ ပဌမံယေဝ နီဟရိတွာ ဒွါရေ ဌပေတွာ ပစ္ဆာ သမ္ပတ္တဿ ဒေန္တိ, ဝဋ္ဋတိ။ ဘိက္ခုံ ပန ဒိသွာ အန္တောဂေဟတော နီဟရိတွာ ဒိယျမာနံ န ဝဋ္ဋတီတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ သေသမေတ္ထ
ဥတ္တာနမေဝ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
တတိယပါဋိဒေသနီယံ။
၄။ စတုတ္ထပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၇၀။ စတုတ္ထေ – အဝရုဒ္ဓါ ဟောန္တီတိ ပဋိဝိရုဒ္ဓါ ဟောန္တိ။
֍ ဋီ ၅၇၃။ ပဉ္စန္နံ ပဋိသံဝိဒိတန္တိ ပဉ္စသု သဟဓမ္မိကေသု ယံကိဉ္စိ ပေသေတွာ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ အာဟရိဿာမာတိ ပဋိသံဝိဒိတံ ကတမ္ပိ အပ္ပဋိသံဝိဒိတမေဝါတိ အတ္ထော။ အာရာမံ အာရာမူပစာရံ ဌပေတွာတိ အာရညကသေနာသနာရာမဉ္စ တဿ ဥပစာရဉ္စ ဌပေတွာ၊ ဥပစာရတော နိက္ခန္တံ အန္တရာမဂ္ဂေ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ ဝါ ဂါမံ အာဂတဿ ဝါ ပဋိသံဝိဒိတံ ကတမ္ပိ အပ္ပဋိသံဝိဒိတမေဝ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သစေ သာသင်္ကံ ဟောတိ သာသင်္ကန္တိ အာစိက္ခိတဗ္ဗန္တိ ကသ္မာ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ? အာရာမေ စောရေ ဝသန္တေ အမှာကံ နာရောစေန္တီတိ ဝစနပဋိမောစနတ္ထံ။ စောရာ ဝတ္တဗ္ဗာ မနုဿာ ဣဓူပစရန္တီတိ ကသ္မာ ဝတ္တဗ္ဗံ? အတ္တနော ဥပဋ္ဌာကေဟိ အမှေ ဂဏှာပေန္တီတိ ဝစနပဋိမောစနတ္ထံ။
ယာဂုယာ ပဋိသံဝိဒိတေ တဿာ ပရိဝါရော အာဟရိယျတီတိ ယာဂုယာ ပဋိသံဝိဒိတံ ကတွာ ‘‘ကိံ သုဒ္ဓယာဂုယာ ဒိန္နာယ ပူဝဘတ္တာဒီနိပိ ဧတိဿာ ယာဂုယာ ပရိဝါရံ ကတွာ ဒဿာမာ’’တိ ဧဝံ ယံ ကိဉ္စိ အာဟရန္တိ, သဗ္ဗံ ပဋိသံဝိဒိတမေဝ ဟောတိ။ ဘတ္တေန ပဋိသံဝိဒိတေတိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ အသုကံ နာမ ကုလံ ပဋိသံဝိဒိတံ ကတွာ ခါဒနီယာဒီနိ ဂဟေတွာ ဂစ္ဆတီတိ သုတွာ အညာနိပိ တေန သဒ္ဓိံ အတ္တနော ဒေယျဓမ္မံ အာဟရန္တိ, ဝဋ္ဋတိ။ ယာဂုယာ ပဋိသံဝိဒိတံ ကတွာ ပူဝံ ဝါ ဘတ္တံ ဝါ အာဟရန္တိ, ဧတမ္ပိ ဝဋ္ဋတီတိ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ။
֍ ဋီ ၅၇၅။ ဂိလာနဿာတိ အပ္ပဋိသံဝိဒိတေပိ ဂိလာနဿ အနာပတ္တိ။ ပဋိသံဝိဒိတေ ဝါ ဂိလာနဿ ဝါ သေသကန္တိ ဧကဿတ္ထာယ ပဋိသံဝိဒိတံ ကတွာ အာဟဋံ, တဿ သေသကံ အညဿာပိ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ စတုန္နံ ပဉ္စန္နံ ဝါ ပဋိသံဝိဒိတံ ကတွာ ဗဟုံ အာဟဋံ ဟောတိ, အညေသမ္ပိ ဒါတုံ ဣစ္ဆန္တိ,
ဧတမ္ပိ ပဋိသံဝိဒိတသေသကမေဝ, သဗ္ဗေသမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ အထ အဓိကမေဝ ဟောတိ, သန္နိဓိံ မောစေတွာ ဌပိတံ ဒုတိယဒိဝသေပိ ဝဋ္ဋတိ။ ဂိလာနဿ အာဟဋာဝသေသေပိ ဧသေဝ နယော။ ယံ ပန အပ္ပဋိသံဝိဒိတမေဝ ကတွာ အာဘတံ, တံ ဗဟိအာရာမံ ပေသေတွာ ပဋိသံဝိဒိတံ ကာရေတွာ အာဟရာပေတဗ္ဗံ, ဘိက္ခူဟိ ဝါ ဂန္တွာ အန္တရာမဂ္ဂေ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ယမ္ပိ ဝိဟာရမဇ္ဈေန ဂစ္ဆန္တာ ဝါ ဝနစရကာဒယော ဝါ ဝနတော အာဟရိတွာ ဒေန္တိ, ပုရိမနယေနေဝ ပဋိသံဝိဒိတံ ကာရေတဗ္ဗံ။ တတ္ထဇာတကန္တိ အာရာမေ ဇာတကမေဝ၊ မူလခါဒနီယာဒိံ အညေန ကပ္ပိယံ ကတွာ ဒိန္နံ ပရိဘုဉ္ဇတော အနာပတ္တိ။ သစေ ပန တံ ဂါမံ ဟရိတွာ ပစိတွာ အာဟရန္တိ, န ဝဋ္ဋတိ။ ပဋိသံဝိဒိတံ ကာရေတဗ္ဗံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ
ပါဋိဒေသနီယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ပါဋိဒေသနီယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
၇။ သေခိယကဏ္ဍံ
၁။ ပရိမဏ္ဍလဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ
ယာနိ သိက္ခိတသိက္ခေန, သေခိယာနီတိ တာဒိနာ၊
ဘာသိတာနိ အယံ ဒါနိ, တေသမ္ပိ ဝဏ္ဏနာက္ကမော။
֍ ဋီ ၅၇၆။ တတ္ထ ပရိမဏ္ဍလန္တိ သမန္တတော မဏ္ဍလံ။ နာဘိမဏ္ဍလံ ဇာဏုမဏ္ဍလန္တိ ဥဒ္ဓံ နာဘိမဏ္ဍလံ အဓော ဇာဏုမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန ဇာဏုမဏ္ဍလဿ ဟေဋ္ဌာ ဇင်္ဃဋ္ဌိကတော ပဋ္ဌာယ အဋ္ဌင်္ဂုလမတ္တံ နိဝါသနံ ဩတာရေတွာ နိဝါသေတဗ္ဗံ, တတော ပရံ ဩတာရေန္တဿ ဒုက္ကဋန္တိ ဝုတ္တံ။ ယထာ နိသိန္နဿ ဇာဏုမဏ္ဍလတော ဟေဋ္ဌာ စတုရင်္ဂုလမတ္တံ ပဋိစ္ဆန္နံ ဟောတီတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ၊ ဧဝံ နိဝါသေန္တဿ ပန နိဝါသနံ ပမာဏိကံ ဝဋ္ဋတိ။ တတြိဒံ ပမာဏံ – ဒီဃတော မုဋ္ဌိပဉ္စကံ, တိရိယံ အဍ္ဎတေယျဟတ္ထံ။ တာဒိသဿ ပန အလာဘေ တိရိယံ ဒွိဟတ္ထပမာဏမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ ဇာဏုမဏ္ဍလပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ, နာဘိမဏ္ဍလံ ပန စီဝရေနာပိ သက္ကာ ပဋိစ္ဆာဒေတုန္တိ။ တတ္ထ ဧကပဋ္ဋစီဝရံ ဧဝံ နိဝတ္ထမ္ပိ နိဝတ္ထဋ္ဌာနေ န တိဋ္ဌတိ, ဒုပဋ္ဋံ ပန တိဋ္ဌတိ။
ဩလမ္ဗေန္တော နိဝါသေတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ န ကေဝလံ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ဩလမ္ဗေတွာ နိဝါသေန္တဿေဝ ဒုက္ကဋံ, ယေ ပနညေ ‘‘တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဂိဟိနိဝတ္ထံ နိဝါသေန္တိ ဟတ္ထိသောဏ္ဍကံ မစ္ဆဝါလကံ စတုက္ကဏ္ဏကံ တာလဝဏ္ဋကံ သတဝလိကံ နိဝါသေန္တီ’’တိအာဒိနာ (စူဠဝ။ ၂၈၀) နယေန ခန္ဓကေ နိဝါသနဒေါသာ ဝုတ္တာ, တထာ နိဝါသေန္တဿာပိ ဒုက္ကဋမေဝ။ တေ သဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေန ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေန္တဿ န ဟောန္တိ။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ, ဝိတ္ထာရတော ပန တတ္ထေဝ အာဝိ ဘဝိဿတိ။
အသဉ္စိစ္စာတိ ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ ဩလမ္ဗေတွာ နိဝါသေဿာမီတိ ဧဝံ အသဉ္စိစ္စ၊ အထ ခေါ ပရိမဏ္ဍလံယေဝ နိဝါသေဿာမီတိ ဝိရဇ္ဈိတွာ အပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေန္တဿ အနာပတ္တိ။ အဿတိယာတိ အညဝိဟိတဿာပိ တထာ နိဝါသေန္တဿ အနာပတ္တိ။ အဇာနန္တဿာတိ ဧတ္ထ နိဝါသနဝတ္တံ အဇာနန္တဿ မောက္ခော နတ္ထိ။ နိဝါသနဝတ္တဉှိ သာဓုကံ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, တဿ အနုဂ္ဂဟဏမေဝဿ အနာဒရိယံ။ တံ ပန သဉ္စိစ္စ အနုဂ္ဂဏှန္တဿ ယုဇ္ဇတိ, တသ္မာ ဥဂ္ဂဟိတဝတ္တောပိ ယော အာရုဠှဘာဝံ ဝါ ဩရုဠှဘာဝံ ဝါ န ဇာနာတိ,
တဿ အနာပတ္တိ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ‘‘ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေတုံ အဇာနန္တဿ အနာပတ္တီ’’တိ ဝုတ္တံ။ ယော ပန သုက္ခဇင်္ဃော ဝါ မဟာပိဏ္ဍိကမံသော ဝါ ဟောတိ, တဿ သာရုပ္ပတ္ထာယ ဇာဏုမဏ္ဍလတော အဋ္ဌင်္ဂုလာဓိကမ္ပိ ဩတာရေတွာ နိဝါသေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
ဂိလာနဿာတိ ဇင်္ဃာယ ဝါ ပါဒေ ဝါ ဝဏော ဟောတိ, ဥက္ခိပိတွာ ဝါ ဩတာရေတွာ ဝါ နိဝါသေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အာပဒါသူတိ ဝါဠမိဂါ ဝါ စောရာ ဝါ အနုဗန္ဓန္တိ, ဧဝရူပါသု အာပဒါသု အနာပတ္တိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။ ဖုဿဒေဝတ္ထေရော ‘‘အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, တိဝေဒန’’န္တိ အာဟ။ ဥပတိဿတ္ထေရော ပန ‘‘အနာဒရိယံ ပဋိစ္စာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ‘‘လောကဝဇ္ဇံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒန’’န္တိ အာဟ။
֍ ဋီ ၅၇၇။ ပရိမဏ္ဍလံ ပါရုပိတဗ္ဗန္တိ ‘‘တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဂိဟိပါရုတံ ပါရုပန္တီ’’တိ (စူဠဝ။ ၂၈၀) ဧဝံ ဝုတ္တံ အနေကပ္ပကာရံ ဂိဟိပါရုပနံ အပါရုပိတွာ ဣဓ ဝုတ္တနယေနေဝ ဥဘော ကဏ္ဏေ သမံ ကတွာ ပါရုပနဝတ္တံ ပူရေန္တေန ပရိမဏ္ဍလံ ပါရုပိတဗ္ဗံ။ ဣမာနိ စ ဒွေ သိက္ခာပဒါနိ အဝိသေသေန ဝုတ္တာနိ။ တသ္မာ ဝိဟာရေပိ အန္တရဃရေပိ ပရိမဏ္ဍလမေဝ နိဝါသေတဗ္ဗဉ္စ ပါရုပိတဗ္ဗဉ္စာတိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ သဒ္ဓိံ ထေရဝါဒေန။
֍ ဋီ ၅၇၈။ ကာယံ ဝိဝရိတွာတိ ဇတ္တုမ္ပိ ဥရမ္ပိ ဝိဝရိတွာ။ သုပ္ပဋိစ္ဆန္နေနာတိ န သသီသံ ပါရုတေန၊ အထ ခေါ ဂဏ္ဌိကံ ပဋိမုဉ္စိတွာ အနုဝါတန္တေန ဂီဝံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဥဘော ကဏ္ဏေ သမံ ကတွာ ပဋိသံဟရိတွာ ယာဝ မဏိဗန္ဓံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အန္တရဃရေ ဂန္တဗ္ဗံ။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ – ဂလဝါဋကတော ပဋ္ဌာယ သီသံ မဏိဗန္ဓတော ပဋ္ဌာယ ဟတ္ထေ ပိဏ္ဍိကမံသတော စ ပဋ္ဌာယ ပါဒေ ဝိဝရိတွာ နိသီဒိတဗ္ဗံ။
֍ ဋီ ၅၇၉။ ဝါသူပဂတဿာတိ ဝါသတ္ထာယ ဥပဂတဿ ရတ္တိဘာဂေ ဝါ ဒိဝသဘာဂေ ဝါ ကာယံ ဝိဝရိတွာပိ နိသီဒတော အနာပတ္တိ။
֍ ဋီ ၅၈၀။ သုသံဝုတောတိ ဟတ္ထံ ဝါ ပါဒံ ဝါ အကီဠာပေန္တော၊ သုဝိနီတောတိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၅၈၂။ ဩက္ခိတ္တစက္ခူတိ ဟေဋ္ဌာ ခိတ္တစက္ခု ဟုတွာ။ ယုဂမတ္တံ ပေက္ခမာနောတိ ယုဂယုတ္တကော ဟိ ဒန္တော အာဇာနေယျော ယုဂမတ္တံ ပေက္ခတိ, ပုရတော စတုဟတ္ထပ္ပမာဏံ ဘူမိဘာဂံ၊ ဣမိနာပိ ဧတ္တကံ ပေက္ခန္တေန ဂန္တဗ္ဗံ။ ယော အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ တဟံ တဟံ ဩလောကေန္တောတိ ယော တံတံဒိသာဘာဂံ ပါသာဒံ ကူဋာဂါရံ ဝီထိံ ဩလောကေန္တော ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧကသ္မိံ ပန ဌာနေ ဌတွာ ဟတ္ထိအဿာဒိပရိဿယာဘာဝံ ဩလောကေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ နိသီဒန္တေနာပိ ဩက္ခိတ္တစက္ခုနာဝ နိသီဒိတဗ္ဗံ။
֍ ဋီ ၅၈၄။ ဥက္ခိတ္တကာယာတိ ဥက္ခေပေန၊ ဣတ္ထမ္ဘူတလက္ခဏေ ကရဏဝစနံ ဧကတော ဝါ ဥဘတော ဝါ ဥက္ခိတ္တစီဝရော ဟုတွာတိ အတ္ထော။ အန္တောဣန္ဒခီလတော ပဋ္ဌာယ န ဧဝံ ဂန္တဗ္ဗံ။ နိသိန္နကာလေ ပန ဓမကရဏံ နီဟရန္တေနာပိ စီဝရံ အနုက္ခိပိတွာဝ နီဟရိတဗ္ဗန္တိ။
ပဌမော ဝဂ္ဂေါ။
၂။ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၈၆။ ဥဇ္ဇဂ္ဃိကာယာတိ မဟာဟသိတံ ဟသန္တော။ ဝုတ္တနယေနေဝေတ္ထ ကရဏဝစနံ။
֍ ဋီ ၅၈၈။ အပ္ပသဒ္ဒေါ အန္တရဃရေတိ ဧတ္ထ ကိတ္တာဝတာ အပ္ပသဒ္ဒေါ ဟောတိ? ဒွါဒသဟတ္ထေ ဂေဟေ အာဒိမှိ သံဃတ္ထေရော, မဇ္ဈေ ဒုတိယတ္ထေရော, အန္တေ တတိယတ္ထေရောတိ ဧဝံ နိသိန္နေသု သံဃတ္ထေရော ဒုတိယေန သဒ္ဓိံ မန္တေတိ, ဒုတိယတ္ထေရော တဿ သဒ္ဒဉ္စေဝ သုဏာတိ, ကထဉ္စ ဝဝတ္ထပေတိ။ တတိယတ္ထေရော ပန သဒ္ဒမေဝ သုဏာတိ, ကထံ န ဝဝတ္ထပေတိ။ ဧတ္တာဝတာ အပ္ပသဒ္ဒေါ ဟောတိ။ သစေ ပန တတိယတ္ထေရော ကထံ ဝဝတ္ထပေတိ, မဟာသဒ္ဒေါ နာမ ဟောတိ။
֍ ဋီ ၅၉၀။ ကာယံ ပဂ္ဂဟေတွာတိ နိစ္စလံ ကတွာ ဥဇုကေန ကာယေန သမေန ဣရိယာပထေန ဂန္တဗ္ဗဉ္စေဝ နိသီဒိတဗ္ဗဉ္စ။
֍ ဋီ ၅၉၂။ ဗာဟုံ ပဂ္ဂဟေတွာတိ နိစ္စလံ ကတွာ။
֍ ဋီ ၅၉၄။ သီသံ ပဂ္ဂဟေတွာတိ နိစ္စလံ ဥဇုံ ဌပယိတွာ။
ဒုတိယော ဝဂ္ဂေါ။
၃။ ခမ္ဘကတဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ
၅၉၆-၈။ ခမ္ဘကတော နာမ ကဋိယံ ဟတ္ထံ ဌပေတွာ ကတခမ္ဘော။ ဩဂုဏ္ဌိတောတိ သသီသံ ပါရုတော။
֍ ဋီ ၆၀၀။ ဥက္ကုဋိကာယာတိ ဧတ္ထ ဥက္ကုဋိကာ ဝုစ္စတိ ပဏှိယော ဥက္ခိပိတွာ အဂ္ဂပါဒေဟိ ဝါ, အဂ္ဂပါဒေ ဝါ ဥက္ခိပိတွာ ပဏှီဟိယေဝ ဝါ ဘူမိံ ဖုသန္တဿ ဂမနံ။ ကရဏဝစနံ ပနေတ္ထ ဝုတ္တလက္ခဏမေဝ။
֍ ဋီ ၆၀၁။ ဒုဿပလ္လတ္ထိကာယာတိ ဧတ္ထ အာယောဂပလ္လတ္ထိကာပိ ဒုဿပလ္လတ္ထိကာ ဧဝ။
֍ ဋီ ၆၀၂။ သက္ကစ္စန္တိ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ။
֍ ဋီ ၆၀၃။ အာကိရန္တေပီတိ ပိဏ္ဍပါတံ ဒေန္တေပိ။ ပတ္တသညီတိ ပတ္တေ သညံ ကတွာ။
֍ ဋီ ၆၀၄။ သမသူပကော နာမ ယတ္ထ ဘတ္တဿ စတုတ္ထဘာဂပ္ပမာဏော သူပေါ ဟောတိ။ မုဂ္ဂသူပေါ မာသသူပေါတိ ဧတ္ထ ကုလတ္ထာဒီဟိ ကတသူပါပိ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိယေဝါတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ရသရသေတိ ဧတ္ထ ဌပေတွာ ဒွေ သူပေ အဝသေသာနိ ဩလောဏီသာကသူပေယျမစ္ဆရသမံသရသာဒီနိ ရသရသာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ တံ ရသရသံ ဗဟုမ္ပိ ဂဏှန္တဿ အနာပတ္တိ။
֍ ဋီ ၆၀၅။ သမတိတ္တိကန္တိ သမပုဏ္ဏံ သမဘရိတံ။ ထူပီကတံ ပိဏ္ဍပါတံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ ထူပီကတော နာမ ပတ္တဿ အန္တောမုခဝဋ္ဋိလေခံ အတိက္ကမိတွာ ကတော၊ ပတ္တေ ပက္ခိတ္တော ရစိတော ပူရိတောတိ အတ္ထော။ ဧဝံ ကတံ အဂဟေတွာ အန္တောမုခဝဋ္ဋိလေခါသမပ္ပမာဏော ဂဟေတဗ္ဗော။
တတ္ထ ထူပီကတံ နာမ ‘‘ပဉ္စဟိ ဘောဇနေဟိ ကတ’’န္တိ အဘယတ္ထေရော အာဟ။ တိပိဋကစူဠနာဂတ္ထေရော ပန ‘‘ပိဏ္ဍပါတော နာမ ယာဂုပိ ဘတ္တမ္ပိ ခါဒနီယမ္ပိ စုဏ္ဏပိဏ္ဍောပိ ဒန္တကဋ္ဌမ္ပိ ဒသိကသုတ္တမ္ပီ’’တိ ဣဒံ သုတ္တံ ဝတွာ ဒသိကသုတ္တမ္ပိ ထူပီကတံ န ဝဋ္ဋတီတိ အာဟ။ တေသံ ဝါဒံ သုတွာ ဘိက္ခူ ရောဟဏံ ဂန္တွာ စူဠသုမနတ္ထေရံ ပုစ္ဆိံသု – ‘‘ဘန္တေ ထူပီကတပိဏ္ဍပါတော ကေန ပရိစ္ဆိန္နော’’တိ? တေသဉ္စ ထေရာနံ ဝါဒံ အာရောစေသုံ။ ထေရော သုတွာ
အာဟ – ‘‘အဟော, စူဠနာဂေါ သာသနတော ဘဋ္ဌော, အဟံ ဧတဿ သတ္တက္ခတ္တုံ ဝိနယံ ဝါစေန္တော န ကဒါစိ ဧဝံ အဝစံ, အယံ ကုတော လဘိတွာ ဧဝံ ဝဒသီ’’တိ။ ဘိက္ခူ ထေရံ ယာစိံသု – ‘‘ကထေထ ဒါနိ, ဘန္တေ, ကေန ပရိစ္ဆိန္နော’’တိ? ‘‘ယာဝကာလိကေနာဝုသော’’တိ ထေရော အာဟ။ တသ္မာ ယံကိဉ္စိ ယာဂုဘတ္တံ ဝါ ဖလာဖလံ ဝါ အာမိသဇာတိကံ သမတိတ္တိကမေဝ ဂဟေတဗ္ဗံ။ တဉ္စ ခေါ အဓိဋ္ဌာနုပဂေန ပတ္တေန, ဣတရေန ပန ထူပီကတမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ ယာမကာလိကသတ္တာဟကာလိကယာဝဇီဝိကာနိ ပန အဓိဋ္ဌာနုပဂပတ္တေပိ ထူပီကတာနိ ဝဋ္ဋန္တိ။ ဒွီသု ပတ္တေသု ဘတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကသ္မိံ ပူရေတွာ ဝိဟာရံ ပေသေတုံ ဝဋ္ဋတီတိ မဟာပစ္စရိယံ ပန ဝုတ္တံ။ ယံ ပတ္တေ ပက္ခိပိယမာနံ ပူဝဥစ္ဆုခဏ္ဍဖလာဖလာဒိ ဟေဋ္ဌာ ဩရောဟတိ, တံ ထူပီကတံ နာမ န ဟောတိ။ ပူဝဝဋံသကံ ဌပေတွာ ပိဏ္ဍပါတံ ဒေန္တိ, ထူပီကတမေဝ ဟောတိ။ ပုပ္ဖဝဋံသကတက္ကောလကဋုကဖလာဒိဝဋံသကေ ပန ဌပေတွာ ဒိန္နံ ထူပီကတံ န ဟောတိ။ ဘတ္တဿ ဥပရိ ထာလကံ ဝါ ပတ္တံ ဝါ ဌပေတွာ ပူရေတွာ ဂဏှာတိ, ထူပီကတံ နာမ န ဟောတိ။ ကုရုန္ဒိယမ္ပိ ဝုတ္တံ – ‘‘ထာလကေ ဝါ ပဏ္ဏေ ဝါ ပက္ခိပိတွာ တံ ပတ္တမတ္ထကေ ဌပေတွာ ဒေန္တိ, ပါဋေက္ကဘာဇနံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ။
ဣဓ အနာပတ္တိယံ ဂိလာနော န အာဂတော, တသ္မာ ဂိလာနဿပိ ထူပီကတံ န ဝဋ္ဋတိ။ သဗ္ဗတ္ထ ပန ပဋိဂ္ဂဟေတုမေဝ န ဝဋ္ဋတိ။ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ပန သုပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ ဟောတိ, ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ။
တတိယော ဝဂ္ဂေါ။
၄။ သက္ကစ္စဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၀၆။ သက္ကစ္စန္တိ ဧတ္ထာပိ အသက္ကစ္စံ ပဋိဂ္ဂဟဏေယေဝ အာပတ္တိ, ပဋိဂ္ဂဟိတံ ပန သုပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ။ သက္ကစ္စန္တိ စ ပတ္တသညီတိ စာတိ ဥဘယံ ဝုတ္တနယမေဝ။
֍ ဋီ ၆၀၈။ သပဒါနန္တိ တတ္ထ တတ္ထ ဩဓိံ အကတွာ အနုပဋိပါဋိယာ။ သမသူပကေ ဝတ္တဗ္ဗံ ဝုတ္တမေဝ။
֍ ဋီ ၆၁၀။ ထူပကတောတိ မတ္ထကတော၊ ဝေမဇ္ဈတောတိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၆၁၁။ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဒေန္တီတိ မာဃာတသမယာဒီသု ပဋိစ္ဆန္နံ ဗျဉ္ဇနံ ကတွာ ဒေန္တိ။ ဝိညတ္တိယံ ဝတ္တဗ္ဗံ နတ္ထိ။
֍ ဋီ ၆၁၄။ ဥဇ္ဈာနသညီသိက္ခာပဒေပိ ဂိလာနော န မုစ္စတိ။
֍ ဋီ ၆၁၅။ နာတိမဟန္တော ကဗဠောတိ မယူရဏ္ဍံ အတိမဟန္တံ, ကုက္ကုဋဏ္ဍံ အတိခုဒ္ဒကံ, တေသံ ဝေမဇ္ဈပ္ပမာဏော။ ခဇ္ဇကေတိ ဧတ္ထ မူလခါဒနီယာဒိ သဗ္ဗံ ဂဟေတဗ္ဗံ။
စတုတ္ထော ဝဂ္ဂေါ။
၅။ ကဗဠဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၁၇။ အနာဟဋေတိ အနာဟရိတေ၊ မုခဒွါရံ အသမ္ပာပိတေတိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၆၁၈။ သဗ္ဗံ ဟတ္ထန္တိ သကလဟတ္ထံ။
֍ ဋီ ၆၁၉။ သကဗဠေနာတိ ဧတ္ထ ဓမ္မံ ကထေန္တော ဟရီတကံ ဝါ လဋ္ဌိမဓုကံ ဝါ မုခေ ပက္ခိပိတွာ ကထေတိ။ ယတ္တကေန ဝစနံ အပရိပုဏ္ဏံ န ဟောတိ, တတ္တကေ မုခမှိ သန္တေ ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၆၂၀။ ပိဏ္ဍုက္ခေပကန္တိ ပိဏ္ဍံ ဥက္ခိပိတွာ ဥက္ခိပိတွာ။
֍ ဋီ ၆၂၁။ ကဗဠာဝစ္ဆေဒကန္တိ ကဗဠံ အဝစ္ဆိန္ဒိတွာ အဝစ္ဆိန္ဒိတွာ။
֍ ဋီ ၆၂၂။ အဝဂဏ္ဍကာရကန္တိ မက္ကဋော ဝိယ ဂဏ္ဍေ ကတွာ ကတွာ။
֍ ဋီ ၆၂၃။ ဟတ္ထနိဒ္ဓုနကန္တိ ဟတ္ထံ နိဒ္ဓုနိတွာ နိဒ္ဓုနိတွာ။
֍ ဋီ ၆၂၄။ သိတ္ထာဝကာရကန္တိ သိတ္ထာနိ အဝကိရိတွာ အဝကိရိတွာ။
֍ ဋီ ၆၂၅။ ဇိဝှါနိစ္ဆာရကန္တိ ဇိဝှံ နိစ္ဆာရေတွာ နိစ္ဆာရေတွာ။
֍ ဋီ ၆၂၆။ စပုစပုကာရကန္တိ စပု စပူတိ ဧဝံ သဒ္ဒံ ကတွာ ကတွာ။
ပဉ္စမော ဝဂ္ဂေါ။
၆။ သုရုသုရုဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၂၇။ သုရုသုရုကာရကန္တိ သုရုသုရူတိ ဧဝံ သဒ္ဒံ ကတွာ ကတွာ။ ဒဝေါတိ ပရိဟာသဝစနံ၊ တံ ယေန ကေနစိ ပရိယာယေန ‘‘ကိံ ဗုဒ္ဓေါ, သိလကဗုဒ္ဓေါ, ပဋိဗုဒ္ဓေါ၊ ကိံ ဓမ္မော, ဂေါဓမ္မော, အဇဓမ္မော၊ ကိံ သံဃော, မိဂသံဃော, ပသုသံဃော’’တိအာဒိနာ နယေန တီဏိ ရတနာနိ အာရဗ္ဘ န ကာတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၆၂၈။ ဟတ္ထနိလ္လေဟကန္တိ ဟတ္ထံ နိလ္လေဟိတွာ နိလ္လေဟိတွာ။ ဘုဉ္ဇန္တေန ဟိ အင်္ဂုလိမတ္တမ္ပိ နိလ္လေဟိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဃနယာဂုဖာဏိတပါယာသာဒိကေ ပန အင်္ဂုလီဟိ ဂဟေတွာ အင်္ဂုလိယော မုခေ ပဝေသေတွာ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပတ္တနိလ္လေဟကဩဋ္ဌနိလ္လေဟကေသုပိ ဧသေဝ နယော။ တသ္မာ ဧကင်္ဂုလိယာပိ ပတ္တော န နိလ္လေဟိတဗ္ဗော, ဧကဩဋ္ဌောပိ ဇိဝှါယ န နိလ္လေဟိတဗ္ဗော, ဩဋ္ဌမံသေဟိ ဧဝ ပန ဂဟေတွာ အန္တော ပဝေသေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၆၃၁။ ကောကနဒေတိ ဧဝံနာမကေ။ ကောကနဒန္တိ ပဒုမံ ဝုစ္စတိ, သော စ ပါသာဒေါ ပဒုမသဏ္ဌာနော, တေနဿ ကောကနဒေါတွေဝ နာမံ အကံသု။ န သာမိသေန ဟတ္ထေန ပါနီယထာလကန္တိ ဧတံ ပဋိက္ကူလဝသေန ပဋိက္ခိတ္တံ, တသ္မာ သံဃိကမ္ပိ ပုဂ္ဂလိကမ္ပိ ဂိဟိသန္တကမ္ပိ အတ္တနော သန္တကမ္ပိ သင်္ခမ္ပိ သရာဝမ္ပိ ထာလကမ္ပိ န ဂဟေတဗ္ဗမေဝ, ဂဏှန္တဿ ဒုက္ကဋံ။ သစေ ပန ဟတ္ထဿ ဧကဒေသော အာမိသမက္ခိတော န ဟောတိ, တေန ပဒေသေန ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၆၃၂။ ဥဒ္ဓရိတွာ ဝါတိ သိတ္ထာနိ ဥဒကတော ဥဒ္ဓရိတွာ ဧကသ္မိံ ဌာနေ ရာသိံ ကတွာ ဥဒကံ ဆဍ္ဍေတိ။ ဘိန္ဒိတွာ ဝါတိ သိတ္ထာနိ ဘိန္ဒိတွာ ဥဒကဂတိကာနိ ကတွာ ဆဍ္ဍေတိ။ ပဋိဂ္ဂဟေ ဝါတိ ပဋိဂ္ဂဟေန ပဋိစ္ဆန္တော နံ ပဋိဂ္ဂဟေ ဆဍ္ဍေတိ။ နီဟရိတွာတိ ဗဟိ နီဟရိတွာ ဆဍ္ဍေတိ၊ ဧဝံ ဆဍ္ဍေန္တဿ အနာပတ္တိ။
֍ ဋီ ၆၃၄။ သေတစ္ဆတ္တန္တိ ဝတ္ထပလိဂုဏ္ဌိတံ ပဏ္ဍရစ္ဆတ္တံ။ ကိလဉ္ဇစ္ဆတ္တန္တိ ဝိလီဝစ္ဆတ္တံ။ ပဏ္ဏစ္ဆတ္တန္တိ တာလပဏ္ဏာဒီဟိ ယေဟိ ကေဟိစိ ကတံ။ မဏ္ဍလဗဒ္ဓံ သလာကဗဒ္ဓန္တိ ဣဒံ ပန တိဏ္ဏမ္ပိ ဆတ္တာနံ ပဉ္ဇရဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ တာနိ ဟိ မဏ္ဍလဗဒ္ဓါနိ စေဝ ဟောန္တိ သလာကဗဒ္ဓါနိ စ။ ယမ္ပိ တတ္ထဇာတကဒဏ္ဍကေန ကတံ ဧကပဏ္ဏစ္ဆတ္တံ ဟောတိ, တမ္ပိ ဆတ္တမေဝ။ ဧတေသု ယံကိဉ္စိ ဆတ္တံ
ပါဏိမှိ အဿာတိ ဆတ္တပါဏိ။ သော တံ ဆတ္တံ ဓာရယမာနော ဝါ အံသေ ဝါ ကတွာ ဦရုမှိ ဝါ ဌပေတွာ ယာဝ ဟတ္ထေန န မုစ္စတိ, တာဝဿ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ, ဒေသေန္တဿ ဝုတ္တနယေန ဒုက္ကဋံ။ သစေ ပနဿ အညော ဆတ္တံ ဓာရေတိ, ဆတ္တပါဒုကာယ ဝါ ဌိတံ ဟောတိ, ဟတ္ထတော အပဂတမတ္တေ ဆတ္တပါဏိ နာမ န ဟောတိ။ တဿ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဓမ္မပရိစ္ဆေဒေါ ပနေတ္ထ ပဒသောဓမ္မေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။
֍ ဋီ ၆၃၅။ ဒဏ္ဍပါဏိဿာတိ ဧတ္ထ ဒဏ္ဍော နာမ မဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ စတုဟတ္ထပ္ပမာဏော ဒဏ္ဍပါဏိဘာဝေါ ပနဿ ဆတ္တပါဏိမှိ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။
֍ ဋီ ၆၃၆။ သတ္ထပါဏိမှိပိ ဧသေဝ နယော။ အသိံ သန္နဟိတွာ ဌိတောပိ ဟိ သတ္ထပါဏိသင်္ချံ န ဂစ္ဆတိ။
֍ ဋီ ၆၃၇။ အာဝုဓပါဏိဿာတိ ဧတ္ထ ကိဉ္စာပိ ဝုတ္တံ – ‘‘အာဝုဓံ နာမ စာပေါ ကောဒဏ္ဍော’’တိ, အထ ခေါ သဗ္ဗာပိ ဓနုဝိကတိ သဒ္ဓိံ သရဝိကတိယာ အာဝုဓန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တသ္မာ သဒ္ဓိံ ဝါ သရေန ဓနုံ ဂဟေတွာ သုဒ္ဓဓနုံ ဝါ သုဒ္ဓသရံ ဝါ သဇိယဓနုံ ဝါ နိဇ္ဇိယဓနုံ ဝါ ဂဟေတွာ ဌိတဿ ဝါ နိသိန္နဿ ဝါ ဓမ္မော ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပနဿ ဓနုံ ကဏ္ဌေပိ ပဋိမုက္ကံ ဟောတိ, ယာဝ ဟတ္ထေန န ဂဏှာတိ, တာဝ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ ဝဋ္ဋတိယေဝါတိ။
ဆဋ္ဌော ဝဂ္ဂေါ။
၇။ ပါဒုကဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၃၈။ အက္ကန္တဿာတိ ဆတ္တဒဏ္ဍကေ အင်္ဂုလန္တရံ အပ္ပဝေသေတွာ ကေဝလံ ပါဒုကံ အက္ကမိတွာ ဌိတဿ။ ပဋိမုက္ကဿာတိ ပဋိမုဉ္စိတွာ ဌိတဿ။ ဥပါဟနာယပိ ဧသေဝ နယော။ ဩမုက္ကောတိ ပနေတ္ထ ပဏှိကဗဒ္ဓံ ဩမုဉ္စိတွာ ဌိတော ဝုစ္စတိ။
֍ ဋီ ၆၄၀။ ယာနဂတဿာတိ ဧတ္ထ သစေပိ ဒွီဟိ ဇနေဟိ ဟတ္ထသံဃာဋေန ဂဟိတော, သာဋကေ ဝါ ဌပေတွာ ဝံသေန ဝယှတိ, အယုတ္တေ ဝါ ဝယှာဒိကေ
ယာနေ, ဝိသင်္ခရိတွာ ဝါ ဌပိတေ စက္ကမတ္တေပိ နိသိန္နော ယာနဂတောတွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ သစေ ပန ဒွေပိ ဧကယာနေ နိသိန္နာ ဟောန္တိ, ဝဋ္ဋတိ။ ဝိသုံ နိသိန္နေသုပိ ဥစ္စေ ယာနေ နိသိန္နေန နီစေ နိသိန္နဿ ဒေသေတုံ ဝဋ္ဋတိ, သမပ္ပမာဏေပိ ဝဋ္ဋတိ။ ပုရိမေ ယာနေ နိသိန္နေန ပစ္ဆိမေ နိသိန္နဿ ဝဋ္ဋတိ။ ပစ္ဆိမေ ပန ဥစ္စတရေပိ နိသိန္နေန ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၆၄၁။ သယနဂတဿာတိ အန္တမသော ကဋသာရကေပိ ပကတိဘူမိယမ္ပိ နိပန္နဿ ဥစ္စေပိ မဉ္စပီဌေ ဝါ ဘူမိပဒေသေ ဝါ ဌိတေန နိသိန္နေန ဝါ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သယနဂတေန ပန သယနဂတဿ ဥစ္စတရေ ဝါ သမပ္ပမာဏေ ဝါ နိပန္နေန ဒေသေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ နိပန္နေန စ ဌိတဿ ဝါ နိသိန္နဿ ဝါ ဒေသေတုံ ဝဋ္ဋတိ, နိသိန္နေနာပိ ဌိတဿ ဝါ နိသိန္နဿ ဝါ ဝဋ္ဋတိ။ ဌိတေန ဌိတဿေဝ ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၆၄၂။ ပလ္လတ္ထိကာယာတိ အာယောဂပလ္လတ္ထိကာယ ဝါ ဟတ္ထပလ္လတ္ထိကာယ ဝါ ဒုဿပလ္လတ္ထိကာယ ဝါ ယာယ ကာယစိ ပလ္လတ္ထိကာယ နိသိန္နဿ အဂိလာနဿ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၆၄၃။ ဝေဌိတသီသဿာတိ ဒုဿဝေဌနေန ဝါ မောဠိအာဒီဟိ ဝါ ယထာ ကေသန္တော န ဒိဿတိ၊ ဧဝံ ဝေဌိတသီသဿ။
֍ ဋီ ၆၄၄။ ဩဂုဏ္ဌိတသီသဿာတိ သသီသံ ပါရုတဿ။
֍ ဋီ ၆၄၅။ ဆမာယံ နိသိန္နေနာတိ ဘူမိယံ နိသိန္နေန။ အာသနေ နိသိန္နဿာတိ အန္တမသော ဝတ္ထမ္ပိ တိဏာနိပိ သန္ထရိတွာ နိသိန္နဿ။
֍ ဋီ ၆၄၇။ ဆပကဿာတိ စဏ္ဍာလဿ။ ဆပကီတိ စဏ္ဍာလီ။ နိလီနောတိ ပဋိစ္ဆန္နော ဟုတွာ။ ယတြ ဟိ နာမာတိ ယော ဟိ နာမ။ သဗ္ဗမိဒံ စရိမံ ကတန္တိ တတ္ထေဝ ပရိပတီတိ ‘‘သဗ္ဗော အယံ လောကော သင်္ကရံ ဂတော နိမ္မရိယာဒေါ’’တိ ဣမံ ဝစနံ ဝတွာ တတ္ထေဝ တေသံ ဒွိန္နမ္ပိ အန္တရာ ရုက္ခတော ပတိတော။ ပတိတွာ စ ပန ဥဘိန္နမ္ပိ ပုရတော ဌတွာ ဣမံ ဂါထံ အဘာသိ –
‘‘ဥဘော အတ္ထံ န ဇာနန္တိ…ပေ… အသ္မာ ကုမ္ဘမိဝါဘိဒါ’’တိ။
တတ္ထ ဥဘော အတ္ထံ န ဇာနန္တီတိ ဒွေပိ ဇနာ ပါဠိယာ အတ္ထံ န ဇာနန္တိ။ ဓမ္မံ န ပဿရေတိ ပါဠိံ န ပဿန္တိ။ ကတမေ တေ ဥဘောတိ? ‘‘ယော စာယံ
မန္တံ ဝါစေတိ, ယော စာဓမ္မေနဓီယတီ’’တိ။ ဧဝံ ဗြာဟ္မဏဉ္စ ရာဇာနဉ္စ ဥဘောပိ အဓမ္မိကဘာဝေ ဌပေသိ။
တတော ဗြာဟ္မဏော သာလီနန္တိ ဂါထမာဟ။ တဿတ္ထော – ဇာနာမဟံ ဘော ‘‘အယံ အဓမ္မော’’တိ၊ အပိ စ ခေါ မယာ ဒီဃရတ္တံ သပုတ္တဒါရပရိဇနေန ရညော သန္တကော သာလီနံ ဩဒနော ဘုတ္တော။ သုစိမံသူပသေစနောတိ နာနပ္ပကာရဝိကတိသမ္ပာဒိတံ သုစိမံသူပသေစနံ မိဿီကရဏမဿာတိ သုစိမံသူပသေစနော။ တသ္မာ ဓမ္မေ န ဝတ္တာမီတိ ယသ္မာ ဧဝံ မယာ ရညော ဩဒနော ဘုတ္တော, အညေ စ ဗဟူ လာဘာ လဒ္ဓါ, တသ္မာ ဓမ္မေ အဟံ န ဝတ္တာမိ ဥဒရေ ဗဒ္ဓေါ ဟုတွာ, န ဓမ္မံ အဇာနန္တော။ အယဉှိ ဓမ္မော အရိယေဟိ ဝဏ္ဏိတော ပသတ္ထော ထောမိတောတိ ဇာနာမိ။
အထ နံ ဆပကော ‘‘ဓိရတ္ထူ’’တိအာဒိနာ ဂါထာဒွယေန အဇ္ဈဘာသိ။ တဿတ္ထော – ယော တယာ ဓနလာဘော စ ယသလာဘော စ လဒ္ဓေါ, ဓိရတ္ထု တံ ဓနလာဘံ ယသလာဘဉ္စ ဗြာဟ္မဏ။ ကသ္မာ? ယသ္မာ အယံ တယာ လဒ္ဓေါ လာဘော အာယတိံ အပါယေသု ဝိနိပါတနဟေတုနာ သမ္ပတိ စ အဓမ္မစရဏေန ဝုတ္တိ နာမ ဟောတိ။ ဧဝရူပါ ယာ ဝုတ္တိ အာယတိံ ဝိနိပါတေန ဣဓ အဓမ္မစရဏေန ဝါ နိပ္ပဇ္ဇတိ, ကိံ တာယ ဝုတ္တိယာ? တေန ဝုတ္တံ –
‘‘ဓိရတ္ထု တံ ဓနလာဘံ, ယသလာဘဉ္စ ဗြာဟ္မဏ၊
ယာ ဝုတ္တိ ဝိနိပါတေန, အဓမ္မစရဏေန ဝါ’’တိ။
ပရိဗ္ဗဇ မဟာဗြဟ္မေတိ မဟာဗြာဟ္မဏ ဣတော ဒိသာ သီဃံ ပလာယဿု။ ပစန္တညေပိ ပါဏိနောတိ အညေပိ သတ္တာ ပစန္တိ စေဝ ဘုဉ္ဇန္တိ စ၊ န ကေဝလံ တွဉ္စေဝ ရာဇာ စ။ မာ တွံ အဓမ္မော အာစရိတော အသ္မာ ကုမ္ဘမိဝါဘိဒါတိ သစေ ဟိ တွံ ဣတော အပရိဗ္ဗဇိတွာ ဣမံ အဓမ္မံ အာစရိဿသိ, တတော တွံ သော အဓမ္မော ဧဝံ အာစရိတော ယထာ ဥဒကကုမ္ဘံ ပါသာဏော ဘိန္ဒေယျ၊ ဧဝံ ဘေစ္ဆတိ, တေန မယံ တံ ဝဒါမ –
‘‘ပရိဗ္ဗဇ မဟာဗြဟ္မေ, ပစန္တညေပိ ပါဏိနော၊
မာ တွံ အဓမ္မော အာစရိတော, အသ္မာ ကုမ္ဘမိဝါဘိဒါ’’တိ။
ဥစ္စေ အာသနေတိ အန္တမသော ဘူမိပ္ပဒေသေပိ ဥန္နတဋ္ဌာနေ နိသိန္နဿ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၆၄၈။ န ဌိတော နိသိန္နဿာတိ သစေပိ ထေရုပဋ္ဌာနံ ဂန္တွာ ဌိတံ ဒဟရဘိက္ခုံ အာသနေ နိသိန္နော မဟာထေရော ပဉှံ ပုစ္ဆတိ, န ကထေတဗ္ဗံ။ ဂါရဝေန ပန ထေရံ ဥဋ္ဌဟိတွာ ပုစ္ဆထာတိ ဝတ္တုံ န သက္ကာ, ပဿေ ဌိတဘိက္ခုဿ ကထေမီတိ ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၆၄၉။ န ပစ္ဆတော ဂစ္ဆန္တေနာတိ ဧတ္ထ သစေ ပုရတော ဂစ္ဆန္တော ပစ္ဆတော ဂစ္ဆန္တံ ပဉှံ ပုစ္ဆတိ, န ကထေတဗ္ဗံ။ ပစ္ဆိမဿ ဘိက္ခုနော ကထေမီတိ ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သဒ္ဓိံ ဥဂ္ဂဟိတဓမ္မံ ပန သဇ္ဈာယိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သမဓုရေန ဂစ္ဆန္တဿ ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၆၅၀။ န ဥပ္ပထေနာတိ ဧတ္ထာပိ သစေ ဒွေပိ သကဋပထေ ဧကေကစက္ကပထေန ဝါ ဥပ္ပထေန ဝါ သမဓုရံ ဂစ္ဆန္တိ, ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၆၅၁။ အသဉ္စိစ္စာတိ ပဋိစ္ဆန္နဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆန္တဿ သဟသာ ဥစ္စာရော ဝါ ပဿာဝေါ ဝါ နိက္ခမတိ, အသဉ္စိစ္စ ကတော နာမ အနာပတ္တိ။
֍ ဋီ ၆၅၂။ န ဟရိတေတိ ဧတ္ထ ယမ္ပိ ဇီဝရုက္ခဿ မူလံ ပထဝိယံ ဒိဿမာနံ ဂစ္ဆတိ, သာခါ ဝါ ဘူမိလဂ္ဂါ ဂစ္ဆတိ, သဗ္ဗံ ဟရိတသင်္ခါတမေဝ။ ခန္ဓေ နိသီဒိတွာ အပ္ပဟရိတဋ္ဌာနေ ပါတေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ အပ္ပဟရိတဋ္ဌာနံ ဩလောကေန္တဿေဝ သဟသာ နိက္ခမတိ, ဂိလာနဋ္ဌာနေ ဌိတော ဟောတိ, ဝဋ္ဋတိ။ အပ္ပဟရိတေ ကတောတိ အပ္ပဟရိတံ အလဘန္တေန တိဏဏ္ဍုပကံ ဝါ ပလာလဏ္ဍုပကံ ဝါ ဌပေတွာ ကတောပိ ပစ္ဆာ ဟရိတံ ဩတ္ထရတိ, ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ခေဠေန စေတ္ထ သိင်္ဃာဏိကာပိ သင်္ဂဟိတာတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။
֍ ဋီ ၆၅၃။ န ဥဒကေတိ ဧတံ ပရိဘောဂဥဒကမေဝ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ, ဝစ္စကုဋိသမုဒ္ဒါဒိဥဒကေသု ပန အပရိဘောဂေသု အနာပတ္တိ။ ဒေဝေ ဝဿန္တေ သမန္တတော ဥဒကောဃော ဟောတိ, အနုဒကဋ္ဌာနံ ဩလောကေန္တဿေဝ နိက္ခမတိ, ဝဋ္ဋတိ။ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ – ‘‘ဧတာဒိသေ ကာလေ အနုဒကဋ္ဌာနံ အလဘန္တေန ကာတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ။ သေသံ သဗ္ဗသိက္ခာပဒေသု ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။
သတ္တမော ဝဂ္ဂေါ။
သမုဋ္ဌာနာဒိဒီပနတ္ထာယ ပနေတ္ထ ဣဒံ ပကိဏ္ဏကံ – ဥဇ္ဇဂ္ဃိကဥစ္စာသဒ္ဒပဋိသံယုတ္တာနိ စတ္တာရိ, သကဗဠေန မုခေန ဗျာဟရဏံ ဧကံ, ဆမာနီစာသနဌာနပစ္ဆတောဂမနဥပ္ပထဂမနပဋိသံယုတ္တာနိ ပဉ္စာတိ ဣမာနိ ဒသ သိက္ခာပဒါနိ သမနုဘာသနသမုဋ္ဌာနာနိ ကာယဝါစာစိတ္တတော သမုဋ္ဌဟန္တိ, ကိရိယာနိ,
သညာဝိမောက္ခာနိ, သစိတ္တကာနိ, လောကဝဇ္ဇာနိ, ကာယကမ္မဝစီကမ္မာနိ, အကုသလစိတ္တာနိ, ဒုက္ခဝေဒနာနီတိ။
သူပေါဒနဝိညတ္တိသိက္ခာပဒံ ထေယျသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ ကာယစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဆတ္တပါဏိဒဏ္ဍပါဏိသတ္ထပါဏိအာဝုဓပါဏိပါဒုကဥပါဟနယာနသယနပလ္လတ္ထိကဝေဌိတဩဂုဏ္ဌိတနာမကာနိ ဧကာဒသ သိက္ခာပဒါနိ ဓမ္မဒေသနသမုဋ္ဌာနာနိ ဝါစာစိတ္တတော သမုဋ္ဌဟန္တိ, ကိရိယာကိရိယာနိ, သညာဝိမောက္ခာနိ, သစိတ္တကာနိ, လောကဝဇ္ဇာနိ, ဝစီကမ္မာနိ, အကုသလစိတ္တာနိ, ဒုက္ခဝေဒနာနီတိ။
အဝသေသာနိ တေပဏ္ဏာသ သိက္ခာပဒါနိ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနာနီတိ။
သဗ္ဗသေခိယေသု အာဗာဓပစ္စယာ အနာပတ္တိ, ထူပီကတပိဏ္ဍပါတေ သူပဗျဉ္ဇနေန ပဋိစ္ဆာဒနေ ဥဇ္ဈာနသညိမှီတိ တီသု သိက္ခာပဒေသု ဂိလာနော နတ္ထီတိ။
သေခိယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
သေခိယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
၈။ သတ္တာဓိကရဏသမထာ
֍ ဋီ ၆၅၅။ အဓိကရဏသမထေသု – သတ္တာတိ တေသံ ဓမ္မာနံ သင်္ချာပရိစ္ဆေဒေါ။ စတုဗ္ဗိဓံ အဓိကရဏံ သမေန္တိ ဝူပသမေန္တီတိ အဓိကရဏသမထာ။ တေသံ ဝိတ္ထာရော ခန္ဓကေ စ ပရိဝါရေ စ ဝုတ္တော, တဿတ္ထံ တတ္ထေဝ ဝဏ္ဏယိဿာမ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ
ဘိက္ခုဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
အနန္တရာယေန ယထာ, နိဋ္ဌိတာ ဝဏ္ဏနာ အယံ၊
အနန္တရာယေန တထာ, သန္တိံ ပပ္ပေါန္တု ပါဏိနော။
စိရံ တိဋ္ဌတု သဒ္ဓမ္မော, ကာလေ ဝဿံ စိရံ ပဇံ၊
တပ္ပေတု ဒေဝေါ ဓမ္မေန, ရာဇာ ရက္ခတု မေဒနိန္တိ။
မဟာဝိဘင်္ဂေါ နိဋ္ဌိတော။
ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
၁။ ပါရာဇိကကဏ္ဍံ (ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ)
ယော ဘိက္ခူနံ ဝိဘင်္ဂဿ, သင်္ဂဟိတော အနန္တရံ၊
ဘိက္ခုနီနံ ဝိဘင်္ဂဿ, တဿ သံဝဏ္ဏနာက္ကမော။
ပတ္တော ယတော တတော တဿ, အပုဗ္ဗပဒဝဏ္ဏနံ၊
ကာတုံ ပါရာဇိကေ တာဝ, ဟောတိ သံဝဏ္ဏနာ အယံ။
၁။ ပဌမပါရာဇိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၅၆။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ…ပေ… သာဠှော မိဂါရနတ္တာတိ ဧတ္ထ သာဠှောတိ တဿ နာမံ၊ မိဂါရမာတုယာ ပန နတ္တာ ဟောတိ, တေန ဝုတ္တံ – ‘‘မိဂါရနတ္တာ’’တိ။ နဝကမ္မိကန္တိ နဝကမ္မာဓိဋ္ဌာယိကံ။ ပဏ္ဍိတာတိ ပဏ္ဍိစ္စေန သမန္နာဂတာ။ ဗျတ္တာတိ ဝေယျတ္တိကေန သမန္နာဂတာ။ မေဓာဝိနီတိ ပါဠိဂ္ဂဟဏေ သတိပုဗ္ဗင်္ဂမာယ ပညာယ အတ္ထဂ္ဂဟဏေ ပညာပုဗ္ဗင်္ဂမာယ သတိယာ သမန္နာဂတာ။ ဒက္ခာတိ ဆေကာ၊ အဝိရဇ္ဈိတွာ သီဃံ ကတ္တဗ္ဗကာရိနီတိ အတ္ထော။ အနလသာတိ အာလသိယဝိရဟိတာ။ တတြုပါယာယာတိ တေသု တေသု ကမ္မေသု ဥပါယဘူတာယ။ ဝီမံသာယာတိ ကတ္တဗ္ဗကမ္မုပပရိက္ခာယ။ သမန္နာဂတာတိ သမ္ပယုတ္တာ။ အလံ ကာတုန္တိ သမတ္ထာ တံ တံ ကမ္မံ ကာတုံ။ အလံ သံဝိဓာတုန္တိ ဧဝဉ္စ ဧဝဉ္စ ဣဒံ ဟောတူတိ ဧဝံ သံဝိဒဟိတုမ္ပိ သမတ္ထာ။ ကတာကတံ ဇာနိတုန္တိ ကတဉ္စ အကတဉ္စ ဇာနိတုံ။ တေတိ တေ ဥဘော၊ သာ စ သုန္ဒရီနန္ဒာ သော စ သာဠှောတိ အတ္ထော။ ဘတ္တဂ္ဂေတိ ပရိဝေသနဋ္ဌာနေ။ နိကူဋေတိ ကောဏသဒိသံ ကတွာ ဒဿိတေ ဂမ္ဘီရေ။ ဝိဿရော မေ ဘဝိဿတီတိ ဝိရူပေါ မေ
သရော ဘဝိဿတိ၊ ဝိပ္ပကာရသဒ္ဒေါ ဘဝိဿတီတိ အတ္ထော။ ပတိမာနေန္တီတိ အပေက္ခမာနာ။ ကျာဟန္တိ ကိံ အဟံ။ ဇရာဒုဗ္ဗလာတိ ဇရာယ ဒုဗ္ဗလာ။ စရဏဂိလာနာတိ ပါဒရောဂေန သမန္နာဂတာ။
၆၅၇-၈။ အဝဿုတာတိ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန အဝဿုတာ၊ တိန္တာ ကိလိန္နာတိ အတ္ထော။ ပဒဘာဇနေ ပနဿ တမေဝ ရာဂံ ဂဟေတွာ ‘‘သာရတ္တာ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ သာရတ္တာတိ ဝတ္ထံ ဝိယ ရင်္ဂဇာတေန ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန သုဋ္ဌု ရတ္တာ။ အပေက္ခဝတီတိ တဿေဝ ရာဂဿ ဝသေန တသ္မိံ ပုရိသေ ပဝတ္တာယ အပေက္ခာယ သမန္နာဂတာ။ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တာတိ တေန ရာဂေန တသ္မိံ ပုရိသေ ဗန္ဓိတွာ ဌပိတစိတ္တာ ဝိယ။ ဧသ နယော ဒုတိယပဒဝိဘင်္ဂေပိ။ ပုရိသပုဂ္ဂလဿာတိ ပုရိသသင်္ခါတဿ ပုဂ္ဂလဿ။ အဓက္ခကန္တိ အက္ခကာနံ အဓော။ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလန္တိ ဇာဏုမဏ္ဍလာနံ ဥပရိ။ ပဒဘာဇနေ ပန ပဒပဋိပါဋိယာ ဧဝ ‘‘ဟေဋ္ဌက္ခကံ ဥပရိဇာဏုမဏ္ဍလ္လ’န္တိ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ စ ဥဗ္ဘကပ္ပရမ္ပိ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလေနေဝ သင်္ဂဟိတံ။ သေသံ မဟာဝိဘင်္ဂေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပုရိမာယော ဥပါဒါယာတိ သာဓာရဏပါရာဇိကေဟိ ပါရာဇိကာယော စတဿော ဥပါဒါယာတိ အတ္ထော။ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလိကာတိ ဣဒံ ပန ဣမိဿာ ပါရာဇိကာယ နာမမတ္တံ, တသ္မာ ပဒဘာဇနေ န ဝိစာရိတံ။
֍ ဋီ ၆၅၉။ ဧဝံ ဥဒ္ဒိဋ္ဌသိက္ခာပဒံ ပဒါနုက္ကမေန ဝိဘဇိတွာ ဣဒါနိ အဝဿုတာဒိဘေဒေန အာပတ္တိဘေဒံ ဒဿေတုံ ‘‘ဥဘတောအဝဿုတေ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဥဘတောအဝဿုတေတိ ဥဘတောအဝဿဝေ၊ ဘိက္ခုနိယာ စေဝ ပုရိသဿ စ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန အဝဿုတဘာဝေ သတီတိ အတ္ထော။ ကာယေန ကာယံ အာမသတီတိ ဘိက္ခုနီ ယထာပရိစ္ဆိန္နေန ကာယေန ပုရိသဿ ယံကိဉ္စိ ကာယံ ပုရိသော ဝါ ယေန ကေနစိ ကာယေန ဘိက္ခုနိယာ ယထာပရိစ္ဆိန္နံ ကာယံ အာမသတိ, ဥဘယထာပိ ဘိက္ခုနိယာ ပါရာဇိကံ။ ကာယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓန္တိ ဝုတ္တပ္ပကာရေနေဝ အတ္တနော ကာယေန ပုရိသဿ ကာယပဋိဗဒ္ဓံ။ အာမသတီတိ ဧတ္ထ သယံ ဝါ အာမသတု, တဿ ဝါ အာမသနံ သာဒိယတု, ထုလ္လစ္စယမေဝ။ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယန္တိ အတ္တနော ဝုတ္တပ္ပကာရကာယပဋိဗဒ္ဓေန ပုရိသဿ ကာယံ။ အာမသတီတိ ဣဓာပိ သယံ ဝါ အာမသတု, တဿ ဝါ အာမသနံ သာဒိယတု, ထုလ္လစ္စယမေဝ။ အဝသေသပဒေသုပိ ဣမိနာဝ နယေန ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။
သစေ ပန ဘိက္ခု စေဝ ဘိက္ခုနီ စ ဟောတိ, တတြ စေ ဘိက္ခုနီ အာမသတိ, ဘိက္ခု နိစ္စလော ဟုတွာ စိတ္တေန သာဒိယတိ, ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ န ကာရေတဗ္ဗော။ သစေ ဘိက္ခု အာမသတိ, ဘိက္ခုနီ နိစ္စလာ ဟုတွာ စိတ္တေနေဝ အဓိဝါသေတိ, ကာယင်္ဂံ အစောပယမာနာပိ ပါရာဇိကက္ခေတ္တေ ပါရာဇိကေန, ထုလ္လစ္စယက္ခေတ္တေ ထုလ္လစ္စယေန, ဒုက္ကဋက္ခေတ္တေ ဒုက္ကဋေန ကာရေတဗ္ဗာ။ ကသ္မာ? ‘‘ကာယသံသဂ္ဂံ သာဒိယေယျာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ။ အယံ အဋ္ဌကထာသု ဝိနိစ္ဆယော။ ဧဝံ ပန သတိ ကိရိယာသမုဋ္ဌာနတာ န ဒိဿတိ, တသ္မာ တဗ္ဗဟုလနယေန သာ ဝုတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
֍ ဋီ ၆၆၀။ ဥဗ္ဘက္ခကန္တိ အက္ခကာနံ ဥပရိ။ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလန္တိ ဇာဏုမဏ္ဍလာနံ ဟေဋ္ဌာ။ ဧတ္ထ စ အဓောကပ္ပရမ္ပိ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလေနေဝ သင်္ဂဟိတံ။
֍ ဋီ ၆၆၂။ ဧကတောအဝဿုတေတိ ဧတ္ထ ကိဉ္စာပိ ဧကတောတိ အဝိသေသေန ဝုတ္တံ, တထာပိ ဘိက္ခုနိယာ ဧဝ အဝဿုတေ သတိ အယံ အာပတ္တိဘေဒေါ ဝုတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
တတြာယံ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဝိနိစ္ဆယော – ဘိက္ခုနီ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန အဝဿုတာ, ပုရိသောပိ တထေဝ။ အဓက္ခကေ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလေ ကာယပ္ပဒေသေ ကာယသံသဂ္ဂသာဒိယနေ သတိ ဘိက္ခုနိယာ ပါရာဇိကံ။ ဘိက္ခုနိယာ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေါ, ပုရိသဿ မေထုနရာဂေါ ဝါ ဂေဟဿိတပေမံ ဝါ သုဒ္ဓစိတ္တံ ဝါ ဟောတု, ထုလ္လစ္စယမေဝ။ ဘိက္ခုနိယာ မေထုနရာဂေါ, ပုရိသဿ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေါ ဝါ မေထုနရာဂေါ ဝါ ဂဟေဿိတပေမံ ဝါ သုဒ္ဓစိတ္တံ ဝါ ဟောတု, ဒုက္ကဋံ။ ဘိက္ခုနိယာ ဂေဟဿိတပေမံ, ပုရိသဿ ဝုတ္တေသု စတူသု ယံ ဝါ တံ ဝါ ဟောတု, ဒုက္ကဋမေဝ။ ဘိက္ခုနိယာ သုဒ္ဓစိတ္တံ, ပုရိသဿ ဝုတ္တေသု စတူသု ယံ ဝါ တံ ဝါ ဟောတု, အနာပတ္တိ။
သစေ ပန ဘိက္ခု စေဝ ဟောတိ ဘိက္ခုနီ စ ဥဘိန္နံ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေါ, ဘိက္ခုဿ သံဃာဒိသေသော, ဘိက္ခုနိယာ ပါရာဇိကံ။ ဘိက္ခုနိယာ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေါ, ဘိက္ခုဿ မေထုနရာဂေါ ဝါ ဂေဟဿိတပေမံ ဝါ, ဘိက္ခုနိယာ ထုလ္လစ္စယံ, ဘိက္ခုဿ ဒုက္ကဋံ။ ဥဘိန္နံ မေထုနရာဂေါ ဝါ ဂေဟဿိတပေမံ ဝါ, ဥဘိန္နမ္ပိ ဒုက္ကဋမေဝ။ ယဿ ယတ္ထ သုဒ္ဓစိတ္တံ, တဿ တတ္ထ အနာပတ္တိ။ ဥဘိန္နမ္ပိ သုဒ္ဓစိတ္တံ, ဥဘိန္နမ္ပိ အနာပတ္တိ။
֍ ဋီ ၆၆၃။ အနာပတ္တိ အသဉ္စိစ္စာတိအာဒီသု ဝိရဇ္ဈိတွာ ဝါ အာမသန္တိယာ အညဝိဟိတာယ ဝါ ‘‘အယံ ပုရိသော ဝါ ဣတ္ထီ ဝါ’’တိ အဇာနန္တိယာ ဝါ တေန ဖုဋ္ဌာယပိ တံ ဖဿံ အသာဒိယန္တိယာ ဝါ အာမသနေပိ သတိ အနာပတ္တိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒွိဝေဒနန္တိ။
ပဌမပါရာဇိကံ။
၂။ ဒုတိယပါရာဇိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၆၄။ ဒုတိယေ ပါရာဇိကေ – ကစ္စိ နော သာတိ ကစ္စိ နု သာ။ အဝဏ္ဏောတိ အဂုဏော။ အကိတ္တီတိ နိန္ဒာ။ အယသောတိ ပရိဝါရဝိပတ္တိ၊ ပရမ္မုခဂရဟာ ဝါ။
֍ ဋီ ၆၆၅။ ဝဇ္ဇပဋိစ္ဆာဒိကာတိ ဣဒမ္ပိ ဣမိဿာ ပါရာဇိကာယ နာမမတ္တမေဝ, တသ္မာ ပဒဘာဇနေ န ဝိစာရိတံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
֍ ဋီ ၆၆၆။ သာ ဝါ အာရောစေတီတိ ယာ ပါရာဇိကံ အာပန္နာ, သာ သယံ အာရောစေတိ။ အဋ္ဌန္နံ ပါရာဇိကာနံ အညတရန္တိ ဘိက္ခူဟိ သာဓာရဏာနံ စတုန္နံ အသာဓာရဏာနဉ္စ စတုန္နမေဝ အညတရံ။ ဣဒဉ္စ ပါရာဇိကံ ပစ္ဆာ ပညတ္တံ, တသ္မာ ‘‘အဋ္ဌန္န’’န္တိ ဝိဘင်္ဂေ ဝုတ္တံ။ ပုရိမေန ပန သဒ္ဓိံ ယုဂဠတ္တာ ဣမသ္မိံ ဩကာသေ ဌပိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေတိ ဓုရေ နိက္ခိတ္တမတ္တေ။ ဝိတ္ထာရကထာ ပနေတ္ထ သပ္ပါဏကဝဂ္ဂမှိ ဒုဋ္ဌုလ္လသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တတြ ဟိ ပါစိတ္တိယံ, ဣဓ ပါရာဇိကန္တိ အယမေဝ ဝိသေသော။ သေသံ တာဒိသမေဝ။ ဝဇ္ဇပဋိစ္ဆာဒိကာတိ ဣဒမ္ပိဣမိဿာ ပါရာဇိကာယ နာမမတ္ထာမေဝ, တသ္မာ ပဒဘာဇနေ န ဝိစာရိတံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစာစိတ္တတော သမုဋ္ဌာတိ, အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယပါရာဇိကံ။
၃။ တတိယပါရာဇိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၆၉။ တတိယေ – ဓမ္မေနာတိ ဘူတေန ဝတ္ထုနာ။ ဝိနယေနာတိ စောဒေတွာ သာရေတွာ။ ပဒဘာဇနံ ပနဿ ‘‘ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန ဥက္ခိတ္တော သုဥက္ခိတ္တော ဟောတီ’’တိ ဣမံ အဓိပ္ပါယမတ္တံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ။ သတ္ထုသာသနေနာတိ ဉတ္တိသမ္ပဒါယ စေဝ အနုသာဝနသမ္ပဒါယ စ။ ပဒဘာဇနေ ပနဿ ‘‘ဇိနသာသနေန ဗုဒ္ဓသာသနေနာ’’တိ ဝေဝစနမတ္တမေဝ ဝုတ္တံ။ သံဃံ ဝါ ဂဏံ ဝါတိအာဒီသု ယေန သံဃေန ကမ္မံ ကတံ, တံ သံဃံ ဝါ တတ္ထ သမ္ဗဟုလပုဂ္ဂလသင်္ခါတံ ဂဏံ ဝါ, ဧကပုဂ္ဂလံ ဝါ တံ ကမ္မံ ဝါ န အာဒိယတိ, န အနုဝတ္တတိ, န တတ္ထ အာဒရံ ဇနေတီတိ အတ္ထော။ သမာနသံဝါသကာ ဘိက္ခူ ဝုစ္စန္တိ သဟာယာ, သော တေဟိ သဒ္ဓိံ နတ္ထီတိ ဧတ္ထ ‘‘ဧကကမ္မံ ဧကုဒ္ဒေသော သမသိက္ခတာ’’တိ အယံ တာဝ သံဝါသော၊ သမာနော သံဝါသော ဧတေသန္တိ သမာနသံဝါသကာ။ဧဝရူပါ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုဿ တသ္မိံ သံဝါသေ သဟ အယနဘာဝေန သဟာယာတိ ဝုစ္စန္တိ။ ဣဒါနိ ယေန သံဝါသေန တေ သမာနသံဝါသကာတိ ဝုတ္တာ, သော သံဝါသော တဿ ဥက္ခိတ္တကဿ တေဟိ သဒ္ဓိံ နတ္ထိ။ ယေဟိ စ သဒ္ဓိံ တဿ သော သံဝါသော နတ္ထိ, န တေန တေ ဘိက္ခူ အတ္တနော သဟာယာ ကတာ ဟောန္တိ။ တသ္မာ ဝုတ္တံ ‘‘သမာနသံဝါသကာ ဘိက္ခူ ဝုစ္စန္တိ သဟာယာ, သော တေဟိ သဒ္ဓိံ နတ္ထိ, တေန ဝုစ္စတိ အကတသဟာယော’’တိ။ သေသံ သံဃဘေဒသိက္ခာပဒါဒီသု ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။
သမနုဘာသနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစာစိတ္တတော သမုဋ္ဌာတိ, အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
တတိယပါရာဇိကံ။
၄။ စတုတ္ထပါရာဇိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၇၅။ စတုတ္ထေ – အဝဿုတာတိ လောကဿာဒမိတ္တသန္ထဝဝသေန ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန အဝဿုတာ။ ဒုတိယပဒေပိ ဧသေဝ နယော။ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထဂ္ဂဟဏံ ဝါတိအာဒီသု ပန ယံ ပုရိသပုဂ္ဂလေန ဟတ္ထေ ဂဟဏံ ကတံ, တံ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထဂ္ဂဟဏန္တိ ဝုတ္တံ။ ဧသေဝ နယော သံဃာဋိကဏ္ဏဂ္ဂဟဏေပိ။ ဟတ္ထဂ္ဂဟဏန္တိ ဧတ္ထ စ ဟတ္ထဂ္ဂဟဏဉ္စ အညမ္ပိ အပါရာဇိကက္ခေတ္တေ
ဂဟဏဉ္စ ဧကဇ္ဈံ ကတွာ ဟတ္ထဂ္ဂဟဏန္တိ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တေနေဝဿ ပဒဘာဇနေ ‘‘ဟတ္ထဂ္ဂဟဏံ ဝါ သာဒိယေယျာတိ ဟတ္ထော နာမ ကပ္ပရံ ဥပါဒါယ ယာဝ အဂ္ဂနခါ, ဧတဿ အသဒ္ဓမ္မဿ ပဋိသေဝနတ္ထာယ ဥဗ္ဘက္ခကံ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလံ ဂဟဏံ သာဒိယတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ စ အသဒ္ဓမ္မောတိ ကာယသံသဂ္ဂေါ ဝေဒိတဗ္ဗော, န မေထုနဓမ္မော။ န ဟိ မေထုနဿ သာမန္တာ ထုလ္လစ္စယံ ဟောတိ။ ‘‘ဝိညူ ပဋိဗလော ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိတုန္တိ ဝစနမ္ပိ စေတ္ထ သာဓကံ။
‘‘တိဿိတ္ထိယော မေထုနံ တံ န သေဝေ,
တယော ပုရိသေ တယော စ အနရိယပဏ္ဍကေ၊
ဆေဇ္ဇာ သိယာ မေထုနဓမ္မပစ္စယာ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ’’တိ။ (ပရိ။ ၄၈၁)၊
ဣမာယ ပရိဝါရေ ဝုတ္တာယ သေဒမောစကဂါထာယ ဝိရုဇ္ဈတီတိ စေ? န၊ မေထုနဓမ္မဿ ပုဗ္ဗဘာဂတ္တာ။ ပရိဝါရေယေဝ ဟိ ‘‘မေထုနဓမ္မဿ ပုဗ္ဗဘာဂေါ ဇာနိတဗ္ဗော’’တိ ‘‘ဝဏ္ဏာဝဏ္ဏော ကာယသံသဂ္ဂေါ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာ အတ္တကာမပါရိစရိယာဂမနုပ္ပါဒန’’န္တိ ဧဝံ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိအာဒီနိ ပဉ္စ သိက္ခာပဒါနိ မေထုနဓမ္မဿ ပုဗ္ဗဘာဂေါတိ ဝုတ္တာနိ။ တသ္မာ ကာယသံသဂ္ဂေါ မေထုနဓမ္မဿ ပုဗ္ဗဘာဂတ္တာ ပစ္စယော ဟောတိ။ ဣတိ ဆေဇ္ဇာ သိယာ မေထုနဓမ္မပစ္စယာတိ ဧတ္ထ ဣမိနာ ပရိယာယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧတေနုပါယေန သဗ္ဗပဒေသု ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အပိစ ‘‘သင်္ကေတံ ဝါ ဂစ္ဆေယျာ’’တိ ဧတဿ ပဒဘာဇနေ ‘‘ဣတ္ထန္နာမံ အာဂစ္ဆာ’’တိ။ ဧဝံနာမကံ ဌာနံ အာဂစ္ဆာတိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၆၇၆။ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရေန္တီ အဿမဏီ ဟောတီတိ အနုလောမတော ဝါ ပဋိလောမတော ဝါ ဧကန္တရိကာယ ဝါ ယေန တေန နယေန အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရေန္တီယေဝ အဿမဏီ ဟောတိ။ ယာ ပန ဧကံ ဝါ ဝတ္ထုံ သတ္တ ဝါ ဝတ္ထူနိ သတက္ခတ္တုမ္ပိ ပူရေတိ, နေဝ အဿမဏီ ဟောတိ။ အာပန္နာ အာပတ္တိယော ဒေသေတွာ မုစ္စတိ။ အပိစေတ္ထ ဂဏနူပိကာ အာပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဝုတ္တဉှေတံ ‘‘အတ္ထာပတ္တိ ဒေသိတာ ဂဏနူပိကာ, အတ္ထာပတ္တိ ဒေသိတာ န ဂဏနူပိကာ’’တိ။ တတြာယံ ဝိနိစ္ဆယော – ဣဒါနိ နာပဇ္ဇိဿာမီတိ ဓုရနိက္ခေပံ ကတွာ ဒေသိတာ ဂဏနူပိကာ ဒေသိတဂဏနံ ဥပေတိ ပါရာဇိကဿ အင်္ဂံ
န ဟောတိ။ တသ္မာ ယာ ဧကံ အာပန္နာ ဓုရနိက္ခေပံ ကတွာ ဒေသေတွာ ပုန ကိလေသဝသေန အာပဇ္ဇတိ, ပုန ဒေသေတိ, ဧဝံ အဋ္ဌ ဝတ္ထူနိ ပူရေန္တီပိ ပါရာဇိကာ န ဟောတိ။ ယာ ပန အာပဇ္ဇိတွာ ပုနပိ အညံ ဝတ္ထုံ အာပဇ္ဇိဿာမီတိ သဥဿာဟာဝ ဒေသေတိ, တဿာ သာ အာပတ္တိ နဂဏနူပိကာ, ဒေသိတာပိ အဒေသိတာ ဟောတိ, ဒေသိတဂဏနံ န ဂစ္ဆတိ, ပါရာဇိကဿေဝ အင်္ဂံ ဟောတိ။ အဋ္ဌမေ ဝတ္ထုမှိ ပရိပုဏ္ဏမတ္တေ ပါရာဇိကာ ဟောတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစာစိတ္တတော သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒွိဝေဒနန္တိ။
စတုတ္ထပါရာဇိကံ။
ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ အယျာယော အဋ္ဌ ပါရာဇိကာ ဓမ္မာတိ ဘိက္ခူ အာရဗ္ဘ ပညတ္တာ သာဓာရဏာ စတ္တာရော ဣမေ စ စတ္တာရောတိ ဧဝံ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသမဂ္ဂေန ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ အယျာယော အဋ္ဌ ပါရာဇိကာ ဓမ္မာတိ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သေသံ မဟာဝိဘင်္ဂေ ဝုတ္တနယမေဝါတိ။
သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂေ
ပါရာဇိကကဏ္ဍဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ပါရာဇိကကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
၂။ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍံ (ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ)
၁။ ပဌမသံဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
ပါရာဇိကာနန္တရဿ, အယံ ဒါနိ ဘဝိဿတိ၊
သံဃာဒိသေသကဏ္ဍဿ, အနုတ္တာနတ္ထဝဏ္ဏနာ။
֍ ဋီ ၆၇၈။ ဥဒေါသိတန္တိ ဘဏ္ဍသာလာ။ မာယျော ဧဝံ အဝစာတိ အယျော မာ ဧဝံ အဝစ။ အပိနာယျာတိ အပိနု အယျာ။ အစ္စာဝဒထာတိ အတိက္ကမိတွာ ဝဒထ၊ အက္ကောသထာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။
֍ ဋီ ၆၇၉။ ဥဿယဝါဒိကာတိ မာနုဿယဝသေန ကောဓုဿယဝသေန ဝိဝဒမာနာ။ ယသ္မာ ပန သာ အတ္ထတော အဋ္ဋကာရိကာ ဟောတိ, တသ္မာ ‘‘ဥဿယဝါဒိကာ နာမ အဍ္ဍကာရိကာ ဝုစ္စတီ’’တိ ပဒဘာဇနေ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ စ အဍ္ဍောတိ ဝေါဟာရိကဝိနိစ္ဆယော ဝုစ္စတိ, ယံ ပဗ္ဗဇိတာ ‘‘အဓိကရဏ’’န္တိပိ ဝဒန္တိ။ ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတီတိ သက္ခိံ ဝါ သဟာယံ ဝါ ပရိယေသတိ, ဒုက္ကဋံ။ ဂစ္ဆတိ ဝါတိ ဥပဿယော ဝါ ဟောတု ဘိက္ခာစာရမဂ္ဂေါ ဝါ, ယတ္ထ ဌိတာယ ‘‘အဍ္ဍံ ကရိဿာမီ’’တိ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တတော ဝေါဟာရိကာနံ သန္တိကံ ဂစ္ဆန္တိယာ ပဒဝါရေ ပဒဝါရေ ဒုက္ကဋံ။ ဧကဿ အာရောစေတီတိ ဒွီသု ဇနေသု ယဿ ကဿစိ ဧကဿ ကထံ ယော ကောစိ ဝေါဟာရိကာနံ အာရောစေတိ။ ဒုတိယဿ အာရောစေတီတိ ဧတ္ထာပိ ဧသေဝ နယော။
အယံ ပနေတ္ထ အသမ္မောဟတ္ထာယ ဝိတ္ထာရကထာ – ယတ္ထ ကတ္ထစိ အန္တမသော ဘိက္ခုနုပဿယံ အာဂတေပိ ဝေါဟာရိကေ ဒိသွာ ဘိက္ခုနီ အတ္တနော ကထံ အာရောစေတိ, ဘိက္ခုနိယာ ဒုက္ကဋံ။ ဥပါသကော အတ္တနော ကထံ အာရောစေတိ, ဘိက္ခုနိယာ ထုလ္လစ္စယံ။ ပဌမံ ဥပါသကော အတ္တနော ကထံ အာရောစေတိ, ဘိက္ခုနိယာ ဒုက္ကဋံ။ အထ သာ အတ္တနော ကထံ အာရောစေတိ, ထုလ္လစ္စယံ။ ဘိက္ခုနီ ဥပါသကံ ဝဒတိ – ‘‘မမ စ တဝ စ ကထံ တွံယေဝ အာရောစေဟီ’’တိ, သော အတ္တနော ဝါ ကထံ ပဌမံ အာရောစေတု ဘိက္ခုနိယာ ဝါ, ပဌမာရောစနေ ဒုက္ကဋံ, ဒုတိယာရောစနေ ထုလ္လစ္စယံ။ ဥပါသကော ဘိက္ခုနိံ ဝဒတိ – ‘‘မမ စ တဝ စ ကထံ တွံယေဝ အာရောစေဟီ’’တိ, ဧတ္ထာပိ ဧသေဝ နယော။
ဘိက္ခုနီ ကပ္ပိယကာရကေန ကထာပေတိ, တတ္ထ ကပ္ပိယကာရကော ဝါ ဘိက္ခုနိယာ ကထံ ပဌမံ အာရောစေတု, ဣတရော ဝါ အတ္တနော ကထံ, ကပ္ပိယကာရကော ဝါ ဥဘိန္နမ္ပိ ကထံ, ဣတရော ဝါ ဥဘိန္နမ္ပိ ကထံ အာရောစေတု, ယထာ ဝါ တထာ ဝါ အာရောစိယမာနေ ပဌမေ အာရောစနေ ဘိက္ခုနိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒုတိယေ ထုလ္လစ္စယံ။ ယထာ ဝါ တထာ ဝါ အာရောစိတံ ပန ဥဘိန္နမ္ပိ ကထံ သုတွာ ဝေါဟာရိကေဟိ ဝိနိစ္ဆယေ ကတေ အဍ္ဍပရိယောသာနံ နာမ ဟောတိ, တသ္မိံ အဍ္ဍပရိယောသာနေ ဘိက္ခုနိယာ ဇယေပိ ပရာဇယေပိ သံဃာဒိသေသော။ သစေ ပန ဂတိဂတံ အဓိကရဏံ ဟောတိ, သုတပုဗ္ဗံ ဝေါဟာရိကေဟိ။ အထ တေ ဘိက္ခုနိဉ္စ အဍ္ဍကာရကဉ္စ ဒိသွာဝ ‘‘တုမှာကံ ကထနကိစ္စံ နတ္ထိ, ဇာနာမ မယံ ဧတ္ထ ပဝတ္တိ’’န္တိ သယမေဝ ဝိနိစ္ဆိနိတွာ ဒေန္တိ, ဧဝရူပေ အဍ္ဍပရိယောသာနေပိ ဘိက္ခုနိယာ အနာပတ္တိ။
ပဌမံ အာပတ္တိ ဧတဿာတိ ပဌမာပတ္တိကော၊ ဝီတိက္ကမက္ခဏေယေဝ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗောတိ အတ္ထော, တံ ပဌမာပတ္တိကံ။ ပဒဘာဇနေ ပန အဓိပ္ပါယမတ္တံ ဒဿေတုံ ‘‘သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ အာပဇ္ဇတိ အသမနုဘာသနာယာ’’တိ ဝုတ္တံ။ အယဉှေတ္ထ အတ္ထော – သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ ယံ ဘိက္ခုနီ အာပဇ္ဇတိ, န တတိယာယ သမနုဘာသနာယ, အယံ ပဌမမေဝ သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရေန အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတ္တာ ပဌမာပတ္တိကောတိ။ ဘိက္ခုနိသံဃတော နိဿာရေတီတိ နိဿာရဏီယော၊ တံ နိဿာရဏီယံ။ ပဒဘာဇနေ ပန အဓိပ္ပါယမတ္တံ ဒဿေတုံ ‘‘သံဃမှာ နိဿာရီယတီတိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ယံ အာပန္နာ ဘိက္ခုနီ သံဃတော နိဿာရီယတိ, သော နိဿာရဏီယောတိ ဧဝမတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ န ဟိ သော ဧဝ ဓမ္မော သံဃမှာ ကေနစိ နိဿာရီယတိ။ တေန ပန ဓမ္မေန ဘိက္ခုနီ နိဿာရီယတိ, တသ္မာ သော နိဿာရေတီတိ နိဿာရဏီယော။
အာကဍ္ဎိယမာနာ ဂစ္ဆတီတိ အဍ္ဍကာရကမနုဿေဟိ သယံ ဝါ အာဂန္တွာ ဒူတံ ဝါ ပေသေတွာ ဧဟီတိ ဝုစ္စမာနာ ဝေါဟာရိကာနံ သန္တိကံ ဂစ္ဆတိ, တတော အဍ္ဍကာရကော အတ္တနော ဝါ ကထံ ပဌမံ အာရောစေတု ဘိက္ခုနိယာ ဝါ, နေဝ ပဌမာရောစနေ ဒုက္ကဋံ, န ဒုတိယာရောစနေ ထုလ္လစ္စယံ။ အမစ္စေဟိ ဝိနိစ္ဆိနိတွာ ကတေ အဍ္ဍပရိယောသာနေပိ အနာပတ္တိယေဝ။ သစေပိ အဍ္ဍကာရကော ဘိက္ခုနိံ ဝဒတိ ‘‘မမ စ တဝ စ ကထံ တွမေဝ ကထေဟီ’’တိ၊ ကထေန္တိယာပိ ကထံ သုတွာ ကတေ အဍ္ဍပရိယောသာနေပိ အနာပတ္တိယေဝ။
ရက္ခံ ယာစတီတိ ဓမ္မိကံ ရက္ခံ ယာစတိ, အနာပတ္တိ။ ဣဒါနိ ယထာယာစိတာ ရက္ခာ ဓမ္မိကာ ဟောတိ, တံ ဒဿေတုံ အနောဒိဿ အာစိက္ခတီတိ အာဟ။ တတ္ထ အတီတံ အာရဗ္ဘ အတ္ထိ ဩဒိဿအာစိက္ခနာ, အတ္ထိ အနောဒိဿအာစိက္ခနာ, အနာဂတံ အာရဗ္ဘာပိ အတ္ထိ ဩဒိဿအာစိက္ခနာ, အတ္ထိ အနောဒိဿအာစိက္ခနာ။
ကထံ အတီတံ အာရဗ္ဘ ဩဒိဿအာစိက္ခနာ ဟောတိ? ဘိက္ခုနုပဿယေ ဂါမဒါရကာ ဓုတ္တာဒယော ဝါ ယေ ကေစိ အနာစာရံ ဝါ အာစရန္တိ, ရုက္ခံ ဝါ ဆိန္ဒန္တိ, ဖလာဖလံ ဝါ ဟရန္တိ, ပရိက္ခာရေ ဝါ အစ္ဆိန္ဒန္တိ။ ဘိက္ခုနီ ဝေါဟာရိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ ‘‘အမှာကံ ဥပဿယေ ဣဒံ နာမ ကတ’’န္တိ ဝဒတိ။ ‘‘ကေနာ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘အသုကေန စ အသုကေန စာ’’တိ အာစိက္ခတိ။ ဧဝံ အတီတံ အာရဗ္ဘ ဩဒိဿအာစိက္ခနာ ဟောတိ, သာ န ဝဋ္ဋတိ။ တဉ္စေ သုတွာ တေ ဝေါဟာရိကာ တေသံ ဒဏ္ဍံ ကရောန္တိ, သဗ္ဗံ ဘိက္ခုနိယာ ဂီဝါ ဟောတိ။ ဒဏ္ဍံ ဂဏှိဿန္တီတိ အဓိပ္ပါယေပိ သတိ ဂီဝါယေဝ ဟောတိ။ သစေ ပန တဿ ဒဏ္ဍံ ဂဏှထာတိ ဝဒတိ, ပဉ္စမာသကမတ္တေ ဂဟိတေ ပါရာဇိကံ ဟောတိ။
‘‘ကေနာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ‘‘အသုကေနာတိ ဝတ္တုံ အမှာကံ န ဝဋ္ဋတိ, တုမှေယေဝ ဇာနိဿထ။ ကေဝလဉှိ မယံ ရက္ခံ ယာစာမ, တံ နော ဒေထ, အဝဟဋဘဏ္ဍဉ္စ အာဟရာပေထာ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဧဝံ အနောဒိဿ အာစိက္ခနာ ဟောတိ, သာ ဝဋ္ဋတိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ သစေပိ တေ ဝေါဟာရိကာ ကာရကေ ဂဝေသိတွာ တေသံ ဒဏ္ဍံ ကရောန္တိ, သဗ္ဗံ သာပတေယျမ္ပိ ဂဟိတံ ဘိက္ခုနိယာ, နေဝ ဂီဝါ န အာပတ္တိ။
ပရိက္ခာရံ ဟရန္တေ ဒိသွာ တေသံ အနတ္ထကာမတာယ စောရော စောရောတိ ဝတ္တုမ္ပိ န ဝဋ္ဋတိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေပိ ဟိ ယံ တေသံ ဒဏ္ဍံ ကရောန္တိ, သဗ္ဗမ္ပိ ဘိက္ခုနိယာ ဂီဝါ ဟောတိ။ အတ္တနော ဝစနကရံ ပန ‘‘ဣမိနာ မေ ပရိက္ခာရော ဂဟိတော, တံ အာဟရာပေဟိ, မာ စဿ ဒဏ္ဍံ ကရောဟီ’’တိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဒါသဒါသီဝါပိအာဒီနံ အတ္ထာယ အဍ္ဍံ ကရောန္တိ, အယံ အကပ္ပိယအဍ္ဍော နာမ, န ဝဋ္ဋတိ။
ကထံ အနာဂတံ အာရဗ္ဘ ဩဒိဿအာစိက္ခနာ ဟောတိ? ဝုတ္တနယေနေဝ ပရေဟိ အနာစာရာဒီသု ကတေသု ဘိက္ခုနီ ဝေါဟာရိကေ ဧဝံ ဝဒတိ ‘‘အမှာကံ ဥပဿယေ ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ကရောန္တိ, ရက္ခံ နော ဒေထ အာယတိံ အကရဏတ္ထာယာ’’တိ။ ‘‘ကေန ဧဝံ ကတ’’န္တိ ဝုတ္တေ စ ‘‘အသုကေန အသုကေန
စာ’’တိ အာစိက္ခတိ။ ဧဝံ အနာဂတံ အာရဗ္ဘ ဩဒိဿအာစိက္ခနာ ဟောတိ, သာပိ န ဝဋ္ဋတိ။ တေသဉှိ ဒဏ္ဍေ ကတေ ပုရိမနယေနေဝ သဗ္ဗံ ဘိက္ခုနိယာ ဂီဝါ။ သေသံ ပုရိမသဒိသမေဝ။
သစေ ပန ဝေါဟာရိကာ ‘‘ဘိက္ခုနုပဿယေ ဧဝရူပံ အနာစာရံ ကရောန္တာနံ ဣမံ နာမ ဒဏ္ဍံ ကရောမာ’’တိ ဘေရိံ စရာပေတွာ အာဏာယ အတိဋ္ဌမာနေ ပရိယေသိတွာ ဒဏ္ဍံ ကရောန္တိ, ဘိက္ခုနိယာ နေဝ ဂီဝါ န အာပတ္တိ။
ယော စာယံ ဘိက္ခုနီနံ ဝုတ္တော, ဘိက္ခူနမ္ပိ ဧသေဝ နယော။ ဘိက္ခုနောပိ ဟိ ဩဒိဿအာစိက္ခနာ န ဝဋ္ဋတိ။ ယံ တထာ အာစိက္ခိတေ ဒဏ္ဍံ ကရောန္တိ, သဗ္ဗံ ဂီဝါ ဟောတိ။ ဝုတ္တနယေနေဝ ဒဏ္ဍံ ဂဏှာပေန္တဿ ပါရာဇိကံ။ ယော ပန ‘‘ဒဏ္ဍံ ကရိဿန္တီ’’တိ ဇာနန္တောပိ အနောဒိဿ ကထေတိ, တေ စ ပရိယေသိတွာ ဒဏ္ဍံ ကရောန္တိယေဝ, န ဒေါသော။ ဝိဟာရသီမာယ ရုက္ခာဒီနိ ဆိန္ဒန္တာနံ ဝါသိဖရသုအာဒီနိ ဂဟေတွာ ပါသာဏေဟိ ကောဋ္ဋေန္တိ, န ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ဓာရာ ဘိဇ္ဇတိ, ကာရာပေတွာ ဒါတဗ္ဗာ။ ဥပဓာဝိတွာ တေသံ ပရိက္ခာရေ ဂဏှန္တိ, တမ္ပိ န ကာတဗ္ဗံ, လဟုပရိဝတ္တဉှိ စိတ္တံ, ထေယျစေတနာယ ဥပ္ပန္နာယ မူလစ္ဆေဇ္ဇမ္ပိ ဂစ္ဆေယျ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
သတ္တရသကေ ပဌမသိက္ခာပဒံ။
၂။ ဒုတိယသံဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၈၂။ ဒုတိယေ – ဝရဘဏ္ဍန္တိ မုတ္တာမဏိဝေဠုရိယာဒိ မဟဂ္ဃဘဏ္ဍံ။
֍ ဋီ ၆၈၃။ အနပလောကေတွာတိ အနာပုစ္ဆိတွာ။ ဂဏံ ဝါတိ မလ္လဂဏဘဋိပုတ္တဂဏာဒိကံ။ ပူဂန္တိ ဓမ္မဂဏံ။ သေဏိန္တိ ဂန္ဓိကသေဏိဒုဿိကသေဏိအာဒိကံ။ ယတ္ထ ယတ္ထ ဟိ ရာဇာနော ဂဏာဒီနံ ဂါမနိဂမေ နိယျာတေန္တိ ‘‘တုမှေဝ ဧတ္ထ အနုသာသထာ’’တိ, တတ္ထ တတ္ထ တေ ဧဝ ဣဿရာ ဟောန္တိ။ တသ္မာ တေ သန္ဓာယ ဣဒံ ဝုတ္တံ။ ဧတ္ထ စ ရာဇာနံ ဝါ ဂဏာဒိကေ ဝါ အာပုစ္ဆိတွာပိ ဘိက္ခုနိသံဃော အာပုစ္ဆိတဗ္ဗောဝ။ ဌပေတွာ ကပ္ပန္တိ တိတ္ထိယေသု
ဝါ အညဘိက္ခုနီသု ဝါ ပဗ္ဗဇိတပုဗ္ဗံ ကပ္ပဂတိကံ ဌပေတွာတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
စောရီဝုဋ္ဌာပနသမုဋ္ဌာနံ – ကေနစိ ကရဏီယေန ပက္ကန္တာသု ဘိက္ခုနီသု အဂန္တွာ ခဏ္ဍသီမံ ယထာနိသိန္နဋ္ဌာနေယေဝ အတ္တနော နိဿိတကပရိသာယ သဒ္ဓိံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ဝါစာစိတ္တတော သမုဋ္ဌာတိ, ခဏ္ဍသီမံ ဝါ နဒိံ ဝါ ဂန္တွာ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ ကာယဝါစာစိတ္တတော သမုဋ္ဌာတိ, အနာပုစ္ဆာ ဝုဋ္ဌာပနဝသေန ကိရိယာကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ။
၃။ တတိယသံဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၉၂။ တတိယေ – ပရိက္ခေပံ အတိက္ကာမေန္တိယာတိ ဧတ္ထ ဧကံ ပါဒံ အတိက္ကာမေန္တိယာ ထုလ္လစ္စယံ, ဒုတိယေန အတိက္ကန္တမတ္တေ သံဃာဒိသေသော။ အပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ဥပစာရန္တိ ဧတ္ထ ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနံ ဧကေန ပါဒေန အတိက္ကမတိ ထုလ္လစ္စယံ, ဒုတိယေန အတိက္ကန္တမတ္တေ သံဃာဒိသေသော။ အပိစေတ္ထ သကဂါမတော နိက္ခမန္တိယာ ဂါမန္တရပစ္စယာ အနာပတ္တိ, နိက္ခမိတွာ ပန ဂါမန္တရံ ဂစ္ဆန္တိယာ ပဒဝါရေ ပဒဝါရေ ဒုက္ကဋံ, ဧကေန ပါဒေန ဣတရဿ ဂါမဿ ပရိက္ခေပေ ဝါ ဥပစာရေ ဝါ အတိက္ကန္တမတ္တေ ထုလ္လစ္စယံ, ဒုတိယေန အတိက္ကန္တမတ္တေ သံဃာဒိသေသော။ တတော နိက္ခမိတွာ ပုန သကဂါမံ ပဝိသန္တိယာပိ ဧသေဝ နယော။ သစေ ပန ခဏ္ဍပါကာရေန ဝါ ဝတိဆိဒ္ဒေန ဝါ ဘိက္ခုနိဝိဟာရဘူမိယေဝ သက္ကာ ဟောတိ ပဝိသိတုံ, ဧဝံ ပဝိသမာနာယ ကပ္ပိယဘူမိံ နာမ ပဝိဋ္ဌာ ဟောတိ, တသ္မာ ဝဋ္ဋတိ။ သစေပိ ဟတ္ထိပိဋ္ဌိအာဒီဟိ ဝါ ဣဒ္ဓိယာ ဝါ ပဝိသတိ, ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ပဒသာ ဂမနမေဝ ဟိ ဣဓာဓိပ္ပေတံ။ တေနေဝ ‘‘ပဌမံ ပါဒံ အတိက္ကာမေန္တိယာ’’တိအာဒိမာဟ။
ဒွေ ဂါမာ ဘိက္ခုနိဝိဟာရေန သမ္ဗဒ္ဓဝတိကာ ဟောန္တိ, ယသ္မိံ ဂါမေ ဘိက္ခုနိဝိဟာရော, တတ္ထ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပုန ဝိဟာရံ ပဝိသိတွာ သစေ ဝိဟာရမဇ္ဈေန ဣတရဿ ဂါမဿ မဂ္ဂေါ အတ္ထိ, ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ တတော ပန ဂါမတော တေနေဝ မဂ္ဂေန ပစ္စာဂန္တဗ္ဗံ။ သစေ ဂါမဒွါရေန နိက္ခမိတွာ အာဂစ္ဆတိ, ပုရိမနယေနေဝ အာပတ္တိဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သကဂါမတော
ကေနစိ ကရဏီယေန ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ နိက္ခန္တာယ ပုန ပဝိသနကာလေ ဟတ္ထိ ဝါ မုစ္စတိ, ဥဿာရဏာ ဝါ ဟောတိ, ဣတရာ ဘိက္ခုနိယော သဟသာ ဂါမံ ပဝိသန္တိ, ယာဝ အညာ ဘိက္ခုနီ အာဂစ္ဆတိ, တာဝ ဗဟိဂါမဒွါရေ ဌာတဗ္ဗံ။ သစေ န အာဂစ္ဆတိ, ဒုတိယိကာ ဘိက္ခုနီ ပက္ကန္တာ နာမ ဟောတိ, ပဝိသိတုံ ဝဋ္ဋတိ။
ပုဗ္ဗေ မဟာဂါမော ဟောတိ, မဇ္ဈေ ဘိက္ခုနိဝိဟာရော။ ပစ္ဆာ တံ ဂါမံ စတ္တာရော ဇနာ လဘိတွာ ဝိသုံ ဝိသုံ ဝတိပရိက္ခေပံ ကတွာ ဝိဘဇိတွာ ဘုဉ္ဇန္တိ, ဝိဟာရတော ဧကံ ဂါမံ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ တတော အပရံ ဂါမံ ဒွါရေန ဝါ ဝတိဆိဒ္ဒေန ဝါ ပဝိသိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပုန ဝိဟာရမေဝ ပစ္စာဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ ကသ္မာ? ဝိဟာရဿ စတုဂါမသာဓာရဏတ္တာ။
အန္တရဝါသကော တေမိယတီတိ ယတ္ထ ယထာ တိမဏ္ဍလပဋိစ္ဆာဒနံ ဟောတိ၊ ဧဝံ နိဝတ္ထာယ ဘိက္ခုနိယာ ဝဿကာလေ တိတ္ထေန ဝါ အတိတ္ထေန ဝါ ဩတရိတွာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဥတ္တရန္တိယာ ဧကဒွင်္ဂုလမတ္တမ္ပိ အန္တရဝါသကော တေမိယတိ။ သေသံ နဒီလက္ခဏံ နဒီနိမိတ္တကထာယ အာဝိ ဘဝိဿတိ။ ဧဝရူပံ နဒိံ တိတ္ထေန ဝါ အတိတ္ထေန ဝါ ဩတရိတွာ ဥတ္တရဏကာလေ ပဌမံ ပါဒံ ဥဒ္ဓရိတွာ တီရေ ဌပေန္တိယာ ထုလ္လစ္စယံ, ဒုတိယပါဒုဒ္ဓါရေ သံဃာဒိသေသော။ သေတုနာ ဂစ္ဆတိ, အနာပတ္တိ။ ပဒသာ ဩတရိတွာ ဥတ္တရဏကာလေ သေတုံ အာရောဟိတွာ ဥတ္တရန္တိယာပိ အနာပတ္တိ။ သေတုနာ ပန ဂန္တွာ ဥတ္တရဏကာလေ ပဒသာ ဂစ္ဆန္တိယာ အာပတ္တိယေဝ။ ယာနနာဝါအာကာသဂမနာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဩရိမတီရတော ပန ပရတီရမေဝ အက္ကမန္တိယာ အနာပတ္တိ။ ရဇနကမ္မတ္ထံ ဂန္တွာ ဒါရုသင်္ကဍ္ဎနာဒိကိစ္စေန ဒွေ တိဿော ဥဘယတီရေသု ဝိစရန္တိ, ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပနေတ္ထ ကာစိ ကလဟံ ကတွာ ဣတရံ တီရံ ဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ။ ဒွေ ဧကတော ဥတ္တရန္တိ, ဧကာ မဇ္ဈေ နဒိယာ ကလဟံ ကတွာ နိဝတ္တိတွာ ဩရိမတီရမေဝ အာဂစ္ဆတိ, အာပတ္တိ။ ဣတရိဿာ ပန အယံ ပက္ကန္တဋ္ဌာနေ ဌိတာ ဟောတိ, တသ္မာ ပရတီရံ ဂစ္ဆန္တိယာပိ အနာပတ္တိ။ နှာယိတုံ ဝါ ပါတုံ ဝါ ဩတိဏ္ဏာ တမေဝ တီရံ ပစ္စုတ္တရတိ, အနာပတ္တိ။
သဟ အရုဏုဂ္ဂမနာတိ ဧတ္ထ သစေ သဇ္ဈာယံ ဝါ ပဓာနံ ဝါ အညံ ဝါ ကိဉ္စိ ကမ္မံ ကုရုမာနာ ပုရေအရုဏေယေဝ ဒုတိယိကာယ သန္တိကံ ဂမိဿာမီတိ အာဘောဂံ ကရောတိ, အဇာနန္တိယာ ဧဝ စဿာ အရုဏော ဥဂ္ဂစ္ဆတိ, အနာပတ္တိ။ အထ ပန ‘‘ယာဝ အရုဏုဂ္ဂမနာ ဣဓေဝ ဘဝိဿာမီ’’တိ ဝါ အနာဘောဂေန ဝါ ဝိဟာရဿ ဧကဒေသေ အစ္ဆတိ, ဒုတိယိကာယ ဟတ္ထပါသံ
န ဩတရတိ, အရုဏုဂ္ဂမနေ သံဃာဒိသေသော။ ဟတ္ထပါသောယေဝ ဟိ ဣဓ ပမာဏံ, ဟတ္ထပါသာတိက္ကမေ ဧကဂဗ္ဘောပိ န ရက္ခတိ။
အဂါမကေ အရညေတိ ဧတ္ထ ‘‘နိက္ခမိတွာ ဗဟိ ဣန္ဒခီလာ သဗ္ဗမေတံ အရည’’န္တိ ဧဝံ ဝုတ္တလက္ခဏမေဝ အရညံ။ တံ ပနေတံ ကေဝလံ ဂါမာဘာဝေန ‘‘အဂါမက’’န္တိ ဝုတ္တံ, န ဝိဉ္ဈာဋဝိသဒိသတာယ။ တာဒိသေ အရညေ ဩက္ကန္တေ ဒဿနူပစာရေ ဝိဇဟိတေ သစေပိ သဝနူပစာရော အတ္ထိ, အာပတ္တိ။ တေနေဝ ဝုတ္တံ အဋ္ဌကထာယံ ‘‘သစေ ဘိက္ခုနီသု မဟာဗောဓိအင်္ဂဏံ ပဝိသန္တီသု ဧကာ ဗဟိ တိဋ္ဌတိ, တဿာပိ အာပတ္တိ။ လောဟပါသာဒံ ပဝိသန္တီသုပိ ပရိဝေဏံ ပဝိသန္တီသုပိ ဧသေဝ နယော။ မဟာစေတိယံ ဝန္ဒမာနာသု ဧကာ ဥတ္တရဒွါရေန နိက္ခမိတွာ ဂစ္ဆတိ, တဿာပိ အာပတ္တိ။ ထူပါရာမံ ပဝိသန္တီသု ဧကာ ဗဟိ တိဋ္ဌတိ, တဿာပိ အာပတ္တီ’’တိ။ ဧတ္ထ စ ဒဿနူပစာရော နာမ ယတ္ထ ဌိတံ ဒုတိယိကာ ပဿတိ။ သစေ ပန သာဏိပါကာရန္တရိကာပိ ဟောတိ, ဒဿနူပစာရံ ဝိဇဟတိ နာမ။ သဝနူပစာရော နာမ ယတ္ထ ဌိတာ မဂ္ဂမူဠှသဒ္ဒေန ဝိယ ဓမ္မသဝနာရောစနသဒ္ဒေန ဝိယ စ ‘‘အယျေ’’တိ သဒ္ဒါယန္တိယာ သဒ္ဒံ သုဏာတိ။ အဇ္ဈောကာသေ ဒူရေပိ ဒဿနူပစာရော နာမ ဟောတိ။ သော ဧဝရူပေ သဝနူပစာရေ ဝိဇဟိတေ န ရက္ခတိ, ဝိဇဟိတမတ္တေဝ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။
ဧကာ မဂ္ဂံ ဂစ္ဆန္တီ ဩဟီယတိ။ သဥဿာဟာ စေ ဟုတွာ ဣဒါနိ ပါပုဏိဿာမီတိ အနုဗန္ဓတိ, အနာပတ္တိ။ သစေ ပုရိမာယော အညေန မဂ္ဂေန ဂစ္ဆန္တိ, ပက္ကန္တာ နာမ ဟောန္တိ, အနာပတ္တိယေဝ။ ဒွိန္နံ ဂစ္ဆန္တီနံ ဧကာ အနုဗန္ဓိတုံ အသက္ကောန္တီ ‘‘ဂစ္ဆတု အယ’’န္တိ ဩဟီယတိ, ဣတရာပိ ‘‘ဩဟီယတု အယ’’န္တိ, ဂစ္ဆတိ, ဒွိန္နမ္ပိ အာပတ္တိ။ သစေ ပန ဂစ္ဆန္တီသု ပုရိမာပိ အညံ မဂ္ဂံ ဂဏှာတိ, ပစ္ဆိမာပိ အညံ, ဧကာ ဧကိဿာ ပက္ကန္တဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌတိ, ဒွိန္နမ္ပိ အနာပတ္တိ။
֍ ဋီ ၆၉၃။ ပက္ခသင်္ကန္တာ ဝါတိ တိတ္ထာယတနံ သင်္ကန္တာ, သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ။
၄။ စတုတ္ထသံဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၆၉၄-၈။ စတုတ္ထေ – ပါဒပီဌံ နာမ ဓောတပါဒဋ္ဌပနကံ။ ပါဒကဌလိကာ နာမ အဓောတပါဒဋ္ဌပနကံ။ အနညာယ ဂဏဿ ဆန္ဒန္တိ တဿေဝ ကာရကဂဏဿ ဆန္ဒံ အဇာနိတွာ။ ဝတ္တေ ဝတ္တန္တိန္တိ တေစတ္တာလီသပ္ပဘေဒေ နေတ္ထာရဝတ္တေ ဝတ္တမာနံ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစာစိတ္တတော သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ။
၅။ ပဉ္စမသံဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၀၁။ ပဉ္စမေ – ဧကတော အဝဿုတေတိ ဧတ္ထ ‘‘ဘိက္ခုနိယာ အဝဿုတဘာဝေါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော’’တိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပနေတံ န ဝုတ္တံ, တံ ပါဠိယာ သမေတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒွိဝေဒနန္တိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ။
၆။ ဆဋ္ဌသံဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၇၀၅-၆။ ဆဋ္ဌေ – ယတော တွန္တိ ယသ္မာ တွံ။ ဥယျောဇေတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိအာဒိကာ သံဃာဒိသေသပရိယောသာနာ အာပတ္တိယော ကဿာ ဟောန္တီတိ? ဥယျောဇိကာယ။ ဝုတ္တဉ္စေတံ ပရိဝါရေပိ –
‘‘န ဒေတိ န ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, ပဋိဂ္ဂဟော တေန န ဝိဇ္ဇတိ၊
အာပဇ္ဇတိ ဂရုကံ န လဟုကံ, တဉ္စ ပရိဘောဂပစ္စယာ၊
ပဉှာ မေသာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ’’တိ။ (ပရိ။ ၄၈၁)၊
အယံ ဟိ ဂါထာ ဣမံ ဥယျောဇိကံ သန္ဓာယ ဝုတ္တာ။ ဣတရိဿာ ပန အာပတ္တိဘေဒေါ ပဌမသိက္ခာပဒေ ဝိဘတ္တောတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ။
၇။ သတ္တမသံဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၀၉။ သတ္တမေ – ယာဝတတိယကပဒတ္ထော မဟာဝိဘင်္ဂေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
သမနုဘာသနသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ။
၈။ အဋ္ဌမသံဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၁၅။ အဋ္ဌမေ – ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေတိ စတုန္နံ အညတရသ္မိံ။ ပဒဘာဇနေ ပန ကေဝလံ အဓိကရဏဝိဘာဂံ ဒဿေတုံ ‘‘အဓိကရဏံ နာမ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနီ’’တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ သဒ္ဓိံ သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ။
၉။ နဝမသံဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၂၃။ နဝမေ – သံသဋ္ဌာတိ မိဿီဘူတာ။ အနနုလောမိကေနာတိ ပဗ္ဗဇိတာနံ အနနုလောမေန ကာယိကဝါစသိကေန။ သံသဋ္ဌာတိ ဂိဟီနံ ကောဋ္ဋနပစနဂန္ဓပိသနမာလာဂန္ထနာဒိနာ ကာယိကေန သာသနပဋိသာသနာဟရဏသဉ္စရိတ္တာဒိနာ ဝါစသိကေန စ သံသဋ္ဌာ။ ပါပေါ ကိတ္တိသဒ္ဒေါ ဧတာသန္တိ
ပါပသဒ္ဒါ။ ပါပေါ အာဇီဝသင်္ခါတော သိလောကော ဧတာသန္တိ ပါပသိလောကာ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ သဒ္ဓိံ သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ။
၁၀။ ဒသမသံဃာဒိသေသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၂၇။ ဒသမေ – ဧဝါစာရာတိ ဧဝံအာစာရာ။ ယာဒိသော တုမှာကံ အာစာရော, တာဒိသာ အာစာရာတိ အတ္ထော။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ ဥညာယာတိ အဝညာယ နီစံ ကတွာ ဇာနနာယ။ ပရိဘဝေနာတိ ကိံ ဣမာ ကရိဿန္တီတိ ဧဝံ ပရိဘဝိတွာ ဇာနနေန။ အက္ခန္တိယာတိ အသဟနတာယ၊ ကောဓေနာတိ အတ္ထော။ ဝေဘဿိယာတိ ဗလဝဘဿဘာဝေန၊ အတ္တနော ဗလပ္ပကာသနေန သမုတြာသနေနာတိ အတ္ထော။ ဒုဗ္ဗလျာတိ တုမှာကံ ဒုဗ္ဗလဘာဝေန။ သဗ္ဗတ္ထ ဥညာယ စ ပရိဘဝေန စာတိ ဧဝံ သမုစ္စယတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဝိဝိစ္စထာတိ ဝိနာ ဟောထ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ သဒ္ဓိံ သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ။
ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ အယျာယော သတ္တရသ သံဃာဒိသေသာတိ ဧတ္ထ ဆန္နံ ပဌမာပတ္တိကာနံ အနန္တရာ သဉ္စရိတ္တံ, ဒွေ ဒုဋ္ဌဒေါသာတိ ဣမာနိ တီဏိ သိက္ခာပဒါနိ မဟာဝိဘင်္ဂတော ပက္ခိပိတွာ နဝ ပဌမာပတ္တိကာ, စတုန္နံ ယာဝတတိယကာနံ အနန္တရာ မဟာဝိဘင်္ဂတောပိ စတ္တာရော ယာဝတတိယကေ ပက္ခိပိတွာ အဋ္ဌ ယာဝတတိယကာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဧဝံ သဗ္ဗေပိ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသမဂ္ဂေန ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ အယျာယော သတ္တရသ သံဃာဒိသေသာ ဓမ္မာတိ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ အညတြ ပက္ခမာနတ္တာ။ တံ ပန ခန္ဓကေ ဝိတ္ထာရေန ဝဏ္ဏယိဿာမာတိ။
သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂေ
သတ္တရသကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
သံဃာဒိသေသကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
၃။ နိဿဂ္ဂိယကဏ္ဍံ (ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ)
ပဌမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
တိံသ နိဿဂ္ဂိယာ ဓမ္မာ, ဘိက္ခုနီနံ ပကာသိတာ၊
ယေ တေသံ ဒါနိ ဘဝတိ, အယံ သံဝဏ္ဏနာက္ကမော။
֍ ဋီ ၇၃၃။ အာမတ္တိကာပဏန္တိ အမတ္တာနိ ဝုစ္စန္တိ ဘာဇနာနိ၊ တာနိ ယေ ဝိက္ကိဏန္တိ, တေ ဝုစ္စန္တိ အာမတ္တိကာ၊ တေသံ အာပဏော အာမတ္တိကာပဏော၊ တံ ဝါ ပသာရေဿန္တီတိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၇၃၄။ ပတ္တသန္နိစယံ ကရေယျာတိ ပတ္တသန္နိဓိံ ကရေယျ၊ ဧကာဟံ အနဓိဋ္ဌဟိတွာ ဝါ အဝိကပ္ပေတွာ ဝါ ပတ္တံ ဌပေယျာတိ အတ္ထော။ သေသံ မဟာဝိဘင်္ဂေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အယမေဝ ဟိ ဝိသေသော – တတ္ထ ဒသာဟံ ပရိဟာရော, ဣဓ ဧကာဟမ္ပိ နတ္ထိ။ သေသံ တာဒိသမေဝ။
ဣဒမ္ပိ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, အကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ။
ဒုတိယနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၃၈။ ဒုတိယေ – ဒုစ္စောဠာတိ ဝိရူပစောဠာ၊ ဇိဏ္ဏစောဠာတိ အတ္ထော။ အပယျာဟီတိ အပိ အယျာဟိ။
֍ ဋီ ၇၄၀။ အာဒိဿ ဒိန္နန္တိ သမ္ပတ္တာ ဘာဇေန္တူတိ ဝတွာပိ ဣဒံ ဂဏဿ ဣဒံ တုမှာကံ ဒမ္မီတိ ဝတွာ ဝါ ဒါတုကမျတာယ ပါဒမူလေ ဌပေတွာ ဝါ ဒိန္နမ္ပိ အာဒိဿ ဒိန္နံ နာမ ဟောတိ။ ဧတံ သဗ္ဗမ္ပိ အကာလစီဝရံ။ အယျာယ ဒမ္မီတိ ဧဝံ ပဋိလဒ္ဓံ ပန ယထာဒါနေယေဝ ဥပနေတဗ္ဗံ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ။
တတိယနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၇၄၃-၅။ တတိယေ – ဟန္ဒာတိ ဂဏှ။ သယံ အစ္ဆိန္ဒတီတိ ဧကံ ဒတွာ ဧကံ အစ္ဆိန္ဒန္တိယာ ဧကံ နိဿဂ္ဂိယံ, ဗဟူသု ဗဟူနိ။ သစေ သံဟရိတွာ ဌပိတာနိ ဧကတော အစ္ဆိန္ဒတိ, ဝတ္ထုဂဏနာယ အာပတ္တိယော။ ဗန္ဓိတွာ ဌပိတေသု ပန ဧကာဝ အာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ။
စတုတ္ထနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၄၈။ စတုတ္ထေ – ကယေနာတိ မူလေန။ န မေ အာဝုသော သပ္ပိနာ အတ္ထော၊ တေလေန မေ အတ္ထောတိ ဣဒံ ကိရ သာ အာဟဋသပ္ပိံ ဒတွာ တေလမ္ပိ အာဟရိဿတီတိ မညမာနာ အာဟ။ ဝိညာပေတွာတိ ဇာနာပေတွာ၊ ဣဒံ နာမ အာဟရာတိ ယာစိတွာ ဝါ။
֍ ဋီ ၇၅၂။ တညေဝ ဝိညာပေတီတိ ယံ ပဌမံ ဝိညတ္တံ တံ ထောကံ နပ္ပဟောတိ, တသ္မာ ပုန တညေဝ ဝိညာပေတီတိ အတ္ထော။ အညဉ္စ ဝိညာပေတီတိ သစေ ပဌမံ သပ္ပိဝိညတ္တံ, ယမကံ ပစိတဗ္ဗန္တိ စ ဝေဇ္ဇေန ဝုတ္တတ္တာ တေလေန အတ္ထော ဟောတိ, တတော တေလေနာပိ မေ အတ္ထောတိ ဧဝံ အညဉ္စ ဝိညာပေတိ။ အာနိသံသံ ဒဿေတွာတိ သစေ ကဟာပဏဿ သပ္ပိ အာဘတံ ဟောတိ, ဣမိနာ မူလေန ဒိဂုဏံ တေလံ လဗ္ဘတိ, တေနာပိ စ ဣဒံ ကိစ္စံ နိပ္ဖဇ္ဇတိ, တသ္မာ တေလံ အာဟရာတိ ဧဝံ အာနိသံသံ ဒဿေတွာ ဝိညာပေတီတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ။
ပဉ္စမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၅၃။ ပဉ္စမေ – န မေ သိက္ခမာနေတိ ဣဒံ ကိရ သာ ကုလဓီတာ ‘‘အယံ အဒ္ဓါ ဧဝံ ဝုတ္တာ ဣဒံ တေလံ ဌပေတွာ သပ္ပိမ္ပိ မေ အတ္တနော ကုလဃရာ အာဟရိဿတီ’’တိ မညမာနာ အာဟ။ စေတာပေတွာတိ ဇာနာပေတွာ ဣစ္စေဝ အတ္ထော။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ စတုတ္ထသဒိသမေဝါတိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ။
ဆဋ္ဌနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၅၈။ ဆဋ္ဌေ – ဆန္ဒကန္တိ ‘‘ဣဒံ နာမ ဓမ္မကိစ္စံ ကရိဿာမ, ယံ သက္ကောထ၊ တံ ဒေထာ’’တိ ဧဝံ ပရေသံ ဆန္ဒဉ္စ ရုစိဉ္စ ဥပ္ပါဒေတွာ ဂဟိတပရိက္ခာရဿေတံ အဓိဝစနံ။ အညဒတ္ထိကေနာတိ အညဿတ္ထာယ ဒိန္နေန။ အညုဒ္ဒိသိကေနာတိ အညံ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဒိန္နေန။ သံဃိကေနာတိ သံဃဿ ပရိစ္စတ္တေန။
֍ ဋီ ၇၆၂။ သေသကံ ဥပနေတီတိ ယဒတ္ထာယ ဒိန္နော, တံ စေတာပေတွာ အဝသေသံ အညဿတ္ထာယ ဥပနေတိ။ သာမိကေ အပလောကေတွာတိ ‘‘တုမှေဟိ စီဝရတ္ထာယ ဒိန္နော, အမှာကဉ္စ စီဝရံ အတ္ထိ, တေလာဒီဟိ ပန အတ္ထော’’တိ ဧဝံ အာပုစ္ဆိတွာ ဥပနေတိ။ အာပဒါသူတိ တထာရူပေသု ဥပဒ္ဒဝေသု၊ ဘိက္ခုနိယော ဝိဟာရံ ဆဍ္ဍေတွာ ပက္ကမန္တိ, ဧဝရူပါသု အာပဒါသု ယံ ဝါ တံ ဝါ စေတာပေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ။
သတ္တမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၆၄။ သတ္တမေ – သညာစိကေနာတိ သယံ ယာစိတကေန။ ဧတဒေဝေတ္ထ နာနာကရဏံ။ သေသံ ဆဋ္ဌသဒိသမေဝါတိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ။
အဋ္ဌမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၆၉။ အဋ္ဌမေ – မဟာဇနိကေနာတိ ဂဏဿ ပရိစ္စတ္တေန။ ဧတဒေဝေတ္ထ နာနာကရဏံ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ။
နဝမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၇၄။ နဝမသိက္ခာပဒေ – သညာစိကေနာတိ ဣဒံ ပဒံ ဣတော အဓိကတရံ။
နဝမသိက္ခာပဒံ။
ဒသမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၇၈။ ဒသမေ – ပရိဝေဏံ ဥန္ဒြိယတီတိ ပရိဝေဏံ ဝိနဿတိ၊ ပရိပတတီတိ အတ္ထော။ ဣဒဉ္စ ပဒံ ပုဂ္ဂလိကေန သညာစိကေနာတိ ဣဒဉ္စ ဧတ္တကမေဝ နာနာကရဏံ။ သေသံ ပုဗ္ဗသဒိသမေဝါတိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ။
ဧကာဒသမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၈၄။ ဧကာဒသမေ – ဂရုပါဝုရဏန္တိ သီတကာလေ ပါဝုရဏံ။ စတုက္ကံသပရမန္တိ ဧတ္ထ ကံသော နာမ စတုက္ကဟာပဏိကော ဟောတိ၊ တသ္မာ ပဒဘာဇနေ ‘‘သောဠသကဟာပဏဂ္ဃနက’’န္တိ ဝုတ္တံ။
ဧကာဒသမသိက္ခာပဒံ။
ဒွါဒသမနိဿဂ္ဂိယပါစိတ္တိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၈၉။ ဒွါဒသမေ – လဟုပါဝုရဏန္တိ ဥဏှကာလေ ပါဝုရဏံ။ သေသံ သိက္ခာပဒဒွယေပိ ဥတ္တာနမေဝ။
ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒွါဒသမသိက္ခာပဒံ။
ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ အယျာယော တိံသ နိဿဂ္ဂိယာ ပါစိတ္တိယာ ဓမ္မာတိ ဧတ္ထ မဟာဝိဘင်္ဂေ စီဝရဝဂ္ဂတော ဓောဝနဉ္စ ပဋိဂ္ဂဟဏဉ္စာတိ ဒွေ သိက္ခာပဒါနိ အပနေတွာ အကာလစီဝရံ ကာလစီဝရန္တိ အဓိဋ္ဌဟိတွာ ဘာဇိတသိက္ခာပဒေန စ ပရိဝတ္တေတွာ အစ္ဆိန္နစီဝရေန စ ပဌမဝဂ္ဂေါ ပူရေတဗ္ဗော။ ပုန ဧဠကလောမဝဂ္ဂဿ အာဒိတော သတ္တ သိက္ခာပဒါနိ အပနေတွာ သတ္တ အညဒတ္ထိကာနိ ပက္ခိပိတွာ ဒုတိယဝဂ္ဂေါ ပူရေတဗ္ဗော။ တတိယဝဂ္ဂတော ပဌမပတ္တံ ဝဿိကသာဋိကံ အာရညကသိက္ခာပဒန္တိ ဣမာနိ တီဏိ အပနေတွာ ပတ္တသန္နိစယဂရုပါဝုရဏလဟုပါဝုရဏသိက္ခာပဒေဟိ တတိယဝဂ္ဂေါ ပူရေတဗ္ဗော။ ဣတိ ဘိက္ခုနီနံ ဒွါဒသ သိက္ခာပဒါနိ ဧကတောပညတ္တာနိ, အဋ္ဌာရသ ဥဘတောပညတ္တာနီတိ ဧဝံ သဗ္ဗေပိ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသမဂ္ဂေန ‘‘ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ အယျာယော တိံသ နိဿဂ္ဂိယာ ပါစိတ္တိယာ ဓမ္မာ’’တိ ဧဝမေတ္ထ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝါတိ။
သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂေ
တိံသကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
နိဿဂ္ဂိယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
၄။ ပါစိတ္တိယကဏ္ဍံ (ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ)
၁။ လသုဏဝဂ္ဂေါ
၁။ ပဌမလသုဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
တိံသကာနန္တရံ ဓမ္မာ, ဆသဋ္ဌိသတသင်္ဂဟာ၊
သင်္ဂီတာ ယေ အယံ ဒါနိ, ဟောတိ တေသမ္ပိ ဝဏ္ဏနာ။
֍ ဋီ ၇၉၃။ တတ္ထ လသုဏဝဂ္ဂဿ တာဝ ပဌမသိက္ခာပဒေ – ဒွေ တယော ဘဏ္ဍိကေတိ ဒွေ ဝါ တယော ဝါ ပေါဋ္ဋလိကေ၊ သမ္ပုဏ္ဏမိဉ္ဇာနမေတံ အဓိဝစနံ။ န မတ္တံ ဇာနိတွာတိ ပမာဏံ အဇာနိတွာ ခေတ္တပါလဿ ဝါရေန္တဿ ဗဟုံ လသုဏံ ဟရာပေသိ။
အညတရံ ဟံသယောနိန္တိ သုဝဏ္ဏဟံသယောနိံ။ သော တာသံ ဧကေကန္တိ သော ဟံသော ဇာတိဿရော အဟောသိ, အထ ပုဗ္ဗသိနေဟေန အာဂန္တွာ တာသံ ဧကေကံ ပတ္တံ ဒေတိ, တံ တာပနတာလနစ္ဆေဒနက္ခမံ သုဝဏ္ဏမေဝ ဟောတိ။
֍ ဋီ ၇၉၅။ မာဂဓကန္တိ မဂဓေသု ဇာတံ။ မဂဓရဋ္ဌေ ဇာတလသုဏမေဝ ဟိ ဣဓ လသုဏန္တိ အဓိပ္ပေတံ, တမ္ပိ ဘဏ္ဍိကလသုဏမေဝ, န ဧကဒွိတိမိဉ္ဇကံ။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ဇာတဒေသံ အဝတွာ ‘‘မာဂဓကံ နာမ ဘဏ္ဍိကလသုဏ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေတိ ဧတ္ထ သစေ ဒွေ တယော ဘဏ္ဍိကေ ဧကတောယေဝ သင်္ခါဒိတွာ အဇ္ဈောဟရတိ, ဧကံ ပါစိတ္တိယံ။ ဘိန္ဒိတွာ ဧကေကံ မိဉ္ဇံ ခါဒန္တိယာ ပန ပယောဂဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာနီတိ။
֍ ဋီ ၇၉၇။ ပလဏ္ဍုကာဒီနံ ဝဏ္ဏေန ဝါ မိဉ္ဇာယ ဝါ နာနတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗံ – ဝဏ္ဏေန တာဝ ပလဏ္ဍုကော ပဏ္ဍုဝဏ္ဏော ဟောတိ။ ဘဉ္ဇနကော လောဟိတဝဏ္ဏော။ ဟရိတကော ဟရိတပဏ္ဏဝဏ္ဏော။ မိဉ္ဇာယ ပန ပလဏ္ဍုကဿ ဧကာ မိဉ္ဇာ ဟောတိ, ဘဉ္ဇနကဿ ဒွေ, ဟရိတကဿ တိဿော။ စာပလသုဏော အမိဉ္ဇကော, အင်္ကုရမတ္တမေဝ ဟိ တဿ ဟောတိ။ မဟာပစ္စရိယာဒီသု ပန ‘‘ပလဏ္ဍုကဿ တီဏိ မိဉ္ဇာနိ, ဘဉ္ဇနကဿ ဒွေ, ဟရိတကဿ ဧက’’န္တိ
ဝုတ္တံ။ ဧတေ ပလဏ္ဍုကာဒယော သဘာဝေနေဝ ဝဋ္ဋန္တိ။ သူပသမ္ပာကာဒီသု ပန မာဂဓကမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ တဉှိ ပစ္စမာနေသု မုဂ္ဂသူပါဒီသု ဝါ မစ္ဆမံသဝိကတိယာ ဝါ တေလာဒီသု ဝါ ဗဒရသာဠဝါဒီသု ဝါ အမ္ဗိလသာကာဒီသု ဝါ ဥတ္တရိဘင်္ဂေသု ဝါ ယတ္ထ ကတ္ထစိ အန္တမသော ယာဂုဘတ္တေပိ ပက္ခိပိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
လသုဏသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂။ ဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၉၉။ ဒုတိယေ – သမ္ဗာဓေတိ ပဋိစ္ဆန္နောကာသေ။ တဿ ဝိဘာဂဒဿနတ္ထံ ပန ‘‘ဥဘော ဥပကစ္ဆကာ မုတ္တကရဏ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ ဧကမ္ပိ လောမန္တိ ကတ္တရိယာ ဝါ သဏ္ဍာသကေန ဝါ ခုရေန ဝါ ယေန ကေနစိ ဧကပယောဂေန ဝါ နာနာပယောဂေန ဝါ ဧကံ ဝါ ဗဟူနိ ဝါ သံဟရာပေန္တိယာ ပယောဂဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာနိ, န လောမဂဏနာယ။
֍ ဋီ ၈၀၁။ အာဗာဓပစ္စယာတိ ကဏ္ဍုကစ္ဆုအာဒိအာဗာဓပစ္စယာ သံဟရာပေန္တိယာ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ စတုသမုဋ္ဌာနံ – ကာယတော ကာယဝါစတော ကာယစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ။
၃။ တတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၈၀၃-၄။ တတိယေ – တလဃာတကေတိ မုတ္တကရဏတလဃာတနေ။ အန္တမသော ဥပ္ပလပတ္တေနာပီတိ ဧတ္ထ ပတ္တံ တာဝ မဟန္တံ, ကေသရေနာပိ ပဟာရံ ဒေန္တိယာ အာပတ္တိယေဝ။
֍ ဋီ ၈၀၅။ အာဗာဓပစ္စယာတိ ဂဏ္ဍံ ဝါ ဝဏံ ဝါ ပဟရိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ။
၄။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၀၆။ စတုတ္ထေ – ပုရာဏရာဇောရောဓာတိ ပုရာဏေ ဂိဟိဘာဝေ ရညော ဩရောဓာ။ စိရာစိရံ ဂစ္ဆတီတိ စိရေန စိရေန ဂစ္ဆတိ။ ဓာရေထာတိ သက္ကောထ။ ကဿိဒံ ကမ္မန္တိ ဝုတ္တေ အနာရောစိတေပိ ဧတာ မယိ အာသင်္ကံ ကရိဿန္တီတိ မညမာနာ ဧဝမာဟ – ‘‘မယှိဒံ ကမ္မ’’န္တိ။
֍ ဋီ ၈၀၇။ ဇတုမဋ္ဌကေတိ ဇတုနာ ကတေ မဋ္ဌဒဏ္ဍကေ။ ဝတ္ထုဝသေနေဝေတံ ဝုတ္တံ, ယံကိဉ္စိ ပန ဒဏ္ဍကံ ပဝေသေန္တိယာ အာပတ္တိယေဝ။ တေနာဟ – ‘‘အန္တမသော ဥပ္ပလပတ္တမ္ပိ မုတ္တကရဏံ ပဝေသေတီ’’တိ။ ဧတမ္ပိ စ အတိမဟန္တံ, ကေသရမတ္တမ္ပိ ပန ပဝေသေန္တိယာ အာပတ္တိ ဧဝ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ တလဃာတကေ ဝုတ္တသဒိသာနေဝါတိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ။
၅။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၁၀။ ပဉ္စမေ – အတိဂမ္ဘီရံ ဥဒကသုဒ္ဓိကံ အာဒိယန္တီတိ အတိအန္တော ပဝေသေတွာ ဥဒကေန ဓောဝနံ ကုရုမာနာ။
֍ ဋီ ၈၁၂။ ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ အတိက္ကာမေတီတိ ဝိတ္ထာရတော တတိယံ ဝါ စတုတ္ထံ ဝါ အင်္ဂုလံ ဂမ္ဘီရတော ဒွိန္နံ ပဗ္ဗာနံ ဥပရိ ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ ပဝေသေန္တိယာ ပါစိတ္တိယန္တိ အတ္ထော။ ဝုတ္တဉှေတံ မဟာပစ္စရိယံ – ‘‘ဧကိဿာ အင်္ဂုလိယာ တီဏိ ပဗ္ဗာနိ အာဒါတုံ န လဘတိ, တိဏ္ဏံ ဝါ စတုန္နံ ဝါ ဧကေကမ္ပိ ပဗ္ဗံ အာဒါတုံ
န လဘတီ’’တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိပိ တလဃာတကေ ဝုတ္တသဒိသာနေဝါတိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ။
၆။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၁၅။ ဆဋ္ဌေ – ဘတ္တဝိဿဂ္ဂန္တိ ဘတ္တကိစ္စံ။ ပါနီယေန စ ဝိဓူပနေန စ ဥပတိဋ္ဌိတွာတိ ဧကေန ဟတ္ထေန ပါနီယထာလကံ ဧကေန ဗီဇနိံ ဂဟေတွာ ဗီဇမာနာ သမီပေ ဌတွာတိ အတ္ထော။ အစ္စာဝဒတီတိ ပုဗ္ဗေပိ တုမှေ ဧဝံ ဘုဉ္ဇထ, အဟံ ဧဝံ ဥပဋ္ဌာနံ ကရောမီ’’တိ ပဗ္ဗဇိတစာရိတ္တံ အတိက္ကမိတွာ ဂေဟဿိတကထံ ကထေတီတိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၈၁၇။ ယံကိဉ္စိ ပါနီယန္တိ သုဒ္ဓဥဒကံ ဝါ ဟောတု, တက္ကဒဓိမတ္ထုရသခီရာဒီနံ ဝါ အညတရံ။ ယာ ကာစိ ဗီဇနီတိ အန္တမသော စီဝရကဏ္ဏောပိ။ ဟတ္ထပါသေ တိဋ္ဌတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဣဓ ဌာနပစ္စယာဝ ပါစိတ္တိယံ ဝုတ္တံ။ ပဟာရပစ္စယာ ပန ခန္ဓကေ ဒုက္ကဋံ ပညတ္တံ။
֍ ဋီ ၈၁၉။ ဒေတိ ဒါပေတီတိ ပါနီယံ ဝါ သူပါဒိံ ဝါ ဣမံ ပိဝထ, ဣမိနာ ဘုဉ္ဇထာတိ ဒေတိ၊ တာလဝဏ္ဋံ ဣမိနာ ဗီဇန္တာ ဘုဉ္ဇထာတိ ဒေတိ၊ အညေန ဝါ ဥဘယမ္ပိ ဒါပေတိ, အနာပတ္တိ။ အနုပသမ္ပန္နံ အာဏာပေတီတိ ဥပတိဋ္ဌနတ္ထံ သာမဏေရိံ အာဏာပေတိ, အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ။
၇။ သတ္တမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၂၂။ သတ္တမေ – ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ဣဒံ ပယောဂဒုက္ကဋံ နာမ, တသ္မာ န ကေဝလံ ပဋိဂ္ဂဟဏေယေဝ ဟောတိ,
ပဋိဂ္ဂဏှိတွာ ပန အရညတော အာဟရဏေပိ သုက္ခာပနေပိ ဝဒ္ဒလိဒိဝသေ ဘဇ္ဇနတ္ထာယ ဥဒ္ဓနသဇ္ဇနေပိ ကပလ္လသဇ္ဇနေပိ ဒဗ္ဗိသဇ္ဇနေပိ ဒါရူနိ အာဒါယ အဂ္ဂိကရဏေပိ ကပလ္လမှိ ဓညပက္ခိပနေပိ ဒဗ္ဗိယာ သံဃဋ္ဋနေသုပိ ကောဋ္ဋနတ္ထံ ဥဒုက္ခလမုသလာဒိသဇ္ဇနေသုပိ ကောဋ္ဋနပပ္ဖေါဋနဓောဝနာဒီသုပိ ယာဝ မုခေ ဌပေတွာ အဇ္ဈောဟရဏတ္ထံ ဒန္တေဟိ သင်္ခါဒတိ, တာဝ သဗ္ဗပယောဂေသု ဒုက္ကဋာနိ, အဇ္ဈောဟရဏကာလေ ပန အဇ္ဈောဟရဏဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာနိ။ ဧတ္ထ စ ဝိညတ္တိ စေဝ ဘောဇနဉ္စ ပမာဏံ။ တသ္မာ သယံ ဝိညာပေတွာ အညာယ ဘဇ္ဇနကောဋ္ဋနပစနာနိ ကာရာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာပိ အာပတ္တိ။ အညာယ ဝိညာပေတွာ သယံ ဘဇ္ဇနာဒီနိ ကတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာပိ အာပတ္တိ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန ဝုတ္တံ – ‘‘ဣဒံ အာမကဓညံ နာမ မာတရမ္ပိ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါစိတ္တိယမေဝ, အဝိညတ္တိယာ လဒ္ဓံ သယံ ဘဇ္ဇနာဒီနိ ကတွာ ဝါ ကာရာပေတွာ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ဒုက္ကဋံ။ အညာယ ဝိညတ္တိယာ လဒ္ဓံ သယံ ဝါ ဘဇ္ဇနာဒီနိ ကတွာ တာယ ဝါ ကာရာပေတွာ အညာယ ဝါ ကာရာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာပိ ဒုက္ကဋမေဝါ’’တိ။ ပုနပိ ဝုတ္တံ ‘‘အညာယ ဝိညတ္တိယာ လဒ္ဓံ, သယံ ဘဇ္ဇနာဒီနိ ကတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါစိတ္တိယမေဝ။ ဘဇ္ဇနာဒီနိ ကာရာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပန ဒုက္ကဋ’’န္တိ။ တံ ပုဗ္ဗာပရဝိရုဒ္ဓံ ဟောတိ, န ဟိ ဘဇ္ဇနာဒီနံ ကရဏေ ဝါ ကာရာပနေ ဝါ ဝိသေသော အတ္ထိ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပန ‘‘အညာယ ဝိညတ္တံ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ဒုက္ကဋ’’န္တိ အဝိသေသေန ဝုတ္တံ။
֍ ဋီ ၈၂၃။ အာဗာဓပစ္စယာတိ သေဒကမ္မာဒီနံ အတ္ထာယ ဓညဝိညတ္တိယာ အနာပတ္တိ။ ‘‘အဝိညတ္တိယာ လဗ္ဘမာနံ ပန နဝကမ္မတ္ထာယ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတီ’’တိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ အပရဏ္ဏံ ဝိညာပေတီတိ ဌပေတွာ သတ္တ ဓညာနိ မုဂ္ဂမာသာဒိံ ဝါ လာဗုကုမ္ဘဏ္ဍာဒိံ ဝါ အညံ ယံကိဉ္စိ ဉာတကပဝါရိတဋ္ဌာနေ ဝိညာပေန္တိယာ အနာပတ္တိ။ အာမကဓညံ ပန ဉာတကပဝါရိတဋ္ဌာနေ န ဝဋ္ဋတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
စတုသမုဋ္ဌာနံ – ကာယတော ကာယဝါစတော ကာယစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ။
၈။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၂၄။ အဋ္ဌမေ – နိဗ္ဗိဋ္ဌော ရာဇဘဋော ရညော ဘတိ ကေဏိ ဧတေနာတိ နိဗ္ဗိဋ္ဌရာဇဘဋော, ဧကံ ဌာနန္တရံ ကေဏိယာ ဂဟေတွာ တတော လဒ္ဓဥဒယောတိ အတ္ထော။ တညေဝ ဘဋပထံ ယာစိဿာမီတိ ရညော ကေဏိံ ဒတွာ ပုန တံယေဝ ဌာနန္တရံ ယာစိဿာမီတိ စိန္တေန္တော။ ပရိဘာသီတိ တာ ဘိက္ခုနိယော ‘‘မာ ပုန ဧဝံ ကရိတ္ထာ’’တိ သန္တဇ္ဇေသိ။
֍ ဋီ ၈၂၆။ သယံ ဆဍ္ဍေတီတိ စတ္တာရိပိ ဝတ္ထူနိ ဧကပယောဂေန ဆဍ္ဍေန္တိယာ ဧကာဝ အာပတ္တိ, ပါဋေက္ကံ ဆဍ္ဍေန္တိယာ ဝတ္ထုဂဏနာယ အာပတ္တိယော။ အာဏတ္တိယမ္ပိ ဧသေဝ နယော။ ဒန္တကဋ္ဌဆဍ္ဍနေပိ ဘိက္ခုနိယာ ပါစိတ္တိယမေဝ။ ဘိက္ခုဿ သဗ္ဗတ္ထ ဒုက္ကဋံ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ။
၉။ နဝမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၈၃၀-၂။ နဝမေ – ယံ မနုဿာနံ ဥပဘောဂပရိဘောဂံ ရောပိမန္တိ ခေတ္တံ ဝါ ဟောတု နာဠိကေရာဒိအာရာမော ဝါ, ယတ္ထ ကတ္ထစိ ရောပိမဟရိတဋ္ဌာနေ ဧတာနိ ဝတ္ထူနိ ဆဍ္ဍေန္တိယာ ပုရိမနယေနေဝ အာပတ္တိဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ခေတ္တေ ဝါ အာရာမေ ဝါ နိသီဒိတွာ ဘုဉ္ဇမာနာ ဥစ္ဆုအာဒီနိ ဝါ ခါဒန္တီ၊ ဂစ္ဆမာနာ ဥစ္ဆိဋ္ဌောဒကစလကာဒီနိ ဟရိတဋ္ဌာနေ ဆဍ္ဍေတိ, အန္တမသော ဥဒကံ ပိဝိတွာ မတ္ထကစ္ဆိန္နနာဠိကေရမ္ပိ ဆဍ္ဍေတိ, ပါစိတ္တိယမေဝ။ ဘိက္ခုနော ဒုက္ကဋံ။ ကသိတဋ္ဌာနေ ပန နိက္ခိတ္တဗီဇေ ယာဝ အင်္ကုရံ န ဥဋ္ဌဟတိ, တာဝ သဗ္ဗေသံ ဒုက္ကဋံ။ အနိက္ခိတ္တဗီဇေသု ခေတ္တကောဏာဒီသု ဝါ အသဉ္ဇာတရောပိမေသု ခေတ္တမရိယာဒါဒီသု ဝါ ဆဍ္ဍေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ မနုဿာနံ ကစဝရဆဍ္ဍနဋ္ဌာနေပိ ဝဋ္ဋတိ။ ဆဍ္ဍိတခေတ္တေတိ မနုဿေသု သဿံ ဥဒ္ဓရိတွာ ဂတေသု ဆဍ္ဍိတခေတ္တံ နာမ ဟောတိ, တတ္ထ ဝဋ္ဋတိ။ ယတ္ထ ပန လာယိတမ္ပိ ပုဗ္ဗဏ္ဏာဒိ ပုန ဥဋ္ဌဟိဿတီတိ ရက္ခန္တိ, တတ္ထ ယထာဝတ္ထုကမေဝ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယာကိရိယံ…ပေ… တိဝေဒနန္တိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ။
၁၀။ ဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၃၅။ ဒသမေ – ယံကိဉ္စိ နစ္စန္တိ နဋာဒယော ဝါ နစ္စန္တု သောဏ္ဍာ ဝါ, အန္တမသော မောရသုဝမက္ကဋာဒယောပိ, သဗ္ဗမ္ပေတံ နစ္စမေဝ။ ယံကိဉ္စိ ဂီတန္တိ ယံကိဉ္စိ နဋာဒီနံ ဝါ ဂီတံ ဟောတု, အရိယာနံ ပရိနိဗ္ဗာနကာလေ ရတနတ္တယဂုဏူပသံဟိတံ သာဓုကီဠိတဂီတံ ဝါ အသံယတဘိက္ခူနံ ဓမ္မဘာဏကဂီတံ ဝါ, သဗ္ဗမ္ပေတံ ဂီတမေဝ။ ယံကိဉ္စိ ဝါဒိတန္တိ တန္တိဗဒ္ဓါဒိဝါဒနီယဘဏ္ဍဝါဒိတံ ဝါ ဟောတု, ကုဋဘေရိဝါဒိတံ ဝါ, အန္တမသော ဥဒကဘေရိဝါဒိတမ္ပိ, သဗ္ဗမ္ပေတံ ဝါဒိတမေဝ။
֍ ဋီ ၈၃၆။ ဒဿနာယ ဂစ္ဆတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ပဒဝါရဂဏနာယ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ယတ္ထ ဌိတာ ပဿတိ ဝါ သုဏာတိ ဝါတိ ဧကပယောဂေန ဩလောကေန္တီ ပဿတိ, တေသံယေဝ ဂီတဝါဒိတံ သုဏာတိ, ဧကမေဝ ပါစိတ္တိယံ။ သစေ ပန ဧကံ ဒိသံ ဩလောကေတွာ နစ္စံ ပဿတိ, ပုန အညတော ဩလောကေတွာ ဂါယန္တေ ပဿတိ အညတော ဝါဒေန္တေ, ပါဋေက္ကာ အာပတ္တိယော။ ဘိက္ခုနီ သယမ္ပိ နစ္စိတုံ ဝါ ဂါယိတုံ ဝါ ဝါဒိတုံ ဝါ န လဘတိ, အညေ ‘‘နစ္စ, ဂါယ, ဝါဒေဟီ’’တိ ဝတ္တုမ္ပိ န လဘတိ။ ‘‘စေတိယဿ ဥပဟာရံ ဒေထ, ဥပါသကာ’’တိ ဝတ္တုမ္ပိ ‘‘တုမှာကံ စေတိယဿ ဥပဋ္ဌာနံ ကရောမာ’’တိ ဝုတ္တေ ‘‘သာဓူ’’တိ သမ္ပဋိစ္ဆိတုမ္ပိ န လဘတိ။ သဗ္ဗတ္ထ ပါစိတ္တိယန္တိ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု ဝုတ္တံ။ ဘိက္ခုနော ဒုက္ကဋံ။ ‘‘တုမှာကံ စေတိယဿ ဥပဋ္ဌာနံ ကရောမာ’’တိ ဝုတ္တေ ပန ‘‘ဥပဋ္ဌာနကရဏံ နာမ သုန္ဒရ’’န္တိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၈၃၇။ အာရာမေ ဌိတာတိ အာရာမေ ဌတွာ အန္တရာရာမေ ဝါ ဗဟိအာရာမေ ဝါ နစ္စာဒီနိ ပဿတိ ဝါ သုဏာတိ ဝါ, အနာပတ္တိ။ သတိ ကရဏီယေတိ သလာကဘတ္တာဒီနံ ဝါ အတ္ထာယ အညေန ဝါ ကေနစိ ကရဏီယေန ဂန္တွာ ဂတဋ္ဌာနေ ပဿတိ ဝါ သုဏာတိ ဝါ, အနာပတ္တိ။ အာပဒါသူတိ တာဒိသေန ဥပဒ္ဒဝေန ဥပဒ္ဒုတာ သမဇ္ဇဋ္ဌာနံ ပဝိသတိ, ဧဝံ ပဝိသိတွာ ပဿန္တိယာ ဝါ သုဏန္တိယာ ဝါ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ။
လသုဏဝဂ္ဂေါ ပဌမော။
၂။ အန္ဓကာရဝဂ္ဂေါ
၁။ ပဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၃၉။ အန္ဓကာရဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – အပ္ပဒီပေတိ ပဒီပစန္ဒသူရိယအဂ္ဂီသု ဧကေနာပိ အနောဘာသိတေ။ တေနေဝဿ ပဒဘာဇနေ ‘‘အနာလောကေ’’တိ ဝုတ္တံ။ သလ္လပေယျ ဝါတိ ဂေဟဿိတကထံ ကထေယျ။
֍ ဋီ ၈၄၁။ အရဟောပေက္ခာ အညဝိဟိတာတိ န ရဟောအဿာဒါပေက္ခာ ရဟောအဿာဒတော အညဝိဟိတာဝ ဟုတွာ ဉာတိံ ဝါ ပုစ္ဆတိ, ဒါနေ ဝါ ပူဇာယ ဝါ မန္တေတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ထေယျသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ – ကာယစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒွိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ။
၂။ ဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၄၂။ ဒုတိယေ – ပဋိစ္ဆန္နေ ဩကာသေတိ ဣဒမေဝ နာနံ။ သေသံ သဗ္ဗံ ပုရိမသဒိသမေဝါတိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ။
၃။ တတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၄၆။ တတိယေ – အဇ္ဈောကာသေတိ နာနံ, သေသံ သဗ္ဗံ တာဒိသမေဝါတိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ။
၄။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၈၅၀-၃။ စတုတ္ထေ – နိကဏ္ဏိကန္တိ ကဏ္ဏမူလံ ဝုစ္စတိ၊ ကဏ္ဏမူလေ ဇပ္ပေယျာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ သတိ ကရဏီယေတိ သလာကဘတ္တာဒီနံ အာဟရဏတ္ထာယ ဝိဟာရေ ဝါ ဒုန္နိက္ခိတ္တံ ပဋိသာမနတ္ထာယ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပုရိမသဒိသာနေဝါတိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ။
၅။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၅၄။ ပဉ္စမေ – ဃရံ သောဓေန္တာတိ တေသံ ကိရ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ထေရိယာ ကောစိ ကာယိကဝါစသိကော ဝီတိက္ကမော န ဒိဿတိ, ဃရမ္ပိ တာဝ သောဓေမာ’’တိ, တတော ဃရံ သောဓေန္တာ နံ အဒ္ဒသံသု။
֍ ဋီ ၈၅၆။ အနောဝဿကံ အတိက္ကာမေန္တိယာတိ ပဌမံ ပါဒံ အတိက္ကာမေန္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒုတိယံ အတိက္ကာမေန္တိယာ ပါစိတ္တိယံ, ဥပစာရာတိက္ကမေ ဧသေဝ နယော။
֍ ဋီ ၈၅၈။ ဂိလာနာယာတိ ယာ တာဒိသေန ဂေလညေန အာပုစ္ဆိတုံ န သက္ကောတိ။ အာပဒါသူတိ ဃရေ အဂ္ဂိ ဝါ ဥဋ္ဌိတော ဟောတိ, စောရာ ဝါ၊ ဧဝရူပေ ဥပဒ္ဒဝေ အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမတိ, အနာပတ္တိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ။
၆။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၆၀။ ဆဋ္ဌေ – အဘိနိသီဒေယျာတိ နိသီဒေယျ။ နိသီဒိတွာ ဂစ္ဆန္တိယာ ဧကာ အာပတ္တိ, အနိသီဒိတွာ နိပဇ္ဇိတွာ ဂစ္ဆန္တိယာ ဧကာ, နိသီဒိတွာ နိပဇ္ဇိတွာ ဂစ္ဆန္တိယာ ဒွေ။
֍ ဋီ ၈၆၃။ ဓုဝပညတ္တေတိ ဘိက္ခုနီနံ အတ္ထာယ နိစ္စပညတ္တေ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ…ပေ… တိဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ။
၇။ သတ္တမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၆၄။ သတ္တမေပိ – သဗ္ဗံ ဆဋ္ဌေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ။
၈။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၆၉။ အဋ္ဌမေ – သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ။
၉။ နဝမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၇၅။ နဝမေ – အဘိသပေယျာတိ သပထံ ကရေယျ။ နိရယေန အဘိသပတိ နာမ ‘‘နိရယေ နိဗ္ဗတ္တာမိ, အဝီစိမှိ နိဗ္ဗတ္တာမိ, နိရယေ နိဗ္ဗတ္တတု, အဝီစိမှိ နိဗ္ဗတ္တတူ’’တိ ဧဝမာဒိနာ နယေန အက္ကောသတိ။ ဗြဟ္မစရိယေန အဘိသပတိ နာမ ‘‘ဂိဟိနီ ဟောမိ, ဩဒါတဝတ္ထာ ဟောမိ, ပရိဗ္ဗာဇိကာ ဟောမိ, ဣတရာ ဝါ ဧဒိသာ ဟောတူ’’တိ ဧဝမာဒိနာ နယေန အက္ကောသတိ၊ ဝါစာယ ဝါစာယ ပါစိတ္တိယံ။ ဌပေတွာ ပန နိရယဉ္စ ဗြဟ္မစရိယဉ္စ ‘‘သုနခီ သူကရီ ကာဏာ ကုဏီ’’တိအာဒိနာ နယေန အက္ကောသန္တိယာ ဝါစာယ ဝါစာယ ဒုက္ကဋံ။
֍ ဋီ ၈၇၈။ အတ္ထပုရေက္ခာရာယာတိ အဋ္ဌကထံ ကထေန္တိယာ။ ဓမ္မပုရေက္ခာရာယာတိ ပါဠိံ ဝါစေန္တိယာ။ အနုသာသနိပုရေက္ခာရာယာတိ ‘‘ဣဒါနိပိ တွံ ဧဒိသာ, သာဓု ဝိရမဿု, နော စေ ဝိရမသိ, အဒ္ဓါ ပုန ဧဝရူပါနိ ကမ္မာနိ ကတွာ နိရယေ ဥပ္ပဇ္ဇိဿသိ, တိရစ္ဆာနယောနိယာ ဥပ္ပဇ္ဇိဿသီ’’တိ ဧဝံ အနုသာသနိယံ ဌတွာ ဝဒန္တိယာ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ။
၁၀။ ဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၇၉။ ဒသမေ – သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစာစိတ္တတော သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလကမ္မံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ။
အန္ဓကာရဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။
၃။ နဂ္ဂဝဂ္ဂေါ
၁။ ပဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၈၈၃-၆။ နဂ္ဂဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – ဗြဟ္မစရိယံ စိဏ္ဏေနာတိ ဗြဟ္မစရိယေန စိဏ္ဏေန၊ အထ ဝါ ဗြဟ္မစရိယဿ စရဏေနာတိ၊ ဧဝံ ကရဏတ္ထေ ဝါ သာမိအတ္ထေ ဝါ ဥပယောဂဝစနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အစ္ဆိန္နစီဝရိကာယာတိ ဣဒံ ဥဒကသာဋိကံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ, န အညံ စီဝရံ။ တသ္မာ ဥဒကသာဋိကာယ အစ္ဆိန္နာယ ဝါ နဋ္ဌာယ ဝါ နဂ္ဂါယ နှာယန္တိယာ အနာပတ္တိ။ သစေပိ ဥဒကသာဋိကစီဝရံ မဟဂ္ဃံ ဟောတိ, န သက္ကာ နိဝါသေတွာ ဗဟိ ဂန္တုံ, ဧဝမ္ပိ နဂ္ဂါယ နှာယိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ။
၂။ ဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၈၇။ ဒုတိယေ – သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ။
၃။ တတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၈၉၃-၄။ တတိယေ – အနန္တရာယိကိနီတိ ဒသသု အန္တရာယေသု ဧကေနပိ အန္တရာယေန အနန္တရာယာ။ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေတိ ဓုရံ နိက္ခိပိတွာ သစေပိ ပစ္ဆာ သိဗ္ဗတိ, အာပတ္တိယေဝါတိ အတ္ထော။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ။
၄။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၈၉၈-၉။ စတုတ္ထေ – ပဉ္စ အဟာနိ ပဉ္စာဟံ, ပဉ္စာဟမေဝ ပဉ္စာဟိကံ။ သံဃာဋီနံ စာရော သံဃာဋိစာရော၊ ပရိဘောဂဝသေန ဝါ ဩတာပနဝသေန ဝါ သံဃဋိတဋ္ဌေန သံဃာဋီတိ လဒ္ဓနာမာနံ ပဉ္စန္နံ စီဝရာနံ ပရိဝတ္တနန္တိ အတ္ထော။ တသ္မာယေဝ ပဒဘာဇနေ ‘‘ပဉ္စမံ ဒိဝသံ ပဉ္စ စီဝရာနီ’’တိအာဒိမာဟ။ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ စ ဧကသ္မိံ စီဝရေ ဧကာ အာပတ္တိ၊ ပဉ္စသု ပဉ္စ။
֍ ဋီ ၉၀၀။ အာပဒါသူတိ မဟဂ္ဃံ စီဝရံ, န သက္ကာ ဟောတိ စောရဘယာဒီသု ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ ဧဝရူပေ ဥပဒ္ဒဝေ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – အကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ။
၅။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၀၃။ ပဉ္စမေ – စီဝရသင်္ကမနီယန္တိ သင်္ကမေတဗ္ဗံ စီဝရံ၊ အညိဿာ သန္တကံ အနာပုစ္ဆာ ဂဟိတံ ပုန ပဋိဒါတဗ္ဗစီဝရန္တိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၉၀၆။ အာပဒါသူတိ သစေ အပါရုတံ ဝါ အနိဝတ္ထံ ဝါ စောရာ ဟရန္တိ, ဧဝရူပါသု အာပဒါသု ဓာရေန္တိယာ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ။
၆။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၉၀၉-၁၀။ ဆဋ္ဌေ – အညံ ပရိက္ခာရန္တိ ယံကိဉ္စိ ထာလကာဒီနံ ဝါ သပ္ပိတေလာဒီနံ ဝါ အညတရံ။ အာနိသံသန္တိ ‘‘ကိတ္တကံ အဂ္ဃနကံ ဒါတုကာမတ္ထာ’’တိ ပုစ္ဆတိ, ‘‘ဧတ္တကံ နာမာ’’တိ ဝဒန္တိ, ‘‘အာဂမေထ တာဝ, ဣဒါနိ ဝတ္ထံ မဟဂ္ဃံ, ကတိပါဟေန ကပ္ပါသေ အာဂတေ သမဂ္ဃံ ဘဝိဿတီ’’တိ ဧဝံ ဝတွာ နိဝါရေန္တိယာ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ။
၇။ သတ္တမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၁၁။ သတ္တမေ – ပက္ကမိံသူတိ အညာသမ္ပိ အာဂမနံ အာဂမေန္တီ ‘‘အဒ္ဓါ အမှာကမ္ပိ အာဂမေဿတီ’’တိ တတ္ထ တတ္ထ အဂမံသု။ ပဋိဗာဟေယျာတိ ပဋိသေဓေယျ။
֍ ဋီ ၉၁၅။ အာနိသံသန္တိ ‘‘ဧကိဿာ ဧကံ သာဋကံ နပ္ပဟောတိ, အာဂမေထ တာဝ, ကတိပါဟေန ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ, တတော ဘာဇေဿာမီ’’တိ ဧဝံ အာနိသံသံ ဒဿေတွာ ပဋိဗာဟန္တိယာ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ။
၈။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၉၁၆-၈။ အဋ္ဌမေ – နဋာ နာမ ယေ နာဋကံ နာဋေန္တိ။ နဋကာ နာမ ယေ နစ္စန္တိ။ လင်္ဃကာ နာမ ယေ ဝံသဝရတ္တာဒီသု လင်္ဃနကမ္မံ ကရောန္တိ။ သောကဇ္ဈာယိကာ နာမ မာယာကာရာ။ ကုမ္ဘထူဏိကာ နာမ ဃဋကေန ကီဠနကာ၊ ဗိမ္ဗိသကဝါဒကာတိပိ ဝဒန္တိ။ ဒေတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ စီဝရဂဏနာယ အာပတ္တိယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဆသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ။
၉။ နဝမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၉၂၁-၄။ နဝမေ – ဒုဗ္ဗလစီဝရပစ္စာသာယာတိ ဒုဗ္ဗလာယ စီဝရပစ္စာသာယ။ အာနိသံသန္တိ ကိဉ္စာပိ ‘‘န မယံ အယျေ သက္ကောမာ’’တိ ဝဒန္တိ, ‘‘ဣဒါနိ ပန တေသံ ကပ္ပါသော အာဂမိဿတိ, သဒ္ဓေါ ပသန္နော ပုရိသော အာဂမိဿတိ, အဒ္ဓါ ဒဿတီ’’တိ ဧဝံ အာနိသံသံ ဒဿေတွာ နိဝါရေန္တိယာ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ။
၁၀။ ဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၂၇။ ဒသမေ – ကထိနုဒ္ဓါရံ န ဒဿန္တီတိ ကီဒိသော ကထိနုဒ္ဓါရော ဒါတဗ္ဗော, ကီဒိသော န ဒါတဗ္ဗောတိ? ယဿ အတ္ထာရမူလကော အာနိသံသော မဟာ, ဥဗ္ဘာရမူလကော အပ္ပေါ, ဧဝရူပေါ န ဒါတဗ္ဗော။ ယဿ ပန အတ္ထာရမူလကော အာနိသံသော အပ္ပေါ, ဥဗ္ဘာရမူလကော မဟာ, ဧဝရူပေါ ဒါတဗ္ဗော။ သမာနိသံသောပိ သဒ္ဓါပရိပါလနတ္ထံ ဒါတဗ္ဗောဝ။
֍ ဋီ ၉၃၁။ အာနိသံသန္တိ ဘိက္ခုနိသံဃော ဇိဏ္ဏစီဝရော, ကထိနာနိသံသမူလကော မဟာလာဘောတိ ဧဝရူပံ အာနိသံသံ ဒဿေတွာ ပဋိဗာဟန္တိယာ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ။
နဂ္ဂဝဂ္ဂေါ တတိယော။
၄။ တုဝဋ္ဋဝဂ္ဂေါ
၁။ ပဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၃၃။ တုဝဋ္ဋဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – တုဝဋ္ဋေယျုန္တိ နိပဇ္ဇေယျုံ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ။
၂။ ဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၃၇။ ဒုတိယေ – ဧကံ အတ္ထရဏဉ္စေဝ ပါဝုရဏဉ္စ ဧတာသန္တိ ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာ၊ သံဟာရိမာနံ ပါဝါရတ္ထရဏကဋသာရကာဒီနံ ဧကံ အန္တံ အတ္ထရိတွာ ဧကံ ပါရုပိတွာ တုဝဋ္ဋေန္တီနမေတံ အဓိဝစနံ။
֍ ဋီ ၉၄၀။ ဝဝတ္ထာနံ ဒဿေတွာတိ မဇ္ဈေ ကာသာဝံ ဝါ ကတ္တရယဋ္ဌိံ ဝါ အန္တမသော ကာယဗန္ဓနမ္ပိ ဌပေတွာ နိပဇ္ဇန္တီနံ အနာပတ္တီတိ အတ္ထော။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ။
၃။ တတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၄၁။ တတိယေ – ဥဠာရသမ္ဘာဝိတာတိ ဥဠာရကုလာ ပဗ္ဗဇိတတ္တာ ဂုဏေဟိ စ ဥဠာရတ္တာ ဥဠာရာတိ သမ္ဘာဝိတာ။ ဣဿာပကတာတိ ဣဿာယ အပကတာ၊ အဘိဘူတာတိ အတ္ထော။ သညတ္တိ ဗဟုလာ ဧတာသန္တိ သညတ္တိဗဟုလာ၊ ဒိဝသံ မဟာဇနံ သညာပယမာနာတိ အတ္ထော။ ဝိညတ္တိ ဗဟုလာ ဧတာသန္တိ ဝိညတ္တိဗဟုလာ။ ဝိညတ္တီတိ ဟေတူဒါဟရဏာဒီဟိ ဝိဝိဓေဟိ နယေဟိ ဉာပနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ, န ယာစနာ။
֍ ဋီ ၉၄၃။ စင်္ကမနေ နိဝတ္တနဂဏနာယ အာပတ္တိယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တိဋ္ဌတိ ဝါတိအာဒီသု ပယောဂဂဏနာယ။ ဥဒ္ဒိသတိ ဝါတိအာဒီသု ပဒါဒိဂဏနာယ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယာကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ။
၄။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၄၉။ စတုတ္ထေ – သတိ အန္တရာယေတိ ဒသဝိဓေ အန္တရာယေ သတိ။ ပရိယေသိတွာ န လဘတီတိ အညံ ဥပဋ္ဌာယိကံ န လဘတိ။ ဂိလာနာယာတိ သယံ ဂိလာနာယ။ အာပဒါသူတိ တထာရူပေ ဥပဒ္ဒဝေ သတိ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ။
၅။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၅၂။ ပဉ္စမေ – အညံ အာဏာပေတီတိ ဧတ္ထ သစေ နိက္ကဍ္ဎာတိ အာဏတ္တာ ဧကပယောဂေန ဗဟူနိပိ ဒွါရာနိ အတိက္ကာမေတိ, ဧကာ အာပတ္တိ။ အထ ဣမဉ္စိမဉ္စ ဒွါရံ အတိက္ကာမေဟီတိ ဧဝံ အာဏတ္တာ အတိက္ကာမေတိ, ဒွါရဂဏနာယ အာပတ္တိယော။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ။
၆။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၅၅။ ဆဋ္ဌေ – သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမနုဘာသနသမုဋ္ဌာနံ – အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ။
၇-၈-၉။ သတ္တမအဋ္ဌမနဝမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၆၁။ သတ္တမအဋ္ဌမနဝမေသု သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ သဗ္ဗာနိ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနာနိ, ကိရိယာနိ, နောသညာဝိမောက္ခာနိ, အစိတ္တကာနိ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇာနိ, ကာယကမ္မာနိ, တိစိတ္တာနိ တိဝေဒနာနီတိ။
သတ္တမအဋ္ဌမနဝမသိက္ခာပဒါနိ။
၁၀။ ဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၇၃။ ဒသမေ – အာဟုန္ဒရိကာတိ သမ္ဗာဓာ။
֍ ဋီ ၉၇၅။ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေတိ သစေပိ ဓုရံ နိက္ခိပိတွာ ပစ္ဆာ ပက္ကမတိ, အာပတ္တိယေဝါတိ အတ္ထော။ ပဝါရေတွာ ပဉ္စ ယောဇနာနိ ဂစ္ဆန္တိယာပိ အနာပတ္တိ။ ဆသု ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။ သစေ ပန တီဏိ ဂန္တွာ တေနေဝ မဂ္ဂေန ပစ္စာဂစ္ဆတိ, န ဝဋ္ဋတိ။ အညေန မဂ္ဂေန အာဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၉၇၆။ အန္တရာယေတိ ဒသဝိဓေ အန္တရာယေ – ပရံ ဂစ္ဆိဿာမီတိ နိက္ခန္တာ, နဒီပူရော ပန အာဂတော, စောရာ ဝါ မဂ္ဂေ ဟောန္တိ, မေဃော ဝါ ဥဋ္ဌာတိ, နိဝတ္တိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ – အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ။
တုဝဋ္ဋဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။
၅။ စိတ္တာဂါရဝဂ္ဂေါ
၁။ ပဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၇၈။ စိတ္တာဂါရဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – ရာဇာဂါရန္တိ ရညော ကီဠနဃရံ။ စိတ္တာဂါရန္တိ ကီဠနစိတ္တသာလံ။ အာရာမန္တိ ကီဠနဥပဝနံ။ ဥယျာနန္တိ ကီဠနုယျာနံ။ ပေါက္ခရဏီန္တိ ကီဠနပေါက္ခရဏိံ။ တသ္မာယေဝ ပဒဘာဇနေ ‘‘ယတ္ထ ကတ္ထစိ ရညော ကီဠိတု’’န္တိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဒဿနာယ ဂစ္ဆတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ ပဒဝါရဂဏနာယ ဒုက္ကဋံ။ ယတ္ထ ဌိတာ ပဿတီတိ ဧတ္ထ ပန သစေ ဧကသ္မိံယေဝ ဌာနေ ဌိတာ ပဒံ အနုဒ္ဓရမာနာ ပဉ္စပိ ပဿတိ, ဧကမေဝ ပါစိတ္တိယံ။ တံ တံ ဒိသာဘာဂံ ဩလောကေတွာ ပဿန္တိယာ ပန ပါဋေက္ကာ အာပတ္တိယော။ ဘိက္ခုဿ ပန သဗ္ဗတ္ထ ဒုက္ကဋံ။
֍ ဋီ ၉၈၁။ အာရာမေ ဌိတာတိ အဇ္ဈာရာမေ ရာဇာဂါရာဒီနိ ကရောန္တိ, တာနိ ပဿန္တိယာ အနာပတ္တိ။ ဂစ္ဆန္တီ ဝါ အာဂစ္ဆန္တီ ဝါတိ ပိဏ္ဍပါတာဒီနံ အတ္ထာယ ဂစ္ဆန္တိယာ မဂ္ဂေါ ဟောတိ, တာနိ ပဿတိ, အနာပတ္တိ။ သတိ ကရဏီယေ ဂန္တွာတိ ရညော သန္တိကံ ကေနစိ ကရဏီယေန ဂန္တွာ ပဿတိ, အနာပတ္တိ။ အာပဒါသူတိ ကေနစိ ဥပဒ္ဒုတာ ပဝိသိတွာ ပဿတိ, အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ။
၂။ ဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၈၂။ ဒုတိယေ – အဘိနိသီဒနာဘိနိပဇ္ဇနေသု ပယောဂဂဏနာယ အာပတ္တိယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ။
၃။ တတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၈၈။ တတိယေ – ဥဇ္ဇဝုဇ္ဇဝေတိ ယတ္တကံ ဟတ္ထေန အဉ္ဆိတံ ဟောတိ, တသ္မိံ တက္ကမှိ ဝေဌိတေ ဧကာ အာပတ္တိ။ ကန္တနတော ပန ပုဗ္ဗေ ကပ္ပါသဝိစိနနံ အာဒိံ ကတွာ သဗ္ဗပယောဂေသု ဟတ္ထဝါရဂဏနာယ ဒုက္ကဋံ။
֍ ဋီ ၉၈၉။ ကန္တိတသုတ္တန္တိ ဒသိကသုတ္တာဒိံ သံဃာဋေတွာ ကန္တတိ, ဒုက္ကန္တိတံ ဝါ ပဋိကန္တတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ။
၄။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၉၂။ စတုတ္ထေ – ယာဂုံ ဝါတိအာဒီသု တဏ္ဍုလကောဋ္ဋနံ အာဒိံ ကတွာ သဗ္ဗေသု ပုဗ္ဗပယောဂေသု ပယောဂဂဏနာယ ဒုက္ကဋံ။ ယာဂုဘတ္တေသု ဘာဇနဂဏနာယ, ခါဒနီယာဒီသု ရူပဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာနိ။
֍ ဋီ ၉၉၃။ ယာဂုပါနေတိ မနုဿေဟိ သံဃဿတ္ထာယ ကရိယမာနေ ယာဂုပါနေ ဝါ သံဃဘတ္တေ ဝါ တေသံ သဟာယိကဘာဝေန ယံကိဉ္စိ ပစန္တိယာ အနာပတ္တိ။ စေတိယပူဇာယ သဟာယိကာ ဟုတွာ ဂန္ဓာဒီနိ ပူဇေတိ, ဝဋ္ဋတိ။ အတ္တနော ဝေယျာဝစ္စကရဿာတိ သစေပိ မာတာပိတရော အာဂစ္ဆန္တိ, ယံကိဉ္စိ ဗီဇနိံ ဝါ သမ္မုဉ္ဇနိဒဏ္ဍကံ ဝါ ကာရာပေတွာ ဝေယျာဝစ္စကရဋ္ဌာနေ ဌပေတွာဝ ယံကိဉ္စိ ပစိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ တတိယသဒိသာနေဝါတိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ။
၅။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၉၆။ ပဉ္စမေ – အသတိ အန္တရာယေတိ ဒသဝိဓေ အန္တရာယေ အသတိ။ ဓုရံ နိက္ခိပိတွာ ပစ္ဆာ ဝိနိစ္ဆိနန္တီ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာဝ ဝိနိစ္ဆိနာတိ။
֍ ဋီ ၉၉၈။ ပရိယေသိတွာ န လဘတီတိ သဟာယိကာ ဘိက္ခုနိယော န လဘတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ။
၆။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၉၉။ ဆဋ္ဌေ – သဗ္ဗံ နဂ္ဂဝဂ္ဂေ အာဂါရိကသိက္ခာပဒေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အယံ ပန ဝိသေသော, တံ ဆသမုဋ္ဌာနံ။ ဣဒံ ‘‘သဟတ္ထာ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ။
၇။ သတ္တမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၀၇။ သတ္တမေ – ပုန ပရိယာယေနာတိ ပုနဝါရေ။ အာပဒါသူတိ မဟဂ္ဃစီဝရံ သရီရတော မောစေတွာ သုပဋိသာမိတမ္ပိ စောရာ ဟရန္တိ, ဧဝရူပါသု အာပဒါသု အနိဿဇ္ဇိတွာ နိဝါသေန္တိယာ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ။
၈။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၀၈။ အဋ္ဌမေ – အနိဿဇ္ဇိတွာတိ ရက္ခဏတ္ထာယ အဒတွာ၊ ‘‘ဣမံ ဇဂ္ဂေယျာသီ’’တိ ဧဝံ အနာပုစ္ဆိတွာတိ အတ္ထော။
֍ ဋီ ၁၀၁၂။ ပရိယေသိတွာ န လဘတီတိ ပဋိဇဂ္ဂိကံ န လဘတိ။ ဂိလာနာယာတိ ဝစီဘေဒံ ကာတုံ အသမတ္ထာယ။ အာပဒါသူတိ ရဋ္ဌေ ဘိဇ္ဇန္တေ
အာဝါသေ ဆဍ္ဍေတွာ ဂစ္ဆန္တိ, ဧဝရူပါသု အာပဒါသု အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အနန္တရသိက္ခာပဒသဒိသာနေဝါတိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ။
၉။ နဝမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၁၀၁၅-၆။ နဝမေ – ဗာဟိရကံ အနတ္ထသံဟိတန္တိ ဟတ္ထိအဿရထဓနုထရုသိပ္ပအာထဗ္ဗဏခီလနဝသီကရဏသောသာပနမန္တာဂဒပ္ပယောဂါဒိဘေဒံ ပရူပဃာတကရံ။ ပရိတ္တန္တိ ယက္ခပရိတ္တနာဂမဏ္ဍလာဒိဘေဒံ သဗ္ဗမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ – ဝါစတော ဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ။
၁၀။ ဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၁၈။ ဒသမေ ဝါစေယျာတိ ပဒံ ဝိသေသော, သေသံ နဝမေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ သဒ္ဓိံ သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ။
စိတ္တာဂါရဝဂ္ဂေါ ပဉ္စမော။
၆။ အာရာမဝဂ္ဂေါ
၁။ ပဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၂၅။ အာရာမဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – ပရိက္ခေပံ အတိက္ကာမေန္တိယာ, ဥပစာရံ ဩက္ကမန္တိယာတိ ဧတ္ထ ပဌမပါဒေ ဒုက္ကဋံ, ဒုတိယပါဒေ ပါစိတ္တိယံ။
֍ ဋီ ၁၀၂၇။ သီသာနုလောကိကာတိ ပဌမံ ပဝိသန္တီနံ ဘိက္ခုနီနံ သီသံ အနုလောကေန္တီ ပဝိသတိ, အနာပတ္တိ။ ယတ္ထ ဘိက္ခုနိယောတိ ယတ္ထ ဘိက္ခုနိယော ပဌမတရံ ပဝိသိတွာ သဇ္ဈာယစေတိယဝန္ဒနာဒီနိ ကရောန္တိ, တတ္ထ
တာသံ သန္တိကံ ဂစ္ဆာမီတိ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ အာပဒါသူတိ ကေနစိ ဥပဒ္ဒုတာ ဟောတိ, ဧဝရူပါသု အာပဒါသု ပဝိသိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယာကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ။
၂။ ဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၂၈။ ဒုတိယေ – အာယသ္မာ ကပ္ပိတကောတိ အယံ ဇဋိလသဟဿဗ္ဘန္တရော ထေရော။ သံဟရီတိ သင်္ကာမေသိ။ သံဟဋောတိ သင်္ကာမိတော။ ကာသာဝဋောတိ နှာပိတာ ကာသာဝံ နိဝါသေတွာ ကမ္မံ ကရောန္တိ, တံ သန္ဓာယာဟံသု။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ။
၃။ တတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၃၆။ တတိယေ – အနုသာသနိပုရေက္ခာရာယာတိ ဣဒါနိပိ တွံ ဗာလာ အဗျတ္တာတိအာဒိနာ နယေန အနုသာသနိပက္ခေ ဌတွာ ဝဒန္တိယာ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အနန္တရသိက္ခာပဒသဒိသာနေဝါတိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ။
၄။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၃၇။ စတုတ္ထေ – သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ စတုသမုဋ္ဌာနံ – ကာယတော ကာယဝါစတော ကာယစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။ နိမန္တိတာယ အနာပုစ္ဆာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ အာပတ္တိသမ္ဘဝတော သိယာ ကိရိယာကိရိယံ, ပဝါရိတာယ ကပ္ပိယံ ကာရေတွာပိ အကာရေတွာပိ ဘုဉ္ဇန္တိယာ
အာပတ္တိသမ္ဘဝတော သိယာ ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ။
၅။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၄၃။ ပဉ္စမေ – ကုလေ မစ္ဆရော ကုလမစ္ဆရော, ကုလမစ္ဆရော ဧတိဿာ အတ္ထီတိ ကုလမစ္ဆရိနီ ကုလံ ဝါ မစ္ဆရာယတီတိ ကုလမစ္ဆရိနီ။ ကုလဿ အဝဏ္ဏန္တိ တံ ကုလံ အဿဒ္ဓံ အပ္ပသန္နန္တိ။ ဘိက္ခုနီနံ အဝဏ္ဏန္တိ ဘိက္ခုနိယော ဒုဿီလာ ပါပဓမ္မာတိ။
֍ ဋီ ၁၀၄၅။ သန္တံယေဝ အာဒီနဝန္တိ ကုလဿ ဝါ ဘိက္ခုနီနံ ဝါ သန္တံ အဂုဏံ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ။
၆။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၄၈။ ဆဋ္ဌေ – ဩဝါဒါယာတိ ဂရုဓမ္မတ္ထာယ။ သံဝါသာယာတိ ဥပေါသထပဝါရဏာပုစ္ဆနတ္ထာယ။ အယမေတ္ထ သင်္ခေပေါ။ ဝိတ္ထာရော ပန ဘိက္ခုနောဝါဒကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တောယေဝ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ။
၇။ သတ္တမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၅၃။ သတ္တမေ – ပရိယေသိတွာ န လဘတီတိ ဘိက္ခုနိံ န လဘတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဣမဿာပိ ဝိတ္ထာရော ဘိက္ခုနောဝါဒကေ ဝုတ္တောယေဝ။
ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ။
၈။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၅၆။ အဋ္ဌမေ – ဧကကမ္မန္တိအာဒီဟိ ဥပေါသထပဝါရဏာယေဝ ဝုတ္တာ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဣမဿာပိ ဝိတ္ထာရော ဘိက္ခုနောဝါဒကေ ဝုတ္တောယေဝ။
ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ – အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ။
၉။ နဝမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၅၈။ နဝမေ – သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဣမဿာပိ ဝိတ္ထာရော ဘိက္ခုနောဝါဒကေ ဝုတ္တောယေဝ။
ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ။
၁၀။ ဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၆၂။ ဒသမေ – ပသာခေတိ အဓောကာယေ။ အဓောကာယော ဟိ ယသ္မာ တတော ရုက္ခဿ သာခါ ဝိယ ဥဘော ဦရူ ပဘိဇ္ဇိတွာ ဂတာ, တသ္မာ ပသာခေါတိ ဝုစ္စတိ။
֍ ဋီ ၁၀၆၅။ ဘိန္ဒာတိအာဒီသု သစေ ‘‘ဘိန္ဒ, ဖာလေဟီ’’တိ သဗ္ဗာနိ အာဏာပေတိ, သော စ တထေဝ ကရောတိ, ဆ အာဏတ္တိဒုက္ကဋာနိ ဆ စ ပါစိတ္တိယာနိ အာပဇ္ဇတိ။ အထာပိ ဧဝံ အာဏာပေတိ – ‘‘ဥပါသက, ယံကိဉ္စိ ဧတ္ထ ကာတဗ္ဗံ, တံ သဗ္ဗံ ကရောဟီ’’တိ, သော စ သဗ္ဗာနိပိ ဘေဒနာဒီနိ ကရောတိ၊ ဧကဝါစာယ
ဆ ဒုက္ကဋာနိ ဆ ပါစိတ္တိယာနီတိ ဒွါဒသ အာပတ္တိယော။ သစေ ပန ဘေဒနာဒီသုပိ ဧကံယေဝ ဝတွာ ‘‘ဣဒံ ကရောဟီ’’တိ အာဏာပေတိ, သော စ သဗ္ဗာနိ ကရောတိ, ယံ အာဏတ္တံ, တဿေဝ ကရဏေ ပါစိတ္တိယံ။ သေသေသု အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ။
အာရာမဝဂ္ဂေါ ဆဋ္ဌော။
၇။ ဂဗ္ဘိနိဝဂ္ဂေါ
၁။ ပဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၆၉။ ဂဗ္ဘိနိဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – အာပန္နသတ္တာတိ ကုစ္ဆိပဝိဋ္ဌသတ္တာ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ။
၂။ ဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၁၀၇၃-၄။ ဒုတိယေ – ပါယန္တိန္တိ ထညံ ပါယမာနံ။ မာတာ ဝါ ဟောတီတိ ယံ ဒါရကံ ပါယေတိ, တဿ မာတာ ဝါ ဟောတိ ဓာတိ ဝါ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဥဘယမ္ပိ တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ။
၃။ တတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၇၇။ တတိယေ – သိက္ခာသမ္မုတိံ ဒါတုန္တိ ကသ္မာ ဒါပေသိ? ‘‘မာတုဂါမော နာမ လောလော ဟောတိ ဒွေ ဝဿာနိ ဆသု ဓမ္မေသု အသိက္ခိတွာ သီလာနိ ပူရယမာနော ကိလမတိ, သိက္ခိတွာ ပန ပစ္ဆာ န ကိလမိဿတိ, နိတ္ထရိဿတီ’’တိ ဒါပေသိ။
֍ ဋီ ၁၀၇၉။ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိံ ဒွေ ဝဿာနိ အဝီတိက္ကမ္မ သမာဒါနံ သမာဒိယာမီတိ ယံ တံ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီတိ ပညတ္တံ သိက္ခာပဒံ, တံ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိသိက္ခာပဒံ ဒွေ ဝဿာနိ အဝီတိက္ကမိတဗ္ဗသမာဒါနံ ကတွာ သမာဒိယာမီတိ အတ္ထော။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ ဣမာ ဆ သိက္ခာယော သဋ္ဌိဝဿာယပိ ပဗ္ဗဇိတာယ ဒါတဗ္ဗာယေဝ, န ဧတာသု အသိက္ခိတာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ။
တတိယသိက္ခာပဒံ။
၄။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၈၄။ စတုတ္ထေ – သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ သစေ ပန ပဌမံ ဝုဋ္ဌာနသမ္မုတိ န ဒိန္နာ ဟောတိ, ဥပသမ္ပဒမာဠကေပိ ဒါတဗ္ဗာယေဝ။ ဣမာ ဒွေပိ မဟာသိက္ခမာနာ နာမ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ။
၅။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၉၀။ ပဉ္စမေ – ကိဉ္စာပိ ဦနဒွါဒသဝဿံ ပရိပုဏ္ဏသညာယ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ အနာပတ္တိ, သာ ပန အနုပသမ္ပန္နာဝ ဟောတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ။
၆။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၉၅။ ဆဋ္ဌေ – ဒသဝဿာယ ဂိဟိဂတာယ သိက္ခာသမ္မုတိံ ဒတွာ ပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿံ ဥပသမ္ပာဒေတုံ ဝဋ္ဋတိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ။
၇။ သတ္တမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၀၁။ သတ္တမေ – သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိပိ သဗ္ဗေသု ဒုတိယေ ဝုတ္တသဒိသာနေဝ။ အယံ ပန ဝိသေသော – ယတ္ထ သမ္မုတိ အတ္ထိ, တတ္ထ ကိရိယာကိရိယံ ဟောတီတိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ။
၈။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၀၈။ အဋ္ဌမေ – န အနုဂ္ဂဏှာပေယျာတိ ‘‘ဣမိဿာ အယျေ ဥဒ္ဒေသာဒီနိ ဒေဟီ’’တိ ဧဝံ ဥဒ္ဒေသာဒီဟိ န အနုဂ္ဂဏှာပေယျ။
֍ ဋီ ၁၁၁၀။ ပရိယေသိတွာတိ အညံ ပရိယေသိတွာ န လဘတိ, သယံ ဂိလာနာ ဟောတိ, န သက္ကောတိ ဥဒ္ဒေသာဒီနိ ဒါတုံ, တဿာ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ။
၉။ နဝမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၁၃။ နဝမေ – န ဥပဋ္ဌဟေယျာတိ စုဏ္ဏေန မတ္တိကာယ ဒန္တကဋ္ဌေန မုခေါဒကေနာတိ ဧဝံ တေန တေန ကရဏီယေန န ဥပဋ္ဌဟေယျ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ – အကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ။
၁၀။ ဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၁၆။ ဒသမေ – နေဝ ဝူပကာသေယျာတိ န ဂဟေတွာ ဂစ္ဆေယျ။ န ဝူပကာသာပေယျာတိ ‘‘ဣမံ အယျေ ဂဟေတွာ ဂစ္ဆာ’’တိ အညံ န အာဏာပေယျ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – အကိရိယံ,
သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ။
ဂဗ္ဘိနိဝဂ္ဂေါ သတ္တမော။
၈။ ကုမာရိဘူတဝဂ္ဂေါ
၁-၂-၃။ ပဌမဒုတိယတတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၁၉။ ကုမာရိဘူတဝဂ္ဂဿ ပဌမဒုတိယတတိယသိက္ခာပဒါနိ တီဏိ တီဟိ ဂိဟိဂတသိက္ခာပဒေဟိ သဒိသာနိ။ ယာ ပန တာ သဗ္ဗပဌမာ ဒွေ မဟာသိက္ခမာနာ, တာ အတိက္ကန္တဝီသတိဝဿာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တာ ဂိဟိဂတာ ဝါ ဟောန္တု အဂိဟိဂတာ ဝါ, သိက္ခမာနာ ဣစ္စေဝ ဝတ္တဗ္ဗာ, ဂိဟိဂတာတိ ဝါ ကုမာရိဘူတာတိ ဝါ န ဝတ္တဗ္ဗာ။ ဂိဟိဂတာယ ဒသဝဿကာလေ သိက္ခာသမ္မုတိံ ဒတွာ ဒွါဒသဝဿကာလေ ဥပသမ္ပဒါ ကာတဗ္ဗာ။ ဧကာဒသဝဿကာလေ ဒတွာ တေရသဝဿကာလေ ကာတဗ္ဗာ, ဒွါဒသတေရသစုဒ္ဒသပန္နရသသောဠသသတ္တရသအဋ္ဌာရသဝဿကာလေ သမ္မုတိံ ဒတွာ ဝီသတိဝဿကာလေ ဥပသမ္ပဒါ ကာတဗ္ဗာ။ အဋ္ဌာရသဝဿကာလတော ပဋ္ဌာယ စ ပနာယံ ဂိဟိဂတာတိပိ ကုမာရိဘူတာတိပိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ, ကုမာရိဘူတာ ပန ဂိဟိဂတာတိ န ဝတ္တဗ္ဗာ, ကုမာရိဘူတာ ဣစ္စေဝ ဝတ္တဗ္ဗာ။ မဟာသိက္ခမာနာ ပန ဂိဟိဂတာတိပိ ဝတ္တုံ န ဝဋ္ဋတိ, ကုမာရိဘူတာတိပိ ဝတ္တုံ န ဝဋ္ဋတိ, သိက္ခာသမ္မုတိဒါနဝသေန ပန တိဿောပိ သိက္ခမာနာတိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။
ပဌမဒုတိယတတိယာနိ။
၄-၅-၆။ စတုတ္ထပဉ္စမဆဋ္ဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၃၆။ စတုတ္ထပဉ္စမဆဋ္ဌေသု သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ သဗ္ဗာနိ တိသမုဋ္ဌာနာနိ စတုတ္ထံ ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။ ပဉ္စမံ ကိရိယာကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ,
ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။ ယဉ္စေတ္ထ သံဃေန ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗာတိ ဝုတ္တံ, တဿ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗာတိ အတ္ထော။ ဆဋ္ဌံ ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။ ယံ ပနေတ္ထ ‘‘ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ’’တိ ဝုတ္တံ, တဿ ဥပပရိက္ခိတွာတိ အတ္ထော။
စတုတ္ထပဉ္စမဆဋ္ဌသိက္ခာပဒါနိ
၇။ သတ္တမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၅၀။ သတ္တမေ – သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, လောကဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, အကုသလစိတ္တံ, ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ။
၈။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၅၄။ အဋ္ဌမေပိ – သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိပိ အနန္တရသဒိသာနေဝါတိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ။
၉။ နဝမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၅၈။ နဝမေ – သောကာဝါသန္တိ သင်္ကေတံ ကတွာ အဂစ္ဆမာနာ ပုရိသာနံ အန္တော သောကံ ပဝေသေတီတိ သောကာဝါသာ, တံ သောကာဝါသံ။ တေနေဝါဟ – ‘‘သောကာဝါသာ နာမ ပရေသံ ဒုက္ခံ ဥပ္ပါဒေတီ’’တိ။ အထ ဝါ ဃရံ ဝိယ ဃရသာမိကာ, အယမ္ပိ ပုရိသသမာဂမံ အလဘမာနာ သောကံ အာဝိသတိ။ ဣတိ ယံ အာဝိသတိ, သွာဿာ အာဝါသော ဟောတီတိ သောကာဝါသာ။ တေနာဟ – ‘‘သောကံ အာဝိသတီ’’တိ။ အဇာနန္တီတိ
ဧဒိသာ အယန္တိ အဇာနမာနာ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ။
၁၀။ ဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၆၄။ ဒသမေ – အနာပုစ္ဆာတိ အနာပုစ္ဆိတွာ။ ဘိက္ခုနီဟိ ဒွိက္ခတ္တုံ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ – ပဗ္ဗဇ္ဇာကာလေ စ ဥပသမ္ပဒါကာလေ စ, ဘိက္ခူနံ ပန သကိံ အာပုစ္ဆိတေပိ ဝဋ္ဋတိ။
֍ ဋီ ၁၁၆၅။ အဇာနန္တီတိ မာတာဒီနံ အတ္ထိဘာဝံ အဇာနန္တီ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဣဒံ အပုဗ္ဗသမုဋ္ဌာနသီသံ။ စတုသမုဋ္ဌာနံ – ဝါစတော ကာယဝါစတော ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။ ကထံ? အဗ္ဘာနကမ္မာဒီသု ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန ခဏ္ဍသီမာယံ နိသိန္နာ ‘‘ပက္ကောသထ သိက္ခမာနံ, ဣဓေဝ နံ ဥပသမ္ပာဒေဿာမာ’’တိ ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ ဧဝံ ဝါစတော သမုဋ္ဌာတိ။ ဥပဿယတော ပဋ္ဌာယ ဥပသမ္ပာဒေဿာမီတိ ဝတွာ ခဏ္ဍသီမံ ဂစ္ဆန္တိယာ ကာယဝါစတော သမုဋ္ဌာတိ။ ဒွီသုပိ ဌာနေသု ပဏ္ဏတ္တိဘာဝံ ဇာနိတွာဝ ဝီတိက္ကမံ ကရောန္တိယာ ဝါစာစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ။ အနနုဇာနာပေတွာ ဥပသမ္ပာဒနတော ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ။
၁၁။ ဧကာဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၁၁၆၇-၈။ ဧကာဒသမေ – ပါရိဝါသိကဆန္ဒဒါနေနာတိ ပါရိဝါသိယေန ဆန္ဒဒါနေန။ တတ္ထ စတုဗ္ဗိဓံ ပါရိဝါသိယံ – ပရိသပါရိဝါသိယံ, ရတ္တိပါရိဝါသိယံ, ဆန္ဒပါရိဝါသိယံ, အဇ္ဈာသယပါရိဝါသိယန္တိ။ တတ္ထ ပရိသပါရိဝါသိယံ နာမ ဘိက္ခူ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန သန္နိပတိတာ ဟောန္တိ, အထ မေဃော ဝါ ဥဋ္ဌာတိ, ဥဿာရဏာ ဝါ ကရိယတိ, မနုဿာ ဝါ အဇ္ဈောတ္ထရန္တာ အာဂစ္ဆန္တိ,
ဘိက္ခူ ‘‘အနောကာသာ မယံ အညတြ ဂစ္ဆာမာ’’တိ ဆန္ဒံ အဝိဿဇ္ဇေတွာဝ ဥဋ္ဌဟန္တိ။ ဣဒံ ပရိသပါရိဝါသိယံ။ ကိဉ္စာပိ ပရိသပါရိဝါသိယံ, ဆန္ဒဿ ပန အဝိဿဋ္ဌတ္တာ ကမ္မံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။
ပုန ဘိက္ခူ ‘‘ဥပေါသထာဒီနိ ကရိဿာမာ’’တိ ရတ္တိံ သန္နိပတိတွာ ‘‘ယာဝ သဗ္ဗေ သန္နိပတန္တိ, တာဝ ဓမ္မံ သုဏိဿာမာ’’တိ ဧကံ အဇ္ဈေသန္တိ, တသ္မိံ ဓမ္မကထံ ကထေန္တေယေဝ အရုဏော ဥဂ္ဂစ္ဆတိ။ သစေ ‘‘စာတုဒ္ဒသိကံ ဥပေါသထံ ကရိဿာမာ’’တိ နိသိန္နာ ‘‘ပန္နရသော’’တိ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ သစေ ပန္နရသိကံ ကာတုံ နိသိန္နာ ပါဋိပဒေ အနုပေါသထေ ဥပေါသထံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ, အညံ ပန သံဃကိစ္စံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဣဒံ ရတ္တိပါရိဝါသိယံ နာမ။
ပုန ဘိက္ခူ ‘‘ကိဉ္စိဒေဝ အဗ္ဘာနာဒိသံဃကမ္မံ ကရိဿာမာ’’တိ နိသိန္နာ ဟောန္တိ, တတြေကော နက္ခတ္တပါဌကော ဘိက္ခု ဧဝံ ဝဒတိ – ‘‘အဇ္ဇ နက္ခတ္တံ ဒါရုဏံ, မာ ဣမံ ကမ္မံ ကရောထာ’’တိ။ တေ တဿ ဝစနေန ဆန္ဒံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ တတ္ထေဝ နိသိန္နာ ဟောန္တိ။ အထညော အာဂန္တွာ ‘‘နက္ခတ္တံ ပဋိမာနေန္တံ အတ္ထော ဗာလံ ဥပစ္စဂါ’’တိ (ဇာ။ ၁။၁။၄၉) ဝတွာ ‘‘ကိံ နက္ခတ္တေန ကရောထာ’’တိ ဝဒတိ။ ဣဒံ ဆန္ဒပါရိဝါသိယဉ္စေဝ အဇ္ဈာသယပါရိဝါသိယဉ္စ။ ဧတသ္မိံ ပါရိဝါသိယေ ပုန ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိံ အနာနေတွာ ကမ္မံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။
ဝုဋ္ဌိတာယ ပရိသာယာတိ ဆန္ဒံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ကာယေန ဝါ ဝါစာယ ဝါ ဆန္ဒဝိဿဇ္ဇနမတ္တေနေဝ ဝါ ဥဋ္ဌိတာယ ပရိသာယ။
֍ ဋီ ၁၁၆၉။ အနာပတ္တိ အဝုဋ္ဌိတာယ ပရိသာယာတိ ဆန္ဒံ အဝိဿဇ္ဇေတွာ အဝုဋ္ဌိတာယ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ တိသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, သညာဝိမောက္ခံ, သစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဧကာဒသမသိက္ခာပဒံ။
၁၂။ ဒွါဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၇၀။ ဒွါဒသမေ – ဥပဿယော န သမ္မတီတိ ဝသနောကာသော နပ္ပဟောတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ အနန္တရသဒိသာနေဝါတိ။
ဒွါဒသမသိက္ခာပဒံ။
၁၃။ တေရသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၇၅။ တေရသမေ – ဧကံ ဝဿံ ဒွေတိ ဧကန္တရိကေ ဧကသ္မိံ သံဝစ္ဆရေ ဒွေ ဝုဋ္ဌာပေတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိပိ ဝုတ္တသဒိသာနေဝါတိ။
တေရသမသိက္ခာပဒံ။
ကုမာရိဘူတဝဂ္ဂေါ အဋ္ဌမော။
၉။ ဆတ္တုပါဟနဝဂ္ဂေါ
၁။ ပဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၈၁။ ဆတ္တဝဂ္ဂဿ ပဌမသိက္ခာပဒေ – သကိမ္ပိ ဓာရေတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ မဂ္ဂဂမနေ ဧကပယောဂေနေဝ ဒိဝသမ္ပိ ဓာရေတိ, ဧကာဝ အာပတ္တိ။ သစေ ကဒ္ဒမာဒီနိ ပတွာ ဥပါဟနာ ဩမုဉ္စိတွာ ဆတ္တမေဝ ဓာရေန္တီ ဂစ္ဆတိ, ဒုက္ကဋံ။ အထာပိ ဂစ္ဆာဒီနိ ဒိသွာ ဆတ္တံ အပနာမေတွာ ဥပါဟနာရုဠှာဝ ဂစ္ဆတိ, ဒုက္ကဋမေဝ။ သစေ ဆတ္တမ္ပိ အပနာမေတွာ ဥပါဟနာပိ ဩမုဉ္စိတွာ ပုန ဓာရေတိ, ပုန ပါစိတ္တိယံ။ ဧဝံ ပယောဂဂဏနာယ အာပတ္တိယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ။
၂။ ဒုတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၈၄။ ဒုတိယေ – ယာနေန ယာယန္တီတိ ဧတ္ထာပိ ဩရောဟိတွာ ပုနပ္ပုနံ အဘိရုဟန္တိယာ ပယောဂဂဏနာယ အာပတ္တိယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ ပဌမေ ဝုတ္တနယမေဝါတိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ။
၃။ တတိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၉၀။ တတိယေ – ဝိပ္ပကိရိယိံသူတိ မဏယော ဝိပ္ပကိဏ္ဏာ။ ဣဓာပိ ဩမုဉ္စိတွာ ဓာရေန္တိယာ ပယောဂဂဏနာယ အာပတ္တိယော။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဝုတ္တနယာနေဝ။ ကေဝလံ ဣဓ အကုသလစိတ္တံ ဟောတီတိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ။
၄။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၉၄။ စတုတ္ထေ – သီသူပဂါဒီသု ယံ ယံ ဓာရေတိ, တဿ တဿ ဝသေန ဝတ္ထုဂဏနာယ အာပတ္တိယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ တတိယေ ဝုတ္တနယမေဝါတိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ။
၅။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၉၉။ ပဉ္စမေ – ဂန္ဓဝဏ္ဏကေနာတိ ဂန္ဓေန စ ဝဏ္ဏကေန စ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ တတိယသဒိသာနေဝါတိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ။
၆။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၂၀၂။ ဆဋ္ဌေ – သဗ္ဗံ ပဉ္စမေ ဝုတ္တသဒိသမေဝါတိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ။
၇။ သတ္တမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၁၂၀၈-၉။ သတ္တမေ – ဥမ္မဒ္ဒါပေတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ ဟတ္ထံ အမောစေတွာ ဥမ္မဒ္ဒနေ ဧကာဝ အာပတ္တိ, မောစေတွာ မောစေတွာ ဥမ္မဒ္ဒနေ
ပယောဂဂဏနာယ အာပတ္တိယော။ သမ္ဗာဟနေပိ ဧသေဝ နယော။ ဂိလာနာယာတိ အန္တမသော မဂ္ဂဂမနပရိဿမေနာပိ သာဗာဓာယ။ အာပဒါသူတိ စောရဘယာဒီဟိ သရီရကမ္ပနာဒီသု။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ တတိယသဒိသာနေဝါတိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ။
၈-၉-၁၀။ အဋ္ဌမနဝမဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၂၁၀။ အဋ္ဌမာဒီသု တီသု သိက္ခမာနာယ သာမဏေရိယာ, ဂိဟိနိယာတိ ဣဒမေဝ နာနာကရဏံ, သေသံ သတ္တမေ ဝုတ္တသဒိသမေဝါတိ။
အဋ္ဌမနဝမဒသမသိက္ခာပဒါနိ။
၁၁။ ဧကာဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၂၁၄။ ဧကာဒသမေ – ဘိက္ခုဿ ပုရတောတိ အဘိမုခမေဝါတိ အတ္ထော။ ဣဒံ ပန ဥပစာရံ သန္ဓာယ ကထိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ – ကာယဝါစတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဧကာဒသမသိက္ခာပဒံ။
၁၂။ ဒွါဒသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၁၂၁၉-၂၃။ ဒွါဒသမေ – အနောကာသကတန္တိ အသုကသ္မိံ နာမ ဌာနေ ပုစ္ဆာမီတိ ဧဝံ အကတဩကာသံ။ တေနေဝါဟ – ‘‘အနောကာသကတန္တိ အနာပုစ္ဆာ’’တိ။ အနောဒိဿာတိ အသုကသ္မိံ နာမ ဌာနေ ပုစ္ဆာမီတိ ဧဝံ အနိယမေတွာ ကေဝလံ ‘‘ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ အတ္ထိ, ပုစ္ဆာမိ အယျာ’’တိ ဧဝံ ဝတွာ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ – ဝါစတော ဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယာကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ဒွါဒသမသိက္ခာပဒံ။
၁၃။ တေရသမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၂၂၆။ တေရသမေ – ပရိက္ခေပံ အတိက္ကာမေန္တိယာတိ ဧကေန ပါဒေန အတိက္ကန္တေ ဒုက္ကဋံ, ဒုတိယေန ပါစိတ္တိယံ။ ဥပစာရေပိ ဧသေဝ နယော။
֍ ဋီ ၁၂၂၇။ အစ္ဆိန္နစီဝရိကာယာတိအာဒီသု သင်္ကစ္စိကစီဝရမေဝ စီဝရန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အာပဒါသူတိ မဟဂ္ဃံ ဟောတိ သင်္ကစ္စိကံ, ပါရုပိတွာ ဂစ္ဆန္တိယာဝ ဥပဒ္ဒဝေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧဝရူပါသု အာပဒါသု အနာပတ္တိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ – ကိရိယံ, နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
တေရသမသိက္ခာပဒံ။
ဆတ္တုပါဟနဝဂ္ဂေါ နဝမော။
ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ အယျာယော ဆသဋ္ဌိသတံ ပါစိတ္တိယာ ဓမ္မာတိ ဧတ္ထ သဗ္ဗာနေဝ ဘိက္ခုနီနံ ခုဒ္ဒကေသု ဆန္နဝုတိ, ဘိက္ခူနံ ဒွေနဝုတီတိ အဋ္ဌာသီတိသတံ သိက္ခာပဒါနိ, တတော သကလံ ဘိက္ခုနီဝဂ္ဂံ, ပရမ္ပရဘောဇနံ, အနတိရိတ္တဘောဇနံ, အနတိရိတ္တေန အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရဏံ, ပဏီတဘောဇနဝိညတ္တိ, အစေလကသိက္ခာပဒံ, ဒုဋ္ဌုလ္လပဋိစ္ဆာဒနံ, ဦနဝီသတိဝဿုပသမ္ပာဒနံ, မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ အဒ္ဓါနဂမနံ, ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနံ, သန္တံ ဘိက္ခုံ အနာပုစ္ဆာ ဝိကာလေ ဂါမပ္ပဝေသနံ, နိသီဒနံ ဝဿိကသာဋိကန္တိ ဣမာနိ ဒွါဝီသတိ သိက္ခာပဒါနိ အပနေတွာ သေသာနိ သတဉ္စ ဆသဋ္ဌိ စ သိက္ခာပဒါနိ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသမဂ္ဂေန ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနိ ဟောန္တီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ တေနာဟ – ‘‘ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ အယျာယော ဆသဋ္ဌိသတံ ပါစိတ္တိယာ ဓမ္မာ…ပေ… ဧဝမေတံ ဓာရယာမီ’’တိ။
တတြာယံ သင်္ခေပတော သမုဋ္ဌာနဝိနိစ္ဆယော – ဂိရဂ္ဂသမဇ္ဇံ, စိတ္တာဂါရသိက္ခာပဒံ, သံဃာဏိ, ဣတ္ထာလင်္ကာရော, ဂန္ဓဝဏ္ဏကော, ဝါသိတကပိညာကော, ဘိက္ခုနီအာဒီဟိ ဥမ္မဒ္ဒနပရိမဒ္ဒနာနီတိ ဣမာနိ ဒသ သိက္ခာပဒါနိ အစိတ္တကာနိ လောကဝဇ္ဇာနိ။ အယံ ပနေတ္ထ အဓိပ္ပါယော – ဝိနာပိ စိတ္တေန အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတ္တာ အစိတ္တကာနိ, စိတ္တေ ပန သတိ အကုသလေနေဝ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတ္တာ လောကဝဇ္ဇာနိ။ အဝသေသာနိ အစိတ္တကာနိ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇာနေဝ။ စောရီဝုဋ္ဌာပနံ, ဂါမန္တရံ, အာရာမသိက္ခာပဒံ ဂဗ္ဘိနိဝဂ္ဂေ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ သတ္တ, ကုမာရိဘူတဝဂ္ဂေ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ပဉ္စ, ပုရိသသံသဋ္ဌံ ပါရိဝါသိယဆန္ဒဒါနံ, အနုဝဿဝုဋ္ဌာပနံ,
ဧကန္တရိကဝုဋ္ဌာပနန္တိ ဣမာနိ ဧကူနဝီသတိ သိက္ခာပဒါနိ သစိတ္တကာနိ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇာနိ, အဝသေသာနိ သစိတ္တကာနိ လောကဝဇ္ဇာနေဝါတိ။
သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂေ
ခုဒ္ဒကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ပါစိတ္တိယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
၅။ ပါဋိဒေသနီယကဏ္ဍံ (ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ)
ပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
ပါဋိဒေသနီယာ နာမ, ခုဒ္ဒကာနံ အနန္တရာ၊
ယေ ဓမ္မာ အဋ္ဌ အာရုဠှာ, သင်္ခေပေနေဝ သင်္ဂဟံ၊
တေသံ ပဝတ္တတေ ဧသာ, သင်္ခေပေနေဝ ဝဏ္ဏနာ။
֍ ဋီ ၁၂၂၈။ ယာနိ ဟိ ဧတ္ထ ပါဠိယံ သပ္ပိတေလာဒီနိ နိဒ္ဒိဋ္ဌာနိ, တာနိယေဝ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပါဋိဒေသနီယာ။ ပါဠိဝိနိမုတ္တကေသု ပန သဗ္ဗေသု ဒုက္ကဋံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ အဋ္ဌဝိဓမ္ပိ ပနေတံ ပါဋိဒေသနီယံ စတုသမုဋ္ဌာနံ – ကာယတော ကာယဝါစတော ကာယစိတ္တတော ကာယဝါစာစိတ္တတော စ သမုဋ္ဌာတိ, ကိရိယံ နောသညာဝိမောက္ခံ, အစိတ္တကံ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ, ကာယကမ္မံ, ဝစီကမ္မံ, တိစိတ္တံ, တိဝေဒနန္တိ။
ပါဋိဒေသနီယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ပါဋိဒေသနီယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
သေခိယာ ပန ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ, ယေ ဓမ္မာ ပဉ္စသတ္တတိ၊
တေသံ အနန္တရာယေဝ, သတ္တာဓိကရဏဝှယာ။
မဟာဝိဘင်္ဂေ ယော ဝုတ္တော, တေသံ အတ္ထဝိနိစ္ဆယော၊
ဘိက္ခုနီနံ ဝိဘင်္ဂေပိ, တာဒိသံယေဝ တံ ဝိဒူ။
ယသ္မာ တသ္မာ ဝိသုံ တေသံ, ဓမ္မာနံ အတ္ထဝဏ္ဏနာ၊
န ဝုတ္တာ တတ္ထ ယာ ဝုတ္တာ, ဝုတ္တာယေဝ ဟိ သာ ဣဓာတိ။
သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ
ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
သဗ္ဗာသဝပဟံ ဧသာ, နိဋ္ဌိတာ ဝဏ္ဏနာ ယထာ၊
သဗ္ဗာသဝပဟံ မဂ္ဂံ, ပတွာ ပဿန္တု နိဗ္ဗုတိန္တိ။
ဥဘတောဝိဘင်္ဂဋ္ဌကထာ နိဋ္ဌိတာ။
ပါစိတျာဒိအဋ္ဌကထာ နိဿယ
၅-ပါစိတ္တိယကဏ္ဍ
၁-မုသာဝါဒဝဂ်
၁-မုသာဝါဒသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
ခုဒ္ဒကာနံ၊ ဂရုကသိက္ခာပုဒ်တို့ကို ထောက်၍ ငယ်ကုန်သော။ ဝါ၊ များစွာကုန်သော။ ယေသံ၊ အကြင်ကိုးဆယ့်နှစ်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့၏။ ဝါ၊ အကြင် ကိုးဆယ့်နှစ်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ နဝဟိ၊ ကိုးပါးကုန်သော။ ဝဂ္ဂေဟိ၊ ဝဂ်တို့ဖြင့်။ သင်္ဂဟော၊ သိမ်းယူရခြင်းသည်။ ဝါ၊ သိမ်းယူရာသိမ်းယူကြောင်းဖြစ်သော ပါဠိရပ်သည်။ သုပ္ပတိဋ္ဌိတော၊ ကောင်းစွာ တည်ပြီ။ ဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တေသံ၊ ထိုကိုးဆယ့်နှစ်ပါးသော ခုဒ္ဒကသိက္ခာပုဒ်တို့၏။ အယံ ဝဏ္ဏနာ၊ ဤဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ ဘဝတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ ဖြစ်တော့လတံ့။
၁။ တတ္ထ၊ ထိုကိုးပါးသော ဝဂ်တို့တွင်။ (တစ်နည်း) တတ္ထ၊ ထိုကိုးဆယ့်နှစ်ပါးသော ခုဒ္ဒကသိက္ခာပုဒ်တို့တွင်။ တာဝ၊ ဘူတဂါမဝဂ် စသည်တို့မှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌဿ၊ ညွှန်ပြအပ်သော။ မုသာဝါဒဝဂ္ဂဿ၊ မုသာဝါဒဝဂ်၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ပဌမသိက္ခာပုဒ်၌။ ဟတ္ထကောတိ၊ ဟတ္ထကောဟူသည်။ တဿ ထေရဿ၊ ထိုထေရ်၏။ နာမံ၊ တည်း။ သကျာနံ၊ သာကီဝင်မင်းတို့၏။ ပုတ္တော၊ သားတည်း။ ဣတိ၊ ဤဆဋ္ဌီတပ္ပုရိသ်သမာသ်ဝစနတ္ထကြောင့်။ သကျပုတ္တော၊ မည်၏။ ကိရ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ ဗုဒ္ဓကာလေ၊ ဘုရားလက်ထက်တော်အခါ၌။ သကျကုလတော၊ သာကီဝင်မင်းတို့၏ အမျိုးမှ။ နိက္ခမိတွာ၊ ၍။ အသီတိ ပုရိသသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းသော ယောကျ်ားတို့သည်။ ပဗ္ဗဇိံသု၊ ရဟန်းပြုကုန်ပြီ။ တေသံ၊ ထိုရှစ်သောင်းသော ယောက်ျားတို့တွင်။ သော၊ ထိုအရှင်ဟတ္ထကသည်။ အညတရော၊ တစ်ပါးအပါအဝင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ ဝါဒက္ခိတ္တောတိ၊ ဟူသည်ကား။ “ဝါဒံ၊ အယူဝါဒကို။ ကရိဿာမိ၊ ပြုအံ့။ ဝါ၊ ပြိုင်အံ့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပရိဝိတက္ကိတေန၊ ကြံစည်အပ်ပြီးသော။ ဝါဒေန၊ အယူဝါဒဖြင့်။ ပရဝါဒိသန္တိကံ၊ ပရဝါဒီတို့၏ အထံသို့။ ခိတ္တော ပက္ခိတ္တော၊ ပစ်အပ်သူတည်း။ ပဟိတော ပေသိတော၊ ပို့အပ်သူတည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဝါ၊ ဤကား အဓိပ္ပါယ်နက်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ဝါဒမှိ၊ ပြောဆိုကြောင်း အယူ၌။ သကေန စိတ္တေန၊ မိမိစိတ်သည်။ ခိတ္တော၊ ပစ်သွင်းအပ်သူတည်း။ ယတြ ယတြ၊ အကြင်အကြင်အရပ်၌။ ဝါဒေါ၊ ပြောဆိုဖွယ်သည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ တတြ တတြေဝ၊ ထိုထိုအရပ်၌ပင်။ သန္ဒိဿတိ၊ ထင်ရှား၏။ ဝါ၊ ပါဝင်၏။ ဣတိပိ၊ ဤအနက်ကြောင့်လည်း။ ဝါဒက္ခိတ္တော၊ ဝါဒက္ခိတ္တ မည်၏။ အဝဇာနိတွာ ပဋိဇာနာတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝါဒေ၊ အယူဝါဒ၌။ ကဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ဒေါသံ၊ အပြစ်ကို။ သလ္လက္ခေန္တော၊ မှတ်ထင်လသော်။ “အယံ၊ ဤဟာသည်။ မမ၊ ငါ၏။ န ဝါဒေါ၊ အယူဝါဒ မဟုတ်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အဝဇာနိတွာ၊ ပယ်ပြီး၍။ ဝါ၊ ပယ်ပြီးမှ။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ကထေန္တော ကထေန္တော၊ ပြောစဉ် ပြောစဉ်။ ဝါ၊ ပြောရင်းပြောရင်း။ နိဒ္ဒေါသတံ၊ အပြစ်မရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ သလ္လက္ခေတွာ၊ မှတ်ထင်ပြန်၍။ “အယံ၊ ဤဟာသည်။ မမ၊ ၏။ ဝါဒေါ ဧဝ၊ ဝါဒပင်တည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိဇာနာတိ၊ ဝန်ခံပြန်၏။ ပဋိဇာနိတွာ အဝဇာနာတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ၊ တစ်စုံတစ်ခုပင်လျှင်ဖြစ်သော။ ဝစနေ၊ စကား၌။ အာနိသံသံ၊ အကျိုးကို။ သလ္လက္ခေန္တော၊ မှတ်ထင်လသော်။ “အယံ၊ သည်။ မမ၊ ၏။ ဝါဒေါ၊ တည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိဇာနိတွာ၊ ဝန်ခံပြီး၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ကထေန္တော ကထေန္တော၊ ပြောစဉ် ပြောစဉ်။ ဝါ၊ ပြောရင်းပြောရင်း။ တတ္ထ၊ ထိုစကား၌။ ဒေါသံ၊ အပြစ်ကို။
သလ္လက္ခေတွာ၊ မှတ်ထင်၍။ “အယံ၊ ဤဟာသည်။ မမ၊ ၏။ န ဝါဒေါ၊ ဝါဒမဟုတ်၊” ဣတိ၊ သို့။ အဝဇာနာတိ၊ ပယ်ပြန်၏။ အညေနညံ ပဋိစရတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညေန၊ အခြားသော။ ကာရဏေန၊ နောက်အကြောင်းဖြင့်။ အညံ၊ အခြားသော။ ကာရဏံ၊ ရှေ့အကြောင်းကို။ ပဋိစရတိ ပဋိစ္ဆာဒေတိ၊ ဖုံး၏။ အဇ္ဈာတ္ထရတိ၊ လွှမ်း၏။ “ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အနိစ္စံ၊ အနိစ္စတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဇာနိတဗ္ဗတော၊ သိထိုက်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ပြောပြီး၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ “ဇာတိဓမ္မတော၊ ဖြစ်ခြင်းသဘောရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း၊” ဣတိ အာဒီနိ၊ ဤသို့ အစရှိသော စကားတို့ကို။ ဝဒတိ၊ ပြော၏။ ကုရုန္ဒိယံ ပန၊ ကုရုန္ဒီအဋ္ဌကထာ၌ကား။ “ဧတဿ၊ ဤအဝဇာနနပဋိဇာနနကို။ ပဋိစ္ဆာဒနဟေတုံ၊ ဖုံးလွှမ်းခြင်း၏အကြောင်း ဖြစ်သော။ အညံ၊ အခြားသော။ ဗဟုံ၊ များစွာသော စကားကို။ ကထေတိ၊ ပြောဆို၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ တတြ၊ ထိုစကားရပ်၌။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတ္တံ့ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ ကုရုန္ဒီအဋ္ဌကထာဆရာ၏ အလိုတည်း။ ယံ တံ ပဋိဇာနနဉ္စ၊ အကြင်ဝန်ခံခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ယံ တံ အဝဇာနနဉ္စ၊ အကြင်ပယ်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ အတ္ထိ တဿ၊ ထိုဝန်ခံခြင်း ထိုပယ်ခြင်းကို။ ပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ၊ ဖုံးလွှမ်းခြင်းအကျိုးငှာ။ “ကော၊ အဘယ်သူသည်။ အာဟ၊ ပြောသနည်း။ ကိံ၊ အဘယ်စကားကို။ အာဟ၊ နည်း။ ကိသ္မိံ၊ အဘယ်နေရာ၌။ အာဟ၊ နည်း၊” ဣတိ ဧဝမာဒိံ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ ဗဟုံ၊ များစွာသော စကားကို။ ဘာသတိ၊ ပြောဆို၏။ ဣတိ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ အဓိပ္ပါယော၊ ကုရုန္ဒီအဋ္ဌကထာဆရာ၏ အလိုတည်း။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ ၌။ “စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဝဇာနိတွာ၊ ပယ်ပြီး၍။ ပဋိဇာနန္တော၊ ဝန်ခံသော။ ပဋိဇာနိတွာ၊ ဝန်ခံပြီး၍။ အဝဇာနန္တော ဧဝ၊ ပယ်သူသည်ပင်။ အညေနညံ ပဋိစရတိ၊ အညေနညံ ပဋိစရတိ မည်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇာနန္တော၊ သိလျက်။ မုသာ၊ မဟုတ်မမှန်သော စကားကို။ ဘာသတိ၊ ပြောဆို၏။ သင်္ကေတံ ကတွာ ဝိသံဝါဒေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပုရေဘတ္တာဒီသု၊ နံနက် အစရှိသော ကာလ ဒေသတို့တွင်။ “အသုကသ္မိံ နာမ ကာလေ၊ ဤမည်သော ကာလ၌။ အသုကသ္မိံ နာမ ပဒေသေ၊ ဤမည်သော အရပ်၌။ ဝါဒေါ၊ ပြောဆိုခြင်းသည်။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ သင်္ကေတံ၊ ချိန်ခါနေရပ် သတ်မှတ်မှုကို။ ကတွာ၊ ပြုပြီး၍။ သင်္ကေတတော၊ သင်္ကေတမှ။ ပုရေ ဝါ၊ ရှေ့၌သော်လည်းကောင်း။ ပစ္ဆာ ဝါ၊ နောက်၌သော်လည်းကောင်း။ ဂန္တွာ၊ သွားပြီး၍။ “ဘော၊ အမောင်တို့။ ပဿထ၊ ကြည့်ကြလော့။ တိတ္ထိယာ၊ တိတ္ထိတို့သည်။ န အာဂတာ၊ မလာကြကုန်။ ပရာဇိတာ၊ ရှုံးကုန်ပြီ၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ပက္ကမတိ၊ ဖဲသွား၏။
၂။ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇာနိတွာ၊ မုသားမပြောမီ ရှေ့အဖို့၌ ငါမုသားပြောမည်ဟု သိပြီး၍လည်းကောင်း။ ဇာနန္တဿ စ၊ မုသားပြောဆဲခဏ၌ ငါမုသားပြောနေသည်ဟု သိလျက်လည်းကောင်း။ မုသာ၊ မဟုတ်မမှန်သော စကားကို။ ဘဏနေ၊ ပြောဆိုခြင်းကြောင့်။
၃။ ဝိသံဝါဒနပုရေက္ခာရဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိသံဝါဒနစိတ္တံ၊ ချွတ်ယွင်းစေကြောင်း စိတ်ကို။ ဝါ၊ အယူအဆမှားစေကြောင်း စိတ်ကို။ ပုရတော၊ ရှေ့၌။ ကတွာ၊ ပြု၍။ (တစ်နည်း) ပုရတော ကတွာ၊ ရှေ့သွားပြု၍။ ဝဒန္တဿ၊ ပြောဆိုသော ပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဝါစာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မိစ္ဆာဝါစာပရိယာပန္နဝစနသမုဋ္ဌာပိကာ၊ မိစ္ဆာဝါစာ၌ အကျုံးဝင်သော စကားကို ဖြစ်စေတတ်သော။ စေတနာ၊ စေတနာတည်း။ ဂိရာတိ၊ ဂိရာဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ တာယ စေတနာယ၊ ထိုစေတနာသည်။ သမုဋ္ဌာပိတသဒ္ဒံ၊ ဖြစ်စေအပ်သော စကားသံကို။ ဒဿေတိ၊ ပြ၏။ ဗျပ္ပထောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝစနပထော၊ စကားသံသည်ပင် လမ်းကြောင်းတည်း။ ဟိ၊ မှန်၏။ ဝါစာယေဝ၊ စကား သံကိုပင်။ အညေသမ္ပိ၊ မူလပြောဆိုသူမှ တစ်ပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ၊ ဒိဋ္ဌာနုဂတိသို့။ အာပဇ္ဇန္တာနံ၊ ရောက်သူတို့၏။ ပထဘူတတော၊ လမ်းကြောင်းဖြစ်၍ ဖြစ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ဗျပ္ပထော”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝစီဘေဒေါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝစီသညိတာယ၊ ဝစီဟု ဆိုအပ်သော။ ဝါစာယ၊ စကား၏။ ဘေဒေါ၊ တစ်လုံးနှင့်တစ်လုံး မတူအောင် စကားလုံး၏ ကွဲပြားခြားနားခြင်းတည်း။ ပဘေဒဂတာ၊ ကွဲပြားသည်၏အဖြစ်သို့ ရောက်သော။ ဝါစာ ဧဝ၊ စကားသံကိုပင်။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ဝစီဘေဒဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝါစသိကာ ဝိညတ္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝစီဝိညတ္တိ၊ ဝစီဝိညတ်တည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့လျှင်။ ပဌမပဒေန၊ ဝါစာဟူသော ပဌမပုဒ်ဖြင့်။ သုဒ္ဓစေတနာ၊ အသံမဖက် သက်သက်သော စေတနာကို။ ကထိတာ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ တီဟိ၊ ဂိရာ ဗျပ္ပထော ဝစီဘေဒေါဟူသော သုံးပုဒ်တို့ဖြင့်။ တံသမုဋ္ဌာပိတသဒ္ဒသဟိတာ၊ ထိုစေတနာသည် ဖြစ်စေအပ်သော အသံနှင့် တကွဖြစ်သော။ စေတနာ၊ စေတနာကို။ ကထိတာ အန္တေ၊ အဆုံး၌။ ဧကေန၊ ဝါစသိကာ ဝိညတ္တိဟူသော တစ်ပုဒ်ဖြင့်။ ဝိညတ္တိသဟိတာ၊ ဝိညတ်နှင့်တကွဖြစ်သော။ စေတနာ၊ ကို။ ကထိတာ၊ ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်၏။ အနရိယဝေါဟာရာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အနရိယာနံ၊ အရိယာမဟုတ်ကုန်သော။ ဗာလပုထုဇ္ဇနာနံ၊ တို့၏။ ဝေါဟာရာ၊ ပြောဆိုအပ်သော အသုံးအနှုန်းတို့တည်း။
ဧဝံ၊ ဤ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒံ၊ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒကို။ ဒဿေတွာ၊ ပြတော်မူပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ အန္တေ၊ ထိုငါးပုဒ်တို့၏ အဆုံး၌။ ဝုတ္တာနံ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်သော။ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒသင်္ခါတာနံ၊ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒဟု ဆိုအပ်ကုန်သော။ အနရိယဝေါဟာရာနံ၊ တို့၏။ လက္ခဏံ၊ မှတ်သားကြောင်း ရှစ်ပါးသရုပ်ကို။ ဒဿေန္တော၊ ပြတော်မူလိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌံ မေတိအာဒိံ၊ အစရှိသော စကားရပ်ကို။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တတ္ထ၊ ထို“အဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌံ မေ”အစရှိသော စကားရပ်၌။ “အဒိဋ္ဌံ၊ စက္ခုဒွါရဖြင့် မမြင်အပ်ဖူးသော ရူပါရုံကို။ မေ၊ ငါသည်။ ဒိဋ္ဌံ၊ မြင်အပ်ပြီ၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒတော၊ ပြောဆိုသော ပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဝစနံ၊ စကားသည်။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ တံသမုဋ္ဌာပိကာ၊ ထိုစကားကို ဖြစ်စေတတ်သော။ စေတနာ၊ စေတနာသည်။ ဧကော၊ တစ်ပါးသော။ အနရိယဝေါဟာရော၊ အနရိယဝေါဟာရတည်း။ ဣတိ ဣမိနာ နယေန၊ ဤနည်းဖြင့်။ အတ္ထော၊ ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ အပိ စ၊ သည်သာမကသေး။ ဧတ္ထ၊ ဤအဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌံ မေအစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ စက္ခုဝသေန၊ စက္ခုဒွါရ၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဂ္ဂဟိတာရမ္မဏံ၊ စက္ခုဝိညာဉ်သည် မယူအပ်သော ရူပါရုံသည်။ အဒိဋ္ဌံ၊ အဒိဋ္ဌ မည်၏။ သောတဝသေန၊ သောတဒွါရ၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဂ္ဂဟိတံ၊ သောတဝိညာဉ်သည် မယူအပ်သော။ အာရမ္မဏံ၊ သဒ္ဒါရုံသည်။ အသုတံ၊ မည်၏။ ဃာနာဒိဝသေန၊ ဃာနဒွါရ အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ မုနိတွာ၊ ဖွဲ့နှောင်၍။ တီဟိ၊ ဃာနဇိဝှါကာယအားဖြင့် သုံးပါးကုန်သော။ ဣန္ဒြိယေဟိ၊ ဣန္ဒြေတို့ဖြင့်။ ဧကာဗဒ္ဓံ ဝိယ၊ တစ်စပ်တည်း ဖွဲ့စပ်အပ်သကဲ့သို့။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ အဂ္ဂဟိတံ၊ မယူအပ်သော။ အာရမ္မဏံ၊ ဂန္ဓာရုံ ရသာရုံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံသည်။ အမုတံ၊ မည်၏။ ပဉ္စဟိ၊ စက္ခုစသား ငါးပါးကုန်သော။ ဣန္ဒြိယေဟိ၊ တို့ကို။ အညတြ၊ ၍။
သုဒ္ဓေန၊ ငါးဒွါရမဖက် သက်သက်သော။ ဝိညာဏေနေဝ၊ မနောဝိညာဉ်သည်သာလျှင်။ အဂ္ဂဟိတံ၊ မယူအပ်သော။ အာရမ္မဏံ၊ အာရုံသည်။ အဝိညာတံ၊ မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်၏။ ပန၊ ထိုသို့ သိထိုက်ပါသော်လည်း။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ “အဒိဋ္ဌံ (ပ) ဒိဋ္ဌ”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဩဠာရိကေနေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ နယေန၊ နည်းဖြင့်။ ဒေသနာ၊ ကို။ ကတာ၊ ပြုတော်မူအပ်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒိဋ္ဌာဒီသု၊ ဒိဋ္ဌ အစရှိသည်တို့တွင်။ အတ္တနာပိ၊ မိမိသည်လည်းကောင်း။ ပရေနပိ၊ သူတစ်ပါးသည်လည်းကောင်း။ ဒိဋ္ဌံ၊ မြင်အပ်သော ရူပါရုံသည်။ ဒိဋ္ဌမေဝ၊ ဒိဋ္ဌသာတည်း။ သုတမုတဝိညာတာနိ၊ သုတမုတဝိညာတတို့သည်။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသည်ကား။ ဧကော၊ တစ်ပါးသော။ ပရိယာယော၊ ပရိယာယ်အနက်တည်း။ အပရော နယော၊ အခြားတစ်နည်းကား။ ယံ၊ အကြင်ရူ့ပါရုံကို။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ ဒိဋ္ဌံ၊ မြင်အပ်၏။ တံ၊ ထိုရူပါရုံသည်။ ဒိဋ္ဌမေဝ၊ ဒိဋ္ဌသာ မည်၏။ သုတာဒီသု၊ သုတ အစရှိသည်တို့၌။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းတည်း။ ယံ ပန၊ အကြင် ရူပါရုံကိုကား။ ပရေန၊ သူတစ်ပါးသည်။ ဒိဋ္ဌံ၊ မြင်အပ်၏။ တံ၊ ထိုရူ့ပါရုံသည်။ အတ္တနာ၊ သည်။ သုတဋ္ဌာနေ၊ ကြားအပ်သော အာရုံ၏အရာ၌။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ မုတာဒီနိပိ၊ မုတ အစရှိသည်တို့သည်လည်း။ ဧဝံ၊ ဤ့အတူတည်း။
၄။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တေသံ အနရိယဝေါဟာရာနံ၊ တို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်သို့။ အာရောပေတွာ၊ တင်၍။ ဒဿေန္တော၊ ပြတော်မူလိုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “တီဟာကာရေဟီ”တိ အာဒိံ၊ အစရှိသော စကားရပ်ကို။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တဿ၊ ထိုတီဟာကာရေဟိအစရှိသော စကားရပ်၏။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ “တီဟိ (ပ) ပါရာဇိကဿာ”တိ ဧဝမာဒိစတုတ္ထပါရာဇိကပါဠိဝဏ္ဏနာယံ၊ တီဟိ (ပ) ပါရာဇိကဿ ဤသို့ အစရှိသော စတုတ္ထပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်ပါဠိတော်၏ အဖွင့်၌။ ဝုတ္တနယေနဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ဟိ၊ မှန်၏။ (တစ်နည်း) ဟိ၊ စိုးစဉ်း အနည်းငယ် ဆိုဖွယ်အထူးကား။ ကေဝလံ၊ ဝတ္ထု အာပတ် တူမျှခြင်းမဖက် သက်သက်။ တတ္ထ၊ ထိုစတုတ္ထပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၌။ “ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိ”န္တိ၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဣဓ၊ ဤသမ္ပဇာနမုသာဝါဒသိက္ခာပုဒ်၌။ “အဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌံ မေ”တိ၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ၌။ “အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿာ”တိ စ၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဣဓ၊ ၌။ “အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာ”တိ စ၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝတ္ထုမတ္တေ၊ အာပတ်သင့်ခြင်း၏ အကြောင်းဝတ္ထုမျှ၌လည်းကောင်း။ အာပတ္တိမတ္တေ စ၊ အာပတ်မျှ၌လည်းကောင်း။ ဝိသေသော၊ ထူး၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဧကလက္ခဏမေဝ၊ တူသော အမှတ်အသားရှိသည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။
၉။ တီဟာကာရေဟိ ဒိဋ္ဌေ ဝေမတိကောတိအာဒီနံ၊ အစရှိသော စကားရပ်တို့၏။ အတ္ထောပိ၊ အနက်ကိုလည်း။ “ဒိဋ္ဌဿ (ပ) ဝဏ္ဏနာယံ၊ ဒိဋ္ဌဿ (ပ) ဝေမတိကောအစရှိသော ဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပုဒ် ပါဠိတော်၏ အဖွင့်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဟိ၊ မှန်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ် နှစ်ရပ်တို့၌။ ပါဠိမတ္တမေဝ၊ ပါဠိမျှသည်သာ။ ဝိသေသော၊ ထူး၏။ သထေရဝါဒေ၊ ထေရဝါဒနှင့်တကွဖြစ်သော။ အတ္ထေ ပန၊ အနက်၌ကား။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ နာနာကရဏံ၊ အသီးအခြားပြုတတ်သော အထူးသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိတော့။
၁၁။ သဟသာ ဘဏတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဝီမံသိတွာ ဝါ၊ မစူးစမ်းမူ၍လည်းကောင်း။ အနုပဓာရေတွာ ဝါ၊ မနှိုင်းချိန်မူ၍လည်းကောင်း။ ဝေဂေန၊ လျင်စွာ။ ဒိဋ္ဌမ္ပိ၊ မြင်အပ်သော ရူပါရုံကိုလည်း။ “မေ၊ ငါသည်။ အဒိဋ္ဌံ၊ မမြင်အပ်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘဏတိ၊ ပြောမိ၏။ အညံ (ပ) ဘဏတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ မန္ဒတ္တာ၊ ညံ့ဖျင်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဇဠတ္တာ၊ ထိုင်းမှိုင်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပက္ခလန္တော၊ အပြောချွတ်ချော်လျက်။ “စီဝရ”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ဆိုထိုက်ရာ၌။ “စီရ”န္တိ အာဒိံ၊ စီရံအစရှိသော စကားကို။ ဘဏတိ၊ ပြောဆို၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ သာမဏေရေန၊ သာမဏေသည်။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ မယှံ၊ တပည့်တော်၏။ ဥပဇ္ဈာယံ၊ ဥပဇ္ဈာယ်ကို။ အပိ ပဿိတ္ထ၊ မြင်လိုက်ပါကုန်၏လော၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တော၊ မေးအပ်သည်။ သမာနော၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ကေဠိံ၊ ပြက်ရယ်မှုကို။ ကုရုမာနော၊ ပြုလိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ “တဝ၊ သင်၏။ ဥပဇ္ဈာယော၊ သည်။ ဒါရုသကဋံ၊ ထင်းလှည်းကို။ ယောဇေတွာ၊ နွားဖြင့် ကပ်ယှဉ်၍။ ဂတော၊ သွားသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လိမ့်မည်၊” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ သိင်္ဂါလသဒ္ဒံ၊ မြေခွေးသံကို။ သုတွာ၊ ကြား၍။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ အယံ၊ ဤအသံသည်။ ကဿ၊ အဘယ်သူ၏။ သဒ္ဒေါ၊ အသံပါနည်း၊” ဣတိ ဝုတ္တော သမာနော “အယံ၊ ဤအသံသည်။ တေ၊ သင်၏။ မာတုယာ၊ မယ်တော်သည်။ ယာနေန၊ လှည်းတည်းဟူသော ယာဉ်ဖြင့်။ ဂစ္ဆန္တိယာ၊ သွားစဉ်။ ကဒ္ဒမေ၊ ရွှံ့ညွှန်၌။ လဂ္ဂစက္ကံ၊ ငြိကပ် ကျွံနစ်နေသော လှည်းဘီးကို။ ဥဒ္ဓရန္တာနံ၊ ထုတ်ဆောင်ပေးသူတို့၏။ သဒ္ဒေါ၊ အသံတည်း၊” ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ နေဝ ဒဝါ၊ ဒဝါလည်း မဟုတ်ဘဲ။ န ရဝါ၊ ရဝါလည်း မဟုတ်ဘဲ။ အညံ၊ အခြားစကားကို။ ဘဏတိ၊ ပြောဆို၏။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ အာပတ္တိံ၊ သမ္ပဇာနမုသာဝါဒအာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇတိယေဝ၊ ရောက်သည်သာ။ အညာ၊ ဆိုအပ်ပြီးမှ တစ်ပါးသော စကားသည်။ ပူရဏကထာ နာမ၊ ပြည့်စေကြောင်း စကား မည်သည်။ ဝါ၊ ဖြည့်စွက်၍ ကြီးကျယ်အောင် ပြောအပ်သော စကား မည်သည်။ ဟောတိ။ ဧကော၊ ရဟန်းတစ်ပါးသည်။ ဂါမေ၊ ရွာ၌။ ထောကံ၊ အနည်းငယ်သော။ တေလံ၊ ဆီကို။ လဘိတွာ၊ ရခဲ့၍။ ဝိဟာရံ၊ ကျောင်းသို့။ အာဂတော၊ ရောက်ပြီးသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သာမဏေရံ၊ ကို။ ဘဏတိ၊ ပြော၏။ ကိံ “တွံ၊ သင်သည်။ အဇ္ဇ၊ ယနေ့။ ကုဟိံ၊ အဘယ်အရပ်သို့။ ဂတော၊ သွားနေသနည်း။ ဂါမော၊ တစ်ရွာလုံးသည်။ ဧကတေလော၊ တစ်ခဲနက်သော ဆီရှိသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ၊” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ ပစ္ဆိကာယ၊ တောင်းကလေး၌။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်သော။ ပူဝခဏ္ဍံ၊ မုန့်အပိုင်းကို။
လဘိတွာ၊ ရခဲ့၍။ “အဇ္ဇ၊ ယနေ့။ ဂါမေ၊ ရွာထဲ၌။ ပစ္ဆိကာဟိ၊ တောင်းကလေးတို့ဖြင့်။ ပူဝေ၊ မုန့်တို့ကို။ စာရေသုံ၊ လှည့်လည်စေကုန်ပြီ၊” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ ဘဏတိ၊ ပြော၏။ အယံ၊ ဤစကားသည်။ မုသာဝါဒေါဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ တိသမုဋ္ဌာနံ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတက္ကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ လောကဝဇ္ဇံ၊ လောက၌ အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အကုသလစိတ္တံ၊ အကုသိုလ်စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော။ မုသာဝါဒသိက္ခာပဒံ၊ မုသာဝါဒသိက္ခာပုဒ်တည်း။
၂-ဩမသဝါဒသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၂။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဩမသန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဩဝိဇ္ဈန္တိ၊ နှုတ်တည်းဟူသော လှံဖြင့် ထိုးကြကုန်၏။ ခုံသေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အက္ကောသန္တိ၊ ဆဲရေးကြကုန်၏။ ဝမေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဓံသေန္တိ၊ လွှမ်းမိုးနှိပ်စက် ဖျက်ဆီးကြကုန်၏။
၁၃။ ဘူတပုဗ္ဗန္တိ ဣဒံ ဝတ္ထံု၊ ဘူတပုဗ္ဗံအစရှိသော ဤဝတ္ထုကို။ ဘဂဝါ၊ သည်။ ဩမသဝါဒဂရဟဏတ္ထံ၊ နှုတ်လှံထိုးခြင်းကို ကဲ့ရဲ့တော်မူခြင်းအကျိုးငှာ။ အာဟရိ၊ ဆောင်တော်မူပြီ။ နန္ဒိဝိသာလော နာမာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ နန္ဒီတိ၊ နန္ဒီဟူသော ဤသဒ္ဒါသည်။ တဿ ဗလီဗဒ္ဒဿ၊ ထိုနွား လား၏။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ ဝါ၊ အမည်ဟော သဒ္ဒါဖြစ်သည်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ထိုနွားလား၏။ ဝိသာဏာနိ၊ ဦးချိုတို့သည်။ ဝိသာလာနိ၊ ပြန့်ကားကုန်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ “နန္ဒိဝိသာလော”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ၏။ တေန သမယေန၊ အလောင်းအစားလုပ်ရာ ထိုအခါ၌။ ဗောဓိသတ္တော၊ ဘုရားအလောင်းသည်။ နန္ဒိဝိသာလော နာမ၊ နန္ဒိဝိသာလမည်သော နွားလားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဗြာဟ္မဏော၊ ပုဏ္ဏားသည်။ တံ၊ ထိုနွားလားကို။ ယာဂုဘတ္တာဒီဟိ၊ ယာဂုထမင်းအစရှိသော အစာတို့ဖြင့်။ အတိဝိယ၊ အလွန်အကဲသာလျှင်။ ပေါသေသိ၊ ပြုစုမွေးမြူထားပြီ။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ သော၊ ထိုနွားလားသည်။ ဗြာဟ္မဏံ၊ ကို။ အနုကမ္ပမာနော၊ သနားစောင့်ရှောက် ချီးမြှောက်လိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ “ဂစ္ဆ တွ”န္တိအာဒိံ၊ ဂစ္ဆ တွံအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ပြောပြီ။ တတ္ထေဝ အဋ္ဌာသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဟေတုကပဋိသန္ဓိကာလေပိ၊ အဟိတ်ပဋိသန္ဓေ တည်နေရာ အခါ၌သော်မှလည်း။ ပရခုံသနံ၊ သူတစ်ပါးတို့၏ ဆဲရေးခြင်းကို။ အမနာပတောယေဝ၊ မြတ်နိုးဖွယ်မဟုတ်သည်၏ အဖြစ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဝါ၊ မြတ်နိုးဖွယ်မဟုတ်ဟူ၍သာလျှင်။ ပစ္စေသိ၊ စိတ်၌ သိပြီ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဗြာဟ္မဏဿ၊ ၏။ ဒေါသံ၊ အပြစ်ကို။ ဒဿေတုကာမော၊ ထင်ရှားပြလိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အဋ္ဌာသိ၊ ရပ်နေပြီ။ သကဋသတံ အတိဗဒ္ဓံ ပဝဋ္ဋေသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိပါဋိယာ၊ အစဉ်အားဖြင့်။ ဝါ၊ စီတန်းလျက်။ ဌပေတွာ၊ ထားပြီး၍။ ဟေဋ္ဌာ၊ လှည်းအိမ်၏အောက် လှည်းဝင်ရိုး၌။ ရုက္ခေ၊ သစ်သားတို့ကို။ ဒတွာ၊ ပေး၍။ ဝါ၊ ရှေ့လှည်း နောက်လှည်း တစ်ဆက်တည်းဖြစ်အောင် သစ်သားတို့ကို လျှိုထား၍။ ဧကာဗဒ္ဓံ၊ တစ်ဆက်တည်း ဖွဲ့တုပ်အပ်သည်ကို။ ကတွာ၊ ၍။ မုဂ္ဂမာသဝါလုကာဒီဟိ၊ ပဲနောက် ပဲကြီး သဲ အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ပုဏ္ဏံ၊ ပြည့်သော။ သကဋသတံ၊ လှည်းပေါင်းတစ်ရာကို။ ပဝဋ္ဋေန္တော၊ လိမ့်စေလသော်။ ဝါ၊ လိမ့်အောင် ရုံးလသော်။ ပုဗ္ဗေ၊ မလိမ့်စေမီ ရှေ့အဖို့၌။ ပတိဋ္ဌိတာရပ္ပဒေသံ၊ မြေ၌ တည်သော ရှေ့လှည်း၏အကန့်ထောက်ဆန်၏ အရပ်ကို။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ အရေ၊ နောက်လှည်း၏အကန့်ထောက်ဆန်သည်။ ပတ္တေ၊ ရောက်လသော်။ ပဝဋ္ဋိတံ၊ လိမ့်စေအပ်သည် မည်သည်။ ဝါ၊ လိမ့်စေအပ်ရာ ရောက်သည်။ ကိဉ္စာပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍ကား ဖြစ်ပါပေ၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ဗောဓိသတ္တော၊ ဘုရားအလောင်းသည်။ ပုရိမသကဋေန၊ ရှေ့ဆုံးလှည်းသည်။ ပတိဋ္ဌိတဋ္ဌာနေ၊ တည်ရာအရပ်၌။ ပစ္ဆိမသကဋံ၊ နောက်ဆုံးလှည်းကို။ ပတိဋ္ဌာပေတုံ၊ တည်စေခြင်းငှာ။ ဝါ၊ တည်အောင်။ သကဋသတပ္ပမာဏံ၊ လှည်းတစ်ရာပမာဏရှိသော။ ပဒေသံ၊ အရပ်တိုင်အောင်။ ပဝဋ္ဋေသိ၊ လိမ့်စေပြီ။ ဟိ၊ မှန်။ ဗောဓိသတ္တာနံ၊ တို့၏။ သိထိလကရဏံ နာမ၊ ပေါ့ပေါ့လျော့လျော့ ပြုခြင်း မည်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တေန စတ္တမနော အဟူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဗြာဟ္မဏဿ၊ ၏။ တေန ဓနလာဘေန၊ ထိုဥစ္စာကို ရခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ အတ္တနော၊ ၏။ ကမ္မေန စ၊ အလုပ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သော နန္ဒိဝိသာလော၊ ထိုနန္ဒိဝိသာလ နွားလားသည်။ အတ္တမနော၊ မိမိစိတ်ရှိသူသည်။ ဝါ၊ နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်သူသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ။
၁၅။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အက္ကောသေနာပီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ ပရတော၊ နောက်၌။ ဝါ၊ အကျယ်ပဒဘာဇနီ၌။ “ဒွေ အက္ကောသာ (ပ) ဥက္ကဋ္ဌော စ အက္ကောသော”တိ၊ ဟူ၍။ ဝိဘဇိတုကာမော၊ ဝေဖန်တော်မူလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေ့ဝတ္ထုကြောင်း၌။ “ဟီနေနပိ (ပ) ခုံသေန္တီ”တိ၊ ဟူ၍။ သင်္ဂီတိကာရေဟိ၊ သင်္ဂါယနာတင် ထေရ်တို့သည်။ ဝုတ္တံ ယထာ၊ မိန့်ဆိုအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ တူ။ အဝတွာ၊ မိန့်တော်မမူဘဲ။ “အက္ကောသေန” ဣစ္စေဝ၊ အက္ကောသေနဟူ၍သာ။ အာဟ၊ ပြီ။ ဝေနဇာတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တစ္ဆကဇာတိ၊ လက်သမားတို့၏ အမျိုးဇာတ်တည်း။ ဝေဏုကာရဇာတီတိပိ၊ ဝါးကို ပြုလုပ်သူ နှီးရွေသမားတို့၏ အမျိုးဇာတ်ဟူ၍လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ နေသာဒဇာတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ မိဂလုဒ္ဒကာဒိဇာတိ၊ သားမုဆိုး အစရှိသူတို့၏ အမျိုးဇာတ်တည်း။
ရထကာရဇာတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ စမ္မကာရဇာတိ၊ သားရေနယ်သမားတို့၏ အမျိုးဇာတ်တည်း။ ဝါ၊ ဖိနပ်ချုပ်သမားတို့၏ အမျိုးဇာတ်တည်း။ ပုက္ကုသဇာတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပုပ္ဖဆဍ္ဍကဇာတိ၊ ပန်းမှိုက်သွန် ဘင်ကျုံးသမားတို့၏ အမျိုးဇာတ်တည်း။ အဝကဏ္ဏကာဒိ၊ အဝကဏ္ဏကအစရှိသော အမည်သည်။ ဒါသာနံ၊ ကျွန်တို့၏။ နာမံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဟီနံ၊ ယုတ်ညံ့၏။ ဩညာတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အဝညာတံ၊ အယုတ်အညံ့ဟု အသိအမှတ်ပြုအပ်သော အမည်တည်း။ “ဥညာတ”န္တိပိ၊ ဟူ၍လည်း။ ပဌန္တိ၊ ဖတ်ကြကုန်၏။ အဝညာတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝမေတွာ၊ ရှုတ်ချ၍။ ဉာတံ၊ သိအပ်သော အမည်တည်း။ ဟီဠိတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇိဂုစ္ဆိတံ၊ စက်ဆုပ်အပ်သော အမည်တည်း။ ပရိဘူတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ “ဧတေန၊ ဤအမည်ဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်အကျိုးရှိအံ့နည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရိဘဝကတံ၊ လွှမ်းမိုးမှုကို ပြုအပ်သော အမည်တည်း။ ဝါ၊ လွှမ်းမိုးအပ်သော အမည်တည်း။ အစိတ္တီကတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ န ဂရုကတံ၊ အလေးအမြတ် မပြုအပ်သော အမည်တည်း။
ကောဋ္ဌကကမ္မန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တစ္ဆကကမ္မံ၊ လက်သမားတို့၏ အလုပ်တည်း။ မုဒ္ဒါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟတ္ထမုဒ္ဒါဂဏနာ၊ လက်ချောင်းတို့ကို တွန့်စေခြင်းဖြင့် ရေတွက်ကြောင်းဖြစ်သော ဂဏန်းအတတ်တည်း။ ဂဏနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အစ္ဆိဒ္ဒကာဒိအဝသေသဂဏနာ၊ အစ္ဆိဒ္ဒက အစရှိသော ကြွင်းသော ဂဏန်းအတတ်တည်း။ လေခါတိ၊ ဟူသည်ကား။ အက္ခရလေခါ၊ အက္ခရာတို့ကို ရေးသားကြောင်း စာရေးအတတ်တည်း။ မဓုမေဟာဗာဓော၊ ဆီးချိုရောဂါကို။ ဝေဒနာယ၊ နာကျင် ကိုက်ခဲမှုဝေဒနာ၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ “ဥက္ကဋ္ဌော”တိ၊ အမြတ်ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ပါဋိကင်္ခါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ၊ အလိုရှိထိုက်၏။ ယကာရေန ဝါ ဘကာရေန ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယကာရဘကာရေ၊ ယအက္ခရာ ဘအက္ခရာတို့ကို။ ယောဇေတွာ၊ ယှဉ်စေ၍။ ယော အက္ကောသော၊ အကြင်ဆဲရေးခြင်းသည်။ အတ္ထိ သော အက္ကောသော၊ ထိုဆဲရေးခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ကာဋကောဋစိကာယ ဝါတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ကာဋန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ပုရိသနိမိတ္တံ၊ ယောက်ျားနိမိတ်တည်း။ ကောဋစိကာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဣတ္ထိနိမိတ္တံ၊ မိန်းမနိမိတ်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ဧတေဟိ၊ ထိုယောကျ်ား အင်္ဂါဇာတ် မိန်းမအင်္ဂါဇာတ်တို့ဖြင့်။ ယော အက္ကောသော၊ အကြင်ဆဲရေးခြင်းသည်။ အတ္ထိ ဧသော၊ ဤဆဲရေးခြင်းသည်။ ဟီနော နာမ၊ ယုတ်ညံ့သည်မည်သော။ အက္ကောသော၊ ဆဲရေးခြင်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့မှတ်အပ်၏။
၁၆။ ဣဒါနိ၊ အက္ကောသ ဆယ်မျိုးကို ပြပြီးရာ ယခုအခါ၌။ တေသံ ဇာတိအာဒီနံ၊ ထိုဇာတိ အစရှိသော အက္ကောသတို့၏။ ပဘေဒဝသေန၊ အပြား၏အစွမ်းဖြင့်။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ ရောပေတွာ၊ တင်၍။ ဒဿေန္တော၊ ပြတော်မူလိုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ဥပသမ္ပန္နော ဥပသမ္ပန္န”န္တိအာဒိံ၊ အစရှိသော စကားရပ်ကို။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုစကားရပ်၌။ ခုံသေတုကာမော ဝမေတုကာမော မင်္ကုကတ္တုကာမောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အက္ကောသိတုကာမော၊ ဆဲရေးခြင်းငှာ လိုလားသည်။ ဝါ၊ ဆဲရေးလိုသည်။ ပဓံသိတုကာမော၊ လွှမ်းမိုးနှိပ်စက် ဖျက်ဆီးခြင်းငှာ လိုလားသည်။ ဂရဟိတုကာမော၊ ကဲ့ရဲ့ရှုတ်ချခြင်းငှာ လိုလားသည်။ နိတ္တေဇံ၊ အရှိန်အစော် မရှိသူ၏ အဖြစ်ကို။ ကတ္တုကာမော၊ သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဟီနေန ဟီနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟီနေန၊ ယုတ်ညံ့သော။ ဇာတိဝစနေန၊ ဇာတ်ကို ပြောဆိုကြောင်းစကားဖြင့်။ ဟီနဇာတိကံ၊ ယုတ်ညံ့သော ဇာတ်ရှိသူကို။ ဧတေန ဥပါယေန၊ ဤနည်းဖြင့်။ သဗ္ဗပဒေသု၊ ဟီနေန ဥက္ကဋ္ဌံအစရှိသော အလုံးစုံသော ပုဒ်တို့၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။
စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဟီနေန ဟီနံအစရှိသော စကားရပ်၌။ စောဒနာသောဓနာနယော၊ ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ၏။ ဟီနေန၊ ယုတ်ညံ့သော ဇာတ်အစရှိသော စကားဖြင့်။ ဟီနံ၊ ယုတ်ညံ့သော ဇာတ်ရှိသော ရဟန်းကို။ ဝဒန္တော၊ ပြောသော ရဟန်းသည်။ သစ္စံ၊ မှန်သော စကားကို။ ကိဉ္စာပိ ဝဒတိ၊ အကယ်၍ကား ပြောပါပေ၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် အမှန်ကို ပြောပါသော်လည်း။ ဩမသိတုကာမတာယ၊ ဆဲရေးခြင်းငှာ အလိုရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဝါစာယ ဝါစာယ၊ စကားခွန်းတိုင်း စကားခွန်းတိုင်း၌။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ဥက္ကဋ္ဌေန၊ မြတ်သော ဇာတ် အစရှိသောအားဖြင့်။ ဟီနံ၊ ယုတ်ညံ့သော ရဟန်းကို။ ဝဒန္တော စ၊ ပြောသော ရဟန်းသည်လည်း။ အလိကံ၊ ချွတ်ချော်သော စကားကို။ ကိဉ္စာပိ ဘဏတိ၊ အကယ်၍ကား ပြောပါပေ၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ချွတ်ချော်သော စကားကို ပြောပါသော်လည်း။ ဩမသိတုကာမတာယ၊ ကြောင့်။ ဣမိနာဝ သိက္ခာပဒေန၊ ဖြင့်သာ။ ပါစိတ္တိယံ၊ သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ၏။ ပုရိမေန၊ ရှေ့မုသာဝါဒသိက္ခာပုဒ်ဖြင့်။ ပါစိတ္တိယံ၊ သို့။ န အာပဇ္ဇတိ၊ မရောက်။ ယောပိ၊ အကြင်ရဟန်းသည်လည်း။ “တွံ၊ သင်သည်။ အတိစဏ္ဍာလော၊ စဏ္ဍာလတို့ထက် လွန်သောစဏ္ဍာလသည်။ အသိ၊ ဖြစ်၏။ တွံ၊ သင်သည်။ အတိဗြာဟ္မဏော၊ ဗြာဟ္မဏတို့ထက် လွန်သော ဗြာဟ္မဏသည်။ အသိ၊ ဖြစ်၏။ တွံ၊ သင်သည်။ ဒုဋ္ဌစဏ္ဍာလော၊ ပျက်သော စဏ္ဍာလသည်။ အသိ၊ ဖြစ်၏။ တွံ၊ သင်သည်။ ဒုဋ္ဌဗြာဟ္မဏော၊ ပျက်သော ဗြာဟ္မဏသည်။ အသိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အာဒီနိ၊ ဤသို့ အစရှိသော စကားတို့ကို။ ဝဒတိ၊ ပြော၏။ သောပိ၊ ထိုရဟန်းကိုလည်း။ အာပတ္တိယာ၊ ပါစိတ်အာပတ်ဖြင့်။ ကာရေတဗ္ဗော၊ ပြုစေထိုက်၏။ ဝါ၊ ဆုံးဖြတ်ထိုက်၏။
၂၆။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သန္တိ ဣဓေကစ္စေတိ ဝါရေ၊ သန္တိ ဣဓေကစ္စေဟူသော ဝါရ၌။ ပရိဟရိတွာ၊ ရှောင်လွှဲ၍။ ဝုတ္တဘာဝေန၊ ပြောဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ။ ယေနူန (ပ) န မယန္တိ ဝါရေသုပိ၊ တို့၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အနုပသမ္ပန္နေ၊ ရဟန်းမဟုတ်သူ၌။ ဝဒန္တဿ၊ ပြောဆိုသော ရဟန်း၏။ စတူသုပိ၊ လေးပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဝါရေသု၊ တို့၌။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ။ “တွံ၊ သည်။ စောရော၊ သူခိုးသည်။ အသိ၊ ဖြစ်၏။ ဂဏ္ဌိဘေဒကော၊ အိမ်၏ အထုံးအဖွဲ့ အဆက်အစပ်ကို ဖြတ်တောက်တတ်သူသည်။ အသိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိအာဒိဝစနေဟိ ပန၊ ဤသို့ အစရှိသော စကားတို့ဖြင့်ကား။ ဝဒန္တဿ၊ ပြောဆိုသော ရဟန်း၏။ ဥပသမ္ပန္နေပိ၊ ရဟန်း၌လည်းကောင်း။ အနုပသမ္ပန္နေပိ၊ ရဟန်းမဟုတ်သူ၌လည်းကောင်း။ သဗ္ဗဝါရေသု၊ အလုံးစုံသော လေးဝါရတို့၌။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ချည်းသာ။ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒဝကမျတာယ၊ ရယ်မြူးခြင်းကို အလိုရှိသူ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝါ၊ ပြက်ရယ်ပြုလို ပြောင်လှောင်လိုသူ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝဒန္တဿ၊ ပြောဆိုသော ရဟန်း၏။ ဥပသမ္ပန္နေပိ၊ ရဟန်း၌လည်းကောင်း။ အနုပသမ္ပန္နေပိ၊ ရဟန်းမဟုတ်သူ၌လည်းကောင်း။ သဗ္ဗဝါရေသု၊ အလုံးစုံသော လေးဝါရတို့၌။ ဒုဗ္ဘာသိတံ၊ ဒုဗ္ဘာသိတအာပတ်သည်။ ဟောတိ။ ဒဝကမျတာ နာမ၊ မည်သည်။ ကေဠိဟသာဓိပ္ပါယတာ၊ ပြက်ရယ် ပြုခြင်း ရယ်မြူးခြင်း၌ဖြစ်သော အလိုရှိသူ၏ အဖြစ်တည်း။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဘိက္ခုံ၊ ရဟန်းယောကျ်ားကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဘိက္ခုနီအာဒယော၊ ဘိက္ခုနီအစရှိကုန်သော။ သဗ္ဗသတ္တာ၊ တို့သည်။ အနုပသမ္ပန္နဋ္ဌာနေ၊ အနုပသမ္ပန္နအရာ၌။ ဌိတာ၊ တည်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်ကုန်၏။
၃၅။ အတ္ထပုရေက္ခာရဿာတိအာဒီသု၊ အစရှိသော စကားရပ်တို့၌။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိ၏။ အတ္ထံ၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဝဏ္ဏယန္တော၊ ဖွင့်ပြသော ရဟန်းသည်။ အတ္ထပုရေက္ခာရော၊ အနက်ကို ရှေးရှုသူ မည်၏။ ပါဠိံ၊ ပါဠိကို။ ဝါစေန္တော၊ ဆိုစေသူသည်။ ဝါ၊ ပို့ချသူသည်။ ဓမ္မပုရေက္ခာရော၊ ပါဠိကို ရှေးရှုသူ မည်၏။ အနုသိဋ္ဌိယံ၊ သွန်သင်ဆုံးမခြင်း၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ “ဣဒါနိပိ၊ ယခုဘဝ၌လည်း။ တွံ၊ သင်သည်။ စဏ္ဍာလော၊ သည်။ အသိ၊ ဖြစ်နေ၏။ ပါပံ၊ မကောင်းမှုကို။ မာ အကာသိ၊ မပြုပါလင့်။ တမော တမပရာယဏော၊ တမောတမပရာယဏပုဂ္ဂိုလ်သည်။ မာ အဟောသိ၊ မဖြစ်ပါလင့်၊” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ နယေန၊ နည်းဖြင့်။ ကထေန္တော၊ ပြောဆိုသော ရဟန်းသည်။ အနုသာသနီ ပုရေက္ခာရော နာမ၊ သွန်သင်ခြင်းကို ရှေးရှုသူ မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ တိသမုဋ္ဌာနံ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတက္ကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ လောကဝဇ္ဇံ၊ လောက၌ အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အကုသလစိတ္တံ၊ အကုသိုလ်စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဒုက္ခဝေဒနံ၊ ဒုက္ခဟူသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဒုဗ္ဘာသိတာပတ္တိ၊ သည်။ ဝါစာစိတ္တတော၊ ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကြူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတက္ကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အကုသလစိတ္တံ၊ အကုသိုလ်စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သုခါ စ၊ သုခဝေဒနာလည်းကောင်း။ မဇ္ဈတ္တာ စ၊ ဥပေက္ခာဝေဒနာလည်းကောင်းတည်း။ ဒွိဝေဒနံ၊ ဝေဒနာနှစ်ပါးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဒုတိယံ၊ သော။ ဩမသဝါဒသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၃-ပေသုညသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၆။ တတိယသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဘဏ္ဍနဇာတာနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သဉ္ဇာတဘဏ္ဍနာနံ၊ လွန်စွာ ဖြစ်သော မိမိတို့ဘက်တွင် တိုင်ပင်ခြင်း ရှိကုန်သော။ ဘဏ္ဍနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကလဟဿ၊ ခိုက်ရန်ဖြစ်ခြင်း၏။ ပုဗ္ဗဘာဂေါ၊ ရှေ့အဖို့၌ဖြစ်သော တိုင်ပင်ခြင်းတည်း။ “ ဣမိနာ စ ဣမိနာ စ၊ ဤသူဤသူသည်လည်း။ ဣဒံ၊ ဤအမှုကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ သူတို့က ဆိုအပ်သော်။ ဧဝံ၊ သို့။ ဝက္ခာမ၊ ငါတို့က ပြောဆိုကြစို့၊” ဣတိအာဒိကံ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ သကသကပက္ခေ၊ မိမိ မိမိတို့ဘက်၌။ သမ္မန္တနံ၊ သဘောတူ တိုင်ပင်ခြင်းတည်း။ ကလဟောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာပတ္တိဂါမိကော၊ အာပတ်သို့ ရောက်စေတတ်သော။ ကာယဝါစာဝီတိက္ကမော၊ ကိုယ်နှုတ်တို့၏ လွန်ကျူးခြင်းတည်း။ ဝိဝါဒေါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိဂ္ဂါဟိကကထာ၊ ဆန့်ကျင်ဘက်ယူကြောင်း စကားတည်း။ တံ ဝိဝါဒံ၊ ထိုဆန့်ကျင်ဘက် ပြောဆိုခြင်းသို့။ အာပန္နာနံ၊ ရောက်ကုန်သော။ ဝိဝါဒါပန္နာနံ၊ ဆန့်ကျင်ဘက်ပြောဆိုခြင်းသို့ ရောက်ကုန်သော။ ပေသုညန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ပိသုဏဝါစံ၊ ချစ်သူနှစ်ယောက်တို့ကို ကွဲပြားအောင် ချေမှုန်းကြောင်း စကားကို။ ပိယဘာဝဿ၊ ချစ်အပ်သူ၏ အဖြစ်ကို။ သုညကရဏဝါစံ၊ ကင်းဆိတ်အောင် ပြုကြောင်း စကားကို။ ဣတိ၊ ဤအနက်သည်။ ဝါ၊ ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဝါ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ၏။
၃၇။ ဘိက္ခုပေသုညေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ ပေသုညေ၊ ချောပစ်ကုန်းတိုက်ခြင်းကြောင့်။ ဘိက္ခုတော၊ ရဟန်းတစ်ပါး၏ အထံမှ။ သုတွာ၊ ကြားရ၍။ ဘိက္ခုနာ၊ ရဟန်းတစ်ပါးသည်။ ဘိက္ခုဿ၊ ရဟန်းတစ်ပါး၏ အထံသို့။ ဥပသံဟဋပေသုညေ၊ ပို့ဆောင်အပ်သော ချောပစ်ကုန်းတိုက်ကြောင်း စကားကြောင့်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်နက်တည်း။
၃၈။ ဒွီဟာကာရေဟီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ၊ နှစ်ပါးသော အကြောင်းတို့ကြောင့်။ ပိယကမျဿ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ “ဧဝံ၊ ဤသို့ ပြောဆိုလိုက်ရသည်ရှိသော်။ အဟံ၊ သည်။ ဧတဿ၊ ဤသူ၏။ ပိယော၊ အချစ်ခံရသူသည်။ ဘဝိဿာမိ၊ ဖြစ်ရလိမ့်မည်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပိယဘာဝံ၊ ချစ်အပ်သူ၏ အဖြစ်ကို။ ဝါ၊ အချစ်ခံရခြင်းကို။ ပတ္ထယမာနဿ၊ တောင့်တသော ရဟန်း၏။ ပိယကမျတာယ ဝါ၊ ချစ်ခြင်းကို အလိုရှိသူ၏အဖြစ်ကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ ဘေဒါဓိပ္ပါယဿ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ “ဧဝံ၊ ဤသို့ ပြောဆိုလိုက်ရသည်ရှိသော်။ အယံ၊ ဤသူသည်။ ဧတေန၊ ထိုသူနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဘိဇ္ဇိဿတိ၊ ကွဲလိမ့်မည်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရဿ၊ သူတစ်ပါး၏။ ပရေန၊ သူတစ်ပါးနှင့်။ ဘေဒံ၊ ကွဲပြားခြင်းကို။ ဣစ္ဆန္တဿ၊ အလိုရှိသော ရဟန်း၏။ ဘေဒါဓိပ္ပါယဿ ဝါ၊ ကွဲပြားခြင်း၌ဖြစ်သော အလိုရှိသူ၏ အဖြစ်ကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ ဇာတိတောပီတိ အာဒိ၊ ဇာတိတောပိအစရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော စကားရပ်သည်။ ပုရိမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းရှိသည်သာ။ ဣဓာပိ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ ဘိက္ခုနိံ၊ ကို။ အာဒိံ ကတွာ၊ အစပြု၍။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံသော သတ္တဝါတို့သည်။ အနုပသမ္ပန္နာ နာမ၊ အနုပသမ္ပန္နတို့ မည်၏။
န ပိယကမျဿ န ဘေဒါဓိပ္ပါယဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကံ၊ သော။ အက္ကောသန္တံ၊ ဆဲရေးသော ရဟန်းကိုလည်းကောင်း။ ဧကံ၊ သော။ ခမန္တံ စ၊ သည်းခံနေသော ရဟန်းကိုလည်းကောင်း။ ဒိသွာ၊ ၍။ “အဟော နိလ္လဇ္ဇော၊ အော် အရှက်မရှိလေစွ။ ဤဒိသမ္ပိ နာမ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်သည်လည်း မည်သော။ ဝါ၊ ဤမျှလောက် သည်းခံနေသော။ ဘဝန္တံ၊ အရှင်ကောင်းကို။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ပြောဆိုထိုက်၏ဟု။ ဝါ၊ ဆဲရေးထိုက်၏ဟု။ မညိဿတိ၊ မှတ်ထင်ပါဘိ၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကေဝလံ၊ ပိယကမျတာ ဘေဒါဓိပ္ပါယတာမဖက် သက်သက်။ ပါပဂရဟိတာယ၊ ယုတ်မာသူကို ကဲ့ရဲ့ခြင်းရှိသူ၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဘဏန္တဿ၊ ပြောဆိုသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ်သည်။ ဟောတိ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသော အနက်ရှိသည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ တိသမုဋ္ဌာနံ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတက္ကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ လောကဝဇ္ဇံ၊ လောက၌ အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အကုသလစိတ္တံ၊ အကုသိုလ်စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
တတိယံ၊ သော။ ပေသုညသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၄-ပဒသောဓမ္မသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၄။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ အပ္ပတိဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အပ္ပတိဿဝါ၊ ရှေးရှုနားထောင်ခြင်းမရှိကုန်သည်။ ဥပါသကာ၊ ဥပါသကာတို့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တဝစနမ္ပိ၊ ခေါ်ဝေါ်အပ်သော စကားကိုလည်း။ န သောတုကာမာ၊ နားထောင်ခြင်းငှာ အလိုမရှိကုန်သည်။ အနာဒရာ၊ လေးစားခြင်း မရှိကုန်သည်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ အပ္ပတိဿယာ၊ မှီခိုအားထား ကိုးစားခြင်းမရှိကုန်သည်။ အနီစဝုတ္တိနော၊ နိမ့်ကျသော ဖြစ်ခြင်း မရှိကုန်သည်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အသဘာဂဝုတ္တိကာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိသဘာဂဇီဝိကာ၊ သဘောမတူသော အသက်မွေးခြင်းရှိကြကုန်သည်။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဘိက္ခူသု၊ ရဟန်းတို့၌။ ဝတ္တိတဗ္ဗံ၊ ဥပါသကာတို့က ပြုကျင့်ထိုက်၏။ ဧဝံ၊ ဤအခြင်းအရာအားဖြင့်။ အပ္ပဝတ္တဝုတ္တိနော၊ မဖြစ်သော ကျင့်ခြင်းရှိကုန်သည်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၄၅။ ပဒသော ဓမ္မံ ဝါစေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကတော၊ တစ်ပေါင်းတည်း။ ဝါ၊ သံပြိုင်။ ပဒံ ပဒံ၊ အစု အစုဖြစ်သော။ ဓမ္မံ၊ ပါဠိအဋ္ဌကထာတရားကို။ ဝါစေယျ၊ ဆိုစေအံ့။ ဝါ၊ ပို့ချအံ့။ ကောဋ္ဌာသံ ကောဋ္ဌာသံ၊ အစုအစုဖြစ်သော ပါဠိ အဋ္ဌကထာတရားကို။ ဝါစေယျ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ကောဋ္ဌာသနာမကံ၊ ကောဋ္ဌာသ အမည်ရှိသော။ တံ ပဒံ၊ ထိုပဒသည်။ စတုဗ္ဗိဓံ၊ လေးပါးအပြားရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုသို့ ကောဋ္ဌာသ အမည်ရှိသော ထိုပဒ၏ လေးပါးအပြားရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တံ၊ လေးပါးအပြားရှိသော ထိုပဒကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ “ပဒံ (ပ) အနုဗျဉ္ဇန”န္တိ၊ ဟူသော။ ပဒဘာဇနံ၊ ပဒဘာဇနီကို။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ တတ္ထ၊ ထို ပဒ အနုပဒ အနွက္ခရ အနုဗျဉ္ဇနတို့တွင်။ ဧကော၊ တစ်ခုသော။ ဂါထာပါဒေါ၊ ဂါထာပါဒကို။ ပဒန္တိ၊ ဟူ၍။ အဓိပ္ပေတော၊ အလိုရှိအပ်၏။ ဒုတိယပါဒေါ၊ ကို။ အနုပဒန္တိ၊ ဟူ၍။ အဓိပ္ပေတော၊ အလိုရှိအပ်၏။ ဧကေကံ အက္ခရံ၊ တစ်လုံး တစ်လုံးသော အက္ခရာကို။ အနွက္ခရန္တိ၊ ဟူ၍။ အဓိပ္ပေတံ၊ အလိုရှိအပ်၏။ ပုရိမဗျဉ္ဇနေန၊ ရှေ့ပုဒ် ဗျဉ်းနှင့်။ သဒိသံ၊ တူသော။ ပစ္ဆာဗျဉ္ဇနံ၊ နောက်ပုဒ်ဗျည်းကို။ အနုဗျဉ္ဇနံ၊ ဟူ၍။ အဓိပ္ပေတံ၊ အလိုရှိအပ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ ဧကမက္ခရံ၊ တစ်လုံးသော အက္ခရာသည်။ အနွက္ခရံ၊ မည်၏။ အက္ခရသမူဟော၊ အက္ခရာအပေါင်းသည်။ အနုဗျဉ္ဇနံ၊ မည်၏။ အက္ခရာနုဗျဉ္ဇနသမူဟော၊ ဝိဘတျန္တဖြစ်သော အက္ခရာအပေါင်း ဝိဘတျန္တဖြစ်သော အနုဗျဉ္ဇနအပေါင်းသည်။ ပဒံ၊ မည်၏။ ပဌမပဒံ၊ သည်။ ပဒမေဝ၊ ပဒသာ မည်၏။ ဒုတိယံ ပဒံ၊ ဒုတိယပဒသည်။ အနုပဒံ၊ မည်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤအက္ခရ အနုဗျဉ္ဇန ပဒ အနုပဒ၌။ နာနာကရဏံ၊ အသီးအခြား ပြုတတ်သော အထူးကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။
ဣဒါနိ၊ ပဒ အနုပဒ အနွက္ခရ အနုဗျဉ္ဇနတို့၏ သရုပ်ကို သိပြီးရာ ယခုအခါ၌။ ပဒံ (ပ) ဩသာပေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂါထာဗန္ဓံ၊ ဖွဲ့စီအပ်သော ဂါထာဖြစ်သော။ ဓမ္မံ၊ ပါဠိအဋ္ဌကထာတရားကို။ ဝါစေန္တော၊ ဆိုစေသော ဆရာသည်။ ဝါ၊ ပို့ချသော ဆရာသည်။ “မနောပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဓမ္မာ”တိ၊ ဟူသော။ ဧကမေကံ၊ တစ်ခုတစ်ခုသော။ ပဒံ၊ ပဒကို။ သာမဏေရေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ အတူ။ ဧကတော၊ တစ်ပြိုင်နက်။ ဝါ၊ သံပြိုင်။ အာရဘိတွာ၊ စတည်အားထုတ်ပြီး၍။ ဧကတောယေဝ၊ တစ်ပြိုင်နက်ပင်လျှင်။ နိဋ္ဌာပေတိ၊ ပြီးဆုံးစေ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝါစေန္တဿ၊ ဆိုစေသော ဆရာ၏။ ဝါ၊ ပို့ချသော ဆရာ၏။ ပဒဂဏနာယ၊ ဂါထာပါဒ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာ၊ ပါစိတ်အာပတ်တို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ကုန်၏။ အနုပဒံ (ပ) ဩသာပေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ထေရေန၊ စာချပေးသော ထေရ်သည်။ “မနောပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဓမ္မာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သော်။ သာမဏေရော၊ သည်။ တံ ပဒံ၊ ထိုပါဒကို။ အပါပုဏိတွာ၊ မမီလိုက်မူ၍။ “မနောသေဋ္ဌာ မနောမယာ”တိ၊ ဟူသော။ ဒုတိယပဒံ၊ ကို။ ဧကတော၊ တစ်ပြိုင်နက်။ ဝါ၊ သံပြိုင်။ ဘဏတိ၊ ရွတ်ဆို၏။ ဣမေ၊ ဤဆရာ တပည့်တို့သည်။ ပါဋေက္ကံ၊ အသီးသီး။ ပဋ္ဌပေတွာ၊ စတည်အားထုတ်၍။ ဧကတော၊ တစ်ပြိုင်နက်။ ဝါ၊ သံပြိုင်။ ဩသာပေန္တိ နာမ၊ ပြီးဆုံးစေသူတို့ မည်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝါစေန္တဿာပိ၊ ဆိုစေသော ဆရာ၏လည်း။ ဝါ၊ ပို့ချသော ဆရာ၏လည်း။ အနုပဒဂဏနာယ၊ ဂါထာ၏ ဒုတိယပါဒ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာ၊ ပါစိတ်အာပတ်တို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ကုန်၏။ အနွက္ခရံ (ပ) ဩပါတေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ “သာမဏေရ၊ သာမဏေ။ ရူပံ အနိစ္စန္တိ၊ ဟူ၍။ ဘဏ၊ ဆိုလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုစ္စမာနော၊ ပြောဆိုအပ်သော်။ ဝါ၊ ပြောဆိုအပ်သော သာမဏေသည်။ ရူကာရမတ္တမေဝ၊ ရူအက္ခရာမျှကိုသာ။ ဧကတော၊ တစ်ပြိုင်နက်။ ဝါ၊ သံပြိုင်။ ဝတွာ၊ ရွတ်၍။ တိဋ္ဌတိ၊ ရပ်နေ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝါစေန္တဿာပိ၊ ပို့ချသော ရဟန်း၏လည်း။ အနွက္ခရဂဏနာယ၊ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာ၊ ပါစိတ်အာပတ်တို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ကုန်၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဂါထာဗန္ဓေပိ၊ ဖွဲ့စီအပ်သော ဂါထာ၌လည်း။ ဧသ နယော၊ ကို။ လဗ္ဘတိယေဝ၊ ရအပ်သည်သာ။ အနုဗျဉ္ဇနံ (ပ) နိစ္ဆာရေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ “ရူပံ (ပ) အနိစ္စာ”တိ ဣမံ သုတ္တံ၊ ဟူသော ဤသုတ္တန်ကို။ ဝါစယမာနေန၊ ဆိုစေသော။ ဝါ၊ ပို့ချသော။ ထေရေန၊ ထေရ်သည်။ “ရူပံ အနိစ္စ”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စမာနော၊ ဆိုအပ်သော။ သာမဏေရော၊ သည်။ သီဃပညတာယ၊ လျင်သော ပညာရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ဝေဒနာ အနိစ္စာ”တိ၊ ဟူသော။ ဣမံ အနိစ္စပဒံ၊ ဤအနိစ္စပုဒ်ကို။ ထေရဿ၊ ၏။ “ရူပံ အနိစ္စ”န္တိ၊ ဟူသော။ ဧတေန အနိစ္စပဒေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ဝါ၊ သံပြိုင်။ ဘဏန္တော၊ ရွတ်ဆိုလျက်။ ဝါစံ၊ စကားကို။ နိစ္ဆာရေတိ၊ မြွက်ဆို၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝါစေန္တဿာပိ၊ ပို့ချသော ရဟန်း၏လည်း။ အနုဗျဉ္ဇနဂဏနာယ၊ ရှေ့ပုဒ်ဗျည်းနှင့် တူသော နောက်ပုဒ်ဗျည်း အရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာ၊ ပါစိတ်အာပတ်တို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ကုန်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤပဒ အနုပဒ အနွက္ခရ အနုဗျဉ္ဇန၌။ သင်္ခေပေါ၊ အကျဉ်းချုပ်တည်း။ ဣမေသု ပဒါဒီသု၊ ဤပဒ အစရှိသည်တို့တွင်။ ယံ ယံ၊ အကြင်အကြင်စာကို။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ဝါ၊ သံပြိုင်။ ဘဏတိ၊ ရွတ်ဆို၏။ တေန တေန၊ ထိုထို စာဖြင့်။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ဤကား အကျဉ်းချုပ်တည်း။
ဗုဒ္ဓဘာသိတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ သကလံ၊ အလုံးစုံသော။ ဝိနယပိဋယံ၊ ဝိနည်းပိဋကသည်လည်းကောင်း။ အဘိဓမ္မပိဋကံ၊ သည်လည်းကောင်း (ပ)။ ဗြဟ္မဇာလာဒီနိ၊ ဗြဟ္မဇာလသုတ်အစရှိကုန်သော။ သုတ္တာနိ စ၊ သုတ်တို့သည်လည်းကောင်း။ သာဝကဘာသိတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ စတုပရိသပရိယာပန္နေဟိ၊ ပရိသတ်လေးပါး၌ အကျုံးဝင်ကုန်သော။ သာဝကေဟိ၊ သာဝကတို့သည်။ ဘာသိတော၊ ဟောအပ်သော။ အနင်္ဂဏ (ပ) မဟာဝေဒလ္လာဒိကော၊ အနင်္ဂဏသုတ် (ပ) မဟာဝေဒလ္လသုတ်အစရှိသော တရားတော်တည်း။ ဣသိဘာသိတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဗာဟိရပရိဗ္ဗာဇကေဟိ၊ သာသနာတော်၏ အပ၌ဖြစ်သော ရသေ့ပရိဗိုဇ်တို့သည်။ ဘာသိတော၊ လျှောက်ထားအပ်သော။ သကလော၊ အလုံးစုံသော။ ပရိဗ္ဗာဇကဝဂ္ဂေါ၊ ဝဂ်လည်းကောင်း။ ဗာဝရိယဿ၊ ဗာဝရိယပုဏ္ဏား၏။ အန္တေဝါသိကာနံ၊ တပည့်ဖြစ်ကုန်သော။ သောဠသန္နံ၊ တစ်ကျိပ်ခြောက်ယောက်ကုန်သော။ ဗြာဟ္မဏာနံ၊ ပုဏ္ဏားတို့၏။ ပုစ္ဆာ၊ ပုစ္ဆာလည်းကောင်း။ ဣတိဧဝမာဒိ၊ ဤသို့ အစရှိသော တရားတည်း။ ဒေဝတာဘာသိတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒေဝတာဟိ၊ နတ်တို့သည်။ ဘာသိတော၊ လျှောက်ထားအပ်သော တရားတော်တည်း။ သော၊ ထိုဒေဝတာဘာသိတကို။ ဒေဝတာသံယုတ္တ (ပ) သက္ကသံယုတ္တာဒိဝသေန၊ ဒေဝတာသံယုတ် (ပ) သက္ကသံယုတ်အစရှိသော သံယုတ်တို့၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ထိုက်၏။
အတ္ထူပသဥှိတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဋ္ဌကထာနိဿိသော၊ အဋ္ဌကထာကို မှီသော တရားတည်း။ ဓမ္မူပသဥှိတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါဠိနိဿိတော၊ ပါဠိတော်ကို မှီသော တရားတည်း။ ဥဘယေနာပိ၊ အတ္ထူပသဥှိတ ဓမ္မူပသဥှိတ နှစ်ပါးစုံဖြင့်လည်း။ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿိတမေဝ၊ ဝဋ်၏ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော နိဗ္ဗာန်ကို မှီသော တရားကိုသာ။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿိတံ၊ ကို။ ကိဉ္စာပိ ဝဒတိ၊ အကယ်၍ကား ဆိုပါပေ၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ဆိုပါသော်လည်း။ တိဿော၊ ပဌမ ဒုတိယ တတိယအားဖြင့် သုံးပါးကုန်သော။ သင်္ဂီတိယော၊ သင်္ဂါယနာတို့သို့။ အာရုဠှဓမ္မံယေဝ၊ တင်အပ်သော ဓမ္မကိုသာ။ ပဒသော၊ အစုအစုအားဖြင့်။ ဝါစေန္တဿ၊ ပို့ချသော ရဟန်း၏။
အာပတ္တိ၊ အာပတ်သင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿိတေပိ၊ ဝဋ်၏ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော နိဗ္ဗာန်ကို မှီပါသော်လည်း။ နာနာဘာသာဝသေန၊ မဂဓဘာသာမှ ကွဲပြားသော ဘာသာတို့၏အစွမ်းဖြင့်။ ဂါထာသိလောကဗန္ဓာဒီဟိ၊ ဖွဲ့စီအပ်သော ဂါထာသိလောက အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ အဘိသင်္ခတေ၊ ပြုစီရင်အပ်သော တရား၌။ ဝါစေန္တဿ၊ ပို့ချသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ။ တိဿော၊ ကုန်သော။ သင်္ဂီတိယော၊ တို့သို့။ အနာရုဠှေပိ၊ မတင်အပ်ပါသော်လည်း။ ဝါ၊ မတင်အပ်သည်လည်းဖြစ်သော။ ကုလုမ္ဗသုတ္တံ၊ သုတ်လည်းကောင်း (ပ)။ နန္ဒောပနန္ဒံ၊ နန္ဒောပနန္ဒသုတ်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဤဒိသေ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်သော သုတ်၌။ အာပတ္တိယေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ။ အပလာလဒမနမ္ပိ၊ အပလာလနဂါးမင်းကို ဆုံးမကြောင်း စကားကိုလည်း။ ဝုတ္တံ၊ အာပတ်သင့်ခြင်း၏ အကြောင်းဟု ဆိုအပ်ပြီ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန၊ ၌ကား။ ပဋိသိဒ္ဓံ၊ အာပတ်သင့်ခြင်း၏ အကြောင်းမဟုတ်ဟု တားမြစ်အပ်ပြီ။ မေဏ္ဍကမိလိန္ဒပေဥှသု၊ မေဏ္ဍကပဥှာ မိလိန္ဒပဥှာတို့၌။ ထေရဿ၊ အရှင်နာဂသိန်ထေရ်၏။ သကပဋိဘာနေ၊ မိမိ၏ ဉာဏ်အထင်အမြင်ဖြစ်သော တရားစကား၌။ အနာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ရညော၊ မိလိန္ဒမင်းအား။ ဝါ၊ ကို။ သညာပနတ္ထံ၊ နားလည်စေခြင်းအကျိုးငှာ။ အာဟရိတွာ၊ ပါဠိတော် အဋ္ဌကထာမှ ထုတ်ဆောင်၍။ ယံ၊ အကြင်သုတ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုသုတ်၌။ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဝဏ္ဏ (ပ) ပိဋကာနိ၊ ဘုရားဂုဏ်တော်ကို ပြဆိုရာ ပိဋက အဂုၤလိမာလအကြောင်းကို ပြဆိုရာ ပိဋက ရဋ္ဌပါလ၏ ကြုံးဝါးကြောင်း စကားရပ် အာဠာဝက၏ ကြုံးဝါးကြောင်း စကားရပ် ဂုဠှမဂ္ဂ ဂုဠှဝေဿန္တရ ဂုဠှဝိနယ ဝေဒလ္လပိဋကတို့သည်။ အဗုဒ္ဓဝစနာနိယေဝ၊ ဘုရားစကားတော်တို့ မဟုတ်ကုန်သည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ သီလူပဒေသော နာမ၊ မည်သည်။ ဓမ္မသေနာပတိနာ၊ တရားစစ်သူကြီးဖြစ်သော အရှင်သာရိပုတ္တရာသည်။ ဝုတ္တော၊ ဟောအပ်သော တရားတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုသီလူပဒေသ၌။ အာပတ္တိယေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ။ အညာနိပိ၊ အခြားလည်းဖြစ်ကုန်သော။ မဂ္ဂကထာ (ပ) အသုဘကထာဒီနိ၊ မဂ္ဂကထာကျမ်း အာရမ္မဏကထာကျမ်း ဗုဒ္ဓိက ဒဏ္ဍက ဉာဏဝတ္ထု အသုဘကထာကျမ်း အစရှိသည်တို့သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိကုန်၏။ တေသု၊ ထိုကထာကျမ်းတို့၌။ သတ္တတ္တိံသ၊ သုံးဆယ့်ခုနစ်ပါးသော။ ဗောဓိပက္ခိယဓမ္မာ၊ တို့ကို။ ဝိဘတ္တာ၊ ဝေဖန်အပ်ကုန်ပြီ။ ဓုတင်္ဂပေဥှ၊ ဓုတင်္ဂပဥှာကျမ်း၌။ ပဋိပဒါ၊ အကျင့်ပဋိပတ်ကို။ ဝိဘတ္တာ၊ ဝေဖန်အပ်ပြီ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ တေသု၊ ထိုကထာကျမ်းတို့၌။ ဝါစေန္တဿ၊ ၏။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ရှေးအဋ္ဌကထာ၌ ဆိုအပ်ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ မဟာပစ္စရိယာဒီသု၊ မဟာပစ္စရီအဋ္ဌကထာ အစရှိသည်တို့၌။ သင်္ဂီတိံ၊ သင်္ဂါယနာသို့။ အနာရုဠှေသု၊ မတင်အပ်ကုန်သော။ ရာဇောဝါဒ (ပ) သုတ္တေသုယေဝ၊ ရာဇောဝါဒသုတ် တိက္ခိန္ဒြိယသုတ် စတုပရိဝဋ္ဋသုတ် နန္ဒောပနန္ဒသုတ် ကုလုမ္ဗသုတ်တို့၌သာ။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ဆိုပြီး၍။ အဝသေသေသု၊ ကြွင်းသော သုတ်တို့၌။ ယံ၊ အကြင်တရားစကားကို။ ဗုဒ္ဓဝစနတော၊ ဘုရားဟော စကားတော်မှ။ အာဟရိတွာ၊ ထုတ်ဆောင်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ တဒေဝ၊ ထိုတရားစကားသည်သာ။ အာပတ္တိဝတ္ထု၊ အာပတ်သင့်ခြင်း၏ အကြောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတရံ၊ အခြားသော တရားစကားသည်။ အာပတ္တိဝတ္ထု၊ သည်။ န ဟောတိ၊ မဟုတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ ပရိဂ္ဂဟိတော၊ ပိုင်းခြား၍ ယူအပ်ပြီ။
၄၈။ ဧကတော ဥဒ္ဒိသာပေန္တောတိ ပဒဿ၊ ဟူသောပုဒ်၏။ အနုပသမ္ပန္နေန၊ လူ သာမဏေနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ဝါ၊ အတူ။ ဥဒ္ဒေသံ၊ သင်ယူအပ်သော ပါဠိကို။ ဂဏှန္တောပိ၊ သင်ယူသော ရဟန်းသည်လည်း။ ဧကတော၊ တစ်ပြိုင်နက်။ ဝါ၊ သံပြိုင်။ ဝဒတိ၊ ရွတ်ဆိုအံ့။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
တတြ၊ ထိုဧကတော ဥဒ္ဒိသာပေန္တောဟူသော ပါဌ်၌။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်တည်း။ ဥပသမ္ပန္နော စ၊ ရဟန်းသည်လည်းကောင်း။ အနုပသမ္ပန္နော စ၊ လူသာမဏေသည်လည်းကောင်း။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ ဥဒ္ဒိသာပေန္တိ၊ ပါဠိကို ရွတ်ပြစေကြကုန်၏။ ဝါ၊ ရွတ်ပြပါဘုရားဟု တောင်းပန်ကြကုန်၏။ အာစရိယော၊ ဆရာသည်။ “နိသိန္နာနံ၊ ထိုင်နေကုန်သော တပည့်တို့အား။ ဘဏာမိ၊ ရွတ်ပြအံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ တေဟိ၊ ထို တပည့်တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဧကတော၊ တစ်ပြိုင်နက်။ ဝါ၊ သံပြိုင်။ ဝဒတိ၊ ဆိုအံ့။ အာစရိယဿ၊ ၏။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ။ အနုပသမ္ပန္နေန၊ လူသာမဏေနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဂဏှန္တဿ၊ သင်ယူသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ။ ဒွေပိ၊ ရဟန်းနှင့် သာမဏေနှစ်ဦးလုံးတို့သည်လည်း။ ဌိတာ၊ ရပ်ကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဂဏှန္တိ၊ သင်ယူကုန်အံ့။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းပင်တည်း။ ဒဟရဘိက္ခု၊ ရဟန်းငယ်သည်။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သာမဏေရော၊ သည်။ ဌိတော၊ ရပ်နေသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “နိသိန္နဿ၊ ထိုင်နေသော ရဟန်းငယ်အား။ ဘဏာမိ၊ ရွတ်ပြအံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဘဏတော၊ သံပြိုင်ရွတ်ပြသော ဆရာ၏။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ဒဟရော၊ ရဟန်းငယ်သည်။ သစေ တိဋ္ဌတိ၊ အကယ်၍ ရပ်နေအံ့။ ဣတရော၊ အခြားသော သာမဏေသည်။ သစေ နိသီဒတိ၊ အကယ်၍ ထိုင်နေအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ “ဌိတဿ၊ ရပ်နေသော ရဟန်းငယ်အား။ ဘဏာမိ၊ အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဘဏတောပိ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ဗဟူနံ၊ များစွာကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ တို့၏။ အန္တရေ၊ အကြား၌။ ဧကော သာမဏေရော၊ သည်။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ တသ္မိံ၊ ထိုသာမဏေသည်။ နိသိန္နေ၊ စဉ်။ ပဒသော၊ အစုအစုအားဖြင့်။ ဓမ္မံ၊ ပါဠိအဋ္ဌကထာတရားကို။ ဝါစေန္တဿ၊ ပို့ချသော။ အာစရိယဿ၊ ဆရာ၏။ အစိတ္တကာပတ္တိ၊ အစိတ္တကအာပတ်သည်။ ဟောတိ။ သာမဏေရော၊ သည်။ ဥပစာရံ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင် ဥပစာကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွှတ်၍။ ဌိတော ဝါ၊ ရပ်နေသည်သော်လည်းကောင်း။ နိသိန္နော ဝါ၊ ထိုင်နေသည်သော်လည်းကောင်း။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ယေသံ၊ အကြင်သူတို့အား။ ဝါစေတိ၊ ပို့ချ၏။ တေသု၊ ထိုသူတို့၌။ သာမဏေရဿ၊ ၏။ အပရိယာပန္နတ္တာ၊ အကျုံးမဝင်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဧကေန၊ တစ်ခုသော။ ဒိသာဘာဂေန၊ အရပ်အဖို့ဖြင့်။ ပလာယနကဂန္ထံ နာမ၊ ထွက်သွားသော ကျမ်းစာမည်သည်ကို။ ဂဏှာတိ၊ သင်ယူ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သင်္ချံ၊ ခေါ်ဝေါ်အပ်သည်၏အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧကတော သဇ္ဈာယံ ကရောန္တောပိ၊ သည်လည်း။ အနုပသမ္ပန္နေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဥပသမ္ပန္နော၊ ရဟန်းသည်။ ဧကတော၊ တစ်ပေါင်းတည်း။ ဝါ၊ အတူ။ သဇ္ဈာယံ၊ သရဇ္ဈာယ်ခြင်းကို။ ဝါ၊ စာပြန်ခြင်းကို။
ကရောန္တော၊ ပြုလတ်သော်။ တေန၊ ထိုလူသာမဏေနှင့်။ သဒ္ဓိံယေဝ၊ တကွသာလျှင်။ ဘဏတိ၊ ရွတ်ဆိုအံ့။ အနာပတ္တိ။ အနုပသမ္ပန္နဿ၊ လူသာမဏေ၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ဥဒ္ဒေသံ၊ သင်ယူအပ်သော ပါဠိကို။ ဂဏှန္တဿပိ၊ သင်ယူသော ရဟန်း၏လည်း။ တေန၊ ထိုလူသာမဏေနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တူ။ ဧကတော၊ နက်။ ဝါ၊ သံပြိုင်။ ဘဏန္တဿ၊ ရွတ်ဆိုလတ်သော်။ အနာပတ္တိ။ ဟိ၊ မှန်။ အယမ္ပိ၊ ဤလူသာမဏေ၏အထံ၌ စာတက်သော ရဟန်းသည်လည်း။ ဧကတော သဇ္ဈာယံ ကရောတိစ္စေဝ၊ ဧကတော သဇ္ဈာယံ ကရောတိဟူ၍သာ။ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။
ယေဘုယျေန (ပ) ဩပါတေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကဂါထာယ၊ ဂါထာတစ်ပုဒ်၏။ ဧကော၊ တစ်ခုသော။ ပါဒေါ၊ ပါဒသည်။ သစေ န အာဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍ နှုတ်သို့ မလာအံ့။ ဝါ၊ နှုတ်မတက်အံ့။ သေသံ၊ ကြွင်းသော သုံးပါဒသည်။ သစေ အာဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍ နှုတ်သို့ လာအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ အယံ၊ ဤကျမ်းစာသည်။ ယေဘုယျေန ပဂုဏဂန္ထော နာမ၊ ယေဘုယျေန ပဂုဏဂန္ထ မည်၏။ ဧတေန နယေန၊ ဤနည်းအားဖြင့်။ သုတ္တေပိ၊ စုဏ္ဏိယပါဠိ၌လည်း။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ထိုက်၏။ တံ၊ ထိုပဂုဏဂန္ထကို။ ဩပါတေန္တဿ၊ အပြီးအဆုံးသို့ ရောက်စေသော ရဟန်း၏။ “ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဘဏာဟိ၊ ရွတ်ဆိုလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ဧကတောပိ၊ တစ်ပြိုင်နက်လည်း။ ဘဏန္တဿ၊ ရွတ်ဆိုလတ်သော်။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ဩသာရေန္တံ ဩပါတေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သုတ္တံ၊ ပါဠိကို။ ဥစ္စာရေန္တံ၊ ရွတ်ဆိုစေစဉ်။ ပရိသမဇ္ဈေ၊ ၌။ ပရိသင်္ကမာနံ၊ ရွံ့၍နေသော သာမဏေကို။ “ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒေဟိ၊ ဆိုလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ တေန၊ ထိုသာမဏေနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဧကတောပိ၊ တစ်ပြိုင်နက်လည်း။ ဘဏန္တဿ၊ ရွတ်ဆိုလတ်သော်။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယာဒီသု၊ မဟာပစ္စရီ အစရှိသော အဋ္ဌကထာတို့၌။ “မယာ၊ ငါနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ မာ ဝဒ၊ မဆိုနှင့်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တော၊ ပြောအပ်သော သာမဏေသည်။ ယဒိ ဝဒတိ၊ အကယ်၍ အတူရွတ်ဆိုအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ အတူ ရွတ်ဆိုလတ်သော်။ “အနာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ သို့။ ယံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုစကားသည်။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ ၌။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ထိုစကား၏။ နတ္ထိဘာဝေါယေဝ၊ မရှိသည်၏ အဖြစ်သည်သာ။ ယုတ္တော၊ သင့်မြတ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဣမဿ သိက္ခာပဒဿ၊ ၏။ ကိရိယသမုဋ္ဌာနတ္တာ၊ ကိရိယသမုဋ္ဌာန်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ လဒ္ဓဒေါသ ထင်ရှားပြအံ့။ ဣတရထာ၊ ဤသို့ မဟုတ်လျှင်။ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ကိရိယာကိရိယံ၊ ကိရိယာကိရိယသည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသော အနက်ရှိသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ၊ ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝါစတော စ၊ နှုတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းမရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတက္ကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
စတုတ္ထံ၊ လေးခုမြောက်သော။ ပဒသောဓမ္မသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၅-သဟသေယျသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၉။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ မုဋ္ဌဿတီ အသမ္ပဇာနာတိ ဧတံ၊ မုဋ္ဌဿတီ အသမ္ပဇာနာဟူသော ဤစကားကို။ ပုဗ္ဗဘာဂေ၊ အိပ်မပျော်မီ ရှေ့အဖို့၌။ သတိသမ္ပဇညဿ၊ သတိသမ္ပဇညကို။ အကရဏဝသေန၊ မပြုခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ပန သစ္စံ၊ မှန်၏။ ဘဝင်္ဂေါတိဏ္ဏကာလေ၊ ဘဝင်သို့ သက်ရောက်ရာအခါ၌။ ဝါ၊ ဘဝင်ကျ၍ အိပ်ပျော်ရာ အခါ၌။ သတိသမ္ပဇညံ၊ သည်။ ကုတော၊ အဘယ်မှာ ရှိအံ့နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ ဝိကူဇမာနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိပ္ပလပမာနာ၊ ယောင်ယမ်း မြည်တမ်းကုန်လျက်။ ကာကစ္ဆမာနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ နာသာယ၊ နှာခေါင်းမှ။ ကာကသဒ္ဒံ ဝိယ၊ ကျီး၏ အသံကဲ့သို့သော။ နိရတ္ထကသဒ္ဒံ၊ အနက်မရှိသော အသံကို။ မုဉ္စမာနာ၊ လွှတ်ကုန်လျက်။ ဥပါသကာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဌမတရံ၊ ရဟန်းငယ်တို့၏ အလျင်။ ဥဋ္ဌိတဥပါသကာ၊ အိပ်ရာမှ ထသော ဥပါသကာတို့သည်။
၅၀။ ဧတဒဝေါစုန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ “ဘဂဝတာ (ပ) ပညတ္တ”န္တိ ဧတံ၊ ပညတ္တံစသော စကားကို။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ သိက္ခာပဒဂါရဝေနေဝ၊ သိက္ခာပုဒ်၌ လေးစားကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ အဝေါစုံ၊ ပြောကြကုန်ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပကတိယာ၊ ပင်ကိုအားဖြင့်။ တေ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ဘဂဝတိ၊ မြတ်စွာဘုရား၌။ ဂါရဝေန စ၊ ရိုသေလေးစားကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အာယသ္မတော ရာဟုလဿ၊ အရှင်ရာဟုလာ၏။ သိက္ခာကာမတာယ စ၊ သိက္ခာတို့ကို လိုလားသူ၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝသနဋ္ဌာနံ၊ မိမိတို့နေရာ အရပ်သို့။ အာဂတဿ၊ ရောက်လာသော။ တဿ အာယသ္မတော၊ ထိုအရှင်ရာဟုလာအား။ စူဠမဉ္စကံ ဝါ၊ ညောင်စောင်းငယ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ အပဿေနံ ဝါ၊ တံကဲမှီ ပျဉ်ချပ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ယံ၊ အကြင်ခင်းစရာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုခင်းစရာကို။ ပညပေတွာ၊ ခင်းပေးပြီး၍။ စီဝရံ ဝါ၊ သင်္ကန်းကြီးကိုသော်လည်းကောင်း။ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ဝါ၊ ဧကသီကိုသော်လည်းကောင်း။ ဥဿီသကရဏတ္တာယ၊ ခေါင်းအုံးပြုခြင်းအကျိုးငှာ။
ဒေန္တိ၊ ပေးကြကုန်၏။ တတြ၊ ထိုအာယသ္မတော စ ရာဟုလဿ သိက္ခာကာမတာယဟူသော စကားရပ်၌။ ဣဒံ၊ ဤဆို အပ်လတံ့ကား။ (တစ်နည်း) တတြ၊ ၌။ ဣဒံ၊ ဤဝတ္ထုကား။ တဿာယသ္မတော၊ ထို အရှင်ရာဟုလာ၏။ သိက္ခာကာမတာယ၊ ၌။ နိဒဿနံ၊ အနည်းငယ်မျှ ညွှန်ပြအပ်သော ဝတ္ထုတည်း။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ တံ၊ ထိုအရှင်ရာဟုလာကို။ ဒူရတောဝ၊ အဝေး၌ပင်။ အာဂစ္ဆန္တံ၊ လာနေသည်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ မုဋ္ဌိသမ္မုဉ္ဇနိဉ္စ၊ လက်ဆုပ်တံမြက်စည်းကိုလည်းကောင်း။ ကစဝရဆဋ္ဋနကဉ္စ၊ အမှိုက်စွန့်တောင်းကိုလည်းကောင်း။ ဗဟိ၊ အပြင်ဘက်၌။ ခိပန္တိ ကိရ၊ ချထားကြကုန်သတတ်။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ အညေဟိ၊ အခြားသော ရဟန်းတို့သည်။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ကေန၊ အဘယ်သူသည်။ ဣဒံ၊ ဤလက်ဆုပ်တံမြက်စည်းနှင့်တောင်းကို။ ပါတိတံ၊ ကျစေအပ်သနည်း။ ဝါ၊ ချထားအပ်သနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ပြောဆိုအပ်သော်။ အညေ၊ အခြားသော ရဟန်းတို့သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ပြောဆိုကြကုန်၏။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ ပြောဆိုကြကုန်သနည်း။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရားတို့။ ရာဟုလော၊ ရာဟုလာသည်။ ဝါ၊ ရာဟုလာတော့။ ဣမသ္မိံ ပဒေသေ၊ ဤအရပ်၌။ သဉ္စရိ၊ လှည့်လည်ပြီ။ တေန၊ ထိုရာဟုလာသည်။ ပါတိတံ နု ခေါ၊ ကျစေအပ်လေသလော။ ဝါ၊ ချထားအပ်လေသလော။ ဝါ၊ ချထားထင်ပါ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြောဆိုကြကုန်၏။ သော အာယသ္မာ ပန၊ ထိုအရှင်ရာဟုလာသည်ကား။ “ဘန္တေ၊ တို့။ ဣဒံ ကမ္မံ၊ ဤအမှုသည်။ မယှံ၊ တပည့်တော်၏။ န ကမ္မံ၊ အမှု မဟုတ်ပါ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧကဒိဝသမ္ပိ၊ တစ်နေ့၌လည်း။ ဝါ၊ တစ်နေ့မျှလည်း။ အဝတွာ၊ မငြင်းဆိုမူ၍။ တံ၊ ထို လက်ဆုပ်တံမြက်စည်းနှင့် အမှိုက်စွန့်တောင်းကို။ ပဋိသာမေတွာ၊ သိမ်းဆည်းပြီး၍။ ဘိက္ခူ၊ ပြောသော ရဟန်းတို့ကို။ ခမာပေတွာ၊ သည်းခံစေ၍။ ဝါ၊ တောင်းပန်၍။ ဂစ္ဆတိ၊ သွားသတတ်။ ဣတိ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ တဿာယသ္မတော၊ ၏။ သိက္ခာကာမတာယ၊ ၌။ နိဒဿနံ၊ တည်း။ ဝစ္စကုဋိယာ သေယျံ ကပ္ပေသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တံယေဝ သိက္ခာကာမတံ၊ ထိုသိက္ခာတို့ကို လိုလားသူ၏ အဖြစ်ကိုပင်။ အနုဗြူဟန္တော၊ တိုးပွားစေလျက်။ ဓမ္မသေနာပတိ (ပ) အာနန္ဒတ္ထေရာဒီနံ၊ တရားစစ်သူကြီး ဖြစ်တော်မူသော အရှင်သာရိပုတ္တရာ အရှင်မဟာမောဂ္ဂလ္လာန် အရှင်အာနန္ဒထေရ်အစရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးတို့၏။ သန္တိကံ၊ သို့။ အဂန္တွာ၊ မသွားမူ၍။ ဘဂဝတော၊ ဘုရားရှင်၏။ ဝဠဉ္ဇနကဝစ္စကုဋိယံ၊ သုံးစွဲတော်မူအပ်သော ဝစ္စကုဋိ၌။ သေယျံ၊ အိပ်ခြင်းကို။ ကပ္ပေသိ၊ ပြုပြီ။ သာ ကုဋိ၊ ထိုကုဋိသည်။ ကဝါဋဗဒ္ဓါ၊ ဖွဲ့တပ်အပ်သော တံခါးရွက်ရှိသည်။ ဂန္ဓပရိဘဏ္ဍကတာ၊ ပြုအပ်သော နံ့သာတို့ဖြင့် ထက်ဝန်းကျင် ထုံအပ်သောဘဏ္ဍာရှိသည်။ ဝါ၊ နံ့သာထုံထားအပ်သော ဘဏ္ဍာရှိသည်။ သမောသရိတပုပ္ဖဒါမာ၊ အထက်မျက်နှာကျက်မှ ကောင်းစွာ အောက်သို့တွဲလျားကျသော ပန်းဆိုင်းရှိသည်။ အညေသံ၊ အခြားသူတို့၏။ အပရိဘောဂါ၊ အသုံးအဆောင် မဟုတ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ စေတိယဋ္ဌာနမိဝ၊ စေတီအရပ်ကဲ့သို့။ တိဋ္ဌတိ ကိရ၊ တည်ရှိသတတ်။
၅၁။ ဥတ္တရိဒိရတ္တတိရတ္တန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘဂဝါ၊ သည်။ သာမဏေရာနံ၊ တို့ကို။ သင်္ဂဟကရဏတ္ထာယ၊ ချီးမြှောက်မှုကို ပြုခြင်းအကျိုးငှာ။ တိရတ္တံ၊ သုံးညဉ့်ပတ်လုံး။ ပရိဟာရံ၊ အစောင့်အရှောက်ကို။ အဒါသိ၊ ပေးတော်မူပြီ။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း)။ ဟိ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ကုလဒါရကေ၊ အမျိုးသားတို့ကို။ ပဗ္ဗာဇေတွာ၊ ရှင်ပြုပေးပြီး၍။ နာနုဂ္ဂဟေတုံ၊ မချီးမြှောက်ခြင်းငှာ။ ဝါ၊ မချီးမြှောက်ဘဲ ရှောင်လွှဲခြင်းငှာ။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တိရတ္တံ၊ သုံးညဉ့်ပတ်လုံး။ ပရိဟာရံ၊ အစောင့်အရှောက်ကို။ အဒါသိ၊ ပေးတော်မူပြီ။ သဟသေယျန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ သေယျံ၊ အိပ်ခြင်းကို။ ကာယပ္ပသာရဏသင်္ခါတံ၊ ကိုယ်ကို ဆန့်တန်းခြင်းဟု ဆိုအပ်သော။ သယနမ္ပိ၊ အိပ်ခြင်းကိုလည်း။ သေယျာတိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ ယသ္မိံ သေနာသနေ၊ အကြင်ကျောင်းအိပ်ရာနေရာ၌။ သယန္တိ၊ အိပ်ကုန်၏။ တမ္ပိ၊ ထိုကျောင်းအိပ်ရာနေရာကိုလည်း။ သေယျာတိ ဝုစ္စတိ။ တတ္ထ၊ ထို သေယျာတို့တွင်။ တာဝ၊ ကာယပ္ပသာရဏသေယျာမှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ ညွှန်ပြအပ်သော။ သေနာသနံ၊ ကျောင်းအိပ်ရာ နေရာဟူသော သေယျာကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ “သေယျာ နာမ သဗ္ဗစ္ဆန္နာ”တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားရပ်ကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။ ကာယပ္ပဿာရဏံ၊ ကိုယ်ကို ဆန့်တန်းခြင်းဟူသော သေယျကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ “အနုပသမ္ပန္နေ (ပ) နိပဇ္ဇတီ”တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားရပ်ကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။ တသ္မာ၊ သေယျာနှစ်မျိုးလုံးကို သိမ်းယူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤ သဟသေယျံဟူသော ပါဌ်၌။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ “သေနာသနသင်္ခါတံ၊ ကျောင်းအိပ်ရာနေရာဟု ဆိုအပ်သော။ သေယျံ၊ သေယျာကို။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ ကာယပ္ပသာရဏသင်္ခါတံ၊ သော။ သေယျံ၊ အိပ်ခြင်းကို။ ကပ္ပေယျ ဝိဒဟေယျ၊ ပြုအံ့။ သမ္ပာဒေယျ၊ ဖြစ်စေအံ့၊” ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သဗ္ဗစ္ဆန္နာတိအာဒိနာ၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်ဖြင့်။ သေနာသနသင်္ခါတာယ၊ ဟု ဆိုအပ်သော။ တဿာ သေယျာယ၊ ၏။ လက္ခဏံ၊ လက္ခဏာကို။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ တသ္မာ၊ ထိုသို့ သေယျာ၏ လက္ခဏာကို မိန့်တော်မူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ယံ သေနာသနံ၊ ကို။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ပဉ္စဟိ၊ အုတ် ကျောက် သစ်ရွက် အင်္ဂတေ မြက်ဟူသော ငါးမျိုးကုန်သော။ ဆဒနေဟိ၊ အမိုးတို့ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ အညေန၊ အခြားသော။ ကေနစိ ဝါ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အမိုးဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ပျဉ်ချပ်မိုး ဝါးကပ်မိုး စသည်ဖြင့်လည်းကောင်း။ သဗ္ဗမေဝ၊ အလုံးစုံအကုန်အစင်သာလျှင်။ ဝါ၊ မိုးသင့်ရာ အားလုံးကိုသာလျှင်။ ပဋိစ္ဆန္နံ၊ ဖုံးလွှမ်းအပ်ပြီ။ ဝါ၊ မိုးအပ်ပြီ။ အယံ၊ ဤကျောင်းသည်။ သဗ္ဗစ္ဆန္နာ၊ သဗ္ဗစ္ဆန္နာ မည်သော။ သေယျာ နာမ၊ မည်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဋ္ဌကထာသု၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌။ ပါကဋဝေါဟာရံ၊ ထင်ရှားသော အခေါ်အဝေါ်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဝါစုဂ္ဂတဝသေန၊ နှုတ်တက်သော စကား၏အစွမ်းဖြင့်။ “သဗ္ဗစ္ဆန္နာ နာမ (ပ) ဆန္နာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ကိဉ္စာပိ ဝုတ္တံ၊ သဗ္ဗစ္ဆန္နာ နာမ (ပ) ဆန္နာ ဟူ၍ အကယ်၍ကား ဆိုအပ်ပါပေ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ပင် ဆိုအပ်ပါသော်လည်း။ ဒုဿကုဋိယံ၊ ဒုဿကုဋီ၌။ ဝါ၊ အဝတ်ဖြင့် မိုးကာအပ်သော ကျောင်းငယ်၌။ သယန္တဿာပိ၊ အိပ်သော ရဟန်း၏လည်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဝါ၊ ကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်နိုင်။ ဝါ၊ ဒုဿကုဋိက မတတ်နိုင်။ တသ္မာ၊ ဒုဿကုဋိ၌ အိပ်သောရဟန်း၏သော်မှလည်း အာပတ်မသင့်အောင် ဒုဿကုဋိက မတတ်နိုင်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိ အလုံးစုံသော။ ပဋိစ္ဆာဒနသမတ္ထံ၊ ဖုံးလွှမ်းခြင်း၌ စွမ်းနိုင်သော။ ဆဒနဉ္စ၊ အမိုးကိုလည်းကောင်း။ ပရိစ္ဆန္နဉ္စ၊ အကာကိုလည်းကောင်း။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်၏။ ဟိ၊ မှန်၏။ ပဉ္စဝိဓစ္ဆဒနေယေဝ၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့ အဆိုအတိုင်း ငါးပါးအပြားရှိသော အမိုးကိုသာလျှင်။ ဂယှမာနေ၊ ယူအပ်သော်။ ပဒရစ္ဆန္နေပိ၊ ပျဉ်ချပ်ဖြင့် မိုးအပ်သော ကျောင်း၌လည်း။ သယန္တဿ၊ အိပ်သော ရဟန်း၏။ သဟသေယျာ၊ သည်။ န ဘဝေယျ၊ မဖြစ်ရာ။ ပန၊ သဗ္ဗစ္ဆန္နမှ တစ်ပါး သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နကား။ ယံ သေနာသနံ၊ ကို။ ဘူမိတော၊ တည်ရာ ကြမ်းပြင်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ယာဝ ဆဒနံ၊ အမိုးတိုင်အောင်။ အာဟစ္စ၊ ထိခိုက်၍။ ပါကာရေန ဝါ၊ တံတိုင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ အညေန၊ အခြားသော။ ကေနစိ ဝါ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အကာဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ ဝတ္ထေနာပိ၊ အဝတ်ဖြင့်သော်လည်း။ ပရိက္ခိတ္တံ၊ ကာရံအပ်ပြီ။ အယံ၊ ဤကျောင်းသည်။ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နာ နာမ၊ မည်သော။ သေယျာ၊ မည်၏။ ဆဒနံ၊ ကို။ အနာဟစ္စ၊ မထိခိုက်မူ၍။ သဗ္ဗန္တိမေန၊ အလုံးစုံသော အပိုင်းအခြားတို့၏ အဆုံး၌ဖြစ်သော။ ပရိယာယေန၊ လှည့်လည်ကာရံအပ်သော။ ဒိဃဍ္ဎဟတ္ထုဗ္ဗေဓေန၊ အခွဲအားဖြင့် နှစ်တောင် အစောက်ရှိသော။ ဝါ၊ တစ်တောင်ထွာ အစောက်ရှိသော။ ပါကာရာဒိနာ၊ တံတိုင်းအစရှိသည်ဖြင့်။ ပရိက္ခိတ္တာပိ၊ ကာရံအပ်သော သေယျာသည်လည်း။ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နာယေဝ၊ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နာပင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာယံ၊ ၌။ ဝုတ္တံ။ ပန၊ သဗ္ဗစ္ဆန္နသဗ္ဗပရိစ္ဆန္နမှတစ်ပါး ယေဘုယျေနစ္ဆန္န ယေဘုယျေနပရိစ္ဆန္နကား။ ယဿာ၊ အကြင်ကျောင်းအိပ်ရာနေရာ၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဗဟုတရံ၊ များစွာသော။ ဌာနံ၊ အရပ်ကို။ ဆန္နံ၊ ဖုံးလွှမ်းအပ်ပြီ။ ဝါ၊ မိုးအပ်ပြီ။ အပ္ပံ၊ အနည်းငယ်သော။ ဌာနံ၊ ကို။ အစ္ဆန္နံ၊ မဖုံးလွှမ်းအပ်။ ဝါ၊ မမိုးအပ်။
သမန္တတော ဝါ၊ ပတ်ဝန်းကျင်၌မူလည်း။ ဗဟုတရံ၊ များစွာသော အရပ်ကို။ ပရိက္ခိတ္တံ၊ ကာရံအပ်ပြီ။ အပ္ပံ၊ အနည်းငယ်သော အရပ်ကို။ အပရိက္ခိတ္တံ၊ မကာရံအပ်။ အယံ၊ ဤ ကျောင်းအိပ်ရာနေရာသည်။ ယေဘုယျေန (ပ) ပရိစ္ဆန္နာ နာမ၊ မည်၏။ ဟိ၊ မှန်။ ဣမိနာ လက္ခဏေန၊ နှင့်။ သမန္နာဂတော၊ ပြည့်စုံသော ကျောင်းသည်။ သတ္တဘူမကော၊ ဘုံ ခုနစ်ဆင့်ရှိသော။ ပါသာဒေါ၊ သည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ သော်လည်း။ ဧကူပစာရော၊ တူသော ဥပစာရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သတဂဗ္ဘံ၊ အခန်းတစ်ရာရှိသော။ စတုဿာလံ ဝါ၊ လေးဘက်ပတ်လည် တန်းလျားရှည်ကျောင်းသည်မူလည်း။ သစေပိ ဟောတိ၊ ဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ သော်လည်း။ ဧကသေယျောဣစ္စေဝ၊ တစ်မိုးတစ်ရံတည်းသော ကျောင်းအိပ်ရာနေရာဟူ၍သာ။ သင်္ချံ၊ ခေါ်ဝေါ်အပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆတိ။ တံ၊ ထိုကျောင်းအိပ်ရာနေရာကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်တော်မူ၍။ စတုတ္ထေ (ပ) ပါစိတ္တိယဿာတိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။
စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ တတ္ထ၊ ထိုစတုတ္ထေ ဒိဝသေအစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ နိပဇ္ဇနမတ္တေနေဝ၊ လျောင်းရုံမျှကြောင့်ပင်။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သမ္ဗဟုလာ၊ များစွာကုန်သော။ သာမဏေရာ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဧကော၊ သော။ ဘိက္ခု၊ သည်လည်းကောင်း။ သစေ ဟောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ သာမဏေရဂဏနာယ၊ သာမဏေတို့၏ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာ ဟောန္တိ။ တေ၊ ထိုသာမဏေတို့သည်။ ဥဋ္ဌာယုဋ္ဌာယ၊ ထ၍ ထ၍။ စေ နိပဇ္ဇန္တိ၊ အကယ်၍ ပြန်အိပ်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ အိပ်ကုန်လသော်။ တေသံ၊ ထိုသာမဏေတို့၏။ ပယောဂေ ပယောဂေ၊ ၌။ ဘိက္ခုဿ၊ ၏။ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဘိက္ခုဿ၊ ၏။ ဥဋ္ဌာယ၊ ထ၍ ထ၍။ နိပဇ္ဇနေ၊ ၌။ ဘိက္ခုဿေဝ၊ ၏သာလျှင်။ ပယောဂေန၊ ဖြင့်။ ဘိက္ခုဿ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သမ္ဗဟုလာ၊ ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ ဧကော၊ သော။ သာမဏေရော၊ သည်လည်းကောင်း။ သစေ ဟောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ ဟောန္တေသု၊ ဤသို့ ဖြစ်ကုန်လသော်။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့၏။ အာပတ္တိံ၊ ကို။ ကရောတိ၊ သာမဏေက ပြုနိုင်၏။ တဿ၊ ထိုသာမဏေ၏။ ဥဋ္ဌာယုဋ္ဌာယ၊ ၍။ နိပဇ္ဇနေနပိ၊ ကြောင့်လည်း။ ဘိက္ခူနံ၊ တို့၏။ အာပတ္တိယေဝ၊ ပင်တည်း။ ဥဘယေသံ၊ ရဟန်းသာမဏေ နှစ်ဦးလုံးတို့၏။ သမ္ဗဟုလဘာဝေပိ၊ များကုန်သည်၏ အဖြစ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။
အပိစ၊ စိုးစဉ်းအနည်းငယ် ဆိုဖွယ်အထူးကား။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဧကာဝါသာဒိကမ္ပိ၊ ဧကာဝါသ အစရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ စတုက္ကံ၊ ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ခုသော။ အာဝါသေ၊ ကျောင်း၌။ ဧကေနေဝ၊ တစ်ပါးသာလျှင်ဖြစ်သော။ အနုပသမ္ပန္နေန၊ သာမဏေနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ တိရတ္တံ၊ သုံးညဉ့်ပတ်လုံး။ သဟသေယျံ၊ ကို။ ကပ္ပေတိ၊ ပြု၏။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ စတုတ္ထဒိဝသတော၊ လေးရက်မြောက်နေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဒေဝသိကာ၊ နေ့တိုင်းနေ့တိုင်း။ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ယောပိ၊ အကြင်ရဟန်းသည်လည်း။ ဧကသ္မိံယေဝ၊ တစ်ခုတည်းပင်လျှင် ဖြစ်သော။ အာဝါသေ၊ ၌။ နာနာအနုပသမ္ပန္နေဟိ၊ အမျိုးမျိုးသော လူသာမဏေတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ တိရတ္တံ သဟသေယျံ ကပ္ပေတိ တဿပိ၊ ထိုရဟန်း၏လည်း။ စတုတ္ထဒိဝသတော၊ လေးရက်မြောက်နေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဒေဝသိကာ၊ နေ့တိုင်းနေ့တိုင်း။ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ယောပိ၊ အကြင်ရဟန်းသည်လည်း။ နာနာအာဝါသေသု၊ တောင်ကျောင်း မြောက်ကျောင်း အမျိုးမျိုးသော ကျောင်းတို့၌။ ဧကေနေဝ၊ တစ်ပါးသာလျှင်ဖြစ်သော။ အနုပသမ္ပန္နေန၊ သာမဏေနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ တိရတ္တံ၊ သုံးညဉ့်ပတ်လုံး။ သဟသေယျံ၊ ကို။ ကပ္ပေတိ၊ ပြု၏။ တဿပိ၊ ထိုရဟန်း၏လည်း။ စတုတ္ထဒိဝသတော၊ လေးရက်မြောက်နေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဒေဝသိကာ၊ နေ့တိုင်းနေ့တိုင်း။ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ယောပိ၊ အကြင်ရဟန်းသည်လည်း။ နာနာအာဝါသေသု၊ တောင်ကျောင်း မြောက်ကျောင်း အမျိုးမျိုးသော ကျောင်းတို့၌။ နာနာအနုပသမ္ပန္နေဟိ၊ အမျိုးမျိုးသော လူသာမဏေတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ယောဇနသတမ္ပိ၊ ယူဇနာတစ်ရာရှိသော အရပ်သို့လည်း။ ဂန္တွာ၊ ၍။ သဟသေယျံ၊ ကို။ ကပ္ပေတိ၊ ပြု၏။ တဿပိ၊ ထိုရဟန်း၏လည်း။ စတုတ္ထဒိဝသတော၊ လေးရက်မြောက်နေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဒေဝသိကာ၊ နေ့တိုင်းနေ့တိုင်း။ အာပတ္တိ ဟောတိ။
စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ အယံ သဟသေယျာပတ္တိ နာမ၊ မည်သည်။ “ဘိက္ခုံ (ပ) နာမာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ပါဠိတော်၌ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ တိရစ္ဆာနဂတေနပိ၊ နှင့်လည်း။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်နိုင်၏။ တတြ၊ ထိုတိရစ္ဆာနဂတေနပိ သဒ္ဓိံဟူသော စကားရပ်၌။ တိရစ္ဆာနဂတဿ၊ ၏။ ပရိစ္ဆေဒေါ၊ အပိုင်းအခြားကို။ မေထုနဓမ္မာပတ္တိယာ၊ မေထုနဓမ္မအာပတ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဖြင့်သာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဂေါဓာဗိဠာလမဂုၤသာဒီသု၊ ဖွတ် ကြောင် မြွေပါ အစရှိသည်တို့တွင်။ ကောစိ၊ တစ်ကောင်ကောင်သော တိရစ္ဆာန်သည်။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ ဝသနသေနာသနေ၊ နေရာကျောင်း၌။ ဧကူပစာရဋ္ဌာနေ၊ တူသော ဥပစာရှိသော အရပ်၌။ သစေပိ သယတိ၊ အကယ်၍မူလည်း အိပ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ အိပ်လသော်။ သဟသေယျာဝ၊ သည်ပင်။ ဟောတိ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ထမာနံ၊ တိုင်တို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ကတပါသာဒဿ၊ ပြုအပ်သော ပြာသာဒ်၏။ ဥပရိမတလေန၊ အထက်အပြင်နှင့်။ ဝါ၊ အထက်ထပ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ ကွ။ အသမ္ဗဒ္ဓဘိတ္တိကဿ၊ မဆက်စပ်သော နံရံရှိသော ပြာသာဒ်၏။ ဘိတ္တိယာ၊ အောက်ထပ်နံရံ၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဌိတသုသိရတုလာသီသဿ၊ တည်သောအခေါင်းရှိသော ထုတ်လျောက်ဦး၏။ ဝါ၊ ထုတ်လျောက်ထိပ်၏။ သုသိရေန၊ အခေါင်းဖြင့်။ ပဝိသိတွာ၊ ဖွတ်စသော တိရစ္ဆာန်ဝင်၍။ တုလာယ၊ ထုတ်လျောက်၏။ အဗ္ဘန္တရေ၊ အတွင်း၌။ သယိတွာ၊ အိပ်ပြီး၍။ တေနေဝ သုသိရေန၊ ထိုအခေါင်းဖြင့်ပင်။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ ယဒိ ဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍ သွားအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။
ဟေဋ္ဌာပါသာဒေ၊ ပြာသာဒ်၏ အောက်ထပ်၌။ သယိတဘိက္ခုဿ၊ အိပ်သော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ဆဒနေ၊ အမိုး၌။ ဆိဒ္ဒံ၊ အပေါက်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ရှိအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ တေန၊ ထိုအပေါက်ဖြင့်။ ပဝိသိတွာ၊ ၍။ အန္တောဆဒနေ၊ အမိုး၏ အတွင်း၌။ ဝသိတွာ၊ နေပြီး၍။ တေနေဝ၊ ထိုအပေါက်ဖြင့်ပင်။ သစေ ပက္ကမတိ၊ အကယ်၍ ဖဲသွားအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ နာနူပစာရေ၊ ကွဲပြားသော ဥပစာရှိသော ကျောင်း၌။ ဥပရိမတလေ၊ အထက်အပြင်၌။ ဝါ၊ အထက်ထပ်၌။ ဆဒနဗ္ဘန္တရေ၊ အမိုးအတွင်း၌။ သယိတဿ၊ အိပ်သော ရဟန်း၏။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟေဋ္ဌိမတလေ၊ အောက်အပြင်၌။ ဝါ၊ အောက်ထပ်၌။ သယိတဿ အနာပတ္တိ။ အန္တောပါသာဒေနေဝ၊ ပြာသာဒ်အတွင်းဖြင့်ပင်။ အာရောဟိတွာ၊ အထက်ထပ်သို့ တက်၍။ သဗ္ဗတလာနိ၊ အလုံးစုံသော အပြင်အထပ်တို့ကို။ သစေ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ၊ အကယ်၍ သုံးစွဲကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ သဗ္ဗတလာနိ၊ တို့သည်။ ဧကူပစာရာနိ၊ တူသော ဥပစာရှိကုန်သည်။ ဟောန္တိ တေသု၊ ထိုအပြင်တို့တွင်။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော အပြင်၌။ သယိတဿ အာပတ္တိ ဟောတိ။
သဘာသင်္ခေပေန၊ သဘာပုံသဏ္ဌာန်ဖြင့်။ ကတေ၊ ပြုအပ်သော။ အဍ္ဎကုဋ္ဋကသေနာသနေ၊ ထက်ဝက်နံရံရှိသော ကျောင်း၌။ သယိတဿ၊ အိပ်သော ရဟန်း၏။ ဝါဠသင်္ဃာတာဒီသု၊ သားရဲရုပ် တပ်အပ်သော ထုတ်လျောက် အစရှိသည်တို့၌။ ဝါ၊ ထုတ်လျောက်စသည်တို့၏ အပေါ်၌။ ကပေါတာဒယော၊ ခိုအစရှိသော သတ္တဝါတို့သည်။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ သယန္တိ၊ အိပ်ကုန်အံ့။ အာပတ္တိယေဝ၊ ပင်တည်း။ ပရိက္ခေပဿ၊ အကာအရံ၏။ ဗဟိဂတေ၊ ပြင်ဘက်၌ ရောက်နေသော။ နိဗ္ဗကောသဗ္ဘန္တရေ၊ တံစက်မြိတ်၏ အတွင်း၌။ ကပေါတာဒယော၊ တို့သည်။ သယန္တိ အနာပတ္တိ။ ပရိမဏ္ဍလံ ဝါ၊ အဝိုင်းကျောင်းသည်သော်လည်းကောင်း။ စတုရဿံ ဝါ၊ လေးထောင့်ကျောင်းသည်လည်းကောင်း။ ဧကစ္ဆဒနာယ၊ တစ်ခုသော အမိုးရှိသော။ ဂဗ္ဘမာလာယ၊ အခန်းအစဉ်ဖြင့်။ သတဂဗ္ဘံ၊ အခန်းတစ်ရာရှိသော။ သေနာသနံ၊ သည်။ စေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေဦးတော့။ တတြ၊ ထိုကျောင်း၌။ ဧကေန၊ တစ်ပေါက်သော။ သာဓာရဏဒွါရေန၊ အများနှင့် ဆက်ဆံသော တံခါးပေါက်ဖြင့်။ ပဝိသိတွာ၊ ၍။ ဝိသုံ၊ သီးခြား။ ပါကာရေန၊ အကာဖြင့်။ အပရိစ္ဆိန္နဂဗ္ဘူပစာရေ၊ မပိုင်းဖြတ်အပ်သော အခန်းဥပစာရှိကုန်သော။ သဗ္ဗဂဗ္ဘေ၊ အလုံးစုံသော အခန်းတို့သို့။ စေ ပဝိသန္တိ၊ အကယ်၍ ဝင်နိုင်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဧကဂဗ္ဘေပိ၊ တစ်ခုသော အခန်း၌လည်း။ အနုပသမ္ပန္နေ၊ လူသာမဏေသည်။ နိပန္နေ၊ အိပ်လေသော်။ သဗ္ဗဂဗ္ဘေသု၊ အလုံးစုံသော အခန်းတို့၌။ နိပန္နာနံ၊ အိပ်ကုန်သော ရဟန်းတို့၏။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သပမုခါ၊ အဦးစမုခ်နှင့် တကွဖြစ်ကုန်သော။ ဂဗ္ဘာ၊ အခန်းတို့သည်။ သစေ ဟောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ပမုခဿ၊ အဦးစမုခ်၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ အစ္ဆန္နံ၊ အမိုးမရှိသည်။ သမာနံ၊ သော်။ ဥစ္စဝတ္ထုကံ၊ မြင့်သော အကျည်ရှိသည်။ စေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ ပမုခေ၊ ၌။ သယိတော၊ အိပ်သော သာမဏေသည်။ ဂဗ္ဘေ၊ အခန်း၌။ သယိတာနံ၊ အိပ်ကုန်သော ရဟန်းတို့၏။ အာပတ္တိံ၊ ကို။ န ကရောတိ၊ နိုင်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဂဗ္ဘစ္ဆဒနေနေဝ၊ အခန်း၏ အမိုးနှင့်သာလျှင်။ သဒ္ဓိံ၊ ကွ။ သမ္ဗဒ္ဓစ္ဆဒနံ၊ ဆက်စပ်နေသော အမိုးသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ။ တတြ၊ ထိုအဦးစမုခ်၌။ သယိတော၊ အိပ်သော သာမဏေသည်။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့၏။ အာပတ္တိံ၊ ကို။ ကရောတိ၊ ပြုနိုင်၏။ ကသ္မာ၊ နည်း။ သဗ္ဗစ္ဆန္နတ္တာ စ၊ အလုံးစုံမိုးအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နတ္တာ စ၊ အလုံးစုံ ကာရံအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်းတည်း။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့် သဗ္ဗပရိစ္ဆန္န ဖြစ်ရသနည်း။ ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဂဗ္ဘပရိက္ခေပေါယေဝ၊ အခန်း၏ အကာသည်ပင်။ အဿ၊ ထိုအဦးစမုခ်၏။ ပရိက္ခေပေါ၊ အကာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ မှန်။ ဧတေနေဝ နယေန၊ ဤနည်းဖြင့်ပင်။ အဋ္ဌကထာသု၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌။ လောဟပါသာဒပရိက္ခေပဿ၊ လောဟပါသာဒအကာ၏။ စတူသု၊ လေးဘက်ကုန်သော။ ဒွါရကောဋ္ဌကေသု၊ တံခါးမုခ်တို့၌။ အာပတ္တိ၊ ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ပြီ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ၊ ၌။ “အပရိက္ခိတ္တေ ပမုခေ အနာပတ္တီတိ၊ ဟူသော သီဟိုဠ်အဋ္ဌကထာ စကားကို။ ဇဂတိယာ၊ အကျည်နှင့်။ ဝိနာ၊ ကင်း၍။ ဘူမိယံ၊ ၌။ ဌိတံ၊ တည်သော။ ပမုခံ၊ အဦးစမုခ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ၍။ ကထိတံ၊ ဆိုအပ်ပြီ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ယံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ တံ၊ ထိုစကားကို။ အန္ဓကရဋ္ဌေ၊ အန္ဓကတိုင်း၌။ ပါဋေက္ကသန္နိဝေသာ၊ အသီးသီး စုဝေးတည်နေကုန်သော။ ဧကစ္ဆဒနာ၊ တူသော အမိုးရှိကုန်သော။ ဝါ၊ တစ်ခန်းနှင့်တစ်ခန်း အမိုးချင်းဆက်နေကုန်သော။ ဂဗ္ဘပါဠိယော၊ အခန်းအစဉ်တို့ကို။ ဝါ၊ တန်းလျားရှည်အခန်းတို့ကို။ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ တတ္ထ၊ ထို အန္ဓကဋ္ဌကထာ၌။ “ဘူမိယံ ဝိနာ ဇဂတိယာ”တိ၊ ဟူသော။ ယံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ တံ၊ ထိုစကားသည်။ အဋ္ဌကထာသု၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌။ နေဝ အတ္ထိ၊ မရှိ။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိတော်နှင့်။ န သမေတိ၊ မညီညွတ်။ ဟိ၊ မှန်။ ဒသဟတ္ထုဗ္ဗေဓာပိ၊ ဆယ်တောင်အမြင့်အစောက် ရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ ဇဂတိ၊ အကျည်သည်။ ပရိက္ခေပသင်္ချံ၊ အကာဟု ရေတွက်အပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ န ဂစ္ဆတိ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုအန္ဓကအဋ္ဌကထာ၌။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ၊ ဒုတိယသဟသေယျသိက္ခာပုဒ်၌။ ဇဂတိယာ၊ အကျည်၏။ ပမာဏံ၊ ကို။ ဝတွာ၊ ဆိုပြီး၍။ “ဧတံ (ပ) ဟောတီ”တိ၊ ဟူ၍။ ယမ္ပိ၊ အကြင် စကားကိုလည်း။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ တံ၊ ထိုစကားကို။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မယူထိုက်။ ဧကသာလ (ပ) သန္နိဝေသာ၊ တစ်ဆောင်တည်းကျောင်း နှစ်ဆောင်တွဲကျောင်း သုံးဆောင်တွဲကျောင်း လေးဆောင်တွဲကျောင်းအဖြစ်ဖြင့် စုဝေးတည်နေကုန်သော။ ယေပိ မဟာပါသာဒါ၊ အကြင်များစွာသော ပြာသာဒ်တို့သည်လည်း။ သန္တိ၊ ရှိတတ်ကုန်၏။ ဧကသ္မိံ ဩကာသေ၊ တစ်ခုသော အရပ်၌။ ပါဒေ၊ ခြေတို့ကို။ ဓောဝိတွာ၊ ဆေးပြီး၍။ ပဝိဋ္ဌေန၊ ဝင်သော ရဟန်းသည်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ပြာသာဒ်တို့၌။ အနုပရိဂန္တုံ၊ အစဉ်အတိုင်း လှည့်လည်ခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်းကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တေသုပိ၊ ထိုပြာသာဒ်တို့၌လည်း။ သဟသေယျာပတ္တိယာ၊ မှ။ န မုစ္စတိ၊ မလွတ်။ တသ္မိံ တသ္မိံ ဌာနေ၊ ၌။ ဥပစာရံ၊ ကို။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ပိုင်းခြား၍။ ကတာ၊ ပြုအပ်ကုန်သည်။ သစေ ဟောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သန္တေသု၊ ကုန်လသော်။ ဧကူပစာရဋ္ဌာနေယေဝ၊ တူသော ဥပစာရှိသော အရပ်၌သာ။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ။
ဒွီဟိ၊ နှစ်ခုကုန်သော။ ဒွါရေဟိ၊ တံခါးပေါက်တို့ဖြင့်။ ယုတ္တဿ၊ တပ်ယှဉ်အပ်သော။ သုဓာဆဒနမဏ္ဍပဿ၊ အင်္ဂတေအမိုးရှိသော မဏ္ဍပ်၏။ မဇ္ဈေ၊ ၌။ ပါကာရံ၊ အကာအရံကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်အံ့။ ဧကေန ဒွါရေန၊ တစ်ဖက်သော တံခါးဖြင့်။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ ဧကသ္မိံ ပရိစ္ဆေဒေ၊ တစ်ခုသော အပိုင်းအခြား၌။ အနုပသမ္ပန္နော၊ လူသာမဏေသည်။ သယတိ၊ အိပ်အံ့။ ဧကသ္မိံ ပရိစ္ဆေဒေ၊ ၌။ ဘိက္ခု၊ သည်။ သယတိ၊ အံ့။ အနာပတ္တိ။ ပါကာရေ၊ ပြခဲ့သော သုဓာဆဒနမဏ္ဍပ်၏ အကာ၌။ ဂေါဓာဒီနံ၊ ဖွတ်အစရှိသော သတ္တဝါတို့၏။ ပဝိသနမတ္တမ္ပိ၊ ဝင်နိုင်ခြင်းအတိုင်းအရှည် ရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ ဆိဒ္ဒံ၊ အပေါက်သည်။ ဟောတိ၊ ရှိအံ့။ ဧကသ္မိံ စ ပရိစ္ဆေဒေ၊ ၌လည်း။ ဂေါဓာ၊ တို့သည်။ သယန္တိ၊ အိပ်ကုန်အံ့။ အနာပတ္တိယေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ ဆိဒ္ဒေန၊ အပေါက်ကြောင့်။ ဂေဟံ၊ သည်။ ဧကူပစာရံ နာမ၊ မည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပါကာရမဇ္ဈေ၊ အကာအလယ်၌။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်တောက်၍။ ဒွါရံ၊ တံခါးကို။ သစေ ယောဇေန္တိ၊ အကယ်၍ ယှဉ်တပ်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဧကူပစာရတာယ၊ ကြောင့်။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ တံ ဒွါရံ၊ ထိုတံခါးပေါက်ကို။ ကဝါဋေန၊ တံခါးရွက်ဖြင့်။ ပိဒဟိတွာ၊ ပိတ်၍။ သယန္တိ၊ အိပ်ကုန်အံ့။ အာပတ္တိယေဝ၊ ပင်တည်း။ ဟိ၊ မှန်။ ဒွါရပိဒဟနေန၊ တံခါးပေါက်ကို ပိတ်ခြင်းကြောင့်။ ဂေဟံ၊ သည်။ နာနူပစာရံ နာမ၊ မည်သည်။ န ဟောတိ။ ဒွါရံ ဝါ၊ တံခါးပေါက်သည်မူလည်း။ အဒွါရံ၊ တံခါးပေါက် မဟုတ်သည်။ န ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ ကဝါဋံ၊ ကို။ သံဝရဏဝိဝရဏေဟိ၊ ပိတ်ခြင်း ဖွင့်ခြင်းတို့ဖြင့်။ ယထာသုခံ၊ ချမ်းသာစွာ။ ဝဠဉ္ဇနတ္ထာယ၊ သုံးစွဲခြင်းအကျိုးငှာ။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီ။ ဝဠဉ္ဇနုပစ္ဆေဒနတ္ထာယ၊ သုံးစွဲခြင်းကို ဖြတ်တောက်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ဝါ၊ မသုံးစွဲနိုင်ဖို့ရာ။ န ကတံ၊ ပြုအပ်သည် မဟုတ်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တံ ဒွါရံ၊ ကို။ ပုန၊ ဖန်။ ဣဋ္ဌကာဟိ၊ အုတ်တို့ဖြင့်။ သစေ ပိဒဟန္တိ၊ အကယ်၍ ပိတ်လိုက်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ အဒွါရံ၊ တံခါးမဟုတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပုရိမေ၊ ရှေးဖြစ်သော။ နာနူပစာရဘာဝေယေဝ၊ နာနူပစာရ၏အဖြစ်၌သာ။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်တော့၏။ ဒီဃပမုခံ၊ ရှည်သော အဦးစမုခ်ရှိသော။ စေတိယဃရံ၊ စေတီကျောင်းဆောင်သည်။ ဟောတိ၊ ရှိတတ်၏။ ဧကံ ကဝါဋံ၊ တစ်ခုသော တံခါးရွက်သည်။ အန္တော၊ အတွင်း၌။ ဧကံ ကဝါဋံ၊ သည်။ ဗဟိ၊ ပြင်ဘက်၌။ ဟောတိ၊ ရှိအံ့။ ဒွိန္နံ၊ နှစ်ခုကုန်သော။ ကဝါဋာနံ၊ တို့၏။ အန္တရေ၊ အကြား၌။ အနုပသမ္ပန္နော၊ သည်။ အန္တောစေတိယဃရေ၊ စေတီကျောင်းဆောင်အတွင်း၌။ သယန္တဿ၊ အိပ်သော ရဟန်း၏။ အာပတ္တိံ ကရောတိ၊ နိုင်၏။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ဧကူပစာရတ္တာ၊ စေတီကျောင်းဆောင်နှင့် စမုခ်တို့၏ တူသော ဥပစာရှိကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။
တတြ၊ ဒွိန္နံ ကဝါဋာနံ (ပ) ဧကူပစာရတ္တာဟူသော ထိုစကားရပ်၌။ ယဿ၊ အကြင် ပရဝါဒီပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဤဒိသီ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ စောဒနာ၊ စောဒနာခြင်းသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ကီဒိသီ၊ သော။ စောဒနာ၊ သည်။ သိယာ၊ နည်း။ “အယံ ဧကူပစာရနာနူပစာရတာ နာမ၊ ဤဧကူပစာရ နာနူပစာရ၏အဖြစ် မည်သည်ကို။ ဥဒေါသိတသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဝါ၊ ဒုတိယကထိနသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ဣဓ ပန၊ ဤ သဟသေယျသိက္ခာပုဒ်၌ကား။ ‘သေယျာ နာမ (ပ) ပရိစ္ဆန္နာ’တိ၊ ဟူ၍။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှလောက်ကိုသာ။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ပိဟိတဒွါရော၊ ပိတ်အပ်သော တံခါးပေါက်ရှိသော။ ဝါ၊ တံခါးရွက်ပိတ်ထားသော။ ဂဗ္ဘော စ၊ အခန်းသည်လည်း။ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နောဝ၊ အလုံးစုံထက်ဝန်းကျင် ကာအပ်သည်သာ။ ဟောတိ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုပိတ်အပ်သော တံခါးပေါက်ရှိသော အခန်း၌။ အန္တော၊ အတွင်း၌။ သယိတေန၊ အိပ်သော လူသာမဏေနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ အတူ။ သယန္တဿ ဧဝ၊ အိပ်သော ရဟန်း၏သာလျှင်။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်သည်မဟုတ်လော။ ဗဟိ၊ အခန်းပြင်ဘက်၌။ ဝါ၊ အပြင်ဘက် စမုခ်၌။ သယိတေန၊ အိပ်သော လူသာမဏေနှင့်။ သဒ္ဓိံ သယန္တဿ၊ ၏။ အနာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သည် မဟုတ်လော၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဤဒိသီ စောဒနာ သိယာ၊ ၏။ သော၊ ထို ပရဝါဒီကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ထိုက်၏။ ကိံ၊ နည်း။ “အပိဟိတဒွါရေ ပန၊ မပိတ်အပ်သော တံခါးရှိသော ကျောင်း၌ကား။ ကသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဗဟိ၊ ပြင်ဘက်၌။ သယိတေန၊ အိပ်သော လူသာမဏေနှင့်။ သဒ္ဓိံ သယန္တဿ၊ ၏။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ နည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ၏။ ပမုခဿ၊ အဦးစမုခ်၏။ ဂဗ္ဘေန၊ အခန်းနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သဗ္ဗစ္ဆန္နတ္တာ၊ အလုံးစုံ မိုးအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေလတံ့။ “ကိံ ပန၊ အဘယ်သို့နည်း။ ဂဗ္ဘေ၊ ကို။ ပိဟိတေ၊ ပိတ်အပ်သော်။ ဆဒနံ၊ အမိုးသည်။ ဝိဒ္ဓသ္တံ၊ ဖျက်အပ်သည်။ ဝါ၊ ပျက်သွားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သလော၊” ဣတိ၊ ဤသို့ မေးထိုက်၏။ န ဝိဒ္ဓသ္တံ၊ မဖျက်အပ်ပါ။ ဝါ၊ မပျက်ပါ။ ဂဗ္ဘေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ ပမုခဿ၊ ၏။ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နတာ၊ အလုံးစုံ ကာအပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြေလတံ့။ “ပရိက္ခေပေါ၊ အကာကို။ ဝိဒ္ဓသ္တော ကိံ၊ ဖျက်အပ်သလော။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးထိုက်၏။ အဒ္ဓါ၊ မချွတ်ဧကန်။ ဝက္ခတိ၊ ပြောလတံ့။ “ပရိက္ခေပေါ၊ ကို။ န ဝိဒ္ဓသ္တော၊ မဖျက်အပ်ပါ။ ကဝါဋေန၊ တံခါးရွက်ဖြင့်။ ဥပစာရော၊ ကို။ ပရိစ္ဆိန္နော၊ ပိုင်းဖြတ်အပ်ပြီ၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြောလတံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒူရံ၊ အဝေးသို့။ ဂန္တွာပိ၊ သွား၍လည်း။ ပုန၊ ဖန်။ ဧကူပစာရနာနူပစာရတံယေဝ၊ အဖြစ်သို့သာ။ ပစ္စာဂမိဿတိ၊ ပြန်ရောက်လတံ့။
အပိစ၊ သည်သာ မကသေး။ ဝါ၊ ဖြေရှင်းစရာ ရှိသေး၏။ ဗျဉ္ဇနမတ္တေယေဝ၊ သဒ္ဒါမျှသာ။ ဝါ၊ သဒ္ဒါ ဟောနိုင်သလောက်သာ။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ ဝါ၊ ကို။ သုဝိညေယျော၊ လွယ်ကူစွာ သိထိုက်သည်။ ယဒိ သိယာ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ သဗ္ဗစ္ဆန္နာတိ၊ ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ ပဉ္စန္နံ၊ ငါးမျိုးသော အမိုးတို့တွင်။ အညတရေန ဆဒနေန၊ တစ်မျိုးမျိုးသော အမိုးဖြင့်။ ဆန္နာ ဧဝ၊ မိုးအပ်သော ကျောင်းသည်သာ။ သေယျာ၊ သေယျာမည်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ အညေန၊ အမိုး ငါးမျိုးမှ အခြားသော အမိုးဖြင့်။ ဆန္နာ၊ မိုးအပ်သော ကျောင်းသည်။ သေယျာ၊ သည်။ န၊ မဖြစ်ရာ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ ပဒရစ္ဆန္နာဒီသု၊ ပျဉ်ချပ်မိုးအပ်သော ကျောင်းအစရှိသည်တို့၌။ အနုပသမ္ပန္နေန သဒ္ဓိံ သယန္တဿ အနာပတ္တိ၊ သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တတော၊ ထိုသို့ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ယဒတ္ထံ၊ အကြင် လူ သာမဏေနှင့်အတူ မအိပ်စေခြင်းအကျိုးငှာ။ သိက္ခာပဒံ၊ ကို။ ပညတ္တံ၊ ပြီ။ သွေဝ အတ္ထော၊ ထိုအကျိုးသည်ပင်။ ပရိဟာယေယျ၊ ယုတ်လျော့ရာ၏။ သွေဝ အတ္ထော၊ သည်။ ပရိဟာယတု ဝါ၊ ယုတ်လျော့သည်မူလည်း ဖြစ်စေ။ မာ ပရိဟာယတု ဝါ၊ မယုတ်လျော့သည်မူလည်းဖြစ်စေ။ ကထံ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ အဝုတ္တံ၊ မဟောအပ်သော စကားကို။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူထိုက်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြောအံ့။ ကော ဝါ၊ အဘယ်သူသည်မူလည်း။ ဝါ၊ ဘယ်သူကတော့။ “အဝုတ္တံ၊ ကို။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ ပြောနေသနည်း။ ဟိ၊ သာဓကကား။ အနိယတေသု၊ အနိယတသိက္ခာပုဒ်နှစ်ပါးတို့၌။ ပဋိစ္ဆန္နံ နာမ (ပ) ဟောတီတိ၊ ဟူ၍။ ဧတံ သုတ္တံ၊ ဤပါဠိကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။
တသ္မာ၊ ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထို အနိယတသိက္ခာပုဒ်နှစ်ပါးတို့၌။ ယေန ကေနစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော အကာဖြင့်။ ပဋိစ္ဆန္နံ၊ ဖုံးကာအပ်သော နေရာသည်။ ပဋိစ္ဆန္နမေဝ၊ ပဋိစ္ဆန္နသည်သာ။ ဟောတိ ယထာ၊ သို့။ ဧဝံ၊ တူ။ ဣဓာပိ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူထိုက်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ သေနာသနံ၊ ကျောင်းသည်။ ခုဒ္ဒကံ ဝါ၊ ငယ်သည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ မဟန္တံ ဝါ၊ ကြီးသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ စေ။ အညေန၊ အခြားသော ကျောင်းနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သမ္ဗဒ္ဓံ ဝါ၊ ဆက်စပ်အပ်သည်မူလည်း။ ဟောတု၊ စေ။ အသမ္ဗဒ္ဓံ ဝါ၊ မဆက်စပ်အပ်သည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ ဒီဃံ ဝါ၊ အရှည်မူလည်း။ ဟောတု ဝဋ္ဋံ ဝါ၊ အဝိုင်းသည်မူလည်း။ ဟောတု။ စတုရဿံ ဝါ၊ လေးထောင့်မူလည်း။ ဟောတု ဧကဘူမကံ ဝါ၊ ဘုံတစ်ဆင့်ရှိသည်မူလည်း။ ဟောတု အနေကဘူမကံ ဝါ ဟောတု ယံ ယံ၊ အကြင်အကြင် ကျောင်းသည်။ ဧကူပစာရံ၊ တူသော ဥပစာရှိ၏။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ထိုထိုကျောင်း၌။ ယေန ကေနစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ပဋိစ္ဆာဒနေန၊ ဖုံးကာကြောင်းဖြစ်သော အမိုးအကာဖြင့်။ သဗ္ဗစ္ဆန္နေ၊ အလုံးစုံမိုးအပ်သော။ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နေ၊ အလုံးစုံကာအပ်သော ကျောင်း၌သော်လည်းကောင်း။ ယေဘုယျေန၊ များသောအားဖြင့်။ ဆန္နေ၊ မိုးအပ်သော။ ယေဘုယျေန၊ ဖြင့်။ ပရိစ္ဆန္နေ ဝါ၊ ကာအပ်သော ကျောင်း၌သော်လည်းကောင်း။ သဟသေယျာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်ထိုက်၏။
၅၃။ ဥပဍ္ဎစ္ဆန္နေ (ပ) ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော သဗ္ဗစ္ဆန္နေ ဥပဍ္ဎပရိစ္ဆိန္နေတိ ဧဝမာဒီသုပိ၊ ဤသို့ အစရှိသော ကျောင်းတို့၌လည်း။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဝုတ္တံ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပန၊ ကား။ “သဗ္ဗစ္ဆန္နေ၊ အလုံးစုံမိုးအပ်သော။ ယေဘုယျေန၊ များသောအားဖြင့်။ ပရိစ္ဆန္နေ၊ ကာအပ်သော ကျောင်း၌။ အနုပသမ္ပန္နေန သဒ္ဓိံ သယန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သဗ္ဗစ္ဆန္နေ၊ အလုံးစုံမိုးအပ်သော။ ဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နေ၊ ထက်ဝက်ကာအပ်သော ကျောင်း၌။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယေဘုယျေန၊ အားဖြင့်။ ဆန္နေ၊ မိုးအပ်သော။ ဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နေ၊ ၌။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နေ၊ အလုံးစုံကာအပ်သော။ ယေဘုယျေန၊ အားဖြင့်။ ဆန္နေ၊ မိုးအပ်သောကျောင်း၌။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နေ၊ သော။ ဥပဍ္ဎစ္ဆန္နေ၊ ထက်ဝက်မိုးအပ်သော ကျောင်း၌။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယေဘုယျေန၊ ဖြင့်။ ပရိစ္ဆန္နေ၊ ကာအပ်သော။ ဥပဍ္ဎစ္ဆန္နေ၊ ၌။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ ဝုတ္တပါစိတ္တိယေန၊ ဟောတော်မူအပ်သော ပါစိတ်အာပတ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ သတ္တ၊ ခုနစ်ပါးကုန်သော။ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ “သဗ္ဗစ္ဆန္နေ၊ သော။ စူဠကပရိစ္ဆန္နေ၊ အနည်းငယ်ကာအပ်သော ကျောင်း၌။ အနုပသမ္ပန္နေန သဒ္ဓိံ သယန္တဿ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ (ပ) ပါဠိယံ၊ ၌။ ဒုက္ကဋေန၊ လာသော ဒုက္ကဋ်နှင့်။ သဟ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဒုက္ကဋာနိ ဟောန္တိ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။
ဥပဍ္ဎစ္ဆန္နေ၊ သော။ စူဠကပရိစ္ဆန္နေ၊ အနည်းငယ်ကာအပ်သော ကျောင်း၌။ အနုပသမ္ပန္နေန သဒ္ဓိံ သယန္တဿ အနာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နေ၊ သော။ စူဠကစ္ဆန္နေ၊ အနည်းငယ်မိုးအပ်သော ကျောင်း၌။ အနုပသမ္ပန္နေန သဒ္ဓိံ သယန္တဿ အနာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ စူဠကစ္ဆန္နေ၊ အနည်းငယ်မိုးအပ်သော။ စူဠကပရိစ္ဆန္နေ၊ အနည်းငယ်ကာအပ်သော ကျောင်း၌။ အနုပသမ္ပန္နေန သဒ္ဓိံ သယန္တဿ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ သဗ္ဗစ္ဆန္နေ သဗ္ဗအပရိစ္ဆန္နေတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ သေနာသနံ၊ သည်။ သေနမ္ဗမဏ္ဍပဝဏ္ဏံ၊ သေနမ္ဗမည်သော မဏ္ဍပ်၏ ပုံသဏ္ဌာန်ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌ ဆိုအပ်ပြီ။ ဣမိနာပိ၊ ဤစကားကြောင့်လည်း။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာကြောင့်။ ဇဂတီ၊ မြေခုံအကျည်သည်။ ပရိက္ခေပသင်္ချံ၊ အကာအရံဟူသော အရေအတွက်သို့။ န ဂစ္ဆတိ ဧတံ၊ ဤဇဂတိ၏ အကာအရံဟူသော အရေအတွက်သို့ မရောက်ခြင်းဟူသော အခြင်းအရာကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသော အနက်ရှိသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ၊ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာန်တည်း။ ကာယတော စ၊ ကိုယ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယစိတ္တတော စ၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပဉ္စမံ၊ သော။ သဟသေယျသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၆-ဒုတိယသဟေသေယျသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၅၅။ ဒုတိယသဟသေယျသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ အာဝသထာဂါရန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အာဂန္တုကာနံ၊ ဧည့်သည်တို့၏။ ဝသနာဂါရံ၊ နေရာအိမ်သည်။ ဝါ၊ တည်းခိုရာစရပ်သည်။ ပညတ္တံ ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပုညကာမတာယ၊ ကောင်းမှုကို အလိုရှိသူ၏အဖြစ်ကြောင့်။ ကတွာ၊ ဆောက်လုပ်၍။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ။ ယေန (ပ) ဥပသင်္ကမီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အသုကသ္မိံ နာမ ဌာနေ၊ ထိုမည်သော အရပ်၌။ ပညတ္တံ၊ တည်ထားအပ်ပြီးသော။ အာဝသထာဂါရံ၊ ဧည့်သည်တို့ တည်းခိုရာ ဇရပ်သည်။ အတ္ထိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မနုဿာနံ၊ တို့၏ စကားကို။ သုတွာ၊ ၍။ ဥပသင်္ကမိ၊ သွားပြီ။ ဂန္ဓဂန္ဓိနီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဂရုကုကုၤမာဒီနံ၊ အကျော်ကုင်္ကမံ အစရှိကုန်သော။ ဂန္ဓာနံ၊ နံ့သာတို့၏။ ဂန္ဓော၊ အနံ့တည်း။ ဂန္ဓဂန္ဓော၊ နံ့သာတို့၏ အနံ့။ အဿာ၊ ထိုမိန်းမ၏။ သော၊ ထိုနံ့သာတို့၏ အနံ့သည်။ အတ္ထိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ဂန္ဓဂန္ဓိနီ၊ မည်၏။ သာဋကံ နိက္ခိပိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ “ဣမမ္ပိ ဝိပ္ပကာရံ၊ ဤဖောက်ပြန်သော အခြင်းအရာကိုလည်း။ ပဿန္တဿ၊ မြင်ရသော။ အဿ၊ ဤရဟန်း၏။ ရာဂေါ၊ သည်။ အပ္ပေဝ နာမ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ ဖြစ်တန်ရာ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ စိန္တေတွာ၊ ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အကာသိ၊ ပြုပြီ။ ဩက္ခိပိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဓော၊ အောက်၌။ ခိပိတွာ၊ မျက်လွှာချ၍။ အစ္စယောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အပရာဓော၊ အပြစ်သည်။ မံ အစ္စဂမာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မံ၊ တပည့်တော်မကို။ အတိက္ကမ္မ၊ ကျော်လွန်၍။ အဘိဘဝိတွာ၊ လွမ်းမိုး၍။ ပဝတ္တော၊ ဖြစ်ပါပြီ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်ကို။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ ဟိ၊ အထူးကား။ အယမေဝ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့သည်သာ။ ဝိသေသော၊ ထူး၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ စတုတ္ထဒိဝသေ၊ လေးရက်မြောက်နေ့၌။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ပဌမဒိဝသေပိ၊ ၌သော်မှလည်း။ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ဒိဿမာနကရူပါဟိ၊ ထင်ရှားသော ရုပ်အဆင်းရှိကုန်သော။ ယက္ခိပေတီဟိ၊ ဘီလူးမ ပြိတ္တာမတို့နှင့်လည်းကောင်း။ မေထုနဓမ္မဝတ္ထုဘူတာယ ဧဝ၊ မေထုန်အကျင့်၏ တည်ရာဖြစ်၍ ဖြစ်သည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထိယာ စ၊ တိရစ္ဆာန်မနှင့်လည်းကောင်း။ သဟ သေယျံ ကပ္ပေန္တဿ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသာဟိ၊ ကြွင်းသော အမတို့နှင့်။ သဟ သေယျံ ကပ္ပေန္တဿ အနာပတ္တိ ဣတိ၊ ဤကား အထူးတည်း။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမသဒိသာနေဝ၊ ပဌမသိက္ခာပုဒ်၏ သမုဋ္ဌာန် အစရှိသည်တို့နှင့် တူကုန်သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဆဋ္ဌံ၊ သော။ ဒုတိယသဟသေယျသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၇-ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၆၀။ သတ္တမသိက္ခပဒေ၊ ၌။ ဃရဏီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဃရသာမိနီ၊ အိမ်ရှင်မတည်း။ နိဝေသနဒွါရေတိ၊ ဟူသည်ကား။ နိဝေသနဿ၊ အိမ်၏။ မဟာဒွါရေ၊ အိမ်၏ အဝင်အထွက်တံခါးမကြီး၌။ ဃရသုဏှာတိ၊ ဟူသည်ကား။ တသ္မိံ ဃရေ၊ ထိုအိမ်၌။ သုဏှာ၊ ချွေးမသည်။ အာဝသထဒွါရေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဩဝရကဒွါရေ၊ အခန်း၏တံခါးပေါက်၌။ ဝိဿဋ္ဌေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သုနိဂ္ဂတေန၊ ကောင်းစွာ ထွက်သော။ သဒ္ဒေန၊ အသံဖြင့်။ ဝိဝဋေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ ပကာသေန၊ ထင်ရှားသော။ အသံဝုတေန၊ မပိတ်ဆို့အပ်သော အသံဖြင့်။ ဓမ္မော ဒေသေတဗ္ဗောတိ၊ ဟူသည်ကား။ သရဏသီလာဒိဘေဒေါ၊ သရဏဂုံ သီလအစရှိသော အပြားရှိသော။ အယံ ဓမ္မော၊ ကို။ ကထေတဗ္ဗော နနု၊ ဟောထိုက်သည် မဟုတ်ပါလော။ အညာတုန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အာဇာနိတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ ဝိညုနာ ပုရိသဝိဂ္ဂဟေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပုရိသဝိဂ္ဂဟံ၊ ယောကျာ်း၏ ကိုယ်ကို။ ဂဟေတွာပိ၊ ယူ၍လည်း။ ဌိတေန၊ တည်သော။ န ယက္ခေန၊ ဘီလူးလည်း မဟုတ်သော။ န ပေတေန၊ ပြိတ္တာလည်း မဟုတ်သော။ န တိရစ္ဆာနဂတေန၊ သော။ ဝိညုနာ၊ တတ်သိနားလည်သော။ ပုရိသေန၊ ကို။
၆၆။ အနာပတ္တိ (ပ) ဝိဂ္ဂဟေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိညုနာ၊ တတ်သိနားလည်သော။ ပုရိသဝိဟဂ္ဂဟေန၊ ယောက်ျား၏ ကိုယ်နှင့်။ ဝါ၊ ယောက်ျား အစစ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ ကွ။ ဌိတာယ၊ တည်သော မာတုဂါမအား။ ဗဟုမ္ပိ၊ များစွာလည်း ဖြစ်သော။ ဓမ္မံ၊ ကို။ ဒေသေန္တဿ၊ ဟောသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ။ ဆပ္ပဉ္စဝါစာဟီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဆဟိ ဝါ၊ ခြောက်ခွန်းသော်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ပဉ္စဟိ ဝါ၊ ငါးခွန်းသော်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဝါစာဟိ၊ စကားတို့ဖြင့်။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဒေသေတိ၊ ဟော၏။ တဿပိ၊ ထိုရဟန်း၏လည်း။ အနာပတ္တိ။ တတ္ထ၊ ဆပ္ပဉ္စဝါစာဟိဟူသော ထိုစကားရပ်၌။ ဧကော၊ တစ်ခုသော။ ဂါထာပါဒေါ၊ ဂါထာ၏ ပါဒသည်။ ဧကဝါစာ၊ တစ်ခွန်းသော စကားတည်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော စကားတို့၌။ ဝါစာပမာဏံ၊ စကားအခွန်း၏ အတိုင်းအရှည်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ အဋ္ဌကထံ ဝါ၊ အဋ္ဌကထာကိုသော်လည်းကောင်း။ ဓမ္မပဒံ ဝါ၊ ဓမ္မပဒကိုသော်လည်းကောင်း။ ဇာတကာဒိဝတ္ထံု ဝါ၊ ဇာတ်အစရှိသော ဝတ္ထုကိုသော်လည်းကောင်း။ ကထေတုကာမော၊ ဟောခြင်းငှာ အလိုရှိသည်။ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဆပ္ပဉ္စပဒမတ္တမေဝ၊ ခြောက်ပုဒ် ငါးပုဒ်မျှကိုသာ၊
ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိတော်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ကထေန္ထေန၊ ဟောသော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဧကပဒံ၊ တစ်ခုသော ပုဒ်ကို။ ပါဠိတော၊ ပါဠိတော်မှလည်းကောင်း။ ပဉ္စ၊ ငါးခုသော ပုဒ်တို့ကို။ အဋ္ဌကထာတော၊ မှလည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဆပဒါနိ၊ ခြောက်ပုဒ်တို့ကို။ အနတိက္ကာမေတွာဝ၊ မလွန်စေမူ၍သာ။ ကထေတဗ္ဗော၊ ဟောထိုက်၏။ ဟိ၊ မှန်။ ပဒသောဓမ္မေ၊ ၌။ ဝုတ္တပ္ပဘေဒေါ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော ဓမ္မသည်။ ဣဓာပိ၊ ဤ သိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ သဗ္ဗော၊ အလုံးစုံသော။ ဓမ္မောယေဝ၊ ပင်တည်း။ တသ္မိံ ဒေသေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တသ္မိံ ခဏေ၊ ၌။ ဒေသေတိ၊ ဟောအံ့။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ဧတံ၊ ဤ တသ္မိံဟူသော သဒ္ဒါသည်။ သမ္ပဒါနတ္ထေ၊ သမ္ပဒါန်အနက်၌။ ဘုမ္မဝစနံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်ရှိသော သဒ္ဒါတည်း။ တဿာ၊ ထိုမာတုဂါမအား။ ဒေသေတိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အညိဿာ မာတုဂါမဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကိဿာ၊ တစ်ယောက်သော မာတုဂါမအား။ ဒေသေတွာ၊ ဟောပြီး၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ အာဂတာဂတာယ၊ လာတိုင်း လာတိုင်းသော။ အညိဿာပိ၊ အခြားမာတုဂါမအားလည်း။ ဒေသေတိ၊ ဟောပြန်အံ့။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤနည်းအားဖြင့်။ ဧကာသနေ၊ တစ်နေရာတည်း၌။ နိသိန္နော၊ ထိုင်လျက်။ မာတုဂါမသတသဟဿန္နမ္ပိ၊ မာတုဂါမတစ်သိန်းတို့အားလည်း။ ဒေသေတိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ မဟာပစ္စရိယဋ္ဌကထာယံ၊ ၌။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ကိံ သမံ၊ အညီအမျှ။ နိသိန္နာနံ၊ ထိုင်နေကုန်သော။ မာတုဂါမာနံ၊ တို့အား။ “တုမှာကံ၊ သင်တို့အား။ ဧကေကိဿာ၊ တစ်ယောက် တစ်ယောက်အား။ ဧကေကံ၊ တစ်ပုဒ် တစ်ပုဒ်သော။ ဂါထံ၊ ကို။ ဒေသေဿာမိ၊ ဟောအံ့။ တံ၊ ထိုဂါထာကို။ သုဏာထ၊ နားထောင်ကြလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ဒေသေတိ၊ အံ့။ အနာပတ္တိ။ ပဌမံ၊ မဟောမီ ရှေးဦးစွာ။ “ဧကေကိဿာ၊ အား။ ဧကေကံ ဂါထံ ကထေဿာမိ၊ အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဘောဂံ၊ နှလုံးသွင်းမှုကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဇာနာပေတွာ၊ နားလည်စေပြီး၍။ ကထေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပစ္ဆာ၊ ဟောပြီးရာ ကာလမှ နောက်၌။ အာဘောဂံ ကတွာ ဇာနာပေတွာ ကထေတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ပဥှံ (ပ) ကထေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ မာတုဂါမော၊ သည်။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဒီဃနိကာယော နာမ၊ မည်သည်။ ကိမတ္ထံ၊ အဘယ်အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဒီပေတိ၊ ပြပါသနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုစ္ဆတိ၊ မေးအံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဥှံ၊ ကို။ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သော။ ဝါ၊ အမေးခံရသော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ သဗ္ဗံ၊ သော။ ဒီဃနိကာယံ၊ ကို။ စေပိ ကထေတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဟောဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ သော်လည်း။ အနာပတ္တိ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသော အနက်ရှိသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ၊ ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝါစတော စ၊ နှုတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယာကိရိယံ၊ ပြုထိုက်သော အမှုကို မပြုခြင်း မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သတ္တမံ၊ သော။ ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၈-ဘူတာရောစနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၆၇။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ တာဝ၊ သိက္ခာပုဒ်၏အဖွင့်မှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌာယ၊ ညွှန်ပြအပ်သော။ ဝတ္ထုကထာယ၊ ဝတ္ထုကြောင်းကို ဆိုရာ စကားရပ်၌။ ဝါ၊ ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယေ ဘိက္ခူအစရှိသော ဝတ္ထုကြောင်း စကားရပ်၌။ ယံ၊ အကြင်စကားရပ်သည်။ ဝါ၊ ကို။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုထိုက်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်၏။ တံ သဗ္ဗံ၊ ထိုအလုံးစုံသော စကားရပ်သည်။ စတုတ္ထပါရာဇိကဝဏ္ဏနာယံ၊ ၌။ ဝုတ္တနယမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းရှိသည်သာ။ ဟိ၊ အထူးကား။ အယမေဝ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့သည်သာ။ ဝိသေသော၊ ထူး၏။ တတ္ထ၊ ထိုစတုတ္ထပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၌။ အဘူတံ၊ မဟုတ်မမှန်သော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မကို။ အာရောစေသုံ၊ ပြောဆိုကြကုန်ပြီ။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်သော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မကို။ အာရောစေသုံ။ ဘူတမ္ပိ၊ ကိုလည်း။ ပုထုဇ္ဇနာ၊ တို့သည်။ အာရောစေသုံ၊ ကုန်ပြီ။ အရိယာ၊ တို့သည်။ န၊ မပြောဆိုကြကုန်။ ဟိ၊ မှန်။ အရိယာနံ၊ တို့၏။ ပယုတ္တဝါစာ နာမ၊ ပစ္စည်းနှင့် စပ်ယှဉ်သော စကားမည်သည်။ နတ္ထိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အတ္တနော၊ ၏။ ဂုဏေ၊ ဟုတ်မှန်သော ဂုဏ်ကို။ အာရောစယမာနေ၊ ပုထုဇဉ်တို့က ပြောဆိုအပ်သော်။ အညေ၊ အခြားသော အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ န ပဋိသေဓေသုံ၊ မတားမြစ်ကြကုန်။ တထာ၊ ထိုသို့ ဂုဏ်ကို ပြောဆိုခြင်းကြောင့်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ပစ္စယေ စ၊ တို့ကိုလည်း။ တထာ၊ ထိုသို့ ဂုဏ်ကို ပြောဆိုခြင်းကြောင့်။ ဥပ္ပန္နဘာဝံ၊ ဖြစ်ကုန်သည်၏ အဖြစ်ကို။ အဇာနန္တာ၊ မသိကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သာဒိယိံသု၊ သာယာကြကုန်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤကား အထူးတည်း။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အထခေါ (ပ) အာရောစေသုန္တိအာဒိမှိ၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ ယေ၊ အကြင်ရဟန်းတို့သည်။ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ၊ ၏။ ဝဏ္ဏံ၊ ကို။ ဘာသိံသု၊ ပြောဆိုကြကုန်ပြီ။ တေ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ အာရောစေသုံ၊ လျှောက်ကြကုန်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ကစ္စိ (ပ) ဘူတန္တိ၊ ဟူ၍။ ပုစ္ဆိတေ၊ မေးတော်မူအပ်သော်။ သဗ္ဗေပိ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့သည်လည်း။ ဝါ၊ ပုထုဇဉ် အရိယာအားလုံးတို့သည်လည်း။ ဘူတံ ဘဂဝါတိ၊ ဟူ၍။ ဝါ၊ ဟုတ်မှန်သော ဂုဏ်ဖြစ်ပါသည်ဘုရားဟူ၍။ ပဋိဇာနိံသု၊ ဝန်ခံကြကုန်ပြီ။ ဟိ၊ မှန်၏။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ အရိယာနမ္ပိ၊ အရိယာတို့၏လည်း။ အဗ္ဘန္တရေ၊ အတွင်း၌။ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မော၊ သည်။ ဘူတော၊ ထင်ရှားရှိ၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ သဗ္ဗေပိ ဘူတံ ဘဂဝါတိ ပဋိဇာနိံသု။ အထ၊ ထိုအခါ၌။
ဘဂဝါ၊ သည်။ အရိယမိဿကတ္တာ၊ အရိယာတို့နှင့် ရောနေကုန်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “မောဃပုရိသာ”တိ၊ ဟူ၍။ အဝတွာ၊ မိန့်တော်မမူဘဲ။ ကထဥှိ (ပ) ဘိက္ခဝေတိ၊ ဟူ၍။ ဝတွာ၊ မိန့်တော်မူပြီး၍။ ဥဒရဿ ကာရဏာတိအာဒိံ၊ အစရှိသော စကားရပ်ကို။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုဥဒရဿ ကာရဏာ အစရှိသော စကားရပ်၌။ အတ္ထော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ အရိယာ၊ တို့သည်။ အညေသံ၊ အခြားသော ပုထုဇဉ်တို့၏ စကားကို။ သုတွာ၊ ၍။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ အယျော၊ အရှင်သည်။ သောတာပန္နော ကိရ၊ သောတာပန်ဟု ကြားရပါတကား၊” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ နယေန၊ ဖြင့်။ ပသန္နေဟိ၊ ကြည်ညိုကုန်သော။ မနုဿေဟိ၊ တို့သည်။ ပုစ္ဆိယမာနာ၊ မေးအပ်ကုန်လသော်။ သိက္ခာပဒေ၊ သိက္ခာပုဒ်ကို။ အပညတ္တေ၊ မပညတ်အပ်သေးမီ။ (တစ်နည်း) သိက္ခာပဒေ၊ ၏။ အပညတ္တေ၊ မပညတ်အပ်သေးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အနာဒီနဝဒဿိနော၊ အပြစ်ကို မမြင်ကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သုဒ္ဓစိတ္တတာယ၊ စင်ကြယ်သော စိတ်ရှိကုန်သည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ အတ္တနော စ၊ ၏လည်းကောင်း။ ပရေသဉ္စ၊ တို့၏လည်းကောင်း။ ဝိသေသာဓိဂမံ၊ တရားထူးကို ရခြင်းကို။ ပဋိဇာနိံသု၊ ဝန်ခံကြကုန်ပြီ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဋိဇာနန္တေဟိ၊ ဝန်ခံကုန်သော။ တေဟိ၊ ထိုအရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ အညေ၊ အခြားသော ပုထုဇဉ်တို့သည်။ ဥဒရဿ၊ ဝမ်း၏။ ကာရဏာ၊ အကြောင်းကြောင့်။ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ၊ ၏။ ဝဏ္ဏံ၊ ကို။ ဘာသိတွာ၊ ပြော၍။ ယံ ပိဏ္ဍပါတံ၊ ကို။ ဥပ္ပါဒေသုံ၊ ဖြစ်စေကြကုန်ပြီ။ တံ၊ ထို ဆွမ်းကို။ သုဒ္ဓစိတ္တတာယ၊ ဖြင့်။ သာဒိယန္တေဟိပိ၊ သာယာပါကုန်သော်လည်း။ ဝါ၊ သာယာသည်လည်းဖြစ်ကုန်သော ထိုအရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ဥဒရဿ ကာရဏာ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဿ၊ ၏။ ဝဏ္ဏော၊ သည်။ ဝါ၊ ကို။ ဘာသိတော ဝိယ၊ ပြောဆိုအပ်သကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ သဗ္ဗသင်္ဂါဟိကေန၊ အလုံးစုံသော အရိယာ ပုထုဇဉ်တို့ကို သိမ်းယူကြောင်းဖြစ်သော။ နယေနေဝ၊ နည်းဖြင့်သာလျှင်။ “ကထဥှိ (ပ) ဘာသိဿထာ”တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ စတုတ္ထပါရာဇိကဝတ္ထုသဒိသမေဝ၊ စတုတ္ထပါရာဇိကဝတ္ထု၏ ပုဒ်အပေါင်းနှင့်တူသည်သာ။ သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂေပိ၊ သိက္ခာပုဒ်၏ ဝိဘင်း၌လည်း။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ တတ္ထ၊ ထို စတုတ္ထပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၌။ ပါရာဇိကဉ္စေဝ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သည်လည်းကောင်း။ ထုလ္လစ္စယဉ္စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဘူတတ္တာ၊ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မ၏ ဟုတ်မှန်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပါစိတ္တိယေဉ္စဝ ဒုက္ကဋံ စ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အယံ၊ ဤ ဆိုအပ်ပြီးကား။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။
၇၇။ ဥပသမ္ပန္နဿ ဘူတံ အာရောစေတီတိ ဧတံ၊ ဟူသော ဤစကားကို။ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဧဝ၊ ကိုသာ။ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဟိ၊ ဟုတ်မှန်သော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မကို ပြောလျှင် အာပတ်မသင့် ဟူသော ပါဠိတော်စကားသည် မှန်၏။ ပရိနိဗ္ဗာနကာလေ ဝါ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်စံခါနီးအခါ၌သော်လည်းကောင်း။ အန္တရာ ဝါ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်မစံမီ အကြား၌သော်လည်းကောင်း။ အတိကဍ္ဎိယမာနေန၊ စကားဖြင့် အလွန်ဆွဲငင်အပ်သော ရဟန်းသည်။ ဥပသမ္ပန္နဿ ဘူတံ အာရောစေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သုတပရိယတ္တိသီလဂုဏံ ပန၊ ကြားနာအပ်ပြီးသော သုတဂုဏ် သင်အပ်ပြီးသော ပရိယတ္တိဂုဏ် သီလဂုဏ်ကိုကား။ အနုပသမ္ပန္နဿာပိ အာရောစေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အာဒိကမ္မိကဿ၊ အစအဦး လွန်ကျူးမှု၌ ယှဉ်သော ဝဂ္ဂုမုဒါမြစ်ကမ်း၌ နေသော ရဟန်းအပေါင်း၏။ အနာပတ္တိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဥမ္မတ္တကဿာတိ ဣဒံ၊ ဟူသော ဤစကားကို။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ န ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မမူအပ်။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နာနံ၊ မဂ်ဉာဏ်အမြင်နှင့် ပြည့်စုံကုန်သော အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ ဥမ္မာဒဿ ဝါ၊ ရူးသွပ်ခြင်း၏လည်းကောင်း။ စိတ္တက္ခေပဿ ဝါ၊ စိတ်ပျံ့လွင့်ခြင်း၏လည်းကောင်း။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ သို့ မှတ်အပ်၏။ ဟိ၊ မှန်၏။ မဟာပစ္စရိယမ္ပိ၊ ၌လည်း။ ဝိစာရိတံ၊ စိစစ်အပ်ပြီ။ ကိံ၊ နည်း။ “ဈာနလာဘီ ပန၊ လောကီဈာန်ကို ရခြင်းရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်သည်ကား။ ဈာနေ၊ သည်။ ပရိဟီနေ၊ လျှောလသော်။ ဝါ၊ ဈာန်လျှောပြီးနောက်မှ။ ဥမ္မတ္တကော၊ ရူးသွပ်သူသည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်နိုင်ရာ၏။ တဿပိ၊ ထိုဈာန်လျှောပြီးနောက်မှ ရူးသွပ်သူ၏လည်း။ ဘူတာရောစနပစ္စယာ၊ ဘူတာရောစနအကြောင်းကြောင့်။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ်ကို။ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ မဆိုထိုက်။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ဘူတဿေဝ၊ ဟုတ်မှန်သော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မ၏ပင်။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိစာရိတံ၊ စိစစ်အပ်ပြီ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဧတံ ဘူတာရောစနံ နာမ၊ မည်သည်။ ပုဗ္ဗေ၊ ၌။ အဝုတ္တေဟိ၊ မဆိုအပ်ကုန်သေးသော။ ဝါ၊ ရှေးက မပါခဲ့ကုန်သေးသော။ ကာယတော၊ လည်းကောင်း။ ဝါစာတော၊ လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာတော၊ လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တီဟိ၊ ကုန်သော။ သမုဋ္ဌာနေဟိ၊ တို့ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းမရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကုသလာဗျာကတစိတ္တေဟိ၊ ကုသိုလ်အဗျာကတစိတ်တို့ဖြင့်။ ဒွိစိတ္တံ၊ နှစ်ပါးသော စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သုခမဇ္ဈတ္တဝေဒနာဟိ၊ သုခဥပေက္ခာဝေဒနာတို့ဖြင့်။ ဒွိဝေဒနံ၊ နှစ်ပါးသော ဝေဒနာရှိ၏။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
အဋ္ဌမံ၊ သော။ ဘူတာရောစနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၉-ဒုဋ္ဌုလ္လာရောစနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၈။ နဝမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဒုဋ္ဌုလ္လာ နာမ (ပ) သံဃာဒိသေသာတိ ဣမိဿာ ပါဠိယာ၊ ဟူသော ဤပါဠိ၌။ ပါရာဇိကာနိ၊ တို့ကို။ ဒုဋ္ဌုလ္လသဒ္ဒတ္ထဒဿနတ္ထံ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လသဒ္ဒါ၏အနက်ကို ပြခြင်းအကျိုးငှာ။ ဝုတ္တာနိ၊ မိန့်တော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ ပန၊ စင်စစ်ကား။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သံဃာဒိသေသံ၊ ကို။ အဓိပ္ပေတံ၊ အလိုရှိအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဋ္ဌကထာသု၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ တတြ၊ ထိုဒုဋ္ဌုလ္လာ နာမ အာပတ္တိစသော စကားရပ်၌။ (တစ်နည်း) တတြ၊ ထိုပါဠိ အဋ္ဌကထာတို့၌။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဝိစာရဏာ၊ စိစစ်ခြင်းတည်း။ ပါရာဇိကံ၊ ကို။ အာရောစေန္တဿ၊ ပြောဆိုသော ရဟန်း၏။ ပါစိတ္တိယံ၊ သည်။ သစေ န ဘဝေယျ၊ အကယ်၍ မဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဘိက္ခုဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏အပေါ်၌။ ဥပသမ္ပန္နသဒ္ဒေ၊ ဥပသမ္ပန္နသဒ္ဒါသည်။ သမာနေပိ၊ ဟောနက်အဖြစ်ဖြင့် တူပါသော်လည်း။ ယတ္ထ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်၌။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ အနဓိပ္ပေတာ၊ အလိုမရှိထိုက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်၌။ ဘိက္ခုံ ဌပေတွာ အဝသေသာ အနုပသမ္ပန္နောတိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ ယထာ၊ ဟောတော်မူအပ်သကဲ့သို့။ ဝါ၊ ဟောတော်မူရိုးရှိသကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ တူ။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ပါရာဇိကသံဃာဒိသေသာနံ၊ တို့၏ အပေါ်၌။ ဒုဋ္ဌုလ္လသဒ္ဒေ၊ သည်။ သမာနေပိ၊ ဟောနက်အဖြစ်ဖြင့် တူပါသော်လည်း။ ပါရာဇိကံ၊ ကို။ အနဓိပ္ပေတံ၊ အလိုမရှိအပ်သည်။ ယဒိ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ “ဒုဋ္ဌုလ္လာ နာမ (ပ) သံဃာဒိသေသာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဧတဒေဝ၊ ဤမျှလောက်သော စကားကိုသာ။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဟောတော်မူထိုက်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တတ္ထ၊ ထိုသို့ ဟောသင့်လျက် မဟောရာ၌။ ကဿစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်၏။ ဝိမတိ၊ တွေးတောခြင်းသည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ကိံ၊ နည်း။ “ယော၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ပါရာဇိကံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ရောက်ပြီ။ သော၊ ထို ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဘိက္ခုဘာဝတော၊ ရဟန်းအဖြစ်မှ။ စုတော၊ ရွေ့လျောပြီ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ တဿ၊ ထိုပါရာဇိကကျပြီးသော ပုဂ္ဂိုလ်၏။ အာပတ္တိံ၊ ကို။ အာရောစေန္တော၊ ပြောသော ရဟန်းသည်။ ဒုက္ကဋံ၊ သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိမတိ ဘဝေယျ။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ဖြစ်လတ်သော်။ ဝါ၊ ဤသို့ တွေးတောသည့်အတိုင်း မှန်လသော်။ အက္ကောသန္တောပိ၊ ပါရာဇိကကျပြီးသော ပုဂ္ဂိုလ်ကို ဆဲရေးသော ရဟန်းသည်လည်း။ ဒုက္ကဋံ၊ သို့။ အာပဇ္ဇေယျ၊ ရာ၏။ စ၊ စင်စစ်ကား။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ သို့သာ။ အာပဇ္ဇတိ၊ ၏။ ဟိ၊ သာဓကကား။ “ပုဂ္ဂလော၊ သည်။ အညတရံ၊ သော။ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ၊ သို့။ အဇ္ဈာပန္နော၊ ရောက်ပြီးသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အသုဒ္ဓေါ၊ မစင်ကြယ်သူသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို။ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ၊ မစင်ကြယ်သူဟု အယူရှိသည်။ သမာနော၊ လျက်။ ဩကာသံ ကာရာပေတွာ၊ ပြုစေ၍။ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော၊ ဆဲရေးခြင်း၌ဖြစ်သော အလိုရှိသည်။ ဟုတွာ စေ ဝဒတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဩမသဝါဒဿ၊ ပါစိတ်အာပါတ်သို့။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတံ သုတ္တံ၊ ဤပါဠိကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤကား စိစစ်ခြင်းတည်း။ ဧဝံ၊ သို့။ ပါဠိယာ၊ ကို။ ဝိစာရိယမာနာယ၊ စိစစ်အပ်သည်ရှိသော်။ ပါရာဇိကံ၊ ကို။ အာရောစေန္တဿာပိ၊ ပြောသော ရဟန်း၏လည်း။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ကိုသာ။ ဒိဿတိ၊ တွေ့မြင်အပ်၏။ ကိဉ္စာပိ ဒိဿတိ၊ အကယ်၍ကား တွေ့မြင်အပ်ပါပေ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ပင် တွေ့မြင်အပ်ပါသော်လည်း။ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု၊ အလုံးစုံသော ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ သံဃာဒိသေသ်ကိုသာ အလိုရှိအပ်၏ဟု ဆိုအပ်ပြီး၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အဋ္ဌကထာစရိယာဝ၊ ရှေးအဋ္ဌကထာဆရာတို့သည်သာ။ ဧတ္ထ၊ ဤဒုဋ္ဌုလ္လသဒ္ဒါ၏ အနက်ကို ဖွင့်ပြရာ၌။ ပမာဏံ၊ လိုရင်းပမာဏတည်း။ အညာ၊ အခြားသော။ ဝိစာရဏာ၊ စိစစ်ခြင်းသည်။ န ပမာဏံ၊ လိုရင်းမဟုတ်။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပုဗ္ဗေပိ၊ ရှေး၌လည်း။ ဝါ၊ ပါရာဇိကဏ်အဋ္ဌကထာ ဂါထာရမ အခန်း၌လည်း။ “ဗုဒ္ဓေန (ပ) ဉာတော”တိအာဒိ၊ အစရှိသော။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ ဝစနံ၊ ကို။ မယံ၊ တို့သည်။ အဝေါစုမှ၊ ဆိုခဲ့ကုန်ပြီ။ ဟိ၊ မှန်။ အဋ္ဌကထာစရိယာ၊ တို့သည်။ ဗုဒ္ဓဿ၊ ၏။ အဓိပ္ပါယံ၊ ကို။ ဇာနန္တိ၊ သိတော်မူကြကုန်၏။
စ၊ သည်သာမကသေး။ ဣမိနာပိ ပရိယာယေန၊ ဤ ဆိုအပ်လတံ့သော အကြောင်းကြောင့်လည်း။ ဧတံ ပမာဏတ္တံ၊ ဤရှေးအဋ္ဌကထာဆရာတို့ ဆိုအပ်သော စကား၏ ပမာဏ၏ အဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ၊ ရဟန်းအား ပေးအပ်သော သမ္မုတိကြောင့်။ အာရောစနံ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လကို အနုပသမ္ပန္နအား ပြောခြင်းကို။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ သံဝရတ္ထာယ၊ စောင့်စည်းခြင်းအကျိုးငှာ။ ဝါ၊ စောင့်စည်းစေလိုသောကြောင့်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တထာရူပံ၊ ထိုသို့ သဘောရှိသော။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အနာပဇ္ဇနတ္ထာယ၊ မရောက်ခြင်း အကျိုးငှာ။ ဝါ၊ မရောက်စေလိုသောကြောင့်။ ဘဂဝတာ၊ သည်။ အနုညာတံ၊ ပြီ။ တဿ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ အဝဏ္ဏမတ္တပ္ပကာသနတ္ထာယ၊ ကျေးဇူးမဲ့မျှကို ထင်ရှားပြခြင်းအကျိုးငှာ။ သာသနေ၊ ၌။ အဿ၊ ထို ရဟန်း၏။ ပတိဋ္ဌာနိသေဓနတ္ထာယ၊ ထောက်တည်ရာကို တားမြစ်ခြင်းအကျိုးငှာ။ န အနုညာတံ၊ ခွင့်ပြုတော်မူအပ်သည်မဟုတ်။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပါရာဇိကံ၊ သို့။ အာပန္နဿ၊ ရောက်ပြီးသော ရဟန်း၏။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တထာရူပါယ၊ သော။ အာပတ္တိယာ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့။ အနာပဇ္ဇနေန၊ မရောက်ခြင်းကြောင့်။ ဘိက္ခုဘာဝေါ နာမ၊ ရဟန်း၏ အဖြစ်မည်သည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ “ပါရာဇိကာနိ (ပ) ဣဓာဓိပ္ပေတ” န္တိ၊ ဟူသော။ ယံ၊ အကြင်စကားကို။ အဋ္ဌကထာသု၊ ရှေး အဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုစကားကို။ သုဝုတ္တမေဝ၊ ကောင်းစွာ ဆိုအပ်ပြီးသည်သာ။
၈၀။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အတ္ထိ (ပ) ပရိယန္တာတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ယာ အယံ ဘိက္ခုသမ္မုတိ၊ ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ သာ၊ ထိုဘိက္ခုသမ္မုတိသည်။ ကတ္ထစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ပါဠိရပ်၌။ န အာဂတာ၊ မလာ။ ဝါ၊ မပါ။ ပန၊ ထိုသို့ပင် တစ်စုံတစ်ခုသော ပါဠိရပ်၌ မလာပါသော်လည်း။ ဣဓ၊ ဤ သိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တတ္တာယေဝ၊ အတ္ထိ ဘိက္ခု သမ္မုတိဟု မိန့်တော်မူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်ပင်။ အဘိဏှာပတ္တိကံ၊ မပြတ်သော အာပတ်ရှိသော။ ဝါ၊ မကြာမကြာ အာပတ်သင့်သော။ ဘိက္ခုံ၊ ကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ “ဧဝံ၊ ဤသို့ ပြောအပ်သော်။ ဧသ၊ ဤရဟန်းသည်။ ပရေသု၊ သူတစ်ပါးတို့၌။ ဟိရောတ္တပ္ပေနာပိ၊ ရှက်ကြောက်ခြင်းကြောင့်လည်း။ အာယတိံ၊ ၌။ သံဝရံ၊ စောင့်စည်းခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇိဿတိ၊ ရောက်လတံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ နှလုံးသွင်း၍။ တဿ ဘိက္ခုနော၊ ထို အဘိဏှာပတ္တိကရဟန်း၏။ ဟိတေသိတာယ၊ စီးပွားကို အလိုရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တိက္ခတ္တုံ၊ သုံးကြိမ်။ အပလောကေတွာ၊ ပန်ပြော၍။ ဝါ၊ အပလောကနကံပြု၍။ သံဃေန၊ သည်။ ကာတဗ္ဗာ၊ ပြုထိုက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်၏။ ဣတိ၊ သို့ မှတ်အပ်၏။
၈၂။ အဒုဋ္ဌုလံ’ (ပ) ဒုက္ကဋဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဉ္စပိ၊ ငါးပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ အာပတ္တိက္ခန္ဓေ၊ အာပတ်အစုတို့ကို။ အာရောစေန္တဿ ဒုက္ကဋံ။ မဟာပစ္စရိယံ ပန၊ ၌ကား။ ပါရာဇိကံ၊ ကို။ အာရောစေန္တဿာပိ၊ ပြောသော ရဟန်း၏လည်း။ ဒုက္ကဋမေဝ ဝုတ္တံ။ အနုပသမ္ပန္နဿ (ပ) အဇ္ဈာစာရန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အာဒိတော၊ အစမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့သည်။ အနုပသမ္ပန္နဿ၊ သာမဏေ၏။ ဒုဋ္ဌုလ္လော နာမ၊ မည်သော။ အဇ္ဈာစာရော၊ လွန်ကျူးမှုတည်း။ သေသာနိ၊ ငါးပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့မှ ကြွင်းသော ဝိကာလဘောဇနစသော သိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ အဒုဋ္ဌုလ္လော၊ မည်သော။ အဇ္ဈာစာရော၊ တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သုက္ကဝိသဋ္ဌိ (ပ) အတ္တကာမာ၊ သုက္ကဝိသဋ္ဌိ ကာယသံသဂ္ဂ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာ အတ္တကာမတို့သည်။ အဿ၊ ထို အနုပသမ္ပန္န၏အတွက်။ အဇ္ဈာစာရော နာမ၊ မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌ ဆိုအပ်ပြီ။
၈၃။ ဝတ္ထံု အာရောစေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ “အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ရောက်ပြီ။ (ပ) ကာယသံသဂ္ဂံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ပြီ၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တဿ အနာပတ္တိ။ အာပတ္တိံ အာရောစေတီတိ ဧတ္ထ အတ္ထော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော “အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ ပါရာဇိကံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ပြီ (ပ) အာပန္နော၊ ပြီ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ အံ့။ အနာပတ္တိ။ ပန၊ အနွယကား။ “အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ အသုစိံ၊ သုက်ကို။ မောစေတွာ၊ လွတ်စေ၍။ သံဃာဒိသေသံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ရောက်ပြီ၊” ဣတိအာဒိနာ၊ သော။ နယေန၊ ဖြင့်။ ဝတ္ထုနာ၊ ဝတ္ထုနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ ကွ။ အာပတ္တိံ၊ ကို။ ဃဋေတွာ၊ ဆက်စပ်၍။ အာရောစေန္တဿေဝ၊ ပြောသော ရဟန်း၏သာ။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ တိသမုဋ္ဌာနံ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ လောကဝဇ္ဇံ၊ လောက၌ အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အကုသလစိတ္တံ၊ အကုသိုလ်စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဒုက္ခဝေဒနံ၊ ဒုက္ခဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
နဝမံ၊ သော။ ဒုဋ္ဌုလ္လာရောစနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၁၀-ပထဝီခဏနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၆။ ဒသမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဇာတာ စ (ပ) ပထဝီ”တိ ဣမေဟိ ပဒေဟိ၊ ဟူကုန်သော ဤပုဒ်တို့ဖြင့်။ ဇာတပထဝိံ စ၊ ဇာတပထဝီကိုလည်းကောင်း။ ဝါ၊ မြေအစစ်ကိုလည်းကောင်း။ အဇာတပထဝိံ စ၊ အဇာတပထဝီကိုလည်းကောင်း။ ဝါ၊ အစစ်မဟုတ်သော မြေကိုလည်းကောင်း။ ဒဿေတိ၊ ပြ၏။ အပ္ပပါသာဏာဒီသု၊ အပ္ပပါသာဏအစရှိသော ပုဒ်တို့၌။ ဧတ္ထ၊ ဤမြေ၌။ အပ္ပါ၊ အနည်းငယ်ကုန်သော။ ပါသာဏာ၊ ကျောက်ခဲတို့သည်။ သန္တိ ဣတိ၊ ကြောင့်။ သာ၊ ထိုမြေသည်။ အပ္ပပါသာဏာ၊ မည်၏။ ဣတိ ဧဝံ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ တတ္ထ၊ ထိုအပ္ပပါသာဏ အစရှိသည်တို့တွင်။
မုဋ္ဌိပ္ပမာဏတော၊ လက်ဆုပ်ဖြင့် ယူနိုင်သော ပမာဏရှိသော ကျောက်ခဲမှ။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝါ၊ အထက်ဖြစ်သော ကျောက်ခဲတို့ကို။ ပါသာဏောတိ၊ ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ၏။ မုဋ္ဌိပ္ပမာဏာ၊ လက်ဆုပ်ဖြင့် ယူနိုင်သော ပမာဏရှိသော ကျောက်ခဲတို့ကို။ သက္ခရာ၊ သက္ခရတို့ဟူ၍။ ဝါ၊ ကျောက်စရစ်တို့ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ကုန်၏။ ကထလာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကပါလခဏ္ဍာနိ၊ အိုးခြမ်း၏ အစိတ်အပိုင်းတို့တည်း။ ဝါ၊ အိုးခြမ်းကွဲတို့တည်း။ မရုမ္ဗာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကဋသက္ခရာ၊ ကျောက်ပြုတ်တို့တည်း။ ဝါလိကာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝါလိကာယေဝ၊ သဲတို့ပင်တည်း။ ယေဘုယျေနပံသုကာတိ၊ ဟူသည်ကား။ တီသု၊ သုံးပါးကုန်သော။ ကောဋ္ဌာသေသု၊ အဖို့အစုတို့တွင်။ ဒွေ ကောဋ္ဌာသာ၊ နှစ်ဖို့ နှစ်စုတို့သည်။ ပံသု၊ မြေမှုန့်တည်း။ ဧကော၊ တစ်ဖို့တစ်စုသည်။ ပါသာဏာဒီသု၊ ကျောက်ခဲအစရှိသည်တို့တွင်။ အညတရော၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော အဖို့အစုတည်း။ အဒဍ္ဎာပီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥဒ္ဓန (ပ) ဝသေန၊ ဖိုခုံလောက်ထားခြင်း သပိတ်ဖုတ်ခြင်း အိုးထိန်းသည်တို့၏ အိုးကို ဖုတ်ခြင်း အစရှိသည်တို့၏အစွမ်းဖြင့်။ တထာ တထာ၊ ထိုထို အခြင်းအရာအားဖြင့်။ အဒဍ္ဎာ၊ မီးမလောင်အပ်သော မြေတည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သာ၊ ထို အဒဍ္ဎမြေသည်။ ဝိသုံ၊ သီးခြား။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ သုဒ္ဓပံသုအာဒီသု၊ သုဒ္ဓပံသု အစရှိသည်တို့တွင်။ အညတရာဝ၊ တစ်မျိုးမျိုးသော မြေသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ၏။ ယေဘုယျေနသက္ခရာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဗဟုတရာ သက္ခရာ၊ များသော ကျောက်စရစ်ရှိသော မြေတည်း။ ဟတ္ထိကုစ္ဆိယံ၊ ဟတ္ထိကုစ္ဆိအရပ်၌။ ဧကပစ္ဆိပူရံ၊ တောင်းတစ်လုံးပြည့်အောင်။ အာဟရာပေတွာ၊ မြေကို ဆောင်စေ၍။ ဒေါဏိယံ၊ စကျင်း၌။ ဓောဝိတွာ၊ ဆေး၍။ ပထဝိယာ၊ မြေ၏။ ယေဘုယျန သက္ခရဘာဝံ၊ ယေဘုယျေနသက္ခရ၏ အဖြစ်ကို။ ဝါ၊ များသောအားဖြင့် ကျောက်စရစ်ရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ဉတွာ၊ သိ၍။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ ပေါက္ခရဏိံ၊ ရေကန်ကို။ ခဏိံသု ကိရ၊ တူးကြကုန်ဖူးသတတ်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ အပ္ပပံသု အပ္ပမတ္တိကာတိ၊ ဟူကုန်သော။ ဒွေ၊ နှစ်ပုဒ်ကုန်သော။ ယာနိ ပဒါနိ၊ တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တာနိ၊ ထိုနှစ်ပုဒ်တို့သည်။ ယေဘုယျေနပါသာဏာဒိပဉ္စကမေဝ၊ ယေဘုယျနပါသာဏ အစရှိသော ငါးပါးအပေါင်းသို့သာ။ ပဝိသန္တိ၊ ဝင်ကုန်၏။ ဟိ၊ မှန်။ ဧတံ၊ ဤ ယေဘုယျေနပါသာဏအစရှိသော ငါးပါးအပေါင်းသည်။ ဒွိန္နံ၊ အပ္ပပံသု အပ္ပမတ္တိကအားဖြင့် နှစ်ပါးကုန်သော။ တေသံယေဝ၊ ထိုပုဒ်တို့၏သာ။ ပဘေဒဒဿနံ၊ အထူးအပြားကို ပြကြောင်းဖြစ်သော ငါးပါးအပေါင်းတည်း။ သယံ (ပ) ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ပဟာရေ ပဟာရေ၊ ပုတ်ခတ်တိုင်း ပုတ်ခတ်တိုင်း၌။ ဝါ၊ ပေါက်တူးစသည်ဖြင့် ပေါက်တိုင်း ပေါက်တိုင်း၌။ ပါစိတ္တိယံ၊ ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ သကိံ (ပ) ခဏတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာဏတ္တော၊ စေခိုင်းအပ်သူသည်။ သကလဒိဝသံ၊ တစ်နေ့ပတ်လုံး။ သစေပိ ခဏတိ၊ အကယ်၍မူလည်း တူးစေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ပင် တူးပါသော်လည်း။ အာဏာပကဿ၊ စေခိုင်းတတ်သော ရဟန်း၏။ ဧကံယေဝ၊ တစ်ချက်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အာဏတ္တော၊ သည်။ ကုသိတော၊ ပျင်းသည်။ ပုနပ္ပုနံ၊ ထပ်ကာ ထပ်ကာ။ အာဏာပေတဗ္ဗော၊ စေခိုင်းထိုက်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ တံ၊ ထိုပျင်းသူကို။ အာဏာပေတွာ၊ စေခိုင်း၍။ ခဏာပေန္တဿ၊ တူးစေသော ရဟန်း၏။ ဝါစာယ ဝါစာယ၊ စကားခွန်းတိုင်း စကားခွန်းတိုင်း၌။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ အယံ၊ ဤ ဆိုအပ်ပြီးကား။ တာဝ၊ ပါဠိမုတ္တကဝိနိစ္ဆယမှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ သော။ ပါဠိဝဏ္ဏနာ၊ ပါဠိတော်၏ အဖွင့်တည်း။
အယံ ပန၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ပါဠိမုတ္တကဝိနိစ္ဆယော၊ ပါဠိတော်မှ အလွတ်ဖြစ်သော အဆုံး အဖြတ်တည်း။ “ပေါက္ခရဏိံ၊ လေးထောင့်ကန်ကို။ ခဏ၊ တူးလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ အံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဟိ၊ မှန်၏။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပေါက္ခရဏီ နာမ၊ မည်သည်။ ခတာယေဝ၊ တူးအပ်သည်သာ။ ဝါ၊ တူးစရာသည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ အယံ၊ ဤပေါက္ခရဏိံ ခဏဟူသော အသုံးအနှုန်းသည်။ ကပ္ပိယဝေါဟာရော၊ အပ်သော အသုံးအနှုန်းတည်း။ “ဝါပိံ၊ ရေကန်ကို။ ခဏ၊ တူးလော့။ တဠာကံ၊ တစ်ဖက်ဆည်ကန်ကို။ ခဏ၊ တူးလော့။ အာဝါဋံ၊ တွင်းကို။ ခဏ၊ တူးလော့၊” ဣတိအာဒီသုပိ၊ ဤသို့ အစရှိသော စေခိုင်းခြင်းတို့၌လည်း။ ဧသ နယော၊ တည်း။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ “ဣမံ ဩကာသံ၊ ကို။ ခဏ၊ တူးလော့။ ဣမသ္မိံ ဩကာသေ၊ ၌။ ပေါက္ခရဏိံ၊ လေးထောင့်ကန်ကို။ ခဏ၊ တူးလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တုံ န ဝဋ္ဋတိ။ “ကန္ဒံ၊ သစ်ဥကို။ ခဏ မူလံ၊ သစ်မြစ်ကို။ ခဏ” ဣတိ၊ ဤသို့။ အနိယမေတွာ၊ မည်သည့် သစ်ဥသစ်မြစ်ဟု မသတ်မှတ်မူ၍။ ဝတ္တံု ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ “ဣမံ ဝလ္လိံ၊ ဤနွယ်ကို။ ခဏ ဣမသ္မိံ ဩကာသေ၊ ၌။ ကန္ဒံ ခဏ” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ “ဣမံ မူလံ ခဏ” ဣတိ ဝါ ဝတ္တံု၊ သတ်မှတ်၍ ပြောဆိုခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ။ ပေါက္ခရဏိံ၊ ကို။ သောဓေန္တေဟိ၊ သုတ်သင်ရှင်းလင်းသော ရဟန်းတို့သည်။ ယော တနုကကဒ္ဒမော၊ အကြင် ကြဲသော ညွန်သည်။ ဝါ၊ ကို။ ကုဋေဟိ၊ အိုးတို့ဖြင့်။ ဥဿိဉ္စိတုံ၊ အထက်သို့ ခပ်ယူခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုကြဲသော ညွန်ကို။ အပနေတုံ၊ ဖယ်ရှားခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဗဟလော၊ ပြစ်သော။ ယော ကဒ္ဒမော၊ အကြင်ညွန်သည်။ အတ္ထိ၊ ၏။ တံ ဗဟလံ၊ ထိုပြစ်သော ညွန်ကို။ အပနေတုံ၊ ငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ။ အာတပေန၊ နေပူကြောင့်။ သုက္ခကဒ္ဒမော၊ ခြောက်သော ညွန်သည်။ ဖလတိ၊ ကွဲအက်၏။ တတြ၊ ထိုခြောက်သော ညွန်တွင်။ ယော၊ အကြင်ညွန်သည်။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ပထဝိယာ၊ မြေကြီးနှင့်။ အသမ္ဗဒ္ဓေါ၊ မဆက်စပ်။ တမေဝ၊ ထိုမြေကြီးနှင့် မဆက်စပ်သော ညွန်ကိုသာ။ အပနေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဥဒကေန၊ ရေသည်။ ဂတဋ္ဌာနေ၊ စီးသွားအပ်သော အရပ်၌။ ဥဒကပပ္ပဋကော နာမ၊ ရေလွှာမည်သည်။ ဟောတိ၊ ရှိတတ်၏။ ဝါတပ္ပဟာရေန၊ လေ၏ တိုက်ခတ်ခြင်းကြောင့်။ စလတိ၊ လှုပ်၏။ တံ၊ ထိုရေလွှာကို။ အပနေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ပေါက္ခရဏီအာဒီနံ၊ လေးထောင့်ကန် အစရှိသည်တို့၏။ တဋံ၊ ကမ်းပါးသည်။ ဘိဇ္ဇိတွာ၊ ပြတ်၍။ ဝါ၊ ပြို၍။ ဥဒကသာမန္တာ၊ ရေ၏အနီး၌။ ပတတိ၊ ကျ၏။ ဩမကစာတုမာသံ ဩဝဋ္ဌံ၊ မိုးစွတ်အပ်သည်ဖြစ်၍ လေးလအောက် ယုတ်လျော့သော ကာလရှိသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ တံ၊ ထိုမြေကို။ ဆိန္ဒိတုံ ဝါ၊ ဖြတ်ခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဘိန္ဒိတုံ ဝါ၊ ခွဲခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ စာတုမာသတော၊ လေးလမှ။ ဥဒ္ဓံ၊ အထက်၌။
န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တဋံ၊ သည်။ ဘိဇ္ဇိတွာ၊ ၍။ ဥဒကေယေဝ၊ ရေ၌သာ။ သစေ ပတတိ၊ အကယ်၍ ကျအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ ဒေဝေ၊ မိုးသည်။ အတိရေကစာတုမာသံ၊ လေးလထက်လွန်သော ကာလ၌။ ဝါ၊ ကာလတုန်းက။ ဩဝဋ္ဌေပိ၊ စွတ်အပ်ပါသော်လည်း။ ဝါ၊ စွတ်အပ်သည်လည်း ဖြစ်သော။ ဥဒကေယေဝ၊ ရေပြင်၌သာ။ ဥဒကဿ၊ မိုးရေ၏။ ပတိတတ္တာ၊ ကျသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပါသာဏပိဋ္ဌိယံ၊ ကျောက်အပြင်ပေါ်၌။ သောဏ္ဍိံ၊ ရေကန်ကို။ ခဏန္တိ၊ တူးကြကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုရေကန်၌။ ပဌမမေဝ၊ မိုးမရွာမီ ရှေးဦးကပင်။ သုခုမရဇံ၊ သိမ်မွေ့သော မြူမှုန်သည်။ သစေ ပတတိ၊ အကယ်၍ ကျအံ့။ တံ၊ ထိုမြူမှုန်သည်။ ဝါ၊ ကို။ ဒေဝေန၊ မိုးသည်။ ဩဝဋ္ဌံ၊ စွတ်အပ်သည်။ စေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ စာတုမာသစ္စယေန၊ လေးလလွန်သဖြင့်။ ဝါ၊ လေးလလွန်ရာ အခါ၌။ အကပ္ပိယပထဝီသင်္ချံ၊ အကပ္ပိယပထဝီဟူသော အရေအတွက်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ၏။ ဥဒကေ၊ သည်။ ပရိယာဒိဏ္ဏေ၊ ကုန်ခန်းလသော်။ သောဏ္ဍိံ၊ ရေကန်ကို။ သောဓေန္တေဟိ၊ သုတ်သင်ကုန်သော ရဟန်းတို့သည်။ တံ၊ ထိုမြေကို။ ဝိကောပေတုံ၊ ဖျက်ဆီးခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ။ ပဌမမေဝ၊ မိုးမရွာမီ ရှေးဦးကပင်။ ဥဒကေန၊ ရေဖြင့်။ သစေ ပူရတိ၊ အကယ်၍ ပြည့်နေအံ့။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ရဇံ၊ မြူမှုန်သည်။ သစေ ပတတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ တံ၊ ထိုမြေကို။ ဝိကောပေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ရေဖြင့် ပြည့်သော ထိုရေကန်၌။ ဒေဝေ၊ မိုးသည်။ ဝဿန္တေပိ၊ ရွာသော်လည်း။ ဥဒကေယေဝ၊ ရေ၏အပေါ်၌သာ။ ဥဒကံ၊ မိုးရေသည်။ ပတတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ဝိကောပေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပိဋ္ဌိပါသာဏေ၊ ကျောက်ဖျာအပြင်ပေါ်၌။ သုခုမရဇံ၊ သိမ်မွေ့သော မြူမှုန်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒေဝေ၊ မိုးသည်။ ဖုသာယန္တေ၊ ထိမှုကို ပြုလသော်။ ဝါ၊ မိုးထိလသော်။ အလ္လီယတိ၊ ငြိကပ်၏။ တမ္ပိ၊ ထိုမြူမှုန်ကိုလည်း။ စာတုမာသစ္စယေန ဝိကောပေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အကတပဗ္ဘာရေ၊ မပြုမပြင်အပ်သော တောင်ဝှမ်း၌။ ဝမ္မိကော၊ တောင်ပို့သည်။ ဥဋ္ဌိတော၊ ထသည်။ ဝါ၊ ပေါက်သည်။ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ တံ၊ ထိုတောင်ပို့ကို။ ယထာသုခံ၊ ချမ်းသာသည်အားလျော်စွာ။ ဝိကောပေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အဗ္ဘောကာသေ၊ လွင်တီးခေါင်၌။ ဝမ္မိကော၊ သည်။ သစေ ဥဋ္ဌဟတိ၊ အကယ်၍ ထအံ့။ ဝါ၊ ပေါက်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဩမကစာတုမာသံ ဩဝဋ္ဌော၊ မိုးစွတ်အပ်သည်ဖြစ်၍ ယုတ်လျော့သော လေးလရှိသည်။ သမာနောယေဝ၊ ဖြစ်သော်သာ။ ဝိကောပေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ရုက္ခာဒီသု၊ သစ်ပင်အစရှိသော အရပ်တို့၌။ အာရုဠှဥပစိကာမတ္တိကာယပိ၊ တက်သော ခြ၏ မြေညက်၌လည်း။ ဝါ၊ ခြသွားလမ်း ခြအိမ်၏ မြေညက်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ တည်း။ ဂဏ္ဍုပ္ပါဒဂူထ (ပ) ဒီသုပိ၊ တီသတ္တဝါ၏ ချေး ကြွက်ကျစ်စာ နွားခွါဖြင့် ဖြတ်အပ်သော ဆူး အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။
ဂါဝီနံ၊ နွားမတို့၏။ ခုရစ္ဆိန္နကဒ္ဒမော၊ ခွါဖြင့်ဖြတ်အပ်သော ညွှန်ကို။ ဂေါကဏ္ဋကော နာမ၊ မည်၏ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဂေါကဏ္ဋကော၊ နွားခွါဖြင့် ဖြတ်အပ်သော ဆူးသည်။ ဟေဋ္ဌိမတလေန၊ အောက်အပြင်အားဖြင့်။ ဘူမိသမ္ဗန္ဓော၊ မြေကြီးနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဧကဒိဝသမ္ပိ၊ တစ်ရက်မျှရှိသော ဂေါကဏ္ဋကကိုလည်း။ ဝိကောပေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ကသိတဋ္ဌာနေပိ၊ ထွန်အပ်သော အရပ်၌လည်း။ နင်္ဂလစ္ဆိန္နမတ္တိကာပိဏ္ဍံ၊ ထွန်သွားဖြင့် ဖြတ်အပ်သော မြေညက်စိုင်ကို။ ဂဏှန္တဿ၊ ယူသော ရဟန်း၏။ ဧသေဝ နယော။ အစ္ဆဒနံ ဝါ၊ အမိုးမရှိသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ဝိနဋ္ဌစ္ဆဒနံ ဝါ၊ ပျက်သော အမိုးရှိသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ပုရာဏသေနာသနံ၊ ရှေးကျောင်းဟောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ရှိတတ်၏။ အတိရေကစာတုမာသံ ဩဝဋ္ဌံ၊ မိုးစွတ်အပ်ပြီးသည်ဖြစ်၍ လေးလထက်ပိုလွန်သော ကာလရှိသည်။ သမာနံ၊ သော်။ ဇာတပထဝီသင်္ချမေဝ ဂစ္ဆတိ။ တတော၊ ထိုကျောင်းဟောင်းမှ။ အဝသေသံ၊ ကြွင်းကျန်သော။ ဆဒနိဋ္ဌကံ ဝါ၊ အမိုးအုတ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဂေါပါနသီအာဒိကံ၊ အခြင်ရနယ်အစရှိသော။ ဥပကရဏံ ဝါ၊ အဆောက်အဦကိုသော်လည်းကောင်း။ “ဣဋ္ဌကံ၊ အုတ်ကို။ ဂဏှာမိ၊ ယူ၏။ ဂေါပါနသိံ၊ ကို။ ဂဏှာမိ ဘိတ္တိပါဒံ၊ နံရံခြေကို။ ဂဏှာမိ ပဒရတ္ထရဏံ၊ ပျဉ်ချပ်အခင်းကို။ ဂဏှာမိ ပါသာဏထမံ၊ ကျောက်တိုင်ကို။ ဂဏှာမိ” ဣတိ၊ သို့သော။ သညာယ၊ အမှတ်သညာဖြင့်။ ဂဏှိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တေန၊ ထိုအုတ်အစရှိသည်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ ကွ။ မတ္တိကာ၊ သည်။ ပတတိ၊ ပြိုကျလာအံ့။ အနာပတ္တိ။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ ဘိတ္တိမတ္တိကံ၊ နံရံမြေညက်ကို။ ဂဏှန္တဿ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ယာ ယာ၊ အကြင်အကြင်မြေညက်ကို။ အတိန္တာ၊ မိုးမစွတ်အပ်။ တံ တံ၊ ထိုထို မြေညက်ကို။ သစေ ဂဏှာတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ အနာပတ္တိ။
အန္တောဂေဟေ၊ အိမ်၏အတွင်း၌။ မတ္တိကာပုေဉ္ဇာ၊ မြေညက်ပုံသည်။ ဟောတိ၊ ရှိတတ်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုမြေညက်ပုံကို။ ဧကဒိဝသံ၊ တစ်နေ့၌။ ဩဝဋ္ဌေ၊ မိုးစွတ်အပ်ပြီးသော်။ ဝါ၊ မိုးစွတ်အပ်ပြီးမှ။ ဂေဟံ၊ အိမ်ကို။ ဆာဒေန္တိ၊ မိုးကြကုန်၏။ သဗ္ဗော၊ အထက်အောက် အတွင်းအပြင် အလုံးစုံသော မြေညက်ပုံသည်။ တိန္တော၊ မိုးစွတ်အပ်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ စာတုမာသစ္စယေန၊ ၌။ ဇာတပထဝီယေဝ၊ ပင်တည်း။ အထ၊ သို့မဟုတ်။ အဿ၊ ထိုမြေညက်ပုံ၏။ ဥပရိဘာဂေါယေဝ၊ အထက်အဖို့သည်သာ။ တိန္တော၊ မိုးစွတ်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ အန္တော၊ အတွင်းအဖို့သည်။ အတိန္တော၊ မိုးမစွတ်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ ယတ္တကံ၊ အကြင်မျှလောက်သော အရပ်ကို။ တိန္တံ၊ မိုးစွတ်အပ်၏။ တံ၊ ထိုမျှလောက်သော အရပ်ကို။ ကပ္ပိယကာရကေဟိ၊ ကပ္ပိယကာရကတို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ ကပ္ပိယဝေါဟာရေန၊ အပ်သော အသုံးအနှုန်းဖြင့်။ အပနာမေတွာ၊ ဖယ်ရှားစေပြီး၍။ သေသံ၊ ကြွင်းသော မြေညက်ကို။ ယထာသုခံ၊ ချမ်းသာသည်အားလျော်စွာ။ ဝဠေဉ္ဇတုံ၊ သုံးစွဲခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဟိ၊ မှန်။ ဥဒကေန၊ ဖြင့်။ တေမေတွာ၊ စိုစေ၍။ ဧကာဗဒ္ဓါယေဝ၊ တစ်စပ်တည်းဖွဲ့စပ်အပ်သော မြေသည်သာ။ ဇာတပထဝီ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတရာ၊ အခြားသော ရေဖြင့် မစိုအပ်ဘဲ တစ်စပ်တည်း မဖွဲ့စပ်အပ်သော မြေသည်။ ဇာတပထဝီ၊ သည်။ န၊ မဟုတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
အဗ္ဘောကာသေ၊ လွင်တီးခေါင်၌။ ဝါ၊ အမိုးမရှိသော အရပ်၌။ မတ္တိကာပါကာရော၊ မြေညက် တံတိုင်းသည်။ ဟောတိ၊ ရှိတတ်၏။ အတိရေကစာတုမာသံ ဩဝဋ္ဌော၊ မိုးစွတ်အပ်သည်ဖြစ်၍ လေးလထက် ပိုလွန်သော ကာလရှိသည်။ စေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ ဇာတပထဝီသင်္ချံ ဂစ္ဆတိ၊ ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တတ္ထ၊ ထို မြေညက်တံတိုင်း၌။ လဂ္ဂပံသုံ၊ ငြိကပ်နေသော မြူမှုန်ကို။ အလ္လဟတ္ထေန၊ စိုသော လက်ဖြင့်။ ဆုပိတွာ၊ တို့၍။ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣဋ္ဌကပါကာရော၊ အုတ်တံတိုင်းသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ ယေဘုယျေန ကထလဋ္ဌာနေ၊ များသောအားဖြင့် အိုးခြမ်းကွဲ၏ အရာ၌။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ တသ္မာ ယထာသုခံ ဝိကောပေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အဗ္ဘောကာသေ၊ ၌။ ဌိတမဏ္ဍပထမံ၊ တည်သော မဏ္ဍပ်တိုင်ကို။ ဣတော စိတော စ၊ ဤမှ ဤမှလည်း။ သဉ္စာလေတွာ၊ လှုပ်စေ၍။ ပထဝိံ၊ ကို။ ဝိကောပေန္တေန၊ ဖျက်ဆီးလျက်။ ဂဟေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဥဇုကမေဝ၊ ဖြောင့်ဖြောင့်သာလျှင်။ ဥဒ္ဓရိတုံ၊ နုတ်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အညမ္ပိ၊ မဏ္ဍပ်တိုင်မှ အခြားလည်းဖြစ်သော။ သုက္ခရုက္ခံ ဝါ၊ ခြောက်သော သစ်ပင်ကိုသော်လည်းကောင်း။ သုက္ခခါဏုကံ ဝါ၊ ခြောက်သော သစ်ငုတ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဂဏှန္တဿ၊ ယူသော ရဟန်း၏။ ဧသေဝ နယော။ နဝကမ္မတ္ထံ၊ အသစ်အသစ်ဖြစ်သော အမှုအကျိုးငှာ။ ဝါ၊ ကျောင်းအိုကို ခုထားခြင်း ကျားထောက်ခြင်း စသော အကျိုးငှာ။ ပါသာဏံ ဝါ၊ ကျောက်တုံးကိုသော်လည်းကောင်း။ ရုက္ခံ ဝါ၊ သစ်တုံးကိုသော်လည်းကောင်း။ ဒဏ္ဍကေဟိ၊ တုတ်တို့ဖြင့်။ ဥစ္စာလေတွာ၊ မြှောက်ကော်၍။ ပဝဋ္ဋေန္တာ၊ လိမ့်စေကုန်လျက်။ ဝါ၊ လှိမ့်လျက်။ ဂစ္ဆန္တိ၊ သွားကြကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုသို့ လှိမ့်သွားရာ၌။ ပထဝီ၊ သည်။ ဘိဇ္ဇတိ၊ ပျက်၏။ သုဒ္ဓစိတ္တာ၊ သန့်ရှင်းသော စိတ်ရှိကြကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သစေ ပဝဋ္ဋေန္တိ၊ အကယ်၍ လိမ့်စေကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ အနာပတ္တိ။ အထ ပန၊ သို့မဟုတ်။ တေန အပဒေသေန၊ ထိုညွှန်ပြအပ်သော အမြွက်ဖြင့်။ ဝါ၊ အမြွက်ထောင်သဖြင့်။ ပထဝိံ၊ ကို။ ဘိန္ဒိတုကာမာယေဝ၊ ဖျက်ဆီးလိုကုန်သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်အံ့။ အာပတ္တိ ဟောတိ။ သာခါဒီနိ၊ သစ်ခက် အစရှိသည်တို့ကို။ ကဍ္ဎန္တာနမ္ပိ၊ ဆွဲငင်ကုန်သော ရဟန်းတို့၏လည်းကောင်း။ ပထဝိယံ၊ မြေပေါ်၌။ ဒါရူနိ၊ ထင်းတို့ကို။ ဖာလေန္တာနမ္ပိ၊ ခွဲကုန်သော ရဟန်းတို့၏လည်းကောင်း။ ဧသေဝ နယော၊ ပင်တည်း။
ပထဝိယံ၊ ၌။ အဋ္ဌိသူစိကဏ္ဋကာဒီသုပိ၊ အရိုး အပ် ဆူး အစရှိသည်တို့တွင်လည်း။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုကို။ အာကောဋေတုံ ဝါ၊ စိုက်နှက်ခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ပဝေသေတုံ ဝါ၊ သွင်းခြင်းငှာလည်းကောင်း။ န ဝဋ္ဋတိ။ ပဿာဝဓာရာယ၊ ကျင်ငယ်အယဉ်၏။ ဝေဂေန၊ အဟုန်ဖြင့်။ ဝါ၊ ကျင်ငယ်ကို ပြင်းပြင်း စွန့်သဖြင့်။ ပထဝိံ၊ ကို။ ဘိန္ဒိဿာမိ၊ ဖျက်ဆီးအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့ အဟုန်ပြင်းပြင်း။ ပဿာဝမ္ပိ၊ ကျင်ငယ်ကိုသော်မှလည်း။ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဧဝံ၊ ဤသို့ အဟုန်ပြင်းပြင်း။ ပဿာဝံ၊ ကို။ ကရောန္တဿ၊ ပြုစဉ်။ ပထဝီ၊ သည်။ ဘိဇ္ဇတိ၊ ပျက်အံ့။ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ဝိသမဘူမိံ၊ မညီညွတ်သော မြေကို။ သမံ၊ ညီညွတ်အောင်။ ကရိဿာမိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ သမ္မုဉ္ဇနိယာ၊ တံမြက်စည်းဖြင့်။ ဃံသိတုမ္ပိ၊ ပွတ်တိုက်ခြင်းငှာလည်း။ န ဝဋ္ဋတိ။ ဟိ၊ မှန်။ ဝတ္တသီသေနေဝ၊ ဝတ်ကို အဦးပြုသဖြင့်သာလျှင်။ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ တံမြက်လှည်းရာ၏။ ကေစိ၊ အချို့ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ကတ္ထရယဋ္ဌိယာ၊ တောင်ဝှေးဖြင့်။ ဘူမိံ၊ ကို။ ကောဋ္ဋေန္တိ၊ ရိုက်နှက်တတ်ကြကုန်၏။ ဝါ၊ ရိုက်နှက်သကဲ့သို့ နာနာထောက်တတ်ကြကုန်၏။ ပါဒဂုၤဋ္ဌကေန၊ ခြေမဖြင့်။ ဝိလိခန္တိ၊ ခြစ်တတ်ကြကုန်၏။ “စင်္ကမိတဋ္ဌာနံ၊ စင်္ကြံသွားအပ်သော အရပ်ကို။ ဒဿေဿာမ၊ ပြကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ပုနပ္ပုနံ၊ ထပ်ကာထပ်ကာ။ ဘူမိံ၊ ကို။ ဘိန္ဒန္တာ၊ ဖျက်ဆီးကုန်လျက်။ စင်္ကမန္တိ၊ စင်္ကြံသွားတတ်ကြကုန်၏။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော အမှုသည်။ ဝါ၊ ဘူမိကောဋ္ဋနစသော အလုံးစုံသည်။ န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဝီရိယသမ္ပဂ္ဂဟတ္ထံ၊ ဝီရိယကို ချီးမြှောက်ခြင်း အကျိုးငှာ။ သမဏဓမ္မံ၊ ရဟန်းတရားကို။ ကရောန္တေန၊ ပြုလျက်။ သုဒ္ဓစိတ္တေန၊ သန့်ရှင်းသော စိတ်ဖြင့်။ ဝါ၊ သူတစ်ပါးတို့က အထင်ကြီးစေလိုသောစိတ် မဖက် သက်သက်။ စင်္ကမိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ “ဟတ္ထံ၊ လက်ကို။ ဓောဝိဿာမ၊ ဆေးကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ပထဝိယံ၊ ၌။ ဃံသန္တိ၊ ပွတ်တိုက်ကြကုန်၏။ န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ အနွယကား။ အဃံသန္တေန၊ မပွတ်တိုက်ဘဲ။ အလ္လဟတ္ထံ၊ စိုသော လက်ကို။ ပထဝိယံ၊ ၌။ ဌပေတွာ၊ ၍။ ရဇံ၊ ကို။ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကေစိ၊ အချို့ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ကဏ္ဍုကစ္ဆုအာဒီဟိ၊ ယားနာ ဝဲနာ အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ အာဗာဓိကာ၊ အနာရှိကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဆိန္နတဋာဒီသု၊ ပြတ်သော ကမ်းပါးအစရှိသော အရပ်တို့၌။ အင်္ဂပစ္စင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါကြီးငယ်တို့ကို။ ဃံသန္တိ၊ ပွတ်တိုက်တတ်ကြကုန်၏။ န ဝဋ္ဋတိ ဣတိ၊ ဤကား။ ပါဠိမုတ္တကဝိနိစ္ဆယော၊ တည်း။
၈၇။ ခဏတိ ဝါ ခဏာပေတိ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ ပါဒင်္ဂုဋ္ဌကေနပိ၊ ခြေမဖြင့်လည်းကောင်း။ သမ္မဇ္ဇနီသလာကာယပိ၊ တံမြက်စည်းတံဖြင့်လည်းကောင်း။ သယံ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်မူလည်း။ ခဏတိ၊ တူးခြစ်အံ့။ အညေန ဝါ၊ အခြားသူသည်မူလည်း။ ဝါ၊ ကိုမူလည်း။ ခဏာပေတိ၊ တူးခြစ်စေအံ့။ ဘိန္ဒတိ ဝါ ဘေဒါပေတိ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ ဥဒကမ္ပိ၊ ရေကိုသော်လည်း။ ဆဍ္ဍေန္တော၊ စွန့်လျက်။ သယံ ဝါ၊ မူလည်း။ ဘိန္ဒတိ၊ ဖျက်အံ့။ အညေန ဝါ ဘိန္ဒာပေတိ၊ ဖျက်စေအံ့။ ဒဟတိ ဝါ ဒဟာပေတိ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တမသော ပတ္တမ္ပိ၊ သပိတ်ကိုသော်လည်း။ ပစန္တော၊ ဖုတ်လျက်။ ဝါ၊ ဖုတ်စဉ်။ သယံ ဝါ ဒဟတိ၊ မီးတိုက်အံ့။ အညေန ဝါ ဒဟာပေတိ၊ မီးတိုက်စေအံ့။ ယတ္တကေသု၊ အကြင်မျှအတိုင်းအရှည်ရှိကုန်သော။ ဌာနေသု၊ အရပ်တို့၌။ အဂ္ဂိံ၊ မီးကို။ ဒေတိ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်မူလည်း ပေးအံ့။ ဒါပေတိ ဝါ၊ သူတစ်ပါးကိုမူလည်း ပေးစေအံ့။ တတ္တကာနိ၊ ထိုမျှ အတိုင်းအရှည်ရှိကုန်သော။ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ။ ဟိ၊ မှန်။ ပတ္တံ၊ ကို။ ပစန္တေနပိ၊ ဖုတ်သော ရဟန်းသည်လည်း။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ပက္ကဋ္ဌာနေယေဝ၊ ဖုတ်အပ်ဖူးရာ အရပ်၌သာလျှင်။ ပစိတဗ္ဗော၊ ဖုတ်ထိုက်၏။ အဒဍ္ဎာယ၊ မီးမလောင်အပ်ဖူးသော။ ပထဝိယာ၊ ၌။ အဂ္ဂိံ ထပေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပတ္တပစနကပါလဿ၊ သပိတ်ဖုတ်ရာ အိုးကင်း၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ အဂ္ဂိံ ဌပေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဒါရူနံ၊ ထင်းတို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ အဂ္ဂိံ
ဌပေတိ၊ ထားတတ်၏။ သော အဂ္ဂိ၊ သည်။ တာနိ၊ ထိုထင်းတို့ကို။ ဒဟန္တော၊ လောင်လျက်။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ပထဝိံ၊ ကို။ ဒဟတိ၊ လောင်အံ့။ န ဝဋ္ဋတိ။ ဣဋ္ဌကကပါလာဒီသုပိ၊ အုတ်ဖုတ်ရာခွက် အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဝါ၊ အုတ်ကျင်း အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။
ဟိ၊ မှန်။ တတြာပိ၊ ထိုအုတ်ကျင်း အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဣဋ္ဌာကာဒီနံယေဝ၊ အုတ် အစရှိသည်တို့၏သာ။ ဥပရိ အဂ္ဂိံ ဌပေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကသ္မာ၊ နည်း။ တေသံ၊ ထို အုတ်အစရှိသည်တို့၏။ အနုပါဒါနတ္တာ၊ လောင်စာမဟုတ်ကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ မှန်။ တာနိ၊ ထို အုတ်အစရှိသည်တို့သည်။ အဂ္ဂိဿ၊ ၏။ ဥပါဒါနသင်္ချံ၊ လောင်စာဟူသော အရေအတွက်သို့။ န ဂစ္ဆန္တိ။ သုက္ခခါဏုသုက္ခရုက္ခာဒီသုပိ၊ အစရှိသည်တို့၌လည်း။ အဂ္ဂိံ ဒါတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ “ပထဝိံ၊ သို့။ အပတ္တမေဝ၊ မရောက်သေးမီသာလျှင်။ နိဗ္ဗာပေတွာ၊ ငြိမ်းစေ၍။ ဂမိဿာမိ၊ အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ အဂ္ဂိံ၊ ကို။ သစေ ဒေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပစ္ဆာ၊ မီးကို ပေးပြီးနောက်မှ။ နိဗ္ဗာပေတုံ၊ ငှာ။ န သက္ကောတိ၊ မတတ်နိုင်အံ့။ အဝိသယတ္တာ၊ စွမ်းနိုင်သောအရာ မဟုတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အနာပတ္တိ။ တိဏုက္ကံ၊ မြက်မီးရှူးကို။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားသော ရဟန်းသည်။ ဟတ္ထေ၊ လက်ကို။ ဒယှမာနေ၊ မီးလောင်အပ်သော်။ ဘူမိယံ၊ မြေပေါ်၌။ ပါတေတိ၊ ကျစေအံ့။ အနာပတ္တိ။ ပတိတဋ္ဌာနေယေဝ၊ မီးကျရာအရပ်၌သာလျှင်။ ဥပါဒါနံ၊ လောင်စာကို။ ဒတွာ၊ ပေး၍။ အဂ္ဂိံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒဍ္ဎပထဝိယာ၊ မီးလောင်အပ်ပြီးသော မြေ၏။ ယတ္တကံ ဌာနံ၊ အကြင်မျှလောက်သော အရပ်ကို။ ဥသုမာယ၊ မီး၏အငွေ့သည်။ ဝါ၊ မီး၏ အရှိန်သည်။ အနုဂတံ၊ အစဉ်လိုက်အပ်ပြီ။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော ထိုအရပ်ကို။ ဝိကောပေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တတ္ထေဝ၊ ထို မဟာပစ္စရီအဋ္ဌကထာ၌ပင်။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဇာနနကော၊ မီးလုပ်နည်းကို နားမလည်သော။ ယော ဘိက္ခု၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ အရဏီသဟိတေန၊ ပွတ်ခုံနှင့်တကွဖြစ်သော ပွတ်ကျည်ဖြင့်။ အဂ္ဂိံ၊ ကို။ နိဗ္ဗတ္တေတွာ၊ ဖြစ်စေပြီး၍။ ဟတ္ထေန၊ လက်ဖြင့်။ ဥက္ခိပိတွာ၊ မြှောက်ယူ၍။ “ကိံ၊ အဘယ်ကို။ ကရောမိ၊ ပြုရမည်နည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ ပြော၏။ တံ၊ ထိုရဟန်းကို။ အညော၊ အခြားရဟန်းသည်။ “ဇာလေဟိ၊ မီးကို တောက်စေလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ပြောဆိုထိုက်၏။ “ဟတ္ထော၊ လက်ကို။ ဍယှတိ၊ လောင်အပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ ပြောပြန်အံ့။ “ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့် ပြုအပ်သော်။ ဟတ္ထော၊ ကို။ န ဍယှတိ၊ မီးမလောင်အပ်။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာအားဖြင့်။ ကရောဟိ၊ ပြုလော့၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ “ဘူမိယံ၊ ၌။ ပါတေဟိ၊ ကျစေလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ န ဝတ္တဗ္ဗော။ ဟတ္ထေ၊ ကို။ ဍယှမာနေ၊ မီးလောင်အပ်သော်။ သစေ ပါတေတိ၊ အကယ်၍ မီးကို ကျစေအံ့။ ဝါ၊ မီးကို မြေကြီးပေါ်၌ ပစ်ချလိုက်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ကျစေလသော်။ “ပထဝိံ၊ ကို။ ဒဟိဿာမိ၊ မီးရှို့အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ အပါတိတတ္တာ၊ မကျစေအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အနာပတ္တိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပတိတဋ္ဌာနေ၊ မီးကျရာ အရပ်၌။ အဂ္ဂိံ၊ ကို။ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကုရုန္ဒိယံ၊ ကုရုန္ဒီအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ၏။
၈၈။ အနာပတ္တိ ဣမံ ဇာနာတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ဣမဿ ထမဿ၊ ဤတိုင်၏။ အာဝါဋံ၊ တွင်းကို။ ဇာန၊ သိလော့။ မဟာမတ္တိကံ၊ မြေညက်စိုင်ကြီးကို။ ဇာန ထုသမတ္တိကံ၊ ဖွဲ့နှင့်ရောသော မြေညက်ကို။ ဇာန မဟာမတ္တိကံ၊ ကို။ ဒေဟိ၊ ပေးလော့။ ထုသမတ္တိကံ ဒေဟိ မတ္တိကံ၊ မြေညက်ကို။ အာဟရ၊ ဆောင်ယူခဲ့လော့။ ပံသုံ၊ မြေမှုန့်ကို။ အာဟရ မတ္တိကာယ၊ မြေညက်ဖြင့်။ အတ္ထော၊ အလိုရှိ၏။ ပံသုနာ အတ္ထော ဣမဿ ထမဿ၊ ၏။ အာဝါဋံ၊ ကို။ ကပ္ပိယံ ကရောဟိ၊ အပ်အောင် ပြုလော့။ ဝါ၊ ကပ္ပိစမ်းလော့။ ဣမံ မတ္တိကံ၊ ကို။ ကပ္ပိယံ ကရောဟိ ဣမံ ပံသုံ ကပ္ပိယံ ကရောဟိ၊ လော့။ ဣတိ ဧဝမတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
အသဉ္စိစ္စာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါသာဏရုက္ခာဒီနိ၊ ကျောက်တုံး သစ်တုံး အစရှိသည်တို့ကို။ ပဝဋ္ဋေန္တဿ ဝါ၊ လှိမ့်စဉ်သော်လည်းကောင်း။ ကတ္တရဒဏ္ဍေန၊ တောင်ဝှေးဖြင့်။ အာဟစ္စ အာဟစ္စ၊ ထောက်၍ ထောက်၍။ ဂစ္ဆန္တဿ ဝါ၊ သွားစဉ်သော်လည်းကောင်း။ ပထဝီ၊ သည်။ ဘိဇ္ဇတိ၊ ပျက်အံ့။ သာ၊ ထိုမြေကြီးသည်။ “တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဘိန္ဒိဿာမိ၊ ဖျက်အံ့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ သဉ္စိစ္စ၊ ပျက်စေမှန်းကို သိသော သညာနှင့်တကွ စေ့ဆော်၍။ အဘိန္နတ္တာ၊ မဖျက်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အသဉ္စိစ္စ ဘိန္နာ နာမ၊ အသဉ္စိစ္စ ဘိန္နာ မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အသဉ္စိစ္စ၊ ပျက်စေမှန်းကို သိသော သညာနှင့်တကွ မစေ့ဆော်မူ၍။ ဘိန္ဒန္တဿ၊ ဖျက်သော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ။ အသတိယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညဝိဟိတော၊ အခြားသော အာရုံ၌ ထားအပ်သော စိတ်ရှိသည်။ ဝါ၊ အခြားသောအာရုံကို နှလုံးသွင်းနေသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ကေနစိ၊ တစ်ဦးတစ်ယောက်သော ပုဂ္ဂိုလ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တူ။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အကြောင်းအရာကို။ ကထေန္တော၊ ပြောဆိုနေစဉ်။ ပါဒဂုၤဋ္ဌကေန ဝါ၊ ခြေမဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ကတ္တရယဋ္ဌိယာ ဝါ၊ တောင်ဝှေးဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ပထဝိံ၊ ကို။ ဝိလိခန္တော၊ ခြစ်လျက်။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်အံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အသတိယာ၊ သတိကင်းသဖြင့်။ ဝိလိခန္တဿ ဝါ၊ ခြစ်သည်မူလည်း ဖြစ်သော။ ဘိန္ဒန္တဿ ဝါ၊ ဖျက်သည်မူလည်းဖြစ်သော။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ အနာပတ္တိ။ အဇာနန္တဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တောဂေဟေ၊ အိမ်၏ အတွင်း၌။ ဩဝဋ္ဌံ၊ မိုးစွတ်အပ်ပြီးသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဆန္နံ၊ မိုးအပ်သော။ ပထဝိံ၊ ကို။ “အကပ္ပိယပထဝီ”တိ၊ ဟူ၍။ န ဇာနာတိ၊ မသိ။ “ကပ္ပိယပထဝီ”တိ၊ ဟူသော။ သညာယ၊ အမှတ်ဖြင့်။ ဝိကောပေတိ၊ ဖျက်ဆီးအံ့။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ “ခဏာမိ၊ တူး၏။ ဘိန္ဒာမိ၊ ဖျက်၏။ ဒဟာမိ၊ မီးရှို့၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ န
ဇာနာတိ၊ မသိအံ့။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ သင်္ဂေါပနတ္ထာယ၊ လုံခြုံစေခြင်းအကျိုးငှာ။ ခဏိတ္တာဒီနိ ဝါ၊ တူရွင်း အစရှိသည်တို့ကိုမူလည်း။ ဌပေတိ၊ ထားအံ့။ ဍယှမာနဟတ္ထော၊ မီးလောင်အပ်သော လက်ရှိသည်။ ဟုတွာ ဝါ၊ ဖြစ်၍မူလည်း။ အဂ္ဂိံ၊ ကို။ ပါတေတိ၊ ကျစေအံ့။ ဧဝံ၊ သို့။ အဇာနန္တဿ၊ မသိသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ တိသမုဋ္ဌာနံ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ သုံးပါးသော စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဒသမံ၊ သော။ ပထဝီခဏနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
ဝဏ္ဏနာက္ကမေန၊ ဖွင့်ခြင်း၏ အစဉ်အားဖြင့်။ ပဌမော၊ ရှေးဦးစွာသော။ မုသာဝါဒဝဂ္ဂေါ၊ သည်။ သမတ္တော၊ ပြည့်စုံပြီ။
၂-ဘူတဂါမဝဂ်
၁-ဘူတဂါမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၉။ သေနာသနဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ အနာဒိယန္တောတိ၊ ဟူသည်ကား။ တဿာ၊ ထိုနတ်မ၏။ ဝစနံ၊ စကားကို။ အဂဏှန္တော၊ မယူသည်။ ဝါ၊ နားမထောင်သည်။ ဝါ၊ ဂရုမစိုက်သည်။ ဒါရကဿ ဗာဟုံ အာကောဋေသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥက္ခိတ္တံ၊ မြှောက်ချီအပ်သော။ ဖရသုံ၊ ပုဆိန်ကို။ နိဂ္ဂဟေတုံ၊ မြဲစွာယူခြင်းငှာ။ ဝါ၊ မခုတ်မိအောင် ကောင်းစွာ ဆောင်ထားခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ထိန်းထားခြင်းငှာ။ အသက္ကောန္တော၊ မစွမ်းနိုင်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ မနုဿာနံ၊ တို့၏။ စက္ခုဝိသယာတီတေ၊ မျက်စိအရာကို လွန်သော။ ဝါ၊ မျက်စိဖြင့် မမြင်နိုင်သော။ မဟာရာဇသန္တိကာ၊ ဝေဿဝဏ်နတ်မင်းကြီး၏ အထံမှ။ လဒ္ဓေ၊ ရအပ်သော။ ရုက္ခဋ္ဌကဒိဗ္ဗဝိမာနေ၊ သစ်ပင်၌ တည်သော နတ်ဗိမာန်၌။ နိပန္နဿ၊ အိပ်နေသော။ ဒါရကဿ၊ နတ်ကလေး၏။ ဗာဟုံ၊ လက်မောင်းကို။ ထနမူလေယေဝ၊ သားမြတ်ရင်း၌ပင်။ ဆိန္ဒိ၊ ဖြတ်မိပြီ။ န ခေါ (ပ) ပတိရူပန္တိ အာဒိမှိ၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ သင်္ခေပဝဏ္ဏနာ၊ အကျဉ်းချုပ်ဖြစ်သော အဖွင့်တည်း။ ကိရ၊ ချဲ့။ ဟိမဝန္တေ၊ ၌။ ပက္ခဒိဝသေသု၊ လဆန်းပက္ခ လဆုတ်ပက္ခနေ့တို့၌။ ဒေဝတာသန္နိပါတော၊ နတ်တို့၏ အစည်းအဝေးသည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုနတ်တို့၏ အစည်းအဝေး၌။ ရုက္ခဓမ္မံ၊ ရုက္ခဓမ်ကို။ ဝါ၊ သစ်ပင်၏သဘောကို။ ပုစ္ဆန္တိ၊ မေးကြကုန်၏။ ကိံ၊ နည်း။ “တွံ၊ သည်။ ရုက္ခဓမ္မေ၊ ရုက္ခဓမ်၌။ ဌိတာ၊ တည်သလော။ န ဌိတာ၊ မတည်သလော၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုစ္ဆန္တိ ရုက္ခဓမ္မော နာမ၊ မည်သည်။ ရုက္ခေ၊ ကို။ ဆိဇ္ဇမာနေ၊ လူတို့က ဖြတ်အပ်သော်။ ရုက္ခဒေဝတာယ၊ သစ်ပင်၌ နေသော နတ်၏။ ဝါ၊ ရုက္ခစိုး၏။ မနောပဒေါသဿ၊ စိတ်၏ ပျက်စီးခြင်းကို။ ဝါ၊ ဒေါသကို။ အကရဏံ၊ မပြုခြင်းတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုရုက္ခဓမ္မကို မေးကြရာ၌။ (တစ်နည်း) တတ္ထ၊ ထိုနတ်တွင်။ ယာ ဒေဝတာ၊ သည်။ ရုက္ခဓမ္မေ၊ ၌။ အဋ္ဌိတာ၊ မတည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သာ၊ ထိုနတ်သည်။ ဒေဝတာသန္နိပါတံ၊ နတ်တို့၏ အစည်းအဝေးသို့။ ပဝိသိတုံ၊ ဝင်ခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ဝင်ခွင့်ကို။ န လဘတိ၊ မရ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သာ ဒေဝတာ၊ ထို နတ်မသည်။ ရုက္ခဓမ္မေ၊ ၌။ အဋ္ဌာနပစ္စယံ၊ မတည်ခြင်းဟူသော အကြောင်းရှိသော။ ဣမဉ္စ အာဒီနဝံ၊ ဤ အပြစ်ကိုလည်း။ အဒ္ဒသ၊ မြင်ပြီ။ စ၊ သည်သာမကသေး။ ဘဂဝတော၊ ၏။ သမ္မုခါ၊ မျက်မှောက်တော်၌။ သုတပုဗ္ဗဓမ္မဒေသနာနုသာရေန၊ ကြားနာအပ်ဖူးသော တရားဒေသနာတော်ကို အစဉ်လိုက်သဖြင့်။ တထာဂတဿ၊ ၏။ ဆဒ္ဒန္တာဒိကာလေ၊ ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်း အစရှိသည်၏အခါ၌။ ပုဗ္ဗစရိတံ၊ ရှေး၌ကျင့်အပ်ဖူးသော အကျင့်ကို။ အနုဿရိ၊ အမှတ်ရပြီ။ တေန၊ ကြောင့်။ အဿာ၊ ထိုနတ်မ၏။ “န ခေါ မေတံ ပတိရူပံ (ပ) ဝေါရောပေယျ”န္တိ၊ ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤအကြံသည်။ အဟောသိ၊ ပြီ။ ဣတိ အယံ သင်္ခေပဝဏ္ဏနာ။ ယန္နူနာဟံ (ပ) အာရောစေယျန္တိ ဣဒံ ပန၊ ဟူသော ဤအကြံသည်ကား။ “အယံ ဘိက္ခု၊ သည်။ သပိတိကော၊ အဘရှိသော။ ပုတ္တော၊ သားတည်း။ အဒ္ဓါ၊ မချွတ်ဧကန်။ ဘဂဝါ၊ သည်။ ဣမဿ၊ ဤရဟန်း၏။ ဣမံ အဇ္ဈာစာရံ၊ ဤလွန်ကျူးမှုကို။ သုတွာ၊ ကြားတော်မူ၍။ မရိယာဒံ၊ စည်းကမ်းစည်းရိုးကို။ ဗန္ဓိဿတိ၊ ဖွဲ့တော်မူလတံ့။ သိက္ခာပဒံ၊ ကို။ ပညပေဿတိ၊ ပညတ်တော်မူလတံ့၊” ဣတိ၊ သို့။ ပဋိသဉ္စိက္ခန္တိယာ၊ စဉ်းစားသော။ အဿာ၊ ထိုနတ်မ၏ စိတ်၌။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ။ သစဇ္ဇ တွံ ဒေဝတေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒေဝတေ၊ နတ်သ္မီး။ အဇ္ဇ၊ ယနေ့။ တွံ၊ သင်သည်။ တံ၊ ထိုရဟန်းကို။ ဇီဝိတာ၊ မှ။ သစေ ဝေါရောပေယျာသိ၊ အကယ်၍ ခွင်းလိုက်အံ့။ ပသဝေယျာသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇနေယျာသိ၊ ဖြစ်စေရာ၏။ ဥပ္ပါဒေယျာသိ၊ ဖြစ်စေရာ၏။ စ ပန၊ ထပ်၍ဆက်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ မိန့်တော်မူပြီး၍။ ဘဂဝါ၊ သည်။ တံ ဒေဝတံ၊ ထိုနတ်သ္မီးကို။ သညာပေန္တော၊ နားလည်စေတော်မူလိုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။
“သာရထိ၊ ရထားထိန်းသည်။ ဘန္တံ၊ လှုပ်လှုပ်ရှားရှား သွားနေသော။ ရထံ၊ ရထားကို။ ဝါရေတိ ဣဝ၊ မလိုရာအရပ်သို့ မသွားအောင် တားမြစ်သကဲ့သို့။ တထာ၊ ထို့အတူ။ ယော၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဝေ၊ စင်စစ်။ ဥပ္ပတိတံ၊ အထက်အထက်၌ဖြစ်ပေါ်လာသော။ ကောဓံ၊ ဒေါသကို။ ဝါရယေ၊ တားမြစ်နိုင်၏။ တံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို။ သာရထိံ၊ ရထားထိန်းဟူ၍။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ဗြူမိ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဣတရော၊ ကောဓကို တားနိုင်သူမှ တစ်ပါးသော။ ဇနော၊ ရထားမောင်းသူ လူအပေါင်းသည်။ ရသ္မိဂ္ဂါဟော၊ ရထားမြင်း၏ ကြိုးကို ကိုင်တတ်သူမျှသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမံ ဂါထံ၊ ကို။ အဘာသိ၊ ဟောတော်မူပြီ။
ဂါထာပရိယောသာနေ၊ ဂါထာ၏ အဆုံး၌။ သာ ဒေဝတာ၊ သည်။ သောတာပတ္တိဖလေ၊ ၌။ ပတိဋ္ဌာသိ၊ တည်ပြီ။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဘဂဝါ၊ သည်။ သမ္ပတ္တပရိသာယ၊ ရောက်လာသော ပရိသတ်အား။ ဓမ္မံ၊ ကို။ ဒေသေန္တော၊ ဟောတော်မူလိုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။
တိကိစ္ဆကော၊ မြွေဆေးဆရာသည်။ သပ္ပဒဋ္ဌော၊ မိမိကိုယ်ကို မြွေကိုက်အပ်သည်။ ဝါ၊ မြွေကိုက်ခံရသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝိသဋံ၊ အကိုက်ခံရသောနေရာမှ ကျယ်ပြန့်လာသော။ သပ္ပဝိသံ၊ မြွေ၏အဆိပ်ကို။ ဩသဓေဟိ၊ အဆိပ်ဖြေဆေးတို့ဖြင့်။ ဝိနေတိ ဣဝ၊ ပယ်ဖျောက်သကဲ့သို့။ တထာ၊ ထို့အတူ။ ယော၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော အကြင်ရဟန်းသည်။ ဥပ္ပတိတံ၊ အထက်အထက်၌ ဖြစ်ပေါ်လာသော။ ကောဓံ၊ ဒေါသကို။ ဝိနေတိ၊ ပယ်ဖျောက်နိုင်၏။ ဥရဂေါ၊ မြွေသည်။ ဇိဏ္ဏံ၊ ဆွေးမြည့်သော။ ပုရာဏံ၊ ဟောင်းသော။ တစံ၊ အရေကို။ ဇဟာတိ ဣဝ၊ စွန့်သကဲ့သို့။ တထာ၊ တူ။ သော ဘိက္ခု၊ ကောဓကို ပယ်ဖျောက်နိုင်သော ထိုရဟန်းသည်။ ဩရပါရံ၊ ဩရပါရမည်သော ငါးပါးသော ဩရမ္ဘာဂိယသံယောဇဉ်ကို။ ဇဟာတိ၊ ပယ်စွန့်နိုင်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမံ ဂါထံ အဘာသိ။
တတြ၊ ထို နှစ်ဂါထာတို့တွင်။ ပဌမဂါထာ၊ ကို။ ဓမ္မပဒေ၊ ၌။ သင်္ဂဟံ၊ သင်္ဂါယနာသို့။ အာရုဠှာ၊ တင်အပ်ပြီ။ ဒုတိယာ၊ ဒုတိယဂါထာကို။ သုတ္တနိပါတေ၊ သုတ္တနိပါတ်၌။ သင်္ဂဟံ အာရုဠှာ။ ဝတ္ထု ပန၊ ဝတ္ထုကြောင်းကိုကား။ ဝိနယေ၊ ဝိနည်းပိဋက ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သင်္ဂဟံ အာရုဠှံ ဣတိ၊ သို့ မှတ်အပ်၏။ အထ၊ ထိုမှ နောက်၌။ ဘဂဝါ၊ သည်။ ဓမ္မံ၊ ကို။ ဒေသေန္တောယေဝ၊ ဟောတော်မူစဉ်ပင်။ တဿာ ဒေဝတာယ၊ ၏။ ဝသနဋ္ဌာနံ၊ နေရာအရပ်ကို။ အာဝဇ္ဇန္တော၊ ဆင်ခြင်တော်မူလသော်။ ပတိရူပံ၊ သင့်တော်သော။ ဌာနံ၊ အရပ်ကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ “ဒေဝတေ၊ နတ်သမီး။ ဂစ္ဆ၊ သွားချေ။ အသုကသ္မိံ၊ ထိုမည်သော။ ဩကာသေ၊ အရပ်၌။ ရုက္ခော၊ သည်။ ဝိဝိတ္တော၊ ပိုင်ရှင်နတ်မှ ကင်းဆိတ်၏။ ဝါ၊ ပိုင်ရှင်မရှိ။ တသ္မိံ၊ ထိုသစ်ပင်၌။ ဥပဂစ္ဆ၊ ချဉ်းကပ်ချေလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ကိရ၊ ချဲ့။ သော ရုက္ခော၊ သည်။ အာဠဝီရဋ္ဌေ၊ အာဠဝီတိုင်း၌။ ဝါ၊ တိုင်းက။ ရုက္ခော၊ သည်။ န၊ မဟုတ်။ ဇေတဝနဿ၊ ၏။ အန္တောပရိက္ခေပေ၊ အကာအရံအတွင်းက။ ရုက္ခော၊ သစ်ပင်တည်း။ ယဿ ဒေဝပုတ္တဿ၊ ၏။ ပရိဂ္ဂဟော၊ သိမ်းပိုက်အပ်သော ဥစ္စာသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ဖူးပြီ။ သော၊ ထိုပိုင်ရှင်နတ်သားသည်။ စုတော၊ စုတေလေပြီ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ “ဝိဝိတ္တော”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ စ ပန၊ ထပ်၍ဆက်။ တတော၊ ထိုအခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ ၍။ သာ ဒေဝတာ၊ သည်။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓတော၊ မြတ်စွာဘုရား အထံတော်မှ။ လဒ္ဓပရိဟာရာ၊ ရအပ်သော အဆောင်အယောင်ရှိသော။ ဗုဒ္ဓုပဋ္ဌာယိကာ၊ မြတ်စွာဘုရားကို ဆည်းကပ်တတ်သူသည်။ အဟောသိ၊ ပြီ။ ယဒါ၊ အကြင်အခါ၌။ ဒေဝတာသမာဂမော၊ နတ်တို့၏ အစည်းအဝေးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ မဟေသက္ခဒေဝတာသု၊ တန်ခိုးကြီးသော နတ်တို့သည်။ အာဂစ္ဆန္တီသု၊ လာကုန်လသော်။ အညာ၊ အခြားကုန်သော။ အပ္ပေသက္ခာ၊ နည်းသော တန်ခိုးရှိကုန်သော။ ဒေဝတာ၊ တို့သည်။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်သော အရပ်၌။ မဟာသမုဒ္ဒစက္ကဝါဠပဗ္ဗတာ၊ မဟာသမုဒ္ဒရာ စကြဝဠာတောင်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တာဝ၊ ထိုအရပ်တိုင်အောင်။ ပဋိက္ကမန္တိ၊ နောက်ဆုတ်ကြရကုန်၏။ အယံ ပန၊ ဤနတ်မသည်ကား။ အတ္တနော၊ ၏။ ဝသနဋ္ဌာနေ၊ နေရာအရပ်၌။ နိသီဒိတွာဝ၊ ထိုင်၍သာလျှင်။ ဓမ္မံ၊ ကို။ သုဏာတိ၊ နာနိုင်၏။ ယမ္ပိ ပဥှံ၊ အကြင် ပြဿနာကိုလည်း။ ပဌမယာမေ၊ ၌။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ ပုစ္ဆန္တိ၊ မေးကြကုန်၏။ မဇ္ဈိမယာမေ ဒေဝတာ ပုစ္ဆန္တိ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ တံ၊ ထိုပြဿနာကို။ တတ္ထေဝ၊ ထိုမိမိနေရာ ဗိမာန်၌သာလျှင်။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ သုဏာတိ၊ နာနိုင်၏။ စတ္တာရော၊ လေးယောက်ကုန်သော။ မဟာရာဇာနောပိ၊ နတ်မင်းကြီးတို့သော်မှလည်း။ ဘဂဝတော၊ ကို။ ဥပဋ္ဌာနံ၊ ဆည်းကပ်ခြင်းငှာ။ အာဂန္တွာ၊ လာ၍။ ဂစ္ဆန္တာ၊ ပြန်ကုန်လသော်။ တံ ဒေဝတံ၊ ထိုနတ်မကို။ ဒိသွာဝ၊ တွေ့ပြီး၍သာလျှင်။ ဝါ၊ တွေ့ပြီးမှသာလျှင်။ ဝါ၊ နှုတ်ဆက်ပြီးမှသာလျှင်။ ဂစ္ဆန္တိ၊ ပြန်ကြကုန်၏။
၉၀။ ဘူတဂါမပါတဗျတာယာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အဝယဝတ္ထော၊ အစိတ်အနက်ကို။ ဧဝံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့သော နည်းဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ၏။ ဘဝန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်ကြီးပွားကုန်ဆဲ။ ဣတိ စ၊ ဤ ပစ္စုပ္ပန္နကာလိကဝစနတ္ထကြောင့်လည်းကောင်း။ အဟုဝုံ၊ ဖြစ်ကုန်ကြီးပွားကုန်ပြီ။ ဣတိ စ၊ ဤ အတီတကာလိကဝစနတ္ထကြောင့်လည်းကောင်း။ ဘူတာ၊ ဘူတာတို့ မည်၏။ ဇာယန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်ဆဲ။ ဝဍ္ဎန္တိ၊ ကြီးပွားကုန်ဆဲ။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ စ၊ ဤ နှစ်နက်သည်လည်းကောင်း။ ဇာတာ၊ ဖြစ်ကုန်ပြီ။ ဝဍ္ဎိတာ၊ ကြီးပွားကုန်ပြီ။ ဣတိ အတ္ထော စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ။ ဂါမောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ရာသိ၊ အပေါင်းအစုတည်း။ ဘူတာနံ၊ ဖြစ်ဆဲ ကြီးပွားဆဲ ဖြစ်ပြီး ကြီးပွားပြီးသော မြက်သစ်ပင်ချုံနွယ်တို့၏။ ဂါမော၊ အပေါင်းတည်း။ ဘူတဂါမော၊ ပေါင်း။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ဘူတာ ဧဝ၊ ဖြစ်ဆဲ ကြီးပွားဆဲ ဖြစ်ပြီး ကြီးပွားပြီးသော မြက်သစ်ပင်ချုံနွယ်တို့သည်ပင်။ ဂါမော၊ အပေါင်းတည်း။ ဘူတဂါမော၊ အပေါင်း။ ဧတံ၊ ဤဘူတဂါမောဟူသော အမည်သည်။ ပတိဋ္ဌိတဟရိတတိဏရုက္ခာဒီနံ၊ မြေ၌တည်သော စိမ်းစိုသော မြက်သစ်ပင် အစရှိသည်တို့၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ ပါတဗျဿ၊ သုံးစွဲအပ်သော မြက်သစ်ပင်အပေါင်း၏။ ဘာဝေါ၊ ဖြစ်ကြောင်းဖြစ်ရာ သုံးစွဲခြင်းကြိယာတည်း။ ပါတဗျတာ၊ သုံးစွဲအပ်သော မြက်သစ်ပင်အပေါင်း၏ ဖြစ်ကြောင်းဖြစ်ရာ သုံးစွဲခြင်းကြိယာ။ ဆေဒနဘေဒနာဒီဟိ၊ ဖြတ်ခြင်း ခွဲခြင်း အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ယထာရုစိ၊ အလိုရှိတိုင်း။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတာ၊ သုံးစွဲအပ်သည်၏ အဖြစ်တည်း။ ဝါ၊ သုံးစွဲအပ်သော မြက်သစ်ပင်အပေါင်း၏ ဖြစ်ကြောင်းဖြစ်ရာ ဖြတ်ခြင်းခွဲခြင်း စသည်ဖြင့် သုံးစွဲခြင်း ကြိယာတည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ တဿာ ဘူတဂါမ ပါတဗျတာယ၊ ထိုဘူတဂါမ်၏သုံးစွဲအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ဧတံ၊ ဤဘူတဂါမပါတဗျတာယဟူသော သဒ္ဒါသည်။ နိမိတ္တတ္ထေ၊ ၌။ ဘုမ္မဝစနံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်ရှိသော သဒ္ဒါတည်း။ ပါတဗျတာဟေတု၊ ဘူတဂါမ်၏ သုံးစွဲအပ်သည်၏ အဖြစ်ဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဘူတဂါမဿ၊ ကို။ ဝါ၊ ဖြစ်ဆဲ ကြီးပွားဆဲ ဖြစ်ပြီး ကြီးပွားပြီးသော မြက်သစ်ပင်အပေါင်းကို။ ဆေဒနာဒိပစ္စယာ၊ ဖြတ်ခြင်း အစရှိသော အကြောင်းကြောင့်။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၉၁။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တံ ဘူတဂါမံ၊ ကို။ ဝိဘဇိတွာ၊ အကျယ်ဝေဖန်၍။ ဒဿေန္တော၊ ပြတော်မူလိုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဘူတဂါမော (ပ) ဇာတာနီတိ အာဒိံ၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်ကို။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုဘူတဂါမော နာမ ပဉ္စဗီဇဇာတာနိအစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ “ဘူတဂါမော နာမာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဘူတဂါမံ၊ ကို။ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ ထုတ်ပြတော်မူပြီး၍။ ယသ္မိံ၊ အကြင်မျိုးစေ့သည်။ သတိ၊ ရှိလသော်။ ဘူတဂါမော၊ သစ်ပင်အပေါင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုမျိုးစေ့ကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ “ပဉ္စ ဗီဇဇာတာနီ”တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ဣတိ၊ သို့။ အဋ္ဌကထာသု၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝုတ္တံ၊ ဖွင့်ဆိုအပ်ပြီ။ ဧဝံ သန္တေပိ၊ ဤသို့ ဆိုအပ်ပါသော်လည်း။ ဝါ၊ ဤသို့ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌ ပဉ္စဗီဇဇာတာနိအရ မျိုးစေ့ ငါးပါးကို ရအောင် ဖွင့်ကြပါသော်လည်း။ တံ ဝစနံ၊ ထိုရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌ ဆိုအပ်သော စကားသည်။ “ယာနိ ဝါ (ပ) ဇာယန္တီ”တိအာဒီနိ၊ အစရှိသော ပါဠိတော်စကားတို့သည်။ န သမေန္တိ၊ မညီညွတ်ကုန်။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ မူလဗီဇာဒီနိ၊ အမြစ်မျိုးစေ့ အစရှိသည်တို့သည်။ မူလာဒီသု၊ အမြစ်အစရှိသည်တို့၌။ န ဇာယန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်သည် မဟုတ်။ ပန၊ စင်စစ်ကား။ မူလာဒီသု၊ အမြစ်အစရှိသည်တို့၌။ ဇာယမာနာနိ၊ ဖြစ်ကုန်လသော်။ ဝါ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ တာနိ၊ ထိုသစ်ပင်တို့ကို။ ဗီဇကတာနိ၊ မျိုးစေ့သည် ပြုအပ်ကုန်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယာနိ ဝါ (ပ) ဇာယန္တီတိအာဒီနိ၊ နှင့်။ န သမေန္တိ တသ္မာ၊ ထိုသို့ မညီညွတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤ ဆိုအပ်လတံ့သော နည်းဖြင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤဘူတဂါမော နာမ ပဉ္စဗီဇဇာတာနိအစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ ဝဏ္ဏနာ၊ အဖွင့်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ၏။ ဘူတဂါမော နာမာတိ ဣဒံ၊ ဟူသော ဤပုဒ်သည်။ ဝိဘဇိတဗ္ဗပဒံ၊ ဝေဖန်ထိုက်သော ပုဒ်တည်း။ ပဉ္စာတိ၊ ဟူသော သဒ္ဒါသည်။ တဿ၊ ထိုဝေဖန်ထိုက်သော ဘူတဂါမ်၏။ ဝိဘာဂပရိစ္ဆေဒေါ၊ ဝေဖန်အပ်သော အပြားကို ပိုင်းခြားကြောင်း သဒ္ဒါတည်း။ ဗီဇဇာတာနီတိ၊ ဟူသော သဒ္ဒါသည်။ ပရိစ္ဆိန္နဓမ္မနိဒဿနံ၊ ပဉ္စဟု ပိုင်းခြားအပ်ပြီးသော ဓမ္မကို ညွှန်ပြကြောင်း သဒ္ဒါတည်း။ တဿ၊ ထိုဗီဇဇာတာနိဟူသော သဒ္ဒါ၏။ အတ္ထော၊ အနက်ကား။ ဗီဇေဟိ၊ မျိုးစေ့တို့ကြောင့်။ ဇာတာနိ၊ ဖြစ်သော သစ်ပင်တို့တည်း။ ဗီဇဇာတာနိ၊ တို့။ ဧတံ၊ ဤဗီဇဇာတာနိဟူသော သဒ္ဒါသည်။ ရုက္ခာဒီနံ၊ တို့ကို။ အဓိဝစနံ၊ ဟောသော သဒ္ဒါတည်း။ အပရော နယော၊ တစ်နည်းကား။ ဗီဇာနိ စ၊ မျိုးစေ့တို့လည်း ဟုတ်၏။ တာနိ၊ ထိုမျိုးစေ့တို့ဟူသည်။ ဝိဇာတာနိ စ၊ ပေါက်ဖွားကုန်သည်လည်း ဟုတ်၏။ ပသူတာနိ၊ ပေါက်ဖွားပြီးကုန်သည်။ နိဗ္ဗတ္တပဏ္ဏမူလာနိ၊ ဖြစ်သော အရွက် အမြစ်ရှိကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဟုတ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ဗီဇဇာတာနိ၊ ဗီဇဇာတတို့မည်၏။ ဧတေန၊ ဤဗီဇာနိ စ တာနိစသော ဒုတိယနည်းဖြင့်။ အလ္လဝါလိကာဒီသု၊ စိုသော သဲအစရှိသော အရပ်တို့၌။ ဌပိတာနံ၊ ထားအပ်ကုန်သော။ နိဗ္ဗတ္တပဏ္ဏမူလာနံ၊ ဖြစ်သော အရွက်အမြစ်ရှိကုန်သော။ သိင်္ဂီဝေရာဒီနံ၊ ချင်း အစရှိသည်တို့ကို။ သင်္ဂဟော၊ သိမ်းယူခြင်းသည်။ ဝါ၊ ကို။ ကတော၊ ပြုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဝဏ္ဏနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ယေဟိ ဗီဇေဟိ၊ အကြင်မျိုးစေ့တို့မှ။ ဝါ၊ ကြောင့်။ ဇာတတ္တာ၊ ဖြစ်ကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ရုက္ခာဒီနိ၊ သစ်ပင်မြက်ခြုံနွယ်စသည်တို့ကို။ ဗီဇဇာတာနီတိ၊ တို့ဟူ၍။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တာနိ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ တာနိ၊ ထိုမျိုးစေ့တို့ကို။ ဒဿေန္တော၊ ပြတော်မူလိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ မူလဗီဇန္တိအာဒိံ၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်ကို။ ဘဂဝါ အာဟ၊ ပြီ။ တေသံ၊ ထိုမျိုးစေ့တို့၏။ ဥဒ္ဒေသော၊ မူလဗီဇံ ခန္ဓဗီဇံစသော အကျဉ်းညွှန်ပြကြောင်း စကားရပ်သည်။ ပါကဋော ဧဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။ နိဒ္ဒေသေ၊ မူလဗီဇံ နာမ ဟလိဒ္ဒိ သိင်္ဂီဝေရံစသော နိဒ္ဒေသ၌။ ယာနိ (ပ) သဉ္ဇာယန္တီတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဠိရပ်၌။ ဗီဇတော၊ ကြောင့်။ နိဗ္ဗတ္တေန၊ ဖြစ်သော သစ်ပင်ဖြင့်။ ဗီဇံ၊ ကို။ ဒဿိတံ၊ ပြီ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့သော နည်းဖြင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤယာနိ ဝါ ပနညာနိပိအစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော ဝါ ပန၊ သည်သာမကသေး။ အညာနိပိ၊ အခြားလည်းဖြစ်ကုန်သော။ အာလုဝ၊ ပြိန်းပင်။ ကသေရု၊ ဝက်မြေဥပင်။ ကမလုပ္ပလ၊ ကြာနီကြာညို။ ပုဏ္ဍရီက၊ ကြာပုဏ္ဍရိက်။ ကုဝလယ၊ ကြာဖြူပင်။ ကုန္ဒ၊ သင်းခွေပင်။ ပါဋလိမူလာဒိဘေဒေ၊ သခွတ်ပင်၏အမြစ် အစရှိသော အပြားရှိသော။ ယာနိ ဂစ္ဆဝလ္လိရုက္ခာဒီနိ၊ အကြင်ခြုံနွယ်သစ်ပင် အစရှိသည်တို့သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိကုန်၏။ တာနိ ဂစ္ဆဝလ္လိရုက္ခာဒီနိ၊ တို့သည်။ မူလေ၊ အမြစ်၌။ ဇာယန္တိ၊ ပေါက်ကုန်၏။ သဉ္ဇာယန္တိ၊ ကောင်းစွာ ဖြစ်ထွန်းကြီးပွားကုန်၏။ တာနိ ဂစ္ဆဝလ္လိရုက္ခာဒီနိ၊ တို့သည်။ ယမှိ မူလေ၊ အကြင်အမြစ်၌။ ဇာယန္တိ စေဝ၊ ပေါက်လည်း ပေါက်ကုန်၏။ သဉ္ဇာယန္တိ စ၊ ကောင်းစွာလည်း ဖြစ်ထွန်းကြီးပွားကုန်၏။ တံ စ မူလံ၊ ထိုပြိန်းပင် အစရှိသည်တို့၏ အမြစ်သည်လည်းကောင်း။ ပါဠိယံ၊ ၌။ ဝုတ္တံ၊ တိုက်ရိုက် ဟောတော်မူအပ်သော။ ဟလိဒ္ဒါဒိ စ၊ နနွင်း အစရှိသည်သည်လည်းကောင်း။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ ဧတံ၊ ဤအမြစ်သည်။ မူလဗီဇံ နာမ၊ မည်၏။ ဝါ၊ အမြစ်ဟူသော မျိုးစေ့မည်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ခန္ဓဗီဇာဒီသု၊ ခန္ဓဗီဇအစရှိသော မျိုးစေ့တို့၌။ ဧသေဝ နယော၊ တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ ဧတေသု ခန္ဓဗီဇာဒီသု၊ ဤခန္ဓဗီဇ အစရှိသည်တို့တွင်။ ယေဝါပနကခန္ဓဗီဇာဒီသု၊ ယေဝါပန သဒ္ဒါဖြင့် ဟောအပ်ကုန်သော ခန္ဓဗီဇ အစရှိသည်တို့တွင်။ အမ္ဗာဋက၊ အိမ်ဂွေး။ ဣန္ဒသာလ၊ နှံပဲ။ နုဟီ၊ ရှားစောင်းကြီး။ ပါဠိဘဒ္ဒ၊ ပင်လယ်ကသစ်။ ကဏိကာရာဒီနိ၊ မဟာလှေခါး အစရှိသည်တို့သည်။ ခန္ဓဗီဇာနိ၊ ပင်စည်မျိုးစေ့တို့တည်း။ အမူလဝလ္လိ၊ ဇီးဆောက်နွယ်။ စတုရဿဝလ္လိ၊ ကြာဟင်းနွယ်။ ကဏဝီရာဒီနိ၊ ကုလားဇလပ် အစရှိသည်တို့သည်။ ဖဠုဗီဇာနိ၊ အဆစ်မျိုးစေ့တို့တည်း။ မကစိ၊ သင်ပန်းလျှော်။ သုမန၊ မြတ်လေး။ ဇယသုမနာဒီနိ၊ လယ်ခေါင်ရမ်း အစရှိသည်တို့သည်။ အဂ္ဂဗီဇာနိ၊ အညွန့်မျိုးစေ့တို့တည်း။ အမ္ဗဇမ္ဗူပနသဋ္ဌိအာဒီနိ၊ သရက်စေ့ သပြေသီးစေ့ ပိန္နဲစေ့ အစရှိသည်တို့သည်။ ဗီဇဗီဇာနိ၊ အစေ့မျိုးစေ့တို့တည်း။ ဣတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။
၉၂။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ “ဘူတဂါမပါတဗျတာယ ပါစိတ္တိယ”န္တိ၊ ဟူ၍။ ယံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်၌။ သညာဝသေန၊ သညာ၏ အပြားအားဖြင့်။ ဝါ၊ ဗီဇသညာရှိ မရှိ အပြားအားဖြင့်။ အာပတ္တာနာပတ္တိဘေဒံ၊ အာပတ်အနာပတ်အပြားကိုလည်းကောင်း။ ပါတဗျတာဘေဒဉ္စ၊ ပါတဗျတာ အပြားကိုလည်းကောင်း။ ဒဿေန္တော၊ ပြတော်မူလိုသည်။ ဟုတွာ ဗီဇေ ဗီဇသညီတိ အာဒိံ၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်ကို။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုဗီဇေ ဗီဇသညီအစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ “သာလီနံ (ပ) ဘုဉ္ဇတီ”တိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ သာလိတဏ္ဍုလာနံ၊ သလေးဆန်တို့၏။ ဩဒနော၊ ထမင်းကို။ “သာလီနံ ဩဒနော”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ ယထာ၊ ဆိုအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဗီဇတော၊ မျိုးစေ့မှ။ သမူတော၊ ကောင်းစွာဖြစ်သော။ ဘူတဂါမော၊ ဘူတဂါမ်သစ်ပင်ကို။ “ဗီဇ”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ဣတိ၊ ၍သို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ “ဗီဇဂါမ (ပ) ပဋိဝိရတော”တိအာဒီသု၊ အစရှိသော သုတ္တန်ပါဠိတော်တို့၌။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ဘူတဂါမပရိမောစနံ၊ ဘူတဂါမ်မှ လွတ်စေခြင်းကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်သော။ ယံ ဗီဇံ၊ အကြင်မျိုးစေ့သည်။ အတ္ထိ တံ၊ ထိုမျိုးစေ့သည်။ ဒုက္ကဋဝတ္ထု၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်၏ တည်ရာအကြောင်းတည်း။ အထ ဝါ၊ ထို့ပြင် တစ်နည်းကား။ သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂဿ၊ သိက္ခာပုဒ်ဝိဘင်း၏။ “ဘူတဂါမော နာမာ”တိ၊ ဟူသော။ ယံ ဧတံ အာဒိပဒံ၊ အကြင်အစပုဒ်သည်။ အတ္ထိ တေန၊ ထိုအစပုဒ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ယောဇေတွာ၊ ယှဉ်စေ၍။ ဝါ၊ အနက်ပေးရာ၌ တွဲစပ်၍။ “ယံ ဗီဇံ၊ အကြင်မျိုးစေ့သည်။ ဘူတဂါမော နာမ၊ မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မိံ ဗီဇေ၊ ထိုဘူတဂါမ်မျိုးစေ့၌။ ဗီဇသညီ၊ မျိုးစေ့ဟု အမှတ်ရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သတ္ထကာဒီနိ၊ ဓားငယ် အစရှိသည်တို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ သယံ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်မူလည်း။ ဆိန္ဒတိ၊ ဖြတ်အံ့။ အညေန ဝါ၊ သူတစ်ပါးသည်မူလည်း။ ဝါ၊ ကိုမူလည်း။ ဆေဒါပေတိ၊ ဖြတ်စေအံ့။ ပါသာဏာဒီနိ၊ ကျောက်ခဲ အစရှိသည်တို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ သယံ ဝါ၊ မူလည်း။ ဘိန္ဒတိ၊ ထုခွဲအံ့။ အညေန ဝါ၊ မူလည်း။ ဘေဒါပေတိ၊ ထုခွဲစေအံ့။ အဂ္ဂိံ၊ မီးကို။ ဥပသံဟရိတွာ၊ အနီးသို့ ကပ်ဆောင်၍။ သယံ ဝါ ပစတိ၊ မီးတိုက်အံ့။ အညေန ဝါ ပစာပေတိ၊ မီးတိုက်စေအံ့။ ပါစိတ္တိယဿ၊ သို့။ အာပတ္တိ၊ ရောက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဗီဇေ ဗီဇသညီအစရှိသော ဤပါဠိရပ်၌။ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယထာရုတံ၊ အကြင် အကြင် ဟောတော်မူအပ်သည့်အတိုင်း။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဝါ၊ မျိုးစေ့ဟူသော အနက်ကိုယူလျှင်။ ဘူတဂါမဝိနိမုတ္တဿ၊ ဘူတဂါမ်မှ လွတ်သော။ ဗီဇဿ၊ မျိုးစေ့ကို။ ဆိန္ဒနာဒိဘေဒါယ၊ ဆိန္ဒန အစရှိသော အပြားရှိသော။ ပါတဗျတာယ၊ ပါတဗျတာကြောင့်။ ပါစိတ္တိယံ၊ ကို။ န ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ထိုက်။
ဟိ၊ ဆက်။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤဗီဇေ ဗီဇသညီအစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ ဝိနိစ္ဆယကထာ၊ ဆုံးဖြတ်ကြောင်း စကားတည်း။ ဘူတဂါမံ၊ ဘူတဂါမ်သစ်ပင်ကို။ ဝိကောပေန္တဿ၊ ဖျက်ဆီးသော ရဟန်း၏။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘူတဂါမပရိမောစိတံ၊ ဘူတဂါမ်မှ လွတ်စေအပ်ပြီးသော။ ပဉ္စဝိဓမ္ပိ၊ ငါးပါး အပြားရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ ဗီဇဂါမံ၊ ဗီဇဂါမ်မျိုးစေ့ကို။ ဝိကောပေန္တဿ ဒုက္ကဋံ ဧသ ဗီဇဂါမဘူတဂါမော နာမ၊ ဤဗီဇဂါမ် ဘူတဂါမ် မည်သည်။ ဥဒကဋ္ဌော၊ ရေ၌တည်သော ဗီဇဂါမ် ဘူတဂါမ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ထလဋ္ဌော၊ ကုန်း၌တည်သော ဗီဇဂါမ်ဘူတဂါမ်သည်။ အတ္ထိ။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်မျိုးတို့တွင်။ သာသပမတ္တိကာ တိလဗီဇကာဒိဘေဒါ၊ မုန်ညင်းစေ့ ပမာဏရှိသော မှော်ညင်း နှမ်းစေ့ ပမာဏရှိသော မှော်နှမ်းအစရှိသော အပြားရှိသော။ သပဏ္ဏိကာ၊ အရွက်ရှိသည်လည်း ဖြစ်သော။ အပဏ္ဏိကာ စ၊ အရွက်မရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ သဗ္ဗာ၊ အလုံးစုံသော။ သေဝါလဇာတိ၊ မှော်မျိုးကို။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ ဥဒကပပ္ပဋကံ၊ ရေလွှာကို။ ဥပါဒါယ၊ အစပြု၍။ ဥဒကဋ္ဌော၊ ရေ၌တည်သော။ “ဘူတဂါမော”တိ၊ ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဥဒကပပ္ပဋကော နာမ၊ ရေလွှာမည်သည်။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝါ၊ အပေါ်ရံက။ ထဒ္ဓေါ၊ ထန်သည်။ ဝါ၊ မာသည်။ ဖရုသဝဏ္ဏော၊ ကြမ်းသော အဆင်းရှိသည်။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝါ၊ အောက်ဘက်က။ မုဒု၊ နူးညံ့သည်။ နီလဝဏ္ဏော၊ ညိုသော အဆင်းရှိသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ တတ္ထ၊ ထိုမှော်တို့တွင်။ ယဿ သေဝါလဿ၊ အကြင်မှော်၏။ မူလံ၊ အမြစ်သည်။ ဩရုဟိတွာ၊ အောက်သို့ သက်ဆင်း၍။ ပထဝိယံ၊ မြေပေါ်၌။ ပတိဋ္ဌိတံ၊ တည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿ၊ ထိုမှော်၏။ ပထဝီ၊ သည်။ ဌာနံ၊ တည်ရာတည်း။ ယော၊ အကြင်မှော်သည်။ ဥဒကေ၊ ရေပေါ်၌။ သဉ္စရတိ၊ လှည့်လည် နေ၏။ ဝါ၊ တောင်လေတိုက်လျှင် မြောက် မြောက်လေတိုက်လျှင် တောင် စသည်ဖြင့် လှည့်လည်နေ၏။ တဿ၊ ထိုမှော်၏။ ဥဒကံ၊ သည်။ ဌာနံ၊ တည်း။ ပထဝိယံ၊ မြေပေါ်၌။ ပတိဋ္ဌိတံ၊ တည်သော မှော်ကို။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော အရပ်၌။ ဝိကောပေန္တဿ ဝါ၊ ဖျက်ဆီးသော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ နုတ်၍။ ဌာနန္တရံ၊ အရပ်တစ်ပါးသို့။ သင်္ကာမေန္တဿ ဝါ၊ ပြောင်းရွှေ့သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ဥဒကေ၊ ရေထဲ၌။ သဉ္စရန္တံ၊ လှည့်လည်နေသော မှော်ကို။ ဝိကောပေန္တဿေဝ၊ ၏သာလျှင်။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဟတ္ထေဟိ၊ တို့ဖြင့်။ ဣတော စိတော စ၊ ဤမှဤမှလည်း။ ဝိယူဟိတွာ၊ ယက်၍။ ဝါ၊ ဖယ်၍။ နှာယိတုံ၊ ရေချိုးခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း။) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ သကလံ၊ အလုံးစုံသော။ ဥဒကံ၊ သည်။ တဿ၊ ထိုမှော်၏။ ဌာနံ၊ တည်း။ တသ္မာ၊ ထိုသို့ အလုံးစုံသော ရေ၏ ထိုမှော်၏ တည်ရာ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဟတ္ထေဟိ ဣတော စိတော စ ဝိယူဟိတွာ နှာယိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုသို့ လက်တို့ဖြင့် ဤမှ ထိုမှ ဖယ်၍ရေချိုးခြင်းငှာ အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဧတ္တာဝတာ၊ ဤမျှ အတိုင်းအရှည်ဖြင့်။ ဌာနန္တရံ၊ အရပ်တစ်ပါးသို့။ သင်္ကာမိတော၊ ပြောင်းရွှေ့စေအပ်သည်။ န ဟောတိ ဝါ၊ ပြောင်းရွှေ့စေရာမရောက်။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ ဥဒကတော၊ မှ။ ဥဒကေန၊ နှင့်။ ဝိနာ၊ ခွဲ၍။ သဉ္စိစ္စ၊ သညာနှင့် တကွစေ့ဆော်၍။ ဥက္ခိပိတုံ၊ မြှောက်ယူခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ ဥဒကေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ ဥက္ခိပိတွာ၊ မြှောက်ယူ၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဥဒကေ၊ အခြားရေ၌။ ပက္ခိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပရိဿာဝနန္တရေန၊ ပုဝါရေစစ်၏ အပေါက်အကြားဖြင့်။ သေဝါလော၊ သည်။ နိက္ခမတိ၊ ထွက်ကျလာအံ့။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ကာရာပေတွာဝ၊ သာလျှင်။ ဥဒကံ၊ ကို။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ သုံးဆောင်ထိုက်၏။ ဥပ္ပလိနီပဒုမိနီအာဒီနိ၊ ဥပ္ပလကြာရှိသော ကြာရုံ ပဒုမ္မာကြာရှိသော ကြာရုံ အစရှိကုန်သော။ ဇလဇဝလ္လိတိဏာနိ၊ ရေ၌ဖြစ်သောနွယ် မြက်တို့ကို။ ဥဒကတော၊ မှ။ ဥဒ္ဓရန္တဿ ဝါ၊ ထုတ်ဆယ်သည်မူလည်း ဖြစ်သော။ တတ္ထေဝ၊ ထိုရေ၌ပင်။ ဝိကောပေန္တဿ ဝါ၊ ဖျက်ဆီးသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ပရေဟိ၊ သူတစ်ပါးတို့သည်။ ဝါ၊ လူသာမဏေတို့သည်။ ဥပ္ပါဋိတာနိ၊ နုတ်အပ်ကုန်ပြီးသော နွယ်မြက်တို့ကို။ ဝိကောပေန္တဿ၊ ၏။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ တာနိ၊ ထိုနွယ်မြက်တို့သည်။ ဗီဇဂါမေ၊ ဗီဇဂါမ်၌။ သင်္ဂဟံ၊ သိမ်းယူအပ်ကုန်သည်၏အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆန္တိ၊ ကုန်၏။ တိလဗီဇကသာသပမတ္တကသေဝါလောပိ၊ နှမ်းစေ့ ပမာဏရှိသော မှော်နှမ်း မုန်ညင်းစေ့ပမာဏရှိသော မှော်ညှင်းဟူသော မှော်သည်လည်း။ ဥဒကတော၊ မှ။ ဥဒ္ဓတော၊ ထုတ်ဆယ်အပ်ပြီးသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အမိလာတော၊ မညှိုးသေးသည်။ သမာနော၊ ဖြစ်လတ်သော်။ အဂ္ဂဗီဇသင်္ဂဟံ၊ အညွန့်ဟူသော မျိုးစေ့၌ သွင်းယူအပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ၏။
မဟာပစ္စရိယာဒီသု၊ တို့၌။ “အနန္တကတိလဗီဇကဥဒကပပ္ပဋကာဒီနိ၊ အနန္တကမည်သော မှော်ညှင်း နှမ်းစေ့ပမာဏရှိသော မှော်နှမ်း ရေလွှာ အစရှိသည်တို့သည်။ ဒုက္ကဋဝတ္ထုကာနိ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်၏ တည်ရာအကြောင်းတို့တည်း၊” ဣတိ ဝုတ္တံ တတ္ထ၊ ထိုသို့ ဆိုရာ၌။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ န ဒိဿတိ၊ မတွေ့မြင်အပ်။ အန္ဓကဋ္ဌကထာယံ၊ ၌။ “သမ္ပုဏ္ဏဘူတဂါမော၊ ပြည့်စုံသော ဘူတဂါမ် မည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ ဝုတ္တံ တမ္ပိ၊ ထိုစကားသည်လည်း။ န သမေတိ၊ ပါဠိတော် အဋ္ဌကထာနှင့်မညီ။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဘူတဂါမေ၊ ဘူတဂါမ်၌။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဗီဇဂါမေ၊ ၌။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ အသမ္ပုဏ္ဏဘူတဂါမော နာမ၊ မပြည့်စုံသော ဘူတဂါမ်မည်သော။ တတိယော၊ သုံးခုမြောက်ဖြစ်သော။ ကောဋ္ဌာသော၊ အဖို့အစုသည်။ ဝါ၊ ဗီဇဂါမ်သည် တစ်ဖို့ ဘူတဂါမ်သည် တစ်ဖို့ ထို နှစ်ဖို့ကို ထောက်၍ သုံးခုမြောက် အဖို့သည်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ နေဝ အာဂတော၊ မလာ။ အဋ္ဌကထာသု၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌။ န အာဂတော တသ္မာ န သမေတိ။ ဧတံ၊ ဤအသမ္ပုဏ္ဏဘူတဂါမ်သည်။ ဗီဇဂါမသင်္ဂဟံ၊ ဗီဇဂါမ်၌ သိမ်းယူအပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆိဿတိ၊ ရောက်လတံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အထ ဝုတ္တံ၊ အကယ်၍ ဆိုအပ်သည်ဖြစ်အံ့။ တမ္ပိ၊ ထို စကားသည်လည်း။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ နည်း။ တာဒိသဿ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ဗီဇဂါမဿ၊ ၏။ အဘူတဂါမမူလတ္တာ၊ ဘူတဂါမ်၏ အရင်းခံမဟုတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ အပိ စ၊ သည်သာမကသေး။ ဂရုကလဟုကေသု၊ ဂရုက လဟုကအရာတို့တွင်။ ဂရုကေ၊ ဂရုကအရာ၌။ ဌာတဗ္ဗံ၊ တည်ရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့သော။ ဧတံ၊ ဤလက္ခဏာသည်။ ဝိနယလက္ခဏံ၊ ဝိနည်း၏ လက္ခဏာတည်း။
ထလဋ္ဌေ၊ ကုန်း၌တည်သော ဗီဇဂါမ် ဘူတဂါမ်၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဆိန္နရုက္ခာနံ၊ ဖြတ်အပ်ပြီးသော သစ်ပင်တို့၏။ အဝသိဋ္ဌော၊ ကြွင်းကျန်သော။ ဟရိတခါဏု နာမ၊ စိမ်းစိုသော သစ်ငုတ် မည်သည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုအငုတ်တို့တွင်။ ကကုဓကရဉ္ဇပိယင်္ဂုပနသာဒီနံ၊ ရေခံတက်ပင် သင်းဝင်ပင် ပြင်းပင် ပိနဲ္နပင် အစရှိသည်တို့၏။ ခါဏု၊ အငုတ်သည်။ ဥဒ္ဓံ၊ အထက်သို့။ ဝဍ္ဎတိ၊ တိုးပွား၏။ သော၊ ထိုအငုတ်ကို။ ဘူတဂါမေန၊ ဖြင့်။ သင်္ဂဟိတော၊ သွင်းယူအပ်၏။ တာလနာဠိကေရာဒီနံ၊ ထန်းပင် အုန်းပင် အစရှိသည်တို့၏။ ခါဏု၊ သည်။ ဥဒ္ဓံ၊ သို့။ န ဝဍ္ဎတိ သော၊ ထိုအငုတ်ကို။ ဗီဇဂါမေန၊ ဖြင့်။ သင်္ဂဟိတော၊ သွင်းယူအပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဖလိတာယ၊ အသီးမရှိသော။ ဝါ၊ အသီးမသီးသော။ ကဒလိယာ၊ ငှက်ပျောပင်၏။ ခါဏု၊ ကို။ ဘူတဂါမေန သင်္ဂဟိတော ဖလိတာယ၊ အသီးရှိသော။ ကဒလိယာ ခါဏု ဗီဇဂါမေန သင်္ဂဟိတော။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဖလိတာ၊ အသီးရှိသော။ ကဒလီ၊ ငှက်ပျောပင်ကို။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ နီလပဏ္ဏာ၊ စိမ်းညိုသော အရွက်ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ ဘူတဂါမေနေဝ၊ ဖြင့်သာ။ သင်္ဂဟိတာ တထာ၊ ထို့အတူ။ ဖလိတော၊ သော။ ဝေဠု၊ ဝါးပင်ကို။ ဘူတဂါမေန သင်္ဂဟိတော။ ယဒါ ပန၊ အကြင်အခါ၌ကား။ အဂ္ဂတော၊ အဖျားမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ ၍။ သုဿတိ၊ ခြောက်လာ၏။ တဒါ၊ ၌။ ဗီဇဂါမေန၊ ဖြင့်။ သင်္ဂဟံ၊ သွင်းယူအပ်သည်၏အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆတိ။ ကတရဗီဇဂါမေန၊ ဖြင့်။ သင်္ဂဟံ၊ သွင်းယူ အပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆတိ။ ဖဠုဗီဇဂါမေန၊ ဖဠုဗီဇဂါမ်ဖြင့်။ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။ တတော၊ ထိုခြောက်လာသော ငှက်ပျောပင် ဝါးပင်မှ။ ကိံ၊ အဘယ်သည်။ နိဗ္ဗတ္တတိ၊ ဖြစ်သေးသနည်း။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုမျှ။ န နိဗ္ဗတ္တတိ၊ မဖြစ်တော့။ ဟိ၊ မှန်။ ကိဉ္စိ၊ သည်။ ယဒိ နိဗ္ဗတ္တေယျ၊ အကယ်၍ ဖြစ်သေးအံ့။ ဧဝံ သတိ ဘူတဂါမေနေဝ၊ ဖြင့်သာ။ သင်္ဂဟံ၊ သိမ်းယူအပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆေယျ၊ ရောက်ရာ၏။ ဣန္ဒသာလာဒိရုက္ခေ၊ နှံပဲအစရှိသော သစ်ပင်တို့ကို။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ၍။ ရာသိံ၊ အစုအပုံကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုတတ်ကြကုန်၏။ ရာသိကတဒဏ္ဍကေဟိ၊ အစုအပုံပြုအပ်ကုန်ပြီးသော အရိုးတို့မှ။ ရတနပ္ပမာဏာပိ၊ တစ်တောင် ပမာဏရှိသည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ သာခါ၊ အခက်တို့သည်။ ကိဉ္စာပိ နိက္ခမန္တိ၊ အကယ်၍မူလည်း ထွက်ကုန်ဦးတော့။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ထွက်ပါကုန်သော်လည်း။ ဗီဇဂါမေနေဝ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ။ တတ္တ၊ ထိုအစုအပုံပြုအပ်သော နှံပဲတုံး အစရှိသည်တို့၌။ မဏ္ဍပတ္ထာယ ဝါ၊ မဏ္ဍပ်တိုင် အကျိုးငှာသော်လည်းကောင်း။ ဝတိအတ္ထာယ ဝါ၊ စောင်ရန်း စည်းရိုး အကျိုးငှာသော်လည်းကောင်း။ ဝလ္လိအာရောပနတ္ထာယ ဝါ၊ ပဲနွယ်အစရှိသော နွယ်တို့ကို တင်ခြင်း အကျိုးငှာသော်လည်းကောင်း။ ဘူမိယံ၊ မြေပေါ်၌။ နိခဏန္တိ၊ တူးစိုက်ကြကုန်အံ့။ မူလေသု စေဝ၊ အမြစ်တို့သည်လည်းကောင်း။ ပဏ္ဏေသု စ၊ အရွက်တို့သည်လည်းကောင်း။ နိဂ္ဂတေသု၊ ထွက်ကုန်လသော်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဘူတဂါမသင်္ချံ၊ ဘူတဂါမ်ဟူသော အရေအတွက်သို့။ ဂစ္ဆန္တိ၊ ကုန်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ မူလမတ္တေသု ဝါ၊ အမြစ်မျှတို့သည်သော်လည်းကောင်း။ ပဏ္ဏမတ္တေသု ဝါ၊ အရွက်မျှတို့သည်သော်လည်းကောင်း။ နိဂ္ဂတေသု၊ ထွက်ကုန်လသော်။ ဗီဇဂါမေန၊ ဖြင့်။ သင်္ဂဟိတာ ဧဝ၊ သွင်းမြဲ သွင်းယူအပ်ကုန်သည်သာ။ ဟောန္တိ။
ယာနိ ကာနိစိ၊ အမှတ်မရှိ ကြွင်းမဲ့ဥဿုံ အလုံးစုံကုန်သော။ ဗီဇာနိ၊ မျိုးစေ့တို့ကို။ ပထဝိယံ ဝါ၊ မြေ၌ သော်လည်းကောင်း။ ဥဒကေန၊ ရေဖြင့်။ သိဉ္စိတွာ၊ သွန်းလောင်း၍။ ဌပိတာနိ၊ ထားအပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ကပါလာဒီသု ဝါ၊ အိုးကင်း အစရှိသည်တို့၌သော်လည်း။ အလ္လပံသုံ၊ စိုသော မြေကို။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ နိက္ခိတ္တာနိ၊ ထားအပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်၏။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ တာနိ၊ ထိုမျိုးစေ့တို့သည်။ မူလမတ္တေ ဝါ၊ အမြစ်မျှသော်လည်းကောင်း။ ပဏ္ဏမတ္တေ ဝါ၊ အရွက်မျှသည်သော်လည်းကောင်း။ နိဂ္ဂတေပိ၊ ထွက်ပြီးပါသော်လည်း။ ဗီဇာနိယေဝ၊ မျိုးစေ့တို့သာတည်း။ မူလာနိ စ၊ အမြစ်တို့သည်လည်းကောင်း။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ အင်္ကုရော စ၊ အညွန့်သည်လည်းကောင်း။ သစေပိ နိဂ္ဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ထွက်အံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ထိုသို့ပင် ထွက်ပါသော်လည်း။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ အင်္ကုရော၊ အညွန့်သည်။ ဟရိတော၊ စိမ်းစိမ်းစိုစိုသည်။ န ဟောတိ၊ သေး။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ ဗီဇာနိယေဝ၊ မျိုးစေ့တို့သာတည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ မုဂ္ဂါဒီနံ၊ ပဲနောက် အစရှိသည်တို့၏။ ပဏ္ဏေသု၊ အရွက်တို့သည်။ ဥဋ္ဌိတေသု၊ ထွက်ကုန်သော်လည်းကောင်း။ ဝီဟိအာဒီနံ၊ ကောက် အစရှိသည်တို့၏။ အင်္ကုရေ၊ သည်။ ဟရိတေ ဝါ၊ စိမ်းစိုလသော်လည်းကောင်း။ နီလပဏ္ဏဝဏ္ဏေ၊ ညိုသော အရွက်၏ အဆင်းနှင့်တူသော အဆင်းသည်။ ဇာတေ၊ ဖြစ်သော်လည်းကောင်း။ ဘူတဂါမသင်္ဂဟံ၊ ဘူတဂါမ်၌ သွင်းယူအပ်ကုန်သည်၏ အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆန္တိ၊ ရောက်ကုန်၏။ တာလဋ္ဌီနံ၊ ထန်းစေ့ အစရှိသည်တို့၏။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ သူကရဒါဌာ ဝိယ၊ ဝက်စွယ်ကဲ့သို့။ မူလံ၊ အမြစ်သည်။ နိဂ္ဂစ္ဆတိ၊ ထွက်လာ၏။ မူလေ၊ သည်။ နိဂ္ဂတေပိ၊ ထွက်ပြီးပါသော်လည်း။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ပတ္တဝဋ္ဋိ၊ အရွက်လုံးသည်။ ဝါ၊ ဖူးတိုင်သည်။ န နိဂ္ဂစ္ဆတိ၊ မထွက်သေး။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ ဗီဇဂါမောယေဝ၊ ဗီဇဂါမ်သာတည်း။ နာဠိကေရဿ၊ အုန်းသီး၏။ တစံ၊ အခွံကို။ ဘိန္ဒိတွာ၊ ခွဲ၍။ ဒန္တသူစိ ဝိယ၊ ဆင်စွယ်ဆံထိုးကဲ့သို့။ အင်္ကုရော၊ သည်။
နိဂ္ဂစ္ဆတိ ယာဝ၊ လုံး။ မိဂသိင်္ဂသဒိသာ၊ သမင်၏ ဦးချိုနှင့်တူသော။ နီလပတ္တဝဋ္ဋိ၊ ညိုသော အရွက်လုံးသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်သေး။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ ဗီဇဂါမောယေဝ၊ ဗီဇဂါမ်သာတည်း။ မူလေ၊ သည်။ အနိဂ္ဂတေပိ၊ မထွက်သေးပါသော်လည်း။ တာဒိသာယ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ပတ္တဝဋ္ဋိယာ၊ အရွက်လုံးသည်။ ဇာတာယ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ အမူလကဘူတဂါမေ၊ အမြစ်မရှိသော ဘူတဂါမ်၌။ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆတိ။
အမ္ဗဋ္ဌိအာဒီနိ၊ သရက်စေ့ အစရှိသည်တို့ကို။ ဝီဟိအာဒီဟိ၊ ကောက်ပင် အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဝိနိစ္ဆိနိတဗ္ဗာနိ၊ ဆုံးဖြတ်ထိုက်ကုန်၏။ ဝန္ဒာကာ ဝါ၊ ကျီးပေါင်းသည်သော်လည်းကောင်း။ အညာ၊ အခြားသော။ ယာ ကာစိ ဝါ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသည်သော်လည်းကောင်း။ ရုက္ခေ၊ သစ်ပင်ပေါ်၌။ ဇာယိတွာ၊ ပေါက်၍။ ရုက္ခံ၊ ကို။ ဩတ္ထရတိ၊ လွှမ်းမိုး၏။ ရုက္ခောဝ၊ သစ်ပင်သည်သာလျှင်။ တဿာ၊ ထိုကျီးပေါင်း အစရှိသည်၏။ ဌာနံ၊ တည်ရာတည်း။ တံ၊ ထိကျီးပေါင်း အစရှိသည်ကို။ ဝိကောပေန္တဿ ဝါ၊ ဖျက်ဆီးသည်မူလည်းဖြစ်သော။ တတော၊ ထိုသစ်ပင်မှ။ ဥဒ္ဓရန္တဿ ဝါ၊ ထုတ်ဆောင်သည်မူလည်း ဖြစ်သော။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ဧကာ၊ တစ်မျိုးသော။ အမူလိကာ၊ အမြစ်မရှိသော။ လတာ၊ နွယ်သည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ အင်္ဂုလိဝေဌကော ဝိယ၊ လက်စွပ်ကဲ့သို့။ ဝနပ္ပဂုမ္ဗဒဏ္ဍကေ၊ တောချုံ၏ အရိုးတို့ကို။ ဝေဌေတိ၊ ရစ်ပတ်တတ်၏။ တဿာပိ၊ ထိုနွယ်၏လည်း။ အယမေဝ ဝိနိစ္ဆယော၊ ဤအဆုံးအဖြတ်ပင်တည်း။ ဂေဟမုခ (ပ) စေတိယာဒီသု၊ အိမ်၏ အဦးစမုခ် တံတိုင်း ပွတ်တိုင် စေတီအစရှိသော အရပ်တို့၌။ နီလဝဏ္ဏော၊ ညိုသော အဆင်းရှိသော။ သေဝါလော၊ မှော်သည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ ဒွေ တီဏိ ပတ္တာနိ၊ နှစ်ရွက် သုံးရွက်တို့သည်။ န သဉ္ဇာယန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်သေး။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ အဂ္ဂဗီဇသင်္ဂဟံ၊ အဂ္ဂဗီဇ၌ သွင်းယူအပ်သည်၏အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆတိ။ ပတ္တေသု၊ အရွက်တို့သည်။ ဇာတေသု၊ ဖြစ်ကုန်လသော်။ ပါစိတ္တိယဝတ္ထု၊ ပါစိတ်အာပတ်၏ တည်ရာအကြောင်းတည်း။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ တာဒိသေသု၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်ကုန်သော။ ဌာနေသု၊ အရပ်တို့၌။ သုဓာလေပမ္ပိ၊ သုတ်လိမ်းကြောင်း အင်္ဂတေကိုလည်း။ ဒါတုံ၊ ငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ အနုပသမ္ပန္နေန၊ သည်။ လိတ္တဿ၊ လိမ်းကျံအပ်ပြီးသော အင်္ဂတေ၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ သ္နေဟလေပေါ၊ သုတ်လိမ်းကြောင်း အစေးကို။ ဒါတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ နိဒါဃသမယေ၊ နွေအခါ၌။ သုက္ခသေဝါလော၊ ခြောက်သော မှော်သည်။ သစေ တိဋ္ဌတိ၊ အကယ်၍ တည်နေအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ တံ၊ ထိုမှော်ခြောက်ကို။ သမ္မုဉ္ဇနီအာဒီဟိ၊ တံမြက်စည်း အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဃံသိတွာ၊ ပွတ်တိုက်၍။ အပနေတုံ၊ ဖယ်ရှားခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပါနီယဃဋာဒီနံ၊ သောက်ရေအိုး အစရှိသည်တို့၏။ ဗဟိ၊ အပြင်ဘက်၌။ သေဝါလော၊ မှော်သည်။ ဒုက္ကဋဝတ္ထု၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်၏ တည်ရာအကြောင်းတည်း။ အန္တော၊ အိုး၏ အတွင်းက။ သေဝါလော၊ သည်။ အဗ္ဗောဟာရိကော၊ အာပတ်၏ အင်္ဂါဟု ခေါ်ဝေါ်ပြောဆိုခြင်းငှာ မထိုက်။ ဝါ၊ မပြောပလောက်။ ဒန္တကဋ္ဌပူဝါဒီသု၊ ဒန်ပူ မုန့်အစရှိသော ဝတ္ထုတို့၌။ ကဏ္ဏကမ္ပိ၊ မှိုသည်လည်း။ အဗ္ဗောဟာရိကမေဝ၊ ပင်တည်း။ ဟိ၊ သာဓကကား။ “ဂေရုကပရိကမ္မကတာ၊ ဂွေ့သင်္ဘော စသည်ဖြင့် အပြေအပြစ်ပြုအပ်သော။ ဘိတ္တိ၊ နံရံသည်။ ကဏ္ဏကိတာ၊ မှိုတက်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ စောဠကံ၊ ပုဆိုးကြမ်းကို။ တေမေတွာ၊ ရေဆွတ်၍။ ပီဠေတွာ၊ ညှစ်၍။ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ၊ သာသာယာယာပွတ်တိုက်အပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတံ သုတ္တံ၊ ဤပါဠိကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။
ပါသာဏဇာတိ၊ ကျောက်မှ ဖြစ်ကုန်သော။ ပါသာဏဒဒ္ဒု သေဝါလသေလေယျကာဒီနိ၊ ကျောက်အပွေး ကျောက်မှော် ကျောက်ချဉ် အစရှိသည်တို့သည်။ အဟရိတဝဏ္ဏာနိ၊ စိမ်းစိုသော အဆင်း မရှိကုန်သည်။ သမာနာနိ စ၊ ဖြစ်ကုန်သော်လည်းကောင်း။ အပတ္တကာနိ၊ အရွက်မရှိကုန်သည်။ သမာနာနိ စ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋဝတ္ထူနိ၊ ဒုက္ကဋဝတ္ထုတို့တည်း။ အဟိစ္ဆတ္တကံ၊ မှိုသည်။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ မကဠံ၊ ငုံနေသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တာဝ၊ လောက်။ ဒုက္ကဋဝတ္ထူနိ၊ ဒုက္ကဋဝတ္ထုတို့တည်း။ ပုပ္ဖိတကာလတော၊ ပွင့်ရာ အခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ အဗ္ဗောဟာရိကံ၊ အာပတ်၏ အင်္ဂါဟု ခေါ်ဝေါ်ပြောဆိုခြင်းငှာ မထိုက်။ ဝါ၊ မပြောပလောက်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အလ္လရုက္ခတော၊ စိုသော သစ်ပင်မှ။ အဟိစ္ဆတ္တကံ၊ ကို။ ဂဏှန္တော၊ ယူသော ရဟန်းသည်။ ရုက္ခတ္တစံ၊ သစ်ပင်၏ အခွံအခေါက်ကို။ ဝိကောပေတိ၊ ဖျက်ဆီး၏။ ဝါ၊ ဖျက်ဆီးရာ ရောက်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုသို့ယူရာ၌။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ရုက္ခပပ္ပဋိကာယပိ၊ သစ်ပင်၏ အပွေး၌လည်း။ ဝါ၊ သစ်ပင်၏ အပွေးကို ခွာရာ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣန္ဒသာလကကုဓာဒီနံ၊ နှံပဲပင် ရေခံတက်ပင် အစရှိသည်တို့၏။ ယာ ပပ္ပဋိကာ၊ အကြင်အပွေးသည်။ ရုက္ခတော၊ မှ။ မုစ္စိတွာ၊ လွတ်၍။ ဝါ၊ ကွာ၍။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ တံ၊ ထို အပွေးကို။ ဂဏှန္တဿ၊ ယူသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ။ နိယျာသမ္ပိ၊ သစ်စေးကိုလည်း။ ရုက္ခတော မုစ္စိတွာ ဌိတံ၊ တည်သော သစ်စေးကိုလည်းကောင်း။ သုက္ခရုက္ခေ၊ ၌။ လဂ္ဂံ ဝါ၊ ကပ်နေသော သစ်စေးကိုလည်းကောင်း။ ဂဏှိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အလ္လရုက္ခတော၊ မှ။ ဂဏှိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ လာခါယပိ၊ ချိပ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။ ရုက္ခံ၊ သစ်ပင်ကို။ စာလေတွာ၊ လှုပ်စေ၍။ ပဏ္ဍုပလာသံ ဝါ၊ ဖက်ရွက်ရော်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပရိဏတကဏိကာရာဒိပုပ္ဖံ ဝါ၊ ရင့်ပြီးသော မဟာလှေကား အစရှိသော အပွင့်ကိုလည်းကောင်း။ ပါတေန္တဿ၊ ကျစေသော ရဟန်း၏။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ၏။ ဟတ္ထကုက္ကုစ္စေန၊ လက်၏ စက်ဆုပ်အပ်စွာ ပြုအပ်သော အမှုဖြင့်။ ဝါ၊ လက်ဆော့သဖြင့်။ မုဒုကေသု၊ နူးညံ့ကုန်သော။ ဣန္ဒသာလနုဟီခန္ဓာဒီသု ဝါ၊ နှံပဲပင်ပင်စည် ရှားစောင်းကြီးပင်စည် အစရှိသည်တို့၌သော် လည်းကောင်း။ တတ္ထ ဇာတကတာလပဏ္ဏာဒီသု ဝါ၊ ထိုထန်းပင်၌ ဖြစ်သော ထန်းရွက် အစရှိသည်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ အက္ခရံ၊ အက္ခရာကို။ ဆိန္ဒန္တဿာပိ၊ ဖြတ်ထွင်းရေးသော ရဟန်း၏လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ပင်တည်း။
သာမဏေရာနံ၊ တို့အား။ ဝါ၊ တို့သည်။ ပုပ္ဖံ၊ ကို။ ဩစိနန္တာနံ၊ ဆွတ်ခူးနေကြကုန်စဉ်။ သာခံ၊ သစ်ကိုင်းကို။ ဩနာမေတွာ၊ ညွတ်စေ၍။ ဝါ၊ နှိမ်၍။ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် အပ်ပါသော်လည်း။ တေဟိ ပုပ္ဖေဟိ၊ တို့ဖြင့်။ ပါနီယံ၊ သောက်ရေကို။ န ဝါသေတဗ္ဗံ၊ မထုံစေထိုက်။ ပါနီယဝါသတ္ထိကေန၊ သောက်ရေကို ထုံစေခြင်းကို အလိုရှိသော ရဟန်းသည်။ သာမဏေရံ၊ ကို။ ဥက္ခိပိတွာ၊ မြှောက်ပင့်၍။ ဩစိနာပေတဗ္ဗာနိ၊ ဆွတ်ခူးစေထိုက်ကုန်၏။ ဖလသာခါပိ၊ အသီးရှိသော သစ်ခက်သစ်ကိုင်းကိုလည်း။ အတ္တနာ၊ ကိုယ်တိုင်။ ခါဒိတုကာမေန၊ စားလိုလသော်။ န ဩနာမေတဗ္ဗာ၊ မညွတ်စေထိုက်။ ဝါ၊ နှိမ်မပေးထိုက်။ သာမဏေရံ၊ ကို။ ဥက္ခိပိတွာ၊ မြှောက်ပင့်၍။ ဖလံ၊ ကို။ ဂါဟာပေတဗ္ဗံ၊ ယူစေထိုက်၏။ ယံကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ဂစ္ဆံ ဝါ၊ ချုံကိုသော်လည်းကောင်း။ လတံ ဝါ၊ နွယ်ကိုလည်းကောင်း။ ဥပ္ပါဋေန္တေဟိ၊ နုတ်ကုန်သော။ သာမဏေရေဟိ၊ တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တူ။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ အာကဍ္ဎိတုံ၊ ဆွဲငင်ခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ အနွယကား။ တေသံ၊ ထို သာမဏေတို့၏။ ဥဿာဟဇနနတ္ထံ၊ အားတက်သရော ဖြစ်စေခြင်းအကျိုးငှာ။ အနာကဍ္ဎန္တေန၊ မဆွဲငင်ဘဲ။ ကဍ္ဎနာကာရံ၊ ဆွဲငင်ပုံ အခြင်းအရာကို။ ဒဿေန္တေန ဝိယ၊ ပြသကဲ့သို့။ အဂ္ဂေ၊ အဖျား၌။ ဂဟေတုံ၊ ကိုင်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ယေသံ ရုက္ခာနံ၊ တို့၏။ သာခါ၊ အခက်သည်။ ရုဟတိ၊ အပင်ပေါက်၏။ တေသံ၊ ထိုသစ်ပင်တို့၏။ သာခံ၊ အခက်ကို။ မက္ခိကာဗီဇနာဒီနံ၊ ယင်နှင်ယပ် အစရှိသည်တို့၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ ကပ္ပိယံ၊ ကပ္ပိမှုကို။ အကာရာပေတွာ၊ မပြုစေဘဲ။ ဝါ၊ ကပ္ပိယံ ကရောဟိဟု ဆို၍ မကပ္ပိဘဲ။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ တစေ ဝါ၊ အခေါက်၌သော်လည်းကောင်း။ ပတ္တေ ဝါ၊ အရွက်၌သော်လည်းကောင်း။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ နခေနပိ၊ လက်သည်းဖြင့်သော်လည်း။ ဝိလိခန္တဿ၊ ရေးခြစ်သော ရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ။ အလ္လသိင်္ဂိဝေရာဒီသုပိ၊ စိုသော ချင်း အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ကပ္ပိယံ၊ ကို။ ကာရာပေတွာ၊ ၍။ သီတလေ၊ အေးသော။ ပဒေသေ၊ အရပ်၌။ ဌပိတဿ၊ ထားအပ်သော ချင်း၏။ မူလံ၊ သည်။ သစေ သဉ္ဇာယတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဥပရိဘာဂေ၊ ၌။ ဆိန္ဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အင်္ကုရော၊ သည်။ သစေ ဇာယတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဟေဋ္ဌာဘာဂေ၊ ၌။ ဆိန္ဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ မူလေ စ၊ အမြစ်သည်လည်းကောင်း။ နီလင်္ကုရေ စ၊ ညိုသော အညွန့်သည်လည်းကောင်း။ ဇာတေ၊ ဖြစ်ပြီးလသော်။ ဆိန္ဒိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။
ဆိန္ဒတိ ဝါ ဆေဒါပေတိ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တမသော သမ္မုဉ္ဇနီသလာကာယပိ၊ တံမြက်စည်း၏ အတံဖြင့်သော်မှလည်း။ တိဏာနိ၊ တို့ကို။ ဆိန္ဒိဿာမိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဘူမိံ၊ ကို။ သမ္မဇ္ဇန္တော၊ ပွတ်တိုက်ကာ တံမြက်လှည်းလျက်။ သယံ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်မူလည်း။ ဆိန္ဒတိ၊ ဖြတ်အံ့။ အညေန ဝါ၊ အခြားသူသည်မူလည်း။ ဝါ၊ ကိုမူလည်း။ ဆေဒါပေတိ၊ ဖြတ်စေအံ့။ ဘိန္ဒတိ ဝါ ဘေဒါပေတိ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ စင်္ကမန္တောပိ၊ စင်္ကြံသွားလျက်လည်း။ ဆိဇ္ဇနကံ၊ ပြတ်တတ်သော မြက်စသော အရာဝတ္ထုသည်။ ဆိဇ္ဇတု၊ ပြတ်ပစေ။ ဘိဇ္ဇနကံ၊ ပျက်တတ်သော မြေကြီးစသော အရာဝတ္ထုသည်။ ဘိဇ္ဇတု၊ ပျက်ပစေ။ စင်္ကမိတဋ္ဌာနံ၊ စင်္ကြံသွားအပ်သော အရပ်ကို။ ဒဿေဿာမိ၊ ပြအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သဉ္စိစ္စ၊ သညာနှင့်တကွ စေ့ဆော်၍။ ပါဒေဟိ၊ ခြေတို့ဖြင့်။ အက္ကမန္တော၊ ဖိနင်းလျက်။ တိဏဝလ္လိအာဒီနိ၊ မြက်နွယ် အစရှိသည်တို့ကို။ သယံ ဝါ၊ မူလည်း။ ဘိန္ဒတိ၊ ဖျက်အံ့။ အညေန ဝါ၊ မူလည်း။ ဘေဒါပေတိ၊ ဖျက်စေအံ့။ ဟိ၊ မှန်။ တိဏံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ လတံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဂဏ္ဌိံ၊ အထုံးကို။ ကရောန္တဿ၊ ပြုစဉ်။ သစေပိ ဘိဇ္ဇတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ပျက်အံ့။ ဝါ၊ ပျက်ဖွယ်ရှိအံ့။ ဧဝံ သတိ ဂဏ္ဌိပိ၊ အထုံးကိုလည်း။ န ကာတဗ္ဗော၊ ထိုက်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တာလရုက္ခာဒီသု၊ ထန်းပင် အစရှိသည်တို့၌။ စောရာနံ၊ ခိုးသူတို့၏။ အနာရုဟဏတ္ထာယ၊ မတက်နိုင်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ဒါရုမက္ကဋကံ၊ သစ်သားမျောက်လက်ကို။ အာကောဋေန္တိ၊ စိုက်နှက်တတ်ကြကုန်၏။ ကဏ္ဍကေ၊ ဆူးတို့ကို။ ဗန္ဓန္တိ၊ ဖွဲ့ချည်ထားတတ်ကြကုန်၏။ ဘိက္ခုဿ၊ ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဒါရုမက္ကဋကော၊ သစ်သားမျောက်လက်သည်။ ရုက္ခေ၊ ၌။ အလ္လီနမတ္တောဝ၊ ကပ်ငြိကာမျှသည်သာ။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ရုက္ခံ၊ ကို။ န ပီဠေတိ၊ မနှိပ်စက်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ “ရုက္ခံ၊ ကို။ ဆိန္ဒ၊ ဖြတ်လိုက်လော့။ လတံ၊ ကို။ ဆိန္ဒ၊ ဖြတ်လိုက်လော့။ ကန္ဒံ ဝါ၊ သစ်ဥကိုသော်လည်းကောင်း။ မူလံ ဝါ၊ သစ်မြစ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဥပ္ပါဋေဟိ၊ နုတ်လော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တုမ္ပိ၊ ပြောဆိုခြင်းငှာလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကသ္မာ၊ နည်း။ အနိယာမိတတ္တာ၊ မည်သည့်သစ်ပင် စသည်ဟု မသတ်မှတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ နိယမေတွာ ပန၊ သတ်မှတ်၍ကား။ “ဣမံ ရုက္ခံ၊ ကို။ ဆိန္ဒ၊ ဖြတ်လိုက်လော့၊” ဣတိအာဒိ၊ ဤသို့ အစရှိသော စကားသည်။ ဝါ၊ ကို။ ဝတ္တံု၊ ပြောဆိုခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ။ နာမံ၊ အမည်ကို။ ဂဟေတွာပိ၊ ယူ၍လည်း။ “အမ္ဗရုက္ခံ၊ သရက်ပင်ကို။ ဆိန္ဒ၊ ဖြတ်လိုက်လော့။ စတုရဿဝလ္လိံ၊ ကြာဟင်းနွယ်ပင်ကို။ ဘိန္ဒ၊ ဖျက်လော့။ အာလုဝကန္ဒံ၊ ပိန်းဥကို။ ဥပ္ပါဋေဟိ၊ နုတ်လော့။ မုဉ္ဇတိဏံ၊ ဖြူဆံမြက်ကို။ ဥပ္ပါဋေဟိ အသုကရုက္ခစ္ဆလ္လိံ၊ ထိုမည်သော သစ်ပင်၏ အခွံကို။ ဆိန္ဒ၊ ဖြတ်လိုက်လော့။ ဘိန္ဒ၊ ဖျက်လော့။ ဥပ္ပါဋေဟိ၊ ခွါလော့၊” ဣတိ အာဒိဝစနမ္ပိ၊ ဤသို့ အစရှိသော စကားသည်လည်း။ အနိယာမိတမေဝ၊ မသတ်မှတ်အပ်သော စကားသည်ပင်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဟိ၊ မှန်။ ဣမံ အမ္ဗရုက္ခံ ဣတိ အာဒိဝစနမေဝ၊ ဤသို့ အစရှိသော စကားသည်သာ။ နိယာမိတံ နာမ၊ သတ်မှတ်အပ်သော စကားမည်၏။ တံ၊ ထိုစကားသည်။ ဝါ၊ ကို။ ဝတ္တံု န ဝဋ္ဋတိ။
ပစတိ ဝါ ပစာပေတိ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ ပတ္တမ္ပိ၊ သပိတ်ကိုလည်း။ ပစိတုကာမော၊ ဖုတ်လိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ တိဏာဒီနံ၊ မြက်အစရှိသည်တို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ သဉ္စိစ္စ၊ သညာနှင့်တကွ စေ့ဆော်၍။ အဂ္ဂိံ၊ မီးကို။ ကရောန္တော၊ ပြုလျက်။ ဝါ၊ မီးထည့်လျက်။ သယံ ဝါ၊ မူလည်း။ ပစတိ၊ မီးတိုက်အံ့။ အညေန ဝါ၊ မူလည်း။
ပစာပေတိ၊ မီးတိုက်စေအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော စကားကို။ ပထဝီခဏနသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အနိယာမေတွာ၊ မသတ်မှတ်မူ၍။ “မုဂ္ဂေ၊ ပဲနောက်တို့ကို။ ပစ၊ ချက်လော့။ မာသေ၊ ပဲကြီးတို့ကို။ ပစ၊ ချက်လော့၊” ဣတိ အာဒိ၊ ဤသို့ အစရှိသော စကားကို။ ဝတ္တံု ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ “ဣမေ မုဂ္ဂေ၊ ဤပဲနောက်တို့ကို။ ပစ ဣမေ မာသေ ပစ” ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ ဝတ္တုံ န ဝဋ္ဋတိ။
အနာပတ္တိ ဣမံ ဇာနာတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ဣမံ မူလဘေသဇ္ဇံ၊ ဤ အမြစ်ဆေးကို။ ဇာန၊ သိလော့။ ဣမံ မူလံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဣမံ ပဏ္ဏံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဒေဟိ၊ လော့။ ဣမံ ရုက္ခံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဣမံ လတံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ အာဟရ၊ လော့။ ဣမိနာ ပုပ္ဖေန ဝါ၊ ဖြင့်မူလည်း။ အတ္ထော၊ အလိုရှိ၏ (ပ)။ ဣမံ ရုက္ခံ ဝါ၊ ကိုမူလည်း။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ကရောဟိ၊ လော့ (ပ)။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အတ္ထော၊ ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ၏။ ဧတ္တာဝတာ၊ ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိသော ဇာန ဒေဟိ စသည်ကို ပြောဆိုခြင်းဖြင့်။ ဘူတဂါမပရိမောစနံ၊ ဘူတဂါမ်အဖြစ်မှ လွတ်စေခြင်းသည်။ ဝါ၊ ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ဘူတဂါမ်အဖြစ်မှ လွတ်စေခြင်းကို ပြုအပ်ပြီး ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ပရိဘုဉ္ဇန္တေန၊ သုံးဆောင်လိုသော ရဟန်းသည်။ ဗီဇဂါမပရိမောစနတ္ထံ၊ ဗီဇဂါမ်အဖြစ်မှ လွတ်စေခြင်းအကျိုးငှာ။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ကပ္ပိယံ၊ ကပ္ပိမှုကို။ ကာရေတဗ္ဗံ၊ ပြုစေထိုက်၏။
စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤကပ္ပိယံ ကာရေတဗ္ဗံဟူသော စကားရပ်၌။ ကပ္ပိယကရဏံ၊ အပ်အောင် ပြုခြင်းကို။ ဣမိနာ သုတ္တာနုသာရေန၊ ဤပါဠိတော်ကို အစဉ်လိုက်သဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ ကိံ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဂ္ဂိပရိဇိတံ၊ မီးဖြင့် ထက်ဝန်းကျင် ညှဉ်းဆဲအပ် ကပ္ပိအပ်သော အသီးလည်းကောင်း။ သတ္ထပရိဇိတံ၊ ဓားဖြင့် ထက်ဝန်းကျင် ညှဉ်းဆဲအပ် ကပ္ပိအပ်သော အသီးလည်းကောင်း။ နခပရိဇိတံ၊ လက်သည်းဖြင့် ထက်ဝန်းကျင် ညှဉ်းဆဲအပ် ကပ္ပိအပ်သော အသီးလည်းကောင်း။ အဗီဇံ၊ ဗီဇမဟုတ်သော အသီးလည်းကောင်း။ ဝါ၊ နုသော အစေ့ရှိသော အသီးလည်းကောင်း။ ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်ဖြစ်သော။ နိဗ္ဗဋ္ဋဗီဇမေဝ၊ ထုတ်အပ်ပြီးသော အစေ့ရှိသော အသီးသာလျှင်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဉ္စဟိ၊ ငါးပါးကုန်သော။ သမဏကပ္ပေဟိ၊ ရဟန်းတို့၏ အသုံးအနှုန်းတို့ဖြင့်။ ဖလံ၊ အသီးကို။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ သုံးဆောင်ခြင်းငှာ။ အနုဇာနာမိ၊ ခွင့်ပြုတော်မူ၏။” ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တတ္ထ၊ ထိုငါးပါးတို့တွင်။ အဂ္ဂိပရိဇိတန္တိ ပဒဿ၊ အဂ္ဂိပရိဇိတံဟူသော ပုဒ်၏။ အဂ္ဂိနာ၊ ဖြင့်။ ကပ္ပိယကာရကေန၊ အပ်အောင် ပြုတတ်သူသည်။ ပရိဇိတံ၊ ထက်ဝန်းကျင် ညှဉ်းဆဲအပ်သော။ အဓိဘူတံ၊ လွှမ်းမိုးအပ်သော။ အဂ္ဂိနာ၊ သည်။ ဒဍ္ဎံ၊ လောင်အပ်သော။ ဖုဋ္ဌံ၊ ထိအပ်သော အသီးသည်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဝါ၊ ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သတ္ထပရိဇိတန္တိ ပဒဿ၊ ၏။ သတ္ထေန၊ ဓားဖြင့်။ ပရိဇိတံ၊ ထက်ဝန်းကျင် ညှဉ်းဆဲအပ်သော။ အဓိဘူတံ၊ လွှမ်းမိုးအပ်သော။ ဆိန္နံ၊ ဖြတ်အပ်သော။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ဝိဒ္ဓံ၊ ထိုးဖောက်အပ်သော အသီးသည်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ နခပရိဇိတေ၊ လက်သည်းဖြင့် ထက်ဝန်းကျင် ညှဉ်းဆဲအပ်သော အသီး၌။ ဧသ နယော၊ တည်း။ အဗီဇနိဗ္ဗဋ္ဋဗီဇာနိ၊ ဗီဇမဟုတ်သော အသီး ထုတ်အပ်ပြီးသော အစေ့ရှိသော အသီးတို့သည်။ သယမေဝ၊ အလိုလိုသာလျှင်။ ဝါ၊ မကပ္ပိဘဲသာလျှင်။ ကပ္ပိယာနိ၊ အပ်ကုန်၏။ အဂ္ဂိနာ၊ ဖြင့်။ ကပ္ပိယံ၊ ကပ္ပိမှုကို။ ကရောန္တေန၊ ပြုသော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဝါ၊ လူ သာမဏေသည်။ ကဋ္ဌဂ္ဂိဂေါမယဂ္ဂိအာဒီသု၊ ထင်းမီး နွားချေးမီး အစရှိသော မီးတို့တွင်။ ယေန ကေနစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော မီးဖြင့်။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ အာဒိတ္တေန၊ လွန်စွာ တောက်လောင်သော။ ဝါ၊ ရဲရဲညီးသော။ လောဟခဏ္ဍေနပိ၊ သံ၏ အပိုင်းအစဖြင့်သော်လည်း။ ကပ္ပိယံ၊ ကပ္ပိမှုကို။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုနိုင်၏။ တဉ္စ၊ ထိုကပ္ပိမှုကိုလည်း။ ဧကဒေသေ၊ တစ်ခုသော အစိတ်အပိုင်း၌။ ဖုသန္တေန၊ ထိလျက်။ “ကပ္ပိယ”န္တိ၊ ကပ္ပိယံဟူ၍။ ဝတွာဝ၊ ဆိုပြီး၍သာလျှင်။ ဝါ၊ ဆိုပြီးလျှင် ပြီးခြင်းသာလျှင်။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုရာ၏။ သတ္ထေန၊ ဓား စသော လက်နက်ဖြင့်။ ကပ္ပိယံ၊ ကို။ ကရောန္တေန၊ ပြုသော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ယဿ ကဿစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ လောဟမယသတ္ထဿ၊ ကြေး သံဖြင့် ပြုအပ်သော လက်နက်၏။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ သူစိနခစ္ဆေဒနာနမ္ပိ၊ အပ် လက်သည်းလှီးဓားငယ်တို့၏လည်း။ တုဏ္ဍေန ဝါ၊ အဦးဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဓရာယ ဝါ၊ အသွားဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဆေဒံ ဝါ၊ ဖြတ်ခြင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ဖြတ်အပ်ရာကိုသော်လည်းကောင်း။ ဝေဓံ ဝါ၊ ထိုးဖောက်ခြင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ထိုးဖောက်အပ်ရာကိုသော်လည်းကောင်း။ ဒဿေန္တေန၊ ပြလျက်။ “ကပ္ပိယ”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဝတွာဝ၊ သာလျှင်။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုရာ၏။ နခေန၊ လက်သည်းဖြင့်။ ကပ္ပိယံ၊ ကို။ ကရောန္တေန၊ သည်။ ပူတိနခေန၊ ပုတ်သော လက်သည်းဖြင့်။ န ကာတဗ္ဗံ၊ မပြုရာ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ မနုဿာနံ၊ လူတို့၏လည်းကောင်း။ သီဟဗျဂ္ဃဒီပိမက္ကဋာဒီနံ၊ ခြင်္သေ့ ကျား သစ် မျောက် စသည်တို့၏လည်းကောင်း။ သကုန္တာနဉ္စ၊ ငှက်တို့၏လည်းကောင်း။ နခါ၊ လက်သည်း ခြေသည်းတို့သည်။ တိခိဏာ၊ ထက်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်၏။ တေဟိ၊ ထို လက်သည်း ခြေသည်းတို့ဖြင့်။ ကပ္ပိယံ ကာတဗ္ဗံ အဿ (ပ) ဂေါရူပါဒီနံ၊ မြင်း ကျွဲ ဝက် သမင် နွားအပေါင်း အစရှိသော သတ္တဝါတို့၏။ ခုရာ၊ ခွါတို့သည်။ အတိခိဏာ၊ မထက်ကုန်။ တေဟိ၊ ထိုခွါတို့ဖြင့်။ န ကာတဗ္ဗံ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီးသည်။ သမာနမ္ပိ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ အကတံ၊ ပြုအပ်ပြီး မဟုတ်သည်။ ဝါ၊ ပြုအပ်ရာ မရောက်သည်။ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဟတ္ထိနခါ၊ ဆင်တို့၏ လက်သည်း ခြေသည်းတို့သည်။ ခုရာ၊ ခွါတို့သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဟုတ်ကုန်။ တေဟိ၊ ထိုဆင်တို့၏ လက်သည်း ခြေသည်းတို့ဖြင့်။ ကပ္ပိယံ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယေဟိ၊ အကြင်လက်သည်း ခြေသည်းတို့ဖြင့်။ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တေဟိ၊ ထိုဆင်တို့၏ လက်သည်း ခြေသည်းတို့ဖြင့်။ တတ္ထဇာတကေဟိပိ၊ ထို လူစသော သတ္တဝါတို့၌ဖြစ်သော လက်သည်း ခြေသည်းတို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ ထုတ်ဆောင်၍။ ဝါ၊ နုတ်၍။ ဂဟိတကေဟိပိ၊ ယူအပ်သော လက်သည်း ခြေသည်းတို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဆေဒံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဝေဓံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဒဿေန္တေန၊ ပြလျက်။ “ကပ္ပိယ”န္တိ ဝတွာဝ ကာတဗ္ဗံ။
တတ္ထ၊ ထိုသို့ ကပ္ပိရာ၌။ ဗီဇာနံ၊ မျိုးစေ့တို့၏။ ပဗ္ဗတမတ္တော၊ တောင်အတိုင်းအရှည်ရှိသော။ ဝါ၊ တောင်လောက်ကြီးသော။ ရာသိ၊ အစုအပုံသည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေဦးတော့။ ရုက္ခသဟဿံ၊ အပင်တစ်ထောင်ကို။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ၍။ ဧကာဗဒ္ဓံ၊ တစ်စပ်တည်း ဖွဲ့အပ်သည်ကို။ ကတွာ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဥစ္ဆူနံ၊ ကြံတို့၏။ မဟာဘာရော၊ ကြီးစွာသော ဝန်ထုပ် ဝန်ပိုးသည်။ ဝါ၊ ကို။ ဗန္ဓိတွာ ဝါ၊ ဖွဲ့၍သော်လည်းကောင်း။ ဌပိတော၊ ထားအပ်သည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ပင် ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ခုသော။ ဗီဇေ ဝါ၊ မျိုးစေ့ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဧကိဿံ၊ တစ်ခုသော။ ရုက္ခသာခါယ ဝါ၊ သစ်ကိုင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ချောင်းသော။ ဥစ္ဆုမှိ ဝါ၊ ကြံကိုသော်လည်းကောင်း။ ကပ္ပိယေ၊ ကပ္ပိအပ်သည်ကို။ ကတေ၊ ပြုအပ်ပြီးသော်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသည်။ ဝါ၊ ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဥစ္ဆူ စ၊ ကြံတို့သည်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဒါရူနိ စ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဧကတော၊ တစ်ပေါင်းတည်း။ ဗဒ္ဓါနိ၊ ဖွဲ့အပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်အံ့။ ဥစ္ဆုံ၊ ကြံကို။ ကပ္ပိယံ၊ ကပ္ပိအပ်သည်ကို။ ကရိဿာမိ၊ ပြုအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။
ဒါရုံ၊ သစ်သားကို။ ဝိဇ္ဈတိ၊ ကပ္ပိသောအားဖြင့် ထိုးဖောက်မိအံ့။ ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ အပ်သည်သာ။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ ယာယ ရဇ္ဇုယာ ဝါ၊ အကြင် ကြိုးဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ယာယ ဝလ္လိယာ ဝါ၊ အကြင်နွယ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဗဒ္ဓါနိ၊ ဖွဲ့အပ်စည်းအပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တံ၊ ထိုကြိုး သို့မဟုတ် နွယ်ကို။ သစေ ဝိဇ္ဈတိ၊ အကယ်၍ ထိုးဖောက်မိအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဥစ္ဆုခဏ္ဍာနံ၊ ကြံအပိုင်းတို့ဖြင့်။ ပစ္ဆိံ၊ တောင်းကို။ ပူရေတွာ၊ ပြည့်စေ၍။ သစေ အာဟရန္တိ၊ အကယ်၍ ဆောင်ယူလာကုန်အံ့။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ခုသော။ ခဏ္ဍေ၊ အပိုင်းကို။ ကပ္ပိယေ၊ ကပ္ပိအပ်သည်ကို။ ကတေ၊ ပြုအပ်ပြီးသော်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသည်။ ကတမေဝ၊ ပြုအပ်ပြီးသည်သာလျှင်။ ဟောတိ။ မရီစပက္ကာဒီဟိ၊ ငရုတ်သီးမှည့် အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ မိဿေတွာ၊ ရော၍။ ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ သစေ အာဟရန္တိ၊ အကယ်၍ ဆောင်ယူလာကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ “ကပ္ပိယံ ကရောဟီ”တိ၊ ကပ္ပိယံ ကရောဟိဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော်။ ဘတ္တသိတ္ထေ၊ ထမင်းလုံးတို့ကို။ သစေပိ ဝိဇ္ဈတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ထိုးမိအံ့။ ဧဝံ သတိပိ ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ အပ်သည်သာ။ တိလတဏ္ဍုလာဒီသုပိ၊ နှမ်းဖြင့် ရောအပ်သော ဆန် အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယာဂုယာ၊ ၌။ ပက္ခိတ္တာနိ၊ ထည့်အပ်သော ငရုတ်သီးမှည့် အစရှိသည်တို့သည်။ ဧကာဗဒ္ဓါနိ၊ တစ်စပ်တည်း စပ်ကုန်သည်။ ဟုတွာ န သန္တိဋ္ဌန္တိ၊ ကောင်းစွာ မတည်ကုန်။ တတ္ထ၊ ထိုငရုတ်သီးမှည့် ထည့်အပ်ရာ ယာဂု၌။ ဧကမေကံ၊ တစ်စေ့ တစ်စေ့ကို။ ဝိဇ္ဈိတွာ၊ ထိုး၍။ ကပ္ပိယံ၊ ကို။ ကာတဗ္ဗမေဝ၊ ပြုရမည်သာ။ ကပိတ္ထဖလာဒီနံ၊ သီးသီး အစရှိသည်တို့၏။ အန္တော၊ အတွင်း၌။ မိဉ္ဇံ၊ အနှစ်အဆန်သည်။ ကဋာဟံ၊ အခွံတည်းဟူသော ခွက်ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွှတ်၍။ သဉ္စရတိ၊ လှည့်လည်နေအံ့။ ဘိန္ဒာပေတွာ၊ ခွဲစေ၍။ ကပ္ပိယံ၊ ကို။ ကာရာပေတဗ္ဗံ။ မိဉ္ဇံ၊ အနှစ်အဆန်သည်။ ကဋာဟေန၊ အခွံနှင့်။ ဧကာဗဒ္ဓံ၊ တစ်စပ်တည်း စပ်နေသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ ကဋာဟေပိ၊ အခွံ၌လည်း။ ကပ္ပိယံ၊ ကို။ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
အသဉ္စိစ္စာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါသာဏရုက္ခာဒီနိ၊ ကျောက်တုံး သစ်တုံး အစရှိသည်တို့ကို။ ပဝဋ္ဋေန္တဿ ဝါ၊ လှိမ့်စဉ်သော်လည်းကောင်း။ သာခံ၊ သစ်ခက်သစ်ကိုင်းကို။ ကဍ္ဎန္တဿ ဝါ၊ ဆွဲငင်စဉ်သော်လည်းကောင်း။ ကတ္တရဒဏ္ဍေန၊ တောင်ဝှေးဖြင့်။ ဘူမိံ၊ မြေကို။ ပဟရိတွာ၊ ပုတ်ခတ်၍။ ဂစ္ဆန္တဿ ဝါ၊ သွားစဉ်သော်လည်းကောင်း။ တိဏာနိ၊ မြက်တို့သည်။ ဆိဇ္ဇန္တိ၊ ပြတ်တတ်ကုန်၏။ တာနိ၊ ထိုမြက်တို့သည်။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဆိန္ဒိဿာမိ၊ ဖြတ်အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သဉ္စိစ္စ၊ သညာနှင့်တကွ စေ့ဆော်၍။ အစ္ဆိန္နတ္တာ၊ မဖြတ်အပ်ကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အသဉ္စိစ္စ ဆိန္နာနိ နာမ၊ အသဉ္စိစ္စ ဆိန္နတို့ မည်သည်။ ဟောန္တိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အသဉ္စိစ္စ၊ သညာနှင့်တကွ မစေ့ဆော်မူ၍။ ဆိန္ဒန္တဿ၊ မတော်တဆ ဖြတ်မိသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။
အသတိယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညဝိဟိတော၊ တစ်ပါးသော အာရုံ၌ ထားအပ်သော စိတ်ရှိသည်။ ဝါ၊ တစ်ပါးသော အာရုံကို နှလုံးသွင်းနေသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အကြောင်းအရာကို။ ကထေန္တော၊ ပြောဆိုစဉ်။ ပါဒဂုၤဋ္ဌကေန ဝါ၊ ခြေမဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဟတ္ထေန ဝါ၊ လက်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ တိဏံ ဝါ၊ မြက်ကိုသော်လည်းကောင်း။ လတံ ဝါ၊ နွယ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဆိန္ဒန္တော၊ ဖြတ်လျက်။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်အံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အသတိယာ၊ သတိကင်းသဖြင့်။ ဝါ၊ အမှတ်တမဲ့။ ဆိန္ဒန္တဿ၊ ဖြတ်မိသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။
အဇာနန္တဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧတ္ထ အဗန္တရေ၊ ဤစည်းရိုးအတွင်း ကောက်ရိုးပုံအတွင်း၌။ ဗီဇဂါမော၊ ဗီဇဂါမ်သည်။ အတ္ထိ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ ဘူတဂါမော၊ သည်။ အတ္ထိ ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ န ဇာနာတိ၊ မသိ။ ဆိန္ဒာမိ၊ ငါဖြတ်နေ၏။ ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ န ဇာနာတိ၊ မသိ။ ကေဝလံ၊ သိခြင်းမဖက် သက်သက်။ ဝတိယာ ဝါ၊ စည်းရိုး၌သော်လည်းကောင်း။ ပလာလပုေဉ္ဇ ဝါ၊ ကောက်ရိုးပုံ၌သော်လည်းကောင်း။ နိခါဒနံ ဝါ၊ ဆောက်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ခဏိတ္တိံ ဝါ၊ တူရွင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ကုဒါလံ ဝါ၊ ပေါက်တူးကိုသော်လည်းကောင်း။ သင်္ဂေါပနတ္ထာယ၊ လုံခြုံစေခြင်းအကျိုးငှာ။ ဌပေတိ၊ ထားအံ့။ ဍယှမာနဟတ္ထော၊ မီးလောင်အပ်သော လက်ရှိသည်။ ဟုတွာ ဝါ၊ ဖြစ်၍သော်လည်း။ အဂ္ဂိံ၊ မီးကို။ ပါတေတိ၊ ကျစေအံ့။ ဝါ၊ ချပစ်လိုက်အံ့။ တတြ၊ ထိုသို့ ဖြစ်ရာ၌။ တိဏာနိ၊ မြက်တို့ကို။ ဝါ၊ တို့သည်။ စေ ဆိဇ္ဇန္တိ ဝါ၊ အကယ်၍မူလည်း ပြတ်ကုန်အံ့။ စေ ဍယှန္တိ ဝါ၊ အကယ်၍မူလည်း မီးလောင်အပ်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ အနာပတ္တိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ မနုဿဝိဂ္ဂဟပါရာဇိကဝဏ္ဏနာယံ၊ မနုဿဝိဂ္ဂဟပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၏အဖွင့်၌။ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု၊ အလုံးစုံသော အဋ္ဌကထာတို့၌။ “ဘိက္ခု၊ သည်။ ဝါ၊ ကို။ ရုက္ခေန ဝါ၊ သစ်ပင်သည်သော်လည်း။ အဇ္ဈောတ္ထဋော၊ လွှမ်းဖိအပ်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဩပါတေ ဝါ၊ တွင်း၌မူလည်း။ ပတိတော၊ ကျနေသည်။ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ရုက္ခံ၊ ကို။ ဆိန္ဒိတွာ ဝါ၊ ဖြတ်၍သော်လည်းကောင်း။ ဘူမိံ၊ ကို။ ခဏိတွာ ဝါ၊ တူး၍သော်လည်းကောင်း။ နိက္ခမိတုံ၊ ထွက်ခြင်းငှာ။ သက္ကာ စ၊ တတ်ကောင်းသည်လည်း။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ ဇီဝိတဟေတုပိ၊ အသက်ဟူသော အကြောင်းကြောင့်သော်မှလည်း။ အတ္တနာ၊ ကိုယ်တိုင်။ န ကာတဗ္ဗံ၊ မပြုထိုက်။ ပန၊ ကား။ အညေန၊ သော။ ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ ဘူမိံ ခဏိတွာ ဝါ ရုက္ခံ ဆိန္ဒိတွာ ဝါ အလ္လရုက္ခတော၊ စိုသော သစ်ပင်မှ။ ဒဏ္ဍကံ၊ တုတ်ကို။ ဆိန္ဒိတွာ ဝါ တံ ရုက္ခံ၊ ကို။ ပဝဋ္ဋေတွာ၊ လိမ့်စေ၍။ ဝါ၊ လှိမ့်၍။ နိက္ခာမေတုံ၊ ထွက်စေခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ၊ ထိုသို့ ဆိုအပ်ရာ၌။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ န ဒိဿတိ၊ မတွေ့မြင်အပ်။ “ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဒဝဍာဟေ၊ တောမီးသည်။ ဍယှမာနေ၊ လောင်သည်ရှိသော်။ ပဋဂ္ဂိံ၊ မီးကြိုကို။ ဒါတုံ၊ ပေးစိမ့်သောငှာ။ ပရိတ္တံ၊ အရံအတားကို။ ကာတုံ၊ ပြုစိမ့်သောငှာ။ အနုဇာနာမိ၊ ငါဘုရား ခွင့်ပြုတော်မူ၏။” ဣတိ ဣဒံ ဧကမေဝ သုတ္တံ ပန၊ ဤတစ်သုတ်ကိုကား။ ဒိဿတိ၊ တွေ့အပ်၏။ ဧတဿ၊ ဤသုတ်အား။ အနုလောမံ၊ လျော်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ အတ္တနော၊ မိမိအား။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ အညဿ၊ အခြားရဟန်းအား။
ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣဒံ နာနာကရဏံ၊ ဤအသီးအခြား ပြုတတ်သော အထူးသည်။ ဝါ၊ ကို။ လဒ္ဓုံ၊ ရခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ အတ္တနော၊ ၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ ကရောန္တော၊ ပြုသော ရဟန်းသည်။ အတ္တသိနေဟေန၊ မိမိ၌ ချစ်ခြင်းဟူသော။ အကုသလစိတ္တေနေဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်ကြောင့်သာ။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ ပရော ပန၊ အခြားသူသည်ကား။ ကာရုညေန၊ သနားခြင်းကြောင့်။ ကရောတိ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အနာပတ္တိ ဣတိ စေ၊ ဤသို့ဆိုအံ့။ ဧတမ္ပိ၊ ဤအကြောင်းသည်လည်း။ အကာရဏံ၊ သင့်မြတ်သော အကြောင်း မဟုတ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဟိ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ ကုသလစိတ္တေနာပိ၊ ကုသိုလ်စိတ်ကြောင့်လည်း။ ဣမံ အာပတ္တိံ၊ ဤဘူတဂါမ်ကို ဖျက်ဆီးခြင်းကြောင့် သင့်ရောက်အပ်သော အာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ တသ္မာ ဧတမ္ပိ အကာရဏံ။ ပန၊ ထိုသို့ပင် အကြောင်းကို မတွေ့မြင်အပ်ပါသော်လည်း။ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု၊ တို့၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ တညီတညွတ်တည်း ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပဋိသေဓေတုံ၊ တားမြစ်ခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ဧတ္ထ၊ ဤ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၏ စကား၌။ ယုတ္တိ၊ သင့်သော အကြောင်းကို။ ဂဝေသိတဗ္ဗာ၊ ရှာမှီးထိုက်၏။ အဋ္ဌကထာစရိယာနံ၊ အဋ္ဌကထာဆရာတို့၏ အပေါ်၌။ သဒ္ဓါယ ဝါ၊ ယုံကြည်ခြင်းကြောင့်သော်လည်း။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ဆုံးဖြတ်ချက် ချထိုက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ တိသမုဋ္ဌာနံ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာသော။ ဘူတဂါမသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၂-အညဝါဒကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၄။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ အနာစာရံ အာစရိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အကာတဗ္ဗံ၊ မပြုထိုက်သော အမှုကို။ ကတွာ၊ ပြုပြီး၍။ ကာယဝစီဒွါရေသု၊ ကာယဒွါရ ဝစီဒွါရတို့၌။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇိတွာ၊ ရောက်ပြီး၍။ ဣတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အညေနညံ ပဋိစရတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညေန၊ မမေးအပ်သော စကားမှ တစ်ပါးသော။ ဝစနေန၊ စကားဖြင့်။ အညံ၊ ဖြေအပ်သော စကားမှ တစ်ပါးသော။ ဝစနံ၊ မေးအပ်သော စကားကို။ ပဋိစရတိ ပဋိစ္ဆာဒေတိ၊ ဖုံး၏။ အဇ္ဈောတ္ထရတိ၊ လွှမ်း၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တံ ပဋိစရဏဝိဓိံ၊ ထိုဖုံးလွှမ်းပုံအစီအရင်ကို။ ဒဿေန္တော၊ ပြတော်မူလိုသော သင်္ဂါယနာတင် ထေရ်အပေါင်းသည်။ ကော အာပန္နောတိ အာဒိံ၊ အစရှိသော စကားရပ်ကို။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တတြ၊ ထိုကော အာပန္နော အစရှိသော စကားရပ်၌။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဝစနသမ္ဗန္ဓော၊ သဒ္ဒါတို့၏ အနက်နှင့် စပ်ခြင်းတည်း။ ကိရ၊ ချဲ့။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ဝီတိက္ကမံ၊ လွန်ကျူးမှုကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ “အာဝုသော၊ ရှင်။ တွံ၊ သင်သည်။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်သို့။ အာပန္နော၊ ရောက်သည်။ အသိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ သံဃမဇ္ဈေ၊ သံဃာ့အလယ်၌။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်ဖြင့်။ အနုယုဉ္ဇိယမာနော၊ စစ်ဆေးမေးမြန်းအပ်သော်။ “ကော၊ အဘယ်သူသည်။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ရောက်သနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ ပြော၏။ တတော၊ ထိုသို့ ပြောခြင်းကြောင့်။ “တွံ၊ သင်သည်။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ပြောဆိုအပ်သော်။ “အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ ကိံ၊ အဘယ်အာပတ်သို့။ အာပန္နော၊ ရောက်ပါသနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ ပြောပြန်၏။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ “ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သို့။ အာပန္နော၊ ၏။” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ “ဒုက္ကဋံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ၏။” ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း၊” ဝုတ္တေ၊ ပြောဆိုအပ်သော်။ ဝတ္ထံု၊ ဝတ္ထုကို။ ပုစ္ဆန္တော၊ မေးလိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ “အဟံ၊ သည်။ ကိသ္မိံ၊ အဘယ်ဝတ္ထုကြောင့်။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ရောက်ပါသနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ ပြောပြန်၏။ တတော၊ ထိုသို့ ပြောခြင်းကြောင့်။ “အသုကသ္မိံ နာမ ဝတ္ထုသ္မိံ၊ ထိုမည်သော ဝတ္ထုကြောင့်။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ပြောဆိုအပ်သော်။ “အဟံ၊ သည်။ ကထံ၊ အဘယ်နည်းဖြင့်။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ သည်။ အမှိ၊ သနည်း။ ကိံ၊ အဘယ်အမှုကို။ ကရောန္တော၊ ပြုစဉ်။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ နည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုစ္ဆတိ၊ မေးမြန်း၏။ အထ၊ ၌။ “ဣဒံ နာမ၊ ဤမည်သော အမှုကို။ ကရောန္တော၊ ပြုစဉ်။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ပြောဆိုအပ်သော်။ “ကံ၊ အဘယ်သူကို။ ဘဏထ၊ ပြောဆိုနေကြပါကုန်သနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ။ တတော၊ ကြောင့်။ “တံ၊ သင့်ကို။ ဘဏာမ၊ ပြောဆိုနေကြကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ပြောဆိုအပ်သော်။ “ကိံ၊ အဘယ်စကားကို။ ဘဏထ၊ ပြောဆိုနေသနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ။ ဣတိ အယံ ဝစနသမ္ဗန္ဓော။
အပိ စ၊ သည်သာမကသေး။ ဧတ္ထ၊ ဤအညေနညံ ပဋိစရတိဟူသော ပါဌ်၌။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ပါဠိမုတ္တကောပိ၊ ပါဠိတော်မှ အလွတ်လည်းဖြစ်သော။ အညေနညံ ပဋိစရဏဝိဓိ၊ အညေနညံ ပဋိစရဏအစီအရင်တည်း။ ဘိက္ခူဟိ၊ တို့သည်။ “တဝ၊ သင်၏။ သိပါဋိကာယ၊ အိတ်ထဲ၌။ ကဟာပဏော၊ အသပြာကို။ ဒိဋ္ဌော၊ တွေ့အပ်ပါပြီ။ ကိဿ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အသာရုပ္ပံ၊ မလျောက်ပတ်သော အမှုကို။ ကရောသိ၊ နည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တော၊ ပြောဆိုအပ်သည်။ သမာနော “ဘန္တေ၊ တို့။ သုဒိဋ္ဌံ၊ ကောင်းစွာ မြင်အပ်ပါပေပြီ။ ပန၊ သို့သော်လည်း။ ဧသော၊ ဤအရာသည်။ န ကဟာပဏော၊ အသပြာ မဟုတ်ပါ။ ဧတံ၊ ဤအရာသည်။ တိပုမဏ္ဍလံ၊ သလွဲဖြူဝိုင်းကလေးပါတည်း။ ဝါ၊ ခဲဖြူဝိုင်းကလေးပါတည်း၊” ဣတိ ဘဏန္တော ဝါ၊ ပြောဆိုသူကိုလည်းကောင်း။ “တွံ၊ သည်။ သုရံ၊ သေရည်ကို။ ပိဝန္တော၊ သောက်နေသည်ကို။ ဒိဋ္ဌော၊ မြင်အပ်ပြီ။ ကိဿ၊ ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကရောသိ၊ ပြုဘိသနည်း၊” ဣတိ
ဝုတ္တော သမာနော “ဘန္တေ၊ တို့။ သုဒိဋ္ဌော၊ ကောင်းစွာ မြင်အပ်ပါပေပြီ။ ပန၊ သို့သော်လည်း။ ဧသာ၊ ဤအရည်ကား။ န သုရာ၊ သေရည်မဟုတ်ပါ။ ဘေသဇ္ဇတ္ထာယ၊ ဆေးအကျိုးငှာ။ သမ္ပာဒိတံ၊ ပြီးစေအပ်သော။ အရိဋ္ဌံ၊ အရိဋ္ဌဆေးရည်ပါတည်း၊” ဣတိ ဘဏန္တော ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ “တွံ၊ သင့်ကို။ ပဋိစ္ဆန္နေ၊ ဖုံးကွယ်အပ်သော။ အာသနေ၊ နေရာ၌။ မာတုဂါမေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ အတူ။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသည်ကို။ ဒိဋ္ဌော၊ မြင်အပ်ပြီ။ ကိဿ၊ ကြောင့်။ ဧဝံ အသာရုပ္ပံ ကရောသိ” ဣတိ ဝုတ္တော သမာနော “ယေန၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဒိဋ္ဌံ၊ ပြီ။ တေန၊ သည်။ သုဒိဋ္ဌံ၊ ကောင်းစွာ မြင်အပ်ပေပြီ။ ပန၊ သို့သော်လည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤအရပ်၌။ ဝိညူ၊ တတ်သိနားလည်သော။ ဒုတိယော၊ နှစ်ယောက်မြောက်အဖော်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိပါ၏။ သော၊ ထိုနှစ်ယောက်မြောက်အဖော်ကို။ ကိဿ၊ ကြောင့်။ န ဒိဋ္ဌော၊ မမြင်အပ်ပါလိမ့်မည်နည်း၊” ဣတိ ဘဏန္တော ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ “တယာ၊ သင်သည်။ ဤဒိသံ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုကို။ ဒိဋ္ဌံ၊ မြင်အပ်သလော၊” ဣတိ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သည်။ သမာနော “န သုဏာမိ၊ မကြားပါ၊” ဣတိ သောတံ၊ သောတဒွါရသို့။ ဥပနေန္တော ဝါ၊ ကပ်ဆောင်သူကိုလည်းကောင်း။ သောတဒွါရေ၊ ၌။ ပုစ္ဆန္တာနံ၊ မေးသူတို့၏ ပြဿနာကို။ စက္ခံု၊ စက္ခုဒွါရသို့။ ဥပနေန္တော ဝါ၊ သူကိုလည်းကောင်း။ အညေနညံ ပဋိစရတီတိ၊ အညေနညံ ပဋိစရတိဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ဣတိ အယံ၊ ကား။ ပါဠိမုတ္တကောပိ၊ ပါဠိတော်မှ အလွတ်လည်း ဖြစ်သော။ အညေနညံ ပဋိစရဏဝိဓိ၊ တည်း။ အညဝါဒကံ ရောပေတူတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညဝါဒကံ၊ အညဝါဒကကံသို့။ ဝါ၊ အညဝါဒကပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်သို့။ အာရောပေတု၊ တင်လော့။ ပတိဋ္ဌာပေတု၊ တည်စေလော့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဝိဟေသကံ ရောပေတူတိ ဧတသ္မိံပိ၊ ပါဌ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။
၉၈။ အညဝါဒကေ ဝိဟေသကေ ပါစိတ္တိယန္တိ ဧတ္ထ၊ ဟူသောဤပါဌ်၌။ ဝစနတ္ထော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော။ အညံ၊ မေးအပ်သော အကြောင်းအရာမှ တစ်ပါးသော အကြောင်းအရာကို။ ဝဒတိ၊ ပြောတတ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ အညဝါဒကံ၊ အညဝါဒကမည်၏။ ဧတံ၊ အညဝါဒကဟူသော ဤအမည်သည်။ အညေနညံ ပဋိစရဏဿ၊ တစ်ပါးသော အကြောင်းဖြင့် တစ်ပါးသော အကြောင်းကို ဖုံးလွှမ်းကြောင်းစကား၏။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ ဝိဟေသေတိ၊ ညှဉ်းဆဲတတ်၏။ ဣတိ ဝိဟေသကံ၊ ဧတံ၊ ဝိဟေသကဟူသော ဤအမည်သည်။ တုဏှီဘူတဿ၊ ဆိတ်ဆိတ်ဖြစ်ခြင်း၏။ နာမံ၊ တည်း။ တသ္မိံ အညဝါဒကေ၊ ထို အညဝါဒကအမှုကြောင့်လည်းကောင်း။ တသ္မိံ ဝိဟေသကေ၊ ထိုဝိဟေသက အမှုကြောင့်လည်းကောင်း။ ပါစိတ္တိယန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝတ္ထုဒွယေ၊ ဝတ္ထုနှစ်ပါးအပေါင်းကြောင့်။ ပါစိတ္တိယဒွယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်နှစ်ပါးအပေါင်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။
၁၀၀။ အရောပိတေ အညဝါဒကေတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညဝါဒကေ၊ အညဝါဒကကံသို့။ ကမ္မဝါစာယ၊ ဖြင့်။ အနာရောပိတေ၊ မတင်အပ်သေးမီ။ အရောပိတေ ဝိဟေသကေတိ ဧတသ္မိမ္ပိ၊ ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။
၁၀၁။ ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ယံ တံ အညဝါဒကဝိဟေသကရောပနကမ္မံ၊ အကြင်အညဝါဒက ဝိဟေသကသို့ တင်ကြောင်းကံကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုကံသည်။ ဓမ္မကမ္မံ၊ ဓမ္မကံသည်။ စေ ဟောတိ၊ အံ့။ သော စ ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်လည်း။ တသ္မိံ၊ ထိုဓမ္မကံ၌။ ဓမ္မကမ္မသညီ၊ ဓမ္မကံဟု အမှတ်ရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အညဝါဒကဉ္စ၊ မေးအပ်သော စကားမှ တစ်ပါးသော စကားကို ပြောတတ်သော အညေနညပဋိစရဏ အမှုကိုလည်းကောင်း။ ဝိဟေသကဉ္စ၊ သံဃာကို ညှဉ်းဆဲတတ်သော ဆိတ်ဆိတ်နေမှုကိုလည်းကောင်း။ ကရောတိ၊ အံ့။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ တသ္မိံ အညဝါဒကေ စ၊ ထိုမေးအပ်သော စကားမှ တစ်ပါးသော စကားကို ပြောတတ်သော အညေနည ပဋိစရဏကြောင့်လည်းကောင်း။ တသ္မိံ ဝိဟေသကေ စ၊ ထိုသံဃာကို ညှဉ်းဆဲတတ်သော ဆိတ်ဆိတ်နေမှုကြောင့်လည်းကောင်း။ ပါစိတ္တိယဿ၊ သို့။ အာပတ္တိ၊ ရောက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဣမိနာ နယေန၊ ဖြင့်။ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
၁၀၂။ အဇာနန္တော ပုစ္ဆတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပန္နဘာဝံ၊ ရောက်ပြီးသည်၏အဖြစ်ကို။ အဇာနန္တောယေဝ၊ မသိသည်သာလျှင်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ “တုမှေ၊ အရှင်ဘုရားတို့သည်။ ကိံ၊ အဘယ်စကားကို။ ဘဏထ၊ ပြောနေပါကုန်သနည်း။ အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ န ဇာနာမိ၊ မသိပါ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုစ္ဆတိ၊ မေးအံ့။ ဂိလာနော ဝါ န ကထေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယေန၊ အကြင်အနာကြောင့်။ ကထေတုံ၊ ဖြေဆိုခြင်းငှာ။ န သက္ကောတိ၊ မစွမ်းနိုင်။ တာဒိသော၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ဗျာဓိ၊ အနာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်နေအံ့။ သံဃဿ ဘဏ္ဍနံ ဝါတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ သံဃမဇ္ဈေ၊ သံဃာ့အလယ်၌။ ကထိတေ၊ ဖြေဆိုအပ်သော်။ တပ္ပစ္စယာ၊ ထိုဖြေဆိုခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ သံဃဿ၊ ၏။ ဘဏ္ဍနံ ဝါ၊ ငြင်းခုံခြင်းသည်သော်လည်းကောင်း။ ကလဟော ဝါ၊ ခိုက်ရန်ဖြစ်သည်သော်လည်းကောင်း။ ဝိဝါဒေါ ဝါ၊ ဆန့်ကျင်ဘက်ပြောဆိုခြင်းသည်သော် လည်းကောင်း။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတံ့။ သော၊ ထိုဘဏ္ဍန ကလဟ ဝိဝါဒသည်။ မာ အဟောသိ၊ မဖြစ်ပါစေလင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မညမာနော၊ မှတ်ထင်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ န ကထေတိ၊ မဖြေဆိုအံ့။ ဣတိ ဣမိနာ နယေန အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ တိသမုဋ္ဌာနံ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ သိယာ၊ ရံခါ။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသည်လည်းကောင်း။ သိယာ၊ ရံခါ။ အကိရိယံ၊ ပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို မပြုခြင်း ရှိသည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ မှန်။ အညေန၊ တစ်ပါးသော စကားဖြင့်။ အညံ၊ တစ်ပါးသော စကားကို။ ပဋိစရန္တဿ၊ ဖုံးသော ရဟန်း၏။ ဝါ၊ အတွက်။
ကိရိယံ၊ ကိရိယသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တုဏှီဘာဝေန၊ ဆိတ်ဆိတ်၏အဖြစ်ဖြင့်။ ဝိဟေသန္တဿ၊ သံဃာကို ညှဉ်းဆဲသော ရဟန်း၏။ ဝါ၊ အတွက်။ အကိရိယံ၊ အကိရိယသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ လောကဝဇ္ဇံ၊ လောက၌ အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အကုသလစိတ္တံ၊ အကုသိုလ်စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဒုက္ခဝေဒနံ၊ ဒုက္ခဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဒုတိယံ၊ သော။ အညဝါဒကသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၃-ဥဇ္ဈာပနကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၃။ တတိယသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဒဗ္ဗံ (ပ) ဥဇ္ဈာပေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ “ဆန္ဒာယ (ပ) ပုတ္တော”တိအာဒီနိ၊ ဤသို့ အစရှိသော စကားတို့ကို။ ဝဒန္တာ၊ ပြောကုန်လျက်။ တံ အာယသ္မန္တံ၊ ထိုအရှင်ဒဗ္ဗကို။ တေဟိ ဘိက္ခူဟိ၊ တို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ အဝဇာနာပေန္တိ၊ အောက်တန်းစားဟု အသိအမှတ်ပြုလျက် ကြည့်ရှုစေကြကုန်၏။ ဝါ၊ အယုတ်သဘော ထုတ်မပြောဘဲ တွေးတော ကြံစည်စေကြကုန်၏။ အဝညာယ၊ အောက်တန်းစားဟု အသိအမှတ် ပြုသဖြင့်။ ဩလောကာပေန္တိ၊ ကြည့်ရှုစေကြကုန်၏။ ဝါ၊ အမြင်သေးစေကြကုန်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ လာမကတော၊ ယုတ်မာသူ၏အဖြစ်ဖြင့်။ စိန္တာပေန္တိ၊ ကြံစည်စေကြကုန်၏။ ဝါ၊ အထင်သေးစေကြကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဥဇ္ဈာပေန္တိကို အဝဇာနာပေန္တိစသည် ဖွင့်ပြရာ၌။ လက္ခဏံ၊ သဒ္ဒါလက္ခဏာကို။ သဒ္ဒသတ္ထာနုသာရေန၊ သဒ္ဒါကျမ်းသို့ အစဉ်လိုက်သဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ ဩဇ္ဈာပေန္တီတိပိ၊ ဟူ၍လည်း။ ပါဌော၊ ပါဠိတော်ပါဌ်သည်။ အတ္ထိ အယမေဝ အတ္ထော၊ ဤအနက်ပင်တည်း။ ဆန္ဒာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဆန္ဒေန၊ ချစ်ခြင်းကြောင့်။ ပက္ခပါတေန၊ မိမိဘက်၌ ကျရောက်ခြင်းကြောင့်။ ဝါ၊ ဘက်လိုက်ခြင်းကြောင့်။ အတ္တနော၊ ၏။ သန္ဒိဋ္ဌသမတ္တာနံ၊ သန္ဒိဋ္ဌမိတ်ဆွေ သမတ္တမိတ်ဆွေတို့ဖို့။ ပဏီတာနိ၊ မွန်မြတ်ကုန်သော အိပ်ရာနေရာအခင်းတို့ကို။ ပညပေတိ၊ ခင်းပေး၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အဓိပ္ပါယော၊ မေတ္တိယဘူမဇက ရဟန်းတို့၏ အလိုတည်း။ ခိယျန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ “ဆန္ဒာယ (ပ) ပုတ္တော”တိအာဒီနိ၊ အစရှိသော စကားတို့ကို။ ဝဒန္တာ၊ ပြောကုန်လျက်။ ပကာသေန္တိ၊ အပြစ်ကို ထင်ရှားပြကြကုန်၏။
၁၀၅။ ဥဇ္ဈာပနကေ (ပ) ပါစိတ္တိယန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အတ္ထော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော ယေန ဝစနေန၊ အကြင် စကားဖြင့်။ ဥဇ္ဈာပေန္တိ၊ အောက်တန်းစားဟု အသိအမှတ်ပြုလျက် ကြည့်ရှုစေကြကုန်၏။ ဝါ၊ အယုတ်သဘော ထုတ်မပြောဘဲ တွေးတောကြံစည်စေကြကုန်၏။ တံ၊ ထို အောက်တန်းစားဟု အသိအမှတ်ပြုလျက် ကြည့်ရှုစေကြောင်း စကားသည်။ ဝါ၊ အယုတ်သဘော ထုတ်မပြောဘဲ ကြံစည်စေကြောင်း စကားသည်။ ဥဇ္ဈာပနကံ၊ ကမည်၏။ စ၊ ကား။ ယေန၊ အကြင်စကားဖြင့်။ ခိယျန္တိ၊ အပြစ်ကို ထင်ရှားပြကြကုန်၏။ ဝါ၊ ရှုတ်ချကြကုန်၏။ တံ၊ ထိုအပြစ်ပြောကြောင်း စကားသည်။ ဝါ၊ ထိုရှုတ်ချကြောင်းစကားသည်။ ခိယျနကံ၊ က မည်၏။ ဥဇ္ဈာပနကေ၊ အောက်တန်းစားဟု အသိအမှတ်ပြုလျက် ကြည့်ရှုစေကြောင်းဖြစ်သော။ ဝါ၊ အယုတ်သဘော ထုတ်မပြောဘဲ ကြံစည်စေကြောင်းဖြစ်သော။ ခိယျနကေ၊ အပြစ်ကို ပြောကြောင်းဖြစ်သော။ ဝါ၊ ရှုတ်ချကြောင်းဖြစ်သော။ တသ္မိံ၊ ထိုစကားကြောင့်။ ပါစိတ္တိယန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝတ္ထုဒွယေ၊ ဝတ္ထုနှစ်ပါးအပေါင်းကြောင့်။ ပါစိတ္တိယဒွယံ၊ ပါစိတ်အာပတ် နှစ်ပါးအပေါင်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။
၁၀၆။ ဥဇ္ဈာပနကံ နာမ ဥပသမ္ပန္နံ (ပ) ဝိဿဇ္ဇနကံ ဝါတိ ဧတေသံ ပဒါနံ၊ ဟူသော ဤပုဒ်တို့၏။ မင်္ကုကတ္တုကာမောတိ ဣမိနာ၊ ဤပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ ကမ္မ ကမ္မီအဖြစ်ဖြင့် စပ်ခြင်းကို။ ကာတဗ္ဗော။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဝဏ္ဏံ (ပ) ကတ္တုကာမောတိ ဣမေသံ ပဒါနံ၊ တို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဥပသမ္ပန္နန္တိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ “ဥပသမ္ပန္နဿာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိဘတ္တိဝိပရိဏာမော၊ ဝိဘတ်ပြောင်းလွှဲခြင်းကို။ ကာတဗ္ဗော။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဥဇ္ဈာပေတိ (ပ) ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ “ခိယျနကံ နာမာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာတိကာပဒံ၊ ကို။ ဥဒ္ဓရိတွာပိ၊ ထုတ်၍လည်း။ ဝါ၊ ထုတ်ပါသော်လည်း။ “ဥဇ္ဈာပနကံ နာမာ”တိ ဣမဿ ပဒဿ၊ ၏။ ဝုတ္တဝိဘင်္ဂေါယေဝ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီးသော အကျယ်ဝိဘင်းသည်သာလျှင်။ ဝါ၊ ကိုသာလျှင်။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ထပ်၍ ဟောတော်မူထိုက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အညဝါဒကသိက္ခာပဒေ ဝိယ၊ ကဲ့သို့။ အညော၊ အခြားသော။ ဝိသေသော၊ အထူးသည်။ နတ္ထိ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ တံ၊ ထိုခိယျနကံ နာမဟူသော မာတိကာပုဒ်ကို။ အနုဒ္ဓရိတွာ၊ ထုတ်လည်း ထုတ်တော်မမူဘဲ။ အဝိဘဇိတွာ စ၊ အကျယ်ဝိဘင်းလည်း ဝေဖန်တော်မမူဘဲ။ နိဂမနမေဝ၊ နိဂုံးကိုသာ။ ဧကတော၊ တစ်ပေါင်းတည်း။ ကတံ၊ ပြုတော်မူအပ်ပြီ။ ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ တဿ ဥပသမ္ပန္နဿ၊ ထိုရဟန်း၏ အပေါ်၌။ ယံ သမ္မုတိကမ္မံ၊ ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုသမ္မုတိကံသည်။ ဓမ္မကမ္မံ၊ သည်။ စေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ သော စ ဘိက္ခု၊ သည်လည်း။ တသ္မိံ၊ ထိုဓမ္မကံ၌။ ဓမ္မကမ္မသညီ၊ ဓမ္မကံဟု အမှတ်ရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဥဇ္ဈာပနကဉ္စ၊ အထင်သေး အမြင်သေးစေကြောင်း စကားကိုလည်းကောင်း။ ခိယျနကဉ္စ၊ ရှုတ်ချကြောင်း စကားကိုလည်းကောင်း။ ကရောတိ၊ ပြုအံ့။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ တသ္မိံ ဥဇ္ဈာပနကေ စ၊ ကြောင့်လည်းကောင်း။ တသ္မိံ ခိယျနကေ စ၊ ကြောင့်လည်းကောင်း။ ပါစိတ္တိယဿ၊ သို့။ အာပတ္တိ၊ ရောက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဣမိနာ နယေန၊ ဖြင့်။ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
အနုပသမ္ပန္နံ (ပ) ခိယျတိ ဝါတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ သံဃေန၊ သည်။ သမ္မတံ၊ သမုတ်အပ်သော။ ဥပသမ္ပန္နံ၊ ကို။ အညံ၊ အခြားသော။ အနုပသမ္ပန္နံ၊ လူသာမဏေကို။ ဝါ၊ သည်။ ဥဇ္ဈာပေတိ အဝဇာနာပေတိ၊ အထင်သေး အမြင်သေးစေအံ့။ တဿ၊ ထို လူသာမဏေ၏။ သန္တိကေ၊ ၌။ တံ၊ ထိုသံဃသမ္မတ ရဟန်းကို။ ခိယျတိ ဝါ၊ ရှုတ်ချမူလည်း ရှုတ်ချအံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဥပသမ္ပန္နံ သံဃေန အသမ္မတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကမ္မဝါစာယ၊ ဖြင့်။ အသမ္မတံ၊ သော။ ကေဝလံ၊ သမုတ်ခြင်းမဖက် သက်သက်။ “ဧသော ဘာရော၊ ဤတာဝန်သည်။ တဝ၊ သင်၏။ ဘာရော၊ တာဝန်တည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ သံဃေန၊ သည်။ အာရောပိတဘာရံ၊ တင်အပ်သော တာဝန်ရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်ကိုလည်းကောင်း။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ဘိက္ခူနံ၊ တို့၏။ ဖာသုဝိဟာရတ္ထာယ၊ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းအကျိုးငှာ။ သယမေဝ၊ မိမိကိုယ်တိုင်သာလျှင်။ တံ ဘာရံ၊ ထိုတာဝန်ကို။ ဝဟန္တံ၊ ရွက်ဆောင်နေသော ပုဂ္ဂိုလ်ကိုလည်းကောင်း။ ယတြ၊ အကြင်ကျောင်းတိုက်၌။ ဒွေ တယော၊ နှစ်ပါး သုံးပါးကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ ဝိဟရန္တိ၊ ကုန်၏။ တတြ၊ ထိုကျောင်းတိုက်၌။ တာဒိသံ၊ သော။ ကမ္မံ၊ တာဝန်ဆောင်မှုကို။ ကရောန္တံ၊ ပြုနေသော ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ဣတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ တည်း။ ပန၊ ကား။ အနုပသမ္ပန္နံ (ပ) ဝါတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အနုပသမ္ပန္နဿ၊ အား။ တေရသ၊ တစ်ဆယ့်သုံးပါးကုန်သော။ သမ္မုတိယော၊ တို့ကို။ ဒါတုံ ကိဉ္စာပိ န ဝဋ္ဋန္တိ၊ အကယ်၍ကား မအပ်ပါပေကုန်။ အထ ခေါ၊ သော်လည်း။ ဥပသမ္ပန္နကာလေ၊ ရဟန်းဖြစ်ရာအခါ၌။ လဒ္ဓသမ္မုတိကော၊ ရအပ်သော သမ္မုတိရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပစ္ဆာ၊ ၌။ အနုပသမ္ပန္နဘာဝေ၊ ၌။ ဌိတော၊ တည်သူတည်း။ တံ၊ ထိုသူ့ကို။ သန္ဓာယ၊ ၍။ “သံဃေန သမ္မတံ ဝါ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဗျတ္တဿ၊ ဝိနည်းအရာ၌ ထက်မြက်သော။ ယဿ သာမဏေရဿ၊ ၏ အပေါ်၌။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ သံဃေန ဝါ၊ သည်သော်လည်းကောင်း။ သမ္မတေန၊ သော။ ဘိက္ခုနာ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ “တွံ၊ သင်သည်။ ဣဒံ ကမ္မံ၊ ကို။ ကရောဟိ၊ လော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘာရော၊ တာဝန်ကို။ ကတော၊ ပြုအပ်ပြီ။ တာဒိသံ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော သာမဏေကို။ သန္ဓာယ၊ ၍။ “အသမ္မတံ ဝါ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ တိသမုဋ္ဌာနံ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ လောကဝဇ္ဇံ၊ လောက၌ အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အကုသလစိတ္တံ၊ အကုသိုလ်စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဒုက္ခဝေဒနံ၊ ဒုက္ခဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
တတိယံ၊ သော။ ဥဇ္ဈာပနကသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၄-ပဌမသေနာသနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၈။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဟေမန္တိကေ ကာလေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟေမန္တကာလေ၊ ဆောင်းအခါ၌။ ဟိမပါတသမယေ၊ ဆီးနှင်းကျရာ အခါ၌။ ကာယံ ဩတာပေန္တာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဉ္စပီဌာဒီသု၊ ညောင်စောင်း အင်းပျဉ်အစရှိသော နေရာတို့၌။ နိသိန္နာ၊ ထိုင်ကုန်လျက်။ ဗာလာတပေန၊ နေစာသည်။ ဝါ၊ ကို။ ကာယံ၊ ကိုယ်ကို။ ဩတာပေန္တာ၊ ပူစေကုန်လသော်။ (တစ်နည်း) ဗာလာတပေန ကာယံ ဩတာပေန္တာ၊ နေစာလှုံကုန်လသော်။ ကာလေ အာရောစိတေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယာဂုဘတ္တာဒီသု၊ ယာဂု ထမင်း အစရှိသည်တို့တွင်။ ယဿ ကဿစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခု၏။ ကာလေ၊ အချိန်ကို။ အာရောစိတေ၊ လျှောက်အပ်သော်။ ဩဝဋ္ဌံ ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟိမဝဿေန၊ ဆီးနှင်းမိုးသည်။ ဩဝဋ္ဌံ တိန္တံ၊ စိုစွတ်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၁၁၀။ အဝဿိကသင်္ကေတေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝဿိကဝဿာနမာသာ၊ မိုးအခါ၌ ဖြစ်သော မိုးလတို့။ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ အပညာတေ၊ မသိအပ်ကုန်သော။ ဝါ၊ မထင်ရှားကုန်သော။ စတ္တာရော၊ လေးလကုန်သော။ ဟေမန္တိကေ၊ ဆောင်းအခါ၌ ယှဉ်သည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ စတ္တာရော ဂိမှိကေ စ၊ နွေအခါ၌ ယှဉ်သည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ အဋ္ဌမာသေ၊ ရှစ်လတို့ပတ်လုံး။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ မဏ္ဍပေ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ သာခါမဏ္ဍပေ ဝါ၊ သစ်ခက်ဖြင့် မိုးအပ်သော မဏ္ဍပ်၌သော်လည်းကောင်း။ ပဒရမဏ္ဍပေ ဝါ၊ ပျဉ်ချပ်ဖြင့် မိုးအပ်သော မဏ္ဍပ်၌သော်လည်းကောင်း။ ရုက္ခမူလေ
ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယဿ ကဿစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ရုက္ခဿ၊ ၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌သော်လည်းကောင်း။ ယတ္ထ (ပ) န ဦဟဒန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယတ္ထ၊ အကြင်သစ်ပင်၏ အောက်၌။ ဓုဝနိဝါသေန၊ အမြဲနေခြင်းအားဖြင့်။ ကုလာဝကေ၊ အသိုက်တို့ကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဝသမာနာ၊ နေကုန်သော။ ဧတေ ကာကကုလလာ ဝါ၊ ဤကျီး စွန်သတ္တဝါတို့သည်သော်လည်းကောင်း။ အညေ၊ အခြားကုန်သော။ သကုန္တာ ဝါ၊ ငှက်တို့သည်သော်လည်းကောင်း။ တံ သေနာသနံ၊ ထိုအိပ်ရာနေရာကို။ န ဦဟဒန္တိ၊ ကျင်ကြီး စွန့်မချကုန်။ တာဒိသေ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ရုက္ခမူလေ၊ သစ်ပင်၏ အနီးအောက်၌။ နိက္ခိပိတုံ၊ ထားခြင်းငှာ။ အနုဇာနာမိ၊ ခွင့်ပြုတော်မူ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယတ္ထ၊ အကြင်သစ်ပင်၌။ ဂေါစရပ္ပသုတာ၊ ကျက်စားရာအရပ်သို့ သွားကုန်သော။ သကုန္တာ၊ ငှက်တို့သည်။ ဝိဿမိတွာ၊ အပန်းဖြေ၍။ ဂစ္ဆန္တိ၊ သွားကြကုန်၏။ တဿ ရုက္ခဿ၊ ၏။ မူလေ၊ အနီးအောက်၌။ နိက္ခိပိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ ယသ္မိံ၊ အကြင်သစ်ပင်၌။ ဓုဝနိဝါသေန၊ အမြဲနေခြင်းအားဖြင့်။ ကုလာဝကေ၊ အသိုက်တို့ကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဝသန္တိ၊ နေကြကုန်၏။ တဿ ရုက္ခဿ၊ ၏။ မူလေ၊ အနီးအောက်၌။ န နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ မထားရာ။ “အဋ္ဌမာသေ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ ယေသု ဇနပဒေသု၊ တို့၌။ ဝဿကာလေ၊ မိုးအခါ၌။ န ဝဿတိ၊ မိုးမရွာ။ တေသုပိ၊ ထိုဇနပုဒ်တို့၌လည်း။ စတ္တာရော မာသေ၊ မိုးလေးလတို့ပတ်လုံး။ နိက္ခိပိတုံ န ဝဋ္ဋတိယေဝ။ “အဝဿိကသင်္ကေတေ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ ယတ္ထ၊ အကြင်ဇနပုဒ်၌။ ဟေမန္တေ၊ ဆောင်းအခါ၌။ ဒေဝေါ၊ မိုးသည်။ ဝဿတိ၊ ရွာ၏။ တတ္ထ၊ ထိုဇနပုဒ်၌။ ဟေမန္တေပိ၊ ၌လည်း။ အဇ္ဈောကာသေ၊ လွင်တီးခေါင်၌။ နိက္ခိပိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ ကား။ ဂိမှေ၊ နွေအခါ၌။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ဇနပုဒ်၌။ ဝိဂတဝလာဟကံ၊ ကင်းသော တိမ်တိုက်ရှိသော။ ဝိသုဒ္ဓံ၊ စင်ကြယ်သော။ နဘံ၊ ကောင်းကင်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝရူပေ၊ ဤသို့ သဘောရှိသော။ ကာလေ၊ ၌။ ကေနစိဒေဝ၊ တစ်စုံတစ်ခုသာလျှင် ဖြစ်သော။ ကရဏီယေန၊ ပြုဖွယ်ကိစ္စကြောင့်။ အဇ္ဈောကာသေ မဉ္စပီဌံ နိက္ခိပိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
အဗ္ဘောကာသိကေနာပိ၊ လွင်တီးခေါင်၌ နေလေ့ရှိသော ရဟန်းသည်လည်း။ ဝါ၊ အဗ္ဘောကာသဓုတင် ဆောင်သော ရဟန်းသည်လည်း။ ဝတ္တံ၊ ကျင့်ဝတ်ကို။ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်၏။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ တဿ၊ ထိုအဗ္ဘောကာသိကရဟန်း၏။ ပုဂ္ဂလိကမဉ္စကော၊ သည်။ သစေ အတ္ထိ တတ္ထေဝ၊ ထိုပုဂ္ဂလိကညောင်စောင်း၌သာ။ သယိတဗ္ဗံ၊ အိပ်ရာ၏။ သံဃိကံ၊ သံဃိကညောင်စောင်းကို။ ဂဏှန္တေန၊ ယူလိုလသော်။ ဝေတ္တေန ဝါ၊ ကြိမ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဝါကေန ဝါ၊ လျှော်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဝီတမဉ္စကော၊ ရက်အပ်သော ညောင်စောင်းငယ်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူထိုက်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုကြိမ်ဖြင့် ခက်အပ် လျှော်ဖြင့် ခက်အပ်သော ညောင်စောင်းငယ်သည်။ အသတိ၊ မရှိလသော်။ ပုရာဏမဉ္စကော၊ အဟောင်းဖြစ်သော ညောင်စောင်းကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ၏။ တသ္မိံပိ၊ ထိုပုရာဏမဉ္စကသည်လည်း။ အသတိ၊ သော်။ နဝဝါယိမော ဝါ၊ အသစ်ရက်အပ်သော ညောင်စောင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဩနဒ္ဓကော ဝါ၊ သားရေဖြင့် ရက်အပ်သော ညောင်စောင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဂဟေတဗ္ဗော ဣတိ၊ သို့။ ဝတ္တံ ဇာနိတဗ္ဗံ။ စ ပန၊ ထပ်၍ဆက်။ ဂဟေတွာ၊ ယူပြီး၍။ “အဟံ၊ သည်။ ဥက္ကဋ္ဌရုက္ခမူလိကော၊ ဥက္ကဌ်ရုက္ခမူဓုတင်ဆောင်ပုဂ္ဂိုလ်တည်း။ ဥက္ကဋ္ဌအဗ္ဘောကာသိကော၊ ဥက္ကဌ်အဗ္ဘောကာသဓုတင်ဆောင် ပုဂ္ဂိုလ်တည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့ အကြောင်းပြ၍။ စီဝရကုဋိမ္ပိ၊ သင်္ကန်းကျောင်းငယ်ကိုလည်း။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ အသမယေ၊ မထားသင့်ရာ အခါ၌။ အဇ္ဈောကာသေ၊ ၌သော်လည်းကောင်း။ ရုက္ခမူလေ ဝါ၊ သစ်ပင်၏ အနီးအောက်၌သော်လည်းကောင်း။ ပညပေတွာ နိပဇ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ စတုဂ္ဂုဏေနပိ၊ လေးထပ်ရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ စီဝရေန၊ ဖြင့်။ ကတကုဋိ၊ ပြုအပ်သော ကျောင်းငယ်သည်။ မဉ္စပီဌံ၊ ကို။ အတေမေန္တံ၊ မိုးမစွတ်အောင်။ ရက္ခိတုံ န သက္ကောတိ သတ္တာဟဝဒ္ဒလိကာဒီနိ၊ ခုနစ်ရက်ပတ်လုံး တိမ်တိုက်တို့၏ လှည့်လည်ရာအခါ အစရှိသည်တို့သည်။ ဝါ၊ ခုနစ်ရက်ပတ်လုံး မိုးစွေရာအခါ အစရှိသည်တို့သည်။ ဘဝန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်အံ့။ မဉ္စပီဌဿ၊ ၏။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ ကာယာနုဂတိကတ္တာ၊ ကိုယ်သို့ အစဉ်လိုက်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
အရညေ၊ ၌။ ပဏ္ဏကုဋီသု၊ သစ်ရွက်ကျောင်းတို့၌။ ဝသန္တာနံ၊ နေကုန်သော ရဟန်းတို့အား။ သီလသမ္ပဒါယ၊ သီလ၏ ပြည့်စုံခြင်း၌။ ပသန္နစိတ္တာ၊ ကြည်ညိုသော စိတ်ရှိကုန်သော။ မနုဿာ၊ တို့သည်။ “သံဃိကပရိဘောဂေန၊ သံဃိကပစ္စည်းကို သုံးဆောင်နည်းဖြင့်။ ပရိဘုဉ္ဇထ၊ သုံးစွဲကြပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၍။ နဝံ၊ အသစ်ဖြစ်သော။ မဉ္စပီဌံ၊ ကို။ ဒေန္တိ၊ လှူတတ်ကြကုန်၏။ ဝသိတွာ၊ နေပြီး၍။ ဂစ္ဆန္တေဟိ၊ သွားလိုကုန်လသော်။ သာမန္တဝိဟာရေ၊ အနီးဖြစ်သော ကျောင်း၌။ သဘာဂဘိက္ခူနံ၊ သဘာဂဖြစ်သော ရဟန်းတို့၏ အထံသို့။ ပေသေတွာ၊ ပို့၍။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာ၏။ သဘာဂါနံ၊ သဘောတူသော ရဟန်းတို့၏။ အဘာဝေ၊ မရှိခြင်းသည်။ သတိ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ အနောဝဿကေ၊ မိုးမစွတ်အပ်သော အရပ်၌။ နိက္ခိပိတွာ ဂန္တဗ္ဗံ အနောဝဿကေ၊ သည်။ အသတိ၊ မရှိလသော်။ ရုက္ခေ၊ ၌။ လဂ္ဂေတွာ၊ ချိတ်၍။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာ၏။ စေတိယင်္ဂဏေ၊ စေတီယင်ပြင်၌။ သမ္မဇ္ဇနိံ၊ တံမြက်စည်းကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ ဘောဇနသာလင်္ဂဏံ ဝါ၊ ဆွမ်းစားကျောင်းအပြင်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဥပေါသထာဂါရင်္ဂဏံ ဝါ၊ ဥပုသ်ကျောင်းဆောင် အပြင်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပရိဝေဏ (ပ) သာလာဒီသု၊ ပရိဝုဏ် နေ့နေရာအရပ် မီးတင်းကုတ် အစရှိသော အရပ်တို့တွင်။ အညတရံ ဝါ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော အရပ်ကိုသော် လည်းကောင်း။ သမ္မဇ္ဇိတွာ၊ တံမြက်လှည်းပြီး၍။ ဓောဝိတွာ၊ ဆေးကြောပြီး၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ သမ္မဇ္ဇနီမာဠကေယေဝ၊ တံမြက်စည်းထားရာ စင်၌သာ။ ဌပေတဗ္ဗာ၊ ထားထိုက်၏။ ဥပေါသထာဂါရာဒီသု၊ ဥပုသ်ကျောင်းဆောင် အစရှိသော အရပ်တို့တွင်။ အညတရသ္မိံ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော အရပ်၌။ ဂဟေတွာ၊ ယူပြီး၍။ အဝသေသာနိ၊ ကြွင်းသော ဘောဇနသာလင်္ဂဏ အစရှိသော အရပ်တို့ကို။ သမ္မဇ္ဇန္တဿာပိ၊ တံမြက်လှည်းသော ရဟန်း၏ အတွက်လည်း။ ဧသေဝ နယော။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဘိက္ခာစာရမဂ္ဂံ၊ ဆွမ်းခံလှည့်လည်ရာ လမ်းကို။ သမ္မဇ္ဇန္တောဝ၊ လျက်သာ။ ဂန္တုကာမော၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ သမ္မဇ္ဇိတွာ၊ တံမြက်လှည်းပြီး၍။ အန္တရာမဂ္ဂေ၊ ခရီးအကြား၌။ သာလာ၊ ဇရပ်သည်။ သစေ အတ္ထိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ။ တတ္ထ၊ ထိုဇရပ်၌။ ဌပေတဗ္ဗာ၊ ထားထိုက်၏။ သာလာ၊ ဇရပ်သည်။ သစေ နတ္ထိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝလာဟကာနံ၊ တိမ်တိုက်တို့၏။ အနုဋ္ဌိတဘာဝံ၊ မတက်လာကုန်သည်၏ အဖြစ်ကို။ သလ္လက္ခေတွာ၊ မှတ်သား၍။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်သော အခါ၌။ ဂါမတော၊ ရွာမှ။ နိက္ခမာမိ၊ ထွက်လာ၏။ တာဝ၊ ထိုရွာမှ ထွက်လာရာ အခါတိုင်အောင်။ န ဝဿိဿတိ၊ မိုးရွာလိမ့်မည် မဟုတ်၊” ဣတိ၊ သို့။ ဇာနန္တေန၊ သိလသော်။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော အရပ်၌။ နိက္ခိပိတွာ၊ ထားခဲ့၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ပစ္စာဂစ္ဆန္တေန၊ ပြန်လာလသော်။ ပါကတိကဋ္ဌာနေ၊ ပကတိယူခဲ့ရာ အရပ်၌။ ဌပေတဗ္ဗာ၊ ပြန်ထားထိုက်၏။ ဝဿိဿတိ၊ မိုးရွာလတံ့။ ဣတိ ဇာနန္တော၊ သိလျက်။ အဇ္ဈောကာသေ၊ လွင်တီးခေါင်၌။ သစေ ဌပေတိ၊ အကယ်၍ ထားခဲ့အံ့။ ဧဝံ သတိ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တတြ တတြေဝ၊ စေတီယင်ပြင် စသော ထိုထိုအရပ်၌ပင်။ သမ္မဇ္ဇနတ္ထာယ၊ ငှာ။ သမ္မဇ္ဇနီ၊ သည်။ ဝါ၊ ကို။ နိက္ခိတ္တာ၊ ထားအပ်ပြီးသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဝါ၊ အသင့်ထားပြီးဖြစ်အံ့။ ဝါ၊ ဧဝံ သတိ တံ တံ ဌာနံ၊ စေတီယင်ပြင်စသော ထိုထိုအရပ်ကို။ သမ္မဇ္ဇိတွာ၊ တံမြက်လှည်းပြီး၍။ တတြ တတြေဝ၊ ၌ပင်။ နိက္ခိပိတုံ၊ ထားခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အာသနသာလံ၊ နေရာ ဇရပ်ကို။ ဝါ၊ ဆွမ်းစားဇရပ်ကို။ သမ္မဇ္ဇန္တေန၊ တံမြက်လှည်းသော ရဟန်းသည်။ ဝတ္တံ၊ ကျင့်ဝတ်ကို။ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်၏။ တတြ၊ ထို“ဝတ္တံ ဇာနိတဗ္ဗံ”ဟူသော စကားရပ်၌။ ဣဒံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဝတ္တံ၊ ကျင့်ဝတ်တည်း။ မဇ္ဈတော၊ အလယ်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ပါဒဋ္ဌာနာဘိမုခါ၊ ခြေ၏ တည်ရာအရပ်သို့ ရှေးရှုနေကုန်သော။ ဝါလိကာ၊ သဲတို့ကို။ ဟရိတဗ္ဗာ၊ ဖယ်ရှားထိုက်ကုန်၏။ ကစဝရံ၊ အမှိုက်ကို။ ဟတ္ထေဟိ၊ လက်တို့ဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ယူပြီး၍။ ဗဟိ၊ ပြင်ပ၌။ ဆဋ္ဋေတဗ္ဗံ၊ စွန့်ပစ်ရာ၏။ ဣဒံ၊ ကား။ ဝတ္တံ၊ တည်း။
၁၁၁။ မသာရကောတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဉ္စပါဒေ၊ ညောင်စောင်းခြေတို့ကို။ ဝိဇ္ဈိတွာ၊ ထွင်းဖောက်၍။ တတ္ထ၊ ထိုအပေါက်၌။ အဋနိယော၊ အပေါင်တို့ကို။ ဝါ၊ ဘောင်တို့ကို။ ပဝေသေတွာ၊ သွင်း၍။ ကတော၊ ပြုအပ်သော ညောင်စောင်းတည်း။ ဗုန္ဒိကာဗဒ္ဓေါတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဋနီဟိ၊ တို့ဖြင့်။ မဉ္စပါဒေ၊ ညောင်စောင်းခြေတို့ကို။ ဍံသာပေတွာ၊ ကိုက်ယူစေ၍။ ဝါ၊ ညှပ်၍။ ပလ္လင်္ကသင်္ခေပေန၊ ပလ္လင်အသွင်ဖြင့်။ ကတော၊ ပြုအပ်သော ညောင်စောင်းတည်း။ ကုဠီရပါဒကောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဿမေဏ္ဍကာဒီနံ၊ မြင်း သိုး အစရှိသော သတ္တဝါတို့၏။ ပါဒသဒိသေဟိ၊ ခြေနှင့်တူကုန်သော။ ပါဒေဟိ၊ ခြေတို့ဖြင့်။ ကတော၊ ပြုအပ်သော ညောင်စောင်းတည်း။ ဝါ ပန၊ သည်သာမကသေး။ ယော ကောစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ ဝင်္ကပါဒကော၊ ကောက်သော အခြေရှိသော ညောင်စောင်းသည်။ အတ္ထိ အယံ၊ ဤကောက်သော အခြေရှိသော ညောင်စောင်းကို။ ကုဠီရပါဒကောတိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ အာဟစ္စပါဒကောတိ အယံ ပန၊ ဟူသော ဤပုဒ်ကို။ “အာဟစ္စပါဒကော၊ အပေါင်၌ အခြေစွပ်သော။ မေဉ္စာ နာမ၊ ညောင်စောင်း မည်သည်ကား။ အင်္ဂေ၊ အပေါင်၌။ ဝိဇ္ဈိတွာ၊ ထွင်း၍။ ကတော၊ ပြုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပရတော၊ နောက်၌။ ပါဠိယံယေဝ၊ ပါဠိတော်၌ပင်။ ဝုတ္တော၊ တိုက်ရိုက်ဖွင့်ဆိုအပ်ပြီ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ အဋနိယော၊ အပေါင်တို့ကို။ ဝိဇ္ဈိတွာ၊ ထိုးဖောက်၍။ ဝါ၊ ထွင်း၍။ တတ္ထ၊ ထိုအပေါက်၌။ ပါဒသိခံ၊ ခြေ၏အဖျားကို။ ပဝေသေတွာ၊ သွင်း၍။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝါ၊ အထက်က။ အာဏိံ၊ မယ်နကို။ ဝါ၊ စို့ကို။ ဒတွာ၊ ပေး၍။ ဝါ၊ ရိုက်၍။ ကတမေဉ္စာ၊ ပြုအပ်သော ညောင်စောင်းကို။ “အာဟစ္စပါဒကော”တိ၊ ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ၏။ ပီဌေပိ၊ အင်းပျဉ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။ အန္တော သံဝေဌေတွာ ဗဒ္ဓံ ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟေဋ္ဌာ စ၊ အောက်အပြင်၌လည်းကောင်း။ ဥပရိ စ၊ အထက်အပြင်၌လည်းကောင်း။ ဝိတ္ထတံ၊ ကျယ်ပြန့်သည်ကိုလည်းကောင်း။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ သံခိတ္တံ၊ ချုံးအပ်သည်ကိုလည်းကောင်း။ ပဏဝသဏ္ဌာနံ၊ ထက်စည်သဏ္ဌာန်ရှိသည်ကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဗဒ္ဓံ၊ ရစ်ပတ်ဖွဲ့ချည်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုကောစ္ဆကို။ ဝါ၊ ထိုခတ်အခင်းကို။ မဇ္ဈေ၊ ၌။ သီဟဗျဂ္ဃစမ္မပရိက္ခိတ္တမ္ပိ၊ ခြင်္သေ့ရေ ကျားရေတို့ဖြင့် မွမ်းမံကာရံအပ်သည်ကိုလည်း။ ကရောန္တိ ကိရ၊ ပြုကြကုန်သတတ်။ ဧတ္ထ၊ ဤခတ်အခင်း၌။ အကပ္ပိယစမ္မံ နာမ၊ မအပ်သော အရေမည်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဟိ၊ မှန်။ သေနာသနံ၊ သံဃိကမဉ္စပီဌစသော အိပ်ရာနေရာသည်။ သောဝဏ္ဏမယမ္ပိ၊ ရွှေဖြင့် ပြုအပ်သော အိပ်ရာနေရာသော်မှလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ တံ၊ ထိုခတ်အခင်းသည်။ မဟဂ္ဃံ၊ များသော အဖိုးရှိသည်။ ဝါ၊ အဖိုးများစွာ ထိုက်တန်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အနုပသမ္ပန္နံ (ပ) ပလိဗောဓောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယေန၊ အကြင် ရဟန်းသည်။ သန္ထရာပိတံ၊ လူသာမဏေကို ခင်းစေအပ်ပြီ။ ဝါ၊ အခင်းခိုင်းအပ်ပြီ။ တဿ၊ ထို အခင်းခိုင်းသော ရဟန်း၏။ ပလိဗောဓော၊ ပလိဗောဓတည်း။ ဝါ၊ ဖဲသွားခြင်းကို နှောက်ယှက်တတ်သော တာဝန်တည်း။ လေဍ္ဍုပါတံ (ပ) ပါစိတ္တိယဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ထာမမဇ္ဈိမဿ၊ အားအစွမ်းအားဖြင့် အလယ်အလတ်၌ ဖြစ်သော။ ပုရိသဿ၊ ၏။ လေဍ္ဍုပါတံ၊ ခဲကျရာ အရပ်ကို။ ဝါ၊ ခဲတစ်ကျအရပ်ကို။ အတိက္ကမန္တဿ၊ ကျော်လွန်သွားသော ရဟန်း၏။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤလေဍ္ဍုပါတံ အတိက္ကမန္တဿဟူသော ပါဌ်၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ တည်း။ ထေရော၊ ထေရ်သည်။ ဘောဇနသာလာယံ၊ ဆွမ်းစားဇရပ်၌။ ဘတ္တကိစ္စံ၊ ဆွမ်းကိစ္စကို။ ကတွာ၊ ပြုပြီး၍။ ဒဟရံ၊ ရဟန်းငယ်ကို။ အာဏာပေတိ၊ စေခိုင်းအံ့။ ကိံ၊ နည်း။ “ဂစ္ဆ၊ သွားချေ။ ဒိဝါဋ္ဌာနေ၊ နေ့နေရာ အရပ်၌။ မဉ္စပီဌံ၊ ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်ကို။ ပညပေဟိ၊ ခင်းထားချေလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ စေခိုင်းအံ့။ သော၊ ထိုရဟန်းငယ်သည်။ တထာ၊ ထိုစေခိုင်းသည့်အတိုင်း။ ကတွာ၊ ပြုပြီး၍။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေ၏။ ထေရော၊ သည်။ ယထာရုစိ၊ အလိုရှိတိုင်း။ ဝိစရိတွာ၊ လှည့်လည်ပြီး၍။ ဝါ၊ လှည့်လည်ပြီးမှ။ တတ္ထ၊ ထိုညောင်စောင်းအင်းပျဉ် ခင်းထားရာ အရပ်သို့။ ဂန္တွာ၊ ၍။ ထဝိကံ ဝါ၊ အိပ်ရာကိုသော်လည်းကောင်း။ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ဝါ၊ အပေါ်ခြုံ ဧကသီကိုသော်လည်းကောင်း။ ဌပေတိ၊ ထားအံ့။ တတော၊ ထိုအခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ထေရဿ၊ ၏။ ပလိဗောဓော၊ တည်း။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်ပြီး၍။
သာယံ၊ ညနေချမ်းအခါ၌။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားလေသော်။ နေဝ ဥဒ္ဓရတိ၊ ကိုယ်တိုင်မူလည်း မရုပ်သိမ်းအံ့။ န ဥဒ္ဓရာပေတိ၊ သူတစ်ပါးကိုမူလည်း မရုပ်သိမ်းစေအံ့။ လေဍ္ဍုပါတာတိက္ကမေ၊ ခဲတစ်ကျကို လွန်ရာအခါ၌။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ထေရော၊ သည်။ တတ္ထ၊ ထိုညောင်စောင်းအင်းပျဉ်ခင်းထားရာ အရပ်၌။ ထဝိကံ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ အဋ္ဌပေတွာ၊ မထားမူ၍။ စင်္ကမန္တောဝ၊ စင်္ကြန်သွားလျက်သာ။ ဒဟရံ၊ ရဟန်းငယ်ကို။ “တွံ၊ သင်သည်။ ဂစ္ဆ၊ သွားတော့၊” ဣတိ၊ သို့။ သစေ ဘဏတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ တေန၊ ထိုရဟန်းငယ်သည်။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဣဒံ၊ ဤဟာကား။ မဉ္စပီဌံ၊ ပါတည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ၊ လျှောက်ထားရာ၏။ ထေရာ၊ သည်။ ဝတ္တံ၊ ကျင့်ဝတ်ကို။ သစေ ဇာနာတိ၊ အကယ်၍ နားလည်အံ့။ ဧဝံ သတိ “တွံ၊ သင်သည်။ ဂစ္ဆ၊ သွားတော့။ အဟံ၊ သည်။ ပါကတိကံ၊ ပင်ကိုသဘောရှိသည်ကို။ ဝါ၊ နဂိုရ်နေရာအတိုင်း။ ကရိဿာမိ၊ ပြုလိုက်အံ့။ ဝါ၊ ပြန်ထားလိုက်အံ့၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ပြောရာ၏။ ထေရော၊ သည်။ ဗာလော၊ ကျင့်ဝတ်၌ မကျွမ်းကျင်သည်။ အနုဂ္ဂဟိတဝတ္တော၊ သင်ယူအပ်ပြီးသော ကျင့်ဝတ်မရှိသည်။ ဝါ၊ ကျင့်ဝတ်ကို မသင်ယူခဲ့ရသည်။ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ “ဂစ္ဆ၊ သွားတော့။ ဣဓ၊ ဤအရပ်၌။ မာ တိဋ္ဌ၊ ရပ်မနေနှင့်။ နိသီဒိတုံ၊ ထိုင်ခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ထိုင်ခွင့်ကို။ နေဝ ဒေမိ၊ မပေး။ နိပဇ္ဇိတုံ၊ လျောင်းခြင်းငှာ။ ဝါ၊ လျောင်းခွင့်ကို။ န ဒေမိ၊ မပေး၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ဒဟရံ၊ ရဟန်းငယ်ကို။ သစေ တဇ္ဇေတိယေဝ၊ အကယ်၍ ခြိမ်းခြောက်၍သာ နေအံ့။ ဧဝံ သတိ ဒဟရေန၊ ရဟန်းငယ်သည်။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ သုခံ၊ ချမ်းချမ်းသာသာ။ သယထ၊ အိပ်ရစ်ပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၍။ ကပ္ပံ၊ အပ်သော အခွင့်ကို။ လဘိတွာ၊ ရ၍။ ဝန္ဒိတွာ၊ ဝပ်ချ၍။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာ၏။ တသ္မိံ၊ ထိုရဟန်းငယ်သည်။ ဂတေ၊ သွားလသော်။ ထေရဿေဝ၊ ၏သာ။ ပလိဗောဓော၊ တည်း။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပုရိမနယေနေဝ၊ ဖြင့်သာလျှင်။ အဿ၊ ထိုထေရ်၏။ အာပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အာဏတ္တိက္ခဏေယေဝ၊ စေခိုင်းအပ်ရာ ခဏ၌ပင်လျှင်။ ဒဟရော၊ ရဟန်းငယ်သည်။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ မယှံ၊ တပည့်တော်၏။ ဝါ၊ တပည့်တော်မှာ။ ဘဏ္ဍကဓောဝနာဒိ၊ ဘဏ္ဍာငယ်ကို ဖွပ်လျှော်ခြင်း အစရှိသော။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ကရဏီယံ၊ ပြုဖွယ်ကိစ္စသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိပါ၏။” ဣတိ၊ သို့။ အထ ဝဒတိ၊ အကယ်၍ လျှောက်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ ထေရော စ၊ ထေရ်သည်လည်း။ နံ၊ ထိုရဟန်းငယ်ကို။ “တွံ၊ သင်သည်။ ပညပေတွာ၊ ခင်းပြီး၍။ ဂစ္ဆာဟိ၊ လော့၊” ဣတိ ဝတွာ ဘောဇနသာလတော၊ ဆွမ်းစားဇရပ်မှ။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ အညတ္ထ၊ အခြားအရပ်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ သွားအံ့။ ပါဒုဒ္ဓါရေန၊ ခြေကို ကြွမြှောက်ခြင်းဖြင့်။ ကာရေတဗ္ဗော၊ ပြုစေထိုက်၏။ ဝါ၊ ဆုံးဖြတ်ထိုက်၏။ တတ္ထေဝ၊ ထို ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်ခင်းထားရာ အရပ်သို့သာ။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ သစေ နိသီဒတိ၊ အကယ်၍ ထိုင်အံ့။ ပုရိမနယေနေဝ၊ ရှေးနည်းဖြင့်သာလျှင်။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ လေဍ္ဍုပါတာတိက္ကမေ စ၊ ခဲတစ်ကျကို လွန်ရာအခါ၌လည်း။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ၏။ ပန၊ ကား။ ထေရော၊ သည်။ သာမဏေရံ၊ ကို။ သစေ အာဏာပေတိ၊ အကယ်၍ စေခိုင်းအံ့။ ဧဝံ သတိ သာမဏေရေ၊ သည်။ တတ္ထ၊ ၌။ မဉ္စပီဌံ၊ ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်ကို။ ပညပေတွာ၊ ခင်းပြီး၍။ နိသိန္နေပိ၊ ထိုင်နေပါသော်လည်း။ ဘောဇနသာလတော၊ ဆွမ်းစားဇရပ်မှ။ အညတ္ထ၊ အခြားအရပ်သို့။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားသောထေရ်ကို။ ပါဒုဒ္ဓါရေန၊ ခြေကို ကြွမြှောက်ခြင်းဖြင့်။ ကာရေတဗ္ဗော၊ ပြုစေထိုက်၏။ ဝါ၊ ဆုံးဖြတ်ထိုက်၏။ ဂန္တွာ၊ သွားပြီး၍။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေပြီးသော ထေရ်ကို။ ပုန၊ ဖန်။ ဂမနကာလေ၊ ပြန်သွားရာ အခါ၌။ လေဍ္ဍုပါတာတိက္ကမေ၊ ခဲတစ်ကျကို လွန်ရာအခါ၌။ အာပတ္တိယာ၊ ပါစိတ်အာပတ်ဖြင့်။ ကာရေတဗ္ဗော၊ ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အာဏာပေန္တော၊ စေခိုင်းလသော်။ ဝါ၊ စေခိုင်းတုန်းက။ “မဉ္စပီဌံ၊ ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်ကို။ ပညပေတွာ၊ ခင်းပြီး၍။ တတ္ထေဝ၊ ထိုအရပ်၌ပင်။ နိသီဒ၊ ထိုင်နေဦးလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ သစေ အာဏာပေတိ၊ အကယ်၍ စေခိုင်းအံ့။ ဧဝံ သတိ ယတြ၊ အကြင်အရပ်သို့။ ဂန္တုံ၊ ငှာ။ ဣစ္ဆတိ၊ အလိုရှိ၏။ တတြ၊ ထိုအရပ်သို့။ ဂန္တွာ၊ သွားပြီး၍။ အာဂန္တုံ၊ ပြန်လာခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ပြန်လာခွင့်ကို။ လဘတိ၊ ရ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သာယံ၊ ညနေချမ်းအခါ၌။ ပါကတိကံ၊ ပင်ကိုအတိုင်း ရှိသည်ကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ ပြန်သွားသော ထေရ်၏။ လေဍ္ဍုပါတာတိက္ကမေ ပါစိတ္တိယံ။ အန္တရသန္နိပါတေ၊ အကြားအကြား စည်းဝေးရာ အခါ၌။ ဝါ၊ စည်းဝေးနေကျ ရက်မဟုတ်ဘဲ အကြားအကြား အစည်းအဝေး၌။ မဉ္စပီဌာနိ၊ ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်တို့ကို။ ပညပေတွာ၊ ပြီး၍။ နိသိန္နေဟိ၊ ထိုင်နေကုန်သော ရဟန်းတို့သည်။ ဂမနကာလေ၊ ပြန်သွားရာ အခါ၌။ အာရာမိကာနံ၊ အာရာမ်စောင့်တို့အား။ “ဣမံ၊ ဤညောင်စောင်းအင်းပျဉ်ကို။ ပဋိသာမေထ၊ သိမ်းထားလိုက်ပါကုန်၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ပြောဆိုရာ၏။ အဝတွာ၊ မပြောဆိုဘဲ။ ဂစ္ဆန္တာနံ၊ သွားကုန်သော ရဟန်းတို့၏။ လေဍ္ဍုပါတာတိက္ကမေ၊ ၌။ အာပတ္တိ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ။
မဟာဓမ္မသဝနံ နာမ၊ ကြီးကျယ်သော တရားပွဲ မည်သည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုတရားပွဲ၌။ ဥပေါသထာဂါရတောပိ၊ ဥပုသ်ကျောင်းဆောင်မှလည်းကောင်း။ ဘောဇနသာလတောပိ၊ ဆွမ်းစားဇရပ်မှလည်းကောင်း။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်ယူ၍။ မဉ္စပီဌာနိ၊ တို့ကို။ ပညပေန္တိ၊ ခင်းတတ်ကြကုန်၏။ ဧဝံ သန္တေ၊ သော်။ အာဝါသိကာနံယေဝ၊ တို့၏သာလျှင်။ ပလိဗောဓော၊ တည်း။ အာဂန္တုကာ၊ တို့သည်။ “ဣဒံ၊ ဤညောင်စောင်းအင်းပျဉ်သည်။ အမှာကံ၊ တို့၏။ ဥပဇ္ဈာယဿ၊ ဖို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ၊ သည်။ အမှာကံ၊ တို့၏။ အာစရိယဿ၊ ဆရာဖို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ သစေ ဂဏှန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ တတော၊ မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ တေသံယေဝ၊ ထိုအာဂန္တုကတို့၏သာ။ ပလိဗောဓော၊ တည်း။ ဂမနကာလေ၊ ပြန်သွားရာ အခါ၌။ ပါကတိကံ၊ ပင်ကိုအတိုင်း ရှိသည်ကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ လေဍ္ဍုပါတံ၊ ကို။ အတိက္ကမန္တာနံ၊ ကျော်လွန်ကုန်သော အာဂန္တုကရဟန်းတို့၏။ အာပတ္တိ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ ဝုတ္တံ၊ အပ်ပြီ။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ ဆိုအပ်သနည်း။ “ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ အညေ၊ အခြားရဟန်းတို့သည်။ န နိသီဒန္တိ၊ မထိုင်ကုန်သေး။ တာဝ၊ ထိုမထိုင်သေးသမျှ ကာလပတ်လုံး။ ယေဟိ၊ အကြင်ရဟန်းတို့သည်။ ပညတ္တံ၊ ခင်းအပ်ပြီ။ တေသံ၊ ထိုခင်းသော ရဟန်းတို့၏။ ဘာရော၊ တာဝန်တည်း။ အညေသု၊ အခြားရဟန်းတို့သည်။ အာဂန္တွာ၊ လာ၍။ နိသိန္နေသု၊ ထိုင်ကုန်ပြီးလသော်။ နိသိန္နကာနံ၊ ထိုင်ကုန်သော ရဟန်းတို့၏။ ဘာရော၊ တည်း။ တေ၊ ထိုထိုင်သော ရဟန်းတို့သည်။ အနုဒ္ဓရိတွာ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင် မရုပ်သိမ်းမူ၍လည်းကောင်း။ အနုဒ္ဓရာပေတွာ ဝါ၊ သူတစ်ပါးကို မရုပ်သိမ်းစေ၍လည်းကောင်း။ သစေ ဂစ္ဆန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဒုက္ကဋံ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့် ဒုက္ကဋ်သာ ဖြစ်ရသနည်း။ အနာဏတ္တိယာ၊ မစေခိုင်းခြင်းဖြင့်။ ဝါ၊ မစေခိုင်းဘဲ။ ပညပိတတ္တာ၊ ခင်းအပ်ကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ဓမ္မာသနေ၊ တရားဟောပလ္လင်ကို။ ပညတ္တေ၊ ခင်းအပ်ပြီးသော်။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ ဥဿာရကော
ဝါ၊ ပါဠိသက်သက်ကို ဖြစ်စေတတ် ရွတ်ပြတတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည်သော်လည်းကောင်း။ ဓမ္မကထိကော ဝါ၊ ဓမ္မကထိကသည်သော်လည်းကောင်း။ န အာဂစ္ဆတိ၊ မလာသေး။ တာဝ၊ ထိုမလာသေးသမျှ ကာလပတ်လုံး။ ပညာပကာနံ၊ ခင်းသော ရဟန်းတို့၏။ ပလိဗောဓော၊ တည်း။ တသ္မိံ၊ ထိုဥဿာရကပုဂ္ဂိုလ် သို့မဟုတ် ဓမ္မကထိကပုဂ္ဂိုလ်သည်။ အာဂန္တွာ၊ လာ၍။ နိသိန္နေ၊ လသော်။ တဿ၊ ထိုဥဿာရကပုဂ္ဂိုလ် သို့မဟုတ် ဓမ္မကထိကပုဂ္ဂိုလ်၏။ ပလိဗောဓော၊ တည်း။ သကလံ၊ အလုံးစုံသော။ အဟောရတ္တံ၊ နေ့ညဉ့်ပတ်လုံး။ ဓမ္မသဝနံ၊ တရားနာခြင်းသည်။ ဝါ၊ တရားပွဲသည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ အညော၊ အခြားသော။ ဥဿာရကော ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဓမ္မကထိကော ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဥဋ္ဌဟတိ၊ ထသွား၏။ အညော၊ အခြားသော ဥဿာရကပုဂ္ဂိုလ် သို့မဟုတ် ဓမ္မကထိကပုဂ္ဂိုလ်သည်။ နိသီဒတိ၊ ထိုင်လာ၏။ ယော ယော၊ အကြင် အကြင် ရဟန်းသည်။ အာဂန္တွာ၊ ၍။ နိသီဒတိ၊ ၏။ တဿ တဿ၊ ထိုထို ထိုင်လာသော ရဟန်း၏။ ဘာရော၊ တည်း။ ပန၊ ထိုသို့ ထိုင်လာသော ရဟန်း၏တာဝန် ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ဥဋ္ဌဟန္တေန၊ ထသွားသော ရဟန်းသည်။ “ဣဒံ အာသနံ၊ ဤနေရာသည်။ တုမှာကံ၊ အရှင်ဘုရားတို့၏။ ဘာရော၊ တာဝန်ပါတည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ နောက်လာသော ရဟန်းအား ပြော၍။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာ၏။ ဣတရသ္မိံ၊ အခြားသော ရဟန်းသည်။ အနာဂတေယေဝ၊ မလာသေးမီပင်။ ပဌမံ၊ စွာ။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသော ရဟန်းသည်။ ဥဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ သစေပိ ဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍မူလည်း သွားအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ တသ္မိံ စ၊ ထိုထသွားသော ရဟန်းသည်လည်း။ အန္တော ဥပစာရဋ္ဌေယေဝ၊ ဥပစာအတွင်း၌ တည်စဉ်ပင်။ ဣတရော၊ အခြားသော ရဟန်းသည်။ အာဂန္တွာ၊ ၍။ နိသီဒတိ၊ အံ့။ ဥဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ ဂတော၊ သွားသော ရဟန်းကို။ အာပတ္တိယာ၊ ဖြင့်။ န ကာရေတဗ္ဗော၊ မဆုံးဖြတ်ထိုက်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣတရသ္မိံ၊ သည်။ အနာဂတေယေဝ၊ မီပင်။ ပဌမံ၊ စွာ။ နိသိန္နော၊ ထိုင်သော ရဟန်းသည်။ အာသနာ၊ နေရာမှ။ ဥဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ လေဍ္ဍုပါတံ၊ ခဲတစ်ကျ အရပ်ကို။ သစေ အတိက္ကမတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော အဆုံးအဖြတ်တို့၌။ “လေဍ္ဍုပါတာတိက္ကမေ၊ ၌။ ပဌမပါဒေ၊ ၌။ ဒုက္ကဋံ ဒုတိယေ ပါဒေ ပါစိတ္တိယံ” ဣတိ၊ ဤသို့။ အယံ နယော၊ ကို။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ ဝုတ္တော၊ ပြီ။ အယံ၊ ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤလေဍ္ဍုပါတံ အတိက္ကမန္တဿ အစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ တည်း။
၁၁၂။ စိမိလိကံ ဝါတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ စိမိလိကာ နာမ၊ စိမိလိကာ မည်သည်။ သုဓာဒိပရိကမ္မကတာယ၊ အင်္ဂတေ အစရှိသည်တို့ဖြင့် ပြုအပ်သော ပရိကမ်ရှိသော။ ဝါ၊ အင်္ဂတေ စသည်ဖြင့် သုတ်လိမ်းအပ်သော။ ဘူမိယာ၊ မြေ၏။ ဝဏ္ဏာနုရက္ခဏတ္ထံ၊ အဆင်းကို စောင့်ရှောက်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ကတာ၊ ပြုအပ်သော အခင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုအခင်းကို။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝါ၊ အောက်က။ ပတ္ထရိတွာ၊ ဖြန့်ခင်း၍။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝါ၊ အပေါ်က။ ကဋသာရကံ၊ သင်ဖြူးကို။ ပတ္ထရန္တိ၊ ဖြန့်ခင်းကြကုန်၏။ ဥတ္တရတ္ထရဏံ နာမ၊ မည်သည်။ မဉ္စပီဌာနံ၊ တို့၏။ ဥပရိ၊ ၌။ အတ္ထရိတဗ္ဗကံ၊ ခင်းထိုက်သော။ ပစ္စတ္ထရဏံ၊ အပေါ်လွှမ်းအခင်းတည်း။ ဘူမတ္ထရဏံ နာမ၊ မည်သည်။ ဘူမိယံ၊ မြေပေါ်၌။ အတ္ထရိတဗ္ဗာ၊ ခင်းထိုက်သော။ ကဋသာရကာဒိဝိကတိ၊ သင်ဖြူး အစရှိသော အထူးပြုအပ်သော အခင်းတည်း။ တဋ္ဋိကံ နာမ၊ မည်သည်။ တာလပဏ္ဏေဟိ ဝါ၊ ထန်းရွက်တို့ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဝါကေဟိ ဝါ၊ လျှော်တို့ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ကတတဋ္ဋိကာ၊ ပြုအပ်သော သပေါ့ဖျာတည်း။ စမ္မခဏ္ဍော နာမ၊ စမ္မခဏ် မည်သည်။ သီဟဗျဂ္ဃဒီပိတရစ္ဆစမ္မာဒီသုပိ၊ ခြင်္သေ့ရေ ကျားရေ သစ်ရေ အောင်းရေ အစရှိသော အရေတို့တွင်လည်း။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ စမ္မံ၊ အရေတည်း။ ဟိ၊ မှန်။ အဋ္ဌကထာသု၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌။ သေနာသနပရိဘောဂေ၊ ကျောင်းအသုံးအဆောင်၌။ ပဋိက္ခိတ္တစမ္မံ နာမ၊ ပယ်အပ်သော အရေမည်သည်ကို။ န ဒိဿတိ၊ မတွေ့မြင်အပ်။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ သီဟစမ္မာဒီနံ၊ ခြင်္သေ့ရေ အစရှိသည်တို့ကို။ ပရိဟရဏေယေဝ၊ သွားလေရာ ဆောင်ယူခြင်း၌သာ။ ပဋိက္ခေပေါ၊ ပယ်မြစ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ပါဒပုဉ္ဆနီ နာမ၊ မည်သည်။ ရဇ္ဇုကေဟိ ဝါ၊ ကြိုးငယ်တို့ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ပိလောတိကာဟိ ဝါ၊ အဝတ်ပိုင်းတို့ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ပါဒပုဉ္ဆနတ္ထံ၊ ခြေကို သုတ်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ကတာ၊ ပြုအပ်သော ခြေသုတ်တည်း။ ဖလကပီဌံ နာမ၊ မည်သည်။ ဖလကမယံ၊ ပျဉ်ချပ်ဖြင့် ပြုအပ်သော။ ပီဌံ၊ အင်းပျဉ်တည်း။ ဝါ၊ ထိုင်ခုံတည်း။ အထ ဝါ၊ ထို့ပြင် တစ်နည်းကား။ ဖလကဉ္စေဝ၊ ပျဉ်ချပ်လည်းကောင်း။ ဒါရုမယပီဌဉ္စ၊ သစ်သားဖြင့် ပြုအပ်သော အင်းပျဉ်လည်းကောင်းတည်း။ ဧတေန၊ ဤဖလကပီဌံဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်း ဖြစ်သော။ ဒါရုဘဏ္ဍာဒိ၊ သစ်ဘဏ္ဍာ အစရှိသည်ကို။ သင်္ဂဟိတံ၊ သိမ်းယူအပ်ပြီ။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ ဝိတ္ထာရေနေဝ၊ အကျယ်အားဖြင့်သာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ ဆိုအပ်သနည်း။ “အာဓာရကံ၊ သပိတ်ခြေကိုလည်းကောင်း။ ပတ္တပိဓာနံ၊ သပိတ်ဖုံးကိုလည်းကောင်း။ ပါဒကထလိကံ၊ ခြေပွတ်အိုးခြမ်းကိုလည်းကောင်း။ တာလဝဏ္ဋံ၊ ထန်းရွက်ယပ်ဝန်းကိုလည်းကောင်း။ ဗီဇနီပတ္တကံ၊ ယပ်အပြားကိုလည်းကောင်း။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ ဒါရုဘဏ္ဍံ၊ သစ် ဘဏ္ဍာကိုလည်းကောင်း။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ ပါနီယဥဠုင်္ကံ၊ သောက်ရေမှုတ်ကိုလည်းကောင်း။ ပါနီယသင်္ခံ၊ သောက်ရေခရုသင်းကိုလည်းကောင်း။ အဇ္ဈောကာသေ၊ လွင်တီးခေါင်၌။ နိက္ခိပိတွာ၊ ထား၍။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ သွားသော ရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋံ၊ တည်း၊” ဣတိ ဝုတ္တံ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပန၊ ၌ကား။ ဧသ ဧသော နယော၊ နည်းကို။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်ပြီ။ အဇ္ဈောကာသေ၊ လွင်တီးခေါင်၌။ ရဇနံ၊ ဆိုးရည်ကို။ ပစိတွာ၊ ကျိုပြီး၍။ ရဇနဘာဇနံ၊ ဆိုးရည်အိုးလည်းကောင်း။ ရဇနဥဠုင်္ကော၊ ဆိုးရည်မှုတ်လည်းကောင်း။ ရဇနဒေါဏိကာ၊ ဆိုးရည်ထည့်စရာ ဇလားလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံကို။ အဂ္ဂိသာလာယ၊ မီးတင်းကုတ်၌။ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ၊ သိုမှီးသိမ်းဆည်းရာ၏။ အဂ္ဂိသာလာ၊ မီးတင်းကုတ်သည်။ သစေ နတ္ထိ၊ အံ့။ အနောဝဿကေ၊ မိုးမစွတ်အပ်သော။ ပဗ္ဘာရေ၊ တောင်ဝှမ်း၌။ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ထားရာ၏။ တသ္မိမ္ပိ၊ ထိုတောင်ဝှမ်းသည်လည်း။ အသတိ၊ သော်။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဩလောကေန္တာ၊ ကြည့်ရှုကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ ပဿန္တိ၊ အလွယ်တကူ မြင်နိုင်ကုန်၏။ တာဒိသေ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ဌာနေ၊ အရပ်၌။ ဌပေတွာပိ၊ ထား၍လည်း။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
အညဿ ပုဂ္ဂလိကေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယသ္မိံ၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်၌။ ဝိဿာသဂ္ဂါဟော၊ အကျွမ်းဝင်ခြင်းကြောင့် ယူခြင်းသည်။ န ရုဟတိ၊ မတက်ရောက်။ ဝါ၊ အထမမြောက်။ တဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်၏။ သန္တကေ၊ ဥစ္စာ၌။ အနုဒ္ဓရိတွာ ဝါ၊ ၍လည်းကောင်း။ အနုဒ္ဓရာပေတွာ ဝါ၊ ၍လည်းကောင်း။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ ၏။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ။ ပန၊ အနွယကား။ ယသ္မိံ၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်၌။ ဝိဿာသော၊ အကျွမ်းဝင်ခြင်းသည်။ ဝါ၊ အကျွမ်းဝင်ခြင်းကြောင့် ယူခြင်းသည်။ ရုဟတိ၊ တက်ရောက်၏။ ဝါ၊ အထမြောက်၏။ တဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာသည်။ အတ္တနော၊ ၏။ ပုဂ္ဂလိကမိဝ၊ ပုဂ္ဂလိကဥစ္စာကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဟာပစ္စရိယာဒီသု၊ မဟာပစ္စရီ အစရှိသော အဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။
၁၁၃။ အာပုစ္ဆံ ဂစ္ဆတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယော ဘိက္ခု ဝါ၊ အကြင်ရဟန်းသည်သော်လည်းကောင်း။ ယော သာမဏေရော ဝါ၊ သည်သော်လည်းကောင်း။ ယော အာရာမိကော ဝါ၊ အကြင်အာရာမ်စောင့်သည်သော်လည်းကောင်း။ လဇ္ဇီ၊ ရှက်ခြင်းရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အတ္တနော၊ ၏။ ပလိဗောဓံ ဝိယ၊ ပလိဗောဓကိုကဲ့သို့။ မညတိ၊ မှတ်ထင်၏။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ တထာရူပံ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ အာပုစ္ဆိတွာ၊ ပန်ပြော၍။ ဂစ္ဆတိ၊ ၏။ တဿ၊ ၏။ အနာပတ္တိ။ ဩတာပေန္တော ဂစ္ဆတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာတပေ၊ နေပူ၌။ ဩတာပေန္တော၊ နေလှန်းလျက်။ အာဂန္တွာ၊ ပြန်လာ၍။ ဥဒ္ဓရိဿာမိ၊ ရုပ်သိမ်းအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဂစ္ဆတိ၊ သွားအံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဂစ္ဆတော၊ သွားသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ။ ကေနစိ ပလိဗုဒ္ဓံ ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သေနာသနံ၊ အိပ်ရာနေရာသည်။ ဝါ၊ ကို။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်။ ဥပဒ္ဒုတံ၊ ကပ်၍ နှိပ်စက်အပ်သည်။ ဝါ၊ နှောက်ယှက်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ ဝုဍ္ဎတရော၊ မိမိထက် သီတင်းကြီးသော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ ဥဋ္ဌာပေတွာ၊ ထစေ၍။ သစေပိ ဂဏှာတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ ယူသော်လည်းကောင်း။ ယက္ခော ဝါ၊ ဘီလူးသည်သော်လည်းကောင်း။ ပေတော ဝါ၊ ပြိတ္တာသည်သော်လည်းကောင်း။ အာဂန္တွာ၊ ၍။ သစေပိ နိသီဒတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ ထိုင်သော်လည်းကောင်း။ ကောစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော။ ဣဿရော၊ အစိုးရသူသည်။ အာဂန္တွာ၊ ၍။ သစေ ဂဏှာတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ယူသော်လည်းကောင်း။ သေနာသနံ၊ သည်။ ဝါ၊ ကို။ ပလိဗုဒ္ဓံ၊ နှောက်ယှက်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဝါ ပန၊ သည်သာမကသေး။ သီဟဗျဂ္ဃါဒီသု၊ ခြင်္သေ့ ကျားအစရှိသော သတ္တဝါတို့သည်။ တံ ပဒေသံ၊ သို့။ အာဂန္တွာ၊ ၍။ ဌိတေသုပိ၊ တည်နေပြန်ကုန်သော်လည်း။ သေနာသနံ၊ သည်။ ဝါ၊ ကို။ ပလိဗုဒ္ဓံ၊ နှောက်ယှက်အပ်သည်။ ဟောတိယေဝ၊ သည်သာ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်။ သေနာသနေ၊ ကို။ ပလိဗုဒ္ဓေ၊ နှောက်ယှက်အပ်သော်။ အနုဒ္ဓရိတွာပိ၊ မရုပ်သိမ်းမူ၍လည်း။ ဂစ္ဆတော၊ သွားသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇီဝိတဗြဟ္မစရိယန္တရာယေသု၊ အသက်အန္တရာယ် ဗြဟ္မစရိယအန္တရာယ်တို့ကြောင့်။ အနုဒ္ဓရိတွာ ဂစ္ဆတော အနာပတ္တိ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ၊ ကထိနသမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယဝါစာတော၊ ကိုယ်နှုတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယာကိရိယံ၊ ပြုထိုက်သော အမှုကို မပြုခြင်း မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းမရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
စတုတ္ထံ၊ သော။ ပဌမသေနာသနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၅-ဒုတိယသေနာသနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၆။ ဒုတိယသေနာသနသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဘိသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဉ္စကဘိသိ ဝါ၊ ညောင်စောင်းငယ်၏ ဘုံလျှိုသည်သော်လည်းကောင်း။ ပီဌကဘိသိ ဝါ၊ အင်းပျဉ်ငယ်၏ ဘုံလျှိုသည်သော်လည်းကောင်းတည်း။ စိမိလိကာဒီနိပိ၊ စိမိလိကာအစရှိသော အိပ်ရာနေရာတို့သည်လည်း။ ပုရိမသိက္ခာပဒေ၊ ရှေ့သိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တပ္ပကာရာနိယေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိကုန်သည်သာ။ သဒသံ၊ အဆာနှင့်တကွ ဖြစ်သော အခင်းကို။ နိသီဒနန္တိ၊ ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပစ္စတ္ထရဏန္တိ၊ ကား။ ပါဝါရော၊ အပေါ်ခြုံတဘက်သည်လည်းကောင်း။ ကောဇဝေါ၊ ကော်ဇောသည်လည်းကောင်းတည်း။ ဣတိ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှလောက်ကိုသာ။ ဝုတ္တံ၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌ ဆိုအပ်ပြီ။ တိဏသန္ထာရောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယေသံ ကေသဉ္စိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးကုန်သော။ တိဏာနံ၊ မြက်တို့၏။ သန္ထာရော၊ အခင်းတည်း။ ပဏ္ဏသန္ထာရေ၊ ပဏ္ဏသန္ထာရ၌။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းတည်း။ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကမန္တဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ပဌမပါဒံ၊ ပဌမခြေလှမ်းကို။ အတိက္ကာမေန္တဿ၊ လွန်စေသော ရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယာတိက္ကမေ၊ ဒုတိယခြေလှမ်းကို လွန်စေရာအခါ၌။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ အပရိက္ခိတ္တဿ၊ မကာရံအပ်သော အာရာမ်၏။ ဥပစာရော နာမ၊ ဥပစာ မည်သည်။ သေနာသနတော၊ အဆုံးဖြစ်သော ကျောင်းမှ။ ဒွေ လေဍ္ဍုပါတာ၊ ခဲ နှစ်ကျအရပ်တို့တည်း။
အနာပုစ္ဆံ ဝါ ဂစ္ဆေယျာတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဘိက္ခုမှိ၊ ရဟန်းသည်။ သတိ၊ သော်။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗော၊ ပန်ပြောထိုက်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုရဟန်းသည်။ အသတိ၊ မရှိလသော်။ သာမဏေရော၊ ကို။ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗော တသ္မိံ၊ ထိုသာမဏေ သည်။ အသတိ၊ သော်။ အာရာမိကော၊ အာရာမ်စောင့်ကို။ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗော တသ္မိံပိ၊ ထိုအာရာမ် စောင့်သည်လည်း။ အသတိ၊ သော်။ ယေန၊ အကြင်ဥပါသကာသည်။ ဝိဟာရော၊ ကို။ ကာရိတော၊ ဆောက်လုပ်စေအပ်ပြီ။ သော ဝိဟာရသာမိကော ဝါ၊ ကျောင်းရှင်ဖြစ်သော ထိုဥပါသကာကို သော်လည်းကောင်း။ တဿ၊ ထိုကျောင်းရှင်ဥပါသကာ၏။ ကုလေ၊ အမျိုး၌။ ယော ကောစိ ဝါ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ယောက်ကိုသော်လည်းကောင်း။ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗော၊ ပန်ပြောထိုက်၏။ တသ္မိမ္ပိ၊ ထိုကျောင်းရှင်ဥပါသကာ ထိုကျောင်းရှင်ဥပါသကာ၏ အမျိုး၌ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်လည်း။ အသတိ၊ သော်။ စတူသု၊ လေးလုံးကုန်သော။ ပါသာဏေသု၊ ကျောက်ခဲတို့၌။ မဉ္စံ၊ ညောင်စောင်းကို။ ဌပေတွာ၊ တင်ထားပြီး၍။ မေဉ္စ၊ ညောင်စောင်းပေါ်၌။ အဝသေသမဉ္စပီဌာနိ၊ ကြွင်းသော ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်တို့ကို။ အာရောပေတွာ၊ တင်၍။ ဥပရိ၊ ၌။ ဘိသိအာဒိကံ၊ ဘုံလျှို အစရှိသော။ ဒသဝိဓမ္ပိ၊ ဆယ်ပါး အပြားရှိသည်လည်း ဖြစ်သော။ သေယျံ၊ အိပ်ရာနေရာကို။ ရာသိံ၊ အစုအပုံကို။ ကရိတွာ၊ ပြု၍။ (တစ်နည်း) ရာသိံ ကရိတွာ၊ စုပုံ၍။ ဒါရုဘဏ္ဍံ၊ သစ်ဘဏ္ဍာကိုလည်းကောင်း။ မတ္တိကာဘဏ္ဍံ၊ မြေညက်ဘဏ္ဍာကိုလည်းကောင်း။ ပဋိသာမေတွာ၊ သိုမှီးသိမ်းဆည်းပြီး၍။ ဒွါရဝါတပါနာနိ၊ တံခါးမ လေသောက်ပြူတင်းတို့ကို။ ပိဒဟိတွာ၊ ပိတ်ပြီး၍။ ဂမိယဝတ္တံ၊ ခရီးသွားမည့် ပုဂ္ဂိုလ်၏ ကျင့်ဝတ်ကို။ ပူရေတွာ၊ ပြည့်စေ၍။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သေနာသနံ၊ ကျောင်းကို။ သစေ ဩဝဿတိ၊ အကယ်၍ မိုးစွတ်အပ်သည် ဖြစ်အံ့။ ဆဒနတ္ထဉ္စ၊ မိုးခြင်းအကျိုးငှာလည်း။ တိဏံ ဝါ၊ မြက်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဣဋ္ဌကာ ဝါ၊ အုတ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ အာနီတာ၊ ဆောင်ယူအပ်ကုန်ပြီးသည်။ သစေ ဟောန္တိ။ သစေ ဥဿဟတိ၊ အကယ်၍မူလည်း မိုးခြင်းငှာ စွမ်းနိုင်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဆာဒေတဗ္ဗံ၊ မိုးရာ၏။ နော စေ သက္ကောတိ၊ အကယ်၍ မိုးခြင်းငှာ မစွမ်းနိုင်အံ့။ ဧဝံ သတိ ယော ဩကာသော၊ အကြင်အရပ်ကို။ အနောဝဿကော၊ မိုးမစွတ်အပ်။ တတ္ထ၊ ထိုအရပ်၌။ မဉ္စပီဌာဒီနိ၊ အစရှိသည်တို့ကို။ နိက္ခပိတွာ၊ ထားပြီး၍။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံသော ကျောင်းကိုလည်း။ ဝါ၊ တစ်ကျောင်းလုံးကိုလည်း။ သစေ ဩဝဿတိ၊ အကယ်၍ မိုးစွတ်အပ်သည် ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဥဿဟန္တေန၊ စွမ်းနိုင်သော ရဟန်းသည်။ အန္တောဂါမေ၊ ရွာတွင်း၌။ ဥပါသကာနံ၊ တို့၏။ ဃရေ၊ အိမ်၌။ ဌပေတဗ္ဗံ၊ ထားရာ၏။ တေပိ၊ ထိုဥပါသကာတို့သည်လည်း။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ သံဃိကံ နာမ၊ သံဃာဥစ္စာ မည်သည်။ ဘာရိယံ၊ ဝန်လေးပါ၏။ အဂ္ဂိဒါဟာဒီနံ၊ အိမ်ကို မီးလောင်ခြင်း အစရှိသည်တို့မှ။ ဘာယာမ၊ ကြောက်ပါကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၍။ သစေ န သမ္ပဋိစ္ဆန္တိ၊ အကယ်၍ လက်မခံလိုကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လက်မခံလိုကုန်လသော်။ အဇ္ဈောကာသေပိ၊ ၌လည်း။ ပါသာဏာနံ၊ ကျောက်တို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ မဉ္စံ၊ ကို။ ဌပေတွာ၊ တင်ထားပြီး၍။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ညောင်စောင်းအင်းပျဉ် စသည်ကို။ ပုဗ္ဗေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ နိက္ခိပိတွာ၊ ထားပြီး၍။ တိဏေဟိ စ၊ မြက်တို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ ပဏ္ဏေဟိ စ၊ တို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ၊ ဖုံးအုပ်၍။ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ၊ သင့်၏။ ကသ္မာ တိဏေဟိ စ ပဏ္ဏေဟိ စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ၊ သင့်သနည်း။ ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုဖုံးအုပ်အပ်သော အိပ်ရာနေရာတို့တွင်။ ယံ၊ အကြင်အိပ်ရာ နေရာသည်။ အင်္ဂမတ္တမ္ပိ၊ အစိတ်အပိုင်းမျှသည်လည်း။ အဝသိဿတိ၊ ကြွင်းကျန်လတံ့။ တံ၊ ထိုကြွင်းကျန်သော အိပ်ရာနေရာသည်။ အညေသံ၊ သွားသော ရဟန်းမှ တစ်ပါးကုန်သော။ တတ္ထ၊ ထိုအရပ်သို့။ အာဂတာနံ၊ ရောက်လာကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ တို့အား။ ဥပကာရံ၊ လျော်သော ကျေးဇူးကို ပြုတတ်သည်။ ဘဝိဿတိ၊ လတံ့။ ဣတိ၊ ဤအကျိုးကို ရစေလိုခြင်းကြောင့်။ တိဏေဟိ စ ပဏ္ဏေဟိ စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
၁၁၇။ ဝိဟာရဿ ဥပစာရေတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ဝိဟာရဿ၊ ၏။ ဥပစာရော နာမ၊ ဥပစာ မည်သည်။ ပရိဝေဏံ၊ ပရိဝုဏ်တည်း။ ဥပဋ္ဌာနသာလာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပရိဝေဏဘောဇနသာလာ၊ ပရိဝုဏ်အတွင်း၌ ဆွမ်းစားစရပ်တည်း။ မဏ္ဍပေါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပရိဝေဏမဏ္ဍပေါ၊ ပရိဝုဏ်အတွင်း၌ မဏ္ဍပ်တည်း။ ရုက္ခမူလန္တိ၊ ကား။ ပရိဝေဏရုက္ခမူလံ၊ ပရိဝုဏ်အတွင်း၌ သစ်ပင်၏ အနီးအောက်တည်း။ တာဝ၊ သမာနဝါဒမှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ သော။ အယံ နယော၊ ဤနည်းကို။ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာယံ၊ ၌။ ဝုတ္တော၊ အပ်ပြီ။ ကိဉ္စာပိ ဝုတ္တော၊ အကယ်၍ကား ဆိုအပ်ပါပေပြီ။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ပင် ဆိုအပ်ပါသော်လည်း။ အန္တောဂဗ္ဘော ဝါ၊ အတွင်းအခန်းကိုလည်းကောင်း။ အညံ၊ အခြားသော။ သဗ္ဗပရိစ္ဆန္နံ၊ အလုံးစုံ မိုးကာအပ်သော။ ဂုတ္တသေနာသနံ ဝါ၊ လုံခြုံသော ကျောင်းကိုလည်းကောင်း။ ဝိဟာရောတိ၊ ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ ဝိဟာရဿ ဥပစာရေတိ၊ ဟူသည်ကား။ တဿ၊ ထိုကျောင်း၏။ ဗဟိ၊ ပြင်ဘက်၌။ အာသန္နေ၊ အနီးဖြစ်သော။ ဩကာသေ၊ အရပ်၌။ ဥပဋ္ဌာနသာလာယံ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘောဇနသာလာယံ ဝါ၊ ဆွမ်းစားစရပ်၌သော်လည်းကောင်း။ မဏ္ဍပေ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ အပရိစ္ဆန္နေ ဝါပိ၊ ထက်ဝန်းကျင် မကာရံအပ်သည်မူလည်းဖြစ်သော။ ပရိစ္ဆိန္နေ ဝါပိ၊ ထက်ဝန်းကျင် ကာရံအပ်သည်မူလည်းဖြစ်သော။ ဗဟူနံ၊ များစွာကုန်သော ရဟန်းတို့၏။ သန္နိပါတမဏ္ဍပေ၊ စုဝေးရာ မဏ္ဍပ်၌သော်လည်းကောင်း။ ရုက္ခမူလေ၊ ၌။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ အထူးဖွင့်ဆိုဖွယ်သည်။ နတ္ထိ။ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဂုဠှတ္ထံ၊ လျှို့ဝှက်အပ်သော အနက်ကို။ ဟိ ဥဒ္ဓရိတွာ ဒဿေမိ၊ ထုတ်၍ ပြဦးအံ့။ ဝုတ္တပ္ပကာရံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော။ ဒသဝိဓံ၊ ဆယ်ပါးအပြားရှိသော။ သေယျံ၊ အိပ်ရာနေရာကို။ အန္တောဂဗ္ဘာဒိမှိ၊ အတွင်းအခန်းအစရှိသော။ ဂုတ္တဋ္ဌာနေ၊ လုံခြုံရာ အရပ်၌။ ပညပေတွာ၊ ခင်းပြီး၍။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ သွားသော ရဟန်း၏။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ သေယျာပိ၊ အိပ်ရာနေရာကိုလည်းကောင်း။ သေနာသနမ္ပိ၊ ကျောင်းကိုလည်းကောင်း။ ဥပစိကာဟိ၊ ခြတို့သည်။ ပလုဇ္ဇတိ၊ ဖျက်ဆီးအပ်၏။ (တစ်နည်း) သေယျာပိ၊ သည်လည်းကောင်း။ သေနာသနမ္ပိ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဥပစိကာဟိ၊ တို့ကြောင့်။ ပလုဇ္ဇတိ၊ ပျက်စီး၏။ ဝမ္မိကရာသိယေဝ၊ တောင်ပို့အစုသည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ဗဟိ ပန၊ ပြင်ပ၌ကား။ ဥပဋ္ဌာနသာလာဒီသု၊ ဆွမ်းစားဇရပ်အစရှိကုန်သော အရပ်တို့၌။ ပညပေတွာ၊ ပြီး၍။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ ၏။ သေယျာမတ္တမေဝ၊ အိပ်ရာနေရာမျှသည်သာ။ နဿေယျ၊ ပျက်စီးရာ၏။ ဌာနဿ၊ တည်ရာ အရပ်၏။
အဂုတ္တတာယ၊ မလုံခြုံသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သေနာသနံ၊ ကျောင်းသည်။ န နဿေယျ၊ မပျက်စီးရာ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤဥပဋ္ဌာနသာလာအစရှိသော အရပ်တို့၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ မဉ္စပီဌံ၊ ကို။ သဟသာ၊ အဆောတလျင်။ ဥပစိကာဟိ၊ ခြတို့သည်။ ခါယိတုံ၊ ခဲစားခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်နိုင်။ တသ္မာ တံ၊ ထိုညောင်စောင်းအင်းပျဉ်ကို။ ဝိဟာရေပိ၊ ကျောင်းတွင်း၌လည်း။ သန္ထရိတွာ၊ ခင်းပြီး၍။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ ၏။ ဒုက္ကဋံ ဝုတ္တံ။ ဝိဟာရူပစာရေန ပန၊ ကျောင်း၏ ဥပစာ၌ကား။ တံ၊ ထို ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်ကို။ ဝိဟာရစာရိကံ၊ ကျောင်းစဉ်လှည့်လည်ခြင်းကို။ အာဟိဏ္ဍန္တာပိ၊ လှည့်လည်ကုန်သော ရဟန်းတို့သည်လည်း။ ဒိသွာ၊ ၍။ ပဋိသာမေဿန္တိ၊ သိုမှီးသိမ်းဆည်းကုန် လတံ့။ တသ္မာ ဒုက္ကဋံ ဝုတ္တံ။
၁၁၈။ ဥဒ္ဓရိတွာ ဂစ္ဆတီတိ ဧတ္ထ၊ ပါဌ်၌။ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ ရုပ်သိမ်း၍။ ဂစ္ဆန္တေန၊ သွားသော ရဟန်းသည်။ မဉ္စပီဌကဝါဋံ၊ ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်ငယ်ကို ဖွဲ့ကြက်ကြောင်းဖြစ်သော ကြိမ် အဝတ်ပြား အစရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံကို။ အပနေတွာ၊ ဖယ်ရှား၍။ သံဟရိတွာ၊ ခေါက်လိပ်၍။ စီဝရဝံသေ၊ သင်္ကန်းတန်းဝါး၌။ လဂ္ဂေတွာ၊ ချိတ်၍။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ အာဂန္တွာ၊ ၍။ ဝသနကဘိက္ခုနာပိ၊ နေမည့်ရဟန်းသည်လည်း။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ မဉ္စံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပီဌံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပညပေတွာ၊ ပြီး၍။ သယိတွာ၊ အိပ်ပြီး၍။ ဂစ္ဆန္တေန၊ လသော်။ တထေဝ၊ ထိုရှေးအတူသာလျှင်။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုရာ၏။ အန္တောကုဋ္ဋတော၊ နံရံအတွင်းမှ။ သေယျံ၊ ကို။ ဗဟိကုဋ္ဋေ၊ နံရံပြင်ပ၌။ ပညပေတွာ၊ ၍။ ဝသန္တေန၊ နေသော ရဟန်းသည်။ ဂမနကာလေ၊ ပြန်သွားရာ အခါ၌။ ဂဟိတဋ္ဌာနေယေဝ၊ ယူအပ်ရာ အရပ်၌သာလျှင်။ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ၊ ၏။ ဥပရိပါသာဒတော၊ ပြာသာဒ်၏ အထက်ထပ်မှ။ ဩရောပေတွာ၊ အောက်သို့ ချ၍။ ဟေဋ္ဌာပါသာဒေ၊ ပြာသာဒ်၏ အောက်ထပ်၌။ ဝသန္တဿပိ၊ ၏လည်း။ ဧသေဝ နယော။ ရတ္တိဋ္ဌာနဒိဝါဋ္ဌာနေသု၊ ညဉ့်နေရာ နေ့နေရာတို့၌။ မဉ္စပီဌံ၊ ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်ကို။ ပညပေတွာပိ၊ ခင်းပြီး၍လည်း။ ဂမနကာလေ၊ သွားရာအခါ၌။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဂဟိတဋ္ဌာနေယေဝ၊ ယူအပ်ရာ အရပ်၌သာလျှင်။ ဌပေတဗ္ဗံ၊ ပြန်ထားရာ၏။
အာပုစ္ဆံ ဂစ္ဆတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗာနာပုစ္ဆိတဗ္ဗဝိနိစ္ဆယော၊ ပန်ပြောထိုက် မပန်ပြောထိုက် အဆုံးအဖြတ်တည်း။ တာဝ၊ ပါသာဏပိဋ္ဌိ စသည်တို့မှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌာယံ၊ သော။ ဘူမိယံ၊ မြေပေါ်၌။ ယာ ဒီဃသာလာ ဝါ၊ အကြင်တန်းလျားရှည်ဇရပ်သည်သော် လည်းကောင်း။ ယာ ပဏ္ဏသာလာ ဝါ၊ အကြင်သစ်ရွက်မိုးဇရပ်သည်သော်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ ရုက္ခတ္ထမေသု၊ သစ်သားတိုင်တို့၌။ ယံ ကတဂေဟံ ဝါ၊ အကြင်ဆောက်လုပ်အပ်သော ကျောင်းသည်သော်လည်းကောင်း။ ဥပစိကာနံ၊ ခြတို့၏။ ဥဋ္ဌာနဋ္ဌာနံ၊ ပေါ်ထွက်ရာ အရပ်၌။ ဝါ၊ ခြပေါသော အရပ်၌။ ယံ ကတဂေဟံ ဝါ၊ အကြင်ဆောက်လုပ်အပ်သော ကျောင်းသည်သော်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတော၊ ထိုဇရပ် ထိုကျောင်းမှ။ ပက္ကမန္တေန၊ ဖဲသွားသော ရဟန်းသည်။ အာပုစ္ဆိတွာဝ၊ ပန်ပြော၍သာလျှင်။ ပက္ကမိတဗ္ဗံ၊ ဖဲသွားရာ၏။ ဟိ၊ မှန်။ တသ္မိံ၊ ထိုကျောင်းကို။ ကတိပယာနိ၊ အနည်းငယ်ကုန်သော။ ဒိဝသာနိ၊ ရက်တို့ပတ်လုံး။ အဇဂ္ဂိယမာနေ၊ မသုတ်သင်အပ်သော်။ ဝမ္မိကာဝ၊ တောင်ပို့တို့သည်သာ။ သန္တိဋ္ဌန္တိ၊ ကောင်းစွာ တည်ကုန်၏။ ပန၊ ကား။ ပါသာဏပိဋ္ဌိယံ ဝါ၊ ကျောက်ဖျာပေါ်၌သော်လည်းကောင်း။ ပါသာဏတ္ထမေသု ဝါ၊ ကျောက်တိုင်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ ယံ ကတသေနာသနံ၊ အကြင်ဆောက်လုပ်အပ်သော ကျောင်းသည်သော်လည်းကောင်း။ ယံ သိလုစ္စယလေဏံ ဝါ၊ အကြင်တောင်၌ လိုဏ်ဂူသည်သော်လည်းကောင်း။ ယံ သုဓာလိတ္တသေနာသနံ ဝါ၊ အကြင်အင်္ဂတေတို့ဖြင့် လိမ်းကျံအပ်သော ကျောင်းသည်သော်လည်းကောင်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ယတ္ထ၊ အကြင်ကျောင်း၌။ ဥပစိကာသင်္ကာ၊ ခြတို့၌ ဖြစ်သော ယုံမှားဖွယ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တတော၊ ထိုကျောင်းမှ။ ပက္ကမန္တဿ၊ ဖဲသွားသော ရဟန်း၏။ အာပုစ္ဆိတွာပိ၊ ၍လည်းကောင်း။ အနာပုစ္ဆိတွာပိ၊ ဘဲလည်းကောင်း။ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် အပ်ပါသော်လည်း။ အာပုစ္ဆနံ၊ ပန်ပြောခြင်းသည်။ ဝတ္တံ၊ ကျင့်ဝတ်တည်း။ တာဒိသေပိ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သည်လည်းဖြစ်သော။ သေနာသနေ၊ ၌။ ဧကေန၊ တစ်ဖက်သော။ ပဿေန၊ နံပါးဖြင့်။ ဥပစိကာ၊ တို့သည်။ သစေ အာရောဟန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ အာပုစ္ဆိတွာဝ၊ ပန်ပြော၍သာ။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အာဂန္တုကော၊ အာဂန္တုကဖြစ်သော။ ယော ဘိက္ခု၊ သည်။ သံဃိကံ၊ သံဃိကဖြစ်သော။ သေနာသနံ၊ ကို။ ဂဟေတွာ၊ သီးခြားယူ၍။ ဝသန္တံ၊ နေသော။ ဘိက္ခုံ၊ သို့။ အနုဝတ္တန္တော၊ အစဉ်လိုက်လျက်။ အတ္တနော၊ ဖို့။ သေနာသနံ၊ ကို။ အဂ္ဂဟေတွာ၊ သီးခြား မယူဘဲ။ ဝသတိ၊ ၏။ ယာဝ၊ လုံး။ သော၊ ထိုအာဂန္တုက ရဟန်းသည်။ သေနာသနံ န ဂဏှာတိ၊ သီးခြား မယူသေး။ တာဝ၊ ထိုမယူသေးသမျှ ကာလပတ်လုံး။ တံ သေနာသနံ၊ ထိုကျောင်းသည်။ ပုရိမဘိက္ခုဿေဝ၊ ရှေ့ဖြစ်သော ရဟန်း၏သာ။ ပလိဗောဓော၊ တည်း။ ယဒါ ပန၊ အကြင်အခါ၌ကား။ သော၊ ထိုအာဂန္ထုကရဟန်းသည်။ သေနာသနံ၊ ကို။ ဂဟေတွာ၊ သီးခြား ယူ၍။ အတ္တနော၊ ၏။ ဣဿရိယေန၊ အစိုးရသူ၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဝသတိ၊ ၏။ တတော၊ ထိုအခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ ၍။ အာဂန္တုကဿေဝ၊ အာဂန္တုကရဟန်း၏သာ။ ပလိဗောဓော၊ တည်း။ ဥဘောပိ၊ အာဂန္တုက အာဝါသိကရဟန်း နှစ်ပါးတို့သည်လည်း။ ဝိဘဇိတွာ၊ ကျောင်းတစ်ကျောင်းတည်း၌ ဤဘက်အပိုင်းက အရှင်ဘုရားဖို့ ဤအပိုင်းက တပည့်တော်ဖို့ဟု ခွဲခြားဝေဖန်၍။ သစေ ဂဏှန္တိ၊ အကယ်၍ ယူကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ အာဂန္တုက အာဝါသိက ရဟန်းနှစ်ပါးတို့၏လည်း။ ပလိဗောဓော၊ တည်း။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ ဆိုအပ်သနည်း။ ဒွေ တယော၊ နှစ်ပါးသုံးပါးကုန်သော ရဟန်းတို့သည်။ ဧကတော၊ တစ်ပေါင်းတည်း။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သစေ ပညပေန္တိ၊ အကယ်၍ ခင်းကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ ဂမနကာလေ၊ ပြန်သွားရာ အခါ၌။ သဗ္ဗေဟိပိ၊ အလုံးစုံကုန်သော ရဟန်းတို့သည်လည်း။ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ တေသု၊ ထိုရဟန်းတို့တွင်။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားသော ရဟန်းသည်။ ပစ္ဆိမော၊ နောက်ဖြစ်သော ရဟန်းသည်။ ဇဂ္ဂိဿတိ၊ စောင့်ရှောက်လိမ့်မည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဘောဂံ၊ နှလုံးသွင်းမှုကို။ ကတွာ၊ ၍။ စေ ဂစ္ဆတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပစ္ဆိမဿ၊ နောက်ဆုံးဖြစ်သော ရဟန်း၏။ အာဘောဂေန၊ နှလုံးသွင်းခြင်းကြောင့်။ မုတ္တိ၊ အာပတ်မှ လွတ်ခြင်းမည်သည်။ နတ္ထိ။ ဗဟူ၊ များစွာကုန်သော ရဟန်းတို့သည်။ ဧကံ၊ ရဟန်းတစ်ပါးကို။ ပေသေတွာ၊ စေလွှတ်၍။ သန္ထရာပေန္တိ၊ ခင်းစေကုန်အံ့။ ဂမနကာလေ၊ ပြန်သွားရာ အခါ၌။ သဗ္ဗေဟိ ဝါ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့သည်သော်လည်း။
အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ ဧကံ၊ ရဟန်းတစ်ပါးကို။ ပေသေတွာ ဝါ၊ စေလွှတ်၍သော်လည်း။ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ အညတော၊ အခြားသော ကျောင်းမှ။ မဉ္စပီဌာဒီနိ၊ ညောင်စောင်းအင်းပျဉ် အစရှိသည်တို့ကို။ အာနေတွာ၊ ဆောင်ယူ၍။ အညတြ၊ အခြားသော ကျောင်း၌။ ဝသိတွာပိ၊ နေပြီး၍လည်း။ ဂမနကာလေ၊ ပြန်သွားရာ အခါ၌။ တတ္ထေဝ၊ ထိုမူလကျောင်းသို့သာ။ နေတဗ္ဗာနိ၊ ပြန်ဆောင်ထိုက်ကုန်၏။ အညာဝါသတော၊ အခြားသော နေရာမှ။ အာနေတွာ၊ ၍။ ဝသမာနဿ၊ နေစဉ်။ အညော၊ သော။ ဝုဍ္ဎတရော၊ သီတင်းကြီးသူသည်။ သစေ အာဂစ္ဆတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ န ပဋိဗာဟိတဗ္ဗော၊ ထိုက်။ “ဘန္တေ၊ ရား။ မယာ၊ တပည့်တော်သည်။ အညာဝါသတော၊ အခြားသော နေရာမှ။ အာနီတံ၊ ဆောင်ယူအပ်ပါပြီ။ ပါကတိကံ၊ ပင်ကိုသဘောရှိသည်ကို။ ကရေယျာထ၊ ပြုရစ်ပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ လျှောက်ရာ၏။ တေန၊ ထိုသီတင်းကြီးသူသည်။ “ဧဝံ၊ ဤသင်ပြောသည့်အတိုင်း။ ကရိဿာမိ၊ အံ့၊” ဣတိ၊ သို့။ သမ္ပဋိစ္ဆိတေ၊ ဝန်ခံအပ်သော်။ ဣတရဿ၊ အခြားသော သီတင်းငယ်ရဟန်းအား။ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အညတ္ထ၊ အခြားသော အရပ်သို့။ ဟရိတွာပိ၊ ဆောင်ယူ၍လည်း။ သံဃိကပရိဘောဂေန၊ သံဃိကပစ္စည်းကို သုံးဆောင်နည်းဖြင့်။ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ၊ သုံးဆောင်စဉ်။ နဋ္ဌံ ဝါ၊ ပျောက်သော အိပ်ရာနေရာသည်သော်လည်းကောင်း။ ဇိဏ္ဏံ ဝါ၊ ဆွေးမြည့်သော အိပ်ရာနေရာသည်သော်လည်းကောင်း။ စောရေဟိ၊ ခိုးသူတို့သည်။ ဟဋံ ဝါ၊ ဆောင်ယူအပ်သော အိပ်ရာနေရာသည်သော်လည်းကောင်း။ ဂီဝါ၊ ဘဏ္ဍာစားသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပန၊ ကား။ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန၊ ပုဂ္ဂလိကပစ္စည်းကို သုံးဆောင်နည်းဖြင့်။ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ၊ သုံးဆောင်စဉ်။ နဋ္ဌံ ဝါ ဇိဏ္ဏံ ဝါ စောရေဟိ ဟဋံ ဝါ ဂီဝါ ဟောတိ။ အညဿ၊ အခြားပုဂ္ဂိုလ်၏။ မဉ္စပီဌံ ပန၊ ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်ကိုကား။ သံဃိကပရိဘောဂေန ဝါ၊ သံဃိကပစ္စည်းကို သုံးဆောင်နည်းဖြင့် သော်လည်းကောင်း။ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန ဝါ၊ ပုဂ္ဂလိကပစ္စည်းကို သုံးဆောင်နည်းဖြင့်သော် လည်းကောင်း။ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ၊ သုံးဆောင်စဉ်။ နဋ္ဌံ၊ ပျောက်သော ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်သည်။ ဂီဝါယေဝ၊ ဘဏ္ဍာစားသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤဆိုအပပြီးသည်ကား။ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗာနာပုစ္ဆိတဗ္ဗ ဝိနိစ္ဆယော၊ တည်း။
ကေနစိ ပလိဗုဒ္ဓံ ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝုဍ္ဎတရဘိက္ခု (ပ) သပ္ပါဒီသု၊ သီတင်းကြီး ရဟန်း အစိုးရသူ ဘီလူး ခြင်္သေ့ သားရဲ မြွေဟောက် အစရှိသည်တို့တွင်။ ယေန ကေနစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသည်။ သေနာသနံ၊ သည်။ ဝါ၊ ကို။ ပလိဗုဒ္ဓံ၊ နှောက်ယှက်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ သာပေက္ခော (ပ) ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဇ္ဇေဝ၊ ယနေ့၌ပင်။ အာဂန္တွာ၊ ပြန်လာ၍။ ပဋိဇဂ္ဂိဿာမိ၊ သုတ်သင်အံ့။ ဝါ၊ ရုပ်သိမ်းအံ့။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သာပေက္ခော၊ ငဲ့ကွက်ခြင်းရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ နဒီပါရံ ဝါ၊ မြစ်၏ တစ်ဖက်ကမ်းသို့သော်လည်းကောင်း။ ဂါမန္တရံ ဝါ၊ ရွာတစ်ပါးသို့သော်လည်းကောင်း။ ဂန္တွာ၊ သွားပြီး၍။ ဝါ၊ သွားပြီးနောက်။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဂမနစိတ္တံ၊ ခရီးသွားကြောင်းစိတ်သည်။ ဝါ၊ ဆက်လက်၍ ခရီးသွားလိုသော စိတ်သည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်ပြီ။ တတ္ထေဝ၊ ထိုအရပ်၌ပင်။ ဌိတော၊ တည်လျက်။ ကဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်ကို။ ပေသေတွာ၊ စေလွှတ်၍။ အာပုစ္ဆတိ၊ အံ့။ နဒီပူရရာဇစောရာဒီသု၊ မြစ်ရေပြည့်ခြင်း မင်း ခိုးသူ အစရှိသည်တို့တွင်။ ကေနစိ ဝါ၊ တစ်စုံတစ်ခုသည်သော်လည်း။ ပလိဗုဒ္ဓေါ ဥပဒ္ဒုတော၊ နှိပ်စက်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ ပစ္စာဂန္တုံ၊ ပြန်လာခြင်းငှာ။ န သက္ကောတိ၊ အံ့။ ဧဝံဘူတဿပိ၊ ဤသို့ဖြစ်သော ရဟန်း၏လည်း။ အနာပတ္တိ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ သမုဋ္ဌာနာဒီဟိ၊ သမုဋ္ဌာန် အစရှိသည်တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းရှိသည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပဉ္စမံ၊ သော။ ဒုတိယသေနာသနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၆-အနုပခဇ္ဇသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၉။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ပလိဗုန္ဓေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဌမတရံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဂန္တွာ၊ သွားပြီး၍။ ပတ္တစီဝရံ၊ ကို။ အတိဟရိတွာ၊ ရှေးရှုဆောင်ယူ၍။ ရုမ္ဘိတွာ၊ ပိတ်ဆို့၍။ တိဋ္ဌန္တိ၊ တည်ကြကုန်၏။ ထေရာ ဘိက္ခူ ဝုဋ္ဌာပေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏ အထံသို့။ သေယျာ၊ အိပ်ရာနေရာသည်။ ပါပုဏာတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ဝဿဂ္ဂေန၊ ဝါအပိုင်းအခြားအားဖြင့်။ ဝါ၊ ဝါစဉ်အားဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ ဝုဋ္ဌာပေန္တိ၊ ထစေကြကုန်၏။ အနုပခဇ္ဇ သေယျံ ကပ္ပေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရားတို့။ တုမှာကံ၊ အရှင်ဘုရားတို့၏အထံသို့။ မဉ္စဋ္ဌာနံယေဝ၊ ညောင်စောင်းတည်ရာ အရပ်သည်သာ။ ပါပုဏာတိ၊ ရောက်၏။ သဗ္ဗော၊ သော။ ဝိဟာရော၊ သည်။ န ပါပုဏာတိ၊ မရောက်ပါ။ အမှာကံ၊ တပည့်တော်တို့၏ အထံသို့။ ဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဣဒံ ဌာနံ၊ ဤကြွင်းကျန်သော အရပ်သည်။ ပါပုဏာတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ အနုပဝိသိတွာ၊ အနီးသို့ ကပ်ဝင်၍။ မဉ္စပီဌံ၊ ကို။ ပညပေတွာ၊ ၍။ နိသီဒန္တိပိ၊ ထိုင်လည်း ထိုင်ကြကုန်၏။ နိပဇ္ဇန္တိပိ၊ လျောင်းလည်း လျောင်းကြကုန်၏။ သဇ္ဈာယမ္ပိ၊ စာအံခြင်းကိုလည်း။ ကရောန္တိ၊ ပြုကြကုန်၏။
၁၂၀။ ဇာနန္တိ၊ ကား။ “အယံ၊ ဤရဟန်းကို။ အနုဋ္ဌာပနီယော၊ အိပ်ရာနေရာမှ မထစေထိုက်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဇာနန္တော၊ သိလျက်။ တေနေဝ၊ ထိုသို့ မထစေထိုက်ဟု သိသူကို “ဇာနံ”ဟု ဆိုလိုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်ပင်။ အဿ၊ ထိုဇာနံဟူသော ပုဒ်၏။ ဝိဘင်္ဂေ၊ အကျယ်ဝေဘန်ရာ ပဒဘာဇနီ၌။ “ဝုဍ္ဎောတိ ဇာနာတီ”တိအာဒိ၊ ဝုဍ္ဎောတိ ဇာနာတိ အစရှိသော စကားကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ ဝုဍ္ဎော၊ သီတင်းကြီးသူကို။ အတ္တနော၊ မိမိထက်။ ဝုဍ္ဎတာယ၊ ကြီးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။
အနုဋ္ဌာပနီယော၊ အိပ်ရာနေရာမှ မထစေထိုက်။ ဝါ၊ ထ၍ မသွားစေထိုက်။ ဂိလာနော၊ ကို။ ဂိလာနတာယ၊ မကျန်းမမာ သနားစရာ၏အဖြစ်ကြောင့်။ အနုဋ္ဌာပနီယော ပန၊ ကား။ သံဃော၊ သည်။ ဘဏ္ဍာဂါရိကဿ ဝါ၊ ဘဏ္ဍာတိုက်စိုး ရဟန်းအားသော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ၏သော်လည်းကောင်း။ ဓမ္မကထိကဝိနယဓရာဒီနံ ဝါ၊ ဓမ္မကထိကရဟန်း ဝိနည်းဓိုရ်ရဟန်းတို့အားသော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ တို့၏သော်လည်းကောင်း။ ဂဏဝါစကအာစရိယဿ ဝါ၊ ဂိုဏ်းကို စာချသော ဆရာအားသော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ၏သော်လည်းကောင်း။ ဗဟူပကာရတံ၊ များသော လျော်သော ကျေးဇူးကို ပြုတတ်ကုန်သည်၏ အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဂုဏဝိသိဋ္ဌတံ စ၊ ဂုဏ်အားဖြင့် ထူးကဲကုန်သည်၏ အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ သလ္လက္ခေန္တော၊ မှတ်သားလျက်။ ဓုဝဝါသတ္ထာယ၊ အမြဲနေခြင်း အကျိုးငှာ။ ဝိဟာရံ၊ ကို။ သမ္မန္နိတွာ၊ ၍။ ဒေတိ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယဿ၊ အကြင် ရဟန်းအား။ သံဃေန၊ သည်။ ဒိန္နော၊ ပြီ။ သောပိ၊ ထိုရဟန်းကိုလည်း။ အနုဋ္ဌာပနီယော။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤပုဂ္ဂိုလ်တို့တွင်။ ဂိလာနဿာပိ၊ အားလည်း။ သံဃောယေဝ၊ သည်ပင်။ အနုစ္ဆဝိကံ၊ လျောက်ပတ်သော။ သေနာသနံ၊ ကို။ ကာမံ ဒေတိ၊ အကယ်၍ ပေးပါပေ၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ပေးပါသော်လည်း။ ဝါ၊ ဘဏ္ဍာဂါရိက စသည်နှင့် ဂိလာနတို့အား သံဃဒိန္နချင်းတူပါသော်လည်း။ ဂိလာနော၊ ကို။ အပလောကေတွာ၊ ပန်ပြော၍။ သံဃေန၊ သည်။ အဒိန္နသေနာသနော၊ မပေးအပ်သော ကျောင်းရှိသည်။ သမာနောပိ၊ လည်း။ န ပီဠေတဗ္ဗော၊ မနှိပ်စက်ထိုက်။ အနုကမ္ပိတဗ္ဗော၊ သနားစောင့်ရှောက်ထိုက်၏။ ဣတိ၊ ဤအနက်ကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ ဝိသုံ၊ သံဃဒိန္နမှ သီးခြား။ ဝုတ္တော၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။
၁၂၁။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဥပစာရေတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ မဉ္စပီဌာနံ၊ တို့၏။ တာဝ၊ ခုဒ္ဒကဝိဟာရမှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌေ၊ သော။ မဟလ္လကေ၊ ကြီးသော။ ဝိဟာရေ၊ ၌။ သမန္တာ၊ ပတ်ဝန်းကျင်၌။ ဒိယဍ္ဎော ဟတ္ထော၊ အခွဲအားဖြင့် နှစ်တောင်သည်။ ဝါ၊ တစ်တောင့်ထွာသည်။ ဥပစာရော၊ တည်း။ ခုဒ္ဒကေ၊ ငယ်သော။ ဝိဟာရေ၊ ၌။ ယတော၊ အကြင်ဘက်၌။ ဝါ၊ ဘက်က။ ဒိယဍ္ဎော ဟတ္ထော၊ အခွဲအားဖြင့် နှစ်တောင်သည်။ ဝါ၊ တစ်တောင့်ထွာသည်။ ပဟောတိ၊ လောက်၏။ တတော၊ ထိုဘက်၌။ ဝါ၊ ဘက်က။ ဒိယဍ္ဎော ဟတ္ထော၊ သည်။ ဥပစာရော၊ တည်း။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဓောဝိတွာ၊ ဆေးပြီး၍။ ပဝိသန္တဿ၊ ဝင်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ ပဿာဝတ္ထာယ၊ ကျင်ငယ်အကျိုးငှာ။ ဝါ၊ ကျင်ငယ်စွန့်ဖို့ရာ။ နိက္ခမန္တဿ စ၊ ထွက်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်သော အရပ်၌။ ဒွါရေ၊ တံခါးပေါက်၌။ နိက္ခိတ္တပါဒဓောဝနပါသာဏတော စ၊ ထားအပ်သော ခြေဆေးရာ ကျောက်ဖျာမှလည်းကောင်း။ ပဿာဝဋ္ဌာနတော စ၊ ကျင်ငယ်စွန့်ရာ အရပ်မှလည်းကောင်း။ မဉ္စပီဌံ၊ သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်သော အရပ်တိုင်အောင်။ ဒိယဍ္ဎဟတ္ထဝိတ္ထာရော၊ အခွဲအားဖြင့်နှစ်တောင် အနံရှိသော။ ဝါ၊ တစ်တောင့်ထွာ အနံရှိသော။ မဂ္ဂေါ၊ လမ်းသည်။ ဥပစာရော နာမ၊ မည်၏။ မဉ္စဿ ဝါ၊ ၏သော်လည်းကောင်း။ ပီဌဿ ဝါ၊ ၏သော်လည်းကောင်း။ တသ္မိံ ဥပစာရေ၊ ၌။ ဌိတဿ ဝါ၊ တည်သည်မူလည်း ဖြစ်သော။ ပဝိသန္တဿ ဝါ၊ ဝင်သည်မူလည်း ဖြစ်သော။ နိက္ခမန္တဿ ဝါ၊ သော။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ အနုပခဇ္ဇ၊ အနီးသို့ ကပ်ဝင်၍။ သေယျံ၊ ထိုင်ခြင်း အိပ်ခြင်းကို။ ကပ္ပေတုကာမော၊ ပြုလိုသည်။ ဟုတွာ သေယျံ၊ အိပ်ရာနေရာကို။ သန္ထရတိ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်မူလည်း ခင်းအံ့။ သန္ထရာပေတိ ဝါ၊ သူတစ်ပါးကိုမူလည်း ခင်းစေအံ့။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋဿ၊ သို့။ အာပတ္တိ၊ သည်။
အဘိနိသီဒတိ ဝါ အဘိနိပဇ္ဇတိ ဝါတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အဘိနိသီဒနမတ္တေန ဧဝ ဝါ၊ ထိုင်ခြင်းမျှကြောင့်သာလျှင်သော်လည်းကောင်း။ အဘိနိပဇ္ဇနမတ္တေနေဝ ဝါ၊ လျောင်းခြင်းမျှကြောင့် သာလျှင်သော်လည်းကောင်း။ ပါစိတ္တိယံ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒွေပိ၊ ထိုင်ခြင်း လျောင်းခြင်း နှစ်မျိုးလုံးတို့ကိုလည်း။ သစေ ကရောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဒွေ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ။ ဥဋ္ဌာယုဋ္ဌာယ၊ ထ၍ထ၍။ နိသီဒတော ဝါ၊ ထိုင်သည်မူလည်း ဖြစ်သော။ နိပဇ္ဇတော ဝါ၊ လျောင်းသည်မူလည်း ဖြစ်သော။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယံ။
၁၂၂။ ဥပစာရံ (ပ) သန္တရာပေတိ ဝါတိ၊ ဟူသော။ ဣမသ္မိံ၊ ဤဒုက္ကဋဝါရ၌လည်းကောင်း။ ဣတော၊ ဤဝါရမှ။ ပရေ စ၊ နောက်၌လည်းဖြစ်သော။ “ဝိဟာရဿ ဥပစာရေ”တိအာဒိကေ၊ ဝိဟာရဿ ဥပစာရေအစရှိသော။ ဒုက္ကဋဝါရေပိ၊ ဒုက္ကဋ်ဝါရအားလုံး၌လည်းကောင်း။ ဣဓ၊ ဤပါစိတ္တိယဝါရ၌။ အဘိနိသီဒနမတ္တေ၊ ထိုင်ခြင်းမျှကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ အဘိနိပဇ္ဇနမတ္တေ၊ လျောင်းခြင်းမျှကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ ဥဘယကရဏေ၊ နှစ်ပါးစုံကို ပြုခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း။ ပယောဂဘေဒေ စ၊ ပယောဂအပြားကြောင့်လည်းကောင်း။ ပါစိတ္တိယပ္ပဘေဒေါ၊ ပါစိတ်အာပတ်အပြားကို။ ဝုတ္တော ယထာ၊ ဟောတော်မူအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ တူ။ ဒုက္ကဋပ္ပဘေဒေါ၊ ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ၏။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဧဝရူပေန၊ ဤသို့ သဘောရှိသော။ ဝိသဘာဂပုဂ္ဂလေန၊ ဝိသဘာဂပုဂ္ဂိုလ်နှင့်တကွ။ ဧကဝိဟာရေ ဝါ၊ တစ်ကျောင်းတည်း၌သော်လည်းကောင်း။ ဧကပရိဝေဏေ ဝါ၊ ပရိဝုဏ် တစ်ခုတည်း၌သော် လည်းကောင်း။ ဝသန္တေန၊ နေခြင်းဖြင့်။ အတ္ထော၊ အကျိုးသည်။ နတ္ထိ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ သဗ္ဗတ္ထဧဝ၊ အလုံးစုံသော အရပ်တို့၌သာ။ အဿ၊ ထိုဝိသဘာဂရဟန်း၏။ နိဝါသော၊ နေခြင်းကို။ ဝါရိတော၊ တားမြစ်တော်မူအပ်ပြီ။ အညဿ ပုဂ္ဂလိကေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဣဓာပိ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ ဝိဿာသိကဿ၊ အကျွမ်းဝင်ခြင်းရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်၏။ ပုဂ္ဂလိကံ၊ ပုဂ္ဂလိကအိပ်ရာနေရာသည်။ အတ္တနော၊ ၏။ ပုဂ္ဂလိကသဒိသမေဝ၊ ပုဂ္ဂလိကအိပ်ရာ နေရာနှင့်တူသည်သာ။ တတ္ထ၊ ထိုအကျွမ်းဝင်ခြင်းရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်၏အိပ်ရာ နေရာ၌။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ်တည်း။
၁၂၃။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဗဟိ၊ အပြင်ဘက်၌။ ဝသန္တဿ၊ နေသော ရဟန်း၏။ ဇီဝိတဗြဟ္မစရိယန္တရာယော၊ အသက်၏အန္တရာယ် ဗြဟ္မစရိယ၏ အန္တရာယ်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝရူပါသု၊ ဤသို့ သဘောရှိကုန်သော။ အာပဒါသု၊ ဘေးရန်တို့ကြောင့်။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ပဝိသတိ၊ ဝင်လာ၏။ တဿာပိ၊ ထိုရဟန်း၏လည်း။ အနာပတ္တိ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ၊ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာန်တည်း။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ လောကဝဇ္ဇံ၊ လောက၌ အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အကုသလစိတ္တံ၊ အကုသိုလ်စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဒုက္ခဝေဒနံ၊ ဒုက္ခဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဆဋ္ဌံ၊ သော။ အနုပခဇ္ဇသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၇-နိကဍ္ဎနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၂၆။ သတ္တမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဧကေန (ပ) အတိက္ကာမေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ စတုဘူမကပဉ္စဘူမကာ၊ ဘုံလေးဆင့်ရှိကုန် ဘုံငါးဆင့်ရှိကုန်သော။ ယေ ပါသာဒါ၊ အကြင်ပြာသာဒ်တို့သည်လည်းကောင်း။ ဆသတ္တကောဋ္ဌကာနိ၊ ခြောက်ခု ခုနစ်ခု တံခါးမုခ်ရှိကုန်သော။ ယာနိ စတုဿာလာနိ ဝါ၊ အကြင်လေးဘက် တန်းလျားရှည်ကျောင်းတို့သည်လည်းကောင်း။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တာဒိသေသု၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်ကုန်သော။ သေနာသနေသု၊ ကျောင်းတို့၌။ ဟတ္ထေသု ဝါ၊ လက်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ ဂီဝါယ ဝါ၊ လည်ပင်း၌သော်လည်းကောင်း။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ အဋ္ဌပေန္တော၊ တန့်ရပ်မထားဘဲ။ ဧကေန၊ တစ်ကြိမ်တည်းသော။ ပယောဂေန၊ ဖြင့်။ အတိက္ကာမေတိ၊ ကျောင်းကို လွန်စေအံ့။ ဧဝံ သတိ ဧကမေဝ၊ တစ်ချက်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ပါစိတ္တိယံ။ ဌပေတွာ ဌပေတွာ၊ တန့်ထား၍ တန့်ထား၍။ နာနာပယောဂေဟိ၊ အမျိုးမျိုးသော ပယောဂတို့ဖြင့်။ အတိက္ကာမေန္တဿ၊ လွန်စေသော ရဟန်း၏။ ဒွါရဂဏနာယ၊ တံခါးပေါက်အရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ။ ဟတ္ထေန၊ လက်ဖြင့်။ အနာမသိတွာ၊ မသုံးသပ်မူ၍။ “နိက္ခမ၊ ထွက်သွားလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ပြော၍။ ဝါစာယ၊ စကားဖြင့်။ နိကဍ္ဎန္တဿာပိ၊ နှင်ထုတ်သော ရဟန်း၏လည်း။ ဧသေဝ နယော။
အညံ အာဏာပေတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ “ဣမံ၊ ဤရဟန်းကို။ နိကဍ္ဎ၊ ဆွဲထုတ်လော့၊” ဣတိ အာဏတ္တိမတ္တေ၊ စေခိုင်းအပ်ကာမျှ၌။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ။ သော၊ ထိုစေခိုင်းအပ်သော ရဟန်းသည်။ သကိံ၊ တစ်ကြိမ်။ အာဏတ္တော၊ စေခိုင်းအပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဗဟုကေပိ၊ များစွာလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဒွါရေ၊ တံခါးတို့ကို။ သစေ အတိက္ကာမေတိ၊ အကယ်၍ လွန်စေအံ့။ ဧဝံ သတိ ဧကံ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ “ဧတ္တကာနိ၊ ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိကုန်သော။ ဒွါရာနိ၊ တံခါးတို့တိုင်အောင်။ နိက္ကဍ္ဎာဟိ၊ ဆွဲထုတ်လော့၊” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ “ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်သော အရပ်၌။ မဟာဒွါရံ၊ တံခါးမကြီးသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်သော အရပ်တိုင်အောင်။ နိကဍ္ဎာဟိ၊ လော့၊” ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ နိယမေတွာ၊ သတ်မှတ်၍။ အာဏတ္တော၊ စေခိုင်းအပ်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဒွါရဂဏနာယ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ။
တဿ ပရိက္ခာရန္တိ၊ ကား။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာဖြစ်သော။ ပတ္တ (ပ) ဒိဘေဒံ၊ သပိတ် သင်္ကန်း ပဝါ ရေစစ် ဓမကရိုဏ်ရေစစ် ညောင်စောင်း အင်းပျဉ် ဘုံလျှို ခေါင်းအုံးအစရှိသော အပြားရှိသော ပရိက္ခရာကို။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ ရဇနဆလ္လိမ္ပိ၊ ဆိုးရည်ခေါက်ကိုလည်း။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ နိက္ကဍ္ဎတိ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်မူလည်း ဆွဲထုတ်အံ့။ နိက္ကဍ္ဎာပေတိ ဝါ၊ သူတစ်ပါးကိုမူလည်း ဆွဲထုတ်စေအံ့။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဝတ္ထုဂဏနာယ၊ ဝတ္ထုအရေအတွက်အားဖြင့်။ ဒုက္ကဋာနိ ဟောန္တိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဂါဠှံ၊ တင်းတင်းကြပ်ကြပ်။ ဗန္ဓိတွာ၊ ဖွဲ့ချည်၍။ ဝါ၊ အထုပ်ထုပ်စုစည်း၍။ ဌပိတေသု၊ ထားအပ်သော ပရိက္ခရာတို့၌။ ဧကာဝ၊ တစ်ချက်သာလျှင်ဖြစ်သော။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။
၁၂၇။ အညဿ ပုဂ္ဂလိကေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဣဓာပိ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ ဝိဿာသိကပုဂ္ဂလိကံ၊ ဝိဿာသိကပုဂ္ဂိုလ်၏ ပရိက္ခရာသည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပုဂ္ဂလိကသဒိသမေဝ၊ ပုဂ္ဂလိကပရိက္ခရာနှင့်တူသည်သာ။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝိဿာသိကပုဂ္ဂလိကံ၊ ဝိဿာသိကပုဂ္ဂိုလ်၏ ပုဂ္ဂလိကပရိက္ခရာသည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပုဂ္ဂလိကသဒိသံ ယထာ၊ ပုဂ္ဂလိကပရိက္ခရာနှင့် တူသကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော သိက္ခာပုဒ်တို့၌။ ဝိဿာသိကပုဂ္ဂလိကံ၊ သည်။ အတ္တနော၊ ၏။ ပုဂ္ဂလိကသဒိသမေဝ၊ သာ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယတြ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်၌။ ဝိသေသော၊ အထူးသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ရှိလတံ့။ တတြ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝက္ခာမ၊ ဆိုကုန်အံ့။
၁၂၈။ အလဇ္ဇိံ နိက္ကဍ္ဎတိ ဝါတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ဘဏ္ဍနကာရကကလ ဟကာရကမေဝ၊ မိမိတို့ဘက်တွင် တိုင်ပင်ခြင်းကို ပြုတတ် ခိုက်ရန်ကို ပြုတတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ကိုသာ။ သကလသံဃာရာမတော၊ အလုံးစုံသော သံဃာ့အာရာမ်မှ။ နိက္ကဍ္ဎိတုံ၊ ဆွဲထုတ်ခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ဆွဲထုတ်ခွင့်ကို။ လဘတိ၊ ရ၏။ ဟိ၊ မှန်။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပက္ခံ၊ အသင်းအပင်းကို။ လဘိတွာ၊ ရ၍။
သံဃမ္ပိ၊ သံဃာကိုသော်လည်း။ ဘိန္ဒေယျ၊ ခွဲရာ၏။ အလဇ္ဇီအာဒယော ပန၊ အလဇ္ဇီရဟန်း အစရှိသူတို့ကိုကား။ အတ္တနော၊ ၏။ ဝသနဋ္ဌာနတောယေဝ၊ နေရာအရပ်မှသာ။ နိက္ကဍ္ဎိတဗ္ဗာ၊ ထိုက်ကုန်၏။ သကလသံဃာရာမတော၊ မှ။ နိက္ကဍ္ဎိတုံ၊ ငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဥမ္မတ္တကဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သယမ္ပိ၊ ဆွဲထုတ်သော ရဟန်းကိုယ်တိုင်လည်း။ ဥမ္မတ္တကဿ၊ ရူးသည်ဖြစ်၍။ နိက္ကဍ္ဎန္တဿ၊ ဆွဲထုတ်သော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ တိသမုဋ္ဌာနံ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ လောကဝဇ္ဇံ၊ လောက၌ အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အကုသလစိတ္တံ၊ အကုသိုလ်စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဒုက္ခဝေဒနံ၊ ဒုက္ခဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သတ္တမံ၊ သော။ နိက္ကဍ္ဎနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၈-ဝေဟာသကုဋိသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၂၉။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဥပရိဝေဟာသကုဋိယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ အစ္ဆန္နတလာယ၊ မဖုံးရသေးသော အပြင်ရှိသော။ ဒွိဘူမိကကုဋိယာ ဝါ၊ ဒွိဘူမိကကုဋိ၌သော်လည်းကောင်း။ တိဘူမိကာဒိကုဋိယာ ဝါ၊ တိဘူမိကအစရှိသော ကုဋိ၌သော် လည်းကောင်း။ မဉ္စံ သဟသာ အဘိနိသီဒီတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဉ္စံ၊ ညောင်စောင်းကို။ သဟသာ၊ အဆောတလျင်။ အဘိဘဝိတွာ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ၊ လွှမ်းမိုး၍။ နိသီဒိ၊ ထိုင်ပြီ။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ဧတံ၊ မဉ္စံ၌ ဤဒုတိယာဝိဘတ်သည်။ ဘုမ္မတ္ထေ၊ သတ္တမီဝိဘတ်၏အနက်၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်တည်း။ (တစ်နည်း) ဧတံ၊ ဤမဉ္စံဟူသော ပုဒ်သည်။ ဘုမ္မတ္ထေ၊ ၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ မေဉ္စ၊ ၌။ နိသီဒိ၊ ထိုင်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဘီတိ ဣဒံ၊ အဘိဟူသော ဤသဒ္ဒါသည်။ ပဒသောဘနတ္ထံ၊ ပုဒ်၏တင့်တယ်ခြင်း အကျိုးရှိသော။ ဥပသဂ္ဂမတ္တမေဝ၊ ဥပသာရမျှသာတည်း။ နိပ္ပတိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ နိပတိတွာ၊ ကုန်၍။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိယသ္မာ၊ ကြောင့်။ တဿ၊ ထိုညောင်စောင်းခြေ၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ အာဏီပိ၊ မယ်နကိုလည်း။ ဝါ၊ စို့ကိုလည်း။ န ဒိန္နာ၊ မပေးအပ်သေး။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ နိက္ခန္တော၊ ညောင်စောင်းပေါင်မှ ထွက်ပြီးသည်။ ဟုတွာ။ ဝိဿရမကာသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိရူပံ၊ ဖောက်ပြန်သော။ အာတုရဿရံ၊ နာကျင်သူ၏အသံကို။ အကာသိ၊ ပြီ။
၁၃၁။ ဝေဟာသကုဋိ နာမ (ပ) အသီသဃဋ္ဋာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယာ၊ အကြင်ကုဋိသည်။ ပမာဏမဇ္ဈိမဿ၊ ပမာဏအားဖြင့် အားအလယ်အလတ်၌ဖြစ်သော။ ပုရိသဿ၊ ၏။ သဗ္ဗဟေဋ္ဌိမာဟိ၊ အလုံးစုံတို့၏အောက်၌ ဖြစ်ကုန်သော။ တုလာဟိ၊ ထုတ်လျောက်တို့ဖြင့်။ သီသံ၊ ဦးခေါင်းကို။ န ဃဋ္ဋေတိ၊ မထိခိုက်။ သာ၊ ထိုကုဋိသည်။ ဝေဟာသကုဋိ နာမ၊ မည်၏။ ဧတေန၊ ဝေဟာသကုဋိ နာမ (ပ) အသီသဃဋ္ဋာဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အဓိပ္ပေတာ၊ အလိုရှိအပ်သော။ ဝေဟာသကုဋိ၊ သည်။ ဝါ၊ ကို။ ဒဿိတာ၊ ပြတော်မူအပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝေဟာသကုဋိလက္ခဏံ၊ ဝေဟာသကုဋိ၏လက္ခဏာသည်။ ဝါ၊ ကို။ ဒဿိတံ န ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ ယာ ကာစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ အစ္ဆိန္နတလာ၊ မဖုံးအပ်သော အပြင်ရှိသော။ ဝါ၊ အထက်ထပ်၌ အခင်းမခင်းရသေးသော။ ဒွိဘူမိကကုဋိ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ တိဘူမိကာဒိကုဋိ ဝါ၊ တိဘူမိကအစရှိသော ကုဋိကိုသော်လည်းကောင်း။ “ဝေဟာသကုဋီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ပန၊ ထိုသို့ ဆိုအပ်ပါသော်လည်း။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အသီသဃဋ္ဋာ၊ ဦးခေါင်းကို မထိခိုက်လောက်သော ကုဋိကို။ ဝါ၊ ဦးခေါင်းလွတ်လောက်အောင် မြင့်သော ကုဋိကို။ အဓိပ္ပေတာ၊ အလိုရှိအပ်၏။ အဘိနိသီဒနာဒီသု၊ အဘိနိသီဒန အစရှိသည်တို့၌။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေ့သိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ ပယောဂဝသေန၊ ပယောဂ၏ အပြားဖြင့်။ အာပတ္တိဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော။
၁၃၃။ အဝေဟာသကုဋိယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘူမိယံ၊ မြေပေါ်၌။ ကတပဏ္ဏသာလာဒီသု၊ ပြုအပ်သော သစ်ရွက်ကျောင်း အစရှိသည်တို့၌။ မဉ္စံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ပီဌံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ အဘိနိသီဒန္တဿ ဝါ၊ ဖိ၍ ထိုင်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ အဘိနိပဇ္ဇန္တဿ ဝါ၊ ဖိ၍ အိပ်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ တတ္ထ၊ ထိုမြေပေါ်ဝယ် ပြုအပ်သော သစ်ရွက်ကျောင်း စသည်တို့၌။ မဉ္စံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ပီဌံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ အဘိနိသီဒန္တဿ ဝါ၊ ဖိ၍ ထိုင်သော ရဟန်းသည်လည်းကောင်း။ အဘိနိပဇ္ဇန္တဿ ဝါ၊ ဖိ၍ အိပ်သော ရဟန်းသည်လည်းကောင်း။ ပရဿ၊ သူတစ်ပါးကို။ ပီဠာ၊ နှိပ်စက်ခြင်းသည်။ ဝါ၊ ကို။ ကာတုံ၊ ငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ သီသဃဋ္ဋာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယာ အယံ၊ အကြင် ကုဋိသည်။ သီသဃဋ္ဋာ၊ ဦးခေါင်းကို ထိခိုက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထာပိ၊ ထို သီသဃဋ္ဋာကုဋိ၌လည်း။ မဉ္စံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ပီဌံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ အဘိနိသီဒန္တဿ ဝါ၊ ဖိ၍ ထိုင်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ အဘိနိပဇ္ဇန္တဿ ဝါ၊ ဖိ၍ အိပ်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုသီသဃဋ္ဋကုဋိ၌။ ဟေဋ္ဌာပါသာဒေ၊ ပြာသာဒ်အောက်ထပ်၌။ အနောဏတေန၊ မကိုင်းညွတ်ဘဲ။ ဝါ၊ မကုန်းဘဲ။ ဝိစရိတုံ၊ လှည့်လည်ခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ တသ္မာ၊ ထိုသို့ မကုန်းဘဲ လှည့်လည်၍ မဖြစ်သည့်အတွက်။ အသဉ္စရဏဋ္ဌာနတ္တာ၊ လှည့်လည်ရာ အရပ်မဟုတ်သည် ၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပရပီဠာ၊ သူတစ်ပါးကို နှိပ်စက်ခြင်းသည်။ န
ဘဝိဿတိ၊ မဖြစ်လတံ့။ ဟေဋ္ဌာ အပရိဘောဂံ ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယဿာ၊ အကြင်ကုဋိ၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝါ၊ သည်။ ဒဗ္ဗသမ္ဘာရာဒီနံ၊ သစ်ဝါး စသော အဆောက်အဦ အစရှိသည်တို့၏။ ဝါ၊ တို့ကို။ နိက္ခိတ္တတ္တာ၊ ထားအပ်ကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အပရိဘောဂံ၊ မသုံးစွဲအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထာပိ၊ ထိုကုဋိ၌လည်း။ မဉ္စံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ပီဌံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ အဘိနိသီဒန္တဿ ဝါ၊ ဖိ၍ ထိုင်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ အဘိနိပဇ္ဇန္တဿ ဝါ၊ ဖိ၍ အိပ်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ပဒရသဉ္စိတံ ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယဿာ၊ အကြင်ကုဋိ၏။ ဥပရိမတလံ၊ အထက်၌ဖြစ်သော အပြင်သည်။ ဒါရုဖလကေဟိ၊ သစ်သားပျဉ်ချပ်တို့ဖြင့်။ ဃနသန္ထတံ ဝါ၊ တစ်ခဲနက် ခင်းထားအပ်ပြီးသည်သော်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သုဓာဒိပရိကမ္မကတံ ဝါ၊ အင်္ဂတေ အစရှိသည်တို့ဖြင့် ပြုအပ်ပြီးသော ပရိကမ်ရှိသည်သော်လည်း။ ဟောတိ။ တတ္ထာပိ၊ ထိုကုဋိ၌လည်း။ မဉ္စံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ပီဌံ ဝါ၊ ကိုလည်းကောင်း။ အဘိနိသီဒန္တဿ ဝါ၊ ဖိ၍ ထိုင်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ အဘိနိပဇ္ဇန္တဿ ဝါ၊ ဖိ၍ အိပ်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ပဋာဏိ ဒိန္နာ ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဉ္စပီဌာနံ၊ ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်တို့၏။ ပါဒသိခါသု၊ ခြေထောက်ဖျားတို့၌။ အာဏီ၊ မယ်နသည်။ ဝါ၊ စို့သည်။ ဝါ၊ ကို။ ဒိန္နာ၊ ပေးအပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ။ ယတ္ထ၊ အကြင်ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်၌။ နိသီဒန္တေပိ၊ ထိုင်ပါသော်လည်း။ ပါဒါ၊ ခြေတို့သည်။ န နိပ္ပတန္တိ၊ မကျကုန်။ တာဒိသေ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ မဉ္စပီဌေ၊ ၌။ နိသီဒတောပိ၊ ထိုင်သော ရဟန်း၏လည်း။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ တသ္မိံ ဌိတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာဟစ္စပါဒကေ၊ အပေါင်၌ သွင်းအပ်သော အခြေရှိသော။ မေဉ္စ ဝါ၊ ၌သော်လည်းကောင်း။ ပီဌေ ဝါ၊ ၌လည်းကောင်း။ ဌိတော၊ ရပ်လျက်။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ နာဂဒန္တကာဒီသု၊ ဆင်စွယ်ကောက် အစရှိသည်တို့၌။ လဂ္ဂိတကံ၊ ချိတ်အပ်သော။ စီဝရံ ဝါ၊ သင်္ကန်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ကိဉ္စိ ဝါ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ပရိက္ခရာကိုသော်လည်းကောင်း။ ဂဏှာတိ ဝါ၊ ယူမူလည်း ယူအံ့။ အညံ၊ အခြားသော ပရိက္ခရာကို။ လဂ္ဂေတိ ဝါ၊ ချိတ်မူလည်း ချိတ်အံ့။ တဿာပိ၊ ထိုရဟန်း၏လည်း။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသော အနက်ရှိသည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ၊ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာန်တည်း။ ကာယတော စ၊ ကိုယ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းမရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဝေဟာသကုဋိသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉-မဟလ္လကဝိဟာရသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၃၅။ နဝမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ယာဝ ဒွါရကောသာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဒွါရကောသော နာမ၊ မည်သည်။ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋဿ၊ တံခါးပေါင်၏။ ဝါ၊ ကျည်းခွေ၏။ သမန္တာ၊ ဘေးပတ်ဝန်းကျင်၌။ ကဝါဋဝိတ္ထာရပ္ပမာဏော၊ တံခါးရွက်၏ အပြန့်အကျယ်ပမာဏရှိသော။ ဩကာသော၊ အရပ်တည်း။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ “ဒွါရဗာဟတော၊ တံခါးပေါင်မှ။ ဝါ၊ ကျည်းခွေမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဒိယဍ္ဎော ဟတ္ထော၊ အခွဲအားဖြင့် နှစ်တောင်ရှိသော။ ဩကာသော၊ သည်။ ဒွါရကောသော နာမ၊ မည်၏။” ဣတိ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ ကုရုန္ဒိယံ၊ ၌။ “ဒွါရဿ၊ တံခါးပေါက်၏။ ဥဘောသု၊ နှစ်ဖက်ကုန်သော။ ပဿေသု၊ ဘေးတို့၌။ ကဝါဋပ္ပမာဏံ၊ တံခါးရွက်ပမာဏရှိသော အရပ်သည်။ ဒွါရကောသော နာမ၊ ၏။” ဣတိ ဝုတ္တံ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ ၌။ “ကဝါဋံ နာမ၊ တံခါးရွက်မည်သည်။ ဒိယဍ္ဎဟတ္ထမ္ပိ၊ အခွဲအားဖြင့် နှစ်တောင်ရှိသည်လည်း။ ဝါ၊ တစ်ထောင့်ထွာရှိသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒွိဟတ္ထမ္ပိ၊ နှစ်တောင်ရှိသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဍ္ဎတေယျဟတ္ထမ္ပိ၊ အခွဲအားဖြင့် သုံးတောင်ရှိသည်လည်း။ ဝါ၊ နှစ်တောင့်ထွာရှိသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ ဝုတ္တံ တံ၊ ထိုစကားကို။ သုဝုတ္တံ၊ ကောင်းစွာ ဆိုအပ်ပြီ။ ဟိ၊ မှန်။ တဒေဝ၊ ထိုအဍ္ဎတေယျ ဟတ္ထပမာဏကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်တော်မူ၍။ ဘဂဝတာပိ၊ သည်လည်း။ “ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋဿ သမန္တာ ဟတ္ထပါသာ”တိ၊ ဟူ၍။ အယံ ဥက္ကဋ္ဌနိဒ္ဒေသော၊ ဤအလွန်ကို ညွှန်ပြကြောင်းစကားကို။ ကတော၊ ပြုတော်မူအပ်ပြီ။ အဂ္ဂဠဋ္ဌပနာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သကဝါဋကဒွါရဗန္ဓဋ္ဌပနာယ၊ တံခါးရွက်နှင့် တကွဖြစ်သော တံခါးပေါင်ကို ခိုင်မြဲအောင် ထားခြင်းငှာ။ သကဝါဋကဿ၊ တံခါးရွက်နှင့်တကွဖြစ်သော။ ဒွါရဗန္ဓဿ၊ တံခါးပေါင်၏။ နိစ္စလဘာဝတ္ထာယ၊ မလှုပ်ရှားသည်၏အဖြစ် အကျိုးငှာ။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဟိ၊ ဆက်။ ဒွါရဋ္ဌပနာယာတိ၊ ဟူသော။ ဣဒမ္ပိ ပဒဘာဇနံ၊ ဤပဒဘာဇနီကိုလည်း။ ဣမမေဝ အတ္ထံ၊ ဤနိစ္စလဘာဝတ္ထာယဟူသော အကျိုးကိုပင်။ သန္ဓာယ ဘာသိတံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤအဂ္ဂဠတ္ထပနာယဟူသော ပါဌ်၌။ အဓိပ္ပါယော၊ အဋ္ဌကထာဆရာ၏ အလိုတည်း။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ ကဝါဋံ၊ တံခါးရွက်သည်။ လဟုပရိဝဋ္ဋကံ၊ လျင်မြန်သော ပြန်လည်ခြင်း ရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝိဝရဏကာလေ၊ ဖွင့်ရာအခါ၌။ ဘိတ္တိံ၊ နံရံကို။ အာဟနတိ၊ ထိခိုက်၏။ ပိဒဟနကာလေ၊ ပိတ်ရာအခါ၌။ ဒွါရဗန္ဓံ၊ တံခါးပေါင်ကို။ ဝါ၊ ကျည်းခွေကို။ အာဟနတိ၊ ထိခိုက်၏။ တေန အာဟနနေန၊ ထိုသို့ ထိခိုက်ခြင်းကြောင့်။ မတ္တိကာ၊ မြေညက်သည်။ စလတိ၊ လှုပ်၏။ စလိတွာ၊ လှုပ်၍။ ဝါ၊ လှုပ်ခြင်းကြောင့်။ သိထိလာ ဝါ၊ လျော့သည်သော်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်တတ်၏။ ပတတိ ဝါ၊ ကွာ၍သော်လည်း ကျတတ်၏။ တေန၊ ကြောင့်။ ဘဂဝါ၊ သည်။ “ယာဝ ဒွါရကောသာ အဂ္ဂဠတ္ထပနာယာ”တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဟောတော်မူပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုယာဝ ဒွါရကောသာ အဂ္ဂဠတ္ထပနာယဟူသော ပါဌ်၌။ “ဣဒံ နာမ၊ ဤမည်သော အမှုကို။ ကတ္တဗ္ဗံ၊ ပြုထိုက်၏။” ဣတိ၊ မာတိကာယံ၊ ၌။ ကိဉ္စာပိ နေဝ ဝုတ္တံ၊ အကယ်၍လည်း ဟောတော်မမူအပ်။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ ကိဉ္စာပိ န ဝုတ္တံ၊ အကယ်၍လည်း ဟောတော်မမူအပ်။ ပန၊ ထိုသို့ ဟောတော်မမူပါသော်လည်း။ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိယံ၊ အကြောင်း ဝတ္ထု၏ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း၌။ “ပုနပ္ပုနံ (ပ) လေပါပေသီ”တိ၊ ဟူသော စကားရပ်၏။ အဓိကာရတော၊ လိုက်လာသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ယာဝ ဒွါရကောသာ၊ တံခါးပေါင်၏ ထက်ဝန်းကျင် နှစ်တောင့်ထွာအရပ်တိုင်အောင်။ အဂ္ဂဠဋ္ဌပနာယ၊ တံခါးရွက် တံခါးပေါင်တို့ကို မလှုပ်ရှားအောင် ထားခြင်းငှာ။ ပုနပ္ပုနံ၊ အထပ်ထပ်။ လိမ္ပိတဗ္ဗော ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်မူလည်း လိမ်းကျံအပ် လိမ်းကျံနိုင်၏။ လိမ္ပာပေတဗ္ဗော ဝါ၊ သူတစ်ပါးကိုမူလည်း လိမ်းကျံစေအပ် လိမ်းကျံစေနိုင်၏။ ဣတိ ဧဝံ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋဿ သမန္တာ ဟတ္ထပါသာ”တိ၊ ဟူ၍။ ယံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုစကားရပ်၌။ ယဿ၊ အကြင်ကျောင်း၏။ ဝေမဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ ဒွါရံ၊ တံခါးပေါက်သည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ ဥပရိဘာဂေ၊ တံခါးပေါက်၏ အထက်အဖို့၌။ ဥစ္စာ၊ မြင့်သော။ ဘိတ္တိ၊ နံရံသည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ တဿ၊ အလယ်၌ တံခါးရှိ၍ တံခါးအထက်၌လည်း နံရံအမြင့်ရှိသော ထိုကျောင်း၏။ တီသု၊ သုံးဘက်ကုန်သော။ ဒိသာသု၊ အရပ်တို့၌။ ဝါ၊ ဘေးနှစ်ဘက် အထက်အားဖြင့် သုံးဘက်ကုန်သော အရပ်တို့၌။ သမန္တာ၊ ပတ်ဝန်းကျင်၌။ ဟတ္ထပါသာ၊ ဟတ္ထပါသ်တို့သည်။ ဥပစာရော ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ခုဒ္ဒကဿ၊ ငယ်သော။ ဝိဟာရဿ၊ ၏။ ဒွီသု ဒိသာသု၊ နှစ်ဘက်ကုန်သော အရပ်တို့၌။ ဝါ၊ အထက်၌မရ၍ ဘေးနှစ်ဘက်တို့၌။ ဥပစာရော ဟောတိ။ တတြာပိ၊ ထိုငယ်သော ကျောင်း၌လည်း။ ယံ ဘိတ္တိံ၊ အကြင် နံရံကို။ ဝိဝရိယမာနံ၊ ဖွင့်အပ်သော။ ကဝါဋံ၊ တံခါးရွက်သည်။ အာဟနတိ၊ ထိခိုက်၏။ သာ၊ ထိုနံရံသည်။ အပရိပူရဥပစာရာပိ၊ နှစ်တောင့်ထွာမပြည့်သော ဥပစာရှိသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်တတ်၏။ ပန၊ ထိုသို့နှစ်တောင့်ထွာဥပစာ မပြည့်ပါသော်လည်း။ ဥက္ကဋ္ဌပရိစ္ဆေဒေန၊ အလွန်ဆုံးအရပ်ကို ပိုင်းခြားခြင်းအားဖြင့်။ တီသု ဒိသာသု၊ သုံးဘက်ကုန်သော အရပ်တို့၌။ သမန္တာ၊ ၌။ ယာဝ ဟတ္ထပါသာ၊ ဟတ္ထပါသ်တိုင်အောင်။ ဒွါရဿ၊ တံခါး၏။ နိစ္စလဘာဝတ္ထာယ၊ မလှုပ်ရှားသည်၏အဖြစ်အကျိုးငှာ။ လေပေါ၊ လိမ်းကျံခြင်းကို။ အနုညာတော၊ ခွင့်ပြုတော်မူအပ်ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ ဒွါရဿ၊ ထိုတံခါး၏။ အဓောဘာဂေပိ၊ ၌လည်း။ လေပေါကာသော၊ လိမ်းကျံအပ်သော အရပ်သည်။ သစေ အတ္ထိ၊ အံ့။ တမ္ပိ၊ ထိုအရပ်ကိုလည်း။ လိမ္ပိတုံ၊ လိမ်းကျံခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အာလောကသန္ဓိပရိကမ္မာယာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝါတပါနကဝါဋကာ၊ လေသောက်ပြူတင်း၏ တံခါးရွက်ငယ်တို့ကို။ အာလောကသန္ဓီတိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ကုန်၏။ တေပိ၊ ထိုလေသောက်ပြူတင်း၏ တံခါးရွက်ငယ်တို့သည်လည်း။ ဝိဝရဏကာလေ၊ ဖွင့်ရာအခါ၌။ ဝိဒတ္ထိမတ္တမ္ပိ၊ တစ်ထွာ အတိုင်းအရှည်ရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ အတိရေကမ္ပိ၊ တစ်ထွာထက် ပိုသည်လည်းဖြစ်သော။ ဘိတ္တိပ္ပဒေသံ၊ နံရံအရပ်ကို။ ပဟရန္တိ၊ ရိုက်ခတ်ကုန်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤလေသောက်ပြူတင်း၌။ ဥပစာရော၊ ကို။ သဗ္ဗဒိသာသု၊ အလုံးစုံသော အရပ်တို့၌။ ဝါ၊ နံပါးနှစ်ဘက်နှင့် အထက်အောက်တို့၌။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ သဗ္ဗဒိသာသု၊ တို့၌။ ကဝါဋဝိတ္ထာရပ္ပမာဏော၊ တံခါးရွက်၏ အပြန့်အကျယ်ပမာဏရှိသော။ ဩကာသော၊ ကို။ အာလောကသန္ဓိပရိကမ္မတ္ထာယ၊ လေသောက်ပြူတင်းတံခါးရွက်တို့ကို ခိုင်မြဲအောင် ပြုခြင်းငှာ။ လိမ္ပိတဗ္ဗော ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်မူလည်း လိမ်းကျံအပ် လိမ်းကျံနိုင်၏။ လိမ္ပာပေတဗ္ဗော ဝါ၊ သူတစ်ပါးကိုမူလည်း လိမ်းကျံစေအပ် လိမ်းကျံစေနိုင်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ ဧတ္ထ၊ ဤအာလောကသန္ဓိ ပရိကမ္မာယဟူသော ပါဌ်၌။ အဓိပ္ပါယော၊ ဘုရားရှင်၏ အလိုတော်တည်း။
သေတဝဏ္ဏန္တိအာဒိကံ၊ သေတဝဏ္ဏံအစရှိသော စကားသည်။ မာတိကာယ၊ သိက္ခာပုဒ်မာတိကာ၏။ ပဒဘာဇနံ၊ နီသည်။ န ဟောတိ၊ မဟုတ်။ ဟိ၊ မှန်။ ဣမိနာ၊ ဤသေတဝဏ္ဏ အစရှိသည်ကြောင့်။ ဝိဟာရဿ၊ ၏။ ဘာရိကတ္တံ နာမ၊ ဝန်လေးသည်၏အဖြစ် မည်သည်။ နတ္ထိ၊ ရှိ။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ပဒဘာဇနေယေဝ၊ ပဒဘာဇနီ၌သာ။ အနုညာတံ၊ ခွင့်ပြုတော်မူအပ်ပြီ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ သဗ္ဗံ၊ သော။ ဧတံ၊ ဤသေတဝဏ္ဏ စသည်ကို။ ယထာသုခံ၊ ချမ်းသာသည့်အားလျော်စွာ။ ဝါ၊ အလိုရှိတိုင်း။ ကတ္တဗ္ဗံ၊ ပြုနိုင်၏။
ဧဝံ၊ ဤသို့လျှင်။ လေပကမ္မေ၊ သုတ်လိမ်းမှု၌။ ယံ၊ အကြင်ကိစ္စကို။ ကတ္တဗ္ဗံ၊ ပြုထိုက်၏။ တံ၊ ထိုကိစ္စကို။ ဒဿေတွာ၊ ပြတော်မူပြီး၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဆဒနေ၊ အမိုး၌။ ကတ္တဗ္ဗံ၊ ပြုထိုက်သော ကိစ္စကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ ဒွတ္တိစ္ဆဒနဿာတိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုဒွတ္တိစ္ဆဒနဿအစရှိသော စကားရပ်၌။ ဒွတ္တိစ္ဆဒနဿ ပရိယာယန္တိ၊ ကား။ ဆဒနဿ၊ အမိုး၏။ ဒွတ္တိပရိယာယံ၊ ဝန်းကျင်လှည့်ပတ် နှစ်ထပ်သုံးထပ်ကို။ ပရိက္ခေပေါ၊ ထက်ဝန်းကျင်လှည့် ပတ်၍ မိုးခြင်းကို။ ပရိယာယော၊ ပရိယာယဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ၏။ ပရိက္ခေပဒွယံ ဝါ၊ ထက်ဝန်းကျင် လှည့်ပတ်၍ မိုးအပ်သော အမိုးနှစ်ထပ်အပေါင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ပရိက္ခေပတ္တယံ ဝါ၊ ထက်ဝန်းကျင် လှည့်ပတ်၍ မိုးအပ်သော အမိုးသုံးထပ်အပေါင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ စီမံအပ် စီမံနိုင်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အပ္ပဟရိတေ ဌိတေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဟရိတေ၊ စိမ်းစိုသော ကောက်ပင် ပဲပင် မရှိရာ အရပ်၌။ ဌိတေန၊ ရပ်လျက်။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤအပ္ပဟရိတေဟူသော ပါဌ်၌။ သတ္တ ဓညဘေဒံ၊ စပါးမျိုးခုနစ်ပါး အပြားရှိသော။ ပုဗ္ဗဏ္ဏံ၊ ကောက်ကိုလည်းကောင်း။ မုဂ္ဂမာသတိလကုလတ္ထအလာဗုကုမဏ္ဍာဒိဘေဒံ၊ ပဲနောက် ပဲကြီး နှမ်း ပဲပိစပ် ဗူး ဖရုံအစရှိသော အပြားရှိသော။ အပရဏ္ဏံ စ၊ ပဲကိုလည်းကောင်း။ ဟရိတန္တိ၊ ဟူ၍။ အဓိပ္ပေတံ၊ အပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်ပင်။ “ဟရိတံ နာမ ပုဗ္ဗဏ္ဏံ အပရဏ္ဏ”န္တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဟောတော်မူပြီ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သစေ (ပ) ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ယသ္မိမ္ပိ ခေတ္တေ၊ အကြင်လယ်၌လည်း။ ဝုတ္တံ၊ စိုက်ပျိုးအပ်သော။ ဗီဇံ၊ မျိုးစေ့သည်။ န တာဝ သမ္ပဇ္ဇတိ၊ ပြည့်စုံစွာ မဖြစ်သေး။ ပန၊ ထိုသို့ မဖြစ်သေးပါသော်လည်း။ ဝဿေ ဝါ၊ မိုးသည်သော်လည်း။ ပတိတေ၊ ကျလသော်။ သမ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ ပြည့်စုံစွာ ဖြစ်လတံ့။ တမ္ပိ၊ ထိုမျိုးစေ့သည်လည်း။ ဟရိတသင်္ချမေဝ၊ ဟရိတဟု ခေါ်ဝေါ်အပ်သည်၏ အဖြစ်သို့သာ။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဧဝရူပေ၊ ဤသို့သဘောရှိသော။ ခေတ္တေပိ၊ ၌လည်း။ ဌိတေန၊ ရပ်လျက်။ န အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ မစီမံရာ။ အဟရိတေယေဝ၊ စိမ်းစိုသော ကောက်ပဲ မရှိရာ အရပ်၌သာ။ ဌိတေန၊ လျက်။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ စီမံရာ၏။ တတြာပိ၊ ထိုအပ္ပဟရိတဝယ် ရပ်၍ စီမံရာ၌လည်း။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ပရိစ္ဆေဒေါ၊ ရပ်ရာအရပ်၏ အပိုင်းအခြားတည်း။ ပိဋ္ဌိဝံသဿ ဝါ၊ ခေါင်လျှောက်ဝါး၏သော်လည်းကောင်း။ ကူဋာဂါရကဏ္ဏိကာယ၊ စုလစ်မွန်းချွန် အထွတ်တပ်အပ်သော အချက်၏။ ဥပရိ ဝါ၊ အထက်၌သော်လည်းကောင်း။ ထုပိကာယ ဝါ၊ ထုပိကာ၏သော်လည်းကောင်း။ ပဿေ၊ ဘေး၌။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသော ယောကျ်ားသည်။ ဆဒနမုခဝဋ္ဋိအန္တေန၊ အမိုးခြင်ပိတ်၏အစွန်းဖြင့်။ ဩလောကေန္တော၊ ငုံ့ကြည့်လသော်။ ယသ္မိံ ဘူမိဘာဂေ၊ အကြင်မြေအဖို့၌။ ဌိတံ၊ ရပ်နေသော ရဟန်းကို။ ဝါ၊ ရပ်၍ စီမံနေသော ရဟန်းကို။ ပဿတိ၊ မြင်နိုင်လောက်၏။ ယသ္မိံ စ ဘူမိဘာဂေ၊ အကြင်မြေအဖို့၌လည်း။ ဌိတော၊ ရပ်နေသော ရဟန်းသည်။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ တံ နိသိန္နကံ၊ ထိုထိုင်နေသော ယောကျ်ားကို။ ပဿတိ၊ မြင်နိုင်လောက်၏။
တသ္မိံ ဌာနေ၊ ထိုအချင်းချင်း မြင်နိုင်လောက်ရာ အရပ်၌။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ ပရိစ္ဆေဒေါ၊ တည်း။ တဿ၊ ထိုအရပ်၏။ အန္တော၊ အတွင်း၌။ အဟရိတေပိ၊ စိမ်းစိုသော ကောက်ပင်ပဲပင် မရှိရာ အရပ်၌သော်လည်း။ ဌတွာ၊ ရပ်၍။ အဓိဋ္ဌာတုံ၊ စီမံခြင်းကို။ ဝါ၊ စီမံခွင့်ကို။ န လဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဟိ၊ အကြင့်ကြောင့်။ ဝိဟာရဿ၊ ကျောင်းသည်။ ပတန္တဿ၊ မတော်တဆ ပြိုကျလသော်။ (တစ်နည်း) ပတန္တဿ၊ ပြိုကျလာသော။ ဝိဟာရဿ၊ ၏။ အယံ၊ ဤအရပ်သည်။ ပတနောကာသော၊ ကျရာ အရပ်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်တည်း။
၁၃၆။ မဂ္ဂေန ဆာဒေန္တဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ မဂ္ဂေန၊ လမ်းစဉ်အားဖြင့်။ ဝါ၊ အဖြောင့်အားဖြင့်။ ဆာဒနံ နာမ၊ မိုးခြင်းမည်သည်။ အပရိက္ခိပိတွာ၊ ထက်ဝန်းကျင် မလှည့်ပတ်မူ၍။ ဥဇုကမေဝ၊ ဖြောင့်ဖြောင့်သာလျှင်။ ဆာဒနံ၊ မိုးခြင်းတည်း။ တံ၊ ထိုမိုးခြင်းကို။ ဣဋ္ဌကသိလာသုဓာဟိ၊ အုတ် ကျောက် အင်္ဂတေတို့ဖြင့်။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ ဒွေ မဂ္ဂေ အဓိဋ္ဌဟိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒွေ၊ နှစ်ခုကုန်သော။ မဂ္ဂါ၊ အစဉ်အတန်းတို့သည်။ ဒုစ္ဆန္နာ၊ မကောင်းသဖြင့် မိုးအပ်ကုန်သည်။ သစေ ဟောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ အပနေတွာပိ၊ ဖယ်ရှား၍လည်း။ ဝါ၊ ဖျက်၍လည်း။ ပုနပ္ပုနံ၊ ထပ်ကာ ထပ်ကာ။ ဆာဒေတုံ၊ မိုးစေခြင်းငှာ။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ အဓိဋ္ဌာတုံ၊ စီမံခြင်းငှာ။ ဣစ္ဆတိ၊ အလိုရှိ၏။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဒွေ၊ နှစ်ခုကုန်သော။ မဂ္ဂေ၊ အစဉ်အတန်းတို့ကို။ အဓိဋ္ဌဟိတွာ၊ စီမံပြီး၍။ တတိယမဂ္ဂံ၊ သုံးခုမြောက် အစဉ်အတန်းကို။ “ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝါ၊ ဤအတိုင်း။ ဆာဒေဟိ၊ မိုးရစ်တော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဏာပေတွာ၊ စေခိုင်း၍။ ပက္ကမိတဗ္ဗံ၊ ဖဲသွားရာ၏။ ပရိယာယေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပရိက္ခေပေန၊ ထက်ဝန်းကျင် လှည့်ပတ်၍ မိုးခြင်းဖြင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဆဒနံ ပန၊ မိုးခြင်းကိုကား။ တိဏပဏ္ဏေဟိ၊ မြက် သစ်ရွက်တို့ဖြင့်။ လဗ္ဘတိ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဣဓာပိ၊ ဤပရိယာယမိုးခြင်း၌လည်း။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ အဓိဋ္ဌာတုံ၊ စီမံခြင်းငှာ။ ဣစ္ဆတိ၊ အလိုရှိ၏။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဒွေ၊ နှစ်ခုကုန်သော။ ပရိယာယေ၊ လှည့်ပတ်၍ မိုးခြင်းတို့ကို။ အဓိဋ္ဌဟိတွာ၊ စီမံပြီး၍။ တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်ဖြစ်သော။ ပရိယာယံ၊ လှည့်ပတ်၍ မိုးခြင်းကို။ “ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝါ၊ ဤအတိုင်း။ ဆာဒေဟိ၊ မိုးရစ်တော့၊” ဣတိ အာဏာပေတွာ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ သစေ န ပက္ကမတိ၊ အကယ်၍ မဖဲသွားလိုသေးအံ့။ ဧဝံ သတိ တုဏှီဘူတေန၊ ဆိတ်ဆိတ်ဖြစ်၍ ဖြစ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဌာတဗ္ဗံ၊ ရပ်ရာ၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်း ဖြစ်သော။ ဧတံ ဆဒနံ၊ ဤမိုးခြင်းကို။ ဆဒနူပရိ၊ အမိုး၏ အထက်၌။ ဝါ၊ အမိုးအဆင့်ဆင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်၏။ ဟိ၊ မှန်။ ဥပရူပရိစ္ဆန္နော၊ အထက်အထက်၌ အဆင့်အဆင့် မိုးအပ်သော။ ဝိဟာရော၊ ကျောင်းသည်။ စိရံ၊ ကြာမြင့်စွာ။ အနောဝဿကော၊ မိုးမစွတ်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မညမာနာ၊ မှတ်ထင်ကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့ အထပ်ထပ်။ ဆာဒေန္တိ၊ မိုးကြကုန်၏။ တတော စေ ဥတ္တရိန္တိ၊ ကား။ တိဏ္ဏံ၊ သုံးခုကုန်သော။ မဂ္ဂါနံ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ပရိယာယာနံ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ စတုတ္ထေ၊ သော။ မဂ္ဂေ ဝါ၊ ၌သော်လည်းကောင်း။ ပရိယာယေ ဝါ၊ ၌သော်လည်းကောင်း။
၁၃၇။ ကရဠေ ကရဠေတိ၊ ဟူသည်ကား။ တိဏမုဋ္ဌိယံ တိဏမုဋ္ဌိယံ၊ မြက်ဆုပ်တိုင်း မြက်ဆုပ်တိုင်း၌။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ဆသမုဋ္ဌာနံ၊ ခြောက်ပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းမရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
နဝမံ၊ သော။ မဟလ္လကဝိဟာရသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၁၀-သပ္ပါဏကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၄၀။ ဒသမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဇာနံ သပ္ပါဏကန္တိ၊ ကား။ ဧတံ၊ ဤရေသည်။ သပ္ပါဏကံ၊ ပိုးနှင့်တကွဖြစ်၏။ ဝါ၊ ပိုးရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယထာ တထာ ဝါ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့်မူလည်း။ ဇာနန္တော၊ သိလျက်။ သိဉ္စေယျ ဝါ သိဉ္စာပေယျ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ တေန ဥဒကေန၊ ထိုရေဖြင့်။ သယံ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်မူလည်း။ သိဉ္စေယျ၊ သွန်းလောင်းအံ့။ အညံ ဝါ၊ အခြားသူကိုမူလည်း။ အာဏာပေတွာ၊ စေခိုင်း၍။ သိဉ္စာပေယျ၊ စေအံ့။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပါဠိယံ၊ ၌။ “သိဉ္စေယျာတိ သယံ သိဉ္စတီ”တိ၊ အစရှိကုန်သော။ ဤဒိသာနံ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်ကုန်သော။ ဝစနာနံ၊ စကားတို့၏။ အတ္ထော၊ ကို။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေးပထဝီခဏန အစရှိသော သိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။
တတ္ထ၊ ထိုသိဉ္စေယျ ဝါ သိဉ္စာပေယျ ဝါဟူသော ပါဌ်၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဓာရံ၊ ရေအလျဉ်ကို။ အဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ မဖြတ်မူ၍။ သိဉ္စန္တဿ၊ တစ်ခါတည်း သွန်းလောင်းသော ရဟန်း၏။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်လုံးသော။ ဥဒကဃဋေ၊ ရေအိုး၌။ ဧကာဝ၊ တစ်ချက်သာလျှင်ဖြစ်သော။ အာပတ္တိ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ။ သဗ္ဗဘာဇနေသု၊ အလုံးစုံသော ခွက်တို့၌။ ဧသ နယော။ ပန၊ ကား။ ဓာရံ၊ ရေအလျဉ်ကို။ ဝိစ္ဆိန္ဒန္တဿ၊ ဖြတ်သော ရဟန်း၏။ ပယောဂေ ပယောဂေ၊ တိုင်း၌။
အာပတ္တိ၊ တည်း။ မာတိကံ၊ ပိုးရှိသော ရေမြောင်းကို။ သမ္မုခံ၊ မိမိလိုရာဘက်သို့ ရှေးရှု။ ကရောတိ၊ အံ့။ ဒိဝသမ္ပိ၊ တစ်နေ့ပတ်လုံးလည်း။ သန္ဒတု၊ စီးပါစေ။ ဧကာဝ၊ သော။ အာပတ္တိ။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထိုအရပ်၌။ ဗန္ဓိတွာ၊ ဖွဲ့၍။ ဝါ၊ ဆီးတား၍။ အညတော အညတော၊ အခြားအရပ် အခြားအရပ်သို့။ သစေ နေတိ၊ အကယ်၍ ဆောင်အံ့။ ဧဝံ သတိ ပယောဂေ ပယောဂေ အာပတ္တိ။ သကဋဘာရမတ္တံ၊ လှည်းဖြင့် ဆောင်ယူအပ်သော ဝန်အတိုင်းအရှည်ရှိသော။ ဝါ၊ လှည်းတစ်စီးတိုက်လောက်သော။ တိဏံ၊ မြက်ကို။ ဧကပယောဂေန၊ တစ်ကြိမ်တည်းသော ပယောဂဖြင့်။ ဥဒကေ၊ ၌။ စေပိ ပက္ခိပတိ၊ အကယ်၍လည်း ထည့်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဧကာဝ အာပတ္တိ။ ဧကေကံ၊ တစ်ခုစီ တစ်ခုစီသော။ တိဏံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပဏ္ဏံ ဝါ၊ သစ်ရွက်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပက္ခိပန္တဿ၊ ထည့်သော ရဟန်း၏။ ပယောဂေ ပယောဂေ အာပတ္တိ ဟောတိ။ မတ္တိကာယပိ၊ မြေညက်၌လည်းကောင်း။ အညေသု၊ အခြားကုန်သော။ ကဋ္ဌဂေါမယာဒီသုပိ၊ ထင်း နွားချေး အစရှိသည်တို့၌လည်းကောင်း။ ဧသေဝ နယော။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣဒံ၊ သိဉ္စေယျ ဝါ သိဉ္စာပေယျ ဝါဟူသော ဤစကားကို။ မဟာဥဒကံ၊ များစွာသော ရေကို။ သန္ဓာယ၊ ၍။ န ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်သည် မဟုတ်။ ယံ၊ အကြင်ရေသည်။ တိဏေ ဝါ၊ မြက်ကိုသော်လည်းကောင်း။ မတ္တိကာယ ဝါ၊ မြေညက်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပက္ခိတ္တာယ၊ ထည့်အပ်သော်။ ပရိယာဒါနံ၊ ကုန်ခန်းခြင်းသို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ အာဝိလံ ဝါ၊ နောက်ကျုသည်သော်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယတ္ထ၊ အကြင်ရေ၌။ ပါဏကာ၊ ပိုးကောင်ငယ်တို့သည်။ မရန္တိ၊ သေကုန်၏။ တာဒိသံ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ဥဒကံ၊ နည်းသော ရေကို။ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ တိသမုဋ္ဌာနံ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဒသမံ၊ သော။ သပ္ပါဏကသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
ဝဏ္ဏနာက္ကမေန၊ ဖွင့်ခြင်း၏ အစဉ်အားဖြင့်။ ဒုတိယော၊ နှစ်ခုမြောက်သော။ သေနာသနဝဂ္ဂေါ၊ သည်။ သမတ္တော၊ ပြည့်စုံပြီ။
၃-ဩဝါဒဝဂ်
၁-ဩဝါဒသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၄၄။ ဘိက္ခုနီဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ လာဘိနော ဟောန္တီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ တေသံ၊ ထိုထေရ်တို့အား။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ န ဒေန္တိ၊ ကိုယ်တိုင်လည်း မလှူကြကုန်။ န ဒါပေန္တိ၊ သူတစ်ပါးကိုလည်း မလှူစေကြကုန်။ ဝါ၊ အလှူလည်း မခိုင်းကြကုန်။ ပန၊ ထိုသို့ ကိုယ်တိုင်လည်း မလှူကြ သူတစ်ပါးကိုလည်း အလှူမခိုင်းကြပါသော်လည်း။ မဟာကုလေဟိ၊ အမျိုးကြီး အဆွေကြီးတို့မှ။ နိက္ခမိတွာ။ ပဗ္ဗဇိတာ၊ ရှင်ရဟန်း ပြုကုန်သော။ ကုလဓီတရော၊ အမျိုး၏ သမီးတို့သည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သန္တိကံ၊ အထံသို့။ အာဂတာနံ၊ လာကုန်သော။ ဉာတိမနုဿာနံ၊ ဆွေမျိုးဖြစ်သူ လူတို့အား။ ဝါ၊ ဆွေမျိုးဖြစ်သူ လူတို့သည်။ “အယျေ၊ အရှင်မတို့။ ကုတော၊ အဘယ်ထေရ်၏အထံမှ။ ဩဝါဒံ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဥဒ္ဒေသံ၊ သင်ယူအပ်သော ပါဠိကိုလည်းကောင်း။ ပရိပုစ္ဆံ၊ အဖန်ဖန် မေးမြန်းအပ်သော အဋ္ဌကထာကိုလည်းကောင်း။ လဘထ၊ ရပါကုန်သနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုစ္ဆန္တာနံ၊ မေးကုန်လသော်။ “အသုကော စ၊ ထိုမည်သူလည်း ဖြစ်သော။ အသုကော စ၊ ထိုမည်သူလည်း ဖြစ်သော။ ထေရော၊ သည်။ ဩဝဒတိ၊ ၏” ဣတိ၊ ဤသို့။ အသီတိမဟာသာဝကေ၊ ရှစ်ကျိပ်သော မဟာသာဝကတို့ကို။ ဥဒ္ဒိသိတွာ၊ ညွှန်ပြ၍။ ကထာနုသာရေန၊ မေးအပ်သော စကားကို အစဉ်လိုက်သဖြင့်။ တေသံ၊ ထိုရှစ်ကျိပ်သော မဟာသာဝကတို့၏။ သီလ (ပ) ဂေါတ္တာဒိဘေဒံ၊ သီလ ကြားနာအပ်သော ပရိယတ် အကျင့် အမျိုးဇာတ် အနွယ်အစရှိသော အပြားရှိသော။ ဝိဇ္ဇမာနဂုဏံ၊ ထင်ရှားရှိသော ဂုဏ်ကို။ ကထယန္တိ၊ ပြောဆိုကြကုန်၏။ ဟိ၊ မှန်။ ဧဝရူပါ၊ သော။ ဝိဇ္ဇမာနဂုဏာ၊ ထင်ရှားရှိသော ဂုဏ်ကို။ ကထေတုံ ဝဋ္ဋန္တိ။ တတော၊ ထိုသို့ပြောခြင်းကြောင့်။ ပသန္နစိတ္တာ၊ ကြည်ညိုသော စိတ်ရှိကုန်သော။ မနုဿာ၊ တို့သည်။ ထေရာနံ၊ ထေရ်တို့ဖို့။ စီဝရာဒိဘေဒံ၊ သင်္ကန်း အစရှိသော အပြားရှိသော။ မဟန္တံ၊ များစွာသော။ လာဘသက္ကာရံ၊ ရအပ်သော သာမညလာဘ် ကောင်းစွာ ပြုအပ်သော ဝိသေသလာဘ်ကို။ အဘိဟရိံသု၊ ရှေးရှု ပို့ဆောင်ကြကုန်ပြီ။ တေန၊ ကြောင့်။ “လာဘိနော (ပ) ပရိက္ခာရာန”န္တိ၊ ဟူ၍။ သင်္ဂီတိကာရေဟိ၊ တို့ သည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်ဆိုအပ်ပြီ။
ဘိက္ခုနိယော ဥပသင်္ကမိတွာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဂုဠှတ္ထံ၊ အသိခက်၍ လျှို့ဝှက်သောအနက်ကို။ ကိရ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ ထုတ်ဆောင်၍။ ဒဿေမိ၊ ပြဦးအံ့။ တေသံ၊ ထိုဆဗ္ဗဂ္ဂီတို့၏။ သန္တိကေ၊ အထံသို့။ တာသု၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့တွင်။ ဧကာပိ၊ တစ်ယောက်လည်း ဖြစ်သော။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ န အာဂစ္ဆတိ၊ မလာ။ ပန၊ စင်စစ်ကား။ လာဘတဏှာယ၊ လာဘ်ကို တပ်မက်သော တဏှာသည်။ အာကဍ္ဎိယမာနဟဒယာ၊ ဆွဲငင်အပ်သော စိတ်နှလုံးရှိကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ တာသံ၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့၏။ ဥပဿယံ၊ ကျောင်းသို့။ အဂမံသု၊ သွားကြကုန်ပြီ။ တံ၊ ထိုသွားခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “ဘိက္ခုနိယော ဥပသင်္ကမိတွာ”တိ၊ ဟူ၍။ သင်္ဂီတိကာရေဟိ ဝုတ္တံ။ တာပိ ဘိက္ခုနိယော၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့သည်လည်း။ စလစိတ္တတာယ၊ လှုပ်ရှားသော စိတ် ရှိကုန်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝါ၊ စိတ်မတည်ကုန်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တေသံ၊ ထိုဆဗ္ဗဂ္ဂီတို့၏။ ဝစနံ၊ စကားကို။ အကံသုယေဝ၊ ပြုကြကုန်သည်သာ။ တေန၊ ကြောင့်။ အထ ခေါ (ပ) နိသီဒိံသူတိ၊ ဟူ၍။ သင်္ဂီတိကာရေဟိ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ တိရစ္ဆာနကထန္တိ၊ ကား။ သဂ္ဂမဂ္ဂဂမနေပိ၊ နတ်ပြည်လမ်းသို့ သွားခြင်း၌သော်မှလည်း။ တိရစ္ဆာနဘူတံ၊ ဖီလာကန့်လန့် ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ရာဇကထာဒိံ၊ ရာဇကထာ အစရှိသော။ အနေကဝိဓံ၊ တစ်ပါးမက များသော အပြားရှိသော။ နိရတ္ထကကထံ၊ အကျိုးမရှိသော စကားကို။ ဣဒ္ဓေါတိ၊ ဟူသည်ကား။ သမိဒ္ဓေါ၊ ပြည့်စုံပါ၏လော။ သဟိတတ္ထော၊ စီးပွားနှင့် စပ်ယှဉ်သောအနက် ရှိပါ၏လော။ ဂမ္ဘီရော၊ နက်နဲပါ၏လော။ ဗဟုရသော၊ များသော အရသာ ရှိပါ၏လော။ လက္ခဏပဋိဝေဓသံယုတ္တော၊ အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ လက္ခဏာကို ထိုးထွင်း၍ သိခြင်းနှင့် စပ်ယှဉ်ပါ၏လော။ ဣတိ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ အဓိပ္ပါယော၊ ဘုရားရှင်၏ အလိုတော်တည်း။
၁၄၅-၁၄၇။ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုဆဗ္ဗဂ္ဂီရဟန်းတို့သည်။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တုမှေ၊ သင်တို့သည်။ ဘိက္ခုနီယော၊ ဘိက္ခုနီတို့ကို။ မာ ဩဝဒိတ္ထ၊ မဆုံးမကြကုန်လင့်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုစ္စမာနာ၊ မိန့်တော်မူအပ်ကုန်လသော်။ အဒိဋ္ဌသစ္စတ္တာ၊ မြင်အပ်ပြီးသော သစ္စာ မရှိကုန်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝါ၊ သစ္စာလေးပါးကို သိမြင်ပြီးသော အရိယာ မဟုတ်ကြသောကြောင့်။ တထာဂတေ၊ မြတ်စွာဘုရား၌။ ဝါ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ အပေါ်၌။ အာဃာတံ၊ လွန်စွာထိခိုက်တတ်သော ဒေါသကို။ ဝါ၊ ရန်ငြိုးကို။ ဗန္ဓိတွာ၊ ဖွဲ့၍။ ဝါ၊ ဖွဲ့ခြင်းကြောင့်။ အပါယုပဂါ၊ အပါယ်သို့ ကပ်ရောက်ကြကုန်သည်။ ဘဝေယျုံ၊ ဖြစ်ကုန်ရာ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ နေသံ၊ ထိုဆဗ္ဗဂ္ဂီရဟန်းတို့၏။ တံ အပါယုပဂတံ၊ ထိုအပါယ်သို့ ကပ်ရောက်ကြရကုန်သည်၏အဖြစ်ကို။ ပရိဟရန္တော၊ ရှောင်တော်မူလိုသော။ ဘဂဝါ၊ သည်။ အညေနေဝ၊ အခြားသာလျှင် ဖြစ်သော။ ဥပါယေန၊ အကြောင်းဖြင့်။ (တစ်နည်း) အညနေဝ ဥပါယေန၊ ဥပါယ်တမည်ဖြင့်သာလျှင်။ တေ၊ ထိုဆဗ္ဗဂ္ဂီရဟန်းတို့ကို။ ဘိက္ခုနောဝါဒတော၊ ရဟန်းမတို့ကို ဆုံးမခြင်းမှ။ ပရိဗာဟိရေ၊ ထက်ဝန်းကျင် အပတို့ကို။ ကတ္တုကာမော၊ ပြုတော်မူလိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဣမံ ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ၊ ဤဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိကို။ အနုဇာနိ၊ ခွင့်ပြုတော်မူပြီ။ ဣတိ၊ ၍သို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဣဓ၊ ဤပဌမဝတ္ထု၌။ ပရိဗာဟိရေ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒမှ ထက်ဝန်းကျင် အပတို့ကို။ ကတ္တုကာမတာယ၊ ပြုခြင်းငှာ အလိုရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အနုဇာနိတွာ၊ ခွင့်ပြုတော်မူပြီး၍။ ပရတော၊ နောက်ဝတ္ထု၌။ ပရိဗာဟိရေ၊ တို့ကို။ ကရောန္တောဝ၊ ပြုတော်မူလိုသည်ပင်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အနုဇာနာမိ (ပ) သမန္နာဂတန္တိအာဒိံ၊ အနုဇာနာမိ (ပ) သမန္နာဂတံ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ကသ္မာ အာဟ ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဣမာနိ အဋ္ဌင်္ဂါနိ၊ ဤရှစ်ပါးသော အင်္ဂါတို့သည်။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာနံ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂီတို့၏။ ဝါ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂီတို့မှာ။ သုပိနန္တေနပိ၊ အိပ်မက်အားဖြင့်သော်မှလည်း။ န ဘူတပုဗ္ဗာနိ၊ မဖြစ်ဖူးကုန်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အနုဇာနာမိ (ပ) သမန္နာဂတန္တိအာဒိမာဟ။
တတ္ထ၊ ထိုအနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေအစရှိသော စကားရပ်၌။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ သီလံ၊ သီလသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ သီလဝါ၊ မည်၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ယဉ္စ တံ သီလံ၊ အကြင်သို့သော ထိုသီလသည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ယထာ စ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်လည်း။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏ သန္တာန်၌။ တံ၊ ထိုသီလသည်။ အတ္ထိ နာမ၊ ရှိသည် မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုသီလ ထိုသီလရှိပုံအခြင်းအရာကို။ ဒဿေန္တော၊ ပြတော်မူလိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတောတိအာဒိံ၊ အစရှိသော စကားရပ်ကို။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတောအစရှိသော စကားရပ်၌။ ပါတိမောက္ခောဝ၊ ပါတိမောက်သည်ပင်။ သံဝရော၊ စောင့်စည်းကြောင်း သီလတည်း။ ပါတိမောက္ခသံဝရော၊ ပါတိမောက်သီလ။ ဝါ၊ မိမိကို စောင့်ရှောက်သူကို အာပါယိကဒုက္ခ စသည်တို့မှ လွတ်စေတတ်သော စောင့်စည်းကြောင်း သီလ။ ပါတိမောက္ခသံဝရေန၊ ပါတိမောက်သီလနှင့်။ ဝါ၊ ပါတိမောက်သီလဖြင့်။ သံဝုတော၊ စောင့်စည်းအပ်သော ကာယဒွါရ ဝစီဒွါရရှိသည်။ သမန္နာဂတော၊ ပြည့်စုံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော၊ ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတ မည်၏။
ဝိဟရတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝတ္တတိ၊ အတ္တဘောကို ဖြစ်စေ၏။ ဟိ၊ သာဓကကား။ ဝိဘင်္ဂေ၊ ဈာနဝိဘင်းပါဠိတော်၌။ “ပါတိမောက္ခန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သီလံ၊ တည်း။ ပတိဋ္ဌာ၊ တည်ရာတည်း။ စရဏံ၊ နိဗ္ဗာန်သွားကြောင်း ကောင်းသော ခြေထောက်တည်း။ သံယမော၊ ကိုယ်နှုတ်တို့ကို စောင့်စည်းကြောင်းတရားတည်း။ သံဝရော၊ ကာယဒွါရ ဝစီဒွါရတို့ကို ပိတ်ဆို့ကြောင်းတရားတည်း။ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ၊ စတုတူမကကုသိုလ်တရားတို့သို့။ သမာပတ္တိယာ၊ ကောင်းစွာ ရောက်ခြင်း၏။ မောက္ခံ၊ မြတ်သော တရားတည်း။ ဝါ၊ ခံတွင်းသဖွယ်ဖြစ်သော တရားတည်း။ ပမောက္ခံ၊ အဦးပဓာနဖြစ်သော တရားတည်း။ သံဝရောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကာယိကော၊ ကာယဒွါရ၌ ဖြစ်သော။ အဝီတိက္ကမော၊ မလွန်ကျူးကြောင်း သီလတည်း။ ဝါစသိကော၊ သော။ အဝီတိက္ကမော၊ တည်း။ ကာယိကဝါစသိကော၊ ကာယဒွါရ၌ဖြစ် ဝစီဒွါရ၌ ဖြစ်သော။ အဝီတိက္ကမော၊ တည်း။ သံဝုတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဣမိနာ ပါတိမောက္ခသံဝရေန၊ ဤပါတိမောက္ခသံဝရသီလနှင့်။ ဝါ၊ သည်။ ဥပေတော၊ ကပ်ရောက်အပ်သည်။ သမုပေတော ဥပဂတော သမုပဂတော၊ သည်။ ဥပပန္နော၊ ပြည့်စုံသည်။ သမုပပန္နော၊ သည်။ သမ္ပန္နော သမန္နာဂတော၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ကြောင့်။ “ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ၏။ ဝိဟရတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဣရိယတိ၊ ဣရိယာပုတ် ဖြစ်၏။ ဝတ္တတိ၊ အတ္တဘောတည်းဟူသော စက်လည်၏။ ပါလေတိ၊ အတ္တဘောကို စောင့်ရှောက်၏။ ယပေတိ ယာပေတိ၊ အတ္တဘောကို ရှည်သောကာလသို့ ရောက်စေ၏။ စရတိ၊ လှည့်လည်သွားလာ၏။ ဝိဟရတိ၊ ဣရိယာတစ်ပါး ညောင်းညာများကို တစ်ပါးဖြင့်ဖြတ် မကျလတ်အောင် အသက်ကို ဆောင်၏။ တေန၊ ကြောင့်။ “ဝိဟရတီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။” ဧတံ၊ ဤပါဠိကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။
အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နောတိ၊ ဟူသည်ကား။ မိစ္ဆာဇီဝပဋိသေဓကေန၊ မိစ္ဆာဇီဝကို တားမြစ်တတ်သော။ န ဝေဠုဒါနာဒိနာ၊ ဝါးပေးခြင်း အစရှိသည် မဟုတ်သော။ အာစာရေန၊ အကျင့်နှင့်လည်းကောင်း။ ဝေသိယာဒိအဂေါစရံ၊ ပြည့်တန်ဆာမအစရှိသော ကျက်စားရာ မဟုတ်သော အရပ်ကို။ ပဟာယ၊ ပယ်စွန့်၍။ သဒ္ဓါသမ္ပန္နကုလာဒိနာ၊ သဒ္ဓါနှင့် ပြည့်စုံသော အမျိုး အစရှိသော။ ဂေါစရေန စ၊ ကျက်စားရာ အရပ်နှင့်လည်းကောင်း။ သမ္ပန္နော၊ ပြည့်စုံသည်။ ဟောတိ။ အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အပ္ပမတ္တကေသု၊ နည်းသော အတိုင်းအရှည်ရှိကုန်သော။ ဝဇ္ဇေသု၊ အပြစ်တို့၌။ ဘယဒဿာဝီ၊ ဘေးဟု ရှုလေ့ရှိသည်။ တာနိ ဝဇ္ဇာနိ၊ တို့ကို။ ဘယတော၊ ဘေးအားဖြင့်။ ဒဿနသီလော၊ ရှုခြင်းအလေ့ရှိသည်။ ဟုတွာ ဝိဟရတိ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဝါ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဓိသီလသိက္ခာဒိဘာဝေန၊ အဓိသီလသိက္ခာ အစရှိသည်တို့၏ အဖြစ်ဖြင့်။ တိဓာ၊ သုံးပါးအပြားအားဖြင့်။ ဌိတေသု၊ တည်ကုန်သော။ သိက္ခာပဒေသု၊ သိက္ခာပုဒ်တို့တွင်။ တံ တံ သိက္ခာပဒံ၊ ထိုထိုသိက္ခာပုဒ်ကို။ သမာဒါယ သမ္မာ အာဒါယ၊ ကောင်းစွာ ယူ၍။ သာဓုကံ၊ ကောင်းစွာ။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ အဝိဇဟန္တော၊ မစွန့်ဘဲ။ သိက္ခတိ၊ ကျင့်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ ဧတ္ထ၊ ဤသမန္တပါသာဒိကာ မည်သော ဝိနည်းအဋ္ဌကထာ၌။ သင်္ခေပေါ၊ အကျဉ်းချုပ်တည်း။ ဝိတ္ထာရော ပန၊ အကျယ်ကိုကား။ ယော၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဣစ္ဆတိ၊ အလိုရှိ၏။ တေန၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂတော၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ်မှ။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူထိုက်၏။ ဝါ၊ ယူပါလေ ။
အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဗဟု၊ များစွာသော။ သုတံ၊ ကြားနာအပ်ပြီးသော ပရိယတ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ဗဟုဿုတော၊ မည်၏။ သုတံ၊ ကြားနာအပ်ပြီးသော ပရိယတ်ကို။ ဓာရေတိ၊ ဆောင်ရွက် မှတ်သားနိုင်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ သုတဓရော၊ မည်၏။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဗဟု၊ များစွာသော။ ယံ တံ သုတံ နာမ၊ အကြင်သုတမည်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုသုတသည်။ သုတမတ္တမေဝ၊ ကြားနာအပ်ကာမျှသည်သာ။ န၊ မဟုတ်။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်ကား။ နံ၊ ထိုသုတကို။ ဓာရေတိ၊ ဆောင်ရွက်မှတ်သားနိုင်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ မဉ္ဇူသာယံ၊ သေတ္တာ၌။ သန္နိစိတံ၊ ကောင်းစွာ စုထားအပ်သော။ ရတနံ ဝိယ၊ ရတနာသည်ကဲ့သို့။ အသ္မိံ၊ ထိုရဟန်း၌။ သန္နိစိတံ၊ သော။ သုတံ၊ သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သုတသန္နိစယော၊ မည်၏။ ဧတေန၊ ဤသုတသန္နိစယောဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ ယံ သုတံ၊ ကို။ ဓာရေတိ၊ နိုင်၏။ တဿ၊ ထိုသုတ၏။ မဉ္ဇူသာယ၊ သေတ္တာ၌။ ဂေါပေတွာ၊ လုံခြုံစေ၍။ သန္နိစိတရတနဿေဝ၊ ကောင်းစွာ စုထားအပ်သော ရတနာ၏ကဲ့သို့။ စိရကာလေနာပိ၊ ကြာမြင့်စွာသော ကာလ၌လည်း။ အဝိနာသံ၊ မပျက်စီးခြင်းကို။ ဒဿေတိ၊ ပြ၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တံ သုတံ၊ ကို။ သရူပတော၊ သရုပ်အားဖြင့်။ ဒဿေန္တော၊ သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ယေ တေ ဓမ္မာတိအာဒိံ၊ အစရှိသော စကားရပ်ကို။ အာဟ၊ ပြီ။ တံ၊ ထိုယေ တေ ဓမ္မာအစရှိသော စကားရပ်သည်။ ဝေရဉ္ဇကဏ္ဍေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းရှိသည်သာ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣဒံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ နိဂမနံ၊ နိဂုံးတည်း။ အဿ၊ ထိုရဟန်းသည်။ တထာရူပါ၊ ကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ တို့ကို။ ဗဟု၊ များစွာ။ သုတာ၊ ကြားနာအပ်ပြီးကုန်သည်။ ဟောန္တိ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဗဟုဿုတော၊ မည်၏။ ဓာတာ၊ ဆောင်ရွက် မှတ်သားအပ်ပြီးကုန်သည်။ ဟောန္တိ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ သုတဓရော၊ မည်၏။ ဝစသာ၊ နှုတ်ဖြင့်။ ပရိစိတာ၊ အဖန်ဖန် လေ့ကျက်အပ်ပြီးကုန်သည်။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ အနုပေက္ခိတာ၊ အဖန်ဖန် ရှုအပ်ကြံစည်အပ်ပြီးကုန်သည်။ ဒိဋ္ဌိယာ၊ ပညာဖြင့်။ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ၊ ကောင်းစွာ ထိုးထွင်း၍ သိအပ်ပြီးကုန်သည်။ ဟောန္တိ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ သုတသန္နိစယော၊ မည်၏။ တတ္ထ၊ ထိုနိဂုံးဝါကျ၌။ ဝစသာ ပရိစိတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝါစာယ၊ ဖြင့်။ ပဂုဏာ၊ အဝါးဝစွာ လေ့လာအပ်ပြီးသည်တို့ကို။ ကတာ၊ ပြုအပ်ပြီးကုန်သည်။ ဟောန္တိ။ မနသာနုပေက္ခိတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မနသာ၊ ဖြင့်။ အနုပေက္ခိတာ၊ အဖန်ဖန် ရှုအပ်ကြံစည်အပ်ပြီးကုန်သည်။ အာဝဇ္ဇန္တဿ၊ ဆင်ခြင်လသော်။ ဒီပသဟဿေန၊ ဆီမီးတစ်ထောင်ဖြင့်။ ဩဘာသိတာ ဝိယ၊ ထွန်းပြအပ်ကုန်သကဲ့သို့။ ဟောန္တိ။ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါတိ၊ ဟူသည်ကား။ အတ္ထတော စ၊ အကျိုးအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ကာရဏတော စ၊ အကြောင်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ပညာယ၊ ဖြင့်။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ ပဋိဝိဒ္ဓါ၊ ထိုးထွင်း၍ သိအပ်ပြီးကုန်သည်။ သုပစ္စက္ခကတာ၊ ကောင်းစွာ မျက်မှောက်ပြုအပ်ပြီးကုန်သည်။ ဟောန္တိ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အယံ ဗဟုဿုတော နာမ၊ ဤဗဟုဿုတပုဂ္ဂိုလ်မည်သည်။ နိဿယမုစ္စနကော၊ နိဿယမုစ္စနက ဗဟုဿုတလည်းကောင်း။ ပရိသုပဋ္ဌာပကော၊ ပရိသုပဋ္ဌာပက ဗဟုဿုတလည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနောဝါဒကော၊ ဘိက္ခုနောဝါဒက ဗဟုဿုတလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တိဝိဓော ဟောတိ။ တတ္ထ၊ ထိုသုံးပါးတို့တွင်။ နိဿယမုစ္စနကေန၊ နိဿယျည်းမှ လွတ်သော ဗဟုဿုတပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဥပသမ္ပဒါယ၊ ရဟန်းဖြစ်ခြင်းအားဖြင့်။ ပဉ္စဝဿေန၊ ငါးဝါရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သဗ္ဗန္တိမေန၊ အလုံးစုံတို့၏ အဆုံး၌ ဖြစ်သော။ ပရိစ္ဆေဒေန၊ အပိုင်းအခြားဖြင့်။ ဒွေ၊ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီအားဖြင့် နှစ်ပါးကုန်သော။ မာတိကာ၊ တို့ကို။ ပဂုဏာ၊ အဝါးဝစွာ လေ့လာအပ်ပြီးသည်တို့ကို။ ဝါစုဂ္ဂတာ၊ နှုတ်သို့ တက်သည်တို့ကို။ ကာတဗ္ဗာ၊ ပြုထိုက်ကုန်၏။ ပက္ခဒိဝသေသု၊ လဆန်းပက္ခ လဆုတ်ပက္ခနေ့တို့၌။ ဓမ္မသာဝနတ္ထာယ၊ တရားနာစေခြင်းအကျိုးငှာ။ ဝါ၊ တရားဟောခြင်းအကျိုးငှာ။ သုတ္တန္တတော၊ သုတ္တန်မှ။ စတ္တာရော ဘာဏဝါရာ၊ လေးဘာဏဝါရတို့လည်းကောင်း။ သမ္ပတ္တာနံ၊ ရောက်လာသော ပရိသတ်တို့အား။ ပရိကထနတ္ထာယ၊ ထက်ဝန်းကျင် ပြောဟောခြင်း အကျိုးငှာ။ ဝါ၊ စပ်ရာစပ်ရာ ဟောခြင်းအကျိုးငှာ။ အန္ဓကဝိန္ဒမဟာရာဟုလောဝါအမ္ဗဋ္ဌသဒိသော၊ အန္ဓကဝိန္ဒသုတ် မဟာရာဟုလောဝါဒသုတ် အမ္ဗဋ္ဌသုတ်တို့နှင့် အလားတူသော။ ဧကော၊ တစ်ခုသော။ ကထာမဂ္ဂေါ၊ စကားအစဉ်လည်းကောင်း။ သံဃဘတ္တမင်္ဂလာမင်္ဂလေသု၊ သံဃာ့ဘတ် မင်္ဂလာ အမင်္ဂလာတို့၌။ ဝါ၊ ဆွမ်းကျွေးကိစ္စ သုမင်္ဂလ ဒုမင်္ဂလကိစ္စတို့၌။ အနုမောဒနတ္ထာယ၊ အနုမောဒနာအကျိုးငှာ။ ဝါ၊ ဆွမ်းတရား စသည် ဟောဖို့ရာ။ တိဿော၊ သုံးပုဒ်ကုန်သော။ အနုမောဒနာ၊ အနုမောဒနာတို့လည်းကောင်း။ ဥပေါသထပဝါရဏာဒိဇာနနတ္ထံ၊ ဥပုသ် ပဝါရဏာ အစရှိသော ကိစ္စတို့ကို သိခြင်းအကျိုးငှာ။
ကမ္မာကမ္မဝိနိစ္ဆယော၊ ကံငယ် ကံကြီး အဆုံးအဖြတ်လည်းကောင်း။ သမဏဓမ္မကရဏတ္ထံ၊ ရဟန်းတရားကို ပြုခြင်းအကျိုးငှာ။ သမာဓိဝသေန ဝါ၊ သမာဓိနှင့် စပ်သဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဝိပဿနာဝသေန ဝါ၊ ဝိပဿနာနှင့် စပ်သဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ အရဟတ္တပရိယောသာနံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်အဆုံးရှိသော။ ဧကံ၊ တစ်မျိုးသော။ ကမ္မဋ္ဌာနံ၊ လည်းကောင်း။ ဧတ္တကံ၊ ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိသော သုတကို။ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ သင်ယူရာ၏။ ဟိ၊ အကျိုးကား။ ဧတ္တာဝတာ၊ ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိသော သုတဖြင့်။ အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ ဗဟုဿုတော၊ များသော သုတရှိသည်။ စာတုဒ္ဒိသော၊ အရပ်လေးမျက်နှာရှိသည်။ ဝါ၊ အရပ်လေးမျက်နှာတို့၌ လှည့်လည်နိုင်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော အရပ်၌။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဣဿရိယေန၊ အစိုးရသူ၏အဖြစ်ဖြင့်။ ဝါ၊ နိဿယည်းဆရာ မရှိဘဲ။ ဝသိတုံ၊ နေခြင်းငှာ။ ဝါ၊ နေခွင့်ကို။ လဘတိ၊ ရ၏။
ပရိသုပဋ္ဌာပကေန၊ ပရိသတ်ကို ပြုစုလုပ်ကျွေးစေနိုင်သော ရဟန်းသည်။ ဝါ၊ ပရိသတ်၏ ပြုစုလုပ်ကျွေးမှုကို ခံနိုင်သော ရဟန်းသည်။ ဥပသမ္ပဒါယ၊ မြင့်မြတ်သော ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်ခြင်းအားဖြင့်။ ဒသဝဿေန၊ ဆယ်ဝါရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သဗ္ဗန္တိမေန၊ သော။ ပရိစ္ဆေဒေန၊ ဖြင့်။ ပရိသံ၊ မိမိပရိသတ်ကို။ အဘိဝိနယေ၊ လွန်ကဲသော ဝိနည်းပိဋက၌။ ဝါ၊ ဝိနည်းပိဋက အရပ်ရပ်၌။ ဝိနေတုံ၊ သွန်သင်ဆုံးမ ပို့ချခြင်းငှာ။ ဒွေ၊ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီအားဖြင့် နှစ်ပါးကုန်သော။ ဝိဘင်္ဂါ၊ အကျယ်ဝေဖန်ကြောင်း ပဒဘာဇနီတို့ကို။ ပဂုဏာ၊ တို့ကို။ ဝါစုဂ္ဂတာ၊ တို့ကို။ ကာတဗ္ဗာ အသက္ကောန္တေန၊ ဝိဘင်းနှစ်ပါးကို နှုတ်တက်ဆောင်ထားခြင်းငှာ မစွမ်းနိုင်သော ရဟန်းသည်။ တီဟိ၊ သုံးပါးကုန်သော။ ဇနေဟိ၊ ရဟန်းတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ အတူ။ ဝါ၊ တွဲ၍။ ပရိဝတ္တနက္ခမာ၊ ပြန်လည်စေခြင်း၌ ခံ့သည်တို့ကို။ ဝါ၊ စာပြန်နိုင်သည်တို့ကို။ ကာတဗ္ဗာ၊ ပြုထိုက်ကုန်၏။ ကမ္မာကမ္မဉ္စ၊ ကံငယ် ကံကြီးကိုလည်းကောင်း။ ခန္ဓကဝတ္တဉ္စ၊ ခန္ဓက၌ လာသော ကျင့်ဝတ်ကိုလည်းကောင်း။ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ သင်ယူရာ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပရိသာယ၊ ကို။ အဘိဓမ္မေ၊ နာမ်ရုပ်ကို ပိုင်းခြားကြောင်းဖြစ်သော လွန်ကဲသော တရား၌။ ဝိနယနတ္ထံ၊ သွန်သင်ဆုံးမ ပို့ချခြင်းအကျိုးငှာ။ မဇ္ဈိမဘာဏကော၊ မဇ္ဈိမနိကာယ်ဆောင် ရဟန်းသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ မူလပဏ္ဏာသကော၊ မူလပဏ္ဏာသကကို။ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗော ဒီဃဘာဏကေန၊ ဒီဃနိကာယ်ဆောင် ရဟန်းသည်။ မဟာဝဂ္ဂေါ၊ သုတ်မဟာဝါကို။ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗော သံယုတ္တဘာဏကေန၊ သည်။ ဟေဋ္ဌိမာ၊ အောက်၌ ဖြစ်ကုန်သော။ ဝါ၊ အောက်ပိုင်းဖြစ်ကုန်သော။ တယော ဝဂ္ဂါ ဝါ၊ သုံးဝဂ်တို့ကိုသော်လည်းကောင်း။ မဟာဝဂ္ဂေါ၊ မဟာဝဂ္ဂကိုသော်လည်းကောင်း။ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗော အဂုၤတ္တရဘာဏကေန၊ သည်။ ဟေဋ္ဌာ ဝါ၊ အောက်၌သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ အောက်ပိုင်းကသော်လည်းကောင်း။ ဥပရိ ဝါ၊ အထက်၌သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ အထက်ပိုင်းကသော်လည်းကောင်း။ ဥပဍ္ဎနိကာယော၊ ထက်ဝက်သော နိကာယ်ကို။ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗော၊ ၏။ အသက္ကောန္တေန၊ နိကာယ်တစ်ဝက်ကို သင်ယူခြင်း၌ မစွမ်းနိုင်သော ရဟန်းသည်။ တိကနိပါတတော၊ တိကနိပါတ်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်ပိုင်းကို။ ဥဂ္ဂဟေတုမ္ပိ၊ ငှာလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ သင့်၏။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယံ၊ မဟာပစ္စရီအဋ္ဌကထာ၌။ ဧကံ၊ အဂုၤတ္တိုရ်မှ တစ်ခုသော နိပါတ်ကို။ ဥဂ္ဂဏှန္တေန၊ သင်ယူသော ရဟန်းသည်။ စတုက္ကနိပါတံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပဉ္စကနိပါတံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဂဟေတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ သင့်၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ဇာတကဘာဏကေန၊ သည်။ သာဋ္ဌကထံ၊ အဋ္ဌကထာနှင့် တကွဖြစ်သော။ ဇာတကံ၊ ကို။ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ တတော၊ ထိုအဋ္ဌကထာနှင့် တကွဖြစ်သော ဇာတ်မှ။ ဩရံ၊ အတွင်း၌။ ဝါ၊ လျော့၍။ ဥဂ္ဂဟေတုံ၊ ငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မသင့်။ ဓမ္မပဒမ္ပိ၊ ကိုလည်း။ ဝတ္ထုနာ၊ ဝတ္ထုကြောင်းနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဥဂ္ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ တတော တတော၊ ထိုထိုသုတ္တန်မှ။ သမုစ္စယံ၊ အပေါင်းကို။ ကတွာ၊ ၍။ မူလပဏ္ဏာသကမတ္တံ၊ မူလပဏ္ဏာသကမျှလောက်ကို။ ဥဂ္ဂဟေတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်သလော။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်သလော။ ဣတိ၊ ဤကား အမေးတည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာယံ၊ ၌။ ပဋိက္ခိတ္တံ၊ ပြီ။ ဣတရာသု၊ အခြားသော အဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝိစာရဏာယေဝ၊ စိစစ်ခြင်းသည်ပင်။ နတ္ထိ အဘိဓမ္မေ၊ ၌။ ကိဉ္စိ၊ ကို။ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ န ဝုတ္တံ၊ အပ်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယဿ၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ သာဋ္ဌကထမ္ပိ၊ အဋ္ဌကထာနှင့်တကွလည်း ဖြစ်သော။ ဝိနယပိဋကံ၊ ကိုလည်းကောင်း။ အဘိဓမ္မပိဋကဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ပဂုဏံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သုတ္တန္တေ စ၊ ၌ကား။ ဝုတ္တပ္ပကာရော၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော။ ဂန္ထော၊ ကျမ်းစာသည်။ နတ္ထိ၊ အံ့။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပရိသံ၊ ကို။ ဥပဋ္ဌာပေတုံ၊ ပြုစုလုပ်ကျွေးစေခြင်းငှာ။ ဝါ၊ စေခွင့်ကို။ န လဘတိ၊ မရ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယေန၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ သုတ္တန္တတော၊ မှလည်းကောင်း။ ဝိနယတော စ၊ မှလည်းကောင်း။ ဝုတ္တပ္ပမာဏော၊ ဆိုအပ်ပြီးသော ပမာဏရှိသော။ ဂန္ထော၊ ကို။ ဥဂ္ဂဟိတော၊ သင်ယူအပ်ပြီ။ အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ ပရိသုပဋ္ဌာကော၊ ပရိသတ်ကို ပြုစုလုပ်ကျွေးစေနိုင်သော။ ဝါ၊ ပရိသတ်၏ ပြုစုလုပ်ကျွေးမှုကို ခံနိုင်သော။ ဗဟုဿုတော၊ များသော သုတရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒိသာပါမောက္ခော၊ အရပ်မျက်နှာတို့၌ အကြီးအမှူးသည်။ ယေနကာမံဂမော၊ အလိုရှိတိုင်း သွားနိုင်သည်။ ဟုတွာ ပရိသံ၊ ကို။ ဥပဋ္ဌာပေတုံ၊ ငှာ။ ဝါ၊ ကို။ လဘတိ၊ ရ၏။
ပန၊ ကား။ ဘိက္ခုနောဝါဒကေန၊ ဘိက္ခုနီတို့ကို ဆုံးမတတ်သော ရဟန်းသည်။ သာဋ္ဌကထာနိ၊ အဋ္ဌကထာနှင့် တကွဖြစ်ကုန်သော။ တီဏိ၊ သုံးပုံကုန်သော။ ပိဋကာနိ၊ တို့ကို။ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗာနိ၊ သင်ယူထိုက်ကုန်၏။ အသက္ကောန္တေန၊ အဋ္ဌကထာနှင့်တကွ ပိဋကသုံးပုံကို သင်ယူခြင်းငှာ မစွမ်းနိုင်သော ရဟန်းသည်။ စတူသု၊ လေးပါးကုန်သော။ နိကာယေသု၊ တို့တွင်။ ဧကဿ၊ တစ်ပါးသော နိကာယ်၏။ အဋ္ဌကထာ၊ ကို။ ပဂုဏာ ကာတဗ္ဗာ ဟိ၊ မှန်။ ဧကနိကာယေန၊ တစ်ပါးသော နိကာယ်ဖြင့်။ သေသနိကာယေသု၊ ကြွင်းသော နိကာယ်တို့၌။ ပဥှံ၊ ပြဿနာကို။ ကထေတုံ၊ ဖြေဆိုခြင်းငှာ။ သက္ခိဿတိ၊ စွမ်းနိုင်လတံ့။ သတ္တသု၊ ခုနစ်ကျမ်းကုန်သော။ ပကရဏေသု၊ အဘိဓမ္မာကျမ်းတို့တွင်။ စတုပ္ပကရဏဿ၊ လေးကျမ်း၏။ အဋ္ဌကထာ၊ တို့ကို။ ပဂုဏာ ကာတဗ္ဗာ ဟိ၊ မှန်။ တတ္ထ၊ ထိုအဋ္ဌကထာ လေးကျမ်းတို့၌။ လဒ္ဓနယေန၊ ရအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ သေသပကရဏေသု၊ တို့၌။ ပဥှံ ကထေတုံ သက္ခိဿတိ။ ပန၊ ကား။ ဝိနယပိဋကံ၊ သည်။ နာနတ္ထံ၊ အမျိုးမျိုးသော အနက်အဓိပ္ပါယ်ရှိသည်။ နာနာကရဏံ၊ အမျိုးမျိုးသော အကြောင်းဝတ္ထု ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ တံ၊ ထိုဝိနည်းပိဋကကို။ အဋ္ဌကထာယ၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ ပဂုဏံ ကာတဗ္ဗမေဝ၊ သည်သာ။ ဟိ၊ အကျိုးကား။ ဧတ္တာဝတာ၊ ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိသော သုတဖြင့်။ ဘိက္ခုနောဝါဒကော၊ ဘိက္ခုနောဝါဒကရဟန်းသည်။ ဗဟုဿုတော နာမ၊ မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
ပန၊ ကား။ ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿာတိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ အညသ္မိံ၊ ဝိနည်းပိဋကမှ အခြားသော။ သကလေ၊ အလုံးစုံသော။ နဝင်္ဂေပိ၊ ကိုးပါးသောအင်္ဂါရှိသည်လည်း ဖြစ်သော။ ဗာဟုဿစ္စေ၊ သည်။ ဝါ၊ များသောသုတ ရှိသူ၏ ဖြစ်ကြောင်းဖြစ်ရာ များစွာသော သုတသည်။ သတိပိ၊ ရှိပါသော်လည်း။ သာဋ္ဌကထံ၊ သော။ ဝိနယပိဋကံ၊ ကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ ဩဝဒိတုံ၊ ဆုံးမခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ မသင့်သည်သာ။ တသ္မာ၊ ထိုသို့ ဝိနည်းကိုကြဉ်၍ ဆုံးမခြင်းငှာ မသင့်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝိသုံ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ၊ ထိုဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ အစရှိသော စကားရပ်၌။ ဝိတ္ထာရေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥဘတောဝိဘင်္ဂေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သွာဂတာနီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ အာဂတာနိ၊ နှုတ်၌ လာကုန်သည်။ ဟောန္တိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ အာဂတာနိ၊ နှုတ်၌ လာကုန်သည်။ သမာနာနိ၊ ဖြစ်ကုန်လသော်။ သွာဂတနာနိ၊ ကောင်းစွာ နှုတ်၌ လာကုန်သည် မည်သည်။ ဟောန္တိ တံ၊ ထိုအခြင်းအရာကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ သုဝိဘတ္တာနီတိအာဒိ၊ ကို။ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ၊ ထိုသုဝိဘတ္တာနိအစရှိသော စကားရပ်၌။ သုဝိဘတ္တာနီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ ဝိဘတ္တာနိ၊ ဝေဘန်အပ်ပြီးကုန်သည်။ ပဒပစ္စာဘဋ္ဌသင်္ကရဒေါသဝိရဟိတာနိ၊ ရှေးရှေးပုဒ်တို့ကို တစ်ဖန် ထပ်၍ ရွတ်ဆိုခြင်း ပုဒ်ရောယှက်ခြင်းဟူသော အပြစ်မှ ကင်းကုန်သည်။ ဟောန္တိ။ သုပ္ပဝတ္တိနီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဂုဏာနိ ဝါစုဂ္ဂတာနိ ဟောန္တိ။ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ခန္ဓကပရိဝါရတော၊ မဟာဝါ စူဠဝါခန္ဓက ပရိဝါပါဠိတော်မှ။ အာဟရိတဗ္ဗသုတ္တဝသေန၊ ဆောင်ပြထိုက်သော ပါဠိ၏အစွမ်းဖြင့်။ သုဋ္ဌု၊ စွာ။ ဝိနိစ္ဆိတာနိ၊ ဆုံးဖြတ်အပ်ပြီးကုန်သည်။ ဟောန္တိ။ အနုဗျဉ္ဇနသောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အက္ခရပဒပါရိပူရိယာ စ၊ အက္ခရာပုဒ်တို့၏ ပြည့်စုံခြင်းအားဖြင့်လည်း။ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ၊ ကောင်းစွာ ဆုံးဖြတ်အပ်ပြီးကုန်သည်။ အခဏ္ဍာနိ၊ မကျိုးမပြတ်ကုန်သည်။ အဝိပရီတက္ခရာနိ၊ မဖောက်ပြန်သော အက္ခရာရှိကုန်သည်။ ဟောန္တိ။ ဧတေန၊ ဤအနုဗျဉ္ဇနသောဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အဋ္ဌကထာ၊ ကို။ ဒီပိတာ၊ ပြီ။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ကသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဝိညာယတိ၊ နည်း။ ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ အဋ္ဌကထာတော၊ အဋ္ဌကထာကြောင့်။ ဝါ၊ အဋ္ဌကထာအားဖြင့်။ ဧသ ဝိနိစ္ဆယော၊ ဤအနုဗျဉ္ဇနအားဖြင့် ဆုံးဖြတ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ဧတေန အဋ္ဌကထာ ဒီပိတာ၊ ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိညာယတိ၊ ၏။
ကလျာဏဝါစောတိ၊ ဟူသည်ကား။ သိထိလဓနိတာဒီနံ၊ သိထိလ ဓနိတအစရှိသော အက္ခရာတို့ကို။ ယထာဝိဓာနဝစနေန၊ အကြင်အကြင် အစီအရင်အတိုင်း ရွတ်ဆိုခြင်းအားဖြင့်။ ဝါ၊ ရွတ်နည်းကို သင်ပြသော ကျမ်းဂန်အစီအရင်အတိုင်း အဖြတ်အတောက် အသံမှန်ကန်စွာ ရွတ်ခြင်းအားဖြင့်။ ပရိမဏ္ဍလပဒဗျဉ္ဇနာယ၊ ထက်ဝန်းကျင် ဝန်းဝိုင်းသော ပုဒ်ဗျည်းရှိသော။ ပေါရိယာ၊ ပြည်ကြီးသူ ပြည်ကြီးသားတို့၏ ဥစ္စာဖြစ်သော။ ဝါ၊ ပြည်ကြီးသဖွယ် နုနယ်သော။ ဝိဿဋ္ဌာယ၊ သလိပ် သည်းခြေတို့သည် စွန့်လွှတ်အပ်သော။ အနေလဂဠာယ၊ လျှောကျသော တံတွေး မရှိသော။ ဝါ၊ သွားရည် မယိုသော။ အတ္ထဿ၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဝိညာပနိယာ၊ သိစေနိုင်သော။ ဝါစာယ၊ စကားလုံးနှင့်။ သမန္နာဂတော၊ ပြည့်စုံသည်။ ဟောတိ။ ကလျာဏဝါက္ကရဏောတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဓုရဿရော၊ ချိုမြိန်ကောင်းမြတ်သော အသံရှိသည်။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ မာတုဂါမော နာမ၊ မာတုဂါမ မည်သည်။ သရသမ္ပတ္တိရတော၊ အသံ၏ ပြည့်စုံခြင်း၌ မွေ့လျော်၏။ ဝါ၊ အသံကောင်း ကြိုက်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပရိမဏ္ဍလပဒဗျဉ္ဇနမ္ပိ၊ ထက်ဝန်းကျင် ဝန်းဝိုင်းသော ပုဒ်ဗျည်းရှိသည်လည်း ဖြစ်သော။ ဝစနံ၊ စကားကို။ သရသမ္ပတ္တိရဟိတံ၊ အသံ၏ ပြည့်စုံခြင်းမှ ကင်းသည်။ သမာနံ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ဟီဠေတိ၊ ရှုတ်ချတတ်သေး၏။ ယေဘုယျေန (ပ) မနာပေါတိ၊ ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗာသံ၊ အလုံးစုံသော ဘိက္ခုနီတို့၏။ ပိယော နာမ၊ ချစ်အပ်ကြည်ညိုအပ်သော ရဟန်း မည်သည်ကို။ ဒုလ္လဘော၊ ခဲယဉ်းသဖြင့် ရအပ်၏။ ဝါ၊ ရနိုင်ခဲ၏။ ပန၊ စင်စစ်ကား။ ဗဟုတရာနံ၊ များစွာကုန်သော။ ပဏ္ဍိတာနံ၊ ဉာဏ်ရှိကုန်သော။ ဝါ၊ လိမ္မာကုန်သော။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏။ သီလာစာရသမ္ပတ္တိယာ၊ ရဟန်းက သီလအကျင့်နှင့် ပြည့်စုံခြင်းကြောင့်။ ဝါ၊ ဝါရိတ္တသီလ စာရိတ္တသီလနှင့် ပြည့်စုံခြင်းကြောင့်။ ပိယော၊ ချစ်အပ် ကြည်ညိုအပ်သည်။ မနဝဍ္ဎနကော၊ စိတ်ကို တိုးပွားစေတတ်သည်။ ဟောတိ။ ပဋိဗလော (ပ) ဩဝဒိတုန္တိ၊ ကား။ သုတ္တဉ္စ၊ ပါဠိကိုလည်းကောင်း။ ကာရဏဉ္စ၊ အကြောင်းကိုလည်းကောင်း။ ဒဿေန္တော၊ ပြလျက်။ ဝဋ္ဋဘယေန၊ ဝဋ်ဆင်းရဲဘေးဖြင့်။ တဇ္ဇေတွာ၊ ခြိမ်းခြောက်၍။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့ကို။ ဩဝဒိတုံ၊ ငှာ။ တာဒိသံ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ဝါ၊ ဝဋ်ဘေးကို ဖော်ပြသော။ ဓမ္မံ၊ ကို။ ဒေသေတုံ၊ ငှာ။ သမတ္ထော၊ စွမ်းနိုင်သည်။ ဟောတိ။ ကာသာယဝတ္ထဝသနာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကာသာယဝတ္ထနိဝတ္ထာယ၊ ဝတ်အပ်သော ဖန်ရည်ဆိုးအဝတ်ရှိသော။ ဝါ၊ ဖန်ရည်ဖြင့် ဆိုးအပ်သော အဝတ်ကို ဝတ်သော ဘိက္ခုနီ သိက္ခမာန် သာမဏေမ၌။ ဂရုဓမ္မန္တိ၊ ကား။ ဂိဟိကာလေ၊ လူဖြစ်စဉ်အခါ၌။ ဝါ၊ လူဝတ်ကြောင်ဘဝတုန်းက။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၌။ ကာယသံသဂ္ဂံ ဝါ၊ ကိုယ်လက်နှီးနှောခြင်းသို့သော်လည်းကောင်း။ သိက္ခမာနသာမဏေရီသု၊ ဘိက္ခမာန် သာမဏေမတို့၌။ မေထုနဓမ္မံ ဝါ၊ မေထုန်အမှုသို့သော်လည်းကောင်း။ အနဇ္ဈာပန္နပုဗ္ဗော၊ မရောက်ဖူးသည်။ ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ မာတုဂါမော နာမ၊ မည်သည်။ ဝါ၊ မိန်းမဆိုတာ၊ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော အမှုကို။ အနုဿရန္တော၊ အမှတ်ရလျက်။ သံဝရေ၊ စောင့်စည်းကြောင်း သီလ၌။ ဌိတဿာပိ၊ တည်သော ထေရ်၏လည်း။ ဓမ္မဒေသနာယ၊ တရားဒေသနာ၌။ ဂါရဝံ၊ ရိုသေလေးစားခြင်းကို။ န ကရောတိ၊ မပြုတတ်။ အထ ဝါ၊ ထို့ပြင်တစ်နည်းကား။ တသ္မိံယေဝ အသဒ္ဓမ္မေ၊ ထိုမသူတော်တို့၏ အကျင့်၌ပင်။ စိတ္တံ၊ ကို။ ဥပ္ပါဒေတိ၊ ဖြစ်စေတတ်သေး၏။ ဝီသတိဝဿော ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥပသမ္ပဒါယ၊ မြင့်မြတ်သော ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်ခြင်းအားဖြင့်။ ဝီသတိဝဿော ဝါ၊ ဝါနှစ်ဆယ်ရှိသည်သော်လည်းကောင်း။ တတော၊ ထိုဝါနှစ်ဆယ်ထက်။ အတိရေကဝဿော ဝါ၊ ပိုလွန်သော ဝါရှိသည်သော်လည်းကောင်း။ ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ ဧဝရူပေါ၊ ဤသို့ သဘောရှိသော ထေရ်သည်။ ဝါ၊ ဝါနှစ်ဆယ် ဝါနှစ်ဆယ်ထက် ပိုသော ထေရ်သည်။ ဝိသဘာဂေဟိ၊ သဘောမတူကုန်သော။ ဝတ္ထူဟိ၊ မာတုဂါမဟူသော ဝတ္ထုတို့နှင့်။ ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်ဖန်။ သမာဂစ္ဆန္တောပိ၊ ပေါင်းဆုံရပါသော်လည်း။ ဒဟရော ဝိယ၊ ရဟန်းငယ်သည်ကဲ့သို့။ သဟသာ၊ အဆောတလျင်။ သီလဝိနာသံ၊ သီလ၏ပျက်စီးခြင်းသို့။ န ပါပုဏာတိ၊ မရောက်တတ်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝယံ၊ အရွယ်ကို။ ပစ္စဝေက္ခိတွာ၊ ဆင်ခြင်၍။ အယုတ္တဋ္ဌာနေ၊ မသင့်လျော်သော အရပ်၌။ ဆန္ဒရာဂံ၊ ဆန္ဒရာဂကို။ ဝိနေတုံ၊ ပယ်ဖျောက်ခြင်းငှာ။ ပဋိဗလော၊ သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ တေန၊ ကြောင့်။ “ဝီသတိ (ပ) ဝဿော ဝါ”တိ၊ ဟူ၍ ဝုတ္တံ။
စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသီလဝါအစရှိသော စကားတို့တွင်။ သီလဝါတိအာဒိ၊ သီလဝါအစရှိသော စကားသည်။ ဧကံ၊ သော။ အင်္ဂံ၊ တည်း (ပ)။ ဝီသတိဝဿောတိအာဒိ၊ ဝီသတိဝဿော အစရှိသော စကားသည်။ အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်သော။ အင်္ဂံ၊ တည်း။ ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
၁၄၈။ ဉတ္တိစတုတ္ထေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေးဖြစ်သော။ ဝတ္ထုသ္မိံ၊ ဝတ္ထုကြောင်း၌။ ဝုတ္တေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ဉတ္တိစတုတ္ထေန၊ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မဝါစာဖြင့် ပြုအပ်သော။ ကမ္မေန၊ ကံဖြင့်။ ဂရုဓမ္မေဟီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂရုကေဟိ၊ အလေးပြုထိုက်ကုန်သော။ ဓမ္မေဟိ၊ တရားတို့ဖြင့်။ ဟိ၊ မှန်။ တေ၊ ထိုတရားတို့ကို။ ဂါရဝံ၊ ရိုသေလေးစားခြင်းကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဘိက္ခုနီဟိ၊ တို့သည်။ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗတ္တာ၊ လက်ခံထိုက်ကုန်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ဂရုဓမ္မာ”တိ၊ တို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ကုန်၏။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာယာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ဧကတော၊ ဘိက္ခုနီသံဃာတစ်ဖက်၌။ ဥပသမ္ပန္နာယ၊ မြင့်မြတ်သော ဘိက္ခုနီအဖြစ်သို့ ရောက်သော ရဟန်းမကို။ ဝါ၊ အား။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဂရုဓမ္မေန၊ ဖြင့်။ ဩဝဒတိ၊ ဆုံးမ၏။ ဝါ၊ ပြောဟော၏။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ။ ပန၊ ကား။ ဘိက္ခူနံ၊ တို့၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ဥပသမ္ပန္နာယ၊ ကို။ ဝါ၊ အား။ ဩဝဒန္တဿ၊ ဂရုဓမ်ဖြင့် ဆုံးမသော ရဟန်း၏။ ဝါ၊ ဟောပြောသော ရဟန်း၏။ ယထာဝတ္ထုကမေဝ၊ အကြင်အကြင်ဝတ္ထုကြောင်းအတိုင်းသာလျှင်။ ဟောတိ။
၁၄၉။ ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါတော၊ နံနက်စောစော၌။ အသမ္မဋ္ဌံ၊ တံမြက်မလှည်းအပ်သော အရပ်ကိုလည်းကောင်း။ သမ္မဋ္ဌံ၊ တံမြက်လှည်းအပ်ပြီးသည်။ သမာနမ္ပိ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တိဏပဏ္ဏာဒီဟိ၊ မြက် သစ်ရွက် အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဥက္လာပံ ဝါ၊ အမှိုက်ရှုပ်သော အရပ်ကိုလည်းကောင်း။ ပါဒပ္ပဟာရေဟိ၊ ခြေဖြင့် ပုတ်ခတ်ခြင်းတို့ကြောင့်။ ဝိကိဏ္ဏဝါလိကံ၊ ရောပြွမ်းသော သဲရှိသည်ဖြစ်၍။ ဇာတံ စ၊ ဖြစ်သော အရပ်ကိုလည်းကောင်း။ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ တံမြက်လှည်းထိုက်၏။ ဟိ၊ မှန်။ အသမ္မဋ္ဌံ၊ တံမြက်မလှည်းအပ်သော။ တံ၊ ထိုဥက္လာပ စသော အရပ်ကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ “အယျော၊ သည်။ အတ္တနော၊ ၏။ နိဿိတကေ၊ မှီကုန်သော။ ဒဟရဘိက္ခူပိ၊ ရဟန်းငယ်တို့ကိုသော်မှလည်း။ ဝတ္တပဋိပတ္တိယံ၊ ဝတ်အကျင့်၌။ န ယောဇေတိ၊ မယှဉ်စေ။ ဝါ၊ မတိုက်တွန်း။ ဓမ္မံယေဝ၊ တရားကိုသာ။ ကထေတိ၊ ဟော၏။” ဣတိ၊ ဤသို့ကြံ၍။ တာ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ အသောတုကာမာ ဝိယ၊ မနာယူလိုကုန်သကဲ့သို့။ ဘဝေယျုံ၊ ဖြစ်ကုန်ရာ၏။ တေန၊ ကြောင့်။ “ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတွာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ပန၊ ကား။ အန္တောဂါမတော၊ ရွာတွင်း မြို့တွင်းမှ။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ အာဂစ္ဆန္တိယော၊ လာခဲ့ရကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝါ၊ ကြောင့်။ ပိပါသိတာ စ၊ လွန်စွာဖြစ်သော မွတ်သိပ်ခြင်းရှိကုန်သည်လည်းကောင်း။ ကိလန္တာ စ၊ ပင်ပန်းကုန်သည်လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ တာ၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့သည်။ ပါနီယဉ္စ၊ သောက်ရေကိုလည်းကောင်း။ ဟတ္ထပါဒမုခသီတလကရဏဉ္စ၊ လက် ခြေ မျက်နှာကို အေးမြအောင် ပြုကြောင်း သုံးရေကိုလည်းကောင်း။ ပစ္စာသီသန္တိ၊ တောင့်တကုန်၏။ တသ္မိံ စ၊ ထိုသောက်ရေ သုံးရေသည်လည်း။ အသတိ၊ မရှိလသော်။ ပုရိမနယေနေဝ၊ ရှေ့နည်းဖြင့်သာလျှင်။ အဂါရဝံ၊ မရိုသေမလေးစားခြင်းကို။ ဇနေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။ အသောတုကာမာပိ၊ မနာယူလိုကုန်သည်လည်း။ ဟောန္တိ။ တေန၊ ကြောင့်။ ပါနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌပေတွာတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။
အာသနန္တိ၊ ကား။ နီစပီဌကဖလကတဋ္ဋိကကဋသာရကာဒိဘေဒံ၊ နိမ့်သော အင်းပျဉ် ပျဉ်ချပ် သပေါ့ဖျာ သင်ဖြူး အစရှိသော အပြားရှိသော။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ သာခါဘင်္ဂမ္ပိ၊ ချိုးအပ်သော သစ်ခက်ကိုလည်း။ “ဣဒံ၊ ဤနေရာသည်။ တာသံ၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့၏။ အာသနံ၊ သည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတံ့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ အာသနံ၊ ကို။ ပညပေတွာ၊ ၍။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဓမ္မဒေသနာပတ္တိမောစနတ္ထံ၊ ဓမ္မဒေသနာအာပတ်မှ လွတ်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ဒုတိယော၊ နှစ်ယောက်မြောက်ဖြစ်သော အဖော်ကို။ ဣစ္ဆိတဗ္ဗော၊ အလိုရှိထိုက်၏။ တေန၊ ကြောင့်။ ဒုတိယံ ဂဟေတွာ နိသီဒိတဗ္ဗန္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ နိသီဒိတဗ္ဗန္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ မိန့်ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝိဟာရပစ္စန္တေ၊ ကျောင်းတိုက်၏ အစွန်၌။ န နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ မထိုင်ရာ။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်ကား။ ဝိဟာရမဇ္ဈေ၊ ကျောင်းတိုက်၏ အလယ်၌။ ဥပေါသထာဂါရဿ ဝါ၊ ဥပုသ်ကျောင်းဆောင်၏သော်လည်းကောင်း။ ဘောဇနသာလာယ ဝါ၊ ဆွမ်းစား ဇရပ်၏သော် လည်းကောင်း။ ဒွါရေ၊ တံခါးအနီးဖြစ်သော။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံသော ရှင်ရဟန်းတို့၏။ ဩသရဏဋ္ဌာနေ၊ သက်ရောက်ရာ အရပ်၌။ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုင်ရာ၏။ သမဂ္ဂါတ္ထာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗာ၊ အလုံးစုံသော ဘိက္ခုနီတို့သည်။ အာဂတာ၊ လာကုန်သည်။ အတ္ထ၊ ဖြစ်ကြကုန်၏လော။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဝတ္တန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာဂစ္ဆန္တိ၊ နှုတ်၌ လာကုန်၏လော။ ဝါ၊ နှုတ်တက်ကုန်၏လော။ ပဂုဏာ၊ ကုန်သည်။ ဝါစုဂ္ဂတာ၊ ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်၏လော။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ နိယျာဒေတဗ္ဗောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အပ္ပေတဗ္ဗော၊ နိဂုံးအုပ်ထိုက်၏။ ဩသာရေတဗ္ဗောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါဠိ၊ ဂရုဓမ်ပါဠိကို။ ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ရွတ်ပြထိုက်၏။ ဝဿသတူပသမ္ပန္နာယာတိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားသည်။ ဝတ္တဗ္ဗပါဠိဒဿနံ၊ ရွတ်ပြထိုက်သော ဂရုဓမ်ပါဠိကို ပြကြောင်း စကားတည်း။
တတ္ထ၊ ထိုဝဿသတူပသမ္ပန္နာယအစရှိသော စကားရပ်၌။ သာမီစိကမ္မန္တိ၊ ကား။ မဂ္ဂသမ္ပဒါနဗီဇနပါနီယာပုစ္ဆနာဒိကံ၊ လမ်းရှောင်ပေးခြင်း ယပ်လေခတ်ခြင်း သောက်ရေကို ပန်လျှောက်ခြင်းအစရှိသော။ အနုစ္ဆဝိကဝတ္တံ၊ သင့်လျော်သော ကျင့်ဝတ်ကို။ ကာတဗ္ဗံ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤအဘိဝါဒနံ ပစ္စုဋ္ဌာနံစသော ပါဌ်၌။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ဘိက္ခုဿ၊ ကို။ အဘိဝါဒနံ နာမ၊ ရှိခိုးခြင်း မည်သည်ကို။ အန္တောဂါမေ ဝါ၊ ရွာတွင်း၌သော်လည်းကောင်း။ ဗဟိဂါမေ ဝါ၊ ရွာပြင်ဘက်၌သော်လည်းကောင်း။ အန္တောဝိဟာရေ ဝါ၊ ကျောင်းတိုက်တွင်း၌သော် လည်းကောင်း။ ဗဟိဝိဟာရေ ဝါ၊ ကျောင်းတိုက်ပြင်ဘက်၌သော်လည်းကောင်း။ အန္တရဃရေ ဝါ၊ အိမ်တွင်း၌သော်လည်းကောင်။ ရထိကာယ ဝါ၊ ရထားလမ်း၌သော်လည်းကောင်း။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ ရာဇုဿာရဏာယပိ၊ မင်း၏ထွက်လာခြင်းကြောင့် လူအမျိုးမျိုးကို ရွေ့ရှားစေခြင်းသည်လည်း။ ဝါ၊ မင်း၏ထွက်လာခြင်းကြောင့် လမ်းရှင်းခြင်းသည်လည်း။ ဝတ္တမာနာယ၊ ဖြစ်သော်လည်းကောင်း။ ဒေဝေ၊ မိုးသည်။ ဝဿမာနေ၊ ရွာသော်လည်းကောင်း။ သကဒ္ဒမာယ၊ ညွန်နှင့်တကွဖြစ်သော။ ဘူမိယာ၊ ၌။ ဆတ္တပတ္တဟတ္ထာယပိ၊ လက်၌ ထီး သပိတ်ရှိသော်လည်းကောင်း။ ဟတ္ထိအဿာဒီဟိ၊ ဆင်မြင်း အစရှိသော သတ္တဝါတို့သည်။ အနုဗဒ္ဓါယပိ၊ လိုက်အပ်သော်လည်းကောင်း။ ကာတဗ္ဗမေဝ၊ ပြုထိုက်သည်သာ။ ဧကာဗဒ္ဓါယ၊ တစ်စပ်တည်း စပ်နေသော။ ပါဠိယာ၊ အစဉ်အတန်းဖြင့်။ ဝါ၊ စီတန်း၍။ ဘိက္ခာစာရံ၊ ဆွမ်းခံ လှည့်လည်အပ်သော အရပ်သို့။ ပဝိသန္တေ၊ ဝင်နေသော ရဟန်းတို့ကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ ဧကသ္မိံ၊ သော။ ဌာနေ၊ အရပ်၌။ “ဝန္ဒာမိ အယျာ”တိ၊ ဝန္ဒာမိ အယျဟူ၍။ ဝန္ဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အန္တရန္တရာ၊ အကြား အကြား၌။ ဒွါဒသဟတ္ထေ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်တို့ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွှတ်၍။ သစေ ဂစ္ဆန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ သော်။ ဝိသုံ ဝိသုံ၊ အသီးအသီး။ ဝန္ဒိတဗ္ဗာ၊ ရှိခိုးထိုက်ကုန်၏။ မဟာသန္နိပါတေ၊ ကြီးစွာသော အစည်းအဝေး၌။ နိသိန္နေ၊ ထိုင်နေသော ရဟန်းတို့ကို။ ဧကသ္မိံယေဝ၊ တစ်ခုသာလျှင်ဖြစ်သော။ ဌာနေ၊ ၌။ ဝန္ဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အဉ္ဇလိကမ္မေပိ၊ လက်အုပ်ချီမှုကို ပြုခြင်း၌လည်း။ ဧသ နယော၊ တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော အရပ်၌။ နိသိန္နာယ၊ ထိုင်နေသော ဘိက္ခုနီသည်။ ပစ္စုဋ္ဌာနံ၊ ရှေ့ရှုထခြင်းကို။ ကာတဗ္ဗံ၊ ၏။ တဿ တဿ သာမီစိကမ္မဿ၊ ထိုထို အရိုအသေပြုမှုအား။ အနုရူပေ၊ လျောက်ပတ်သော။ ပဒေသေ စ၊ အရပ်၌လည်းကောင်း။ ကာလေ စ၊ အခါ၌လည်းကောင်း။ တံ တံ၊ ထိုထို အရိုအသေပြုမှုကို။ ကာတဗ္ဗံ၊ ၏။
သက္ကတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ကတော၊ ပြုအပ်သည်။ သမာနော၊ သော်။ သုကတော၊ ကောင်းစွာ ပြုအပ်သည်မည်လောက်အောင်သော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ကတွာ၊ ၍။ ဂရုံကတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ တတ္ထ၊ ထိုအဘိဝါဒန စသည်၌။ ဂါရဝံ၊ ရိုသေလေးစားခြင်းကို။ ဇနေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။ မာနေတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မနေန၊ ဖြင့်။ ပိယံ၊ ချစ်မြတ်နိုးအပ်သည်ကို။ ကတွာ၊ ၍။ ပူဇေတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ တိဏ္ဏံ၊ ကုန်သော။ ဣမေသံယေဝ ကိစ္စာနံ၊ ဤသက္ကာရ ဂရုကာရ မာနနကိစ္စတို့ကိုပင်။ ကရဏေန၊ ပြုခြင်းအားဖြင့်။ ပူဇေတွာ၊ ၍။ အနတိက္ကမနီယောတိ၊ ဟူသည်ကား။ န အတိက္ကမိတဗ္ဗော၊ မလွန်ကျူးအပ် မလွန်ကျူးထိုက်။
အဘိက္ခုကေ အာဝါသေတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ ဘိက္ခုနုပဿယတော၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ ကျောင်းမှ။ အဍ္ဎယောဇနဗ္ဘန္တရေ၊ ယူဇနာဝက်အတွင်း၌။ ဩဝါဒဒါယကာ၊ ဩဝါဒကို ပေးတတ်ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ သစေ န ဝသန္တိ၊ အကယ်၍ မနေကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မနေကုန်လသော်။ အယံ၊ ဤကျောင်းသည်။ အဘိက္ခုကော၊ အဘိက္ခုကဖြစ်သော။ အာဝါသော နာမ၊ အာဝါသမည်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤအဘိက္ခုက အာဝါသ၌။ ဝဿံ၊ မိုးလပတ်လုံး။ န ဝသိတဗ္ဗံ၊ မနေရာ။ ဟိ၊ သာဓကကား။ “အဘိက္ခုကော၊ ရဟန်းယောကျ်ား မရှိသော။ အာဝါသော နာမ၊ ကျောင်း မည်သည်ကား။ ဩဝါဒါယ ဝါ၊ အဆုံးအမ ခံခြင်းငှာလည်းကောင်း။ သံဝါသာယ ဝါ၊ ဥပုသ်စသော သံဝါသ အကျိုးငှာလည်းကောင်း။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတံ သုတ္တံ၊ ဤပါဠိကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ တတော၊ ထိုယူဇနာဝက်ခရီးထက်။ ပရံ၊ အလွန်။ ပစ္ဆာဘတ္တံ၊ ဆွမ်းစားရာကာလ၏ နောက်အဖို့၌။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဓမ္မံ၊ ကို။ သုတွာ၊ ၍။ အာဂန္တုံ၊ ပြန်လာခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ တတ္ထ၊ ထိုအဘိက္ခုကအာဝါသ၌။ ဝဿံ၊ မိုးလပတ်လုံး။ ဝသိတုံ၊ ငှာ။ အနိစ္ဆမာနာ၊ အလိုမရှိကုန်သော။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့ကို။ ဉာတကာ ဝါ၊ တို့သည်သော်လည်းကောင်း။ ဥပဋ္ဌာကာ ဝါ၊ အလုပ်အကျွေးဒါယကာတို့သည်သော်လည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သစေ ဝဒန္တိ၊ အကယ်၍ လျှောက်ကုန်အံ့။ ကိံ၊ သနည်း။ “အယျေ၊ အရှင်မတို့။ ဝသထ၊ နေပါကုန်။ မယံ၊ တို့သည်။ ဘိက္ခူ၊ ဩဝါဒပေးမည့် ရဟန်းတို့ကို။ အာနေဿာမ၊ ပင့်ဆောင်ပါကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ သစေ ဝဒန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဆိုကုန်လသော်။ ဝသိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဝုတ္တပ္ပမာဏေ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော ယူဇနာဝက် ပမာဏရှိသော။ ပဒေသေ၊ အရပ်၌။ ဝဿံ၊ ဝါသို့။ ဥပဂန္တုကာမာ၊ ကပ်ရောက်လိုကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ အာဂန္တွာ၊ ၍။ သာခါမဏ္ဍပေပိ၊ သစ်ခက်မိုးအပ်သော မဏ္ဍပ်၌သော်မှလည်း။ ဧကရတ္တံ၊ တစ်ညဉ့်မျှ။ ဝုတ္ထာ၊ နေပြီးကုန်သည်။ သစေ ဟောန္တိ၊ ကုန်၏။ နိမန္တိတာ၊ ဒါယကာတို့က ဆွမ်းစားပင့်အပ်ကုန်သည်။ ဟုတွာ ဂန္တုကာမာ၊ ပြန်သွားလိုကုန်သည်။ သစေ န ဟောန္တိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ကုန်လသော်။ ဧတ္တာဝတာပိ၊ ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိသော တစ်ညဉ့်လောက် နေပြီးခြင်းဖြင့်လည်း။ သဘိက္ခုကော၊ သော။ အာဝါသော ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသဘိက္ခုက အာဝါသ၌။ ဝဿံ၊ သို့။ ဥပဂန္တုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဥပဂစ္ဆန္တီဟိ၊ ဝါကပ်ကုန်သော ဘိက္ခုနီတို့သည်။ ပက္ခဿ၊ လဆန်းပက္ခ လဆုတ်ပက္ခ၏။ တေရသိယံယေဝ၊ တစ်ဆယ့်သုံးရက်မြောက်နေ့၌ပင်။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ ယာစိတဗ္ဗာ၊ တောင်းပန်ထိုက်ကုန်၏။ ကိံ “အယျာ၊ အရှင်ဘုရားတို့။ မယံ၊ တို့သည်။ တုမှာကံ၊ တို့၏။ ဩဝါဒေန၊ ဖြင့်။ ဝသိဿာမ၊ နေပါကုန်အံ့၊” ဣတိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယတော၊ အကြင်ဘိက္ခုနီတို့၏ကျောင်းမှ။ ဥဇုနာ၊ ဖြောင့်သော။ မဂ္ဂေန၊ လမ်းဖြင့်။ အဍ္ဎယောဇနေ၊ ယူဇနာဝက်အရပ်မှ။ ဘိက္ခူနံ၊ တို့၏။ ဝသနဋ္ဌာနံ၊ နေရာအရပ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ရှိပါသော်လည်း။ တေန မဂ္ဂေန၊ ထိုဖြောင့်သော လမ်းဖြင့်။ ဂစ္ဆန္တီနံ၊ သွားကုန်လသော်။ ဝါ၊ သွားသော ဘိက္ခုနီတို့၏။ ဇီဝိတန္တရာယော ဝါ၊ အသက်၏ အန္တရာယ်သည်သော်လည်းကောင်း။ ဗြဟ္မစရိယန္တရာယော ဝါ၊ ဗြဟ္မစရိယ၏ အန္တရာယ်သည်သော်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်တတ်၏။ ဝါ၊ ဖြစ်စရာရှိ၏။ အညေန၊ ဥဇုမဂ္ဂမှ တစ်ပါးသော။ မဂ္ဂေန၊ ကောက်သော လမ်းဖြင့်။
ဂစ္ဆန္တီနံ၊ သော်။ ဝါ၊ တို့၏။ အတိရေကဍ္ဎယောဇနံ၊ ယူဇနာဝက်ထက် ပိုလွန်သော ခရီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အယံ၊ ဤကျောင်းသည်။ အဘိက္ခုကာဝါသဋ္ဌာနေယေဝ၊ အဘိက္ခုက အာဝါသ၏ အရာ၌သာ။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်တော့၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တတော၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့၏ကျောင်းမှ။ ဂါဝုတမတ္တေ၊ တစ်ဂါဝုတ် အတိုင်းအရှည်ရှိသော အရပ်၌။ အညော၊ သော။ ဘိက္ခုနုပဿယော၊ သည်။ ခေမဋ္ဌာနေ၊ ဘေးမရှိရာ အရပ်၌။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ တာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ၊ တို့သည်။ တာ ဘိက္ခုနိယော၊ ထိုအခြားကျောင်းနေ ဘိက္ခုနီတို့ကို။ ယာစိတွာ၊ တောင်းပန်၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဂန္တွာ၊ ၍။ ဘိက္ခူ ယာစိတဗ္ဗာ ကိံ “အယျာ၊ အရှင်ဘုရားတို့။ အမှာကံ၊ တို့၏။ ဥဇုမဂ္ဂေန၊ ဖြောင့်သော လမ်းဖြင့်။ အန္တရာယော အတ္ထိ၊ ရှိနေပါ၏။ အညေန၊ သော။ မဂ္ဂေန၊ ဖြင့်။ အတိရေကဍ္ဎယောဇနံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ဖြစ်ပါသော်လည်း။ အန္တရာမဂ္ဂေ၊ ၌။ အမှာကံ၊ တို့၏။ ဥပဿယတော၊ မှီတင်းနေထိုင်ရာ ကျောင်းမှ။ ဂါဝုတမတ္တေ၊ တစ်ဂါဝုတ် အတိုင်းအရှည်ရှိသော အရပ်၌။ အညော၊ သော။ ဘိက္ခုနုပဿယော၊ သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ အယျာနံ၊ တို့၏။ သန္တိကာ၊ မှ။ တတ္ထ၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့၏ကျောင်းသို့။ အာဂတဩဝါဒေန၊ လာသော ဩဝါဒဖြင့်။ ဝသိဿာမ၊ ကုန်အံ့၊” ဣတိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တေဟိ ဘိက္ခူဟိ၊ တို့သည်။ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ လက်ခံရာ၏။ တတော၊ ထိုမှနောက်၌။ တာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ၊ တို့သည်။ တံ ဘိက္ခုနုပဿယံ၊ သို့။ အာဂန္တွာ၊ ၍။ ဥပေါသထော၊ ကို။ ကာတဗ္ဗော၊ ၏။ တာ ဘိက္ခုနီယော၊ တို့ကို။ ဒိသွာ ဝါ၊ တွေ့ပြီး၍လည်း။ အတ္တနော၊ ၏။ ဥပဿယမေဝ၊ သို့သာ။ ဂန္တွာ၊ ပြန်သွား၍။ ကာတုမ္ပိ၊ ဥပုသ်ပြုခြင်းငှာလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဝဿံ၊ ဝါသို့။ ဥပဂန္တုကာမာ၊ ကပ်လိုကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ စာတုဒ္ဒသေ၊ တစ်ဆယ့်လေးရက်မြောက်နေ့၌။ ဝါ၊ တစ်ဆယ့်လေးရက်မြောက်နေ့ရောက်မှ။ ဝိဟာရံ၊ သို့။ သစေ အာဂစ္ဆန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဘိက္ခုနီဟိ စ၊ တို့သည်လည်း။ “အယျာ၊ အရှင်ဘုရားတို့။ ဣဓ၊ ဤကျောင်း၌။ ဝဿံ၊ မိုးလပတ်လုံး။ ဝသိဿထ၊ နေပါကုန်လတံ့လော၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုစ္ဆိတာ၊ မေးအပ်ကုန်သည်။ သမာနာ၊ ဖြစ်ကုန်လသော်။ “အာမ၊ အိမ်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ပြောဆိုပြီး၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တာဟိ၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့သည်။ “အယျာ၊ အရှင်ဘုရားတို့။ တေနဟိ၊ ထိုသို့ ဤကျောင်း၌ ဝါဆိုမည်ဖြစ်လျှင်။ မယမ္ပိ၊ တို့သည်လည်း။ တုမှာကံ၊ တို့၏။ ဩဝါဒံ၊ ကို။ အနုဇီဝန္တိယော၊ မှီ၍ အသက်မွေးကြကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝသိဿာမ၊ နေပါကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တာ၊ လျှောက်အပ်ပြီးကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဒုတိယဒိဝသေ၊ ၌။ ဂါမေ၊ ၌။ ဘိက္ခာစာရသမ္ပဒံ၊ ဆွမ်းခံလှည့်လည်ရာ အရပ်၏ ပြည့်စုံခြင်းကို။ အပဿန္တာ၊ မမြင်ကြရကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ “ဣဓ၊ ဤအရပ်၌။ ဝသိတုံ၊ ငှာ။ န သက္ကာ၊ ကောင်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ သစေ ပက္ကမန္တိ၊ အကယ်၍ ဖဲသွားကုန်အံ့။ တာ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ ဥပေါသထဒိဝသေ၊ ၌။ ဝိဟာရံ၊ သို့။ ဂန္တွာ၊ ၍။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ အထ န ပဿန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသို့ ဖြစ်ရာ၌။ ကိံ၊ အဘယ်သို့။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုထိုက်သနည်း။ (တစ်နည်း) ကိံ ကာတဗ္ဗံ၊ ဘယ့်နှယ်လုပ်ရမည်နည်း။ ဣတိ၊ ဤကားအမေးတည်း။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ ဝသန္တိ၊ ကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုအရပ်သို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ပစ္ဆိမိကာယ၊ ပစ္ဆိမဝါ၌။ ဝဿံ၊ သို့။ ဥပဂန္တဗ္ဗံ၊ ကပ်ရာ၏။ ပစ္ဆိမိကာယ၊ ၌။ ဝဿံ၊ သို့။ ဥပဂန္တုံ၊ ငှာ။ အာဂမိဿန္တိ၊ ဘိက္ခုတို့ လာကုန်လတံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဘောဂံ၊ နှလုံးသွင်းမှုကို။ ကတွာ ဝါ၊ ပြု၍သော်လည်း။ အာဂတာနံ၊ ရောက်လာသော ရဟန်းတို့၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ဩဝါဒေန၊ ဖြင့်။ ဝသိတဗ္ဗံ၊ ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပစ္ဆိမိကာယပိ၊ ၌လည်း။ ကေစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော ရဟန်းတို့သည်။ သစေ န အာဂစ္ဆန္တိ၊ အကယ်၍ မလာကုန်အံ့။ အန္တရာမဂ္ဂေ စ၊ ခရီးအကြား၌လည်း။ ရာဇဘယံ ဝါ၊ မင်းဘေးသည်သော်လည်းကောင်း။ စောရဘယံ ဝါ ဒုဗ္ဘိက္ခံ ဝါ၊ အစာ၏ မရှိခြင်းသည်သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါး အစာရှားခြင်းသည်သော်လည်းကောင်း။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ အဘိက္ခုကာဝါသေ၊ ရဟန်းယောကျ်ား မရှိသော ကျောင်း၌။ ဝသန္တိယာ၊ နေသော ရဟန်းမ၏။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝဿစ္ဆေဒံ၊ ဝါဖြတ်ခြင်းကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဂစ္ဆန္တိယာပိ၊ သွားသော ရဟန်းမ၏လည်း။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သာ၊ ထိုဝဿစ္ဆေဒအာပတ်ကို။ ရက္ခိတဗ္ဗာ၊ စောင့်ရှောက်ထိုက်၏။ ဟိ၊ မှန်၏။ အာပဒါသု၊ ဘေးရန်တို့ကြောင့်။ အဘိက္ခုကေ အာဝါသေ၊ ၌။ ဝသန္တိယာ၊ နေသော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ အာဂန္တွာ၊ လာပြီး၍။ ဝဿံ၊ ဝါသို့။ ဥပဂတာ၊ ကပ်ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ကေနစိ ကာရဏေန၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အကြောင်းကြောင့်။ သစေ ပက္ကမန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဝသိတဗ္ဗမေဝ၊ ဆက်၍ နေကောင်းသည်သာ။ ဟိ၊ သာဓကကား။ “ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဝဿူပဂတာ၊ ဝါသို့ ကပ်ကုန်ပြီးသည်ရှိသော်။ ပက္ကန္တာ ဝါ၊ ဖဲသွားကုန်သည်လည်းကောင်း။ ဝိဗ္ဘန္တာ ဝါ၊ လူထွက်ကုန်သည်လည်းကောင်း။ ကာလင်္ကတာ ဝါ၊ သေကုန်သည်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ပျံလွန်တော်မူကုန်သည်သော်လည်းကောင်း။ ပက္ခသင်္ကန္တာ ဝါ၊ တိတ္ထိကျောင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ကုန်သည်လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်အံ့။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ အာပဒါသု၊ ဘေးရန်တို့ကြောင့်။ အဘိက္ခုကေ၊ ရဟန်းယောကျ်ား မရှိသော။ အာဝါသေ၊ ကျောင်း၌။ ဝဿံ၊ ဝါလပတ်လုံး။ ဝသတိ၊ နေအံ့။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဥမ္မတ္တိကာယ၊ ရူးသော ရဟန်းမိန်းမအားလည်းကောင်း။ အာဒိကမ္မိကာယ၊ အစ၌ အမှုရှိသော ရဟန်းမိန်းမအားလည်းကောင်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတံ သုတ္တံ၊ ဤပါဠိကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပဝါရေန္တိယာ၊ ပဝါရဏာပြုသော ရဟန်းမသည်။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိကုန်၏။ တတ္ထ၊ ရဟန်းတို့ရှိရာ ထိုအရပ်သို့။ ဂန္တွာ၊ ၍။ ပဝါရေတဗ္ဗံ၊ ပဝါရဏာပြုရာ၏။
အနွဒ္ဓမာသန္တိ၊ ကား။ အဒ္ဓမာသေ အဒ္ဓမာသေ၊ လခွဲတိုင်း လခွဲတိုင်း၌။ ဒွေ ဓမ္မာ ပစ္စာသီသိတဗ္ဗာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒွေ၊ ကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ အကျင့်တရားတို့ကို။ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ၊ အလိုရှိထိုက်ကုန်၏။ ဥပေါသထပုစ္ဆကန္တိ၊ ကား။ ဥပေါသထပုစ္ဆနံ၊ ဥပုသ်နေ့ကို မေးမြန်းခြင်းလည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ထိုဥပေါသထပုစ္ဆကံဟူသော ပါဌ်၌။ ပန္နရသိကေ၊ တစ်ဆယ့်ငါးရက်မြောက်ဖြစ်သော။ ဥပေါသထေ၊ ၌။ ပက္ခဿ၊ ၏။ စာတုဒ္ဒသိယံ၊ တစ်ဆယ့်လေးရက်မြောက်နေ့၌လည်းကောင်း။ စာတုဒ္ဒသိကေ၊ တစ်ဆယ့်လေးရက်မြောက်ဖြစ်သော။ ဥပေါသထေ၊ ၌။ တေရသိယံ၊ တစ်ဆယ့်သုံးရက်မြောက်နေ့၌လည်းကောင်း။ ဂန္တွာ၊ ၍။
ဥပေါသထော၊ ကို။ ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ “ပက္ခဿ၊ ၏။ တေရသိယံယေဝ၊ ၌သာ။ ဂန္တွာ၊ ၍။ “အယံ ဥပေါသထော၊ သည်။ စာတုဒ္ဒသိကော၊ စာတုဒ္ဒသီဥပုသ်နေ့ပါလော။ ပန္နရသိကော၊ ပါလော။ ’ ဣတိ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ” ဣတိ ဝုတ္တံ။ ဥပေါသထဒိဝသေ၊ ၌။ ဩဝါဒတ္ထာယ၊ ဩဝါဒခံယူခြင်းအကျိုးငှာ။ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗံ၊ ချဉ်းကပ်ရာ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပါဋိပဒဒိဝသတော၊ အထွက်တစ်ရက်နေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဓမ္မသဝနတ္ထာယ၊ တရားနာခြင်း အကျိုးငှာ။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့လျှင်။ ဘဂဝါ၊ သည်။ အညဿ၊ ဩဝါဒခံယူဖို့ရန် ချဉ်းကပ်ခြင်း တရားနာဖို့ရန် သွားခြင်းမှ အခြားသော။ ကမ္မဿ၊ အလုပ်အား။ ဝါ၊ ၏။ ဩကာသံ၊ အခွင့်ကို။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ နိရန္တရံ၊ မပြတ်။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏။ ဘိက္ခူနံ၊ တို့၏။ သန္တိကေ၊ အထံသို့။ ဂမနမေဝ၊ သွားခြင်းကိုသာ။ ပညပေသိ၊ ပညတ်တော်မူပြီ။ ကသ္မာ၊ ကြောင့်နည်း။ မာတုဂါမဿ၊ ၏။ မန္ဒပညတ္တာ၊ နုံ့သော ပညာရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ မာတုဂါမော၊ သည်။ မန္ဒပညော၊ နုံ့သော ပညာရှိ၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ နိစ္စံ၊ အမြဲ။ ဓမ္မသဝနံ၊ တရားနာခြင်းသည်။ ဗဟူပကာရံ၊ များသော ကျေးဇူးကို ပြုတတ်၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ တရားနာနေရသော်။ “ယံ၊ အကြင်တရားကို။ မယံ၊ တို့သည်။ ဇာနာမ၊ သိကုန်၏။ တမေဝ၊ ထိုငါတို့သိအပ်သော တရားကိုသာ။ အယျာ၊ တို့သည်။ ဇာနန္တိ၊ ကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့ကြံ၍။ မာနံ၊ ကို။ အကတွာ၊ ၍။ ဘိက္ခုသံဃံ၊ သို့။ ပယိရူပါသမာနာ၊ ချဉ်းကပ်ကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ ရှင်အဖြစ် ရဟန်းအဖြစ်ကို။ သာတ္ထိကံ၊ အကျိုးရှိသည်ကို။ ကရိဿန္တိ၊ ပြုနိုင်ကုန်လတံ့။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဘဂဝါ၊ သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ဩဝါဒခံယူဖို့ရန် ချဉ်းကပ်မှု တရားနာဖို့ရာ ရဟန်းတို့အထံသို့ သွားစေမှုကို။ အကာသိ၊ ပြီ။ ဘိက္ခုနိယောပိ၊ တို့သည်လည်း။ “ယထာနုသိဋ္ဌံ၊ အကြင်အကြင် ဆုံးမတော်မူအပ်သည့်အတိုင်း။ ပဋိပဇ္ဇိဿာမ၊ ကျင့်ကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ သဗ္ဗာယေဝ၊ အလုံးစုံသော ဘိက္ခုနီတို့သည်ပင်။ နိရန္တရံ၊ မပြတ်။ ဝိဟာရံ၊ သို့။ ဥပသင်္ကမိံသု၊ သွားကြကုန်ပြီ။ ဟိ၊ သာဓကကား။
“တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ သဗ္ဗော၊ အလုံးစုံသော။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ ရဟန်းမိန်းမသံဃာသည်။ ဩဝါဒံ၊ ဆုံးမခံရာ အရပ်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ သွား၏။ မနုဿာ၊ လူတို့သည်။ “ဣမာ၊ ဤရဟန်းမိန်းမတို့သည်။ ဣမေသံ၊ ဤရဟန်းယောကျ်ားတို့၏။ ဇာယာယော၊ မယားကြီးတို့တည်း။ ဣမာ၊ ဤရဟန်းမိန်းမတို့သည်။ ဣမေသံ၊ ဤရဟန်းယောကျ်ားတို့၏။ ဇာရိယော၊ မယားငယ်တို့တည်း။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဣမေ၊ ဤရဟန်းယောကျ်ားတို့သည်။ ဣမာဟိ၊ ဤရဟန်းမိန်းမတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ အဘိရမိဿန္တိ၊ မွေ့လျော်ကုန်လတ္တံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဥဇ္ဈာယန္တိ၊ ကဲ့ရဲ့ကုန်၏။ ခိယျန္တိ၊ ရှုတ်ချကုန်၏။ ဝိပါစေန္တိ၊ ဖရိုဖရဲကြဲသော စကားကို ဆိုကုန်၏။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားအား။ ဧတမတ္ထံ၊ ဤအကြောင်းကို။ အာရောစေသုံ၊ ကြားလျှောက်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သဗ္ဗေန၊ အလုံးစုံသော။ ဘိက္ခုနိသံဃေန၊ ရဟန်းမိန်းမသံဃာသည်။ ဩဝါဒေါ၊ ဆုံးမခံရာ အရပ်သို့။ န ဂန္တဗ္ဗော၊ မသွားအပ်။ ဂစ္ဆေယျ စေ၊ အကယ်၍သွားငြားအံ့။ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သို့။ အာပတ္တိ အာပဇ္ဇနံ၊ ရောက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ စတူဟိ ပဉ္စဟိ၊ လေးယောက် ငါးယောက်ကုန်သော။ ဘိက္ခုနီဟိ၊ ရဟန်းမိန်းမတို့သည်။ ဩဝါဒံ၊ ဆုံးမခံရာ အရပ်သို့။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ အနုဇာနာမိ၊ ငါဘုရား ခွင့်ပြုတော်မူ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတံ သုတ္တံ၊ ကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။ ပုနပိ၊ တစ်ဖန်လည်း။ တထေဝ၊ ထို့ရှေးအတူသာလျှင်။ ဥဇ္ဈာယိံသု၊ ကဲ့ရဲ့ကြကုန်၏။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဒွေ တိဿော၊ နှစ်ယောက် သုံးယောက်ကုန်သော။ ဘိက္ခုနိယော၊ ရဟန်းမိန်းမတို့သည်။ ဩဝါဒံ၊ ဆုံးမခံရာ အရပ်သို့။ ဂန္တုံ၊ သွားစိမ့်သောငှာ။ အနုဇာနာမိ၊ ငါဘုရား ခွင့်ပြုတော်မူ၏။” ဣတိ အာဟ၊ ပြီ။
တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဘိက္ခုနိသံဃေန၊ သည်။ ဒွေ တိဿော၊ နှစ်ပါး သုံးပါးကုန်သော။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့ကို။ ယာစိတွာ၊ တောင်းပန်၍။ ပေသေတဗ္ဗာ၊ စေလွှတ်ထိုက်ကုန်၏။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ မှာ၍ စေလွှတ်ထိုက်ကုန်သနည်း။ “အယျေ၊ ရှင်မတို့။ ဧထ၊ သွားကြပါကုန်။ ဘိက္ခုသံဃံ၊ ကို။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ဩဝါဒခံယူဖို့ရာ ချဉ်းကပ်ခွင့်ကို။ ယာစထ၊ တောင်းချေကြပါကုန်။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ တောင်းရမည်နည်း။ “အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ ဘိက္ခုသံဃဿ၊ ၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒတိ၊ ရှိခိုးလိုက်ပါ၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစတိ၊ တောင်းပန်ပါ၏။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘတု ကိရ၊ ရလိုပါသတဲ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ယာစထ၊ တောင်းကြပါကုန်။ တာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ၊ တို့သည်။ အာရာမံ၊ သို့။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာ၏။ တတော၊ ထိုမှ နောက်၌။ ဩဝါဒပဋိဂ္ဂါဟကံ၊ ကဖြစ်သော။ ဝါ၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ ဩဝါဒခံယူဖို့ရန် ခွင့်တောင်းမှုကို လက်ခံသော။ ဧကံ၊ တစ်ပါးသော။ ဘိက္ခုံ၊ သို့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ၍။ ဝန္ဒိတွာ၊ ၍။ သော ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ ဧကာယ၊ သော။ ဘိက္ခုနိယာ၊ သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝစနီယော၊ လျှောက်ထိုက်သည်။ အဿ၊ ဖြစ်၏။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ လျှောက်ထိုက်သနည်း။ “အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ ဘိက္ခုသံဃဿ၊ ၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒတိ၊ ရှိခိုးလိုက်ပါ၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစတိ၊ တောင်းပန်ပါ၏။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘတု ကိရ၊ ရလိုပါသတဲ့၊” ဣတိ ဝစနီယော၊ လျှောက်ထိုက်သည်။ အဿ၊ ဖြစ်၏။ တေန ဘိက္ခုနာ၊ ထိုဩဝါဒပဋိဂ္ဂါဟကရဟန်းသည်။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကော၊ ပါတိမောက်ရွတ်ပြမည် ဖြစ်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ ဝါ၊ သို့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ၍။ ဧဝမဿ ဝစနီယော ကိံ “ဘိက္ခုနိသံဃော (ပ) ဩဝါဒူပသင်္ကမန”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဝစနီယော အဿ။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန၊ ပါတိမောက်ရွတ်ပြမည့် ရဟန်းသည်။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ပြောဆိုမေးမြန်းထိုက်၏။ ကိံ၊ နည်း။ “ဘိက္ခုနောဝါဒကော၊ ကဟူ၍။ သမ္မတော၊ သမုတ်အပ်ပြီးသော။ ကောစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိပါသလော၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော။
ဘိက္ခုနောဝါဒကော၊ ဟူ၍။ သမ္မတော၊ သမုတ်အပ်သော။ ကောစိ၊ သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ရှိအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ရှိလသော်။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန၊ သည်။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ပြောဆိုထိုက်၏။ ကိံ၊ နည်း။ “ဣတ္ထန္နာမော၊ ဤအမည်ရှိသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ ဘိက္ခုနောဝါဒကော၊ ကဟူ၍။ သမ္မတော၊ သမုတ်အပ်ပါပြီ။ တံ၊ ထိုရဟန်းသို့။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ ဥပသင်္ကမတု၊ ချဉ်းကပ်ပါလော့၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော။
ဘိက္ခုနောဝါဒကော၊ ဟူ၍။ သမ္မတော၊ သော။ ကောစိ၊ သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ သစေ န ဟောတိ၊ မရှိအံ့။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန၊ သည်။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ထိုက်၏။ ကိံ “ကော အာယသ္မာ၊ အဘယ်အရှင်သည်။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့ကို။ ဩဝဒိတုံ၊ ဆုံးမခြင်းငှာ။ ဥဿဟတိ၊ စွမ်းနိုင်ပါသနည်း၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့ကို။ ဩဝဒိတုံ၊ ငှာ။ ကောစိ၊ သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ သစေ ဥဿဟတိ၊ အံ့။ သော စ၊ သည်လည်း။ အဋ္ဌဟိ၊ ကုန်သော။ အင်္ဂေဟိ၊ တို့နှင့်။ သမန္နာဂတော၊ သည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ သမ္မန္နိတွာ၊ ချက်ချင်းသမုတ်ပြီး၍။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ထိုက်၏။ ကိံ “ဣတ္ထန္နာမော၊ သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ ဘိက္ခုနောဝါဒကော၊ ဟူ၍။ သမ္မတော၊ ပါပြီ။ တံ၊ ထိုရဟန်းသို့။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ ဥပသင်္ကမတု၊ ချဉ်းကပ်ပါလေ၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော။
ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့ကို။ ဩဝဒိတုံ၊ ငှာ။ ကောစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော ရဟန်းသည်။ သစေ န ဥဿဟတိ၊ အံ့။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေန ဝတ္တဗ္ဗော ကိံ “ဘိက္ခုနောဝါဒကော၊ ဟူ၍။ သမ္မတော၊ သော။ ကောစိ၊ သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိပါ။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ ပါသာဒိကေန၊ ကြည်ညိုခြင်းကို ဆောင်နိုင်သော ကိုယ်မှု နှုတ်မှု စိတ်မှုဖြင့်။ သမ္ပာဒေတု၊ သီလ သမာဓိ ပညာ သုံးပါးသော သိက္ခာကို ပြီးစီးပါစေလော့၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ဟိ၊ အကျိုးကား။ ဧတ္တာဝတာ၊ ဤမျှ အတိုင်းအရှည်ရှိသော “ပါသာဒိကေန ဘိက္ခုနိသံဃော သမ္ပာဒေတု” ဟူသော စကားဖြင့်။ သကလံ၊ သော။ သိက္ခတ္တယသင်္ဂဟံ၊ သိက္ခာသုံးပါးကို သိမ်းယူအပ်ရာဖြစ်သော။ သာသနံ၊ သာသနာတော်သည်။ ဝါ၊ ကို။ အာရောစိတံ၊ ပြောပြအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ တေန ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ သာဓူတိ၊ ကောင်းပြီဟူ၍။ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ၊ လက်ခံပြီး၍။ ပါဋိပဒေ၊ အထွက်တစ်ရက်နေ့၌။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့အား။ အာရောစေတဗ္ဗံ၊ ပြောပြရာ၏။ ဘိက္ခုနိသံဃေနပိ၊ သည်လည်း။ တာ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့ကို။ ပေသေတဗ္ဗာ၊ စေလွှတ်ထိုက်ကုန်၏။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ မှာ၍ စေလွှတ်ထိုက်ကုန်သနည်း။ “အယျေ၊ ရှင်မတို့။ ဂစ္ဆထ၊ သွားကြပါကုန်။ ‘အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘတိ ကိံ၊ ရပါသလော။ ’ ဣတိ ပုစ္ဆထ၊ မေးချေကြကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့မှာ၍။ ပေသေတဗ္ဗာ၊ ထိုက်ကုန်၏။ တာဟိ၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့သည်။ “အယျေ၊ အရှင်မ။ သာဓု၊ ကောင်းပါပြီ၊” ဣတိ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ၊ ၍။ အာရာမံ၊ သို့။ ဂန္တွာ၊ ၍။ တံ ဘိက္ခုံ၊ ထိုဩဝါဒပဋိဂ္ဂါဟကရဟန်းကို။ ဝါ၊ သို့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ လျှောက်ရာ၏။ ကိံ “အယျ၊ ရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘတိ ကိံ၊ ရပါ၏လော၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ တေန၊ ထိုဩဝါဒပဋိဂ္ဂါဟကရဟန်းသည်။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ပြောဆိုရာ၏။ ကိံ “ဘိက္ခုနောဝါဒကော၊ ဟူ၍။ သမ္မတော၊ သော။ ကောစိ၊ သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိပါ။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ ပါသာဒိကေန၊ ကြည်ညိုခြင်းကို ဆောင်နိုင်သော ကိုယ်မှု နှုတ်မှု စိတ်မှုဖြင့်။ သမ္ပာဒေတု၊ သီလ သမာဓိ ပညာ သုံးပါးသော သိက္ခာကို ပြီးစီးပါစေလော့၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ပြောဆိုရာ၏။ တာဟိ၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့သည်။ အယျ၊ ရား။ သာဓု၊ ပြီ။ ဣတိ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗံ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတံ၊ ဤတာဟိဟူသော စကားကို။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ အာဂတာနံ၊ လာကုန်သော ဘိက္ခုနီတို့၏။ ဝသေန ဝုတ္တံ ပန၊ စင်စစ်ကား။ တာသု၊ တို့တွင်။ ဧကာယ၊ သော။ ဘိက္ခုနိယာ၊ သည်။ ဝတ္တဗ္ဗဉ္စ၊ လျှောက်လည်း လျှောက်ရာ၏။ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗဉ္စ၊ လက်ခံလည်း လက်ခံရာ၏။ ဣတရာ၊ အခြားသော ဘိက္ခုနီတို့သည်။ တဿာ၊ ထိုလျှောက်ထား၍ လက်ခံသော ဘိက္ခုနီ၏။ သဟာယိကာ၊ အဖော်မတို့တည်း။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဘိက္ခုနိသံဃော ဝါ၊ သည်သော်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုသံဃော ဝါ၊ သည်သော်လည်းကောင်း။ သစေ န ပူရတိ၊ အကယ်၍ မပြည့်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ တစ်ဖက်ဖက်က သံဃာ မပြည့်သော်လည်းကောင်း။ ဥဘယတောပိ၊ နှစ်ဖက်လုံး၌လည်း။ ဂဏမတ္တမေဝ ဝါ၊ ဂိုဏ်းမျှသည်သာလျှင်သော်လည်းကောင်း။ ပုဂ္ဂလမတ္တံ ဝါ၊ ပုဂ္ဂိုလ်မျှသည်သော်လည်းကောင်း။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ဂိုဏ်းမျှ ပုဂ္ဂိုလ်မျှဖြစ်သော်လည်းကောင်း။ ဧကာ၊ သော။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ ဗဟူဟိ၊ န်သော။ ဘိက္ခုနုပဿယေဟိ၊ တို့မှ။ ဩဝါဒတ္ထာယ၊ ငှာ။ ပေသိတာ၊ စေလွှတ်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ စေလွှတ်အပ်သော်လည်းကောင်း။ တတြ၊ ထိုသို့ဖြစ်ရာ၌။ အယံ၊ ဤဆိုလတံ့ကား။ ဝစနက္ကမော၊ စကားအစဉ်တည်း။ “အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ ဘိက္ခုသံဃဿ၊ ၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒန္တိ၊ ရှိခိုးလိုက်ပါကုန်၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစန္တိ၊ တောင်းပန်ပါကုန်၏။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘန္တု ကိရ၊ ရလိုပါကုန်သတဲ့၊” “အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ အဟံ၊ သည်။ ဘိက္ခုသံဃဿ၊ ၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒာမိ၊ ရှိခိုးပါ၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစာမိ၊ တောင်းပန်ပါ၏။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ အဟံ၊ သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘာမိ၊ ရလိုပါ၏။”
“အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ အယျာနံ၊ တို့၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒတိ၊ ရှိခိုးလိုက်ပါ၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစတိ၊ တောင်းပန်ပါ၏။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘတု ကိရ၊ ရလိုပါသတဲ့၊” “အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ အယျာနံ၊ တို့၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒန္တိ၊ ရှိခိုးလိုက်ပါကုန်၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစန္တိ၊ တောင်းပန်ပါကုန်၏။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘန္တု ကိရ၊ ရလိုပါကုန်သတဲ့၊” “အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ အဟံ၊ သည်။ အယျာနံ၊ တို့၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒာမိ၊ ရှိခိုးပါ၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစာမိ၊ တောင်းပန်ပါ၏။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ အဟံ၊ သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘာမိ၊ ရလိုပါ၏။”
“အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ အယျဿ၊ ၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒတိ၊ ရှိခိုးလိုက်ပါ၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစတိ၊ တောင်းပန်ပါ၏။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘတု ကိရ၊ ရလိုပါသတဲ့၊” “အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ အယျဿ၊ ၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒန္တိ၊ ရှိခိုးလိုက်ပါကုန်၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစန္တိ၊ တောင်းပန်ပါကုန်၏။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘန္တု ကိရ၊ ရလိုပါကုန်သတဲ့၊” “အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ အဟံ၊ သည်။ အယျဿ၊ ၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒာမိ၊ ရှိခိုးပါ၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစာမိ၊ တောင်းပန်ပါ၏။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ အဟံ၊ သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘာမိ၊ ရလိုပါ၏။”
အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနိယော စ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနီ စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုသံဃဿ စ၊ ၏လည်းကောင်း။ အယျာနဉ္စ၊ တို့၏လည်းကောင်း။ အယျဿ စ၊ ၏လည်းကောင်း။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒတိ၊ ရှိခိုးလိုက်ပါ၏။ ဝန္ဒန္တိ၊ ရှိခိုးလိုက်ပါကုန်၏။ ဝန္ဒတိ၊ ရှိခိုးလိုက်ပါ၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစတိ၊ တောင်းပန်ပါ၏။ ယာစန္တိ၊ တောင်းပန်ပါကုန်၏။ ယာစတိ၊ တောင်းပန်ပါ၏။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနိယော စ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနီ စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘတု ကိရ၊ ရလိုပါသတဲ့။ လဘန္တု ကိရ၊ ရလိုပါကုန်သတဲ့။ လဘတု ကိရ၊ ရလိုပါသတဲ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ ဝစနက္ကမော၊ စကားအစဉ်တည်း။
တေနပိ ဘိက္ခုနာ၊ ထိုဩဝါဒပဋိဂ္ဂါဟကရဟန်းသည်လည်း။ ဥပေါသထကာလေ၊ ဥပုသ်ပြုရာ အခါ၌။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ လျှောက်ရာ၏။ ကိံ ဘန္တေ၊ ရား။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ ဘိက္ခုသံဃဿ၊ ၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒန္တိ၊ ရှိခိုးလိုက်ပါကုန်၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစန္တိ၊ တောင်းပန်ပါကုန်၏။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘန္တု ကိရ၊ ရလိုပါကုန်သတဲ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ လျှောက်ရာ၏။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ ဘိက္ခုသံဃဿ၊ ၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒတိ၊ ရှိခိုးပါ၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစတိ၊ တောင်းပန်ပါ၏။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘတု ကိရ၊ ရလိုပါသတဲ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ လျှောက်ရာ၏။
ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ အာယသ္မန္တာနံ၊ တို့၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒတိ၊ ရှိခိုးပါ၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစတိ၊ တောင်းပန်ပါ၏။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘတု ကိရ၊ ရလိုပါသတဲ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ လျှောက်ရာ၏။
ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနိယော စ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနီ စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုသံဃဿ၊ ၏။ အာယသ္မန္တာနံ၊ တို့၏။ ပါဒေ၊ တို့ကို။ ဝန္ဒတိ၊ ရှိခိုးပါ၏။ ဝန္ဒန္တိ၊ ရှိခိုးပါကုန်၏။ ဝန္ဒတိ၊ ရှိခိုးပါ၏။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနဉ္စ၊ ကိုလည်း။ ယာစတိ၊ တောင်းပန်ပါ၏။ ယာစန္တိ၊ တောင်းပန်ပါကုန်၏။ ယာစတိ၊ တောင်းပန်ပါ၏။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနိယော စ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနီ စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဩဝါဒူပသင်္ကမနံ၊ ကို။ လဘတု ကိရ၊ ရလိုပါသတဲ့။ လဘန္တု ကိရ၊ ရလိုပါကုန်သတဲ့။ လဘတု ကိရ၊ ရလိုပါသတဲ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ လျှောက်ရာ၏။
ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေနာပိ၊ သည်လည်း။ သမ္မတော၊ ဘိက္ခုနောဝါဒကဟု သမုတ်အပ်ပြီးသော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ သစေ အတ္ထိ၊ အံ့။ ပုရိမနယေနေဝ၊ သာလျှင်။ “တံ၊ ထိုသမ္မုတိရသော ရဟန်းသို့။ ဘိက္ခုနိယော စ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ တံ၊ သို့။ ဘိက္ခုနီ စ၊ သည်လည်းကောင်း။ တံ၊ သို့။ ဘိက္ခုနိသံဃော စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနိယော စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဥပသင်္ကမန္တု၊ ချဉ်းကပ်ပါကုန်။ ဥပသင်္ကမတု၊ လော့။ ဥပသင်္ကမတု၊ လော့။ ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သမ္မတော ဘိက္ခု သစေ နတ္ထိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မရှိလသော်။
ပါသာဒိကေန (ပ) သမ္ပာဒေတူတိ၊ ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ရာ၏။
ဩဝါဒပဋိဂ္ဂါဟကေန၊ သည်။ ပါဋိပဒေ၊ ၌။ ပစ္စာဟရိတွာ၊ တစ်ဖန်ဆောင်၍။ တထေဝ၊ ထိုမှာလိုက်သည့်အတိုင်းပင်။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ပြောရာ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဩဝါဒံ၊ ကို။ ဗာလဂိလာနဂမိကေ၊ ဝိနည်း၌ မကျွမ်းကျင်သော ရဟန်း ဂိလာန ရဟန်း ခရီးသွားမည့် ရဟန်းတို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အညော၊ အခြားသော ရဟန်းသည်။ အာရညကော၊ တော၌ နေသော ရဟန်းသည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ သော်လည်း။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟေတုံ၊ မခံယူဘဲ နေခြင်းငှာ။ ဝါ၊ မခံယူဘဲ နေခွင့်ကို။ န လဘတိ၊ မရ။ ဟိ၊ သာဓကကား။
“ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဗာလံ၊ မိုက်သော ရဟန်းကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဂိလာနံ၊ နာသော ရဟန်းကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဂမိကံ၊ ခရီးသွားသော ရဟန်းကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အဝသေသေဟိ၊ ကြွင်းသော ရဟန်းတို့သည်။ ဩဝါဒံ၊ အဆုံးအမကို။ ဂဟေတုံ၊ ယူစိမ့်သောငှာ။ အနုဇာနာမိ၊ ငါဘုရား ခွင့်ပြုတော်မူ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတံ သုတ္တံ၊ ဤပါဠိတော်ကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။
တတ္ထ၊ ထိုဗာလ ဂိလာန ဂမိကရဟန်းတို့တွင်။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ စာတုဒ္ဒသိကပန္နရသိကေသု၊ စာတုဒ္ဒသိကပန္နရသိကဖြစ်ကုန်သော။ ဥပေါသထေသု ဝါ၊ ဥပုသ်နေ့တို့၌သော်လည်းကောင်း။ ပါဋိပဒေ ဝါ၊ ၌သော်လည်းကောင်း။ ဂန္တုကာမော၊ ခရီးသွားခြင်းငှာ လိုလားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ သည်။ ဂမိကော၊ မည်၏။ ဒုတိယပက္ခဒိဝသေ၊ လဆန်းပက္ခ လဆုတ်ပက္ခ၏ ဒုတိယနေ့၌။ ဂစ္ဆန္တောပိ၊ ခရီးသွားလိုသော ရဟန်းသည်လည်း။ အဂ္ဂဟေတုံ၊ ဩဝါဒကို မခံယူဘဲ နေခြင်းငှာ။ ဝါ၊ နေခွင့်ကို။ န လဘတိ၊ မရ။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဩဝါဒေါ၊ အဆုံးအမကို။ န ဂဟေတဗ္ဗော၊ မယူအပ်သည်ကား။ န၊ မဟုတ်။ ဂဟေတဗ္ဗော ဧဝ၊ ယူအပ်သည်သာလျှင်တည်း။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ န ဂဏှေယျ၊ မယူငြားအံ့။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သို့။ အာပတ္တိ အာပဇ္ဇနံ၊ ရောက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ မူအပ်သော။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပဇ္ဇတိယေဝ၊ ရောက်သည်သာ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဩဝါဒံ၊ ကို။ ဂဟေတွာ၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ ဩဝါဒခံယူဖို့ရန် ခွင့်တောင်းမှုကို ခံယူပြီး၍။ ဥပေါသထဂ္ဂေ၊ ဥပုသ်ကျောင်းဆောင်၌။ အနာရောစေတုံ ဝါ၊ မလျှောက်ခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ပါဋိပဒေ၊ ၌။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏အထံသို့။ အပစ္စာဟရိတုံ ဝါ၊ ပြန်မဆောင်ဘဲ နေခြင်းငှာလည်းကောင်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဟိ၊ သာဓကကား။
“ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဩဝါဒေါ၊ အဆုံးအမကို။ န အာရောစေတဗ္ဗော၊ မကြားအပ်သည်ကား။ န၊ မဟုတ်။ အာရောစေတဗ္ဗော ဧဝ၊ ကြားအပ်သည်သာလျှင်တည်း။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ န အာရောစေယျ၊ မကြားငြားအံ့။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သို့။ အာပတ္တိ အာပဇ္ဇနံ၊ ရောက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတံ ဝုတ္တံ။
“ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဩဝါဒေါ၊ အဆုံးအမကို။ န ပစ္စာဟရိတဗ္ဗော၊ တစ်ဖန် မဆောင်အပ်သည်ကား။ န၊ မဟုတ်။ ပစ္စာဟရိတဗ္ဗော ဧဝ၊ တစ်ဖန် ဆောင်အပ်သည်သာလျှင်တည်း။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ န ပစ္စာဟရေယျ၊ တစ်ဖန် မဆောင်ငြားအံ့။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သို့။ အာပတ္တိ အာပဇ္ဇနံ၊ ရောက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အပရမ္ပိ ဝုတ္တံ။
တတ္ထ၊ ထိုဩဝါဒပဋိဂ္ဂါဟကရဟန်းတို့တွင်။ အရညကေန၊ တော၌ နေလေ့ရှိသော ရဟန်းသည်။ ပစ္စာဟရဏတ္ထံ၊ ဩဝါဒကို ပြန်ဆောင်ခြင်းအကျိုးငှာ။ သင်္ကေတော၊ ချိန်ခါနေရပ် သတ်မှတ်ခြင်းကို။ ဝါ၊ အချိန်းအချက်ကို။ ကာတဗ္ဗော၊ ထိုက်၏။ ဟိ၊ သာဓကကား။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အာရညကေန၊ သော။ ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ ဩဝါဒံ၊ ကို။ ဂဟေတုံ၊ ငှာလည်းကောင်း။ အတြ၊ ဤအရပ်သို့။ ပဋိဟရိဿာမိ၊ တစ်ဖန် ဆောင်ခဲ့အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သင်္ကေတံ၊ ကို။ ကာတုံ စ၊ ငှာလည်းကောင်း။ အနုဇာနာမိ” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတံ ဝုတ္တံ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ အာရညကော၊ သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏။ ဝသနဂါမေ၊ နေရာရွာ၌။ ဘိက္ခံ၊ ဆွမ်းကို။ သစေ လဘတိ၊ အကယ်၍ ရအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ရလသော်။ တတ္ထေဝ၊ ထိုရွာ၌သာ။ ဘိက္ခာယ၊ ဆွမ်းအလို့ငှာ။ စရိတွာ၊ လှည့်လည်ပြီး၍။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့ကို။ ဒိသွာ၊ တွေ့၍။ အာရောစေတွာ၊ ဩဝါဒကို ပြောပြပြီး၍။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ပြန်သွားရာ၏။ တတ္ထ၊ ထိုရဟန်းမတို့နေရာ ရွာ၌။ အဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ ဘိက္ခာ၊ သည်။ သုလဘာ၊ လွယ်ကူစွာ ရအပ်သည်။ ဝါ၊ ရလွယ်သည်။ နော စေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ မဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မဖြစ်လတ်သော်။ သာမန္တဂါမေ၊ အနီးရွာ၌။ ဘိက္ခာယ၊ ငှာ။ စရိတွာ၊ ၍။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏။ ဂါမံ၊ သို့။ အာဂမ္မ၊ လာ၍။ တထေဝ၊ ထိုရှေးအတူသာလျှင်။ ကာတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ ဒူရံ၊ ဝေးသော အရပ်သို့။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာသည်။ ဝါ၊ သွားရသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ သင်္ကေတော၊ ချိန်ခါနေရပ် သတ်မှတ်ခြင်းကို။ ကာတဗ္ဗော၊ ၏။ ကိံ၊ နည်း။ “အဟံ၊ သည်။ တုမှာကံ၊ တို့၏။ ဂါမဒွါရေ၊ ၌။ အမုကံ နာမ၊ ထိုမည်သော။ သဘံ ဝါ၊ သဘင်သို့သော်လည်း။ ဝါ၊ ဈေးရုံသို့သော်လည်း။ ဥပသင်္ကမိဿာမိ၊ ချဉ်းကပ်လာအံ့။ မဏ္ဍပံ ဝါ၊ မဏ္ဍပ်သို့သော်လည်း။ ဥပသင်္ကမိဿာမိ၊ ချဉ်းကပ်လာအံ့။ ရုက္ခမူလံ ဥပသင်္ကမိဿာမိ၊ တတ္ထ၊ ထိုရွာ ထိုသဘင်မဏ္ဍပ်သစ်ပင်ရင်းသို့။
အာဂစ္ဆေယျာထ၊ လာခဲ့ကြကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ သင်္ကေတော၊ ကို။ ကာတဗ္ဗော၊ ၏။ ဘိက္ခုနီဟိ၊ တို့သည်။ တတ္ထ၊ ထိုချိန်းထားအပ်သော အရပ်သို့။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာ၏။ အဂန္တုံ၊ မသွားဘဲ နေခြင်းကို။ ဝါ၊ နေခွင့်ကို။ န လဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ ဟိ၊ သာဓကကား။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ရဟန်းမိန်းမကို။ သင်္ကေတံ၊ ချိန်းချက်ရာ အရပ်သို့။ န ဂန္တဗ္ဗံ၊ မသွားအပ်သည်ကား။ န၊ မဟုတ်။ ဂန္တဗ္ဗံ ဧဝ၊ သွားအပ်သည်သာလျှင်တည်း။ ယာ၊ အကြင်ရဟန်းမိန်းမသည်။ န ဂစ္ဆေယျ၊ မသွားငြားအံ့။ တဿာ၊ ထိုရဟန်းမိန်းမအား။ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သို့။ အာပတ္တိ အာပဇ္ဇနံ၊ ရောက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတံ ဝုတ္တံ။
ဥဘတောသံဃေ (ပ) ပဝါရေတဗ္ဗန္တိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ ဘိက္ခုနီဟိ၊ တို့သည်။ စာတုဒ္ဒသေ၊ တစ်ဆယ့်လေးရက်မြောက်နေ့၌။ အတ္တနာ၊ မိမိတို့ကိုယ်တိုင်။ ပဝါရေတွာ၊ ပဝါရဏာပြုပြီး၍။ ဥပေါသထေ၊ ဥပုသ်နေ့ဝယ်။ ဘိက္ခုသံဃေ၊ ဘိက္ခုသံဃာ၏ အထံ၌။ ပဝါရေတဗ္ဗံ၊ ပဝါရဏာပြုရာ၏။ ဟိ၊ သာဓကကား။
“ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ အဇ္ဇတနာယ၊ ယနေ့၌။ ဝါ၊ ယနေ့လိုက။ ပဝါရေတွာ၊ ပဝါရဏာပြုပြီး၍။ အပရဇ္ဇု၊ နက်ဖန်နေ့၌။ ဘိက္ခုသံဃံ၊ ကို။ ပဝါရေတုံ၊ ဖိတ်ခြင်းငှာ။ အနုဇာနာမိ” ဣတိ ဧတံ ဝုတ္တံ။
စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဥတတောသံဃာဝယ် ပဝါရဏာပြုရာ၌။ ဘိက္ခုနိခန္ဓကေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ ဝိနိစ္ဆယော၊ ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဟိ၊ သာဓကကား။
“တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ သဗ္ဗော၊ အလုံးစုံသော။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ ရဟန်းမိန်းမသံဃာသည်။ ပဝါရေန္တော၊ ပဝါရဏာပြုသည်ရှိသော်။ ကောလာဟလံ၊ အုတ်အုတ်ကျက်ကျက်။ အကာသိ၊ ပြု၏။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားအား။ ဧတမတ္ထံ၊ ဤအကြောင်းကို။ အာရောစေသုံ၊ ကြားလျှောက်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧကံ၊ တစ်ယောက်သော။ ဗျတ္တံ၊ လိမ္မာသော။ ပဋိဗလံ၊ စွမ်းနိုင်သော။ ဘိက္ခုနိံ၊ ရဟန်းမိန်းမကို။ ဘိက္ခုနိသံဃဿ၊ ရဟန်းမိန်းမသံဃာ၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ဘိက္ခုသံဃံ၊ ရဟန်းယောကျ်ားသံဃာကို။ ပဝါရေတုံ၊ ပဝါရဏာပြုစိမ့်သောငှာ။ သမ္မန္နိတုံ၊ သမုတ်စိမ့်သောငှာ။ အနုဇာနာမိ၊ ငါဘုရား ခွင့်ပြုတော်မူ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝဉ္စ ပန၊ ဤသို့လျှင်။ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ၊ သမုတ်အပ်၏။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဘိက္ခုနီ၊ ရဟန်းမိန်းမကို။ ယာစိတဗ္ဗာ၊ တောင်းအပ်၏။ ယာစိတွာ၊ တောင်းပြီး၍။ ဗျတ္တာယ၊ လိမ္မာသော။ ပဋိဗလာယ၊ စွမ်းနိုင်သော။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ရဟန်းမိန်းမသည်။ သံဃော၊ သံဃာကို။ ဉာပေတဗ္ဗော၊ သိစေအပ်၏။ ကိံ ဉာပေတဗ္ဗော၊ အဘယ်သို့ သိစေအပ်သနည်း။
“အယျေ၊ အရှင်မတို့။ သံဃော၊ သံဃာသည်။ မေ၊ အကျွန်ုပ်၏။ ဝစနံ၊ စကားကို။ သုဏာတု၊ နာတော်မူလော့။ သံဃဿ၊ သံဃာအား။ ပတ္တကလ္လံ၊ လျောက်ပတ်သော အခါရှိသောကံသည်။ ယဒိ သိယာ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ငြားအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ သံဃော၊ သံဃာသည်။ ဣတ္ထန္နာမံ၊ ဤအမည်ရှိသော။ ဘိက္ခုနိံ၊ ရဟန်းမိန်းမကို။ ဘိက္ခုနိသံဃဿ၊ ရဟန်းမိန်းမသံဃာ၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ဘိက္ခုသံဃံ၊ ရဟန်းယောကျ်ားသံဃာကို။ ပဝါရေတုံ၊ ပဝါရဏာပြုစိမ့်သောငှာ။ သမ္မန္နေယျ၊ သမုတ်ရာ၏။ ဧသာ၊ ဤသည်ကား။ ဉတ္တိ၊ သိစေခြင်းတည်း။
အယျေ၊ အရှင်မတို့။ သံဃော၊ သံဃာသည်။ မေ၊ အကျွန်ုပ်၏။ ဝစနံ၊ စကားကို။ သုဏာတု၊ နာတော်မူလော့။ သံဃော၊ သံဃာသည်။ ဣတ္ထန္နာမံ၊ ဤအမည်ရှိသော။ ဘိက္ခုနိံ၊ ရဟန်းမိန်းမကို။ ဘိက္ခုနိသံဃဿ၊ ရဟန်းမိန်းမသံဃာ၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ဘိက္ခုသံဃံ၊ ရဟန်းယောကျ်ားသံဃာကို။ ပဝါရေတုံ၊ ပဝါရဏာပြုစိမ့်သောငှာ။ သမ္မန္နေယျ၊ သမုတ်ရာ၏။ ယဿာ အယျာယ၊ အကြင်အရှင်မသည်။ ဣတ္ထန္နာမာယ၊ ဤအမည်ရှိသော။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ရဟန်းမိန်းမသည်။ ဘိက္ခုနိသံဃဿ၊ ရဟန်းမိန်းမသံဃာ၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ဘိက္ခုသံဃံ၊ ရဟန်းယောကျ်ားသံဃာကို။ ပဝါရေတုံ၊ ပဝါရဏာပြုစိမ့်သောငှာ။ သမ္မုတိ၊ သမုတ်သည်ကို။ ခမတိ၊ နှစ်သက်အပ်၏။ သာ၊ ထိုရဟန်းမိန်းမသည်။ တုဏှီ၊ ဆိတ်ဆိတ်နေသည်။ အဿ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ယဿာ၊ အကြင်ရဟန်းမိန်းမသည်။ နက္ခမတိ၊ မနှစ်သက်အပ်။ သာ၊ ထိုရဟန်းမိန်းမသည်။ ဘာသေယျ၊ ဆိုရာ၏။
သံဃေန၊ သံဃာသည်။ ဣတ္ထန္နာမာ၊ ဤအမည်ရှိသော ရဟန်းမိန်းမကို။ ဘိက္ခုနိသံဃဿ၊ ရဟန်းမိန်းမသံဃာ၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ဘိက္ခုသံဃံ၊ ရဟန်းယောကျ်ားသံဃာကို။ ပဝါရေတုံ၊ ပဝါရဏာပြုစိမ့်သောငှာ။ သမ္မတာ၊ သမုတ်အပ်ပြီ။ သံဃဿ၊ သံဃာသည်။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ခမတိ၊ နှစ်သက်အပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တုဏှီ၊ ဆိတ်ဆိတ်နေသည်။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ဆိတ်ဆိတ်နေသဖြင့်။ ဧတံ၊ ဤနှစ်သက်သည်အဖြစ်ကို။ ဓာရယာမိ၊ မှတ်ရ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဉာပေတဗ္ဗော၊ သိစေအပ်၏။
သမ္မတာယ၊ သမုတ်အပ်ပြီးသော။ တာယ ဘိက္ခုနိယာ၊ ထိုရဟန်းမိန်းမသည်။ ဘိက္ခုနိသံဃံ၊ ရဟန်းမိန်းမသံဃာကို။ အာဒါယ၊ ခေါ်၍။ ဘိက္ခုသံဃံ၊ ရဟန်းယောကျ်ားသံဃာသို့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ကပ်၍။ ဧကံသံ၊ လက်ဝဲတစ်ဖက် ပခုံးထက်၌။ ဥတ္တရာသင်္ဂံ၊ ကိုယ်ဝတ်စမ္ပယ်တင်သည်ကို။ ကရိတွာ၊ ပြု၍။ အဉ္ဇလိံ၊ လက်အုပ်ကို။ ပဂ္ဂဟေတွာ၊ ချီ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝစနီယော၊ ဆိုအပ်သည်။ အဿ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ကိံ၊ အဘယ်သို့။ ဝစနီယော၊ ဆိုအပ်သည်။ အဿ၊ ဖြစ်ရာသနည်း။ “အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ ရဟန်းမိန်းမသံဃာသည်။ ဘိက္ခုသံဃံ၊ ရဟန်းယောကျ်ားသံဃာကို။ ဒိဋ္ဌေန ဝါ၊ မြင်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ သုတေန ဝါ၊ ကြားခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ယုံမှားခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ပဝါရေတိ၊ ပဝါရဏာပြု၏။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုသံဃော၊ ရဟန်းယောကျ်ားသံဃာသည်။ မံ၊ အကျွန်ုပ်ကို။ ဘိက္ခုနိသံဃံ၊ ရဟန်းမိန်းမသံဃာကို။ အနုကမ္ပံ၊ အစဉ်သနားသည်ကို။ ဥပါဒါယ၊ အကြောင်းပြု၍။ ဝဒတု၊ ဆိုတော်မူပါလော့။ ပဿန္တော၊ အပြစ်ကို မြင်သည်ရှိသော်။ ပဋိကရိဿတိ၊ ကုစားလတ္တံ့။ ဒုတိယမ္ပိ၊ နှစ်ကြိမ်မြောက်လည်း။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား (ပ)။ တတိယမ္ပိ၊ သုံးကြိမ်မြောက်လည်း။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ ရဟန်းမိန်းမသံဃာသည်။ ဘိက္ခုသံဃံ၊ ရဟန်းယောကျ်ားသံဃာကို။ ဒိဋ္ဌေန ဝါ၊ မြင်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ သုတေန ဝါ၊ ကြားခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ပရိသင်္ကာယ ဝါ၊ ယုံမှားခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ပဝါရေတိ၊ ပဝါရဏာ ပြု၏။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဘိက္ခုသံဃော၊ ရဟန်းယောကျ်ားသံဃာသည်။ မံ၊ အကျွန်ုပ်ကို။ ဘိက္ခုနိသံဃံ၊ ရဟန်းမိန်းမသံဃာကို။ အနုကမ္ပံ၊ အစဉ်သနားသည်ကို။ ဥပါဒါယ၊ အကြောင်းပြု၍။ ဝဒတု၊ ဆိုတော်မူပါလော။ ပဿန္တော၊ အပြစ်ကို မြင်သည်ရှိသော်။ ပဋိကရိဿတိ၊ ကုစားပါလတ္တံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝစနီယော၊ ဆိုအပ်သည်။ အဿ၊ ဖြစ်ရာ၏။
ဘိက္ခုနိသံဃော၊ သည်။ သစေ န ပူရတိ၊ အကယ်၍ မပြည့်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မပြည့်လသော်။ “ဘိက္ခုနိယော အယျ (ပ) ပဿန္တိယော ပဋိကရိဿန္တီ”တိ စ၊ န္တိဟူ၍လည်းကောင်း။ “အဟံ အယျ (ပ) ပဿန္တီ ပရိကရိဿာမီ”တိ စ၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ တိက္ခတ္တုံ၊ သုံးကြိမ်။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ လျှောက်ရာ၏။
ဘိက္ခုသံဃော၊ သည်။ သစေ န ပူရတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မပြည့်လသော်။ “ဘိက္ခုနိသံဃော အယျာ (ပ) ပဿန္တော ပဋိကရိဿတီ”တိ စ၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ “ဘိက္ခုနိသံဃော အယျ (ပ) ပဿန္တော ပဋိကရိဿတီ”တိ စ၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ တိက္ခတ္တုံ၊ သုံးကြိမ်။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ လျှောက်ရာ၏။
ဥဘိန္နံ၊ နှစ်ဘက်သော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီတို့၏။ အပရိပူရိယာ၊ သံဃာမပြည့်ရာ၌။ “ဘိက္ခုနိယော အယျာ (ပ) ပဿန္တိယော ပဋိကရိဿန္တီ”တိ စ၊ န္တိဟူ၍လည်းကောင်း (ပ)။ ပဋိကရိဿာမီ”တိ စ၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဧဝံ တိက္ခတ္တုံ ဝတ္တဗ္ဗံ။
မာနတ္တစရဏဉ္စ၊ မာနတ်ကျင့်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဥပသမ္ပဒါပရိယေသနာ စ၊ ဥပသမ္ပဒါကို ရှာခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ယထာဌာနေယေဝ၊ အကြင် အကြင် တည်ရာ ပါဠိရပ်၌သာ။ အာဝိ၊ ထင်စွာ။ ဘဝိဿတိ၊ တံ့။
န ဘိက္ခုနိယာ ကေနစိ ပရိယာယေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒသဟိ၊ ဆယ်ပါးကုန်သော။ အက္ကောသဝတ္ထူဟိ ဝါ၊ အက္ကောသဝတ္ထုတို့ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ အညေန၊ အက္ကောသဝတ္ထုမှ တစ်ပါးသော။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ပရိယာယေန ဝါ၊ ပရိယာယ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ နေဝ အက္ကောသိတဗ္ဗော၊ မဆဲရေးထိုက်။ န ပရိဘာသိတဗ္ဗော၊ မရေရွတ်ထိုက်။ ဘယေန၊ ဖြင့်။ န တဇ္ဇေတဗ္ဗော၊ မခြိမ်းခြောက်ထိုက်။ ဩဝဋောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပိဟိတော၊ ပိတ်အပ်ပြီ။ ဝါရိတော၊ တားမြစ်အပ်ပြီ။ ပဋိက္ခိတ္တော၊ ပယ်မြစ်အပ်ပြီ။ ဝစနံယေဝ၊ စကားသည်ပင်။ ဝစနပထော၊ မည်၏။ အနောဝဋောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အပိဟိတော၊ မပိတ်အပ်။ အဝါရိတော၊ မတားမြစ်အပ်။ အပ္ပဋိက္ခိတ္တော၊ မပယ်မြစ်အပ်။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဘိက္ခုနိယာ၊ သည်။ အာဓိပစ္စဋ္ဌာနေ၊ အကြီးအကဲ၏ ဖြစ်ကြောင်းဖြစ်ရာ ဌာနဟူသော။ ဇေဋ္ဌကဋ္ဌာနေ၊ အကြီးအကဲ၏အရာ၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ “ဧဝံ၊ ဤသို့။ အဘိက္ကမ၊ ရှေးသို့ သွားလော့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဋိက္ကမ၊ ပြန်လော့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ နိဝါသေဟိ၊ သင်းပိုင်ကို ဝတ်လော့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပါရုပါဟိ၊ ဧကသီကို ရန်းလော။ ဝါ၊ ရုံလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေနစိ ပရိယာယေန၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ပရိယာယ်ဖြင့်။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းကို။ နေဝ ဩဝဒိတဗ္ဗော၊ မဆုံးမထိုက်။ န အနုသာသိတဗ္ဗော၊ မသွန်သင်ထိုက်။ ပန၊ အနွယကား။ ဒေါသံ၊ အပြစ်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်ရ၍။ ဝါ၊ မြင်ရလျှင်။ “ပုဗ္ဗေ၊ ရှေးအခါ၌။ မဟာထေရာ၊ တို့သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ န အဘိက္ကမန္တိ၊ ရှေ့သို့ မသွားပါကုန်။ န ပဋိက္ကမန္တိ၊ မပြန်ပါကုန်။ န နိဝါသေန္တိ၊ သင်းပိုင်ကို မဝတ်ပါကုန်။ န ပါရုပန္တိ၊ ဧကသီကို မရန်းပါကုန်။ ဝါ၊ မရုံပါကုန်။ ဤဒိသံ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ကာသာဝမ္ပိ၊ သင်္ကန်းကိုလည်း။ န ဓာရေန္တိ၊ မဆောင်ပါကုန်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အက္ခီနိ၊ မျက်လုံးတို့ကို။ န အေဉ္ဇန္တိ၊ မလိမ်းကျံပါကုန်။ ဝါ၊ မျက်ရေးမကွင်းပါကုန်၊” ဣတိအာဒိနာ၊ သော။ နယေန၊ ဖြင့်။ ဝိဇ္ဇမာနဒေါသံ၊ ထင်ရှားရှိသော အပြစ်ကို။ ဒဿေတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ ဘိက္ခူဟိ၊ တို့သည်။ “အယံ ဝုဍ္ဎသမဏီ၊ ဤရဟန်းအိုမကြီးသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ နိဝါသေတိ၊ ဝတ်ဘိ၏။ ဧဝံ ပါရုပတိ၊ ၏။ မာ ဧဝံ နိဝါသေဟိ မာ ဧဝံ ပါရုပါဟိ တိလကမ္မပဏ္ဏကမ္မာဒီနိ၊ နှမ်းကို ဆီပွတ်မှု ဟင်းရွက်ခူးမှု အစရှိသည်တို့ကို။ မာ ကရောဟိ၊ နှင့်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ယထာသုခံ၊ ချမ်းသာသည်အားလျော်စွာ။ ဝါ၊ အလိုရှိတိုင်း။ ဘိက္ခုနိံ၊ ကို။ ဩဝဒိတုံ၊ ငှာ။ အနုသာသိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
သမဂ္ဂမှယျာတိ ဘဏန္တန္တိ၊ ကား။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ သမဂ္ဂါ၊ အားလုံးစုံညီကြကုန်သည်။ အမှ၊ ဖြစ်ပါကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘဏန္တံ၊ လျှောက်သော။ ဘိက္ခုနိသံဃံ၊ ကို။ အညံ ဓမ္မံ ဘဏတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညံ၊ ဂရုဓမ်မှ တစ်ပါးသော။ သုတ္တန္တံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ အဘိဓမ္မံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဘဏတိ၊ ဟောအံ့။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ သမဂ္ဂမှယျာတိ ဝစနေန၊ သမဂ္ဂမှယျဟူသော စကားဖြင့်။ ဩဝါဒံ၊ ဂရုဓမ်ဩဝါဒကို။ ပစ္စာသီသန္တိ၊ တောင့်တကြကုန်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဩဝါဒံ၊ ဂရုဓမ်ဩဝါဒကို။ ဌပေတွာ၊ ၍။ အညံ၊ ဂရုဓမ်ဩဝါဒမှ တစ်ပါးသော။ ဓမ္မံ၊ သုတ္တန်အဘိဓမ္မာတရားကို။ ဘဏန္တဿ၊ ဟောသော ရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ။ ဩဝါဒံ အနိယျာဒေတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘဂိနိယော၊ နှမတို့။ ဧသော၊ ဤ ဂရုဓမ်သည်။ ဩဝါဒေါ၊ ဩဝါဒတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ ဝါ၊ နိဂုံးမအုပ်မူ၍။
၁၅၀။ အဓမ္မကမ္မေတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိကမ္မံ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒကဟု သမုတ်ကြောင်းကံကို။ ကမ္မန္တိ၊ ကံဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ တတ္ထ၊ ထိုအဓမ္မကမ္မေ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ အဓမ္မကမ္မေ၊ ၌။ ဒွိန္နံ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ နဝကာနံ၊ တို့၏။ ဝသေန၊ ဖြင့်။ အဋ္ဌာရသ၊ တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါးကုန်သော။ ပါစိတ္တိယာနိ၊ ပါစိတ်အာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ။ ဓမ္မကမ္မေ၊ ဓမ္မကံ၌။ ဒုတိယဿ၊ ဒုတိယဖြစ်သော။ နဝကဿ၊ နဝက၏။ အဝသာနပဒေ၊ အဆုံးပုဒ်၌။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသေသု၊ ကြွင်းသော ပုဒ်တို့၌။ သတ္တရသ၊ ကုန်သော။ ဒုက္ကဋာနိ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။
၁၅၂။ ဥဒ္ဒေသံ ဒေန္တောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဋ္ဌန္နံ၊ ကုန်သော။ ဂရုဓမ္မာနံ၊ တို့၏။ ပါဠိံ၊ ကို။ ဥဒ္ဒိသန္တော၊ ရွတ်ပြစဉ်။ ပရိပုစ္ဆံ ဒေန္တောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဂုဏာယ၊ အဝါးဝစွာ လေ့လာအပ်ပြီးသော။ တဿာယေဝ ဂရုဓမ္မပါဠိယာ၊ ထိုဂရုဓမ်ပါဠိ၏ပင်။ အဋ္ဌကထံ၊ ကို။ ကထေန္တော၊ ဟောပြောစဉ်။ ဘဏတိ။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဩသာရေဟိ အယျာတိ ဝုစ္စမာနော ဩသာရေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ဩသာရေဟိ အယျဟူ၍။ ဝုစ္စမာနော၊ ဘိက္ခုနီတို့က လျှောက်အပ်သော်။ အဋ္ဌဂရုဓမ္မပါဠိံ၊ ရှစ်ပါးသော ဂရုဓမ်ပါဠိကို။ ဩသာရေတိ၊ သက်ရောက်စေအံ့။ ဝါ၊ ရွတ်ပြအံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဥဒ္ဒေသံ၊ ရွတ်ပြအပ်သော ဂရုဓမ်ပါဠိကို။ ဒေန္တော၊ ပေးစဉ်လည်းကောင်း။ ပရိပုစ္ဆံ၊ အဖန်ဖန် မေးမြန်းအပ်သော အဋ္ဌကထာကို။ ဒေန္တော၊ ပေးစဉ်လည်းကောင်း။ ယော စ၊ အကြင်ရဟန်းသည်လည်း။ ဩသာရေဟိ၊ ဂရုဓမ်ပါဠိကို သက်ရောက်စေပါလော့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုစ္စမာနော၊ ဘိက္ခုနီတို့က လျှောက်အပ်သော်လည်းကောင်း။ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မေ၊ တို့ကို။ ဘဏတိ၊ ဟောအံ့။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ပါစိတ္တိယေန၊ ဖြင့်။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ အညံ၊ ဂရုဓမ်မှ တစ်ပါးသော။ ဓမ္မံ၊ သုတ္တန် အဘိဓမ္မာတရားကို။ ဘဏန္တဿ၊ ဟောသော ရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋေန၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ဖြင့်။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ပဥှံ ပုစ္ဆတိ (ပ) ကထေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုနီ၊ ဘိက္ခုနီသည်။ ဂရုဓမ္မနိဿိတံ ဝါ၊ ဂရုဓမ်ကို မှီသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ခန္ဓာဒိနိဿိတံ ဝါ၊ ခန္ဓာ အစရှိသည်ကို မှီသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ပဥှံ၊ ပြဿနာကို။ ပုစ္ဆတိ၊ မေးအံ့။ တံ၊ ထိုပြဿနာကို။ ယော ဘိက္ခု၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ကထေတိ၊ ဖြေဆို၏။
တဿာပိ၊ ထိုရဟန်း၏လည်း။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ အညဿတ္ထာယ ဘဏန္တန္တိ၊ ကား။ စတုပရိသတိ၊ လေးပါးသော ပရိသတ်၌။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ဒေသေန္တံ၊ ဟောသော။ ဘိက္ခုံ၊ ရဟန်းသို့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချဉ်းကပ်၍။ ဘိက္ခုနိယော၊ ဘိက္ခုနီတို့သည်။ သုဏန္တိ၊ နာကုန်အံ့။ တတြာပိ၊ ထိုသို့ နာယူရာ၌လည်း။ ဘိက္ခုဿ၊ ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ သိက္ခမာနာယ သာမဏေရိယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧတာသံ၊ ဤသိက္ခမာန် သာမဏေတို့အား။ ဒေသေန္တဿာပိ၊ ဂရုဓမ်ကို ဟောသော ရဟန်း၏လည်း။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ၊ ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝါစတော စ၊ နှုတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပဌမံ၊ သော။ ဩဝါဒသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၂-အတ္ထင်္ဂတသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၅၃။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ပရိယာယေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝါရေန၊ အလှည့်အကြိမ်အားဖြင့်။ ပဋိပါဋိယာ၊ အစဉ်အားဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော။ အဓိစေတသောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဓိစိတ္တဝတော၊ လွန်ကဲသော စိတ်ရှိသော။ သဗ္ဗစိတ္တာနံ၊ အလုံးစုံသော စိတ်တို့ထက်။ အဓိကေန၊ လွန်ကဲသော။ အရဟတ္တဖလစိတ္တေန၊ အရဟတ္တဖိုလ်စိတ်နှင့်။ သမန္နာဂတဿ၊ ပြည့်စုံသော။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အပ္ပမဇ္ဇတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ နပ္ပမဇ္ဇတော၊ မမေ့မလျော့ သော။ အပ္ပမာဒေန၊ မမေ့မလျော့ကြောင်း သတိဖြင့်။ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ၊ တို့ကို။ သာတစ္စကိရိယာယ၊ မပြတ်မလပ်ပြုခြင်းနှင့်။ သမန္နာဂတဿ၊ သော။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မုနိနောတိ၊ ဟူသည်ကား။ “ယော မုနာတိ (ပ) ပဝုစ္စတီ”တိ၊ တိဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဥဘယလောကမုနနေန ဝါ၊ နှစ်ပါးသော လောကကို သိခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ဉာဏံ၊ ကို။ မောနံ၊ မောနဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ၏။ တေန ဉာဏေန၊ နှင့်။ သမန္နာဂတတ္တာ ဝါ၊ ပြည့်စုံသည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ခီဏာသဝေါ၊ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်ကို။ မုနိ နာမ၊ မည်၏ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ။ တဿ မုနိနော၊ ထိုရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌။ မောနပထေသု သိက္ခတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အရဟတ္တဉာဏသင်္ခါတဿ၊ အရဟတ္တဖိုလ်ဉာဏ်ဟု ဆိုအပ်သော။ မောနဿ၊ မောန၏။ ပထေသု၊ လမ်းကြောင်းဖြစ်ကုန်သော။ သတ္တတိံသဗောဓိပက္ခိယဓမ္မေသု၊ သုံးဆယ့်ခုနစ်ပါးသော ဗောဓိပက္ခိယတရားတို့၌။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ တီသု၊ သုံးပါးကုန်သော။ သိက္ခာသု၊ တို့၌။ သိက္ခတော၊ ကျင့်သော။ ဣဒဉ္စ၊ ဤစကားကိုလည်း။ ပုဗ္ဗဘာဂပဋိပဒံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်၏ ရှေ့အဖို့၌ဖြစ်သော အကျင့်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပုဗ္ဗဘာဂေ၊ ၌။ သိက္ခတော၊ သော။ ဣမာယ သိက္ခာယ၊ ဤအကျင့်ဖြင့်။ မုနိဘာဝံ၊ မုနိ၏အဖြစ်သို့။ ပတ္တဿ၊ ရောက်သော။ မုနိနော၊ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤမုနိနော မောနပထေသု သိက္ခတောဟူသော ပါဌ်၌။ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သောကာ န ဘဝန္တိ တာဒိနောတိ၊ ဟူသည်ကား။ တာဒိသဿ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ခီဏာသဝမုနိနော၊ ခီဏာသဝမုနိ၏။ အဗ္ဘန္တရေ၊ အတွင်း၌။ ဣဋ္ဌဝိယောဂါဒိဝတ္ထုကာ၊ ဣဋ္ဌာရုံနှင့် ကွေကွင်းရခြင်း အစရှိသော အကြောင်းရှိကုန်သော။ သောကာ၊ ဝမ်းနည်းခြင်းတို့သည်။ န သန္တိ၊ မရှိတော့ကုန်။ အထ ဝါ၊ ကား။ တာဒိနောတိ၊ ဟူသည်ကား။ တာဒိလက္ခဏသမန္နာဂတဿ၊ တာဒိလက္ခဏာနှင့်ပြည့်စုံသော။ ဧဝရူပဿ၊ သော။ မုနိနော၊ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်၏ သန္တာန်၌။ သောကာ၊ တို့သည်။ န ဘဝန္တိ၊ မဖြစ်တော့ကုန်။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤသောကာ န ဘဝန္တိ တာဒိနောဟူသော ပါဌ်၌။ အတ္ထော။ ဥပသန္တဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ရာဂါဒီနံ၊ ရာဂ အစရှိသော ကိလေသာတို့၏။ ဥပသမေန၊ ငြိမ်းအေးခြင်းအားဖြင့်။ ဥပသန္တဿ၊ ငြိမ်းအေးသော။ သဒါ သတီမတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တတ္တာ၊ သတိ၏ ပြန့်ပြောသည်၏ အဖြစ်သို့ ရောက်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ နိစ္စကာလံ၊ အမြဲကာလပတ်လုံး။ သတိယာ၊ နှင့်။ အဝိရဟိတဿ၊ မကင်းသော ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်၏။ အာကာသေ အန္တလိက္ခေတိ၊ ဟူသည်ကား။ န ကသိဏုဂ္ဃါဋိမေ၊ ကသိုဏ်းကိုးပါးတို့တွင် တစ်ပါးပါးကို ခွါခြင်းကြောင့် ရအပ်သော ကောင်းကင်ပညတ်လည်း မဟုတ်သော။ န ပန ရူပပရိစ္ဆေဒေ၊ ရုပ်ကလာပ်တို့ကို ပိုင်းခြားတတ်သော အာကာသဓာတ်လည်း မဟုတ်သော။ အန္တလိက္ခသင်္ခါတေ၊ အန္တလိက္ခဟု ဆိုအပ်သော။ ဝါ၊ ဆီးတားမထင် ကြားအပြင်၏အဖြစ်ဖြင့် ရှုမြင်အပ်သည်ဟု ဆိုအပ်သော။ အာကာသေ၊ မရေးခြစ်အပ် ကောင်းကင်အရပ်၌။ စင်္ကမတိပိ တိဋ္ဌတိပီ၊ ကား။ တာသံ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏။
ကထံ၊ ကို။ သုတွာ၊ ၍။ “ဣမာ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ မံ၊ ကို။ ‘အယံ၊ ဤအရှင်စူဠပန်သည်။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှလောက်ကိုသာ။ ဇာနာတိ၊ ၏။ ’ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဝမညန္တိ၊ အထင်သေးကြကုန်၏။ ဟန္ဒ၊ ကိုင်း။ ဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဧတာသံ၊ ဤ ဘိက္ခုနီတို့အား။ အတ္တနော၊ ၏။ အာနုဘာဝံ၊ ကို။ ဒဿေမိ၊ ပြလိုက်ရဦးတော့အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ကြံ၍။ ဓမ္မဗဟုမာနံ၊ တရား၌ များစွာ မြတ်နိုးခြင်းကို။ ဥပ္ပါဒေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။ အဘိညာပါဒကံ၊ အဘိညာဉ်၏ အခြေခံဖြစ်သော။ စတုတ္ထဇ္ဈာနံ၊ ကို။ သမာပဇ္ဇိတွာ၊ ဝင်စားပြီး၍။ ဝုဋ္ဌာယ၊ စတုတ္ထဈာန်မှ ထ၍။ အန္တလိက္ခေ၊ ဆီးတားမထင် ကြားအပြင်၏အဖြစ်ဖြင့် ရှုမြင်အပ်သည်ဟု ဆိုအပ်သော။ အာကာသေ၊ မရေးခြစ်အပ် ကောင်းကင်အရပ်၌။ စင်္ကမတိပိ၊ စင်္ကြန်လည်း သွား၏ (ပ)။ အန္တရဓာယတိပိ၊ ကွယ်လည်း ကွယ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧဝရူပံ၊ သော။ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ၊ တန်ခိုးပြာဋိဟာကို။ ဒဿေသိ၊ ပြပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုတန်ခိုးပြာဋိဟာ၌။ အန္တရဓာယတိပီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တရဓာယတိပိ၊ ၏။ အဒဿနမ္ပိ၊ မမြင်အပ်သည်၏အဖြစ်သို့လည်း။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ တေဉ္စဝ (ပ) ဗုဒ္ဓဝစနန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဂုဠှတ္ထံ ကိရ ဥဒ္ဓရိတွာ ဒဿေမိ ထေရော၊ အရှင်စူဠပန်ထေရ်သည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဘာတုထေရဿ၊ နောင်တော် မဟာပန္ထကထေရ်၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။
“ပါတော၊ နံနက်စောစော၌။ သုဂန္ဓံ၊ ကောင်းသော အနံ့ရှိသော။ ကောကနဒံ၊ စက္ကဝက်ငှက်တို့ကို တွန်မြူးစေတတ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့် ကောကနဒ မည်သော။ ပဒုမံ၊ အထပ်တစ်ရာ ချပ်လွှာတင့်ဆန်း ပဒုမ္မာကြာနီပန်းသည်။ ဖုလ္လံ၊ ကားကားစွင့်စွင့်ပွင့်သည်။ အဝီတဂန္ဓံ၊ မကင်းသော ရနံ့ရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝိရောစမာနံ၊ တင့်တယ်သည်။ သိယာ ယထာ၊ ဖြစ်ရာ သကဲ့သို့။ တထာ၊ တူ။ သုဂန္ဓံ၊ ကိုယ်တော်ရနံ့ ဂုဏ်ရနံ့တို့ဖြင့် သင်းပျံ့မွှေးထုံ အနံ့ပေါင်းစုံတော်မူသော။ အန္တလိက္ခေ၊ ဆီးတားမထင် ကြားအပြင်၏အဖြစ်ဖြင့် ရှုမြင်အပ်သော ကောင်းကင်၌။ တပန္တံ၊ တောက်ပသော။ အာဒိစ္စံ ဣဝ၊ နေမင်းကဲ့သို့။ အင်္ဂီရသံ၊ ကိုယ်အင်္ဂါတော်အစိတ်စိတ်မှ တဖိတ်ဖိတ်ထွက်သော အရောင်ရှိတော်မူသော။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ပဿ၊ ဉာဏ်စက္ခုဖြင့် စေ့ငုထင်ထင် ဖူးမြင်စမ်းပါလော့။
ဣတိ ဣမံ ဂါထံ၊ ဤဂါထာကို။ ဥဒ္ဒိသာပေတွာ၊ ရွတ်ပြစေ၍။ ဝါ၊ သင်ယူ၍။ စတ္တရော မာသေ၊ လေးလတို့ပတ်လုံး။ သဇ္ဈာယိ၊ သရဇ္ဈာယ်ပြီ။ ဝါ၊ စာကျက်သလို ကြေအောင် အံနေ၏။ စ၊ ထိုသို့ပင် လေးလတို့ပတ်လုံး သရဇ္ဈာယ်ပါသော်လည်း။ ပဂုဏံ၊ အဝါးဝစွာ လေ့လာအပ်သည်ကို။ ဝါ၊ ကြေကြေပွန်ပွန်ရအောင်။ ကတ္တုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ န အသက္ခိ၊ မစွမ်းနိုင်။ တတော၊ ထို့ကြောင့်။ နံ၊ ထိုအရှင်စူဠပန်ကို။ ထေရော၊ နောင်တော်မထေရ်သည်။ “တွံ၊ သင်သည်။ ဣမသ္မိံ သာသနေ၊ ဤသာသနာတော်၌။ ဝသိတုံ၊ ငှာ။ အဘဗ္ဗော၊ မထိုက်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ဝိဟာရာ၊ ကျောင်းတိုက်မှ။ နိက္ကဍ္ဎာပေသိ၊ နှင်ထုတ်စေပြီ။ သော၊ ထိုအရှင်စူဠပန်သည်။ ရောဒမာနော၊ ငိုလျက်။ ဒွါရကောဋ္ဌကေ၊ တံခါးမုခ်၌။ အဋ္ဌာသိ၊ ရပ်နေပြီ။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂဝါ၊ သည်။ ဗုဒ္ဓစက္ခုနာ၊ ဣန္ဒြိယပရောပရိယတ္တိဉာဏ် အာသယာနုသယဉာဏ်တော်ဟူသော ဘုရာစက္ခုတော်ဖြင့်။ ဝေနေယျသတ္တေ၊ ဆုံးမထိုက်သော သတ္တဝါတို့ကို။ ဩလောကေန္တော၊ ကြည့်တော်မူလသော်။ တံ၊ ထိုငိုနေသော အရှင်စူဠပန်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်တော်မူ၍။ ဝိဟာရစာရိကံ၊ ကျောင်းစဉ်ဒေသစာရီကို။ စရမာနော ဝိယ၊ လှည့်လည်တော်မူသကဲ့သို့။ တဿ၊ ထိုစူဠပန်၏။ သန္တိကံ၊ အနီးသို့။ ဂန္တွာ၊ ကြွတော်မူ၍။ “စူဠပန္ထက၊ ပန်။ ကသ္မာ၊ ကြောင့်။ ရောဒသိ၊ ငိုနေသနည်း၊” ဣတိ အာဟ၊ မေးတော်မူပြီ။ သော၊ ထိုစူဠပန်သည်။ တမတ္ထံ၊ နောင်တော် နှင်သည့် ထိုအကြောင်းကို။ အာရောစေသိ၊ လျှောက်ပြီ။ အထ၊ ၌။ အဿ၊ ထိုစူဠပန်အား။ ဘဂဝါ၊ သည်။ သုဒ္ဓံ၊ သန့်ရှင်းစင်ကြယ်သော။ ပိလောတိကခဏ္ဍံ၊ အဝတ်ပိုင်းကလေးကို။ ဒတွာ၊ ၍။ “ဣဒံ၊ ဤအဝတ်ပိုင်းကလေးကို။ ‘ရဇောဟရဏံ ရဇောဟရဏ’န္တိ၊ ရဇောဟရဏံ ရဇောဟရဏံ ဟုဆို၍။ ပရိမဇ္ဇာဟိ၊ ဆုပ်နယ်လော့၊” ဣတိ အာဟ။ သော၊ ထိုအရှင်စူဠပန်သည်။ “သာဓူ”တိ၊ “ကောင်းပါပြီဘုရား”ဟု။ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ၊ ၍။ အတ္တနော၊ ၏။ နိဝါသဋ္ဌာနေ၊ နေရာအရပ်၌။ နိသီဒိတွာ၊ ၍။ တဿ၊ ထိုအဝတ်ပိုင်းကလေး၏။ ဧကမန္တံ၊ တစ်ခုသော အစွန်း၌။ ပရိမဇ္ဇိ၊ ဆုပ်နယ်ပြီ။ ပရိမဇ္ဇိတဋ္ဌာနံ၊ ဆုပ်နယ်အပ်သော အရပ်သည်။ ကာဠကံ၊ မည်းညစ်သည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ။ သော၊ ထိုအရှင်စူဠပန်သည်။ “ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝါ၊ သို့ကလောက်။ ပရိသုဒ္ဓံ နာမ၊ စင်ကြယ်သည် မည်သော။ ဝတ္ထမ္ပိ၊ အဝတ်သော်မှလည်း။ ဣမံ အတ္တဘာဝံ၊ ဤအတ္တဘောကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ကာဠကံ၊ မည်းညစ်သည်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်ရပြီ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ သံဝေဂံ၊ ထိတ်လန့်ကြောင်းဖြစ်သော အနိစ္စသညာ အသုဘသညာကို။ ပဋိလဘိတွာ၊ ၍။ ဝိပဿနံ၊ ကို။ အာရဘိ၊ အားထုတ်ပြီ။ အထ၊ ၌။ ဘဂဝါ၊ သည်။ အဿ၊ ထိုအရှင်စူဠပန်အား။ ဝါ၊ ၏။ အာရဒ္ဓဝီရိယဘာဝံ၊ အားထုတ်အပ်သော ဝီရိယရှိသည်၏အဖြစ်ကို။ ဉတွာ၊ ၍။ အဓိစေတသောတိ၊ အဓိစေတသော အစရှိသော။ ဣမံ ဩဘာသဂါထံ၊ ဤရောင်ခြည်တော်လွှတ်ခြင်းလျှင် ရှေ့သွားရှိသော ဂါထာကို။ အဘာသိ၊ ဟောတော်မူပြီ။ ထေရော၊ သည်။ ဂါထာပရိယောသာနေ၊ ဂါထာ၏အဆုံး၌။ အရဟတ္တံ ပါပုဏိ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ထေရော၊ သည်။ ပကတိယာဝ၊ ပင်ကိုအားဖြင့်ပင်။ ဣမံ ဂါထံ၊ ကို။ မမာယတိ၊ ငါ့ဥစ္စာဟု ပြု၏။ ဝါ၊ မြတ်နိုး၏။ သော၊ ထိုအရှင်စူဠပန်သည်။ ဣမိဿာ ဂါထာယ၊ ၏။ တံ မမာယနဘာဝံ၊ ထိုငါ့ဥစ္စာဟု ပြုအပ်သည်၏အဖြစ်ကို။ ဝါ၊ မြတ်နိုးအပ်သည်၏အဖြစ်ကို။ ဇာနာပေတုံ၊ သိစေခြင်းငှာ။ တံယေဝ၊ ထိုဂါထာကိုလည်းကောင်း။ အညံ၊ သော။ အန္တရန္တရာ၊ အကြားအကြား၌။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်ယူ၍။ ဗဟုံ၊ များစွာသော။ ဗုဒ္ဓဝစနဉ္စ၊ ဘုရားစကားတော်ကိုလည်းကောင်း။ ဘဏတိ၊ ရွတ်ဆို၏။ တေန၊ ကြောင့်။ “တေဉ္စဝ (ပ) ဗုဒ္ဓဝစန”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ သင်္ဂါယနာတင်ထေရ်တို့ မိန့်ဆိုအပ်ပြီ။
၁၅၆။ ဧကတော ဥပသမ္ပန္နာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုနိသံဃေ၊ ၌။ ဥပသမ္ပန္နာယ၊ မြင့်မြတ်သော ရဟန်းမအဖြစ်သို့ ရောက်သော ဘိက္ခုနီအား။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဘိက္ခုသံဃေ၊ ၌။ ဥပသမ္ပန္နာယ၊ မြင့်မြတ်သော ရဟန်းမအဖြစ်သို့ ရောက်သော ဘိက္ခုနီအား။ ဩဝဒန္တဿ၊ ၏။ ဝါ၊ ရဟန်းမှာ။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣဒမ္ပိ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်လည်း။ ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာနမေဝ၊ ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာန်ရှိသည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဒုတိယံ၊ သော။ အတ္ထင်္ဂတသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၃-ဘိက္ခုနုပဿယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၆၂။ တတိယသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ အညတြ (ပ) ပါစိတ္တိယဿာတိအာဒီသု၊ တို့၌။ အဋ္ဌဟိ၊ ရှစ်ပါးကုန်သော။ ဂရုဓမ္မေဟိ၊ တို့ဖြင့်။ ဩဝဒန္တဿေဝ၊ ၏သာ။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အညေန၊ ဂရုဓမ်မှ တစ်ပါးသော။ ဓမ္မေန၊ သုတ္တန်အဘိဓမ္မာတရားဖြင့်။ ဩဝဒန္တဿ၊ ၏။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုနိသံဃေ၊ ၌။ ဥပသမ္ပန္နာယ၊ အား။ ဩဝဒတိ၊ အံ့။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဘိက္ခုသံဃေ၊ ၌။ ဥပသမ္ပန္နာယ၊ အား။ ဩဝဒတော၊ ၏။ ဝါ၊ ရဟန်းမှာ။ ပါစိတ္တိယမေဝ ဟောတိ။ ဣတော၊ ဤသိက္ခာပုဒ်မှ။ ပရမ္ပိ၊ ၌လည်း။ ယတ္ထ ယတ္ထ၊ အကြင် အကြင် သိက္ခာပုဒ်၌။ “ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ သဗ္ဗတ္ထ၊ သော။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထို သိက္ခာပုဒ်၌။ အယမေဝ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကိုသာ။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ၊ ကထိနသမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယဝါစတော၊ ကိုယ်နှုတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
တတိယံ၊ သော။ ဘိက္ခုနုပဿယသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣဒံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့သော စကားသည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ဝယ်။ ဝုတ္တံ၊ သော။ ပကိဏ္ဏကံ၊ ရောပြွမ်းသော အဆုံးအဖြတ်တည်း။ အသမ္မတော၊ မသမုတ်အပ်သော။ ဝါ၊ သမ္မုတိမရသော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ သူရိယေ၊ သည်။ အတ္ထင်္ဂတေ၊ ဝင်ပြီးလသော်။ ဘိက္ခုနုပဿယံ၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ကျောင်းသို့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ သွား၍။ အဋ္ဌဟိ၊ ကုန်သော။ ဂရုဓမ္မေဟိ၊ တို့ဖြင့်။ စေ ဩဝဒတိ၊ အကယ်၍ ဆုံးမအံ့။ တီဏိ၊ သုံးချက်ကုန်သော။ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ။ အညေန၊ ဂရုဓမ်မှ တစ်ပါးသော။ ဓမ္မေန၊ ဖြင့်။ ဩဝဒတော၊ ၏။ ဝါ၊ ရဟန်းမှာ။ ဒွေ၊ ကုန်သော။ ဒုက္ကဋာနိ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ ဧကံ၊ သော။ ပါစိတ္တိယံ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ။ ကထံ၊ အဘယ်သို့ ဖြစ်သနည်း။ အသမ္မတမူလကံ၊ မသမုတ်အပ်သည်၏အဖြစ်လျှင် အကြောင်းရင်းရှိသော။ ဒုက္ကဋံ၊ လည်းကောင်း။ ဥပဿယံ၊ သို့။ ဂန္တွာ၊ ၍။ အညေန၊ သော။ ဓမ္မေန၊ ဖြင့်။ ဩဝဒနမူလကံ၊ ဆုံးမခြင်းလျှင် အကြောင်းရင်းရှိသော။ ဒုက္ကဋံ၊ လည်းကောင်း။ သူရိယေ၊ သည်။ အတ္ထင်္ဂတေ၊ သော်။ ဩဝဒနမူလကံ၊ ရှိသော။ ပါစိတ္တိယံ၊ လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ကုန်၏။ သမ္မတဿ၊ ၏။ ဝါ၊ သည်။ သူရိယေ၊ သည်။ အတ္ထင်္ဂတေ၊ သော်။ တတ္ထ၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့၏ ကျောင်းသို့။ ဂန္တွာ၊ ၍။ အဋ္ဌဟိ၊ ကုန်သော။ ဂရုဓမ္မေဟိ၊ တို့ဖြင့်။ ဩဝဒန္တဿ၊ လသော်။ ဧကာ၊ သော။ အနာပတ္တိ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဒွေ၊ ကုန်သော။ ပါစိတ္တိယာနိ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ။ ကထံ၊ နည်း။ သမ္မတတ္တာ၊ သမုတ်အပ်ပြီး၏အဖြစ်ကြောင့်။ အနာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သူရိယေ၊ သည်။ အတ္ထင်္ဂတေ၊ သော်။ ဩဝဒနမူလကံ၊ သော။ ဧကံ၊ တစ်ချက်သော ပါစိတ်အာပတ်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနုပဿယံ၊ သို့။ ဂန္တွာ၊ ၍။ ဂရုဓမ္မေဟိ၊ တို့ဖြင့်။ ဩဝဒနမူလကံ၊ သော။ ဧကံ၊ တစ်ချက်သော ပါစိတ်အာပတ်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဒွေ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ။ တဿေဝ၊ ထိုသမ္မုတိရသော ရဟန်း၏ပင်။ ဝါ၊ သည်ပင်။ အညေန၊ သော။ ဓမ္မေန၊ ဖြင့်။ ဩဝဒတော၊ လသော်။ ဧကာ၊ သော။ အနာပတ္တိ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဧကံ ဒုက္ကဋံ ဧကံ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ကထံ၊ အဘယ်သို့ ဖြစ်သနည်း။ သမ္မတတ္တာ၊ သမုတ်အပ်ပြီး၏အဖြစ်ကြောင့်။ အနာပတ္တိ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနုပဿယံ၊ သို့။ ဂန္တွာ၊ ၍။ အညေန၊ သော။ ဓမ္မေန၊ ဖြင့်။ ဩဝဒနမူလကံ၊ သော။ ဒုက္ကဋံ၊ သည်လည်းကောင်း။ သူရိယေ၊ သည်။ အတ္ထင်္ဂတေ၊ သော်။ ဩဝဒနမူလကံ၊ သော။ ပါစိတ္တိယံ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ဖြစ်၏။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒိဝါ၊ နေ့အခါ၌။ ဂန္တွာ၊ ဘိက္ခုနီတို့ကျောင်းသို့ သွား၍။ ဩဝဒတော၊ ၏။ သမ္မတဿ စ၊ သမုတ်အပ်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ အသမ္မတဿ စ၊ မသမုတ်အပ်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ ရတ္တိံ၊ ညဉ့်အခါ၌။ ဩဝဒနမူလကံ၊ သော။ ဧကံ၊ သော။ ပါစိတ္တိယံ၊ ကို။ အပနေတွာ၊ ပယ်ရှား၍။ အဝသေသာ၊ ကြွင်းကုန်သော။ အာပတ္တာနာပတ္တိယော၊ တို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ န်၏။ ဣတိ၊ ဤကား ရောပြွမ်းသော အဆုံးအဖြတ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပကိဏ္ဏကကထာ နိဋ္ဌိတာ။
၄-အာမိသသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၆၄။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ န ဗဟုကတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကတဗဟုမာနာ၊ ပြုအပ်သော များစွာ မြတ်နိုးခြင်းရှိကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ န ဩဝဒန္တိ၊ ဆုံးမကြသည် မဟုတ်။ ဓမ္မေ၊ ၌။ ဗဟုမာနံ၊ များစွာ မြတ်နိုးခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ န ဩဝဒန္တိ၊ ဆုံးမကြသည် မဟုတ်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အဓိပ္ပါယော၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂီတို့၏ အလိုတည်း။ ဘိက္ခုနောဝါဒကံ အဝဏ္ဏံ ကတ္တုကာမောတိအာဒီနံ၊ အစရှိသော ပုဒ်တို့၏။ ဥဇ္ဈာပနကေ၊ ကသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဥပသမ္ပန္နံ (ပ) အသမ္မတန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အသမ္မတော နာမ၊ အသမ္မတ မည်သူကို။ သမ္မတေန ဝါ၊ သမုတ်အပ်သော ရဟန်းသည်သော်လည်းကောင်း။ သံဃေန ဝါ၊ သံဃာသည်သော်လည်းကောင်း။ ဘာရံ၊ တာဝန်ကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဌပိတော၊ ထားအပ်သော ရဟန်းဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ၏။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ အနုပသမ္ပန္နံ (ပ) အသမ္မတံ ဝါတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဘိက္ခုကာလေ၊ ရဟန်းဖြစ်ရာ အခါ၌။ သမ္မုတိံ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိကို။ လဘိတွာ၊ ရခဲ့၍။ သာမဏေရဘူမိယံ၊ သာမဏေဖြစ်ရာ အခိုက်၌။ ဌိတော၊ တည်သော သာမဏေသည်။ သမ္မတော၊ မည်၏။ သမ္မတေန ဝါ၊ သမုတ်အပ်သော ရဟန်းသည်သော်လည်းကောင်း။ သံဃေန ဝါ၊ သည်သော်လည်းကောင်း။ ဌပိတော၊ တာဝန်ပြု၍ ထားအပ်သော။ ဗဟုဿုတော၊ များသော သုတရှိသော။ သာမဏေရော၊ ကို။ အသမ္မတောတိ၊ အသမ္မတ ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဝုတ္တနယတ္တာ၊ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်း ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှား သည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ တိသမုဋ္ဌာနံ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ လောကဝဇ္ဇံ၊ လောက၌ အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အကုသလစိတ္တံ၊ အကုသိုလ်စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဒုက္ခဝေဒနံ၊ ဒုက္ခဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
စတုတ္ထံ၊ သော။ အာမိသသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၅-စီဝရဒါနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၆၉။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဝိသိခါယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ရထိကာယ၊ ရထားလမ်းမ၌။ ပိဏ္ဍာယ စရတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ နိဗဒ္ဓစာရဝသေန၊ အမြဲလှည့်လည်ခြင်း၏အစွမ်းဖြင့်။ အဘိဏှံ၊ မပြတ်။ စရတိ၊ လှည့်လည်၏။ သန္ဒိဋ္ဌာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သန္ဒိဋ္ဌမိတ္တာ၊ ထိုဤအရပ် ပေါင်းဆုံလတ်၍ မြင်အပ်ဖူးသော မိတ်ဆွေတို့သည်။ အဟေသုံ၊ ဖြစ်ကုန်ပြီ။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်မှ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ပဒတော၊ ပုဒ်အားဖြင့်။ ဥတ္တာနတ္ထံ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသော အနက်ရှိ၏။ ဝိနိစ္ဆယတော၊ အဆုံးအဖြတ်အားဖြင့်။ စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဖြင့်သာ။ သမုဋ္ဌာနာဒီဟိ သဒ္ဓိံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဟိ၊ မှန်။ တတြ၊ ထိုစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပုဒ်၌။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ပဋိဂ္ဂါဟကော၊ ခံယူတတ်သူတည်း။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ ပဋိဂ္ဂါဟိကာ၊ ခံယူတတ်သူတည်း။ အယံ၊ ဤစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပုဒ်၌ ရဟန်း၏ ခံယူတတ်သူဖြစ်ခြင်း ဤသိက္ခာပုဒ်၌ ရဟန်းမ၏ ခံယူတတ်သူဖြစ်ခြင်းသည်။ ဝိသေသော၊ ထူး၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်ကို။ တာဒိသမေဝ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်၌ကဲ့သို့ ရှုအပ်သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပဉ္စမံ၊ သော။ စီဝရဒါနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၆-စီဝရသိဗ္ဗနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၇၅။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဥဒါယီတိ၊ ဟူသည်ကား။ လာဠုဒါယီ၊ လျပ်ပေါ်လော်လီသော ဥဒါယီတည်း။ ပဋ္ဌောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိဗလော၊ စွမ်းနိုင်၏။ နိပုဏော စေဝ၊ သိမ်မွေ့သော ဉာဏ်ရှိသည်လည်းကောင်း။ သမတ္ထော စ၊ စွမ်းနိုင်သည်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ အညတရာ ဘိက္ခုနီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တဿေဝ၊ ထိုလာဠုဒါယီ၏ပင်။ ပုရာဏဒုတိယိကာ၊ ဇနီးဟောင်းသည်။ ပဋိဘာနစိတ္တန္တိ၊ ကား။ အတ္တနော၊ ၏။ ပဋိဘာနေန၊ ရှေးရှုထင်လာသော ဉာဏ်ဖြင့်။ ကတစိတ္တံ၊ ပြုအပ်သော ဆန်းကြယ်သော အရုပ်ကို။ ကိရ၊ ချဲ့။ သော၊ ထိုလာဠုဒါယီသည်။ စီဝရံ၊ ကို။ ရဇိတွာ၊ ဆိုးပြီး၍။ တဿ၊ ထိုသင်္ကန်း၏။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ နာနာဝဏ္ဏေဟိ၊ အမျိုးမျိုးသော အဆင်းရှိသော ချည်တို့ဖြင့်။ ဝိပ္ပကတမေထုနံ၊ အပြားအားဖြင့် မပြုအပ်သေးသော မေထုန်ရှိသော။ ဝါ၊ မပြီးသော မေထုန်မှီဝဲနေပုံပါသော။ ဣတ္ထိပုရိသရူပံ၊ မိန်းမ ယောကျ်ားအရုပ်ကို။ အကာသိ၊ ပြုလိုက်ပြီ။ တေန၊ ကြောင့်။ “မဇ္ဈေ (ပ) ဝုဋ္ဌာပေတွာ”တိ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ယထာသံဟဋန္တိ၊ ကား။ ယထာသံဟရိတမေဝ၊ အကြင်အကြင် ခေါက်အပ်သည့်အတိုင်းသာ။ ဝါ၊ ခေါက်မြဲတိုင်းသာ။
၁၇၆။ ယံ၊ အကြင်အဝတ်သည်။ နိဝါသိတုံ ဝါ၊ ဝတ်ခြင်းငှာသော်လည်းကောင်း။ ပါရုပိတုံ ဝါ၊ ရန်းခြင်းငှာသော်လည်းကောင်း။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုအဝတ်သည်။ စီဝရန္တိ၊ စီဝရ မည်၏။ ဧဝံ ဟိ၊ ဤသို့သာ။ မဟာပစ္စရိယာဒီသု၊ အစရှိသော အဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ သယံ သိဗ္ဗတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ သိဗ္ဗိဿာမိ၊ ချုပ်အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဝိစာရေန္တဿာပိ၊ ပဉ္စခန်း သတ္တခန်း စသည်ကို စီစဉ်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ ဆိန္ဒန္တဿာပိ၊ ဖြတ်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ကား။ သိဗ္ဗန္တဿ၊ ချုပ်သော ရဟန်း၏။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ အာရာပထေ အာရာပထေတိ၊ ဟူသည်ကား။ သူစိံ၊ အပ်ကို။ ပဝေသေတွာ ပဝေသေတွာ၊ သွင်းပြီး၍ သွင်းပြီး၍။ နီဟရဏေ၊ နုတ်ခြင်း၌။ ဝါ၊ နုတ်ရာအခါ၌။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သကလသူစိံ၊ အလုံးစုံသော အပ်ကို။ ဝါ၊ အပ်တစ်ချောင်းလုံးကို။ အနီဟရန္တော၊ မနုတ်ဘဲ။ ဒီဃသုတ္တပ္ပဝေသနတ္ထံ၊ ရှည်သော ချည်ကို သွင်းခြင်းအကျိုးငှာ။ သတက္ခတ္တုမ္ပိ၊ အကြိမ်တစ်ရာလည်း။ ဝါ၊ အကြိမ်များစွာလည်း။ ဝိဇ္ဈိတွာ၊ ထိုး၍။ သစေ နီဟရတိ၊ အကယ်၍ နုတ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဧကမေဝ၊ တစ်ချက်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ သကိံ အာဏတ္တောတိ၊ ဟူသည်ကား။ သကိံ၊ တစ်ကြိမ်။ “စီဝရံ၊ ကို။ သိဗ္ဗ၊ ချုပ်ပေးပါလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တော၊ လျှောက်အပ်သည်။ ဟုတွာ။ ဗဟုကမ္ပိ သိဗ္ဗတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗံ၊ သော။ သူစိကမ္မံ၊ အပ်ချုပ်မှုကို။ ပရိယောသာပေတွာ၊ ပြီးဆုံးစေပြီး၍။ စီဝရံ၊ ကို။ သစေပိ နိဋ္ဌာပေတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ပြီးဆုံးစေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ သော်လည်း။ ဧကမေဝ၊ တစ်ချက်သာလျှင် ဖြစ်သော။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ပန၊ သို့မဟုတ်။ “ဣမသ္မိံ စီဝရေ၊ ၌။ ကတ္တဗ္ဗကမ္မံ၊ ပြုထိုက်သော အမှုသည်။ တဝ၊ သင်၏။ ဘာရော၊ တာဝန်တည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တော၊ ပြောအပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အထ ကရောတိ၊ အကယ်၍ ပြုအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ အာဏတ္တဿ၊ စေခိုင်းအပ်သော ရဟန်း၏။ အာရာပထေ အာရာပထေ၊ အပ်လမ်းကြောင်းတိုင်း အပ်လမ်းကြောင်းတိုင်း၌။ ဧကမေကံ၊ တစ်ချက် တစ်ချက်သော။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အာဏာပကဿ၊ စေခိုင်းသော ရဟန်း၏။ ဧကဝါစာယ၊ တစ်ခွန်းတည်းသော စကားဖြင့်။ သမ္ဗဟုလာနိပိ၊ များစွာသော ပါစိတ်အာပတ်တို့သည်လည်း။ ဟောန္တိ။ ပုနပ္ပုနံ၊ ထပ်ကာ ထပ်ကာ။ အာဏတ္တိယံ ပန၊ စေခိုင်းရာ၌ကား။ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ၊ ပါစိတ်အာပတ်များစွာဟု ဆိုဖွယ်သည်ပင်။ နတ္ထိ၊ မရှိတော့။
အာစရိယုပဇ္ဈာယေသု၊ ဆရာဥပဇ္ဈာယ်တို့သည်။ အတ္တနော၊ ၏။ ဉာတိကာနံ၊ ဆွေမျိုးတော်သော ဘိက္ခုနီတို့၏။ စီဝရံ၊ ကို။ သိဗ္ဗန္တေသု၊ ချုပ်နေကုန်စဉ်။ တေသံ၊ ထိုဆရာဥပဇ္ဈာယ်တို့၏။ ယေပိ နိဿိတကာ၊ အကြင်တပည့်တို့သည်လည်း။ “အာစရိယုပဇ္ဈာယဝတ္တံ၊ ဆရာဥပဇ္ဈာယ်တို့၏ ဝတ်ကို။ ကရောမ၊ ပြုကုန်အံ့။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့ကြံ၍သော်လည်းကောင်း။ ကထိနဝတ္တံ၊ ကထိနဝတ်ကို။ ကရောမ ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း၊” သစေ သိဗ္ဗန္တိ၊ အကယ်၍ ချုပ်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ တေသမ္ပိ၊ ထိုတပည့်ရဟန်းတို့၏လည်း။ အာရာပထဂဏနာယ၊ အပ်လမ်းကြောင်းအရေအတွက်အားဖြင့်။ အာပတ္တိယော ဟောန္တိ။ အာစရိယုပဇ္ဈာယာ၊ တို့သည်။ အတ္တနော ဉာတိကာနံ စီဝရံ၊ ကို။ အန္တေဝါသိကေဟိ၊ အနီးနေ တပည့်တို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ သိဗ္ဗာပေန္တိ၊ ချုပ်စေကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ အာစရိယုပဇ္ဈာယာနံ၊ တို့၏။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ အန္တေဝါသိကာနံ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ အန္တေဝါသိကာ အတ္တနော ဉာတိကာနံ စီဝရံ အာစရိယုဇ္ဈာယေဟိ၊ တို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ သိဗ္ဗာပေန္တိ၊ ချုပ်စေကုန်အံ့။ တတြာပိ၊ ထိုသို့ ချုပ်စေရာ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။ အန္တေဝါသိကာနမ္ပိ၊ တို့၏လည်းကောင်း။ အာစရိယုပဇ္ဈာယာနမ္ပိ၊ တို့၏လည်းကောင်း။ ဉာတိကာယ၊ ဆွေမျိုးတော်သော ဘိက္ခုနီ၏။ စီဝရံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ အာစရိယုပဇ္ဈာယာ ပန၊ တို့သည်ကား။ အန္တေဝါသိကေ၊ တို့ကို။ ဝေဉ္စတွာ၊ ဆွေမျိုးဟု မပြောဘဲ လှည့်ပတ်၍။ သိဗ္ဗာပေန္တိ၊ ချုပ်စေကုန်အံ့။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ ဆရာတပည့် နှစ်ဦးလုံးတို့၏လည်း။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ။ ကသ္မာ၊ နည်း။ အန္တေဝါသိကာနံ၊ တို့၏။ အညာတိကသညာယ၊ အညာတိကဟူသော အမှတ်ဖြင့်။ သိဗ္ဗိတတ္တာ၊ ချုပ်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဣတရေသံ၊ တပည့်မှတစ်ပါးသော ဆရာဥပဇ္ဈာယ်တို့၏။ အကပ္ပိယေ၊ မအပ်သော အရာ၌။ နိယောဇိတတ္တာ၊ တိုက်တွန်းအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်းတည်း။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ “ဣဒံ၊ ဤသင်္ကန်းသည်။ တေ၊ သင်၏။ မာတု၊ မယ်တော်၏။ စီဝရံ၊ တည်း။ ဣဒံ တေ၊ ၏။ ဘဂိနိယာ၊ မ၏။ စီဝရံ၊ တည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာစိက္ခိတွာ၊ ပြော၍။ သိဗ္ဗာပေတဗ္ဗံ၊ ချုပ်စေရာ၏။
၁၇၉။ အညံ ပရိက္ခာရန္တိ၊ ကား။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ ဥပါဟနတ္ထဝိကာဒိံ၊ ဖိနပ်အိပ် အစရှိသော ပရိက္ခရာကို။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌံ၊ သော။ စီဝရသိဗ္ဗနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၇-သံဝိဓာနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၈၁။ သတ္တမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ပစ္ဆာ (ပ) အစ္ဆိန္ဒိံသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပစ္ဆာ၊ နောက်၌။ ဝါ၊ မှ။ ဂစ္ဆန္တီနံ၊ လိုက်သွားကုန်သော ဘိက္ခုနီတို့၏။ ပတ္တစီဝရံ၊ ကို။ စောရာ၊ တို့သည်။ ဟရိံသု၊ ဆောင်ယူကြကုန်ပြီ။ ဒူသေသုန္တိ၊ ကား။ တာ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့ကို။ စောရာ၊ တို့သည်။ ဒူသယိံသု၊ ပျက်စီးစေကြကုန်ပြီ။ ဝါ၊ ဖျက်ဆီးကြကုန်ပြီ။ သီလဝိနာသံ၊ သီလ၏ပျက်စီးခြင်းသို့။ ပါပယိံသု၊ ရောက်စေကြကုန်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၁၈၂-၃။ သံဝိဓာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သံဝိဒဟိတွာ၊ ကောင်းစွာ စီစဉ်၍။ ဝါ၊ တိုင်ပင်၍။ ဂမနကာလေ၊ သွားခါနီးအခါ၌။ သင်္ကေတံ၊ ချိန်ခါနေရပ် သတ်မှတ်ခြင်းကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ကုက္ကုဋသမ္ပာဒေတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ယသ္မာ ဂါမာ၊ မှ။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ ကုက္ကုဋော၊ ကြက်သည်။ ပဒသာဝ၊ ခြေဖြင့်သာလျှင်။ အညံ၊ သော။ ဂါမံ၊ သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ သွားနိုင်၏။ အယံ၊ ဤရွာကို။ ကုက္ကုဋသမ္ပာဒေါတိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ။ တတြ၊ ထိုကုက္ကုဋသမ္ပာဒေဟူသော ပါဌ်၌။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဝစနတ္ထော၊ တည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤရွာ၌။ သမ္ပဒန္တိ၊ ကောင်းစွာ သွားနိုင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကောင်းစွာ သွားနိုင်ရာ၏အဖြစ်ကြောင့်။ သော၊ ထိုရွာသည်။ သမ္ပာဒေါ၊ မည်၏။ ကေ၊ အဘယ်သူတို့သည်။ သမ္ပဒန္တိ၊ ကောင်းစွာ သွားနိုင်ကုန်သနည်း။ ကုက္ကုဋာ၊ တို့သည်။ သမ္ပဒန္တိ။ ကုက္ကုဋာနံ၊ တို့၏။ သမ္ပာဒေါ၊ ကောင်းစွာ သွားနိုင်ရာ ရွာတည်း။ ကုက္ကုဋသမ္ပာဒေါ၊ ရွာ။ အထ ဝါ၊ ကား။ သမ္ပာဒေါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂမနံ၊ သွားနိုင်ခြင်းတည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤရွာ၌။ ကုက္ကုဋာနံ၊ တို့၏။ သမ္ပါဒေါ၊ ကောင်းစွာ သွားနိုင်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိပိ၊ ကြောင့်လည်း။ ကုက္ကုဋသမ္ပာဒေါ၊ မည်၏။ ကုက္ကဋသမ္ပာတေ ဣတိပိ၊ ဟူ၍လည်း။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိသေး၏။ တတ္ထ၊ ထိုကုက္ကုဋသမ္ပာတေဟူသော ပါဌ်၌။ ယဿ ဂါမဿ၊ ၏။ ဂေဟစ္ဆဒနပိဋ္ဌိတော၊ အဆုံးစွန်အိမ်၏ အမိုးခေါင်မှ။ ကုက္ကုဋော၊ သည်။ ဥပ္ပတိတွာ၊ ပျံ၍။ အညဿ ဂါမဿ၊ ၏။ ဂေဟစ္ဆဒနပိဋ္ဌိယံ၊ ၌။ ပတတိ၊ ကျ၏။ အယံ၊ ဤရွာကို။ “ကုက္ကုဋသမ္ပာတော”တိ ဝုစ္စတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤကုက္ကုဋသမ္ပာတေဟူသော ပါဌ်၌။ ဝစနတ္ထော ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒွိဓာ၊ ကုက္ကုဋသမ္ပာဒေါ ကုက္ကုဋသမ္ပာတော ဟူ၍ နှစ်ပါးအပြားအားဖြင့်။ ဝုတ္တပ္ပကာရောပိ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ ဧသ ဂါမော၊ သည်။ အစ္စာသန္နော၊ အလွန်နီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥပစာရော၊ ရွာ၏ဥပစာကို။ န လဗ္ဘတိ၊ မရနိုင်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယသ္မိံ ဂါမေ၊ ၌။ ပစ္စူသေ၊ မိုးသောက်အခါ၌။ ဝဿန္တဿ၊ တွန်သော။ ကုက္ကုဋဿ၊ ၏။ သဒ္ဒေါ၊ ကို။ အနန္တရေ၊ အခြားမဲ့ဖြစ်သော။ ဂါမေ၊ ရွာ၌။ သုယျတိ၊ ကြားနိုင်၏။ တာဒိသေဟိ၊ ကုန်သော။ ဂါမေဟိ၊ တို့ဖြင့်။ သမ္ပုဏ္ဏရဋ္ဌေ၊ ပြည့်နေသော တိုင်းနိုင်ငံ၌။ ဂါမန္တရေ ဂါမန္တရေ၊ ရွာတစ်ပါးတိုင်း ရွာတစ်ပါးတိုင်း၌။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အဋ္ဌကထာယံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ကိဉ္စာပိ ဝုတ္တံ၊ အကယ်၍ကား ဆိုအပ်ပါပေပြီ။ ပန၊ သော်လည်း။ “ဂါမန္တရေ (ပ) ပါစိတ္တိယဿာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ ရတနမတ္တန္တရော၊ အကြား၌ တစ်တောင်မျှ အတိုင်းအရှည်ရှိသော။ ဝါ၊ ရွာနှစ်ရွာ၏အကြား၌ တစ်တောင်လောက်သာ ခြားသော။ ဂါမော၊ သည်။ သစေပိ ဟောတိ ဧဝံ သတိပိ တဿ၊ ထိုရွာ၏။ မနုဿေဟိ၊ တို့သည်။ ယော ဌပိတဥပစာရော၊ အကြင်ထားအပ်သော ဥပစာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုဥပစာသို့။ ဩက္ကမန္တဿ၊ သက်ရောက်သော ရဟန်း၏။ အာပတ္တိယေဝ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်သာ။ ဟောတိ။
တတြ၊ ထိုအာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿဟူသော ပါဌ်၌။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ အာပတ္တိဝိနိစ္ဆယော၊ တည်း။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ သံဝိဓာနကာလေ၊ သဘောတူ စီစဉ်ရာ အခါ၌။ ဝါ၊ တိုင်ပင်ရာ အခါ၌။ ဥဘောပိ၊ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီ နှစ်ဦးလုံးတို့သည်လည်း။ ဘိက္ခုနုပဿယေ ဝါ၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ ကျောင်း၌သော်လည်းကောင်း။ အန္တရာရာမေ ဝါ၊ ရွာတွင်းကျောင်း၌သော်လည်းကောင်း။ အာသနသာလာယ ဝါ၊ ရွာတွင်း ဆွမ်းစားဇရပ်၌သော်လည်းကောင်း။ တိတ္ထိယသေယျာယ ဝါ၊ တိတ္ထိတို့၏ ကျောင်း၌သော်လည်းကောင်း။ ဌတွာ၊ တည်၍။ သစေ သံဝိဒဟန္တိ၊ အကယ်၍ တိုင်ပင်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ အနာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ အနာပတ္တိ ဟောတိ၊ နည်း။ ကိရ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ အယံ၊ ဤဘိက္ခုနုဿယ အစရှိသော အရပ်သည်။ ကပ္ပိယဘူမိ၊ အပ်သော မြေတည်း။ တသ္မာ အနာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုသို့ အနာပတ်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤဘိက္ခုနုပဿယအစရှိသော အရပ်၌။
သံဝိဒဟနပစ္စယာ၊ သဘောတူ စီစဉ်ခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋာပတ္တိံ၊ ကို။ န ဝဒန္တိ၊ မဆိုကုန်။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ သွားသော ရဟန်း၏။ ယထာဝတ္ထုကမေဝ၊ အကြင် အကြင် ဝတ္ထုအတိုင်းသာ။ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အန္တောဂါမေ၊ ၌။ ဘိက္ခုနုပဿယဒွါရေ ဝါ၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ ကျောင်းတံခါး၌သော်လည်းကောင်း။ ရထိကာယ ဝါ၊ ရထားလမ်းမ၌သော်လည်းကောင်း။ အညေသု၊ အခြားကုန်သော။ စတုက္ကသင်္ကာဋကဟတ္ထိသာလာဒီသု ဝါ၊ လမ်းလေးခွ လမ်းသုံးခွ ဆင်တင်းကုတ် အစရှိသော အရပ်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ သစေ သံဝိဒဟန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ ဒုက္ကဋဿ၊ သို့။ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သံဝိဒဟိတွာ၊ သဘောတူ စီစဉ်ပြီး၍။ ဂါမတော၊ မှ။ နိက္ခမန္တိ၊ န်အံ့။ နိက္ခမနေ၊ ထွက်ခြင်း၌။ အနာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အနန္တရဂါမဿ၊ အခြားမဲ့၌ဖြစ်သော ရွာ၏။ ဥပစာရောက္ကမနေ၊ ဥပစာသို့ သက်ရောက်ရာ အခါ၌။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ တတြာပိ၊ ထိုသို့ ဥပစာသို့ သက်ရောက်ရာ၌လည်း။ ပဌမပါဒေ၊ ပဌမခြေလှမ်း၌။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယပါဒေ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဂါမတော၊ မှ။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်ပြီး၍။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ အန္တရဂါမဿ၊ ၏။ ဥပစာရံ၊ သို့။ န ဩက္ကမန္တိ၊ မသက်ရောက်ကုန်သေး။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ ဧတ္ထန္တရေ၊ ဤအခြားမဲ့ဖြစ်သော ရွာ၏ဥပစာသို့ မရောက်သေးသမျှအတွင်း၌။ သံဝိဒဟိတေပိ၊ သဘောတူ စီစဉ်အပ်ပါသော်လည်း။ ဘိက္ခုနော ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အနန္တရဂါမဿ၊ ၏။ ဥပစာရောက္ကမနေ၊ ၌။ ပုရိမနယေနေဝ၊ သာ။ အာပတ္တိ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ။ ဒူရံ၊ ဝေးသော အရပ်သို့။ ဂန္တုကာမာ၊ သွားလိုကုန်သည်။ သစေ ဟောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဂါမူပစာရဂဏနာယ၊ ရွာ၏ဥပစာအရေအတွက်အားဖြင့်။ ဩက္ကမနေ ဩက္ကမနေ၊ သက်ရောက်တိုင်း သက်ရောက်တိုင်း၌။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿ တဿ ဂါမဿ၊ ထိုထိုရွာကို။ အတိက္ကမနေ ပန၊ လွန်ရာအခါ၌ကား။ အနာပတ္တိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ အသုကံ နာမ ဂါမံ၊ ထိုမည်သော ရွာကို။ ဂမိဿာမိ၊ သွားအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဥပဿယတော၊ ကျောင်းမှ။ သစေ နိက္ခမတိ၊ အကယ်၍ ထွက်လာအံ့။ ဘိက္ခုပိ၊ သည်လည်း။ တမေဝ ဂါမံ၊ ကိုပင်။ သန္ဓာယ၊ ၍။ အသုကံ နာမ ဂါမံ ဂမိဿာမိ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဝိဟာရတော၊ မှ။ သစေ နိက္ခမတိ၊ အံ့။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ ဒွေပိ၊ နှစ်ဦးလုံးတို့သည်လည်း။ ဂါမဒွါရေ၊ ၌။ သမာဂန္တွာ၊ ပေါင်းဆုံမိ၍။ တုမှေ၊ အရှင်ဘုရားတို့သည်။ ကုဟိံ၊ အဘယ်အရပ်သို့။ ဂစ္ဆထ၊ ကြွကြမလို့ပါနည်း။ အသုကံ နာမ ဂါမံ၊ သို့။ ဂစ္ဆာမ၊ သွားကြမလို့။ တုမှေ၊ သင်တို့သည်။ ကုဟိံ ဂစ္ဆထ၊ သွားကြမလို့နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့မေးအံ့။ မယမ္ပိ၊ တပည့်တော်မတို့သည်လည်း။ တတ္တေဝ၊ ထိုအရပ်သို့သာ။ ဂစ္ဆာမ၊ သွားကြမလို့ပါ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ လျှောက်၍။ ဝါ၊ လျှောက်ခြင်းကြောင့်။ ဧဟိ၊ လာလော့။ ဒါနိ၊ ၌။ ဂစ္ဆာမ၊ သွားကြစို့။ ဣတိ သံဝိဓာယ၊ ၍။ ဂစ္ဆန္တိ၊ န်အံ့။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ပုဗ္ဗမေဝ၊ မတိုင်ပင်မီ ရှေးဦးကပင်။ ဂမိဿာမ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ နိက္ခန္တတ္တာ၊ ထွက်ခဲ့ကုန်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဣတိ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ တံ၊ ထိုစကားသည်။ ပါဠိယာ၊ နှင့်။ နေဝ သမေတိ၊ မညီညွတ်။ သေသအဋ္ဌကထာယ၊ နှင့်။ န သမေတိ အယံ အာပတ္တိဝိနိစ္ဆယော။
အဒ္ဓယောဇနေ အဒ္ဓယောဇနေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကမေကံ၊ တစ်ခုတစ်ခုသော။ အဒ္ဓယောဇနံ၊ ယူဇနာဝက်ခရီးကို။ အတိက္ကမန္တဿ၊ ကျော်လွန်သော ရဟန်း၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားသော ရဟန်းသည်။ အတိက္ကမိဿတိ၊ ယူဇနာဝက်ကို ကျော်လွန်လတံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗကာလေ၊ ဆိုထိုက်ရာ အခါ၌။ ပဌမပါဒေ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယပါဒေ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ ဣမသ္မိံ နယေ၊ ဤအဒ္ဓယောဇနာကို ပြရာနည်း၌။ အတိက္ကမနေ၊ ရွာကို ကျော်လွန်ရာ အခါ၌။ အာပတ္တိ၊ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဩက္ကမနေ၊ ရွာ၏ဥပစာသို့ သက်ရောက်ရာ အခါ၌။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။
၁၈၄။ ဘိက္ခု သံဝိဒဟတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ နဂရဒွါရေ ဝါ၊ မြို့တံခါး၌သော်လည်းကောင်း။ ရထိကာယ ဝါ၊ ရထားလမ်း၌သော်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနိံ၊ ဘိက္ခုနီကို။ ဒိသွာ၊ တွေ့၍။ အသုကဂါမံ နာမ၊ သို့။ ဂတပုဗ္ဗာ၊ ရောက်ဖူးကုန်သည်။ အတ္ထ၊ ဖြစ်ကုန်သလော။ ဣတိ ဝဒတိ၊ ပြောအံ့။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဂတပုဗ္ဗာ၊ ရောက်ဖူးသည်။ န အမှိ၊ မဖြစ်ပါ။ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်အံ့။ ဧဟိ၊ လာလော့။ ဂစ္ဆာမ၊ သွားကြစို့။ ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ သွေ၊ နက်ဖြန်၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဂမိဿာမိ၊ သွားအံ့။ တွမ္ပိ၊ သင်လည်း။ အာဂစ္ဆေယျာသိ၊ လိုက်ခဲ့လော့။ ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဝဒတိ၊ အံ့။ ဘိက္ခုနီ သံဝိဒဟတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂါမန္တရေ၊ ရွာတစ်ပါး၌။ စေတိယဝန္ဒနတ္ထံ၊ စေတီကို ရှိခိုးခြင်းအကျိုးငှာ။ ဂါမတော၊ ရွာမှ။ နိက္ခမန္တံ၊ ထွက်လာသော။ ဘိက္ခုံ၊ ရဟန်းကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ကုဟိံ၊ သို့။ ဂစ္ဆထ၊ ကြွကြမလို့ပါနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ လျှောက်အံ့။ အသုကံ နာမ ဂါမံ၊ သို့။ စေတိယဝန္ဒနတ္ထံ၊ ငှာ။ ဂစ္ဆာမိ၊ သွားအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြောအံ့။ အယျ၊ ဘုရား။ အဟမ္ပိ၊ တပည့်တော်မသည်လည်း။ အာဂစ္ဆာမိ၊ လိုက်လိုပါ၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဘိက္ခုနီယေဝ၊ သည်သာ။ သံဝိဒဟတိ၊ အံ့။ ဘိက္ခု၊ သည်။ န သံဝိဒဟတိ၊ မတိုင်ပင်အံ့။
၁၈၅။ ဝိသင်္ကေတေနာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ “ပုရေဘတ္တံ၊ ၌။ ဂစ္ဆိဿာမ၊ သွားကြစို့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ တိုင်ပင်ပြောဆိုပြီး၍။ ပစ္ဆာဘတ္တံ၊ ၌။ ဂစ္ဆန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ “အဇ္ဇ၊ ယနေ့။ ဂမိဿာမ၊ သွားကြစို့၊” ဣတိ ဝတွာ၊ ၍။ သွေ၊ ၌။ ဂစ္ဆန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။
ကာလဝိသင်္ကေတေယေဝ၊ ကာလ၏အချိန်းအချက် လွဲရာ၌သာ။ အနာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ကား။ ဒွါရဝိသင်္ကေတေ၊ တံခါး၏ အချိန်းအချက်လွဲခြင်းသည်။ သတိပိ ဝါ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်းကောင်း။ မဂ္ဂဝိသင်္ကေတေ၊ လမ်း၏အချိန်းအချက်လွဲခြင်းသည်။ သတိပိ ဝါ၊ လည်းကောင်း။ အာပတ္တိယေဝ။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ရဋ္ဌဘေဒေ၊ တိုင်းပြည်ပျက်ရာ အခါ၌။ စက္ကသမာရုဠှာ၊ ဣရိယာပုတ်တည်းဟူသော စက်သို့ တက်ရောက်ကြကုန်သည်။ ဝါ၊ လှည်းတည်းဟူသော စက်သို့ တက်ရောက်ကြကုန်သည်။ ဟုတွာ ဇနပဒါ၊ ဇနပုဒ်နေသူ လူတို့သည်။ ဝါ၊ ဇနပုဒ်တို့သည်။ ပရိယာယန္တိ၊ လှည့်လည်ကြရကုန်၏။ ဧဝရူပါသု အာပဒါသု၊ တို့ကြောင့်။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ တိုင်ပင်၍ သွားသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ စတုသမုဋ္ဌာနံ၊ လေးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယတော စ၊ ကိုယ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစတော စ၊ ကိုယ်နှုတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယစိတ္တတော စ၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော စ၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သတ္တမံ၊ သော။ သံဝိဓာနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၈-နာဝါဘိရုဟနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၈၈။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ သံဝိဓာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ လောကဿာဒမိတ္တသန္ထဝဝသေန၊ လောက၌ သာယာအပ်သော မိတ်ဆွေဖွဲ့ခြင်း၏အစွမ်းဖြင့်။ ကီဠာပုရေက္ခာရာ၊ ပျော်မြူးခြင်းကို ရှေးရှုပြုကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သံဝိဒဟိတွာ၊ သဘောတူစီစဉ်၍။ ဝါ၊ တိုင်ပင်၍။ ဥဒ္ဓံဂါမိနိန္တိ၊ ကား။ နဒိယာ၊ မြစ်၏။ ဥဒ္ဓံ၊ အထက်ဖြစ်သော။ ပဋိသောတံ၊ ရေညာသို့။ ဂစ္ဆန္တိံ၊ သွားသော။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဥဒ္ဓံ၊ သို့။ ဇဝနတော၊ သွားသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဥဇ္ဇဝနိကာယ၊ မည်သော။ နာဝါယ၊ လှေသင်္ဘောဖြင့်။ ကီဠတိ၊ ကစား၏။ သော၊ ထိုရဟန်းကို။ “ဥဒ္ဓံဂါမိနိံ အဘိရုဟတီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ အဿ၊ ဤ ဥဒ္ဓံဂါမိနိံဟူသော ပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ပဒဘာဇနီ၌။ အတ္ထမေဝ၊ ကိုသာ။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ “ဥဇ္ဇဝနိကာယာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ အဓောဂါမိနိန္တိ၊ ကား။ အဓော၊ အောက်သို့။ အနုသောတံ၊ ရေစုန်သို့။ ဂစ္ဆန္တိံ၊ သွားသော။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ အဓော၊ သို့။ ဇဝနတော၊ ကြောင့်။ ဩဇဝနိကာယ၊ ကာမည်သော။ နာဝါယ၊ ဖြင့်။ ကီဠတိ၊ ၏။ သော၊ ထိုရဟန်းကို။ “အဓော (ပ) ရုဟတီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ အဿာပိ၊ ဤအဓောဂါမိနိံဟူသော ပုဒ်၏လည်း။ ပဒဘာဇနေ၊ ပဒဘာဇနီ၌။ အတ္ထမေဝ၊ ကိုသာ။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ “ဥဇ္ဇဝနိကာယာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုဥဒ္ဓံဂါမိနိံ အဓောဂါမိနိံဟူသော ပါဌ်၌။ ယံ၊ အကြင်လှေကို။ တိတ္ထသမ္ပဋိပါဒနတ္ထံ၊ ဆိပ်ကမ်းကို ကောင်းစွာ ပြည့်စုံစေခြင်းအကျိုးငှာ။ ဥဒ္ဓံ ဝါ၊ သို့သော်လည်းကောင်း။ အဓော ဝါ၊ သို့သော်လည်းကောင်း။ ဟရန္တိ၊ ဆောင်ယူကြကုန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤလှေ၌။ ဝါ၊ ဤလှေကို စီးရာ၌။ အနာပတ္တိ။ တိရိယံ တရဏာယာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ တရဏာယာတိ ဣဒံ၊ တရဏာယဟူသော ဤသဒ္ဒါသည်။ ဥပယောဂတ္ထေ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်၏အနက်၌။ နိဿက္ကဝစနံ၊ ပဉ္စမီဝိဘတ်ရှိသော သဒ္ဒါတည်း။
၁၈၉။ ဂါမန္တရေ ဂါမန္တရေတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ယဿာ နဒိယာ၊ ၏။ ဧကံ၊ တစ်ဖက်သော။ တီရံ၊ ကမ်းသည်။ ကုက္ကုဋသမ္ပာဒဂါမေဟိ၊ ကြက်တို့၏ သွားနိုင်လောက်ရာ ရွာတို့ဖြင့်။ နိရန္တရံ၊ အကြားမရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧကံ၊ သော။ တီရံ၊ သည်။ အဂါမကံ၊ ရွာမရှိသော။ အရညံ၊ တောသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿာ၊ ထိုမြစ်၏။ သဂါမကတီရပဿေန၊ ရွာရှိသော ကမ်း၏ဘေးဖြင့်။ ဂမနကာလေ၊ သွားရာအခါ၌။ ဂါမန္တရဂဏနာယ၊ အခြားတစ်ရွာ၏ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ။ အဂါမကတီရပဿေန၊ ရွာမရှိသော ကမ်း၏ ဘေးဖြင့်။ ဂမနကာလေ၊ ၌။ အဒ္ဓယောဇနဂဏနာယ၊ ယူဇနာဝက်၏ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယာ၊ အကြင်မြစ်သည်။ ယောဇနဝိတ္ထတာ၊ တစ်ယူဇနာ ပြန့်ကျယ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿာ၊ ထိုမြစ်၏။ မဇ္ဈေန၊ အလယ်ဖြင့်။ ဂမနေပိ၊ သွားရာ၌လည်း။ အဒ္ဓယောဇနဂဏနာယ၊ ယူဇနာဝက်အရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ အနာပတ္တိ တိရိယံ တရဏာယာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ကေလဝံ၊ သမုဒ္ဒရာမဖက် သက်သက်။ နဒိယာ၊ ကို။ တိရိယံ၊ ဖီလာ။ တရဏာယ၊ ဖြတ်ကူးခြင်း၌။ အနာပတ္တိ၊ သည်။ န၊ မဟုတ်သေး။ ယောပိ၊ အကြင်ရဟန်းသည်လည်း။ မဟာတိတ္ထပဋ္ဋနတော၊ မဟာတိတ္ထဆိပ်ကမ်းမှ။ တာမလိတ္တိံ ဝါ၊ တာမလိတ္တိ ဆိပ်ကမ်းသို့သော်လည်းကောင်း။ သုဝဏ္ဏဘူမိံ ဝါ၊ သုဝဏ္ဏဘူမိသို့သော်လည်းကောင်း။ ဂစ္ဆတိ၊ အံ့။ တဿာပိ၊ ထိုရဟန်း၏လည်း။ အနာပတ္တိ။ ဟိ၊ မှန်၏။ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု၊ တို့၌။ နဒိယံယေဝ၊ ၌သာ။ အာပတ္တိ၊ ကို။ ဝိစာရိတာ၊ စိစစ်အပ်ပြီ။ သမုဒ္ဒေ၊ ၌။ န ဝိစာရိတာ၊ မစိစစ်အပ်။
၁၉၁။ ဝိသင်္ကေတေနာတိ ဣဓာပိ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌လည်း။ ကာလသင်္ကေတေနေဝ၊ ကြောင့်သာ။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ်တည်း။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ တိတ္ထဝိသင်္ကေတေန၊ ဆိပ်ကမ်း၏ အချိန်းအချက်လွဲခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ နာဝါဝိသင်္ကေတေန ဝါ၊ လှေသင်္ဘော၏ အချိန်းအချက်လွဲခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ တိုင်ပင်၍ သွားသော ရဟန်း၏။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်သာတည်း။ သေသံ (ပ) သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
အဋ္ဌမံ၊ သော။ နာဝါဘိရုဟနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၉-ပရိပါစိတသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၉၂။ နဝမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ မဟာနာဂေ တိဋ္ဌမာနေတိ ဧတံ၊ ဟူသော ဤသဒ္ဒါသည်။ ဘုမ္မတ္ထေ၊ သတ္တမီဝိဘတ်၏အနက်၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ရှိသော သဒ္ဒါတည်း။ မဟာနာဂေသု၊ ရဟန္တာကြီးတို့သည်။ တိဋ္ဌမာနေသု၊ တည်ရှိပါကုန်လျက်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အထ ဝါ၊ ကား။ မဟာနာဂေ၊ တို့ကို။ တိဋ္ဌမာနေ၊ တည်ရှိသည်တို့ကို။ အဒိသွာ၊ မမြင်မူ၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤမဟာနာဂေ တိဋ္ဌမာနေဟူသော ပါဌ်၌။ အယံ ပါဌသေသော၊ ဤအဒိသွာဟူသော ပါဌ်ကြွင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ ဟိ၊ လဒ္ဓဒေါသ ထင်ရှားပြအံ့။ ဣတရထာ၊ ဤဘုမ္မတ္ထ၌ ဒုတိယာဝိဘတ်မှ တစ်ပါးသော အခြင်းအရာ အဒိသွာဟူသော ပါဌသေသမှ တစ်ပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဂယှမာနော၊ ယူအပ်သော်။ ဝါ၊ ယူအပ်သော။ အတ္ထော၊ သည်။ န ယုဇ္ဇတိ၊ မသင့်။ အန္တရာကထာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဝသာနံ၊ အဆုံးသို့။ အပ္ပတွာ၊ မရောက်မူ၍။ အာရမ္ဘဿ စ၊ အစ၏လည်းကောင်း။ အဝသာနဿ စ၊ အဆုံး၏လည်းကောင်း။ ဝေမဇ္ဈဋ္ဌာနံ၊ အလယ်အရပ်သို့။ ပတ္တကထာ၊ ရောက်သော စကားသည်။ ဝိပ္ပကတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကယိရမာနာ၊ ပြုအပ်ဆဲသည်။ ဝါ၊ ပြောဆိုအပ်ဆဲသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ သစ္စံ (ပ) ဂဟပတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဒ္ဓစ္ဆိကေန၊ ထက်ဝက်သော မျက်လုံးဖြင့်။ ဩလောကယမာနာ၊ စောင်း၍ ကြည့်လသော်။ ထေရေ၊ တို့ကို။ ပဝိသန္တေ၊ ဝင်လာသည်တို့ကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ တေဟိ၊ ထိုထေရ်တို့သည်။ သုတဘာဝံ၊ မိမိစကား၏ ကြားအပ်သည်၏အဖြစ်ကို။ ဉတွာ၊ ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့ သစ္စံ မဟာနာဂါ ခေါ စသည်ဟူ၍။ အာဟ၊ ပြောပြီ။
၁၉၄။ ဘိက္ခုနိပရိပါစိတန္တိ၊ ကား။ ဘိက္ခုနိယာ၊ သည်။ ပရိပါစိတံ၊ ထက်ဝန်းကျင် ကျက်စေအပ်သော။ ဝါ၊ စီမံအပ်သော။ ဂုဏပ္ပကာသနေန၊ ဂုဏ်ကို ထင်ရှားပြခြင်းဖြင့်။ နိပ္ဖါဒိတံ၊ ပြီးစေအပ်သော။ လဒ္ဓဗ္ဗံ၊ ရထိုက်အောင်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ထိုဘိက္ခုနိပရိပါစိတံဟူသော ပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ပဒဘာဇနီ၌။ ဘိက္ခုနိဉ္စ၊ ဘိက္ခုနီကိုလည်းကောင်း။ တဿာ၊ ထိုဘိက္ခုနီ၏။ ပရိပါစနာကာရဉ္စ၊ ထက်ဝန်းကျင် ကျက်စေပုံအခြင်းအရာကိုလည်းကောင်း။ ဝါ၊ စီမံပုံအခြင်းအရာကိုလည်းကောင်း။ ဒဿေတုံ၊ ပြတော်မူခြင်းငှာ။ “ဘိက္ခုနီ နာမ (ပ) အဒါတုကာမာန”န္တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ပုဗ္ဗေ ဂိဟိသမာရမ္ဘာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ပုဗ္ဗေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဌမံ၊ ဘိက္ခုနီ မစီမံမီ ရှေးဦးစွာ။ သမာရဒ္ဓံ၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်အပ်ပြီးသော ဆွမ်းကို။ သမာရမ္ဘောတိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ ဧတံ၊ ဤသမာရမ္ဘဟူသော အမည်သည်။ ပဋိယာဒိတဿ၊ လျော်စွာ အားထုတ်ခြင်းရှိသော ဆွမ်း၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ ဂိဟီနံ၊ တို့၏။ ဝါ၊ တို့သည်။ သမာရမ္ဘော၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်အပ်သော ဆွမ်းတည်း။ ဂိဟိသမာရမ္ဘော၊ ဆွမ်း။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ပရိပါစနတော၊ ထက်ဝန်းကျင် ကျက်စေရာ အခါမှ။ ဝါ၊ ပြီးစီးစေရာ အခါမှ။ ပဌမမေဝ၊ သာလျှင်။ ဂိဟီနံ၊ တို့သည်။ ပဋိယာဒိတံ၊ လျော်စွာ အားထုတ်အပ်သော။ ဝါ၊ စီမံအပ်သော။ ယံ ဘတ္တံ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တတော၊ ထို ဂိဟိပဋိယာဒိတဆွမ်းမှ။ အညတြ အညံ၊ အခြားသော ဆွမ်းကို။ တံ ပိဏ္ဍပါတံ၊ ထို ဂိဟိပဋိယာဒိတဆွမ်းကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အညံ၊ အခြားသော ဘိက္ခုနီပရိပါစိတဆွမ်းကို။ ဘုဉ္ဇန္တဿ၊ ၏။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ကား။ တံ၊ ထိုဂိဟိပဋိယာဒိတဆွမ်းကို။ ဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ ဣတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဉာတကပဝါရိတေဟိ၊ တို့သည်။ ဘိက္ခုဿ၊ ၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ အသမာရဒ္ဓေါ၊ ကောင်းစွာ အားမထုတ်အပ်သည်။ သမာနောပိ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ပိဏ္ဍပါတော၊ သည်။ အတ္ထတော၊ အနက်သဘောအားဖြင့်။ သမာရဒ္ဓေါဝ၊ ကောင်းစွာ အားထုတ်အပ်ပြီးဖြစ်တော့သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ ယထာသုခံ၊ စွာ။ ပိဏ္ဍပါတဿ၊ ၏။ ဝါ၊ ကို။ အာဟရာပေတဗ္ဗတော၊ ဆောင်စေနိုင်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဗျဉ္ဇနံ၊ သဒ္ဒါကို။ အနာဒိယိတွာ၊ ၍။ အတ္ထမေဝ၊ ကိုသာ။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ “ဂိဟိသမာရမ္ဘော (ပ) ပဝါရိတာ ဝါ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။
၁၉၅။ ပကတိပဋိယတ္တန္တိ၊ ကား။ ပကတိယာ၊ ပင်ကိုအားဖြင့်။ တဿေဝ ဘိက္ခုနော၊ ၏ပင်။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ “ထေရဿ၊ အား။ ဒဿာမ၊ လှူကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ပဋိယာဒိတံ၊ စီရင်အပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ “တဿ၊ ထိုရဟန်းဖို့။ ဣတိ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ အညဿ၊ အခြားရဟန်းဖို့။ ဣတိ၊ လည်းကောင်း၊” အဝတွာ၊ ခွဲခြား၍ မဆိုဘဲ။ “ဘိက္ခူနံ (ပ) ဟောတီ”တိ၊ ဟူ၍။ အဝိသေသေန၊ အထူးမပြ သာမညအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။
၁၉၇။ ပဉ္စ (ပ) အနာပတ္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယာဂုခဇ္ဇကဖလာဖလေ၊ ယာဂု ခဲဖွယ် သစ်သီးငယ် သစ်သီးကြီးဟူသော။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံ၌။ ဘိက္ခုနိပရိပါစိတေပိ၊ ဘိက္ခုနီစီမံအပ်ပါသော်လည်း။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ၊ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာန်တည်း။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
နဝမံ၊ သော။ ပရိပါစိတသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၁၀-ရဟောနိသဇ္ဇသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၉၈။ ဒသမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ သဗ္ဗော၊ သော။ ပါဠိအတ္ထော စ၊ ပါဠိတော်၏အနက်ကိုလည်းကောင်း။ ဝိနိစ္ဆယော စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဒုတိယအနိယတေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဟိ၊ မှန်။ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ဒုတိယအနိယတေ စ၊ ဒုတိယအနိယတသိက္ခာပုဒ်နှင့်လည်းကောင်း။ ဥပရိ၊ အထက်ဖြစ်သော အစေလကဝဂ်၌။ ဥပနန္ဒဿ၊ ဥပနန္ဒ၏။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒေန စ၊ နှင့်လည်းကောင်း။ သဒ္ဓိံ ဧကပရိစ္ဆေဒံ၊ တူသော အပိုင်းအခြားရှိ၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် တူသောအပိုင်းအခြား ရှိပါသော်လည်း။ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိဝသေန၊ အကြောင်းဝတ္ထု ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝိသုံ၊ သီးခြား။ ပညတ္တံ၊ ပညတ်တော်မူအပ်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
ဒသမံ၊ သော။ ရဟောနိသဇ္ဇသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
ဝဏ္ဏနာက္ကမေန၊ ဖွင့်ခြင်း၏ အစဉ်အားဖြင့်။ တတိယော၊ သုံးခုမြောက်သော။ ဘိက္ခုနိဝဂ္ဂေါ၊ သည်။ သမတ္တော၊ ပြည့်စုံပြီ။
၄-ဘောဇနဝဂ်
၁-အာဝသထပိဏ္ဍသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၂၀၃။ ဘောဇနဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ အာဝသထပိဏ္ဍောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာဝသထေ၊ လာ၍ နေရာ ဇရပ် စသည်၌။ ပညတ္တော၊ ဝတ်တည်အပ်သော။ ပိဏ္ဍော၊ ထမင်းတည်း။ သမန္တာ၊ ပတ်ဝန်းကျင်၌။ ပရိက္ခိတ္တံ၊ ကာရံအပ်သော။ အဒ္ဓိကဂိလာနဂဗ္ဘိနိပဗ္ဗဇိတာနံ၊ ခရီးသွားသူ မကျန်းမာသူ ကိုယ်ဝန်ရှိသူ ရသေ့ရဟန်းတို့၏။ ဝါ၊ ကို။ ယထာနုရူပံ၊ လျောက်ပတ်သည်အားလျော်စွာ။ ပညတ္တမဉ္စပီဌံ၊ ခင်းထားအပ်သော ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်ရှိသော။ အနေကဂဗ္ဘပမုခပရိစ္ဆေဒံ၊ တစ်ပါးမက များသော တိုက်ခန်း အဦးစမုခ် အပိုင်းအခြားရှိသော။ အာဝသထံ၊ လာ၍ နေရာ ဇရပ် စသည်ကို။ ကတွာ၊ ၍။ တတ္ထ၊ ထိုဇရပ်စသည်၌။ ပုညကာမတာယ၊ ကောင်းမှုကို အလိုရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပိဏ္ဍော၊ ထမင်းသည်။ ဝါ၊ ကို။ ပညတ္တော၊ ဝတ်တည်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယာဂုဘတ္တဘေသဇ္ဇာဒိ၊ ယာဂု ထမင်း ဆေး အစရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော သုံးဆောင်ဖွယ်ကို။ တေသံ တေသံ၊ ထိုထို အဒ္ဓိက ဂိလာန စသူတို့အား။ ဒါနတ္ထာယ၊ ပေးခြင်းအကျိုးငှာ။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဟိယျောပီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သွေပိ၊ နက်ဖြန်၌လည်း။
အပသက္ကန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အပဂစ္ဆန္တိ၊ ဖဲသွားကြကုန်၏။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တိတ္ထိယေ၊ တို့ကို။ အပဿန္တာ၊ မမြင်ကုန်လသော်။ ဝါ၊ မမြင်ကုန်သော လူတို့သည်။ “တိတ္ထိယာ၊ တို့သည်။ ကုဟိံ၊ သို့။ ဂတာ၊ သွားကုန်သနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့ မေး၍။ “ဣမေ၊ ဤရဟန်းတို့ကို။ ပဿိတွာ၊ မြင်၍။ ပက္ကန္တာ၊ ဖဲသွားကုန်ပြီ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ သုတွာ၊ ၍။ ဥဇ္ဈာယန္တိ၊ ကဲ့ရဲ့ကြကုန်၏။ ကုက္ကုစ္စာယန္တောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကုက္ကုစ္စံ၊ ကို။ ကရောန္တော၊ ပြုလျက်။ အကပ္ပိယသညံ၊ အကပ္ပိယသညာကို။ ဥပ္ပါဒေန္တော၊ ဖြစ်စေလျက်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၂၀၆။ သက္ကောတိ (ပ) ပက္ကမိတုန္တိ၊ ကား။ အဒ္ဓယောဇနံ ဝါ၊ ယူဇနာဝက်ခရီးကိုသော်လည်းကောင်း။ ယောဇနံ ဝါ၊ တစ်ယူဇနာကိုသော်လည်းကောင်း။ ဂန္တုံ၊ ငှာ။ သက္ကောတိ၊ စွမ်းနိုင်၏။ န သက္ကောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိသော ယူဇနာဝက် သို့မဟုတ် တစ်ယူဇနာကိုပင်။ ဂန္တုံ၊ ငှာ။ န သက္ကောတိ။ အနောဒိဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဣမေသံယေဝ၊ ဤပါသဏ္ဍအယူရှိသူ အားလုံးတို့အတွက်သာ။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ ဧတ္တကာနံယေဝ၊ ပါသဏ္ဍအယူရှိသူတို့တွင် ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိသူတို့အတွက်သာ။ ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပါသဏ္ဍံ၊ ပါသဏ္ဍအယူရှိသူကို။ အနုဒ္ဒိသိတွာ၊ မရည်စူးမူ၍။ သဗ္ဗေသံ၊ လာလာသမျှ အားလုံးတို့ဖို့။ ပညတ္တော ဟောတိ။ ယာဝဒတ္ထောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘောဇနမ္ပိ၊ ကိုလည်း။ ဧတ္တကန္တိ၊ ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိသော ဘောဇဉ်ဟူ၍။ အပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ မပိုင်းခြား မကန့်သတ်မူ၍။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်သော ဘောဇဉ်ဖြင့်။ အတ္ထော၊ အလိုသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တာဝ၊ ထိုအလိုရှိသမျှ။ ပိဏ္ဍော၊ သည်။ ဝါ၊ ကို။ ပညတ္တော ဟောတိ။ သကိံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗန္တိ၊ ကား။ ဧကဒိဝသံ၊ တစ်နေ့၌။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားနိုင်၏။ ဝါ၊ စားကောင်း၏။ ဒုတိယဒိဝသတော ပဋ္ဌာယ ပဋိဂ္ဂဟဏေ၊ ခံယူခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ၊ ခံတွင်းသို့ ရှေးရှုဆောင်ခြင်း ရှေးရှုဆောင်ခြင်းကြောင့်။ ဝါ၊ စားတိုင်း စားတိုင်း။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤသကိံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံဟူသော ပါဌ်၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဧကကုလေန ဝါ၊ တစ်ဦးသော အမျိုးသည်သော်လည်းကောင်း။ နာနာကုလေဟိ၊ အထူးထူးသော အမျိုးတို့သည်။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ဟုတွာ ဝါ၊ ဖြစ်၍သော်လည်းကောင်း။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ခုသော။ ဌာနေ ဝါ၊ အရပ်၌သော်လည်းကောင်း။ နာနာဌာနေသု ဝါ၊ အမျိုးမျိုးသော အရပ်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ အဇ္ဇ၊ ယနေ့။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ခုသော အရပ်၌။ သွေ၊ နက်ဖန်၌။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ခုသော အရပ်၌။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အနိယမိတဋ္ဌာနေ ဝါ၊ အမြဲမသတ်မှတ်အပ်သော အရပ်၌သော်လည်းကောင်း။ ပညတ္တံ၊ ဝတ်တည်အပ်သော ဆွမ်းကို။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ခုသော။ ဌာနေ၊ အရပ်၌။ ဧကဒိဝသံ၊ တစ်နေ့ပတ်လုံး။ ဘုဉ္ဇိတွာ၊ စားပြီး၍။ ဒုတိယဒိဝသေ၊ ၌။ တသ္မိံ ဌာနေ၊ ထိုပဌမစားရာ အရပ်၌သော်လည်းကောင်း။ အညသ္မိံ ဝါ၊ အခြားသော အရပ်၌သော်လည်းကောင်း။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ ငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ပန၊ အနွယကား။ နာနာကုလေဟိ၊ အထူးထူးသော အမျိုးတို့သည်။ နာနာဌာနေသု၊ အမျိုးမျိုးသော အရပ်တို့၌။ ပညတ္တံ၊ ကို။ ဧကသ္မိံ ဌာနေ၊ ၌။ ဧကဒိဝသံ၊ ၌။ ဘုဉ္ဇိတွာ၊ ပြီး၍။ ဒုတိယဒိဝသေ၊ ၌။ အညတ္ထ၊ အခြားသော အရပ်၌။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပဋိပါဋိံ၊ အစဉ်ကို။ ခေပေတွာ၊ ကုန်စေပြီး၍။ ပုန၊ ဖန်။ အာဒိတော၊ အစမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ ၍။ ဘုဉ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတိ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ဧကပူဂနာနာပူဂဧကဂါမနာနာဂါမေသုပိ၊ တစ်သင်းတစ်ဖွဲ့ဟူသော အလှူ့ရှင် အထူးထူးသော အသင်းအဖွဲ့ဟူသော အလှူ့ရှင် တစ်ရွာဟူသော အလှူ့ရှင် အထူးထူးသော ရွာဟူသော အလှူ့ရှင်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။ ယောပိ၊ အကြင်ဆွမ်းသည်လည်း။ ဧကကုလဿ ဝါ၊ တစ်ဦးသော အမျိုးသည်သော်လည်းကောင်း။ နာနာကုလာနံ ဝါ၊ အထူးထူးသော အမျိုးတို့သည်သော်လည်းကောင်း။ ဧကတော၊ တစ်ပေါင်းတည်း။ ပညတ္တော၊ ဝတ်တည်အပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ တဏ္ဍုလာဒီနံ၊ ဆန် အစရှိသည်တို့၏။ အဘာဝေန၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ အန္တရန္တရာ၊ အကြားအကြား၌။ ဆိဇ္ဇတိ၊ ပြတ်၏။ သောပိ၊ ထိုဆွမ်းကိုလည်း။ န ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော၊ နောက်ထပ် မစားထိုက်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒါတုံ၊ ပေးလှူခြင်းငှာ။ န သက္ကောမ၊ မစွမ်းနိုင်တော့ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့ကြံ၍။ ဥပစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်ပြီး၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ကလျာဏစိတ္တေ၊ ကောင်းသော စိတ်သည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ဒါတုံ၊ ငှာ။ သစေ အာရဘန္တိ၊ အကယ်၍ အားထုတ်ကုန်အံ့။ ဧတံ၊ ဤ ဆွမ်းကို။ ပုန၊ နောက်ထပ်။ ဧကဒိဝသံ၊ ၌။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။
၂၀၈။ အနာပတ္တိ ဂိလာနဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂိလာနဿ၊ ဂိလာနဖြစ်၍။ အနုဝသိတွာ၊ နေ့စဉ်နေ၍။ ဘုဉ္ဇန္တဿ၊ စားသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ဂစ္ဆန္တော ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားလသော်။ အန္တရာမဂ္ဂေ၊ ခရီးအကြား၌။ ဧကဒိဝသံ၊ ၌လည်းကောင်း။ ဂတဋ္ဌာနေ၊ ရောက်အပ်သော အရပ်၌။ ဧကဒိဝသံ စ၊ ၌လည်းကောင်း။ ဘုဉ္ဇတိ၊ စား၏။ တဿာပိ၊ ၏လည်း။ အနာပတ္တိ။ အာဂစ္ဆန္တေပိ၊ ပြန်လာသော ရဟန်း၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။ ဂန္တွာ၊ သွားပြီး၍။ ပစ္စာဂစ္ဆန္တောပိ၊ ပြန်လာပြန်သော်လည်း။ အန္တရာမဂ္ဂေ၊ ၌။ ဧကဒိဝသံ၊ ၌လည်းကောင်း။ အာဂတဋ္ဌာနေ ဧကဒိဝသံ စ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ ငှာ။ ဝါ၊ စားခွင့်ကို။ လဘတိ၊ ၏။ ဂစ္ဆိဿာမိ၊ သွားအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဘုဉ္ဇိတွာ၊ စားပြီး၍။ နိက္ခန္တဿ၊ ထွက်စဉ်။ နဒီ ဝါ၊ မြစ်သည်သော်လည်း။ ပူရတိ၊ ပြည့်အံ့။ စောရာဒိဘယံ ဝါ၊ ဓားပြ အစရှိသော ဘေးသည်သော်လည်း။ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ နိဝတ္တိတွာ၊ ပြန်နစ်၍။ ခေမဘာဝံ၊ ဘေးမရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ဉတွာ၊ သိရ၍။ ဂစ္ဆန္တော၊ လသော်။ ပုန၊ နောက်ထပ်။ ဧကဒိဝသံ၊ ၌။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ ငှာ။ ဝါ၊ စားခွင့်ကို။ လဘတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သဗ္ဗံ၊ သော။ ဣဒံ၊ ဤအဆုံးအဖြတ်ကို။ မဟာပစ္စရိယာဒီသု၊ မဟာပစ္စရီ အစရှိသော အဋ္ဌကထာတို့၌။
ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ဩဒိဿ ပညတ္တော ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခူနံယေဝ၊ တို့၏သာ။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ ဥဒ္ဒိသိတွာ၊ ရည်စူး၍။ ပညတ္တော၊ ဝတ်တည်အပ်သည်။ ဟောတိ။ န ယာဝဒတ္ထောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယာဝဒတ္ထံ၊ အလိုရှိတိုင်း။ ပညတ္တော၊ ဝတ်တည်အပ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဟုတ်။ ထောကံ ထောကံ၊ အနည်းငယ် အနည်းငယ်သော ဆွမ်းကို။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ တာဒိသံ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော ဆွမ်းကို။ နိစ္စမ္ပိ၊ အမြဲလည်း။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပဉ္စ (ပ) သဗ္ဗတ္ထာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယာဂုခဇ္ဇကဖလာဖလာဒိဘေဒေ၊ ယာဂု ခဲဖွယ် သစ်သီးငယ် သစ်သီးကြီး အစရှိသော အပြားရှိသော။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော စားဖွယ်သောက်ဖွယ်၌။ အနာပတ္တိ။ ဟိ၊ မှန်။ ယာဂုအာဒီနိ၊ ယာဂု အစရှိသည်တို့ကို။ နိစ္စမ္ပိ၊ လည်း။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ၊ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာန်တည်း။ ကာယတော စ၊ ကိုယ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယစိတ္တတော စ၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းမရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပဌမံ၊ သော။ အာဝသထပိဏ္ဍသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၂-ဂဏဘောဇနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၂၀၉။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ပရိဟီနလာဘသက္ကာရောတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဂုဠှတ္ထံ ကိရ ဥဒ္ဓရိတွာ ဒဿေမိ သော၊ ထိုအရှင်ဒေဝဒတ်သည်။ အဇာတသတ္တုနာ၊ အဇာတသတ်သည်။ ဝါ၊ ကို။ ရာဇာနံ၊ ဗိမ္ဗိသာရမင်းကို။ မာရေတွာပိ၊ သတ်စေ၍လည်းကောင်း။ ဝါ၊ အသတ်ခိုင်း၍လည်းကောင်း။ အဘိမာရေ၊ ဘုရားရှင်ကို လွှမ်းမိုး၍ သတ်မည့် လေးသမားတို့ကို။ ယောဇေတွာပိ၊ စေလွှတ်၍လည်းကောင်း။ ရုဟိရုပ္ပါဒံ၊ သွေးကို ဖြစ်စေခြင်းကို။ ဝါ၊ ခြေမတော်ကို သွေးစိမ်းတည်အောင်။ ကတွာပိ၊ ပြု၍လည်းကောင်း။ ဂုဠှပဋိစ္ဆန္နော၊ လျှို့ဝှက်အပ် ဖုံးလွှမ်းအပ်သော အပြစ်ရှိသည်။ ဝါ၊ ပြစ်မှုမထင်ရှားသည်။ အဟောသိ။ ယဒါ ပန၊ အကြင်အခါ၌ကား။ ဒိဝါယေဝ၊ နေ့အခါ၌ပင်။ ဝါ၊ နေ့လည်ကြောင်တောင်၌ပင်။ ဓနပါလကံ၊ ဓနပါလကဆင်ကို။ ပယောဇေသိ၊ စေလွှတ်စေပြီ။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ ပါကဋော၊ ထင်ရှားသည်။ ဇာတော၊ ဖြစ်ပြီ။ “ကထံ၊ အဘယ်သို့ ဖြစ်သနည်း။ ဒေဝဒတ္တော၊ သည်။ ဟတ္ထိံ၊ ဓနပါလကဆင်ကို။ ပယောဇေသိ၊ စေလွှတ်စေပြီ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရိကထာယ၊ အဖန်ဖန် ပြောဆိုအပ်သော စကားသည်။ ဝါ၊ ကဲ့ရဲ့ကြောင်းစကားသည်။ ဥပ္ပန္နာယ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ “ကေဝလံ၊ မင်းကို သတ်စေခြင်း စသည်မဖက် သက်သက်။ ဟတ္ထိံ၊ ဓနပါလကဆင်ကိုသာ။ န ပယောဇေသိ၊ လွှတ်စေသည် မဟုတ်သေး။ ရာဇာနမ္ပိ၊ ကိုလည်း။ မာရာပေသိ၊ သတ်စေပြီ။ အဘိမာရေပိ၊ တို့ကိုလည်း။ ပေသေသိ၊ စေလွှတ်ပြီ။ သိလမ္ပိ၊ ကျောက်ကိုလည်း။ ပဝိဇ္ဈိ၊ လှိမ့်ချပြီ။ ဒေဝဒတ္တော၊ သည်။ ပါပေါ၊ ယုတ်မာလှ၏။” ဣတိ ပါကဋော အဟောသိ။ “ကေန၊ အဘယ်သူနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဣမံ ကမ္မံ၊ ဤအမှုကို။ အကာသိ၊ ပြုသနည်း၊” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်း။ ဝုတ္တေ၊ ဆက်၍ မေးအပ်သော်။ “အဇာတသတ္တုနာ၊ မည်သော။ ရညာ၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ ဣဒံ ကမ္မံ အကာသိ” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟံသု၊ ပြောကြကုန်ပြီ။ တတော၊ ထိုသို့ ပြောကြခြင်းကြောင့်။ နာဂရာ၊ မြို့သူမြို့သားတို့သည်။ “ကထံ ဟိ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ ရာဇာ၊ သည်။ ဧဝရူပံ၊ သော။ စောရံ၊ သူပုန်ဖြစ်သော။ သာသနကဏ္ဋကံ၊ သာသနာတော်၏ ဆူးငြောင့်ကို။ ဂဟေတွာ၊ လက်ဝယ်ယူ၍။ ဝိစရိဿတိ နာမ၊ လှည့်လည်ရတုံဘိသနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ဥဋ္ဌဟိံသု၊ ထကြွကြကုန်ပြီ။ ရာဇာ၊ သည်။ နဂရသင်္ခေါဘံ၊ မြို့၏ ချောက်ချားခြင်းကို။ ဉတွာ၊ သိရ၍။ ဒေဝဒတ္တံ၊ ကို။ နီဟရိ၊ နှင်ထုတ်ရလေပြီ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ တတော၊ ထိုနှင်ထုတ်ရာ အခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ အဿ၊ ထိုအရှင်ဒေဝဒတ်ဖို့။ ပဉ္စထာလိပါကသတာနိ၊ ငါးရာသော ဆွမ်းချက်အိုးတို့ကို။ ဥပစ္ဆိန္ဒိ၊ ဖြတ်လိုက်ပြီ။ အဿ၊ ထိုအရှင်ဒေဝဒတ်အား။ ဥပဋ္ဌာနမ္ပိ၊ ဆည်းကပ်ရာ အရပ်သို့လည်း။ န အဂမာသိ၊ မသွားတော့။ အဿ၊ ထို အရှင်ဒေဝဒတ်အား။ အညေ၊ မင်းမှ အခြားကုန်သော။ မနုဿာပိ၊ တို့သည်လည်း။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုကို။ ဒါတဗ္ဗံ ဝါ၊ ပေးထိုက်၏ဟူ၍သော်လည်းကောင်း။ ကာတဗ္ဗံ ဝါ၊ ပြုထိုက်၏ဟူ၍သော်လည်းကောင်း။ န မညိံသု၊ မမှတ်ထင်ကြတော့ကုန်။ တေန ဝုတ္တံ (ပ) သက္ကာရော”တိ။ ကုလေသု (ပ) ဘုဉ္ဇတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ “မေ၊ ငါ၏။ ဂဏော၊ ဂိုဏ်းသည်။ မာ ဘိဇ္ဇိ၊ မကွဲပါစေလင့်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ပရိသံ၊ ကို။ ပေါသေန္တော၊ မွေးမြူလျက်။ တွံ၊ သင်သည်။ ဝါ၊ သင်က။ ဝါ၊ သင်ဒကာ ဒကာမက။ ဧကဿ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်းတစ်ပါးဖို့။ ဘတ္တံ၊ ဘတ်ကို။ ဝါ၊ ထမင်းကို။ ဒေဟိ၊ ပေးပါလော့။ တွံ၊ သင်က။ ဒွိန္နံ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းနှစ်ပါးတို့ဖို့။ ဘတ္တံ ဒေဟိ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ ဝိညာပေတွာ၊ တောင်း၍။ သပရိသော၊ ပရိသတ်နှင့်တကွ ဖြစ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ကုလေသု၊ အိမ်တို့၌။ ဘုဉ္ဇတိ၊ စား၏။
၂၁၁။ စီဝရံ ပရိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘတ္တံ၊ ကို။ အဂဏှန္တာနံ၊ မခံယူကုန်သော ရဟန်းတို့အား။ စီဝရံ၊ ကို။ န ဒေန္တိ၊ မလှူကြကုန်။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပရိတ္တံ၊ နည်းသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။
၂၁၂။ စီဝရကာရကေ (ပ) နိမန္တေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂါမေ၊ ၌။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ စရိတွာ၊ လှည့်လည်ရ၍။ ဝါ၊ ခြင်းကြောင့်။ စိရေန၊ ကြာမြင့်မှ။ စီဝရံ၊ ကို။ နိဋ္ဌာပေန္တေ၊ ပြီးဆုံးစေရသည်တို့ကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ “ဧဝံ၊ ဤသို့ ဆွမ်းဖြင့် ဖိတ်မံရသည်ရှိသော်။ လဟုံ၊ လျင်စွာ။ နိဋ္ဌာပေတွာ၊ ပြီးဆုံးစေ၍။ စီဝရံ၊ ကို။ ပရိဘုဉ္ဇိဿန္တိ၊ သုံးစွဲရကုန်လတံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ပုညကာမတာယ၊ ကောင်းမှုကို အလိုရှိကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ နိမန္တေန္တိ၊ ဖိတ်မန်ကြကုန်၏။
၂၁၅။ နာနာဝေရဇ္ဇကေတိ၊ ဟူသည်ကား။ နာနာဝိဓေဟိ၊ အထူးထူးသော အပြားရှိကုန်သော။ အညရဇ္ဇေဟိ၊ အခြားတိုင်းပြည်တို့မှ။ အာဂတေ၊ လာကုန်သော။ နာနာဝိရဇ္ဇကေတိပိ၊ ဟူ၍လည်း။ ပါဌော အတ္ထိ အယမေဝ အတ္ထော၊ ဤ အနက်ပင်တည်း။
၂၁၇-၈။ ဂဏဘောဇနေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂဏဿ၊ ဂိုဏ်း၏။ ဘောဇနေ၊ ဘောဇဉ်ကို စားခြင်းကြောင့်။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ စတ္တာရော၊ န်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ အာဒိံ ကတွာ၊ အစပြု၍။ တတုတ္တရိ၊ ထိုလေးပါးထက် အလွန်ဖြစ်ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ ဂဏော နာမ၊ မည်၏ဟူ၍။ အဓိပ္ပေတာ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်ပင်။ သဗ္ဗန္တိမံ၊ အလုံးစုံသော အပိုင်းအခြားတို့၏ အဆုံး၌ ဖြစ်သော။ ပရိစ္ဆေဒံ၊ အပိုင်းအခြားကို။ ဒဿေန္တော၊ လိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ “ယတ္ထ (ပ) နာမာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဘဂဝါ အာဟ၊ ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တံ ဧတံ ဂဏဘောဇနံ၊ သည်။ နိမန္တနတော ဝါ၊ ပင့်ဖိတ်ခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ ဝိညတ္တိတော ဝါ၊ တောင်းခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ ဒွီဟိ၊ ကုန်သော။ အာကာရေဟိ၊ အကြောင်းတို့ကြောင့်။ ပသဝတိ၊ ဖြစ်ပွား၏။ ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ နိမန္တနတော၊ ပင့်ဖိတ်ခြင်းကြောင့်။ ပသဝတိ၊ နည်း။ စတ္တာရော ဘိက္ခူ၊ တို့သို့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ၍။ “ဘန္တေ၊ တို့။ တုမှေ၊ တို့ကို။ ဩဒနေန၊ ထမင်းဖြင့်။ နိမန္တေမိ၊ ဖိတ်မန်ပါ၏။ မေ၊ ၏။ ဩဒနံ၊ ကို။ ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်။ အာကင်္ခထ၊ အလိုရှိပါကုန်။ ဩလောကေထ၊ ကြည့်ပါကုန်။ အဓိဝါသေထ၊ လက်ခံပါကုန်။ ပဋိမာနေထ၊ မြတ်နိုးပါကုန်၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယေန ကေနစိ၊ သော။ ဝေဝစနေန ဝါ၊ ဝေဝုစ်ပရိယာယ် စကားလှယ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဘာသန္တရေန ဝါ၊ ပါဠိဘာသာမှ တစ်ပါးသော ဘာသာဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ပဉ္စန္နံ၊ ကုန်သော။ ဘောဇနာနံ၊ တို့၏။ နာမံ၊ အမည်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ နိမန္တေတိ၊ ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ နိမန္တိတာ၊ ဖိတ်မန်အပ်ကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပရိစ္ဆိန္နကာလဝသေန၊ ပိုင်းခြားသတ်မှတ်အပ်သော အချိန်၏အစွမ်းဖြင့်။ အဇ္ဇတနာယ ဝါ၊ ယနေ့၌ ဘုဉ်းပေးခြင်းအကျိုးငှာသော်လည်းကောင်း။ သွာတနာယ ဝါ၊ နက်ဖြန်၌ ဘုဉ်းပေးခြင်းအကျိုးငှာသော်လည်းကောင်း။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ဂစ္ဆန္တိ၊ သွားကုန်အံ့။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ဂဏှန္တိ၊ ခံယူကုန်အံ့။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ စားကုန်အံ့။ ဂဏဘောဇနံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သဗ္ဗေသံ၊ တို့အား။ အာပတ္တိ။ ဧကတော နိမန္တိတာ၊ ပင့်ဖိတ်အပ်ကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဧကတော ဝါ၊ တပေါင်းတည်းအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ နာနတော ဝါ၊ အသီးအသီးအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဂစ္ဆန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ဂဏှန္တိ၊ ခံယူကုန်အံ့။ နာနတော၊ အသီးအသီးအားဖြင့်။ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ စားကုန်အံ့။ အာပတ္တိယေဝ၊ ပင်တည်း။ ဟိ၊ မှန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤဂဏဘောဇဉ်အရာ၌။ ပဋိဂ္ဂဟဏမေဝ၊ ခံယူခြင်းသည်သာလျှင်။ ပမာဏံ၊ လိုရင်းတည်း။ ဧကတော နိမန္တိတာ ဧကတော ဝါ၊ တပေါင်းတည်းအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ နာနတော ဝါ၊ အသီးအသီးအားဖြင့်သော် လည်းကောင်း။ ဂစ္ဆန္တိ၊ ကုန်အံ့။ နာနတော၊ အသီးအသီးအားဖြင့်။ ဂဏှန္တိ၊ ခံယူကုန်အံ့။ ဧကတော၊ ဝါ၊ တပေါင်းတည်းအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ နာနတော ဝါ၊ အသီးအသီးအားဖြင့်သော် လည်းကောင်း။ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ စားကုန်အံ့။ အနာပတ္တိ၊ တည်း။ စတ္တာရိ၊ လေးခုကုန်သော။ ပရိဝေဏာနိ ဝါ၊ ပရိဝုဏ်တို့သို့သော်လည်းကောင်း။ စတ္တာရော၊ လေးတိုက်ကုန်သော။ ဝိဟာရေ ဝါ၊ ကျောင်းတိုက်တို့သို့သော်လည်းကောင်း။ ဂန္တွာ၊ ၍။ နာနတော၊ အားဖြင့်။ နိမန္တိတာ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ဧကဋ္ဌာနေ၊ တစ်ခုသော အရပ်၌။ ဌိတေသုယေဝ၊ တည်သော ရဟန်းတို့တွင်ပင်။ ဧကော၊ တစ်ပါးကို။ ပုတ္တေန၊ သည်။ နိမန္တိတော၊ ပင့်ဖိတ်အပ်ပြီ။ ဧကော ပိတရာ နိမန္တိတော ဣတိ ဧဝမ္ပိ၊ ဤသို့လည်း။ နာနတော နိမန္တိတာ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဧကတော ဝါ၊ တပေါင်းတည်းသော်လည်းကောင်း။ နာနတော ဝါ၊ လည်းကောင်း။ ဂစ္ဆန္တု၊ သွားပစေကုန်။ ဧကတော ဝါ၊ တပေါင်းတည်းသော်လည်းကောင်း။ နာနတော ဝါ၊ လည်းကောင်း။ ဘုဉ္ဇန္တု၊ စားပစေကုန်။ ဧကတော၊ တည်း။ သစေ ဂဏှန္တိ၊ အကယ်၍ ခံယူကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဂဏဘောဇနံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သဗ္ဗေသံ၊ တို့၏။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ တာဝ၊ တောင်းခြင်းမှ ရှေးဦးစွာ။ နိမန္တနတော၊ ဖိတ်မန်ခြင်းကြောင့်။ ဂဏဘောဇနံ၊ သည်။ ပသဝတိ၊ ဖြစ်ပွား၏။
ကထံ ဝိညတ္တိတော၊ ကြောင့်။ ဂဏဘောဇနံ ပသဝတိ။ စတ္တာရော ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ ဧကတော ဌိတာ၊ ရပ်နေကုန်သည်။ ဟုတွာ ဝါ၊ ဖြစ်၍သော်လည်းကောင်း။ နိသိန္နာ၊ ထိုင်နေကုန်သည်။ ဟုတွာ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဥပါသကံ၊ ကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ “စတုန္နမ္ပိ၊ လေးပါးလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ အမှာကံ၊ တို့အား။ ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ဒေဟိ၊ ပေးပါလော့၊” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်း။ ဝိညာပေယျုံ၊ တောင်းကုန်ရာ၏။ ပါဋေက္ကံ၊ အသီးသီး။ ပဿိတွာ၊ မြင်၍။ “မယှံ၊ အား။ ဒေဟိ၊ လော့။ မယှံ၊ အား။ ဒေဟိ၊ လော့၊” ဣတိ ဝါ ဝိညာပေယျုံ ဧဝံ၊ သို့။ ဧကတော ဝါ၊ တပေါင်းတည်းသော်လည်းကောင်း။ နာနတော ဝါ၊ လည်းကောင်း။ ဝိညာပေတွာ၊ ၍။ ဧကတော ဝါ၊ တပေါင်းတည်းသော်လည်းကောင်း။ နာနတော ဝါ၊ လည်းကောင်း။ ဂစ္ဆန္တု၊ သွားပစေကုန်။ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဂဟေတွာပိ၊ ခံယူပြီး၍လည်း။ ဧကတော ဝါ၊ တပေါင်းတည်းသော်လည်းကောင်း။ နာနတော ဝါ၊ လည်းကောင်း။ ဘုဉ္ဇန္တု၊ စားပစေကုန်။ ဧကတော၊ တည်း။ သစေ ဂဏှန္တိ၊ အကယ်၍ ခံယူကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဂဏဘောဇနံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သဗ္ဗေသံ၊ တို့၏။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိညတ္တိတော၊ ကြောင့်။ ဂဏဘောဇနံ ပသဝတိ။
ပါဒါပိ ဖာလိတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့် ကွဲကုန်လသော်။ မဟာစမ္မဿ၊ ကြီးစွာသော အရေ၏။ ဝါ၊ အတွင်းအရေထူ၏။ ပရတော၊ ထိုမှာဘက်၌။ ဝါ၊ အတွင်းဘက်က။ မံသံ၊ အသားကို။ ဒိဿတိ၊ မြင်နိုင်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့ အတွင်းအသားကို မြင်နိုင်လောက်အောင်သော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဖာလိတာ၊ လွန်စွာ ဖြစ်သော ကွဲခြင်းရှိကုန်သည်။ ဟောန္တိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝါ၊ ဤမျှလောက်။ ဖာလိတာ၊ လွန်စွာဖြစ်သော ကွဲခြင်းရှိကုန်သော ခြေတို့သည်။ ဝါလိကာယ ဝါ၊ သဲသည်သော်လည်းကောင်း။ သက္ခရာယ ဝါ၊ ကျောက်စရစ်သည်သော်လည်းကောင်း။ ပဟဋမတ္တေ၊ ပုတ်ခတ်အပ်ကာမျှ၌။ ဒုက္ခံ၊ ကို။ ဥပ္ပါဒေန္တိ၊ ဖြစ်စေနိုင်ကုန်၏။ အန္တောဂါမေ၊ ရွာအတွင်း၌။ ပိဏ္ဍာယ စရိတုံ၊ ငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဤဒိသေ၊ သော။ ဂေလညေ၊ မကျန်းမာသူ၏ အဖြစ်သည်။ ဝါ၊ အနာသည်။ သတိ၊ ရှိလသော်။ အယံ၊ ဤအခါသည်။ ဂိလာနသမယော၊ မကျန်းမာသူ၏ အခါတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ အဓိဋ္ဌာန်၍။ ဂဏဘောဇနံ၊ ကို။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားနိုင်၏။ လေသကပ္ပိယံ၊ အနည်းငယ်သော အကြောင်းဖြင့် အပ်သည်ကို။ ဝါ၊ အမြွက်အားဖြင့် အပ်သည်ကို။ န ကာတဗ္ဗံ၊ မပြုထိုက်။
စီဝရေ ကယိရမာနေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယဒါ၊ ၌။ သာဋကဉ္စ၊ အဝတ်ကိုလည်းကောင်း။ သုတ္တဉ္စ၊ ချည်ကိုလည်းကောင်း။ လဘိတွာ၊ ၍။ စီဝရံ၊ ကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကြကုန်၏။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ အယံ၊ ဤအခါသည်။ စီဝရကာရသမယော၊ သင်္ကန်းကို ပြုလုပ်ရာအခါတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ အဓိဋ္ဌာန်၍။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားနိုင်၏။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဝိသုံ၊ သီးခြား။ စီဝရကာရသမယော နာမ၊ မည်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ တတ္ထ စီဝရေ၊ ၌။ ကတ္တဗ္ဗံ၊ သော။ ယံကိဉ္စိ၊ သော။ ကမ္မံ၊ အမှုကို။ ကရောတိ၊ ပြုလုပ်၏။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဟိ၊ မှန်။ ဝါ၊ ယံကိဉ္စိ ကမ္မံ ကရောတိဟူသော စကားသည် မှန်၏။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ “အန္တမသော သူစိဝေဓနကော”တိပိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ တေန၊ ထိုသင်္ကန်းကို ပြုလုပ်သော ရဟန်းသည်။ အယံ၊ ဤအခါသည်။ စီဝရကာရသမယော၊ စီဝရကာရသမယတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ အဓိဋ္ဌာန်၍။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားနိုင်၏။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ ကုရုန္ဒိယံ၊ ၌။ ဝိတ္ထာရေနေဝ၊ အကျယ်အားဖြင့်ပင်။ ဝုတ္တံ။ ကိံ ဝုတ္တံ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ စီဝရံ၊ ကို။ ဝိစာရေတိ၊ ပဉ္စခန်း သတ္တခန်း စသည်ဖြင့် စီစဉ်၏။ ဆိန္ဒတိ၊ ဖြတ်၏။ ဝါ၊ စီစဉ်ထားသည့်အတိုင်း ဖြတ်၏။ မောဃသုတ္တံ၊ အချည်းနှီးသော ချည်ကို။ ဌပေတိ၊ တင်ထား၏။ အာဂန္တုကပဋ္ဋံ၊ အာဂန္တုကအလွှာကို။ ဝါ၊ သလင်းထောင်ကို။ ဌပေတိ၊ ထား၏။ ပစ္စာဂတံ၊ တစ်ဖန်ပြန်၍။ သိဗ္ဗတိ၊ ချုပ်၏။ အာဂန္တုကပဋ္ဋံ၊ ကို။ ဗန္ဓတိ၊ မူလသင်္ကန်းသားနှင့် ဖွဲ့စပ်၏။ အနုဝါတံ၊ အလျားအနားပတ်ကို။ ဆိန္ဒတိ၊ ဖြတ်၏။ ဃဋ္ဋေတိ၊ အလျားအနားပတ်ကို လက်စသည်ဖြင့် ပုတ်ခတ်၏။ ဝါ၊ ပွတ်တိုက်ပေး၏။ အာရောပေတိ၊ အပေါ်၌ တင်၏။ ဝါ၊ အပေါ်၌ အနားပတ်ကို ထပ်ပေး၏။ တတ္ထ၊ ထိုအပေါ်ထပ်၌။ ပစ္စာဂတံ၊ တစ်ဖန်ပြန်၍။ သိဗ္ဗတိ၊ ချုပ်၏။ သုတ္တံ၊ အပ်ချည်ကို။ ကရောတိ၊ ပြုလုပ်ပေး၏။ (တစ်နည်း) သုတ္တံ ကရောတိ၊ အပ်ချည်ကျစ်ပေး၏။ ဝလေတိ၊ ဒုတ်၌သော်လည်းကောင်း လက်၌လည်းကောင်း အပ်ချည်ကို ရစ်ပေး၏။ ပိပ္ဖလိကံ၊ ဓားငယ်ကို။ နိသေတိ၊ သွေးပေး၏။ ပရိဝတ္တနံ၊ ချည်ကို ရစ်ကြောင်း ယန္တရားကို။ ကရောတိ၊ ပြုလုပ်ပေး၏။ သဗ္ဗောပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ သော၊ ထိုရဟန်းကို။ စီဝရံ ကရောတိယေဝါတိ၊ သင်္ကန်းကို ပြုလုပ်ပေးသူပင်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ၏။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ ယော၊ အကြင် ရဟန်းသည်။ သမီပေ၊ သင်္ကန်းပြုလုပ်နေသူတို့၏ အနီး၌။ နိသိန္နော၊ ထိုင်လျက်။ ဇာတကံ ဝါ၊ ဇာတ်တော်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဓမ္မပဒံ ဝါ၊ လည်းကောင်း။ ကထေတိ၊ ဟောပြော၏။ အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ န စီဝရကာရကော၊ စီဝရကာရက မဟုတ်။ ဧတံ၊ ဤရဟန်းကို။ ဌပေတွာ၊ ချန်ထား၍။ သေသာနံ၊ ကြွင်းသော ရဟန်းတို့၏။ ဂဏဘောဇနေ၊ ဂဏဘောဇဉ်ကို စားခြင်းကြောင့်။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ်တည်း။ ဣတိ ဝုတ္တံ။
အဒ္ဓယောဇနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧတ္တကမ္ပိ၊ ဤမျှလောက် ယူဇနာဝက်အတိုင်းအရှည် ရှိသည်လည်း ဖြစ်သော။ အဒ္ဓါနံ၊ ခရီးအဓွန့်ကို။ ဂန္တုကာမေန၊ သွားလိုသော ရဟန်းသည်။ ပန၊ ချီးမွမ်းဖွယ်ရာ သမ္ဘာဝနာကား။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဒူရံ၊ ယူဇနာဝက်ထက် ဝေးသောခရီးကို။ ဂန္တုကာမော၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ ထို ယူဇနာဝက်ထက် ဝေးသောခရီးကို သွားလိုသော ရဟန်း၌။ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ၊ စားကောင်း၏ဟု ဆိုဖွယ်သည်ပင်။ နတ္ထိ၊ မရှိတော့။ ဂစ္ဆန္တေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဒ္ဓါနံ၊ ကို။ ဂစ္ဆန္တေန၊ သွားဆဲရဟန်းသည်။ အဒ္ဓယောဇနဗ္ဘန္တရေ၊ ယူဇနာဝက်အတွင်း၌ ဖြစ်သော။ ဂါဝုတေပိ၊ တစ်ဂါဝုတ်၌လည်း။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဂတေန ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂတေန၊ လိုရာအရပ်သို့ ရောက်ပြီးသော ရဟန်းသည်။ ဧကဒိဝသံ၊ တစ်နေ့၌။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားနိုင်၏။ နာဝါဘိရုဟနေပိ၊ ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။ ပန၊ အထူးကား။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဝိသေသော၊ တည်း။ အဘိရုဠှေန၊ လှေသို့တက်ပြီးသော ရဟန်းသည်။ ဣစ္ဆိတဋ္ဌာနံ၊ အလိုရှိအပ်သော အရပ်သို့။ ဂန္တွာပိ၊ ရောက်ပြီး၍လည်း။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ န ဩရောဟတိ၊ လှေမှ မဆင်းသေး။ တာဝ၊ ထိုလှေမှ မဆင်းသေးသမျှ။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ ၏။ ဣတိ အယံ၊ ကား။ ဝိသေသော၊ တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ စတုတ္ထေ အာဂတေတိ၊ ဟူသည်ကား။ အယံ၊ ဤလေးပါးမြောက်ဟူသော အပိုင်းအခြားသည်။ အန္တိမပရိစ္ဆေဒေါ၊ အဆုံး၌ဖြစ်သော အပိုင်းအခြားတည်း။ စတုတ္ထေပိ၊ လေးပါးမြောက် ရဟန်းသည်သော်လည်း။ အာဂတေ၊ ရောက်လာလသော်။ ယတ္ထ၊ အကြင်အခါ၌။ န ယာပေန္တိ၊ မမျှတကုန်။ သော၊ ထိုအခါသည်။ မဟာသမယော၊ များစွာသော ရဟန်းတို့ စုဝေးမိရာ အခါတည်း။ ပန၊ ချီးမွမ်းဖွယ်ရာ သမ္ဘာဝနာကား။ ယတ္ထ၊ အကြင်အခါ၌။ သတံ ဝါ၊ တစ်ရာသည်သော်လည်းကောင်း။ သဟဿံ ဝါ၊ တစ်ထောင်သည်သော်လည်းကောင်း။ သန္နိပတန္တိ၊ စုဝေးမိကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုတစ်ရာ တစ်ထောင် စုဝေးမိရာ အခါ၌။ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ၊ မဟာသမယဟု ဆိုဖွယ်သည်ပင်။ နတ္ထိ၊ မရှိတော့။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ တာဒိသေ၊ သော။ ကာလေ၊ ၌။ “မဟာသမယော”တိ၊ ဟူ၍။ အဓိဋ္ဌဟိတွာ၊ အဓိဋ္ဌာန်၍။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ယော ကောစိ (ပ) သမာပန္နောတိ၊ ဟူသည်ကား။ သဟဓမ္မိကေသု ဝါ၊ သီတင်းသုံးဖော်တို့တွင်သော်လည်းကောင်း။ တိတ္ထိယေသု ဝါ၊ တို့တွင်သော်လည်းကောင်း။ အညတရော၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်။ ဟိ၊ မှန်။ ဧတေသံ၊ ဤရသေ့ ရဟန်း ပရိဗိုဇ်တို့တွင်။ ယေန ကေနစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်။ ဘတ္တေ၊ ကို။ ကတေ၊ ပြုအပ်သော်။ “သမဏဘတ္တသမယော”တိ၊ ဟူ၍။ အဓိဋ္ဌဟိတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။
၂၂၀။ အနာပတ္တိသမယေတိ၊ ဟူသည်ကား။ သတ္တသု၊ ခုနစ်ပါးကုန်သော။ သမယေသု၊ တို့တွင်။ အညတရသ္မိံ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော သမယ၌။ ဘုဉ္ဇန္တဿ၊ စားသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ။ ဒွေ တယော ဧကတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယေပိ၊ အကြင်ရဟန်းတို့သည်လည်း။ အကပ္ပိယနိမန္တနံ၊ မအပ်သော ပင့်ဖိတ်ခြင်းကို။ သာဒိယိတွာ၊ သာယာပြီး၍။ ဝါ၊ ပင့်တုန်းက လက်ခံပြီး၍။ ဒွေ ဝါ၊ နှစ်ပါးတို့သည်သော်လည်းကောင်း။ တယော ဝါ၊ သုံးပါးတို့သည်သော်လည်းကောင်း။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ဂဟေတွာ၊ ခံယူပြီး၍။ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ ကုန်၏။ တေသမ္ပိ အနာပတ္တိ။
တတ္ထ၊ ထိုဒွေ တယော ဧကတောအစရှိသော အနာပတ္တိဝါရ၌။ အနိမန္တိတစတုက္ကံ၊ လည်းကောင်း (ပ)။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဉ္စန္နံ၊ ကုန်သော။ စတုက္ကာနံ၊ တို့၏။ ဝသေန၊ ဖြင့်။ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ကထံ၊ အဘယ်သို့ သိထိုက်သနည်း။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သော ဥပါသကာသည်။ စတ္တာရော၊ ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ “ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ နိမန္တေတိ၊ ဖိတ်မန်အံ့။ ဝါ၊ ဘတ္တဟူသော ထမင်းဟူသော စကားဖြင့် ပင့်ဖိတ်အံ့။ တေသု၊ ထိုလေးပါးသော ရဟန်းတို့တွင်။ တယော၊ သုံးပါးသော ရဟန်းတို့သည်။ ဂတာ၊ လိုက်သွားကုန်သည်။ ဟောန္တိ ဧကော၊ သည်။ န ဂတော၊ လိုက်မသွား။ ဥပါသကော၊ သည်။ “ဘန္တေ၊ တို့။ ဧကော၊ သော။ ထေရော၊ သည်။ ကုဟိံ၊ အဘယ်မှာပါနည်း၊” ဣတိ ပုစ္ဆတိ၊ မေးအံ့။ “ဥပါသက၊ ဥပါသကာ။ နာဂတော၊ မကြွလာ၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြောကုန်ပြီ။ သော၊ ထိုဥပါသကာသည်။ အညံ၊ အခြားသော။ တင်္ခဏပ္ပတ္တံ၊ ထိုခဏ၌ ရောက်လာသော။ ကဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော ရဟန်းကို။ “ဘန္တေ၊ ရား။ ဧဟိ၊ ကြွတော်မူပါ၊” ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၍။ ပဝေသေတွာ၊ အိမ်တွင်းသို့ သွင်း၍။ စတုန္နမ္ပိ၊ လေးပါးကုန်သော ရဟန်းတို့အားလည်း။ ဘတ္တံ၊ ဘတ်ကို။ ဒေတိ၊ အံ့။ သဗ္ဗေသံ၊ တို့၏။ အနာပတ္တိ၊ တည်း။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ဂဏပူရကဿ၊ လေးပါးဂိုဏ်းကို ပြည့်စေတတ်သော နောက်ဆုံးရဟန်း၏။ အနိမန္တိတတ္တာ၊ မဖိတ်မန်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ မှန်။ တတ္ထ၊ ထိုလေးပါးတို့တွင်။ တယော ဧဝ၊ သုံးပါးတို့ကိုသာ။ နိမန္တိတာ၊ ပင့်ဖိတ်အပ်ကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဂဏိှံသု၊ ခံယူကုန်ပြီ။ တေဟိ၊ ထိုသုံးပါးတို့ဖြင့်။ ဂဏော၊ လေးပါးဂိုဏ်းသည်။ န ပူရတိ၊ မပြည့်။ ဂဏပူရကော စ၊ လေးပါးဂိုဏ်းကို ပြည့်စေတတ်သော ရဟန်းကိုလည်း။ အနိမန္တိတော၊ မပင့်ဖိတ်အပ်။ တေန၊ ထိုရဟန်းကြောင့်။ ဂဏော၊ လေးပါးဂိုဏ်းသည်။ ဘိဇ္ဇတိ၊ ပျက်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣဒံ၊ ဤစတုက္ကသည်။ အနိမန္တိတစတုက္ကံ၊ မည်၏။
ပိဏ္ဍပါတိကစတုက္ကေ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော နိမန္တနကာလေ၊ ပင့်ဖိတ်ရာ အခါ၌။ ဧကော၊ တစ်ပါးသည်။ ပိဏ္ဍပါတိကော၊ ပိဏ္ဍပါတ်ဓုတင်ဆောင်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ ထို ပိဏ္ဍပါတိက ရဟန်းသည်။ နာဓိဝါသေတိ၊ လက်မခံ။ ပန၊ ထိုသို့ပင် လက်မခံပါသော်လည်း။ ဂမနဝေလာယ၊ သွားချိန်၌။ “ဘန္တေ၊ ရား။ ဧဟိ၊ ကြွပါ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ လျှောက်အပ်သော်။ အနဓိဝါသိတတ္တာ၊ လက်မခံအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အနာဂစ္ဆန္တမ္ပိ၊ မလိုက်လိုပါသော်လည်း။ ဝါ၊ မလိုက်လိုသော ပိဏ္ဍပါတိကရဟန်းကိုလည်း။ “ဧထ၊ လိုက်ခဲ့ပါကုန်။ ဘိက္ခံ၊ ဆွမ်းကို။ လစ္ဆထ၊ ရပါကုန်လတံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ဂဟေတွာ၊ ခေါ်၍။ ဂစ္ဆန္တိ၊ သွားကုန်အံ့။ သော၊ ထိုပိဏ္ဍပါတိကရဟန်းသည်။ တံ ဂဏံ၊ ကို။ ဘိန္ဒတိ၊ ဖျက်၏။ တသ္မာ သဗ္ဗေသံ အနာပတ္တိ။
အနုပသမ္ပန္နစတုက္ကေ၊ ၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော သာမဏေရေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ နိမန္တိတာ၊ ပင့်ဖိတ်အပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်၏။ သောပိ၊ ထိုသာမဏေသည်လည်း။ ဂဏံ ဘိန္ဒတိ။
ပတ္တစတုက္ကေ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဧကော၊ ရဟန်းတစ်ပါးသည်။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ အဂန္တွာ၊ မသွားမူ၍။ ပတ္တံ၊ ကို။ ပေသေတိ၊ ကိုယ်တိုင် မသွားဘဲ လူသာမဏေကို သပိတ်ပေး၍ ကိုယ်စားစေလွှတ်၏။ ဧဝမ္ပိ၊ သို့လည်း။ ဂဏော ဘိဇ္ဇတိ။ တသ္မာ သဗ္ဗေသံ အနာပတ္တိ။
ဂိလာနစတုက္ကေ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဂိလာနေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ ကွ။ နိမန္တိတာ ဟောန္တိ တတ္ထ၊ ထိုလေးပါးတို့တွင်။ ဂိလာနဿေဝ၊ ၏သာ။ အနာပတ္တိ၊ တည်း။ ပန၊ ထိုသို့ပင် အနာပတ်ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ဣတရေသံ၊ မိမိမှတစ်ပါးသော ရဟန်းသုံးပါးတို့၏။ ဂဏပူရကော၊ သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဟိ၊ မှန်။ ဂိလာနေန၊ ကြောင့်။ ဂဏော၊ လေးပါးဂိုဏ်းသည်။ န ဘိဇ္ဇတိ၊ မပျက်။ တသ္မာ တေသံ အာပတ္တိယေဝ။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယံ အဝိသေသေန၊ ဂိလာနဟု အထူးမပြ သာမညအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ။
ကိံ ဝုတ္တံ သမယလဒ္ဓကော၊ ရအပ်သော သမယရှိသော ရဟန်းသည်။ သယမေဝ၊ မိမိသည်သာ။ မုစ္စတိ၊ အာပတ်မှ လွတ်၏။ သေသာနံ၊ ကြွင်းသော ရဟန်းတို့၏။ ဂဏပူရကတ္တာ၊ ဂိုဏ်းကို ပြည့်စေတတ်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အာပတ္တိကရော၊ အာပတ်ကို ပြုတတ်သည်။ ဝါ၊ ပြုနိုင်သည်။ ဟောတိ ဣတိ ဝုတ္တံ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ စီဝရဒါနသမယလဒ္ဓကာဒီနမ္ပိ၊ ရအပ်သော စီဝရဒါနသမယရှိသော ရဟန်း အစရှိသည်တို့၏လည်း။ ဝသေန၊ ဖြင့်။ စတုက္ကာနိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဓိဝါသေတွာ၊ လက်ခံပြီး၍။ ဂတေသုပိ၊ သွားပြီးပါကုန်သော်လည်း။ ဝါ၊ သွားပြီးသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ စတူသု ဇနေသု၊ ရဟန်းတို့တွင်။ ဧကော၊ သော။ ပဏ္ဍိတော၊ ဉာဏ်ရှိသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ “အဟံ၊ တပည့်တော်သည်။ တုမှာကံ၊ တို့၏။ ဂဏံ၊ လေးပါးဂိုဏ်းကို။ ဘိန္ဒိဿာမိ၊ ဖျက်ပါအံ့။ နိမန္တနံ၊ နိမန္တနဘတ်ကို။ သာဒိယထ၊ သာယာကြပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ၍။ ယာဂုခဇ္ဇကာဝသာနေ၊ ယာဂုခဲဖွယ်၏ အဆုံး၌။ ဘတ္တတ္ထာယ၊ ဆွမ်းအကျိုးငှာ။ ပတ္တံ၊ ကို။ ဂဏှန္တာနံ၊ ယူကုန်သော ဥပါသကာတို့အား။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ “ဣမေ ဘိက္ခူ၊ ဤရဟန်းတို့ကို။ ဘောဇေတွာ၊ ကျွေးပြီး၍။ တာဝ ဝိဿဇ္ဇေထ၊ လွှတ်လိုက်ကြပါကုန်ဦး။ အဟံ၊ သည်။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ အနုမောဒနံ၊ ဆွမ်းအနုမောဒနာကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဂမိဿာမိ၊ သွားအံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေပြီ။ တေသု၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ဘုတွာ၊ စားပြီး၍။ ဂတေသု၊ သွားကုန်လသော်။ “ဘန္တေ ပတ္တံ ဒေထ၊ ကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၍။ ဥပါသကေန၊ သည်။ ပတ္တံ၊ ကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ ဘတ္တေ၊ ထမင်းကို။ ဒိန္နေ၊ ပေးလှူအပ်သော်။ ဘုဉ္ဇိတွာ၊ ၍။
အနုမောဒနံ ကတွာ ဂစ္ဆတိ သဗ္ဗေသံ အနာပတ္တိ။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပဉ္စန္နံ၊ ကုန်သော။ ဘောဇနာနံယေဝ၊ တို့၏သာ။ ဝသေန၊ ဖြင့်။ ဂဏဘောဇနေ၊ ဂဏဘောဇဉ်အရာ၌။ ဝိသင်္ကေတံ၊ ချွတ်ယွင်းခြင်းသည်။ နတ္ထိ။ ဩဒနေန၊ ထမင်းဖြင့်။ နိမန္တိတာ၊ န်သည်။ ဟုတွာ၊ ၍။ ကုမ္မာသံ၊ တစ်ဝက်ကျက်ဘောဇဉ်ကို။ ဂဏှန္တာပိ၊ ခံယူကုန်သော ရဟန်းတို့သည်လည်း။ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇန္တိ။ တာနိ စ၊ ထိုဘောဇဉ်တို့ကိုလည်း။ တေဟိ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ဧကတော၊ တည်း။ န ဂဟိတာနိ၊ မခံယူအပ်ကုန်။ ပန၊ ကား။ ယာဂုအာဒီသု၊ တို့၌။ ဝိသင်္ကေတံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တာနိ၊ ထိုယာဂု အစရှိသည်တို့ကို။ တေဟိ ဧကတော ဂဟိတာနိ ဣတိ တသ္မာ သဗ္ဗေသံ အနာပတ္တိ။ ဧဝံ၊ ဤသို့လျှင်။ ဧကော ပဏ္ဍိတော အညေသမ္ပိ အနာပတ္တိံ ကရောတိ။
တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ကောစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော ဒါယကာသည်။ သံဃဘတ္တံ၊ သံဃဘတ်ကို။ ကတ္တုကာမေန၊ ပြုလိုသော ဥပါသကာသည်။ နိမန္တနတ္ထာယ၊ ပင့်ဖိတ်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ပေသိတော၊ စေလွှတ်အပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝိဟာရံ၊ သို့။ အာဂမ္မ၊ လာ၍။ “ဘန္တေ၊ တို့။ သွေ၊ နက်ဖြန်။ အမှာကံ၊ တို့၏။ ဃရေ၊ ၌။ ဘိက္ခံ၊ ဆွမ်းကို။ ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အဝတွာ၊ မလျှောက်မူ၍။ “ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်၊” ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ “ သံဃဘတ္တံ၊ သံဃဘတ်ကို။ ဝါ၊ သံဃာကုန်လှူအပ်သော ထမင်းကို။ ဂဏှထ” ဣတိ ဝါ “သံဃော ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ဂဏှာတု၊ ယူလှည့်ပါလော့၊” ဣတိ ဝါ၊ လည်းကောင်း။ သစေ ဝဒတိ၊ အကယ်၍ လျှောက်အံ့။ ဘတ္တုဒ္ဒေသကေန၊ ဆွမ်းညွှန်ရဟန်းသည်။ ပဏ္ဍိတေန၊ ပညာရှိသူသည်။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ နေမန္တနိကာ၊ ပင့်ဖိတ်ခြင်းကို လက်ခံကုန်သော ရဟန်းတို့ကို။ ဂဏဘောဇနတော၊ ဂဏဘောဇနအာပတ်မှလည်းကောင်း။ ပိဏ္ဍပါတိကာ၊ ပိဏ္ဍပါတ်ဓုတင်ဆောင်ရဟန်းတို့ကို။ ဓုတင်္ဂဘေဒတော စ၊ ဓုတင်ပျက်ခြင်းမှလည်းကောင်း။ မောစေတဗ္ဗာ၊ လွတ်စေထိုက်ကုန်၏။ ကထံ၊ အဘယ်သို့ လွတ်စေထိုက်ကုန်သနည်း။ တာဝ၊ ဓုတင်္ဂဘေဒမှ လွတ်အောင် ပြောဆိုပုံမှ ရှေးဦးစွာ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ပြောဆိုထိုက်၏။ ကိံ “ဥပါသက၊ ကာ။ သွေ၊ နက်ဖြန်၌။ အာဂန္တုံ၊ လာခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဘန္တေ ပုနဒိဝသေ၊ နောက်တစ်နေ့၌။ ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ဂဏှထ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်အံ့။ ပုနဒိဝသေပိ၊ ၌လည်း။ အာဂန္တုံ၊ ငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗံ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယာဝ အဒ္ဓမာသမ္ပိ၊ တစ်လထက်ဝက် တစ်ဆယ့်ငါးရက်တိုင်အောင်လည်း။ ဟရိတွာ၊ စကားအဖြစ်ဖြင့် ဆောင်ယူ၍။ ပုန ဝတ္တဗ္ဗော ကိံ “တွံ၊ သင်ဥပါသကာသည်။ ကိံ၊ အဘယ်စကားကို။ အဝစ၊ လျှောက်လိုက်သနည်း၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ ပုနပိ၊ တစ်ဖန်လည်း။ “သံဃဘတ္တံ ဂဏှထ” ဣတိ၊ ဤသို့။ သစေ ဝဒတိ တတော၊ ထိုသို့ လျှောက်ခြင်းကြောင့်။ “ဥပါသက၊ ကာ။ ဣမံ ပုပ္ဖံ၊ ဤပန်းကို။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ တာဝ ကရောဟိ၊ ပြုစမ်းပါဦးလော့။ ဣမံ တိဏံ၊ ဤမြက်ကို။ ကပ္ပိယံ တာဝ ကရောဟိ” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိက္ခေပံ၊ အထူးထူးအပြားပြား ပစ်လွှင့်ခြင်းကို။ ဝါ၊ စိတ်ပျံ့လွင့်သွားသဖြင့် “သံဃဘတ္တံ ဂဏှထ”ဟု နောက်ထပ် မဆိုမိအောင်။ ကတွာ၊ ၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ “ကိံ၊ အဘယ်စကားကို။ ကထယိတ္ထ၊ ပြောလိုက်ကုန်သနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုစ္ဆိတဗ္ဗော၊ မေးထိုက်၏။ ပုနပိ၊ တစ်ဖန်လည်း။ တထေဝ၊ ထိုရှေးအတူသာ။ သစေ ဝဒတိ၊ အံ့။ ဝါ၊ သံဃဘတ္တံ ဂဏှထဟု ထပ်၍ လျှောက်နေသေးအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင် ဒါယကာ။ တွံ၊ သင် ဒါယကာသည်။ ပိဏ္ဍပါတိကေ ဝါ၊ ပိဏ္ဍပါတိကဓုတင်ဆောင်ရဟန်းတို့ကိုလည်းကောင်း။ မဟာထေရေ ဝါ၊ မဟာထေရ်တို့ကို လည်းကောင်း။ န လစ္ဆသိ၊ ရလိမ့်မည်မဟုတ်။ သာမဏေရေ၊ တို့ကိုသာ။ လစ္ဆသိ၊ ရလတံ့၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ “ဘန္တေ၊ ရား။ အသုကသ္မိဉ္စ အသုကသ္မိဉ္စ ဂါမေ၊ ထိုမည် ထိုမည်သော ရွာ၌လည်း။ ဘဒန္တေ၊ အရှင်ကောင်းတို့ကို။ ဘောဇေသုံ နနု၊ ကျွေးကြရကုန်သည်မဟုတ်ပါလော။ အဟံ၊ သည်။ ကသ္မာ၊ ကြောင့်။ န လဘာမိ၊ မရပါသနည်း၊” ဣတိ စ၊ သို့လည်း။ ဝုတ္တေ၊ လျှောက်အပ်သော်။ တေ၊ ထိုအခြားရွာက ဥပါသကာတို့သည်။ နိမန္တေတုံ၊ ပင့်ဖိတ်ခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ပင့်ဖိတ်နည်းကို။ ဇာနန္တိ၊ နားလည်ကုန်၏။ တွံ၊ သင် ဥပါသကာသည်။ နိမန္တေတုံ န ဇာနာတိ၊ နားမလည်၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ “ဘန္တေ၊ ရား။ တေ၊ ထိုအခြားရွာက ဥပါသကာတို့သည်။ ကထံ၊ အဘယ်သို့။ နိမန္တေသုံ၊ ပင့်ဖိတ်ကြပါကုန်သနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ တေ၊ ထိုအခြားရွာက ဥပါသကာတို့သည်။ ဧဝံ အာဟံသု ကိံ “ဘန္တေ၊ တို့။ အမှာကံ၊ တို့၏။ ဘိက္ခံ၊ ဆွမ်းကို။ ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟံသု၊ လျှောက်ကြကုန်ပြီ။ သောပိ၊ ထို ဥပါသကာသည်သည်း။ တထေဝ၊ ထို့အတူသာ။ ဝါ၊ ဘိက္ခံ ဂဏှထဟူ၍သာ။ သစေ ဝဒတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အထ၊ သို့မဟုတ်။ ပုနပိ၊ တစ်ဖန်လည်း။ “ဘတ္တံ ဂဏှထာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝဒတိ၊ အံ့။ “အာဝုသော၊ ဒါယကာ။ ဒါနိ၊ ၌။ တွံ၊ သင်ဒါယကာသည်။ ဗဟူ၊ ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ န လစ္ဆသိ၊ ရလိမ့်မည်မဟုတ်။ တယော ဧဝ၊ ရဟန်းသုံးပါးတို့ကိုသာ။ လစ္ဆသိ၊ ရလတံ့၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ “ဘန္တေ၊ ရား။ အသုကသ္မိဉ္စ အသုကသ္မိဉ္စ ဂါမေ၊ ထိုမည် ထိုမည်သော ရွာ၌လည်း။ သကလံ၊ သော။ ဘိက္ခုသံဃံ၊ ကို။ ဘောဇေသုံ နနု၊ ကျွေးကြရကုန်သည် မဟုတ်ပါလော။ အဟံ၊ သည်။ ကသ္မာ၊ ကြောင့်။ န လဘာမိ၊ မရပါသနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ တွံ၊ သည်။ နိမန္တေတုံ၊ ငှာ။ ဝါ၊ ပင့်ဖိတ်နည်းကို။ န ဇာနာသိ၊ နားမလည်၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ “ဘန္တေ၊ ရား။ တေ၊ ထိုအခြားရွာက ဥပါသကာတို့သည်။ ကထံ၊ အဘယ်သို့။ နိမန္တေသုံ၊ ပင့်ဖိတ်ကြပါကုန်သနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ တေ၊ ထို အခြားရွာက ဥပါသကာတို့သည်။ ဧဝံ အာဟံသု ကိံ “ဘန္တေ၊ တို့။ အမှာကံ၊ တို့၏။ ဘိက္ခံ၊ ဆွမ်းကို။ ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟံသု၊ လျှောက်ကြကုန်ပြီ။ ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သောပိ၊ ထို ဥပါသကာသည်သည်း။ “ဘိက္ခံ ဂဏှထာတိ၊ ဟူ၍။ သစေ ဝဒတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အထ၊ သို့မဟုတ်။ ပုနပိ “ဘတ္တမေဝါ”တိ၊ ထမင်းဟူ၍ပင်။ ဝဒတိ၊ လျှောက်နေသေးအံ့။ တတော၊ ထိုသို့ လျှောက်နေခြင်းကြောင့်။ ဝတ္တဗ္ဗော ကိံ “တွံ၊ သည်။ ဂစ္ဆ၊ သွားတော့။ အမှာကံ၊ ငါတို့အား။ တဝ၊ သင်ဒါယကာ၏။ ဘတ္တေန၊ ထမင်းဖြင့်။ အတ္ထော၊ အလိုသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိတော့။ ဧသ၊ ဤရွာသည်။ အမှာကံ၊ တို့၏။ နိဗဒ္ဓဂါမော၊ အမြဲကျက်စားရာ ဆွမ်းခံရွာတည်း။ မယံ၊ တို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤရွာ၌။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ စရိဿာမ၊ လှည့်လည်ကုန်အံ့၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော။ “ဘန္တေ၊ တို့။ စရထ၊ လှည့်လည်ပါကုန်၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝတွာ၊ လျှောက်ပြီး၍။ အာဂတံ၊ ပြန်လာသော။ တံ၊ ထိုဥပါသကာကို။ ပုစ္ဆန္တိ ကိံ “ဘော၊ အမောင်။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ လဒ္ဓါ ကိံ၊ ရအပ်ပါကုန်သလော၊” ဣတိ ပုစ္ဆန္တိ။ “ဧတေန၊ ဤ မေးခြင်းဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်အကျိုးရှိအံ့နည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤသို့ မေးရာ၌။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ပြောဆို ဖွယ်သည်။ ဗဟု၊ များ၏။ ထေရာ၊ တို့သည်။ ‘သွေ၊ နက်ဖြန်၌။ ပိဏ္ဍာယ စရိဿာမ’ ဣတိ အာဟံသု၊ ပြောလိုက်ကြကုန်ပြီ။ ဒါနိ၊ ၌။ တုမှေ၊ တို့သည်။ မာ ပမဇ္ဇိတ္ထ၊ မမေ့လျော့ကြကုန်လင့်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြောပြီ။ ဒုတိယဒိဝသေ၊ ၌။ စေတိယဝတ္တံ၊ ကို။ ကတွာ၊ ပြုပြီး၍။ ဌိတာ၊ တည်နေကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။
သံဃတ္ထေရေန၊ သည်။ ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ပြောဆိုထိုက်ကုန်၏။ ကိံ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ဓုရဂါမေ၊ ပဓာနဖြစ်သော ရွာ၌။ ဝါ၊ အနီးဖြစ်သော ရွာ၌။ သံဃဘတ္တံ၊ သံဃဘတ်သည်။ အတ္ထိ ပန၊ ထိုသို့ပင် ရှိပါသော်လည်း။ အပဏ္ဍိတမနုဿော၊ နားမလည်သော လူသည်။ အာဂမာသိ၊ ပင့်ဖိတ်ဖို့ရာ လာပြီ။ ဂစ္ဆာမ၊ သွားကြစို့။ ဓုရဂါမေ၊ ၌။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ စရိဿာမ၊ လှည့်လည်ချေကြစို့၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ ဘိက္ခူဟိ၊ တို့သည်။ ထေရဿ၊ ၏။ ဝစနံ၊ စကားကို။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုလုပ်ထိုက်၏။ ဝါ၊ လိုက်နာထိုက်၏။ ဒုဗ္ဗစေဟိ၊ အပြောခက် အဆိုခက်သူတို့သည်။ န ဘဝိတဗ္ဗံ၊ မဖြစ်ထိုက်။ ဂါမဒွါရေ၊ ၌။ အဋ္ဌတွာဝ၊ မရပ်မူ၍သာလျှင်။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ စရိတဗ္ဗံ၊ လှည့်လည်ရာ၏။ တေသု၊ ထိုဥပါသကာတို့သည်။ ပတ္တာနိ၊ တို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ နိသီဒါပေတွာ၊ ထိုင်စေပြီး၍။ ဘောဇေန္တေသု၊ ကျွေးကုန်လသော်။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားရာ၏။ အာသနသာလာယ၊ ဆွမ်းစားဇရပ်၌။ ဘတ္တံ၊ ဘတ်ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ရထိကာသု၊ ရထားလမ်းမတို့၌။ အာဟိဏ္ဍန္တာ၊ လှည့်လည်ကုန်လျက်။ သစေ အာရောစေန္တိ၊ အကယ်၍ လျှောက်ကုန်အံ့။ ကိံ၊ နည်း။ “ဘန္တေ၊ တို့။ အာသနသာလာယ၊ ၌။ ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ဂဏှထ၊ ခံယူလှည့်ကြပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ သစေ ဝဒန္တိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဘုဉ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။
ပန၊ သို့မဟုတ်။ ဘတ္တံ၊ ကို။ အာဒါယ၊ ၍။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထိုအရပ်သို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ “ဘတ္တံ၊ ကို။ ဂဏှထ၊ ကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အထ ဝဒန္တိ၊ အကယ်၍ လျှောက်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ လျှောက်ကုန်သော်လည်းကောင်း။ ပဋိကစ္စေဝ၊ စောစောကပင်။ ဝိဟာရံ၊ သို့။ အဘိဟရိတွာ၊ ဆောင်ယူ၍။ ပတိရူပေ၊ သင့်လျော်သော။ ဌာနေ၊ အရပ်၌။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အာဂတာဂတာနံ၊ ကြွလာကုန် ကြွလာကုန်သော ရဟန်းတို့အား။ အထ ဒေန္တိ၊ အကယ်၍ လှူကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ လှူကုန်သော်လည်းကောင်း။ အယံ၊ ဤ ဆွမ်းသည်။ အဘိဟဋဘိက္ခာ နာမ၊ ရှေးရှု ဆောင်ယူအပ်သော ဆွမ်းမည်၏။ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဘတ္တသာလာယ၊ ၌။ ဒါနံ၊ အလှူကို။ သဇ္ဇေတွာ၊ စီစဉ်ပြီး၍။ တံ တံ ပရိဝေဏံ၊ ထိုထို ကျောင်းပရိဝုဏ်သို့။ သစေ ပဟိဏန္တိ၊ အကယ်၍ စေလွှတ်ကုန်အံ့။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ မှာ၍ စေလွှတ်ကုန်သနည်း။ “ဘတ္တသာလာယ၊ ၌။ ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ဂဏှထ” ဣတိ၊ ဤသို့ မှာ၍ စေလွှတ်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယေ မနုဿာ၊ တို့သည်။ ပိဏ္ဍစာရိကေ၊ ဆွမ်းခံလှည့်လည်ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ အာသနသာလံ၊ ဆွမ်းစားဇရပ်ကို။ သမ္မဇ္ဇိတွာ၊ တံမြက်လှည်း၍။ တတ္ထ၊ ထိုဇရပ်၌။ နိသီဒါပေတွာ၊ ထိုင်စေပြီး၍။ ဘောဇေန္တိ၊ စားစေကုန်အံ့။ ဝါ၊ ဆွမ်းကျွေးကုန်အံ့။ တေ၊ ထိုဒါယကာတို့ကို။ န ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗာ၊ မပယ်ထိုက်ကုန်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယေ၊ အကြင်လူတို့သည်။ ဂါမေ၊ ၌။ ဘိက္ခံ၊ ဆွမ်းကို။ အလဘိတွာ၊ မရမူ၍။ ဝါ၊ မရဘဲ။ ဂါမတော၊ မှ။ နိက္ခမန္တေ၊ ထွက်လာကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ “ဘန္တေ၊ တို့။ ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ဂဏှထ၊ ယူပါကုန်၊” ဣတိ ဝဒန္တိ၊ လျှောက်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ တေ၊ ထို လူတို့ကို။ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗာ၊ ပယ်ထိုက်ကုန်၏။ ဝါ၊ သို့မဟုတ်။ ဝါ၊ မပယ်လျှင်။ န နိဝတ္တိတဗ္ဗံ၊ မပြန်နစ်ရာ။ “ဘန္တေ၊ တို့။ နိဝတ္တထ ဘတ္ထံ ဂဏှထ” ဣတိ သစေ ဝဒန္တိ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ “နိဝတ္တထာ”တိ ဝုတ္တပဒေ၊ နိဝတ္တထဟု ပြောဆိုအပ်သော ပုဒ်၌။ ဝါ၊ ပုဒ်အရ။ နိဝတ္တိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ “ဘန္တေ၊ တို့။ နိဝတ္တထ ဃရေ၊ ၌။ ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပါပြီ။ ဂါမေ ဘတ္တံ ကတံ” ဣတိ ဝဒန္တိ။ ဂေဟေ စ၊ ၌လည်းကောင်း။ ဂါမေ စ၊ ၌လည်းကောင်း။ ဘတ္တံ နာမ၊ ထမင်းမည်သည်။ ယဿ ကဿစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ယောက်အတွက်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ နိဝတ္တိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ “နိဝတ္တထ၊ ကုန်။ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဂဏှထ၊ ကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓံ၊ တစ်ဆက်တည်း ဆက်စပ်အပ်သည်ကို။ ကတွာ ဝဒန္တိ၊ လျှောက်ကုန်အံ့။ နိဝတ္တိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ အာသနသာလတော ပိဏ္ဍာယ စရိတုံ နိက္ခမန္တေ ဒိသွာ “နိသီဒထ ဘန္တေ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဂဏှထ၊ ကုန်။ ဣတိ၊ သို့။ ဝုတ္တေပိ၊ လျှောက်အပ်ရာ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ တည်း။ ဓုဝဘတ္တံ၊ အမြဲမပြတ် လှူအပ်သော ဘတ်ကို။ နိစ္စဘတ္တန္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ။ “နိစ္စဘတ္တံ၊ အမြဲမပြတ် လှူအပ်သော ထမင်းကို။ ဂဏှထ” ဣတိ ဝဒန္တိ ဗဟူနမ္ပိ၊ များစွာကုန်သော ရဟန်းတို့၏လည်း။ ဧကတော ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သလာကဘတ္တာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ၊ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာန်တည်း။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းမရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဒုတိယံ၊ သော။ ဂဏဘောဇနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၃-ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၂၂၁။ တတိယသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ န ခေါ (ပ) ကရောန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယေန နိယာမေန၊ အကြင် အမှတ်အသားဖြင့်။ ဣမေ မနုဿာ၊ တို့သည်။ သက္ကစ္စံ၊ ရိုရိုသေသေ၊
ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကြကုန်၏။ တေန နိယာမေန၊ ကြောင့်။ “ဣဒံ သာသနံ ဝါ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေ၊ ဘုရားအမှူးရှိသော။ သံဃေ၊ သံဃာ၌။ ဣဒံ ဒါနံ ဝါ၊ ဤ ပေးလှူခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဩရကံ၊ ယုတ်ညံ့သည်။ န ခေါ ဘဝိဿတိ၊ ဧကန်ဖြစ်လိမ့်မည် မဟုတ်။ ပရိတ္တံ၊ နည်းသည်။ လာမကံ၊ ယုတ်ညံ့သည်။ နေဝ ဘဝိဿတိ၊ ဧကန်ဖြစ်လိမ့်မည်မဟုတ်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဉာယတိ၊ သိအပ်၏။ ကိရပတိကောတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ကိရောတိ ဧတံ၊ ကိရဟူသော ဤအမည်သည်။ တဿ ကုလပုတ္တဿ၊ ထိုအမျိုးသား၏။ နာမံ၊ တည်း။ ပန၊ ကား။ အာဓိပစ္စဋ္ဌေန၊ အကြီးအကဲ၏အဖြစ်ဟူသော အနက်ကြောင့်။ “ကိရပတိကော”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ။ သော၊ ထိုကိရပတိကသည်။ ဣဿရော၊ အစိုးရသည်။ အဓိပတိ၊ အကြီးအကဲသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ မာသ (ပ) နိယာမေန၊ လအမှတ်အသား ဥတုအမှတ်အသား နှစ်အမှတ်အသားဖြင့်။ ဝေတနံ၊ ရိက္ခာကို။ ဒတွာ၊ ၍။ ကမ္မကာရကေ၊ အလုပ်သမားတို့ကို။ ကမ္မံ၊ အလုပ်ကို။ ကာရေတိ ကိရ၊ ပြုစေသတတ်။ ဗဒရာ ပဋိယတ္တာတိ ဣဒံ ဝစနံ၊ ကို။ ဥပစာရဝသေန၊ လောကပြောရိုးဆိုစဉ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝဒတိ၊ လျှောက်၏။ ဗဒရမိဿေနာတိ၊ ကား။ ဗဒရသာဠဝေန၊ ဆီးဖျော်ရည်အားဖြင့်။ ပေယျာ၊ သောက်ဖွယ်တို့သည်။ ပရိပူရေဿန္တိ၊ ပြည့်စုံ လုံလောက်ပါကုန်လတံ့။
၂၂၂။ ဥဿူရေ အာဟရိယိတ္ထာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အတိဒိဝါ၊ အလွန်နေမြင့်မှ။ အာဟရိယိတ္ထ၊ ပို့ဆောင်အပ်ပြီ။
၂၂၆။ မယှံ (ပ) ဒမ္မီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အယံ ဘတ္တဝိကပ္ပနာ နာမ၊ ဤထမင်းကို ဝိကပ္ပနာ ပြုခြင်း မည်သည်။ ဝါ၊ ဤထမင်းကို လှူခြင်းမည်သည်။ သမ္မုခါပိ၊ မျက်မှောက်၌လည်းကောင်း။ ပရမ္မုခါပိ၊ မျက်ကွယ်၌လည်းကောင်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သမ္မုခါ၊ ၌။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ “မယှံ၊ တပည့်တော်၏။ ဘတ္တပစ္စာသံ၊ ထမင်း၌ ဖြစ်သော အာသာကို။ ဝါ၊ ထမင်းရဖို့ရန် မျှော်လင့်ချက်ကို။ တုယှံ၊ အရှင့်အား။ ဝိကပ္ပေမိ၊ ဝိကပ္ပနာပြုပါ၏။ ဝါ၊ လှူပါ၏။” ဣတိ ဝတွာ၊ လျှောက်၍။ အညံ၊ အခြားဘတ်ကို။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားကောင်း၏။ သမ္မုခါ အဒိသွာ၊ ၍။ ဝါ၊ မမြင်ခြင်းကြောင့်။ ပဉ္စသု သဟဓမ္မိကေသု၊ သီတင်းသုံးဖော်တို့တွင်။ “ဣတ္ထန္နာမဿ၊ ဤအမည်ရှိသော ရဟန်းအား။ ဝိကပ္ပေမိ၊ ဝိကပ္ပနာပြုပါ၏။ ဝါ၊ လှူပါ၏။” ဣတိ ဝတွာ အညံ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယာဒီသု၊ မဟာပစ္စရီအစရှိသော အဋ္ဌကထာတို့၌။ ပရမ္မုခါဝိကပ္ပနာဝ၊ ကိုသာ။ ဝုတ္တာ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ သာ အယံ၊ ထို ဘတ္တဝိကပ္ပနာကို။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဝိနယကမ္မေန၊ ဖြင့်။ သင်္ဂဟိတာ၊ သိမ်းယူအပ်ပြီ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဘဂဝတော၊ အား။ ဝိကပ္ပေတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ဟိ၊ မှန်။ ဘဂဝတိ၊ သည်။ ဂန္ဓကုဋိယံ၊ ဂန္ဓကုဋိကျောင်းတော်၌။ နိသိန္နေပိ၊ ထိုင်နေတော်မူသော်လည်းကောင်း။ သံဃမဇ္ဈေ နိသိန္နေပိ၊ လည်းကောင်း။ သံဃေန၊ သည်။ ဂဏပ္ပဟောနကေ၊ ဂိုဏ်းလောက်ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ တံ တံ ကမ္မံ၊ ထိုထိုကံကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်သည်။ သမာနံ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ သုကတမေဝ၊ ကောင်းစွာ ပြုအပ်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘဂဝါ၊ သည်။ ကမ္မံ၊ ကို။ နေဝ ကောပေတိ၊ ဖျက်တော်မမူ။ န သမ္ပာဒေတိ၊ ပြီးစေတော်မမူနိုင်။ ဝါ၊ ဟတ္တပါသ်အတွင်း ရောက်သော်လည်း မပြီးစေနိုင်။ ဓမ္မိဿရတ္တာ၊ တရားကို အစိုးရသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ န ကောပေတိ၊ ဖျက်တော်မမူနိုင်။ အဂဏပူရကတ္တာ၊ ဂိုဏ်းကို မပြည့်စေတတ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ န သမ္ပာဒေတိ၊ ပြီးစေတော်မမူနိုင်။
၂၂၉။ ဒွေ တယော (ပ) ဘုဉ္ဇတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒွေ တီဏိ နိမန္တနာနိ၊ နှစ်ခု သုံးခုသော ပင့်ဖိတ်ကြောင်း ဘတ်တို့ကို။ ဧကပတ္တေ၊ တစ်ခုသော သပိတ်၌။ ပက္ခိပိတွာ၊ ၍။ မိဿေတွာ၊ ရော၍။ ဧကံ၊ တစ်ခုတည်းကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဘုဉ္ဇတိ၊ စားအံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဒွေ တီဏိ ကုလာနိ၊ နှစ်ဦး သုံးဦးသော အမျိုးတို့သည်။ နိမန္တေတွာ၊ အကပ္ပိယနိမန္တနဖြင့် ဖိတ်၍။ ဧကသ္မိံ ဌာနေ၊ ၌။ နိသီဒါပေတွာ၊ ၍။ ဣတော စိတော စ၊ ဤမှ ဤမှလည်း။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်ယူ၍။ ဘတ္တံ၊ ကို။ အာကိရန္တိ၊ လောင်းထည့်ကုန်အံ့။ သူပဗျဉ္ဇနံ၊ ဟင်းရည် ဟင်းလျာကို။ အာကိရန္တိ ဧကမိဿကံ၊ တစ်ခုတည်း ရောနှောသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤစုပေါင်းထည့်အပ်သော ဘတ်၌။ ဘုဉ္ဇန္တဿ၊ ၏။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ်တည်း။ ဣတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ မူလနိမန္တနံ၊ မူလပင့်ဖိတ်ကြောင်း ဘတ်သည်။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဟောတိ၊ အံ့။ ပစ္ဆိမံ ပစ္ဆိမံ၊ နောက်နောက် ပင့်ဖိတ်ကြောင်း ဘတ်သည်။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဟောတိ၊ အံ့။ တံ၊ ထိုဘတ်ကို။ ဥပရိတော ပဋ္ဌာယ ဘုဉ္ဇန္တဿ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဟတ္ထံ၊ ကို။ အန္တော၊ သို့။ ပဝေသေတွာ၊ သွင်း၍။ ပဌမနိမန္တနတော၊ ပဌမပင့်ဖိတ်ကြောင်းဘတ်မှ။ ဧကမ္ပိ၊ တစ်လုတ်လည်းဖြစ်သော။ ကဗဠံ၊ ဆွမ်းလုတ်ကို။ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ ထုတ်ယူ၍။ ဘုတ္တကာလတော၊ စားအပ်ပြီးရာ အခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ ၍။ ယထာ ဝါ တထာ ဝါ၊ ဟုတ်ဟုတ်ညားညားသော အခြင်းအရာအားဖြင့်လည်း။ ဝါ၊ အထက်ပိုင်းက ယူ၍ဖြစ်စေ အောက်ပိုင်းက ယူ၍ဖြစ်စေ။ ဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ တတ္ထ၊ ထိုအများစုပေါင်း၍ ထည့်အပ်သော ဘတ်၌။ ခီရံ ဝါ၊ နို့ရည်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ရသံ ဝါ၊ အသားရည်ကိုသော်လည်းကောင်း။ သစေ အာကိရန္တိ၊ အကယ်၍ လောင်းထည့်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လောင်းထည့်ကုန်လသော်။ ယေန၊ ယင်းနို့ရည် အသားရည်သည်။ အဇ္ဈောတ္ထတံ၊ လွှမ်းမိုးအပ်သော။ ဘတ္တံ၊ ဘတ်သည်။ ဧကရသံ၊ တစ်ခုတည်းသော အရသာရှိသည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ ကောဋိတော၊ အစွန်မှ။ ပဋ္ဌာယ ဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ ဣတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ ၌။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ကိံ “ခီရဘတ္တံ ဝါ၊ နို့ရည်ဖြင့် ရောအပ်သော ဘတ်ကိုလည်းကောင်း။ ရသဘတ္တံ ဝါ၊ အသားရည်ဖြင့် ရောအပ်သော ဘတ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ လဘိတွာ၊ ရ၍။ နိသိန္နဿ၊ ထိုင်နေစဉ်။ တတ္ထေဝ၊ ထို ခီရဘတ္တ ရသဘတ္တ၌ပင်။ အညေပိ၊ အခြားသူတို့သည်လည်း။ ခီရဘတ္တံ ဝါ ရသဘတ္တံ ဝါ အာကိရန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ခီရံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ရသံ ဝါ၊ အသားရည်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပိဝတော၊ သောက်သော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ။ ဘုဉ္ဇန္တေန ပန၊ စားသော ရဟန်းသည်ကား။ ပဌမံ၊ စွာ။ လဒ္ဓမံသခဏ္ဍံ ဝါ၊ ရအပ်သော အသားတုံးကိုသော်လည်းကောင်း။
ဘတ္တပိဏ္ဍံ ဝါ၊ ထမင်းခဲကိုသော်လည်းကောင်း။ မုခေ၊ ၌။ ပက္ခိပိတွာ၊ ၍။ ကောဋိတော၊ အစွန်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သပ္ပိပါယာသေပိ၊ ထောပတ်ဃနာထမင်း၌လည်း။ ဧသေဝ နယော” ဣတိ ဝုတ္တံ။
မဟာဥပါသကော၊ ဥပါသကာကြီးသည်။ ဘိက္ခံု၊ ကို။ နိမန္တေတိ၊ အကပ္ပိယနိမန္တနဖြင့် ပင့်ဖိတ်အံ့။ ကုလံ၊ အိမ်သို့။ ဥပဂတဿ၊ ချဉ်းကပ်လာသော။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဥပါသကောပိ၊ သည်လည်းကောင်း။ တဿ၊ ထိုဥပါသကာ၏။ ပုတ္တ (ပ) အာဒယောပိ၊ သားမယားညီနှမ အစရှိသူတို့သည်လည်းကောင်း။ အတ္တနော အတ္တနော၊ မိမိမိမိ၏။ ကောဋ္ဌာသံ၊ အဖို့ကို။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်ယူ၍။ ပတ္တေ၊ ၌။ ပက္ခိပန္တိ၊ ထည့်ကုန်အံ့။ ဥပါသကေန၊ သည်။ ပဌမံ၊ စွာ။ ဒိန္နံ၊ ပေးလှူအပ်သော ဘတ်ကို။ အဘုဉ္ဇိတွာ၊ ၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်သော ဘတ်ကို။ ဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ ဣတိ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာယံ၊ ၌။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ ဝုတ္တံ။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ “ပါဋေက္ကံ၊ အသီးသီး။ သစေ ပစန္တိ၊ ကုန်အံ့။ အတ္တနော အတ္တနော၊ ၏။ ပက္ကဘတ္တတော၊ ချက်အပ်သော ဘတ်မှ။ အာဟရိတွာ ဒေန္တိ၊ ကုန်အံ့။ တတ္ထ၊ ထိုသို့ လှူကြရာ၌။ ပစ္ဆာ၊ မှ။ အာဟဋံ၊ ဆောင်ယူအပ်သော ဘတ်ကို။ ပဌမံ၊ စွာ။ ဘုဉ္ဇန္တဿ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ပန၊ သို့မဟုတ်။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံသော သားမယား စသူတို့၏။ ဧကောဝ၊ တစ်ပြိုင်နက်တည်းသာလျှင် ဖြစ်သော။ ပါကော၊ ကျက်ခြင်းသည်။ ယဒိ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ပရမ္ပရဘောဇနံ၊ သည်။ န ဟောတိ” ဣတိ ဝုတ္တံ။ မဟာဥပါသကော၊ သည်။ နိမန္တေတွာ၊ ၍။ နိသီဒါပေတိ၊ အံ့။ အညော၊ သော။ မနုဿော ပတ္တံ ဂဏှာတိ၊ အံ့။ န ဒါတဗ္ဗံ၊ မပေးရာ။ ဘန္တေ၊ ရား။ ကိံ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ န ဒေထ၊ မပေးပါကုန်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်အံ့။ ဥပါသက၊ ကာ။ တယာ၊ သည်။ နိမန္တိတာ၊ ပင့်ဖိတ်အပ်ကုန်သည်။ အမှ နနု၊ ဖြစ်ကုန်သည် မဟုတ်လော။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြောရာ၏။ ဘန္တေ ဟောတု၊ ရှိပါစေ။ လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်ရအပ်သော ဘတ်ကို။ ဘုဉ္ဇထ၊ ကုန်။ ဣတိ ဝဒတိ၊ လျှောက်အံ့။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အညေန၊ အခြားသော ဥပါသကာသည်။ အာဟရိတွာ၊ ၍။ ဘတ္တေ၊ ကို။ ဒိန္နေ၊ သော်။ အာပုစ္ဆိတွာပိ၊ မူလပင့်ဖိတ်သူကို ပန်ပြော၍လည်း။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ။
အနုမောဒနံ၊ ကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဂစ္ဆန္တံ၊ ကြွသွားသော ရဟန်းကို။ ဓမ္မံ၊ ကို။ သောတုကာမာ၊ နာလိုကုန်သည်။ ဟုတွာ “ဘန္တေ သွေပိ၊ နက်ဖြန်၌လည်း။ အာဂစ္ဆေယျာထ၊ ကြွတော်မူပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံသော ဥပါသကာတို့သည်။ နိမန္တေန္တိ၊ အကပ္ပိယနိမန္တနဖြင့် ဖိတ်ကုန်အံ့။ ပုနဒိဝသေ အာဂန္တွာ လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်ရအပ်သော ဘတ်ကို။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကသ္မာ၊ နည်း။ သဗ္ဗေဟိ၊ အလုံးစုံသော ဥပါသကာတို့သည်။ နိမန္တိတတ္တာ၊ ပင့်ဖိတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဧကော၊ သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ စရန္တော၊ လှည့်လည်စဉ်။ ဘတ္တံ၊ ကို။ လဘတိ၊ အံ့။ တံ၊ ထိုရဟန်းကို။ အညော၊ သော။ ဥပါသကော၊ သည်။ နိမန္တေတွာ၊ အကပ္ပိယနိမန္တနဖြင့် ပင့်ဖိတ်၍။ ဃရေ၊ ၌။ နိသီဒါပေတိ၊ ထိုင်စေအံ့။ စ၊ ထိုသို့ပင် ထိုင်စေပါသော်လည်း။ ဘတ္တံ၊ သည်။ န တာဝ သမ္ပဇ္ဇတိ၊ မပြီးစီးသေးအံ့။ သော ဘိက္ခု၊ သည်။ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ လဒ္ဓဘတ္တံ၊ ရအပ်ပြီးသော ဘတ်ကို။ သစေ ဘုဉ္ဇတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ။ ဘတ္တံ အဘုတွာ၊ မစားမူ၍။ နိသိန္နေ၊ ထိုင်နေလသော်။ “ဘန္တေ ကိံ၊ ကြောင့်။ န ဘုဉ္ဇသိ၊ သနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ လျှောက်အပ်သော်။ “တယာ၊ သည်။ နိမန္တိတတ္တာ၊ ပင့်ဖိတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ န ဘုဉ္ဇာမိ၊ မစား၊” ဣတိ ဝတွာ၊ ၍။ “ဘန္တေ လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်ရအပ်ပြီးသော ဘတ်ကို။ ဘုဉ္ဇထ၊ ဘုဉ်းပေးပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဝုတ္တော၊ လျှောက်အပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဘုဉ္ဇတိ၊ စားအံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
သကလေန ဂါမေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သကလေန၊ သော။ ဂါမေန၊ သည်။ ဧကတော ဟုတွာ နိမန္တိတဿေဝ၊ ပင့်ဖိတ်အပ်သည်ဖြစ်၍သာလျှင်။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော အိမ်၌။ ဘုဉ္ဇတော၊ စားသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ။ ပူဂေပိ၊ အသင်း၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။ နိမန္တိယမာနော (ပ) ဘဏတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ “ဘတ္တံ၊ ဘတ်ကို။ ဂဏှ၊ ခံယူပါလော့၊” ဣတိ၊ သို့။ နိမန္တိယမာနော၊ ပင့်ဖိတ်အပ်သော်။ ဝါ၊ ပင့်ဖိတ်အပ်တုန်းက။ “မယှံ၊ အား။ တဝ၊ ၏။ ဘတ္တေန၊ ဘတ်ဖြင့်။ န အတ္ထော၊ အလိုမရှိ။ ဘိက္ခံ၊ ဆွမ်းကို။ ဂဏှိဿာမိ၊ ယူလာအံ့၊” ဣတိ ဝဒတိ၊ ပြောအံ့။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤနိမန္တိယမာနော ဘိက္ခံ ဂဏှိဿာမိဟူသော ပါဌ်၌။ မဟာပဒုမတ္ထေရော အာဟ ကိံ ဧဝံ၊ ဤသို့ ဘိက္ခံ ဂဏှိဿာမိဟူ၍။ ဝဒန္တော၊ ပြောသော ရဟန်းသည်။ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ၊ ၌။ အနိမန္တနံ၊ နိမန္တနဘတ် မဟုတ်သည်ကို။ ကာတုံ၊ ငှာ။ သက္ကောတိ၊ စွမ်းနိုင်၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် စွမ်းနိုင်ပါသော်လည်း။ ဘုဉ္ဇနတ္ထာယ၊ စားခြင်းအကျိုးငှာ။ ဩကာသော၊ အခွင့်သည်။ ကတော၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ဂဏဘောဇနတော၊ ဂဏဘောဇနအာပတ်မှ။ နေဝ မုစ္စတိ၊ မလွတ်။ စာရိတ္တတော၊ စာရိတ္တအာပတ်မှ။ န မုစ္စတိ ဣတိ အာဟ။ မဟာသုမတ္ထေရော အာဟ ကိံ “ယဒဂ္ဂေန၊ အကြင်အဖို့အစုဖြင့်။ အနိမန္တနံ၊ အကပ္ပိယနိမန္တန မဟုတ်သည်ကို။ ကာတုံ သက္ကောတိ တဒဂ္ဂေန၊ ထိုအဖို့အစုဖြင့်။ ဂဏဘောဇနံ၊ သည်။ နေဝ ဟောတိ စာရိတ္တံ၊ စာရိတ္တအာပတ်သည်။ န ဟောတိ” ဣတိ အာဟ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ၊ ကထိနသမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယဝါစတော စ၊ ကိုယ်နှုတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော စ၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယာကိရိယံ၊ ပြုထိုက်သော အမှုကို မပြုခြင်း မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဟိ၊ မှန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဘောဇနံ၊ သည်။ ကိရိယာ၊ တည်း။ အဝိကပ္ပနံ၊ သည်။ အကိရိယာ၊ တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
တတိယံ၊ သော။ ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၄-ကာဏမာတာသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၂၃၀။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ကာဏမာတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကာဏာယ၊ ကာဏာ၏။ မာတာ၊ အမိသည်။ ကိရ၊ ချဲ့။ အဿာ၊ ထိုကာဏမာတာ၏။ သာ ဓီတာ၊ ထိုသ္မီးသည်။ အဘိရူပါ၊ လွန်ကဲသော အဆင်းရှိသည်။ ဝါ၊ အလွန်အဆင်းလှသည်။ အဟောသိ။ ယေ ယေ၊ အကြင်အကြင် ယောကျ်ားတို့သည်။ တံ၊ ထိုကာဏာကို။ ပဿန္တိ၊ မြင်ကြကုန်၏။ တေ တေ၊ ထိုထိုယောကျ်ားတို့သည်။ ရာဂေန၊ ရာဂကြောင့်။ ကာဏာ၊ ကန်းကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်၏။ ရာဂန္ဓာ၊ ရာဂကြောင့် အကန်းတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကြရကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပရေသံ၊ တစ်ပါးသော ယောကျ်ားတို့၏။ ကာဏဘာဝကရဏတော၊ ကန်းကုန်သည်၏ အဖြစ်ကို ပြုတတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ကာဏာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝိဿုတာ၊ ထင်ရှားသည်။ အဟောသိ တဿာ၊ ထိုကာဏာ၏။ ဝါ၊ နှင့်။ ဝသေန၊ စပ်သဖြင့်။ အဿာ၊ ထိုကာဏာ၏။ မာတာပိ၊ သည်လည်း။ “ကာဏမာတာ”တိ၊ ဟူ၍။ ပါကဋာ၊ ထင်ရှားသည်။ ဇာတာ၊ ဖြစ်ပြီ။ အာဂတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အာဂမနံ၊ လာခြင်းကို။ ကိသ္မိံ ဝိယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကီဒိသံ ဝိယ၊ အဘယ်သို့ ရှုအပ်သကဲ့သို့။ လဇ္ဇနကံ ဝိယ၊ ရှက်ဖွယ်ကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤလဇ္ဇနကံ ဝိယကား။ အဓိပ္ပါယော၊ ကာဏမာတာ၏ အလိုတည်း။ ရိတ္တဟတ္ထံ ဂန္တုန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အသ္မိံ ဂမနေ၊ ဤသွားခြင်း၌။ ရိတ္တာ၊ အချည်းနှီးကုန်သော။ ဟတ္ထာ သန္တိ ဣတိ၊ ကြောင့်။ တဒိဒံ၊ ထိုသွားခြင်းသည်။ ရိတ္တဟတ္ထံ၊ မည်၏။ ရိတ္တဟတ္ထံ၊ အချည်းနှီးလက်ရှိသော။ တံ ဂမနံ၊ ကို။ ဂန္တုံ၊ ငှာ။ လဇ္ဇနကံ ဝိယ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ပရိက္ခယံ အဂမာသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥပါသိကာ၊ ဥပါသိကာမသည်။ အရိယသာဝိကာ၊ အရိယာဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရား၏ သာဝိကာမတည်း။ သာ၊ ထိုဥပါသိကာမသည်။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ သန္တံ၊ ထင်ရှားသော ဝတ္ထုကို။ အဒါတုံ၊ မပေးဘဲ နေခြင်းငှာ။ န သက္ကောတိ၊ မစွမ်းနိုင်။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော မုန့်သည်။ ပရိက္ခယံ၊ ကုန်ခြင်းသို့။ အဂမာသိ၊ ပြီ။ တာဝ၊ ထိုကုန်သည့်တိုင်အောင်။ ဒါပေသိ၊ လှူစေပြီ။ ဓမ္မိယာ ကထာယာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ကာဏာပိ၊ သည်လည်း။ မာတု၊ ၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ ဒေသိယမာနံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ဓမ္မံ၊ ကို။ သုဏန္တီ၊ နာစဉ်။ ဒေသနာပရိယောသာနေ၊ ၌။ သောတာပန္နာ၊ သည်။ အဟောသိ၊ ပြီ။ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာသနတော၊ မှ။ ဥဋ္ဌဟိတွာ၊ ၍။ ဂတော၊ ကြွတော်မူပြီ။ သောပိ ပုရိသော၊ ထိုကာဏာ၏ ယောကျ်ားသည်လည်း။ “သတ္ထာ၊ သည်။ ကာဏမာတာယ၊ ၏။ နိဝေသနံ၊ အိမ်သို့။ အဂမာသိ ကိရ၊ ကြွတော်မူသတဲ့၊” ဣတိ သုတွာ၊ ၍။ ကာဏံ၊ ကို။ အာနေတွာ၊ ပြန်ခေါ်၍။ ပကတိဋ္ဌာနေယေဝ၊ ပကတိမယားကြီးအရာ၌ပင်။ ဌပေသိ၊ ပြီ။
၂၃၁။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣမသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ၊ ဤပူဝဝတ္ထုသည်။ ဥပ္ပန္နမတ္တေ၊ ဖြစ်ပြီးကာမျှဖြစ်လတ်သော်။ သိက္ခာပဒေ၊ ကို။ အပညတ္တေယေဝ၊ သေးမီပင်။ ပါထေယျဝတ္ထု၊ ပါထေယျဝတ္ထုသည်။ ဥဒပါဒိ၊ ထင်ရှားဖြစ်ပြီ။ တသ္မာ အနန္တရမေဝ၊ ပူဝဝတ္ထု၏ အခြားမဲ့၌ပင်။ ဧတံ၊ ဤပါထေယျဝတ္ထုကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ တေန ခေါ ပန သမယေနာတိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားရပ်ကို။ သင်္ဂီတိကာရေဟိ ဝုတ္တံ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ သောပိ ဥပါသကော၊ သည်လည်း။ အရိယသာဝကတ္တာ၊ ကြောင့်။ သဗ္ဗမေဝ၊ အလုံးစုံသော သတ္တုကိုပင်။ ဒါပေသိ၊ လှူစေပြီ။ တေန ဝုတ္တံ “ပရိက္ခယံ အဂမာသီ”တိ။
၂၃၃။ ယံကိဉ္စိ ပဟေဏကတ္ထာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဏ္ဏာကာရတ္ထာယ၊ လက်ဆောင်အကျိုးငှာ။ ပဋိယတ္တံ၊ စီရင်အပ်သော။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ အတိရသက (ပ) ကာဒိ၊ အတိရသကမုန့် လဍ္ဍူးမုန့် မုန့်ကြွက်ကျစ် အစရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော မုန့်သည်။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ပူဝေါတွေဝ၊ ပူဝဟူ၍သာ။ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။
ယံကိဉ္စိ ပါထေယျတ္ထာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဂ္ဂံ၊ ကို။ ဂစ္ဆန္တာနံ၊ သွားကုန်သူတို့၏။ အန္တရာမဂ္ဂတ္ထာယ၊ ခရီးအကြား၌ အကျိုးငှာ။ ဝါ၊ ခရီးအကြား၌ စားဖို့ရာ။ ပဋိယတ္တံ၊ သော။ ယံကိဉ္စိ၊ သော။ ဗဒ္ဓသတ္တုအဗဒ္ဓသတ္တုတိလတဏ္ဍုလာဒိ၊ ဖွဲ့ဆုပ်အပ်သော မုန့်ခဲ မဖွဲ့ဆုပ်အပ်သော မုန့်မှုန့် နှမ်း ဆန်အစရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသည်။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ မန္ထောတွေဝ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ တတော စေ ဥတ္တရိန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တတိယံ၊ သုံးလုံးမြောက်ဖြစ်သော။ ပတ္တံ၊ ကို။ ထူပီကတံ၊ ထူပကဲ့သို့ ပြုအပ်သည် မည်လောက်အောင်။ ဝါ၊ မို့မောက်အောင်။ သစေပိ ဂဏှာတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ပူဝဂဏနာယ၊ မုန့်တို့၏ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ဝါ၊ အပေါ်၌ မောက်နေသော မုန့်တို့၏ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။
ဒွတ္တိပတ္တပူရေ ပဋိဂ္ဂဟေတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မုခဝဋ္ဋိယာ၊ နှုတ်ခမ်းရစ်၏။ ဟေဋ္ဌိမလေခါယ၊ အောက်အနားရစ်နှင့်။ သမပူရေ၊ အညီအမျှပြည့်ကုန်သော။ ပတ္တေ၊ တို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ခံယူပြီး၍။ အမုတြ မယာ ဒွတ္တိပတ္တပူရာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဒွေ၊ နှစ်သပိတ်ပြည့်မုန့်တို့ကို။ သစေ ဂဟိတာ၊ အကယ်၍ ခံယူအပ်ကုန်ပြီးဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ “အတြ၊ ထိုအိမ်၌။ မယာ၊ သည်။ ဒွေ ပတ္တပူရာ၊ နှစ်သပိတ်ပြည့်မုန့်တို့ကို။ ပဋိဂ္ဂဟိတာ၊ ခံယူအပ်ကုန်ပြီ။ တွံ၊ အရှင်ဘုရားသည်။ ဧကံ၊ တစ်သပိတ်ပြည့်မုန့်ကို။ ဂဏှေယျာသိ၊ ခံယူပါတော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ လျှောက်ရာ၏။ တေနာပိ၊ ထိုဒုတိယရဟန်းသည်လည်း။ အညံ၊ အခြား တတိယရဟန်းကို။ ပဿိတွာ၊ မြင်၍။ “ပဌမံ၊ စွာ။ အာဂတေန၊ လာသော ရဟန်းသည်။ ဒွေ ပတ္တပူရာ၊ တို့ကို။ ဂဟိတာ၊ ခံယူအပ်ကုန်ပြီ။ မယာ၊ သည်။ ဧကော၊ တစ်သပိတ်ပြည့်မုန့်ကို။ ဂဟိတော။ တွံ၊ သည်။ မာ ဂဏှိ၊ မခံယူပါလင့်တော့၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ယေန၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ပဌမံ ဧကော၊ တစ်သပိတ်ပြည့်မုန့်ကို။ ဂဟိတော၊ ခံယူအပ်ပြီ။ တဿာပိ၊ ထိုရဟန်း၏လည်း။ ပရမ္ပရာရောစနေ၊ အဆင့်ဆင့်ပြောခြင်း၌။ ဧသေဝ နယော။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယေန၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ သယမေဝ၊ မိမိချည်းပင်။ တယော၊ သုံးသပိတ်ပြည့်မုန့်တို့ကို။ ဂဟိတာ၊ ကုန်ပြီ။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ အညံ၊ အခြားရဟန်းကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ “ဧတ္ထ၊ ထိုအိမ်၌။ မာ ခေါ ပဋိဂ္ဂဏှိ၊ မခံယူလင့်တော့၊” ဣစ္စေဝ၊ ဤသို့သာ။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ပြောရာ၏။ ပဋိက္ကမနံ နီဟရိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာသနသာလံ၊ သို့။ ဟရိတွာ၊ ဆောင်ယူ၍။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ အာသနသာလံ၊ သို့။ ဂစ္ဆန္တေန၊ သွားသော ရဟန်းသည်။ ဆဋ္ဋိတသာလာ၊ ရဟန်းအများတို့ စွန့်ပစ်အပ်သော ဇရပ်သို့။ န ဂန္တဗ္ဗာ၊ မသွားထိုက်။ ယတ္ထ၊ အကြင်ဇရပ်၌။ မဟာ၊ များစွာသော။ ဘိက္ခုသံဃော၊ သည်။ နိသီဒတိ၊ ထိုင်၏။ တတ္ထ၊ ထိုဇရပ်သို့။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာ၏။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ ကိံ “လဒ္ဓဋ္ဌာနတော၊ ရအပ်ရာ အရပ်မှ။ အာသန္နာ၊ အနီးဆုံးဖြစ်သော။ ယာ အာသနသာလာ အတ္ထိ တတ္ထ၊ ထိုအနီးဆုံးဇရပ်သို့။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာ၏။ ‘အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သန္ဒိဋ္ဌာနံ၊ သန္ဒိဋ္ဌရဟန်းတို့အား။ ဒဿာမိ၊ ပေးအံ့။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့ ကြံ၍သော်လည်းကောင်း။ သမတ္တာနံ၊ သမတ္တရဟန်းတို့အား။ ဒဿာမိ၊ ပေးအံ့။ ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဧကနိကာယိကာနံ၊ တူသော နိကာယ်ဆောင်ရဟန်းတို့အား။ ဒဿာမိ ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ အညတ္ထ၊ အနီးဆုံးမှ အခြားဇရပ်သို့။ ဂန္တုံ၊ ငှာ။ ဝါ၊ သွားခွင့်ကို။ န လဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ နိဗဒ္ဓနိသီဒနဋ္ဌာနံ၊ အမြဲထိုင်၍ စားရာ ဇရပ်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဒူရမ္ပိ၊ ဝေးသော အရပ်သို့လည်း။ ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။” ဣတိ ဝုတ္တံ။
သံဝိဘဇိတဗ္ဗန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တယော၊ သုံးခုကုန်သော။ ပတ္တပူရာ၊ သပိတ်ပြည့်မုန့်တို့ကို။ သစေ ဂဟိတာ၊ အကယ်၍ ခံယူအပ်ကုန်ပြီး ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဧကံ၊ တစ်သပိတ်ပြည့်မုန့်ကို။ အတ္တနော၊ မိမိဖို့။ ဌပေတွာ၊ ချန်ထား၍။ ဒွေ၊ နှစ်သပိတ်ပြည့်မုန့်တို့ကို။ ဘိက္ခုသံဃဿ၊ အား။ ဒါတဗ္ဗာ၊ ကုန်၏။ ဒွေ၊ ကုန်သော။ ပတ္တပူရာ၊ သပိတ်ပြည့်မုန့်တို့ကို။ သစေ ဂဟိတာ၊ အကယ်၍ ခံယူအပ်ကုန်ပြီး ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဧကံ၊ တစ်သပိတ်ပြည့်မုန့်ကို။ အတ္တနော၊ မိမိဖို့။ ဌပေတွာ၊ ချန်ထား၍။ ဧကော၊ တစ်သပိတ်ပြည့်မုန့်ကို။ သံဃဿ၊ အား။ ဒါတဗ္ဗော၊ ၏။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ ယထာမိတ္တံ၊ အကြင်အကြင် မိတ်ဆွေအား။ ဒါတုံ၊ ငှာ။ ဝါ၊ ပေးခွင့်ကို။ န လဗ္ဘတိ၊ အပ်။ ယေန၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဧကော၊ တစ်သပိတ်ပြည့်မုန့်ကို။ ဂဟိတော တေန၊ သည်။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော မုန့်ကို။ အကာမာ၊ မပေးလိုဘဲ။ န ဒါတဗ္ဗံ၊ မပေးရာ။ ဝါ၊ ပေးဖွယ်မလို။ ယထာရုစိ၊ အလိုအတိုင်း။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုနိုင်၏။
၂၃၅။ ဂမနေ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တရာမဂ္ဂေ၊ ၌။ ဥပဒ္ဒဝံ၊ ဘေးရန်ကို။ ဒိသွာ ဝါ၊ ၍သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ မြင်ခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ အနတ္ထိကတာယ ဝါ၊ သွားခြင်းငှာ အလိုမရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ မသွားလိုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ “မယံ၊ တို့သည်။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ န ပေသိဿာမ၊ မပို့ကုန်တော့အံ့။ န ဂမိဿာမ၊ မသွားတော့ကုန်အံ့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဂမနေ၊ သွားကြောင်းစိတ်သည်။ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေ၊ ငြိမ်းအေးလသော်။ ဥပစ္ဆိန္နေ၊ ပြတ်စဲလသော်။ ဉာတကာနံ ပဝါရိတာနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧတေသံ၊ ဤဉာတိပဝါရိတတို့သည်။ ဗဟုမ္ပိ၊ နှစ်သပိတ်ပြည့် သုံးသပိတ်ပြည့်ထက် များစွာလည်း။ ဒေန္တာနံ၊ ပေးလှူကုန်စဉ်။ ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ၊ ခံယူသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ အဋ္ဌကထာသု၊ တို့၌။ “တေသမ္ပိ၊ ထိုဉာတိပဝါရိတတို့၏လည်း။ ပါထေယျပဟေဏကတ္ထာယ၊ လမ်းစာရိက္ခာအကျိုး လက်ဆောင်အကျိုးငှာ။ ပဋိယတ္တတော၊ စီရင်အပ်သော မုန့်ခဲဖွယ်မှ။ ပမာဏမေဝ၊ နှစ်သပိတ်ပြည့် သုံးသပိတ်ပြည့် ပမာဏသည်သာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။” ဣတိ ဝုတ္တံ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ဆသမုဋ္ဌာနံ၊ သမုဋ္ဌာန်ခြောက်ပါးကြောင့် ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
စတုတ္ထံ၊ သော။ ကာဏမာတာသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၅-ပဌမပဝါရဏာသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၂၃၆။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဘိက္ခူ ဘုတ္တာဝီ ပဝါရိတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဗြာဟ္မဏေန၊ သည်။ “ဘန္တေ၊ တို့။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ ဂဏှိတုံ၊ ငှာ။ ဣစ္ဆထ၊ အလိုရှိကုန်၏။ တာဝ၊ ထို အလိုရှိသလောက်။ ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယာဝဒတ္ထပဝါရဏာယ၊ ယာဝဒတ္ထပဝါရဏာဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ အလိုရှိတိုင်း ဖိတ်မန်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ သယံ၊ ရဟန်းဟူသော မိမိတို့ကိုယ်တိုင်။ “အာဝုသော၊ ဒါယကာ။ အလံ၊ တော်ပြီ။ ထောကံ ထောကံ၊ နည်းနည်း နည်းနည်းကို။ ဒေဟိ၊ ပေးလော့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဋိက္ခေပပဝါရဏာယ စ၊ ပဋိက္ခေပပဝါရဏာဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ပယ်မြစ်ခြင်းဟူသော ပဝါရဏာဖြင့်လည်းကောင်း။ ပဝါရိတာ၊ အပြားအားဖြင့် အလိုရှိစေအပ်ကုန်သည်။ ဝါ၊ ပယ်မြစ်စေအပ်ကုန်သည်။ ပဋိဝိဿကေတိ၊ ဟူသည်ကား။ သာမန္တဃရဝါသိကေ၊ အနီးအိမ်၌ နေခြင်းရှိသူတို့ကို။ ဝါ၊ အိမ်နီးချင်း နေသူတို့ကို။
၂၃၇။ ကာကောရဝသဒ္ဒန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကာကာနံ၊ ကျီးတို့၏။ ဩရဝသဒ္ဒံ၊ စုပေါင်း၍ အော်မြည်သံကို။ သန္နိပတိတွာ၊ စုဝေး၍။ ဝိရဝန္တာနံ၊ အော်မြည်ကုန်သော ကျီးတို့၏။ သဒ္ဒံ၊ အသံကို။ အလမေတံ သဗ္ဗန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ တိကာရံ၊ တိအက္ခရာကို။ အဝတွာဝ၊ မဆိုမူ၍သာလျှင်။ ‘အလမေတံ သဗ္ဗံ’၊ အလမေတံ သဗ္ဗံဟူသော။ ဧတ္တကံ၊ ဤမျှလောက်ကို။ ဝတ္တံု၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ သင့်၏။
၂၃၈-၉။ ဘုတ္တာဝီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘုတ္တဝါ၊ စားပြီးသည်။ ဟုတွာ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ တတ္ထ၊ ထိုဘုတ္တာဝီဟူသော ပါဌ်၌။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယေန၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဧကမ္ပိ သိတ္ထံ၊ ဆွမ်းလုံးတစ်လုံးသည်သော်လည်း။ ဝါ၊ ကိုသော်လည်း။ သင်္ခါဒိတွာ ဝါ၊ ကောင်းစွာ ခဲစားပြီး၍သော်လည်းကောင်း။ အသင်္ခါဒိတွာ ဝါ၊ ကောင်းစွာ မခဲစားမူ၍သော်လည်းကောင်း။ အဇ္ဈောဟရိတံ၊ ဝမ်းတွင်းသို့ ရှေးရှုဆောင်အပ်ပြီးသည်။ ဝါ၊ မျိုအပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ ထိုမျိုပြီးသော ရဟန်းသည်။ “ဘုတ္တာဝီ”တိ၊ ဟူ၍။ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ တေန၊ ကြောင့်။ အဿ၊ ထိုဘုတ္တာဝီပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “ဘုတ္တာဝီ နာမ ပဉ္စန္နံ ဘောဇနာန”န္တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။ ပဝါရိတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကတပဝါရဏော ကတပဋိက္ခေပေါ၊ ပြုအပ်ပြီးသော ပယ်မြစ်ခြင်းရှိသည်။ ဟောတိ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ သောပိ၊ ထိုပဝါရိတ်သည်လည်း။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပဋိက္ခေပမတ္တေန၊ ပယ်မြစ်ခြင်းမျှကြောင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်ကား။ ပဉ္စင်္ဂဝသေန၊ ငါးပါးသော အင်္ဂါ၏ အစွမ်းကြောင့်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ကြောင့်။ အဿ၊ ထိုပဝါရိတောပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “ပဝါရိတော (ပ) ပညာယတီ”တိ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုအသနံ ပညာယတိအစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ အသနံ ပညာယတီတိ ဣမိနာ၊ ဤပါဌ်ဖြင့်။ ဝိပ္ပကတဘောဇနော၊ အပြားအားဖြင့် မပြုအပ်သော ဘောဇဉ်ရှိသူကို။ ဝါ၊ စားဆဲဘောဇဉ်ရှိသူကို။ “ပဝါရိတော”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ပြီ။ ယော စ၊ အကြင်ရဟန်းသည်လည်း။ ဝိပ္ပကတဘောဇနော၊ အပြားအားဖြင့် မပြုအပ်သော ဘောဇဉ်ရှိသည်။ ဝါ၊ စားဆဲ ဘောဇဉ်ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ ကိဉ္စိ၊ အချို့ဘောဇဉ်ကို။ ဘုတ္တံ၊ စားအပ်ပြီ။ ကိဉ္စိ၊ အချို့ဘောဇဉ်ကို။ အဘုတ္တံ၊ မစားအပ်သေး။ ယဉ္စ၊ အကြင် ဘောဇဉ်ကိုလည်း။ ဘုတ္တံ၊ ပြီ။ တံ၊ ထိုစားအပ်ပြီးသမျှဘောဇဉ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “ဘုတ္တာဝီတိ”၊ ဟူ၍လည်း။ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ တသ္မာ၊ အချို့ကို စားပြီး၍ အချို့ကို မစားသေးသူကို ဘုတ္တာဝီဟု ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဘုတ္တာဝီဝစနေန၊ ဘုတ္တာဝီသဒ္ဒါဖြင့်။ ဝိသုံ၊ သီးခြား။ ကဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ အတ္ထသိဒ္ဓိံ၊ အနက်၏ ပြီးစီးခြင်းကို။ န ပဿာမ၊ မတွေ့မြင်ရကုန်။ ပန၊ ထိုသို့ပင် မတွေ့မြင်ရပါသော်လည်း။ ဒိရတ္တ (ပ) အာဒီသု၊ ဒိရတ္တတိရတ္တံ ဆပ္ပဉ္စဝါစာဟိ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ဒိရတ္တာဒိဝစနံ ဝိယ၊ ဒိရတ္တအစရှိသော သဒ္ဒါကိုကဲ့သို့။ ပဝါရိတပဒဿ၊ ပဝါရိတပုဒ်၏။ ပရိဝါရကဘာဝေန၊ အခြံအရံ၏ အဖြစ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဗျဉ္ဇနသိလိဋ္ဌတာယ စ၊ သဒ္ဒါ၏ ညက်ညောသည်၏ အဖြစ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဧတံ၊ ဤဘုတ္တာဝီဟူသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
အသနံ ပညာယတီတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ဝိပ္ပကတဘောဇနံ၊ အပြားအားဖြင့် မပြုအပ်သေးသော ဘောဇဉ်ကို။ ဝါ၊ စားအပ်ဆဲ ဘောဇဉ်ကို။ ဒိဿတိ၊ တွေ့မြင်အပ်၏။ သော ပုဂ္ဂလော၊ သည်။ ဘုဉ္ဇမာနော၊ စားဆဲသည်။ စေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဘောဇနံ ပညာယတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဝါရဏပ္ပဟောနကဘောဇနံ၊ ပဝါရိတ်လောက်သော ဘောဇဉ်ကို။ ဒိဿတိ၊ ၏။ ဩဒနာဒီနံ၊ ဩဒန အစရှိသည်တို့တွင်။ အညတရံ၊ တစ်မျိုးမျိုးသော။ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ပယ်မြစ်ထိုက်သော။ ဘောဇနံ၊ ဘောဇဉ်သည်။ စေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဟတ္ထပါသေ ဌိတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဝါရဏပ္ပဟောနကံ၊ ပဝါရိတ်လောက်သော။ ဘောဇနံ၊ ဘောဇဉ်ကို။ ဂဏှိတွာ၊ ယူ၍။ ဒါယကော၊ ပေးလှူတတ်သော ဒါယကာသည်။ ဝါ၊ ဆွမ်း ဟင်းလိုက်သော ဒါယကာသည်။ အဍ္ဎတေယျဟတ္ထပ္ပမာဏေ၊ အခွဲအားဖြင့် သုံးတောင် ပမာဏရှိသော။ ဝါ၊ နှစ်တောင့်ထွာ ပမာဏရှိသော။ ဩကာသေ၊ အရပ်၌။ ဟောတိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အဘိဟရတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သော ဒါယကော၊ ထိုပေးလှူတတ်သော ဒါယကာသည်။ ဝါ၊ ထိုဆွမ်း ဟင်းလိုက်သော ဒါယကာသည်။ တဿ၊ ထိုရဟန်းဖို့။ တံ ဘတ္တံ၊ ထိုဘတ်ကို။ ကာယေန၊ ဖြင့်။ စေ အဘိဟရတိ၊ အကယ်၍ ရှေးရှုဆောင်အံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပဋိက္ခေပေါ ပညာယတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိက္ခေပေါ၊ ပယ်မြစ်ခြင်းကို။ ဒိဿတိ၊ ၏။ အဘိဟဋံ၊ ရှေးရှုဆောင်အပ်သော။ တံ၊ ထိုဘတ်ကို။ ယော ဘိက္ခု၊ သည်။ ကာယေန ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဝါစာယ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ စေ ပဋိက္ခိပတိ၊ အကယ်၍ ပယ်မြစ်အံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့လျှင်။ ပဉ္စန္နံ၊ ကုန်သော။ အင်္ဂါနံ၊ တို့၏။ ဝသေန၊ ဖြင့်။ ပဝါရိတော နာမ၊ ပယ်မြစ်စေအပ်သူ မည်သည်။ ဝါ၊ ပဝါရိတ်သင့်သူ မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ စ၊ သာဓကကား။
“ဥပါလိ၊ ဥပါလိ။ ပဉ္စဟိ၊ ကုန်သော။ အာကာရေဟိ၊ အကြောင်းတို့ကြောင့်။ ပဝါရဏာ၊ ပယ်မြစ်ခြင်းသည်။ ပညာယတိ၊ ထင်ရှား၏။ အသနံ၊ စားခြင်းကြိယာသည်။ ပညာယတိ၊ ၏။ ဘောဇနံ၊ ဘောဇဉ်ငါးပါးတို့တွင် တစ်ပါးပါးသည်။ ပညာယတိ၊ ၏။ ဟတ္ထပါသေ၊ ၌။ ဌိတော၊ တည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဘိဟရတိ၊ ရှေးရှုဆောင်၏။ ပဋိက္ခေပေါ၊ ပယ်မြစ်ခြင်းသည်။ ပညာယတိ၊ ၏။” ဣတိ၊ သို့။ ဧတမ္ပိ သုတ္တံ၊ ဤ ပါဠိတော်ကိုလည်း။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။
တတြ၊ ထိုအသနံ ပညာယတိအစရှိသော စကားရပ်၌။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဝိနိစ္ဆယော၊ တည်း။ အသနန္တိအာဒီသု၊ အသနံအစရှိသည်တို့၌။ တာဝ၊ ဝိနိစ္ဆယမှ ရှေးဦးစွာ။ ယဉ္စ၊ အကြင်ဘောဇဉ်ကိုလည်း။ အသ္နာတိ၊ စား၏။ ဝါ၊ စားဆဲ။ ယဉ္စ ဘောဇနံ၊ ကိုလည်း။ ဟတ္ထပါသေ၊ ၌။ ဌိတေန၊ တည်သူသည်။ အဘိဟဋံ၊ ရှေးရှုဆောင်အပ်သည်ကို။ ပဋိက္ခိပတိ၊ ပယ်မြစ်၏။ တံ၊ ထိုဘောဇဉ်ကို။ ဩဒနော၊ ထမင်းလည်းကောင်း။ ကုမ္မာသော၊ တစ်ဝက်ကျက်ပြုတ် မုယောဆန်ဖြင့် ပြုလုပ်အပ်သော စားဖွယ်လည်းကောင်း။ သတ္တု၊ မုန့်မှုန့်လည်းကောင်း။ မစ္ဆော၊ ငါးလည်းကောင်း။ မံသံ၊ အသားလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမေသံ၊ ဤငါးမျိုးသော ဘောဇဉ်တို့တွင်။ အညတရမေဝ၊ တစ်မျိုးမျိုးဟူ၍သာ။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။ တတ္ထ၊ ထို ဘောဇဉ်ငါးပါးတို့တွင်။ သာလိ၊ သလေးလည်းကောင်း။ ဝီဟိ၊ ကောက်လည်းကောင်း။ ယဝေါ၊ မုယောလည်းကောင်း။ ဂေါဓုမော၊ နတ်ကောက်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ဂျုံလည်းကောင်း။ ကင်္ဂု၊ ဆပ်လည်းကောင်း။ ဝရကော၊ ပြောင်းလည်းကောင်း။ ကုဒြူသကော၊ လူးလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ သတ္တာနံ၊ ခုနစ်မျိုးကုန်သော။ ဓညာနံ၊ စပါးတို့၏။ တဏ္ဍုလေဟိ၊ ဆန်တို့မှ။ နိဗ္ဗတ္တော၊ ဖြစ်သော ထမင်းသည်။ ဩဒနော နာမ၊ မည်၏။ တတ္ထ၊ ထိုစပါးမျိုးခုနစ်ပါးတို့တွင်။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ နီဝါရံ၊ ကျိတ်စပါးကို။ ဥပါဒါယ၊ အစပြု၍။ သဗ္ဗာပိ၊ အလုံးစုံလည်း ဖြစ်သော။ သာလိဇာတိ၊ ကောက်စပါးမျိုးသည်။ သာလီတိ၊ သာလိ မည်၏။ သဗ္ဗာပိ၊ သော။ ဝီဟိဇာတိ၊ ကောက်စပါးမျိုးသည်။ ဝီဟီတိ၊ ဝီဟိမည်၏။ ယဝဂေါဓုမေသု၊ မုယော နတ်ကောက်တို့၌။ ဘေဒေါ၊ အထူးအပြားသည်။ နတ္ထိ။ သေတရတ္တကာဠဘေဒါ၊ ဖြူသော အဆင်း နီသော အဆင်း မည်းနက်သော အဆင်း အပြားရှိသော။ သဗ္ဗာပိ၊ လည်းဖြစ်သော။ ကင်္ဂုဇာတိ၊ ဆပ်မျိုးသည်။ ကင်္ဂူတိ၊ မည်၏။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ ဝရကစောရကံ၊ ပြောင်းသူခိုးကို။ ဝါ၊ ပြောင်းဖူးကို။ ဥပါဒါယ၊ ၍။ သဗ္ဗာ၊ သော။ သေတဝဏ္ဏာ၊ ဖြူသော အဆင်းရှိသော။ ဝရကဇာတိ၊ ပြောင်းမျိုးသည်။ ဝရကောတိ၊ မည်၏။ ကာဠကော ဒြဝေါ စေဝ၊ မည်းနက်သော လူးသည်လည်းကောင်း။ သာမာကာဒိဘေဒါ၊ လမန်းဆန် အစရှိသော အပြားရှိသော။ သဗ္ဗာပိ၊ လည်းဖြစ်သော။ တိဏဓညဇာတိ စ၊ မြက်စပါးမျိုးသည်လည်းကောင်း။ ကုဒြူသကောတိ၊ မည်၏။
စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤစပါးမျိုးတို့တွင်။ နီဝါရဝရကစောရကာ၊ ကျိတ်စပါး ပြောင်းသူခိုးတို့သည်။ “ဓညာနုလောမာ”၊ စပါးအား လျော်ကုန်၏။ ဣတိ ဝဒန္တိ။ ဓညာနိ ဝါ၊ စပါးတို့သည်မူလည်း။ ဟောန္တု၊ ဖြစ်စေကုန်။ ဓညာနုလောမာနိ ဝါ၊ စပါးအားလျော်သော အစာတို့သည်မူလည်း။ ဟောန္တု၊ ဖြစ်စေကုန်။ ဝုတ္တပ္ပဘေဒါနံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိကုန်သော။ သတ္တန္နံ၊ ကုန်သော။ ဧတေသံ ဓညာနံ၊ တို့၏။ တဏ္ဍုလေ၊ ဆန်တို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ “ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ပစိဿာမ၊ ချက်ကုန်အံ့၊” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့ ကြံ၍သော်လည်းကောင်း။ “ယာဂုံ၊ ယာဂုကို။ ပစိဿာမ၊ ကျိုကုန်အံ့၊” ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ “အမ္ဗိလပါယာသာဒီသု၊ ချဉ်သော နို့ဃနာ အစရှိသည်တို့တွင်။ အညတရံ၊ တစ်မျိုးမျိုးကို။ ပစိဿာမ၊ ချက်ကုန်အံ့၊” ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ပစန္တု၊ ချက်ပစေ ကျိုပစေကုန်။ ဥဏှံ ဝါ၊ အပူကိုသော်လည်းကောင်း။ သီတလံ ဝါ၊ အအေးကိုသော်လည်းကောင်း။ ဘုဉ္ဇန္တာနံ၊ စားသူတို့၏။ ဘောဇနကာလေ၊ စားရာ အခါ၌။ ဂဟိတဂဟိတဋ္ဌာနေ၊ ယူအပ်ယူအပ်ရာ အရပ်၌။ ဩဓိ၊ အရေးအသား အပိုင်းအခြားသည်။ သစေ ပညာယတိ၊ အကယ်၍ ထင်ရှားအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ထင်ရှားလသော်။ ဩဒနသင်္ဂဟမေဝ၊ ဩဒန၌ သွင်းယူအပ်သည်၏ အဖြစ်သို့သာ။ ဂစ္ဆတိ၊ ၏။ ပဝါရဏံ၊ ပယ်မြစ်ခြင်းကို။ ဝါ၊ ပဝါရိတ်ကို။ ဇနေတိ၊ ဖြစ်စေ၏။ ဩဓိ၊ သည်။ သစေ န ပညာယတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မထင်လသော်။ ယာဂုသင်္ဂဟံ၊ ယာဂု၌ သွင်းယူအပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ၏။ ပဝါရဏံ၊ ပယ်မြစ်ခြင်းကို။ ဝါ၊ ပဝါရိတ်ကို။ န ဇနေတိ၊ မဖြစ်စေ။
ယောပိ ပါယာသော ဝါ၊ အကြင်နို့ထမင်းသည်သော်လည်းကောင်း။ ပဏ္ဏဖလကဠီရမိဿကာ၊ အရွက်ဖြင့် ရောအပ် အသီးဖြင့် ရောအပ် အညှောက်ဖြင့် ရောအပ်သော။ ယာ အမ္ဗိလယာဂု ဝါ၊ အကြင်ချဉ်သော ယာဂုသည်သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ အကြင်ဗြုံးစပ် ယာဂုသည်သော်လည်းကောင်း။ ဥဒ္ဓနတော၊ ဖိုခုံလောက်မှ။ ဩတာရိတမတ္တာ၊ ချအပ်ကာမျှသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အဗ္ဘုဏှာ၊ လောလောပူသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ အာဝဇ္ဇိတွာ၊ စောင်း၍။ ပိဝိတုံ၊ သောက်ခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဟတ္ထေန၊ ဖြင့်။ ဂဟိတောကာသေပိ၊ ယူအပ်ရာ အရပ်၌လည်း။ ဩဓိံ၊ ကို။ န ဒဿေတိ၊ မပြ။ သော၊ ထိုနို့ထမင်းသည်။ ပဝါရဏံ၊ ကို။ န ဇနေတိ၊ မဖြစ်စေနိုင်။ သာ၊ ထိုယာဂုသည်။ ပဝါရဏံ၊ ကို။ န ဇနေတိ၊ မဖြစ်စေနိုင်။ ပန၊ ကား။ ဥသုမာယ၊ အငွေ့သည်။ ဝိဂတာယ၊ ကင်းလသော်။ သီတလီဘူတာ၊ အေးသည်ဖြစ်၍ ဖြစ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဃနဘာဝံ၊ တစ်ခဲနက် ပြစ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ သစေ ဂစ္ဆတိ၊ အံ့။ ဩဓိံ၊ ကို။ သစေ ဒဿေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပြလသော်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ပဝါရဏံ၊ ကို။ ဇနေတိ၊ ဖြစ်စေပြန်၏။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဝါ၊ ဖိုမှချကာစ ပူနေတုန်းက။ တနုဘာဝေါ၊ ကြဲသည်၏ အဖြစ်သည်။ န ရက္ခတိ၊ ပဝါရိတ် မသင့်အောင် မစောင့်ရှောက်နိုင်။ ဒဓိတက္ကာဒီနိ၊ နို့ဓမ်း ရက်တက်ရည် အစရှိသော သောက်ဖွယ်တို့ကို။ အာရောပေတွာ၊ မီးဖိုပေါ်သို့ တင်၍။ ဗဟုပဏ္ဏဖလကဠီရေ၊ များစွာသော အရွက် အသီး အညှောက်တို့ကို။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ မုဋ္ဌိမတ္တာပိ၊ လက်တစ်ဆုပ်မျှလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ တဏ္ဍုလာ၊ ဆန်တို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ ပက္ခိတ္တာ၊ ထည့်အပ်ကုန်သည်။ သစေပိ ဟောန္တိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေကုန်ဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ ဘောဇနကာလေ၊ စားရာအခါ၌။ ဩဓိ၊ သည်။ စေ ပညာယတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ထင်လသော်။ ပဝါရဏံ ဇနေတိ။ အယာဂုကေ၊ ယာဂုမရှိသော။ နိမန္တနေ၊ နိမန္တနဘတ်၌။ “ယာဂုံ၊ ယာဂုကိုလည်း။ ဒဿာမ၊ လှူကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဘတ္တေ၊ ထမင်း၌။ ဥဒကကဉ္ဇိကခီရာဒီနိ၊ ရေ ပအုန်းရည် နို့ရည် အစရှိသည်တို့ကို။ အာကိရိတွာ၊ လောင်းထည့်၍။ “ယာဂုံ၊ ကို။ ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၍။ ဒေန္တိ၊ လှူတတ်ကုန်၏။ တနုကာ၊ ကြဲသည်။ ကိဉ္စာပိ ဟောန္တိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေကုန်ဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ သာ၊ ထိုယာဂုသည်။ ပဝါရဏံ၊ ကို။
ဇနေတိယေဝ၊ ဖြစ်စေသည်သာ။ ပန၊ ကား။ ပက္ကုထိတေသု၊ ပွက်ပွက်ဆူကုန်သော။ ဥဒကာဒီသု၊ ရေ အစရှိသည်တို့၌။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထမင်းကို ထည့်၍။ ပစိတွာ၊ ကျိုချက်၍။ သစေ ဒေန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပေးလှူကုန်လသော်။ ယာဂုသင်္ဂဟမေဝ၊ ယာဂု၌ သွင်းယူအပ်သည်၏ အဖြစ်သို့သာ။ ဂစ္ဆတိ၊ ၏။ ယာဂုသင်္ဂဟံ၊ သို့။ ဂတေပိ၊ ရောက်ပြီးပါသော်လည်း။ တသ္မိံ ဝါ၊ ထိုအရည်၌သော်လည်းကောင်း။ အညသ္မိံ ဝါ၊ ယာဂုမှ တစ်ပါးသော ဟင်းသီးဟင်းရွက်ရည်၌သော်လည်းကောင်း။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရည်၌။ မစ္ဆမံသံ၊ ငါးအသားကို။ ပက္ခိပန္တိ၊ ထည့်ကုန်၏။ သာသပမတ္တမ္ပိ၊ မုန်ညင်းစေ့မျှ ပမာဏရှိသည်လည်း ဖြစ်သော။ မစ္ဆမံသခဏ္ဍံ ဝါ၊ ငါးအပိုင်း အသားအပိုင်းသည်သော်လည်းကောင်း။ နှာရု ဝါ၊ အကြောသည်သော်လည်းကောင်း။ သစေ ပညာယတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ထင်လသော်။ ပဝါရဏံ ဇနေတိ။
ပန၊ ကား။ သုဒ္ဓရသကော၊ ငါး အသား စသည်မဖက် သက်သက်သော အသားရည်သည်သော်လည်းကောင်း။ ရသကယာဂု ဝါ၊ အသားရည်ရှိသော ယာဂုသည်သော် လည်းကောင်း။ ပဝါရဏံ န ဇနေတိ ဝုတ္တဓညာနံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော စပါးမျိုးတို့၏။ တဏ္ဍုလေ၊ ဆန်တို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ၍။ အညေဟိ၊ အခြားကုန်သော။ ဝေဏုတဏ္ဍုလာဒီဟိ ဝါ၊ ဝါးသီးအဆန် အစရှိသည်တို့ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ကန္ဒမူလဖလေဟိ ဝါ၊ သစ်ဥ သစ်မြစ်သစ်သီးတို့ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ယေဟိ ကေဟိစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော ဝတ္ထုတို့ဖြင့်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော။ ဘတ္တမ္ပိ၊ သည်လည်း။ ပဝါရဏံ န ဇနေတိ ဃနယာဂု၊ တစ်ခဲနက်ပြစ်သော ယာဂုသည်။ ဝါ၊ ဝေဏုတဏ္ဍုလ စသည်တို့ဖြင့် ပြုအပ်သောယာဂုသည်။ ပဝါရဏံ၊ ကို။ ပဂေဝ ဇနေတိ၊ အဘယ်မှာ ဖြစ်စေနိုင်ပါအံ့နည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဝေဏုတဏ္ဍုလ စသည်တို့ဖြင့် ပြုအပ်သော ထမင်း၌။ မစ္ဆမံသံ၊ ကို။ သစေ ပက္ခိပန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ပဝါရဏံ ဇနေတိ။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ “ပုပ္ဖိအတ္ထာယ၊ မုရွေးပေါက်ပေါက် အကျိုးငှာ။ ကတံ၊ သော။ ဘတ္တမ္ပိ၊ သည်လည်း။ ပဝါရဏံ ဇနေတိ” ဣတိ ဝုတ္တံ ပုပ္ဖိခဇ္ဇကတ္ထာယ၊ မုရွေးပေါက်ပေါက်ဟူသော ခဲဖွယ်အကျိုးငှာ။ ကုထိတုဒကေ၊ ပွက်ပွက်ဆူသော ရေ၌။ ပက္ခိပိတွာ၊ ၍။ သေဒိတတဏ္ဍုလာ၊ ပြုတ်အပ်သော ဆန်တို့ကို။ ဝါ၊ ပြုတ်ဆန်တို့ကို။ ပုပ္ဖိအတ္ထာယ ဘတ္တံ နာမ၊ ပုပ္ဖိအတ္ထာယ ဘတ္တမည်၏ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တေ တဏ္ဍုလေ၊ ထိုဆန်တို့ကို။ သုက္ခာပေတွာ၊ ခြောက်စေ၍။ ဝါ၊ နေလှမ်း၍။ သစေ ခါဒန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သတ္တုသင်္ချံ၊ သတ္တုဟု ခေါ်ဝေါ်အပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ နေဝ ဂစ္ဆန္တိ ဘတ္တသင်္ချံ၊ ဘတ္တဟု ခေါ်ဝေါ်အပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ န ဂစ္ဆန္တိ။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တေဟိ၊ ထိုပြုတ်ပြီး၍ အခြောက်လှမ်းအပ်ပြီးသော ဆန်တို့ဖြင့်။ ကတဘတ္တံ၊ ပြုအပ်သော ထမင်းသည်။ ပဝါရေတိယေဝ၊ ပဝါရိတ်ကို ဖြစ်စေသည်သာ။ တေ တဏ္ဍုလေ၊ တို့ကို။ သပ္ပိတေလာဒီသု ဝါ၊ ထောပတ် ဆီ အစရှိသည်တို့၌သော်လည်း။ ပစန္တိ၊ ထည့်၍ ချက်ကုန်အံ့။ ပူဝံ ဝါ၊ မုန့်ကိုသော်လည်း။ ကရောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ န ပဝါရေန္တိ၊ ပဝါရိတ်ကို မဖြစ်စေနိုင်ကုန်။ ပုထုကာ ဝါ၊ မုန့်ဆန်းသည်သော်လည်းကောင်း။ တာဟိ၊ ထိုမုန့်ဆန်းတို့ဖြင့်။ ကတသတ္တုဘတ္တာဒီနိ ဝါ၊ ပြုအပ်သော မုန့်မှုန့် ထမင်း အစရှိသည်တို့သည်သော်လည်းကောင်း။ န ပဝါရေန္တိ၊ ကုန်။
ယဝေဟိ၊ မုယောဆန်တို့ဖြင့်။ ဝါ၊ ဂျုံဆန်တို့ဖြင့်။ ကတကုမ္မာသော၊ ပြုအပ်သော တစ်ဝက်ကျက်စားဖွယ်သည်။ ကုမ္မာသော နာမ၊ ကုမ္မာသမည်၏။ ပန၊ ကား။ အညေဟိ၊ မုယောမှ အခြားကုန်သော။ မုဂ္ဂါဒီဟိ၊ ပဲနောက် အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ကတကုမ္မာသော၊ ပြုအပ်သော တစ်ဝက်ကျက် စားဖွယ်သည်။ ပဝါရဏံ န ဇနေတိ။ သာလိဝီဟိယဝေဟိ၊ သလေးစပါး ကောက်စပါး မုယောစပါးတို့ဖြင့်။ ကတသတ္တု၊ ပြုအပ်သော မုန့်မှုန့်သည်။ သတ္တု နာမ၊ မည်၏။ ကင်္ဂုဝရက ကုဒြူသကသီသာနိပိ၊ ဆပ်စပါး ပြောင်း လူးတို့၏ အနှံတို့ကိုလည်း။ ဘဇ္ဇိတွာ၊ လှော်၍။ ဤသကံ၊ စဉ်းငယ်။ ကောဋ္ဋေတွာ၊ ထောင်း၍။ ထုသေ၊ ဖွဲတို့ကို။ ပလာပေတွာ၊ လွင့်စေ၍။ ပုန ဒဠှံ၊ ပြင်းစွာ။ ကောဋ္ဋေတွာ၊ ထောင်း၍။ စုဏ္ဏံ၊ အမှုန့်ကို။ ကရောန္တိ။ တံ၊ ထိုအမှုန့်သည်။ အလ္လတ္တာ၊ စိုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧကာဗဒ္ဓံ၊ တစ်စပ်တည်း ဖွဲ့စပ်သည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ သတ္တုသင်္ဂဟမေဝ၊ သတ္တု၌ သွင်းယူအပ်သည်၏ အဖြစ်သို့သာ။ ဂစ္ဆတိ။
ခရပါကဘဇ္ဇိတာနံ၊ ကြမ်းကြမ်းကျက်အောင် လှော်အပ်ကုန်သော။ ဝါ၊ ကောင်းကောင်း ကျက်အောင် လှော်အပ်ကုန်သော။ ဝီဟီနံ၊ ကောက်စပါးတို့၏။ တဏ္ဍုလေ၊ တို့ကို။ ကောဋ္ဋေတွာ၊ ၍။ ဒေန္တိ၊ ပေးလှူကုန်အံ့။ တမ္ပိ စုဏ္ဏံ၊ သည်လည်း။ သတ္တု သင်္ဂဟမေဝ ဂစ္ဆတိ။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ သမပါကဘဇ္ဇိတာနံ၊ သင့်ရုံကျက်အောင် လှော်အပ်ကုန်သော။ ဝီဟီနံ ဝါ၊ ကောက်စပါးတို့၏သော်လည်းကောင်း။ ဝီဟိပလာသာနံ ဝါ၊ ကောက်အဖျင်းတို့၏သော် လည်းကောင်း။ တဏ္ဍုလာ၊ ဆန်တို့သည်လည်းကောင်း။ ဘဇ္ဇိတတဏ္ဍုလာ ဧဝ ဝါ၊ လှော်အပ်သော ဆန်တို့သည်သာလျှင်လည်းကောင်း။ န ပဝါရေန္တိ၊ ကုန်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တေသံ တဏ္ဍုလာဒီနံ၊ ထိုဆန် အစရှိသည်တို့၏။ စုဏ္ဏံ၊ သည်။ ပဝါရေတိ ခရပါကဘဇ္ဇိတာနံ၊ ကုန်သော။ ဝီဟီနံ၊ တို့၏။ ကုဏ္ဍကမ္ပိ၊ ဆန်ကျိုး ဆန်ကွဲသည်လည်း။ ပဝါရေတိ၊ ၏။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ သမပါကဘဇ္ဇိတာနံ၊ သင့်ရုံ ကျက်အောင် လှော်အပ်ကုန်သော စပါးတို့၏လည်းကောင်း။ အာတပသုက္ခာနံ ဝါ၊ နေကြောင့် ခြောက်ကုန်သော စပါးတို့၏လည်းကောင်း။ ကုဏ္ဍကံ၊ ဆန်ကျိုးသည်။ ဝါ၊ ဆန်ကွဲသည်။ န ပဝါရေတိ။ လာဇာ ဝါ၊ ပေါက်ပေါက်တို့သည်လည်းကောင်း။ တေဟိ၊ ထို ပေါက်ပေါက်တို့ဖြင့်။ ကတဘတ္တသတ္တုအာဒီနိ ဝါ၊ ပြုအပ်သော ထမင်း မုန့်မှုန့် အစရှိသည်တို့သည်လည်းကောင်း။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ သုဒ္ဓခဇ္ဇကံ ဝါ၊ သက်သက် ဖြစ်သော ခဲဖွယ်သည်လည်းကောင်း။ န ပဝါရေတိ။ ပန၊ ကား။ မစ္ဆမံသပူရိတခဇ္ဇကံ၊ ငါး အသားတို့ဖြင့် ပြည့်နေသော ခဲဖွယ်သည်လည်းကောင်း။ သတ္တုမောဒကော ဝါ၊ အမှုန့်ဖြစ်သော ကတွတ်မုန့်။ ဝါ၊ လဍ္ဍူးမုန့်သည်လည်းကောင်း။ ပဝါရေတိ၊ ၏။ မစ္ဆော၊ သည်လည်းကောင်း။ မံသဉ္စ၊ အသားသည်လည်းကောင်း။ ပါကဋမေဝ၊ သည်သာ။ ပန၊ အထူးကား။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဝိသေသော၊ တည်း။ ယာဂုံ၊ ကို။ ပိဝန္တဿ၊ သောက်နေသော ရဟန်းအား။ ယာဂုသိတ္ထမတ္တာနေဝ၊ ယာဂုလုံးမျှ ပမာဏရှိသည်သာလျှင် ဖြစ်ကုန်သော။ ဒွေ၊ နှစ်ခုကုန်သော။ မစ္ဆခဏ္ဍာနိ ဝါ၊ ငါးအပိုင်းတို့ကိုသော်လည်းကောင်း။ မံသခဏ္ဍာနိ ဝါ၊ အသားအပိုင်းတို့ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဧကဘာဇနေ ဝါ၊ တစ်ခွက်တည်း၌သော်လည်းကောင်း။ နာနာဘာဇနေ ဝါ၊ အမျိုးမျိုးသော ခွက်၌သော်လည်းကောင်း။ သစေပိ ဒေန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိပိ တာနိ၊ ထို ငါးအပိုင်း အသားအပိုင်းတို့ကို။ အခါဒန္တော၊ မခဲစားသေးဘဲ။ အညံ၊ ငါးအပိုင်း အသားအပိုင်းမှ အခြားသော။ ယံကိဉ္စိ၊ သော။ ပဝါရဏပ္ပဟောနကံ၊ ပဝါရိတ်လောက်သော ဘောဇဉ်ကို။ စေ
ပဋိက္ခိပတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မြစ်လသော်။ န ပဝါရေတိ၊ ပယ်မြစ်သည် မမည်။ ဝါ၊ ပယ်မြစ်ရာ မရောက်။ တတော၊ ထိုငါးအပိုင်းနှစ်ခုမှ။ ဝါ၊ ထိုအသားအပိုင်းနှစ်ခုမှ။ ဧကံ၊ တစ်ခုကို။ ခါဒိတံ၊ ခဲစားအပ်ပြီ။ ဧကံ၊ တစ်ခုသည်။ ဟတ္ထေ ဝါ၊ လက်၌သော်လည်းကောင်း။ ပတ္တေ ဝါ၊ သပိတ်၌သော်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ အညံ၊ အခြားသော ဘောဇဉ်ကို။ စေ ပဋိက္ခိပတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မြစ်လသော်။ ပဝါရေတိ၊ ပယ်မြစ်သည် မည်၏။ ဝါ၊ ပယ်မြစ်ရာ ရောက်၏။ ဒွေပိ၊ နှစ်ခုလုံးတို့သည်လည်း။ ဝါ၊ တို့ကိုလည်း။ ခါဒိတာနိ၊ ခဲစားအပ်ပြီးကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်အံ့။ မုခေ၊ ခံတွင်း၌။ သာသပမတ္တမ္ပိ၊ မုန်ညင်းစေ့မျှ ပမာဏရှိသည်လည်း ဖြစ်သော။ အဝသိဋ္ဌံ၊ ကြွင်းကျန်သော ငါး အသားသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိတော့အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မရှိလသော်။ အညံ၊ အခြားသော ဘောဇဉ်ကို။ သစေပိ ပဋိက္ခိပတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ပယ်မြစ်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ န ပဝါရေတိ၊ ပဝါရိတ်မသင့်။
ကပ္ပိယမံသံ၊ အပ်သော အသားကို။ ခါဒန္တော၊ ခဲစားစဉ်။ ကပ္ပိယမံသံ၊ ကို။ ပဋိက္ခိပတိ၊ ပယ်မြစ်အံ့။ ပဝါရေတိ။ ကပ္ပိယမံသံ၊ အပ်သော အသားကို။ ခါဒန္တော၊ ခဲစားစဉ်။ အကပ္ပိယမံသံ၊ မအပ်သော အသားကို။ ပဋိက္ခိပတိ၊ ပယ်မြစ်အံ့။ န ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ အဝတ္ထုတာယ၊ ပဝါရိတ်၏ တည်ရာဝတ္ထု မဟုတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယံ၊ အကြင်ကပ္ပိယမံသကို။ ဘိက္ခုနော၊ အား။ ခါဒိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တံယေဝ၊ ထိုကပ္ပိယမံသကိုသာ။ ပဋိက္ခိပတော၊ ပယ်မြစ်သော ရဟန်း၏။ ပဝါရဏာ၊ ပယ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ပန၊ ကား။ ဣဒံ၊ ဤအကပ္ပိယမံသကို။ ဇာနန္တော၊ အကပ္ပိယမံသဟု သိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အကပ္ပိယတ္တာ၊ မအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပဋိက္ခိပတိ၊ ၏။ အဇာနန္တောပိ၊ အကပ္ပိယမံသဟု မသိပါသော်လည်း။ ဝါ၊ အကပ္ပိယမံသဟု မသိစေကာမူ။ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗဋ္ဌာနေ၊ ပယ်မြစ်ထိုက်သော အရာ၌။ ဌိတမေဝ၊ တည်သော အကပ္ပိယမံသကိုသာ။ ပဋိက္ခိပတိ နာမ၊ ပယ်မြစ်သည် မည်၏။ တသ္မာ န ပဝါရေတိ။ ပန၊ ကား။ အကပ္ပိယမံသံ ခါဒန္တော ကပ္ပိယမံသံ သစေ ပဋိက္ခိပတိ ပဝါရေတိ၊ ၏။ ကသ္မာ ဝတ္ထုတာယ၊ ပဝါရိတ်၏ တည်ရာဝတ္ထု၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယံ၊ အကြင် ကပ္ပိယမံသကို။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပဋိက္ခိတ္တံ၊ ပြီ။ တံ၊ ထို ကပ္ပိယမံသသည်။ ပဝါရဏာယ၊ ပယ်မြစ်ခြင်း၏။ ဝတ္ထု၊ တည်ရာတည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယံ၊ အကြင် အကပ္ပိယမံသကို။ ခါဒတိ၊ ခဲစား၏။ တံ၊ ထိုအကပ္ပိယမံသသည်။ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗဋ္ဌာနေ၊ ပယ်မြစ်ထိုက်သော အရာ၌။ ကိဉ္စာပိ ဌိတံ၊ အကယ်၍ကား တည်ပါပေ၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် တည်ပါသော်လည်း။ ခါဒိယမာနံ၊ ခဲစားအပ်သော။ မံသဘာဝံ၊ အသား၏အဖြစ်ကို။ န ဇဟတိ၊ မစွန့်။ တသ္မာ ပဝါရေတိ။ အကပ္ပိယမံသံ ခါဒန္တော အကပ္ပိယမံသံ ပဋိက္ခိပတိ ပုရိမနယေနေဝ၊ ရှေ့နည်းဖြင့်သာလျှင်။ န ပဝါရေတိ။ ကပ္ပိယမံသံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ အကပ္ပိယမံသံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ခါဒန္တော၊ စဉ်။ ပဉ္စန္နံ၊ ကုန်သော။ ဘောဇနာနံ၊ တို့တွင်။ ယံကိဉ္စိ၊ သော။ ကပ္ပိယဘောဇနံ၊ အပ်သော ဘောဇဉ်ကို။ ပဋိက္ခိပတိ၊ အံ့။ ပဝါရေတိ။ ကုလဒူသက (ပ) ရူပိယာဒီတိ၊ ကုလဒူသကအမှု ဆေးဆရာအမှု ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မကို ပြောဆိုခြင်း သာယာအပ်သော ရွှေငွေ အစရှိသည်တို့ကြောင့်။ နိဗ္ဗတ္တံ၊ ဖြစ်သော။ ဗုဒ္ဓပဋိကုဋ္ဌံ၊ မြတ်စွာဘုရားသည် စက်ဆုပ်တော်မူအပ်သော။ အနေသနာယ၊ မအပ်သော ရှာမှီးခြင်းဖြင့်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်သော။ အကပ္ပိယဘောဇနံ၊ ကို။ ပဋိက္ခိပတိ၊ အံ့။ န ပဝါရေတိ။ ကပ္ပိယဘောဇနံ ဝါ အကပ္ပိယဘောဇနံ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တောပိ၊ စားစဉ်လည်း။ ကပ္ပိယဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ ပဝါရေတိ။ အကပ္ပိယဘောဇနံ ပဋိက္ခိပတိ န ပဝါရေတိ ဣတိ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော စားခြင်း ပယ်ခြင်းတို့၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ ကာရဏံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
ဧဝံ၊ ဤသို့လျှင်။ အသနန္တိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ယဉ္စ၊ အကြင်ဘောဇဉ်ကိုလည်း။ အသ္နာတိ၊ စား၏။ ဝါ၊ စားဆဲ။ ယဉ္စ ဘောဇနံ၊ ကိုလည်း။ ဟတ္ထပါသေ၊ ဟတ္ထပါသ်၌။ ဌိတေန၊ တည်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ အဘိဟဋံ၊ ရှေ့ရှုဆောင်အပ်သော ဘောဇဉ်ကို။ ပဋိက္ခိပန္တော၊ ပယ်မြစ်သော ရဟန်းသည်။ ပဝါရဏံ၊ ပယ်မြစ်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ၏။ တံ၊ ထိုအလုံးစုံကို။ ဝါ၊ စားဆဲဘောဇဉ် ဟတ်တွင်းဝင် ဆောင်စဉ် ကိုယ်နှုတ်မြစ်ဟူသော ထိုအလုံးစုံကို။ ဉတွာ၊ သိပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ယထာ၊ အကြင် အကြောင်းကြောင့်။ ပဝါရဏံ၊ သို့။ အာပဇ္ဇတိ တဿ၊ ထိုအကြောင်းကို။ ဇာနနတ္ထံ၊ ငှာ။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဝိနိစ္ဆယော၊ တည်း။ တာဝ၊ ဟတ္ထပါသေ ဌိတောမှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌေ၊ သော။ အသနံ ဘောဇနန္တိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ပါဌ်၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော ယေန၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဧကသိတ္ထမ္ပိ၊ ဆွမ်းတစ်လုံးသည်လည်း။ ဝါ၊ ကိုလည်း။ အဇ္ဈောဟဋံ၊ ခံတွင်းသို့ ရှေးရှုဆောင်အပ်ပြီးသည်။ ဝါ၊ မျိုအပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပတ္တမုခဟတ္ထာနံ၊ သပိတ် ခံတွင်း လက်တို့တွင်။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခု၌။ ပဉ္စသု၊ ကုန်သော။ ဘောဇနေသု၊ တို့တွင်။ ဧကသ္မိမ္ပိ၊ တစ်ခုသော ဘောဇဉ်သည်လည်း။ သတိ၊ ရှိလသော်။ အညံ၊ သော။ ပဉ္စသု ဘောဇနေသု၊ တို့တွင်။ ဧကမ္ပိ၊ တစ်ပါးသော ဘောဇဉ်ကိုလည်း။ သစေ ပဋိက္ခိပတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မြစ်လသော်။ ပဝါရေတိ။ ကတ္ထစိ၊ တစ်စုံတစ်ခု၌။ ဝါ၊ ပတ္တ မုခ ဟတ္ထတို့တွင် တစ်စုံတစ်ခု၌။ ဘောဇနံ၊ သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိတော့အံ့။ အာမိသဂန္ဓမတ္တံ၊ အာမိသ၏ အနံ့မျှသာ။ ပညာယတိ၊ ထင်ရှားတော့အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ န ပဝါရေတိ။ မုခေ စ၊ ခံတွင်း၌လည်းကောင်း။ ဟတ္ထေ စ၊ လက်၌လည်းကောင်း။ ဘောဇနံ၊ သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိတော့။ ပတ္တေ၊ ၌။ အတ္ထိ၊ ရှိသေး၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် သပိတ်၌ ဘောဇဉ်ရှိသေးပါသော်လည်း။ တသ္မိံ အာသနေ၊ ထိုနေရာ၌။ ဘုဉ္ဇိတုကာမော၊ သည်။ န ဟောတိ၊ အံ့။ ဝိဟာရံ၊ သို့။ ပဝိသိတွာ၊ ၍။ ဘုဉ္ဇိတုကာမော၊ သည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ အညဿ ဝါ၊ အခြားပုဂ္ဂိုလ်အားမူလည်း။ ဒါတုကာမော၊ ပေးလိုသည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ တသ္မိံ အန္တရေ၊ ထိုအတွင်း၌။ ဘောဇနံ၊ ကို။ စေ ပဋိက္ခိပတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မြစ်လသော်။ န ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ဝိပ္ပကတဘောဇနဘာဝဿ၊ စား၍မပြီးသော ဘောဇဉ်ရှိသူ၏ အဖြစ်၏။ ဥပစ္ဆိန္နတ္တာ၊ ပြတ်ပြီးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ယောပိ၊ အကြင် ရဟန်းသည်လည်း။ အညတြ၊ အခြားအရပ်သို့။ ဂန္တွာ၊ ၍။ ဘုဉ္ဇိတုကာမော၊ သည်။ ဟုတွာ။ မုခေ၊ ခံတွင်း၌။
ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ဂိလိတွာ၊ မျိုပြီး၍။ သေသံ၊ အကြွင်းကို။ အာဒါယ၊ ယူ၍။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားစဉ်။ အန္တရာမဂ္ဂေ၊ ၌။ အညံ၊ သော။ ဘောဇနံ၊ ကို။ ပဋိက္ခိပတိ၊ ၏။ တဿာပိ၊ ထိုရဟန်း၏လည်း။ ပဝါရဏာ၊ ပယ်မြစ်ခြင်းသည်။ န ဟောတိ ဣတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပတ္တေ၊ ၌။ ဝိဇ္ဇမာနဘောဇနံ၊ ထင်ရှားရှိသော ဘောဇဉ်ကို။ အနဇ္ဈောဟရိတုကာမော၊ မျိုခြင်းငှာ အလိုမရှိသည်။ ဟောတိ ယထာ၊ ဖြစ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ တူ။ ဟတ္ထေပိ၊ လက်၌လည်း။ ဝိဇ္ဇမာနဘောဇနံ၊ ကို။ အနဇ္ဈောဟရိတုကာမော ဟောတိ။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ မုခေပိ၊ ခံတွင်း၌လည်း။ ဝိဇ္ဇမာနံ ဘောဇနံ အနဇ္ဈောဟရိတုကာမော၊ သည်။ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ တသ္မိံ စ ခဏေ၊ ၌လည်း။ အညံ၊ အခြားဘောဇဉ်ကို။ ပဋိက္ခိပတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ န ပဝါရေတိ။ ဟိ၊ မှန်။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ခုသော။ ပဒေ၊ ပတ္တေဟူသော ပုဒ်၌။ ဝုတ္တလက္ခဏံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော လက္ခဏာသည်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ဟတ္ထေ မုခေဟူသော ပုဒ်တို့၌။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အပိစ၊ စင်စစ်ကား။ ကုရုန္ဒိယံ၊ ၌။ ဧသ နယော၊ ကို။ ဒဿိတောယေဝ၊ တိုက်ရိုက် ပြအပ်သည်သာ။ ဟိ၊ မှန်။ တတ္ထ၊ ထိုကုရုန္ဒီအဋ္ဌကထာ၌။ “မုခေ၊ ခံတွင်း၌။ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဂိလိတံ၊ မျိုအပ်ပြီ။ ဟတ္ထေ၊ ၌။ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဝိဃာသာဒဿ၊ စားကြွင်းစားအား။ ဒါတုကာမော၊ ပေးလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပတ္တေ၊ ၌။ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဘိက္ခုဿ၊ အခြားရဟန်းအား။ ဒါတုကာမော ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မိံ ခဏေ၊ ၌။ သစေ ပဋိက္ခိပတိ၊ အံ့။ န ပဝါရေတိ” ဣတိ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ကား။ ဟတ္ထပါသေ ဌိတောတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဘိက္ခု၊ သည်။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ အာသနဿ၊ တင်ပါး၏။ ပစ္ဆိမန္တတော၊ နောက်အစွန်းမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍လည်းကောင်း။ ဌိတော၊ ရပ်နေသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ပဏှိအန္တတော၊ ဖနောင့်အစွန်းမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ လည်းကောင်း။ နိပန္နော၊ လျောင်းနေသည်။ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ယေန ပဿေန၊ အကြင်နံပါးဖြင့်။ နိပန္နော၊ လျောင်းနေ၏။ တဿ၊ ထိုနံပါး၏။ ပါရိမန္တတော၊ ထိုဘက်အစွန်းမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ လည်းကောင်း။ ဒါယကဿ၊ ဒါယကာ၏။ နိသိန္နဿ ဝါ၊ ထိုင်နေသော ဒါယကာ၏သော်လည်းကောင်း။ ဌိတဿ ဝါ၊ ရပ်နေသော ဒါယကာ၏သော်လည်းကောင်း။ နိပန္နဿ ဝါ၊ လျောင်းနေသော ဒါယကာ၏သော်လည်းကောင်း။ ပသာရိတဟတ္ထံ၊ ဆန့်တန်းအပ်သော လက်ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ယံ အင်္ဂံ၊ အကြင်အင်္ဂါသည်။ အာသန္နတရံ၊ သာ၍ နီး၏။ ဝါ၊ အနီးဆုံးတည်း။ တဿ၊ ထိုအနီးဆုံးအင်္ဂါ၏။ ဩရိမန္တေန၊ ဤဘက် အစွန်းဖြင့်။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ပိုင်းခြား၍။ အဍ္ဎတေယျဟတ္ထော၊ အခွဲအားဖြင့် သုံးတောင်ကို။ ဝါ၊ နှစ်တောင့်ထွာကို။ “ဟတ္ထပါသော”တိ၊ ဟတ္ထပါသ်ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗော။ တသ္မိံ၊ ထိုဟတ္ထပါသ်၌။ ဌတွာ၊ ၍။ အဘိဟဋံ၊ ရှေးရှုဆောင်အပ်သော ဘောဇဉ်ကို။ ပဋိက္ခိပန္တဿေဝ၊ ပယ်မြစ်သော ရဟန်း၏သာ။ ပဝါရဏာ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတော၊ ထိုဟတ္ထပါသ်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ ဝါ၊ ပြင်ဘက်က။ အဘိဟဋံ၊ ရှေးရှုဆောင်အပ်သော ဘောဇဉ်ကို။ ပဋိက္ခိပန္တဿ၊ ပယ်မြစ်သော ရဟန်း၏။ ပဝါရဏာ၊ သည်။ န ဟောတိ။
အဘိဟရတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟတ္ထပါသဗ္ဘန္တရေ၊ ဟတ္ထပါသ်အတွင်း၌။ ဌိတော၊ တည်သူသည်။ ဂဟဏတ္ထံ၊ ခံယူစေခြင်းအကျိုးငှာ။ ဥပနာမေတိ၊ အနီးသို့ ညွှတ်စေအံ့။ ဝါ၊ ကပ်အံ့။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အနန္တရနိသိန္နောပိ၊ အခြားမဲ့၌ ထိုင်နေသည်လည်း ဖြစ်သော။ ဝါ၊ ဘေးနား၌ ထိုင်နေသည်လည်း ဖြစ်သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ ဟတ္ထေ ဝါ၊ လက်၌သော်လည်းကောင်း။ ဦရူသု ဝါ၊ ပေါင်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ အာဓာရကေ ဝါ၊ သပိတ်ခြေ၌သော်လည်းကောင်း။ ဌိတပတ္တံ၊ တည်သော သပိတ်ကို။ အနဘိဟရိတွာဝ၊ ရှေးရှုမဆောင်မူ၍သာလျှင်။ “ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ဂဏှ၊ ယူပါလော့၊” ဣတိ သစေ ဝဒတိ၊ အံ့။ တံ၊ ထိုထမင်းကို။ ပဋိက္ခိပတော၊ ပယ်မြစ်သော ရဟန်း၏။ ပဝါရဏာ၊ သည်။ နတ္ထိ။ ဘတ္တပစ္ဆိံ၊ ထမင်းတောင်းကို။ အာနေတွာ၊ ဆောင်ယူ၍။ ပုရတော၊ ရဟန်း၏ ရှေ့၌။ ဘူမိယံ၊ မြေ၌။ ဝါ၊ တည်ရာကြမ်းပြင် စသည်၌။ ဌပေတွာ၊ ထားပြီး၍။ “ဂဏှာဟိ၊ ယူပါလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေပိ၊ လျှောက်အပ်ရာ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။ ပန၊ ကား။ ဤသကံ၊ စဉ်းငယ်။ ဝါ၊ နည်းနည်း။ ဥဒ္ဓရိတွာ ဝါ၊ မြှောက်၍သော်လည်းကောင်း။ အပနာမေတွာ ဝါ၊ စောင်း၍သော်လည်းကောင်း။ “ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ လျှောက်အပ်သော်။ ပဋိက္ခိပတော၊ ပယ်မြစ်သော ရဟန်း၏။ ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ထေရာသနေ၊ ထေရ်ကြီး၏ နေရာ၌။ နိသိန္နော၊ သော။ ထေရော၊ သည်။ ဒူရေ၊ နှစ်တောင့်ထွာထက် ဝေးသော အရပ်၌။ နိသိန္နဿ၊ ထိုင်နေသော။ ဒဟရဘိက္ခုဿ၊ ရဟန်းငယ်၏ အထံသို့။ ပတ္တံ၊ ကို။ ပေသေတွာ၊ စေလွှတ်၍။ “ဣတော၊ ဤသပိတ်ထဲမှ။ ဩဒနံ၊ ကို။ ဂဏှာဟိ၊ ယူလိုက်လော့၊” ဣတိ ဝဒတိ၊ အံ့။ ပန၊ ထိုသို့ပြောပါသော်လည်း။ ဂဏှိတွာ၊ သပိတ်ကို ယူ၍။ ဂတော၊ သွားသော တမန်သည်။ တုဏှီ၊ ဆိတ်ဆိတ်။ တိဋ္ဌတိ၊ ရပ်နေအံ့။ ဒဟရော၊ ရဟန်းငယ်သည်။ “မယှံ၊ တပည့်တော်အား။ အလံ၊ တော်ပါပြီ၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ပဋိက္ခိပတိ၊ အံ့။ န ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ ထေရဿ၊ ၏။ ဒူရဘာဝတော စ၊ ဝေးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဒူတဿ၊ တမန်၏။ အနဘိဟရဏတော စ၊ ရှေ့ရှုမဆောင်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ အာဂတော၊ သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ “ဣမံ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဂဏှ၊ ယူပါလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ အံ့။ တံ၊ ထိုထမင်းကို။ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတိ။
ပရိဝေသနာယ၊ ဆွမ်းလုပ်ကျွေးရာ အခါ၌။ ဧကော၊ တစ်ယောက်သော ဒါယကာသည်။ ဧကေန ဟတ္ထေန၊ တစ်ဖက်သော လက်ဖြင့်။ ဩဒနပစ္ဆိံ၊ ထမင်းတောင်းကိုလည်းကောင်း။ ဧကေန၊ တစ်ဖက်သော လက်ဖြင့်။ ကဋစ္ဆံု၊ ဇွန်းကိုလည်းကောင်း။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ ပရိဝိသတိ၊ ဆွမ်းလုပ်ကျွေးအံ့။ တတြ၊ ထိုသို့ ဆွမ်းလုပ်ကျွေးရာ၌။ အညော၊ အခြားသော ဒါယကာသည်။ အာဂန္တွာ၊ ၍။ “အဟံ၊ သည်။ ပစ္ဆိံ၊ တောင်းကို။ ဓာရဿောမိ၊ ဆောင်ထားအံ့။ တွံ၊ သင်သည်။ ဩဒနံ၊ ထမင်းကို။ ဒေဟိ၊ လှူပါလော့၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝတွာ၊ ပြော၍။ ဂဟိတမတ္တကမေဝ၊ ကိုင်အပ်ကာမျှကိုသာ။ ဝါ၊ ကိုင်ရုံလောက်ကိုသာ။ စေ ကရောတိ၊ အံ့။ ပန၊ စင်စစ်ကား။ ပရိဝေသကော ဧဝ၊ ဆွမ်းလုပ်ကျွေးသူသည်သာ။ ဝါ၊ ဆွမ်းလိုက်သူသည်သာ။ တံ၊ ထိုဆွမ်းတောင်းကို။ ဓာရေတိ၊ ဆောင်ထား၏။ တသ္မာ သာ၊ ကို။ ပရိဝိသကေန၊ သည်။ အဘိဟဋာဝ၊ ရှေးရှု ဆောင်အပ်သည်သာ။ ဟောတိ။ တတော၊ ထိုဆွမ်းတောင်းမှ။ ဒါတုကာမတာယ၊ ပေးလိုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဂဏှန္တံ၊ ခပ်ယူဆဲကို။ ပဋိက္ခိပန္တဿ၊ ပယ်သော ရဟန်း၏။ ပဝါရဏာ ဟောတိ။
ပန၊ ကား။ ပရိဝေသကေန၊ ဆွမ်းလုပ်ကျွေးသော ဒါယကာသည်။ ဝါ၊ ဆွမ်းလိုက်သူသည်။ ဖုဋ္ဌမတ္တာဝ၊ ထိအပ်ကာမျှသည်သာ။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဣတရောဝ၊ အခြားသူသည်သာ။ ဝါ၊ ဘေးက ဆောင်ယူပေးသူသည်သာ။ နံ၊ ထိုဆွမ်းတောင်းကို။ သစေ ဓာရေတိ၊ အကယ်၍ ဆောင်ထားအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဆောင်ထားလသော်။ တတော၊ ထိုဆွမ်းတောင်းမှ။ ဒါတုကာမတာယ၊ ကြောင့်။ ဂဏှန္တံ၊ ခပ်ယူနေဆဲကို။ ပဋိက္ခိပန္တဿ ပဝါရဏာ န ဟောတိ။ ကဋစ္ဆုနာ၊ ဇွန်းဖြင့်။ ဥဒ္ဓဋဘတ္တေ ပန၊ ထုတ်ဆောင်အပ်ပြီးသော ဘတ်၌ကား။ ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ ကဋစ္ဆုအဘိဟာရောယေဝ၊ ဇွန်းဖြင့် ရှေးရှုဆောင်ယူခြင်းသည်သာ။ တဿ၊ ထိုထမင်းကို။ အဘိဟာရော၊ ရှေးရှုဆောင်ယူခြင်းသည်။ ဟောတိ။ ဒွိန္နံ၊ ဆွမ်းလိုက်သူနှင့် ကူညီသူ နှစ်ယောက်တို့၏။ သမဘာရေပိ၊ အညီအမျှ ဆောင်ယူအပ်သော ဝန်၌လည်း။ ပဋိက္ခိပန္တော၊ ပယ်မြစ်သော ရဟန်းသည်။ ပဝါရေတိယေဝ၊ သည်သာ။ ဣတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ အနန္တရဿ၊ အခြားမဲ့ဖြစ်သော။ ဘိက္ခုနော၊ အား။ ဘတ္တေ၊ ကို။ ဒိယျမာနေ၊ ပေးလှူအပ်စဉ်။ ဣတရော၊ အခြားသော ရဟန်းသည်။ ပတ္တံ၊ ကို။ ဟတ္ထေဟိ၊ တို့ဖြင့်။ ပိဒဟတိ၊ ပိတ်ထားအံ့။ ပဝါရဏာ နတ္ထိ။ ကသ္မာ အညဿ၊ အခြား ရဟန်းတို့၏။ အဘိဟဋေ၊ ရှေးရှုဆောင်ယူအပ်သော ထမင်း၌။ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ၊ ပယ်မြစ်အပ်သည်၏ အဖြစ် ကြောင့်တည်း။
ပဋိက္ခေပေါ ပညာယတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဝါစာယ၊ နှုတ်ဖြင့်။ အဘိဟဋံ၊ ရှေးရှုဆောင်ယူအပ်သော ဘောဇဉ်ကို။ ပဋိက္ခိပတော၊ ၏။ ပဝါရဏာ နတ္ထိ။ ပန၊ အနွယကား။ ကာယေန၊ ဖြင့်။ အဘိဟဋံ၊ ကို။ ကာယေန ဝါ၊ ကိုယ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဝါစာယ ဝါ၊ နှုတ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ပဋိက္ခိပန္တဿ၊ ၏။ ပဝါရဏာ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော။
တတ္ထ၊ ထိုကာယေန ဝါ ဝါစာယ ဝါ ပဋိက္ခိပန္တဿဟူသော ပါဌ်၌။ အင်္ဂုလိံ ဝါ၊ လက်ချောင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဟတ္ထံ ဝါ၊ လက်ကိုသော်လည်းကောင်း။ မစ္ဆိကဗီဇနိံ ဝါ၊ ခြင်နှင်ယပ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ခြင်ကို ချောက်ကြောင်း ယပ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ စီဝရကဏ္ဏံ ဝါ၊ သင်္ကန်းအနားကိုသော်လည်းကောင်း။ ယံ စာလေတိ၊ အကြင် လှုပ်စေ၏။ တံ စာလနံ ဝါ၊ ထို လှုပ်စေခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဘမုကာယ၊ မျက်ခုံးဖြင့်။ အာကာရံ၊ ပယ်မြစ်ပုံ အခြင်းအရာကို။ ယံ ကရောတိ၊ အကြင်ပြု၏။ တံ ကရဏံ ဝါ၊ ထိုပြုခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ကုဒ္ဓေါ၊ စိတ်ဆိုးသည်။ ဟုတွာ ယံ ဩလောကေတိ၊ အကြင်ကြည့်၏။ တံ ဩလောကနံ ဝါ၊ ထိုကြည့်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ကာယေန၊ ဖြင့်။ ပဋိက္ခေပေါ နာမ၊ ပယ်ခြင်း မည်၏။ “အလံ၊ တော်ပြီ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ယံ ဝဒတိ၊ အကြင်ပြော၏။ သော ဝါဒေါ ဝါ၊ ထိုပြောခြင်းသည်လည်းကောင်း။ “န ဂဏှာမိ၊ မယူလို၊” ဣတိ ယံ ဝဒတိ သော ဝါဒေါ ဝါ “မာ အာကိရ၊ မလောင်းထည့်နှင့်၊” ဣတိ ယံ ဝဒတိ သော ဝါဒေါ ဝါ “အပဂစ္ဆ၊ ဖဲလော့၊” ဣတိ၊ ယံ ဝဒတိ။ သော ဝါဒေါ ဝါ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဝါစာယ၊ ဖြင့်။ ပဋိက္ခေပေါ နာမ၊ မည်၏။ ဧဝံ၊ လျှင်။ ယေန ကေနစိ၊ သော။ အာကာရေန၊ အခြင်းအရာဖြင့်။ ကာယေန ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဝါစာယ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ပဋိက္ခိတ္တေ၊ ပယ်မြစ်အပ်သော်။ ပဝါရဏာ ဟောတိ။
ဧကော၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းသည်။ ဘတ္တေ၊ ထမင်းကို။ အဘိဟဋေ၊ ထည့်ဖို့ရန် ရှေးရှုဆောင်ယူအပ်သော်။ ပဝါရဏာယ၊ ပယ်မြစ်ခြင်းမှ။ ဝါ၊ ပဝါရိတ်သင့်ခြင်းမှ။ ဘီတော၊ ကြောက်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဟတ္ထံ၊ ကို။ အပနေတွာ၊ သပိတ်မှ ဖယ်၍။ ပုနပ္ပုနံ၊ ထပ်ကာ ထပ်ကာ။ ပတ္တေ၊ ၌။ ဩဒနံ၊ ကို။ အာကိရန္တံ၊ လောင်းထည့်နေသော ဒါယကာကို။ “အာကိရ အာကိရ၊ လောင်းထည့်လော့ လောင်းထည့်လော့။ ကောဋ္ဋေတွာ၊ ဖိရိုက်၍။ ဝါ၊ ဖိသိပ်၍။ ပူရေဟိ၊ ပြည့်စေလော့၊” ဣတိ၊ သို့။ စေ ဝဒတိ၊ ပြောအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသို့ ပြောရာ၌။ ကထံ၊ အဘယ်သို့ ဖြစ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား အမေးတည်း။ တာဝ၊ မဟာပဒုမထေရ်မှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ ညွှန်ပြအပ်သော။ မဟာသုမတ္ထေရော၊ သည်။ “အနာကိရဏတ္ထာယ၊ မလောင်းထည့်ခြင်း အကျိုးငှာ။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ပြောဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပဝါရဏာ၊ ပယ်မြစ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ အာဟ၊ ပြီ။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပဒုမတ္ထေရော၊ သည်။ “အာကိရ၊ လောင်းလော့။ ပူရေဟိ၊ ပြည့်စေလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တဿ၊ ပြောဆိုသော။ ကဿစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်၏။ ပဝါရဏာ၊ သည်။ အတ္ထိ နာမ၊ ရှိရသေးသတဲ့လော၊” ဣတိ ဝတွာ၊ ပြောဆိုပြီး၍။ “န ပဝါရေတိ၊ ပယ်မြစ်သည် မမည်။ ဝါ၊ ပဝါရိတ် မမည်၊” ဣတိ အာဟ၊ ပြီ။ အပရော၊ အခြားသော ရဟန်းသည်။ ဘတ္တံ၊ ကို။ အဘိဟရန္တံ၊ ရှေးရှုဆောင်လာသော။ ဘိက္ခုံ၊ ကို။ သလ္လက္ခေတွာ၊ မိမိသပိတ်၌ ထည့်ဖို့ရန် ဆောင်ယူလာသူဟု မှတ်သား၍။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။ ကိံ၊ အသို့နည်း။ ဣတောပိ၊ ဤသပိတ်ထဲမှလည်း။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုကို။ ဂဏှိဿသိ၊ ယူဦးလတံ့လော။ တေ၊ သင့်အား။ ကိဉ္စိ၊ ကို။ ဒမ္မိ၊ ပေးလိုသေး၏။” ဣတိ အာဟ၊ ပြီ။ တတြာပိ၊ ထိုသို့ ပြောရာ၌လည်း။ “ဧဝံ၊ ဤသို့ ပြောလသော်။ နာဂမိဿတိ၊ ရှေ့သို့ တိုး၍ မလာလတံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ပြောဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ပဝါရဏာ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ မဟာသုမတ္ထေရော အာဟ။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပဒုမတ္ထေရော၊ သည်။ “ဂဏှိဿသိ၊ ယူဦးလတံ့လော။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တဿ၊ သော။ ကဿစိ၊ ၏။ ပဝါရဏာ၊ သည်။ အတ္ထိ နာမ၊ ရှိရသေးသတဲ့လော၊” ဣတိ ဝတွာ၊ ၍။ “န ပဝါရေတိ၊ မမည်၊” ဣတိ အာဟ၊ ပြီ။
ဧကော၊ တစ်ယောက်သော ဒါယကာသည်။ သမံသကံ၊ အသားအဖတ်နှင့် တကွဖြစ်သော။ ရသံ၊ အရည်ကို။ အဘိဟရိတွာ၊ ၍။ “ရသံ၊ အရည်ကို။ ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်၊” ဣတိ ဝဒတိ၊ လျှောက်၏။ တံ၊ ထိုစကားကို။ သုတွာ၊ ၍။ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ နတ္ထိ။ “မစ္ဆရသံ၊ ငါးအရည်ကို။ ဂဏှထ မံသရသံ၊ အသားအရည်ကို။ ဂဏှထ” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ သော်။ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “ဣဒံ၊ ဤဟာကို။ ဂဏှထ” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေပိ၊ အမည်မတပ်ဘဲ လျှောက်အပ်ရာ၌လည်း။ ပဝါရဏာ ဟောတိယေဝ၊ သည်သာ။ မံသံ၊ အသားကို။ ဝိသုံ၊ အရည်မှ သီးခြား။ ကတွာ၊ ၍။ “မံသရသံ၊ အသားရည်ကို။ ဂဏှထ” ဣတိ ဝဒတိ၊ အံ့။ တတ္ထ၊ ထိုသို့ လျှောက်ရာ၌။ (တစ်နည်း) တတ္ထ၊ ထိုအသားရည်၌။ သာသပမတ္တမ္ပိ၊ မုန်ညင်းစေ့မျှ ပမာဏရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ မံသခဏ္ဍံ၊ အသားတုံးသည်။ စေ
အတ္ထိ၊ အကယ်၍ ရှိသေးအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ရှိသေးလသော်။ တံ၊ ထိုအသားရည်ကို။ ပဋိက္ခိပတော ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပရိဿာဝိတော၊ စစ်အပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အဘယတ္ထေရော၊ သည်။ အာဟ။
မံသရသေန၊ အသားရည်ဖြင့်။ အာပုစ္ဆန္တံ၊ ပန်ပြောသူကို။ မဟာထေရော၊ သည်။ “မုဟုတ္တံ၊ တစ်မုဟုတ်မျှ။ အာဂမေဟိ၊ ဆိုင်းငံ့ဦးလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ပြောဆိုပြီး၍။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။ ထာလကံ၊ ခွက်ကို။ အာဟရ၊ ဆောင်ယူခဲ့လော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ ပြီ။ ဧတ္ထ၊ ဤသို့ ပြောဆိုရာ၌။ ကထံ၊ အဘယ်သို့ ဖြစ်သနည်း။ တာဝ၊ မဟာပဒုမထေရ်မှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ သော။ မဟာသုမတ္ထေရော၊ သည်။ “အဘိဟာရကဿ၊ ရှေးရှုဆောင်ယူလာသူ၏။ ဂမနံ၊ သွားခြင်းကို။ ပဌမံ၊ စွာ။ ဥပစ္ဆိန္နံ၊ ဖြတ်အပ်ပြီ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပဝါရေတိ၊ ပယ်မြစ်သည် မည်၏။ ဝါ၊ ပဝါရိတ် သင့်၏။” ဣတိ အာဟ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပဒုမတ္ထေရော၊ သည်။ “အယံ၊ ဤဒါယကာသည်။ ကုဟိံ၊ သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ သွားသေးသနည်း။ ဧတဿ၊ ဤဒါယကာ၏။ ကီဒိသံ၊ အဘယ်ကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ဂမနံ၊ သွားခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ နည်း။ ဂဏှန္တဿာပိ၊ ယူလာသော ခွက်ဖြင့် ခံယူသူ၏လည်း။ ပဝါရဏာ၊ ပယ်မြစ်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ နာမ၊ ရှိရသေးသလော၊” ဣတိ ဝတွာ၊ ပြောဆိုပြီး၍။ “န ပဝါရေတိ၊ ပဝါရိတ်မသင့်၊” ဣတိ အာဟ၊ ပြီ။ ကဠီရပနသာဒီဟိ၊ အညှောက် ပိနဲ္နသီး အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ မိဿေတွာ၊ ရောနှော၍။ မံသံ၊ အသားကို။ ပစန္တိ၊ ချက်ကြကုန်၏။ တံ၊ ထိုဟင်းကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ “ကဠီရသူပံ၊ အညှောက်ဟင်းရည်ကို။ ဂဏှထ ပနသဗျဉ္ဇနံ၊ ပိနဲ္နသီးဟင်းလျာကို။ ဂဏှထ” ဣတိ ဝဒန္တိ၊ လျှောက်ကုန်အံ့။ ဧဝမ္ပိ၊ ဤသို့ လျှောက်ပါသော်လည်း။ န ပဝါရေတိ၊ ပဝါရိတ်မသင့်။ ကသ္မာ၊ နည်း။ အပဝါရဏာရဟဿ၊ ပဝါရိတ် မထိုက်သော ဟင်းချိုဟင်းလျာ၏။ နာမေန၊ ကဠီရသူပ ပနသဗျဉ္ဇနဟူသော နာမည်ဖြင့်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ လျှောက်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ “မစ္ဆသူပံ၊ ငါးဟင်းချိုကို။ ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်။ မံသသူပံ၊ အသားဟင်းချိုကို။ ဂဏှထ” ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ “ဣမံ၊ ဤဟာကို။ ဂဏှထ” ဣတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဝဒန္တိ၊ လျှောက်ကုန်အံ့။ ပဝါရေတိ။ မံသကရမ္ဗကော နာမ၊ အသားဖြင့် ရောပြွမ်းအပ်သော အစာမည်သည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထို မံသကရမ္ဗကကို။ ဒါတုကာမော၊ ပေးလှူလိုသည်။ သမာနောပိ၊ ဖြစ်သော်လည်း။ “ကရမ္ဗကံ ဂဏှထာ”တိ၊ ကရမ္ဗကံ ဂဏှထဟူ၍။ ဝါ၊ ရောပြွမ်းအပ်သော အစာကို ခံယူပါကုန်ဟူ၍။ ဝဒတိ၊ လျှောက်အံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ န ပဝါရေတိ၊ ပဝါရိတ်မသင့်။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ “မံသကရမ္ဗက”န္တိ ဝါ၊ မံသကရမ္ဗကဟူ၍သော်လည်းကောင်း။ “ဣဒ”န္တိ ဝါ၊ ဤဟာ ဟူ၍သော်လည်းကောင်း။ ဝုတ္တေ၊ လျှောက်အပ်သော်။ ပဝါရေတိ။ သဗ္ဗေသု၊ ကုန်သော။ မစ္ဆမံသမိဿကေသု၊ ငါးဖြင့် ရောပြွမ်းအပ် အသားဖြင့် ရောပြွမ်းအပ်သော အစာတို့၌။ ဧသေဝ နယော၊ တည်း။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ နိမန္တနေ၊ ပင့်ဖိတ်ရာ အရပ်၌။ ဘုဉ္ဇမာနော၊ ဆွမ်းစားစဉ်။ အဘိဟဋံ၊ ရှေးရှုဆောင်ယူအပ်သော။ မံသံ၊ အသားကို။ ဥဒ္ဒိဿ ကတန္တိ၊ ဥဒ္ဒိဿ ကတ အသားဟူ၍။ ဝါ၊ ရဟန်းကို ရည်စူး၍ ပြုအပ် သတ်အပ်သော အသားဟူ၍။ မညမာနော၊ မှတ်ထင်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပဋိက္ခိပတိ၊ ၏။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပဝါရိတောဝ၊ ပယ်မြစ်စေအပ်သည်သာ။ ဝါ၊ ပဝါရိတ်သင့်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ မိဿကကထာ၊ မိဿကနှင့်စပ်သော စကားကို။ ကုရုန္ဒိယံ၊ ၌။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ ဝါ၊ ကျယ်ဝန်းစွာ။ ဝုတ္တာ၊ ပြီ။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ တတ္ထ၊ ထိုကုရုန္ဒီအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ ကိံ ပိဏ္ဍပါတစာရိကော၊ ဆွမ်းခံလှည့်လည်သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ ဘတ္တမိဿကံ၊ ထမင်းဖြင့် ရောပြွမ်းအပ်သော။ ယာဂုံ၊ ကို။ အာဟရိတွာ၊ ၍။ “ယာဂုံ၊ ကို။ ဂဏှထ၊ ကုန်၊” ဣတိ ဝဒတိ န ပဝါရေတိ။ “ဘတ္တံ ဂဏှထာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ သော်။ ပဝါရေတိ။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ယေန၊ အကြင် ထမင်းဖြင့်။ အာပုစ္ဆိတော၊ ပန်ပြောအပ်ပြီ။ တဿ၊ ထိုထမင်း၏။ အတ္ထိတာယ၊ ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤယေနာပုစ္ဆိတောစသော စကားရပ်၌။ အဓိပ္ပါယော၊ ကုရုန္ဒီဆရာ၏အလိုတည်း။ “ယာဂုမိဿကံ၊ ယာဂုဖြင့် ရောပြွမ်းအပ်သော အစာကို။ ဂဏှထ၊ ပါကုန်၊” ဣတိ ဝဒတိ၊ အံ့။ တတြ၊ ထိုသို့ လျှောက်ရာ၌။ ယာဂု၊ သည်။ ဗဟုတရာ ဝါ၊ သာ၍ များသည်သော်လည်းကောင်း။ သမသမာ ဝါ၊ အညီအမျှသည်သော်လည်းကောင်း။ စေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ န ပဝါရေတိ။ ယာဂု၊ သည်။ မန္ဒာ၊ နည်းသည်။ ဘတ္တံ၊ သည်။ ဗဟုတရံ၊ များသည်။ စေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ပဝါရေတိ။ ဣဒဉ္စ၊ ဤစကားကိုလည်း။ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု၊ တို့၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ကြောင့်။ ပဋိက္ခိပိတုံ၊ ငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ပယ်ခြင်းငှာ မတတ်ကောင်းပါသော်လည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤယာဂုမိဿကံ ဂဏှထအစရှိသော စကား၌။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ ဒုဒ္ဒသံ၊ ခဲယဉ်းသဖြင့် သိမြင်အပ်၏။ ဝါ၊ သိမြင်နိုင်ခဲ၏။ “ဘတ္တမိဿကံ၊ ထမင်းဖြင့် ရောပြွမ်းအပ်သော အစာကို။ ဂဏှထ” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ လျှောက်အံ့။ တတြ၊ ထိုသို့ လျှောက်ရာ၌။ ဘတ္တံ၊ ထမင်းသည်။ ဗဟုကံ ဝါ၊ များသည်သော်လည်းကောင်း။ သမံ ဝါ၊ အညီအမျှသည်သော်လည်းကောင်း။ အပ္ပတရံ ဝါ၊ နည်းသည်သော်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ အံ့။ ပဝါရေတိယေဝ။ ဘတ္တံ ဝါ၊ ဘတ္တဟူသော နာမည်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ယာဂုံ ဝါ၊ ယာဂုဟူသော နာမည်ကိုသော်လည်းကောင်း။ အနာမသိတွာ၊ မသုံးသပ်မူ၍။ “မိဿကံ ဂဏှထာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝဒတိ၊ အံ့။ တတြ၊ ထိုသို့ လျှောက်ရာ၌။ ဘတ္တံ၊ သည်။ ဗဟုတရံ ဝါ၊ များသည်သော်လည်းကောင်း။ သမကံ ဝါ၊ အညီအမျှသည်သော်လည်းကောင်း။ စေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ပဝါရေတိ။ ဘတ္တံ၊ သည်။ အပ္ပတရံ၊ နည်းသည်။ စေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ န ပဝါရေတိ။ ဣဒဉ္စ၊ ဤစကားကိုလည်း။ ကရမ္ဗကေန၊ ကရမ္ဗကနှင့်။ န သမာနေတဗ္ဗံ၊ အတူ မပြုထိုက်။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ကရမ္ဗကော၊ သည်။ မံသမိဿကောပိ၊ အသားဖြင့် ရောပြွမ်းအပ်သော ကရမ္ဗကသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ အမံသမိဿကောပိ၊ မံသမိဿက မဟုတ်သော ကရမ္ဗကသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ “ကရမ္ဗက”န္တိ၊ ကရမ္ဗကံဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သော်။ ပဝါရဏာ နတ္ထိ။ ဣဒံ ပန၊ ဤမိဿကသည်ကား။ ဘတ္တမိဿကမေဝ၊ ထမင်းဖြင့် ရောပြွမ်းအပ်သော အစာသာတည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤဘတ္တမိဿက၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ ပဝါရဏာ ဟောတိ။ ဗဟုရသေ၊ များသော အရည်ရှိသော။ ဘတ္တေ၊ ၌။ ရသံ၊ ကို။ ဂဏှထ၊ ပါကုန်။ ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ ဗဟုခီရေ၊ များသော နို့ရည်ရှိသော။ ဘတ္တေ၊ ၌။ ခီရံ၊ ကို။ ဂဏှထ ဣတိ စ၊ လည်းကောင်း။ ဗဟုသပ္ပိမှိ၊ များသော ထောပတ်ရှိသော။
ပါယာသေ၊ ဃနာထမင်း၌။ သပ္ပိံ၊ ကို။ ဂဏှထ ဣတိ စ၊ လည်းကောင်း။ ဝိသုံ၊ သီးခြား။ ကတွာ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ တံ၊ ထိုရသ စသည်ကို။ ပဋိက္ခိပတော၊ ၏။ ပဝါရဏာ၊ သည်။ နတ္ထိ ဣတိ၊ ဤသို့။ တတ္ထ၊ ထိုကုရုန္ဒီအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားနေစဉ်။ ပဝါရေတိ၊ ပဝါရိတ်သင့်၏။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဂစ္ဆန္တောဝ၊ သွားရင်းပင်။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ စားခြင်းငှာ။ ဝါ၊ စားခွင့်ကို။ လဘတိ၊ ရ၏။ ကဒ္ဒမံ ဝါ၊ ရွှံ့ညွှန်သို့သော်လည်းကောင်း။ ဥဒကံ ဝါ၊ ရေသို့သော်လည်းကောင်း။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ ဌိတေန၊ ရပ်သော ရဟန်းသည်။ အတိရိတ္တံ၊ အတိရိတ် ဝိနည်းကံကို။ ကာရေတဗ္ဗံ၊ ပြုစေထိုက်၏။ အန္တရာ၊ လိုရာအရပ်သို့ မရောက်မီ ခရီးအကြား၌။ နဒီ၊ မြစ်သည်။ ပူရာ၊ ပြည့်နေသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ နဒီတီရေ၊ မြစ်ကမ်း၌။ ဂုမ္ဗံ၊ ချုံတစ်ချုံကို။ အနုပရိယာယန္တေန၊ အစဉ်လှည့်လည်လျက်။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားရာ၏။ အထ၊ သို့မဟုတ်။ နာဝါ ဝါ၊ လှေသည်သော်လည်းကောင်း။ သေတု ဝါ၊ တံတားသည်သော်လည်းကောင်း။ အတ္ထိ၊ ရှိအံ့။ တံ၊ ထိုလှေ ထိုတံတားကို။ အဘိရုဟိတွာပိ၊ တက်၍လည်း။ စင်္ကမန္တေနေဝ၊ ခေါက်တုံ့ခေါက်ပြန် စင်္ကြန်သွားလျက်သာ။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားရာ၏။ ဂမနံ၊ သွားခြင်းဣရိယာပုထ်ကို။ န ဥပစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ၊ မဖြတ်ရာ။ ယာနေ ဝါ၊ ယာဉ်၌သော်လည်းကောင်း။ ဟတ္ထိအဿပိဋ္ဌေ ဝါ၊ ဆင်ကျောက်ကုန်း မြင်းကျောက်ကုန်း၌သော်လည်းကောင်း။ စန္ဒမဏ္ဍလေ ဝါ၊ လဝန်းဗိမာန်ပေါ်၌သော်လည်းကောင်း။ သူရိယမဏ္ဍလေ ဝါ၊ နေဝန်းဗိမာန်၌သော်လည်းကောင်း။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ ပဝါရိတေန၊ ပဝါရိတ်သင့်သော ရဟန်းသည်။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ မဇ္ဈနှိကံ၊ မွန်းတည့်ချိန်သည်။ အတ္ထိ တာဝ၊ ထိုမွန်းတည့်ချိန်တိုင်အောင်။ ဂစ္ဆန္တေသုပိ၊ သွားနေသည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ တေသု၊ ထိုယာဉ် အစရှိသည်တို့၌။ နိသိန္နေနေဝ၊ ထိုင်လျက်သာ။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားရာ၏။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဌိတော၊ ရပ်လျက်။ ပဝါရေတိ၊ ပဝါရိတ်သင့်၏။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဌိတေနေဝ၊ ရပ်လျက်သာ။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားရာ၏။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ နိသိန္နော၊ ထိုင်လျက်။ ပဝါရေတိ တေန၊ သည်။ နိသိန္နေနေဝ၊ ထိုင်လျက်သာ။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ ၏။ တံ တံ ဣရိယာပထံ၊ ထိုထို ဣရိယာပုထ်ကို။ ကောပေန္တေန၊ ဖျက်သော ရဟန်းသည်။ အတိရိတ္တံ၊ အတိရိတ်ဝိနည်းကံကို။ ကာရေတဗ္ဗံ၊ ပြုစေထိုက်၏။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဥက္ကုဋိကော၊ ဆောင့်ကြောင့်သည်။ ဟုတွာ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ ပဝါရေတိ၊ ၏။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဥက္ကုဋိကေနေဝ၊ ဆောင့်ကြောင့်ထိုင်လျက်သာ။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားရာ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ ဝါ၊ ၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ပလာလပီဌံ ဝါ၊ ကောက်ရိုးထိုင်ခုံကိုသော်လည်းကောင်း။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ နိသီဒနကံ ဝါ၊ ထိုင်ခုံငယ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပေးရာ၏။ ပီဌကေ၊ လှည့်၍ရသော ထိုင်ခုံငယ်၌။ နိသီဒိတွာ၊ ၍။ ပဝါရိတေန၊ ပဝါရိတ်သင့်သော ရဟန်းသည်။ အာသနံ၊ ထိုင်နေခြင်းကို။ အစာလေတွာဝ၊ မလှုပ်စေမူ၍သာ။ ဝါ၊ တင်ပါးကို မရွှေ့ဘဲသာလျှင်။ စတဿော၊ ကုန်သော။ ဒိသာ၊ အရပ်တို့ကို။ ပရိဝတ္တန္တေန၊ လှည့်လျက်။ ဘုဉ္ဇိတုံ လဗ္ဘတိ။ မေဉ္စ နိသီဒိတွာ ပဝါရိတေန၊ သည်။ ဣတော ဝါ၊ ဤဘက်သို့သော်လည်းကောင်း။ ဧတ္တော ဝါ၊ ထိုဘက်သို့သော်လည်းကောင်း။ သံသရိတုံ၊ ရွှေ့ခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ရွှေ့ခွင့်ကို။ န လဗ္ဘတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ နံ၊ ထိုရဟန်းကို။ မေဉ္စန၊ နှင့်။ သဟ၊ ကွ။ ဥက္ခိပိတွာ၊ မြှောက်၍။ အညတြ၊ အခြားအရပ်သို့။ သစေ နေန္တိ၊ အကယ်၍ ဆောင်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဆောင်ကုန်လသော်။ ဝဋ္ဋတိ။ နိပဇ္ဇိတွာ၊ လျောင်း၍။ ပဝါရိတေန၊ သည်။ နိပန္နေနေဝ၊ လျောင်းလျက်သာ။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ပရိဝတ္တန္တေန၊ ပြောင်းပြန်ပြန်လသော်။ ဝါ၊ ဟိုဘက်နံပါးနှင့် ဒီဘက်နံပါးပြောင်းရွှေ့လသော်။ ယေန ပဿေန၊ အကြင်နံပါးဖြင့်။ နိပန္နော၊ လျောင်းနေ၏။ တဿ၊ ထိုနံပါး၏။ ဌာနံ၊ တည်ရာကို။ နာတိက္ကမေတဗ္ဗံ၊ မလွန်စေထိုက်။
အနတိရိတ္တန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ န အတိရတ္တံ၊ အပိုအလျှံမဟုတ်သော။ န အဓိကံ၊ အပိုအလျှံ မဟုတ်သော။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တံ၊ ထိုအနတိရိတ္တ ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ကပ္ပိယကတာဒီဟိ၊ ကပ္ပိယကတ အစရှိကုန်သော။ သတ္တဟိ၊ ကုန်သော။ ဝိနယကမ္မာကာရေဟိ၊ ဝိနည်းကံပြုပုံ အခြင်းအရာတို့ဖြင့်။ အကတံ ဝါ၊ မပြုအပ်သည်သော်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဂိလာနဿ၊ ၏။ အနဓိကံ ဝါ၊ အပိုအလျှံ မဟုတ်သည်သော်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “အကပ္ပိယကတ”န္တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဘဂဝတာ၊ သည်။ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ၊ ထို အကပ္ပိယကတံ အစရှိသော စကားရပ်၌။ အကပ္ပိယကတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တတ္ထ၊ ထိုသပိတ်၌။ ယံ ဖလံ ဝါ၊ အကြင် အသီးကိုသော်လည်းကောင်း။ ယံ ကန္ဒမူလာဒိ ဝါ၊ အကြင် သစ်ဥ သစ်မြစ် အစရှိသည်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပဉ္စဟိ၊ ကုန်သော။ သမဏကပ္ပေဟိ၊ ရဟန်းတို့၏ ကပ္ပိခြင်းတို့ဖြင့်။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ အကတံ၊ မပြုအပ်။ ယဉ္စ၊ အကြင်ဘောဇဉ်သည်လည်း။ အကပ္ပိယမံသံ ဝါ၊ မအပ်သော အသားကြီးသည်သော်လည်းကောင်း။ အကပ္ပိယဘောဇနံ ဝါ၊ မအပ်သော ဘောဇဉ်သည်သော်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတံ၊ ဤမကပ္ပိအပ်သော အသီး အဥ အမြစ် မအပ်သော အသားကြီး မအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ အကပ္ပိယံ နာမ၊ အကပ္ပိယ မည်၏။ အကပ္ပိယံ၊ မအပ်သော။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ “အလမေတံ သဗ္ဗ”န္တိ၊ အလမေတံ သဗ္ဗံ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အတိရိတ္တံ၊ အပိုအလျှံကို။ ဝါ၊ အတိရိတ်ဝိနည်းကံကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်သည်။ သမာနမ္ပိ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ အကပ္ပိယကတန္တိ၊ အကပ္ပိယကတဟူ၍။ ဝါ၊ မအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို ပြုအပ်သော အတိရိတ္တဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံယေဝ၊ အကပ်မခံအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်ပင်။ ဝါ၊ ကိုပင်။ ပုရိမနယေန၊ အလမေတံ သဗ္ဗံဟူသော ရှေ့နည်းဖြင့်။ အတိရိတ္တံ၊ ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်သည်။ ဟောတိ။ အနုစ္စာရိတကတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ဝါ၊ အပ်အောင်။ ကာရာပေတုံ၊ ပြုစေခြင်းငှာ။ အာဂတေန၊ အတိရိတ် ဝိနည်းကံ ပြုဖို့ရန် လာသော။ ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ ဤသကမ္ပိ၊ စဉ်းငယ်လည်း။ အနုက္ခိတ္တံ ဝါ၊ မမြှောက်အပ်သည်ကိုလည်းကောင်း။ အနပနာမိတံ ဝါ၊ ဝိနည်းဓိုရ်ဘက်သို့ မညွတ်စေအပ်သည်ကို လည်းကောင်း။ ကတံ၊ သည်။ ဟောတိ။ အဟတ္ထပါသေ ကတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ကာရာပေတုံ၊ ငှာ။ အာဂတဿ၊ လာသော ရဟန်း၏။ ဟတ္ထပါသတော၊ မှ။ ဗဟိ၊ ပြင်ဘက်၌။ ဌိတေန၊ တည်သော ဝိနည်းဓိုရ်သည်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော အတိရိတ္တသည်။ ဟောတိ။ အဘုတ္တာဝိနာ ကတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ယော၊ အကြင် ဝိနည်းဓိုရ်သည်။ “အလမေတံ သဗ္ဗ”န္တိ၊ ဟူ၍။ အတိရိတ္တံ၊ အပိုအလျှံကို။ ဝါ၊ အတိရိတ် ဝိနည်းကံကို။ ကရောတိ၊ ၏။ တေန၊ ထိုဝိနည်းဓိုရ်သည်။ ပဝါရဏပ္ပဟောနကံ၊ ပဝါရိတ်လောက်သော။ ဘောဇနံ၊ ကို။ အဘုတ္တေန၊ စားပြီးမဟုတ်သည်။ ဟုတွာ ကတံ၊ သည်။ ဟောတိ။ ဘုတ္တာဝိနာ (ပ) ကတန္တိ ဣဒံ၊ ဟူသော ဤအင်္ဂါသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ အလမေတံ သဗ္ဗန္တိ အဝုတ္တန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝစီဘေဒံ၊ စကားလုံး၏ ကွဲပြားမှုကို။ ဝါ၊ နှုက်မြွက်မှုကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့ အလမေတံ သဗ္ဗံဟူ၍။ အဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့လျှင်။
သတ္တဟိ၊ ကုန်သော။ ဣမေဟိ ဝိနယကမ္မာကာရေဟိ၊ ဤဝိနည်းကံပြုပုံ အခြင်းအရာတို့ဖြင့်။ ယံ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ အတိရိတ္တံ၊ အပိုအလျှံဖြစ်အောင်။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်အောင်။ အကတံ၊ မပြုအပ်။ ယဉ္စ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်လည်း။ န ဂိလာနာတိရိတ္တံ၊ ဂိလာန၏ အပိုအလျှံ အကြွင်းအကျန် မဟုတ်။ တဒုဘယမ္ပိ၊ ထိုနှစ်ပါးစုံသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကိုလည်း။ အနတိရိတ္တန္တိ၊ ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။
ပန၊ ကား။ အတိရိတ္တံ၊ အပိုအလျှံ ဖြစ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ တဿေဝ၊ ထိုအနတိရိတ္တ ခဲဖွယ် ဘောဇဉ်၏ပင်။ ပဋိပက္ခနယေန၊ ဆန့်ကျင်ဘက်နည်းဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ အပိစ၊ စိုးစဉ်းအနည်းငယ် ဆိုဖွယ်အထူးကား။ ဧတ္ထ၊ ဤအတိရိတ်ဖြစ်အောင် ပြုရာ၌။ (တစ်နည်း) ဧတ္ထ၊ ဤပဋိပက္ခအင်္ဂါတို့တွင်။ ဘုတ္တာဝိနာ ကတံ ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အနန္တရေ၊ အခြားမဲ့နေရာ၌။ နိသိန္နဿ၊ ထိုင်နေသော။ သဘာဂဿ၊ သဘောတူသော။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ ပတ္တတော၊ မှ။ နီဟရိတွာ၊ ထုတ်ဆောင်၍။ ဧကမ္ပိ၊ တစ်ခုလည်း ဖြစ်သော။ သိတ္ထံ ဝါ၊ ထမင်းလုံးကိုသော်လည်းကောင်း။ မံသဟီရံ ဝါ၊ အသားမျှင်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ခါဒိတွာ၊ ခဲစားပြီး၍။ ကတမ္ပိ၊ ပြုအပ်သော အတိရိတ္တသည်လည်း။ ဘုတ္တာဝိနာဝ၊ စားပြီးသူသည်သာ။ ကတံ၊ ပြုအပ်သည်။ ဝါ၊ ပြုအပ်ရာ ရောက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပန၊ ကား။ အာသနာ အဝုဋ္ဌိတေနာတိ ဧတ္ထ၊ ဤပါဌ်၌။ အသမ္မောဟတ္ထံ၊ မတွေဝေခြင်းအကျိုးငှာ။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဝိနိစ္ဆယော၊ တည်း။ ဒွေ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ ပါတောဝ၊ စောစော၌ပင်။ ဘုဉ္ဇမာနာ၊ စားကုန်စဉ်။ ပဝါရိတာ၊ ပဝါရိတ်သင့်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧကေန၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းသည်။ တတ္ထေဝ၊ ထိုပဝါရိတ်သင့်ရာ အရပ်၌ပင်။ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုင်နေရာ၏။ ဣတရေန၊ ထိုင်နေသော ရဟန်းမှ အခြားသော ရဟန်းသည်။ နိစ္စဘတ္တံ ဝါ၊ နိစ္စဘတ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ သလာကဘတ္တံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ အာနေတွာ၊ ဆောင်ယူ၍။ ဥပဍ္ဎံ၊ တစ်ဝက်ကို။ တဿ ဘိက္ခုနော၊ ထိုထိုင်နေသော ရဟန်း၏။ ပတ္တေ၊ ၌။ အာကိရိတွာ၊ လောင်းထည့်၍။ ဟတ္ထံ၊ လက်ကို။ ဓောဝိတွာ၊ ဆေးပြီး၍။ သေသံ၊ အကြွင်းကို။ တေန ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ကာရာပေတွာ၊ ပြုစေပြီး၍။ ဝါ၊ အတိရိတ်ဝိနည်းကံ ပြုစေပြီး၍။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားရာ၏။ ကသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဟတ္ထံ၊ လက်ကို။ ဓောဝိတွာ၊ ဆေးပြီး၍။ သေသံ၊ အကြွင်းကို။ တေန ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ကာရာပေတွာ၊ အတိရိတ်ဝိနည်းကံ ပြုစေပြီး၍။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားရာသနည်း။ ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ တဿ၊ ဘတ်ကို ဆောင်ယူလာသော ထိုရဟန်း၏။ ဟတ္ထေ၊ လက်၌။ လဂ္ဂံ၊ ထိုင်နေသော ရဟန်းအား မိမိ သပိတ်မှ ယူ၍ပေးစဉ်က လက်၌ ကပ်နေသော။ ယံ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထို ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ အကပ္ပိယံ၊ မအပ်သည်။ ဟောတိ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဟတ္ထံ (ပ)ဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပဌမံ၊ စွာ။ နိသိန္နော၊ သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ သယမေဝ၊ ကိုယ်တိုင်သာလျှင်။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ပတ္တတော၊ မှ။ ဟတ္ထေန၊ ဖြင့်။ သစေ ဂဏှာတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဟတ္ထဓောဝနကိစ္စံ၊ လက်ဆေးဖွယ် ကိစ္စသည်။ နတ္ထိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကပ္ပိယံ၊ ကို။ ကာရာပေတွာ၊ ၍။ ဘုဉ္ဇန္တဿ၊ စားနေစဉ်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ကိဉ္စိ၊ သော။ ဗျဉ္ဇနံ ဝါ၊ ဟင်းလျာကိုသော်လည်းကောင်း။ ခါဒနီယံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပတ္တေ၊ ၌။ သစေ အာကိရန္တိ၊ အကယ်၍ လောင်းထည့်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လောင်းထည့်လသော်။ ယေန၊ အကြင် ဝိနည်းဓိုရ်သည်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ကပ္ပိယံ၊ ကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ပြုခွင့်ကို။ န လဘတိ၊ မရ။ ယေန၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ပဌမံ ကပ္ပိယံ အကတံ၊ မပြုအပ်သေး။ တေန၊ သည်။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုထိုက်၏။ ယဉ္စ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကိုလည်း။ ကပ္ပိယံ၊ ကို။ အကတံ၊ သေး။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ကာတဗ္ဗံ၊ ၏။ ယေန အကတန္တိ၊ ကား။ အညေန၊ သော။ ယေန ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ ပဌမံ၊ စွာ။ န ကတံ၊ မပြုအပ်သေး။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ ကာတဗ္ဗံ၊ ၏။ ယဉ္စ အကတန္တိ၊ ကား။ ယေန၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ပဌမံ ကပ္ပိယံ၊ ကို။ ကတံ တေနာပိ၊ ထိုရဟန်းသည်လည်း။ ယံ၊ အကြင် ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ကပ္ပိယံ။ အကတံ၊ သေး။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုနိုင်၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ပြုနိုင်ပါသော်လည်း။ ပဌမဘာဇနေ၊ ပဌမခွက်၌။ ကာတုံ၊ ငှာ။ ဝါ၊ ပြုခွင့်ကို။ န လဗ္ဘတိ။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထို ပဌမခွက်၌။ ကရိယမာနံ၊ နောက်ထပ်ပြုအပ်သော်။ ပဌမံ၊ စွာ။ ကတေန၊ ပြုအပ်ပြီးသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ကတံ၊ ပြုအပ်သည် မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ အညသ္မိံ၊ အခြားသော။ ဘာဇနေ၊ ၌။ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဋ္ဌကထာဆရာ၏ အလိုတည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ တေန ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ ပဌမံ၊ စွာ။ ကတေန၊ ပြုအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ဝါ၊ အတိရိတ်ဝိနည်းကံကို။ ကရောန္တေန၊ ပြုသော ရဟန်းသည်။ ကေလဝံ၊ ကုဏ္ဍစသည်မဖက် သက်သက်။ ပတ္တေယေဝ၊ သပိတ်၌သာ။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုရာသည်ကား။ န၊ မဟုတ်သေး။ ကုဏ္ဍေပိ၊ ထမင်းအိုး၌လည်းကောင်း။ ပစ္ဆိယမ္ပိ၊ တောင်း၌လည်းကောင်း။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ ပုရတော၊ ရှေ့၌။ ဌပေတွာ၊ ၍။ ဩနာမိတဘာဇနေ၊ ညွတ်စေအပ်သော ခွက်၌။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုရာ၏။ တံ၊ ထိုဘောဇဉ်ကို။ ဘိက္ခုသတံ၊ ရဟန်းပေါင်းတစ်ရာသည်။ ပဝါရိတံ၊ ပဝါရိတ်သင့်ပြီးသည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့အား။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အပဝါရိတာနမ္ပိ၊ ပဝါရိတ်မသင့်သော ရဟန်းတို့အားလည်း။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယေန၊ အကြင်ဝိနည်းဓိုရ်ရဟန်းသည်။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ကတံ၊ အပ်ပြီ။ တဿ၊ ထိုဝိနည်းဓိုရ်ရဟန်းအား။ ဘုဉ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ပဝါရေတွာ၊ ပဝါရိတ်သင့်ပြီး၍။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ ပဝိဋ္ဌံ၊ ရွာသို့ဝင်လာသော။ ဘိက္ခုံ၊ ကို။ ပတ္တံ၊ ကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ အဝဿံ၊ မချွတ်ဧကန်။ ဘုဉ္ဇနကေ၊ စားအပ်ရာ ဖြစ်သော။ မင်္ဂလနိမန္တေနေ၊ မင်္ဂလာအလို့ငှာ ပင့်ဖိတ်ရာ အရပ်၌။ သစေပိ နိသီဒါပေန္တိ၊ အကယ်၍မူလည်း ထိုင်စေကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိပိ အတိရိတ္တံ၊ အတိရိတ်ကို။ ဝါ၊ အပိုအလျှံကို။ ကာရေတွာဝ၊ ပြုစေပြီး၍သာ။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားရာ၏။ တတ္ထ၊ ထိုပင့်ဖိတ်ရာ အရပ်၌။ အညော၊ အခြားသော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ ဝါ၊ ဝိနည်းဓိုရ်လုပ်မည့်ရဟန်းသည်။ သစေ နတ္ထိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မရှိလသော်။ အာသနသာလံ ဝါ၊ ရွာတွင်းဆွမ်းဇရပ်သို့သော်လည်းကောင်း။ ဝိဟာရံ ဝါ၊ ကျောင်းသို့သော်လည်းကောင်း။ ပတ္တံ၊ ကို။ ပေသေတွာ၊ စေလွှတ်၍။ ကာရေတဗ္ဗံ၊ အတိရိတ်ဝိနည်းကံကို ပြုစေရာ၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် စေလွှတ်၍ ပြုနိုင်ပါသော်လည်း။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ကရောန္တေန၊ ပြုသော ဝိနည်းဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ အနုပသမ္ပန္နဿ၊ လူသာမဏေ၏။ ဟတ္ထေ၊ ၌။ ဌိတံ၊ တည်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ န ကာတဗ္ဗံ၊ မပြုရာ။ အာသနသာလာယံ၊ ဆွမ်းစားဇရပ်၌။ အဗျတ္တော၊ ဝိနည်းသိက္ခာပုဒ်၌ မကျွမ်းကျင်သော။ ဝါ၊ အတိရိတ်ဝိနည်းကံ မပြုတတ်သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ရှိအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ရှိလသော်။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဂန္တွာ၊ ၍။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ကာရာပေတွာ၊ ပြုစေပြီး၍။ အာနေတွာ၊ မင်္ဂလနိမန္တနအရပ်သို့ ဆောင်ယူ၍။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားရာ၏။
ဂိလာနာတိရိတ္တန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ကေဝလံ၊ အာဟဋမဖက် သက်သက်။ ယံ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ဂိလာနဿ၊ မကျန်းမာသူ၏။ ဘုတ္တာဝသေသံ၊ စားအပ်ပြီးမှ အကြွင်းအကျန်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုအကြွင်းအကျန်ဖြစ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်သာ။ ဂိလာနာတိရိတ္တံ၊ ဂိလာနာတိရိတ္တမည်သည်။ န၊ မဟုတ်သေး။ အထ ခေါ၊ အဟုတ်ကား။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဂိလာနံ၊ ကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်စူး၍။ အဇ္ဇ ဝါ၊ ယနေ့၌သော်လည်းကောင်း။ သွေ ဝါ၊ နက်ဖြန်ခါ၌သော်လည်းကောင်း။ ယဒါ၊ အကြင်အခါ၌။ ခါဒိတုံ၊ ခဲခြင်းငှာ။ ဣစ္ဆတိ၊ အလိုရှိ၏။ တဒါ ဝါ၊ ထိုအခါ၌သော်လည်းကောင်း။ ခါဒိဿတိ၊ ခဲစားလတံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ကြံ၍။ အာဟဋံ၊ ဆောင်ယူအပ်ပြီ။ တံ သဗ္ဗံ၊ ထိုအလုံးစုံသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ “ဂိလာနာတိရိတ္တ”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။ ယာမကာလိကာဒီသု၊ ယာမကာလိက အစရှိသော အာဟာရတို့တွင်။ ယံ၊ အကြင်အာဟာရကို။ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ၊ စားမျိုတိုင်း စားမျိုတိုင်း၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုအာဟာရကို။ အသံသဋ္ဌဝသေန၊ ဆွမ်းစသော အာမိသနှင့် မရောအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အာမိသသံသဋ္ဌာနိ၊ ဆွမ်းစသော အာမိသနှင့် ရောအပ်ကုန်သည်။ သစေ ဟောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ကုန်လသော်။ အာဟာရတ္ထာယပိ၊ အာဟာရအကျိုးငှာလည်းကောင်း။ အနာဟာရတ္ထာယပိ၊ အာဟာရအကျိုးငှာ မဟုတ်သော်လည်းကောင်း။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ အဇ္ဈောဟရန္တဿ၊ စားမျိုသော ရဟန်း၏။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ။
၂၄၁။ သတိ ပစ္စယေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယာမကာလိကံ၊ ယာမကာလိကကို။ ပိပါသာယ၊ မွတ်သိပ်ဆာလောင်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိလသော်။ ပိပါသစ္ဆေဒနတ္ထံ၊ မွတ်သိပ်ဆာလောင်ခြင်းကို ဖြတ်ခြင်းအကျိုးငှာလည်းကောင်း။ သတ္တာဟကာလိကံ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ယာဝဇီဝိကဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ တေန တေန၊ ထိုထိုဆေးဖြင့်။ ဥပသမေတဗ္ဗကေ၊ ငြိမ်းပျောက်စေထိုက်သော။ အာဗာဓေ၊ အနာသည်။ သတိ၊ ရှိလသော်။ တဿ၊ ထိုအနာ၏။ ဥပသမနတ္ထံ၊ ငြိမ်းပျောက်ခြင်း အကျိုးငှာလည်းကောင်း။ ပရိဘုဉ္ဇတော၊ ၏။ အနာပတ္တိ။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ၊ ကထိနသမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယဝါစတော စ၊ ကိုယ်နှုတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော စ၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယာကိရိယံ၊ ပြုထိုက်သော အမှုကို မပြုခြင်း, မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပဉ္စမံ၊ သော။ ပဋ္ဌမပဝါရဏာသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၆-ဒုတိယပဝါရဏာသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၂၄၂။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ အနာစာရံ အာစရတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဏ္ဏတ္တိဝီတိက္ကမံ၊ ပညတ်တော်ကို ကျူးလွန်မှုကို။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ ဥပနန္ဓီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥပနာဟံ၊ ကပ်၍ ဖွဲ့တတ်သော ဒေါသကို။ ဝါ၊ ရန်ငြှိုးကို။ ဇနေန္တော၊ ဖြစ်စေလျက်။ တသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ၊ ၌။ အတ္တနော၊ ၏။ ကောဓံ၊ ဒေါသကို။ ဗန္ဓိ၊ ဖွဲ့ပြီ။ ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်ဖန်အထပ်ထပ်။ အာဃာတံ၊ ဒေါသကို။ ဇနေသိ၊ ဖြစ်စေပြီ။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဥပနဒ္ဓေါ ဘိက္ခူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇနိတဥပနာဟော၊ ဖြစ်စေအပ်သော ရန်ငြှိုးရှိသော။ ဘိက္ခု၊ သည်။
၂၄၃။ အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဘိဟရိတွာ၊ ရှေးရှုဆောင်ယူ၍။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်း။ ဟန္ဒ၊ ရော့။ ခါဒ ဝါ၊ ခဲမူလည်း ခဲပါလော့။ ဘုဉ္ဇ ဝါ၊ စားမူလည်း စားပါလော့။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဝါရေယျ၊ ဖိတ်မန်အံ့။ ပဒဘာဇနေ ပန၊ ၌ကား။ “ဟန္ဒ ဘိက္ခူ”တိအာဒိံ၊ အစရှိသော စကားကို။ အနုဒ္ဓရိတွာ၊ ထုတ်ဆောင်တော်မမူဘဲ။ သာဓာရဏမေဝ၊ ဆက်ဆံသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရဏာယ၊ အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရဏာ၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ “ယာဝတကံ (ပ) ဂဏှာဟီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ ဇာနန္တိ၊ ကား။ ပဝါရိတဘာဝံ၊ ပဝါရိတ်သင့်ပြီးသူ၏ အဖြစ်ကို။ ဇာနန္တော၊ သိလျက်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ တံ ဇာနာနံ၊ ထိုသိခြင်းသည်။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ တီဟိ၊ ကုန်သော။ အာကာရေဟိ၊ အကြောင်းတို့ကြောင့်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ “ဇာနာတိ” နာမ သာမံ ဝါ ဇာနာတီတိအာဒိနာ၊ အစရှိသော။ နယေန၊ ဖြင့်။ ပဒဘာဇနံ၊ ကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ အာသာဒနာပေက္ခောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာသာဒနံ စောဒနံ၊ အပြစ်တင်ခြင်းကို။ မင်္ကုကရဏဘာဝံ၊ မျက်နှာမသာယာအောင် ပြုတတ်သည်၏အဖြစ်ကို။ အပေက္ခမာနော၊ ရှုငဲ့သည်။ ဟုတွာ ပဝါရေယျ။
ပဋိဂ္ဂဏှာတိ (ပ) ဒုက္ကဋဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယဿ၊ အကြင်ရဟန်းဖို့။ အဘိဟဋံ၊ ရှေးရှုဆောင်ယူအပ်ပြီ။ တသ္မိံ၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပဋိဂ္ဂဏှန္တေ၊ ခံယူလသော်။ အဘိဟာရကဿ၊ ရှေးရှုဆောင်ယူလာသော။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ ဒုက္ကဋံ၊ သည်။ ဟောတိ။ ပန၊ ကား။ ဣတရဿ၊ ရှေးရှုဆောင်ယူလာသော ရဟန်းမှ အခြားသော ရဟန်း၏။ သဗ္ဗော၊ သော။ အာပတ္တိဘေဒေါ၊ အာပတ်အပြားကို။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ပဌမပဝါရဏာသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တော၊ ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သဗ္ဗာ၊ ကုန်သော။ အာပတ္တိယော၊ တို့ကို။ အဘိဟာရကဿေဝ၊ ရှေးရှုဆောင်ယူသော ရဟန်း၏အတွက်သာ။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်ကုန်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယတ္တာ၊ ကြောင့်။ ပါကဋမေဝ၊ သည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ တိသမုဋ္ဌာနံ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယစိတ္တတော စ၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တတော စ၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော စ၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော် အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ သစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ လောကဝဇ္ဇံ၊ လောက၌ အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အကုသလစိတ္တံ၊ အကုသိုလ်စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဒုက္ခဝေဒနံ၊ ဒုက္ခဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဆဋ္ဌံ၊ သော။ ဒုတိယပဝါရဏာသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၇-ဝိကာလဘောဇနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၂၄၇။ သတ္တမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဂိရဂ္ဂသမဇ္ဇောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂိရိမှိ၊ တောင်၌။ အဂ္ဂသမဇ္ဇော၊ ကောင်းမြတ်သော ပွဲသဘင်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ဂိရိဿ၊ တောင်၏။ အဂ္ဂဒေသေ၊ မြတ်သော အရပ်၌။ သမဇ္ဇော၊ ပွဲသဘင်သည်။ ဟောတိ။ ကိရ၊ ချဲ့။ သော၊ ထိုပွဲသဘင်သည်။ သတ္တမေ ဒိဝသေ၊ ခုနစ်ရက်မြောက်နေ့၌။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ နဂရေ၊ ၌။ ဃောသနာ၊ ကြွေးကြော်ခြင်းကို။ ဝါ၊ ကြေညာခြင်းကို။ ကရိယတိ၊ ပြုအပ်၏။ နဂရဿ၊ ရာဇဂြိုဟ်မြို့၏။ ဗဟိဒ္ဓါ၊ ပြင်ဘက်၌။ သမေ၊ ညီညွတ်သော။ ဘူမိဘာဂေ၊ မြေအဖို့၌။ ပဗ္ဗတစ္ဆာယာယ၊ တောင်အရိပ်၌။ မဟာဇနကာယော၊ များစွာသော လူအပေါင်းသည်။ သန္နိပတတိ၊ စုဝေး၏။ အနေကပ္ပကာရာနိ၊ တစ်ပါးမက များသော အပြားရှိကုန်သော။ နဋနာဋကာနိ၊ ကချေသည်တို့၏ ကပြသီဆို တီးမှုတ်ခြင်းတို့သည်။ ပဝတ္တန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုနဋနာဋကတို့ကို။ ဒဿနတ္ထံ၊ ကြည့်ရှုခြင်းအကျိုးငှာ။ မဉ္စာတိမေဉ္စ၊ ညောင်စောင်းအဆင့်ဆင့်တို့ကို။ ဝါ၊ ထိုင်ခုံအဆင့်ဆင့်တို့ကို။ ဗန္ဓန္တိ၊ ဖွဲ့ကြကုန်၏။ သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ၊ သတ္တရသဝဂ္ဂီရဟန်းတို့သည်။ သိက္ခာပဒေ၊ ဦနဝီသတိဝဿသိက္ခာပုဒ်ကို။ အပညတ္တေ၊ ပညတ်တော်မမူသေးမီ။ ဒဟရာဝ၊ အသက်နှစ်ဆယ် မပြည့်သေးသော ငယ်ရွယ်သူတို့သည်သာ။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဥပသမ္ပန္နာ၊ မြင့်မြတ်သော ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်ကုန်ပြီ။ တေ၊ ထိုသတ္တရသဝဂ္ဂီ ရဟန်းကလေးတို့သည်။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ နာဋကာနိ၊ ကချေသည်တို့၏ ဥစ္စာဖြစ်သော ကပြသီဆို တီးမှုတ်ခြင်းတို့ကို။ ပဿိဿာမ၊ ကြည့်ချေကြစို့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ တိုင်ပင်၍။ တတ္ထ၊ ထိုပွဲသဘင်သို့။ အဂမံသု၊ သွားကြကုန်ပြီ။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ နေသံ၊ ထိုသတ္တရသဝဂ္ဂီရဟန်းကလေးတို့၏။ ဉာတကာ၊ တို့သည်။ “အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ အယျာ၊ အရှင်ကလေးတို့သည်။ အာဂတာ၊ လာကြကုန်ပြီ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ တုဋ္ဌစိတ္တာ၊ နှစ်သက်သောစိတ် ရှိကြကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ နှာပေတွာ၊ ရေချိုးပေးပြီး၍။ ဝိလိမ္ပေတွာ၊ နံ့သာလိမ်းကျံပေးပြီး၍။ ဘောဇေတွာ၊ စားစေပြီး၍။ ဝါ၊ ကျွေးပြီး၍။ အညမ္ပိ၊ အခြားလည်းဖြစ်သော။ ပူဝခါဒနီယာဒိံ၊ မုန့်ခဲဖွယ် အစရှိသော စားဖွယ်ကို။ ဟတ္ထေ၊ ၌။ အဒံသု၊ ပေးလိုက်ကြကုန်ပြီ။ တေ၊ ထိုဆွေမျိုးတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ၍။ မနုဿာ (ပ) ပဿိတွာတိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ သင်္ဂါယနာတင်ထေရ်တို့ မိန့်ဆိုအပ်ပြီ။
၂၄၈-၉။ ဝိကာလေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိဂတေ ကာလေ၊ ရဟန်းတို့၏ စားသောက်ချိန်ကာလမှ ကင်းသော နေလွဲအခါ၌။ (တစ်နည်း) ကာလေ၊ ရဟန်းတို့၏ စားသောက်ရာ အချိန်အခါသည်။ ဝိဂတေ၊ ကင်းလသော်။ ဘိက္ခူနံ၊ တို့၏။ ဘောဇနကာလော၊ စားသောက်ရာ အချိန်အခါကို။ ကာလောတိ၊ ကာလဟူ၍။ အဓိပ္ပေတော၊ အလိုရှိအပ်၏။ သော စ၊ ထိုရဟန်း၏စားသောက်ရာ အချိန်အခါသည်လည်း။ သဗ္ဗန္တိမေန၊ အလုံးစုံသော အပိုင်းအခြားတို့၏ အဆုံး၌ဖြစ်သော။ ပရိစ္ဆေဒေန၊ ဖြင့်။ မဇ္ဈနှိကော၊ နေ့၏အလယ်၌ဖြစ်သော အဖို့တည်း။ ဝါ၊ မွန်းတည့်အခါတည်း။ တသ္မိံ၊ ထိုမွန်းတည့်အခါသည်။ ဝီတိဝတ္တေ၊ လွန်လသော်။ ဣတိ၊ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ အဓိပ္ပါယော၊ ဘုရားရှင်၏ အလိုတော်တည်း။ တေနေဝ၊ ကြောင့်ပင်။ အဿ၊ ထိုဝိကာလေပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “ဝိကာလော (ပ) အရုဏုဂ္ဂမနာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။ ဌိတမဇ္ဈနှိကောပိ၊ တန့်ရပ်တည်နေသော မွန်းတည့်အခါသည်လည်း။ ဝါ၊ မွန်းမတ်မတ်တည့်ရာ အခါသည်လည်း။ ကာလသင်္ဂဟံ၊ ကာလ၌ သွင်းယူအပ်သည်၏အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တတော၊ ထိုမွန်းတည့်အခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ ၍။ ခါဒိတုံ ဝါ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝါ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ သဟသာ၊ အဆောတလျင်။ ပိဝိတုံ၊ သောက်ခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်းသည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်နိုင်ရာ၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ဖြစ်ရာပါသော်လည်း။ ကုက္ကုစ္စကေန၊ ကုက္ကုစ္စကို ပြုတတ်သော ရဟန်းသည်။ န ကတ္တဗ္ဗံ၊ သောက်ခြင်းကို မပြုရာ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ကာလပရိစ္ဆေဒဇာနနတ္ထံ၊ ကာလအပိုင်းအခြားကို သိခြင်းအကျိုးငှာ။ ဝါ၊ မွန်းတည့် မတည့်ကို သိဖို့ရာ။ ကာလတ္ထမ္ဘော၊ ကာလကို သိကြောင်းတိုင်ကို။ ဝါ၊ နေမှတ်တိုင်ကို။ ယောဇေတဗ္ဗော၊ ယှဉ်စေထိုက်၏။ ဝါ၊ သုံးစွဲထိုက်၏။ ကာလန္တရေယေဝ၊ ကာလအတွင်း၌သာ။ ဘတ္တကိစ္စံ၊ ဆွမ်းကိစ္စကို။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုရာ၏။
အဝသေသံ ခါဒနီယံ နာမာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ တာဝ၊ ဝနမူလ စသည်တို့မှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ သော။ သက္ခလိမောဒကာဒိ၊ မုန့်ကြွက်ကျစ် လဍ္ဍုးမုန့် အစရှိသော။ ပုဗ္ဗဏ္ဏာပရဏ္ဏမယံ၊ ကောက်ဖြင့် ပြုအပ် ပဲဖြင့် ပြုအပ်သော။ ယံ၊ အကြင်မုန့်ခဲဖွယ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုကောက်ပဲတို့ဖြင့် ပြုအပ်သော ခဲဖွယ်၌။ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ၊ ခါဒနီယဟု ဆိုဖွယ်သည်ပင်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဝနမူလာဒိပ္ပဘေဒံ၊ တောသစ်မြစ် အစရှိသော အပြားရှိသော။ ယမ္ပိ၊ အကြင်ခဲဖွယ်သည်လည်း။ အာမိသဂတိကံ၊ အာမိသနှင့်အလားတူသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေယျထိဒံ၊ အာမိသနှင့် အလားတူသော ခဲဖွယ်ဟူသည် အဘယ်နည်း။ မူလခါဒနီယံ၊ သစ်မြစ်ခဲဖွယ်လည်းကောင်း။ ကန္ဒခါဒနီယံ၊ သစ်ဥခဲဖွယ်သည်လည်းကောင်း။ မုဠာလခါဒနီယံ၊ ကြာစွယ်ကြာရင်း ခဲဖွယ်လည်းကောင်း။ မတ္ထကခါဒနီယံ၊ အညှောက်ခဲဖွယ်လည်းကောင်း။ ခန္ဓခါဒနီယံ၊ ပင်စည်ခဲဖွယ်လည်းကောင်း။ တစခါဒနီယံ၊ အခေါက်အခွံခဲဖွယ်လည်းကောင်း။ ပတ္တခါဒနီယံ၊ အရွက်ခဲဖွယ်လည်းကောင်း။ ပုပ္ဖခါဒနီယံ၊ အပွင့်ခဲဖွယ်လည်းကောင်း။ ဖလခါဒနီယံ၊ အသီးခဲဖွယ်လည်းကောင်း။ အဋ္ဌိခါဒနီယံ၊ အစေ့ခဲဖွယ်လည်းကောင်း။ ပိဋ္ဌခါဒနီယံ၊ အမှုန့်ခဲဖွယ်လည်းကောင်း။ နိယျာသခါဒနီယံ၊ အစေးခဲဖွယ်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသည်တည်း။ ဣဒမ္ပိ၊ မူလခါဒနီယစသော ဤအလုံးစုံသည်လည်း။ ခါဒနီယသင်္ချမေဝ၊ ခါဒနီယ၌ ရေတွက်အပ်သည်၏အဖြစ်သို့သာ။ ဂစ္ဆတိ၊ ၏။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တတ္ထ၊ ထိုတစ်ဆယ့်နှစ်ပါးသော ခါဒနီယတို့၌။ အာမိသဂတိကသလ္လက္ခဏတ္ထံ၊ အာမိသနှင့် အလားတူသည်၏အဖြစ်ကို မှတ်သားခြင်းအကျိုးငှာ။ ဣဒံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ မုခမတ္တနိဒဿနံ၊ အမြွက်မျှကို ပြဆိုကြောင်း စကားတည်း။ ဝါ၊ အနည်းငယ်သော ခါဒနီယကို ပြဆိုကြောင်း စကားတည်း။ တာဝ၊ ကန္ဒခါဒနီယ စသည်တို့မှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌေ၊ သော။ မူလခါဒနီယေ၊ အမြစ်ခဲဖွယ်၌။ မူလကမူလံ၊ မုန်လာမြစ်လည်းကောင်း။ ခါရကမူလံ၊ ဟင်းခါးမြစ်လည်းကောင်း။ စစ္စုမူလံ၊ ဟင်းကလာဖိုမြစ်လည်းကောင်း။ တမ္ဗကမူလံ၊ ဟင်းချဉ်နီမြစ်လည်းကောင်း။ တဏ္ဍုလေယျကမူလံ၊ ဟင်းဆန်ကွဲမြစ်လည်းကောင်း။ ဝတ္ထုလေယျကမူလံ၊ ကြွက်နားပေါင်းမြစ်လည်းကောင်း။ ဝဇကလိမူလံ၊ ကင်းပိန့်မြစ်လည်းကောင်း။ ဇဇ္ဈရီမူလံ၊ ဟင်းခါးပန်းတူမြစ်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝမာဒီနိ၊ ဤသို့ အစရှိကုန်သော။ သူပေယျပဏ္ဏမူလာနိ၊ ဟင်းချက်၍ ရကောင်းသော အရွက်ရှိသော သစ်ပင်၏အမြစ်တို့သည်။ အာမိသဂတိကာနိ၊ အာမိသနှင့် အလားတူကုန်၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤအမြစ်တို့တွင်။ ဝဇကလိမူလေ၊ ကင်းပိန့်မြစ်၌။ ဇရဋ္ဌံ၊ ရင့်သည်၏အဖြစ်ဖြင့် တည်သော အပိုင်းကို။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ ဆဍ္ဍေန္တိ၊ စွန့်ပစ်ကြကုန်၏။ တံ၊ ထိုရင့်သော အပိုင်းသည်။ ယာဝဇီဝိကံ၊ ယာဝဇီဝိကသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ အညမ္ပိ၊ အခြားလည်းဖြစ်သော။ ဧဝရူပံ၊ ဤသို့ သဘောရှိသော ရင့်သော အပိုင်းကို။ ဧတေနေဝ နယေန၊ ဖြင့်သာ။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ မူလကခါရကဇဇ္ဈရီမူလာနံ၊ မုန်လာမြစ် ဟင်းခါးမြစ် ဟင်းခါးပန်းတူမြစ်တို့၏။ ဇရဋ္ဌာနိပိ၊ ရင့်သည်၏အဖြစ်ဖြင့် တည်သော အပိုင်းတို့သည်လည်း။ အာမိသဂတိကာနေဝ၊ အာမိသနှင့် အလားတူကုန်သည်သာ။ ဟောန္တိ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌ ဆိုအပ်ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယာနိ၊ အကြင်အမြစ်တို့ကို။ ပါဠိယံ၊ ဝိနည်းမဟာဝါပါဠိတော် ဘေသဇ္ဇက္ခန္ဓက၌။
“ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ မူလာနိ၊ အမြစ်ဖြစ်ကုန်သော။ ဘေသဇ္ဇာနိ၊ ဆေးတို့ကို။ ဟလိဒ္ဓိံ၊ နနွင်းကို။ သိင်္ဂီဝေရံ၊ ချင်းကို။ ဝစံ၊ လင်းလေကို။ ဝစတ္တံ၊ ဆိတ်ဖူးကို။ အတိဝိသံ၊ တိဝုတ်ကို။ ကဋုကရောဟိဏိံ၊ ကုလားဆောင်းမေးခါးကို။ ဥသီရံ၊ ပန်းရင်းကို။ ဘဒ္ဒမုတ္တကံ၊ နွားမြေရင်းကို။ အညာနိပိ၊ တစ်ပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ မူလာနိ၊ အမြစ်ဖြစ်ကုန်သော။ ယာနိ ဝါ ပန ဘေသဇ္ဇာနိ၊ အကြင်ဆေးတို့သည်။ အတ္ထိ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တာနိ ဘေသဇ္ဇာနိ၊ ထိုဆေးတို့သည်။ ခါဒနီယေ၊ ခဲဖွယ်၌။ ခါဒနီယတ္ထံ၊ ခဲဖွယ်ကိစ္စကို။ နေဝ ဖရန္တိ၊ မပြီးစေကုန်။ ဘောဇနီယေ၊ ဘောဇဉ်၌။ ဘောဇနီယတ္ထံ၊ ဘောဇဉ်ကိစ္စကို။ န ဖရန္တိ၊ မပြီးစေကုန်။ တာနိ၊ ထိုအမြစ်ဟူသော ဆေးတို့ကို။ အနုဇာနာမိ၊ ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။
ဝုတ္တာနိ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ တာနိ၊ ထို အမြစ်တို့သည်။ ယာဝဇီဝိကာနိ၊ ယာဝဇီဝိကတို့တည်း။ တေသံ၊ ထိုအမြစ်တို့၏။ စူဠပဉ္စမူလံ၊ စူဠပဉ္စမူလည်းကောင်း။ မဟာပဉ္စမူလံ၊ မဟာပဉ္စမူလည်းကောင်း။ ဣတိအာဒိနာ၊ သော။ နယေန၊ ဖြင့်။ ဂဏိယမာနာနံ၊ ရေတွက်အပ်ကုန်လသော်။ ဝါ၊ ရေတွက်အပ်ကုန်သော။ တေသံ၊ ထိုအမြစ်တို့၏။ ဂဏနာယ၊ ရေတွက်ကြောင်း ဂဏန်း၏။ အန္တော၊ အဆုံးသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိနိုင်။ ပန၊ စင်စစ်ကား။ ခါဒနီယတ္ထံ၊ ခဲဖွယ်၏ကိစ္စကိုလည်းကောင်း။ ဘောဇနီယတ္ထံ၊ ဘောဇဉ်၏ကိစ္စကိုလည်းကောင်း။ ဖရဏာဘာဝေါယေဝ၊ ပြီးစေခြင်း၏ မရှိခြင်းသည်သာလျှင်။ တေသံ၊ ထိုယာဝဇီဝိကတို့၏။ လက္ခဏံ၊ အမှတ်လက္ခဏာတည်း။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယံကိဉ္စိ၊ သော။ မူလံ၊ သည်။ တေသု တေသု ဇနပဒေသု၊ တို့၌။ ပကတိအာဟာရဝသေန၊ ရိုးရာအာဟာရ၏အစွမ်းဖြင့်။ မနုဿာနံ၊ တို့၏။ ခါဒနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဖရတိ၊ ပြီးစေနိုင်၏။ တံ၊ ထိုအမြစ်သည်။ ယာဝကာလိကံ၊ တည်း။ ဣတရံ၊ ခါဒနီယတ္ထ ဘောဇနီယတ္ထကို မပြီးစေနိုင်သော အခြားသော အမြစ်သည်။ ယာဝဇီဝိကံ၊ တည်း။ ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။ ဟိ၊ မှန်။ တေသု၊ ထိုအမြစ်တို့၌။ ဗဟုံ၊ များစွာ။ ဝတွာပိ၊ ဆို၍လည်း။ ဣမသ္မိံယေဝ လက္ခဏေ၊ ၌သာ။ ဌာတဗ္ဗံ၊ တည်ရာ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ နာမသညာသု၊ အမည်သညာတို့ကို။ ဝုစ္စမာနာသု၊ ဆိုအပ်ကုန်လသော်။ တံ တံ နာမံ၊ ထိုထိုနာမည်ကို။ အဇာနန္တာနံ၊ မသိကုန်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ သမ္မောဟောယေဝ၊ ပြင်းစွာ တွေဝေခြင်းသည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ နာမသညာယ၊ ၌။ အာဒရံ၊ အလေးဂရုကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ လက္ခဏမေဝ၊ ကိုသာ။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်ပြီ။
စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ မူလေ၊ ၌။ လက္ခဏံ၊ ကို။ ဒဿိတံ ယထာ၊ ပြအပ်သကဲ့သို့။ ကန္ဒာဒီသုပိ၊ သစ်ဥ အစရှိသော ခဲဖွယ်တို့၌လည်း။ ယံ လက္ခဏံ၊ ကို။ ဒဿိတံ၊ ပြီ။ တဿေဝ၊ ထိုလက္ခဏာ၏သာ။ ဝသေန၊ စပ်သဖြင့်။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ ဟလိဒ္ဒါဒိ၊ နနွင်း အစရှိသော။ အဋ္ဌဝိဓံ၊ သော။ ယံ တံ၊ အကြင်အမြစ်ခဲဖွယ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ တဿ၊ ထိုအမြစ်ခဲဖွယ်၏။ ခန္ဓတစပုပ္ဖဖလမ္ပိ၊ ပင်စည် အခေါက် အပွင့် အသီးလည်းဖြစ်သော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသည်။ ယာဝဇီဝိကံ၊ တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ မူလခါဒနီယံ၊ အမြစ်ခဲဖွယ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။
ကန္ဒခါဒနီယေ၊ သစ်ဥခဲဖွယ်၌။ ကန္ဒော၊ သစ်ဥသည်။ ဒီဃော၊ ရှည်သော သစ်ဥလည်းကောင်း။ ရဿော စ၊ တိုသော သစ်ဥလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒုဝိဓော၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ ဘိသကိံသုကကန္ဒာဒိ၊ ကြာစွယ် ပေါက်ဥအစရှိသည်တည်း။ ဝဋ္ဋော၊ လုံးသော။ ဝါ၊ အလုံးအဝိုင်းဖြစ်သော။ ဥပ္ပလကသေရုကကန္ဒာဒိ၊ ကြာဥ ဝက်မြေဥ အစရှိသည်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ယံ၊ ယင်းအဥကို။ “ဂဏ္ဌီ”တိပိ၊ အဆစ်အဖုဟူ၍လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုကန္ဒခါဒနီယ၌။ သဗ္ဗေသံ၊ ကုန်သော။ ကန္ဒာနံ၊ တို့၏။ ဇိဏ္ဏဇရဋ္ဌာနဉ္စ၊ ဆွေးမြည့်သောအပိုင်း ရင့်သည်၏အဖြစ်ဖြင့်တည်သော အပိုင်းတို့သည်လည်းကောင်း။ ဆလ္လိ စ၊ အခွံအခေါက်သည်လည်းကောင်း။ သုခုမမူလာနိ စ၊ သိမ်မွေ့သေးငယ်သော အမြစ်တို့သည်လည်းကောင်း။ ယာဝဇီဝိကာနိ၊ တို့တည်း။ ပန၊ ယာဝကာလိကကား။ တရုဏော၊ နုသော။ သုခခါဒနီယော၊ လွယ်ကူစွာ ခဲအပ်ခဲနိုင်သော။ သာလကလျာဏီပေါတကကန္ဒော၊ နှံပဲပင်ငယ်၏အဥလည်းကောင်း။ ကိံသုကပေါတကကန္ဒော၊ ပေါက်ပင်ငယ်၏အဥလည်းကောင်း။ အမ္ဗာဋကကန္ဒော၊ ဂွေးငယ်ပင်၏အဥလည်းကောင်း။ ကေတကကန္ဒော၊ ဆပ်သွားဥလည်းကောင်း။ မာလုဝကန္ဒော၊ ကညင်ဥလည်းကောင်း။ ဘိသသင်္ခါတော၊ ကြာစွယ်ကြာရင်းဟု ဆိုအပ်သော။ ပဒုမပုဏ္ဍရီကကန္ဒော၊ ပဒုမ္မာကြာဥ ပုဏ္ဍရိတ်ကြာဥလည်းကောင်း။ ပိဏ္ဍာလုမသာလုအာဒယော စ၊ သတွေးဥ မျောက်ဥ အစရှိသည်တို့လည်းကောင်း။ ခီရဝလ္လိကန္ဒော၊ ဥမွန်းဥလည်းကောင်း။ အာလုဝကန္ဒော၊ ပိန်းဥလည်းကောင်း။ သိဂ္ဂုကန္ဒော၊ သနပ်ဥလည်းကောင်း။ တာလကန္ဒော၊ ထန်းဥလည်းကောင်း။ ဝါ၊ ထန်းမြစ်လည်းကောင်း။ နိလုပ္ပလရတ္တုပ္ပလကုမုဒသောဂန္ဓိကာနံ၊ ကြာညို ကြာနီ ကုမုဒြာကြာ ကြာတံဆိပ်တို့၏။ ကန္ဒာ၊ အဥတို့လည်းကောင်း။ ကဒလိကန္ဒော၊ ငှက်ပျောဥလည်းကောင်း။ ဝေဠုကန္ဒော၊ ဝါးဥလည်းကောင်း။ ကသေရုကကန္ဒော၊ ဝက်မြေဥလည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝမာဒယော၊ ဤသို့ အစရှိကုန်သော။ တေသု တေသု ဇနပဒေသု၊ တို့၌။ ပကတိအာဟာရဝသေန၊ ရိုးရာအာဟာရ၏အဖြစ်ဖြင့်။ မနုဿာနံ၊ တို့၏။ ခါဒနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဖရဏကကန္ဒာ၊ ပြီးစေနိုင်သော အဥတို့သည်။ ယာဝကာလိကာ၊ တို့တည်း။
ခီရဝလ္လိကန္ဒော၊ ဥမွန်းဥသည်။ အဓောတော၊ စပ်သော အရသာကုန်အောင် မဆေးကြောအပ်သေးသည်။ သမာနော၊ သော်။ ယာဝဇီဝိကော၊ တည်း။ ဓောတော၊ ဆေးကြောအပ်ပြီးသည်။ သမာနော၊ သော်။ ယာဝကာလိကော၊ တည်း။ ပန၊ ကား။ ခီရကာကောလီ ဇီဝိက ဥသဘက လသုဏာဒိကန္ဒာ၊ မျောက်ငိုဥ သစ်ခွဥ ကြက်သွန်နီဥ ကြက်သွန်ဖြူဥ အစရှိကုန်သော အဥတို့သည်။ ယာဝဇီဝိကာ၊ တို့တည်း။ တေ၊ ထိုအဥတို့ကို။ ပါဠိယံ၊ တော်၌။ “ အညာနိပိ၊ တစ်ပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ မူလာနိ၊ အမြစ်ဖြစ်ကုန်သော။ ယာနိ ဝါ ပန ဘေသဇ္ဇာနိ၊ အကြင်ဆေးတို့သည်။ အတ္ထိ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မူလဘေသဇ္ဇသင်္ဂဟေနေဝ၊ မူလဘေသဇ္ဇ၌ သွင်းယူခြင်းဖြင့်သာလျှင်။ သင်္ဂဟိတာ၊ သွင်းယူအပ်ကုန်ပြီ။
ပန၊ ကား။ မုဠာလခါဒနီယေ၊ အစွယ်အရင်းခဲဖွယ်၌။ ပဒုမမုဠာလံ၊ ပဒုမ္မာကြာစွယ်သည်။ ပုဏ္ဍရီကမုဠာလသဒိမေဝ၊ ပုဏ္ဍရိတ်ကြာစွယ်နှင့်တူသည်သာ။ ဟောတိ။ ဧရကမူလံ၊ ပြိတ်စွယ်လည်းကောင်း။ ကန္ဒုလမူလံ၊ ကြာဖြူစွယ်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝမာဒိ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ တေသု တေသု ဇနပဒေသု၊ တို့၌။ ပကတိအာဟာရဝသေန၊ ရိုးရာအာဟာရ၏အဖြစ်ဖြင့်။ မနုဿာနံ၊ တို့၏။ ခါဒနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဖရဏကမုဠာလံ၊ ပြီးစီးနိုင်သော အစွယ်သည်။ ယာဝကာလိကံ၊ တည်း။ ပန၊ ကား။ ဟလိဒ္ဒိ (ပ) ပူဂရုက္ခာဒိမုဠာလံ၊ နနွင်း ချင်း သင်ပန်း ကြာဟင်းနွယ် ဆပ်သွား ထန်း ဓနုန်း မင်းဘော အုန်း ကွမ်းသီးပင် အစရှိသည်တို့၏ အစွယ်သည်။ ယာဝဇီဝိကံ၊ တည်း။ တံ သဗ္ဗမ္ပိ၊ ထိုအလုံးစုံသော အစွယ်ကိုလည်း။ ပါဠိယံ၊ ၌။ အညာနိပိ၊ တစ်ပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ မူလာနိ၊ အမြစ်ဖြစ်ကုန်သော။ ယာနိ ဝါ ပန ဘေသဇ္ဇာနိ၊ အကြင်ဆေးတို့သည်။ အတ္ထိ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မူလဘေသဇ္ဇသင်္ဂဟေနေဝ၊ မူလဘေသဇ္ဇ၌ သွင်းယူခြင်းဖြင့်သာလျှင်။ သင်္ဂဟိတာ၊ သွင်းယူအပ်ကုန်ပြီ။
မတ္ထကခါဒနီယေ၊ အညှောက်ခဲဖွယ်၌။ တာလ (ပ) ကဒလီနံ၊ ထန်းပင် ဓနုန်းပင် မင်းဘောပင် ဆပ်သွားပင် အုန်းပင် ကွမ်းသီးပင် သင်ပေါင်းပင် ကြိမ်ပင် ပြိတ်ပင် ငှက်ပျောပင်တို့၏။ ကဠီရသင်္ခါတာ၊ အညှောက်ဟု ဆိုအပ်ကုန်သော။ မတ္ထကာ၊ ဦးထိပ်တို့လည်းကောင်း။ ဝေဏုကဠီရော၊ ဝါးညှောက်လည်းကောင်း။ နဠကဠီရော၊ ကျူညှောင့်လည်းကောင်း။ ဥစ္ဆုကဠီရော၊ ကြံညှောက်လည်းကောင်း။ မူလကကဠီရော၊ မုန်လာညှောင့်လည်းကောင်း။ သာသပကဠီရော၊ မုန်ညင်းညှောက်လည်းကောင်း။ သတာဝရိကဠီရော၊ ကြံညွတ်အညှောက်လည်းကောင်း။ သတ္တန္နံ၊ ကုန်သော။ ဓညာနံ၊ စပါးမျိုးတို့၏။ ကဠီရာ၊ အညှောက်တို့လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝမာဒိ၊ သော။ တေသု တေသု ဇနပဒေသု၊ တို့၌။ ပကတိအာဟာရဝသေန၊ ရိုးရာအာဟာရ၏အဖြစ်ဖြင့်။ မနုဿာနံ၊ တို့၏။ ခါဒနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဖရဏကော၊ ပြီးစေနိုင်သော။ ရုက္ခလ္လိအာဒီနံ၊ သစ်ပင် နွယ် အစရှိသည်တို့၏။ မတ္ထကော၊ ဦးထိပ်သည်။ ယာဝကာလိကော၊ တည်း။ ဟလိဒ္ဒိ (ပ) လသုဏာနံ၊ နနွင်း ချင်း လင်းနေ သင်ပန်း ကြက်သွန်ဖြူတို့၏။ ကဠီရာ၊ အညှောက်တို့သည်လည်းကောင်း။ တာလ (ပ) ကဠီရာနံ၊ ထန်း ဓနုန်း မင်းဘော အုန်းညှောက်တို့၏။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ ပါတိတော၊ ကျစေအပ်သော။ ဇရဋ္ဌဗုန္ဒော စ၊ ရင့်သည်၏အဖြစ်ဖြင့် တည်သော အဖုသည်လည်းကောင်း။ ယာဝဇီဝိကော၊ တည်း။
ခန္ဓခါဒနီယေ၊ ပင်စည်ခဲဖွယ်၌။ အန္တောပထဝီဂတော၊ မြေအတွင်းသို့ ရောက်သော။ သာလကလျာဏီခန္ဓော၊ နှံပဲပင်စည်လည်းကောင်း။ ဥစ္ဆုခန္ဓော၊ ကြံပင်စည်လည်းကောင်း။ နီလုပ္ပလ (ပ) သောဂန္ဓိကာနံ၊ ကြာညို ကြာနီ ကုမုဒြာကြာ ကြာတံဆိပ်တို့၏။ ခန္ဓကာ၊ ပင်စည်တို့လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝမာဒိ၊ သော။ တေသု တေသု ဇနပဒေသု၊ တို့၌။ ပကတိအာဟာရဝသေန၊ ရိုးရာအာဟာရ၏အဖြစ်ဖြင့်။ မနုဿာနံ၊ တို့၏။ ခါဒနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဖရဏကော၊ သော။ ခန္ဓော၊ သည်။ ယာဝကာလိကော၊ တည်း။ ဥပ္ပလဇာတီနံ၊ ဥပ္ပလဇာတိရှိသော ကြာတို့၏။ ပဏ္ဏဒဏ္ဍကော၊ အရွက်၏အရိုးသည်လည်းကောင်း။ ပဒုမဇာတီနံ၊ ပဒုမ္မာဇာတ်ရှိသော ကြာတို့၏။ သဗ္ဗောပိ၊ အလုံးစုံ အပွင့်ရိုးအရွက်ရိုးလည်း ဖြစ်သော။ ဒဏ္ဍကော၊ အရိုးသည်လည်းကောင်း။ ကာရဝိန္ဒကဒဏ္ဍာဒယော စ၊ ဟင်းရဲပင်၏အရိုး အစရှိသည်တို့သည်လည်းကောင်း။ အဝသေသသဗ္ဗခန္ဓာ စ၊ ကြွင်းသော အလုံးစုံသော ပင်စည်တို့သည်လည်းကောင်း။ ယာဝဇီဝိကာ၊ တို့တည်း။
တစခါဒနီယေ၊ အခေါက်အခွံခဲဖွယ်၌။ ဧကော၊ တစ်မျိုးသော။ ဥစ္ဆုတစောဝ၊ ကြံခွံသည်သာ။ ယာဝကာလိကော၊ တည်း။ သောပိ၊ ထိုကြံခွံသည်လည်း။ သရသော၊ အရည်နှင့်တကွဖြစ်သော အခွံသည်။ ယာဝကာလိကော။ သေသော၊ ကြံမှ ကြွင်းသော။ သဗ္ဗော၊ အလုံးစုံသော အခွံသည်။ ယာဝဇီဝိကော၊ တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တိဏ္ဏံ၊ ကုန်သော။ တေသံ မတ္ထကခန္ဓတစာနံ၊ ထိုအညှောက် ပင်စည် အခွံတို့ကို။ ပါဠိယံ၊ ၌။ ကသာဝဘေသဇ္ဇေန၊ အဖန်ဆေးဖြင့်။ သင်္ဂဟော၊ ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ၏။ ဟိ၊ သာဓကကား။
“ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ကသာဝါနိ၊ အဖန်ဖြစ်ကုန်သော။ ဘေသဇ္ဇာနိ၊ ဆေးတို့ကို။ နိမ္ဗကသာဝံ၊ တမာဖန်ကို။ ကုဋဇကသာဝံ၊ လက်ထုတ်ဖန်ကို။ ပဋောလကသာဝံ၊ ဗြူးတားဖန် ဗုံလုံဖန်ကို။ ဖဂ္ဂဝကသာဝံ၊ ခွေးတောက်ဖန်ကို။ နတ္တမာလကသာဝံ၊ သင်းဝင်ဖန်ကို။ အညာနိပိ၊ တစ်ပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ယာနိ ဝါ ပန ကသာဝါနိ ဘေသဇ္ဇာနိ၊ အကြင်အဖန်ဖြစ်ကုန်သော ဆေးတို့သည်။ အတ္ထိ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တာနိ ကသာဝါနိ ဘေသဇ္ဇာနိ၊ ထိုအဖန်ဖြစ်ကုန်သော ဆေးတို့သည်။ ခါဒနီယေ၊ ခဲဖွယ်၌။ ခါဒနီယတ္ထံ၊ ခဲဖွယ်ကိစ္စကို။ နေဝ ဖရန္တိ၊ မပြီးစေကုန်။ ဘောဇနီယေ၊ ဘောဇဉ်၌။ ဘောဇနီယတ္ထံ၊ ဘောဇဉ်ကိစ္စကို။ န ဖရန္တိ၊ မပြီးစေကုန်။ တာနိ၊ ထိုအဖန်ဆေးတို့ကို။ အနုဇာနာမိ၊ ၏။” ဣတိ၊ သို့။ ဧတံ သုတ္တံ၊ ဤပါဠိကို။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။
ဟိ၊ မှန်။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဠိရပ်၌။ ဧတေသမ္ပိ၊ ဤအညှောက် ပင်စည် အခွံတို့ကိုလည်း။ သင်္ဂဟော၊ သည်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဝုတ္တကသာဝါနိ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အဖန်တို့ကို။ သဗ္ဗာနိ ကပ္ပိယာနီတိ၊ အလုံးစုံ အကုန်အစင်အားဖြင့် အပ်ကုန်၏ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ န်၏။
ပတ္တခါဒနီယေ၊ အရွက်ခဲဖွယ်၌။ မူလကံ၊ မုန်လာလည်းကောင်း။ ခါရကော၊ ဟင်းကျိလည်းကောင်း။ စစ္စု၊ ဟင်းကလာလည်းကောင်း။ တမ္ဗကော၊ ဟင်းချဉ်နီလည်းကောင်း။ တဏ္ဍုလေယျကော၊ ဟင်းဆန်ကွဲလည်းကောင်း။ ပပုန္နာဂေါ၊ ဒန့်ကျွဲလည်းကောင်း။ ဝတ္ထုလေယျကော၊ ကြွက်နားပေါင်းလည်းကောင်း။ ဝဇကလိ၊ ကင်းပိန့်လည်းကောင်း။ ဇဇ္ဈရီ၊ ဟင်းခါးပန်းတူလည်းကောင်း။ သေလ္လု၊ သနပ်လည်းကောင်း။ သိဂ္ဂု၊ ဒန့်သလွန်လည်းကောင်း။ ကာသမဒ္ဒကော၊ မှိုချွန်လည်းကောင်း။ ဥမ္မာ၊ ကန်တောက်လည်းကောင်း။ စီနမုဂ္ဂေါ၊ ပဲနောက်လည်းကောင်း။ မာသော၊ ပဲလွန်းလည်းကောင်း။ ရာဇမာသော၊ ပဲကြီးလည်းကောင်း။ မဟာနိပ္ဖါဝံ၊ ပဲတက်ကို။ ဌပေတွာ၊ ၍။ အဝသေသနိပ္ဖါဝေါ၊ ကြွင်းသော ပဲတက်လည်းကောင်း။ အဂ္ဂိမန္ထော၊ တပဆေးလည်းကောင်း။ သုနိသန္နကော၊ တောင်ကစွန်းလည်းကောင်း။ ဘူမိယံ၊ မြေ၌။ ဇာတလောဏီ၊ ဖြစ်သော ကျီးပေါင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတေသံ၊ ဤသစ်ပင်တို့၏။ ပတ္တာနိ၊ အရွက်တို့သည်လည်းကောင်း။ အညာနိ၊ ကုန်သော။ ဧဝရူပါနိ၊ ဤသို့ သဘောရှိကုန်သော။ တေသု တေသု ဇနပဒေသု၊ တို့၌။ ပကတိအာဟာရဝသေန၊ ရိုးရာအာဟာရ၏အဖြစ်ဖြင့်။ မနုဿာနံ၊ တို့၏။ ခါဒနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဖရဏကာနိ၊ ကုန်သော။ ပတ္တာနိ စ၊ အရွက်တို့သည်လည်းကောင်း။ ဧကံသေန၊ စင်စစ်အားဖြင့်။ ယာဝကာလိကာနိ၊ တို့တည်း။ ပန၊ ကား။ အညာ၊ အခြားသော။ မဟာ၊ ကြီးသော။ နခပိဋ္ဌိမတ္တာ၊ လက်သည်းခွံ၏ ကျောက်ကုန်းပမာဏရှိသော။ ပဏ္ဏလောဏိ၊ အရွက်ရှိသော မြေကျီးပေါင်းသည်။ ရုက္ခေ စ၊ သစ်ပင်တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဂစ္ဆေ စ၊ ချုံတို့ကိုလည်းကောင်း။ အာရောဟတိ၊ တက်၏။ တဿာ၊ ထိုမြေကျီးပေါင်း၏။ ပတ္တံ၊ အရွက်သည်။ ယာဝဇီဝိကံ၊ တည်း။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဗြဟ္မီပတ္တံ၊ ဗြဟ္မေရွက်သည်။ ယာဝကာလိကံ၊ တည်း။ ဣတိ၊ တို့။ ဒီပဝါသိနော၊ သီဟိုဠ်ကျွန်း၌ နေလေ့ရှိသူတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ အမ္ဗပလ္လဝံ၊ သရက်ညွန့်သည်။ ယာဝကာလိကံ၊ တည်း။ ပန၊ ကား။ အသောကပလ္လဝံ၊ ပန်းသုဉ်းညွန့်သည်။ ယာဝဇီဝိကံ၊ တည်း။
အညာနိ၊ ကုန်သော။ ယာနိ၊ အကြင်အရွက်တို့ကို။ ပါဠိယံ၊ တော်၌။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ပဏ္ဏာနိ၊ အရွက်ဖြစ်ကုန်သော။ ဘေသဇ္ဇာနိ၊ ဆေးတို့ကို။ နိမ္ဗပဏ္ဏံ၊ တမာရွက်ကို။ ကုဋဇပဏ္ဏံ၊ လက်ထုတ်ရွက်ကို။ ပဋောလပဏ္ဏံ၊ ဗြူးတားရွက်ဗုံလုံရွက်ကို။ သုလသိပဏ္ဏံ၊ ယုံးရွက်ကို။ ကပ္ပာသပဏ္ဏံ၊ ဝါရွက်ကို။ အညာနိပိ၊ တစ်ပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။
ပဏ္ဏာနိ၊ အရွက်ဖြစ်ကုန်သော။ ယာနိ ဝါ ပန ဘေသဇ္ဇာနိ၊ ထိုဆေးတို့သည်။ ခါဒနီယေ၊ ခဲဖွယ်၌။ ခါဒနီယတ္ထံ၊ ခဲဖွယ်ကိစ္စကို။ နေဝ ဖရန္တိ၊ မပြီးစေကုန်။ ဘောဇနီယေ၊ ဘောဇဉ်၌။ ဘောဇနီယတ္ထံ၊ ဘောဇဉ်ကိစ္စကို။ န ဖရန္တိ၊ မပြီးစေကုန်။ တာနိ၊ တို့ကို။ အနုဇာနာမိ၊ ၏။” ဣတိ၊ သို့။ ဝုတ္တာနိ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ တာနိ၊ ထိုအရွက်တို့သည်။ ယာဝဇီဝိကာနိ၊ တို့တည်း။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ကေဝလံ၊ ပုပ္ဖဖလ စသည်မဖက် သက်သက်။ တေသံ၊ ထိုတမာစသော သစ်ပင်တို့၏။ ပဏ္ဏာနိယေဝ၊ တို့သည်သာ။ ယာဝဇီဝိကာနိ၊ တို့သည်။ န၊ မဟုတ်ကုန်သေး။ တေသံ၊ ထိုတမာစသော သစ်ပင်တို့၏။ ပုပ္ဖဖလာဒီနိပိ၊ အပွင့်အသီး အစရှိသည်တို့သည်လည်း။ ယာဝဇီဝိကာနိ၊ တို့တည်း။ ပဏ္ဏာနံ၊ တို့၏။ ဖဂ္ဂဝပဏ္ဏံ၊ ခွေးတောက်ရွက်လည်းကောင်း။ အဇ္ဇုကပဏ္ဏံ၊ ကညို့ရွက်လည်းကောင်း။ ဖဏိဇ္ဇကပဏ္ဏံ၊ ရုံးရွက်လည်းကောင်း။ ပဋောလပဏ္ဏံ၊ ဗြူးတားရွက်လည်းကောင်း။ တမ္ဗူလပဏ္ဏံ၊ ကွမ်းရွက်လည်းကောင်း။ ပဒုမိနိပဏ္ဏံ၊ ပဒုမ္မာကြာရွက်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဂဏနဝသေန၊ ဂဏန်း၏အစွမ်းဖြင့်။ အန္တော၊ အဆုံးသည်။ နတ္ထိ။
ပုပ္ဖခါဒနီယေ၊ အပွင့်ခဲဖွယ်၌။ မူလကပုပ္ဖံ၊ မုန်လာပွင့်လည်းကောင်း။ ခါရကပုပ္ဖံ၊ ဟင်းကျိပွင့်လည်းကောင်း။ စစ္စုပုပ္ဖံ၊ ဟင်းကလာပွင့်လည်းကောင်း။ တမ္ဗကပုပ္ဖံ၊ ဟင်းချဉ်နီပွင့်လည်းကောင်း။ ဝဇကလိပုပ္ဖံ၊ ကင်းပိန့်ပွင့်လည်းကောင်း။ ဇဇ္ဈရီပုပ္ဖံ၊ ဟင်းခါးပန်းတူပွင့်လည်းကောင်း။ စူဠနိပ္ဖါဝပုပ္ဖံ၊ ပဲပုဇွန်ပွင့်လည်းကောင်း။ မဟာနိပ္ဖါဝပုပ္ဖံ၊ ပဲတက်ပွင့်လည်းကောင်း။ ကသေရုကပုပ္ဖံ၊ ဝက်မြေပွင့်လည်းကောင်း။ နာဠိကေရတာလကေတကာနံ၊ အုန်း ထန်း ဆတ်သွားတို့၏။ တရုဏပုပ္ဖါနိ၊ နုသော အပွင့်တို့လည်းကောင်း။ သေတဝရဏပုပ္ဖံ၊ ခံတက်ဖြူပွင့်လည်းကောင်း။ သိဂ္ဂုပုပ္ဖံ၊ ဒန့်သလွန်ပွင့်လည်းကောင်း။ ဥပ္ပလပဒုမဇာတိကာနံ၊ ဥပ္ပလဇာတ် ပဒုမ္မာဇာတ်ရှိကုန်သော ကြာတို့၏။ ပုပ္ဖါနိ၊ အပွင့်တို့လည်းကောင်း။ ကဏ္ဏိကမတ္တံ၊ အချက်မျှသာရှိသော။ အဂန္ဓိကပုပ္ဖံ၊ ပေါက်ပွင့်လည်းကောင်း။ ကဠီရပုပ္ဖံ၊ ဆင်နှာမောင်းပွင့်လည်းကောင်း။ ဇီဝန္တီပုပ္ဖံ၊ စမုန်နီပွင့်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝမာဒိ၊ သော။ တေသု တေသု ဇနပဒေသု၊ တို့၌။ ပကတိအာဟာရဝသေန၊ ရိုးရာအာဟာရ၏အဖြစ်ဖြင့်။ မနုဿာနံ၊ တို့၏။ ခါဒနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဖရဏကပုပ္ဖံ၊ ပြီးစေနိုင်သော အပွင့်သည်။ ယာဝကာလိကံ၊ တည်း။ ပန၊ ကား။ ဝါ၊ ယာဝဇီဝိကကား။ အသောက၊ ပန်းသုဉ်း။ ဗကုလ၊ ချယား။ ကုလျက၊ ဆူးရစ်။ ပုန္နာဂ၊ ပုန်းညက်။ စမ္ပက၊ စကား။ ဇာတိ၊ မြလေးစံပယ်။ ကဏဝီရ၊ ကုလားဇလပ်။ ကဏိကာရ၊ မဟာလှေကား။ ကုန္ဒ၊ သင်းခွေ။ နဝမာလိက၊ ဆိပ်ဖလူး။ မလ္လိကာဒီနံ၊ ကြက်ရုံး အစရှိသည်တို့၏။ ပုပ္ဖံ၊ အပွင့်သည်။ ယာဝဇီဝိကံ၊ တည်း။ တဿ၊ ထိုအပွင့်၏။ ဂဏနာယ၊ ဂဏန်း၏။ အန္တော နတ္ထိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ထိုအပွင့်ကို။ ပါဠိယံ၊ တော်၌။ ကသာဝဘေသဇ္ဇေနေဝ၊ ဖြင့်သာ။ သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဖလခါဒနီယေ၊ အသီးခဲဖွယ်၌။ ပနသ၊ အိမ်ပိန္နဲ။ လဗုဇ၊ တောင်ပိန္နဲ။ တာလ၊ ထန်း။ နာဠိကေရ၊ အုန်း။ အမ္ဗ၊ သရက်။ ဇမ္ဗူ၊ သပြေ။ အမ္ဗာဋက၊ ဝှေး။ တိန္တိဏိက၊ မန်ကျည်း။ မာတုလုင်္ဂ၊ ရှောက်။ ကပိတ္ထ၊ သီး။ လာဗု၊ ဗူး။ ကုမ္ဘဏ္ဍ၊ ဖရုံ။ ပုဿဖလ၊ သခွါးငပြုတ်။ တိမ္ဗရူသက၊ တည်။ တိပုသ၊ သခွါးငဆစ်။ ဝါတိင်္ဂဏ၊ ခရမ်း။ စောစ၊ တောငှက်ပျော။ မောစ၊ အိမ်ငှက်ပျော။ မဓုကာဒီနံ၊ သစ်မည်စည် အစရှိသည်တို့၏။ ယာနိ ဖလာနိ၊ တို့သည်။ လောကေ၊ ၌။ တေသု တေသု ဇနပဒေသု၊ တို့၌။ ပကတိအာဟာရဝသေန၊ ရိုးရာအာဟာရ၏အဖြစ်ဖြင့်။ မနုဿာနံ၊ တို့၏။ ခါဒနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဖရန္တိ၊ ကုန်၏။ သဗ္ဗာနိ၊ ကုန်သော။ တာနိ၊ ထိုအသီးတို့သည်။ ယာဝကာလိကာနိ။ နာမဂဏနဝသေန၊ နာမည်ကို ရေတွက်ခြင်း၏အစွမ်းဖြင့်။ နေသံ၊ ထိုအသီးတို့၏။ ပရိယန္တံ၊ အဆုံးအပိုင်းအခြားကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်နိုင်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယာနိ၊ အကြင်အသီးတို့ကို။ ပါဠိယံ၊ ၌။
“ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဖလာနိ၊ အသီးဖြစ်ကုန်သော။ ဘေသဇ္ဇာနိ၊ ဆေးတို့ကို။ ဗိလင်္ဂံ၊ အိပ်မွေ့သီးကို။ ပိပ္ပလိ၊ ပိတ်ချင်းသီးကို။ မရိစံ၊ ငရုတ်သီးကို။ ဟရီတကံ၊ သဖန်းခါးသီးကို။ ဝိဘီတကံ၊ သစ်ဆိမ့်သီးကို။ အာမလကံ၊ သျှစ်သျှားသီးကို။ ဂေါဋ္ဌဖလံ၊ သမင်စာသီးကို။ အညာနိပိ၊ တစ်ပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဖလာနိ၊ အသီးဖြစ်ကုန်သော။ ယာနိ ဝါ ပန ဘေသဇ္ဇာနိ၊ အကြင်ဆေးတို့သည်။ အတ္ထိ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တာနိ ဘေသဇ္ဇာနိ၊ ထိုဆေးတို့သည်။ ခါဒနီယေ၊ ခဲဖွယ်၌။ ခါဒနီယတ္ထံ၊ ခဲဖွယ်ကိစ္စကို။ နေဝ ဖရန္တိ၊ မပြီးစေကုန်။ ဘောဇနီယေ၊ ဘောဇဉ်၌။ ဘောဇနီယတ္ထံ၊ ဘောဇဉ်ကိစ္စကို။ န ဖရန္တိ၊ မပြီးစေကုန်၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝုတ္တာနိ၊ ကုန်ပြီ။ တာနိ၊ ထိုအသီးတို့သည်။ ယာဝဇီဝိကာနိ။ တေသမ္ပိ၊ ထိုအသီးတို့၏လည်း။ အပရိပက္ကာနိ၊ မမှည့်ရင့်သေးသော အသီးတို့သည်လည်းကောင်း။ အစ္ဆိဝ (ပ) အာဒီနံ၊ ရင်ခတ် ကျီးအာ ခံတက် ဆတ်သွား ခုံညင်း အစရှိသည်တို့၏။ ဖလာနိ၊ တို့လည်းကောင်း။ ဇာတိဖလံ၊ ဇာဒိပ္ဖိုလ်သီးလည်းကောင်း။ ကဋုကဖလံ၊ ဆောင်းမေးခါးသီးလည်းကောင်း။ ဧဠာ၊ ဖာလာလည်းကောင်း။ တက္ကောလံ၊ ကရဝေးလည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ နာမဝသေန၊ နာမည်အစွမ်းဖြင့်။ ပရိယန္တံ ဒဿေတုံ န သက္ကာ၊ နိုင်။
အဋ္ဌိခါဒနီယေ၊ အစေ့ခဲဖွယ်၌။ လဗုဇဋ္ဌိ၊ တောင်ပိန္နဲစေ့လည်းကောင်း။ ပနသဋ္ဌိ၊ အိမ်ပိန္နဲစေ့လည်းကောင်း။ အမ္ဗာဋကဋ္ဌိ၊ ဝှေးစေ့လည်းကောင်း။ သာလဋ္ဌိ၊ အင်ကြင်းစေ့လည်းကောင်း။ ခဇ္ဇူရီကေတကတိမ္ဗရူသကာနံ၊ သင်ပေါင်း ဆတ်သွား တည်ပင်တို့၏။ တရုဏဖလဋ္ဌိ၊ နုသောအသီး၏ အစေ့လည်းကောင်း။ တိန္တိဏိကဋ္ဌိ၊ မန်ကျည်းစေ့လည်းကောင်း။ ဗိမ္ဗဖလဋ္ဌိ၊ ကျီးအာစေ့လည်းကောင်း။ ဥပ္ပလပဒုမဇာတီနံ၊ ဥပ္ပလဇာတ် ပဒုမ္မာဇာတ်ရှိသော ကြာတို့၏။ ပေါက္ခရဋ္ဌိ၊ ကြာစေ့လည်းကောင်း။ ဧဝမာဒီနိ၊ ကုန်သော။ တေသု တေသု ဇနပဒေသု၊ တို့၌။ ပကတိအာဟာရဝသေန၊ ရိုးရာအာဟာရ၏အဖြစ်ဖြင့်။ မနုဿာနံ၊ တို့၏။ ခါဒနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဖရဏကာနိ၊ ကုန်သော။ အဋ္ဌီနိ၊ အစေ့တို့သည်။ ယာဝကာလိကာနိ။ မဓုကဋ္ဌိ၊ သစ်မည်စည်စေ့လည်းကောင်း။ ပုန္နာဂဋ္ဌိ၊ ပုန်းညက်စေ့လည်းကောင်း။ ဟရီတကာဒီနံ၊ ဖန်းခါးအစရှိသော အသီးတို့၏။ အဋ္ဌီနိ၊ တို့လည်းကောင်း။ သိဒ္ဓတ္ထကဋ္ဌိ၊ မုန်ညင်းဖြူစေ့လည်းကောင်း။ ရာဇိကဋ္ဌိ၊ မုန်ညင်းနက်စေ့လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝမာဒီနိ အဋ္ဌိနီ ယာဝဇီဝိကာနိ။ တေသံ၊ ထိုအစေ့တို့ကို။ ပါဠိယံ ဖလဘေသဇ္ဇေနေဝ သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။
ပိဋ္ဌခါဒနီယေ၊ အမှုန့်ခဲဖွယ်၌။ တာဝ၊ တာလပိဋ္ဌစသည်တို့မှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌာနံ၊ ကုန်သော။ သတ္တန္နံ၊ ကုန်သော။ ဓညာနံ၊ စပါးတို့၏လည်းကောင်း။ ဓညာနုလောမာနဉ္စ၊ စပါးအားလျော်သော ကျိတ်ဆန် လမန်းဆန် အစရှိသည်တို့၏လည်းကောင်း။ အပရဏ္ဏာနဉ္စ၊ ပဲတို့၏လည်းကောင်း။ ပိဋ္ဌံ၊ ကျိတ်အပ်သော အမှုန့်လည်းကောင်း။ ပနသပိဋ္ဌံ၊ ပိန္နဲစေ့မှုန့်လည်းကောင်း။ လဗုဇပိဋ္ဌံ၊ တောင်ပိန္နဲစေ့မှုန့်လည်းကောင်း။ အမ္ဗာဋကပိဋ္ဌံ၊ ဝှေးစေ့မှုန့်လည်းကောင်း။ သာလပိဋ္ဌံ၊ အင်ကြင်းစေ့မှုန့်လည်းကောင်း။ ဓောတကတာလပိဋ္ဌဉ္စ၊ ဆေးအပ်သော ထန်းစေ့မှုန့်လည်းကောင်း။ ခီရဝလ္လိပိဋ္ဌဉ္စ၊ ဥမွန်းမှုန့်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝမာဒီနိ၊ ကုန်သော။ တေသု တေသု ဇနပဒေသု၊ တို့၌။ ပကတိအာဟာရဝသေန၊ ရိုးရာအာဟာရ၏အဖြစ်ဖြင့်။ မနုဿာနံ၊ တို့၏။ ခါဒနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဘောဇနီယတ္ထဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဖရဏကာနိ ပိဋ္ဌာနိ ယာဝကာလိကာနိ။ အဓောတကံ၊ မဆေးအပ်သော။ တာလပိဋ္ဌံ၊ ထန်းသီးစေ့မှုန့်သည်လည်းကောင်း။ ခီရဝလ္လိပိဋ္ဌံ၊ ဥမွန်းမှုန့်သည်လည်းကောင်း။ အဿဂန္ဓာဒိပိဋ္ဌာနိ စ၊ တောင့်တဲစာ အစရှိသော အသီးတို့၏ အမှုန့်တို့သည်လည်းကောင်း။ ယာဝဇီဝိကာနိ။ တေသံ၊ ထိုအမှုန့်တို့ကို။ ပါဠိယံ၊ ၌။ ကသာဝေဟိ စ၊ အဖန်တို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ မူလဖလေဟိ စ၊ အမြစ်အသီးတို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ သင်္ဂဟော ဝေဒိတဗ္ဗော။
နိယျာသခါဒနီယေ၊ အစေးခဲဖွယ်၌။ ဧကော၊ တစ်မျိုးသော။ ဥစ္ဆုနိယျာသောဝ၊ ကြံစေးသည်သာ။ သတ္တာဟကာလိကော။ သေသာ၊ ကြွင်းကုန်သော။ “ဘိက္ခဝေ ဇတူနိ၊ ချိတ်ဖြစ်ကုန်သော။ ဘေသဇ္ဇာနိ၊ တို့ကို။ ဟိင်္ဂုံ၊ ဟိန်းခိုစစ် ရှိန်းခိုစစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဟိင်္ဂုဇတုံ၊ ဟိန်းခိုချိတ်ကိုလည်းကောင်း။ ဟိင်္ဂုသိပါဋိကံ၊ ဟိန်းခိုလွှာကိုလည်းကောင်း။ တကံ၊ ချိတ်ကိုလည်းကောင်း။ တက္ကပတ္တိံ၊ ချိတ်နှစ်ကိုလည်းကောင်း။ တကပဏ္ဏိံ၊ ချိတ်လွှာကိုလည်းကောင်း။ သဇ္ဇုလသံ၊ ပွဲလျက်ကိုလည်းကောင်း။ အနုဇာနာမိ၊ ၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ ပါဠိယံ၊ ၌။ ဝုတ္တနိယျာသာ၊ ဟောတော်မူအပ်သော အစေးတို့သည်။ ယာဝဇီဝိကာ၊ တို့တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုပါဠိတော်၌။ ယေဝါပနကဝသေန၊ ယေဝါပနကသဒ္ဒါ၏ အစွမ်းဖြင့်။ သင်္ဂဟိတာနံ၊ သိမ်းယူအပ်ကုန်သော အစေးတို့၏။ အမ္ဗနိယျာသော၊ သရက်စေးလည်းကောင်း။ ကဏိကာရနိယျာသော၊ မဟာလှေကားစေးလည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ နာမဝသေန ပရိယန္တံ ဒဿေတုံ န သက္ကာ။ ဧဝံ၊ ဤသို့လျှင်။ ဣမေသု မူလခါဒနီယာဒီသု၊ ဤအမြစ်ခဲဖွယ် အစရှိသည်တို့တွင်။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသည်။ ယာဝကာလိကံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံသော ယာဝကာလိကကိုလည်း။ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ၊ ဤပါဠိတော်၏အနက်၌။ အဝသေသံ ခါဒနီယံ နာမာတိ၊ အဝသေသံ ခါဒနီယံ နာမဟူ၍။ သင်္ဂဟိတံ၊ သိမ်းယူအပ်ပြီ။
ဘောဇနီယံ (ပ) နာနီတိအာဒိမှိ၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ ယံ၊ အကြင်အဆုံးအဖြတ်စကားရပ်ကို။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုထိုက်၏။ တံ၊ ထိုအဆုံးအဖြတ်စကားရပ်ကို။ ဝုတ္တမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်သာ။ ဝါ၊ ပဌမပဝါရဏာသိက္ခာပုဒ်၌ ဆိုခဲ့ပြီးသည်သာ။ ခါဒိဿာမိ (ပ) ပဋိဂ္ဂဏှာတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယော ဘိက္ခု၊ သည်။ ဝိကာလေ၊ နေလွဲအခါ၌။ ဧတံ ခါဒနီယံ၊ ဤပြအပ်ပြီးသော ခဲဖွယ်ကိုလည်းကောင်း။ ဧတံ ဘောဇနီယဉ္စ၊ ဤပြအပ်ပြီးသော ဘောဇဉ်ကိုလည်းကောင်း။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ အကပ်ခံ၏။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ တာဝ၊ မစားမီ ရှေးဦးစွာ။ ပဋိဂ္ဂဟဏေ၊ အကပ်ခံခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋဿ၊ သို့။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ၊ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာန်တည်း။ ကာယတော စ၊ ကိုယ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယစိတ္တတော စ၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သတ္တမံ၊ သော။ ဝိကာလဘောဇနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၈-သန္နိဓိကာရသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၂၅၂။ အဋ္ဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဗေလဋ္ဌသီသော နာမ၊ ဗေလဋ္ဌသီသထေရ် မည်သည်။ ဇဋိလသဟဿဗ္ဘန္တရော၊ ရသေ့တစ်ထောင်၏ အတွင်း၌ဖြစ်သော။ မဟာထေရော၊ မဟာထေရ်တစ်ပါးတည်း။ အရညေ ဝိဟရတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇေတဝနဿ၊ ဇေတဝန်ကျောင်းတိုက်၏။ အဝိဒူရေ၊ အနီး၌။ ပဓာနဃရေ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းကျောင်းဖြစ်သော။ ဧကသ္မိံ အာဝါသေ၊ တစ်ခုသော ကျောင်း၌။ ဝသတိ၊ နေတော်မူ၏။ သုက္ခကုရန္တိ၊ ကား။ အသူပဗျဉ္ဇနံ၊ ဟင်းရည်ဟင်းလျာ မရှိသော။ ဩဒနံ၊ ထမင်းကို။ ကိရ၊ ချဲ့။ သော၊ ထိုဗေလဋ္ဌသီသထေရ်သည်။ အန္တောဂါမေ၊ ရွာတွင်း၌။ ဝါ၊ ရွာတွင်းဆွမ်းစားဇရပ်၌။ ဘုဉ္ဇိတွာ၊ ဆွမ်းဘုဉ်းပေးပြီး၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ စရိတွာ၊ ၍။ တာဒိသံ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ဩဒနံ၊ ထမင်းကို။ အာဟရတိ၊ ဆောင်ယူလာ၏။ တဉ္စ၊ ထိုဆွမ်းကိုလည်း။ အပ္ပိစ္ဆတာယ၊ အပ္ပိစ္ဆတာဂုဏ်ကြောင့်။ အာဟရတိ ပစ္စယဂိဒ္ဓတာယ၊ ပစ္စည်း၌ မက်မောသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ န အာဟရတိ၊ ဆောင်ယူလာသည် မဟုတ်။ ထေရော၊ သည်။ သတ္တာဟံ၊ ခုနစ်ရက်ကို။ နိရောဓသမာပတ္တိယာ၊ နိရောဓသမာပတ်ဖြင့်။ ဝီတိနာမေတွာ၊ လွန်စေပြီး၍။ သမာပတ္တိတော၊ မှ။ ဝုဋ္ဌာယ၊ ထပြီး၍။ တံ ပိဏ္ဍပါတံ၊ ထိုဆွမ်းခြောက်ကို။ ဥဒကေန၊ ရေဖြင့်။ တေမေတွာ၊ စိုစေ၍။ ဝါ၊ နှူး၍။ ဘုဉ္ဇတိ ကိရ၊ ဘုဉ်းပေးတော်မူသတတ်။ တတော၊ ထိုသို့ ဆွမ်းဘုဉ်းပေးပြီးရာ အခါမှ နောက်၌။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ သတ္တာဟံ၊ ပတ်လုံး။ သမာပတ္တိယာ၊ ဖြင့်။ နိသီဒတိ၊ နေတော်မူပြန်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒွေ၊ နှစ်ခုကုန်သော။ သတ္တာဟာနိပိ၊ သတ္တာဟတို့ကိုလည်းကောင်း။ တီဏိ သတ္တာနိပိ စတ္တာရိ သတ္တာဟာနိပိ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဝီတိနာမေတွာ၊ ပြီး၍။ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသတိ။ တေန၊ ကြောင့်။ စိရေန ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသတီတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ သင်္ဂါယနာတင်ထေရ်တို့ မိန့်ဆိုအပ်ပြီ။
၂၅၃။ ကာရော၊ ကာရောဟူသော ပုဒ်လည်းကောင်း။ ကရဏံ၊ ကရဏံဟူသော ပုဒ်လည်းကောင်း။ ကိရိယာ၊ ကိရိယာဟူသော ပုဒ်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤပုဒ်သုံးခုအပေါင်းသည်။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ ဧကံ၊ တစ်မျိုးတည်းသာတည်း။ အဿ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်၏။ သန္နိဓိ၊ သိုမှီးသိမ်းဆည်းမှုကို။ ကာရော၊ ပြုခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ သိုမှီးသိမ်းဆည်းကို ပြုခြင်းရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ သန္နိဓိကာရံ၊ သန္နိဓိကာရ မည်၏။ သန္နိဓိကာရမေဝ၊ သိုမှီးသိမ်းဆည်းမှုကို ပြုခြင်းရှိသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်ပင်။ သန္နိဓိကာရကံ၊ သန္နိဓိကာရက မည်၏။ ဧတံ၊ ဤသန္နိဓိကာရကံဟူသော အမည်သည်။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ ဧကရတ္တံ၊ တစ်ညဉ့်မျှ။ ဝီတိနာမိတဿ၊ လွန်စေအပ်ပြီးသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်၏။ အဓိဝစနံ၊ တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်ပင်။ အဿ၊ ဤသန္နိဓိကာရကံပုဒ်၏။ ပဘာဇနေ၊ ပဒဘာဇနီ၌။ “သန္နိဓိ (ပ) အပရဇ္ဇူ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။
ပဋိဂ္ဂဏှာတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သန္နိဓိကတံ၊ ပြုအပ်သော သိုမှီးသိမ်းဆည်းမှုရှိသော။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ ယာဝကာလိကံ ဝါ၊ ယာဝကာလိကကိုသော်လည်းကောင်း။ ယာမကာလိကံ ဝါ၊ ယာမကာလိကကိုသော်လည်းကောင်း။ အဇ္ဈောဟရိတုကာမတာယ၊ စားမျိုခြင်းငှာ အလိုရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဂဏှန္တဿ၊ ယူသော ရဟန်း၏။ တာဝ၊ မစားမီ ရှေးဦးစွာ။ ပဋိဂ္ဂဟဏေ၊ ယူခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋဿ၊ သို့။ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ပန၊ ကား။ အဇ္ဈောဟရတော၊ စားမျိုသော ရဟန်း၏။ ဧကမေကသ္မိံ၊ တစ်ကြိမ် တစ်ကြိမ်သော။ အဇ္ဈောဟာရေ၊ စားမျိုခြင်း၌။ ဝါ၊ ကြောင့်။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ပတ္တော၊ သည်။ ဒုဒ္ဓေါတော၊ မကောင်းသဖြင့် ဆေးအပ်သည်။ ဝါ၊ မစင်မကြယ် ဆေးအပ်သည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်အံ့။ ယံ၊ အကြင်သပိတ်ကို။ အင်္ဂုလိယာ၊ လက်ချောင်းဖြင့်။ ဃံသန္တဿ၊ ပွတ်တိုက်လသော်။ ဝါ၊ ပွတ်၍ ကြည့်သော ရဟန်း၏။ လေခါ၊ အရေးသည်။ ဝါ၊ လက်ချောင်းရာသည်။ ပညာယတိ၊ ထင်ရှားအံ့။ ဂဏ္ဌိကပတ္တဿ ဝါ၊ အဖွဲ့အတုပ်ရှိသော သပိတ်၏မူလည်း။ ဂဏ္ဌိကန္တရေ၊ အဖွဲ့အတုပ်၏အကြား၌။ သ္နေဟော ဝါ၊ အဆီစေးသည်သော်လည်း။ ပဝိဋ္ဌော၊ ဝင်နေသည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ သော၊ ထိုအဆီအစေးသည်။ ဥဏှေ၊ နေပူ၌။ ဩတာပေန္တဿ၊ သပိတ်ကို နေလှန်းလသော်။ ပဂ္ဃရတိ၊ ယိုထွက်လာတတ်၏။ ဥဏှယာဂုယာ ဝါ၊ ပူသော ယာဂုကိုမူလည်း။ ဂဟိတာယ၊ ခံယူအပ်သော်။ သန္ဒိဿတိ၊ ထင်ရှားလာတတ်၏။ ဝါ၊ ယာဂုအပေါ်၌ အဆီဝေ့လာတတ်၏။ တာဒိသေ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ပတ္တေပိ၊ ၌လည်း။ ပုနဒိဝသေ၊ ၌။ ဘုဉ္ဇန္တဿ၊ စားသော ရဟန်း၏။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပတ္တံ၊ ကို။ ဓောဝိတွာ၊ ဆေးပြီး၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တတ္တ၊ ထိုသပိတ်၌။ အစ္ဆောဒကံ၊ ကြည်သော ရေကို။ အာသိဉ္စိတွာ ဝါ၊ လောင်းထည့်၍သော်လည်းကောင်း။ အင်္ဂုလိယာ၊ ဖြင့်။ ဃံသိတွာ ဝါ၊ ပွတ်၍သော်လည်းကောင်း။ နိသ္နေဟဘာဝေါ၊ အဆီအစေး မရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ဇာနိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ဟိ၊ မှန်။ ဥဒကေ၊ ရေ၌။ သ္နေဟဘာဝေါ ဝါ၊ အဆီအစေး ရှိသည်၏အဖြစ်သည်သော်လည်းကောင်း။ ပတ္တေ၊ ၌။ အင်္ဂုလိလေခါ ဝါ၊ လက်ချောင်းရာသည်သော်လည်းကောင်း။ သစေ ပညာယတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဒုဒ္ဓေါတော၊ မကောင်းသဖြင့် ဆေးအပ်သည်။ ဝါ၊ မစင်မကြယ်ဆေးအပ်သည်။ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တေလဝဏ္ဏပတ္တေ၊ ဆီ၏အရောင်ရှိသော သပိတ်၌။ အင်္ဂုလိလေခါ၊ လက်ချောင်းရာသည်။ ပညာယတိ၊ ထင်ရှား၏။ သာ၊ ထိုလက်ချောင်းရာသည်။ အဗ္ဗောဟာရိကာ၊ အာပတ်၏ အင်္ဂါဟု ပြောဆိုခြင်းကို မထိုက်။ ယံ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ နိရပေက္ခာ၊ ငဲ့ကွက်ခြင်း မရှိကုန်သည်။ ဟုတွာ သာမဏေရာနံ၊ တို့အား။ ပရိစ္စဇန္တိ၊ စွန့်ကုန်၏။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ သာမဏေရာ၊ တို့သည်။ နိဒဟိတွာ၊ သိုမှီးသိမ်းဆည်း၍။ စေ ဒေန္တိ၊ အကယ်၍ ပေးလှူကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပေးလှူကုန်လသော်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဟိ၊ မှန်။ သယံ၊ ရဟန်းကိုယ်တိုင်။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ အပရိစ္စတ္တမေဝ၊ မစွန့်အပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်သာ။ ဒုတိယဒိဝသေ၊ ဒုတိယနေ့၌။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဟိ၊ မှန်။ တတော၊ ထိုအပရိစ္စတ္တ ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်မှ။ နီဟရိတွာ၊ ထုတ်ဆောင်၍။ ဧကသိတ္ထမ္ပိ၊ ဆွမ်းတစ်လုံးကိုသော်လည်း။ အဇ္ဈောဟရတော၊ စားမျိုသော ရဟန်း၏။ ပါစိတ္တိယမေဝ ဟောတိ။
အကပ္ပိယမံသေသု၊ အကပ္ပိယအသားတို့တွင်။ ဝါ၊ အသားကြီး ဆယ်ပါးတို့တွင်။ မနုဿမံသေ၊ ၌။ ထုလ္လစ္စယေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ ကွ။ ပါစိတ္တိယံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဝသေသေသု၊ လူသားမှ ကြွင်းသော အသားကြီး ကိုးပါးတို့၌။ ဒုက္ကဋေန သဒ္ဓိံ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ယာမကာလိကံ၊ ကို။ ပစ္စယေ၊ ပိပါသအကြောင်းသည်။ သတိ၊ ရှိလသော်။ အဇ္ဈောဟရတော၊ စားမျိုသော ရဟန်း၏။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ အာဟာရတ္ထာယ၊ အာဟာရအကျိုးငှာ။ အဇ္ဈောဟရတော ဒုက္ကဋေန သဒ္ဓိံ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ပဝါရိတော၊ ပယ်မြစ်စေအပ်ပြီးသည်။ ဝါ၊ ပဝါရိတ်သင့်ပြီးသည်။ ဟုတွာ အနတိရိတ္တကတံ၊ ပြုအပ်ပြီးသော အတိရိတ်ဝိနည်းကံမရှိသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ သစေ အဇ္ဈောဟရတိ၊ အကယ်၍ စားမျိုအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ စားမျိုလသော်။ ပကတိအာမိသေ၊ ပကတိ အာမိသ၌။ ဒွေ၊ နှစ်ချက်ကုန်သော။ ပါစိတ္တိယာနိ၊ တို့သည်။ ဟောန္တိ။ မနုဿမံသေ၊ ၌။ ထုလ္လစ္စယေန သဒ္ဓိံ ဒွေ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ။ သေသ အကပ္ပိယမံသေ၊ ကြွင်းသော အကပ္ပိယအသား၌။ ဒုက္ကဋေန သဒ္ဓိံ ဒွေ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ။ ယာမကာလိကံ၊ ကို။ ပစ္စယေ၊ ပိပါသအကြောင်းသည်။ သတိ၊ ရှိလသော်။ သာမိသေန၊ အာမိသနှင့် တကွဖြစ်သော။ မုခေန၊ ခံတွင်းဖြင့်။ အဇ္ဈောဟရတော၊ စားမျိုသော ရဟန်း၏။ ဒွေ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ။ နိရာမိသေန၊ အာမိသမရှိသော။ မုခေန အဇ္ဈောဟရတော ဧကမေဝ၊ တစ်ချက်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ အာဟာရတ္ထာယ အဇ္ဈောဟရတော ဝိကပ္ပဒွယေပိ၊ ဝိကပ်နှစ်ပါးအပေါင်း၌လည်း။ ဝါ၊ သာမိသနိရာမိသဟူသော ဝိကပ်နှစ်ပါးအပေါင်း၌လည်း။ ဒုက္ကဋံ ဝဍ္ဎတိ၊ တိုးပွား၏။ ဝိကာလေ၊ ၌။ သစေ အဇ္ဈောဟရတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ပကတိဘောဇနေ၊ အကပ္ပိယမံသမပါသော ပကတိဘောဇဉ်၌။ သန္နိဓိပစ္စယာ စ၊ သန္နိဓိဟူသော အကြောင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝိကာလဘောဇနပစ္စယာ စ၊ ဝိကာလဘောဇနဟူသော အကြောင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ဒွေ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ။ အကပ္ပိယမံသေသု၊ တို့၌။ ထုလ္လစ္စယဉ္စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋဉ္စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဝဍ္ဎတိ။ ယာမကာလိကေသု၊ တို့၌။ ဝိကာလပစ္စယာ အနာပတ္တိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အနတိရိတ္တပစ္စယာ၊ အနတိရိတ္တဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဝိကာလေ၊ ၌။ သဗ္ဗဝိကပ္ပေသု၊ အလုံးစုံသော ဝိကပ်တို့၌။ အနာပတ္တိ။
၂၅၅။ သတ္တာကာလိကံ ယာဝဇီဝိကံ အာဟာရတ္ထာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာဟာရတ္ထာယ၊ ငှာ။ ပဋိဂ္ဂဏှတော၊ အကပ်ခံသော ရဟန်း၏။ တာဝ၊ မစားမီ ရှေးဦးစွာ။ ပဋိဂ္ဂဟဏပစ္စယာ၊ အကပ်ခံခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ကား။ အဇ္ဈောဟရတော၊ စားမျိုသော ရဟန်း၏။ နိရာမိသံ၊ အာမိသ မရှိသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ၊ ၌။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ။ အထ၊ သို့မဟုတ်။ အာမိသသံသဋ္ဌံ၊ အာမိသနှင့် ရောနှောအပ်သော သတ္တာဟကာလိက ယာဝဇီဝိကကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ယထာဝတ္ထုကံ၊ အကြင်အကြင်ဝတ္ထုကြောင်းအတိုင်း။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ သန္နိဓိပါစိတ်အာပတ်သည်သာ။ ဟောတိ။
၂၅၆။ အနာပတ္တိ ယာဝကာလိကန္တိအာဒိမှိ၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဝိကာလဘောဇနသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ သော။ ခါဒနီယဘောဇနီယံ၊ သည်။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ မဇ္ဈန္တိကသင်္ခါတော၊ မွန်းတည့်ကာလဟု ဆိုအပ်သော။ ကာလော၊ သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တာဝ၊ ထိုမွန်းတည့်ကာလတိုင်အောင်။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတော၊ စားကောင်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ယာဝကာလိကံ၊ မည်၏။ အနုလောမပါနေဟိ၊ အနုလောမဖျော်ရည်တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ အဋ္ဌဝိဓံ၊ သော။ ပါနံ၊ ဖျော်ရည်သည်။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ ရတ္တိယာ၊ ညဉ့်၏။ ပစ္ဆိမယာမသင်္ခါတော၊ ပစ္ဆိမယာမ်ဟု ဆိုအပ်သော။ ယာမော၊ သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တာဝ၊ ထိုနောက်ဆုံးညဉ့်ယာမ်တိုင်အောင်။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတော၊ သုံးဆောင်ကောင်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အဿ၊ ထိုဖျော်ရည်၏။ ယာမော၊ နောက်ဆုံးညဉ့်ယာမ်ဟူသော။ ကာလော၊ သုံးဆောင်ကောင်းရာ ကာလသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ ယာမကာလိကံ၊ မည်၏။ သပ္ပိအာဒိ၊ ထောပတ် အစရှိသော။ ပဉ္စဝိဓံ၊ သော။ ဘေသဇ္ဇံ၊ သည်။ သတ္တာဟံ၊ ခုနစ်ရက်ပတ်လုံး။ နိဓေတဗ္ဗတော၊ သိုမှီးသိမ်းဆည်းကောင်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အဿ၊ ထိုဆေး၏။ သတ္တာဟော၊ ခုနစ်ရက်ဟူသော။ ကာလော၊ သိုမှီးရာ ကာလသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ သတ္တာဟကာလိကံ၊ မည်၏။ ဥဒကံ၊ အမှုန်မပါသော ရေကို။ ဌပေတွာ၊ ချန်ထား၍။ အဝသေသံ၊ ကာလိကသုံးပါးမှ ကြွင်းသော။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံသော အာဟာရကိုလည်း။ ယာဝဇီဝံ၊ အသက်ထက်ဆုံး။ ပရိဟရိတွာ၊ သွားလေရာ ဆောင်ယူ၍။ ပစ္စယေ၊ ဂေလညအကြောင်းသည်။ သတိ၊ သော်။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတော၊ ကြောင့်။ ယာဝဇီဝိကန္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ၏။
တတ္တ၊ ထိုကာလိကလေးပါးတို့တွင်။ အရုဏောဒယေဝ၊ အရုဏ်တက်ရာ အခါ၌ပင်လျှင်။ ပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ အကပ်ခံပြီးသော။ ယာဝကာလိကံ၊ ကို။ သတက္ခတ္တုမ္ပိ၊ အကြိမ်တစ်ရာလည်း။ နိဒဟိတွာ၊ သိုမှီးသိမ်းဆည်း၍။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ ကာလော၊ စားသောက်ချိန်ကာလသည်။ နာတိက္ကမတိ၊ မလွန်သေး။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံးလည်းကောင်း။ အရုဏောဒယေဝ၊ ၌ပင်လျှင်။ ပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ သော။ ယာမကာလိကံ၊ ကို။ ဧကံ၊ တစ်ခုသော။ အဟောရတ္တံ၊ နေ့ညဉ့်ပတ်လုံးလည်းကောင်း။ အရုဏောဒယေဝ၊ ၌ပင်လျှင်။ ပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ သော။ သတ္တာဟကာလိကံ၊ ကို။ သတ္တရတ္တံ၊ ခုနစ်ညဉ့်ပတ်လုံးလည်းကောင်း။ ဣတရံဝ၊ ကာလိကသုံးပါးမှ တစ်ပါးသော ယာဝဇီဝိကကို။ ပစ္စယေ၊ ဂေလညအကြောင်းသည်။ သတိ၊ ရှိလသော်။ ယာဝဇီဝမ္ပိ၊ အသက်ထက်ဆုံးလည်းကောင်း။ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ၊ သုံးဆောင်သော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဋ္ဌကထာသု၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌။ ဣမသ္မိံ ဌာနေ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်အရာ၌။ ပါနကထာ၊ ပါနကထာကိုလည်းကောင်း။ ကပ္ပိယာနုလောမကထာ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဝါ၊ ကပ္ပိယာဟာရအားလျော်သော အာဟာရကို ဆိုကြောင်း စကားကိုလည်းကောင်း။ ကပ္ပတိ (ပ) အာဒိကထာ စ၊ အစရှိသော ကထာကိုလည်းကောင်း။ ကပ္ပိယဘူမိကထာ စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဝိတ္ထာရိတာ၊ အကျယ်ချဲ့အပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုကထာကို။ မယံ၊ တို့သည်။ အာဂတဋ္ဌာနေယေဝ၊ တိုက်ရိုက်လာရာ ပါဠိရပ်၌သာ။ ကထယိဿာမ၊ ဆိုကုန်အံ့။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ၊ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာန်တည်း။ ကာယတော စ၊ ကိုယ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယစိတ္တတော စ၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
အဋ္ဌမံ၊ သော။ သန္နိဓိကာရသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၉-ပဏီတဘောဇနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၂၅၇။ နဝမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ပဏီတဘောဇနာနီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥတ္တမဘောဇနာနိ၊ မွန်မြတ်သော အာဟာရဖြင့် ရောစပ်အပ်သော ဘောဇဉ်တို့ကို။ ကဿ သမ္ပန္နံ န မနာပန္တိ၊ ကား။ သမ္ပတ္တိယုတ္တံ၊ သမ္ပတ္တိနှင့်ယှဉ်သော ဘောဇဉ်ကို။ ကဿ၊ အဘယ်သူသည်။ န ပိယံ၊ မနှစ်သက်ဘဲ ရှိပါအံ့နည်း။ သာဒုန္တိ၊ ကား။ သုရသံ၊ ကောင်းသော အရသာကို။
၂၅၉။ ယော ပန (ပ) ဘုဉ္ဇေယျာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော သုဒ္ဓါနိ၊ ဩဒနစသည်မဖက် သက်သက် ဖြစ်ကုန်သော။ သပ္ပိအာဒီနိ၊ ထောပတ် အစရှိသော အာဟာရတို့ကို။ ဝိညာပေတွာ၊ ၍။ ဘုဉ္ဇန္တော၊ စားသော ရဟန်းသည်။ ပါစိတ္တိယံ၊ သို့။ နာပဇ္ဇတိ၊ မရောက်။ သေခိယေသု၊ သေခိယတို့၌။ သူပေါဒနဝိညတ္တိဒုက္ကဋံ၊ သူပေါဒနဝိညတ္တိဒုက္ကဋ်သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဩဒနသံသဋ္ဌာနိ၊ ထမင်းဖြင့် ရောစပ်အပ်သော သပ္ပိစသော အာဟာရတို့ကို။ ဝိညာပေတွာ၊ ၍။ ဘုဉ္ဇန္တော၊ သည်။ ပါစိတ္တိယံ၊ သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ၏။ ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗော အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ ဧတ္ထ၊ ဤ ပဏီတဘောဇနာနိအစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ အဓိပ္ပါယော၊ ဘုရားရှင်၏အလိုတော်သည်။ ဟောတိ ကိရ၊ ဖြစ်သတတ်။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ တေနေဝ၊ ကြောင့်ပင်။ ပဏီတာနီတိ၊ ဟူ၍။ အဝတွာ၊ မဟောမူ၍။ ပဏီတဘောဇနာနီတိ၊ ဟူ၍။ သုတ္တေ၊ ပါဠိတော်၌။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ ဟိ၊ မှန်။ ပဏီတာနီတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဟောတော်မူအပ်သော်။ သပ္ပိအာဒီနံယေဝ၊ ထောပတ် အစရှိသော အာဟာရတို့ကိုသာ။ ဂဟဏံ၊ ယူရခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဏီတဘောဇနာနီတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တေ ပန၊ သော်ကား။ ပဏီတသံသဋ္ဌာနိ၊ မွန်မြတ်သော အာဟာရဖြင့် ရောစပ်ကုန်သော။ သတ္တဓညနိဗ္ဗတ္တာနိ၊ စပါးမျိုးခုနစ်ပါးတို့မှ ဖြစ်ကုန်သော။ ဘောဇနာနိ၊ တို့သည်။ ပဏီတဘောဇနာနိ၊ တို့မည်၏။ ဣတိ အယံ အတ္ထော၊ သည်။ ပညာယတိ၊ ထင်ရှား၏။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဝိညာပေတိ ပယောဂေ ဒုက္ကဋန္တိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဝိနိစ္ဆယော၊ တည်း။ သပ္ပိနာ၊ ထောပတ်ဖြင့်။ ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ဒေဟိ၊ ပေးလှူလော့။ သပ္ပိံ၊ ထောပတ်ကို။ အာကိရိတွာ၊ လောင်းထည့်၍။ ဒေဟိ သပ္ပိမိဿကံ၊ ထောပတ်ဖြင့် ရောနှောအပ်သည်ကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဒေဟိ၊ လော့။ သပ္ပိနာ၊ နှင့်။ သဟ၊ ကွ။ ဒေဟိ၊ လော့။ သပ္ပိဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဘတ္တဉ္စ၊ ထမင်းကိုလည်းကောင်း။ ဒေဟိ၊ လော့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ဝိညာပေန္တဿ၊ တောင်းသော ရဟန်း၏။ ဝိညတ္တိယာ၊ တောင်းခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဋိဂ္ဂဟဏေ၊ ခံယူခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဇ္ဈောဟာရေ၊ ကြောင့်။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ။ ပန၊ ကား။ သပ္ပိဘတ္တံ ဒေဟီတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ပြောဆိုအပ်သော်။ ဝါ၊ ပြောဆို၍ တောင်းအပ်သော်။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ သာလိဘတ္တံ ဝိယ၊ သလေးထမင်း မည်ရာ၌ သလေးနှင့် ထမင်း အရတူဝိသေသန ဝိသေသျဖြစ်သကဲ့သို့။ သပ္ပိဘတ္တံ နာမ၊ အရတူဝိသေသန ဝိသေသျဖြစ်သော ထောပတ်တည်းဟူသော ထမင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ သူပေါဒနဝိညတ္တိဒုက္ကဋမေဝ၊ ကိုသာ။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။
ပန၊ ကား။ သပ္ပိနာ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဒေဟီတိ ဝုတ္တေ၊ သော်။ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဒတွာ၊ ပေးလှူပြီး၍။ သပ္ပိံ၊ ထောပတ်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဘုဉ္ဇ၊ စားပါလော့။ ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၍။ နဝနီတံ ဝါ၊ ဆီဦးကိုသော်လည်းကောင်း။ ခီရံ ဝါ၊ နို့ရည်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဒဓိံ ဝါ၊ နို့ဓမ်းကိုသော်လည်းကောင်း။ သစေ ဒေတိ၊ အကယ်၍ ပေးလှူအံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ ပေးလှူသော်လည်းကောင်း။ ပန၊ သို့မဟုတ်။ ဝါ၊ သည်သာမကသေး။ မူလံ၊ အဖိုးကို။ “ဣမိနာ၊ ဤအဖိုးဖြင့်။ သပ္ပိံ၊ ကို။ ဂဟေတွာ၊ လဲယူ၍။ ဘုဉ္ဇ၊ စားပါလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၍။ သစေ ဒေတိ၊ အကယ်၍ လှူအံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ ပေးလှူသော်လည်းကောင်း။ ယထာဝတ္ထုကမေဝ၊ အကြင်အကြင်ဝတ္ထုကြောင်း အတိုင်းပင်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဂေါသပ္ပိနာ၊ နွားမှဖြစ်သော ထောပတ်ဖြင့်။ ဘတ္တံ၊ ဘတ်ကို။ ဒေဟိ၊ လှူပါလော့။ ဣတိ ဝုတ္တေ၊ သော်။ ဂေါသပ္ပိနာ ဝါ၊ နွားမှဖြစ်သော ထောပတ်ဖြင့်မူလည်း။ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဒေတု၊ လှူပစေ။ ဂေါသပ္ပိမှိ၊ နွားမှဖြစ်သော ထောပတ်သည်။ အသတိ၊ မရှိလသော်။ ပုရိမနယေနေဝ၊ ရှေးနည်းဖြင့်သာလျှင်။ ဂေါနဝနီတာဒီနိ ဝါ၊ နွားမှဖြစ်သော ဆီဦး အစရှိသည်တို့ကိုမူလည်း။ ဒေတု “ဣတော၊ ဤနွားမမှ။ နိဗ္ဗတ္တေန၊ ဖြစ်သော။ သပ္ပိနာ၊ ဖြင့်။ ဘုဉ္ဇ၊ စားပါလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၍။ ဂါဝိံယေဝ ဝါ၊ နွားမကိုသာလျှင်သော်လည်း။ ဒေတု၊ စေ။ ယထာဝတ္ထုကမေဝ၊ ပင်တည်း။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဂေါသပ္ပိနာ၊ ဖြင့်။ ဘတ္တံ၊ ကို။ ယာစိတော၊ တောင်းအပ်သော ဒါယကာသည်။ အဇိယာ၊ ဆိတ်မ၏။ သပ္ပိအာဒီဟိ၊ ထောပတ် အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဘတ္တံ၊ ကို။ သစေ ဒေတိ၊ အကယ်၍ လှူအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လှူလသော်။ ဝိသင်္ကေတံ၊ သင်္ကေတမှ ကင်းသည်။ ဝါ၊ ချွတ်ယွင်းခြင်းသည်။ ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ အညံ၊ အခြားသော ဝတ္ထုကို။ ယာစိတေန၊ တောင်းအပ်သော ဒါယကာသည်။ အညံ၊ အခြားသော ဝတ္ထုကို။ ဒိန္နံ နာမ၊ လှူအပ်သည် မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ အနာပတ္တိ။ အဇိယာ၊ ဆိတ်မမှ။ နိဗ္ဗတ္တေန၊ ဖြစ်သော။ သပ္ပိနာ၊ ဖြင့်။ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဒေဟိ၊ လှူပါလော့။ ဣတိ အာဒီသုပိ၊ ဤသို့ အစရှိသော တောင်းခြင်းတို့၌လည်း။ ဧသ နယော၊ တည်း။
ကပ္ပိယသပ္ပိနာ၊ အပ်သော အသားရှိသော သတ္တဝါမှဖြစ်သော ထောပတ်ဖြင့်။ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဒေဟိ၊ လော့။ ဣတိ ဝုတ္တေ၊ သော်။ အကပ္ပိယသပ္ပိနာ၊ မအပ်သော အသားရှိသော သတ္တဝါမှဖြစ်သော ထောပတ်ဖြင့်။ ဘတ္တံ၊ ကို။ သစေ ဒေတိ၊ အံ့။ ဝိသင်္ကေတမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ။ အကပ္ပိယသပ္ပိနာတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ သော်။ အကပ္ပိယသပ္ပိနာ၊ ဖြင့်။ ဘတ္တံ၊ ကို။ သစေ ဒေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လှူလသော်။ ပဋိဂ္ဂဟဏေပိ၊ အကပ်ခံခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ပရိဘောဂေပိ၊ သုံးဆောင်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ။ အကပ္ပိယသပ္ပိမှိ၊ သည်။ အသတိ၊ မရှိလသော်။ ပုရိမနယေနေဝ၊ ရှေးနည်းဖြင့်သာလျှင်။ “သပ္ပိံ ကတွာ ဘုဉ္ဇာ”တိ၊ ဟူ၍။ အကပ္ပိယနဝနီတာဒီနိ၊ မအပ်သော အသားရှိသော သတ္တဝါမှ ဖြစ်သော ဆီဦး အစရှိသည်တို့ကို။ သစေ ဒေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လှူလသော်။ အကပ္ပိယသပ္ပိနာဝ၊ ဖြင့်သာ။ ဒိန္နံ၊ ပေးလှူအပ်သည်။ ဝါ၊ ပေးလှူအပ်ရာ ရောက်သည်။ ဟောတိ။ အကပ္ပိယသပ္ပိနာတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ သော်။ ကပ္ပိယေန၊ အပ်သောအသားရှိသော သတ္တဝါမှဖြစ်သော ထောပတ်ဖြင့်။ ဘတ္တံ သစေ ဒေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လှူလသော်။ ဝိသင်္ကေတံ ဟောတိ။ သပ္ပိနာတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ သော်။ သေသေသု၊ ကြွင်းကုန်သော။ နဝနီတာဒီသု၊ နဝနီတအစရှိသော ပဏီတအာဟာရတို့တွင်။ အညတရေန၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးဖြင့်။ ဘတ္တံ သစေ ဒေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လှူလသော်။ ဝိသင်္ကေတမေဝ၊ ဝိသင်္ကေတပင်တည်း။ နဝနီတေန ဒေဟီတိ အာဒီသုပိ၊ အစရှိသော တောင်းခြင်းတို့၌လည်း။ ဧသ နယော။ ဟိ၊ မှန်။ ယေန ယေန၊ အကြင် အကြင် သပ္ပိအစရှိသော ပဏီတာဟာရဖြင့်။ ဝိညတ္တိ၊ ဘတ္တကို တောင်းခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မိံ ဝါ၊ ထိုထို သပ္ပိ အစရှိသော ပဏီတာဟာရကိုသော်လည်းကောင်း။ တဿ၊ ထိုထိုသပ္ပိ အစရှိသော ပဏီတာဟာရ၏။ မူလေ ဝါ၊ အဖိုးကိုသော်လည်းကောင်း။ လဒ္ဓေ၊ ရအပ်ပြီးသော်။ တံတံ၊ ထိုထို ပဏီတာဟာရကို။ လဒ္ဓမေဝ၊ ရအပ်သည်သာ။ ဟောတိ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အညံ၊ တောင်းအပ်သော ပဏီတာဟာရမှ တစ်ပါးသော။ ပါဠိယာ၊ တော်၌။ အာဂတံ ဝါ၊ လာသော ပဏီတာဟာရကိုသော်လည်းကောင်း။ အနာဂတံ ဝါ၊ မလာသော ပဏီတာဟာရကိုသော်လည်းကောင်း။ သစေ ဒေန္တိ၊ ကုန်၏။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လှူကုန်လသော်။ ဝိသင်္ကေတံ ဟောတိ။ ပါဠိယံ၊ တော်၌။ အာဂတနဝနီတာဒီနိ၊ လာသော ဆီဦး အစရှိသည်တို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ချန်ထား၍။ အညေဟိ၊ ကုန်သော။ နဝနီတာဒီဟိ၊ တို့ဖြင့်။ ဘတ္တံ ဝိညာပေန္တဿ၊ တောင်းသော ရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ “သပ္ပိဘတ္တံ ဒေဟီတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ပြောဆိုအပ်သော်။ ဝါ၊ ပြောဆို၍ တောင်းအပ်သော်။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ သာလိဘတ္တဿ ဝိယ၊ သလေးထမင်း မည်ရာ၌ သလေးနှင့် ထမင်း အရတူဝိသေသန ဝိသေသျဖြစ်သကဲ့သို့။ သပ္ပိဘတ္တဿ၊ အရတူဝိသေသန ဝိသေသျဖြစ်သော ထောပတ်တည်းဟူသော ထမင်း၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ သူပေါဒနဝိညတ္တိဒုက္ကဋမေဝ၊ ကိုသာ။ ဟောတိ၊ ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ ယထာ၊ ဆိုအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ တူ။ နဝနီတဘတ္တံ ဒေဟီတိအာဒီသုပိ၊ အစရှိသော တောင်းခြင်းတို့၌လည်း။ သူပေါဒနဝိညတ္တိဒုက္ကဋမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ ပဋိပါဋိယာ၊ အစဉ်အားဖြင့်။ ဧကမေကံ၊ တစ်ခုစီ တစ်ခုစီကို။ ဝိတ္ထာရေတွာ၊ ချဲ့၍။ ဝုစ္စမာနေပိ၊ ဆိုအပ်ပါသော်လည်း။ အယမေဝ အတ္ထော၊ ဤအနက်သည်သာ။ ဝါ၊ ကိုသာ။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ဆိုထိုက်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ သော စ၊ ထိုအနက်သည်လည်း။ ဝါ၊ ကိုလည်း။ သင်္ခေပေနပိ၊ အကျဉ်းချုပ်အားဖြင့်လည်း။ ဉာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ တတ္ထ၊ ထိုအကျဉ်းချုပ်အားဖြင့် သိလောက်ရာ၌။ ဝိတ္ထာရေန၊ အကျယ်ချဲ့သဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်အကျိုး ရှိအံ့နည်း။ တေန၊ ကြောင့်။ “ဧသ နယော နဝနီတေန ဒေဟီတိအာဒီသုပီ”တိ၊ ဟူ၍။ မယာ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ဝါ၊ ဆိုလိုက်ပြီ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သဗ္ဗေဟိပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်ကုန်သော။ သပ္ပိအာဒီဟိ၊ ထောပတ် အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဧကဋ္ဌာနေ ဝါ၊ တစ်နေရာတည်း၌သော်လည်းကောင်း။ နာနာဋ္ဌာနေ ဝါ၊ အမျိုးမျိုးသော နေရာ၌သော်လည်းကောင်း။ ဝိညာပေတွာ၊ တောင်းပြီး၍။ ပဋိလဒ္ဓံ၊ ရအပ်သော ဘတ်ကို။ ဧကဘာဇနေ၊ တစ်ခုတည်းသော ခွက်၌။ အာကိရိတွာ၊ လောင်းထည့်၍။ ဧကရသံ၊ တစ်မျိုးတည်းသော အရသာရှိသည်ကို။ ကတွာ၊ ၍။ တတော၊ ထိုဧကရသဘတ်မှ။ ကုသဂ္ဂေနာပိ၊ သမန်းမြက်ဖျားဖြင့်သော်လည်း။ ဇိဝှဂ္ဂေ၊ လျှာဖျား၌။ ဗိန္ဒုံ၊ အပေါက်ကို။ ဌပေတွာ၊ တင်ထား၍။ သစေ အဇ္ဈောဟရတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ စားမျိုလသော်။ နဝ၊ ကိုးချက်ကုန်သော။ ပါစိတ္တိယာနိ၊ တို့သို့။ အာပဇ္ဇတိ။ စ၊ သာဓကကား။ ပရိဝါရေ၊ ၌။
“ကာယိကာနိ၊ ကာယဒွါရ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ န ဝါစသိကာနိ၊ ဝစီဒွါရ၌ ဖြစ်သည် မဟုတ်ကုန်သော။ နာနာဝတ္ထုကာနိ၊ အမျိုးမျိုးသော ဝတ္ထုရှိကုန်သော။ ဝါ၊ သပ္ပိနဝနီတ စသောအားဖြင့် အမျိုးမျိုး ဝတ္ထုရှိကုန်သော။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံသော ပါစိတ်တို့ကို။ အပုဗ္ဗံ၊ ရှေးလည်း မကျ။ အစရိမံ၊ နောက်လည်း မကျ။ (တစ်နည်း) အပုဗ္ဗံ အစရိမံ၊ မရှေးမနှောင်း။ ဧကတော၊ တစ်ပြိုင်နက်။ အာပဇ္ဇေယျ၊ ရောက်ရာ၏။ ဧသာ ပဥှာ၊ ကို။ ကုသလေဟိ၊ ဝိနည်းကျွမ်းကျင် ပညာရှင်တို့သည်။ စိန္တိတာ၊ ကြံအပ်ပြီ၊” ဣတိ၊ သို့။ ဧတံ ဂါထာဝစနံ၊ ကို။ သင်္ဂီတိကာရေဟိပိ၊ သင်္ဂါယနာတင် ထေရ်တို့သည်လည်း။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။
၂၆၁။ အဂိလာနော ဂိလာနသညီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော အဂိလာနော၊ ဂိလာနမဟုတ်ပါဘဲ။ ဂိလာနသညီ၊ ဂိလာနဟု အမှတ်ရှိသည်။ ဟုတွာပိ၊ ဖြစ်၍လည်း။ ဘေသဇ္ဇတ္ထာယ၊ ငှာ။ ပဉ္စ၊ ကုန်သော။ ဘေသဇ္ဇာနိ၊ တို့ကို။ သစေ ဝိညာပေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ တောင်းလသော်။ မဟာနာမသိက္ခာပဒေန၊ ဖြင့်။
ကာရေတဗ္ဗော၊ ပြုစေထိုက်၏။ ဝါ၊ ဆုံးဖြတ်ထိုက်၏။ ပန၊ ကား။ အဂိလာနော ဂိလာနသညီ ဟုတွာပိ နဝ၊ ကုန်သော။ ပဏီတဘောဇနာနိ၊ တို့ကို။ ဝိညာပေန္တော၊ တောင်းသော ရဟန်းကို။ ဣမိနာ သိက္ခာပဒေန၊ ဤပဏီတဘောဇနသိက္ခာပုဒ်ဖြင့်။ ကာရေတဗ္ဗော။ ပန၊ ကား။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏။ ဧတာနိ၊ ဤကပ္ပိယသပ္ပိ အစရှိသည်တို့သည်။ ပါဋိဒေသနီယဝတ္ထူနိ၊ ပါဋိဒေသနီယအာပတ်၏ ဝတ္ထုတို့သည်။ ဟောန္တိ သူပေါဒနဝိညတ္တိယံ၊ သူပေါဒနကို တောင်းခြင်း၌။ ဥဘယေသမ္ပိ၊ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီ နှစ်ပါးစုံတို့၏လည်း။ သေက္ခပဏ္ဏတ္တိဒုက္ကဋမေဝ၊ သေခိယ၌ ပညတ်တော်မူအပ်သော ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်သာ။ ဟောတိ။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ စတုသမုဋ္ဌာနံ၊ လေးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယတော စ၊ ကိုယ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစတော စ၊ ကိုယ်နှုတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယစိတ္တတော စ၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော စ၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဝစီကမ္မံ၊ ဝစီကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
နဝမံ၊ သော။ ပဏီတဘောဇနသိက္ခာပဒံ၊ တည်း။
၁၀-ဒန္တပေါနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၂၆၃။ ဒသမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ စတူသု၊ ကုန်သော။ ပစ္စယေသု၊ တို့၌။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ ဒန္တကဋ္ဌမ္ပိ၊ ဒန်ပူလည်းဖြစ်သော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသည်။ ပံသုကူလမေဝ၊ ပံ့သကူချည်းသာတည်း။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ သဗ္ဗပံသုကူလိကော၊ မည်၏။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ သုသာနေ၊ သုသာန်၌။ ဆဋ္ဋိတဘာဇနမေဝ၊ စွန့်ပစ်အပ်သော အိုးခွက်ကိုသာ။ ပတ္တံ၊ ကို။ ကတွာ၊ လည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ၌။ ဆဋ္ဋိတစောဠကေဟေဝ၊ စွန့်ပစ်အပ်သော အဝတ်တို့ဖြင့်သာ။ စီဝရံ၊ ကို။ ကတွာ၊ လည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ၌။ ဆဋ္ဋိတမဉ္စပီဌကာနိယေဝ၊ စွန့်ပစ်အပ်သော ညောင်စောင်းငယ် အင်းပျဉ်ငယ်တို့ကိုသာ။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍လည်းကောင်း။ ပရိဘုဉ္ဇတိ ကိရ၊ သုံးစွဲသတတ်။ အယျဝေါသာဋိတကာနီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ကာလင်္ကတာ၊ သေလွန်ကုန်ပြီးသော။ ပိတိပိတာမဟာ၊ အဘအဘိုးတို့ကို။ ဝါ၊ မိဘဘိုးဘွား စသော ဆွေမျိုးတို့ကို။ အယျာ၊ အယျတို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုအဘအဘိုးတို့၏။ ဝါ၊ မိဘဘိုးဘွားစသော ဆွေမျိုးတို့၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ သုသာနာဒီသု၊ သုသာန် အစရှိသော အရပ်တို့၌။ ဆဋ္ဋိတကာနိ၊ စွန့်ပစ်အပ်ကုန်သော။ ခါဒနီယဘောဇနီယာနိ၊ တို့ကို။ ဝေါသာဋိတကာနီတိ၊ တို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ မနုဿာ၊ တို့သည်။ ကာလင်္ကတေ၊ သေလွန်ကုန်ပြီးသော။ ဉာတကေ၊ တို့ကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်စူး၍။ ယံ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ တေသံ၊ ထိုမိဘဘိုးဘွားစသော ဆွေမျိုးတို့သည်။ သဇီဝကာလေ၊ အသက်ရှင်ရာ အခါ၌။ ပိယံ၊ မြတ်နိုးအပ်သည်။ ဝါ၊ ကြိုက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဧတေသု သုသာနာဒီသု၊ ဤသုသာန် အစရှိသော အရပ်တို့၌။ ပိဏ္ဍံ ပိဏ္ဍံ၊ အခဲ အခဲကို။ ကတွာ၊ ၍။ နော၊ ငါတို့၏။ ဉာတကာ၊ ဆွေမျိုးတို့သည်။ ပရိဘုဉ္ဇန္တု၊ သုံးဆောင်ကြပါကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြောဆို၍။ ဌပေန္တိ ကိရ၊ ထားတတ်ကြကုန်သတတ်။ သော ဘိက္ခု၊ သည်။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ပံ့သကူ ကောက်ယူ၍။ ဘုဉ္ဇတိ၊ စား၏။ အညံ၊ အခြားသော။ ပဏီတံ၊ မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဒိယျမာနမ္ပိ၊ ပေးလှူအပ်ပါသော်လည်း။ န ဣစ္ဆတိ၊ အလိုမရှိ။ တေန၊ ကြောင့်။ “သုသာနေပိ (ပ) ပရိဘုဉ္ဇတီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ သင်္ဂါယနာတင်ထေရ်တို့ မိန့်ဆိုအပ်ပြီ။ ထေရောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ထိရော၊ ခိုင်ခံ့သည်။ ဃနဗဒ္ဓေါ၊ တစ်ခဲနက် အသားဖြင့် ဖွဲ့စပ်အပ်သည်။ ဟောတိ။ ဝဌရောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ထူလော၊ ဝဖြိုးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အယံ ဘိက္ခု၊ သည်။ ထူလော စ၊ ဝဖြိုးသည်လည်းကောင်း။ ဃနသရီရော စ၊ တစ်ခဲနက်လည်း ကျစ်လစ်သော ကိုယ်ရှိသည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဝါ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မနုဿ (ပ) ခါဒတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ မနုဿမံသံ၊ လူ၏အသားကို။ ခါဒတိ၊ ခဲစား၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ နံ၊ ထိုရဟန်းကို။ သလ္လက္ခေမ၊ ငါတို့ မှတ်ထင်ကုန်၏။ ဟိ၊ မှန်။ မနုဿမံသံ၊ ကို။ ခါဒန္တာ၊ ခဲစားသူတို့သည်။ ဤဒိသာ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်ကုန်သည်။ ဝါ၊ ဤသို့ ဝဖြိုးကျစ်လစ်သော ကိုယ်ရှိကုန်သည်။ ဘဝန္တိ၊ ကုန်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသည်ကား။ တေသံ၊ ထိုကဲ့ရဲ့သော လူတို့၏။ အဓိပ္ပါယော၊ အလိုတည်း။
၂၆၄။ ဥဒကဒန္တပေါနေ ကုက္ကစ္စာယန္တီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အတ္ထော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော တေ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ “အဒိန္နံ (ပ) အာဟာရံ အာဟရေယျာ”တိ ပဒဿ၊ ဟူသော ပုဒ်၏။ အတ္ထံ၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ သမ္မာ၊ မဖောက်မပြန် ဟုတ်မှန်စွာ။ အသလ္လက္ခေတွာ၊ မမှတ်သားနိုင်မူ၍။ ဝါ၊ မမှတ်သားနိုင်ခြင်းကြောင့်။ ကုက္ကုစ္စာယိံသု၊ ကုက္ကုစ္စကို ပြုကြကုန်ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဘဂဝါ၊ သည်။ ယထာဥပ္ပန္နဿ၊ အကြင်အကြင်ဖြစ်ပေါ်လာသော။ ဝတ္ထုဿ၊ အကြောင်းဝတ္ထု၏။ ဝါ၊ နှင့်။ ဝသေန၊ စပ်သဖြင့်။ ပိတာ၊ အဖသည်။ ဒါရကေ၊ ကလေးတို့ကို။ သညာပေတိ ဝိယ၊ နားလည်စေသကဲ့သို့။ တထာ၊ တူ။ တေ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ သညာပေန္တော၊ နားလည်စေတော်မူလိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အနုပညတ္တံ၊ ကို။ ဌပေသိ၊ ထားတော်မူပြီ။
အဒိန္နန္တိ၊ ကား။ ကာယေန ဝါ၊ ကိုယ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ၊ ကိုယ်နှင့်စပ်သော ဝတ္ထုဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဂဏှန္တဿ၊ ခံယူသော ရဟန်းအား။ ကာယကာယပဋိဗဒ္ဓနိဿဂ္ဂိယာနံ၊ ကိုယ် ကိုယ်နှင့် စပ်သော ဝတ္ထုပစ်လွှတ်ခြင်းတို့တွင်။ အညတရဝသေန၊ တစ်ပါးပါးသော ပယောဂ၏အစွမ်းဖြင့်။ န ဒိန္နံ၊ မပေးအပ်သော။ ဟိ၊ မှန်။ ဧတဒေဝ၊ ဤကာယ ကာယပဋိဗဒ္ဓတို့ဖြင့် ခံယူသော ရဟန်းအား ကာယ ကာယပဋိဗဒ္ဓ နိဿဂ္ဂိယတို့တွင် တစ်ပါးပါးဖြင့် မပေးအပ်သော အာဟာရကိုသာ။ သန္ဓာယ၊ ၍။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “အဒိန္နံ နာမ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကံ ဝုစ္စတီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒုတိယပါရာဇိကေ၊ ၌။ “အဒိန္နံ နာမ ပရပဋိဂ္ဂဟိတကံ ဝုစ္စတီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ကား။ ဒိန္နန္တိ ဣဒံ၊ ဒိန္နံဟူသော ဤပုဒ်ကို။ တဿေဝ အဒိန္နဿ၊ ထိုအဒိန္န၏ပင်။ ပဋိပက္ခဝသေန၊ ဆန့်ကျင်ဘက်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ လက္ခဏဒဿနတ္ထံ၊ လက္ခဏာကို ပြခြင်းအကျိုးငှာ။ ဥဒ္ဓဋံ၊ ပဒဘာဇနီ၌ ထုတ်ဆောင်တော်မူအပ်ပြီ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ဤဒိန္နံပုဒ်၏။ နိဒ္ဒေသေ၊ ၌။ “ကာယေန (ပ) ဒေန္တေ”တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ကာယ ကာယပဋိဗဒ္ဓ နိဿဂ္ဂိယတို့တွင် တစ်ပါးပါးဖြင့်။ အညသ္မိံ၊ ခံယူသူမှ တစ်ပါးသော ကပ်မည့်သူသည်။ ဒဒမာနေ၊ ပေးလသော်။ ဟတ္ထပါသေ (ပ) ပဋိဂ္ဂဏှာတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ကာယ ကာယပဋိဗဒ္ဓ နိဿဂ္ဂိယတွင် တစ်ပါးပါးဖြင့်။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်သော။ တံ၊ ထိုအာဟာရကို။ အန္တမသော၊ ဖြင့်။ ရထရေဏုမ္ပိ၊ ရထရေဏုမြူကိုလည်း။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေးပဌမဝါရဏာသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တလက္ခဏေ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော လက္ခဏာရှိသော။ ဟတ္တပါသေ၊ ၌။ ဌိတော၊ တည်လျက်။ ကာယေန ဝါ၊ ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ သစေ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ခံယူလသော်။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ကာယ ကာယပဋိဗဒ္ဓဖြင့်။ ပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ အကပ်ခံအပ်ပြီးသော။ ဧတံ၊ ဤအာဟာရကို။ ဒိန္နံ နာမ၊ မည်၏ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ။ “ဣဒံ၊ ဤဟာကို။ ဂဏှ၊ ယူပါလော့။ ဣဒံ၊ ဤဟာသည်။ တဝ၊ သင်၏ ဥစ္စာသည်။ ဟောတု၊ ဖြစ်ပါစေ၊” ဣတိ အာဒိဝစနေန၊ ဤသို့ အစရှိသော စကားဖြင့်။ နိဿဋ္ဌံ၊ စွန့်ပေးအပ်သော အာဟာရကို။ ဒိန္နံ နာမ၊ ဟူ၍။ န ဝုစ္စတိ၊ မဆိုအပ်။၂၆၅။
တတ္ထ၊ ထိုကာယေန ဝါ အစရှိသော စကားရပ်၌။ ကာယေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟတ္ထာဒီသု၊ လက် အစရှိသည်တို့တွင်။ ယေန ကေနစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ သရီရာဝယဝေန၊ ကိုယ်၏ အစိတ်အပိုင်းဖြင့်။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ ပါဒင်္ဂုလိယာပိ၊ ခြေချောင်းဖြင့်သော်လည်း။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ကာယေန ဒိန္နံ နာမ၊ ကာယေန ဒိန္န မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဋိဂ္ဂဟဏေပိ၊ အကပ်ခံခြင်း၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ တည်း။ ဟိ၊ မှန်။ ယေန ကေနစိ၊ သော။ သရီရာဝယဝေန၊ ဖြင့်။ ဂဟိတံ၊ ခံယူအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ကာယေန ဂဟိတမေဝ၊ ကာယေန ဂဟိတမည်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နတ္ထုကရဏိယာ၊ နှာနှပ်တံဖြင့်။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်သော နှာကို။ နာသာပုဋေန၊ နှာခေါင်းဘုသော်လည်းကောင်း။ အကလ္လကော၊ မကျန်းမာသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ မုခေန ဝါ၊ ခံတွင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ သစေပိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ခံယူအံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ လည်း။ ကာယေန ဂဟိတမေဝ၊ ကာယေနဂဟိတ မည်သည်သာ။ ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ ဧတ္ထ၊ ဤအကပ်ခံရာ၌။ အာဘောဂမတ္တမေဝ၊ အကပ်ခံမည်ဟု နှလုံးသွင်းခြင်းမျှသည်သာ။ ပမာဏံ၊ လိုရင်းပမာဏတည်း။ ဣတိ အယံ နယော၊ ကို။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ ဝုတ္တော၊ ပြီ။ ကာယပဋိဗဒ္ဓေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကဋစ္ဆုအာဒီသု၊ ဇွန်း အစရှိသည်တို့တွင်။ ယေန ကေနစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ ဥပကရဏေန၊ အသုံးအဆောင်ဖြင့်။ ဒိန္နံ၊ ပေးအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဒိန္နံ နာမ၊ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဒိန္န မည်သည်။ ဟောတိ။ ပဋိဂ္ဂဟဏေပိ ဧသေဝ နယော။ ယေန ကေနစိ၊ သော။ သရီရပဋိဗဒ္ဓေန၊ ကိုယ်နှင့်စပ်သော။ ပတ္တထာလကာဒိနာ၊ သပိတ်ခွက် အစရှိသည်ဖြင့်။ ဂဟိတံ၊ ခံယူအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဂဟိတမေဝ၊ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဂဟိတ မည်သည်သာ။ ဟောတိ။ နိဿဂ္ဂိယေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကာယတော စ၊ ကိုယ်မှလည်းကောင်း။ ကာယပဋိဗဒ္ဓတော စ၊ ကိုယ်နှင့် စပ်သော ဝတ္ထုမှလည်းကောင်း။ မောစေတွာ၊ လွတ်စေ၍။ ဟတ္ထပါသေ၊ နှစ်တောင့်ထွာဟတ္ထပါသ်၌။ ဌိတဿ၊ တည်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏။ ကာယေန ဝါ၊ ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ၊ ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ပါတိယမာနမ္ပိ၊ ကျစေအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်လည်း။ ဝါ၊ ကိုလည်း။ နိဿဂ္ဂိယေန၊ ပစ်လွှတ်ခြင်းဟူသော။ ပယောဂေန၊ ဖြင့်။ ဒိန္နံ နာမ၊ ပေးအပ်သည် မည်သည်။ ဟောတိ။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ တာဝ၊ ပါဠိမုတ္တကဝိနိစ္ဆယမှ ရှေးဦးစွာ။ ပါဠိဝဏ္ဏနာ၊ ပါဠိတော်၏ အဖွင့်တည်း။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတ္တံကား။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ပါဠိမုတ္တက ဝိနိစ္ဆယော၊ ပါဠိတော်မှ အလွတ်ဖြစ်သော အဆုံးအဖြတ်တည်း။ ပဉ္စဟိ၊ ကုန်သော။ အင်္ဂေဟိ၊ အကြောင်းတို့ကြောင့်။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ အကပ်ခံခြင်းသည်။ ရုဟတိ၊ တက်ရောက်၏။ ဝါ၊ အကပ်မြောက်၏။ ထာမမဇ္ဈိမဿ၊ အားအစွမ်းအားဖြင့် အလယ်အလတ်၌ ဖြစ်သော။ ပုရိသဿ၊ ၏။ ဥစ္စာရဏမတ္တံ၊ ကြွမြောက်နိုင်ခြင်းဟူသော အတိုင်းအရှည်ရှိသည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ ဟတ္ထပါသော၊ နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်သည်။ ပညာယတိ၊ ထင်ရှားအံ့။ အဘိဟာရော၊ ရှေးရှုဆောင်ခြင်းသည်။ ပညာယတိ၊ ထင်ရှားအံ့။ ဒေဝေါ ဝါ၊ နတ်သည်သော်လည်းကောင်း။ မနုဿော ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ တိရစ္ဆာနဂတော ဝါ၊ မျောက်စသော တိရစ္ဆာန်သည်သော်လည်းကောင်း။ ကာယေန ဝါ၊ ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ၊ ဖြင့်သော်လည်း။ နိဿဂ္ဂိယေန ဝါ၊ ပစ်လွှတ်ခြင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဘိက္ခု၊ သည်။ ကာယေန ဝါ၊ ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ၊ ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ စေ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ အံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ပေးခြင်း ခံယူခြင်း ဖြစ်လတ်သော်။ ပဉ္စဟိ၊ ကုန်သော။ အင်္ဂေဟိ၊ တို့ကြောင့်။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ သည်။ ရုဟတိ၊ တက်ရောက်၏။ ဝါ၊ အထမြောက်၏။
တတ္ထ၊ ထိုအင်္ဂါငါးပါးတို့၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဧဝံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဌိတနိသိန္နနိပန္နာနံ၊ ရပ်နေသူ ထိုင်နေသူ လျောင်းနေသူတို့၏။ ပဝါရဏသိက္ခာပဒေ၊ ပဌမပဝါရဏာသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယေနဝ၊ ဖြင့်သာလျှင်။ ဟတ္ထပါသော၊ ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ထိုက်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒါယကပဋိဂ္ဂါဟကေသု၊ ပေးသူ အကပ်ခံသူတို့တွင်။ ဧကော၊ တစ်ယောက်သည်။ အာကာသေ၊ ကောင်းကင်၌။
ဧကော၊ တစ်ယောက်သည်။ ဘူမိယံ၊ ၌။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဘူမဋ္ဌဿ၊ မြေ၌ တည်သူ၏။ သီသေန စ၊ ဦးခေါင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ အာကာသဋ္ဌဿ၊ ကောင်းကင်၌ တည်သူ၏။ ဒါတုံ ဝါ၊ ပေးခြင်းငှာသော်လည်းကောင်း။ ဂဟေတုံ ဝါ၊ ယူခြင်းငှာသော်လည်းကောင်း။ ပသာရိတဟတ္ထံ၊ ဆန့်တန်းအပ်သော လက်ကို။ ဌပေတွာ၊ ၍။ ယံ အင်္ဂံ၊ အကြင်အင်္ဂါသည်။ အာသန္နတရံ၊ အနီးဆုံးဖြစ်၏။ တဿ၊ ထိုအနီးဆုံး အင်္ဂါ၏။ ဩရိမန္တေန စ၊ ဤမှာဘက်အစွန်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဟတ္ထပါသပ္ပမာဏံ၊ ဟတ္ထပါသ်၏ အတိုင်းအရှည်ကို။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ၊ ပိုင်းခြားထိုက်၏။ ဧကော၊ သည်။ ကူပေ၊ တွင်းထဲ၌။ ဧကော ကူပတဋေ၊ တွင်း၏ နှုတ်ခမ်း၌။ သစေပိ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ ဖြစ်သော်လည်းကောင်း။ ဝါ ပန၊ တစ်နည်းကား။ ဧကော ရုက္ခေ၊ သစ်ပင်ပေါ်၌။ ဧကော ပထဝိယံ၊ မြေပေါ်၌။ သစေပိ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဝုတ္တနယေနေဝ ဟတ္ထပါသပ္ပမာဏံ ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ။ ဧဝရူပေ၊ သော။ ဟတ္ထပါသေ၊ ၌။ ဌတွာ၊ ၍။ ပက္ခီ၊ အတောင်ရှိသော ငှက်သည်။ မုခတုဏ္ဍကေန ဝါ၊ နှုတ်သီးဖျားဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဟတ္ထီ၊ ဆင်သည်။ သောဏ္ဍာယ ဝါ၊ နှာမောင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ ပုပ္ဖံ ဝါ၊ ပန်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဖလံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ သစေပိ ဒေတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ပေးအံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ပေးပါသော်လည်း။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ ရုဟတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဒ္ဓဋ္ဌမရတနဿာပိ၊ အခွဲအားဖြင့် ရှစ်တောင်မြောက် ရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ ဝါ၊ ခုနစ်တောင်ထွာရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ ဟတ္ထိနော၊ ၏။ ခန္ဓေ၊ ပခုံးပေါ်၌။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသော ရဟန်းသည်။ တေန၊ ထိုဆင်သည်။ သောဏ္ဍာယ၊ ဖြင့်။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်သော သစ်သီး စသည်ကို။ သစေ ဂဏှာတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ခံယူလသော်။ ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ အပ်သည်သာ။
ဧကော၊ သည်။ ဗဟူနိ၊ များစွာကုန်သော။ ဘတ္တဗျဉ္ဇနဘာဇနာနိ၊ ထမင်းတောင်း ဟင်းအိုးတို့ကို။ သီသေ၊ ဦးခေါင်းပေါ်၌။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဝါ၊ ရွက်၍။ ဘိက္ခုဿ၊ ၏။ သန္တိကံ၊ အနီးသို့။ အာဂန္တွာ၊ ၍။ ဌိတကောဝ၊ ရပ်လျက်သာလျှင်။ ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်။ ဣတိ ဝဒတိ၊ အံ့။ အဘိဟာရော၊ ရှေးရှုဆောင်ခြင်းသည်။ န တာဝ ပညာယတိ၊ မထင်ရှားသေး။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မခံယူထိုက်။ ပန၊ ကား။ ဤသကမ္ပိ၊ စဉ်းငယ်လည်း။ သစေ ဩနမတိ၊ အကယ်၍ အောက်သို့ ညွတ်လိုက်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ညွတ်လသော်။ ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ ဟတ္ထံ၊ ကို။ ပသာရေတွာ၊ ဆန့်တန်း၍။ ဟေဋ္ဌိမဘာဇနံ၊ အောက်ဆုံးတောင်းကို။ ဧကဒေသေနာပိ၊ တစ်စိတ်တစ်ဒေသအားဖြင့်လည်း။ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ လက်ခံနိုင်၏။ ဧတ္တာဝတာ၊ ဤမျှ အတိုင်းအရှည်ရှိသော တစ်စိတ်တစ်ဒေသကို လက်ခံခြင်းဖြင့်။ သဗ္ဗဘာဇနာနိ၊ အလုံးစုံသော ခွက်တို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ ပဋိဂ္ဂဟိတာနိ၊ အကပ်ခံအပ်ပြီးကုန်သည်။ ဟောန္တိ တတော၊ ထို လက်ခံပြီးရာ အခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ ၍။ ဩရောပေတွာ ဝါ၊ အောက်သို့ ချ၍သော်လည်းကောင်း။ ဥဂ္ဃါဋေတွာ ဝါ၊ ဖွင့်၍သော်လည်းကောင်း။ ယံ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ ငှာ။ ဣစ္ဆတိ၊ ၏။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ ချီးမြှောက်ဖွယ်ရာ သမ္ဘာဝနာကား။ သဘတ္တပစ္ဆိအာဒိမှိ၊ ထမင်းနှင့် တကွဖြစ်သော တောင်း အစရှိသော။ ဧကဘောဇနေ၊ ၌။ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ၊ အကပ်မြောက်၏ဟု ဆိုဖွယ်သည်ပင်။ နတ္ထိ၊ မရှိတော့။ ကာဇေန၊ ထမ်းပိုးဖြင့်။ ဘတ္တံ၊ ထမင်းကို။ ဟရန္တောပိ၊ ဆောင်ယူစဉ်လည်း။ ကာဇံ၊ ထမ်းပိုးကို။ ဩနာမေတွာ၊ အောက်သို့ ညွတ်စေ၍။ သစေ ဒေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လှူလသော်။ ဂဏှိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဝေဏု၊ ထမ်းပိုးဝါးသည်။ တိံသဟတ္ထော၊ အတောင်သုံးဆယ်ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ဖက်သော။ အန္တေ၊ အစွန်၌။ ဂုဠကုမ္ဘော၊ တင်လဲအိုးသည်။ ဝါ၊ ကို။ ဗဒ္ဓေါ၊ ဖွဲ့ချည်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧကသ္မိံ၊ သော။ အန္တေ၊ ၌။ သပ္ပိကုမ္ဘော၊ ထောပတ်အိုးသည်။ ဝါ၊ ကို။ ဗဒ္ဓေါ၊ သည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ တံ၊ ထိုထမ်းပိုးကို။ စေ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ အကယ်၍ အကပ်ခံအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ အကပ်ခံလသော်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော တင်လဲထောပတ်သည်။ ဝါ၊ ကို။ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ၊ အကပ်ခံအပ်ပြီးသည်သာ။ ဝါ၊ အကပ်မြောက်တော့သည်သာ။ ဟောတိ။ ဥစ္ဆုယန္တဒေါဏိတော၊ ကြံရည်ကြိတ်စက်ဝယ် ကြံရည်စကျင်းမှ။ ပဂ္ဃရန္တမေဝ၊ ယိုကျစဉ်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ရသံ၊ အရည်ကို။ ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ လျှောက်အံ့။ အဘိဟာရော၊ ရှေးရှုဆောင်ခြင်းသည်။ န ပညာယတိ၊ မထင်ရှားသေး။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ န ဂဟေတဗ္ဗော၊ မခံယူထိုက်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ကသဋံ၊ အဖတ်ကို။ ဆဋ္ဋေတွာ၊ စွန့်ပစ်၍။ ဟတ္ထေန၊ ဖြင့်။ ဥဿိဉ္စိတွာ ဥဿိဉ္စိတွာ၊ ခပ်ယူ၍ ခပ်ယူ၍။ သစေ ဒေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လှူလသော်။ ဂဏှိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ဗဟူ၊ များစွာကုန်သော။ ပတ္တာ၊ သပိတ်တို့သည်။ ဝါ၊ ခွက်တို့သည်။ မေဉ္စ ဝါ၊ ညောင်စောင်းပေါ်၌သော်လည်းကောင်း။ ပီဌေ ဝါ၊ အင်းပျဉ်ပေါ်၌သော်လည်းကောင်း။ ကဋသာရကေ ဝါ၊ သင်ဖြူးပေါ်၌သော်လည်းကောင်း။ ဒေါဏိယံ ဝါ၊ စကျင်း၌သော်လည်းကောင်း။ ဖလကေ ဝါ၊ ပျဉ်ချပ်ပေါ်၌သော်လည်းကောင်း။ ဌပိတာ၊ ထားအပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်အံ့။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဌိတဿ၊ တည်သော ရဟန်း၏။ ဒါယကော၊ ပေးလှူမည့် ဒါယကာသည်။ ဟတ္ထပါသေ၊ ၌။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ ထို ဟတ္ထပါသ်ဖြစ်လောက်သော အရပ်၌။ ဌတွာ၊ ၍။ ပဋိဂ္ဂဟဏသညာယ၊ ခံယူကြောင်းသညာဖြင့်။ ဝါ၊ ခံယူမည်ဟူသော အမှတ်သညာဖြင့်။ မဉ္စာဒီနိ၊ မြှောက်၍ကပ်အပ်သော ညောင်စောင်းအစရှိသည်တို့ကို။ အင်္ဂုလိယာပိ၊ လက်ချောင်းဖြင့်လည်း။ ဖုသိတွာ၊ ထိ၍။ ဌိတေန ဝါ၊ ရပ်သော ရဟန်းသည်သော်လည်းကောင်း။ နိသိန္နေန ဝါ၊ ထိုင်သော ရဟန်းသည်သော်လည်းကောင်း။ နိပန္နေန ဝါ၊ လျောင်းသော ရဟန်းသည်သော်လည်းကောင်း။ တေသု ပတ္တေသု၊ ထိုခွက်တို့၌။ ယံ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဒိယျတိ၊ ပေးအပ်၏။ တံ သဗ္ဗံ၊ ထိုအလုံးစုံသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ အကပ်ခံအပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ။ ပဋိဂ္ဂဟေဿာမိ၊ ခံယူအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ မဉ္စာဒီနိ၊ ညောင်စောင်း အစရှိသည်တို့သို့။ အာရုဟိတွာ၊ တက်၍။ သစေပိ နိသီဒတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ထိုင်အံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ထိုင်ပြန်ပါသော်လည်း။ ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ အပ်သည်သာ။ ပန၊ ချီမြှောက်ဖွယ်ရာ သမ္ဘာဝနာကား။ မဉ္စာဒီနိ၊ တို့ကို။ ဟတ္ထေန ဂဟေတွာ မေဉ္စ၊ ၌။ သစေ နိသီဒတိ၊ အကယ်၍ ထိုင်ချလိုက်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ထိုင်ချလသော်။ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ၊ အကပ်မြောက်၏ဟု ဆိုဖွယ်သည်ပင်။ နတ္ထိ၊ မရှိတော့။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဗဟူ၊ ကုန်သော။ ပတ္တာ၊ တို့သည်။ ပထဝိယံ၊ မြေပေါ်၌။ ကုစ္ဆိယာ၊ ဝမ်းဖြင့်။ ကုစ္ဆိံ၊ ဝမ်းကို။ (တစ်နည်း) ကုစ္ဆိယာ ကုစ္ဆိံ၊ သပိတ်ဝမ်းအချင်းချင်း။ အာဟစ္စ၊ ထိ၍။ ဌိတာ၊ တည်ကုန်သည်။ သစေပိ ဟောန္တိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ပါကုန်သော်လည်း။ ယံ ယံ၊ အကြင် အကြင်သပိတ်ကို။ အင်္ဂုလိယာ ဝါ၊ လက်ချောင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ သူစိယာ ဝါ၊ ကညစ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဖုသိတွာ၊ ထိ၍။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထို သပိတ်၌။ ဒိယျမာနမေဝ၊ ပေးအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်သာ။ ပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ အကပ်ခံအပ်သည်။ ဝါ၊ အကပ်မြောက်သည်။ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ကတ္ထစိ၊ အချို့အဋ္ဌကထာတို့၌။ မဟာကဋသာရဟတ္ထတ္ထရဏာဒီသု၊ ကြီးစွာသော သင်ဖြူး ဆင်ကျောက်ကုန်းအခင်းကြီး အစရှိသော အရပ်တို့၌။ ဌပိတပတ္တေ၊ ထားအပ်သော သပိတ်၌။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ ခံယူခြင်းသည်။ န ရုဟတိ၊ မတက်ရောက်။ ဝါ၊ မမြောက်။ ဣတိ၊ သို့။ ယံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ တံ၊ ထိုစကားကို။ ဟတ္ထပါသာတိက္ကမံ၊ ဟတ္ထပါသ်ကို လွန်သော သပိတ်ကို။
သန္ဓာယ၊ ၍။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဟတ္ထပါသေ၊ သည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ တတ္ထဇာတကာ၊ ထိုသစ်ပင်၌ ဖြစ်သော အရွက်ကို။ အညတြ၊ ကြဉ်၍။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော ခွက် အစရှိသည်၌။ ဂဏှိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ တတ္ထဇာတကေ၊ ထိုသစ်ပင်၌ဖြစ်သော။ ပဒုမိနိပဏ္ဏေ ဝါ၊ ပဒုမ္မာကြာရွက်၌သော်လည်းကောင်း။ ကိံသုကပဏ္ဏာဒိမှိ ဝါ၊ ပေါက်ပင်ရွက် အစရှိသည်၌သော်လည်းကောင်း။ ဂဏှိတုံ၊ ငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ။ ဟိ၊ မှန်။ တံ၊ ထိုတတ္ထဇာတက ပဒုမ္မာကြာရွက် စသော အရွက်သည်။ ကာယပဋိဗဒ္ဓသင်္ချံ၊ ကာယပဋိဗဒ္ဓ၌ ရေတွက်အပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။ တတ္ထဇာတကေ၊ ထိုသစ်ပင်၌ဖြစ်သော အရွက် စသည်၌။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ အကပ်ခံခြင်းသည်။ န ရုဟတိ ယထာ၊ မတက်ရောက်သကဲ့သို့။ ဝါ၊ အကပ်မမြောက်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ တူ။ ခါဏုကေ၊ သစ်ငုတ်၌။ ဗန္ဓိတွာ၊ ဖွဲ့ချည်၍။ ဌပိတမဉ္စာဒိမှိ၊ ထားအပ်သော ညောင်စောင်း အစရှိသော။ အသံဟာရိမေ၊ ပြောင်းရွှေ့၍ မရကောင်းသော။ ဖလကေ ဝါ၊ ပျဉ်ချပ်၌သော်လည်းကောင်း။ ပါသာဏေ ဝါ၊ ကျောက်ဖျာ၌သော်လည်းကောင်း။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ သည်။ န ရုဟတိယေဝ၊ မတက်ရောက်သည်သာ။ ဝါ၊ အကပ် မမြောက်သည်သာ။ ဟိ၊ မှန်။ တေပိ၊ ထိုပျဉ်ချပ်ကျောက်ဖျာတို့သည်လည်း။ တတ္ထဇာတကသင်္ခေပုပဂါ၊ တတ္ထဇာတက၌ သွင်းယူအပ်ကုန်သည်၏ အဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ။ ဘူမိယံ၊ မြေပေါ်၌။ အတ္ထတေသု၊ ဖြန့်ခင်းအပ်ကုန်သော။ သုခုမေသု၊ သိမ်မွေ့ကုန်သော။ တိန္တိဏိကာဒိပဏ္ဏေသုပိ၊ မန်ကျည်းရွက် အစရှိသော အရွက်တို့၌လည်း။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ အကပ်ခံခြင်းသည်။ န ရုဟတိ၊ မတက်ရောက်။ ဝါ၊ အကပ်မမြောက်။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ တာနိ၊ ထိုမန်ကျည်းရွက် အစရှိသော အရွက်တို့သည်။ သန္ဓာရေတုံ၊ ကပ်အပ်သော ဝတ္ထုကို ဆောင်ထားခြင်းငှာ။ န သမတ္ထာနိ၊ မစွမ်းနိုင်ကုန်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်တည်း။ ပန၊ အနွယကား။ မဟန္တေသု၊ ကြီးကုန်သော။ ပဒုမိနိပဏ္ဏာဒီသု၊ ပဒုမ္မာကြာရွက် အစရှိသည်တို့၌။ ဝါ၊ တတ္ထဇာတကမဟုတ် ကြာပင်မှ ဖြတ်ထားအပ်ပြီးသော ပဒုမ္မာကြာရွက် အစရှိသည်တို့၌။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ သည်။ ရုဟတိ။ ဟတ္ထပါသံ၊ ကို။ အတိက္ကမ္မ၊ ကျော်လွန်၍။ ဌိတော၊ တည်သော ဒါယကာသည်။ ဒီဃဒဏ္ဍကေန၊ ရှည်သော အရိုးရှိသော။ ဥဠုင်္ကေန၊ ယောက်ချိုဖြင့်။ ဝါ၊ မှုတ်ဖြင့်။ သစေ ဒေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပေးလှူလသော်။ အာဂန္တွာ၊ အနီးသို့ လာ၍။ ဒေဟိ၊ ပေးလော့။ ဣတိ၊ သို့။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ပြောဆိုထိုက်၏။ ဝစနံ၊ ကို။ အသုတွာ ဝါ၊ မကြားမူ၍သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ မကြားခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ အနာဒိယိတွာ ဝါ၊ မနာယူမူ၍သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ မနာယူခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ ပတ္တေ၊ သပိတ်၌။ အာကိရတိယေဝ၊ လောင်းထည့်သည်သာ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ပုန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဒူရေ၊ ၌။ ဌတွာ၊ ၍။ ဘတ္တပိဏ္ဍံ၊ ကို။ ခိပန္တေပိ၊ ပစ်ပေးသော ဒါယကာ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။
ပတ္တတ္ထဝိကတော၊ သပိတ်အိပ်မှ။ နီဟရိယမာနေ၊ ထုတ်ဆောင်အပ်ဆဲဖြစ်သော။ ပတ္တေ၊ သပိတ်၌။ ရဇနစုဏ္ဏာနိ၊ ဆိုးရည်၏ အမှုန့်တို့သည်။ သစေ ဟောန္တိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ကုန်လသော်။ ဥဒကေ၊ ရေသည်။ သတိ၊ ရှိလသော်။ ဓောဝိတဗ္ဗော၊ ဆေးထိုက်၏။ ဥဒကေ၊ သည်။ အသတိ၊ မရှိလသော်။ ရဇနစုဏ္ဏံ၊ ကို။ ပုဉ္ဆိတွာ ဝါ၊ သုတ်၍သော်လည်းကောင်း။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဝါ၊ အကပ်ခံ၍သော်လည်းကောင်း။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ စရိတဗ္ဗံ၊ လှည့်လည်ရာ၏။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ စရန္တဿ၊ လှည့်လည်စဉ်။ ရဇံ၊ မြူမှုန်သည်။ သစေ ပတတိ၊ အကယ်၍ ကျအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ကျလသော်။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ ဘိက္ခာ၊ ကို။ ဂဏှိတဗ္ဗာ၊ ခံယူထိုက်၏။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်မခံဘဲ။ ဂဏှတော၊ ခံယူသော ရဟန်း၏။ ဝိနယဒုက္ကဋံ၊ ဝိနယဒုက္ကဋ်သည်။ ဟောတိ။ ပန၊ ထိုသို့ပင် အကပ်မခံဘဲ ခံယူသော ရဟန်းအား ဝိနယဒုက္ကဋ် ဖြစ်ပါသော်လည်း။ တံ၊ ထိုဆွမ်းကို။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ ၍။ ဘုဉ္ဇတော၊ စားသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ “ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံစေပြီး၍။ ဒေထ၊ ပေးပါကုန်။ ဝါ၊ လောင်းပါကုန်၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝုတ္တေ၊ ဆွမ်းလောင်းသူတို့အား ပြောဆိုအပ်ပါလျက်။ ဝစနံ၊ ကို။ အသုတွာ ဝါ၊ လည်းကောင်း။ အနာဒိယိတွာ ဝါ၊ လည်းကောင်း။ ဘိက္ခံ၊ ကို။ သစေ ဒေန္တိယေဝ၊ အကယ်၍ ပေးမြဲပေးနေကုန်အံ့။ ဝါ၊ လောင်းမြဲလောင်းနေကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လောင်းနေကုန်လသော်။ ဝိနယဒုက္ကဋံ၊ သည်။ နတ္ထိ ပုန ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ ၍။ အညာ၊ အခြားသော။ ဘိက္ခာ၊ ကို။ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ခံယူထိုက်၏။
မဟာဝါတော၊ ကြီးစွာသော လေသည်။ တတော တတော၊ ထိုထို အရပ်မှ။ ရဇံ၊ မြူမှုန်ကို။ သစေ ပါတေတိ၊ အကယ်၍ ကျစေအံ့။ ဘိက္ခံ၊ ကို။ ဂဟေတုံ၊ ငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်းသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဝါ၊ မြူမှုန်မကျအောင် ဆွမ်းကို ခံယူခြင်းငှာ မတတ်ကောင်းသည် ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ “အနုပသမ္ပန္နဿ၊ လူ သာမဏေအား။ ဒဿာမိ၊ ပေးအံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ သုဒ္ဓစိတ္တေန၊ စင်ကြယ်သော စိတ်ဖြင့်။ ဝါ၊ အမှန်ပေးမည် ဟူသော စိတ်ဖြင့်။ အာဘောဂံ၊ နှလုံးသွင်းမှုကို။ ကတွာ၊ ၍။ ဂဏှိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ စရိတွာ၊ ပြီး၍။ ဝိဟာရံ ဝါ၊ ကျောင်းသို့သော်လည်းကောင်း။ အာသနသာလံ ဝါ၊ ရွာတွင်း ဆွမ်းစားဇရပ်သို့သော်လည်းကောင်း။ ဂန္တွာ၊ ၍။ တံ၊ ထိုဆွမ်းကို။ အနုပသမ္ပန္နဿ၊ လူသာမဏေအား။ ဒတွာ၊ ပေးပြီး၍။ ပုန၊ ဖန်။ တေန၊ ထိုလူသာမဏေနှင့်။ ဝိဿာသေန၊ အကျွမ်းဝင်ခြင်းကြောင့်။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဝါ၊ ခံယူ၍သော်လည်းကောင်း။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ဘိက္ခု၊ ရဟန်းတစ်ပါးသည်။ ဘိက္ခာစာရေ၊ ဆွမ်းအလို့ငှာ လှည့်လည်ရာ ဆွမ်းခံရွာ၌။ သရဇံ၊ မြူမှုန် နှင့်တကွ ဖြစ်သော။ ပတ္တံ၊ ကို။ ဘိက္ခုဿ၊ အခြားရဟန်းအား။ သစေ ဒေတိ၊ အကယ်၍ ပေးအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပေးလသော်။ သော၊ ထိုပေးရာ ရဟန်းကို။ ဘိက္ခုနာ၊ ပေးသော ရဟန်းသည်။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ပြောဆိုထိုက်၏။ ကိံ “ဣမံ၊ ဤသပိတ်ကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ ဘိက္ခံ၊ ဆွမ်းကို။ ဂဏှေယျာသိ ဝါ၊ ခံယူမူလည်း ခံယူပါလော့။ ပရိဘုဉ္ဇေယျာသိ ဝါ၊ သုံးဆောင်မူလည်း သုံးဆောင်ပါလော့၊” ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော တေန၊ ထိုပေးရာ ရဟန်းသည်။ တထာ၊ ထိုပြောသည့်အတိုင်း။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုရာ၏။ ရဇံ၊ မြူမှုန်သည်။ ဥပရိ၊ ဆွမ်း၏ အပေါ်၌။ သစေ ဥပ္ပိလဝတိ၊ အကယ်၍ ပေါလောပေါ်နေအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပေါ်နေလသော်။ ကဉ္စိကံ၊ ပအုန်းရည်ကို။ ပဝါဟေတွာ၊ မျှောပစ်၍။ ဝါ၊ ငှဲ့ပစ်၍။ သေသံ၊ အကြွင်းကို။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားရာ၏။ ရဇံ၊ သည်။ အန္တော၊ ဆွမ်း၏ အတွင်း၌။ ပဝိဋ္ဌံ၊ ဝင်ပြီးသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ အကပ်ခံရာ၏။ အနုပသမ္ပန္နေ၊ လူသာမဏေသည်။ အသတိ၊ မရှိလသော်။ ဟတ္ထတော၊ လက်မှ။ အမောစေန္တေန၊ မလွှတ်ဘဲ။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ အနုပသမ္ပန္နော၊ သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုလူသာမဏေရှိရာ အရပ်သို့။ နေတွာ၊ သပိတ်ကို ဆောင်ယူ၍
ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ သုက္ခဘတ္တေ၊ ခြောက်သော ထမင်း၌။ ပတိတရဇံ၊ ကျသော မြူမှုန်ကို။ အပနေတွာ၊ ဖယ်ရှား၍။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ရဇံ၊ သည်။ အတိသုခုမံ၊ အလွန်သိမ်မွေ့သည်။ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဥပရိဘတ္တေန၊ အပေါ်ယံ ထမင်းနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ အပနေတဗ္ဗံ၊ ဖယ်ရှားရာ၏။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဝါ၊ အကပ်ခံ၍သော်လည်း။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စားရာ၏။ ယာဂုံ ဝါ၊ ယာဂုကိုသော်လည်းကောင်း။ သူပံ ဝါ၊ ဟင်းရည်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပုရတော၊ သပိတ်ဖြင့် ဆွမ်းစားနေသော ရဟန်း၏ရှေ့၌။ ဌပေတွာ၊ ချထား၍။ အာလုလေန္တာနံ၊ မွှေနေသော လူသာမဏေတို့၏။ ဘာဇနတော၊ အိုးခွက်မှ။ ဖုသိတာနိ၊ ယာဂုပေါက် ဟင်းရည်ပေါက်တို့သည်။ ဥပဂန္တွာ၊ အထက်သို့ တက်၍။ ပတ္တေ၊ ရဟန်း၏ သပိတ်၌။ သစေ ပတန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ကျကုန်လသော်။ ပတ္တော၊ ကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော၊ ထပ်၍ အကပ်ခံထိုက်၏။
ဥဠုင်္ကေန၊ ယောက်ချိုဖြင့်။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်ယူ၍။ ဒေန္တာနံ၊ ပေးကုန်သော လူသာမဏေတို့၏။ ပဌမတရံ၊ မထည့်မီ ရှေးဦးစွာ။ ဥဠုင်္ကတော၊ ယောက်ချိုမှ။ ဝါ၊ ဇွန်းကြီးမှ။ ထေဝါ၊ ဟင်းရည်ပေါက်တို့သည်။ ပတ္တေ၊ ၌။ သစေ ပတန္တိ၊ အကယ်၍ ကျကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ကျကုန်လသော်။ သုပတိတာ၊ ကောင်းစွာ ကျကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ အဘိဟဋတ္တာ၊ ရှေးရှု ဆောင်ယူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဒေါသော၊ ဤဒန္တပေါနသိက္ခာပုဒ်အရ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ။ စရုကေန၊ အိုးငယ်ဖြင့်။ ဘတ္တေ၊ ထမင်းကို။ အာကိရိယမာနေ၊ လောင်းထည့်အပ်သော်။ စရုကတော၊ မှ။ မသိ ဝါ၊ မီးသွေးသည်သော်လည်းကောင်း။ ဆာရိကာ ဝါ၊ ပြာသည်သော်လည်းကောင်း။ သစေပိ ပတတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ကျအံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ သော်လည်း။ အဘိဟဋတ္တာ၊ ကြောင့်။ ဒေါသော၊ သည်။ နေဝ အတ္ထိ၊ မရှိသည်သာတည်း။ အနန္တရဿ၊ အခြားမဲ့ဖြစ်သော။ ဘိက္ခုနော၊ အား။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်သော ခဲဖွယ်သည်။ ပတ္တတော၊ မှ။ ဥပ္ပတိတွာ၊ ခုန်တက်၍။ ဣတရဿ၊ အခြားသော ရဟန်း၏။ ပတ္တေ၊ ၌။ သစေ ပတတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ကျလသော်။ သုပတိတံ၊ ကောင်းစွာ ကျသည်။ ဟောတိ။ ဟိ၊ မှန်။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်သည်။ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ၊ အကပ်ခံအပ်ပြီးသည်သာ။ ဟောတိ။
ဇဇ္ဈရိသာခါဒိံ၊ ဟင်းခါးပန်းတူခက် အစရှိသည်ကို။ ဖာလေတွာ၊ ခွဲ၍။ ဝါ၊ ခြမ်း၍။ ဧကဿ၊ တစ်ပါးသော။ ဘိက္ခုနော၊ အား။ ဒေန္တာနံ၊ ပေးကုန်စဉ်။ သာခတော၊ အခက်မှ။ ဖုသိတာနိ၊ အပေါက်တို့သည်။ ဝါ၊ အမှုန်အဖတ်၏အပေါက်တို့သည်။ အညဿ၊ အခြားရဟန်း၏။ ပတ္တေ၊ ၌။ သစေ ပတန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ကျကုန်လသော်။ ပတ္တော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော။ ယဿ၊ အကြင်ရဟန်း၏။ ပတ္တဿ၊ ၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဖာလေန္တိ၊ ခွဲကုန်၏။ ဝါ၊ ခြမ်းကုန်၏။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ပတ္တေ၊ ၌။ ဖုသိတေသု၊ အပေါက်တို့သည်။ ပတိတေသု၊ ကျကုန်လသော်။ ဒါတုကာမတာယ၊ ပေးလိုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အဘိဟဋတ္တာ ဒေါသော နတ္ထိ။ ပါယာသဿ၊ နို့ဃနာဖြင့်။ ပူရေတွာ၊ ပြည့်စေ၍။ ပတ္တံ၊ ကို။ သစေ ဒေန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပေးကုန်လသော်။ ဥဏှတ္တာ၊ ပူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝါ၊ အောက်က။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ သစေ န သက္ကောတိ၊ အကယ်၍ မစွမ်းနိုင်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မစွမ်းနိုင်လသော်။ မုခဝဋ္ဋိယာပိ၊ သပိတ်နှုတ်ခမ်း၌လည်း။ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တထာပိ၊ ထိုသို့သော အခြင်းအရာအားဖြင့်လည်း။ ဂဟေတုံ၊ ငှာ။ သစေ န သက္ကောတိ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ အာဓာရကေန၊ သပိတ်ခြေဖြင့်။ ဂဏှိတဗ္ဗော၊ ခံယူထိုက်၏။ ဝါ၊ သပိတ်ခြေက ကာယပဋိဗဒ္ဓဖြစ်သောကြောင့် ခံယူနိုင်၏။
အာသနသာလာယ၊ ရွာတွင်း ဆွမ်းစားဇရပ်၌။ ပတ္တံ၊ ကို။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ နိဒ္ဒံ၊ အိပ်ငိုက်ခြင်းသို့။ ဩက္ကန္တော၊ သက်ရောက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ အာဟရိယမာနံ၊ ဆောင်ယူအပ်သည်ကိုလည်း။ နေဝ ဇာနာတိ၊ မသိအံ့။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်သည်ကိုလည်း။ န ဇာနာတိ၊ မသိအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မသိလသော်။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ အကပ်မခံအပ်သည်။ ဝါ၊ အကပ်မမြောက်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အာဘောဂံ၊ အကပ်ခံမည်ဟု နှလုံးသွင်းမှုကို။ ကတွာ၊ ၍။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သော၊ ထိုငိုက်နေသော ရဟန်းသည်။ ဟတ္ထေန၊ လက်ဖြင့်။ အာဓာရကံ၊ သပိတ်ခြေကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွှတ်၍။ ပါဒေန၊ ဖြင့်။ ပေလ္လေတွာ၊ နှိပ်ထား၍။ သစေပိ နိဒ္ဒါယတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ငိုက်နေစေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ငိုက်နေပါသော်လည်း။ ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ အပ်သည်သာ။ ပန၊ ထိုသို့ပင် အပ်ပါသော်လည်း။ ပါဒေန၊ ဖြင့်။ အာဓာရကံ၊ ကို။ အက္ကမိတွာ၊ နင်း၍။ ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ၊ ခံယူသော ရဟန်း၏။ ဇာဂရန္တဿပိ၊ နိုးနေသော ရဟန်း၏သော်မှလည်း။ အနာဒရပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ မရိုမသေ ခံယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ န ကတ္တဗ္ဗံ၊ မပြုထိုက်။ ကေစိ၊ အချို့သော အဘယဂိရိဝါသီဆရာတို့သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဓာရကေန၊ ဖြင့်။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ အကပ်ခံခြင်းသည်။ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန၊ ကိုယ်နှင့်စပ်သောဝတ္ထုနှင့် စပ်သော ဝတ္ထုဖြင့်။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ နာမ၊ အကပ်ခံခြင်း မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ ဝဒန္တိ။ တံ၊ ထိုစကားသည်။ တေသံ၊ ထိုကေစိဆရာတို့၏။ ဝစနမတ္တမေဝ၊ စကားမျှသာတည်း။ အတ္ထတော ပန၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်အားဖြင့်ကား။ ဧတံ သဗ္ဗမ္ပိ၊ ဤအလုံးစုံသော သပိတ် သပိတ်ခြေသည်လည်း။ ကာယပဋိဗဒ္ဓမေဝ၊ ကိုယ်နှင့် စပ်သော ဝတ္ထုသည်သာ။ ဟောတိ၊ ၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ကာယသံသဂ္ဂေပိ၊ ကာယသံသဂ္ဂသိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းကို။ ဒဿိတောဝ၊ ပြအပ်ပြီးသည်သာ။ ယမ္ပိ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်လည်း။ ဘိက္ခုဿ၊ အား။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်စဉ်။ ပတတိ၊ ဒါယကာ၏လက်မှ လျှောကျသွား၏။ တမ္ပိ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်လည်း။ ဝါ၊ ကိုလည်း။ သာမံ၊ ရဟန်းကိုယ်တိုင်။ ဂဟေတွာ၊ ကောက်ယူ၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ သုံးဆောင်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တတြ၊ ထိုသို့ ကောက်ယူ၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ သုံးဆောင်ခြင်း၌။ ဣဒံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ သုတ္တံ၊ ပါဠိတော်တည်း။
“ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယံ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်စဉ်။ ပတတိ၊ လျှောကျသွား၏။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ သာမံ၊ ရဟန်းကိုယ်တိုင်။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ ငှာ။ အနုဇာနာမိ၊ ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဒါယကေဟိ၊ ဒါယကာတို့သည်။ ပရိစ္စတ္တံ၊ စွန့်လွှတ်အပ်ပြီ၊” ဣတိ၊ ကား။ သုတ္တံ၊ ပါဠိတော်တည်း။
စ ပန၊ ထပ်၍ ဆက်ဦးအံ့။ ဣဒံ သုတ္တံ၊ ဤပါဠိတော်သည်။ နေယျတ္ထံ၊ အခြားသော စကားဖြင့် သိထိုက်သော အနက်ရှိသော ပါဠိတော်တည်း။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဠိတော်၌။ အဓိပ္ပါယော၊ ဘုရားရှင်၏ အလိုတော်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ထိုက်၏။ ယံ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်စဉ်။ ဒါယကဿ၊ ၏။ ဟတ္ထတော၊ မှ။ ပရိဂဠိတွာ၊ လျှောကျ၍။ သုဒ္ဓါယ၊ သန့်ရှင်းစင်ကြယ်သော။ ဘူမိယာ ဝါ၊ မြေ၌သော်လည်းကောင်း။ ပဒုမိနိ (ပ) ဒီသု ဝါ၊ ပဒုမ္မာကြာရွက် အဝတ် သင်ဖြူး အစရှိသည်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ ပတတိ၊ လျှောကျ၏။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ဝါ၊ ကို။ သာမံ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ကား။ ယံ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ သရဇာယ၊ မြူမှုန်နှင့်တကွဖြစ်သော။ ဘူမိယာ၊ ၌။ ပတတိ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ရဇံ၊ မြူမှုန်ကို။ ဝါ၊ ဖုံကို။ ပုဉ္ဆိတွာ ဝါ၊ သုတ်၍သော်လည်းကောင်း။ ဓောဝိတွာ ဝါ၊ ဆေး၍သော်လည်းကောင်း။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဝါ၊ အကပ်ခံ၍သော်လည်းကောင်း။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပဝဋ္ဋန္တံ၊ လိမ့်လျက်။ အညဿ၊ သော။ ဘိက္ခုနော၊ ၏။ သန္တိကံ၊ အနီးသို့။ သစေ ဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍ သွားအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ သွားလသော်။ တေန၊ ထိုအခြားသော ရဟန်းသည်။ ဝါ၊ ကို။ အာဟရာပေတုမ္ပိ၊ မိမိအထံသို့ ဆောင်ယူစေခြင်းငှာလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တံ ဘိက္ခုံ၊ ထိုရဟန်းကို။ သစေ ဝဒတိ၊ အကယ်၍ မူလ အကပ်ခံသော ရဟန်းက ပြောအံ့။ ကိံ “တွံ ယေဝ၊ အရှင်ဘုရားသည်သာ။ ခါဒ၊ ခဲစားပါတော့၊” ဣတိ သစေ ဝဒတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပြောလသော်။ တဿာပိ၊ ထိုရဟန်းအားလည်း။ ခါဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အနာဏတ္တေန၊ မူလရဟန်းက မစေခိုင်းအပ်ဘဲ။ တေန၊ ထိုအခြားရဟန်းသည်။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မကောက်ယူထိုက်။ အနာဏတ္တေန၊ မစေခိုင်းအပ်သည်။ သမာနေနပိ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ “ဣတရဿ၊ မူလအကပ်ခံသော အခြားရဟန်းအား။ ဒဿာမိ၊ ပေးအံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ပရိဟာရပက္ခမှ တစ်ပါး စောဒကပက္ခကို ဆိုဦးအံ့။ ကသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဧတံ၊ ဤခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ဣတရဿ၊ မူလအကပ်ခံသော ရဟန်းမှ တစ်ပါးသော။ ဘိက္ခုနော၊ အား။ ဂဟေတုံ၊ ငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား အမေးတည်း။ ဘဂဝတာ၊ သည်။ အနနုညာတတ္တာ၊ ခွင့်ပြုတော်မမူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဣတရဿ ဘိက္ခုနော ဂဟေတုံ န ဝဋ္ဋတိ ဣတိ၊ ဤကား အဖြေတည်း။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ “သာမံ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတု”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဝဒန္တေန၊ သာမံပုဒ်ကို ထည့်၍ မိန့်တော်မူသော။ ဘဂဝတာ၊ သည်။ ယဿ၊ အကြင်ရဟန်းအား။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်စဉ်။ ပတတိ၊ လျှောကျ၏။ တဿ ဧဝ၊ ထိုရဟန်းအားသာ။ ဝါ၊ ၏သာ။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကံ၊ အကပ်မခံအပ်သည်။ သမာနမ္ပိ၊ လည်း။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ကိုယ်တိုင်ကောက်ယူ၍။ ပရိဘောဂေါ၊ သုံးဆောင်ခြင်းကို။ အနုညာတော၊ ခွင့်ပြုတော်မူအပ်ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဠိတော်စကားရပ်တို့တွင်။ “ပရိစ္စတ္တံ တံ ဘိက္ခဝေ ဒါယကေဟီ”တိ ဝစနေန၊ ဟူသော စကားတော်ဖြင့်။ ပရသန္တကာဘာဝေါ၊ သူတစ်ပါးဥစ္စာ မဟုတ်သည်၏ အဖြစ်ကို။ ဒီပိတော၊ ပြတော်မူအပ်ပြီ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ အညဿ၊ အခြားရဟန်းအား။ သာမံ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ အနွယကား။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ အာဏတ္တိယာ၊ စေခိုင်းခြင်းကြောင့်။ ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဠိတော်၌။ အဓိပ္ပါယော၊ ဘုရားရှင်၏ အလိုတော်သည်။ ဟောတိ ကိရ၊ ဖြစ်သတတ်။
စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကတ္တာ၊ အကပ်မခံအပ် သေးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အနုညာတံ၊ ခွင့်ပြုတော်မူအပ်ပြီ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယထာဌိတံယေဝ၊ အကြင်အကြင် တည်မြဲတိုင်းသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကိုပင်။ အနာမသိတွာ၊ မသုံးသပ်မူ၍။ ဝါ၊ လက်စသည်ဖြင့် မထိစေမူ၍။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုဖြင့်။ ပိဒဟိတွာ၊ ပိတ်ဖုံး၍။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်သည်။ သမာနံ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ဒုတိယဒိဝသေပိ၊ ၌လည်း။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သန္နိဓိပစ္စယာ၊ ကြောင့်။ အနာပတ္တိ၊ ဟောတိ။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ဒုတိယနေ့၌ သုံးဆောင်ကောင်းပါသော်လည်း။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ သုံးဆောင်ထိုက်၏။ ဟိ၊ မှန်။ တံ ဒိဝသံယေဝ၊ အကပ်ခံစဉ် လျှောကျရာ ထိုပဌမနေ့၌သာ။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ သာမံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ပရိဘောဂေါ၊ သုံးဆောင်ခြင်းကို။ အနုညာတော၊ ခွင့်ပြုတော်မူအပ်ပြီ။ တတော၊ ထိုအကပ်ခံရာနေ့မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ ပရိဘောဂေါ န အနုညာတော၊ ခွင့်ပြုတော်မမူအပ်။ ဣတိ အယမ္ပိ၊ ဤ ဆိုအပ်ပြီးသော အနက်သည်လည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤ ပါဠိတော်၌။ အဓိပ္ပါယော၊ ဘုရားရှင်၏ အလိုတော်သည်။ ဟောတိ ကိရ၊ ဖြစ်သတတ်။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ အဗ္ဗောဟာရိကနယော၊ အဗ္ဗောဟာရိကနည်းကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ ဘုဉ္ဇန္တာနံ၊ စားနေကုန်စဉ်။ ဝါ၊ စားနေသော ရဟန်းတို့၏။ ဒန္တာ၊ သွားတို့သည်။ ခိယျန္တိ၊ ကုန်ကုန်၏။ နခါ၊ လက်သည်းတို့သည်။ ခိယျန္တိ ပတ္တဿ၊ ၏။ ဝဏ္ဏော၊ သည်။ ခိယျတိ၊ ကုန်၏။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံ ကုန်သွားသော ရုပ်ကလာပ်သည်။ အဗ္ဗောဟာရိကံ၊ အဗ္ဗောဟာရိကတည်း။ သတ္ထကေန၊ အကပ်ခံအပ်ပြီးသော ဓားငယ်ဖြင့်။ ဥစ္ဆုအာဒီသု၊ ကြံ အစရှိသည်တို့ကို။ ဖာလိတေသု၊ ခွဲအပ်ကုန်လသော်။ ယံ မလံ၊ အကြင်အညစ်အကြေးသည်။ ပညာယတိ၊ ထင်ရှား၏။ ဧတမ္ပိ၊ ဤအညစ်အကြေးသည်လည်း။ နဝသမုဋ္ဌိတံ နာမ၊ နဝသမုဋ္ဌိတ မည်၏။ ဝါ၊ အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာသော အညစ်အကြေး မည်၏။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ ဝါ၊ မှ။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ သုံးဆောင်ရာ၏။ သတ္ထကံ၊ ဓားငယ်ကို။ ဓောဝိတွာ၊ စင်ကြယ်အောင် ဆေးပြီး၍။ ဥစ္ဆုအာဒီသု၊ တို့ကို။ ဖာလိတေသု၊ ခွဲအပ်ကုန်လသော်။ မလံ န ပညာယတိ လောဟဂန္ဓမတ္တံ၊ သံ၏အနံ့မျှသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုသံ၏ အနံ့မျှသည်။ အဗ္ဗောဟာရိကံ၊ တည်း။ ယမ္ပိ သတ္ထကံ၊ အကြင်ဓားငယ်ကိုလည်း။ ဂဟေတွာ၊ အကပ်မခံဘဲ ယူ၍။ ပရိဟရန္တိ၊ သွားလေရာရာ ဆောင်ယူကြကုန်၏။ တေန၊ ထို ဓားငယ်ဖြင့်။ ဖာလိတေပိ၊ ခွဲအပ်သော ခဲဖွယ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ တည်း။ ဟိ၊ မှန်။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ တံ၊ ထိုဓားငယ်ကို။ ပရိဘောဂတ္ထာယ၊ သုံးဆောင်စားသောက်ခြင်းအကျိုးငှာ။ န ပရိဟရန္တိ၊ သွားလေရာရာ ဆောင်ယူကြသည် မဟုတ်။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ဧသေဝ နယော၊ တည်း။ မူလဘေသဇ္ဇာဒီနိ၊ အမြစ်ဆေး အစရှိသည်တို့ကို။ ပိသန္တာနံ ဝါ၊ ကြိတ်ကုန်စဉ်သော်လည်းကောင်း။ ကောဋ္ဋေန္တာနံ ဝါ၊ ထောင်းကုန်စဉ်သော်လည်းကောင်း။ နိသဒ (ပ) ဒီနိ၊ ကျောက်ပြင် ကျောက်တုံး ဆုံ ကျည်ပွေ့ အစရှိသည်တို့သည်။ ခိယျန္တိ၊ ကုန်ကုန်၏။ ပရိဟရဏကဝါသိံ၊ သွားလေရာရာ ဆောင်ယူအပ်သော ဓားကို။ တာပေတွာ၊ ပူစေ၍။ ဘေသဇ္ဇတ္ထာယ၊ ဆေးအကျိုးငှာ။ တက္ကေ ဝါ၊ ရက်တက်ရည်၌သော်လည်းကောင်း။ ခီရေ ဝါ၊ နို့ရည်၌သော်လည်းကောင်း။ ပက္ခိပန္တိ၊ ထည့်ကြကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုရက်တက်ရည် သို့မဟုတ် နို့ရည်၌။ နီလိကာ၊ အညိုရောင်သည်။ ပညာယတိ၊ ထင်ရှားအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ထင်ရှားလသော်။ သတ္ထကေ၊ ဓားငယ်၌။ ဝုတ္တသဒိသောဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အဆုံးအဖြတ်နှင့် တူသည်သာလျှင် ဖြစ်သော။ ဝိနိစ္ဆယော၊ သည်။ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အာမကတက္ကာဒီသု၊ အစိမ်းဖြစ်သော ရက်တက်ရည် အစရှိသည်တို့၌။ သယံ၊ ရဟန်းကိုယ်တိုင်။ န ပက္ခိပိတဗ္ဗာ၊ မထည့်ထိုက်။ စေ ပက္ခိပတိ၊ အကယ်၍ ထည့်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ထည့်လသော်။ သာမပါကတော၊ သာမံပါကဒုက္ကဋ်အာပတ်မှ။ န မုစ္စတိ၊ မလွတ်။
ဒေဝေ၊ မိုးသည်။ ဝဿန္တေ၊ ရွာလသော်။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ စရန္တဿ၊ လှည့်လည်သော ရဟန်း၏။ သရီရတော ဝါ၊ ကိုယ်မှသော်လည်းကောင်း။ စီဝရတော ဝါ၊ သင်္ကန်းမှသော်လည်းကောင်း။ ကိလိဋ္ဌဥဒကံ၊ ညစ်နွမ်းသော ရေသည်။ ပတ္တေ၊ ၌။ သစေ ပတတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ကျလသော်။ တံ၊ ထိုသပိတ်ကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ ရုက္ခမူလာဒီသု၊ သစ်ပင်၏ အနီးအောက် အစရှိသော အရပ်တို့၌။ ဘုဉ္ဇန္တဿ၊ ဆွမ်းစားစဉ်။ ပတိတေပိ၊ ရေပေါက်ကျရာ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒေဝေ၊ မိုးသည်။ သတ္တာဟံ၊ ခုနစ်ရက်ပတ်လုံး။ ဝဿန္တေ၊ ရွာလေသော်။ သုဒ္ဓံ၊ သန့်ရှင်းစင်ကြယ်သော။ ဥဒကံ၊ သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ ဖြစ်သော်လည်းကောင်း။ အဗ္ဘောကာသတော၊ လွင်တီးခေါင်မှ။ သစေ ပတတိ၊ အကယ်၍ ကျအံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ ကျရောက်သော်လည်းကောင်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သာမဏေရဿ၊ အား။ ဩဒနံ၊ ဆွမ်းကို။ ဒေန္တေန၊ ပေးသော ရဟန်းသည်။ တဿ၊ ထိုသာမဏေ၏။ ပတ္တဂတံ၊ သပိတ်၌ တည်ရှိသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ အစ္ဆုပန္တေနေဝ၊ မတို့မထိဘဲသာလျှင်။ ဒါတဗ္ဗော၊ ပေးထိုက်၏။ အဿ၊ ထိုသာမဏေ၏။ ပတ္တော ဝါ၊ သပိတ်ကိုသော်လည်း။ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော၊ အကပ်ခံထိုက်၏။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတေ၊ အကပ်မခံအပ်သော သပိတ်၌။ ဝါ၊ သပိတ်ထည်းက။ ဩဒနံ၊ ကို။ ဆုပိတွာ၊ ထိမိပြီး၍။ ဝါ၊ ပြီးမှ။ ပုန အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပတ္တေ၊ ၌။ ဩဒနံ၊ ကို။ ဂဏှန္တဿ၊ ယူသော ရဟန်း၏။ ဥဂ္ဂဟိတကော၊ ဥဂ္ဂဟိတကသည်။ ဝါ၊ အကပ်မခံအပ်ဘဲ ကိုယ်တိုင် ကောက်ယူအပ်သော ဆွမ်းသည်။ ဟောတိ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒါတုကာမော၊ ပေးလိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ “သာမဏေရ၊ သာမဏေ။ ပတ္တံ၊ သပိတ်ကို။ အာဟရ၊ ဆောင်ယူခဲ့လော့။ ဩဒနံ၊ ဆွမ်းကို။ ဂဏှ၊ ယူလော့၊” ဣတိ သစေ ဝဒတိ၊ အကယ်၍ ပြောအံ့။ ဣတရော စ၊ အခြားသော သာမဏေသည်လည်း။ “မယှံ၊ တပည့်တော်အား။ အလံ၊ တော်ပါပြီ၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ သစေ ပဋိက္ခိပတိ၊ အကယ်၍ ပယ်မြစ်အံ့။ ပုန “ဧတံ၊ ဤခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ တဝေဝ၊ သင့်အားသာ။ မယာ၊ သည်။ ပရိစ္စတ္တံ၊ စွန့်လွှတ်အပ်ပြီ၊” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်း။ ဝုတ္တေပိ၊ ပြောဆိုအပ်ပါသော်လည်း။ “မယှံ၊ တပည့်တော်အား။ ဧတေန၊ ဤခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့်။ န အတ္ထော၊ အလိုမရှိပါ၊” ဣတိ သစေ ဝဒတိ၊ အကယ်၍ လျှောက်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ သတက္ခတ္တုမ္ပိ၊ အကြိမ်တစ်ရာလည်း။ ပရိစ္စဇတု၊ စွန့်ပစေ။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ အတ္တနော၊ ၏။ ဟတ္တဂတံ၊ လက်၌ တည်ရှိသေးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တာဝ၊ ထို မိမိလက်၌ တည်ရှိနေသေးသမျှ။ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ၊ အကပ်ခံအပ်မြဲ ခံအပ်သည်သာ။ ဟောတိ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အာဓာရကေ၊ သပိတ်ခြေ၌။ ဌိတံ၊ လက်ဖြင့် မထိဘဲ တည်သော သပိတ်ကို။ နိရပေက္ခော၊ ငဲ့ကွက်ခြင်း မရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ “ဂဏှ၊ ယူလော့၊” ဣတိ သစေ ဝဒတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပြောလသော်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ အကပ်ခံရာ၏။ သာပေက္ခာ၊ ငဲ့ကွက်ခြင်း ရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အာဓာရကေ၊ ၌။ ပတ္တံ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ “ဧတ္တော၊ ဤသပိတ်ထဲမှ။ ပူဝံ ဝါ၊ မုန့်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဘတ္တံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဂဏှ” ဣတိ၊ သို့။ သာမဏေရံ၊ ကို။ သစေ ဝဒတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပြောလသော်။ သာမဏေရော၊ သည်။ ဟတ္ထံ၊ လက်ကို။ ဓောဝိတွာ၊ မြူမှုန်မပါအောင် ဆေးပြီး၍။ သတက္ခုတ္တုံ၊ အကြိမ်တစ်ရာ။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ အတ္တနော၊ ၏။ ပတ္တဂတံ၊ သပိတ်၌ တည်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ အဖုသန္တောဝ၊ မတို့မထိဘဲသာလျှင်။ အတ္တနော၊ ၏။ ပတ္တေ၊ ၌။ သစေပိ ပက္ခိပတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ထည့်နေအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ထည့်နေလသော်ပိ။ ပုန ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ၊ အကပ်ခံဖွယ်ကိစ္စသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပန၊ သို့မဟုတ်။ အတ္တနော၊ ၏။ ပတ္တဂတံ၊ ကို။ ဖုသိတွာ၊ ထိပြီး၍။ တတော၊ ထိုရဟန်း၏သပိတ်မှ။ ယဒိ ဂဏှာတိ၊ အကယ်၍ ယူအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ယူလသော်။ သာမဏေရသန္တကေန၊ သာမဏေ၏ ဥစ္စာနှင့်။ သံသဋ္ဌံ၊ ရောအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပုန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ ကေစိ၊ အချို့သော အဘယဂိရိဝါသီဆရာတို့သည်။ “ဂယှမာနံ၊ ယူအပ်ဆဲဖြစ်သော မုန့်သည်။ ဆိဇ္ဇိတွာ၊ ပြတ်၍။ တတ္ထ၊ ထိုရဟန်း၏ သပိတ်၌။ သစေပိ ပတတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ကျလသော်။ ပုန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။ ဣတိ ဝဒန္တိ။ တံ၊ ထို စကားကို။ “ဧကံ၊ သော။ ဘတ္တပိဏ္ဍံ၊ ထမင်းခဲကို။ ဂဏှ၊ ယူလော့။ ဧကံ၊ သော။ ပူဝံ၊ ကို။ ဂဏှ ဣမဿ ဂုဠပိဏ္ဍဿ၊ ဤတင်လဲအခဲ၏။ ဧတ္တကံ၊ ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိသော။ ပဒေသံ၊ အရပ်ကို။ ဂဏှ” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ပိုင်းခြား၍။ ဝုတ္တေ၊ ပြောဆိုအပ်သော်။ ဝါ၊ အပ်ရာ၌။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်၏။ ဣဓ ပန၊ ဤ “ဧတ္တော ပူဝံ ဝါ ဘတ္တံ ဝါ ဂဏှ”ဟူသော စကား၌ကား။ ပရိစ္ဆေဒေါ၊ ဤရွေ့ဤမျှဟု အပိုင်းအခြားသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယံ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ သာမဏေရဿ၊ ၏။ ပတ္တေ၊ ၌။ ပတတိ၊ ၏။ တဒေဝ၊ ထို ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်သာ။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ အကပ်ခံခြင်းကို။ ဝိဇဟတိ၊ စွန့်၏။ ဟတ္ထဂတံ ပန၊ သာမဏေ၏လက်၌ တည်ရှိသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်ကား။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ သာမဏေရော ဝါ၊ သည်သော်လည်း။ “အလ”န္တိ၊ တော်ပါပြီဟူ၍။ န ဩရမတိ၊ မရှောင်ကြဉ်သေး။ ဘိက္ခု ဝါ၊ သည်သော်လည်း။ န ဝါရေတိ၊ မတားမြစ်သေး။ တာဝ၊ လောက်။ ဘိက္ခုဿေဝ၊ ၏သာ။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာတည်း။ တသ္မာ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ ကို။ န ဝိဇဟတိ။
အတ္တနော ဝါ၊ ရဟန်းဟူသော မိမိတစ်ပါးတည်း၏သော်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခူနံ ဝါ၊ ရဟန်း အများတို့၏သော်လည်းကောင်း။ ယာဂုပစနကဘာဇနေ၊ ယာဂုကျိုကြောင်းအိုး၌။ ဝါ၊ ယာဂုကျိုနေကျအိုး၌။ ကေသဉ္စိ၊ အချို့သော ရဟန်းသာမဏေတို့၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ဩဒနံ၊ ကို။ သစေ ပက္ခိပတိ၊ အကယ်၍ ထည့်လိုအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ထည့်လိုလသော်။ “သာမဏေရ၊ သာမဏေ။ ဘာဇနဿ၊ အိုး၏။ ဥပရိ၊ ၌။ ဟတ္ထံ၊ ကို။ ကရောဟိ၊ ပြုထားစမ်းလော့၊” ဣတိ ဝတွာ၊ ပြော၍။ တဿ၊ ထိုသာမဏေ၏။ ဟတ္ထေ၊ လက်ပေါ်၌။ ပက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ထည့်ရာ၏။ ဟိ၊ အကျိုးကား။ တဿ၊ ထိုသာမဏေ၏။ ဟတ္ထတော၊ မှ။ ဘာဇနေ၊ အိုးထဲ၌။ ပတိတံ၊ ကျသော ဆွမ်းသည်။ ဒုတိယဒိဝသေ၊ ၌။ ဘာဇနဿ၊ အိုး၏။ အကပ္ပိယဘာဝံ၊ မအပ်သည်၏အဖြစ်ကို။ န ကရောတိ၊ မပြု။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ဩဒနဿ၊ ၏။ ဝါ၊ ကို။ ပရိစ္စတ္တတ္တာ၊ စွန့်အပ်ပြီး၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝါ၊ သာမဏေ၏လက်ကို အိုးပေါ်၌ဖြန့်၍ ခံထားစေမှုကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ သစေ ပက္ခိပတိ၊ အကယ်၍ ထည့်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ထည့်လသော်။ ပတ္တမိဝ၊ သပိတ်ကိုကဲ့သို့။ ဘာဇနံ၊ အိုးကို။ နိရာမိသံ၊ အာမိသမရှိအောင်။ ကတွာ၊ ၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ သုံးစွဲရာ၏။ ဒါယကာ၊ အလှူ့ရှင်တို့သည်။ ယာဂုကုဋံ၊ ယာဂုအိုးကြီးကို။ ဌပေတွာ၊ ထားခဲ့၍။ ဂတာ၊ သွားကုန်ပြီ။ တံ၊ ထိုယာဂုအိုးကြီးကို။ ဒဟရသာမဏေရော၊ ကိုရင်ကလေးသည်။ ပဋိဂ္ဂဏှာပေတုံ၊ အကပ်ခံစေခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ကပ်ခြင်းငှာ။ န သက္ကောတိ၊ မစွမ်းနိုင်။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မစွမ်းနိုင်လသော်။ ဘိက္ခု၊ သည်။ ပတ္တံ၊ သပိတ်ကို။ ဥပနာမေတိ၊ အနီးသို့ ညွှတ်စေအံ့။ သာမဏေရော၊ သည်။ ကုဋဿ၊ အိုး၏။ ဂီဝံ၊ ကို။ ပတ္တဿ၊ ၏။
မုခဝဋ္ဋိယံ၊ နှုတ်ခမ်းရစ်ပေါ်၌။ ဌပေတွာ၊ တင်ထား၍။ အာဝဇ္ဇေတိ၊ စောင်းလိုက်အံ့။ ပတ္တဂတာ၊ ရဟန်း၏ သပိတ်၌ ရောက်သော။ ယာဂု၊ သည်။ ပဋိဂ္ဂဟိတာဝ၊ အကပ်ခံအပ်ပြီးသည်သာ။ ဝါ၊ အကပ်မြောက်ပြီးသည်သာ။ ဟောတိ၊ ၏။ အထ ဝါ၊ ထို့ပြင်တစ်နည်းကား။ ဘိက္ခု၊ သည်။ ဘူမိယံ၊ မြေပေါ်၌။ ဟတ္ထံ၊ ကို။ ဌပေတိ၊ ထားအံ့။ သာမဏေရော၊ သည်။ ပဝဋ္ဋေတွာ၊ လှိမ့်၍။ တတ္ထ၊ ထိုရဟန်း၏ လက်ပေါ်၌။ အာရောပေတိ၊ ယာဂုအိုးကို တင်လိုက်အံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပူဝပစ္ဆိ (ပ) ဒီသုပိ၊ မုန့်တောင်းကြီး ဆွမ်းတောင်းကြီး ကြံစည်းဝန် အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ တည်း။
ပဋိဂ္ဂဟဏူပဂံ၊ အကပ်ခံခြင်းသို့ ကပ်ရောက်သော။ ဝါ၊ ကပ်နိုင်လောက်သော။ ဘာရံ၊ ထာမမဇ္ဈိမတစ်ယောက်နိုင် ဝန်ကို။ ဒွေ တယော၊ နှစ်ပါး သုံးပါးကုန်သော။ သာမဏေရာ၊ တို့သည်။ သစေ ဒေန္တိ၊ အကယ်၍ ပေးကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ ဧကေန၊ တစ်ပါးသော။ ဗလဝတာ၊ အားရှိသော သာမဏေသည်။ ဥက္ခိတ္တံ၊ မြှောက်၍ ကပ်အပ်သော ဝန်ကို။ ဒွေ တယော၊ ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ သစေ ဂဏှန္တိ၊ အကယ်၍ ခံယူကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ မဉ္စဿ ဝါ၊ ညောင်စောင်း၏သော်လည်းကောင်း။ ပီဌဿ ဝါ၊ ၏သော်လည်းကောင်း။ ပါဒေ၊ ခြေ၌။ တေလဃဋံ ဝါ၊ ဆီအိုးကိုသော်လည်းကောင်း။ ဖာဏိတဃဋံ ဝါ၊ တင်လဲအိုးကိုသော်လည်းကောင်း။ နဝနီတဃဋံ့ ဝါ၊ ဆီဦးအိုးကိုသော်လည်းကောင်း။ လဂ္ဂေန္တိ၊ ချိတ်ထားကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ချိတ်ထားလသော်။ ဘိက္ခုဿ၊ ၏။ မေဉ္စပိ၊ ညောင်စောင်း၌သော်လည်းကောင်း။ ပီဌေပိ၊ လည်းကောင်း။ နိသီဒိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဥဂ္ဂဟိတကံ နာမ၊ ဥဂ္ဂဟိတက မည်သည်။ န ဟောတိ။
နာဂဒန္တကေ ဝါ၊ ဆင်စွယ်ကောက်၌သော်လည်းကောင်း။ အင်္ကုသကေ ဝါ၊ ချွန်းချိတ်၌သော်လည်းကောင်း။ ဒွေ၊ နှစ်လုံးကုန်သော။ တေလဃဋာ၊ ဆီအိုးတို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ လဂ္ဂိတာ၊ ချိတ်ထားအပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်အံ့။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ လဂ္ဂိတာ၊ ချိတ်အပ်သော အိုးသည်။ ပဋိဂ္ဂဟိတကော၊ အကပ်ခံအပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ ဟေဋ္ဌာ၊ ၌။ လဂ္ဂိတော၊ သည်။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကော၊ အကပ်မခံအပ်သေးသည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဥပရိမံ၊ အထက်၌ဖြစ်သော အိုးကို။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ ၌။ လဂ္ဂိတော၊ သည်။ ပဋိဂ္ဂဟိတကော၊ အကပ်ခံအပ်သေးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဥပရိမံ၊ ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူပြီး၍။ ဣတရံ၊ အခြားသော အောက်အိုးကို။ ဂဏှတော၊ ယူသော ရဟန်း၏။ ဥပရိမော၊ အထက်၌ဖြစ်သော အိုးသည်။ ဥဂ္ဂဟိတကော၊ ဥဂ္ဂဟိတကသည်။ ဟောတိ။ ဟေဋ္ဌာမေဉ္စ၊ ညောင်စောင်းအောက်၌။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကံ၊ အကပ်မခံအပ်သေးသော။ တေလထာလကံ၊ ဆီခွက်သည်။ ဟောတိ၊ ရှိအံ့။ တံ၊ ထိုဆီခွက်ကို။ သမ္မဇ္ဇန္တော၊ တံမြက်လှည်းသော ရဟန်းသည်။ သမ္မုဉ္ဇနိယာ၊ တံမြက်စည်းဖြင့်။ စေ ဃဋ္ဋေတိ၊ အကယ်၍ ထိခိုက်မိအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ထိခိုက်မိလသော်။ ဥဂ္ဂဟိတကံ၊ သည်။ န ဟောတိ။ ပဋိဂ္ဂဟိတကံ၊ အကပ်ခံအပ်ပြီးသော ဝတ္ထုကို။ ဂဏှိဿာမိ၊ ယူအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကံ၊ အကပ်မခံအပ်ပြီးသော ဝတ္ထုကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူပြီး၍။ ဉတွာ၊ အကပ်မခံအပ်သေးဟု သိ၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဌပေတိ၊ အံ့။ ဥဂ္ဂဟိတကံ န ဟောတိ။ ဗဟိ၊ ပြင်ဘက်၌။ အဋ္ဌပေတွာ၊ မထားမူ၍။ ဟရိတွာ၊ ပြန်ဆောင်၍။ တတ္ထေဝ၊ ထိုမူလနေရာ၌သာ။ ဌပေတဗ္ဗံ၊ ထားရာ၏။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပုဗ္ဗေ၊ မယူမီ ရှေး၌။ ဝိဝရိတွာ၊ ဖွင့်၍။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ န ပိဒဟိတဗ္ဗံ၊ မပိတ်ရာ။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ပုဗ္ဗေ၊ မယူမီ ရှေး၌။ ဌိတံ၊ တည်ပြီ။ တထေဝ၊ ထိုတည်မြဲတိုင်းသော အခြင်းအရာအားဖြင့်သာ။ ဌပေတဗ္ဗံ၊ ထားရာ၏။ ဗဟိ၊ ပြင်ဘက်၌။ သစေ ဌပေတိ၊ အကယ်၍ ချထားမိအံ့။ ဧဝံ သတိ ပုန န ဆုပိတဗ္ဗံ၊ မတို့မထိရာ။
ဟေဋ္ဌာပါသာဒံ၊ ပြာသာဒ်အောက်ထပ်သို့။ ဩရောဟန္တော၊ သက်ဆင်းလသော်။ နိဿေဏိမဇ္ဈေ၊ လှေခါးအလယ်၌။ ဝါ၊ လှေခါးအလယ်ရောက်မှ။ သဉ္ဇာနာတိ၊ အကပ်မခံအပ်သေးဟု သိအံ့။ ဧဝံ သတိ အနောကာသတ္တာ၊ လှေခါးအလယ်က ပစ္စည်းထားဖို့နေရာ မဟုတ်သောကြောင့်။ ဥဒ္ဓံ ဝါ၊ ပြာသာဒ်၏အထက်သို့သော်လည်းကောင်း။ အဓော ဝါ၊ ပြာသာဒ်၏ အောက်သို့သော်လည်းကောင်း။ ဟရိတွာ၊ ဆောင်ယူ၍။ ဌပေတဗ္ဗံ၊ ထားရာ၏။ ပဋိဂ္ဂဟိတကေ၊ အကပ်ခံအပ်ပြီးသော။ တေလာဒိမှိ၊ ဆီအစရှိသော ဝတ္ထု၌။ ကဏ္ဏကံ၊ မှိုသည်။ ဥဋ္ဌေဟိ၊ တက်တတ်၏။ သိင်္ဂိဝေရာဒိမှိ၊ ချင်းအစရှိသော ဝတ္ထု၌။ ဃနစုဏ္ဏံ၊ တစ်ခဲနက်သော အမှုန့်သည်။ ဥဋ္ဌေတိ ဧတံ၊ ဤမှိုအမှုန်သည်။ တံသမုဋ္ဌာနမေဝ နာမ၊ ထိုဆီ ချင်း အစရှိသော ဝတ္ထုတို့ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည်သာ မည်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ၊ အကပ်ခံဖွယ်ကိစ္စသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။
တာလံ ဝါ၊ ထန်းပင်ကိုသော်လည်းကောင်း။ နာဠိကေရံ ဝါ၊ အုန်းပင်ကိုသော်လည်းကောင်း။ အာရုဠှော၊ တက်သော လူသာမဏေသည်။ ယောတ္တေန၊ ကြိုးဖြင့်။ ဖလပိဏ္ဍံ၊ အသီးခိုင်ကို။ ဩတာရေတွာ၊ ချ၍။ ဥပရိ၊ သစ်ပင်၏ အထက်၌။ ဌိတောဝ၊ တည်လျက်သာ။ ဂဏှထ၊ ခံယူပါကုန်။ ဣတိ ဝဒတိ၊ လျှောက်အံ့။ ဧဝံ သတိ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မခံယူထိုက်။ အညော၊ အခြားသော။ ဘူမိယံ၊ မြေပေါ်၌။ ဌိတော၊ တည်သော လူသာမဏေသည်။ ယောတ္တပါလကေ၊ ကြိုးကွင်း၌။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ ဥက္ခိပိတွာ၊ မြှောက်၍။ သစေ ဒေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဝါ၊ အကပ်မြောက်၏။ သဖလံ၊ အသီးနှင့်တကွ ဖြစ်သော။ မဟာသာခံ၊ သစ်ခက်ကြီးကို။ ကပ္ပိယံ၊ “ကပ္ပိယံ ကရောဟိကပ္ပိယံ ဘန္တေ”ဟုအပ်သည်ကို။ ကာရေတွာ၊ ပြုစေပြီး၍။ သစေ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ အကယ်၍ အကပ်ခံအံ့။ ဧဝံ သတိ ဖလာနိ၊ တို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ ပဋိဂ္ဂဟိတာနေဝ၊ အကပ်ခံအပ်ပြီး ဖြစ်ကုန်သည်သာ။ ဟောန္တိ ယထာသုခံ၊ ချမ်းသာသည်အားလျော်စွာ။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
အန္တောဝတိယံ၊ စည်းစောင်ရန်း အတွင်း၌။ ဌတွာ၊ ၍။ ဝတိံ၊ စည်းကို။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ ဝါ၊ ဖောက်၍။ ဥစ္ဆုံ ဝါ၊ ကြံကိုသော်လည်းကောင်း။ တိမ္ဗရူသကံ ဝါ၊ တည်သီးကိုသော်လည်းကောင်း။ သစေ ဒေန္တိ၊ အကယ်၍ ပေးကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဟတ္ထပါသေ၊ သည်။ သတိ၊ ရှိလသော်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဝတိဒဏ္ဍကေသု၊ စည်းစောင်ရန်း၏ ရိုးတံတို့၌။ အပ္ပဟရိတွာ၊ မထိခိုက် မပုတ်ခတ်မူ၍။ နိဂ္ဂတံ၊ ထွက်လာသော အသီးကို။ ဂဏှန္တဿ၊ အား။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပဟရိတွာ၊ ၍။ နိဂ္ဂတေ၊ ထွက်လာသော အသီး၌။ အဋ္ဌကထာသု၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌။ ဒေါသော၊ ကို။ န ဒဿိတော၊ မပြအပ်။ မယံ ပန၊ ဗုဒ္ဓဃောသဆရာ ငါတို့သည်ကား။
ယံ ဌာနံ၊ အကြင်အရပ်ကို။ ပဟဋံ၊ ထိခိုက် ပုတ်ခတ်အပ်ပြီ။ တတော၊ ထိုအရပ်မှ။ သယံပတိတမိဝ၊ အလိုလို ကျလာသည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တက္ကယာမ၊ ကြံမိကုန်၏။ တသ္မိမ္ပိ၊ ထိုပုတ်ခတ်အပ်သော စည်းစောင်ရန်း၏ ရိုးတံ၌လည်း။ အဋ္ဌတွာ၊ မတန့်ရပ်မူ၍။ ဂစ္ဆန္တေ၊ သွားလသော်။ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ၊ ငှာ။ ယုဇ္ဇတိ၊ သင့်၏။ သုင်္ကဃာတကော၊ ကင်းခွန်ကောက်ရာ အရပ်မှ။ ပဝဋ္ဋေတွာ၊ လိမ့်၍။ ဗဟိ၊ ပြင်ဘက်၌။ ပတိတဘဏ္ဍံ ဝိယ၊ ကျလာသော ဘဏ္ဍာကဲ့သို့တည်း။ ဝတိံ ဝါ၊ စည်းစောင်ရန်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ပါကာရံ ဝါ၊ တံတိုင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ လင်္ဃာပေတွာ၊ ကျော်စေ၍။ ဒေန္တိ၊ ပေးကုန်အံ့။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပုထုလော၊ ပြန့်ကျယ်သော။ ပါကာရော၊ သည်။ သစေ န ဟောတိ။ အန္တောပါကာရေ စ၊ တံတိုင်းတွင်း၌လည်းကောင်း။ ဗဟိပါကာရေ စ၊ တံတိုင်း၏အပြင်ဘက်၌လည်းကောင်း။ ဌိတဿ၊ တည်သူ၏။ ဝါ၊ တည်သော ကပ်သူနှင့် အကပ်ခံသူ၏။ ဟတ္ထပါသော၊ သည်။ သစေ ပဟောတိ၊ အကယ်၍ လောက်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဟတ္ထသတမ္ပိ၊ အတောင်တစ်ရာလည်း။ ဥဒ္ဓံ၊ အထက်သို့။ ဂန္တွာ၊ တက်သွား၍။ သမ္ပတ္တံ၊ ရောက်လာသော သစ်သီးကို။ ဂဟေတုံ၊ ဖမ်းယူခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ဘိက္ခု၊ ရဟန်းတစ်ပါးသည်။ ဂိလာနံ၊ မကျန်းမာသော။ သာမဏေရံ၊ ကို။ ခန္ဓေန၊ ပခုံးဖြင့်။ ဝဟတိ၊ ထမ်းဆောင်သွား၏။ သော၊ ထိုသာမဏေသည်။ ဖလာဖလံ၊ သစ်သီးငယ်သစ်သီးကြီးကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ခန္ဓေ၊ ရဟန်း၏ ပခုံးပေါ်၌။ နိသိန္နောဝ၊ နေလျက်ပင်။ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အပရော၊ အခြားသော သာမဏေသည်။ ဘိက္ခုံ၊ မကျန်းမာသော ရဟန်းကို။ ဝဟန္တော၊ ထမ်းဆောင်လျက်။ ခန္ဓေ၊ ၌။ နိသိန္နဿ၊ နေသော။ ဘိက္ခုနော၊ အား။ ဒေတိ၊ အံ့။ ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ အပ်သည်သာ။
ဘိက္ခု၊ သည်။ ဖလိနိံ၊ အသီးရှိသော။ သာခံ၊ သစ်ခက်ကို။ ဆာယတ္ထာယ၊ အရိပ်အကျိုးငှာ။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ ဂစ္ဆတိ၊ သွားအံ့။ ဖလာနိ၊ တို့ကို။ ခါဒိတုံ၊ ငှာ။ စိတ္တေ၊ သည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ လသော်။ ပဋိဂ္ဂါဟာပေတွာ၊ ကပ်စေပြီး၍။ ခါဒိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ မစ္ဆိကဝါရဏတ္ထံ၊ ယင်တို့ကို တားမြစ်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ဝါ၊ ယင်ချောက်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ကာရေတွာ၊ ပြုစေပြီး၍။ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ အကပ်ခံအံ့။ ခါဒိတုကာမော၊ ခဲစားခြင်းငှာ အလိုရှိသည်။ စေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ မူလပဋိဂ္ဂဟဏမေဝ၊ မူလအကပ်ခံခြင်းသည်ပင်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ခါဒန္တဿ၊ ခဲစားသော ရဟန်း၏။ ဒေါသော နတ္ထိ။
ဘိက္ခု၊ သည်။ ပဋိဂ္ဂဟဏာရဟံ၊ အကပ်ခံခြင်းကို ထိုက်သော။ ဘဏ္ဍံ၊ ကို။ မနုဿာနံ၊ တို့၏။ ယာနေ၊ ယာဉ်ပေါ်၌။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ မဂ္ဂံ၊ ခရီးကို။ ဂစ္ဆတိ၊ သွား၏။ ယာနံ၊ သည်။ ကဒ္ဒမေ၊ ရွှံ့ညွန်၌။ လဂ္ဂတိ၊ ငြိကပ်နေအံ့။ ဒဟရော၊ ရဟန်းငယ်သည်။ စက္ကံ၊ လှည်းဘီးကို။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ ဥက္ခိပတိ၊ မြှောက်အံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဥဂ္ဂဟိတကံ နာမ န ဟောတိ။ နာဝါယ၊ လှေပေါ်၌။ ဌပေတွာ၊ ၍။ နာဝံ၊ ကို။ အရိတ္တေန ဝါ၊ ထိုးဝါးဖြင့်သော်လည်း။ ပါဇေတိ၊ သွားစေအံ့။ ဟတ္ထေန ဝါ၊ လက်ဖြင့်သော်လည်း။ ကဍ္ဎတိ၊ ဆွဲငင်အံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဥဠုမ္ပေပိ၊ ဖောင်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။ စာဋိယံ၊ အိုးစရည်းကြီး၌သော်လည်းကောင်း။ ကုဏ္ဍကေ ဝါ၊ ထမင်းအိုး၌သော်လည်းကောင်း။ ဌပေတွာပိ၊ ထား၍လည်း။ တံ၊ ထိုအိုးကို။ အနုပသမ္ပန္နေန၊ သည်။ ဝါ၊ ကို။ ဂါဟာပေတွာ၊ ယူစေပြီး၍။ အနုပသမ္ပန္နံ၊ ကို။ ဗာဟာယံ၊ လက်မောင်း၌။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ တရိတုံ၊ ကူးခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တသ္မိမ္ပိ၊ ထိုအိုးစရည်း သို့မဟုတ် ထမင်းအိုးသည်လည်း။ အသတိ၊ သော်။ အနုပသမ္ပန္နံ၊ ကို။ ဂါဟာပေတွာ၊ ယူစေပြီး၍။ တံ၊ ထိုလူသာမဏေကို။ ဗာဟာယံ ဂဟေတွာ တရိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ဥပါသကာ၊ တို့သည်။ ဂမိကဘိက္ခူနံ၊ ခရီးသွားမည့် ရဟန်းတို့အား။ ပါထေယျတဏ္ဍုလေ၊ ရိက္ခာဆန်တို့ကို။ ဒေန္တိ၊ လှူတတ်ကြကုန်၏။ သာမဏေရာ၊ တို့သည်။ ဘိက္ခူနံ၊ တို့၏။ တဏ္ဍုလေ၊ ဆန်တို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူရ၍။ ဝါ၊ ကြောင့်။ အတ္တနော၊ ၏။ တဏ္ဍုလေ၊ တို့ကို။ ဂဟေတုံ၊ ငှာ။ န သက္ကောန္တိ၊ မစွမ်းနိုင်ကုန်အံ့။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ တေသံ၊ ထိုသာမဏေတို့၏။ တဏ္ဍုလေ၊ တို့ကို။ ဂဏှန္တိ၊ ယူကုန်အံ့။ သာမဏေရာ၊ တို့သည်။ အတ္တနာ၊ သည်။ ဂဟိတတဏ္ဍုလေသု၊ ယူအပ်သော ဆန်တို့သည်။ ခီဏေသု၊ ကုန်ကုန်လသော်။ ဣတရေဟိ၊ မိမိတို့ ယူအပ်သော ဆန်မှ တစ်ပါးကုန်သော။ တဏ္ဍုလေဟိ၊ ရဟန်းတို့ ယူအပ်သော ဆန်တို့ဖြင့်။ ယာဂုံ၊ ကို။ ပစိတွာ၊ ကျို၍။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့၏။ ပတ္တာနိ၊ တို့ကို။ ပဋိပါဋိယာ၊ အစဉ်အားဖြင့်။ ဌပေတွာ၊ ၍။ ယာဂုံ၊ ကို။ အာကိရန္တိ၊ လောင်းထည့်ကုန်အံ့။ ပဏ္ဍိတော၊ ဉာဏ်ရှိသော။ ဝါ၊ ဝိနည်းကို တတ်သိသော။ သာမဏေရော၊ သည်။ အတ္တနော၊ ၏။ ပတ္တံ၊ ကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ ထေရဿ၊ အား။ ဒေတိ၊ အံ့။ ထေရဿ၊ ၏။ ပတ္တံ၊ ကို။ ဂဟေတွာ အနုထေရဿ၊ အနုထေရ်အား။ ဒေတိ၊ အံ့။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝါ၊ ဤနည်းအားဖြင့်။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံသော သပိတ်တို့ကို။ ပရိဝတ္တေတိ၊ လဲလှယ်အံ့။ သဗ္ဗေဟိ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့သည်။ သာမဏေရဿ၊ သာမဏေ၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာသည်။ ဝါ၊ ကို။ ဘုတ္တံ၊ စားသောက်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
သာမဏေရော၊ သည်။ အပဏ္ဍိတော၊ ဉာဏ်မရှိသည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်အံ့။ အတ္တနော၊ ၏။ ပတ္တေ၊ ၌။ ယာဂုံ၊ ကို။ သယမေဝ၊ မိမိချည်းသာ။ ပါတုံ၊ ငှာ။ သစေပိ အာရဘတိ၊ အကယ်၍မူလည်း အားထုတ်အံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ပြန်သော်လည်း။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်သာမဏေ။ တုယှံ၊ ၏။ ယာဂုံ၊ ကို။ မယှံ၊ အား။ ဒေဟိ၊ ပေးပါလော့။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ထေရေဟိ၊ တို့သည်။ ပဋိပါဋိယာ၊ အားဖြင့်။ ယာစိတွာပိ၊ တောင်း၍လည်း။ ပိဝိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သဗ္ဗေဟိ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့သည်။ သာမဏေရဿ၊ ၏။
သန္တကမေဝ၊ ဥစ္စာသည်သာ။ ဝါ၊ ကိုသာ။ ဘုတ္တံ၊ စားသောက်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥဂ္ဂဟိတပစ္စယာ၊ ဥဂ္ဂဟိတဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဝဇ္ဇံ၊ အပြစ်သို့။ နေဝ ဖုသန္တိ၊ မထိရောက်ကုန်။ သန္နိဓိပစ္စယာ၊ သန္နိဓိဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဝဇ္ဇံ၊ သို့။ န ဖုသန္တိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသပိတ် လဲလှယ်ခြင်းကို ဆိုကြောင်းစကားရပ်၌။ မာတာပိတူနံ၊ တို့ဖို့။ တေလာဒီနိ၊ ဆီ အစရှိသည်တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဆာယာဒီနံ၊ အရိပ် အစရှိသည်တို့၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ သာခါဒီနိ စ၊ သစ်ခက် အစရှိသည်တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဟရန္တာနံ၊ ဆောင်ယူသော ရဟန်းတို့၏လည်းကောင်း။ ဣမေသဉ္စ၊ ဤရဟန်းတို့၏လည်းကောင်း။ ဝိသေသော၊ အထူးကို။ န ဒိဿတိ၊ မတွေ့မြင်အပ်။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ကာရဏံ၊ ကို။ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗံ၊ စူးစမ်းရှာဖွေထိုက်၏။
သာမဏေရော၊ သည်။ ဘတ္တံ၊ ဆွမ်းကို။ ပစိတုကာမော၊ ချက်လိုသည်။ ဟုတွာ တဏ္ဍုလေ၊ ဆန်တို့ကို။ ဓောဝိတွာ၊ ဆေးပြီး၍။ နိစ္စာလေတုံ၊ အကြွင်းမရှိ လှုပ်စေခြင်းငှာ။ န သက္ကောတိ၊ မစွမ်းနိုင်။ ဘိက္ခုနော၊ သည်။ တဏ္ဍုလေ စ၊ ဆန်တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဘာဇနဉ္စ၊ အိုးတို့ကိုလည်းကောင်း။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ တဏ္ဍုလေ၊ တို့ကို။ ဓောဝိတွာ၊ ဆေးပြီး၍။ နိစ္စာလေတွာ၊ အကြွင်းမရှိ လှုပ်စေပြီး၍။ ဘာဇနံ၊ အိုးကို။ ဥဒ္ဓနံ၊ ဖိုခနောက်သို့။ အာရောပေတဗ္ဗံ၊ တင်ပေးထိုက်၏။ အဂ္ဂိ၊ မီးကို။ န ကာတဗ္ဗော၊ မပြုထိုက်။ ပက္ကကာလေ၊ ကျက်ပြီးရာ အခါ၌။ ဝိဝရိတွာ၊ ဖွင့်၍။ ပက္ကဘာဝေါ၊ ကျက်သည်၏ အဖြစ်ကို။ ဇာနိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ဒုပ္ပက္ကံ၊ မကောင်းသဖြင့် ကျက်သည်။ ဝါ၊ မနူးမနပ်သည်။ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ ပါကတ္ထာယ၊ ကျက်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ပိဒဟိတုံ၊ ပြန်၍ ပိတ်ခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ရဇဿ ဝါ၊ မြူမှုန်၏သော်လည်းကောင်း။ ဆာရိကာယ ဝါ၊ ပြာ၏သော်လည်းကောင်း။ အပတနတ္ထာယ၊ မကျခြင်း အကျိုးငှာ။ ပိဒဟိတုံ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပက္ကကာလေ၊ ကျက်ပြီးရာ အခါ၌။ ဩရောပေတုမ္ပိ၊ အောက်သို့ ချခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဘုဉ္ဇိတုမ္ပိ၊ စားခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပုန ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။
သာမဏေရော၊ သည်။ ပစိတုံ၊ ငှာ။ ပဋိဗလော၊ စွမ်းနိုင်၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် စွမ်းနိုင်ပါသော်လည်း။ အဿ၊ ထိုသာမဏေ၏။ ခဏော၊ အားလပ်ခွင့်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိအံ့။ ကတ္ထစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အရပ်သို့။ ဂန္တုကာမော၊ သွားလိုသည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ သတဏ္ဍုလောဒကဘာဇနံ၊ ဆန် ရေနှင့်တကွဖြစ်သော အိုးကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ ဥဒ္ဓနံ၊ ဖိုခုံလောက်သို့။ အာရောပေတွာ၊ တင်ပြီး၍။ အဂ္ဂိံ၊ မီးကို။ ဇာလေတွာ၊ တောက်စေပြီး၍။ ဂစ္ဆာဟိ၊ သွားပါလော့။ ဣတိ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ပြောထိုက်၏။ တတော၊ ထိုမီးကို တောက်စေပြီးရာ အခါမှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ ပုရိမနယေနေဝ၊ ဖြင့်သာလျှင်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံကို။ ကာတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ဘိက္ခု၊ သည်။ ယာဂုအတ္ထာယ၊ ယာဂုအကျိုးငှာ။ သုဒ္ဓံ၊ စင်ကြယ်သော။ ဘာဇနံ၊ အာမိသ စသည်လည်း မပါ မြူမှုန်မပါအောင်လည်း စင်ကြယ်သော ရေဖြင့် ဆေးအပ်ပြီးသော အိုးကို။ အာရောပေတွာ၊ ဖိုခုံလောက်ပေါ်သို့ တင်၍။ ဥဒကံ၊ ဆန်မပါသော ရေသက်သက်ကို။ တာပေတိ၊ ပူစေအံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တတ္တေ၊ ပူသော။ ဥဒကေ၊ ၌။ သာမဏေရော၊ သည်။ တဏ္ဍုလေ၊ တို့ကို။ ပက္ခိပတိ၊ ထည့်အံ့။ တတော၊ ထိုထည့်ပြီးရာ အခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ ၍။ ဘိက္ခုနော၊ သည်။ အဂ္ဂိ၊ ကို။ န ကာတဗ္ဗော၊ မပြုထိုက်။ ပက္ကယာဂုံ၊ ကျက်ပြီးသော ယာဂုကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံ၍။ ပါတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
သာမဏေရော၊ သည်။ ယာဂုံ၊ ကို။ ပစတိ၊ ကျိုနေ၏။ ဟတ္ထကုက္ကုစ္စကော၊ လက်၏ ကုက္ကုစ္စကို ပြုတတ်သော။ ဝါ၊ လက်ဆော့သော။ ဘိက္ခု၊ သည်။ ကီဠန္တော၊ ကစားလျက်။ ဝါ၊ ကစားသောအားဖြင့်။ ဘာဇနံ၊ အိုးကို။ အာမသတိ၊ သုံးသပ်အံ့။ ဝါ၊ ကိုင်အံ့။ ပိဓာနံ၊ အဖုံးကို။ အာမသတိ၊ အံ့။ ဥဂ္ဂတံ၊ တက်လာသော။ ဖေဏံ၊ ယာဂုအမြှုပ်ကို။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ယောက်မ စသည်ဖြင့် ဖြတ်၍။ ဟရတိ၊ ဖယ်ရှားအံ့။ တဿေဝ၊ ထိုရဟန်းအားသာ။ ပါတုံ န ဝဋ္ဋတိ ဒုရုပစိဏ္ဏံ နာမ၊ မကောင်းသဖြင့် ပြုကျင့်ခြင်း မည်သည်။ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒဗ္ဗိံ ဝါ၊ ယောက်မကိုသော်လည်းကောင်း။ ဥဠုင်္ကံ ဝါ၊ ယောက်ချိုကိုသော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ဇွန်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ အနုက္ခိပန္တော၊ မမြှောက်ဘဲ။ သစေ အာလုဠေတိ၊ အကယ်၍ မွှေအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မွှေလသော်။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့အား။ ပါတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ သာမပါကဉ္စေဝ၊ ကိုယ်တိုင်ချက်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဒုရုပစိဏ္ဏဉ္စ၊ မကောင်းသဖြင့် ပြုကျင့်ခြင်းသည် လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘာဇနံ၊ အိုးကို။ သစေ ဥက္ခိပတိ၊ အကယ်၍ မြှောက်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဥဂ္ဂဟိတကမ္ပိ၊ ဥဂ္ဂဟိတကသည်လည်း။ ဝါ၊ အကပ်မခံဘဲ ကိုယ်တိုင်မြှောက်ယူအပ်သည် လည်း။ ဟောတိ။
ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ စရိတွာ၊ လှည့်လည်ပြီး၍။ အာဓာရကေ၊ သပိတ်ခြေပေါ်၌။ ပတ္တော၊ သည်။ ဝါ၊ ကို။ ဌပိတော၊ ထားအပ်သည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ တတြ၊ ထိုသို့ ချထားရာ၌။ အညော၊ သပိတ်ရှင်မှ အခြားသော။ လောလဘိက္ခု၊ လျှပ်ပေါ်လော်လီသော ရဟန်းသည်။ ကီဠန္တော၊ ကစားလျက်။ ဝါ၊ ကစားသောအားဖြင့်။ ပတ္တံ၊ ကို။ စေ အာမသတိ၊ အကယ်၍ သုံးသပ်အံ့။ ဝါ၊ ကိုင်အံ့။ ပတ္တပိဓာနံ၊ သပိတ်ဖုံးကို။ စေ အာမသတိ တဿေဝ၊ ထိုရဟန်းအားသာ။ တတော၊ ထိုသပိတ်ထဲမှ။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်သော။ ဘတ္တံ၊ ဆွမ်းသည်။ န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပတ္တံ၊ ကို။ ဥက္ခိပိတွာ၊ မြှောက်၍။ သစေ ဌပေတိ၊ အကယ်၍ ပြန်ထားအံ့။ ဧဝံ သတိ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့အား။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မြှောက်ယူတုန်းက ဥဂ္ဂဟိတကဖြစ်သောကြောင့် မအပ်။ တတ္ထဇာတကဖလာနိ၊ ထိုသစ်ပင်၌ ဖြစ်သော သစ်သီးတို့ကို။ သာခါယ ဝါ၊ သစ်ခက်၌သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဝလ္လိယာ ဝါ၊ နွယ်၌သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ သစေ စာလေတိ၊ အကယ်၍ လှုပ်စေအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လှုပ်စေလသော်။ တဿေဝ၊ ထိုရဟန်းအားသာ။ တတော၊ ထိုသစ်ပင်မှ။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်သော။ ဖလံ၊ အသီးသည်။ န ဝဋ္ဋတိ ဒုရုပစိဏ္ဏဒုက္ကဋဉ္စ၊ ဒုရုပစိဏ္ဏဒုက္ကဋ်အာပတ်သို့လည်း။ အာဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဖလရုက္ခံ၊ အသီးရှိသော သစ်ပင်ကို။ အပဿယိတုံ ဝါ၊ မှီခြင်းငှာလည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ထိုသစ်ပင်၌။ ကဏ္ဍကေ၊ ဆူးတို့ကို။ ဗန္ဓိတုံ ဝါ၊ ဖွဲ့ခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဒုရုပစိဏ္ဏံ၊ သည်။ န ဟောတိ ဣတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အရညေ၊ တော၌။ ပတိတံ၊ ကျနေသော။ အမ္ဗဖလာဒိံ၊ သရက်သီး အစရှိသော ဝတ္ထုကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ သာမဏေရဿ၊ အား။ ဒဿာမိ၊ ပေးအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်ယူ၍။ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သီဟဝိဃာသာဒိံ၊ ခြသေ့ၤစားကြွင်း အစရှိသော အစာကို။ ဒိသွာပိ၊ တွေ့၍လည်း။ သာမဏေရဿ၊ အား။ ဒဿာမိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဝါ၊ အကပ်ခံ၍သော်လည်းကောင်း။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဝါ၊ အကပ်မခံမူ၍သော် လည်းကောင်း။ အာဟရိတွာ ဒါတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဝိတက္ကံ၊ အကြံကို။ သောဓေတုံ၊ သုတ်သင်ခြင်းငှာ။ သစေ သက္ကောတိ၊ အကယ်၍ စွမ်းနိုင်အံ့။ ဧဝံ သတိ တတော၊ ထိုသာမဏေ၏အထံမှ။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်သော သီဟဝိဃာသ အစရှိသည်ကို။ ခါဒိတုမ္ပိ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အာမကမံသပဋိဂ္ဂဟဏပစ္စယာ၊ သားစိမ်းငါးစိမ်းကို ကောက်ယူခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဝဇ္ဇံ၊ အပြစ်သို့။ နေဝ ဖုသတိ၊ မရောက်။ ဥဂ္ဂဟိတကပစ္စယာ၊ ကြောင့်။ ဝဇ္ဇံ၊ အပြစ်သို့။ န ဖုသတိ။
မာတာပိတူနံ၊ တို့၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ တေလာဒီနိ၊ ဆီ အစရှိသည်တို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဂစ္ဆတော၊ သွားသော ရဟန်း၏။ အန္တရာမဂ္ဂေ၊ ၌။ ဗျာဓိ၊ အနာသည်။ သစေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ တတော၊ ထိုဆီအစရှိသည်တို့မှ။ ယံ၊ အကြင်ဝတ္ထုကို။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ ငှာ။ ဣစ္ဆတိ၊ အလိုရှိ၏။ တံ၊ ထိုဝတ္ထုကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ မူလေပိ၊ အရင်း၌လည်း။ ဝါ၊ ဆောင်ယူခဲ့စဉ်တုန်းကလည်း။ ပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ အကပ်ခံအပ်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ ပုနပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။ မာတာပိတူနံ၊ တို့၏။ တဏ္ဍုလေ၊ တို့ကို။ အာဟရိတွာ၊ ၍။ ဒေတိ၊ အံ့။ တေ၊ ထိုမိဘတို့သည်။ တတောယေဝ၊ ထိုဆန်တို့မှသာလျှင်။ ယာဂုအာဒီနိ၊ ယာဂု အစရှိသည်တို့ကို။ သမ္ပာဒေတွာ၊ ပြီးစီးစေ၍။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ ဒေန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သန္နိဓိပစ္စယာ ဝါ ဥဂ္ဂဟိတကပစ္စယာ ဝါ ဒေါသော နတ္ထိ။
ဘိက္ခု၊ သည်။ ပိဒဟိတွာ၊ ပြာမကျအောင် ပိတ်၍။ ဥဒကံ၊ ထင်ရှားသော အမှုန် မပါအောင် စစ်အပ်ပြီးသော ရေကို။ တာပေတိ၊ ပူစေအံ့။ ယာဝ ပရိက္ခယာ၊ ကုန်သည့်တိုင်အောင်။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤရေနွေး၌။ ဆာရိကာ၊ ပြာသည်။ သစေ ပတတိ၊ အကယ်၍ ကျအံ့။ ဧဝံ သတိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ ဒီဃသဏ္ဍာသေန၊ ရှည်သော သံညှပ်ဖြင့်။ ထာလကံ၊ ခွက်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ တေလံ၊ ဆီကို။ ပစန္တဿ၊ ချက်စဉ်။ ဆာရိကာ၊ သည်။ သစေ ပတတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ ဟတ္ထေန၊ မှ။ အမုဉ္စန္တေနေဝ၊ မလွှတ်ဘဲသာ။ ပစိတွာ၊ ချက်မြဲ ချက်ပြီး၍။ ဩတာရေတွာ၊ အောက်သို့ ချ၍။ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ အင်္ဂါရာပိ၊ မီးကျည်းတို့သည်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဒါရူနိ ဝါ၊ ထင်းတို့သည် လည်းကောင်း။ ဝါ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ ဌပိတာနိ၊ ထားအပ်ကုန်သည်။ သစေ ဟောန္တိ ဧဝံ သတိ မူလပဋိဂ္ဂဟဏမေဝ၊ မူလအကပ်ခံခြင်းသည်ပင်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ဘိက္ခု၊ သည်။ ဥစ္ဆုံ၊ ကို။ ခါဒတိ၊ ခဲစားနေ၏။ သာမဏေရော၊ သည်။ မယှမ္ပိ၊ တပည့်တော်အားလည်း။ ဒေထ၊ ပေးပါကုန်။ ဣတိ ဝဒတိ၊ လျှောက်အံ့။ ဣတော၊ ဤကြံမှ။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ ဂဏှ၊ ယူလော့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တော၊ ပြောဆိုအပ်သော သာမဏေသည်။ ဂဏှာတိ၊ ယူအံ့။ အဝသေသေ၊ ကြွင်းသော ကြံအပိုင်း၌။ ပုန ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။ ဂုဠပိဏ္ဍကံ၊ တင်လဲခဲကို။ ခါဒန္တဿာပိ၊ ခဲစားစဉ်လည်း။ ဧသေဝ နယော။ ဟိ၊ မှန်။ ဝုတ္တောကာသတော၊ ပြောဆိုအပ်သော အရပ်မှ။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ၍။ ဂဟိတာဝသေသံ၊ ယူအပ်ပြီးမှ ကြွင်းသော ကြံပိုင်း ထန်းလျက်ခဲသည်။ အဇဟိတပဋိဂ္ဂဟဏမေဝ၊ မစွန့်အပ်သော အကပ်ခံခြင်းရှိသည်သာ။ ဝါ၊ အကပ်ခံခြင်းကို မစွန့်သည်သာ။ ဟောတိ။
ဘိက္ခု၊ သည်။ ဂုဠံ၊ တင်လဲကို။ ဘာဇေန္တော၊ ဝေဖန်လိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ ကောဋ္ဌာသေ၊ အဖို့အစုတို့ကို။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ ဘိက္ခူပိ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ သာမဏေရောပိ၊ သည်လည်းကောင်း။ အာဂန္တွာ၊ လာ၍။ ဧကဂ္ဂဟဏေနေဝ၊ တစ်ကြိမ်ကိုင်ယူခြင်းဖြင့်သာလျှင်။ ဂဟိတာဝသေသံ၊ ယူအပ်ပြီးမှ ကြွင်းသော တင်လဲသည်။ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ၊ အကပ်ခံအပ်မြဲ ခံအပ်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ လောလသာမဏေရော၊ လျှပ်ပေါ်လော်လီသော သာမဏေသည်။ ဂဏှိတွာ ဂဏှိတွာ၊ ယူပြီး၍ ယူပြီး၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ သစေ ဌပေတိ၊ အကယ်၍ ထားအံ့။ ဧဝံ သတိ တဿ၊ ထိုသာမဏေ၏။ ဂဟိတာဝသေသံ၊ ယူအပ်ပြီးမှ ကြွင်းသော တင်လဲသည်။ ဝါ၊ ယူပြီး၍ ပြန်ချထားအပ်ခဲ့သော တင်လဲသည်။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတကံ၊ ပဋိဂ္ဂဟိတ မဟုတ်သည်။ ဝါ၊ အကပ်ပျက်သည်။ ဟောတိ။
ဘိက္ခု၊ သည်။ ဓူမဝဋ္ဋိံ၊ အခိုးရှိသော အလိပ်ကို။ ဝါ၊ ဆေးလိပ်ကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ ဓူမံ၊ အခိုးကို။ ပိဝတိ၊ သောက်အံ့။ မုခဉ္စ၊ ခံတွင်းသည်လည်းကောင်း။ ကဏ္ဌော စ၊ လည်ချောင်းသည်လည်းကောင်း။ မနောသိလာယ၊ ဆေးဒန်းမြင်းသီလာဖြင့်။ လိတ္တော ဝိယ၊ သုတ်လိမ်းသကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ယာဝကာလိကံ၊ ယာဝကာလိကခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ယာဝကာလိကေန၊ ယာဝကာလိက ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်နှင့်။ ယာဝဇီဝိကသံသဂ္ဂေ၊ ယာဝဇီဝိကဆေးတို့ ရောနှောမိခြင်းကြောင့်။ ဒေါသော၊ သည်။ နတ္ထိ။
ပတ္တံ၊ သပိတ်ကို။ ပစန္တဿ ဝါ၊ ဖုတ်စဉ်သော်လည်းကောင်း။ ရဇနံ၊ ဆိုးရည်ကို။ ပစန္တဿ ဝါ၊ ကျိုစဉ်သော်လည်းကောင်း။ ကဏ္ဏနာသမုခဆိဒ္ဒေဟိ၊ နားပေါက် နှာခေါင်းပေါက် ပါးစပ်ပေါက်တို့မှ။ ဓူမော၊ မီးအခိုးသည်။ ပဝိသတိ၊ ဝင်အံ့။ ဗျာဓိပစ္စယာ၊ အနာဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ပုပ္ဖံ ဝါ၊ ပန်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဖလံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဥပသိင်္ဃတိ၊ နမ်းရှုတ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ နမ်းရှုတ်လသော်။ အဗ္ဗောဟာရိကတ္တာ၊ အဗ္ဗောဟာရိက၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဘတ္တုဂ္ဂါရော၊ ကြို့ထိုးခြင်း စသည်ကြောင့် အန်ထွက်လာသော အစာသည်။ တာလုံ၊ အာစောက်ကို။ အာဟစ္စ၊ ထိခိုက်၍။ အန္တောယေဝ၊ အတွင်းသို့သာ။ ပဝိသတိ၊ ပြန်ဝင်အံ့။ အဝိသယတ္တာ၊ စောင့်စည်းနိုင်သော အရာ မဟုတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝါ၊ ပြန်မကျအောင် မထိန်းသိမ်းနိုင်သောကြောင့်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ထိုသို့ အပ်ပါသော်လည်း။ မုခံ၊ ခံတွင်းသို့။ ပဝိဋ္ဌံ၊ ဝင်ပြီးသော ကြို့ထိုးဖတ်ကို။ အဇ္ဈောဟရတော၊ ပြန်၍ မျိုချသော ရဟန်း၏။ ဝိကာလေ၊ ၌။ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ဒန္တန္တရေ၊ သွား၏ အကြား၌။ လဂ္ဂဿ၊ ငြိကပ်နေသော။ အာမိသဿ၊ အာမိသ၏။ ရသော၊ အရည်သည်။ ပဝိသတိ၊ ဝင်အံ့။ အာပတ္တိယေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ။ သုခုမံ၊ သိမ်မွေ့သော။ အာမိသံ၊ သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ရသော၊ အရသာသည်။ သစေ န ပညာယတိ၊ အကယ်၍ မထင်ရှားအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ အဗ္ဗောဟာရိကပက္ခံ၊ အဗ္ဗောဟာရိက ဘက်သို့။ ဘဇတိ၊ ကပ်ဝင်တော့၏။
ကာလေ၊ မွန်းတည့်ချိန် အခါသည်။ ဥပကဋ္ဌေ၊ နီးကပ်သော်။ နိရုဒကဋ္ဌာနေ၊ ရေမရှိသော အရပ်၌။ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဘုဉ္ဇိတွာ၊ စားပြီး၍။ ကက္ခာရေတွာ၊ ကက်ဟု အသံပြု၍။ ဝါ၊ ဟက်၍။ ဒွေ တယော၊ နှစ်ခု သုံးခုကုန်သော။ ခေဠပိဏ္ဍေ၊ တံတွေးခဲတို့ကို။ ပါတေတွာ၊ ကျစေပြီး၍။ ဥဒကဋ္ဌာနံ၊ ရေ၏ တည်ရာ အရပ်သို့။ ဂန္တွာ၊ ရောက်၍။ ဝါ၊ ရောက်မှ။ မုခံ၊ ပါးစပ်ကို။ ဝိက္ခာလေတဗ္ဗံ၊ ဆေးရာ၏။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ ဌပိတသိင်္ဂိဝေရာဒီနံ၊ ထားအပ်သော ချင်း အစရှိသည်တို့၏။ အင်္ကုရာ၊ အညွန့်တို့သည်။ နိက္ခမန္တိ၊ ထွက်ကုန်အံ့။ ပုန ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။ လောဏေ၊ ဆားသည်။ အသတိ၊ သော်။ သမုဒ္ဒေါဒကေန၊ သမုဒ္ဒရာရေဖြင့်။ လောဏကိစ္စံ၊ ဆား၏ ကိစ္စကို။ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ ၍။ ဌပိတံ၊ သော။ လောဏောဒကံ၊ ဆားရေသည်။ လောဏံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ လောဏံ ဝါ၊ ဆားသည်သော်လည်း။ ဥဒကံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ရသော ဝါ၊ ကြံရည်သည်သော်လည်း။ ဖာဏိတံ၊ တင်လဲသည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ ဖာဏိတံ ဝါ၊ တင်လဲသည်သော်လည်း။ ရသော၊ အရည်သည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ မူလပဋိဂ္ဂဟဏမေဝ၊ မူလအကပ်ခံခြင်းသည်ပင်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဟိမကရကာ၊ ဆီးနှင်း မိုးသီးမိုးပေါက်တို့သည်။ ဥဒကဂတိကာ ဧဝ၊ ရေနှင့်အလားတူကုန်သည်သာတည်း။ ပါရိဟာရိကေန၊ သွားလေရာရာ ဆောင်ယူအပ်သော။ ကတကဋ္ဌိနာ၊ ခပေါင်းရေကြည်စေ့ဖြင့်။ ဥဒကံ၊ ရေကို။ ပသာဒေန္တိ၊ ကြည်စေကုန်အံ့။ တံ၊ ထိုခပေါင်းရေကြည်စေ့သည်။ အဗ္ဘောဟာရိကံ၊ ကတည်း။ အာမိသေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပိဝိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အာမိသဂတိကေဟိ၊ အာမိသ၏ ဖြစ်ခြင်းနှင့် တူသော ဖြစ်ခြင်း ရှိကုန်သော။ ဝါ၊ အာမိသနှင့် အလားတူကုန်သော။ ကပိတ္ထဖလာဒီဟိ၊ သီးသီး အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ပသာဒိတံ၊ ကြည်စေအပ်သော ရေသည်။ ပုရေဘတ္တမေဝ၊ နံနက်အခါ၌သာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ပေါက္ခရဏီအာဒီသု၊ လေးထောင့်ကန် အစရှိသော အရပ်တို့၌။ ဥဒကံ၊ သည်။ ဗဟလံ၊ ပြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်တတ်၏။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ မုခေ စ၊ ခံတွင်း၌လည်းကောင်း။ ဟတ္ထေ စ၊ ၌လည်းကောင်း။ သစေ လဂ္ဂတိ၊ အကယ်၍ ငြိကပ်အံ့။ ဧဝံ သတိ။ န ဝဋ္ဋတိ။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ ၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ သုံးဆောင်ရာ၏။ ခေတ္တေသု၊ လယ်တို့၌။ ကသိတဋ္ဌာနေ၊ ထွန်အပ်ရာ အရပ်၌။ ဗဟလံ၊ ပြစ်သော။ ဥဒကံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ သန္ဒိတွာ၊ လယ်မှ စီးသွား၍။ ကန္ဒရာဒီနိ၊ ချောင်း အစရှိသည်တို့ကို။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ နဒိံ၊ မြစ်ကို။ သစေ ပူရေတိ၊ အကယ်၍ ပြည့်စေအံ့။ ဧဝံ သတိ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကကုဓသောဗ္ဘာဒယော၊ ရေခံတက်ပင်ရှိသော ထူးအိုင် အစရှိသည်တို့သည်။ ရုက္ခတော၊ သစ်ပင်မှ။ ပတိတေဟိ၊ ကျကုန်သော။ ပုပ္ဖေဟိ၊ အပွင့်တို့ဖြင့်။ သဉ္ဆန္နောဒကာ၊ ဖုံးလွှမ်းအပ်သော ရေရှိကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်အံ့။ ပုပ္ဖရသော၊ အပွင့်၏ အရသာသည်။ သစေ န ပညာယတိ၊ အကယ်၍ မထင်ရှားအံ့။ ဧဝံ သတိ။ ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ၊ ရေကို အကပ်ခံဖွယ်ကိစ္စသည်။ နတ္ထိ။ ပရိတ္တံ၊ နည်းသော။ ဥဒကံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ အံ့။ ရသော၊ အပွင့်၏ အရသာသည်။ ပညာယတိ၊ အံ့။ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ ပဗ္ဗတကန္ဒရာဒီသု၊ တောင်ချောက် အစရှိသော အရပ်တို့၌။ ကာဠဝဏ္ဏပဏ္ဏသဉ္ဆန္နဥဒကေပိ၊ မည်းနက်သော အဆင်းရှိသော သစ်ရွက်တို့ဖြင့် ဖုံးလွှမ်းအပ်သော ရေ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော။
ပါနီယဃဋေ၊ သောက်ရေအိုး၌။ သရေဏုကာနိ ဝါ၊ ဝတ်မှုန်နှင့်တကွ ဖြစ်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ သဝဏ္ဋခီရာနိ ဝါ၊ အညှာ၏ နို့ရည်နှင့်တကွ ဖြစ်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ပုပ္ဖာနိ၊ ပန်းတို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ ပက္ခိတ္တာနိ၊ ထည့်အပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်အံ့။ ဥဒကံ၊ ကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ ပုပ္ဖာနိ ဝါ၊ ပန်းတို့ကိုသော်လည်း။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ ပက္ခိပိတဗ္ဗာနိ၊ ထည့်ထိုက်ကုန်၏။ ပါဋလိစမ္ပကမလ္လိကာ၊ သခွတ်ပန်း စကားဝါပန်း စပယ်ပန်းတို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ ပက္ခိတ္တာ၊ ထည့်အပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဝါသမတ္တံ၊ ထုံအပ်သော အနံ့မျှသည်။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်အံ့။ တံ၊ ထိုအနံ့မျှသည်။ အဗ္ဗောဟာရိကံ၊ ကတည်း။ ဒုတိယဒိဝသေပိ၊ ၌လည်း။ အာမိသေန၊ ဆွမ်းစသော အာမိသနှင့်။ သဒ္ဓိံ ပါတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ ဌပိတ (ပ) ပါနီယတော၊ အကပ်ခံ၍ ထားအပ်သော ပန်းဖြင့် ထုံအပ်သော သောက်ရေမှ။ သာမဏေရော၊ သည်။ ပါနီယံ၊ သောက်ရေကို။ ဂဟေတွာ၊ ခပ်ယူ၍။ ပီတာဝသေသံ၊ သောက်အပ်ပြီးမှ အကြွင်းကို။ တတ္ထေဝ၊ ထိုအိုး၌သာ။ အာကိရတိ၊ လောင်းထည့်အံ့။ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ ပဒုမသရာဒီသု၊ ပဒုမ္မာကြာအိုင် အစရှိသည်တို့၌။ ဥဒကံ၊ ကို။ သန္ထရိတွာ၊ ဖြန့်ခင်း၍။ ဌိတံ၊ တည်သော။ ပုပ္ဖရေဏုံ၊ ပန်းဝတ်မှုန်ကို။
ဃဋေန၊ အိုးဖြင့်။ ဝိက္ခမ္ဘေတွာ၊ ခွါ၍။ ဝါ၊ ဖယ်၍။ ဥဒကံ၊ ကို။ ဂဟေတုံ၊ ခပ်ယူခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ကာရာပေတွာ၊ ပြုစေပြီး၍။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံပြီး၍။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်သော။ ဒန္တကဋ္ဌံ၊ ဒန်ပူသည်။ ဟောတိ၊ ရှိအံ့။ တဿ၊ ထိုဒန်ပူ၏။ ရသံ၊ အရည်ကို။ ပိဝိတုကာမော၊ သောက်လိုသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ မူလ ပဋိဂ္ဂဟဏမေဝ၊ မူလအကပ်ခံခြင်းသည်ပင်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ ၍။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်သော ဒန်ပူရည်ကို။ ပိဝိတုကာမေန၊ သောက်လိုသော ရဟန်းသည်။ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ဒန်ပူကို အကပ်ခံရာ၏။ အဇာနန္တဿ၊ မသိစဉ်။ ရသေ၊ ဒန်ပူရည်သည်။ ပဝိဋ္ဌေပိ၊ ဝင်သွားပါသော်လည်း။ အာပတ္တိယေဝ၊ သည်သာ။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤဒန္တပေါနသိက္ခာပုဒ်သည်။ အစိတ္တကံ၊ လွန်ကျူးလိုစိတ် မရှိသော်လည်း သင့်ရောက်ခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ တည်း။
မဟာဘူတေသု၊ မဟာဘုတ်တို့တွင်။ ကိံ၊ အဘယ်မဟာဘုတ်သည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်သနည်း။ ကိံ၊ သည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား အမေးတည်း။ တာဝ၊ အဿု စသည်တို့မှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ သော။ ခီရံ၊ နို့ရည်သည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကပ္ပိယမံသခီရံ ဝါ၊ အပ်သော အသားရှိသော နွားစသော သတ္တဝါတို့၏ နို့ရည်သည်သော်လည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ အကပ္ပိယမံသခီရံ ဝါ၊ မအပ်သော အသားရှိသော မြင်းစသော သတ္တဝါတို့၏ နို့ရည်သည်သော်လည်း။ ဟောတု၊ စေ။ ပိဝန္တဿ၊ သောက်သော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ်တည်း။ အဿု၊ မျက်ရည်လည်းကောင်း။ ခေဠော၊ တံတွေးလည်းကောင်း။ သိင်္ဃာဏိကာ၊ နှပ်လည်းကောင်း။ မုတ္တံ၊ ကျင်ငယ်လည်းကောင်း။ ကရီသံ၊ ကျင်ကြီးလည်းကောင်း။ သေမှံ၊ သလိပ်လည်းကောင်း။ ဒန္တမလံ၊ သွားချေးလည်းကောင်း။ အက္ခိဂူထကော၊ မျက်ချေးလည်းကောင်း။ ကဏ္ဏဂူထကော၊ နားချေးလည်းကောင်း။ သရီရေ၊ ကိုယ်၌။ ဥဋ္ဌိတလောဏံ၊ ပေါက်သော ဆားလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣဒံ သဗ္ဗံ၊ ဤအလုံးစုံသည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤကိုယ်၌ တည်သော မဟာဘုတ်တို့တွင်။ ယံ၊ အကြင် မဟာဘုတ်သည်။ ဌာနတော၊ တည်ရာမှ။ စဝိတွာ၊ ရွေ့လျော၍။ ပတ္တေ ဝါ၊ သပိတ်၌သော်လည်းကောင်း။ ဟတ္ထေ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ပတတိ၊ ပြတ်ကျ၏။ တံ၊ ထိုမဟာဘုတ်ကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ အကပ်ခံရာ၏။ အင်္ဂလဂ္ဂံ၊ ကိုယ်၌ ငြိကပ်သော မဟာဘုတ်သည်။ ပဋိဂ္ဂဟိတကမေဝ၊ ပဋိဂ္ဂဟိတက မည်သည်သာ။ ဝါ၊ အကပ်ခံအပ်ပြီး ဖြစ်သည်သာ။ ဥဏှပါယာသံ၊ ပူသော နို့ဃနာကို။ ဘုဉ္ဇန္တဿ၊ စားစဉ်။ သေဒေါ၊ ချွေးသည်။ အင်္ဂုလိအနုသာရေန၊ လက်ချောင်းသို့ အစဉ်လိုက်သဖြင့်။ ဧကာဗဒ္ဓေါဝ၊ နို့ဃနာနှင့် တစ်စပ်တည်းသာလျှင်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပါယာသေ၊ နို့ဃနာ၌။ သန္တိဋ္ဌတိ၊ ကောင်းစွာ တည်အံ့။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ စရန္တဿ၊ စဉ်။ ဟတ္ထတော ဝါ၊ လက်မှသော်လည်းကောင်း။ ပတ္တဿ၊ ၏။ မုခဝဋ္ဋိတော ဝါ၊ နှုတ်ခမ်းရစ်မှသော်လည်းကောင်း။ ပတ္တတလံ၊ သပိတ်အပြင်သို့။ ဩရောဟတိ၊ သက်ဆင်းအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤချွေး၌။ ပဋိဂ္ဂဟဏကိစ္စံ နတ္ထိ။ ဈာမမဟာဘူတေသု၊ မီးလောင်အပ်သော မဟာဘုတ်တို့တွင်။ ဣဒံ နာမ၊ ဤမည်သော မဟာဘုတ်သည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဆိုဖွယ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပန၊ ထိုသို့ ဆိုဖွယ်မရှိပါသော်လည်း။ ဒုဇ္ဈာပိတံ၊ မကောင်းသဖြင့် မီးလောင်စေအပ်သော အရိုးစသော မဟာဘုတ်သည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ သုဇ္ဈာပိတံ၊ ကောင်းစွာ မီးလောင်စေအပ်သော မဟာဘုတ်သည်။ ဝါ၊ ကို။ မနုဿဋ္ဌိမ္ပိ၊ လူရိုးကိုသော်မှလည်းကောင်း။ စုဏ္ဏံ၊ အမှုန့်ကို။ ကတွာ၊ ၍။ လေဟေ၊ လျက်ဆားစသော လျက်ဖွယ်၌။ ဥပနေတုံ၊ ကပ်ဆောင်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
စတ္တာရိ၊ လေးပါးကုန်သော။ မဟာဝိကဋာနိ၊ မဟာဝိကဋဆေးတို့ကို။ ကပ္ပိယကာရကေ၊ သည်။ အသတိ၊ မရှိလသော်။ သာမမ္ပိ၊ ရဟန်းကိုယ်တိုင်လည်း။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤအသတိ ကပ္ပိယကာရကေဟူသော ပါဌ်၌။ ဒုဗ္ဗစောပိ၊ အပြောအဆို ခက်သူမူလည်း ဖြစ်သော။ အသမတ္ထောပိ၊ မစွမ်းနိုင်သူမူလည်းဖြစ်သော။ ကပ္ပိယကာရကော၊ သည်။ အသန္တပက္ခေယေဝ၊ မရှိသူ၏ အဖို့၌သာ။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ ဆာရိကာယ၊ သစ်စိမ်းပြာသည်။ အသတိ၊ မရှိလသော်။ သုက္ခဒါရုံ၊ ခြောက်သော သစ်သားကို။ ဈာပေတွာ၊ မီးရှို့၍။ ဆာရိကာ၊ ကို။ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ထိုက်၏။ သုက္ခဒါရုမှိ၊ ခြောက်သော သစ်သားသည်။ အသတိ၊ သော်။ အလ္လဒါရုံ၊ စိုသော သစ်သားကို။ ရုက္ခတော၊ မှ။ ဆိန္ဒိတွာပိ၊ ရဟန်းကိုယ်တိုင်ဖြတ်၍လည်း။ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ စတုဗ္ဗိဓမ္ပိ၊ လေးပါးအပြားရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ ဣဒံ မဟာဝိကဋံ၊ ဤ မဟာဝိကဋဆေးသည်။ ကာလောဒိဿံ နာမ၊ ကာလောဒိဿ မည်၏။ ဝါ၊ မြွေကိုက်ရာ ကာလကို ရည်ရွယ်၍ ခွင့်ပြုအပ်သော ဆေးမည်၏။ သပ္ပဒဋ္ဌက္ခဏေယေဝ၊ မြွေကိုက်ရာ ခဏ၌သာ။ ဝဋ္ဋတိ။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ၊ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာန်တည်း။ ကာယတော စ၊ ကိုယ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယစိတ္တတော စ၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ နောသညာဝိမောက္ခံ၊ ဝီတိက္ကမသညာမရှိသော်လည်း အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ အစိတ္တကံ၊ ဝီတိက္ကမစိတ်နှင့် တကွမဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ၊ ပညတ်ခြင်းကြောင့် အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးမျိုးရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဒသမံ၊ ဆယ်ခုမြောက်သော။ ဒန္တပေါနသိက္ခာပဒံ၊ ဒန္တပေါနသိက္ခာပုဒ်တည်း။
ဝဏ္ဏနာက္ကမေန၊ ဖွင့်စဉ်အားဖြင့်။ စတုတ္ထော၊ လေးခုမြောက်သော။ ဘောဇနဝဂ္ဂေါ၊ ဘောဇနဝဂ်သည်။ သမတ္တော၊ ပြည့်စုံပြီ။
၅-အစေလကဝဂ်
၁-အစေလကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၂၆၉။ အစေလကဝဂ္ဂဿ၊ အစေလကဝဂ်၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ပဌမသိက္ခာပုဒ်၌။ ပရိဝေသနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ပရိဝေသနဋ္ဌာနံ၊ ဆွမ်းလုပ်ကျွေးရာ အရပ်သို့။ ပရိဗ္ဗာဇကသမာပန္နောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ လူမှုကိစ္စကို စွန့်ခွါ၍ သင်္ခမ်းကျောင်းသို့ သွားနေကြောင်းအကျင့်သို့။ သမာပန္နော၊ ကောင်းစွာ ရောက်သူတည်း။ ဒေတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သမတိတ္တိကံ၊ သပိတ်၏ နှုတ်ခမ်းရစ်နှင့် အညီအမျှပြည့်သော။ ယာဂုဘတ္တံ၊ ယာဂုဘတ်ကို။ ဧကပယောဂေန၊ တစ်ကြိမ်တည်းသော ပယောဂဖြင့်။ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ ဧကံ၊ တစ်ချက်သော။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဝစ္ဆိန္ဒိတွာ အဝစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ယာဂုအယဉ်ကို ဖြတ်၍ ဖြတ်၍။ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ ပယောဂေ ဂယောဂေ၊ လုံ့လတိုင်း လုံ့လတိုင်း။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပူဝဘတ္တာဒီသု၊ မုန့် ထမင်း အစရှိသည်တို့၌။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ တိတ္ထိယေ အတိတ္ထိယသညီတိ၊ ဟူသည်ကား။ မာတာ ဝါ၊ အမိသည်သော်လည်းကောင်း။ ပိတာ ဝါ၊ အဖသည်သော်လည်းကောင်း။ တိတ္ထိယေသု၊ တို့၌။ ပဗ္ဗဇတိ၊ ကျင့်အံ့။ တေသံ၊ ထိုတိတ္ထိတို့အား။ မာတာပိတုသညာယ၊ အမိအဖဟူသော အမှတ်ဖြင့်။ ဒေန္တဿာပိ၊ ပေးသော ရဟန်း၏လည်း။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒါပေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အနုပသမ္ပန္နေန၊ လူသာမဏေသည်။ ဝါ၊ လူသာမဏေကို။ ဒါပေတိ၊ ပေးစေအံ့။
၂၇၃။ ဥပနိက္ခိပိတွာ ဒေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တထာရူပေ၊ ထိုသို့ သဘောရှိသော။ ဘာဇနေ၊ တိတ္ထိတို့အား ပေးဖို့ရန် ထည့်ခြင်းငှာ လျောက်ပတ်သော ခွက်၌။ တံ ဘာဇနံ၊ ခွက်ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ တေသံ၊ ထိုတိတ္ထိတို့၏။ သန္တိကေ၊ အနီး၌။ ဘူမိယံ၊ မြေ၌။ နိက္ခိပိတွာ၊ ချထား၍။ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ တေသံ၊ ထိုတိတ္ထိတို့၏။ ဘာဇနံ၊ ခွက်ကို။ နိက္ခိပါပေတွာ၊ ချထားစေ၍။ တတ္ထ၊ ထိုခွက်၌။ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ ပတ္တံ၊ သပိတ်ကို။ အာဓာရကေ ဝါ၊ သပိတ်ခြေ၌သော်လည်းကောင်း။ ဘူမိယံ ဝါ၊ မြေ၌သော်လည်းကောင်း။ ဌပေတွာပိ၊ ထား၍လည်း။ “ဣတော၊ ဤသပိတ်ထဲမှ။ ဂဏှထ၊ ယူကြကုန်၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ သင့်၏။ တိတ္ထိယော၊ တိတ္ထိသည်။ သစေ ဝဒတိ၊ အကယ်၍ လျှောက်အံ့။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ လျှောက်သနည်း။ “ဣဒံ၊ ဤဥစ္စာသည်။ မယှံ နာမ သန္တကံ၊ တပည့်တော်၏ ဥစ္စာ မည်ပါ၏။ ဣဓ၊ ဤခွက်၌။ နံ၊ ထိုဥစ္စာကို။ အာကိရထ၊ လောင်းထည့်လော့၊” ဣတိ၊ သို့။ သစေ ဝဒတိ၊ အကယ်၍ လျှောက်အံ့။ အာကိရိတဗ္ဗံ၊ လောင်းထည့်နိုင်၏။ တဿ၊ ထိုတိတ္ထိ၏။ သန္တကတ္တာ၊ ဥစ္စာ၏အဖြစ်ကြောင့်။ သဟတ္ထာ၊ မိမိ၏ လက်ဖြင့်။ ဒါနံ နာမ၊ ပေးခြင်းမည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
အစေလကသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂-ဥယျောဇနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
ဒုတိယသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ပဋိက္ကမနေပီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာသနသာလာယမ္ပိ၊ ရွာတွင်းဆွမ်းစားဇရပ်၌လည်း။ ဘတ္တဝိဿဂ္ဂန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘတ္တကိစ္စံ၊ ဆွမ်းစားခြင်းကိစ္စကို။ န သမ္ဘာဝေသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ န ပါပုဏိ၊ မရောက်။ ဝါ၊ မမီ။၂၇၄။
အနာစာရန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝုတ္တာဝသေသံ၊ ပါဠိတော်၌ တိုက်ရိုက်ဟောတော်မူအပ်ပြီးသည်မှ ကြွင်းသော။ ကာယဝစီဒွါရဝီတိက္ကမံ၊ ကာယဒွါရ ဝစီဒွါရ၌ လွန်ကျူးမှုကို။ ဒဿနူပစာရံ ဝါ (ပ) ဝိဇဟန္တဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ဌိတော၊ ရပ်နေသည်။ ဟုတွာ ဝါ၊ ဖြစ်၍သော်လည်းကောင်း။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသည်။ ဟုတွာ ဝါ၊ ဖြစ်၍သော်လည်းကောင်း။ ယဒိ ဥယျောဇေတိ၊ အကယ်၍ ပြန်လွှတ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပြန်လွှတ်လတ်သော်။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းကို။ ဥယျောဇိတော၊ ပြန်လွှတ်အပ်ပြီ။ သော၊ ထိုပြန်လွှတ်အပ်သော ရဟန်းသည်။ ဝိဇဟတိ၊ ဒဿနူပစာ သို့မဟုတ် သဝနူပစာကို စွန့်၏။ တဿ စ၊ ထိုစွန့်သွားသော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ အာပတ္တိ နာမ၊ အာပတ်မည်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပန၊ စင်စစ်ကား။ တသ္မိံ၊ ထို ပြန်လွှတ်အပ်သော ရဟန်းသည်။ ဝိဇဟန္တေပိ၊ စွန့်သော်လည်း။ အတ္ထတော၊ လိုရင်းအနက်အားဖြင့်။ ဣတရေန၊ ပြန်လွှတ်အပ်သော ရဟန်းမှ တစ်ပါးသော ပြန်လွှတ်တတ်သော ရဟန်းသည်။ ဝိဇဟိတမေဝ၊ စွန့်အပ်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဥယျောဇေတိ၊ ပြန်လွှတ်၏။ တဿေဝ၊ ထိုပြန်လွှတ်သော ရဟန်း၏သာ။ အယံ အာပတ္တိ၊ ဤအာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုသို့ ပြန်လွှတ်ရာ၌။ ၂၇၆။
ဥပစာရဗ္ဘန္တရေ၊ ဥပစာ၏အတွင်း၌။ ဧကော၊ တစ်ဖက်သော။ ပါဒေါ၊ ခြေသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သီမာတိက္ကမေ၊ ဥပစာအပိုင်းအခြားကို လွန်သောအခါ၌။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဒဿနူပစာ သဝနူပစာတို့တွင်။ ဒဿနူပစာရဿ၊ ဒဿနူပစာ၏။ အဗ္ဘောကာသေ၊ လွင်တီးခေါင်၌။ ဒွါဒသဟတ္ထပ္ပမာဏံ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်ပမာဏသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သဝနူပစာရဿ၊ ၏။ အဗ္ဘောကာသေ၊ ၌။ တထာ၊ ထို့အတူ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်ပမာဏသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ အန္တရာ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်၏ အကြား၌။ ကုဋ္ဋဒွါရပါကာရာဒယော၊ နံရံ တံခါး တံတိုင်း အစရှိသည်တို့သည်။ သစေ ဟောန္တိ တေဟိ အန္တရိတဘာဝေါ၊ ခြားကွယ်အပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ ဒဿနူပစာရာတိက္ကမော၊ ဒဿနူပစာကို လွန်ခြင်းတည်း။ တဿ၊ ထိုဒဿနူပစာကို လွန်ခြင်း၏။ ဝသေန၊ ဖြင့်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်၏။ န အညော (ပ) ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝုတ္တပ္ပကာရံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော။ အနာစာရံ၊ မလျောက်ပတ်သော အကျင့်ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အညံ၊ အခြားသော။ ကိဉ္စိ ကာရဏံ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အကြောင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မရှိ။
ကလိသာသနံ အာရောပေတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ “ကလီ”တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကောဓော၊ ကောဓတည်း။ တဿ၊ ထိုကောဓ၏။ သာသနံ၊ အမိန့်အာဏာကို။ အာရောပေတိ၊ တင်အံ့။ ကောဓဿ၊ ၏။ အာဏံ၊ ကို။ အာရောပေတိ၊ တင်အံ့။ ကောဓဝသေန၊ ဖြင့်။ ဌာနနိသဇ္ဇာဒီသု၊ ရပ်ခြင်း,ထိုင်ခြင်း အစရှိသည်တို့၌။ ဒေါသံ၊ အပြစ်ကို။ ဒဿေတွာ၊ ပြ၍။ “ဘော၊ အမောင်တို့။ ဣမဿ၊ ဤရဟန်း၏။ ဌာနံ၊ ရပ်ပုံကိုလည်းကောင်း။ နိသဇ္ဇံ၊ ထိုင်ပုံကိုလည်းကောင်း။ အာလောကိတံ၊ ရှေးရှုကြည့်ပုံကိုလည်းကောင်း။ ဝိလောကိတံ၊ အထောင့်ကြည့်ပုံကိုလည်းကောင်း။ ပဿထ၊ ရှုကြကုန်။ ခါဏုကော ဝိယ၊ သစ်ငုတ်ကဲ့သို့။ တိဋ္ဌတိ၊ ရပ်၏။ သုနခေါ ဝိယ၊ ခွေးကဲ့သို့။ နိသီဒတိ၊ ထိုင်၏။ မက္ကဋော ဝိယ၊ မျောက်ကဲ့သို့။ ဣတော စိတော စ၊ ဤမှ။ ဤမှလည်း။ ဝိလောကေတိ၊ ကြည့်၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ အမနာပဝစနံ၊ မနှစ်သက်ဖွယ်စကားကို။ ဝဒတိ၊ ပြောအံ့။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ ကြံ၍ ပြောသနည်း။ “ဣမိနာပိ၊ ဤစကားသည်လည်း။ ဥဗ္ဗာဠှော၊ ထွက်သွားစေအပ်သည်။ ဝါ၊ နှိပ်စက်အပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အပ္ပေဝ နာမ ပက္ကမေယျ၊ ဖဲသွားတန်ရာ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဝဒတိ၊ အံ့။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။ ၂၇၇။
ဥယျောဇနသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃-သဘောဇနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၂၇၉။ တတိယသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ သယနိဃရေတိ၊ ဟူသည်ကား။ သယနိယဃရေ၊ အိပ်ရာခန်းဆောင်၌။ ယတော (ပ) ဒိန္နာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဘိက္ခာ၊ ဆွမ်းကို။ ဒိန္နာ၊ ပေးလှူအပ်ပါပြီ။ အာဂတေန၊ ကြွလာသော ရဟန်းသည်။ ယံ၊ အကြင်အရာဝတ္ထုကို။ လဒ္ဓဗ္ဗံ၊ ရထိုက်၏။ တံ၊ ထိုရထိုက်သော အရာဝတ္ထုကို။ ဝေါ၊ အရှင်ဘုရားတို့သည်။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်ပါပြီ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဂစ္ဆထ၊ ပြန်ကြွပါကုန်။ ဣတိ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ အဓိပ္ပါယော၊ ယောကျ်ား၏ အလိုတည်း။ ပရိယုဋ္ဌိတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတော၊ ရာဂသည် ထက်ဝန်းကျင် ထကြွလုယူအပ်၏။ မေထုနာဓိပ္ပါယော၊ မေထုန်၌ဖြစ်သော အလိုရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်နက်။
၂၈၀။ ယံ ကုလံ၊ အကြင်အမျိုးသည်။ ဝါ၊ အကြင်အိမ်သည်။ ဥဘောဟိ၊ သ္မီးခင်ပွန်းနှစ်ယောက်ကုန်သော။ ဇနေဟိ၊ လူတို့နှင့်။ သဟ ဝတ္တတိ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တံ ကုလံ၊ သည်။ သဘောဇနံ၊ မည်၏။ သဘောဇနေ၊ ခင်ပွန်း နှစ်ယောက်ဟူသော လူတို့နှင့် တကွဖြစ်သော။ တသ္မိံ ကုလေ၊ ထိုအမျိုး၌။ ဝါ၊ ထိုအိမ်၌။ အထ ဝါ၊ ကား။ သဘောဇနေတိ၊ ဟူသည်ကား။ သဘောဂေ၊ သုံးဆောင်ခံစားအပ်သော မိန်းမယောကျ်ားနှင့် တကွဖြစ်သော။ တသ္မိံ ကုလေ၊ ၌။ ဟိ၊ မှန်၏။ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတဿ၊ ရာဂသည် ထက်ဝန်းကျင် လုယူအပ်သော။ ပုရိသဿ၊ ယောက်ျား၏။ ဣတ္ထီ၊ သည်။ ဘောဂေါ၊ အသုံးအဆောင်တည်း။ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတာယ၊ သော။ ဣတ္ထိယာ စ၊ ၏လည်း။ ပုရိသော၊ သည်။ ဘောဂေါ၊ တည်း။ တေနေဝ၊ ဣတ္ထီပုရိသတို့ အချင်းချင်း ဘောဂမည်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်ပင်။ အဿ၊ ထိုသဘောဇနေဟူသော ပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “ဣတ္ထီ စေဝ ဟောတိ ပုရိသော စာ”တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ။ မဟလ္လကေ ဃရေတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဟလ္လကေ၊ ကြီးသော။ သယနိဃရေ၊ အိပ်ရာခန်းဆောင်၌။ ပိဋ္ဌ (ပ) ဝိဇဟိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သယနိဃရေ၊ ၌။ တဿ ဂဗ္ဘဿ၊ ထိုတိုက်ခန်း၏။ ယော ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋော၊ အကြင် တံခါးပေါင်သည်။ အတ္ထိ တဿ၊ ထိုတံခါးပေါင်၏။ ဟတ္ထပါသံ၊ ကို။ ဝိဇဟိတွာ၊ စွန့်၍။ အန္တော သယနဿ၊ အတွင်းအိပ်ရာ၏။
အာသန္နေ၊ အနီးဖြစ်သော။ ဌာနေ၊ အရပ်၌။ နိသီဒတိ၊ ထိုင်အံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဤဒိသံ၊ သော။ သယနိဃရံ၊ သည်။ မဟာစတုဿာလာဒီသု၊ ကြီးစွာသော လေးဘက်တန်းလျားရှိသော အိမ်အစရှိသည်တို့၌။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပိဋ္ဌိဝံသံ အတိက္ကမိတွာတိ ဣမိနာ၊ ဖြင့်။ မဇ္ဈာတိက္ကမံ၊ အလယ်အရပ်ကို လွန်ခြင်းကို။ ဒဿေတိ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ယထာ ဝါ တထာ ဝါ၊ ဟုတ်ဟုတ်ညားညားသော အခြင်းအရာအားဖြင့်လည်း။ ကတဿ၊ ပြုအပ်သော။ ခုဒ္ဒကဿ၊ ငယ်သော။ သယနိဃရဿ၊ ၏။ မဇ္ဈာတိက္ကမေ၊ အလယ်အရပ်ကို လွန်ရာ၌။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်၏။ သေသံ (ပ) ဒွိဝေဒနန္တိ။
သဘောဇနသိက္ခာပဒံ တတိယံ။
၄-၅-စတုတ္ထ ပဉ္စမ သိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၂၈၄။ စတုတ္ထပဉ္စမသိက္ခာပဒေသု၊ စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ် ပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်တို့၌။ ယံ၊ အကြင် အဆုံးအဖြတ် စကားရပ်သည်။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုထိုက်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တံ၊ ထိုအဆုံးအဖြတ် စကားရပ်သည်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံ အကုန်အစင်။ အနိယတဒွယေ၊ အနိယတသိက္ခာပုဒ်နှစ်ပါးအပေါင်း၌။ ဝုတ္တနယမေဝ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ သဘောဇနသိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ၊ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာန်ရှိသည်။ ဟောတိ ယထာ၊ ဖြစ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဧတာနိပိ၊ ဤစတုတ္ထပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်တို့သည်လည်း။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနာနေဝ၊ ရှိကုန်သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ရဟောပဋိစ္ဆန္နသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ။
ရဟောနိသဇ္ဇသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆-စာရိတ္တသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၂၉၄။ ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဒေထာဝုသော ဘတ္တန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ တံ ဘတ္တံ၊ ထိုဘတ်သည်။ အဘိဟဋံ၊ ရှေးရှုဆောင်ယူအပ်ပြီးသည်။ အဟောသိ၊ ပြီ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ဒေထာဝုသော ဘတ္တံဟူ၍။ အာဟံသု ကိရ၊ ပြောဆိုကြကုန်သတတ်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အနဘိဟဋေ၊ ရှေးရှု မဆောင်ယူအပ်သော ဘတ်၌။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ဒေထာဝုသော ဘတ္တံဟူ၍။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ န လဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ ပယုတ္တဝါစာ၊ ပစ္စည်းနှင့် စပ်ယှဉ်သော စကားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၂၉၅။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တေန (ပ) နိက္ခိပထာတိ ဣဒံ၊ ဟူသော ဤစကားကို။ ဘဂဝါ၊ သည်။ ကုလဿ၊ အမျိုး၏။ သဒ္ဓါနုရက္ခဏတ္ထာယ၊ သဒ္ဓါကို စောင့်ရှောက်ခြင်းအကျိုးငှာ။ အာဟ၊ ပြီ။ “ဘာဇေတွာ၊ ဝေဖန်၍။ ခါဒထ၊ ခဲစားလိုက်ကြကုန်၊” ဣတိ၊ သို့။ ယဒိ ဝဒေယျ၊ အကယ်၍ မိန့်တော်မူအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူလတ်သော်။ မနုဿာနံ၊ အလှူရှင်ဖြစ်သော လူတို့၏။ ပသာဒညထတ္တံ၊ ကြည်ညိုခြင်းမှ တစ်ပါးသော အပြား၏ အဖြစ်သည်။ ဝါ၊ အကြည်ညိုပျက်ခြင်းသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဥဿာရိယိတ္ထာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိဟရိယိတ္ထ၊ ပြန်၍ ဆောင်ယူအပ်ပြီ။ ဃရံယေဝ၊ အိမ်သို့သာ။ နံ၊ ထိုခဲဖွယ်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ အဂမံသု၊ သွားကုန်ပြီ။ ဣတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၂၉၈။ သန္တံ ဘိက္ခုန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ကိတ္တာဝတာ၊ အဘယ်မျှ အတိုင်းအရှည်ရှိသော အကြောင်းဖြင့်။ သန္တော၊ ထင်ရှားရှိသော ရဟန်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ကိတ္တာဝတာ၊ အဘယ်မျှ အတိုင်းအရှည်ရှိသော အကြောင်းဖြင့်။ အသန္တော၊ ထင်ရှားမရှိသော ရဟန်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကားအမေးတည်း။ အန္တောဝိဟာရေ၊ ကျောင်းတိုက်၏ အတွင်း၌။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဌိတဿ၊ တည်သော ရဟန်း၏။ ကုလာနိ၊ တို့သို့။ ပယိရုပါသနစိတ္တံ၊ ချဉ်းကပ်ကြောင်းစိတ်သည်။ ဝါ၊ ချဉ်းကပ်လိုသော စိတ်သည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်ပြီ။ တတော၊ ထိုအရပ်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ယံ၊ အကြင်ရဟန်းကို။ ပဿေ ဝါ၊ ဘေး၌သော်လည်းကောင်း။ အဘိမုခေ ဝါ၊ ရှေးရှု၌သော်လည်းကောင်း။ ပဿတိ၊ မြင်၏။ ယဿ၊ အကြင်ရဟန်းအား။ ပကတိဝစနေန၊ ပြောရိုးဆိုစဉ်စကားဖြင့်။ အာရောစေတုံ၊ ပြောခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ သန္တော နာမ၊ ထင်ရှားရှိသော ရဟန်း မည်၏။ ဣတော စိတော စ၊ ဤမှ ဤမှလည်း။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာ၍။ အာရောစနကိစ္စံ နာမ၊ ပြောဆိုဖွယ် ကိစ္စမည်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဟိ၊ မှန်၏။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းကို။ ဧဝံ၊ သို့။ ပရိယေသိတဗ္ဗော၊ ရှာထိုက်၏။ သော၊ ထို ရဟန်းသည်။ အသန္တောယေဝ၊ အသန္တမည်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အပိ စ၊ သည်သာမကသေး။ ဥပစာရသီမာယ၊ ဥပစာရသိမ်၏။ အန္တော၊ အတွင်း၌။ ဘိက္ခုံ၊ ကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ ဝါ၊ တွေ့လျှင်။ အာပုစ္ဆိဿာမိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ကြံ၍။ ဂန္တွာ၊ ၍။ တတ္ထ၊ ထိုဥပစာရသိမ်တွင်း၌။ ယံ၊ အကြင်ရဟန်းကို။ ပဿတိ၊ မြင်၏။
သော၊ ထိုရဟန်းကို။ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗော၊ ၏။ နော စေ ပဿတိ၊ အကယ်၍ မမြင်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မမြင်လတ်သော်။ အသန္တံ၊ သော။ ဘိက္ခုံ၊ ကို။ အနာပုစ္ဆာ၊ မပန်ပြောဘဲ။ ပဝိဋ္ဌော နာမ၊ ဝင်သူမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၃၀၂။ အန္တရာရာမန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တောဂါမေ၊ ၌။ ဝိဟာရော၊ သည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုရွာတွင်းကျောင်းသို့။ ဂစ္ဆတိ၊ အံ့။ ဘတ္တိယဃရန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ နိမန္တိတဃရံ ဝါ၊ ပင့်ဖိတ်ကြောင်းဘတ်ရှိရာ အိမ်သို့သော်လည်းကောင်း။ သလာကဘတ္တာဒိဒါယကာနံ၊ သလာကဘတ် အစရှိသည်တို့ကို လှူမည့်ဒါယကာတို့၏။ ဃရံ ဝါ၊ အိမ်သို့သော်လည်းကောင်း။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇီဝိတ (ပ) ယေသု၊ အသက်၏ အန္တရာယ် ဗြဟ္မစရိယ၏ အန္တရာယ်တို့သည်။ သတိ၊ ရှိကုန်လတ်သော်။ ဂန္တုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
စာရိတ္တသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇-မဟာနာမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၀၃။ သတ္တမသိက္ခာပဒေ မဟာနာမော နာမ၊ မဟာနာမ် မည်သည်။ ဘဂဝတော၊ ၏။ စူဠပိတုပုတ္တော၊ ဘထွေးတော်၏ သားဖြစ်သော။ မာသမတ္တေန၊ တစ်လမျှဖြင့်။ မဟလ္လကတရော၊ မြတ်စွာဘုရားထက် ကြီးသော။ ဒွီသု၊ ကုန်သော။ ဖလေသု၊ အောက်ဖိုလ်တို့၌။ ပတိဋ္ဌိတော၊ တည်သော။ အရိယသာဝကော၊ အရိယာဖြစ်သော သာဝကတည်း။ ဘေသဇ္ဇံ (ပ) ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝဇတော၊ နွားခြံမှ။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်ယူ၍။ ဌပိတသပ္ပိ၊ ထားအပ်သော ထောပတ်သည်။ ဗဟု၊ များသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၃၀၆။ သာဒိတဗ္ဗာတိ၊ ဟူသည်ကား။ တသ္မိံ သမယေ၊ ဖိတ်မန်ရာ ထိုအခါ၌။ ရောဂေါ၊ ရောဂါသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့ နှလုံးသွင်း၍။ န ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗာ၊ မပယ်ထိုက်ကုန်။ ရောဂေ၊ ရောဂါသည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ ဝိညာပေဿာမိ၊ မိမိအလိုရှိကြောင်းကို သိစေအံ့။ ဝါ၊ တောင်းအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ နှလုံးသွင်း၍။ အဓိဝါသေတဗ္ဗာ၊ လက်ခံထိုက်ကုန်၏။ ဧတ္တကေဟိ ဘေသဇ္ဇေဟိ ပဝါရေမီတိ၊ ဟူသည်ကား။ နာမဝသေန၊ အမည်နှင့် စပ်သဖြင့်။ သပ္ပိတေလာဒီသု၊ ထောပတ်,ဆီအစရှိသည်တို့တွင်။ ဒွီဟိ၊ နှစ်ပါးကုန်သော ဆေးတို့ဖြင့်။ ပဝါရေမိ၊ ဖိတ်ပါ၏။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ တီဟိ၊ သုံးပါးကုန်သော ဆေးတို့ဖြင့်။ ပဝါရေမိ၊ ဖိတ်ပါ၏။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ ပရိမာဏဝသေန၊ အတိုင်းအရှည်နှင့် စပ်သဖြင့်။ ပတ္ထေန၊ စလယ်ကွမ်းစား အတိုင်းအရှည်ရှိသော ဆေးဖြင့်။ ပဝါရေမိ၊ ဖိတ်ပါ၏။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ နာဠိယာ၊ ခွက်ကွမ်းစားအတိုင်းအရှည်ရှိသော ဆေးဖြင့်။ ပဝါရေမိ၊ ဖိတ်ပါ၏။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ အာဠှကေန၊ တစ်ပြည်အတိုင်းအရှည်ရှိသော ဆေးဖြင့်။ ပဝါရေမိ၊ ဖိတ်ပါ၏။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ ပဝါရေတိ၊ ဖိတ်အံ့။ အညံ ဘေသဇ္ဇံ ဝိညာပေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သပ္ပိနာ၊ ဖြင့်။ ပဝါရိတော၊ ဖိတ်အပ်သည်။ သမာနော၊ ဖြစ်ပါလျက်။ တေလံ၊ ဆီကို။ ဝိညာပေတိ၊ တောင်းအံ့။ အာဠှကေန၊ တစ်ပြည်အတိုင်းအရှည်ရှိသော ဆေးဖြင့်။ ပဝါရိတော၊ သည်။ သမာနော၊ ဖြစ်ပါလျက်။ ဒေါဏံ၊ တစ်စိတ်အတိုင်းအရှည်ရှိသော ဆေးကို။ ဝိညာပေတိ၊ တောင်းအံ့။ န ဘေသဇ္ဇေန ကရဏီယေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မိဿကဘတ္တေနပိ၊ ရောနှောအပ်သော ဆွမ်းဖြင့်သော်လည်း။ ယာပေတုံ၊ မျှတခြင်းငှာ။ စေ သက္ကောတိ၊ အကယ်၍ စွမ်းနိုင်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့စွမ်းနိုင်လတ်သော်။ န ဘေသဇ္ဇကရဏီယံ နာမ၊ ဆေးမဟုတ်သော အစာဖြင့် ပြုဖွယ်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၃၁၀။ ပဝါရိတာနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ယေ၊ အကြင် ဒါယကာတို့သည်။ အတ္တနော၊ မိမိဟူသော ရဟန်းဖို့။ ပုဂ္ဂလိကာယ၊ ပုဂ္ဂလိကဖြစ်သော။ ပဝါရဏာယ၊ ဖိတ်ခြင်းဖြင့်။ ပဝါရိတာ၊ ဖိတ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုဒါယကာတို့၏။ ပဝါရိတာနုရူပေန၊ ဖိတ်အပ်သော ဆေးအားလျော်သော။ ဝိညတ္တိယာ၊ တောင်းခြင်းကြောင့်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ သံဃဝသေန၊ သံဃာနှင့်စပ်သဖြင့်။ ပဝါရိတေသု၊ ဖိတ်သော ဒါယကာတို့၌။ ပမာဏံ၊ အတိုင်းအရှည်ကို။ သလ္လက္ခေတဗ္ဗမေဝ၊ မှတ်သားထိုက်သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
(ပ) တိဝေဒနန္တိ။
မဟာနာမသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈-ဥယျုတ္တသေနာသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၁၁။ အဋ္ဌမေ၊ ၌။ အဗ္ဘုယျာတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဘိဥယျာတော၊ ရှေးရှုထွက်လာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပရသေနံ၊ တစ်ဖက်စစ်တပ်သို့။ အဘိမုခံ၊ ရှေးရှု။ ဂမိဿာမိ၊ သွားအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ကြံ၍။ နဂရတော၊ မှ။ နိဂ္ဂတော၊ ထွက်လာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဥယျုတ္တန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကတဥယျောဂံ၊ ပြုအပ်ပြီးသော ထွက်သွားခြင်းရှိသော။ ဂါမတော၊ မြို့ရွာမှ။ နိက္ခန္တံ၊ ထွက်ပြီးသော။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၃၁၄။ ဒွါဒသပုရိသော ဟတ္ထီတိ၊ ဟူသည်ကား။ စတ္တာရော၊ လေးယောက်ကုန်သော။ အာရောဟကာ၊ တက်စီးသော စစ်သားတို့လည်းကောင်း။ ဧကေကပါဒရက္ခကာ၊ တစ်ဖက် တစ်ဖက်သော ခြေကို စောင့်ကုန်သော။ ဒွေ ဒွေ၊ နှစ်ယောက်နှစ်ယောက်ကုန်သော စစ်သားတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ ဒွါဒသပုရိသော၊ တစ်ဆယ့်နှစ်ယောက်သော ယောကျ်ားရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တိပုရိသော အဿောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကော၊ သော။ အာရောဟကော၊ တက်စီးသော စစ်သားလည်းကောင်း။ ဒွေ၊ ကုန်သော။ ပါဒရက္ခကာ၊ ခြေကို စောင့်သော စစ်သားတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ တိပုရိသော၊ သုံးယောက်သော ယောကျ်ားရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ စတုပုရိသော ရထောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကော၊ သော။ ယောဓော၊ သူရဲကောင်းလည်းကောင်း။ ဒွေ၊ ကုန်သော။ အာဏိရက္ခကာ၊ နပန်းစောင့်စစ်သားတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ စတုပုရိသော၊ လေးယောက်သော ယောကျ်ားရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ စတ္တာရော ပုရိသာ သရဟတ္ထာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာဝုဓဟတ္ထာ၊ လက်၌ လေးရှိကုန်သော။ စတ္တာရော၊ ကုန်သော။ ပုရိသာ၊ တို့လည်းကောင်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ ပစ္ဆိမကောဋိယာ၊ အဆုံး၌ဖြစ်သော အပိုင်းအခြားအားဖြင့်။ စတုရင်္ဂသမန္နာဂတာ၊ လေးပါးသော အင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံသော။ သေနာ နာမ၊ စစ်တပ်မည်၏။ ဤဒိသံ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ သေနံ၊ ကို။ ဒဿနာယ၊ ငှာ။ ဂစ္ဆတော၊ သွားသော ရဟန်း၏။ ပဒေ ပဒေ၊ ခြေလှမ်းတိုင်း ခြေလှမ်းတိုင်း၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒဿနူပစာရံ ဝိဇဟိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော တောတောင် အစရှိသည်သည်။ အန္တရိတာ၊ ခြားကွယ်အပ်သည်။ ဟုတွာ ဝါ၊ ဖြစ်၍သော်လည်းကောင်း။ နိန္နံ၊ နိမ့်သော အရပ်သို့။ ဩရုဠှာ၊ သက်ဆင်းသွားသည်။ ဟုတွာ ဝါ၊ ဖြစ်၍သော်လည်းကောင်း။ န ဒိဿတိ၊ မမြင်အပ်။ ဣဓ၊ ဤအရပ်၌။ ဌတွာ၊ ရပ်၍။ ဒဋ္ဌုံ၊ ကြည့်ခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ကြံ၍။ အညံ၊ သော။ ဌာနံ၊ သို့။ ဂန္တွာ၊ ၍။ ပဿတော၊ ကြည့်သော ရဟန်း၏။ ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၃၁၅။ ဧကမေကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟတ္ထိအာဒီသု၊ ဆင် အစရှိကုန်သော။ စတူသု၊ ကုန်သော။ အင်္ဂေသု၊ တို့တွင်။ ဧကမေကံ၊ တစ်ခုတစ်ခုသော စစ်အင်္ဂါကို။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ ဧကပုရိသာရုဠကဟတ္ထိမ္ပိ၊ ယောကျ်ားတစ်ယောက်သည် တက်စီးအပ်သော ဆင်ကိုသော်လည်းကောင်း။ သရဟတ္ထံ၊ လက်၌လေးရှိသော။ ဧကံ၊ သော။ ပုရိသမ္ပိ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ယာယ သေနာယ၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ရာဇာ၊ သည်။ ဥယျာနံ ဝါ၊ ဥယျာဉ်သို့သော်လည်းကောင်း။ နဒိံ ဝါ၊ သို့သော်လည်းကောင်း။ ဂစ္ဆတိ၊ ၏။ သာ သေနာ၊ သည်။ အနုယျုတ္တာ နာမ၊ အနုယျုတ္တာ မည်၏။ ဧဝံ၊ သို့။ အနုယျုတ္တာ၊ တိုင်းပြည်မှ မထွက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။
၃၁၆။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇီဝိတ (ပ) ယေသု၊ အသက်၏ အန္တရာယ် ဗြဟ္မစရိယ၏ အန္တရာယ်တို့သည်။ သတိ၊ ရှိကုန်လတ်သော်။ ဧတ္ထ၊ ဤစစ်တပ်အတွင်းသို့။ ဂတော၊ ဝင်သွားသည်။ သမာနော၊ ဖြစ်လတ်သော်။ မုစ္စိဿာမိ၊ ဘေးရန်မှ လွတ်လိမ့်အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဂစ္ဆတော၊ သွားသော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ တည်း။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဥယျုတ္တသေနာသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉-သေနာဝါသသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၁၉။ နဝမေ၊ ၌။ အတ္ထင်္ဂတေ (ပ) ဝသတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တိဋ္ဌတု ဝါ၊ ရပ်မူလည်း ရပ်စေ။ နိသီဒတု ဝါ၊ ထိုင်မူလည်း ထိုင်စေ။ သယတု ဝါ၊ အိပ်မူလည်းအိပ်စေ။ အာကာသေ၊ ၌။ ဣဒ္ဓိယာ၊ ဖြင့်။ ကဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ဣရိယာပထံ၊ ကို။ သစေပိ ကပ္ပေတု ဝါ၊ အကယ်၍မူလည်း ပြုစေ။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ပင် ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေနာ (ပ) ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့် ပိတ်ဆို့အပ်သော်။ သဉ္စာရော၊ လှည့်လည်ခြင်းသည်။ ဝါ၊ ထွက်နိုင် ဝင်နိုင်ခြင်းသည်။ ဆိဇ္ဇတိ၊ ပြတ်၏။ ဧဝံ၊ ဤပြတ်လောက်အောင်သော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ရုဒ္ဓါ၊ ပိတ်ဆို့အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ပလိဗုဒ္ဓေါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝေရိကေန ဝါ၊ ရန်သူသည်သော်လည်းကောင်း။ ဣဿရေန ဝါ၊ အစိုးရသူသည်သော်လည်းကောင်း။ ရုဒ္ဓေါ၊ ပိတ်ဆို့အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
သေနာဝါသသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀-ဥယျောဓိကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၂၂။ ဒသမေ၊ ၌။ ဧတ္ထ၊ ဤအရပ်၌။ ဥဂ္ဂန္တွာ ဥဂ္ဂန္တွာ၊ တိုးတက်၍ တိုးတက်၍။ ယုဇ္ဈန္တိ၊ စစ်ထိုးကြကုန်၏။ ဣတိ၊ ထိုသို့ တိုးတက်၍ တိုးတက်၍ စစ်ထိုးရာ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တံ၊ ထိုအရပ်သည်။ ဥယျောဓိကံ၊ မည်၏။ ဧတံ၊ ဤဥယျောဓိကံဟူသော အမည်သည်။ သမ္ပဟာရဋ္ဌာနဿ၊ ပြင်းစွာ ပုတ်ခတ်အပ်ရာ အရပ်၏။ ဝါ၊ စစ်တိုက်နေရာ အရပ်၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤအရပ်၌။ ဗလဿ၊ စစ်သည်အပေါင်း၏။ အဂ္ဂံ၊ အစုကို။ ဇာနန္တိ၊ သိကြကုန်၏။ ဣတိ၊ ထိုသို့စစ်သည်အစုကို သိရာ၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဗလဂ္ဂံ၊ မည်၏။ ဗလဂဏနဋ္ဌာနံ၊ စစ်သည်အစုကို ရေတွက်ရာ အရပ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ သေနာယ၊ စစ်တပ်၏။ ဝိယူဟံ၊ စုဝေးတည်နေပုံ အထူးတည်း။ ဝါ၊ စစ်ဆင်ခြင်းတည်း။ သေနာဗျူဟံ၊ ထူး။ ဧတံ၊ ဤသေနာဗျူဟံဟူသော အမည်သည်။ သေနာနိဝေသဿ၊ စစ်တပ်၏ စုဝေးတည်နေခြင်း၏။ အဓိဝစနံ၊ တည်း။ တယော (ပ) ဟတ္ထာနီကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ယော၊ အကြင်ဆင်ကို။ ပုဗ္ဗေ၊ ဥယျုတ္တသိက္ခာပုဒ်၌။ ဒွါဒသပုရိသော ဟတ္ထီတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ တေန ဟတ္ထိနာ၊ ဖြင့်။ တယော၊ သုံးစီးကုန်သော။ ဟတ္ထီ၊ တို့သည်။ ပစ္ဆိမံ၊ အဆုံး၌ ဖြစ်သော။ ဟတ္ထာနီကံ၊ ဟတ္ထာနီကမည်၏။ သေသေသုပိ၊ ဟတ္ထာနီကမှ ကြွင်းသော အဿာနီက စသည်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်ကို။ သမုဋ္ဌာနာဒီဟိ၊ သမုဋ္ဌာန် စသည်တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဥယျုတ္တသေနာသိက္ခာပဒေ၊ ဥယျုတ္တသေနာသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာ။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်၏။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဥယျောဓိကသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
ဝဏ္ဏနာက္ကမေန၊ အဖွင့်အစဉ်အားဖြင့်။ ပဉ္စမော၊ သော။ အစေလကဝဂ္ဂေါ၊ အစေလကဝဂ်သည်။ သမတ္တော၊ ပြီးပြီ။
၆-သုရာပါနဝဂ်
၁-သုရာပါနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၂၆။ သုရာပါနဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဘဒ္ဒဝတိကာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကော၊ သော။ ဂါမော၊ တည်း။ သော၊ ထိုရွာသည်။ ဘဒ္ဒိကာယ၊ ကောင်းသော။ ဝါ၊ လှသော။ ဝတိယာ၊ စည်းရိုးနှင့်။ သမန္နာဂတတ္တာ၊ ကြောင့်။ ဧတံ နာမံ၊ ဤဘဒ္ဒဝတိကာ ဟူသော အမည်ကို။ လဘိ၊ ရပြီ။ ပထာဝိနောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဒ္ဓိကာ၊ ခရီးသွားတို့သည်လည်းကောင်း။ တေဇသာ တေဇန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိဟူသော အရှင်သာဂတ၏။ တေဇသာ၊ တန်ခိုးဖြင့်။ အာနုဘာဝေန၊ အာနုဘော်ဖြင့်။ နာဂဿ၊ ၏။ တေဇံ၊ တန်ခိုးအာနုဘော်ကို။ ကာပေါတိကာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကပေါတပါဒသမဝဏ္ဏရတ္တောဘာသာ၊ ခိုခြေအဆင်းနှင့် တူသော အဆင်းရှိသည်ဖြစ်၍ နီသော အဆင်းရှိသည်။ ပသန္နာတိ
ဧတံ၊ ဟူသော ဤအမည်သည်။ သုရာမဏ္ဍဿ၊ သေရည်အကြည်၏။ အဓိဝစနံ၊ တည်း။ အနနုစ္ဆဝိယံ (ပ) သာဂတဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဉ္စာဘိညဿ၊ ငါးပါးသော အဘိညာဉ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ သတော၊ ဖြစ်သော။ သာဂတဿ၊ ၏။ မဇ္ဇပါနံ နာမ၊ သေရည်ကို သောက်ခြင်းမည်သည်။ န အနုစ္ဆဝိယံ၊ မလျောက်ပတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သည်။ ဝါ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၃၂၈။ မဓုကပုပ္ဖာဒီနံ၊ သစ်မည်စည်ပွင့် အစရှိသည်တို့၏။ ရသေန၊ အရည်ဖြင့်။ ကတော၊ ပြုအပ်သော အရက်သည်။ ပုပ္ဖာသဝေါ နာမ၊ မည်၏။ မုဒ္ဒိကဖလာဒီနိ၊ မုဒရက်သီး အစရှိသည်တို့ကို။ ဝါ၊ သပြက်သီး အစရှိသည်တို့ကို။ မဒ္ဒိတွာ၊ ရေဖြင့် နယ်၍။ တေသံ၊ ထို သပြက်သီး အစရှိသည်တို့၏။ ရသေန၊ အရည်ဖြင့်။ ကတော၊ ပြုအပ်သော အရက်သည်။ ဖလာသဝေါ နာမ၊ မည်၏။ မုဒ္ဒိကာနံ၊ မုဒရက်သီးတို့၏။ ဝါ၊ သပြက်သီးတို့၏။ ဇာတိရသေန၊ ဖြစ်မြဲအရည်ဖြင့်။ ဝါ၊ ရေမပါသော အသီးရည်ဖြင့်။ ကတော၊ ပြုအပ်သော အရက်သည်။ မဓွာသဝေါ နာမ၊ မည်၏။ မက္ခိကမဓုနာပိ၊ ပျားငယ်၏ ပျားရည်ဖြင့်လည်း။ ကရိယတိ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဝဒန္တိ၊ ကုန်၏။ ယော၊ အကြင်အရက်ကို။ ဥစ္ဆုရသာဒီဟိ၊ ကြံရည်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ကရိယတိ၊ ပြုအပ်၏။ သော၊ ထိုအရက်သည်။ ဂုဠာသဝေါ နာမ၊ မည်၏။ ပိဋ္ဌကိဏ္ဏပက္ခိတ္တာ၊ ထည့်အပ်သောမုန့်မှုန့်တဆေးရှိသော အရည်သည်။ သုရာ နာမ၊ သုရာ မည်၏။ နာဠိကေရာဒီနမ္ပိ၊ အုန်းသီးအစရှိသည်တို့၏လည်း။ ရသေန၊ အရည်ဖြင့်။ ကတော၊ ပြုအပ်သော အရည်သည်။ သုရာတွေဝ၊ သုရာဟူ၍သာ။ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ ကိဏ္ဏပက္ခိတ္တာယ၊ ထည့်အပ်သော တဆေးရှိသော။ တဿာယေဝ၊ ထိုသေရည်၏ပင်။ မဏ္ဍေ၊ အကြည်ရည်ကို။ ဂဟိတေ၊ ယူအပ်သော်။ မေရယောတွေဝ၊ ဟူ၍သာ။ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ ဣတိ ဝဒန္တိ။ အန္တမသော (ပ) ပိဝတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧတံ သုရံ ဝါ၊ ဤသို့ ဆိုအပ်ပြီးသော သေရည်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဧတံ မေရယံ ဝါ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသော အရက်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဗီဇတော၊ မျိုးစေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ကုသဂ္ဂေန၊ သမန်းမြက်ဖျားဖြင့်။ ပိဝတောပိ၊ သောက်သော ရဟန်း၏လည်း။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧကေန ပယောဂေန၊ တစ်ကြိမ်တည်းသော ပယောဂဖြင့်။ ဗဟုမ္ပိ၊ များစွာသော အရည်ကိုလည်း။ ပိဝန္တဿ၊ သောက်သော ရဟန်း၏။ ဧကာ၊ တစ်ချက်သော။ အာပတ္တိ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ အယဉ်ကို ဖြတ်၍ ဖြတ်၍။ ပိဝတော၊ သောက်သော ရဟန်း၏။ ပယောဂဂဏနာယ၊ အားထုတ်မှုအရေအတွက်အားဖြင့်။ အာပတ္တိယော၊ တို့သည်။ ဟောန္တိ။
၃၂၉။ အမဇ္ဇဉ္စ (ပ) မဇ္ဇရသန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အမဇ္ဇံ၊ သေရည်အရက် မဟုတ်သော။ မဇ္ဇဝဏ္ဏံ၊ သေရည်အရက်၏ အဆင်းရှိသော။ မဇ္ဇဂန္ဓံ၊ သေရည်အရက်၏ အနံ့ရှိသော။ မဇ္ဇရသံ၊ သေရည်အရက်၏ အရသာရှိသော။ လောဏသောဝီရကံ ဝါ၊ လောဏသောဝီရက မည်သော ဆေးရည်သည်သော်လည်းကောင်း။ သုတ္တံ ဝါ၊ သုတ္တမည်သော အဖျော်သည်သော်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ သူပသမ္ပာကေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝါသဂါဟာပနတ္ထံ၊ ထုံအပ်သော အနံ့ကို ယူစေခြင်းအကျိုးငှာ။ ဤသကံ၊ စဉ်းငယ်။ မဇ္ဇံ၊ ကို။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ သူပံ၊ ဟင်းရည်ကို။ ပစန္တိ၊ ချက်ကြကုန်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုဟင်းရည်၌။ ပိဝတော၊ အား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ မံသသမ္ပာကေပိ၊ အသားကို ကောင်းအောင် ချက်ကြောင်းဖြစ်သော သေရည်အရက်၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ တေလံ၊ ဆီကို။ ဝါတဘေသဇ္ဇတ္ထံ၊ လေဆေးအကျိုးငှာ။ မဇ္ဇေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပစန္တိ၊ ချက်ကြကုန်၏။ တသ္မိံပိ၊ ထိုဆီ၌လည်း။ အနတိက္ခိတ္တမဇ္ဇေယေဝ၊ အလွန်မထည့်အပ်သော သေရည်ရှိသော ဆီကိုသာ။ ပိဝတော၊ အား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယံ၊ အကြင်ဆီသည်။ အတိက္ခိတ္တမဇ္ဇံ၊ အလွန်ထည့်အပ်သော သေရည်ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတ္ထ၊ အကြင်ဆီ၌။ မဇ္ဇဿ၊ ၏။ ဝဏ္ဏဂန္ဓရသာ၊ အဆင်းအနံ့အရသာတို့သည်။ ပညာယန္တိ၊ ထင်ရှားကုန်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုဆီ၌။ ပိဝတော၊ ၏။ အာပတ္တိယေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သူပသမ္ပာကေ၊ ဟင်းရည်ကို ကောင်းအောင်ချက်ကြောင်း သေရည်အရက်၌။ ပိဝတော၊ အား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ အမဇ္ဇံ အရိဋ္ဌန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ယော အရိဋ္ဌော၊ အကြင် အရိဋ္ဌဆေးရည်သည်။ မဇ္ဇံ၊ သေရည်အရက်သည်။ န ဟောတိ၊ မဟုတ်။ တသ္မိံ၊ ထိုအရိဋ္ဌဆေးရည်၌။ ပိဝတော။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ အာမလကာဒီနံယေဝ၊ သျှိသျှားသီး အစရှိသည်တို့၏ပင်။ ရသေန၊ အရည်ဖြင့်။ အရိဋ္ဌံ၊ အရိဋ္ဌဆေးရည်ကို။ ကရောန္တိ ကိရ၊ ပြုကြကုန်သတတ်။ သော၊ ထိုအရိဋ္ဌဆေးရည်သည်။ မဇ္ဇဝဏ္ဏဂန္ဓရသောယေဝ၊ သေရည်အရက်၏ အဆင်း အနံ့ အရသာ ရှိသည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ စ၊ ထိုသို့ သေရည်အရက်၏ အဆင်း အနံ့ အရသာ ရှိပါသော်လည်း။ မဇ္ဇံ၊ မဇ္ဇသည်။ န၊ မဟုတ်။ တံ၊ ထို မဇ္ဇမဟုတ်သော အရိဋ္ဌဆေးရည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ၍။ ဧတံ၊ အမဇ္ဇံ အရိဋ္ဌံဟူသော စကားကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယော၊ အကြင် အရိဋ္ဌဆေးရည်သည်။ သမ္ဘာရပက္ခိတ္တော၊ ထည့်အပ်သော သေရည်အရက်ဖြစ်ကြောင်း အဆောက်အဦရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ ထိုအရိဋ္ဌဆေးရည်သည်။ မဇ္ဇံ၊ သေရည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဗီဇတော၊ မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ န ဝဋ္ဋတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝတ္ထုအဇာနနတာယ၊ သေရည်အရက်ဟူသော ဝတ္ထုကို မသိသည်၏အဖြစ်အားဖြင့်။ အစိတ္တကတာ၊ အစိတ္တက၏အဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်၏။ အကုသလေနေဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်သာ။ ပါတဗ္ဗတာယ၊ သောက်ထိုက်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ လောကဝဇ္ဇတာ၊ လောကဝဇ္ဇ၏အဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်၏။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သုရာပါနသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂-အင်္ဂုလိပတောဒကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၃၀။ ဒုတိယေ၊ ၌။ အင်္ဂုလီဟိ၊ လက်ချောင်းတို့ဖြင့်။ ဥပကစ္ဆကာဒိဃဋ္ဋနံ၊ လက်ကတီးကြား အစရှိသော အရပ်၌ ထိုးခတ်ခြင်းကို။ အင်္ဂုလိပတောဒကေနာတိ၊ ကေန ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဥတ္တသန္တောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အတိဟာသေန၊ အလွန်ရယ်ခြင်းကြောင့်။ ကိလမန္တော၊ ပင်ပန်းသည်။ အနဿာသကောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥပစိန္န (ပ) သဉ္စာရော၊ ပြတ်စဲသော ထွက်သက်ဝင်သက်၏ လှည့်လည်ခြင်းရှိသည်။ ဝါ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်၏ လှည့်လည်ခြင်း ပြတ်စဲသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အနုပသမ္ပန္နံ ကာယေန ကာယန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဘိက္ခုနီပိ၊ သည်လည်း။ အနုပသမ္ပန္နဋ္ဌာနေ၊ အနုပသမ္ပန္နအရာ၌။ ဌိတာ၊ တည်၏။ တမ္ပိ၊ ထိုဘိက္ခုနီကိုလည်း။ ခိဍ္ဍာဓိပ္ပါယေန၊ မြူးထူးပျော်ရွှင်ခြင်း၌ ဖြစ်သောအလိုဖြင့်။ ဝါ၊ မြူးတူးပျော်ရွှင်လိုသဖြင့်။ ဖုသန္တဿ၊ တို့ထိသော ရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ (ပ) ဒွိဝေဒနန္တိ။
အင်္ဂုလိပတောဒကသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃-ဟသဓမ္မသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၃၅။ တတိယေ၊ ၌။ အပ္ပကတညုနောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်ကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပကတံ၊ အပြားအားဖြင့် ပြုတော်မူအပ်ပြီ။ ပညတ္တံ၊ ပညတ်တော်မူအပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်ကို။ န ဇာနန္တိ၊ မသိကုန်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၃၃၆။ ဥဒကေ ဟသဓမ္မေတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဥဒကကီဠိကာ၊ ရေ၌ ကစားခြင်းကို။ ဥဒကေ ဟသဓမ္မေတိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ။ ဥပရိဂေါပ္ဖကေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂေါပ္ဖကာနံ၊ ဖမျက်တို့၏။ ဝါ၊ ခြေမျက်စိတို့၏။ ဥပရိဘာဂပ္ပမာဏေ၊ အထက်အဖို့ပမာဏရှိသော။ ဥဒကေ၊ ရေ၌။ ဟသာဓိပ္ပါယောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကီဠာဓိပ္ပါယော၊ ကစားခြင်း၌ဖြစ်သော အလိုရှိသည်။ ဝါ၊ ကစားလိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ နိမုဇ္ဇတိ ဝါတိအာဒီသု၊ နိမုဇ္ဇတိ ဝါအစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ နိမုဇ္ဇနတ္ထာယ၊ ငုပ်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ဩရောဟန္တဿ၊ သက်ဆင်းသော ရဟန်း၏။ ပဒဝါရေ ပဒဝါရေ၊ ခြေအကြိမ် ခြေအကြိမ်တိုင်း၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နိမုဇ္ဇနုမ္မုဇ္ဇနေသု၊ ငုပ်ခြင်း, ဖော်ခြင်းတို့၌။ ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နိမုဇ္ဇိတွာ၊ ငုပ်ပြီး၍။ အန္တောဥဒကေယေဝ၊ ရေ၏ အတွင်း၌သာ။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ သွားသော ရဟန်း၏။ ဟတ္ထဝါရပဒဝါရေသု၊ လက်အကြိမ် ခြေအကြိမ်ဟူကုန်သော။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ပယောဂတို့၌။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပလဝတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တရတိ၊ ကူးအံ့။ ဟတ္ထေဟိ၊ တို့ဖြင့်။ တရန္တဿ၊ ကူးသော ရဟန်း၏။ ဟတ္ထဝါရေ ဟတ္ထဝါရေ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပါဒေသုပိ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ယေန ယေန အင်္ဂေန၊ အကြင်အကြင် အင်္ဂါဖြင့်။ တရတိ၊ ကူး၏။ တဿ တဿ၊ ထိုထိုအင်္ဂါ၏။ ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယံ။ တီရတော ဝါ၊ ကမ်းမှသော်လည်းကောင်း။ ရုက္ခတော ဝါ၊ သစ်ပင်မှသော်လည်းကောင်း။ ဥဒကေ၊ ၌။ ပတတိ၊ ခုန်ချအံ့။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နာဝါယ ကီဠတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဖိယာရိတ္တာဒီဟိ၊ လှော်တက်, ထိုးဝါးအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ နာဝံ၊ ကို။ ပါဇေန္တော ဝါ၊ သွားစေလျက်သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ လှော်ခတ်လျက်သော်လည်းကောင်း။ တီရေ၊ ၌။ ဥဿာရေန္တော ဝါ၊ ရွေ့စေလျက်သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ရွှေ့လျက်သော်လည်းကောင်း။ နာဝါယ၊ ဖြင့်။ ကီဠတိ၊ ကစားအံ့။ ဒုက္ကဋံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
ဟတ္ထေန ဝါတိ အာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ပယောဂေ ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့သည်။ ဟတ္ထေန၊ ဖြင့်။ ဥဒကေ၊ ၌။ ခိတ္တာယ၊ ပစ်အပ်သော။ ကထလာယ၊ အိုးခြမ်းကွဲ၏။ ပတနုပ္ပတနဝါရေသု၊ ကျခြင်း ခုန်တက်ခြင်းအကြိမ်တို့၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်များစွာကို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တံ၊ ထိုစကားကို။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မယူထိုက်။ ဟိ၊ မှန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုရေထဲဝယ် အိုးခြမ်းကွဲကို ပစ်၍ ကစားခြင်း၌။ ဧကပယောဂတ္တာ၊ တစ်ကြိမ်တည်းသော ပယောဂ၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဧကမေဝ၊ တစ်ချက်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အပိ စ၊ သည်သာမကသေး။ ဥပရိဂေါပ္ဖကေ၊ ဖမျက်တို့၏ အထက်အဖို့ ပမာဏရှိသော ရေ၌။ ဝုတ္တာနိ၊ ဆိုအပ်ပြီးကုန်သော။ ဥမ္မုဇ္ဇနာဒီနိ၊ ဖော်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အညေန၊ သော။ ယေန ကေနစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ အာကာရေန၊ အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဥဒကံ၊ သို့။ ဩတရိတွာ ဝါ၊ သက်ဆင်း၍သော်လည်းကောင်း။ အနောတရိတွာ ဝါ၊ မသက်ဆင်းမူ၍သော်လည်းကောင်း။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ ရေကန်စသည်၌ ဖြစ်စေ အိုးခွက် စသည်၌ဖြစ်စေ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော အရပ်၌။ ဌိတံ၊ သော။
ဥဒကံ၊ ကို။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ ဗိန္ဒုံ၊ ရေပေါက်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ခိပနကီဠာယပိ၊ ပစ်ခြင်းဟူသော ကစားခြင်းဖြင့်လည်း။ ကီဠန္တဿ၊ ၏။ ဒုက္ကဋမေဝ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အတ္ထဇောတကံ၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို ထွန်းပြတတ်သော။ အက္ခရံ၊ အက္ခရာကို။ လိခိတုံ၊ ရေထဲ၌ ရေးခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အယံ၊ ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝိနိစ္ဆယော။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဟသဓမ္မသိက္ခာပဒံ တတိယံ။
၄-အနာဒရိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၄၂။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ ကထာယံ နဿေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကထံ၊ အဘယ်နည်းဖြင့်။ အယံ ဓမ္မော၊ ဤသိက္ခာပုဒ်တရားသည်။ အယံ တန္တိ၊ ဤအစဉ်သည်။ အယံ ပဝေဏီ၊ ဤအဆက်သည်။ နဿေယျ၊ ပျက်စီးရာပါအံ့နည်း။ တံ ဝါ န သိက္ခိတုကာမောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယေန ပညတ္တေန၊ အကြင်ပညတ်တော်မူသော သိက္ခာပုဒ်ဖြင့်။ ဝုစ္စတိ၊ ပြောဆိုအပ်၏။ တံ ပညတ္တံ၊ ကို။ န သိက္ခိတုကာမော၊ မကျင့်လိုသည်။ အပညတ္တေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သုတ္တေ ဝါ၊ သုတ္တန်၌သော်လည်းကောင်း။ အဘိဓမ္မေ ဝါ၊ ၌သော်လည်းကောင်း။ အာဂတေန၊ လာသော တရားစကားဖြင့်။
၃၄၄။ ဧဝံ (ပ) ဥဂ္ဂဟောတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ ဂါရယှော၊ ကဲ့ရဲ့ထိုက်သော။ အာစရိယုဂ္ဂဟော၊ ဆရာတို့၏ အထက်အထက်၌ သင်ယူအပ်သော အယူကို။ န ဂဟေတဗ္ဗော၊ မမှတ်ယူထိုက်။ ပဝေဏိယာ၊ အစဉ်အဆက်အားဖြင့်။ အာဂတော၊ လာသော။ အာစရိယုဂ္ဂဟောဝ၊ ကိုသာ။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ မှတ်ယူထိုက်၏။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ ကုရုန္ဒိယံ၊ ၌။ “လောကဝဇ္ဇေ၊ လောကဝဇ္ဇသိက္ခာပုဒ်၌။ အာစရိယုဂ္ဂဟော၊ သည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇေန၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇ သိက္ခာပုဒ်၌ကား။ အာစရိယုဂ္ဂဟော၊ သည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။” ဣတိ ဝုတ္တံ။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ “သုတ္တံ၊ ပါဠိတော်ကိုလည်းကောင်း။ သုတ္တာနုလောမဉ္စ၊ ပါဠိတော်အား လျော်သော အဋ္ဌကထာကိုလည်းကောင်း။ ဥဂ္ဂဟိတကာနံယေဝ၊ သင်ယူဖူးသည်သာလျှင် ဖြစ်ကုန်သော။ အာစရိယာနံ၊ တို့၏။ ဥဂ္ဂဟော၊ အထက်အထက်၌ ယူအပ်သော အယူသည်။ ပမာဏံ၊ ပမာဏတည်း။ အဇာနန္တာနံ၊ သုတ္တ သုတ္တာနုလောမကို မသိကုန်သော။ အာစရိယာနံ၊ တို့၏။ ကထာ၊ စကားသည်။ အပ္ပမာဏံ၊ ပမာဏမဟုတ်၊” ဣတိ ဝုတ္တံ။ တံ သဗ္ဗံ၊ ထိုအလုံးစုံသော ကုရုန္ဒီစကား မဟာပစ္စရီစကားသည်။ ပဝေဏိယာ အာဂတေ၊ ပဝေဏိယအာဂတ၌။ သမောဓာနံ၊ ပေါင်းဆုံခြင်းသို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒန္တိ။
အနာဒရိယသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ။
၅-ဘိံသာပနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၄၅။ ပဉ္စမေ၊ ၌။ ရူပူပဟာရာဒရော၊ ရူပါရုံကို ရှေးရှုဆောင်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ မနုဿဝိဂ္ဂဟေ၊ မနုဿဝိဂ္ဂဟသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ကုန်၏။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ၊ သမုဋ္ဌာန် အစရှိသည်တို့သည်။ အနာဒရိယသဒိသာနေဝ၊ အနာဒရိယသိက္ခာပုဒ်၏ သမုဋ္ဌာန်အစရှိသည်နှင့် တူကုန်သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဘိံသာပနသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆-ဇောတိသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၅၀။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ ဘဂ္ဂါတိ၊ ဘဂ္ဂါဟူသော အမည်သည်။ ဇနပဒဿ၊ ၏။ နာမံ၊ တည်း။ သံသုမာရဂိရန္တိ၊ ရံ ဟူသော အမည်သည်။ နဂရဿ၊ ၏။ နာမံ၊ တည်း။ ဘေသကဠာဝနန္တိ၊ ဟူသော အမည်သည်။ တန္နိဿိတဝနဿ၊ ထိုမြို့၌ မှီသော တော၏။ နာမံ၊ တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တံ၊ ထိုတောကို။ မိဂါနံ၊ သားကောင်တို့အား။ ဝါ၊ တို့၏။ ဖာသုဝိဟာရတ္ထာယ၊ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်းအကျိုးငှာ။ ဒိန္နတ္တာ၊ ဘေးမဲ့ပေးအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ မိဂဒါယောတိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ။ သမာဒဟိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇာလေတွာ၊ တောက်စေ၍။ ပရိပါတေသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အနုဗန္ဓိ၊ လိုက်ပြီ။
၃၅၂။ ပဒီပေပီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဒီပုဇ္ဇလနေပိ၊ ဆီမီးကို တောက်စေခြင်း၌လည်းကောင်း။ ဝါ၊ မီးထွန်းခြင်း၌လည်းကောင်း။ ဇောတိကေပီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပတ္တ (ပ) ဒီသု၊ သပိတ်ဖုတ်ခြင်း ချွေးထုတ်မှုကိုပြုခြင်း အစရှိသည်တို့၌။ ဇောတိကရဏေ၊ မီးကို ပြုခြင်း၌လည်းကောင်း။ တထာရူပပစ္စယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဒီပါဒိပစ္စယာ၊ ဆီမီးထွန်းခြင်း အစရှိသော အကြောင်းကြောင့်။
၃၅၄-၅။ သယံ သမာဒဟတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဇောတိံ၊ ကို။ သမာဒဟိတုကာမတာယ၊ တောက်စေခြင်းငှာ အလိုရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အရဏိသဏ္ဌာပနတော၊ ပွတ်ခုံ ပွတ်ကျည်ကို ကောင်းစွာ တည်စေရာ အခါမှ။ ဝါ၊ ထားရာ အခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ ဇာလာ၊ မီးလျှံသည်။ န ဝုဋ္ဌဟတိ၊ မထသေး။ တာဝ၊ ထိုမီးလျှံမထသေးသမျှ။ သဗ္ဗပယောဂေသု၊ တို့၌။ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာတံ ဥက္ခိပတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒယှမာနံ၊ လောင်အပ်ဆဲဖြစ်သော။ အလာတံ၊ မီးစကို။ ပတိတံ၊ မီးဖိုမှ ကျသည်ကို။ ဥက္ခိပတိ၊ မြှောက်တင်အံ့။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ယထာဌာနေ၊ ထားမြဲတိုင်းသော အရပ်၌။ ဌပေတိ၊ ထားအံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဧဝံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ အဝိဇ္ဈာတံ၊ ကင်းသောမီးတောက် ရှိသည်မဟုတ်သော မီးစကို။ ဝါ၊ မီးတောက်နေသော မီးစကို။ ဥက္ခိပိတွာ၊ မြှောက်ချီ၍။ ပက္ခိပန္တဿေဝ၊ မီးဖိုသို့ ထည့်သော ရဟန်း၏သာ။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝိဇ္ဈာတံ ပန၊ ကင်းပြီးသော မီးတောက်ရှိသော မီးစကိုကား။ ဝါ၊ မီးငြိမ်းပြီးသော မီးစကိုကား။ ဇာလာပေန္တဿ၊ တောက်စေသော ရဟန်း၏။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၃၅၆။ တထာရူပပ္ပစ္စယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဒီပါဒီနိ၊ ဆီမီးထွန်းခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အညေနပိ၊ အခြားလည်းဖြစ်သော။ တထာရူပေန၊ ထိုသို့ မီးတောက်စေထိုက်သော သဘောရှိသော။ ပစ္စယေန၊ အကြောင်းကြောင့်။ သမာဒဟန္တဿ၊ တောက်စေသော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒုဋ္ဌဝါဠမိဂအမနုဿေဟိ၊ ပျက်သော ခြသေ့ၤသစ်ကျားစသော သားကောင် ပျက်သော ဘီလူးသဘက်တို့ဖြင့်။ ဥပဒ္ဒဝေါ၊ ဘေးရန်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ တတ္ထ၊ ထိုသို့ ဘေးရန်ဖြစ်ရာ၌။ သမာဒဟန္တဿာပိ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဇောတိသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇-နဟာနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၆၄။ သတ္တမေ၊ ၌။ စုဏ္ဏေန ဝါ မတ္တိကာယ ဝါတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ စုဏ္ဏမတ္တိကာနံ၊ ဆပ်ပြာမှုန့် မြေညက်တို့ကို။ အဘိသင်္ခရဏကာလတော၊ ပြုလုပ်ရာအခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ သဗ္ဗပယောဂေသု ဒုက္ကဋံ။
၃၆၆။ ပါရံ (ပ) နှာယတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ သုက္ခာယ၊ ခြောက်သော။ နဒိယာ၊ ၌။ ဝါလိကံ၊ သဲကို။ ဥက္ကိရိတွာ၊ ယက်ကော်၍။ ကတအာဝါဋကေသုပိ၊ ပြုအပ်သော တွင်းငယ်တို့၌လည်း။ နှာယိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘမရာဒီဟိ၊ ပိတုန်းအစရှိသော သတ္တဝါတို့သည်။ အနုဗဒ္ဓဿ၊ အစဉ်လိုက်အပ်သော ရဟန်းအား။ ဝါ၊ ၏။ ဥဒကေ၊ ၌။ နိမုဇ္ဇိတုံ၊ ငုပ်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
နဟာနသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈-ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၆၈-၉။ အဋ္ဌမေ၊ ၌။ နဝံ (ပ) လာဘေနာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝစနတ္ထော၊ ဝစနတ္ထကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ အလဘိ၊ ရပြီ။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ လဘော၊ လဘ မည်၏။ လဘောယေဝ၊ ရပြီးသော ရဟန်းသည်ပင်။ လာဘော၊ လာဘ မည်၏။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ အလဘိ၊ ရသနည်း။ စီဝရံ၊ ကို။ အလဘိ၊ ပြီ။ ကီဒိသံ၊ အဘယ်ကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ စီဝရံ၊ ကို။ အလဘိ၊ နည်း။ နဝံ၊ အသစ်ဖြစ်သော။ စီဝရံ၊ ကို။ အလဘိ၊ ပြီ။ ဣတိ၊ ဤနည်းအားဖြင့်။ “နဝစီဝရလာဘေနာ”တိ၊ နဝစီဝရလာဘေနဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ဟောတော်မူထိုက်ပါလျက်။ အနုနာသိကလောပံ၊ နိဂ္ဂဟိတ်ကို ချေခြင်းကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ “နဝံစီဝရလာဘေနာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ပဋိလဒ္ဓနဝစီဝရေန၊ ရအပ်သော အသစ်သင်္ကန်းရှိသော။ ဝါ၊ အသစ်သင်္ကန်းကိုရသော။ ဘိက္ခုနာ၊ သည်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ မဇ္ဈေ၊ နဝံ စီဝရ နှစ်ပုဒ်တို့၏ အလယ်၌။ ဌိတပဒဒွယေ၊ တည်သော ပုဒ်နှစ်ပါးအပေါင်းတွင်။ ပနာတိ၊ ပန ဟူသော သဒ္ဒါသည်။ နိပါတော၊ အနက်မရ နိပါတ်မျှသာတည်း။ ဘိက္ခုနာတိ၊ ဘိက္ခုနာဟူသော သဒ္ဒါသည်။ ယေန၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်ပြီ။ တဿ၊ ထိုရသော ရဟန်းကို။ နိဒဿနံ၊ ညွှန်ပြကြောင်း သဒ္ဒါတည်း။ ပဒဘာဇနေ ပန၊ ၌ကား။ ဗျဉ္ဇနံ၊ သဒ္ဒါကို။ အနာဒိယိတွာ၊ မယူမူ၍။ ဝါ၊ ဂရုမစိုက်မူ၍။ ယံ၊ အကြင်သင်္ကန်းကို။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုသင်္ကန်းကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ “စီဝရံ (ပ) စီဝရာန” န္တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်အပ်ပြီ။ စီဝရန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ယံ၊ အကြင်သင်္ကန်းသည်။ နိဝါသေတုံ ဝါ၊ သင်းပိုင်အဖြစ်ဖြင့် ဝတ်ခြင်းငှာသော်လည်းကောင်း။ ပါရုပိတုံ ဝါ၊ ဧကသီအဖြစ်ဖြင့် ရန်းခြင်းငှာသော်လည်းကောင်း။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒေဝ၊ ထိုသင်္ကန်းကိုသာ။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်၏။ တေနေဝ၊ ကြောင့်ပင်။ “ဝိကပ္ပနုပဂပစ္ဆိမ”န္တိ၊ ဟူ၍။ န ဝုတ္တံ၊ ပဒဘာဇနီ၌ ဟောတော်မမူထိုက်။ ကံသနီလန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ စမ္မကာရနီလံ၊ သားရေနယ်သမားတို့၏ အညိုရောင်လည်းကောင်း။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ “အယောမလံ၊ သံ၏အညစ်အကြေး အညိုရောင်ကိုလည်းကောင်း။ လောဟမလံ၊ ကြေး၏အညစ်အကြေး အညိုရောင်ကိုလည်းကောင်း။ ဧတံ၊ ဤအညိုရောင်ကို။ ကံသနီလံ နာမာ”တိ၊ ကံသနီလမည်၏ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ပလာသနီလန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ယော ကောစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ နီလဝဏ္ဏော၊ ညိုသော အဆင်းရှိသော။ ပဏ္ဏရသော၊ သစ်ရွက်ရည်တည်း။ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏံ အာဒါတဗ္ဗန္တိ ဧတံ၊ ဟူသော ဤစကားကို။ ကပ္ပဗိန္ဒုံ၊ ကပ္ပဗိန္ဒုကို။ ဝါ၊ အပ်အောင်ပြုကြောင်းဖြစ်သော အပြောက်ကို။ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ နီလာဒီဟိ၊ အညိုအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ သကလစီဝရဿ၊ အလုံးစုံသော သင်္ကန်းကို။ ဝါ၊ သင်္ကန်းတစ်ထည်လုံးကို။ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏံ၊ မကောင်းသော အဆင်းရှိအောင် ပြုခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ၍။ န ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်သည် မဟုတ်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တဉ္စ ကပ္ပံ၊ ထိုကပ္ပဗိန္ဒုကိုလည်း။ အာဒိယန္တေန၊ ယူသော ရဟန်းသည်။ စီဝရံ၊ ကို။ ရဇိတွာ၊ ဆိုးပြီး၍။ စတူသု၊ လေးခုကုန်သော။ ကောဏေသု ဝါ၊ အထောင့်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ တီသု၊ ကုန်သော။ ကောဏေသု ဝါ၊ အထောင့်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ ဒွီသု၊ ကုန်သော။ ကောဏေသု ဝါ၊ အထောင့်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ ဧကသ္မိံ၊ သော။ ကောဏေ ဝါ၊ အထောင့်၌သော်လည်းကောင်း။ မောရဿ၊ ဥဒေါင်း၏။ အက္ခိမဏ္ဍလမတ္တံ ဝါ၊ မျက်ကွင်းပမာဏရှိသော ကပ္ပဗိန္ဒုကိုသော်လည်းကောင်း။ မင်္ဂုလပိဋ္ဌိမတ္တံ ဝါ၊ ကြမ်းပိုး၏ ကျောကုန်းပမာဏရှိသော ကပ္ပဗိန္ဒုကိုသော်လည်းကောင်း။ အာဒါတဗ္ဗံ၊ ယူရာ၏။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ “ပတ္တေ ဝါ၊ အနားပတ်၌သော်လည်းကောင်း။ ဂဏ္ဌိယံ ဝါ၊ ကမ္ပတ်အိမ်၌သော်လည်းကောင်း။ အာဒါတုံ၊ ငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်၊” ဣတိ ဝုတ္တံ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ “ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ သည်သာ၊” ဣတိ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပါဠိကပ္ပကဏ္ဏိကကပ္ပါဒယော၊ အစဉ်အတန်း ထိုးအပ်သော ကပ္ပဗိန္ဒု ကြာချက်သဏ္ဌာန် ထိုးအပ်သော ကပ္ပဗိန္ဒုအစရှိသည်တို့ကို။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော အဋ္ဌကထာတို့၌။ ပဋိသိဒ္ဓါ၊ ပယ်မြစ်အပ်ကုန်ပြီ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဧကံ၊ တစ်ခုသော။ ဝဋ္ဋဗိန္ဒုံ၊ လုံးသော ဗိန္ဒုကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အညေန၊ သော။ ကေနစိပိ၊ တစ်စုံတစ်ခုလည်းဖြစ်သော။ ဝိကာရေန၊ ထူးသော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ကပ္ပေါ၊ ကပ္ပဗိန္ဒုကို။ န ကာတဗ္ဗော၊ မပြုထိုက်။
၃၇၁။ အဂ္ဂဠေတိ အာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ဧတာနိ အဂ္ဂဠာဒီနိ၊ ဤအဖာ အစရှိသည်တို့ကို။ ကပ္ပကတစီဝရေ၊ ပြုအပ်ပြီးသော ကပ္ပဗိန္ဒုရှိသော သင်္ကန်း၌။ ပစ္ဆာ၊ နောက်ထပ်။ အာရောပေတွာ၊ တင်ပြီး၍။ ကပ္ပကရဏကိစ္စံ၊ ကပ္ပဗိန္ဒုကို ပြုဖွယ်ကိစ္စသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉-ဝိကပ္ပနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၇၄။ နဝမေ၊ ၌။ တဿ ဝါ အဒိန္နန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ စီဝရသာမိကဿ၊ မူလသင်္ကန်းရှင်ဖြစ်သော။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ “ပရိဘုဉ္ဇ ဝါ (ပ) ကရောဟီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ သို့။ ဝတွာ၊ ပြော၍။ အဒိန္နံ ဝါ၊ မပေးအပ်သော သင်္ကန်းသည်လည်းကောင်း။ တဿ ဝါ အဝိဿသန္တောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယေန၊ အကြင်ရဟန်းနှင့် တကွ။ ဝိနယကမ္မံ၊ ဝိနည်းကံကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီ။ တဿ၊ ထိုဝိနည်းကံပြုဘက် ရဟန်း၏။ ဝါ၊ နှင့်။ အဝိဿာသေန၊ အကျွမ်းဝင်ခြင်းကြောင့် မဟုတ်ဘဲ။ ယံ၊ အကြင်သင်္ကန်းကို။ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ သုံးစွဲ၏။ တံ ဝါ၊ ထိုသင်္ကန်းသည်လည်းကောင်း။ အပစ္စုဒ္ဓရဏံ နာမ၊ အပစ္စုဒ္ဓရဏ မည်၏။
ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ တေန၊ ထိုဝိနည်းကံပြုဘက် ရဟန်းသည်။ ဒိန္နံ ဝါ၊ ပေးအပ်သော သင်္ကန်းကိုသော်လည်းကောင်း။ တဿ၊ ထိုဝိနည်းကံပြုဘက် ရဟန်း၏။ ဝါ၊ နှင့်။ ဝိဿာသေန ဝါ၊ အကျွမ်းဝင်ခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ တိံသကဝဏ္ဏနာယံ၊ တိံသကအဖွင့်၌။ ဝုတ္တနယတ္တာ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာတည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း (ပ)။ တိဝေဒနန္တိ။
ဝိကပ္ပနသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀-စီဝရာပနိဓာနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၇၇-၈၁။ ဒသမေ၊ ၌။ အပနိဓေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အပနေတွာ၊ မူလနေရာမှ ဖယ်ရှား၍။ နိဓေန္တိ၊ ထားကုန်၏။ (တစ်နည်း) အပနေတွာ နိဓေန္တိ၊ ဝှက်ထားကုန်၏။ ဟသာပေက္ခောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟသာဓိပ္ပါယော၊ ရယ်မြူးခြင်း၌ ဖြစ်သော အလိုရှိသည်။ ဝါ၊ ရယ်မြူးလိုသည်။ အညံ ပရိက္ခာရန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါဠိယာ၊ ၌။ အနာဂတံ၊ မလာသော။ ပတ္တတ္ထဝိကာဒိံ၊ သပိတ်အိပ် အစရှိသော ပရိက္ခရာကို။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ “သမဏေန နာမ၊ ရဟန်း မည်သည်။ အနိဟိတပရိက္ခာရေန၊ မသိုမှီး မသိမ်းဆည်းအပ်သော ပရိက္ခရာရှိသူသည်။ ဘဝိတုံ၊ ငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မသင့်၊” ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ ဓမ္မကထံ၊ တရားစကားကို။ ကထေတွာ၊ ပြောဟောပြီး၍။ ဒဿာမိ၊ ပြန်ပေးအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ နိက္ခိပတော၊ သိမ်းထားသော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
စီဝရာပနိဓာနသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
သမတ္တော ဝဏ္ဏနာက္ကမေန သုရာပါနဝဂ္ဂေါ ဆဋ္ဌော။
၇-သပ္ပါဏကဝဂ်
၁-သဉ္စိစ္စပါဏသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၈၂-၅။ သပ္ပါဏကဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဣဿာသော ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂိဟိကာလေ၊ လူ၏အခါ၌။ ဝါ၊ လူဖြစ်စဉ်အခါ၌။ ဓနုဂ္ဂဟာစရိယော၊ လေးသမားတို့၏ဆရာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇီဝိတာ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေမှ။ ဝိယောဇိတာ၊ မယှဉ်စေအပ်ပါကုန်သနည်း။ ဝါ၊ ခွင်းအပ်ပါကုန်သနည်း။
သိက္ခာပဒေပိ၊ သိက္ခာပုဒ်ပါဠိတော်၌လည်း။ ဝေါရောပေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိယောဇေယျ၊ မယှဉ်စေအံ့။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဧတံ၊ ဤဝေါရောပေယျဟူသော စကားသည်။ ဝေါဟာရမတ္တမေဝ၊ ခေါ်ဝေါ်ပြောဆိုရိုးမျှသာတည်း။ ဟိ၊ မှန်၏။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤသူ့အသက်ကို သတ်ရာ၌။ သီသာလင်္ကာရေ၊ ဦးခေါင်းတန်ဆာကို။ ဝိယောဇိတေ၊ မယှဉ်စေအပ်သော်။ ဝါ၊ ခွဲအပ်သော်။ သီသံ၊ ဦးခေါင်းသည်။ ဝိသုံ၊ သီးခြား။ တိဋ္ဌတိ ဝိယ၊ တည်သကဲ့သို့။ ဧဝံ ပါဏေပိ၊ သတ္တဝါကိုလည်း။ ဇီဝိတာ၊ မှ။ ဝေါရောပိတေ၊ မယှဉ်စေအပ်သော်။ ဝါ၊ ခွင်းအပ်သော်။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ဇီဝိတံ နာမ၊ အသက်မည်သည်။ ဝိသုံ၊ သီးခြား။ န တိဋ္ဌတိ၊ မတည်တော့။ အညဒတ္ထု၊ စင်စစ်။
အန္တရဓာနမေဝ၊ ကွယ်ပျောက်ခြင်းသို့သာ။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တမတ္ထံ၊ ထိုအနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “ဇီဝိတိန္ဒြိယံ ဥပစ္ဆိန္ဒတီ”တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားရပ်ကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်အပ်ပြီ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ၊ ၌။ တိရစ္ဆာနဂတောယေဝ၊ တိရစ္ဆာန်သတ္တဝါကိုသာ။ “ပါဏော”တိ၊ ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ တံ၊ ထိုတိရစ္ဆာန်သတ္တဝါကို။ ခုဒ္ဒကမ္ပိ၊ ငယ်သော တိရစ္ဆာန်သတ္တဝါကိုလည်းကောင်း။ မဟန္တမ္ပိ၊ ကြီးသော တိရစ္ဆာန်သတ္တဝါကိုလည်းကောင်း။ မာရေန္တဿ၊ သတ်သော ရဟန်း၏။ အာပတ္တိနာနာကရဏံ၊ အာပတ်၏ အသီးအခြားပြုကြောင်း အထူးသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပန၊ ထိုသို့ အာပတ်အထူး မရှိပါသော်လည်း။ မဟန္တေ၊ ကြီးသော တိရစ္ဆာန်၌။ ဥပက္ကမမဟန္တတ္တာ၊ လုံ့လ၏ ကြီးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အကုသလမဟတ္တံ၊ အကုသိုလ်၏ ကြီးသည်၏အဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပါဏေ ပါဏသညီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ မဉ္စပီဌံ၊ ကို။ သောဓေန္တော၊ သုတ်သင်သော ရဟန်းသည်။ မဂုၤလိဗီဇကေပိ၊ ကြမ်းပိုးဥ၌သော်လည်း။ ပါဏသညီ၊ သတ္တဝါဟု အမှတ်ရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ နိက္ကာရုဏိကတာယ၊ ကရုဏာမရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တံ၊ ထိုကြမ်းပိုးဥကို။ ဘိန္ဒန္တော၊ ဖောက်ခွဲလျက်။ ဝါ၊ ဖျစ်ညှစ်လျက်။ အပနေတိ၊ ဖယ်ရှားအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖယ်ရှားလတ်သော်။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဧဝရူပေသု၊ ဤသို့ ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်ကို သုတ်သင်ခြင်း သဘောရှိကုန်သော။ ဌာနေသု၊ အရာတို့၌။ ကာရုညံ၊ သနားခြင်းကို။ ဥပဋ္ဌပေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။ အပ္ပမတ္တေန၊ မမေ့မလျော့သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝတ္တံ၊ သေနာသနဝတ်ကို။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုထိုက်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အဆုံးအဖြတ်ကို။ သမုဋ္ဌာနာဒီဟိ၊ တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ မနုဿဝိဂ္ဂဟေ၊ မနုဿဝိဂ္ဂဟသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်၏။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သဉ္စိစ္စသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂-သပ္ပါဏကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၈၇။ ဒုတိယေ၊ ၌။ သပ္ပါဏကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ယေ ပါဏကာ၊ အကြင်ပိုးကောင်ငယ်တို့သည်။ ပရိဘောဂေန၊ ရေကို သုံးစွဲခြင်းကြောင့်။ မရန္တိ၊ သေကြကုန်၏။ တေဟိ ပါဏကေဟိ၊ ထိုပိုးကောင်ငယ်တို့ဖြင့်။ သပ္ပါဏကံ၊ ပိုးကောင်ငယ်တို့နှင့်တကွဖြစ်သော။ ဟိ၊ မှန်၏။ တာဒိသံ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော ရေကို။ ဝါ၊ သုံးစွဲခြင်းကြောင့် သေနိုင်လောက်သော ပိုးရှိသော ရေကို။ ဇာနံ၊ ပိုးကောင်ရှိသည်၏အဖြစ်ကို သိလျက်။ ပရိဘုဉ္ဇတော၊ သုံးစွဲသော ရဟန်း၏။ ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယံ။ ပတ္တပူရမ္ပိ၊ သပိတ်၌ ပြည့်နေသော ရေကိုလည်း။ အဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ရေ၏အယဉ်ကို မဖြတ်မူ၍။ ဧကပယောဂေန၊ ဖြင့်။ ပိဝတော၊ ၏။ ဧကာ၊ တစ်ချက်သော။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တာဒိသေန၊ ထိုသို့ ရှုအပ်သော ပိုးကောင်နှင့် တကွဖြစ်သော။ ဥဒကေန၊ ဖြင့်။ သာမိသံ၊ ဆွမ်းစသော အာမိသနှင့် တကွဖြစ်သော။ ပတ္တံ၊ ကို။ အာဝိဉ္ဆိတွာ၊ လှည့်ပတ်၍။ ဓောဝတောပိ၊ ဆေးသော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ တာဒိသေ၊ သော။ ဥဒကေ၊ ၌။ ဥဏှယာဂုပတ္တံ၊ ပူသော ယာဂုသပိတ်ကို။ နိဗ္ဗာပယတောပိ၊ ငြိမ်းစေသော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ရေနှစ်၍ အေးအောင်ပြုသော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ တံ ဥဒကံ၊ ကို။ ဟတ္ထေန ဝါ၊ လက်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဥဠုင်္ကေန ဝါ၊ မှုတ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဂဟေတွာ၊ ခပ်ယူ၍။ နှာယတောပိ၊ ရေချိုးသော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥဒကသောဏ္ဍိံ ဝါ၊ ရေအိုင်သို့သော်လည်းကောင်း။ ပေါက္ခရဏိံ ဝါ၊ ရေကန်သို့သော်လည်းကောင်း။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ ဗဟိ၊ ပြင်ဘက်သို့။ နိက္ခမနတ္ထာယ၊ ရေ၏ ထွက်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ဝီစိံ၊ လှိုင်းကို။ ဥဋ္ဌာပယတောပိ၊ ထစေသော ရဟန်း၏လည်း။ ပယောဂေ ပယောဂေ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သောဏ္ဍိံ ဝါ၊ ရေအိုင်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပေါက္ခရဏိံ ဝါ၊ ရေကန်ကိုသော်လည်းကောင်း။ သောဓေန္တေဟိ၊ သုတ်သင်ကုန်သော ရဟန်းတို့သည်။ တတော၊ ထိုရေအိုင် ရေကန်မှ။ ဂဟိတဥဒကံ၊ ယူအပ်သော ရေကို။ ဥဒကေယေဝ၊ အခြားရေ၌သာ။ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ၊ သွန်းလောင်းရာ၏။ သမီပမှိ၊ အနီး၌။ ဥဒကေ၊ ရေသည်။ အသတိ၊ မရှိလတ်သော်။ ကပ္ပိယဥဒကဿ၊ အပ်သော ရေ၏။ ဝါ၊ ပိုးမပါသော ရေ၏။ အဋ္ဌ ဝါ၊ ရှစ်လုံးသော်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဒသ ဝါ၊ ဆယ်လုံးသော်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဃဋေ၊ အိုးတို့ကို။ ဥဒကသဏ္ဌာနကပ္ပဒေသေ၊ ရေ၏ကောင်းစွာ တည်နိုင်လောက်သော အရပ်၌။ အာသိဉ္စိတွာ၊ လောင်းထည့်၍။ တတ္ထ၊ ထိုရေ၌။ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ၊ သွန်းလောင်းရာ၏။ “ပဝဋ္ဋိတွာ၊ လိမ့်၍။ ဥဒကေ၊ ၌။ ပတိဿတိ၊ ကျလတံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဥဏှပါသာဏေ၊ ပူသော ကျောက်ဖျာပေါ်၌။ ဥဒကံ၊ ပိုးရှိသော ရေကို။ န အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ၊ မသွန်းလောင်းရာ။ ပန၊ အနွယကား။ ကပ္ပိယဥဒကေန၊ အပ်သော ရေဖြင့်။ ပါသာဏံ၊ ကို။ နိဗ္ဗာပေတွာ၊ ငြိမ်းစေပြီး၍။ ဝါ၊ မှ။ အာသိဉ္စိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ သင့်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ပဋင်္ဂပါဏကာနံ၊ ပဋင်္ဂမည်သော ပိုးငယ်တို့၏။ ဝါ၊ ပိုးပရန်တို့၏။ ပတနံ၊ ကျခြင်းကို။ ဉတွာပိ၊ သိ၍လည်း။ သုဒ္ဓစိတ္တတာယ၊ စင်ကြယ်သော စိတ်ရှိသည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ ဒီပဇာလနေ ဝိယ၊ ဆီမီးကို တောက်စေခြင်း၌ကဲ့သို့။ ဝါ၊ ဆီမီးထွန်းခြင်း၌ကဲ့သို့။ သပ္ပါဏကဘာဝံ၊ ပိုးနှင့်တကွ ဖြစ်သည်၏အဖြစ်ကို။ ဉတွာပိ၊ သိ၍လည်း။ ဥဒကသညာယ၊ ရေဟူသော အမှတ်ဖြင့်။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတော၊ သုံးစွဲနိုင်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇတာ၊ ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်၏။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သပ္ပါဏကသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃-ဥက္ကောဋနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၉၂။ တတိယသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဥက္ကောဋေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တဿ တဿ ဘိက္ခုနော၊ ထိုထိုရဟန်း၏။ သန္တိကံ၊ အထံသို့။ ဂန္တွာ၊ ၍။ “အကတံ ကမ္မ”န္တိအာဒီနိ၊ အကတံ ကမ္မံ အစရှိသော စကားတို့ကို။ ဝဒန္တာ၊ ပြောဆိုကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဥစ္စာလေန္တိ၊ အထက်အထက်၌ လှုပ်စေကြကုန်၏။ ဝါ၊ လှုံ့ဆော်ကြကုန်၏။ ယထာပတိဋ္ဌိတဘာဝေန၊ တည်မြဲတိုင်း၏အဖြစ်ဖြင့်။ ပတိဋ္ဌာတုံ၊ တည်ခြင်းငှာ။ န ဒေန္တိ၊ မပေးကြကုန်။
၃၉၃။ ယထာဓမ္မန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ယဿ အဓိကရဏဿ၊ ၏။ ဝူပသမနာယ၊ ငြိမ်းအေးခြင်းငှာ။ ယော ဓမ္မော၊ အကြင် သမထတရားကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တော၊ သမထက္ခန္ဓက၌ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ တေနေဝ ဓမ္မေန၊ ထို သမထတရားဖြင့်ပင်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ နိဟတာဓိကရဏန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ နိဟတံ၊ နှိပ်နင်းအပ်ပြီးသော။ အဓိကရဏံ၊ ကို။ သတ္ထာရာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တဓမ္မေနေဝ၊ ဟောတော်မူအပ်သော သမထတရားဖြင့်ပင်။ ဝူပသမိတံ၊ ငြိမ်းစေအပ်ပြီးသော။ အဓိကရဏံ၊ ကို။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၃၉၅။ ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယေန ကမ္မေန၊ ဖြင့်။ တံ အဓိကရဏံ၊ ကို။ ဝူပသမိတံ၊ ငြိမ်းစေအပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုအဓိကရုဏ်း ငြိမ်းကြောင်းကံသည်။ ဓမ္မကမ္မံ၊ ဓမ္မကံသည်။ စေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ တသ္မိံ ဓမ္မကမ္မေ၊ ၌။ အယမ္ပိ၊ ဤရဟန်းသည်လည်း။ ဓမ္မကမ္မသညီ၊ ဓမ္မကံဟု အမှတ်ရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝါ၊ ဖြစ်ပါလျက်။ ယဒိ ဥက္ကောဋေတိ၊ အကယ်၍ လှုပ်ရှားစေအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လှုပ်ရှားလတ်သော်။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဧတေန နယေန၊ ဖြင့်။ သေသပဒါနိပိ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်တို့ကိုလည်း။ ဝါ၊ ဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညီ အစရှိသော ပုဒ်တို့ကိုလည်း။ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ သိအပ်ကုန်၏။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤပါစိတ်အဋ္ဌကထာ၌။ သင်္ခေပေါ၊ အကျဉ်းချုပ်တည်း။ ဝိတ္ထာရော ပန၊ အကျယ်ကိုကား။ “ဣမေသံ (ပ) ဥက္ကောဋနာ”တိ အာဒိနာ၊ အစရှိသော။ နယေန၊ ဖြင့်။ ပရိဝါရေ၊ ပရိဝါပါဠိတော်၌။ ဝုတ္တော၊ ပြီ။ အဋ္ဌကထာသု၊ ရှေး အဋ္ဌကထာတို့၌။ တံ သဗ္ဗံ၊ ထိုအလုံးစုံသော ပရိဝါရစကားကို။ အာဟရိတွာ၊ ဤနေရာသို့ ဆောင်၍။ တဿေဝ၊ ထိုအဓိကရဏပုဒ်၏ပင်။ အတ္ထော၊ ကို။ ဝဏ္ဏိတော၊ ဖွင့်ပြအပ်ပြီ။ မယံ ပန၊ ငါတို့သည်ကား။ တံ၊ ထိုအဓိကရဏပုဒ်၏ အနက်ကို။ တတ္ထေဝ၊ တိုက်ရိုက်လာရာ ထိုပရိဝါရ ပါဠိရပ်၌သာ။ ဝဏ္ဏယိဿာမ၊ ဖွင့်ကုန်အံ့။ ဟိ၊ မှန်၏။ ဣဓ၊ ဤအဋ္ဌကထာသို့။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်၍။ တသ္မိံ သဗ္ဗေ၊ ကို။ ဝဏ္ဏိယမာနေ၊ ဖွင့်ပြအပ်သော်။ သုဋ္ဌုတရံ၊ သာ၍ လွန်စွာ။ သမ္မောဟော၊ ပြင်းစွာ တွေဝေခြင်းသည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ န ဝဏ္ဏယိမှ၊ မဖွင့်ပြလိုကုန်။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဥက္ကောဋနသိက္ခပဒံ တတိယံ။
၄-ဒုဋ္ဌုလ္လသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၃၉၉။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ ဒုဋ္ဌုလ္လာ နာမ အာပတ္တီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ စတ္တာရိ၊ ကုန်သော။ ပါရာဇိကာနိ၊ တို့ကို။ အတ္ထုဒ္ဓါရဝသေန၊ ရထိုက်သော အနက်တို့ကို ထုတ်ပြခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒဿိတာနိ၊ ပြတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ပါရာဇိကတို့ကို ပြအပ်ပါကုန်သော်လည်း။ သံဃာဒိသေသာပတ္တိ၊ ကို။ အဓိပ္ပေတာ၊ အလိုရှိအပ်၏။ တံ၊ ထိုသံဃာဒိသိသ်အာပတ်ကို။ ဆာဒေန္တဿ၊ ဖုံးသော ရဟန်း၏။ ပါစိတ္တိယံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဓုရေ၊ တာဝန်ကို။ ဝါ၊ လုံ့လဝီရိယကို။ နိက္ခိတ္တမတ္တေ၊ လျှော့ချအပ်ကာမျှ ဖြစ်လတ်သော်။ ဓုရံ၊ တာဝန်ကို။ နိက္ခိပိတွာ၊ လျှော့ချပြီး၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ သစေပိ အာရောစေတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ပြောစေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ပြောစေသော်လည်း။ န ရက္ခတိ၊ အာပတ်မှ မစောင့်။ ဓုရံ၊ ကို။ နိက္ခိတ္တမတ္တေယေဝ၊ လျှော့ချအပ်ကာမျှ ဖြစ်သော်သာ။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သည်။ ဝါ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧဝံ၊ သို့။ ဓုရံ၊ ကို။ နိက္ခိပိတွာ၊ ၍။ ပဋိစ္ဆာဒနတ္ထမေဝ၊ ဖုံးထားခြင်း အကျိုးငှာပင်။ အညဿ၊ အခြားရဟန်းအား။ သစေ အာရောစေတိ၊ အကယ်၍ ပြောအံ့။ သောပိ၊ ထိုအခြားရဟန်းသည်လည်း။ အညဿ၊ အခြားသော တတိယရဟန်းအား။ သစေ အာရောစေတိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ သို့။ ဧတေနုပါယေန၊ ဤနည်းဖြင့်။ ယာဝ၊ လောက်။ ကောဋိ၊ အစွန်းအစသည်။ ဝါ၊ အဆက်သည်။ န ဆိဇ္ဇတိ၊ မပြတ်သေး။ တာဝ၊ ထိုအဆက်မပြတ်သေးသမျှ။ သမဏသတမ္ပိ၊ ရဟန်းတစ်ရာသည်လည်းကောင်း။ သမဏသဟဿမ္ပိ၊ ရဟန်းတစ်ထောင်သည်လည်းကောင်း။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပဇ္ဇတိယေဝ၊ ရောက်နိုင်သည်သာ။ ပန၊ ပရိဟာရပက္ခမှတစ်ပါး စောဒကပက္ခကို ဆိုဦးအံ့။ ကဒါ၊ အဘယ်အခါ၌။ ကောဋိ၊ အစွန်းအစသည်။ ဝါ၊ အဆက်သည်။ ဆိဇ္ဇတိ၊ ပြတ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား အမေးတည်း။ တာဝ၊ မဟာပဒုမထေရ်မှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ သော။ မဟာသုမတ္ထေရော၊ သည်။ ဝဒတိ၊ ပြော၏။ ကိံ၊ နည်း။ “အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ရောက်သော ရဟန်းသည်။
ဧကဿ၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းအား။ အာရောစေတိ၊ ပြော၏။ သော၊ ထိုပြောရာ ရဟန်းသည်။ ပဋိနိဝတ္တိတွာ၊ ပြန်နစ်၍။ တဿေဝ၊ ထိုအာပတ်သင့်သော ရဟန်းအားပင်။ အာရောစေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ပြောလတ်သော်။ ကောဋိ၊ သည်။ ဆိဇ္ဇတိ၊ ၏။” ဣတိ ဝဒတိ။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပဒုမတ္ထေရော၊ သည်။ အာဟ၊ ပြီ။ ကိံ၊ နည်း။ “အယံ၊ ဤပြန်ပြောအပ်ရာ ရဟန်းသည်။ ဝတ္ထုပုဂ္ဂလောယေဝ၊ ဝတ္ထုရှင်ဖြစ်သော ပုဂ္ဂိုလ်သာတည်း။ ပန၊ စင်စစ်ကား။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ရောက်သော မူလရဟန်းသည်။ ဧကဿ၊ သော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်းအား။ အာရောစေတိ၊ ပြောအံ့။ အယံ၊ ဤဒုတိယရဟန်းသည်။ အညဿ၊ အခြားသော တတိယရဟန်းအား။ အာရောစေတိ၊ အံ့။ သော၊ ထိုတတိယရဟန်းသည်။ ပဋိနိဝတ္တိတွာ၊ ၍။ ယေန၊ အကြင် ဒုတိယရဟန်းသည်။ အဿ၊ ထိုမိမိအား။ ဝါ၊ တတိယရဟန်းအား။ အာရောစိတံ၊ ပြောအပ်ပြီ။ တဿေဝ၊ ထို ဒုတိယရဟန်းအားပင်။ အာရောစေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ၊ ဤနည်းအားဖြင့်။ တတိယေန ပုဂ္ဂလေန၊ သည်။ ဒုတိယဿ၊ အား။ အာရောစိတေ၊ ပြန်၍ ပြောအပ်သော်။ ကောဋိ၊ သည်။ ဆိန္နာ၊ ပြတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ အာဟ။
၄၀၀။ အဒုဋ္ဌုလံ’ အာပတ္တိန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အဝသေသေ၊ ကြွင်းကုန်သော။ ပဉ္စာပတ္တိက္ခန္ဓေ၊ ငါးပါးသော အာပတ်အစုတို့ကို။ အနုပသမ္ပန္နဿ (ပ) အဇ္ဈာစာရန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အနုပသမ္ပန္နဿ၊ ၏။ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ စ၊ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ အမှုလည်းကောင်း။ ကာယသံသဂ္ဂေါ စ၊ ကာယသံသဂ္ဂအမှုလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ အယံ၊ ဤနှစ်ပါးသည်။ ဒုဋ္ဌုလ္လအဇ္ဈာစာရော နာမ၊ ရုန့်ရင်းသော လွန်ကျူးမှု မည်၏။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒုဋ္ဌုလ္လသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ။
၅-ဦနဝီသတိဝဿသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၀၂။ ပဉ္စမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ အဂုၤလိယော ဒုက္ခာ ဘဝိဿန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အက္ခရာနိ၊ အက္ခရာတို့ကို။ ဝါ၊ စာတို့ကို။ လိခန္တဿ၊ ရေးရသော ဥပါလိ၏။ အဂုၤလိယော၊ လက်ချောင်းတို့သည်။ ဒုက္ခာ၊ ဆင်းရဲကုန်သည်။ ဘဝိဿန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်လတံ့။ ဣတိ၊ သို့။ စိန္တေသုံ၊ ကြံကြကုန်ပြီ။ ဥရဿ ဒုက္ခောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂဏနံ၊ ဂဏန်းသင်္ချာအတတ်ကို။ သိက္ခန္တေန၊ သင်သူသည်။ ဗဟုံ၊ များစွာ။ စိန္တေတဗ္ဗံ၊ ကြံစည်ထိုက်သည်။ ဝါ၊ ကြံစည်ရသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥရော၊ ရင်ဘတ်သည်။ ဒုက္ခော၊ ဆင်းရဲသည်။ ဝါ၊ ပူလာသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတံ့။ ဣတိ၊ သို့။ မညိံသု၊ မှတ်ထင်ကြကုန်ပြီ။ ဍံသာဒီသု၊ ဍံသ အစရှိသည်တို့တွင်။ ဍံသာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပိင်္ဂလမက္ခိကာယော၊ ကြောင်သော။ အက္ခီနိ ဒုက္ခာ ဘဝိဿန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ရူပသုတ္တံ၊ ကို။ သိက္ခန္တေန၊ သည်။ ကဟာပဏာ၊ တို့ကို။ ပရိဝတ္တေတွာ ပရိဝတ္တေတွာ၊ ၍။ ပဿိတဗ္ဗာ၊ ကုန်သည်။ ဟောန္တိ တေန၊ ကြောင့်။ အဿ၊ ၏။ အက္ခီနိ၊ မျက်လုံးတို့သည်။ ဒုက္ခာနိ၊ ဆင်းရဲကုန်သည်။ ဘဝိဿန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်လတံ့။ ဣတိ၊ သို့။ မညိံသု၊ မှတ်ထင်ကြကုန်ပြီ။ ဍံသာဒီသု၊ ဍံသအစရှိသည်တို့တွင်။ ဍံသာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပိင်္ဂလမက္ခိကာယော၊ ကြောင်သောအဆင်းရှိသော မှက်တို့တည်း။ ဒုက္ခာနန္တိ၊ ကား။ ဒုက္ခမာနံ၊ ခဲယဉ်းသဖြင့် သည်းခံအပ်ကုန်သော။ ဝါ၊ သည်းခံနိုင်ခဲကုန်သော။ တိဗ္ဗာနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဗဟလာနံ၊ ထူထဲကုန်သော။ ခရာနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တိခိဏာနံ၊ ထက်ကုန်သော။ ကဋုကာနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဖရုသာနံ၊ ကြမ်းတမ်းကုန်သော။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ အမနာပတာယ၊ မြတ်နိုးဖွယ် မဟုတ်ကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကဋုကရသသဒိသာနံ၊ ခါးစပ်သော အရသာနှင့် တူကုန်သော။ အသာတာနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အမဓုရာနံ၊ မချိုမြိန်ကုန်သော။ ပါဏဟရာနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇီဝိတဟရာနံ၊ အသက်ကို ပယ်ရှားတတ်ကုန်သော။
၄၀၄။ သီမံ သမ္မန္နတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ နဝံ၊ အသစ်ဖြစ်သော။ သီမံ၊ သိမ်ကို။ ဗန္ဓတိ၊ ဖွဲ့အံ့။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ ကုရုန္ဒိယံ၊ ၌။ ဥဒကုက္ခေပပရိစ္ဆိန္ဒနေပိ၊ ဥဒကုက္ခေပကို ပိုင်းခြားခြင်း၌လည်း။ ဝါ၊ ရေကိုပစ်၍ ရေတစ်ကျ ပတ်လည်ကို ပိုင်းခြားခြင်း၌လည်း။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိသန္ဓိဂ္ဂဟဏတော၊ ပဋိသန္ဓေယူရာ အခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿော၊ ပြည့်သော အနှစ်နှစ်ဆယ် ရှိသူတည်း။ ဟိ၊ မှန်၏။ ဂဗ္ဘဝီသောပိ၊ အမိဝမ်းဝယ် ကိန်းရာကာလနှင့်တကွ နှစ်ဆယ်မြောက် အနှစ်ရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်သည်လည်း။ ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿောတွေဝ၊ ဟူ၍သာ။ သင်္ချံ ဂစ္ဆတိ။ ယထာဟ၊ မြတ်စွာဘုရား အဘယ်သို့ ဟောတော်မူသနည်း။
“တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မာ ကုမာရကဿပေါ၊ အရှင်ကုမာရကဿပသည်။ ဂဗ္ဘဝီသော၊ ပဋိသန္ဓေနှင့် တကွ အသက်နှစ်ဆယ်ပြည့်သည်ဖြစ်၍။ ဥပသမ္ပန္နော၊ ပဉ္စင်းခံသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်၏။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ အာယသ္မတော ကုမာရကဿပဿ၊ အရှင်ကုမာရကဿပအား။ ဧတံ ဧသော ပရိဝိတက္ကော၊ ဤသို့သော အကြံသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်၏။ ကိံ အဟောသိ၊ အဘယ်သို့ ဖြစ်သနည်း။ ဦနဝီသတိဝဿော၊ အသက်နှစ်ဆယ် မပြည့်သော။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော၊ ပဉ္စင်း မခံအပ်။ ’ ဣတိ၊ ဤသို့။ “ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပညတ္တံ၊ ပညတ်တော်မူအပ်၏။ အဟဉ္စ၊ ငါသည်လည်း။ ဂဗ္ဘဝီသော၊ ပဋိသန္ဓေနှင့် တကွ အသက်နှစ်ဆယ် ပြည့်သည်ဖြစ်၍။ ဥပသမ္ပန္နော၊ ပဉ္စင်းခံသည်။ အမှိ၊ ဖြစ်၏။ ဥပသမ္ပန္နော၊ ပဉ္စင်းသည်။ အမှိ နု ခေါ၊ ဖြစ်လေသလော။ ဥပသမ္ပန္နော၊ ပဉ္စင်းသည်။ န အမှိ နု ခေါ၊ မဖြစ်လေသလော၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အဟောသိ၊ ဖြစ်၏။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားအား။ ဧတမတ္ထံ၊ ဤအကြောင်းကို။ အာရောစေသုံ၊ ကြားလျှောက်ကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ မာတုကုစ္ဆိသ္မိံ၊ အမိဝမ်း၌။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ယံ စိတ္တံ၊ အကြင်စိတ်သည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်၏။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ယံ ဝိညာဏံ၊ အကြင်ပဌမဝိညာဉ်သည်။ ပါတုဘူတံ၊ ထင်ရှားဖြစ်၏။ တံ ပဌမဝိညာဏံ၊ ထိုပဌမဝိညာဉ်ကို။ ဥပါဒါယ၊ အစပြု၍။ အဿ ဘိက္ခုနော၊ ထိုရဟန်းအား။ သာဝဇာတိ၊ ထိုပဌမစိတ် ပဌမဝိညာဉ်၏ ဖြစ်ခြင်းသည်လျှင်။ ဂဗ္ဘော၊ ဂဗ္ဘ မည်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဂဗ္ဘဝီသံ၊ ပဋိသန္ဓေနေသည်က စ၍ အသက်နှစ်ဆယ် ပြည့်သော သူကို။ ဥပသမ္ပာဒေတုံ၊ ပဉ္စင်းခံစိမ့်သောငှာ။ အနုဇာနာမိ၊ ငါဘုရား ခွင့်ပြုတော်မူ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူ၏။
တတ္ထ၊ ထိုပါဠိရပ်၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ယော၊ အကြင်သူငယ်သည်။ ဒွါဒသမာသေ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်လတို့ပတ်လုံး။ မာတုကုစ္ဆိသ္မိံ၊ ၌။ ဝသိတွာ၊ နေပြီး၍။ မဟာပဝါရဏာယ၊ သီတင်းကျွတ်လပြည့် မဟာပဝါရဏာနေ့၌။ ဇာတော၊ မွေးဖွားပြီ။ သော၊ ထိုသူငယ်ကို။ တတော၊ ထိုမွေးဖွားရာ နေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ ဧကူနဝီသတိမေ၊ တစ်နှစ်ဖြင့် ယုတ်လျော့သော နှစ်ဆယ်မြောက်ဖြစ်သော။ ဝါ၊ တစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်မြောက်ဖြစ်သော။ ဝဿေ၊ နှစ်၌။ မဟာပဝါရဏာ၊ သည်။ အတ္ထိ တံ၊ ထိုမဟာပဝါရဏာနေ့ကို။ အတိက္ကမိတွာ၊ ကျော်လွန်၍။ ပါဋိပဒေ၊ အထွက်တစ်ရက်နေ့၌။ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော၊ မြင့်မြတ်သော ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်စေနိုင်၏။ ဧတေန ဥပါယေန၊ ဖြင့်။ ဟာယနဝဍ္ဎနံ၊ ယုတ်လျော့ခြင်း, တိုးခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်၏။
ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ ပေါရာဏကတ္ထေရာ၊ ရှေး၌ဖြစ်သော မထေရ်တို့သည်။ ဧကူနဝီသတိဝဿံ၊ တစ်နှစ်ဖြင့် ယုတ်လျော့သော အနှစ်နှစ်ဆယ်ရှိသော။ ဝါ၊ တစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်ရှိသော။ ဝါ၊ မဟာပဝါရဏာနေ့၌ တစ်ဆယ့်ကိုးနှစ်ပြည့်သော။ သာမဏေရံ၊ ကို။ နိက္ခမနီယပုဏ္ဏမာသိံ၊ ဝါခေါင်လပြည့်နေ့ကို။ အတိက္ကမ္မ၊ ၍။ ပါဋိပဒဒိဝသေ၊ အထွက်တစ်ရက်နေ့၌။ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ၊ ကုန်၏။ တံ၊ ထိုသာမဏေကို။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ၊ နည်း။ ဣတိ၊ ဤကား အမေးတည်း။ ပရိဟာရော၊ အဖြေကို။ မယာ၊ ငါသည်။ ဝုစ္စတေ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧကသ္မိံ ဝဿေ၊ တစ်နှစ်၌။ ဆ၊ ခြောက်ပါးကုန်သော။ စာတုဒ္ဒသိကဥပေါသထာ၊ စာတုဒ္ဒသီဥပုသ်နေ့တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤနည်းအားဖြင့်။ ဝီသတိယာ၊ နှစ်ဆယ်သော။ ဝဿေသု၊ နှစ်တို့၌။ စတ္တာရော မာသာ၊ လေးလတို့သည်။ ပရိဟာယန္တိ၊ ယုတ်လျော့ကုန်၏။ ရာဇာနော၊ မင်းတို့သည်။ တတိယေ တတိယေ ဝဿေ၊ သုံးနှစ်မြောက် သုံးနှစ်မြောက်၌။ ဝဿံ၊ ဝါကို။ ဥက္ကဍ္ဎန္တိ၊ အထက်သို့ ငင်ကြကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤနည်းအားဖြင့်။ အဋ္ဌာရသသု ဝဿေသု၊ တစ်ဆယ့်ရှစ်နှစ်တို့၌။ ဆ မာသာ၊ ခြောက်လတို့သည်။ ဝဍ္ဎန္တိ၊ တိုးကုန်၏။ တတော၊ ထိုခြောက်လမှ။ ဥပေါသထဝသေန၊ စာတုဒ္ဒသီဥပုသ်နေ့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိဟီနေ၊ ယုတ်လျော့ကုန်သော။ စတ္တာရော မာသေ၊ တို့ကို။ အပနေတွာ၊ ဖယ်ရှား၍။ ဝါ၊ ဖယ်ရှားလိုက်သည်ရှိသော်။ ဒွေ မာသာ၊ နှစ်လတို့သည်။ အဝသေသာ၊ ကြွင်းကျန်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ တေ ဒွေ မာသေ၊ ထိုနှစ်လတို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ ဝီသတိဝဿာနိ၊ အနှစ် နှစ်ဆယ်တို့သည်။ ပရိပုဏ္ဏာနိ၊ ပြည့်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ နိက္ကင်္ခါ၊ ယုံမှားမရှိကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ နိက္ခမနီယပုဏ္ဏမာသိံ၊ ဝါခေါင်လပြည့်နေ့ကို။ အတိက္ကမ္မ၊ ၍။ ပါဋိပဒေ၊ ၌။ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ၊ ကုန်၏။ ပန၊ မှန်။ ဧတ္ထ၊ ဤဧကူနဝီသတိဝဿံ သာမဏေရံအစရှိသော စကားရပ်၌။ ယော၊ အကြင် သာမဏေသည်။ ပဝါရေတွာ၊ ပဝါရဏာပြုပြီး၍။ ဝီသတိဝဿော၊ အနှစ်နှစ်ဆယ်ရှိသည်။ ဝါ၊ အနှစ်နှစ်ဆယ် ပြည့်သည်။ ဘဝိဿတိ၊ လတံ့။ တံ၊ ထိုသာမဏေကို။ သန္ဓာယ၊ ၍။ “ဧကူနဝီသတိဝဿ”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ယော၊ အကြင်သာမဏေသည်။ မာတုကုစ္ဆိသ္မိံ၊ ၌။ ဒွါဒသမာသေ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်လတို့ပတ်လုံး။ ဝသိ၊ နေခဲ့ပြီ။ သော၊ ထိုသာမဏေသည်။ ဧကဝီသတိဝဿော၊ နှစ်ဆယ့်တစ်နှစ်ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယော၊ အကြင်သာမဏေသည်။ မာတုကုစ္ဆိသ္မိံ၊ အမိဝမ်း၌။ သတ္တမာသေ၊ ခုနစ်လတို့ပတ်လုံး။ ဝသိ၊ ပြီ။ သော၊ ထိုသာမဏေသည်။ သတ္တမာသာဓိကဝီသတိဝဿော၊ ခုနစ်လ အလွန်ရှိသော အနှစ်နှစ်ဆယ်ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ ဆ မာသေ၊ ခြောက်လတို့ပတ်လုံး။ ဝသိတွာ၊ အမိဝမ်း၌ နေပြီး၍။ ဇာတော၊ မွေးဖွားလာသူသည်။ န ဇီဝတိ၊ အသက်မရှည်။
၄၀၆။ အနာပတ္တိ (ပ) သညီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဥပသမ္ပာဒေန္တဿ၊ ဥပဇ္ဈာယ်လုပ်၍ မြင့်မြတ်သော ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်စေသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ၊ သည်။ ကိဉ္စာပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍ကား ဖြစ်ပါပေ၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် အနာပတ်ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ပုဂ္ဂလော၊ ရဟန်းခံပေးအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ အနုပသမ္ပန္နောဝ၊ ရဟန်း မဖြစ်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သော၊ ထိုရဟန်းမဖြစ်သူသည်။ ဒသဝဿစ္စယေန၊ ဆယ်ဝါလွန်ရာအခါ၌။ အညံ၊ အခြားရဟန်းလောင်းကို။ သစေ ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ အကယ်၍ ဥပဇ္ဈာယ်လုပ်၍ မြင့်မြတ်သော ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်စေအံ့။ တံ၊ ထို ဥပဇ္ဈာယ်ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ အရေအတွက်မှ လွှတ်၍။ ဂဏော၊ ဂိုဏ်းသည်။ စေ ပူရတိ၊ အကယ်၍ ပြည့်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပြည့်လတ်သော်။ သူပသမ္ပန္နော၊ ကောင်းစွာ ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သောပိ၊ ထို ဥပဇ္ဈာယ်လုပ်သော ရဟန်းစစ်စစ် မဖြစ်သူသည်လည်း။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ န ဇာနာတိ၊ ရဟန်းမဖြစ်ခဲ့ကြောင်းကို မသိသေး။ တာဝ၊ ထိုမသိသေးသမျှ။ အဿ၊ ထိုရဟန်းစစ်စစ် မဖြစ်သူ၏။
သဂ္ဂန္တရာယော၊ နတ်ပြည်၏ အန္တရာယ်သည်။ နေဝ ဟောတိ၊ မဖြစ်။ မောက္ခန္တရာယော၊ နိဗ္ဗာန်၏ အန္တရာယ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပန၊ ထိုသို့ပင် သဂ္ဂန္တရာယ် မောက္ခန္တရာယ် မဖြစ်ပါသော်လည်း။ ဉတွာ၊ ရဟန်းမဖြစ်မှန်းကို သိပြီး၍။ ဝါ၊ သိလတ်သော်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဝါ၊ ထပ်၍။ ဥပသမ္ပဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ မြင့်မြတ်သော ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်ရာ၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဦနဝီသတိဝဿသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆-ထေယျသတ္ထသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၀၇။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ ပဋိယာလောကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သူရိယာလောကဿ၊ နေရောင်၏။ ပဋိမုခံ၊ ရှေးရှုဖြစ်သော အရပ်သို့။ ပစ္ဆိမဒိသံ၊ အနောက်အရပ်သို့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ကမ္မိယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သုင်္ကဋ္ဌာနေ၊ ကင်းခွန်ကောက်ရာ အရပ်၌။ ကမ္မိကာ၊ အလုပ်၌ ယှဉ်သူတို့သည်။
၄၀၉။ ရာဇာနံ (ပ) ဂစ္ဆန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ရာဇာနံ ဝါ၊ မင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ မင်း၏ဥစ္စာကိုသော်လည်း။ ထေနေတွာ၊ ခိုး၍သော်လည်းကောင်း။ ဝေဉ္စတွာ၊ လှည့်ပတ်၍သော်လည်းကောင်း။ ရညော၊ ၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာဖြစ်သော။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ရာကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဣဒါနိ၊ ၌။ တဿ၊ ထိုမင်းအား။ န ဒဿာမ၊ မပေးကုန်တော့အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဂစ္ဆန္တိ၊ သွားကုန်၏။
၄၁၁။ ဝိသင်္ကေတေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကာလဝိသင်္ကေတေန၊ ကာလ၏ ချွတ်ယွင်းခြင်းဖြင့်။ ဂစ္ဆတော စ၊ သွားသော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ ဒိဝသဝိသင်္ကတေန၊ နေ့၏ ချွတ်ယွင်းခြင်းဖြင့်။ ဂစ္ဆတော စ၊ သွားသော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ မဂ္ဂဝိသင်္ကေတေန ဝါ၊ လမ်း၏ ချွတ်ယွင်းခြင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ အဋဝိဝိသင်္ကေတေန ဝါ၊ တောအုပ်၏ ချွတ်ယွင်းခြင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဂစ္ဆတော၊ သွားသော ရဟန်း၏။ အာပတ္တိယေဝ၊ သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဘိက္ခုနိဝဂ္ဂေ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒကဝဂ် သံဝိဓာနသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယတ္တာ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ၊ ထင်ရှားသော အနက်ရှိသည်သာတည်း။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ထေယျသတ္ထသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇-သံဝိဓာနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၁၂။ သတ္တမေ၊ ၌။ ပဓူပေန္တော နိသီဒီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဇ္ဈာယန္တော၊ ကြံမှိုင်လျက်။ အတ္တာနံယေဝ၊ မိမိကိုယ်ကိုသာလျှင်။ ပရိဘာသန္တော၊ ရေရွတ်လျက်။ နိသီဒိ၊ ထိုင်နေပြီ။ နာယျော (ပ) နိပ္ပါတေသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အယျော၊ အရှင်။ အယံ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ မံ၊ ကျွန်မကို။ န နိက္ခာမေသိ၊ ထွက်စေသည် မဟုတ်ပါ။ မံ၊ ကို။ ဂဟေတွာ၊ ခေါ်၍။ န အဂမာသိ၊ သွားသည် မဟုတ်ပါ။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ သေသံ (ပ) သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
သံဝိဓာနသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈-အရိဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၁၇။ အဋ္ဌမေ၊ ၌။ ဝစနတ္ထော၊ ဝစနတ္ထကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ဂဒ္ဓေ၊ လင်းတတို့ကို။ ဗာဓယိံသု၊ ညှဉ်းဆဲသတ်ဖြတ်ကုန်ပြီ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဂဒ္ဓဗာဓိနော၊ ဂဒ္ဓဗာဓိတို့ မည်၏။ အဿ၊ ထိုအရိဋ္ဌ၏။ ဂဒ္ဓဗာဓိနော၊ လင်းတတို့ကို ညှဉ်းဆဲသတ်ဖြတ်ဖူးကုန်သော။ ပုဗ္ဗပုရိသာ၊ ရှေး၌ဖြစ်သော ယောကျ်ားတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော၊ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗ မည်၏။ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ၊ လင်းတတို့ကို ညှဉ်းဆဲသတ်ဖြတ်ဖူးသော ရှေးရှေးယောကျ်ားရှိသော။ တဿ၊ ထိုအရိဋ္ဌ၏။ ဂိဇ္ဈာဃာတကကုလပ္ပသုတဿ၊ လင်းတတို့ကို သတ်သော အမျိုး၌ မွေးဖွားသော။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
ယေ၊ အကြင်တရားတို့သည်။ သဂ္ဂမောက္ခာနံ၊ နတ်ပြည် ဗြဟ္မာ့ပြည် နိဗ္ဗာန်တို့၏။ အန္တရာယံ၊ ကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုတတ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တေ၊ တို့သည်။ အန္တရာယိကာ၊ တို့မည်၏။ တေ၊ ထိုအန္တရာယိကဓမ္မတို့သည်။ ကမ္မ (ပ) ဝသေန၊ ကမ္မန္တရာယ် ကိလေသန္တရာယ် ဝိပါကန္တရာယ် ဥပဝါဒန္တရာယ် အာဏာဝီတိက္ကမန္တရာယ်တို့၏ အပြားအားဖြင့်။ ပဉ္စဝိဓာ၊ ငါးပါးအပြားရှိကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုငါးပါးတို့တွင်။ ပဉ္စ၊ ကုန်သော။ အာနန္တရိယကမ္မာ၊ အာန္တရိယသဘောရှိသော စေတနာတရားတို့သည်။ ကမ္မန္တရာယိကာ နာမ၊ ကမ္မန္တရာယိကတို့မည်၏။ ဝါ၊ ကံဟူသော အန္တရာယိကတို့မည်၏။ ဘိက္ခုနိဒူသကကမ္မံ၊ ကံသည်။ တထာ၊ ထို့အတူ ကမ္မန္တရာယိက မည်၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ကမ္မန္တရာယိက ဖြစ်ပါသော်လည်း။ တံ၊ ထိုဘိက္ခုနိဒူသကကံသည်။ မောက္ခဿေဝ၊ နိဗ္ဗာန်၏သာ။ အန္တရာယံ၊ ကို။ ကရောတိ၊ ပြုနိုင်၏။ သဂ္ဂဿ၊ နတ်ပြည်၏။ အန္တရာယံ၊ ကို။ န ကရောတိ၊ မပြုနိုင်။ နိယတမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဓမ္မာ၊ နိယတမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိတရားတို့သည်။ ကိလေသန္တရာယိကာ နာမ၊ တို့မည်၏။ ဝါ၊ ဒိဋ္ဌိကိလေသာဟူသော အန္တရာယိကတို့မည်၏။ ပဏ္ဍက (ပ) ဗျဉ္ဇနကာနံ၊ ပဏ္ဍုက် တိရစ္ဆာန် ဥဘတောဗျည်းတို့၏။ ပဋိသန္ဓိဓမ္မာ၊ ပဋိသန္ဓေဝိပါက်တရားတို့သည်။ ဝိပါကန္တရာယိကာ နာမ၊ ဝိပါက်ဟူသော အန္တရာယိကဓမ္မတို့မည်၏။ ဝါ၊ ပဏ္ဍုက် တိရစ္ဆာန် ဥဘတောဗျည်းတို့၏ ပဋိသန္ဓေဝိပါက်တရားတို့သည် သုဂတိအဟိတ် ဒုဂ္ဂတိအဟိတ်ဖြစ်သောကြောင့် ဈာန်မဂ်ဖိုလ်ကို မရနိုင်အောင် အန္တရာယ်ကို ပြုတတ်ရကား ဝိပါကန္တရာယိကတို့မည်၏။ အရိယူပဝါဒါ၊ အရိယာကို စွပ်စွဲခြင်းတို့သည်။ ဝါ၊ အရိယာကို စွပ်စွဲကြောင်းဖြစ်သော ဒေါသပြဓာန်းသော စိတ္တုပ္ပါဒ်တို့သည်။ ဥပဝါဒန္တရာယိကာ နာမ၊ တို့မည်၏။ ဝါ၊ အရိယာကို စွပ်စွဲကြောင်း စိတ္တုပ္ပါဒ်ဟူသော အန္တရာယိကဓမ္မတို့မည်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တေ၊ ထိုအရိယူပဝါဒတို့သည်။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ အရိယေ၊ တို့ကို။ န ခမာပေန္တိ၊ သည်းမခံစေကြကုန်သေး။ ဝါ၊ မကန်တော့ကြကုန်သေး။ တာဝဒေဝ၊ ထိုမကန်တော့သေးသမျှ ကာလပတ်လုံးသာလျှင်။ အန္တရာယိကာ ဟောန္တိ တတော၊ ထိုကန်တော့ပြီးရာ အခါမှ။ ပရံ၊ ၌။ အန္တရာယိကာ န ဟောန္တိ။ သဉ္စိစ္စ၊ သညာနှင့်တကွ စေ့ဆော်၍။ အာပန္နာ၊ သင့်ရောက်အပ်ကုန်သော။ အာပတ္တိယော၊ တို့သည်။ အာဏာဝီတိက္ကမန္တရာယိကာ နာမ၊ တို့မည်၏။ ဝါ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ဝိနည်းပညတ်တော်ဟူသော အမိန့်အာဏာတော်ကို ကျူးလွန်ကျော်နင်းကြောင်း အကုသိုလ်စိတ္တုပ္ပါဒ်ဟူသော အန္တရာယိကဓမ္မတို့မည်၏။ တာပိ၊ ထို အာဏာဝီတိက္ကမန္တရာယိကဟူသော အာပတ်တို့သည်လည်း။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ ဘိက္ခုဘာဝံ၊ ရဟန်း၏ အဖြစ်ကို။ ပဋိဇာနာတိ ဝါ၊ ဝန်ခံမူလည်း ဝန်ခံသေး၏။ န ဝုဋ္ဌာတိ ဝါ၊ အာပတ်မှမူလည်း မထသေး။ န ဒေသေတိ ဝါ၊ ဒေသနာမူလည်း မပြောသေး။ တာဝဒေဝ၊ ထိုမျှလောက်သော ကာလပတ်လုံးသာလျှင်။ အန္တရာယိကာ ဟောန္တိ န တတော ပရံ။
တတြ၊ ထိုငါးပါးသော အန္တရာယိကဓမ္မတို့တွင်။ အယံ ဘိက္ခု၊ ဤအရိဋ္ဌရဟန်းသည်။ ဗဟုဿုတော၊ များသော သုတရှိသော။ ဓမ္မကထိကော၊ ဓမ္မကထိကသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝါ၊ ကြောင့်။ သေသန္တရာယိကေ၊ အာဏာဝီတိက္ကမန္တရာယိကမှ ကြွင်းသော အန္တရာယိကဓမ္မတို့ကို။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ ဝိနယေ၊ ၌။ အကောဝိဒတ္တာ၊ မကျွမ်းကျင်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပဏ္ဏတ္တိဝီတိက္ကမန္တရာယိကေ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ ပညတ်တော်ကို ကျူးလွန်ခြင်းဟူသော အန္တရာယိကဓမ္မတို့ကို။ န ဇာနာတိ၊ နားမလည်။ တသ္မာ၊ ကမ္မ ကိလေသ ဝိပါက ဥပဝါဒန္တရာယိကတို့ကိုသာ နားလည်၍ ပဏ္ဏတ္တိဝီတိက္ကမန္တရာယိကကို နားမလည်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ရဟောဂတော၊ ဆိတ်ငြိမ်ရာ အရပ်၌ ရောက်ပြီးသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဧဝံ၊ သို့။ စိန္တေသိ၊ ကြံစည်ပြီ။ ကိံ၊ နည်း။ “ဣမေ အာဂါရိကာ၊ ဤအိမ်၌နေသူ လူဝတ်ကြောင်တို့သည်။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ကာမဂုဏေ၊ ကာမဂုဏ်တို့ကို။ ပရိဘုဉ္ဇန္တာ၊ သုံးဆောင်ကုန်လျက်။ ဝါ၊ သုံးဆောင်ကြကုန်ရင်း၊” သောတာပန္နာပိ၊ သောတာပန်တို့သည်လည်းကောင်း။ သကဒါဂါမိနောပိ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ အနာဂါမိနောပိ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကြရကုန်၏။ ဘိက္ခူပိ၊ ရဟန်းတို့သည်လည်း။ မနာပိကာနိ၊ မြတ်နိုးဖွယ်ကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်သော။ စက္ခုဝိညေယျာနိ၊ စက္ခုဖြင့် သိအပ်ကုန်သော။ ရူပါနိ၊ ရူပါရုံတို့ကို။ ပဿန္တိ၊ မြင်ကြကုန်၏ (ပ)။ ကာယဝိညေယျေ၊ ကိုယ်ဖြင့် သိအပ်ကုန်သော။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံတို့ကို။ ဖုသန္တိ၊ ထိကြကုန်၏။ မုဒုကာနိ၊ နူးညံ့ကုန်သော။ အတ္ထရဏပါဝုရဏာဒီနိ၊ အခင်း အခြုံအစရှိသော အသုံးအဆောင်တို့ကို။ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ၊ သုံးစွဲကြကုန်၏။ ဧတံ သဗ္ဗံ၊ ဤအလုံးစုံသည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ ဣတ္ထိရူပါ (ပ) ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဧဝ၊ မိန်းမ၏အဆင်း မိန်းမ၏အသံ (ပ) မိန်းမ၏ အတွေ့တို့သည်သာ။ န ဝဋ္ဋန္တိ၊ မအပ်ကုန်သနည်း။ ဧတေပိ၊ ဤဣတ္ထိရူပ အစရှိသည်တို့သည်လည်း။ ဝဋ္ဋန္တိ၊ အပ်ကုန်၏။” ဣတိ၊ သို့။ စိန္တေသိ။ ဧဝံ၊ သို့။ ရသေန၊ အပြစ်မရှိသော ပစ္စည်းလေးပါးကို သုံးဆောင်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော အရသာဖြင့်။ ရသံ၊ အပြစ်ရှိသော ကာမဂုဏ်ကို သုံးဆောင်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော အရသာကို။ သံသန္ဒိတွာ၊ ရောနှော၍။ သစ္ဆန္ဒရာဂပရိဘောဂဉ္စ၊ ဆန္ဒရာဂနှင့်တကွဖြစ်သော သုံးစွဲခြင်းကိုလည်းကောင်း။ နိစ္ဆန္ဒရာဂပရိဘောဂဉ္စ၊ ဆန္ဒရာဂ မရှိသော သုံးစွဲခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဧကံ၊ တစ်မျိုးတည်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ထူလဝါကေဟိ၊ ထူသော လျှော်တို့နှင့်။ ဝါ၊ တုတ်သော လျှော်တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ အတိသုခုမသုတ္တံ၊ အလွန်သိမ်မွေ့သေးငယ်သော ချည်ကို။ ဃဋေန္တော ဝိယ၊ ဆက်သကဲ့သို့လည်းကောင်း။ သာသပေန၊ မုန်ညင်းစေ့နှင့်။ သဒ္ဓိံ သိနေရုံ၊ မြင့်မိုရ်တောင်ကို။ ဥပသံဟရန္တော ဝိယ၊ အတူဆောင်သကဲ့သို့လည်းကောင်း။ ပါပကံ၊ ယုတ်မာသော။ ဝါ၊ အပါယ်သို့ ကျရောက်စေတတ်သော။ ဒိဋ္ဌိဂတံ၊ မိစ္ဆာအယူကို။ ဥပ္ပါဒေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။ “ဘဂဝတာ၊ ဘုန်းတော်ကြီးဘုရားသည်။ မဟာသမုဒ္ဒံ၊ မဟာသမုဒ္ဒရာကို။ ဗန္ဓန္တေန ဝိယ၊ ကံသင်းဖွဲ့သကဲ့သို့။ မဟတာ၊ ကြီးစွာသော။ ဥဿာဟေန၊ အားထုတ်ခြင်းဖြင့်။ ပဌမပါရာဇိကံ၊ ကို။ ကိံ၊ အဘယ်ကြောင့်။ ပညတ္တံ၊ ပညတ်တော်မူအပ်ပါလိမ့်မည်နည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤမေထုန်အမှု၌။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိပါ၊” ဣတိ၊ သို့။ သဗ္ဗညုတညာဏေန၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်တော်နှင့်။ သဒ္မိံ၊ တကွ။ ပဋိဝိရုဇ္ဈန္တော၊ ဆန့်ကျင်လျက်။ ဘဗ္ဗပုဂ္ဂလာနံ၊ သစ္စာလေးပါးကို သိထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ အာသံ၊ ကျင့်ကြံလိုသော အာသာကို။ ဆိန္ဒန္တော၊ ဖြတ်တောက်လျက်။ ဇိနဿ၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အာဏာစက္ကေ၊ အာဏာတော်ဟူသော စက်ဘီး၌။ ပဟာရံ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းကို။ အဒါသိ၊ ပေးပြီ။ တေန၊ ကြောင့်။ “တထာဟံ (ပ) အာဇာနာမီ”တိ အာဒိ၊ အစရှိသော။ ယံ ဝစနံ၊ သည်။ အတ္ထိ။ တံ ဝစနံ၊ ကို။ အရိဋ္ဌော၊ သည်။ အာဟ၊ ပြီ။
အဋ္ဌိကင်္ကလူပမာတိ အာဒိမှိ၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ အပ္ပဿာဒဋ္ဌေန၊ အနည်းငယ်သော သာယာဖွယ်ရှိသည်၏ အဖြစ်ဟူသော အနက်သဘောကြောင့်။ အဋ္ဌိကင်္ကလူပမာ၊ အသားမစပ်, အညှီကပ်၍ ခွေးငတ်မလွှတ်ရက်နိုင်သော အရိုးစုဟူသော ဥပမာရှိကြကုန်၏။ ဗဟုသာဓာရဏဋ္ဌေန၊ များစွာသော သတ္တဝါတို့နှင့် ဆက်ဆံနေသည်၏ အဖြစ်ဟူသော အနက်သဘောကြောင့်။ မံသပေသူပမာ၊ ကျီးများဘောင်တွင် တစ်ကောင်ရလစ် ဝိုင်းအော်ဟစ်သည့် အသားတစ်ဟူသော ဥပမာရှိကြကုန်၏။ အနုဒဟနဋ္ဌေန၊ အစဉ်အတိုင်း လောင်တတ်သည်၏အဖြစ်ဟူသော အနက်သဘောကြောင့်။ တိဏုက္ကူပမာ၊ လေတင်လှည့်ဆောင် လက်ထိလောင်သည့် တန်ဆောင်မြက်မီးရှုးဟူသော ဥပမာရှိကြကုန်၏။ မဟာဘိတာပနဋ္ဌေန၊ ကြီးကျယ်စွာ ပူလောင်စေတတ်သည်၏အဖြစ်ဟူသော အနက်သဘောကြောင့်။ အင်္ဂါရကာသူပမာ၊ မီးကျီးတွင်းဟူသော ဥပမာရှိကြကုန်၏။ ဣတ္တရပစ္စုပဋ္ဌာနဋ္ဌေန၊ တိုတောင်းလှစွာ ခဏသာလျှင် ထင်လာကုန်သည်၏ အဖြစ်ဟူသော အနက်သဘောကြောင့်။ သုပိနကူပမာ၊ စားရယောင်ယောင် သောက်ရယောင်ယောင် နတ်လှည့်ဆောင်သည့် သန်းခေါင်အိပ်မက်ဟူသော ဥပမာရှိကြကုန်၏။ တာဝကာလိကဋ္ဌေန၊ အခိုက်အတန့်မျှ သုံးစွဲရသည်၏အဖြစ်ဟူသော အနက်သဘောကြောင့်။ ယာစိတကူပမာ၊ ငှားရမ်းယူငင် ပွဲသဘင်၌ ဝတ်ဆင်ခဏ သုံးဆောင်ရသော ဥစ္စာဟူသော ဥပမာရှိကြကုန်၏။ သဗ္ဗင်္ဂပစ္စင်္ဂပလိဘဉ္ဇနဋ္ဌေန၊ အလုံးစုံသော အင်္ဂါကြီးငယ်ကို ချိုးဖျက်ကြောင်း၏ အဖြစ်ဟူသော အနက်သဘောကြောင့်။ ရုက္ခဖလူပမာ၊ အခက်အရွက် ထွားထွားညက်အောင် ခုတ်ဖျက်ယူငင် အသီးသီးသော သစ်ပင်ဟူသော ဥပမာရှိကြကုန်၏။ အဓိကုဋ္ဋနဋ္ဌေန၊ ဖြတ်တောက် ခုတ်စင်းရာ၏ အဖြစ်ဟူသော အနက်သဘောကြောင့်။ အသိသူနူပမာ၊ သန်လျက်ဝင်းဝင်း သားတစ်မြွှင်းဖို့ စင်းတီတုံးဟူသော ဥပမာရှိကြကုန်၏။ ဝိနိဝိဇ္ဈနဋ္ဌေန၊ လျှိုထွင်းထိုးဖောက်တတ်သည်၏ အဖြစ်ဟူသော အနက်သဘောကြောင့်။ သတ္တိသူလူပမာ၊ လှံမတံကျင်ဟူသော ဥပမာရှိကြကုန်၏။ သာသင်္ကသပ္ပဋိဘယဋ္ဌေန၊ ရွံရှားဖွယ်နှင့်တကွ ဘေးရန်နှင့်တကွ ဖြစ်သည်၏အဖြစ်ဟူသော အနက်သဘောကြောင့်။ သပ္ပသိရူပမာ၊ အဆိပ်ထန်သော မြွေ၏ဦးခေါင်းဟူသော ဥပမာရှိကြကုန်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ ဧတ္ထ၊ ဤသမန္တပါသာဒိကာမည်သော ဝိနည်းအဋ္ဌကထာ၌။ သင်္ခေပေါ၊ အကျဉ်းချုပ်တည်း။ ဝိတ္ထာရော ပန၊ အကျယ်ကိုကား။ ပပဉ္စသူဒနိယံ၊ ပပဉ္စသူဒနီ မည်သော။ မဇ္ဈိမဋ္ဌကထာယံ၊ မဇ္ဈိမနိကာယ် အဋ္ဌကထာ၌။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူထိုက်၏။ ဧဝံဗျာခေါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဇာနာမိ ဝိယ၊ သိသကဲ့သို့ ရှိပါ၏။ ဝါ၊ သိသလိုရှိပါ၏။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အရိဋ္ဌသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉-ဥက္ခိတ္တသမ္ဘောဂသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၂၄-၅။ နဝမေ၊ ၌။ အကဋာနုဓမ္မေနာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်ကို။ အဒဿနေ ဝါ၊ မရှုခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ အပ္ပဋိကမ္မေ ဝါ၊ မကုစားခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ ပါပိကာယ၊ ယုတ်မာသော။ ဒိဋ္ဌိယာ၊ အယူကို။ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဝါ၊ မစွန့်ခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ ဓမ္မေန၊ ဟုတ်မှန်သော ဝတ္ထုဖြင့်။ ဝိနယေန၊ စောဒနာသာရဏာဝိနည်းဖြင့်။ သတ္ထုသာသနေန၊ မြတ်စွာဘုရား၏ အဆုံးအမတော်ဖြစ်သော ဉတ်ကမ္မဝါစာဖြင့်။ ဥက္ခိတ္တကဿ၊ နှင်ထုတ်အပ်ပြီးသော ရဟန်းကို။ ဝါ၊ ၏။ အနုလောမဝတ္တံ၊ ဥက္ခိတ္တကကံအား လျော်သော ကျင့်ဝတ်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ ကတာ၊ ပြုအပ်သော။ ဩသာရဏာ၊ သံဃာ့ဘောင်သို့ သွင်းခြင်းကို။ အနုဓမ္မော၊ အနုဓမ္မဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ယဿ၊ အကြင်ရဟန်း၏အပေါ်၌။ ဩသာရဏသင်္ခါတော၊ သံဃာ့ဘောင်သို့ သွင်းခြင်းဟု ဆိုအပ်သော။ သော အနုဓမ္မော၊ ထိုအနုဓမ္မကို။ န ကတော၊ မပြုအပ်။ အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ အကဋာနုဓမ္မော နာမ၊ မည်၏။ တာဒိသေန၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော ရဟန်းနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ တေနေဝ၊ ကြောင့်ပင်။ အဿ၊ ထိုအကဋာနုဓမ္မေနဟူသော ပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “အကဋာနုဓမ္မော နာမ (ပ) သာရိတော”တိ၊ ဟူ၍။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။
ဒေတိ ဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကပယောဂေန၊ ဖြင့်။ ဗဟုမ္ပိ၊ များစွာသော အာမိသကိုလည်း။ ဒဒတော ဝါ၊ ပေးသော ရဟန်း၏သော်လည်းကောင်း။ ဂဏှတော ဝါ၊ ယူသော ရဟန်း၏သော်လည်းကောင်း။ ဧကံ၊ တစ်ချက်သော။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ပေးခြင်းယူခြင်းကြိယာကို ဖြတ်၍ ဖြတ်၍။ ဒေန္တဿ စ၊ ပေးသော ရဟန်း၏သော်လည်းကောင်း။ ဂဏှန္တဿ စ၊ ယူသော ရဟန်း၏သော်လည်းကောင်း။ ပယောဂဂဏနာယ၊ အားထုတ်မှုအရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာနိ၊ ပါစိတ်အာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဥက္ခိတ္တသမ္ဘောဂသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀-ကဏ္ဋကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၂၈။ ဒသမေ၊ ၌။ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အရိဋ္ဌဿ ဝိယ၊ အရိဋ္ဌ၏ကဲ့သို့။ ဧတဿာပိ၊ ဤကဏ္ဋက၏လည်း။ အယောနိသော၊ မသင့်သော အကြောင်းအားဖြင့်။ ဥမ္မုဇ္ဇန္တဿ၊ ဖော်စဉ်။ ဝါ၊ တွေးတောကြံစည်စဉ်။ ဒိဋ္ဌိဂတံ၊ မိစ္ဆာအယူသည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နာသေတူတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ နာသနာ၊ နာသနတို့သည်။ သံဝါသနာသနာ၊ သံဝါသနာသနာလည်းကောင်း။ လိင်္ဂနာသနာ၊ လည်းကောင်း။ ဒဏ္ဍကမ္မနာသနာ၊ လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တိဝိဓာ၊ သုံးပါးအပြားရှိကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုသုံးပါးတို့တွင်။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်ကို။ အဒဿနာဒီသု၊ မရှုခြင်း အစရှိသော အကြောင်းတို့ကြောင့်။ ဥက္ခေပနာ၊ နှင်ထုတ်ခြင်းသည်။ သံဝါသနာသနာ နာမ၊ သံဝါသနာသနာ မည်၏။ ဝါ၊ ကံကြီးကံငယ် ဟူသော သံဝါသကို ဖျက်ဆီးခြင်း မည်၏။ “ဒူသကော၊ ဖျက်ဆီးတတ်သော သာမဏေကို။ နာသေတဗ္ဗော၊ ပျက်စီးစေထိုက်၏။ ဝါ၊ အသွင်ကိုဖျက် လူထွက်စေထိုက်၏။” “မေတ္တိယံ၊ မေတ္တိယာ မည်သော။ ဘိက္ခုနိံ၊ ကို။ နာသေထ၊ ပျက်စီးစေကြကုန်လော့။ ဝါ၊ အသွင်ကိုဖျက် လူထွက်စေကြကုန်လော့၊” ဣတိ အယံ၊ ဤဖျက်ဆီးခြင်းသည်။ လိင်္ဂနာသနာ နာမ၊ မည်၏။ ဝါ၊ အသွင်ကို ဖျက်ခြင်းမည်၏။ “အဇ္ဇတဂ္ဂေ (ပ) အပဒိသိတဗ္ဗော”တိ၊ ဟူသော။ အယံ၊ ဤဖျက်ဆီးခြင်းသည်။ ဒဏ္ဍကမ္မနာသနာ နာမ၊ မည်၏။ ဝါ၊ ဒဏ်ပေးမှုဟူသော ဖျက်ဆီးခြင်း မည်၏။ အယံ၊ ဤဒဏ္ဍကမ္မနာသနာကို။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အဓိပ္ပေတာ၊ အလိုရှိအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧဝံ (ပ) ဝိနဿာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဘဂဝါ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုဧဝဉ္စ ပန ဘိက္ခဝေအစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ စရာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂစ္ဆ၊ သွားတော့။ ပိရေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပရ၊ ဟဲ့ သာသနာတော်၌ အပဖြစ်သူ။ အမာမက၊ ရတနာသုံးပါးကို မမြတ်နိုးသူ။ ဝိနဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ နဿ၊ ပျက်စီးလေလော့။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ တေ၊ သင့်ကို။ န ပဿာမ၊ ငါတို့ မမြင်ကြရကုန်။ တတ္ထ၊ ထိုအရပ်သို့။ ဂစ္ဆ၊ သွားလော့။ ဣတိ၊ ဤကား အဓိပ္ပါယ်နက်တည်း။
၄၂၉။ ဥပလာပေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သင်္ဂဏှေယျ၊ ချီးမြှောက်အံ့။ ဥပဋ္ဌာပေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ တေန၊ ထိုသာမဏေသည်။ ဝါ၊ ကို။ အတ္တနော၊ မိမိအား။ ဥပဋ္ဌာနံ၊ လုပ်ကျွေးမှုကို။ ကာရာပေယျ၊ ပြုစေအံ့။ သေသံ (ပ) သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
ကဏ္ဋကသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
သမတ္တော ဝဏ္ဏနာက္ကမေန သပ္ပါဏကဝဂ္ဂေါ သတ္တမော။
၈-သဟဓမ္မိကဝဂ်
၁-သဟဓမ္မိကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၃၄။ သဟဓမ္မိကဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဧတသ္မိံ သိက္ခာပဒေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧတသ္မိံ သိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ယံ၊ အကြင်ကျင့်ဝတ်ကို။ တုမှေဟိ၊ သင်တို့သည်။ ဝုတ္တံ၊ ပြောဆိုအပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုကျင့်ဝတ်ကို။ န တာဝ သိက္ခိဿာမိ၊ ကျင့်လိမ့်ဦးမည် မဟုတ်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝါစာယ ဝါစာယ၊ စကားခွန်းတိုင်း စကားခွန်းတိုင်း၌။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ထိုက်၏။ သိက္ခမာနေန (ပ) ဘိက္ခုနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဩဝါဒံ၊ အဆုံးအမကို။ သိရသာ၊ ဦးခေါင်းဖြင့်။ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ၊ ခံယူ၍။ သိက္ခိတုကာမေနေဝ၊ ကျင့်လိုသည်သာလျှင်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အာဇာနိတဗ္ဗဉ္စေဝ၊ သိလည်းသိထိုက်၏။ ဝါ၊ မသိ သိအောင်လည်း ပြုထိုက်၏။ ပုစ္ဆိတဗ္ဗဉ္စ၊ မသိလျှင်လည်း မေးထိုက်၏။ ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗဉ္စ၊ မေးမြန်းပြီးနောက် စူးစမ်းနှိုင်းချိန်လည်း စူးစမ်းနှိုင်းချိန်ထိုက်၏။ သေသံ (ပ) ဥတ္တာနမေဝ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
သဟဓမ္မိကသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂-ဝိလေခနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၃၈။ ဒုတိယေ၊ ၌။ ဝိနယကထံ ကထေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကပ္ပိယာ (ပ) သံယုတ္တကထာ၊ အပ်သော အကြောင်းအရာ မအပ်သောအကြောင်းအရာ အာပတ် အနာပတ် စောင့်စည်းကြောင်းတရား ပယ်ကြောင်းတရားနှင့် စပ်ယှဉ်သော စကားသည်။ ဝိနယကထာ နာမ၊ မည်၏။ တံ၊ ထိုဝိနည်းနှင့် စပ်ယှဉ်သော စကားကို။ ကထေတိ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဝိနယဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဉ္စန္နံ၊ ငါးပါးကုန်သော။ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနမ္ပိ၊ အာပတ်အစုတို့၏လည်းကောင်း။ သတ္တန္နံ၊ ခုနစ်ပါးကုန်သော။ အာပတ္တိက္ခန္ဓာနမ္ပိ၊ အာပတ်အစုတို့၏လည်းကောင်း။ ဝသေန၊ အပြားအားဖြင့်။ မာတိကံ၊ မာတိကာကို။ နိက္ခိပိတွာ၊ ထားတော်မူ၍။ ပဒဘာဇနေန၊ ပုဒ်တို့ကို အကျယ်ဝေဖန်ကြောင်း ပဒဘာဇနီအားဖြင့်။ ဝဏ္ဏနာ၊ ဖွင့်ခြင်းသည်။ ဝိနယဿ ဝဏ္ဏော နာမ၊ ဝိနယဿ ဝဏ္ဏ မည်၏။ တံ၊ ထိုအကျယ်ဝေဖန်ကြောင်း ပဒဘာဇနီကို။ ဘာသတိ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဝိနယပရိယတ္တိယာ ဝဏ္ဏံ ဘာသတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိနယံ၊ ဝိနည်းပိဋကကို။ ပရိယာပုဏန္တာနံ၊ သင်ယူကုန်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ ဝိနယပရိယတ္တိမူလံ၊ ဝိနည်းပိဋကကို သင်ယူခြင်းလျှင် အကြောင်းရင်းရှိသော။ ဝဏ္ဏံ၊ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို။ ဂုဏံ၊ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို။ အာနိသံသံ၊ အာနိသင်ကို။ ဘာသတိ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဟိ၊ မှန်၏။ ဝိနယဓရော၊ ဝိနည်းဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဝိနယပရိယတ္တိမူလကေ၊ ဝိနည်းပိဋကကို သင်ယူခြင်းလျှင် အကြောင်းရင်းရှိကုန်သော။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ အာနိသံသေ၊ အာနိသင်တို့ကိုလည်းကောင်း (ပ)။ ဧကာဒသ၊ တစ်ဆယ့်တစ်ပါးကုန်သော။ အာနိသံသေ စ၊ အာနိသင်တို့ကိုလည်းကောင်း။ လဘတိ၊ ရနိုင်၏။ တေ သဗ္ဗေ၊ ထိုအလုံးစုံသော အာနိသင်တို့ကို။ ဘာသတိ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပဉ္စ၊ ကုန်သော။ ကတမေ အာနိသံသေ၊ အဘယ်အာနိသင်တို့ကို။ လဘတိ၊ ရနိုင်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား အမေးတည်း။ အတ္တနော သီလက္ခန္ဓသုဂုတ္တိအာဒိကေ၊ အတ္တနော သီလက္ခန္ဓသုဂုတ္တိ အစရှိကုန်သော။ ပဉ္စ အာနိသံသေ လဘတိ၊ ရနိုင်၏။ ဟိ၊ သာဓကကား။ “ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သီလက္ခန္ဓော၊ သီလကျေးဇူးသည်။ သုဂုတ္တော၊ ကောင်းစွာလုံခြုံသည်။ သုရက္ခိတော၊ ကောင်းစွာ စောင့်ရှောက်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကုက္ကုစ္စပကတာနံ၊ ကုက္ကုစ္စနှိပ်စက်အပ်ကုန်သော ရဟန်းတို့၏။ ပဋိသရဏံ၊ ကိုးကွယ်ရာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝိသာရဒေါ၊ ကင်းသော ရွံရှာခြင်းရှိသည်။ ဝါ၊ ရွံရှာခြင်းကင်း ရဲတင်းသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သံဃမဇ္ဈေ၊ သံဃာ၏အလယ်၌။ ဝေါဟရတိ၊ ပြောဆို၏။ ပစ္စတ္ထိကေ၊ ရန်သူတို့ကို။ သဟဓမ္မေန၊ အကြောင်းနှင့်တကွ။ ဝါ၊ ဝိနည်းတော်နှင့်အညီ။ (တစ်နည်း) ဓမ္မေန၊ အကြောင်းနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ သုနိဂ္ဂဟိတံ၊ ကောင်းစွာနှိပ်ခြင်းကို။ နိဂ္ဂဏှာတိ၊ နှိပ်နိုင်၏။ သဒ္ဓမ္မဌိတိယာ၊ သူတော်ကောင်းတရား၏ တည်ခြင်းငှာ။ ပဋိပန္နော၊ ကျင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိနယဓရေ ပုဂ္ဂလေ၊ ဝိနည်းဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်၌။ အာနိသံသာ၊ အကျိုးတို့သည်။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးတို့တည်း၊” ဣတိ ဧတံ၊ ဤပါဠိတော်ကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။
ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ အဿ၊ ထိုဝိနည်းဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဝါ၊ သည်။ အတ္တနော၊ ၏။ သီလက္ခန္ဓော၊ သည်။ ဝါ၊ ကို။ သုဂုတ္တော သုရက္ခိတော ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဣဓ၊ ဤသာသနာတော်၌။ ဧကစ္စော၊ သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပဇ္ဇန္တော၊ ရောက်လတ်သော်။ အလဇ္ဇိတာ၊ အရှက်မရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အညာဏတာ၊ မသိတတ်သူ၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကုက္ကစ္စပကတာ၊ ကုက္ကုစ္စသည် ပင်ကိုသဘောမှ ကင်းအောင် ပြုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ကုက္ကုစ္စနှိပ်စက်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အကပ္ပိယေ၊ မအပ်သော အရာ၌။ ကပ္ပိယသညိတာ၊ အပ်သော အရာဟု အမှတ်ရှိသူ၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကပ္ပိယေ၊ အပ်သောအရာ၌။ အကပ္ပိယသညိတာ၊ မအပ်သောအရာဟု အမှတ်ရှိသူ၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သတိသမ္မောသာ၊ သတိပျောက်ကင်း မေ့လျော့ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ဆဟိ၊ ကုန်သော။ ဣတိ ဣမေဟိ အာကာရေဟိ၊ ဤအကြောင်းတို့ကြောင့်။ အာပဇ္ဇတိ၊ ၏။
ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ အလဇ္ဇိတာယ၊ ကြောင့်။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်သနည်း။ အကပ္ပိယဘာဝံ၊ မအပ်သည်၏အဖြစ်ကို။ ဝါ၊ မအပ်မှန်းကို။ ဇာနန္တောယေဝ၊ သိလျက်ပင်။ မဒ္ဒိတွာ၊ ပညတ်တော်ကို နင်းချေ၍။ ဝီတိက္ကမံ၊ ကျူးလွန်မှုကို။ ကရောတိ၊ ၏။ ဧဝံ၊ လျှင်။ အလဇ္ဇိတာယ၊ ကြောင့်။ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ စ၊ သာဓကကား။ ဥပါလိ၊ ဥပါလိ။ ယော ပုဂ္ဂလော၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ သဉ္စိစ္စ၊ သိလျက်။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်ကို။ ပရိဂူဟတိ၊ လျှို့ဝှက်၏။ အဂတိဂမနဉ္စ၊ မလားအပ်သည်သို့ လားခြင်းသို့လည်း။ ဂစ္ဆတိ၊ လား၏။ ဧဒိသော၊ ဤသို့သဘောရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂလော၊ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။” ဧတံ ဂါထာဝစနံ၊ ဤဂါထာစကားကို။ ဘဂဝတာပိ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။
ကထံ အညာဏတာယ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ နည်း။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ အညာဏပုဂ္ဂလော၊ မသိတတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ မန္ဒော၊ နူးညံ့သည်။ မောမူဟော၊ အလွန်တွေဝေသည်။ ကတ္တဗ္ဗာကတ္တဗ္ဗံ၊ ပြုထိုက် မပြုထိုက်သော အမှုကို။ အဇာနန္တော၊ မသိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝါ၊ ကြောင့်။ အကတ္တဗ္ဗံ၊ မပြုထိုက်သော အမှုကို။ ကရောတိ၊ ၏။ ကတ္တဗ္ဗံ၊ ပြုထိုက်သော အမှုကို။ ဝိရာဓေတိ၊ ချွတ်လွဲစေ၏။ ဧဝံ အညာဏတာယ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။
ကထံ ကုက္ကစ္စပကတတာယ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ ကပ္ပိယာကပ္ပိယံ၊ အပ်သောအရာ မအပ်သော အရာကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ကုက္ကုစ္စေ၊ ဝိနယကုက္ကုစ္စသည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ဝိနယဓရံ၊ ဝိနည်းဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ပုစ္ဆိတွာ၊ မေး၍ု။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်။ စေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်သော်။ ကတ္တဗ္ဗံ၊ ပြုထိုက်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်၏။ အကပ္ပိယံ၊ မအပ်သည်။ စေ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်သော်။ န ကတ္တဗ္ဗံ၊ မပြုထိုက်။ အယံ ပန၊ ဤကုက္ကုစ္စာပကတပုဂ္ဂိုလ်သည်ကား။ “ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့ ယူဆ၍။ မဒ္ဒိတွာ၊ ပညတ်တော်ကို နင်းချေ၍။ ဝီတိက္ကမတိယေဝ၊ ကျူးလွန်သည်သာ (ပ)။ အာပဇ္ဇတိ။
ကထံ, အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညိတာယ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ အစ္ဆမံသံ၊ ဝံသားကို။ သူကရမံသံ၊ ဝက်သားတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော အမှတ်သညာဖြင့်။ ခါဒတိ၊ ခဲစား၏။ ဒီပိမံသံ၊ သစ်၏အသားကို။ မိဂမံသံ၊ သမင်သားတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော အမှတ်သညာဖြင့်။ ခါဒတိ အကပ္ပိယဘောဇနံ၊ မအပ်သော ဘောဇဉ်ကို။ ကပ္ပိယဘောဇနံ၊ အပ်သော ဘောဇဉ်တည်း။ ဣတိ၊ ဖြင့်။ ဘုဉ္ဇတိ၊ စား၏။ ဝိကာလေ၊ နေလွဲအခါ၌။ ကာလသညာယ၊ စားချိန်အခါဟူသော အမှတ်ဖြင့်။ ဘုဉ္ဇတိ၊ ၏။ အကပ္ပိယပါနကံ၊ မအပ်သော ဖျော်ရည်ကို။ ကပ္ပိယပါနကံ၊ အပ်သောဖျော်ရည်တည်း။ ဣတိ၊ ဖြင့်။ ပိဝတိ၊ သောက်၏ (ပ)<>။
ကထံ ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညိတာယ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ သူကရမံသံ၊ ဝက်သားကို။ အစ္ဆမံသံ၊ ဝံသားတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော အမှတ်သညာဖြင့်။ ခါဒတိ၊ ခဲစား၏။ မိဂမံသံ၊ သမင်သားကို။ ဒီပိမံသံ၊ သစ်၏အသားတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော အမှတ်သညာဖြင့်။ ခါဒတိ ကပ္ပိယဘောဇနံ၊ အပ်သော ဘောဇဉ်ကို။ အကပ္ပိယဘောဇနံ၊ မအပ်သော ဘောဇဉ်တည်း။ ဣတိ၊ ဖြင့်။ ဘုဉ္ဇတိ၊ စား၏။ ကာလေ၊ စားချိန်အခါ၌။ ဝိကာလသညာယ၊ နေလွဲအခါဟူသော အမှတ်ဖြင့်။ ဘုဉ္ဇတိ၊ ၏။ ကပ္ပိယပါနကံ၊ အပ်သော ဖျော်ရည်ကို။ အကပ္ပိယပါနကံ၊ မအပ်သော ဖျော်ရည်တည်း။ ဣတိ၊ ဖြင့်။ ပိဝတိ၊ သောက်၏ (ပ)<>။
ကထံ သတိသမ္မောသာယ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ၊ နည်း။ သဟသေယျ (ပ) ပစ္စယာ၊ လူသာမဏေ စသူနှင့် အတူတကွအိပ်ခြင်းဟူသော အကြောင်း တိစီဝရိက် အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်သော သင်္ကန်းနှင့် ညဉ့်ကင်းနေခြင်းဟူသော အကြောင်း ဆေးပစ္စည်း သင်္ကန်းပစ္စည်းတို့ကို ဆိုင်ရာကာလကို လွန်စေခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ အာပတ္တိံ စ၊ သို့လည်း။ သတိသမ္မောသာယ၊ သတိပျောက်ကင်း မေ့လျော့ခြင်းကြောင့်။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏ (ပ)။
ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ ဝိနယဓရော၊ ဝိနည်းဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဆဟိ၊ ကုန်သော။ ဣမေဟိ အာကာရေဟိ၊ ကြောင့်။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ န အာပဇ္ဇတိ။ ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ လဇ္ဇိတာယ၊ ရှက်ခြင်းရှိသူ၏အဖြစ်ကြောင့်။ န အာပဇ္ဇတိ၊ မရောက်သနည်း။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ သော၊ ထို ဝိနည်းဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ “ဘော၊ အရှင်တို့။ ပဿထ၊ ကြည့်ကြပါကုန်။ အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ ကပ္ပိယာကပ္ပိယံ၊ အပ်သောအရာ မအပ်သောအရာကို။ ဇာနန္တောယေဝ၊ သိလျက်ပင်။ ပဏ္ဏတ္တိဝီတိက္ကမံ၊ ပညတ်တော်ကို ကျူးလွန်ခြင်းကို။ ကရောတိ၊ ပြု၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမံ ပရူပဝါဒံ၊ ဤသူတစ်ပါးတို့၏ စွပ်စွဲခြင်းကို။ ရက္ခန္တောပိ၊ စောင့်ရှောက်လျက်လည်း။ ဝါ၊ စောင့်ရှောက်ခြင်းကြောင့်လည်း။ န အာပဇ္ဇတိ၊ မရောက်။ ဧဝံ လဇ္ဇိတာယ နာပဇ္ဇတိ။ သဟသာ၊ အဆောတလျင်။ အာပန္နမ္ပိ၊ သင့်ရောက်အပ်သော အာပတ်ကိုလည်း။ ဒေသနာဂါမိနိံ၊ ဒေသနာဂါမ်အာပတ်ကို။ ဒေသေတွာ၊ ဒေသနာပြော၍လည်းကောင်း။ ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိယာ၊ ဝုဋ္ဌာနဂါမ်အာပတ်မှ။ ဝုဋ္ဌဟိတွာ၊ ထ၍လည်းကောင်း။ သုဒ္ဓန္တေ၊ စင်ကြယ်သူ၏အဖို့၌။ ပတိဋ္ဌာတိ၊ တည်၏။ တတော၊ ထိုသို့တည်ခြင်းကြောင့်။ ဥပါလိ၊ ဥပါလိ။ ယော ပုဂ္ဂလော၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ သဉ္စိစ္စ၊ သိလျက်။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်ကို။ ပရိဂူဟတိ၊ လျှို့ဝှက်၏။ အဂတိဂမနဉ္စ၊ မလားအပ်သည်သို့ လားခြင်းသို့လည်း။ ဂစ္ဆတိ၊ လား၏။ ဧဒိသော၊ ဤသို့သဘောရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂလော၊ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့သော။ ဣမသ္မိံ လဇ္ဇိဘာဝေ၊ ဤလဇ္ဇီအဖြစ်၌။ ပတိဋ္ဌိတောဝ၊ တည်ပြီးတော့သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
ကထံ ဉာဏတာယ နာပဇ္ဇတိ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ သော၊ ထိုဝိနည်းဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ကပ္ပိယာကပ္ပိယံ၊ အပ်သောအရာ မအပ်သောအရာကို။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ကပ္ပိယမေဝ၊ အပ်သောအရာကိုသာ။ ကရောတိ၊ ၏။ အကပ္ပိယံ န ကရောတိ (ပ)။
ကထံ အကုက္ကုစ္စပကတတာယ နာပဇ္ဇတိ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ သော၊ ထို ဝိနည်းဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ကပ္ပိယာကပ္ပိယံ၊ ကို။ နိဿာယ၊ ၍။ ကုက္ကုစ္စေ၊ ဝိနယကုက္ကုစ္စသည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ဝတ္ထုံ၊ ဝတ္ထုကြောင်းကို။ ဩလောကေတွာ စ၊ ကြည့်၍လည်းကောင်း။ မာတိကံ၊ သိက္ခာပုဒ်မာတိကာကို။ ဝါ၊ ယော ပန ဘိက္ခုစသော သိက္ခာပုဒ်ကို။ ဩလောကေတွာ စ၊ ကြည့်၍လည်းကောင်း။ ပဒဘာဇနံ၊ ပဒဘာဇနီကို။ ဝါ၊ ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသောအစရှိသော သိက္ခာပုဒ်အကျယ်ကို။ ဩလောကေတွာ စ၊ ၍လည်းကောင်း။
အန္တရာပတ္တိံ၊ အန္တရာပတ်ကို။ ဝါ၊ အလာတံ ဥက္ခိပတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ” စသော အကြားအာပတ်ကို။ ဩလောကေတွာ စ၊ လည်းကောင်း။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်ကို။ ဝါ၊ တိကပါစိတ္တိယံ စသော အာပတ်ကိုလည်းကောင်း။ အနာပတ္တိံ၊ အနာပတ်ကို။ ဝါ၊ အနာပတ္တိ အဇာနန္တဿစသော အနာပတ္တိကို။ ဩလောကေတွာ စ၊ လည်းကောင်း။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သောအရာသည်။ စေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ဖြစ်လတ်သော်။ ကရောတိ၊ ၏။ အကပ္ပိယံ၊ သည်။ စေ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ န ကရောတိ (ပ) နာပဇ္ဇတိ။
ကထံ အကပ္ပိယာဒိသညိတာယ၊ မအပ်သောအရာ အစရှိသည်ဟု အမှတ်ရှိသူ၏အဖြစ်ကြောင့်။ န အာပဇ္ဇတိ၊ နည်း။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ သော၊ ထိုဝိနည်းဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်သည် (ပ)။ စ၊ သည်သာမကသေး။ (တစ်နည်း) စ၊ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညိတာကြောင့် အာပတ်သို့ မရောက်ပုံမှ တစ်ပါး သတိသမ္မောသာကြောင့် အာပတ်သို့ မရောက်ပုံကား။ အဿ၊ ထိုဝိနည်းဓိုရ်၏။ သတိ၊ သတိသည်။ သုပ္ပတိဋ္ဌိတာ၊ ကောင်းစွာတည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်ထိုက်သော သပိတ်သင်္ကန်း စသည်ကို။ အဓိဋ္ဌေတိ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်၏။ ဝိကပ္ပေတဗ္ဗံ၊ ဝိကပ္ပနာ ပြုထိုက်သော သပိတ်သင်္ကန်း စသည်ကို။ ဝိကပ္ပေတိ၊ ဝိကပ္ပနာပြု၏။ ဣတိ၊ ဤသို့လျှင်။ ဆဟိ ဣမေဟိ အာကာရေဟိ အာပတ္တိံ နာပဇ္ဇတိ။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အနာပဇ္ဇန္တော၊ မရောက်လတ်သော်။ အခဏ္ဍသီလော၊ မကျိုးမပြတ်သော သီလရှိသည်။ ပရိသုဒ္ဓသီလော၊ စင်ကြယ်သော သီလရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ (ပ) သုရက္ခိတော ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
ကထံ ကုက္ကုစ္စပကတာနံ ပဋိသရဏံ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ တိရောရဋ္ဌေသု၊ တစ်ပါးသော တိုင်းတို့၌လည်းကောင်း။ တိရောဇနပဒေသု စ၊ တစ်ပါးသော ဇနပုဒ်တို့၌လည်းကောင်း။ ဥပ္ပန္နကုက္ကုစ္စာ၊ ဖြစ်သော ကုက္ကုစ္စရှိကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ “အသုကသ္မိံ ဝိဟာရေ၊ ထိုမည်သော ကျောင်းတိုက်၌။ ဝိနယဓရော၊ သည်။ ဝသတိ ကိရ၊ နေသတတ်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ကြားရ၍။ ဒူရတောပိ၊ အဝေးမှလည်း။ တဿ၊ ထိုဝိနည်းဓိုရ်၏။ သန္တိကံ၊ သို့။ အာဂန္တွာ၊ ၍။ ကုက္ကုစ္စံ၊ ကို။ ပုစ္ဆန္တိ၊ မေးကြကုန်၏။ သော၊ ထိုဝိနည်းဓိုရ်သည်။ တေဟိ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ကတဿ၊ ပြုအပ်သော။ ကမ္မဿ၊ အမှု၏။ ဝတ္ထုံ၊ ကို။ ဩလောကေတွာ၊ ပြု၍။ အာပတ္တာ (ပ) ဘေဒံ၊ အာပတ် အနာပတ် ဂရုကအာပတ် လဟုကအာပတ်အစရှိသော အပြားကို။ သလ္လက္ခေတွာ၊ မှတ်သား၍။ ဒေသနာဂါမိနိံ၊ ဒေသနာဂါမ်အာပတ်ကို။ ဒေသာပေတွာ၊ ဒေသနာပြောစေ၍။ ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိယာ၊ ဝုဋ္ဌာနဂါမ်အာပတ်မှ။ ဝုဋ္ဌာပေတွာ၊ ထစေ၍။ သုဒ္ဓန္တေ၊ စင်ကြယ်သောအဖို့၌။ ပတိဋ္ဌာပေတိ၊ တည်စေ၏။ ဧဝံ (ပ) ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
ဝိသာရဒေါ သံဃမဇ္ဈေ ဝေါဟရတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဂူဠှတ္ထံ ဟိ ဥဒ္ဓရိတွာ ဒဿေမိ၊ အံ့။ သံဃမဇ္ဈေ၊ သံဃာ့အလယ်၌။ ကထေန္တဿ၊ ပြောဆိုသော။ အဝိနယဓရဿ၊ ဝိနည်းဓိုရ်မဟုတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ စိတ်၌။ ဘယံ၊ ကြောက်ခြင်းသည်။ သာရဇ္ဇံ၊ ရွံရှားခြင်းသည်။ ဩက္ကမတိ၊ သက်ရောက်၏။ ဝိနယဓရဿ၊ ဝိနည်းဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်၏ စိတ်၌။ တံ၊ ထိုဘယသာရဇ္ဇသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ နည်း။ “ဧဝံ၊ သို့။ ကထေန္တဿ၊ ပြောဆိုလတ်သော်။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ၊ သို့။ ကထေန္တဿ၊ ပြောဆိုလတ်သော်။ ဒေါသော၊ သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဉတွာ၊ သိပြီး၍။ ဝါ၊ သိပြီးမှ။ ကထနတော၊ ပြောဆိုခြင်းကြောင့်တည်း။
ပစ္စတ္ထိကေ (ပ) နိဂ္ဂဏှာတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ လဗ္ဘမာနာ၊ ကုန်သော။ ပစ္စတ္ထိကာ နာမ၊ ဆန့်ကျင်ဘက်ကို အလိုရှိသော ရန်သူတို့မည်သည်။ အတ္တပစ္စတ္ထိကာ စ၊ မိမိ၏ဆန့်ကျင်ဘက်ကို အလိုရှိသော ရန်သူတို့လည်းကောင်း။ သာသနပစ္စတ္ထိကာ စ၊ သာသနာတော်၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ကို အလိုရှိသော ရန်သူတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒွိဓာ၊ နှစ်ပါးပြားကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင်။ မေတ္တိယဘုမ္မဇကာ၊ မေတ္တိယဘုမ္မဇက မည်ကုန်သော။ ဘိက္ခူ စ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ ဝဍ္ဎော၊ ဝဍ္ဎမည်သော။ လိစ္ဆဝီ စ၊ လိစ္ဆဝီမင်းသည်လည်းကောင်း။ အမူလကေန၊ အခြေအမြစ်မရှိသော။ အန္တိမဝတ္ထုနာ၊ အဆုံး၌ဖြစ်သော ပါရာဇိကဝတ္ထုဖြင့်။ စောဒေသုံ၊ စောဒနာကြကုန်ပြီ။ ဣမေ၊ ဤသူတို့သည်။ အတ္တပစ္စတ္ထိကာ နာမ၊ အတ္တပစ္စတ္ထိကတို့မည်၏။ ဝါ ပန၊ သည်သာမကသေး။ အညေပိ၊ အခြားလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဒုဿီလာ၊ သီလမရှိကုန်သော။ ပါပဓမ္မာ၊ ယုတ်မာသော အကျင့်ရှိကုန်သော။ ယေ၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ တေ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ အတ္တပစ္စတ္ထိကာ၊ အတ္တပစ္စတ္ထိကတို့မည်၏။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ ဝိပရီတဒဿနာ၊ ဖောက်ပြန်သော အယူရှိကုန်သော။ အရိဋ္ဌဘိက္ခု (ပ) ဝဇ္ဇိပုတ္တကာ၊ အရိဋ္ဌရဟန်း ကဏ္ဋကသာမဏေ ဝေသာလီမြို့၌ မွေးဖွားသော ဝဇ္ဇိမင်း၏သားတို့သည်လည်းကောင်း။ ပရူပဟာရ (ပ) ပရဝိတရဏာဒိဝါဒါ၊ ပရူပဟာရဝါဒ အညာဏဝါဒ ကင်္ခါဝါဒ ပရဝိတရဏဝါဒအစရှိသော ဝါဒရှိကုန်သော။ မဟာသံဃိကာဒယော စ၊ မဟာသံဃိကဂိုဏ်းသား အစရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်လည်းကောင်း။ အဗုဒ္ဓသာသနံ၊ ဘုရားအဆုံးအမတော်မဟုတ်သော စကားကို။ “ဗုဒ္ဓသာသန”န္တိ၊ ဘုရားအဆုံးအမတော်ဟူ၍။ ဝတွာ၊ ပြော၍။ ကတပဂ္ဂဟာ၊ ပြုအပ်သော ချီးမြှောက်ခြင်းရှိကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝါ၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ သာသနပစ္စတ္ထိကာ နာမ၊ တို့မည်၏။ သဗ္ဗေပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်ကုန်သော။ တေ၊ ထိုအတ္တပစ္စတ္ထိက သာသနပစ္စတ္ထိကတို့ကို။ သဟဓမ္မေန၊ အကြောင်းနှင့် တကွဖြစ်သော။ သကာရဏေန၊ အကြောင်းနှင့် တကွဖြစ်သော။ ဝစနေန၊ စကားဖြင့်။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့် နှိပ်အပ်သော်။ တံ အသဒ္ဓမ္မံ၊ ထိုမသူတော်တို့၏ တရားကို။ ပတိဋ္ဌာပေတုံ၊ တည်စေခြင်းငှာ။ န သက္ကောန္တိ၊ မစွမ်းနိုင်ကုန်။ ဧဝံ၊ ဤသို့ တည်စေခြင်းငှာ မစွမ်းနိုင်လောက်အောင်သော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ သုနိဂ္ဂဟိတံ၊ ကောင်းစွာ နှိပ်အပ်သည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ နိဂ္ဂဏှာတိ၊ နှိပ်နိုင်၏။
ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ပဋိပန္နော ဟောတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ လဗ္ဘမာနော၊ ရထိုက်သော။ သဒ္ဓမ္မော၊ သဒ္ဓမ္မသည်။ ပရိယတ္တိ (ပ) ဝသေန၊ ပရိယတ္တိသဒ္ဓမ္မ ပဋိပတ္တိသဒ္ဓမ္မ အဓိဂမသဒ္ဓမ္မတို့၏ အပြားအားဖြင့်။ တိဝိဓော၊ သုံးပါးအပြားရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထို သုံးပါးတို့တွင်။ တေပိဋကံ၊ ပိဋကသုံးပုံဟူသော။ ဗုဒ္ဓဝစနံ၊ ဘုရားစကားတော်သည်။ ပရိယတ္တိသဒ္ဓမ္မော နာမ၊ မည်၏။ တေရသ၊ တစ်ဆယ့်သုံးပါးကုန်သော။ ဓုတင်္ဂဂုဏာ၊ ဓုတင်ဂုဏ်တို့လည်းကောင်း။ စုဒ္ဒသ၊ တစ်ဆယ့်လေးပါးကုန်သော။ ခန္ဓကဝတ္တာနိ၊ ခန္ဓကဝတ်တို့လည်းကောင်း။ ဒွေအသီတိ၊ ရှစ်ဆယ့်နှစ်ပါးသော။ မဟာဝတ္တာနိ၊ မဟာဝတ်တို့လည်းကောင်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသဒ္ဓမ္မသည်။ ပဋိပတ္တိသဒ္ဓမ္မော နာမ၊ ဒ္ဓမ္မ မည်၏။ စတ္တာရော၊ လေးပါးကုန်သော။ မဂ္ဂါ စ၊ မဂ်တို့လည်းကောင်း။ စတ္တာရိ၊ လေးပါးကုန်သော။ ဖလာနိ စ၊ ဖိုလ်တို့လည်းကောင်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသဒ္ဓမ္မသည်။ အဓိဂမသဒ္ဓမ္မော နာမ၊ မည်၏။
တတ္ထ၊ ထိုသုံးပါးသော သဒ္ဓမ္မတို့တွင်။ ကေစိ၊ ကုန်သော။ ထေရာ၊ ထေရ်တို့သည်။ “ယော ဝေါ(ပ) သတ္ထာ”တိ၊ ဟူသော။ ဣမိနာ သုတ္တေန၊ ဤပါဠိတော်ဖြင့်။ “ပရိယတ္တိ၊ ပရိယတ္တိသဒ္ဓမ္မသည်။ သာသနဿ၊ သာသနာတော်၏။ မူလံ၊ အခြေခံအမြစ်တည်း၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝဒန္တိ၊ ကုန်၏။ ကေစိ ထေရာ၊ တို့သည်။ “ဣမေ စ (ပ) အဿာ”တိ၊ ဟူသော။ ဣမိနာ သုတ္တေန၊ ဖြင့်။ “ပဋိပတ္တိ၊ ပဋိပတ္တိ သဒ္ဓမ္မသည်။ သာသနဿ၊ ၏။ မူလံ၊ တည်း၊” ဣတိ ဝတွာ၊ ပြောဆို၍။ “ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ သမ္မာ၊ ကောင်းစွာ။ ပဋိပန္နာ၊ ကျင့်ကုန်သော။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ သံဝိဇ္ဇန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တာဝ၊ ကောင်းစွာ ကျင့်သော ရဟန်းငါးပါးတို့ ရှိသေးသမျှ ကာလပတ်လုံး။ သာသနံ၊ တော်သည်။ ဌိတံ၊ တည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ သို့။ အာဟံသု၊ ပြောဆိုကြကုန်ပြီ။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ ဣတရေ၊ တစ်ပါးကုန်သော။ ထေရာ၊ တို့သည်။ “ပရိယတ္တိယာ၊ ပရိယတ်သည်။ အန္တရဟိတာယ၊ ကွယ်လတ်သော်။ သုပ္ပဋိပန္နဿာပိ၊ ကောင်းစွာကျင့်သော ရဟန်း၏လည်း။ ဓမ္မာဘိသမယော၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို ထိုးထွင်း၍ သိနိုင်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟံသု၊ ပြောဆိုကြကုန်ပြီ။ စတ္တာရိ၊ ကုန်သော။ ပါရာဇိကာနိ၊ တို့ကို။ ရက္ခဏကာ၊ စောင့်ရှောက်တတ်ကုန်သော။ ပဉ္စ၊ ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ သစေ ဟောန္တိ၊ အကယ်၍ ရှိကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ရှိကုန်လတ်သော်။ တေ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ သဒ္ဓေ၊ သဒ္ဓါရှိကုန်သော။ ကုလပုတ္တေ၊ အမျိုးကောင်းသားတို့ကို။ ပဗ္ဗာဇေတွာ၊ ရှင်ဖြစ်စေ၍။ ပစ္စန္တိမေ၊ မဇ္ဈိမဒေသ၏ အစွန်အဖျား၌ ဖြစ်သော။ ဇနပဒေ၊ ၌။ ဥပသမ္ပာဒေတွာ၊ မြင့်မြတ်သော ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်စေ၍။ ဒသဝဂ္ဂံ၊ ဆယ်ပါးအစုရှိသော။ ဂဏံ၊ ဂိုဏ်းကို။ ပူရေတွာ၊ ပြည့်စေ၍။ မဇ္ဈိမေ ဇနပဒေပိ၊ မဇ္ဈိမဇနပုဒ်၌လည်း။ ဥပသမ္ပဒံ၊ မြင့်မြတ်သော ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်စေခြင်းကို။ ကရိဿန္တိ၊ ပြုကြကုန်လတံ့။ ဧတေန ဥပါယေန၊ ဖြင့်။ ဝီသတိဝဂ္ဂဂဏံ၊ နှစ်ဆယ်အစုဟူသော အရေအတွက်ရှိသော။ သံဃံ၊ ကို။ ပူရေတွာ၊ ပြည့်စေ၍။ အတ္တနောပိ၊ မိမိ၏လည်း။ အဗ္ဘာနကမ္မံ၊ အဗ္ဘာနကံကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သာသနံ၊ တော်ကို။ ဝုဍ္ဎိံ၊ ကြီးပွားခြင်းသို့။ ဝိရူဠှိံ၊ စည်ပင်ခြင်းသို့။ ဝေပုလ္လံ၊ ပြန့်ပြောသည်၏အဖြစ်သို့။ ဂမယိဿန္တိ၊ ရောက်စေနိုင်ကုန်လတ္တံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့လျှင်။ အယံ ဝိနယဓရော၊ သည်။ တိဝိဓဿာပိ၊ သုံးပါးအပြားရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ သဒ္ဓမ္မဿ၊ ၏။ စိရဋ္ဌိတိယာ၊ ကြာမြင့်စွာ တည်ခြင်းငှာ။ ပဋိပန္နော ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့လျှင်။ အယံ ဝိနယဓရော၊ သည်။ တာဝ၊ ဆအာနိသံသ စသည်တို့မှ ရှေးဦးစွာ။ ပဉ္စ၊ ကုန်သော။ ဣမေ အာနိသံသေ၊ တို့ကို။ ပဋိလဘတိ၊ ရနိုင်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။
ဆ၊ ကုန်သော။ ကတမေ အာနိသံသေ၊ တို့ကို။ လဘတိ၊ ရနိုင်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား အမေးတည်း။ ဥပေါသထော၊ သည်။ တဿ၊ ထိုဝိနည်းဓိုရ်၏။ အာဓေယျော၊ ဆောင်ထားအပ်သော ဥစ္စာတည်း။ ပဝါရဏာ၊ သည်။ တဿ၊ ၏။ အာဓေယျာ၊ တည်း။ သံဃကမ္မံ၊ ကြွင်းသော သံဃာ့ကံသည်။ တဿ၊ ၏။ အာဓေယျံ ပဗ္ဗဇ္ဇာ၊ ရှင်အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ဥပသမ္ပဒါ၊ မြင့်မြတ်သော ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်စေကြောင်း အစီအရင်သည်လည်းကောင်း။ တဿ၊ ၏။ အာဓေယျာ၊ တည်း။ နိဿယံ၊ နိဿရည်းကို။ ဒေတိ၊ ပေးနိုင်၏။ သာမဏေရံ၊ ကို။ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ လုပ်ကျွေးစေနိုင်၏။
စာတုဒ္ဒသိကော၊ စာတုဒ္ဒသီဥပုသ်လည်းကောင်း (ပ)။ သံဃေ ဥပေါသထော၊ သံဃဥပုသ်လည်းကောင်း။ ဂဏေ ဥပေါသထော (ပ) သုတ္တုဒ္ဒေသော၊ သုတ္တုဒ္ဒေသဥပုသ်လည်းကောင်း။ ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထော၊ လည်းကောင်း။ အဓိဋ္ဌာနဥပေါသထော၊ လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ နဝ၊ ကိုးပါးကုန်သော။ ယေ ဣမေ ဥပေါသထာ၊ အကြင်ဥပုသ်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ သဗ္ဗေ၊ ကုန်သော။ တေ၊ ထိုဥပုသ်တို့သည်။ ဝိနယဓရာယတ္တာ၊ ဝိနည်းဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်၏ စပ်ဆိုင်သော ဥစ္စာတို့တည်း။
စ၊ သည်သာမကသေး။ စာတုဒ္ဒသိကာ၊ စာတုဒ္ဒသိကာပဝါရဏာလည်းကောင်း (ပ)။ သံဃေ ပဝါ ရဏာ၊ သံဃပဝါရဏာလည်းကောင်း (ပ)။ တေဝါစိကာ ပဝါရဏာ၊ တေဝါစိကာ ပဝါရဏာလည်းကောင်း။ ဒွေဝါစိကာ (ပ) သမာနဝဿိကာ ပဝါရဏာ၊ သမာနဝဿိကာ ပဝါရဏာလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ နဝ၊ ကုန်သော။ ယာ ဣမာ ပဝါရဏာယော၊ အကြင်ပဝါရဏာတို့သည်။ သန္တိ၊ ကုန်၏။ တာပိ၊ ထိုပဝါရဏာတို့သည်လည်း။ ဝိနယဓရာယတ္တာ ဧဝ၊ ဝိနည်းဓိုရ်၏ စပ်ဆိုင်သော ဥစ္စာတို့သာတည်း။ တဿ၊ ထိုဝိနည်းဓိုရ်၏။ သန္တကာ၊ ဥစ္စာတို့တည်း။ သော၊ ထိုဝိနည်းဓိုရ်သည်။ တာသံ၊ ထိုပဝါရဏာတို့၏။ သာမီ၊ အရှင်တည်း။
အပလောကနကမ္မံ၊ အပလောကနကံလည်းကောင်း။ ဉတ္တိကမ္မံ၊ ဉတ္တိကံလည်းကောင်း။ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ၊ လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ စတ္တာရိ၊ ကုန်သော။ ယာနိ ဣမာနိ သံဃကမ္မာနိ၊ အကြင်သံဃာ့ကံတို့သည်။ သန္တိ တာနိပိ၊ ထိုသံဃကံတို့သည်လည်း။ ဝိနယဓရာယတ္တာနိ၊ ဝိနည်းဓိုရ်၏ စပ်ဆိုင်သော ဥစ္စာတို့တည်း။
စ၊ သည်သာမကသေး။ ဥပဇ္ဈာယေန၊ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ကုလပုတ္တာနံ၊ တို့၏။ ယာ အယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာ စ၊ အကြင် ရှင်အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ယာ အယံ ဥပသမ္ပဒါ စ၊ အကြင် မြင့်မြတ်သော ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်ကြောင်း အစီအရင်ကိုလည်းကောင်း။ ကာတဗ္ဗာ၊ ပြုထိုက်၏။ အယမ္ပိ၊ ဤပဗ္ဗဇ္ဇာ ဥပသမ္ပဒါသည်လည်း။ ဝိနယဓရာယတ္တာဝ၊ သာတည်း။ ဟိ၊ မှန်၏။ အညော၊ ဝိနည်းဓိုရ်မှ တစ်ပါးသော။ ဒွိပိဋကဓရောပိ၊ သုတ္တန်အဘိဓမ္မာ နှစ်ဖြာသော ပိဋကကို ဆောင်သော ပုဂ္ဂိုလ်သော်မှလည်း။ ဧတံ၊ ဤပဗ္ဗဇ္ဇာ ဥပသမ္ပဒါကို။ ကာတုံ၊ ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာ လုပ်၍ပြုခြင်းငှာ။ န လဘတိ၊ မရ။ သော ဧဝ၊ ထိုဝိနည်းဓိုရ်သည်သာ။ နိဿယံ၊ ကို။ ဒေတိ၊ နိုင်၏။ သာမဏေရံ၊ ကို။ ဥပဋ္ဌာပေတိ၊ ဥပဇ္ဈာယ်လုပ်၍ ပြုစုလုပ်ကျွေးစေနိုင်၏။ အညော၊ ဝိနည်းဓိုရ်မှ တစ်ပါးသော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ နိဿယံ၊ ကို။ ဒါတုံ၊ ငှာ။ နေဝ လဘတိ၊ မရ။ သာမဏေရံ၊ ကို။ ဥပဋ္ဌာပေတုံ၊ ဥပဇ္ဈာယ် လုပ်၍ ပြုစုလုပ်ကျွေးစေခြင်းငှာ။ န လဘတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သာမဏေရုပဋ္ဌာနံ၊ သာမဏေ၏ ပြုစုလုပ်ကျွေးခြင်းကို။ ပစ္စာသီသန္တော၊ တောင့်တသော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဝိနယဓရဿ၊ ၏။ သန္တိကေ၊ ၌။ ဥပဇ္ဈံ၊ ကို။ ဂါဟာပေတွာ၊ ယူစေ၍။ ဝတ္တပဋိပတ္တိံ၊ ဝတ်အကျင့်ကို။ သာဒိတုံ၊ သာယာခြင်းငှာ။ လဘတိ၊ ရ၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဆအာနိသံသတို့တွင်။ နိဿယဒါနဉ္စေဝ၊ နိဿရည်းပေးခြင်းသည်လည်းကောင်း။ သာမဏေရုပဋ္ဌာနဉ္စ၊ သာမဏေကို ပြုစုလုပ်ကျွေးစေခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဧကံ၊ တစ်ပါးသော။ အင်္ဂံ၊ တည်း။
ဣတိ၊ ဤသို့လျှင်။ ဆ၊ ကုန်သော။ ဣမေသု အာနိသံသေသု၊ တို့တွင်။ ဧကေန၊ တစ်ပါးသော အာနိသင်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ ကွ။ ပုရိမာ၊ ရှေးဖြစ်ကုန်သော။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးသော အာနိသင်တို့သည်။ ဆ၊ ခြောက်ပါးတို့သည်။ ဟောန္တိ ဒွီဟိ၊ နှစ်ပါးသော အာနိသင်တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ ပုရိမာ ပဉ္စ သတ္တ၊ ခုနစ်ပါးသော အာနိသင်တို့သည်။ ဟောန္တိ တီဟိ၊ သုံးပါးသော အာနိသင်တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ ကွ။ ပုရိမာ ပဉ္စ အဋ္ဌ၊ ရှစ်ပါးသော အာနိသင်တို့သည်။ ဟောန္တိ စတူဟိ သဒ္ဓိံ ပုရိမာ ပဉ္စ နဝ ဟောန္တိ ပဉ္စဟိ သဒ္ဓိံ ပုရိမာ ပဉ္စ ဒသ ဟောန္တိ သဗ္ဗေဟိပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဧတေဟိ၊ ဤအာနိသင်တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ ပုရိမာ ပဉ္စ ဧကာဒသ၊ တစ်ဆယ့်တစ်ပါးသော အာနိသင်တို့သည်။ ဟောန္တိ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိနယဓရော၊ သော။ ပုဂ္ဂလော၊ သည်။ ပဉ္စ၊ ကုန်သော။ အာနိသံသေ စ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ (ပ) ဧကာဒသ၊ ကုန်သော။ အာနိသံသေ စ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ လဘတိ၊ ရနိုင်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့လျှင်။ ဘဂဝါ၊ သည်။ ဣမေ အာနိသံသေ၊ တို့ကို။ ဒဿေန္တော၊ ပြတော်မူလျက်။ ဝိနယပရိယတ္တိယာ၊ ဝိနည်းကို သင်ယူခြင်း၏။ ဝဏ္ဏံ၊ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို။ ဘာသတိ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။
အာဒိဿ အာဒိဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်ဖန် အထပ်ထပ်။ ဝဝတ္ထပေတွာ၊ အခြားပုဂ္ဂိုလ်တို့မှ သီးသန့်တည်စေ၍။ ဝိသုံ ဝိသုံ၊ အခြားပုဂ္ဂိုလ်တို့နှင့် မရောယှက်အောင် အသီးအခြား အသီးအခြား။ ကတွာ၊ ပြု၍။ အာယသ္မတော (ပ) ဘာသတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိနယပရိယတ္တိံ၊ ဝိနည်းပရိယတ်ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဝါ၊ အကြောင်းပြု၍။ ဥပါလိတ္ထေရဿ၊ ၏။ ဂုဏံ၊ ကို။ ဘာသတိ၊ မိန့်တော်မူ၏။ ထောမေတိ၊ ထောမနာတော်မူ၏။ ပသံသတိ၊ ချီးမွမ်းတော်မူ၏။ ကသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဥပါလိတ္ထေရဿ ဂုဏံ ဘာသတိ ထောမေတိ ပသံသတိ၊ နည်း။ မမ၊ ငါ၏။ ဝဏ္ဏနံ၊ ချီးမွမ်းခြင်းကို။ သုတွာပိ၊ ကြားရ၍လည်း။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ ဥပါလိဿ၊ ၏။ သန္တိကေ၊ ၌။ ဝိနယံ၊ ကို။ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ နာယူထိုက်၏ဟူ၍။ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗံ၊ သင်ယူထိုက်၏ဟူ၍။ အပ္ပေဝ နာမ မညေယျုံ၊ မှတ်ထင်ကုန်တန်ရာ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့ မှတ်ထင်ကုန်လတ်သော်။ ဣဒံ သာသနံ၊ တော်သည်။ အဒ္ဓနိယံ၊ ရှည်သော အဓွန့်သို့ ရောက်သည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတံ့။ ပဉ္စဝဿသဟဿာနိ၊ အနှစ် ငါးထောင်တို့ပတ်လုံး။ ပဝတ္တိဿတိ၊ ဖြစ်လတံ့။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥပါလိတ္ထေရဿ ဂုဏံ ဘာသတိ ထောမေတိ ပသံသတိ။
တေဓ ဗဟူ ဘိက္ခူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘဂဝတော၊ ၏။ ဣမံ ဝဏ္ဏနံ၊ ကို။ သုတွာ၊ ကြားရ၍။ “ဣမေ အာနိသံသေ၊ တို့ကို။ သုတ္တန္တိကာ၊ သုတ္တန်ဆောင်ရဟန်းတို့သည်။ နေဝ လဘန္တိ ကိရ၊ မရနိုင်ကုန်သတတ်။ အာဘိဓမ္မိကာ၊ အဘိဓမ္မာဆောင်ရဟန်းတို့သည်လည်း။ န လဘန္တိ ကိရ၊ မရနိုင်ကုန်သတတ်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ တွေး၍။ ယထာပရိကိတ္တိတာနိသံသာဓိဂမေ၊ အကြင်အကြင် ဟောတော်မူအပ်ပြီးသော အာနိသင်တို့ကို ရခြင်း၌။ ဥဿာဟဇာတာ၊ ဖြစ်သော အားထုတ်ခြင်း ရှိကုန်သော။ ဗဟူ၊ များစွာကုန်သော။ ထေရာ၊ ဆယ်ဝါရပြီး ထေရ်ကြီးဖြစ်ကုန်သော။ တေ ဘိက္ခူ စ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်လည်းကောင်း။ နဝါ၊ ငါးဝါမကြွယ် သီတင်းငယ်ဖြစ်ကုန်သော။ တေ ဘိက္ခူ စ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ မဇ္ဈိမာ၊ ငါးဝါပြည့်မြောက် ဆယ်ဝါအောက်ငယ် အလယ်အလတ် ဖြစ်ကုန်သော။ တေ ဘိက္ခူ စ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ အာယသ္မတော ဥပါလိဿ၊ ၏။ သန္တိကေ၊ ၌။ ဝိနယံ၊ ကို။ ပရိယာပုဏန္တိ၊ သင်ယူကြကုန်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤတေဓ ဗဟူ ဘိက္ခူအစရှိသော ပါဠိရပ်၌။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဣဓာတိ၊ ဣဓဟူသော ပုဒ်သည်။ နိပါတမတ္တမေဝ၊ အနက်မရ နိပါတ်မျှသာတည်း။
၄၃၉-၄၀။ ဥဒ္ဒိဿမာနေတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာစရိယေန၊ ဆရာသည်။ အန္တေဝါသိကဿ၊ အနီးနေတပည့်အား။ ဥဒ္ဒိဿမာနေ၊ ရွတ်ပြအပ်သော်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သော၊ ထိုပါတိမောက်သည်။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ အာစရိယေ၊ ဆရာသည်။ အတ္တနော၊ ၏။ ရုစိယာ၊ အလိုအားဖြင့်။ ဥဒ္ဒိသန္တေ၊ ရွတ်ပြသော်လည်းကောင်း။ အာစရိယံ၊ ကို။
ယာစိတွာ၊ ရွတ်ပြဖို့ရန် တောင်းပန်၍။ အန္တေဝါသိကေန၊ အနီးနေ တပည့်သည်။ ဥဒ္ဒိသာပေန္တေ ဝါ၊ ရွတ်ပြစေသော်လည်းကောင်း။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ နံ၊ ထိုပါတိမောက်ကို။ ဓာရေတိ၊ ဆောင်ထား၏။ တသ္မိံ၊ ထိုရဟန်းသည်။ သဇ္ဈာယံ၊ သရဇ္ဈာယ်ခြင်းကို။ ဝါ၊ စာပြန်ခြင်းကို။ ကရောန္တေ ဝါ၊ ပြုသော်လည်းကောင်း။ ဥဒ္ဒိဿမာနော နာမ၊ ရွတ်ပြအပ်သည် မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဥဒ္ဒိသန္တေ ဝါ (ပ) ကရောန္တေ”တိ၊ ဟူ၍။ ပဒဘာဇနံ၊ ကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကေဟီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ခုဒ္ဒကေဟိ စ၊ ငယ်သည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ အနုခုဒ္ဒကေဟိ စ၊ ထို့အောက် ငယ်သည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ ယာဝဒေဝါတိ ဧတံ၊ ယာဝဒေဝဟူသော ဤသဒ္ဒါသည်။ တေသံ၊ ထို ကုက္ကုစ္စ အစရှိသည်တို့၏။ သံဝတ္တနမရိယာဒပရိစ္ဆေဒဝစနံ၊ ဖြစ်ခြင်း၏ အပိုင်းအခြားကို ပိုင်းဖြတ်ကြောင်း သဒ္ဒါတည်း။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိံ ဝုတ္တံ ဟောတိ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ ဧတာနိ၊ ဤခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကသိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ ယေ၊ အကြင်ရဟန်းတို့သည်။ ဥဒ္ဒိသန္တိ ဝါ၊ ဆရာအဖြစ်ဖြင့်မူလည်း ရွတ်ပြကြကုန်၏။ ဥဒ္ဒိသာပေန္တိ ဝါ၊ တပည့်အဖြစ်ဖြင့်မူလည်း ရွတ်ပြစေကြကုန်၏။ သဇ္ဈာယန္တိ ဝါ၊ စာပြန်သောအားဖြင့်မူလည်း သရဇ္ဈာယ်ကြကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုရဟန်းတို့၏။ ယာဝ၊ လောက်။ “ကပ္ပတိ နု ခေါ၊ အပ်လေသလော။ န ကပ္ပတိ နု ခေါ၊ မအပ်လေသလော၊” ဣတိ၊ သို့။ ကုက္ကုစ္စသင်္ခါတော၊ ကုက္ကုစ္စဟု ဆိုအပ်သော။ ဝိပ္ပဋိသာရော၊ နှလုံးမသာယာခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဝိဟေသာ၊ ကိုယ်စိတ်ပင်ပန်းခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဝိစိကိစ္ဆာသင်္ခါတော၊ ဝိစိကိစ္ဆာဟု ဆိုအပ်သော။ မနောဝိလေခေါ၊ စိတ်ကို ရေးခြစ်ကြောင်း သဘောသည်လည်းကောင်း။ ဥပ္ပဇ္ဇတိယေဝ၊ ဖြစ်သည်သာ။ တာဝ၊ ထိုကုက္ကုစ္စ ဝိဟေသာ ဝိလေခဖြစ်သည့်တိုင်အောင်။ သံဝတ္တန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အထ ဝါ၊ ထို့ပြင်တစ်နည်းကား။ ယာဝဒေဝါတိ ဧတံ၊ သည်။ အတိသယဝဝတ္ထာပနံ၊ အလွန်အကဲအားဖြင့် ပိုင်းခြားကြောင်း သဒ္ဒါတည်း။ တဿ၊ ထိုယာဝဒေဝ သဒ္ဒါ၏။ သံဝတ္တန္တီတိ ဣမိနာ၊ သံဝတ္တန္တိဟူသော ဤပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ ဆက်စပ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကုက္ကုစ္စာယ၊ ကုက္ကုစ္စအကျိုးငှာလည်းကောင်း။ ဝိဟေသာယ၊ ကိုယ်စိတ်ပင်ပန်းခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဝိလေခါယ၊ စိတ်ကို ရေးခြစ်သကဲ့သို့ဖြစ်သော ဝိစိကိစ္ဆာအကျိုးငှာလည်းကောင်း။ အတိဝိယ၊ အလွန်အကဲသာလျှင်။ သံဝတ္တန္တိယေဝ၊ ဖြစ်ကုန်သည်သာ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သည်။ ဝါ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥပသမ္ပန္နဿ ဝိနယံ ဝိဝဏ္ဏေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥပသမ္ပန္နဿ၊ ရဟန်း၏။ သန္တိကေ၊ ၌။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ တသ္မိံ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝိမတိံ၊ တွေးတောခြင်းကို။ ဥပ္ပါဒေတုကာမော၊ ဖြစ်စေလိုသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝိနယံ၊ ကို။ ဝိဝဏ္ဏေတိ၊ ကဲ့ရဲ့အံ့။ နိန္ဒတိ၊ ကဲ့ရဲ့အံ့။ ဂရဟတိ၊ ရှုတ်ချအံ့။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒန္တိ။
ဝိလေပနသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃-မောဟနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၄၄။ တတိယေ၊ ၌။ အနွဒ္ဓမာသန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အနုပဋိပါဋိယာ၊ အစဉ်အားဖြင့်။ အဒ္ဓမာသေ အဒ္ဓမာသေ၊ လခွဲတိုင်း လခွဲတိုင်း၌။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ သော၊ ထိုပါတိမောက်ကို။ ဥပေါသထဒိဝသေ၊ ၌။ ဥဒ္ဒိသိယတိ၊ ရွတ်ပြအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “အနုပေါသထိက”န္တိ၊ ဟူ၍။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ ဥဒ္ဒိဿမာနေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥဒ္ဒိသိယမာနေ၊ ရွတ်ပြအပ်သော်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ သော၊ ထိုပါတိမောက်သည်။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသကေ၊ ပါတိမောက်ကို ရွတ်ပြသော ရဟန်းသည်။ ဥဒ္ဒိသန္တေ၊ ရွတ်ပြလတ်သော်။ ဥဒ္ဒိသိယမာနော နာမ၊ ရွတ်ပြအပ်သည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ (ပ) ဝုတ္တံ။ ယဉ္စ (ပ) အာပန္နောတိ၊ ဟူသည်ကား။ တသ္မိံ အနာစာရေ၊ ထိုမလျောက်ပတ်သော အကျင့်ကို။ စိဏ္ဏေ၊ ကျင့်အပ်ပြီးသော်။ ယံ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပန္နော၊ ပြီ။ ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညာဏေန၊ မသိခြင်းကြောင့်။ အာပန္နတ္တာ၊ သင့်ရောက်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တဿာ အာပတ္တိယာ၊ မှ။ မောက္ခော၊ လွတ်မြောက်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပန၊ စင်စစ်ကား။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဓမ္မော စ၊ သုတ်အဘိဓမ္မာတရားသည်လည်းကောင်း။ ဝိနယော စ၊ ဝိနည်းသည်လည်းကောင်း။ ဌိတော၊ တည်၏။ တထာ၊ ထိုဓမ္မဝိနယတည်တိုင်းသော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ကာရေတဗ္ဗော၊ ပြုစေထိုက်၏။ ဝါ၊ ဆုံးဖြတ်ထိုက်၏။ ဒေသနာဂါမိနိံ၊ ဒေသနာဂါမ်အာပတ်သို့။ အာပန္နော၊ ရောက်သည်။ စေ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဒေသာပေတဗ္ဗော၊ ဒေသနာပြောစေထိုက်၏။ ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိံ၊ ဝုဋ္ဌာနဂါမ်အာပတ်သို့။ အာပန္နော၊ သည်။ စေ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဝုဋ္ဌပေတဗ္ဗာ၊ ထစေထိုက်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ သာဓုကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ အဋ္ဌိံကတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အတ္ထိကဘာဝံ၊ အကျိုးရှိသည်၏အဖြစ်ကို။ ဝါ၊ အလိုရှိသည်၏အဖြစ်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ အတ္ထိကော၊ အကျိုးရှိသည်။ ဝါ၊ အလိုရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သည်။ ဝါ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၄၄၇။ ဓမ္မကမ္မေတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ မောဟာရောပနကမ္မံ၊ မောဟာရောပနကံကို။ အဓိပ္ပေတံ၊ အလိုရှိအပ်၏။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
မောဟနသိက္ခာပဒံ တတိယံ။
၄-ပဟာရသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၄၉။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ ပဟာရံ ဒေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ပီဌကံ၊ အင်းပျဉ်ငယ်ကို။ ပညပေထ၊ ခင်းကြကုန်။ ပါဒဓောဝနံ၊ ခြေဆေးရေကို။ အာဟရထ၊ ဆောင်ခဲ့ကြကုန်၊” ဣတိ အာဒီနိ၊ ဤသို့ အစရှိသော စကားတို့ကို။ ဝတွာ၊ ပြောဆို၍။ တထာ၊ ထိုစေခိုင်းသည့်အတိုင်း။ ဝါ၊ ထိုစေခိုင်းအပ်သော အမှုကို။ အကရောန္တာနံ၊ မပြုကုန်သော သတ္တရသဝဂ္ဂီ ရဟန်းကလေးတို့အား။ ပဟာရံ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းကို။ ဒေန္တိ၊ ပေးကြကုန်၏။
၄၅၁။ ပဟာရံ (ပ) ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ပဟရိတုကာမတာယ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းငှာ အလိုရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပဟာရေ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းကို။ ဒိန္နေ၊ ပေးအပ်သော်။ သစေပိ မရတိ၊ အကယ်၍မူလည်း သေစေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ သေပါသော်လည်း။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ ပဟာရေန၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းကြောင့်။ ဟတ္ထော ဝါ၊ လက်သည်သော်လည်းကောင်း။ ပါဒေါ ဝါ၊ ခြေသည်သော်လည်းကောင်း။ သစေပိ ဘိဇ္ဇတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ကျိုးစေဦးတော့။ သီသံ ဝါ၊ ဦးခေါင်းသည်သော်လည်း။ ဘိန္နံ၊ ကွဲသည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့် ပြုလတ်သော်။ အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ သံဃမဇ္ဈေ၊ သံဃာ့အလယ်၌။ န ဝိရောစတိ၊ မတင့်တယ်။ တထာ၊ ထိုမတင့်တယ်နိုင်လောက်အောင်သော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ နံ၊ ထိုရဟန်းကို။ ကရောမိ၊ ပြုအံ့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ ဝိရူပကရဏာဓိပ္ပါယေန၊ ဖောက်ပြန်သော အဆင်းရှိအောင် ပြုခြင်း၌ဖြစ်သော အလိုဖြင့်။ ဝါ၊ ရုပ်ပျက်ဆင်းပျက်ဖြစ်စေလိုသဖြင့်။ ကဏ္ဏံ ဝါ၊ နားကိုသော်လည်းကောင်း။ နာသံ ဝါ၊ နှာခေါင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဆိန္ဒတိ၊ ဖြတ်အံ့။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၄၅၂။ အနုပသမ္ပန္နဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂဟဋ္ဌဿ ဝါ၊ လူဝတ်ကြောင်အားသော်လည်းကောင်း။ ပဗ္ဗဇိတဿ ဝါ၊ ရသေ့သာမဏေအားသော်လည်းကောင်း။ ဣတ္ထိယာ ဝါ၊ မိန်းမအားသော်လည်းကောင်း။ ပုရိသဿ ဝါ၊ ယောက်ျားအားသော်လည်းကောင်း။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ တိရစ္ဆာနဂတဿာပိ၊ အားသော်လည်းကောင်း။ ပဟာရံ၊ ကို။ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ရတ္တစိတ္တော၊ တပ်မက်သော စိတ်ရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဣတ္ထိံ၊ ကို။ သစေ ပဟရတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပုတ်ခတ်သည်ရှိသော်။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၄၅၃။ ကေနစိ ဝိဟေဌိယမာနောတိ၊ ဟူသည်ကား။ မနုဿေန ဝါ၊ လူသည်သော်လည်းကောင်း။ တိရစ္ဆာနဂတေန ဝါ၊ သည်သော်လည်းကောင်း။ ဝိဟေဌိယမာနော၊ ညှင်းဆဲအပ်သော်။ မောက္ခာဓိပ္ပါယောတိ၊ ဟူသည်ကား။ တတော၊ ထိုသို့ ညှင်းဆဲသူမှ။ အတ္တနော မောက္ခံ၊ လွတ်ခြင်းကို။ ပတ္ထယမာနော၊ တောင့်တသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပဟာရံ ဒေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကာယကာယပဋိဗဒ္ဓနိဿဂ္ဂိယာနံ၊ ကိုယ် ကိုယ်နှင့်စပ်သော ဝတ္ထု ပစ်လွှတ်အပ်သော လက်နက်တို့တွင်။ အညတရေန၊ တစ်ပါးပါးဖြင့်။ ပဟာရံ၊ ကို။ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ အနာပတ္တိ၊ မောက္ခာဓိပ္ပါယကြောင့် အာပတ်မသင့်။ အန္တရာမဂ္ဂေ၊ ခရီးအကြား၌။ စောရံ ဝါ၊ ခိုးသူမူလည်းဖြစ်သော။ ပစ္စတ္ထိကံ ဝါ၊ ဆန့်ကျင်ဘက်ကို အလိုရှိသော ရန်သူမူလည်းဖြစ်သော။ ဝိဟေဌေတုကာမံ၊ မိမိကို ညှင်းဆဲလိုသူကို။ ဒိသွာ၊ တွေ့၍။ “ဥပါသက၊ ဥပါသကာ။ ဧတ္ထေဝ၊ အဲဒီအရပ်၌ပင်။ တိဋ္ဌ၊ ရပ်လော့။ တွံ၊ သည်။ မာ အာဂမိ၊ ရှေ့သို့မလာနှင့်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ပြော၍။ ဝစနံ၊ စကားကို။ အနာဒိယိတွာ၊ မနာယူမူ၍။ ဝါ၊ ဂရုမစိုက်ဘဲ။ အာဂစ္ဆန္တံ၊ လာသူကို။ “ဂစ္ဆ ရေ၊ သွားရော့ဟ၊” ဣတိ၊ ဤသို့ပြော၍။ မုဂ္ဂရေန ဝါ၊ လက်ရိုက်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ သတ္ထကေန ဝါ၊ ဓားငယ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ပဟရိတွာ၊ ပုတ်ခတ်၍။ သစေပိ ယာတိ၊ အကယ်၍မူလည်း သွားစေအံ့။ သော၊ ထိုပုတ်ခတ်အပ်သူသည်။ တေန ပဟာရေန၊ ထိုပုတ်ခတ်မှုကြောင့်။ စေပိ မရတိ၊ အကယ်၍မူလည်း သေစေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ သေပါသော်လည်း။ အနာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်မသင့်သည်သာတည်း။ ဝါဠမိဂေသုပိ၊ ခြသေ့ၤ သစ် ကျားစသော ရဲသော သားကောင်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ဝါ၊ ဤနည်းပင်တည်း။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၏။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ၊ သမုဋ္ဌာန် အစရှိသည်တို့သည်။ ပဌမပါရာဇိကသဒိသာနိ၊ ပဌမပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၏ သမုဋ္ဌာန် အစရှိသည်တို့နှင့် တူကုန်၏။ ပန၊ အထူးကား။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ ဒုက္ခဝေဒနံ၊ ဒုက္ခဝေဒနာရှိ၏။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပဟာရသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ။
၅-တလသတ္တိကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၅၄။ ပဉ္စမေ၊ ၌။ တလသတ္တိကံ ဥဂ္ဂိရန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဟာရဒါနာကာရံ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းကို ပေးခြင်းဟူသော အခြင်းအရာကို။ ဝါ၊ ပုတ်ခတ်မှုကို ပေးမည့် အခြင်းအရာကို။ ဒဿေတွာ၊ ပြ၍။ ကာယမ္ပိ၊ ကိုယ်ကိုလည်းကောင်း။ ကာယပဋိဗဒ္ဓမ္ပိ၊ ကိုယ်နှင့်စပ်သော လက်နက်ကိုလည်းကောင်း။ ဥစ္စာရေန္တိ၊ မြှောက်ချီကုန်၏။ ဝါ၊ မိုးကုန်၏။ တေ ပဟာရသမုစ္စိတာ ရောဒန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တေ၊ ထိုသတ္တရသဝဂ္ဂီရဟန်းကလေးတို့သည်။ ပဟာရပရိစိတာ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်း၌ လေ့ကျက်အပ်သော အလေ့အကျင့်ရှိကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပုဗ္ဗေပိ၊ ရှေး၌လည်း။ လဒ္ဓပဟာရတ္တာ၊ ရအပ်ပြီးသော ပုတ်ခတ်ခံခြင်း ရှိကုန်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝါ၊ အပုတ်ခတ်ခံရဖန် များကုန်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဣဒါနိ စ၊ ယခုအခါ၌လည်း။ ပဟာရံ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းကို။ ဒဿန္တိ၊ ပေးကြကုန်တော့လတံ့။ ဝါ၊ ပေးကြကုန်တော့မှာပါတကား။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မညမာနာ၊ မှတ်ထင်ကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ရောဒန္တိ၊ ငိုကြကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ “ပဟာရဿ မုစ္စိတာတိ”ပိ၊ ဟူ၍လည်း။ သဇ္ဈာယန္တိ၊ သရဇ္ဈာယ်ကြကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပဟာရဿ မုစ္စိတာ ဟူသော ပါဌ်၌။ “ပဟာရဿ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်း၏။ ဝါ၊ မှ။ ဘီတာ၊ ကြောက်ကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ရောဒန္တိ၊ ကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၄၅၇။ ဥဂ္ဂိရတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဥဂ္ဂိရိတွာ၊ မြှောက်ချီ၍။ ဝါ၊ မိုး၍။ ဝိရဒ္ဓေါ၊ ချွတ်ချော်လျက်။ ဝါ၊ လက်လွန်၍။ ပဟာရံ၊ ကို။ သစေ ဒေတိ၊ အကယ်၍ ပေးမိအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ပေးမိလတ်သော်။ အဝဿံ၊ မချွတ်ဧကန်။ ဓာရေတုံ၊ ဆောင်ထားခြင်းငှာ။ ဝါ၊ မပုတ်ခတ်အောင် ထိန်းထားခြင်းငှာ။ အသက္ကောန္တဿ၊ မစွမ်းနိုင်သော ရဟန်း၏။ ပဟာရော၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းသည်။ သဟသာ၊ အဆောတလျင်။ ပတတိ၊ ကျအံ့။ န ပဟရိတုကာမတာယ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းငှာ အလိုမရှိသည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ ဒိန္နတ္တာ၊ ပေးအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန ပဟာရေန၊ ကြောင့်။ ဟတ္ထာဒီသု၊ လက်အစရှိသော အင်္ဂါတို့တွင်။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော အင်္ဂါသည်။ ဘိဇ္ဇတိ၊ ကျိုးပဲ့ပျက်စီးအံ့။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ပင်တည်း။
၄၅၈။ မောက္ခာဓိပ္ပါယော (ပ) ဥဂ္ဂိရတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေးသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တေသု၊ ဆိုအပ်ပြီးကုန်သော။ ဝတ္ထူသု၊ စောရစသော ဝတ္ထုတို့၌။ ပုရိမနယေနေဝ၊ ဖြင့်သာလျှင်။ တလသတ္တိကံ၊ လှံ၏အလား, လက်ဝါးပြင်ကို။ ဥဂ္ဂိရန္တဿ၊ မြှောက်ချီသော ရဟန်း၏။ ဝါ၊ မိုးသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ်တည်း။ ဝိရဇ္ဈိတွာ၊ ချွတ်ချော်၍။ ပဟာရံ၊ ကို။ သစေပိ ဒေတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ပေးမိစေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ပင် ပေးမိပါသော်လည်း။ အနာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်မသင့်သည်သာတည်း။ သေသံ (ပ) သမုဋ္ဌာနာဒီဟီတိ။
တလသတ္တိကသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆-အမူလကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၅၉။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ အနုဒ္ဓံသေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တေ၊ ထိုဆဗ္ဗဂ္ဂီရဟန်းတို့သည်။ သယံ၊ မိမိတို့ကိုယ်တိုင်။ အာကိဏ္ဏဒေါသတ္တာ၊ ရောပြွမ်းသော အပြစ်ရှိကုန်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ဧဝံ၊ ဤသို့ မိမိတို့က တင်ကြို၍ စောဒနာရသည်ရှိသော်။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ အမှေ၊ ငါတို့ကို။ နေဝ စောဒေဿန္တိ၊ စောဒနာကြလိမ့်မည်မဟုတ်။ န သာရေဿန္တိ၊ အပြစ်ကို အမှတ်ရစေကြလိမ့်မည်မဟုတ်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ အတ္တပရိတ္တာဏံ၊ မိမိကိုယ်ကို စောင့်ရှောက်ခြင်းကို။ ကရောန္တာ၊ ပြုလိုကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပဋိကစ္စေဝ၊ စောစောကပင်။ ဝါ၊ တင်ကြို၍။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ အမူလကေန၊ အမြစ်အရင်းမရှိသော။ သံဃာဒိသေသေန၊ သံဃာဒိသိသ်အာပတ်ဖြင့်။ စောဒေန္တိ ကိရ၊ စောဒနာကြကုန်သတတ်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ တေရသကမှိ၊ တစ်ဆယ့်သုံးပါးသော သိက္ခာပုဒ်အပေါင်း၌။ ဝါ၊ သံဃာဒိသိသ်၌။ အမူလကသိက္ခာပဒေ၊ အမူလကသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယတ္တာ ဥတ္တာနမေဝ။
ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အမူလကသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇-သဉ္စိစ္စသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၆၄။ သတ္တမေ၊ ၌။ ဥပဒဟန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥပ္ပါဒေန္တိ၊ ဖြစ်စေကြကုန်၏။ ကုက္ကုစ္စံ (ပ) ပါစိတ္တိယဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝါစာယ ဝါစာယ၊ စကားခွန်းတိုင်း စကားခွန်းတိုင်း၌။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အနုပသမ္ပန္နဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။
သာမဏေရဿ၊ သာမဏေ၏ အပေါ်၌။ မာတုဂါမေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ရဟော၊ ဆိတ်ကွယ်ရာ အရပ်၌။ တယာ၊ သင်သည်။ နိသိန္နံ မညေ၊ ထိုင်ခြင်းဟု ငါထင်၏။ နိပန္နံ မညေ၊ လျောင်းခြင်းဟု ငါထင်၏။ ဝိကာလေ၊ နေလွဲအခါ၌။ တယာ၊ သည်။ ဘုတ္တံ မညေ၊ စားအပ်ပြီဟု ထင်၏။ မဇ္ဇံ၊ သေရည်အရက်ကို။ ပီတံ မညေ၊ သောက်အပ်ပြီဟု ထင်၏။ သံဃမဇ္ဈေ၊ သံဃာ့အလယ်၌။ ဣဒဉ္စိဒဉ္စ၊ ဤမည် ဤမည်သော အမှုကိုလည်း။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီ။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ နယေန၊ နည်းဖြင့်။ ကုက္ကုစ္စံ၊ ကို။ ဥပဒဟတိ၊ အနီး၌ ထားအံ့။ ဝါ၊ ဖြစ်စေအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ဝါစာယ ဝါစာယ ဒုက္ကဋံ။ သေသံ (ပ) အမူလကသဒိသာနေဝါတိ။
သဉ္စိစ္စသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈-ဥပဿုတိသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၇၁။ အဋ္ဌမေ၊ ၌။ အဓိကရဏဇာတာနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧတေဟိ ဘဏ္ဍနာဒီဟိ၊ ဤဘဏ္ဍန အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဥပ္ပန္နဝိဝါဒါဓိကရဏာနံ၊ ဖြစ်သော ဝိဝါဒါဓိကရုဏ်းရှိကုန်သော။ ဥပဿုတိန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သုတိသမီပံ၊ ကြားအပ်သော အသံ၏ အနီး၌။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ တေသံ၊ ထိုရဟန်းတို့၏။ ဝစနံ၊ စကားကို။ သောတုံ၊ ကြားခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုကြားလောက်ရာ အရပ်၌။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဂစ္ဆတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ပဒဝါရေ ပဒဝါရေ၊ ခြေ၏အကြိမ်တိုင်း ခြေ၏အကြိမ်တိုင်း၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မန္တေန္တန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အညေန၊ အခြားသော ရဟန်းနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ အညသ္မိံ၊ အခြားသော ရဟန်းသည်။ မန္တယမာနေ၊ တိုင်ပင်လတ်သော်။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ မန္တေန္တေတိ၊ မန္တေန္တေဟူ၍။ ပါဌော၊ ပါဌ်သည်။ အတ္ထိ။ အယမေဝ အတ္ထော၊ ဤလက္ခဏအနက်ပင်တည်း။
၄၇၃။ ဝူပသမိဿာမီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥပသမံ၊ ငြိမ်းအေးခြင်းသို့။ ဂမိဿာမိ၊ ရောက်အံ့။ ကလဟံ၊ ငြင်းခုံခြင်းကို။ န ကရိဿာမိ၊ မပြုအံ့။ အတ္တာနံ ပရိမောစေဿာမီတိ၊ ဟူသည်ကား။ မမ၊ ငါ၏။ အကာရကဘာဝံ၊ မပြုတတ်သူ၏ အဖြစ်ကို။ ကထေတွာ၊ ပြောပြ၍။ အတ္တာနံ၊ မိမိကိုယ်ကို။ မောစေဿာမိ၊ အဓိကရုဏ်းမှ လွတ်စေအံ့ (ပ)။ သောတုကာမတာယ၊ နားထောင်ခြင်းငှာ အလိုရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဂမနဝသေန၊ သွားခြင်း၏အစွမ်းဖြင့်။ သိယာ၊ ရံခါ။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော အမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဌိတဋ္ဌာနံ၊ မိမိ၏တည်ရာ အရပ်သို့။ အာဂန္တွာ၊ လာ၍။ မန္တယမာနာနံ၊ တိုင်ပင်ကုန်လတ်သော်။ ဝါ၊ တိုင်ပင်သူတို့ကို။ အဇာနာပနဝသေန၊ မသိစေခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ သိယာ၊ ရံခါ။ အကိရိယံ၊ ပြုထိုက်သော အမှုကို မပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဟိ၊ မှန်၏။ ရူပိယံ၊ ရူပိယသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ အညဝါဒကံ၊ လည်းကောင်း။ ဥပဿုတိ၊ လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ တီဏိ၊ ကုန်သော။ ဣမာနိ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့သည်။ ဧကပရိစ္ဆေဒါနိ၊ တူသော အပိုင်းအခြားရှိကုန်၏ (ပ)။ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဥပဿုတိသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉-ကမ္မပဋိဗာဟနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၇၄။ နဝမေ၊ ၌။ သစေ စ မယံ ဇာနေယျာမာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ သစေ ဇာနေယျာမ၊ အကယ်၍ သိကုန်အံ့။ စကာရော ပန၊ စအက္ခရာသည်ကား။ နိပါတမတ္တမေဝ၊ အနက်မရ နိပါတ်မျှသာတည်း။ ဓမ္မိကာနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဓမ္မေန၊ ဟုတ်မှန်သော ဝတ္ထုဖြင့်။ ဝိနယေန၊ စောဒနာ သာရဏာဝိနည်းဖြင့်။ သတ္ထုသာသနေန၊ မြတ်စွာဘုရား၏ အဆုံးအမတော်ဖြစ်သော ဉတ်ကမ္မဝါစာဖြင့်။ ကတတ္တာ၊ ပြုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဧတေသု၊ ဤကံတို့၌။ ဓမ္မော၊ ဓမ္မသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ တာနိ၊ ထိုကံတို့သည်။ ဓမ္မိကာနိ၊ ဓမ္မိကတို့ မည်၏။ ဓမ္မိကာနံ၊ တရားရှိကုန်သော။ စတုန္နံ၊ န်သော။ တေသံ သံဃကမ္မာနံ၊ ထိုသံဃာ့ကံတို့ဖို့ (ပ)။ ဝါစာယ ဝါစာယ
ပါစိတ္တိယံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ကမ္မပဋိဗာဟနသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀-ဆန္ဒံအဒတွာဂမနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၈၁။ ဒသမေ၊ ၌။ ဝတ္ထု ဝါ အာရောစိတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ စောဒကေန စ၊ စောဒကပုဂ္ဂိုလ်သည်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ အပြစ်တင်တတ်သော တရားလိုပုဂ္ဂိုလ်သည်လည်းကောင်း။ စုဒိတကေန စ၊ စုဒိတကပုဂ္ဂိုလ်သည်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ အပြစ်တင်အပ်သော တရားခံပုဂ္ဂိုလ်သည်လည်းကောင်း။ အတ္တနော၊ ၏။ ကထာ၊ စကားကို။ ကထိတာ၊ ပြောဆိုအပ်ပြီ။ အနုဝိဇ္ဇကော၊ မေးစိစစ်တတ်သော ဝိနည်းဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ သမ္မတော၊ သမုတ်အပ်ပြီ။ ဧတ္တာဝတာပိ၊ ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိသော ကိစ္စဖြင့်လည်း။ ဝတ္ထုမေဝ၊ ဝတ္ထုသည်သာ။ ဝါ၊ ကိုသာ။ အာရောစိတံ၊ ပြောပြအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဆန္ဒံ အဒတွာ ဂမနသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
၁၁-ဒုဗ္ဗလသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၈၆။ ဧကာဒသမေ၊ ၌။ ယထာမိတ္တတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယထာမိတ္တတာယ၊ အကြင်အကြင်မိတ်ဆွေအား။ ယော ယော၊ အကြင်အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ မိတ္တော၊ မိတ်ဆွေတည်း။ တဿ တဿ၊ ထိုထိုမိတ်ဆွေဖြစ်သော ပုဂ္ဂိုလ်အား။ ဒေတိ၊ ပေး၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သည်။ ဝါ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သဗ္ဗပဒေသု၊ အလုံးစုံသော ယထာသန္ဒိဋ္ဌတာ ယထာသမ္ဘတ္တတာ ယထာသမာနုပဇ္ဈာယကတာ ယထာသမာနာစရိယကတာ ပုဒ်တို့၌။ ဧသနယော၊ တည်း။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒုဗ္ဗလသိက္ခာပဒံ ဧကာဒသမံ။
၁၂-ပရိဏာမနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၈၉။ ဒွါဒသမေ၊ ၌။ ယံ၊ အကြင်အဆုံးအဖြတ်စကားရပ်သည်။ ဝါ၊ ကို။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုထိုက်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်၏။ တံ သဗ္ဗံ၊ ထိုအလုံးစုံသော စကားရပ်သည်။ တိံသကေ၊ တိံသက၌။ ဝါ၊ နိဿဂ္ဂိယပါစိတ်၌။ ပရိဏာမနသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းရှိသည်သာ။ ဟိ၊ အထူးကား။ အယမေဝ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့သည်သာ။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုနိဿဂ္ဂိယပရိဏာမနသိက္ခာပုဒ်၌။ အတ္တနော၊ မိမိ၏ အထံသို့။ ပရိဏာမိတတ္တာ၊ ညွတ်စေတတ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ နိဿဂ္ဂိယံ၊ စွန့်ခြင်းဝိနည်းကံရှိသော။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဓ၊ ဤပရိဏာမနသိက္ခာပုဒ်၌။ ပုဂ္ဂလဿ၊ ပုဂ္ဂိုလ်၏ အထံသို့။ ပရိဏာမိတတ္တာ၊ ကြောင့်။ သုဒ္ဓိကပါစိတ္တိယံ၊ နိဿဂ္ဂိယမဖက် သက်သက်သော ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤကား အထူးတည်း။
(ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ပရိဏာမနသိက္ခာပဒံ ဒွါဒသမံ။
သမတ္တော ဝဏ္ဏနာက္ကမေန သဟဓမ္မိကဝဂ္ဂေါ အဋ္ဌမော။
၉-ရတနဝဂ်
၁-အန္တေပုရသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၄၉၄။ ရာဇဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဩရကောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပရိတ္တကော၊ အညံ့စားသည်။ ဥပရိပါသာဒဝရဂတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါသာဒဝရဿ၊ မြတ်သော ပြာသာဒ်၏။ ဥပရိ၊ အထက်ထပ်၌။ ဂတော၊ ရောက်နေသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အယျာနံ ဝါဟသာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အယျာနံ၊ အရှင်တို့၏။ ကာရဏာ၊ အကြောင်းကြောင့်။ တေဟိ ဇာနာပိတတ္တာ ဇာနာမိ၊ သိရပါ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သည်။ ဝါ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၄၉၇။ ပိတရံ ပတ္ထေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တရံ၊ အခွင့်အလမ်းကို။ ဝါ၊ အပေါက်အကြားကို။ ပဿိတွာ၊ ကြည့်၍။ ဃာတေတုံ၊ သတ်ခြင်းငှာ။ ဣစ္ဆတိ၊ အလိုရှိ၏။ ရာဇန္တေပုရံ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒန္တိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ဝစနတ္ထော၊ ဝစနတ္ထကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤနန်းတော်တွင်း၌။ ဟတ္ထီဟိ၊ ဆင်တို့ဖြင့်။ သမ္မဒ္ဒေါ၊ ကျဉ်းမြောင်းခြင်းသည်။ အတ္ထိ ဣတိ၊ ထိုသို့ ဆင်တို့ဖြင့် ကျဉ်းမြောင်းခြင်းရှိရာ၏အဖြစ်ကြောင့်။ တံ၊ ထိုနန်းတော်တွင်းသည်။ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒံ၊ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒ မည်၏။ ဟတ္ထိသမ္ဗာဓံ၊ ဆင်တို့ဖြင့် ကျဉ်းမြောင်းခြင်းရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အဿရထသမ္မဒ္ဒပဒေပိ၊ အဿသမ္မဒ္ဒပုဒ် ရထသမ္မဒ္ဒပုဒ်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ဝါ၊ သိကြောင်းပင်တည်း။ သမ္မတ္တန္တိ၊ ဟူ၍။ ကေစိ၊ တို့သည်။ ပဌန္တိ၊ ရွတ်ဆိုကြကုန်၏။ တံ၊ ထိုသမ္မတ္တံပုဒ်ကို။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မယူထိုက်။ “ရညော အန္တေပုရေ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒ”န္တိပိ၊ ဟူ၍လည်း။ ပါဌော အတ္ထိ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဟတ္ထီနံ၊ ဆင်တို့၏။ သမ္မဒ္ဒံ၊ အချင်းချင်း တစ်ကောင်တစ်ကောင် တိုးဝှေ့နင်းမိခြင်းတည်း။ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒံ၊ ဆင်တို့၏ တစ်ကောင်တစ်ကောင် တိုးဝှေ့နင်းမိခြင်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ရညော၊ မင်း၏။ အန္တေပုရေ၊ နန်းတော်တွင်း၌။ ဟတ္ထိသမ္မဒ္ဒေါ၊ ဆင်တို့၏ တစ်ကောင်တစ်ကောင် တိုးဝှေ့နင်းမိခြင်းသည်။ အတ္ထိ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သည်။ ဝါ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသပဒေသုပိ၊ တို့၌လည်း။ ဧသ နယော၊ တည်း။ ရဇနီယာနီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တသ္မိံ အန္တေပုရေ၊ ၌။ ဧဒိသာနိ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်ကုန်သော။ ဝါ၊ တပ်နှစ်သက်ဖွယ် ကောင်းကုန်သော။ ရူပါဒီနိ၊ ရူပါရုံ အစရှိသည်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။
၄၉၈။ မုဒ္ဓါဝသိတ္တဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မုဒ္ဓနိ၊ ဦးထိပ်၌။ အဝသိတ္တဿ၊ သွန်းလောင်းအပ်သော ဘိသိက်ရေစင်ရှိသော။ ဣတော၊ ဤအိပ်ရာခန်းဆောင်မှ။ အနိက္ခန္တော၊ မထွက်သေးသော။ ရာဇာ၊ မင်းသည်။ အတ္ထိ ဣတိ၊ ထိုသို့ မထွက်သေးသော မင်းရှိရာ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တံ၊ ထိုအိပ်ရာ ခန်းဆောင်သည်။ အနိက္ခန္တရာဇကံ၊ အနိက္ခန္တရာဇက မည်၏။ အနိက္ခန္တရာဇကေ၊ မထွက်သေးသော မင်းရှိသော။ တသ္မိံ သယနိဃရေ၊ ထိုအိပ်ရာခန်းဆောင်၌။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ မဟေသီ၊ မိဖုရားကို။ ရတနံ၊ ရတနာဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ အပ်၏။ နိဂ္ဂတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ နိက္ခန္တံ၊ ထွက်ပြီးသော။ ဣတော၊ ဤအိပ်ရာခန်းဆောင်မှ။ အနိဂ္ဂတံ၊ ထွက်ပြီးမဟုတ်သော။ ဝါ၊ မထွက်သေးသော။ ရတနံ၊ မိဖုရားရတနာသည်။ အတ္ထိ ဣတိ၊ ထိုသို့ မထွက်သေးသော မိဖုရားရတနာရှိရာ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တံ၊ ထိုအိပ်ရာခန်းဆောင်သည်။ အနိဂ္ဂတရတနကံ၊ အနိဂ္ဂတရတနက မည်၏။ အနိဂ္ဂတရတနကေ၊ မထွက်သေးသော မိဖုရားရတနာရှိသော။ တသ္မိံ သယနိဃရေ၊ ၌။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
အန္တေပုရသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂-ရတနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၅၀၂-၃။ ဒုတိယေ ဝိဿရိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပမုဿိတွာ၊ သတိပျောက်ကင်း၍။ ဝါ၊ မေ့၍။ သတတော၊ တစ်ရာမှ။ ပဉ္စ ကဟာပဏာ၊ ငါးကျပ်တို့သည်။ ပုဏ္ဏပတ္တံ နာမ၊ ပုဏ္ဏပတ္တ မည်၏။ ကျာဟံ ကရိဿာမီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဟံ၊ ငါသည်။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ ကရိဿာမိ၊ ပြုအံ့နည်း။ (တစ်နည်း) ကိံ ကရိဿာမိ၊ ဘာလုပ်အံ့နည်း။ အာဘရဏံ ဩမုဉ္စိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဟာလတံ နာမ၊ မဟာလတာ မည်သော။ နဝကောဋိအဂ္ဃနကံ၊ ကိုးကုဋေထိုက်တန်သော။ အလင်္ကာရံ၊ တန်ဆာကို။ အပနေတွာ၊ ဖယ်ရှား၍။ ဝါ၊ ချွတ်၍။
၅၀၄။ အန္တေဝါသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပရိစာရကော၊ အလုပ်အကျွေးသည်။ ဝါ၊ ကို။
၅၀၆။ အပရိက္ခိတ္တဿ ဥပစာရောတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အာရာမဿ၊ ၏။ ဒွေ လေဍ္ဍုပါတာ၊ ခဲနှစ်ကျအရပ်တို့သည်။ ဥပစာရော နာမ၊ ဥပစာ မည်၏။ “အာဝါသထဿ ပန၊ အိမ်၏ကား။ သုပ္ပပါတော ဝါ၊ ဗန်းစကော၏ ကျရာအရပ်သည်သော်လည်းကောင်း။ မုသလပါတော ဝါ၊ ကျည်ပွေ့၏ ကျရာအရပ်သည်သော်လည်းကောင်း၊” ဣတိ၊ သို့။ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ဥဂ္ဂဏှာတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဇာတရူပရဇတံ၊ ရွှေငွေကို။ အတ္တနော၊ ၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ ဥဂ္ဂဏှန္တဿ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်ကောက်ယူသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ဥဂ္ဂဏှာပေန္တဿ ဝါ၊ သူတစ်ပါးကို ကောက်ယူစေသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ နိဿဂ္ဂိယံ၊ စွန့်ခြင်းဝိနည်းကံရှိသော။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သံဃဂဏပုဂ္ဂလစေတိယနဝကမ္မာနံ၊ သံဃာ ဂိုဏ်း ပုဂ္ဂိုလ် စေတီ နဝကမ္မတို့၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ ဥဂ္ဂဏှန္တဿ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်ကောက်ယူသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ဥဂ္ဂဏှာပေန္တဿ ဝါ၊ သူတစ်ပါးကို ကောက်ယူစေသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ အဝသေသံ၊ ရွှေငွေမှကြွင်းသော။ မုတ္တာဒိရတနံ၊ ပုလဲအစရှိသော ရတနာကို။ အတ္တနော ဝါ၊ မိမိ၏သော်လည်းကောင်း။ သံဃာဒီနံ ဝါ၊ သံဃာအစရှိသည်တို့၏ သော်လည်းကောင်း။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ ဥဂ္ဂဏှန္တဿ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်ကောက်ယူသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ဥဂ္ဂဏှာပေန္တဿ ဝါ၊ သူတစ်ပါးကို ကောက်ယူစေသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကပ္ပိယဝတ္ထု ဝါ၊ အပ်သော ဝတ္ထုသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ အကပ္ပိယဝတ္ထု ဝါ၊ မအပ်သော ဝတ္ထုသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ စေ။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ မာတု၊ အမိ၏။ ကဏ္ဏပိဠန္ဓနတာလပဏ္ဏမ္ပိ၊ နားကို ပန်ဆင်ကြောင်းဖြစ်သော ထန်းရွက်သော်လည်း ဖြစ်သော။ ဂိဟိသန္တကံ၊ လူဝတ်ကြောင်တို့၏ ဥစ္စာကို။ ဘဏ္ဍာဂါရိကသီသေန၊ ဘဏ္ဍာစိုး၏အဖြစ်ကို အဦးပြုသဖြင့်။ ပဋိသာမေန္တဿ၊ သိုမှီးသိမ်းဆည်းသော ရဟန်း၏။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ပင်တည်း။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ မာတာပိတူနံ၊ တို့၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာသည်။ အဝဿံ၊ မချွတ်ဧကန်။ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ၊ သိုမှီးသိမ်းဆည်းထိုက်သော။ ကပ္ပိယဘဏ္ဍံ၊ အပ်သော ဘဏ္ဍာသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ အတ္တနော၊ ၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ ဂဟေတွာ၊ မိမိဥစ္စာအဖြစ်ဖြင့် ယူ၍။ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ “ဣဒံ၊ ဤဥစ္စာကို။ ပဋိသာမေတွာ၊ သိမ်းဆည်း၍။ ဒေဟိ၊ ပေးပါလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ လျှောက်အပ်သော်။ “န ဝဋ္ဋတိ၊ သိမ်းထားခြင်းငှာ မအပ်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗံ၊ ပယ်မြစ်ရာ၏။ “ပဋိသာမေဟိ၊ သိမ်းဆည်းလော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ပြော၍။ ပါတေတွာ၊ ကျစေ၍။ ဝါ၊ ပစ်ချ၍။ သစေ ဂစ္ဆန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ သွားကုန်လတ်သော်။ ပလိဗောဓော နာမ၊ ပလိဗောဓမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဋိသာမေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဝိဟာရေ၊ ၌။ ကမ္မံ၊ ကို။ ကရောန္တာ၊ ပြုကုန်သော။ ဝဍ္ဎကီအာဒယော ဝါ၊ လက်သမား အစရှိသူတို့သည်သော်လည်းကောင်း။ ရာဇဝလ္လဘာ ဝါ၊ မင်း၏ အကျွမ်းဝင်သူတို့သည် သော်လည်းကောင်း။ အတ္တနော၊ ၏။ ဥပကရဏဘဏ္ဍံ ဝါ၊ ပဲခွပ် ပုဆိန်စသော လက်သမားတို့၏အဆောက်အဦ ဘဏ္ဍာကိုသော်လည်းကောင်း။ သယနဘဏ္ဍံ ဝါ၊ အိပ်ရာဘဏ္ဍာကိုသော်လည်းကောင်း။ “ပဋိသာမေတွာ၊ သိုမှီးသိမ်းဆည်း၍။ ဒေထ၊ ပေးပါကုန်၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝဒန္တိ၊ လျှောက်တတ်ကုန်၏။ ဆန္ဒေနပိ၊ ချစ်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ဘယေနပိ၊ ကြောက်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ န ကာတဗ္ဗမေဝ၊ မပြုထိုက်သည်သာ။ ဂုတ္တဋ္ဌာနံ ပန၊ လုံခြုံသော အရပ်ကိုကား။ ဒဿေတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဗလက္ကာရေန၊ အားကို အသုံးပြုသဖြင့်။ ပါတေတွာ၊ ပစ်ချ၍။ ဂတေသု၊ သွားကုန်လတ်သော်။ ပဋိသာမေတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
အဇ္ဈာရာမေ ဝါ အဇ္ဈာဝသထေ ဝါတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ မဟာဝိဟာရသဒိသော၊ မဟာဝိဟာရနှင့်တူသော။ မဟာရာမော၊ ကျောင်းတိုက်ကြီးသည်။ သစေ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ တတ္ထ၊ ထိုကျောင်းတိုက်ကြီး၌။ ပါကာရပရိက္ခိတ္တေ၊ တံတိုင်းဖြင့် ကာရံအပ်သော။ ပရိဝေဏေ၊ ပရိဝုဏ်၌။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဘိက္ခူဟိ ဝါ၊ ရဟန်းတို့သည်လည်းကောင်း။ သာမဏေရေဟိ ဝါ၊ တို့သည်သော်လည်းကောင်း။ ဂါဟိတံ၊ ယူအပ်သည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဣတိ၊ သို့။ သင်္ကာ၊ ယုံမှားခြင်းသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်တတ်၏။ တာဒိသေ ဧဝ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ဌာနေ၊ အဇ္ဈာရာမ အဇ္ဈာဝသထအရပ်၌။ ဥဂ္ဂဏှိတွာ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင်ယူ၍သော်လည်းကောင်း။ ဥဂ္ဂဏှာပေတွာ ဝါ၊ သူတစ်ပါးကို ယူစေ၍သော်လည်းကောင်း။ ဌပေတဗ္ဗံ၊ ထားရာ၏။ မဟာဗောဓိ (ပ) သဒိသေသု၊ မဟာဗောဓိ တံခါးမုခ် အမ္ဗင်္ဂဏအရပ်နှင့်တူကုန်သော။ မဟာဇနသဉ္စရဏဋ္ဌာနေသု ပန၊ များစွာသောလူတို့၏ လှည့်လည်ရာ အရပ်တို့၌ကား။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မကောက်ယူရာ။ ဝါ၊ ကောက်ယူ၍ သိမ်းထားဖွယ်မလို။ ပလိဗောဓော၊ ပလိဗောဓသည်။ ဝါ၊ မိမိကို အခြားတစ်နေရာသို့သွား၍မဖြစ်အောင် နှောင့်ယှက်တတ်သောပစ္စည်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ ကုရုန္ဒိယံ၊ ၌။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ကိံ၊ သနည်း။ “ဧကော၊ ရဟန်းတစ်ပါးသည်။ မဂ္ဂံ၊ ခရီးကို။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားစဉ်။ နိမနုဿဋ္ဌာနေ၊ လူမရှိသော အရပ်၌။ ကိဉ္စိ၊ သော။ ဘဏ္ဍံ၊ ဘဏ္ဍာကို။ ပဿတိ၊ တွေ့အံ့။ အာကိဏ္ဏမနုဿေ၊ ရောပြွမ်းသော လူရှိသော ခရီးသည်။ ဇာတေပိ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ မနုဿာ၊ တို့သည်။
တမေဝ ဘိက္ခုံ၊ ထိုရဟန်းကိုသာ။ အာသင်္ကန္တိ၊ ယုံမှားကြကုန်၏။ ဝါ၊ မိမိတို့နောက်ကလာသူ လူမရှိသောကြောင့် ရဟန်းကိုသာ ယုံမှားကြကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ မဂ္ဂါ၊ လမ်းမှ။ ဩက္ကမ္မ၊ ဖဲ၍။ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုင်နေရာ၏။ သာမိကေသု၊ ဥစ္စာရှင်တို့သည်။ အာဂတေသု၊ လာကုန်လတ်သော်။ ဝါ၊ ရှာဖို့ရန်ပြန်လာကုန်လတ်သော်။ တံ၊ ထိုဘဏ္ဍာကို။ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ၊ ပြောပြရာ၏။ သာမိကေ၊ တို့ကို။ သစေ န ပဿတိ၊ အကယ်၍ မတွေ့အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မတွေ့လတ်သော်။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ ပတိရူပံ၊ သင့်လျော်သလို။ ကရိဿတိ၊ ပြုလတံ့၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။
ရူပေန (ပ) ကတွာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အန္တောဘဏ္ဍိကာယ၊ ဘဏ္ဍာထုပ်၏ အတွင်း၌။ ဘဏ္ဍံ၊ သည်။ ရူပံ နာမ၊ ရူပ မည်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဘဏ္ဍိကံ၊ ဘဏ္ဍာထုပ်ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ ဖြေ၍။ ဂဏေတွာ၊ ရေတွက်၍။ ဧတ္တကာ၊ ဤမျှ အတိုင်းအရှည်ရှိကုန်သော။ ကဟာပဏာ၊ ရွှေအသပြာ ငွေအသပြာတို့တည်း။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ ဧတ္တကံ၊ သော။ ဇာတရူပရဇတံ၊ ရွှေတုံး ငွေခဲတည်း။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သလ္လက္ခေတဗ္ဗံ၊ မှတ်သားရာ၏။ နိမိတ္တန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ လဉ္ဆနာဒိ၊ အမှတ်တံဆိပ် အစရှိသည်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ လဉ္ဆိတာယ၊ အမှတ်တံဆိပ် ခပ်နှိပ်အပ်သော။ ဘဏ္ဍိကာယ၊ ဘဏ္ဍာထုပ်၏။ မတ္တိကာလဉ္ဆနံ၊ မြေညက်အမှတ်တံဆိပ်တည်း။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ လာခါလဉ္ဆနံ၊ ချိပ်အမှတ်တံဆိပ်တည်း။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ နီလပိလောတိကာယ၊ ညိုသော အဝတ်ဖြင့်။ ဘဏ္ဍိကာ၊ ဘဏ္ဍာထုပ်ကို။ ကတာ၊ ပြုအပ်ပြီ။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ သေတပိလောတိကာယ၊ ဖြူဖွေးသော အဝတ်ဖြင့်။ ဘဏ္ဍိကာ၊ ကို။ ကတာ၊ ပြီ။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ ဧဝမာဒိ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော အမှတ်အသားကို။ သလ္လက္ခေတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။
ဘိက္ခူ ပတိရူပါတိ၊ ဟူသည်ကား။ လဇ္ဇိနော၊ ရှက်ခြင်းရှိကုန်သော။ ကုက္ကုစ္စကာ၊ ကုက္ကုစ္စကို ပြုတတ်ကုန်သော ရဟန်းတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ရှိကုန်အံ့။ ဟိ၊ မှန်၏။ လောလဇာတိကာနံ၊ လျှပ်ပေါ်လော်လီသူ၏ အဖြစ်ဟူသော သဘောရှိကုန်သော ရဟန်းတို့၏။ ဟတ္ထေ၊ လက်၌။ ဌပေတုံ၊ ငှာ။ န လဘတိ၊ မရ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ တမှာ အာဝါသာ၊ ထိုကျောင်းမှ။ နေဝ ပက္ကမတိ၊ မဖဲသွား။ သာမိကေ၊ ဥစ္စာရှင်တို့ကို။ န ပဿတိ၊ မတွေ့။ တေနာပိ၊ ထိုရဟန်းသည်လည်း။ အတ္တနော၊ ၏။ စီဝရာဒိမူလံ၊ သင်္ကန်း အစရှိသည်တို့၏ အဖိုးကို။ န ကာတဗ္ဗံ၊ မပြုထိုက်။ ပန၊ အနွယကား။ ထာဝရံ၊ ခိုင်မြဲသော။ သေနာသနံ ဝါ၊ ကျောင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ စေတိယံ ဝါ၊ စေတီကိုသော်လည်းကောင်း။ ပေါက္ခရဏီ ဝါ၊ ရေကန်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ကာရေတဗ္ဗာ၊ ပြုစေထိုက်၏။ ဒီဃဿ၊ ရှည်စွာသော။ အဒ္ဓုနော၊ ကာလ၏။ အစ္စယေန၊ လွန်ရာအခါ၌။ သာမိကော၊ ဥစ္စာရှင်သည်။ သစေ အာဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍ လာအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လာလတ်သော်။ “ဥပါသက၊ ဥပါသကာ။ တဝ၊ သင်၏။ သန္တကေန၊ ဥစ္စာဖြင့်။ ဣဒံ နာမ၊ ဤမည်သော အဆောက်အဦးကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီ။ အနုမောဒါဟိ၊ ဝမ်းမြောက်ပေတော့၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ပြောပြထိုက်၏။ သစေ အနုမောဒတိ၊ အကယ်၍ ဝမ်းမြောက်အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဝမ်းမြောက်လတ်သော်။ ဧတံ၊ ဤသို့ ဝမ်းမြောက်ခြင်းသည်။ ကုသလံ၊ ကောင်း၏။ နော စေ အနုမောဒတိ၊ အကယ်၍ ဝမ်းမမြောက်အံ့။ “မမ၊ တပည့်တော်၏။ ဓနံ၊ ဥစ္စာကို။ ဒေထ၊ ပေးပါကုန်၊” ဣတိ၊ သို့။ စောဒေတိယေဝ၊ တောင်းမြဲ တောင်းနေအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့တောင်းလတ်သော်။ အညံ၊ အခြားသူကို။ သမာဒပေတွာ၊ ဆောက်တည်စေ၍။ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပေးရာ၏။
၅၀၇။ ရတန (ပ) ဂဏှာတီတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ အာမာသမေဝ၊ သုံးသပ်အပ် သုံးသပ်ကောင်းသော ပစ္စည်းကိုသာ။ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ အနာမာသံ၊ မသုံးသပ်အပ် မသုံးသပ်ကောင်းသော ပစ္စည်းကို။ ဝိဿာသံ၊ အကျွမ်းဝင်သဖြင့်။ ဂဏှိတုံ၊ ငှာ။ န ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ မအပ်သည်သာ။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ရတနသိက္ခာပဒံ ဒုတိယံ။
၃-ဝိကာလဂါမပ္ပဝိသနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၅၀၈။ တတိယေ၊ ၌။ တိရစ္ဆာနကထန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အရိယမဂ္ဂဿ၊ အရိယာမဂ်၏။ တိရစ္ဆာနဘူတံ၊ ဖီလာဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ကထံ၊ ကို။ ရာဇကထန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ရာဇပဋိသံယုတ္တံ၊ မင်းနှင့်စပ်ယှဉ်သော။ ကထံ၊ စကားကိုလည်းကောင်း။ စောရကထာဒီသုပိ၊ စောရကထာအစရှိသော ကထာတို့၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။
၅၁၂။ သန္တံ ဘိက္ခုန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ယံ၊ အကြင်အဆုံးအဖြတ် စကားရပ်ကို။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုထိုက်၏။ တံ၊ ထိုအဆုံးအဖြတ် စကားရပ်ကို။ စာရိတ္တသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဝုတ္တမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်သာ။ သမ္ဗဟုလာ၊ များစွာကုန်သော ရဟန်းတို့သည်။ ကေနစိ၊ သော။ ကမ္မေန၊ အမှုကြောင့်။ ဝါ၊ ကိစ္စကြောင့်။ ဂါမံ၊ သို့။ သစေ ပဝိသန္တိ၊ အကယ်၍ ဝင်ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဝင်လတ်သော်။ “ဝိကာလေ၊ နေလွဲအခါ၌။ ဂါမပ္ပဝေသနံ၊ ရွာသို့ဝင်ခြင်းကို။
အာပုစ္ဆာမီ၊ ပန်ပြောပါ၏။” တိ၊ ဟူ၍။ သဗ္ဗေဟိ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့သည်။ အညမညံ၊ အချင်းချင်းကို။ ဝါ၊ တစ်ပါးတစ်ပါးကို။ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ပန်ပြောရာ၏။ တသ္မိံ ဂါမေ၊ ၌။ တံ ကမ္မံ၊ ထိုအမှုသည်။ န သမ္ပဇ္ဇတိ၊ မပြီးစီးအံ့။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အညံ ဂါမံ၊ အခြားတစ်ရွာသို့။ ဂစ္ဆန္တိ၊ သွားကုန်အံ့။ ဂါမသတမ္ပိ၊ ရွာပေါင်းတစ်ရာသည်လည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ အာပုစ္ဆနကိစ္စံ၊ ပန်ပြောဖွယ် ကိစ္စသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိတော့။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဥဿာဟံ၊ ရွာသို့ ဝင်ခြင်း၌ အားထုတ်ခြင်းကို။ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတွာ၊ ငြိမ်းအေးစေပြီး၍။ ဝိဟာရံ၊ သို့။ ဂစ္ဆန္တာ၊ သွားကုန်စဉ်။ အန္တရာ၊ ကျောင်းမရောက်မီ အကြား၌။ အညံ ဂါမံ၊ သို့။ ပဝိသိတုကာမာ၊ ဝင်လိုကုန်သည်။ သစေ ဟောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗမေဝ၊ ပန်ပြောရာသည်သာ။
ကုလဃရေ ဝါ၊ အမျိုးအိမ်၌သော်လည်းကောင်း။ အာသနသာလာယ ဝါ၊ ဆွမ်းစားဇရပ်၌သော်လည်းကောင်း။ ဘတ္တကိစ္စံ၊ ဆွမ်းကိစ္စကို။ ကတွာ၊ ပြုပြီး၍။ တေလဘိက္ခာယ ဝါ၊ ဆီကို တောင်းခံခြင်း အကျိုးငှာသော်လည်းကောင်း။ သပ္ပိဘိက္ခာယ ဝါ၊ ထောပတ်ကို တောင်းခံခြင်း အကျိုးငှာသော်လည်းကောင်း။ စရိတုကာမော၊ လှည့်လည်လိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ပဿေ၊ မိမိနံဘေး၌။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ သစေ အတ္ထိ၊ အကယ်၍ရှိအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ရှိလတ်သော်။ အာပုစ္ဆိတွာ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာ၏။ ဘိက္ခုမှိ၊ ရဟန်းသည်။ အသန္တေ၊ မရှိလတ်သော်။ “နတ္ထိ၊ မရှိ၊” ဣတိ၊ ဤသို့ နှလုံးသွင်း၍။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာ၏။ ဝါ၊ သွားကောင်း၏။ ဝီထိံ၊ လမ်းသို့။ ဩတရိတွာ၊ သက်ရောက်ပြီး၍။ ဝါ၊ ပြီးမှ။ ဘိက္ခုံ၊ ရဟန်းကို။ ပဿတိ၊ တွေ့အံ့။ အာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ၊ မရှိ။ အနာပုစ္ဆိတွာပိ၊ မပန်ပြောဘဲလည်း။ စရိတဗ္ဗမေဝ၊ လှည့်လည်ထိုက်သည်သာ။ ဝါ၊ လှည့်လည်ကောင်းသည်သာ။ ဂါမမဇ္ဈေန၊ ရွာ၏အလယ်ဖြင့်။ မဂ္ဂေါ၊ လမ်းသည်။ ဟောတိ၊ ရှိအံ့။ တေန၊ ထိုလမ်းဖြင့်။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ သွားသော ရဟန်း၏။ “တေလာဒိဘိက္ခာယ၊ ဆီအစရှိသည်တို့ကို တောင်းခံခြင်း အကျိုးငှာ။ စရိဿာမိ၊ လှည့်လည်အံ့၊” ဣတိ၊ သို့။ စိတ္တေ၊ သည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ပဿေ၊ မိမိဘေး၌။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ သစေ အတ္ထိ၊ အကယ်၍ ရှိအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ရှိလတ်သော်။ အာပုစ္ဆိတွာ စရိတဗ္ဗံ။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ မဂ္ဂါ၊ သွားမြဲလမ်းမှ။ အနောက္ကမ္မ၊ မဖဲမူ၍။ ဘိက္ခာယ၊ ဆီ စသည်တို့ကို တောင်းခံခြင်း အကျိုးငှာ။ စရန္တဿ၊ လှည့်လည်သော ရဟန်း၏။ အာပုစ္ဆနကိစ္စံ နတ္ထိ၊ မရှိ။ အပရိက္ခိတ္တဿ၊ မကာရံအပ်သော။ ဝါ၊ အကာအရံမရှိသော။ ဂါမဿ၊ ၏။ ဥပစာရော၊ ကို။ အဒိန္နဒါနသိက္ခာပဒေ၊ အဒိန္နာဒါနသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝါ၊ ဒုတိယပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။
၅၁၅။ အန္တရာရာမန္တိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ကေဝလံ၊ ခါးပန်းဖွဲ့ခြင်း စသည်တို့ မဖက် သက်သက်။ အနာပုစ္ဆာ၊ မပန်ပြောဘဲ။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ သွားသော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ်သည်။ န၊ မဟုတ်သေး။ ကာယဗန္ဓနံ၊ ခါးပန်းကို။ အဗန္ဓိတွာ၊ မဖွဲ့မူ၍လည်းကောင်း။ သင်္ဃာဋိံ၊ သင်္ကန်းကို။ အပါရုပိတွာ၊ မရုံမူ၍လည်းကောင်း။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ သွားသော ရဟန်း၏လည်း။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ်တည်း။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ သီဟော ဝါ၊ ခြသေ့ၤသည်သော်လည်းကောင်း။ ဗျဂ္ဃေါ ဝါ၊ ကျားသည်သော်လည်းကောင်း။ အာဂစ္ဆတိ၊ လာအံ့။ မေဃော ဝါ၊ မိုးသည်သော်လည်း။ ဥဋ္ဌေတိ၊ တက်လာအံ့။ အညော၊ အခြားသော။ ကောစိ၊ သော။ ဥပဒ္ဒဝေါ ဝါ၊ ဘေးရန်သည်သော်လည်း။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ပဝိသန္တဿ၊ ဝင်သော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဧဝရူပါသု၊ ဤသို့ သဘောကုန်သော။ အာပဒါသု၊ ဘေးရန်တို့ကြောင့်။ ဗဟိဂါမတော၊ ရွာပြင်ဘက်မှ။ အန္တောဂါမံ၊ ရွာတွင်းသို့။ ပဝိသိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဝိကာလဂါမပ္ပဝိသနသိက္ခာပဒံ တတိယံ။
၄-သူစိဃရသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၅၁၇-၂၀။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ ဘေဒနမေဝ၊ ခွဲခြင်းသည်ပင်။ ဘေဒနကံ၊ ကမည်၏။ အဿ၊ ဤပါစိတ်အာပတ်၏။ တံ၊ ထိုခွဲခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထိုသို့ ခွဲခြင်းရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တံ၊ ထိုပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဘေဒနကမေဝ၊ ကပင် မည်၏။ အရဏိကေတိ၊ ဟူသည်ကား။ အရဏိဓနုကေ၊ ပွတ်နှိပ်လေး၌။ ဝါ၊ မီးထွက်အောင် ပွတ်ရာ၌ နှိပ်သော လေး၌။ ဝိဓေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝေဓကေ၊ ခါးပန်းဘိ၌။ ဝါ၊ ခါးပန်းသီး၌။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
သူစိဃရသိက္ခာပဒံ စတုတ္ထံ။
၅-မဉ္စသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၅၂၂။ ပဉ္စမေ၊ ၌။ ဆေဒနကံ၊ ကသည်။ ဝုတ္တနယမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းရှိသည်သာ။
၅၂၅။ ဆိန္ဒိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဆိန္ဒိတုကာမော၊ ဖြတ်ခြင်းငှာ အလိုရှိသည်။ သစေ န ဟောတိ၊ အကယ်၍ မဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မဖြစ်လတ်သော်။ ဘူမိယံ၊ ၌။ နိခဏိတွာ၊ တူးမြှုပ်၍။ ပမာဏံ၊ အဋ္ဌင်္ဂုလပမာဏကို။ ဥပရိ၊ ၌။ ဒဿေတိ၊ ပြထားအံ့။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ဥတ္တာနံ၊ ပက်လက်။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ သုံးစွဲအံ့။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ဥက္ခိပိတွာ၊ မြှောက်၍။ တုလာသင်္ဃာဋေ၊ ထုတ်လျောက်ပေါ်၌။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အဋ္ဋံ၊ လင့်စင်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ သုံးစွဲအံ့။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော ပြုမှုသည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သေသံ (ပ) ဆသမုဋ္ဌာနံ။
မဉ္စသိက္ခာပဒံ ပဉ္စမံ။
၆-တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၅၂၆။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ ဧတ္ထ၊ ဤညောင်စောင်း အင်းပျဉ်၌။ ဩနဒ္ဓံ၊ မြှေးယှက်အပ်သော။ တူလံ၊ လဲသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထိုသို့ မြှေးယှက်အပ်သောလဲရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တံ၊ ထိုညောင်စောင်း အင်းပျဉ်သည်။ တူလောနဒ္ဓံ၊ မည်၏။ တူလံ၊ လဲကို။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ ဥပရိ၊ အပေါ်၌။ စိမိလိကာယ၊ အဝတ်ကြမ်းဖြင့်။ ဩနဒ္ဓံ၊ ဖွဲ့ယှက်အပ်သော။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သည်။ ဝါ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ (ပ) ဆသမုဋ္ဌာနံ။
တူလောနဒ္ဓသိက္ခာပဒံ ဆဋ္ဌံ။
၇-နိသီဒနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၅၃၁-၄။ သတ္တမေ၊ ၌။ နိသီဒနံ အနုညာတံ ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကတ္ထ၊ အဘယ်ဝတ္ထု၌။ အနုညာတံ၊ ခွင့်ပြုတော်မူအပ်သနည်း။ စီဝရက္ခန္ဓကေ၊ စီဝရက္ခန္ဓက၌။ ပဏီတဘောဇနဝတ္ထုသ္မိံ၊ ပဏီတဘောဇနဝတ္ထု၌။ အနုညာတံ၊ ပြီ။ ဟိ၊ မှန်၏။ တတ္ထ၊ ထို ပဏီတဘောဇနဝတ္ထု၌။ “ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ကာယဂုတ္တိယာ၊ ကိုယ်ကို စောင့်ရှောက်ခြင်းငှာလည်းကောင်း။ စီဝရဂုတ္တိယာ၊ လည်းကောင်း။ သေနာသနဂုတ္တိယာ၊ ကျောင်းအိပ်ရာနေရာကို စောင့်ရှောက်ခြင်းငှာလည်းကောင်း။ နိသီဒနံ၊ နိသီဒိုင်ကို။ အနုဇာနာမိ၊ မူ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ သေယျထာပိ (ပ) ကောဋ္ဌောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယထာ နာမ၊ ဥပမာမည်သည်ကား။ ပုရာဏစမ္မကာရော၊ ရှေး၌ဖြစ်သော သားရေအလုပ်သမားသည်။ သမဉ္ဆတိ ယထာ၊ ဆွဲငင်သကဲ့သို့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ စမ္မကာရော၊ သားရေအလုပ်သမားသည်။ စမ္မံ၊ သားရေကို။ ဝိတ္ထတံ၊ ပြန့်ကျယ်အောင်။ ကရိဿာမိ၊ ပြုအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဣတော စ၊ ဤဘက်မှလည်းကောင်း။ ဣတော စ၊ ထိုဘက်၌လည်းကောင်း။ သမဉ္ဆတိ ကဍ္ဎတိ ယထာ၊ ဆွဲဆန့်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ တူ။ သောပိ၊ ထိုဥဒါယီသည်လည်း။ တံ နိသီဒနံ၊ ကို။ သမဉ္ဆတိ၊ ၏။ တေန၊ ကြောင့်။ တံ၊ ထိုဥဒါယီကို။ ဘဂဝါ၊ သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့ သေယျာထာပိ ပုရာဏာသိကောဋ္ဌောဟူ၍။ အာဟ၊ ပြီ။ နိသီဒနံ (ပ) ဝုစ္စတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သန္ထတသဒိသံ၊ သန္ထတနှင့်တူစွာ။ သန္ထရိတွာ၊ သုံးစွဲရာ၌ သန္ထတအခင်းကဲ့သို့ ဖြန့်ခင်း၍။ ဧကသ္မိံ အန္တေ၊ တစ်ခုသော အစွန်း၌။ သုဂတဝိဒတ္ထိယာ၊ မြတ်စွာဘုရား၏ အထွာတော်ဖြင့်။ ဝိဒတ္ထိမတ္တေ၊ တစ်ထွာပမာဏရှိသော။ ပဒေသေ၊ အစိတ်အပိုင်းအရပ်၌။ ဒွီသု ဌာနေသု၊ နှစ်ဌာနတို့၌။ ဖာလေတွာ၊ ခွဲ၍။ တိဿော၊ သုံးခုကုန်သော။ ဒသာ၊ အမြိတ်အဆာတို့ကို။ ကရိယန္တိ၊ ပြုအပ်ကုန်၏။ တာဟိ ဒသာဟိ၊ ထိုအမြိတ်အဆာတို့ဖြင့်။ သဒသံ နာမ၊ သဒသ မည်၏ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ။ သေသ (ပ) ဆသမုဋ္ဌာနံ။
နိသီဒနသိက္ခာပဒံ သတ္တမံ။
၈-ကဏ္ဍုပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၅၃၇။ အဋ္ဌမေ၊ ၌။ ကဏ္ဍုပဋိစ္ဆာဒိ (ပ) ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကတ္ထ၊ အဘယ်ဝတ္ထု၌။ အနုညာတာ၊ နည်း။ စီဝရက္ခန္ဓကေ၊ ၌။ ဗေလဋ္ဌသီသဝတ္ထုသ္မိံ၊ ၌။ အနုညာတာ။ ဟိ၊ မှန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုဗေလဋ္ဌသီသဝတ္ထု၌။ “ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ယဿ၊ အကြင်ရဟန်း၏။ ကဏ္ဍု ဝါ၊ ယားနာသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ပိဠကာ ဝါ၊ အိုင်းအနာသည်မူလည်းဖြစ်သော။ အဿာဝေါ ဝါ၊ အရိယိုသော အနာသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ထုလ္လကစ္ဆု ဝါ၊ ဝဲကြီးနာသည်မူလည်းဖြစ်သော။ အာဗာဓော၊ အနာသည်။ အတ္ထိ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ ကဏ္ဍုပဋိစ္ဆာဒိံ၊ အနာကိုဖုံးလွှမ်းကြောင်းဖြစ်သော အဝတ်ကို။ ဝါ၊ အနာလွှမ်းသင်္ကန်းကို။ အနုဇာနာမိ” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။
၅၃၉။ ယဿ (ပ) မဏ္ဍလန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ယဿ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ နာဘိယာ၊ ချက်၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌လည်းကောင်း။ ဇာဏုမဏ္ဍလာနံ၊ ပုဆစ်ဒူးဝန်းတို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌လည်းကောင်း။ ကဏ္ဍူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကစ္ဆု၊ ယားနာတည်း။ ပိဠကာတိ၊ ဟူသည်ကား။ လောဟိတတုဏ္ဍိကာ၊ အဖျား၌ သွေးဖုရှိသော။ သုခုမပိဠကာ၊ သေးငယ်သော အိုင်းအနာတည်း။ အဿာဝေါတိ၊ ဟူသည်ကား။ အရိသ (ပ) မဓုမေဟာဒီနံ၊ ဒူလာ မြင်းသရိုက်နာ (လိပ်ခေါင်းထွက်နာ) ဂဘန္ဒိုရ်နာ (ဂရင်ဂျီနာ) ဆီးချိုနာတို့၏။ ဝသေန၊ ဖြင့်။ အသုစိပဂ္ဃရဏကံ၊ မစင်မကြယ် ရွံစဖွယ်ကို ယိုချတတ်သော အနာတည်း။ မဟာပိဠကာဗာဓော၊ ကြီးစွာသော အိုင်းအနာကို။ ဝါ၊ ဝဲကြီးနာကို။ ထုလ္လကစ္ဆု ဝါ အာဗာဓောတိ၊ ဓ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ မိန့်တော်မူအပ်၏။ သေသံ (ပ) ဆသမုဋ္ဌာနံ။
ကဏ္ဍုပဋိစ္ဆာဒိသိက္ခာပဒံ အဋ္ဌမံ။
၉-ဝဿိကသာဋိကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၅၄၂။ နဝမေ ဝဿိကသာဋိကာ (ပ) ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကတ္ထ၊ အဘယ်ဝတ္ထု၌။ အနုညာတာ၊ နည်း။ စီဝရက္ခန္ဓကေ၊ ၌။ ဝိသာခါဝတ္ထုသ္မိံ အနုညာတာ။ ဟိ၊ မှန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုဝိသာခါဝတ္ထု၌။ “ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ဝဿိကသာဋိကံ၊ မိုးရေခံသင်္ကန်းကို။ အနုဇာနာမိ” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ။ သေသံ (ပ) ဆသမုဋ္ဌာနံ။
ဝဿိကသာဋိကသိက္ခာပဒံ နဝမံ။
၁၀-နန္ဒတ္ထေရသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၅၄၇။ ဒသမေ စတုရင်္ဂုလောမကောတိ၊ ဟူသည်ကား။ စတူဟိ အင်္ဂုလေဟိ၊ လက်လေးသစ်တို့ဖြင့်။ ဦနကပ္ပမာဏော၊ ယုတ်လျော့သော ပမာဏရှိ၏။ သေသံ (ပ) ဆသမုဋ္ဌာနံ။
နန္ဒသိက္ခာပဒံ ဒသမံ။
ဝဏ္ဏနာက္ကမေန၊ အဖွင့်အစဉ်အားဖြင့်။ နဝမော၊ ကိုးဝဂ်မြောက်သော။ ရတနဝဂ္ဂေါ၊ သည်။ သမတ္တော၊ ပြည့်စုံပြီ။
ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါတိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားရပ်သည်။ ဝုတ္တနယမေဝ၊ သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သမန္တပါသာဒိကာယ၊ မည်သော။ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ၊ ဝိနည်းအဖွင့်၌။ ခုဒ္ဒကဝဏ္ဏနာ၊ ခုဒ္ဒကသိက္ခာပုဒ်တို့ကို ဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ ဝါ၊ ကို။ သမတ္တာ၊ ပြည့်စုံပြီ။ ဝါ၊ အလုံးစုံ အကုန်အစင် ယူအပ်ပြီ။
ပါစိတ္တိယကဏ္ဍံ၊ ပါစိတ္တိယအခဏ်းသည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီ။
၆-ပါဋိဒေသနီယအဖွင့်
၁-ပဌမပါဋိဒေနီယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
ခုဒ္ဒကာနံ၊ ခုဒ္ဒကသိက္ခာပုဒ်တို့၏။ အနန္တရာ၊ အခြားမဲ့၌။ ပါဋိဒေသနီယာ၊ ပါဋိဒေသနီယ မည်ကုန်သော။ ယေ ဓမ္မာ၊ အကြင် သိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ သင်္ဂီတိကာရေဟိ ဌပိတာ၊ ထားအပ်ကုန်ပြီ။ ဒါနိ၊ ၌။ တေသံ၊ ထိုပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပုဒ်တို့၏။ အယံ ဝဏ္ဏနာ၊ ဤဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ ဘဝတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ ဖြစ်တော့လတံ့။
၅၅၂။ တာဝ၊ ဒုတိယပါဋိဒေသနီယ စသည်တို့မှ ရှေးဦးစွာ။ ဌပိတေ၊ ထားအပ်သော။ ပဌမပါဋိဒေသနီယေ၊ ၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော ပဋိက္ကမနကာလေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပိဏ္ဍာယ၊ ငှာ။ စရိတွာ၊ ပြီး၍။ ပဋိအာဂမနကာလေ၊ ပြန်လာရာ အခါ၌။ သဗ္ဗေဝ အဂ္ဂဟေသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗမေဝ၊ အလုံးစုံသော ဆွမ်းကိုပင်။ အဂ္ဂဟေသိ၊ ယူပြီ။ ပဝေဓေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကမ္ပမာနာ၊ တုန်လှုပ်လျက်။ အပေဟီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အပဂစ္ဆ၊ ဖဲပါလော့။
၅၅၃-၅။ ဂါရယှံ အာဝုသောတိအာဒိ၊ ဂါရယှံ အာဝုသောအစရှိသော သဒ္ဒါသည်။ ပဋိဒေသေတဗ္ဗာကာရဒဿနံ၊ သီးခြားပြောထိုက်ပုံ အခြင်းအရာကို ညွှန်ပြကြောင်းသဒ္ဒါတည်း။ ရထိကာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ရစ္ဆာ၊ ရထားလမ်းတည်း။ ဗျူဟန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အနိဗ္ဗိဇ္ဈိတွာ၊ ထုတ်ချင်းမထွင်းမူ၍။ ဌိတာ၊ တည်သော။ ဂတပစ္စာဂတရစ္ဆာ၊ သွားအပ်သည်ဖြစ်၍ ပြန်အပ်သော လမ်းတည်း။ သိင်္ဃာဋကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ စတုက္ကောဏံ ဝါ၊ လေးထောင့်ရှိသည်မူလည်း ဖြစ်သော။ ဝါ၊ လမ်းလေးခွမူလည်းဖြစ်သော။ တိကောဏံ ဝါ၊ သုံးထောင့်ရှိသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ဝါ၊ လမ်းသုံးခွမူလည်းဖြစ်သော။ မဂ္ဂသမောဓာနဋ္ဌာနံ၊ လမ်းတို့၏ ပေါင်းဆုံရာဖြစ်သော အရပ်တည်း။ ဃရန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကုလဃရံ၊ ခတ္တိယ စသော အမျိုးလေးပါးတို့၏ အိမ်တည်း။ ဧတေသု၊ ဤရထိကာအစရှိသော အရပ်တို့တွင်။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော အရပ်၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ ဂဏှန္တဿ၊ ခံယူသော ရဟန်း၏။ ဂဟဏေ၊ ခံယူခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဇ္ဈောဟာရေ၊ စားမျိုခြင်းကြောင့်။ အဇ္ဈောဟာရဂဏနာယ၊ စားမျိုခြင်း၏ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါဋိဒေသနီယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟတ္ထိသာလာဒီသု၊ ဆင်တင်းကုပ်အစရှိသော အရပ်တို့၌။ ဌတွာ ဂဏှန္တဿာပိ၊ ခံယူသော ရဟန်း၏လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ ရထိကာယ၊ ရထားလမ်း၌။ ဌတွာ၊ ၍။ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ အန္တရာရာမာဒီသု၊ ရွာတွင်းကျောင်းတိုက် အစရှိသော အရပ်တို့၌။ ဌတွာ၊ ၍။ သစေပိ ဂဏှာတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ခံယူအံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ခံယူပါသော်လည်း။ အာပတ္တိယေဝ၊ ပင်တည်း။ ဟိ၊ မှန်၏။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ “အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌာယာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ အန္တရဃရေ၊ ရွာတွင်း၌။ ဌတွာ၊ ၍။ ဒဒမာနာယ၊ ပေးသော။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ဝသေန၊ စပ်သဖြင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ထိုက်၏။ ဘိက္ခုဿ၊ ၏။ ဌိတဋ္ဌာနံ ပန၊ တည်ရာ အရပ်သည်ကား။ အပ္ပမာဏံ၊ လိုရင်းမဟုတ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝီထိအာဒီသု၊ လမ်း အစရှိသော အရပ်တို့၌။ ဌိတော၊ တည်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ အန္တရာရာမာဒီသု၊ အစရှိသော အရပ်တို့၌။ ဌတွာ၊ ၍။ ဒဒမာနာယ၊ ပေးသော။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ဟတ္ထတော၊ မှ။ သစေပိ ဂဏှာတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ခံယူအံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ခံယူပါသော်လည်း။ အနာပတ္တိယေဝ၊ ပင်တည်း။
ယာမကာလိကံ (ပ) ဒုက္ကဋဿာတိ ဣဒံ၊ ဟူသော ဤစကားကို။ အာမိသေန၊ ဆွမ်းစသော အာမိသနှင့်။ အသမ္ဘိန္နံ၊ မရောစပ်သော ယာမကာလိက သတ္တာဟကာလိက ယာဝဇီဝိကကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်တော်မူ၍။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ သမ္ဘိန္နေ၊ ဆွမ်းစသော အာမိသနှင့် ရောစပ်ပြီးသော။ ဧကရသေ၊ တပေါင်းတည်း အရသာရှိသော ယာမကာလိက စသည်၌။ ဂဏှန္တဿ ပန၊ ခံယူသော ရဟန်း၏ကား။ ပါဋိဒေသနီယမေဝ၊ ပါဋိဒေသနီယအာပတ်ပင်တည်း။ ဧကတော ဥပသမ္ပန္နာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏။ သန္တိကေ၊ ၌။ ဥပသမ္ပန္နာယ၊ မြင့်မြတ်သော ဘိက္ခုနီအဖြစ်သို့ ရောက်သော ရဟန်းမ၏။ ဘိက္ခူနံ၊ တို့၏။ သန္တိကေ၊ ၌။ ဥပသမ္ပန္နာယ၊ မြင့်မြတ်သော ဘိက္ခုနီအဖြစ်သို့ ရောက်သော ရဟန်းမ၏။ ဟတ္ထတော၊ လက်မှ။ ဂဏှန္တဿ ပန၊ ခံယူသော ရဟန်း၏ကား။ ယထာဝတ္ထုကမေဝ၊ အကြင်အကြင်ဝတ္ထုအတိုင်းသာတည်း။
၅၅၆။ ဒါပေတိ န ဒေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညာတိကာ၊ ဆွေမျိုးမတော်သော ဘိက္ခုနီမသည်။ အညေန၊ အခြားသော။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်။ ဝါ၊ ကို။ ဒါပေတိ၊ ပေးစေအံ့။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဂဏှန္တဿ၊ ခံယူသော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဥပနိက္ခိပိတွာ ဒေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘူမိယံ၊ ၌။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ “အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ဣဒံ၊ ဤခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ တုမှာကံ၊ အရှင်ဘုရားတို့အား။ ဒမ္မိ၊ လှူပါ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့ လျှောက်၍။ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ ဧဝံ၊ သို့။ ဒိန္နံ၊ ပေးအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ “ဘဂိနိ၊ နှမ။ သာဓု၊ ကောင်းပြီ၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ သမ္ပဋိစ္ဆိတွာ၊ လက်ခံ၍။ တာယ ဧဝ ဘိက္ခုနိယာ ဝါ၊ ထိုဘိက္ခုနီမသည်သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ အညေန၊ အခြားသော။ ကေနစိ ဝါ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပဋိဂ္ဂဟာပေတွာ၊ ကပ်စေ၍။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
သိက္ခမာနာယ သာမဏေရိယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧတာသံ၊ ဤသိက္ခမာန်, သာမဏေမတို့သည်။ ဒဒမာနာနံ၊ ပေးလှူကုန်လတ်သော်။ ဂဏှန္တဿ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ၊ ဧဠကလောမသိက္ခာပုဒ်၏ သမုဋ္ဌာန်နှင့်တူသော သမုဋ္ဌာန်ရှိ၏ (ပ)။ တိဝေဒနံ၊ သုံးပါးသော ဝေဒနာရှိ၏။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပဌမပါဋိဒေသနီယံ၊ ပဌမပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပုဒ်သည်။ သမတ္တံ၊ ပြီးပြီ။
၂-ဒုတိယပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၅၅၈။ ဒုတိယေ၊ ၌။ အပသက္က တာဝ ဘဂိနီတိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားရပ်သည်။ အပသာဒေတဗ္ဗာကာရဒဿနံ၊ ဖဲသွားစေထိုက်ပုံ အခြင်းအရာကို ညွှန်ပြကြောင်း စကားတည်း။
၅၆၁။ အတ္တနော (ပ) န ဒေတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အတ္တနော၊ ၏။ ဘတ္တံ၊ ကို။ သစေပိ ဒေတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ပေးအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပေးလတ်သော်။ ဣမိနာ သိက္ခာပဒေန၊ ဖြင့်။ အနာပတ္တိယေဝ၊ အနာပတ်သာတည်း။ ပုရိမသိက္ခာပဒေန၊ ဖြင့်။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အညေသံ (ပ) န ဒါပေတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အညေသံ၊ အခြားသူတို့၏။ ဘတ္တံ၊ ကို။ သစေပိ ဒါပေယျ၊ အကယ်၍မူလည်း ပေးစေအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပေးစေလတ်သော်။ ဣမိနာ သိက္ခာပဒေန၊ ဖြင့်။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ အညေသံ၊ တို့၏။ ဘတ္တံ၊ ကို။ ဒေန္တိယာ ပန၊ ပေးသော ရဟန်းမ၏ကား။ ဣမိနာ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်ဖြင့်။ အာပတ္တိ၊ သည်။ နေဝ ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပုရိမေန၊ ရှေ့သိက္ခာပုဒ်ဖြင့်။ အာပတ္တိ၊ သည်။ န ဟောတိ။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယပါဋိဒေသနီယံ။
၃-တတိယပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၅၆၂။ တတိယေ ဥဘတောပသန္နန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥပါသကေနပိ၊ အားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဥပါသိကာယပိ၊ အားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဒွီဟိ၊ နှစ်ယောက်လုံးတို့ဖြင့်။ ပသန္နံ၊ ကြည်ညိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ တသ္မိံ ကုလေ၊ ထိုအမျိုးအိမ်၌။ ဥဘောပိ၊ နှစ်ယောက်လုံးလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ တေ၊ ထိုဇနီးမောင်နှံတို့သည်။ သောတာပန္နာယေဝ၊ သောတာပန်တို့ချည်းသာတည်း။ ဘောဂေန ဟာယတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟိ၊ ဘောဂေန ဟာယတိဟူသောစကားသည် မှန်၏။ ဧဒိသံ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ဝါ၊ ဤမျှလောက် သဒ္ဓါတရားကောင်းသော။ ကုလံ၊ အမျိုးသည်။ အသီတိကောဋိဓနံ၊ ကုဋေရှစ်ဆယ်ဥစ္စာရှိသည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ပင် ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ဘောဂေဟိ၊ စည်းစိမ်တို့ဖြင့်။ ဟာယတိယေဝ၊ ယုတ်လျော့မည်သာ။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုအမျိုးအိမ်၌။ ဥပါသိကာ၊ ဥပါသိကာမသည်။ ဘောဂေ၊ တို့ကို။ နေဝ ရက္ခတိ၊ မစောင့်ရှောက်။ ဥပါသကော၊ သည်။ ဘောဂေ၊ တို့ကို။ န ရက္ခတိ တသ္မာ၊ တည်း။
၅၆၉။ ဃရတော (ပ) ဒေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာသနသာလံ ဝါ၊ ရွာတွင်းဆွမ်းစားဇရပ်သို့သော်လည်းကောင်း။ ဝိဟာရံ ဝါ၊ ကျောင်းသို့သော်လည်းကောင်း။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ ဒေန္တိ၊ ပေးလှူကုန်အံ့။ ဘိက္ခုမှိ၊ ရဟန်းသည်။ အနာဂတေ၊ မလာသေးမီ။ ပဌမံယေဝ၊ စွာသာလျှင်။ နီဟရိတွာ၊ အိမ်မှထုတ်၍။ ဒွါရေ၊ တံခါးပေါက်၌။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ သမ္ပတ္တဿ၊ ရောက်လာသော ရဟန်းအား။ သစေပိ ဒေန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ပေးပြန်သော်လည်း။ ပဋိဂ္ဂဏှိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ ဘိက္ခုံ၊ ကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ ဝါ၊ မြင်ပြီးမှ။ အန္တောဂေဟတော၊ အိမ်တွင်းမှ။ နီဟရိတွာ၊ ထုတ်၍။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးလှူအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ပဋိဂ္ဂဏှိတုံ န ဝဋ္ဋတိ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဟာပစ္စရိယံ၊ မဟာပစ္စရီအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ သေသမေတ္ထ (ပ)
တိဝေဒနန္တိ။
တတိယပါဋိဒေသနီယံ။
၄-စတုတ္ထပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၅၇၀။ စတုတ္ထေ အဝရုဒ္ဓါ ဟောန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိဝိရုဒ္ဓါ၊ ဆန့်ကျင်ကြကုန်သည်။ ဟောန္တိ။
၅၇၃။ ပဉ္စန္နံ ပဋိသံဝိဒိတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဉ္စသု၊ ငါးယောက်ကုန်သော။ သဟဓမ္မိကေသု၊ သီတင်းသုံးဖော်တို့တွင်။ ယံကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်ကို။ ပေသေတွာ၊ စေလွှတ်၍။ ခါဒနီယံ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဘောဇနီယံ၊ ကိုလည်းကောင်း။ အာဟရိဿာမ၊ ဆောင်ပါကုန်အံ့။ ဝါ၊ ပို့ပါကုန်အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိသံဝိဒိတံ၊ ကြိုတင်၍ သိစေအပ်သည်ကို။ ဝါ၊ ကြိုတင်၍ လျှောက်အပ်သည်ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်သည်။ သမာနမ္ပိ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ အပ္ပဋိသံဝိဒိတမေဝ၊ ကြိုတင်၍ သိစေအပ်သည် မမည်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အာရာမံ (ပ) ဌပေတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာရညကသေနာသနာရာမဉ္စ၊ တောကျောင်းအာရာမ်ကိုလည်းကောင်း။ တဿ၊ ထိုတောကျောင်းအာရာမ်၏။ ဥပစာရဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဥပစာရတော၊ မှ။ နိက္ခန္တံ၊ ထွက်ပြီးသော။ အန္တရာမဂ္ဂေ၊ ခရီးအကြား၌။ ဘိက္ခုံ၊ ကို။ ဒိသွာ ဝါ၊ မြင်၍သော်လည်းကောင်း။ ဂါမံ၊ ရွာသို့။ အာဂတဿ ဝါ၊ လာသော ရဟန်းအားသော်လည်းကောင်း။ ပဋိသံဝိဒိတံ၊ ကြိုတင်၍ သိစေအပ်သည်ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်သည်။ သမာနမ္ပိ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ အပ္ပဋိသံဝိဒိတမေဝ၊ ကြိုတင်၍ သိစေအပ်သည် မမည်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သစေ (ပ) အာစိက္ခိတဗ္ဗန္တိ၊ ဟူ၍။ ကသ္မာ၊ ကြောင့်။ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ၊ ပြောပြရာသနည်း။ အာရာမေ၊ ၌။ စောရေ၊ ခိုးသူတို့ကို။ ဝသန္တေ၊ နေသည်တို့ကို။ အမှာကံ၊ ငါတို့အား။ န အာရောစေန္တိ၊ ပြောမပြကြကုန်။ ဣတိ၊ သို့။ ဝစနပဋိမောစနတ္ထံ၊ ပြောဆိုကဲ့ရဲ့ခြင်းမှ လွတ်ခြင်းအကျိုးငှာ။ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ စောရာ (ပ) ဣဓူပစရန္တီတိ၊ ဟူ၍။ ကသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ပြောဆိုရာသနည်း။ အတ္တနော၊ ၏။ ဥပဋ္ဌာကေဟိ၊ အလုပ်အကျွေးတို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ အမှေ၊ ငါတို့ကို။ ဂဏှာပေန္တိ၊ ဖမ်းယူကြစေကုန်၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဝစနပဋိမောစနတ္ထံ၊ ပြောဆိုကဲ့ရဲ့ခြင်းမှ လွတ်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ရာ၏။
ယာဂုယာ (ပ) အာဟရိယျတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယာဂုယာ၊ ဖြင့်။ ပဋိသံဝိဒိတံ၊ ကြိုတင်၍ သိစေအပ်သည်ကို။ ကတွာ၊ ပြုပြီး၍။ “ဒိန္နာယ၊ ပေးအပ်သော။ သုဒ္ဓယာဂုယာ၊ သက်သက်သော ယာဂုဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်အကျိုးရှိအံ့နည်း။ ပူဝဘတ္တာဒီနိပိ၊ မုန့် ထမင်းအစရှိသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်တို့ကိုလည်း။ ဧတိဿာ ယာဂုယာ၊ ဤယာဂု၏။ ပရိဝါရံ၊ အခြံအရံကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဒဿာမ၊ ပေးလှူကုန်အံ့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ အာဟရန္တိ၊ ဆောင်ပို့လာကုန်အံ့။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်တို့သည်။ ပဋိသံဝိဒိတမေဝ၊ တင်ကြို၍ သိစေအပ်သည် မည်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘတ္တေန ပဋိသံဝိဒိတေတိအာဒီသုပိ၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ အသုကံ နာမ ကုလံ၊ ထိုမည်သော အမျိုးသည်။ ပဋိသံဝိဒိတံ၊ ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ခါဒနီယာဒီနိ၊ တို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ ဂစ္ဆတိ၊ သွား၏။ ဣတိ၊ သို့။ သုတွာ၊ ၍။ အညာနိပိ၊ အခြားသော အမျိုးတို့သည်လည်း။ တေန၊ ထိုအမျိုးနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ အတ္တနော၊ ၏။ ဒေယျဓမ္မံ၊ ပေးလှူထိုက်သော သဘောရှိသော ပစ္စည်းဝတ္ထုကို။ အာဟရန္တိ၊ ဆောင်ပို့လာကုန်အံ့။ ပဋိဂ္ဂဏှိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ယာဂုယာ၊ ဖြင့်။ ပဋိသံဝိဒိတံ၊ ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပူဝံ ဝါ၊ မုန့်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဘတ္တံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ အာဟရန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧတမ္ပိ၊ ဤဆောင်ယူအပ်သော ပူဝဘတ္တကိုလည်း။ ပဋိဂ္ဂဏှိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ ကုရုန္ဒိယံ ဝုတ္တံ။
၅၇၅။ ဂိလာနဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အပ္ပဋိသံဝိဒိတေပိ၊ ကြိုတင်၍ သိစေအပ်သည် မဟုတ်သော ခဲဖွယ် ဘောဇဉ်ကိုလည်း။ ခါဒိယမာနေပိ၊ ခဲအပ်သော်လည်းကောင်း။ ဘုဉ္ဇိယမာနေပိ၊ စားအပ်သော်လည်းကောင်း။ ဂိလာနဿ၊ အား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ပဋိသံဝိဒိတေ ဝါ (ပ) သေသကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကဿ၊ တစ်ပါးသော ရဟန်း၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ ပဋိသံဝိဒိတံ ကတွာ အာဟဋံ၊ ဆောင်ယူအပ်သော။ တဿ၊ ထိုတစ်ပါးသော ရဟန်း၏။ သေသကံ၊ အကြွင်းအကျန်ဖြစ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ အညဿာပိ၊ အခြားသော ရဟန်းအားလည်း။ ဘုဉ္ဇိတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ စတုန္နံ ဝါ၊ လေးပါးသော ရဟန်းတို့ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပဉ္စန္နံ ဝါ၊ ငါးပါးသော ရဟန်းတို့ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပဋိသံဝိဒိတံ ကတွာ ဗဟုံ၊ များစွာ။ အာဟဋံ၊ ဆောင်ယူအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ အညေသမ္ပိ၊ အခြားရဟန်းတို့အားလည်း။ ဒါတုံ၊ ငှာ။ ဣစ္ဆန္တိ၊ အလိုရှိကုန်အံ့။
ဧတမ္ပိ၊ ဤများစွာ ဆောင်ယူအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်လည်း။ ပဋိသံဝိဒိတသေသကမေဝ၊ ပဋိသံဝိဒိတသေသက မည်သည်သာ။ သဗ္ဗေသမ္ပိ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့အားလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အထ၊ သို့မဟုတ်။ အဓိကမေဝ၊ ပိုလွန်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ သန္နိဓိံ၊ သိုမှီးခြင်းကို။ ဝါ၊ သန္နိဓိအာပတ်ကို။ မောစေတွာ၊ လွတ်စေ၍။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်သည်။ ဒုတိယဒိဝသေပိ၊ ၌လည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဂိလာနဿ၊ ဂိလာနဖို့။ အာဟဋာဝသေသေပိ၊ ဆောင်ယူအပ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်မှ ကြွင်းကျန်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယံ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ အပ္ပဋိသံဝိဒိတမေဝ၊ တင်ကြို၍ မသိစေအပ်သည်ကိုသာလျှင်။ ကတွာ၊ ပြု၍။ အာဘတံ၊ ဆောင်ယူအပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ဗဟိအာရာမံ၊ အာရာမ်၏ ပြင်ဘက်သို့။ ပေသေတွာ၊ ပြန်ပို့၍။ ပဋိသံဝိဒိတံ၊ တင်ကြို၍ သိစေအပ်သည်ကို။ ကာရေတွာ၊ ပြုစေပြီး၍။ အာဟရာပေတဗ္ဗံ၊ ဆောင်ယူစေထိုက်၏။ ဘိက္ခူဟိ ဝါ၊ ရဟန်းတို့သည်သော်လည်း။ ဂန္တွာ၊ ၍။ အန္တရာမဂ္ဂေ၊ ခရီးအကြား၌။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ခံယူရာ၏။ ယမ္ပိ၊ အကြင်ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကိုလည်း။ ဝိဟာရမဇ္ဈေန၊ ကျောင်း၏အလယ်ဖြင့်။ ဂစ္ဆန္တာ ဝါ၊ သွားသူတို့သည်သော်လည်းကောင်း။ ဝနစရကာဒယော ဝါ၊ မုဆိုးအစရှိသူတို့သည် သော်လည်းကောင်း။ ဝနတော၊ မှ။ အာဟရိတွာ၊ ၍။ ဒေန္တိ၊ ပေးလှူကြကုန်၏။ တံ၊ ထိုခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ကို။ ပုရိမနယေနေဝ၊ ဖြင့်သာလျှင်။ ပဋိသံဝိဒိတံ၊ အပ်သည်ကို။ ကာရာပေတဗ္ဗံ၊ ပြုစေထိုက်၏။ တတ္ထဇာတကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အာရာမေ၊ ၌။ ဇာတကမေဝ၊ ပေါက်သည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ မူလခါဒနီယာဒိံ၊ အမြစ်ခဲဖွယ်အစရှိသည်ကို။ အညေန၊ အခြားသူသည်။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဒိန္နံ၊ ပေးအပ်သည်။ သမာနံ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ပရိဘုဉ္ဇတော၊ သုံးဆောင်သော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တံ၊ အာရာမ်၌ဖြစ်သော ထိုအမြစ်ခဲဖွယ် အစရှိသည်ကို။ ဂါမံ၊ သို့။ ဟရိတွာ၊ ဆောင်ယူပြီး၍။ ပစိတွာ၊ ချက်ပြီး၍။ အာဟရန္တိ၊ ဆောင်ယူလာကုန်အံ့။ ပဋိဂ္ဂဏှိတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပဋိသံဝိဒိတံ၊ ကို။ ကာရေတဗ္ဗံ၊ ပြုစေထိုက်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
စတုတ္ထပါဋိဒေသနီယံ။
သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ ပါဋိဒေသနီယဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ပါဋိဒေသနီယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
၇-သေခိယအဖွင့်
၁-ပရိမဏ္ဍလဝဂ်အဖွင့်
သိက္ခိတသိက္ခေန၊ မဂ်လေးဆင့်ဖြင့် ကျင့်အပ်ပြီးသော သိက္ခာသုံးပါးရှိတော်မူသော။ ဝါ၊ သိက္ခာသုံးပါးကို မဂ်လေးဆင့်ဖြင့် ကျင့်တော်မူပြီးသော။ တာဒိနာ၊ ကောင်းဆိုး နှစ်တန် လောကဓမ်ကြောင့် ဖောက်ပြန်မတုန် တာဒိဂုဏ်နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝါ၊ ထိုဣဋ္ဌကိုကဲ့သို့ အနိဋ္ဌကို ရှုတော်မူတတ် ထိုအနိဋ္ဌကိုကဲ့သို့ ဣဋ္ဌကိုလည်း ရှုတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရားသည်။ ယာနိ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ သေခိယာနီတိ၊ သေခိယတို့ဟူ၍။ ဘာသိတာနိ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ ဒါနိ၊ ပါဋိဒေသနီယတို့ကို ဖွင့်ပြပြီးရာ ယခုအခါ၌။ တေသမ္ပိ၊ ထိုသေခိယသိက္ခာပုဒ်တို့၏လည်း။ အယံ ဝဏ္ဏနာက္ကမော၊ ဤဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာအစဉ်သည်။ ဘဝတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ ဖြစ်တော့လတံ့။
၅၇၆။ တတ္ထ၊ ထိုသေခိယသိက္ခာပုဒ်တို့၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ပရိမဏ္ဍလန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သမန္တတော၊ ပတ်ဝန်းကျင်၌။ မဏ္ဍလံ၊ ဝန်းဝိုင်းစွာ။ နာဘိမဏ္ဍလံ ဇာဏုမဏ္ဍလန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥဒ္ဓံ၊ အထက်၌။ နာဘိမဏ္ဍလံ၊ ချက်၏ အဝန်းအဝိုင်းကိုလည်းကောင်း။ အဓော၊ အောက်၌။ ဇာဏုမဏ္ဍလံ၊ ပုဆစ်ဒူးဝန်းကိုလည်းကောင်း။ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန၊ ဖုံးအုပ်လျက်။ ဇာဏုမဏ္ဍလဿ၊ ပုဆစ်ဒူးဝန်း၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဇင်္ဃဋ္ဌိကတော၊ မြင်းခေါင်းရိုးမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ အဋ္ဌဂုၤလမတ္တံ၊ လက်ရှစ်သစ်မျှ။ နိဝါသနံ၊ သင်းပိုင်ကို။ ဩတာရေတွာ၊ အောက်သို့ချ၍။ နိဝါသေတဗ္ဗံ၊ ဝတ်ရာ၏။ တတော၊ ထို လက်ရှစ်သစ်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ (တစ်နည်း) တတော၊ ထိုလက်ရှစ်သစ်ထက်။ ပရံ၊ အလွန်။ ဩတာရေန္တဿ၊ အောက်သို့ချသော ရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဝုတ္တံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာတို့၌ ဆိုအပ်ပြီ။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့် ဝတ်လတ်သော်။ နိသိန္နဿ၊ ထိုင်သော ရဟန်း၏။ ဇာဏုမဏ္ဍလတော၊ ပုဆစ်ဒူးဝန်းမှ။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ စတုရင်္ဂုလမတ္တံ၊ လက်လေးသစ်အတိုင်းအရှည်ရှိသော အရပ်သည်။ ဝါ၊ ကို။ ပဋိစ္ဆန္နံ၊ ဖုံးလွှမ်းအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့ လက်ရှစ်သစ် အောက်သို့ချ၍။ နိဝါသေန္တဿ၊ ဝတ်သော ရဟန်း၏။ နိဝါသနံ၊ သင်းပိုင်သည်။ ပမာဏိကံ၊ ပမာဏ၌ယှဉ်သော သင်းပိုင်သည်။ ဘဝိတုံ၊ ဖြစ်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ သင့်၏။ တတြ၊ ထို ပမာဏိကံ ဝဋ္ဋတိဟူသော စကားရပ်၌။ ဝါ၊ ထိုသင်းပိုင်၏။ ဣဒံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ပမာဏံ၊ ပမာဏတည်း။ ဒီဃတော၊ အလျားအားဖြင့်။ မုဋ္ဌိပဉ္စကံ၊ လက်ဆုပ်အတောင်နှင့်တကွ ငါးတောင်အပေါင်းသည်လည်းကောင်း။ တိရိယံ၊ အနံအားဖြင့်။ အဍ္ဎတေယျဟတ္ထံ၊ အခွဲအားဖြင့် သုံးတောင်သည်လည်းကောင်း။ ပမာဏံ၊ ပမာဏတည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တာဒိသဿ၊ ထိုကဲ့သို့ ရှုအပ်သော သင်းပိုင်ကို။ ဝါ၊ အလျား ငါးတောင်တောင်ဆုပ် အနံ နှစ်တောင့်ထွာရှိသော သင်းပိုင်ကို။ အလာဘေ၊ မရခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ တိရိယံ၊ အနံအားဖြင့်။ ဒွိဟတ္ထပမာဏမ္ပိ၊ နှစ်တောင် အတိုင်းအရှည်ရှိသော သင်းပိုင်သည်လည်း။ ဇာဏုမဏ္ဍလပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ၊ ပုဆစ်ဒူးဝန်းကို ဖုံးအုပ်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ သင့်တော်လောက်၏။ နာဘိမဏ္ဍလံ ပန၊ ချက်အဝန်းကိုကား။ စီဝရေနာပိ၊ ဧကသီသင်္ကန်းဖြင့်လည်း။ ပဋိစ္ဆာဒေတုံ၊ ဖုံးအုပ်ခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဝုတ္တံ၊ မဟာပစ္စရီ၌ ဆိုအပ်ပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုသင်္ကန်းတို့တွင်။ ဧကပဋ္ဋစီဝရံ၊ တစ်ထပ်တစ်လွှာရှိသော သင်္ကန်းသည်။ ဧဝံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့် ချက်အဝန်း ဒူးပုဆစ်အဝန်းကို ဖုံးလွှမ်းလောက်အောင်။ နိဝတ္ထံ၊ ဝတ်အပ်သည်။ သမာနမ္ပိ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ နိဝတ္ထဋ္ဌာနေ၊ ဝတ်အပ်သော သင်းပိုင်၏နေရာ၌။ န တိဋ္ဌတိ၊ မတည်။ ပန၊ အနွယကား။ ဒုပဋ္ဋံ၊ နှစ်ထပ် နှစ်လွှာရှိသော သင်္ကန်းသည်။ ဧဝံ၊ ဖြင့်။ နိဝတ္ထံ၊ သည်။ သမာနံ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ နိဝတ္ထဋ္ဌာနေ၊ ၌။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။
ဩလမ္ဗေန္တော (ပ) ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ၊ ဩလမ္ဗေန္တော (ပ) ဒုက္ကဋဿဟူသော ဤပါဌ်၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ကေဝလံ၊ ဂိဟိနိဝတ္ထမဖက် သက်သက်။ ပုရတော စ၊ ရှေ့၌လည်းကောင်း။ ပစ္ဆတော စ၊ နောက်၌လည်းကောင်း။ ဩလမ္ဗေတွာ၊ တွဲလျားကျစေ၍။ နိဝါသေန္တဿေဝ၊ ဝတ်သော ရဟန်း၏သာ။ ဒုက္ကဋံ၊ သည်။ န၊ မဟုတ်သေး။ ပန၊ အဟုတ်ကား။ အညေ၊ ရှေ့နောက်တွဲလျားချ၍ ဝတ်ခြင်းမှတစ်ပါး အခြားကုန်သော။ “ တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂီ အမည်ရှိကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဂိဟိနိဝတ္ထံ၊ လူတို့ကဲ့သို့သော ဝတ်ခြင်းကို။ နိဝါသေန္တိ၊ ဝတ်ကြကုန်၏။ ဟတ္ထိသောဏ္ဍကံ၊ ဆင်နှာမောင်းကဲ့သို့ချ၍ ဝတ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ မစ္ဆဝါဠကံ၊ ငါးကြင်းမြီးကဲ့သို့ချ၍ ဝတ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ စတုက္ကဏ္ဏကံ၊ လေးခုသောအနားရှိသော ဝတ်ခြင်းကို။ ဝါ၊ လေးခုသော အစွန်းဒေါင့်ရှိသော ဝတ်ခြင်းကို။ ဝါ၊ လေးထောင့်ချ၍ ဝတ်ခြင်းကို။ တာလဝဏ္ဋကံ၊ ထန်းရွက်ယပ်ဝန်းကဲ့သို့ချ၍ ဝတ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ သတဝလိကံ၊ များစွာသော အတွန့်ရှိသော ဝတ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ နိဝါသေန္တိ၊ ဝတ်ကြကုန်၏။” ဣတိ အာဒိနာ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ နယေန၊ နည်းဖြင့်။ ခန္ဓကေ၊ စူဠဝါခန္ဓက၌။ ယေ နိဝါသနဒေါသာ၊ အကြင်ဝတ်ခြင်း၌ အပြစ်တို့ကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ တထာ၊ ထိုဟောတော်မူအပ်သောအပြစ်တို့ဖြင့်။ နိဝါသေန္တဿာပိ၊ ဝတ်သောရဟန်း၏လည်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ပင်တည်း။ တေ သဗ္ဗေ၊ ထိုအလုံးစုံသော အပြစ်တို့သည်။ ဝုတ္တနယေန၊ ဥဒ္ဓံ နာဘိမဏ္ဍလံ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေနစသော ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ ပရိမဏ္ဍလံ၊ ဝန်းဝိုင်းစွာ။ နိဝါသေန္တဿ၊ ဝတ်သော ရဟန်း၏ သန္တာန်၌။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤသေခိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်၌။ သင်္ခေပေါ၊ အကျဉ်းချုပ်တည်း။ ဝိတ္ထာရတော ပန၊ အကျယ်အားဖြင့်ကား။ တတ္ထေဝ၊ ထိုစူဠဝါ ခုဒ္ဒကဝတ္ထုခန္ဓက၌ပင်။ အာဝိ၊ ထင်စွာ။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတံ့။
အသဉ္စိစ္စာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပုရတော ဝါ၊ ရှေ့၌သော်လည်းကောင်း။ ပစ္ဆတော ဝါ၊ နောက်၌သော်လည်းကောင်း။ ဩလမ္ဗေတွာ၊ တွဲလျားကျစေ၍။ နိဝါသေဿာမိ၊ ဝတ်အံ့။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အသဉ္စိစ္စ၊ သညာနှင့်တကွ စေတနာဖြင့် မစေ့ဆော်မူ၍။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်ကား။ ပရိမဏ္ဍလံယေဝ၊ ဝန်းဝိုင်းစွာသာလျှင်။ နိဝါသေဿာမိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ နှလုံးသွင်း၍။ ဝိရဇ္ဈိတွာ၊ ချွတ်ချော်၍။ အပရိမဏ္ဍလံ၊ မဝန်းမဝိုင်းဘဲ။ နိဝါသေန္တဿ၊ ဝတ်မိသော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဿတိယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညဝိဟိတဿ၊ အခြားအာရုံ၌ ထားအပ်သော စိတ်ရှိသည်။ သမာနဿာပိ၊ ဖြစ်လျက်လည်း။ တထာ၊ ထိုအပရိမဏ္ဍလ မဟုတ်သော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ နိဝါသေန္တဿ၊ ဝတ်မိသော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဇာနန္တဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ နိဝါသနဝတ္တံ၊ သင်းပိုင်ဝတ်ခြင်း၏ ကျင့်ဝတ်ကို။ အဇာနန္တဿ၊ မသိသော ရဟန်း၏။ မောက္ခော၊ အာပတ်မှ လွတ်မြောက်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဟိ၊ မှန်၏။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ နိဝါသနဝတ္တံ၊ ကို။ သာဓုကံ၊ ကောင်းစွာ။ ဝါ၊ လေးလေးစားစား။ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ သင်ယူရာ၏။ ဝါ၊ သင်ယူရမည်။ တဿ၊ ထိုနိဝါသနဝတ်ကို။ အနုဂ္ဂဟဏမေဝ၊ မသင်ယူခြင်းသည်ပင်။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ အနာဒရိယံ၊ အနာဒရိယတည်း။ ဝါ၊ လေးစားခြင်းမရှိသူ၏အဖြစ်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တံ၊ ထိုအနာဒရိယသည်။ သဉ္စိစ္စ၊ သညာနှင့်တကွ မသင်ယူလိုသော စေတနာဖြင့် စေ့ဆော်၍။ အနုဂ္ဂဏှန္တဿ၊ မသင်ယူသော ရဟန်း၏အတွက်။ ယုဇ္ဇတိ၊ သင့်မြတ်၏။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယော၊ သည်။ ဥဂ္ဂဟိတဝတ္တော၊ သင်ယူအပ်ပြီးသော နိဝါသနဝတ်ရှိသည်။ ဝါ၊ နိဝါသနဝတ်ကို သင်ယူပြီးသည်။ သမာနောပိ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ အာရုဠှဘာဝံ ဝါ၊ အထက်သို့ တက်နေသည်၏ အဖြစ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဩရုဠှဘာဝံ ဝါ၊ အောက်သို့ သက်နေသည်၏ အဖြစ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ န ဇာနာတိ၊ မသိ။
တဿ၊ အား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ ကုရုန္ဒိယံ၊ ၌။ ပရိမဏ္ဍလံ၊ စွာ။ နိဝါသေတုံ၊ ဝတ်ခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ဝတ်နည်းကို။ အဇာနန္တဿ၊ အား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဝုတ္တံ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ သုက္ခဇင်္ဃော ဝါ၊ ခြောက်သော ခြေသလုံးရှိသည်သော်လည်းကောင်း။ မဟာပိဏ္ဍိကမံသော ဝါ၊ ကြီးသော အသားစိုင်ရှိသည်သော်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿ၊ ၏။ သာရုပ္ပတ္ထာယ၊ လျောက်ပတ်သည်၏အဖြစ်ဟူသော အကျိုးငှာ။ ဇာဏုမဏ္ဍလတော၊ မှ။ အဋ္ဌဂုၤလာဓိကမ္ပိ၊ လက်ရှစ်သစ်ထက် အလွန်လည်း။ ဩတာရေတွာ၊ အောက်သို့ ချ၍။ နိဝါသေတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ဂိလာနဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယဿ၊ အကြင်ရဟန်း၏။ ဇင်္ဃာယ ဝါ၊ ခြေသလုံး၌သော်လည်းကောင်း။ ပါဒေ ဝါ၊ ခြေ၌သော်လည်းကောင်း။ ဝဏော၊ အနာသည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ သော၊ သည်။ ဥက္ခိပိတွာ ဝါ၊ အထက်သို့ မြှောက်၍သော်လည်းကောင်း။ ဩတာရေတွာ ဝါ၊ အောက်သို့ ချ၍သော်လည်းကောင်း။ နိဝါသေတုံ၊ ဝတ်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝါဠမိဂါ ဝါ၊ ခြသေ့ၤ သစ် ကျားစသော ရဲရင့်သော သားကောင်တို့သည်သော်လည်းကောင်း။ စောရာ ဝါ၊ တောပုန်းဓားပြတို့သည်သော်လည်းကောင်း။ အနုဗန္ဓန္တိ၊ လိုက်ကုန်အံ့။ ဧဝရူပါသု၊ ဤသို့သဘောရှိကုန်သော။ အာပဒါသု၊ ဘေးရန်တို့ကြောင့်။ အပရိမဏ္ဍလံ၊ ထက်ဝန်းကျင်မဝန်းဝိုင်းဘဲ။ နိဝါသေန္တဿ၊ ဝတ်သော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ၊ ပဌမပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၏ သမုဋ္ဌာန်နှင့်တူသော သမုဋ္ဌာန်ရှိ၏။ ကိရိယံ၊ မပြုထိုက်သော မညီမညွတ်ဝတ်မှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း (ပ)။ အကုသလစိတ္တံ၊ အကုသိုလ်စိတ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဒုက္ခဝေဒနံ၊ ဒုက္ခဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ ဖုဿဒေဝတ္ထေရော၊ သည်။ “အစိတ္တကံ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ တိဝေဒန”န္တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆိုပြီ။ ဥပတိဿတ္ထေရော ပန၊ သည်ကား။ “အနာဒရိယံ ပဋိစ္စာ”တိ၊ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ မိန့်တော်မူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “လောကဝဇ္ဇံ အကုသလစိတ္တံ ဒုက္ခဝေဒန”န္တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆိုပြီ။
၅၇၇။ ပရိမဏ္ဍလံ ပါရုပိတဗ္ဗန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ “တေန ခေါ ပန သမယေန၊ ထိုအခါ၌။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂီ အမည်ရှိကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဂိဟိပါရုတံ၊ လူတို့ကဲ့သို့သော ရုံခြင်းကို။ ပါရုပန္တိ၊ ရုံကြကုန်၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ စူဠဝါ ခုဒ္ဒကဝတ္ထုခန္ဓက၌ ဟောတော်မူအပ်သော။ အနေကပ္ပကာရံ၊ တစ်ပါးမက များသော အပြားရှိသော။ ဂိဟိပါရုပနံ၊ လူတို့၏ ခြုံနည်းကို။ အပါရုပိတွာ၊ မခြုံမူ၍။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဟောတော်မူအပ်သော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ ဥဘော၊ နှစ်ဖက်ကုန်သော။ ကဏ္ဏေ၊ သင်္ကန်း၏ အနားတို့ကို။ သမံ၊ အညီအမျှ။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပါရုပနဝတ္တံ၊ ခြုံခြင်း၏ကျင့်ဝတ်ကို။ ဝါ၊ ရမ်းခြင်း၏ကျင့်ဝတ်ကို။ ပူရေန္တေန၊ ဖြည့်လျက်။ ပရိမဏ္ဍလံ၊ ထက်ဝန်းကျင် ဝန်းဝိုင်းစွာ။ ဝါ၊ ညီညီညွတ်ညွတ်။ ပါရုပိတဗ္ဗံ၊ ခြုံရာ၏။ ဝါ၊ ရမ်းရာ၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒွေ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ ဣမာနိ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့ကို။ အဝိသေသေန၊ အထူးမပြ သာမညအားဖြင့်။ ဝါ၊ ဝိဟာရ အန္တရဃရဟု အထူးမပြုဘဲ။ ဝုတ္တာနိ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိဟာရေပိ၊ ၌လည်းကောင်း။ အန္တရဃရေပိ၊ ၌လည်းကောင်း။ ပရိမဏ္ဍလမေဝ၊ စွာသာလျှင်။ နိဝါသေတဗ္ဗဉ္စ၊ ဝတ်လည်း ဝတ်ထိုက်၏။ ပါရုပိတဗ္ဗဉ္စ၊ ခြုံလည်း ခြုံထိုက်၏။ ဝါ၊ ရမ်းလည်း ရမ်းထိုက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ၊ တို့ကို။ ထေရဝါဒေန၊ ထေရဝါဒနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဖြင့်သာ။ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ သိထိုက်ကုန်၏။
၅၇၈။ ကာယံ ဝိဝရိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇတ္တုမ္ပိ၊ ပခုံးစွန်းကိုလည်းကောင်း။ ဥရမ္ပိ၊ ရင်ကိုလည်းကောင်း။ ဝိဝရိတွာ၊ ဖွင့်၍။ ဝါ၊ ဖော်၍။ သုပ္ပဋိစ္ဆန္နေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သသီသံ၊ ဦးခေါင်းနှင့်တကွဖြစ်သော ကိုယ်ကို။ ပါရုတေန၊ ခြုံလျက်။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာသည်။ န၊ မဟုတ်သေး။ အထ ခေါ၊ အဟုတ်ကား။ ဂဏ္ဌိကံ၊ အနားပတ်သီးကို။ ပဋိမုဉ္စိတွာ၊ စွပ်၍။ ဝါ၊ တပ်၍။ အနုဝါတန္တေန၊ အလျားအနားပတ်စွန်းဖြင့်။ ဂီဝံ၊ လည်ပင်းကို။ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ၊ ဖုံးအုပ်၍။ ဥဘော၊ ကုန်သော။ ကဏ္ဏေ၊ သင်္ကန်း၏အနားတို့ကို။ သမံ၊ အညီအမျှ။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပဋိသံဟရိတွာ၊ ခေါက်လိမ်၍။ ယာဝ မဏိဗန္ဓံ၊ လက်ကောက်ဝတ်တိုင်အောင်။ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ၊ ဖုံးအုပ်၍။ အန္တရဃရေ၊ ၌။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ရာ၏။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ၊ နိသီဒနသိက္ခာပုဒ်၌။ ဂလဝါဋကတော၊ လည်မျိုတွင်းငယ်မှ။ ဝါ၊ လည်ချိုင့်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ သီသံ၊ ကိုလည်းကောင်း။ မဏိဗန္ဓတော၊ လက်ကောက်ဝတ်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဟတ္ထေ၊ အပြင်လက်တို့ကိုလည်းကောင်း။ ပိဏ္ဍိကမံသတော၊ ခြေသလုံးကြွက်သားမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ပါဒေ စ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဝိဝရိတွာ၊ ၍။ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုင်ရာ၏။
၅၇၉။ ဝါသူပဂတဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝါသတ္ထာယ၊ နေခြင်းအကျိုးငှာ။ ဥပဂတဿ၊ ကပ်ရောက်ပြီးဖြစ်၍။ ရတ္တိဘာဂေ ဝါ၊ ညဉ့်အဖို့၌သော်လည်းကောင်း။ ဒိဝသဘာဂေ ဝါ၊ နေ့အဖို့၌သော်လည်းကောင်း။ ကာယံ၊ ကို။ ဝိဝရိတွာပိ၊ ဖွင့်၍လည်း။ နိသီဒတော၊ ထိုင်သော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၅၈၀။ သုသံဝုတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟတ္ထံ ဝါ၊ လက်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပါဒံ ဝါ၊ ခြေကိုသော်လည်းကောင်း။ အကီဠာပေန္တော၊ မကစားစေဘဲ။ သုဝိနီတော၊ ကောင်းစွာ ဆုံးမအပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၅၈၂။ ဩက္ခိတ္တစက္ခူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟေဋ္ဌာ ခိတ္တစက္ခု၊ အောက်၌ ချအပ်သော မျက်လွှာရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ယုဂမတ္တံ ပေက္ခမာနောတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဂုဠှတ္ထံ၊ လျှို့ဝှက်အပ်သော အနက်ကို။ ဟိ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ ၍။ ဒဿေမိ၊ ပြဦးအံ့။ ယုဂယုတ္တကော၊ ထမ်းပိုး၌ ကပ်ယှဉ်အပ်သော။ ဒန္တော၊ ဆုံးမအပ်ပြီးသော။ အာဇာနေယျော၊ အာဇာနည်မြင်းသည်။ ယုဂမတ္တံ၊ ထမ်းပိုးတစ်ပြန်မျှအရပ်ကို။ ပေက္ခတိ၊ ကြည့်၏။ ပုရတော၊ ၌။ စတုဟတ္ထပ္ပမာဏံ၊ လေးတောင်ပမာဏရှိသော။ ဘူမိဘာဂံ၊ မြေအဖို့ကို။ ပေက္ခတိ၊ ကြည့်၏။ ဣမိနာပိ၊ ဤရဟန်းသည်လည်း။ ဧတ္တကံ၊ ဤမျှ အတိုင်းအရှည်ရှိသော လေးတောင်ခန့်မျှ အရပ်ကို။ ပေက္ခန္တေန၊ ကြည့်လျက်။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားရာ၏။ ယော အနာဒရိယံ (ပ) ဩလောကေန္တောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ တံတံဒိသာဘာဂံ၊ ထိုထိုအရပ်အဖို့ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပါသာဒံ၊ ပြာသာဒ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ကူဋာဂါရံ၊ စုလစ်မွန်းချွန် အထွတ်ရှိသော အိမ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဝီထိံ၊ လမ်းခရီးကိုသော်လည်းကောင်း။ ဩလောကေန္တော၊ ကြည့်လျက်။ ဂစ္ဆတိ၊ သွား၏။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋဿ၊ သို့။ အာပတ္တိ၊ ရောက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧကသ္မိံ၊ သော။ ဌာနေ၊ အရပ်၌။ ဌတွာ၊ ရပ်၍။ ဟတ္ထိအဿာဒိပရိဿယာဘာဝံ၊ ဆင်မြင်းအစရှိသော ဘေးရန်၏မရှိခြင်းကို။ ဩလောကေတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ နိသီဒန္တေနာပိ၊ ထိုင်သော ရဟန်းသည်လည်း။ ဩက္ခိတ္တစက္ခုနာဝ၊ အောက်၌ ချအပ်သော မျက်လွှာရှိသည်သာလျှင်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုင်ရာ၏။
၅၈၄။ ဥက္ခိတ္တကာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥက္ခေပေန၊ သင်္ကန်းကို မြှောက်ပင့်ခြင်းဖြင့်။ ဧတံ၊ ဤဥက္ခိတ္တကာယဟူသော သဒ္ဒါသည်။ ဣတ္ထမ္ဘူတလက္ခဏေ၊ ဣတ္ထမ္ဘူတလက္ခဏအနက်၌။ ကရဏဝစနံ၊ ကရိုဏ်းဝိဘတ်ရှိသော သဒ္ဒါတည်း။ ဧကတော ဝါ၊ တစ်ဖက်၌သော်လည်းကောင်း။ ဥဘတော ဝါ၊ နှစ်ဖက်၌သော်လည်းကောင်း။ ဥက္ခိတ္တစီဝရော၊ မြှောက်ပင့်အပ်သော သင်္ကန်းရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အန္တော ဣန္ဒခီလတော၊ အတွင်းတံခါးခုံမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့ သင်္ကန်းကို မြှောက်ပင့်လျက်။ န ဂန္တဗ္ဗံ၊ မသွားရာ။ ဝါ၊ မသွားကောင်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ နိသိန္နကာလေ၊ ထိုင်ရာအခါ၌။ ဓမကရဏံ၊ ဓမကရိုဏ်ရေစစ်ကို။ နီဟရန္တေနာပိ၊ ထုတ်ဆောင်သော ရဟန်းသည်မူလည်း။ စီဝရံ၊ ဧကသီသင်္ကန်းကို။ အနုက္ခိပိတွာဝ၊ မမြှောက်ပင့်မူ၍သာ။ နီဟရိတဗ္ဗံ၊ ထုတ်ဆောင်ရာ၏။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပဌမော၊ မြောက်သော။ ဝဂ္ဂေါ၊ ဝဂ်တည်း။ ဝါ၊ ပဌမဝဂ်တည်း။
၂-ဥဇ္ဈဂ္ဃိကဝဂ်အဖွင့်
၅၈၆။ ဥဇ္ဈဂ္ဃိကာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဟာဟသိတံ၊ ကျယ်စွာသော ရယ်ခြင်းကို။ ဟသန္တော၊ ရယ်လျက်။ ဧတ္ထ၊ ဤဥဇ္ဈဂ္ဃိကာယ ဟူသော ပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ လျှင်။ ကရဏဝစနံ၊ ကရိုဏ်းဝိဘတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၅၈၈။ အပ္ပသဒ္ဒေါ အန္တရဃရေတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ကိတ္တာဝတာ၊ အဘယ်မျှ အတိုင်းအရှည်ရှိသော ပြောဆိုခြင်းဖြင့်။ အပ္ပသဒ္ဒေါ၊ တိုးသော အသံရှိသူသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဒွါဒသဟတ္ထေ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်ရှိသော။ ဂေဟေ၊ အိမ်၌။ အာဒိမှိ၊ ၌။ သံဃတ္ထေရော၊ သံဃထေရ်လည်းကောင်း။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ ဒုတိယတ္ထေရော၊ ဒုတိယထေရ်လည်းကောင်း။ အန္တေ၊ အစွန်၌။ တတိယတ္ထေရော၊ လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ နိသိန္နေသု၊ ထိုင်နေကုန်သော ထေရ်တို့တွင်။ သံဃတ္ထေရော၊ သည်။ ဒုတိယေန၊ ဒုတိယထေရ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ မန္တေတိ၊ တိုင်ပင်ပြောဆိုအံ့။ ဒုတိယတ္ထေရော၊ သည်။ တဿ၊ ထိုသံဃထေရ်၏။ သဒ္ဒဉ္စေဝ၊ အသံကိုလည်း။ သုဏာတိ၊ ကြားရ၏။ ကထဉ္စ၊ စကားလုံးကိုလည်း။ ဝဝတ္ထပေတိ၊ ပိုင်းခြားမှတ်သားနိုင်၏။ တတိယတ္ထေရော ပန၊ သည်ကား။ သဒ္ဒမေဝ၊ ကိုသာ။ သုဏာတိ၊ ၏။ ကထံ၊ ကို။ န ဝဝတ္ထပေတိ၊ မပိုင်းခြား မမှတ်သားနိုင်။ ဧတ္တာဝတာ၊ ဤမျှ အတိုင်းအရှည်ရှိသော ပြောဆိုခြင်းဖြင့်။ အပ္ပသဒ္ဒေါ၊ တိုးသော အသံရှိသူသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ တတိယတ္ထေရော၊ သည်။ ကထံ၊ ကို။ သစေ ဝဝတ္ထပေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပိုင်းခြားနိုင်လတ်သော်။ မဟာသဒ္ဒေါ နာမ၊ ကျယ်သော အသံရှိသူမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၅၉၀။ ကာယံ ပဂ္ဂဟေတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ နိစ္စလံ၊ မတုန်လှုပ်သည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဥဇုကေန၊ ဖြောင့်မတ်သော။ ကာယေန၊ ဖြင့်။ သမေန၊ ငြိမ်သက်သော။ ဣရိယာပထေန၊ ဣရိယာပုတ်ဖြင့်။ ဂန္တဗ္ဗဉ္စေဝ၊ သွားလည်း သွားရာ၏။ နိသီဒိတဗ္ဗဉ္စ၊ ထိုင်လည်း ထိုင်ရာ၏။
၅၉၂။ ဗာဟုံ ပဂ္ဂဟေတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဗာဟုံ၊ ကို။ နိစ္စလံ၊ မတုန်လှုပ်သည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဂန္တဗ္ဗဉ္စေဝ၊ သွားလည်း သွားရာ၏။ နိသီဒိတဗ္ဗဉ္စ၊ ထိုင်လည်း ထိုင်ရာ၏။
၅၉၄။ သီသံ ပဂ္ဂဟေတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သီသံ၊ ကို။ နိစ္စလံ၊ မတုန်လှုပ်အောင်။ ဥဇုံ၊ ဖြောင့်မတ်အောင်။ ဌပယိတွာ၊ ထား၍။ ဂန္တဗ္ဗဉ္စေဝ၊ သွားလည်း သွားရာ၏။ နိသီဒိတဗ္ဗဉ္စ၊ ထိုင်လည်း ထိုင်ရာ၏။
ဒုတိယော၊ မြောက်သော။ ဝဂ္ဂေါ၊ ဝဂ်တည်း။
၃-ခမ္ဘကတဝဂ်အဖွင့်
၅၉၆-၈။ ခမ္ဘကတော နာမ၊ ခမ္ဘကတ မည်သည်။ ကဋိယံ၊ ခါး၌။ ဟတ္ထံ၊ ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ကတခမ္ဘော၊ ပြုအပ်သော ဆက်စပ်ခြင်းရှိသည်။ ဝါ၊ ပြုအပ်သော ခါးထောက်ခြင်းရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဩဂုဏ္ဌိတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ သသီသံ၊ ဦးခေါင်းနှင့်တကွသော ကိုယ်ကို။ ပါရုတော၊ ခြုံသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။
၆၀၀။ ဥက္ကုဋိကာယာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ပဏှိယော၊ ဖနောင့်တို့ကို။ ဥက္ခပိတွာ၊ မြှောက်၍။ အဂ္ဂပါဒေဟိ ဧဝ ဝါ၊ ခြေဖျားတို့ဖြင့်သာလျှင်သော်လည်းကောင်း။ အဂ္ဂပါဒေ၊ ခြေဖျားတို့ကို။ ဥက္ခိပိတွာ၊ ၍။ ပဏှီဟိယေဝ ဝါ၊ ဖနောင့်တို့ဖြင့်သာလျှင်သော်လည်းကောင်း။ ဘူမိံ၊ မြေကို။ ဖုသန္တဿ၊ ထိလျက်။ ဝါ၊ ထိသော ရဟန်း၏။ ဂမနံ၊ သွားခြင်းကို။ ဥက္ကုဋိကာ၊ ဥက္ကုဋိကာ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဥက္ကုဋိကာယဟူသော ပုဒ်၌။ ကရဏဝစနံ၊ ကရိုဏ်းဝိဘတ်သည်။ ဝုတ္တလက္ခဏမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော လက္ခဏာ ရှိသည်သာ။
၆၀၁။ ဒုဿပလ္လတ္ထိကာယာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ အာယောဂပလ္လတ္ထိကာပိ၊ အာယောဂပတ်ဖွဲ့ခြင်းသည်လည်း။ ဒုဿပလ္လတ္ထိကာ ဧဝ၊ ဒုဿပလ္လတ္ထိကာပင်တည်း။
၆၀၂။ သက္ကစ္စန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သတိံ၊ သတိကို။ ဥပဋ္ဌပေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။
၆၀၃။ အာကိရန္တေပီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပိဏ္ဍပါတံ၊ ဆွမ်းကို။ ဒေန္တေပိ၊ ပေးနေသည်တို့ကိုလည်း။ ဝါ၊ လောင်းနေသည်တို့ကိုလည်း။ ပတ္တသညီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပတ္တေ၊ သပိတ်၌။ သညံ၊ အမှတ်အသားကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။
၆၀၄။ ယတ္ထ၊ အကြင်ဆွမ်း၌။ ဘတ္တဿ၊ ထမင်း၏။ စတုတ္ထဘာဂပ္ပမာဏော၊ လေးခုမြောက်အဖို့ ပမာဏရှိသော။ ဝါ၊ လေးဖို့တစ်ဖို့အတိုင်းအရှည်ရှိသော။ သူပေါ၊ ပဲဟင်းသည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ သော ပိဏ္ဍပါတော၊ သည်။ သမသူပကော နာမ၊ သမသူပက မည်၏။ မုဂ္ဂသူပေါ မာသသူပေါတိ ဧတ္ထ၊ ဤပါဌ်၌။ ကုလတ္ထာဒီဟိ၊ ပဲပိစပ်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ကတသူပါပိ၊ ပြုအပ်သော ပဲဟင်းတို့သည်လည်း။ သင်္ဂဟံ၊ သွင်းယူအပ်ကုန်သည်၏အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆန္တိယေဝ၊ ရောက်ကုန်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဟာပစ္စရိယံ၊ မဟာပစ္စရီအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ရသရသေတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဒွေ၊ နှစ်မျိုးကုန်သော။ သူပေ၊ မုဂ္ဂသူပ မာသသူပတို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အဝသေသာနိ၊ ကြွင်းကုန်သော။ ဩလောဏီသာကသူပေယျမစ္ဆရသ မံသရသာဒီနိ၊ ဟင်းလျာအထူး သူ့၏ အစီးအပွားဖြစ်သော ဟင်းရွက်ဟင်းရည် ငါးရည် အသားရည် အစရှိသည်တို့ကို။ ရသရသာတိ၊ ရသရသတို့ဟူ၍။ ဝါ၊ အရသာရှိသော ဟင်းလျာတို့၏အရည်တို့ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ သိထိုက်ကုန်၏။ တံ ရသရသံ၊ ကို။ ဝါ၊ ထိုအရသာ ရှိသော ဟင်းလျာတို့၏အရည်ကို။ ဗဟုမ္ပိ၊ လည်း။ ဂဏှန္တဿ၊ အား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၆၀၅။ သမတိတ္တိကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သမပုဏ္ဏံ သမဘရိတံ၊ အညီအမျှပြည့်သော။ ထူပီကတံ (ပ) ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ပတ္တဿ၊ ၏။ အန္တောမုခဝဋ္ဋိလေခံ၊ အတွင်းနှုတ်ခမ်းရစ်၏အရေးကို။ အတိက္ကမိတွာ၊ ကျော်လွန်၍။ ကတော၊ ပြုအပ်သော ဆွမ်းသည်။ ထူပီကတော နာမ၊ မည်၏။ ပတ္တေ၊ ၌။ ပက္ခိတ္တော၊ ထည့်အပ်သော။ ရစိတော၊ စီထားအပ်သော။ ပူရိတော၊ ပြည့်စေအပ်သော ဆွမ်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့ မိုမောက်အောင်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော ဆွမ်းကို။ အဂ္ဂဟေတွာ၊ မခံယူမူ၍။ အန္တောမုခဝဋ္ဋိလေခါသမပ္ပမာဏော၊ အတွင်းနှုတ်ခမ်းရစ်အရေးနှင့် ညီမျှသော ပမာဏရှိသော ဆွမ်းကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ခံယူထိုက်၏။
တတ္ထ၊ ထိုထူပီကတံ ပိဏ္ဍပါတံဟူသော ပါဌ်၌။ ထူပီကတံ နာမ၊ မည်သည်။ ပဉ္စဟိ၊ ငါးမျိုးကုန်သော။ ဘောဇနေဟိ၊ တို့ဖြင့်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော ဆွမ်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဘယတ္ထေရော၊ အဘယမထေရ်သည်။ အာဟ၊ ဆိုပြီ။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ တိပိဋကစူဠနာဂတ္ထေရော၊ သည်။ “ယာဂု၊ ယာဂုသည်လည်းကောင်း။ ဘတ္တမ္ပိ၊ ဆွမ်းသည်လည်းကောင်း။ ခါဒနီယမ္ပိ၊ ခဲဖွယ်သည်လည်းကောင်း။ စုဏ္ဏပိဏ္ဍောပိ၊ ဆပ်ပြာမှုန့် ဆပ်ပြာခဲသည်လည်းကောင်း။ ဒန္တကဋ္ဌမ္ပိ၊ ဒန်ပူသည်လည်းကောင်း။ ဒသိကသုတ္တမ္ပိ၊ အမြိတ်အဆာဖြစ်သော ချည်မျှင်သည်လည်းကောင်း။ ပိဏ္ဍပါတော နာမ၊ မည်၏။” ဣတိ ဣဒံ သုတ္တံ၊ ဤပါဠိကို။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ ဒသိကသုတ္တမ္ပိ၊ အမြိတ်အဆာဖြစ်သော ချည်မျှင်ကိုလည်း။ ထူပီကတံ၊ ထူပကဲ့သို့ ပြုအပ်သော ချည်မျှင်ကို။ ဝါ၊ မိုမောက်အောင် ပြုအပ်သော ချည်မျှင်ကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ၊ ခံယူခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ ဆိုပြီ။ တေသံ၊ ထိုအဘယထေရ် တိပိဋကစူဠနာဂထေရ်တို့၏။ ဝါဒံ၊ ဝါဒကို။ သုတွာ၊ ကြား၍။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ ရောဟဏံ၊ ရောဟဏဇနပုဒ်သို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ စူဠသုမနတ္ထေရံ၊ ကို။ ပုစ္ဆိံသု၊ မေးလျှောက်ကြကုန်ပြီ။ ကိံ၊ နည်း။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ထူပီကတပိဏ္ဍပါတော၊ ထူပကဲ့သို့ ပြုအပ်သော ဆွမ်းကို။ ဝါ၊ မိုမောက်အောင် ပြုအပ်သော ဆွမ်းကို။ ကေန၊ အဘယ်ဝတ္ထုဖြင့်။ ပရိစ္ဆိန္နော၊ ပိုင်းခြားအပ်ပါသနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့ မေးလျှောက်ကြကုန်ပြီ။ တေသံ ထေရာနဉ္စ၊ ထို အဘယထေရ် တိပိဋကစူဠနာဂထေရ်တို့၏လည်း။ ဝါဒံ၊ ကို။ အာရောစေသုံ၊ လျှောက်ကြကုန်ပြီ။ ထေရော၊ စူဠသုမနထေရ်သည်။ သုတွာ၊ ၍။
အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ ကိံ၊ နည်း။ “အဟော၊ ဩော် အံ့ဖွယ်ကောင်းလေစွ။ စူဠနာဂေါ၊ စူဠနာဂသည်။ သာသနတော၊ သာသနာတော်မှ။ ဘဋ္ဌော၊ လျှောရှာပြီ။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဧတဿ၊ ဤစူဠနာဂအား။ သတ္တက္ခတ္တုံ၊ ခုနစ်ကြိမ်။ ဝိနယံ၊ ကို။ ဝါစေန္တော၊ ဆိုစေလတ်သော်။ ဝါ၊ ပို့ချတုန်းက။ ကဒါစိ၊ တစ်ရံတစ်ခါ၌။ ဝါ၊ ဘယ်တုန်းကမှ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ န အဝစံ၊ မပြောဖူးချေ။ အယံ၊ ဤစူဠနာဂသည်။ ကုတော၊ အဘယ်ဆရာ့ထံမှ။ လဘိတွာ၊ ရ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒသိ၊ ပြောပါလိမ့်မည်နည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့ မိန့်တော်မူပြီ။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ ထေရံ၊ စူဠသုမနထေရ်ကို။ ယာစိံ၊ ထပ်၍ လျှောက်ထားတောင်းပန်ကြကုန်ပြီ။ ကိံ၊ နည်း။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ ဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ကထေထ၊ မိန့်တော်မူပါကုန်။ ကေန၊ အဘယ်ဝတ္ထုဖြင့်။ ပရိစ္ဆိန္နော၊ ပိုင်းခြားအပ်ပါသနည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ထပ်၍ လျှောက်ကြကုန်ပြီ။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်တို့။ ယာဝကာလိကေန၊ ယာဝကာလိကဝတ္ထုဖြင့်။ ပရိစ္ဆိန္နော၊ အပ်ပြီ၊” ဣတိ ထေရော၊ စူဠသုမနထေရ်သည်။ အာဟ၊ ပြီ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အကြင် အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ယာဂုဘတ္တံ ဝါ၊ ယာဂုထမင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဖလာဖလံ ဝါ၊ သစ်သီးငယ် သစ်သီးကြီးကိုသော်လည်းကောင်း။ အာမိသဇာတိကံ၊ အာမိသသဘောရှိသော ယာဝကာလိကဝတ္ထုကို။ သမတိတ္တိကမေဝ၊ သပိတ်အတွင်း အနားရစ်နှင့် အညီအမျှရှိရုံသာ။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ခံယူရာ၏။ တဉ္စ၊ ထိုယာဝကာလိကဝတ္ထုကိုလည်း။ အဓိဋ္ဌာနုပဂေန၊ အဓိဋ္ဌာန်လောက်သော။ ပတ္တေန၊ သပိတ်ဖြင့်။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ခံယူအပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣတရေန၊ အဓိဋ္ဌာန်လောက်သော သပိတ်မှ အခြားသပိတ်ဖြင့်။ ထူပီကတမ္ပိ၊ ထူပကဲ့သို့ ပြုအပ်သော ယာဝကာလိကဝတ္ထုကိုလည်း။ ဝါ၊ မိုမောက်အောင် ပြုအပ်သော ယာဝကာလိကဝတ္ထုကိုလည်း။ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယာမကာလိက (ပ) ယာဝဇီဝိကာနိ၊ ယာမကာလိကဝတ္ထု သတ္တာဟကာလိကဝတ္ထု ယာဝဇီဝိကဝတ္ထုတို့သည်။ အဓိဋ္ဌာနုပဂပတ္တေပိ၊ အဓိဋ္ဌာန်လောက်သော သပိတ်၌လည်း။ ထူပီကတာနိ၊ ထူပကဲ့သို့ ပြုအပ်သော ဝတ္ထုတို့သည်။ ဝဋ္ဋန္တိ၊ အပ်ကုန်၏။ ဒွီသု၊ နှစ်လုံးကုန်သော။ ပတ္တေသု၊ တို့တွင်။ ဘတ္တံ၊ ဆွမ်းကို။ ဂဟေတွာ၊ ခံယူ၍။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်လုံးသော သပိတ်၌။ ပူရေတွာ၊ ပြည့်စေ၍။ ဝိဟာရံ၊ သို့။ ပေသေတုံ၊ ပို့ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဟာပစ္စရိယံ၊ မဟာပစ္စရီအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ယံ၊ အကြင်ယာဝကာလိကဝတ္ထုသည်။ ပတ္တေ၊ ၌။ ပက္ခိပိယမာနံ၊ ထည့်အပ်စဉ်။ ပူဝဥစ္ဆုခဏ္ဍဖလာဖလာဒိ၊ မုန့် ကြံပိုင်း သစ်သီးငယ် သစ်သီးကြီးအစရှိသော ဝတ္ထုသည်။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဩရောဟတိ၊ လျှောကျတတ်၏။ တံ၊ ထိုယာဝကာလိကဝတ္ထုသည်။ ထူပီကတံ နာမ၊ မည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပူဝဝဋံသကံ၊ ဦးဆောက်ပန်းနှင့်တူသော မုန့်ကို။ ဌပေတွာ၊ သပိတ်ပေါ်၌ ထား၍။ ပိဏ္ဍပါတံ၊ ကို။ ဒေန္တိ၊ ကုန်၏။ ထူပီကတမေဝ၊ ထူပီကတသည်ပင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ ပုပ္ဖဝဋံသက (ပ) ဝဋံသကေ၊ ဦးဆောက်ပန်း ကရဝေးရွက် ကုလားဆောင်းမေးခါးသီးအစရှိသော အပေါ်တင်တို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဒိန္နံ၊ ပေးအပ်သော ဝတ္ထုသည်။ ထူပီကတံ၊ သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဘတ္တဿ၊ ဆွမ်း၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ထာလကံ ဝါ၊ ခွက်ငယ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပတ္တံ ဝါ၊ သစ်ရွက်ခွက်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ပူရေတွာ၊ ပြည့်စေ၍။ ဂဏှာတိ၊ ခံယူအံ့။ ထူပီကတံ နာမ၊ မည်သည်။ န ဟောတိ။ ကုရုန္ဒိယမ္ပိ၊ ၌လည်း။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ကိံ၊ နည်း။ “ထာလကေ ဝါ၊ ၌သော်လည်းကောင်း။ ပဏ္ဏေ ဝါ၊ ဖက်ရွက်၌သော်လည်းကောင်း။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ တံ၊ ထိုခွက်ငယ် ဖက်ရွက်ကို။ ပတ္တမတ္ထကေ၊ သပိတ်၏ အထက်၌။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဒေန္တိ၊ ပေးလှူကုန်အံ့။ ပါဋေက္ကဘာဇနံ၊ အသီးအခြားခွက်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝဋ္ဋတိ၊ ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့ ဆိုအပ်ပြီ။
ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အနာပတ္တိယံ၊ အနာပတ္တိဝါရ၌။ ဂိလာနော၊ သည်။ န အာဂတော၊ မလာ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဂိလာနဿပိ၊ အားလည်း။ ထူပီကတံ၊ ထူပကဲ့သို့ မိုမောက်အောင် ပြုအပ်သော ယာဝကာလိကဝတ္ထုသည်။ န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ထူပီကတ ယာဝကာလိကဝတ္ထုတို့၌။ ပဋိဂ္ဂဟေတုမေဝ၊ ငှာသာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ပန၊ ခံယူအပ်ပြီးသော ဝတ္ထုသည်ကား။ သုပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ၊ ကောင်းစွာ ခံယူအပ်ပြီးသည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
တတိယော၊ မြောက်သော။ ဝဂ္ဂေါ၊ ဝဂ်တည်း။
၄-သက္ကစ္စဝဂ်အဖွင့်
၆၀၆။ သက္ကစ္စန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧတ္ထာပိ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ အသက္ကစ္စံ၊ မလေးမစား။ ပဋိဂ္ဂဟဏေယေဝ၊ ခံယူရာ၌သာ။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ပန၊ ခံယူအပ်ပြီးသော ယာဝကာလိကဝတ္ထုသည်ကား။ သုပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သက္ကစ္စန္တိ စ၊ ဟူသည်လည်းဖြစ်သော။ ပတ္တသညီတိ စ၊ ဟူသည်လည်းဖြစ်သော။ ဣတိ ဣဒံ ဥဘယံ၊ ဤနှစ်ပါးစုံသည်။ ဝုတ္တနယမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းရှိသည်သာ။
၆၀၈။ သပဒါနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထိုအရပ်၌။ ဩဓိံ၊ အရေးအသား အပိုင်းအခြားကို။ ဝါ၊ နှိုက်ရာကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ အနုပဋိပါဋိယာ၊ အစဉ်အားဖြင့်။ သမသူပကေ၊ သမသူပကသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုထိုက်သော စကားကို။ ဝုတ္တမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်သာ။
၆၁၀။ ထူပကတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ မတ္ထကတော၊ ထိပ်မှ။ ဝေမဇ္ဈတော၊ အလယ်မှ။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၆၁၁။ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဒေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ မာဃာတသမယာဒီသု၊ မာဃာတသမယ အစရှိသည်တို့၌။ ဝါ၊ သား ငါးတို့ကို မသတ်ရဟု ကြွေးကြော်ရာအခါ အစရှိသည်တို့၌။ ပဋိစ္ဆန္နံ၊ ဖုံးအုပ်အပ်သော။ ဗျဉ္ဇနံ၊ သား ငါးဟင်းလျာကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဒေန္တိ၊ လှူတတ်ကုန်၏။ ဝိညတ္တိယံ၊ သူပေါဒနဝိညတ္တိသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုဖွယ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။
၆၁၄။ ဥဇ္ဈာနသညီသိက္ခာပဒေပိ၊ ၌လည်း။ ဂိလာနော၊ သည်။ န မုစ္စတိ၊ အာပတ်မှ မလွတ်။
၆၁၅။ နာတိမဟန္တော ကဗဠောတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ မယူရဏ္ဍံ၊ ဒေါင်းဥသည်။ အတိမဟန္တံ၊ အလွန်ကြီး၏။ ကုက္ကုဋဏ္ဍံ၊ ကြက်ဥသည်။ အတိခုဒ္ဒကံ၊ အလွန်ငယ်၏။ တေသံ၊ ထိုဒေါင်းဥ ကြက်ဥတို့၏။ ဝေမဇ္ဈပ္ပမာဏော၊ အလယ်အလတ်ပမာဏရှိသော ဆွမ်းလုတ်သည်။ နာတိမဟန္တော ကဗဠော၊ နာတိမဟန္တကဗဠ မည်၏။ ခဇ္ဇကေတိ ဧတ္ထ၊ ခဇ္ဇကေဟူသော ဤပါဌ်၌။ မူလခါဒနီယာဒိ၊ အမြစ်ခဲဖွယ် အစရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော ခဲဖွယ်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ခံယူထိုက်၏။
စတုတ္ထော၊ မြောက်သော။ ဝဂ္ဂေါ၊ ဝဂ်တည်း။
၅-ကဗဠဝဂ်အဖွင့်
၆၁၇။ အနာဟဋေတိ၊ ဟူသည်ကား။ အနာဟရိတေ၊ မဆောင်ယူအပ်သေးမီ။ မုခဒွါရံ၊ ခံတွင်းဝသို့။ ဝါ၊ ပါးစပ်ပေါက်သို့။ အသမ္ပာပိတေ၊ မရောက်စေအပ်သေးမီ။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၆၁၈။ သဗ္ဗံ ဟတ္ထန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သကလဟတ္ထံ၊ အလုံးစုံသော လက်ချောင်းကို။
၆၁၉။ သကဗဠေနာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဓမ္မံ၊ ကို။ ကထေန္တော၊ ဟောစဉ်။ ဝါ၊ ဟောသော ရဟန်းသည်။ ဟရီတကံ ဝါ၊ သျှိသျှားသီးကိုသော်လည်းကောင်း။ လဋ္ဌိမဓုကံ ဝါ၊ နွယ်ချိုကိုသော်လည်းကောင်း။ မုခေ၊ ခံတွင်း၌။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ ကထေတိ၊ ဟောတတ်၏။ ယတ္တကေန၊ အကြင်မျှလောက်သော သျှိသျှားသီးစသော အာဟာရကြောင့်။ ဝစနံ၊ စကားလုံးသည်။ အပရိပုဏ္ဏံ၊ မပြည့်စုံသည်။ ဝါ၊ မပီသသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တတ္တကေ၊ ထိုမျှလောက်သော သျှိသျှားသီး နွယ်ချိုသည်။ မုခမှိ၊ ၌။ သန္တေ၊ ရှိလတ်သော်။ ကထေတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
၆၂၀။ ပိဏ္ဍုက္ခေပကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ပိဏ္ဍံ၊ ဆွမ်းကို။ ဥက္ခိပိတွာ ဥက္ခိပိတွာ၊ မြှောက်၍ မြှောက်၍။
၆၂၁။ ကဗဠာဝစ္ဆေဒကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကဗဠံ၊ ဆွမ်းလုတ်ကို။ အဝစ္ဆိန္ဒိတွာ အဝစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ကိုက်ဖြတ်၍ ကိုက်ဖြတ်၍။
၆၂၂။ အဝဂဏ္ဍကာရကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ မက္ကဋော ဝိယ၊ မျောက်ကဲ့သို့။ ဂဏ္ဍေ၊ ပါးစောင်၌။ ကတွာ ကတွာ၊ ပြု၍ ပြု၍။ ဝါ၊ ထား၍ ထား၍။
၆၂၃။ ဟတ္ထနိဒ္ဓုနကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟတ္ထံ၊ လက်ကို။ နိဒ္ဓုနိတွာ နိဒ္ဓုနိတွာ၊ ခါ၍ ခါ၍။
၆၂၄။ သိတ္ထာဝကာရကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သိတ္ထာနိ၊ ဆွမ်းလုံးတို့ကို။ အဝကိရိတွာ အဝကိရိတွာ၊ ဖြန့်ကြဲ၍ ဖြန့်ကြဲ၍။
၆၂၅။ ဇိဝှာနိစ္ဆာရကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇိဝှံ၊ လျှာကို။ နိစ္ဆာရေတွာ နိစ္ဆာရေတွာ၊ ထုတ်၍ ထုတ်၍။
၆၂၆။ စပုစပုကာရကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ စပု စပူတိ၊ စပု စပုဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သဒ္ဒံ၊ အသံကို။ ကတွာ ကတွာ၊ ပြု၍ ပြု၍။
ပဉ္စမော၊ မြောက်သော။ ဝဂ္ဂေါ၊ ဝဂ်တည်း။
၆-သုရုသုရုဝဂ်အဖွင့်
၆၂၇။ သုရုသုရုကာရကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သုရု သုရူတိ၊ သုရု သုရုဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သဒ္ဒံ၊ ကို။ ကတွာ ကတွာ၊ ပြု၍ ပြု၍။ ဒဝေါတိ၊ ဒဝေါဟူသော သဒ္ဒါသည်။ ပရိဟာသဝစနံ၊ ပြက်ရယ်ခြင်းကို ဟောသော သဒ္ဒါတည်း။ တံ၊ ထိုပြက်ရယ်ပြုခြင်းကို။ ယေန ကေနစိ၊ အကြင် အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ ပရိယာယေန၊ ပရိယာယ်ဖြင့်။ “ကိံ ဗုဒ္ဓေါ၊ အဘယ်ဗုဒ္ဓနည်း။ သိလကဗုဒ္ဓေါ၊ သိလကဗုဒ္ဓလော။ ဝါ၊ ကျောက်ရုပ်ဗုဒ္ဓလော။ ပဋိဗုဒ္ဓေါ၊ ပဋိဗုဒ္ဓလော။ ဝါ၊ နိုးနေသလော။ ကိံ ဓမ္မော၊ အဘယ်ဓမ္မနည်း။ ဂေါဓမ္မော၊ နွားတို့၏သဘောလော။ အဇဓမ္မော၊ ဆိတ်တို့၏သဘောလော။ ကိံ သံဃော၊ အဘယ်သံဃာနည်း။ မိဂသံဃော၊ သမင်တို့၏ အပေါင်းလော။ ပသုသံဃော၊ သားကောင်တို့၏ အပေါင်းလော၊” ဣတိ အာဒိနာ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ နယေန၊ ဖြင့်။ တီဏိ၊ ကုန်သော။ ရတနာနိ၊ တို့ကို။ အာရဗ္ဘ၊ အကြောင်းပြု၍။ န ကာတဗ္ဗံ၊ မပြုရာ။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၆၂၈။ ဟတ္ထနိလ္လေဟကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟတ္ထံ၊ လက်ကို။ နိလ္လေဟိတွာ နိလ္လေဟိတွာ၊ လျက်၍ လျက်၍။ ဟိ၊ မှန်၏။ ဘုဉ္ဇန္တေန၊ ဆွမ်းစားသော ရဟန်းသည်။ အင်္ဂုလိမတ္တမ္ပိ၊ လက်ချောင်းမျှကိုလည်း။ နိလ္လေဟိတုံ၊ လျက်ခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ပန၊ အနွယကား။ ဃနယာဂုဖာဏိတပါယာသာဒိကေ၊ တစ်ခဲနက်ပြစ်သော ယာဂု တင်လဲ နို့ဃနာဆွမ်း အစရှိသည်တို့ကို။ အင်္ဂုလီဟိ၊ လက်ချောင်းတို့ဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ကော်ယူ၍။ အင်္ဂုလိယော၊ လက်ချောင်းတို့ကို။ မုခေ၊ ခံတွင်း၌။ ပဝေသေတွာ၊ သွင်း၍။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပတ္တနိလ္လေဟကဩဋ္ဌနိလ္လေဟကေသုပိ၊ ပတ္တနိလ္လေဟက ဩဋ္ဌနိလ္လေဟကသိက္ခာပုဒ်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ဝါ၊ သိကြောင်းပင်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဧကဂုၤလိယာပိ၊ တစ်ခုသော လက်ချောင်းဖြင့်လည်း။ ပတ္တော၊ သပိတ်ကို။ န နိလ္လေဟိတဗ္ဗော၊ မခြစ်ထိုက်။ ဧကဩဋ္ဌောပိ၊ တစ်ဖက်သော နှုတ်ခမ်းကိုလည်း။ ဇိဝှါယ၊ ဖြင့်။ န နိလ္လေဟိတဗ္ဗော၊ မလျက်ထိုက်။ ပန၊ အနွယကား။ ဩဋ္ဌမံသေဟိ ဧဝ၊ နှုတ်ခမ်းသားတို့ဖြင့်သာလျှင်။ ဂဟေတွာ၊ ဆွမ်း စသည်ကို ယူ၍။ အန္တော၊ သို့။ ပဝေသေတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ ၏။
၆၃၁။ ကောကနဒေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧဝံ နာမကေ၊ ဤသို့ ကောကနဒ အမည်ရှိသော။ ပဒုမံ၊ ပဒုမ္မာကြာကို။ ကောကနဒန္တိ၊ ကောကနဒဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ သော စ ပါသာဒေါ၊ ထိုပြာသာဒ်သည်လည်း။ ပဒုမသဏ္ဌာနော၊ ပဒုမ္မာကြာသဏ္ဌာန်ရှိ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ အဿ၊ ထိုပြာသာဒ်၏။ ကောကနဒေါတွေဝ၊ ကောကနဒဟူ၍သာ။ နာမံ၊ ကို။ အကံသု၊ ပြုကြကုန်ပြီ။ န သာမိသေန ဟတ္ထေန ပါဏီယထာလကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧတံ၊ ဤအာမိသရှိသော လက်ဖြင့် ကိုင်ခြင်းကို။ ပဋိက္ကူလဝသေန၊ ရွံရှာဖွယ် ကောင်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပဋိက္ခိတ္တံ၊ ပယ်မြစ်တော်မူအပ်ပြီ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သံဃိကမ္ပိ၊ သံဃာ့ဥစ္စာလည်းဖြစ်သော။ ပုဂ္ဂလိကမ္ပိ၊ အခြားပုဂ္ဂိုလ်၏ ဥစ္စာလည်းဖြစ်သော။ ဂိဟိသန္တကမ္ပိ၊ လူဝတ်ကြောင်တို့၏ ဥစ္စာလည်းဖြစ်သော။ အတ္တနော၊ ၏။ သန္တကမ္ပိ၊ ဥစ္စာလည်းဖြစ်သော။ သင်္ခမ္ပိ၊ ရေသောက်ခရုသင်းကိုလည်းကောင်း။ သရာဝမ္ပိ၊ ရေသောက်ခွက်ငယ်ကိုလည်းကောင်း။ ထာလကမ္ပိ၊ ရေသောက်ခွက်ကိုလည်းကောင်း။ န ဂဟေတဗ္ဗမေဝ၊ မကိုင်ကောင်းသည်သာ။ ဂဏှန္တဿ၊ ကိုင်သော ရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဟတ္ထဿ၊ ၏။ ဧကဒေသော၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသည်။ အာမိသမက္ခိတော၊ အာမိသလိမ်းကျံအပ်သည်။ သစေ န ဟောတိ၊ အကယ်၍ မဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မဖြစ်လတ်သော်။ တေန ပဒေသေန၊ ထိုအာမိသမရှိသော လက်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြင့်။ ဂဟေတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ ၏။
၆၃၂။ ဥဒ္ဓရိတွာ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ သိတ္ထာနိ၊ ဆွမ်းလုံးတို့ကို။ ဥဒကတော၊ ရေမှ။ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ ထုတ်ဆယ်၍။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ခုသော။ ဌာနေ၊ အရပ်၌။ ရာသိံ၊ အစုကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဥဒကံ၊ ကို။ ဆဋ္ဋေတိ၊ စွန့်အံ့။ ဘိန္ဒိတွာ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ သိတ္ထာနိ၊ တို့ကို။ ဘိန္ဒိတွာ၊ ဖျက်ချေ၍။ ဥဒကဂတိကာနိ၊ ရေနှင့်အလားတူသည်တို့ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဆဋ္ဋေတိ၊ အံ့။ ပဋိဂ္ဂဟေ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိဂ္ဂဟေန၊ ခံယူကြောင်းဖြစ်သော လက်ဆေးခံဖြင့်။ ပဋိစ္ဆာန္တာနံ၊ ခံယူသူတို့၏။ ပဋိဂ္ဂဟေ၊ လက်ဆေးခံ၌။ (တစ်နည်း) ပဋိစ္ဆာန္တော၊ ခံယူသူသည်။ နံ၊ ထိုဆွမ်းလုံးကို။ ပဋိဂ္ဂဟေ၊ လက်ဆေးခံ၌။ ဆဋ္ဋေတိ၊ အံ့။ နီဟရိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဗဟိ၊ ရွာ့ပြင်ဘက်သို့။ နီဟရိတွာ၊ ထုတ်ဆောင်၍။ ဆဋ္ဋေတိ၊ စွန့်အံ့။ ဧဝံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ ဆဋ္ဋေန္တဿ၊ စွန့်သော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၆၃၄။ သေတစ္ဆတ္တန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝတ္ထပလိဂုဏ္ဌိတံ၊ အဝတ်ဖြူတို့ဖြင့် ထက်ဝန်းကျင် ရစ်ပတ်အပ်သော။ ပဏ္ဍရစ္ဆတ္တံ၊ ဖြူသော ထီးတည်း။ ဝါ၊ ထီးဖြူတည်း။ ကိလဉ္ဇစ္ဆတ္တန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝီလိဝစ္ဆတ္တံ၊ ဝါးခြမ်းစိတ်တို့ဖြင့် ပြုအပ်သော ထီးတည်း။ ပဏ္ဏစ္ဆတ္တန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တာလပဏ္ဏာဒီဟိ၊ ထန်းရွက် အစရှိကုန်သော။ ယေဟိ ကေဟိစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုကုန်သော သစ်ရွက်တို့ဖြင့်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော ထီးတည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ မဏ္ဍလဗဒ္ဓံ သလာကဗဒ္ဓန္တိ ဣဒံ၊ ဟူသော ဤစကားကို။ တိဏ္ဏမ္ပိ၊ သုံးမျိုးလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဆတ္တာနံ၊ ထီးတို့၏။ ပဉ္ဇရဒဿနတ္ထံ၊ ခရိုင်ကို ပြခြင်းအကျိုးငှာ။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ ဟိ၊ မှန်၏။ တာနိ၊ ထိုထီးတို့သည်။ မဏ္ဍလဗဒ္ဓါနိ စေဝ၊ ထီးအချက်တို့ဖြင့် ဖွဲ့အပ်ကုန်သည်သော်လည်းကောင်း။ သလာကဗဒ္ဓါနိ စ၊ ဝါးခြမ်းစိတ်တို့ဖြင့် ဖွဲ့အပ်ကုန်သည်သော်လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တတ္ထဇာတကဒဏ္ဍကေန၊ ထိုသစ်ပင်၌ ဖြစ်သော အရိုးဖြင့်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော။ ယမ္ပိ ဧကပဏ္ဏစ္ဆတ္တံ၊ အကြင် တစ်ရွက်သာရှိသော ထီးသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ တမ္ပိ၊ ထိုဧကပဏ္ဏစ္ဆတ္တသည်လည်း။ ဆတ္တမေဝ၊ ဆတ္တပင်တည်း။
အဿ၊ ထိုတရားနာသော ပုဂ္ဂိုလ်၏။ ပါဏိမှိ၊ လက်၌။ ဧတေသု၊ ဤထီးတို့တွင်။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ဆတ္တံ၊ ထီးသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထိုသို့ လက်၌ ထီးရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သော၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဆတ္တပါဏိ၊ ဆတ္တပါဏိ မည်၏။ သော၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည်။ တံ ဆတ္တံ၊ ထိုထီးကို။ ဓာရယမာနော ဝါ၊ ဆောင်းမိုးလျက်သော်လည်းကောင်း။ အံသေ၊ ပခုံး၌။ ကတွာ ဝါ၊ ပြု၍သော်လည်းကောင်း။ ဦရုမှိ၊ ပေါင်ပေါ်၌။ ဌပေတွာ ဝါ၊ ထား၍သော်လည်းကောင်း။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ ဟတ္ထေန၊ လက်မှ။ န မုစ္စတိ၊ မလွတ်သေး။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်။ အဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ဒေသေတုံ၊ ဟောခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဒေသေန္တဿ၊ ဟောသော ရဟန်း၏။ ဝုတ္တနယေန၊ ဖြင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား။ အညော၊ အခြားသူသည်။ ဆတ္တံ၊ ကို။ သစေ ဓာရေတိ၊ အကယ်၍ ဆောင်းပေးအံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ ဆောင်းပေးသော်လည်းကောင်း။ ဆတ္တပါဒုကာယ၊ ထီးစိုက်ထားရာ ခုံပေါ်၌။ ဌိတံ၊ တည်နေသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ ဖြစ်သော်လည်းကောင်း။ ဟတ္ထတော၊ လက်မှ။ အပဂတမတ္တေ၊ ကင်းကာမျှ ဖြစ်လတ်သော်။ ဆတ္တပါဏိ နာမ၊ မည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်တော့။ တဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား။ ဓမ္မံ၊ ကို။ ဒေသေတုံ၊ ဟောခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်တို့၌။ ဓမ္မပရိစ္ဆေဒေါ၊ ဓမ္မအပိုင်းအခြားကို။ ပဒသောဓမ္မေ၊ ပဒသောဓမ္မသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာ။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။
၆၃၅။ ဒဏ္ဍပါဏိဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ မဇ္ဈိမဿ၊ ပမာဏအားဖြင့် အလယ်အလတ်၌ ဖြစ်သော။ ပုရိသဿ၊ ယောက်ျား၏။ စတုဟတ္ထပ္ပမာဏော၊ လေးတောင်ပမာဏရှိသော တုတ်သည်။ ဒဏ္ဍော နာမ၊ ဒဏ္ဍ မည်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဒဏ္ဍပါဏိဘာဝေါ၊ ဒဏ္ဍပါဏိ၏ အဖြစ်ကို။ ဆတ္တပါဏိမှိ၊ ၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာ။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။
၆၃၆။ သတ္ထပါဏိမှိပိ၊ ၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ဝါ၊ သိကြောင်းပင်တည်း။ ဟိ၊ မှန်၏။ အသိံ၊ သန်လျက်ကို။ သန္နဟိတွာ၊ ဖွဲ့၍။ ဝါ၊ လွယ်၍။ ဌိတောပိ၊ တည်သူသည်လည်း။ သတ္ထပါဏိသင်္ချံ၊ သတ္ထပါဏိဟူသော အရေအတွက်သို့။ န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။
၆၃၇။ အာဝုဓပါဏိဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ “စာပေါ၊ စာပ မည်သော လေးသည်လည်းကောင်း။ ကောဒဏ္ဏော၊ ကောဒဏ္ဍ မည်သော လေးသည်လည်းကောင်း။ အာဝုဓံ နာမ၊ မည်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကိဉ္စာပိ ဝုတ္တံ၊ အကယ်၍ကား ဟောတော်မူအပ်ပါပေ၏။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ပင် ဟောတော်မူအပ်ပါသော်လည်း။ သရဝိကတိယာ၊ အမျိုးမျိုး ပြုလုပ်အပ်သော မြားနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သဗ္ဗာပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ ဓနုဝိကတိ၊ အမျိုးမျိုး ပြုလုပ်အပ်သော လေးကို။ အာဝုဓန္တိ၊ အာဝုဓဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သရေန၊ မြားနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဓနုံ၊ လေးကို။ ဂဟေတွာ ဝါ၊ ယူ၍သော်လည်းကောင်း။ သုဒ္ဓဓနုံ၊ မြားနှင့်မဖက် သက်သက်သော လေးကို။ ဂဟေတွာ ဝါ၊ ယူ၍သော်လည်းကောင်း။ သုဒ္ဓသရံ၊ လေးနှင့်မဖက် သက်သက်သော မြားကို။ ဂဟေတွာ ဝါ၊ ယူ၍သော်လည်းကောင်း။ သဇိယဓနုံ၊ ညှို့နှင့်တကွဖြစ်သော လေးကို။ ဂဟေတွာ ဝါ၊ ယူ၍သော်လည်းကောင်း။ နိဇ္ဇိယဓနုံ၊ ညှို့မပါသော လေးကို။ ဂဟေတွာ ဝါ၊ ယူ၍သော်လည်းကောင်း။ ဌိတဿ ဝါ၊ ရပ်နေသူအားသော်လည်းကောင်း။ နိသိန္နဿ ဝါ၊ ထိုင်နေသူအားသော်လည်းကောင်း။ ဓမ္မော၊ တရားသည်။ ဝါ၊ တရားကို။ ဒေသေတုံ၊ ဟောခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဓနုံ၊ လေးသည်။ ဝါ၊ လေးကို။ ကဏ္ဌေပိ၊ လည်ပင်း၌လည်း။ ပဋိမုက္ကံ၊ စွပ်အပ်သည်။ ဝါ၊ လွယ်အပ်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ ဟတ္ထေန၊ ဖြင့်။ န ဂဏှာတိ၊ မကိုင်သေး။ တာဝ၊ ထိုလက်ဖြင့် မကိုင်သေးသမျှ။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ဒေသေတုံ၊ ဟောခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ အပ်သည်သာ။ ဣတိ၊ ဤကား အပြီးတည်း။
ဆဋ္ဌော၊ ခြောက်ခုမြောက်သော။ ဝဂ္ဂေါ၊ ဝဂ်တည်း။
၇-ပါဒုကဝဂ်အဖွင့်
၆၃၈။ အက္ကန္တဿာတိ၊ အက္ကန္တဿဟူသည်ကား။ ဆတ္တဒဏ္ဍကေ၊ ထီးရိုးပုံသဏ္ဌာန်ရှိသော ခြေညှပ်ဘု၌။ အင်္ဂုလန္တရံ၊ ခြေချောင်း နှစ်ခုအကြားကို။ အပ္ပဝေသေတွာ၊ မသွင်းမူ၍။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ပါဒုကံ၊ ခြေနင်းကို။ အက္ကမိတွာ၊ နင်း၍။ ဌိတဿ၊ တည်သော။ ပဋိမုက္ကဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိမုဉ္စိတွာ၊ စွပ်၍။ ဌိတဿ၊ သော။ ဥပါဟနာယပိ၊ ဖိနပ်၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ပင်တည်း။ ပန၊ အထူးကား။ ဧတ္ထ၊ ဤဥပါဟနာရုဠှသိက္ခာပုဒ်၌။ ပဏှိကဗဒ္ဓံ၊ ဖနောင့်ကို ဖွဲ့ကြောင်းအဖုံးကို။ ဝါ၊ ဖနောင့်ဖုံးကို။ ဩမုဉ္စိတွာ၊ စွပ်၍။ ဌိတော၊ တည်သူကို။ ဩမုက္ကောတိ၊ ဩမုက္က ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ အပ်၏။
၆၄၀။ ယာနဂတဿာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဒွီဟိ၊ နှစ်ယောက်ကုန်သော။ ဇနေဟိ၊ လူတို့သည်။ ဟတ္ထသင်္ဃာဋေန၊ ပေါင်းစပ်အပ်သော လက်ဖြင့်။ ဝါ၊ လက်ချင်းဆက်သဖြင့်။ ဂဟိတော၊ ယူအပ်သည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ ဖြစ်သော်လည်းကောင်း။ သာဋကေ၊ အဝတ်၌။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဝံသေန၊ ဝါးဖြင့်။ သစေပိ ဝယှတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ထမ်းဆောင်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ ထမ်းဆောင်သော်လည်းကောင်း။ အယုတ္တေ၊ နွား မြင်းတို့ဖြင့် မကပ်ယှဉ်အပ်သော။ ဝယှာဒိကေ၊ လှည်းပေါင်းချုပ် အစရှိသော။
ယာနေ၊ ယာဉ်၌။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ ဖြစ်သော်လည်းကောင်း။ ဝိသင်္ခရိတွာ၊ ဖျက်၍။ ဌပိတေ၊ ထားအပ်သော။ စက္ကမတ္တေပိ၊ စက်ဘီးမျှ၌လည်း။ နိသိန္နော၊ ထိုင်နေသည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ ဖြစ်သော်လည်းကောင်း။ ယာနဂတောတွေဝ၊ ယာနဂတ ဟူ၍သာ။ သင်္ခံျ၊ ရေတွက်အပ်သည်၏ အဖြစ်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဒွေပိ၊ နှစ်ဦးသော တရားဟောသူ တရားနာသူတို့သည်လည်း။ ဧကယာနေ၊ တစ်ခုတည်းသော ယာဉ်၌။ နိသိန္နာ၊ ထိုင်နေကုန်သည်။ သစေ ဟောန္တိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ကုန်အံ့။ ဧဝံ ဟောန္တေသု၊ ဤသို့ ဖြစ်ကုန်လတ်သော်။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ဒေသေတုံ၊ ဟောခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဝိသုံ၊ သီးခြား။ နိသိန္နေသုပိ၊ ထိုင်နေသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့တွင်မူလည်း။ ဥစ္စေ၊ မြင့်သော။ ယာနေ၊ ယာဉ်၌။ နိသိန္နေန၊ ထိုင်သော ရဟန်းသည်။ နီစေ၊ နိမ့်သော။ ယာနေ၊ ယာဉ်၌။ နိသိန္နဿ၊ ထိုင်နေသော ပုဂ္ဂိုလ်အား။ ဒေသေတုံ၊ ဟောခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သမပ္ပမာဏေပိ၊ အနိမ့်အမြင့်ညီမျှသော ပမာဏရှိသော ယာဉ်၌လည်း။ နိသိန္နဿ၊ ထိုင်နေသော သူအား။ ဒေသေတုံ၊ ဟောခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပုရိမေ၊ ရှေ့၌ဖြစ်သော။ ယာနေ၊ ၌။ နိသိန္နေန၊ ထိုင်နေသော ရဟန်းသည်။ ပစ္ဆိမေ၊ နောက်ဖြစ်သော ယာဉ်၌။ နိသိန္နဿ၊ ထိုင်နေသော သူအား။ ဒေသေတုံ၊ ဟောခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဗျတိရိက်ကား။ ပစ္ဆိမေ၊ ၌။ ဥစ္စတရေပိ၊ မြင့်သော ယာဉ်၌သော်မှလည်း။ နိသိန္နေန၊ ထိုင်နေသော ရဟန်းသည်။ ဒေသေတုံ၊ ဟောခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။
၆၄၁။ သယနဂတဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ ကဋသာရကေပိ၊ သင်ဖြူး၌လည်းကောင်း။ ပကတိဘူမိယမ္ပိ၊ ပကတိမြေ၌လည်းကောင်း။ နိပန္နဿ၊ လျောင်းသော ပုဂ္ဂိုလ်အား။ ဥစ္စေပိ၊ မြင့်သည်လည်းဖြစ်သော။ မဉ္စပီဌေ ဝါ၊ ညောင်စောင်းအင်းပျဉ်၌သော်လည်းကောင်း။ ဘူမိပဒေသေ ဝါ၊ မြေအရပ်၌သော်လည်းကောင်း။ ဌိတေန ဝါ၊ ရပ်လျက်သော်လည်းကောင်း။ နိသိန္နေန ဝါ၊ ထိုင်လျက်သော်လည်းကောင်း။ ဒေသေတုံ၊ ငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ပန၊ အနွယကား။ သယနဂတေန၊ အိပ်ရာ၌ ရောက်နေသော ရဟန်းသည်။ သယနဂတဿ၊ အိပ်ရာ၌ ရောက်နေသော ပုဂ္ဂိုလ်အား။ ဥစ္စတရေ ဝါ၊ မြင့်သော အိပ်ရာ၌သော်လည်းကောင်း။ သမပ္ပမာဏေ ဝါ၊ အနိမ့်အမြင့်ညီမျှသော ပမာဏရှိသော အိပ်ရာ၌သော်လည်းကောင်း။ နိပန္နေန၊ လျောင်းလျက်။ ဒေသေတုံ၊ ဟောခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ နိပန္နေန၊ လျောင်းသော ရဟန်းသည်။ ဌိတဿ ဝါ၊ ရပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်အားသော်လည်းကောင်း။ နိသိန္နဿ ဝါ၊ ထိုင်သော ပုဂ္ဂိုလ်အားသော်လည်းကောင်း။ ဒေသေတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ နိသိန္နေနာပိ၊ ထိုင်သော ရဟန်းသည်လည်း။ ဒေသေတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဌိတေန၊ ရပ်သော ရဟန်းသည်။ ဌိတဿေဝ၊ အားသာ။ ဒေသေတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
၆၄၂။ ပလ္လတ္ထိကာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာယောဂပလ္လတ္ထိကာယ ဝါ၊ အာယောဂပတ်ဖွဲ့ခြင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဟတ္ထပလ္လတ္ထိကာယ ဝါ၊ လက်ဖြင့် အာယောဂပတ်ဖွဲ့ခြင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဒုဿပလ္လတ္ထိကာယ ဝါ၊ အဝတ်ဖြင့် အာယောဂပတ်ဖွဲ့ခြင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ယာယ ကာယစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ပလ္လတ္ထိကာယ၊ ပတ်ဖွဲ့ခြင်းဖြင့်။ နိသိန္နဿ၊ ထိုင်သော။ အဂိလာနဿ၊ အား။ ဒေသေတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။
၆၄၃။ ဝေဌိတသီသဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒုဿဝေဌနေန ဝါ၊ ရစ်ပတ်ကြောင်း အဝတ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ခေါင်းပေါင်း ပုဝါဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ မောဠိအာဒီဟိ ဝါ၊ မကိုဋ် အစရှိသည်တို့ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့် ရစ်ပတ်အပ်သော။ ကေသန္တော၊ ဆံ၏ အဆုံးအပိုင်းအခြားကို။ န ဒိဿတိ၊ မမြင်အပ်။ (တစ်နည်း) ကေသန္တော၊ ဆံ၏ အဆုံးအပိုင်းအခြားသည်။ န ဒိဿတိ၊ မထင်ရှား။ ဧဝံ၊ ဤအခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဝေဌိတသီသဿ၊ ရစ်ပတ်အပ်သော ဦးခေါင်းရှိသော။
၆၄၄။ ဩဂုဏ္ဌိတသီသဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သသီသံ၊ ဦးခေါင်းနှင့်တကွ ဖြစ်သော ကိုယ်ကို။ ဝါ၊ တစ်ကိုယ်လုံးကို။ ပါရုတဿ၊ ခြုံနေသော။
၆၄၅။ ဆမာယံ နိသိန္နေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘူမိယံ၊ မြေ၌။ နိသိန္နေန၊ ထိုင်နေသော ရဟန်းသည်။ အာသနေ နိသိန္နဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ ဝတ္ထမ္ပိ၊ အဝတ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ တိဏာနိပိ၊ မြက်တို့ကိုသော်လည်းကောင်း။ သန္ထရိတွာ၊ ခင်း၍။ နိသိန္နဿ၊ သော။
၆၄၇။ ဆပကဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ စဏ္ဍာလဿ၊ ဒွန်းစဏ္ဍား၏။ ဆပကီတိ၊ ဟူသည်ကား။ စဏ္ဍာလီ၊ ဒွန်းစဏ္ဍားမသည်။ နိလီနောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိစ္ဆန္နော၊ ဖုံးကွယ်အပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ယတြ ဟိ နာမာတိ၊ ကား။ ယော၊ အကြင်မင်းသည်။ ဥစ္စေ၊ မြင့်သော။ အာသနေ၊ နေရာ၌။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ မန္တံ၊ မန္တန်ကို။ ပရိယာပုဏိဿတိ နာမ၊ သင်ယူတုံဘိ၏။ သဗ္ဗမိဒံ (ပ) ပရိပတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ “သဗ္ဗော၊ အလုံးစုံသော။ အယံ လောကော၊ ဤလောကသည်။ သင်္ကရံ၊ ရောယှက်ခြင်းသို့။ ဂတော၊ ရောက်ပြီ။ နိမ္မရိယာဒေါ၊ ဆရာနှင့် တပည့်ဟု အပိုင်းအခြား မရှိ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမံ ဝစနံ၊ ကို။ ဝတွာ၊ ပြောဆို၍။ ဝါ၊ ပြောပြောဆိုဆို။ တတ္ထေဝ၊ ထိုသစ်ပင်အောက်၌ပင်။ ဒွိန္နမ္ပိ၊ နှစ်ယောက်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ တေသံ၊ ထိုမင်းနှင့် ပုဏ္ဏားတို့၏။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ ရုက္ခတော၊ သစ်ပင်မှ။ ပတိတော၊ ကျလာပြီ။ စ ပန၊ ထပ်၍ ဆက်ဦးအံ့။ ပတိတွာ၊ ကျပြီး၍။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ မင်းနှင့်ပုဏ္ဏား နှစ်ဦးသားတို့၏လည်း။ ပုရတော၊ ရှေ့၌။ ဌတွာ၊ ရပ်၍။ ဣမံ ဂါထံ၊ ကို။ အဘာသိ၊ ရွတ်ဆိုပြီ။ ကိံ၊ နည်း။
ဥဘောအတ္ထံ နဇာနန္တိ (ပ) အသ္မာ ကုမ္ဘမိဝါဘိဒါတိ၊ ဟူ၍။ အဘာသိ။
တတ္ထ၊ ထိုဂါထာ၌။ ဥဘော အတ္ထံ န ဇာနန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒွေပိ ဇနာ၊ မင်းနှင့်ပုဏ္ဏား နှစ်ဦးသားတို့သည်လည်း။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိ၏။ အတ္ထံ၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ န ဇာနန္တိ၊ နား မလည်ကြကုန်။ ဓမ္မံ န ပဿရေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါဠိံ၊ ပါဠိကို။ န ပဿန္တိ၊ မမြင်ကြကုန်။ တေ ဥဘော၊ ထို နှစ်ယောက်တို့ဟူသည်။ ကတမေ၊ အဘယ်သူတို့နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးဖွယ်ရှိသောကြောင့်။ ယော စာယံ
(ပ) ဓီယတီတိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆိုပြီ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗြဟ္မဏဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ရာဇာနဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဥဘောပိ၊ နှစ်ယောက်လုံးတို့ကိုလည်း။ အဓမ္မိကဘာဝေ၊ တရားမရှိသူတို့၏ အဖြစ်၌။ ဝါ၊ မတရားသူတို့၏ အဖြစ်၌။ ဌပေသိ၊ ထားပြီ။
တတော၊ ထိုသို့ ပြောဆိုခြင်းကြောင့်။ ဗြဟ္မဏော၊ သည်။ သာလီနန္တိ၊ သာလီနံအစရှိသော။ ဂါထံ၊ ကို။ အာဟ၊ ရွတ်ဆိုပြီ။ တဿာ၊ ထိုဂါထာ၏။ အတ္ထော၊ ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ဘော၊ အမောင်။ အဟံ၊ ကျွန်ုပ်သည်။ “အယံ၊ ဤအောက်ကနေ၍ မန္တန်ကို သင်ပေးရခြင်းသည်။ အဓမ္မော၊ ဓမ္မမဟုတ်။ ဝါ၊ မတရား၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဇာနာမိ၊ သိပါ၏။ အပိ စ ခေါ၊ ထိုသို့ပင် သိပါသော်လည်း။ မယာ၊ ကျွန်ုပ်သည်။ ဒီဃရတ္တံ၊ ရှည်စွာသော ညဉ့်ပတ်လုံး။ သပုတ္တဒါရပရိဇနေန၊ သားမယား အခြွေအရံနှင့်တကွဖြစ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ရညော၊ မင်း၏။ သန္တကော၊ ဥစ္စာဖြစ်သော။ သာလီနံ၊ သလေးတို့၏။ ဩဒနော၊ ကို။ ဘုတ္တော၊ စားအပ်ပြီ။ သုစိမံသူပသေစနောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဿ၊ ထိုထမင်း၏။ ဥပသေစနံ၊ သွန်းလောင်းထည့်ခပ်အပ်သော။ မိဿီကရဏံ၊ ရောနှောသကဲ့သို့ ပြုအပ်သော။ နာနပ္ပကာရဝိကတိသမ္ပာဒိတံ၊ အမျိုးမျိုးအပြားရှိသော အထူးတလည် ပြုစီမံအပ် ပြည့်စုံစေအပ်သော။ သုစိမံသံ၊ သန့်ရှင်းစင်ကြယ်သော အသားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သော၊ ထိုထမင်းသည်။ သုစိမံသူပသေစနော၊ မည်၏။ တသ္မာ ဓမ္မေန ဝတ္တာမီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မယာ၊ ကျွန်ုပ်သည်။ ရညော၊ ၏။ ဩဒနော၊ ကို။ ဘုတ္တော၊ စားအပ်ပြီ။ အညေ၊ ထမင်းမှ အခြားကုန်သော။ ဗဟူ၊ များစွာကုန်သော။ လာဘာ စ၊ လာဘ်တို့ကိုလည်း။ လဒ္ဓါ၊ ရအပ်ပါကုန်ပြီ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဓမ္မေ၊ တရား၌။ အဟံ၊ ကျွန်ုပ်သည်။ ဥဒရေ ဗဒ္ဓေါ၊ ဝမ်းနှင့် တစ်စပ်တည်း စပ်နေသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ န ဝတ္တာမိ၊ မဖြစ်နိုင်ပါ။ ဝါ၊ မကျင့်နိုင်ပါ။ ဓမ္မံ၊ ကို။ အဇာနန္တော၊ နားမလည်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ န ဝတ္တာမိ၊ မကျင့်သည်ကား။ န၊ မဟုတ်ပါ။ ဟိ၊ မှန်၏။ အယံ ဓမ္မော၊ ကို။ အရိယေဟိ၊ မြင့်မြတ်ဖြူစင် သူတော်စင်တို့သည်။ ဝဏ္ဏိတော ပသတ္ထော၊ ချီးမွမ်းအပ်ပြီ။ ထောမိတော၊ ထောမနာအပ်ပြီ။ ဣတိ၊ သို့။ ဇာနာမိ၊ သိပါ၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
အထ၊ ထိုအခါ၌။ နံ၊ ထိုပုဏ္ဏားကို။ ဆပကော၊ ဒွန်းစဏ္ဍားသည်။ “ဓိရတ္ထူ”တိ အာဒိနာ၊ ဓိရတ္ထု အစရှိသော။ ဂါထာဒွယေန၊ ဂါထာနှစ်ပါးအပေါင်းဖြင့်။ အဇ္ဈဘာသိ၊ မိမိအလိုရှိအပ်သော အနက်ကို စွဲ၍ ရွတ်ဆိုပြီ။ တဿာ၊ ထိုဂါထာ၏။ အတ္ထော၊ ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ဗြဟ္မဏ၊ ပုဏ္ဏား။ တယာ၊ သည်။ ယော ဓနလာဘော စ၊ အကြင်ဥစ္စာဟူသော လာဘ်ကိုလည်းကောင်း။ ယော ယသလာဘော စ၊ အကြင်အခြွေအရံ အကျော်အစောလာဘ်ကိုလည်းကောင်း။ လဒ္ဓေါ၊ ရအပ်ပြီ။ တံ ဓနလာဘံ၊ ထိုဥစ္စာရခြင်း၏ လည်းကောင်း။ တံ ယသလာဘဉ္စ၊ ၏လည်းကောင်း။ ဓီ၊ ထွီထွီထွေးထိုက်သည်။ ဝါ၊ စက်ဆုပ် ရွံရှာဖွယ်သည်။ အတ္ထု၊ ဖြစ်လေစွ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ တယာ၊ သင်သည်။ လဒ္ဓေါ၊ ရအပ်သော။ အယံ လာဘော၊ ဤလာဘ်သည်။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ အပါယေသု၊ အပါယ်တို့၌။ ဝိနိပါတနဟေတုနာ၊ ဖောက်ဖောက်ပြန်ပြန် ကျခြင်း၏ အကြောင်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ သမ္ပတိ၊ ယခုဘဝ၌။ အဓမ္မစရဏေန စ၊ မတရားကျင့်ခြင်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝုတ္တိ နာမ၊ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝရူပါ၊ ဤသို့ သဘောရှိသော။ ယာ ဝုတ္တိ၊ အကြင်အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းသည်။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ ဝိနိပါတေန၊ အပါယ်တို့၌ ဖောက်ဖောက်ပြန်ပြန် ကျကြောင်း၏ အဖြစ်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဣဓ၊ ဤဘဝ၌။ အဓမ္မစရဏေန ဝါ၊ မတရားကျင့်ခြင်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ နိပ္ပဇ္ဇတိ၊ ပြီးစီး၏။ တာယ ဝုတ္တိယာ၊ ထို အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်အကျိုးရှိအံ့နည်း။ တေန၊ ကြောင့်။ “ဗြဟ္မဏ၊ ပုဏ္ဏား။ တံ ဓနလာဘံ၊ ထိုဥစ္စာဟူသော လာဘ်၏လည်းကောင်း။ တံ ယသလာဘဉ္စ၊ ထိုအခြွေအရံ အကျော်အစောဟူသော လာဘ်၏လည်းကောင်း။ ဓီ၊ ထွီထွီထွေးထိုက်သည်။ ဝါ၊ စက်ဆုပ်ရွံရှာဖွယ်သည်။ အတ္ထု၊ ဖြစ်လေစွ။ ဝိနိပါတေန၊ အပါယ်တို့၌ ဖောက်ဖောက်ပြန်ပြန် ကျကြောင်း၏ အဖြစ်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ အဓမ္မစရဏေန ဝါ၊ မတရား ကျင့်ခြင်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ယာ ဝုတ္တိ၊ အကြင်အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းသည်။ နိပ္ပဇ္ဇတိ၊ ပြီးစီး၏။ တာယ ဝုတ္တိယာ၊ ဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်အကျိုးရှိအံ့နည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။
ပရိဗ္ဗဇ မဟာဗြဟ္မေတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဟာဗြဟ္မဏ၊ ပုဏ္ဏားကြီး။ ဣတော ဒိသာ၊ ဤအရပ်မှ။ သီဃံ၊ လျင်စွာ။ ပလာယဿု၊ ပြေးပါလော့။ ပစန္တညေပိ ပါဏိနောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညေပိ၊ အသင်တို့မှ အခြားလည်းဖြစ်ကုန်သော။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ပစန္တိ စေဝ၊ ချက်လည်း ချက်ပြုတ်ကြပါကုန်၏။ ဘုဉ္ဇန္တိ စ၊ စားလည်း စားကြပါကုန်၏။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ တွဉ္စေဝ၊ သင်သည်လည်းကောင်း။ ရာဇာ စ၊ သည်လည်းကောင်း။ န ပစသိ၊ ချက်သည် မဟုတ်ပါ။ န ဘုဉ္ဇသိ၊ စားသည်မဟုတ်ပါ။ မာ တွံ (ပ) ကုမ္ဘမိဝါဘိဒါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟိ၊ တိုက်တွန်းသင့်စွ။ တွံ၊ သည်။ ဣတော၊ ဤအရပ်မှ။ အပရိဗ္ဗဇိတွာ၊ ထွက်မပြေးမူ၍။ ဣမံ အဓမ္မံ၊ ဤမတရားအမှုကို။ သစေ အာစရိဿသိ၊ အကယ်၍ ကျင့်နေအံ့။ တတော၊ ထိုသို့ ကျင့်နေခြင်းကြောင့်။ တွံ၊ သင့်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာစရိတော၊ ပြုကျင့်အပ်သော။ သော အဓမ္မော၊ ထိုမတရားသည်။ ဥဒကကုမ္ဘံ၊ ရေအိုး ကို။ ပါသာဏော၊ ကျောက်သည်။ ဘိန္ဒတိ ယထာ၊ ခွဲသကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဘေစ္ဆတိ၊ ခွဲလတံ့။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ မယံ၊ တို့သည်။
မဟာဗြဟ္မေ၊ ပုဏ္ဏားကြီး။ ပရိဗ္ဗဇ၊ တစ်ရွာတစ်ကျေး လျင်စွာပြေးလော့။ အညေ၊ မင်းနှင့်ပုဏ္ဏား အသင်တို့မှ အခြားကုန်သော။ ပါဏိနောပိ၊ သတ္တဝါတို့သည်လည်း။ ပစန္တိ၊ မိမိတို့ဘာသာ ချက်ပြုတ်၍ စားသောက်ကြပါကုန်၏။ အသ္မာ၊ ကျောက်သည်။ ကုမ္ဘံ၊ ရေအိုးကို။ ဘိန္ဒတိ ဣဝ၊ ခွဲသကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ အာစရိတော၊ ပြုကျင့်အပ်သော။ အဓမ္မော၊ မတရားသည်။ တွံ၊ သင့်ကို။ မာ အဘိဒါ၊ မခွဲပါစေနှင့်၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ တံ၊ သင့်ကို။ ဝဒါမ၊ ပြောဆိုပါကုန်၏။
ဥစ္စေ အာသနေတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ ဘူမိပ္ပဒေသေပိ၊ မြေအရပ်၌လည်း။ ဥန္နတဋ္ဌာနေ၊ မြင့်မောက်သော အရပ်၌။ နိသိန္နဿ၊ သော။ အဂိလာနဿ၊ အား။ ဒေသေတုံ၊ ငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။
၆၄၈။ န ဌိတော နိသိန္နဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ထေရုပဋ္ဌာနံ၊ ထေရ်အား ဆည်းကပ်ရာ အရပ်သို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဌိတံ၊ ရပ်နေသော။ ဒဟရဘိက္ခံု၊ ရဟန်းငယ်ကို။ အာသနေ၊ နေရာ၌။ နိသန္နော၊ ထိုင်နေသော။ မဟာထေရော၊ သည်။ ပဥှံ၊ ပြဿနာကို။ သစေပိ ပုစ္ဆတိ၊ အကယ်၍မူလည်း မေးအံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ မေးလတ်သော်။ န ကထေတဗ္ဗံ၊ မဖြေဆိုရာ။ ဝါ၊ ပါဠိအဋ္ဌကထာစကားဖြင့် မဖြေဆိုရာ။ ပန၊ ထိုသို့ မဖြေဆိုရာပါသော်လည်း။ ဂါရဝေန၊ လေးစားသူ၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝါ၊ လေးစားခြင်းကြောင့်။ ထေရံ၊ ကို။ ဥဋ္ဌဟိတွာ၊ ထ၍။ ပုစ္ဆထ၊ မေးပါကုန်။ ဣတိ၊ သို့။ ဝတ္တံု၊ လျှောက်ခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ဝါ၊ မတော်။ ပဿေ၊ နံပါး၌။ ဌိတဘိက္ခုဿ၊ ရပ်နေသော ရဟန်းအား။ ကထေမိ၊ ဖြေဆိုအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ နှလုံးသွင်း၍။ ကထေတုံ၊ ဖြေဆိုခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
၆၄၉။ န ပစ္ဆတော ဂစ္ဆန္တေနာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ပုရတော၊ ရှေ့၌။ ဝါ၊ ရှေ့က။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားသော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ပစ္ဆတော၊ နောက်မှ။ ဂစ္ဆန္တံ၊ သွားသော ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ပဥှံ၊ ကို။ သစေ ပုစ္ဆတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မေးလတ်သော်။ န ကထေတဗ္ဗံ၊ မဖြေဆိုရာ။ ပစ္ဆိမဿ၊ နောက်၌ဖြစ်သော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်းအား။ ကထေမိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ နှလုံးသွင်း၍။ ကထေတုံ၊ ဖြေဆိုခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဥဂ္ဂဟိတဓမ္မံ၊ ဆရာ့အထံ၌ သင်ယူအပ်သော ပါဠိအဋ္ဌကထာတရားကို။ သဒ္ဓိံ၊ အတူ။ သဇ္ဈာယိတုံ၊ သရဇ္ဈာယ်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သမဓုရေန၊ ညီမျှသော ထမ်းပိုးဖြင့်။ ဝါ၊ ရင်ပေါင်တန်း။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ သွားသော ပုဂ္ဂိုလ်အား။ ကထေတုံ၊ ဟောခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ဖြေဆိုခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
၆၅၀။ န ဥပ္ပထေနာတိ ဧတ္ထာပိ၊ ၌လည်း။ ဒွေပိ၊ တရားဟောသူ တရားနာသူ နှစ်ဦးတို့သည်လည်း။ သကဋပထေ၊ လှည်းလမ်းခရီး၌။ ဧကေကစက္ကပထေန ဝါ၊ တစ်ခုတစ်ခုသော လှည်းဘီး၏ လမ်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဥပ္ပထေန ဝါ၊ မမှန်သော လမ်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ သမဓုရံ၊ ညီမျှသော ထမ်းပိုးထမ်းနည်းနှင့်တူစွာ။ ဝါ၊ ရင်ပေါင်တန်း။ သစေ ဂစ္ဆန္တိ၊ အကယ်၍ သွားကုန်အံ့။ ဧဝံ သန္တေ ကထေတုံ၊ ဟောကြားခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
၆၅၁။ အသဉ္စိစ္စာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိစ္ဆန္နဋ္ဌာနံ၊ ဖုံးကွယ်အပ်သော အရပ်သို့။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ သွားစဉ်။ သဟသာ၊ အဆောတလျင်။ ဥစ္စာရော ဝါ၊ ကျင်ကြီးသည်သော်လည်းကောင်း။ ပဿာဝေါ ဝါ၊ ကျင်ငယ်သည်သော်လည်းကောင်း။ နိက္ခမတိ၊ ထွက်သွားအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ထွက်သွားလတ်သော်။ အသဉ္စိစ္စ ကတော နာမ၊ အသဉ္စိစ္စကတ မည်၏။ ဝါ၊ သညာနှင့်တကွ စေတနာဖြင့် မစေ့ဆော်မူ၍ ပြုအပ်သည် မည်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၆၅၂။ န ဟရိတေတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဇီဝရုက္ခဿ၊ ရှင်ဆဲသစ်ပင်၏။ ယမ္ပိ မူလံ၊ အကြင်အမြစ်သည်လည်း။ ပထဝိယံ၊ မြေပေါ်၌။ ဒိဿမာနံ၊ ပေါ်ထင်လျက်။ ဂစ္ဆတိ၊ သွား၏။ သာခါ ဝါ၊ သစ်ကိုင်းသစ်ခက်သည်သော်လည်း။ ဘူမိလဂ္ဂါ၊ မြေ၌ ကပ်ငြိနေသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဂစ္ဆတိ၊ ၏။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ တံ၊ ထိုအမြစ်သစ်ခက်ကို။ ဟရိတသင်္ခါတမေဝ၊ ဟရိတဟု ခေါ်ဝေါ်အပ်သည်သာ။ ခန္ဓေ၊ ပင်စည်ပေါ်၌။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ အပ္ပဟရိတဋ္ဌာနေ၊ စိမ်းစိုသော မြက်သစ်ပင် မရှိသော အရပ်၌။ ပါတေတုံ၊ စွန့်ချခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အပ္ပဟရိတဋ္ဌာနံ၊ ကို။ ဩလောကေန္တဿေဝ၊ ကြည့်စဉ်ပင်။ သဟသာ၊ အဆောတလျင်။ နိက္ခမတိ၊ ထွက်သွားအံ့။ ဂိလာနဋ္ဌာနေ၊ ဂိလာန၏ အရာ၌။ ဌိတော၊ တည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်တော့၏။ တသ္မာ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အပ္ပဟရိတေ ကတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အပ္ပဟရိတံ၊ စိမ်းစိုသော မြက်သစ်ပင် မရှိရာ အရပ်ကို။ အလဘန္တေန၊ မရသော ရဟန်းသည်။ တိဏဏ္ဍုပကံ ဝါ၊ မြက်ကရွတ်ခွေကိုသော် လည်းကောင်း။ ပလာလဏ္ဍုပကံ ဝါ၊ ကောက်ရိုးကရွတ်ခွေကိုသော်လည်းကောင်း။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ကတောပိ၊ ပြုအပ်သော ကျင်ကြီးကျင်ငယ်သည်လည်း။ ပစ္ဆာ၊ နောက်၌။ ဟရိတံ၊ စိမ်းစိုသော မြက်သစ်ပင်ကို။ ဩတ္ထရတိ၊ လွှမ်းမိုးအံ့။ ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ သာ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ခေဠေန၊ တံတွေးဖြင့်။ သိင်္ဃာဏိကာပိ၊ နှပ်ကိုလည်း။ သင်္ဂဟိတာ၊ သွင်းယူအပ်ပြီ။ ဣတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။
၆၅၃။ န ဥဒကေတိ ဧတံ၊ န ဥဒကေဟူသော ဤသိက္ခာပုဒ်ကို။ ပရိဘောဂဥဒကမေဝ၊ သုံးဆောင်အပ် သုံးဆောင်ကောင်းသော ရေကိုသာ။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်တော်မူ၍။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အပရိဘောဂေသု၊ မသုံးဆောင်အပ် မသုံးဆောင်ကောင်းကုန်သော။ ဝစ္စကုဋိသမုဒ္ဒါဒိဥဒကေသု၊ ဝစ္စကုဋိတွင်း၌ ရှိသော ရေ သမုဒ္ဒရာရေ အစရှိသော ရေတို့၌။ ကရောန္တဿ၊ စွန့်ချမှုကို ပြုသော ရဟန်း၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒေဝေ၊ မိုးသည်။ ဝဿန္တေ၊ ရွာလတ်သော်။ သမန္တတော၊ ပတ်ဝန်းကျင်၌။ ဥဒကောဃော၊ ရေအယဉ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ အနုဒကဋ္ဌာနံ၊ ရေမရှိသော အရပ်ကို။ ဩလောကေန္တဿေဝ၊ ကြည့်ရှုစဉ်ပင်။ နိက္ခမတိ၊ ထွက်သွားအံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ မဟာပစ္စရိယံ၊ ၌။ “ဧတာဒိသေ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ကာလေ၊ အခါ၌။ အနုဒကဋ္ဌာနံ၊ ကို။ အလဘန္တေန၊ မရသော ရဟန်းသည်။ ကာတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ သဗ္ဗသိက္ခာပဒေသု၊ တို့၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ၊ သာ
။သတ္တမော၊ သော ။ ဝဂ္ဂေါ၊ ဝဂ်တည်း။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသေခိယသိက္ခာပုဒ်တို့၌။ သမုဋ္ဌာနာဒိဒီပနတ္ထာယ၊ သမုဋ္ဌာန် အစရှိသည်တို့ကို ပြခြင်းအကျိုးငှာ။ ဣဒံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ပကိဏ္ဏကံ၊ ရောပြွမ်းသော အဆုံးအဖြတ်တည်း။ ဥဇ္ဈဂ္ဃိကဥစ္စာသဒ္ဒပဋိသံယုတ္တာနိ၊ ဥဇ္ဈဂ္ဃိ ဥစ္စာသဒ္ဒတို့နှင့် စပ်ယှဉ်ကုန်သော။ စတ္တာရိ၊ လေးပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့လည်းကောင်း။ သကဗဠေန မုခေန ဗျာဟရဏံ၊ သကဗဠေန မုခေန ဗျာဟရဏဟူသော။ ဧကံ၊ တစ်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်၌လည်းကောင်း။ ဆမာနီစာသနဋ္ဌာနပစ္ဆတာဂမနဥပ္ပထဂမနပဋိသံယုတ္တာနိ၊ ဆမာ နီစာသန ဋ္ဌာန ပစ္ဆတော ဂမန ဥပ္ပထဂမနတို့နှင့် စပ်ယှဉ်ကုန်သော။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒသ၊ ဆယ်ပါးကုန်သော။ ဣမာနိ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့သည်။ သမနုဘာသနာသမုဋ္ဌာနာနိ၊ သမနုဘာသနသိက္ခာပုဒ်၏ သမုဋ္ဌာန်နှင့်တူသော သမုဋ္ဌာန်ရှိကုန်၏ (ပ)။ ကိရိယာနိ၊ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တို့တည်း။
(ပ) ဒုက္ခဝေဒနာနိ၊ ဒုက္ခဝေဒနာရှိသော သိက္ခာပုဒ်တို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
သူပေါဒနဝိညတ္တိသိက္ခာပဒံ၊ သည် (ပ)။ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဆတ္တပါဏိ (ပ) နာမကာနိ၊ ဆတ္တပါဏိ သတ္ထပါဏိ အာဝုဓပါဏိ ပါဒုက ဥပါဟန ယာန သယန ပလ္လတ္ထိက ဝေဌိတ ဩဂုဏ္ဌိတ အမည်ရှိကုန်သော။ ဧကာဒသ၊ တစ်ဆယ့်တစ်ပါးကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့သည်။ ဓမ္မဒေသနာသမုဋ္ဌာနာနိ၊ ဓမ္မဒေသနာသမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တို့တည်း။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ်စိတ်ကြောင့်။ သမုဋ္ဌဟန္တိ၊ ကုန်၏။ ကိရိယာကိရိယာနိ၊ ရံခါ မပြုထိုက်သော လွန်ကျူးမှုကို ပြုခြင်း ရံခါပြုထိုက်သော ဖြည့်ကျင့်မှုကို မပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တို့တည်း (ပ)။ ဒုက္ခဝေဒနာနိ၊ တို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်ထိုက်၏။
အဝသေသာနိ၊ ကြွင်းကုန်သော။ တေပဏ္ဏာသ၊ ငါးဆယ့်သုံးပါးကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့သည်။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနာနိ၊ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာန်ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
သဗ္ဗသေခိယေသု၊ အလုံးစုံသော သေခိယသိက္ခာပုဒ်တို့၌။ အာဗာဓပစ္စယာ၊ အနာဟူသောအကြောင်းကြောင့်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ထူပီကတပိဏ္ဍပါတေ၊ ထူပီကတ ပိဏ္ဍပါတသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ သူပဗျဉ္ဇနေန ပဋိစ္ဆာဒနေ၊ သူပဗျဉ္ဇနေန ပဋိစ္ဆာဒနသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ဥဇ္ဈာနသညိမှိ၊ ဥဇ္ဈာနသညီသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တီသု၊ ကုန်သော။ သိက္ခာပဒေသု၊ တို့၌။ ဂိလာနော၊ သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
သေခိယဝဏ္ဏနာ၊ သေခိယသိက္ခာပုဒ်တို့၏ ဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
သေခိယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
၈-သတ္တာဓိကရဏသမထ
၆၅၅။ အဓိကရဏသမထေသု၊ အဓိကရဏသမထတို့၌။ သတ္တာတိ၊ သတ္တဟူသော သဒ္ဒါသည်။ တေသံ ဓမ္မာနံ၊ ထိုအဓိကရဏသမထသိက္ခာပုဒ်တို့၏။ ဝါ၊ တို့ကို။ သင်္ချာပရိစ္ဆေဒေါ၊ သင်္ချာဖြင့် ပိုင်းခြားကြောင်းသဒ္ဒါတည်း။ ယေ ဓမ္မာ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ စတုဗ္ဗိဓံ၊ လေးပါးအပြားရှိသော။ အဓိကရဏံ၊ အဓိကရုဏ်းကို။ သမေန္တိ ဝူပသမေန္တိ၊ ငြိမ်းစေတတ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထိုသို့ အဓိကရုဏ်းကို ငြိမ်းစေတတ်ကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တေ ဓမ္မာ၊ တို့သည်။ အဓိကရဏသမထာ၊ အဓိကရဏသမထတို့ မည်၏။ တေသံ၊ ထိုအဓိကရဏသမထတို့၏။ ဝိတ္ထာရော၊ ကို။ ခန္ဓကေ စ၊ သမထက္ခန္ဓက၌လည်းကောင်း။ ပရိဝါရေ စ၊ ၌လည်းကောင်း။ ဘဂဝတာ ဝုတ္တော၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ တဿ၊ ထိုအကျယ်၏။ အတ္ထံ၊ ကို။ ဝတ္ထေဝ၊ ထိုသမထက္ခန္ဓက ပရိဝါ၌သာ။ ဝါ၊ ထိုသမထက္ခန္ဓက ပရိဝါကျမှသာ။ ဝဏ္ဏယိဿာမ၊ ဖွင့်ကုန်အံ့။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော သိက္ခာပုဒ်တို့၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သမန္တပါသာဒိကာယ၊ သမန္တပါသာဒိကာ မည်သော။ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ၊ ဝိနည်းပါဠိတော်၏ ဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာ၌။ ဘိက္ခုဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ၊ ဘိက္ခုဝိဘင်း၏ အဖွင့်သည်။ ဝါ၊ ဘိက္ခုဝိဘင်း၏ ဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
အယံ ဝဏ္ဏနာ၊ ဤဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ အနန္တရာယေန၊ အန္တရာယ်ကင်း ရန်စွယ်ရှင်းသဖြင့်။ နိဋ္ဌိတာ ယထာ၊ နိဂုံးအရောက် ပြီးမြောက်သကဲ့သို့။ တထာ၊ ထို့အတူ။ ပါဏိနော၊ သတ္တဝါတို့သည်။ အနန္တရာယေန၊ အန္တရာယ်ကင်း ရန်စွယ်ရှင်းသဖြင့်။ သန္တိံ၊ ဒုက္ခခပ်သိမ်း အေးငြိမ်းရာမှန် အေးနိဗ္ဗာန်သို့။ ပပ္ပေါန္တု၊ ရောက်ကြပါစေကုန်သတည်း။
သဒ္ဓမ္မော၊ ပရိယတ် ပဋိပတ် ပဋိဝေဓအားဖြင့် သုံးပါးသော သဒ္ဓမ္မသည်။ စိရံ၊ ကြာမြင့်စွာ။ တိဋ္ဌတု၊ တည်တံ့ပါစေသတည်း။ ဒေဝေါ၊ မိုးသည်။ ကာလေ၊ ရွာသင့်ရာ အခါ၌။ ဝဿံ၊ ရွာလျက်။ စိရံ၊ ကြာမြင့်စွာ။ ပဇံ၊ သတ္တဝါအပေါင်းကို။ တပ္ပေတု၊ နှစ်သိမ့်ပါစေသတည်း။ ရာဇာ၊ သည်။ မေဒနိံ၊ တစ်မြေပြင်လုံးကို။ ဝါ၊ မြေပြင်၌နေ လူဗိုလ်ခြေကို။ ဓမ္မေန၊ တရားသဖြင့်။ ရက္ခတု၊ စောင့်ရှောက်ပါစေသတည်း။ ဣတိ၊ ဤကား ပတ္ထနာတည်း။
မဟာဝိဘင်္ဂေါ နိဋ္ဌိတော။
ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂအဖွင့်
၁-ပါရာဇိကအဖွင့်
ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ ဝိဘင်္ဂဿ၊ ဝိဘင်း၏။ (တစ်နည်း) ဘိက္ခူနံ ဝိဘင်္ဂဿ၊ ဘိက္ခုဝိဘင်း၏။ အနန္တရံ၊ အခြားမဲ့၌။ သင်္ဂဟိတော၊ သိမ်းယူအပ်ပြီးသော။ ဝါ၊ သံဂါယနာ တင်အပ်ပြီးသော။ ဘိက္ခုနီနံ၊ ဘိက္ခုနီတို့၏။ ယော ဝိဘင်္ဂေါ၊ အကြင်ဝိဘင်းသည်။ အဿ၊ ရှိ၏။ တဿ၊ ထိုဘိက္ခုနီဝိဘင်း၏။ သံဝဏ္ဏနာက္ကမော၊ ဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာအစဉ်သည်။
ယတော၊ အကြင့်ကြောင့်။ ပတ္တော၊ ရောက်လာပြီ။ တတော၊ ထို့ကြောင့်။ တဿ၊ ထိုဘိက္ခုနီဝိဘင်း၏။ အပုဗ္ဗပဒဝဏ္ဏနံ၊ ရှေးမဟုတ်သော ပုဒ်တို့၏ ဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ တာဝ၊ သံဃာဒိသိသ် စသည်တို့မှ ရှေးဦးစွာ။ သင်္ဂီတေ၊ သံဂါယနာတင်အပ်သော။ ပါရာဇိကေ၊ ပါရာဇိကကဏ္ဍ၌။ အယံ သံဝဏ္ဏနာ၊ ဤဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ ဖြစ်တော့လတံ့။
၁-ပဌမပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၆၅၆။ တေန သမယေန (ပ) သာဠှော မိဂါရနတ္တာတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ သာဠှောတိ၊ သာဠဟူသည်ကား။ တဿ၊ ထိုသူ၏။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယေန၊ အကြင်ကြောင့်။ သော၊ ထိုသူသည်။ မိဂါရမာတုယာ၊ မိဂါရသူဌေး၏ အမိအရာ၌ တည်သော ဝိသာခါ၏။ နတ္တာ၊ မြေးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ကြောင့်။ “မိဂါရနတ္တာ”တိ၊ မိဂါရနတ္တာ ဟူ၍။ သံဂီတိကာရေဟိ၊ သံဂါယနာတင်ထေရ်တို့သည်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ နဝကမ္မိကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ နဝကမ္မာဓိဋ္ဌာယိကံ၊ အသစ်အသစ်ဖြစ်သော အမှုကို စီမံတတ်သူကို။ ပဏ္ဍိတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဏ္ဍိစ္စေန၊ ကြောင်းကျိုးမြင်သိ ပင်ကိုပညာရှိသူ၏အဖြစ်နှင့်။ သမန္နာဂတာ၊ ပြည့်စုံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဗျတ္တာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝေယျတ္တိကေန၊ ဉာဏ်ပညာထက်မြက်သူ၏အဖြစ်နှင့်။ သမန္နာဂတာ၊ ပြည့်စုံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မေဓာဝိနီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါဠိဂ္ဂဟဏေ၊ ပါဠိကို သင်ယူခြင်း၌။ သတိပုဗ္ဗင်္ဂမာယ၊ သတိရှေ့သွားရှိသော။ ဝါ၊ သတိပဓာနရှိသော။ ပညာယ၊ ပညာနှင့်လည်းကောင်း။ အတ္ထဂ္ဂဟဏေ၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို သင်ယူခြင်း၌။ ပညာပုဗ္ဗင်္ဂမာယ၊ ပညာရှေ့သွားရှိသော။ သတိယာ၊ နှင့်လည်းကောင်း။ သမန္နာဂတာ၊ ပြည့်စုံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒက္ခာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဆေကာ၊ ကျွမ်းကျင်သည်။ အဝိရဇ္ဈိတွာ၊ မချွတ်ယွင်းမူ၍။ သီဃံ၊ လျင်စွာ။ ကတ္တဗ္ဗကာရိနီ၊ ပြုထိုက်သော အမှုကို ပြုလေ့ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အနလသာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာလသိယဝိရဟိတာ၊ ပျင်းရိသူ၏ အဖြစ်မှ ကင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတြုပါယာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ တေသု တေသု ကမ္မေသု၊ ထိုထို အလုပ်တို့၌။ ဥပါယဘူတာယ၊ ကပ်၍ သိတတ်သည် ဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ဝါ၊ အကြောင်းဥပါယ်ဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ဝီမံသာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကတ္တဗ္ဗကမ္မူပပရိက္ခာယ၊ ပြုထိုက်သော အလုပ်ကို စူးစမ်းတတ်သော ဉာဏ်ပညာနှင့်။ သမန္နာဂတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သမ္ပယုတ္တာ၊ ယှဉ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အလံ ကာတုန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တံ တံ ကမ္မံ၊ ထိုထိုအလုပ်ကို။ ကာတုံ၊ ကိုယ်တိုင်ပြုလုပ်ခြင်းငှာ။ သမတ္ထာ၊ စွမ်းနိုင်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အလံ သံဝိဓာတုန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧဝဉ္စ ဧဝဉ္စ၊ ဤသို့ ဤသို့လည်း။ ဝါ၊ သည်ပုံသည်နည်းလည်း။ ဣဒံ၊ ဤအလုပ်သည်။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သံဝိဒဟိတုမ္ပိ၊ စီမံခြင်းငှာလည်း။ သမတ္ထာ၊ စွမ်းနိုင်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကတာကတံ ဇာနိတုန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကတဉ္စ၊ ပြုအပ်ပြီးသော အလုပ်ကိုလည်းကောင်း။ အကတဉ္စ၊ မပြုအပ်သေးသော အလုပ်ကိုလည်းကောင်း။ ဇာနိတုံ၊ ငှာ။ တေတိ၊ ဟူသည်ကား။ တေ ဥဘော၊ ထိုနှစ်ယောက်တို့သည်။ သာ စ သုန္ဒရီနန္ဒာ၊ သည်လည်းကောင်း။ သော စ သာဠှော၊ သည်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဘတ္တဂ္ဂေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပရိဝေသနဋ္ဌာနေ၊ ဆွမ်းလုပ်ကျွေးရာ အရပ်၌။ နိကူဋေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကောဏသဒိသံ၊ အထောင့်နှင့် တူသည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဒဿိတေ၊ ပြအပ်သော။ ဂမ္ဘီရေ၊ နက်မှောင်ချောင်ကျသော အရပ်၌။ ဝိဿရော မေ ဘဝိဿတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ မေ၊ ငါ၏။ ဝိရူပေါ၊ ဖောက်ပြန်သော သဘောရှိသော။
သရော၊ အသံသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတံ့။ ဝိပ္ပကာရသဒ္ဒေါ၊ ဖောက်ပြန်သော အသံသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပတိမာနေန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အပေက္ခမာနာ၊ ရှုမျှော်လျက်။ ကျာဟန္တိ ပဒဿ၊ ၏။ ကိံ အဟန္တိ ပဒစ္ဆေဒေါ၊ ကိံ အဟံဟု ပုဒ်ဖြတ်ခြင်းကို။ ကာတဗ္ဗော၊ ပြုထိုက်၏။ ဇရာဒုဗ္ဗလာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇရာယ၊ ဇရာကြောင့်။ ဒုဗ္ဗလာ၊ အားမရှိသည်။ စရဏဂိလာနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါဒရောဂေန၊ ခြေ၌ဖြစ်သော ရောဂါနှင့်။ ဝါ၊ ခြေနာရောဂါနှင့်။ သမန္နာဂတာ၊ ပြည့်စုံသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။
၆၅၇-၈။ အဝဿုတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂသည်။ အဝဿုတာ၊ စိုစွတ်အပ်သည်။ တိန္တာ ကိလိန္နာ၊ စိုစွတ်အပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ထိုအဝဿုတပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ တမေဝ ရာဂံ၊ ထိုကာယသံသဂ္ဂရာဂကိုပင်။ ဂဟေတွာ၊ ယူတော်မူ၍။ “သာရတ္တာ”တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုသာရတ္တာအစရှိသော စကားရပ်၌။ သာရတ္တာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝတ္ထံ၊ အဝတ်ကို။ ရင်္ဂဇာတေန၊ ဆိုးရည်ဖြင့်။ ဝါ၊ ဖြစ်သော ဆိုးရည်ဖြင့်။ ရတ္တံ ဝိယ၊ ဆိုးအပ်သကဲ့သို့။ တထာ၊ ထို့အတူ။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန၊ ဖြင့်။ သုဋ္ဌု၊ လွန်စွာ။ ရတ္တာ၊ ဆိုးအပ်သည်။ ဝါ၊ တပ်မက်သည်။ အပေက္ခဝတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တဿေဝ ရာဂဿ၊ ထို ကာယသံသဂ္ဂရာဂဖြင့်။ တသ္မိံ ပုရိသေ၊ ထိုယောကျ်ား၌။ ပဝတ္တာယ၊ ဖြစ်သော။ အပေက္ခာယ၊ ရှုငဲ့ခြင်းနှင့်။ ဝါ၊ ရှုငဲ့တတ်သော ရာဂ နှင့်။ သမန္နာဂတာ၊ ပြည့်စုံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တာတိ၊ ဟူသည်ကား။ တေန ရာဂေန၊ ထို့ာယသံသဂ္ဂရာဂဖြင့်။ တသ္မိံ ပုရိသေ၊ ၌။ ဗန္ဓိတွာ၊ ဖွဲ့၍။ ဌပိတစိတ္တာ ဝိယ၊ ထားအပ်သော စိတ်ရှိသူကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယပဒဝိဘင်္ဂေပိ၊ အဝဿုတဿဟူသော ဒုတိယပုဒ်၏ ဝိဘင်း၌လည်း။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းတည်း။ ပုရိသပုဂ္ဂလဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပုရိသသင်္ခါတဿ၊ ယောကျ်ားဟု ဆိုအပ်သော။ ပုဂ္ဂလဿ၊ ပုဂ္ဂိုလ်၏။ အဓက္ခကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အက္ခကာနံ၊ ညှပ်ရိုးနှစ်ဖက်တို့၏။ အဓော၊ အောက်၌လည်းကောင်း။ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇာဏုမဏ္ဍလာနံ၊ ပုဆစ်ဒူးဝန်းတို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌လည်းကောင်း။ ပဒဘာဇနေ ပန၊ ၌ကား။ ပဒပဋိပါဋိယာ ဧဝ၊ ပုဒ်အစဉ်အားဖြင့်သာလျှင်။ “ဟေဋ္ဌက္ခကံ ဥပရိဇာဏုမဏ္ဍလ”န္တိ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဥဗ္ဘကပ္ပရမ္ပိ၊ တံတောင်ဆစ်၏ အထက်ကိုလည်း။ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလေနေဝ၊ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလသဒ္ဒါဖြင့်ပင်။ သင်္ဂဟိတံ၊ သိမ်းယူအပ်ပြီ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ မဟာဝိဘင်္ဂေ၊ ဘိက္ခုမဟာဝိဘင်း၌။ ဝါ၊ ဘိက္ခုဝိဘင်း သံဃာဒိသိသ်အဖွင့်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဖြင့်သာ။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ ပုရိမာယော ဥပါဒါယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သာဓာရဏပါရာဇိကေဟိ၊ ဘိက္ခုတို့နှင့်ဆက်ဆံသော ပါရာဇိကတို့ဖြင့်။ စတဿော၊ ကုန်သော။ ပါရာဇိကာယော၊ တို့ကို။ ဥပါဒါယ၊ ယူ၍။ ဝါ၊ ထောက်ဆ၍။ အယမ္ပီတိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလိကာတိ ဣဒံ၊ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလိကာဟူသော ဤပုဒ်သည်။ ဣမိဿာ ပါရာဇိကာယ၊ ၏။ နာမမတ္တံ၊ အမည်မျှသာတည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ န ဝိစာရိတံ၊ မစိစစ်အပ်တော့။
၆၅၉။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝါ၊ ဤပါဠိတော်ဖြင့်။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌသိက္ခာပဒံ၊ သရုပ်အရ ထုတ်ပြအပ်သော သိက္ခာပုဒ်ကို။ ပဒါနုက္ကမေန၊ ပုဒ်အစဉ်အားဖြင့်။ ဝိဘဇိတွာ၊ တော်မူပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ၌။ အဝဿုတာဒိဘေဒေန၊ အဝဿုတ အစရှိသည်တို့၏ အပြားဖြင့်။ အာပတ္တိဘေဒံ၊ အာပတ်အပြားကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ “ဥဘတော အဝဿုတေ”တိ အာဒိံ၊ ဥဘတော အဝဿုတေအစရှိသော စကားရပ်ကို။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုဥဘတော အဝဿုတေအစရှိသော စကားရပ်၌။ ဥဘတော အဝဿုတေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥဘတော၊ ဘိက္ခုနီ ယောကျ်ား နှစ်ဦးသားတို့၏။ အဝဿဝေ၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂဖြင့် စိုစွတ်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ ဘိက္ခုနိယာ စေဝ၊ ၏လည်းကောင်း။ ပုရိသဿ စ၊ ၏လည်းကောင်း။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန၊ သည်။ အဝဿုတဘာဝေ၊ စိုစွတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ကာယေန ကာယံ အာမသတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုနီ၊ ရဟန်းမသည်။ ယထာပရိစ္ဆိန္နေန၊ အကြင် အကြင် ပိုင်းခြားအပ်ပြီးသော။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ပုရိသဿ၊ ယောက်ျား၏။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ကာယံ၊ ကိုယ်ကိုလည်းကောင်း။ ပုရိသော ဝါ၊ ယောကျ်ားသည်မူလည်း။ ယေန ကေနစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ရဟန်းမ၏။ ယထာပရိစ္ဆိန္နံ၊ သော။ ကာယံ၊ ကိုလည်းကောင်း။ အာမသတိ၊ သုံးသပ်အံ့။ ဥဘယထာပိ၊ နှစ်ပါးစုံသော အခြင်းအရာအားဖြင့်လည်း။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ရဟန်းမ၏။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကာယေန ကာယပဋိဗဒ္ဓန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝုတ္တပ္ပကာရေနေဝ၊ ဟောတော်မူအပ်သော အပြားရှိသည်သာလျှင် ဖြစ်သော။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ပုရိသဿ၊ ယောက်ျား၏။ ကာယပဋိဗဒ္ဓံ၊ ကိုယ်နှင့်စပ်သော ဝတ္ထုကိုလည်းကောင်း။ အာမသတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ သယံ ဝါ၊ ဘိက္ခုနီဟူသော မိမိသည်မူလည်း။ အာမသတု၊ သုံးသပ်ပစေ။ တဿ၊ ထိုယောကျ်ား၏။ အာမသနံ ဝါ၊ သုံးသပ်ခြင်းကိုမူလည်း။ သာဒိယတု၊ သာယာပစေ။ ထုလ္လစ္စယမေဝ၊ ထုလ္လစ္စည်းအာပတ်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ကာယန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝုတ္တပ္ပကာရကာယပဋိဗဒ္ဓေန၊ အဓက္ခကံ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလံဟု ဟောတော်မူအပ်သော အပြားရှိသော ကိုယ်နှင့်စပ်သော ဝတ္ထုဖြင့်။ ပုရိသဿ၊ ယောက်ျား၏။ ကာယံ၊ ကို။ အာမသတီတိ ဣဓာပိ၊ ၌လည်း။ သယံ ဝါ၊ ဘိက္ခုနီဟူသော မိမိသည်မူလည်း။ အာမသတု၊ သုံးသပ်ပစေ။ တဿ၊ ထိုယောကျ်ား၏။ အာမသနံ ဝါ၊ ကိုမူလည်း။ သာဒိယတု၊ သာယာပစေ။ ထုလ္လစ္စယမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဝသေသပဒေသုပိ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်တို့၌လည်း။ ဣမိနာဝ နယေန၊ ဤနည်းဖြင့်သာ။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဘိက္ခု စေဝ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနီ စ၊ သည်လည်းကောင်း။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ တတြ၊ ထိုသို့ဖြစ်ရာ၌။ ဝါ၊ ထိုဘိက္ခု ဘိက္ခုနီတို့တွင်။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ စေ အာမသတိ၊ အကယ်၍ သုံးသပ်အံ့။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ နိစ္စလော၊ မတုန်မလှုပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ စိတ္တေန၊ ဖြင့်။ သာဒိယတိ၊ သာယာအံ့။ ဘိက္ခု၊ ကို။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်ဖြင့်။ န ကာရေတဗ္ဗော၊ မပြုစေထိုက်။ ဝါ၊ မဆုံးဖြတ်ထိုက်။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ သစေ အာမသတိ၊ အကယ်၍ သုံးသပ်အံ့။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ နိစ္စလာ၊ မတုန်မလှုပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ စိတ္တေနေဝ၊ ဖြင့်သာ။ အဓိဝါသေတိ၊ လက်ခံအံ့။ ဝါ၊ သာယာအံ့။ ကာယင်္ဂံ၊ ကိုယ်အင်္ဂါကို။ အစောပယမာနာပိ၊ မလှုပ်စေပါသော်လည်း။ ပါရာဇိကက္ခေတ္တေ၊ ပါရာဇိကခေတ်၌။ ဝါ၊ ပါရာဇိကဖြစ်လောက်ရာ ကိုယ်၏ အစိတ်အပိုင်း၌။ ပါရာဇိကေန၊ ပါရာဇိကအာပတ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ထုလ္လစ္စယက္ခေတ္တေ၊ ၌။ ထုလ္လစ္စယေန၊ ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋက္ခေတ္တေ၊ ၌။ ဒုက္ကဋေန၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ကာရေတဗ္ဗာ၊ ပြုစေထိုက်၏။ ဝါ၊ ဆုံးဖြတ်ထိုက်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ကာသံသဂ္ဂံ သာဒိယေယျာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ မိန့်တော်မူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသော အဆုံးအဖြတ်သည်။ အဋ္ဌကထာသု၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဆုံးဖြတ်လတ်သော်။ ကိရိယသမုဋ္ဌာနတာ၊ ကိရိယသမုဋ္ဌာန်၏ အဖြစ်သည်။ န ဒိဿတိ၊ မထင်ရှား။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တဗ္ဗဟုလနယေန၊ တဗ္ဗဟုလနည်းဖြင့်။ ဝါ၊ ကိရိယသမုဋ္ဌာန် များသည်၏အဖြစ်ဟူသော တဗ္ဗဟုလနည်းဖြင့်။ သာ၊ ထိုကိရိယသမုဋ္ဌာနတာကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ဣတိ၊ သို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်၏။
၆၆၀။ ဥဗ္ဘက္ခကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အက္ခကာနံ၊ ညှပ်ရိုးနှစ်ဖက်တို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌လည်းကောင်း။ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇာဏုမဏ္ဍလာနံ၊ ပုဆစ်ဒူးဝန်းတို့၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌လည်းကောင်း။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဥဗ္ဘက္ခကံ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလံဟူသော ပါဌ်၌။ ဝါ၊ ဤဥဗ္ဘက္ခက အဓောဇာဏုမဏ္ဍလတို့တွင်။ အဓောကပ္ပရမ္ပိ၊ တံတောင်ဆစ်၏ အောက်ကိုလည်း။ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလေနေဝ၊ အဓောဇာဏုမဏ္ဍလသဒ္ဒါဖြင့်ပင်။ သင်္ဂဟိတံ၊ သိမ်းယူအပ်ပြီ။
၆၆၂။ ဧကတော အဝဿုတေတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဧကတောတိ၊ ဟူ၍။ အဝိသေသေန၊ အထူးမပြ သာမညအားဖြင့်။ ကိဉ္စာပိ ဝုတ္တံ၊ အကယ်၍ကား မိန့်တော်မူအပ်ပါပေ၏။ တထာပိ၊ ထိုသို့ပင် မိန့်တော်မူအပ်ပါသော်လည်း။ ဘိက္ခုနိယာ ဧဝ၊ ဘိက္ခုနီ တစ်ဖက်၏သာ။ အဝဿုတေ၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂဖြင့် စိုစွတ်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ အယံ အာပတ္တိဘေဒေါ၊ ဤအာပတ်အပြားကို။ ဝုတ္တော၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။
တတြ၊ ထိုဧကတော အဝဿုတေအစရှိသော စကားရပ်၌။ အယံ၊ ကား။ အာဒိတော၊ မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဝိနိစ္ဆယော၊ တည်း။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန၊ သည်။ အဝဿုတာ၊ စိုစွတ်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ပုရိသောပိ၊ သည်လည်း။ တထေဝ၊ ထို့အတူ ကာယသံသဂ္ဂရာဂသည် စိုစွတ်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ အဓက္ခကေ၊ ညှပ်ရိုးနှစ်ဖက်တို့၏ အောက်ဖြစ်သော။ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလေ၊ ပုဆစ်ဒူးဝန်းနှစ်ဖက်တို့၏အထက်၌ ဖြစ်သော။ ကာယပ္ပဒေသေ၊ ကိုယ်၏အစိတ်အပိုင်း၌။ ကာယသံသဂ္ဂသာဒိယနေ၊ ကိုယ်ဖြင့်နှီးနှောခြင်းကို သာယာခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ပါရာဇိကံ၊ သည်။ ဟောတိ။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေါ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ပုရိသဿ၊ ယောက်ျား၏။ မေထုနရာဂေါ ဝါ၊ သည်သော်လည်းကောင်း။ ဂေဟဿိတပေမံ ဝါ၊ အိမ်၌မှီသော ချစ်ခြင်းသည်သော်လည်းကောင်း။ သုဒ္ဓစိတ္တံ ဝါ၊ သန့်ရှင်းသော စိတ်သည်သော်လည်းကောင်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်ပစေ။ ထုလ္လစ္စယမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ မေထုနရာဂေါ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ပုရိသဿ၊ ယောက်ျား၏။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေါ ဝါ မေထုနရာဂေါ ဝါ ဂေဟဿိတပေမံ ဝါ သုဒ္ဓ စိတ္တံ ဝါ ဟောတု ဒုက္ကဋံ၊ သည်။ ဟောတိ။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ဂေဟဿိတပေမံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ပုရိသဿ၊ ယောက်ျား၏။ ဝုတ္တေသု၊ ဆိုအပ်ပြီးကုန်သော။ စတူသု၊ လေးပါးကုန်သော ကာယသံသဂ္ဂရာဂ စသည်တို့တွင်။ ယံ ဝါ တံ ဝါ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်ပါစေ။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ သုဒ္ဓစိတ္တံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ပုရိသဿ၊ ယောက်ျား၏။ ဝုတ္တေသု၊ ကုန်သော။ စတူသု၊ တို့တွင်။ ယံ ဝါ တံ ဝါ၊ သည်မူလည်း။ ဟောတု၊ စေ။ အနာပတ္တိ။
ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ ဘိက္ခု စေဝ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနီ စ၊ သည်လည်းကောင်း။ သစေ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဥဘိန္နံ၊ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီ နှစ်ဦးစလုံးတို့၏။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေါ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဘိက္ခုဿ၊ ၏။ သံဃာဒိသေသော၊ သည်။ ဟောတိ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ပါရာဇိကံ ဟောတိ။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေါ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဘိက္ခုဿ၊ ၏။ မေထုနရာဂေါ ဝါ ဂေဟဿိတပေမံ ဝါ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ထုလ္လစ္စယံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘိက္ခုဿ၊ ၏။ ဒုက္ကဋံ၊ သည်။ ဟောတိ။ ဥဘိန္နံ၊ နှစ်ဦးလုံးတို့၏။ မေထုနရာဂေါ ဝါ ဂေဟဿံတပေမံ ဝါ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီ နှစ်ဦးလုံးတို့၏လည်း။ ဒုက္ကဋမေဝ ဟောတိ။ ယဿ၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်၏။ ယတ္ထ၊ အကြင်သုံးသပ်ခြင်း၌။ သုဒ္ဓစိတ္တံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုသုံးသပ်ခြင်း၌။ အနာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ တို့၏လည်း။ သုဒ္ဓစိတ္တံ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ တို့၏လည်း။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ ဝိနိစ္ဆယော၊ တည်း။
၆၆၃။ အနာပတ္တိ အသဉ္စိစ္စာတိ အာဒီသု၊ တို့၌။ ဝိရဇ္ဈိတွာ၊ ချွတ်ချော်၍။ အာမသန္တိယာ ဝါ၊ သုံးသပ်မိသော ရဟန်းမ၏လည်းကောင်း။ အညဝိဟိတာယ၊ အခြားသော အာရုံ၌ ထားအပ်သော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ အာမသန္တိယာ ဝါ၊ ၏လည်းကောင်း။ “အယံ၊ ဤသူကား။ ပုရိသော၊ တည်း။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ အယံ၊ ကား။ ဣတ္ထီ၊ တည်း။ ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း၊” အဇာနန္တိယာ၊ မသိသည်ဖြစ်၍။ အာမသန္တိယာ ဝါ၊ ၏လည်းကောင်း။ တေန၊ ထိုယောကျ်ားသည်။ ဖုဋ္ဌာယပိ၊ တွေ့ထိအပ်သော်လည်း။ တံ ဖဿံ၊ ထိုအတွေ့ကို။ အသာဒိယန္တိယာ ဝါ၊ မသာယာသော ရဟန်းမ၏လည်းကောင်း။ အာမသနေ၊ သုံးသပ်ခြင်းသည်။ သတိပိ၊ ရှိပါသော်လည်း။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ဝါရတို့၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ သည်သာ။
ပဌမပါရာဇိက သမုဌာနံ (ပ) ဒွိဝေဒနံ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပဌမပါရာဇိကံ သမတ္တံ။
၂-ဒုတိယပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၆၆၄။ ဒုတိယေ၊ ဖြစ်သော။ ပါရာဇိကေ၊ ၌။ ကစ္စိ နော သာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကစ္စိ၊ အသို့နည်း။ သာ၊ ထိုသုန္ဒရီနန္ဒာသည်။ ဂဗ္ဘိနီ၊ ကိုယ်ဝန်ရှိသည်။ ဟောတိ နု၊ ဖြစ်သလော။ အဝဏ္ဏောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဂုဏော၊ ဂုဏ်၏ ဆန့်ကျင်ဘက်အပြစ်သည်။ ဟောတိ။ အကိတ္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ နိန္ဒာ၊ ကဲ့ရဲ့ခံရခြင်းသည်။ ဟောတိ။ အယသောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပရိဝါရဝိပတ္တိ၊ အခြံအရံ၏ ပျက်စီးခြင်းသည်။ ဟောတိ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ပရမ္မုခဂရဟာ၊ မျက်ကွယ်ကဲ့ရဲ့ခြင်းသည်။ ဟောတိ။
၆၆၅။ ဝဇ္ဇပဋိစ္ဆာဒိကာတိ ဣဒမ္ပိ၊ ဝဇ္ဇပဋိစ္ဆာဒိကာဟူသော ဤပုဒ်သည်လည်း။ ဣမိဿာ ပါရာဇိကာယ၊ ၏။ နာမမတ္တမေဝ၊ အမည်မျှသာတည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ န ဝိစာရိတံ၊ စိစစ်တော်မမူအပ်။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။
၆၆၆။ သာ ဝါ အာရောစေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယာ၊ အကြင်ဘိက္ခုနီသည်။ ပါရာဇိကံ၊ သို့။ အာပန္နာ၊ ရောက်ပြီ။ သာ၊ ထိုဘိက္ခုနီသည်။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ အာရောစေတိ၊ ပြောလာအံ့။ အဋ္ဌန္နံ ပါရာဇိကာနံ အညတရန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းယောကျ်ားတို့နှင့်။ သာဓာရဏာနံ၊ ဆက်ဆံကုန်သော။ စတုန္နံ၊ ကုန်သော ပါရာဇိကတို့တွင်လည်းကောင်း။ အသာဓာရဏာနံ၊ မဆက်ဆံကုန်သော။ စတုန္နမေဝ စ၊ လေးပါးပင်လျှင် ဖြစ်ကုန်သော ပါရာဇိကတို့တွင်လည်းကောင်း။ အညတရံ၊ တစ်ပါးပါးသော ပါရာဇိကသို့။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣဒံ ပါရာဇိကံ၊ ဤဒုတိယပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်ကို။ ပစ္ဆာ၊ ပါရာဇိကတို့တွင် နောက်ဆုံး၌။ ပညတ္တံ၊ အပ်ပြီ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “အဋ္ဌန္န”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဝိဘင်္ဂေ၊ ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပုရိမေန၊ ရှေ့ဖြစ်သော ပဌမပါရာဇိကနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ယုဂဠတ္တာ၊ အစုံ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဣမသ္မိံ ဩကာသေ၊ ဤဒုတိယပါရာဇိကနေရာ၌။ ဌပိတံ၊ သံဂါယနာတင်ထေရ်တို့ ထားအပ်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဓုရေ၊ တာဝန်ကို။ နိက္ခိတ္တမတ္တေ၊ ချအပ်ပြီးကာမျှ ဖြစ်လတ်သော်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဒုတိယပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝိတ္ထာရကထာ၊ အကျယ်ဖြစ်သော စကားကို။ သပ္ပါဏကဝဂ္ဂမှိ၊ သပ္ပါဏကဝဂ်၌။ ဒုဋ္ဌုလ္လသိက္ခာပဒေ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိပဋိစ္ဆာဒနသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာ။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်၏။ ဟိ၊ အထူးကား။ တတြ၊ ထိုဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိပဋိစ္ဆာဒနသိက္ခာပုဒ်၌။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ ဣဓ၊ ဤဒုတိယပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၌။ ပါရာဇိကံ ဟောတိ ဣတိ အယမေဝ၊ ဤပါစိတ်၏ အဖြစ် ပါရာဇိက၏ အဖြစ်သည်သာ။ ဝိသေသော၊ ထူး၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်ကို။ တာဒိသမေဝ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်၏ အစီအရင်ကဲ့သို့ ရှုအပ်သည်သာ။ ဝဇ္ဇပဋိစ္ဆာဒိကာတိ ဣဒမ္ပိ၊ ဝဇ္ဇပဋိစ္ဆာဒိကာဟူသော ဤပုဒ်သည်လည်း။ ဣမိဿာ ပါရာဇိကာယ၊ ၏။ နာမမတ္တမေဝ၊ အမည်မျှသာတည်း။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ပဒဘာဇနေ န ဝိစာရိတံ။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယပါရာဇိကံ သမတ္တံ။
၃-တတိယပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၆၆၉-၇၀။ တတိယေ၊ ၌။ ဓမ္မေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘူတေန၊ ဟုတ်မှန်သော။ ဝတ္ထုနာ၊ နှင်ထုတ်ခြင်း၏ အကြောင်းဝတ္ထုဖြင့်။ ဝိနယေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ စောဒေတွာ၊ စောဒနာပြီး၍။ သာရေတွာ၊ အပြစ်ကို အမှတ်ရစေပြီး၍။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ထိုဓမ္မေန ဝိနယေနဟူသော ပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနံ၊ ပဒဘာဇနီကို။ “ယေန ဓမ္မေန၊ အကြင်ဓမ္မဖြင့်။ ယေန ဝိနယေန၊ အကြင်ဝိနယဖြင့်။ ဥက္ခိတ္တော၊ နှင်ထုတ်အပ်သူသည်။ သုဥက္ခိတ္တော၊ ကောင်းစွာ နှင်ထုတ်အပ်သူ မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ သို့။ ဣမံ အဓိပ္ပါယမတ္တံ၊ အနက်အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ သတ္ထုသာသနေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဉတ္တိသမ္ပဒါယ စေဝ၊ ပြည့်စုံသော ဉတ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ အနုသာဝနသမ္ပဒါယ စ၊ ပြည့်စုံသော ကမ္မဝါစာဖြင့်လည်းကောင်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဿ၊ ထိုသတ္ထုသာသနေနဟူသော ပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “ဇိနသာသနေန ဗုဒ္ဓသာသနေနာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝေဝစနမတ္တမေဝ၊ ဝေဝုစ်ပရိယာယ်မျှကိုသာ။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ သံဃံ ဝါ ဂဏံ ဝါတိအာဒီသု၊ တို့၌။ ယေန သံဃေန၊ သည်။ ကမ္မံ၊ ဥက္ခေပနီယကံကို။ ကတံ၊ ပြီ။ တံ သံဃံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ထိုသံဃာ၌။ ဝါ၊ တွင်။ သမ္ဗဟုလသင်္ခါတံ၊ များစွာသော ပုဂ္ဂိုလ်ဟု ဆိုအပ်သော။ ဂဏံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဧကပုဂ္ဂလံ ဝါ၊ ကိုသော်လည်းကောင်း။ တံ ကမ္မံ ဝါ၊ ထိုဥက္ခေပနီယကံကိုသော်လည်းကောင်း။ န အာဒိယတိ၊ မနာယူ။ ဝါ၊ ဂရုမစိုက်။ န အနုဝတ္တတိ၊ အစဉ်မလိုက်။ တတ္ထ၊ ထိုသံဃာစသည်တို့၌။ အာဒရံ၊ ရိုသေခြင်းကို။ န ဇနေတိ၊ မဖြစ်စေ။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ သမာနသံဝါသကာ (ပ) နတ္ထီတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ ဧကကမ္မံ၊ တစ်ခုတည်းသော ကံလည်းကောင်း။ ဧကုဒ္ဒေသော၊ တစ်ခုတည်းသော ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသလည်းကောင်း။ သမသိက္ခတာ၊ အတူတကွ ကျင့်အပ်သော သိက္ခာရှိသူ၏ အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ တာဝ၊ သမာနသံဝါသကစသည်တို့မှ ရှေးဦးစွာ။ သံဝါသော၊ သံဝါသတည်း။ ဧတေသံ၊ ဤရဟန်းတို့၏။ သမာနော၊ တူသော။ သံဝါသော၊ ဧကကမ္မ ဧကုဒ္ဒေသ သမသိက္ခာဟူသော သံဝါသသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တေ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ သမာနသံဝါသကာ၊ တို့မည်၏။ ဧဝရူပါ၊ ဤသို့ သဘောရှိကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ တို့ကို။ ဘိက္ခုဿ၊ ရဟန်း၏။ တသ္မိံ သံဝါသေ၊ ထိုသံဝါသ၌။ သဟ၊ တကွ။ အယနဘာဝေန၊ ဖြစ်တတ်ကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သဟာယာတိ၊ တို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဣဒါနိ၊ ၌။ ယေန သံဝါသေန၊ အကြင်သံဝါသကြောင့်။ တေ၊ ထိုရဟန်းတို့ကို။ သမာနသံဝါသကာတိ၊ သမာနသံဝါသကတို့ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ မိန့်တော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ သော သံဝါသော၊ ထိုသံဝါသသည်။ တဿ ဥက္ခိတ္တကဿ၊ ထိုဥက္ခိတ္တကရဟန်း၏။ တေဟိ၊ ထိုရဟန်းနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယေဟိ၊ အကြင်ရဟန်းတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ တဿ၊ ထိုဥက္ခိတ္တကရဟန်း၏။ သော သံဝါသော၊ ထိုသံဝါသသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သဟာယာ၊ အဖော်တို့သည်။ ဝါ၊ တို့ကို။ ကတာ၊ ပြုအပ်ကုန်သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “သမာနသံဝါသကာ (ပ) အကတသဟာယော”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ သံဃဘေဒသိက္ခာပဒါဒီသု၊ တို့၌။ ဝုတ္တနယတ္တာ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းရှိကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
တတိယပါရာဇိကံ သမတ္တံ။
၄-စတုတ္ထပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၆၇၅။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ အဝဿုတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ လောကဿာဒမိတ္တသန္ထဝဝသေန၊ လူအပေါင်းသည် သာယာအပ်သော မိတ်ဆွေဖွဲ့ခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂသည်။ အဝဿုတာ၊ စိုစွတ်အပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဒုတိယပဒေပိ၊ အဝဿုတဿဟူသော ဒုတိယပုဒ်၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်း ပင်တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထဂ္ဂဟဏံ ဝါတိအာဒီသု၊ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထဂ္ဂဟဏံ ဝါအစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ပုရိသပုဂ္ဂလေန၊ ယောကျ်ားပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဟတ္ထေ၊ လက်၌။ ယံ ဂဟဏံ၊ အကြင်ကိုင်ခြင်းကို။ ကတံ၊ ပြီ။ တံ၊ ထိုကိုင်ခြင်းကို။ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထဂ္ဂဟဏန္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ သံဃာဋိကဏ္ဏဂ္ဂဟဏေပိ၊ သင်္ဃဋိကဏ္ဏဂ္ဂဟဏ၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဟတ္ထဂ္ဂဟဏန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဟတ္ထဂ္ဂဟဏဉ္စ၊ ကိုင်ဆွဲခြင်းကိုလည်းကောင်း။ အညမ္ပိ၊ ဟတ္ထဂ္ဂဟဏမှ အခြားလည်းဖြစ်သော။ အပါရာဇိကက္ခေတ္တေ၊ ပါရာဇိကခေတ်မဟုတ်သော အရပ်၌။
ဂဟဏဉ္စ၊ ကိုင်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဧကဇ္ဈံ၊ တပေါင်းတည်း။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဟတ္ထဂ္ဂဟဏန္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တေနေဝ၊ ထိုသို့ လက်ကိုကိုင်ခြင်း ပါရာဇိကခေတ် မဟုတ်သော အရပ်၌ ကိုင်ခြင်းကို တပေါင်းတည်းပြု၍ မိန့်တော်မူခြင်းကြောင့်ပင်။ အဿ၊ ထိုဟတ္ထဂ္ဂဟဏံဟူသော ပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “ဟတ္ထဂ္ဂဟဏံ ဝါ (ပ) အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဟတ္ထဂ္ဂဟဏံ ဝါအစရှိသော စကားရပ်၌။ ကာယသံသဂ္ဂေါ၊ ကာယသံသဂ္ဂကို။ အသဒ္ဓမ္မောတိ၊ ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ မေထုနဓမ္မော၊ ကို။ အသဒ္ဓမ္မောတိ၊ ဟူ၍။ န ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဟိ၊ မှန်၏။ မေထုနဿ၊ ၏။ သာမန္တာ၊ အနီး၌။ ထုလ္လစ္စယံ၊ သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤကာယသံသဂ္ဂကို အသဒ္ဓမ္မ ဟု သိထိုက်ရာ၌။ “ဝိညူ (ပ) သမာပဇ္ဇိတု” န္တိ ဝစနမ္ပိ၊ ဝိညှု (ပ) သမာပဇ္ဇိတုံဟူသော စကားသည်လည်း။ သာဓကံ၊ ဤအနက်ကို ပြီးစေတတ်သော သက်သေခံ စကားတည်း။
တိဿိတ္ထိယော တိဿော ဣတ္ထိယော တီသု ဣတ္ထီသု၊ သုံးယောက်ကုန်သော မိန်းမတို့၌။ ယံ မေထုနံ၊ အကြင်မေထုန်သည်။ အတ္ထိ တံ မေထုနံ၊ ကို။ န သေဝေ၊ မမှီဝဲ။ တယော ပုရိသေ၊ သုံးယောက်ကုန်သော ယောကျ်ားတို့၌လည်းကောင်း။ တယော၊ သုံးယောက်ကုန်သော။ အနရိယပဏ္ဍကေ စ၊ မမြင့်မြတ်သော ယုတ်ညံ့သော ပဏ္ဍုက်တို့၌လည်းကောင်း။ ယံ မေထုနံ အတ္ထိ တံ မေထုနံ န သေေဝ ဗျဉ္ဇနသ္မိံ စ၊ မိမိ၏ နိမိတ်၌လည်း။ မေထုနံ၊ ကို။ န အာစရေ၊ မပြုကျင့်။ အထ၊ ထိုသို့ ဖြစ်ပါလျက်။ မေထုနဓမ္မပစ္စယာ၊ မေထုနဓမ္မဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဆေဇ္ဇံ၊ သာသနာတော်ဝယ် အမြစ်အရင်း၏ ပြတ်ခြင်းသည်။ ဝါ၊ ပါရာဇိကကျခြင်းသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်၏။ ဧသာ ပဥှာ၊ ဤပြဿနာကို။ ကုသလေဟိ၊ ဝိနည်းကျွမ်းကျင် ပညာရှင်တို့သည်။ စိန္တိတာ၊ ကြံစည်အပ်ပြီ။
ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရိဝါရေ၊ ပရိပါပါဠိတော်၌။ ဝုတ္တာယ၊ သံဂါယနာတင်ထေရ်တို့ မိန့်ဆိုအပ်သော။ ဣမာယ သေဒမောစကဂါထာယ၊ ဤသေဒမောစကဂါထာနှင့်။ ဝိရုဇ္ဈတိ၊ ဆန့်ကျင်သည် မဟုတ်ပါလော။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့ မေးအံ့။ န၊ မဆန့်ကျင်ပါ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ မေထု နဓမ္မဿ၊ ၏။ ပုဗ္ဗဘာဂတ္တာ၊ ရှေ့အဖို့၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ ပရိဝါရေယေဝ၊ ၌ပင်။ “မေထုနဓမ္မဿ၊ ၏။ ပုဗ္ဗဘာဂေါ၊ ကို။ ဇာနိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့ စတည်၍။ “ဝဏ္ဏာဝဏ္ဏော၊ သုက်အဆင်းအမျိုးမျိုးကို ပြရာဖြစ်သော သုက္ကဝိဿဋ္ဌိကို။ ဇာနိတဗ္ဗော ကာယသံသဂ္ဂေါ၊ ကို။ ဇာနိတဗ္ဗော ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာ၊ ကို။ ဇာနိတဗ္ဗာ အတ္တကာမပါရိစရိယာ၊ ကို။ ဇာနိတဗ္ဗာ ဂမနုပ္ပါဒနံ၊ အောင်သွယ်ဖို့ရန် သွားမှုကို ဖြစ်စေခြင်းဟူသော သဉ္စရိတ္တကို။ ဇာနိတဗ္ဗံ” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိအာဒီနိ၊ ကုန်သော။ ပဉ္စ၊ ကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့ကို။ မေထုနဓမ္မဿ၊ ၏။ ပုဗ္ဗဘာဂေါတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တာနိ၊ သံဂါယနာတင်ထေရ်တို့ မိန့်ဆိုအပ်ကုန်ပြီ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ကာယသံသဂ္ဂေါ၊ သည်။ မေထုနဓမ္မဿ၊ ၏။ ပုဗ္ဗဘာဂတ္တာ၊ ရှေ့အဖို့၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပစ္စယော၊ မေထုနဓမ္မ၏ အကြောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဆေဇ္ဇာ (ပ) ယာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဣမိနာ ပရိယာယေန၊ ဤပရိယာယ်ဖြင့်။ အတ္ထော၊ ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဧတေန ဥပါယေန၊ ဤနည်းဖြင့်။ သဗ္ဗပဒေသု၊ အလုံးစုံသော ပုဒ်တို့၌။ ဝါ၊ သံဃာဋိကဏ္ဏဂ္ဂဟဏံအစရှိသော ပုဒ်တို့၌။ ဝိနိစ္ဆယော ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ အပိစ၊ စိုးစဉ်းအနည်းငယ် ဆိုဖွယ်အထူးကား။ “သင်္ကေတံ ဝါ ဂစ္ဆေယျာ”တိ ဧတဿ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “ဣတ္ထန္နာမံ အာဂစ္ဆာ”တိ ပဒဿ၊ ဟူသော ပုဒ်၏။ ဧဝံနာမကံ၊ ဤအမည်ရှိသော။ ဌာနံ၊ အရပ်သို့။ အာဂစ္ဆ၊ လာပါလော့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၆၇၆။ အဋ္ဌမံ (ပ) ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အနုလောမတော ဝါ၊ အနုလုံအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ အစမှစ၍ အစဉ်အတိုင်း အလျော်အားဖြင့်သော် လည်းကောင်း။ ပဋိလောမတော ဝါ၊ ပဋိလုံအားဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ အဆုံးမှစ၍ ပြောင်းပြန်အားဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဧကန္တရိကာယ ဝါ၊ တစ်ဝတ္ထုခြားအားဖြင့်သော် လည်းကောင်း။ ယေန တေန နယေန၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော နည်းဖြင့်။ အဋ္ဌမံ၊ ရှစ်ခုမြောက်ဖြစ်သော။ ဝတ္ထံု၊ ကို။ ပရိပူရေန္တီယေဝ၊ ပြည့်စေသော်သာလျှင်။ ဝါ၊ ပြည့်စေမှသာလျှင်။ အဿမဏီ၊ ရဟန်းမအစစ် မဟုတ်တော့သည်။ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယာ၊ အကြင်ဘိက္ခုနီသည်။ ဧကံ၊ တစ်မျိုးသော။ ဝတ္ထံု ဝါ၊ ဝတ္ထုကိုသော်လည်းကောင်း။ သတ္တ၊ ကုန်သော။ ဝတ္ထူနိ ဝါ၊ တို့ကိုသော်လည်းကောင်း။ သတက္ခတ္တုမ္ပိ၊ အကြိမ်တစ်ရာလည်း။ ပူရေတိ၊ ပြည့်စေ၏။ သာ၊ သည်။ အဿမဏီ၊ သည်။ နေဝ ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အာပန္နာ၊ ရောက်အပ်ပြီးကုန်သော။ အာပတ္တိယော၊ တို့ကို။ ဒေသေတွာ၊ ဒေသနာပြောပြီး၍။ ဝါ၊ ဒေသနာ ပြောပြီးလတ်သော်။ မုစ္စတိ၊ အာပတ်မှလွတ်၏။ အပိစ၊ ထိုသို့ပင် အာပတ်မှ လွတ်ပါသော်လည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤဒေသနာပြောရာ၌။ ဂဏနူပိကာ၊ ဒေသနာပြောအပ်ပြီဟူသော အရေအတွက်သို့ ကပ်ရောက်သော။ အာပတ္တိ၊ ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်၏။ ဟိ၊ သာဓကကား။ “ယာ၊ အကြင်အာပတ်သည်။ ဒေသိတာ၊ ဒေသနာပြောအပ်သည်။ ဂဏနူပိကာ၊ ဒေသနာပြောအပ်ပြီဟူသော အရေအတွက်သို့ ကပ်ရောက်သည်။ ဟောတိ။ သာ အာပတ္တိ၊ သည်။ အတ္ထိ ယာ၊ သည်။ ဒေသိတာ၊ သည်။ သမာနာပိ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ န ဂဏနူပိကာ၊ ဒေသနာပြောအပ်ပြီဟူသော အရေအတွက်သို့ မကပ်ရောက်။ သာ အာပတ္တိ အတ္ထိ” ဣတိ၊ ဤသို့သော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ပရိဝါရေ၊ ၌။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ တတြ၊ ထိုဒေသိတာ ဂဏာနူပိကာ အစရှိသော စကားရပ်၌။ အယံ၊ ကား။ ဝိနိစ္ဆယော၊ တည်း။ ဣဒါနိ၊ ၌။ နာပဇ္ဇိဿာမိ၊ မရောက်တော့အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဓုရနိက္ခေပံ၊ တာဝန်ကို လျှော့ချမှုကို။ ဝါ၊ လွန်ကျူးခြင်းတာဝန်ကို လျှော့ချမှုကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဒေသိတာ၊ ဒေသနာပြောအပ်သော အာပတ်သည်။ ဂဏနူပိကာ၊ ဂဏနူပိကာ မည်၏။ ဒေသိတဂဏနံ၊ ဒေသနာပြောအပ်ပြီဟူသော အရေအတွက်သို့။ ဥပေတိ၊ ကပ်ရောက်၏။ ပါရာဇိကဿ၊ ပါရာဇိက၏။ အင်္ဂံ၊ အကြောင်းသည်။
န ဟောတိ၊ မဖြစ်တော့။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ယာ၊ အကြင်ဘိက္ခုနီသည်။ ဧကံ၊ တစ်ပါးသော ဝတ္ထုသို့။ အာပန္နာ၊ ရောက်ပြီးသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဓုရနိက္ခေပံ၊ တာဝန်ကို လျှော့ချမှုကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဒေသေတွာ၊ ဒေသနာပြောပြီး၍။ ကိလေသဝသေန၊ ကိလေသာ၏အစွမ်းဖြင့်။ အာပဇ္ဇတိ၊ သင့်ရောက်ပြန်၏။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဒေသေတိ၊ ဒေသနာပြောပြန်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝါ၊ ဤနည်းဖြင့်။ အဋ္ဌ၊ ကုန်သော။ ဝတ္ထူနိ၊ တို့ကို။ ပူရေန္တီပိ၊ ပြည့်စေပါသော်လည်း။ ဝါ၊ ပြည့်စေသည်လည်းဖြစ်သော။ သာ၊ ထိုဘိက္ခုနီမသည်။ ပါရာဇိကာ၊ သာသနာတော်မှ ဆုံးရှုံးစေအပ်သူသည်။ ဝါ၊ ပါရာဇိကကျသူသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ ယာ၊ သည်။ အာပဇ္ဇိတွာ၊ ရောက်ပြီး၍။ ပုနပိ၊ တစ်ဖန်လည်း။ အညံ၊ သော။ ဝတ္ထံု၊ သို့။ အာပဇ္ဇိဿာမိ၊ ရောက်စေဦးအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သဥဿာဟာဝ၊ အားထုတ်ခြင်းနှင့်တကွ ဖြစ်သည်သာလျှင်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဒေသေတိ၊ ၏။ တဿာ၊ ထိုဘိက္ခုနီ၏။ သာ အာပတ္တိ၊ သည်။ န ဂဏနူပိကာ၊ ဂဏနူပိကာ မမည်။ ဒေသိတာ၊ ဒေသနာပြောအပ်သည်။ သမာနာပိ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ အဒေသိတာ၊ ဒေသနာပြောအပ်သည် မမည်သည်။ ဝါ၊ ဒေသနာပြောအပ်ရာ မရောက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒေသိတဂဏနံ၊ ဒေသနာပြောအပ်ပြီဟူသော အရေအတွက်သို့။ န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။ ပါရာဇိကဿေဝ၊ ပါရာဇိကအာပတ်၏သာ။ အင်္ဂံ၊ အကြောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဋ္ဌမေ၊ ရှစ်ခုမြောက်သော။ ဝတ္ထုမှိ၊ ဝတ္ထုသည်။ ပရိပုဏ္ဏမတ္တေ၊ ပြည့်ကာမျှ ဖြစ်လတ်သော်။ ပါရာဇိကာ၊ သာသနာတော်မှ ဆုံးရှုံးစေအပ်သူသည်။ ဝါ၊ ပါရာဇိကကျသူသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ (ပ) ဒွိဝေဒနန္တိ။
စတုတ္ထပါရာဇိကသိက္ခာပဒံ၊ သည်။ သမတ္တံ၊ ပြည့်စုံပြီ။
ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ (ပ) ဓမ္မာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့ကို။ အာရဗ္ဘ၊ အကြောင်းပြု၍။ ပညတ္တာ၊ ပညတ်တော်မူအပ်ကုန်သော။ သာဓာရဏာ၊ ဘိက္ခုတို့နှင့် ဆက်ဆံကုန်သော။ စတ္တာရော၊ လေးပါးကုန်သော ပါရာဇိကတို့လည်းကောင်း။ ဣမေ စ စတ္တာရော၊ ဤလေးပါးကုန်သော အသာဓာရဏပါရာဇိကတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသမဂ္ဂေန၊ ပါတိမောက် ရွတ်ပြခြင်း၏ အစဉ်အားဖြင့်။ အယျာယော၊ အရှင်မတို့။ အဋ္ဌ၊ ကုန်သော။ ပါရာဇိကာ၊ ပါရာဇိက မည်ကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ အာပတ်တို့ကို။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ သရုပ်အားဖြင့် ရွတ်ပြအပ်ပါကုန်ပြီ။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါအစရှိသော ပါဌ်၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်ထိုက်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ မဟာဝိဘင်္ဂေ၊ ဘိက္ခုမဟာဝိဘင်း၌။ ဝုတ္တနယမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်း ရှိသည်သာလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သမန္တပါသာဒိကာယ၊ မည်သော။ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ၊ ၌။ ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂေ၊ ၌။ ပါရာဇိကကဏ္ဍဝဏ္ဏနာ၊ ပါရာဇိကကဏ္ဍ၏ အဖွင့်သည်။ ဝါ၊ ပါရာဇိကကဏ္ဍကို ဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီ။
ပါရာဇိကကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
၂-သံဃာဒိသိသ်အဖွင့်
၁-ပဌမသံဃာဒိသိသ်သိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
ပါရာဇိကာနန္တရဿ၊ ပါရာဇိကကဏ္ဍ၏ အခြားမဲ့ဖြစ်သော။ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍဿ၊ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍ၏။ ဒါနိ၊ ၌။ အယံ အနုတ္တာနတ္ထဝဏ္ဏနာ၊ ဤမပေါ်လွင်သော ပုဒ်တို့၏ အနက်ကို ဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတံ့။
၆၇၈။ ဥဒေါသိတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘဏ္ဍသာလံ၊ ဘဏ္ဍာထားရာ အဆောက်အဦကို။ ဝါ၊ ဂိုဒေါင်ကို။ မာယျော ဧဝံ အဝစာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အယျော၊ အမောင်။ ဧဝံ၊ သို့။ မာ အဝစ၊ မပြောပါနှင့်။ အပိနာယျာတိ ပဒဿ၊ အပိနာယျာဟူသော ပုဒ်၏။ အပိနု အယျာတိ၊ ဟူ၍။ ပဒစ္ဆေဒေါ ကာတဗ္ဗော။ အစ္စာဝဒထာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အတိက္ကမိတွာ၊ လွှမ်းမိုး၍။ ဝဒထ၊ ပြောကြပါကုန်။ အက္ကောသထ၊ ဆဲရေးကြပါကုန်။ ဣတိ၊ ဤအနက်သည်။ ဝါ၊ ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဝါ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၆၇၉။ ဥဿယဝါဒိကာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မာနုဿယဝသေန၊ ထောင်လွှားတက်ကြွသော မာန်မာန၏ အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ကောဓုဿယဝသေန၊ ထောင်လွှားတက်ကြွသော ကောဓ၏ အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝိဝဒမာနာ၊ ငြင်းခုံလျက်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ သာ၊ ထို ဥဿယဝါဒိကာဘိက္ခုနီသည်။ အတ္ထတော၊ လိုရင်းအနက်အားဖြင့်။ အဍ္ဍကာရိကာ၊ တရားစွဲမှုကို ပြုသူသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဥဿယဝါဒိကာ နာမ အဍ္ဍကာရိကာ ဝုစ္စတီ”တိ၊ ဟူ၍။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤအဍ္ဍကာရိကာဟူသော ပါဌ်၌။ ဝေါဟာရိကဝိနိစ္ဆယော၊ တရားသူကြီးတို့၏ အဆုံးအဖြတ်ကို။ အဍ္ဍောတိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ယံ၊ ယင်းအဍ္ဍကို။ ပဗ္ဗဇိတာ၊ ရဟန်းတို့သည်။ “အဓိကရဏန္တိ”ပိ၊ အဓိကရုဏ်းဟူ၍လည်း။ ဝါ၊ ဝိဝါဒါဓိကရုဏ်းဟူ၍လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သက္ခိံ ဝါ၊ သက်သေကိုသော်လည်းကောင်း။ သဟာယံ ဝါ၊ အဖော်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ပရိယေသတိ၊ ရှာအံ့။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ။ ဂစ္ဆတိ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥပဿယော ဝါ၊ ဘိက္ခုနီတို့ မှီတင်းနေထိုင်ရာ ကျောင်းသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ ဘိက္ခာစာရမဂ္ဂေါ ဝါ၊ ဆွမ်းခံလှည့်လည်ရာ လမ်းသည်မူလည်း။ ဟောတု ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဌိတာယ၊ တည်သော ဘိက္ခုနီမ၏။ “အဍ္ဍံ၊ တရားစွဲမှုကို။ ကရိဿာမိ၊ ပြုအံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ စိတ္တံ၊ သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တတော၊ ထိုတရားစွဲလိုစိတ်ဖြစ်ရာ အရပ်မှ။ ဝေါဟာရိကာနံ၊ တရားသူကြီးတို့၏။ သန္တိကံ၊ အထံသို့။ ဂစ္ဆန္တိယာ၊ သွားသော ဘိက္ခုနီမ၏။ ပဒဝါရေ ပဒဝါရေ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ။ ဧကဿ အာရောစေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒွီသု၊ ကုန်သော။ ဇနေသု၊ လူတို့တွင်။ ဝါ၊ တရားလို တရားခံ နှစ်ဦးတို့တွင်။ ယဿ ကဿစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ယောက်သော။ ဧကဿ၊ တစ်ယောက်၏။ ကထံ၊ ကို။ ယော ကောစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်။ ဝေါဟာရိကာနံ၊ တရားသူကြီးတို့အား။ အာရောစေတိ၊ ပြောအံ့။ ဒုတိယဿ အာရောစေတီတိ ဧတ္ထာပိ၊ ၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းပင်တည်း။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဧတ္တ၊ ဤတရားစွဲရာ၌။ အသမ္မောဟတ္ထာယ၊ မတွေဝေခြင်းအကျိုးငှာ။ ဝိတ္ထာရကထာ၊ အကျယ်ဖြစ်သော စကားတည်း။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော အရပ်၌။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ ဘိက္ခုနုပဿယံ၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ ကျောင်းသို့။ အာဂတေပိ၊ ရောက်လာသည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဝေါဟာရိကေ၊ တရားသူကြီးတို့ကို။ ဒိသွာ၊ ၍။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ အတ္တနော၊ ၏။ ကထံ၊ ကို။ အာရောစေတိ၊ အံ့။ ဘိက္ခုနိယာ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ။ ဥပါသကော၊ တရားတွေ့ဘက် ဥပါသကာသည်။ အတ္တနော ကထံ အာရောစေတိ ဘိက္ခုနိယာ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စည်းအာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဌမံ၊ စွာ။ ဥပါသကော အတ္တနော ကထံ အာရောစေတိ ဘိက္ခုနိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ။ အထ၊ ထိုမှနောက်၌။ သာ၊ ထိုဘိက္ခုနီသည်။ အတ္တနော ကထံ အာရောစေတိ ဘိက္ခုနိယာ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စည်းအာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ ဥပါသကံ၊ တရားတွေ့ဘက် ဥပါသကာကို။ ဝဒတိ၊ ပြောအံ့။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ ပြောသနည်း။ “မမ စ၊ ငါ၏လည်းကောင်း။ တဝ စ၊ သင်၏လည်းကောင်း။ ကထံ၊ စကားကို။ တွံယေဝ၊ သင်ချည်းသာ။ အာရောစေဟိ၊ ပြောလိုက်လော့၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝဒတိ၊ အံ့။ သော၊ ထိုဥပါသကာသည်။ အတ္တနော ဝါ၊ မိမိ၏မူလည်း။ ကထံ ပဌမံ အာရောစေတု ဘိက္ခုနိယာ ဝါ ပဌမာရောစနေ၊ ပဌမပြောခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ။ ဒုတိယာရောစနေ၊ ဒုတိယပြောခြင်းကြောင့်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စည်းအာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥပါသကော ဘိက္ခုနိံ ဝဒတိ ကိံ “မမ စ၊ ကျွန်ုပ်၏လည်းကောင်း။ တဝ စ၊ အရှင်မ၏လည်းကောင်း။ ကထံ တွံယေဝ အာရောစေဟိ၊ လော့၊” ဣတိ ဝဒတိ ဧတ္ထာပိ၊ ဤသို့ အပြောခိုင်းရာ၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။
ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ ကပ္ပိယကာရကေန၊ ကပ္ပိယကာရကသည်။ ဝါ၊ ကို။ ကထာပေတိ၊ ပြောစေအံ့။ ဝါ၊ အပြောခိုင်းအံ့။ တတ္ထ၊ ထိုသို့ အပြောခိုင်းရာ၌။ ကပ္ပိယကာရကော ဝါ၊ သည်မူလည်း။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ကထံ၊ စကားကို။ ပဌမံ၊ စွာ။ အာရောစေတု၊ ပြောပစေ။ ဣတရော ဝါ၊ ကပ္ပိယကာရကမှ အခြားသော ဥပါသကာသည်မူလည်း။ အတ္တနော ကထံ ပဌမံ အာရောစေတု ကပ္ပိယကာရကော ဝါ၊ သည်မူလည်း။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ ဘိက္ခုနီ ဥပါသကာ နှစ်ဦးလုံးတို့၏လည်း။ ကထံ၊ ကို။ အာရောစေတု ဣတရော ဝါ၊ ကပ္ပိယကာရကမှ အခြားသော ဥပါသကာသည်မူလည်း။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ မိမိ ဘိက္ခုနီ နှစ်ဦးလုံးတို့၏လည်း။ ကထံ အာရောစေတု ယထာ ဝါ တထာ ဝါ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော အခြင်းအရာဖြင့်။ အာရောစိယမာနေ၊ ပြောအပ်သော်။ ပဌမေ၊ ပဌမဖြစ်သော။ အာရောစနေ၊ ပြောခြင်းကြောင့်။ ဘိက္ခုနိယာ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ ဒုတိယေ အာရောစနေ ဘိက္ခုနိယာ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စည်းအာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယထာ ဝါ တထာ ဝါ၊ ဖြင့်။ အာရောစိတံ၊ ပြောအပ်သော။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ ဘိက္ခုနီ ဥပါသကာ နှစ်ဦးလုံးတို့၏လည်း။ ကထံ၊ ကို။ သုတွာ၊ ကြားပြီး၍။ ဝေါဟာရိကေဟိ၊ တို့သည်။ ဝိနိစ္ဆယေ၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ကတေ၊ ပြုအပ်ပြီးသော်။ အဍ္ဍပရိယောသာနံ နာမ၊ တရားစွဲခြင်း၏ ပြီးဆုံးခြင်း မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မိံ အဍ္ဍပရိယောသာနေ၊ ထိုတရားစွဲခြင်း၏ ပြီးဆုံးရာ အခါ၌။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ဇယေ၊ နိုင်ခြင်းသည်။ သတိပိ၊ ဖြစ်သော်လည်းကောင်း။ ပရာဇယေ၊ ရှုံးခြင်းသည်။ သတိပိ၊ ဖြစ်သော်လည်းကောင်း။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အဓိကရဏံ၊ သည်။ ဂတိဂတံ၊ ရောက်ထိုက်သော အရပ်များစွာသို့ ရောက်ပြီးသည်။ သစေ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဝေါဟာရိကေဟိ၊ တို့သည်။ သုတပုဗ္ဗံ၊ ကြားအပ်ဖူးသည်။ သစေ ဟောတိ။ အထ၊ ထိုသို့ကြားဖူးခြင်းကြောင့်။ တေ၊ ထိုတရားသူကြီးတို့သည်။ ဘိက္ခုနိံ စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ အဍ္ဍကာရကဉ္စ၊ တရားစွဲမှုကို ပြုတတ်သော ဥပါသကာကိုလည်းကောင်း။ ဒိသွာဝ၊ မြင်လျှင် မြင်ခြင်းပင်။ “တုမှာကံ၊ အသင်တို့၏။ ကထနကိစ္စံ၊ ပြောဖွယ်ကိစ္စသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ မယံ၊ ကျွန်ုပ်တို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤငြင်းခုံမှု၌။ ပဝတ္တိံ၊ ဖြစ်ပုံကို။ ဇာနာမ၊ သိပါကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ သယမေဝ၊ ကိုယ်တိုင်သာ။ ဝိနိစ္ဆိနိတွာ၊ ဆုံးဖြတ်၍။ ဒေန္တိ၊ ပေးကုန်အံ့။ ဧဝရူပေ၊ ဤသို့ သဘောရှိသော တရား၌။ အဍ္ဍပရိယောသာနေပိ၊ တရားဆုံးဖြတ်ခြင်း၏ အဆုံး၌လည်း။ ဘိက္ခုနိယာ အနာပတ္တိ ဟောတိ ဣတိ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ ဝိတ္ထာရကထာ၊ တည်း။
ဧတဿ ဓမ္မဿ၊ ဤအာပတ်၏။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ အာပတ္တိ၊ ရောက်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ ဣတိ၊ ထိုသို့ ရှေးဦးစွာ ရောက်ခြင်းရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သော ဓမ္မော၊ ထိုအာပတ်သည်။ ပဌမာပတ္တိကော၊ မည်၏။ ဝီတိက္ကမက္ခဏေယေဝ၊ လွန်ကျူးရာ ခဏ၌ပင်။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗော၊ ရောက်ထိုက်သော။ ဓမ္မော၊ အာပတ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပဌမာပတ္တိကံ၊ ရှေးဦးစွာ လွန်ကျူးရာခဏ၌ သင့်ရောက်ခြင်းရှိသော။ တံ၊ ထိုအာပတ်သို့။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ အဓိပ္ပါယမတ္တံ၊ အဓိပ္ပါယ်မျှကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ “သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ အာပဇ္ဇတိ အသမနုဘာသနာယာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ။ ဟိ၊ မှန်၏။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤပဒဘာဇနီ၌။ အတ္ထော၊ တည်း။ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ၊ ဝတ္ထုကို လွန်ကျူးခြင်းနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဝါ၊ တစ်ပြိုင်နက်။ ယံ၊ အကြင်အာပတ်သို့။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ တတိယာယ၊ သုံးကြိမ်မြောက်သော။ သမနုဘာသနာယ၊ အဖန်ဖန်ပြောဆိုကြောင်းဖြစ်သော ကမ္မဝါစာကြောင့်။ န အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်သည်မဟုတ်။ အယံ၊ ဤအာပတ်သည်။ ပဌမမေဝ၊ ရှေးဦးစွာသာလျှင်။ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရေန၊ နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဝါ၊ တစ်ပြိုင်နက်။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတ္တာ၊ ရောက်ထိုက်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပဌမာပတ္တိကော၊ မည်၏။ ဣတိ၊ ဤကား အနက်တည်း။ ဘိက္ခုနိံ၊ ကို။ ဘိက္ခုနိသံဃတော၊ မှ။ နိဿာရေတိ၊ ထွက်သွားစေတတ်၏။ ဝါ၊ နှင်ထုတ်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထိုသို့ သံဃာမှ နှင်ထုတ်တတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ နိဿာရဏီယော၊ မည်၏။ နိဿာရဏီယံ၊ သံဃာမှ ထွက်သွားစေတတ်သော။ ဝါ၊ သံဃာမှ နှင်ထုတ်တတ်သော။ တံ၊ ထိုအာပတ်သို့။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ အဓိပ္ပါယမတ္တံ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ “သံဃမှာ နိဿာရီယတီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ၊ ထိုပဒဘာဇနီ၌။ ယံ၊ အကြင်အာပတ်သို့။ အာပန္နာ၊ ရောက်သော။ ဘိက္ခုနီ၊ ကို။ သံဃတော၊ မှ။ နိဿာရီယတိ၊ ထွက်သွားစေအပ်၏။ ဝါ၊ နှင်ထုတ်အပ်၏။ သော၊ ထိုအာပတ်သည်။ နိဿာရဏီယော၊ မည်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အတ္ထော၊ ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်ထိုက်၏။ ဟိ၊ မှန်၏။ သော ဧဝ ဓမ္မော၊ ထိုအာပတ်ကိုပင်။ သံဃမှာ၊ မှ။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်။ န နိဿာရီယတိ၊ နှင်ထုတ်အပ်သည် မဟုတ်။ ပန၊ အဟုတ်ကား။ တေန ဓမ္မေန၊ ထိုအာပတ်ကြောင့်။ ဘိက္ခုနီ၊ ကို။ နိဿာရီယတိ၊ နှင်ထုတ်အပ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုသို့ နှင်ထုတ်ကြောင်း၏အဖြစ်ကြောင့်။ သော၊ ထိုအာပတ်သည်။ နိဿာရေတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤဝစနတ္ထကြောင့်။ နိဿာရဏီယော၊ မည်၏။
အာကဍ္ဎီယမာနာ ဂစ္ဆတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဍ္ဍကာရကမနုဿေဟိ၊ တရားစွဲမှုကို ပြုတတ်သူတို့သည်။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ အာဂန္တွာ ဝါ၊ လာ၍သော်လည်းကောင်း။ ဒူတံ၊ တမန်ကို။ ပေသေတွာ ဝါ၊ စေလွှတ်၍သော်လည်းကောင်း။ ဧဟိ၊ လိုက်ခဲ့ပါလော့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုစ္စမာနာ၊ ပြောဆိုအပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝေါဟာရိကာနံ၊ တို့၏။ သန္တိကံ၊ သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ အံ့။ တတော၊ ထိုမှနောက်၌။ အဍ္ဍကာရကော၊ တရားစွဲမှုကို ပြုတတ်သော ဥပါသကာသည်။ အတ္တနော ဝါ ကထံ ပဌမံ အာရောစေတု ဘိက္ခုနိယာ ဝါ ကထံ ပဌမံ အာရောစေတု ပဌမာရောစနေ ဒုက္ကဋံ၊ သည်။ နေဝ ဟောတိ ဒုတိယာရောစနေ ထုလ္လစ္စယံ န ဟောတိ။ အမစ္စေဟိ၊ တရားသူကြီးဖြစ်သော အမတ်တို့သည်။ ဝိနိစ္ဆိနိတွာ၊ ဆုံးဖြတ်၍။ အဍ္ဍပရိယောသာနေ၊ တရား၏ ပြီးဆုံးခြင်းကို။ ကတေပိ၊ ပြုအပ်ပါသော်လည်း။ အနာပတ္တိယေဝ၊ အနာပတ်သာတည်း။ အဍ္ဍကာရကော၊ သည်။ ဘိက္ခုနိံ၊ ကို။ သစေပိ ဝဒတိ၊ အကယ်၍မူလည်း လျှောက်အံ့။ ကိံ၊ နည်း။ “မမ စ တဝ စ ကထံ တွမေဝ ကထေဟိ၊ ပြောလိုက်ပါလော့၊” ဣတိ သစေပိ ဝဒတိ ကထေန္တိယာပိ၊ ပြောသော ဘိက္ခုနီ၏လည်း။ ကထံ၊ ကို။ သုတွာ၊ ၍။ အဍ္ဍပရိယောသာနေ ကတေပိ အနာပတ္တိယေဝ၊ သာတည်း။
ရက္ခံ ယာစတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဓမ္မိကံ၊ တရားနှင့်ယှဉ်သော။ ဝါ၊ တရားနှင့်လျော်သော။ ရက္ခံ၊ အစောင့်အရှောက်ကို။ ယာစတိ၊ တောင်းအံ့။ ရက္ခံ၊ ကို။ ယာစန္တိယာ၊ တောင်းသော ဘိက္ခုနီအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ ဟောတိ။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ယာစိတာ၊ တောင်းအပ်သော။ ရက္ခာ၊ သည်။ ဓမ္မိကာ၊ တရား နှင့်ယှဉ်သည်။ ဝါ၊ တရားနှင့်လျော်သည်။ ဟောတိ တံ၊ ထိုအခြင်းအရာကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ အနောဒိဿ အာစိက္ခတီတိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ တတ္ထ၊ ထိုအနောဒိဿ အာစိက္ခတိဟူသော စကားရပ်၌။ အတီတံ၊ လွန်ပြီးသော အကြောင်းအရာကို။ အာရဗ္ဘ၊ အကြောင်းပြု၍။ ဩဒိဿ၊ မည်သူမည်ဝါဟု ညွှန်ပြ၍။ အာစိက္ခနာ၊ ပြောခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ အနောဒိဿ၊ မည်သူမည်ဝါဟု မညွှန်ပြမူ၍။ အာစိက္ခနာ၊ သည်။ အတ္ထိ အနာဂတံ၊ ဖြစ်လတံ့သော အကြောင်းအရာကို။ အာရဗ္ဘာပိ၊ အကြောင်းပြု၍လည်း။ ဩဒိဿ၊ ၍။ အာစိက္ခနာ၊ သည်။ အတ္ထိ၊ ၏။ အနောဒိဿ၊ မူ၍။ အာစိက္ခနာ၊ သည်။ အတ္ထိ။
ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ အတီတံ၊ ကို။ အာရဗ္ဘ ဩဒိဿ၊ ၍။ အာစိက္ခနာ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဘိက္ခုနုပဿယေ၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ ကျောင်း၌။ ဂါမဒါရကာ၊ ရွာသား ကလေးတို့သည်သော်လည်းကောင်း။ ဓုတ္တာဒယော ဝါ၊ သေသောက်ကြူး အစရှိသူတို့သည်သော်လည်းကောင်း။ ယေ ကေစိ၊ အမှတ်မရှိသူတို့သည်။ အနာစာရံ ဝါ၊ မလျောက်ပတ်သော အကျင့်ကိုမူလည်း။ အာစရန္တိ၊ ကျင့်ကြကုန်၏။ ရုက္ခံ ဝါ၊ သစ်ပင်ကိုမူလည်း။ ဆိန္ဒန္တိ၊ ဖြတ်ကြကုန်၏။ ဖလာဖလံ ဝါ၊ သစ်သီးငယ် သစ်သီးကြီးကိုမူလည်း။ ဟရန္တိ၊ ဆောင်ယူကြကုန်၏။ ပရိက္ခာရေ ဝါ၊ ပရိက္ခရာတို့ကိုမူလည်း။ အစ္ဆိန္ဒန္တိ၊ လုယူကြကုန်၏။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ ဝေါဟာရိကေ၊ တရားသူကြီးတို့ကို။ ဝါ၊ တို့သို့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ၍။ “အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ ဥပဿယေ၊ ကျောင်း၌။ ဣဒံ နာမ၊ ဤမည်သော အမှုကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီ၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ ပြောအံ့။ “ကေန၊ အဘယ်သူသည်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သနည်း၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝုတ္တေ၊ မေးအပ်သော်။ “အသုကေန စ၊ ထိုမည်သူသည်လည်းကောင်း။ အသုကေန စ၊ ထိုမည်သူသည်လည်းကောင်း။ ကတံ၊ ပြုအပ်ပြီ၊” ဣတိ၊ သို့။ အာစိက္ခတိ၊ ပြောအံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ပြောလတ်သော်။ အတီတံ၊ ကို။ အာရဗ္ဘ၊ ၍။ ဩဒိဿ၊ ၍။ အာစိက္ခနာ၊ ပြောခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သာ၊ ထိုဩဒိဿ အာစိက္ခနာသည်။ န ဝဋ္ဋတိ။ တံ၊ ထိုစကားကို။ သုတွာ၊ ၍။ တေ ဝေါဟာရိကာ၊ တို့သည်။ တေသံ၊ ထိုသူတို့၏ အပေါ်၌။ ဒဏ္ဍံ၊ ဒဏ်ကို။ စေ ကရောန္တိ၊ အကယ်၍ ပြုကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ပါသော်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော ဒဏ်သည်။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ဂီဝါ၊ ဘဏ္ဍာစားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒဏ္ဍံ၊ ကို။ ဂဏှိဿန္တိ၊ ယူကုန်လတံ့။ ဣတိ၊ သို့။ အဓိပ္ပါယေ၊ အလိုသည်။ သတိပိ၊ ရှိပါသော်လည်း။ ဂီဝါယေဝ၊ ဘဏ္ဍာစားသည်သာ။ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တဿ၊ ထိုဖျက်ဆီးသူ၏ အပေါ်၌။ ဒဏ္ဍံ၊ ကို။ ဂဏှထ၊ ယူကြကုန်။ ဣတိ၊ သို့။ သစေ ဝဒတိ၊ အကယ်၍ လျှောက်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လျှောက်လတ်သော်။ ပဉ္စမာသကမတ္တေ၊ ငါးပဲမျှကို။ ဂဟိတေ၊ ယူအပ်ပြီးသော်။ ဘိက္ခုနိယာ ပါရာဇိကံ ဟောတိ။
ပန၊ ဩဒိဿ အာစိက္ခနာမှ တစ်ပါး အနောဒိဿ အာစိက္ခနာကား။ “ကေန၊ အဘယ်သူသည်။ ကတံ၊ နည်း၊” ဣတိ ဝုတ္တေ “အသုကေန၊ သည်။ ကတံ၊ ပြီ။ ဣတိ၊ သို့။ ဝတ္တံု၊ ပြောခြင်းငှာ။ အမှာကံ၊ ငါတို့အား။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ တုမှေယေဝ၊ အသင်ဒါယကာတို့ ကိုယ်တိုင်သာ။ ဇာနိဿထ၊ သိကြကုန်လတံ့။ ဟိ၊ မှန်၏။ ကေဝလံ၊ မည်သူဟု ညွှန်ပြခြင်းမဖက် သက်သက်။ မယံ၊ တို့သည်။ ရက္ခံ၊ ကို။ ယာစာမ၊ တောင်းပါကုန်၏။ တံ၊ ထို အစောင့်အရှောက်ကို။ နော၊ ငါတို့အား။ ဒေထ၊ ပေးကြပါကုန်။ အဝဟဋဘဏ္ဍဉ္စ၊ ခိုးဆောင်အပ်ပြီးသော ဘဏ္ဍာကိုလည်း။ အာဟရာပေထ၊ ဆောင်စေကြပါကုန်၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ပြောဆိုကောင်း၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့ပြောဆိုလတ်သော်။ အနောဒိဿ၊ ၍။ အာစိက္ခနာ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သာ၊ ထိုအနောဒိဿ အာစိက္ခနာသည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ပြောအပ်သော်။ တေ ဝေါဟာရိကာ၊ တို့သည်။ ကာရကေ၊ ဖျက်ဆီးမှုကို ပြုတတ်သူတို့ကို။ ဂဝေသိတွာ၊ ရှာ၍။ တေသံ၊ ထိုဖျက်ဆီးသူတို့၏ အပေါ်၌။ ဒဏ္ဍံ၊ ကို။ သစေပိ ကရောန္တိ၊ အကယ်၍မူလည်း ပြုကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ သာပတေယျမ္ပိ၊ ဥစ္စာနှစ်သည်လည်း။ ဝါ၊ ကိုလည်း။ သစေပိ ဂဟိတံ၊ အကယ်၍မူလည်း ယူအပ်သည်ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ဂီဝါ၊ သည်။ နေဝ ဟောတိ အာပတ္တိ၊ သည်။ န ဟောတိ။
ပရိက္ခာရံ၊ ကို။ ဟရန္တေ၊ ဆောင်ယူနေသည်တို့ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ တေသံ၊ ထိုခိုးသူတို့၏။ အနတ္ထကာမတာယ၊ အကျိုးမဲ့ကို အလိုရှိသူ၏အဖြစ်ကြောင့်။ “စောရော စောရော”တိ၊ သူခိုး သူခိုးဟူ၍။ ဝတ္တုမ္ပိ၊ ပြောဆိုခြင်းငှာလည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဟိ၊ မှန်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေပိ၊ ပြောဆိုအပ်သော်လည်း။ တေသံ၊ ထိုသူခိုးတို့၏ အပေါ်၌။ ယံ ဒဏ္ဍံ၊ ကို။ ကရောန္တိ၊ ကုန်၏။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ တံ ဒဏ္ဍံ၊ သည်။ ဘိက္ခုနိယာ ဂီဝါ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝစနကရံ၊ စကားကို လိုက်နာမည့်သူကို။ ဝါ၊ မိမိက ဒဏ်မတပ်ပါနှင့်ဟု ပြောလျှင် နားထောင်မည့် တရားသူကြီးကို။ “ဣမိနာ၊ ဤသူသည်။ မေ၊ ငါ၏။ ပရိက္ခာရော၊ ကို။ ဂဟိတော၊ ယူအပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုပရိက္ခရာကို။ အာဟရာပေဟိ၊ ပြန်ဆောင်စေပါလော့။ စ၊ ထိုသို့ပင် ပြန်ဆောင်စေလိုပါသော်လည်း။ အဿ၊ ထိုသူ၏ အပေါ်၌။ ဒဏ္ဍံ၊ ကို။ မာ ကရောဟိ၊ မပြုပါနှင့်၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝတ္တံု ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဒါသဒါသီဝါပိအာဒီနံ၊ ကျွန်ယောကျ်ား ကျွန်မိန်းမ ရေကန် အစရှိသည်တို့၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ အဍ္ဍံ၊ တရားစွဲမှုကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုတတ်ကြကုန်၏။ အယံ၊ ဤတရားစွဲခြင်းသည်။ အကပ္ပိယအဍ္ဍော နာမ၊ မအပ်သော တရားစွဲခြင်း မည်၏။ န ဝဋ္ဋတိ။
ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ အနာဂတံ၊ ဖြစ်လတံ့သော အကြောင်းအရာကို။ အာရဗ္ဘ၊ အကြောင်းပြု၍။ ဩဒိဿ အာစိက္ခနာ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ ပရေဟိ၊ ဂါမဒါရကစသော သူတစ်ပါးတို့သည်။ အနာစာရာဒီသု၊ မကျင့်အပ်သော အကျင့် စသည်တို့ကို။ ကတေသု၊ ပြုအပ်ပြီးကုန်လတ်သော်။ ဘိက္ခုနီ ဝေါဟာရိကေ ဧဝံ ဝဒတိ၊ အံ့။ ကိံ “အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ ဥပဿယေ၊ ကျောင်း၌။ ဣဒဉ္စိဒဉ္စ၊ ဤမည်သော အမှု ဤမည်သော အမှုကိုလည်း။ ကရောန္တိ၊ ပြုကြကုန်၏။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ အကရဏတ္ထာယ၊ မပြုခြင်းအကျိုးငှာ။ ရက္ခံ၊ ကို။ နော၊ ငါတို့အား။ ဒေထ၊ ပေးကြပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြောအံ့။ “ကေန၊ သည်။ ဧဝံ၊ သို့။ ကတံ၊ နည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ စ၊ မေးအပ်သော်လည်း။ “အသုကေန၊ သည်လည်းကောင်း။ အသုကေန
စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ကတံ၊ ပြီ၊” ဣတိ အာစိက္ခတိ၊ အံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ပြောလတ်သော်။ အနာဂတံ အာရဗ္ဘ ဩဒိဿ အာစိက္ခနာ၊ ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သာပိ၊ ထိုအနာဂတ ဩဒိဿ အာစိက္ခနာသည်လည်း။ န ဝဋ္ဋတိ။ ဟိ၊ မှန်၏။ တေသံ၊ ထိုခိုးသူတို့၏ အပေါ်၌။ ဒဏ္ဍေ၊ ကို။ ကတေ၊ ပြုအပ်သော်။ ပုရိမနယေနေဝ၊ ရှေးနည်းဖြင့်သာလျှင်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော ဒဏ်သည်။ ဘိက္ခုနိယာ ဂီဝါ ဟောတိ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ပုရိမသဒိသမေဝ၊ ရှေ့ အတီတ အာစိက္ခနာနှင့် တူသည်သာ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဝေါဟာရိကာ၊ တို့သည်။ “ဘိက္ခုနုပဿယေ၊ ၌။ ဧဝရူပံ၊ ဤသို့ သဘောရှိသော။ အနာစာရံ၊ ကို။ ကရောန္တာနံ၊ ပြုသူတို့၏ အပေါ်၌။ ဣမံ နာမ ဒဏ္ဍံ၊ ကို။ ကရောမ၊ ပြုကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘေရိံ၊ စည်ကို။ စရာပေတွာ၊ လည်စေ၍။ အာဏာယ၊ အာဏာ၌။ အတိဋ္ဌမာနေ၊ မတည်သူတို့ကို။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာ၍။ ဒဏ္ဍံ၊ ကို။ သစေ ကရောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပြုလတ်သော်။ ဘိက္ခုနိယာ ဂီဝါ နေဝ ဟောတိ အာပတ္တိ န ဟောတိ။
စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယော အယံ နယော၊ အကြင်နည်းကို။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့အတွက်။ မယာ၊ ငါသည်။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ဘိက္ခူနမ္ပိ၊ တို့အတွက်လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ဟိ၊ မှန်၏။ ဘိက္ခုနောပိ၊ ရဟန်းအားလည်း။ ဩဒိဿ၊ ၍။ အာစိက္ခနာ၊ သည်။ န ဝဋ္ဋတိ။ တထာ၊ ထိုမည်သူမည်ဝါဟု ညွှန်ပြသော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ အာစိက္ခိတေ၊ ပြောအပ်သော်။ ယံ ဒဏ္ဍံ၊ ကို။ ကရောန္တိ၊ ကုန်၏။ သဗ္ဗံ၊ သော။ တံ ဒဏ္ဍံ၊ သည်။ ဘိက္ခုဿ ဂီဝါ ဟောတိ။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဖြင့်သာ။ ဒဏ္ဍံ၊ ကို။ ဂဏှာပေန္တဿ၊ ယူစေသော ရဟန်း၏။ ပါရာဇိကံ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ “ဒဏ္ဍံ၊ ကို။ ကရိဿန္တိ၊ ပြုကုန်လတံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဇာနန္တောပိ၊ သိလျက်လည်း။ အနောဒိဿ၊ ၍။ ကထေတိ၊ ၏။ တေ စ၊ ထိုတရားသူကြီးတို့သည်လည်း။ ပရိယေသိတွာ ဒဏ္ဍံ သစေ ကရောန္တိယေဝ၊ အကယ်၍ ပြုကုန်သည်သာလျှင် ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ န၊ မဖြစ်။ ဝိဟာရသီမာယ၊ ကျောင်း၏ အပိုင်းအခြား၌။ ရုက္ခာဒီနိ၊ သစ်ပင်အစရှိသည်တို့ကို။ ဆိန္ဒန္တာနံ၊ ဖြတ်ကုန်သော လူတို့၏။ ဝါသိဖရသုအာဒီနိ၊ ဓား ပုဆိန် အစရှိသည်တို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ပါသာဏေဟိ၊ ကျောက်တို့ဖြင့်။ ကောဋ္ဋေန္တိ၊ ထုရိုက်ကြကုန်အံ့။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဓာရာ၊ အသွားသည်။ သစေ ဘိဇ္ဇတိ၊ အကယ်၍ ပျက်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပျက်လတ်သော်။ ကာရာပေတွာ၊ ပြုပြင်စေ၍။ ဒါတဗ္ဗာ၊ ပေးထိုက်၏။ ဥပဓာဝိတွာ၊ အနီးသို့ ပြေး၍။ တေသံ၊ ထိုသစ်ပင်စသည်တို့ကို ဖြတ်သူတို့၏။ ပရိက္ခာရေ၊ အသုံးအဆောင်တို့ကို။ ဂဏှန္တိ၊ ယူကုန်အံ့။ တမ္ပိ၊ ထိုပရိက္ခရာယူမှုကိုလည်း။ န ကာတဗ္ဗံ၊ မပြုထိုက်။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ စိတ္တံ၊ သည်။ လဟုပရိဝတ္တံ၊ လျင်မြန်သော ပြောင်းလွှဲခြင်းရှိ၏။ ထေယျစေတနာယ၊ ခိုးသူ၏ ဖြစ်ကြောင်းဖြစ်ရာ စေတနာသည်။ ဥပ္ပန္နာယ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ မူလစ္ဆေဇ္ဇမ္ပိ၊ သာသနာတော်ဝယ် အမြစ်အရင်း၏ ပြတ်ခြင်းသို့လည်း။ ဝါ၊ ပါရာဇိကကျခြင်းသို့လည်း။ ဂစ္ဆေယျ၊ ရောက်ရာ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တမ္ပိ န ကာတဗ္ဗံ။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
သတ္တရသကေ၊ တစ်ဆယ့်ခုနစ်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့၏ အပေါင်း၌။ ဝါ၊ တွင်။ ပဌမသိက္ခာပဒံ၊ ပဌမသိက္ခာပုဒ်တည်း။
၂-ဒုတိယသံဃာဒိသိသ်သိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၆၈၂။ ဒုတိယေ၊ ၌။ ဝရဘဏ္ဍန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ မုတ္တာမဏိဝေဠုရိယာဒိ၊ ပုလဲ ပတ္တမြား ကြောင်မျက်ရွဲအစရှိသော။ မဟဂ္ဃံ၊ များသော အဖိုးရှိသော။ ဝါ၊ အဖိုးများစွာ ထိုက်တန်သော။ ဘဏ္ဍံ၊ ဘဏ္ဍာကို။
၆၈၃။ အနပလောကေတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အနာပုစ္ဆိတွာ၊ မပန်ပြောမူ၍။ ဂဏံ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ မလ္လဂဏဘဋိပုတ္တဂဏာဒိကံ၊ ဗိဿဏိုးကို ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်သူတို့၏အပေါင်း ခဒဲနတ်ကို ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်သူတို့၏အပေါင်း အစရှိသည်ကိုလည်းကောင်း။ ပူဂန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဓမ္မဂဏံ၊ တရားရှိသူတို့၏ အပေါင်းကိုလည်းကောင်း။ ဝါ၊ ဗုဒ္ဓသာသနာတော်ကို ဆည်းကပ်ကိုးကွယ်သူတို့၏အပေါင်း အခြားဘာသာဝင်ဖြစ်သော်လည်း ကုသိုလ်ကောင်းမှု ပြုသူတို့၏ အပေါင်းလည်းကောင်း။ သေဏိန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂန္ဓိကသေဏိဒုဿိကသေဏိအာဒိကံ၊ နံ့သာကုန်သည်အပေါင်း အထည်ကုန်သည်အပေါင်း အစရှိသည်ကိုလည်းကောင်း။ ဟိ၊ မှန်၏။ (တစ်နည်း) ဟိ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ယတ္ထ ယတ္ထ၊ အကြင်အကြင်အရပ်၌။ ရာဇာနော၊ မင်းတို့သည်။ ဂဏာဒီနံ၊ ဂဏအစရှိသည်တို့အား။ ဂါမနိဂမေ၊ ရွာ နိဂုံးတို့ကို။ “ဧတ္ထ၊ ဤအရပ်၌။ တုမှေဝ၊ သင်တို့သည်သာ။ အနုသာသထ၊ ဆုံးမကြကုန်။ ဝါ၊ အုပ်ချုပ်ကြကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ နိယျာတေန္တိ၊ အပ်နှင်းကြကုန်၏။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထို အရပ်၌။ တေယေဝ၊ ထိုဂဏအစရှိသူတို့သည်သာ။ ဣဿရာ၊ အစိုးရတို့သည်။ ဟောန္တိ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တေ၊ ထိုအစိုးရသော ဂဏအစရှိသူတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဣဒံ၊ ဤဂဏံ ဝါအစရှိသော စကားကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤရာဇအစရှိသည်တို့တွင်။ ရာဇာနံ ဝါ၊ မင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဂဏာဒိကေ ဝါ၊ ဂဏအစရှိသည်တို့ကိုသော်လည်းကောင်း။ အာပုစ္ဆိတွာပိ၊ ပန်ပြောပြီး၍လည်း။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ ကို။ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗောဝ၊ ပန်ပြောထိုက်သည်သာ။ ဝါ၊ ပန်ပြောရမည်သာ။ ဌပေတွာ ကပ္ပန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တိတ္ထိယေသု
ဝါ၊ တိတ္ထိတို့၌သော်လည်းကောင်း။ အညဘိက္ခုနီသု ဝါ၊ အခြားသော ဘိက္ခုနီတို့၌သော်လည်းကောင်း။ ပဗ္ဗဇိတပုဗ္ဗံ၊ ရှေး၌ ပဗ္ဗဇိတဖြစ်ဖူးသော။ ဝါ၊ ရသေ့ ရဟန်းဖြစ်ဖူးသော။ ကပ္ပဂတိကံ၊ အပ်သည်၏အဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်သူကို။ ဌပေတွာ၊ ချန်ထား၍။ ဣတိ၊ ဤကားအနက်တည်း။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ စောရီဝုဋ္ဌာပနသမုဋ္ဌာနံ၊ စောရီဝုဋ္ဌာပနသမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း။ ကေနစိ ကရဏီယေန၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ပြုဖွယ်ကြောင့်။ ဘိက္ခုနီသု၊ တို့သည်။ ပက္ကန္တာသု၊ ဖဲသွားကုန်လတ်သော်။ ခဏ္ဍသီမံ၊ ခဏ္ဍသိမ်သို့။ အဂန္တွာ၊ မသွားမူ၍။ ယထာနိသိန္နဋ္ဌာနေယေဝ၊ အကြင် အကြင်ထိုင်မြဲသော နေရာ၌ပင်။ ဝါ၊ မဟာသိမ်ဖြစ်သော ထိုနေရာ၌ပင်။ အတ္တနော၊ ၏။ နိဿိတကပရိသာယ၊ တပည့်မပရိသတ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ၊ သိက္ခမာန်အဖြစ်မှ ရဟန်းမအဖြစ်သို့ ထမြောက်စေသော ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာမ၏။ ဝါစာစိတ္တတော၊ နှုတ် စိတ်ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ၏။ အနာပုစ္ဆာ၊ မပန်ပြောဘဲ။ ဝုဋ္ဌာပနဝသေန၊ ထမြောက်စေခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ကိရိယာကိရိယံ၊ ကိရိယာကိရိယတည်း။ ဝါ၊ မပြုထိုက်သော ထမြောက်စေမှုကိုပြုခြင်း ပြုထိုက်သော ပန်ပြောမှုကို မပြုခြင်းရှိသော သိက္ခာပုဒ်တည်း (ပ) တိဝေဒနန္တိ
။ဒုတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၃-တတိယသံဃာဒိသိသ်သိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၆၉၂။ တတိယေ၊ ၌။ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကာမေန္တိယာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ဧကံ၊ တစ်ခုသော။ ပါဒံ၊ ကို။ အတိက္ကာမေန္တိယာ၊ လွန်စေသော ဘိက္ခုနီ၏။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စည်းအာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယေန၊ ဒုတိယခြေလှမ်းဖြင့်။ အတိက္ကန္တမတ္တေ၊ လွန်အပ်ကာမျှ ဖြစ်လတ်သော်။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ဥပစာရန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနံ၊ အကာအရံထိုက်သော ခဲတစ်ကျအရပ်ကို။ ဧကေန၊ သော။ ပါဒေန၊ ဖြင့်။ အတိက္ကမတိ၊ ကျော်လွန်အံ့။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စည်းအာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယေန၊ ဖြင့်။ ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနေ၊ ကို။ အတိက္ကန္တမတ္တေ၊ လွန်အပ်ကာမျှ ဖြစ်လတ်သော်။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အပိ စ၊ သည်သာမကသေး။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သကဂါမတော၊ မိမိရွာမှ။ နိက္ခမန္တိယာ၊ ထွက်ဆဲ ဘိက္ခုနီ၏။ ဂါမန္တရပစ္စယာ၊ ရွာတစ်ပါးဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သေး။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်ပြီး၍။ ဂါမန္တရံ၊ ရွာတစ်ပါးသို့။ ဂစ္ဆန္တိယာ၊ သွားသော ဘိက္ခုနီမ၏။ ပဒဝါရေ ပဒဝါရေ၊ ခြေလှမ်းတိုင်း ခြေလှမ်းတိုင်း။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧကေန၊ သော။ ပါဒေန၊ ခြေဖြင့်။ ဣတရဿ၊ အခြားသော။ ဂါမဿ၊ ရွာ၏။ ပရိက္ခေပေ ဝါ၊ အကာအရံကိုသော်လည်းကောင်း။ ဥပစာရေ ဝါ၊ ဥပစာကိုသော်လည်းကောင်း။ အတိက္ကန္တမတ္တေ၊ လွန်အပ်ကာမျှ ဖြစ်လတ်သော်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စည်းအာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယေန၊ ဖြင့်။ အတိက္ကန္တမတ္တေ၊ လွန်အပ်ကာမျှ ဖြစ်လတ်သော်။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတော၊ ထိုအခြားရွာမှ။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ သကဂါမံ၊ မိမိရွာသို့။ ပဝိသန္တိယာ၊ ဝင်သော ဘိက္ခုနီမ၏လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ခဏ္ဍပါကာရေန ဝါ၊ ကျိုးပြတ်သော တံတိုင်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဝတိဆိဒ္ဒေန ဝါ၊ စည်းရိုး အပေါက်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနိဝိဟာရဘူမိယေဝ၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ ကျောင်းမြေသို့သာ။ ပဝိသိတုံ၊ ဝင်ခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်းသည်။ သစေ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဝိသမာနာယ၊ ဝင်သော ဘိက္ခုနီသည်။ ကပ္ပိယဘူမိံ၊ အပ်သော မြေသည်။ ဝါ၊ အပ်သော မြေသို့။ ပဝိဋ္ဌာ နာမ၊ ဝင်အပ်သည် မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဟတ္ထိပိဋ္ဌိအာဒီဟိ ဝါ၊ ဆင်၏ ကျောကုန်းအစရှိသည်တို့ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဣဒ္ဓိယာ ဝါ၊ တန်ခိုးဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ သစေပိ ပဝိသတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဝင်အံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ဝင်ပါသော်လည်း။ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ဟိ၊ မှန်၏။ ပဒသာ၊ ခြေဖြင့်။ ဝါ၊ ခြေလျင်။ ဂမနမေဝ၊ သွားခြင်းကိုသာ။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အဓိပ္ပေတံ၊ အလိုရှိအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်ပင်။ “ပဌမံ ပါဒံ အတိက္ကာမေန္တိယာ”တိအာဒိံ၊ ပဌမံ ပါဒံ အတိက္ကာမေန္တိယာအစရှိသော စကားရပ်ကို။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။
ဒွေ၊ ကုန်သော။ ဂါမာ၊ တို့သည်။ ဘိက္ခုနိဝိဟာရေန၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ ကျောင်းအားဖြင့်။ သမ္ဗဒ္ဓဝတိကာ၊ ဆက်စပ်သော စည်းရိုးရှိကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ ယသ္မိံ ဂါမေ၊ ၌။ ဘိက္ခုနိဝိဟာရော၊ သည်။ အတ္ထိ တတ္ထ၊ ထိုရွာ၌။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလို့ငှာ။ စရိတွာ၊ လှည့်လည်၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဝိဟာရံ၊ သို့။ ပဝိသိတွာ၊ ၍။ ဝိဟာရမဇ္ဈေန၊ ကျောင်း၏အလယ်ဖြင့်။ ဣတရဿ၊ အခြားသော။ ဂါမဿ၊ ၏။ မဂ္ဂေါ၊ သည်။ သစေ အတ္ထိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ရှိလတ်သော်။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တတော ဂါမတော၊ ထိုရွာမှ။ တေနေဝ မဂ္ဂေန၊ ထိုလမ်းဖြင့်ပင်လျှင်။ ပစ္စာဂန္တဗ္ဗံ၊ ပြန်လာရာ၏။ ဂါမဒွါရေန၊ ရွာတံခါးဖြင့်။ နိက္ခမိတွာ သစေ အာဂစ္ဆတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လာလတ်သော်။ ပုရိမနယေနေဝ အာပတ္တိဘေဒေါ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ သကဂါမတော၊ မိမိရွာမှ။
ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ကရဏီယေန၊ ပြုဖွယ်ကိစ္စကြောင့်။ ဘိက္ခုနီဟိ၊ တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ နိက္ခန္တာယ၊ ထွက်လာသော ဘိက္ခုနီ၏။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ပဝိသနကာလေ၊ ဝင်ရာအခါ၌။ ဟတ္ထိ ဝါ၊ ဆင်သည်သော်လည်း။ မုစ္စတိ၊ လွတ်လာအံ့။ ဥဿာရဏာ ဝါ၊ လူအများ၏ တိုးဝှေ့ထွက်သွားခြင်းသည်သော်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဣတရာ၊ ကုန်သော။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ သဟသာ၊ အဆောတလျင်။ ဂါမံ၊ သို့။ ပဝိသန္တိ၊ ဝင်သွားကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဝင်ကုန်လတ်သော်။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ အညာ၊ အခြားသော။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ အာဂစ္ဆတိ၊ ၏။ တာဝ၊ ထိုအခြားဘိက္ခုနီလာသည့်တိုင်အောင်။ ဗဟိ၊ ပြင်ဘက်၌။ ဂါမဒွါရေ၊ ၌။ ဌာတဗ္ဗံ၊ ရပ်နေရာ၏။ အညာ ဘိက္ခုနီ သစေ န အာဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍ မလာအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မလာလတ်သော်။ ဒုတိယိကာ၊ အဖော်မ ဖြစ်သော။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ ပက္ကန္တာ နာမ၊ အရပ်တစ်ပါးသို့ ဖဲသွားသည် မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ ပဝိသိတုံ၊ ဝင်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ မဟာဂါမော၊ ကြီးစွာသော ရွာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မဇ္ဈေ၊ ရွာ၏အလယ်၌။ ဘိက္ခုနိဝိဟာရော၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ ကျောင်းတိုက်သည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ ပစ္ဆာ၊ နောက်၌။ တံ ဂါမံ၊ ထိုရွာကြီးကို။ စတ္တာရော၊ လေးယောက်ကုန်သော။ ဇနာ၊ လူတို့သည်။ ဝါ၊ ရွာစားတို့သည်။ လဘိတွာ၊ ရ၍။ ဝိသုံ ဝိသုံ၊ သီးခြား သီးခြား။ ဝတိပရိက္ခေပံ၊ စည်းရိုးဖြင့် ကာရံခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဝိဘဇိတွာ၊ ခွဲဝေ၍။ ဘုဉ္ဇန္တိ၊ သုံးစွဲကြကုန်အံ့။ ဝိဟာရတော၊ ကျောင်းမှ။ ဧကံ၊ တစ်ပါးသော။ ဂါမံ၊ ရွာသို့။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တတော၊ ထိုရွာမှ။ အပရံ၊ အခြားသော။ ဂါမံ၊ ရွာသို့။ ဒွါရေန ဝါ၊ တံခါးဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဝတိဆိဒ္ဒေန ဝါ၊ စည်းရိုးအပေါက်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ပဝိသိတုံ၊ ဝင်ခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဝိဟာရမေဝ၊ သို့သာ။ ပစ္စာဂန္တုံ၊ ပြန်လာခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဝိဟာရဿ၊ ကျောင်း၏။ စတုဂါမသာဓာရဏတ္တာ၊ လေးခုသော ရွာတို့နှင့် ဆက်ဆံသည်၏ အဖြစ် ကြောင့်တည်း။
အန္တရဝါသကော တေမိယတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယတ္ထ၊ အကြင်မြစ်၌။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာအားဖြင့် ဝတ်အပ်သော်။ တိမဏ္ဍလပဋိစ္ဆာဒနံ၊ ပုဆစ်ဒူးဝန်း နှစ်ဖက် ချက်ဟူသော သုံး ပါးသော အဝန်းကို ဖုံးလွှမ်းခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့ တိမဏ္ဍလပဋိစ္ဆာဒနဖြစ်လောက်သော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ နိဝတ္ထာယ၊ ဝတ်သော။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ဝါ၊ သည်။ ဝဿကာလေ၊ မိုးအခါ၌။ တိတ္ထေန ဝါ၊ ရိုးရာဆိပ်ကမ်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ အတိတ္ထေန ဝါ၊ ဆိပ်ကမ်းမဟုတ်သော အရပ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဩတရိတွာ၊ သက်ဆင်း၍။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိ တစုံတစ်ခုသော အရပ်၌။ ဝါ၊ ဆိပ်ကမ်းဟုတ်သော အရပ် မဟုတ်သော အရပ်၌။ ဥတ္တရန္တိယာ၊ တက်သော ရဟန်းမ၏။ ဧကဒွဂုၤလမတ္တမ္ပိ၊ လက်တစ်သစ် လက်နှစ်သစ်မျှလည်း။ အန္တရဝါသကော၊ သင်းပိုင်ကို။ တေမိယတိ၊ စိုစွတ်အပ်၏။ သာ၊ ထိုမြစ်သည်။ နဒီ နာမ၊ မည်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော။ နဒီလက္ခဏံ၊ မြစ်၏ လက္ခဏာသည်။ နဒီနိမိတ္တကထာယံ၊ ဥပေါသထက္ခန္ဓက နဒီနိမိတ္တကထာ၌။ အာဝိ၊ ထင်ရှားစွာ။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတံ့။ ဧဝရူပံ၊ ဤသို့ သဘောရှိသော။ နဒိံ၊ မြစ်သို့။ တိတ္ထေန ဝါ၊ ရိုးရာဆိပ်ကမ်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ အတိတ္ထေန ဝါ၊ ဆိပ်ကမ်းမဟုတ်သော အရပ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဩတရိတွာ၊ သက်ဆင်း၍။ ဥတ္တရဏကာလေ၊ တက်ရာအခါ၌။ ပဌမံ၊ သော။ ပါဒံ၊ ခြေကို။ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ ကြွမြှောက်၍။ တီရေ၊ ကမ်း၌။ ဌပေန္တိယာ၊ ထားသော ဘိက္ခုနီ၏။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စည်းအာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယပါဒုဒ္ဓါရေ၊ ဒုတိယခြေကို ကြွမြှောက်ရာ အခါ၌။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေတုနာ၊ တံတားဖြင့်။ ဂစ္ဆတိ၊ သွားအံ့။ အနာပတ္တိ ဟောတိ။ ပဒသာ၊ ခြေဖြင့်။ ဩတရိတွာ၊ ၍။ ဥတ္တရဏကာလေ၊ တက်ရာအခါ၌။ သေတုံ၊ တံတားသို့။ အာရောဟိတွာ၊ တက်၍။ ဥတ္တရန္တိယာပိ၊ ကမ်းသို့ တက်သော ဘိက္ခုနီ၏လည်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သေတုနာ၊ တံတားဖြင့်။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဥတ္တရဏကာလေ၊ တက်ရာအခါ၌။ ပဒသာ၊ ဖြင့်။ ဂစ္ဆန္တိယာ၊ ၏။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်သင့်ခြင်းသည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယာနနာဝါအာကာသဂမနာဒီသုပိ၊ ယာဉ်ဖြင့် သွားခြင်း လှေဖြင့် သွားခြင်း ကောင်းကင်ဖြင့် သွားခြင်း အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဩရိမတီရတော၊ ဤဘက်ကမ်းမှ။ ပရတီရမေဝ၊ ထိုဘက်ကမ်းကိုသာ။ အက္ကမန္တိယာ၊ နင်းသော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ရဇနကမ္မတ္ထံ၊ ဆိုးရည်ကျိုမှုကို ပြုခြင်းအကျိုးငှာ။ ဂန္တွာ၊ ၍။ ဒါရုသင်္ကဍ္ဎနာဒိကိစ္စေန၊ ထင်းကို စုဆောင်းခြင်း အစရှိသော ကိစ္စကြောင့်။ ဝါ၊ ထင်းကို ဆွဲငင်ဆယ်ယူလိုခြင်းစသော ကိစ္စကြောင့်။ ဒွေ တိဿော၊ နှစ်ယောက် သုံးယောက်ကုန်သော ဘိက္ခုနီတို့သည်။ ဥဘယတီရေသု၊ နှစ်ဖက်သော ကမ်းတို့၌။ ဝိစရန္တိ၊ လှည့်လည်ကြကုန်အံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဘိက္ခုနီတို့တွင်။ ကာစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်။ ကလဟံ၊ ခိုက်ရန်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဣတရံ၊ အခြားသော။ တီရံ၊ ကမ်းသို့။ သစေ ဂစ္ဆတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ သွားလတ်သော်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သင့်သည်။ ဟောတိ။ ဒွေ၊ နှစ်ယောက်ကုန်သော ဘိက္ခုနီတို့သည်။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ဥတ္တရန္တိ၊ ကူးကုန်၏။ ဧကာ၊ တစ်ယောက်သည်။ နဒိယာ၊ မြစ်၏။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ ကလဟံ၊ ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ နိဝတ္တိတွာ၊ ပြန်နစ်၍။ ဩရိမတီရမေဝ၊ ဤဘက်ကမ်းသို့သာ။ အာဂစ္ဆတိ၊ ပြန်လာအံ့။ ဧဝံ သတိ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣတရိဿာ၊ အခြားသော ဘိက္ခုနီ၏။ အယံ၊ ဤပြန်လာသော ဘိက္ခုနီသည်။ ပက္ကန္တဋ္ဌာနေ၊ ဖဲသွားသူ၏ အရာ၌။ ဌိတာ၊ တည်သည်။ ဟောတိ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပရတီရံ၊ သို့။ ဂစ္ဆန္တိယာပိ၊ သွားသော်လည်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နှာယိတုံ ဝါ၊ ရေချိုးခြင်းငှာသော်လည်းကောင်း။ ပါတုံ ဝါ၊ သောက်ခြင်းငှာသော်လည်းကောင်း။ ဩတိဏ္ဏာ၊ သက်ဆင်းသော ဘိက္ခုနီသည်။ တမေဝ တီရံ၊ ထိုကမ်းသို့သာ။ ပစ္စုတ္တရတိ၊ ပြန်၍ တက်လာအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ တက်လတ်သော်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
သဟ အရုဏုဂ္ဂမနာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ သဇ္ဈာယံ ဝါ၊ သရဇ္ဈာယ်ခြင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ပဓာနံ ဝါ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းအားထုတ်မှုကိုသော်လည်းကောင်း။ အညံ၊ သဇ္ဈာယ ပဓာနမှ တစ်ပါးသော။ ကိဉ္စိ၊ သော။ ကမ္မံ ဝါ၊ အလုပ်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ကုရုမာနာ၊ ပြုစဉ်။ ပုရေ အရုဏေယေဝ၊ အရုဏ်၏ ရှေး၌ပင်။ ဒုတိယိကာယ၊ အဖော်မ၏။ သန္တိကံ၊ အထံသို့။ ဂမိဿာမိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဘောဂံ၊ နှလုံးသွင်းမှုကို။ သစေ ကရောတိ၊ အံ့။ စ၊ ထိုသို့ပင် ပြုပါသော်လည်း။ အဿာ၊ ထိုဘိက္ခုနီသည်။ အဇာနန္တိယာ ဧဝ၊ အရုဏ်တက်မှန်း မသိစဉ်ပင်။ အရုဏော၊ သည်။ ဥဂ္ဂစ္ဆတိ၊ တက်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ တက်လတ်သော်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ “ယာဝ အရုဏုဂ္ဂမနာ၊ အရုဏ်တက်သည့်တိုင်အောင်။ ဣဓေဝ၊ ဤအရပ်၌ပင်။ ဘဝိဿာမိ၊ အံ့၊” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့သော်လည်းကောင်း။ အနာဘောဂေန ဝါ၊ အရုဏ်မတက်မီ အဖော်ရှိရာသို့ သွားအံ့ဟု နှလုံးမသွင်းဘဲသော်လည်းကောင်း။ ဝိဟာရဿ၊ ကျောင်းတိုက်၏။ ဧကဒေသေ၊ တစ်စိတ်တစ်ဒေသ၌။ အထ အစ္ဆတိ၊ အကယ်၍ နေအံ့။ ဒုတိယိကာယ၊ ၏။ ဟတ္ထပါသံ၊ သို့။ အထ
န ဩတရတိ၊ အကယ်၍ မသက်ရောက်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မသက်ရောက်လတ်သော်။ အရုဏုဂ္ဂမနေ၊ အရုဏ်တက်ရာ အခါ၌။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ မှန်၏။ ဣဓ၊ ဤဧကာ ဝါ ရတ္တိံ ဝိပ္ပသေယျဟူသော ပါဠိ၌။ ဟတ္ထပါသောယေဝ၊ နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်သည်သာ။ ပမာဏံ၊ ပမာဏတည်း။ ဟတ္ထပါသာတိက္ကမေ၊ နှစ်တောင့်ထွာ ဟတ္ထပါသ်ကို လွန်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ဧကဂဗ္ဘောပိ၊ တစ်ခုတည်းသော အခန်းသည်လည်း။ န ရက္ခတိ၊ အာပတ်မှ မစောင့်ရှောက်။
အဂါမကေ အရညေတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ “ဣန္ဒခီလာ၊ တံခါးခုံမှ။ ဗဟိ၊ ပြင်ဘက်သို့။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်မိ၍။ ဝါ၊ ထွက်မိလျှင်။ ယံ ဌာနံ၊ အကြင် အရပ်သည်။ အတ္ထိ ဧတံ သဗ္ဗံ၊ ဤအလုံးစုံသော ရွာပြင်ဘက်အရပ်သည်။ အရညံ၊ အရညတည်း၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တလက္ခဏမေဝ၊ ဟောတော်မူအပ်သော လက္ခဏာရှိသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ အရညံ၊ တောတည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တံ ဧတံ၊ ထိုအရညကို။ ကေဝလံ၊ တော၏လက္ခဏာမဖက် သက်သက်။ ဂါမာဘာဝေန၊ ရွာ၏မဟုတ်ခြင်းကြောင့်။ “အဂါမက”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ဝိဉ္ဈာဋဝိသဒိသတာယ၊ ဝိဉ္ဈာတောနှင့် တူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အဂါမကန္တိ၊ ဟူ၍။ န ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်သည် မဟုတ်။ တာဒိသေ၊ ထိုသို့ ရှုအပ်သော။ ဝါ၊ “နိက္ခမိတွာ ဗဟိ ဣန္ဒခီလာ”ဟု ဟောတော်မူအပ်သော လက္ခဏာရှိသော တောနှင့်တူသော။ အရညေ၊ ၌။ ဩက္ကန္တေ၊ သက်ရောက်အပ်ပြီးသော။ ဒဿနူပစာရေ၊ ဒဿနူပစာကို။ ဝိဇဟိတေ၊ စွန့်အပ်ပြီးသော်။ သဝနူပစာရော၊ သဝနူပစာရသည်။ သစေပိ အတ္ထိ၊ အကယ်၍မူလည်း ရှိစေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ရှိပါသော်လည်း။ အာပတ္တိ ဟောတိ။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်ပင်။ အဋ္ဌကထာယံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ကိံ၊ နည်း။ “ဘိက္ခုနီသု၊ တို့သည်။ မဟာဗောဓိအင်္ဂဏံ၊ မဟာဗောဓိယင်ပြင်သို့။ ပဝိသန္တီသု၊ ဝင်ကုန်လတ်သော်။ ဧကာ၊ တစ်ယောက်တည်းသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဗဟိ၊ ပြင်ဘက်၌။ သစေ တိဋ္ဌတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ တည်လတ်သော်။ တဿာပိ၊ ထိုဘိက္ခုနီ၏လည်း။ အာပတ္တိ ဟောတိ။ လောဟပါသာဒံ၊ ကြေးပြာသာဒ်သို့။ ပဝိသန္တီသုပိ၊ ဝင်ကုန်သော်လည်းကောင်း။ ပရိဝေဏံ၊ လောဟပါသာဒ၏ ပရိဝုဏ်သို့။ ပဝိသန္တီသုပိ၊ ဝင်ကုန်သော်လည်းကောင်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ဘိက္ခုနီသု၊ တို့သည်။ မဟာစေတိယံ၊ မဟာစေတီကို။ ဝန္ဒမာနာသု၊ ရှိခိုးကုန်စဉ်။ ဧကာ၊ တစ်ယောက်တည်းသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဥတ္တရဒွါရေန၊ မြောက်တံခါးဖြင့်။ နိက္ခမိတွာ၊ ၍။ ဂစ္ဆတိ၊ အံ့။ တဿာပိ အာပတ္တိ ဟောတိ။ ထူပါရာမံ၊ ထူပါရုံသို့။ ပဝိသန္တီသု၊ ဝင်ကုန်လတ်သော်။ ဧကာ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဗဟိ တိဋ္ဌတိ၊ အံ့။ တဿာပိ အာပတ္တိ ဟောတိ” ဣတိ၊ သို့။ ဆိုအပ်ပြီ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဒဿနူပစာရ သဝနူပစာရတို့တွင်။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဌိတံ၊ တည်သူကို။ ဒုတိယိကာ၊ အဖော်မသည်။ ပဿတိ၊ မြင်နိုင်။ သော၊ ထိုအရပ်သည်။ ဒဿနူပစာရော နာမ၊ ဒဿနူပစာရ မည်၏။ ဝါ၊ မြင်ခြင်း၏ ဥပစာ မည်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သာဏိပါကာရန္တရိကာပိ၊ အဝတ်ကန့်လန့်ကာ၏ တစ်ဖက်အရပ်၌ တည်သူသည်လည်း။ ဝါ၊ အဝတ်ကန့်လန့်ကာဖြင့် ခြားကွယ်အပ်သူသည်လည်း။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ဒဿနူပစာရံ၊ ကို။ ဝိဇဟတိ နာမ၊ စွန့်သည် မည်၏။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဌိတာ၊ တည်သော ဘိက္ခုနီသည်။ မဂ္ဂမူဠှသဒ္ဒေန ဝိယ၊ လမ်း၌ တွေဝေသူ၏ အသံဖြင့်ကဲ့သို့သော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ မျက်စိလည်လမ်းမှားသူ၏ အသံဖြင့်ကဲ့သို့သော်လည်းကောင်း။ ဓမ္မသဝနာရောစနသဒ္ဒေန ဝိယ စ၊ တရားနာဖို့ရန် ကြွေးကြော်ကြောင်း အသံဖြင့်ကဲ့သို့သော်လည်းကောင်း။ “အယျေ”တိ၊ အယျေဟူ၍။ သဒ္ဒါယန္တိယာ၊ အသံကို ပြုသော ရဟန်းမ၏။ ဝါ၊ ဟစ်၍ခေါ်သော ရဟန်းမ၏။ သဒ္ဒံ၊ ကို။ သုဏာတိ၊ ကြားရ၏။ သော၊ ထိုအရပ်သည်။ သဝနူပစာရော နာမ၊ သဝနူပစာရ မည်၏။ ဝါ၊ ကြားခြင်း၏ ဥပစာမည်၏။ အဇ္ဈောကာသေ၊ လွင်တီးခေါင်၌။ ဒူရေပိ၊ ဝေးသော အရပ်၌လည်း။ ဒဿနူပစာရော နာမ၊ မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ ထိုဒဿနူပစာသည်။ ဧဝရူပေ၊ ဤသို့ သဘောရှိသော။ သဝနူပစာရေ၊ ကို။ ဝိဇဟိတေ၊ စွန့်အပ်ပြီးသော်။ န ရက္ခတိ၊ အာပတ်မှ မစောင့်ရှောက်။ ဝိဇဟိတမတ္တေဝ၊ စွန့်အပ်ကာမျှ ဖြစ်သော်သာ။ သံဃာဒိသေသဿ၊ သို့။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
ဧကာ၊ တစ်ယောက်သော ဘိက္ခုနီသည်။ မဂ္ဂံ၊ ခရီးကို။ ဂစ္ဆန္တီ၊ သွားစဉ်။ ဩဟီယတိ၊ ကျန်ရစ်၏။ သဥဿာဟာ၊ အမီလိုက်အံ့ဟူသော အားထုတ်ခြင်းနှင့်တကွ ဖြစ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ပါပုဏိဿာမိ၊ မီတော့အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ အားထုတ်၍။ စေ အနုဗန္ဓတိ၊ အကယ်၍ လိုက်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လိုက်လတ်သော်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ။ ပုရိမာယော၊ ရှေ့ဖြစ်ကုန်သော ဘိက္ခုနီတို့သည်။ အညေန၊ အခြားသော။ မဂ္ဂေန၊ ဖြင့်။ သစေ ဂစ္ဆန္တိ၊ အကယ်၍ သွားကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ သွားကုန်လတ်သော်။ ပက္ကန္တာ နာမ၊ ဖဲသွားကုန်သူတို့ မည်သည်။ ဟောန္တိ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အနာပတ္တိယေဝ၊ သည်သာ။ ဒွိန္နံ၊ နှစ်ယောက်ကုန်သော။ ဂစ္ဆန္တီနံ၊ အတူသွားကုန်သော ဘိက္ခုနီတို့တွင်။ ဧကာ၊ တစ်ယောက်သည်။ အနုဗန္ဓိတုံ၊ အစဉ်လိုက်ခြင်းငှာ။ ဝါ၊ မီအောင် လိုက်ခြင်းငှာ။ အသက္ကောန္တီ၊ မစွမ်းနိုင်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ “အယံ၊ ဤရှေ့က သွားသော ဘိက္ခုနီသည်။ ဂစ္ဆတု၊ သွားပါစေတော့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဩဟီယတိ၊ ချန်ရစ်အံ့။ ဣတရာပိ၊ အခြားသော ဘိက္ခုနီသည်လည်း။ “အယံ၊ ဤနောက်ကလိုက်သော ဘိက္ခုနီသည်။ ဩဟီယတု၊ ချန်ရစ်ပါစေ၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဂစ္ဆတိ၊ သွားအံ့။ ဒွိန္နမ္ပိ၊ နှစ်ဦးလုံးတို့၏လည်း။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဂစ္ဆန္တီသု၊ သွားကုန်သော ဘိက္ခုနီတို့တွင်။ ပုရိမာပိ၊ ရှေ့ဖြစ်သော ဘိက္ခုနီသည်လည်း။ အညံ၊ သော။ မဂ္ဂံ၊ ကို။ သစေ ဂဏှာတိ၊ အကယ်၍ ယူအံ့။ ပစ္ဆိမာပိ၊ နောက်ဖြစ်သော ဘိက္ခုနီသည်လည်း။ အညံ၊ သော။ မဂ္ဂံ၊ ကို။ သစေ ဂဏှာတိ၊ အကယ်၍ ယူအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ယူလတ်သော်။ ဧကာ၊ တစ်ယောက်သည်။ ဧကိဿာ၊ တစ်ယောက်၏။ ပက္ကန္တဋ္ဌာနေ၊ ဖဲသွားသူ၏ အရာ၌။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ တသ္မာ ဒွိန္နမ္ပိ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၆၉၃။ ပက္ခသင်္ကန္တာ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ တိတ္တာယတနံ၊ တိတ္ထိတို့၏ တည်ရာသို့။ ဝါ၊ တိတ္ထိတို့၏ ကျောင်းသို့။ သင်္ကန္တာ၊ ပြောင်းရွှေ့သည်။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၄-စတုတ္ထသံဃာဒိသိသ်သိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၆၉၄-၈။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ ပါဒပီဌံ နာမ၊ မည်သည်။ ဓောတပါဒဋ္ဌပနကံ၊ ဆေးအပ်ပြီးသော ခြေကို ထားရာဖြစ်သော ခုံငယ်တည်း။ ပါဒကဌလိကာ နာမ၊ မည်သည်။ အဓောတပါဒဋ္ဌပနကံ၊ မဆေးအပ်သေးသော ခြေကို ထားရာဖြစ်သော ခုံငယ်တည်း။ အနညာယ ဂဏဿ ဆန္ဒန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တဿေဝ ကာရကဂဏဿ၊ ထိုဥက္ခိတ္တကကံပြုသော ဂိုဏ်း၏ပင်။ ဆန္ဒံ၊ ကို။ အဇာနိတွာ၊ မသိမူ၍။ ဝတ္တေ ဝတ္တန္တိန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တေစတ္တာလီသပ္ပဘေဒေ၊ လေးဆယ့်သုံးပါး အပြားရှိသော။ နေတ္ထာရဝတ္တေ၊ ကံမှ ထွက်မြောက်ကြောင်းဖြစ်သော ကျင့်ဝတ်၌။ ဝတ္တမာနံ၊ ကျင့်သော ဘိက္ခုနီကို။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၅-ပဉ္စမသံဃာဒိသိသ်သိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၀၁။ ပဉ္စမေ၊ ၌။ ဧကတော အဝဿုတေတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ “ဘိက္ခုနီယာ၊ ၏။ အဝဿုတဘာဝေါ၊ ဆန္ဒရာဂသည် စိုစွတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်ထိုက်၏။” ဣတိ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပန၊ ၌ကား။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ တံ၊ ထိုမဆိုအပ်သော စကားသည်။ ပါဠိယာ၊ နှင့်။ သမေတိ၊ ညီညွတ်၏။ သေသံ (ပ) ဒွိဝေဒနန္တိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၆-ဆဋ္ဌသံဃာဒိသိသ်သိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၀၅-၆။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ ယတော တွန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ တွံ၊ အရှင်မသည်။ ဥယျောဇေတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိအာဒိကာ၊ ဥယျောဇေတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ အစရှိကုန်သော။ သံဃာဒိသေသပရိယောသာနာ၊ သံဃာဒိသိသ် အဆုံးရှိကုန်သော။ အာပတ္တိယော၊ တို့သည်။ ကဿာ၊ အဘယ် ဘိက္ခုနီ၏အတွက်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား အမေးတည်း။ ဥယျောဇိကာယ၊ တိုက်တွန်းတတ်သော ဘိက္ခုနီ၏အတွက်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်၏။ စ၊ သာဓကကား။ ပရိဝါရေ၊ ပရိဝါပါဠိတော်၌။ န ဒေတိ၊ မပေး။ န ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ မခံယူ။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ ပဋိဂ္ဂဟော၊ ခံယူမှုသည်။ န ဝိဇ္ဇတိ၊ မရှိ။ အထ၊ ထိုသို့ ပေးသူကလည်း မပေး ယူသူကလည်း မခံယူပါဘဲလျက်။ န လဟုကံ၊ လဟုက မဟုတ်သော။ ဂရုကံ၊ ဂရုကသံဃာဒိသိသ် အာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ တဉ္စ၊ ထိုဂရုကသံဃာဒိသိသ်အာပတ်သို့လည်း။ ပရိဘောဂပစ္စယာ၊ သုံးဆောင်စားသောက်ခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ အာပဇ္ဇတိ ဧသာ ပဥှာ ကုသလေဟိ စိန္တိတာ။ ဣတိ၊ ဤသို့သော။ ဧတံ၊ ဤဂါထာစကားကို။ သံဂီတိကာရေဟိပိ၊ သံဂါယနာတင် ထေရ်တို့သည်လည်း။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်ဆိုအပ်ပြီ။
ဟိ၊ မှန်၏။ အယံ ဂါထာ၊ ကို။ ဣမံ ဥယျောဇိကံ၊ ဤတိုက်တွန်းတတ်သော ဘိက္ခုနီကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣတရိဿာ၊ တိုက်တွန်းတတ်သော ဘိက္ခုနီမှ တစ်ပါးသော တိုက်တွန်းအပ်သော ဘိက္ခုနီ၏။ အာပတ္တိဘေဒေါ၊ ကို။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဝိဘတ္တော၊ ဝေဖန်တော်မူအပ်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၇-သတ္တမသံဃာဒိသိသ်သိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၀၉။ သတ္တမေ၊ ၌။ ယာဝတတိယကပဒတ္ထော၊ ယာဝတတိယကပုဒ်၏ အနက်ကို။ မဟာဝိဘင်္ဂေ၊ ဘိက္ခုမဟာဝိဘင်း၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၈-အဋ္ဌမသံဃာဒိသိသ်သိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၁၅။ အဋ္ဌမေ၊ ၌။ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေတိ၊ ဟူသည်ကား။ စတုန္နံ၊ လေးပါးကုန်သော အဓိကရုဏ်းတို့တွင်။ အညတရသ္မိံ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ ကေဝလံ၊ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝပုဒ်၏ အဖွင့်မဖက် သက်သက်။ အဓိကရဏဝိဘာဂံ၊ အဓိကရုဏ်း၏ ဝေဖန်အပ်သော အပြားကို။ ဒဿေတုံ၊ ငှာ။ “အဓိကရဏံ နာမ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနီ”တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားရပ်ကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ သမုဋ္ဌာနာဒီဟိ၊ တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၉-နဝမသံဃာဒိသိသ်သိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၂၃။ နဝမေ၊ ၌။ သံသဋ္ဌာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မိဿီဘူတာ၊ မရောနှောသော်လည်း ရောနှောသကဲ့သို့ ဖြစ်၍ ဖြစ်ကုန်သည်။ အနနုလောမိကေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဗ္ဗဇိတာနံ၊ ရဟန်းမတို့အား။ အနနုလောမေန၊ မလျော်သော။ ကာယိကဝါစသိကေန၊ ကိုယ်၌ ဖြစ်သောအမှု နှုတ်၌ဖြစ်သော အမှုအားဖြင့်။ သံသဋ္ဌာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂိဟီနံ၊ တို့၏။ ကောဋ္ဋနပစနဂန္ဓပိသနမာလာဂန္ထနာဒိနာ၊ စပါးထောင်း ဆန်ဖွပ်ခြင်း ချက်ပြုတ်ခြင်း နံ့သာကြိတ်ခြင်း ပန်းကုံးခြင်းအစရှိသော။ ကာယိကေန၊ ကိုယ်၌ဖြစ်သော အမှုအားဖြင့်လည်းကောင်း။ သာသနပဋိသာသနာဟရဏသဉ္စရိတ္တာဒိနာ၊ သတင်းစကားကို ဆောင်ပို့ခြင်း တစ်ဖန် ပြန်၍ သတင်းစကားကို ဆောင်ယူခြင်း အောင်သွယ်ခြင်းအစရှိသော။ ဝါစသိကေန စ၊ နှုတ်၌ဖြစ်သော အမှုအားဖြင့်လည်းကောင်း။ သံသဋ္ဌာ၊ ရောနှောကြကုန်သည်။ ဧတာသံ၊ ဤရဟန်းမတို့၏။ ပါပေါ၊ ယုတ်မာသော။ ကိတ္တိသဒ္ဒေါ၊ ကျော်စောသံသည်။ အတ္ထိ ဣတိ၊ ထိုသို့ ယုတ်မာသော ကျော်စောသံ ရှိကုန်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တာ၊ တို့သည်။
ပါပသဒ္ဒါ၊ တို့မည်၏။ ဧတာသံ၊ ဤရဟန်းမတို့၏။ ပါပေါ၊ သော။ အာဇီဝသင်္ခါတော၊ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းဟု ဆိုအပ်သော။ သိလောကော၊ သိလောကသည်။ အတ္ထိ ဣတိ၊ ထိုသို့ ယုတ်မာသော အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း ရှိကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တာ၊ တို့သည်။ ပါပသိလောကာ၊ တို့မည်၏။ သေသံ (ပ) ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
နဝမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၀-ဒသမသံဃာဒိသိသ်သိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၂၇။ ဒသမေ၊ ၌။ ဧဝါစာရာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧဝံ အာစာရာ၊ ဤသို့ သင်တို့၏ အကျင့်နှင့်တူသော အကျင့်ရှိကုန်သော။ တုမှာကံ၊ သင်တို့၏။ ယာဒိသော၊ အကြင်ကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ အစာရော၊ အကျင့်သည်။ အတ္ထိ တာဒိသာ အာစာရာ၊ ထိုသို့ ရှုအပ်သော အကျင့်ရှိကုန်သော။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ပုဒ်တို့၌။ ဝါ၊ ဧဝံသဒ္ဒါ ဧဝံသိလောကာတို့၌။ ဧသ ဧသော၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသော အစီအရင်သည်။ နယော၊ သိကြောင်း အစီအရင်တည်း။ ဥညာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဝညာယ၊ အောက်ချ၍ သိခြင်းကြောင့်။ နီစံ၊ နိမ့်ကျသည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဇာနနာယ၊ သိခြင်းကြောင့်။ ပရိဘဝေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဣမာ၊ ဤရဟန်းမတို့သည်။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ ကရိဿန္တိ၊ ပြုနိုင်ကုန်လတံ့နည်း။ (တစ်နည်း) ကိံ ကရိဿန္တိ၊ ဘာတတ်နိုင်ကုန်လတံ့နည်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ ပရိဘဝိတွာ၊ လွှမ်းမိုး၍။ ဇာနနေန၊ သိခြင်းကြောင့်။ အက္ခန္တိယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အသဟနတာယ၊ သည်းခံခြင်း မရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကောဓေန၊ အမျက်ထွက်ခြင်းကြောင့်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဝေဘဿိယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဗလဝဘဿဘာဝေန၊ အားရှိသော စကား ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အတ္တနော၊ ၏။ ဗလပ္ပကာသနေန၊ အားအစွမ်းကို ထင်ရှားပြလိုခြင်းကြောင့်။ သမုတြာသနေန၊ သင်တို့ကို ထိတ်လန့်စေလိုခြင်းကြောင့်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဒုဗ္ဗလျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ တုမှာကံ၊ အရှင်မတို့၏။ ဒုဗ္ဗလဘာဝေန၊ အားမရှိကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ဥညာယ အစရှိသော ပုဒ်တို့၌။ ဥညာယ စ ပရိဘဝေန စာတိ၊ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သမုစ္စယတ္ထော၊ သမုစ္စည်းအနက်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ၏။ ဝိဝိစ္စထာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိနာ၊ အသီးအသီးတို့သည်။ ဟောထ၊ ကုန်လော့။ သမုဋ္ဌာနာဒီဟိ၊ တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ (ပ) သံဃာဒိသေသာတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဆန္နံ၊ ခြောက်ပါးကုန်သော။ ပဌမာပတ္တိကာနံ၊ ပဌမာပတ္တိကအာပတ်တို့၏။ အနန္တရာ၊ အခြားမဲ့၌။ သဉ္စရိတ္တံ၊ သဉ္စရိတ္တသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ဒွေ၊ ကုန်သော။ ဒုဋ္ဌဒေါသာ၊ ဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပုဒ်တို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ တီဏိ၊ ကုန်သော။ ဣမာနိ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့ကို။ မဟာဝိဘင်္ဂတော၊ မှ။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ နဝ၊ ကုန်သော။ ပဌမာပတ္တိကာ၊ ပဌမာပတ္တိကအာပတ်တို့ကိုလည်းကောင်း။ စတုန္နံ၊ ကုန်သော။ ယာဝတတိယကာနံ၊ တို့၏။ အနန္တရာ၊ အခြားမဲ့၌။ မဟာဝိဘင်္ဂတောပိ၊ မှလည်း။ စတ္တာရော၊ ကုန်သော။ ယာဝတတိယကေ၊ ယာဝတတိယကအာပတ်တို့ကို။ ပက္ခိပိတွာ၊ ၍။ အဋ္ဌ၊ ကုန်သော။ ယာဝတတိယကာ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်ကုန်၏။ အယျာယော၊ အရှင်မတို့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သဗ္ဗေပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသမဂ္ဂေန၊ ပါတိမောက် ရွတ်ပြခြင်း၏ အစဉ်အားဖြင့်။ သတ္တရသ၊ ကုန်သော။ သံဃာဒိသေသာ၊ မည်ကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ အာပတ်တို့ကို။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ သရုပ်အားဖြင့် ရွတ်ပြအပ်ကုန်ပြီ။ ဣတိ ဧဝံ အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်သည်။ ပက္ခမာနတ္တာ၊ ပက္ခမာနတ်ကို။ အညတြ၊ ကြဉ်၍။ ဥတ္တာနမေဝ၊ သည်သာ။ တံ ပန၊ ထိုပက္ခမာနတ်ကိုကား။ ခန္ဓကေ၊ သမုစ္စယက္ခန္ဓက၌။ ဝိတ္ထာရေန၊ အားဖြင့်။ ဝဏ္ဏယိဿာမ၊ ကုန်အံ့။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သမန္တပါသာဒိကာယ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂေ၊ ၌။ သတ္တရသကဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
၃-နိဿဂ္ဂိယအဖွင့်
၁-ပဌမနိဿဂ္ဂိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
ဘိက္ခုနီနံ၊ ဘိက္ခုနီတို့၏။ တိံသ၊ သုံးဆယ်သော။ နိဿဂ္ဂိယာ၊ နိဿဂ္ဂိယ မည်ကုန်သော။ ယေ ဓမ္မာ၊ အကြင်အာပတ်တို့ကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပကာသိတာ၊ ထင်ရှားပြတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပကာသိတာနံ၊ ကုန်သော။ တိံသာယ၊ သော။ နိဿဂ္ဂိယာနံ၊ မည်ကုန်သော။ တေသံ ဓမ္မာနံ၊ ထိုအာပတ်တို့၏။ ဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ အယံ သံဝဏ္ဏနာက္ကမော၊ ဤဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာအစဉ်သည်။ ဘဝတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ ဖြစ်တော့ လတံ့။
၇၃၃။ အာမတ္တိကာပဏန္တိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ ဘာဇနာနိ၊ အိုးခွက်တို့ကို။ အမတ္တာနိ၊ အမတ္တတို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တာနိ၊ ထိုအိုးခွက်တို့ကို။ ယေ၊ အကြင်သူတို့သည်။ ဝိက္ကိဏန္တိ၊ ရောင်းကြကုန်၏။ တေ၊ ထိုသူတို့ကို။ အာမတ္တိကာ၊ အာမတ္တိကတို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုအိုးခွက်ရောင်းသူတို့၏။ အာပဏော၊ ဈေးဆိုင်တည်း။ အာမတ္တိကာပဏော၊ အိုးခွက်ရောင်းသူတို့၏ ဈေးဆိုင်။ တံ ဝါ၊ ထိုအိုးခွက်ရောင်းသူတို့၏ ဈေးဆိုင်ကိုမူလည်း။ ပသာရေဿန္တိ၊ ဖြန့်ခင်းကုန်လတံ့လော။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၇၃၄။ ပတ္တသန္နိစယံ ကရေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပတ္တသန္နိဓိံ၊ သပိတ်ကို သိုမှီးခြင်းကို။ ကရေယျ၊ ပြုအံ့။ ဧကာဟံ၊ တစ်ရက်မျှ။ အနဓိဋ္ဌဟိတွာ ဝါ၊ အဓိဋ္ဌာန်မတင်မူ၍သော်လည်းကောင်း။ အဝိကပ္ပေတွာ ဝါ၊ ဝိကပ္ပနာ မပြုမူ၍သော်လည်းကောင်း။ ပတ္တံ၊ ကို။ ဌပေယျ၊ ထားအံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်ကို။ မဟာဝိဘင်္ဂေ၊ ဘိက္ခုမဟာဝိဘင်း၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။ ဟိ၊ မှန်၏။ (တစ်နည်း) ဟိ၊ အထူးကား။ အယမေဝ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့သော အစီအရင်သည်သာ။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုဘိက္ခုမဟာဝိဘင်း၌။ ဒသာဟံ၊ ဆယ်ရက်ဟူသော။ ပရိဟာရော၊ အစောင့်အရှောက်သည်။ အတ္ထိ ဣဓ၊ ဤဘိက္ခုနီဝိဘင်း၌။ ဧကာဟမ္ပိ၊ တစ်ရက်မျှလည်း။ ပရိဟာရော၊ အစောင့်အရှောက်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အစီအရင်ကို။ တာဒိသမေဝ၊ ထိုဘိက္ခုမဟာဝိဘင်း၌ လာသော သိက္ခာပုဒ်၏ အစီအရင်ကဲ့သို့ ရှုအပ်သည်သာ။
ဣဒမ္ပိ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်လည်း။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၂-ဒုတိယနိဿဂ္ဂိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၃၈။ ဒုတိယေ၊ ၌။ ဒုစ္စောဠာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိရူပစောဠာ၊ ဖောက်ပြန်သော အဝတ်ရှိကုန်သည်။ ဇိဏ္ဏစောဠာ၊ ဟောင်းနွမ်းသော အဝတ်ရှိကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အပယျာဟီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အယျာဟိ၊ အရှင်မတို့သည်။ လဒ္ဓံ အပိ၊ ရအပ်ပါ၏လော။
၇၄၀။ အာဒိဿ ဒိန္နန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သမ္ပတ္တာ၊ ရောက်လာကုန်သော ရဟန်းမတို့သည်။ ဘာဇေန္တု၊ ဝေဖန်ကြကုန်လော့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ လျှောက်၍။ ဒိန္နမ္ပိ၊ လှူအပ်သော သင်္ကန်းသည်လည်းကောင်း။ ဣဒံ၊ ဤသင်္ကန်းကို။ ဂဏဿ၊ သုတ္တန္တိကဂိုဏ်း အာဘိဓမ္မိကဂိုဏ်းစသော ဂိုဏ်းအား။ ဒမ္မိ၊ လှူပါ၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဝတွာ ဝါ၊ လျှောက်၍သော်လည်းကောင်း။ ဣဒံ၊ ဤသင်္ကန်းကို။ တုမှာကံ၊ အရှင်မတို့အား။ ဒမ္မိ၊ လှူပါ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ ဝါ၊ လျှောက်၍သော်လည်းကောင်း။ ဒါတုကမျတာယ၊ လှူခြင်းငှာ အလိုရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပါဒမူလေ၊ ၌။ ဌပေတွာ ဝါ၊ ထား၍သော်လည်းကောင်း။ ဒိန္နမ္ပိ၊ လှူအပ်သော သင်္ကန်းသည်လည်းကောင်း။ အာဒိဿ ဒိန္နံ နာမ၊ အာဒိဿ ဒိန္န မည်သည်။ ဝါ၊ ရည်စူး၍ လှူအပ်သောသင်္ကန်း မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတံ သဗ္ဗမ္ပိ၊ ဤအလုံးစုံသော သင်္ကန်းသည်လည်း။ အကာလစီဝရံ၊ သင်္ကန်းကာလမှ တစ်ပါးသော ကာလ၌ဖြစ်သော သင်္ကန်း မည်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အယျာယ ဒမ္မီတိ၊ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဋိလဒ္ဓံ၊ တစ်ဖန်ရအပ်သော သင်္ကန်းကို။ ယထာဒါနေယေဝ၊ အကြင် အကြင် ဒါယကာတို့ ပေးလှူအပ်ရာ အကာလသင်္ကန်းအဖြစ်၌သာ။ ဥပနေတဗ္ဗံ၊ ကပ်ဆောင်ရာ၏။ သေသံ ဥတ္တာနမေဝ။
တိသမုဋ္ဌာနံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၃-တတိယနိဿဂ္ဂိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၄၃-၅။ တတိယေ၊ ၌။ ဟန္ဒာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂဏှ၊ ယူလော့။ သယံ အစ္ဆိန္ဒတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကံ၊ တစ်ထည်ကို။ ဒတွာ၊ ၍။ ဧကံ၊ တစ်ထည်ကို။ အစ္ဆိန္ဒန္တိယာ၊ လုယူသော ရဟန်းမ၏။ ဧကံ၊ တစ်ချက်သော။ နိဿဂ္ဂိယံ၊ နိဿဂ္ဂိယပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ ဗဟူသု၊ များစွာသော သင်္ကန်းတို့၌။ ဗဟူနိ၊ ကုန်သော။ နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ။ သံဟရိတွာ၊ ခေါက်၍။ ထပိတာနိ၊ ထားအပ်သော သင်္ကန်းတို့ကို။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ သစေ အစ္ဆိန္ဒတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လုယက်လတ်သော်။ ဝတ္ထုဂဏနာယ၊ ဝတ္ထုအရေအတွက်အားဖြင့်။ အာပတ္တိယော၊ တို့သည်။ ဟောန္တိ။ ဗန္ဓိတွာ၊ ဖွဲ့ထုပ်၍။ ဌပိတေသု ပန၊ ထားအပ်သော သင်္ကန်းတို့၌ကား။ ဧကာဝ၊ တစ်ချက်သာလျှင်ဖြစ်သော။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၄-စတုတ္ထနိဿဂ္ဂိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၄၈။ စတုတ္ထေ ကယေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မူလေန၊ အဖိုးဖြင့်။ န မေ အာဝုသော (ပ) အတ္ထောတိ ဣဒံ၊ ဟူသော ဤစကားကို။ သာ၊ ထိုထုလ္လနန္ဒာသည်။ အာဟဋသပ္ပိံ၊ ဆောင်ယူအပ်ပြီးသော ထောပတ်ကို။ ဒတွာ၊ လှူပြီး၍။ တေလမ္ပိ၊ ဆီကိုလည်း။ အာဟရိဿတိ၊ နောက်ထပ်ယူလတံ့။ ဣတိ၊ သို့။ မညမာနာ၊ မှတ်ထင်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အာဟ ကိရ၊ ပြောသတတ်။ ဝိညာပေတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇာနာပေတွာ၊ မိမိအလိုရှိကြောင်းကို သိစေ၍။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ဣဒံ နာမ၊ ဤမည်သော ဝတ္ထုကို။ အာဟရ၊ ဆောင်ယူခဲ့လော့။ ဣတိ၊ သို့။ ယာစိတွာ၊ တောင်းပြီး၍။
၇၅၂။ တညေဝ ဝိညာပေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယံ၊ အကြင်ဝတ္ထုကို။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဝိညတ္တံ၊ မိမိအလိုရှိကြောင်းကို သိစေအပ်ပြီ။ ဝါ၊ တောင်းအပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုဝတ္ထုသည်။ ထောကံ၊ နည်းနေသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ နပ္ပဟောတိ၊ မလောက်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တညေဝ၊ ထိုပဌမတောင်းအပ်သော ဝတ္ထုကိုပင်။ ဝိညာပေတိ၊ ထပ်၍ သိစေအံ့။ ဝါ၊ ထပ်၍ တောင်းအံ့။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အညဉ္စ ဝိညာပေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဌမံ၊ စွာ။ သပ္ပိ၊ ထောပတ်ကို။ သစေ ဝိညတ္တံ၊ အကယ်၍ တောင်းအပ်သည် ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်လတ်သော်။ ယမကံ၊ ထောပတ်နှင့် ဆီအစုံကို။ ကတွာ ပစိတဗ္ဗံ၊ ချက်ထိုက်၏။ ဣတိ စ၊ သို့လည်း။ ဝဇ္ဇေန၊ ဆေးဆရာသည်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ပြောဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တေလေန၊ ဆီဖြင့်။ အတ္ထော၊ အလိုရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတော၊ ထို့ကြောင့်။ မေ၊ ငါ့အား။ တေလေနာပိ၊ ဆီဖြင့်လည်း။ အတ္ထော၊ အလိုရှိ၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ အညာ၊ အခြားဝတ္ထုကိုလည်း။ ဝိညာပေတိ၊ အံ့။ အာနိသံသံ ဒဿေတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကဟာပဏဿ၊ တစ်ကျပ်ဖြင့်။ သပ္ပိ၊ ကို။ အာဘတံ၊ ဆောင်ယူအပ်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဣမိနာ မူလေန၊ ဤတစ်ကျပ်သော အဖိုးဖြင့်။ ဒိဂုဏံ၊ နှစ်ဆဖြစ်သော။ တေလံ၊ ကို။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ် ရနိုင်၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ တေနာပိ၊ ထိုဆီဖြင့်လည်း။ ဣဒံ ကိစ္စံ၊ ဤဆေးကိစ္စသည်။ နိပ္ဖဇ္ဇတိ၊ ပြီးစီး၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တေလံ၊ ကို။ အာဟရ၊ ဆောင်ခဲ့လော့။ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ အာနိသံသံ၊ ကို။ ဒဿေတွာ၊ ပြ၍။ ဝိညာပေတိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤကား အနက် (ပ) တိဝေဒနန္တိ
။စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ။
၅-ပဉ္စမနိဿဂ္ဂိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၅၃။ ပဉ္စမေ န မေ သိက္ခမာနေတိ ဣဒံ၊ ဟူသော ဤစကားကို။ သာ၊ ထိုသိက္ခမာန်သည်။ ကုလဓီတာ၊ အမျိုး၏ သမီးတည်း။ ဝါ၊ မျိုးကြီးဆွေကြီး၏ သမီးတည်း။ “အယံ၊ ဤသိက္ခမာန်သည်။ အဒ္ဓါ၊ မချွတ်ဧကန်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တာ၊ ပြောဆိုအပ်သည်။ သမာနာ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ဣဒံ တေလံ၊ ဤဆီကို။ ဌပေတွာ၊ အထံ၌ ထားခဲ့၍။ သပ္ပိမ္ပိ၊ ထောပတ်ကိုလည်း။ မေ၊ ငါ့ဖို့။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ကုလဃရာ၊ အမျိုးအိမ်မှ။ အာဟရိဿတိ၊ ဆောင်ခဲ့လတံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ မညမာနာ၊ မှတ်ထင်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အာဟ ကိရ၊ ပြောသတတ်။ စေတာပေတွာတိ ပဒဿ၊ စေတာပေတွာဟူသော ပုဒ်၏။ ဇာနာပေတွာ ဣစ္စေဝ၊ ဇာနာပေတွာဟူ၍သာ။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ဝါကျ၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ စတုတ္ထသဒိသမေဝ၊ စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ်၏ ပုဒ်အပေါင်းကဲ့သို့ ရှုအပ်သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ။
၆-ဆဋ္ဌနိဿဂ္ဂိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၅၈။ ဆဋ္ဌေ ဆန္ဒကန္တိ ဧတံ၊ ဆန္ဒကံဟူသော ဤသဒ္ဒါသည်။ “ဣဒံ နာမ ဓမ္မကိစ္စံ၊ ဤမည်သော တရားရှိသော ကိစ္စကို။ ဝါ၊ ဤမည်သော ကောင်းမှုကိစ္စကို။ ကရိဿာမ၊ ပြုကြကုန်စို့။ ယံ၊ အကြင် ပရိက္ခရာကို။ ဒါတုံ၊ လှူခြင်းငှာ။ သက္ကောထ၊ စွမ်းနိုင်ကုန်၏။ တံ၊ ထိုပရိက္ခရာကို။ ဒေထ၊ လှူကြကုန်။ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ ပရေသံ၊ တစ်ပါးသော အလှူရှင်တို့၏။ ဆန္ဒဉ္စ၊ ဆန္ဒကိုလည်းကောင်း။ ရုစိဉ္စ၊ အလိုကိုလည်းကောင်း။ ဥပ္ပါဒေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဂဟိတပရိက္ခာရဿ၊ ယူအပ်သော ပရိက္ခရာကို။ အဓိဝစနံ၊ ဟောသော သဒ္ဒါတည်း။ အညဒတ္ထိကေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညဿ၊ အခြားသော ပရိက္ခရာ၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ဒိန္နေန၊ လှူအပ်သော ပရိက္ခရာဖြင့်။ အညုဒ္ဒိသိကေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညံ၊ အခြားပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ဥဒ္ဒိသိတွာ၊ ညွှန်ပြ၍။ ဒိန္နေန၊ ဖြင့်။ သံဃိကေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သံဃဿ၊ အား။ ပရိစ္စတ္တေန၊ စွန့်လှူအပ်သော ပရိက္ခရာဖြင့်။
၇၆၂။ သေသကံ ဥပနေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယဒတ္ထာယ၊ အကြင်ပရိက္ခရာအကျိုးငှာ။ ဒိန္နော၊ လှူအပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုပရိက္ခရာကို။ စေတာပေတွာ၊ လဲလှယ်စေပြီး၍။ ဝါ၊ ဝယ်ပြီး၍။ အဝသေသံ၊ ကြွင်းကျန်သော အဖိုးကို။ အညဿ၊ အခြားပရိက္ခရာ၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ ဥပနေတိ၊ ကပ်ဆောင်အံ့။ သာမိကေ အပလောကေတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ “တုမှေဟိ၊ သင်တို့သည်။ စီဝရတ္ထာယ၊ သင်္ကန်းအလို့ငှာ။ ဒိန္နော၊ လှူအပ်ပြီ။ အမှာကဉ္စ၊ ငါတို့အားလည်း။ စီဝရံ အတ္ထိ တေလာဒီဟိ ပန၊ တို့ဖြင့်ကား။ အတ္ထော ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ အာပုစ္ဆိတွာ၊ ပန်ပြော၍။ ဥပနေတိ၊ အံ့။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ တထာရူပေသု၊ ထိုသို့ သဘောရှိကုန်သော။ ဥပဒ္ဒဝေသု၊ ဘေးရန်တို့ကြောင့်။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ ဝိဟာရံ၊ ကို။ ဆဍ္ဍေတွာ၊ စွန့်ပစ်၍။ ပက္ကမန္တိ၊ ဖဲသွားကြရကုန်၏။ ဧဝရူပါသု၊ ဤသို့ သဘောကုန်သော။ အာပဒါသု၊ တို့ကြောင့်။ ယံ ဝါ တံ ဝါ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော ဝတ္ထုကိုမူလည်း။ စေတာပေတုံ၊ လဲလှယ်စေခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ဝယ်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၇-သတ္တမနိဿဂ္ဂိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၆၄။ သတ္တမေ၊ ၌။ သညာစိကေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ယာစိတကေန၊ တောင်းအပ်သော ပရိက္ခရာဖြင့်။ ဧတဒေဝ၊ ဤသညာစိကေနဟူသော ပုဒ်သည်သာ။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ နာနာကရဏံ၊ အသီးအခြားပြုကြောင်းအထူးတည်း။ သေသံ၊ သည်။ ဆဋ္ဌသဒိသမေဝ၊ သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၈-အဋ္ဌမနိဿဂ္ဂိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၆၉။ အဋ္ဌမေ၊ ၌။ မဟာဇနိကေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂဏဿ၊ ဘိက္ခုနီဂိုဏ်းအား။ ပရိစ္စတ္တေန၊ စွန့်လှူအပ်သော ပရိက္ခရာဖြင့်။ ဧတဒေဝ၊ ဤမဟာဇနိကေနဟူသော ပုဒ်သည်သာ။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ နာနာကရဏံ၊ တည်း။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၉-နဝမနိဿဂ္ဂိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၇၄။ နဝမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ သညာစိကေနာတိ၊ ဟူသော။ ဣဒံ ပဒံ၊ ဤပုဒ်သည်။ ဣတော၊ ဤအဋ္ဌမသိက္ခာပုဒ်ထက်။ အဓိကတရံ၊ ပိုလွန်၏။
နဝမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၀-ဒသမနိဿဂ္ဂိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၇၈။ ဒသမေ၊ ၌။ ပရိဝေဏံ ဥန္ဒြိယတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပရိဝေဏံ၊ သည်။ ဝိနဿတိ၊ ပျက်စီး၏။ ပရိပတတိ၊ လျှောကျ၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဣဒဉ္စ ပဒံ၊ ပရိဝေဏံ ဥန္ဒြိယတိဟူသော ဤပုဒ်သည်လည်းကောင်း။ ပုဂ္ဂလိကေန သညာစိကေနာတိ ဣဒဉ္စ၊ ဟူသော ဤပုဒ်သည်လည်းကောင်း။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှ အတိုင်းအရှည်ရှိသော ပုဒ်အပေါင်းသည်သာ။ နာနာကရဏံ၊ တည်း။ သေသံ၊ သည်။ ပုဗ္ဗသဒိသမေဝ၊ ရှေ့သိက္ခာပုဒ်နှင့်တူသည်သာ။ ဣတိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၁-ဧကာဒသမနိဿဂ္ဂိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၈၄။ ဧကာဒသမေ ဂရုပါဝုရဏန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သီတကာလေ၊ အအေး၏ အခါ၌။ ဝါ၊ အေးရာ အခါ၌။ ပါဝုရဏံ၊ ခြုံထည်ကို။ စတုက္ကံသပရမန္တိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ကံသော နာမ၊ ကံသ မည်သည်။ စတုက္ကဟာပဏိကော၊ လေးကျပ် အတိုင်းအရှည်ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “သောဠသကဟာပဏဂ္ဃနက”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။
ဧကာဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၂-ဒွါဒသမနိဿဂ္ဂိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၈၉။ ဒွါဒသမေ၊ ၌။ လဟုပါဝုရဏန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥဏှကာလေ၊ အပူ၏ အခါ၌။ ဝါ၊ ပူရာ အခါ၌။ ပါဝုရဏံ၊ ခြုံထည်ကို။ သေသံ၊ သည်။ သိက္ခာပဒဒွယေပိ၊ သိက္ခာပုဒ် နှစ်ပါးအပေါင်း၌လည်း။ ဥတ္တာနမေဝ၊ သည်သာ။
ဆသမုဋ္ဌာနံ (ပ) တိဝေဒန္တိ။
ဒွါဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ (ပ) ပါစိတ္တိယာ ဓမ္မာတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ မဟာဝိဘင်္ဂေ၊ ဘိက္ခုမဟာဝိဘင်း၌။ စီဝရဝဂ္ဂတော၊ စီဝရဝဂ်မှ။ ဓောဝနဉ္စ၊ ဓောဝနသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ပဋိဂ္ဂဟဏဉ္စ၊ ပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ ဒွေ၊ ကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနိ၊ သိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ အပနေတွာ၊ ဖယ်၍။ အကာလစီဝရံ ကာလစီဝရန္တိ အဓိဋ္ဌဟိတွာ ဘာဇိတသိက္ခာပဒေန စ၊ အကာလစီဝရံ (ပ) ဘာဇိတသိက္ခာပုဒ်နှင့်လည်းကောင်း။ အစ္ဆိန္နစီဝရေန စ၊ အစ္ဆိန္နစီဝရသိက္ခာပုဒ်နှင့်လည်းကောင်း။ ပရိဝတ္တေတွာ၊ လဲလှယ်၍။ ပဌမဝဂ္ဂေါ၊ ပဌမဝဂ်ကို။ ပူရေတဗ္ဗော၊ ပြည့်စေထိုက်၏။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဧဠကလောမဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ အာဒိတော၊ အစ၌။ သတ္တ၊ ကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့ကို။ အပနေတွာ၊ ၍။ သတ္တ၊ ကုန်သော။ အညဒတ္ထိကာနိ၊ အညဒတ္ထိကသိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ ဒုတိယဝဂ္ဂေါ၊ ကို။ ပူရေတဗ္ဗော၊ ထိုက်၏။ တတိယဝဂ္ဂတော၊ မှ။ ပဌမပတ္တံ၊ ပဌမပတ္တသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ဝဿိကသာဋိကံ၊ လည်းကောင်း။ အာရညကသိက္ခာပဒံ၊ လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ တီဏိ၊ ကုန်သော။ ဣမာနိ၊ တို့ကို။ အပနေတွာ၊ ၍။ ပတ္တသန္နိစယဂရုပါဝုရဏလဟုပါဝုရဏသိက္ခာပဒေဟိ၊ တို့ဖြင့်။ တတိယဝဂ္ဂေါ၊ ကို။ ပူရေတဗ္ဗော၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့လျှင်။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏။ ဒွါဒသ၊ ကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့သည်။ ဧကတောပညတ္တာနိ၊ တစ်ဖက်သော ဘိက္ခုနီတို့အတွက် ပညတ်အပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်၏။ အဋ္ဌာရသ၊ ကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့သည်။ ဥဘတောပညတ္တာနိ၊ နှစ်ဖက်သော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီတို့အတွက် ပညတ်အပ်သော သိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အယျာယော၊ အရှင်မတို့။ သဗ္ဗေပိ၊ လည်းဖြစ်ကုန်သော။ တိံသ၊ သုံးဆယ်သော။ နိဿဂ္ဂိယာ၊ စွန့်ခြင်း ဝိနည်းကံရှိသော။ ပါစိတ္တိယာ၊ ပါစိတ္တိယ မည်ကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ အာပတ်တို့ကို။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသမဂ္ဂေန၊ ပါတိမောက်ရွတ်ပြစဉ်အားဖြင့်။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ ရွတ်ပြအပ်ပါကုန်ပြီ။ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ အတ္ထော၊ ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်ထိုက်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သမန္တပါသာဒိကာယ၊ သမန္တပါသာဒိကာ မည်သော။ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ၊ ဝိနည်းအဖွင့်၌။ ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂေ၊ ဘိက္ခုနီဝိဘင်း၌။ တိံသကဝဏ္ဏနာ၊ သုံးဆယ်သော သိက္ခာပုဒ်အပေါင်း၏ ဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
နိဿဂ္ဂိယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
၄-ပါစိတ္တိယကဏ္ဍအဖွင့်
၁-လသုဏဝဂ်
၁-ပဌမလသုဏသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
တိံသကာနန္တရံ၊ သုံးဆယ်အတိုင်းအရှည်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တို့၏ အခြားမဲ့၌။ ဆသဋ္ဌိသတသင်္ဂဟာ၊ တစ်ရာ့ခြောက်ဆယ့်ခြောက်ပါးသော သိမ်းယူကြောင်း အရေအတွက် ရှိကုန်သော။ ယေ ဓမ္မာ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ သင်္ဂီတိကာရေဟိ၊ သံဂါယနာတင်ထေရ်တို့သည်။ သင်္ဂီတာ၊ သံဂါယနာတင်အပ်ကုန်ပြီ။ ဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တေသမ္ပိ၊ ထို တစ်ရာ့ခြောက်ဆယ့်ခြောက်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့၏လည်း။ အယံ ဝဏ္ဏနာ၊ ဤဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၇၉၃။ တတ္ထ၊ ထိုတစ်ရာ့ခြောက်ဆယ့်ခြောက်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့တွင်။ တာဝ၊ ရတ္တန္ဓကာရဝဂ် စသည်တို့မှ ရှေးဦးစွာ။ သင်္ဂီတဿ၊ သံဂါယနာတင်အပ်သော။ လသုဏဝဂ္ဂဿ၊ လသုဏဝဂ်၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ပဌမသိက္ခာပုဒ်၌။ ဒွေ တယော ဘဏ္ဍိကေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒွေ ဝါ၊ နှစ်ခုသော်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ တယော ဝါ၊ သုံးခုသော်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ ပေါဋ္ဋလိကေ၊ အမြှောင်းများစွာပါသော ကြက်သွန်ဖြူတို့ကို။ ဧတံ၊ ဤဘဏ္ဍိကေဟူသော သဒ္ဒါသည်။ သမ္ပုဏ္ဏမိဉ္ဇာနံ၊ ပြည့်စုံသော အဆန်အမြှောင်းရှိသော ကြက်သွန်ဖြူတို့ကို။ အဓိဝစနံ၊ ဟောသော သဒ္ဒါတည်း။ န မတ္တံ ဇာနိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပမာဏံ၊ အတိုင်းအရှည်ကို။ အဇာနိတွာ၊ မသိမူ၍။ ခေတ္တပါလဿ၊ ယာခင်းစောင့်သည်။ ဝါရေန္တဿ၊ တားမြစ်စဉ်။ ဗဟုံ၊ များစွာသော။ လသုဏံ၊ အမြှောင်းများစွာ ပါရှိသော ကြက်သွန်ဖြူကို။ ဟရာပေသိ၊ ဆောင်စေပြီ။
အညတရံ ဟံသယောနိန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သုဝဏ္ဏဟံသယောနိံ၊ ရွှေဟင်္သာမျိုး၌။ သော တာသံ ဧကေကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သော ဟံသော၊ ထိုရွှေဟင်္သာသည်။ ဇာတိဿရော၊ ရှေးဘဝကို အောက်မေ့နိုင်သည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ ပုဗ္ဗသိနေဟေန၊ ရှေး၌ဖြစ်သော ချစ်ခြင်းကြောင့်။ အာဂန္တွာ၊ လာ၍။ တာသံ၊ ထိုသားအမိတို့အား။ ဧကေကံ၊ တစ်ခုတစ်ခုသော။ ပတ္တံ၊ အတောင်ကို။ ဒေတိ၊ ပေး၏။ တံ၊ ထိုအတောင်သည်။ တာပနတာလနစ္ဆေဒနက္ခမံ၊ မီး၌ ပူစေခြင်း ထုရိုက်ခြင်း ဖြတ်တောက်ခြင်းကို ခံနိုင်သော။ သုဝဏ္ဏမေဝ၊ ရွှေအစစ်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၇၉၅။ မာဂဓကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ မဂဓေသု၊ မဂဓာဟု ဗဟုဝုစ်အမည်ရသော ဇနပုဒ်၌။ ဇာတံ၊ ဖြစ်သော ကြက်သွန်ဖြူကို။ ဟိ၊ မှန်၏။ မဂဓရဋ္ဌေ၊ မဂဓတိုင်း၌။ ဇာတလသုဏမေဝ၊ ဖြစ်သော ကြက်သွန်ဖြူကိုသာ။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ လသုဏန္တိ၊ ဟူ၍။ အဓိပ္ပေတံ၊ အလိုရှိအပ်၏။ တမ္ပိ၊ ထိုမဂဓတိုင်း၌ဖြစ်သော ကြက်သွန်ဖြူကိုလည်း။ ဘဏ္ဍိကလသုဏမေဝ၊ အမြှောင်းများစွာပါရှိသော ကြက်သွန်ဖြူကိုသာ။ အဓိပ္ပေတံ၊ ၏။ ဧကဒွိတိမိဉ္ဇကံ၊ တစ်မြှောင်းရှိသော ကြက်သွန်ဝါ နှစ်မြှောင်းရှိသော ကြက်သွန်နီ သုံးမြှောင်းရှိသော ကြက်သွန်စိမ်းကို။ န အဓိပ္ပေတံ၊ အလိုမရှိအပ်။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ ကုရုန္ဒိယံ၊ ကုရုန္ဒီအဋ္ဌကထာ၌။ ဇာတဒေသံ၊ ဖြစ်ရာ မဂဓဒေသကို။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ “မာဂဓကံ နာမ ဘဏ္ဍိကလသုဏ”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ ဒွေ တယော၊ နှစ်ဥ သုံးဥကုန်သော။ ဘဏ္ဍိကေ၊ အမြှောင်းများစွာပါရှိသော ကြက်သွန်ဖြူတို့ကို။ ဧကတောယေဝ၊ တပေါင်းတည်းသာလျှင်။ သင်္ခါဒိတွာ၊ ကောင်းစွာ ခဲစား၍။ ဝါ၊ တစ်မြှောင်းနှင့်တစ်မြှောင်း ရောသွားအောင် ခဲစား၍။ သစေ အဇ္ဈောဟရတိ၊ အကယ်၍ စားမျိုအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ စားမျိုလတ်သော်။ ဧကံ၊ သော။ ပါစိတ္တိယံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ ဘိန္ဒိတွာ၊ အသီးအသီး ခွဲခြမ်း၍။ ဧကေကံ၊ တစ်ခုတစ်ခုသော။ မိဉ္ဇံ၊ အမြှောင်းကို။ ခါဒန္တိယာ၊ ခဲစားသော ရဟန်းမ၏။ ပယောဂဂဏနာယ၊ ပယောဂ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာနိ၊ တို့သည်။ ဟောန္တိ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
၇၉၇။ ပလဏ္ဍုကာဒီနံ၊ ပလဏ္ဍုကအစရှိသော ကြက်သွန်တို့၏။ ဝဏ္ဏေန ဝါ၊ အဆင်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ မိဉ္ဇာယ ဝါ၊ အမြှောင်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ နာနတ္တံ၊ ထူးကုန်သည်၏ အဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်၏။ တာဝ၊ မိဉ္ဇာမှ ရှေးဦးစွာ။ နိဒ္ဒိဋ္ဌေန၊ ညွှန်ပြအပ်သော။ ဝဏ္ဏေန၊ အဆင်းအားဖြင့်။ ပလဏ္ဍုကော၊ ပလဏ္ဍုကကြက်သွန်သည်။ ပဏ္ဍုဝဏ္ဏော၊ ဖျော့တော့ဝင်းဝါသော အဆင်းရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘဉ္ဇနကော၊ ဘဉ္ဇနကကြက်သွန်ဖြူသည်။ လောဟိတဝဏ္ဏော၊ နီသော အဆင်းရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟရိတကော၊ ဟရိတကကြက်သွန်သည်။ ဟရိတပဏ္ဏဝဏ္ဏော၊ စိမ်းသော သစ်ရွက်အဆင်းရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ မိဉ္ဇာယ၊ အမြှောင်းအဆန်အားဖြင့်။ ပလဏ္ဍုကဿ၊ ပလဏ္ဍုကကြက်သွန်၏။ ဧကာ၊ တစ်ခုသော။ မိဉ္ဇာ၊ အမြှောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘဉ္ဇနကဿ၊ ၏။ ဒွေ၊ နှစ်ခုကုန်သော။ မိဉ္ဇာယော၊ တို့သည်။ ဟောန္တိ ဟရိတကဿ၊ ၏။ တိဿော၊ သုံးခုကုန်သော။ မိဉ္ဇာယော ဟောန္တိ။ စာပလသုဏော၊ စာပကြက်သွန်သည်။ အမိဉ္ဇကော၊ အမြှောင်းမရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ မှန်၏။ တဿ၊ ထိုစာပလသုဏ၏။ အင်္ကုရမတ္တမေဝ၊ အညွန့်မျှသည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယာဒီသု၊ မဟာပစ္စရီ အစရှိသော အဋ္ဌကထာတို့၌။ “ပလဏ္ဍုကဿ၊ ဖျော့တော့ဝင်းဝါသော ကြက်သွန်၏။ တီဏိ၊ ကုန်သော။ မိဉ္ဇာနိ၊ အမြှောင်းတို့သည်။ ဟောန္တိ ဘဉ္ဇနကဿ၊ နီသော ကြက်သွန်၏။ ဒွေ၊ ကုန်သော။ မိဉ္ဇာနိ ဟောန္တိ ဟရိတကဿ၊ စိမ်းသော ကြက်သွန်၏။ ဧကံ၊ သော။ မိဉ္ဇံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ သို့။
ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ ပလဏ္ဍုကာဒယော၊ ပလဏ္ဍုက အစရှိကုန်သော။ ဧတေ၊ ဤကြက်သွန်တို့သည်။ သဘာဝေနေဝ၊ ပင်ကိုသဘောအားဖြင့်ပင်။ ဝါ၊ လက်သုတ်ဟင်းလျာစသည်တို့၌ မထည့်ခတ်အပ်ဘဲပင်။ ဝဋ္ဋန္တိ၊ ကုန်၏။ သူပသမ္ပာကာဒီသု ပန၊ ဟင်းရည်ကို ကြက်သွန်ဖြူထည့်ကာ ကောင်းစွာ ချက်ခြင်း အစရှိသည်တို့၌ကား။ မာဂဓကမ္ပိ၊ မဂဓတိုင်း၌ဖြစ်သော ကြက်သွန်ဖြူသော်မှလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ ၏။ ဟိ၊ မှန်၏။ တံ၊ ထိုမဂဓတိုင်း၌ ဖြစ်သော ကြက်သွန်ဖြူကို။ ပစ္စမာနေသု၊ ချက်အပ်ဆဲဖြစ်ကုန်သော။ မုဂ္ဂသူပါဒီသု ဝါ၊ ပဲနောက်ဟင်း အစရှိသည်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ မစ္ဆမံသဝိကတိယာ ဝါ၊ အထူးတလည် ပြုအပ်သော ငါးဟင်း သားဟင်း၌သော်လည်းကောင်း။ တေလာဒီသု ဝါ၊ ဆီအစရှိသည်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ ဗဒရသာဠဝါဒီသု ဝါ၊ ဆီးယို အစရှိသည်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ အမ္ဗိလသာကာဒီသု ဝါ၊ ချဉ်သော အရသာရှိသော ဟင်းရွက် အစရှိသည်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ ဥတ္တရိဘင်္ဂေသု ဝါ၊ လတ်သုပ်ဟင်းလျာတို့၌သော်လည်းကောင်း။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်၌။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ ယာဂုဘတ္တေပိ၊ ယာဂုဆွမ်း၌လည်း။ ပက္ခိပိတုံ၊ ထည့်ခတ်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ (ပ)။ တိဝေဒနန္တိ။
လသုဏသိက္ခာပဒံ ပဌမံ။
၂-ဒုတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၇၉၉။ ဒုတိယေ၊ ၌။ သမ္ဗာဓေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိစ္ဆန္နောကာသေ၊ ဖုံးလွှမ်းအပ်သော အရပ်၌။ တဿ၊ ထိုသမ္ဗာဓအရပ်၏။ ဝိဘာဂဒဿနတ္ထံ၊ ဝေဖန်အပ်သော အပြားကို ပြတော်မူခြင်းအကျိုးငှာ။ “ဥဘော၊ နှစ်ဖက်ကုန်သော။ ဥပကစ္ဆကာ၊ လက်ကတီးကြားတို့၌လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ချိုင်းကြားတို့၌လည်းကောင်း။ မုတ္တကရဏံ၊ ကျင်ငယ်ကို ပြုကြောင်းဖြစ်သော အရပ်တို့၌လည်းကောင်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ ဧကမ္ပိ လောမန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကတ္တရိယာ ဝါ၊ ကတ်ကျေးဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ သဏ္ဍာသကေန ဝါ၊ မွေးညှပ်ဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ခုရေန ဝါ၊ သင်တုန်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ယေန ကေနစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော ဝတ္ထုဖြင့်။ ဧကပယောဂေန ဝါ၊ တစ်ကြိမ်တည်းသော ပယောဂဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ နာနာပယောဂေန ဝါ၊ အမျိုးမျိုးသော ပယောဂဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဧကံ ဝါ၊ တစ်မျှင်ကိုသော်လည်းကောင်း။ ဗဟူနိ ဝါ၊ များစွာသော အမျှင်တို့ကိုသော်လည်းကောင်း။ သံဟရာပေန္တိယာ၊ ပယ်ရှားစေသော ရဟန်းမ၏။ ပယောဂဂဏနာယ၊ ပယောဂအရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာနိ၊ ပါစိတ်အာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ လောမဂဏနာယ၊ အမွေးအရေအတွက်အားဖြင့်။ န ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်သည် မဟုတ်။
၈၀၁။ အာဗာဓပစ္စယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကဏ္ဍုကစ္ဆုအာဒိအာဗာဓပစ္စယာ၊ ယားနာ ဝဲနာ အစရှိသော အနာဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ သံဟရာပေန္တိယာ၊ ပယ်ရှားစေသော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်သာ။ စတုသမုဠာနံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၃-တတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၀၃-၄။ တတိယေ၊ ၌။ တလဃာတကေတိ၊ ဟူသည်ကား။ မုတ္တကရဏတလဃာတနေ၊ ကျင်ငယ်ကို ပြုကြောင်း ဖြစ်သော ပဿာဝမဂ်၏ အပြင်ကို ပုတ်ခတ်ခြင်းကြောင့်။ အန္တမသော ဥပ္ပလပတ္တေနာပီတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ ပတ္တံ၊ ကြာရွက်သည်။ တာဝ မဟန္တံ၊ ကြီးပါသေး၏။ ကေသရေနပိ၊ ကြာဝတ်ဆံဖြင့်လည်း။ ပဟာရံ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းကို။ ဒေန္တိယာ၊ ပေးသော ရဟန်းမ၏။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်သင့်ခြင်းသည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၈၀၅။ အာဗာဓပစ္စယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂဏ္ဍံ ဝါ၊ အဖုကိုသော်လည်းကောင်း။ ဝဏံ ဝါ၊ အနာကိုသော်လည်းကောင်း။ ပဟရိတုံ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၄-စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၀၆။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ ပုရာဏရာဇောရောဓာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပုရာဏေ၊ ရှေးဖြစ်သော။ ဂိဟိဘာဝေ၊ လူဝတ်ကြောင်၏အဖြစ်၌။ ရညော၊ မင်း၏။ ဩရောဓာ၊ မောင်းမဖြစ်သော မိန်းမသည်။ စိရာစိရံ ဂစ္ဆတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ စိရေန စိရေန၊ ကြာမြင့်မှ ကြာမြင့်မှ။ ဂစ္ဆတိ၊ သွားလာ၏။ ဓာရေထာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သက္ကောထ၊ စွမ်းနိုင်ကုန်သနည်း။ ကဿိဒံ ကမ္မန္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ပြောဆိုအပ်သော်။ ဝါ၊ မေးအပ်သော်။ အနာရောစိတေပိ၊ မပြောအပ်ပါသော်လည်း။ ဝါ၊ ဆိတ်ဆိတ်နေပါသော်လည်း။ ဧတာ၊ ဤရဟန်းမတို့သည်။ မယိ၊ ငါ့အပေါ်၌။ အာသင်္ကံ၊ ယုံမှားခြင်းကို။ ကရိဿန္တိ၊ ပြုကုန်လတံ့။ ဣတိ၊ သို့။ မညမာနာ၊ မှတ်ထင်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ “မယှိဒံ ကမ္မ”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ သို့။ အာဟ၊ ပြီ။
၈၀၇။ ဇတုမဋ္ဌကေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဇတုနာ၊ ချိပ်ဖြင့်။ ကတေ၊ ပြုအပ်သော။ မဋ္ဌဒဏ္ဍကေ၊ ပြေပြစ်သော တုတ်တံကို သွင်းခြင်းကြောင့်။ ဧတံ၊ ဤဇတုမဋ္ဌကေဟူသော စကားကို။ ဝတ္ထုဝသေနေဝ၊ ဝတ္ထု၏အစွမ်းဖြင့်သာ။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ ပန၊ စင်စစ်ကား။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ဒဏ္ဍကံ၊ တုတ်တံကို။ ပဝေသေန္တိယာ၊ သွင်းသော ရဟန်းမ၏။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်သင့်ခြင်းသည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ကြောင့်။ “အန္တမသော (ပ) ပဝေသေတီ”တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတမ္ပိ၊ ဤကြာရွက်သည်လည်း။ အတိမဟန္တံ၊ အလွန်ကြီးပါသေး၏။ ပန၊ စင်စစ်ကား။ ကေသရမတ္တမ္ပိ၊ ကြာဝတ်ဆံမျှကိုလည်း။ ပဝေသေန္တိယာ၊ သွင်းသော ရဟန်းမ၏။ အာပတ္တိ ဧဝ၊ အာပတ်သင့်ခြင်းသည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ၊ သမုဋ္ဌာန်အစရှိသည်တို့သည်။ တလဃာတကေ၊ တလဃာတကသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္ထသဒိသာနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော သမုဋ္ဌာန်အစရှိသည်တို့နှင့် တူကုန်သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၅-ပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၁၀။ ပဉ္စမေ၊ ၌။ အတိဂမ္ဘီရံ ဥဒကသုဒ္ဓိကံ အာဒိယန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အတိအန္တော၊ အလွန်အတွင်းကျသော အရပ်သို့။ ပဝေသေတွာ၊ သွင်းပြီး၍။ ဥဒကေန၊ ဖြင့်။ ဓောဝနံ၊ ဆေးမှုကို။ ကုရုမာနာ၊ ပြုလတ်သော်။
၈၁၂။ ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ အတိက္ကာမေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိတ္ထာရတော၊ အပြန့်အကျယ်အားဖြင့်။ တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်ဖြစ်သော။ အဂုၤလံ ဝါ၊ လက်ချောင်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ဂမ္ဘီရတော၊ အနက်အားဖြင့်။ ဒွိန္နံ ပဗ္ဗာနံ၊ လက်နှစ်ဆစ်တို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ၊ တစ်ဆံဖျားမျှကိုလည်း။ ပဝေသေန္တိယာ၊ သွင်းသော ရဟန်းမ၏။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဟိ၊ မှန်၏။ မဟာပစ္စရိယံ၊ မဟာပစ္စရီအဋ္ဌကထာ၌။ “ဧကိဿာ၊ တစ်ခုသော။ အင်္ဂုလိယာ၊ လက်ချောင်း၏။ တီဏိ၊ သုံးခုကုန်သော။ ပဗ္ဗာနိ၊ အဆစ်တို့ကို။ အာဒါတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ ဝါ၊ သွင်းခြင်းငှာ။ န လဘတိ၊ မရ။ တိဏ္ဏံ ဝါ၊ သုံးချောင်းတို့၏သော်လည်းကောင်း။ စတုန္နံ ဝါ၊ လေးချောင်းတို့၏သော်လည်းကောင်း။ ဧကေကမ္ပိ၊ တစ်ခုတစ်ခုလည်းဖြစ်သော။ ပဗ္ဗံ၊ အဆစ်ကို။ အာဒါတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ ဝါ၊ သွင်းခြင်းငှာ။
န လဘတိ၊ မရ၊” ဣတိ၊ သို့။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ (ပ) ဝုတ္တသဒိသာနေဝါတိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၆-ဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၁၅။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ ဘတ္တဝိဿဂ္ဂန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘတ္တကိစ္စံ၊ ဆွမ်းစားခြင်းကိစ္စကို။ ပါနီယေန စ ဝိဓူပနေန စ ဥပတိဋ္ဌိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကေန ဟတ္ထေန၊ တစ်ဖက်သော လက်ဖြင့်။ ပါနီယထာလကံ၊ သောက်ရေခွက်ကိုလည်းကောင်း။ ဧကေန ဟတ္ထေန၊ တစ်ဖက်သော လက်ဖြင့်။ ဗီဇနိံ၊ ယပ်ကိုလည်းကောင်း။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ ဗီဇမာနာ၊ ယပ်ခပ်လျက်။ သမီပေ၊ အနီး၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အစ္စာဝဒတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗေပိ၊ ရှေး၌လည်း။ “တုမှေ၊ အရှင်တို့သည်။ ဧဝံ၊ သို့။ ဘုဉ္ဇထ၊ စားကုန်၏။ အဟံ၊ တပည့်တော်မသည်။ ဧဝံ၊ သို့။ ဥပဋ္ဌာနံ၊ ပြုစုလုပ်ကျွေးမှုကို။ ကရောမိ၊ ပြု၏။” ဣတိ၊ သို့။ ပဗ္ဗဇိတစာရိတ္တံ၊ ရဟန်းတို့၏ အကျင့်ကို။ အတိက္ကမိတွာ၊ ကျော်လွန်၍။ ဂေဟဿိတကထံ၊ အိမ်၌ မှီသော စကားကို။ ကထေတိ၊ ပြော၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၈၁၇။ ယံကိဉ္စိ ပါနီယန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သုဒ္ဓဥဒကံ ဝါ၊ သက်သက်သော ရေသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ တက္ကဒဓိမတ္ထုရသခီရာဒီနံ၊ ရက်တက်ရည် နို့ဓမ်း၏ အကြည် သားငါးတို့၏အရည် နို့ရည်အစရှိသည်တို့တွင်။ အညတရံ ဝါ၊ တစ်ပါးပါးသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ ပါနီယံ နာမ၊ မည်၏။ ယာ ကာစိ ဗီဇနီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ စီဝရကဏ္ဏောပိ၊ သင်္ကန်း၏အနားသည်လည်း။ ဝိဓူပနံ နာမ၊ မည်၏။ ဟတ္ထပါသေ (ပ) ပါစိတ္တိယဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဌာနပစ္စယာဝ၊ တည်ခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်သာ။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ ပဟာရပစ္စယာ ပန၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်ကား။ ခန္ဓကေ၊ ဘိက္ခုနီခန္ဓက၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ကို။ ပညတ္တံ၊ ပညတ်တော်မူအပ်ပြီ။
၈၁၉။ ဒေတိ ဒါပေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါနီယံ ဝါ၊ ရေကိုသော်လည်းကောင်း။ သူပါဒိံ ဝါ၊ ဟင်းရည်အစရှိသည်ကိုသော်လည်းကောင်း။ “ဣမံ၊ ဤရေကို။ ပိဝထ၊ သောက်ပါကုန်။ ဣမိနာ၊ ဤဟင်းရည်စသည်ဖြင့်။ ဘုဉ္ဇထ၊ စားပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ တာလဝဏ္ဋံ၊ ထန်းရွက်ယပ်ကို။ “ဣမိနာ၊ ဤထန်းရွက်ယပ်ဖြင့်။ ဗီဇန္တာ၊ ယပ်ခပ်ကုန်လျက်။ ဘုဉ္ဇထ၊ စားပါကုန်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ အညေန ဝါ၊ အခြားသူသည်မူလည်း။ ဝါ၊ အခြားသူကိုမူလည်း။ ဒါပေတိ၊ ပေးစေအံ့။ ဥဘယမ္ပိ ဝါ၊ နှစ်ပါးစုံကိုမူလည်း။ ဒါပေတိ၊ အံ့။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အနုပသမ္ပန္နံ အာဏာပေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥပတိဋ္ဌနတ္ထံ၊ အနီး၌ တည်နေခြင်းအကျိုးငှာ။ သာမဏေရိံ၊ သာမဏေမကို။ အာဏာပေတိ၊ စေခိုင်းအံ့။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ (ပ) တိဝေဒနန္တိ
။ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၇-သတ္တမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၂၂။ သတ္တမေ၊ ၌။ ဘုဉ္ဇိဿာမီတိ (ပ) ဒုက္ကဋဿာတိ ဣဒံ၊ ဟူသော ဤဒုက္ကဋ်သည်။ ပယောဂဒုက္ကဋံ နာမ၊ ပယောဂဒုက္ကဋ် မည်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ကေဝလံ၊ အာဟရဏ စသည်မဖက် သက်သက်။ ပဋိဂ္ဂဟဏေ ယေဝ၊ ခံယူခြင်း၌သာ။ ဝါ၊ ကြောင့်သာ။ ဒုက္ကဋံ၊ သည်။ န ဟောတိ၊ ဖြစ်သည်မဟုတ်သေး။
ပန၊ အဟုတ်ကား။ ပဋိဂ္ဂဏှိတွာ၊ ခံယူပြီး၍။ အရညတော၊ တောမှ။ အာဟရဏေပိ၊ ဆောင်ယူခြင်း၌လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ဆောင်ယူခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ သုက္ခာပနေပိ၊ ခြောက်စေခြင်း၌လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ခြောက်စေခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝဒ္ဒလိဒိဝသေ၊ မိုးစွေရာ နေ့၌။ ဘဇ္ဇနတ္ထာယ၊ လှော်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ဥဒ္ဓနသဇ္ဇနေပိ၊ ဖိုခုံလောက်ကို ပြင်ဆင်ခြင်း၌လည်းကောင်း။ ကပလ္လသဇ္ဇနေပိ၊ အိုးကင်းကို ပြင်ဆင်ခြင်း၌လည်းကောင်း။ ဒဗ္ဗိသဇ္ဇနေပိ၊ ယောက်မကို ပြင်ဆင်ခြင်း၌လည်းကောင်း။ ဒါရူနိ၊ ထင်းတို့ကို။ အာဒါယ၊ ယူ၍။ အဂ္ဂိကရဏေပိ၊ မီးကို ပြုခြင်း၌လည်းကောင်း။ ကပလ္လမှိ၊ အိုးကင်း၌။ ဓညပက္ခိပနေပိ၊ စပါးတို့ကို ထည့်ခြင်း၌လည်းကောင်း။ ဒဗ္ဗိယာ၊ ယောက်မဖြင့်။ သင်္ဃဋ္ဋနေသုပိ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်း, လှော်ခြင်းတို့၌လည်းကောင်း။ ကောဋ္ဋနတ္ထံ၊ ဆောင်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ဥဒုက္ခလမုသလာဒိသဇ္ဇနေသုပိ၊ ဆုံကျည်ပွေ့စသည်ကို ပြင်ဆင်ခြင်းတို့၌လည်းကောင်း။ ကောဋ္ဋနပပ္ဖေါဋနဓောဝနာဒီသုပိ၊ ထောင်းခြင်း ပြာခြင်း ဆန်ဆေးခြင်း အစရှိသည်တို့၌လည်းကောင်း။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ မုခေ၊ ခံတွင်း၌။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အဇ္ဈောဟရဏတ္ထံ၊ စားမျိုခြင်းအကျိုးငှာ။ ဒန္တေဟိ၊ သွားတို့ဖြင့်။ သင်္ခါဒတိ၊ မှုန့်မှုန့်ညက်ညက် ကြိတ်ချေ၏။ ဝါ၊ ခဲစား၏။ တာဝ၊ ထိုခဲစားသည့်တိုင်အောင်။ သဗ္ဗပယောဂေသု၊ အလုံးစုံသော ပယောဂတို့၌။ ဒုက္ကဋာနိ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အဇ္ဈောဟရဏကာလေ ပန၊ စားမျိုရာ အခါ၌ကား။ အဇ္ဈောဟရဏဂဏနာယ၊ စားမျိုခြင်း၏ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာနိ၊ ပါစိတ်အာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝိညတ္တိ စေဝ၊ တောင်းခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဘောဇနဉ္စ၊ စားခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ပမာဏံ၊ လိုရင်းပမာဏတည်း။ တသ္မာ၊ တောင်းခြင်း စားခြင်း၏ လိုရင်းပမာဏ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဝိညာပေတွာ၊ မိမိအလိုရှိကြောင်းကို သိစေ၍။ ဝါ၊ တောင်း၍။ အညာယ၊ အခြားသူသည်။ ဝါ၊ ကို။ ဘဇ္ဇနကောဋ္ဋနပစနာနိ၊ လှော်ခြင်း ထောင်းခြင်း ချက်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ ကာရာပေတွာ၊ ပြုစေ၍။ ဘုဉ္ဇန္တိယာပိ၊ စားသော ရဟန်းမ၏လည်း။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အညာယ၊ အခြားသူသည်။ ဝါ၊ ကို။ ဝိညာပေတွာ၊ ၍။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဘဇ္ဇနာဒီနိ၊ လှော်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဘုဉ္ဇန္တိယာပိ၊ စားသော ရဟန်းမ၏လည်း။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဝါဒန္တရကား။ မဟာပစ္စရိယံ၊ မဟာပစ္စရီအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်ဆိုအပ်ပြီ။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ မိန့်ဆိုအပ်သနည်း။ “ဣဒံ အာမကဓညံ နာမ၊ ဤစပါးစိမ်း မည်သည်ကို။ မာတရမ္ပိ၊ အမိကိုသော်မှလည်း။ ဝိညာပေတွာ၊ ၍။ ဘုဉ္ဇန္တိယာ၊ စားသော ရဟန်းမ၏။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဝိညတ္တိယာ၊ မတောင်းဘဲ။ ဝါ၊ ဝိညတ်မပါဘဲ။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်သော စပါးစိမ်းကို။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဘဇ္ဇနာဒီနိ၊ လှော်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ ကတွာ ဝါ၊ ပြု၍သော်လည်းကောင်း။ ကာရာပေတွာ ဝါ၊ ပြုစေ၍သော်လည်းကောင်း။ ဘုဉ္ဇန္တိယာ၊ စားသော ရဟန်းမ၏။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အညာယ၊ အခြားသူ၏။ ဝိညတ္တိယာ၊ တောင်းခြင်းကြောင့်။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်သော စပါးစိမ်းကို။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဘဇ္ဇနာဒီနိ၊ လှော်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ ကတွာ ဝါ၊ ပြု၍သော်လည်းကောင်း။ တာယ၊ ထိုတောင်းခဲ့သူကို။ ကာရာပေတွာ၊ ပြုစေ၍သော်လည်းကောင်း။ အညာယ၊ တောင်းခဲ့သူမှ အခြားသူကို။ ကာရာပေတွာ၊ ပြုစေ၍သော်လည်းကောင်း။ ဘုဉ္ဇန္တိယာပိ၊ စားသော ရဟန်းမ၏လည်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ပုနပိ၊ တစ်ဖန်လည်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ ဆိုအပ်သနည်း။ “အညာယ၊ အခြားသူ၏။ ဝိညတ္တိယာ၊ တောင်းခြင်းကြောင့်။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်သော စပါးစိမ်းကို။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဘဇ္ဇနာဒီနိ၊ လှော်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဘုဉ္ဇန္တိယာ၊ စားသော ရဟန်းမ၏။ ပါစိတ္တိယမေဝ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘဇ္ဇနာဒီနိ၊ တို့ကို။ ကာရာပေတွာ၊ ၍။ ဘုဉ္ဇန္တိယာ ပန၊ စားသော ရဟန်းမ၏ကား။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ တံ၊ ထိုစကားသည်။ ပုဗ္ဗာပရဝိရုဒ္ဓံ၊ ရှေ့နောက် ဆန့်ကျင်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ မှန်၏။ ဘဇ္ဇနာဒီနံ၊ လှော်ခြင်းအစရှိသည်တို့ကို။ ကရဏေ ဝါ၊ ပြုခြင်း၌လည်းကောင်း။ ကာရာပဏေ ဝါ၊ ပြုစေခြင်း၌လည်းကောင်း။ ဝိသေသော၊ အထူးသည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပန၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌ကား။ အညာယ၊ အခြားသူသည်။ ဝိညတ္တံ၊ တောင်းအပ်သော စပါးစိမ်းကို။ ဘုဉ္ဇန္တိယာ၊ ၏။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဝိသေသေန၊ အထူးမပြ သာမညအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။
၈၂၃။ အာဗာဓပစ္စယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သေဒကမ္မာဒီနံ၊ ချွေးထုတ်မှု အစရှိသည်တို့၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ဓညံ၊ စပါးကို။ ဝိညတ္တိယာ၊ ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “အဝိညတ္တိယာ၊ မတောင်းဘဲ။ လဗ္ဘမာနံ ပန၊ ရအပ်သော စပါးစိမ်းကိုကား။ နဝကမ္မတ္ထာယ၊ နဝကမ္မအကျိုးငှာ။ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ၊ လက်ခံခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ မဟာပစ္စရိယံ ဝုတ္တံ။ အပရဏ္ဏံ ဝိညာပေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သတ္တ၊ ခုနစ်မျိုးကုန်သော။ ဓညာနိ၊ စပါးတို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ မုဂ္ဂမာသာဒိံ ဝါ၊ ပဲနောက်ပဲကြီး အစရှိသည်ကိုသော်လည်းကောင်း။ လာဗုကုမ္ဘဏ္ဍာဒိံ ဝါ၊ ဗူး ဖရုံ အစရှိသည်ကိုသော်လည်းကောင်း။ အညံ၊ အခြားသော။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော ပဲမျိုးကို။ ဉာတကပဝါရိတဋ္ဌာနေ၊ ဆွေမျိုးတော်သူ ဖိတ်မံသူတို့၏ အထံ၌။ ဝိညာပေန္တိယာ၊ မိမိအလိုရှိကြောင်းကို သိစေသော ရဟန်းမ၏။ ဝါ၊ တောင်းသော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အာမကဓညံ ပန၊ စပါးစိမ်းကိုကား။ ဉာတကပဝါရိတဋ္ဌာနေပိ၊ ၌သော်လည်း။ ဝိညာပေတုံ၊ တောင်းခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
တိဝေဒနန္တိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၈-အဋ္ဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၂၄။ အဋ္ဌမေ၊ ၌။ ဧတေန၊ ဤပုဏ္ဏားသည်။ နိဗ္ဗိဋ္ဌော၊ အမြဲ သက်ဝင်စေအပ်ပြီးသော။ ဝါ၊ တည်မြဲစေအပ်ပြီးသော။ ဝါ၊ ခိုင်မြဲသော။ ရာဇဘဋော၊ မင်း၏ဆည်းကပ်ကြောင်း အခွန်အတုပ်သည်။ ရညော၊ မင်း၏။ ဘတိ၊ ဆည်းကပ်ကြောင်း အခွန်အတုပ်သည်။ ကေဏိ၊ ပေးထိုက်သော အခွန်အတုပ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထိုသို့ အမြဲသက်ဝင်နေစေအပ်ပြီးသော မင်း၏ ခစားကြောင်း အခွန်အတုပ်ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သော၊ ထိုပုဏ္ဏားသည်။ နိဗ္ဗိဋ္ဌရာဇဘဋော၊ မည်၏။ ဧကံ၊ တစ်ခုသော။ ဌာနန္တရံ၊ နေရာဌာနအထူးကို။ ကေဏိယာ၊ အခွန်အတုပ်ဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ တတော၊ ထိုဌာနမှ။ လဒ္ဓဥဒယော၊ ရအပ်သော အတိုးအပွားရှိသော။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ တညေဝ ဘဋပထံ ယာစိဿာမီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ရညော၊ မင်းအား။ ကေဏိံ၊ ပေးထိုက်သော အခွန်အတုပ်ကို။ ဒတွာ၊ ပေးပြီး၍။ (တစ်နည်း) ကေဏိံ ဒတွာ၊ အခွန်ဆောင်ပြီး၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တံယေဝ ဌာနန္တရံ၊ ထိုနေရာဌာနအထူးကိုပင်။ ယာစိဿာမိ၊ တောင်းအံ့။ ဣတိ၊ သို့။ စိန္တေန္တော၊ ကြံလျက်။ ပရိဘာသီတိ၊ ဟူသည်ကား။ တာ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့ကို။ “ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာ ကရိတ္ထ၊ မပြုကြကုန်လင့်၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ သန္တဇ္ဇေသိ၊ ခြိမ်းချောက်ပြီ။ ဝါ၊ ကြိမ်းမောင်းပြီ။
၈၂၆။ သယံ ဆဋ္ဋေတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ စတ္တာရိပိ၊ လေးပါးလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဝတ္ထူနိ၊ ဥစ္စာရ ပဿာဝ သင်္ကာရ ဝိဃာသတို့ကို။ ဧကပယောဂေန၊ တစ်ကြိမ်တည်းသော ပယောဂဖြင့်။ ဆဋ္ဋေန္တိယာ၊ စွန့်ပစ်သော ရဟန်းမ၏။ ဧကာဝ၊ တစ်ချက်သာလျှင်ဖြစ်သော။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပါဋေက္ကံ၊ အသီးအသီး။ ဆဋ္ဋေန္တိယာ၊ စွန့်ပစ်သော ရဟန်းမ၏။ ဝတ္ထုဂဏာနာယ၊ အားဖြင့်။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အာဏတ္တိယမ္ပိ၊ စေခိုင်းခြင်း၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ဒန္တကဋ္ဌဆဋ္ဋနေပိ၊ ဒန်ပူကို စွန့်ပစ်ခြင်း၌လည်း။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ၏။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘိက္ခုဿ၊ ၏။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ဝတ္ထုတို့၌။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
တိဝေဒနန္တိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၉-နဝမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၃၀-၂။ နဝမေ၊ ၌။ ယံ မနုဿာနံ (ပ) ရောပိမန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ခေတ္တံ ဝါ၊ ယာသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ နာဠိကေရာဒိအာရာမော ဝါ၊ အုန်း အစရှိသည်တို့၏ ခြံသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ ရောပိမဟရိတဋ္ဌာနေ၊ စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် ဖြစ်စေအပ်သော စိမ်းစိုသော အရပ်၌။ ဧတာနိ ဝတ္ထူနိ၊ ဤဥစ္စာရ စသော ဝတ္ထုတို့ကို။ ဆဋ္ဋေန္တိယာ၊ စွန့်သော ရဟန်းမ၏။ ပုရိမနယေနေဝ၊ စတ္တာရိပိ ဝတ္ထူနိ ဧကပယောဂေန ဆဋ္ဋေန္တိယာ စသော ရှေ့နည်းဖြင့်ပင်။ အာပတ္တိဘေဒေါ၊ အာပတ်အပြားကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိထိုက်၏။ ခေတ္တေ ဝါ၊ လယ်ယာ၌သော်လည်းကောင်း။ အာရာမေ ဝါ၊ ခြံ၌သော်လည်းကောင်း။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ ဘုဉ္ဇမာနာ၊ စားစဉ်သော်လည်းကောင်း။ ဥစ္ဆုအာဒီနိ၊ ကြံ အစရှိသည်တို့ကို။ ဒါဒန္တီ၊ ခဲစားလျက်။ ဂစ္ဆမာနာ ဝါ၊ သွားစဉ်သော်လည်းကောင်း။ ဥစ္ဆိဋ္ဌောဒကစလကာဒီနိ၊ လုပ်ဆေးရေ ကြံဖတ် အစရှိသည်တို့ကို။ ဟရိတဋ္ဌာနေ၊ စိမ်းစိုသော အရပ်၌။ ဆဋ္ဋေတိ၊ စွန့်အံ့။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ ဥဒကံ၊ အုန်းရေကို။ ပိဝိတွာ၊ သောက်ပြီး၍။ မတ္ထကစ္ဆိန္နနာဠိကေရမ္ပိ၊ ဖြတ်အပ်သော ဦးထိပ်ရှိသော အုန်းသီးကိုသော်လည်း။ ဆဋ္ဋေတိ၊ စွန့်အံ့။ ပါစိတ္တိယမေဝ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ကသိတဋ္ဌာနေ၊ ထွန်အပ်ပြီးသော အရပ်၌။ ဝါ၊ သည်။ နိက္ခိတ္တဗီဇေ၊ ချထားအပ်ပြီးသော မျိုးစေ့ရှိသည်။ သမာနေ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ယာဝ၊ လောက်။ အင်္ကုရံ၊ အညွန့်သည်။ န ဥဋ္ဌဟတိ၊ မထသေး။ ဝါ၊ မထွက်သေး။ တာဝ၊ ထိုအညွန့်မထွက်သေးသမျှ။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံသော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီတို့၏။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အနိက္ခိတ္တဗီဇေသု၊ မချအပ်သော မျိုးစေ့ရှိသော လယ်ယာတို့၌သော်လည်းကောင်း။ အသဉ္ဇာတရောပိမေသု၊ ကောင်းစွာ မဖြစ်သော စိုက်ပျိုးအပ်သော အပင်ငယ်ရှိကုန်သော။ ဝါ၊ အပင်ငယ်တို့၏ ကောင်းစွာမဖြစ်ရာ ဖြစ်ကုန်သော။ ခေတ္တကောဏာဒီသု ဝါ၊ လယ်ယာ၏ အထောင့်အရပ်အစရှိသည်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ ခေတ္တမရိယာဒါဒီသု ဝါ၊ လယ်ယာ၏ ကံသင်း အစရှိသည်တို့၌သော်လည်းကောင်း။ ဆဍ္ဍေတုံ၊ စွန့်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ မနုဿာနံ၊ တို့၏။ ကစဝရဆဍ္ဍနဋ္ဌာနေပိ၊ အမှိုက်စွန့်ရာ အရပ်၌လည်း။ ဆဍ္ဍေတုံ၊ စွန့်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဆဍ္ဍိတခေတ္တေတိ၊ ဟူသည်ကား။ မနုဿေသု၊ တို့သည်။ သဿံ၊ ကောက်ကို။ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ ထုတ်ဆောင်၍။ ဂတေသု၊ သွားပြီးကုန်လတ်သော်။ ဆဍ္ဍိတခေတ္တံ နာမ၊ ဆဍ္ဍိတခေတ္တ မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုလယ်ယာ၌။ ဆဍ္ဍေတုံ၊ စွန့်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ယတ္ထ ပန၊ အကြင်လယ်ယာ၌ကား။ လာယိတမ္ပိ၊ ရိတ်အပ်ပြီးလည်းဖြစ်သော။ ပုဗ္ဗဏ္ဏာဒိ၊ ပဲအစရှိသော ဝတ္ထုသည်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဥဋ္ဌဟိဿတိ၊ ထလတံ့။ ဝါ၊ ပေါက်လတံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ မြော်မှန်း၍။ ရက္ခန္တိ၊ စောင့်ရှောက်ကြကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုလယ်ယာ၌။ ယထာဝတ္ထုကမေဝ၊ အကြင် အကြင် ဝတ္ထုကြောင်းအတိုင်းသာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၀-ဒသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၃၅။ ဒသမေ၊ ၌။ ယံကိဉ္စိ နစ္စန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ နဋာဒယော ဝါ၊ ကခြေသည် ဇာတ်သမားအစရှိသူတို့သည်သော်လည်း။ နစ္စန္တု၊ ကကြပါစေကုန်။ သောဏ္ဍာ ဝါ၊ သေသောက်ကြူးတို့သည်သော်လည်း။ နစ္စန္တု၊ ကကြပါစေကုန်။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ မောရသုဝမက္ကဋာဒယောပိ၊ ဥဒေါင်း ကျေးသား မျောက်အစရှိသော တိရစ္ဆာန်တို့သည်သော်လည်း။ နစ္စန္တု၊ ကကြပါစေကုန်။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ ဧတံ၊ ဤကခြင်းသည်။ နစ္စမေဝ၊ နစ္စ မည်သည်သာ။ ယံကိဉ္စိ ဂီတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ နဋာဒီနံ၊ တို့၏။ ဂီတံ ဝါ၊ သီဆိုအပ်သော သီချင်းသည်သော်လည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ အရိယာနံ၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ ပရိနိဗ္ဗာနကာလေ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်စံရာ အခါ၌။ ရတနတ္တယဂုဏူပသံဟိတံ၊ ရတနာသုံးပါး၏ဂုဏ်နှင့် စပ်ယှဉ်သော။ သာဓုကီဠိတဂီတံ ဝါ၊ သူတော်ကောင်းတို့၏ ပျော်မြူးကြောင်းဖြစ်သော ဂီတသည်လည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ အသံယတဘိက္ခူနံ၊ မစောင့်စည်းသော ရဟန်းတို့၏။ ဓမ္မဘာဏကဂီတံ ဝါ၊ တရားဟောပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ ဂီတသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ ဧတံ၊ ဤသီချင်းသည်။ ဂီတမေဝ၊ ဂီတ မည်သည်သာ။ ယံကိဉ္စိ ဝါဒိတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တန္တိဗဒ္ဓါဒိဝါဒနီယဘဏ္ဍဝါဒိတံ ဝါ၊ ညှို့ဖြင့် ဖွဲ့အပ်သော တူရိယာအစရှိသော တီးမှုတ်အပ်သော ဘဏ္ဍာ၏ တီးမှုတ်သံသည်သော်လည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ ကုဋဘေရိဝါဒိတံ ဝါ၊ အိုးစည်တီးသံသည်သော်လည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ ဥဒကဘေရိဝါဒိတမ္ပိ၊ ရေစည်တီးသံသည်သော်လည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ ဧတံ၊ ဤတီးမှုတ်သံသည်။ ဝါဒိတမေဝ၊ ဝါဒိတ မည်သည်သာ။
၈၃၆။ ဒဿနာယ (ပ) ဒုက္ကဋဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဒဝါရဂဏနာယ၊ ခြေလှမ်းအကြိမ်၏ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သို့။ အာပတ္တိ၊ ရောက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယတ္ထ (ပ) သုဏာတိ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကပယောဂေန၊ ဖြင့်။ ဩလောကေန္တီ၊ ကြည့်လတ်သော်။ ပဿတိ၊ မြင်အံ့။ တေသံယေဝ၊ ထို့သူ အစရှိသည်တို့၏ပင်။ ဂီတဝါဒိတံ၊ သီချင်းသံ တီးမှုတ်သံကို။ သုဏာတိ၊ နားထောင်အံ့။ ဧကမေဝ၊ တစ်ချက်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ သို့မဟုတ်။ ဧကံ ဒိသံ၊ တစ်ခုသော အရပ်ကို။ ဩလောကေတွာ၊ ကြည့်၍။ နစ္စံ၊ ကခြင်းကို။ သစေ ပဿတိ၊ အကယ်၍ မြင်အံ့။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ အညတော၊ အခြားအရပ်ကို။ ဩလောကေတွာ၊ ကြည့်၍။ ဂါယန္တေ၊ သီချင်းဆိုသူတို့ကို။ သစေ ပဿတိ၊ အကယ်၍ မြင်အံ့။ အညတော၊ အခြားအရပ်၌။ ဝါဒေန္တေ၊ တီးမှုတ်သူတို့ကို။ သစေ ပဿတိ၊ အကယ်၍ မြင်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မြင်လတ်သော်။ ပါဋေက္ကာ၊ အသီးအသီးဖြစ်ကုန်သော။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ။ ဘိက္ခုနီ၊ သည်။ သယမ္ပိ၊ ကိုယ်တိုင်လည်း။ နစ္စိတုံ ဝါ၊ ကခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဝါ၊ ကခွင့်ကိုလည်းကောင်း။ ဂါယိတုံ ဝါ၊ သီဆိုခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဝါ၊ သီဆိုခွင့်ကိုလည်းကောင်း။ ဝါဒိတုံ၊ တီးမှုတ်ခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဝါ၊ တီးမှုတ်ခွင့်ကိုလည်းကောင်း။ န လဘတိ၊ မရ။ အညေ၊ အခြားသူတို့ကို။ “နစ္စ၊ ကလော့။ ဂါယ၊ သီဆိုလော့။ ဝါဒေဟိ၊ တီးမှုတ်လော့၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝတ္တုမ္ပိ၊ ပြောဆိုခြင်းငှာသော်မှလည်း။ ဝါ၊ ပြောဆိုခွင့်ကိုသော်မှလည်း။ န လဘတိ၊ မရ။ “ဥပါသက၊ ဥပါသကာ။ စေတိယဿ၊ အား။ ဥပဟာရံ၊ ပူဇော်ခြင်းကို။ ဒေထ၊ ပေးကြကုန်လော့၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝတ္တုမ္ပိ၊ ငှာလည်းကောင်း။ “တုမှာကံ၊ အရှင်မတို့၏။ စေတိယဿ၊ အား။ ဥပဋ္ဌာနံ၊ ဆည်းကပ်ပူဇော်ခြင်းကို။ ကရောမ၊ ပြုလိုပါကုန်၏။” ဣတိ၊ သို့။ ဝုတ္တေ၊ လူတို့က လျှောက်အပ်သော်။ “သာဓူ”တိ၊ ကောင်းပြီဟူ၍။ ဝါ၊ ကောင်းသားဘဲဟူ၍။ သမ္ပဋိစ္ဆိတုမ္ပိ၊ လက်ခံခြင်းငှာလည်းကောင်း။ န လဘတိ၊ မရ။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ပယောဂတို့၌။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သဗ္ဗအဋ္ဌကထာသု၊ တို့၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “တုမှာကံ၊ အရှင်မတို့၏။ စေတိယဿ၊ အား။ ဥပဋ္ဌာနံ၊ ကို။ ကရောမ၊ ပြုကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝုတ္တေ ပန၊ လျှောက်အပ်သော်ကား။ “ဥပဋ္ဌာနကရဏံ နာမ၊ ဆည်းကပ်ပူဇော်မှုကို ပြုခြင်း မည်သည်။ သုန္ဒရံ၊ ကောင်း၏။” ဣတိ၊ သို့။ ဝတ္တံု၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
၈၃၇။ အာရာမေ ဌိတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အာရာမေ၊ အာရာမ်၌။ ဝါ၊ မိမိနေရာကျောင်းတိုက်၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ အန္တရာရာမေ ဝါ၊ အာရာမ်၏ အတွင်း၌သော်လည်းကောင်း။ ဗဟိအာရာမေ ဝါ၊ အာရာမ်၏ ပြင်ဘက်၌လည်းကောင်း။ နစ္စာဒီနိ၊ ကခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ ပဿတိ ဝါ၊ ကြည့်မူလည်း ကြည့်အံ့။ သုဏာတိ ဝါ၊ နားထောင်မူလည်း နားထောင်အံ့။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ သတိ ကရဏီယေတိ၊ ဟူသည်ကား။ သလာကဘတ္တာဒီနံ၊ သလာကဘတ် အစရှိသည်တို့၏။ အတ္ထာယ ဝါ၊ အကျိုးငှာသော်လည်းကောင်း။ အညေန၊ အခြားသော။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ကရဏီယေန ဝါ၊ ပြုဖွယ်ကိစ္စကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ ဂန္တွာ၊ သွားပြီး၍။ ဂတဋ္ဌာနေ၊ ရောက်အပ်သော အရပ်၌။ ပဿတိ ဝါ သုဏာတိ ဝါ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ တာဒိသေန၊ ထိုသို့ ရှုအပ်သော။ ဥပဒ္ဒဝေန၊ ဘေးရန်သည်။ ဥပဒ္ဒုတာ၊ နှိပ်စက်အပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သမဇ္ဇဋ္ဌာနံ၊ ပွဲသဘင်အရပ်သို့။ ပဝိသတိ၊ ဝင်ပြေးအံ့။ ဧဝံ၊ သို့။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်ပြေးပြီး၍။ ပဿန္တိယာ ဝါ၊ ကြည့်သော ရဟန်းမ၏သော်လည်းကောင်း။ သုဏန္တိယာ ဝါ၊ နားထောင်သော ရဟန်းမ၏သော်လည်းကောင်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
ပဌမော၊ ရှေးဦးစွာသော။ လသုဏဝဂ္ဂေါ၊ လသုဏဝဂ်တည်း။
၂-အန္ဓကာရဝဂ်
၁-ပဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၃၉။ အန္ဓကာရဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ အပ္ပဒီပေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဒီပစန္ဒသူရိယအဂ္ဂီသု၊ ဆီမီး လ နေ မီးတို့တွင်။ ဧကေနာပိ၊ တစ်ခုသည်လည်း။ အနောဘာသိတေ၊ မထွန်းလင်းအပ်သော အရပ်၌။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်ပင်။ အဿ၊ ထိုအပ္ပဒီပေပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “အနာလောကေ”တိ၊ ဟူ၍။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ သလ္လပေယျ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂေဟဿိတကထံ၊ အိမ်၌ မှီသော စကားကို။ ကထေယျ၊ ပြောအံ့။
၈၄၁။ အရဟောပေက္ခာ အညဝိဟိတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ရဟော၊ ဆိတ်ကွယ်ရာ အရပ်၌။ န အဿာဒါပေက္ခာ၊ သာယာခြင်းကို မရှုငဲ့သည်။ ရဟော၊ ဆိတ်ကွယ်ရာ အရပ်၌။ အဿာဒတော၊ သာယာခြင်းမှ။ အညဝိဟိတာဝ၊ တစ်ပါးသော အာရုံ၌ ထားအပ်သော စိတ်ရှိသည်သာလျှင်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဉာတိံ ဝါ၊ ဆွေမျိုး၏ အကြောင်းကိုသော်လည်း။ ပုစ္ဆတိ၊ မေးအံ့။ ဒါနေ ဝါ၊ ဒါနကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ ပူဇာယ ဝါ၊ ပူဇော်ခြင်းကြောင့်သော်လည်းကောင်း။ မန္တေတိ၊ တိုင်ပင်အံ့။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ ထေယျသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ၊ တည်း (ပ)။ ဒွိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၂-ဒုတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၄၂။ ဒုတိယေ၊ ၌။ ပဋိစ္ဆန္နေ ဩကာသေတိ ဣဒမေဝ၊ ပဋိစ္ဆန္နေ ဩကာသေဟူသော ဤပုဒ်သည်သာ။ နာနံ၊ ထူး၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ပုရိမသဒိသမေဝ၊ ရှေ့သိက္ခာပုဒ်၏ ပုဒ်များနှင့်တူသည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၃-တတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၄၆။ တတိယေ၊ ၌။ အဇ္ဈောကာသေတိ၊ အဇ္ဈောကာသေဟူသော ပုဒ်သည်။ နာနံ၊ ထူး၏။ သေသံ၊ သော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော ပုဒ်အပေါင်းကို။ တာဒိသမေဝ၊ ထိုရှေ့သိက္ခာပုဒ်၏ ပုဒ်အပေါင်းကဲ့သို့ ရှုအပ်သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
တတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၄-စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၅၀-၃။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ ကဏ္ဏမူလံ၊ နားရင်းကို။ နိကဏ္ဏိကန္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကဏ္ဏမူလေ၊ နားရင်း၌။ ဇပ္ပေယျ၊ ပြောဆိုအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဝါ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သတိ ကရဏီယေတိ၊ ဟူသည်ကား။ သလာကဘတ္တာဒီနံ၊ သလာကဘတ် အစရှိသည်တို့ကို။ အာဟရဏတ္ထာယ၊ ဆောင်ယူခြင်း အကျိုးငှာသော်လည်းကောင်း။ ဝိဟာရေ၊ ၌။ ဒုန္နိက္ခိတ္တံ၊ မကောင်းသဖြင့် ထားအပ်သော အရာဝတ္ထုကို။ ပဋိသာမနတ္ထာယ ဝါ၊ သိမ်းဆည်းခြင်း အကျိုးငှာသော်လည်းကောင်း။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ၊ တို့သည်။ ပုရိမသဒိသာနေဝ၊ ရှေ့ပဌမသိက္ခာပုဒ်နှင့် တူကုန်သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၅-ပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၅၄။ ပဉ္စမေ၊ ၌။ ဃရံ သောဓေန္တာတိ၊ ဟူသည်ကား။ တေသံ၊ ထို အိမ်ရှင်တို့၏။ ဧတံ၊ ဤအကြံသည်။ အဟောသိ ကိရ၊ ဖြစ်သတတ်။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ ဖြစ်သနည်း။ “ထေရိကာ၊ ထေရ်မ၏။ ကောစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ကာယိကဝါစသိကော၊ ကိုယ်၌ဖြစ် နှုတ်၌ဖြစ်သော။ ဝီတိက္ကမော၊ လွန်ကျူးခြင်းကို။ န ဒိဿတိ၊ မတွေ့မြင်အပ်။ ဃရမ္ပိ၊ အိမ်ကိုလည်း။ တာဝ သောဓေမ၊ သုတ်သင်ကြကုန်ဦးအံ့၊” ဣတိ၊ သို့။ ဧတံ၊ သည်။ အဟောသိ ကိရ၊ ဖြစ်သတတ်။ တတော၊ ထိုသို့ အကြံဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ဃရံ၊ အိမ်ကို။ သောဓေန္တာ၊ သုတ်သင်ကုန်လတ်သော်။ နံ၊ ထိုအခင်းကို။ အဒ္ဒသံသု၊ မြင်ကြကုန်ပြီ။
၈၅၆။ အနောဝဿကံ အတိက္ကာမေန္တိယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဌမံ ပါဒံ၊ ပဌမခြေလှမ်းကို။ အတိက္ကာမေန္တိယာ၊ လွန်စေသော ရဟန်းမ၏။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယံ၊ ကို။ အတိက္ကာမေန္တိယာ၊ ၏။ ပါစိတ္တိယံ၊ အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥပစာရာတိက္ကမေ၊ ဥပစာကို လွန်ခြင်း၌။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။
၈၅၈။ ဂိလာနာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယာ၊ အကြင်ရဟန်းမသည်။ တာဒိသေန၊ ထိုသို့ရှုအပ်သော။ ဝါ၊ အိမ်ရှင်အား ပန်ပြောခြင်းငှာ မစွမ်းနိုင်လောက်သော။ ဂေလညေန၊ မကျန်းမာခြင်းကြောင့်။ အာပုစ္ဆိတုံ၊ ပန်ပြောခြင်းငှာ။ န သက္ကောတိ၊ မစွမ်းနိုင်။ တာယ၊ ၏။ အနာပတ္တိ။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဃရေ၊ ၌။ အဂ္ဂိ ဝါ၊ မီးသည်သော်လည်း။ ဥဋ္ဌိတော၊ ထသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ စောရာ ဝါ၊ ဓားပြတို့သည်သော်လည်း။ ဥဋ္ဌိတာ၊ ထကုန်သည်။ ဟောန္တိ ဧဝရူပေ၊ ဤသို့ သဘောရှိသော။ ဥပဒ္ဒဝေ၊ ဘေးရန်ကြောင့်။ အနာပုစ္ဆာ၊ မပန်ပြောဘဲ။ ပက္ကမတိ၊ ဖဲသွားအံ့။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
တိဝေဒနန္တိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၆-ဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၆၀။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ အဘိနိသီဒေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ နိသီဒေယျ၊ ထိုင်အံ့။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်ပြီး၍။ ဂစ္ဆန္တိယာ၊ ပြန်သွားသော ရဟန်းမ၏။ ဧကာ၊ တစ်ချက်သော။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အနိသီဒိတွာ၊ မထိုင်မူ၍။ နိပဇ္ဇိတွာ၊ လျောင်း၍။ ဂစ္ဆန္တိယာ၊ ၏။ ဧကာ၊ တစ်ချက်သော။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နိသီဒိတွာ၊ ၍လည်းကောင်း။ နိပဇ္ဇိတွာ၊ ၍လည်းကောင်း။ ဂစ္ဆန္တိယာ၊ ၏။ ဒွေ၊ နှစ်ချက်ကုန်သော။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ။
၈၆၃။ ဓုဝပညတ္တေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ နိစ္စပညတ္တေ၊ အမြဲ ခင်းထားအပ်သော။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၇-သတ္တမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၆၄။ သတ္တမေပိ၊ ၌လည်း။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော အစီအရင်ကို။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဖြင့်သာ။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၈-အဋ္ဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၆၉။ အဋ္ဌမေ၊ ၌။ သဗ္ဗံ၊ သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ သည်သာ။ တိသမုဋ္ဌာနံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၉-နဝမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၇၅။ နဝမေ၊ ၌။ အဘိသပေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သပထံ၊ ကျိန်ဆဲခြင်းကို။ ဝါ၊ ကျိန်စာကို။ ကရေယျ၊ ပြုအံ့။ “အဟံ၊ သည်။ နိရယေ၊ ငရဲ၌။ နိဗ္ဗတ္တာမိ၊ ဖြစ်ရစေရဲ့။ အဟံ အဝီစိမှိ၊ အဝီစိ၌။ နိဗ္ဗတ္တာမိ၊ ဖြစ်ရစေရဲ့။ ဧသာ၊ ဤငါ့ကို ပြောသော ရဟန်းမသည်။ နိရယေ၊ ၌။ နိဗ္ဗတ္တတု၊ ဖြစ်ပါစေသတည်း။ ဧသာ၊ သည်။ အဝီစိမှိ၊ ၌။ နိဗ္ဗတ္တတု၊ ဖြစ်ပါစေသတည်း၊” ဣတိ ဧဝမာဒိနာ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ နယေန၊ ဖြင့်။ ယာ၊ အကြင် ရဟန်းမသည်။ အက္ကောသတိ၊ ကျိန်ဆဲ၏။ သာ၊ သည်။ နိရယေန အဘိသပတိ နာမ၊ နိရယေန အဘိသပတိ မည်၏။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ဂိဟိနီ၊ လူဝတ်ကြောင်မသည်။ ဟောမိ၊ ဖြစ်ရစေရဲ့။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဩဒါတဝတ္ထာ၊ ဖြူသော အဝတ်ရှိသော မိန်းမသည်။ ဟောမိ၊ ဖြစ်ရစေရဲ့။ အဟံ၊ ငါသည်။ ပရိဗ္ဗာဇိကာ၊ ပရိဗိုဇ်မသည်။ ဟောမိ၊ ဖြစ်ရစေရဲ့။ ဣတရာ ဝါ၊ ငါမှတစ်ပါးသော ရဟန်းမသည်လည်း။ ဧဒိသာ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်သူသည်။ ဟောတု၊ ဖြစ်ပါစေသတည်း၊” ဣတိ ဧဝမာဒိနာ၊ သော။ နယေန၊ ဖြင့်။ ယာ၊ အကြင်ရဟန်းမသည်။ အက္ကောသတိ၊ ၏။ သာ၊ သည်။ ဗြဟ္မစရိယေန အဘိသပတိ နာမ၊ ဗြဟ္မစရိယေန အဘိသပတိ မည်၏။ တဿာ၊ ထိုရဟန်းမ၏။ ဝါစာယ ဝါစာယ၊ စကားခွန်းတိုင်း စကားခွန်းတိုင်း၌။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ နိရယဉ္စ၊ ငရဲကိုလည်းကောင်း။ ဗြဟ္မစရိယဉ္စ၊ မြတ်သော အကျင့်ကိုလည်းကောင်း။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ “သုနခီ၊ ခွေးမ။ သူကရီ၊ ဝက်မ။ ကာဏာ၊ အကန်းမ။ ကုဏီ၊ အကောက်မ၊” ဣတိ ဧဝမာဒိနာ၊ သော။ နယေန၊ ဖြင့်။ အက္ကောသန္တိယာ၊ ၏။ ဝါစာယ ဝါစာယ၊ ၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၈၇၈။ အတ္ထပုရေက္ခာရာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဋ္ဌကထံ၊ အဋ္ဌကထာကို။ ကထေန္တိယာ၊ ပြောသော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဓမ္မပုရေက္ခာရာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါဠိံ၊ ပါဠိတော်ကို။ ဝါစေန္တိယာ၊ ဆိုစေသော ရဟန်းမ၏။ ဝါ၊ ပို့ချသော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အနုသာသနိပုရေက္ခာရာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ “ ဣဒါနိပိ၊ ယခုအခါ၌လည်း။ ဝါ၊ ဤဘဝ၌လည်း။ တွံ၊ သည်။ ဧဒိသာ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်သူတည်း။ သာဓု၊ တောင်းပန်ပါ၏။ ဝိရမဿု၊ ရှောင်ကြဉ်ပါလော့။ နော စေ ဝိရမသိ၊ အကယ်၍ မရှောင်ကြဉ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မရှောင်လတ်သော်။ အဒ္ဓါ၊ မချွတ်ဧကန်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဧဝရူပါနိ၊ ကုန်သော။ ကမ္မာနိ၊ ကံတို့ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ နိရယေ၊ ငရဲ၌။ ဥပ္ပဇ္ဇိဿသိ၊ ဖြစ်ရလတံ့။ တိရစ္ဆာနယောနိယာ၊ တိရစ္ဆာန်မျိုး၌။ ဥပ္ပဇ္ဇိဿသိ၊ လတံ့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အနုသာသနိယံ၊ အနုသာသနီ၌။ ဝါ၊ သွန်သင်ခြင်း၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ ဝဒန္တိယာ၊ ပြောသော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေနန္တိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၀-ဒသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၇၉။ ဒသမေ၊ ၌။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ သည်သာ (ပ)။ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
ဒုတိယော အန္ဓကာရဝဂ္ဂေါ၊ တည်း။
၃-နဂ္ဂဝဂ်
၁-ပဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၈၃-၆။ နဂ္ဂဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဗြဟ္မစရိယံ စိဏ္ဏေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ စိဏ္ဏေန၊ ကျင့်အပ်သော။ ဗြဟ္မစရိယေန၊ မြတ်သော အကျင့်ဖြင့်။ အထ ဝါ၊ ထို့ပြင် တစ်နည်းကား။ ဗြဟ္မစရိယဿ၊ ကို။ စရဏေန၊ ကျင့်ခြင်းဖြင့်။ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ ကရဏတ္ထေ ဝါ၊ ကရိုဏ်းအနက်၌သော်လည်းကောင်း။ သာမိအတ္ထေ ဝါ၊ သာမီအနက်၌သော်လည်းကောင်း။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အစ္ဆိန္နစီဝရိကာယာတိ ဣဒံ၊ ဟူသော ဤစကားကို။ ဥဒကသာဋိကံ၊ ရေသနုပ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်တော်မူ၍။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ အညံ၊ ရေသနုပ်မှ အခြားသော။ စီဝရံ၊ ကို။ သန္ဓာယ၊ ၍။ န ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်သည် မဟုတ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥဒကသာဋိကာယ၊ ရေသနုပ်သည်။ ဝါ၊ ကို။ အစ္ဆိန္နာယ ဝါ၊ လုယူအပ်သော်လည်းကောင်း။ နဋ္ဌာယ ဝါ၊ ပျောက်သော်လည်းကောင်း။ နဂ္ဂါယ၊ အဝတ်မစည်း အချည်းနှီးဖြစ်လျက်။ နှာယန္တိယာ၊ ရေချိုးသော ရဟန်းမအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဥဒကသာဋိကစီဝရံ၊ ရေသနုပ်သင်္ကန်းသည်။ မဟဂ္ဃံ၊ များသော အဖိုးရှိသည်။ ဝါ၊ အဖိုးများစွာ ထိုက်တန်သည်။ သစေပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍လည်း ဖြစ်အံ့။ မဟဂ္ဃတ္တာ၊ ကြောင့်။ နိဝါသေတွာ၊ ဝတ်၍။ ဗဟိ၊ ပြင်ဘက်သို့။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်းသည်။ သစေ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဧဝမ္ပိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ပြန်သော်လည်း။ နဂ္ဂါယ၊ အဝတ်မစည်း အချည်းနှီးသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ နှာယိတုံ၊ ရေချိုးခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၂-ဒုတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၈၇။ ဒုတိယေ၊ ၌။ သဗ္ဗံ၊ သည်။ ဥတ္တာနမေဝ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၃-တတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၉၃-၄။ တတိယေ၊ ၌။ အနန္တရာယိကိနီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒသသု၊ ဆယ်ပါးကုန်သော။ အန္တရာယေသု၊ ရာဇ စောရစသော အန္တရာယ်တို့တွင်။ ဧကေနပိ၊ တစ်ပါးလည်းဖြစ်သော။ အန္တရာယေန၊ အန္တရာယ်အားဖြင့်။ အနန္တရာယာ၊ အန္တရာယ်မရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဓုရံ၊ ချုပ်ပေးဖို့ရန် တာဝန်ကို။ နိက္ခိပိတွာ၊ ချ၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ သစေပိ သိဗ္ဗတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ချုပ်စေဦးတော့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်ပင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၄-စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၈၉၈-၉။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ ပဉ္စ၊ ငါးခုကုန်သော။ အဟာနိ၊ ရက်တို့တည်း။ ပဉ္စာဟံ၊ ငါးရက်။ ပဉ္စာဟမေဝ၊ ငါးရက်သည်ပင်။ ပဉ္စာဟိကံ၊ ပဉ္စာဟိက မည်၏။ သင်္ဃာဋီနံ၊ ချုပ်စပ်အပ်သော သင်္ကန်းတို့၏။ စာရော၊ လှည့်လည်ခြင်းတည်း။ သင်္ဃာဋိစာရော၊ ချုပ်စပ်အပ်သော သင်္ကန်းတို့၏ လှည့်လည်ခြင်း။ ပရိဘောဂဝသေန ဝါ၊ သုံးစွဲခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ဩတာပနဝသေန ဝါ၊ နေလှမ်းခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ သင်္ဃဋိတဋ္ဌေန၊ ချုပ်စပ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ဟူသော အနက်ကြောင့်။ သင်္ဃာဋီတိ၊ သင်္ဃာဋိ ဟူ၍။ လဒ္ဓနာမာနံ၊ ရအပ်သော အမည်ရှိကုန်သော။ ပဉ္စန္နံ၊ ငါးထည်ကုန်သော။ စီဝရာနံ၊ တို့၏။ ပရိဝတ္တနံ၊ လဲလှယ်ခြင်းကို။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ တသ္မာယေဝ၊ ထို့ကြောင့်ပင်။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “ပဉ္စမံ ဒိဝသံ ပဉ္စ စီဝရာနီ”တိအာဒိံ၊ အစရှိသော စကားရပ်ကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွဘုရားသည်။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ထည်သော။ စီဝရေ၊ ၌။ ဧကာ၊ တစ်ချက်သော။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဉ္စသု၊ ငါးထည်ကုန်သော။ စီဝရေသု၊ တို့၌။ ပဉ္စ၊ ကုန်သော။ အာပတ္တိယော၊ တို့သည်။ ဟောန္တိ။
၉၀၁။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဟဂ္ဃံ၊ များသော အဖိုးရှိသော။ ဝါ၊ အဖိုးများစွာ ထိုက်တန်သော။ စီဝရံ၊ ကို။ စောရဘယာဒီသု၊ ခိုးသူဘေး အစရှိသည်တို့ကြောင့်။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ သုံးစွဲခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဧဝရူပေ၊ သော။ ဥပဒ္ဒဝေ၊ ဘေးရန်ကြောင့်။ ပဉ္စာဟိကံ၊ ငါးရက်ကို။ ဝါ၊ ငါးရက်တစ်ကြိမ်။ သင်္ဃာဋိစာရံ၊ သင်္ကန်းတို့၏ လှည့်လည်ခြင်းကို။ အတိက္ကာမေန္တိယာ၊ ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၅-ပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၀၃။ ပဉ္စမေ၊ ၌။ စီဝရသင်္ကမနီယန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သင်္ကမေတဗ္ဗံ၊ ပြောင်းရွှေ့စေထိုက်သော။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းကို။ အညိဿာ၊ အခြားရဟန်းမ၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာကို။ အနာပုစ္ဆာ၊ မပန်ပြောဘဲ။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ပဋိဒါတဗ္ဗစီဝရံ၊ ပြန်ပေးထိုက်သော သင်္ကန်းကို။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၉၀၆။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ အပါရုတံ ဝါ၊ မရုံအပ်သော ဧကသီကိုသော်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ မရန်းအပ်သော ဧကသီကိုသော်လည်းကောင်း။ အနိဝတ္ထံ ဝါ၊ မဝတ်အပ်သော သင်းပိုင်ကိုသော်လည်းကောင်း။ စောရာ၊ တို့သည်။ သစေ ဟရန္တိ၊ အကယ်၍ ဆောင်ယူကြကုန်အံ့။ ဧဝရူပါသု၊ ဤသို့ သဘောကုန်သော။ အာပဒါသု၊ ဘေးရန်တို့ကြောင့်။ ဓာရေန္တိယာ၊ ဆောင်ယူသော ရဟန်းမ၏။ ဝါ၊ ယူဝတ်သွားသော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ (ပ)။ တိဝေဒနန္တိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၆-ဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၀၉-၁၀။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ အညံ ပရိက္ခာရန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မထား တစ်ပါးပါးသော။ ထာလကာဒီနံ၊ ဝါ၊ ခွက် အစရှိသည်တို့တွင်သော်လည်းကောင်း။ သပ္ပိတေလာဒီနံ ဝါ၊ ထောပတ် ဆီ အစရှိသည်တို့တွင်သော်လည်းကောင်း။ အညတရံ၊ တစ်ပါးပါးကို။ အာနိသံသန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ “ကိတ္တကံ၊ အဘယ်မျှ အတိုင်းအရှည်ရှိသော အဖိုးကို။ အဂ္ဃနကံ၊ ထိုက်တန်သော လှူဖွယ်ကို။ ဒါတုကာမာ၊ ပေးလိုကုန်သည်။ အတ္ထ၊ ဖြစ်ကုန်သနည်း၊” ဣတိ၊ သို့။ ပုစ္ဆတိ၊ မေးအံ့။ “ဧတ္တကံ နာမ၊ ဤမျှ အတိုင်းအရှည် ရှိသည်မည်သော အဖိုးကို။ အဂ္ဃနကံ၊ ကို။ ဒါတုကာမာ၊ ကုန်သည်။ အမှ၊ ဖြစ်ပါကုန်၏။” ဣတိ၊ သို့။ ဝဒန္တိ၊ ပြောကုန်အံ့။ “တာဝ အာဂမေထ၊ ဆိုင်းငံ့ကြကုန်ဦးလော့။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဝတ္ထံ၊ အဝတ်သည်။ မဟဂ္ဃံ၊ များသော အဖိုးရှိ၏။ ဝါ၊ အဖိုးများစွာ ထိုက်တန်၏။ ကတိပါဟေန၊ အနည်းငယ်သော ရက်ဖြင့်။ ကပ္ပါသေ၊ ဝါသည်။ အာဂတေ၊ ရောက်လာလတ်သော်။ သမဂ္ဃံ၊ နည်းသော အဖိုးရှိသည်။ ဝါ၊ အဖိုးချိုသည်။ ဘဝိဿတိ၊ လတံ့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ပြော၍။ နိဝါရေန္တိယာ၊ တားမြစ်သော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
(ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၇-သတ္တမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၁၁။ သတ္တမေ၊ ၌။ ပက္ကမိံ သူတိ၊ ဟူသည်ကား။ “အညာသမ္ပိ၊ အခြား ရဟန်းမတို့၏လည်း။ အာဂမနံ၊ ပြန်လာခြင်းကို။ အာဂမေန္တီ၊ ဆိုင်းငံ့လတ်သော်။ အဒ္ဓါ၊ မချွတ်ဧကန်။ အမှာကမ္ပိ၊ ငါတို့၏လည်း။ အာဂမနံ၊ ပြန်လာခြင်းကို။ အာဂမေဿတိ၊ ဆိုင်းငံ့လတံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထိုအရပ်သို့။ အဂမံသု၊ သွားကုန်ပြီ။ ပဋိဗာဟေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိသေဓေယျ၊ တားမြစ်အံ့။
၉၁၅။ အာနိသံသန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ “ ဧကိဿာ၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းမ၏။ ဝါ၊ ရဟန်းမတစ်ပါးအတွက်။ ဧကံသာဋကံ၊ တစ်ထည်သော အဝတ်သည်။ နပ္ပဟောတိ၊ မလောက်။ တာဝ အာဂမေထ၊ ဆိုင်းငံ့ကြကုန်ဦးလော့။ ကတိပါဟေန၊ အနည်းငယ်သော ရက်ဖြင့်။ စီဝရံ၊ သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ ဖြစ်လတံ့။ တတော၊ ထိုသို့ ဖြစ်လာခြင်းကြောင့်။ ဝါ၊ ထိုသို့ ဖြစ်လာရာအခါမှ။ ဘာဇေဿာမိ၊ ဝေဖန်အံ့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာနိသံသံ၊ အကျိုးကို။ ဒဿေတွာ၊ ပြ၍။ ပဋိဗာဟန္တိယာ၊ တားမြစ်သော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
တိဝေဒနန္တိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၈-အဋ္ဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၁၆-၈။ အဋ္ဌမေ၊ ၌။ ယေ၊ အကြင် ဇာတ်ဆရာတို့သည်။ နာဋကံ၊ ကချေသည်ကို။ နာဋေန္တိ၊ ကစေကုန်၏။ ဝါ၊ ကနည်းပြကုန်၏။ တေ၊ တို့သည်။ နဋာ နာမ၊ နဋတို့ မည်၏။ ယေ၊ အကြင်ကချေသည်တို့သည်။ နစ္စန္တိ၊ ကိုယ်တိုင်ကကြရကုန်၏။ တေ၊ တို့သည်။ နာဋကာ နာမ၊ နာဋကတို့ မည်၏။ ယေ၊ အကြင်သူတို့သည်။ ဝံသဝရတ္တာဒီသု၊ ဝါးလုံး သားရေလွန်ကြိုး အစရှိသည်တို့၌။ လင်္ဃနကမ္မံ၊ ခုန်လွှားခြင်းအမှုကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကြကုန်၏။ တေ၊ တို့သည်။ လင်္ဃကာ နာမ၊ လင်္ဃကတို့ မည်၏။ ဝါ၊ ဘားကစားသူတို့ မည်၏။ မာယာကာရာ၊ မျက်လှည့်သမားတို့သည်။ သောကဇ္ဈာယိကာ နာမ၊ သောကဇ္ဈာယိကတို့ မည်၏။ ဃဋကေန၊ အိုးငယ်ဖြင့်။ ကီဠနကာ၊ တီး၍ ကစားတတ်သူတို့သည်။ ကုမ္ဘထူဏိကာ နာမ၊ ကုမ္ဘထူဏိကာတို့ မည်၏။ ဗိမ္ဗိသကဝါဒကာတိပိ၊ လေးထောင့်စည်ကို တီးတတ်သူတို့ဟူ၍လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ကုန်၏။ ဒေတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ စီဝရဂဏနာယ၊ သင်္ကန်းအရေအတွက်အားဖြင့်။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
တိဝေဒနန္တိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၉-နဝမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၂၁-၄။ နဝမေ၊ ၌။ ဒုဗ္ဗလစီဝရပစ္စာသာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒုဗ္ဗလာယ၊ အားမရှိသော။ ဝါ၊ အားနည်းသော။ စီဝရပစ္စာသာယ၊ သင်္ကန်း၌ ဖြစ်သော အလိုအာသာဖြင့်။ အာနိသံသန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ “အယျေ၊ အရှင်မတို့။ မယံ၊ တပည့်တော်သည်။ န သက္ကောမ၊ မစွမ်းနိုင်ပါကုန်၊” ဣတိ၊ သို့။ ကိဉ္စာပိ ဝဒန္တိ၊ အကယ်၍ကား ပြောကြကုန်၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ပြောကြကုန်သော်လည်း။ “ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တေသံ၊ ထိုလှူမည့်ဒါယကာတို့၏။ ကပ္ပါသော၊ ဝါသည်။ အာဂမိဿတိ၊ ရောက်လာလတံ့။ သဒ္ဓေါ၊ သဒ္ဓါရှိသော။ ပသန္နော၊ ကြည်ညိုသော။ ပုရိသော၊ ယောကျ်ားသည်။ အာဂမိဿတိ၊ ရောက်လာလတံ့။ အဒ္ဓါ၊ မချွတ်ဧကန်။ ဒဿတိ၊ လှူလတံ့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာနိသံသံ၊ ကို။ ဒဿေတွာ၊ ၍။ နိဝါရေန္တိယာ၊ တားမြစ်သော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
တိဝေဒနန္တိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၀-ဒသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၂၇။ ဒသမေ ကထိနုဒ္ဓါရံ န ဒဿန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကီဒိသော၊ အဘယ်ကဲ့သို့ ရှုအပ်သော။ ကထိနုဒ္ဓါရော၊ ကထိန်နုတ်ခွင့်ကို။ ဒါတဗ္ဗော၊ ပေးထိုက်သနည်း။ ကီဒိသော၊ သော။ ကထိနုဒ္ဓါရော၊ ကထိန်နုတ်ခွင့်ကို။ န ဒါတဗ္ဗော၊ မပေးထိုက်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား အမေးတည်း။ ယဿ၊ အကြင် ကထိန်နုတ်ခြင်း၏။ အတ္ထာရမူလကော၊ ကထိန်ခင်းခြင်းလျှင် အကြောင်းရင်း ရှိသော။ အာနိသံသော၊ အာနိသင်ပစ္စည်းသည်။ မဟာ၊ များ၏။ ဥဗ္ဘာရမူလကော၊ ကထိန်နုတ်ခြင်းလျှင် အကြောင်းရင်းရှိသော။ အာနိသံသော၊ အာနိသင်ပစ္စည်းသည်။ အပ္ပေါ၊ နည်း၏။ ဧဝရူပေါ၊ သော။ ကထိနုဒ္ဓါရော၊ ကို။ န ဒါတဗ္ဗော၊ မပေးထိုက်။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ ယဿ၊ အကြင်ကထိန်နုတ်ခြင်း၏။ အတ္ထာရမူလကော၊ ကထိန်ခင်းခြင်းလျှင် အကြောင်းရင်း ရှိသော။ အာနိသံသော၊ အာနိသင်ပစ္စည်းသည်။ အပ္ပေါ၊ နည်း၏။ ဥဗ္ဘာရမူလကော၊ သော။ အာနိသံသော၊ သည်။ မဟာ၊ များ၏။ ဧဝရူပေါ၊ သော။ ကထိနုဒ္ဓါရော၊ ကို။ ဒါတဗ္ဗော၊ ပေးထိုက်၏။ သမာနိသံသောပိ၊ တူမျှသော အာနိသင်ပစ္စည်းရှိသော ကထိန်နုတ်ခြင်းကိုလည်း။ သဒ္ဓါပရိပါလနတ္ထံ၊ ကထိန်နုတ်ရန် လျှောက်လာသော ဒါယကာ၏ သဒ္ဓါကို စောင့်ရှောက်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ဒါတဗ္ဗောဝ၊ ပေးထိုက်သည်သာ။
၉၃၁။ အာနိသံသန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုနိသံဃော၊ ဘိက္ခုနီသံဃာသည်။ ဇိဏ္ဏစီဝရော၊ ဟောင်းနွမ်းသော သင်္ကန်းရှိ၏။ ကထိနာနိသံသမူလကော၊ ကထိန်အာနိသင်လျှင် အကြောင်းရင်းရှိသော။ လာဘော၊ ရထိုက်သော လာဘ်သည်။ ဝါ၊ တစ်ပါး တစ်ပါး၌ ရထိုက်သော လာဘ်သည်။ မဟာ၊ များ၏။ ဣတိ ဧဝရူပံ၊ ဤသို့ သဘောရှိသော။ အာနိသံသံ၊ ကို။ ဒဿေတွာ၊ ၍။ ပဋိဗာဟန္တိယာ၊ အား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
တိဝေဒနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
တတိယော၊ သော။ နဂ္ဂဝဂ္ဂေါ၊ တည်း။
၄-တုဝဋ္ဋဝဂ်
၁-ပဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၃၃။ တုဝဋ္ဋဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ တုဝဋ္ဋေယျုန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ နိပဇ္ဇေယျုံ၊ အိပ်ကုန်အံ့။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ (ပ)။ တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၂-ဒုတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၃၇။ ဒုတိယေ၊ ၌။ ဧတာသံ၊ ထိုရဟန်းမတို့၏။ ဧကံ၊ တစ်ခုသော။ အတ္ထရဏဉ္စေဝ၊ အခင်းသည်လည်းကောင်း။ ပါဝုရဏဉ္စ၊ အခြုံသည်လည်းကောင်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထိုသို့ တစ်ခုသော အခင်း အခြုံရှိကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တာ၊ ထိုရဟန်းမတို့သည်။ ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာ၊ ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာတို့ မည်၏။ ဧတံ၊ ဤဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာဟူသော အမည်သည်။ သံဟာရိမာနံ၊ ပြောင်းရွှေ့ခြင်းဖြင့် ဖြစ်စေအပ်ကုန်သော။ ဝါ၊ ပြောင်းရွှေ့အပ် ပြောင်းရွှေ့နိုင်ကုန်သော။ ပါဝါရတ္ထရဏကဋသာရကာဒီနံ၊ အခြုံ အခင်း သင်ဖြူး အစရှိသည်တို့၏။ ဧကံ၊ တစ်ဖက်သော။ အန္တံ၊ အစွန်းကို။ အတ္ထရိတွာ၊ ခင်းပြီး၍။ ဧကံ၊ သော။ အန္တံ၊ ကို။ ပါရုပိတွာ၊ ခြုံ၍။ တုဝဋ္ဋေန္တီနံ၊ အိပ်ကုန်သော ရဟန်းမတို့၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။
၉၄၀။ ဝဝတ္ထာနံ ဒဿေတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဇ္ဈေ၊ အခင်း၏အလယ်၌။ ကာသာဝံ ဝါ၊ သင်္ကန်းကိုသော်လည်းကောင်း။ ကတ္တရယဋ္ဌိံ ဝါ၊ တောင်ဝှေးကိုသော်လည်းကောင်း။ အန္တမသော၊ အောက်ထစ်ဆုံးအားဖြင့်။ ကာယဗန္ဓနမ္ပိ၊ ခါးပန်းကြိုးကိုသော်လည်းကောင်း။ ဌပေတွာ၊ ထားပြီး၍။ နိပဇ္ဇန္တီနံ၊ အိပ်ကုန်သော ရဟန်းမတို့၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ (ပ)။ တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၃-တတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၄၁။ တတိယေ၊ ၌။ ဥဠာရသမ္ဘာဝိတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥဠာရကုလာ၊ မြင့်မြတ်သော အမျိုးမှ။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ ပဗ္ဗဇိတတ္တာ၊ ရှင်ရဟန်းပြုခဲ့သူ၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဂုဏေဟိ၊ သီလအစရှိသော ဂုဏ်တို့ဖြင့်။ ဥဠာရတ္တာ စ၊ မြင့်မြတ်သူ၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဥဠာရာတိ၊ မြင့်မြတ်သူဟူ၍။ သမ္ဘာဝိတာ၊ ချီးမွမ်းအပ်၏။ ဝါ၊ အချီးမွမ်းခံရ၏။ ဣဿာပကတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဣဿာယ၊ ဣဿာသည်။ အပကတာ၊ ပင်ကိုသဘောမှ ကင်းအောင် ပြုအပ်သည်။ အဘိဘူတာ၊ လွှမ်းမိုးအပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်နက်တည်း။ ဧတာသံ၊ ဤရဟန်းမတို့၏။ ဗဟုလာ၊ များသော။ သညတ္တိ၊ သိစေခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ထိုသို့များသော သိစေခြင်း ရှိကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တာ၊ ထိုရဟန်းမတို့သည်။ သညတ္တိဗဟုလာ၊ တို့ မည်၏။ ဒိဝသံ၊ တစ်နေ့ပတ်လုံး။ မဟာဇနံ၊ များစွာသော လူအပေါင်းကို။ သညာပယမာနာ၊ သိစေကုန်လျက်။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဧတာသံ၊ တို့၏။ ဗဟုလာ၊ သော။ ဝိညတ္တိ၊ အထူးထူးအပြားပြား သိစေခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထိုသို့ များသော အထူးထူးအပြားပြား သိစေခြင်း ရှိကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တာ၊ တို့သည်။ ဝိညတ္တိဗဟုလာ၊ ဝိညတ္တိဗဟုလာတို့ မည်၏။ ဟေတူဒါဟရဏာဒီဟိ၊ အကြောင်းပြခြင်း ဥဒါဟရုဏ်ဆောင်ခြင်း အစရှိကုန်သော။ ဝိဝိဓေဟိ၊ အထူးထူးအပြားပြားကုန်သော။ နယေဟိ၊ နည်းတို့ဖြင့်။ ဉာပနာ၊ သိစေခြင်းကို။ ဝိညတ္တီတိ၊ ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်၏။ ယာစနာ၊ တောင်းခြင်းကို။ ဝိညတ္တီတိ၊ ဟူ၍။ န ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ မသိထိုက်။
၉၄၃။ စင်္ကမနေ၊ စင်္ကြံသွားခြင်း၌။ နိဝတ္တဂဏနာယ၊ ပြန်နစ်ခြင်း၏ အရေအတွက်အားဖြင့်။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်ကုန်၏။ တိဋ္ဌတိ ဝါတိအာဒီသု၊ တိဋ္ဌတိ ဝါအစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ပယောဂဂဏနာယ၊ အားဖြင့်။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်ကုန်၏။ ဥဒ္ဒိသတိ ဝါတိအာဒီသု၊ ဥဒ္ဒိသတိ ဝါအစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ ပဒါဒိဂဏနာယ၊ ပဒ အစရှိသည်တို့၏ အရေအတွက်အားဖြင့်။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်ကုန်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၄-စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၄၉။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ သတိ အန္တရာယေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒသဝိဓေ၊ ဆယ်ပါး အပြားရှိသော။ အန္တရာယေ၊ ရာဇ စောရစသော အန္တရာယ်သည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ ပရိယေသိတွာ န လဘတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညံ၊ အခြားသော။ ဥပဋ္ဌာယိကံ၊ လုပ်ကျွေးမည့်သူကို။ န လဘတိ၊ မရအံ့။ ဂိလာနာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဂိလာနာယ၊ မကျန်းမာသည်ဖြစ်၍။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ တထာရူပေ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင် မပြုစုနိုင် ပြုစုဖို့ရန် မရှာနိုင်လောက်သော သဘောရှိသော။ ဥပဒ္ဒဝေ၊ ဘေးရန်သည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ နေဝ ဥပဋ္ဌေန္တိယာ န ဥပဋ္ဌာပနာယ ဥဿုက္ကံ ကရောန္တိယာ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၅-ပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၅၂။ ပဉ္စမေ၊ ၌။ အညံ အာဏာပေတီတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ နိကဍ္ဎ၊ ဆွဲထုတ်လော့။ ဣတိ၊ သို့။ အာဏတ္တာ၊ စေခိုင်းအပ်သော ရဟန်းမသည်။ ဧကပယောဂေန၊ ဖြင့်။ ဗဟူနိပိ၊ များစွာလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဒွါရာနိ၊ တံခါးတို့ကို။ သစေ အတိက္ကာမေတိ၊ အကယ်၍ လွန်စေအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လွန်စေလတ်သော်။ ဧကာ၊ တစ်ချက်သော။ အာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အထ၊ သို့မဟုတ်။ ဣမဉ္စိမဉ္စ ဒွါရံ၊ ဤမည် ဤမည်သော တံခါးကိုလည်း။ အတိက္ကာမေဟိ၊ လွန်စေလော့။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဏတ္တာ၊ စေခိုင်းအပ်သော ရဟန်းမသည်။ သစေ အတိက္ကာမေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ လွန်စေလတ်သော်။ ဒွါရဂဏနာယ၊ တံခါးအရေအတွက်အားဖြင့်။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၆-ဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၅၅။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ သဗ္ဗံ၊ သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ သည်သာ (ပ)။ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၇-၈-၉-သတ္တမအဋ္ဌမနဝမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၆၁။ သတ္တမအဋ္ဌမနဝမေသု၊ တို့၌။ သဗ္ဗံ၊ သည်။ ဥတ္တာနမေဝ။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံသော သိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနာနိ၊ တို့တည်း (ပ)။ တိဝေဒနာနီတိ။
သတ္တမအဋ္ဌမနဝမသိက္ခာပဒါနိ သမတ္တာနိ။
၁၀-ဒသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၇၃။ ဒသမေ၊ ၌။ အာဟုန္ဒရိကာတိ၊ ဟူသည်ကား။ သမ္ဗာဓာ၊ ကျဉ်းမြောင်းကုန်၏။
၉၇၅။ ဓုရံ နိက္ခိတ္တမတ္တေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဓုရံ၊ သွားဖို့ရန် တာဝန်ကို။ နိက္ခိပိတွာ၊ ချပြီး၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ သစေပိ ပက္ကမတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖဲသွားအံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ အာပတ္တိယေဝ၊ ပင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပဝါရေတွာ၊ ပဝါရဏာပြုပြီး၍။ ပဉ္စ ယောဇနာနိ၊ ငါးယူဇနာတို့တိုင်တိုင်။ ဂစ္ဆန္တိယာပိ၊ သွားသော ရဟန်းမ၏လည်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဆသု၊ ခြောက်ယူဇနာတိုင်တိုင် သွားသော ရဟန်းမတို့၌။ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ၊ အနာပတ္တိဟု ဆိုဖွယ်သည်ပင်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ တီဏိ၊ သုံးယူဇနာတို့တိုင်တိုင်။ ဂန္တွာ၊ သွားပြီး၍။ တေနေဝ မဂ္ဂေန၊ ထိုသွားကြောင်းလမ်းဖြင့်ပင်။ သစေ ပစ္စာဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍ ပြန်လာအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပြန်လာလတ်သော်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ အညေန၊ သွားကြောင်းလမ်းမှ အခြားသော။ မဂ္ဂေန၊ လမ်းဖြင့်။ အာဂန္တုံ၊ ပြန်လာခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
၉၇၆။ အန္တရာယေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒသဝိဓေ၊ သော။ အန္တရာယေ၊ သည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ ပရံ၊ အရပ်တစ်ပါးသို့။ ဂစ္ဆိဿာမိ၊ သွားအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ နိက္ခန္တာ၊ ထွက်ပြီးသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝါ၊ ဖြစ်ပြီးမှ။ နဒီပူရာ၊ မြစ်ရေ၏ ပြည့်ခြင်းကြောင့်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ အာဂတော၊ ပြန်လာသည်။ သစေ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ စောရာ၊ တို့သည်။ မဂ္ဂေ၊ လမ်း၌။ သစေ ဟောန္တိ၊ အကယ်၍ ရှိကုန်အံ့။ ဧဝံ ဟောန္တေသု ဝါ၊ ဤသို့ရှိကုန်သော်လည်းကောင်း။ မေဃော၊ မိုးသည်။ သစေ ဥဋ္ဌာတိ၊ အကယ်၍ တက်လာအံ့။ ဧဝံ သတိ ဝါ၊ ဤသို့ တက်လာသော်လည်းကောင်း။ နိဝတ္တိတုံ၊ ပြန်နစ်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ (ပ)။ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
စတုတ္ထော၊ သော။ တုဝဋ္ဋဝဂ္ဂေါ၊ တည်း။
၅-စိတ္တာဂါရဝဂ်
၁-ပဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၇၈။ စိတ္တာဂါရဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမေ၊ ၌။ ရာဇာဂါရန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ရညော၊ မင်း၏။ ကီဠနဃရံ၊ ပျော်မွေ့ရာ အိမ်တော်ကိုလည်းကောင်း။ ဝါ၊ ပျော်မွေ့ရာ မင်းကွန်းစံနန်းတော်ကိုလည်းကောင်း။ စိတ္တာဂါရန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကီဠနစိတ္တသာလံ၊ လူအများ၏ပျော်မွေ့ရာ ဆန်းကြယ်စွာ ဆောက်လုပ်အပ်သော အိမ်ကိုလည်းကောင်း။ အာရာမန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကီဠနဥပဝနံ၊ လူအများ၏ ပျော်မွေ့ရာ မြို့တွင်းဥယျာဉ်ကိုလည်းကောင်း။ ဥယျာနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကီဠနုယျာနံ၊ လူအများ၏ ပျော်မွေ့ရာ မြို့ပဥယျာဉ်ကိုလည်းကောင်း။ ပေါက္ခရဏိန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကီဠနပေါက္ခရဏိံ၊ လူအများ၏ ပျော်မွေ့ရာ ရေကန်ကိုလည်းကောင်း။ တသ္မာယေဝ၊ ရညော ကီဠ နဃရ စသည်ကို ရာဇာဂါရ စသည်ဖြင့် ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်ပင်။ ပဒဘာဇနေ၊ ၌။ “ယတ္ထ ကတ္ထစိ ရညော ကီဠိတု”န္တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ဒဿနာယ (ပ) ဒုက္ကဋဿာတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ ပဒဝါရဂဏနာယ၊ ခြေလှမ်းအကြိမ်၏ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ယတ္ထ ဌိတာ ပဿတီတိ ဧတ္ထ၊ ၌။ ဧကသ္မိံယေဝ ဌာနေ၊ တစ်ခုသော အရပ်၌ပင်။ ဌိတာ၊ ရပ်လျက်။ ပဒံ၊ ခြေကို။ အနုဒ္ဓရမာနာ၊ မကြွမြှောက်ဘဲ။ ပဉ္စပိ၊ ရာဇာဂါရစသော ငါးမျိုးလုံးတို့ကိုလည်း။ သစေ ပဿတိ၊ အကယ်၍ ကြည့်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ကြည့်လတ်သော်။ ဧကမေဝ၊ တစ်ချက်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ တံ ဒိသာဘာဂံ၊ ထိုထိုအရပ်အဖို့ကို။ ဩလောကေတွာ၊ လှည့်လည်ကြည့်ရှု၍။ ဝါ၊ လှည့်လည်ကြည့်ရှုသောအားဖြင့်။ ပဿန္တိယာ ပန၊ ကြည့်ရှုသော ရဟန်းမ၏ကား။ ပါဋေက္ကာ၊ အသီးအသီး တစ်ချက်စီဖြစ်ကုန်သော။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဘိက္ခုဿ ပန၊ ရဟန်း၏ကား။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ကြည့်ခြင်းတို့၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၉၈၁။ အာရာမေ ဌိတာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဇ္ဈာရာမေ၊ အာရာမ်၏ အတွင်း၌။ ရာဇာဂါရာဒီနိ၊ မင်း၏ အိမ်တော် အစရှိသည်တို့ကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကြကုန်အံ့။ တာနိ၊ ထိုရာဇာဂါရ စသည်တို့ကို။ ပဿန္တိယာ၊ ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဂစ္ဆန္တီ ဝါ အာဂစ္ဆန္တီ ဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပိဏ္ဍပါတာဒီနံ၊ ဆွမ်းအစရှိသည်တို့၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ ဂစ္ဆန္တိယာ၊ သွားသော ရဟန်းမ၏။ မဂ္ဂေါ၊ လမ်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ တာနိ၊ ထိုရာဇာဂါရ စသည်တို့ကို။ ပဿတိ၊ ကြည့်အံ့။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သတိ ကရဏီယေ ဂန္တွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ရညော၊ ၏။ သန္တိကံ၊ အထံသို့။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ကရဏီယေန၊ ပြုဖွယ်ကိစ္စကြောင့်။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ပဿတိ၊ အံ့။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ဘေးရန်သည်။ ဥပဒ္ဒုတာ၊ နှိပ်စက်အပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်ပြေး၍။ ပဿတိ၊ ကြည့်မိအံ့။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၂-ဒုတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၈၂။ ဒုတိယေ၊ ၌။ အဘိနိသီဒနာဘိနိပဇ္ဇနေသု၊ ထိုင်ခြင်း အိပ်ခြင်းတို့၌။ ပယောဂဂဏနာယ၊ အားဖြင့်။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၃-တတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၈၈။ တတိယေ၊ ၌။ ဥဇ္ဇဝုဇ္ဇဝေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယတ္တကံ၊ အကြင်မျှ အတိုင်းအရှည်ရှိသော ချည်သည်။ ဝါ၊ ကို။ ဟတ္ထေန၊ လက်ဖြင့်။ အဉ္ဆိတံ၊ ဆွဲငင်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုမျှ အတိုင်းအရှည်ရှိသော ချည်ကို။ တက္ကမှိ၊ ဝင်ရိုး၌။ ဝေဌိတေ၊ ရစ်ပတ်အပ်ပြီးသော်။ ဧကာ၊ သော။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ကန္တနတော၊ ငင်ရာ အခါမှ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ကပ္ပါသဝိစိနနံ၊ ဝါကို ရွေးချယ်စိစစ်ခြင်းကို။ အာဒိံ ကတွာ၊ အစပြု၍။ သဗ္ဗပယောဂေသု၊ တို့၌။ ဟတ္ထဝါရဂဏနာယ၊ လက်အကြိမ်၏ အရေအတွက်အားဖြင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၉၈၉။ ကန္တိတသုတ္တန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒသိကသုတ္တာဒိံ၊ မြိတ်ဆာချည်အစရှိသည်ကို။ သင်္ဃာဋေတွာ၊ ပေါင်းစပ်၍။ ကန္တတိ၊ ငင်အံ့။ အနာပတ္တိ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ဒုက္ကန္တိတံ၊ မကောင်းသဖြင့် ငင်အပ်သော ချည်ကို။ ပဋိကန္တတိ၊ တစ်ဖန်ငင်အံ့။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၄-စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၉၂။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ ယာဂုံ ဝါတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ တဏ္ဍုလကောဋ္ဋနံ၊ ဆန်ဖွပ်ခြင်းကို။ အာဒိံ ကတွာ၊ အစပြု၍။ သဗ္ဗေသု၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ပုဗ္ဗပယောဂေသု၊ ယာဂုစသည် မကြိုချက်မီ ရှေးပယောဂတို့၌။ ပယောဂဂဏနာယ ဒုက္ကဋံ။ ယာဂုဘတ္တေသု၊ ယာဂုဆွမ်းတို့၌။ ဘာဇနဂဏနာယ၊ အိုးခွက်၏ အရေအတွက်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ ခါဒနီယာဒီသု၊ ခဲဖွယ်အစရှိသည်တို့၌။ ရူပဂဏနာယ၊ ပုံသဏ္ဌာန်၏ အရေအတွက်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ ပါစိတ္တိယာနိ ဟောန္တိ။
၉၉၃။ ယာဂုပါနေတိ၊ ဟူသည်ကား။ မနုဿေဟိ၊ တို့သည်။ သံဃဿ၊ ၏။ အတ္ထာယ၊ ငှာ။ ယာဂုပါနေ၊ ယာဂုသောက်ဖွယ်ကို။ ကရိယမာနေ ဝါ၊ ပြုအပ်သော်လည်းကောင်း။ သံဃဘတ္တေ၊ သံဃဘတ်ကို။ ကရိယမာနေ ဝါ၊ လည်းကောင်း။ တေသံ၊ ထိုလူဝတ်ကြောင်တို့၏။ သဟာယိကဘာဝေန၊ အဖော်မ၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ယံကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုကို။ ပစန္တိယာ၊ ချက်သော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ စေတိယပူဇာယ၊ စေတီတော်ကို ပူဇော်ရာ အခါ၌။ သဟာယိကာ၊ သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဂန္ဓာဒီနိ၊ တို့ကို။ ပူဇေတိ၊ အံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အတ္တနော ဝေယျာဝစ္စကရဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မာတာပိတရော၊ မိဘတို့သည်။ သစေပိ အာဂစ္ဆန္တိ၊ အကယ်၍မူလည်း ကျောင်းသို့ လာကုန်အံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ လာကုန်သော်လည်း။ ယံကိဉ္စိ၊ သော။ ဗီဇနိံ ဝါ၊ ယပ်တောင်ကိုသော်လည်းကောင်း။ သမ္မုဉ္ဇနိဒဏ္ဍကံ ဝါ၊ တံမြက်စည်းရိုးတံကိုသော်လည်းကောင်း။ ကာရာပေတွာ၊ ပြုစေပြီး၍။ ဝါ၊ အပြုခိုင်းပြီးမှ။ ဝေယျာဝစ္စကရဋ္ဌာနေ၊ ဝေယျာဝစ္စပြုသူ၏အရာ၌။ ဌပေတွာဝ၊ ထားပြီး၍သာလျှင်။ ယံကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ယာဂုစသည်ကို။ ပစိတုံ၊ ကျိုခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ချက်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သေသံ (ပ) ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ၊ တို့သည်။ တတိယသဒိသာနေဝ၊ တတိယသိက္ခာပုဒ်၏ သမုဋ္ဌာန် အစရှိသည်တို့နှင့် တူကုန်သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၅-ပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၉၆။ ပဉ္စမေ၊ ၌။ အသတိ အန္တရာယေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒသဝိဓေ၊ သော။ အန္တရာယေ၊ သည်။ အသတိ၊ မရှိလတ်သော်။ ဓုရံ၊ တာဝန်ကို။ နိက္ခိပိတွာ၊ ချပြီး၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ဝိနိစ္ဆိနန္တီ၊ ဆုံးဖြတ်လတ်သော်။ အာပတ္တိံ၊ သို့။ အာပဇ္ဇိတွာဝ၊ ရောက်ပြီး၍သာလျှင်။ ဝါ၊ မှသာလျှင်။ ဝိနိစ္ဆိနာတိ၊ ဆုံးဖြတ်သည် မည်၏။
၉၉၈။ ပရိယေသိတွာ န လဘတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သဟာယိကာ၊ အဖော်မ ဖြစ်ကုန်သော။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့ကို။ န လဘတိ၊ မရ။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၆-ဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၉၉၉။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော အဆုံးအဖြတ်ကို။ နဂ္ဂဝဂ္ဂေ၊ ၌။ အာဂါရိကသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဖြင့်သာ။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ထိုက်၏။ ပန၊ အထူးကား။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ တံ၊ ထိုနဂ္ဂဝဂ်အာဂါရိကသိက္ခာပုဒ်သည်။ ဆသမုဋ္ဌာနံ၊ ခြောက်ပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိ၏။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ “သဟတ္ထာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာနံ၊ ဧဠကလောမသမုဋ္ဌာန်ရှိ၏။ ကိရိယံ၊ ကိရိယတည်း (ပ)။ တိဝေဒနံ၊ တည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ ဝိသေသော၊ တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၇-သတ္တမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၀၇။ သတ္တမေ၊ ၌။ ပုန ပရိယာယေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပုနဝါရေ၊ နောက်တစ်ကြိမ်၌။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဟဂ္ဃစီဝရံ၊ ကို။ သရီရတော၊ ကိုယ်မှ။ မောစေတွာ၊ လွတ်စေ၍။ သုပဋိသာမိတံ၊ ကောင်းစွာ သိုမှီးသိမ်းဆည်းအပ်သည်။ သမာနမ္ပိ၊ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ စောရာ၊ တို့သည်။ ဟရန္တိ၊ ဆောင်ယူတတ်ကုန်၏။ ဧဝရူပါသု၊ ဤသို့ သဘောကုန်သော။ အာပဒါသု၊ တို့ကြောင့်။ အနိဿဇ္ဇိတွာ၊ မစွန့်မူ၍။ နိဝါသေန္တိယာ၊ ဝတ်သော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။ ဣတိ။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ (ပ)။ တိဝေဒနန္တိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၈-အဋ္ဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၀၈။ အဋ္ဌမေ၊ ၌။ အနိဿဇ္ဇိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ရက္ခဏတ္ထာယ၊ စောင့်ရှောက်ခြင်း အကျိုးငှာ။ အဒတွာ၊ မပေးခဲ့မူ၍။ “ဣမံ၊ ဤကျောင်းကို။ ဇဂ္ဂေယျာသိ၊ စောင့်ရှောက်လိုက်ပါလော့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အနာပုစ္ဆိတွာ၊ ၍။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
၁၀၁၂။ ပရိယေသိတွာ န လဘတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိဇဂ္ဂိကံ၊ စောင့်ရှောက်မည့်သူကို။ န လဘတိ၊ မရအံ့။ ဂိလာနာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝစီဘေဒံ၊ ကို။ ကာတုံ၊ ငှာ။ အသမတ္ထာယ၊ မစွမ်းနိုင်သည်ဖြစ်၍။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ရဋ္ဌေ၊ တိုင်းနိုင်ငံသည်။ ဘိဇ္ဇန္တေ၊ ပျက်လတ်သော်။
အာဝါသေ၊ ကျောင်းတို့ကို။ ဆဋ္ဋေတွာ၊ စွန့်ပစ်၍။ ဂစ္ဆန္တိ၊ သွားကြရကုန်၏။ ဧဝရူပါသု အာပဒါသု အနိဿဇ္ဇိတွာ စာရိကံ ပက္ကမန္တိယာ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ (ပ) သဒိသာနေဝါတိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ။
၉-နဝမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၁၅-၆။ နဝမေ၊ ၌။ ဗာဟိရကံ အနတ္ထသံဟိတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဟတ္ထိအဿ (ပ) ဂဒပ္ပယောဂါဒိဘေဒံ၊ ဆင်အတတ် မြင်းအတတ် ရထားအတတ် လေးအတတ် ဓားဆောက်ချွတ်အတတ် အာထဗ္ဗနမန္တန် ခီလနမန္တန် ဝသီကရဏမန္တာန် သောသာပနမန္တန် အဆိပ်ဆေးဖော်စပ်နည်း အစရှိသော အပြားရှိသော။ ပရူပဃာတကရံ၊ သူတစ်ပါးကို ညှဉ်းဆဲခြင်းကို ပြုတတ်သော အတတ်ကို။ ပရိတ္တန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ယက္ခပရိတ္တနာဂမဏ္ဍလာဒိဘေဒံ၊ ဘီလူးတို့ကို စောင့်ရှောက်ကာကွယ်ခြင်း မြွေနဂါးတို့ကို မဝင်နိုင်အောင် စည်းဝိုင်းတားခြင်းအစရှိသော အပြားရှိသော။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံသော အတတ်သည်လည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၀-ဒသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၁၈။ ဒသမေ၊ ၌။ ဝါစေယျာတိပဒံ၊ ဝါစေယျဟူသော ပုဒ်သည်။ ဝိသေသော၊ ထူး၏။ သေသံ၊ ကို။ သမုဋ္ဌာနာဒီဟိ၊ တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ (ပ)။ ဝေဒိတဗ္ဗံ ဣတိ၊ တည်း။
ဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
ပဉ္စမော၊ သော။ စိတ္တာဂါရဝဂ္ဂေါ၊ တည်း။
၆-အာရာမဝဂ်
၁-ပဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၂၅။ အာရာမဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ ပရိက္ခေပံ (ပ) ဩက္ကမန္တိယာတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ပဌမပါဒေ၊ ပဌမခြေလှမ်း၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယပါဒေ ပါစိတ္တိယံ။
၁၀၂၇။ သီသာနုလောကိကာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဌမံ၊ စွာ။ ပဝိသန္တီနံ၊ ဝင်ဆဲဖြစ်ကုန်သော။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏။ သီသံ၊ ဦးခေါင်းကို။ အနုလောကေန္တီ၊ မော်ကြည့်လျက်။ ပဝိသတိ၊ ဝင်အံ့။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယတ္ထ ဘိက္ခုနိယောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယတ္ထ၊ အကြင်အာရာမ်အတွင်းဝယ် တစ်စုံတစ်ခုသော အရပ်၌။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ ပဌမတရံ၊ စွာ။ ပဝိသိတွာ၊ အာရာမ်အတွင်းသို့ ဝင်ပြီး၍။ သဇ္ဈာယစေတိယဝန္ဒနာဒီနိ၊ စာအံခြင်း စေတီတော်ကို ရှိခိုးခြင်းအစရှိသော အမှုတို့ကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကြကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုအာရာမ်အတွင်းဝယ် တစ်စုံတစ်ခုသော အရပ်၌။
တာသံ၊ ထိုရဟန်းမတို့၏။ သန္တိကံ၊ သို့။ ဂစ္ဆာမိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ဂန္တုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ဘေးရန်သည်။ ဥပဒ္ဒုတာ၊ နှိပ်စက်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝရူပါသု အာပဒါသု ပဝိသိတုံ၊ ဝင်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၂-ဒုတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၂၈။ ဒုတိယေ၊ ၌။ အာယသ္မာ ကပ္ပိတကောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အယံ၊ ဤအရှင်ကပ္ပိတကသည်။ ဇဋိလသဟဿဗ္ဘန္တရော၊ ရသေ့တစ်ထောင်၌ အကျုံးဝင်သော။ ထေရော၊ ထေရ်တည်း။ သံဟရီတိ၊ ဟူသည်ကား။ သင်္ကာမေသိ၊ ပြောင်းရွှေ့စေပြီ။ သံဟဋောတိ၊ ဟူသည်ကား။ သင်္ကာမိတော၊ ပြောင်းရွှေ့စေအပ်ပြီ။ ကာသာဝဋောတိ၊ ဟူသည်ကား။ နှာပိတာ၊ သူတစ်ပါးကို ရေချိုးပေးတတ်သူတို့သည်။ ကာသာဝံ၊ ဖန်ရည်ဖြင့် ဆိုးအပ်သော အဝတ်ကို။ နိဝါသေတွာ၊ ဝတ်၍။ ကမ္မံ၊ အလုပ်ကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကြကုန်၏။ တံ၊ ထိုဖန်ရည်ဆိုးအပ်သော အဝတ်ကို ဝတ်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ၍။ အာဟံသု၊ ကုန်ပြီ။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၃-တတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၃၆။ တတိယေ၊ ၌။ အနုသာသနိပုရေက္ခာရာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဣဒါနိပိ၊ ယခုအခါ၌လည်း။ တွံ၊ သည်။ ဗာလာ၊ နားမလည်။ အဗျတ္တာ၊ မထက်မြက်။ ဣတိအာဒိနာ၊ သော။ နယေန၊ ဖြင့်။ အနုသာသနိပက္ခေ၊ သွန်သင်ခြင်း၏ အဖို့၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ ဝဒန္တိယာ၊ ပြောသော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ (ပ) သဒိသာနေဝါတိ။
တတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၄-စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၃၇။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ သဗ္ဗံ၊ သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ သည်သာ (ပ)။ နိမန္တိတာယ၊ အကပ္ပိယဝေါဟာရဖြင့် ပင့်ဖိတ်အပ်သည်ဖြစ်၍။ အနာပုစ္ဆာ၊ ဒါယကာတို့ကို ခွင့်မပန်ဘဲ။ ဘုဉ္ဇန္တိယာ၊ ၏။ အာပတ္တိသမ္ဘဝတော၊ အာပတ်၏ ဖြစ်သင့်ခြင်းကြောင့်။ သိယာ၊ ရံခါ။ ကိရိယာကိရိယံ၊ ကိရိယာကိရိယတည်း။ ပဝါရိတာယ၊ ပဝါရိတ်သင့်ပြီးသည် ဖြစ်၍။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ဝါ၊ အတိရိတိဝိနည်းကံကို။ ကာရေတွာပိ၊ ပြုစေ၍လည်းကောင်း။ အကာရေတွာပိ၊ မပြုစေဘဲလည်းကောင်း။ ဘုဉ္ဇန္တိယာ၊ ၏။
အာပတ္တိသမ္ဘဝတော၊ ကြောင့်။ သိယာ၊ ခါ။ ကိရိယံ၊ တည်း (ပ)။ တိဝေဒနန္တိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၅-ပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၄၃။ ပဉ္စမေ၊ ၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ကုလေ၊ အမျိုး၌။ မစ္ဆရော၊ ဝန်တိုခြင်းတည်း။ ကုလမစ္ဆရော၊ ခြင်း။ ဧတိဿာ၊ ဤရဟန်းမ၏။ ကုလမစ္ဆရော၊ အမျိုး၌ ဝန်တိုခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သာ၊ ထိုရဟန်းမသည်။ ကုလမစ္ဆရိနီ၊ နီမည်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်း။ ကုလံ၊ ကို။ မစ္ဆရာယတိ၊ ဝန်တိုတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကုလမစ္ဆရိနီ၊ မည်၏။ ကုလဿ အဝဏ္ဏန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တံ ကုလံ၊ သည်။ အဿဒ္ဓံ၊ သဒ္ဓါတရား မရှိ။ အပ္ပသန္နံ၊ ရတနာသုံးပါးကို မကြည်ညို။ ဣတိ၊ သို့။ ဘာသတိ၊ ပြောဆိုအံ့။ ဘိက္ခုနီနံ အဝဏ္ဏန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုနိယော၊ တို့သည်။ ဒုဿီလာ၊ သီလမရှိကုန်။ ပါပဓမ္မာ၊ ယုတ်မာသော အကျင့်ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဘာသတိ၊ အံ့။
၁၀၄၅။ သန္တံယေဝ အာဒီနဝန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကုလဿ ဝါ၊ အမျိုး၏သော်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနီနံ ဝါ၊ တို့၏သော်လည်းကောင်း။ သန္တံ၊ ထင်ရှားရှိသော။ အဂုဏံ၊ ဂုဏ်၏ ဆန့်ကျင်ဘက် အပြစ်ကို။ အာစိက္ခန္တိယာ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၆-ဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၄၈။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ ဩဝါဒါယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂရုဓမ္မတ္ထာယ၊ ဂရုဓမ်ဩဝါဒအကျိုးငှာ။ သံဝါသာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥပေါသထပဝါရဏာပုစ္ဆနတ္ထာယ၊ ဥပုသ် ပဝါရဏာကို မေးခြင်းအကျိုးငှာ။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သင်္ခေပေါ၊ အကျဉ်းချုပ်တည်း။ ဝိတ္ထာရော ပန၊ အကျယ်ကိုကား။ ဘိက္ခုနောဝါဒကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာယံ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒက သိက္ခာပုဒ်၏အဖွင့်၌။ ဝုတ္တောယေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်သာ။
တိဝေဒနန္တိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၇-သတ္တမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၅၃။ သတ္တမေ၊ ၌။ ပရိယေသိတွာ န လဘတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုနိံ၊ ကို။ န လဘတိ၊ မရအံ့။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။ ဣမဿာပိ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၏လည်း။ ဝိတ္ထာရော၊ ကို။ ဘိက္ခုနောဝါဒကေ၊ ဘိက္ခုနောဝါဒကသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တောယေဝ၊ သည်သာ။
ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၈-အဋ္ဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၅၆။ အဋ္ဌမေ၊ ၌။ ဧကကမ္မန္တိအာဒီဟိ၊ ဧကကမ္မံအစရှိသော ပုဒ်တို့ဖြင့်။ ဥပေါသထပဝါရဏာယေဝ၊ ဥပုသ်ပဝါရဏာတို့ကိုသာ။ ဝုတ္တာ၊ မိန့်တော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။ ဣမဿာပိ၊ ၏လည်း။ ဝိတ္ထာရော ဘိက္ခုနောဝါဒကေ၊ ၌။ ဝုတ္တောယေဝ။
ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၉-နဝမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၅၈။ နဝမေ၊ ၌။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ သည်သာ (ပ)။ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၀-ဒသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၆၂။ ဒသမေ၊ ၌။ ပသာခေတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဓောကာယေ၊ အောက်ပိုင်းကိုယ်၌။ ဟိ၊ မှန်၏။ အဓောကာယော၊ အောက်ပိုင်းကိုယ်ကို။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ရုက္ခဿ၊ သစ်ပင်၏။ သာခါ၊ အခက်တို့သည်။ ပဘိဇ္ဇိတွာ၊ ကွဲပြား၍။ ဝါ၊ ဖြာ၍။ ဂတာ ဝိယ၊ သွားကုန်သကဲ့သို့။ တထာ၊ ထို့အတူ။ တတော၊ ထို အောက်ပိုင်းကိုယ်အရပ်မှ။ ဥဘော၊ နှစ်ဖက်ကုန်သော။ ဥရူ၊ ပေါင်တို့သည်။ ပဘိဇ္ဇိတွာ၊ ကွဲပြား၍။ ဝါ၊ ဖြာ၍။ ဂတာ၊ သွားကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “ပသာခေါ”တိ၊ ပသာခဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။
၁၀၆၅။ ဘိန္ဒာတိ အာဒီသု၊ ဘိန္ဒအစရှိသော ပုဒ်တို့၌။ “ဘိန္ဒ၊ ဖောက်လော့။ ပါလေဟိ၊ ခွဲလော့၊” ဣတိ၊ သို့။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံသော အမှုတို့ကို။ သစေ အာဏာပေတိ၊ အကယ်၍ စေခိုင်းအံ့။ သော စ၊ ထိုစေခိုင်းအပ်သော ဥပါသကာသည်လည်း။ တထေဝ၊ ထို စေခိုင်းအပ်သည့်အတိုင်းပင်။ သစေ ကရောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပြုလတ်သော်။ ဆ၊ ခြောက်ချက်ကုန်သော။ အာဏတ္တိဒုက္ကဋာနိ၊ အာဏတ္တိဒုက္ကဋ်တို့သို့လည်းကောင်း။ ဆ၊ ကုန်သော။ ပါစိတ္တိယာနိ စ၊ တို့သို့လည်းကောင်း။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ “ဥပါသက၊ ဥပါသကာ။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်စုံတစ်ခုသော အမှုကို။ ဧတ္ထ၊ ဤအနာ၌။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုသင့်၏။ တံ သဗ္ဗံ၊ ထိုအလုံးစုံသော အမှုကို။ ကရောဟိ၊ ပြုလော့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ အထာပိ အာဏာပေတိ၊ အကယ်၍မူလည်း စေခိုင်းအံ့။ သော စ၊ ထိုစေခိုင်းအပ်သော ဥပါသကာသည်လည်း။ သဗ္ဗာနိပိ၊ အလုံးစုံလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဘေဒနာဒီနိ၊ ဖောက်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ အထာပိ ကရောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ပြုအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပြုလတ်သော်။ ဧကဝါစာယ၊ တစ်ခွန်းတည်းသော စကားကြောင့်။
ဆ၊ ကုန်သော။ ဒုက္ကဋာနိ၊ တို့လည်းကောင်း။ ဆ ပါစိတ္တိယာနိ၊ တို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ ဒွါဒသ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်ချက်ကုန်သော။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဘေဒနာဒီသုပိ၊ ဖောက်ခြင်း အစရှိသည်တို့တွင်လည်း။ ဧကံယေဝ၊ တစ်ခုသော အမှုကိုသာ။ ဝတွာ၊ ပြောဆို၍။ ဝါ၊ ညွှန်ပြ၍။ “ဣဒံ၊ ဤအမှုကို။ ကရောဟိ၊ လော့၊” ဣတိ၊ သို့။ သစေ အာဏာပေတိ၊ အံ့။ သော စ၊ သည်လည်း။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံသော အမှုတို့ကို။ သစေ ကရောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ပြုလတ်သော်။ ယံ၊ အကြင်အမှုကို။ အာဏတ္တံ၊ စေခိုင်းအပ်ပြီ။ တဿေဝ၊ ထိုစေခိုင်းအပ်သော အမှုကိုသာ။ ကရဏေ၊ ပြုခြင်းကြောင့်။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသေသု၊ ကြွင်းသော အမှုတို့ကြောင့်။ အနာပတ္တိ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
ဆဋ္ဌော၊ သော။ အာရာမဝဂ္ဂေါ၊ တည်း။
၇-ဂဗ္ဘိနိဝဂ်
၁-ပဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၆၉။ ဂဗ္ဘိနိဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ အာပန္နသတ္တာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ကုစ္ဆိပဝိဋ္ဌသတ္တာ၊ ဝမ်းသို့ ဝင်ပြီးသော သတ္တဝါရှိသော မိန်းမကို။
ပဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၂-ဒုတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၇၃-၄။ ဒုတိယေ၊ ၌။ ပါယန္တိန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ထညံ၊ နို့ကို။ ပါယမာနံ၊ တိုက်ဆဲသော မိန်းမကို။ မာတာ ဝါ ဟောတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယံ ဒါရကံ၊ အကြင်ကလေးကို။ ပါယေတိ၊ နို့ရည်ကို သောက်စေ၏။ ဝါ၊ နို့တိုက်၏။ တဿ၊ ထို့လေး၏။ မာတာ ဝါ၊ အမိသည်မူလည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဓာတိ ဝါ၊ အထိန်းသည်မူလည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ပါယန္တီ နာမ၊ မည်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။ ဥဘယမ္ပိ၊ ပဌမဒုတိယသိက္ခာပုဒ်နှစ်ပါးအပေါင်းသည်လည်း။ တိသမုဋ္ဌာနံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၃-တတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၇၇။ တတိယေ၊ ၌။ သိက္ခာသမ္မုတိံ ဒါတုန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ သိက္ခာသမ္မုတိံ၊ ကို။ ဒါပေသိ၊ ပေးစေတော်မူသနည်း။ “မာတုဂါမော နာမ၊ မည်သည်။ လောလော၊ လျှပ်ပေါ်လော်လီသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒွေ ဝဿာနိ၊ နှစ်နှစ်တို့ပတ်လုံး။ ဆသု၊ ခြောက်ပါးကုန်သော။ ဓမ္မေသု၊ အကျင့်တို့၌။ အသိက္ခိတွာ၊ မကျင့်မူ၍။ သီလာနိ၊ အထက်ဖြစ်သော သီလတို့ကို။ ပူရယမာနော၊ ဖြည့်ကျင့်လတ်သော်။ ကိလမတိ၊ ပင်ပန်း၏။ ပန၊ အနွယကား။ သိက္ခိတွာ၊ ကျင့်ပြီး၍။ ဝါ၊ ကျင့်ပြီးလတ်သော်။ ပစ္ဆာ၊ နောက်၌။ န ကိလမိဿတိ၊ မပင်ပန်းလတံ့။ နိတ္ထရိဿတိ၊ ထုတ်ဆောင်နိုင်လတံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ မြော်မြင်တော်မူခြင်းကြောင့်။ သိက္ခာသမ္မုတိံ၊ ကို။ ဒါပေသိ၊ ပေးစေတော်မူ၏။
၁၀၇၉။ ပါဏာတိပါတာ (ပ) သမာဒိယာမီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီတိ၊ ဟူ၍။ ပညတ္တံ၊ ပညတ်တော်မူအပ်သော။ ယံ တံ သိက္ခာပဒံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိသိက္ခာပဒံ၊ ကို။ ဒွေ ဝဿာနိ၊ နှစ်နှစ်တို့ပတ်လုံး။ အဝီတိက္ကမိတဗ္ဗသမာဒါနံ၊ မလွန်ကြူးထိုက်သော ဆောက်တည်ခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သမာဒိယာမိ၊ ကောင်းစွာ ယူပါ၏။ ဝါ၊ ဆောက်တည်ပါ၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော အဒိန္နာဒါနသိက္ခာပုဒ် အစရှိသည်တို့၌။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းတည်း။ ဆ၊ ကုန်သော။ ဣမာ သိက္ခာယော၊ ဤသိက္ခာတို့ကို။ သဋ္ဌိဝဿာယပိ၊ အနှစ်ခြောက်ဆယ်ရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ ပဗ္ဗဇိတာယ၊ သာမဏေမအဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်သော မိန်းမအား။ ဒါတဗ္ဗာယေဝ၊ ပေးထိုက်ကုန်သည်သာ။ ဧတာသု၊ ဤခြောက်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့၌။ အသိက္ခိတာ၊ ကျင့်ပြီးမဟုတ်သော မိန်းမကို။ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ၊ မြင့်မြတ်သော ပဉ္စင်းမ အဖြစ်သို့ မရောက်စေထိုက်။ ဝါ၊ ဘိက္ခုနီပြုမပေးထိုက်။
တတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၄-စတုတ္ထသိက္ခမာနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၈၄။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ သဗ္ဗံ၊ သည်။ ဥတ္တာနမေဝ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပဌမံ၊ စွာ။ ဝုဋ္ဌာနသမ္မုတိ၊ ဝုဋ္ဌာနသမ္မုတိသည်။ ဝါ၊ ကို။ ဒိန္နာ၊ ပေးအပ်ပြီးသည်။ သစေ န ဟောတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မဖြစ်လတ်သော်။ ဥပသမ္ပဒမာဠကေပိ၊ ဥပသမ္ပဒကံပြုရာ တန်ဆောင်းဝန်း၌လည်း။ ဒါတဗ္ဗာယေဝ၊ သာ။ ဒွေပိ၊ နှစ်ယောက်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဣမာ၊ ဤသိက္ခမာန်တို့သည်။ မဟာသိက္ခမာနာ နာမ၊ မဟာသိက္ခမာန်တို့ မည်၏။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၅-ပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၉၀။ ပဉ္စမေ၊ ၌။ ဦနဒွါဒသဝဿံ၊ ယုတ်လျော့သော တစ်ဆယ့်နှစ်နှစ်ရှိသော ဂိဟိဂတာမိန်းမကို။ ဝါ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်နှစ် မပြည့်သေးသော ဂိဟိဂတာမိန်းမကို။ ပရိပုဏ္ဏသညာယ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်နှစ် ပြည့်ပြီဟူသော အမှတ်ဖြင့်။ ဝုဋ္ဌာပေန္တိယာ၊ ထမြောက်စေသော ရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ၊ သည်။ ကိဉ္စာပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍ကား ဖြစ်ပါပေ၏။ ပန၊ ထိုသို့ အနာပတ်ဖြစ်ပါသော်လည်း။ သာ၊ ထိုသိက္ခမာန်သည်။ အနုပသမ္ပန္နာဝ၊ ဥပသမ္ပန္နာ မဖြစ်သည်သာ။ ဝါ၊ ဘိက္ခုနီ မဖြစ်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၆-ဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၀၉၅။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ ဒသဝဿာယ၊ ဆယ်နှစ်ရှိသော။ ဂိဟိဂတာယ၊ ယောကျ်ားတစ်ပါး သွားလာအပ်ဖူးသော မိန်းမအား။ သိက္ခာသမ္မုတိံ၊ ကို။ ဒတွာ၊ ပေးပြီး၍။ ပရိပုဏ္ဏဒွါဒသဝဿံ၊ ပြည့်သော တစ်ဆယ့်နှစ်နှစ်ရှိသော မိန်းမကို။ ဝါ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်နှစ်ပြည့်ပြီးသော မိန်းမကို။ ဥပသမ္ပာဒေတုံ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၇-သတ္တမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၀၁။ သတ္တမေ၊ ၌။ သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ သဗ္ဗေသု၊ တတိယသိက္ခာပုဒ်မှ စ၍ အလုံးစုံသော သိက္ခာပုဒ်တို့၌။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိပိ၊ တို့သည်လည်း။ ဒုတိယေ၊ ၌။ ဝုတ္တသဒိသာနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော သမုဋ္ဌာန် စသည်တို့နှင့် တူကုန်သည်သာ။ ပန၊ အထူးကား။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ ယတ္ထ၊ အကြင် သိက္ခာပုဒ်၌။ သမ္မုတိ၊ သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်သည်။ ကိရိယာကိရိယံ၊ ကိရိယာကိရိယသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးကား။ ဝိသေသော၊ တည်း။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၈-အဋ္ဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၀၈။ အဋ္ဌမေ၊ ၌။ န အနုဂ္ဂဏှာပေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ “အယျေ၊ အရှင်မ။ ဣမိဿာ၊ ဤရဟန်းမအား။ ဥဒ္ဒေသာဒီနိ၊ ပါဠိကို ရွတ်ပြခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ ဝါ၊ ပါဠိသင်ပေးခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ ဒေဟိ၊ ပေးလိုက်ပါလော့၊” ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ ဥဒ္ဒေသာဒီဟိ၊ ဥဒ္ဒေသ အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ န အနုဂ္ဂဏှာပေယျ၊ မချီးမြှောက်စေအံ့။
၁၁၁၀။ ပရိယေသိတွာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညံ၊ အခြားဆရာကို။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာ၍။ ဝါ၊ ရှာပါသော်လည်း။ န လဘတိ၊ မရအံ့။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဂိလာနာ၊ မကျန်းမာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ဥဒ္ဒေသာဒီနိ၊ ပါဠိကို ရွတ်ပြခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ ဝါ၊ ပါဠိသင်ပေးခြင်း အစရှိသည်တို့ကို။ ဒါတုံ၊ ပေးခြင်းငှာ။ န သက္ကောတိ၊ မစွမ်းနိုင်အံ့။ တဿာ၊ ထိုရဟန်းမ၏။ အနာပတ္တိ။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၉-နဝမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၁၃။ နဝမေ၊ ၌။ န ဥပဋ္ဌဟေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ စုဏ္ဏေန၊ ရေချိုးဆပ်ပြာမှုန့်လည်းကောင်း။ မတ္တိကာယ၊ မြေညက်လည်းကောင်း။ ဒန္တကဋ္ဌေန၊ ဒန်ပူလည်းကောင်း။ မုခေါဒကေန၊ မျက်နှာသစ်ရေလည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ တေန တေန ကရဏီယေန၊ ထိုထိုပြုဖွယ်ကိစ္စဖြင့်။ န ဥပဋ္ဌဟေယျ၊ မပြုစု မလုပ်ကျွေးအံ့။ သေသံ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
နဝမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၀-ဒသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၁၆။ ဒသမေ၊ ၌။ နေဝ ဝူပကာသေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂဟေတွာ၊ ခေါ်၍။ န ဂစ္ဆေယျ၊ မသွားအံ့။ န ဝူပကာသာပေယျာတိ၊ ဟူသည်ကား။ “အယျေ၊ အရှင်မ။ ဣမံ၊ ဤရဟန်းမကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ ဂစ္ဆ၊ သွားပါလော့၊” ဣတိ၊ သို့။ အညံ၊ အခြားရဟန်းမကို။ န အာဏာပေယျ၊ မစေခိုင်းအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ (ပ)၊
ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
သတ္တမော၊ သော။ ဂဗ္ဘိနိဝဂ္ဂေါ၊ တည်း။
၈-ကုမာရိဘူတဝဂ်
၁-၂-၃-ပဌမဒုတိယတတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၁၉။ ကုမာရိဘူတဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ တီဏိ၊ သုံးပါးကုန်သော။ ပဌမဒုတိယတတိယသိက္ခာပဒါနိ၊ ပဌမ ဒုတိယ တတိယသိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ တီဟိ၊ သုံးပါးကုန်သော။ ဂိဟိဂတသိက္ခာပဒေဟိ၊ ဂိဟိဂတသိက္ခာပုဒ်တို့နှင့်။ သဒိသာနိ၊ တူကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်၏။ သဗ္ဗပဌမာ၊ အလုံးစုံသော သိက္ခမာန်တို့၏ ရှေးဦးစွာ ဖြစ်ကုန်သော။ ဒွေ၊ နှစ်ယောက်ကုန်သော။ ယာ တာ မဟာသိက္ခမာနာ၊ အကြင်မဟာသိက္ခမာန်တို့သည်။ သန္တိ တာ၊ ထိုမဟာသိက္ခမာန်တို့ကို။ အတိက္ကန္တဝီသတိဝဿာတိ၊ လွန်အပ်ပြီးသော အနှစ်နှစ်ဆယ် ရှိသူတို့ဟူ၍။ ဝါ၊ အနှစ်နှစ်ဆယ်ကို လွန်ပြီးသူတို့ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ တာ၊ ထိုမဟာသိက္ခမာန်တို့ကို။ ဝါ၊ တို့သည်။ ဂိဟိဂတာ ဝါ၊ ဂိဟိဂတာတို့သည်မူလည်း။ ဟောန္တု၊ စေ။ အဂိဟိဂတာ ဝါ၊ ဂိဟိဂတာ မဟုတ်ကုန်သည်မူလည်း။ ဟောန္တု၊ စေ။ သိက္ခမာနာဣစ္စေဝ၊ သိက္ခမာန်တို့ဟူ၍သာ။ ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ကုန်၏။ ဂိဟိဂတာတိ ဝါ၊ ဂိဟိဂတာတို့ဟူ၍လည်းကောင်း။ ကုမာရိဘူတာတိ ဝါ၊ ကုမာရိဘူတာတို့ဟူ၍လည်းကောင်း။ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ မဆိုထိုက်ကုန်။ ဂိဟိဂတာယ၊ ယောကျ်ားတစ်ပါး သွားလာအပ်ဖူးသော မိန်းမအား။ ဒသဝဿကာလေ၊ ဆယ်နှစ်ရှိသူ၏ အခါ၌။ သိက္ခာသမ္မုတိံ၊ ကို။ ဒတွာ၊ ပေးပြီး၍။ ဒွါဒသဝဿကာလေ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်နှစ်ရှိသူ၏ အခါ၌။ ဥပသမ္ပဒါ၊ အထက်တန်းဖြစ်သော ပြည့်စုံခြင်းကို။ ဝါ၊ ရဟန်းမအဖြစ်ကို။ ကာတဗ္ဗာ၊ ၏။ ဧကာဒသဝဿကာလေ၊ ၌။ သိက္ခာသမ္မုတိံ ဒတွာ၊ ၍။ တေရသဝဿကာလေ၊ ၌။ ဥပသမ္ပဒါ၊ အထက်တန်းဖြစ်သော ပြည့်စုံခြင်းကို။ ဝါ၊ ရဟန်းမအဖြစ်ကို။ ကာတဗ္ဗာ၊ ၏။ ဒွါဒသဝဿကာလေ ဒတွာ စုဒ္ဒသဝဿကာလေ ကာတဗ္ဗာ တေရသဝဿကာလေ ဒတွာ ပန္နရသဝဿကာလေ ကာတဗ္ဗာ စုဒ္ဒဿဝဿကာလေ ဒတွာ သောဠသဝဿကာလေ ကာတဗ္ဗာ ပန္နရသဝဿကာလေ ဒတွာ သတ္တရသဝဿကာလေ ကာတဗ္ဗာ သောဠသဝဿကာလေ ဒတွာ အဋ္ဌာရသဝဿကာလေ ကာတဗ္ဗာ သတ္တရသဝဿကာလေ ဒတွာ ဧကူနဝီသတိဝဿလေ ကာတဗ္ဗာ အဋ္ဌာရသဝဿကာလေ၊ ၌။ သမ္မုတိံ၊ သိက္ခာသမ္မုတိကို။ ဒတွာ၊ ၍။ ဝီသတိဝဿကာလေ၊ ၌။ ဥပသမ္ပဒါ၊ အထက်တန်းဖြစ်သော ပြည့်စုံခြင်းကို။ ဝါ၊ ရဟန်းမအဖြစ်ကို။ ကာတဗ္ဗာ၊ ၏။ စ ပန၊ ထပ်၍ ဆက်ဦးအံ့။ အဋ္ဌာရသဝဿကာလတော ပဋ္ဌာယ အယံ၊ ဤသိက္ခမာန်ကို။ ဂိဟိဂတာတိပိ၊ ဂိဟိဂတာဟူ၍လည်းကောင်း။ ကုမာရိဘူတာတိပိ၊ ကုမာရိဘူတာဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝတ္တံု၊ ဆိုခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ကုမာရိဘူတာ၊ အပျိုစင်ဖြစ်၍ ဖြစ်သော သိက္ခမာန်ကို။ ဂိဟိဂတာတိ၊ ဂိဟိဂတာဟူ၍။ န ဝတ္တဗ္ဗာ၊ မဆိုထိုက်။ ကုမာရိဘူတာ ဣစ္စေဝ၊ ကုမာရိဘူတာဟူ၍သာ။ ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ဆိုထိုက်၏။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ မဟာသိက္ခမာနာ၊ မဟာသိက္ခမာန်ကို။ ဂိဟိဂတာတိပိ၊ ဟူ၍လည်း။ ဝတ္တံု၊ ဆိုခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ကုမာရိဘူတာတိပိ၊ ဟူ၍လည်း။ ဝတ္တံု၊ ဆိုခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ သိက္ခာသမ္မုတိဒါနဝသေန၊ သိက္ခာသမ္မုတိကို ပေးခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ တိဿောပိ၊ သုံးပါးသော သိက္ခမာန်တို့ကိုလည်း။ သိက္ခမာနာတိ၊ ဟူ၍။ ဝတ္တံု၊ ဆိုခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ပဌမဒုတိယတတိယသိက္ခပဒါနိ သမတ္တာနိ။
၄-၅-၇။ စတုတ္ထပဉ္စမဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၃၆။ စတုတ္ထပဉ္စမဆဋ္ဌေသု၊ တို့၌။ သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံသော သိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ တိသမုဋ္ဌာနာနိ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တို့တည်း။ စတုတ္ထံ၊ စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ်သည် (ပ)။ တိဝေဒနန္တိ။ ပဉ္စမံ (ပ)
တိဝေဒနန္တိ။ စ၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်၌။ “သံဃေန ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗာ”တိ၊ ဟူ၍။ ယံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်မူအပ်ပြီ။ တဿ၊ ထိုစကား၏။ “ဥပပရိက္ခိတဗ္ဗာ”တိ အတ္ထော၊ စူးစမ်းနှိုင်းချိန်ထိုက်၏ဟူသော အနက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဆဋ္ဌံ၊ သည်။ ကိရိယံ၊ တည်း (ပ)။ ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်၌။ “ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ”တိ၊ ဟူ၍။ ယံ၊ အကြင် စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ပြီ။ တဿ၊ ထိုစကား၏။ “ဥပပရိက္ခိတွာ”တိ အတ္ထော၊ စူးစမ်းနှိုင်းချိန်ပြီး၍ဟူသော အနက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
စတုတ္ထပဉ္စမဆဋ္ဌသိက္ခာပဒါနိ သမတ္တာနိ။
၇-သတ္တမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၅၀။ သတ္တမေ၊ ၌။ သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ (ပ) ဒုက္ခဝေဒနန္တိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၈-အဋ္ဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၅၄။ အဋ္ဌမေပိ၊ ၌လည်း။ သဗ္ဗံ ဥတ္တာနမေဝ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိပိ၊ တို့သည်လည်း။ အနန္တရသဒိသာနေဝ၊ အခြားမဲ့ဖြစ်သော သတ္တမသိက္ခာပုဒ်၏ သမုဋ္ဌာန် အစရှိသည်တို့နှင့် တူကုန်သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
အဋ္ဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၉-နဝမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၅၈။ နဝမေ၊ ၌။ သောကာဝါသန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သင်္ကေတံ၊ အချိန်းအချက်ကို။ ကတွာ၊ ပြုပြီး၍။ အဂစ္ဆမာနာ၊ မသွားသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝါ၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ပုရိသာနံ၊ တို့၏။ အန္တော၊ အတွင်းသို့။ သောကံ၊ သောကကို။ ဝါ၊ ဝမ်းနည်းခြင်းကို။ ပဝေသေတိ၊ သွင်းတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သောကာဝါသာ၊ သောကာဝါသာ မည်၏။ သောကာဝါသံ၊ ယောကျ်ားတို့တွင် သောကကို သွင်းတတ်သော။ တံ၊ ထိုသိက္ခမာန်ကို။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်ပင်။ “သောကာဝါသာ နာမ ပရေသံ ဒုက္ခံ ဥပ္ပါဒေတီ”တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။ အထ ဝါ၊ ကား။ ဃရသာမိကာ၊ အိမ့်ရှင်တို့သည်။ ဃရံ၊ အိမ်သို့။ အာဝိသန္တိ ဝိယ၊ ဝင်ကုန်သကဲ့သို့။ တထာ အယမ္ပိ၊ ဤသိက္ခမာန်သည်လည်း။ ပုရိသသမာဂမံ၊ ယောကျ်ားတို့နှင့် ပေါင်းဆုံခွင့်ကို။ အလဘမာနာ၊ မရသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝါ၊ ကြောင့်။ သောကံ၊ သောကသို့။ အာဝိသတိ၊ ဝင်တတ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့လျှင်။ ယံ၊ အကြင်သောကသို့။ အာဝိသတိ၊ ၏။ သော၊ ထိုသောကသည်။ အဿာ၊ ထိုသိက္ခမာန်၏။ အာဝါသော၊ တည်နေရာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သောကာဝါသာ၊ မည်၏။ တေန၊ ကြောင့်။ “သောကံ အာဝိသတီ”တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ပြီ။ အဇာနန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။
အယံ၊ ဤသိက္ခမာန်သည်။ ဧဒိသာ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်သူတည်း။ ဝါ၊ ဤကဲ့သို့ ရှုအပ်သော သောကာဝါသသိက္ခမာန်တည်း။ ဣတိ၊ သို့။ အဇာနမာနာ၊ မသိသည်။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
နဝမသိကာပဒံ သမတ္တံ။
၁၀-ဒသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၆၄။ ဒသမေ၊ ၌။ အနာပုစ္ဆာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အနာပုစ္ဆိတွာ၊ မပန်ပြောမူ၍။ ဘိက္ခုနီဟိ၊ တို့သည်။ ပဗ္ဗဇ္ဇာကာလေ စ၊ ရှင်ဖြစ်ရာ အခါ၌လည်းကောင်း။ ဥပသမ္ပဒါကာလေ စ၊ ပဉ္စင်းအဖြစ်သို့ ရောက်ရာ အခါ၌လည်းကောင်း။ ဒွိက္ခတ္တံု၊ နှစ်ကြိမ်။ အာပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ပန်ပြောရာ၏။ ဝါ၊ ပန်ပြောရမည်။ ဘိက္ခူနံ ပန၊ ရဟန်းယောကျ်ားတို့၏ကား။ သကိံ၊ တစ်ကြိမ်။ အာပုစ္ဆိတေပိ၊ ပန်ပြောအပ်သော်လည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
၁၁၆၅။ အဇာနန္တီတိ၊ ဟူသည်ကား။ မာတာဒီနံ၊ အမိအစရှိသူတို့၏။ အတ္ထိဘာဝံ၊ ရှိကုန်သည်၏အဖြစ်ကို။ အဇာနန္တီ၊ မသိသည်။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ အပုဗ္ဗသမုဋ္ဌာနသီသံ၊ ရှေးမဟုတ်သော သမုဌာန်ဦးခေါင်းတည်း။ ဝါ၊ အသစ်ဖြစ်သော သမုဋ္ဌာန် ဦးခေါင်းတည်း။ စတုသမုဋ္ဌာနံ၊ လေးပါးသော သမုဋ္ဌာန်ရှိ၏။ ဝါစတော၊ နှုတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ (ပ) ကာယဝါစာစိတ္တတော စ၊ ကိုယ် နှုတ် စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကထံ၊ နည်း။ အဗ္ဘာနကမ္မာဒီသု၊ အဗ္ဘာနကံ အစရှိသည်တို့တွင်။ ကေနစိဒေဝ၊ တစ်စုံတစ်ခုသာလျှင် ဖြစ်သော။ ကရဏီယေန၊ ပြုဖွယ်ကံကြောင့်။ ခဏ္ဍသီမာယံ၊ ခဏ္ဍသိမ်၌။ နိသိန္နာ၊ ထိုင်နေသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ “သိက္ခမာနံ၊ ကို။ ပက္ကောသထ၊ ခေါ်လိုက်ကြကုန်။ ဣဓေဝ၊ ဤခဏ္ဍသိမ်၌ပင်။ နံ၊ ထိုသိက္ခမာန်ကို။ ဥပသမ္ပာဒေဿာမ၊ မြင့်မြတ်သော ပဉ္စင်းမအဖြစ်သို့ ရောက်စေကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ဥပသမ္ပာဒေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့ စေခိုင်းလတ်သော်။ ဝါစတော၊ ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥပဿယတော၊ ဘိက္ခုနီတို့၏ ကျောင်းမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဥပသမ္ပာဒေဿာမိ၊ အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ ခဏ္ဍသီမံ၊ ခဏ္ဍသိမ်သို့။ ဂစ္ဆန္တိယာ၊ သွားသော ရဟန်းမ၏။ ကာယဝါစတော သမုဋ္ဌာတိ။ ဒွီသုပိ၊ နှစ်ခုလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဌာနေသု၊ အရပ်တို့၌။ ဝါ၊ ကံပြုရာအရပ် ဥပဿယမှ ခဏ္ဍသိမ်သို့ သွားရာအရပ်တို့၌။ ပဏ္ဏတ္တိဘာဝံ၊ ပညတ်တော်ရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ဇာနိတွာဝ၊ သိလျက်သာလျှင်။ ဝီတိက္ကမံ၊ လွန်ကျူးမှုကို။ ကရောန္တိယာ၊ ပြုသော ရဟန်းမ၏။ ဝါစာစိတ္တတော၊ ကြောင့်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တတော စ၊ လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ၏။ အနနုဇာနာပေတွာ၊ ခွင့်မပြုစေမူ၍။ ဥပသမ္ပာဒနတော၊ မြင့်မြတ်သော ပဉ္စင်းမ အဖြစ်သို့ ရောက်စေခြင်းကြောင့်။ ကိရိယာကိရိယံ၊ တည်း (ပ)။ တိဝေဒနန္တိ။
ဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၁-ဧကာဒသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၆၇-၈။ ဧကာဒသမေ၊ ၌။ ပါရိဝါသိကဆန္ဒဒါနေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပါရိဝါသိကေန၊ သုဉ်းအပ်ပြီးသော။ ဆန္ဒဒါနေန၊ ဆန္ဒပေးခြင်းဖြင့်။ တတ္ထ၊ ထို ပါရိဝါသိကဆန္ဒဒါနေနဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ပါရိဝါသိယံ၊ သည်။ ပရိသပါရိဝါသိယံ၊ ပရိသပါရိဝါသိယလည်းကောင်း။ ရတ္တိပါရိဝါသိယံ၊ လည်းကောင်း။ ဆန္ဒပါရိဝါသိယံ၊ လည်းကောင်း။ အဇ္ဈာသယပါရိဝါသိယံ၊ လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ စတုဗ္ဗိဓံ၊ လေးပါးအပြားရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုလေးပါးတို့တွင်။ ပရိသပါရိဝါသိယံ နာမ၊ ပရိသပါရိဝါသိယ မည်သည်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိထိုက်၏။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ ကေနစိဒေဝ၊ သော။ ကရဏီယေန၊ ကြောင့်။ သန္နိပတိတာ၊ စည်းဝေးကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ မေဃော ဝါ၊ မိုးသည်သော်လည်း။ ဥဋ္ဌာတိ၊ တက်လာအံ့။ ဥဿာရဏာ ဝါ၊ လူအများကို တိုးဝှေ့သွားလာစေခြင်းကိုသော်လည်း။ ကရိယတိ၊ ပြုအပ်အံ့။ မနုဿာ ဝါ၊ လူတို့သည်သော်လည်း။ အဇ္ဈောတ္ထရန္တာ၊ လွှမ်းမိုးကုန်လျက်။ အာဂစ္ဆန္တိ၊ လာကုန်အံ့။
ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ “မယံ၊ တို့သည်။ အနောကာသာ၊ အခွင့်မရှိကုန်။ ဝါ၊ ကံပြု၍ မဖြစ်နိုင်ကုန်။ အညတြ၊ အခြားအရပ်သို့။ ဂစ္ဆာမ၊ သွားကြစို့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ တိုင်ပင်၍။ ဆန္ဒံ၊ ကံပြုလိုသော ဆန္ဒကို။ အဝိဿဇ္ဇေတွာဝ၊ မစွန့်မူ၍သာ။ ဥဋ္ဌဟန္တိ၊ ထသွားကုန်အံ့။ ဣဒံ၊ ဤထသွားခြင်းသည်။ ပရိသပါရိဝါသိယံ နာမ၊ ပရိသတ်၏ သုဉ်းခြင်း မည်၏။ ဝါ၊ ပရိသတ်၏ ပျက်ပြယ်ခြင်း မည်၏။ ပရိသပါရိဝါသိယံ၊ ပရိသပါရိဝါသိယသည်။ ကိဉ္စာပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍ကား ဖြစ်ပါပေ၏။ ပန၊ ထိုသို့ပင် ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ဆန္ဒဿ၊ ကံပြုလိုသော ဆန္ဒ၏။ ဝါ၊ ကို။ အဝိဿဋ္ဌတ္တာ၊ မစွန့်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကမ္မံ၊ ကို။ ကာတုံ၊ အခြားတစ်နေရာ၌ ပြုခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ “ဥပေါသထာဒီနိ၊ ဥပုသ်အစရှိသည်တို့ကို။ ကရိဿာမ၊ ပြုကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ ရတ္တိံ၊ ညဉ့်အခါ၌။ သန္နိပတိတွာ၊ စည်းဝေး၍။ “ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့သည်။ သန္နိပတန္တိ၊ စည်းဝေးမိကုန်၏။ တာဝ၊ လောက်။ ဝါ၊ ရဟန်းအားလုံး စုရုံးပြီးသည့်တိုင်အောင်။ ဓမ္မံ၊ ကို။ သုဏိဿာမ၊ နာကြကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ပြော၍။ ဧကံ၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းကို။ အဇ္ဈေသန္တိ၊ တရားဟောဖို့ရန် တိုက်တွန်းကြကုန်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဓမ္မကထံ၊ ကို။ ကထေန္တေယေဝ၊ ဟောနေစဉ်ပင်။ အရုဏော၊ သည်။ ဥဂ္ဂစ္ဆတိ၊ တက်အံ့။ “စာတုဒ္ဒသိကံ၊ စာတုဒ္ဒသီဖြစ်သော။ ဥပေါသထံ၊ ဥပုသ်ကို။ ကရိဿာမ၊ ကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ နိသိန္နာ၊ ထိုင်နေကုန်သည်။ သစေ ဟောန္တိ။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ထိုင်နေကုန်လတ်သော်။ “ပန္နရသော”တိ၊ ပန္နရသောဟူ၍။ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပန္နရသိကံ၊ ပန္နရသီဥပုသ်ကို။ ကာတုံ နိသိန္နာ သစေ ဟောန္တိ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ထိုင်နေကုန်လတ်သော်။ ပါဋိပဒေ၊ အထွက်တစ်ရက်ဖြစ်သော။ အနုပေါသထေ၊ ဥပုသ်မဟုတ်သော နေ့၌။ ဥပေါသထံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ။ ပန၊ အနွယကား။ အညံ၊ ဥပုသ်မှ အခြားသော။ သံဃကိစ္စံ၊ ကို။ ကာတုံ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣဒံ၊ ဤပါရိဝါသိယသည်။ ရတ္တိပါရိဝါသိယံ နာမ၊ ညဉ့်၏ သုဉ်းခြင်း မည်၏။ ဝါ၊ ညဉ့်၏ ကင်းခြင်း မည်၏။
ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ “ကိဉ္စိဒေဝ၊ တစ်စုံတစ်ခုသာလျှင် ဖြစ်သော။ အဗ္ဘာနာဒိသံဃကမ္မံ၊ အဗ္ဘာနအစရှိသော သံဃကံကို။ ကရိဿာမ၊ ကုန်အံ့၊” ဣတိ၊ ဤသို့ ကြံ၍။ နိသိန္နာ၊ ထိုင်နေကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်၏။ တတြ၊ ထိုထိုင်နေကုန်သော ရဟန်းတို့တွင်။ ဧကော၊ တစ်ပါးသော။ နက္ခတ္တပါဌကော၊ နက္ခတ်ကျမ်းကို ရွတ်ဖတ်တတ်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ဧဝံ၊ သို့။ ဝဒတိ၊ ပြောအံ့။ ကိံ၊ အဘယ်သို့ ပြောသနည်း။ “အဇ္ဇ၊ ယနေ့။ နက္ခတ္တံ၊ နက္ခတ်သည်။ ဒါရုဏံ၊ ကြမ်းတမ်း၏။ ဣဒံ ကမ္မံ၊ ဤကံကို။ မာ ကရောထ၊ မပြုကြကုန်လင့်၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝဒတိ။ ၊ အံ့။ တေ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ တဿ၊ ထိုနက္ခတ္တပါဌကရဟန်း၏။ ဝစနေန၊ စကားကြောင့်။ ဆန္ဒံ၊ ကံပြုလိုသော ဆန္ဒကို။ ဝိဿဇ္ဇေတွာ၊ ၍။ တတ္ထေဝ၊ ထိုအရပ်၌ပင်။ နိသိန္နာ၊ ထိုင်နေကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်အံ့။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ အညော၊ အခြားသော ရဟန်းသည်။ အာဂန္တွာ၊ ၍။ “နက္ခတ္တံ၊ ကောင်းသော နက္ခတ်ကို။ ပတိမာနေန္တံ၊ မြော်လင့်နေသော။ ဗာလံ၊ လူပြိန်းလူအကို။ အတ္ထော၊ အကျိုးစီးပွားသည်။ ဥပစ္စဂါ၊ ကပ်၍ လွန်သွားပြီ၊” ဣတိ၊ သို့။ ဝတွာ၊ ၍။ “နက္ခတ္တေန၊ နက္ခတ်ဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ ကရောထ၊ ပြုကုန်အံ့နည်း၊” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ အံ့။ ဣဒံ၊ ဤပါရိဝါသိယသည်။ ဆန္ဒပါရိဝါသိယဉ္စေဝ၊ ဆန္ဒ၏ သုဉ်းခြင်းသည်လည်းကောင်း။ အဇ္ဈာသယပါရိဝါသိယဉ္စ၊ အဇ္ဈာသယ၏ သုဉ်းခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတသ္မိံ ပါရိဝါသိယေ၊ ဤပါရိဝါသိယ၌။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိံ၊ ဆန္ဒပါရိသုဒ္ဓိကို။ အနာနေတွာ၊ မဆောင်မူ၍။ ကမ္မံ၊ ကို။ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။
ဝုဋ္ဌိတာယ ပရိသာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဆန္ဒံ၊ ကံပြုလိုသော ဆန္ဒကို။ ဝိဿဇ္ဇေတွာ၊ စွန့်ပြီး၍။ ကာယေန ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဝါစာယ ဝါ၊ သော်လည်းကောင်း။ ဆန္ဒဝိဿဇ္ဇနမတ္တေနေဝ ဝါ၊ ဆန္ဒကို စွန့်ခြင်းမျှဖြင့်သော်လည်းကောင်း။ ပရိသာယ၊ ပရိသတ်သည်။ ဥဋ္ဌိတာယ၊ ထသွားပြီးသော်။
၁၁၆၉။ အနာပတ္တိ (ပ) ပရိသာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဆန္ဒံ၊ ကို။ အဝိဿဇ္ဇေတွာ၊ မစွန့်မူ၍။ ပရိသာယ၊ သည်။ အဝုဋ္ဌိတာယ၊ မထသေးမီ။ သိက္ခမာနံ ဝုဋ္ဌာတိ၊ ထအံ့။ အနာပတ္တိ။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဧကာဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၂-ဒွါဒသသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၇၀။ ဒွါဒသမေ၊ ၌။ ဥပဿယော န သမ္မတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝသနောကာသော၊ နေရာအရပ်သည်။ နပ္ပဟောတိ၊ မလောက်။ ဝါ၊ မဆန့်။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ၊ တို့သည်။ အနန္တရသဒိသာနေဝ၊ အခြားမဲ့သိက္ခာပုဒ်၏ သမုဋ္ဌာန် အစရှိသည်တို့နှင့် တူကုန်သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဒွါဒသမသိက္ခာပဒံ။
၁၃-တေရသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၇၅။ တေရသမေ၊ ၌။ ဧကံ ဝဿံ ဒွေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကန္တရိကေ၊ တစ်နှစ်ခြားဖြစ်သော။ ဧကသ္မိံ သံဝစ္ဆရေ၊ တစ်နှစ်၌။ ဒွေ၊ နှစ်ယောက်သော သိက္ခမာန်တို့ကို။ ဝုဋ္ဌာပေတိ၊ သိက္ခမာန်အဖြစ်မှ ထမြောက်စေကြ၏။ သေသံ (ပ) သဒိသာနေဝါတိ။ တေရသမသိက္ခာပဒံ။
အဋ္ဌမော၊ သော။ ကုမာရိဘူတဝဂ္ဂေါ၊ တည်း။
၉-ဆတ္တုပါဟနဝဂ်အဖွင့်
၁-ပဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၈၁။ ဆတ္တဝဂ္ဂဿ၊ ၏။ ပဌမသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ သကိမ္ပိ (ပ) ပါစိတ္တိယဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဂ္ဂဂမနေ၊ ခရီးသွားရာ အခါ၌။ ဧကပယောဂေနေဝ၊ တစ်ကြိမ်တည်းသော ပယောဂဖြင့်သာလျှင်။ ဒိဝသမ္ပိ၊ တစ်နေ့ပတ်လုံးလည်း။ ဓာရေတိ၊ ဆောင်အံ့။ ဧကာဝ၊ တစ်ချက်သာလျှင်ဖြစ်သော။ အာပတ္တိ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကဒ္ဒမာဒီနိ၊ ညွန်အစရှိသော အရပ်တို့သို့။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ ဥပါဟနာ၊ ဖိနပ်တို့ကို။ ဩမုဉ္စိတွာ၊ ချွတ်၍။ ဆတ္တမေဝ၊ ထီးကိုသာလျှင်။ ဓာရေန္တီ၊ ဆောင်းလျက်။ သစေ ဂစ္ဆတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ သွားသော်။ ဒုက္ကဋံ။ ဂစ္ဆာဒီနိ၊ ချုံအစရှိသည်တို့ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ ဆတ္တံ၊ ကို။ အပနာမေတွာ၊ ဘေးသို့ ညွတ်စေ၍။ ဝါ၊ ဖယ်၍။ ဥပါဟနာရုဠှာဝ၊ စီးအပ်သော ဖိနပ်ရှိသည်သာ။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အထာပိ ဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍မူလည်း သွားအံ့။ ဧဝံ သတိပိ၊ ဤသို့ ဖြစ်ပါသော်လည်း။ ဒုက္ကဋမေဝ။ ဆတ္တမ္ပိ၊ ကိုလည်း။ အပနာမေတွာ၊ ၍။ ဥပါဟနာပိ၊ တို့ကိုလည်း။ ဩမုဉ္စိတွာ၊ ချွတ်၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ သစေ ဓာရေတိ၊ အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဆောင်လတ်သော်။ ပုန ပါစိတ္တိယံ။ ဧဝံ၊ သို့။ ပယောဂဂဏာနာယ၊ အားဖြင့်။ အာပတ္တိယော၊ တို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ကုန်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ပဌမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၂-ဒုတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၈၄။ ဒုတိယေ ယာနေန ယာယန္တီတိ ဧတ္ထာပိ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌လည်း။ ဩရောဟိတွာ၊ သက်ဆင်း၍။ ပုနပ္ပုနံ၊ ထပ်ကာ ထပ်ကာ။ အဘိရုဟန္တိယာ၊ တက်စီးသော ရဟန်းမ၏။ ပယောဂဂဏာနာယ၊ အားဖြင့်။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်ကုန်၏။ သေသံ၊ သည်။ ပဌမေ၊ ၌။ ဝုတ္တနယမေဝ၊ သည်သာ။ ဣတိ၊ အပြီးတည်း။
ဒုတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၃-တတိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၉၀။ တတိယေ ဝိပ္ပကိရိယိံသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ မဏယော၊ ပတ္တမြားတို့သည်။ ဝိပ္ပကိဏ္ဏာ၊ ဖရိုဖရဲ ပြန့်ကြဲကုန်ပြီ။ ဣဓာပိ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ ဩမုဉ္စိတွာ၊ ချွတ်၍။ ဓာရေန္တိယာ၊ ပြန်ဆောင်သော ရဟန်းမ၏။ ပယောဂဂဏာနာယ၊ ဖြင့်။ အာပတ္တိယော ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ၊ တို့သည်။ ဝုတ္တနယာနေဝ၊ သည်သာ။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ဣဓ၊ ၌။ အကုသလစိတ္တံ၊ သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ တည်း။
တတိယသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၄-စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၉၄။ စတုတ္ထေ၊ ၌။ သီသူပဂါဒီသု၊ ဦးခေါင်းတန်ဆာ အစရှိသည်တို့တွင်။ ယံယံ၊ အကြင်အကြင် တန်ဆာကို။ ဓာရေတိ၊ ၏။ တဿ တဿ၊ ထိုထိုတန်ဆာ၏။ ဝါ၊ နှင့်။ ဝသေန၊ စပ်သဖြင့်။ ဝတ္ထုဂဏနာယ၊ အားဖြင့်။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိထိုက်ကုန်၏။ သေသံ တတိယေ ဝုတ္တနယမေဝါတိ။
စတုတ္ထသိက္ခာပဒံသမတ္တံ။
၅-ပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၁၉၉။ ပဉ္စမေ ဂန္ဓဝဏ္ဏကေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂန္ဓေန စ၊ နံ့သာဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ နံ့သာဖြင့် ရောစပ်အပ်သော ရေဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝဏ္ဏကေန စ၊ အဆင်းကို ပြုတတ်သော အလှရည်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ အလှရည်ဖြင့် ရောစပ်အပ်သော ရေဖြင့်လည်းကောင်း။ သေသံ (ပ) သဒိသာနေဝါတိ။
ပဉ္စမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၆-ဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၂၀၂။ ဆဋ္ဌေ၊ ၌။ သဗ္ဗံ၊ သည်။ ပဉ္စမေ၊ ၌။ ဝုတ္တသဒိသမေဝါတိ။
ဆဋ္ဌသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၇-သတ္တမသိက္ခာပုဒ်များအဖွင့်
၁၂၀၈-၉။ သတ္တမေ ဥမ္မဒ္ဒါပေတိ အာပတ္တိ ပါစိတ္တိယဿာတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ ဟတ္ထံ၊ လက်ကို။ အမောစေတွာ၊ မလွတ်စေမူ၍။ ဥမ္မဒ္ဒနေ၊ ပွတ်တိုက်ခြင်းကြောင့်။ ဧကာဝ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မောစေတွာ မောစေတွာ၊ လွတ်စေ၍ လွတ်စေ၍။ ဥမ္မဒ္ဒနေ၊ ကြောင့်။
ပယောဂဂဏနာယ အာပတ္တိယော။ သမ္ဗာဟနေပိ၊ ဆုပ်နယ်စေခြင်း၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။ ဂိလာနာယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အန္တမသော၊ အားဖြင့်။ မဂ္ဂဂမနပရိဿမေနာပိ၊ လမ်းသွားရခြင်းကြောင့် ညောင်းညာပင်ပန်းခြင်းအားဖြင့်လည်း။ သာဗာဓာယ၊ အနာရှိသည်ဖြစ်၍။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ စောရဘယာဒီဟိ၊ ခိုးသူဘေး အစရှိသည်တို့ကြောင့်။ သရီရကမ္ပနာဒီသု၊ ကိုယ်၏ တုန်လှုပ်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကြောင့်။ သေသံ (ပ) သဒိသာနေဝါတိ။
သတ္တမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၈-၉-၁၀-အဋ္ဌမနဝမဒသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၂၁၀။ အဋ္ဌမာဒီသု၊ အဋ္ဌမသိက္ခာပုဒ် အစရှိကုန်သော။ တီသု၊ သုံးပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့၌။ သိက္ခမာနာယ သာမဏေရိယာ ဂိဟိနိယာတိ ဣဒမေဝ၊ သိက္ခမာနာယ သာမဏေရိယာ ဂိဟိနိယာ ဟူသော ဤပုဒ်အပေါင်းသည်သာ။ နာနာကရဏံ၊ အသီးအခြားပြုကြောင်း အထူးတည်း။ သေသံ (ပ) သဒိသမေဝါတိ။
အဋ္ဌမနဝမဒသမသိက္ခာပဒါနိ သမတ္တာနိ။
၁၁-ဧကာဒသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၂၁၄။ ဧကာဒသမေ၊ ၌။ ဘိက္ခုဿ ပုရတောတိ ပဒဿ၊ ဟူသော ပုဒ်၏။ အဘိမုခံ၊ ရှေးရှု၌။ ဣတိ အတ္ထော ဧဝ၊ ဤအနက်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ဣဒံ၊ ဤဘိက္ခုဿ ပုရတောဟူသော စကားကို။ ဥပစာရံ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်ဥပစာကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ကထိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်ပြီ။ ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဧကာဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၂-ဒွါဒသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၂၁၉-၂၃။ ဒွါဒသမေ၊ ၌။ အနောကာသကတန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အသုကသ္မိံ နာမ ဌာနေ၊ ထိုမည်သော ပါဠိရပ်၌။ ပုစ္ဆာမိ၊ မေးလိုပါ၏။ ဝါ၊ မေးပါရစေ။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အကတဩကာသံ၊ မပြုအပ်သော အခွင့်ရှိသော။ ဝါ၊ ခွင့်မပြုသေးသော။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်ပင်။ “အနောကာသကတန္တိ အနာပုစ္ဆာ”တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ပြီ။ အနောဒိဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ အသုကသ္မိံ နာမ ဌာနေ၊ ၌။ ပုစ္ဆာမိ၊ မေးလိုပါ၏။ ဝါ၊ မေးပါရစေ။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အနိယမေတွာ၊ မသတ်မှတ်မူ၍။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ “အယျ၊ အရှင်ဘုရား။ ပုစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ မေးဖွယ်သည်။ ဝါ၊ မေးစရာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိပါ၏။ ပုစ္ဆာမိ၊ မေးလိုပါ၏။ ဝါ၊ မေးပါရစေ၊” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ လျှောက်ပြီး၍။ ပုစ္ဆတိ၊ အံ့။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
ဒွါဒသမသိက္ခာပဒံ သမတ္တံ။
၁၃-တေရသမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
၁၂၂၆။ တေရသမေ၊ ၌။ ပရိက္ခေပံ အတိက္ကာမေန္တိယာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဧကေန၊ တစ်ဖက်သော။ ပါဒေန၊ ခြေဖြင့်။ ပရိက္ခေပေ၊ အကာအရံကို။ အတိက္ကန္တေ၊ လွန်အပ်သော်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယေန၊ ဒုတိယခြေဖြင့်။ ပရိက္ခေပေ၊ အကာအရံကို။ အတိက္ကန္တေ၊ လွန်အပ်သော်။ ပါစိတ္တိယံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥပစာရေပိ၊ ဥပစာ၌လည်း။ ဧသေဝ၊ ဤနည်းသည်ပင်။ နယော၊ သိကြောင်းနည်းတည်း။
၁၂၂၇။ အစ္ဆိန္နစီဝရိကာယာတိအာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဠိရပ်တို့၌။ သံကစ္စိကစီဝရမေဝ၊ ရင်စည်းသင်္ကန်းကိုပင်။ စီဝရန္တိ၊ ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အာပဒါသူတိ၊ ဟူသည်ကား။ သံကစ္စိကံ၊ ရင်စည်းတဘက်သည်။ မဟဂ္ဃံ၊ များသော အဖိုးရှိသည်။ ဝါ၊ အဖိုးများစွာ ထိုက်တန်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ ပါရုပိတွာ၊ ခြုံ၍။ ဂစ္ဆန္တိယာဝ၊ သွားသော ရဟန်းမ၏လည်း။ ဥပဒ္ဒဝေါ၊ ဘေးရန်သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်တတ်အံ့။ ဧဝရူပါသု၊ ဤသို့ သဘောကုန်သော။ အာပဒါသု၊ ကြောင့်။ အသံကစ္စိကာယ၊ ရင်စည်းသင်္ကန်းမပါဘဲ။ ဂါမံ၊ သို့။ ပဝိသန္တိယာ၊ ၏။ အနာပတ္တိ။ သေသံ (ပ) တိဝေဒနန္တိ။
တေရသမသိက္ခာပဒံသမတ္တံ။
နဝမော၊ သော။ ဆတ္တုပါဟနဝဂ္ဂေါ၊ တည်း။
ဥဒ္ဒိဋ္ဌာခေါ (ပ) ဓမ္မောတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဤပါဌ်၌။ သဗ္ဗာနေဝ၊ အလုံးစုံသာလျှင်ဖြစ်ကုန်သော။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏။ ခုဒ္ဒကေသု၊ ခုဒ္ဒသိက္ခာပုဒ်တို့၌။ ဆန္နဝုတိ၊ ကိုးဆယ့်ခြောက်ပါးလည်းကောင်း။ ဘိက္ခူနံ၊ တို့၏။ ဒွေနဝုတိ၊ ကိုးဆယ့်နှစ်ပါးလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဋ္ဌာသီတိသတံ၊ တစ်ရာ့ရှစ်ဆယ့်ရှစ်ပါးကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့ကို။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနိ၊ သရုပ်အားဖြင့် ထုတ်ပြအပ်ပါကုန်ပြီ။ တတော၊ ထို တစ်ရာ့ရှစ်ဆယ့်ရှစ်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့မှ။ သကလံ၊ အလုံးစုံသော။ ဘိက္ခုနီဝဂ္ဂံ၊ ဘိက္ခုနီဝဂ်လည်းကောင်း။ ပရမ္ပရဘောဇနံ၊ ပရမ္ပရဘောဇနသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ အနတိရိတ္တဘောဇနံ၊ လည်းကောင်း။ အနတိရိတ္တေန အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရဏံ၊ အနတိရိတ္တေန အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရဏသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ပဏီတဘောဇနဝိညတ္တိ၊ လည်းကောင်း (ပ)။ မာတုဂါမေန (ပ) အဒ္ဓါနဂမနံ၊ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ သံဝိဓာယ အဒ္ဓါနဂမနသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနံ၊ လည်းကောင်း။ သန္တံ ဘိက္ခုံ (ပ) ဂါမပ္ပဝေသနံ၊ သန္တံ ဘိက္ခုံ (ပ) ဂါမပ္ပဝေသနသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ နိသီဒနံ၊ လည်းကောင်း။ ဝဿိကသာဋိကံ၊ လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ ဒွါဝီသတိ၊ နှစ်ဆယ့်နှစ်ပါးသော။ ဣမာနိ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့ကို။ အပနေတွာ၊ ဖယ်၍။ သေသာနိ၊ ကြွင်းကုန်သော။ သတံ၊ တစ်ရာသော။ သိက္ခာပဒါနိ စ၊ တိ့ုသည်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဆသဋ္ဌိ၊ ခြောက်ဆယ့်ခြောက်ပါးသော။ သိက္ခာပဒါနိ စ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ ပါတိမေက္ခုဒ္ဒေသမဂ္ဂေန၊ ပါတိမောက် ရွတ်ပြစဉ်အားဖြင့်။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာနိ၊ သရုပ်အားဖြင့် ရွတ်ပြအပ်ပြီးကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ တေန၊ ကြောင့်။ “ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ (ပ) ဓာရယာမီ”တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူပြီ။
တတြ၊ ထိုသုဒ္ဓပါစိတ်၌။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ သင်္ခေပတော၊ အကျဉ်းချုပ်အားဖြင့်။ သမုဋ္ဌာနဝိနိစ္ဆယော၊ သမုဋ္ဌာန်အဆုံးအဖြတ်တည်း။ ဂိရဂ္ဂသမဇ္ဇံ၊ ဂိရဂ္ဂသမဇ္ဇသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ စိတ္တာဂါရသိက္ခာပဒံ၊ လည်းကောင်း (ပ)။ ဘိက္ခုနီအာဒီဟိ၊ ဘိက္ခုနီအစရှိသူတို့ကို။ ဝါ၊ ဘိက္ခုနီ သိက္ခမာန် သာမဏေမ လူဝတ်ကြောင်မတို့ကို။ ဥမ္မဒ္ဒနပရိမဒ္ဒနာနိ၊ ကြေးပွတ်စေခြင်း ဆုပ်နယ်စေခြင်းဟူသော သိက္ခာပုဒ်တို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ ဒသ၊ ကုန်သော။ ဣမာနိ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့သည်။ အစိတ္တကာနိ၊ အစိတ္တကသိက္ခာပုဒ်တို့တည်း။ လောကဝဇ္ဇာနိ၊ လောက၌ အပြစ်ရှိသော သိက္ခာပုဒ်တို့တည်း။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤအစိတ္တက အစရှိသည်တို့၌။ အဓိပ္ပါယော၊ အဋ္ဌကထာဆရာ၏ အလိုတည်း။ စိတ္တေန၊ ဝတ္ထုကို သိသော စိတ်နှင့်။ ဝိနာပိ၊ ကင်း၍လည်း။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတ္တာ၊ သင့်ရောက်ထိုက်ကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အစိတ္တကာနိ၊ အစိတ္တကတို့တည်း။ ပန၊ အဖို့တစ်ပါးကား။ စိတ္တေ၊ ဝတ္ထုကို သိသော စိတ်သည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ အကုသလေနဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်သာ။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတ္တာ၊ ကြောင့်။ လောကဝဇ္ဇာနိ၊ တို့တည်း။ အဝသေသာနိ၊ ကြွင်းသော သုံးဆယ့်ခြောက်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ အစိတ္တကာနိ ဧဝ၊ အစိတ္တကတို့ချည်းသာတည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇာနေဝ၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇတို့ချည်းသာတည်း။ စောရီဝုဋ္ဌာပနံ၊ စောရီဝုဋ္ဌာပနသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ဂါမန္တရံ၊ ဂါမန္တရသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ အာရာမသိက္ခာပဒံ၊ အာရာမသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ဂဗ္ဘိနိဝဂ္ဂေ၊ ၌။ အာဒိတော၊ အစမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ သတ္တ၊ ခုနစ်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့လည်းကောင်း (ပ)၊
ဧကန္တရိကဝုဋ္ဌာပနံ၊ ဧကန္တရိကဝုဋ္ဌာပနသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧကူနဝီသတိ၊ တစ်ခုယုတ်နှစ်ဆယ်သော။ ဣမာနိ သိက္ခာပဒါနိ၊ တို့သည်။ သစိတ္တကာနိ၊ တို့တည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇာနိ၊ တို့တည်း။ အဝသေသာနိ၊ ကြွင်းသော သုံးဆယ့်သုံးပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ သစိတ္တကာနိ ဧဝ၊ တို့ချည်းသာတည်း။ လောကဝဇ္ဇာနေဝ၊ တို့ချည်းသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤကား သမုဋ္ဌာန်အဆုံးအဖြတ်တည်း။
သမန္တပါသာဒိကာယ၊ သမန္တပါသာဒိကာ မည်သော။ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ၊ ဝိနည်းအဖွင့်၌။ ဝါ၊ တွင်။ ဘိက္ခုနိဝိဘင်္ဂေ၊ ၌။ ခုဒ္ဒကဝဏ္ဏနာ၊ ခုဒ္ဒကသိက္ခာပုဒ်တို့၏ ဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
ပါစိတ္တိယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။
၅-ပါဋိဒေသနီယကဏ္ဍ
ပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်
ခုဒ္ဒကာနံ၊ ခုဒ္ဒကသိက္ခာပုဒ်တို့၏။ အနန္တရာ၊ အခြားမဲ့၌။ ပါဋိဒေသနီယာ နာမ၊ ပါဋိဒေသနီယတို့ မည်သော။ အဋ္ဌ၊ ရှစ်ပါးကုန်သော။ ယေ ဓမ္မာ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ သင်္ခေပေနေဝ၊ အကျဉ်းချုပ်အားဖြင့်သာလျှင်။ သင်္ဂဟံ၊ သိမ်းယူကြောင်း သံဂါယနာသို့။ အာရုဠှာ၊ တင်အပ်ကုန်ပြီ။ တေသံ၊ ထိုပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပုဒ်တို့၏။ သင်္ခေပေနေဝ၊ အကျဉ်းချုပ်အားဖြင့်ပင်။ ဧသာ ဝဏ္ဏနာ၊ ဤဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ ပဝတ္တတေ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ ဖြစ်တော့လတံ့။
၁၂၂၈။ ဟိ၊ မှန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပုဒ်တို့၌။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ ယာနိ သပ္ပိတေလာဒီနိ၊ အကြင်ထောပတ် ဆီအစရှိသည်တို့ကို။ နိဒ္ဒိဋ္ဌာနိ၊ ညွှန်ပြတော်မူအပ်ကုန်ပြီ။ တာနိယေဝ၊ ထိုပါဠိတော်၌ တိုက်ရိုက်လာသော ထောပတ် ဆီအစရှိသည်တို့ကိုသာ။ ဝိညာပေတွာ၊ မိမိအလိုရှိကြောင်းကို သိစေ၍။ ဝါ၊ တောင်း၍။ ဘုဉ္ဇန္တိယာ၊ စားသော ရဟန်းမ၏။ ပါဋိဒေသနီယာ၊ ပါဋိဒေသနီယအာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပါဠိဝိနိမုတ္တကေသု၊ ပါဠိတော်မှ အလွတ်ဖြစ်ကုန်သော။ သဗ္ဗေသု၊ အလုံးစုံသော ထောပတ် ဆီအစရှိသည်တို့၌။ ဒုက္ကဋံ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်အပေါင်းသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာ (ပ)။ တိဝေဒနန္တိ။
ပါဋိဒေသနီယဝဏ္ဏနာ၊ ပါဋိဒေသနီယသိက္ခာပုဒ်တို့၏ ဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
ပါဋိဒေသနီယကဏ္ဍံ၊ သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီ။
ပန၊ ဆက်ဦးအံ့။ ပဉ္စသတ္တတိ၊ ခုနစ်ဆယ့်ငါးပါးသော။ သေခိယာ၊ တို့မည်သော။ ယေ ဓမ္မာ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ သရုပ်အားဖြင့် ထုတ်ပြအပ်ကုန်ပြီ။ တေသံ၊ ထိုသေခိယတို့၏။ အနန္တရာယေဝ၊ အခြားမဲ့၌သာလျှင်။ အဓိကရဏဝှယာ၊ အဓိကရဏသမထ အမည်ရှိကုန်သော။ သတ္တ၊ ကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ တို့ကို။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ ကုန်ပြီ။
တေသံ၊ ထိုသေခိယ အဓိကရဏသမထတို့၏။ ယော အတ္ထဝိနိစ္ဆယော၊ အကြင် အနက်အဆုံးအဖြတ်ကို။ မဟာဝိဘင်္ဂေ၊ ဘိက္ခုမဟာဝိဘင်း၌။ မယာ၊ ငါသည်။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ဘိက္ခုနီနံ၊ တို့၏။ ဝိဘင်္ဂေပိ၊ ဝိဘင်း၌လည်း။ တံ၊ ထိုအနက်အဆုံးအဖြတ်ကို။ တာဒိသံယေဝ၊ ထိုသို့ ရှုအပ်၏ဟူ၍သာ။ ဝါ၊ ဘိက္ခုဝိဘင်း၌ ဆိုအပ်ခဲ့ပြီးသော အနက်အဆုံးအဖြတ်နှင့် တူ၏ဟူ၍သာ။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဝိဒူ၊ သိကြကုန်၏။
တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တေသံ ဓမ္မာနံ၊ ထိုသေခိယ အဓိကရဏသမထတို့၏။ အတ္ထဝဏ္ဏနာ၊ အနက်၏ အဖွင့်ကို။ ဝိသုံ၊ သီးခြား။ မယာ၊ ငါသည်။ န ဝုတ္တာ၊ မဆိုအပ်တော့။ ကသ္မာ၊ နည်း။ ဟိ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုဘိက္ခုဝိဘင်း၌လည်း။ ဝုတ္တာယေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးပင် ဖြစ်တော့၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တေသံ ဓမ္မာနံ အတ္ထဝဏ္ဏနာ ဝိသုံ မယာ န ဝုတ္တာ။
သမန္တပါသာဒိကာယ၊ သော။ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ၊ ၏။ ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ၊ သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီ။
သဗ္ဗာသဝပဟံ၊ အလုံးစုံသော အာသဝေါတရားတို့ကို ပယ်ရှားနိုင်သော။ ဧသာ ဝဏ္ဏနာ၊ ဤဖွင့်ကြောင်းဖွင့်ရာ အဋ္ဌကထာသည်။ နိဋ္ဌိတာ ယထာ၊ ဝန်ကျင်ပတ်ကုံး ကမ္ပတ်ဖုံးလျက် နိဂုံးအရောက် ပြီးမြောက်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ သဗ္ဗသတ္တာ၊ အလုံးစုံသော သတ္တဝါတို့သည်။ သဗ္ဗာသဝပဟံ၊ အလုံးစုံသော အာသဝေါတို့ကို ပယ်ရှားနိုင်သော။ မဂ္ဂံ၊ အရဟတ္တမဂ်သို့။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ နိဗ္ဗုတိံ၊ ခန္ဓာနာမ်ရုပ် ငြိမ်းချုပ်ရာမှန် အေးနိဗ္ဗာန်ကို။ ပဿန္တု၊ ဉာဏ်စက္ခုဖြင့် စေ့ငုထင်ထင် တွေ့မြင်နိုင်ကြပါစေကုန်သတည်း။
ဥဘတောဝိဘင်္ဂဋ္ဌကထာ နိဋ္ဌိတာ။