ဝိမတိဝိနောဒနီဋီကာနိဿယ ပထမပိုင်း
(နိ-၁) နိဿယဂန္ထာရမ္ဘ
ပညတ္တော ဝိနယော ယေန၊ သာဝကာနံ သုခါဝဟော။
ကရုဏာပုဏ္ဏစိတ္တေန၊ ဗုဒ္ဓေန ဓမ္မဋ္ဌီတိယာ။
လောကေကာစရိယံ နတွာ၊ တံ သဓမ္မံ သသာဝကံ။
ပေသလာဝဿယာ ပုဏ္ဏာ၊ ယာ ဝိမတိဝိနောဒနီ။
တဿာ ဝိနယဋီကာယ၊ သင်္ခေပနဝနိဿယံ။
လိခိဿံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိကာ၊ မသဉ္စောဒီတော ပရံ။
ကရုဏာပုဏ္ဏစိတ္တေန၊ မဟာကရုဏာပြည့်လျှမ်းသော ရွှေနှလုံးတော် ရှိတော်မူသော။ ယေန ဗုဒ္ဓေန၊ အကြင်မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဓမ္မဋ္ဌီတိယာ၊ သူတော်ကောင်း တရား ပြန့်ပွားမြင့်ရှည် တည်ရစ်စေခြင်းငှာ။ သာဝကာနံ၊ တပည့်သားတော်ဖြစ်ကုန်သော ရဟန်းတို့၏။ သုခါဝဟော၊ ပစ္စုပ္ပန်ချမ်းသာ တမလွန်ချမ်းသာ, နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာကို ရွက်ဆောင်ပေတတ်သော။ ဝိနယော၊ ဝိနည်းကို။ ပညတ္တော၊ ပညတ်တော်မူအပ်ပြီ။ (တစ်နည်းကား) ယေန ဗုဒ္ဓေန၊ အကြင်မြတ်စွာဘုရားသည်။ သာဝကာနံ၊ တပည့်သားတော်ဖြစ်ကုန်သော ရဟန်းတို့ကို။ ဓမ္မဋ္ဌီတိယာ၊ တရား၌ တည်စေသဖြင့်။ သုခါဝဟော၊ ချမ်းသာကို ဆောင်ပေတတ်သော။ ဝိနယော၊ ဝိနည်းသိက္ခာပုဒ်ကို။ ကရုဏာပုဏ္ဏစိတ္တေန၊ မဟာကရုဏာဖြင့် ပြည့်လျှမ်းသော ရွှေနှလုံးတော်ဖြင့်။ ပညတ္တော၊ ပညတ်တော်မူအပ်ပြီ။ (တစ်နည်းကား) ဓမ္မဋ္ဌီတိယာ၊ သူတော်ကောင်းတရား တည်ခြင်းကို။ အာဝဟော၊ ရွက်ဆောင်တတ်သော။ သုခေါ၊ ချမ်းသာရခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ ဝိနယော၊ ဝိနည်းကို။ (တစ်နည်းကား) ဓမ္မဋ္ဌီတိယာ၊ တရား၌ တည်သဖြင့်။ (နိ-၂) သုခါဝဟော၊ မပင်မပန်း ချမ်းသာသဖြင့် ရွက်ဆောင်အပ်သော။ ဝိနယော၊ ဝိနည်းကို။ သာဝကာနံ၊ တပည့်တို့အား။ ပညတ္တော၊ ပညတ်တော်မူအပ်ပြီ။ (တစ်နည်းကား) သာဝကာနံ၊ တပည့်တို့ကို။ သုခံ၊ နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာသို့။ (ဝါ) သုခံ၊ မဂ် ဖိုလ်ချမ်းသာကို။ သာဝကာနံ၊ တပည့်တို့သို့။ အာဝဟော၊ ဆောင်တတ်သော။ ဝိနယော၊ ဝိနည်းကို။ ဓမ္မဋ္ဌီတိယာ၊ ရှေးရှေးသော ဘုရားရှင်တို့၏ သဘောဓမ္မတာ၌ တည်တော်မူသဖြင့်။ ပညတ္တော၊ ပညတ်တော်မူအပ်ပြီ။
သဓမ္မံ၊ တရားဆယ်ပါးနှင့် တကွဖြစ်တော်မူသော။ သသာဝကံ၊ တပည့်သား သံဃာတော်နှင့် တကွဖြစ်တော်မူထသော။ လောကေကာစရိယံ၊ လောကသုံးပါး၌ ပြိုင်ဖက်ကင်း မြောက်တစ်ယောက်တည်းသာ ဆရာဖြစ်တော်မူထသော။ တံ ဗုဒ္ဓံ၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားကို။ နတွာ နမာမိ၊ ရှိခိုးပါ၏။ (တစ်နည်းကား) လောကေကာစရိယံ၊ လူသုံးပါးတို့၏ မြတ်သော ဆရာဖြစ်တော်မူသော။ တံ ဗုဒ္ဓံ၊ ထို မြတ်စွာဘုရားကို လည်းကောင်း။ (တံ အဿ ဓမ္မံ အဿ သာဝကံ-ပုဒ်ဖြတ်။) အဿ၊ ထို မြတ်စွာဘုရား၏။ ဓမ္မံ၊ ဆယ်ပါးသော တရားတော်ကိုလည်းကောင်း။ အဿ၊ ထို မြတ်စွာဘုရား၏။ သာဝကဉ္စ၊ တပည့်သားတော်ဖြစ်သော အရိယာသံဃာတော်ကိုလည်းကောင်း။ နတွာ-နမာမိ၊ ရှိခိုးပါ၏။ (စသဒ္ဒါလုတ္တနိဒ္ဒါလုတ္တနိဒ္ဒိဋ္ဌတည်း) နတွာ၊ ရှိခိုးပြီး၍။ ပေသလာဝဿယာ၊ သီလကိုချစ်ကုန်သော လဇ္ဇီသူတော်ကောင်း ရဟန်းတို့၏ ကိုးကွယ် မှီခိုရာဖြစ်ထသော။ ပုဏ္ဏာ၊ အနက်အဆုံးအဖြတ်ဖြင့် ပြည့်ထသော။ ဝိမတိဝိနောဒနီ၊ ဝိမတိဝိနောဒနီ အမည်ရှိသော။ ယာ ဝိနယဋီကာ၊ အကြင် ဝိနည်းဋီကာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တဿာ ဝိနယဋီကာယ၊ ထို ဝိနည်းဋီကာ၏။ ဝရံ၊ မြတ်သော။ ဝါ၊ ပညာရှိတို့ မွေ့လျော်ရာဖြစ်သော။ သင်္ခေပနဝနိဿယံ၊ အကျဉ်းဖြစ်သော နိဿယသစ်ကို။ သဓမ္မဋ္ဌိတိကာမသဉ္စောဒိတော၊ သူတော်ကောင်းတရား တည်ခြင်းကို အလိုရှိသည်၏ အဖြစ်တည်းဟူသော သမ္မာဆန္ဒသည် ကောင်းစွာတိုက်တွန်း နှိုးဆောင်အပ်သည်ဖြစ်၍။ ဝါ၊ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိကေ၊ သူတော်ကောင်းတရား တည်ကြောင်း ဖြစ်ကုန်သော သံယုတ်အဋ္ဌကထာ စသော ကျမ်းဂန်တို့ကို။ အာမသံ အာမသန္တေန၊ နိဿယစီရင်သော အားဖြင့် သုံးသပ်တော်မူသော ညောင်ကန်ဆရာတော်မြတ် သည်။ စောဒိတော၊ တိုက်တွန်းနှိုးဆော်အပ်သည်ဖြစ်၍။ (သဒ္ဓမ္မော ဂရုကာတဗ္ဗော သရံ ဗုဒ္ဓာနသာသနံ၊ ကဲ့သို့ ဂစ္ဆန္တာဒိဂိုဏ်း၌ နာဝိဘတ်ကို အံပြုသည်) (တစ်နည်းကား) တဿာ ဝိနယဋီကာယ၊ ထိုဝိနည်းဋီကာ၏။ သင်္ခေပနဝနိဿယံ၊ အကျဉ်းဖြစ်သော နိဿယသစ်ကို။ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိကံ၊ သူတော်ကောင်းတရား တည်ကြောင်း ဖြစ်သော။ ဣတော၊ ဤ ဝိမတိဝိတောဒနီဋီကာ မှ။ ပရံ၊ တစ်ပါးသော သာရတ္ထဒီပနီ, ဝဇိရဗုဒ္ဓိ, ဝိနယာလင်္ကာရ စသော ကျမ်းဂန်ကိုလည်း။ အာသဉ္စော (နိ-၃) အာမသန္တော၊ အလှည့်လှည့် အပတ်ပတ် သုံးသပ်အပ်သည်ဖြစ်၍။ (ဒ-ကားအာဂုံ။ အာကာသနံဉ္စံ၊ -ကဲ့သို့ ဏျပစ္စည်း သွတ္ထ) (တစ်နည်းကား) သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိကော၊ အတ္တုက္ကံသန စသည်မအောင်း သူတော်ကောင်းသဘော၌ တည်သည်ဖြစ်၍။ အာမသံ၊ ဤဋီကာကျမ်းကို သုံးသပ်သော။ ပရဉ္စ၊ သူတစ်ပါးကိုလည်း။ ဝါ၊ အာမသဉ္စ၊ သုံးသပ်သော စာသင်သားအပေါင်းကိုလည်း။ ပရံ၊ လွန်စွာ။ ဥဒိတော၊ ဝမ်းမြောက် နှစ်သက် အားတက်စေလျက်။ အဟံ၊ ငါသည်။ လိခိဿံ၊ ရေးသားပေအံ့။
ဂန္ထာရမ္ဘကထာ
[စာမျက်နှာ-၁] ကရုဏာ ပုဏ္ဏဟဒယံ၊ မဟာကရုဏာပြည့်လျှမ်းသော ရွှေနှလုံးတော် ရှိထသော။ ဟိတဒါယကံ၊ လူနတ်တို့အား စီးပွားချမ်းသာကို ပေးတတ်သော။ သုဂတံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို လည်းကောင်း။ ဝိမလံ၊ ကိလေသာအညစ်အကြေး ကင်းဝေးစွာထသော။ ဓမ္မဉ္စ၊ ဆယ်ပါးသော တရားတော်ကိုလည်းကောင်း။ ဂုဏသမ္ပဒံ၊ လောကီ, လောကုတ္တရာဂုဏ်နှင့် ပြည့်စုံသော။ (ဝါ) ဂုဏ်ကို ကောင်းစွာ ပေးတတ်ထသော။ ဝါ၊ သီလအစရှိသော ဂုဏ်ကြောင့် ကောင်းစွာ ပေးလှူရာဖြစ်ထသော။ သံဃဉ္စ၊ အရိယာသံဃာတော်အပေါင်းကိုလည်းကောင်း။ နတွာ-နမာမိ၊ ရှိခိုးပါ၏။ နတွာ၊ ရှိခိုးပြီး၍။ (လိခိဿမိ၌ စပ်)
ဝိနယဋ္ဌကထာယ၊ ဝိနည်းအဋ္ဌကထာ ၏။ ဝါ၊ ဝိနည်းအဋ္ဌကထာ ၌။ ပုဗ္ဗကေဟိ၊ ရှေး၌ဖြစ်သော ဆရာတို့သည်။ ကတာ၊ ပြုစီရင်အပ်ကုန်သော။ အနေကာ၊ များစွာကုန်သော။ နာနာနယသမာကုလာ၊ အထူးထူးသော နည်းတို့ဖြင့် ပြွမ်းကုန်သော။ နိပုဏာ၊ သိမ်မွေ့ကုန်သော။ ယာ ဝဏ္ဏနာ၊ အကြင် ဋီကာဟောင်းကျမ်း ဂဏ္ဌိပုဒ်တို့သည်။ ကိဉ္စာပိ အဟေသုံ၊ အကယ်၍ကား ရှိကုန်၏ရှင့်။ (ကိဉ္စာပိ-ထည့်သည်။ ပနလည်း ထည့်ဦး) ပန တထာပိ၊ ထိုသို့ပင် ရှိပေတမုံ့လည်း။
တတ္ထ၊ ထိုဋီကာဟောင်းကျမ်း, ဂဏ္ဌိပုဒ်တို့တွင်။ ကာစိ၊ အချို့သော သာရတ္ထဒီပနီဋီကာ သည်။ သုဝိတ္ထိဏ္ဏာ၊ အလွန်ကျယ်လွန်းစွာ၏။ ဂန္ထတော၊ အကုံးအဖွဲ့ကြောင့်။ ဒုက္ခောဂါဟာ စ၊ သက်ဝင်နိုင်ခဲ့သည်လည်း။ ဝါ၊ အယူခဲသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကတ္ထစိ၊ အချို့သောအရာ၌။ အတ္ထ (နိ-၄) တော စာပိ၊ အနက်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ သဒ္ဒတော စာပိ၊ သဒ္ဒါအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝိရဒ္ဓါ၊ ချွတ်ယွင်း၏။
ကာစိ၊ အချို့သော ဂဏ္ဌိပုဒ်တို့လည်း။ ကတ္ထစိ၊ အချို့သော အရာတို့၌။ အပုဏ္ဏာ၊ မပြည့်စုံကုန်။ ကာစိ၊ ဝဇိရဗုဒ္ဓိ အမည်ရှိသော အချို့ဋီကာသည်လည်း။ သမ္မောဟကာရိနီ၊ သောတုဇနတို့ တွေဝေဖွယ်ကို ပြုတတ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တာဟိ၊ ထိုဋီကာကောင်းကျမ်း, ဂဏ္ဌိပုဒ်တို့မှ။ သာရံ၊ အနှစ်သာရကို။ သင်္ခေပရူပတော၊ အကျဉ်းအုပ်သောအားဖြင့်။ သမာဒါယ၊ ကောင်းစွာယူ၍။
လီနတ္ထဉ္စ၊ ကွယ်သော အနက်ကိုလည်း။ ပကာသေန္တော၊ ထင်ရှားပြလျက်။ ဝိရုဒ္ဓဉ္စ၊ ဆန့်ကျင်သော အရာကိုလည်း။ ဝိသောဓယံ ဝိသောဓယန္တော၊ သုတ်သင်လျက်။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထိုကျမ်းဂန်တို့၌။ ဥပဋ္ဌိတနယဉ္စာပိ၊ ထင်သော နည်းကိုလည်း။ ပကာသယံ ပကာသယန္တော၊ ထင်ရှားပြလျက်။
လဟုဝုတ္တီနံ၊ ပေါ့ပါးသော အသက်မွေးခြင်းရှိကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ ဝိနယေ၊ ဝိနည်း၌။ ဝိမတိံ၊ ယုံမှားခြင်းကို။ ဆေတုံ၊ ဖြတ်ခြင်းငှာ။ သင်္ခေပေန၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ တဿာ၊ ထို ဝိနည်းအဋ္ဌကထာ ၏။ ဝါ၊ ဝိနည်းအဋ္ဌကထာ ၌။ လီနတ္ထဝဏ္ဏနံ၊ ကွယ်သော အနက်ကို ဖွင့်ရာ ဖွင့်ကြောင်း ဖြစ်သော ဋီကာကျမ်းကို။ လိခိဿာမိ၊ ရေးပေအံ့။
(နိ-၅) ဂန္ထာရမ္ဘကထာဝဏ္ဏနာ
ဝိနယသံဝဏ္ဏနာရမ္ဘေ၊ ဝိနည်းအဋ္ဌကထာ၏ အစ၌။ ရတနတ္တယံ၊ ရတနာသုံးပါးတို့၏ အပေါင်းကို။ နမဿိတုကာမော၊ ရှိခိုးလိုသော မဟာဗုဒ္ဓဃောသဆရာသည်။ တဿ၊ ထိုရတနာသုံးပါး အပေါင်း၏။ ဝိသိဋ္ဌဂုဏယောဂသန္ဒဿနတ္ထံ၊ ထူးသော ဂုဏ်နှင့်ယှဉ်ခြင်းကို ကောင်းစွာပြခြင်းငှာ။ “ယောကပ္ပကောဋီဟိပီ”တိ-အာဒိံ၊ ယော ကပ္ပကောဋီဟိပိ-အစရှိသော သုံးဂါထာကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
ဟိ ဒဠှံ ကရောမိ၊ ယင်းစကားမြဲမြံသည်ကို ပြုဦးအံ့။ ဝိသိဋ္ဌဂုဏယောဂေန၊ ထူးသောဂုဏ်နှင့် ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ ဝန္ဒနာရဟဘာဝေါ၊ ရှိခိုးထိုက်သော အဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
စ၊ ဆက်၍ဆိုအံ့။ ဝန္ဒနာရဟေ၊ ရှိခိုးထိုက်သော ရတနာသုံးပါး၌။ ကထာ၊ ပြုအပ်သော။ ဝန္ဒနာ၊ ရှိခိုးခြင်းသည်။ ယထာဓိပ္ပေတံ၊ အကြင်အကြင်အလိုရှိအပ်သော။ အတ္ထံ၊ အကျိုးကို။ [စာမျက်နှာ-၂] သာဓေတိ၊ ပြီးစေ၏။
စ၊ ရှေးဦးဝါကျ၌ ဒေါသရောက်သည်ကို ပယ်ဦးအံ့။ ဧတ္ထ သံဝဏ္ဏနာရမ္ဘေ၊ ဤအဋ္ဌကထာ၏ အစ၌။ ရတနတ္တယပဏာမကရဏပယောဇနံ၊ ရတနာသုံးပါးအပေါင်းအား ရှိခိုးခြင်း၏ အကျိုးကို။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထို ဋီကာကျမ်းတို့၌။ ဗဟုဓာ၊ များသောအပြားဖြင့်။ အာစရိယာ၊ ဋီကာဆရာတို့သည်။ ပပေဉ္စန္တိ၊ ချဲ့ကုန်၏။
(နိ-၆) မယံ ပန၊ ငါတို့တမူကား။ ဣဓ၊ ဤကျမ်း၏ အစ၌။ အဓိပ္ပေတမေဝ၊ အလိုရှိအပ်သည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ပယောဇနံ၊ အကျိုးကို။ ဒဿယိဿာမ၊ ပြပေကုန်အံ့။
တသ္မာ၊ ထိုသို့ အလိုရှိအပ်သော အကျိုးကို ပြီးစေတတ်သောကြောင့်။ သံဝဏ္ဏနာရမ္ဘေ၊ အဋ္ဌကထာ၏ အစ၌။ ရတနတ္တယပဏာမကရဏံ၊ ရတနတ္တယပဏာမကို ပြုခြင်းသည်။ ယထာပဋိညာယ၊ အကြင်အကြင် ဝန်ခံအပ်သော။ သံဝဏ္ဏနာယ၊ အဋ္ဌကထာ၏။ အနန္တရာယေန၊ အန္တရာယ်မရှိသဖြင့်။ ပရိသမာပနတ္ထံ၊ ပြီးခြင်းအကျိုးရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
တထာ ဟိ၊ ထိုသို့အန္တရာယ်ကင်း, ကျမ်းပြီးခြင်းကို အထူးအလို ရှိအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လျှင်။ “တဿာနုဘာဝေန ဟတန္တရာယော”တိ၊ တဿာနုဘာဝေန ဟတန္တရာယော-ဟူ၍။ အာစရိယေန၊ အဋ္ဌကထာဆရာသည်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်အပ်၏။
ဟိ၊ သင့်စွ။ ရတနတ္တယပဏာမကရဏေန၊ ရတနတ္တယပဏာမကို ပြုခြင်းဖြင့်။ ရာဂါဒိဒေါသဝိဂမတော စ၊ ရာဂအစရှိသော အပြစ်မှ ကင်းခြင်းကြောင့်လည်းကောင်။ ပညာဒိဂုဏပါဋဝတော စ၊ ပညာအစရှိသော ဂုဏ် (နိ-၇) ထက်မျက်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ အာယုအာဒိဝဍ္ဎနတော စ၊ အသက်အစရှိသည် ပွားခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ပုညာတိသယဘာဝါဒိတော စ၊ ကောင်းမှုလွန်ကဲသော အဖြစ်အစရှိသော အကြောင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ယထာပဋိညာတသံဝဏ္ဏနာယ၊ အကြင်အကြင် ဝန်ခံအပ်သော အဋ္ဌကထာ၏။ အနန္တရာယေန၊ အန္တရာယ်ကင်းသဖြင့်။ ပရိသမာပနံ၊ ပြီးခြင်းသည်။ ဟောတေဝ၊ ဖြစ်လျှင်ကတည်း။
တတ္ထ၊ ထို သုံးဂါထာတို့တွင်။ ဝါ၊ ရတနာသုံးပါးတို့တွင်။ ပဌမံ၊ ကျမ်းကို အားထုတ်သည်မှ ရှေးဦးစွာ။ တာဝ၊ တရား, သံဃာအား ရှိခိုးသည်မှ ရှေးဦးစွာ။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားအား။ ဝန္ဒနံ၊ ရှိခိုးခြင်းကို။ ကတ္တုကာမော၊ ပြုလို၍။ “ယော ကပ္ပကောဋီဟိပိ။ ပ။ တဿာ”တိ၊ ယော ကပ္ပကောဋီဟိပိ။ ပ။ တဿ-ဟူသော ပထမဂါထာကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
ပန၊ အထူးကိုဆိုအံ့။ ဣမိဿာ ဝိနယဒေသနာယ၊ ဤ ဝိနည်းဒေသနာ၏။ ကရုဏာပ္ပဓာနဉာဏသမုဋ္ဌိတတာယ၊ ကရုဏာပြဓာန်းသော ဉာဏ်သည် ဖြစ်စေ အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ကရုဏာပ္ပဓာနမေဝ၊ ကရုဏာပြဓာန်းသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ထောမနံ၊ ချီးမွမ်းခြင်းကို။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်၏။
ဟိ ဒဠှံ ကရောမိ၊ မြဲမြံစွာပြုအံ့။ ယဒိဒံ ယာ အယံ အာရမ္ဘာနုရူပထောမနာ၊ အကြင် အားထုတ်လတ္တံ့သော ကျမ်းအားလျော်စွာ ချီးမွမ်းခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သော၊ ဤအားထုတ်လတ္တံ့သော ကျမ်းအား လျော်စွာ ချီးမွမ်းခြင်းသည်။ အာစရိယဿ၊ အဋ္ဌကထာဆရာ၏။ ပကတိ၊ ပြကတေ့တည်း။
(နိ-၈) စ၊ ဆက်၍ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဂါထာ၌။ ကရုဏာဂ္ဂဟဏေန၊ ကရုဏာသဒ္ဒါဖြင့်။ ဝါ၊ ကရုဏာကို ယူသဖြင့်။ အပရိမေယျပ္ပဘာဝါ၊ မနှိုင်းယှဉ်အပ်သော အာနုဘော် ရှိကုန်သော။ သဗ္ဗေပိ၊ အလုံးစုံလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဗုဒ္ဓဂုဏေ၊ ဘုရားရှင် ဂုဏ်တော်တို့ကို။ နယတော၊ ပဓာနနည်းအားဖြင့်။ သင်္ဂဟိတာ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း-ဟူမူကား။ သေသဗုဒ္ဓဂုဏာနံ၊ ကြွင်းသော ဘုရားရှင်ဂုဏ်တော်တို့၏။ တမ္မူလကတ္တာ၊ ထိုကရုဏာလျှင် မူလရှိသောကြောင့်တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုယော ကပ္ပကောဋီဟိပိ အစရှိသော ဂါထာ၌။ အနိယမဝစနဿ၊ ကိရိယာဖြင့် မမှတ်အပ်သော အနက်ကိုဟောသော။ ယောတိ ဣမဿ၊ ယော-ဟူသော ပုဒ်ကို။ နာထောတိ ဣမိနာ-နာထောဟူသော ပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်ယှဉ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ (ထည့်။) ကပ္ပကောဋီဟိပိ အပ္ပမေယျံ ကာလန္တိ၊ ကပ္ပကောဋီဟိပိ အပ္ပမေယျံကာ လံဟူသည်ကား။ ကပ္ပကောဋိဂဏနဝ သေနပိ၊ ကမ္ဘာအကုဋေ အရေအတွက်၏ အစွမ်းဖြင့်လည်း။ “ဧတ္တကာ ကပ္ပကောဋိယော”တိ၊ ကမ္ဘာအကုဋေပေါင်း ဤမျှရှိ၏ဟူ၍။ ပမေတုံ၊ နှိုင်းဆရေတွက်ခြင်းငှာ။ အသက္ကုဏေယျံ၊ မတတ်ကောင်းသော။ ကာလံ၊ ကာလပတ်လုံး။ အပိသဒ္ဒေန၊ အပိသဒ္ဒါဖြင့်။ ဝဿဂဏနာယ၊ နှစ်အရေအတွက်ဖြင့်။ ပမေတုံ၊ နှိုင်းဆ ရေတွက်ခြင်းငှာ။ (ထည့်။) ပဂေဝ၊ အဘယ်ဆိုဖွယ်ရှိအံ့နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “
စ၊ ဝိဘတျတ္ထကို ဆိုအံ့။ အပ္ပမေယျံ ကာလန္တိ၊ အပ္ပမေယျံ ကာလံ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ အစ္စန္တသံယောဂေ၊ အစ္စန္တသံယောဂအနက်၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဝါ၊ အပ္ပမေယျံ ကာလန္တိ၊ အပ္ပမေယျံ ကာလံဟူသော ပုဒ်၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်သည်။ အစ္စန္တသံယောဂေ၊ အစ္စန္တသံယောဂ၌။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ (ထည့်။) တေန၊ ထို ယော ကပ္ပကောဋီဟိပိ အပ္ပမေယျံ ကာလံ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ကပ္ပကောဋိဂဏနဝသေန၊ ကမ္ဘာအကုဋေ အရေအတွက်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတုံ၊ ပိုင်းခြားခြင်းငှာ။ အသက္ကုဏေယျမပိ၊ မတတ်နိုင်သော်လည်း။ အသင်္ချေယျဝသေန ပန၊ အသင်္ချေအစွမ်းဖြင့်သော်ကား။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗတော၊ ပိုင်းခြားအပ်သောကြောင့်။ သလက္ခံ စတုရသင်္ချေယျံ၊ ကမ္ဘာတစ်သိန်းအလွန်ရှိသော လေးအသချေင်္ရှိသော။ ကပ္ပကာလံ၊ ကမ္ဘာကာလပတ်လုံး။ (နိ-၉) အစ္စန္တမေဝ၊ စင်စစ်လျှင်။ နိရန္တရံ၊ မပြတ်။ ပဉ္စမဟာပရိစ္စာဂါဒိအတိဒုက္ကရာနိ၊ စွန့်ခြင်းကြီးငါးပါး အစရှိသော အလွန်ပြုနိုင်ခဲ့သော အမှုတို့ကို။ ကရောန္တော၊ ပြုတော်မူသည်ဖြစ်၍။ ခေဒံ ကာယိကပရိဿမံ၊ ကိုယ်၌ ဖြစ်သော ပင်ပန်းခြင်းသို့။ ပတ္တော၊ ရောက်လေပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
လောကဟိတာယာတိ၊ လောကဟိတာယ-ဟူသည်ကား။ သတ္တလောကဿ၊ သတ္တလောက၏။ ဟိတာယ၊ အကျိုးစီးပွားအလို့ငှာ။ ယော ဘဂဝါ၊ အကြင်မြတ်စွာဘုရားသည်။ နာထတိ၊ တောင့်တတတ်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သော ဘဂဝါ၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည်။ နာထော၊ နာထမည်၏။
ဝေနေယျာနံ၊ ဝေနေယျသတ္တဝါတို့၏။ ဟိတသုခံ၊ စီးပွားချမ်းသာကို။ အာသီသတိ၊ တောင့်တတတ်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ နာထတိ၏ အနက်တည်း။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဝေနေယျဂတေ၊ ဝေနေယျ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ ကိလေသေ၊ ကိလေသာတို့ကို။ နာထတိ ဥပတာပေတိ၊ ပူပန်စေတတ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ နာထတိ ယာစတိ၊ တောင်းပန်တတ်၏။ ဝေ နေယျေ၊ ဆုံးမအပ်သော သတ္တဝါတို့ကို။ အတ္တနော၊ မိမိတည်းဟူသော။ ဝေနေယျ၊ ၏။ ဟိတကရဏေ၊ အစီးအပွားကို ပြုခြင်း၌။ ယာစေတွာပိ၊ တောင်းပန်၍လည်း။ ဝါ၊ တောင်း၍လည်း။ နိယောဇေတိ၊ ယှဉ်စေတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ နာထော၊ နာထမည်၏။ လောကပဋိဿရဏော၊ လူတို့၏ ကိုးကွယ်ရာတည်း။ လောကသာမိ၊ လူတို့၏ အရှင်တည်း။ လောကနာယကော၊ လူတို့၏ အကြီးအမှူးတည်း။ ဣတိ၊ သို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မဟာကာရုဏိကဿာတိ၊ မဟာကာရုဏိကဿဟူသည်ကား။ ယောနာထော၊ အကြင် မြတ်စွာဘုရားသည်။ ကရုဏာယ၊ ကရုဏာဖြင့်။ ကမ္ပိတဟဒယတ္တာ၊ တုန်လှုပ်သော စိတ်ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ လောကဟိတတ္ထံ၊ လူတို့၏ အကျိုးစီးပွားအလို့ငှါ။ အတိဒုက္ကရကိရိယာယ၊ အလွန်ပြုနိုင်ခဲသော အမှုကို ပြုသဖြင့်။ အနေကပ္ပကာရံ၊ များသော သဘောရှိသော။ တာဒိသံ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲကို။ အနုဘဝိတွာ၊ ခံစား၍။ အာဂတော၊ လာတော်မူ၏။ မဟာကာရုဏိကဿ၊ ကြီးသော ကရုဏာနှင့် ယှဉ်သော။ တဿ နာထဿ၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားအား။ ဣတိ၊ (နိ-၁၀) ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုမဟာကာရုဏိကဿ-ဟူသောပုဒ်၌။ ဝိဂ္ဂဟော၊ ဝိဂြိုဟ်ကို။ ဝုစ္စတေ၊ ဆိုအပ်၏။ (ထည့်။) ယာ ဒယာ၊ အကြင်သနားခြင်းသည်။ ကိရတိ၊ ပယ်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သာဒယာ၊ ထိုသနားခြင်းသည်။ ကရုဏာ၊ ကရုဏာမည်၏။ ပရဒုက္ခံ၊ သူတစ်ပါး၏ ဆင်းရဲကို။ ဝိက္ခိပတိ အပနေတိ၊ ပယ်တတ်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဒုက္ခိတေသု၊ ဆင်းရဲရောက်သော သတ္တဝါတို့၌။ ကိရိယတိ ပသာရိယတိ၊ ဖြန့်အပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကရုဏာ၊ ကရုဏာမည်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကိဏာတိ၊ ညှဉ်းဆဲတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကရုဏာ၊ ကရုဏာမည်၏။ ပရဒုက္ခေ၊ သူတစ်ပါးတို့၏ ဆင်းရဲသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ [စာမျက်နှာ-၃] ကာရုဏိကံ၊ ကရုဏာ ရှိသော သူကို။ ဟိံသတိ ဝိဗာဓေတိ၊ ညှဉ်းဆဲ နှိပ်စက်တတ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပရဿ၊ သူတစ်ပါး၏။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲကို။ ဝိနာသေတိ၊ ဖျက်ဆီးတတ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပရဒုက္ခေ၊ သူတစ်ပါး ဆင်းရဲသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ သာဓူနံ၊ သူတော်ကောင်းတို့၏။ ကမ္ပနံ၊ တုန်လှုပ်ခြင်းကို။ ဟဒယခေဒံ၊ စိတ်ပင်ပန်းခြင်းကို။ ကရောတိ၊ ပြုတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကရုဏာ၊ ကရုဏာမည်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သုခံ၊ ချမ်းသာကို။ ကမီတိ၊ ကံဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ၊ ထိုချမ်းသာကို။ ရုန္ဓတိ၊ ပိတ်ပင်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကရုဏာ၊ ကရုဏာမည်၏။
ဟိ၊ သင့်စွ။ ပရဒုက္ခာပနယနကာမတာလက္ခဏာ၊ သူတစ်ပါးတို့ ဆင်းရဲကို ပယ်လိုသည်၏ အဖြစ်လျှင် လက္ခဏာရှိသော။ ဧသာ၊ ဤကရုဏာသည်။ အတ္တသုခနိရပေက္ခတာယ၊ မိမိချမ်းသာကို ငဲ့ခြင်းကင်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကာရုဏိကာနံ၊ ကရုဏာရှိသော သူတို့၏။ သုခံ၊ ချမ်းသာကို။ ရုန္ဓတိ ဝိဗာဓေတိ၊ ပိတ်ပင် တားမြစ်တတ်၏။ ကရုဏာယ၊ ကရုဏာနှင့်။ နိယုတ္တော၊ ယှဉ်သည်တည်း။ ကာရုဏိကော၊ ကရုဏာနှင့် ယှဉ်သည်။ မဟန္တော၊ ကြီးမြတ် (နိ-၁၁) သော။ ကာရုဏိကော၊ ကရုဏာနှင့် ယှဉ်သောသူတည်း။ မဟာကာရုဏိကော၊ ကြီးမြတ်သော ကရုဏာနှင့်ယှဉ်သော သူ။
တဿ၊ ထိုကြီးသောကရုဏာရှိတော်မူသော ဘုရားရှင်အား။ နမော၊ ရှိခိုးခြင်းသည်။ အတ္ထု၊ ဖြစ်စေသတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပါဌသေသော၊ ပါဌ်ကြွင်းထည့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
ဧဝံ ဣမာယ ပဌမဂါထာယ၊ ဤ ပဌမဂါထာဖြင့်။ ကရုဏာမုခေန၊ ကရုဏာကို အရင်းမူသဖြင့်။ သင်္ခေပတော၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ သကလသဗ္ဗညု ဂုဏေဟိ၊ အလုံးစုံသော သဗ္ဗညုဂုဏ်တော်တို့ဖြင့်။ ဘဂဝန္တံ၊ ဘုရားရှင်ကို။ ထောမေတွာ၊ ချီးမွမ်းပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ သဒ္ဓမ္မံ၊ သူတော်ကောင်းတရားကို။ ထောမေတုံ၊ ချီးမွမ်းခြင်းငှာ။ “အသမ္ဗုဓ”န္တိ အာဒိံ၊ အသမ္ဗုဓံ အစရှိသော ဂါထာကို။ အာဟ၊ မိန့်၏။ တတ္ထ၊ ထိုဂါထာ၌။ ဗုဒ္ဓနိသေဝိတံ၊ ဘုရားရှင် မှီဝဲအပ်သော။ ယံ ဓမ္မဝရံ၊ အကြင်တရားတော်မြတ်ကို။ အသမ္ဗုဓံ၊ မသိခြင်းကြောင့်။ ဇီဝလောကော၊ သတ္တလောကသည်။ ဘဝါ၊ ဘဝဟောင်းမှ။ ဘဝံ၊ ဘဝသစ်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ လားရ ပြောင်းရ၏။ တဿဓမ္မဝရဿ၊ ထို တရားတော်မြတ်အား။ အဟံ၊ သည်။ နမော၊ ရှိခိုး၏။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ သမ္ဗန္ဓော၊ စာစပ်တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုဂါထာ၌။ အသမ္ဗုဓန္တိ၊ အသမ္ဗုဓံဟူသည်ကား။ အသမ္ဗုဓန္တော၊ မသိသောကြောင့်။ ယထာသဘာဝံ၊ သဘောအလျောက်။ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈနတော၊ ထိုးထွင်း၍ မသိသောကြောင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
(နိ-၁၂) ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတ္ထ၊ ဤအသမ္ဗုဓံဟူသော ပုဒ်၌။ အန္တပ္ပစ္စယော၊ အန္တပစ္စည်းသည်။ ဟေတု အတ္ထော၊ ဟိတ်အနက်ရှိ၏။ ယန္တိ၊ ယံဟူသော ပုဒ်ဖြင့်။ အနိယမတော၊ မမှတ်သေးသောအားဖြင့်။ သပရိယတ္တိကော၊ ပရိယတ်နှင့် တကွသော။ နဝလောကုတ္တရဓမ္မော၊ ကိုးပါးသော လောကုတ္တရာတရားကို။ ကမ္မဘာဝေန၊ ကံ၏အဖြစ်ဖြင့်။ နိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ ညွှန်အပ်၏။ ဗုဒ္ဓနိသေဝိတန္တိ ပဒံ၊ ဗုဒ္ဓနိသေဝိတံဟူသော ပုဒ်သည်။ တဿေဝ၊ ထိုယံဟူသော ပုဒ်၏သာလျှင်။ ဝိသေသနံ၊ ဝိသေသနတည်း။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန၊ သဗ္ဗညုဘုရားရှင်သည်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပစ္စေကဗုဒ္ဓသာဝကဗေုဒ္ဓေဟိပိ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓသာဝက ဗုဒ္ဓတို့သည်လည်း။ ဂေါစရာသေဝနဘာဝနာသေဝနာဟိ၊ အာရုံမူသောအားဖြင့် မှီဝဲခြင်း, ပွားစေသောအားဖြင့် မှီဝဲခြင်းတို့ဖြင့်။ ယထာရဟံ၊ ထိုက်သည့်အလျောက်။ နိသေဝိတံ၊ မှီဝဲအပ်သော။ အဇဟိတံ၊ မစွန့်အပ်သော။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။
တတ္ထ၊ ထိုဆယ်ပါးသော တရားတို့တွင်။ ပရိယတ္တိဖလနိဗ္ဗာနာနိ၊ ပရိယတ်, ဖိုလ်, နိဗ္ဗာန်တို့ကို။ ဂေါစရာသေဝနဝသေနဝ၊ ဂေါစရာသေဝန အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ နိသေဝိတာနိ၊ မှီဝဲအပ်ကုန်၏။ မဂ္ဂေါ ပန၊ မဂ်ကိုကား။ ဘာဝနာသေဝနဝသေနာပိ၊ ဘာဝနာသေဝန အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏာဒိဝသေန၊ ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ် အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဂေါစရာသေဝနဝသေနာပိ၊ ဂေါစရာသေဝန အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ နိသေဝိတော၊ မှီဝဲအပ်၏။ ဘဝါဘဝန္တိ၊ ဘဝါဘဝံဟူသည်ကား။ ဘဝတော၊ ဘဝဟောင်းမှ။ ဘဝံ၊ ဘဝသစ်သို့။ အထ၊ ထိုဝါကျ ကြံသောနည်းမှ။ ဝါအပရော၊ သမာသ် ကြံသော နည်းတစ်ပါး။ ဟီနပဏီတာဒိဝသေန၊ အယုတ်, အမြတ် အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ခုဒ္ဒကံ၊ ငယ်သောဘဝသို့လည်းကောင်း။ မဟန္တဉ္စ ဘဝံ၊ ကြီးသောဘဝသို့လည်းကောင်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
ဟိ၊ သင့်စွ။ အကာရော၊ အအက္ခရာသည်။ “အသေက္ခာ ဓမ္မာ”တိ အာဒီသု ဝိယ၊ အသေက္ခာဓမ္မာအစရှိသော ပါဌ်တို့၌ ကဲ့သို့။ ဝုဍ္ဎတ္ထောပိ၊ ဝုဍ္ဎအနက်ရှိသည် ဖြစ်၍လည်း။ ဒိဿတိ၊ ထင်၏။
(နိ-၁၃) အထ၊ ထိုဒဗ္ဗဝါစကဖြစ်သော နည်းမှ။ ဝါ၊ ကိရိယာဝါစကဖြစ်သော နည်းမှ တစ်ပါးကား။ ဘဝေါတိ၊ ဘဝဟူသည်ကား။ ဝုဍ္ဎိ၊ ပွားခြင်းတည်း။ အဘဝေါတိ၊ အဘဝဟူသည်ကား။ ဟာနိ၊ ဆုတ်ယုတ်ခြင်းတည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဘဝေါတိ၊ ဘဝဟူသည်ကား။ သဿတဒိဋ္ဌိ၊ သဿတဒိဋ္ဌိတည်း။ အဘဝေါတိ၊ အဘဝဟူသည်ကား။ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိတည်း။ ဝုတ္တပ္ပကာရော၊ ဆိုအပ်ပြီးသော စကားအပြားရှိသော။ ဘဝေါစ၊ ပွားခြင်းလည်း။ ဝါ၊ သဿတဒိဋ္ဌိလည်း။ အဘဝေါစ၊ ယုတ်ခြင်းလည်း။ ဝါ၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိလည်း။ ဘဝါဘဝေါ၊ ပွားခြင်း, ယုတ်ခြင်း။ ဝါ၊ သဿတဒိဋ္ဌိ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ။ တံ ဘဝါဘဝံ၊ ထိုပွားခြင်းယုတ်ခြင်းသို့။ ဝါ၊ သဿတဒိဋ္ဌိ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိသို့။ ဂစ္ဆတီတိ၊ ဂစ္ဆတိဟူသည်ကား။ ဥပဂစ္ဆတိ၊ ရောက်ရ၏။ ဇီဝလောကောတိ၊ ဇီဝလောကဟူသည်ကား။ သတ္တလောကော၊ သတ္တလောကသည်။ အဝိဇ္ဇာဒိ ကိလေသဇာလဝိဒ္ဓံသိနောတိ၊ အဝိဇ္ဇာဒိ ကိလေသဇာလဝိဒ္ဓံသိနောဟူသော ပုဒ်သည်။ ဓမ္မဿ၊ တရားကို။ ဝိသေသနံ၊ အထူးပြုကြောင်း ဖြစ်သောပုဒ်တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုအဝိဇ္ဇာဒိ အစရှိသောပုဒ်၌။ ဝိဂ္ဂဟော၊ ဝိဂြိုဟ်ကို။ ဝုစ္စတေ၊ ဆိုအပ်၏။ (ထည့်။) ယာ ဓမ္မဇာတိ၊ အကြင်သဘောတရာသည်။ ဓမ္မာနံ၊ တရားတို့၏။ ယထာသဘာဝံ၊ အကြင်အကြင်သဘောကို။ န ဝိဒတိန ဝိဇာနာတိ၊ မသိတတ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သာ ဓမ္မဇာတိ၊ ထိုသဘောတရားသည်။ အဝိဇ္ဇာ၊ အဝိဇ္ဇာမည်၏။ အဉာဏံ၊ ဉာဏ်ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော မောဟ ရ၏။ ယေသံ တဏှာဒီနံ၊ အကြင်တဏှာအစရှိသည်တို့အား။ အာဒိ၊ အစဖြစ်သော။ သာ၊ ထိုအဝိဇ္ဇာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တေယေဝ၊ ထိုအဝိဇ္ဇာ အစရှိသည်တို့သည်ပင်လျှင်။ (ကိလေသာ၌စပ်) ဧတေဟိ၊ ထိုအဝိဇ္ဇာ အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ကိလိဿန္တိ၊ ညစ်ညူးကုန်၏။ ဣတိ၊ ထိုသို့ ညစ်ညူးကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်။ ကိလေသာ၊ ကိလေသာမည်ကုန်၏။ တေယေဝ၊ ထိုအဝိဇ္ဇာ အစရှိသော ကိလေသာတို့သည်ပင်လျှင်။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့ကို။ ဝိဗာဓနဋ္ဌေန၊ နှိပ်စက်တတ်သော အနက်သဘောကြောင့်။ ဇာလသဒိသာ၊ ကွန်ရက်နှင့်တူကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဇာလံ၊ ဇာလမည်၏။ တံ၊ ထိုအဝိဇ္ဇာအစရှိသောကိလေသာကွန်ရက်ကို။ သီလေန၊ အလေ့အားဖြင့်။ သဗ္ဗသော၊ အကြွင်းမဲ့။ ဝိဒ္ဓံသေတိ ဝိနာသေတိ၊ ဖျက်ဆီးတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အဝိဇ္ဇာဒိကိလေသဇာလဝိဒ္ဓံသီ၊ အဝိဇ္ဇာဒိဇာလဝိဒ္ဓံသီ (နိ-၁၄) မည်၏။ တဿ၊ ထိုသို့ အဝိဇ္ဇာ အစရှိသော ကိလေသာကွန်ရက်ကို ဖျက်ဆီးလေ့ရှိသော။ (ဝိဘတျန်ခံသည်။)
စ၊ စောဒနာဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤ အဝိဇ္ဇာဒိကိလေသဇာလဝိဒ္ဓံသိနော-ဟူသောပုဒ်၌။ သပရိယတ္တိကော၊ ပရိသတ်နှင့်တကွသော။ နဝလောကုတ္တရဓမ္မော၊ ကိုးပါးသော လောကုတ္တရာတရားကို။ အဓိပ္ပေတော နနု၊ အလိုရှိအပ်သည် မဟုတ်လော။ တတ္ထ စ၊ ထို တရားဆယ်ပါးတို့တွင်လည်း။ မဂ္ဂေါယေဝ၊ မဂ်သည်သာလျှင်။ ကိလေသေ၊ ကိလေသာတို့ကို။ ဝိဒ္ဓံသေတိ၊ ဖျက်ဆီးတတ်၏။ ဣတရေ၊ မဂ်မှတစ်ပါးသော တရားတို့သည်။ န ဝိဒ္ဓံသေန္တိ၊ မဖျက်ဆီးတတ်ကုန်တကား။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့ ဆိုငြားအံ့။ ပရိဟာရော၊ အဖြေကို။ ဝုစ္စတေ၊ ဆိုအံ့သတည်း။ မဂ္ဂဿပိ၊ မဂ်၏လည်း။ [စာမျက်နှာ-၄] နိဗ္ဗာနံ-ကို။ အာဂမ္မ၊ အာရုံပြု၍။ ကိလေသ ဝိဒ္ဓံသနတော၊ ကိလေသာကို ဖျက်ဆီးခြင်းကြောင့်။ နိဗ္ဗာနမ္ပိ၊ နိဗ္ဗာန်သည်လည်း။ ကိလေသေ၊ ကိလေသာတို့ကို။ ဝိဓံသေတိ နာမ၊ ဖျက်ဆီးသည်မည်၏။ မဂ္ဂဿ၊ မဂ်၏။ ကိလေသဝိဒ္ဓံသနကိစ္စံ၊ ကိလေသာကို ဖျက်ခြင်းကိစ္စည်း။ ဖလေန၊ ဖိုလ်ဖြင့်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဖလမ္ပိ၊ ဖိုလ်ကိုလည်း။ ကိလေသေ၊ ကိလေသာတို့ကို။ ဝိဒ္ဓံ ဝိဓံသေတီတိ၊ ဖျက်ဆီး၏ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ပရိယတ္တိဓမ္မောပိ၊ ပရိယတ်တရာသည်လည်း။ ကိလေသဝိဒ္ဓံသနဿ၊ ကိလေသာကို ဖျက်ဆီးခြင်း၏။ ဥပနိဿယပစ္စယတ္တာ၊ အားကြီးသော အကြောင်းဖြစ်၍ ကျေးဇူးပြုတတ်သောကြောင့်။ ကိလေသေ၊ ကိလေသာတို့ကို။ ဝိဓ္ဓံသေတီတိ၊ ဖျက်ဆီးတတ်ပေ၏ ဟူ၍။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ဆိုခြင်းကို။ အရဟတိ၊ ထိုက်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကောစိ ဒေါသော၊ တစ်စုံတစ်ခုအပြစ်သည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ ဓမ္မဝရဿ တဿာတိ၊ ဓမ္မဝရဿ တဿဟူသော သဒ္ဒါသည်။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေ့၌။ အနိယမိတဿ၊ အနိယတ်ဖြစ်သော ယံသဒ္ဒါ၏။ နိယမဝစနံ၊ နိယတ် ဖြစ်သော သဒ္ဒါတည်း။ တတ္ထ၊ ထို ဓမ္မဝရဿ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဣတိ ဝိဂ္ဂဟော၊ ဝိဂြိုဟ်ဤသို့ ဆိုအပ်၏။ (ထည့်။) ယထာနုသိဋ္ဌံ၊ ဆုံးမတော်မူတိုင်း။ ပဋိပဇ္ဇမာနေ၊ ကျင့်သော သူတို့ကို။ စတူသု အပါယေသု၊ အပါယ်လေးပါး တို့၌လည်းကောင်း။ သံသာရ ဒုက္ခေ စ၊ သံသရဆင်းရဲ၌ လည်းကောင်း။ အပတမာနေ၊ မကျစေသည်တို့ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ (ထည့်။) ဓာရေတိ၊ ဆောင်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဓမ္မော၊ ဓမ္မမည်၏။ ဝုတ္တပ္ပကာရော၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြာရှိသော။ ဓမ္မော ဧဝ၊ ဓမ္မသည်သာလျှင်။ အတ္တနော၊ မိမိထက်။ ဥတ္တရိတရာဘာဝေန၊ လွန်ကဲသော တရား မရှိခြင်းကြောင့်။ ဝရောပဝရော အနုတ္တရော၊ မြတ်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တဿဓမ္မဝရဿ၊ ထိုတရားမြတ်အား။ နမော၊ ရှိခိုးခြင်းသည်။ အတ္ထု၊ ဖြစ်စေသတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
(နိ-၁၅) ဧဝံ၊ ဤသို့။ သင်္ခေပနယေနေဝ၊ အကျဉ်းဖြစ်သော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ သဗ္ဗဓမ္မဂုဏေဟိ၊ ခပ်သိမ်းသော တရားဂုဏ်တို့ဖြင့်။ သဒ္ဓမ္မံ၊ သူတော်ကောင်းတရားကို။ ထောမေတွာ၊ ချီးမွမ်းပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ အရိယ သံဃံ၊ အရိယာသံဃာကို။ ထောမေတုံ၊ ချီးမွမ်းခြင်းငှါ။ “ဂုဏေဟီ”တိ အာဒိံ၊ ဂုဏေဟိ အစရှိသော တတိယဂါထာကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထို တတိယဂါထာ၌။ ဂုဏေဟိ၊ ဂုဏ်တို့နှင့်။ ယော၊ အကြင်အရိယာသည်။ ယုတ္တော၊ ယှဉ်၏။ တံ အရိယသံဃံ၊ ထိုအရိယာသံဃာကို။ နမာမိ၊ ရှိခိုးပါ၏။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ သမ္ဗန္ဓော၊ အစပ်တည်း။ စ၊ ဆက်၍ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဂါထာ၌။ လောကိယ လောကုတ္တရာ၊ လောကီလောကုတ်ဖြစ်ကုန်သော။ သီလာဒယော၊ သီလအစရှိကုန်သော ဂုဏ်တို့ကို။ အဓိပ္ပေတာ၊ အလိုရှိအပ်ကုန်၏။
“ဝိမုတ္တိ ဝိမုတ္တိဉာဏ”န္တိ၊ ဝိမုတ္တိ ဝိမုတ္တိဉာဏံဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ဆိုသင့်လျက်။ ဧကဒေသ သရူပေကသေသနယေန၊ တစ်စိတ်သုတိတူတစ်ခုကြွင်းပြုသောနည်းဖြင့်။ “ဝိမုတ္တိဉာဏ”န္တိ၊ ဝိမုတ္တိဉာဏံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အာဒိသဒ္ဒပရိယာယေန၊ အာဒိသဒ္ဒါ၏ ပရိယာယ် ဖြစ်သော။ ပဘုတိသဒ္ဒေန၊ ပဘုတိသဒ္ဒါဖြင့်။ ဝိမုတ္တိယာ၊ ဝိမုတ္တိကို။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုဂါထာ၌။ ဝိမုတ္တီတိ၊ ဝိမုတ္တိဟူသည်ကား။ ဖလံ၊ ဖိုလ်တည်း။ ဝိမုတ္တိဉာဏန္တိ၊ ဝိမုတ္တိဉာဏံကား။ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏံ၊ ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ်တည်း။ ပဘုတိသဒ္ဒေန၊ ပဘုတိသဒ္ဒါဖြင့်။ ဆဠာဘိညာ၊ စတုပဋိသမ္ဘိဒါဒယော၊ အဘိညာဉ်ခြောက်ပါး ပဋိသမ္ဘိဒါလေးပါး အစရှိကုန်သော။ ဂုဏာ၊ ဂုဏ်တို့ကို။ သင်္ဂဟိတာတိ၊ သဂြိုဟ်အပ်၏ဟူ၍။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်ကုန်၏။ ကုသလတ္ထိကာနံ၊ ကုသိုလ်ဖြင့် အလိုရှိကုန်သော။ ဇနာနံ၊ သူတော်ကောင်းတို့၏။ ပုညာဘိသယဝုဍ္ဎိယာ၊ ကောင်းမှုလွန်ကဲစွာပွားသဖြင့်။ ခေတ္တသဒိသတ္တာ၊ မြေကောင်းလယ်ယာနှင့် တူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ခေတ္တံ၊ ခေတ္တမည်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “မေတ္တံ ဇနာနံ ကုသလတ္ထိကာန”န္တိ၊ မေတ္တံ ဇနာနံ ကုသလတ္ထိကာနံဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ခိတ္တံ၊ ပြစ်ချအပ်သော။ ဗီဇံ၊ မျိုးစေ့ကို။ မဟပ္ဖလဘာဝ ကရဏေန၊ အသီးများသည်၏ အဖြစ်ကို ပြုသဖြင့်။ ဝါ၊ အကျိုးများသည်၏ အဖြစ်ကို ပြုသဖြင့်။ တာယတိ၊ စောင့်ရှောက်တတ်၏။ ဝါ၊ အကျိုးများသည်၏ အဖြစ်ကို ပြုသဖြင့်။ တာယတိ၊ စောင့်ရှောက်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ခေတ္တံ၊ ခေတ္တမည်၏။ အရိယသံဃန္တိ ဧတ္ထ၊ အရိယသံဃံဟူသော ပုဒ်၌။ ကိလေသေဟိ၊ (နိ-၁၆) ကိလေသာ တို့မှ။ အာရကတ္တာ စ၊ ဝေးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အနယေ၊ အကျိုးမဲ့တို့ကို။ န ဣရိယနတော စ၊ မဖြစ်စေတတ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ အယေ၊ အကျိုးစီးပွားတို့ကို။ ဣရိယနတော စ၊ ဖြစ်စေတတ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ သဒေဝ ကေန၊ နတ်နှင့်တကွသော။ လောကေန၊ လူသည်။ “သရဏ”န္တိ၊ ကိုးကွယ်ရာဟူ၍။ အရဏီယတော ဥပဂန္ဓဗ္ဗတော စ၊ ကပ်အပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဥပဂတာနံ၊ ကပ်ကုန်သော သူတို့အား။ တဒတ္ထသိဒ္ဓိတော၊ ထိုထိုသော အကျိုးပြီးစေခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ အရိယာ၊ အရိယာ မည်ကုန်၏။ အဋ္ဌ အရိယပုဂ္ဂလာ၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ် ရှစ်ယောက်ကို ရ၏။
အရိယာနံ၊ အရိယာတို့၏။ သံဃော သမူဟော၊ အပေါင်းတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အရိယသံဃော၊ အရိယာသံဃာ မည်၏။ တံ အရိယသံဃံ၊ ထိုအရိယာအပေါင်းကို။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ရတနတ္တယပဏာမဇနိတံ၊ ရတနတ္တယပဏာမသည် ဖြစ်စေအပ်သော။ ကုသလာဘိသန္ဒံ၊ ကုသိုလ်အယဉ်ကို။ ယထာဓိပ္ပေတေပယောဇနေ၊ အကြင်အကြင် အလိုရှိအပ်သော အကျိုး၌။ နိယောဇေတွာ၊ ယှဉ်စေ၍။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ သံဝဏ္ဏိယမာနဿ၊ ဖွင့်အပ်လတ္တံ့သော။ ဝိနယဿ၊ ဝိနည်း၏။ သကလသာသနမူလဘာဝဒဿနမုခေန၊ အလုံးစုံသော သာသနာ၏ မူလအဖြစ်ကို ပြခြင်းကို အရင်းမူသဖြင့်။ သံဝဏ္ဏနာကရဏဿာပိ၊ အဋ္ဌကထာကျမ်း၏လည်း။ သာသနမူလတံ၊ သာသနာတော်၏ မူလအဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ဣစ္စေဝ'' မိစ္စာဒိဂါထာဒွယံ၊ ဣစ္စေဝံ၊ အစရှိသော ဂါထာနှစ်ခု အပေါင်းကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပုညာဘိသန္ဒန္တိ၊ ပုညာဘိသန္ဒံဟူသည်ကား။ ပုညောဃံ ပုညပ္ပဝါဟံ၊ ကောင်းမှုအယဉ်ကို။ ပုညရာသိံ၊ ကောင်းမှုအစုကို။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤသည်ကားအနက်။ တဿာနုဘာဝေနာတိ၊ တဿာနုဘာဝေနဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တဿ၊ အကြင်အကြင်ဆိုအပ်ပြီးသော။ တဿ ပုညပ္ပဝါဟဿ၊ ထိုကောင်းမှုအယဉ်၏။ အာနုဘာဝေန ဗလေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဟတန္တရာယော၊ ဖျောက်အပ်သော အန္တရာယ် (နိ-၁၇) ရှိသည်ဖြစ်၍။ ဝိနယံ၊ ဝိနည်းကို။ ဝဏ္ဏယိဿံ၊ ဖွင့်ပေအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စာစပ်အပ်၏။
အဋ္ဌိတဿ၊ မတည်ထသော။ သုသဏ္ဌိတဿ၊ ကောင်းစွာ တည်ထသော။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သာသနံ၊ သာသနာသည်။ ယသ္မိံ၊ အကြင် ဝိနည်းသည်။ ဌိတေ၊ တည်သည်ရှိသော်။ ပတိဋ္ဌိတံ၊ တည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်အပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုဂါထာ၌။ ယသ္မိန္တိ၊ ယသ္မိံ ဟူသည်ကား။ ယသ္မိံ ဝိနယ ပိဋကေ၊ အကြင် ဝိနည်းပိဋကတ်သည်။ ဌိတေတိ၊ ဌိတေဟူသည်ကား။ ပါဠိတော စ၊ ပါဠိအားဖြင့်လည်းကောင်း။ အတ္ထတော စ၊ အနက်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ အနူနံ ဟုတွာ၊ မယုတ်သည်ဖြစ်၍။ လဇ္ဇီပုဂ္ဂလေသု၊ လဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့၌။ ပဝတ္တနဋ္ဌေန၊ ဖြစ်သည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဌိတေ၊ တည်သည်ရှိသော်။ [စာမျက်နှာ-၅] သာသနန္တိ၊ သာသနံဟူသည်ကား။ သိက္ခတ္တယသင်္ဂဟိတံ၊ သိက္ခာသုံးပါးဖြင့် ရေတွက်အပ်သော။ သာသနံ၊ သာသနာသည်။ အဋ္ဌိတဿာတိ၊ အဋ္ဌိတဿဟူသည်ကား။ ကာမသုခလ္လိကတ္တကိလမထာနုယောဂသင်္ခါတေ၊ ကာမဂုဏ်ချမ်းသာ၌ ကပ်ငြိ၍ လုံ့လပြုခြင်း မိမိကိုယ်ကို ပင်ပန်းစေ၍ လုံ့လပြုခြင်းဟု ဆိုအပ်သော။ အန္တဒွယေ၊ အယုတ်တရားနှစ်ပါး၌။ အဋ္ဌိတဿ၊ မတည်ထသော။ “ပရိနိဗ္ဗုတဿ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုပြီးသော။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။” ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ သုသဏ္ဌိတဿာတိ၊ သုသဏ္ဌိတဿ-ဟူသည်ကား။ အန္တဒွယဝိရဟိတာယ၊ အယုတ်တရားနှစ်ပါးမှ ကင်းသော။ မဇ္ဈိမာယ ပဋိပဒါယ၊ မဇ္ဈိမပဋိပတ်၌။ သုဋ္ဌု ဌိတဿ၊ ကောင်းစွာ တည်ထသော။ အမိဿန္တိ၊ အမိဿံဟူသော သဒ္ဒါသည်။ ဘာဝနပုံသကနိဒ္ဒေသော၊ ကိရိယာဖြစ်သော နပုလ္လိင်ကို ပြကြောင်းဖြစ်သော သဒ္ဒါတည်း။ (ဓာတုဝိသေသနလည်း ဟူ။ ကိရိယာဝိသေသနလည်း ဟူ၏။) နိကာယန္တရလဒ္ဓီဟိ၊ ဂိုဏ်းတစ်ပါး အယူတို့နှင့်။ အသံမိဿံ ကတွာ၊ မရောယှက်သည်ကို ပြု၍။ အနာကုလံ ကတွာ၊ မနှောက်ယှက်သည်ကို ပြု၍။ ဝဏ္ဏယိဿံ၊ ဖွင့်ပေအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နိဿာယ ပုဗ္ဗာစရိယာနုဘာဝန္တိ၊ နိဿာယ ပုဗ္ဗာစရိယာနုဘာဝံဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗာစရိယေဟိ၊ ရှေးဆရာတို့သည်။ သံဝဏ္ဏိတံ၊ ဖွင့်အပ်သော။ အဋ္ဌကထံ၊ အဋ္ဌကထာကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဝဏ္ဏယိဿံ၊ ဖွင့်အံ့။ အတ္တနော ဗလေန၊ မိမိစွမ်းအားဖြင့်။ န ဝဏ္ဏယိဿံ၊ ဖွင့်မည် မဟုတ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပာယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
ပေါရာဏဋ္ဌကထာသု၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့သည်။ ဝိဇ္ဇမာနာသု၊ ရှိကုန်လျက်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဝိနယသံဝဏ္ဏနာယ၊ ဝိနည်းကို ဖွင့်သဖြင့်။ ကိံပယော ဇနံ၊ အဘယ်အကျိုးရှိသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ (နိ-၁၈) အာဟ၊ မိန့်၏။ တံ၊ ထိုသို့ မိန့်အပ်သောစကားသည်။ (ထည့်။) “ကာမဉ္စာ”တိ အာဒိ၊ ကာမဉ္စ အစရှိသည်တည်း။
တတ္ထ၊ ထိုကာမဉ္စ-အစရှိသော ပါဠိ၌။ ကာမန္တိ၊ ကာမံဟူသည်ကား။ ဧကန္တေန၊ စင်စစ်သဖြင့်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ယထိစ္ဆကံ၊ အလိုရှိတိုင်း။ သဗ္ဗသော၊ အကြွင်းမဲ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿ၊ ထိုကာမဉ္စ-ပုဒ်၏။ “သံဝဏ္ဏိတောယံ ဝိနယော”တိ ဣမိနာ၊ ဝိနယောဟူသောပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပုဗ္ဗာစရိယာသဘေဟီတိ၊ ပုဗ္ဗာစရိယာသဘေဟိဟူသည်ကား။ မဟာကဿပ တ္ထေရာဒယော၊ မဟာကဿပထေရ် အစရှိကုန်သော။ ပုဗ္ဗာစရိယာ ဧဝ၊ ရှေးဆရာတို့သည်ပင်လျှင်။ အကမ္ပိယဋ္ဌေန စ၊ မတုန်လှုပ်နိုင်သော အနက်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဥတ္တမဋ္ဌေန စ၊ မြတ်သော အနက်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အာသဘာ၊ အာသဘမည်ကုန်၏။ တေဟိ ပုဗ္ဗာစရိယဝရေဟိ၊ ထိုရှေးဆရာမြတ်တို့သည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေ ပုဗ္ဗာစရိယာ၊ ထိုရှေးဆရာတို့သည်။ ကီဒိသာ ပန၊ အဘယ်သို့ သဘောရှိကုန်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ “ဉာဏမ္ဗူ”တိ အာဒိ၊ ဉာဏမ္ဗူဤသို့အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ယေဟိ၊ အကြင်ဆရာတို့သည်။ ရာဂါဒီနိ၊ ရာဂ အစရှိကုန်သော။ တီဏိ မလာနိ၊ သုံးပါးသော အညစ်အကြေးတို့ကိုလည်းကောင်း ကာမာသဝါဒယော၊ ကာမသဝအစရှိကုန်သော။ စတ္တာရော အာသဝါ၊ လေးပါးသော အာသဝတို့ကိုလည်းကောင်း။ အဂ္ဂမဂ္ဂဉာဏ သင်္ခါတေန၊ အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ်ဟု ဆိုအပ်သော။ အမ္ဗုနာ သလိလေန၊ ရေဖြင့်။ နိဒ္ဓေါ တာနိ၊ အကြွင်းမဲ့ ဆေးအပ်ကုန်ပြီ။ နိဿေသတော၊ အကြွင်းမဲ့အားဖြင့်။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ အနုပ္ပတ္တိ ဓမ္မတာပါဒနေန၊ မဖြစ်ခြင်းသဘောသို့ ရောက်စေသဖြင့်။ ဓောတာနိ၊ ဆေးအပ်ကုန်ပြီ။ ဝိသောဓိတာနိ၊ သုတ်သင်အပ်ကုန်ပြီ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ (ထည့်။) တေ၊ ထိုဆရာတို့သည်။ ဉာဏမ္ဗု။ ပ။ သဝါ၊ ဉာဏမ္ဗုနိဒ္ဓေါတမလာသဝမည်ကုန်၏။ တေဟိ၊ ထိုသို့သဘောရှိကုန်သော။ ခီဏာသဝေဟိ၊ ရဟန္တာဖြစ်ကုန်သော။ ဣတိ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ခီဏာသဝဘာဝေပိ၊ အာသဝေါကုန်သော ပုဂ္ဂိုလ်တွင်လည်း။ ဧတေ၊ ထိုဆရာတို့သည်။ သုက္ခဝိပဿကာ၊ ဈာန်သမာပတ်တည်းဟူသော အစေးချောက် (နိ-၁၉) သော ဝိပဿနာရှိကုန်သည်။ န၊ မဟုတ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့ပြခြင်းငှါ။ “ဝိသုဒ္ဓဝိဇ္ဇာပဋိသမ္ဘိဒေဟီ”တိ၊ ဝိသုဒ္ဓဝိဇ္ဇာပဋိသမ္ဘိဒေဟိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဝိဇ္ဇာတိ၊ ဝိဇ္ဇာဟူသည်ကား။ တိဿော ဝိဇ္ဇာ၊ ဝိဇ္ဇာသုံးပါးတို့တည်း။ ဝါ၊ ကား။ အဋ္ဌ ဝိဇ္ဇာ၊ ဝိဇ္ဇာရှစ်ပါးတို့တည်း။
ပဋိသမ္ဘိဒါပ္ပတ္တေသု ပိ၊ ပဋိမ္ဘိဒါသို့ ရောက်သော မထေရ်တို့တွင်လည်း။ မဟာကဿပတ္ထေရာဒီနံ၊ မဟာကဿပထေရ်စသည်တို့သည်။ ဥစ္စိနိတွာ၊ ရွေးကောက်၍။ ဂဟိတတာယ၊ ယူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တေသံ၊ ထိုရှေးဆရာမြတ်တို့၏။ သဒ္ဓမ္မသံဝဏ္ဏနေ၊ သူတော်ကောင်းတရားတို့ကို ဖွင့်ခြင်း၌။ သာမတ္ထိယံ၊ စွမ်းနိုင်သော အဖြစ်သည်။ သာတိသယံ၊ အလွန်အကဲနှင့် တကွဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “သဒ္ဓမ္မသံဝဏ္ဏနကောဝိဒေဟီ”တိ၊ သဒ္ဓမ္မသံဝဏ္ဏနကောဝိဒေဟိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
ကိလေသဇာတံ၊ ကိလေသာအပေါင်းကို။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပရိက္ခာရဗာဟုလ္လံ၊ ပရိက္ခရာများသော အဖြစ်ကို။ သလ္လိခတိ တနုံ ကရောတိ၊ ခေါင်းပါးအောင် ပြုတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သံလေခေါ၊ သံလေခမည်၏။ အပစ္ဆတာဒိဂုဏသမူဟော၊ အလိုနည်းသည်၏ အဖြစ်အစရှိသော ဂုဏ်အပေါင်းကိုရ၏။ ဣဓ ပန၊ ဤအရာ၌ကား။ ခီဏာသဝါဓိကာရတ္တာ၊ ရဟန္တာအရာဖြစ်သောကြောင့်။ ပရိက္ခာရဗာဟုလ္လဿ၊ ပရိက္ခရာများသော အဖြစ်ကို။ သလ္လိခနဝသေနေဝ၊ ခေါင်းပါးစေသည်၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ သလ္လေခေန၊ ခေါင်းပါးစေခြင်းဖြင့်။ နိဗ္ဗတ္တံ၊ ဖြစ်သည်တည်း။ သလ္လေခိယံ၊ ခေါင်းပါးစေခြင်းဖြင့် ဖြစ်သည်။ တသ္မိံ သလ္လေခိယေ၊ ထိုခေါင်ပါးစေခြင်းဖြင့် ဖြစ်သော အကျင့်၌။ ဓုတင်္ဂပရိဟရဏာဒိသလ္လေခပဋိပတ္တိယံ၊ ဓုတင်ဆောင်ခြင်းအစရှိသော ခေါင်းပါးစေသော အကျင့်၌။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ (နိ-၂၀) ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နောသုလဘူပမေဟီဟိ၊ နောသုလဘူပမေဟိ ဟူသည်ကား။ ဧတေသံ၊ ထိုဆရာမြတ်တို့အား။ သလ္လေခပဋိပတ္တိယာ၊ ခေါင်ပါးစေသော အကျင့်၌။ “အသုကသဒိသာ”တိ၊ ဤမည်သော သူနှင့် တူကုန်၏ဟူ၍။ သုလဘာ၊ ရလွယ်သော။ ဥပမာ၊ နှိုင်းယှဉ်အပ်သော သူသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ နောသုလဘူပမာ၊ နောသုလဘူပမာမည်ကုန်၏။ တေဟိ၊ ထိုရခဲ့သော ဥပမာရှိကုန်သော။ “မဟာဝိဟာရဿာ”တိ ဣမိနာ၊ မဟာဝိဟာရဿဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ နိကာယန္တရံ၊ ဂိုဏ်းတစ်ပါးကို။ ပဋိက္ခိပတိ၊ ပယ်၏။
ဟိ၊ သင့်စွ။ ဝိဟာရသီသေန၊ ကျောင်းကို အရင်းမူသဖြင့်။ ဇတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ တတ္ထ၊ ထိုကျောင်းတိုက်၌။ နိဝါသီနဉ္စေဝ၊ နေကုန်သော ရဟန်းတို့ကိုလည်းကောင်း။ တေဟိ၊ ထိုမဟာဝိဟာရတိုက်သား ရဟန်းတို့နှင့်။ သမလဒ္ဓိကာနံ၊ အယူတူကုန်သော။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဘိက္ခူနဉ္စ၊ ရဟန်းတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
တသ္မာ၊ ကြောင့်။ တေသံ မဟာဝိဟာရဝါသီနံ၊ ထိုမဟာဝိဟာရတိုက်သား ရဟန်းတို့ကို။ ဒိဋ္ဌိသီလဝိသုဒ္ဓိယာ၊ အယူသီလ တူသဖြင့်။ ပဘဝန္တေန၊ ဖြစ်ရာအမွန်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ [စာမျက်နှာ-၆] သညာဏဘူတတ္တာ၊ မှတ်ကြောင်းဖြစ်သော ကြောင့်။ ဓမ္မာသင်္ဂါဟကာ၊ ပိဋကတ်ကို သင်္ဂါယနာတင်ကုန်သော။ မဟာကဿပတ္ထေရာဒယော၊ မဟာကဿပထေရ် အစရှိသည်တို့ကို။ “မဟာဝိဟာရဿ၊ မဟာဝိဟာရဂိုဏ်း၏။ ဓဇူပမာ”တိ၊ တံခွန်သဖွယ်တို့ ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တေဟိ၊ ထိုဆရာတို့သည်။ အယံ ဝိနယော၊ ဤဝိနည်းကို။ သံဝဏ္ဏိတော သမ္မာ အနူနံ ကတွာ ဝဏ္ဏိတော၊ ကောင်းစွာ မယုတ်သည်ကို ပြု၍ ဖွင့်အပ်ပြီ။ ကထံ ဝဏ္ဏိတော၊ အဘယ်သို့ ဖွင့်အပ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ စောဒနာကြောင့်။ “စိတ္တေဟိ နယေဟီ”တိ၊ စိတ္တေဟိနယေဟိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဝိစိတ္တေဟိ၊ ဆန်းကြယ်သော နည်းတို့ဖြင့်။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင် အနက်တည်း။ ကီဒိသေဟိ၊ အဘယ်သို့ သဘောရှိကုန်သော။ နယေဟိ၊ နည်းတို့ဖြင့်။ ဝဏ္ဏိတော၊ ဖွင့်အပ်သနည်း။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဝရနွယေဟိ သဗ္ဗညုဗုဒ္ဓဝရံ အနုဂတေဟိ ဘဂဝတော အဓိပ္ပာယာနုဂတေဟိ၊ ဘုရားရှင့် အလိုတော်သို့ လိုက်ကုန်သော။ နယေဟိ၊ နည်းတို့ဖြင့်။ ဝဏ္ဏိတော၊ ဖွင့်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံဟောတိ၊ ဆိုအပ်သည်ဖြစ်၏။
(နိ-၂၁) ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပေါရာဏဋ္ဌကထာယ၊ ရှေးအဋ္ဌကထာ၏။ အနူနဘာဝံ၊ မယုတ်လျော့သည်၏အဖြစ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ အတ္တနော သံဝဏ္ဏနာယ၊ မိမိအဋ္ဌကထာ၏။ ပယောဇနဝိသေသဉ္စ၊ အကျိုးထူးကိုလည်းကောင်း။ အဇ္ဈေသကဉ္စ၊ တောင်းပန်သော သူကိုလည်းကောင်း။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “သံဝဏ္ဏနာ”တိအာဒိံ၊ သံဝဏ္ဏနာ အစရှိသော ဂါထာကို။ အာဟ၊ မိန့်၏။ တတ္ထ၊ ထို ဂါထာ၌။ အဘိသင်္ခတတ္တာတိ၊ အဘိသင်္ခတတ္တာဟူသည်ကား။ ရစိတတ္တာ၊ စီရင်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ န ကိဉ္စိ အတ္ထံ အဘိသမ္ဘုဏာတီတိ၊ နကိဉ္စိ အတ္ထံ အဘိသမ္ဘုဏာတိဟူသည်ကား။ ကိဉ္စိ အတ္ထံ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အကျိုးကို။ နသာဓေတိ၊ မပြီးစေနိုင်။
“သံဝဏ္ဏနံ တဉ္စာ”တိအာဒိနာ၊ သံဝဏ္ဏနံ တဉ္စအစရှိသော ဂါထာဖြင့်။ အတ္တနော သံဝဏ္ဏနာယ၊ မိမိအဋ္ဌကထာ၏။ ကရဏပ္ပကာရံ၊ ကျမ်းပြုပုံအခြင်းအရာကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တတ္ထ၊ ထိုဂါထာ၌။ တဉ္စ ဣဒါနိ ဝုစ္စမာနံ သံဝဏ္ဏနံ၊ ထို ယခု ဆိုလတ္တံ့သော အဋ္ဌကထာကို။ သမာရဘန္တော၊ အားထုတ်သည်ရှိသော်။ သကလာယပိ၊ အလုံးစုံလည်း ဖြစ်သော။ မဟာအဋ္ဌကထာယ၊ မဟာအဋ္ဌကထာကို။ ဣဓ၊ ဤအဋ္ဌကထာသစ်သို့။ ဂဟေတဗ္ဗတော၊ ယူအပ်သောကြောင့်။ မဟာအဋ္ဌကထံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာကို။ တဿာ ဣဒါနိ ဝုစ္စမာနာယ သံဝဏ္ဏနာယ၊ ထို ယခုပြုလတ္တံ့သော အဋ္ဌကထာသစ်၏။ သရီရံ ကတွာ၊ ကိုယ်ပြု၍။ မဟာပစ္စရိယံ၊ မဟာပစ္စရိတ်၌။ ယော ဝိနိစ္ဆယော၊ အကြင်အဆုံးအဖြစ်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ တထေဝ၊ ထို့အတူလျှင်။ ကုရုန္ဒီနာမာဒီသု၊ ကုရုန္ဒီစသည် အမည်ရှိကုန်သော။ ဝိဿုတာသု၊ ကျော်စောကုန်သော။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ယော ဝိနိစ္ဆယော၊ အကြင်ဝိနိစ္ဆယကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ တတောပိ ဝိနိစ္ဆယတော၊ ထို အဆုံးအဖြတ်မှလည်း။ ယုတ္တံ၊ သင့်သော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ အပရိစ္စဇန္တော၊ မစွန့်မူ၍။ အန္တောဂဓတ္ထေရဝါဒံ၊ အတွင်းဝင်သော ထေရဝါဒရှိသည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သံဝဏ္ဏနံ၊ ဖွင့်ခြင်းကို။ သမ္မာ၊ ကောင်းစွာ။ သမာရဘိဿံ၊ အားထုတ်ပေးအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဒတ္ထသမ္ဗန္ဓော၊ ပုဒ်၌ အနက်စပ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဧတ္ထ စ၊ ဤ ဂါထာ၌ လည်း။ ဧတာယ သံဝဏ္ဏနာယ၊ ဤအဖွင့်ဖြင့် အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ကထီယတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သာ သံဝဏ္ဏနာ၊ ထိုအဖွင့်သည်။ တ္ထကာရဿ၊ ဒန္တဇ တ္ထအက္ခရာ၏။ ဋ္ဌကာရံ၊ မုဒ္ဓဇ ဋ္ဌအက္ခရာကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ အဋ္ဌကထာ၊ အဋ္ဌကထာမည်၏။ မဟာပစ္စရိယန္တိ၊ မဟာပစ္စရိယံဟူသည်ကား။ မဟာပစ္စရီနာမိကံ၊ မဟာပစ္စရိတ် အမည်ရှိသော အဋ္ဌကထာ၌။ စ၊ ဆက်၍ဆိုဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ မဟာပစ္စရိယံဟူသော ပုဒ်၌။ ဥဠုမ္ပံ၊ ဖောင်ကို။ ပစ္စရီတိ၊ ပစ္စရီဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုဖောင်၌။ နိသိဒိတွာ၊ နေ၍။ ကတတ္တာ၊ ပြုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တမေဝ နာမံ၊ ထိုမဟာပစ္စရိတ်ဟူသော အမည်သည်သာလျှင်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။ “ကုရုန္ဒီဝလ္လိ (နိ-၂၂) ဝိဟာရော နာမ၊ ကုရုန္ဒီဝလ္လိမည်သော ကျောင်းတိုက်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုကျောင်းတိုက်၌။ ကတတ္တာ၊ ပြုအပ်သောကြောင့်။ 'ကုရုန္ဒီ’တိ နာမံ၊ ကုရုန္ဒီဟူသော အမည်သည်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ သန္ဓကဋ္ဌကထံ၊ အန္ဓကအဋ္ဌကထာကိုလည်းကောင်း။ သင်္ခေပဋ္ဌကထဉ္စ၊ သင်္ခေပအဋ္ဌကထာကိုလည်းကောင်း။ သံဂဏှာတိ၊ သင်္ဂြိုဟ်၏။
ယုတ္တမတ္ထန္တိ၊ ယုတ္တမတ္ထံဟူသည်ကား။ မဟာအဋ္ဌကထာနယေန၊ မဟာအဋ္ဌကထာ နည်းနှင့်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ စတုဗ္ဗိဓဝိနယယုတ္တိယာ၊ လေးပါးအပြားရှိသော ဝိနည်း ယုတ္တိနှင့်။ ယုတ္တံ၊ သင့်သော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ “အဋ္ဌကထံ ယေဝ၊ အဋ္ဌကထာကိုသာလျှင်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ သံဝဏ္ဏနံ၊ အဖွင့်ကို။ ကရိဿာမိ၊ ပြုအံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုချေသော်။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝုတ္တတ္ထေရဝါဒါနံ၊ ဆိုအပ်သော ထေရဝါဒတို့၏။ ဗာဟီရဘာဝေါ၊ အပ၏ အဖြစ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တေပိ၊ ထို ထေရဝါဒတို့ကိုလည်း။ အန္တောကတ္တုကာမော၊ အတွင်းပြုလိုသည်ဖြစ်၍။ “အန္တောဂဓထေရံဝါဒ”န္တိ၊ အန္တောဂဓထေရဝါဒဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်၏။ ထေရဝါဒေပိ၊ မထေရ်တို့၏ အယူတို့ကိုလည်း။ အန္တောကတွာ၊ အတွင်းပြု၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
“တံမေ”တိ ဂါထာယ၊ တံ မေ-စသော ဂါထာဖြင့်။ သောတူဟိ၊ စာသင်သားတို့သည်။ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗဝိဓိံ၊ ကျင့်အပ်သော ဤအစီအရင်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တတ္ထ၊ ထိုဂါထာ၌။ ဓမ္မဒီပဿာတိ၊ ဓမ္မဒီပဿဟူသည်ကား။ အဿ ဘဂဝတော၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားအား။ ဓမ္မော ဧဝ၊ တရားသာလျှင် ဖြစ်သော။ မောဟန္ဓကာရဝိဓမနတော၊ မောဟတည်းဟူသော အမိုက်တိုက်ကို ဖျက်ဆီးတတ်သောကြောင့်။ ပဒီပသဒိသတ္တာ၊ ဆီမီးနှင့် တူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပဒီပေါ၊ ဆီမီးသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သော ဘဂဝါ၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည်။ ဓမ္မပ္ပဒီပေါ၊ ဓမ္မပ္ပဒီမည်၏။ ဘဂဝါ၊ ဘုရားကို ရ၏။ တဿ ဓမ္မပ္ပဒီပဿ၊ ထိုတရားတည်းဟူသော ဆီမီးရှိတော်မူသော။ ပတိမာနယန္တာတိ၊ ပတိမာနယန္တာဟူသည်ကား။ ပူဇန္တာ၊ ပူဇော်ကုန်လျက်။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ ဂရုံ ကရောန္တာ၊ အလေးပြုကုန်လျက်။ နိသာမေန္တုသုဏန္တု၊ နာကုန်လော့။
[စာမျက်နှာ-၇] “ဗုဒ္ဓေနာ”တိအာဒိနာ၊ ဗုဒ္ဓေန ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့်။ အတ္တနော သံဝဏ္ဏနာယ၊ မိမိအဋ္ဌကထာ၏။ အာဂမနသုဒ္ဓိဒဿနမုခေန၊ လာရာဖြစ်သော သီဟိုဠ်အဋ္ဌကထာတို့၏ စင်ခြင်းကို ပြခြင်းလျှင် အရင်းမူသဖြင့်။ ပမာဏဘာဝံ၊ ပမာဏမူလောက်သည်၏ အဖြစ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ အနုသိက္ခိတဗ္ဗတံ၊ အဖန်တလဲလဲ အားထုတ်အပ်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တတ္ထ၊ ထိုဂါထာ၌။ ယထေဝ၊ အကြင် အခြင်းအရာဖြင့်လျှင်။ ဗုဒ္ဓေန၊ ဘုရားရှင်သည်။ ယော ဓမ္မောစ၊ အကြင် (နိ-၂၃) သုတ်, အဘိဓမ္မာကိုလည်းကောင်း။ ယော ဝိနယော စ၊ အကြင် ဝိနည်းကိုလည်းကောင်း။ ဝုတ္တော၊ ဟောအပ်၏။ သော ဓမ္မဝိနယော၊ ထို သုတ်, အဘိဓမ္မာ, ဝိနည်းကို။ တဿ ဗုဒ္ဓဿ၊ ထိုဘုရားရှင်၏။ ပုတ္တေဟိ၊ သားတော်ဖြစ်ကုန်သော။ ယေဟိ မဟာကဿပတ္ထေရာဒီဟိ၊ အကြင် မဟာကဿပထေရ် အစရှိသည်တို့သည်။ တထေဝ၊ ထိုဘုရားဟောတော်မူသော အခြင်းအရာဖြင့် သာလျှင်။ ဉာတော၊ သိအပ်ပြီ။ တေသံ ဗုဒ္ဓပုတ္တာနံ၊ ထိုဘုရားသားတော်တို့၏။ မတိံ၊ အလိုကို။ ဝါ၊ အယူကို။ အစ္စဇ္ဇန္တာ၊ မစွန့်ကုန်မူ၍။ သီဟဠဋ္ဌကထာစရိယာ၊ သီဟိုဠ်အဋ္ဌကထာ ဆရာတို့သည်။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ပုရေ၊ ရှေးအခါ၌။ အဋ္ဌကထာ၊ အဋ္ဌကထာတို့ကို။ အကံသု၊ ပြုကုန်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုဂါထာ၌။ ဓမ္မောတိ၊ ဓမ္မောဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ သုတ္တာဘိဓမ္မေ၊ သုတ်, အဘိဓမ္မာတို့ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သင်္ဂြိုဟ်၏။ ဝိနယောတိ၊ ဝိနယောဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ သကလံ၊ အလုံးစုံသော။ ဝိနယပိဋကံ၊ ဝိနည်းပိဋကတ်ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သင်္ဂြိုဟ်၏။ ဝုတ္တောတိ၊ ဝုတ္တောဟူသည်ကား။ ပါဠိတော စ၊ ပါဠိအားဖြင့်လည်းကောင်း။ အတ္ထတော စ၊ အနက်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဘဂဝတာ၊ ဘုန်းတော်ကြီးသော။ ဗုဒ္ဓေန၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တော၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အဗျာကတံ၊ မဖွင့်အပ်သော။ တန္တိပဒံ နာမ၊ ပါဠိပုဒ်မည်သည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထိုအရာ၌။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပဝတ္တိတပကိဏ္ဏကဒေသနာယေဝ၊ ဖြစ်စေအပ်သော ပြိုးပြွမ်းသော ဒေသနာသည်ပင်လျှင်။ အဋ္ဌကထာ၊ အဋ္ဌကထာမည်၏။ တထေဝ ဉာတောတိ၊ တထေဝ ဉာတောဟူသည်ကား။ ယထေဝ၊ အကြင် အခြင်းအရာဖြင့်လျှင်။ ဗုဒ္ဓေန၊ ဘုရားသည်။ ဝုတ္တော၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ တထေဝ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်လျှင်။ ဧကပဒံပိ၊ တစ်ခုသော ပုဒ်ကိုလည်းကောင်း။ ဧကက္ခရံပိ၊ တစ်လုံးသော အက္ခရာကိုလည်းကောင်း။ အဝိနာသေတွာ၊ မဖျောက်ဖျက်မူ၍။ အဓိပ္ပါယဉ္စ၊ အဓိပ္ပါယ်ကိုလည်း။ အဝိကောပေတွာ၊ မပျက်စေမူ၍။ ဉာတော ဝိဒိတော၊ သိအပ်ပြီ။ ဣတိအတ္တော၊ ဤသည်ကား အနက်။ တေသံ မတိမစ္စဇန္တာတိ၊ တေသံ မတိမစ္စဇန္တာဟူသည်ကား။ တေသံ ဗုဒ္ဓပုတ္တာနံ၊ ထိုဘုရားသားတော်တို့၏။ မတိသင်္ခါတံ၊ အယူဟု ဆိုအပ်သော။ (ဝိနိစ္ဆယံ၌ စပ်။) ထေရပ္ပရမ္ပရာယ၊ မထေရ် အဆက်ဆက်သည်။ ဥဂ္ဂဟေတွာ၊ သင်၍။ အာဂတံ၊ လာသော။ အဗ္ဗောစ္ဆိန္နံ၊ မပြတ်သော။ ပါဠိဝဏ္ဏနာဝသေန စ၊ ပါဠိအဖွင့်၏ အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ပါဠိမုတ္တကဝသေနစ၊ ပါဠိမှ လွှတ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ပဝတ္တံ၊ ဖြစ်သော။ သဗ္ဗံ အဋ္ဌကထာဝိနိစ္ဆယံ၊ ခပ်သိမ်းသော အဋ္ဌကထာ အဆုံးအဖြတ်ကို။ အပရိစ္စဇန္တာ၊ မစွန့်မူ၍။ အဋ္ဌကထာ အကံသူတိ၊ အဋ္ဌကထာ အကံဟူသည်ကား။ မဟာ (နိ-၂၄) ဋ္ဌကထာမဟာပစ္စရိအာဒိကာ၊ မဟာဋ္ဌကထာ, မဟာပစ္စရိ အစရှိကုန်သော။ သီဟဠဋ္ဌကထာယော၊ သီဟိုဠ်အဋ္ဌကထာတို့ကို။ အကံသု၊ ပြုကုန်၏။ “အဋ္ဌကထာမကံသူတိ'' ပိ၊ အဋ္ဌကထာမကံသုဟူ၍လည်း။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။ တတ္ထပိ၊ ထိုပါဌ်၌လည်း။ သောယေဝတ္ထော၊ ထိုအနက်ပင်တည်း။
တသ္မာတိ၊ တသ္မာဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ တေသံ ဗုဒ္ဓပုတ္တာနံ၊ ထိုဘုရားသားတော်တို့၏။ အဓိပ္ပါယံ၊ အလိုကို။ အဝိကောပေတွာ၊ မဖျက်ဆီးမူ၍။ ပုရေ၊ ရှေးအခါ၌။ အဋ္ဌကထာ၊ အဋ္ဌကထာတို့ကို။ အကံသု၊ ပြုကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ပမာဏံ၊ နှိုင်းယှဉ်ကြောင်းတည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းတည်း။ ဟီတိ၊ ဟိဟူသော ပုဒ်သည်။ နိပါတမတ္တံ၊ ပဒပူရဏ နိပါတ်ပုဒ်မျှသာတည်း။ ကသ္မာ၊ ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ ဟေတုအတ္ထဿ၊ ဟိတ်အနက်ကို။ “တသ္မာ”တိ ဣမိနာယေဝ၊ တသ္မာဟူသော ပုဒ်ဖြင့်ပင်လျှင်။ ပကာသိတတ္ထာ၊ ပြအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အဝဓာရဏတ္ထော၊ မြဲစေခြင်းအနက်ရှိ၏။ ပမာဏမေဝ၊ ပမာဏမူလောက်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော အနက်ကို မှတ်အပ်၏။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်အပ်သော။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံသော စကားသည်လည်း။ ပမာဏံ၊ ပမာဏမူလောက်သည်။ ယဒိ သိယာ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ တတ္ထ၊ ထိုအဋ္ဌကထာတို့၌။ ပမာဒလေခါပိ၊ ပမာဒလေခတို့သည်လည်း။ ပမာဏံ၊ ပမာဏမူလောက်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဝဇ္ဇယိတွာန ပမာဒလေခ”န္တိ၊ ဝဇ္ဇယိတွာန ပမာဒလေခံဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အပရာပရံ၊ အဆင့်ဆင့်။ လိခန္တော၊ ရေးသားသည်ရှိသော်။ ပမာဒေန၊ မေ့လျော့သဖြင့်။ သတိံ၊ သတိကို။ အပစ္စုပဋ္ဌပေတွာ၊ မဖြစ်စေမူ၍။ အညတ္ထ၊ တစ်ပါးသော အရာ၌။ လိခိတဗ္ဗံ၊ ရေးသင့်သည်ကို။ အညတ္ထ၊ တစ်ပါးသောအရာ၌။ လိခနာဒိဝသေန၊ ရေးခြင်းအစရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဝတ္တာ၊ ဖြစ်သော စကားသည်။ ပမာဒလေခါ နာမ၊ ပမာဒလေခမည်၏။ သာ စ၊ ထိုပမာဒလေခသည်လည်း။ သမန္တပါသာဒိကာယံ၊ သမန္တပါသာဒိကမည်သော အဋ္ဌကထာ၌။ တတ္ထတတ္ထ၊ ထိုထို အရာ၌။ သယမေဝ၊ အလိုလိုလျှင်။ အာဝီ၊ ထင်စွာ။ ဟဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သော။ (ထည့်။) ယသ္မာတိ ပဒဿ၊ ယသ္မာဟူသော ပုဒ်၏။ သမ္ဗန္ဓဒဿနဝသေန၊ အစပ်ကို ပြသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထယောဇနာ၊ အနက်ယောဇနာခြင်းတည်း။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော စကားသည်။ ဣဓ ဣမသ္မိံ သာသနေ၊ ဤ (နိ-၂၅) သာသနာတော်၌။ သိက္ခာသု၊ သိက္ခာသုံးပါးတို့၌။ သဂါရဝါနံ၊ ရိုသေခြင်းရှိကုန်သော။ ပဏ္ဍိတာနံ၊ ပညာရှိတို့၏။ ပမာဏမေဝ၊ နှိုင်းယှဉ်ကြောင်းသာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယသ္မာ စ၊ အကြင့်ကြောင့်လည်း။ အယံ ဝဏ္ဏနာပိ၊ ဤအဋ္ဌကထာသစ်သည်လည်း။ ဘာသန္တရပရိစ္စာဂါဒိမတ္တဝိသိဋ္ဌတာယ၊ ဘာသာတပါးကို စွန့်ခြင်းအစရှိသည်မျှသာ ထူးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ အဘိန္နာ၊ အထူးမရှိ။ တတော ဧဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ပမာဏ ဘူတာဝ၊ ပမာဏလောက်သည်သာလျှင်။ ဟေဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အနုသိက္ခိတဗ္ဗာ၊ သင်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ယောဇနာအပ်၏။
တတောတိ၊ တတောဟူသည်ကား။ တာဟိ အဋ္ဌကထာဟိ၊ ထိုအဋ္ဌကထာတို့မှ။ ဘာသန္တရ မေဝ ဟိတွာတိ၊ ဘာသန္တရ မေဝ ဟိတွာ-ဟူသည်ကား။ သီဟဠဘာသံယေဝ၊ သီဟိုဠ်ဘာသာ ကိုသာလျှင်။ အပနေတွာ၊ ပယ်၍။ ဝိတ္ထာရမဂ္ဂဉ္စ သမာသယိတွာတိ၊ ဝိတ္ထာရမဂ္ဂဉ္စ သမာသယိတွာ-ဟူသည်ကား။ ပေါရာဏဋ္ဌကထာသု၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌။ [စာမျက်နှာ-၈] ယထာဌာနေ၊ တည်တိုင်းသော အရာ၌။ ဝတ္တဗ္ဗမ္ပိ၊ ဆိုအပ်သည်လည်းဖြစ်သော။ ပဒတ္ထဝိနိစ္ဆယာဒိကံ၊ ပုဒ်အနက်ကို ဆုံးဖြတ်ခြင်း အစရှိသည်ကို။ အတိဝိတ္ထိဏ္ဏေန၊ အလွန်ကျယ်သော။ ဝစနက္ကမေန စေဝ၊ စကားအစဉ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝုတ္တမေဝ အတ္ထနယံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အနက်နည်းကိုပင်လျှင်။ အပ္ပမတ္တကဝိသေသေန၊ အတန်ငယ်သော အထူးဖြင့်။ ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်ဖန် အထပ်ထပ် ဆိုခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထို အဋ္ဌကထာတို့၌။ ပပဉ္စိတံ၊ ချဲ့အပ်သော။ တာဒိသံ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ ဝိတ္ထာရမဂ္ဂံ၊ ကျယ်သော အရာကို။ ပဟာယ၊ စွန့်၍။ သလ္လဟုကေန၊ ပေါ့ပါးသော။ အတ္ထဝိညာပကေန၊ အနက်ကို သိစေတတ်သော။ ပဒက္ကမေန မေဝ၊ ပုဒ်အစဉ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝုတ္တနယသဒိသံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းနှင့်တူသော။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုဖွယ်စကားကို။ အတိဒိသိတွာဝ၊ ညွှန်၍သာလျှင်။ သံခေပနယေန စ၊ ကျဉ်းသော နည်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝဏ္ဏယိဿာမ၊ ဖွင့်ပေကုန်အံ့။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အလိုတည်း။ သာရတ္ထ ဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ အမည်ရှိသော။ ဝိနယဋီကာယံ ပန၊ ဝိနည်း ဋီကာ၌ကား။ (ဝုတ္တံ၌ စပ်။) “ပေါရာဏဋ္ဌကထာသု၊ ရှေးအဋ္ဌကထာတို့၌။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝက္ခမာနံ၊ ဆိုအပ်လတ္တံ့သည်ကို။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထိုအရာ၌။ ပပဉ္စိတာ၊ ချဲ့အပ်သော။ ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန။ ပ။ ဥပသမ္ပန္နောတိ ဘိက္ခူတိ ဧတ္ထ၊ ဥပသမ္ပန္နောတိ ဘိက္ခု-ဟူသော ပုဒ်၌။ အပလောကနာဒီနံ၊ အပလောကနအစရှိကုန်သော။ စတုန္နံ၊ လေးပါးကုန်သော။ ကမ္မာနံ၊ ကံတို့၏။ ဝိတ္ထာရကထာ၊ အကျယ်ဖြစ်သော စကားသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တာဒိသံ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ ဝိတ္ထာရမဂ္ဂံ၊ ကျယ်သော အရာကို။ သင်္ခိပိတွာ၊ ချုံး၍။ ဣတိ ဝစနံ၊ (နိ-၂၆) ဤသို့သော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ သန္တိက္ကမံ ကိဉ္စိ အဝေါက္ကမိတွာတိ ဧတ္ထေဝ၊ အဝေါက္ကမိတွာဟူသော ပုဒ်၌သာလျှင်။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ ယုတ္တံ၊ သင့်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အညတ္ထ၊ တစ်ပါးသော။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိ၌။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်သောစကားကို။ အညတ္တ၊ တစ်ပါးသော ပါဠိ၌။ ကထနံ၊ ဆိုခြင်းသည်။ တန္တိက္ကမံ၊ ပါဠိအစဉ်ကို။ ဝေါက္ကမိတွာ၊ လွန်၍။ ကထနံ နာမ၊ ဆိုခြင်းမည်၏။ တထာ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ဟိ ယုတ္တံ၊ သင့်၏။ တတ္ထေဝ၊ ထိုသာရတ္ထဒီပနီ၌ ပင်လျှင်။ “ဝဏ္ဏိတုံ ယုတ္တရူပံ။ ပ။ အဝေါက္ကမိတွာ”တိ၊ ဝဏ္ဏိတုံ ယုတ္တရူပံ။ ပ။ အဝေါက္ကမိတွာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
(အနက်ကား) ဝဏ္ဏိတုံ၊ ဖွင့်ပြခြင်းငှာ။ ယုတ္တရူပံ၊ သင့်သော သဘောရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အနုက္ကမေန၊ အစဉ်သဖြင့်။ အာဂတံ၊ လာသော။ ပါဠိံ၊ ပါဠိကို။ အပရိစ္စဇိတွာ၊ မစွန့်မူ၍။ သံဝဏ္ဏနတော၊ ဖွင့်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ သီဟဠဋ္ဌကထာသု၊ သီဟိုဠ်အဋ္ဌကထာတို့၌။ အယုတ္တဋ္ဌာနေ၊ မသင့်သောအရာ၌။ ဝဏ္ဏိတံ၊ ဖွင့်အပ်သည်ကို။ ယထာဌာနေယေဝ၊ နေရာရောက်သော အရာ၌သာလျှင်။ ဝဏ္ဏနတော စ၊ ဖွင့်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ 'တန္တိက္ကမံ ကိဉ္စိ အဝေါက္ကမိတွာ’တိ၊ တန္တိက္ကမံ ကိဉ္စိ အဝေါက္ကမိတွာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ (ဣတိတစ်လုံး ကျေသည်။) တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ယထာဝုတ္တနယေနေဝ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ခဲ့ပြီးသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ကထံ ပန၊ အသို့နည်း။ ဝိတ္ထာရမဂ္ဂဿ၊ အကျယ်သော အရာကို။ သင်္ခိပနေ၊ ချုံးသည်ရှိသော်။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်သည်။ န ဟီယတိ၊ မယုတ်ပြီလော။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ “ဝိနိစ္ဆယံ သဗ္ဗမသေသယိတွာ”တိ၊ ဝိနိစ္ဆယံ သဗ္ဗမသေသယိတွာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သင်္ခိပန္တောပိ၊ ချုံးသော်လည်း။ ပုနပ္ပုနံ ဝစနာဒိမေဝ၊ ထပ်တလဲလဲ ဆိုသော စကား အစရှိသည်ကိုသာလျှင်။ သင်္ခိပတိ၊ ချုံး၏။ ဝိနိစ္ဆယံ ပန၊ အဆုံးအဖြတ်ကိုကား။ သဗ္ဗာသုပိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံကိုလည်း။ အသေသယိတွာ၊ မကြွင်းကျန်စေမူ၍။ ကိဉ္စိမတ္တမ္ပိ၊ စိုးစဉ်းမျှကိုလည်း။ အပရိဟာပေတွာ၊ မယုတ်စေမူ၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တန္တိက္ကမံ ကိဉ္စိ အဝေါက္ကမိတွာတိ၊ တန္တိက္ကမံ ကိဉ္စိ အဝေါက္ကမိတွာ-ဟူသည်ကား။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ပါဠိက္ကမံ၊ ပါဠိအစဉ်ကို။ အနတိက္ကမိတွာ၊ မလွန်မူ၍။ အနုက္ကမေနေဝ၊ အစဉ်အားဖြင့်သာလျှင်။ ပါဠိံ၊ ပါဠိကို။ ဝဏ္ဏယိဿာမ၊ ဖွင့်ပေကုန်အံ့။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
သုတ္တန္တိကာနံ ဝစနာနမတ္ထန္တိ၊ သုတ္တန္တိကာနံ ဝစနာနမတ္ထံ-ဟူသည်ကား။ ဝေရဉ္စကဏ္ဍာဒီသု၊ ဝေရဉ္ဇကဏ္ဍ အစရှိသည်တို့၌။ အာဂတာနံ၊ လာကုန်သော။ ဈာနကထာဒီနံ၊ ဈာနကထာအစ (နိ-၂၇) ရှိကုန်သော။ သုတ္တဝစနာနံ၊ သုတ်ပါဠိတော်တို့၏။ (အတ္ထံ၌ စပ်။) သီဟဠအဋ္ဌကထာသု၊ သီဟိုဠ်အဋ္ဌကထာတို့၌။ သုတ္တန္တိကာနံ၊ သုတ္တန်ဆောင် ရဟန်းတို့၏။ ဘာရော၊ ဝန်တည်း။ ဣတိ ဝတွာ၊ ဤသို့ဆို၍။ အဝဏ္ဏိတဗ္ဗဋ္ဌာနံ၊ မဖွင့်သော အရာဖြစ်သော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ တံ တံ သုတ္ထာနုရူပံ၊ ထိုထို သုတ္တန်အားလျော်စွာ။ သဗ္ဗသော၊ အကြွင်းမဲ့။ ဒီပယိဿာမ၊ ပြပေကုန်အံ့။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အလိုတည်း။ ဟေဿတီတိ၊ ဟေဿတိ-ဟူသည်ကား။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကရီယိဿတိ၊ ပြုအပ်လတ္တံ့။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ စ၊ ဆက်၍ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤနှစ်ပါးသော ဝိကပ်တို့တွင်။ ပဌမသ္မိံအတ္ထဝိကပ္ပေ၊ ရှေးဦးစွာသော အတ္ထဝိကပ်၌။ “ဘာသန္တရပရိစ္စာဂါဒိကံ၊ ဘာသာတစ်ပါးကို စွန့်ခြင်း အစရှိသော။ စတုဗ္ဗိဓံ၊ လေးပါးအပြားရှိသော။ ကိစ္စံ၊ ကိစ္စကို။ နိပ္ဖါဒေတွာ၊ ပြီးစေ၍။ သုတ္တန္တိကာနံ၊ သုတ္တန်၌ လာကုန်သော။ ဝစနာနံ၊ ပါဠိတော်တို့၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ပရိဒီပယန္တီ၊ ပြလျက်။ အယံ ဝဏ္ဏနာ၊ ဤအဖွင့်သည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဏ္ဏနာဝသေန၊ အဋ္ဌကထာ၏ အစွမ်းဖြင့်။ သမာနကတ္တုကထာ၊ တူသော ကတ္တားရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ပစ္ဆိမသ္မိံ၊ နောက်ဖြစ်သော။ အတ္ထဝိကပ္ပေ ပန၊ အတ္ထဝိကပ်၌ကား။ “ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တဘာသန္တရပရိစ္စာဂါဒိကံ၊ ဆိုအပ်သော ဘာသာတပါးကို စွန့်ခြင်း အစရှိသည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သုတ္တန္တိကာနံ၊ သုတ္တန်၌ လာကုန်သော။ ဝစနာနံ၊ ပါဠိတို့၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ပရိဒီပယန္တီ၊ ပြတတ်သော။ အယံ ဝဏ္ဏနာ၊ ဤအဋ္ဌကထာကို။ အမှေဟိ၊ ငါတို့သည်။ ကရီယိဿတိ၊ ပြုအပ်လတ္တံ့။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာစရိယဝသေန၊ ဆရာ၏အစွမ်းဖြင့်။ သမာနကတ္တုကတာ၊ တူသော ကတ္တားရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။
ဂန္ထာရမ္ဘကထာဝဏ္ဏနာနယော၊ ဂန္ထာရမ္ဘကထာအဖွင့်နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ဗာဟိရနိဒါနကထာ
[စာမျက်နှာ-၉] ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ သံဝရဝိနယပဟာနဝိနယာဒီသု၊ သံဝရဝိနည်း, ပဟာနဝိနည်း အစရှိကုန်သော။ ဗဟူသု၊ များစွာကုန်သော။ ဝိနယေသု၊ ဝိနည်းတို့တွင်။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ “တံဝဏ္ဏယိဿံ ဝိနယ”န္တိ၊ တံဝဏ္ဏယိဿံ ဝိနယံ-ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သံဝဏ္ဏေတဗ္ဗဘာဝေန၊ သံဝဏ္ဏေသဗ္ဗအဖြစ်ဖြင့်။ ပဋိညာတံ၊ ဝန်ခံအပ်သော။ ဝိနယံ၊ ဝိနည်းကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “တတ္ထာ”တိအာဒိ၊ တတ္ထ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုတတ္ထ-အစရှိသော စကား၌။ တတ္ထာတိ၊ တတ္ထ-ဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တာသု၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ခဲ့ကုန်ပြီးသော။ ဂါထာသု၊ ဂါထာတို့၌။ တာဝ-သဒ္ဒေါ၊ တာဝသဒ္ဒါကို။ (နိ-၂၈) ပဌမန္တိ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ၊ ရှေးဦးစွာဟူသော ဤအနက်၌။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ တေန၊ ထိုပဌမံ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဝိနယံ၊ ဝိနည်းကို။ ဝဝတ္ထပေတွာ၊ မှတ်၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ တဿ၊ ထိုဝိနည်း၏။ ဝဏ္ဏနံ၊ အဖွင့်ကို။ ကရိဿာမိ၊ ပြုအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗောတိ၊ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗော-ဟူသည်ကား။ နိယမေတဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ တေနေတံ ဝုစ္စတီတိ၊ တေနေတံ ဝုစ္စတိ-ဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဝဝတ္ထပေတဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ တေန ဟေတုနာ၊ ထိုအကြောင်းကြောင့်။ “ဝိနယော နာမာ”တိအာဒိကံ၊ ဝိနယော နာမ အစရှိသော။ ဧတံ နိယမကဝစနံ၊ ဤမှတ်ကြောင်း စကားကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အဿာတိ၊ အဿဟူသည်ကား။ ဝိနယဿ၊ ဝိနည်း၏။ မာတိကာတိ၊ မာတိကာ-ဟူသည်ကား။ ဥဒ္ဒေသော၊ အကျဉ်းပြခြင်းတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော၊ ထိုဥဒ္ဒေသကို။ နိဒ္ဒေသပဒါနံ၊ နိဒ္ဒေသပုဒ်တို့၏။ ဇနနီဌာနေ၊ ဖြစ်စေတတ်သော အရာ၌။ ဌိတတ္တာ၊ တည်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ မာတာ ဝိယ၊ အမိသဖွယ်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “မာတိကာ”တိ၊ မာတိကာ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ သံဝဏ္ဏေတဗ္ဗံ၊ ဖွင့်အပ်သော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ မာတိကံ ဌပေတွာ၊ မာတိကာထား၍။ ဒေဿန္တော၊ ပြလိုရကား။ “ဝုတ္တံ ယေနာ”တိအာဒိ၊ ဝုတ္တံယေန အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣဒံ အယံ အဓိပ္ပါယော၊ ဤသို့သော အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ဝေရဉ္ဇာယံ ဝိဟရတီတိ အာဒိ နိဒါနဝစန ပဋိမဏ္ဍိတံ၊ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ဝေရဉ္ဇာယံ ဝိဟရတိ-အစရှိသော နိဒါန်းစကားဖြင့် တန်ဆာဆင်အပ်သော။ ဧတံ ဝိနယပိဋကံ၊ ဤဝိနည်းပိဋကတ်ကို။ ယေနပုဂ္ဂလေန၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယသ္မိံ ကာလေ၊ အကြင်အခါ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယသ္မာ ကာရဏာ၊ အကြင်အကြောင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယေန၊ အကြင်သူသည်။ ဓာရိတံ၊ နှုတ်၌ဆောင်အပ်၏။ ယေန စ၊ အကြင်သူသည်လည်း။ အာဘတံ၊ သီဟိုဠ်ကျွန်းသို့ ဆောင်အပ်၏။ ယေသု၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်တို့၌။ ပတိဋ္ဌိတံ၊ တည်၏။ ဧတံ ယထာဝုတ္တ ဝိဓာနံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော အစီအရင်ကို။ ဝတွာ၊ ဆိုပြီး၍။ တတော၊ ထိုနောက်မှ။ “တေန သမယေနာ”တိအာဒိပါဌဿ၊ တေန သမယေန-အစရှိသော ပါဌ်၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ အနေကပ္ပကာရတော၊ များသော အပြားအားဖြင့်။ ဒဿန္တော၊ ပြလျက်။ ဝိနယဿ၊ ဝိနည်း၏။ အတ္ထဝဏ္ဏနံ၊ အနက်အဖွင့်ကို။ ကရိဿာမိ၊ ပြုအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
စ၊ ဆက်၍ ဆိုဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤမာတိကာ၌။ “ဝုတ္တံ ယေန ယဒါယသ္မာ”တိ၊ ဝုတ္တံ ယေန ယဒါယသ္မာ-ဟူသော။ ဣဒံ ဝစနံ၊ ဤစကားကို။ “တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ”တိ အာဒိနိဒါနဝစနမတ္တံ၊ တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ-အစရှိသော နိဒါန်းအစဉ်ကို။ အပေက္ခိတွာ၊ ငဲ့၍။ ဝတ္တုကာမောပိ၊ ဆိုအပ်လျက်လည်း။ (နိ-၂၉) ဝိသုံ၊ အသီး။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ “နိဒါနေန အာဒိကလျာဏံ။ ဣဒမဝေါစာတိ နိဂမေန ပရိယောသာနကလျာဏ”န္တိ၊ နိဒါနေန အာဒိကလျာဏံ။ ဣဒမဝေါစာတိ နိဂမေန ပရိယောသာနကလျာဏံ-ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ နိဒါနနိဂမနာနိပိ၊ နိဒါန်း, နိဂုံးတို့သည်လည်း။ သတ္ထုဒေသနာယ၊ ဘုရားဒေသနာအား။ အနုဝိဓာနတ္တာ၊ အလျော်စီရင်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝါ၊ အထူးပြုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တဒန္တောဂဓာနေဝ၊ ထိုဘုရားဒေသနာ၌ အကျုံးဝင်ကုန်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ နိဒါနဿာပိ၊ နိဒါန်း၏လည်း။ ဝိနယပါဠိယံယေဝ၊ ဝိနည်းပါဠိ၌သာလျှင်။ အန္တောဂဓတ္တာ၊ အကျုံးဝင်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ဝုတ္တံ ယေန ယဒါ ယသ္မာ”တိ ဣဒမ္ပိ၊ ဝုတ္တံ ယေန ယဒါ ယသ္မာ-ဟူသော စကားကိုလည်း။ ဝိနယပိဋကသမ္ဗန္ဓံယေဝ၊ ဝိနည်းပိဋကတ်နှင့် စပ်သည်ကိုသာလျှင်။ ကတွာ၊ ပြု၍။ မာတိကံ၊ မာတိကာကို။ ဌပေတိ၊ ထား၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မာတိကာယ၊ မာတိကာ၌။ ဧတန္တိ၊ ဧတံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ဝိနယပိဋကံယေဝ၊ ဝိနည်းပိဋကတ်ကိုသည်သာလျှင်။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသော ပုဒ်တို့၌။ သမ္ဗန္ဓံ၊ စပ်ခြင်းသို့။ ဥပဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။
ဣဒါနိ ပန၊ ယခုအခါ၌ကား။ တံ၊ ထိုနိဒါန်းကို။ ဝိသုံ၊ အသီး။ နီဟရိတွာ၊ ထုတ်၍။ ဒေဿန္တော၊ ပြလိုရကား။ “တတ္ထ ဝုတ္တံ ယေနာ”တိအာဒိံ၊ တတ္ထ ဝုတ္တံ ယေန-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တတ္ထာတိ၊ တတ္ထ-ဟူသည်ကား။ တေသု မာတိကာပဒေသု၊ ထိုမာတိကာပုဒ်တို့တွင်။ ဣဒန္တိ၊ ဣဒံ-ဟူသည်ကား။ တေန သမယေနာတိအာဒိနိဒါနဝစနံ၊ တေန သမယေန အစရှိသော နိဒါန်းစကားသည်။ ဟိ-သဒ္ဒေါ၊ ဟိသဒ္ဒါကို။ ယသ္မာတိ အတ္ထေ၊ ယသ္မာဟူသော ပုဒ်၏အနက်၌။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ ဘဂဝတော၊ ဘုန်းတော်ကြီးသော။ ဗုဒ္ဓဿ၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အတ္တပစ္စက္ခဝစနံ၊ ကိုယ်တော်၏ မျက်မှောက်ဖြစ်သော စကားသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အတ္တပစ္စက္ခဝစနံနဟောတီတိ၊ အတ္တပစ္စက္ခဝစနံနဟောတိ-ဟူသည်ကား။ အတ္တနာ၊ ကိုယ်တော်သည်။ ပစ္စက္ခံ ကတွာ၊ မျက်မှောက်ပြု၍။ ဝုတ္တဝစနံ၊ ဟောအပ်သော စကားသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ [စာမျက်နှာ-၁၀] အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အတ္တနော၊ ကိုယ်တော်၏။ ပစ္စက္ခကာလေ ဓရမာနကာလေ၊ ထင်ရှားရှိသောအခါ၌။ ဝုတ္တဝစနံ၊ ဟောအပ်သော စကားသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တဒုဘယေနာပိ၊ ထိုနှစ်ပါးသော အနက်ဖြင့်လည်း။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တဝစနံ၊ ဟောအပ်သော စကားသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်တည်း။
(နိ-၃၀) ပဌမ မဟာသင်္ဂီတိကထာဝဏ္ဏနာ
“ပဌမမဟာသိင်္ဂီတိ နာမ စေသာ”တိ ဧတ္ထ၊ ပဌမမဟာသိင်္ဂီတိ နာမ စေသာ-ဟူသော ဤပါဌ်၌။ စသဒ္ဒေါ၊ စသဒ္ဒါသည်။ ဝတ္တဗ္ဗသမ္ပိဏ္ဍနတ္ထော၊ ဆိုအပ်လတ္တံ့သော ဒုတိယသင်္ဂါယနာကို ပေါင်းခြင်းအနက်ရှိ၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဥပညာသတ္ထော၊ ဆိုအပ်ပြီးသော ဝါကျ၏ အနက်ကို ကပ်၍ ပြခြင်းအနက်ရှိ၏။ ဥပညာသောတိ စ၊ ဥပညာသဟူသည်လည်း။ ဝါကျာရမ္ဘော၊ ဝါကျရမ္ဘပင်တည်းဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော စကားကို။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ အပရံ၊ တစ်ပါးသော စကားကို။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ အာရမ္ဘန္တာနံ၊ အားထုတ်ကုန်သော ဆရာတို့၏။ ယဒိဒံ ယော အယံ စသဒ္ဒပ္ပယောဂေါ၊ အကြင် စသဒ္ဒါကို ယှဉ်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဧသာ၊ ဤသို့ စသဒ္ဒါကို ယှဉ်ခြင်းသည်။ ဂန္ထကာရာနံ၊ ကျမ်းပြုဆရာတို့၏။ ပကတိ၊ သဘောပင်တည်း။ ယထာပစ္စယံ၊ အကြောင်းအားလျော်စွာ။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထိုအရာတို့၌။ ဒေသိတတ္တာ၊ ဟောအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝိပ္ပကိဏ္ဏာနံ၊ ဖရိုဖရဲ ကြဲကုန်သော။ ဓမ္မဝိနယာနံ၊ တရား, ဝိနည်းတို့ကို။ သဘာဂတ္တ ဝသေန၊ သဘောတူသော အစွမ်းဖြင့်။ သင်္ဂဟေတွာ၊ ပေါင်း၍။ ဂါယနံ ကထနံ၊ ဆိုခြင်းသည်။ သင်္ဂီတိ၊ သင်္ဂါယနာမည်၏။ မဟာဝိသယတ္တာ စ၊ ကျယ်သော အရာရှိသည်၏ အစွမ်းဖြစ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ပူဇနီယတ္တာ စ၊ ပူဇော်အပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ မဟတီ၊ ကြီးသော။ ဝါ၊ မြတ်သော။ သင်္ဂီတိ၊ သင်္ဂါယနာတည်း။ မဟာသင်္ဂီတိ၊ ကြီးမြတ်သော သင်္ဂါယနာ။ ဒုတိယာဒိံ၊ ဒုတိယသင်္ဂါယနာ အစရှိသည်ကို။ ဥပါဒါယ၊ ထောက်၍။ ဧသာ၊ ဤသင်္ဂါယနာကို။ “ပဌမ မဟာသင်္ဂီတီ”တိ၊ ပဌမ မဟာသင်္ဂါယနာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒေသနံ၊ ဒေသနာကို။ ဒေသကာလာဒိဝသေန၊ အရပ်ကာလအစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဝိဒိတံ၊ မထင်သည်ကို။ ဝါ၊ မသိသာသည်ကို။ ဝိဒိတံ ကတွာ၊ ထင်အောင် ပြု၍။ ဝါ၊ သိသာအောင်ပြု၍။ နိဒဒါတိ နိဒေဿတိ၊ ပြတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ နိဒါနံ၊ နိဒါန်းမည်၏။ တတ္ထ၊ ထိုနိဒါန်း၌။ ကောသလ္လတ္ထံ၊ လိမ္မာစိမ့်သောငှာ။
ဝေနေယျာနံ၊ ဆုံးမထိုက်သော သတ္တဝါတို့အား။ မဂ္ဂဖလုပ္ပတ္တိဟေတုဘူတာ၊ မဂ်, ဖိုလ်ဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ကိရိယာဝ၊ ကိစ္စသည်သာလျှင်။ နိပ္ပရိယာယေန၊ မုချအားဖြင့်။ ဗုဒ္ဓကိစ္စံ၊ ဗုဒ္ဓကိစ္စမည်၏။ ဣတိ၊ (နိ-၃၁) ထို့ကြောင့်။ “ဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနံ ဟိ အာဒိံ ကတွာ”တိ၊ ဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနံ ဟိ အာဒိံ ကတွာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ သတိပဋ္ဌာနာဒိဓမ္မော ဧဝ၊ သတိပဋ္ဌာန်အစရှိသော တရားသည်သာလျှင်။ ပဝတ္တနဋ္ဌေန၊ လည်တတ်သော အနက်ကြောင့်။ စက္ကံ၊ လှည်းဘီးစက်ကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဓမ္မစက္ကံ၊ ဓမ္မစက္ကမည်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ စက္ကန္တိ၊ စက္က-ဟူသည်ကား။ အာဏာ၊ အာဏာတည်း။ ဓမ္မတော၊ တရားမှ။ အနပေတတ္တာ၊ မကင်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဓမ္မစက္ကံ၊ ဓမ္မစက္ကမည်၏။ ဓမ္မေန ဉာယေန၊ အသင့်အားဖြင့်။ ပဝတ္တံ၊ ဖြစ်သော။ (ထည့်။) စက္ကံ၊ အာဏာတည်း။ ဣတိပိ၊ ထို့ကြောင့်လည်း။ ဓမ္မစက္ကံ၊ ဓမ္မစက္ကမည်၏။ ကတဗုဒ္ဓကိစ္စေတိ၊ ကတဗုဒ္ဓကိစ္စေ-ဟူသည်ကား။ နိဋ္ဌိတဗုဒ္ဓကိစ္စေ၊ ဘုရားကိစ္စ ပြီးပြီးသော။ လောကနာထေ၊ လူနတ်တို့၏ ကိုးကွယ်ရာဖြစ်သော။ ဘဂဝတိ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စာစပ်အပ်၏။ ကုသိနာရာယန္တိ ဧတံ၊ ကုသိနာရာယံ-ဟူသော ဤပုဒ်သည်။ သမီပတ္ထေ၊ သာမီပိကာဓာရ အနက်၌။ ဘုမ္မဝစနံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဥပဝတ္တနေ မလ္လာနံ သာလဝနေတိ၊ ဥပဝတ္တနေ မလ္လာနံ သာလဝနေ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ တဿ နဂရဿ၊ ထိုကုသိနာရုံမြို့၏။ ဥပဝတ္တနဘူတံ၊ အကွေ့ဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ မလ္လရာဇူနံ၊ မလ္လမင်းတို့၏။ သာလဝနုယျာနံ၊ အင်ကြင်းတောဥယျာဉ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တတ္ထ၊ ထို ဥပဝတ္တနေ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဝိဂ္ဂဟော၊ ဝိဂြိုဟ်ကို ဆိုအံ့။ (ထည့်။) ဧတေန၊ ဤအင်ကြင်းတောဖြင့်။ နဂရံ၊ မြို့သို့။ ပဝိသန္တာ၊ ဝင်လိုကုန်သော သူတို့သည်။ ဥယျာနတော၊ ဥယျာဉ်မှ။ ဥပေစ္စ၊ ထွက်၍။ ဝတ္တန္တိ ဂစ္ဆန္တိ၊ သွားကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဥပဝတ္တန”န္တိ၊ ဥပဝတ္တနဟူ၍။ ဥယျာနဿ စ၊ ဥယျာဉ်၏လည်းကောင်း။ နဂရဿ စ၊ မြို့၏လည်းကောင်း။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ သာလဝနံ၊ အင်ကြင်းတောကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကုသိနာရာယ၊ ကုသိနာရုံမြို့မှ။ ဒက္ခိဏပစ္ဆိမဒိသာယ၊ အနောက်တောင်ထောင့် အရပ်၌။ တံ ဥယျာနံ၊ ထိုဥယျာဉ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတော ဥယျာနတော၊ ထိုဥယျာဉ်မှ။ သာလဝနရာ ဇိဝိရာဇိတော၊ အင်ကြင်းတော အရေးဖြင့် တင့်တယ်သော။ မဂ္ဂေါ၊ ခရီးသည်။ ပါစီနမုခေါ၊ အရှေ့သို့ ရှေးရှု။ ဂန္တာ၊ သွား၍။ နဂရဿ၊ မြို့၏။ ဒက္ခိဏ ဒွါရာဘိမုခေါ၊ တောင်တံခါးသို့ ရှေးရှု။ ဥတ္တရေန၊ မြောက်အရပ်သို့။ နိဝတ္တော၊ ကွေ့၏။ တေနမဂ္ဂေန၊ ထိုခရီးဖြင့်။ အနုဿာ၊ လူတို့သည်။ ပဝိသန္တိ၊ ဝင်ကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တံ၊ ထိုအင်ကြင်းတောကို။ “ဥပဝတ္တန”န္တိ၊ ဥပဝတ္တန-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ ဥပဝတ္တနေ၊ ထိုဥယျာဉ်ကွေ့၌။ အညမညံ၊ အချင်းချင်း။ သံသဋ္ဌဝိဋပါနံ၊ ရောယှက်သော အခွရှိကုန်သော။ သမ္ပန္နဆာယာနံ၊ စပ်သော အရိပ်ရှိကုန်သော။ သာလပန္တီနံ၊ အင်ကြင်းပင်စည်တို့၏။ အန္တရေ၊ အကြား၌။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပရိနိဗ္ဗာနမေဉ္စာ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရာ ညောင် (နိ-၃၂) စောင်းကို။ ပညာတ္တာ၊ ခင်းအပ်၏။ တံ၊ ထိုညောင်စောင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ယမကသာလာနမန္တရေ”တိ၊ ယမကသာလာနမန္တရေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယော ဓမ္မော၊ အကြင်တရားကို။ ကမ္မကိလေသေဟိ၊ ကံ ကိလေသာတို့သည်။ ဥပါဒိယတိ၊ အကျိုး၏ အဖြစ်ဖြင့် ယူအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သော ဓမ္မော၊ ထိုဓမ္မသည်။ ဥပါဒိ၊ ဥပါဒိမည်၏။ ဝိပါကက္ခန္ဓာ စ၊ ဝိပါက်ခန္ဓာတို့ကိုလည်းကောင်း။ ကဋတ္တာ စ ရူပံ၊ ကမ္မဇရုပ်ကိုလည်းကောင်း ရ၏။ တဒေဝ၊ ထိုဝိပါက်, ကဋတ္တာရုပ်သည်ပင်လျှင်။ ကမ္မကိလေသေဟိ၊ ကံကိလေသာတို့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ အပ္ပဟီနတာယ၊ မပယ်အပ်သေးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သေသော၊ ကြွင်းသည်တည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤနိဗ္ဗာနဓာတ်၌။ ဥပါဒိသေသာ၊ ကြွင်းဝိပါက်, ကမ္မဇရုပ်တို့သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိကုန်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အနုပါဒိသေသော၊ အနုပါဒိသေသမည်၏။ နိဗ္ဗာနဓာတု၊ နိဗ္ဗာနဓာတ် ရ၏။ တာယ၊ ထိုဝိပါက် ကမ္မဇရုပ်ကြွင်းမရှိသော နိဗ္ဗာနဓာတ်ဖြင့်။ [စာမျက်နှာ-၁၁] စ၊ ဝိဘတျတ္ထကို ဆိုအံ့။ ဣတ္ထမ္ဘူတလက္ခဏေ၊ တစ်စုံတစ်ခုအပြားအထူးသို့ ရောက်သည်ကို မှတ်ကြောင်းဖြစ်သော အနက်၌။ အယံ ကရဏနိဒ္ဒေသော၊ ဤသို့ တတိယာဝိဘတ်ဖြင့် ညွှန်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပရိနိဗ္ဗာနေတိ၊ ပရိနိဗ္ဗာနေ-ဟူသော ပုဒ်၌။ နိမိတ္တတ္ထေ၊ နိမိတ်အနက်၌။ ဘုမ္မံ၊ သတ္တမီ-ဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ပရိနိဗ္ဗာနဟေတု၊ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ တသ္မိံ ဌာနေ၊ ထိုပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရာ အရပ်၌။ သန္နိပတိတာနံ၊ စည်းဝေးကုန်သော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ သံဃဿ၊ သံဃာ၏။ ထေရောဇေဋ္ဌော၊ အကြီးတည်း။ သံဃတ္ထေရော၊ သံဃာ၏ အကြီး။ စ၊ ဆက်၍ ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသံဃတ္ထေရော-ဟူသော ပါဌ်၌။ သံဃသဒ္ဒဿ၊ သံဃသဒ္ဒါ၏။ ဘိက္ခုသတသဟဿသဒ္ဒသာပေက္ခတ္တေ၊ ဘိက္ခုသတသဟဿသဒ္ဒါကို ငဲ့ခြင်းရှိသည်၏ အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ဂမ္မကတ္တာ၊ ဘိက္ခုသတသဟဿာနံ-ဟူသော ပုဒ်ကို သံဃဟူသော ရှေးပုဒ်၌သာ စပ်အပ်၏ဟု အနက်ကို သိစေတတ်သောကြောင့်။ ထေရသဒ္ဒေန၊ ထေရသဒ္ဒါနှင့်။ သမာသော၊ သမာသ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယထာ၊ အဘယ်ပုဒ်ကဲ့သို့နည်း ဟူမူကား။ “ဒေဝဒတ္တဿ ဂရုကုလ”န္တိ ပဒံ ယထာ၊ ဒေဝဒတ္တဿ ဂရုကုလံ-ဟူသော ပုဒ်ကဲ့သို့တည်း။ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ၊ အရှင်မဟာကဿပသည်။ ဓမ္မဝိနယသင်္ဂါယနတ္ထံ၊ သုတ်, အဘိဓမ္မာ, ဝိနည်းကို သင်္ဂါယနာတင်ခြင်းငှာ။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ ဥဿာဟံ၊ တိုက်တွန်းခြင်းကို။ ဇနေသိ၊ ဖြစ်စေ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။
တထာ ဥဿာဟံ ဇနနဿ၊ ထိုသို့သော အခြင်းအရာဖြင့် တိုက်တွန်းခြင်းကို ဖြစ်စေခြင်း၏။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ (ထည့်။) (နိ-၃၃) “သတ္တာဟပရိနိဗ္ဗုတေ”တိ အာဒိ၊ သတ္တာဟပရိနိဗ္ဗုတေ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်၏။ သတ္တ အဟာနိ၊ ခုနစ်ရက်တို့ကို။ သမာဟဋာနိ၊ ပေါင်းအပ်ကုန်သည်တို့တည်း။ သတ္တာဟံ၊ ခုနစ်ရက်အပေါင်း။ ပရိနိဗ္ဗာနဿ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုသော။ အဿ၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားအား။ သတ္တာဟံ၊ ခုနစ်ရက်သည်။ ပုဏ္ဏံ၊ ပြည့်ပြီ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သော ဘဂဝါ၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည်။ သတ္တာဟပရိနိဗ္ဗုတော၊ သတ္တာဟပရိနိဗ္ဗုတမည်၏။ ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတေန၊ ကြီးမှ ရဟန်းပြုသော။ သုဘဒ္ဒေန၊ သုဘဒ်သည်။ ဝုတ္တဝစနံ၊ ဆိုအပ်သော စကားကို။ အနုဿရန္တော၊ အောက်မေ့သည်ဖြစ်၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်လေလော။ “အလံ အာဝုသော”တိ အာဒိနာ၊ အလံ အာဝုသော-အစရှိသည်ဖြင့်။ တေန၊ ထိုသုဘဒ်သည်။ ဝုတ္တဝစနံ၊ ဆိုအပ်သော စကားကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ အလန္တိ၊ အလံ-ဟူသော စကားသည်။ ပဋိက္ခေပဝစနံ၊ ပယ်သော စကားတည်း။ တေန မဟာသမဏေနာတိ၊ တေန မဟာသမဏေန-ဟူသော ပုဒ်၌။ နိဿက္ကေ၊ ပဉ္စမီအနက်၌။ ကရဏဝစနံ၊ တတိယာဝိဘတ်တည်း။ တတော မဟာသမဏတော၊ ထိုရဟန်းကြီး ရှင်ဂေါတမလက်မှ။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ မုတ္တာ၊ လွတ်ကုန်ပြီ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ တဒါ၊ ထိုပရိနိဗ္ဗာန်မစံမီ ကာလ၌။ ဥပဒ္ဒုတာ စ၊ နှိပ်စက်အပ်ကုန်သည်လည်း။ ဟောမ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ အဓိပ္ပာယော၊ ဤကား သုဘဒ်၏ အလိုတည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဟောမာတိ၊ ဟောမ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ အတီတတ္ထေ၊ အတိတ်အနက်၌။ ဝတ္တမာနဝစနံ၊ ဝတ္တမာန်ဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ အဟုမှာ၊ ဖြစ်ပြီ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်တည်း။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတီတိ၊ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ-ဟူသည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤအကြောင်း၌။ ဖလံ၊ အကျိုးသည်။ တဒါယတ္တဝုတ္တိတာယ၊ ထိုအကြောင်းနှင့် စပ်၍ ဖြစ်ခြင်းရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဌာနံ၊ ဌာနမည်၏။ ဟေတု၊ အကြောင်းကို ရ၏။ ခေါတိ၊ ခေါ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ အဝဓာရဏေ၊ မြစ်ခြင်း၌။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတံ ကာရဏံ၊ ဤအကြောင်းသည်။ ဝိဇ္ဇတေဝ၊ ရှိသည်သာလျှင်တည်း။ နော န ဝိဇ္ဇတိ၊ မရှိသည်မဟုတ်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ တံ ကာရဏံ၊ ထိုအကြောင်းသည်။ ကိံ၊ အဘယ်နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ စောဒနာသောကြောင့်။ “ယံ ပါပဘိက္ခူ”တိ အာဒိ၊ ယံ ပါပဘိက္ခု-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဌ်၌။ ယန္တိ၊ ယံ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ နိပါတမတ္တံ၊ နိပါဒ်ပုဒ်မျှသာတည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကာရဏနိဒ္ဒေသော၊ အကြောင်းကို ညွှန်သော သဒ္ဒါတည်း။ ယေန ကာရဏေန၊ အကြင် အကြောင်းကြောင့်။ အန္တရဓာပေယျုံ၊ ကွယ်စေကုန်ရာ၏။ တဒေတံ ကာရဏံ၊ ထိုအကြောင်းသည်။ ဝိဇ္ဇတိ၊ ရှိ၏။ (နိ-၃၄) ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဧတ္ထ၊ ဤစကားတော်၌။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧတဿ၊ ထိုစကားတော်အား။ အတီတော အတိက္ကန္တော၊ လွန်သော။ သတ္ထာ၊ ဘုရားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အတီတသတ္ထုကံ၊ အတီတသတ္ထုကမည်၏။ ပါဝစနံ၊ ပါဠိတော်ရ၏။ ပဓာနံ၊ ပြဋ္ဌာန်းသော။ ဝစနံ၊ စကားတည်း။ ပါဝစနံ၊ ပြဋ္ဌာန်းသော စကား။ ဓမ္မဝိနယံ၊ သုတ်, အဘိဓမ္မာ, ဝိနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပက္ခံ လဘိတွာတိ၊ ပက္ခံ လဘိတွာ-ဟူသည်ကား။ အလဇ္ဇိပက္ခံ၊ အလဇ္ဇိအပင်းအသင်းကို။ လဘိတွာ၊ ရ၍။ န စိရေဿဝါတိ၊ န စိရေဿဝ-ဟူသည်ကား။ န စိရေနေဝ၊ မကြာမြင့်ခင်လျှင်။ ယာဝ စ ဓမ္မဝိနယော တိဋ္ဌတီတိ၊ ယာဝ စ ဓမ္မဝိနယော တိဋ္ဌတိ-ဟူသည်ကား။ ယတ္တကံ ကာလံ၊ အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ ဓမ္မော စ၊ သုတ်, အဘိဓမ္မာသည်လည်းကောင်း။ ဝိနယော စ၊ ဝိနည်းသည် လည်းကောင်း။ လဇ္ဇီပုဂ္ဂလေသု၊ လဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့၌။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်သေး၏။
ဝုတ္တေဉှတံ ဘဂဝတာတိ၊ ဝုတ္တေဉှတံ ဘဂဝတာ-ဟူသည်ကား။ ပရိနိဗ္ဗာနမေဉ္စ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်စံရာ ညောင်စောင်း၌။ နိပန္နေန၊ လျောင်းတော်မူလျက်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဒေသိတော ပညတ္တောတိ၊ ဒေသိတော ပညတ္တော-ဟူသည်ကား။ သုတ္တာဘိဓမ္မပိဋက သင်္ဂဟိတဿ၊ သုတ်, အဘိဓမ္မာပိဋကတ်ကို ယူသော။ ဓမ္မဿ စေဝ၊ တရားကိုလည်းကောင်း။ ဝိနယပိဋကသင်္ဂဟိတဿ၊ ဝိနည်းပိဋကတ်ကို ယူသော။ ဝိနယဿ စ၊ ဝိနည်းကိုလည်းကောင်း။ အတိသဇ္ဇနံ ပဗောဓနံ၊ သိစေခြင်းသည်။ ဒေသနာ၊ ဒေသနာမည်၏။ တဿေဝ၊ ထို ဓမ္မ, ဝိနယကိုသာလျှင်။ ပကာရတော၊ အပြားအားဖြင့်။ ဉာပနံ၊ သိစေခြင်းသည်။ အသင်္ကရတော၊ မရောယှက်သောအားဖြင့်။ ဌပနံ၊ ထားခြင်းသည်။ ပညာပနံ၊ ပညာပနမည်၏။ သော ဝေါ မမစ္စယေန သတ္ထာတိ၊ သော ဝေါ မမစ္စယေန သတ္ထာ-ဟူသည်ကား။ သော ဓမ္မ ဝိနယော၊ ထိုတရား, ဝိနည်းသည်။ မမစ္စယေန၊ ငါပရိနိဗ္ဗာန် စံယူသဖြင့်။ တုမှာကံ၊ သင်တို့၏။ သတ္ထာ၊ ဆရာတည်း။ မယိ၊ ငါသည်။ ပရိနိဗ္ဗုတေ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်စံသည်ရှိသော်။ သတ္ထုကိစ္စံ၊ ဘုရားကိစ္စကို။ သာဓေဿတိ၊ ပြီးစေလတ္တံ့။ သာသနန္တိ၊ သာသနံ-ဟူသည်ကား။ ပရိယတ္တိ ပဋိပတ္တိ ပဋိဝေဓဝသေန၊ ပရိယတ်, ပဋိပတ်, ပဋိဝေဓ၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ တိဝိဓံ သာသနံ၊ သုံးပါးအပြားရှိသော သာသနာသည်။ နိပ္ပရိယာယတော ပန၊ မုချအားဖြင့်ကား။ သတ္တတ္တိံသ ဗောဓိပက္ခိယဓမ္မာ၊ သုံးဆယ့်ခုနစ်ပါးသော ဗောဓိပက္ခိယတရားတို့သာတည်း။ အဒ္ဓနိယန္တိ၊ အဒ္ဓနိယံ-ဟူသည်ကား။ အဒ္ဓါနက္ခမံ၊ အရှည်ခံ့သည်။ တဒေဝ၊ ထိုသာသနာသည်သာလျှင်။ စိရဋ္ဌိတိကံ၊ ကြာမြင့်စွာတည်သည်။ အဿ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ သမ္ဗန္ဓော၊ ဤကား စာစပ်တည်း။
[စာမျက်နှာ-၁၂] ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အတ္တနော၊ မိမိအား။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော။ အနုဂ္ဂဟဝိသေသံ၊ ချီးမြှောက်တော်မူခြင်းအထူးကို။ ဝိဘာ (နိ-၃၅) ဝေန္တော၊ ပြလို၍။ “ယဉ္စာဟံ တေန ဘဂဝတာ”တိအာဒိ၊ ယဉ္စာဟံ တေန ဘဂဝတာ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ယဉ္စာဟန္တိ ဧတဿ၊ ယဉ္စာဟံ-ဟူသော ပုဒ်၏။ အနုဂ္ဂဟိတောတိ ဧတေန၊ အနုဂ္ဂဟိတော-ဟူသော ပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ တတ္ထ၊ ထို ယဉ္စာဟံ စသော ပါဌ်၌။ ယန္တိ၊ ယံဟူသည်ကား။ ယသ္မာ ယေန ကာရဏေန၊ အကြင်အကြောင်းကြောင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧတံ၊ ဤယံသဒ္ဒါသည်။ ကြိယာပရာမသနံ၊ ကြိယာကို သုံးသပ်သော သဒ္ဒါတည်း။ တေန၊ ထိုယံသဒ္ဒါဖြင့်။ အနုဂ္ဂဟိတောတိ ဧတ္ထ၊ အနုဂ္ဂဟိတော-ဟူသော ပုဒ်၌။ အနုဂ္ဂဟဏံ၊ ချီးမြှောက်ခြင်းကို။ ပရာမသတိ၊ သုံးသပ်၏။ ဓာရေဿသီတိအာဒိကံ၊ ဓာရေဿတိ-အစရှိသော စကားသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ကဿပတ္ထေရေန၊ ကဿပထေရ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ စီဝရပရိဝတ္တနံ၊ သင်္ကန်းလှယ်ခြင်းကို။ ကာတုကာမေန၊ ပြုလိုသည်ဖြစ်၍။ ဝုတ္တဝစနံ၊ ဆိုအပ်သော စကားတည်း။ ဓာရေဿတိ ပန တွံ ကဿပါတိ၊ ဓာရေဿတိ ပန တွံ ကဿပ-ဟူသည်ကား။ “ကဿပ၊ ကဿပ။ တွံ၊ သင်သည်။ ပရိဘောဂဇိဏ္ဏာနိ၊ သုံးဆောင်၍ ဟောင်းမြင်းကုန်သော။ ဣမာနိ ပံသုကူလာနိ၊ ဤပံသုကူသင်္ကန်းတို့ကို။ ပါရုပိတုံ၊ ရုံခြင်းငှာ။ သက္ခိဿသိ၊ တတ်နိုင်အံ့လော”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒေတိ၊ ဆိုတော်မူ၏။ တဉ္စ ခေါ၊ ထိုစကားကိုလည်း။ ကာယဗလံ၊ ကိုယ်အားကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ န အာဟ၊ ဆိုတော်မမူ။ ပန၊ စင်စစ်သော်ကား။ ပဋိပတ္တိပူရဏံ၊ ပဋိပတ်ကို ဖြည့်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ ဆို၏။ သာဏာနိ ပံသုကူလာနီတိ၊ သာဏာနိ ပံသုကူလာနိ-ဟူသည်ကား။ မတကဠေဝရံ၊ သူသေကောင်ပုပ်ကို။ ပလိဝေဓေတွာ၊ (ပလိဝေဌေတွာ) ရစ်၍။ ဆဍ္ဍိတာနိ၊ စွန့်အပ်ကုန်သော။ တုမ္ဗမတ္တေ၊ တတုမ္ဗမျှ ရှိကုန်သော။ ကိမယော၊ ပိုးတို့ကို။ ပပ္ဖေါဋေတွာ၊ ခါ၍။ ဂဟိတာနိ၊ ယူအပ်ကုန်သော။ သာဏဝါကမယာနိ၊ သာဏလျှော်ဖြင့် ပြီးကုန်သော။ ပံသုကူလစီဝရာနိ၊ ပံသုကူသင်္ကန်းတို့ကို။ ရထိကာဒီနံ၊ ခရီးလမ်းမအစရှိသည်တို့တွင်။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်ခုခု၌။ ပံသူနံ၊ မြေမှုန့်တို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဌိတတ္တာ၊ တည်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တေသု၊ ထိုမြေမှုန့်တို့၌။ အဗ္ဘုဂ္ဂတတ္ထေန၊ လွှမ်း၍ တည်သော သဘောဖြင့်။ ပံသုကူလမိဝ၊ မြေမှုန့်ဖြင့် နှောက်ယှက်သကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပံသုကူလံ၊ ပံသုကူလမည်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပံသု ဝိယ၊ မြေမှုန့်ကဲ့သို့။ ကုစ္ဆိတဘာဝံ၊ စက်ဆုပ်အပ်သော အဖြစ်သို့။ ဥလတိ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပံသုကူလံ၊ ပံသုကူလမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပံသုကူလသဒ္ဒဿ၊ ပံသုကူလသဒ္ဒါ၏။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ နိဗ္ဗသနာနီတိ၊ နိဗ္ဗသနာနိ-ဟူသည်ကား။ နိဋ္ဌိတဝသနကိစ္စာနိ၊ ပြီးပြီးသော ဝတ်ခြင်းကိစ္စရှိကုန်သော။ ပရိဘောဂဇိဏ္ဏာနိ၊ သုံးဆောင်၍ ဟောင်းကုန်သော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အဓိပ္ပါယ်တည်း။ (နိ-၃၆) တံ စီဝရံ၊ ထိုသင်္ကန်းတော်သည်။ ဧကမေဝ၊ တစ်ထည်သာတည်း။ အနေကာဝယဝတ္တာ၊ များစွာသော အစိတ်ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဗဟုဝစနံ၊ ဗဟုဝုစ်ကို။ ကတံ၊ ပြု၏။ သာဓာရဏပရိဘောဂေနာတိ၊ သာဓာရဏပရိဘောဂေန-ဟူသည်ကား။ အတ္တနာ၊ ကိုယ်တော်နှင့်။ သမာနပရိဘောဂေန၊ တူသော သုံးဆောင်ခြင်းဖြင့်။ သာဓာရဏပရိဘောဂေန စ၊ ဆက်ဆံသော သုံးဆောင်ခြင်းဖြင့် လည်းကောင်း။ သမသမဋ္ဌပနေန စ၊ ထပ်တူထပ်မျှထားသဖြင့်လည်းကောင်း။ အနုဂ္ဂဟိတော၊ ချီးမြှောက်တော်မူပေ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ နဝါနုပုဗ္ဗဝိဟာရဆဠဘိညာပ္ပဘေဒေ၊ ကိုးပါးအပြားရှိသော အစဉ်အတိုင်း ဝင်စားအပ်သော သမာပတ်, အဘိညာဉ်ခြောက်ပါး အပြားရှိသော။ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မေ၊ မြတ်သော လူတို့၏ အကျင့်ဖြစ်သော ဈာန်မဂ်ဖိုလ်တရား၌။ အတ္တနာ၊ ကိုယ်တော်နှင့်။ သမသမဋ္ဌပနတ္ထာယ၊ ထပ်တူထပ်မျှ ထားခြင်းငှာ။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ကဿပသံယုတ္တေ၊ ကဿပသံယုတ်၌။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ အာဂတပါဠိံ၊ လာသော ပါဠိကို။ ပေယျာလမုခေန စ၊ ပေယျာလကို အရင်းမူသဖြင့်လည်းကောင်း။ အာဒိဂ္ဂဟဏေန စ၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်လည်းကောင်း။ သင်္ခိပိတွာ၊ ချုံး၍။ ဒေဿန္တော၊ ပြလိုရကား။ “အဟံ ဘိက္ခဝေ”တိ အာဒိ၊ အဟံ ဘိက္ခဝေ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ယာဝဒေ အာကင်္ခါမီတိ၊ ယာဝဒေ အာကင်္ခါမိ-ဟူသည်ကား။ ယာဝဒေဝ၊ အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ အာကင်္ခါမိ၊ အလိုရှိ၏။ ယတ္တကံ ကာလံ၊ အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ ဣစ္ဆာမိ၊ အလိုရှိ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ “ယာဝဒေဝါ”တိပိ၊ ယာဝဒေဝ-ဟူ၍လည်း။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။ “နဝါနုပုဗ္ဗဝိဟာရ ဆဠဘိညာပ္ပဘေဒေ”တိ ဧတ္ထ၊ နဝါနုပုဗ္ဗဝိဟာရ ဆဠဘိညာပ္ပဘေဒေ-ဟူသော ပါဌ်၌။ နဝါနုပုဗ္ဗဝိဟာရော နာမ၊ ကိုးပါးသော အနုပုဗ္ဗဝိဟာရ မည်သည်ကား။ အနုပဋိပါဋိယာ၊ အစဉ်အားဖြင့်။ သမာပဇ္ဇိတဗ္ဗတော၊ ဝင်စားအပ်သောကြောင့်။ ဧဝံသညိတာ၊ ဤသို့ အနုပုဗ္ဗဝိဟာရဟု မှတ်အပ်ကုန်သော။ နိရောဓသမာပတ္တိယာ၊ နိရောဓသမာပတ်နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ အဋ္ဌ ရူပါရူပသမာပတ္တိယော၊ ရှစ်ပါးသော ရူပ-သမာပတ်, အရူပ-သမာပတ်တို့တည်း။ (ရူပသမာပတ်ကို စတုက္ကနည်းဖြင့်ယူလေ။) ဆဠဘိညာ နာမ၊ အဘိညာဉ်ခြောက်ပါးမည်သည်ကား။ အာသဝက္ခယဉာဏေန၊ အာသဝက္ခယဉာဏ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပဉ္စာဘိညာယော၊ အဘိညာဉ်ငါးပါးတို့တည်း။
(နိ-၃၇) အတ္တနာ သမသမဋ္ဌပနေနာတိ၊ အတ္တနာ သမသမဋ္ဌပနေန-ဟူသည်ကား။ “အဟံ၊ ငါသည်။ ယတ္တကံ ကာလံ၊ အကြင်မျှလောက်သော ကာလပတ်လုံး။ ယတ္တကေ ဝါ သမာပတ္တိဝိဟာရေ၊ အကြင်မျှလောက်သော သမာပတ်ဝိဟာရတို့ကိုလည်းကောင်း။ အဘိညာယော စ၊ အဘိညာဉ်တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဝဠေဉ္ဇမိ၊ သုံးဆောင်၏။ တထာ၊ ထို့အတူ။ ကဿပေါပိ၊ ကဿပသည်လည်း။ ဝဠေဉ္ဇတိ၊ သုံးဆောင်၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယထာဝုတ္တဥတ္တရိမနုဿဓမ္မေ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ခဲ့ပြီးသော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မ၌။ အတ္တနာ၊ မိမိနှင့်။ သမသမံ၊ ထပ်တူထပ်မျှကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဌပနေန၊ ထားသဖြင့်။ ဣဒဉ္စ၊ ဤသမသမဋ္ဌပနေန-ဟူသော စကားကိုလည်း။ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မသာမညေန၊ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မအဖြစ်ဖြင့် တူသောကြောင့်။ ထေရဿ၊ ကဿပထေရ်အား။ ပသံသာမတ္တေန၊ ချီးမွမ်းကာမျှဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ [စာမျက်နှာ-၁၃] ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားအားဖြင့်။ သမတာယ၊ တူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ န ဝုတ္တံ၊ ဟောသည် မဟုတ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဝိသေသံ၊ ဂုဏ်အထူးကို။ ဥပါဒါယ၊ ထောက်၍။ သာဝကာ စ၊ တပည့်တို့သည်လည်းကောင်း။ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ စ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါတို့သည်လည်းကောင်း။ ကလမ္ပိ၊ အစိတ်ကိုလည်းကောင်း။ ကလဘာဂမ္ပိ၊ အစိတ်အဖို့ကိုလည်းကောင်း။ န ဥပေန္တိ၊ မမီကုန်။ ဓမ္မဝိနသင်္ဂါယနာ၊ သုတ်, အဘိဓမ္မာ, ဝိနည်းကို သင်္ဂါယနာတင်ခြင်းကို။ အညတြ၊ ထား၍။ တဿ၊ ထိုချီးမြှောက်ခြင်းအား။ အညံ၊ တစ်ပါးသော။ အာဏဏျံ၊ မြီကင်းသော အဖြစ်သည်။ ကိံ ဘဝိဿတိ၊ အဘယ်မှာ ဖြစ်အံ့နည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပာယော၊ ရှင်မဟာကဿပအလိုတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ တဿာတိ၊ တဿ-ဟူသည်ကား။ တဿ အနုဂ္ဂဟဿ၊ ထိုချီးမြှောက်ခြင်းအား။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တဿ မေ၊ ထိုငါအား။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကေသုစိ ပေါတ္ထကေသု၊ အချို့သော ပေတို့၌။ “တဿ မေ”တိ၊ တဿ မေ-ဟူ၍။ ပါဌော၊ ပါဌ်သည်။ ဒိဿတိ၊ ထင်၏။ အဏဏဘာဝေါ၊ မြီးကင်းသော အဖြစ်သည်။ အာဏဏျံ၊ အာဏဏျမည်၏။ သကကဝစ ဣဿရိယာနုပ္ပါဒါနေနာတိ ဧတ္ထ၊ သကကဝစ ဣဿရိယာနုပ္ပါဒါနေန-ဟူသော ပုဒ်၌။ စီဝရဿ၊ သင်္ကန်းတော်ကို။ နိဒဿနဝသေန၊ ညွှန်ပြသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ကဝစဿ၊ ချပ်ဝတ်တန်ဆာကို။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ သမာပတ္တိယာ၊ သမာပတ်ကို။ နိဒဿနဝသေန၊ ညွှန်ပြသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဣဿရိယံ၊ အစိုးရခြင်းကို။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ယထာဝုတ္တံ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိဖြင့်။ ဝိဘာဝေန္တော၊ ပြလိုသည်ဖြစ်၍။ “ယထာဟာ”တိ အာဒိ၊ ယထာဟ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆိုမိန့်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဧကမိဒါဟန္တိ (နိ-၃၈) ဧတ္ထ၊ ဧကမိဒါဟံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဣဒန္တိ၊ ဣဒံ-ဟူသည်ကား။ နိပါတမတ္တံ၊ နိပါတ်မျှသာတည်း။ ဧကံ သမယန္တိ၊ ဧကံ သမယံ-ဟူသည်ကား။ ဧကသ္မိံ သမယေ၊ တစ်ပါးသော အခါ၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ပါဝါယာတိ၊ ပါဝါယ-ဟူသည်ကား။ ပါဝါနဂရတော၊ ပါဝါမြို့မှ။ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နောတိ၊ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော-ဟူသည်ကား။ ဒီဃမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော၊ ရှည်စွာသော ခရီးကို သွားသည်ရှိသော်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတ္ထ၊ ဤပုဒ်၌။ အဒ္ဓါနသဒ္ဒေါ၊ အဒ္ဓါနသဒ္ဒါသည်။ ဒီဃပရိယာယော၊ ဒီဃပရိယာယ်တည်း။ သဗ္ဗံ သုဘဒ္ဒကဏ္ဍံ ဝိတ္ထာရတော ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ၊ သဗ္ဗံသုဘဒ္ဒကဏ္ဍံ ဝိတ္ထာရတော ဝေဒိတဗ္ဗံ-ဟူသည်ကား။ ပဉ္စသတိက္ခန္ဓကေ၊ ပဉ္စသတိကက္ခန္ဓက၌။ အာဂတံ၊ လာသော။ သုဘဒ္ဒကဏ္ဍံ၊ သုဘဒ္ဒကဏ္ဍကို။ ဣဓ၊ ဤနိဒါန်းစကားသို့။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗံ၊ ချဲ့အပ်၏။
တတော ပရန္တိ၊ တတော ပရံ-ဟူသည်ကား။ သုဘဒ္ဒကဏ္ဍတော၊ သုဘဒ္ဒကဏ္ဍမှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ သဗ္ဗံ သုဘဒ္ဒကဏ္ဍံ ဝိတ္ထာရတော ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ ဣမိနာ၊ သဗ္ဗံ သုဘဒ္ဒကဏ္ဍံ ဝိတ္ထာရတော ဝေဒိတဗ္ဗံ-ဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ “ယံ န ဣစ္ဆိဿာမ။ န တံ ကရိဿာမာ”တိ ဧတံ ပရိယန္တံ၊ န တံ ကရိဿာမ-ဟူသော ပုဒ်လျှင် အဆုံးရှိသော။ သုဘဒ္ဒကဏ္ဍပါဠိံ၊ သုဘဒ္ဒကဏ္ဍ ပါဠိကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ အဝသေသံ၊ ကြွင်းသော။ ဥဿာဟဇနနပ္ပဝတ္တံ၊ တိုက်တွန်းသည်ကိုဖြစ်စေသည်၏ အစွမ်းအားဖြင့် ဖြစ်သော။ ပါဠိမေဝ၊ ပါဠိကိုသာလျှင်။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ဟန္ဒ မယံ အာဝုသော”တိအာဒိံ၊ ဟန္ဒ မယံ အာဝုသော-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ “ပုရေ အဓမ္မော ဒိပ္ပတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ပုရေ အဓမ္မော ဒိပ္ပတိ-ဟူသောပုဒ်၌။ “အဓမ္မော နာမ၊ အဓမ္မမည်သည်ကား။ ဒသကုသလကမ္မပထပဋိပက္ခော၊ ဆယ်ပါးသော ကုသိုလ်ကမ္မပထတရား၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော တရားသည်။ အဓမ္မော၊ အဓမ္မမည်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပန၊ သကဝါဒကို ဆိုအံ့။ ဓမ္မသင်္ဂါဟဏတ္ထံ၊ ပိဋကတ်ကို သင်္ဂါယနာတင်ခြင်းငှာ။ ဥဿာဟဇနနပသင်္ဂတ္တာ၊ အားထုတ်ခြင်းကို ဖြစ်ရာ၌ လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်။ ဓမ္မဝိနယာနံ၊ ဓမ္မဝိနယတို့ကို။ အသင်္ဂါယနဟေတု၊ သင်္ဂါယနာ မတင်ခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ယော ဒေါသဂဏော၊ အကြင် အပြစ်အပေါင်းသည်။ သမ္ဘဝတိ၊ ဖြစ်၏။ သော ဧဝ၊ ထို အပြစ်အပေါင်းသာဖြစ်သော။ အဓမ္မော၊ မသူတော်တရားသည်။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ဒိပ္ပတိ၊ တောက်ပ၏။ တပ္ပဋိပက္ခော၊ ထိုအပြစ်အပေါင်း၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော။ ဓမ္မော စ၊ သူတော်ကောင်းတရားသည်လည်း။ ပဋိဗာဟယတိ၊ ပျောက်ပျက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ အပိစ၊ တစ်နည်းသော်ကား။ “အဓမ္မဝါဒိနော။ ပ။ ဟောန္တီ”တိ၊ အဓမ္မဝါဒိနော။ ပ။ ဟောန္တိ-ဟူ၍။ ဝုစ္စမာနတ္တာ၊ ဆိုအပ်လတ္တံ့ဖြစ်သောကြောင့်။ ယေန အဓမ္မေန၊ အကြင် ပါပိစ္ဆ-စသော အဓမ္မကြောင့်။ တေ သုဘဒ္ဒဝဇ္ဇိပုတ္တကာဒယော၊ ထိုသုဘဒ် ဝဇ္ဇီတိုင်းသား အစရှိသည်တို့သည်။ အဓမ္မဝါဒိနော၊ အဓမ္မဝါဒီဖြစ်ကုန်၏။ ယေန စ ဓမ္မေန၊ အကြင် အပ္ပိစ္ဆ-စသော (နိ-၃၉) တရားကြောင့်လည်း။ ဣတရေ၊ ဤမှ တစ်ပါးကုန်သော ရဟန်းကောင်းတို့သည်။ ဓမ္မဝါဒိနော စ၊ ဓမ္မဝါဒီတို့သည်လည်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တေယေဝ၊ ထိုပါပိစ္ဆအစရှိသည် အပ္ပိစ္ဆာ အစရှိသည်တို့ကိုသာလျှင်။ ဣဓ၊ ဤနေရာ၌။ အဓမ္မောတိ စ၊ အဓမ္မ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ “ဓမ္မော”တိစ၊ ဓမ္မ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တသ္မာ၊ ကြာင့်။ သီလဝိပတ္တိအာဒိဟေတုကော၊ သီလဝိပတ္တိအစရှိသည်၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ ပါပိစ္ဆတာဒိဒေါသဂဏော၊ ပါပိစ္ဆတာအစရှိသော အပြစ်အပေါင်းသည်။ အဓမ္မော၊ အဓမ္မမည်၏။ တပ္ပဋိပက္ခော၊ ထိုပါပိစ္ဆတာ-အစရှိသည်၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော။ သီလသမ္ပဒါဒိဟေတုကော၊ သီလပြည့်စုံခြင်း အစရှိသည်၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ အပ္ပိစ္ဆတာဒိဂုဏသမူဟော၊ အပ္ပိစ္ဆတာအစရှိသော ဂုဏ်အပေါင်းသည်။ ဓမ္မော၊ ဓမ္မမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ပုရေ ဒိပ္ပတီတိ၊ ပုရေ ဒိပ္ပတိ-ဟူသည်ကား။ အပိ နာမ ဒိပ္ပတိ၊ တောက်ပမည်လည်းမသိ။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ယာဝ ယသ္မိံ ကာလေ၊ အကြင်အခါ၌။ အဓမ္မော၊ မသူတော်တရားသည်။ ဓမ္မံ၊ သူတော်ကောင်းတရားကို။ ပဋိဗာဟိတုံ၊ တားမြစ်ခြင်းငှာ။ သမတ္ထော၊ စွမ်းနိုင်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတော၊ ထိုတားမြစ်နိုင်ချိန်အခါမှ။ [စာမျက်နှာ-၁၄] ပုရေတရမေဝ၊ ရှေးမဆွ၌သာလျှင်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဒိပ္ပတီတိ၊ ဒိပ္ပတိ-ဟူသည်ကား။ ဒိပ္ပိဿတိ၊ တောက်ပလတ္တံ့။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပုရေသဒ္ဒယောဂေန၊ ပုရေသဒ္ဒါနှင့် ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ အနာဂတတ္ထေ၊ အနာဂါတ်အနက်၌။ အယံ ဝတ္တမာနပယောဂေါ၊ ဤဝတ္တမာန်ပြယုတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယထာ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်းဟူမူကား။ ပုရာ ဝဿတိ ဒေဝေါတိ ပယောဂေါ ယထာ၊ ပုရာ ဝဿတိ ဒေဝေါ-ဟူသော ပြယုဂ်ကဲ့သို့တည်း။ ဒေဝေါ၊ မိုးသည်။ ပုရာ၊ ရှေ့သို့။ ဝဿတိ ဝဿိဿတိ၊ ရွာလတ္တံ့။ အဝိနယောတိ၊ အဝိနယော-ဟူသည်ကား။ ပဟာနဝိနယာဒီနံ၊ ပဟာနဝိနည်း အစရှိသည်တို့၏။ ပဋိပက္ခဘူတော၊ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်၍ ဖြစ်သော တရားသည်။ အဝိနယော၊ အဝိနယမည်၏။
တေန ဟီတိ ဧသော သဒ္ဒေါ၊ တေန ဟိ ဟူသော ဤသဒ္ဒါသည်။ ဥယျောဇနတ္ထေ၊ တိုက်တွန်းခြင်းအနက်၌။ နိပါတော၊ နိပါတ်တည်း။ သကလနဝင်္ဂ သတ္ထုသာသန ပရိယတ္တိဓရေတိ၊ သကလနဝင်္ဂ သတ္ထုသာသန ပရိယတ္တိဓရေ-ဟူသည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤဘုရားရှင်သာသနာတော်၌။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧတဿ၊ ထိုသာသနာတော်အား။ သကလံ၊ အလုံးစုံသော။ သုတ္တဂေယျာဒိနဝင်္ဂံ၊ သုတ္တ, ဂေယျ အစရှိသော အင်္ဂါကိုးပါးသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သကလနဝင်္ဂံ၊ သကလနဝင်္ဂမည်၏။ သတ္ထုသာသနံ၊ ဘုရားရှင်သာသနာတော်ကို ရ၏။ အတ္ထကာမေန၊ အကျိုးကို အလိုရှိသော သူသည်။ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗတော စ၊ သင်အပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ (နိ-၄၀) ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာဒိပုရိသတ္ထ ပရိယတ္တိဘာဝတော စ၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မိက-အစရှိသော သတ္တဝါတို့၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် စပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ တီဏိပိဋကာနိ၊ ပိဋကတ်သုံးပုံတို့ကို။ “ပရိယတ္တီ”တိ ပရိယတ္တိ-ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။
သကလနဝင်္ဂသတ္ထုသာသနသင်္ခါတံ၊ အလုံးစုံသော အင်္ဂါကိုးပါးရှိသော ဘုရားရှင်သာသနာဟု ဆိုအပ်သော။ တံ ပရိယတ္တိံ၊ ထိုပရိယတ်ကို။ ဓာရေန္တိ၊ ဆောင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သကလ နဝင်္ဂ သတ္ထုသာသန ပရိယတ္တိဓရာ၊ သကလ နဝင်္ဂ သတ္ထုသာသန ပရိယတ္တိဓရမည်ကုန်၏။ တာဒိသေ၊ ထိုသို့ ပရိယတ်ကို ဆောင်တတ်သော သဘောရှိကုန်သော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဧတေသံ ခီဏာသဝါနံ၊ ဤ ရဟန္တာတို့အား။ သမထဘာဝနာသိနေဟာဘာဝေန၊ သမထဘာဝနာဟူသော အစေး၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ သုက္ခာ၊ ခြောက်သော။ လူခါ၊ သွေ့သော။ အသိနိဒ္ဓါ၊ မစိုသော။ ဝိပဿနာ၊ ဝိပဿနာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တေ ခီဏာသဝါ၊ ထိုရဟန္တာတို့သည်။ သုက္ခဝိပဿကာ၊ သုက္ခဝိပဿကမည်ကုန်၏။ တိပိဋကသဗ္ဗပရိယတ္တိပ္ပဘေဒဓရေတိ၊ တိပိဋကသဗ္ဗပရိယတ္တိပ္ပဘေဒဓရေ-ဟူသည်ကား။ တိဏ္ဏံ ပိဋကာနံ၊ ပိဋကတ်သုံးပုံတို့၏။ သမာဟာရော၊ အပေါင်းတည်း။ တိပိဋကံ၊ ပိဋကတ်သုံးပုံအပေါင်း။ နဝင်္ဂါဒိဝသေန၊ အင်္ဂါကိုးပါးအစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ အနေကဘေဒဘိန္နံ၊ များသောအပြားဖြင့် ပြားသော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ တဒေဝ ပရိယတ္တိပ္ပတေဒံ၊ ထိုပရိယတ်အပြားကိုသာလျှင်။ ဓာရေန္တိ၊ ဆောင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တိပိဋကသဗ္ဗပရိယတ္တိပ္ပဘေဒဓရာ၊ တိပိဋကသဗ္ဗပရိယတ္တိပ္ပဘေဒဓရမည်ကုန်၏။
ကိဿ ပနာတိ၊ ကိဿ ပန-ဟူသည်ကား။ ကသ္မာ ပန၊ အဘယ့်ကြောင့်။ သိက္ခတိ၊ ကျင့်ဆဲဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ သေက္ခော၊ သေက္ခမည်၏။ တမေဝ၊ ထိုသေက္ခကိုသာလျှင်။ “သကရဏီယော”တိ၊ သကရဏီယော-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဥပရိမဂ္ဂတ္တယကိစ္စဿ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးကိစ္စ၏။ အပရိယောသိတတ္တာ၊ မပြီးဆုံးသေးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သကိစ္စော၊ ပြုဖွယ်ရှိသေး၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ အဿာတိ၊ အဿ-ဟူသည်ကား။ အနေန၊ ဤအရှင်အာနန္ဒာသည်။ ဗဟုကာရတ္တာတိ၊ ဗဟုကာရတ္တာ-ဟူသည်ကား။ ဗဟုပဏရတ္တာ၊ ကျေးဇူးများသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အဿာတိ၊ အဿ-ဟူသည်ကား။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ အတိဝိယ ဝိဿတ္ထောတိ၊ အတိဝိယ ဝိဿတ္ထော-ဟူသည်ကား။ အတိဝိယ၊ (နိ-၄၁) အလွန်လျှင်။ ဝိဿာသိကော၊ အကျွမ်းဝင်၏။ နန္တိ၊ နံ-ဟူသည်ကား။ အာနန္ဒတ္ထေရံ၊ အာနန္ဒာထေရ်ကို။ ဩဝဒတိ၊ ဆုံးမ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ အာနန္ဒတ္ထေရဿ၊ အရှင်အာနန္ဒာမထေရ်၏။ (စရဏံ၌ စပ်။) ကဒါစိ၊ ရံခါ။ အသညတာယ၊ မစောင့်စည်းသော။ နဝကာယ-ငယ်သော။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကပရိသာယ၊ သဒ္ဓိ၊ ဝိဟာရိက ပရိသတ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဇနပဒစာရိကာစရဏံ၊ ဇနပုဒ်သို့ ဒေသစာရီ လှည့်လည်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ တေသဉ္စ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာနံ၊ ထိုသဒ္ဓိဝိဟာရိကတို့၏လည်း။ ဧကက္ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက်ခဏ၌။ ဥပ္ပဗ္ဗဇ္ဇနဉ္စ၊ လူထွက်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ မဟာကဿပတ္ထေရော၊ အရှင်မဟာကဿပမထေရ်သည်။ တံ၊ ထိုရှင်အာနန္ဒာကို။ နိဂ္ဂဏှန္တော၊ နှိပ်လို၍။ “န ဝါယံ ကုမာရကော မတ္တမညာသီ”တိ၊ န ဝါယံ ကုမာရကော မတ္တမညာသိ-ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ ဆို၏။ စ၊ ဆက်၍ ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤနဝါယံ-ဟူသော ပါဌ်၌။ ဝါသဒ္ဒေါ၊ ဝါသဒ္ဒါသည်။ ပဒပူရဏော၊ ပုဒ်ပြည့်ကြောင်းမျှသာတည်း။ အယံ ကုမာရော၊ ဤသတို့သားသည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပမာဏံ၊ အတိုင်းအရှည်ကို။ န ပဋိဇာနာတိ၊ မသိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ထေရံ၊ အာနန္ဒာထေရ်ကို။ တဇ္ဇေန္တော၊ ခြိမ်းခြောက်လို၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတြာတိ၊ တတြ-ဟူသည်ကား။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ အကျွမ်းဝင်သည်ရှိသော်။
ကိဉ္စာပိ သေက္ခောတိ ဣဒံ၊ ကိဉ္စာပိ သေက္ခော-ဟူသော စကားကို။ သေက္ခာနံ၊ သေက္ခပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ အဂတိဂမနသဗ္ဘာဝေန၊ အဂတိသို့ လိုက်သော သဘောရှိသောကြောင့်။ ဥနဝုတ္တံ၊ ဆိုသည်မဟုတ်။ ပန၊ စင်စစ်သော်ကား။ အသေက္ခာနညေဝ၊ ရဟန္တာတို့ကိုသာလျှင်။ ဥစ္စိနိတွာ၊ ရွေးကောက်၍။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ကိဉ္စာပိ သေက္ခော၊ အကယ်၍ကား သေက္ခဖြစ်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ သေက္ခဖြစ်သော်လည်း။ ထေရော၊ ကဿပထေရ်သည်။ အာယသ္မန္တမ္ပိ အာနန္ဒံ၊ အရှင်အာနန္ဒာကိုလည်း။ ဥစ္စိနတု၊ ရွေးကောက်တော်မူလော။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ပန၊ မစပ်အပ်သည်ကား။ ကိဉ္စာပိ သေက္ခော၊ အကယ်၍ကား သေက္ခဖြစ်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ဖြစ်သော်လည်း။ အဂတိံ၊ အဂတိသို့။ ဂန္တုံ၊ လိုက်ခြင်းငှာ။ အဘဗ္ဗော၊ မထိုက်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ န ယောဇေတဗ္ဗံ၊ မယှဉ်အပ်။ အဘဗ္ဗောတိအာဒိ ပန၊ အဘဗ္ဗော-အစရှိသော စကားသည်ကား။ အဿ၊ ထိုရှင်အာနန္ဒာ၏။ သဘာဝကထနံ၊ သဘောကို ဆိုကြောင်းတည်း။ [စာမျက်နှာ-၁၅] တတ္ထ၊ ထိုအဘဗ္ဗော-စသောပါဌ်၌။ ဆန္ဒာတိ၊ ဆန္ဒ-ဟူသည်ကား။ ဆန္ဒေန သိနေဟေန၊ ချစ်သဖြင့်။ အဂတိံ ဂန္တုန္တိ၊ အဂတိံ ဂန္တုံ-ဟူသည်ကား။ အကတ္တဗ္ဗံ၊ မပြုသင့်သည်ကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ ပရိယတ္တောတိ၊ ပရိယတ္တော-ဟူသည်ကား။ အဓိတော ဥဂ္ဂဟိတော၊ သင်အပ်၏။
(နိ-၄၂) ရာဇဂဟံ ခေါ မဟာဂေါစရန္တိ ဧတ္ထ၊ ရာဇဂဟံ ခေါ မဟာဂေါစရံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဝိဂ္ဂဟော၊ ဝိဂြိုဟ်ပြုအပ်၏။ (ထည့်။) ဧတ္ထ ဌာနေ၊ ဤအရပ်၌။ ဂါဝေါ၊ နွားတို့သည်။ စရန္တိ၊ လှည့်လည်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဂေါစရော၊ ဂေါစရမည်၏။ ဂုန္နံ၊ နွားတို့၏။ ဂေါစရဋ္ဌာနံ၊ လှည့်လည်ရာ အရပ်ကို ရ၏။ ဂေါစရော ဝိယ၊ နွားတို့ လှည့်လည်ရာကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဂေါစရော၊ ဂေါစရမည်၏။ ဘိက္ခာစရဏဋ္ဌာနံ၊ ဆွမ်းခံလှည့်လည်ရာ အရပ်ကို ရ၏။ အဿ၊ ထိုရာဇဂြိုဟ်အား။ မဟန္တော၊ ကျယ်သော။ သော ဂေါစရော၊ ထိုဆွမ်းခံလှည့်လည်ရာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ မဟာဂေါစရံ၊ မဟာဂေါစရမည်၏။ ရာဇဂဟံ၊ ရာဇဂြိုဟ်ကို ရ၏။ ဥက္ကောဋေယျာတိ၊ ဥက္ကောဋေယျ-ဟူသည်ကား။ နိဝါရေယျ၊ တားမြစ်ရာ၏။
သတ္တသု သာဓုကီဠနဒိဝသေသူတိ ဧတ္ထ၊ သတ္တသု သာဓုကီဠနဒိဝသေသု-ဟူသော ပုဒ်၌။ သံဝေဂ ဝတ္ထုံ၊ သံဝေဂဝတ္ထုကို။ ကိတ္တေတွာ ကိတ္တေတွာ၊ ကြား၍ ကြား၍။ သာဓုကံ ဧဝ၊ ကောင်းမွန်စွာသာလျှင်။ ပူဇာဝသေန၊ ပူဇော်သည်၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ကီဠနတော၊ ကစားခြင်းကြောင့်။ သာဓုကီဠနံ၊ သာဓုကီဠနမည်၏။ ဥပကဋ္ဌာတိ၊ ဥပကဋ္ဌ-ဟူသည်ကား။ အာသန္နာ၊ နီး၏။ ဧတ္ထ၊ ဤနေရာ၌။ ဝဿံ၊ ဝါသို့။ ဥပနေတိ ဥပဂစ္ဆတိ၊ ကပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝဿူပနာယိကာ၊ ဝဿူပနာယိကမည်၏။
တတြ သုဒန္တိ၊ တတြ သုဒံ-ဟူသည်ကား။ တဿံ သာဝတ္ထိယံ၊ ထိုသာဝတ္ထိ၌။ သုဒန္တိ၊ သုဒံ-ဟူသည်ကား။ နိပါတမတ္တံ၊ နိပါတ်မျှသာတည်း။ ဥဿန္နဓာတုကန္တိ၊ ဥဿန္နဓာတုကံ-ဟူသည်ကား။ ဥပစိတပိတ္တသေမှာဒိဓာတုကံ၊ ပွားများသော သည်းခြေ, သလိပ်အစရှိသော ဓာတ်ရှိသော ကိုယ်ကို။ သမဿာသေတုန္တိ၊ သမဿာသေတုံ-ဟူသည်ကား။ သန္တပ္ပေတုံ၊ ပြိုစေခြင်းငှာ။ ဒုတိယဒိဝသေတိ၊ ဒုတိယဒိဝသေ-ဟူသည်ကား။ ဇေတဝနဝိဟာရ ပဝိဋ္ဌဒိဝသတော၊ ဇေတဝန်ကျောင်းသို့ ဝင်သော နေ့မှ။ ဒုတိယဒိဝသေ၊ နှစ်ရက်မြောက်သော နေ့၌။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဧတေန၊ ဤဆေးဖြင့်။ ဝိရိစ္စတိ၊ ဝမ်းလျှော၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိရေစနံ၊ ဝိရေစနမည်၏။ ဩသဓပရိဘာဝိတံ၊ ဆေးဖြင့် ထုံအပ်သော။ ခီရမေဝ၊ နို့ရည်သည်သာလျှင်။ ဝိရေစနံ၊ ဝမ်းလျှောဆေးတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ခီရဝိရေစနံ၊ ခီရဝိရေစနမည်၏။ ယံ သန္ဓာယာတိ၊ ယံ သန္ဓာယ-ဟူသည်ကား။ ယံ ဘေသဇ္ဇပါနံ၊ အကြင် ဆေးသောက်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဘေသဇ္ဇမတ္တာတိ၊ ဘေသဇ္ဇမတ္တာ-ဟူသည်ကား။ အပ္ပမတ္တကံ၊ အနည်းငယ်သော။ ဘေသဇ္ဇံ၊ ဆေးသည်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အယံ မတ္တာသဒ္ဒေါ၊ ဤမတ္တသဒ္ဒါသည်။ “မတ္တာ သုခပရိစ္စာဂါ”တိ ဒီသု ဝိယ၊ မတ္တာ သုခပရိစ္စာဂါ-အစရှိသော ပါဌ်တို့၌ ကဲ့သို့။ အပ္ပတ္ထော၊ အနည်းငယ်ဟူသော အနက်ရှိ၏။
(နိ-၄၃) ခဏ္ဍဖုလ္လပ္ပဋိသင်္ခရဏန္တိ ဧတ္ထ၊ ခဏ္ဍဖုလ္လပ္ပဋိသင်္ခရဏံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ခဏ္ဍန္တိ၊ ခဏ္ဍ-ဟူသည်ကား။ ဆိန္နံ၊ ကျိုးသည်တည်း။ ဖုလ္လန္တိ၊ ဖုလ္လ-ဟူသည်ကား။ ဘိန္နံ၊ ကွဲသည်တည်း။ တေသံ၊ ထိုကျိုးသည်, ကွဲသည်တို့ကို။ ပဋိသင်္ခရဏံ အဘိနဝကရဏံ၊ အသစ်ပြုခြင်းတည်း။
ပရိစ္ဆေဒဝသေန၊ အပိုင်းအခြား၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝေဒိယတိ ဒိဿတိ၊ ထင်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပရိဝေဏံ၊ ပရိဝုဏ်မည်၏။ တတ္ထာတိ၊ တတ္ထ-ဟူသည်ကား။ တေသု ဝိဟာရေသု၊ ထိုကျောင်းတို့၌။ ခဏ္ဍဖုလ္လပဋိသင်္ခရဏံ၊ ကျိုးသည်, ကွဲသည်ကို ပြုပြင်ခြင်းကို။ ဣတိ၊ သို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ပဌမံ မာသန္တိ၊ ပဌမံ မာသံ-ဟူသည်ကား။ ဝဿာနဿ၊ မိုးဥတု၏။ ပဌမံ မာသံ၊ ရှေးဦးစွာသော ဝါဆိုလပတ်လုံး။ ဧတဉ္စ၊ ဤ ပဌမံမာသံဟူသော ပုဒ်သည်လည်း။ အစ္စန္တသံယောဂေ၊ အစ္စန္တသံယောဂအနက်၌။ ဥပယောဂ ဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဗဟူနံ၊ များစွာကုန်သော။ သေနာသနဝတ္တာနံ၊ သေနာသနဝတ်တို့ကို။ ပညတ္တတ္တာ၊ ပညတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ သေနာသနက္ခန္ဓကေ၊ သေနာသနက္ခန္ဓက၌။ သေနာသနပဋိဗဒ္ဓါနံ၊ ကျောင်းနှင့် စပ်ကုန်သော။ ဗဟူနံ ကမ္မာနံ၊ များစွာကုန်သော အမှုတို့ကို။ ဝိဟိတတ္တာ စ၊ စီရင်အပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ “ဘဂဝတာ၊ ပ။ ဝဏ္ဏိတ”န္တိ၊ ဘဂဝတာ၊ ပ။ ဝဏ္ဏိတံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဒုတိယဒိဝသေတိ၊ ဒုတိယဒိဝသေ-ဟူသည်ကား။ “ခဏ္ဍဖုလ္လပဋိသင်္ခရဏံ၊ ကျိုးသည်, ကွဲသည်ကို ပြုပြင်ခြင်းကို။ ကရောမာ”တိ၊ ပြုကုန်အံ့ဟု။ စိန္တိတဒိဝသတော၊ ကြံသော နေ့မှ။ ဒုတိယဒိဝသေ၊ နှစ်ရက်မြောက်သော နေ့၌။ ဝဿူပနာယိကဒိဝသေယေဝ၊ ဝါဆိုသော နေ့၌သာလျှင်။ တေ၊ ထိုမထေရ်တို့သည်။ ဧဝံ၊ သို့။ စိန္တေသုံ၊ ကြံကြကုန်၏။ သိရိယာ နိကေတနမိဝါတိ၊ သိရိယာ နိကေတနမိဝ-ဟူသည်ကား။ သိရိယာ၊ ကျက်သရေ၏။ နိဝါသဋ္ဌာနံ ဝိယ၊ တည်ရာကဲ့သို့။ ဧကသ္မိံ ပါနီယတိတ္ထေ၊ တစ်ခုသော ရေဆိပ်၌။ သန္နိပတိတာ၊ စည်းဝေးကုန်သော။ ပက္ခိနော ဝိယ၊ ငှက်တို့ကဲ့သို့။ သဗ္ဗေသံ ဇနာနံ၊ ခပ်သိမ်းသော သူတို့၏။ စက္ခူနိ၊ မျက်စိတို့သည်။ မဏ္ဍပေယေဝ၊ မဏ္ဍပ်၌သာလျှင်။ နိပတန္တိ၊ ကျကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧကနိပါတတိတ္ထမိဝ စ ဒေဝမနုဿနယနဝိဟင်္ဂါန”န္တိ၊ ဧကနိပါတတိတ္ထမိဝ စ ဒေဝမနုဿနယနဝိဟင်္ဂါနံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ လောကရာမဏေယျကန္တိ၊ လောကရာမဏေယျကံ-ဟူသည်ကား။ လောကေ ရမဏီယဘာဝံ၊ လူတို့၏ မွေ့လျော်ဖွယ်အဖြစ်ကို။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ရမဏံ၊ မွေ့လျော်ခြင်းကို။ အရဟတိ၊ ထိုက်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ [စာမျက်နှာ-၁၆] လောကရာမဏေယျကံ၊ လောကရာမဏေယျကမည်၏။ ဒဋ္ဌဗ္ဗသာရမဏ္ဍန္တိ၊ ဒဋ္ဌဗ္ဗသာရမဏ္ဍံ-ဟူသည်ကား။ ဒဋ္ဌဗ္ဗေသု၊ ရှုအပ်သော အာရုံတို့တွင်။ သာရံ၊ အနှစ်သာရရှိသည်တည်း။ ဒဋ္ဌဗ္ဗသာရံ၊ ရှုအပ်သော အာရုံတို့တွင် အနှစ်သာရရှိသည်။ တတော၊ ထို ရှုအပ်သော အာရုံတို့တွင် အနှစ်သာရရှိခြင်းကြောင့်။ ဝိပ္ပသန္နံ၊ ကြည်ညိုဖွယ်ရှိသည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ (နိ-၄၄) ဒဋ္ဌဗ္ဗသာရမဏ္ဍံ၊ ဒဋ္ဌဗ္ဗသာရမဏ္ဍမည်၏။ အထဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧတဿ၊ ထိုမဏ္ဍပ်အား။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ရှုအပ်သော။ သာရဘူတော၊ မြတ်သည်ဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ဝိသိဋ္ဌတရော၊ ထူးသော။ မဏ္ဍော မဏ္ဍနံ အလင်္ကာရော၊ တန်ဆာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗသာရမဏ္ဍော၊ ဒဋ္ဌဗ္ဗသာရမဏ္ဍမည်၏။ မဏ္ဍပေါ၊ မဏ္ဍပ်ရ၏။ မဏ္ဍံ သူရိယရသ္မိံ၊ နေရောင်ကို။ ပါတိ နိဝါရေတိ၊ မြစ်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ မဏ္ဍပေါ၊ မဏ္ဍပ်မည်၏။ ဝိဝိဓာနိ၊ အထူးထူးကုန်သော။ ကုသုမဒါမာနိ စေဝ၊ ပန်းဆိုင်းတို့ကိုလည်းကောင်း။ မုတ္တောလမ္ဗကာနိ စ၊ ပုလဲကုံးတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဝိနိဂ္ဂလန္တံ ဝမေန္တံ နိက္ခာမေန္တမိဝ၊ အန်စေ, ထွက်စေသကဲ့သို့။ စာရုသောဘနံ၊ တင့်တယ်သော။ ဝိတာနံ၊ ဗိတာန်သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤမဏ္ဍပ်၌။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိဝိဓကုသုမဒါမဩလမ္ဗက ဝိနိဂ္ဂလန္တ စာရုဝိတာနော၊ ဝိဝိဓကုသုမဒါမဩလမ္ဗက ဝိနိဂ္ဂလန္တ စာရုဝိတာနမည်၏။ နာနာပုပ္ဖူပဟာရဝိစိတ္တသုပရိနိဋ္ဌိတဘူမိကမ္မတ္တာ ဧဝ၊ အထူးထူးသော ပန်းပူဇော်ခြင်းဖြင့် ဆန်းကြယ်သော ကောင်းစွာ ပြီးပြီးသော မြေအမှုရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ “ရတနဝိစိတ္တမဏိကုဋ္ဋိမတလမိဝါ”တိ၊ ရတနဝိစိတ္တမဏိကုဋ္ဋိမတလမိဝ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတ္ထ စ၊ ဤပုဒ်၌လည်း။ မဏိယော၊ ပတ္တမြားတို့ကို။ ကောဋ္ဋေတွာ၊ ဆစ်၍။ ဝါ၊ ထု၍။ ကတတလံ၊ ပြုအပ်သော အပြင်သည်။ မဏိကုဋ္ဋိမတလံနာမ၊ မဏိကုဋ္ဋိမတလံမည်၏။ အာသနာရဟန္တိ၊ အာသနာရဟံ-ဟူသည်ကား။ နိသီဒနာရဟံ၊ နေခြင်းငှာ ထိုက်သော။ ဒန္တခစိတန္တိ၊ ဒန္တခစိတံ-ဟူသည်ကား။ ဒန္တေဟိ၊ ဆင်စွယ်တို့ဖြင့်။ ရစိတံ၊ စီရင်အပ်သော။
အာဝဇ္ဇေသီတိ၊ အာဝဇ္ဇေသိ-ဟူသည်ကား။ ဥပနာမေသိ၊ ဆန့်၏။ အနုပါဒါယာတိ၊ အနုပါဒါယ-ဟူသည်ကား။ တဏှာဒိဋ္ဌိဝသေန၊ တဏှာဒိဋ္ဌိအစွမ်းဖြင့်။ ကဉ္စိ ဓမ္မံ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော တရားကို။ အဂ္ဂဟေတွာ၊ မယူမူ၍။ ကထာဒေါသောတိ၊ ကထာဒေါသော-ဟူသည်ကား။ ကထာယ၊ စကား၏။ အသစ္စံ နာမ၊ မမှန်သည်မည်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။
ယထာဝုဍ္ဎန္တိ၊ ယထာဝုဍ္ဎ-ဟူသည်ကား။ ဝုဍ္ဎပဋိပါဋိံ၊ ကြီးသော အစဉ်ကို။ အနတိက္ကမိတွာ၊ မလွန်စေမူ၍။ ဧကေတိ၊ ဧကေ-ဟူသည်ကား။ မဇ္ဈိမဘာဏကာနံ ယေဝ၊ မဇ္ဈိမနိကာယ်ဆောင်ထေရ်တို့တွင်သာလျှင်။ ဧကေ၊ အချို့သော ထေရ်တို့သည်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံသော စကားကိုလည်း။ မဇ္ဈိမဘာဏကာ၊ မဇ္ဈိမနိကာယ်ဆောင်ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိယေဝ၊ ဆိုကုန်သည်သာလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဒီဃဘာဏကာ ပန၊ ဒီဃနိကာယ်ဆောင်ဆရာတို့သည်ကား။ “ပဒသာဝ၊ ခြေလျင်သာလျှင်။ ထေရော၊ အာနန္ဒာထေရ်သည်။ သန္နိပါတံ၊ အစည်းအဝေးသို့။ အာဂတော၊ လာ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တေသု၊ ထိုဒီဃဘာဏကဆရာတို့တွင်။ ကေစိ၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်။ “အာကာသေန၊ ကောင်းကင်ဖြင့်။ အာဂတော”တိ၊ လာ၏ဟူ၍။ ဝဒန္တိ၊ ဆို (နိ-၄၅) ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ “တေ သဗ္ဗေပိ၊ ထိုအလုံးစုံသော ဆရာတို့သည်လည်း။ တထာ တထာ၊ ထိုထိုသို့သော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ အာဂတဒိဝသာနမ္ပိ၊ လာသော နေ့တို့၏လည်း။ အတ္ထိတာယ၊ ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧကမေကံ၊ တစ်ခုခုကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ တထာ တထာ၊ ထိုထိုအခြင်းအရာအားဖြင့်။ ဝဒိံသု၊ ဆိုကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ကုန်၏။
ကံ ဓုရံ ကတွာတိ၊ ကံ ဓုရံ ကတွာ-ဟူသည်ကား။ ကံ၊ အဘယ်သူကို။ ဇေဋ္ဌကံ ကတွာ၊ အကြီးပြု၍။ ဗီဇနိံ ဂဟေတွာတိ ဧတ္ထ၊ ဗီဇနိံ ဂဟေတွာ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဗီဇနီဂဟဏံ၊ ယပ်ကို ကိုင်ခြင်းသည်။ ပရိသာယ၊ ပရိသတ်၌။ ဓမ္မကထိကာနံ၊ တရားဟော ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ ဟတ္ထကုက္ကုစ္စဝိနောဒန မုခဝိကာရပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ၊ လက်ဆော့ခြင်း မျက်နှာဖောက်ပြန်ခြင်းကို ဖုံးလွှမ်းခြင်းငှာ။ ဓမ္မတာဝသေန၊ သဘော၏အစွမ်းဖြင့်။ အာစိဏ္ဏံ၊ အလေ့အကျက်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ အစ္စန္တသညတပ္ပတ္တာ၊ စင်စစ်စောင့်စည်းခြင်းသို့ ရောက်ကုန်သော။ ဗုဒ္ဓါပိ၊ ဘုရားရှင်တို့သည်လည်းကောင်း။ ဗုဒ္ဓသာဝကာပိ၊ ဘုရားရှင်တပည့်သားတို့သည်လည်းကောင်း။ ဓမ္မကထိကာနံ၊ တရားဟော ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ ဓမ္မတာဒဿနတ္ထမေဝ၊ ဓမ္မတာကို ပြခြင်းငှာသာလျှင်။ စိတ္တဗီဇနိံ၊ ဆန်းကြယ်သော ယပ်ကို။ ဂဏှန္တိ၊ ယူကုန်၏။ ပဌမံ အာဝုသော ဥပါလိ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တန္တိ ဧတ္ထ၊ ပဌမံ အာဝုသော ဥပါလိ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တံ-ဟူသော စကား၌။ ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ သင်္ဂီတိယာ၊ သင်္ဂါယနာတင်သည်မှ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ပဌမဘာဝေါ၊ ပထမအဖြစ်သည်။ သိဒ္ဓေါ၊ ပြီးသနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား စောဒနာတည်း။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာနုက္ကမာဒိနာ၊ ပါတိမောက်ပြခြင်း အစဉ်အစရှိသည်ဖြင့်။ ပုဗ္ဗေဝ၊ ရှေး၌သာလျှင်။ ပဌမဘာဝဿ၊ ပထမအဖြစ်၏။ သိဒ္ဓတ္တာ၊ ပြီးသောကြောင့်။ သိဒ္ဓေါ၊ ပြီး၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယေဘုယျေန၊ များသောအားဖြင့်။ တီဏိ ပိဋကာနိ၊ ပိဋကတ်သုံးပုံတို့ကို။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဓရမာနကာလေယေဝ၊ ထင်ရှားရှိသော ကာလ၌ပင်လျှင်။ ဣမိနာ အနုက္ကမေန၊ ဤအစဉ်ဖြင့်။ သဇ္ဈာယိတာနိ၊ သရဇ္ဈာယ်အပ်ကုန်၏။ တေနေဝ ကမေန၊ ထိုအစဉ်ဖြင့်သာလျှင်။ ပစ္ဆာပိ၊ နောက်၌လည်း။ ဂဟိတာနိ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ ဝိသေသတော၊ အထူးအားဖြင့်။ ဝိနယာဘိဓမ္မပိဋကာနိ၊ ဝိနည်း, အဘိဓမ္မာပိဋကတ်တို့ကို။ ဂဟိတာနိ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ၊ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ နိမိတ္တတ္ထေ၊ နိမိတ်အနက်၌။ ဘုမ္မံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်တည်း။ အန္တရာ စ ရာဇဂဟံ အန္တရာ စ နာဠာန္ဒန္တိ၊ အန္တရာ စ ရာဇဂဟံ အန္တရာ စ နာဠာန္ဒံ-ဟူသည်ကား။ ရာဇဂဟဿ စ၊ ရာဇဂြိုဟ်မြို့၏ လည်းကောင်း။ နာဠန္ဒဿ စ၊ နာဠန္ဒမြို့၏လည်းကောင်း။ အန္တရာ ဝိဝရေ၊ အကြား၌။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ (နိ-၄၆) အန္တရာသဒ္ဒေန၊ အန္တရာသဒ္ဒါနှင့်။ [စာမျက်နှာ-၁၇] ယုတ္ထတ္တာ ပန၊ ယှဉ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်ကား။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ရာဇာဂါရကေတိ၊ ရာဇာဂါရကေ-ဟူသည်ကား။ ရညော၊ မင်း၏။ ကီဠနတ္ထာယ၊ ကစားခြင်းငှာ။ ကတေ၊ ပြုအပ်သော။ အဂါရကေ၊ အိမ်၌။ အမ္ဗလဋ္ဌိကာယာတိ၊ အမ္ဗလဋ္ဌိကာယ-ဟူသည်ကား။ ရညော၊ မင်း၏။ ဧဝံနာမကံ၊ ဤသို့အမ္ဗလဋ္ဌိက အမည်ရှိသော။ ဥယျာနံ၊ ဥယျာဉ်တည်း။ ကေန သဒ္ဓိန္တိ၊ ကေန သဒ္ဓိံ-ဟူ၍။ ဣဓ၊ ဤသာမညဖလသုတ်၌။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား စောဒနာတည်း။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဧတံ၊ ဤသာမညဖလသုတ်ကို။ ဘဂဝတာ ဧဝ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်သာလျှင်။ န ဝုတ္တံ၊ ဟောသည် မဟုတ်။ ရညာပိ၊ အဇာတသတ်မင်းသည်လည်း။ ကိဉ္စိ ကိဉ္စိ၊ စိုးစဉ်း စိုးစဉ်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော စကားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကမာရဗ္ဘာ”တိ၊ ကမာရဗ္ဘာ-ဟူ၍။ အဝတွာ၊ မဆိုဘဲ။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ''ကေန သဒ္ဓိံ''-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ဝေဒေဟီပုတ္တေနာတိ၊ ဝေဒေဟီပုတ္တေန-ဟူသည်ကား။ အယံ၊ ဤအဇာတသတ်မင်းသည်။ ကောသလရညော၊ ကောသလမင်း၏။ ဓီတာယ၊ သမီး၏။ ပုတ္တော၊ သားတည်း။ ဝေဒေဟရညော၊ ဝိဒေဟရာဇ်မင်း၏။ ဓီတာယ၊ သမီး၏။ ပုတ္တော၊ သားသည်။ န၊ မဟုတ်။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ အဿ၊ ထိုအဇာတသတ်မင်း၏။ မာတာ ပန၊ အမိသည်ကား။ ပဏ္ဍိတာ၊ ပညာရှိ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သာ၊ ထိုမင်း၏ မယ်တော်သည်။ ဝေဒေန ဉာဏေန၊ ဉာဏ်ဖြင့်။ ဤဟတိ ဃဋတိ ဝါယမတိ၊ လုံ့လပြုတတ်၏။ ဣတိ ဝစနတ္ထေန၊ ဤသို့သော ဝစနတ္ထဖြင့်။ “ဝေဒေဟီ”တိ၊ ဝေဒေဟီ-ဟူ၍။ ပါကဋနာမာ၊ ထင်ရှားသော အမည်ရှိသည်။ ဇာတာ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။
ဧဝံ၊ ဤသို့။ နိမိတ္တ ပယောဇန ကာလ ဒေသ ဒေသက ကာရက ကရဏပ္ပကာရေဟိ၊ သင်္ဂါယနာတင်ခြင်း၏ အကြောင်း, အကျိုး, ကာလ, အရပ်, ဟောတတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ပြုခြင်း ယှဉ်ခြင်း အပြားတို့ဖြင့်။ ပဌမမဟာသင်္ဂီတိံ၊ ပဌမမဟာသင်္ဂါယနာကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တတ္ထ၊ ထိုပဌမသင်္ဂါယနာ၌။ ဝဝတ္ထပိတေသု၊ မှတ်အပ်ကုန်သော။ ဓမ္မဝိနယေသု၊ တရား, ဝိနည်းတို့၌။ နာနပ္ပကာရကောသလ္လတ္ထံ၊ အထူးထူး အပြားပြားအားဖြင့် လိမ္မာစိမ့်သောငှာ။ ဧကဝိဓာဒိဘေဒေ၊ ဧကဝိဓအစရှိသော အပြားတို့ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “တဒေတံ သဗ္ဗမ္ပီ”တိအာဒိံ၊ တဒေတံ သဗ္ဗမ္ပီ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ အနုတ္တရံ သမ္မာ သမ္ဗောဓိန္တိ ဧတ္ထ၊ အနုတ္တရံ သမ္မာ သမ္ဗောဓိံဟူသော ပုဒ်၌။ အနာဝရဏဉာဏပဒဋ္ဌာနံ၊ အနာဝရဏဉာဏ်လျှင် နီးစွာသော အကြောင်းရှိသော။ ဝါ၊ အနာဝရဏဉာဏ်၏ နီးစွာသော အကြောင်းဖြစ်သော။ မဂ္ဂ (နိ-၄၇) ဉာဏဉ္စ၊ အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ်ကိုလည်းကောင်း။ မဂ္ဂဉာဏပဒဋ္ဌာနံ၊ မဂ်ဉာဏ်လျှင် နီးစွာသော အကြောင်းရှိသော။ ဝါ၊ မဂ်ဉာဏ်၏ နီးစွာသော အကြောင်းဖြစ်သော။ အနာဝရဏဉာဏဉ္စ၊ အနာဝရဏဉာဏ်ကိုလည်းကောင်း။ “သမ္မာသမ္ဗောဓိန္တိ”တိ၊ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ပစ္စက္ခန္တေန ဝါတိ၊ ပစ္စက္ခန္တေန ဝါ-ဟူသော စကားကို။ ဥဒါနာဒိဝသေန၊ ဥဒါန်းအစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဝတ္တဓမ္မံ၊ ဖြစ်သော တရားကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဝိမုတ္တိရသန္တိ၊ ဝိမုတ္တိရသံ-ဟူသည်ကား။ အရဟတ္တဖလဿာဒံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်-ဟူသော အရသာရှိ၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အဂ္ဂဖလနိပ္ဖါဒနတော၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကို ပြီးစေတတ်သောကြောင့်။ ဝိမုတ္တိသမ္ပတ္တိကံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်လျှင် ပြည့်စုံခြင်းရှိ၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကိလေသာနံ၊ ကိလေသာတို့မှ။ အစ္စန္တဝိမုတ္တိသမ္ပာဒနတော၊ စင်စစ် လွတ်ခြင်းကို ပြီးစေတတ်သောကြောင့်။ ဝိမုတ္တိကိစ္စံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကိစ္စ ရှိ၏။ အဝသေသံ ဗုဒ္ဓဝစနံ ဓမ္မောတိ ဧတ္ထ၊ အဝသေသံ ဗုဒ္ဓဝစနံ ဓမ္မော-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဝိနယောပိ၊ ဝိနည်းသည်လည်း။ ပရိယတ္တိယာဒိဘာဝတော၊ သင်အပ်သည်၏ အဖြစ်အစရှိသော အကြောင်းကြောင့်။ ဓမ္မော ဧဝ၊ ဓမ္မသည်သာလျှင်။ ယဒိပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍ကား ဖြစ်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ဖြစ်သော်လည်း။ ဝိနယသဒ္ဒသန္နိဓာနေန၊ ဝိနယသဒ္ဒါကို ထားခြင်းကြောင့်။ ဘိန္နာဓိကရဏဘာဝေန၊ ပြားသော တည်ရာရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပယုတ္တော၊ ယှဉ်အပ်သော။ ဓမ္မသဒ္ဒေါ၊ ဓမ္မသဒ္ဒါသည်။ ဝိနယတန္တိဝိရဟိတံ၊ ဝိနည်းပါဠိသည် ကြဉ်အပ်သော။ တန္တိံ၊ သုတ်, အဘိဓမ္မာပါဠိကို။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ ယထာ၊ အဘယ်သဒ္ဒါတို့ကဲ့သို့နည်းဟူမူကား။ ပုညဉာဏသမ္ဘာရာ, ဂေါဗလိဗဒ္ဒန္တိအာဒိ ဝိယ၊ ပုညဉာဏသမ္ဘာရာ, ဂေါဗလိဗဒ္ဒ အစရှိသော သဒ္ဒါကဲ့သို့တည်း။
အနေကဇာတိသံသာရန္တိ ဣမိဿာ ဂါထာယ၊ အနေကဇာတိသံသာရံ-ဟူသော ဂါထာ၌။ အယံ၊ ဤဆိုလတ္တံ့သည်ကား။ သင်္ခေပတ္ထော၊ အကျဉ်းဖြစ်သော အနက်တည်း။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဣမဿ အတ္တဘာဝဂေဟဿ၊ ဤ အတ္တဘောတည်းဟူသော အိမ်ကို။ ကာရကံ၊ ပြုတတ်သော။ တဏှာဝဍ္ဎကိံ၊ တဏှာတည်းဟူသော လက်သမားကို။ ဂဝေသန္တော၊ ရှာသည်ရှိသော်။ ယေန ဉာဏေန၊ အကြင်ဉာဏ်ဖြင့်။ တံ၊ (နိ-၄၈) သင့်ကို။ ဒဋ္ဌုံ၊ မြင်ခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ တံ ဗောဓိဉာဏံ၊ ထိုသဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို။ အနိဗ္ဗိဿံ အလဘန္တော ဧဝ၊ မရသောကြောင့်သာလျှင်။ အဘိနီဟာရတော၊ ဘုရားဆုသို့ ရှေးရှု စိတ်ကို ဆောင်သောအခါမှ။ ဝါ၊ ဘုရားဆုကို တောင်းသော အခါမှ။ ပဘုတိ၊ စ၍။ ဧတ္တကံ ကာလံ၊ ဤမျှသော ကာလပတ်လုံး။ အနေကဇာတိသတသဟဿသင်္ချံ သံသာရဝဋ္ဋံ၊ များစွာသော ဘဝအရာအထောင် အရေအတွက်ရှိသော သံသရာဝဋ်၌။ သန္ဓာဝိဿံ သံသရိံ၊ ကျင်လည်ရလေပြီ။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ ဇရာဗျာဓိ မရဏမိဿတာယ၊ အိုခြင်း, နာခြင်း, သေခြင်းနှင့် ရောသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဧသာ ဇာတိ နာမ၊ ဤဇာတိမည်သည်ကား။ ပုနပ္ပုန္နံ၊ အဖန်တလဲလဲ။ ဥပဂန္တုံ၊ ကပ်ခြင်းငှာ။ ဒုက္ခာ၊ ဆင်းရဲ၏။ သာဇာတိ၊ ထိုဇာတိသည်။ တသ္မိံ၊ ထိုတဏှာဟူသော လက်သမားကို။ အဒိဋ္ဌေ၊ မမြင်သည်ရှိသော်။ န စ နိဝတ္တတိ၊ နစ်လည်း မနစ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တံ၊ သင် တဏှာဟူသော လက်သမားကို။ ဂဝေသန္တော၊ ရှာလျက်။ သန္ဓာဝိဿံ၊ ကျင်လည်ရလေပြီ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဒိဋ္ဌောသီတိ၊ ဒိဋ္ဌောသိ-ဟူသည်ကား။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ မယာ၊ ငါသည်။ သဗ္ဗညုတညာဏံ၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို။ ပဋိဝိဇ္ဈန္တေန၊ ထိုးထွင်း၍ သိသည်ဖြစ်၍။ ဒိဋ္ဌော၊ မြင်အပ်သည်။ အသိ၊ ဖြစ်ပြီ။ ပုနဂေဟန္တိ၊ ပုနဂေဟံ-ဟူသည်ကား။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ အတ္တဘာဝသင်္ခါတံ၊ အတ္တဘောဟု ဆိုအပ်သော။ ဣမံ မမ ဂေဟံ၊ ဤ ငါ၏ အိမ်ကို။ န ကာဟသီတိ၊ န ကာဟသိ-ဟူသည်ကား။ န ကရိဿသိ၊ မပြုရလတ္တံ့။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ (ထည့်။) “သဗ္ဗာ တေ”တိအာဒိ၊ သဗ္ဗာ တေ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တဝ၊ သင်၏။ သဗ္ဗာ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ အဝသေသကိလေသဖာသုကာ၊ ကြွင်းသော ကိလေသာတည်းဟူသော အခြင်တို့ကို။ မယာ၊ ငါသည်။ ဘဂ္ဂါ၊ ချိုးဖျက်အပ်ကုန်ပြီ။ တယာ၊ သင်သည်။ ကတဿ၊ ပြုအပ်သော။ ဣမဿ အတ္တဘာဝဂေဟဿ၊ ဤအတ္တဘောတည်းဟူသော အိမ်၏။ အဝိဇ္ဇာသင်္ခါတံ၊ အဝိဇ္ဇာဟု ဆိုအပ်သော။ ကူဋံ [စာမျက်နှာ-၁၈] ကဏ္ဏိကမဏ္ဍလံ၊ အထွတ် အချက်ဝန်းကို။ ဝိသင်္ခတံ ဝိဒ္ဓံသိတံ၊ ဖျက်ဆီးအပ်ပြီ။ မမ၊ ငါ၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ဝိသင်္ခါရံ၊ ပြုပြင်ခြင်း ကင်းသော။ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗာန်သို့။ အာရမ္မဏဝသေန၊ အာရုံပြုသော အစွမ်းဖြင့်။ ဂတံ၊ ရောက်ပြီ။ အဟဉ္စ၊ ငါသည်လည်း။ တဏှာနံ၊ တဏှာတို့၏။ ခယသင်္ခါတံ၊ ကုန်ရာဟု ဆိုအပ်သော။ အရဟတ္တမဂ္ဂဖလံ၊ အရဟတ္တမဂ်ဖိုလ်သို့။ အဇ္ဈဂါပတ္တော၊ ရောက်သည်။ အသ္မိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ကေစိ ပန၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်ကား။ “ဝိသင်္ခါရဂတံ၊ ပြုပြင်ခြင်းကင်းရာ နိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်သော။ စိတ္တမေဝ၊ သည်သာလျှင်။ တဏှာနံ၊ တဏှာတို့၏။ ခယမ္ပိ၊ ကုန်ရာသို့လည်း။ အဇ္ဈဂါ၊ ရောက်၏။” ဣတိ ဧဝမ္ပိ အတ္ထံ၊ ဤသို့သော အနက်ကိုလည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။
ကေစီတိ၊ ကေစိ-ဟူသည်ကား။ ခန္ဓကကို ဆောင်သော ဆရာတို့သည်။ “ပါဋိပဒဒိဝသေ'' ပါဋိပဒဒိဝသေတိ ဣဒံ၊ ဟူသော ပါဌ်ကို။ “ပစ္စဝေက္ခန္တဿ ဥပ္ပန္နာ'' ပစ္စဝေက္ခန္တဿ ဥပ္ပန္နာတိ ဧတေန၊ ဟူသောပါဌ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ၊ စပ်အပ်၏။ “သဗ္ဗညုဘဝပ္ပတ္တဿာ'' သဗ္ဗညုဘဝပ္ပတ္တဿာတိ ဧတေန၊ ဟူသောပါဌ်နှင့်။ နသမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ၊ မစပ်အပ်။ သောမနဿမယဉာဏေနာတိ၊ သောမနဿမယဉာဏေန-ဟူသည်ကား။ သောမနဿသမ္ပယုတ္တဉာဏေန၊ သောမနဿနှင့် ယှဉ်သော ဉာဏ်ဖြင့်။ အာမန္တယာမီတိ၊ အာမန္တယာမီ-ဟူသည်ကား။ နိဝေဒယာမိ ဗောဓေမိ၊ သိစေ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ အန္တရေတိ၊ အန္တရေ-ဟူသည်ကား။ အန္တရာဠေ ဝေမဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။
သုတ္တန္တပိဋကန္တိ၊ သုတ္တန္တပိဋက-ဟူသည်ကား။ ကမ္မမေဝ၊ အမှုသည်သာလျှင်။ ကမ္မန္တံ ယထာ၊ ကမ္မန္တမည်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ အတူ။ သုတ္တမေဝ၊ သုတ္တသည်သာလျှင်။ သုတ္တန္တံ၊ သုတ္တန္တမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အသင်္ဂီတန္တိ၊ အသင်္ဂီတ-ဟူသည်ကား။ သင်္ဂီတိက္ခန္ဓက ကထာဝတ္ထုပကရဏာဒိကံ၊ သင်္ဂီတိခန္ဓက, ကထာဝတ္ထုကျမ်း အစရှိသည်တည်း။ သောဠသဟိ ဝါရေဟိ၊ တဆယ့်ခြောက်ဝါရတို့ဖြင့်။ ဥပလက္ခိတတ္တာ၊ မှတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “သောဠသပရိဝါရော”တိ၊ သောဠသပရိဝါရောဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တထာ ဟိ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ပရိဝါရပါဠိယံ၊ ပရိဝါရပါဠ်၌။ “ပဌမံ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ”န္တိ အာဒိနာ၊ ပဌမံ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တံ အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ပညတ္တိဝါရော၊ လည်းကောင်း။ ကထာပတ္တိဝါရော၊ ကထာပတ္တိဝါရလည်းကောင်း။ ဝိပတ္တိဝါရော၊ ဝိပတ္တိဝါရလည်းကောင်း။ သင်္ဂဟဝါရော၊ သင်္ဂဟဝါရလည်းကောင်း။ သမုစ္စယဝါရော၊ သမုစ္စယဝါရလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမေ အဋ္ဌ ဝါရာ၊ ဤရှစ်ဝါရတို့လည်းကောင်း။ တဒနန္တရံ၊ ထိုရှစ်ဝါရ၏ အခြားမဲ့၌။ “မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တ”န္တိ၊ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝနပစ္စယာ ပါရာဇိကံ ကတ္ထ ပညတ္တံဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပစ္စယမတ္တဝိသေသန၊ ပစ္စယသဒ္ဒါမျှ ထူးသဖြင့်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဝုတ္တာ၊ ဟောအပ်ကုန်သော။ တေယေဝ အဋ္ဌဝါရာ စ၊ ထိုရှစ်ပါရတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမေသံ သောဠသန္နံ ဝါရာနံ၊ ဤတဆယ့်ခြောက်ပါးသော ဝါရတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဘိက္ခုဝိဘင်္ဂဿ၊ ဘိက္ခုဝိဘင်းကို။ ပကာသိတတ္တာ၊ ပြအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သောဠသဟိ ဝါရေဟိ၊ တစ်ဆယ့်ခြောက် ဝါရတို့ဖြင့်။ ဥပလက္ခိတော၊ မှတ်အပ်သော။ ပရိဝါရော၊ ပရိဝါကို။ “သောဠသပရိဝါရော''၊ သောဠသပရိဝါရ ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။
ဒဠှီကမ္မသိထိလကရဏပ္ပယောဇနာတိ ဒဠှီကမ္မသိထိလကရဏပ္ပယောဇနာဣဒံ၊ ဟူသော ပုဒ်ကို။ လောကဝဇ္ဇပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇေသု၊ လောကဝဇ္ဇ, ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇတို့၌။ ယထာက္ကမံ၊ အစဉ်အတိုင်း။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်အပ်၏။ သညမဝေလံ၊ စောင့်စည်းခြင်းတည်းဟူသော အပိုင်းအခြားကို။ အဘိဘဝိတွာ၊ နှိပ်နင်း၍။ ပဝတ္တော၊ ဖြစ်သော။ အာစာ (နိ-၅၀) ရော၊ အကျင့်တည်း။ အဇ္ဈာစာရော၊ စောင့်စည်းခြင်းတည်းဟူသော အပိုင်းအခြားကို နှိပ်နင်း၍ ဖြစ်သော အကျင့်။ ဝီတိက္ကမော၊ လွန်ကျူးခြင်းကို ရ၏။ တေနာတိ၊ တေန-ဟူသည်ကား။ ဝိဝိဓနယတ္တာဒိဟေတုနာ၊ အထူးထူးသော နည်းရှိသည်၏ အဖြစ် အစရှိသော အကြောင်းကြောင့်။ ဧတန္တိ၊ ဧတံ-ဟူသည်ကား။ ဝိဝိဓဝိသေသ နယတ္တာဒိအာဒိဂါထာဝစနံ၊ အစရှိသော ဂါထာ စကားကို။ ဧတဿာတိ၊ ဧတဿာ-ဟူသည်ကား။ ဝိနယဿ၊ ဝိနည်း၏။
ဣတရံ ပနာတိ၊ ဣတရံ ပနာ-ဟူသည်ကား။ သုတ္တံ၊ သုတ်ကို။ အတ္တတ္ထပရတ္ထာဒိဘေဒေတိ အတ္တတ္ထပရတ္ထာဒိဘေဒေ ဧတ္ထ၊ ဟူသောပုဒ်၌။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကသမ္ပရာယိကတ္ထေ စ၊ ပစ္စုပ္ပန်အကျိုး, သံသရာအကျိုးတို့ကိုလည်းကောင်း။ လောကိယလောကုတ္တရာဒိအတ္ထေ စ၊ လောကီ, လောကုတ္တရာစသော အကျိုးတို့ကိုလည်းကောင်း။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သင်္ဂြိုဟ်၏။ ဝေနေယျဇ္ဈာသယာနုလောမေန ဝုတ္တတ္တာတိ၊ ဝေနေယျဇ္ဈာသယာနုလောမေန ဝုတ္တတ္တာ-ဟူသည်ကား။ ဝိနယံ ဝိယ၊ ဝိနည်းကိုကဲ့သို့။ ဣဿရဘာဝတော၊ အစိုးရသည်အဖြစ်ဖြင့်။ အာဏာပတိဋ္ဌာပနဝသေန၊ အာဏာ ထားသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဒေသေတွာ၊ မဟောမူ၍။ ဝေနေယျာနံ၊ ဝေနေယျတို့၏။ အဇ္ဈာသယာနုလောမေန၊ အလိုနှင့် လျော်သဖြင့်။ စရိတာနုရူပံ၊ စရိုက်အား လျော်စွာ။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အနုပုဗ္ဗသိက္ခာဒိဝသေန၊ အစဉ်အတိုင်း ကျင့်အပ်သော အကျင့်အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝေနေ [စာမျက်နှာ-၁၉] ယျာနံ၊ ဝေနေယျတို့အား။ ကာလန္တရေ၊ အခါတစ်ပါး၌။ အဘိနိဗ္ဗတ္တိံ၊ အထူးအားဖြင့် ဖြစ်ပွားခြင်းကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “သဿမိဝ ဖလ''၊ သဿမိဝ ဖလန္တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဥပါယသမင်္ဂီနံယေဝ၊ အရာရောက်သည် မရောက်သည်ကို သိတတ်သော ပညာနှင့်ပြည့်စုံသော သူတို့အားသာလျှင်။ နိပ္ပဇ္ဇနဘာဝံ၊ ပြီးသောအဖြစ်ကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ဓေနု ဝိယ ခီရ”န္တိ၊ ဓေနု ဝိယ ခီရဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဓေနုံ၊ နွားမကို။ ဝိသာဏာဒီသု ဝါ၊ ဦးချိုစသည်တို့၌လည်းကောင်း။ အကာလေ ဝါ၊ အခါမဟုတ်သည်၌လည်းကောင်း။ အဝိဇာတံ ဝါ၊ သားမဖွားသော နွားမကိုလည်းကောင်း။ ဒေါဟန္တော၊ ညှစ်သည်ရှိသော်။ ခီရံ၊ နို့ရည်ကို။ န ပဋိလဘတိ၊ မရ။
ယန္တိ၊ ယံကား။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထာ-ဟူသည်ကား။ အဘိဓမ္မေ၊ အဘိဓမ္မော၌။ အဘိဓမ္မေတိ၊ အဘိဓမ္မေ-ဟူသည်ကား။ သုပိနန္တေန၊ အိပ်မက်ဖြင့်။ သုက္ကဝိသဋ္ဌိယာ၊ သုတ်လွတ်ခြင်း၌။ အနာပတ္တိဘာဝေမိ၊ အာပတ်မရှိသော်လည်း။ အကုသလစေတနာ၊ အကုသိုလ်စေတနာကို။ ဥပလဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝိနယပရိယတ္တိယာ၊ ဝိနည်းပရိယတ်နှင့်။ သင်္ကရရဟိတာ၊ ရောယှက်ခြင်းမှ ကင်းသော။ ဓမ္မေ၊ တရား၌။ “ပုဗ္ဗာပရိဝိရောဓာဘာဝတော၊ ရှေ့နောက် (နိ-၅၁) ဆန့်ကျင့်ခြင်းမရှိခြင်းကြောင့်။ သင်္ကရဝိရဟိတေ၊ ရောယှက်ခြင်းမှ ကင်းသော။ ဓမ္မေ၊ တရား၌။” ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ အာရမ္မဏာဒီဟီတိ၊ အာရမ္မဏာဒီဟီ-ဟူသည်ကား။ အာရမ္မဏသမ္ပယုတ္တကမ္မဒွါရပဋိပဒါဒီဟိ၊ အာရုံ, သမ္ပယုတ်တရား, ကံ, ဒွါရ, ပဋိပဒါ အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ လက္ခဏီယတ္တာတိ၊ လက္ခဏီယတ္တ-ဟူသည်ကား။ သဉ္ဇာနိတဗ္ဗတ္တာ၊ သိအပ်သောကြောင့်။ ယံ ပနေတ္ထ အဝိသိဋ္ဌန္တိ၊ ယံ ပနေတ္ထ အဝိသိဋ္ဌံ-ဟူသည်ကား။ ဧတ္ထ ဝိနယပိဋကန္တိ အာဒီသု တီသု သဒ္ဒေသု၊ ဤဝိနည်းပိဋကတ် အစရှိသော သုံးပါးသော သဒ္ဒါတို့တွင်။ ယံ၊ အကြင် ပိဋကသဒ္ဒါသည်။ အဝိသိဋ္ဌံ၊ ဝိနယသဒ္ဒါစသည်မှ အနက်အထူး မရှိ။ သမာနံ၊ တူ၏။ တံ ပိဋကသဒ္ဒံ၊ ထိုပိဋကသဒ္ဒါကို။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ မာ ပိဋကသမ္ပဒါနေနာတိ၊ မာ ပိဋကသမ္ပဒါနေန-ဟူသည်ကား။ ပါဠိသမ္ပာဒနဝသေန၊ ပါဠိ ပြည့်စုံစေသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ မာ ဂဏှိတ္ထ၊ မယူကြကုန်လင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယထာဝုတ္တေနာတိ၊ ကား။ ဧဝံ ဒုဝိဓတ္ထေနာတိ အာဒိနာ၊ ဧဝံ ဒုဝိဓတ္ထေန အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တပ္ပကာရေန၊ ဆိုအပ်သော အပြားရှိသော။
ဒေသနာသာသနကထာ ဘေဒံန္တိ ဧတ္ထ၊ ဒေသနာသာသနကထာ ဘေဒဟူသော ပုဒ်၌။ ဒေသနာဘေဒံ၊ ဒေသနာ အပြားကိုလည်းကောင်း။ သာသနဘေဒံ၊ သာသနာအပြားကိုလည်းကောင်း။ ကထာဘေဒံ၊ ကထာအပြားကိုလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘေဒသဒ္ဒါ၊ ဘေဒသဒ္ဒါကို။ ပစ္စေကံ၊ အသီးသီး။ ယောဇေတဗ္ဗော၊ ယှဉ်အပ်၏။ ဘေဒန္တိ စ ပဒဿ၊ ဘေဒံဟူသော ပုဒ်၏လည်း။ နာနတ္တန္တိ အတ္ထာ၊ အထူးဟူသော အနက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေသူတိ၊ တေသူ-ဟူသည်ကား။ ပိဋကေသု၊ ပိဋကတ်တို့၌။ သိက္ခာ စ၊ ပိဋကတ်သိက္ခာလည်း။ ပဟာနာနိ စ၊ ပဟာန်တို့လည်း။ ဂမ္ဘီရဘာဝေါ စ၊ နက်နဲသော အဖြစ်လည်း။ သိက္ခာပဟာနဂမ္ဘီရဘာဝေါ၊ သိက္ခာပဟာန်နက်နဲသည်၏အဖြစ်။ တဉ္စ၊ ထိုသုံးပါးကိုလည်း။ ယထာရဟံ၊ ထိုက်သည့်အားလျော်စွာ။ ပရိဒီပယေ၊ ပြရာ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ပရိယတ္တိဘေဒန္တိ၊ ပရိယတ္တိဘေဒ-ဟူသည်ကား။ ပရိယာပုနနဘေဒံ၊ သင်ခြင်းအထူးကို။ ဝိဘာဝယေ၊ ပြရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ယဟိံ တသ္မိံ ဝိနယာဒိကေ၊ အကြင် ဝိနည်းအစရှိသည်၌။ ယံ သမ္ပတ္တိဉ္စ၊ အကြင်ပြည့်စုံခြင်းသို့လည်းကောင်း။ ယံ ဝိပတ္တိဉ္စ၊ အကြင် ပျက်စီးခြင်းသို့လည်းကောင်း။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ပါပုဏာတိ၊ ရောက်၏။ တမ္ပိ သဗ္ဗံ၊ ထိုအလုံးစုံကိုလည်း။ ဝိဘာဝယေ၊ ပြရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ယံ ပရိယတ္တိဘေဒံ၊ အကြင် သင်ခြင်းအပြားသို့လည်းကောင်း။ ယံ သမ္ပတ္တိဉ္စ၊ သို့လည်းကောင်း။ ယံ ဝိပတ္တိဉ္စ၊ အကြင်ပြည့်စုံခြင်း, အကြင်ပျက်စီးခြင်းသို့လည်းကောင်း။ ယဟိံ၊ အကြင် ပိဋကတ်၌။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ပါပုဏာတိ၊ ရောက်၏။ တမ္ပိ သဗ္ဗံ၊ ထိုအလုံးစုံကိုလည်း။ ဝိဘာဝယေ၊ (နိ-၅၂) ပြရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ပျဉ်စေအပ်၏။ ပရိဒီပနာ ဝိဘာဝနာ စာတိ၊ ဟူသော စကားကို။ ဟေဋ္ဌာ ဂါထာသု၊ အောက်နှစ်ဂါထာတို့၌။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သော ပရိဒီပယေ, ဝိဘာဝယေဟူသော စကားအား။ အနုရူပတော၊ လျော်သောအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အတ္ထတော ပန၊ အနက်အားဖြင့်ကား။ ဧကမေဝ၊ တူသည်သာလျှင်တည်း။
အာဏာရဟေနာတိ၊ အာဏာရဟေန-ဟူသည်ကား။ အာဏံ ပဏေတုံ၊ အာဏာထားခြင်းငှါ။ အရဟတိ၊ ထိုက်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အာဏာရဟော၊ အာဏာရဟေမည်၏။ ဘဂဝါ၊ ဘုရားကိုရ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည်။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓတ္တာ၊ မဖောက်မပြန် မိမိအလိုလို သိတော်မူပြီးသောကြောင့်လည်းကောင်း။ မဟာကာရုဏိကတာယ၊ ကြီးသော ကရုဏာရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အဝိပရီတတော၊ မဖောက်ပြန်သောအားဖြင့်။ ဒေသကဘာဝေန၊ ဟောတတ်သော အဖြစ်ဖြင့်။ ပမာဏဝစနတ္တာ စ၊ ပမာဏပြုလောက်သော စကားရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အာဏံ ပဏေတုံ၊ အာဏာထားခြင်းငှာ။ အရဟတိ၊ ထိုက်၏။ ဝေါဟာရပရမတ္ထာနမ္ပိ၊ ပညတ်, ပရမတ္ထတို့၏လည်း။ သမ္ဘဝတော၊ ဝိနည်း၌ ရှိသင့်သောကြောင့်။ “အာဏာဗာဟုလ္လတော”တိ၊ အာဏာဗာဟုလ္လတောဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣတော၊ ဤအာဏာဒေသနာမှ။ အပရေသုပိ၊ တစ်ပါးသော ဒေသနာတို့၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းသာလျှင်တည်း။ ပဌမန္တိ၊ ပဌမ-ဟူသည်ကား။ ဝိနယပိဋကံ၊ ဝိနည်းပိဋကတ်သည်။ ပစုရာပရာဓာ၊ အပြစ်များသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့မည်သည်ကား။ သေယျသကတ္ထေရာဒယော၊ သေယျသကထေရ်စသည်တို့သည်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေ၊ သေယျသကစသော ထေရ်တို့ကို။ ဒေါသဗာဟုလ္လတော၊ အပြစ်များသောကြောင့်။ “ပစုရာပရာဓာ”တိ၊ ပစုရာပရာဓာဟူ၍။ [စာမျက်နှာ-၂၀] ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ယေသံ၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ပစုရာပရာဓာ၊ ပစုရာပရာဓမည်ကုန်၏။ အနေကဇ္ဈာသယာတိအာဒိသု၊ အနေကဇ္ဈာသယအစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ အာသယော ဧဝ၊ အာသယသည်သာလျှင်။ အဇ္ဈာသယော၊ အဇ္ဈာသယေမည်၏။ သော စ၊ ထိုအဇ္ဈာသယမည်သည်လည်း။ ဒိဋ္ဌိ စ၊ ဒိဌိလည်းကောင်း။ ဉာဏဉ္စ၊ ဉာဏ်သည်လည်းကောင်း။ စရိယာတိ၊ စရိယာ-ဟူသည်ကား။ ရာဂစရိယာဒိကာ၊ ရာဂစရိုက်အစရှိကုန်သော။ ဆ မူလစရိယာ၊ ခြောက်ပါးသော မူလစရိုက်တို့တည်း။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ စရိယာတိ၊ စရိယာ-ဟူသည်ကား။ စရိတံ၊ စရိုက်တည်း။ တံ၊ ထိုစရိုက်သည်။ ဒုစရိတသုစရိတဝ သေန၊ ဒုစရိုက်, သုစရိုက်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ (နိ-၅၃) ဒုဝိဓံ၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ အဓိမုတ္တိ နာမ၊ အဓိမုတ္တိမည်သည်ကား။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ ပုဗ္ဗပရိစရိယဝသေန၊ ရှေး အလေ့အကျက်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဘိရုစိ၊ လွန်သော အလိုတည်း။ သာ၊ ထိုအဓိမုတ္တိသည်။ ဟီနပဏီတဝသေန၊ အယုတ်, အမြတ်အပြားအားဖြင့်။ ဒုဝိဓာ၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ ယထာနုလောမန္တိ၊ ယထာနုလောမ-ဟူသည်ကား။ အဇ္ဈာသယာဒီနံ၊ အဇ္ဈာသယအစရှိသည်တို့အား။ အနုရူပံ၊ လျော်စွာ။ ယထာဓမ္မံန္တိ၊ ယထာဓမ္မံ-ဟူသည်ကား။ ယထာသဘာဝါနုရူပံ၊ တရားသဘောအားလျော်စွာ။
သံဝရာ သံဝရောတိ ဧတ္ထ၊ သံဝရာ သံဝရောဟူဟော ပုဒ်၌။ ခုဒ္ဒကော စ သံဝရော၊ ငယ်သော စောင့်စည်းခြင်းလည်း။ မဟန္တော စ သံဝရော၊ ကြီးသော စောင့်စည်းခြင်းလည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဟိ၊ သင့်စွာ။ ဧတ္ထ၊ ဤသံဝရာ သံဝရောဟူသော ပုဒ်၌။ အကာရော၊ အ-အက္ခရာသည်။ ဝုဍ္ဎိအတ္ထော၊ ကြီးခြင်းအနက်ရှိ၏။ ဒိဋ္ဌိနိဝေဌနာတိ၊ ဒိဋ္ဌိနိဝေဌနာ-ဟူသည်ကား။ ဒိဋ္ဌိယာ၊ အယူကို။ ဝိမောစနံ၊ ဖြေခြင်းတည်း။ သုတ္တန္တပါဠိယံ၊ သုတ္တန်ပါဠိတော်၌။ “ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟီ”တိ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟအာဒိနာ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ သမာဓိဒေသနာဗာဟုလ္လတော၊ သမာဓိကို ဟောခြင်းများသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သုတ္တန္တမိဋကေ၊ သုတ္တန်ပိဋကာ၌။ “အဓိစိတ္တသိက္ခာ”တိ၊ အဓိစိတ္တသိက္ခဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဝီတိက္ကမပ္ပဟာနံ ကိလေသာနန္တိ၊ ဝီတိက္ကမပ္ပဟာနံ ကိလေသာနံ-ဟူသည်ကား။ သံကိလေသဓမ္မာနံ၊ ညစ်ညူးကြောင်းဖြစ်သော တရားတို့ကို။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အပ္ပဟီနကိလေသာနံ၊ မဂ်ဖြင့် မပယ်အပ်သေးသော ကိလေသာတို့ကို။ ကာယဝစီဒွါရေဟိ၊ ကာယ, ဝစီဒွါရတို့ဖြင့်။ ယော ဝီတိက္ကမော၊ အကြင်လွန်ကျူးခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တဿ၊ ထိုလွန်ကျူးခြင်းကို။ ပဟာနံ၊ ပယ်ခြင်းတည်း။ အနုသယဝသေန၊ အနုသယ၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ သန္တာနံ၊ သန္တာန် သို့။ အနုဝတ္တန္တာပိ၊ အစဉ်လိုက်ကုန်သော်လည်း။ ပရိယုဋ္ဌိတာပိ၊ တထောင်းထောင်း ထကုန်သော်လည်းကောင်း။ ကိလေသာ၊ ကိလေသတို့သည်။ သီလဘေဒဝသေန၊ သီလကို ပျက်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝီတိက္ကမိတုံ၊ လွန်ကျူးခြင်းငှာ။ န လဘန္တိ၊ မရကုန်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဝီတိက္ကမဋိပက္ခတ္တာ သီလဿာ”တိ၊ ဝိတိက္ကမဋိပက္ခတ္တာ သီလဿဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပရိယုဋ္ဌာနပ္ပဟာနန္တိ၊ ပရိယုဋ္ဌာနပ္ပဟာန-ဟူသည်ကား။ ဩကာသာဒါနဝသေန၊ အခွင့်ကို ယူသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ စိတ္တေ၊ စိတ်၌။ ကုသလပ္ပဝတ္တိံ၊ ကုသိုလ်ဖြစ်ခြင်းကို။ ပရိယာဒိယိတွာ၊ ကုန်စေ၍။ သမုပ္ပတ္တိဝသေန၊ ဖြစ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဥဋ္ဌာနံ၊ ထခြင်းသည်။ ပရိယုဋ္ဌာနံ၊ ပရိယုဋ္ဌာနမည်၏။ တဿ၊ ထိုကိလေသာ တထောင်းထောင်း ထသည်ကို။ ပဟာနံ၊ ပယ်ခြင်းတည်း။ အနုသယပ္ပဟာနန္တိ၊ အနုသယပ္ပဟာန-ဟူသည်ကား။ အရိယမဂ္ဂေန၊ အရိယာမဂ်ဖြင့်။ အပ္ပဟီနဘာဝန၊ မပယ်သော အဖြင့်ကြောင့်။ သန္တာနေ၊ သန္တာန်၌။ ကာရဏ (နိ-၅၄) လာဘေ၊ အကြောင်းကို ရသည်ရှိသော်။ ဥပ္ပဇ္ဇနာရဟာ၊ ဖြစ်ထိုက်ကုန်သော။ ထာမဂတာ၊ အားရှိသည်၏ အဖြစ်သို့ ရောက်ကုန်သော။ ကာမရာဂါဒယော၊ ကာမရာဂအစရှိကုန်သော။ သတ္တကိလေသာ၊ ခုနစ်ပါးသော ကိလေသာတို့သည်။ သန္တာနေ၊ ၌။ အနု အနု၊ အဖန်တလဲလဲ။ သယနတော၊ ကိန်းတတ်သောကြောင့်။ အနုသယာ နာမ၊ အနုသယမည်ကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုအနုသယတို့ကို။ ပဟာနံ၊ ပယ်ခြင်းတည်း။
တဒင်္ဂပ္ပဟာနံန္တိ၊ တဒင်္ဂပ္ပဟာန-ဟူသည်ကား။ တေန တေန ဒါနသီလာဒိကုသလင်္ဂေန၊ ထိုထိုဒါန, သီလအစရှိသော ကုသိုလ်အင်္ဂါဖြင့်။ တဿ တဿ အကုသလင်္ဂဿ၊ ထိုထို အကုသိုလ်အင်္ဂါကို။ ပဟာနံ၊ ပယ်ခြင်းသည်။ တဒင်္ဂပ္ပဟာနံ၊ တဒင်္ဂပ္ပဟာနမည်၏။ ဒုစ္စရိတ သံကိလေသဿ ပဟာနံ န္တိ၊ ဒုစ္စရိတ သံကိလေသဿ ပဟာနံ-ဟူသည်ကား။ ကာယဝစီဒုစရိတမေဝ၊ ကာယ, ဝစီဒုစရိုက်သည်ပင်လျှင်။ ယတ္ထ၊ အကြင်သန္တာန်၌။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ သန္တာနံ၊ ထိုသန္တာန်ကို။ သမ္မာ၊ လွန်စွာ။ ကိလေသေတိ ဥပတာပေတိ၊ ပူပန်စေတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သံကိလေသော၊ သံကိလေသေမည်၏။ တဿ၊ ထိုဒုစရိုက်ကိလေသာကို။ တဒင်္ဂဝသေန၊ တဒင်္ဂအစွမ်းဖြင့်။ ပဟာနံ၊ ပယ်ခြင်းတည်း။ သမာဓိဿ၊ သမာဓိမည်၏။ ကာမစ္ဆန္ဒပဋိပက္ခတ္တာ၊ ကာမစ္ဆန္ဒ၏ ဆန့်ကျင်ဘက် ဖြစ်သောကြောင့်။ သုတ္တန္တပိဋကေ၊ သုတ္တန်ပိဋကတ်၌။ တဏှာသံကိလေသဿ၊ တဏှာဟူသော ညစ်ညူးကြောင်းကို။ ပဟာနံ၊ ပယ်ခြင်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အတ္တာဒိသုညသဘာဝ ဓမ္မပ္ပကာသနတော၊ အတ္တအစရှိသည်မှ ဆိတ်သော သဘောတရားကို ပြရာဖြစ်သောကြောင့်။ အဘိဓမ္မပိဋကေ၊ အဘိဓမ္မာပိဋကတ်၌။ ဒိဋ္ဌိသံကိလေသဿ၊ ဒိဋ္ဌိဟူသော ညစ်ညူးကြောင်းကို။ ပဟာနံ၊ ပယ်ခြင်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဧကမေကသ္မိ ေဉှတ္ထာတိ၊ ဧကမေကသ္မိ ေဉှတ္ထ-ဟူသည်ကား။ ဧတ္ထ ဧတေသ တီသု ပိဋကေသု၊ ထိုပိဋကတ်သုံးပုံတို့တွင်။ ဧကေကသ္မိံ ပိဋကေ၊ တပုံပုံသော ပိဋကတ်၌။ ဣတိအတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဓမ္မောတိ ပါဠီတိ ဧတ္ထ၊ ဓမ္မောတိ ပါဠီဟူသောပုဒ်၌။ သီလာဒိဝိသိဋ္ဌတ္ထဿ၊ သီလအစရှိသည်ဖြင့် ထူးသော သဘောရှိသော။ ဓမ္မဿ၊ ပါဠိကို။ ယောဂတော စ၊ ယှဉ်စေတတ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဗုဒ္ဓါနံ၊ ဘုရားရှင်တို့၏။ သဘာဝ နိရုတ္တိဘာဝတော စ၊ သဘောအားဖြင့် ထုတ်ဆိုအပ်သော သဒ္ဒါ၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ပကဋ္ဌာနံ ဥက္ကဋ္ဌာနံ၊ လွန်ကဲကုန်သော။ [စာမျက်နှာ-၂၁] ဝစနပ္ပဗန္ဓနံ၊ စကားအပေါင်းတို့၏။ အာဠိပန္တိ၊ အစဉ်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပါဠိ၊ ပါဠိမည်၏။ ပရိယတ္တိဓမ္မော၊ ပရိယတ္တိဓမ္မေရ၏။ သမ္မုတိပရမတ္ထဘေဒဿ၊ ပညတ်ပရမတ်အားဖြင့် ပြားသော။ အတ္ထဿ၊ အနက်ကို။ အနုရူပဝါစကဘာဝေန၊ လျော်စွာ ဟောတတ်သော အဖြစ်ဖြင့်။ ပရမတ္ထသဒ္ဒေသု၊ ပရမတ္ထသဒ္ဒါ တို့၌။ ဧကန္တေန၊ စင်စစ်အား (နိ-၅၅) ဖြင့်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ ဝဝတ္ထာပိတော၊ ပိုင်းခြားမှတ်သားအပ်သော။ နာမပညတ္တိပဗန္ဓော၊ နာမပညတ် အပေါင်းဖြစ်သော။ ပါဠိ၊ ပါဠိသည်။ ဓမ္မော နာမ၊ ဓမ္မမည်၏။ ဒေသနာယ စ၊ ဒေသနာ၏လည်းကောင်း။ ဓမ္မဿစ၊ ပါဠိ ၏လည်းကောင်း။ ဝိသေသော၊ အထူးကား။ ကော၊ အဘယ်နည်း။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့ မေးငြားအံ့။ ယထာဝုတ္တနယေန၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်။ မနသာ၊ စိတ်တော်ဖြင့်။ ဝ ဝတ္ထာပိတဓမ္မဿ၊ မှတ်အပ်သော တရားကို။ ပရေသံ၊ သူတစ်ပါးတို့အား။ ဗောဓနဘာဝေန၊ သိစေသော အဖြစ်ဖြင့်။ အတိသဇ္ဇာ၊ ညွှန်ခြင်းသည်။ ဝါစာယ၊ နှုတ်ဖြင့်။ ပကာသကာ၊ ပြခြင်းသည်။ “ဒေသနာ၊ ဒေသနမည်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဒေသနာ တဿာ မနာသာ ဝဝတ္ထာပိတာယ ပါဠိယာ ဒေသနာ”တိ၊ ဒေသနာ တဿာ မနာသာ ဝဝတ္ထာပိတာယ ပါဠိယာ ဒေသနာဟူ၍။ အာဟ၊ ဟော၏။ တဒုဘယမ္ပိ၊ ထိုဓမ္မ, ဒေသနာ နှစ်ခု အပေါင်းသည်လည်း။ ပရမတ္ထတော၊ ပရမတ်အားဖြင့်။ သဒ္ဒေါဧဝ၊ သဒ္ဒါသာတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ ပရမတ္ထဝိနိမုတ္တာယ၊ ပရမတ်မှ လွတ်သော။ သမ္မုတိယာ၊ ပညတ်၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ဣမမေဝ နယံ၊ ဤနည်းကိုသာလျှင်။ ဂဟေတွာ၊ ဟူ၍။ ကေစိ အာစရိယာ၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်။ “ဓမ္မောစ၊ ဓမ္မသည်လည်းကောင်း။ ဒေသနာ စ၊ ဒေသနသည်လည်းကောင်း။ ပရမတ္ထတော၊ ပရမတ္ထနအားဖြင့်။ သဒ္ဒေါ ဧဝ၊ သဒ္ဒါသည်သာလျှင်တည်း။ “ အနုပဝဇ္ဇာယေဝ၊ မတားမမြစ်အပ်ကုန်သာကလျှင်တည်း။ ကာမာဝစရပဋိသန္ဓိဝိပါကာ၊ ကာမာဝစရပဋိသန္ဓေတည်းဟူသော ဝိပါတ်စိတ်တို့ကို။ ပရိတ္တာရမ္မဏာတိ၊ ကာမအာရုံရှိကုန်၏ ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိယထာ၊ ဆိုအပ်ကုန်ကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထို့အတူ။ ဣဒံ သမ္ပဒံ၊ ဤဥပမာ၏ ပြည့်စုံခြင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ကာမာဝစရပဋိသန္ဓိဝိပါကာ၊ ကာမာဝစရပဋိသန္ဓေတည်းဟူသော ဝိပါတ်စိတ်တို့ကို။ နိဗ္ဗတ္တိတပရမတ္ထဝိသယာ”တိ၊ ဆတ်ဆတ်သော ပရမတ္ထလျှင် အာရုံရှိကုန်၏ဟူ၍။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ နသက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ကသ္မာ၊ နည်းဟူမူကား။ ဣတ္ထိပုရိသာဒိအာကာရ ပရိဝိတက္ကပုဗ္ဗကာနံ၊ မိန်းမ, ယောကျ်ားအစရှိသော အခြင်းအရာကို ကြံခြင်းလျှင် ရှေ့သွားရှိကုန်သော။ ရာဂါဒိအကုသလာနဉ္စ၊ မေတ္တာအစရှိသော အကုသိုလ်တို့၏ လည်းကောင်း။ အာရမ္မဏံ၊ အာရုံကို။ ဂဟေတွာပိ၊ ယူ၍လည်း။ သမုပ္ပဇ္ဇနတော၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်တည်း။ ပန၊ ထိုသို့ ဆတ်ဆတ်သော ပရမတ္ထလျှင် အာရုံရှိသည် မဟုတ်လေသော်လည်း။ အဿ ပရိကပ္ပဿ၊ ထိုသို့ ကြံခြင်း၏။ ပရမတ္ထဓမ္မမူလကတ္တာ၊ ပရမတ္ထတရားလျှင် မူလရှိ သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ (နိ-၅၆) ပရမတ္ထဝိသယတာ၊ ပရမတ္ထတရားလျှင် အာရုံရှိသော အဖြစ်ကို။ ပညာပေတုံ၊ ပညတ်ခြင်းငှါ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဣဓာပိ၊ ဤဓမ္မဒေသနာ၌လည်း။ ပညာပေတုံ၊ ပညတ်ခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ တီသုပိ ပိဋကေသု၊ သုံးပုံသော ပိဋကတ်တို့၌လည်း။ ဧတေ ဓမ္မတ္ထဒေသနာပဋိဝေဓာ၊ ဤဓမ္မ, အတ္ထ, ဒေသနာ ပဋိဝေဓတို့သည်။ ဂန႓ီရာ၊ နက်နဲကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤစကား၌။ ပိဋကာဝယဝါနံ၊ ပိဋကတ်၏ အစိတ်ဖြစ်ကုန်သော။ ဓမ္မာဒီနံ၊ ဓမ္မအစရှီသည်တို့၏။ ဂန႓ီရဘာဝေါ၊ နက်နဲသောအဖြစ်ကို။ ဝုစ္စမာနော၊ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ တံသမုဒါယဿ၊ ထိုဓမ္မအစရှိသည်တို့၏ အပေါင်းဖြစ်သော။ ပိဋကဿပိ၊ ပိဋကတ်၏လည်း။ ဂမ္ဘီရဘာဝေါ၊ နက်နဲသောအဖြစ်ကို။ ဝုတ္တောယေဝ၊ ဆိုအပ်သည်သာလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဒုက္ခေန၊ ငြိုငြင်သဖြင့်။ ဩဂယှန္တိ၊ သက်ဝင်အပ်ကုန်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧတေသု၊ ထိုဓမ္မအစရှိသည်တို့၌။ ဒုက္ခော၊ ငြိုငြင်သော။ ဩဂါဟော ဩဂါဟနံ အန္တောပဝိသနံ၊ အတွင်းသို့ သက်ဝင်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဒုက္ခောဂါဟော၊ ဒုက္ခောဂါဟေမည်၏။ ဧတ္ထာတိ၊ ဇတ္ထ-ဟူသည်ကား။ ဧတေသု ပိဋကေသု၊ ထိုပိဋကတို့တွင်။ ဧတံ၊ ဤ ဧတ္ထဟူသော ပုဒ်သည်။ နိဒ္ဓါရဏေ၊ နိဒ္ဓါရဏအနက်၌။ ဘုမ္မဝစနံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။
ဟေတုနော၊ အကြောင်း၏။ ဖလံ၊ အကျိုးတည်း။ ဟေတုဖလံ၊ အကြောင်း၏ အကျိုး။ ဓမ္မာဘိလာပေါတိ၊ ဓမ္မာဘိလာပေါ-ဟူသည်ကား။ အတ္ထဗဉ္စနကော၊ အနက်ကိုပြတတ်သော။ အဝိပရီတာဘိလာပေါ၊ မဖောက်ပြန်သော သဒ္ဒါတည်း။ ဝိသယတောအသမ္မောဟတော စာတိ၊ ဝိသယတောအသမ္မောဟတော စဟူသောစကားသည်။ လောကိယလောကုတ္တရာနံ၊ လောကီလောကုတ္တရာဖြစ်သော ပဋိဝေဓတို့၏။ ယထာက္ကမံ၊ အစဉ်းအတိုင်း။ အဝဗောဓပ္ပပကာရဒဿနံ၊ သိစေအပ်သော တရားတို့၏ အပြားကို ပြကြောင်းတည်း။ ဧတဿ၊ ဝိသယတော အသမ္မောဟတောစ၊ ဟူသော စကား၏။ အဝဗ္ဗောဓောတိ ဣမိနာ၊ အဝဗောဓောဟူသော စကားနှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ လောကိယော၊ လောကီပဋိဝေဓကို။ ဓမ္မအတ္ထာဒိံ၊ ဓမ္မ, အတ္ထ အစရှိသည်ကို။ အာလမ္ဗိတွာဝ၊ အာရုံပြု၍ သာလျှင်။ ပဝတ္တနတော၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ဝိသယတော၊ အာရုံအားဖြင့်။ အဝဗောဓောတိ၊ သိခြင်းဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ လောကုတ္တရော ပန၊ လောကုတ္တရာပဋိဝေဓကိုကား။ နိဗ္ဗာမာရမ္မဏတာယ၊ နိဗ္ဗာန်လျှင် အာရုံရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တံ၊ ထို ဓမ္မ, အတ္ထအစရှိသည်ကို။ အနာလမ္ဗမာနောပိ၊ လောကုတ္တရာပဋိဝေဓကိုကား။ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏတာယ၊ နိဗ္ဗာန်လျှင် အာရုံမပြုသော်လည်း။ တဗ္ဗိသယမောဟဝိဒ္ဓံသနေန၊ ထို ဓမ္မ, အတ္ထစသည်လျှင် အရုံရှိသော မောဟကို ဖျက်ဆီးသဖြင့်။ ဓမ္မာဒီသု၊ ဓမ္မအစရှိသည်တို့၌။ ပဝတ္တန (နိ-၅၇) တော၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ အသမ္မောဟတော၊ မတွေဝေသော အားဖြင့်။ အဝ ဗောဓောတိ၊ သိခြင်းဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ အတ္ထနုရူပံ ဓမ္မေသူတိ၊ အတ္ထနုရူပံ ဓမ္မေသူ-ဟူသည်ကား။ ကာရိယာနုရူပံ၊ အကျိုးအားလျော်စွာ။ ကာရဏေသု၊ အကြောင်းတို့၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ပညတ္တိပထာနုရူပံ ပညတ္တီသူတိ၊ ပညတ္တိပထာနုရူပံ ပညတ္တီသု-ဟူသည်ကား။ ဆဗ္ဗိဓနာမပညတ္တိယာ၊ ခြောက်ပါးအပြားရှိသော နာမပညတ်၏။ ပထော၊ အကြောင်းတည်း။ ပညတ္တိပထော၊ ပညတ်၏ အကြောင်း။ တဿ၊ ထိုပညတ်၏ အကြောင်းအား။ အနူရူပံ၊ လျော်စွာ။ ပညတ္တီသု၊ ပညတ်တို့၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
[စာမျက်နှာ-၂၂] ဓမ္မဇာတန္တိ၊ ဓမ္မဇာတံ-ဟူသည်ကား။ ကာရဏပ္ပဗန္ဓော၊ အကြောင်းအပေါင်းတည်း။ ဝါ၊ ကား။ ကာရဏမေဝ၊ အကြောင်းသာတည်း။ အတ္ထဇာတန္တိ၊ အတ္ထဇာတံ-ဟူသည်ကား။ ကာရိယပဗန္ဓော၊ အကျိုးအပေါင်းတည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကာရိယမေဝ၊ အကျိုးသာတည်း။ ယာ စာယံ ဒေသနာ၊ အကြင်ဒေသနာသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ယော စေတ္ထာတိ၊ ယော စေတ္ထ-ဟူသည်ကား။ ဧတာသု ဓမ္မတ္ထဒေသနာသု၊ ထိုဓမ္မတ္ထဒေသနာတို့၌။ ယော ကဋိဝေဓော၊ အကြင်ထိုးထွင်းခြင်းသည်။ ဣတိ အတ္ထော၊ အနက်။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထာ-ဟူသည်ကား။ ဧတေသုတီသု ပိဋကေသု၊ ထို ပိဋကတ်သုံးပုံတို့တွင်။
အလဂဒ္ဒူပမာတိ ဧတ္ထ၊ အလဂဒ္ဒူပမဟူသော ပုဒ်၌။ အလဂဒ္ဒသဒ္ဒေန၊ အလဂဒ္ဒသဒ္ဒါဖြင့်။ အလဂဒ္ဒဂ္ဂဟဏံ၊ မြွေကို ကိုင်ခြင်းကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကေသု ဝိယ၊ အဘယ်တို့၌ ကဲ့သို့နည်း။ ဝီဏာဝါဒနံ၊ စောင်းတီးခြင်းသည်။ ဝီဏာ၊ ဝီဏာမည်၏။ ဣတိအာဒီသု ဝိယ၊ ဤသို့ အစရှိသည်တို့၌ ကဲ့သို့တည်း။ စ၊ ဆက်၍ ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့် ကိုင်သည်ရှိသော်။ ဍံသတိ၊ ကိုက်၏။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာအားဖြင့် ကိုင်သည်ရှိသော်။ ဍံသတိ၊ ကိုင်၏။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ဒုဂ္ဂဟဏံ၊ မကောင်းသဖြင့် ကိုင်ခြင်းကို။ ဂဟဏံ၊ ဂဟဏဟူ၍။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဣတရဂ္ဂဟဏေ၊ မကောင်းသဖြင့် ကိုင်ခြင်းမှ တစ်ပါးသော ကောင်းစွာ ကိုင်ခြင်း၌။ ဝိရောဓာဘာဝါ၊ ဆန့်ကျင်ခြင်း၏ မရှိသောကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဧတိဿာ ပရိယတ္တိယာ၊ ထိုဆင်ခြင်းအား။ အလဂဒ္ဒဿ၊ အဆိပ်ပြင်းထန်သော မြွေကို။ ဂဟဏံ၊ ထိုသင်ခြင်းဟူသော။ ဥပမံ၊ ဥပမာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့သော ဝစနတ္ထဖြင့်။ အလဂဒ္ဒူပမာ၊ မည်၏။ စ သစ္စံ၊ မှန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤပုဒ်၌။ အာသိဝိသော၊ မြွေကို။ ဂဟဏံ၊ ကိုင်ခြင်းဟူသော။ ဥပမံ၊ ဥပမာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့သော ဝစနတ္ထဖြင့်။ အလဂဒ္ဒူပမာ၊ မည်၏။ စ သစ္စံ၊ မှန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤပုဒ်၌။ အာသိဝိသော၊ မြွေကို။ အလဂ ဒ္ဒေါတိ၊ (နိ-၅၈) ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော၊ ထိုမြွေကို။ အလံ ပရိယတ္တော၊ စွမ်းနိုင်သော။ ဇီဝိတဂဟဏော၊ အသက်ကို ယူဆောင်၍။ သမတ္ထော၊ စွမ်းနိုင်သော။ ဝိသသင်္ခါတော၊ ဝိသဟုဆိုအပ်။ ဂဒေါ၊ အဆိပ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အလံဂဒေါ”တိ၊ အလံဂဒေါဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ဆိုအပ်လျက်။ “အလဂဒ္ဒေါ''၊ အလဂဒေါဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။
ဧတိဿာ၊ ထိုသင်ခြင်းအား။ ဝဋ္ဋတော၊ ဝဋ်မှ။ နိဿရဏံ၊ ထွက်မြောက်ခြင်းဟူသော။ အတ္ထော ပယောဇနံ၊ အကျိူးသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ နိဿရဏတ္ထာ၊ နိဿရဏတ္ထမည်၏။ ဘဏ္ဍာဂါရိကော ဝိယ၊ ဘဏ္ဍာစိုးကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဘဏ္ဍာဂါရိကော၊ မည်၏။ ဓမ္မရတနာနုပါလကော၊ တရားရတနာကို စောင့်သော ရဟန္တာကို ရ၏။ အတ္တနိရပေက္ခဿ၊ မိမိကိုယ်ကို မငဲ့သော။ တဿ၊ ထိုရဟန္တာ၏။ ပရိယတ္တိ၊ သင်ခြင်းသည်။ ဘဏ္ဍာဂါရိယပရိယတ္တိ၊ ဘဏ္ဍာဂါရိယပရိယတ္တိမည်၏။ ဒုဂ္ဂဟိတာနီတိ၊ ဒုဂ္ဂဟိတာနီ-ဟူသည်ကား။ ဒုဋ္ဌုံ၊ မကောင်းသဖြင့်။ ဂဟိတာ၊ သင်အပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဥပါရမ္ဘောဒိဟေတု ပရိယာပုဋာ”တိ၊ ဥပါရမ္ဘောဒိဟေတု ပရိယာပုဋဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ စ၊ ဤပါဌ်၌လည်း။ ဥပါရမ္ဘော နာမ၊ မည်သည်ကား။ ပရိယတ္တိံ၊ ပရိယတ်ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ပရဝမ္ဘနံ၊ သူတစ်ပါးကို ကဲ့ရဲ့ခြင်းတည်း။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ဣတိဝါဒပ္ပမောက္ခလာဘသက္ကာရာဒိံ၊ ဤသို့ သင်သဖြင့် အကဲ့ရဲ့ လွတ်ခြင်း, လာဘ်ရခြင်း, ပူဇော်သကာရှိခြင်း အစရှိသည်ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သင်္ဂြိုဟ်၏။ ယံ သန္ဓာယာတိ၊ ယံ သန္ဓာယာ-ဟူသည်ကား။ ယံ ပရိယတ္တိဒုဂ္ဂဟဏံ၊ အကြင် ပရိယတ္တိကို မကောင်းသဖြင့် သင်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တန္တိ၊ ဝုတ္တ-ဟူသည်ကား။ အလဂဒ္ဒူပမသုတ္တေ၊ အလဂဒ္ဒူဗမသုတ်၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တဉ္စဿ အတ္ထံ နာနုဘောန္တီတိ၊ တဉ္စဿ အတ္ထံ နာနုဘော-ဟူသည်ကား။ အဿ ဓမ္မဿ၊ ထိုပရိယတ်တရား၏။ သီလပရိပူရဏာတိသင်္ခါတံ၊ သီလပြည့်စုံခြင်းအစရှိသည်ဟု ဆိုအပ်သော။ တဉ္စ အတ္ထံ၊ ထိုအကျိုးကိုလည်း။ ဧတေ ဒုဂ္ဂဟိတဂါဟိနော၊ ထိုမကောင်းသောသင်ခြင်းဖြင့် သင်ကုန်သော သူတို့သည်။ နာနုဘောန္တိ န ဝိန္ဒန္တိ၊ မရကုန်။ ပဋိဝိဒ္ဓါကုပ္ပေါတိ၊ ပဋိဝိဒ္ဓါကုပ္ပေါ-ဟူသည်ကား။ ပဋိဝိဒ္ဓအရဟတ္တဖလော၊ ထိုးထွင်းအပ်သော အရဟတ္တဖိုလ်ရှိသော။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တီသု ပိဋကေသု၊ ပိကဋတ်သုံးပုံတို့၌။ ယထာရဟံ၊ ထိုက်သည်အားလျှော်စွာ။ သမ္ပတ္တိဝိပတ္တိယော၊ ပြည့်စုံခြင်း ပျက်စီးခြင်းတို့ကို။ နိဒ္ဓါရေတွာ၊ ထုတ်၍။ ဒေဿန္တော၊ ပြလိုရကား။ “ဝိနယေပနာ'' ဝိနယေပနာ တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ တာသံယေဝါတိ၊ ဟူသော။ အဝဓာရဏံ၊ အဝဂေရဏသဒ္ဒါကို။ ဆဠာဘိညာစတုပဋိသမ္ဘိဒါနံ၊ (နိ-၅၉) အဘိညာဉ် ခြောက်ပါး, ပဋိသမ္ဘိဒါလေးပါးတို့၏။ ဝိနယေ၊ ၌။ ပဘေဒဝစနာဘာစံ၊ အပြားအားဖြင့် ဟောခြင်းမရှိသည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဝေရဉ္ဇကဏ္ဍေ၊ ဝေရဉ္ဇကဏ္ဍ၌။ တိဿော ဝိဇ္ဇာဝ၊ ဝိဇ္ဇာသုံးပါးတို့ကိုသာလျှင်။ ဝိဘတ္တာ၊ ဝေဖန်အပ်ကုန်၏။ ဒုတိယေ၊ သုတ္တန်ပိဋကတ်၌။ တာသံ ယေဝါတိ၊ တာသံ ယေဝဟူသော။ အဝဓာရဏံ၊ အဝဓာရဏဘဒ္ဒါကို။ စတေဿာ ပဋိသမ္ထိဒါ၊ ပဋိသမ္ဘိဒါလေးပါးတို့ကို။ အပေက္ခိတွာ၊ ငဲ့၍။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ နည်း။ တိဿန္နမ္ပိ၊ ဝိဇ္ဇာသုံးပါးတို့၏လည်း။ ဆသု အဘိညာသု၊ ခြောက်ပါးသော အဘိညာဉ်တို့၌။ အန္တောပဝိဋ္ဌတ္တာ၊ အတွင်းဝင်သောကြောင့်တည်း။ တာသဉ္စာတိ ဧတ္ထ၊ တာသဉ္စဟူသော ပုဒ်၌။ စသဒ္ဒေန၊ စသဒ္ဒါဖြင့်။ သေသာနမ္ပိ၊ ပဋိသမ္ဘိဒါမှ ကြွင်းသော ဝိဇ္ဇာ, အဘိညာဉ်တို့၏ အဘိဓမ္မာပိဋကလည်း။ တတ္ထ၊ ထို အဘိဓမ္မာ၌။ အတ္ထိဘာဝံ၊ ရှိသော အဖြစ်ကို။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အဘိဓမ္မပိဋကေ၊ အဘိဓမ္မပိဋက၌။ တိဿော ဝိဇ္ဇာ၊ ဝိဇ္ဇာသုံးပါးတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဆ အဘိညာ၊ အဘိဉာဉ်ခြောက်ပါးတို့ကိုလည်းကောင်း။ စတေဿာ ပဋိသမ္ဘိဒါ စ၊ ပဋိသမ္ဘိဒါလေးပါးတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဝုတ္တာ ဧဝ၊ ဟောအပ်ကုန်သည်သာလျှင်ကတည်း။ ပဋိသမ္ဘိဒါနံ၊ ပဋိသမ္ဘီဒါတို့၏။ တတ္ထေဝ၊ ထိုအဘိဓမ္မာ၌သာလျှင်။ သမ္မာ၊ ကောင်းစွာ။ ဝိဘတ္တဘာဝံ၊ ဝေဖန်အပ်သော အဖြစ်ကို။ ဒီပေတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “တတ္ထေဝါ”တိ၊ အဝဓာရဏံ၊ အတ္ထေဝဟူသော အဝဓာရဏသဒ္ဒါကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဥပါဒိန္နဖဿောတိ၊ -ဟူသည်ကား။ မဂ္ဂေန၊ မိမိမဂ်ဖြင့်။ မဂ္ဂပဋိပါဒနဖဿော၊ မဂ်ကို သွင်းခြင်း အတွေ့သည်။ တေသန္တိ၊ တေသံ-ဟူသည်ကား။ တေသံ ပဋကာနံ၊ ထိုပိဋကတ်တို့တွင်။ ဧတန္တိ၊ ဧတံ-ဟူသည်ကား။ ဧတံ ဗုဒ္ဓဝစနံ၊ ဤ ဘုရားစကားတော်သည်။
[စာမျက်နှာ-၂၃] စတုတ္ထိံ သေဝ သုတ္တန္တာတိ၊ စတုတ္ထိံ သေဝ သုတ္တန္တဟူသော။ ဂါထာယ၊ ဂါထာ၌။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထယောဇနာ၊ အနက်ယောဇနာခြင်းတည်း။ ယဿ နိကာ ယဿ၊ အကြင် နိကာယ်အား။ သုတ္တဂဏနတော၊ သုတ်အရေအတွက်အားဖြင့်။ စတုတ္တိံ သေဝ သုတ္ထန္တာ၊ သုံးဆယ့် လေးသုတ်တို့သည်လျှင်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ယဿ သင်္ဂဟဿ၊ အကြင် နိကာယ်အား။ ဝဂ္ဂါ၊ သုံးဝဂ်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တိဝဂ္ဂေါ သင်္ဂဟော၊ တိဝဂ္ဂေါ သင်္ဂဟေမည်၏။
နဝံ ပန ဘိက္ခုနာ စီဝရလာဘေန-၌ ပန ဘိက္ခုနာ၊ ခြားလျက် နဝစီဝရလာဘေန-ဟု သမာသ် ဖြစ်သကဲ့သို့ ယဿဟူသော ပုဒ်တစ်ပါးခြားလျက် ”တိဝဂ္ဂေါ သင်္ဂဟော''ဟု သမာသ် ဖြစ်သည်။ အလုတ္တသမာသ်တည်း။ (နိ-၆၀) ပဌမော၊ ရှေ့ဦးစွာသော။ ဧသ နိကာယော၊ ဤနိကာယ်သည်။ ဣဓ၊ ဤနိကာယ်တို့တွင်။ ဒီဃနိကာယော၊ ဒီဃနိကာယ်မည်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထယောဇနာ၊ အနက်ယောဇနာခြင်းတည်း။ အနုလောမိကောတိ၊ အနုလောမိကေ-ဟူသည်ကား။ အပစ္စနီကော၊ အဆန့်ကျင်။ အတ္ထာနုလောမနတော၊ အနက်အားလျော်ခြင်းကြောင့်။ အနွတ္ထနာမော၊ အနွတ္ထမည်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧကနိကာယမ္ပီ တိ၊ ဧကနိကာယမ္ပီ-ဟူသည်ကား။ ဧကသမူဟမ္ပိ၊ တစ်ခုသော အပေါင်းကိုလည်း။ ဧဝံ စိတ္တန္တိ၊ -ဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဝိစိတ္တံ၊ ဆန်းကြယ်သော။ ယထယိဒန္တိ၊ ယထယိဒံ-ဟူသည်ကား။ ဣမေ ယထာ၊ ဤတိရစ္ဆာန်တို့ကဲ့သို့။ ပေါဏိကာ၊ ပေါဏိကတို့သည်လည်းကောင်း။ စိက္ခလ္လိကာ၊ စိက္ခလ္လိကတို့သည်လည်းကောင်း။ ခတ္တိယာ၊ မင်းအမည်တို့တည်း။ တေသံ၊ ထိုမင်းတို့၏။ နိဝါသော၊ နေရာကို။ “ပေါဏိကနိကာယော စိက္ခလ္လိကနိကာယော”တိ၊ ပေါဏိကနိကာယော စိက္ခလ္လိကနိကာယောဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ပဉ္စဒသဝဂ္ဂပရိဂ္ဂဟောတိ၊ ပဉ္စဒသဝဂ္ဂပရိဂ္ဂဟော-ဟူသည်ကား။ ပဉ္စဒသဟိ၊ တစ်ဆယ့်ငါးပါးကုန်သော။ ဝဂ္ဂေဟိ၊ ဝဂ်တို့ဖြင့်။ ပရိဂ္ဂဟိတော၊ သိမ်းဆည်းအပ်၏။ သုတ္တန္တာနံ သဟဿာနိ သတ္တသုတ္တသတာနိ စာတိ၊ သုတ္တန္တာနံ သဟဿာနိ သတ္တသုတ္တသတာနိ စဟူသော။ ပါဌေ၊ ပါဌ်၌။ သုတ္တန္တာနံ၊ သုတ်တို့၏။ သတ္တသဟဿနိ၊ ခုနစ်ထောင်တို့လည်းကောင်း။ သတ္တ သုတ္တသတာနိ စ၊ သုတ်ခုနစ်ရာတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ စေအပ်၏။ ကတ္ထစိပန၊ အချို့ပါဌ်၌ကား။ “သတ္တ သုတ္တသဟဿာနိ သတ္တ သုတ္တသတာနိ စာ”တိ၊ သတ္တ သုတ္တသဟဿာနိ သတ္တ သုတ္တသတာနိ စဟူ၍။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။ ပုဗ္ဗေ နိဒဿိတာတိ၊ ပုဗ္ဗေ နိဒဿိတာ-ဟူသည်ကား။ သုတ္တန္တပိဋကနိဒ္ဒေသေ၊ သုတ္တန္တပိဋကတ်ကို ပြရာ၌။ နိဒဿိတာ၊ ပြအပ်ကုန်သော။
ဝေဒန္တိ၊ ဝေဒံ-ဟူသည်ကား။ ဉာဏံ၊ ဉာဏ်ကို။ တုဋ္ဌိန္တိ၊ တုဋ္ဌံ-ဟူသည်ကား။ ပီတိံ၊ ပီတိကို။ ဓမ္မက္ခန္ဓဝသေနာတိ၊ ဓမ္မက္ခန္ဓဝသေန-ဟူသည်ကား။ ဓမ္မရာသိဝသေန၊ တရားအစု၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒွါသီတိသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းနှစ်ထောင်သော ဓမ္မက္ခန္ဓာတို့ကို။ ဗုဒ္ဓတော၊ ဘုရားအထံမှ။ ဂဏှိ၊ သင်ပြီ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ သမ္ဗန္ဓော၊ စာစပ်တည်း။ ဒွေ သဟဿနိ ဘိက္ခုတော တိ၊ ဒွေသဟဿနိ ဘိက္ခုတော-ဟူသည်ကား။ ဓမ္မသေနာပတိအာဒီနံ၊ အရှင်သာရိပုတ္တရာ အစရှိကုန်သော။ ဘိက္ခုနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ သန္တိကာ၊ အထံမှ။ တေဟိယေဝ၊ ထိုအရှင်သာရိပုတ္တရာ အစရှိသည်တို့သည်သာလျှင်။ ဒေသိတာနိ၊ ဟောအပ်ကုန်သော။ ဒွေ သဟဿာနိ၊ နှစ်ထောင်သော ဓမ္မက္ခန္ဓာတို့ကို။ ဂဏှိ၊ သင်ပြီ။ မေတိ၊ မေ-ဟူသည်ကား။ မမ၊ ငါ၏။ ဟဒယေ၊ နှလုံး၌။ ပဝတ္တိနော၊ ဖြစ်ခြင်းရှိကုန်၏။ တေ ဓမ္မာ၊ ထိုတရားတို့သည်။ စတုရာသီတိသဟဿာနိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်တို့တည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းတည်း။ ဣဒဉ္စ၊ ဤစကားကိုလည်း။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဓရမာနကာ (နိ-၆၁) လေ၊ ထင်ရှားရှိသော ကာလ၌။ ဥဂ္ဂဟိတဓမ္မက္ခန္ဓာဝသေန၊ သင်အပ်သော ဓမ္မက္ခန္ဓာ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဘဂဝတိ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပရိနိဗ္ဗုတေ ပန၊ ပရိနိဗ္ဗာန်စံပြီးသော်ကား။ အာနန္ဒတ္ထေရေန၊ အာနန္ဒာထေရ်သည်။ ဒေသိတာနံ၊ ဟောအပ်ကုန်သော။ သုလသုတ္တဂေါပကမောဂ္ဂလ္လာနသုတ္တာနံ၊ သုဘသုတ်, ဂေါပကမောဂ္ဂလ္လာန်သုတ် အစရှိသည်တို့၏လည်းကောင်း။ တတိယသင်္ဂီတိယံ၊ တတိယသင်္ဂါယနာ၌။ မောဂ္ဂလိပုတ္တတိဿတ္ထေရေန၊ မောဂ္ဂလိပုတ္တတိဿထေရ်သည်။ ကတိတကထာဝတ္ထုပ္ပကရဏဿ စ၊ ဟောအပ်သော ကထာဝတ္ထုကျမ်း၏လည်းကောင်း။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဓမ္မက္ခန္ဓာနံ၊ ဓမ္မက္ခန္ဓာတို့၏။ စတုရာသီတိသဟဿတောပိ၊ ရှစ်သောင်းလေးထောင်ထက်လည်း။ အဓိကတာ၊ လွန်သောအဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။
ဧကာနုသန္ဓိကံ သုတ္တန္ဓိကံ သုတ္တန္တိ၊ အနုသန္ဓေ တစ်ခုရှိသော သုတ်မည်သည်ကား။ သတိပဋ္ဌာနာဒိ၊ သဟိပဋ္ဌာန်သုတ် အစရှိသည်တည်း။ အနေကာနုသန္ဓိကန္တိ၊ အနုသန္ဓေများစွာ ရှိသော သုတ်မည်သည်ကား။ ပရိနိဗ္ဗာနသုတ္တာဒိ၊ ပရိနိဗ္ဗာနသုတ် အစရှိသည်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တံ၊ ထိုပရိနိဗ္ဗာနသုတ်သည်။ နာနာ ဌာနေသု၊ အထူးထူးသော အရပ်တို့၌။ နာနာဓမ္မဒေသနာနံ၊ အထူးထူးသော ဓမ္မဒေသနာတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ပဝတ္တံ၊ ဖြစ်၏။ တိကဒုကဘာဇနံ၊ တိက်, ဒုက်ကို ဝေဖန်ခြင်းကို။ ဓမ္မသင်္ဂဏိယံ၊ ဓမ္မသင်္ဂဏီ၌။ နိက္ခေပကဏ္ဍအဋ္ဌကထာကဏ္ဍဝသေန၊ နိက္ခေပကဏ္ဍ, အဋ္ဌကထာကဏ္ဍ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ စိတ္တဝါရဘာဇနန္တိ ဣဒံ၊ စိတ္တဝါရဘာဇနံဟူသော စကားကို။ စိတ္တုပ္ပါဒကဏ္ဍဝသေန၊ စိတ္တုပ္ပာဒကဏ္ဍ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ အတ္ထိဝတ္ထူတိအာဒီသု၊ အတ္ထိဝတ္ထုအစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ ဝတ္ထု နာမ၊ ဝတ္ထုမည်သည်ကား။ သုဒိန္နကဏ္ဍာဒိ၊ သုဒိန္နကဏ္ဍအစရှိသည်တည်း။ သိက္ခာပဒံ၊ သိက္ခာပုဒ်သည်။ မာတိကာ၊ မည်၏။ အန္တရာပတ္တီတိ၊ အန္တရာပတ္တိ-ဟူသည်ကား။ သိက္ခာပဒန္တရေသု၊ သိက္ခာပုဒ် အကြားတို့၌။ အညသ္မိံဝတ္တုသ္မိံ၊ တစ်ပါးသော အကြောင်းကြောင့်။ ပညတ္တာ၊ ပညတ်အပ်သော။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်တည်း။ တိကစ္ဆေဒေါတိ၊ တိကိဆေဒေါ-ဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၂၄] တိကပါစိတ္တိယာဒိတိကစ္ဆေဒေါ၊ တိကပါစိတ်အစရှိသော တိက်ကို ဆုံးဖြတ်ခြင်းတည်း။ ဗုဒ္ဓဝစနံ၊ ဘုရားစကားတော်ကို။ သင်္ဂဟိတံ၊ သင်္ဂါယနာတင်အပ်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ အဿာတိ၊ အဿ-ဟူသည်ကား။ ဗုဒ္ဓဝစနဿ၊ ဘုရားဟောပါဋိတော်၏။ သင်္ဂီတိပရိယောသာနေ၊ သင်္ဂါယနာ တင်သော အဆုံး၌။ သာဓုကာရံ၊ ကောင်းချီးကို။ ဒဒမာနာ ဝိယ၊ ပေးဘိသကဲ့သို့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ အစ္ဆရံ၊ လက်ဖျစ်ကို။ ပဟရိတုံ၊ တီးခြင်းငှာ။ ယုတ္တနိ၊ သင့်ကုန်သည်တို့တည်း။ အစ္ဆရိယာနိ၊ လက်ဖျစ် တီးခြင်းငှါ သင့်ကုန်သည်တို့။ ပုပ္ဖဝဿစေလုက္ခေပါဒီနိ၊ ပန်းမိုးရွာစေခြင်း, ပုဆိုးပစ်မြှောက်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကို ရ၏။ (နိ-၆၂) ယာ၊ အကြင် သင်္ဂါယနာကို။ “ပဉ္စသတာ”တိ စ၊ ပဉ္စသတဟူ၍လည်းကောင်း။ “ထေရိကာ”တိ စ၊ ထေရိကာဟူ၍လည်းကောင်း။ ပဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ အယံ၊ ဤသင်္ဂါယနာသည်။ ပဌမမဟာသင်္ဂီတိ နာမ၊ ပဌမမဟာသင်္ဂီမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။
ဣတိ ဣမိနာ အနုက္ကမေန၊ ဤသို့သော အစဉ်ဖြင့်။ ဝိမတိဝိတောဒနိယံ၊ ကျမ်း၌။ သမန္တပါသဒိကာယ၊ သမန္တပါသာဒိက အမည်ရှိသော။ ဝိနယဋ္ဌကထာယ၊ ဝိနည်း အဋ္ဌကထာ၌။ ပဌမမဟာသင်္ဂီတိဝဏ္ဏနာနယော၊ ပဌမမဟာသင်္ဂါယနာကို ဖွင့်ကြောင်းဖြစ်သော နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ဒုတိယသင်္ဂီတိကထာဝဏ္ဏနာ
ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဌမမဟာသင်္ဂီတိံ၊ မဌမမဟာသင်္ဂါယနာကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ယဒတ္ထံ၊ အကြင်အလို့ငှာ။ သာ၊ ထိုသင်္ဂါယနာကို။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ ဒဿိတာ၊ ပြအပ်၏။ တံ အတ္ထံ၊ ထိုအလိုကို။ နိဂမနဝသေန၊ နိဂုံး၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ဣမိဿာ”တိ အာဒိံ၊ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတြာယံ အာစရိယပရမ္ပရာတိ၊ တတြာယံ အာစရိယပရမ္ပရ-ဟူသည်ကား။ တသ္မိံ ဇမ္ဗုဒီပေ၊ ထိုဇမ္ဗူဒိပ်၌။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အာစရိယာနံ၊ ဆရာတို့၏။ ပဝေဏီ ပဋိပါဋိ၊ အစဉ်တည်း။ ဝိဇိတာဝိနောတိ၊ ဝိဇိတာဝိနော-ဟူသည်ကား။ ဝိဇိတသဗ္ဗကိလေသပဋိပက္ခတ္တာ၊ အောင်အပ်ပြီးသော အလုံးစုံသော ကိလေသာ ဟူသော ဆန့်ကျင်ဖက် ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝိဇိတာဝန္တော၊ အောင်အပ်ကုန်ပြီးသော။ ဇမ္ဗုသိရိဝှယေတိ၊ ဇမ္ဗုသိရိဝှယေ-ဟူသည်ကား။ ယဿ ဒီပဿ၊ အကြင်ကျွန်းအား။ ဇမ္ဗုသဒိသော၊ သပြေပင်အမည်နှင့် တူသော။ သိရိမန္တော၊ ကျက်သရေရှိသော။ အဝှယော နာမံ၊ ဇမ္ဗူ-ဟူသော အမည်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တသ္မိံ ဇမ္မုဒီပေ၊ ထိုဇမ္ဗူဒိပ်ကျွန်း၌။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မဟန္ထေန၊ ကြီးသော။ ဇမ္ဗုရုက္ခေန၊ သပြေပင်ဖြင့်။ အဘိလက္ခိတတ္တာ၊ မှတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဒီပေါပိ၊ ကျွန်းကိုလည်း။ ဇမ္ဗူတိ၊ ဇမ္ဗူဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ အစ္ဆိဇ္ဇမာနံ အဝိနဿမာနံ၊ မပျောက်ပျက်စေသည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဝိနယဝံသန္တိအာဒီဟိ၊ ဝိနယဝံသံဤသို့ အစရှိကုန်သော သုံးပါးသော ပုဒ်တို့ဖြင့်။ ဝိနယပါဠိယေဝ၊ ဝိနည်းပါဠိကိုသာလျှင်။ ကထိတာ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တေသံ၊ ထိုဝိနယဝံသ အစရှိသော သဒ္ဒါတို့၏။ ပရိယာယဝစနတ္တာ၊ ပရိယာယ်သဒ္ဒါ၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ပကတညုတန္တိ၊ ပကတညုတံ-ဟူသည်ကား။ ဝေယျတ္တိယံ၊ ထက် (နိ-၆၃) မြတ်သော အဖြစ်သို့။ ပဋုဘာဝံ၊ လိမ္မာသော အဖြစ်သို့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဓုရဂ္ဂါဟောတိ၊ ဓုရဂ္ဂါဟော-ဟူသည်ကား။ ပဓာနဂ္ဂါဟီ၊ ပြဋ္ဌာန်းသည်ကို ယူသည်ဖြစ်၍။ သဗ္ဗေသံ၊ ခပ်သိမ်းသော ရဟန်းတို့၏။ ပါမောက္ခော၊ အကြီးသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဂဏှိ၊ ယူ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ သမုဒါယော သမူဟော၊ အပေါင်းတည်း။ ဘိက္ခုသမုဒါယော၊ ရဟန်းအပေါင်း။
ယဒါ၊ အကြင်အခါ၌။ နိဗ္ဗာယိံ သု၊ ပရိနိဗ္ဗာန်စံကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ဇောတယိတွာ စ သဗ္ဗဓီတိ၊ ဇောတယိတွာ စ သဗ္ဗဓီ-ဟူသည်ကား။ တမေဝ သဒ္ဓမ္မံ၊ ထိုသူတော်ကောင်းတရားကိုလျှင်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသော အရပ်တို့၌။ ပကာသယိတွာ၊ ပြု၍။ ဇုတိမန္တောတိ၊ ဇုတိမန္တော-ဟူသည်ကား။ ပညာဇုတိယာ၊ ပညာရောင်နှင့်။ ယုတ္တာ၊ ယှဉ်ကုန်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တေဇဝန္တော၊ တန်ခိုးရှိကုန်၏။ မဟာနုဘာဝါ၊ ကြီးသော အာနုဘော်ရှိကုန်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ နိဗ္ဗာယိံသူတိ၊ နိဗ္ဗာယိံသူ-ဟူသည်ကား။ အနုပါဒိသေသာယ၊ ဝိပါက်ကမ္မဇရုပ် အကြွင်းမရှိသော။ နိဗ္ဗာနဓာတုယာ၊ နိဗ္ဗာနဓါတ်ဖြင့်။ နိဗ္ဗာယိံ သု၊ ငြိမ်းကုန်၏။ အနာလယာတိ၊ အနာလယာဟူသည်ကား။ အသင်္ဂါ၊ မငြိတွယ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။
အထာတ၊ အထာဟူသည်ကား။ ပစ္ဆာ၊ နောက်၌။ ယဒါ၊ အကြင်အခါ၌။ ပရိနိဗ္ဗာယိံသု၊ ပရိနိဗ္ဗာန် စံကုန်၏။ တတော ပရံ၊ ထိုမှ နောက်၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ကပ္ပတိ သိင်္ဂီလောဏကပ္ပောတိ ဧတ္ထ၊ ကပ္ပတိ သိင်္ဂီလောဏကပ္ပော-ဟူသော ပုဒ်၌။ ကပ္ပသဒ္ဒေါ၊ ကပ္ပသဒ္ဒါသည်။ ဝိကပ္ပတ္ထော၊ အထူးကြံခြင်း အနက်ရှိ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ သိင်္ဂီလောဏဝိကပ္ပေါပိ၊ သားချိုဖြင့် ဆားကိုထည့်၍ အထူးကြံခြင်းသည်လည်း။ ကပ္ပတိ၊ အပ်၏။ ဣဒမ္ပိ ပက္ခန္တရံ၊ ဤအဖို့အထူးသည်လည်း။ ကပ္ပတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံတို့၌။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ တတ္ထ၊ ထို သိင်္ဂီလောဏကပ္ပေါ စသော ပါဌ်၌။ သိင်္ဂေန၊ သားချိုဖြင့်။ လောဏံ၊ ဆားကို။ ပရိဟရိတွာ၊ သွားလေရာ ဆောင်၍။ အလောဏကပိဏ္ဍပါတေန၊ ဆားမရှိသော ဆွမ်းနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ စားခြင်းငှာ။ [စာမျက်နှာ-၂၅] ကပ္ပတိ၊ အပ်၏။ သန္နိဓိံ၊ သိုမှီးခြင်းကို။ န ကရောတိ၊ မပြု။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ ဝဇ္ဇီပုတ္တကတို့ အလိုတည်း။ ကပ္ပတိဒွိဂုင်္လိကပ္ပေါတိ၊ ကပ္ပတိဒွိဂုင်္လိကပ္ပေါ-ဟူသည်ကား။ ဆာယာယ၊ နေရိပ်သည်။ ဒွိဂုင်္လံ၊ လက်နှစ်သစ်။ အတိက္ကန္တာယ၊ လွန်လတ်သော်။ ဝိကာလဘောဇနံ၊ ဝိကာလဘောဇဉ်ကို။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ စားခြင်းငှာ။ ကပ္ပတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ကပ္ပတိ ဂါမန္တရကပ္ပေါတိ၊ ကပ္ပတိ ဂါမန္တရကပ္ပေါ-ဟူသည်ကား။ “ဂါမန္တရံ၊ ရွာတစ်ပါးသို့။ ဂမိဿာမီ”တိ၊ သွားအံ့ဟူ၍။ ပဝါရိတေန၊ (နိ-၆၄) မြစ်မိသော ရဟန်းသည်။ အနတိရိတ္တဘောဇနံ၊ အတိရိတ်မပြုသော ဘောဇဉ်ကို။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ ငှာ။ ကပ္ပတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ကပ္ပတိ အာဝါသကပ္ပေါတိ၊ အာဝါသကပ္ပေါ-ဟူသည်ကား။ ဧကသီမာယ၊ တသိမ်တည်း၌။ ဌိတေသု၊ တည်ကုန်သော။ နာနာသေနာသေနေသု၊ အထူးထူးသော ကျောင်းတို့၌။ ဝိသုံ ဝိသုံ၊ အသီးအသီး။ ဥပေါသထာဒီနိ၊ ဥပုသ်အစရှိကုန်သော။ သံဃကမ္မာနိ၊ သံဃကံတို့ကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ကပ္ပတိအနုမတိကပ္ပေါတိ၊ ကပ္ပတိအနုမတိကပ္ပေါ-ဟူသည်ကား။ “အနာဂတာနံ၊ မလာသေးသော ရဟန္တာတို့၏။ အနုမတိံ၊ အလိုဆန္ဒကို။ အာဂတကာလေ၊ လာသော ကာလမှ။ ဂဟေဿာမာ”တိ၊ ယူတော့အံ့ဟု။ တေသု၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ အနာဂတေသုယေဝ၊ မလာကုန်မီလျှင်။ ဝဂ္ဂေန၊ ဝဂ်ဖြစ်သော။ သံဃေန၊ သံဃာဖြင့်။ ကမ္မံ၊ ကံကို။ တကွာ၊ ပြု၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ အနုမတိံ၊ အလိုကို။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ ကပ္ပတိ၊ အပ်၏။ ဝဂ္ဂကမ္မံ၊ ဝဂ္ဂကံသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ ဝဇ္ဇီပုတ္တက ရဟန်းတို့၏ အလိုတည်း။ ကပ္ပတိ အာစိဏ္ဏကပ္ပေါတိ၊ ကပ္ပတိ အာစိဏ္ဏကပ္ပေါဟူသည်ကား။ အာစရိယုပဇ္ဈာယေဟိ၊ ဆရာဥပဇ္ဈာယ်တို့သည်။ အာစိဏ္ဏော၊ လေ့ကျက်အပ်သော အမှုသည်။ ကပ္ပတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ သော ပန၊ ထိုအလေ့အကျက်သည်။ ဧကစ္စော၊ အချို့သော။ အဓမ္မိကော၊ တရားနှင့် မလျော်သောအလေ့အကျက်သည်။ နကပ္ပတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ကပ္ပတိ အမထိတကပ္ပေါတိ၊ ကပ္ပတိ အမထိတကပ္ပေဟူသည်ကား။ ယံ ခီရံ၊ အကြင်နို့ရည်သည်။ ခီရဘာဝေန၊ နို့ရည်အဖြစ်မှ။ ဝိရဟိတံ၊ ကင်း၏။ ဒဓိဘာဝံ၊ နို့ဓမ်းအဖြစ်သို့။ အသမ္ပတ္တံ၊ မရောက်သေး။ တံ၊ ထိုနို့ရည်ကို။ ဘုတ္တာဝိနာ၊ စားပြီးသော။ ပဝါရိတေန၊ မြစ်မိသော ရဟန်းသည်။ အနတိရိတ္တံ၊ အတိရိတ်မပြုပဲ။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ စားခြင်းငှာ။ ကပ္ပတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ကပ္ပတိ ဇဠောဂိံ ပါတုန္တိ ဧတ္ထ၊ ကပ္ပတိ ဇဠောဂိံ ပါတုံဟူသော ပုဒ်၌။ ဇဠောဂီတိ၊ ဇဠောဂီဟူသည်ကား။ တရုဏသုရာ၊ သေနုတည်း။ ယံ မဇ္ဇသမ္ဘာရံ၊ အကြင် သေ၏ အဆောက်အဦးကို။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ မဇ္ဇဘာဝံ၊ သေ၏ အဖြစ်သို့။ အသမ္ပတ္တံ၊ မရောက်သော။ တံ၊ ထိုသေ၏ အဆောက်အဦးကို။ ပါတုံ၊ သောက်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ ဝဇ္ဇီလုတ္တက ရဟန်းတို့၏ အလိုတည်း။ ဇာတရူပရဇတန္တ ဧတ္ထ၊ ဇာတရူပရဇတံဟူသောပုဒ်၌။ သရသတော၊ မိမိသဘောအားဖြင့်။ ဝိကာရံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းသို့။ အနာပဇ္ဇိတွာ၊ မရောက်မူ၍။ သဗ္ဗဒါ၊ အခါခပ်သိမ်း။ ဇာတရူပမေဝ၊ ဖြစ်တိုင်းသော အဆင်းရှိသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဧတဿ၊ ထိုရွှေအား။ ဇာတံ၊ ဖြစ်တိုင်းသော။ ရူပံ၊ အဆင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့သော ဝစနတ္ထ (နိ-၆၅) ကြောင့်။ ဇာတရူပံ၊ ဇာတရူပံမည်၏။ သုဝဏ္ဏံ၊ ရွှေကို ရ၏။ ဓဝလသဘာဝတာယ၊ ဖြူသော သဘောရှိစေခြင်းငှာ။ ရာဇတိ၊ ဆိုးအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ရဇတံ၊ ရဇတမည်၏။ ရူပိယံ၊ ငွေကို ရ၏။ သုသုနာဂပုတ္တောတိ၊ သုသုနာဂပုတ္တောဟူသည်ကား။ သုသုနာဂဿ၊ သုသုနာဂမင်း၏။ ပုတ္တော၊ သားတည်း။ ကာကဏ္ဍကပုတ္တေတိ၊ ကာကဏ္ဍကပုတ္တေဟူသည်ကား။ ကာကဏ္ဍကနာမဿ ဗြာဟ္မဏဿ၊ ကာကဏ္ဍကမည်သော ပုဏ္ဏား၏။ ပုတ္တော၊ သားတည်း။ ဝဇ္ဇီသူတိ၊ ဝဇ္ဇီသူဟူ၍။ ဇနပဒနာမတ္တာ၊ ဇနပုဒ်၏ အမည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဗဟုဝစနံ၊ ဗဟုဝုစ်ကို။ ကတံ၊ ၏။
တဒဟုပေါသထေတိ ဧတ္ထ၊ တဒဟုပေါသထေဟူသော ပုဒ်၌။ တဒဟူတိ၊ တဒဟူ-ဟူသည်ကား။ တသ္မိံ အဟနိ၊ ထိုနေ့၌။ ဧတ္ထ၊ ဤနေ့၌။ ဥပဝသန္တ၊ သုံးကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥပေါသထော၊ ဥပေါသထမည်၏။ စ၊ ဆက်၍ဖွင့်အံ့။ ဥပဝသန္တီတိ၊ ဥပဝသန္တီ-ဟူသည်ကား။ သီလဝမာဒါနေန ဝါ၊ သီလစောင့်ခြင်းနှင့်လည်းကောင်း။ အနသနာဒိနာ ဝါ၊ ညစာမစားခြင်းစသည်နှင့်လည်းကောင်း။ ဥပေတာ၊ ပြည့်စုံကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝသန္တိ၊ နေကုန်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ကံသပါတိန္တိ၊ ကံသပါတိဟူသည်ကား။ သုဝဏ္ဏပါတိံ၊ ရွှေခွက်ကို။ မာသကရူပန္တိ ဣမိနာ၊ မာသကရူပံဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ သတ္တသတိကက္ခန္ဓကေ၊ သတ္ထသတိကက္ခန္ဓက၌။ အာဂတာ၊ လာသော။ သဗ္ဗာပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ ပါဠိံ၊ ပါဠိကို။ ဣဓ၊ ဤအရာသို့။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ သင်္ဂါယိတသဒိသမေဝ၊ သင်္ဂါယနာတင်သည်နှင့် အတူလျှင်။ သင်္ဂါယိံသု၊ သင်္ဂါယနာတင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ သို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။
သာ ပနာယံ သင်္ဂီတိ၊ ထို သင်္ဂါယနာသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ တေသူတိ၊ တေသုံဟူသည်ကား။ သင်္ဂီတိကာရကေသု၊ သင်္ဂါယနာတင်ကုန်သော။ တေသု ထေရေသု၊ ထိုမထေရ်တို့တွင်။ ဝိဿုတာ၊ ကျော်စောကုန်သော။ ဧတေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ၊ ဤအတူနေတပည့်တို့ကို။ ဉေယျာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ သာဏသမ္ဘူတောတိ၊ သာဏသမ္ဘူတောဟူသည်ကား။ သာဏဒေသဝါသီ၊ သာဏအရပ်၌ နေသော။ သမ္ဘူတတ္ထေရော၊ သမ္ဘူတထေရ်တည်း။ ဒုတိယော၊ ဒုတိယသော။ သင်္ဂဟော၊ သင်္ဂါယနာသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ၊ စပ်အပ်၏။ ပန္နဘာရာတိ၊ ပန္နဘာရာ-ဟူသည်ကား။ ပတိတက္ခန္ဓဘာရာ၊ ချအပ်သော ခန္ဓာဝန်ရှိကုန်၏။
[စာမျက်နှာ-၂၆] အဗ္ဗုဒန္တိ၊ အဗ္ဗုဒံ-ဟူသည်ကား။ “ဥပဒ္ဒဝံ၊ ဘေးရန်ကို။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဝစနံ၊ စကားတော်ကို။ ထေနေတွာ၊ ခိုး၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝစနဿ၊ စကားကို။ ဒီပနတော၊ ပြခြင်းကြောင့်။ အဗ္ဗုဒန္တိ၊ အဗ္ဗုဒ-ဟူသည်ကား။ စောရကမ္မံ၊ ခိုးမှုတည်း။ “ ဣိ၊ ဤသို့။ ဧကေ၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်။ ဣဒန္တိ၊ (နိ-၆၆) ဣဒံဟူသော ပုဒ်သည်။ ဝက္ခမာနနိဒဿနံ၊ ဆိုလတ္တံ့သည်ကို ပြကြောင်းတည်း။ သန္ဒိဿမာနံ၊ ထင်သော။ မုခါ၊ မျက်နှာတည်း။ သမ္မုခါ၊ ထင်သော မျက်နှာ။ (မျက်မှောက်ကို ဆိုလိုသည်။) ဘာဝိတမဂ္ဂန္တိ၊ ဘာဝိတမဂ္ဂ-ဟူသည်ကား။ ဥပ္ပါဒိတဇ္ဈာနံ၊ ဖြစ်စေအပ်သော ဈာန်ရှိ၏။ သာဓု သပ္ပုရိသာတိ ဧတ္ထ၊ သာဓု သပ္ပုရိသာ-ဟူသော ဤပါဌ်၌။ သာဓူတိ၊ သာဓူ-ဟူသော သဒ္ဒါသည်။ အာယာစနတ္ထေ၊ တောင်းပန်ခြင်းအနက်၌။ နိပါတော၊ နိပါတ်တည်း။ တံ၊ သင့်ကို။ ယာစာမိ၊ တောင်းပန်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဟဋ္ဌပဟဋ္ဌောတိ၊ ဟဋ္ဌပဟဋ္ဌော-ဟူသည်ကား။ ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်တလဲလဲ။ သန္တုဋ္ဌော၊ ကောင်းစွာ နှစ်သက်သည်ဖြစ်၍။ ဥဒဂ္ဂုဒဂ္ဂေါတိ၊ ဥဒဂ္ဂုဒဂ္ဂေါကား။ သရီရဝိကာရုပ္ပါဒနပီတိဝသေန၊ ကိုယ်၏ ဖောက်ပြန်ခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော ပီတိအစွမ်းအားဖြင့်။ ဥဒဂ္ဂုဒဂ္ဂေါ၊ တက်ကြွသော ကိုယ်စိတ်ရှိသည် ဖြစ်၍။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပီတိမာ၊ ပီတိရှိသော။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ကာယစိတ္တာနံ၊ ကိုယ်စိတ်တို့၏။ ဥဂ္ဂတတ္တာ၊ တက်ကြွသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ဥဒဂ္ဂုဒဂ္ဂေါ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။
တေန ခေါ ပန သမယေနာတိ၊ တေန ခေါ ပန သမယေနာ-ဟူသည်ကား။ ယသ္မိံ သမယေ၊ အကြင်အခါ၌။ ဒုတိယံ သင်္ဂီတိံ၊ ဒုတိယသင်္ဂါယနာကို။ အကရိံသု၊ ပြုကုန်၏။ တသ္မိံ သမယေ၊ ထိုအခါ၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ တံ အဓိကရဏံ န သမ္ပာပုဏိံသူတိ၊ တံ အဓိကရဏံ န သမ္ပာပုဏိံသူ-ဟူသည်ကား။ ဝဇ္ဇိပုတ္တကေဟိ၊ ဝိဇ္ဇီတိုင်းသားတို့သည်။ ဥပ္ပါဒိတံ၊ ဖြစ်စေအပ်သော။ တံ အဓိကရဏံ၊ ထိုအဓိကရုဏ်းကို။ ဝိနိစ္ဆိနိတုံ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းငှာ။ န သမ္ပာပုဏိံ သု နာဂမိံ သု၊ မမီကုန်။ နော အဟုဝတ္ထ၊ မဖြစ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ယာဝတာယုကံ၊ အသက်ထက်ဆုံး။ ဌတွာ၊ တည်၍။ ပရိနိဗ္ဗုတာ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ကိံ ပန၊ အဘယ်အမှီကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ထေရာ၊ မထေရ်တို့သည်။ ပရိနိဗ္ဗုတာ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်ကုန်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ “ဒုတိယ သင်္ဂဟံကတွာတိ အာဒိ၊ ဒုတိယ သင်္ဂဟံကတွာ ဤသို့ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ အနိစ္စတာဝသန္တိ၊ အနိစ္စတာဝသ-ဟူသည်ကား။ “ အနိစ္စတာဓီနတံ၊ အနိစ္စတာနှင့် စပ်သော အဖြစ်ကို။ ဇမ္မိန္တိ၊ ဇမ္မိ-ဟူသည်ကား။ လာမကံ၊ ယုတ်မာသော။ ဒုရဘိသမ္ဘဝံ အနဘိဘဝနီယံ၊ မနှိပ်နင်းနိုင်သော။ အတိက္ကမိတုံ အသက္ကုဏေယျံ၊ လွန်ခြင်းငှာ မတတ်ကောင်းသော။ အနိစ္စတံ၊ အမြဲမရှိသော အဖြစ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဉတွာ၊ သိ၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။
ဒုတိယသင်္ဂီတိကထာ ဝဏ္ဏနာနယော၊ ဒုတိယသင်္ဂါယနာကို ဖွင့်ကြောင်းဖြစ်သော နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
(နိ-၆၇) တတိယသင်္ဂီတိကထာဝဏ္ဏနာ
သတ္တ ဝဿာနီတိ၊ ဟူသော ပုဒ်သည်။ အစ္စန္တသံယောဂေ၊ အစ္စန္တသံယောဂအနက်၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ အတိစ္ဆထာတိ၊ အတိစ္ဆထာ-ဟူသည်ကား။ အတက္ကမိတွာ၊ လွန်၍။ ဣစ္ဆထ၊ အလိုရှိကုန်လော့။ ဣတော၊ ဤသူ့ အိမ်မှ။ အညတ္ထ၊ တပါးအိမ်သို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဘိက္ခံ၊ ဆွမ်းကို။ ပရိယေသထ၊ ရှာကုန်လော့။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဘိတ္တဝိဿဂ္ဂကရဏတ္ထာယာတိ၊ ဘိတ္တဝိဿဂ္ဂကရဏတ္ထာယာ-ဟူသည်ကား။ သတ္တဿ၊ ဆွမ်းကို။ အဇ္ဈာဟရဏ ကိစ္စတ္ထာယ၊ မျိုခြင်းကိစ္စ အလို့ငှာ။ ဘုဉ္ဇနတ္ထာယ၊ စားခြင်းငှာ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အဿ၊ ထိုသတို့သားအား။ “သောဠသဝေဿာ”တိ၊ တဆယ့်ခြောက်နှစ်ဟူ၍။ ဥဒ္ဒေသော ကထနံ၊ ညွှန်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သောဠသဝဿုဒ္ဒေသိကော၊ သောဠသဝဿုဒ္ဒေသိကေမည်၏။ သောဠသဝဿိကော၊ တဆယ့်ခြောက်နှစ် ရှိ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
တီသု ဝေဒေသူတိ အာဒီသု၊ တီသု ဝေဒေသူ အစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ (ထည့်) ဣရုဝေဒယဇုဗ္ဗေဒသာမဝေဒသင်္ခါတေသု၊ ဣရုဗေဒင်, ယဇုဗေဒင်, သာမဗေဒင်ဟု ဆိုအပ်ကုန်သော။ တီသု၊ သုံးပုံကုန်သော။ ဝေဒေသု၊ ဗေဒင်တို့၌။ တယော ဧဝ၊ သုံးပါးသာလျှင် ဖြစ်ကုန်သော။ ဝေဒါ၊ ဗေဒင်တို့ကို။ အဋ္ဌကာဒီဟိ၊ အဋ္ဌက အစရှိကုန်သော။ ဓမ္မိကေဟိ၊ တရားစောင့်ကုန်သော။ ဣသီဟိ၊ ရသေ့တို့သည်။ လောကဿ၊ လောကအား။ သဂ္ဂမဂ္ဂဝိဘာဝနတ္ထာယ၊ နတ်ရွာခရီးကို ပြခြင်းငှာ။ ကတာ၊ ပြုအပ်ကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ တေဟိ၊ ထိုတရားစောင့်သော ရသေ့တို့သည်။ တေ ပေဒါ၊ ထိုဗေဒင်သုံးပုံတို့ကို။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဟောအပ်ကုန်၏။ အထဗ္ဗဏဝေ ဒေါပန၊ အထဗ္ဗဏဗေဒင်ကိုကား။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ အဓမ္မိကေဟိ၊ တရားမစောင့်ကုန်သော။ ဗြာဟ္မဏေဟိ၊ ပုဏ္ဏားတို့သည်။ ပါဏဝဓာဒိအတ္ထာယ၊ သတ္တဝါတို့ကို သတ်ခြင်းအစရှိသော အကျိုးငှာ။ ကတော၊ ပြုအပ်၏။ ပုရိမေသု၊ ရှေ့၌ ဖြစ်ကုန်သော။ တိဝေဒေသု စ၊ ဗေဒင်သုံးပုံတို့၌လည်း။ တေဟေဝ၊ ထိုတရားမစောင့်သော ပုဏ္ဏားတို့သည်ပင်လျှင်။ ဓမ္မိကသာခါယော၊ တရားနှင့် လျော်သော အခတ်အလတ်တို့ကို။ အပနေတွာ၊ ပယ်၍ ယာန ဝဓာဒိဒီပိကာ၊ ယဉ်, သူ့အသက်ကို သတ်ခြင်းအစရှိသည်ကို ပြတတ်ကုန်သော။ ယာ အဓမ္မိကသာခါ၊ အကြင် တရားနှင့် မလျော်သော အကိုင်းအခက်တို့ကို။ ပက္ခိတ္တာ၊ ထည့်အပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ နိဃဏ္ဍူတိ၊ နိဃဏ္ဍု-ဟူသည်ကား။ ရုက္ခာဒီနံ၊ သစ်ပင် အစရှိသည်တို့၏။ ဝေဝစနပ္ပကာသကံ၊ ဝေဝုစ်ကို ပြတတ်သော။ ပရိယာယ (နိ-၆၈) နာမာနုရူပံ၊ ပရိယာယ်အမည်အား လျော်သော။ သတ္ထံ၊ ကျမ်းတည်း။ အဘိဓာန်ကျမ်း ဟူ၏။) ဟိ၊ သင့်စွ။ တံ၊ ထိုအဘိဓာန်ကျမ်းကို။ လောကေ၊ လောက၌။ [စာမျက်နှာ-၂၇] “နိဃဏ္ဍူ”တိ၊ နိဃဏ္ဍူ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကေဋုဘန္တိ၊ ကေတုဘ-ဟူသည်ကား။ ကိရိယာဒိဝိဘာဂံ၊ ကိရိယာအစရှိသည်ကို ဝေဖန်ခြင်းကို။ ကိဋတိ ဂ မေတိ၊ သိစေတတ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ကေဋုဘံ၊ ကေတုဘမည်၏။ ကိရိယာကပ္ပဝိကပ္ပေါ၊ ကိရိယာကို ကြံကြောင်းဖြစ်သော များသော ဝိကပ်ရှိသော။ ကဝီနံ၊ ကဗျာဖွဲ့တတ်သော ပညာရှိတို့အား။ ဥပကာရသတ္ထံ၊ ကျေးဇူးများသော အလင်္ကာကျမ်းရ၏။ စ၊ ဆက်၍ ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤအဘိဓေယျတ္ထကို ဆိုရာ၌။ ကိရိယာကပ္ပဝိကပ္ပေါတိ၊ ကိရိယာကပ္ပဝိကပ္ပေါ-ဟူသည်ကား။ ဧတေန၊ ဤကျမ်းဖြင့်။ ဝစီဘေဒါဒိလက္ခဏာ၊ နှုတ်မြွတ်ခြင်း အစရှိသည်ဖြင့် မှတ်အပ်သော။ ကိရိယာ၊ ကိရိယာကို။ ကပ္ပီယတိ ဝိကပ္ပီယတိ၊ အထူးကြံအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကိရိယာကပ္ပေါ၊ ကိရိယာကပ္ပေါမည်၏။ သော ပန၊ ထိုကိရိယာကို ကြံကြောင်းဖြစ်သော ကျမ်းသည်ကား။ ဝဏ္ဏပဒဗန္ဓပဒတ္ထာဒိ ဝိဘာဂတော၊ ဝဏ္ဏ, ပုဒ်, ဂါထာပုဒ်၏အနက် အစရှိသည်ကို ဝေဖန်ခြင်းကြောင့်။ ဗဟုဝိကပ္ပေါ၊ များသော ဝိကပ်ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကိရိယာကပ္ပဝိကပ္ပေါ”တိ၊ ကိရိယာကပ္ပဝိကပ္ပေါ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ ကိရိယာကပ္ပဝိကပ္ပေါ-ဟူသော စကားကိုလည်း။ မူလကိရိယာကပ္ပဂန္ထံ၊ မူလဖြစ်သော ကိရိယာကပ္ပကျမ်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ နိဃဏ္ဍုနာ၊ နိဃဏ္ဍုကျမ်းနှင့်လည်းကောင်း။ ကေဋုဘေန စ၊ ကေဋုဘကျမ်းနှင့်လည်းကောင်း။ သဟ၊ တကွ။ ဝတ္တန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ (ထည့်) ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သနိဃဏ္ဍုကေဋုဘာ၊ သနိဃဏ္ဍုကေဋုဘမည်ကုန်၏။ တယော ဝေဒါ၊ ဗေဒင်သုံးပုံတို့ကို ရ၏။ တေသု သနိဃဏ္ဍုကေဋုဘေသု၊ ထိုနိဃဏ္ဍု, ကေဋုဘကျမ်းနှင့် တကွဖြစ်ကုန်သော ဗေဒင်တို့၌။ ဌာနကာရဏာဒိဝိဘာဂတော စ၊ ဌာန်, ကရိုဏ်းစသည်ကို ဝေဖန်သောအားဖြင့်လည်းကောင်း။ နိဗ္ဗစနဝိဘာဂတော စ၊ ဝိဂြိုဟ်ကို ဝေဖန်သောအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဧတေန၊ ဤကျမ်းဖြင့်။ အက္ခရာ၊ အက္ခရာတို့ကို။ ပဘေဒီယန္တိ၊ ဝေဖန်အပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အက္ခရပ္ပဘေဒေါ၊ အက္ခရပ္ပဘေဒေမည်၏။ သိက္ခာ စ၊ သိက္ခာကျမ်းကိုလည်း ရ၏။ နိရုတ္တိ စ၊ သဒ္ဒါကျမ်းကိုလည်း ရ၏။ အက္ခရပ္ပဘေဒေန၊ အက္ခရာကို ဝေဖန်ကြောင်းဖြစ်သော သိက္ခာကျမ်း, သဒ္ဒါကျမ်းနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဝတ္တန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သာက္ခရပ္ပဘေဒါ၊ သာက္ခရပ္ပဘေဒမည်ကုန်၏။ တေသု၊ ထိုအက္ခရာကို ခွဲခြမ်းကြောင်းဖြစ်သော ကျမ်းနှင့် တကွသော ဗေဒင်ကျမ်းတို့၌။ အာထဗ္ဗဏဝေဒံ၊ အာထဗ္ဗဏဗေဒင်ကို။ စတုတ္ထံကတွာ၊ လေးခုမြောက် ပြု၍။ (ပဉ္စမော၌ စပ်။) “ဣဟ၊ ဤအနက်၌။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာသ၊ ဖြစ်ပြီး။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣဟ၊ ဤအနက်၌။ အာသ၊ ဖြစ်ပြီ။ “ ဤဒိသဝစနပဋိသံယုတ္တော၊ ဤသို့သော စကား (နိ-၆၉) နှင့် စပ်သော။ ပေါရာဏကထာသင်္ခါတော၊ စကားဟောင်းဟုဆိုအပ်သော။ ပဉ္စမော၊ ငါးခုမြောက်သော။ ဣတိဟာသော၊ ဤတိဟာသကျမ်းသည်။ ဧတေသံ၊ ထိုဗေဒင်တို့အား။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣတိဟာသပဉ္စမာ၊ ဣတိဟာသမည်ကုန်၏။ တယော ဝေဒါ၊ ဗေဒင်သုံးပုံတို့ကို ရ၏။ တေသု ဣတိဟာသပဉ္စမေသု၊ ထိုဣတိဟာသကျမ်းလျှင် ငါးခုမြောက်ရှိကုန်သော။
ယဿ စိတ္တန္တိအာဒိ ပဉှဒွယံ၊ ယဿ စိတ္တံ၊ အစရှိသော ပြဿနာ နှစ်ခုအပေါင်းကို။ ခီဏာသဝါနံ၊ ရဟန္တာတို့၏။ စုတိစိတ္တဿ၊ စုတိစိတ်၏။ ဥပ္ပါဒက္ခဏံ၊ ဥပါဒ်ခဏကို။ သန္ဓာယ၊ ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်ပါးသော ပြဿနာတို့တွင်။ ပဌမပေဉှ၊ ရှေးဦးစွာသော ပြဿနာ၌။ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ၊ ဥပ္ပဇ္ဇတီ-ဟူသည်ကား။ ဥပ္ပါဒိက္ခဏသမင်္ဂိတာယ၊ ဥပါဒ်ခဏနှင့် ပြည့်စုံသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်ဆဲ။ နနိရုဇ္ဈတီတိ၊ နနိရုဇ္ဈတီ-ဟူသည်ကား။ နိရောဓက္ခဏံ၊ ချုပ်ဆဲခဏသို့။ အပ္ပတ္တတာယ၊ မရောက်သေးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ န နိရုဇ္ဈတိ၊ ချုပ်ဆဲခဏသို့။ တဿစိတ္တံန္တိ၊ တဿစိတ္တံ-ဟူသည်ကား။ တဿပုဂ္ဂလဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ကိံ နိရုဇ္ဈဿတိ၊ ချုပ်လတ္တံ့လော။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ပုစ္ဆာ၊ အမေးတည်း။ တဿာ စ၊ ထိုအမေး၏လည်း။ ဝိဘဇ္ဇဗျာကရဏီယတာယ၊ ဝေဖန်၍ ဖြေအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤအမေး၌။ ဝိဿဇ္ဇနံ၊ အဖြေကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အရဟတော၊ ရဟန္တာ၏။ ပစ္ဆိမစိတ္တဿ၊ ပရိနိဗ္ဗာနစိတ်၏။ ဥပ္ပါဒက္ခဏေ၊ ဥပါဒ်၌။ တဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်ဆဲ။ န နိရုဇ္ဈတိ၊ ချုပ်ဆဲမဟုတ်။ အဝဿမေဝ၊ မချွတ်သာလျှင်။ နိရောဓက္ခဏံ၊ ဘင်ခဏသို့။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ ချုပ်လတ္တံ့။ တတော၊ ထို့နောက်မှ။ အပ္ပဋိသန္ဓိကတ္တာ၊ ပဋိသန္ဓေမနေသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အညံ၊ တပါးသော စိတ်သည်။ နုပ္ပဇ္ဇိ-ဿတိ၊ မဖြစ်လတ္တံ့။ ပစ္ဆိမစိတ္တသမင်္ဂိခီဏာသဝံ၊ ပစ္ဆိမစိတ်နှင့် ပြည့်စုံသော ရဟန္တာကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဣတရေသံ၊ ဤမှတစ်ပါးသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ ဥပ္ပါဒက္ခဏသမင်္ဂိစိတ္တံ၊ ဥပါဒ်ခဏနှင့် ပြည့်စုံသော စိတ်သည်။ ဥပ္ပါဒက္ခဏသမင်္ဂိတာယ၊ ဥပါဒ်ခဏနှင့် ပြည့်စုံသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်ဆဲ။ ဘင်္ဂံ၊ ဘင်သို့။ အပ္ပတ္တတာယ၊ မရောက်သေးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ န နိရုဇ္ဈတိ၊ ချုပ်ဆဲ မဟုတ်။ ဘင်္ဂံ ပန၊ ဘင်သို့ကား။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ နိရုဇ္ဇိဿတေဝ၊ ချုပ်လတ္တံ့ သည်သာလျှင်တည်း။ အညံ ပန၊ တစ်ပါးသော စိတ်သည်ကား။ တသ္မိံ ဝါ၊ ထိုအတ္တဘော၌လည်းကောင်း။ အညသ္မိံ၊ တစ်ပါးသော။ အတ္တဘာဝေ ဝါ၊ အတ္တဘော၌လည်းကောင်း။ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ စေဝ၊ ဖြစ်လည်းဖြစ်လတ္တံ့။ နိရုဇ္ဈိဿတိ စ၊ ချုပ်လည်း ချုပ်လတ္တံ့။ ဣတိ အယံ၊ ဤကား။ ဝိဿဇ္ဇနာ၊ အဖြေတည်း။ (နိ-၇၀) ယဿ ဝါ ပနာနတိအာဒိဒုတိယပေဉှ ပန၊ ယဿ ဝါ ပနာနတိအာဒိဒုတိယပေဉှ ပန-အစရှိသော ဒုတိယပြဿနာ၌ကား။ နိရုဇ္ဈိဿတိ နုပ္ပဇ္ဇိဿတီတိ၊ နိရုဇ္ဈိဿတိ နုပ္ပဇ္ဇိဿတိဟူသည်ကား။ ယဿ ခီဏာသဝဿ၊ အကြင်ရဟန္တာ၏။ စိတ္တံ၊ စုတိစိတ်သည်။ ဥပ္ပါဒက္ခဏသမင်္ဂိတာယ၊ ဥပါဒ်ခဏနှင့် ပြည့်စုံသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဘင်္ဂက္ခဏံ၊ ဘင်သို့။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ နိရုဇ္ဈိဿတိ၊ ချုပ်လတ္တံ့။ အပ္ပဋိသန္ဓိကတာယ၊ ပဋိသန္ဓေ မနေသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ နုပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ မဖြစ်လတ္တံ့။ တဿ ခီဏာသဝဿ၊ ထိုရဟန္တာ၏။ တံ စိတ္တံ၊ ထိုစုတိစိတ်သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ကိံ၊ ဖြစ်ဆဲလော။ န နိရုဇ္ဈတိ၊ ချုပ်ဆဲမဟုတ်သော။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ပုစ္ဆာ၊ အမေးတည်း။ တဿာ၊ ထိုပုစ္ဆာ၏။ ဧကံသဗျာကရဏီယတာယ၊ တစ်ခုသောအဖို့ဖြင့် ဖြေအပ်သောကြောင့်။ “အာမန္တာ”တိ၊ အာမန္တာဟူ၍။ ဝိဿဇ္ဇနံ၊ အဖြေကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိ၏။ ဥဒ္ဓံ ဝါ အဓော ဝါ ဟရိတုံ အသက္ကောန္တော တိ၊ ဥဒ္ဓံ ဝါ အဓော ဝါ ဟရိတုံ အသက္ကောန္တောဟူသည်ကား။ ဥပရိမပဒေပိ၊ အထက်ပုဒ်သို့လည်း။ ဟေဋ္ဌမပဒံ၊ အောက်ပုဒ်ကို။ ဟေဋ္ဌိမပဒေ ဝါ၊ အောက်ပုဒ်သို့မူလည်း။ ဥပရိမပဒံ၊ အထက်ပုဒ်ကို။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ သမန္နာ ဟရိတုံ၊ ဆောင်ခြင်းငှာ။ ဃဋေတုံ၊ စပ်ခြင်းငှာ။ ပုဗ္ဗေနာပရံ၊ ရှေ့နှင့် နောက်ကို။ ယောဇေတွာ၊ ယှဉ်စေ၍။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတုံ၊ ပိုင်းခြားခြင်းငှာ။ အသက္ကောန္တော၊ မတတ်နိုင်သည်ဖြစ်၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။
[စာမျက်နှာ-၂၈] သောတာပန္နာနံ၊ သောတာပန်တို့အား။ သီလေသု၊ သီလတို့၌။ ပရိပူရကာရိတာယ၊ ဖြည့်လေ့ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သမာဒိန္နသီလတော၊ ဆောက်တည်အပ်သော သီလမှ။ ပရိဟာနိ၊ ယုတ်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “အဘဗ္ဗော ဒါနိ သာသနတော နိဝတ္တိတုန္တိ-''၊ အဘဗ္ဗော ဒါနိ သာသနတော နိဝတ္တိတုံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝဍ္ဎေတွာတိ၊ ဝဍ္ဎေတွာဟူသည်ကား။ ဥပရိမဂ္ဂတ္ထာယ၊ အထက်မဂ်အလို့ငှာ။ ကမ္မဋ္ဌာနံ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းကို။ ဝဍ္ဎေတွာ၊ ပွါး၍။ ဧတေန၊ ဤ ဒန်ပူဖြင့်။ ဒန္တေ၊ သွားတို့ကို။ ပုနန္တိ ဝိသောဓေန္တိ၊ သုတ်သင်ကုန်၏ဲ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဒန္တကဋ္ဌံ၊ ဒန်ပူကို။ ဒန္တပေါန၊ ဒန္တပေါနဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ အဘိနဝါနံ၊ အသစ်ဖြစ်ကုန်သော။ အာဂန္တုကာနံ၊ ဧည့်သည်ရဟန်းတို့၏။ လဇ္ဇီသဘာဝံ၊ လဇ္ဇီသဘောကိုလည်းကောင်း။ ခန္တိမေတ္တာဒိဂုဏသမင်္ဂိတဉ္စ၊ ခန္တီ, မေတ္တာ စသောဂုဏ်နှင့်ပြည့်စုံသော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ကတိပါဟံ၊ နှစ်ရက်, သုံးရက်။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ ဝီမံသိတွာဝ၊ စုံစမ်း၍သာလျှင်။ ဟတ္ထကမ္မာဒိသမ္ပဋိစ္ဆနံ၊ လက်အမှုအစရှိသည်ကို ဝန်ခံခြင်းသည်လည်းကောင်း။ သင်္ဂဟကရဏဉ္စ၊ ထောက်ပံ့သည်ကို ပြုခြင်းသည် လည်းကောင်း။ ယုတ္တံ၊ သင့်၏။ သာမဏေရဿ စေဝ၊ သာမဏေကိုသော် လည်းကောင်း။ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ၊ ဒိဋ္ဌာနုဂတိသို့။ အာပဇ္ဇန္တာနံ၊ ရောက်ကုန်သော။ အညေသံ၊ တစ်ပါးကုန်သော။ ဘိက္ခူနဉ္စ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဉာပနတ္ထံ၊ သိစေခြင်းငှာ။ ထေရော၊ စဏ္ဍဝဇ္ဇီ မထေရိသည်။ တဿ၊ ထိုသာမဏေ၏။ ဘဗ္ဗရူပတံ၊ (နိ-၇၁) ကျွတ်ထိုက်သော အဖြစ်ကို။ အဘိညာယ၊ အဘိညာဉ်ဖြင့်။ ဉတွာပိ၊ သိလျက်လည်း။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ သမ္မဇ္ဇနာဒိံ၊ တံမြက်လှည်းခြင်းစသည်ကို။ အကာသိ၊ ပြု၏။ “တဿ၊ ထိုသာမဏေ၏။ စိတ္တဒမနတ္ထံ၊ စိတ်ကိုဆုံးမခြင်းငှာ။ အကာသိ၊ ပြု၏။” ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဗုဒ္ဓဝစနံ ဌပေသီတိ၊ ဗုဒ္ဓဝစနံ ဌပေသိဟူသည်ကား။ ဗုဒ္ဓဝစနံ၊ ဘုရားစကားကို။ ဥဂ္ဂဏှာပေတုံ၊ သင်ခြင်းငှာ။ အာရဘိ၊ အားထုတ်၏။ သကလဝိနယာစာရပဋိပတ္တိ၊ အလုံးစုံသော ဝိနည်းအကျင့်ကို။ ဥပသမ္ပန္နနမေဝ၊ ပဉ္စင်းတို့အားသာလျှင်။ ဝိဟိတာ၊ စီရင်အပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ တပ္ပရိယာပုဏနမပိ၊ ထို ဝိနည်းကို သင်ခြင်းသည်လည်း။ တေသညေဝ၊ ထိုပဉ္စင်းတို့အားသာလျှင်။ အနုရူပံ၊ လျောက်ပတ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ဌပေတွာ ဝိနယပိဋက”န္တိ၊ ဌပေတွာ ဝိနယပိဋကံဟူ၍။ အာဟ၊ ဟောတော်မူ၏။ တဿ၊ ထိုမောဂ္ဂလိပုတ္တတိဿထေရ်၏။ စိတ္တေ၊ စိတ်၌။ ဌပိတမ္ပိ၊ ထားအပ်သည်လည်းဖြစ်သော။ ဗုဒ္ဓဝစနံ၊ ဘုရားစကားကို။ သင်္ဂေါပနတ္ထာယ၊ လုံခြုံစိမ့်သောငှာ။ နိယျာတိတဘာဝံ၊ ဆောင်နှင်းအပ်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ဟတ္ထေ ပတိဋ္ဌာပေတွာ”တိ၊ ဟတ္ထေ ပတိဋ္ဌာပေတွာဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဧကရဇ္ဇာဘိသေကန္တိ၊ ဧကရဇ္ဇာဘိသေကံဟူသည်ကား။ သကလဇမ္ဗုဒီပေ၊ အလုံးစုံသော ဇမ္ဗူဒိပ်၌။ ဧကာဓိပစ္စဝသေန၊ တစ်ယောက်တည်းသော အစိုးရသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ကရိယမာနံ၊ ပြုအပ်သော။ အဘိသေကံ၊ အဘိသိက်ကို။ ရာဇိဒ္ဓိယောတိ၊ ရာဇိဒ္ဓိယောဟူသည်ကား။ ရာဇာနုဘာဝါနုဂတာ၊ မင်း၏ အာနုတော်သို့ အစဉ်လိုက်သော။ ပဘာဝါ၊ အာနုဘော်တည်း။ ယတောတိ၊ ယတောဟူသည်ကား။ ယတော သောဠသဃဋတော၊ အကြင် တစ်ဆယ့်ခြောက်လုံးသော အိုးမှ။ ဒေဝတာ ဧဝ၊ နတ်တို့သည် သာလျှင်။ ဒိဝသေ ဒိဝသေ၊ နေ့တိုင်း နေ့တိုင်း။ အာဟရန္တိ၊ ဆောင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ဒေဝသိကန္တိ၊ ဒေဝသိကံဟူသည်ကား။ ဒိဝသေ ဒိဝသေ၊ နေ့တိုင်း နေ့တိုင်း။ အဂဒါမလကန္တိ၊ အဂဒါမလကံဟူသည်ကား။ အပ္ပကေနေဝ၊ အနည်းငယ်ဖြင့်သာလျှင်။ သရီရသောဓနာဒိသမတ္ထံ၊ ကိုယ်ကို စင်ကြယ်စေခြင်း အစရှိသည်ကို ပြုစွမ်းနိုင်သော။ သဗ္ဗဒေါသဟရံ၊ အလုံးစုံသော ဒေါသကို ပယ်တတ်သော။ ဩသဓာမလကံ၊ ဆေးဖြစ်သော သျှစ်သျှားသီးကို။ ဆဒ္ဒန္တဒဟတောတိ၊ ဆဒ္ဒန္တဒဟတောဟူသည်ကား။ ဆဒ္ဒန္တဒဟသမီပေ၊ ဆဒ္ဒန်အိုင်၏ အနီး၌။ ဌိတဒေဝဝိမာနတော၊ တည်သော နတ်ဗိမာန်မှ။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကပ္ပရုက္ခတော၊ ပဒေသာပင်မှ။ တတ္ထ၊ ထိုဆဒ္ဒန်အိုင်၏ အနီး၌။ တာဒိသာ၊ ထိုသို့ သဘောရှိကုန်သော။ ကပ္ပရုက္ခတော၊ ပဒေသာပင်မှ။ ဝိသေသာ၊ အထူး အဆန်းတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တတော ဝါ၊ ထိုပဒေသာပင်မှမူလည်း။ အာဟရန္တိ၊ ဆောင်ကုန်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အသုတ္တမယိကန္တိ၊ အသုတ္တမယိကံဟူသည်ကား။ သုတ္တေဟိ၊ ချည်တိုနှင့်။ အဗဒ္ဓံ၊ မစပ်သော။ ဒိဗ္ဗသုမနပုပ္ဖေဟေဝ၊ (နိ-၇၂) နတ်၌ ဖြစ်သော မုလေးပန်းတို့ဖြင့်သာလျှင်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော။ သုမနပုပ္ဖပဋံ၊ မုလေးပန်း ပုဆိုးကို။ ဥဋ္ဌိတဿ သာလိနောတိ၊ ဥဋ္ဌိတဿ သာလိနောဟူသည်ကား။ သယံဇာတဿ၊ အလိုလိုဖြစ်သော။ သာလိနော၊ သလေး၏။ ဧတ္ထ၊ ဤ သာလိနော ဟူသောပုဒ်၌။ သမုဒါယာပေက္ခံ၊ အပေါင်းကို ငဲ့သော။ ဧကဝစနံ၊ ဧကဝုစ်တည်း။ သာလီနံ၊ သလေးတို့၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ နဝ ဝါဟသဟဿနီတိ ဧတ္ထ၊ နဝ ဝါဟသဟဿနိဟူသောပုဒ်၌။ စတေဿာ မုဋ္ဌိယော၊ လေးဆုပ်တို့သည်။ ဧကော ကုဋုဝေါ၊ တ်ကုဋုမည်၏။ စတ္တာရောကုဋုဝါ၊ လေးကုဋုတို့သည်။ ဧကော ပတ္ထော၊ တစ်ကွမ်းစားမည်၏။ စတ္တာရော ပတ္ထာ၊ လေးကွမ်းစားတို့သည်။ ဧကော အာဠှက၊ မည်၏။ စတ္တာရော အာဠှကာ၊ လေးအာဠှကတို့သည်။ ဧကံ ဒေါဏံ၊ တစ်ဒေါဏမည်၏။ စတ္တာရိ ဒေါဏာနိ၊ လေးဒေါဏတို့သည်။ ဧကမာနိကာ၊ တစ်မာနိကမည်၏။ စတေဿာ မာနိကာ၊ လေးမာနိကတို့သည်။ ဧကာ ခါရီ၊ တစ်ခါရီမည်၏။ ဝီသတိ ခါရီ၊ ခါရီနှစ်ဆယ်သည်။ ဧကော ဝါဟော၊ တစ်ဝါဟမည်၏။ တဒေဝ၊ ထိုတစ်ဝါဟသည်ပင်လျှင်။ ဧကံ သကဋံ၊ တစ်လှည်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သုတ္တနိပါတဋ္ဌကထာဒီသု၊ သုတ္တနိပါတ် အဋ္ဌကထာအစရှိသည်တို့၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ နိတ္ထုသကဏေ ကရောန္တီတိ၊ နိတ္ထုသကဏေ ကရောန္တိဟူသည်ကား။ ထုလကုဏ္ဍကရဟိတေ၊ ဖွဲ, ဆံကွဲကင်းသည်တို့ကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ တေန၊ ထို ကာလနဂါးသည်။ နိမ္မိတံ၊ ဖန်ဆင်းအပ်သော။ ဗုဒ္ဓရူပံ၊ ဘုရားဆင်းတုကို။ ပဿန္တော၊ ရှုလျက်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ပုညပ္ပဘာဝနိဗ္ဗတ္တဂ္ဂဟဏံ၊ ပုညပဘာဝနိဗ္ဗတ္တသဒ္ဒါကို။ နာဂရာဇနိမ္မိတာနံ၊ ကာလနဂါးမင်း ဖန်ဆင်းအပ်သော လက္ခဏာတော်တို့၏။ ပုညပ္ပဘာဝနိဗ္ဗတ္တေဟိ၊ ကောင်းမှုအာနုဘော်ကြောင့် ဖြစ်သော လက္ခဏာတော်တို့နှင့်။ သဒိသတာယ၊ တူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဝိမလကေတုမာလာတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသောပုဒ်၌။ ကေတုမာလာ နာမ၊ မည်သည်ကား။ သီသတော၊ ဦးခေါင်းမှ။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ ဥပရိမုဒ္ဓနိ၊ ဦးထိပ်ထက်၌။ ပုဉ္ဇော ဟုတွာ၊ အစုဖြစ်၍။ ဒိဿမာနရသ္မိရာသိ၊ ထင်သော ရောင်ခြည်အစုတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။
[စာမျက်နှာ-၂၉] ဗာဟိရကပါသဏ္ဍန္တိ၊ ဗာဟိရကပါသဏ္ဍဟူသည်ကား။ ဗာဟိရကပ္ပဝေဒိတံ၊ သာသနာမှ အပဖြစ်သော တိတ္တိတို့သည် ဟောအပ်သော။ သမယဝါဒံ၊ မိစ္ဆာအယူကို။ ပရိဂ္ဂဏှီတိ၊ ပရိဂ္ဂဏှိဟူသည်ကား။ ဝီမံသမာနော၊ စုံစမ်းလျက်။ ပရိဂ္ဂိဟေသိ၊ ယူ၏။ ဘဒ္ဒပီဌကေသူတိ၊ ဘဒ္ဒပီဌကေသုဟူသည်ကား။ ဝေတ္တမယပီဌေသု၊ ကြိမ်ဖြင့်ပြီးသော အင်းပျဉ်တို့၌။ သာရောတိ၊ သာရောဟူသည်ကား။ ဂုဏသာရော၊ ဂုဏ်တည်းဟူသော အနှစ်သည်။ သီဟပဉ္ဇရေတိ၊ သီဟပဉ္ဇရေဟူသည်ကား။ မဟာဝါတပါနသမီပေ၊ လေသောက်ပြတင်း (နိ-၇၃) ကြီး၏ အနီး၌။ ကိလေသဝိပ္ဖန္ဒရဟိတ စိတ္တတာယ၊ ကိလေသာကြောင့် တုန်လှုပ်ခြင်းမှ ကင်းသော စိတ်ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဒန္တံ၊ ယဉ်းကျေး၏။ နိစ္စံ ပစ္စုပဋ္ဌိတသတာရက္ခတာယ၊ အမြဲ ဖြစ်စေအပ်သော သတိတည်းဟူသော အစောင့်အရှောက် ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဂုတ္တံ၊ လုံခြုံ၏။ ခုရဂ္ဂေယေဝါတိ၊ ခုရဂ္ဂေယေဝဟူသည်ကား။ ကေသာရောပနာဝသာနေ၊ ဆံချသည်၏ အဆုံး၌။ အတိဝိယ၊ အလွန်လျှင်။ သောဘတိ၊ တင့်တယ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္တော၊ စပ်အပ်၏။ ဝါဏိဇကော အဟောသီတိ၊ ဝါဏိဇကော အဟောသိဟူသည်ကား။ မဓုဝါဏိဇကော၊ ပျားကုန်သည်သည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်၏။
ပုဗ္ဗေ ဝ သန္နိဝါသေနာတိ၊ ပုဗ္ဗေ ဝ သန္နိဝါသေနဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗေ ဝါ ပုဗ္ဗဇာတိယံ ဝါ၊ ရှေးဘဝ၌လည်း။ သဟဝါသေန၊ တကွ နေဖူးသောကြောင့် လည်းကောင်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ပစ္စုပ္ပန္နဟိတေန ဝါတိ၊ ပစ္စုပ္ပန္နဟိတေန ဝါဟူသည်ကား။ ဝတ္တမာနဘဝေ၊ ဖြစ်ဆဲသော ဘဝ၌။ ဟိတစရဏေန ဝါ၊ အစီးအပွားကို ကျင့်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဧဝံ ဣမေဟိ ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ၊ ဤနှစ်ပါးသော အကြောင်းတို့ကြောင့်။ သိနေဟသင်္ခါတံ၊ သိနေဟ ဟုဆိုအပ်သော။ တံ ပေမံ၊ ထိုချစ်ခြင်းသည်။ ဇာယတေ၊ ဖြစ်၏။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ “ဥပ္ပလံ ဝ ယထောဒကေ”တိ၊ ဥပ္ပလံ ဝ ယထောဒကေဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဥပ္ပလံ ဝါတိ၊ ဥပ္ပလံ ဝ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ရဿကတော၊ ရဿပြုအပ်သော။ ဝါသဒ္ဒေါ၊ ဝါသဒ္ဒါသည်။ အဝုတ္တသမ္ပိဏ္ဍနတ္ထော၊ မဆိုသော ပဒုမ္မာ အစရှိသည်ကို ပေါင်းခြင်းအနက်ရှိ၏။ ယထာ သဒ္ဒေါ၊ ယထာသဒ္ဒါသည်။ ဥပမာယံ၊ ဥပမာအနက်၌။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ အယံ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥပ္ပလဉ္စ၊ ကြာသည်လည်းကောင်း။ သေသဉ္စ ပဒုမာဒိ၊ ကြွင်းသော ပဒုမ္မာ အစရှိသည်လည်းကောင်း။ ဥဒကေ၊ ရေ၌။ ဇာယမာနံ၊ ရောက်သည်ရှိသော်။ ဥဒကဉ္စေဝ၊ ရေကိုလည်းကောင်း။ ကလလဉ္စ၊ ညွန်ကိုလည်းကောင်း။ ဒွေ ကာရဏာနိ၊ နှစ်ပါးသော အကြောင်းတို့ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဇာယတိယထာ၊ ဖြစ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထို့အတူ။ ပေမမ္ပိ၊ ချစ်ခြင်းသညလည်း။ ဇာယတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဓူဝဘတ္တာနီတိ၊ ဓူဝဘတ္တာနိဟူသည်ကား။ နိစ္စဘတ္တာနိ၊ မြဲသော ဆွမ်းတို့ကို။ ဝဇ္ဇာဝဇ္ဇန္တာ၊ ဝဇ္ဇာဝဇ္ဇဟူသည်ကား။ ခုဒ္ဒကံ၊ ငယ်သော အပြစ်ကို လည်းကောင်း။ မဟန္တဉ္စ ဝဇ္ဇံ၊ ကြီးသောအပြစ်ကိုလည်းကောင်း။ မောဂ္ဂလိပုတ္တတိဿတ္ထေရဿ ဘာရမကာသီတိ၊ မောဂ္ဂလိပုတ္တတိဿတ္ထေရဿ ဘာရမကာသိဟူသည်ကား။ ထေရဿ၊ မောဂ္ဂလိပုတ္တတိဿထေရ်၏။ မဟာနုဘာ (နိ-၇၄) ဝတံ၊ အာနုဘော်ကြီးသော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ သာသနကိစ္စဿ၊ သာသနကိစ္စကို။ နာယကဘာဝေန၊ ဆောင်ကျဉ်းသောအဖြစ်ဖြင့်။ သံဃပရိနာယကတဉ္စ၊ သံဃာ၌ အကြီးအမှူးအဖြစ်ကို လည်းကောင်း။ ရညော၊ မင်းအား။ ဉာပေတုံ၊ သိစေခြင်းငှာ။ သံဃော၊ သံဃာသည်။ တဿ၊ ထိုမထေရ်၏။ ဘာရံ၊ ဝန်ကို။ အကာသိ၊ ပြု၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အညေသံ၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းတို့၏။ အဇာနနတာယ၊ မသိခြင်းကြောင့်။ န အကာသိ၊ ပြုသည်မဟုတ်။ သာသနဿ ဒါယာဒေါတိ၊ သာသနဿ ဒါယာဒေါဟူသည်ကား။ သာသနဿ၊ သာသနာ၏။ အဗ္ဘန္တရော၊ အတွင်းသည်။ ဉာတကော၊ အမျိုးသည်။ ဟောမိ၊ ဖြစ်အံ့လော။ န ဟောမိ၊ မဖြစ်အံ့လော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ယေ၊ အကြင်သူတို့သည်။ သာသနေ၊ သာသနာ၌။ ပဗ္ဗဇိတုံ၊ ရှင်ပြုခြင်းငှာ။ ပုတ္တဓီတရော၊ သားသမီးတို့ကို။ ပရိစ္စဇန္တိ၊ စွန့်ကုန်၏။ တေ၊ ထိုသူတို့သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သာသနေ၊ သာသနာ၌။ သာလောဟိတာ၊ သွေးနီးစပ်ကုန်သည်။ ဉာတကာ နာမ၊ ဆွေမျိုးမည်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ သကလသာသနဓာရဏေ၊ အလုံးစုံသော သာသနာတော်ကို ဆောင်ခြင်း၌။ သမတ္ထာနံ၊ စွမ်းနိုင်ကုန်သော။ အတ္တနော ဩရသပုတ္တာနံ၊ မိမိရင်၌ဖြစ်သော သားတို့ကို။ ပရိစ္စတ္တတ္တာ၊ စွန့်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ပစ္စယမတ္တဒါယကာ၊ ပစ္စည်းမျှကို ပေးလှူသော သူတို့သည်။ န ဉာတကာ၊ အမျိုးမဟုတ်ကုန်။ ဣတိ ဣမံ အတ္ထံ၊ ဤအနက်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ထေရော၊ မောဂ္ဂလိပုတ္တတိဿထေရ်သည်။ “န ခေါ မဟာရာဇ ဧတ္တာဝတာ သာသနဿ ဒါယာဒေါ ဟောတီ”တိ၊ န ခေါ မဟာရာဇ ဧတ္တာဝတာ သာသနဿ ဒါယာဒေါ ဟောတိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ကထဉ္စ စရဟီတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ စရဟီတိ နိပါတော၊ စရဟိဟူသော သဒ္ဒါသည်။ အက္ခန္တိံ၊ မနှစ်သက်ခြင်းကို။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ တိဿကုမာရဿာတိ၊ တိဿကုမာရဿဟူသည်ကား။ ရညော၊ မင်း၏။ ဧကမာတုကဿ၊ တမိတည်း ဖြစ်သော။ ကနိဋ္ဌဿ၊ ညီတော်၏။ သက္ခသီတိ၊ သက္ခသိဟူသည်ကား။ သက္ခိဿသိ၊ တတ်နိုင်အံ့လော။ သိက္ခာယ ပတိဋ္ဌာပေသုန္တိ၊ သိက္ခာယ ပတိဋ္ဌာပေသုဟူသည်ကား။ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိအာဒီသု၊ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိ အစရှိကုန်သော။ ဝိကာလဘောဇနာ ဝေရမဏိပရိယောသာနာသု၊ ဝိကာလဘောဇနာ ဝေရမဏိအဆုံးရှိကုန်သော။ ဆသု သိက္ခာသု၊ ခြောက်ပါးသော သိက္ခာတို့၌။ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိ ဒွေ ဝဿာနိ အဝိတိက္ကမ္မ သမာဒါနံ သမာဒိယာမီတိအာဒိနာ၊ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏိ ဒွေ ဝဿာနိ အဝိတိက္ကမ္မ သမာဒါနံ သမာဒိယာမီ-အစရှိသည်ဖြင့်။ သမာဒါပနဝသေန၊ ဆောက်တည်စေသည်အစွမ်းဖြင့်။ သိက္ခာသမ္မုတိဒါနာနန္တရံ၊ သိက္ခာသမ္မုတိကို ပေးသည်၏ အခြားမဲ့၌။ သိက္ခာယ၊ သီလသိက္ခာ၌။ ပတ္တိဋ္ဌာပေသုံ၊ တည်စေကုန်၏။ (နိ-၇၅) အဿ၊ ထိုမင်းအား။ အဘိသေကတော၊ အဘိသိက်သွန်းလောင်းသည်မှ။ ဆဝဿာနိ၊ ခြောက်နှစ်တို့သည်။ ပုဏ္ဏာနိ၊ ပြည့်ကုန်၏။ (ထည့်) ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဆဝဿာဘိသေကော၊ ဆဝဿာဘိသေကေမည်၏။
[စာမျက်နှာ-၃၀] သဗ္ဗထေရဝါဒန္တိ၊ သဗ္ဗထေရဝါဒံဟူသည်ကား။ ဒွေ သင်္ဂီတိယော၊ နှစ်တန်သော သင်္ဂါယနာတို့သို့။ အာရုဠှာ ပါဠိ၊ တင်သောပါဠိတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သာ၊ ထိုပါဠိကို။ မဟာသံဃိကာဒိဘိန္နလဒ္ဓိကာဟိ၊ မဟာသံဃိကအစရှိသော ကွဲသောအယူတို့မှ။ ဝိဝေစေတုံ၊ အသီးထုတ်ခြင်းငှာ။ “ထေရဝါဒေါ”တိ၊ ထေရဝါဒေါဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အယံ ဝိဘဇ္ဇဝါဒေါ၊ ဤဝိဘဇ္ဇဝါဒကို။ မဟာကဿပတ္ထေရာဒီဟိ၊ မဟာကဿပထေရ် အစရှိသည်တို့သည်။ အသင်္ကရတော၊ မရောမယှက်။ ရက္ခိတော၊ စောင့်အပ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အာနီတော၊ ဆောင်အပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ထေရဝါဒေါ”တိ၊ ထေရဝါဒေါဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ “သထေရဝါဒ”န္တိပိ၊ သထေရဝါဒံဟူ၍လည်း။ လိခန္တိ၊ ရေးကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထို သထေရဝါဒံဟူသော ပါဌ်၌။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ အာဂတထေရဝါဒသဟိတံ၊ လာသော ထေရဝါဒနှင့် တကွသော။ သာဋ္ဌကထံ၊ အဋ္ဌကထာနှင့် တကွသော။ တိပိဋကသင်္ဂဟိတံ၊ ပိဋကတ်သုံးပုံးဖြင့် ရေတွက်အပ်သော။ ဗုဒ္ဓဝစနံ၊ ဘုရားစကားကို။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ တေဇောဓာတုံ သမာပဇ္ဇိတွာတိ၊ တေဇောဓာတုံ သမာပဇ္ဇိတွာဟူသည်ကား။ တေဇောကသိဏာရမ္မဏံ၊ တေဇောကသိုဏ်းလျှင် အာရုံရှိသော။ ဈာနံ၊ ဈာန်ကို။ သမာပဇ္ဇိတွာ၊ ဝင်စား၍။
သဘာယန္တိ၊ သဘာယံဟူသည်ကား။ နဂရမဇ္ဈေ၊ မြို့လယ်၌။ ဝိနိစ္ဆယသာလာယံ၊ တရားဆုံးဖြတ်ရာ ဇရပ်၌။ ဒိဋ္ဌိဂတာနီတိ၊ ဒိဋ္ဌိဂတာနိဟူသည်ကား။ ဒိဋ္ဌိယေဝ၊ ဒိဋ္ဌိသည်သလျှင်တည်း။ နိ ခေါ ပနေတံ သက္ကာ ဣမေသံ မဇ္ဈေ ဝသန္တေန ဝူပသမေတုန္တိ၊ နိ ခေါ ပနေတံ သက္ကာ ဣမေသံ မဇ္ဈေ ဝသန္တေန ဝူပသမေတုံဟူသည်ကား။ တေသံ၊ ထိုရဟန်းတို့၏။ (ဟိကား နိပါတ်။) မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ ဝသန္တေ၊ နေသည်ရှိသော်။ တေသုယေဝ၊ ထိုရဟန်းတို့၌ သာလျှင်။ အန္တောဂဓတ္တာ၊ အတွင်းဝင်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အာဒေယျဝစနော၊ ယူအပ်သော စကားရှိသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ စိန္တေသိ၊ ကြံ၏။ အဟောဂင်္ဂပဗ္ဗတန္တိ၊ အဟောဂင်္ဂပဗ္ဗတံဟူသည်ကား။ ဧဝံ နာမကံ၊ ဤသို့ အဟောဂင်္ဂါအမည်ရှိသော။ ပဗ္ဗတံ၊ တောင်သို့။ “အဓောဂင်္ဂါပဗ္ဗတ”န္တိပိ၊ အဓောဂင်္ဂါပဗ္ဗတံဟူ၍လည်း။ လိခန္တိ၊ ရေးသားကုန်၏။ တံ၊ ထိုရေးခြင်းသည်။ န သုန္ဒရံ၊ မကောင်း။ ပဉ္စတပေန တပ္ပေန္တီတိ၊ ပဉ္စတပေန တပ္ပေန္တိဟူသည်ကား။ စတူသုဌာနေသု၊ အရပ်လေးမျက်နှာတို့၌။ အဂ္ဂိံ ဇာလေတွာ၊ မီးပုံထည့်၍။ မဇ္ဈေ၊ မီးလေးပုံ အလယ်၌။ ဌတွာ၊ ရပ်၍။ သူရိယမဏ္ဍလံ၊ နေဝန်းကို။ ဥလ္လောကေန္တော၊ မောကြည့်ကုန်လျက်။ တပန္တိ၊ ကျင့်ကုန်၏။ အာဒိစ္စံ အနုပရိ (နိ-၇၆) ဝတ္တန္တီတိ၊ အာဒိစ္စံ အနုပရိဝတ္တန္တိဟူသည်ကား။ ဥဒယကာလတော၊ နေထွက်သော အခါမှ။ ပဘုတိ၊ စ၍။ သူရိယံ၊ နေကို။ ဩလောကယမာနာ၊ ကြည့်ကုန်လျက်။ ယာဝအတ္ထင်္ဂမနာ၊ နေဝင်သည့်တိုင်အောင်။ သူရိယာဘိမုခါဝ၊ နေသို့ ရှေ့ရှုသာလျှင်။ ပရိဝတ္တန္တိ၊ လည်ကုန်၏။ ဝေါ ဘိန္ဒိဿာမာတိ ပဂ္ဂဏှိံ သူတိ၊ ဝေါ ဘိန္ဒိဿာမာတိ ပဂ္ဂဏှိံ သုဟူသည်ကား။ ဝိနာသေဿာမာတိ၊ ဖျက်ဆီးကုန်အံ့ဟူ၍။ ဥဿာဟံ၊ အားထုတ်ခြင်းကို။ အကံသု၊ ပြုကုန်၏။
ဝိသဋ္ဌောတိ၊ ဝိသဋ္ဌောဟူသည်ကား။ မရဏသင်္ကာရဟိတော၊ သေကုန်သည်ကို တွေးတောခြင်းမှ ကင်းသည်ဖြစ်၍။ နိဗ္ဘယော၊ မကြောက်သည်ဖြစ်၍။ ဣတိအတ္ထော၊ ဤအနက်။ မိဂဝံ နိက္ခမီတွာတိ၊ မိဂဝံ နိက္ခမီတွာဟူသည်ကား။ အရညေ၊ တော၌။ ဝိစရိတွာ၊ လှည့်လည်၍။ မိဂမာရဏကီဠာ၊ သမင်သက်၍ ကစားခြင်းသည်။ မိဂဝံ၊ မိဂဝံ မည်၏။ တံ၊ ထို သမင်သတ်၍ ကစားခြင်းကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ မိဂဝဓတ္တံ၊ သမင်သတ်၍ ကစားခြင်းငှာ။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အဟိနာဂါဒိတော၊ မြွေတည်းဟူသော နာဂမှ။ ဝိသေသနတ္တံ၊ ထူးစေခြင်းငှာ။ “ဟတ္ထိနာဂေနာ”တိ၊ ဟတ္ထိနာဂေနဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တဿပဿန္တေဿဝါတိ၊ တဿပဿန္တဿေဝဟူသောပုဒ်၌။ အနာဒရေ၊ အနာဒရအနက်၌။ သာမိဝစနံ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ တသ္မိံ၊ ထို တိဿမင်းသားသည်။ ပဿန္တဿေဝ၊ မြင်စဉ်လျှင်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အာကာသေ ဥပ္ပတိတွာတိ ဧတ္ထ၊ အာကာသေ ဥပ္ပတိတွာဟူသောပုဒ်၌။ အယံ၊ ဤကောင်းကင်ပျံခြင်းတန်ခိုးသည်။ ဝိကုပ္ပနိဒ္ဓိ၊ ဝိကုပ္ပနိဒ္ဓိသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဂိဟိဿာပိ၊ လူအားလည်း။ ဣမံ ဣဒ္ဓိံ၊ ဤအဓိဋ္ဌာနိဒ္ဓိကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အဓိဋ္ဌာနိဒ္ဓိယာ၊ ကို။ အပဋိက္ခတ္တတ္တာ၊ မပယ်အပ်သော ကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပကတိဝဏ္ဏံ၊ ပြကတေ့အသွင်ကို။ ဝိဇဟိတွာ၊ စွန့်၍။ နာဂဝဏ္ဏာဒိဒဿနံ၊ နဂါးအသွင် အစရှိသည်ကို ပြခြင်းသည်။ ဝိကုပ္ပနိဒ္ဓိ၊ ဝိကုပ္ပနိဒ္ဓမည်၏။ ဆဏဝေသန္တိ၊ ဆဏဝေသံဟူသည်ကား။ ဥဿဝဝေသံ၊ ပွဲသဘင် အသွင်ကို။ ပဓာနဃရ န္တိ၊ ပဓာနဃရံဟူသည်ကား။ ဘာဝနာနုယောဂဝသေန၊ ဘာဝနာကို အားထုတ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝီရိယာရမ္ဘဿ၊ ဝီရိယဖြင့် အားထုတ်ခြင်းအား။ အနုရူပံ၊ လျော်သော။ ဝိဝိတ္တသေနာသနံ၊ ဆိတ်ငြိမ်သော ကျောင်းကို။ သောပီတိ၊ သောပိ၊ ဟူသော စကားကို။ ရညော၊ မင်း၏။ ဘာဂိနေယျံ၊ တူကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ကုသလာဓိပ္ပါယောတိ၊ ကုသလာဓိပ္ပါယောဟူသည်ကား။ မနာပဇ္ဈာသယော၊ နှစ်သက်ဖွယ်ကို အလိုရှိ၏။ ဒွေဠှကဇာတောတိ၊ ဒွေဠှကဇာတောဟူသည်ကား။ သံသယံ၊ ယုံမှားခြင်းသို့။ အာပန္နော၊ ရောက်သည်ဖြစ်၍။ ဧကေကံ ဘိက္ခုသဟဿပရိဝါရန္တိ ဧတ္ထ၊ ဧကေကံ ဘိက္ခုသဟဿပရိဝါရံဟူသောပုဒ်၌။ (နိ-၇၇) “ဂဏှိတွာ၊ ခေါ်၍။ အာဂစ္ဆထ၊ လာကုန်လော့”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဏာကာရေန၊ စေခိုင်းသော အခြင်းအရာဖြင့်။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုအပ်သော်လည်း။ ထေရာ၊ ထေရ်ဖြစ်ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ သာသနဟိတတ္တာ၊ သာသနာ၏ အစီးအပွါးဖြစ်သောကြောင့်။ ဂတာ၊ သွားကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတံ၊ ဤစကားသည်။ ကပ္ပိယသာသနံ၊ အပ်သော သတင်းစကားတည်း။ ဂိဟီနံ၊ လူတို့၏။ ဂိဟိကမ္မပဋိသံယုတ္တံ၊ လူမှုနှင့် စပ်သော စကားသည်။ န၊ မဟုတ်။ ထေရော နာဂစ္ဆီတိ၊ ထေရော နာဂစ္ဆိဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၃၁] “ရာဇာ၊ မင်းသည်။ ပက္ကောသတီ”တိ၊ ခေါ်၏ ဟူ၍။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုသော်လည်း။ ဓမ္မကမ္မတာယ၊ ဓမ္မကံ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အာဂန္တုံ၊ လာခြင်းငှာ။ ကိဉ္စာပိ ဝဋ္ဋတိ၊ အကယ်၍ကား အပ်၏ရှင့်။ ပန၊ ထိုသို့ပင် အပ်သော်လည်း။ (နာဂစ္ဆိ၌ စပ်)။ ဒွိက္ခတ္တုံ၊ နှစ်ကြိမ်။ ပေသိတေပိ၊ စေလွှတ်လျက်လည်း။ (နာဂတော၌ စပ်) “ယာစနာ၊ တောင်းပန်ခြင်းသည်။ အနနုရူပါ”တိ၊ မလျော်သေးဟူ၍။ နာဂတော၊ မကြွလာ၊ ''ထေရော၊ အရှင်မဟာမောဂ္ဂလိ ပုတ္တတိဿထေရ်သည်။ မဟာနုဘာဝေါ၊ အာနုဘော်ကြီး၏။ ယထာနုသိဋ္ဌံ၊ ဆုံးမတော်မူတိုင်း။ ပဋိပတ္တိကော၊ ကျင့်လေ့ရှိ၏။ ပမာဏဘူတော၊ ပမာဏ ပြုလောက်သည်ဖြစ်၍ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ရညော စေဝ၊ မင်းအားလည်းကောင်း။ ဥဘယပက္ခိကာနဉ္စ၊ နှစ်ဦးသော အသင်သားတို့၏လည်းကောင်။ အတ္တနိ၊ မိမိ၌။ ဗဟုမာနုပ္ပါဒနဝသေန၊ များစွာ မြတ်နိုးခြင်းကို ဖြစ်စေသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဥဒ္ဓံ ကတ္တဗ္ဗကမ္မသိဒ္ဓိံ၊ အထက်၌ ပြုအပ်သော ကံ၏ ပြီးခြင်းကို။ အာကင်္ခန္တော၊ တောင့်တသောကြောင့်။ အသာရုပ္ပဝစလေသေန၊ မလျောက်ပတ်သော စကားအမြွက်ဖြင့်။ နာဂစ္ဆိ၊ မလာ၊ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ သင်္ဃဋိတာ၊ တွအပ်သော။ နာဝါ၊ လှေသည်။ နာဝါသင်္ဃာဋံ၊ နာဝါသင်္ဃာဋမည်၏။ သာသနပစ္စတ္ထိကာနံ၊ သာသနာတော်ရန်သူတို့၏။ ဗဟုဘာဝတော၊ များသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “အာရက္ခံသံဝိဓာယာ”တိ၊ အာရက္ခံသံဝိဓာယဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ယန္တိ၊ ယံဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ အဗ္ဗာဟိံ သူတိ၊ အဗ္ဗာဟိံ သုဟူသည်ကား။ အာကဍ္ဎိံ သု၊ ငင်နုတ်ကုန်၏။ ဗာဟိရတောတိ၊ ဗာဟိရတောဟူသည်ကား။ ဥယျာနဿ၊ ဥယျာဉ်၏။ ဗာဟိရတော၊ အပမှ။ ပဿန္တာနံ၊ မြင်ကုန်သော သူတို့အား။ အတိဒုက္ကရဘာဝေန၊ အလွန်ခဲယဉ်းသော အဖြစ်ဖြင့် ဥပဋ္ဌာနံ၊ ထင်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “ပဒေသပထဝိကမ္ပနံ ဒုက္ကရ”န္တိ၊ ပဒေသပထဝိကမ္ပနံ ဒုက္ကရံဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အဓိဋ္ဌာနေ ပန၊ အဓိဋ္ဌာန်ခြင်း၌ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤ တစ်စိတ်သော မြေကိုလှုပ်စေခြင်း၌။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဒုက္ကရတာ နာမ၊ ခဲယဉ်းသော အဖြစ်မည်သည်။ နတ္တိ၊ မရှိ။
(နိ-၇၈) ဒီပကတိတ္တိရောတိ၊ ဒီပကတိတ္တိရောဟူသည်ကား။ သာကုဏိကေဟိ၊ ငှက်မုဆိုးတို့သည်။ သမဇာတိကာနံ၊ ဇာတ်တူဖြစ်သော ခါတို့ကို။ ဂဟဏတ္ထာယ၊ ဖမ်းယူခြင်းငှာ။ ပေါသေတွာ၊ မွေး၍။ သိက္ခေတွာ၊ သင်၍။ ပါသဋ္ဌာနေ၊ ကြော့ကွင်းထောင်ရာ အရပ်၌။ ဌပနကတိတ္တိရော၊ ထားသော ခါတိန်ညင်တည်း။ န ပဋိစ္စ ကမ္မံ ဖုသတီတိ၊ ဂါထာယ၊ န ပဋိစ္စ ကမ္မံ ဖုသတိဟူသောဂါထာ၌။ တဝ၊ သင်၏။ မနော၊ စိတ်သည်။ ပါပကိရိယာယ၊ မကောင်းမှု ပြုသောအားဖြင့်။ ယဒိ နပ္ပဒုဿတိ၊ အကယ်၍မပြစ်မှားသည်ဖြစ်အံ့။ တံ၊ သင့်ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ လုဒ္ဒေန၊ မုဆိုးသည်။ ကတမ္ပိ၊ ပြုအပ်သော်လည်း။ ပါပကမ္မံ၊ မကောင်းမှု ကံသည်။ တံ၊ သင့်ကို။ န ဖုသတိ၊ မရောက်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပါပကိရိယာယ၊ မကောင်းမှုကို ပြုခြင်း၌။ အပ္ပေါသုက္ကဿ၊ ကြောင့်ကြမဲ့သည်။ နိရာလယဿ၊ အာလယကင်းသည်။ ဘဒြဿ၊ ကောင်းသည်ြ။ သတော၊ ဖြစ်သော။ တဝ၊ သင်အား။ တံ ပါပံ၊ ထိုမကောင်းမှုသည်။ န လိမ္ပတိ၊ မလိမ်းကပ်။ တဝ၊ သင်၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ န အလ္လီယတိ၊ မငြိ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
ကိံ၊ အဘယ်စကားကို။ သီလေန၊ အလေ့အားဖြင့်။ ဝဒတိ၊ ဆိုသနည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကိံ ဝါဒီ၊ ကိံ ဝါဒီမည်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကော ကတမော၊ အဘယ်သို့သောဲ။ ဝါဒေါ၊ အယူနည်း။ ကိံ ဝါဒေါ၊ အဘယ်အယူနည်း။ ဧတဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား။ သော ကိံ ဝါဒေါ၊ ထို အဘယ်အယူသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကိံ ဝါဒီ၊ ကိံ ဝါဒီမည်၏။ ဧတေသံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ အတ္တာနဉ္စ၊ မိမိကိုလည်းကောင်း။ လောကဉ္စ၊ လူကိုလည်းကောင်း။ သဿတောတိ၊ မြဲ၏ဟူ၍။ ဝါဒေါ၊ ယူခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သဿတိဝါဒိနော၊ သဿတိဝါဒိနောမည်ကုန်၏။ သတ္တေသု ဝါ၊ သတ္တဝါတို့တွင်လည်းကောင်း။ သင်္ခါရေသု ဝါ၊ တို့တွင်လည်းကောင်း။ ဧကစ္စံ၊ အချို့သည်။ သဿတံ၊ မြဲ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဝတ္တော၊ ဖြစ်သော။ ဝါဒေါ၊ ဝါဒသည်။ ဧကစ္စသဿတော၊ ဧကစ္စသဿတောမည်၏။ တသ္မိံ၊ ထို ဧကစ္စသဿတအယူ၌။ နိယုတ္တာ၊ ယှဉ်ကုန်သည်တို့တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဧကစ္စသဿတိကာ၊ ဧကစ္စသဿတိကာမည်ကုန်၏။ “အန္တော၊ အဆုံးရှိ၏။ အနန္တော၊ အဆုံးမရှိ။ အန္တာနန္တော၊ အချို့ အဆုံးရှိ၏ အချို့ မဆုံးမရှိ။ နေဝန္တာနာနန္တေ၊ အဆုံးရှိသည်လည်းမဟုတ် အဆုံးမရှိသည်လည်းမဟုတ်။” ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ အန္တာနန္တံ၊ အဆုံးရှိသည်အဆုံးမရှိသည်ကို။ အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ပဝတ္တာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ စတ္တာရော ဝါဒါ၊ လေးပါးသော အယူတို့သည်။ အန္တာနန္တာ၊ အန္တာနန္တာမည်ကုန်၏။ တေသု၊ ထို အန္တာနန္တအယူတို့၌။ နိယုတ္တာ၊ ယှဉ်သော သူတို့သည်။ အန္တာနန္တိကာ၊ အန္တာနန္တိကမည်ကုန်၏။ န မရတိ န ဥပစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ မပြတ်တတ်။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ အမရာ၊ မည်ကုန်၏။ “ဧဝန္တိမ္ပိ၊ (နိ-၇၉) ဤသို့လည်း။ မေ၊ ငါ၏။ ဝါဒေါ၊ အယူသည်။ နော ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တထာတိပိ၊ ထိုသို့လည်း။ မေ၊ ငါ၏။ ဝါဒေါ၊ အယူသည်။ နော ဟောတိ၊ မဖြစ်။” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ပဝတ္တာ၊ ဖြစ်သော။ ဒိဋ္ဌိမေဝ၊ အယူကိုလည်းကောင်း။ ဝါစာ စ၊ စကားကိုလည်းကောင်း။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ ဧတေသံ၊ ဤပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ တဿာ အမရာယ၊ ထိုမပြတ်သော အယူစကားဖြင့်။ ဝိက္ခေပေါ၊ ပစ်ပယ်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အမရာဝိက္ခေပိကာ၊ အမရာဝိက္ခေပိကမည်ကုန်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အမရာ နာမ၊ အမရာ အမည်ရှိသော။ မစ္ဆဇာတိ၊ ငါးမျိုးသည်။ ဒုဂ္ဂတာ၊ ဖမ်းခြင်းငှာ ခဲယဉ်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတေသံ၊ ထိုသူတို့အား။ တဿာ အမရာယ၊ ထိုအမရာမည်သော ငါး၏။ ဝိက္ခေပေါ ဝိယ၊ ပစ်ပယ်ခြင်းကဲ့သို့သော။ ဝိက္ခေပေါ၊ ပစ်ပယ်ခြင်းသည်။ အတ္တိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တေ၊ ထိသူတို့သည်။ အမရာဝိက္ခေပိကာ၊ အမရာဝိက္ခေပိကမည်ကုန်၏။ အတ္တာ စ၊ ကိုယ်သည်လည်းကောင်း။ လောကော စ၊ လောကသည်လည်းကောင်း။ အဓိစ္စ ယဒိစ္ဆကံ၊ အလိုရှိတိုင်း။ ယံ ကိဉ္စိ ကာရဏံ၊ အမှတ်မရှိသော အကြောင်းကို။ အနပေက္ခိတွာ၊ မငဲ့မူ၍။ သမုပ္ပန္နော၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဝါဒေ၊ ဤသို့သော အယူ၌။ နိယုတ္တာ၊ ယှဉ်ကုန်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နိကာ၊ အဓိစ္စမည်ကုန်၏။ ယေသံ၊ အကြင် သူတို့အား။ သညီ၊ သညာရှိသော ရုပ်သည်။ အတ္တာ၊ ကိုယ်တည်း။ ဣတိ ဝါဒေါ၊ ဤသို့သော အယူသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တေ၊ ထို သူတို့သည်။ သညီဝါဒါ၊ မည်ကုန်၏။ အသညီဝါဒါ နေဝသညီနာသညီဝါဒါတိ ဧတ္ထပိ၊ အသညီဝါဒါ နေဝသညီနာသညီဝါဒါဟူသောပုဒ်၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ ကာယဿ၊ ကိုယ်ခန္ဓာ၏။ ဘေဒါ၊ ပျက်စီးသည်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ သတ္တော၊ သတ္တဝါသည်။ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ ပြတ်၏။ ဣတိ [စာမျက်နှာ-၃၂] ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဥစ္ဆေဒံ၊ ပြတ်ခြင်းကို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥစ္ဆေဒဝါဒေါ၊ ဥစ္ဆေဒဝါဒေမည်၏။ ဒိဋ္ဌဓမ္မောတိ၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မောဟူသည်ကား။ ပစ္စက္ခော၊ မျကမှောက်ဖြစ်သော။ ယထာသကံ အတ္တဘာဝေါ၊ မိမိ မိမိတို့၏ အတ္တဘောတည်။ တသ္မိံ ယေဝ၊ ထိုမျက်မှောက်သော ကိုယ်၏အဖြစ်၌သာလျှင်။ ယထာကာမံ၊ အလိုရှိတိုင်း။ ပဉ္စကာမဂုဏပရိဘောဂေန၊ ငါးပါးသော ကာမဂုဏ်ကို ခံစားသဖြင့်။ နိဗ္ဗာနံ ဒုက္ခူပသမံ၊ ဒုက္ခငြိမ်းခြင်းကို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဒိဋ္ဌဓမ္မနိဗ္ဗာနဝါဒါ၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မနိဗ္ဗာနဝါဒမည်ကုန်၏။ ဧတဿ၊ ထိုဘုရားရှင်အား။ ဝိဘဇ္ဇိတာ၊ ဝေဖန်အပ်ကုန်သော။ ဝါဒါ၊ အယူတို့သည်။ သန္တိ၊ ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိဘဇ္ဇဝါဒီ၊ ဝိဘဇ္ဇဝါဒမည်၏။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားကိုရ၏။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံကို။ ဧက ရူပေန၊ တူသော သဘောဖြင့်။ အဝတွာ၊ မဟောမူ၍။ ယထာဓမ္မံ၊ သဘောအား လျော်စွာ။ ဝိဘဇ္ဇိတွာ၊ ဝေဖန်၍။ နိဇ္ဇဋံ၊ မထွေးယှက်သည်ကို။ နိဂုမ္ဗံ၊ (နိ-၈၀) ချုံစေးမရှိသည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ကထိယမာနေ၊ ဟောအပ်သည်ရှိသော်။ (ထည့်) ဒိဋ္ဌိသန္ဒေဟာဒယော၊ အယူ၌ယုံမှားခြင်း အစရှိသည်တို့သည်။ ဝိဂစ္ဆန္တိ၊ ကင်းကုန်၏။ သမ္မုတိပါရမတ္ထာ၊ ပညတ်, ပရမတ်ဖြစ်ကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ တရားတို့သည်။ အသင်္ကရာ၊ မရောမယှက်။ ပဋိဘန္တိ၊ ထင်ကုန်၏။ ဧဝံ တထာ၊ ထို အခြင်းအရာဖြင့်။ ကထနသီလော၊ ဟောလေ့ရှိသည်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပရပ္ပဝါဒံ မဒ္ဒမာနောတိ၊ ပရပ္ပဝါဒံ မဒ္ဒမာနေဟူသည်ကား။ တသ္မိံ ကာလေ၊ ထိုအခါ၌။ ဥပ္ပန္နဉ္စ၊ ဖြစ်ဆဲလည်းဖြစ်သော။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ ဥပ္ပဇ္ဇနကဉ္စ၊ ဖြစ်လတ္တံ့ လည်းဖြစ်သော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ပရဝါဒံ၊ သူတစ်ပါးအယူကို။ ကထာဝတ္ထုမာတိကာဝိဝရဏမုခေန၊ ကထာဝတ္ထုကျမ်း၏ မာတိကာကို ဖွင့်ခြင်းကို အရင်းမူသဖြင့်။ နိရာသင်္ကရောန္တော၊ ရောယှက်ခြင်း ကင်းစေလျက်။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤကားအနက်။
တတိယသိင်္ဂီတိကထာဝဏ္ဏနာနယော၊ တတိယသင်္ဂါယနာစကားကို ဖွင့်ကြောင်းဖြစ်သော နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
အာစရိယပရမ္ပရကထာဝဏ္ဏနာ
ကေနာဘတန္တိ ဣမံ ပဉှံ၊ ကေနာဘတံ-ဟူသော ဤပြဿနာကို။ ဝိဿဇ္ဇန္တေန၊ ဖြေလိုသော အဋ္ဌကထာသည်။ ဇမ္ဗုဒီပေ၊ ဇမ္ဗူဒိပ်၌။ တာဝ၊ ရှေးဦးစွာ။ ယာဝ၊ အကြင်၍ လောက်။ တတိယသင်္ဂီတိ၊ တတိယသင်္ဂါယနာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တာဝ၊ ထို၍လောက်။ အာစရိယပရမ္ပရံ၊ ဆရာအဆက်ဆက်ကို။ (ထည့်) ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ သီဟဠဒီပေ၊ သီဟိုဠ်ကျွန်း၌။ အာစရိယပရမ္ပရံ၊ ဆရာအဆက်ဆက်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “တတိယသင်္ဂဟတော ပန ဥဒ္ဓ”န္တိအာဒိ၊ တတိယသင်္ဂဟတော ပန ဥဒ္ဓံအစရှိသော စကားကို။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်ပြီ။ ဣမံ ဒီပန္တိ၊ ဣမံ ဒီပံဟူသည်ကား။ တမ္ဗပဏ္ဏိဒီပံ၊ သီဟိုဠ်ကျွန်းသို့။ တသ္မိံ ဒီပေ၊ ထိုသီဟိုဠ်ကျွန်း၌။ နိသီဒိတွာ၊ နေ၍။ အာစရိယေန၊ အဋ္ဌကထာဆရာသည်။ အဋ္ဌကထာယ၊ ၏။ ဝါ၊ အဋ္ဌကထာကို။ ကတတ္တာ၊ ပြုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ဣမံ ဒီပ”န္တိ၊ ဣမံ ဒီပံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကဉ္စိ ကာလန္တိ၊ ကဉ္စိ ကာလံဟူသော ပုဒ်၌။ အစ္စန္တသံယောဂေ၊ အစ္စန္တယောဂ အနက်၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်တည်း။ ကသ္မိဉ္စိ၊ စိုးစဉ်းသော အခါပတ်လုံး။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ပေါရာဏာတိ၊ ပေါရာဏဟူသည် (နိ-၈၁) ကား။ သီဟဠဒီပေ၊ သီဟိုဠ်ကျွန်း၌။ သီဟဠအဋ္ဌကထာ ကာရကာ၊ သီဟိုဠ်အဋ္ဌကထာကို ပြုသော ဆရာတို့သည်။ ဘဒ္ဒနာမောတိ၊ ဘဒ္ဒနာမောဟူသည်ကား။ ဘဒ္ဒသာလတ္ထေရော၊ ဘဒ္ဒသာလထေရ်သည်။ အာဂုံ ပါပံ၊ မကောင်းမှုကို။ န ကရောန္တိ၊ မပြုကုန်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ နာဂါ၊ နာဂမည်ကုန်၏။ ဝိနယပိဋကံ၊ ဝိနည်းပါဋကက်ကို။ ဝါစယိံသု၊ ပို့ချကုန်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ တမ္ဗပဏ္ဏိယာတိ၊ တမ္ဗပဏ္ဏိယဟူသော ပုဒ်၌။ ဘုမ္မဝစနံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်တည်။ နိကာယေ ပဉ္စာတိ၊ နိကာယေ ပဉ္စဟူသော ပုဒ်ဖြင့်။ (ဂဟေတဗ္ဗာ၌ စပ်) ဝိနယာဘိဓမ္မာနံ၊ ဝိနည်း, အဘိဓမ္မာတို့ကို။ ဝိသုံ ဂဟိတတ္တာ၊ အသီး ယူအပ်ပြီး ဖြစ်သောကြောင့်။ တဗ္ဗိနိမုတ္တာ၊ ထို ဝိနည်း, အဘိဓမ္မာမှ လွတ်ကုန်သော။ ပဉ္စ နိကာယာ၊ ငါးပါးသော နိကာယ်တို့ကို။ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ ပကရဏေတိ၊ ပကရဏေဟူသည်ကား။ အဘိဓမ္မပကရဏေ၊ အဘိဓမ္မာကျမ်းတို့ကို။ ဝါစေသုံ၊ ပို့ချကုန်၏။ ဣတိ၊ အယံ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းတည်း။ အဿ၊ ထိုမထေရ်အား။ သွာဂတာနိ၊ ကောင်းစွာ လာကုန်သော။ တီဏိပိဋကာနိ၊ ပိဋကတ်သုံးပါးတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “တေပိဋကော”တိ၊ တေပိဋကေဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ လျက်။ ”တိပိဋကော”တိ၊ တိပိဋကေဟူ၍။ ဆန္ဒာနုရက္ခဏတ္တံ၊ ဆန်းဂိုဏ်းစောင့်ခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တာရကရာဇာတိ၊ တာရကရာဇာဟူသည်ကား။ စန္ဒိမာ၊ လမင်းသည်။ ပုပ္ဖနာမောတိ ဧတ္ထ၊ ပုပ္ဖနာမောဟူသော ပုဒ်၌။ မဟာပဒုမတ္ထေရော စ၊ မဟာပဒုမထေရ်ကိုလည်းကောင်း။ သုမနတ္ထေရော စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဉာတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဒွိက္ခတ္တုံ၊ နှစ်ကြိမ်။ “ပုပ္ဖနာမော”တိ၊ ပုပ္ဖနာမောဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ သိ၏။
ဝနဝါသိန္တိ၊ ဝနဝါသိဟူသည်ကား။ ဝနဝါသီရဋ္ဌံ၊ ဝနဝါသီတိုင်းသို့။ ကရဏဝဿန္တိ၊ ကရဏဝဿံဟူသည်ကား။ ဟိမပါတနကဝဿံ၊ ဆီးနှင်းကျသကဲ့သို့ ရွာသော မိုးကို။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကရကဓာရာသဓိသံ၊ ရှောက်ရှားရေအယဉ်နှင့် တူသော။ ဝဿံ၊ မိုးကို။ ဟရာပေတွာတိ၊ ဟရာပေတွာဟူသည်ကား။ ဥဒကောဃေန၊ ရေအယဉ်ဖြင့်။ ဟရာပေတွာ၊ ပယ်စေ၍။ ဆိန္နဘိန္နပဋဓရောတိ၊ ဆိန္နဘိန္နပဋဓရောဟူသည်ကား။ သတ္ထကေန၊ ဓားငယ်ဖြင့်။ ဆိန္နံ၊ ဖြတ်အပ်သော။ ရင်္ဂေန၊ ဆိုးရေဖြင့်။ ဘိန္နံ၊ ပျက်သော။ ပဋံ၊ အဝတ်ကို။ ဓာရဏကော၊ ဆောင်လေ့ရှိသည်တည်း။ ဘဏ္ဍူတိ၊ ဘဏ္ဍူဟူသည်ကား။ မုဏ္ဍကော၊ ဦးပြည်းသောသူတည်း။ မက္ခံ အသဟမာနောတိ၊ မက္ခံ အသဟမာနောဟူသည်ကား။ ထေရဿ၊ မထေရ်၏။ အာနုဘာဝံ၊ အာနုဘော်ကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ [စာမျက်နှာ-၃၃] အတ္တနော၊ မိမိအား။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်သော။ ပရေသံ၊ သူတစ်ပါးတို့၏။ ဂုဏမက္ခနလက္ခဏံ၊ ကျေးဇူးချေခြင်း လက္ခဏာရှိသော။ တထာ ပဝတ္တံ၊ ထိုသို့ ကျေးဇူးချေခြင်း အခြင်းအရာဖြင့် ဖြစ်သော။ ကောဓံ၊ အမျက်ကို။ အသဟမာနော၊ သည်းမခံနိုင်သည်ဖြစ်၍။ အသနိယော ဖလန္တီတိ၊ အသနိယော ဖလန္တိဟူသည်ကား။ ဂဇ္ဇန္တာ၊ မြည်ကုန်လျက်။ ပတန္တိ၊ ကျကုန်၏။ မေ မမ၊ ငါ၏။ ဘယဘေရဝံ၊ ကြောက်မက်ဖွယ်ကို။ (နိ-၈၂) ဇနေတုံ၊ ဖြစ်စေခြင်းငှာ။ ပဋိဗလော၊ စွမ်းနိုင်သည်။ န အဿ န ဘဝေယျ၊ မဖြစ်ရာ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းတည်း။ အညဒတ္ထူတိ၊ အညဒတ္ထူဟူသည်ကား။ ဧကံသေန၊ စင်စစ်အားဖြင့်။ ကသ္မီရဂန္ဓာရာတိ၊ ကသ္မီရဂန္ဓာရာဟူသည်ကား။ ကသ္မီရဂန္ဓာရရဋ္ဌဝါသိနော၊ ကသ္မီရ, ဂန္ဓာရတိုင်း၌ နေကုန်သော သူတို့သည်။ ဣသိဝါတပဋိဝါတာတိ၊ ဣသိဝါတပဋိဝါတဟူသည်ကား။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ စီဝရစလန, ကာယစလနေဟိ၊ သင်္ကန်းလှုပ်ခြင်း, ကိုယ်လှုပ်ခြင်းတို့သည်။ သဉ္ဇနိတဝါတေဟိ၊ ဖြစ်စေအပ်သော လေတို့ဖြင့်။ ပရိတော သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ဗီဇယမာနာ၊ ယပ်လေခပ်သကဲ့သို့။ အဟေသုံ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဓမ္မစက္ခုန္တိ၊ ဓမ္မစက္ခုဟူသည်ကား။ ဟေဋ္ဌာမဂ္ဂတ္တယေ၊ အောက်မဂ်သုံးပါး အပေါင်း၌။ ဉာဏံ၊ ဉာဏ်ကို။ အနမတဂ္ဂိယန္တိ၊ အနမတဂ္ဂိယံဟူသည်ကား။ အနမတဂ္ဂသံယုတ္တံ၊ အနမတဂ္ဂသံယုတ်ကို။ သမဓိကာနီတိ၊ သမဓိကာနီဟူသည်ကား။ သာဓိကာနိ၊ အလွန်ရှိကုန်သော။ ပဉ္စ ရဋ္ဌာနီတိ၊ ပဉ္စ ရဋ္ဌာနိဟူသည်ကား။ ပဉ္စ စိနရဋ္ဌာနိ၊ စိန့်တိုင်း ငါးရပ်တို့တည်း။ ဝေဂသာတိ၊ ဝေဂသာဟူသည်ကား။ ဝေဂေန၊ အဟုန်ဖြင့်။ သမန္တတော ရက္ခံ ဌပေသီတိ၊ သမန္တတော ရက္ခံ ဌပေသိဟူသည်ကား။ တေသံ၊ ထိုရက္ခိုက်တို့၏။ အပ္ပဝေသနတ္ထာယ၊ မဝင်ခြင်းငှာ။ အဓိဋ္ဌာနဝသေန၊ အဓိဋ္ဌာန်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ရက္ခံ၊ အစောင့်အရှောက်ကို။ ဌပေသိ၊ ထား၏။ အဍ္ဎဍ္ဎာနိ သဟဿာနီတိ၊ အဍ္ဎဍ္ဎာနိ သဟဿာနိဟူသည်ကား။ အဍ္ဎေန၊ အခွဲနှင့် တကွ။ စတုတ္ထာနိ၊ လေးခုမြောက်သည်တို့တည်း။ အဍ္ဎဍ္ဎာနိ၊ အခွဲနှင့်တကွ လေးခုမြောက်သည်တို့။ အတိရေကပဉ္စသတာနိ၊ ငါးရာအလွန်ရှိကုန်သော။ တီဏိ သဟဿာနိ၊ သုံးထောင်တို့တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဒိယဍ္ဎသဟဿန္တိ၊ ဒိယဍ္ဎသဟဿဟူသည်ကား။ အဍ္ဎေန၊ အခွဲနှင့်တကွ။ ဒုတိယော၊ နှစ်ခုမြောက်သည်တည်း။ ဒိယဍ္ဎံ၊ အခွဲနှင့်တကွ နှစ်ခုမြောက်သည်။ အတိရေကပဉ္စသတိကံ၊ ငါးရာအလွန်ရှိသော။ သဟဿံ၊ တထောင်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ နိဒ္ဓမေတွာနာတိ၊ နိဒ္ဓမေတွာနဟူသည်ကား။ ပလာပေတွာ၊ ပြေးစေ၍။
ရာဇဂဟနဂရပရိဝတ္တကေနာတိ၊ ရာဇဂဟနဂရပရိဝတ္တကေနဟူသည်ကား။ ရာဇဂဟနဂရံ၊ ရာဇဂြိုဟ်ပြည်ကို။ ပရိဝဋ္ဋေတွာ၊ လည်၍။ တတော၊ ထိုရာဇဂြိုဟ်မှ။ ဗဟိ၊ အပ၌။ တံ၊ ထိုရာဇဂြိုဟ်ကို။ ပဒက္ခဏံ ကတွာ၊ လက်ယာရစ် လည်သည်ကိုပြု၍။ ဂတမဂ္ဂေန၊ သွားသောခရီးဖြင့်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဂမနေန၊ သွားခြင်းဖြင့်။ အာရောပေသီတိ၊ အာရောပေသိဟူသည်ကား။ ပဋိပါဒေသိ၊ လှုပ်၏။ ပဠိနာတိ၊ ပဠိနဟူသည်ကား။ အာကာသံ၊ ကောင်းကင်သို့။ ပက္ခန္ဒန္တိ၊ ပျံလေကုန်၏။ နဂုတ္တမေတိ၊ နဂုတ္တမေဟူ၍။ စေတိယဂိရိံ၊ စေတိယတောင်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပုရတောတိ၊ ပုရတေဟူသည်ကား။ ပါစီနဒိသာဘာဂေ၊ အရှေ့မျက်နှာအဖို့၌။ ပုရသေဋ္ဌဿာတိ၊ ပုရသေဋ္ဌဿဟူသည်ကား။ သေဋ္ဌဿ၊ မြတ်သော။ အနုရာဓပုရဿ၊ အနုရာဓမြို့၏။ သိလကူဋမှီတိ၊ သိလကူဋမှိဟူသည်ကား။ ဧဝံနာမကေ၊ ဤသို့သိလကူဋ ဟူသော အမည်ရှိသော။ ပဗ္ဗတကုဋေ၊ တောင်ထွတ်၌။ သီဟကုမာရဿ ပုတ္တောတိဧတ္ထ၊ သီဟကုမာရဿ ပုတ္တောဟူသောပုဒ်၌။ “ကလိင်္ဂရာဇဓီတု၊ (နိ-၈၃) ကာလိင်္ဂရာဇ်မင်းသမီး၏။ ကုစ္ဆိသ္မိံ၊ ဝမ်း၌။ သီဟဿ၊ ခြင်္သေ့ကြောင့်။ ဇာတော၊ မွေးဖွားသော။ သီဟကုမာရော၊ သီဟကုမာရ မင်းသားတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဇေဋ္ဌမာသဿ၊ နယုန်လ၏။ ပုဏ္ဏမိယံ၊ လပြည့်နေ့၌။ ဇေဋ္ဌနက္ခတ္တံ၊ ဝါ၊ နက္ခတ်သည် လည်းကောင်း။ မူလနက္ခတ္တံ ဝါ၊ မူလနက္ခတ်သည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဇေဋ္ဌမူလနက္ခတ္တံ နယမ ဟောတီ”တိ၊ ဇေဋ္ဌမူလနက္ခတ္တံ နယမ ဟောတိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ မိဂါနံ၊ သားတို့ကို။ ဝါနိတော ဟိံ သနတော ဗာဓနတော၊ ညှင်းဆဲခြင်းကြောင့်။ မိဂဝိဇ္ဈနကီဠာ၊ သမင်ပစ်၍ ကစားခြင်းသည်။ မိဂဝံ၊ မိဂဝံမည်၏။ ရောဟိတမိဂရူပန္တိ၊ ရောဟိတမိဂရူပံဟူသည်ကား။ ဂေါကဏ္ဏမိဂဝေသံ၊ စိုင်သမင်အသွင်ကို။ ရထယဋ္ဌိပ္ပမာဏာတိ၊ ရထယဋ္ဌိပ္ပမာဏဟူသည်ကား။ ရထပတောဒပ္ပမာဏာ၊ ရထာနှင်တံ ပမာဏရှိ၏။ ဧကာ လတာယဋ္ဌိ နာမာတိ၊ ဧကာ လတာယဋ္ဌိ နာမဟူသည်ကား။ ဧကာ၊ တစ်ချောင်းသော။ ရဇတမယာ၊ ငွေဖြင့်ပြီးသော ဝါးသည်။ ကဉ္စနလတာယ၊ ရွှေနွယ်ဖြင့်။ ပဋိမဏ္ဍိတတ္တာ၊ တန်ဆာဆင်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧဝံ လဒ္ဓနာမာ၊ ဤသို့ လတာယဋ္ဌိဟုရသော အမည်ရှိ၏။ ပုပ္ဖယဋ္ဌိယံ၊ ပုပ္ဖယဋ္ဌိဝါး၌။ နီလာဒီနိ၊ အညိုအစရှိကုန်သော။ ပုပ္ဖာနိ၊ ပန်းတို့သည်။ သကုဏယဋ္ဌိယံ၊ သကုဏယဋ္ဌိဝါး၌။ နာနပ္ပကာရာ၊ အထူးထူးအပြားပြား ရှိကုန်သော။ မိဂပက္ခိနောဝ၊ သားငှက်တောင်တို့သည်သာလျှင်။ ဝိစိတ္တကမ္မကတာ ဝိယ၊ ပန်းချီအမှု ပြုကုန်သကဲ့သို့။ ခါယန္တိ၊ ထင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ရာဇကကုဓဘဏ္ဍာနီတိ၊ ရာဇကကုဓဘဏ္ဍာနိဟူသည်ကား။ ရာဇာရဟဥတ္တမဘဏ္ဍာနိ၊ မင်းအားထိုက်သော မြတ်သော ဘဏ္ဍတို့သည်။ သင်္ခန္တိ၊ သင်္ခဟူသည်ကား။ ဒက္ခိဏာဝတ္တံ၊ လက်ယာရစ်ဖြစ်သော။ အဘိသေကသင်္ခံ၊ အဘိသိက်သွန်းသော ခရုသင်းကို။ ဝဍ္ဎမာနန္တိ၊ ဝဍ္ဎမာနံဟူသည်ကား။ အလင်္ကာရစုဏ္ဏံ၊ တန်ဆာဆင်သော ကသယ်မှုန့်ကို။ “နဟာနစုဏ္ဏံ၊ ရေချိုးကသယ်မှုန့်ကို။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ဝဋံသကန္တိ၊ ဝဋံသကံဟူသည်ကား။ ကဏ္ဏပိလန္ဓနံ၊ နားတန်ဆာဖြစ်သော။ ဝဋံသကံ၊ နားသွယ်ပန်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နန္ဒိယာဝဋ္ဋန္တိ၊ နန္ဒိယာဝဋ္ဋံဟူသည်ကား။ နန္ဒိယာဝဋ္ဋပုပ္ဖါကာရေန၊ ဇလပ်ပန်း သဏ္ဌာန်ဖြင့်။ မင်္ဂလတ္ထံ၊ မင်္ဂလာအလို့ငှာ။ သုဝဏ္ဏေန၊ ရွှေဖြင့်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော ပန်းကို။ ကညန္တိ၊ ကညံဟူသည်ကား။ ခတ္တိယကုမာရိံ၊ မင်းသမီးကို။ ဟတ္ထပုဉ္ဆနန္တိ၊ ဟတ္ထပုဉ္ဆနံဟူသည်ကား။ ပီတဝဏ္ဏံ၊ ရွှေသော အဆင်းရှိသော။ မဟဂ္ဃံ၊ အဖိုးများစွာထိုက်သော။ ဟတ္ထပုဉ္ဆနပဋံ၊ လက်သုတ်ပဝါကို။ အရုဏဝဏ္ဏမတ္တိကန္တိ၊ အရုဏဝဏ္ဏမတ္တိကံဟူသည်ကား။ နာဂဘဝနသမ္ဘဝံ၊ နဂါးပြည်၌ဖြစ်သော အရုဏဝတီမြေကို။ ဝတ္ထကောဋိကန္တိ၊ ဝတ္ထကောဋိကံဟူသည်ကား။ ဝတ္ထယုဂမေဝ၊ ပုဆိုးအစုံကိုသာလျှင်။ နာဂမာဟဋန္တိ၊ နာဂမာဟဋံဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၃၄] နာဂေဟိ၊ နဂါးတို့သည်။ အာဟဋံ၊ ဆောင်အပ်သည်တည်း။ အမတောသဓန္တိ၊ အမတောသဓံဟူသည်ကား။ ဧဝံနာမိကာ၊ ဤသို့ အမတောသဓ-အမည်ရှိသော။ ဂုဠိကဇာတိ၊ တင်လဲမျိုးကို။ အမတသ (နိ-၈၄) ဒိသကိစ္စတ္တာ၊ အမြိုက်အရသာနှင့်တူသော ကိစ္စရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုစ္စတိ၊ ဆို၏။ ဘူမတ္ထရဏသင်္ခေပေနာတိ၊ ဘူမတ္ထရဏသင်္ခေပေနဟူသည်ကား။ ဘူမတ္ထရဏာကာရေန၊ မြေအခင်း သဏ္ဌာန်ဖြင့်။ ဥပ္ပါတပါဌကာတိ၊ ဥပ္ပါတပါဌကဟူသည်ကား။ နိမိတ္တပါဌကာ၊ နိမိဖတ်တတ်သောသူတို့သည်။ အလံ ဂစ္ဆာမာတိ၊ အလံ ဂစ္ဆာမဟူသောစကားကို။ “ပုရဿ၊ မြို့နှင့်။ အစ္စာသန္နတ္တာ၊ နီးလွန်းသောကြောင့်။ သာရုပ္ပံ၊ လျောက်ပတ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။” ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပဋိက္ခိပန္တော၊ ပယ်လို၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အဍ္ဎနဝမာနံ ပါဏသဟဿာနန္တိ၊ အဍ္ဎနဝမာနံ ပါဏသဟဿာနံဟူသည်ကား။ ပဉ္စသတာဓိကာနံ၊ ငါးရာ အလွန်ရှိကုန်သော။ အဋ္ဌန္နံ ပါဏသဟဿာနံ၊ ရှစ်ထောင်ကုန်သော သတ္တဝါတို့အား။ အပ္ပမာဒသုတ္တန္တိ၊ အပ္ပမာဒသုတ္တံဟူသည်ကား။ အင်္ဂုတ္တရနိကာယေ၊ အင်္ဂုတ္တရနိကာယ်၌။ မဟာအပ္ပမာဒသုတ္တံ၊ မဟာအပ္ပမာဒသုတ်ကို။ ရာဇောဝါဒသုတ္တံ၊ ရာဇောဝါဒသုတ်ကို။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
မဟစ္စာတိ၊ မဟစ္စာဟူသည်ကား။ မဟတာ၊ များသော။ ဥပသင်္ကမန္တောတိ၊ ဥပသင်္ကမန္တောဟူသည်ကား။ အတိဝိယ၊ အလွန်လျှင်။ ကိလန္တရူပေါ၊ ပင်ပန်းသော သဘောရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဥပသင်္ကမိ၊ ကပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်။ တုမှေ၊ သင်တို့ကို။ ဇာနနတ္ထံ၊ သိခြင်းငှာ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ပဉ္စပညာသာယာတိ ဧတ္ထ၊ ပဉ္စပညာသာယဟူသောပုဒ်၌။ “စတုပညာသာယာ”တိ၊ စတုပညာသာယဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ အကျိုးကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့ဆိုအပ်သည်ရှိသော်ြ။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝုစ္စမာနံ၊ ဆိုအပ်သော။ ဒွါသဋ္ဌိအရဟန္တောတိ ဝစနံ၊ ဒွါသဋ္ဌိအရဟန္တောဟူသော စကားသည်။ သမေတိ၊ ညီ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒသဘာတိကသမာကုလန္တိ၊ ဒသဘာတိကသမာကုလံဟူသည်ကား။ မုဋသိဝဿ၊ မုဋသိဝမင်း၏။ ပုတ္တေဟိ၊ သားဖြစ်ကုန်သော။ ဒေဝါနံပိယတိဿာဒီဟိ၊ ဒေဝါနံပိယတိဿ-အစရှိကုန်သော။ ဘာတိကေဟိ၊ ညီနောင်တို့ဖြင့်။ သမာကိဏ္ဏံ၊ ပြွမ်းထသော။ စိရဒဋ္ဌော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါတိ၊ စိရဒဋ္ဌော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေဟူသော စကားကို။ ဓာတုယော၊ ဓာတ်တော်တို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သဗ္ဗတာဠာဝစရေတိ၊ သဗ္ဗတာဠာဝစရေဟူသည်ကား။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ တူရိယဘဏ္ဍာနိ၊ တူရိယာဘဏ္ဍတို့ကို။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တံသဟစရိတေ၊ ထိုတူရိယာနှင့် တကွဖြစ်ကုန်သော။ ဝါဒကေ၊ တီးမှုတ်ကုန်သော သူတို့ကို။ ဥပဋ္ဌာပေတွာတိ၊ ဥပဋ္ဌာပေတွာဟူသည်ကား။ ဥပဟာရကာရာပနဝသေန၊ ပူဇော်ခြင်းကို ပြုစေခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ သန္နိပါတေတွာ၊ စည်းဝေးစေ၍။ ဝဍ္ဎမာနကစ္ဆာယာယာတိ၊ ဝဍ္ဎမာနကစ္ဆာယာယဟူသည်ကား။ ပစ္ဆာဘတ္တံ၊ ညချမ်းသော အခါ၌။ ပေါက္ခရဝဿန္တိ၊ ပေါက္ခရဝဿံဟူသည်ကား။ ပေါက္ခရပတ္တေ ဝိယ၊ ကြာဖက်၌ကဲ့သို့။ အတေမိတုကာမာနံ၊ မစွတ်လိုကုန်သော သူတို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ အတေမေတွာ၊ မစွတ်မူ၍။ ပဝတ္တနကဝဿံ၊ ရွာသောမိုးကို။ မဟာဝီရောတိ၊ မဟာဝီရောဟူ၍။ သတ္ထုဝေါဟာရေန၊ ဘုရားရှင်၏ အမည် (နိ-၈၅) ဖြင့်။ ဓာတု ဧဝ၊ ဓာတ်တော်ကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ပစ္ဆိမဒိသာဘိမုခေါ ဟုတွာ အပသက္ကန္တောတိ ဧတ္ထ၊ ပစ္ဆိမဒိသာဘိမုခေါ ဟုတွာ အပသက္ကန္တေဟူသောပုဒ်၌။ ပုရတ္ထာဘိမုခေါ၊ အရှေ့အရပ်သို့ ရှေးရှု။ ဌိတောဝ၊ တည်လျက်လျှင်။ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော၊ နောက်ဆုတ် နောက်ဆုတ်။ အပသက္ကနေန၊ ဆုတ်သော အားဖြင့်။ ပစ္ဆိမဒိသာယ၊ အနောက်အရပ်သို။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွား၏။ တံဒိသောပသင်္ကမနံ၊ ထိုအနောက်အရပ်သို့ ကပ်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ပစ္ဆိမဒိသာဘိမုခေါ”တိ၊ ပစ္ဆိမဒိသာဘိမုခေဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ “မဟေဇဝတ္ထု နာမ၊ မဟေဇဝတ္ထုမည်သည်ကား။ ဧဝံနာမကံ၊ ဤသို့အမည်ရှိသော။ ဒေဝဋ္ဌာနံ၊ နတ်ကွန်းတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။
ပဇ္ဇရကေနာတိ၊ ပဇ္ဇရကေနဟူသည်ကား။ အမနုဿသမုဋ္ဌာပိတေန၊ ဘီလူးတို့သည် ဖြစ်စေအပ်သော။ မဟာရဇကရောဂေန၊ ကြီးစွာသော ယင်းတိုက်နာဖြင့်။ ဒေဝေါတိ၊ ဒေဝေဟူသည်ကား။ မေဃော၊ မိုးသည်။ အနုပ္ပစ္ဆီတိ၊ အနုပ္ပစ္ဆီဟူသည်ကား။ ဝိမုစ္စိ၊ ရွာ၏။ ဝိဝါဒေါ ဟောတီတိ၊ ဧတ္ထ၊ ဝိဝါဒေါ ဟောတိဟူသောဤပုဒ်၌။ ကိရိယာကာလံ၊ ကိရိယာ၏ ကာလကို။ အနပေက္ခိတွာ၊ မငဲ့မူ၍။ ဝတ္တမာနပ္ပယောဂေါ၊ ဝတ္တမာန်ပြယုဂ်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဤဒိသေသု၊ ဤသို့သဘောရှိကုန်သော။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသော အရာတို့၌။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ တဒေတန္တိ၊ တဒေတံဟူသော ပုဒ်ကို။ “ဌာနံ တိဋ္ဌတီ”တိ ဣမိနာ၊ ဌာနံ တိဋ္ဌတီဟူသော ဤပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ “သမ္ဗန္ဓဘူတာနံ၊ စပ်သည်ဖြစ်၍ဖြစ်ကုန်သော။ ဆန္နံ ဝဏ္ဏာနံ၊ အဆင်းခြောက်ပါးတို့၏။ ရံသိယော စ၊ ရောင်ခြည်တို့သည်လည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အဇ္ဈာဟရိတဗ္ဗံ၊ ဆောင်အပ်၏။ “ဆန္နံ ဝဏ္ဏာနံ၊ အဆင်းခြောက်ပါးတို့၏။ ဥဒကဓာရာ စ၊ ရေအယဉ်တို့သည်လည်း။” ဣတိ ဧဝမ္ပိ၊ ဤသို့လည်း။ (ဧတ္ထ) သမ္ဗန္ဓံ၊ စပ်ခြင်းကို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဘဂဝတိ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပရိနိဗ္ဗုတေပိ၊ ပရိနိဗ္ဗာန် စံသော်လည်း။ တဿ၊ ထိုဘုရားရှင်၏။ အာနုဘာဝေန၊ အာနုဘော်ကြောင့်။ ဧဝရူပံ၊ ဤသို့ သဘောရှိသော။ ပါဋိဟာရိယံ၊ တန်ခိုးပြာဋိဟာသည်။ အဟောသိ ဧဝ၊ ဖြစ်သည်လျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ ဧဝံ အစိန္တိယာ”တိအာဒိဂါထံ၊ ဧဝံ အစိန္တိယ-အစရှိသောဂါထာကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ရက္ခံ ကရောန္တောတိ၊ ရက္ခံ ကရောန္တေဟူသည်ကား။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဥပါယေန၊ ဥပါယ်တံမျဉ်ဖြင့်။ ပလာပိတာနံ၊ ပြေးစေအပ်ကုန်သော။ ယက္ခာနံ၊ ဘီလူးတို့ကို။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ အပ္ပဝိသနတ္ထာယ၊ မဝင်စေခြင်းငှာ။ ပရိတ္တာနံ၊ အစောင့်အရှောက်ကို။ ကရောန္တော၊ ပြု၏။ အာဝိဇ္ဇီတိ၊ အာဝိဇ္ဇိဟူသည်ကား။ ပရိယာယိ၊ လှည့်လည်၏။
(နိ-၈၆) [စာမျက်နှာ-၃၅] ရညော ဘာတာတိ၊ ရညော ဘာတဟူသည်ကား။ ရညော၊ မင်း၏။ ကနိဋ္ဌဘာတာ၊ ညီငယ်တည်း။ အနုဠာဒေဝီ နာမ၊ အနုဠာဒေဝမည်သည်ကား။ ရညော၊ မင်း၏။ ဇေဋ္ဌဘာတု ဇာယာ၊ နောင်တော်ကြီး၏မယားတည်း။ သရသရံသိဇာလဝိဿဇ္ဇနကေနာတိ၊ သရသရံသိဇာလဝိဿဇ္ဇနကေနဟူသည်ကား။ သိနိဒ္ဓတာယ၊ ပြေပြစ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ရသဝန္တံ၊ အရသာရှိသော။ ဩဇဝန္တံ၊ ဩဇာရှိသော။ ရံသိဇာလံ၊ ရောင်ခြည်ကွန်ရက်ကို။ ဝိဿဇ္ဇန္တေန၊ လွှတ်တတ်သော။ ဧကဒိဝသေန၊ တစ်နေ့ချင်းဖြင့်။ အဂမာသိ၊ သွား၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ အပ္ပေသီတိ၊ အပ္ပေသိဟူသည်ကား။ လေခသာသနံ၊ သတင်းကို။ ပတိဋ္ဌာပေသိ၊ တည်စေ၏။ ဥဒိက္ခတီတိ၊ ဥဒိက္ခတိဟူသည်ကား။ အပေက္ခတိ၊ မျှော်၏။ ပတ္ထေတိ၊ တောင့်တ၏။ ဘာရိယန္တိ၊ ဘာရိယံဟူသည်ကား။ ဂရုကံ၊ လေး၏။ အနတိက္ကမနီယံ၊ မလွန်နိုင်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ မံ ပဋိမာနေတီတိ၊ မံ ပဋိမာနေတိဟူသည်ကား။ မံ၊ ငါ့ကို။ ဥဒိက္ခတိ၊ မျှော်၏။ ကမ္မာရဝဏ္ဏန္တိ၊ ကမ္မာရဝဏ္ဏံဟူသည်ကား။ ရညော၊ မင်း၏။ ပကတိသုဝဏ္ဏကာရဝဏ္ဏံ၊ ပြကတေ့သော ရွှေပန်းထိမ်သည်အသွင်ကို။ တိဟတ္တဝိက္ခမ္ဘန္တီတိ၊ တိဟတ္တဝိက္ခမ္ဘန္တိဟူသည်ကား။ တိဟတ္ထဝိတ္ထာရံ၊ အကျယ်သုံးတောင်ရှိသော။ သကလဇမ္ဗုဒီပရဇ္ဇေနာတိဧတ္ထ၊ သကလဇမ္ဗုဒီပရဇ္ဇေနဟူသော ပုဒ်၌။ ရညော၊ မင်း၏။ ဣဒံ၊ ဥစ္စာတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ရဇ္ဇံ၊ ရဇ္ဇမည်၏။ သကလဇမ္ဗုဒီပတော၊ အလုံးစုံသော ဇမ္ဗူဒိပ်မှ။ ဥပ္ပဇ္ဇနကအာယော စေဝ၊ ဖြစ်သော အခွန်ကိုလည်းကောင်း။ အာဏာဒယော စ၊ အာဏာအစရှိသည်တို့ကိုလည်းကောင်း။ လဗ္ဘန္တိ၊ ရအပ်ကုန်၏။ တေန၊ ထိုအခွန်အတုတ်, အာဏာအစရှိသည်ဖြင့်။ ပူဇေမိ၊ ပူဇော်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ သကလပထဝီပါသာဒါဒိဝတ္ထုနာ၊ အလုံးစုံသော မြေ, ပြာသာဒ်အစရှိသော ဝတ္ထုဖြင့်။ န ပူဇေမိ၊ မပူဇော်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တဿ၊ ထိုမြေ,ပြာသာဒ်အစရှိသော ဝတ္ထုကို။ “သတ္တဟံ ဒေမီ”တိ အာဒိနာ၊ သတ္တဟံ ဒေမိ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ကာလပရစ္ဆေဒံ၊ ကာလအပိုင်းအခြားကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဒါတုံ၊ ပေးခြင်းငှာ။ အယုတ္တတ္တာ၊ မသင့်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒေန္တော၊ လှူသည်ရှိသော်။ တာဝကာလိကံ၊ အခိုက်အတန့်။ ဒေတိ နာမ၊ လှူသည်မည်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဒါနဿ၊ ပေးလှူခြင်း၏။ ဝတ္ထုပရိစ္စာဂလက္ခဏတ္တာ၊ ဝတ္ထုကို စွန့်ခြင်း လက္ခဏာရှိသောကြောင့် လည်းကောင်း။ ပထဝါဒိဝတ္ထုပရိစ္စာဂေန၊ မြေအစရှိသော ဝတ္ထုကို စွန့်သဖြင့်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဂဟဏဿ၊ ယူခြင်းငှာ။ အယုတ္တတ္တာ စ၊ မသင့်သောကြောင့် လည်းကောင်းတည်း။ နိယမိတကာလေ ပန၊ မှတ်အပ်သော အခါ၌ကား။ အာယာဒယော၊ အခွန်အစရှိသည်တို့ကို။ ပရိစ္စတ္တာ၊ စွန့်အပ်သည်ရှိသော်။ ပရိစ္စတ္တာ ဧဝ၊ အစွန့်မည်သည်လျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တတော၊ ထိုမှတ်အပ်သော အခါမှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ အပရိစ္စတ္တတ္တာ၊ မစွန့်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝုတ္တ (နိ-၈၇) နယေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်။ ဧတ္ထာပိ၊ ဤအရာ၌လည်းကောင်း။ ဣတော ပရမ္ပိ၊ ဤမှ နောက်၌လည်းကောင်း။ အာယာဒိဒါနဝသေနေဝ၊ အခွန်အစရှိသည်ကို လှူသည်၏ အစွမ်းအားဖြင့်သာလျှင်။ ရဇ္ဇဒါနံ၊ မင်းစည်းစိမ်ကို လှူခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ပုပ္ဖုဠကာ ဟုတွာတိ၊ ပုပ္ဖုဠကာ ဟုတွာဟူသည်ကား။ ကေတကီပါရောဟင်္ကုရာ ဝိယ၊ ဆတ်သွားအမြစ် အညွန့်ကဲ့သို့။ ဥဒကပုပ္ဖုဠကာကာရာ၊ ရေပွတ်အခြင်းအရာတို့သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဂဝက္ခဇာလသဒိသန္တိ၊ ဂဝက္ခဇာလသဒိသံဟူသော သဒ္ဒါသည်။ ဘာဝနပုံသကံ၊ ကိရိယာနပုံသဒ္ဒါတည်း။ ဝါတပါနေသု၊ လေသာပြတင်းပေါက်တို့၌။ ဇာလာကာရေန၊ ကွန်ရက်အခြင်းအရာဖြင့်။ ဌပိတဒါရုပဋသဒိသံ၊ ထားအပ်သော သစ်သားအပြားနှင့် တူစွာ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဂဝက္ခေန စ သုတ္တာဒိမယဇာလေန စ၊ ချည်အစရှိသည်ဖြင့်ပြီးသော ကွန်ရက်နှင့်။ သဒိသံ၊ တူစွာ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
ဒေဝဒုန္ဒုဘိယောတိ ဧတ္ထ၊ ဒေဝဒုန္ဒုဘိယေဟူသော ပုဒ်၌။ ဒေဝေါတိ၊ ဒေဝေဟူသည်ကား။ မေဃော၊ မိုးတိမ်တည်း။ အစ္ဆသုက္ခတာယ၊ ကြည်လင်သည်, ခြောက်တတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အာကာသမိဝ၊ ကောင်းကင်ကဲ့သို့။ ခါယမာနဿ၊ ထင်သော။ တဿ၊ ထိုတိမ်၏။ အနိမိတ္တဂဇ္ဇိတံ၊ အကြောင်းမဲ့ ချုံ့မြည်ခြင်းသည်။ ဒေဝဒုန္ဒုဘိ နာမ၊ ဒေဝဒုန္ဒုဘိမည်၏။ ယံ၊ အကြင် တိမ်၏ ချုံ့မြည်ခြင်းကို။ “အာကာသဒုန္ဒုဘီ”တိပိ၊ ကောင်းကင် ချုံ့သံဟူ၍လည်း။ ဝဒန္တိ၊ လူတို့ ဆိုကြကုန်၏။ ဖလိံသူတိ၊ ဖလိံသုဟူသည်ကား။ ထနိံသု၊ ချုံ့ကုန်၏။ ပဗ္ဗတာနံ နစ္စေဟီတိ၊ ပဗ္ဗတာနံ နစ္စေဟိဟူသည်ကား။ ပထဝီ ကမ္ပေန၊ မြေလှုပ်ခြင်းကြောင့်။ ဣတော စိတော စ၊ ထိုမှ ဤမှလည်း။ ဘမန္တာနံ၊ လည်ကုန်သော။ ပဗ္ဗတာနံ၊ တောင်တို့၏။ နစ္စေဟိ၊ ကခြင်းတို့ဖြင့်။ ဝိမှယဇာတာ၊ ဖြစ်သော အံ့ဖွယ်ရှိကုန်သော။ ယက္ခာ၊ ဘီလူးတို့သည်။ “ဟိံ'' သဒ္ဒံ၊ ဟိန်းဟိန်းဟူသော အသံကို။ နိစ္ဆာရေန္တိ၊ မြွက်ကြကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ယက္ခနံ ဟိင်္ကာရေဟီ”တိ၊ ယက္ခနံ ဟိင်္ကာရေဟိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သကသကပဋိဘာနေတိ၊ သကသကပဋိဘာနေဟူသည်ကား။ အတ္တနော အတ္တနော၊ မိမိ မိမိ၏။ သိပ္ပကောသလ္လေဟိ၊ အတတ်ပညာတို့ဖြင့်။ အဘိသေကံ ဒတွာတိ၊ အဘိသေကံ ဒတွာဟူသည်ကား။ အနောတတ္တဒဟောဒကေန၊ အနဝတတ်အိုင်ရေဖြင့်။ အဘိသေကံ၊ အဘိသိက်ကို။ ဒတွာ၊ ပေး၍။
ဒေဝတာကုလာနီတိ၊ ဒေဝတာကုလာနိဟူသည်ကား။ မဟာဗောဓိံ၊ မဟာဗေဓိကို။ ပရိဝါရေတွာ၊ ခြံရံ၍။ ဌိတနာဂယက္ခာဒိဒေဝတာကုလာနိ၊ တည်သော နဂါး, ဘီလူးစသော နတ်မျိုးတို့ကို။ ဒတွာ၊ ပေး၍။ ဣတိ၊ ဤသို။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ဂေါပကာ၊ အစောင့်အရှောက်ဖြစ်ကုန်သော။ ရာဇကမ္မိနော၊ မင်းအမှုဆောင်သော သူတို့သည်။ “အဋ္ဌ တိရစ္ဆာ၊ ရှစ်ပါးသော တိရစ္ဆမျိုးမည် (နိ-၈၈) ကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤသို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဣမိနာ ပရိဝါရေနာတိ၊ ဣမိနာ ပရိဝါရေနဟူသောပုဒ်၌။ သဟတ္ထေ၊ သဟတ္ထအနက်၌။ ကရဏဝစနံ၊ တတိယာဝိဘတ်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကရဏဝစနံ၊ တတိယာဝိဘတ်သည်။ သဟတ္ထေ၊ သဟတ္ထေ၌။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣမိနာ ပရိဝါရေန၊ ဤအခြံအရံနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ တာမလိတ္တိန္တိ၊ တာမလိတ္တိဟူသည်ကား။ ဧဝံနာမကံ၊ ဤသို့ တာမလိတ္တိအမည်ရှိသော။ သမုဒ္ဒတီရေ၊ သမုဒ္ဒရာကမ်းနား၌။ ပဋ္ဋနံ၊ သင်္ဘောဆိပ်သို့။ ဣဒမဿ တတိယန္တိ၊ ဣဒမဿ တတိယံဟူသော စကားကို။ သုဝဏ္ဏကဋာဟေ၊ ရွှေခွက်၌။ ပတိဋ္ဌိတသာခါဗောဓိယာ၊ တည်သောဗောဓိခက်အား။ ရဇ္ဇသမ္ပဒါနံ၊ မင်း၏အဖြစ်ကို လှူခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတော၊ ထိုဗောဓိခက်ကို ပူဇော်သော အခါမှ။ ပုဗ္ဗေ ပန၊ ရှေ့၌ကား။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော။ (ဧကဝါရံ) ရဇ္ဇသမ္ပဒါနံ၊ မင်းအဖြစ်ကို လှူခြင်းကို။ သာခါယ၊ အခက်ကို။ အစ္ဆိန္နာယ၊ မဖြတ်မီ။ မဟာဗောဓိယာ ဧဝ၊ မဟာဗောဓိပင်ကြီး၌သာလျှင်။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ [စာမျက်နှာ-၃၆] တေန၊ ဗောဓိပင် ထိုကြီးကို ပူဇော်သည်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ စတုက္ခတ္တုံ၊ လေးကြိမ်။ ရာဇာ၊ မင်းသည်။ ရဇ္ဇေန၊ မင်း၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ပူဇေသိ၊ ပူဇော်၏။ ရဇ္ဇေန၊ မင်း၏အဖြစ်ဖြင့်။ ပူဇိတဒိဝသေသု၊ ပူဇော်သော နေ့တို့၌။ သကလဒီပတော၊ အလုံးစုံသောကျွန်းမှ။ ဥပ္ပန္နံ၊ ရသော။ အာယံ၊ အခွန်အတုတ်ကို။ ဂဧဟတွာ၊ ယူ၍။ မဟာဗောဓိမေဝ၊ မဟာဗောဓိပင်ကိုသာလျှင်။ ပူဇေသိ၊ ပူဇော်၏။
ပဌမပါဋိပဒဒိဝသေတိ၊ ပဌမပါဋိပဒဒိဝသေဟူသည်ကား။ သုက္ကပက္ခပါဋိပဒဒိဝသေ၊ လဆန်းပက္ခအထွက် တစ်ရက်နေ့၌။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တံ၊ ထိုလဆန်းတစ်ရက်နေ့ကို။ ကဏှပက္ခပါဋိပဒဒိဝသံ၊ လဆုတ်ပက္ခ အထွက်တစ်ရက်နေ့ကို။ အပေက္ခိတွာ၊ ငဲ့၍။ “ပဌမပါဋိပဒဒိဝသ”န္တိ၊ ပဌမပါဋိပဒဒိဝသံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ ပဌမပါဋိပဒဒိဝသ-ဟူသောစကားကိုလည်း။ တသ္မိံ တမ္ဗပဏ္ဏိဒီပေ၊ ထိုသီဟိုဠ်ကျွန်း၌။ ဝေါဟာရံ၊ အခေါ်အဝေါ်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဓ ပန၊ ဤဇမ္ဗူဒိပ်၌ကား။ ပုဏ္ဏမိတော၊ လပြည့်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ယာဝ၊ အကြင်၍လောက်။ အပရာ၊ တစ်ပါးသော။ ပုဏ္ဏမီ၊ လပြည့်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တာဝ၊ ထိုရွေ့လောက်။ ဧကော မာသောတိ၊ တစ်လဟူ၍။ ဝေါဟာရော၊ ခေါ်ဝေါ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣမိနာ ဝေါဟာရေန၊ ဤခေါ်ဝေါ်ဖြင့်။ “ဒုတိယ ပါဋိပဒဒိဝသေ”တိ၊ ဒုတိယ ပါဋိပဒဒိဝသေဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုသင့်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ကဏှပက္ခပါဋိပဒဿ၊ လဆုပ်ပက္ခ အထွက်တစ်ရက်နေ့၏။ ဣဓ၊ ဤဇမ္ဗူဒိပ်၌။ ပဌမပါဋိပဒတ္တာ၊ ပဌမပါဋိပဒ ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ဂစ္ဆတိ ဝတရေတိ ဧတ္ထ၊ ဂစ္ဆတိ ဝတရေဟူသော ပုဒ်၌။ အရေတ၊ အရေဟူသောပုဒ်သည်။ ခေဒေ၊ ပင်ပန်းခြင်း၌။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ သမန္တာယောဇနန္တိ၊ သမန္တာယောဇနဟူသောပုဒ်သည်။ (နိ-၈၉) အစ္စန္တသံယောဂေ၊ အစ္စန္တသံယောဂေ၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ယောဇနပ္ပမာစေ၊ တယူဇနာအတိုင်းအရှည်ရှိသော။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော။ ပဒေသေ၊ အရပ်၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ သုပဏ္ဏရူပေနာတိ၊ သုပဏ္ဏရူပေနဟူသည်ကား။ မဟာဗောဓိ၊ မဟာဗောဓိကို။ ဗလက္ကကာရေန၊ နိုင်ထက်မူသဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ နာဂဘဝနံ၊ နဂါးပြည်သို့။ နေတုကာမာနိ၊ ဆောင်ခြင်းငှာ အလိုရှိကုန်သော။ နာဂရာဇကုလာနိ၊ နဂါးမင်းတို့ကို။ ဣဒ္ဓိယာ၊ တန်ခိုးဖြင့်။ ဂဟိတေန၊ ယူအပ်သော။ ဂရုဠရူပေန၊ ဂဠုန်အသွင်ဖြင့်။ သန္တာသေတိ၊ ခြိမ်းချောက်၏။ တံ ဝိဘူတိံ ပဿိတွာတိ၊ ဝိဘူတိံ ပဿိတွာဟူသည်ကား။ ဒေဝတာဒီဟိ၊ နတ်အစရှိသည်တို့သည်။ ကရီယမာနပူဇာမဟတ္တဉ္စ၊ ပြုအပ်သော ပူဇော်ခြင်း၏ ကြီးကျယ်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ မဟာဗောဓိယာ၊ မဟာဗောဓိ၏။ အာနုဘာဝမဟတ္တဉ္စ၊ အာနုဘော်ကြီးမြတ်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ သယမ္ပိ၊ မိမိသည်လည်း။ တထာ၊ ထို အခြင်းအရာဖြင့်။ ပူဇေတုကာမာ၊ ပူဇော်လိုကုန်သည်ဖြစ်၍။ ထေရိံ၊ ထေရ်ကို။ ယာစိတွာ၊ တောင်းပန်၍။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာတည်။ သမုဒ္ဒသာလဝတ္ထုသ္မိန္တိ၊ သမုဒ္ဒသာလဝတ္ထုသ္မိဟူသည်ကား။ ယသ္မိံ ပဒေသေ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဌတွာ၊ ရပ်၍။ ရာဇာ၊ မင်းသည်။ သမုဒ္ဒေ၊ သမုဒ္ဒရာ၌။ အာဂစ္ဆန္တံ၊ လာသော။ မဟာဗောဓိံ၊ မဟာဗောဓိကို။ ထေရာ နုဘာဝေန၊ မထေရ်၏ အာနုဘော်ဖြင့်။ အဒ္ဒသ၊ မြင်လေ၏။ ယတ္ထ စ၊ အကြင်အရပ်၌လည်း။ ပစ္ဆာ၊ နောက်၌။ သမုဒ္ဒဿ၊ သမုဒ္ဒရာကို။ ဒိဋ္ဌဋ္ဌာနန္တိ၊ မြင်ရာအရပ်ဟူ၍။ ပကာသေတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ သမုဒ္ဒသာလံ နာမ၊ သမုဒ္ဒသာလ အမည်ရှိသော။ သာလံ၊ ဇရပ်ကို။ အကံသု၊ ပြုကုန်၏။ သာလာယ၊ ဇရပ်၏။ ဝတ္ထုဘူတေ၊ အရာဖြစ်သော။ တသ္မိံ ပဒေသေ၊ ထိုအရပ်၌။ ထေရဿာတိ၊ ထေရဿဟူသည်ကား။ မဟာမဟိန္ဒတ္ထေရဿ၊ မဟာမဟိန္ဒထေရီ၏။ ပုပ္ဖအဂ္ဃိယာနီတိ၊ ပုပ္ဖအဂ္ဃိယာနိဟူသည်ကား။ ကူဋာဂါရသဒိသာနိ၊ စုလစ်မွန်းချွန်အစရှိသည်နှင့် တူကုန်သော။ ပုပ္ဖစေတိယာနိ၊ ပန်းစေတီတို့ကို။ အာဂတော ဝတရေတိ ဧတ္ထ၊ အာဂတော ဝတရေဟူသော ပုဒ်၌။ အရေတိ၊ အရေဟူသည်ကား။ ပမောဒေ၊ ဝမ်းမြောက်ခြင်း၌။ နိပါတော၊ နိပါတ်တည်း။ (ထည့်)။ အဋ္ဌဟိ အမစ္စကုလေဟိ၊ အမတ်အမျိုး ရှစ်ယောက်တို့လည်းကောင်း။ အဋ္ဌဟိ ဗြာဟ္မဏ ကုလေဟိ၊ ပုဏ္ဏားမျိုး ရှစ်ယောက်တို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သောဠသဟိ ဇာတိသမ္ပန္နကုလေဟိ၊ တကျိပ်ခြောက်ယောက်သော ဇာတ်နှင့် ပြည့်စုံသော အမျိုးတို့နှင့်။ ရဇ္ဇံ ဝိစာရေသီတိ၊ ရဇ္ဇံ ဝိစာရေသိဟူသည်ကား။ ရဇ္ဇံ၊ မင်းအဖြစ်ကို။ ဝိစာရေတုံ၊ စီရင်ခြင်းငှာဲ။ ဝိဿဇ္ဇေသိ၊ စွန့်၏။ ရာဇဝတ္ထုဒွါရကောဋ္ဌကဋ္ဌာနေတိ၊ ရာဇဝတ္ထုဒွါရကောဋ္ဌကဋ္ဌာနေဟူသည်ကား။ ရာဇုယျာနဿ၊ မင်းဥယျာဉ်၏။ ဒွါရကောဋ္ဌကဋ္ဌာနေ၊ တံခါးမုခ်တည်ရာ အရပ်၌။ အနုပုဗ္ဗဝိပဿနန္တီ၊ အနုပုဗ္ဗဝိပဿနံဟူသည်ကား။ ဥဒယဗ္ဗယာဒိအနုပုဗ္ဗဝိပဿနံ၊ ဥဒယဗ္ဗယအစရှိ (နိ-၉၀) သော အစဉ်အတိုင်းသော ဝိပဿနာကို။ “သဟ ဗောဓိပတိဋ္ဌာနေနာ”တိ၊ သဟ ဗောဓိပတိဋ္ဌာနေနဟူ၍။ ကရဏဝစနေန၊ တိတိယာဝိဘတ်ဖြင့်။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ဆိုအပ်လျက်။ ဝိဘတ္တိပရိဏာမေန၊ ဝိဘတ်ပြန်သော အားဖြင့်။ “သဟ ဗောဓိပတိဋ္ဌာနာ”တိ၊ သဟ ဗောဓိပတိဋ္ဌာနဟူ၍။ နိဿက္ကဝစနံ၊ ပဉ္စမီဝိဘတ်ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သဟသဒ္ဒပ္ပယောဂေ၊ သဟသဒ္ဒါနှင့် ယှဉ်ခြင်းသည်။ သတိ၊ သော်။ ကရဏဝစနေန၊ တတိယာဝိဘတ်သည်။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဒဿိံ သူတိ၊ ဒဿိံ သုဟူသည်ကား။ ပညာယိံသု၊ ထင်ကုန်၏။ မဟာအာသနဋ္ဌာနေတိ၊ မဟာအာသနဋ္ဌာနေဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗပေဿ၊ အရှေ့နံပါး၌။ မဟာသိလာသနေန၊ မြတ်သော ကျောက်နေရာ၌။ ပတိဋ္ဌိတဋ္ဌာနေ၊ တည်ရာ အရပ်၌။ ပူဇေတွာ ဝန္ဓီတိ၊ ပူဇေတွာ ဝန္ဓိဟူသည်ကား။ အာဂါမိနံ၊ လာလတ္တံ့ဖြစ်သော။ မဟာစေတိယံ၊ မဟာစေတီကို။ ဝန္ဒိ၊ ရှိခိုး၏။ ပန၊ အထူးကား။ ပုရိမေ၊ ရှေ့ဖြစ်သော။ မဟာဝိဟာရဋ္ဌာနေ၊ မဟာဝိဟာရအရပ်၌။ ပူဇာမတ္တဿေဝ၊ ပူဇောခြင်းမျှကိုသာလျှင်။ ကတတ္တာ၊ ပြုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အနာဂတေ၊ အနာဂတ်၌။ သံဃဿာပိ၊ သံဃာ၏လည်း။ နဝကတာ စ၊ အငယ်၏အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ အဝန္ဒိတဗ္ဗတာ စ၊ ရှိမခိုးအပ်သောအဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ပကာ သိတာ၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ အနာဂတေ ပန၊ အနာဂတ်၌ကား။ မေတ္တေယျာဒိဗုဒ္ဓါ စ၊ မေတ္တယျအစရှိသော ဘုရားတို့ကို လည်းကောင်း။ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ စ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဗုဒ္ဓဘာဝက္ခဏံ၊ ဘုရားဖြစ်သောခဏကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ ဝန္ဒိတဗ္ဗာဝ၊ ရှိခိုးအပ်သည်သာလျှင်ကတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ သဘာဝေန၊ သဘောအားဖြင့်။ ဝိသိဋ္ဌပုဂ္ဂလတ္တာ၊ ထူးသော ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်သောကြောင့်တည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
[စာမျက်နှာ-၃၇] မဟာအရိဋ္ဌောတိ၊ မဟာအရိဋ္ဌေဟူသည်ကား။ ပဉ္စပညာသာယ ဘာတုကေဟိ၊ ငါးကျိပ်ငါးယောက်သော ညီနောင်တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ စေတိယဂိရိမှိ၊ စေတိယတောင်၌။ ပဗ္ဗဇိတံ၊ ရှင်ရဟန်းပြုသော သူကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ မေဃဝဏ္ဏာ ဘယအမစ္စဿ ပရိဝေဏဋ္ဌာနေတိ၊ ဘယအမစ္စဿ ပရိဝေဏဋ္ဌာနေဟူသည်ကား။ မေဃဝဏ္ဏာဘယဿ ရညော၊ မေဃဝဏ္ဏာဘယမင်း၏။ အမစ္စေန၊ အမတ်သည်။ ကတ္တဗ္ဗဿ၊ ပြုအပ်သော။ ပရိဝေဏဿ၊ ပရိဝုဏ်၏။ ဝတ္ထုဘူတေ၊ တည်ရာဖြစ်သော။ ဌာနေ၊ အရပ်၌။ မင်္ဂလနိမိတ္တဘာဝေန၊ မင်္ဂလာ၏အကြောင်း၏အဖြစ်ဖြင့်။ အာကာသေ၊ ကောင်းကင်၌။ သမုပ္ပန္နော၊ ဖြစ်သော။ မနောဟရသဒ္ဒေါ၊ နှလုံးမွေ့ လျော်ဖွယ်သော အသံသည်။ အာကာသဿ၊ ကောင်းကင်၏။ ရဝေါ ဝိယ၊ အသံကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အာကာသံ မဟာဝိရဝံ ရဝီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အာကာသော နာမ၊ ကောင်းကင်မည်သော။ ကောစိ ဓမ္မော၊ တစ်စုံ (နိ-၉၁) တစ်ခုသော တရားသည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ ယော၊ အကြင် ကောင်းကင်သည်။ သဒ္ဒံ၊ အသံကို။ န သမုဋ္ဌာပေယျ၊ မဖြစ်စေရာ။ သော သဒ္ဒါ၊ ထိုအသံကား။ အာကာသဂတဥတုဝိသေသသမုဋ္ဌိတောဝ၊ ကောင်းကင်၌တည်သောဥတုဝိသေသကြောင့် ဖြစ်သော အသံသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ပဌမကတ္တိကပဝါရဏဒိဝသေ၊ ပ။ ဝိနယပိဋကံ၊ ပကာသေတီတိ ဣဒံ၊ ပဌမကတ္တိကပဝါရဏဒိဝသေ၊ ပ။ ဝိနယပိဋကံ၊ ပကာသေတီဟူသော စကားကို။ ဝိနယံ၊ ဝိနည်းကို။ ဝါစေတုံ၊ ပို့ချခြင်းငှာ။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်သော။ ဒိဝသံ၊ နေ့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အနုသိဋ္ဌိကရာနန္တိ၊ အနုသိဋ္ဌိကရာနံဟူသည်ကား။ အနုသာသနီကရာနံ၊ ဆုံးမခြင်းကို လိုက်နာကုန်သော ရဟန်းတို့၏။ ရာဇိနောတိ၊ ရာဇိနေဟူသော ပုဒ်၌။ ဥပယောဂတ္ထေ၊ ဒုတိယာအနက်၌။ သာမိဝစနံ၊ သာမိဝိဘတ်တည်း။ ဒေဝါနံပိယတိဿရာဇာနံ၊ ဒေဝါနံပိယတိဿမင်းကို။ ဣတိ အတ္တေ္ထာ၊ ဤကားအနက်။ အညေပီတိ၊ အညေပီဟူသည်ကား။ မဟိန္ဒဒီဟိ၊ မဟိန္ဒအစရှိကုန်သော။ စတုသဋ္ဌိမဟာထေရေဟိ၊ ခြောက်ကျိပ်လေးယောက်သော မဟာထေရ်တို့မှ။ အညေပိ၊ တပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော မဟာထေရ်တို့သည်။ တေသံ၊ ထိုမထေရ်တို့၏။ သရူပံ၊ သရုပ်ကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “တေသံ ထေရာန”န္တိအာဒိ၊ တေသံ ထေရာနံ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ တေသံ ထေရာနံ အန္တေ ဝါသိကာတိ၊ တေသံ ထေရာနံ အန္တေ ဝါသိကာဟူသည်ကား မဟိန္ဒတ္ထေရာဒီနံ၊ မဟိန္ဒထေရ်အစရှိကုန်သော။ အဋ္ဌသဋ္ဌိမဟာထေရာနံ၊ ခြောက်ကျိပ်ရှစ်ယောက်သော မဟာထေရ်တို့၏။ အရိဋ္ဌာဒယော၊ အရိဋ္ဌအစရှိကုန်သော။ အန္တေဝါသိကာ စ၊ တပည့်တို့သည်လည်းကောင်း။ မဟာအရိဋ္ဌထေရဿ၊ မဟာအရိဋ္ဌထေရ်၏။ အန္တေဝါသိကာ၊ ကုန်သော။ တိဿဒတ္တ ကာဠသုမနာဒယော၊ တိဿဒတ္တ, ကာဠသုမနအစရှိကုန်သော မထေရ်တို့သည်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ အန္တေဝါသိကာနံ အန္တေဝါသိကာတိ၊ အန္တေဝါသိကာနံ အန္တေဝါသိကဟူသည်ကား။ ဥဘယယထာဝုတ္တ အန္တေဝါသိကာနံ၊ နှစ်ဦးသော အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော အန္တေဝါသိကတို့၏။ အန္တေဝါသိကပရမ္ပရာ စ၊ တပည့်အဆက်ဆက်တို့သည် လည်းကောင်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တပကာရာတိ၊ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တပကာရဟူသည်ကား။ “မဟိန္ဒော ဣဋ္ဋိယော ဥတ္တိယော”တိအာဒိဂါထာဟိ၊ မဟိန္ဒော ဣဋ္ဋိယော ဥတ္တိယော-အစရှိသော ဂါထာတို့ဖြင့်။ ပကာသိတာ၊ ပြအပ်ကုန်သော။ အာစရိယပရမ္ပရာ၊ ဆရာအဆက်ဆက်တို့သည်။
န ပဂ္ဃရတီတိ၊ န ပဂ္ဃရတိဟူသည်ကား။ န ဂဠတိ၊ မယိုစီး။ န ပမုဿတိ၊ မမေ့လျော့။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ သတိဂတိဓိတိမန္တေသူတိ ဧတ္ထ၊ သတိဂတိဓိတိမန္တေသုဟူသော ပုဒ်၌။ သတီတိ၊ သတိဟူသည်ကား။ ဥဂ္ဂဟဓာရဏေ၊ သင်ခြင်း, ဆောင်ခြင်း၌။ ဉာဏံ၊ ဉာဏ်တည်း။ ဓိတီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဥဂ္ဂဟပရိဂ္ဂဟဓာရဏာဒီသု၊ သင်ခြင်း, စူးစမ်း (နိ-၉၂) ခြင်း, ဆောင်ခြင်း-အစရှိသည်တို့၌။ ဝီရိယံ၊ ဝိရိယတည်း။ ကုက္ကုစ္စကေသူတိ၊ ကုက္ကုစ္စကေသုဟူသည်ကား။ “ကပ္ပတိ၊ အပ်၏လော။ န ကပ္ပတိ၊ မအပ်သလော”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝီမံသကုက္ကုစ္စကာရီသုံ၊ စုံစမ်းခြင်း-ဟူသော ကုက္ကုစ္စကို ပြုလေ့ရှိကုန်သော။ မာတာပိတုဋ္ဌာနိယောတိ၊ မာတာပိတုဋ္ဌာနိယေဟူ၍။ ဝတွာ၊ ဆိုပြီး၍။ တမေဝတ္ထံ၊ ထိုအနက်ကိုလျှင်။ သမတ္ထေတုံ၊ ပြီးစေခြင်းငှာ။ “တဒါယတ္တာ”တိအာဒိ၊ တဒါယတ္တာ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဝိနယပရိယတ္တိံ နိဿာယာတိ၊ ဝိနယပရိယတ္တိံ နိဿာယဟူသည်ကား။ ဝိနယပိဋကပရိယာပုဏနံ၊ ဝိနည်းပိဋကတ်ကို သင်ခြင်းကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ အတ္တနော သီလက္ခန္ဓော သုဂုတ္တောတိ၊ အတ္တနော သီလက္ခန္ဓော သုဂုတ္တေဟူသည်ကား။ ဝိနယဓာရဏဿ၊ ဝိနည်းကို ဆောင်သော။ လဇ္ဇိနော၊ လဇ္ဇီအား။ အလဇ္ဇိအညာစတာဒီဟိ၊ အရှက်မရှိသောအဖြစ်, မသိသောအဖြစ် အစရှိကုန်သော။ ဆဟိ အာကာရေဟိ၊ ခြောက်ပါးသော အခြင်းအရာတို့ဖြင့်။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်သို့။ အနာပဇ္ဇနတော၊ မရောက်ခြင်းကြောင့်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သီလက္ခန္ဓော၊ သီလကျေးဇူးသည်။ ခဏ္ဍဒိ ဒေါသဝိရဟတော၊ ကျိုးခြင်းအစရှိသော အပြစ်မှ ကင်းသည်ဖြစ်၍။ သုဂုတ္တော၊ ကောင်းစွာလုံသည်။ သုရက္ခိတော၊ ကောင်းစွာစောင့်ရှောက်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကုက္ကုစ္စပကတာနန္တိ၊ ကုက္ကုစ္စပကတာနံဟူသည်ကား။ ကပ္ပိယာကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်, မအပ်သည်ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဥပ္ပန္နေန၊ ဖြစ်သော။ ကုက္ကုစ္စေန၊ အလို့လိုသည်။ ပကတာနံ ဥပဒ္ဒုတာနံ အဘိဘူတာနံ၊ နှိပ်စက်အပ်ကုန်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ ယထာဝိနယံ၊ ဝိနည်းအားလျော်စွာ။ ကုက္ကုစ္စံ၊ အလို့လိုကို။ ဝိနောဒေတွာ၊ ဖျောက်၍။ သုဒ္ဓန္တေ၊ စင်ကြယ်ခြင်း၌။ ပတိဋ္ဌာပနေန၊ တည်စေသဖြင့်။ ပဋိသရဏံ၊ ကိုးကွယ်ရာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတဿ၊ ထိုဝိနည်းဓိုရ်အား။ ဝိဂတံ၊ ကင်းသော။ သာရဒေါ ဘယံ၊ ကြောက်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိသာရဒေါ၊ ဝိသာရဒေမည်၏။ “ဧဝံ၊ ဤသို့ ဆိုသည်ရှိသော်။ န ဒေါသော၊ အပြစ်မရှိ”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဉတွာဝ၊ သိ၍သာလျှင်။ ကထနတော၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ နိဗ္ဘယောဝ၊ မကြောက်မရွံ့သာလျှင်။ သံဃမဇ္ဈေ၊ သံဃအလယ်၌။ [စာမျက်နှာ-၃၈] ဝေါဟာရတိ၊ ဆုံးဖြတ်ရ၏။ ပစ္စတ္ထိကေတိ၊ ပစ္စတ္ထိကေဟူသည်ကား။ အတ္တပစ္စတ္ထိကေ စ၊ မိမိရန်သူတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဝဇ္ဇိပုတ္တကာဒိသာသနပစ္စတ္ထိကေ စ၊ ဝဇ္ဇီပုတ္တက-အစရှိသော သာသနာ၏ ရန်သူတို့ကိုလည်းကောင်း။ သဟဓမ္မေနာတိ၊ သဟဓမ္မေနဟူသည်ကား။ သကာရဏေန၊ အကြောင်းနှင့်တကွသော။ ဝစနေန၊ စကားဖြင့်။ သိက္ခာပဒံ၊ သိက္ခာပုဒ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့်။ တေ၊ ထိုရန်သူဖြစ်သော ရဟန်းတို့သည်။ အသဒ္ဓမ္မံ၊ မသူတော်တရားကို။ ပတိဋ္ဌာပေတုံ၊ တည်စေခြင်းငှာ။ န သက္ကောန္တိ၊ မတတ်နိုင်ကုန်။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ သုနိဂ္ဂဟိတံ၊ ကောင်းစွာနှိပ်ခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ နိဂ္ဂဏှာတိ၊ နှိပ်၏။ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာတိ၊ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယဟူသည်ကား။ ပရိယတ္တိပဋိပတ္တိပဋိဝေဓသင်္ခါတဿ၊ ပရိယတ်, (နိ-၉၃) ပဋိပတ်, ပဋိဝေဓဟု ဆိုအပ်သော။ တိဝိဓဿာပိ၊ သုံးပါးအပြားရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ သဒ္ဓမ္မဿ၊ သူတော်ကောင်းတရား၏။ ဌိတိယာ ပဝတ္တိယာ၊ ဖြစ်ခြင်းငှာ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
ဝိနယော သံဝရတ္ထာယာတိအာဒီသု၊ ဝိနယော သံဝရတ္ထာယ-အစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ ဝိနယပရိယာပုဏနံ၊ ဝိနည်းကိုသင်ခြင်းဟူသော။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဝိနယပညတ္တိ၊ ဝိနည်းပရိယတ် ဟူသော။ ဝိနယော၊ ဝိနည်းသည်။ ကာယဝစီသံဝရတ္ထာယ၊ ကာယဒွါရဝစီဒွါရကို စောင့်ခြင်းငှာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဝိပ္ပဋိသာရောတိ၊ အဝိပ္ပဋိသာရေဟူသည်ကား။ ကတာကတံ၊ ပြုမိသည်, မပြုမိသည်ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဝိပ္ပဋိသာရာဘာဝေါ၊ နှလုံးမသာယာခြင်း၏ မရှိခြင်းတည်း။ သန္တာပါဘာဝေါ၊ ပူပန်ခြင်း၏ မရှိခြင်းတည်။ တရုဏာပီတိ၊ နုသော ပီတိသည်။ ပါမောဇ္ဇံ၊ ပါမောဇ္ဇံမည်၏။ ဗလဝပီတိ၊ အားကြီးသော ပီတိသည်။ ပီတိ နာမ၊ ပီတိမည်၏။ ဘပဿဒ္ဓီတိ၊ ဘပဿဒ္ဓိဟူသည်ကား။ ကာယစိတ္တပဿဒ္ဓိ၊ ကိုယ်စိတ်၏ ငြိမ်ခြင်းတည်း။ ယထာဘူတဉာဏဒဿနန္တိ၊ ယထာဘူတဉာဏဒဿနံဟူသည်ကား။ သပ္ပစ္စယနာမရူပပရိဂ္ဂဟော၊ အကြောင်းနှင့်တကွ ရုပ်နာမ်ကို သိမ်းဆည်းခြင်းတည်း။ နိဗ္ဗိဒါတိ၊ နိဗ္ဗိဒဟူသည်ကား။ ဝိပဿနာ၊ အထူးအားဖြင့်ကရှုမြင်ခြင်းတည်း။ ဝိရာဂေါတိ၊ ဝိရာဂေါဟူသည်ကား။ အရိယမဂ္ဂေါ၊ အရိယမဂ်တည်း။ ဝိမုတ္တီတိ၊ ဝိမုတ္တိဟူသည်ကား။ အဂ္ဂဖလံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်တည်း။ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနန္တိ၊ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနဟူသည်ကား။ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏံ၊ ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ်တည်း။ အနုပါဒါတိ၊ အနုပါဒဟူသည်ကား။ ကိဉ္စိ ဓမ္မံ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော တရားကို။ အနုပါဒိယိတွာ၊ မစွဲလမ်းမူ၍။ ပရိစ္စဇိတွာ၊ စွန့်၍။ ပရိနိဗ္ဗာနတ္တာယ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းငှာ။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏေ၊ ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ်သည်။ အနုပ္ပန္နေ၊ မဖြစ်မီ။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ ပရိနိဗ္ဗာနာဘာဝေန၊ ပရိနိဗ္ဗာန်၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ တံ၊ ထိုပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ်ကို။ ပရိနိဗ္ဗာနတ္ထာယာတိ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းငှဟူ၍။ ပစ္စယတ္တေန၊ အကြောင်း၏အဖြစ်ဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အနန္တရာဒိပစ္စယတ္တာ၊ အနန္တရပစ္စည်းအစရှိသော အကြောင်း၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဧတဒတ္ထာ ကထာတိ၊ ဧတဒတ္ထာ ကထာဟူသည်ကား။ အယံ ဝိနယကထာ နာမ၊ ဤဝိနည်းကို ဆိုခြင်းမည်သည်ကား။ ဧတဿ အနုပါဒါပရိနိဗ္ဗာနဿ၊ ဤ စွဲလမ်းခြင်းမရှိမူ၍ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်း၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မန္တနာတိ၊ မန္တနာဟူသည်ကား။ ဝိနယမန္တနာ ယေဝ၊ ဝိနည်းကို တိုင်ပင်ခြင်းသာလျှင်တည်း။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ “ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကရိဿာမ၊ ပြုကုန်အံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ န ကရိဿာမ၊ မပြုကုန်အံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိနယပဋိဗဒ္ဓမန္တတာ၊ ဝိနည်းနှင့် စပ်၍ တိုင်ပင်ခြင်းတည်း။ ဥပနိသာတိ၊ ဥပနိသာဟူသည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤ အကြောင်း၌။ ဖလံ၊ အကျိုးသည်။ ဥပနိသီဒန္တိ၊ မှီကုန်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ဥပနိသာ၊ ဥပနိသမည်၏။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို ရ၏။ ဝိနယော သံဝ (နိ-၉၄) ရတ္ထာယာတိ အာဒိကာရဏ ပရမ္ပရာပိ၊ ဝိနယော သံဝရတ္ထာယ-အစရှိသော အကြောင်းအဆက်ဆက်သည်လည်း။ ဧတဒတ္ထာ၊ ထို ပရိနိဗ္ဗာန်အကျိုးရှိ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ သောတာဝဓာနန္တိ၊ သောတာဝဓာနံဟူသည်ကား။ ဣမိဿာ ပရမ္ပရပစ္စယကထာယ၊ ဤ အကြောင်းအဆက်ဆက်ကို ဆိုသောစကားဖြင့်။ အတ္တာနံ၊ မိမိကိုယ်ကို။ သမနတ္ထာယ၊ သိခြင်းငှာ။ သောတာဝဓာနံ၊ နားထောင်ခြင်းတည်း။ တမ္ပိ၊ ထိုနားထောင်ခြင်းသည်လည်း။ ဧတဒတ္ထံ၊ ထိုပရိနိဗ္ဗာန်လျှင်အကျိုးရှိ၏။ ယဒဒန္တိ၊ ယဒဒံဟူသည်ကား။ နိပါတော၊ နိပါတ်တည်း။ စတူဟိ ဥပါဒါနေဟိ၊ လေးပါးသော ဥပါဒါန်တို့ဖြင့်။ အနုပါဒိယိတွာ၊ မစွဲလမ်းမူ၍။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ အရဟတ္တမဂ္ဂသင်္ခါတော၊ အရဟတ္တမဂ်ဟူသော။ တံဖလသင်္ခါတော ဝါ၊ ထို မဂ်၏အကျိုးတည်းဟူသောြ။ ယော အယံ ဝိမောက္ခော၊ အကြင် ဝိမောက္ခသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သောပိ၊ ထိုဝိမောက္ခသည်လည်း။ ဧတဒတ္ထာယ အနုပါဒါပရိနိဗ္ဗာနတ္ထာယ၊ ထို မစွဲလမ်းမူ၍ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းငှာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကိဉ္စိ ဓမ္မံ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော တရားကို။ အနုပါဒါ၊ စွဲလမ်းခြင်းမရှိမူ၍။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ ယော အယံ ဝိမေက္ခော ဝိမုစ္စနံ ဝိဂမော ပရိနိဗ္ဗာနံ၊ အကြင်လွတ်ခြင်း, ကင်းခြင်း, ငြိမ်းခြင်းသည်ြ။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ကထာ၊ ဝိနည်းကိုပြော ဆိုခြင်းသည်။ ဧတဒတ္ထာ၊ ထို လွတ်ခြင်း, ကင်းခြင်းလျှင် အကျိုးရှိ၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဥပသံဟရဏဝသေန၊ အနီးသို့ ဆောင်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ယောဇေတုမ္ပိ၊ ယှဉ်ခြင်းငှာလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်။ မဂ္ဂဖလဝိမောက္ခဿ၊ မဂ်ဖိုလ်တည်းဟူသော ဝိမောက္ခကို။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေ့၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်တည်။ အာယောဂေါတိ၊ အာယောဂေဟူသည်ကား။ ဥဂ္ဂဏာဒိဝသေန၊ သင်ခြင်းအစရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်တလဲလဲ။ အဘိယောဂေါ၊ လုံ့လပြုခြင်းတည်း။
အာစရိယပရမ္ပရကထာဝဏ္ဏနာနယော၊ အာစရိယပရမ္ပရကထာကိုဖွင့်ကြောင်းဖြစ်သောနည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
သမန္တပါသာဒိကာယ၊ အမည်ရှိသော။ ဝိနယဋ္ဌကထာယ၊ ၏။ ဝဏ္ဏနာယ- အဖွင့်ဖြစ်သော။ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ၊ ကျမ်း၌။ ဗာဟိရနိဒါနကထာ ဝဏ္ဏနာနယော၊ ဗာဟိရနိဒါန်းစကားကို ဖွင့်ကြောင်းဖြစ်သော နည်းသည်။ ဣတိ ဣမိနာ အနုက္ကမေန၊ ဤသို့သော အစဉ်ဖြင့်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
(နိ-၉၅) ဝေရဉ္ဇကဏ္ဍဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၉] သေယျထိဒန္တိ၊ သေယျထိဒံဟူသည်ကား။ တံ၊ ထိုအဖွင့်သည်။ ကတမံ၊ အဘယ်နည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တံ၊ ထိုအဖွင့်ကို။ ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ကရိဿာမိ၊ ပြုပေအံ့နည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အနိယမနိဒ္ဒေသဝစနန္တိ၊ အနိယမနိဒ္ဒေသဝစနံဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ သရူပေန၊ သရုပ်အားဖြင့်။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ နိဒ္ဒိသတိ၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ နိယမနိဒ္ဒေသော၊ နိယမနိဒ္ဒေသေမည်၏။ နိယမနိဒ္ဒေသော၊ မှတ်၍ ပြအပ်သည်။ န၊ မဟုတ်။ အနိယမနိဒ္ဒေဧသာ၊ မှတ်၍ပြအပ်သည် မဟုတ်။ သောဝ၊ ထိုမှတ်၍ ပြအပ်သည် မဟုတ်သော သဒ္ဒါသည်လျှင်။ ဝုစ္စတေ အနေနာတိ၊ ဝုစ္စတေ အနေန-ဟူသော ဝစနတ္ထကြောင့်။ ဝစနံ၊ ဝစနမည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အနိယမနိဒ္ဒေသဝစနံ၊ မှတ်၍ပြအပ်သည်မဟုတ်သောသဒ္ဒါမည်၏။ တဿာတိ၊ တဿဟူသည်ကား။ တေနာတိ ပဒဿ၊ တေနဟူသောပုဒ်၏။ ပရိဝိတက္ကောတိ၊ ပရိဝိတက္ကေဟူသည်ကား။ “ကတမေသာနံ ခေါ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ ဗြဟ္မစရိယံ န စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသီ”တိ အာဒိနာ၊ ကတမေသာနံ ခေါ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ ဗြဟ္မစရိယံ န စိရဋ္ဌိတိကံ အဟောသိ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ပဝတ္တော၊ ဖြစ်သောအကြံတည်း။ ပုဗ္ဗေ ဝါ ပစ္ဆာ ဝါတိ၊ ပုဗ္ဗေ ဝါ ပစ္ဆာ ဝဟူသည်ကား။ တေနာတိ ပဒတော၊ တေနဟူသော ပုဒ်မှ။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တပါဌေ ဝါ၊ ဟောအပ်သော ပါဌ်၌လည်းကောင်း။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝက္ခမာနပါဌေ ဝါ၊ ဟောလတ္တံ့သော ပါဌ်၌လည်းကောင်း။ အတ္ထတော သိဒ္ဓေနာတိ၊ အတ္ထတော သိဒ္ဓေနဟူသည်ကား။ သာမတ္ထိယတော၊ အစွမ်းအားဖြင့်။ သိဒ္ဓေန၊ ပြီးသော။ တတြိဒံ မုခမတ္တနိဒဿနန္တိ၊ တတြိဒံ မုခမတ္တနိဒဿနံဟူသည်ကာ၊ တဿာယထာဝုတ္တယုတ္တိယာ၊ ထိုဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော ယုတ္တိကို။ ပရိဒီပနေ၊ ပြခြင်း၌။ ဣဒံ၊ ဤသည်ကား။ ဥပါယမတ္တနိဒဿနံ၊ အမြွက်မျှကိုပြကြောင်းတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မုခံ၊ မုခသဒ္ဒါသည် လည်းကောင်း။ ဒွါရံ၊ ဒွါရသဒ္ဒါသည်လည်းကောင်း။ ဥပါယော၊ ဥပါယသဒ္ဒါသည်လည်းကောင်း။ ဣတိဧတံ၊ ဤသဒ္ဒါ သုံးခုသည်။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ ဧကံ၊ တူ၏။
သမယသဒ္ဒေါ၊ သမယသဒ္ဒါသည်။ ဒိဿတိ၊ ထင်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ အဿာတိ၊ အဿဟူသည်ကား။ သမယသဒ္ဒဿ၊ သမယသဒ္ဒါ၏။ သမဝါယော အတ္ထော၊ သမဝါယအနက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ သမ္ဗန္ဓော၊ ဤကား အစပ်။ ကာလဉ္စ သမယဉ္စ ဥပါဒါယာတိ ဧတ္ထ၊ ကာလဉ္စ သမယဉ္စ ဥပါဒါယဟူသော ပုဒ်၌။ ကာလော နာမ၊ ကာလမည်သည်ကား။ ဥပသင်္ကမနဿ၊ ကပ်ခြင်းအား။ ယုတ္တကာလော၊ သင့်သောအခါတည်။ သမယော နာမ၊ မည်သည်ကား။ သရီရဗလာဒိကာရဏသမဝါယော၊ ကိုယ်အား-အစရှိသော အကြောင်းတို့၏ ညီညွတ်ခြင်းတည်း။ တေ၊ ထိုကာလ, သမယတို့ကို။ ဥပါဒါယ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ (နိ-၉၆) ဤကားအနက်။ ခဏောတိ၊ ခဏေဟူသည်ကား။ ဩကာသော၊ အခွင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒါဒယော၊ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒအစရှိသည်တို့သည်။ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယဿ၊ မဂ်တည်းဟူသော သီတင်းသုံးခြင်း၏။ ဩကာသော၊ အခွင့်တည်း။ သော ဧဝ၊ ထိုခဏသည်ပင်လျှင်။ သမယော၊ သမယေမည်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျင်။ “ဧကောဝါ”တိ၊ ဧကောဝဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ မဟာသမယောတိ၊ မဟာသမယောဟူသည်ကား။ မဟာသမူဟော၊ များစွာသော နတ်တို့၏ အပေါင်းတည်း။ ပဝနသ္မိန္တိ၊ ပဝနသ္မိံဟူသည်ကား။ ဝနသဏ္ဍေ၊ တောအုပ်၌။ သမယောပိ ခေါ တေ ဘဒ္ဒါလီတိ ဧတ္ထ၊ သမယောပိ ခေါ တေ ဘဒ္ဒါလိဟူသော ပုဒ်၌။ သမယောတိ၊ သမယေဟူသည်ကား။ သိက္ခာပဒါဝိလင်္ဃနဿ၊ သိက္ခာပုဒ်ကို မကျော်မခုန်ခြင်း၏။ ဟေတု၊ အကြောင်းတည်း။ သော၊ ထို အကြောင်းဟူသည်ကား။ ကော၊ အဘယ်နည်း။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝိပ္ပဋိပတ္တိယာ၊ ဖေါက်ပြန်သော အကျင့်ကို။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဇာနနံ၊ သိခြင်းတည်း။ သမယသင်္ခါတော၊ သမယဟုဆိုအပ်သော။ သော ဟေတု၊ ထိုအကြောင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တဿ၊ ထိုအကြောင်းကို။ အပ္ပဋိဝိဒ္ဓေါ၊ မသိအပ်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဘဂဝါတိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားသည်။ တဿ၊ ထိုဘဒ္ဒါလိ၏။ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈနာကာရဒဿနံ၊ မသိသော အခြင်းအရာကို ပြကြောင်းတည်း။ ဥဂ္ဂဟမာနောတိ၊ ဥဂ္ဂဟမာနေဟူသည်ကား။ ကိဉ္စိ ကိဉ္စိ၊ စိုးစဉ်း စိုးစဉ်း။ ဥဂ္ဂဟေတုံ၊ သင်ခြင်းငှာ။ သမတ္ထတာယ၊ စွမ်းနိုင်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဥဂ္ဂဟမာနော၊ ဥဂ္ဂဟမာနေမည်၏။ ဧတံ၊ ဤဥဂ္ဂဟမာန-ဟူသော အမည်သည်။ သုမနပရိဗ္ဗာဇကေဿဝ၊ သုမနပရိဗိုဇ်၏သာလျှင်။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ သမယံ ဒိဋ္ဌိံ၊ အယူကို။ ပဝဒန္တိ၊ ဟောကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သမယပဝါဒကော၊ သမယပဝါဒကေမည်၏။ မလ္လိကာယ၊ မလ္လိကာ-မိဖုရား၏။ အာရာမော၊ အရံကိုရ၏။ သွေဝ၊ ထိုအရံကိုလျှင်။ တိဏ္ဍုကာစီရသင်္ခါတာယ၊ တိဏ္ဍုကာစီရ-ဟုဆိုအပ်သော။ တိမ္ဗရုရုက္ခပန္တိယာ၊ တည်ပင်အစဉ်ဖြင့်။ ပရိက္ခိတ္တတ္တာ၊ ရံအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ”တိန္ဒုကာစီရ”န္တိ စ၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဧတ္ထ၊ ဤအရံ၌။ ဧကာဝ၊ တစ်ဆောင်သာလျှင် ဖြစ်သော။ နိဝါသာ သာလာ၊ တည်းနေရာ ဇရပ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧကသာလာကော”တိ စ၊ ဧကသာလာကေဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကသမ္ပရာယိကဿ၊ မျက်မှောက်, တမလွန်၌ ဖြစ်သော။ အတ္ထဿ ဟိတဿ၊ အကျိုးစီးပွားကို။ ပဋိလာဘတော၊ ရခြင်းကြောင့်။ မာနာဘိသမယာတိ၊ မာနာဘိသမယဟူသည်ကား။ မာနပ္ပဟာနာ၊ မာန်ကို ပယ်ခြင်းကြောင့်။ ပီဠနဋ္ဌောတိ၊ ပီဠနဋ္ဌေဟူသည်ကား။ တံသမင်္ဂိနော၊ ထို ဒုက္ခသစ္စာနှင့် ပြည့်စုံသော သူကို။ ပီဠနံ ဟိံ သနံ၊ ညှဉ်းဆဲခြင်းသည်။ အဝိပ္ဖါရိကတာကရဏံ၊ မပြန့်ပွားသည်၏ အဖြစ်ကို ပြုခြင်းသည်။ ပီဠနံ၊ ပီဠနမည်၏။ ပီဠမေဝ၊ နှိပ်စက်ခြင်းသည်ပင်လျှင်။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ [စာမျက်နှာ-၄၀] ပီဠနတ္ထော၊ နှိပ်စက်ခြင်းသည်ပင်လျှင် အနက်။ ဒုက္ခဒုက္ခတာဒိဝသေန၊ ဒုက္ခ, ဒုက္ခအဖြစ် အစရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ သန္တပ္ပနံ၊ ပူပန်ခြင်းသည်။ သန္တာပေါ၊ သန္တာပေမည်၏။ ဝိပရိဏာမောတိ၊ ဝိပရိဏာမေ-ဟူသည်ကား။ ဇရာယ စ၊ ဇရာသည်လည်းကောင်း။ မရဏေန စ၊ မရဏသည်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒွိဓာ၊ နှစ်ပါးအပြားဖြင့်။ ဝိပရိဏာမေတဗ္ဗတာ၊ ဖောက်ပြန်စေအပ်သောအဖြစ်တည်း။ အဘိသမေတဗ္ဗော ပဋိဝိဇ္ဈိတဗ္ဗော၊ ထိုးထွင်းအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အဘိသမယော၊ အဘိသမယမည်၏။ သောဝ၊ ထိုထိုးထွင်းအပ်သော အနက်သည်ပင်လျှင်။ အဘိသမယတ္ထ၊ မည်၏။ ပီဠနာဒိနိ၊ ပီဠန-အစရှိသည်တို့ကို ရ၏။
ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ဥပသဂ္ဂါနံ၊ ဥပသာရတို့၏။ ဇောတကမတ္တတ္တာ၊ ထွန်းတတ်ကာမျှ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သမယသဒ္ဒဿ၊ သမယသဒ္ဒါ၏။ အတ္ထုဒ္ဓါရေပိ၊ အနက်ကို ထုတ်ရာ၌လည်း။ သဥပသဂ္ဂေါ၊ ဥပသာရနှင့် တကွသော။ အဘိသမယသဒ္ဒေါ၊ အဘိသမယသဒ္ဒါကို။ ဥဒ္ဓဋော၊ ထုတ်အပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုသမဝါယ-စသော အနက်တို့တွင်။ ဧတ္ထ၊ ဤညီညွတ်ခြင်း၌။ သင်္ဂမဝသေန၊ ပေါင်းသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပစ္စယာနံ၊ အကြောင်းတို့၏။ ဖလုပ္ပါဒနံ၊ အကျိုးဖြစ်ခြင်းကို။ ပဋိ၊ စွဲ၍။ အယနံ ဧကတော ပဝတ္တိ၊ တပေါင်းတည်း ဖြစ်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သမဝါယော၊ အကြောင်း၏ ညီညွတ်ခြင်းသည်။ သမယော၊ သမယမည်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤခဏ၌။ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယသင်္ဂမေ၊ ဝဋ်ကင်းခြင်း၏ အကြောင်း၏ ပေါင်းစုခြင်းသည်။ သတိ၊ သော်။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ဧန္တိ ပဝတ္တန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ခဏော၊ အခွင့်သည်။ သမယော၊ သမယမည်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤအခါ၌။ သင်္ခတဓမ္မော၊ သင်္ခတတရားသည်။ သမေတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သယံ၊ မိမိဟူသော အခါသည်။ ဧတိ အာဂစ္ဆတိ၊ လာတတ်၏။ ဝိဂစ္ဆတိ စ၊ ကင်းလည်း ကင်းတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကာလော၊ ကာလသည်။ သမယော၊ သမယမည်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုအပေါင်း၌။ အဝယဝါ၊ အစိတ်တို့သည်။ သမေန္တိ၊ အညီအညွတ်ဖြစ်ကုန်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တေသု၊ ထိုအစိတ်တို့၌။ သယံ၊ မိမိဟူသော အပေါင်းသည်။ သမေတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သမူဟော၊ အပေါင်းသည်။ သမယော၊ သမယမည်၏။ ဧတသ္မာ၊ ထိုအကြောင်းကြောင့်။ ပစ္စယန္တရသမာဂမေ၊ အကြောင်းတစ်ပါး ညီညွတ်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရိသော်။ ဖလံ၊ အကျိုးသည်။ ဧတိ အာဂစ္ဆတိ၊ လာတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ သမယော၊ သမယမည်၏။ သညာဝသေန၊ သညာ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝိပလ္လာသတော၊ ဖောက်ပြန်သောအားဖြင့်။ ဓမ္မေသု၊ တရားတို့၌။ ဧတိ အဘိနိဝိသတိ၊ နှလုံးသွင်းတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဒိဋ္ဌိ၊ ဒိဋ္ဌိသည်။ (နိ-၉၈) သမယော၊ မည်၏။ သမီပံ၊ အနီးသို့။ အယနံ ဥပဂမနံ၊ ကပ်ခြင်းတည်း။ သမယော၊ အနီးသို့ ကပ်ခြင်း။ ပဋိလာဘော၊ ရခြင်းတည်း။ သမ္မဒေဝ၊ ကောင်းစွာသာလျှင်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သဟိတာနံ (ဝါစာနံ) တကွဖြစ်သော တရားတို့၏။ သယနံ ဝိဂမော၊ ကင်းခြင်းတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပဟာနံ၊ ပယ်ခြင်းသည်။ သမယော၊ သမယမည်၏။ သမ္မဒေဝ၊ ကောင်းစွာသာလျှင်။ သဟိတာနံ သစ္စာနံ၊ တကွဖြစ်ကုန်သော သစ္စာတို့ကို။ အယနံ ဇာနနံ၊ သိခြင်းတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပဋိဝေဓော၊ သိခြင်းသည်။ သမယော၊ သမယမည်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ တသ္မိံ တသ္မိံ အတ္ထေ၊ ထိုထိုအနက်၌။ သမယသဒ္ဒဿ၊ သမယသဒ္ဒါမည်၏။ ပဝတ္တိ၊ ဖြစ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။
စ၊ ဆက်၍ ဆိုဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ သမယသဒ္ဒဿ၊ သမယသဒ္ဒါမည်၏။ သာမညေန၊ တူသောအားဖြင့်။ အနေကတ္ထတာ၊ များသော အနက်ရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧကသ္မိံ အတ္ထဝိသေသေ၊ တစ်ခုသော အနက်ထူး၌။ ဝတ္တမာနော၊ ဖြစ်သော။ သဒ္ဒေါ၊ သဒ္ဒါသည်။ တဒညေပိ၊ ထိုမှတစ်ပါးသော အနက်၌လည်း။ န ဝတ္တတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အတ္ထာ၊ အနက်တို့သည်။ ဘိန္နာ ဝိယ၊ ပြားကုန်သကဲ့သို့။ တံတံ ဝါစကာ၊ ထိုထိုအနက်ကို ဟောကုန်သော။ သမယသဒ္ဒါပိ၊ သမယသဒ္ဒါတို့ကိုလည်း။ ဘိန္နာ ဧဝါတိ၊ ပြားကုန်၏ဟူ၍သာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ အတ္ထုဒ္ဓါရေသု၊ အတ္ထုဒ္ဓါရတို့၌။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။
အတ္ထ တထာတိ၊ တတ္ထ တထာ-ဟူသည်ကား။ တေသု သုတ္တာဘိဓမ္မေသု၊ ထိုသုတ်, အဘိဓမ္မာတို့၌။ ဥပယောဂဘုမ္မဝစနေဟိ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်, သတ္တမီဝိဘတ်တို့ဖြင့်။ ဣဓာတိ၊ ဣဓ-ဟူသည်ကား။ ဝိနယေ၊ ဝိနည်း၌။ အညထာတိ၊ အညထာ-ဟူသည်ကား။ ကရဏဝစနေန၊ တတိယာဝိဘတ်ဖြင့်။ အစ္စန္တမေဝါတိ၊ အစ္စန္တမေဝ-ဟူသည်ကား။ နိရန္တရမေဝ၊ မပြတ်သာလျှင်။ ဘာဝေါ နာမ၊ ဘာဝမည်သည်ကား။ ကိရိယာ၊ ကိရိယာတည်း။ ကိရိယာယ၊ ကိရိယာဖြင့်။ ကိရိယန္တရူပလက္ခဏံ၊ ကိရိယာတစ်ပါးကို မှတ်ခြင်းသည်။ ဘာဝေနဘာဝလက္ခဏံ၊ ဘာဝေနဘာဝလက္ခဏမည်၏။ ယထာ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်းဟူမူကား။ “စန္ဒေ၊ လသည်။ ဥဒယေ သတိ၊ တက်သည်ရှိသော။ ရာဇပုတ္တော၊ မင်းသားသည်။ ဇာတော၊ ဖွား၏။” ဣတိ ဝစနံ ယထာ၊ ဤသို့သော စကားကဲ့သို့တည်း။ “အဓိကရဏံဟီ”တိအာဒိ၊ အဓိကရဏံဟိအစရှိသော စကားကို။ (ဝုတ္တံ၌ စပ်) အဘိဓမ္မေ၊ အဘိဓမ္မာ၌။ သမယသဒ္ဒေါ၊ သမယသဒ္ဒေါသည်။ ကာလသမူဟခဏသမဝါယဟေတုသင်္ခါတေသု၊ ကာလ။ ပ။ ဟေတု-ဟု ဆိုအပ်ကုန်သော။ ပဉ္စသု၊ ငါးပါးကုန်သော။ အတ္ထေသု၊ အနက်တို့၌။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝိနယေ ဝိယ၊ ဝိနည်း၌ကဲ့သို့။ ကာလေ ဧဝ၊ ကာလ၌သာလျှင်။ န၊ မဟုတ်။ (နိ-၉၉) တေသု စ၊ ထိုငါးပါးတို့တွင်လည်း။ ဒွေ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ ကာလသမူဟတ္ထာ၊ ကာလ, သမူဟအနက်တို့သည်။ တတ္ထ၊ ထိုအဘိမ္မာ၌။ ဝုတ္တာနံ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်သော။ ဖဿာဒိဓမ္မာနံ၊ ဖဿစသော တရားတို့၏။ အဓိကရဏဘာဝေန၊ တည်ရာ၏အဖြစ်ဖြင့်။ နိဒ္ဒိသိတုံ၊ ညွှန်ပြခြင်းငှာ။ ယုတ္တာ၊ သင့်ကုန်၏။ တယောပိ၊ သုံးပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ခဏသမဝါယဟေတုအတ္ထာပန၊ ခဏ, သမဝါယ, ဟေတု အနက်တို့သည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဘာဝေန၊ ဖြစ်ခြင်းဖြင့်။ ဖဿာဒီနံ၊ ဖဿအစရှိသည်တို့၏။ ဘာဝဿ၊ ဖြစ်ခြင်းကို။ [စာမျက်နှာ-၄၁] ဥပလက္ခဏဘာဝေန၊ မှတ်ကြောင်း၏ အဖြစ်ဖြင့်။ နိဒ္ဒိသိတုံ၊ ညွှန်ပြခြင်းငှာ။ ယုတ္တာ၊ သင့်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိဘာဝနမုခေန၊ ထင်စွာပြခြင်းကို အရင်းမူသဖြင့်။ ယထာဝုတ္တံ၊ အကြင်အကြင်ဆိုအပ်ပြီးသော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ သမတ္ထေတုံ၊ ပြီးစေခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုအဘိဓမ္မာ၌။ အဓိကရဏဘူတေ၊ အဓိကရဏဖြစ်သော။ ယသ္မိံ ကာလေ သမယေ၊ အကြင်အခါ၌။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ယသ္မိံ ဓမ္မသမူဟေ သမယေ၊ အကြင်တရားအပေါင်း၌။ ကုသလံ၊ ကုသိုလ်သည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မိံ ယေဝ ကာလေ၊ ထိုအခါ၌သာလျှင်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တသ္မိံ ယေဝ ဓမ္မသမူဟေ၊ ထိုတရားအပေါင်း၌သာလျှင်။ ဖဿာဒယော၊ ဖဿအစရှိသည်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အဓိကရဏတ္ထယောဇနာ၊ အဓိကရဏအနက်ယောဇနာခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ သမယေ၊ သမယဖြစ်သော။ ယသ္မိံ ခဏေ၊ အကြင်အခွင့်သည်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ယသ္မိံ သမဝါယေ၊ အကြင်အကြောင်း၏ ညီညွတ်ခြင်းသည်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ယသ္မိံ ဟေတုမှိ၊ အကြင်အကြောင်းသည်။ သတိ ဝိဇ္ဇမာနေ၊ ရှိသည်ရှိသော်။ ကုသလံ၊ ကုသိုလ်သည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မိံ ယေဝ ခဏာဒိမှိ၊ ထို သမဝါယ, ခဏစသော သမယသည်။ ဝိဇ္ဇမာနေ၊ ထင်ရှားဖြစ်သည်ရှိသော်။ ဖဿာဒယော၊ ဖဿစသည်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘာဝေနဘာဝလက္ခဏတ္ထယောဇနာ စ၊ ဘာဝေနဘာဝလက္ခဏအနက် ယောဇနာခြင်းကိုလည်း။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။
ဟောတိ စေတ္ထာတိ၊ ဟောတိ စေတ္ထ-ဟူသည်ကား။ ဧတ္ထ ဝိသယေ၊ ဤအရာ၌။ သင်္ဂဟဂါထာ၊ သင်္ဂဟဂါထာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အညတြာတိ၊ အညတြ-ဟူသည်ကား။ သုတ္တာဘိဓမ္မေသု၊ သုတ်, အဘိဓမ္မာတို့၌။ အဘိလာပမတ္တဘေဒေါတိ၊ အဘိလာပမတ္တလေဒေ-ဟူသည်ကား။ ဒေသနာဝိလာသတော၊ ဒေသနာ စမ္ပယ်သောအားဖြင့်။ သဒ္ဒမတ္တေနေဝ၊ သဒ္ဒါမျှဖြင့်သာလျှင်။ ဘေဒေါ၊ ပြား၏။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ န ဘေဒေါ၊ မပြား။
အဝိသေသေနာတိ၊ အဝိသေသေန-ဟူသည်ကား။ သာမညေန၊ သာမညအားဖြင့်။ “ဣရိယာပထော”တိ အာဒီသု၊ ဣရိယာပထော-အစရှိသည်တို့၌။ တဗ္ဗိနိမုတ္တကမ္မဿ၊ ထိုဣရိယာပုတ်မှ လွတ်သော အမူအရာ၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဣရိယာယ သဗ္ဗဒွါရိကကိရိယယာ (နိ-၁၀၀) ယ၊ ခပ်သိမ်းသော ဒွါရ၌ဖြစ်သော အမူအရာ၏။ ပထော ပဝတ္တနဋ္ဌာနံ၊ ဖြစ်ကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဌာနာဒယော၊ ရပ်ခြင်း-အစရှိသည်တို့သည်။ ဣရိယာပထော၊ ဣရိယာပထမည်၏။ သောဝ၊ ထို ဣရိယာပထသည်ပင်လျှင်။ ဝိဟာရော၊ နေခြင်းတည်း။ ပရဟိတစိတ္တာဒိဝသပဝတ္တိတော၊ သူတစ်ပါးစီးပွားကို ဆောင်သော စိတ်အစရှိသော အစွမ်းအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ဗြဟ္မဘူတာ သေဋ္ဌဘူတာ၊ မြတ်သည်ဖြစ်၍ ဖြစ်ကုန်သော။ မေတ္တာဒယော၊ မေတ္တာ-အစရှိသည်တို့သည်။ ဗြဟ္မဝိဟာရော နာမ၊ ဗြဟ္မဝိဟာရမည်၏။ တဒဝသေသာ၊ ထို မေတ္တာဈာန် အစရှိသည်တို့မှ တစ်ပါးကုန်သော။ သဗ္ဗေ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ မဟဂ္ဂတာ၊ မဟဂ္ဂုတ်တရားတို့သည်။ နီဝရဏဝိဂမာဒိအတ္ထေန၊ ထွန်းပခြင်းအစရှိသော အနက်ကြောင့်။ ဒိဗ္ဗဝိဟာရော နာမ၊ ဒိဗ္ဗဝိဟာရမည်၏။ ဗြဟ္မဝိဟာရဘာဝေန၊ ဗြဟ္မဝိဟာရအဖြစ်ဖြင့်။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်ပြီးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ မေတ္တာဒယော၊ မေတ္တာအစရှိသည်တို့ကို။ ဣဓ၊ ဤဒိဗ္ဗဝိဟာရ၌။ အသင်္ဂဟိတာ၊ မရေတွက်အပ်ကုန်။ အရိယာနမေဝ၊ အရိယာတို့၏သာလျှင်။ ဝိဟာရော၊ နေခြင်းတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဖလသမာပတ္တိယော၊ ဖလသမာပတ်တို့သည်။ အရိယဝိဟာရော နာမ၊ အရိယဝိဟာရမည်၏။
ရုက္ခာဒိမူလေယေဝ၊ သစ်ပင်စသည်တို့၏ အမြစ်၌သာလျှင်။ မူလသဒ္ဒဿ၊ မူလသဒ္ဒါ၏။ နိရုဠှဘာဝံ၊ ထင်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ အပရေန၊ တစ်ပါးသော။ မူလသဒ္ဒေန၊ မူလသဒ္ဒါဖြင့်။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြု၍။ “မူလမူလေ”တိ၊ မူလမူလေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယထာ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ “ဒုက္ခဒုက္ခ”န္တိ ယထာ၊ ဒုက္ခ ဒုက္ခ၊ ဆိုသကဲ့သို့တည်း။ လောဘာဒီနံ၊ လောဘ-အစရှိသည်တို့၏။ ဒေါသမူလာဒိစိတ္တာသာဓာရဏတ္တာ၊ ဒေါသမူအစရှိသော စိတ်တို့နှင့် မဆက်ဆံသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “အသာဓာရဏဟေတုမှီ”တိ၊ အသာဓာရဏဟေတုမှိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
တတ္ထ သိယာတိ၊ တတ္ထ သိယာ-ဟူသည်ကား။ တတ္ထ ဝေရဉ္ဇာယန္တိအာဒိပဒေသု၊ ထို ဝေရဉ္ဇာယံ အစရှိသော ပုဒ်တို့၌။ ကဿစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည်။ စောဒနာ၊ စောဒနာခြင်းသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဥဘယထာ၊ နှစ်ပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ နိဒါနကိတ္တနဿ၊ နိဒါန်းကို ကြားခြင်း၏။ ပယောဇနံ၊ အကျိုးကား။ ကိံ၊ အဘယ်နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ “ဂေါစရဂါမနိဒဿနတ္ထ”န္တိအာဒိ၊ ဂေါစရဂါမနိဒဿနတ္ထံ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ အဿာတိ၊ အဿ-ဟူသည်ကား။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။
ကိလေမောဝ၊ ပင်ပန်းခြင်းသည်လျှင်။ ကိလမထော၊ မည်၏။ အတ္တနောအတ္တဘာဝဿ၊ မိမိကိုယ်၏။ ကိလမထော၊ ပင်ပန်းခြင်းတည်း။ အတ္တကိလမ (နိ-၁၀၁) ထော၊ မိမိကိုယ်၏ ပင်ပန်းခြင်း။ အဿ၊ ထိုပင်ပန်းခြင်းကို။ အနု အနု၊ အဖန်တလဲလဲ။ ယောဂေါ၊ ယှဉ်ခြင်းတည်း။ ပုနပ္ပုန္နံ၊ အဖန်တလဲလဲ။ ပဝတ္တံ၊ ဖြစ်ခြင်းတည်း။ အတ္တကိလမထာနုယောဂေါ၊ ကိုယ်ပင်ပန်းခြင်းနှင့် ယှဉ်ခြင်း။ ဝတ္ထုအာရမ္မဏေ၊ ဝတ္ထုကာမလျှင် အာရုံရှိသော။ သုခေ၊ ချမ်းသာ၌။ သမ္ပယောဂဝသေန၊ တကွယှဉ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အလ္လီနာ၊ ငြိသည်ဖြစ်၍။ ယုတ္တာ၊ ယှဉ်သော။ [စာမျက်နှာ-၄၂] ကာမတဏှာ၊ ကာမတဏှာတည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တံသဟစရိတေ၊ ထိုကာမတဏှာ၏ တကွ ကျင်လည်ရာဖြစ်သော။ အာရမ္မဏဘူတေ၊ အာရုံဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ကာမသုခေ၊ ကာမဂုဏ်သုခ၌။ အလ္လီနာ၊ ငြိလျက်။ ပဝတ္တတိ၊ ဖြစ်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကာမသုခလ္လိကာ၊ ကာမသုခလ္လိက-မည်၏။ တဏှာ၊ တဏှာကို ရ၏။ တဿာ ကာမသုခလ္လိကာယ၊ ထိုကာမဂုဏ်သုခ၌ ကပ်ငြိတတ်သော တဏှာနှင့်။ အနု အနု၊ အဖန်တလဲလဲ။ ယောဂေါ၊ ယှဉ်ခြင်းတည်း။ ကာမသုခလ္လိကာ နုယောဂေါ၊ ကာမသုခ၌ ငြိတတ်သော တဏှာနှင့် အဖန်တလဲလဲ ယှဉ်ခြင်း။ လောကေ သံဝဍ္ဎဘာဝန္တိ၊ လောကေ သံဝဍ္ဎဘာဝံ-ဟူသည်ကား။ အာမိသောပဘောဂေန၊ အာမိသကို သုံးဆောင်သဖြင့်။ သံဝဍ္ဎိတဘာဝံ၊ ကြီးပွားသော အဖြစ်ကို။ ဥပ္ပဇ္ဇမာနော၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ဗဟုဇနဟိတာဒိအတ္ထာယေဝ၊ များစွာသော သူတို့၏ အစီးအပွား-အစရှိသော အကျိုးငှာသာလျှင်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းတည်း။
ဒိဋ္ဌိသီလသာမညေန သံဟတတ္တာ သံဃောတိ၊ ဒိဋ္ဌိသီလသာမညေန သံဟတတ္တာ သံဃေ-ဟူသော။ ဣမမတ္ထံ၊ ဤအနက်ကို။ ဝိဘာဝေန္တော၊ ထင်စွာပြလို၍။ “ဒီဋ္ဌိ”တိ အာဒိ၊ ဒိဋ္ဌိ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဌ်၌။ “ယာယံ ဒိဋ္ဌိ၊ အကြင်အယူသည်။ အရိယာ၊ မြတ်၏။ နိယျာနိကာ၊ ဝဋ်မှ ထွက်မြောက်ကြောင်းတည်း။ တက္ကရဿ၊ ထိုအယူကို ပြုတတ်သော သူအား။ သမ္မာ၊ ကောင်းစွာ။ ဒုက္ခက္ခယာယ၊ ဆင်းရဲကုန်သဖြင့်။ နိယျာတိ၊ ထွက်မြောက်၏။ တထာရူပါယ၊ ထိုသို့သော သဘောရှိသော အယူဖြင့်။ ဒိဋ္ဌိသာမညဂတော၊ အယူတူသော အမြင်သို့ ရောက်သည်ဖြစ်၍။ ဝိဟရတိ၊ နေ၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တာယ၊ တိုသော။ ဒိဋ္ဌိယာ စ၊ အယူဖြင့်လည်းကောင်း။ “ယာနိ တာနိ သီလာနိ၊ အကြင် သီလတို့သည်။ အခဏ္ဍနိ၊ မကျိုးကုန်။ ပ။ သမာဓိသံဝတ္တနိကာနိ၊ သမာဓိကို ဖြစ်စေတတ်ကုန်၏။ တထာရူပေဟိ၊ ထိုသို့သဘောရှိကုန်သော။ သီလေဟိ၊ သီလတို့ဖြင့်။ သီလသာမညဂတော၊ သီလတူသော အဖြစ်သို့ ရောက်သည်ဖြစ်၍။ ဝိဟရတိ၊ နေ၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တာနံ၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ သီလာနဉ္စ၊ သီလတို့၏လည်းကောင်း။ (နိ-၁၀၂) သာမညသင်္ဃာတေန၊ တူသည်၏ အဖြစ်ဟူသော ပေါင်းခြင်းဖြင့်။ သင်္ဃာတော သံဃဋိတော၊ ပေါင်းအပ်သော။ သမဏဂဏော၊ ရဟန်းအပေါင်းတည်း။ တေန၊ ထိုရဟန်းအပေါင်းနှင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ “ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဒိဋ္ဌိသီလသာမညသင်္ဃာတသင်္ဃာတေနာ”တိ၊ ဒိဋ္ဌိသီလသာမညသင်္ဃာတသင်္ဃာတေန-ဟူ၍။ ပါဌေန၊ ပါဌ်သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တဿ၊ ထိုပါဌ်၏။ ဒိဋ္ဌိသီလသာမညဘူတေန၊ အယူ, သီလတူသည်၏ အဖြစ်ဟူသော။ သံဟနနေန၊ ပေါင်းခြင်းဖြင့်။ သင်္ဃာတော၊ ပေါင်းအပ်သော။ သမဏဂဏော၊ ရဟန်းအပေါင်းတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧဝံပါဌေ၊ ဤပါဌ်ရှိသည်ရှိသော်။ သဒ္ဒတော၊ သဒ္ဒါအားဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ ယုတ္တတရော၊ အလွန်သင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဿာတိ၊ အဿ-ဟူသည်ကား။ မဟတော၊ များသော။ ဘိက္ခုသံဃဿ၊ ရဟန်းအပေါင်း၏။
ဗြဟ္မံ အဏတီတိ ဧတ္ထ၊ ဗြဟ္မံ အဏတီ-ဟူသောပုဒ်၌။ ဗြဟ္မသဒ္ဒေန၊ ဗြဟ္မသဒ္ဒါဖြင့်။ ဝေဒေါ၊ ဗေဒင်ကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ သော၊ ထိုဗေဒင်သည်။ မန္တဗြဟ္မကပ္ပဝသေန၊ မန္တဗေဒင်, ဗြဟ္မဗေဒင်, ကပ္ပဗေဒင်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ တိဝိဓော၊ သုံးပါးအပြားရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုသုံးပါးတို့တွင်။ ဣရုဝေဒါဒယော၊ ဣရုဗေဒင်အစရှိကုန်သော။ တယော၊ ကုန်သော။ ဝေဒါ၊ တို့သည်။ မန္တာ၊ မန္တဗေဒင်မည်ကုန်၏။ တေ စ၊ ထိုမန္တဗေဒင်တို့သည်လည်း။ ပဓာနာ၊ ပြဋ္ဌာန်းကုန်၏။ ဣတရေ ပန၊ ဤမှတစ်ပါးသော ဗြဟ္မ ကပ္ပတို့သည်ကား။ တန္နိဿိတာ၊ ထိုမန္တဗေဒင်ကို မှီကုန်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ ပဓာနဿေဝ၊ ပြဋ္ဌာန်းသော မန္တဗေဒင်ကိုသာလျှင်။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မန္တေ သဇ္ဈာယတီတိ၊ မန္တေ သဇ္ဈာယတီ-ဟူသည်ကား။ ဣရုဝေဒါဒိကေ၊ ဣရုဗေဒင်အစရှိကုန်သော။ မန္တသတ္ထေ၊ ဗေဒင်ကျမ်းတို့ကို။ သဇ္ဈာယတိ၊ သရဇ္ဈာယ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဂုတ္တဘသိတဗ္ဗာ၊ လျှို့ဝှက်၍ဆိုအပ်ကုန်သော ဗေဒင်တို့သည်။ မန္တာ နာမ၊ မန္တမည်ကုန်၏။ “ဗာဟိတပါပတ္တာဗြာဟ္မဏော၊ သမိတပါပတ္တာ သမဏော”တိ၊ ဗာဟိတပါပတ္တာဗြာဟ္မဏော၊ သမိတပါပတ္တာ သမဏော-ဟူ၍။ ယထာ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော အပြားရှိသော။ အတ္ထဒွယံ၊ အနက်နှစ်ခုအပေါင်းကို။ ဥဒါဟရဏဒွယေန၊ ဥဒါဟရုဏ်နှစ်ခုအပေါင်းဖြင့်။ ဝိဘာဝေတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ဝုတ္တံ ဟေတ”န္တိ အာဒိ၊ ဝုတ္တံ ဟေတံ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “သမိတတ္တာ ဟိ ပါပါနံ 'သမဏော’တိပဝုစ္စတီ”တိ၊ သမိတတ္တာ ဟိ ပါပါနံ 'သမဏော’တိပဝုစ္စတိ-ဟူသော။ ဣဒံ ဝစနံ၊ ဤစကားကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ “သမိတပါပတ္တာ'သမဏော’တိပဝုစ္စတီ”တိ၊ သမိတပါပတ္တာ'သမဏော’တိပဝုစ္စတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဗာဟိတပါပေါတိ ဣဒံ ပန၊ ဗာဟိတပါပေါဟူသော စကားကို။ အညသ္မိံ ဂါထာဗန္ဓေ၊ တစ်ပါးသော ဂါထာဗန္ဓ၌။ ဝုတ္တဝစနံ၊ ဆိုအပ်သော (နိ-၁၀၃) စကားတည်း။ ယထာဘုစ္စဂုဏာဓိဂတန္တိ၊ ယထာဘုစ္စဂုဏာဓိဂတံ-ဟူသည်ကား။ ယထာဘူတဂုဏာဓိဂတံ၊ ဟုတ်မှန်တိုင်းသော ဂုဏ်ကြောင့် ရအပ်သော။ သကိဉ္စနောတိ၊ သကိဉ္စနော-ဟူသည်ကား။ သဒေါသော၊ အဖြစ်ရှိသည်။
ဂေါတ္တဝသေနာတိ ဧတ္ထ၊ ဂေါတ္တဝသေနာ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဂံ၊ သဒ္ဒါအသိဉာဏ်ကို။ တာယတိ၊ စောင့်ရှောက်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဂေါတ္တံ၊ ဂေါတ္တမည်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤပုဒ်၌။ ဂေါသဒ္ဒေန၊ ဂေါသဒ္ဒါဖြင့်။ အဘိဓာနံ၊ သဒ္ဒါကိုလည်းကောင်း။ ဗုဒ္ဓိ စ၊ အသိဉာဏ်ကိုလည်းကောင်း။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကေနစိ ပါရိဇုညေနာတိ၊ ကေနစိ ပါရိဇုညေန-ဟူသည်ကား။ ဉာတိပါရိဇုညာဒိကေန၊ အမျိုးပြုန်းတီးခြင်းအစရှိသော။ [စာမျက်နှာ-၄၃] ပါရိဇုညေန၊ ပြုန်းတီးခြင်းဖြင့်။ ပရိဇုညေန၊ ပြုန်းတီးခြင်းဖြင့်။ ပရိဟာနိယာ၊ ယုတ်ခြင်းဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ တတော ပရန္တိ၊ တတော ပရံ-ဟူသည်ကား။ “ဝေရဉ္ဇာယ”န္တိအာဒိဝစနံ၊ ဝေရဉ္ဇာယံ-အစရှိသော စကားသည်။ ဣတ္ထမ္ဘူတော၊ ဣတ္ထမ္ဘူတေမည်၏။ တဿ၊ ထို ဤအပြားသို့ ရောက်သည်ကို။ အာချာနံ၊ ဟောခြင်းတည်း။ ဣတ္ထမ္ဘူတာချာနံ၊ ထို ဤအပြားသို့ ရောက်သည်ကို ဟောခြင်း။ သောယေဝ၊ ထိုဤအပြားသို့ ရောက်သည်ကို ဟောခြင်းသည်သာလျှင်။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဣတ္ထမ္ဘူတာချာနတ္ထော၊ ထို ဤအပြားသို့ ရောက်သည်ကို ဟောခြင်းသည်သာလျှင် အနက်။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ “ဣတ္ထံ ဧဝံပကာရော၊ ဤသို့ အပြားရှိသော။ ဘူတော ဇာတော၊ ဖြစ်ခြင်းတည်း။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကထနတ္ထော၊ ဟောခြင်းအနက်သည်။ ဣတ္ထမ္ဘူတချာနတ္ထော၊ ဣတ္ထမ္ဘူတချာအနက်မည်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုဣတ္ထမ္ဘူတချာန အနက်၌။ ဥပယောဂစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကား။ စ၊ ဆက်၍ ဆိုဦးအံ့ဆက်။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ “အဗ္ဘုဂ္ဂတော”တိ ဧတ္ထ၊ အဗ္ဘုဂ္ဂတော-ဟူသော ပါဌ်၌။ အဘိသဒ္ဒေါ၊ အဘိသဒ္ဒါသည်။ ဣတ္ထမ္ဘူတချာနတ္ထဇောတကော၊ ဣတ္ထမ္ဘူတချာနအနက်ကို ထွန်းပြတတ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အဘိဘဝိတွာ၊ လွှမ်းမိုး၍။ ဥဂ္ဂမနပ္ပကာရဿ၊ တက်ခြင်းအပြားကို။ ဒီပနတော၊ ပြသောကြောင့်တည်း။ တေန၊ ထိုအဘိသဒ္ဒါနှင့်။ ယောဂတော၊ ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ “တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမ”န္တိ ဣဒံ၊ တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ-ဟူသော ဤစကားကို။ သာမိအတ္ထေ၊ သာမိအနက်၌။ သမာနေပိ၊ သော်လည်း။ ဣတ္ထမ္ဘူတချာန ဒီပနီတော၊ ဣတ္ထမ္ဘူတချာနကို ပြသောကြောင့်။ “ဣတ္ထမ္ဘူတချာနတ္ထေ”တိ၊ ဣတ္ထမ္ဘူတချာနတ္ထေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်လျှင်။ “တဿ ခေါ ပန ဘောတော ဂေါတမဿာ”တိ၊ တဿ ခေါ ပန ဘောတော ဂေါတမဿာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဣဒံ အယံ အဓိပ္ပါယော၊ ဤအဓိပ္ပါယ်သည်။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “သာဓု ဒေဝဒတ္တော မာတရမဘီ”တိ ဧတ္ထ၊ သာဓု ဒေဝဒတ္တော မာတရမဘီ-ဟူသော ပါဌ်၌။ အဘိသဒ္ဒယောဂတော၊ အဘိသဒ္ဒါနှင့် ယှဉ်သောကြောင့်။ ဣတ္ထမ္ဘူတချာနေ၊ ဣတ္ထမ္ဘူတချာန၌။ ဥပယောဂ ဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ကို။ ကတံ (နိ-၁၀၄) ယထာ၊ ပြုအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ တူ။ ဣဓာပိ၊ ဤ၌လည်း။ “တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ အဘိ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ ဥဂ္ဂတော”တိ၊ တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ အဘိ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ ဥဂ္ဂတော-ဟူ၍။ အဘိသဒ္ဒယောဂတော၊ အဘိသဒ္ဒါနှင့် ယှဉ်သောကြောင့်။ ဣတ္ထမ္ဘူတချာနေ၊ ဣတ္ထမ္ဘူတချာနေ၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ ဣဒံ အယံ အဓိပ္ပါယော၊ ဤအဓိပ္ပါယ်ကို။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဝါ၊ ချဲ့၍ ဆိုဦးအံ့။ “သာဓု ဒေဝဒတ္တော မာတရမဘီ”တိ ဧတ္ထ၊ သာဓု ဒေဝဒတ္တော မာတရမဘီ-ဟူသော ပါဌ်၌။ “ဒေဝဒတ္တော၊ ဒေဝဒတ်သည်။ မာတရမဘိ မာတရိ ဝိသယေ၊ အမိအရာ၌။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ မာတုယာ၊ အမိအတွက်။ သာဓု၊ ကောင်း၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အဓိကရဏတ္ထေ ဝါ၊ အဓိကရဏအနက်၌လည်းကောင်း။ သာမိအတ္ထေ ဝါ၊ သာမိအနက်၌လည်းကောင်း။ ဘုမ္မဝနဿ ဝါ၊ သတ္တမီဝိဘတ်၏လည်းကောင်း။ သာမိဝစနဿ ဝါ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ်၏လည်းကောင်း။ ပသင်္ဂေ၊ လျဉ်းပါးခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ဣတ္ထမ္ဘူတချာနတ္ထဇောတကေန၊ ဣတ္ထမ္ဘူတချာနအနက်ကို ထွန်းပြတတ်သော။ အဘိသဒ္ဒေန၊ အဘိသဒ္ဒါနှင့်။ ယောဂေ၊ ယှဉ်ရာ၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ စ၊ ဆက်၍ ဆိုဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤ၌။ ဒေဝဒတ္တော၊ ဒေဝဒတ်သည်။ မတုဝိသယေ၊ အမိအရာ၌။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ မာတုသမ္ဗန္ဓီ၊ အမိနှင့် စပ်သော။ သော ဝုတ္တပ္ပကာရပ္ပတ္တော၊ ထိုဆိုအပ်ပြီးသော အပြားသို့ ရောက်၏။ ဣတိ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဝိညာယတိ ယထာ၊ သိအပ်ကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဣဓာပိ၊ ဤ၌လည်း။ ဘောတော ဂေါတမဿ၊ အရှင်ဂေါတမနှင့်။ သမ္ဗန္ဓီ၊ စပ်ခြင်းရှိသော။ ကိတ္တိသဒ္ဒေါ၊ ကျော်စောသံသည်။ အဗ္ဘုဂ္ဂတော အဘိဘဝိတွာ ဥဂ္ဂမနပကာရပ္ပတ္တော၊ လွှမ်းမိုး၍ တက်သောအပြားသို့ ရောက်၏။ ဣတိ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တတ္ထ၊ ထိုသာဓုဒေဝဒတ္တော-စသော ဝါကျ၌။ ဒေဝဒတ္တဂ္ဂဟဏံ ဝိယ၊ ဒေဝဒတ္တသဒ္ဒါကဲ့သို့။ ဣဓ၊ ဤ တံ ခေါ ပန-စသော ဝါကျ၌။ ကိတ္တိသဒ္ဒဂ္ဂဟဏံ၊ ကိတ္တိသဒ္ဒါကို။ တတ္ထ၊ ထို၌။ “မာတရ”န္တိ ဝစနံ ဝိယ၊ မာတရံ-ဟူသော စကားကို။ တတ္ထ၊ ထို၌။ ဣဓ၊ ဤ၌။ “တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမ”န္တိ ဝစနံ၊ တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ-ဟူသော စကားကို။ တတ္ထ၊ ထို၌။ သာဓုသဒ္ဒဂ္ဂဟဏံ ဝိယ၊ သာဓုသဒ္ဒါကို ယူသကဲ့သို့။ ဣဓ၊ ဤ၌။ ဥဂ္ဂတသဒ္ဒဂ္ဂဟဏံ၊ ဥဂ္ဂတသဒ္ဒါကို ယူခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ကိတ္တိသဒ္ဒေါတိ၊ ကိတ္တိသဒ္ဒေါ-ဟူသည်ကား။ ကိတ္တိဘူတော၊ ကျော်စောခြင်းဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ သဒ္ဒေါ၊ အသံတည်း။ ကေဝလော၊ သက်သက်သော အသံသည်။ န၊ မဟုတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဝိသေသိတံ၊ အထူးပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကိတ္တိယေဝါ”တိ၊ ကိတ္တိယေဝါ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတော၊ ထို့နောင်မှ။ ကိတ္တီတိ၊ ကိတ္တိ-ဟူသည်ကား။ ထုတိ၊ ချီးမွမ်းခြင်းတည်း။ တဿ၊ ထိုချီးမွမ်းခြင်းကို။ ပကာသကော၊ ပြတတ်သော။ သဒ္ဒေါ၊ အသံသည်။ ကိတ္တိသဒ္ဒေါ၊ ကိတ္တိသဒ္ဒေမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ထုတိဃောသော ဝါ”တိ၊ ထုတိဃောသော ဝါ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ (နိ-၁၀၅) သော ဘဂဝါတိ ဧတ္ထ၊ သော ဘဂဝ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ ပသိဒ္ဓိယံ၊ ထင်ရှားသော အနက်၌။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ (ပသိဒ္ဓဝိသယ-ဟူလို)။ ယော သော ဘဂဝါ၊ အကြင်မြတ်စွာဘုရားသည်။ သမတိံသ ပါရမိယော၊ အမျှသုံးဆယ်သော ပါရမီတို့ကို။ ပုရေတွာ၊ ဖြည့်၍။ သဗ္ဗအရေ၊ အလုံးစုံသော အကန့်တို့ကို။ (ကိလေသေဟူ၍လည်း ရှိ၏)။ ဘဉ္ဇိတွာ၊ ချိုးဖဲ့၍။ ဒသသဟဿိလောကဓာတုံ၊ တစ်သောင်းသော လောကဓာတ်ကို။ ကမ္ပေန္တော၊ တုန်လှုပ်စေလျက်။ [စာမျက်နှာ-၄၄] အနုတ္တရံ၊ အတုမရှိသော။ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို။ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါ၊ သိတော်မူ၏။ သော ဘဂဝါ၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည်။ လောကေ၊ လောက၌။ အတိပါကဋော၊ အလွန်ထင်ရှား၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သော ဘဂဝါ”တိ၊ သော ဘဂဝါ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘဂဝါတိ ဣဒံ၊ ဘဂဝါ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ နာမကိတ္တနံ၊ အမည်ကို ကြားသော ပုဒ်တည်း။ ပရတော ပန၊ နောက်၌ကား။ ဘဂဝါတိ ဣဒံ၊ ဘဂဝါ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ ဂုဏကိတ္တနမေဝ၊ ဂုဏ်ကို ကြားကြောင်းပင်တည်း။ “ဣမိနာ စ ဣမိနာ စာ”တိ ဧတေန၊ ဣမိနာ စ ဣမိနာ စ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အရဟန္တိအာဒိပဒါနံ၊ အရဟံအစရှိသော ပုဒ်တို့၏။ ပစ္စေကံ၊ အသီးသီး။ အနေကဂုဏဂဏံ၊ များစွာသော ဂုဏ်အပေါင်းကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ပဝတ္တဘာဝံ၊ ဖြစ်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
သုဝိဒူရဝိဒူရေတိ၊ သုဝိဒူရဝိဒူရ-ဟူကုန်သော။ ဒွီဟိ သဒ္ဒေဟိ၊ နှစ်ပါးသော သဒ္ဒါတို့ဖြင့်။ အတိဝိယ၊ အလွန်လျှင်။ ဒူရေ၊ ဝေးရာအရပ်၌။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သုဝိဒူရတာ ဧဝ၊ ကောင်းစွာဝေးသော အဖြစ်သည်လျှင်။ ဝိဒူရတာ၊ ဝေးသော အဖြစ်မည်၏။ သဝါသနာနံ ကိလေသာနံ ဝိဒ္ဓံသိတတ္တာတိ ဣမိနာ၊ သဝါသနာနံ ကိလေသာနံ ဝိဒ္ဓံသိတတ္တာ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အရဟတ္တံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သည်။ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါဒီဟိ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓ-အစရှိသည်တို့နှင့်။ အသာဓာရဏံ၊ မဆက်ဆံ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တေသံ၊ ထိုပစ္စေကဗုဒ္ဓါအစရှိသည်တို့အား။ ဝါသနာယ၊ ဝါသနာကို။ အပ္ပဟီနတ္တာ၊ မပယ်အပ်သောကြောင့်တည်း။ ဝါသနာ စ နာမ၊ ဝါသနာမည်သည်ကား။ နိက္ကိလေသဿာပိ၊ ကိလေသာမရှိသော သူ၏လည်း။ သကလဉေယျာနဝဗောဓာဒိ၊ အလုံးစုံသော ဉေယျကို မသိခြင်းအစရှိသော။ ဒွါရတ္တယပ္ပယောဂဝိဂုဏတာယေတုဘူတော၊ ဒွါရသုံးပါး၌ ဖြစ်သော ပယောဂ၏ ဂုဏ်ကင်းသော အဖြစ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ ကိလေသနိဟိတော၊ ကိလေသာကြောင့် တည်သော။ အာကာရော၊ အခြင်းအရာတည်း။ စိရနိဂဠိတပါဒါနံ၊ ကြာမြင့်စွာ ခြေချင်းဆွဲအပ်သော ခြေရှိကုန်သော သူတို့အား။ နိဂဠမောက္ခေပိ၊ ခြေချင်းလွတ်သော်လည်း။ သင်္ကုစိတတာဂမနဟေတုကော၊ ခြေခွင်၍ သွားခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ နိဂဠနိဟိတော၊ ခြေချင်းကြောင့် တည်သော။ အာ (နိ-၁၀၆) ကာရော ဝိယ၊ အခြင်းအရာကဲ့သို့တည်း။ ကာယ၊ အကြင်ဝါသနာကြောင့်။ ပိလိန္ဒဝစ္ဆာဒီနံ၊ ပိလိန္ဒဝစ္ဆ-အစရှိသော မထေရ်တို့၏။ ဝသလဝေါဟာရာဒိဝိဂုဏတော၊ ငယုတ်မာဟု ခေါ်တော်မူတတ်ခြင်းအစရှိသော ဂုဏ်ကင်းသော အဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အယံ၊ ဤအခြင်းအရာသည်။ ဝါသနာ၊ ဝါသနာမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ယူအပ်၏။ အာရကာတိ ဧတ္ထ၊ အာရကာ-ဟူသော ပုဒ်၌။ အာကာရဿ၊ အာအက္ခရာ၏။ ရဿတ္တံ၊ ရဿအဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ကကာရဿ၊ ကအက္ခရာ၏။ ဟကာရဉ္စ၊ ဟအပြုကိုလည်းကောင်း။ ကတွာ၊ ပြု၍။ နိရုတ္တိနယေန၊ နိရုတ္တိနည်းဖြင့်။ အရဟန္တိ၊ အရဟံ-ဟူ၍။ ပဒသိဒ္ဓိ၊ ပုဒ်ပြီးခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဥပရိပိ၊ အထက်၌လည်း။ ယထာရဟံ၊ ထိုက်သည့်အားလျော်စွာ။ နိရုတ္တိနယေန၊ နိရုတ္တိနည်းဖြင့်။ ပဒသိဒ္ဓိ၊ ပုဒ်ပြီးခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ယေဉ္စတံ သံသာရစက္ကံ၊ အကြင် သံသရာစက်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ပုညာဒီတိ ဧတ္ထ၊ ပုညာဒိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ အပုညာတိ သင်္ခါရ အာနဉ္ဇာဘိသင်္ခါရေ၊ အပုညာဘိသင်္ခါရ, အာနဉ္ဇာဘိသင်္ခါရတို့ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သင်္ဂြိုဟ်၏။ အာသဝေါ ဧဝ၊ အာသဝတို့သည်သာလျှင်။ အဝိဇ္ဇာဒီနံ၊ အဝိဇ္ဇာအစရှိသည်တို့၏။ ကာရဏတ္တာ၊ အကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်။ (သမုဒယော၊ သမုဒယေမည်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အာသဝသမုဒယမယေနာ”တိ၊ အာသဝသမုဒယမယေန-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “အာသဝသမုဒယာ အဝိဇ္ဇာသမုဒယော”တိ၊ အာသဝသမုဒယာ အဝိဇ္ဇာသမုဒယော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝိပါကကဋတ္တာရူပပ္ပဘေဒေါ၊ ဝိပါက်, ကဋတ္တာရုပ်အပြားရှိသော။ တိဘဝေါ ဧဝ၊ ဘဝသုံးပါးသည်သာလျှင်။ ရထော၊ ရထားတည်း။ တသ္မိံ တိဘဝရထေ၊ ထိုဘဝသုံးပါးဟူသေ ရထား၌။ သံသာရစက္ကန္တိ၊ သံသာရစက္က-ဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တကိလေသကမ္မဝိပါကသမုဒယော၊ အကြင် အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော ကိလေသာ, ကံ, ဝိပါက်တို့၏ အပေါင်းဖြစ်သော။
“ခန္ဓာနဉ္စ ပဋိပါဋိ။ ဓာတုအာယတနာန စ။
အဗ္ဗောစ္ဆိန္နံ ဝတ္တမာနံ။ သံသာရောတိ ပဝုစ္စတီ”တိ၊ ခန္ဓာနဉ္စ ပဋိပါဋိ။ ဓာတုအာယတနာန စ၊ အဗ္ဗောစ္ဆိန္နံ ဝတ္တမာနံ။ သံသာရောတိ ပဝုစ္စတိ-ဟူ၍။ ဧဝံ၊ သို့။ ဝုတ္တော၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ သံသာရောဝ၊ သည်သည်သာလျှင်။ ပရိဗ္ဘမနတော၊ လည်တတ်သောကြောင့်။ စက္ကံ ဝိယ၊ စက်ကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ စက္ကံ၊ စက်မည်၏။ တဿ စက္ကဿ၊ ထိုစက်၏။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ အရာ၊ အကန့်တို့ကို။ ဟတာ၊ ချိုးဖျက်အပ်ကုန်ပြီ။ ဣတိ သမ္ဗန္ဓော၊ ဤသို့စပ်လေ။ အနေနာတိ၊ အနေန-ဟူသည်ကား။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဗောဓီတိ၊ ဗောဓီ-ဟူသည်ကား။ ဉာဏံ၊ ဉာဏ်တည်း။ [စာမျက်နှာ-၄၅] ဧတ္ထ၊ ဤအရပ်၌။ တံ ဉာဏံ၊ ထိုဉာဏ်သည်။ မဏ္ဍံ ပသန္နံ၊ ကြည်စွာ။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဗောဓိမဏ္ဍော၊ ဗောဓိမဏ္ဍိုင်မည်၏။ ကမ္မက္ခယကရံ ဉာဏဖရသုန္တိ၊ ကမ္မက္ခယကရံ ဉာဏဖရသုံ-ဟူ၍။ အရဟတ္တမဂ္ဂဉာဏံ၊ အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ထိုမဂ်ဉာဏ်သည်။ ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ၊ ဖြတ် (နိ-၁၀၇) အပ်သော။ အဘိသင်္ခါရသင်္ခါတံ၊ အဘိသင်္ခါရဟု ဆိုအပ်သော။ ကမ္မံ၊ ကံကို။ ပရိဆိန္ဒတိ၊ ဖြတ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ကမ္မက္ခယကရဝိသေသန၊ ဝိသိဋ္ဌံ၊ ကမ္မက္ခယကရဟူ၍ ဝိသေသနဖြင့် အထူးပြု၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကတိပယင်္ဂေဟိ၊ နှစ်ပါးသုံးပါးသော အင်္ဂါတို့ဖြင့်။ သံသာရစက္ကံ၊ သံသရာစက်ကိုလည်းကောင်း။ တဒဝသေသင်္ဂေဟိ၊ ထိုနှစ်ပါးသုံးပါးသော အင်္ဂါတို့မှ ကြွင်းသော အင်္ဂါဖြစ်ကုန်သော။ ဖလဘူတနာမရူပဓမ္မေဟိ၊ အကျိုးဖြစ်သော နာမ်ရုပ်တရားတို့ဖြင့်။ တိဘဝရထဉ္စ၊ ဘဝသုံးပါးတည်းဟူသော ရထားကိုလည်းကောင်း။ တသ္မိံ ရထေ၊ ထိုဘဝရထား၌။ ယောဇိတသံသာရစက္ကာရာနံ၊ တပ်အပ်သော သံသရာစက်၏ အကန့်တို့ကို။ ဟနနပ္ပကာရဉ္စ၊ ချိုးဖျက်သော အခြင်းအရာကိုလည်းကောင်း။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ သဗ္ဗေဟိပိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဒွါဒသဟိ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်ပါးကုန်သော။ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒင်္ဂေဟိ၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် အင်္ဂါတို့ဖြင့်။ ရထဝိရဟိတမေဝ၊ ရထားကင်းသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ကေဝလံ၊ သက်သက်သော။ သံသာရစက္ကံ၊ သံသရာစက်ကိုလည်းကောင်း။ တဿ၊ ထိုစက်၏။ အရဃာတနပ္ပကာရဘေဒဉ္စ၊ အကန့်ကို ဖျက်ဆီးသော အပြားအထူးကိုလည်းကောင်း။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အထ ဝေါ”တိ အာဒိ၊ အထ ဝါ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ အနမတဂ္ဂန္တိ၊ အနမတဂ္ဂ-ဟူသည်ကား။ အနု အနု၊ အဖန်တလဲလဲ။ အမတဂ္ဂံ၊ မသိအပ်သော အစရှိသည်တည်း။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အခြင်းအရာအားဖြင့်။ အနုဂစ္ဆန္တေဟိပိ၊ အစဉ်လျှောက်၍ လိုက်သော ဉာဏ်တို့ဖြင့်လည်း။ အဝိညာတကောဋိတံ၊ မသိအပ်သော အစွန်းရှိသည်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ “အဝိဇ္ဇာမူလကတ္တာ ဇရာမရဏပရိယောသာနတ္တာ”တိ ဣဒံ၊ အဝိဇ္ဇာမူလကတ္တာ ဇရာမရဏပရိယောသာနတ္တာ-ဟူသော စကားကို။ သင်္ခါရာဒီနံ၊ သင်္ခါရ-အစရှိကုန်သော။ ဒသန္နံ၊ ဆယ်ပါးသော အင်္ဂါတို့၏။ အရဘာဝေန၊ အကန့်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဧကတ္တံ၊ တစ်ပေါင်းတည်း၏ အဖြစ်သို့။ သမာရောပေတွာ၊ တင်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေသံ၊ ထိုသင်္ခါရအစရှိသည်တို့၏။ ပစ္စေကံ၊ အသီး အသီး။ အဝိဇ္ဇာမူလကထာ စ၊ အဝိဇ္ဇာလျှင် မူလရှိသော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒပါဠိယံ၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒပါဠိ၌။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ အဝုတ္တတ္တာ၊ မဟောအပ်သောကြောင့်တည်း။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တေသမ္ပိ၊ ထိုသင်္ခါရအစရှိသည်တို့၏လည်း။ ယထာရဟံ၊ ထိုက်သည့်အားလျော်စွာ။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ အဝိဇ္ဇာမူလ (နိ-၁၀၈) ကတ္တံ၊ အဝိဇ္ဇာလျှင် မူလရှိသော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ အတ္တနော အတ္တနော၊ မိမိ မိမိ၏။ လက္ခဏဘူတခဏိကဇရာမရဏဝသေန၊ လက္ခဏာဖြစ်၍ဖြစ်သော ခဏိကဇရာမရဏ၏ အစွမ်းဖြင့်။ တပ္ပရိယောသာနတဉ္စ၊ ထိုဇရာမရဏလျှင် အဆုံးရှိသော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဧတံ၊ ဤ အဝိဇ္ဇာမူလကတ္တာ ဇရာမရဏပရိယောသာနတ္တာ-ဟူသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဧဝဉ္စ၊ ဤသို့လည်း။ တေသံ၊ ထိုသင်္ခါရအစရှိသော တရားတို့၏။ ပစ္စေကံ၊ အသီး အသီး။ အရဘာဝေါ၊ အကန့်အဖြစ်သည်။ သိဒ္ဓေါ၊ ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
ဧဝံ၊ ဤသို့။ သဗ္ဗာကာရံ၊ ခပ်သိမ်းသော အခြင်းအရာရှိသော။ သံသာရ စက္ကမေဝ၊ သံသရာစက်ကိုသာလျှင်။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ယေန ဉာဏေန၊ အကြင်ဉာဏ်ဖြင့်။ ဣမဿ သံသာရစက္ကဿ၊ ဤသံသရာစက်၏။ အရာနံ၊ အကန့်တို့ကို။ ဆေဒေါ၊ ဖြတ်ခြင်းသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားအား။ သိဒ္ဓေါ၊ ပြီး၏။ တဿဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏဿ၊ ထိုဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်၏။ (ပဝတ္တိ၌ စပ်)။ “ပစ္စယပရိဂ္ဂဟေ ပညာ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ”န္တိ၊ ပစ္စယပရိဂ္ဂဟေ ပညာ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကြောင့်။ ဘဝစက္ကာဝယဝေသု၊ ဘဝစက်၏ အစိတ်ဖြစ်ကုန်သော။ အဝိဇ္ဇာဒီသု၊ အစရှိသည်တို့၌။ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နတာ ပရိဂ္ဂဟဝသေန၊ ပစ္စည်း, ပစ္စယုပ္ပန်၏ အဖြစ်ကို သိမ်းဆည်းသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဝတ္တိအာကာရံ၊ ဖြစ်သော အခြင်းအရာကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ပရေတော၊ နောက်မှ။ တဿ အတ္ထဿ၊ ထိုအနက်ကို။ နိဂမနဝသေန၊ နိဂုံးအုပ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တေန၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ “ဧဝမယံ အဝိဇ္ဇာဟေတူ”တိ အာဒိကေန၊ ဧဝမယံ အဝိဇ္ဇာဟေတူ-အစရှိသော။ ပဋိသမ္ဘိဒါပါဠိသဟိတေန၊ ပဋိသမ္ဘိဒါ ပါဠိနှင့် တကွသော။ ပါဌေန၊ ပါဌ်ဖြင့်။ သရူပတော၊ သရုပ်အားဖြင့်။ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏံ၊ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်ကိုလည်းကောင်း။ တဿ၊ ထိုဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်၏။ တေသုယေဝ အဝိဇ္ဇာဒီသု၊ ထိုအဝိဇ္ဇာအစရှိတို့၌သာလျှင်။ စတုသင်္ခေပါဒိဝသေန၊ လေးပါးသော သင်္ခေပအစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဝတ္တိဝိဘာဂဉ္စ၊ ဖြစ်သည်ကို ဝေဖန်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ တတော ပရံ၊ ထိုမှ နောက်၌။” ဣတိ ဘဂဝါ”တိအာဒိပါဌေန၊ ဣတိ ဘဂဝါ၊ စသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ တေန ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏေန၊ ထိုဓမ္မဌိတိဉာဏ်ဖြင့်။ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒဿ၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ကို။ သဗ္ဗာကာရတော၊ ခပ်သိမ်းသောအခြင်းအရာဖြင့်။ ပဋိဝိဒ္ဓဘာဝံ၊ ထိုးထွင်းအပ်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ “ဣမိနာ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏေနာ”တိအာဒိနာ၊ ဣမိနာ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏေန-အစရှိသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ တေန ဉာဏေန၊ ထိုဓမ္မဌိတိဉာဏ်ဖြင့်။ သံသာရစက္ကာရာနံ၊ (နိ-၁၀၉) သံသရာစက်အကန့်တို့ကို။ ဝိဒ္ဓံသိတဘာဝံ၊ ဖျက်ဆီးအပ်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “တတ္ထ ဒုက္ခာဒီသု အဉာဏံ အဝိဇ္ဇာ”တိအာဒိ၊ တတ္ထ ဒုက္ခာဒီသု အဉာဏံ အဝိဇ္ဇာ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထို၌။ တိဏ္ဏံ အာယတနာနန္တိ၊ တိဏ္ဏံ အာယတနာနံ-ဟူသည်ကား။ တိဏ္ဏံ၊ သုံးပါးကုန်သော။ စက္ခုသောတမနာယတနာနံ၊ စက္ခုသောတမနာယတနတို့၏။ ”တိဏ္ဏံ ဖဿာဒီန”န္တိအာဒီသုပိ၊ တိဏ္ဏံ ဖဿာဒီနံ-အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ ရူပတဏာဒိဝသေန၊ ရူပတဏှာ-အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဆ တဏှာကာယာဧဝ၊ ခြောက်ပါးသော တဏှာကာယတို့ကိုသာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။
[စာမျက်နှာ-၄၆] သဂ္ဂသမ္ပတ္တိန္တိ၊ သဂ္ဂသမ္ပတ္တိံ-ဟူသည်ကား။ ကာမသုဂတီသု၊ ကာမသုဂတိတို့၌။ သမ္ပတ္တိံ၊ ပြည့်စုံခြင်းကို။ တထေဝါတိ၊ တထေဝ-ဟူသည်ကား။ ကာမုပါဒါနပစ္စယာ ဧဝ၊ ကာမုပါဒါန်-ဟူသော အကြောင်းကြောင့်သာလျှင်။ ဗြဟ္မလောကသမ္ပတ္တိန္တိ၊ ဗြဟ္မလောကသမ္ပတ္တိံ-ဟူသည်ကား။ ရူပဗြဟ္မလောကသမ္ပတ္တိံ၊ ရူပဗြဟ္မာ၏ ပြည့်စုံခြင်းကို။ တေဘူမကဓမ္မဝိသယဿ၊ တေဘူမကတရားလျှင် အာရုံရှိသော။ သဗ္ဗဿာပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ ရာဂဿ၊ ရာဂ၏။ ကိလေသကာမဘာဝတော၊ ကိလေသကာမဖြစ်သောကြောင့်။ ဘဝရာဂေါပိ၊ ဘဝရာဂသည်လည်း။ ကာမုပါဒါနမေဝ၊ ကာမုပါဒါနသာလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကာမုပါဒါနပစ္စယာယေဝ မေတ္တံ ဘာဝေတီ”တိ၊ ကာမုပါဒါနပစ္စယာယေဝ မေတ္တံ ဘာဝေတီ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သေသုပါဒါနမူလိကာသုပီတိ၊ သေသုပါဒါနမူလိကာသုပိ-ဟူသည်ကား။ ဒိဋ္ဌုပါဒါနသီလဗ္ဗတုပါဒါနအတ္တဝါဒုပါဒါနမူလိကာသုပိ၊ ဒိဋ္ဌုပါဒါန်, သီလဗ္ဗတုပါဒန်, အတ္တဝါဒုပါဒန်လျှင် မူလရှိကုန်သော။ ယောဇနာသုပိ၊ ယောဇနာခြင်းတို့၌လည်း။ တတြ ဝစနေ၊ ထိုစကား၌။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာနယော၊ ယောဇနာနည်းတည်း။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သော သူသည်။ “ပရ လောကော၊ တမလွန်လောကသည်။ နတ္တိ၊ မရှိ။ အတ္တာ၊ အတ္တဘောသည်။ ဥစ္ဆဇ္ဇတိ၊ ပြတ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒိဋ္ဌိံ၊ မိစ္ဆာအယူကို။ ဂဏှာတိ၊ ယူ၏။ သော၊ ထိုသူသည်။ ဒိဋ္ဌုပါဒါနပစ္စယာ၊ ဒိဋ္ဌုပါဒါန်-ဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ဒုစ္စရိတံ၊ မကောင်းမှုကို။ စရတိ၊ ကျင့်၏။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်လည်းကောင်း။ အပရာ၊ တစ်ပါးသော သူသည်။ “အသုကသ္မိံ ဘဝေ၊ ဤမည်သော ဘဝ၌။ အတ္တာ၊ အတ္တဘောသည်။ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ ပြတ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒိဋ္ဌိံ၊ အယူကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ကာမရူပါရူပဘဝုပပတ္တိယာ၊ ကာမ, ရူပ, အရူပဘုံ၌ ဖြစ်ခြင်းငှာ။ တံ တံ ကုသလံ၊ ထိုထို ကုသိုလ်ကို။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ ဣတိအာဒိနာ စ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဒိဋ္ဌုပါဒါနမူလိကာ၊ ဒိဋ္ဌုပါဒန်လျှင် အကြောင်းရင်းသော။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ဣမိနာဝ နယေန၊ ဤနည်းဖြင့်သာလျှင်။ အတ္တဝါဒုပါဒါန မူလိကာ၊ အတ္တဝါဒုပါဒါန်လျှင် အကြောင်းရှိသော။ ယောဇနာ စ၊ ယောဇနာခြင်းကိုလည်း။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ အပရော၊ တစ်ပါးသော သူသည်။ “သီလေန၊ ဂေါသီလဖြင့်။ သုဒ္ဓီ၊ စင်ကြယ်၏။ ဝတေန၊ ဂေါဝတဖြင့်။ သုဒ္ဓိ၊ စင်ကြယ်၏” (နိ-၁၁၀) ဣတိ၊ ဤသို့။ အသုဒ္ဓိမဂ္ဂံ၊ မစင်ကြယ်ခြင်း၏ အကြောင်းကို။ “သုဒ္ဓိမဂ္ဂေါ”တိ၊ စင်ကြယ်ခြင်း၏ အကြောင်းဟု။ ပရာမသန္တော၊ သုံးသပ်လျက်။ သီလဗ္ဗတိပါဒါနပစ္စယာ၊ သီလဗ္ဗတုပါဒါန်-ဟူသောအကြောင်းကြောင့်။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ဒုစ္စရိတံ၊ ဒုစ္စရိုက်ကို။ စရတိ၊ ကျင့်၏။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ သဗ္ဗဘဝေသု၊ ခပ်သိမ်းသော ဘုံတို့၌။ သီလဗ္ဗတုပါဒါနမူလိကာ၊ သီလဗ္ဗတုပါဒါန်လျှင်အကြောင်းရင်းရှိသော။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ သံသာရစက္ကာရာနံ၊ သံသရာစက် အကန့်တို့ကို။ ဃာတနသမတ္ထဿ၊ ဖြတ်ခြင်းငှာ စွမ်းနိုင်သော။ ယဿ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏဿ၊ အကြင်ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်၏။ အဝိဇ္ဇာဒိပစ္စယပရိဂ္ဂဟာ ကာရံ၊ အဝိဇ္ဇအစရှိသော အကြောင်းကို သိမ်းဆည်းသော အခြင်းအရာကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ကာမဘဝေ အဝိဇ္ဇာ ကာမဘဝေ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော ဟောတီ”တိ အာဒိနာ၊ ကာမဘဝေ အဝိဇ္ဇာ ကာမဘဝေ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော ဟောတိ-အစရှိသည်ဖြင့်။ အဝိဇ္ဇာဒီနံ၊ အဝိဇ္ဇာ-အစရှိသည်တို့၏။ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝေါ၊ ပစ္စည်း, ပစ္စယုပ္ပန် အဖြစ်ကို။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်၏။ တမေဝ ဉာဏံ၊ ထိုဉာဏ်ကိုသာလျှင်။ အဝိဇ္ဇာဒီသု၊ အဝိဇ္ဇာ-အစရှိသည်တို့၌။ ပဝတ္တိအာကာရေန၊ ဖြစ်သော အခြင်းအရာနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ အတူတကွ။ ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ္ဂပါဠိံ၊ ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ္ဂပါဠိကို။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ နိဂမနဝသေန၊ နိဂုံး၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒေဿန္တော၊ ပြလိုသော အဋ္ဌကထာဆရာသည်။ “ဧဝမယ”န္တိအာဒိ၊ ဧဝမယံ ဤသို့ အချို့သော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂဋီကာယံ ပန၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂဋီက-၌ကား။ (ဝုတ္တံ၌ စပ်) “ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ သံသာရစက္ကံ၊ သံသရာစက်ကို။ ဒေဿန္တေန၊ ပြသဖြင့်။ ကာမဘဝေ အဝိဇ္ဇာ ကာမဘဝေ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော ဟောတီတိ အာဒိနာ၊ ကာမဘဝေ အဝိဇ္ဇာ ကာမဘဝေ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော ဟောတိ-အစရှိသည်ဖြင့်။ အဝိဇ္ဇာဒီနံ၊ အဝိဇ္ဇာ-အစရှိသည်တို့၏။ ယွာယံ ပစ္စယဘာဝေါ စ၊ အကြင် ပစ္စည်း၏ အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ သင်္ခါရာဒီနံ၊ သင်္ခါရတို့၏။ ယွာယံ ပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝေါ စ၊ အကြင် ပစ္စယုပ္ပန်၏ အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်၏။ တမေဝ၊ ထိုပစ္စည်း, ပစ္စယုပ္ပန်အဖြစ်ကိုသလျှင်။ ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ္ဂပါဠိံ၊ ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ္ဂပါဠိကို။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ နိဂမနဝသေန၊ နိဂုံး၏အစွမ်းဖြင့်။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ 'ဧဝမယ' န္တိအာဒိ၊ ဧဝမယံ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သာရတ္ထဒီပနိယာ၊ သာရတ္ထဒီပနီ-အမည်ရှိသော။ ဝိနယဋီကာယပိ၊ ဝိနည်းဋီကာ၌လည်း။ အယမေဝ ပါဌော၊ ဤပါဌ်ကိုသာလျှင်။ လိခိတော၊ ရေးသားအပ်၏။ စ၊ အတ္တနောဝါဒကို ပြဦးအံ့။ တတ္ထ၊ ထိုအဋ္ဌကထာပါဌ်၌။ “ကာမ ဘဝေစ အဝိဇ္ဇာ”တိအာဒိနာ၊ ကာမ ဘဝေစ အဝိဇ္ဇာ-အစရှိသည်ဖြင့်။ အဝိဇ္ဇာဒီနံ၊ အဝိဇ္ဇာအစရှိသည်တို့၏။ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝေါ၊ ပစ္စည်း, ပစ္စယုပ္ပန်အဖြစ်ကို။ သံသာရစက္ကံ၊ သံသရာစကားကို။ ဒေဿန္တေန၊ ပြသော ဆရာသည်။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တဿ၊ ထိုပစ္စည်း, ပစ္စယုပ္ပန်အဖြစ်ကို။ အဝိဇ္ဇာ နာဘိ, မူလတ္တာတိအာဒိနာ၊ အဝိဇ္ဇာ နာဘိ, မူလတ္တ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ပုဗ္ဗေဝ၊ ရှေး၌သာလျှင်။ ဒဿိတ္တတ္တာ၊ ပြအပ်ပြီးသောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ စက္ကရူပတော ပယောဂတ္တေန၊ စက်နှင့်တူသည်ကို ယှဉ်သောအဖြစ်ဖြင့်။ ဥပသံ (နိ-၁၁၁) ဟရာဘာဝေါ စ၊ အနီးသို့ ဆောင်ခြင်း မရှိသောကြောင့် လည်းကောင်းတည်း။ “အပိစ၊ တစ်နည်းကား”။ တမေဝ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝံ နိဂမနဝသေန ဒေဿန္တောတိ၊ တမေဝ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝံ နိဂမနဝသေန ဒေဿန္တေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုလေဘိ၏။ ဧတ္ထ၊ ဤအဋ္ဌကထာပါဌ်၌။ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နဘာဝေါ၊ ပစ္စည်း, ပစ္စယုပ္ပန်အဖြစ်ကို။ နိဂမနဝသေန၊ နိဂုံး၏အစွမ်းဖြင့်။ ပဓာနတ္တေန၊ ပြဋ္ဌာန်းသောအဖြစ်ဖြင့်။ န စ ဒဿိတော၊ ပြလည်း မပြအပ်။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဝသပဝတ္တံ၊ အကြောင်းကို သိမ်းဆည်းသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်သော။ [စာမျက်နှာ-၄၇] ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏမေဝ၊ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်ကိုသာလျှင်။ ပစ္စယပရိဂ္ဂဟာကာရဿ၊ အကြောင်းကို သိမ်းဆည်းသော အခြင်းအရာ။ နိဂမနဝသေန၊ နိဂုံး၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ တထာ ဟိ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဧဝမယံ အဝိဇ္ဇာ။ ပ။ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ”န္တိ၊ ဧဝမယံ အဝိဇ္ဇာ။ ပ။ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏံ-ဟူ၍။ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏမေဝ၊ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏံကိုသာလျှင်။ ပဓာနတ္တေန၊ ပြဋ္ဌာန်းသော အဖြစ်ဖြင့်။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ “အဝိဇ္ဇာ ဟေတု သင်္ခါရာ ဟေတုသမုပ္ပန္နာ”တိ အာဒိပန၊ အဝိဇ္ဇာ ဟေတု သင်္ခါရာ ဟေတုသမုပ္ပန္နာ-အစရှိသော စကားကိုကား။ “ပစ္စယ ပရိဂ္ဂဟေ ပညာ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ”န္တိ၊ ပစ္စယ ပရိဂ္ဂဟေ ပညာ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏံ-ဟူ၍။ ဝုစ္စမာနတ္ထာ၊ ဆိုအပ်လတ္တံ့သောကြောင့်။ တဿ၊ ထိုဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်၏။ ပစ္စယပရိဂ္ဂဟာကာရပရိဒီပနတ္ထံ၊ အကြောင်းကို သိမ်းဆည်းသော အခြင်းအရာကို ပြခြင်းငှာ။ ဝိသယတ္တေန၊ အာရုံ၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပဓာနတ္တေန၊ ပြဋ္ဌာန်းသော အဖြစ်ဖြင့်။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။
အယံ၊ ဤသည်လျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤ ''ဧဝမယံ''အစရှိသော ပါဌ်၌။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဧဝန္တိ၊ ဧဝံ-ဟူသည်ကား။ အနန္တရေ၊ အခြားမဲ့၌။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်။ အယံ အဝိဇ္ဇာ၊ ဤအဝိဇ္ဇာတို့၏။ ဟေတု၊ အကြောင်းတည်း။ သင်္ခါရာ စ၊ သင်္ခါရတို့သည်လည်း။ တေန ဟေတုနာ၊ ထိုအကြောင်းကြောင့်။ သမုပ္ပန္နာ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဥဘောပေတိ၊ ဥဘောပိ-ဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ အယံ အဝိဇ္ဇာ၊ ဤအဝိဇ္ဇာသည်။ ပရပရိကပ္ပိတပကတိဣဿရာဒိ ဝိယ၊ သူတစ်ပါးတို့ ကြံအပ်သော ပကတိ, ဣဿရအစရှိသည်တို့ကဲ့သို့။ အဟေတုကာ၊ အကြောင်းမရှိသည်။ နိစ္စာ ဓုဝါ၊ အမြဲတည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ “အာသဝသမုဒယာ အဝိဇ္ဇာသမုဒယော”တိ၊ အာသဝသမုဒယာ အဝိဇ္ဇာသမုဒယော-ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောခြင်းကြောင့်။ သယမ္ပိ၊ မိမိသည်လည်း။ သဟေတုကာ၊ အကြောင်းရှိ၏။ သင်္ခါရာ၊ ပြုပြင်အပ်၏။ အနိစ္စာယေဝ၊ မမြဲသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥဘော၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ ဧတေ အဝိဇ္ဇာသင်္ခါရာ၊ ထိုအဝိဇ္ဇာသင်္ခါရတို့သည်။ ဟေတုသမုပ္ပန္နာယေဝ၊ အကြောင်းကြောင့် ဖြစ်ကုန်သည်သာလျှင်ကတည်း။ ဣတီတိ၊ ဣတီ-ဟူသည်ကား။ ဧဝံ ယထာဝုတ္တနယေန၊ အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ ပစ္စာအရိဂ္ဂဏှနေ၊ အကြောင်းကို သိမ်းဆည်းခြင်း၌။ ယာ ပညာ၊ အကြင်ပညာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုပညာသည်။ ဓမ္မာနံ၊ တရားတို့၏။ ဌိတိသင်္ခါတေ၊ တည်ကြောင်းဟူသော။ ကာရဏေ၊ အကြောင်း၌။ ယာထာဝတော၊ ဟုတ်မှန်သောအားဖြင့်။ ပဝတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်။ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏံနာမ၊ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏံမည်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။
ဟိ၊ သင့်စွာ။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဌ်၌။ ဉာဏဿ၊ ဉာဏ်၏။ ဝိသယဝိဘာဝနဝသေနေဝ၊ အာရုံကို ပြသည်၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ အဝိဇ္ဇာဒီနံ၊ အဝိဇ္ဇာအစရှိသည်တို့၏။ ပစ္စယာဒိဘာဝေါ၊ ပစ္စည်းစသည်အဖြစ်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ပဓာနတ္တေန၊ ပြဋ္ဌာန်းသောအဖြစ်ဖြင့်။ န ဝုတ္တော၊ မဆိုအပ်။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဌ်၌။ ဉာဏမေဝ၊ ဉာဏ်ကိုသာလျှင်။ ပဓာနတော၊ ပဓာနအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဧတဿ ဉာဏဿ၊ ထိုဓမ္မဋ္ဌိတီဉာဏ်၏။ ပစ္စယပရိဂ္ဂဟာကာရဒဿနတ္ထမေဝ၊ အကြောင်းကို သိမ်းဆည်းသော အခြင်းအရာကို ပြခြင်းငှာသာလျှင်။ ဟေဋ္ဌာပိ၊ အောက်၌လည်း။ “ကာမဘဝေ အဝိဇ္ဇာ”တိ အာဒိနာ၊ ကာမဘဝေ အဝိဇ္ဇာ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သော။ အဝိဇ္ဇာဒီနံ၊ အဝိဇ္ဇာ-အစရှိသည်တို့၏။ ပစ္စယာဒိဘာဝေါ၊ ပစ္စည်းအစရှိသော အဖြစ်ကို။ ဣဓာပိ၊ ဤအရာ၌လည်း။ နိဂမနဝသေန၊ နိဂုံး၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဥပသံဟတော၊ ဆောင်အပ်၏။ ဘဝစက္ကဒဿနတ္ထံ၊ ဘဝစက်ကို ပြခြင်းငှာ။ န ဥပသံဟတော၊ မဆောင်အပ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤနေရာ၌။ အတ္တနော မတိ၊ ငါ၏ အလိုတည်း။
တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ပစ္စယုပ္ပန္နဓမ္မေသု၊ ပစ္စယုပ္ပန်တရားတို့၌။ အဒိဋ္ဌေသု၊ မမြင်အပ်ကုန်သော်။ ဟေတူနံ၊ အကြောင်းတရားတို့၏။ ပစ္စယဘာဝေါပိ၊ အကြောင်းအဖြစ်ကိုလည်း။ ဒဋ္ဌုံ၊ မြင်ခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သင်္ခါရ ဟေတုသမုပ္ပန္နာ”တိ၊ သင်္ခါရ ဟေတုသမုပ္ပန္နာ-ဟူ၍။ ပစ္စယပရိဂ္ဂဟဉာဏနိဒ္ဒေသ၊ အကြောင်းကို သိမ်းဆည်းသော ဉာဏ်ကို ညွှန်းရာ၌။ ပစ္စယုပ္ပန္န ဓမ္မာနမ္ပိ၊ ပစ္စယုပ္ပန်တရားတို့ကိုလည်း။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဧတေန နယေနာတိ၊ ဧတေန နယေနာ-ဟူသည်ကား။ အဝိဇ္ဇာယံ၊ အဝိဇ္ဇာ၌။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ “သင်္ခါရာ ဟေတု၊ ဝိညာဏံ ဟေတုသမုပ္ပန္န”န္တိ အာဒိနာ၊ သင်္ခါရာ ဟေတု၊ ဝိညာဏံ ဟေတုသမုပ္ပန္နံ-အစရှိသည်ဖြင့်။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဇာတိပရိယောသာနာနိ၊ ဇာတိအဆုံးရှိကုန်သော။ ပဒါနိ၊ ပုဒ်တို့ကို။ ဝိတ္ထာရေတဗ္ဗာနိ၊ ချဲ့အပ်ကုန်၏။
ဧဝံ၊ သို့။ ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ္ဂပါဠိယာ၊ ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ္ဂပါဠိဖြင့်။ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏဿ၊ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်၏။ အဝိဇ္ဇာဒီသု၊ အဝိဇ္ဇာအစရှိသည်တို့၌။ ပဝတ္တိအာကာရံ၊ ဖြစ်သော အခြင်းအရာကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ဣဒါနိ၊ ၌။ တဿ၊ ထိုဉာဏ်၏။ တေသု ပစ္စယေသု၊ တစ်ပါးသော အခြင်းအရာတို့ဖြင့်လည်း။ [စာမျက်နှာ-၄၈] ပဝတ္တိအာကာရံ၊ ဖြစ်ပုံ အခြင်းအရာကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “တတ္ထာ”တိ အာဒိ၊ တတ္ထာ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ (နိ-၁၁၃) တတ္ထာတိ၊ တတ္ထ-ဟူသည်ကား။ တေသု ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒင်္ဂေသု၊ ထိုပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်အင်္ဂါတို့တွင်။ ဧတ္ထ၊ ဤအစု၌။ အဝိဇ္ဇာဒယော၊ အဝိဇ္ဇာ-အစရှိသည်တို့ကို။ ဟေတုသာမညေန စ၊ အကြောင်းချင်း တူသဖြင့်လည်းကောင်း။ ဖလသာမညနေ စ၊ အကျိုးချင်း တူသဖြင့်လည်းကောင်း။ သင်္ခိပ္ပန္တိ၊ ချုံးအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သင်္ခေပေါ၊ သင်္ခေပ-မည်၏။ သင်္ဂဟော ကောဋ္ဌာသော ရာသိ၊ အစတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ သော ပန၊ ထိုအလွှာသည်။ ဇာတိတော၊ ဇာတ်အားဖြင့်။ ဒုဝိဓောပိ၊ နှစ်ပါးအပြားရှိလျှင်မူလည်း။ ကာလဘေဒဝသေန၊ ကာလပြားသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ စတုဗ္ဗိဓော၊ လေးပါးအပြားရှိသည်။ ဇာတော၊ ဖြစ်၏။ ပစ္စုပ္ပန္နော၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ အဒ္ဓါ၊ ကာလမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အနုဝတ္တတိ၊ လိုက်၏။ ကိလေသကမ္မသာမညတော စ၊ တဏှာစသည်တို့နှင့် ကိလေသကံ၏ အဖြစ်ဖြင့် တူသောကြောင့်လည်းကောင်း။ တဒဝိနာဘာဝတော စ၊ ထိုတဏှာစသည်တို့နှင့်ကင်း၍ မဖြစ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ တဏှုပါဒါနဘဝါ၊ တဏှာ, ဥပါဒါန်, ဘဝတို့ကို။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ အဝိဇ္ဇာဒိ၊ အဝိဇ္ဇာ-အစရှိသည်သည်။ ကိလေသဝဋ္ဋမ္ပိ၊ ကိလေသဝဋ်ဖြစ်သော်လည်း။ ဝိပါကဓမ္မတာသရိက္ခတာယ၊ အကျိုးပေးခြင်း သဘောတူသည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ ကမ္မဝဋ္ဋမေဝ၊ ကမ္မဝဋ်သာလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မာ”တိ အာဒိ၊ ဣမေ ပဉ္စ ဓမ္မာ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ဝိပါကာ ဓမ္မာ”တိ အာဒီသု၊ ဝိပါကာ ဓမ္မာ-အစရျိသော ပါဌ်တို့၌။ ကမ္မဇအရူပက္ခန္ဓာနမေဝ၊ ကမ္မကြောင့်ဖြစ်သော နာမ်ခန္ဓာတို့၏သာလျှင်။ ဝိပါကသဒ္ဒဝစနီယတ္တေပိ၊ ဝိပါကသဒ္ဒါ ဟောအပ်သော အဖြစ်သည်။ နိယတေပိ၊ မြဲသော်လည်း။ နာမရူပါဒိပဒေသု၊ နာမရူပံ-စသော ပုဒ်တို့၌။ ရူပမိဿမ္ပိ၊ ရုပနှင့် ရောသည်လည်း ဖြစ်သော။ ဖလပဉ္စကံ၊ အကျိုးငါးပါး အပေါင်းကို။ အရူပပဓာနတာယ စ၊ နာမ်ပြဋ္ဌာန်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ တဗ္ဗဟုလတာယ စ၊ ထိုနာမ်များသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ “ဝိပါကဝဋ္ဋ”န္တိ၊ ဝိပါကဝဋ္ဋံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝိပါကပ္ပဓာနံ၊ ဝိပါကပြဋ္ဌာန်းသော။ ဝဋ္ဋံ၊ ဝဋ်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဝိပါကဗဟုလံ၊ ဝိပါကပြဋ္ဌာန်းသော။ ဝဋ္ဋံ၊ ဝဋ်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ဝိပါကသဒ္ဒေါ၊ ဝိပါကသဒ္ဒါကို။ ကမ္မဇပရိယာယော၊ ကမ္မဇပရိယာယ်ဟူ၍။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဇာတိဇရာမရဏပဒေသေနာတိ၊ ဇာတိဇရာမရဏပဒေသေနာ-ဟူသည်ကား။ ပရမတ္ထဓမ္မဝိနိမုတ္တံ၊ ပရမတ္ထတရားမှ လွတ်သော။ ဇာတိဇရာမဏံ နာမ၊ ဇာတိဇရာမဏမည်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တဒပဒေသေန၊ ထိုဇာတိစသည်ကို ညွှန်သဖြင့်။ တံကထနေန၊ ထိုကို (နိ-၁၁၄) ဆိုသဖြင့်။ တံမုခေန၊ ထိုကို အရင်းမူသဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အာကိရီယန္တိ ပကာသီယန္တိ၊ ပြအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အာကာရာ၊ အာကာရမည်၏။ အဝိဇ္ဇာဒိသရူပါ၊ အဝိဇ္ဇာ-အစရှိသော သရုပ်ကို ရ၏။ တတော ပစ္စယာကာရတော၊ ထိုပစ္စည်းအဆက်အားဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဧကော သန္ဓီတိ၊ ဧကော သန္ဓိ-ဟူသည်ကား။ အဝိစ္ဆေဒပ္ပဝတ္တိဟေတုဘူတော၊ မပြတ်ဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ဟေတုဖလသန္ဓီ၊ အကြောင်းအကျိုးစပ်ခြင်းတည်း။ ဒုတိယော၊ နှစ်ခုမြောက်စပ်ခြင်းကား။ ဖလဟေတုသန္ဓီ၊ အကျိုးအကြောင်းစပ်ခြင်းတည်း။ တတိယော၊ သုံးခုမြောက် စပ်ခြင်းကား။ ဟေတုဖလသန္ဓိ၊ အကြောင်းအကျိုးစပ်ခြင်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏဿ၊ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်၏။ အဝိဇ္ဇာဒီသု၊ အဝိဇ္ဇာတို့၌။ အနေကေဟိ ပကာရေဟိ၊ များသောအပြားတို့ဖြင့်။ ပဝတ္တိအာကာရံ၊ ဖြစ်သော အခြင်းအရာကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဟေတိ စ၊ ထိုဆိုအပ်ကုန်ပြီးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ အဝုတ္တေဟိ စ၊ ဆိုအပ်ပြီး မဟုတ်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ သဗ္ဗေဟိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ အာကာရေဟိ၊ အခြင်းအရာတို့ဖြင့်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒဿ၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ကို။ ပဋိဝိဒ္ဓဘာဝံ၊ ထိုးထွင်းအပ်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ တဿ ဉာဏဿ၊ ထိုဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်၏။ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏသဒ္ဒပ္ပဝတ္တိနိမိတ္တတဉ္စ၊ ဓမ္မဋ္ဌိတိသဒ္ဒါဖြစ်ခြင်း အကြောင်းနိမိတ်အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ပဋိသမ္ဘိဒါပါဠိနယေန၊ ပဋိသမ္ဘိဒါပါဠိနည်းဖြင့်။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဥပသံဟာရဝသေန၊ အနီးသို့ ဆောင်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။” ဣတိ ဘဂဝါ”တိအာဒိ၊ ဣတိ ဘဂဝါ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဣတီတိ၊ ဣတီ-ဟူသည်ကား။ ဝုတ္တပ္ပကာရပရာမသနံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားကို သုံးသပ်ကြောင်းတည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “စတုသင်္ခေပ”န္တိအာဒိ၊ စတုသင်္ခေပံ ဤသို့သော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ သဗ္ဗာကာရတောတိ၊ သဗ္ဗာကာရတော-ဟူသည်ကား။ “ကာမဘဝေ စ အဝိဇ္ဇာ ကာမဘဝေ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော ဟောတီ”တိ အာဒိနာ၊ ကာမဘဝေ စ အဝိဇ္ဇာ ကာမဘဝေ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော ဟောတိ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ဣဓ၊ ဤအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တေဟိ၊ ဆိုအပ်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ အဝုတ္တေဟိ စ၊ မဆိုအပ်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒဝိဘင်္ဂါဒီသု၊ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ်ဝိဘင်းအစရှိသည်တို့၌။ အာဂတေဟိ၊ လာကုန်သော။ သဗ္ဗေဟိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ပကာရေဟိ၊ အပြားတို့ဖြင့်။ ပဋိဝိဇ္ဈတိ၊ သိ၏။ တန္တိ၊ တံ-ဟူသည်ကား။ ယေန ဉာဏေန၊ အကြင်ဉာဏ်ဖြင့်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ တံ ဉာဏံ၊ ထိုဉာဏ်သည်။ ဉာတဋ္ဌေနာတိ၊ ဉာတဋ္ဌေန-ဟူသည်ကား။ ဇာနနဋ္ဌေန၊ သိတတ်သော အနက်ကြောင့်။ ပဇာနနဋ္ဌေနာတိ၊ ပဇာနနဋ္ဌေန-ဟူသည်ကား။ ပဋိဝိဇ္ဈနဋ္ဌေန၊ ထိုးထွင်းတတ်သော အနက်ကြောင့်။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ယဒတ္ထံ၊ အကြင် အကန့်ကို ဖြတ်ခြင်းအကျိုးငှာ။ ဣဒံ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏံ၊ ဣဒံ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်ကို။ ပစ္စယပရိဂ္ဂဟာကာရဘေဒေဟိ၊ အကြောင်းကို သိမ်း (နိ-၁၁၅) ဆည်းသော အခြင်းအရာ အပြားတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပပဉ္စတော၊ အကျယ်အားဖြင့်။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ တသ္မိံ အရဃာတေ၊ ထိုအကန့်ကို ဖျက်ဆီးခြင်း၌။ ဧတဿ၊ ထိုဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်၏။ ဥပယောဂိတံ၊ ယှဉ်ခြင်းရှိသော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ဣမိနာ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏေနာ”တိ အာဒိ၊ ဣမိနာ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏေန-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ ဝစနေ၊ ထိုစကား၌။ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏေန၊ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်ဖြင့်။ အရေ၊ အကန့်တို့ကို။ ဟနိ၊ ဖြတ်ပြီ။ ဣတိ သမ္ဗန္ဓော၊ ဤသို့ စပ်လေ။ ကထံ ဟနိ၊ အသို့ဖြတ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ စောဒနာကြောင့်။ “တေ ဓမ္မေ”တိ အာဒိ၊ တေ ဓမ္မေ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ အဝိဇ္ဇာဒိကေ၊ အဝိဇ္ဇာ-အစရှိကုန်သော။ တေ ဓမ္မေ၊ ထိုတရားတို့ကို။ [စာမျက်နှာ-၄၉] မဟာဝဇိရဉာဏာဝတ္ထေန၊ မဟာဝရဇိန်ဉာဏ် အခိုက်အတန့်ရှိကုန်သော။ တေန ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏေန၊ ထိုဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်ဖြင့်။ ယထာ ဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်တိုင်း။ ဉတွာ၊ သိ၍။ ဗလဝဝိပဿနာဝတ္ထေန၊ အားကြီးသော ဝိပဿနာ အခိုက်အတန့်ရှိသော။ တေန၊ ထိုဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်ဖြင့်။ နိဗ္ဗိန္ဒန္တော၊ ငြီးငွေ့လျက်။ အရိယာမဂ္ဂါဝတ္ထေန၊ အရိယာမဂ် အခိုက်အတန့်ရှိသော။ တေန၊ ထိုဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ်ဖြင့်။ ဝိရဇ္ဇန္တော၊ တပ်ခြင်းကင်းလျက်။ ဝိမုစ္စန္တော၊ လွတ်လျက်။ အရေ၊ အကန့်တို့ကို။ ဟနိ၊ ဖျက်ဆီး၏။ ဣတိ ယောဇနာ၊ ဤသို့ ယှဉ်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အရိယမဂ္ဂဉာဏမ္ပိ၊ အရိယာမဂ်ဉာဏ်ကိုလည်း။ ကိစ္စတော၊ ကိစ္စအားဖြင့်။ သမုဒယသစ္စာဒိဗောဓတော၊ သမုဒယသစ္စာအစရှိသည်ကို သိခြင်းကြောင့်။ “ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏ”န္တိ၊ ဓမ္မဋ္ဌိတိဉာဏံ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။
ဧကေတံ ဓမ္မက္ခန္ဓံ၊ တစ်ခုတစ်ခုသော ဓမ္မက္ခန္ဓာကို။ ဧကေကဝိဟာရေန၊ တစ်ကျောင်း တစ်ကျောင်းဖြင့်။ ပူဇေမီတိ၊ ပူဇော်အံ့ဟူ၍။ ဓမ္မက္ခန္ဓံ၊ ဓမ္မက္ခန္ဓာကို။ အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ပဝတ္တာပိ၊ ဖြစ်သော်လည်း။ ဝိဟာရကရဏပူဇာ၊ ကျောင်းဆောက်၍ ပူဇော်ခြင်းသည်။ ဘဂဝတိ၊ မြတ်စွာဘုရား၌။ ပေမေနေဝ၊ ချစ်သဖြင့်သာလျှင်။ ပဝတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ သဓာတုကာဒိစေတိယပဋိမဏ္ဍိတတ္တာ စ၊ ဓာတ်တော်စသည်ရှိသော စေတီဖြင့် တန်ဆာဆင်အပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဘဂဝတောဝ၊ အားသာလျှင်။ ပူဇာ၊ ပူဇော်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဘဂဝဝန္တံ ဥဒ္ဒိဿာ”တိ အာဒိ၊ ဘဂဝဝန္တံ ဥဒ္ဒိဿ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ကိလေသာရီန သော မုနီတိ ဧတ္ထ၊ ကိလေသာရီန သော မုနီ-ဟူသော ပုဒ်၌။ နိဂ္ဂဟီတလောပေါ၊ နိဂ္ဂဟိတ်ကျေ၏။ ကိလေသာရီနံ၊ ကိလေသာရန်တို့ကို။ ဟတတ္တာ၊ သတ်ပြီးသောကြောင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ပစ္စယာဒီန စာရဟောတိ ဧတ္ထာပိ၊ ပစ္စယာဒီန စာရဟော-ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ နိဂ္ဂဟီတလောပေါ၊ နိဂ္ဂဟိတ်ကျေခြင်းကို။ ဒဋ္ဌေဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။
(နိ-၁၁၆) သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါတိ ဧတ္ထ၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ-ဟူသော ပုဒ်၌။ သံသဒ္ဒေါ၊ သံသဒ္ဒါသည်။ သယန္တိ အတ္ထေ၊ သယံဟူသော အနက်၌။ ပဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သာမ”န္တိ၊ သာမ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အပရနေယျော၊ သူတစ်ပါးတို့ မသိစေအပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ သဗ္ဗဓမ္မာနန္တိ ဣဒံ၊ သဗ္ဗဓမ္မာန-ဟူသော စကားသည်။ ကဿစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ဝိသယဝိသေသဿ၊ အထူးကို။ အဂဟိတတ္တာ၊ မယူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီး၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပဒေသဂ္ဂဟဏေ၊ အစိတ်ကို ယူခြင်းသည်။ အသတိ၊ မရှိသော်။ ဂဟေတဗ္ဗဿ၊ ယူအပ်သော အနက်၏။ နိပ္ပဒေသတာဝ၊ အကြွင်းမဲ့အဖြစ်ကိုသာလျှင်။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ ယထာ၊ ဥပမာ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ ဒိက္ခိတော၊ ဦးပြည်းရဟန်းသည်။ န ဒဒါတိ၊ မပေး။ ဣတိ၊ ဝစနံ ယထာ၊ ဤစကားကဲ့သို့တည်း။ ဧဝဉ္စ ကတွာ၊ ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်။ အတ္ထဝိသေသနာပေက္ခာ၊ အနက်ထူးကို မငဲ့သည်ဖြစ်၍။ ကတ္တရိယေဝ၊ ကတ္တား၌သာလျှင်။ ဗုဒ္ဓသဒ္ဒသိဒ္ဓိ၊ ဗုဒ္ဓသဒ္ဒါပြီးခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ကမ္မဝစနိစ္ဆာယ၊ ကံကို ဆိုလိုခြင်း၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “သမ္မာ သာမံ ဗုဒ္ဓတ္တာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ”တိ၊ သမ္မာ သာမံ ဗုဒ္ဓတ္တာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေ-ဟူ၍။ ဧတ္တကံ ဧဝ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ သဒ္ဒတော၊ သဒ္ဒါအားဖြင့်။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ သဗ္ဗဓမ္မာနန္တိ ဣဒမ္ပန၊ သဗ္ဗဓမ္မာနံ-ဟူသော စကားကိုကား။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ လဗ္ဘမာနံ၊ ရအပ်သည်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အဝိသယာ၊ ဖြစ်ရာအာရုံမရှိသော။ ဗုဇ္ဈနကိရိယာ၊ သိခြင်းကိရိယာသည်။ န ယုဇ္ဇတိ၊ မသင့်။ အဘိညေယျေတိ၊ အဘိညေယျေ-ဟူသည်ကား။ လက္ခဏာဒိတော စ၊ လက္ခဏာအစရှိသော အားဖြင့်လည်းကောင်း။ အနိစ္စာဒိတော စ၊ အနိစ္စအစရှိသော အားဖြင့်လည်းကောင်း။ အဘိဝိသိဋ္ဌေန၊ ထူးသော။ လောကိယလောကုတ္တရဉာဏေန၊ လောကီ, လောကုတ္တရာဉာဏ်ဖြင့်။ ဇာနိတဗ္ဗေ၊ သိအပ်ကုန်သော။ စတုသစ္စဓမ္မေ၊ လေးပါးသော သစ္စာတရားတို့ကို။ ပရိညေယျေတိ၊ ပရိညေယျေ-ဟူသော ပုဒ်ဖြင့်။ အနိစ္စာဒိဝသေန၊ အနိစ္စ အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ပိုင်းခြား၍။ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်သော။ ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ၊ ဒုက္ခ အရိယသစ္စာကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပဟာတဗ္ဗေတိ၊ ပဟာတဗ္ဗေ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ နိရောဓသစ္စံ၊ နိရောဓသစ္စာကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ ပန၊ ဤသစ္ဆိကာတဗ္ဗ၌။ သောပါဒိသေသာဒိကံ၊ သဥပါဒိသေသ အစရှိသော။ ပရိယာယသိဒ္ဓံ၊ ပရိယာယ်အားဖြင့် ပြီးသော။ ဘေဒံ၊ အပြားကို။ အပေက္ခိတွာ၊ ငဲ့၍။ ဗဟုဝစနနိဒ္ဒေသော၊ ဗဟုဝုစ်ဖြင့် ညွှန်းခြင်းကို။ ကတော၊ ပြုအပ်၏။
အဘိညေယျန္တိ ဂါထာယံ၊ အဘိညေယျံ-စသော ဂါထာ၌။ ပဟာတဗ္ဗဘာဝေတဗ္ဗာနံ၊ ပယ်အပ်, ပွားစေအပ်ကုန်သော။ ဟေတုဓမ္မာနံ၊ အကြောင်းတရားဖြစ်ကုန်သော။ သမုဒယမဂ္ဂသစ္စာနံ၊ သမုဒယသစ္စာ မဂ္ဂသစ္စာတို့ကို။ ဂဟဏေနေဝ၊ ယူသဖြင့် (နိ-၁၁၇) သာလျှင်။ တပ္ဖလာနံ၊ ထို သမုဒယ, မဂ္ဂ၏ အကျိုးဖြစ်ကုန်သော။ ဒုက္ခသစ္စ နိရောဓသစ္စာနမ္ပိ၊ ဒုက္ခသစ္စာ နိရောဓသစ္စာတို့၏လည်း။ သိဒ္ဓိတော၊ ပြီးစီးခြင်းကြောင့်။ ပရိညာတဗ္ဗဉ္စ၊ ပိုင်းခြားထိုက်သော ဒုက္ခသစ္စာကိုလည်း။ ပရိညာတံ၊ ပိုင်းခြားအပ်ပြီ။ သစ္ဆိကာတဗ္ဗဉ္စ၊ မျက်မှောက်ပြုအပ်သော နိရောဓသစ္စာကိုလည်း။ သစ္ဆိကတံ၊ မျက်မှောက်ပြုအပ်ပြီ။ ဣတိ ဣဒမ္ပိ၊ ဤစကားကိုလည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤဂါထာ၌။ သင်္ဂဟိတမေဝ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်သည်သာလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “တသ္မာ ဗုဒ္ဓေါသ္မီ”တိ၊ တသ္မာ ဗုဒ္ဓေါသ္မီ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ စတ္တာရိပိ သစ္စာနိ၊ သစ္စာလေးပါးတို့ကိုလည်း။ မယာ၊ ငါသည်။ ဗုဒ္ဓါနိ၊ သိအပ်ကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်း ဖြစ်သော။ ဉေယျံ၊ သိအပ်သော တရားကို။ ဗုဒ္ဓေါ၊ သိသည်။ အသ္မိ၊ ဖြစ်၏။ အဘိညာသိံ၊ သိပြီ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။
ဝိစိတ္တဝိသယပတ္ထနာကာရပ္ပပတ္တိယာ၊ ဆန်းကြယ်သော အာရုံကို တောင့်တသော အခြင်းအရာဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ တဏှာ၊ တဏှသည်။ ဒုက္ခဝိစိတ္တတာယ၊ ဒုက္ခဆန်းကြယ်သော အဖြစ်၏။ ပဓာနကာရဏံ၊ ပြဋ္ဌာန်းသော အကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “မူလကာရဏဘာဝေနာ”တိ၊ မူလကာရဏဘာဝေန-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဥဘိန္နန္တိ၊ ဥဘိန္နံ-ဟူသည်ကား။ စက္ခုဿ၊ မျက်စိ၏လည်းကောင်း။ တံသမုဒယဿ စ၊ ထိုစက္ခုဖြစ်ခြင်းအကြောင်း၏လည်းကောင်း။ အပ္ပဝတ္တီတိ၊ အပ္ပဝတ္တီ-ဟူသည်ကား။ အပ္ပဝတ္တိနိမိတ္တံ၊ မဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်းတည်း။ အဘာဝမတ္တံ၊ မဖြစ်ခြင်းမျှသည်။ န၊ မဟုတ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တဿ၊ ထိုမဖြစ်ခြင်းမျှ၏။ [စာမျက်နှာ-၅၀] အဝတ္ထုတ္တာ၊ ပရမတ္ထ မဟုတ်သောကြောင့်။ သပ္ပစ္စယတ္တာဒိအနေက ဒေါသပ္ပသင်္ဂတော၊ သစ္စာသုံးပါးအစရှိသည်၏ အဖြစ်အစရှိသော များသော အဖြစ်ဖြင့် လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်တည်း။ နိရောဓပ္ပဇာနနာတိ၊ နိရောဓပ္ပဇာနနာ-ဟူသည်ကား။ သစ္ဆိကိရိယာဘိသမယဝသေန၊ မျက်မှောက်ပြု၍ သိခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ နိရောဓဿ၊ နိဗ္ဗာန်ကို။ ပဋိဝိဇ္ဈနကာ၊ သိတတ်သော။ ဧကေကပဒုဒ္ဓါရေနာတိ၊ ဧကေကပဒုဒ္ဓါရေန-ဟူသည်ကား။ “စက္ခု စက္ခုသမုဒယော”တိအာဒိနာ၊ စက္ခု စက္ခုသမုဒယော-အစရှိသော။ ဧကေကကောဋ္ဌာသနိဒ္ဓါရဏေနာ ပိ၊ တစ်ပါး တစ်ပါးသော အစုကို ထုတ်သဖြင့်လည်း။ ဒုက္ခသစ္စာဒိသာမညတော ဧဝ၊ ဒုက္ခသစ္စာ-အစရှိသော သာမညဖြင့်သာလျှင်။ န၊ မဟုတ်။ ဣတိ အဓိပ္ပါယော၊ ဤကား အဓိပ္ပါယ်တည်း။ တဏှာယပိ၊ တဏှ၏လည်း။ သင်္ခါရဒုက္ခပရိယာပန္နတာယ၊ သင်္ခါရဒုက္ခ၌ အကျုံးဝင်သည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ပရိညေယျတ္တာ၊ ပိုင်းခြား၍ သိအပ်သောကြောင့်။ ဒုက္ခသစ္စဘာဝံ၊ ဒုက္ခသစ္စာ၏ အဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်း (နိ-၁၁၈) ငှာ။ “ဆ တဏှာကာယာ”တိ၊ ဆ တဏှာကာယ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယသ္မိံ အတ္တဘာဝေ၊ အကြင် အတ္တဘော၌။ သာ၊ ထိုတဏှာသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿ၊ ထိုကိုယ်အဖြစ်ကို။ မူလကာရဏဘာဝေန၊ အကြောင်းရင်း၏ အဖြစ်ဖြင့်။ သမုဋ္ဌာပိကာ၊ ဖြစ်စေတတ်သော။ ပုရိမဘဝသိဒ္ဓါ၊ ရှေးဘဝ၌ ပြီးသော။ တဏှာ၊ တဏှသည်။ သမုဒယသစ္စံ၊ သမုဒယသစ္စာမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ယူအပ်၏။ ကသိဏာနီတိ၊ ကသိဏာနီ-ဟူသည်ကား။ ကသိဏာရမ္မဏာနိ၊ ကသိုဏ်းလျှင် အာရုံရှိကုန်သော။ ဈာနာနိ၊ ဈာန်တို့တည်း။ ဒွတ္တိံ သာကာရာတိ၊ ဒွတ္တိံ သာကာရ-ဟူသည်ကား။ ကေသာဒယော၊ ဆံစသည်တို့လည်းကောင်း။ တဒါရမ္မဏဇ္ဈာနာနိ စ၊ ထိုဆံအစရှိသည်သာလျှင် အာရုံရှိသော ဈာန်တို့လည်းကောင်း။ နဝ ဘဝါတိ၊ နဝ ဘဝါ-ဟူသည်ကား။ ကာမဘဝါဒယော၊ ကာမဘဝ-အစရှိကုန်သော။ တယော၊ သုံးပါးတို့လည်းကောင်း။ အသညီဘဝါဒယော၊ အသညီဘဝ-အစရှိသော။ တယော၊ သုံးပါးတို့လည်းကောင်း။ ဧကဝေါကာရဘဝါဒယော၊ ဧကဝေါကာရဘဝ-ကုန်သော။ တယော၊ သုံးပါးတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ နဝဘဝါ၊ ကိုးပါးသော ဘဝတို့တည်း။ စတ္တာရိ ဈာနာနီတိ၊ စတ္တာရိ ဈာနာနိ-ဟူသည်ကား။ အာရမ္မဏဝိသေသံ၊ အာရုံ အထူးကို။ အနပေက္ခိတွာ၊ မငဲ့မူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ စတ္တာရိ ဈာနာနိ၊ ဈာန်လေးပါးတို့ကို။ ဝုတ္တာနိ၊ ဟောတတ်ကုန်၏။ ဝိပါက ကိရိယာနမ္ပိ၊ ဝိပါက်ကိရိယာတို့ကိုလည်း။ ယထာရဟံ၊ ထိုက်သည်အားလျော်စွာ။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသော ပုဒ်တို့၌။ သင်္ဂဟော၊ ရေတါက်ခြင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဧတ္ထ စ၊ ဤသစ္စာကို ထုတ်ရာ၌လည်း။ ကုသလဓမ္မာနံ၊ ကုသိုလ်တရားတို့ကို။ ဥပနိဿယဘူတာ၊ ဥပနိဿယဖြစ်၍။ တဏှာ၊ တဏှသည်။ သမုဋ္ဌာပိကာ၊ ဖြစ်စေတတ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ကိရိယာနံ ပန၊ ကိရိယာတို့ကိုကား။ တဿ အတ္တဘာဝဿ၊ ထိုအတ္တဘော၏။ ကာရဏဘူတာ၊ အကြောင်းဖြစ်၍ဖြစ်သော။ တဏှာ၊ တဏှသည်။ မသုဋ္ဌာပိကာ၊ ဖြစ်စေတတ်၏။ အနုလောမတောတိ ဧတ္ထ၊ အနုလောမတော-ဟူသော ပုဒ်၌။ အဝိဇ္ဇာ၊ အဝိဇ္ဇာသည်။ ဒုက္ခသစ္စံ၊ ဒုက္ခသစ္စာမည်၏။ တံသမုဋ္ဌာပိကာ၊ ထိုအဝိဇ္ဇာကို ဖြစ်စေတတ်သော။ ပုရိမတဏှာ၊ ရှေးဘဝ၌ တဏှာသည်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အာသဝေါ၊ အာသဝတို့သည်။ သမုဒသစ္စံ၊ သမုဒသစ္စာမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်အပ်၏။ သင်္ခါရာဒီသု ပန၊ သင်္ခါရအစရှိတို့၌ကား။ အဝိဇ္ဇာဒယောဝ၊ အဝိဇ္ဇာအစရှိသည်တို့ကိုသာလျှင်။ သမုဒယသစ္စဘာဝေန၊ သမုဒယသစ္စာ၏အဖြစ်ဖြင့်။ ယေဇောတဗ္ဗာ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ တေနာတိ၊ တေနဟူသည်ကား။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။
ဝိဇ္ဇာတိ၊ ဝိဇ္ဇာဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝိသယံ၊ အာရုံကို။ ဝိဒိတံ၊ သိခြင်းကို။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိဇ္ဇာ၊ ဝိဇ္ဇမည်၏။ သမ္ပန္နတ္တာတိ၊ သမ္ပန္နတ္တာ-ဟူသည်ကား။ သမန္နာ (နိ-၁၁၉) ဂတတ္တာ၊ ပြည့်စုံသောကြောင့်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သမ္ပုဏ္ဏတ္တာ၊ ပြည့်သောကြောင့်။ တတြာတိ၊ တိတြ-ဟူသည်ကား။ အမ္ဗဋ္ဌသုတ္တေ၊ အမ္ဗဋ္ဌသုတ္တေ၌။ မနောမယိဒ္ဓိယာတိ ဧတ္ထ၊ မနောမယိဒ္ဓိယာ-ဟူသော ပုဒ်၌။ “ဣဓ ဘိက္ခ ဣမမှာ ကာယာ အညံ ကာယံ အဘိနိမ္မိနာတီ”တိ၊ ဣဓ ဘိက္ခ ဣမမှာ ကာယာ အညံ ကာယံ အဘိနိမ္မိနာတီ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သရီရဗ္ဘန္တရတော၊ ကိုယ်တွင်းမှ။ ဈာနမနေန၊ ဈာန်စိတ်ဖြင့်။ ပဝတ္တာ၊ ဖြစ်သော ဉာဏ်သည်။ မနောမယိဒ္ဓိ နာမ၊ မနောမယိဒ္ဓိမည်၏။ သာ၊ ထိုဉာဏ်သည်။ အတ္ထတော၊ တရားကိုယ်အားဖြင့်။ ဈာနသမ္ပယုတ္တာ၊ ဈာန်နှင့် ယှဉ်သော။ ပညယေဝ၊ သာလျှင်တည်း။ သတ္တ သဒ္ဓမ္မာ နာမ၊ သူတော်ကောင်းတရား ခုနစ်ပါးတို့ မည်သည်ကား။ သဒ္ဓါ စ၊ သဒ္ဓါလည်းကောင်း။ ဟိရီ စ၊ ဟိရီလည်းကောင်း။ ဩတ္တပ္ပံ စ၊ ဩတ္တပ္ပလည်းကောင်း။ ဗာဟုသစ္စံ စ၊ ဗာဟုသစ္စလည်းကောင်း။ ဝီရိယံ စ၊ ဝီရိယလည်းကောင်း။ သတိ စ၊ သတိလည်းကောင်း။ ပညာ စ၊ ပညာလည်းကောင်းတည်း။ ဂစ္ဆတိ အမတံ ဒိသန္တိ၊ ဂစ္ဆတိ အမတံ ဒိသံ-ဟူသည်ကား။ ဒုက္ခနိတ္ထရဏတ္ထိကေဟိ၊ ဒုက္ခမှ ထွက်မြောက်လိုသော သူတို့သည်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗတော၊ ရှုအပ်သောကြောင့်။ ဒိသံ၊ ဒိသာမည်သော။ အမတံ နိဗ္ဗာနမေဝ၊ နိဗ္ဗာန်သို့သာလျှင်။ ဂစ္ဆတိ၊ သွား၏။ ဣမိနာ စ၊ ဤ ဂစ္ဆတိ အမတံ ဒိသံ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်လည်း။ စရဏာနံ၊ စရဏတို့၏။ သိက္ခတ္တယသင်္ဂဟိတ အရိယမဂ္ဂဘာဝတော၊ သိက္ခာသုံးပါးဖြင့် ရေတွက်အပ်သော အရိယာမဂ်ဖြစ်သောကြောင့်။ နိဗ္ဗာနတ္ထိကေဟိ၊ နိဗ္ဗာန်ကို အလိုရှိသော သူတို့သည်။ ဧကံသေန၊ စင်စစ်အားဖြင့်။ ဣစ္ဆိတဗ္ဗတံ၊ အလိုရှိအပ်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ အဿာ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပဒါယ၊ ထိုဝိဇ္ဇာစရဏနှင့် ပြည့်စုံခြင်း၏။ သာဝကာဒိအသာဓာရဏတံ၊ သာဝကအစရှိသည်တို့နှင့် မဆက်ဆံသော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “တတ္ထ ဝိဇ္ဇာသမ္ပဒါ”တိ အာဒိ၊ တတ္ထ ဝိဇ္ဇာသမ္ပဒါ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ အာသဝက္ခယဝိဇ္ဇာဝသေန၊ အာသဝက္ခယဝိဇ္ဇာ၏ အစွမ်းဖြင့်။ သဗ္ဗညုတာ၊ အလုံးစုံကို သိသူ၏ အဖြစ်သည်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ စရဏဓမ္မဘူတေသု၊ စရဏတရားဖြစ်၍ ဖြစ်ကုန်သော။ [စာမျက်နှာ-၅၁] ဈာနေသု၊ ဈာန်တို့၌။ အန္တောဂဓာယ၊ အကျုံးဝင်သော။ မဟာကရုဏာသမပတ္တိယာ၊ မဟာကရုဏာသမာပတ်၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ မဟာကာရုဏိကတာ၊ ကရုဏာကြီးသော အဖြစ်သည်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဝိဇ္ဇာ။ ပ။ မဟာကာရုဏိကတ”န္တိ၊ ဝိဇ္ဇာ။ ပ။ မဟာကာရုဏိကတံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ယထာ တန္တိ ဧတ္ထ၊ ယထာ တံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ တန္တိ၊ တံ-ဟူသည်ကား။ နိပါတမတ္တံ၊ နိပါတ်မျှတည်း။ အညောပိ၊ တစ်ပါးလည်း ဖြစ်သော။ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော၊ ဝိဇ္ဇစရဏနှင့် ပြည့်စုံသော။ ဗုဒ္ဓေါ၊ ဘုရားသည်။ နိယောဇေတိ ယထာ၊ ယှဉ်စေသကဲ့သို့။ အယမ္ပိ၊ ဤမြတ်စွာဘုရားသည်လည်း။ နိယောဇေတိ၊ ယှဉ်စေ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ တေနာတိ၊ တေနာ-ဟူသည်ကား။ အနတ္ထပရိဝဇ္ဇနအတ္ထနိယောဇနေန၊ အကျိုးမဲ့ကို ကြဉ်ခြင်း, အကျိုး၌ ယှဉ်စေခြင်းဖြင့်။ အတ္တန္တပါဒယောတိ၊ အတ္တန္တပါဒယော-ဟူသော ပုဒ်၌။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ပရန္တပ (နိ-၁၂၀) ဥဘယန္တပါ၊ သူတစ်ပါးကို ပူပန်စေတတ်သော အကျင့်, နှစ်ဦးလုံးကို ပူပန်စေတတ်သော အကျင့်ရှိသော သူတို့ကို။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ အသဇ္ဇမာနော ဘဝေသု အပစ္စာဂစ္ဆန္တောတိ၊ အသဇ္ဇမာနော ဘဝေသု အပစ္စာဂစ္ဆန္တော-ဟူသည်ကား။ ပဟီနာနံ၊ ပယ်အပ်သော ကိလေသာတို့၏။ ပုနာနုပ္ပတ္တိတော၊ တစ်ဖန် မဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ န ဥပဂစ္ဆန္တော၊ မကပ်။
တတြာတိ၊ တတြ-ဟူသည်ကား။ ယုတ္တဝါစာဘာသနေ၊ သင့်သော စကားကို ဆိုရာ၌။ ဧတံ၊ ဤ တတြ-ပုဒ်သည။ သာဓေတဗ္ဗေ၊ ပြီးစေအပ်သည်၌။ ဘုမ္မဝစနံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ အဘူတန္တိ၊ အဘူတံ-ဟူသည်ကား။ အဘူတတ္ထံ၊ မဟုတ်သော အနက်ကို။ အတစ္ဆန္တိ၊ အတစ္ဆတိ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ တဿေဝ၊ ထိုအဘူတ၏သာလျှင်။ ဝေ ဝစနံ၊ ဝေဝုစ်တည်း။ အနတ္ထသံဟိတန္တိ၊ အနတ္ထသံဟိတံ-ဟူသည်ကား။ ပိသုဏာဒိဒေါသသံယုတ္တံ၊ ပိသုဏ စသော အပြစ်နှင့် ယှဉ်သော စကားကို။ သမ္မာဂဒတ္တာတိ၊ သမ္မာဂဒတ္တာ-ဟူသည်ကား။ သုန္ဒရဝစနတ္တာ၊ ကောင်းသော စကားရှိသောကြောင့်။ ဂဒနံ၊ ဆိုခြင်း။ ဂဒေါ၊ ဆိုခြင်း။ ကထနံ၊ ဆိုခြင်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ အဿ ဘဂဝတော၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားအား။ သုန္ဒရော၊ ကောင်းသော။ ဂဒေါ၊ ဆိုခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သုဂဒေါ”တိ၊ သုဂဒေါ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ဆိုအပ်လျက်။ နိရုတ္တိနယေန၊ နိရုတ္တိနည်းဖြင့်။ ဒကာရဿ၊ ဒအက္ခရာ၏။ တကာရံ၊ တအက္ခရာကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သုဂတောတိ၊ သုဂတော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
သဘာဝတောတိ၊ သဘာဝတော-ဟူသည်ကား။ ဒုက္ခသဘာဝတော၊ ဒုက္ခသဘောအားဖြင့်။ လောကန္တိ၊ လောကံ-ဟူသည်ကား။ ခန္ဓာဒိလောကံ၊ ခန္ဓာစသော လောကကို။ ယထာဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ သုတ္တတော၊ ပါဠိအားဖြင့်။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ (ထည့်)။ “ယတ္ထာ”တိ အာဒိ၊ ယတ္ထ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ယတ္ထာတိ၊ ယတ္ထ-ဟူသည်ကား။ လောကန္တသင်္ခါတေ၊ လောကအဆုံးဟု ဆိုအပ်သော။ ယသ္မိံ နိဗ္ဗာနေ၊ အကြင် နိဗ္ဗာန်၌။ တန္တိ၊ တံ-ဟူသည်ကား။ လောကဿ၊ လောက၏။ အန္တံ၊ အဆုံးကို။ ဩကာသလောကေ၊ ဩကာသလောက၌။ ကာယဂမနေန၊ ကိုယ်သွားခြင်းဖြင့်။ ဉာတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏ဟူ၍။ ပတ္တဗ္ဗန္တိ၊ ရောက်အပ်၏ဟူ၍။ အဟံ၊ သည်။ န ဝဒါမိ၊ မဟော။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယှဉ်ခြင်းတည်း။ ဣဒဉ္စ၊ ဤသုတ်ကိုလည်း။ ရောဟိတဝေဒဝပုတ္တေန၊ ရောဟိတနတ်သားသည်။ ကာယဂတိဝသေန၊ ကိုယ်သွားခြင်းအစွမ်းဖြင့်။ လောကဿ၊ လောက၏။ အန္တဂမနဿ၊ အဆုံးသို့ ရောက်ခြင်းကို။ ပုစ္ဆိတတ္တာ၊ မေးလျှောက်အပ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ အပ္ပတွာ လောကဿန္တန္တိ၊ အပ္ပတွာ လောကဿန္တံ-ဟူသော စကားကို။ ခန္ဓာဒိလောကံ၊ ခန္ဓာအစရှိသော လောကကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။
(နိ-၁၂၁) တေ၊ သင်အား။ ပဒသာ၊ ခြေဖြင့်။ ဩကာသလောကပရိဗ္ဘမနေန၊ ဩကာသလောကကို လှည့်လည်ခြင်းဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်အကျိုးရှိအံ့နည်း။ ပရိမိတဋ္ဌာနေ ဧဝ၊ နှိုင်းယှဉ်အပ်သော အရပ်၌သာလျှင်။ ဉာဏဂမနေန၊ ဉာဏ်သွားခြင်းဖြင့်။ ဂစ္ဆန္တာနံ၊ သွားကုန်သော သူတို့အား။ တံ၊ ထိုလောကအဆုံးကို။ ဒေဿမီတိ၊ ပြအံ့ဟူ၍။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “အပိစာ”တိ အာဒိံ၊ အပိစ-စသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဗျာမမတ္တေ ကဠေဝရေတိ၊ ဗျာမမတ္တေ ကဠေဝရေ-ဟူသည်ကား။ သရီရေ၊ ကိုယ်၌။ တေန၊ ထိုကဠေဝရဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ရူပက္ခန္ဓံ၊ ရူပက္ခန္ဓာကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ သသညမှီတိ၊ သသညမှီ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ သညာသီသေန၊ သညာကို ခေါင်းတပ်သဖြင့်။ ဝေဒနာဒယော၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓာအစရှိကုန်သော။ တယောခန္ဓော၊ သုံးပါးသော ခန္ဓာတို့ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ သမနကေတိ၊ သမနကေ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဝိညာဏက္ခန္ဓံ၊ ဝိညာဏက္ခန္ဓာကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ လောကန္တိ၊ လောကံ-ဟူသည်ကား။ ခန္ဓာဒိလောကံ၊ ခန္ဓာ-အစရှိသော လောကကို။ ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခကို။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ လောကနိရောဓန္တိ၊ လောကနိရောဓံ-ဟူသည်ကား။ နိဗ္ဗာနေန၊ နိဗ္ဗာန်ဖြင့်။ လောကဿ၊ လောက၏။ နိရုဇ္ဈနံ၊ ချုပ်ခြင်းတည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ နိဗ္ဗာန မေဝ၊ သာလျှင်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အဒေသမ္ပိ၊ ဒေသမဟုတ်သော်လည်း။ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗာန်သည်။ ယေသံ၊ အကြင်ခန္ဓာတို့၏။ နိရောဓာယ၊ ချုပ်ခြင်းငှာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥပစာရတော၊ ဥပစာအားဖြင့်။ တန္နိဿိတံ ဝိယ၊ ထိုခန္ဓာတို့ကို မှီသကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဗျာမမတ္တေ ကဠေဝရေ လောကနိရောဓမ္ပိ ပညာပေမီ”တိ၊ ဗျာမမတ္တေ ကဠေဝရေ လောကနိရောဓမ္ပိ ပညာပေမိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကေသု ဝိယ၊ အဘယ်၌ကဲ့သို့နည်း။ “စက္ခု လောကေ ပိယရူပံ။ ပ။ နိရုဇ္ဈတီ”တိ အာဒီသု ဝိယ၊ စက္ခု လောကေ ပိယရူပံ။ ပ။ နိရုဇ္ဈတိ-အစရှိသည်တို့၌ ကဲ့သို့တည်း။ ကုဒါစနန္တိ၊ ကုဒါစနံ-ဟူသည်ကား။ ကဒါစိပိ၊ တရံတဆစ်မျှလည်း။ အပ္ပတွာတိ၊ အပ္ပတွာ-ဟူသည်ကား။ အဂ္ဂမဂ္ဂေန၊ အရဟတ္တမဂ်ဖြင့်။ အနမိဂန္တွာ၊ မသိမူ၍။ တသ္မာတိ၊ တသ္မ-ဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ တံ၊ ထိုလောကအဆုံးသို့။ ဂမနေန၊ သွားခြင်းဖြင့်။ ပတ္တုံ၊ ရောက်ခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဟဝေတိ၊ ဟူသော ပုဒ်သည်။ နိပါတမတ္တံ၊ နိပါတ်မျှသာ။ [စာမျက်နှာ-၅၂] ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧကံသတ္ထေ၊ စင်စစ်ဟူသော အနက်၌ ဖြစ်၏။ လောကဝိဒူတိ၊ လောကဝိဒူ-ဟူသည်ကား။ သဘာဝါဒိတော၊ သဘောအစရှိသည်ဖြင့်။ ခန္ဓာဒိဇာနနတော၊ ခန္ဓာအစရှိသည်ကို သိတတ်သော။ စတုသစ္စဓမ္မာနံ၊ သစ္စာလေးပါး တရားတို့ကို။ အဘိသမိတတ္တာ၊ သိအပ်ပြီးသောကြောင့်။ သမိတာဝီ၊ သမိတာဝီ-မည်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သမိတကိလေသော၊ ငြိမ်းစေအပ်ပြီးသော ကိလေသာရှိ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ အပဋိသန္ဓိကတ္တာ၊ ပဋိသန္ဓေမရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ နာသီသတိ န ပတ္ထေတိ၊ မတောင့်တ။
(နိ-၁၂၂) ဧဝံ၊ ဤသို့။ သင်္ခေပတော၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ လောကံ၊ လောကကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဝိတ္ထာရတော၊ အကျယ်အားဖြင့်။ တံ၊ ထိုလောကကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အပိစ တယော လောကာ”တိ အာဒိ၊ အပိစ တယော လောကာ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဣန္ဒြိယဗဒ္ဓါနံ၊ ဣန္ဒြေနှင့် စပ်ကုန်သော။ ခန္ဓာနံ၊ ခန္ဓာတို့၏။ သမူဟသန္ထာနဘူတော၊ အပေါင်း, သန္တာန်ဖြစ်သော လောကသည်။ သတ္တလောကော၊ သတ္တလောကေမည်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော ခန္ဓသမူဟော၊ ထိုခန္ဓာအပေါင်းကို။ ရူပါဒီသု၊ ရူပက္ခန္ဓာအစရှိသည်တို့၌။ သတ္တဝိသတ္တတာယ၊ အလွန်ကပ်ငြိတတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “သတ္တော”တိ စ၊ သတ္တေ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဧတ္ထ ခန္ဓသမူဟေ၊ ဤခန္ဓာငါးပါးအပေါင်း၌။ ကမ္မကိလေသာ စ၊ ကံ ကိလေသာတို့ကိုလည်းကောင်း။ တဗ္ဗိပါကာ စ၊ ထိုကမ္မကိလေသာ၏ အကျိုးတို့ကိုလည်းကောင်း။ လောကိယန္တိ၊ ရူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “လောကော”တိ စ၊ လောက-ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ အနိန္ဒြိယဗဒ္ဓါနံ၊ ဣန္ဒြေနှင့် မစပ်ကုန်သော။ ဥတုဇရူပါနံ၊ ဥတုဇရုပ်တို့၏။ သမူဟသန္တာနဘူတော၊ အပေါင်း, သန္တာန်ဖြစ်သော ရုပ်သည်။ ဩကာသလောကော၊ ဩကာသလောက၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော၊ ထိုဥတုဇရုပ် အပေါင်းကို။ သတ္တသင်္ခါရာနံ၊ သတ္တဝါ, သင်္ခါရတို့၏။ အာဓာရတော၊ တည်ရာဖြစ်သောကြောင့်။ “ဩကာသော”တိ စ၊ ဩကာသဟူ၍လည်းကောင်း။ ဧတ္ထ၊ ဤရုပ်အပေါင်း၌။ အာဓေယျဘူတာ၊ တည်တတ်သည် ဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ တသာ စ၊ ကြောက်ခြင်းသဘောရှိသော သတ္တဝါတို့ကိုလည်းကောင်း။ ထာဝရာ စ၊ ပြကတေ့တည်သော သင်္ခါရတို့ကိုလည်းကောင်း။ လောကိယန္တိ၊ ရှုအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “လောကော”တိ စ၊ လောက-ဟူ၍ လည်းကောင်း။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣန္ဒြိယာနိန္ဒြိယဗဒ္ဓါ၊ ဣန္ဒြေနှင့် စပ်သည် ဣန္ဒြေနှင့် မစပ်သည် ဖြစ်ကုန်သော။ သဗ္ဗေဝ၊ အလုံးစုံသာလျှင် ဖြစ်ကုန်သော။ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ကို။ ပစ္စယေဟိ၊ အကြောင်းတို့သည်။ သင်္ခတဋ္ဌေန စ၊ ပြုပြင်အပ်သော အနက်ကြောင့်လည်းကောင်း။ လုဇ္ဇနပလုဇ္ဇနဋ္ဌေန စ၊ အဖန်တလဲလဲ ပျက်စီးတတ်သော အနက်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ပျက်တတ်သော အနက်ကြောင့်လည်းကောင်း။ “သင်္ခါရလောကော”တိ၊ သင်္ခါရလောက-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဖလံ၊ အကျိုးကို။ အာဟရတိ၊ ဆောင်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အာဟာရော၊ အာဟာရမည်၏။ ပစ္စယော၊ အကြောင်းကို ရ၏။ တေန၊ ထိုအကြောင်းကြောင့်။ တိဋ္ဌနသီလာ၊ တည်လေ့ရှိကုန်၏။ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ၊ ဖြစ်၍။ ယာဝဘင်္ဂါ၊ ဘင်တိုင်အောင်။ ပဝတ္တနသီလာ၊ တည်လေ့ရှိကုန်၏။ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ၊ ဖြစ်၍။ ယာဝဘင်္ဂါ၊ ဘင်တိုင်အောင်။ ပဝတ္တနသီလာ၊ တည်လေ့ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အာဟာရဋ္ဌိတိကာ၊ အာဟာရဋ္ဌိတိကာ-မည်ကုန်၏။ သဗ္ဗေ သင်္ခတဓမ္မာ၊ ခပ်သိမ်းသော သင်္ခတ (နိ-၁၂၃) တရားကို ရ၏။ သဗ္ဗေ သတ္တာတိ ဣမိနာပိ၊ သဗ္ဗေ သတ္တာ-ဟူသော ပုဒ်ဖြင့်လည်း။ ဝေနေယျာနုရူပတော၊ ဝေနေယျအားလျော်စွာ။ ဒေသနာယ၊ ဒေသနာ၏။ ပုဂ္ဂလာဓိဋ္ဌာနတ္တာ၊ ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန်ဖြစ်သောကြောင့်။ သင်္ခါရာဝ၊ သင်္ခါရတို့ကိုသာလျှင်။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။
ယာဝတာ စန္ဒိမသူရိယာ ပရိဟရန္တီတိ၊ ယာဝတာ စန္ဒိမသူရိယာ ပရိဟရန္တီ-ဟူသည်ကား။ ယတ္တကေ ဌာနေ၊ အကြင်မျှလောက်သော အရပ်၌။ စန္ဒိမသူရိယာ၊ လ, နေတို့သည။ ပရိဝတ္တန္တိ ပဝတ္တန္တိ၊ လှည့်လည်ကုန်၏။ ဝိရောစမာနာတိ၊ ဝိရောစမာနာ-ကား။ တေသံ၊ ထိုလ, နေတို့၏။ ဝိရောစနဟေတု ဩဘာသနဟေတု၊ တောက်ပခြင်းကြောင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဟေတုမှိ၊ ဟိတ်အနက်၌။ နိဿက္ကဝစနံ၊ ပဉ္စမီဝိဘတ်တည်း။ ဒိသာ ဘန္တီတိ၊ ဒိသာ ဘန္တီ-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗာ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဒိသာ၊ အရပ်မျက်နှာတို့သည်။ ယာဝတာ၊ အကြင်မျှလောက်။ ဝိဂတန္ဓကာရာ၊ ကင်းသော အမိုက်တိုက်ရှိသည်ဖြစ်၍။ ပညာယန္တိ၊ ထင်ကုန်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဒိသာတိ၊ ဒိသာ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဥပယောဂဗဟုဝစနံ၊ ဒုတိယာဗဟုဝုစ်ဝိဘတ်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ (ဝိရောစနာ) ဝိရောစမာနာ၊ တောက်ပစေကုန်သော။ စန္ဒိမသူရိယာ၊ လ, နေတို့သည်။ ယတ္တကာ၊ အကြင်မျှလောက်ကုန်သော။ ဒိသာ၊ အရပ်မျက်နှာတို့ကို။ ဘန္တိဩဘာသေန္တိ၊ ထွန်းလင်းကုန်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ တာဝ သဟဿဓာ လောကောတိ၊ တာဝ သဟဿဓာ လောကာ-ဟူသည်ကား။ တတ္တကေန ပမာဏေန၊ ထိုမျှသော ပမာဏဖြင့်။ သဟဿပ္ပကာရော၊ အထောင်အပြားရှိသော။ ဩကာသလောကော၊ ဩကာသလောကသည်။ သဟဿစက္ကဝါဠာနိ၊ စကြဝဠာတစ်ထောင်တို့သည်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထ-ဟူသည်ကား။ သဟဿစက္ကဝါဠေ၊ တစ်ထောင်သော စက္ကဝဠာ၌။ ဝသောတိ၊ ဝသော-ဟူသည်ကား။ ဣဒ္ဓိသင်္ခါတော၊ တန်ခိုးဟူသော။ ဝသော သတ္တိ၊ အစွမ်းတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။
တမ္ပီတိ၊ တမ္ပီ-ဟူသည်ကား။ တိဝိဓမ္ပိ လောကံ၊ သုံးပါးအပြားရှိသော လောကကို။ အဿာတိ၊ အဿာ-ဟူသည်ကား။ အနေန ဘဂဝတော၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည်။ သင်္ခါရလောကောပိ၊ သင်္ခါရလောကကိုလည်း။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားအားဖြင့်။ ဝိဒိတော၊ သိအပ်ပြီ။ ဣတိသမ္ဗန္ဓော၊ ဤကား အစပ်။ ဧကော လောကောတိ၊ ဧကော လောကော-ဟူသည်ကား။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ သဗ္ဗသင်္ခတာနံ၊ ခပ်သိမ်းသော သင်္ခတရားတို့၏။ ယွာယံ ပစ္စယာယတ္တဝုတ္တိတာ၊ အကြင် အကြောင်းနှင့် စပ်သော ဖြစ်ခြင်းရှိသည်၏ အဖြစ်သည်။ သာမညေန၊ သာမညအားဖြင့်။ ဧကဝိဓော၊ တစ်ပါးအဖို့ရှိသော။ သင်္ခါရလောကော၊ သင်္ခါရလောကမည်၏။ သေသေသုပိ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်တို့၌လည်း။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ သဗ္ဗတ္ထာပိ စ၊ ခပ်သိမ်းသော ပုဒ်တို့၌လည်း။ လောကိယဓမ္မဝ၊ လောကီတရားတို့ကိုသာလျှင်။ (နိ-၁၂၄) လောကောတိ၊ လောကဟူ၍။ အဓိပ္ပေတာ၊ အလိုရှိအပ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ လောကုတ္တရာနံ၊ လောကုတ္တရာတရားတို့၏။ ပရိညေယျတ္တာ ဘာဝါ၊ ပရိညေယျအဖြစ်၏ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ဥပါဒါနာနံ၊ ဥပါဒါန်တို့၏။ အာရမ္မဏဘူတာ၊ အာရုံဖြစ်၍ ဖြစ်ကုန်သော။ ခန္ဓာ၊ ခန္ဓာတို့တည်း။ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ ဥပါဒါန်၏ အာရုံဖြစ်သော ခန္ဓာတို့။ သတ္တ [စာမျက်နှာ-၅၃] ဝိညာဏဋ္ဌိတိယောတိ၊ ဝိညာဏဋ္ဌိတိယော-ဟူ၍။ တထာ တထာ၊ ထိုထို အခြင်းအရာအားဖြင့်။ သမုပ္ပန္နာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ပဇာယေဝ၊ သတ္တဝါတို့ကိုသာလျှင်။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ နာနတ္ထကာယာ နာနတ္တသညိနော၊ နာနတ္ထကာယာ နာနတ္တသညိပုဂ္ဂိုလ်တို့လည်းကောင်း။ ပ။ ဟေဋ္ဌိမာ၊ အောက်၌ ဖြစ်ကုန်သော။ တယော၊ သုံးပါးကုန်သော။ အာရုပ္ပါ စ၊ အရူပဗြဟ္မာတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သတ္တဝိဓာ၊ ခုနစ်ပါးအပြားရှိကုန်သော။ ပဇာယေဝ၊ သတ္တဝါတို့သည်သာလျှင်။ “ဝိညာဏံ တိဋ္ဌတိ ဧတ္ထာ”တိ၊ ဝိညာဏံ တိဋ္ဌတိ ဧတ္ထာ-ဟူသော ဝစနတ္ထကြောင့်။ ဝိညာဏဋ္ဌိတိယော နာမ၊ ဝိညာဏဋ္ဌိတိမည်ကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုနာနတ္တကာယအစရှိသည်တို့တွင်။ ဧတေသံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ ကာယေ၊ ကိုယ်၌။ နာနတ္တံ၊ ထူးသော အဖြစ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ နာနတ္တကာယာ၊ နာနတ္တ ကာယမည်ကုန်၏။ ဧတေသံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ နာနတ္တံ၊ ထူးသော အဖြစ်ဟူသော။ သညာ၊ သညာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ နာနတ္တထညီနော၊ နာနတ္တသညီပုဂ္ဂိုလ်တို့မည်ကုန်၏။ နာနတ္တသညိနော၊ မည်ကုန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤနာနတ္တသညီ၌။ သညာသီသေန၊ သညာကို ခေါင်းတပ်သဖြင့်။ ပဋိသန္ဓိဝိညာဏံ၊ ပဋိသန္ဓေဝိဉာဏ်ကို။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်၏။ သေသေသုပိ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်တို့၌လည်း။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းတည်း။
တတ္ထ၊ ထိုခုနစ်ပါးတို့တွင်။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ မနုဿာ၊ လူတို့သည်လည်းကောင်း။ ဆ ကာမာဝစရဒေဝါ စ၊ ခြောက်ထပ်သော ကာမာဝစရနတ်တို့သည်လည်းကောင်း။ နာနတ္တကာယာ နာနတ္တသညိနော၊ နာနတ္တကာယာ နာနတ္တသညီမည်ကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေသံ၊ ထိုနတ်လူတို့အား။ အညမညံ၊ အချင်းချင်း။ ဝိသဒိသတာယ၊ မတူသည်အဖြစ်ကြောင့်။ နာနာကာယာ၊ ထူးသော ကိုယ်ရှိကုန်၏။ ပဋိသန္ဓိသညာ စ၊ ပဋိသန္ဓေသညာသည်လည်း။ နဝဝိဓတာယ၊ ကိုးပါးအပြားရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ နာနာ၊ ထူးကုန်၏။ တီသု ပဌမဇ္ဈာနဘူမီသု၊ ပဌမဈာန်သုံးဘုံတို့၌။ ဗြဟ္မကာယိကာ စ၊ ဗြဟ္မာအပေါင်းတို့သည်လည်းကောင်း။ စတူသု အပါယေသု၊ အပါယ်လေးဘုံတို့၌။ သတ္တာ စ၊ သတ္တဝါတို့သည်လည်းကောင်း။ နာနတ္တကာယာ ဧကတ္တသညိနော နာမ၊ နာနတ္တကာယာ ဧကတ္တသညီပုဂ္ဂိုလ်တို့မည်ကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေသု၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့တွင်။ တိဏ္ဏမ္ပိ၊ သုံးပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဗြဟ္မပါရိသဇ္ဇာဒီနံ၊ ဗြဟ္မပါရီသဇ္ဇာ ဗြဟ္မာအစရှိသည်တို့၏။ သရီရံ၊ ကိုယ်သည်။ အညမညံ၊ အချင်းချင်း။ ဝိသဒိသံ၊ မတူ။ ပဋိသန္ဓိသညာ ပန၊ ပဋိသန္ဓေသညာသည်ကား။ ပဌမဇ္ဈာနဝိပါကဝသေန၊ ပဌမဈာန် ဝိပါက်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဧကာဝ၊ တူသည်သာလျှင်တည်း။ အပါယိကာနမ္ပိ၊ အပါယ်ဘုံ သတ္တဝါတို့အားလည်း။ တထာ၊ ထို့အတူတည်း။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ တေသံ ပန၊ ထိုအပါယ်သတ္တဝါတို့အားကား။ အကု (နိ-၁၂၅) သလဝိပါကာ ဟေတုကာဝ၊ အကုသလဝိပါက် အဟိတ်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ပဋိသန္ဓိသညာ၊ ပဋိသန္ဓေသညာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယဇ္ဈာနဘူမိကာ၊ ဒုတိယဈာန်ဘုံ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ ပရိတ္တာဘအပ္ပမာဏာဘအာဘဿရာ ပန၊ ပရိတ္တာဘအပ္ပမာဏာဘအာဘဿရာဗြဟ္မာတို့သည်ကား။ ဧကတ္တကာယာ နာနတ္တသညိနော နာမ၊ ဧကတ္တကာယာ နာနတ္တသညီပုဂ္ဂိုလ်တို့မည်ကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ တေသံ၊ ထိုဗြဟ္မာတို့အား။ ကာယော၊ ကိုယ်သည်။ ဧကပ္ပမာဏောဝ၊ တူသော ပမာဏရှိသည်သာလျှင်တည်း။ ပဋိသန္ဓိသညာ ပန၊ ပဋိသန္ဓိသညာသည်ကား။ ဒုတိယတတိယဇ္ဈာန ဝိပါကဝသေန၊ ဒုတိယဈာန်ဝိပါက် တတိယဈာန်ဝိပါက်အစွမ်းဖြင့်။ နာနာ၊ ထူးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတိယဇ္ဈာန ဘူမိယံ၊ တတိယဈာန်ဘုံ၌။ တယော၊ သုံးပါးကုန်သော။ ပရိတ္တာသုဘာဒယော၊ ပရိတ္တာသုဘာအစရှိသည်တို့သည်လည်းကောင်း။ စတုဇ္ဈာနဘူမိယံ၊ စတုတ္ထဈာန်ဘုံ၌။ အသညသတ္တဝဇ္ဇိတာ၊ အသညသတ်ကိုကြဉ်၍။ ဝေဟမ္ဖလာ ပဉ္စ သုဒ္ဓဝါသာ၊ ဝေဝဟပ္ဖိုလ် သုဒ္ဓါဝါသ ငါးဘုံတို့သည်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ နဝသု ဘူမိသု၊ ကိုးဘုံတို့၌။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ဧကတ္တကာယာ ဧကတ္တသညိနော နာမ၊ ဧကတ္တကာယာ ဧကတ္တသညီပုဂ္ဂိုလ်တို့မည်ကုန်သည်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသော ဘုံတို့၌။ အာဘာနာနတ္တေန ပန၊ အရောင်ထူးသော အဖြစ်ဖြင့်ကား။ ကာယနာနတ္တံ၊ ကိုယ်ထူးသည်၏ အဖြစ်ကို။ န ဂယှတိ၊ မယူအပ်။ သဏ္ဌာနနာနတ္တေနေဝ၊ သဏ္ဌာန်ထူးသော အဖြစ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဂယှတိ၊ ယူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ သိအပ်၏။ အသညသတ္တာ၊ အသညသတ်ဗြဟ္မာတို့သည်။ ဝိညာဏာဘာဝေန၊ ဝိညာဉ်မရှိခြင်းကြောင့်။ ဝိညာဏဋ္ဌိတိသင်္ချံ၊ ဝိညာဏဋ္ဌိတိ အရေအတွက်သို့။ န ဂစ္ဆန္တိ၊ မရောက်ကုန်။ နေဝသညာ နာသညာယတနံ ပန၊ နေဝသညာ နာသညာယတနံဗြဟ္မာတို့သည်ကား။ သညာယ၊ သညာ၏။ သုခုမတ္တံ ယထာ၊ သိမ်မွေ့သော အဖြစ်ကဲ့သို့။ ဝိညာဏဿာပိ၊ ဝိဉာဏ်၏လည်း။ သုခုမတ္တာ၊ သိမ်မွေ့သောကြောင့်။ နေဝဝိညာဏံ နာဝိညာဏံ၊ ဝိညာဉ်ရှိသည်လည်းမဟုတ် မရှိသည်လည်း မဟုတ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပရိဗျတ္တ ဝိညာဏကိစ္စဝန္တေသု၊ ထင်သော ဝိညာဉ်၏ ကိစ္စရှိကုန်သော။ ဝိညာဏဋ္ဌိတီသု၊ ဝိညာဏဋ္ဌိတိတို့၌။ န ဂယှတိ၊ မယူအပ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သေသာနိ၊ ကြွင်းကုန်သော။ အာကာသာနဉ္စာယတနာဒီနိ၊ အာကာသာနဉ္စာယတန အစရှိကုန်သော။ တီဏိယေဝ၊ သုံးပါးတို့ကိုသာလျှင်။ ဂဟိတာနိ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ တေဟိ၊ ထိုသုံးပါးသော အရူပတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဣမာ၊ ဤဧကတ္တကာယ ဧကတ္တသညီ အစရှိသည်တို့ကို။ သတ္တ ဝိညာဏဋ္ဌိတိယောတိ၊ ဝိညာဏဋ္ဌိတိယော-ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။
အဋ္ဌ လောကဓမ္မာတိ၊ အဋ္ဌ လောကဓမ္မ-ဟူသည်ကား။ လာဘော၊ လာဘ်ရခြင်း။ အလာဘော၊ လာဘ်မရခြင်း။ ယသော၊ ကျော်စောခြင်း။ အယသော၊ မကျော်စောခြင်း။ အယသော၊ မကျော်စောခြင်း။ နိန္ဒာ၊ ကဲ့ရဲ့ခြင်း။ ပသံသာ၊ ချီးမွမ်းခြင်း။ သုခံ၊ ချမ်းသာခြင်း။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲခြင်း။ ဣမေ အဋ္ဌ၊ ဤရှစ်ပါးတို့သည်။ လောကဿ၊ လောက၏။ သဘာဝတ္တာ၊ (နိ-၁၂၆) သဘောဖြစ်သောကြောင့်။ လောကဓမ္မာ၊ လောကဓမ္မမည်ကုန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤလောကဓံ၌။ လာဘအလာဘာဒိပစ္စယာ၊ လာဘ, အလာဘ-စသော အကြောင်းကြောင့်။ ဥပ္ပဇ္ဇနကာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ အနုရောဓဝိရောဓာဝ၊ သာယာခြင်း, ဆန့်ကျင်ခြင်းတို့ကိုသာလျှင်။ လာဘာဒိသဒ္ဒေဟိ၊ လာဘ-အစရှိသော သဒ္ဒါတို့ဖြင့်။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ နဝ သတ္တာဝါသာတိ၊ နဝ သတ္တာဝါသ-ဟူသည်ကား။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တသတ္တ [စာမျက်နှာ-၅၄] ဝိညာဏဋ္ဌိတိယော ဧဝ၊ ဆိုအပ်သော ဝိညာဏဋ္ဌိတိတို့ကိုသာလျှင်။ အသညသတ္တစတုတ္ထာရုပ္ပေဟိ၊ အသညသတ်, စတုတ္ထအရူပတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ “နဝ သတ္တာဝါသာ”တိ၊ ကိုးပါးသော သတ္တာဝါသတို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤအရပ်၌။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ အာဝသန္တိ၊ နေကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သတ္တာဝါသာ၊ သတ္တာဝါသမည်ကုန်၏။ သတ္တနိကာယာ၊ သတ္တဝါတို့နေရာ ရ၏။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ တထာ ပဝတ္တာ၊ ထိုအခြင်းအရာအားဖြင့်ဖြစ်သော။ ပဇာ ဧဝ၊ သတ္တဝါတို့ကိုသာလျှင်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ သင်္ခါရလောကဘာဝေန၊ သင်္ခါရလောကအဖြစ်ဖြင့်။ ဂယှန္တိ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဒသာယတနာနီတိ၊ ဒသာယတနာနိ-ဟူသည်ကား။ ဓမ္မာယတနမနာယတနဝဇ္ဇိတာနိ၊ ဓမ္မာယတန, မနာယတနသည် ကြဉ်အပ်ကုန်သော။ ဒသ၊ ဆယ်ပါးတို့လည်းကောင်း။
ဧတ္ထ၊ ဤသင်္ခါရလောကကို ပြရာ၌။ တီသု ဘဝေသု၊ ဘုံသုံးပါးတို့၌။ အဿာဒဒဿနဝသေန၊ သာယာခြင်းကို ပြသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ တိဿော၊ သုံးပါးကုန်သော။ ဝေဒနာဝ၊ ဝေဒနာတို့ကိုသာလျှင်။ လောကဘာဝေန၊ လောက၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တထာ၊ တူ။ ပစ္စယဒဿနဝသေန၊ အကြောင်းကို ပြသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ စတ္တာရော အာဟာရာဝ၊ အာဟာရလေးပါးတို့ကိုသာလျှင်။ အတ္တဂ္ဂါဟနိမိတ္တဒဿနဝသေန၊ အတ္တဟူ၍ စွဲလမ်းခြင်းအကြောင်းကို ပြသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဆ အဇ္ဈတ္တိကာနေဝ အာယတနာနိ၊ အဇ္ဈတ္တိကာယတနခြောက်ပါးတို့ကိုသာလျှင်။ ထူလသညီဘဝဒဿနဝသေန၊ ရုန့်ရင်းသော သညာရှိသော ဘဝကို ပြသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ သတ္တဝိညာဏဋ္ဌိတိယောဝ၊ ဝိဉာဏဋ္ဌိတိခုနှစ်ပါးတို့ကိုသာလျှင်။ အနုရောဓဝိရောဓဒဿနဝသေန၊ သာယာခြင်း, ဆန့်ကျင်ခြင်းကို ပြသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဋ္ဌလောကဓမ္မာဝ၊ ရှစ်ပါးသော လောကဓံတို့ကိုသာလျှင်။ ထူလာယတနဒဿနဝသေန၊ ရုန့်ရင်းသော အာယတနကို ပြသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒသာယတနာနေဝ၊ ဆယ်ပါးသော အာယတနတို့ကိုသာလျှင်။ လောကဘာဝေန၊ လောကအဖြစ်ဖြင့်။ ဝုတ္တာနိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုပြအပ်သော ဝေဒနာအစရှိသည်တို့ကို။ ဂဟဏေနေဝ၊ ယူ (နိ-၁၂၇) သဖြင့်လျှင်။ တန္နိဿယတပ္ပဋိဗဒ္ဓါ တဒါရမ္မဏာ၊ ထိုဝေဒနာအစရှိသည်ကို မှီကုန်, ထိုဝေဒနာအစရှိသည်နှင့် စပ်ကုန်, ထိုဝေဒနာအစရှိသည်လျှင် အာရုံရှိကုန်သော။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ တေဘူမကာ၊ တေဘူမက ဖြစ်ကုန်သော။ နာမရူပဓမ္မာ၊ နာမ်ရုပ်တရားတို့ကို။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ ဂဟိတာဝ၊ ယူအပ်ကုန်သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သေသေဟိ၊ ကြွင်းကုန်သော။ ဧကဝိဓာဒိကောဋ္ဌာသေဟိ၊ ဧကဝိဓ-စသော ကောဋ္ဌာသတို့ဖြင့်။ သရူပေနေဝ၊ သရုပ်အားဖြင့်သာလျှင်။ တေ၊ ထိုနာမ်ရုပ်တို့ကို။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
အာသယံ ဇာနာတီတိအာဒိသု၊ အာသယံ ဇာနာတီ-အစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ ဧတ္ထ၊ ဤတရား၌။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အာဂမ္မ၊ ရောက်၍။ သေတိ၊ ကိန်းတတ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ အာသယော၊ အာသယမည်၏။ အညသ္မိံ ဝိသယေ၊ တစ်ပါးသောအရာ၌။ ပဝတ္တိတွာပိ၊ ဖြစ်၍လည်း။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ယတ္ထ၊ အကြင်တရား၌။ သရသေန၊ မိမိသဘောအားဖြင့်။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ သော၊ ထိုတည်ရာ တရားသည်။ ဝဋ္ဋာသယော၊ ဝဋ်နှင့် ယှဉ်သော တည်ရာလည်းကောင်း။ ဝိဝဋ္ဋသယော၊ ဝဋ်ကင်းသော တည်ရာလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ ဒုဝိဓော၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင်။ ဝဋ္ဋာသယော၊ ဝဋ်နှင့် ယှဉ်သော တည်ရာသည်။ သဿတုစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိဝသေန၊ သဿတဒိဋ္ဌိ, ဥစ္ဆေဒ ဒိဋ္ဌိအစွမ်းဖြင့်။ ဒုဝိဓော၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ ဝိဝဋ္ဋာသယော ပန၊ ဝဋ်ကင်းသော တည်ရာသည်ကား။ ဝိပဿနာသင်္ခါတာ၊ ဝိပဿနာ-ဟူသော။ အနုလောမိကာ ခန္တိ၊ အနုလောမိကခန္တိလည်းကောင်း။ မဂ္ဂသင်္ခါတံ၊ မဂ်-ဟူသော။ ယထာဘူတဉာဏဉ္စ၊ ယထာဘူတဉာဏ်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒုဝိဓော၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ ယထာဟ၊ အဘယ်သို့ ဟောတော်မူသနည်း။ “သဿတုစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ စ၊ ပ။ သဒ္ဒိတ”န္တိ၊ သဿတုစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ စ၊ ပ။ သဒ္ဒိတံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဟော၏။
သဿတု စ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ စ၊ သဿတ, ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိသည်လည်းကောင်း။ ခန္တိစေဝါနုလောမိကံ၊ အနုလောမိကခန္တိသည်လည်းကောင်း။ ယံ ယထာဘူတဉ္စ ဉာဏံ၊ အကြင် ယထာဘူတဉာဏ်သည်လည်းကောင်း။ အတ္ထိ၊ ၏။ ဧတံ၊ ဤလေးပါးကို။ အာသယသဒ္ဒိတံ၊ အာသယဟု ဆိုအပ်၏။
ဒုဝိဓမ္ပိ၊ နှစ်ပါးအပြားရှိသည်ဖြစ်သော။ ဧတံ အာသယံ၊ ထိုအာသယကို။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့အား။ အပ္ပဝတ္တိက္ခဏေယေဝ၊ ဖြစ်ဆဲခဏ မဟုတ်သည်၌ပင်လျှင်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွဘုရားသည်။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားအားဖြင့်။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ အနုသယန္တိ၊ အနုသယ-ဟူသည်ကား။ ကာမရာဂါနုသယာဒိဝသေန၊ ကာမရာဂါနုသယ-အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ သတ္တဝိဓံ၊ ခုနစ်ပါးအပြားရိသော။ အနုသယံ၊ အနုသယကို။ စရိတန္တိ၊ စရိတံ-ဟူသည်ကား။ (နိ-၁၂၈) “သုစရိတဒုစ္စရိတံ၊ သုစရိုက် ဒုစရိုက်ကို။” ဣတိ၊ ဤသို့။ နိဒ္ဒေသေ၊ နိဒ္ဒေသ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ စရိတန္တိ၊ စရိတံ-ဟူသည်ကား။ စရိယာ၊ စရိုက်တို့တည်း။ တေ၊ ထိုစရိုက်တို့သည်။ ရာဂါဒယော၊ ရာဂ-အစရှိကုန်သော။ ဆ မူလစရိယာ၊ ခြောက်ပါးသော မူလစရိုက်တို့တည်း။ သံသဂ္ဂသန္နိပါတဝသေန၊ ရောယှက်စုဝေးခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ အနေကကဝိဓာ၊ များသော အပြားရှိကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အဓိမုတ္တိန္တိ၊ အဓိမုတ္တိ-ဟူသည်ကား။ အဇ္ဈာသယဓာတု၊ အလိုသဘောတည်း။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထို အရာသို့။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ အဘိရုစိဝသေန၊ လွန်သော အလို၏ အစွမ်းဖြင့်။ နိန္နတာ၊ ညွတ်သော အဖြစ်တည်း။ သာ၊ ထိုအဓိမုတ္တိသည်။ ဟီနာဓိမုတ္တိ၊ ယုတ်သည်သို့ ညွတ်ခြင်းလည်းကောင်း။ ပဏီတာဓိမုတ္တိ၊ မြတ်သည်သို့ ညွတ်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒုဝိဓာ၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ ယာယ၊ အကြင် အဓိမုတ္တိဖြင့်။ ဒုဿီလဒိကေ၊ ဒုဿီလ-အစရှိကုန်သော။ [စာမျက်နှာ-၅၅] ဟီနာဓိမုတ္တိကေ၊ ယုတ်သော နှလုံးသွင်းရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ သေဝန္တိ၊ မှီဝဲကုန်၏။ သာ၊ ထိုအဓိမုတ္တိသည်။ ဟီနာဓိမုတ္တိ၊ ဟီနာဓိမုတ္တမည်၏။ ယာယ၊ အကြင် အဓိမုတ္တိဖြင့်။ ပဏီတာဓိမုတ္တိကေ၊ မြတ်သော နှလုံးသွင်းရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ သေဝန္တိ၊ မှီဝဲကုန်၏။ သာ အဓိမုတ္တိ၊ ထိုအဓိမုတ္တိသည်။ ပဏီတာဓိမုတ္တိ၊ ပဏီတာဓိမုတ္တမည်၏။ ဒုဝိဓမ္ပိ၊ နှစ်ပါးအပြားရှိသည်လည်း ဖြစ်သော။ တံ အဓိမုတ္တိံ၊ ထိုအဓိမုတ္တိကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သဗ္ဗာကာရတော၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားအားဖြင့်။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဧတေသံ၊ ထိုသတ္တဝါတို့အား။ အပ္ပံ၊ နည်းသော။ ရာဂါဒိရဇံ၊ ရာဂ-အစရှိသော မြူသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အပ္ပရဇက္ခာ၊ အပ္ပရဇက္ခမည်ကုန်၏။ အနုဿဒရာဂါဒိဒေါသာ၊ ရာဂ-အစရှိသော အပြစ်မထူပြောသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို ရ၏။ ဥဿဒရာဂါဒိဒေါသာ၊ ထူပြောသော ရာဂ-အစရှိသော အပြစ်ရှိသော သူတို့သည်။ မဟာရဇက္ခာ၊ မဟာရဇက္ခမည်ကုန်၏။ ဥပနိဿယဘူတေဟိ၊ အားကြီးသော မှီရာဖြစ်ကုန်သော။ တိက္ခေဟိ၊ ထက်ကုန်သော။ သဒ္ဓါဒိဣန္ဒြိယေဟိ၊ သဒ္ဓါအစရှိသော ဣန္ဒြေတို့နှင့်။ သမန္နာဂတာ၊ ပြည့်စုံသော သူတို့သည်။ တိက္ခိန္ဒြိယာ၊ ထက်သော ဣန္ဒြေရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့မည်ကုန်၏။ မုဒုကေဟိ စ၊ နုသော ဣန္ဒြေတို့နှင့်။ သမန္နာဂတာ၊ ပြည့်စုံသော သူတို့သည်။ မုဒိန္ဒြိယာ စ၊ နုံ့သော ဣန္ဒြေရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့မည်ကုန်၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တာနိ၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ သုန္ဒရေဟိ စ၊ ကောင်းသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ အသုန္ဒရေဟိ စ၊ မကောင်းသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ အာသယာဒီဟိ၊ အာသယ-အစရှိသည်တို့နှင့်။ သမန္နာဂတာ၊ ပြည့်စုံသော သူတို့ကို။ သွာကာရာ စ၊ ကောင်းသော အခြင်းအရာရှိ၏ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဒွါကာရာ စ၊ မကောင်းသော အခြင်းအရာရှိ၏ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ သမ္မတ္တနိယမံ၊ ကောင်းသော (နိ-၁၂၉) သဘောရှိသည်ဖြစ်၍ မြဲသော မဂ်ကို။ ဝိညာပေတုံ၊ သိစေခြင်းငှာ။ သုကရာ၊ လွယ်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ သုဝိညာပယာ၊ သိလွယ်သော ပုဂ္ဂိုလ်မည်ကုန်၏။ ဝိပရီတာ၊ ထိုမှ ပြန်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ဒုဝိညာပယာ၊ သိခဲသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့မည်ကုန်၏။ မဂ္ဂဖလပဋိဝေဓာယ၊ မဂ်ဖိုလ်ကို သိခြင်းငှာ။ ဥပနိဿယသမ္ပန္နာ၊ အထောက်အပံ့နှင့် ပြည့်စုံသော သူတို့သည်။ ဘဗ္ဗာ၊ ထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ မည်ကုန်၏။ ဝိပရီတာ၊ ထိုမှ ပြန်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ အဘဗ္ဗာ၊ မထိုက်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ မည်ကုန်၏။ ဧဝံ၊ သို့။ သတ္တသန္တာနဂတဓမ္မဝိသေသဇာနနေနေဝ၊ သတ္တဝါတို့၏ သန္တာန်၌ ရှိသော တရားအထူးကို သိသဖြင့်သာလျှင်။ သတ္တလောကောပိ၊ သတ္တလောကကိုလည်း။ ဝိဒိတော၊ သိအပ်ပြီ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ ဓမ္မဝိနိမုတ္တဿ၊ တရားမှ လွတ်သော။ သတ္တဿ၊ သတ္တဝါ၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
ဧကံ စက္ကဝါဠံ။ ပ။ ယောဇနာနီတိ ဧတ္ထ၊ ဧကံ စက္ကဝါဠံ။ ပ။ ယောဇနာနိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဟောတီတိ၊ ဟောတိဟူ၍။ သေသော၊ ပါဌ်ကြွင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပရိက္ခေပတော၊ အဝန်းအားဖြင့်။ ပမာဏံ၊ ပမာဏကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သေသော၊ ပါဌ်ကြွင်းထည့်အပ်၏။ စက္ကဝါဠဿ၊ စကြာဝဠာ၏။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ပရိမဏ္ဍလံ၊ အဝန်းသည်။ ဆတ္တိံ သသတသဟဿာနိ၊ သုံးသန်း ခြောက်သိန်းတို့သည် လည်းကောင်း။ ပ။ သတာနိ စ၊ သုံးရာငါးဆယ်တို့သည် လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ တတ္ထာတိ၊ တတ္ထာ-ဟူသည်ကား။ စက္ကဝါဠေ၊ စကြာဝဠာ၌။ ဒွေ သတသဟဿာနိ၊ နှစ်သိန်းကုန်သော။ စတ္တာရိ နဟုတာနိ စ၊ လေးသောင်းလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ယာနိ ယောဇနာနိ၊ အကြင် ယူဇနာတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ဧတ္တကံ ဧတ္တကပ္ပမာဏံ၊ ဤပမာဏမျှလောက်။ ဗဟလတ္တေန၊ ထူသောအဖြစ်ဖြင့်။ အယံ ဝသုန္ဒရာ၊ ဤမြေကို။ သင်္ခါတာ၊ ရေတွက်အပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယှဉ်ခြင်းတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုဂါထာ၌။ ဧတ္တကန္တိ၊ ဧတ္တကံ-ဟူသော ပုဒ်ကို။ ကိရိယာဝိသေသနံ၊ ကိရိယာဝိသေသန-ဟူ၍။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ သန္ဓာရကံ၊ ခံသော။ ဇလံ၊ ရေသည်။ ဧတ္တကံ ဧတ္တကပ္ပမာဏံ၊ ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပတိဋ္ဌိတံ၊ တည်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယှဉ်ခြင်းတည်း။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထ-ဟူသည်ကား။ စက္ကဝါဠေ၊ စကြာဝဠာ၌။ အဇ္ဈောဂါဠှုဂ္ဂတာတိ၊ အဇ္ဈောဂါဠှုဂ္ဂတာ-ဟူသည်ကား။ အဇ္ဈောဂဠှာ စ၊ စူးဝင်သည်လည်း ဖြစ်သော။ ဥဂ္ဂတာ စ၊ တက်သည်လည်း ဖြစ်သော။ ဗြဟ္မာတိ၊ ဗြဟာ-ဟူသည်ကား။ မဟန္တာ၊ ကြီးသော။ ယောဇနာနံ သတာနုစ္စော။ ဟိမဝါ ပဉ္စာတိ၊ ယောဇနာနံ သတာနုစ္စော။ ဟိမဝါ ပဉ္စ-ဟူသည်ကား။ ယော ဇနာနံ၊ ယူဇနာတို့၏။ ပဉ္စသတာနိ၊ ငါးရာတို့တိုင်တိုင်။ ဥစ္စော ဥဗ္ဗေဓော၊ မြင့်၏။ တိပဉ္စယောဇနက္ခန္ဓပရိက္ခေပါတိ၊ တိပဉ္စယောဇနက္ခန္ဓပရိက္ခေပါ-ဟူသည်ကား။ ပန္နရသယောဇနပ္ပမာဏက္ခန္ဓပရိဏာဟာ၊ တစ်ဆယ့်ငါးယူဇနာ ပင်စည်လုံးပတ် ရှိ၏။ နဂဝှယာတိ၊ နဂဝှယာ-ဟူသည် (နိ-၁၃၀) ကား။ ရုက္ခာဘိဓနာ၊ သစ်ပင်အမည်ဖြစ်သော။ ဇမ္ဗု၊ သပြေင်သည်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယှဉ်ခြင်းတည်း။ သမန္တတောတိ၊ သမန္တတော-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗဘာဂေန၊ ခပ်သိမ်းသော အဖို့ဖြင့်။ အာယာမတော စ၊ အလျားအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝိတ္ထာရတော စ၊ အနံအားဖြင့်လည်းကောင်း။ သတယောဇနဝိတ္ထာရာ၊ ယူဇနာတရာကျယ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ယဿာနုဘာဝေနာတိ၊ ယဿာနုဘာဝေန-ဟူသည်ကား။ ယဿ၊ အကြင် သပြေပင်၏။ မဟန္တတာကပ္ပဋ္ဌာယိတာဒိပ္ပကာရေန၊ ကြီးသော အဖြစ် တစ်ကမ္ဘာတည်သည်၏ အဖြစ်စသည် အပြားရှိသော။ ပဘာဝေန၊ အာနုဘော်ဖြင့်။ ပရိက္ခိပိတွာ တံ သဗ္ဗံ၊ လောကဓာတုမယံ ဌိတောတိ၊ ပရိက္ခိပိတွာ တံ သဗ္ဗံ၊ လောကဓာတုမယံ ဌိတော-ဟူသည်ကား။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော။ တံ သဗ္ဗမ္ပိ၊ ထိုအလုံးစုံကိုလည်း။ ပရိက္ခိပိတွာ၊ ဝန်းရံ၍။ စက္ကဝါဠသိလုစ္စယော၊ စက္ကဝဠာတောင်သည်။ ဌိတော၊ တည်၏။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ဧကာ၊ တစ်ခုသော။ လောကဓာတု နာမ၊ လောကဓာတ်မည်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ မကာရာ၊ မအက္ခရာကို။ ပဒသန္ဓိဝသေန၊ ပုဒ်စပ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္ထော၊ ဆိုအပ်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နညးကား။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ တံ လောကဓာတုံ၊ ထိုလောကတိုက်ကို။ ပရိက္ခိပိတွာ၊ ဝန်းရံ၍။ အယံ စက္ကဝါဠသိလုစ္စယော၊ ဤစကြာဝဠာတောင်သည်။ ဌိတော၊ တည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။
[စာမျက်နှာ-၅၆] တတ္ထာတိ၊ တတ္ထာ-ဟူသည်ကား။ တဿံ လောကဓာတုယံ၊ ထိုလောကဓာတ်၌။ တာဝိံသဘဝနန္တိ၊ တာဝိံသဘဝနံ-ဟူသည်ကား။ တိဒသပုရံ၊ တာဝတိံသာမြို့တည်း။ အသုရဘဝနန္တိ၊ အသုရဘဝနံ-ဟူသည်ကား။ အသုရပုရံ၊ အသုရပြည်တည်း။ အဝီစိမဟာနိရယော စ၊ အဝီစိငရဲကြီးသည်လည်း။ တထာ၊ ထို့အတူ။ ဒသသဟဿယောဇနာ၊ ယူဇနာတစ်သောင်းရှိ၏။ သော ပန၊ ထိုငရဲကြီးသည်ကား။ စတုန္နံ လောဟဘိတ္တီနံ၊ သံဖြင့် ပြီးသော နံရံလေးဘက်တို့၏။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ ယောဇနသတာယာမဝိတ္ထာရောပိ၊ ယူဇနာတရာ အလျား, အနံရှိသော်လည်း။ သမန္တာ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ သောဠသဟိ၊ တစ်ဆယ့်ခြောက်ခုကုန်သော။ ဥဿဒနိရယေဟိ၊ ဥဿဒရက် ငရဲတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဒသသဟဿယောဇနော၊ ယူဇနာတစ်သောင်းကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ဆိုအပ်၏။ တဒန္တရေသူတိ၊ တဒန္တရေသု-ဟူသည်ကား။ တေသံ စက္ကဝါဠာနံ၊ ဤစကြာဝဠာတို့၏။ အန္တရေသု၊ အကြားတို့၌။ လောကာနံ စက္ကဝါဠာနံ၊ စကြဝဠာတို့၏။ အန္တရေ ဝိဝရေ၊ အကြား၌။ ဘဝတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်။ လောကန္တရိကာ၊ လောကန္တရိက်ငရဲမည်ကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အာသန္နဋ္ဌပိတာနံ၊ နီးနီးထားအပ်ကုန်သော။ တိဏ္ဏံ၊ သုံးပါးကုန်သော။ သကဋစက္ကာနံ၊ လှည်းဘီးတို့၏လည်းကောင်း။ ပတ္တာနံ ဝါ၊ သပိတ်တို့၏လည်းကောင်း။ အန္တရသဒိသေ၊ အကြားနှင့် တူသော။ တိဏ္ဏံ တိဏ္ဏံ၊ သုံးတိုက် သုံးတိုက်ကုန်သော။ စက္ကဝါဠာနံ၊ တို့ (နိ-၁၃၁) ၏။ အန္တရေ၊ အကြား၌။ ဧကမေကော၊ တစ်ခုတစ်ခုသော။ လောကန္တရိကော၊ လောကန္တရိက အမည်ရှိသော။ အဋ္ဌယောဇနသဟဿပ္ပမာဏော၊ ယူဇနာရှစ်ထောင်ပမာဏရှိသော။ သီတနရကော၊ အေးသော ငရဲသည်။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ အကုသလဝိပါကေန၊ အကုသိုလ်အကျိုးအားဖြင့်။ နိဗ္ဗတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ အနန္တာနီတိ၊ အနန္တာနိ-ဟူသည်ကား။ တိရိယံ၊ ဖီလာ။ အဋ္ဌသု ဒိသာသု၊ ရှစ်မျက်နှာတို့၌။ စက္ကဝါဠာနိ၊ စကြာဝဠာတို့သည်။ အာကာသော ဝိယ၊ ကောင်းကင်ကဲ့သို့။ အနန္တာနိ၊ အဆုံးမရှိကုန်။ ဥဒ္ဓံ၊ အထက်၌လည်းကောင်း။ အဓော စ၊ အောက်၌လည်းကောင်း။ အန္တာနေဝ၊ အဆုံးရှိကုန်သည်သာလျှင်တည်း။ အနန္တေန ဗုဒ္ဓဉာဏေနာတိ ဧတ္ထ၊ အနန္တေန ဗုဒ္ဓဉာဏေန-ဟူသည်သော ပုဒ်၌။ အနန္တဉေယျပဋိဝေဓသာမတ္ထိယယောဂတော၊ အဆုံးမရှိသော ဉေယျဓံကို သိခြင်းငှာ စွမ်းနိုင်သောအဖြစ်နှင့် ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ အနန္တန္တိ၊ အနန္တ-ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
အတ္တနောတိ ဧတံ၊ အတ္တနော-ဟူသော ပုဒ်သည်။ နိဿက္ကဝစနံ၊ ပဉ္စမီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ အတ္တတော၊ မိမိထက်။ ဣတိ အတ္ထော၊ အနက်။ ဂုဏေဟိ၊ ဂုဏ်တို့ဖြင့်။ အတ္တနော၊ မိမိထက်။ ဝိသိဋ္ဌတရဿ၊ ထူးသော သူ၏။ ဣတိ သမ္ဗန္ဓော၊ ဤသို့ စပ်။ ဧတ္ထ၊ ဤဝါကျ၌။ တရဂ္ဂဟဏဉ္စ၊ တရသဒ္ဒါကိုလည်း။ အနုတ္တရောဟိ ပဒဿ၊ အနုတ္တရော-ဟူသော ပုဒ်၏။ အတ္ထနိဒ္ဒေသဝသေန၊ အနက်ကို ပြသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ကတံ၊ ၏။ သဒိသဿ၊ တူသော။ ကဿစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်၏။ အတ္ထိတာယ၊ ရှိသောကြောင့်။ န ကတံ၊ ပြုသည် မဟုတ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သဒေဝကေ၊ နတ်နှင့် တကွသော။ လောကေ၊ လောက၌။ တထာဂတဿ၊ မြတ်စွာဘုရားနှင့်။ သဒိသကပ္ပေါ၊ တူ၏ဟု ကြံအပ်သော။ ကောစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ သဒိသော၊ တူသော သူသည်။ ကုတော၊ အဘယ်မှာ ရှိအံ့နည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သီလဂုဏေနာပိ အသမော”တိအာဒိ၊ သီလဂုဏေနာပိ အသမော ဤသို့ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ အသမေဟိ၊ မတူကုန်သော။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေဟိ၊ ဘုရားတို့နှင့်။ သမော၊ တူသည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အသမသမော၊ အသမသမောမည်၏။ ဧတဿ ဘဂဝတော၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားအား။ ပဋိမာ၊ တူသော သူသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အပ္ပဋိမော၊ အပ္ပဋိမောမည်၏။ သေသေသုပိ၊ ကြွင်းသည်တို့၌လည်း။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းတည်း။ တတ္ထ၊ ထို အပ္ပဋိမော-စသော ပုဒ်၌။ ဥပမာမတ္တံ၊ စဉ်းှုယ် တူကာမျှသည်။ ပဋိမာ၊ ပဋိမာမည်၏။ သဒိသူပမာ၊ အလွန်တူသော အဖြစ်သည်။ ပဋိဘာဂေါ၊ ပဋိဘာဂမည်၏။ ယုဂပ္ပါဟဝသေန၊ အစုံကို ယူသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဌိတော၊ တည်သော သူသည်။ ပဋိမော၊ ပြိုင်ဘက်ဖြစ်သော။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ အတ္တနာတိ၊ အတ္တန-ဟူသည်ကား။ အတ္တတော၊ မိမိထက်။ ပုရိသဓမ္မေတိအာဒီသု၊ ပုရိသဓမ္မေ-အစရှိသော ပုဒ်တို့၌။ ဝိဂ္ဂဟော၊ ဝိဂြိုဟ်ကား။ (ထည့်။) ဒမိတဗ္ဗာ၊ ဆုံးမအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ (နိ-၁၃၂) ဒမ္မာ၊ ဒမ္မမည်ကုန်၏။ “ဒမ္မပုရိသာ”တိ၊ ဒမ္မပုရိသ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ဆိုလိုလျက်။ ဝိသေသနဿ၊ ဝိသေသန၏။ ပရနိပါတံ၊ နောက်၌ ကျခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ “ပုရိသဒမ္မာ”တိ၊ ပုရိသဒမ္မ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤပုဒ်၌။ ပုရိသဂ္ဂဟဏံ၊ ယောက်ျားကို ယူခြင်းသည်။ ဥက္ကဋ္ဌဝသေန၊ အလွန်၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဣတ္ထီနမ္ပိ၊ မိန်းမတို့အားလည်း။ ဒမေတဗ္ဗဘာဝတော၊ ဆုံးမအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဒေါသဝိသဿ၊ ဒေါသ-ဟူသော အဆိပ်အတောက်ကို။ ဝိနောဒနေန၊ ဖျောက်သဖြင့်။ နိဗ္ဗိသာ၊ အဆိပ်အတောက်ကင်းသည်ကို။ ကတာ၊ ပြုအပ်၏။ အတ္ထပဒန္တိ၊ အတ္ထပဒံ-ဟူသည်ကား။ အတ္ထာဘိဗျဉ္ဇနကံ၊ အနက်ကို ပြတတ်သော။ ပဒံ၊ ပုဒ်တည်း။ ဝါကျံ၊ တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဧကပဒဘာဝေန၊ တစ်ပုဒ်တည်း အဖြစ်ဖြင့်။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အနညသာဓာရဏော၊ သူတစ်ပါးတို့နှင့် မဆက်ဆံသော။ ပုရိသဒမ္မသာရထိဘာဝေါ၊ ဆုံးမအပ်သော ယောက်ျားတို့ကို ဆုံးမတတ်သော အဖြစ်ကို။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ကြောင့်။ “ဘဂဝါ ဟီ”တိအာဒိ၊ ဘဂဝါဟိ-စသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ အဋ္ဌ ဒိသာတိ၊ အဋ္ဌ ဒိသာ-ဟူသည်ကား။ အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော၊ ရှစ်ပါးသော သမာပတ်တို့သည်။ အသဇ္ဇမာနာတိ၊ အသဇ္ဇမာန-ဟူသည်ကား။ ဝသီဘာဝပ္ပဝတ္တိယာ၊ ဝသီဘော်သို့ ရေက်သဖြင့်။ နိဿင်္ဂစာရာ၊ မငြိမတွယ် သွားသည်ဖြစ်၍။
ပစ္စက္ခော၊ မျက်မှောက်ဖြစ်သော။ အတ္တဘာဝေါ၊ အတ္တဘောကို။ ဒိဋ္ဌဓမ္မော၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုမျက်မှောက် အတ္တဘော၌။ နိယုတ္တော၊ ယှဉ်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကော၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကမည်၏။ ဣဓလောကတ္ထော၊ ဤပစ္စုပ္ပန်လောကအကျိုး ရ၏။ ကမ္မတိလေသဝသေန၊ ကံ, ကိလေသာတို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ သမ္ပရေတဗ္ဗတော သမာဂန္တဗ္ဗတော၊ ရောက်အပ်သောကြောင့်။ [စာမျက်နှာ-၅၇] သမ္ပရာယော၊ သမ္ပရာယမည်၏။ ပရလောကော၊ တမလွန်လောက ရ၏။ တတ္တ၊ ထိုတမလွန်လောက၌။ နိယုတ္တော၊ ယှဉ်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သမ္ပရာယိကော၊ သမ္ပရယိကမည်၏။ ပရလောကတ္ထော၊ တမလွန်လောကအကျိုး ရ၏။ ပရမော ဥတ္တမော၊ မြတ်သော။ အတ္ထော၊ အကျိုးတည်း။ ပရမတ္ထော၊ မြတ်သော အကျိုး။ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗာန်ရ၏။ အတ္ထေန၊ အလိုအပ်သော ဥစ္စာနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သတ္ထော၊ သတ္ထမည်၏။ ဘဏ္ဍမူလကေန၊ ဘဏ္ဍာဖိုးဖြင့်။ ဝါဏိဇ္ဇာယ၊ ကုန်သွယ်ခြင်းငှာ။ ဒေသန္တရံ၊ အရပ်တစ်ပါးသို့။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားသော။ ဇနသမူဟော၊ လူအပေါင်းကို ရ၏။ အဿ၊ ထိုလှည်းမှူးအား။ သော၊ ထိုကုန်သည် အစုသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သတ္တဝါဟော၊ လှည်းမှူးသည်။ သတ္ထာ၊ သတ္ထာမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ နိရုတ္တိနယေန၊ နိရုတ္တိနည်းဖြင့်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သော ဝိယ၊ ထိုလှည်းမှူးကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ (နိ-၁၃၃) “သတ္ထာ၊ ဘဂဝါ သတ္ထဝါဟော”တိ၊ သတ္ထာ ဘဂဝါ သတ္တဝါဟော-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တမတ္ထံ၊ ထိုအနက်ကို။ နိဒ္ဒေသပါဠိနယေန၊ နိဒ္ဒေသပါဠိနည်းဖြင့်။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ယထာ သတ္ထဝါဟော”တိ အာဒိ၊ ယထာ သတ္ထဝါဟော-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ သတ္ထေတိ၊ သတ္ထေ-ဟူသည်ကား။ သတ္ထိကေ ဇနေ၊ ကုန်သည်အပေါင်းတို့ကို။ ဧတ္ထ၊ ဤခရီးခဲ၌။ ကံ ဥဒကံ၊ ရေကို။ တာရေန္တိ၊ လွန်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကန္တာရော၊ ကန္တာရမည်၏။ နိရုဒကော၊ ရေမရှိသော။ အရညပ္ပဒေသော၊ တောအရပ်ရ၏။ စောရာဒီဟိ၊ ခိုးသူ အစရှိသည်တို့သည်။ ဥဋ္ဌိတပ္ပဒေသာပိ၊ ထရာအရပ်တို့လည်း။ ဒုဂ္ဂမနဋ္ဌေန၊ အသွားခက်သည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ တံသဒိသတာယ၊ ထိုနိရုဒက-ကန္တာရနှင့် တူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကန္တာရာတွေဝ၊ ကန္တာရဟူ၍သာလျှင်။ နိရုဠှာ၊ တင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ “ကန္တာရံ တာရေတီ”တိ၊ ကန္တာရံ တာရေတီ-ဟူ၍။ ဝတွာ၊ ဆိုပြီး၍။ တံ၊ ထိုစကားကို။ ဝိဝရန္တော၊ ဖွင့်လို၍။ “စောရကန္တာရ”န္တိအာဒိံ၊ စောရကန္တာရံ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
ဘဂဝတောတိ၊ ဘဂဝတော-ဟူသော ပုဒ်သည်။ နိဿက္ကေ၊ ပဉ္စမီအနက်၌။ သာမိဝစနံ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဘဂဝန္တတော၊ မြတ်စွာဘုရားမှ။ ဓမ္မဿဝနေန၊ တရားတော်ကို နာသဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ယထာ၊ ဥပမာ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ “ဥပဇ္ဈာယတော၊ ဆရာဥပဇ္ဈာယ်မှ။ အဇ္ဈေတိ၊ သင်၏။” ဣတိ ဝစနံ ယထာ၊ ဤသို့ စကားကဲ့သို့တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ သရေ နိမိတ္တံ အဂ္ဂဟေသီတိ၊ သရေ နိမိတ္တံ အဂ္ဂဟေသိ-ဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗဗုဒ္ဓုပ္ပါဒေသု၊ ရှေးဘုရားတို့လက်ထက်၌။ သဒ္ဓမ္မဿဝနပရိစယေန၊ သူတော်ကောင်းတရားကို နာခြင်း၌ လေ့ကျင့်သဖြင့်။ “ဧသော ဓမ္မော''၊ ဤတရားကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ သရေ၊ အသံ၌။ နိမိတ္တံ၊ အာရုံကို။ ဂဏှိ၊ ယူ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပုဗ္ဗာဘိယောဂဝသေနေဝ၊ ရှေး၌ အားထုတ်ခြင်း၏ အစွမ်းသာလျှင်။ ဤဒိသာနံ၊ ဤသို့ သဘောရှိကုန်သော။ တိရစ္ဆာနာနံ၊ တိရစ္ဆာန်တို့၏။ ဓမ္မဿဝနာဒီသု၊ တရားနာခြင်း အစရှိသည်တို့၌။ ပသာဒေါ၊ ကြည်ညိုခြင်းသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဥပမာ အဘယ်ကဲ့သို့ဖြစ်၏။ ကိမိဝ၊ နည်း။ ဝဂ္ဂုလိအာဒီနံ၊ လင်းနို့သားငါးရာ အစရှိသည်တို့အား။ ပသာဒေါ၊ ကြည်ညိုခြင်းသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝိယ၊ ဖြစ်သကဲ့သို့တည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ ဣတရထာ၊ ပုဗ္ဗာဘိယောဂဖြင့် ကြည်ညိုခြင်းရှိသည်မှ တစ်ပါး ပုဗ္ဗာဘိယောဂ ကင်း၍ ကြည်ညိုခြင်းဖြစ်သည်ရှိသော်။ သဗ္ဗတိရစ္ဆာနာနမ္ပိ၊ ခပ်သိမ်းသော တိရစ္ဆာန်တို့အားလည်း။ တထာ၊ ထိုဖားငယ်အတူ။ ပသာဒုပ္ပတ္တိပသင်္ဂတော၊ အကြည်ညိုဖြစ်ခြင်း၏ လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သဗ္ဗသတ္တာနံ၊ အလုံးစုံကုန်သော သတ္တဝါတို့အား။ ပသာဒေါ၊ ကြည်ညိုခြင်းသည်။ ယဒိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ အကယ်၍ (နိ-၁၃၄) ဖြစ်ငြားအံ့။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အနန္တစက္ကဝါဠေသု၊ အဆုံးမရှိသော စကြဝဠာတို့၌။ သဗ္ဗသတ္တာနမ္ပိ၊ အလုံးစုံသော သတ္တဝါတို့အားလည်း။ ဧကက္ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက် ခဏ၌။ သပ္ပါဋိဟာရိယံ၊ တန်ခိုးပြာဋိဟာနှင့် တကွသော။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ သာဝေတုံ၊ ကြားစေခြင်းငှာ။ သက္ကောတိ၊ တတ်နိုင်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သဗ္ဗသတ္တာနမ္ပိ၊ အလုံးစုံသော သတ္တဝါတို့အားလည်း။ ဣတော၊ ဤအခါမှ။ ပုဗ္ဗေဝ၊ ရှေး၌ပင်လျှင်။ ဝိမုတ္တိပသင်္ဂေါ၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကို ရ၏ဟု လျဉ်းပါးခြင်းသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ယေ ပန ဒေဝမနုဿနာဂသုပဏ္ဏာဒယော၊ အကြင် နတ်, လူ, နဂါး, ဂဠုန် အစရှိသည်တို့သည်ကား။ ပကတိယာဝ၊ ပြကတေ့ကပင်လျှင်။ ကမ္မဿကထာ ဉာဏာဒိယုတ္တာ၊ ကမ္မဿကတဉာဏ် အစရှိသည်နှင့် ယှဉ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တေယေဝ၊ ထို နတ်, လူ, အစရှိသည်တို့သာလျှင်။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေးဘဝ၌။ အနုပနိဿယာပိ၊ ဥပနိဿယ မရှိကုန်သော်လည်း။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သဒ္ဓမ္မဿဝနာဒိနာ၊ သူတော်ကောင်းတရားကို နာခြင်း အစရှိသည်ဖြင့်။ ပဌမံ၊ လက်ဦးစွာ။ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယံ၊ ဝဋ်ကင်းခြင်း၏ အထောက်အပံ့ ဖြစ်သော။ ပသာဒံ၊ ကြည်ညိုခြင်း။ ဥပ္ပါဒေတုံ၊ ဖြစ်စေခြင်းငှာ။ သက္ကောန္တိ၊ စွမ်းနိုင်ကုန်၏။ ဣတရေ၊ ဤမှ တစ်ပါးသော တိရစ္ဆာန်တို့သည်။ န သက္ကောန္တိ၊ မတတ်နိုင်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ အရေ အဟမ္ပိ နာမာတိ ဧတ္ထ၊ အရေ အဟမ္ပိ နာမ-ဟူသော။ ဝိမှယဝစနေနေဝ၊ အံ့အဲသော စကားဖြင့်သာလျှင်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဇလန္တိ၊ ဇလံ-ဟူသည်ကား။ ဇလန္တော ဝိဇ္ဇောတမာနော၊ တောက်ပလျက်။ မဏ္ဍုကောဟန္တိ ဂါထာယ၊ မဏ္ဍုကောဟံ-ဟူသော ဂါထာ၌။ ဥဒကေတိ၊ ဥဒကေ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ သဉ္ဇာတဋ္ဌာနဒဿနံ၊ ဖြစ်ရာအရပ်ကို ပြကြောင်းတည်း။ တေန၊ ထိုဥဒကေ-ပါဌ်ဖြင့်။ ထလမဏ္ဍုကတာနိဝတ္တနံ၊ ကုန်း၌ ဖား၏အဖြစ်ကို နစ်စေခြင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥဒကေ၊ ရေ၌။ ဇာတာနမ္ပိ၊ ပေါက်ဖွားကုန်သော်လည်း။ ကစ္ဆပါဒီနံ၊ လိပ် အစရှိသည်တို့၏။ ထလဂေါစရတာပိ၊ ကုန်း၌ ကျက်စားသော အဖြစ်သည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တံ၊ ထိုကုန်း၌ ကျက်စားသော အဖြစ်ကို။ နိဝတ္တနတ္ထံ၊ နစ်စေခြင်းငှာ။ “ဝါရိဂေါစရော”တိ၊ ဝါရိဂေါစရော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဥဒကသဉ္စာရီ၊ ရေ၌ ကျက်စားခြင်းရှိသော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။
ဝိမောက္ခန္တိကဉာဏဝသေနာတိ ဧတ္ထ၊ ဝိမောက္ခန္တိကဉာဏဝသေန-ဟူသော ပုဒ်၌။ သဗ္ဗသောပိ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားအားဖြင့်လည်း။ ကိလေသေဟိ၊ ကိလေသာတို့မှ။ ဝိမုစ္စတိ၊ (နိ-၁၃၅) လွတ်၏။ ဣသိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိမောက္ခော၊ ဝိမောက္ခမည်၏။ အဂ္ဂမဂ္ဂေါ၊ အရဟတ္တမဂ်ရ၏။ တဿ၊ ထိုအရဟတ္တမဂ်၏။ အန္တော၊ အဆုံးကား။ အဂ္ဂဖလံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုအရဟတ္တမဂ်၏ အဆုံး၌။ ဘဝတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်။ ဝိမောက္ခန္တိကံ၊ ဝိမောက္ခန္တိကမည်၏။ သဗ္ဗညုတညဏေန၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ ဗုဒ္ဓဉာဏံ၊ ဘုရားဉာဏ် ရ၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပဒတော၊ ပုဒ်မှ။ [စာမျက်နှာ-၅၈] ဗုဒ္ဓပဒဿ၊ ဗုဒ္ဓပုဒ်၏။ ဝိသေသံ၊ အထူးကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ယသ္မာ ဝါ”တိ အာဒိ၊ ယသ္မာ ဝါ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပဒေန၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပုဒ်ဖြင့်။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပဋိဝေဓဉာဏာနုဘာဝေါ၊ ပဋိဝေဓဉာဏ်၏ အာနုဘော်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဣမိနာ ပန ဗုဒ္ဓပဒေန၊ ဤဗုဒ္ဓပုဒ်ဖြင့်ကား။ ဒေသနာဉာဏနုဘာဝေါပိ၊ ဒေသနာဉာဏ်၏ အာနုဘော်ကိုလည်း။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အညေပိ သတ္တေ ဗောဓေသီ”တိ အာဒိ၊ အညေပိ သတ္တေ ဗောဓေသီ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
ဂုဏဝိသိဋ္ဌသတ္တုတ္တမရုဂါရဝါဓိဝစနန္တိ၊ ဂုဏဝိသိဋ္ဌသတ္တုတ္တမရုဂါရဝါဓိဝစနံ-ဟူသည်ကား။ ဘဂဝါတိ၊ ဘဂဝါ-ဟူသော။ ဣဒံ ဝစနံ၊ ဤစကားသည်။ သဗ္ဗေဟိ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ သီလာဒိဂုဏေဟိ၊ သီလ အစရှိသော ဂုဏ်တို့ဖြင့်။ ဝိသိဋ္ဌဿ၊ ထူးသော။ တတော ဧဝ၊ ထိုသို့ ထူးသောကြောင့်သာလျှင်။ သဗ္ဗသတ္တေဟိ၊ အလုံးစုံသော သတ္တဝါတို့ထက်။ ဥတ္တမဿ၊ မြတ်သော။ ဂရုနော၊ ဆရာအား။ ဂါရဝဝသေန၊ ရိုသေသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုစ္စမာနဝစနံ၊ ဆိုအပ်သော စကားတည်း။ သေဋ္ဌန္တိ၊ သေဋ္ဌံ-ဟူသည်ကား။ သေဋ္ဌဂုဏသဟစရဏတော၊ မြတ်သော ဂုဏ်နှင့် တကွဖြစ်သောကြောင့်။ သေဋ္ဌဝါစကံ၊ အမြတ်ကို ဟောသော။ ဝစနံ၊ သဒ္ဒါတည်း။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဝုစ္စတိ၊ ဟောအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝစနံ၊ ဝစနမည်၏။ အတ္ထော၊ အနက် ရ၏။ သော၊ ထိုအနက်သည်။ သေဋ္ဌော၊ မြတ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဥတ္တမန္တိ ဧတ္ထာပိ၊ ဥတ္တမံ-ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းတည်း။ ဂရုဂါရဝယုတ္တောတိ ဧတ္ထ၊ ဂရုဂါရဝယုတ္တော-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဂရုဘာဝေါ၊ အလေးပြုအပ်သော အဖြစ်သည်။ ဂါရဝံ၊ ဂါရဝ မည်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဂရုဂုဏယောဂတော၊ လေးသော ဂုဏ်နှင့် ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ ဂရုကရဏံ၊ အလေးပြုခြင်းသည်။ ဂါရဝံ၊ ဂါရဝ မည်၏။ သာဝကာဒီနံ၊ သာဝကအစရှိသည်တို့နှင့်။ အသာဓာရဏတာယ၊ မဆက်ဆံသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဂရုဘူတေန၊ လေးသည်ဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ မဟန္တေန၊ ကြီးသော။ တေန ဂါရဝေန၊ ထိုအလေးပြုအပ်သော အဖြစ်နှင့်။ ယုတ္တော၊ ယှဉ်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဂရုဂါရဝယုတ္တော၊ ဂရုဂါရဝယုတ္တ မည်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သဗ္ဗလောကဿ၊ ခပ်သိမ်းသော လောကကို။ သိက္ခကတ္တာ၊ သင်တတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ (နိ-၁၃၆) ဂရု စ၊ ဆရာလည်း မည်၏။ တေနေဝ၊ ထိုသို့ ဆရာဖြစ်သောကြောင့်သာလျှင်။ ဂါရဝယုတ္တော စ၊ အလေးပြုအပ်သော အဖြစ်နှင့်လည်း ယှဉ်၏။ ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်အပ်၏။
အဝတ္ထာယ၊ အခိုက်အတန့်အားဖြင့်။ ဝိဒိတံ၊ သိအပ်သည်တည်း။ အာဝတ္ထိကံ၊ အခိုက်အတန့်အားဖြင့် သိအပ်သည်။ ဧဝံ၊ တူ။ လိင်္ဂိကံ၊ အသွင်အားဖြင့် သိအပ်သည်။ နိမိတ္တတော၊ အကြောင်းအားဖြင့်။ အာဂတံ၊ လာသည်တည်း။ နေမိတ္တိကံ၊ အကြောင်းအားဖြင့် လာသည်။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အလုံးစုံသော။ နိမိတ္တံ၊ အကြောင်းကို။ အဓိဘဝနဝသေန၊ နှိပ်နင်းသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဓိစ္စ အတိက္ကမိက္ကတွာ၊ လွန်၍။ ပဝတ္တံ၊ ဖြစ်သော နည်းသည်။ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ၊ အဓိစ္စသမုပ္ပန္န မည်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဝစနတ္ထမနပေက္ခိတွာ”တိ၊ ဝစနတ္ထမနပေက္ခိတွာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ယဒိစ္ဆာယ၊ အကြင် အကြင် အလိုအားဖြင့်။ အာဂတံ၊ လာသော နည်းသည်။ ယာဒိစ္ဆကံ၊ ယာဒိစ္ဆက မည်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤလိင်္ဂိကစသည်၌။ ဗာဟိရံ၊ အပဖြစ်သော။ ဒဏ္ဍာဒိ၊ တောင်ဝှေးအစရှိသည်သည်။ လိင်္ဂံ၊ လိင်္ဂ မည်၏။ အဗ္ဘန္တရံ၊ အတွင်းဖြစ်သော။ တေဝိဇ္ဇာဒိ၊ ဝိဇ္ဇာသုံးပါးအစရှိသည်သည်။ နိမိတ္တံ၊ နိမိတ္တ မည်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပစုရဇနဝိသယံ၊ များစွာသော လူတို့အရာဖြစ်သော။ ဒိဿမာနံ၊ ထင်သော ဝတ္ထုသည်။ လိင်္ဂံ၊ လိင်္ဂ မည်၏။ တဗ္ဗိပရီတံ၊ ထိုမှ ပြန်သော မထင်သော ဝတ္ထုသည်။ နိမိတ္တံ၊ နိမိတ္တ မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ သစ္ဆိကာပညတ္တီတိ၊ သစ္ဆိကာပညတ္တီ-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗဓမ္မာနံ၊ အလုံးစုံကုန်သော တရားတို့ကို။ သစ္ဆိကိရိယာနိမိတ္တာ၊ မျက်မှောက်ပြုခြင်းလျှင် အကြောင်းရှိသော။ ပညတ္တိ၊ ပညတ်ခြင်းတည်း။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သစ္ဆိကာပညတ္တီတိ၊ သစ္ဆိကာပညတ္တီ-ဟူသည်ကား။ ပစ္စက္ခသိဒ္ဓါ၊ မျက်မှောက်အားဖြင့် ပြီးသော။ ပညတ္တိ၊ ပညတ်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သာ၊ ထိုပညတ်သည်။ ယံဂုဏနိမိတ္တာ၊ အကြင်ဂုဏ်လျှင် အကြောင်းရှိကုန်၏။ တေ ဂုဏာ၊ ထိုဂုဏ်တို့သည်။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပစ္စက္ခဘူတာ၊ မျက်မှောက်ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဂုဏာဝိယ၊ ဂုဏ်တို့ကဲ့သို့။ သာပိ၊ ထိုအမည်သည်လည်း။ သစ္ဆိကတာ ဧဝ နာမ၊ မျက်မှောက်ပြုအပ်သည်မည်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပရေသံ၊ သူတစ်ပါးတို့၏။ ဝေါဟာရမတ္တေန၊ အခေါ်အဝေါ်မျှဖြင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အဓိပ္ပါယော၊ ဤကား အဓိပ္ပါယ်ဖြစ်ကုန်သော။ ယေဟိ ဂုဏေဟိ၊ အကြင်ဂုဏ်တို့ဖြင့်။ ဧတံ နာမံ၊ ဤဘဂဝါ-ဟူသော အမည်သည်။ နေမိတ္တိကံ၊ အကြောင်းရှိသည်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။ ဝဒန္တီတိ၊ ဝဒန္တိ-ဟူ၍။ ဓမ္မသေနာပတိဿ၊ အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ်အား။ ဂရုဘာဝတော၊ အလေးပြုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဗဟုဝစနေန၊ ဗဟုဝုစ်ဖြင့်။ အာဟ၊ ဆို (နိ-၁၃၇) ၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သင်္ဂီတိကာရေတိ၊ သင်္ဂါယနာတင် ဆရာတို့သည်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော။ အနုဝါဒံ၊ နောက်စကားကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ဆို၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
အဿ၊ ထိုဘုရားရှင်အား။ ဣဿရိယာဒိဘေဒေါ၊ ဣဿရိယစသည် အပြားရှိသော။ ဘဂေါ၊ ဘုန်းခြောက်ပါးသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဘဂီ၊ ဘဂီမည်၏။ မဂ္ဂဖလာဒိအရိယဂုဏံ၊ မဂ်ဖိုလ်-အစရှိသော အရိယာဂုဏ်ကိုလည်းကောင်း။ အရညာဒိဝိဝေကဋ္ဌာနဉ္စ၊ တော အစရှိသော ဆိပ်ငြိမ်ရာအရပ်သို့လည်းကောင်း။ သီလေန၊ အလေ့အားဖြင့်။ ဘဇိ သေဝိ၊ ဆည်းကပ်မှီဝဲတော်မူပြီ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဘဇီ၊ ဘဇီမည်၏။ စီဝရာဒိပစ္စယာနံ၊ သင်္ကန်း အစရှိသော ပစ္စည်းတို့ကိုလည်းကောင်း။ အတ္ထရသာဒီနဉ္စ၊ အတ္ထရသ အစရှိသည်တို့ကိုလည်းကောင်း။ သီလာဒိဂုဏာနဉ္စ၊ သီလ အစရှိသော ဂုဏ်တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဘာဂီ၊ မျှတ ဝေဖန်တော်မူလေ့ရှိပါပေ၏။ ဒါယာဒေါ၊ အမွေပေးတော်မူ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဥဒ္ဒေသနိဒ္ဒေသာဒိပ္ပကာရေဟိ၊ ဥဒ္ဒေသ, နိဒ္ဒေသ အစရှိသော အပြားတို့ဖြင့်။ ဓမ္မရတနံ၊ တရားရတနာကို။ ဝိဘဇိ ပဝိဘဇိ၊ ခွဲခြမ်း ဝေဖန်တော်မူပြီ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိဘတ္တဝါ၊ ဝိဘတ္တဝါမည်၏။ ရာဂါဒိပါပဓမ္မံ၊ ရာဂ အစရှိသော အကုသိုလ်တရားကို။ ဘဂ္ဂံ၊ ချိုးဖျက်ခြင်းကို။ အကာသိ၊ ပြုပြီ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဘဂဝါတိ၊ ဘဂဝါ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသော ပုဒ်တို့၌။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ဂရူပိ၊ ဆရာကိုလည်း။ လောကေ၊ လောက၌။ ဘဂဝါတိ၊ ဘဂဝါ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဂရူ”တိ၊ ဂရု-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ ဂရု၊ ဆရာဖြစ်၏။ တသ္မာပိ၊ ထိုကြောင့်လည်း။ ဘဂဝါ၊ ဘဂဝါ မည်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ [စာမျက်နှာ-၅၉] အဿ၊ ထိုဘုရားရှင်အား။ ပါရမိတာသင်္ခါတံ၊ ပါရမီအပေါင်းဟု ဆိုအပ်သော။ ဘဂျံ၊ ကုသိုလ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဘဂျဝါ၊ ဘဂျဝါ မည်၏။ ဗဟူဟိ ဉာယေဟီတိ၊ ဗဟူဟိ ဉာယေဟီ-ဟူသည်ကား။ ကာယဘာဝနာဒိကေဟိ၊ ကာယဘာဝနာ-အစရှိကုန်သော။ အနေကေဟိ၊ များစွာကုန်သော။ ဘာဝနာကမ္မေဟိ၊ ဘာဝနာအမှုတို့ဖြင့်။ သုဘာဝိတတ္တနောတိ ဧတံ၊ သုဘာဝိတတ္တနော-ဟူသော ပုဒ်သည်။ ပစ္စတ္တေ၊ ပဌမာအနက်၌။ သာမိဝစနံ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ သုဘာဝိတသဘာဝေါ၊ ပွားစေအပ်သော သဘောရှိ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဘဝါနံ၊ ဘဝတို့၏။ အန္တံ၊ အဆုံးဖြစ်သော။ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗာန်သို့။ ဂတော၊ ကြွတော်မူ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဘဝန္တဂေါ၊ ဘဝန္တဂေါ မည်၏။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထို ဝစနတ္ထ၌။ ဘဂဝါတိ၊ ဘဂဝါ-ဟူသော။ ပဒသိဒ္ဓိ၊ ပုဒ်ပြီးခြင်းကို။ နိရုတ္တိယေန၊ နိရုတ္တိနည်းဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။
(နိ-၁၃၈) ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ “ဘဂီ ဘဇီ”တိ နိဒ္ဒေသဂါထာယ၊ ဘဂီ ဘဇီ-အစရှိသော နိဒ္ဒေသဂါထာ၌။ နဝဟိ ပဒေဟိ၊ ကိုးပုဒ်တို့ဖြင့်။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်သော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ “ဘာဂျဝါ”တိ ဂါထာယ၊ ဘာဂျဝါ-စသော ဂါထာ၌။ ဆဟိပဒေဟိ၊ ခြောက်ပုဒ်တို့ဖြင့်။ သင်္ဂဟေတွာ၊ သင်္ဂြိုဟ်၍။ ပဒသိဒ္ဓိ အတ္ထယောဇနာနယဘေဒေဟိ၊ ပုဒ်ပြီးနည်း, အနက်ယောဇနာနည်းအထူးတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အယံ ပန အပရာ နယော”တိ အာဒိ၊ အယံ ပန အပရာ နယော-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဝဏ္ဏဝိပရိယာယောတိ ဧတ္ထ၊ ဝဏ္ဏဝိပရိယာယော-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဣတိသဒ္ဒေါ၊ ဣတိသဒ္ဒါသည်။ အာဒိအတ္ထော၊ အာဒိအနက်ရှိ၏။ တေန၊ ထို အာဒျတ္ထ ဣတိသဒ္ဒါဖြင့်။ ဝဏ္ဏဝိကာရော၊ ဝဏ္ဏဖောက်ပြန်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဝဏ္ဏလောပေါ၊ ဝဏ္ဏကျေခြင်းလည်းကောင်း။ ဓာတုအတ္ထေန၊ ဓာတ်အနက်နှင့်။ နိယောဇနဉ္စ၊ ယှဉ်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တိဝိဓံ၊ သုံးပါးအပြားရှိသော။ ဣမံ လက္ခဏံ၊ ဤလက္ခဏာကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သိမ်းယူ၏။ သဒ္ဒနယောတိ၊ သဒ္ဒနယေ-ဟူသည်ကား။ သဒ္ဒလက္ခဏာနယေနာ၊ သဒ္ဒလက္ခဏာနည်းဖြင့်။ ပိသောဒရာဒီနံ၊ ပိသောဒရ အစရှိကုန်သော။ သဒ္ဒါနံ၊ သဒ္ဒါတို့၏။ အာဂတိဂဏဘာဝတော၊ အာဂတိဂိုဏ်းဖြစ်သောကြောင့်။ “ပိသောဒရာဒိပက္ခေပလက္ခဏံ ဂဟေတွာ”တိ၊ ပိသောဒရာဒိပက္ခေပလက္ခဏံ ဂဟေတွာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပက္ခိပနမေဝ၊ ထည့်ခြင်းသည်ပင်လျှင်။ လက္ခဏံ၊ လက္ခဏာတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တပ္ပရိယာပန္နတာကရဏံ၊ ထိုပိသောဒရာဒိဂိုဏ်း၌ အကျုံးဝင်သည်၏ အဖြစ်ကို ပြုခြင်းသည်သာလျှင်။ ပက္ခိပနံ၊ ထည့်ခြင်းမည်၏။ ဘဂျန္တိ၊ ဘဂျံ-ဟူသည်ကား။ ကုသလံ၊ ကုသိုလ်တည်း။
လောဘာဒယော၊ လောဘ-အစရှိကုန်သော။ စတ္တာရော၊ လေးပါးကုန်သော။ ဒေါသာ၊ အပြစ်တို့ကို။ ဧကကဝသေန၊ ဧကကအစွမ်းဖြင့်။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ အဟိရိကာဒယော၊ အဟိရိက အစရှိသည်တို့ကို။ ဒုကဝသေန၊ ဒုက်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ “မံ၊ ငါ့ကို။ အကောစ္ဆိ၊ ဆဲရေးပြီး။” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်တလဲလဲ။ ကုဇ္ဈနဝသေန၊ အမျက်ထွက်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ စိတ္တပရိယောနန္ဓနော၊ စိတ်ကို မြှေးယှက်တတ်သော။ ကောဓောဝ၊ အမျက်သည်သာလျှင်။ ဥပနာဟော၊ ဥပနာဟမည်၏။ ပရေသံ၊ သူတစ်ပါးတို့၏။ ပုဗ္ဗကာရိကာလက္ခဏဿ၊ ရှေးဦးစွာ ပြုလေ့ရှိသည်၏ အဖြစ်လျှင် လက္ခဏာရှိသော။ ဂုဏဿ၊ ကျေးဇူးကို။ နိပုဉ္ဆနော၊ သုတ်ချေခြင်းသည်။ မက္ခော နာမ၊ မက္ခ မည်၏။ ဗဟုဿုတာဒီဟိ၊ အကြားအမြင်များသော သူ အစရှိသည်တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ယုဂဂ္ဂါဟော၊ အစုံကို ယူခြင်းသည်။ အတ္တနာ၊ မိမိနှင့်။ သမကရဏံ၊ အတူပြု (နိ-၁၃၉) ခြင်းသည်။ ပလာသော၊ ပလာသ မည်၏။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝိဇ္ဇမာနဒေါသပဋိစ္ဆာဒနာ၊ ထင်ရှားရှိသော အပြစ်ကို ဖုံးလွှမ်းခြင်းသည်။ မာယာ၊ မာယာမည်၏။ အဝိဇ္ဇာမာနဂုဏပကာသနံ၊ ထင်ရှားမရှိသော ဂုဏ်ကို ပြခြင်းသည်။ သာဌေယျံ၊ သာဌေယျ မည်၏။ ဂရူသုပိ၊ အလေးပြုအပ်သူတို့၌လည်း။ ထဒ္ဓတာ၊ ခက်ထန်သော အဖြစ်သည်။ အနောနတထာ၊ မညွတ်သော အဖြစ်သည်။ ထမ္ဘော၊ ထမ္ဘမည်၏။ တဒုတ္တရိကဏလက္ခဏော၊ ထိုသူထက် အလွန်အကျူးပြုခြင်း လက္ခဏာရှိသော တရားသည်။ သာရမ္ဘော၊ သာရမ္ဘမည်၏။ ဇာတိအာဒီနိ၊ အမျိုးအစရှိသည်တို့ကို။ နိဿယ၊ မှီ၍။ ဥန္နတိလက္ခဏော၊ တက်ကြွခြင်းလက္ခဏာရှိသော တရားသည်။ မာနော၊ မာနမည်၏။ အဗ္ဘုန္နတိလက္ခဏော၊ အလွန်တက်ကြွခြင်းလက္ခဏာရှိသော တရားသည်။ အတိမာနော၊ အတိမာနမည်၏။ ဇာတိအာဒီနိ၊ ဇာတ်အစရှိတို့ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ မဇ္ဇနာကာရပ္ပတ္တော၊ ယစ်သော အခြင်းအရာသို့ ရောက်သော။ မာနောဝ၊ မာနသည်သာလျှင်။ မဒေါ နာမ၊ မာနမည်၏။ သော၊ ထိုမဒသည်။ သတ္တဝီသတိ ဝိဓော၊ နှစ်ဆယ့်ခုနစ်ပါး အပြားရှိ၏။ ကာမဂုဏေသု၊ ကာမဂုဏ်တို့၌။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ ဝေါဿဂ္ဂေါ၊ မေ့လျော့ခြင်းသည်။ ပမာဒေါ၊ ပမာဒမည်၏။ ကာယ ဒုစ္စရိတာဒီနိ၊ ကာယဒုစရိုက် အစရှိသည်တို့သည်။ တိဝိဓဒုစ္စရိတာနိ၊ သုံးပါးအပြားရှိသော ဒုစရိုက်မည်ကုန်၏။ တဏှာဒိဋ္ဌိဒုစ္စရိတဝ သေန၊ တဏှာ, ဒိဋ္ဌိဒုစရိုက်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ သံကိလေသာ၊ ညစ်ညူးခြင်းတို့သည်။ တိဝိဓာ၊ သုံးပါးအပြားရှိကုန်၏။ ရာဂဒေါသမောဟာဝ၊ ရာဂ ဒေါသ မောဟတို့သည်သာလျှင်။ မလာနိ၊ အညစ်အကြေးမည်ကုန်၏။ တေယေဝ၊ ထိုအညစ်အကြေးတို့သည်သာလျှင်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကာယဒုစ္စရိတာဒယော၊ ကာယဒုစ္စရိုက် အစရှိသည်တို့သည်။ တိဝိဓဝိသမာနိ၊ သုံးပါးအပြားရှိသော မညီညွတ်သော အရာမည်ကုန်၏။ ကာမဗျာပါဒဝိဟိံသာသညာ၊ ကာမသညာ, ဗျာပါဒသညာ, ဝိဟိံသသညာတို့သည်။ တိဝိဓသညာ နာမ၊ သုံးပါးအပြားရှိကုန်သော သညာမည်ကုန်၏။ တေယေဝ၊ ထိုကာမဝိတက်အစရှိသည်တို့သည်သာလျှင်။ ဝိတက္ကာ၊ သုံးပါးအပြားရှိသော ဝိတက်မည်ကုန်၏။ တဏှာဒိဋ္ဌိမာန၊ တဏှာ ဒိဋ္ဌိ မာနတို့သည်။ ပပဉ္စာ၊ သံသရာကို ချဲ့တတ်သော သညာသုံးပါး မည်ကုန်၏။ သုဘသုခနိစ္စအတ္တ ဝိပရိယေသာ၊ သုဘ-ဟူ၍ သုခ-ဟူ၍ နိစ္စ-ဟူ၍' အတ္တ-ဟူ၍ ဖောက်ပြန်သော အားဖြင့် ရှာမှီးခြင်းတို့သည်။ စတုဗ္ဗိဓဝိပရိယေသာ၊ လေးပါးအပြားရှိသော ဖောက်ပြန်၍ ရှာမှီးခြင်း မည်ကုန်၏။ ဆန္ဒာဒယော၊ ဆန္ဒဂတိအစရှိသည်တို့သည်။ အဂတီ၊ လေးပါးသော အဂတိတို့မည်ကုန်၏။ စီဝရာဒီသု၊ သင်္ကန်း-အစရှိကုန်သော။ ပစ္စယေသု၊ ပစ္စည်း (နိ-၁၄၀) တို့၌။ လောဘာ၊ လိုချင်ခြင်းတို့သည်။ စတ္တာရော တဏှုပါဒါ၊ တဏှာဖြစ်ခြင်း လေးပါးမည်ကုန်၏။ ဗုဒ္ဓဓမ္မသံဃသိက္ခာသု၊ ဘုရား တရား သံဃာ သိက္ခာပုဒ်တို့၌။ ကင်္ခါ၊ ယုံမှားခြင်းသည်လည်းကောင်း။ သဗြဟ္မစာရီသု၊ သီတင်းသုံးဖော်တို့၌။ ကောပေါ [စာမျက်နှာ-၆၀] စ၊ အမျက်ထွက်ခြင်းလည်းကောင်း။ ပဉ္စ စေတောခိလာ၊ ငါးပါးသော နှလုံးတံသင်းမည်ကုန်၏။ ကာမေ၊ ကာမဂုဏ်၌လည်းကောင်း။ ကာယေ၊ ကိုယ်၌လည်းကောင်း။ ရူပေ၊ ရူပါရုံ၌လည်းကောင်း။ အဝီတရာဂတာ၊ ရာဂမကင်းသော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ယာဝဒတ္ထံ၊ အလိုရှိတိုင်း။ ဘုဉ္ဇီတွာ၊ စား၍။ သေယျသုခါဒိအနုယောဂေါ၊ အိပ်ခြင်း ချမ်သာ အစရှိသည်ကို လုံ့လပြုခြင်းသည်လည်းကောင်း။ အညတရံ၊ အမှတ်မရှိသော။ ဒေဝနိကာယံ၊ နတ်ပြည်ကို။ ပဏိဓာယ၊ တောင့်တ၍။ ဗြဟ္မစရိယစရဏဉ္စ၊ မြတ်သော တရားကို ကျင့်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ပဉ္စစေတောဝိနိဗန္ဓာ၊ စိတ်ကို ဖွဲ့တတ်သော တရားငါးပါးတို့တည်း။ ရုပါဘိနန္ဒနာဒယော၊ ရူပါရုံကို အလွန်နှစ်သက်ခြင်း အစရှိသည်တို့သည်။ ပဉ္စအဘိနန္ဒနာ၊ အဘိနန္ဒနဘုရား ငါးပါးမည်ကုန်၏။ ကောဓမက္ခဣဿာသာ ဌေယျပါပိစ္ဆတာသန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသာ၊ အမျက်ထွက်ခြင်း, ကျေးဇူးချေဖျက်ခြင်း, ငြူစူခြင်း, စဉ်းလဲခြင်း, ယုတ်မာသော အလိုရှိခြင်း, အယူကို မှားသောအားဖြင့် စွဲလမ်းခြင်းတို့သည်။ ဆ ဝိဝါဒမူလာနိ၊ ငြင်းခုံခြင်း၏ မူလခြောက်ပါးတို့တည်း။ ရူပတဏှာကာယာဒယော၊ ရူပတဏှာယာယ အစရှိသည်တို့သည်။ ဆ တဏှာကာယာ၊ ခြောက်ပါးသော တဏှာအပေါင်း မည်ကုန်၏။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိအာဒယော၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ အစရှိကုန်သော။ အဋ္ဌမဂ္ဂင်္ဂပဋိပက္ခာ၊ မဂ္ဂရှစ်ပါး၏ ဆန့်ကျင်ဘက် ဖြစ်သော တရားတို့သည်။ မိစ္ဆတ္တာ၊ မိစ္ဆတ္တ ရှစ်ပါးမည်ကုန်၏။ တဏှံ၊ တဏှာကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ပရိယေသနာ၊ ရှာမှီးခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပရိယေသနံ၊ ရှာမှီးခြင်းကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ဝိနိစ္ဆယော၊ ခွဲခြမ်းအံ့ဟု ကြံခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုခွဲခြမ်းအံ့ဟု ကြံခြင်းကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ဆန္ဒရာဂေါ၊ အားကြီးသော ရာဂသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုအားကြီးသော ရာဂကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ အဇ္ဈောသာနံ၊ ငါ့ဥစ္စာဟု စွဲလမ်းခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုစွဲလမ်းခြင်းကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ပရိဂ္ဂဟော၊ သိမ်းဆည်းခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုသိမ်းဆည်းခြင်းကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ မစ္ဆရိယံ၊ ဝန်တိုခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုဝန်တိုခြင်းကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ အာ (နိ-၁၄၁) ရက္ခာဓိကရဏံ၊ စောင့်ရှောက်ခြင်း အကြောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ အာရက္ခာဓိကရဏံ၊ ထိုစောင့်ရှောက်ခြင်းအကြောင်းကြောင့်။ ဒဏ္ဍာဒါနာနိ၊ တုတ်လှံတံကိုင်ခြင်း အစရှိသော။ အနေကာ၊ များစွာသော။ အကုသလရာသိ၊ အကုသိုလ်အစုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တဏှာမူလကာ၊ တဏှာအကြောင်းရှိကုန်သော။ နဝ၊ ကိုးပါးကုန်သော။ ဓမ္မာ၊ တရားတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ပါဏာတိပါတာဒယော၊ ပါဏာတိပါတကုန်သော။ ဒသ၊ ဆယ်ပါးတို့သည်။ အကုသလကမ္မပထာ၊ အကုသလကမ္မပထမည်ကုန်၏။ စတ္တာရော၊ လေးပါးကုန်သော။ သဿတဝါဒါ၊ သဿတဝါဒတို့လည်းကောင်း။ တထာ၊ ထို့အတူ လေးပါးကုန်သော။ ဧကစ္စသဿတာ၊ ဧကစ္စသဿတတို့လည်းကောင်း။ အမရာဝိက္ခေပိကာ၊ အမရဝိက္ခေပိကတို့သည်လည်းကောင်း။ ဒွေ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နာ၊ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နတို့လည်းကောင်း။ သောဠသ၊ တစ်ဆယ့်ခြောက်ပါးကုန်သော။ သညီဝါဒါ၊ သညီဝါဒတို့လည်းကောင်း။ အဋ္ဌ၊ ရှစ်ပါးကုန်သော။ အသညီဝါဒါ၊ အသညီဝါဒတို့လည်းကောင်း။ အဋ္ဌ၊ ရှစ်ပါးကုန်သော။ နေဝသညီနာသညီဝါဒါ၊ နေဝသညီနာသညီဝါဒတို့လည်းကောင်း။ သတ္တ၊ ခုနစ်ကုန်သော။ ဥစ္ဆေဒဝါဒါ၊ ဥစ္ဆေဒဝါဒတို့လည်းကောင်း။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဒိဋ္ဌဓမ္မနိဗ္ဗာနဝါဒါ၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မနိဗ္ဗာနဝါဒတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတာနိ ဒွါသဋ္ဌိ၊ ဤခြောက်ဆယ့်နှစ်ပါးတို့သည်။ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ၊ ဒိဋ္ဌိအယူတို့မည်ကုန်၏။ ရူပတဏှာဒိ၊ ရူပတဏှာအစရှိကုန်သော။ ဆ တဏှာ ဧဝ၊ တဏှာခြောက်ပါးတို့သည်သာလျှင်။ ပစ္စေကံ၊ အသီးသီး။ ကာမတဏှာ ဘဝတဏှာ ဝိဘဝတဏှာဝသေန၊ ကာမတဏှာ ဘဝတဏှာ ဝိဘဝတဏှာ၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဋ္ဌရသ၊ တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါးတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တာ၊ ထိုတစ်ဆယ့်ရှစ်ပါးတို့သည်။ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓရူပါဒီသု၊ အဇ္ဈတ္တ, ဗဟိဒ္ဓဖြစ်သော ရုပ် အစရှိသည်တို့၌။ ပဝတ္တိဝသေန၊ ဖြစ်ခြင်းအစွမ်းဖြင့်။ ဆတ္တိံ သ၊ သုံးဆယ့်ခြောက်ပါးတို့တည်း။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ကာလတ္တယဝသေန၊ ကာလသုံးပါးအစွမ်းဖြင့်။ အဋ္ဌသတတဏှာဝိစရိတာနိ၊ တစ်ရာ့ရှစ်ပါးသော တဏှာဝိစရိုက်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ပဘေဒသဒ္ဒံ၊ ပဘေဒသဒ္ဒါကို။ ပစ္စေကံ၊ အသီးသီး။ သမ္ဗန္ဓိတွာ၊ စပ်၍။ “လောဘပ္ပဘေဒေါ”တိအာဒိနာ၊ လောဘပ္ပဘေဒေါ အစရှိသည်ဖြင့်။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ သဗ္ဗဒရထပဋိဠာဟကိလေသသတသဟဿာနီတိ၊ သဗ္ဗဒရထပဋိဠာဟကိလေသသတသဟဿာနီ-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗာနိ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ ဒရထသင်္ခါတပရိဠာဟကရာနိ၊ ဒရထ-ဟူသော ပူပန်ခြင်းကို ပြုတတ်ကုန်သော။ ကိလေသာနံ၊ ကိလေသာတို့၏။ အနေကာနိ သတသဟဿာနိ၊ များစွာသော အရာအထောင်တို့ကို။ အာရမ္မဏာဒိဝိဘာဂတော၊ အာရုံအစရှိသည်တို့ကို ဝေဖန်သော အားဖြင့် လည်းကောင်း။ ပဝတ္တိအာကာရဝိဘာဂတော စ၊ ဖြစ်ခြင်းအခြင်းအရာကို ဝေဖန်သည်၏ အစွမ်းဖြင့် လည်းကောင်း။ နေသံ၊ ထိုကိလေသာတို့၏။ ဧဝံ ပဘေဒေါ၊ ဤသို့သော အပြားကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ (နိ-၁၄၂) မာရေ၊ မာန်တို့ကို။ အဘဉ္ဇိ၊ ချိုးဖျက်ပြီ။ ဣတိ သမ္ဗန္ဓော၊ ဤသို့ သမ္ဗာန်လေ။ ပရိဿယာနန္တိ၊ ပရိဿယာနံ-ဟူသည်ကား။ ဥပဒ္ဒဝါနံ၊ ဘေးရန်တို့ကို။
ဧဝံ၊ ဤသို့။ “ဘဂျဝါ ဘဂ္ဂဝါ”တိ၊ ဘဂျဝါ ဘဂ္ဂဝါ-ဟူကုန်သော။ ဒွိန္နံ ပဒါနံ၊ နှစ်ပုဒ်တို့၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝိဘဇိတွာ၊ ဝေဖန်၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တေဟိ ဒွီဟိ၊ ထိုနှစ်ပုဒ်တို့ဖြင့်။ ဒီပိတံ၊ ပြအပ်သော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ဘဂျဝန္တတာယ စဿာ”တိ အာဒိ၊ ဘဂျဝန္တတာယ စဿ-အစရှိသော စကားကို။ အနေကသတပုညနိဗ္ဗတ္တမဟာပုရိသလက္ခဏဓရဿ၊ များစွာသော ကောင်းမှုကြောင့်ဖြစ်သော ယောက်ျားမြတ်၏ လက္ခဏာကို ဆောင်သော။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သကစိတ္တေ ဣဿရိယံ နာမ၊ မိမိစိတ်၌ အစိုးရခြင်းမည်သည်ကား။ ပဋိက္ကူလာဒီသု၊ စက်ဆုတ်ဖွယ် အစရှိသည်တို့၌။ အပ္ပဋိက္ကူလသညိတာဒိဝသပ္ပဝတ္တိယာ စေဝ၊ စက်ဆုတ်ဖွယ်မဟုတ်ဟု အမှတ်ရှိသည်၏အဖြစ် အစရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့် ဖြစ်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ စေတောသမာဓိဝသေန စ၊ စိတ်၏ တည်ကြည်ခြင်း အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ စိတ္တဿ၊ စိတ်ကို။ ဝသီဘာဝါပါဒနမေဝ၊ လေ့လာသော အဖြစ်သို့ ရောက်ခြင်းသာလျှင်တည်း။ “အဏိမာ လဃိမာတိအာဒိက”န္တိ၊ အဏိမာ လဃိမာတိအာဒိကံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒံသဒ္ဒါဖြင့်။ မဟိမာ၊ ကြီးအောင် ဖန်ဆင်းခြင်းလည်းကောင်း။ ပတ္တိ၊ အလိုရှိသော အရပ်သို့ ရောက်နိုင်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ပါကမ္မံ၊ အလိုရှိသော အကျိုးကို ပြီးစေခြင်းလည်းကောင်း။ ဤသိတာ၊ အစိုးရခြင်းလည်းကောင်း။ ဝသိတာ၊ ဣဒ္ဓိဝိဓ၌ လေ့လာသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ယတ္ထကာမဝသာယိတာ၊ အလိုရှိတိုင်းအပြီးသို့ ရောက်စေနိုင်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမေ ဆပိ၊ ဤခြောက်ပါးတို့ကိုလည်း။ သင်္ဂဟိတာ၊ ရေတွက်အပ်ကုန်၏။ သတ္ထ၊ ထိုဣဿရိယ ဘုန်းတော်ရှစ်ပါးတို့တွင်။ ကာယဿ၊ ကိုယ်တော်၏။ အဏုဘာဝကရဏံ၊ ငယ်သောအဖြစ်ကို ပြုခြင်းသည်။ အဏိမာ၊ အဏိမမည်၏။ အာကာသေ၊ ကောင်းကင်၌။ [စာမျက်နှာ-၆၁] ပဒသာ၊ ခြေတော်ဖြင့်။ ဂမနာဒိအရဟဘာဝေန၊ သွားခြင်း စသည်ကို ထိုက်သည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ လဟုဘာဝေါ၊ ပေါ့သော အဖြစ်သည်။ လဃိမာ၊ လဃိမမည်၏။ ကာယဿ၊ ကိုယ်တော်၏။ မဟန္တတာပါဒနံ၊ ကြီးသည်၏ အဖြစ်သို့ ရောက်စေခြင်းသည်။ မဟိမာ၊ မဟိမာမည်၏။ ဣဋ္ဌဒေသဿ၊ အလိုရှိရာ အရပ်သို့။ ပါပုဏနံ၊ ရောက်ခြင်းသည်။ ပတ္တိ၊ ပတ္တိမည်၏။ အဓိဋ္ဌာနာဒိဝသေန၊ အဓိဋ္ဌာန်ခြင်း အစရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဣစ္ဆိတတ္ထနိပ္ဖါဒနံ၊ အလိုရှိအပ်သော အကျိုး၏ ပြီးခြင်းသည်။ ပါကမ္မံ၊ ပါကမ္မံမည်၏။ သယံဝသိတာ ဣဿရဘာဝေါ၊ မိမိအလိုသို့ လိုက်စေသော အဖြစ်, အစိုးရသော အဖြစ်သည်။ ဤသိတာ၊ ဤသိတာမည်၏။ ဣဒ္ဓိဝိဓေ၊ တန်ခိုးအထူး၌။ ဝသီဘာဝေါ၊ လေ့လာသော အဖြစ်သည်။ ဝသိတာ၊ ဝသိတာ (နိ-၁၄၃) မည်၏။ အာကာသေန၊ ကောင်းကင်ဖြင့်။ ဂစ္ဆတော၊ ကြွသော ဘုရားရှင်၏ လည်းကောင်း။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိသော အမှု၌။ အညံ၊ တစ်ပါးသော။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုကို။ ကရောတော ဝါ၊ ပြုသော ဘုရားရှင်၏လည်းကောင်း။ ယတ္ထ ယတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိသော အမှု၌။ ဝေါသာနပ္ပတ္တိ၊ အပြီးအဆုံးသို့ ရောက်စေခြင်းသည်။ ယတ္ထကာမဝသာယိတာ၊ ယတ္ထကာမဝသာယိတမည်၏။ “ကုမာရကရူပါဒိဒဿနံ၊ သတို့သားအသွင် အစရှိသည်ကို ပြခြင်းသည်။ ယတ္ထကာမဝသာယိတာ၊ ယတ္ထကာမဝသာယိတာမည်၏။” ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ သဗ္ဗင်္ဂပစ္စင်္ဂသိရိတိ၊ သဗ္ဗင်္ဂပစ္စင်္ဂသိရိ-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ အင်္ဂပစ္စင်္ဂါနံ၊ အင်္ဂါကြီး, ငယ်တို့၏။ သောဘာ၊ တင့်တယ်ခြင်းတည်း။ အတ္ထီတိ၊ အတ္ထိ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ အနုဝတ္တတိ၊ လိုက်၏။ လဟုသာဓနံ၊ လျင်စွာ ပြီးစေအပ်သော။ တံ တံ ကာလိကံ၊ ထိုထို ကာလရှိသော အကျိုးသည်။ ဣစ္ဆိတံ၊ အလိုရှိအပ်သော အကျိုးမည်၏။ ဂရုသာဓနံ၊ ဖြေးဖြေးနှေးနှေး ပြီးစေအပ်သော။ စိရကာလိကံ၊ ကြာမြင့်စွာ ကာလရှိသော။ ဗုဒ္ဓတ္တာဒိ၊ ဘုရားအဖြစ် အစရှိသည်သည်။ ပတ္ထိတံ၊ တောင့်တအပ်သော အကျိုးမည်၏။ “ဘဂဝါ အဿ သန္တီ”တိ၊ ဘဂဝါ အဿ သန္တီ-ဟူသော ဝါကျဖြင့်။ “ဘဂဝါ”တိ ဣဒံ၊ ဘဂဝါဟူသော တဒ္ဓိတ်ရုပ်သည်။ သဒ္ဒသတ္ထနယေန၊ သဒ္ဓါကျမ်းနည်းဖြင့်။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီး၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော။ သဗ္ဗံ၊ ခပ်သိမ်းသော ရုပ်သည်။ နိရုတ္တိနာယေန၊ နိရုတ္တိနည်းဖြင့်။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
“ပီဠနသင်္ခတသန္တာပဝိပရိနာမဋ္ဌေနာ”တိအာဒီသု၊ ပီဠနသင်္ခတသန္တာပဝိပရိနာမဋ္ဌေန-အစရှိသည်တို့၌။ “ပီဠနဋ္ဌော သင်္ခတဋ္ဌော”တိအာဒိနာ၊ ပီဠနဋ္ဌော သင်္ခတဋ္ဌော ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့်။ အဋ္ဌသဒ္ဒေါ၊ အဋ္ဌသဒ္ဒါကို။ ပစ္စေကံ၊ အသီးသီး။ ယောဇေတဗ္ဗော၊ ယှဉ်အပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခသစ္စာသည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သဘာဝေန၊ သဘောအားဖြင့်။ ပီဠနလက္ခဏံ၊ နှိပ်စက်ခြင်း လက္ခဏာရှိ၏။ တဿ၊ ထိုဒုက္ခသစ္စာ၏။ ယော အတ္ထော၊ အကြင်အနက်ကို။ ပီဠနမေဝ အတ္ထောတိ ဝစနတ္ထေန၊ ပီဠနမေဝ အတ္ထော-ဟူသော ဝနတ္ထဖြင့်။ “ပီဠနဋ္ဌော”တိ၊ ပီဠနတ္ထော-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ သော အတ္ထော၊ ထိုအနက်သည်။ သဘာဝေါ၊ သဘောတည်း။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ တံ၊ ဒုက္ခသစ္စာကို။ သမုဒယေန၊ သမုဒယသည်။ သင်္ခတံ၊ ပြုပြင်အပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တဿ၊ ထိုဒုက္ခသစ္စာ၏။ သင်္ခတဋ္ဌော၊ ပြုပြင်အပ်သော အနက်သည်။ သမုဒယဒဿနေန၊ သမုဒယကို မြင်သဖြင့်။ အာဝိဘူတော၊ ထင်စွာဖြစ်၏။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ မဂ္ဂေါ၊ မဂ်သည်။ ကိလေသ သန္တာပဟရတ္တာ၊ ကိလေသာ-ဟူသော ပူပန်ခြင်းကို ပယ်သောကြောင့်။ သုသီတလော၊ အလွန် ချမ်းမြေ့၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ မဂ္ဂဿ၊ မဂ္ဂသစ္စာကို။ ဒဿနေန၊ မြင်သဖြင့်။ အဿ၊ ထိုဒုက္ခသစ္စာ၏။ တပ္ပဋိယောဂ္ဂတ္တာ၊ ထိုမဂ္ဂသစ္စာနှင့် (နိ-၁၄၄) ဆန့်ကျင်ဘက်ယှဉ်အပ်သည်အဖြစ်ကြောင့်။ သန္တာပဋ္ဌော၊ ပူပန်စေတတ်သော အနက်သည်။ အာဝိဘူတော၊ ထင်စွာဖြစ်၏။ အဝိပရိနာမဓမ္မဿ၊ မဖောက်ပြန်ခြင်း သဘောရှိသော။ နိရောဓဿ၊ နိရောဓသစ္စာကို။ ဒဿနေန၊ မြင်သဖြင့်။ ဝိပရိနာမဋ္ဌော၊ ဖောက်ပြန်သော အနက်သည်။ အာဝိဘူတော၊ ထင်ရှား၏။ ဧကေဿဝ၊ တစ်ပါးသာလျှင်ဖြစ်သော။ သဘာဝဓမ္မဿ၊ သဘောတရား၏။ သကသဘာဝတော စ၊ မိမိသဘောအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဣတရသစ္စတ္တယနိဝတ္တိတော စ၊ မိမိမှ တစ်ပါးသော သစ္စာလေးပါးကို နစ်စေသော အားဖြင့်လည်းကောင်း။ ပရိကပ္ပေတဗ္ဗတ္တာ၊ ကြံအပ်သည်အဖြစ်ကြောင့်။ စတ္တာရော၊ လေးပါးကုန်သော။ အတ္ထာ၊ အနက်တို့ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ သမုဒယဿ ပန၊ သမုဒယ၏ကား။ ရာသိကရဏတော၊ အပေါင်းကို ပြုတတ်သောကြောင့်။ အာယူဟနဋ္ဌော၊ ပေါင်းစုတတ်သော အနက်သည်။ သဘာဝေါ၊ သဘောတည်း။ တဿေဝ၊ ထိုသမုဒယသစ္စာ၏ သာလျှင်။ ဒုက္ခဒဿနေန၊ ဒုက္ခသစ္စာကို မြင်သဖြင့်။ နိဒါနဋ္ဌော၊ အကြောင်းဖြစ်သော အနက်သည်။ အာဝိဘူတော၊ ထင်စွာဖြစ်၏။ ဝိသံယောဂဘူတဿ၊ မယှဉ်သည် ဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ နိရောဓဿ၊ နိရောဓသစ္စာကို။ ဒဿနေန၊ မြင်သဖြင့်။ သံယောဂဋ္ဌော၊ ယှဥတတ်သော အနက်သည်။ အာဝိဘူတော၊ ထင်စွာဖြစ်၏။ နိယျာနဘူတဿ၊ ထွက်မြောက်ကြောင်းဖြစ်သော။ မဂ္ဂဿ၊ မဂ္ဂသစ္စာကို။ ဒဿနေန၊ မြင်သဖြင့်။ ပလိဗောဓဋ္ဌော၊ တားမြစ်တတ်သော အနက်သည်။ အာဝိဘူတော၊ ထင်စွာပြီး၏။
နိရောဓဿ ပန၊ နိရောဓသစ္စာ၏ကား။ နိဿရဏဋ္ဌော၊ ထွက်မြောက်ရာဖြစ်သော အနက်သည်။ သဘာဝေါ၊ သဘောတည်း။ တဿေဝ၊ ထိုနိရောဓသစ္စာ၏သာလျှင်။ သမုဒယဒဿနေန၊ သမုဒယကို မြင်သဖြင့်။ ဝိဝေကဋ္ဌော၊ ဆိတ်ခြင်းအနက်သည်။ အာဝိဘူတော၊ ထင်ရှား၏။ သင်္ခတဿ၊ သင်္ခတဖြစ်သော။ မဂ္ဂဿ၊ မဂ္ဂသစ္စာကို။ ဒဿနေန၊ မြင်သဖြင့်။ အသင်္ခတဋ္ဌော၊ မပြုပြင်အပ်သော အနက်သည်။ အာဝိဘူတော၊ ထင်ရှား၏။ ဝိသဘူတဿ၊ အဆိတ်သဘောရှိသော။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ မရဏဓမ္မဿ၊ သေခြင်းသဘောရှိသော။ ဒုက္ခဿ၊ ဒုက္ခသစ္စာကို။ ဒေဿနေန၊ ပြသဖြင့်။ (အမတဋ္ဌော၊ အမြိုက်အရသာဟူသော အနက်သည်။ ဝါ၊ မသေတတ်သော အနက်သည်။) အာဝိဘူတော၊ ထင်ရှား၏။ မဂ္ဂဿ ပန၊ မဂ္ဂသစ္စာ၏ကား။ နိယျာနဋ္ဌော၊ ထွက်မြောက်ကြောင်းဟူသော အနက်သည်။ သဘာဝေါ၊ သဘောတည်း။ တဿေဝ၊ ထိုမဂ္ဂသစ္စာ၏သာလျှင်။ သမုဒယဒဿနေန၊ သမုဒယကို မြင်သဖြင့်။ အယံ၊ ဤ သမုဒယသည်။ ဒုက္ခေဿဝ၊ ဒုက္ခ၏သာလျှင်။ ဟေတု၊ အကြောင်းတည်း။ အယမေဝ၊ ဤမဂ္ဂသစ္စာသည်သာလျှင်။ နိဗ္ဗာနပ္ပတ္တိယာ၊ နိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်ခြင်း၏။ ဟေတု၊ အကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဟေတွတ္ထော၊ အကြောင်းဖြစ်သော အနက်သည်။ အာဝိဘူတော၊ ထင်စွာဖြစ်၏။ အတိသုခုမနိရောဓဒဿနေန၊ အလွန်သိမ်မွေ့သော နိရောဓကို မြင်သဖြင့်။ ဣဒမေဝ၊ ဤမဂ္ဂသည်သာလျှင်။ ဒဿနံ၊ မြင်ကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနတ္ထော၊ မြင်ကြောင်းဖြစ်သော အနက်သည်။ အာဝိဘူတော၊ ထင်စွာဖြစ်၏။ အဓိကပဏဿ၊ အလွန်အထီးကျန်သော။ ဒုက္ခဿ၊ ဒုက္ခသစ္စာကို။ ဒဿနေန၊ ပြသဖြင့်။ အဓိပတေယျဋ္ဌော၊ အကြီးအမှူးဟူသော အနက်သည်။ အာဝိဘူတော၊ ထင်စွာဖြစ်၏။ ဧတေ ဧဝ စ ပီဠနာဒယော၊ ထိုပီဠနအစရှိသည်တို့ကို။ “သောဠသာကာရာ”တိ၊ တစ်ဆယ့်ခြောက်ပါးသော အခြင်းအရာတို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။
[စာမျက်နှာ-၆၂] ကာမေဟိ၊ ကာမတို့မှ။ ဝိဝေကဋ္ဌကာယတာ၊ ဆိတ်ငြိမ်သော ကိုယ်ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကာယဝိဝေကော၊ ကာယဝိဝေကမည်၏။ နီဝရဏာဒီဟိ၊ နီဝရဏ-အစရှိသည်တို့မှ။ ဝိဝိတ္တာ၊ ဆိတ်ကုန်သော။ အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော၊ ရှစ်ပါးသော သမာပတ်တို့သည်။ စိတ္တဝိဝေကော၊ စိတ္တဝိဝေကမည်၏။ ဧတ္ထ ဓမ္မေ၊ ဤတရား၌။ ယထာသကံဖလာနိ၊ အကြင် အကြင် မိမိအကျိုးတို့သည်။ ဥပဓိယန္တိ၊ တည်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥပဓယော၊ ဥပဓိ-တို့မည်ကုန်၏။ ပဉ္စကာမဂုဏသင်္ခါတကာမက္ခန္ဓကိလေသအဘိသင်္ခါရာ၊ ကာမဂုဏ်ငါးပါးဟူသော ကာမုပဓိ, ခန္ဓုပဓိ, ကိလေသုပဓိ, အဘိသင်္ခါရုပဓိတို့ကို။ လဗ္ဘန္တိ၊ ရအပ်ကုန်၏။ စတူဟိ၊ လေးပါးကုန်သော။ တေဟိ၊ ထိုဥပဓိတို့မှ။ ဝိဝိတ္တံ၊ ဆိတ်သော။ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗာန်သည်။ ဥပဓိဝိဝေကော နာမ၊ ဥပဓိဝိဝေကမည်၏။
အနတ္တာနုပဿနာယ၊ အနတ္တာနုပဿနာဖြင့်။ ပဋိလဒ္ဓေါ စ၊ ရအပ်သည်လည်း ဖြစ်သော။ ဒုက္ခာနိစ္စာနုပဿနာဟိ၊ ဒုက္ခာနုပဿနာ, အနိစ္စာနုပဿနာတို့ဖြင့်။ ပဋိလဒ္ဓေါ စ၊ ရအပ်သည်လည်းဖြစ်သော။ အရိယမဂ္ဂေါ၊ အရိယာမဂ်သည်။ အာဂမနဝသေန၊ ရောက်ကြောင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ယထာက္ကမံ၊ အစဉ်အတိုင်း။ သုညတအပ္ပဏိဟိတအနိမိတ္တဝိမောက္ခသညံ၊ သုညတဝိမောက္ခ, အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခ, အနိမိတ္တဝိမောက္ခကို။ ပဋိလဘတိ၊ ရ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကိလေသေဟိ၊ ကိလေသာတို့မှ။ ဝိမုတ္တတ္တာ၊ လွတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧသ ဧသော၊ ထိုသုံးပါးသော တရားသည်။ ဝိမောက္ခော၊ ဝိမောက္ခမည်၏။
လောကေ၊ လောက၌။ ဧကေကပဒတော၊ တစ်ပုဒ်တစ်ပုဒ်မှ။ ဧကေကမက္ခရံ၊ အက္ခရာ တစ်လုံးတစ်လုံးကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ “မေခလာ”တိ၊ မေခလာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ ယထာ၊ ဆိုအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထို့အတူ။ ဣဓပိ၊ ဤဘဝါ-ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ် (နိ-၁၄၆) ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ မေဟနဿာတိ၊ မေဟနဿ-ဟူသည်ကား။ ဂုယှပ္ပဒေသဿ၊ လျှို့ဝှက်အပ်သော အရပ်ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ခဿာတိ၊ ခဿ-ဟူသည်ကား။ ဩကာသဿ၊ အရပ်၏။
သဟ ဒေဝေဟီတိအာဒီသု၊ သဟ ဒေဝေဟီ-အစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ ဒေဝေဟိ၊ နတ်ပြည်ငါးထပ်တို့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သဒေဝကော၊ သဝေဒကမည်၏။ လောကော၊ လောက ရ၏။ တံ သဒေဝကံ၊ ထို နတ်ပြည်ငါးထပ်နှင့် တကွသော။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့်။ ယောဇာန၊ ယောဇနာခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ သဒေဝကဝစနေနာတိ၊ သဒေဝကဝစနေန-ဟူသည်ကား။ သဒေဝကသဒ္ဒေ၊ သဒေဝကသဒ္ဒါ၌။ ဝိသေသနဘာဝေန၊ ဝိသေသနအဖြစ်ဖြင့်။ ဌိတဒေဝဝစနေန၊ တည်သော ဒေဝသဒ္ဒါဖြင့်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တဿာပိ၊ ထိုဒေဝသဒ္ဒါ၏လည်း။ သဒေဝကသဒ္ဒေ၊ သဒေဝကသဒ္ဒါ၌။ အန္တောဘူတတ္တာ၊ အကျုံးဝင်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အဝယဝေ၊ အစိတ်၌။ သမုဒါယောပစာရေန၊ အပေါင်းဟု တင်စား၍ ခေါ်ဝေါ်ခြင်းဖြင့်။ ဝေါဟာရော၊ ခေါ်ဝေါ်ခြင်းကို။ ကတော၊ ပြုအပ်၏။ ဣတရထာ၊ ဤအစိတ်ဒေဝသဒ္ဒါမှ တစ်ပါး အပေါင်း သဒေဝက-သဒ္ဒါကို လိုသောအပြားဖြင့်။ အတ္ထေ၊ အနက်ကို။ ဂယှမာနေ၊ ယူချေသည်ရှိသော်။ (ထည့်) တေန၊ ထိုသဒေဝကသဒ္ဒါဖြင့်။ ဒေဝဝိသိဋ္ဌလောကေဿဝ၊ နတ်ဖြင့် အထူးပြုအပ်သော လောကကိုသာလျှင်။ ဂဟဏတော၊ ယူခြင်းကြောင့်။ ပဉ္စကာမာဝစရဒေဝဂ္ဂဟဏံ၊ ကာမာဝစရ နတ်ပြည်ငါးထက်ကို ယူခြင်းသည်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ ဥပရိပိ၊ အထက်၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ သမာရကဝစနေန၊ သမာရကသဒ္ဒါ၌တည်သော။ မာရသဒ္ဒေန၊ မာရသဒ္ဒါဖြင့်။ တေန၊ ထိုမာရ်မင်းနှင့်။ သဟစရိတာ စ၊ တကွဖြစ်ကုန်သော။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဝသဝတ္တိဒေဝါ၊ ဝသဝတ္တီနတ်တို့ကို။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဆဋ္ဌကာမာဝစရဒေဝဂ္ဂဟဏ”န္တိ၊ ဆဋ္ဌကာမာဝစရဒေဝဂ္ဂဟဏံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဗြဟ္မကာယိယာ နာမ၊ ဗြဟ္မကာယိယာမည်သည်ကား။ ပဌမဇ္ဈာနဘူမိကာ၊ ပဌမဈာန်ဘုံ ဗြဟ္မာတို့တည်း။ အာရုပ္ပပရိယန္တာနံ၊ အရူပအဆုံးရှိကုန်သော။ ယေသံ ဗြဟ္မာနံ၊ အကြင်ဗြဟ္မာတို့အား။ အာဒီ၊ အပိုင်းအခြားဖြစ်ကုန်သော။ တေ၊ ထိုပဌမဈာန် ဗြဟ္မာတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုဗြဟ္မာတို့ကို။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းတည်း။ ဗြဟ္မကာယိကာဒိဗြဟ္မဂ္ဂဟဏံ၊ ပဌမဈာန် ဗြဟ္မာ-အစရှိသော ဗြဟ္မာတို့ကိုယူခြင်း။ လောကသဒ္ဒဿ၊ လောကသဒ္ဒါ၏။ ဩကာသလောကာဒီနမ္ပိ၊ ဩကာသလောက အစရှိသည်တို့နှင့်လည်း။ သာဓာရဏတ္တာ၊ ဆက်ဆံသောကြောင့်။ သတ္တလောကာဝေဏိကမေဝ၊ သတ္တလောကကို အသီးယူခြင်းဖြစ်သော။ ပဇာဂဟဏံ၊ ပဇာသဒ္ဒါကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ပဇာဝစနေန သတ္တလောကဂ္ဂဟဏ”န္တိ၊ ပဇာဝစနေန သတ္တလောကဂ္ဂဟဏံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သဒေဝကာဒိ ဝစနေန၊ သဒေဝက-စသော (နိ-၁၄၇) သဒ္ဒါဖြင့်။ ဥပပတ္တိဒေဝါနံ၊ ဥပပတ္တိနတ်တို့ကို လည်းကောင်း။ သဿမဏဝစနေန၊ သဿမဏသဒ္ဒါဖြင့်။ ဝိသုဒ္ဓိဒေဝါနဉ္စ၊ ဝိသုဒ္ဓိနတ်တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “သဒေဝမနုဿဝစနေန သမ္မုတိဒေဝအဝသေသမနုဿဂ္ဂဟဏန္တိ''၊ သဒေဝမနုဿဝစနေန သမ္မုတိဒေဝအဝသေသမနုဿဂ္ဂဟဏံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ရာဇာနော၊ မင်းတို့သည်။ သမ္မုတိဒေဝါ၊ သမ္မုတိဒေဝါ၊ သမ္မုတိနတ်မည်ကုန်၏။ သမ္မုတိဒေဝ သမဏဗြာဟ္မဏေဟိ၊ သမ္မုတိနတ်မင်း, ရဟန်းပုဏ္ဏားတို့မှ။ အဝသိဋ္ဌာ၊ ကြွင်းသော သူတို့သည်။ အဝသေသမနုဿ၊ ကြွင်းသော လူတို့ မည်ကုန်၏။ သတ္တလောကာဝေဏိကဿ၊ သတ္တလောက၌ အသီးဖြစ်သော။ ပဇာသဒ္ဒဿ၊ ပဇာသဒ္ဒါကို။ ဝိသုံ ဂဟိ တတ္တာ၊ အသီး ယူအပ်သောကြောင့်။ “သဒေဝကံ လောက”န္တိ ဧတ္ထ၊ သဒေဝကံ လောကံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ လောကသဒ္ဒဂ္ဂဟဏံ၊ လောကသဒ္ဒါကို ယူခြင်းသည်။ ဩကာသလောကမေဝ၊ ဩကာသလောကိုသာလျှင်။ နိယမေတိ၊ မှတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “တီဟိ ပဒေဟိ ဩကာသလောကော”တိ၊ တီဟိ ပဒေဟိ ဩကာသလောကော-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣဒဉ္စ၊ ဤတီဟိ ပဒေဟိ ဩကာသလောကော-ဟူသော စကားသည်လည်း။ သဒေဝကာဒိပဒတ္တယဝစနီယဿ၊ သဒေဝက-စသော ပုဒ်သုံးခုသည်ဟောအပ်သော။ ပဓာနတ္ထဿ၊ ပြဋ္ဌာန်းသော အနက်၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပန၊ စင်စစ်သော်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤသဒေဝက-စသော သဒ္ဒါ၌။ ဩကာသလောကဝိသေသနဿ၊ ဩကာသလောကကို အထူးပြုကြောင်းဖြစ်သော။ ဒေဝမာရာဒိသတ္တလောကဿာပိ၊ နတ်, မာရ်-စသော သတ္တလောကကိုလည်း။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းကို။ [စာမျက်နှာ-၆၃] ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “သပုတ္တော အာဂတော”တိ အာဒီသု၊ သပုတ္တော အာဂတော-အစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ ပုတ္တာဒီနံ၊ သား အစရှိသည်တို့၏။ ဂမျမာနတ္တံဝိယ၊ သိအပ်သော အဖြစ်ကဲ့သို့။ တဿ၊ ထိုနတ်, မာရ် စသော သတ္တလောက၏။ (ထည့်) ဂမျမာနတ္တာ၊ သိအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဣမသ္မိံ နယေ၊ ဤနည်း၌ကား။ သဒေဝကံ၊ နတ်ပြည်ငါးထပ်နှင့် တကွသော။ သမာရကံ၊ ဝသဝတ္တီနတ်ပြည်နှင့် တကွသော။ သဗြဟ္မကံ၊ ဗြဟ္မာနှစ်ဆယ်နှင့် တကွသော။ ဩကာသလောကဉ္စ၊ ဩကာသလောကကိုလည်းကောင်း။ သဿမဗြဟ္မဏိံ၊ ရဟန်း, ပုဏ္ဏားနှင့် တကွသော။ သဒေဝမနုဿံ၊ အမ္မုတိနတ်တည်းဟူသော မင်း, ကြွင်းသော လူနှင့်တကွသော။ ပဇဉ္စ၊ သတ္တလောကကိုလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စ-ကာရံ၊ စအက္ခရာကို။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤဝါကျ၌။ ဩကာသသတ္တလောကာနံ၊ ဩကာသလောက, သတ္တလောကတို့ကို။ ဂဟဏေန၊ ယူသဖြင့်။ တဒုဘယသမ္မုတိ နိမိတ္တဘူတော၊ ထိုနှစ်ပါးသော လောကကို သမုတ်ခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ သင်္ခါရလောကောပိ၊ သင်္ခါရလောကကိုလည်း။ (နိ-၁၄၈) တဒဝိနာဘာဝတော၊ ထိုသင်္ခါရလောကနှင့် မကင်းရာသောကြောင့်။ ဂဟိတော ဧဝ၊ ယူအပ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ အပရ ပန၊ တစ်ပါးသော ဆရာတို့သည်ကား။ “သဒေဝကန္တိအာဒီဟိ၊ သဒေဝကံ-အစရှိကုန်သော။ ပဉ္စဟိ ပဒေဟိ၊ ငါးပုဒ်တို့ဖြင့်။ သတ္တလောကောဝ၊ သတ္တလောကကိုသာလျှင်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အဝယဝဘူတဒေဝါဒိဝိသေသနေဟိ၊ အစိတ်ဖြစ်၍ဖြစ်သော ဒေဝ-အစရှိသော အထူးပြုသော သဒ္ဒါတို့ဖြင့်။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြု၍။ ဂဟိတော၊ ယူအပ်၏။ တဂ္ဂဟဏေန၊ ထိုသတ္တလောကကို ယူသဖြင့်။ တဒါဓာရော၊ ထိုသတ္တလောက၏ တည်ရာဖြစ်သော။ ဩကာသလောကော၊ ဩကာလောကကိုလည်းကောင်း။ တဒုဘယပညတ္တိဝိသယော၊ ထိုနှစ်ပါးသော လောကကို ပညတ်ခြင်းလျှင် အရာရှိသော။ သင်္ခါရလောကော စ၊ သင်္ခါရလောကကိုလည်းကောင်း။ ဂတိတာ ဧဝ၊ ယူအပ်ကုန်သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တေသဉ္စ၊ ထိုဆရာတို့၏လည်း။ မတေ၊ အလို၌။ (ထည့်) ပဇန္တိ ဣဒံ၊ ပဇံ-ဟူသော ပုဒ်ကို။ လောကသဒ္ဒဿ၊ လောကသဒ္ဒါ၏။ ဝိသေသနံ ကတွာ၊ ဝိသေသနပြု၍။ သဒေဝကံ၊ နတ်နှင့်တကွသော။ ပဇံ လောကံ၊ သတ္တလောကကိုလည်းကောင်း။ ပ။ သဒေဝမနုဿံ၊ နတ်, လူနှင့်တကွသော။ ပဇံလောကံ၊ သတ္တလောကကိုလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
ဣတရေသံ၊ ဤမှတစ်ပါးသော နတ်ဘုံတို့ကို။ ပဒန္တရေဟိ၊ ပုဒ်တစ်ပါးတို့ဖြင့်။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူပြီးသောကြောင့်။ ပါရိသေသဉာယေန၊ ပါရိသေသနည်းဖြင့်။ အရူပါဝစရလောကော၊ အရူပါဝစရလောကကို။ ဂဟိတော၊ ယူအပ်၏။ မာရဂ္ဂဟဏေန၊ မာရသဒ္ဒါဖြင့်။ တပ္ပဓာနာ၊ ထိုမာရ်လျှင် ပဓာနရှိကုန်သော။ တံသဒိသာ စ၊ ထိုမာရ်နှင့် တူကုန်သော။ ဥပပတ္တိဒေဝါ၊ ဥပပတ္တိနတ်တို့ကို။ သင်္ဂယှန္တိ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဆ ကာမာဝစရဒေဝလောကော”တိ၊ ဆ ကာမာဝစရဒေဝလောကော-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆ၏။ ခတ္တိယပရိသာ၊ မင်းပရိသတ်လည်းကောင်း။ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိသမဏစာတုမဟာရာဇိကတာဝတိံ သမာရဗြဟ္မပရိသာ၊ ပုဏ္ဏားပရိသတ်, သူကြွယ်ပရိသတ်, ရဟန်းပရိသတ်, စာတုမဟာရာဇ်ပရိသတ်, တာဝတိံသာပရိသတ်, မာရ်ပရိသတ်, ဗြဟ္မာပရိသတ်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမာသု အဋ္ဌသု ပရိသာသု၊ ဤရှစ်ပါးသော ပရိသတ်တို့တွင်။ စာတု မဟာရာဇိကာဒီနံ၊ စာတု မဟာရာဇ်ဘုံ၌ ဖြစ်ကုန်သော။ စတုန္နံ ပရိသာနံ၊ ပရိသတ်လေးပါးတို့ကို။ သဒေဝကာဒိပဒေဟိ၊ သဒေဝက-စသော ပုဒ်တို့ဖြင့်။ သင်္ဂဟိတတ္ထာ၊ ယူအပ်သောကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ “သဿမဏဗြဟ္မဏိ”န္တိ ဣမိနာ၊ သဿမဏဗြဟ္မဏိံ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ သမဏပရိသာ စ၊ ရဟန်းပရိသတ်ကိုလည်းကောင်း။ ဗြဟ္မပရိသာ စ၊ ဗြဟာပရိသတ်ကိုလည်းကောင်း။ “သဒေဝမနုဿ”န္တိ ဣမိနာ၊ သဒေဝမနုဿံ-ဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ ခတ္တိယပရိသာ စ၊ မင်းပရိသတ်ကိုလည်းကောင်း။ ဂဟပတိပရိသာ စ၊ သူကြွယ်ပရိသတ်ကိုလည်းကောင်း။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “စတုပရိသဝသေနာ”တိ၊ စတုပရိသဝသေန-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တဿ၊ ထိုစတုပရိသဝသေန-ဟူသော ပုဒ်၏။ “မနုဿ (နိ-၁၄၉) လောကော ဂဟိတော”တိ ဣဒိနာ၊ လောကော ဂဟိတော-ဟူသော ဤပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ မနုဿလောကောတိ၊ မနုဿလောကော-ဟူသည်ကား။ မနုဿသမူဟော၊ လူအပေါင်းကို။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အဝသေသသဗ္ဗသတ္တလောကော ဝါ”တိ၊ အဝသေသသဗ္ဗသတ္တလောကော ဝါ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
ဝိကပ္ပန္တရံ၊ ဝိကပ်အထူးကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “သမ္မုတိဒေဝေဟိ ဝါ သဟ မနုဿလောကော”တိ၊ သမ္မုတိဒေဝေဟိ ဝါ သဟ မနုဿလောကော-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဒေဝပဒေန၊ ဒေဝပုဒ်ဖြင့်။ သမ္မုတိဒေဝါစ၊ သမ္မုတိနတ်ဟူသော မင်းတို့ကိုလည်းကောင်း။ သမဏဗြဟ္မဏ မနုဿပဒေဟိ၊ သမဏ, ဗြာဟ္မဏ, မနုဿပုဒ်တို့ဖြင့်။ သေသမနုဿာ စ၊ ကြွင်းသော လူတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိကပ္ပဒွယေပိ၊ ဝိကပ်နှစ်ခုအပေါင်း၌လည်း။ မနုဿံ ပဇံ မာနုဿိံ ပဇန္တိ၊ မနုဿံ ပဇံ မာနုဿိံ ပဇံ-ဟူ၍။ ပဇာသဒ္ဒံ၊ ပဇာသဒ္ဒါကို။ မနုဿသဒ္ဒေန၊ မနုဿသဒ္ဒါဖြင့်။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြု၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တံ၊ ထိုလူအပေါင်းသည်။ ဒေဝေဟိ၊ မင်းတို့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သဒေဝါ၊ သဒေဝမည်၏။ ပဇာ၊ လူသတ္တဝါ ရ၏။ သဒေဝါ စ၊ မင်းနှင့်တကွသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သာ၊ ထိုမင်းနှင့်တကွဟူသည်ကား။ မနုဿ စ၊ လူသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သဒေဝမနုဿာ၊ သဒေဝမနုဿမည်၏။ တံ သဒေဝမနုဿံ ပဇံ၊ ထိုမင်းနှင့် တကွသော လူသတ္တဝါကို။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ကိံ ဘူတံ၊ အဘယ်သို့ဖြစ်သော လူသတ္တဝါတို့နည်း။ သဿမဏဗြာဟ္မဏိံ၊ ရဟန်း, ပုဏ္ဏားနှင့် တကွဖြစ်သော လူသတ္တဝါကို။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့် ပြုအပ်သည်ရှိသော်။ ပဇာသဒ္ဒေန၊ ပဇာသဒ္ဒါဖြင့်။ မနုဿာနညေဝ၊ လူတို့ကိုသာလျှင်။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ နိဗ္ဗစနံ၊ ဝိဂြိုဟ်ကို။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတရထာ၊ သဟဒေဝမနုဿေဟိ ဝတ္တတီတိ သဒေဝမနုဿာဟု ပြုသောအပြားဖြင့်။ အတ္ထေ၊ အနက်ကို။ ဂယှမာနေ၊ ယူအပ်သည်ရှိသော်။ မနုဿာနညေဝ၊ လူတို့ကိုသာလျှင်။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းသည်။ န သမ္ပဇ္ဇတိ၊ မပြည့်စုံ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သဗ္ဗမနုဿာနံ၊ ခပ်သိမ်းသော လူတို့ကို။ ဝိသေသနဘာဝေန၊ ဝိသေသနအဖြစ်ဖြင့်။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သောကြောင့်။ အညပဒတ္ထဘူတဿ၊ အညပုဒ်အနက်ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ကဿစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော။ မနုဿဿ၊ လူ၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ “ပဇ”န္တိ [စာမျက်နှာ-၆၄] ဣမိနာ၊ ပဇံ-ဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ အဝသေသနဂါဒိသတ္တေပိ၊ ကြွင်းသော နဂါးအစရှိသော သတ္တဝါတို့ကိုလည်း။ သင်္ဂဟေတွာ၊ သင်္ဂြိုဟ်၍။ ဒေဿတုကာမော၊ ပြလို၍။ “အဝသေသသဗ္ဗသတ္တလောကောဝါ”တိ၊ အဝသေသသဗ္ဗသတ္တလောကောဝါ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထာပိ၊ ဤဝိကပ်၌လည်း။ စတုပရိသဝသေန၊ ပရိသတ်လေးပါးအစွမ်းဖြင့်။ အဝသေသသဗ္ဗလောကော၊ ကြွင်းသော ခပ်သိမ်းသော လောကကို။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သမ္မုတိဒေဝမနုဿေဟိ၊ သမ္မုတိနတ် ဟူ (နိ-၁၅၀) သော မင်း, ကြွင်းသော လူတို့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ အဝသေသသဗ္ဗသတ္တလောကော၊ ကြွင်းသော အလုံးစုံသော သတ္တလောက၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။
ဧတ္တာဝတာ၊ ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိသော စကားအစဉ်ဖြင့်။ ဘာဂသော၊ ဝေဖန်သောအားဖြင့်။ လောကံ၊ လောကကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ယောဇနံ၊ ယှဉ်ခြင်းကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဧကေကပဒေန၊ တစ်ပုဒ် တစ်ပုဒ်ဖြင့်။ အဘာဂသော၊ မဝေဖန်သောအားဖြင့်။ သဗ္ဗလောကာနံ၊ အလုံးစုံသော လောကတို့ကို။ ဂဟဏပက္ခေပိ၊ ယူသော အဖို့၌လည်း။ တဿ တဿ ဝိသေသနဿ၊ ထိုထိုဝိသေသန၏။ သပ္ဖလတံ၊ အကျိုးရှိသော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အပိစေတ္ထာ”တိ အာဒိ၊ အပိစေတ္ထ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဥက္ကဋ္ဌပရိစ္ဆေဒတောတိ၊ ဥက္ကဋ္ဌပရိစ္ဆေဒတော-ဟူသည်ကား။ ဥက္ကဋ္ဌာနံ၊ မြတ်ကုန်သော။ ဒေဝဂတိပရိယာပန္နာနံ၊ ဒေဝဂတိ၌ အကျုံးဝင်ကုန်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ ပရိစ္ဆိန္ဒနဝသေန၊ ပိုင်းခြားသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဇာနနဝသေန၊ သိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ကိတ္တိသဒ္ဒေါ၊ ကျော်စောသံသည်။ သယံ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အဝယဝဘူတေန၊ အစိတ်ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ သဒေဝကသဒ္ဒေန၊ သဒေဝကသဒ္ဒါဖြင့်။ တံ၊ ထိုကျော်စောသံကို။ သုဏန္တာနံ၊ နားထောင်သော သူတို့အား။ သာဝေန္တော၊ ကြားစေလျက်။ အဗ္ဘုဂ္ဂတော၊ နှံ့၍တတ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းတည်း။ အနုသန္ဓိက္ကမောတိ၊ အနုသန္ဓိက္ကမော-ဟူသည်ကား။ အတ္ထာနဉ္စေဝ၊ အနက်တို့၏လည်းကောင်း။ ပဒါနဉ္စ၊ ပုဒ်တို့၏လည်းကောင်း။ အနုသန္ဓာနုက္ကမော၊ အနုသန္ဓေအစဉ်တည်း။ ဇာနနက္ကမော၊ သိစဉ်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။
အဘိညာတိ၊ အဘိညာ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ ယကာရလောပေန၊ ယအက္ခရာကို ချေသဖြင့်။ နိဒ္ဒေသော၊ ညွှန်ကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အဘိညာယာ”တိ၊ အဘိညာယ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သမန္တဘဒြကတ္တာတိ၊ သမန္တဘဒြကတ္တာ-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗဘာဂေဟိ၊ ခပ်သိမ်းသော အဖို့တို့မှ။ သုန္ဒရတ္တာ၊ ကောင်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သာသနဓမ္မောတိ၊ သာသနဓမ္မေ-ဟူသည်ကား။ ပဋိပတ္တိပဋိဝေဓသာသနဿ၊ ပဋိပတ္တိသာသနာ, ပဋိဝေဓသာသနာကို။ ပကာသကော၊ ပြတတ်သော။ ပရိယတ္တိဓမ္မော၊ ပရိယတ္တိဓမ္မတည်း။ ဗုဒ္ဓသုဗုဒ္ဓတာယာတိ၊ ဗုဒ္ဓသုဗုဒ္ဓတာယာ-ဟူသော။ ဣဒံ တိကံ၊ ဤအတိတ်ကို။ ဓမ္မဿ၊ ဓမ္မ၏။ ဟေတုသရူပဖလဝသေန၊ အကြောင်း, သရုပ်, အကျိုး၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ နာထပဘဝတ္တိကမ္ပိ၊ နာထပဘဝတိသည်လည်း။ တထာ၊ ထို့အတူတည်း။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ တိကဒွယံ၊ တိက်နှစ်ခုအပေါင်းကို။ ဖလဝိသေသဝသေနေဝ၊ အကျိုးထူး၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ကိစ္စဝိသုဒ္ဓိယာတိ၊ ကိစ္စဝိသုဒ္ဓိယာ-ဟူသည်ကား။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ သုတွာ၊ နာကြား၍။ ယထာသုတဝသေန၊ အကြင် အကြင် ကြားအပ်သော အစွမ်းဖြင့်။ ပဋိပဇ္ဇန္တာနံ၊ ကျင့်ကုန်သော သူတို့၏။ သုပ္ပဋိပတ္တိသင်္ခါတကိစ္စဝိသုဒ္ဓိယာ၊ ကောင်းသော အကျင့်ဟူသော ကိစ္စစင်ကြယ်ခြင်းဖြင့်။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ အာဒိကလျာဏဒိပ္ပကာရမေဝ၊ အာဒိကလျာဏ စသည်အပြားရှိသည်သာလျှင် ဖြစ်သော။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ဒေသေန္တော၊ ဟောတော်မူသော။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သောတူနံ၊ နာသော သူတို့အား။ ယံ သာသနဗြဟ္မစရိယံ၊ အကြင် သာသနာဟူသော မြတ်သော အကျင့်ကိုလည်းကောင်း။ ယံ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယံ၊ အကြင် မဂ်ဟူသော မြတ်သော အကျင့်ကိုလည်းကောင်း။ ပကာသေတိ၊ ပြ၏။ တပ္ပကာရကဿ၊ ထိုဗြဟ္မစရိယကို ပြတတ်သော။ ဗြဟ္မစရိယပဒဿ၊ ဗြဟ္မစရိယပုဒ်၏။ ဝိသေသနဘာဝေန၊ ဝိသေသနအဖြစ်ဖြင့်။ “သာတ္ထ”န္တိ အာဒီနိ၊ သာတ္ထံ-အစရှိကုန်သော။ ပဒါနိ၊ ပုဒ်တို့ကို။ ဝုတ္တာနိ၊ မဆိုကုန်။ ဓမ္မပဒဿ၊ ဓမ္မပုဒ်၏။ ဝိသေသနဘာဝေန၊ ဝိသေသနအဖြစ်ဖြင့်။ န ဝုတ္တာနိ၊ မဆိုကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနမုခေန၊ ပြခြင်းကို အရင်းမူလဖြင့်။ နာနပ္ပကာရတော၊ အထူးအထူး အပြားပြားအားဖြင့်။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝိဝရိတုကာမော၊ ဖွင့်လို၍။ “သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနန္တိ ဧဝမာဒီသု ပနာ”တိအာဒိ၊ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနန္တိ ဧဝမာဒီသု ပနာ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ တိဿော၊ သုံးပါးကုန်သော။ သိက္ခာ၊ သိက္ခာတို့လည်းကောင်း။ သကလော၊ အလုံးစုံသော။ တန္တိဓမ္မော စ၊ ပါဠိတရားသည်လည်းကောင်း။ သာသနာဗြဟ္မစရိယံ နာမ၊ သာသနာဗြဟ္မစရိယမည်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ဒေသေန္တော၊ ဟောသည်ရှိသော်။ သီလာဒိကေ၊ သီလအစရှိသည်တို့ကို။ ပကာသေတိ ဝိယ၊ ပြသကဲ့သို့။ တပ္ပကာသကံ၊ ထိုသီလစသည်ကို ပြတတ်သော။ တန္တိဓမ္မမ္ပိ၊ ပါဠိဓမ္မကိုလည်း။ ပကာသေတိ ဧဝ၊ ပြသည်သာလျှင်တည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ပရိယတ္တိဓမ္မဿ၊ ပရိယတ်တရား၏။ သဒ္ဒတ္ထသမုဒါယတ္တာ၊ သဒ္ဒါအနက် အပေါင်းဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ယထာနုရူပန္တိ၊ ယထာနုရူပံ-ဟူသည်ကား။ ယထာရဟံ၊ ထိုက်သည်အားလျော်စွာ။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သိက္ခတ္တယသင်္ဂဟိတံ၊ သိက္ခာသုံးပါးဖြင့် ရေတွက်အပ်သော။ သာသနဗြဟ္မစရိယဉ္စ၊ သာသနဗြဟ္မစရိယသည်လည်းကောင်း။ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယဉ္စ၊ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယသည်လည်းကောင်း။ သမ္ပန္နတ္ထတာယ၊ ပြည့်စုံသော အနက်ရှိသည်အဖြစ်ကြောင့်။ ဥပရူပရိ၊ အထက်ထက်၌။ အတ္ထသမ္ပတ္တိယာ စ၊ အနက်ပြည့်စုံခြင်း၏လည်းကောင်း။ အဓိဂန္တဗ္ဗဝိသေသသင်္ခါတအတ္ထသမ္ပတ္တိယာ စ၊ ရအပ်သော အထူးဟု ဆိုအပ်သော အကျိုးနှင့် ပြည့်စုံခြင်း၏ လည်းကောင်း။ အတ္ထေန ပယောဇနေန၊ အကျိုးနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သာတ္ထမေဝ၊ သာတ္ထသာမည်၏။ န တုသဗျဉ္ဇနံ၊ သဗျဉ္ဇန မမည်။ တန္တိဓမ္မသင်္ခါတံ၊ ပါဠိဓမ္မဟူသော။ သာသနဗြဟ္မစရိယံ ပန၊ သာသနာဗြဟ္မစရိယသည်ကား။ ယထာဝုတ္တေန၊ အကြင် အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော။ အတ္ထေန၊ အကျိုးအနက်ဖြင့်။ သာတ္ထံ၊ သာတ္ထလည်းမည်၏။ သဗျဉ္ဇနဉ္စ၊ သဗျဉ္ဇနလည်းမည်၏။ ကိရာတာဒီ မိလက္ခဝစနာနမ္ပိ၊ ကရင်အစရှိကုန် (နိ-၁၅၂) သော တောင်သူဘာသာစသည်တို့၏လည်း။ သာတ္ထသဗျဉ္ဇနတ္တေ၊ အနက်ရှိ သဒ္ဒါရှိအဖြစ်သည်။ သမာနေပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ဝိသိဋ္ဌတ္ထဗျဉ္ဇနယောဂံ၊ ထူးသော အနက်သဒ္ဒါနှင့် ယှဉ်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ [စာမျက်နှာ-၆၅] “ဒေဝဒတ္တော၊ ဒေဝဒတ်သည်။ သဟတ္ထော၊ လက်နှင့် ပြည့်စုံ၏။ သစိတ္တော၊ စိတ်နှင့် ပြည့်စုံ၏။” ဣတိ အာဒိ ဝိယ၊ ဤသို့ အစရှိသည်ကဲ့သို့။ “သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇန”န္တိ၊ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အတ္ထသမ္ပတ္တိသာ သာတ္ထံ၊ ဗျဉ္ဇနသမ္ပတ္တိသာ သဗျဉ္ဇန”န္တိ၊ အတ္ထသမ္ပတ္တိသာ သာတ္ထံ၊ ဗျဉ္ဇနသမ္ပတ္တိသာ သဗျဉ္ဇနံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ယံ အတ္ထံ၊ အကြင် အနက်ကို။ သုတွာ၊ ကြား၍။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ပဋိပဇ္ဇန္တာနံ၊ ကျင့်သော သူတို့သည်။ သဗ္ဗဒုက္ခက္ခယံ၊ ခပ်သိမ်းသော ဒုက္ခကုန်ခြင်းသို့။ ပါပုဏန္တိ၊ ရောက်ကုန်၏။ တဿ၊ ထိုတရား၏။ တာဒိသအတ္ထသမ္ပတ္တိ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော အနက်နှင့် ပြည့်စုံခြင်းသည်။ အတ္ထသမ္ပတ္တိ၊ အတ္ထသမ္ပတ္တမည်၏။ သမ္ပန္နတ္ထတာ၊ ပြည့်စုံသော အနက်ရှိသော အဖြစ်သည်။ အတ္ထသမ္ပတ္တိ နာမ၊ အတ္ထသမ္ပတ္တိမည်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဗျဉ္ဇသမ္ပတ္တိ နာမ၊ ဗျဉ္ဇသမ္ပတ္တိမည်သည်ကား။ သိထိလဓနိတာဒိသဗ္ဗဗျဉ္ဇနပရိပုဏ္ဏာယ၊ သိထိလ, ဓနိတအစရှိသော အလုံးစုံသော သဒ္ဒါနှင့် ပြည့်စုံသော။ မာဂဓိကာယ၊ မာဂဓတိုင်း၌ ဖြစ်သော။ သဘာဝနိရုတ္တိယာ၊ သဘာဝနိရုတ္တိဖြင့်။ ဂမ္ဘီရမ္ပိ အတ္ထံ၊ နက်နဲသော အနက်ကိုလည်း။ ဥတ္တာနံ ကတွာ၊ ပေါ်သည်ကို ပြု၍။ ဒဿနသမတ္ထတာ၊ ပြခြင်းငှာ စွမ်းနိုင်သော အဖြစ်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ နေတ္ထိပ္ပကရဏနယေနပိ၊ နေတ္တိကျမ်း၌ လာသော နည်းဖြင့်လည်း။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “သင်္ကာသနာ”တိ အာဒိ၊ သင်္ကာသနာ-စသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ သင်္ခေပတော၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ကာသီယတိ ဒီပီယတိ၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သင်္ကာသနံ၊ သင်္ကာသနမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကမ္မသာဓနဝသေန၊ ကမ္မသာဓန အစွမ်းဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ သေသေသုပိ၊ ကြွင်းသည်တို့၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ကာသနံ၊ ပြခြင်း။ ပကာသနံ၊ ရှေးဦးစွာ ပြခြင်း။ ဧတံ ဥဘယမ္ပိ၊ ဤနှစ်ပါးစုံသည်လည်း။ ဥဒ္ဒေသတ္ထဝစနံ၊ အကျဉ်းအားဖြင့် အနက်ကို ဆိုခြင်းတည်း။ သံခိတ္တဿ၊ အကျဉ်းကို။ ဝိတ္ထာရဝစနံ၊ အကျယ်ဆိုခြင်းလည်းကောင်း။ သကိံ ဝုတ္တဿ၊ တစ်ကြိမ်ဆိုအပ်ပြီးသည်ကို။ ပုန ဝစနဉ္စ၊ တစ်ဖန်ဆိုခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဝိဝရဏဝိဘဇနာနိ၊ ဖွင့်ခြင်း ဝေဖန်ခြင်းမည်ကုန်၏။ ဧတံ ဥဘယမ္ပိ၊ ဤနှစ်ပါးစုံသည်လည်း။ နိဒ္ဒေသတ္ထဝစနံ၊ အကျယ် အနက်ကို ဆိုခြင်းမည်၏။ ဝိဝဋဿ၊ ဖွင့်အပ်ပြီးသည်ကို။ ဝိတ္ထာရတရာ ဘိဓာနံ၊ ကျယ်စွာ ဆိုခြင်းသည်လည်းကောင်း။ (နိ-၁၅၃) ဝိဘတ္တဿ၊ ဝေဖန်အပ်ပြီးသည်ကို။ ပကာရေဟိ၊ အပြားတို့ဖြင့်။ ဉာပနဉ္စ၊ သိစေခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဥတ္တာနီကရဏပညတ္တိယော၊ ပေါ်အောင်ပြုခြင်း, အပြားအားဖြင့် သိစေခြင်းမည်ကုန်၏။ ဧတံ ဥဘယမ္ပိ၊ ဤနှစ်ပါးစုံသည်လည်း။ ပဋိနိဒ္ဒေသတ္ထဝစနံ၊ တစ်ဖန် အကျယ်အားဖြင့် အနက်ကို ဆိုခြင်းတည်း။ အတ္ထပဒသမာယောဂတောတိ၊ အတ္ထပဒသမာယောဂတော-ဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တာနိ ဧဝ၊ အကြင် အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသည်သာလျှင် ဖြစ်ကုန်သော။ ဆ ပဒါနိ၊ ခြောက်ပါးသော အစုတို့သည်။ ပရိယတ္တိယာ၊ ပရိယတ္တိ၏။ အတ္ထဝိဘာဂတ္တာ၊ အနက်ကို ဝေဖန်ခြင်းဖြစ်သောကြောင့်။ အတ္ထပဒါနိ၊ အတ္ထပဒတို့မည်ကုန်၏။ တေဟိ၊ ထိုအတ္ထပဒတို့နှင့်။ သဟိတတာယ၊ တကွဖြစ်သောကြောင့်။ အတ္ထကောဋ္ဌာသယုတ္တတ္တာ၊ အနက်အစုနှင့် ယှဉ်သောကြောင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ပဒေ၊ ပုဒ်သည်။ အပရိယောသိတေ၊ မပြီးမဆုံးမီ။ အာဒိမဇ္ဈဂတဝဝဏ္ဏော၊ အစအလယ်၌ ရောက်သော ဝဏ္ဏသည်။ အက္ခရံ၊ အက္ခရာဖြစ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧကက္ခရံ၊ အက္ခရာတစ်လုံးရှိသော။ ပဒံ၊ ပုဒ်သည်။ အက္ခရံ၊ အက္ခရာမည်၏။ ဝိဘတ္တိယန္တံ၊ ဝိဘတ်အဆုံးရှိသော ပုဒ်သည်။ ပဒံ၊ ပုဒ်သည်။ ပဒါဘိဟိတံ၊ ပုဒ်သည် ဟောအပ်သော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဗျေဉ္ဇတိ၊ ပြတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဗျဉ္ဇနံ၊ ဗျဉ္ဇန၏။ ဝါကျံ၊ ဝါကျကို ရ၏။ ကထိတဿေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်သာလျှင် ဖြစ်သော။ အတ္ထဿ၊ အနက်ကို။ အနေကဝိဓေန၊ များသောအပြားဖြင့်။ ဝိဘာဂကရဏံ၊ ဝေဖန်ခြင်းကို ပြုခြင်းသည်။ အာကာရောနာမ၊ အာကာရမည်၏။ အာကာရာဘိဟိတဿ၊ ဝေဖန်၍ ဆိုအပ်သော သဒ္ဒါကို။ နိဗ္ဗစနံ၊ ဝိဂြိုဟ်ကျင်းခြင်းသည်။ နိရုတ္တိ၊ နိရုတ္တမည်၏။ နိဗ္ဗစနတ္ထဝိတ္ထာရော၊ ဝိဂြိုဟ်အနက် အကျယ်ချဲ့ခြင်းသည်။ နိဒ္ဒေသော၊ နိဒ္ဒေသမည်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ “အက္ခရေဟိ၊ အက္ခရာတို့ဖြင့်။ သင်္ကာသေတိ၊ အကျဉ်းပြ၏။ ပဒေဟိ၊ ပုဒ်တို့ဖြင့်။ ပကာသေတိ၊ ရှေးဦးစွာ ပြ၏။ ဗျဉ္ဇနေဟိ၊ ဝါကျတို့ဖြင့်။ ဝိဝရတိ၊ ဖွင့်၏။ အာကာရေဟိ၊ ဝေဖန်ကြောင်းဖြစ်သော စကားတို့ဖြင့်။ ဝိဘဇတိ၊ ဝေဖန်၏။ နိရုတ္ထီဟိ၊ ဝိဂြိုဟ်တို့ဖြင့်။ ဥတ္တာနိံ၊ ပေါ်သည်ကို။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ နိဒ္ဒေသေဟိ၊ အကျယ်စကားတို့ဖြင့်။ ပညပေတိ၊ သိစေ၏။” ဣတိ ဝစနတော၊ ဤသို့ ဟောခြင်းကြောင့်။ သင်္ကာသနပကာသနသင်္ခါတဥဒ္ဒေသတ္ထဝါစကာနိ၊ သင်္ကာသန, ပကာသန ဟူသော ဥဒ္ဒေသအနက်ကို ဟောတတ်ကုန်သော။ ဝစနာနိ၊ ပါဠိတို့သည်။ အက္ခရပဒါနိ နာမ၊ အက္ခရာပုဒ်တို့မည်ကုန်၏။ ဝိဝရဏဝိဘဇနသင်္ခါတာ၊ နိဒ္ဒေသတ္ထဝါစကာနိ၊ ဝိဝရဏ, ဝိဘဇန-ဟူသော နိဒ္ဒေသအနက်ကို ဟောတတ်ကုန်သော။ ဝစနာနိ၊ ပါဠိတို့သည်။ ဗျဉ္ဇနာကာရာ နာမ၊ ဗျဉ္ဇနအာကာရ (နိ-၁၅၄) မည်ကုန်၏။ ဥတ္တာနီကရဏပညတ္တိသင်္ခါတပဋိနိဒ္ဒေသတ္ထဝါစကာနိ၊ ဥတ္တာနီကရဏ, ပညတ္တိ-ဟူသော ပဋိနိဒ္ဒေသအနက်ကို ဟောကုန်သော။ ဝစနာနိ၊ ပါဠိတို့သည်။ နိရုတ္တိနိဒ္ဒေသာ နာမ၊ နိရုတ္တိနိဒ္ဒေသတို့မည်ကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုသဒ္ဒါတို့၏။ သမ္ပတ္တိယာ၊ ပြည့်စုံခြင်းကြောင့်။ သဗျဉ္ဇနံ၊ သဒ္ဒါနှင့် ပြည့်စုံ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။
အတ္တဂမ္ဘိရတာဒိအာဒီသု၊ အတ္တဂမ္ဘိရတာ-အစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ တန္တိအတ္ထော၊ ပါဠိ၏ အနက်သည်လည်းကောင်း။ ဟေတုဖလံ ဝါ၊ အကြောင်း၏ အကျိုးသည်လည်းကောင်း။ အတ္ထော နာမ၊ အတ္ထေမည်၏။ တန္တီ ဝါ၊ ပါဠိသည်လည်းကောင်း။ ဟေတု ဝါ၊ အကြောင်းသည်လည်းကောင်း။ ဓမ္မော နာမ၊ ဓမ္မေမည်၏။ ယထာ ဓမ္မံ၊ သဘောအားလျော်စွာ။ ဓမ္မာဘိလာပေါ၊ တရားဟောခြင်းသည်။ ဒေသန နာမ၊ ဒေသနာမည်၏။ ယထာဝုတ္တအတ္ထာဒီနံ၊ အကြင် အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော အနက်အကျိုးအစရှိသည်တို့ကို။ အဝိပရီတာဝဗောဓော၊ မဖောက်မပြန် သိခြင်းသည်။ ပဋိဝေဓော နာမ၊ ပဋိဝေဓေမည်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ တေ အတ္ထာဒယော၊ ထိုအတ္ထအစရှိသည်တို့သည်။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ သသာဒီဟိ၊ ယုန်ငယ်အစရှိသည်တို့သည်။ မဟာသမုဒ္ဒေါ၊ မဟာသမုဒ္ဒရာကို။ ဒုက္ခောဂါဟော ဝိယ၊ ဆင်းသက်နိုင်ခဲသကဲ့သို့။ မန္ဒဗုဒ္ဓီဟိ၊ ပညာနုံ့သော သူတို့သည်။ ဒုက္ခောဂါဟာ စ၊ ဆင်းလည်း ဆင်းသက်နိုင်ခဲကုန်၏။ အလဗ္ဘနေယျပတိဋ္ဌာ စ၊ ထောက်ရာတည်ရာကိုလည်း ရခဲကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဂမ္ဘီရာ၊ နက်ကုန်၏။ တေသု၊ ထိုလေးပါးတို့တွင်။ ပဋိဝေဓဿာပိ၊ ပဋိဝေဓ၏လည်း။ [စာမျက်နှာ-၆၆] အတ္ထသန္နိဿိတတ္တာ စ၊ အနက်ကို မှီသည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အတ္ထသဘာဂတ္ထာ စ၊ အနက်သဘောရှိသောကြောင့်လည်းကောင်း။ “အတ္ထဂမ္ဘီရတာ ပဋိဝေဓ ဂမ္ဘီရတာဟိ သာတ္ထ”န္တိ၊ အတ္ထဂမ္ဘီရတာ ပဋိဝေဓ ဂမ္ဘီရတာဟိ သာတ္ထံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဓမ္မဒေသနာနံ၊ ဓမ္မဒေသနာတို့၏။ အတ္ထသန္နိဿိတတ္တေ၊ အနက်၌ မှီသော အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ သယံ ဗျဉ္ဇနရူပတ္တာ၊ မိမိ၏ သဒ္ဒါသဘောရှိသောကြောင့်။ “ဓမ္မဂမ္ဘီရတာဒေသနာဂမ္ဘီရတာဟိ သဗျဉ္ဇန”န္တိ၊ ဓမ္မဂမ္ဘီရတာဒေသနာဂမ္ဘီရတာဟိ သဗျဉ္ဇနံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယထာဝုတ္တအတ္ထာဒီသု၊ အကြင် အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော အနက် အစရှိသည်တို့၌။ ပဘေဒဂတာနိ၊ အပြားအားဖြင့် ဖြစ်ကုန်သော။ ဉာဏာနိ၊ ဉာဏ်တို့သည်။ အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါဒယော၊ အတ္ထပဋိသမ္ဘိဒါစသည်မည်ကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပဋိသမ္ဘိဒါလေးပါးတို့၌။ နိရုတ္တီတိ၊ နိရုတ္တိ-ဟူသည်ကား။ တန္တိပဒါနံ၊ ပါဠိပုဒ်တို့ကို။ နိဒ္ဓါရေတွာ၊ ထုတ်၍။ ဝစနံ၊ ဆိုခြင်းသည်။ နိဗ္ဗစနံ၊ ဝိဂြိုဟ်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ တီသု၊ သုံးပါးကုန်သော။ ပဋိသမ္ဘိဒါသု၊ ပဋိသမ္ဘိဒါတို့၌။ ဉာဏံ၊ ဉာဏ်သည်။ ပဋိဘနပဋိသမ္ဘိဒါ၊ ပဋိဘနပဋိသမ္ဘိဒါမည် (နိ-၁၅၅) ၏။ လောကိယာ၊ လောကီပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ သဒ္ဒေယျဝစနမုခေနေဝ၊ ယုံကြည်အပ်သော စကားကို အရင်းပြုသဖြင့်သာလျှင်။ အတ္ထေသု၊ အနက်တို့၌။ ပသီဒန္တိ၊ ကြည်ကုန်၏။ အတ္ထမုခေန၊ အနက်ကို အရင်းပြုသဖြင့်။ န ပသီဒန္တိ၊ မကြည်ကုန်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သဒ္ဓေယျတော”တိ အာဒိ၊ သဒ္ဓေယျတော-စသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ကေဝလသဒ္ဒေါ၊ ကေဝလသဒ္ဒါသည်။ သကလာဓိဝစနံ၊ အလုံးစုံဟူသော အနက်ကို ဟော၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သကလပရိပုဏ္ဏဘာဝေနာ”တိ၊ သကလပရိပုဏ္ဏဘာဝေန-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဗြဟ္မစရိယသဒ္ဒေါ၊ ဗြဟ္မစရိယသဒ္ဒါသည်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ သိက္ခတ္တယသင်္ဂဟံ၊ သိက္ခာသုံးပါးဖြင့် ရေတွက်အပ်သော။ သကလသာသနံ၊ အလုံးစုံသော သာသနာတော်ကို။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သိက္ခတ္တယပရိဂ္ဂဟိတတ္တာ”တိ အာဒိ၊ သိက္ခတ္တယပရိဂ္ဂဟိတတ္တာ-စသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
ယထာဝုတ္တံ၊ အကြင် အကြင် ဆုံအပ်ပြီးသော။ အတ္ထမေဝ၊ အနက်ကိုသာလျှင်။ အပရေနာပိ၊ တစ်ပါးလည်းဖြစ်သော။ ပရိယာယေန၊ ပရိယာယ်ဖြင့်။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အပိ စာ”တိ အာဒိ၊ အပိ စာ-စသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ သနိဒါနန္တိ၊ သနိဒါနံ-ဟူသည်ကား။ ဒေသကာလာဒိဒီပကေန၊ အရပ်, ကာလစသည်ကို ပြသော။ နိဒါနဝစနေန၊ နိဒါန်းစကားဖြင့်။ သနိဒါနံ၊ နိဒါန်းနှင့် တကွသော။ သဥပ္ပတ္တိကန္တိ၊ သဥပ္ပတ္တိကံ-ဟူသည်ကား။ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိအာဒိယုတ္တိယုတ္တံ၊ အဋ္ဌုပ္ပတ်အစရှိသော အသင့်နှင့် ယှဉ်သော။ တတြ၊ ထိုစကား၌။ အယံ၊ ဤဆိုအပ်လတံ့သည်ကား။ ပါဠိယောဇနက္ကမော၊ ပါဠိကို ယောဇနာသော အစဉ်တည်း။ ဝေရေဉ္ဇာ ဗြာဟ္မဏော၊ ဝေရဉ္ဇာပုဏ္ဏားသည်။ (အေဿာသိ၌ စပ်။) ဘော၊ အရှင်တို့။ သမဏောဂေါတမော၊ ရဟန်းဂေါတမသည်။ ပ။ ဝိဟရတိ ခလု၊ နေသတတ်။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ၊ ထိုရှင်ဂေါတမ၏။ ဝိသယေ၊ အရာ၌။ 'ဣတိပိ သော။ ပ။ ပဝေဒေတီ’တိ၊ ဣတိပိ သော။ ပ။ ပဝေဒေတီ-ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကလျာဏော၊ ကောင်းသော။ ကိတ္တိသဒ္ဒေါ၊ ကျော်စောသံသည်။ အဗ္ဘုဂ္ဂတော၊ နှံ့၍ တက်၏။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “သော ဘဂဝါ၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည်။ ပ။ ပရိယောသာနကလျာဏံ၊ အဆုံးကောင်းခြင်းရှိသော။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ဒေသေတိ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဒေသေန္တော စ၊ ဟောလျက်လည်း။ သာတ္ထသဗျဉ္ဇနာဒိဂုဏယုတ္တံ၊ သာတ္ထ သဗျဉ္ဇန စသော ဂုဏ်နှင့် ယှဉ်သော။ ဗြဟ္မစရိယံ၊ မြတ်သော အကျင့်ကို။ ပကာသေတိ၊ ပြ၏။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “တထာရူပါနံ၊ ထိုသို့သဘောရှိကုန်သော။ အရဟတံ၊ ရဟန္တာတို့ကို။ ဒဿနံ၊ ဖူးမြင်ရခြင်းသည်။ သာဓု ခေါ ပန၊ ကောင်းသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ အေဿာသိ၊ ကြားလေ၏။ သုတွာ၊ ကြားပြီး၍။ အထ ခေါ၊ ထိုအခါ၌။ ဝေရေဉ္ဇာ ဗြာဟ္မဏော၊ ဝေရဉ္ဇာပုဏ္ဏားသည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရား (နိ-၁၅၆) သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တေန၊ ထိုဘုရားရှိရာအရပ်သို့။ ဥပသင်္ကမိ၊ ကပ်လေ၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနက္ကမော၊ ယောဇနာအစဉ်တည်း။
အဋ္ဌကထာယံ ပနံ၊ အဋ္ဌကထာ၌ကား။ “ဒဿနမတ္တမ္ပိ သာဓု ဟောတီတိ ဧဝံ။ ပ။ ဥပသင်္ကမီ”တိ၊ ဒဿနမတ္တမ္ပိ သာဓု ဟောတီတိ ဧဝံ။ ပ။ ဥပသင်္ကမီ-ဟူ၍။ သာဓု ခေါ ပနာတိ အာဒိပါဌဿ၊ သာဓု ခေါ ပန-အစရှိသော ပါဌ်ကို။ ဗြာဟ္မဏဿ၊ ဝေရဉ္ဇာပုဏ္ဏား၏။ ပရိဝိတက္ကနဘာဝေန၊ အကြံအဖြစ်ဖြင့်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ဗြဟ္မစရိယံ ပကာသေတီ”တိ၊ ဗြဟ္မစရိယံ ပကာသေတီ-ဟူသော။ ပဒါနန္တရမေဝ၊ ပုဒ်၏ အခြားမဲ့၌သာလျှင်။ “အေဿာသီ”တိ ပဒံ၊ အေဿာသီ-ဟူသော ပုဒ်ကို။ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ ဝိယ၊ စပ်အပ်သကဲ့သို့။ ကိဉ္စာပိ ပညာယတိ၊ အကယ်၍ကား ထင်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ပင် ထင်သော်လည်း။ “သာဓု ခေါ ပန တထာရူပါနံ အရဟတံ ဒဿနံ ဟောတီ”တိ၊ သာဓု ခေါ ပန တထာရူပါနံ အရဟတံ ဒဿနံ ဟောတီ-ဟူ၍။ (ဣတိတလုံး ကျေသည်။) ယထာဝုတ္တ နိဒဿနတ္ထေန၊ အကြင် အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသည်ကို ညွှန်ခြင်း အနက်ရှိသော။ ဣတိသဒ္ဒေန၊ ဣတိသဒ္ဒါဖြင့်။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ပိုင်းခြား၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောအပ်ပြီးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အညတ္ထ၊ တစ်ပါးသော အရာ၌။ ဣတိသဒ္ဒဿ၊ ဣတိသဒ္ဒါကို။ အဒဿနတော၊ မမြင်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ “အထ ခေါ ဝေရေဉ္ဇာ”တိ အာဒိနာ၊ အထ ခေါ ဝေရေဉ္ဇာ-အစရှိသော။ ကတ္တဗ္ဗန္တရဒဿနမုခေန၊ ပြုအပ်သော အထူးကို ပြခြင်းကို အရင်းမူသဖြင့်။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိ၏။ ပကာရန္တရေ၊ အရာတစ်ပါး၌။ ပဝတ္တိတော စ၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း။ ယထာဝုတ္တဝသေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ “သာဓု ခေါ ပန။ ပ။ ဟောတီ”တိ၊ သာဓု ခေါ ပန။ ပ။ ဟောတီ-ဟူသော။ ဝစနန္တရမေဝ၊ စကားအခြားမဲ့၌သာလျှင်။ “အေဿာသီ”တိ ပဒံ၊ အေဿာသီ-ဟူသော ပုဒ်ကို။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ သမ္ဗန္ဓနံ၊ စပ်ခြင်းသည်။ ယုတ္တံ၊ သင့်၏။ အဋ္ဌကထာ စရိယေနာပိ၊ အဋ္ဌကထာဆရာသည်လည်း။ ဗြာဟ္မဏဿ၊ ဝေရဉ္ဇာပုဏ္ဏားအား။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ သုတဝသေနေဝ၊ အကြား၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ အဇ္ဈာသယော၊ အလိုသည်။ [စာမျက်နှာ-၆၇] ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ၊ ဖြစ်၏ဟူ၍။ ဥပသင်္ကမနဟေတုဒဿနမုခေန၊ ကပ်ခြင်း၏ အကြောင်းကို ပြသဖြင့်။ “ဒဿနမတ္တမ္ပိ။ ပ။ အဇ္ဈာသယံကတွာ”တိ အာဒိ၊ ဒဿနမတ္တမ္ပိ။ ပ။ အဇ္ဈာသယံကတွာ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
၂။ သီတောဒကံ ဝိယ ဥဏှောဒကေနာတိ ဣဒံ၊ သီတောဒကံ ဝိယ ဥဏှောဒကေန-ဟူသော စကားကို။ ဥက္ကမေန၊ အစဉ်ချွတ်သဖြင့်။ မုခါရုဠှဝသေန၊ နှုတ်တက်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အနုပသန္တသဘာဝတာယ၊ မငြိမ်းသော သဘောရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဗြာဟ္မဏေဿဝ၊ ပုဏ္ဏား၏သာလျှင်။ ဥဏှောဒကသမတာ၊ ရေပူနှင့် တူသော အဖြစ်သည်။ ယုတ္တာ၊ သင့်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥဏှောဒကံ၊ ရေပူသည်။ သီတောဒကေန၊ ရေအေးနှင့်။ ဧကီဘာဝံ ဝိယ၊ တပေါင်းတည်းဖြစ်သကဲ့သို့။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဉာဏတေဇယုတ္တတာယ၊ ဉာဏ်တည်းဟူသော အခိုးအလျှံနှင့် ယှဉ်သောကြောင့်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဥဏှောဒကောပမော၊ ရေပူနှင့် တူ၏။ ဣတိ ကတွာ၊ ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်။ တဗ္ဗိပရီတံ၊ ထိုဘုရားမှ ပြန်သော။ ဗြာဟ္မဏံ၊ ပုဏ္ဏားကို။ သီတောဒကံ ဝိယ၊ ရေအေးကဲ့သို့။ ကတွာ၊ ပြု၍။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဧကီဘာဝန္တိ၊ ဧကီဘာဝံ-ဟူသည်ကား။ သမ္မောဒနကိရိယာယ၊ ဝမ်းမြောက်ခြင်း အမူအရာဖြင့်။ ဧကရူပတံ၊ တူသော သဘောရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ယာယာတိအာဒီသု၊ ယာယ-အစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ ယာယ ကထာယ၊ အကြင်စကားဖြင့်။ ဗြာဟ္မဏော၊ ပုဏ္ဏားသည်။ သမ္မောဒိ၊ ဝမ်းမြောက်၏။ တံ ကတံ၊ ထိုစကားသည်။ သမ္မောဒနီယံ၊ သမ္မောဒနီယမည်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ခမနီယန္တိ၊ ခမနီယံ-ဟူသည်ကား။ ကစ္စိ၊ အသို့နည်း။ ဒုက္ခဗဟုလံ၊ ဒုက္ခများသော။ ဣဒံ သရီရံ၊ ဤကိုယ်သည်။ ခမိတုံ၊ ခံ့ခြင်းငှာ။ သက္ကုဏေယျံ၊ တတ်နိုင်ပါ၏လော။ ယာပနီယန္တိ၊ ယာပနီယံ-ဟူသည်ကား။ စိရပ္ပဗန္ဓသင်္ခါတာယ၊ ကြာမြင့်ရှည်စွာ ဖွဲ့ခြင်းဟူသော။ ယာပနာယ၊ မျှခြင်းဖြင့်။ ယာပေတုံ၊ မျှခြင်းငှာ။ သက္ကုဏေယျံ၊ တတ်နိုင်ပါ၏လော။ ရောဂါဘာဝေန၊ အနာမရှိသဖြင့်။ အပ္ပါဗာဓံ၊ အနာကင်း၏လော။ ဒုက္ခဇီဝိတာဘာဝေန၊ ငြိုငြင်စွာ အသက်မွေးခြင်း မရှိသဖြင့်။ အပ္ပါတင်္ကံ၊ မငြိုမငြင် အသက်ရှင်၏လော။ တံတံကိစ္စကရဏတ္ထာယ၊ ထိုထို ကိစ္စကို ပြုခြင်းငှာ။ လဟုံ၊ လျင်စွာ။ အကိစ္ဆေန၊ မငြိုမငြင်သဖြင့်။ ဥဋ္ဌာတုံ၊ ထခြင်းဌာ။ ယောဂ္ဂတာယ၊ သင့်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ လဟုဋ္ဌာနံ၊ လျင်စွာထကြွနိုင်၏လော။ ဗလန္တိ၊ ဗလံ-ဟူသည်ကား။ ကစ္စိ၊ အသို့နည်း။ သရီရဿ၊ ကိုယ်၏။ သဗ္ဗကိစ္စက္ခမံ၊ အလုံးစုံကိစ္စ၌ ခံ့သော။ ဗလံ၊ အားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏လော။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုစ္ဆတိ၊ မေး၏။ ဖာသုဝိဟာရောတိ၊ ဖာသုဝိဟာရော-ဟူသည်ကား။ သုခဝိဟာရော၊ ချမ်းသာစွာနေခြင်းသည်။ သရဏီယမေဝ၊ သရီဏီယကိုသာလျှင်။ ဒီဃံ ကတွာ၊ ဒီဃပြု၍။ “သာရဏီယ”န္တိ၊ သာရဏီယံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သရိတဗ္ဗဘာဝတော စ သာရဏီယ”န္တိ၊ သရိတဗ္ဗဘာဝတော စ သာရဏီယံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပရိယာယေဟီတိ၊ ပရိယာယေဟီ-ဟူသည်ကား။ ကာရဏေဟိ၊ အကြောင်းတို့ဖြင့်။
ဘာဝေါတိ၊ ဘာဝေါ-ဟူသည်ကား။ ကိရိယာ၊ ကိရိယာတည်း။ တသ္မိံ၊ ထိုကိရိယာ၌။ ဝတ္တမာနော၊ ဖြစ်သော။ နပုံသကသဒ္ဒေါ၊ နပုလ္လိင်သဒ္ဒါသည်။ ဘာဝနပုံသက (နိ-၁၅၈) နိဒ္ဒေသေ နာမ၊ ဘာဝနပုံးကို ညွှန်သော သဒ္ဒါမည်၏။ ကိရိယာဝိသေသနသဒ္ဒါ၊ ကိရိယာဝိသေသနသဒ္ဒါတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဧကမန္တေတိ၊ ဧကမန္တေ-ဟူသည်ကား။ ဧကသ္မိံ အန္တေ၊ တစ်ခုသော အခန်း၌။ ယုတ္တေ၊ သင့်သော။ ပဒေသာ၊ အရပ်၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ခဏ္ဍိစ္စာဒိဘာဝန္တိ၊ ခဏ္ဍိစ္စာဒိဘာဝံ-ဟူသည်ကား။ ခဏ္ဍိတဒန္တပလိတကေသာဒိဘာဝံ၊ သွားကျိုးခြင်း ဆံဖြူခြင်း အစရှိသည်၏ အဖြစ်သို့။ ရာဇပရိဝဋ္ဋေတိ၊ ရာဇပရိဝဋ္ဋေ-ဟူသည်ကား။ ရာဇူနံ၊ မင်းတို့၏။ ပရိဝတ္တနံ၊ အစဉ်ကို။ ပဋိပါဋိယော၊ အစဉ်တို့ကို။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ပုရာတနုစ္စကုလပ္ပသုတတာယ၊ ရှေးဖြစ်သော မြင့်သော အမျိုး၌ ထင်ရှားသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဇိဏ္ဏတာ၊ ကြီးပွားသော အဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝယသာ၊ အရွယ်အားဖြင့်။ ဇိဏ္ဏတာ၊ အိုသော အဖြစ်သည်။ န၊ မဟုတ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “စိရကာလပ္ပဝတ္တကုလနွယေ”တိ၊ စိရကာလပ္ပဝတ္တကုလနွယေ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဝိဘဝါနံ၊ စည်းစိမ်တို့၏။ မဟန္တတ္တံ၊ ကြီးသော အဖြစ်ကို။ လာတိ ဂဏှာတိ၊ ယူတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ မဟလ္လကော၊ မဟလ္လကမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြခြင်းငှာ။ “ဝိဘဝမဟန္တတာယ သမန္နာဂတေ”တိ၊ ဝိဘဝမဟန္တတာယ သမန္နာဂတေ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဝိဘာဝနေ နာမ အတ္ထေတိ၊ ဝိဘာဝနေ နာမ အတ္ထေ-ဟူသည်ကား။ ပကတိဝိဘဝနသင်္ခါတေ၊ သဘောကို ပြခြင်းဟူသော။ အတ္ထေ၊ အနက်၌။ န အဘိဝါဒေတီတိ၊ န အဘိဝါဒေတီ-ဟူသည်ကား။ အဘိဝါဒေတဗ္ဗန္တိ၊ ရှစ်ခိုးအပ်၏ဟူ၍။ န သလ္လက္ခေတိ၊ မမှတ်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အသလ္လက္ခဏပကတိကော၊ မမှတ်ခြင်း သဘောရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ရူပံ နိစ္စံ ဝါ အနိစ္စံ ဝါတိ ဧတ္ထာပိ၊ ရူပံ နိစ္စံ ဝါ အနိစ္စံ ဝါ-ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ နိစ္စပကတိကံ ဝါ၊ မြဲသော သဘောရှိသလော။ အနိစ္စပကတိကံ ဝါ၊ မမြဲသော သဘောရှိသလော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ အနိစ္စံ ဝါတိ ဧတ္ထ၊ အနိစ္စံ ဝါ-ပုဒ်၌။ ဝါသဒ္ဒေါ၊ ဝါသဒ္ဒါသည်။ အဝဓာရဏတ္ထော၊ အဝဓာရဏအနက်ရှိ၏။
သမ္ပတိဇာတောတိ ဧတ္ထ၊ သမ္ပတိဇာတော-ဟူသော ပုဒ်၌။ မုဟုတ္တဇာတော၊ ထိုခဏဖွားသည်တည်း။ ဇာတသမနန္တရမေဝ၊ ဖွားသည်၏ အခြားမဲ့၌သာလျှင်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ သတ္တပဒဝီတိဟာရေန ဂန္တွာ။ ပ။ ဩလောကေသီတိ ဧတ္ထ၊ သတ္တပဒဝီတိဟာရေန ဂန္တွာ။ ပ။ ဩလောကေသီ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဒွါရံ၊ တံခါးကို။ ပိဓာယ၊ ပိတ်လတ္တံ့ဖြစ်၍။ နိက္ခန္တော၊ ထွက်၏။ ဣတိအာဒီသု ဝိယ၊ ဤသို့ အစရှိသည်တို့၌ကဲ့သို့။ ဂမနတော၊ ခုနစ်လှမ်းကြွတော်မူသည်မှ။ ဩလောကနံ၊ ကြည့်တော်မူခြင်းကို။ ပုရေ ကတိမ္ပိ၊ ရှေး၌ပြုအပ်သော်လည်း။ ပစ္ဆာ [စာမျက်နှာ-၆၈] ကတံ ဝိယ၊ နောက်မှ ပြုအပ်သကဲ့သို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ဩလေကေသိန္တိ၊ ဩလေကေသိ-ဟူသည်ကား။ လောကဝိဝရဏပါဋိဟာရိယေ၊ လောကကို ဖွင့်လှစ်သော တန်ခိုးသည်။ ဇာတေ-ဖြစ်လတ်သော်။ မံသမက္ခုနာဝ၊ မံသစက္ခုဖြင့်သာလျှင်။ ဩလောကေသိံ၊ ကြည့်ပြီ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ (နိ-၁၅၉) သေဋ္ဌောတိ၊ သေဋ္ဌော-ဟူသည်ကား။ ပသဋ္ဌတရော-ချီးမွမ်းအပ်စွာ၏။ ပတိမာနေသီတိ၊ ပတိမာနေသိ-ဟူသည်ကား။ ပူဇေသိ၊ ပူဇော်၏။ အာသဘန္တိ၊ အာသဘံ-ဟူသည်ကား။ ဥတ္တမံ၊ မြတ်သော။
၃။ တံ ဝစနန္တိ၊ တံ ဝစနံ-ဟူသည်ကား။ “နာဟံ တံ ဗြာဟ္မဏ”တိအာဒိဝစနံ၊ နာဟံ တံ ဗြာဟ္မဏ-အစရှိသော စကားကို။ အညာယ သဏ္ဌဟေယျာတိ၊ အညာယ သဏ္ဌဟေယျ-ဟူသည်ကား။ အရဟတ္တေ၊ အရဟတ္တဖိုလ်၌။ ပတိဋ္ဌဟေယျ၊ တည်ရာ၏။ ဇာတိဝသေနာတိ၊ ဇာတိဝသေန-ဟူသည်ကား။ ခတ္တိယာဒိဇာတိဝသေန၊ မင်း အစရှိသော ဇာတ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဥပပတ္တိဝသေနာတိ၊ ဥပပတ္တိဝသေန-ဟူသည်ကား။ ဒေဝေသု၊ နတ်တို့၌။ ဥပပတ္တိဝသေန၊ ဥပပတ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အာဝိဉ္ဆန္တီတိ၊ အာဝိဉ္ဆန္တိ-ဟူသည်ကား။ အာကဍ္ဎန္တိ၊ ငင်ကုန်၏။ အဘိဝါဒါဒိကရဏသင်္ခါတဿ၊ ရှိခိုးခြင်းစသည်ကို ပြုခြင်း-ဟူသော။ ယဿ သာမဂ္ဂိရသဿ၊ အကြင် အညီအညွတ် သာယာအပ်သော သဘော၏။ ဘဂဝတိ၊ မြတ်စွာဘုရား၌။ အဘာဝံ၊ မရှိခြင်းကို။ မညမာနော၊ အောက်မေ့သည်ဖြစ်၍။ ဗြာဟ္မဏော၊ ဝေရဉ္ဇာပုဏ္ဏားသည်။ “အရသရူပေါ”တိ၊ အရသရူပေါ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တဗ္ဗိဓူရဿ၊ ထိုပုဏ္ဏားအောက်မေ့သော သာမဂ္ဂီရသမှ ဆန့်ကျင်သော။ ရူပတဏှာဒိကေဿဝ၊ ရူပတဏှာ အစရှိသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ သာမဂ္ဂရိသဿ၊ သာမဂ္ဂရိသ၏။ အဘာဝေန၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “အရသရူပေါ၊ အရသရူပမည်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ သာမဂ္ဂိရသသဒ္ဒဿ၊ သာမဂ္ဂီရသသဒ္ဒါ၏။ ရူပရသာဒီသုပိ၊ ရူပရသ အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ပဝတ္တနပ္ပကာရံ၊ ဖြစ်သော အခြင်းအရာကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ဝတ္ထာရမ္မဏာဒီ”တိအာဒိ၊ ဝတ္ထာရမ္မဏာဒီ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
တာလဝတ္ထုကတာတိ၊ တာလဝတ္ထုကတ-ဟူသည်ကား။ ဥစ္ဆိန္နမူလာနံ၊ ဖြတ်အပ်သော အမြစ်ရှိကုန်သော။ တာလာနံ၊ ထန်းပင်တို့၏။ ဝတ္ထု ဝိယ၊ အရာကဲ့သို့။ နေသံ ရူပရသာဒီနံ၊ ထိုရူပရသ အစရှိသည်တို့၏။ ဝတ္ထု၊ အရာကို။ စိတ္တသန္တာနေ၊ စိတ်အစဉ်၌။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ၊ ဤအနက်၌။ မဇ္ဈေပဒလောပံဝိယ၊ ဝတ္ထု-ဟူသော အလယ်ပုဒ်ကျေခြင်းကို လည်းကောင်း။ ဒီဃဉ္စ၊ လအက္ခရာ၌ ဒီဃကိုလည်းကောင်း။ ကတွာ၊ ပြု၍။ နိဒ္ဒေသော၊ ညွှန်ပြခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “တာလဝတ္ထု ဝိယာ”တိ အာဒိ၊ တာလဝတ္ထု ဝိယ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တာလဝတ္ထု ဝိယ၊ ထန်းပင်ရာကဲ့သို့။ ယေသံ၊ အကြင် ရူပရသအစရှိသည်တို့၏။ ဝတ္ထု၊ အရာကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ တေ၊ ထို ရူပရသအစရှိသည်တို့သည်။ တာလာဝတ္ထုကတာ၊ တာလာဝတ္ထုကတာမည်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိသေသနဿ၊ ကတ-ဟူသော ဝိသေသန၏။ ပရနိပါတော၊ နောက်၌ ကျခြင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ကတလာလဝတ္ထုကတာ၊ ပြုအပ်သော ထန်းပင်ကဲ့သို့သော အရာရှိကုန်သည်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ မတ္ထကစ္ဆိန္နတာလာယေဝ၊ လည်ဆစ်ပြတ်သော ထန်းပင်သည်သာလျှင်။ ပတ္တဖလာဒီနံ၊ အရွက်အသီးအစရှိသည်တို့၏။ အကာရဏတာယ၊ အကြောင်းမဟုတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အဝတ္ထု၊ အကြောင်းမဟုတ်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ (နိ-၁၆၀) တာလာဝတ္ထု၊ တာလာဝတ္ကုမည်၏။ ယေသံ၊ အကြင် ရူပရသ အစရှိသည်တို့၏။ ဝတ္ထု၊ အကြောင်းဖြစ်သော စိတ်အစဉ်ကို။ တံ ဝိယ၊ ထို အရွက် အသီး စသည်တို့၏ အကြောင်းမဟုတ်သော ထန်းပင်ငုတ်ကဲ့သို့။ အဝတ္ထုကတံ၊ အကြောင်းမဟုတ်သည်၏ အဖြစ်ကို ပြုအပ်ပြီ။ တေ ရူပရသာဒယော၊ ထိုရူပရသ စသည်တို့သည်။ တာလာဝတ္ထုကတာ၊ တာလာဝတ္ထုကတာမည်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အညပဒတ္ထဝသေန၊ ဗဟုဗ္ဗီဟိသမာသ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အယံ အတ္ထဂ္ဂါဟော၊ ဤအနက်ကို ယူခြင်းကို။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ သုဂမော၊ သိလွယ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိသေသမတ္တံ၊ အထူးမျှကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ မတ္ထကစ္ဆိန္နတာလော ဝိယ ကတာ”တိ၊ မတ္ထကစ္ဆိန္နတာလော ဝိယ ကတာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧဝဉ္စ၊ ဤသို့လျှင်။ မတ္ထကသဒိသေသု၊ လည်ဆစ်နှင့် တူကုန်သော။ ရူပရသာဒီသု၊ ရူပရသ အစရှိကုန်သော။ ရာဂေသု၊ ရာဂတို့သည်။ ဆိန္နေသုပိ၊ ပြတ်ကုန်သော်လည်း။ တဗ္ဗတ္ထုဘူတဿ၊ ထိုရူပရသတို့၏ အရာဖြစ်သော။ တာလာဝတ္ထုသဒိသဿ၊ ထန်းပင်ရာနှင့်တူသော။ စိတ္တသန္တာနဿ၊ စိတ်အစဉ်၏။ ယာဝ ပရိနိဗ္ဗာနဋ္ဌာနံ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်စံရာတိုင်အောင်။ ဥပပန္နမေဝ၊ ဖြစ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယထာရုတတော ပန၊ အဋ္ဌကထာပါဌ်တိုင်းအားဖြင့်ကား။ ဝိသေသနသမာသဝသေန၊ တာလာဝတ္ထု ဝိယ ကတာ-ဟူသော ကမ္မဓာရယ် သမာသ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အတ္ထေ၊ အနက်ကို။ ဂယှမာနေ၊ ယူအပ်သည်ရှိသော်။ ရူပရသာဒီနံ၊ ရူပရသအစရှိသည်တို့၏။ တာလာဝတ္ထုသဒိသတာယ၊ ထန်းပင်ငုတ်နှင့် တူသော အဖြစ်ဖြင့်။ ဌာနံ၊ တည်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနိ၌။ ဧတံ ဒေါသံ၊ ဤအပြစ်ကို။ ပရိဟရိတုံ၊ ပယ်ခြင်းငှာ။ ရူပရသာဒီနံ၊ ရူပရသ စသည်တို့၌။ ယံ ကုသလာကုသလတ္တံ၊ အကြင် ကုသိုလ် အကုသိုလ်အဖြစ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ပန၊ ထိုကုသိုလ်, အကုသိုလ်အဖြစ်သည်ကား။ “တေ တထာဂတဿ ပဟီနာ”တိ အာဒိပါဠိယာ၊ တေ တထာဂတဿ ပဟီနာ-အစရှိသော ပါဠိနှင့်လည်းကောင်း။ “ကာမသုခဿာဒသင်္ခါတာ ရူပရသာ”တိ အာဒိအဋ္ဌကထာယ စ၊ ကာမသုခဿာဒသင်္ခါတာ ရူပရသာ-အစရှိသော အဋ္ဌကထာနှင့်လည်းကောင်း။ န သမေတိ၊ မညီ။ ခီဏသဝါနမ္ပိ၊ အာသဝေါကုန်ပြီးသော အရှင်တို့အားလည်း။ ယာဝ ပရိနိဗ္ဗာနာ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်တိုင်အောင်။ ကုသလာ ကုသလာနံ၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ်တို့၏။ ဖလုပ္ပတ္တိတော၊ အကျိုးဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ တေသံ၊ ထိုကုသိုလ်, အကုသိုလ်တို့၏။ မတ္တကစ္ဆိန္နတာလ သဒိသတာပိ၊ လည်ဆစ်ပြတ်သော ထန်းပင်နှင့်တူသော အဖြစ်သည်လည်း။ န ယုတ္တာ၊ မသင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ မတ္ထကစ္ဆိန္နတာလဿ၊ လည်ဆစ်ပြတ်သော ထန်းပင်၏။ ဌိတံ၊ တည်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ အဋ္ဌိတဉ္စ၊ မတည်ကိုလည်းကောင်း။ အမနသိကတွာ၊ နှလုံးမသွင်းမူ၍။ ပုနအနုပ္ပတ္တိဓမ္မတာသဒိသမတ္တံ၊ တစ်ဖန် မဖြစ်ခြင်းသဘောရှိသည်၏ အဖြစ်ဖြင့် တူခြင်းမျှကို။ ဥပမေတွာ၊ နှိုင်းယှဉ်၍။ “တာလဝတ္ထု (နိ-၁၆၁) ဝိယ ကတာ”တိ၊ တာလဝတ္ထု ဝိယ ကတာ-ဟူ၍။ [စာမျက်နှာ-၆၉]။ ဝိသေသနသမာသဝသေန၊ ကမ္မဓရာယ်သမာသ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အတ္ထဂ္ဂဟဏေပိ၊ အနက်ကို ယူခြင်း၌လည်း။ ကောစိ ဒေါသော၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အပြစ်သည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ အနုသဒ္ဒေါ၊ အနုသဒ္ဒါသည်။ ပစ္ဆာတိ အတ္ထေ၊ နောက်ဟူသော အနက်၌။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ပစ္ဆာဘာဝေါ န ဟောတီ”တိ အာဒိ၊ ပစ္ဆာဘာဝေါ န ဟောတီကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ အနု အဘာဝံ ဂတာတိ၊ အနု အဘာဝံ ဂတာ-ဟူသည်ကား။ ပစ္ဆာ၊ နောက်၌။ အနုပ္ပတ္တိဓမ္မတာဝသေန၊ မဖြစ်ခြင်း သဘောရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဘာဝံ၊ မရှိခြင်းသို့။ ဂတာ၊ ရောက်ပြီ။ အနစ္ဆရိယာတိ၊ အနစ္ဆရိယာ-ဟူသည်ကား။ အနု အနု ဥပရူပရိ၊ အဆင့်ဆင့်။ ဝိမှယကရာ၊ အံ့ဩဖွယ်ကို ပြုတတ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ယဉ္စ ခေါ တွံ ဝဒေသီတိ၊ ယဉ္စ ခေါ တွံ ဝဒေသိ-ဟူသည်ကား။ ဝန္ဒနာဒိသာမဂ္ဂီရသာဘာဝသင်္ခါတံ၊ ရှိခိုးခြင်း အစရှိသော သာမဂ္ဂီရသ မရှိခြင်းဟူသော။ ယံ ကာရဏံ၊ အကြင် အကြောင်းကို။ အရသရူပတာယ၊ အရသရူပအဖြစ်ဖြင့်။ ဝဒေသိ၊ ဆို၏။ တံ ကာရဏံ၊ ထိုအကြောင်းသည်။ န ဝိဇ္ဇတိ၊ မရှိ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။
၄။ သန္ဓာယဘာသိတမတ္ထန္တိ၊ သန္ဓာယဘာသိတမတ္ထံ-ဟူသည်ကား။ ယံ အတ္ထံ၊ အကြင်အနက်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဗြာဟ္မဏော၊ ပုဏ္ဏားသည်။ “နိဗ္ဘောဂေါ ဘဝံ ဂေါတမော”တိ အာဒိ၊ နိဗ္ဘောဂေါ ဘဝံ ဂေါတမော-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဘဂဝါ စ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း။ ယံ အတ္ထံ၊ အကြင် အနက်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ နိဗ္ဘောဂတာဒိံ၊ နိဗ္ဘောဂအဖြစ် အစရှိသည်ကို။ အတ္တနိ၊ မိမိ၌။ အနုဇာနာတိ၊ ခွင့်ပြု၏။ သန္ဓာယဘာသိတံ၊ ရည်ရွယ်၍ဟောအပ်သော။ တံ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။
၅။ ကုသလမုဒါစာရကမ္မတ္ထန္တိ၊ ကုသလမုဒါစာရကမ္မတ္တံ-ဟူသည်ကား။ ကုလာစာရကမ္မံ၊ အမျိုး၏ အကျင့်အမှုတည်း။ ကာယတော ကာယဒွါရတော၊ ကာယဒွါရကြောင့်။ ပဝတ္တံ၊ ဖြစ်သော။ ဒုစ္စရိတံ၊ ဒုစ္စရိုက်သည်။ ကာယဒုစ္စရိတံ၊ ကာယဒုစ္စရိုက်မည်၏။ အနေကဝိဟိတာတိ၊ အနေကဝိဟိတာ-ဟူသည်ကား။ အနေကပ္ပကာရာ၊ များသောအပြားရှိကုန်သည်တည်း။
၆။ ပဉ္စကာမဂုဏိကရာဂဿာတိ၊ ပဉ္စကာမဂုဏိကရာဂဿ-ဟူသည်ကား။ ရူပါဒီသု၊ ရူပါရုံအစရှိကုန်သော။ ပဉ္စသု ကာမကောဋ္ဌာသေသု၊ ငါးပါးသော ကာမဂုဏ်အစုတို့၌။ အတိဝိယ၊ အလွန်လျှင်။ သင်္ဂဝသေန၊ ငြိသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ နိယုတ္တဿ၊ ယှဉ်သော။ ကာမရာဂဿ၊ ကာမရာဂ၏။ ဧတေန၊ ဤ ပဉ္စကာမဂုဏိကရာဂဿ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အနာဂါမီနံ၊ အနာဂါမ်တို့အား။ ဝတ္ထာဘရဏာဒီသု၊ အဝတ်တန်ဆာအစရှိသည်တို့၌။ သင်္ဂနိကန္တိဝသေန၊ ကပ်ငြိခြင်း နှစ်သက်ခြင်း၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဥပ္ပဇ္ဇနကကာမရာဂဿ၊ ဖြစ်သော ကာမရာဂ၏။ ကာမရာဂတာဘာဝံ၊ ကာမရာဂအဖြစ် မရှိခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ တဿ၊ ထိုအနာဂါမ်အား ဖြစ်သော ရာဂ၏။ ရူပရာဂါဒိသု သင်္ဂဟတော၊ ရူပရာဂ (နိ-၁၆၂) အစရှိသည်၌ သင်္ဂြိုဟ်အပ်သောကြောင့်တည်း။ အဝသေသာနန္တိ ဧတ္ထ၊ အဝသေသာနံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ သက္ကာယဒိဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာနံ၊ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ, ဝိစိကိစ္ဆာတို့ကို။ ပဌမေနမဂ္ဂေန၊ သောတာပတ္တိမဂ်ဖြင့်။ သောသာနံ၊ ကြွင်းသော ကိလေသာတို့ကို။ စတူဟိပိ၊ မဂ်လေးပါးတို့ဖြင့်လည်း။ ဥစ္ဆေဒံ၊ ဖြတ်ခြင်းကို။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ယထာနုရူပ”န္တိ၊ ယထာနုရူပ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
၇။ ဇိဂုစ္ဆတိ မညေတိ၊ ဇိဂုစ္ဆတိ မညေ-ဟူသည်ကား။ ဇိဂုစ္ဆတိ ဝိယ၊ စက်ဆုပ်သကဲ့သို့။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ “ဇိဂုစ္ဆတီ”တိ၊ စက်ဆုပ်၏ဟူ၍။ သလ္လက္ခေမိ၊ မှတ်၏။ အကောသလ္လသမ္ဘူတဋ္ဌေနာတိ၊ အကောသလ္လသမ္ဘူတဋ္ဌေန-ဟူသည်ကား။ အဉာဏသမ္ဘူတဋ္ဌေန၊ မသိခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော အနက်ကြောင့်။
၈-၁၀။ တတြာတိ၊ တတြ-ဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တေသု၊ အကြင်ဆိုအပ်ပြီးကုန်သော။ ဒွီသု အတ္ထဝိကပ္ပေသု၊ နှစ်ပါးသော အတ္ထဝိကပ်တို့တွင်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ ဂဗ္ဘသဒ္ဒေါ၊ ဂဗ္ဘသဒ္ဒါသည်။ ပဋိသန္ဓိပရိယာယောပိ၊ ပဋိသန္ဓိ၏ ပရိယာယ်သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဒေဝလောကပဋိသန္ဓိလာဘာယာ”တိ၊ ဒေဝလောကပဋိသန္ဓိလာဘာယာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အပုနဗ္ဘဝဘူတာတိ၊ အပုနဗ္ဘဝဘူတာ-ဟူသည်ကား။ ခဏေ ခဏေ၊ ခဏတိုင်း ခဏတိုင်း၌။ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာနံ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ဓမ္မာနံ၊ တရားတို့၏။ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ၊ ဖြစ်ခြင်းတည်း။
၁၁။ ဓမ္မဓာတုန္တိ၊ ဓမ္မဓာတုံ-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗညုတညာဏံ၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တံ၊ ထိုဉာဏ်ကို။ ဓမ္မေ၊ တရားတို့ကို။ ယာထာဝတော၊ ဟုတ်မှန်သောအားဖြင့်။ ဓာရေတိ ဥပဓာရေတိ၊ မှတ်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဓမ္မဓာတူ”တိ၊ ဓမ္မဓာတူ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒေသနဝိလာသပ္ပတ္တောတိ၊ ဒေသနဝိလာသပ္ပတ္တော-ဟူသည်ကား။ ရုစိဝသေန၊ အလို၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိဝတ္တေတွာ၊ ပြန်၍။ ဒေသေတုံ၊ ဟောခြင်းငှာ။ သမတ္ထတာ၊ စွမ်းနိုင်သော အဖြစ်သည်။ ဒေသနာဝိလာသော၊ ဒေသနာဝိလာသမည်၏။ တံ၊ ထို ဒေသနာဝိလာသသို့။ ပတ္တော၊ ရောက်သည်တည်း။ ကရဏာဝိပ္ဖါရန္တိ၊ ကရဏာဝိပ္ဖါရံ-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗသတ္တေသု၊ ခပ်သိမ်းသော သတ္တဝါတို့၌။ မဟာကရုဏာယ၊ မဟာကရုဏာ၏။ ဖရဏံ၊ နှံ့ခြင်းတည်း။ တာဒိဂုဏလက္ခဏမေဝ၊ တာဒိဂုဏ်၏ လက္ခဏာကိုသာလျှင်။ ဥပမာယ၊ ဥပမာဖြင့်။ ဝိဘာဝေန္တော၊ ပြလို၍။ “ပထဝီသမစိတ္တတ”န္တိ၊ ပထဝီသမစိတ္တတံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ [စာမျက်နှာ-၇၀] တတောယေဝ၊ ထိုသို့ မြေကြီးနှင့် တူသော စိတ်ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ အကုဇ္ဈနသဘာဝတော၊ အမျက်ထွက်ခြင်းသဘော မရှိသောကြောင့်။ အကုပ္ပဓမ္မတာ၊ အကုပ္ပဓမ္မတာ မည်၏။ ဇာတိယာ အနုဂတန္တိ၊ ဇာတိယာ အနုဂတံ-ဟူသည်ကား။ ဇာတိယာ၊ ဇာတိသည်။ အနုဗဒ္ဓံ၊ အစဉ်ဖွဲ့အပ်၏။ ဇရာယ အနုသဋန္တိ၊ ဇရာယ အနုသဋံ-ဟူသည်ကား။ ဇရာယ၊ ဇရာသည်။ ပလိဝေဌိတံ၊ ရစ်အပ်၏။ ဝဋ္ဋခါဏုဘူတန္တိ၊ ဝဋ္ဋခါဏုဘူတံ-ဟူသည်ကား။ ဝဋ္ဋတော၊ ဝဋ်မှ။ ဥဒ္ဓရိတုံ၊ နုတ်ခြင်းငှာ။ အသက္ကုဏေယျတာယ၊ မတတ်ကောင်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝဋ္ဋေ၊ ဝဋ်၌။ နိစ္စလဘာဝေန၊ မတုန်လှုပ်သော အဖြစ်ဖြင့်။ ဌီတခါဏု ဝိယ၊ ပေါက်သော (နိ-၁၆၃) သစ်ငုတ်ကဲ့သို့။ ဘူတံ၊ ဖြစ်၏။ ဇာတာနံ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ မစ္စာနံ၊ သတ္တဝါတို့အား။ နိစ္စံ၊ အမြဲ။ မရဏတော၊ သေခြင်းကြောင့်။ ဘယံ၊ ဘေးဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အဇ္ဇ မရိတွာ”တိ အာဒိ၊ အဇ္ဇ မရိတွာ-စသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ အပ္ပဋိသမံ ပုရေဇာတဘာဝန္တိ၊ အပ္ပဋိသမံ ပုရေဇာတဘာဝံ-ဟူသည်ကား။ အသဒိသံ၊ မတူသော။ အရိယာယ ဇာတိယာ၊ အရိယာဇာတ်ဖြင့်။ ပဌမံ ဇာတဘာဝံ၊ ရှေးဦးစွာ ဖြစ်သော အဖြစ်ကို။ သဗ္ဗဇေဋ္ဌဘာဝံ၊ ခပ်သိမ်းသော သူတို့ထက် ကြီးသော အဖြစ်ကို။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။
“အပီ”တိ၊ အပိ-ဟူ၍။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ “ပီ”တိ၊ ပိ-ဟူ၍။ ဝဒန္တော၊ ဆိုသော အဋ္ဌကထာဆရာသည်။ ဝိသုံ၊ အသီး။ နိပါတော၊ နိပါတ်ဖြစ်သော။ ပိသဒ္ဒေါပိ၊ ပိသဒ္ဒါသည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ သမ္မာ အဓိသယိတာနီတိ၊ သမ္မာ အဓိသယိတာနိ-ဟူသည်ကား။ ပါဒါဒီဟိ၊ ခြေအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဥပဃာတံ၊ နှိပ်စက်ခြင်းကို။ အကရောန္တိယာ၊ မပြုဘဲ။ သမ္မဒေဝ၊ ကောင်းစွာသာလျှင်။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ သယိတာနိ၊ ဝပ်အပ်ကုန်၏။ အကမ္မကဿပိ၊ အကမ္မကဖြစ်သော်လည်း။ သယတိဓာတုနော၊ သိဓာတ်၏။ အဓိပုဗ္ဗတာယ၊ အဓိရှေးရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သကမ္မကတာ၊ သကမ္မကအဖြစ်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်၏။ နခသိခါတိ၊ နခသိခ-ဟူသည်ကား။ နခဂ္ဂါနိ၊ ခြေသည်းဖျားတို့သည်။ သကုဏာနံ၊ ငှက်တို့အား။ ပက္ခာ၊ အတောင်တို့သည်။ ဟတ္ထဋ္ဌာနိယာ၊ လက်အရာ၌ တည်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သင်္ကုဋိတဟတ္ထပါဒါ”တိ၊ သင်္ကုဋိတဟတ္ထပါဒါ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထ-ဟူသည်ကား။ အာလောကဋ္ဌာနေ၊ လင်းရာအရပ်၌။ နိက္ခမန္တာနန္တိ၊ နိက္ခမန္တာနံ-ဟူသည်ကား။ နိက္ခမန္တေသု၊ ပေါက်သော ကြက်ငယ်တို့တွင်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတံ သာမိဝစနံ၊ ဤဆဋ္ဌီဝိဘတ်သည်။ နိဒ္ဓါရဏေ၊ နိဒ္ဓါရဏအနက်၌။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဏ္ဍကောသန္တိ၊ အဏ္ဍကောသံ-ဟူသည်ကား။ အဏ္ဍကပါလံ၊ ဥခွံကို။
လောကောယေဝ၊ လောကသည်သာလျှင်။ လောကသန္နိဝါသော၊ လောကသန္နိဝါသမည်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသစ်ပင်၌။ အဗုဇ္ဈိ၊ သိပြီ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ရုက္ခော၊ သစ်ပင်သည်။ ဗောဓိ၊ ဗောဓိမည်၏။ သယံ၊ မိမိသည်။ ဗုဇ္ဈတိ၊ သိ၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧတေန၊ ထိုဉာဏ်ဖြင့်။ ဗုဇ္ဈန္တိ၊ သိကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ မဂ္ဂေါပိ၊ မဂ်သည်လည်းကောင်း။ သဗ္ဗညုတညာဏမ္ပိ၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်သည်လည်းကောင်း။ ဗောဓိ၊ ဗောဓိမည်၏။ ဗုဇ္ဈီယတိ၊ သိအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗာသည်။ ဗောဓိ၊ ဗောဓိမည်၏။ အန္တရာ စ ဗောဓိန္တိ၊ အန္တရာ စ ဗောဓိံ-ဟူသော။ ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော။ ဥဒါဟရဏံ၊ ဥဒါအရုဏ်ကို။ ရုက္ခသဒ္ဒေန၊ ရုက္ခသဒ္ဒါနှင့်။ ဝိနာ၊ ကင်း၍။ ဗောဓိသဒ္ဒဿ၊ ဗောဓိသဒ္ဒါ၏။ ရုက္ခပဝတ္တိဒဿနတ္ထံ၊ သစ်ပင်၌ဖြစ်သည်ကို ပြခြင်းငှာ။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဝရဘူမိ သုမေဓသောတိ၊ ဝရဘူမိ သုမေဓသော-ဟူသည်ကား။ မဟာပထဝီ ဝိယ၊ မြေကြီးကဲ့သို့။ ပတ္ထဋပညော၊ ပျံ့သော ပညာရှိသော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ တိဿော ဝိဇ္ဇာတိ၊ (နိ-၁၆၄) တိဿော ဝိဇ္ဇာ-ဟူသည်ကား။ အရဟတ္တမဂ္ဂေါ၊ အရဟတ္တမဂ်သည်။ အတ္တနာ၊ မိမိနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဝတ္တမာနံ၊ ဖြစ်သော။ သမ္မာဒိဋ္ဌိသင်္ခါတံ၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိ-ဟုဆိုအပ်သော။ အာသဝက္ခယဉာဏဉ္စ၊ အာသဝက္ခယဉာဏ်ကိုလည်းကောင်း။ တဗ္ဗိနိဗန္ဓကကိလေသဝိဒ္ဓံသနဝသေန၊ ထိုမဟဂ္ဂုတ်တရားကို တားမြစ်တတ်သော ကိလေသာကို ဖျက်ဆီးသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဣတရာ၊ ဤမှ တစ်ပါးကုန်သော။ မဟဂ္ဂတဝိဇ္ဇာ စ၊ မဟဂ္ဂုတ်ဝိဇ္ဇာတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဥပ္ပါဒနတော၊ ဖြစ်စေတတ်သောကြောင့်။ ”တိဿော ဝိဇ္ဇာ၊ ဝိဇ္ဇာသုံးပါးတို့ကို။ ဒေတိ၊ ပေး၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဆ အဘိညာတိ ဧတ္ထာပိ၊ ဆ အဘိညာ-ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းတည်း။ သာဝကပါရမီဉာဏန္တိ၊ သာဝကပါရမီဉာဏံ-ဟူသည်ကား။ အဂ္ဂသာဝကေဟိ၊ အဂ္ဂသာဝကတို့သည်။ ပဋိလဘိတဗ္ဗမေဝ၊ ရအပ်သည်သာဖြစ်သော။ လောကိယလောကုတ္တရဉာဏံ၊ လောကီ, လောကုတ္တရာဉာဏ်ကို။ ပစ္စေကဗောဓိဉာဏန္တိ ဧတ္ထာပိ၊ ပစ္စေကဗောဓိဉာဏံ-ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤနည်းတည်း။
ဩပမ္မသမ္ပဋိပါဒနန္တိ၊ ဩပမ္မသမ္ပဋိပါဒနံ-ဟူသည်ကား။ ဩပမ္မတ္ထဿ၊ ဥပမာအနက်ကို။ ဥပမေယျေန၊ ဥပမေယျနှင့်။ သမံ၊ အညီအညွတ်။ ပဋိပါဒနံ၊ ကျစေခြင်းတည်း။ အတ္ထေနာတိ၊ အတ္ထေနာ-ဟူသည်ကား။ ဥပမေယျတ္ထေန၊ ဥပမေယျအနက်ဖြင့်။ တိက္ခခရဝိပ္ပသန္နသူရဘာဝေါတိ ဣမိနာ၊ တိက္ခခရဝိပ္ပသန္နသူရဘာဝေ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဝိပဿနာယ၊ ဝိပဿနာ၏။ သင်္ခါရုပေက္ခာပတ္တတံ၊ သင်္ခါရုပေက္ခာသို့ ရောက်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ပရိဏာမကာလောတိ ဣမိနာ၊ ပရိဏာမကာလော-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိဘာဝါပတ္တိံ၊ ဝုဋ္ဌာနဂါမိနိအဖြစ်သို့ ရောက်ခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တဒါ စ၊ ထိုအခါ၌လည်း။ သာ၊ ထို ဝိပဿနာသည်။ မဂ္ဂဉာဏဂဗ္ဘံ၊ မဂ်ဉာဏ်တည်းဟူသော ကိုယ်ဝန်ကို။ ဓာရေန္တိ ဝိယ၊ ဆောင်သကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဂဗ္ဘဂ္ဂဟဏကာလော”တိ၊ ဂဗ္ဘဂ္ဂဟဏကာလော-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အနုပုဗ္ဗာဓိဂတေနာတိ၊ အနုပုဗ္ဗာဓိဂတေန-ဟူသည်ကား။ ပဌမမဂ္ဂါဒိပဋိပါဋိယာ၊ သောတာပတ္တိမဂ် စသော အစဉ်ဖြင့်။ အဓိဂတေန၊ ရအပ်သော။ စတုရင်္ဂသမန္နာဂတန္တိ၊ စတုရင်္ဂသမန္နာဂတံ-ဟူသည်ကား။ “ကာမံ၊ စင်စစ်။ တစော စ၊ အရေသည်လည်းကောင်း။ နှာရု စ၊ အကြောသည်လည်းကောင်း။ အဋ္ဌိ စ၊ အရိုးသည်လည်းကောင်း။ [စာမျက်နှာ-၇၁] အဝသိဿတု၊ ကြွင်းစေတော့။ သရီရေ၊ ကိုယ်၌။ မံသလောဟိတံ၊ အသား, အသွေးသည်။ ဥပဿုဿတု၊ ခန်းခြောက်စေတော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တစတုရင်္ဂသမန္နာဂတံ၊ ဟောအပ်သော အင်္ဂါလေးပါးနှင့် ပြည့်စုံသော။ ဝီရိတံ၊ ဝီရိယကို။
“ဆန္ဒော ကာမော”တိ အာဒီသု၊ ဆန္ဒော ကာမော-အစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ ပတ္ထနာကာရေန ပဝတ္တော၊ တောင့်တသော အခြင်းအရာဖြင့် ဖြစ်သော။ ဒုဗ္ဗလော၊ အားနည်းသော။ လောဘော၊ လောဘသည်။ ဣစ္ဆနဋ္ဌေန၊ အလိုရှိတတ်သော အနက်ကြောင့်။ ဆန္ဒော၊ ဆန္ဒမည်၏။ တထော၊ ထို့ထက်။ ဗလဝါ၊ အားကြီးသော လောဘသည်။ (နိ-၁၆၅) ရဇ္ဇနဋ္ဌေန၊ တပ်တတ်သော အနက်ကြောင့်။ ရာဂေါ၊ ရာဂမည်၏။ တတောပိ၊ ထို့ထက်လည်း။ ဗလဝတရော၊ အားကြီးသော လောဘသည်။ ဆန္ဒရာဂေါ၊ ဆန္ဒရာဂမည်၏။ နိမိတ္တာနုဗျဉ္ဇနသင်္ကပ္ပဝသေန၊ နိမိတ် အသွင်အပြင်ကို ကြံခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဝတ္တော၊ ဖြစ်သော။ လောဘော၊ လောဘသည်။ သင်္ကပ္ပေါ၊ သင်္ကပ္ပမည်၏။ တတော၊ ထို့ထက်။ ဗလဝါ၊ အားကြီးသော။ သင်္ကပ္ပဝသေနေဝ၊ ကြံသည်၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ပဝတ္တော၊ ဖြစ်သော။ လောဘော၊ လောဘသည်။ ရာဂေါ၊ ရာဂမည်၏။ တတောပိ၊ ထို့ထက်လည်း။ ဗလဝတရော၊ အားကြီးသော လောဘသည်။ သင်္ကပ္ပရာဂေါ၊ သင်္ကပ္ပရာဂမည်၏။ သွာယံ ပဘေဒေါ၊ ထိုအပြားကို။ ဧကေဿဝ လောဘဿ၊ တစ်ခုသော လောဘ၏သာလျှင်။ ပဝတ္တိအာကာရဘေဒေန၊ ဖြစ်သော အခြင်းအရာ အပြားအားဖြင့် လည်းကောင်း။ အဝတ္ထာဘေဒေန စ၊ အခိုက်အတန့် အပြားအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။
ပဌမဇ္ဈာနကထာဝဏ္ဏနာ
သေယျထိဒန္တိ၊ သေယျထိဒံ-ဟူသည်ကား။ တံ၊ ထိုအဖွင့်သည်။ ကထံ၊ အသို့နည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ဧတန္တိ၊ ဧတံ-ဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗပဒေယေဝ၊ ရှေးပုဒ်၌သာလျှင်။ အဝဓာရဏကရဏံ၊ အဝဓာရဏကို ပြုခြင်းသည်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တေသံ ကာမာနံ၊ ထိုကာမတို့၏။ နိဿရဏတ္တာ၊ ထွက်မြောက်ရာ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧသာတိ၊ ဧသတိ-ဟူသည်ကား။ ဧဝကာရော၊ ဧဝသဒ္ဒါသည်။ ကာမဓာတု နာမ၊ ကာမဓာတုမည်သည်ကား။ ကာမဘဝေါ၊ ကာမဘုံတည်း။ နေက္ခမ္မန္တိ၊ နေက္ခမ္မံ-ဟူသည်ကား။ ပဌမဇ္ဈာနံ၊ ပဌမဇ္ဈာန်တည်း။ ဧသာတိ၊ ဧသ-ဟူသည်ကား။ နိယမော၊ မှတ်ခြင်းတည်း။ တဒင်္ဂဝိက္ခမ္ဘနသမုစ္ဆေဒပဋိပ္ပဿဒ္ဓိနိဿရဏဝိဝေကာ၊ တဒဂီဝိဝေက, ဝိက္ခမ္ဘနဝိဝေက, သမုစ္ဆေဒဝိဝေက, ပဋိပဿဒ္ဓိဝိဝေက, နိဿရဏဝိဝေကတို့သည်။ တဒင်္ဂဝိဝေကာဒယော၊ တဒင်္ဂဝိဝေကာဒယော-စသည်မည်ကုန်၏။ ကာယစိတ္တဥပဓိဝိဝေကာ၊ ကာယဝိဝေက, စိတ္တဝိဝေက, ဥပဓိဝိဝေကတို့သည်ကား။ ကာယဝိဝေကာဒယော၊ ကာယဝိဝေကစသည် မည်ကုန်၏။ ဣဓ ဈာနကထာယံ၊ ဤဈာန်စကား၌။ သမုစ္ဆေဒဝိဝေကာဒီနံ၊ သမုစ္ဆေဒဝိဝေက အစရှိသည်တို့၏။ အသမ္ဘဝါ၊ မဖြစ်သင့်သောကြောင့်။ တယော ဧဝ၊ သုံးပါးသော ဝိဝေကတို့ကိုသာလျှင်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်ကုန်၏။ နိဒ္ဒေသေတိ၊ နိဒ္ဒေသ-ဟူသည်ကား။ မဟာနိဒ္ဒေသေ၊ မဟာနိဒ္ဒေသ၌။ တတ္ထေဝါတိ၊ တတ္ထေဝ-ဟူသည်ကား။ နိဒ္ဒေသ ဧဝ၊ နိဒ္ဒေသ၌သာလျှင်။ ဝိဘင်္ဂေတိ၊ ဝိဘင်္ဂေ-ဟူသည်ကား။ ဈာနဝိဘင်္ဂေ၊ ဈာနဝိဘင်း၌။ ဧဝံ ဟိ သတီတိ၊ ဧဝံ ဟိ သတိ-ဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဥဘယေသမ္ပိ၊ နှစ်ပါးလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ကာမာနံ၊ ကာမတို့ကို။ သင်္ဂဟေ၊ သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။
(နိ-၁၆၆) ပုရိမေနာတိ၊ ပုရိမေန-ဟူသည်ကား။ ကာယဝိဝေကေန၊ ကာယဝိဝေကဖြင့်။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထ-ဟူသည်ကား။ ဧတသ္မိံ ကာယစိတ္တဝိဝေကဒွယေ၊ ထိုကာယဝိဝေက, စိတ္တဝိဝေက နှစ်ပါးအပေါင်း၌။ ဒုတိယေနာတိ၊ ဒုတိယေန-ဟူသည်ကား။ စိတ္တဝိဝေကေန၊ စိတ္တဝိဝေကေဖြင့်။ ဧတေသန္တီတိ၊ ဧတေသံ-ဟူသည်ကား။ ယထာ ဝုတ္တနယေန၊ အကြင် အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ ဝတ္ထုကာမကိလေသကာမဝိဝေကဒါယဿ၊ ဝတ္ထုကာမ, ကိလေသာကာမ ဝိဝေကနှစ်ပါးအပေါင်းကို။ ဝါစကဘူတာနံ၊ ဟောတတ်သည်ဖြစ်၍ ဖြစ်ကုန်သော။ “ဝိဝိစ္စေဝ။ ပ။ အကုသလေဟီ”တိ၊ ဝိဝိစ္စေဝ။ ပ။ အကုသလေဟီ-ဟူကုန်သော။ ဣမေသံ ပဒါနံ၊ ဤနှစ်ပုဒ်တို့တွင်။ စ သစ္စံ၊ မည်၏။ ဧတံ သာမိဝစနံ၊ ဤဆဋ္ဌီဝိဘတ်သည်။ နိဒ္ဓါရဏေ၊ နိဒ္ဓါရဏအနက်၌။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဗာလဘာဝဿ၊ မိုက်သော အဖြစ်၏။ ဟေတုပရိစ္စာဂေါ၊ အကြောင်းကို စွန့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အနုဝတ္တတိ၊ လိုက်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အကုသလဓမ္မော၊ အကုသိုလ်တရားသည်။ ဗာလဘာဝဿ၊ မိုက်သော အဖြစ်၏။ ဟေတု၊ အကြောင်းတည်း။ အာသယပေါသနန္တိ၊ အာသယပေါသနံ-ဟူသညကား။ အာသယဿ၊ အလိုကို။ ဝိသောဓနံ၊ သုတ်သင်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဝဍ္ဎနဉ္စ၊ ပွားစေခြင်းလည်းကောင်း။ ဝိဘင်္ဂေ၊ ဝိဘင်း၌။ နီဝရဏာနေဝ၊ နီဝရဏတို့ကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တာနိ၊ ဟောအပ်ကုန်၏။ ဣတိ သမ္ဗန္ဓော၊ ဤသို့ စပ်လေ။ တတ္ထ၊ ထိုနီဝရဏကိုသာ ဟောခြင်း၌။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ “ဥပရိဈာနင်္ဂပစ္စနီကပဋိပက္ခဘာဝဒဿနတော”တိ၊ ဥပရိဈာနင်္ဂပစ္စနီကပဋိပက္ခဘာဝဒဿနတော-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ “သဝိတက္က”န္တိအာဒိနာ၊ သဝိတက္ကံ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုစ္စမာနာနိ၊ ဟောလတ္တံ့ကုန်သော။ ဈာနင်္ဂါနိ၊ ဈာနင်တို့သည်။ (ဥပရိဈာနင်္ဂါနိ-မည်ကုန်၏။) တေသံ၊ ထိုဈာနင်တို့၏။ (ဘာဝံစပ်။) အတ္တနော ပစ္စနီကာနံ၊ မိမိရန်သူဖြစ်သော ကိလေသာတို့၏။ ပဋိပက္ခဘာဝဒဿနတော၊ ဆန့်ကျင်ဘက်အဖြစ်ကို မြင်သောကြောင့်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ “ဥပရိဈာနင်္ဂါနံ ပစ္စနီကပဋိပက္ခဘာဝဿ ဒဿနတော''တီပိ၊ ဥပရိဈာနင်္ဂါနံ ပစ္စနီကပဋိပက္ခဘာဝဿ ဒဿနတော-ဟူ၍လည်း။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ “ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝုစ္စမာနဈာနင်္ဂါနံ၊ ဆိုအပ်လတ္တံ့သော ဈာနင်တို့၏။ ဥဇုဝိပစ္စနီကဘာဝေန၊ ဖြောင့်ဖြောင့်ဆန့်ကျင်ဘက်အဖြစ်ကို မြင်သောကြောင့်။ “ ''တာနေဝ၊ ထိုနီဝရဏတို့ကိုသာလျှင်။ ဝိဘင်္ဂေ၊ ဝိဘင်း၌။ ဝုတ္တာနိ၊ ဟောအပ်ကုန်၏။” ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ [စာမျက်နှာ-၇၂] ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ပေဋကေတိ၊ ပေဋကေ-ဟူသည်ကား။ ကစ္စာယနတ္ထေရေန၊ ကစ္စည်းထေရ်သည်။ ကတံ နေတ္တိပ္ပကရဏနယာနုသာရိပကရဏံ၊ ပြုအပ်သော နေတ္ထိကျမ်းနည်းသို့ အစဉ်လိုက်သော ကျမ်းတည်း။ တံ ပန၊ ထို ပေဋကကျမ်းကိုကား။ ပိဋကာနံ၊ ပိဋကတ်တို့၏။ ဝဏ္ဏနာဘူတတ္ထာ၊ အဖွင့်ဖြစ် (နိ-၁၆၇) သောကြောင့်။ ပေဋကန္တိ၊ ပေဋက-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုပေဋကကျမ်း၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။
အာရမ္မဏပရိကပ္ပနံ၊ အာရုံကို ကြံခြင်းသည်။ ဝိတက္ကနံ နာမ၊ ဝိတက္ကန မည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဦဟန”န္တိ၊ ဦဟန-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ရူပံ ရူပ”န္တိ အာဒိနာ၊ ရုပ်တည်း ရုပ်တည်း အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝိသယေ၊ အာရုံ၌။ အာကောဋေန္တဿ၊ ခေါက်သော သူ၏။ ပဝတ္တိ ဝိယ၊ ဖြစ်ခြင်းကဲ့သို့။ ပဝတ္တိ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ အာဟနနပရိဟနာနံ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ ခေါက်ခြင်း မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အာရမ္မဏာဘိမုခကရဏံ၊ အာရုံသို့ ရှေ့ရှုပြုခြင်းသည်။ အာရမ္မ ဏေ၊ အာရုံသို့။ စိတ္တဿ၊ စိတ်ကို။ အာနယနံ နာမ၊ ဆောင်ခြင်းမည်၏။ အနုသဉ္စရဏန္တိ၊ အနုသဉ္စရဏံ-ဟူသည်ကား။ အနုပရိဗ္ဘမနံ၊ ထက်ဝန်းကျင် လှည့်လည်ခြင်းတည်း။ တဉ္စ၊ ထိုလှည့်လည်ခြင်း ဟူသည်လည်း။ ခဏန္တရဿ၊ ခဏအထူးရှိသော ဝိစာရ၏။ တထာကာရေန၊ ထိုသို့ လှည့်လည်သော အခြင်းအရာဖြင့်။ ဥပ္ပါဒနမေဝ၊ ဖြစ်ခြင်းလျှင်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပရမတ္ထတော၊ ပရမတ္ထအားဖြင့်။ ဧတဿ၊ ထိုဝိစာရ၏။ သဉ္စရဏံ၊ လှည့်လည်ခြင်းသည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ ဤဒိသေသု၊ ဤသို့သဘောရှိကုန်သော။ အညတ္ထာပိ၊ တစ်ပါးသော အရာတို့၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ အနုမဇ္ဇနန္တိ၊ အနုမဇ္ဇနံ-ဟူသည်ကား။ ပရိမဇ္ဇနံ၊ သုံးသပ်ခြင်းတည်း။ တတ္ထာတိ၊ တတ္ထ-ဟူသည်ကား။ အာရမ္မဏေ၊ အာရုံ၌။ သကိစ္စာနုဝတ္တိတာကရဏေန၊ မိမိကိစ္စသို့ လိုက်သော အဖြစ်ကို ပြုသဖြင့်။ သဟဇာတာနုယောဇနံ၊ သဟဇာတ်တရားတို့ကို ယှဉ်စေတတ်၏။ ကတ္ထစီတိ၊ ကတ္ထစိ-ဟူသည်ကား။ ဒုတိယဇ္ဈာနဝိရဟိတေသု၊ ဒုတိယဈာန်ကြဉ်အပ်ကုန်သော။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ သဝိစာရစိတ္တေသု၊ ဝိစာရနှင့် တကွဖြစ်သော စိတ်တို့၌။ ဝိစာရေန၊ ဝိစာရနှင့်။ သဟုပ္ပဇ္ဇမာနောပိ၊ တကွဖြစ်သော်လည်း။ ဝိတက္ကော၊ ဝိဘတ်ကို။ အာရမ္မဏေ၊ အာရုံ၌။ အဘိနိရောပနာကာရေန၊ ရှေ့ရှုတင်သော အခြင်းအရာဖြင့်။ ပဝတ္တိံ၊ ဖြစ်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ပဌမာဘိနိပါတော”တိ၊ ပဌမာဘိနိပါတော-ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဝိပ္ဖါရဝါတိ၊ ဝိပ္ဖါရဝ-ဟူသည်ကား။ အဝူပသန္တ သဘာဝတာယ၊ မငြိမ်းသော သဘောရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝေဂဝါ၊ အဟုန်ရှိ၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဧသ ဧသော၊ ဤဝိတက်သည်။ ဒုတိယဇ္ဈာနေ၊ ဒုတိယဈာန်၌။ ပဟာနင်္ဂဇာတော၊ ပယ်သော အင်္ဂါဖြစ်၏။ ပဌမ ဒုတိယဇ္ဈာနေသူတိ၊ ပဌမ ဒုတိယဇ္ဈာနေသု-ဟူသော စကားကို။ ပဉ္စကနယံ၊ ပဉ္စကနည်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အင်္ဂုဝိနိမုတ္တဿ၊ အင်္ဂါမှ လွတ်သော။ ဈာနဿ၊ ဈာန်၏။ အဘာဝံ၊ မရှိခြင်းကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ရုက္ခော ဝိယာ”တိအာဒိ၊ ရုက္ခော ဝိယ-စသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
(နိ-၁၆၈) ဝိဝေကသဒ္ဒဿ၊ ဝိဝေကသဒ္ဒါ၏။ ဘာဝသာဓနပက္ခေ၊ ဘာဝသာဓနအဖို့၌။ “တသ္မာ ဝိဝေကာ”တိ၊ တသ္မာ ဝိဝေကာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတရပက္ခေ၊ ဤမှတစ်ပါးသော အဖို့၌။ “တသ္မိံ ဝိဝေကေ”တိ၊ တသ္မိံ ဝိဝေကေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပိနယတီတိ၊ ပိနယတီ-ဟူသည်ကား။ တပ္ပေတိ၊ နှစ်သက်စေ၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဝဍ္ဎေတိ၊ ပွားစေ၏။ ဖရဏရသာတိ၊ ဖရဏရသာ-ဟူသည်ကား။ ပဏီတရူပေဟိ၊ မြတ်သော ရုပ်တို့ဖြင့်။ ကာယေ၊ ကိုယ်၌။ ဗျာပနသာ၊ နှံ့ခြင်း ကိစ္စရှိ၏။ သာတလက္ခဏန္တိ၊ သာတလက္ခဏံ-ဟူသည်ကား။ ဣဋ္ဌသဘာဝံ၊ အလိုရှိအပ်သော သဘောရှိ၏။ မဓုရံ၊ သာယာ၏။ သမ္ပယုတ္တာနံ၊ သမ္ပယုတ်တို့အား။ ပီဠနဇ္ဈုပေက္ခနံ၊ နှိပ်စက်ခြင်း, လျစ်လျူရှုခြင်းကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ အနု အနု၊ အဖန်တလဲလဲ။ ဂဏှနံ၊ ယူခြင်းသည်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဥပကာရိတာ၊ ကျေးဇူးပြုသော အဖြစ်သည်။ အနုဂ္ဂဟော၊ အနုဂ္ဂဟမည်၏။ ဝနမေဝ၊ တောသည်လျှင်။ ဝနန္တံ၊ ဝနန္တမည်၏။ ဥဒကမေဝ၊ ရေသည်လျှင်။ ဥဒကန္တံ၊ ဥဒကန္တမည်၏။ “တသ္မိံ တသ္မိံ သမယေ ပါကဋဘာဝတော”တိ ဣမိနာ၊ တသ္မိံ တသ္မိံ သမယေ ပါကဋဘာဝတော-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဣဋ္ဌာရမ္မဏာဒိပဋိလာဘသမယေပိ၊ ဣဋ္ဌာရုံအစရှိသည်ကို ရသောအခါ၌လည်း။ သုခံ၊ သုခသည်။ ဝိဇ္ဇမာနမ္ပိ၊ ရှိသော်လည်း။ အပါကဋံ၊ မထင်ရှား။ ပီတိယေဝ၊ ပီတိသည်သာလျှင်။ တတ္ထ၊ ထိုအခါ၌။ ပါကဋာ၊ ထင်ရှား၏။ ပဋိလဒ္ဓရသာနုဘဝနသမယေ စ၊ ရအပ်သော အရသာကို ခံစားသောအခါ၌လည်း။ ဝိဇ္ဇမာနပီတိတောပိ၊ ရအပ်သော ပီတိထက်လည်း။ သုခမေဝ၊ သုခသည်သာလျှင်။ ပါကဋတရံ၊ ထင်ရှားစွာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဧတ္ထ စ၊ ဤအရာ၌လည်း။ စေတသိကသုခဝသေနေဝ၊ စေကသိကသုခ၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ပဋိလဒ္ဓရသာနုဘဝနံ၊ ရအပ်သော အရသာကို ခံစားခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ကာယိကသုခဝသေန၊ ကာယိကသုခအစွမ်းဖြင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တဿ၊ ထိုကာယိကသုခ၏။ ပီတိသမ္ပယောဂေဿဝ၊ ပီတိနှင့် ယှဉ်ခြင်း၏သာလျှင်။ အဘာဝေန၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ အနဓိပ္ပေတတ္တာ၊ မလိုအပ်သောကြောင့်တည်း။ “အယဉ္စပီတိ”တိ အာဒိ၊ အယဉ္စပီတိ-အစရှိသော စကားသည်။ အညပဒတ္ထသမာသဒဿနံ၊ ဗဟုဗ္ဗီဟိသမာသ်ကို ပြသောကြောင့်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အဿတ္ထိပက္ခေ၊ အဿတ္ထိအဖို့၌။ တဒ္ဓိတပစ္စယဒဿနံ၊ တဒ္ဓိတ်ပစ္စည်းကို ပြခြင်းကြောင့်တည်း။ ဒုတိယဝိကပ္ပေန၊ ဒုတိယဝိကပဖြင့်။ အညပဒတ္ထသမာသဝသေနေဝ၊ ဗဟုဗ္ဗီဟိသမာသ်၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ “ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခ”န္တိ ဣဒံ၊ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ ဧကံ ပဒံ၊ တစ်ပုဒ်ထည်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဝိဘတ္တိယာ၊ ဝိဘတ်၏။ အလောပဉ္စ၊ မကျေခြင်းကိုလည်း။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
[စာမျက်နှာ-၇၃] ဂဏနာနုပုဗ္ဗတာတိ၊ ဂဏနာနုပုဗ္ဗတာ-ဟူသော စကားကို။ ဒေသနာက္ကမံ၊ ဒေသနာအစဉ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ပဌမံ သမာပဇ္ဇတီ”တိ ဣဒံ၊ ပဌမံ သမာပဇ္ဇတိ-ဟူသော (နိ-၁၆၉) စကားကို။ အာဒိကမ္မိကဝသေန၊ အာဒိကမ္မိကအစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ စိဏ္ဏဝသီနံ၊ လေ့လာအပ်သော ဝသီရှိကုန်သော။ ယောဂီနံ ပန၊ ယောဂီတို့အားကား။ ဥပ္ပဋိပါဋိယာပိ၊ အစဉ်ချွတ်သဖြင့်လည်း။ ဈာနံ၊ ဈာန်သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတေဝ၊ ဖြစ်သည်သာလျှင်တည်း။ ဈာပေတီတိ၊ ဈာပေတီ-ဟူသည်ကား။ ဒဟတိ၊ လောင်ကျွမ်းစေ၏။ အနိစ္စာဒိလက္ခဏဝိသယာယ၊ အနိစ္စအစရှိသော လက္ခဏာလျှင် အာရုံရှိသော။ ဝိပဿနာယ၊ ဝိပဿနာ၏။ ဥပနိဇ္ဈာယနံ၊ ကပ်၍ ရှုခြင်းသည်။ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏဿ၊ နိဗ္ဗာန်လျှင် အာရုံရှိသော။ မဂ္ဂဿ၊ မဂ်အား။ ကထံ ဟောတိ၊ အသို့ဖြစ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ “ဝိပဿနာယာ”တိအာဒိ၊ ဝိပဿနာယ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ မဂ္ဂေန သိဇ္ဈတီတိ၊ မဂ္ဂေန သိဇ္ဈတိ-ဟူသည်ကား။ နိစ္စာဒိဝိပလ္လာသပ္ပဟာယကေန၊ နိစ္စအစရှိသော ဝိပလ္လာသကို ပယ်တတ်သော။ သယံမဂ္ဂေနေဝ၊ မိမိမဂ်ဖြင့်သာလျှင်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ တံ အာရမ္မဏူပနိဇ္ဈာနံ၊ ထို အာရုံကို ရှုခြင်းသည်။ အသမ္မောဟတော၊ မတွေဝေသောအားဖြင့်။ သိဇ္ဈာတိ၊ ပြီး၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ မဂ္ဂေနာတိ၊ မဂ္ဂေန-ဟူသည်ကား။ မဂ္ဂကိစ္စေန၊ မဂ်ကိစ္စဖြင့်။ ဝိပလ္လာသပဟာနေန၊ ဝိပလ္လာသကို ပယ်သဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။
အညောတိ၊ အညေ-ဟူသည်ကား။ သတ္တော၊ သတ္တဝါသည်။ အဝုတ္တတ္တာတိ၊ အဝုတ္တတ္တ-ဟူသည်ကား။ “သစိတ္တေကဂ္ဂတ”န္တိ၊ သစိတ္တေကဂ္ဂတံ-ဟူ၍။ ဈာနပါဠိယံ၊ ဈာန်ပါဠိ၌။ အဝုတ္တတ္တာ၊ မဟောသောကြောင့်။ ဝုတ္တတ္တာတိ၊ ဝုတ္တတ္တာ-ဟူသည်ကား။ တဿာ ဈာနပါဠိယာ၊ ထိုဈာန်ပါဠိ၌။ အဝုတ္တတ္တာ၊ မဟောသောကြောင့်။ ဝုတ္တတ္တာတိ၊ ဝုတ္တတ္တာ-ဟူသည်ကား။ တဿာ ဈာနပါဠိယာ၊ ထိုဈာနပါဠိ၏။ ဝိဘင်္ဂေ၊ ဝိဘင်း၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။
ဒုတိယဇ္ဈာနကထာဝဏ္ဏနာ
အဇ္ဈတ္တန္တိ၊ အဇ္ဈတ္တံ-ဟူသော ပုဒ်၏။ ဈာနဝိသေသနတ္တာ၊ ဈာန်၏ ဝိသေသနဖြစ်သောကြောင့်။ “ဣဓ နိယကဇ္ဈတ္တံ အဓိပ္ပေတ”န္တိ၊ ဣဓ နိယကဇ္ဈတ္တံ အဓိပ္ပေတံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဈာနံ၊ ဈာန်သည်။ အဇ္ဈတ္တဇ္ဈတ္တံ၊ အဇ္ဈတ္တဇ္ဈတ္တသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဆဠိန္ဒြိ၊ ခြောက်ပါးတို့၏သာလျှင်။ တဗ္ဘာဝတော၊ ထိုအဇ္ဈတ္တဇ္ဈတ္တဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ခုဒ္ဒကာ၊ ငယ်ကုန်သော။ ဥမ္မိယော၊ လှိုင်းတံပိုးတို့သည်။ ဝီစိယော၊ ဝီစိမည်ကုန်၏။ မဟတိယော၊ ကြီးသော လှိုင်းတံပိုးတို့သည်။ တရင်္ဂါ၊ တရင်္ဂမည်ကုန်၏။ “သန္တာ ဟောန္တိ သမိတာ”တိ အာဒီနိ၊ သန္တာ ဟောန္တိ သမိတာ-အစရှိသော စကားတို့သည်။ အညမညဝေဝစနာနိ၊ အချင်းချင်း၏ ဝေဝုစ်တို့တည်း။ ဈာနဗလေန၊ ဈာန်၏ အစွမ်းဖြင့်။ သမတိက္ကန္တာ၊ လွန်ကုန်၏။ ဣတိ (နိ-၇၀) အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ အပ္ပိတာတိ၊ အပ္ပိတာ-ဟူသည်ကား။ ဂမိတာ၊ ရောက်စေအပ်ကုန်၏။ ဝိနာသံ၊ ပျက်စီးခြင်းသို့။ ပါပိတာ၊ ရောက်စေအပ်ကုန်၏။ ပရိယာယောတိ၊ ပရိယာယော-ဟူသည်ကား။ ဈာနပရိက္ခာရေ၊ ဈာန်အဆောက်အဦ၌။ ဈာနဝေါဟာရတ္တာ၊ ဈာန်ဟု ခေါ်ဝေါ်ခြင်းကြောင့်။ အပရမတ္ထော၊ မုချဆတ်ဆတ် ပရမတ်မဟုတ်။
တတိယဇ္ဈာနယထာဝဏ္ဏနာ
တဒမိဂမာယာတိ၊ တဒမိဂမာယ-ဟူသည်ကား။ တတိယမဂ္ဂါမိဂမာယ၊ တတိယမဂ်ကို ရခြင်းငှာ။ ဥပပတ္တိတော ဣက္ခတီတိ၊ ဥပပတ္တိတော ဣက္ခတိ-ဟူသည်ကား။ ပညာယ၊ ပညာနှင့်။ သဟစရဏပရိစယေန၊ တကွလေ့ကျက်ခြင်းဖြင့်။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာအားဖြင့်။ သမဝါဟိ တဘာဝေါ၊ အမျှဆောင်သော အဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာအားဖြင့်။ ယုတ္တိတော၊ အသင့်အားဖြင့်။ ပဿတိ၊ ရှု၏။ ဝိပုလာယာတိ၊ ဝိပုလာယ-ဟူသည်ကား။ မဟဂ္ဂတဘာဝပတ္တာယ၊ မဟဂ္ဂုတ်အဖြစ်သို့ ရောက်သော။ ထာမဂတာယာတိ၊ ထာမဂတာယ-ဟူသည်ကား။ ဝိတက္ကဝိစာရပီတီဟိ အနဘိဘူတတ္တာ”တိ အာဒိ၊ ဝိတက္ကဝိစာရပီတီဟိ အနဘိဘူတတ္တာ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဥပေက္ခာဘေဒံ၊ ဥပေက္ခာအပြားကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဓ၊ ဤနေရာ၌။ အဓိပ္ပေတံ၊ လိုအပ်သော။ ဥပေက္ခံ၊ ဥပေက္ခာကို။ ပကာသေတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ဥပေက္ခာ ပနာ”တိအာဒိ၊ ဥပေက္ခာ ပနာ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ တတြအဇ္ဈတ္တတာဝ၊ တတြအဇ္ဈတ္တတာကိုပင်လျှင်။ (ဝုတ္တာ၌ စပ်လေ။) ခီဏာသဝါနံ၊ ရဟန္တာတို့၏။ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌဆဠာရမ္မဏပါထေ၊ ဣဋ္ဌ, အနိဋ္ဌဖြစ်သော ခြောက်ပါးသော အာရုံထင်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ပရိသုဒ္ဓပကတိဘာဝါဝိဇဟနာကာရေန၊ စင်ကြယ်သော သဘော၏ အဖြစ်ကို မစွန့်သော အခြင်းအရာဖြင့်။ အဇ္ဈုပေက္ခနတော၊ လျစ်လျူရှုခြင်းကြောင့်။ “ဆဠင်္ဂုပေက္ခာ”တိစ၊ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ သဟဇာတဓမ္မာနံ၊ သဟဇာတ်တရားတို့ကို။ မဇ္ဈတ္တာကာရဘူတာ၊ လျစ်လျူရှုသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်သည်ကို။ “ဗောဇ္ဈင်္ဂုပေက္ခာ”တိ စ၊ ဗောဇ္ဈင်္ဂုပေက္ခာ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ ကေဝလာ၊ သက်သက်ကို။ [စာမျက်နှာ-၇၄] “တတြမဇ္ဈတ္တုပေက္ခာ”တိ စ၊ တတြမဇ္ဈတ္တုပေက္ခာ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ တတိယဇ္ဈာနသဟဂတာ၊ တတိယဈာန်နှင့် တကွဖြစ်သော။ အဂ္ဂသုခေ၊ မြတ်သော ချမ်းသာဖြစ်သော။ တသ္မိမ္ပိ၊ ထိုတတိယဈာန်၌လည်း။ အပက္ခပါတဘူတာ၊ အပင်းအသင်း မကျ (နိ-၁၇၁) မူ၍ ဖြစ်သည်ကို။ “ဈာနုပေက္ခာ”တိ စ၊ ဈာနုပေက္ခာ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ စတုတ္ထဇ္ဈာန သဟဂတာ၊ စတုတ္ထဈာန်နှင့်တကွဖြစ်သည်ကို။ သဗ္ဗပစ္စနီကပရိသုဒ္ဓတာယ၊ ခပ်သိမ်းသော ဆန့်ကျင်ဘက်မှ စင်ကြယ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ပါရိသုဒ္ဓုပေက္ခာ”တိ စ၊ ပါရိသုဒ္ဓုပေက္ခာ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ တေန တေန အဝတ္ထာဘေဒေန၊ ထိုထို အခိုက်အတန့်အပြားဖြင့်။ ဆဓာ၊ ခြောက်ပါးအပြားဖြင့်။ ဝုတ္တာ၊ ဟောအပ်၏။
အနစ္စာရဒ္ဓအနတိသိထိလေသု၊ မတင်းလွန်း, မလျော့လွန်းကုန်သော။ သဟဇာတေသု၊ သဟဇာတ်တရားတို့၌။ ဥပေက္ခနာကာရေန၊ လျစ်လျူရှုသော အခြင်းအရာဖြင့်။ ပဝတ္တံ၊ ဖြစ်သော။ ဝီရိယမေဝ၊ ဝီရိယကိုသာလျှင်။ “ဝီရိယုပေက္ခာ”တိ၊ ဝီရိယုပေက္ခာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဋ္ဌန္နံ၊ ရှစ်ပါးကုန်သော။ ရူပါရူပဇ္ဈာနာနံ၊ ရူပ, အရူပဈာန်တို့ကို။ ပဋိလာဘတော၊ ရသည်မှ။ ပုဗ္ဗဘာဂေ ဧဝ၊ ရှေးအဖို့၌ပင်လျှင်။ နီဝရဏဝိတက္ကဝိစာရာဒီနံ၊ နီဝရဏ, ဝိတက်, ဝိစာရအစရှိသည်တို့ကို။ ပဟာ နာဘိမုခဘူတတ္တာ၊ ပယ်ခြင်းသို့ ရှေးရှုဖြစ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တေသံ၊ ထိုနီဝရဏတို့ကို။ ပဟာနေပိ၊ ပယ်ခြင်း၌လည်း။ အဗျာပါရဘာဝူပဂမနေန၊ ကြောင့်ကြမဲ့၏ အဖြစ်သို့ ရောက်သဖြင့်။ မဇ္ဈတ္တာကာရပဝတ္တာ၊ လျစ်လျူရှုသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်ကုန်သော။ သမာဓိဝသေန၊ သမာဓိ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဥပ္ပန္နာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ အဋ္ဌ ပညာ စေဝ၊ ရှစ်ပါးသော ပညာတို့လည်းကောင်း။ (ဣတိ အဋ္ဌာရသ-၌ စပ်) ဥပါဒါနက္ခန္ဓဘူတေသု၊ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာဖြစ်ကုန်သော။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ အဇ္ဈုပေက္ခနာကာရပဝတ္တ ဝိပဿနာ ဝသေန၊ လျစ်လျူရှုသော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဖြစ်သော ဝိပဿနာ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဥပ္ပန္နာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ စတုန္နံ မဂ္ဂါနံ၊ မဂ်လေးပါးတို့၏။ ပုဗ္ဗဘာဂေ၊ ရှေးအဖို့၌။ တဿ တဿ၊ ထိုထိုမဂ်ကို။ အဓိဂမာယ၊ ရခြင်းငှာ။ စတေဿာ၊ လေးပါးသော ပညာတို့လည်းကောင်း။ (ဣတိ ဒသ-၌ စပ်။) စတုန္နံ၊ လေးပါးကုန်သော။ ဖလသမာပတ္တီနံ၊ ဖလသမာပတ်တို့၏။ ပုဗ္ဗဘာဂေ၊ ရှေးအဖို့၌။ တဿ တဿ၊ ထိုထို ဖိုလ်ကို။ အဓိဂမာယ၊ ရခြင်းငှာ။ အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခဝသေန၊ အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဝတ္ထာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ စတေဿာ၊ လေးပါးကုန်သော ပညာတို့လည်းကောင်း။ သုညတအနိမိတ္တဝိမောက္ခဝသေန၊ သုညတဝိမောက္ခ, အနိမိတ္တဝိမောက္ခ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒွေ၊ နှစ်ပါးသော ပညာတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒသ ပညာ စ၊ ဆယ်ပါးသော ပညာတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမေ အဋ္ဌာရသ ပညာ၊ ဤ တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါးသော ပညာတို့သည်။ သင်္ခါရုပေက္ခာ နာမ၊ သင်္ခါရုပေက္ခာမည်၏။ ယထာဝုတ္တဝိပဿနာ ပညာဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရျိသော ဝိပဿနာပညာသည်သာလျှင်။ (နိ-၁၇၂) လက္ခဏဝိစိနနေပိ၊ လက္ခဏတို့ကို စိစစ်ရာ၌လည်း။ မဇ္ဈတ္တဘူတာ၊ လျစ်လျူရှုတတ်သည်ဖြစ်၍။ ဝိပဿနုပေက္ခာ နာမ၊ ဝိပဿနုပေက္ခာမည်၏။ အဒုက္ခမသုခဝေဒနာ၊ ဒုက္ခမဟုတ်, သုခမဟုတ်သော ဝေဒနာသည်။ ဝေဒနုပေက္ခာ နာမ၊ ဝေဒနုပေက္ခာမည်၏။ ဣမာသမ္ပိ ဒသန္နံ ဥပေက္ခာနံ၊ ဤဆယ်ပါးသော ဥပေက္ခာတို့၏လည်း။ “တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထိုပါဠိ၌။ အာဂတနယာဒိဝိဘာဂေါ၊ လာသော နည်းအစရှိသည်ကို ဝေဖန်ခြင်းကို။ ဓမ္မသင်္ဂဏီအဋ္ဌကထာယံ၊ ဓမ္မသင်္ဂဏီ၏ အဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်သော နည်းဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ဧဝမယံ ဒသဝိဓာ”တိ အာဒိ၊ ဧဝမယံ ဒသဝိဓာ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “တတ္ထ တတ္ထ အာဂတနယတော”တိ ဣဒမ္ပိ၊ တတ္ထ တတ္ထ အာဂတနယတော-ဟူသော စကားကိုလည်း။ တာသံ၊ ထိုဥပေက္ခာတို့၏။ ဝိဘာဂဒဿနဿ၊ ဝေဖန်ခြင်းကို ပြခြင်း၏။ ဘူမိပုဂ္ဂလာဒိပဒံ ဝိယ၊ ဘူမိပုဂ္ဂလစသော ပုဒ်ကဲ့သို့။ ဝိသုံ မာတိကာပဒဝသေန၊ အသီးသော မာတိကာပုဒ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝိဘာဂဒဿနဿ၊ ဝေဖန်ခြင်းကို ပြခြင်း၏။ အာဂတဋ္ဌာန ပရာမသနံ၊ လာသော အရာကို သုံးသပ်ခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အာဂတဋ္ဌာနဿ၊ လာသော အရာကို။ “အဋ္ဌသာလိနိယာ”တိ အာဒိနာ၊ အဋ္ဌသာလိနိယ အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ၌။ “ဣမာသံ ပန ဒသန္နမ္ပိ။ ပ။ ဧဝမယံ ဒသဝိဓာတိအာဒီ”တိ၊ ဣမာသံ ပန ဒသန္နမ္ပိ။ ပ။ ဧဝမယံ ဒသဝိဓာတိအာဒိ-ဟူသော။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင် စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ အမနသိကတွာ၊ နှလုံးမသွင်းမိသောကြောင့်။ ဝုတ္တန္တိ၊ ဆိုအပ်၏ဟူ၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တတ္ထ တတ္ထ အာဂတနယတောတိ၊ တတ္ထ တတ္ထ အာဂတနယတော-ဟူသည်ကား။ “ဣဓ ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာ နေဝ သုမနော ဟောတိ၊ န ဒုမ္မနော။ ဥပေက္ခကော ဟောတိ သတော သမ္ပဇာနောတိ”တိအာဒိနာ၊ ဣဓ ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာ နေဝ သုမနော ဟောတိ၊ န ဒုမ္မနော။ ဥပေက္ခကော ဟောတိ သတော သမ္ပဇာနော-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဆဋ္ဌင်္ဂုပေက္ခာ၊ ဆဋ္ဌင်္ဂုပေက္ခာသည်။ အာဂတာ၊ လာ၏။ ဥပေက္ခာသဟဂတေန၊ ပ။ ဝိဟရတီ”တိ၊ ဥပေက္ခာသဟဂတေန၊ ပ။ ဝိဟရတီ-ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗြဟ္မဝိဟာရုပေက္ခာ၊ ဗြဟ္မဝိဟာရုပေက္ခာသည်။ အာဂတာ၊ လာ၏။ ဣတိ ဣမိနာ [စာမျက်နှာ-၇၅] နယေန၊ ဤသို့သော နည်းဖြင့်။ ဒသန္နမ္ပိ ဥပေက္ခာနံ၊ ဆယ်ပါးသော ဥပေက္ခာတို့၏လည်း။ တတ္ထ တတ္ထ သုတ္တပဒေသု၊ ထိုထို သုတ်အရာတို့၌။ အာဂတနယဒဿနတော စ၊ လာသော နည်းကို ပြသောအားဖြင့်လည်း။ ဒသဝိဓာပိ၊ ဆယ်ပါးအပြားရှိသည်လည်း ဖြစ်သော။ အယံ ဥပေက္ခာ၊ ဤဥပေက္ခာကို။ ဓမ္မသင်္ဂဟဋ္ဌကထာယံ၊ ဓမ္မသင်္ဂဏီအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်သော နည်းဖြင့်လျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။
ဘူမီတိအာဒီသု ပန၊ ဘူမိ-အစရှိသည်တို့၌ကား။ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာ၊ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာသည်။ ကာမာဝစရာ၊ ကာမာဝစရတည်း။ ဗြဟ္မဝိဟာရုပေက္ခာ၊ ဗြဟ္မဝိဟာရုပေက္ခာသည်။ ရူပါဝစရာ၊ ရူပါဝစရာ (နိ-၁၇၃) တည်း။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ဘူမိတော စ၊ ဘုံအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာ၊ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာသည်။ အသေက္ခာနမေဝ၊ ရဟန္တာတို့အားသာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဗြဟ္မဝိဟာရုပေက္ခာ၊ ဗြဟ္မဝိဟာရုပေက္ခာသည်။ ပုထုဇ္ဇနာဒီနံ၊ ပုထုဇဉ်အစရှိကုန်သော။ တိဏ္ဏမ္ပိ ပုဂ္ဂလာနံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်သုံးယောက်တို့အား။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ပုဂ္ဂလတော စ၊ ပုဂ္ဂိုလ်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဆဋ္ဌင်္ဂုပေက္ခာ၊ ဆဋ္ဌင်္ဂုပေက္ခာသည်။ သောမနဿုပေက္ခသဟဂတစိတ္တသမ္ပယုတ္တာ၊ သောမနဿုပေက္ခာနှင့် တကွဖြစ်သော စိတ်နှင့် ယှဉ်၏။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့်။ စိတ္တတော စ၊ စိတ်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာ၊ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာသည်။ ဆအာရမ္မဏာ၊ ခြောက်ပါးသော အာရုံရှိ၏။ ဣတိ အာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ အာရမ္မဏတော စ၊ အာရုံအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝေဒနုပေက္ခာ၊ ဝေဒနုပေက္ခာကို။ ဝေဒနာက္ခန္ဓေန၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓာဖြင့်။ သင်္ဂဟိတာ၊ ရေတွက်အပ်၏။ ဣတရာ၊ ဤမှ တစ်ပါးကုန်သော။ နဝ၊ ကိုးပါးသော ဥပေက္ခတို့ကို။ သင်္ခါရက္ခန္ဓေန၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓာဖြင့်။ သင်္ဂဟိတာ၊ ရေတွက်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ခန္ဓသင်္ဂဟဝသေန စ၊ ခန္ဓာ၌ ရေတွက်သည်၏ အစွမ်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ “ဆဠင်္ဂုပေက္ခာ စ၊ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာသည်လည်းကောင်း။ ဗြဟ္မဝိဟာရဗောဇ္ဈင်္ဂဈာနပါရိသုဒ္ဓိတတြမဇ္ဈတ္တုပေက္ခာ စ၊ ဗြဟ္မဝိဟာရုပေက္ခာဗောဇ္ဈင်္ဂုပေက္ခာဈာနုပေက္ခာပါရိသုဒ္ဓုပေက္ခာတတြမဇ္ဈတ္တုပေက္ခာတို့သည်လည်းကောင်း။ အတ္ထတော၊ တရားကိုယ်အားဖြင့်။ ဧကာ၊ တူ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဧကက္ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက်သော ခဏ၌။ တာသု၊ ထိုခြောက်ပါးသော ဥပေက္ခာတို့တွင်။ ဧကာယ၊ တစ်ပါးသည်။ သတိ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ဣတရာ၊ ဤမှ တစ်ပါးသော ဥပေက္ခာတို့တွင်။ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ တထာ၊ ထို့အတူ။ သင်္ခါရုပေက္ခာဝိပဿနုပေက္ခာပိ၊ သင်္ခါရုပေက္ခာဝိပဿနုပေက္ခာကိုလည်း။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဝေဒနာဝီရိယုပေက္ခာနံ၊ ဝေဒနုပေက္ခာ, ဝီရိယုပေက္ခာတို့၏။ ဧကက္ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက်ခဏ၌။ ဥပ္ပတ္တိ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧကက္ခဏဝသေန စ၊ တစ်ပြိုင်နက်ခဏ၏ အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ “ဆဠင်္ဂုပေက္ခာ၊ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာသည်။ အဗျာကတာ၊ အဗျာကတတည်း။ ဗြဟ္မဝိဟာရုပေက္ခာ၊ ဗြဟ္မဝိဟာရုပေက္ခာသည်။ ကုသလာဗျာကတာ၊ ကုသိုလ်, အဗျာကတတည်း။ သေသာ၊ ကြွင်းသော ဥပေက္ခာတို့သည်။ တထာ၊ ထို့အတူတည်း။ ဝေဒနုပေက္ခာ ပန၊ ဝေဒနုပေက္ခာသည်ကား။ သိယာ၊ ရံခါ။ အကုသလာပိ၊ အကုသိုလ်လည်းဖြစ်၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကုသလတ္တိကဝသေန စ၊ ကုသလတိက်၏ အစွမ်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ “သင်္ခေပတော၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဝီရိယဝေဒနာတတြမဇ္ဈတ္တတာဉာဏဝသေန၊ ဝီရိယဝေဒနာတတြမဇ္ဈတ္တတာဉာဏ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ စတ္တာရော စ ဓမ္မာ၊ လေးပါးသော တရားတို့သည်သာတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ သင်္ခေပဝသေန စ၊ အကျဉ်းအစွမ်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဒသဝိဓာပိ၊ ဆယ်ပါးအပြားရှိသည်သာ ဖြစ်သော။ အယံ (နိ-၁၇၄) ဥပေက္ခာ၊ ဤဥပေက္ခာကို။ ဓမ္မသင်္ဂဟဋ္ဌကထာယံ၊ ဓမ္မသင်္ဂဏီအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်သောနည်းဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းတည်း။
ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ဧတာ၊ ထိုဥပေက္ခာတို့ကို။ အဋ္ဌသာလိနိယံ၊ အဋ္ဌသာလိနိ၌။ ဘူမိပုဂ္ဂလာဒိဝသေန၊ ဘုံ, ပုဂ္ဂိုလ်အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ သရူပတော၊ သရုပ်အားဖြင့်။ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ ထုတ်၍။ ကိဉ္စာပိ န ဝုတ္တာ၊ အကယ်၍ကား မဆိုအပ်ကုန်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ မဆိုအပ်ကုန်သော်လည်း။ တတ္ထ၊ ထိုအဋ္ဌသာလိနီ၌။ ဝုတ္တပ္ပကာရေဟေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားတို့ဖြင့်သာလျှင်။ တာသံ၊ ထိုဥပေက္ခာတို့၏။ ဘူမိပုဂ္ဂလာဒိဝိဘာဂေါ၊ ဘုံ, ပုဂ္ဂိုလ်စသည်ကို ဝေဖန်ခြင်းကို။ နယတော၊ နည်းအားဖြင့်။ ဉာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုအဋ္ဌသာလိနီ၌။ သရူပတော၊ သရုပ်အားဖြင့်။ ဝုတ္တဉ္စ၊ ဆိုအပ်သည်ကိုလည်းကောင်း။ အဝုတ္တဉ္စ၊ မဆိုအပ်သည်ကိုလည်းကောင်း။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ သင်္ဂဟေတွာ၊ ပေါင်း၍။ တတ္ထ တတ္ထ အာဂတနယတောတိအာဒီဟိ၊ တတ္ထ တတ္ထ အာဂတနယတော ဤသို့ အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ နဝဟိပကာရေဟိ၊ ကိုးပါးအပြားတို့ဖြင့်။ အတိဒေသော၊ ညွှန်ခြင်းကို။ ကတော၊ ပြုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဓမ္မသင်္ဂဟဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တဝသေနာ”တိ၊ ဓမ္မသင်္ဂဟဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တဝသေန-ဟူ၍။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ “ဝုတ္တနယေနေဝါ”တိ၊ ဝုတ္တနယေနေဝ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တထာ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ ဟိ ဝိတ္ထာရေမိ၊ ချဲ့အံ့။ “ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာ”တိ အာဒိမှိ၊ ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာ၊ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာသည်။ ရူပါဒိအာရမ္မဏတာယ၊ ရူပါရုံစသည်လျှင် အာရုံရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဘူမိတော၊ ဘုံအားဖြင့်။ ကာမာဝစရာဝ၊ ကာမာဝစရသာတည်း။ ပုဂ္ဂလတော၊ ပုဂ္ဂိုလ်အားဖြင့်။ အသေက္ခာနမေဝ၊ ရဟန္တာတို့အား သာလျှင်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ စိတ္တတော၊ စိတ်အားဖြင့်။ သောမနဿုပေက္ခာစိတ္တသမ္ပယုတ္တာ၊ သောမနဿဥပေက္ခာစိတ်နှင့် ယှဉ်၏။ အာရမ္မဏတော၊ အားဖြင့်။ ဆဠာရမ္မဏာ၊ ခြောက်ပါးသော အာရုံရှိ၏။ ကုသလတ္တိကတော၊ ကုသလတိက်အားဖြင့်။ အဗျာကတာဝ၊ အဗျာကတသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဏ္ဍိတေဟိ၊ ပညာရှိသည်။ [စာမျက်နှာ-၇၆] ဉာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ တထာ၊ ထို့အတူ။ “ဆဠာင်္ဂုပေက္ခာ စ၊ ပ။ အတ္ထတော ဧကာ”တိ အာဒိမှိ၊ ဆဠာင်္ဂုပေက္ခာ စ၊ ပ။ အတ္ထတော ဧကာ-အစရှိသည်ကို။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုသော်။ အဿ၊ ထိုဆဠင်္ဂုပေက္ခာ၏။ သင်္ခါရက္ခန္ဓသင်္ဂဟိတ္တတ္တာ၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓာ၌ ရေတွက်အပ်သောကြောင့်။ ဗြဟ္မဝိဟာရုပေက္ခာဒီဟိ၊ ဗြဟ္မဝိဟရုပေက္ခ အစရှိသည်တို့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဧကက္ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက် ခဏ၌။ အနုပ္ပတ္တိအာဒယော စ၊ မဖြစ်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကိုလည်း။ ဉာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာယ၊ ဆဠင်္ဂုပေက္ခာ၏။ ဝိဘာဂုဒ္ဓါရဏ (နိ-၁၇၅) နယော ယထာ၊ ဝေဖန်ခြင်းကို ထုတ်သော နည်းကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ သေသာနမ္ပိ၊ ကြွင်းသော ဥပေက္ခာတို့၏လည်း။ ယထာရဟံ၊ ထိုက်သည်အားလျော်စွာ။ အဋ္ဌသာလိနိယံ၊ အဋ္ဌသာလိနီ၌။ ဝုတ္တနယတော၊ ဆိုအပ်သော နည်းဖြင့်။ ဘူမိအာဒိဝိဘာဂုဒ္ဓါရနယော၊ ဘုံအစရှိသည်ကို ဝေဖန် ထုတ်ဆိုသော နည်းကို။ ဉာတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ အနာဘောဂရသာတိ၊ အနာဘောဂရသာ-ဟူသည်ကား။ ပဏီတသုခေပိ၊ မွန်မြတ်သော သုခလည်းဖြစ်သော။ တသ္မိံ၊ ထိုတတိယဈာန်၌။ အဝနတိပဋိပက္ခကိစ္စာ၊ ညွတ်ခြင်း၏ ဆန့်ကျင်ဘက်လျှင် ကိစ္စရှိ၏။
ပုဂ္ဂလေနာတိ၊ ပုဂ္ဂလေန-ဟူသည်ကား။ ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာနေန၊ ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန်အားဖြင့်။ ကိလေသေဟိ၊ ကိလေသာတို့မှ။ သမ္ပယုတ္တာနံ၊ သမ္ပယုတ်တရားတို့ကို။ ရက္ခနံ၊ စောင့်ခြင်းသည်။ အာရက္ခာ၊ အာရက္ခမည်၏။ ကိစ္စဿ၊ ကိစ္စ၏။ ပါရဂမနံ၊ အဆုံးသို့ ရောက်ခြင်းသည်။ တီရဏံ၊ တီရဏမည်၏။ ဝီမံသာ၊ စူးစမ်းခြင်းသည်။ ပဝိစယော၊ ပဝိစယမည်၏။ ဣဒန္တိ၊ ဣဒံ-ဟူသည်ကား။ သတိသမ္ပဇညံ၊ သတိ, သမ္ပဇညသည်။ “ယသ္မာ တဿ နာမကာယေန သမ္ပယုတ္တသုခ”န္တိ ဣမဿ၊ ယသ္မာ တဿ နာမကာယေန သမ္ပယုတ္တသုခံ-ဟူသော ပုဒ်၏။ “တသ္မာ ဧတမတ္ထ”န္တိ အာဒိနာ၊ တသ္မာ ဧတမတ္ထ-အစရှိသော သဒ္ဒါနှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ တဿာတိ၊ တဿ-ဟူသည်ကား။ ဈာနသမင်္ဂီနော၊ ဈာန်နှင့် ပြည့်စုံသော ပုဂ္ဂိုလ်၏။ တံသမုဋ္ဌာနေနာပီတိ၊ တံသမုဋ္ဌာနေနာပီ-ဟူသည်ကား။ ယဿ ရူပဿ၊ အကြင်ရုပ်အား။ ယထာဝုတ္တံ၊ အကြင် အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော။ နာမကာယသမ္ပယုတ္တံ၊ နာမကာယနှင့် ယှဉ်သော။ တံ သုခံ၊ ထို သုခသာလျှင်ဖြစ်သော။ သမုဋ္ဌာနံ ကာရဏံ၊ အကြောင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံသမုဋ္ဌာနေန၊ ထို သုခလျှင်ဖြစ်ကြောင်းရှိသော။ တေန ရူပေန၊ ထိုရုပ်ဖြင့်။ အဿာတိ၊ အဿ-ဟူသည်ကား။ ယောဂီနော၊ ယောဂီပုဂ္ဂိုလ်၏။ ယဿာတိ၊ အဿ-ဟူသည်ကား။ ရူပကာယဿ၊ ရူပကာယ၏။ ဖုဋ္ဌတ္တာတိ၊ ဖုဋ္ဌတ္တာ-ဟူသည်ကား။ ပဏီတေန၊ မွန်မြတ်သော။ ရူပေန၊ ရုပ်ဖြင့်။ ဖုဋ္ဌတ္တာ၊ တွေ့သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧတမတ္ထံ ဒေဿန္တောတိ၊ ဧတမတ္ထံ ဒေဿန္တော-ဟူသည်ကား။ ကာယိကသုခဟေတုဘူတရူပသမုဋ္ဌာပကနာမကာယသုခံ၊ ကာယိကသုခ၏ အကြောင်းဖြစ်၍ ဖြစ်သော ရုပ်ကို ဖြစ်စေတတ်သော နာမကာယသုခကို။ ပဋိသံဝေဒိယမာနော၊ ခံစားသော။ ဈာနသမင်္ဂီ ဧဝ၊ ဈာန်နှင့် ပြည့်စုံသော ပုဂ္ဂိုလ်ကိုပင်လျှင်။ ကာရဏေ၊ အကြောင်း၌။ ကာရိယောပစာရတော၊ အကျိုးကို တင်စားသောအားဖြင့်။ “သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒီ”တိ၊ သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒီ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ ဣမမတ္ထံ၊ ဤသို့သော အနက်ကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ယန္တိ၊ ယံ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ ဟေတုအတ္ထေ၊ ဟိတ်အနက်၌။ နိပါတော၊ နိပါတ်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ယံဈာနဟေတူ”တိ၊ ယံဈာနဟေတူ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သုခါပါရမိပ္ပတ္တေတိ၊ သုခါပါရမိပ္ပတ္တေ-ဟူသည်ကား။ သုခဿ၊ သုခ၏။ ဥက္ကံသပရိယန္တံ ပတ္တေ၊ လွန်ကဲသော အဆုံးသို့ ရောက်သော။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတေသံ၊ ထို သုခအစရှိသည်တို့ကို။ ပဟာနံ၊ ပယ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ အနက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ အထ၊ ထိုသို့ ဈာန်၏ ဥပစာရ၌ ချုပ်သည်ဖြစ်လျက်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင်းကြောင့်။ ဈာနေသွေဝ၊ ဈာန်တို့၌သာလျှင်။ နိရောဓာ၊ ချုပ်ခြင်းကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။
စတုတ္ထဇ္ဈာနကထာဝဏ္ဏာ
ကတ္ထ စုပ္ပန္နန္တိ ဧတ္ထ၊ ကတ္ထ စုပ္ပန္နံ-ဟူသော ဝါကျ၌။ ကတ္ထာတိ၊ ကတ္ထ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ ဟေတုမှိ၊ ဟိတ်အနက်၌။ ဘုမ္မံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ကသ္မိံ ဟေတုမှိ၊ ဟိတ်အနက်၌။ ဘုမ္မံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ကသ္မိံ ဟေတုမှိ၊ အဘယ်အကြောင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ နာနာဝဇ္ဇနေတိ၊ နာနာဝဇ္ဇနေ-ဟူသည်ကား။ ယဿ ဥပစာရဿ၊ အကြင်ဥပစာရအား။ အပ္ပနာဝီထိအာဝဇ္ဇနတော၊ အပ္ပနာဝီထိ၏ အာဝဇ္ဇန်းမှ။ နာနာ ဘိန္နံ၊ ပြားသော။ ပုရိမဝီထိသု၊ ရှေးဝီထိတို့၌။ အာဝဇ္ဇနံ၊ အာဝဇ္ဇာန်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တသ္မိံ နာနာဝဇ္ဇနေ၊ ထိုသို့ ပြားသော အာဝဇ္ဇာန်းဥပစာ၌။ ဝိသမနိသဇ္ဇာယ၊ မညီညွတ်သော အရာ၌ နေခြင်းကြောင့်။ ဥပ္ပန္နကိလမထော၊ ဖြစ်သော ပင်ပန်းခြင်းသည်။ ဝိသမာသနုပတာပေါ၊ ဝိသမာသနုပတာပမည်၏။ ဥပစာရေ ဝါတိအာဒိ၊ ဥပစာရေ ဝ-အစရှိသော စကားသည်။ ပက္ခန္တရဒဿနံ၊ အဖို့တစ်ပါးကို ပြကြောင်းတည်း။ ဧကာဝဇ္ဇနုပစာရေပိ ဝါ၊ တူသော အာဝဇ္ဇာန်းရှိသော ဥပစာရ၌လည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ “ပီတိဖရဏေနာ”တိ ဣမိနာ၊ ပီတိဖရဏေန-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အပ္ပနာဝီထိယာ ဝိယ၊ အပ္ပနာဝီထိ၌ကဲ့သို့။ ဧကဝီထိယမ္ပီ၊ တစ်ခုသော ဝီထိ၌လည်း။ ကာမာဝစရ ပီတိယာ၊ ကာမာဝစရပီတိဖြင့်။ ဖရဏသတ္တဿ၊ နှံ့သော သတ္တဝါအား။ အဘာဝံ၊ သုခ၏ မရှိခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ အဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား။ ဒေါမနဿိန္ဒြိယဿ၊ ဒေါမနဿိန္ဒြေ၏။ ဥပ္ပတ္တိ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ဧတန္တိ၊ ဧတံ-ဟူသည်ကား။ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ၊ ဒေါမနဿိန္ဒြေသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ဝိတက္ကဝိစာရပစ္စယေပီတိ၊ ဝိတက္ကဝိစာရပစ္စယေပီ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ပိသဒ္ဒေါ၊ ပိသဒ္ဒါသည်။ အဋ္ဌာနပယုတ္တော၊ အဋ္ဌာနပယုတ်တည်း။ သော၊ ထိုပိသဒ္ဒါကို။ “ပဟီနာဿာ”တိ၊ ပဟီနာဿ-ဟူ၍။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တပဒါနန္တရံ၊ ဆိုအပ်သော ပုဒ်၏ အခြားမဲ့၌။ [စာမျက်နှာ-၇၇] “ပဟီနဿပိ ဒေါမနဿိန္ဒြိယဿာ”တိ၊ ပဟီနဿပိ ဒေါမနဿိန္ဒြိယဿ-ဟူ၍။ ယောဇေတဗ္ဗော၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ ဝိတက္ကဝိစာရဘာဝေတိ ဧတ္ထ၊ ဝိတက္ကဝိစာရဘာဝေ-ဟူသော ပုဒ်၌။ “ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဒေါမနဿိန္ဒြိယ”န္တိ၊ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဒေါမနဿိန္ဒြိယ-ဟူ၍။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ၊ စပ်အပ်၏။ ဧတံ၊ ဤ ဝိတက္ကဝိစာရဘာဝေ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ နိမိတ္တတ္ထေ၊ နိမိတ်အနက်၌။ ဘုမ္မံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဝိတက္ကဝိစာရဘာဝေဟေတု၊ ဝိတတ်, ဝိစာရဖြစ်ခြင်းဟူသော (နိ-၁၇၇) အကြောင်းကြောင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ “ဝိတက္ကဝိစာရာ”တိ ဧတ္ထ၊ ဝိတက္ကဝိစာရာ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဣတိ သဒ္ဒေါ၊ ဣတိ သဒ္ဒါကို။ တသ္မာတိ ဧတသ္မိံ အတ္ထေ၊ တသ္မာ-ဟူသော ပုဒ်၏ အနက်၌။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ (ဝေဒိတဗ္ဗော၌ စပ်။) ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ ဧတံ ဒေါမနဿိန္ဒြိယံ၊ ဤဒေါမနဿိန္ဒြေသည်။ ဝိတက္ကဝိစာရပစ္စယေ၊ ဝိတက်, ဝိစာရဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ပ။ နေဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ မဖြစ်။ ယတ္ထ၊ အကြင်သန္တာန်၌။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုသန္တာန်၌။ ဝိတက္ကဝိစာရဘာဝေယေဝ၊ ဝိတက်, ဝိစာရရှိသော်သာလျှင်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ယသ္မာ စ၊ အကြင့်ကြောင့်လည်း။ ဒုတိယဇ္ဈာနုပစာရေ၊ ဒုတိယဈာန်၏ ဥပစာ၌။ ဝိတက္ကဝိစာရာ၊ ဝိတက် ဝိစာရတို့ကို။ အပ္ပဟီနာယေဝ၊ မပယ်အပ်ကုန်သည်သာတည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုဒုတိယဈာန်၏ ဥပစာ၌။ အဿ၊ ထိုဒေါမနဿိန္ဒြေ၏။ ဥပ္ပတ္တိ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရ၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဌ်၌။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။
ဒုတ္ထာတိ၊ ဒုတ္ထ-ဟူသည်ကား။ ဒုတိယဇ္ဈာနုပစာရေ၊ အဿာတိ၊ အဿာဟူသည်ကား။ ဒေါမနဿိန္ဒြိယဿ၊ ဒေါမနဿိန္ဒြေ၏။ “သိယာ ဥပ္ပတ္တီ”တိ ဣဒဉ္စ၊ သိယာ ဥပ္ပတ္တိဟူသော စကားကိုလည်း။ ပစ္စယမတ္တဒဿနေန၊ အကြောင်းမျှကို ပြသဖြင့်။ သမ္ဘာဝနမတ္တတော၊ ချီးမွမ်းကာမျှဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဒေါမနဿုပ္ပတိသမ္ဘာနာပိ၊ ဒေါမနဿိန္ဒြေဖြစ်သည်ကို ချီးမွမ်းခြင်းကိုလည်း။ ဥပစာရက္ခဏေယေဝ၊ ဥပစာရက္ခဏ၌သာလျှင်။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ ယုတ္တာ၊ သင်၏။ ဝိတက္ကဝိစာရရဟိတေ၊ ဝိတက်ဝိစာရ ကင်းသော။ ဒုတိယဇ္ဈာနက္ခဏေ ပန၊ ဒုတိယဈာန်ခဏ၌ကား။ တဒုပ္ပတ္တိသမ္ဘာဝနာပိ၊ ထိုဒေါမနဿဖြစ်သည်ကို ချီးမွမ်းခြင်းကိုလည်း။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ န ယုတ္တာ၊ မသင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့ သိအပ်၏။ ဣတရထာ၊ သမ္ဘာဝနာမတ္တဖြင့် ဆိုအပ်သည်မှ တစ်ပါးသောအပြားဖြင့်။ ယူအပ်ရှိသော်။ ကုသလစိတ္တက္ခဏေ၊ ကုသိုလ်စိတ်ခဏ၌။ အကုသလဒေါမနဿုပ္ပတ္တိယာ၊ အကုသိုလ်ဒေါမနဿဖြစ်ခြင်း၏။ အသမ္ဘဝတော၊ မဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ “တတ္ထဿ သိယာ ဥပ္ပတ္တီ”တိ၊ တတ္ထဿ သိယာ ဥပ္ပတ္တိဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုသင့်သည်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧတံ၊ ဤ တတ္ထဟူသော ပုဒ်သည်။ သမီပတ္ထေ၊ သမီပအနက်၌။ ဘုမ္မံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဥပစာရဇ္ဈာနာနန္တရဝီထီသု၊ ဥပစာရဈာန်၏ အခြားမဲ့၌ဖြစ်သော ဝီထိတို့၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဒုတိယဇ္ဈာ နေတိ ဧတ္တာပိ၊ ဒုတိယဇ္ဈာ နေဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ အနန္တရဝီထီသုပိ၊ အခြားမဲ့ ဝီထိတို့၌လည်။ န တွေဝ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ လျှင်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ သုခိန္ဒြိယေပိ၊ သုခိန္ဒြေ၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်းြ။ သော မနဿိန္ဒြိယဿ၊ သေမနဿိန္ဒြေ၏။ ဥပ္ပတ္တိ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်ည။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ (နိ-၁၇၈) ၏။ ပဟီနာတိ ဝုတ္တာတိ ဣဒံ၊ ပဟီနာတိ ဝုတ္တဟူသော စကားကို။ “ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သညောဇနာနံ ပရိက္ခယာ”တိ၊ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သညောဇနာနံ ပရိက္ခယာဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောအပ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒုက္ခာဘာဝေနာတိ၊ ဒုက္ခာဘာဝေနဟူသည်ကား။ ဒုက္ခတာဘာဝေန၊ ဆင်းရဲသော အဖြစ်၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ သုခါဘာဝေနာတိ ဧတ္ထာပိ၊ သုခါဘာဝေနဟူသောပုဒ်၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ ဧတေနာတိ၊ ဧတေနဟူသည်ကား။ ဒုက္ခသုခပဋိက္ခေပဝစနေန၊ ဒုက္ခသုခကို ပယ်၍ ဆိုခြင်းဖြင့်။ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌဝိပရီတာနု ဘဝနလက္ခဏာတိ၊ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌဝိပရီတာနု ဘဝနလက္ခဏဟူသည်ကား။ အတိဣဋ္ဌအတိအနိဋ္ဌာနံ၊ အလွန်အလိုရှိအပ် အလွန်အလိုမရှိအပ်သော အာရုံကို။ အနုဘဝနလက္ခဏာ၊ ခံစားခြင်းလက္ခဏာရှိ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မဇ္ဈတ္တာရမ္မဏမ္ပိ၊ လျစ်လျူရှုသော အာရုံသည်လည်း။ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌေသု ဧဝ၊ ဣဋ္ဌာရုံ, အနိဋ္ဌာရုံတို့၌သာလျှင်။ ပဝိဋ္ဌံ၊ ဝင်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တဗ္ဗိနိမုတ္တဿ၊ ထိုဣဋ္ဌအနိဋ္ဌမှ လွတ်သောအာရုံ၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်။
ဈာနစတုတ္ထကထာဝဏ္ဏနာနယော၊ ဈာန်လေးခုစကား၌ အဖွင့်နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ပုဗ္ဗေနိဝါသကထာဝဏ္ဏနာ
အရှုပဇ္ဈာနာနမ္ပိ၊ အရှုပဈာန်တို့ကိုလည်း။ အင်္ဂသမတာယ၊ ဈာန်အင်္ဂါတူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ စတုတ္ထဇ္ဈာနေ၊ စတုတ္ထဈာန်၌။ သင်္ဂဟော၊ ရေတွက်အပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကေသဉ္စိ အဘိညာပါဒကာနီ”တိ အာဒိ၊ အဘိညာပါဒကာနိကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်လျှင်။ “အဋ္ဌ သမာပတ္တိယော နိဗ္ဗတ္တေတွာ”တိ အာဒိ၊ ဤသို့စသောစကားကို။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။ တေသု၊ ထိုလေးပါးသော ဈာန်တို့တွင်။ စတုတ္ထဇ္ဈာနမေဝ၊ စတုတ္ထဈာန်သည်သာလျှင်။ [စာမျက်နှာ-၇၈] အဘိညာနိရေဓာနံ၊ အဘိညာဉ်, နိရောဓတို့၏။ ပါဒကံ၊ အခြေသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတရာနိ၊ ပဌမဈာန် စသည်တို့သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ ဒူရကာရဏတ္တံ ပန၊ ဝေးသော အကြောင်း၏အဖြစ်ကိုကား။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “စတ္တာရိ ဈာနာနီ”တိ၊ စတ္တာရိ ဈာနာနိဟူ၍။ နေသမ္ပိ၊ ထို ပဌမဈာန် စသည်တို့ကိုလည်း။ ဧကတော ဂဟဏံ၊ တစ်ပေါင်းတည်းယူခြင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ “စိတ္တေကဂ္ဂတ္တာနီ”တိဣဒံ၊ စိတ္တေကဂ္ဂတ္တာနိဟူသော စကားကို။ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရံ၊ မျက်မှောက်သော ကိုယ်၏အဖြစ်၌ ချမ်းသာစွာ နေခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ (နိ-၁၇၉) “ခီဏာသဝါန”န္တိ အာဒိ၊ ခီဏာသဝါနစသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ သဗ္ဗကိစ္စသာဓကန္တိ၊ သဗ္ဗကိစ္စသာဓကံဟူသည်ကား။ ဒိဗ္ဗဝိဟာရာဒိသဗ္ဗဗုဒ္ဓကိစ္စသာဓကံ၊ ဒိဗ္ဗဝိဟာရအစရှိသော ခပ်သိမ်းသော ဗုဒ္ဓကိစ္စကို ပြီးစေတတ်၏။ “သဗ္ဗလောကိယလောကုတ္တရဂုဏဒါယက”န္တိ ဣမိနာ၊ သဗ္ဗလောကိယလောကုတ္တရဂုဏဒါယကံဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ယထာဝုတ္တံ၊ အကြင်ဆိုအပ်ပြီးသော။ ဝိပဿနာပါဒကတ္တာဒိသဗ္ဗံ၊ ဝိပဿနာ၏ အခြေ၏အဖြစ်အစရှိသော အလုံးစုံကို။ သမ္ပိဏ္ဍေတိ၊ ပေါင်း၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဣဒံ ဈာနံ၊ ဤဈာန်ကို။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားအား။ သဗ္ဗဗုဒ္ဓဂုဏဒါယကဿ၊ အလုံးစုံသော ဘုရားဂုဏ်ကို ပေးတတ်သော။ မဂ္ဂဉာဏဿ၊ မဂ်ဉာဏ်၏။ ပဒဋ္ဌာနတ္တာ၊ နီးစွာသော အကြောင်း၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ယထယိဒန္တိ၊ ယထယိဒံဟူသည်ကား။ ဣဒံ ယထာ၊ ဤစိတ်ကဲ့သို့။ အဘိနီဟာရက္ခမန္တိ၊ အဘိနီဟာရက္ခမံဟူသည်ကား။ ဣဒ္ဓိဝိဓာဒိအတ္တံ၊ ဣဒ္ဓိဓစသော အကျိုးငှာ။ တဒဘိမုခံ၊ ထို ဣဒ္ဓိဝိဓသို့ရှေးရှု။ နီဟရဏယောဂ္ဂံ၊ ယှဉ်ခြင်းငှာ ခံ့၏။
ဈာနပ္ပဋိလာဘပစ္စယာနန္တိ၊ ဈာနပ္ပဋိလာဘပစ္စယာနံဟူသည်ကား။ ဈာနပ္ပဋျိလာဘဟေတုကာနံ၊ ဈာန်ရခြင်းလျှင် အကြောင်းရှိကုန်သော။ ဈာနပ္ပဋိလာဘံ၊ ဈာန်ရခြင်းကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဥပ္ပဇ္ဇနကာနံ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ပါပကာနန္တိ၊ ပါပကာနံဟူသည်ကား။ လာမကာနံ၊ ယုတ်ကုန်သော။ ဣစ္ဆာဝစရာနန္တိ၊ ဣစ္ဆာဝစရာနံဟူသည်ကား။ ဣစ္ဆာယ၊ အလို၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဩတိဏ္ဏာနံ၊ သက်ကုန်သော။ နီဝရဏဘာဝံ၊ နီဝရဏအဖြစ်သို့လည်းကောင်း။ တဒေကဋ္ဌတဉ္စ၊ ထိုနီဝရဏနှင့် ပယ်ဖက်အဖြစ်အားဖြင့် တူသောတည်ရာရှိသည်၏ အဖြစ်သို့လည်းကောင်း။ အပ္ပတ္တာနံ၊ မရောက်ကုန်သော။ အတ္တုက္ကံသနာဒိဝသပ္ပဝတ္တာနံ၊ မိမိကိုယ်ကိုချီးမြှောက်ခြင်းအစရှိသော အစွမ်းဖြင့် ဖြစ်ကုန်သော။ (မာနာဒီနံ၌ စပ်) “သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မမေဝ၊ ငါ့ကိုသာလျှင်။ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ပဋိပုစ္ဆတွာ၊ မေး၍ မေး၍။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ အဟော ဝတ ဒေသေယျ၊ အော်-ဟောပါမူကား ကောင်းလေစွ၊ '' ဣတိအာဒိနယပ္ပဝတ္တာနံ၊ ဤသို့အစရှိသော နည်းဖြင့် ဖြစ်ကုန်သော။ မာနာဒီနံ၊ မာနအစရှိသည်တို့ကို။ ပေါတ္ထကေသု ပန၊ ပေတို့၌ကား။ “ဈာနပ္ပဋိလာဘပစ္စနီကာန”န္တိ ပိ၊ ဈာနပ္ပဋိလာဘပစ္စနီကာနံဟူ၍လည်း။ ပါဌံ၊ ပါဌ်ကို။ လိခန္တိ၊ ရေးကုန်၏။ သော၊ ထိုပါဌ်သည်။ ပမာဒလေခေါ၊ မှား၍ ရေးသော ပါဌ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်။ “ဈာနပ္ပဋိလာဘပစ္စနီကာနံ၊ ဈာန်ရခြင်း၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ကုန်သော။ နီဝရဏာနံ၊ နီဝရဏတို့၏။ အဘာဝဿ၊ မရှိခြင်းကို။ နီဝရဏဒူရီဘာဝေန ပရိသုဒ္ဓေါ”တိ၊ နီဝရဏဒူရီဘာဝေန ပရိသုဒေဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေ့ဖြစ်သော။ ပရိသုဒ္ဓပဒေယေဝ၊ ပရိသုဒ္ဓပုဒ်၌သာလျှင်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်တည်း။ သာရတ္ထဒီပနိယံ ပန၊ သာရတ္ထဒီပနိ၌ကား။ “ဣစ္ဆာဝစရာနန္တိ။ ပ။ န ဒဿိတော”တိ၊ ဣစ္ဆာဝစရာနန္တိ။ ပ။ န ဒဿိတောဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣစ္ဆာဝစရာနန္တိ၊ ဣစ္ဆာဝစရာနံဟူသည်ကား။ ဣစ္ဆာယ၊ အလိုဖြင့်။ အဝစရာနံ၊ သက် (နိ-၁၈၀) ကုန်သော။ ဣစ္ဆာဝသေန၊ အလို၏အစွမ်းဖြင့်။ ဩတိဏ္ဏာနံ၊ သက်ကုန်သော။ ပဝတ္တာနံ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ နာနပ္ပကာရာနံ၊ အထူးထူး အပြားပြားကုန်သော။ ကောပအပ္ပစ္စယာနံ၊ အမျက်ထွက်ခြင်း, မနှစ်သက်ခြင်းတို့ကို။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အယမ္ပိ ပါဌော၊ ဤပါဌ်သည်လည်း။ အယုတ္တော ဧဝ၊ မသင့်သည်သာလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တတော ဧဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ်၌။ အယံ ပါဌော၊ ဤပါဌ်ကို။ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ၊ အချင်းခပ်သိမ်း။ န ဒဿိတော၊ မပြအပ်။ (ဆောင်ပါဌ် အနက်တည်း။) တတ္ထ စ၊ ထိုသာရတ္ထဒီပနီပါဌ်၌လည်း။ “နာနပ္ပကာရာနံ ကောပအပ္ပစ္စယာန”န္တိ၊ နာနပ္ပကာရာနံ ကောပအပ္ပစ္စယာနံဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ နီဝရဏဘာဝပ္ပတ္တဒေါသာနံ၊ နီဝရဏအဖြစ်သို့ ရောက်သော အပြစ်တို့ကို။ ပရာမဋ္ဌတ္တာ၊ သုံးသပ်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အယံ ပါဌော၊ ဤပါဌ်ကို။ ပဋိက္ခိတ္တော၊ ပယ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။
အဘိဇ္ဈာဒီနန္တိ ဧတ္ထ၊ အဘိဇ္ဈာဒီနံဟူသောပုဒ်၌။ အဘိဇ္ဈာသဒ္ဒေန စ၊ အဘိဇ္ဈာသဒ္ဒါဖြင့်လည်းကောင်း။ (အာဒိသဒ္ဒေန စ၊ ဖြင့်လည်းကောင်း။) အနီဝရဏသဘာဝဿေဝ၊ နီဝရဏသဘောမရှိသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ လောဘဿ စ၊ လောဘကိုလည်းကောင်း။ မာနာဒီနဉ္စ၊ မာနအစရှိသည်တို့၏လည်းကောင်း။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ “ဈာနပ္ပဋိလာဘပစ္စယာန”န္တိ ပဒဿ၊ ဈာနပ္ပဋိလာဘပစ္စယာနံဟူသော ပုဒ်၏။ အနုဝတ္တမာနတ္တာ၊ လိုက်သောကြောင့်တည်း။ ဥဘယမ္ပီတိ၊ ဥဘယမ္ပိဟူသည်ကား။ အနင်္ဂဏတ္တဉ္စ၊ ကိလေသာကင်းသောအဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဣတိ ဧတံ ဥဘယမ္ပိ၊ ဤနှစ်ပါးစုံကိုလည်း။ ယထာက္ကမံ၊ အစဉ်အတိုင်း။ အနင်္ဂဏသုတ္တဝတ္ထသုတ္တာနုသာရေနေဝ၊ အနင်္ဂဏသုတ်, ဝတ္ထသုတ်ကို အစဉ်လျှောက်သဖြင့်သာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ တေသု သုတ္တေသု၊ ထိုသုတ်တို့၌။ နီဝရစသာဘာဝပ္ပတ္တာ၊ နီဝရဏသဘောသို့ ရောက်ကုန်သော။ ထူလဒေါသာပိ၊ ရုန့်ရင်းသော အပြစ်တို့ကိုလည်း။ ကိဉ္စာပိ ဝုတ္တာ၊ အကယ်၍ ဟောအပ်ကုန်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ ဟောအပ်ကုန်သော်လည်း။ အဓိဂတစတုတ္ထဇ္ဈာနဿ၊ ရအပ်သော စတုတ္ထဈာန်ရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောအပ်သောကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ သုခုမာ ဧဝ၊ သိမ်မွေ့သည်သာ ဖြစ်ကုန်သော။ တေ၊ ထိုအင်္ဂဏ, ဥပက္ကိလေသတို့ကို။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ အင်္ဂဏုပက္ကိလေသသာမညေန ပန၊ အင်္ဂဏေ ဥပက္ကိလေသခြင်း တူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ သုတ္တာနံ၊ သုတ်တို့ကို။ အပဒိသနံ၊ ညွှန်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တထာ ဟိ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “သုတ္တာနုသာရေနာ”တိ၊ သုတ္တာနုသာရေနဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “သုတ္တဝသေနာ”တိ၊ သုတ္တဝသေနဟူ၍။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။
(နိ-၁၈၁) [စာမျက်နှာ-၇၉] “ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိယံ ဉာဏံ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏ”န္တိ၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိယံ ဉာဏံ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏံဟူ၍။ နိဗ္ဗစနံ၊ ဝိဂြိုဟ်ကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိမှီ”တိ အာဒိ၊ စသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣဒါနိ၊ ယ္ခုအခါ၌။ ပုဗ္ဗေနိဝါသဉ္စ၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသအရကိုလည်းကောင်း။ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉ္စ၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိ အရကိုလည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ထိုပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိ၌။ ဉာဏဉ္စ၊ ဉာဏ်ကိုလည်းကောင်း။ ဝိ ဘာဂတော၊ ဝေဖန်သောအားဖြင့်။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “တတ္ထာ”တိ အာဒိ၊ စသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပုဗ္ဗေသဒ္ဒေါ၊ ပုဗ္ဗသဒ္ဒါသည်။ အတီတဘဝဝိသယော၊ အတိတ်ဘဝလျှင် အရာရှိ၏။ နိဝါသသဒ္ဒေါ စ၊ နိဝါသသဒ္ဒါသည်လည်း။ ကမ္မသာဓနော၊ ကမ္မသာဓနိတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ပုဗ္ဗေ အတီတဇာတီသု နိဝုဋ္ဌက္ခန္ဓာ”တိ၊ ပုဗ္ဗေ အတီတဇာတီသု နိဝုဋ္ဌက္ခန္ဓာဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ၊ ဤနိဝုဋ္ဌက္ခန္ဓာ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ သကသန္တာနေ၊ မိမိသန္တာန်၌။ ပဝတ္တတာ၊ ဖြစ်သော အဖြစ်သည်။ နိဝုဋ္ဌတာ၊ နိဝုဋ္ဌအဖြစ်မည်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အနုဘူတာ”တိ အာဒိ၊ အနုဘူတာအစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣဒါနိ၊ ယ္ခုအခါ၌။ သပရသန္တာနသာဓာရဏဝသေန၊ မိမိသန္တာန် သူတစ်ပါးသန္တာန်နှင့် ဆက်ဆံသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ နိဝါသသဒ္ဒဿ၊ နိဝါသသဒ္ဒါ၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “နိဝုဋ္ဌဓမ္မာ ဝါ နိဝုဋ္ဌာ”တိ၊ နိဝုဋ္ဌဓမ္မာ ဝါ နိဝုဋ္ဌာဟူ၍။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ တံ၊ ထိုစကားကို။ ဝိဝရိတုံ၊ ဖွင့်ခြင်းငှာ။ “ဂေါစရဝသေနာ”တိ အာဒိ၊ တရာကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဂေါစရဘူတာ၊ အာရုံဖြစ်၍ ဖြစ်ကုန်သော။ ဓမ္မာပိ၊ တို့သည်လည်း။ ဉာဏေန၊ ဉာဏ်၏။ နိဝုဠာ နာမ၊ နေရာမည်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တေ ပန၊ ထိုဉာဏ်၏ နေရာတို့သည်ကား။ သပရဝိညာဏဂေါစရတာယ၊ မိမိဝိညာဉ်, သူတစ်ပါးဝိညာဉ်ဖြင့် သိအပ်သော အဖြစ်ဖြင့်။ ဒုဝိဓာ၊ နှစ်ပါးအပြားရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အတ္တနော”တိ အာဒိ၊ အတ္တနော-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပရဝိညာဏဝိညာ တာပိ ဝါ၊ သူတစ်ပါးဝိညာဉ်ဖြင့် သိအပ်ကုန်သည် ဖြစ်၍လည်း။ နိဝုဋ္ဌာ၊ နေဖူးကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ဣဓာပိ၊ ဤ ပရဝိညာဏဝိညာတာ-ဟူသောပုဒ်သို့လည်း။ “ပရိစ္ဆာန္နာ”တိ ပဒံ၊ ပရိစ္ဆိန္နဟူသော ပုဒ်ကို။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ၊ စပ်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အနမတဂ္ဂေပိ၊ မသိအပ်သော အစရှိသည်လည်း ဖြစ်သော။ သံသာရေ၊ သံသရာ၌။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ အဝိညာတ ပုဗ္ဗနံ၊ မသိဖူးကုန်သော။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ ခန္ဓာ၊ ခန္ဓာတို့ကို။ ကေဟိစိ၊ အချို့ကုန်သောကြောင့်။ ပရဝိညာဏ ဝိညာတာ နာမ၊ ပရဝညာဏ ဝိညာတာ-မည်ကုန်၏ ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုသူတစ်ပါးဝိညာဉ်ဖြင့် သိအပ်သော ခန္ဓာတို့ကို။ အနုဿရဏံ၊ (နိ-၁၈၂) အောက်မေ့ခြင်းသည်။ ပုရိမတော၊ ရှေ့ဖြစ်သော မိမိဝိညာဉ်ဖြင့် သိအပ်သော ခန္ဓာကို အောက်မေ့ ခြင်းထက်။ ဒုက္ကရံ၊ ခဲယှဉ်း၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ယေဟိ ပရေဟိ၊ အကြင် သူတစ်ပါးတို့သည်။ ဝိညာတတာယ၊ သိအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တေ၊ ထိုခန္ဓာတို့သည်။ ပရဝိညာဏဝိညာတာနာမ၊ သူတစ်ပါးဝိညာဉ်ဖြင့် သိအပ်သည်မည်ကုန်သည်။ ဇာတာ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုသူတစ်ပါးတို့၏။ ဝတ္တမာနသန္တာနာနုသာရေန၊ ဖြစ်ဆြသောသန္တာန်ကို အစဉ်လျှောက်သဖြင့်။ ဝညာတဗ္ဗေတော၊ သိအပ်သောကြောင့်တည်း။ တေစ ပရဝိညာဏဝိညာတာ၊ ထို သူတပါးဝိညာဉ်ဖြင့် သိအပ်သော ခန္ဓာတို့သည်လည်း။ ပရိနိဗ္ဗုတာ၊ ငြိမ်းပြီးသော ခန္ဓာတို့လည်းကောင်း။ အပရိနိဗ္ဗုတာ၊ မငြိမ်းသေးသော ခန္ဓာတို့သည်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒုဝိဓာ၊ နှစ်ပါးဖြစ်ကုန်၏။ တေသု စ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင်လည်း။ ပရိနိဗ္ဗုတာနုဿရဏံ၊ ငြိမ်းပြီးသော ခန္ဓာကိုအောက်မေ့ခြင်းသည်။ ဒုက္ကရံ၊ ခဲယဉ်း၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ သဗ္ဗသော၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားအားဖြင့်။ သုသမုစ္ဆိန္နသန္တာနတ္တာ၊ ကောင်းစွာ ပြတ်ပြီးသော သန္တာန်ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ သိခါပတ္တံ၊ အထွတအထိပ်သို့ ရောက်သော။ ပရဝိညာဏဝိညာတံ၊ သူတစ်ပါးဝိညာဉ်ဖြင့် သိအပ်သော။ တံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ၊ ထိုပုဗ္ဗေနိဝါသကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ဆိန္နဝဋုမကာနုဿရဏာဒီသူ”တိ၊ ဆိန္နဝဋုမကာနုဿရဏာဒီသုဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ (ဆိန္နဝဋုမကာတိ၊ ကား။) အတီတေ၊ လွန်လေပြီးသောအခါ၌။ ပရိနိဗ္ဗုတာ၊ ပြတ်သော သံသရာခရီး ရှိကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဆိန္နဝဋုမကာ၊ ဆိန္နဝဋုမကမည်ကုန်၏။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ အပရိနိဗ္ဗုတာနံ၊ မငြိမ်းကုန်သော။ ပရိဝိညာဏဝိညာတာနံ၊ သူတစ်ပါးဝိညာဉ်ဖြင့် သိအပ်သောခန္ဓာတို့ကို။ သီဟောက္ကန္တိကနည်းဖြင့်။ အနုဿရဏံ၊ အောက်မေ့ခြင်းကို။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်၏။ ယာယ သတိယာ၊ အကြင်သတိဖြင့်။ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ၊ ရှေး၌နေဖူးသော ခန္ဓာအစဉ်ကို။ အနုဿရတိ၊ အောက်မေ့၏။ သာ၊ ထိုသတိသည်။ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိ၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ၊ စပ်အပ်၏။
ဝိဟိတသဒ္ဒေါ၊ ဝိဟိတသဒ္ဒါသည်။ ဝိဓသဒ္ဒပရိယာယော၊ ဝိဓသဒ္ဒါ၏ အရိယာယ်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အနေကဝိဓ”န္တိ၊ အနေကဝိဓံဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဘဝယောနိအာဒိဝသေန၊ ဘဝ, ယောနိ အစရှိသည်တို့၏အစွမ်းဖြင့်။ ဗဟုဝိဓံ၊ များသောအပြားရှိသော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ “ဝိဟိတ”န္တိ ပဒဿ၊ ဝိဟိတဟူသော (နိ-၁၈၃) ပုဒ်၏။ ပယုတ္တံ ဝဏ္ဏိတန္တိ အတ္ထံ၊ ပယုတ္တံ ဝဏ္ဏ်တံ-ဟူသော အနက်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ “အနေကေဟိပကာရေဟိ ဝိဟိတ”န္တိ၊ အနေကေဟိ ပကာရေဟိ ဝိဟိတံဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ဆိုသင့်လျက်။ မဇ္ဈေပဒလောပံ၊ အလယ်ပုဒ်ကျေသည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အနေကေဟိ၊ ပ။ သံဝဏ္ဏိတ”န္တိ၊ အနေကေဟိ၊ ပ။ သံဝဏ္ဏိတံဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပကာရေဟီတိ၊ ပကာရေဟိဟူသည်ကား။ နာမဂေါတ္တာဒိပကာရေဟိ၊ အမည်အနွယ်အစရှိသော အပြားတို့ဖြင့်။ သံဝဏ္ဏိတန္တိ၊ သံဝဏ္ဏိတံဟူသည်ကား။ ဗုဒ္ဓါဒီဟိ၊ ဘုရားအစရှိသော သူတို့သည်။ ကထိတံ၊ ဆိုအပ်သော။ အနုသဒ္ဒေါ၊ အနုသဒ္ဒါသည်။ အနန္တရတ္ထဒီပကော၊ အခြားမရှိသော အနက်ကို ပြ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အဘိနိန္နာမိတမတ္တေ ဧဝါ”တိ၊ အဘိနိန္နာမိတမတ္တေ ဧဝဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတေန စ၊ ဤပါဌ်ဖြင့်လည်း။ ပရိကမ္မဿ၊ ပရိကံ၏။ အနန္တရတံ၊ အခြားမရှိသော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ပုရိတပါရမီန ဉှီ”တိအာဒိနာ၊ ပုရိတပါရမီန ဉှိ-အစရှိသော ပါဋ္ဌ်ဖြင့်။ ပရိကမ္မံ၊ ပရိကံကို။ ဝိနာပိ၊ ကြဉ်၍လည်း။ သိဒ္ဓိံ၊ ပြီးခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
[စာမျက်နှာ-၈၀] အာရဒ္ဓပ္ပကာရဒဿနတ္ထေတိ၊ အာရဒ္ဓပ္ပကာရဒဿနတ္ထေဟူသည်ကား။ အနုဿရိတုံ၊ အောက်မေ့ခြင်းငှာ။ အာရဒ္ဓါနံ၊ အားထုတ်အပ်ကုန်သော။ ပုဗ္ဗေနိဝုဋ္ဌက္ခန္ဓာနံ၊ ရှေး၌နေဖူးသော ခန္ဓာတို့၏။ ပကာရဒဿနတ္ထေ၊ အပြားကို ပြခြင်းအနက်၌။ ဇာယတိ၊ ဖြစ်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဇာတိ၊ ဇာတိမည်၏။ ဘဝေါ၊ ဘဝ ရ၏။ ဧကကမ္မမူလကော၊ တစ်ခုသော ကံလျှင် မူလရှိသော။ အာဒါနနိက္ခေပပရိစ္ဆိန္နော၊ ခန္ဓာကို ယူခြင်း, ခန္ဓာကို ချခြင်းဖြင့် ပိုင်းခြားအပ်သော။ ခန္ဓာပ္ပဗန္ဓော၊ ခန္ဓာအစဉ်ဖြစ်သော။ သော ဘဝေါ၊ ထိုဘဝကို။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ “ဇာတီ”တိ၊ ဇာတိဟူ၍။ အဓိပ္ပေတော၊ အလိုရှိအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧကမ္ပီ”တိ အာဒိ၊ ဧကမ္ပီ-စသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ကပ္ပေါတိ၊ ကပ္ပေဟူသည်ကား။ အသင်္ချေယျကပ္ပေါ၊ အသချေင်္ယျကပ်တည်း။ သော ပန၊ ထိုကပ်သည်တား။ အတ္ထတော၊ တရားကိုယ် အားဖြင့်။ တထာပဝတ္တဓမ္မံ၊ ထိုသို့သော အခြင်းအရာဖြင့် ဖြစ်သော တရားကို။ ဥပါဒါယ၊ စွဲ၍။ ပညတ္တော၊ ပညတ်အပ်သော။ ကာလော၊ ကာလတည်း။ တေသံ၊ ထိုကာလဝန် တရားတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ အဿ၊ ထိုကပ်၏။ ပရိဟာနိ စ၊ ယုတ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဝဍ္ဎိ စ၊ ပွားခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ အဿ ကပ္ပဿ၊ ထိုကပ်အား။ သံဝဋ္ဋော၊ သံဝဋ္ဋနံ ဝိနာသော၊ ပျက်ခြင်းသည်။ အတ္ထ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သံဝဋ္ဋော၊ သံဝဋ္ဋမည်၏။ အသင်္ချေယျကပ္ပေါ၊ အသချေင်္ယျကပ် ရ၏။ သံဝဋ္ဋေန ဝိနာသေန၊ ပျက်ခြင်းနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ သီလေန၊ အလေ့အားဖြင့်။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင်။ သံဝဋ္ဋဋ္ဌာယီ၊ (နိ-၁၈၄) မည်၏။ “ဝိဝဋ္ဋော”တိအာဒီသု၊ ဝိဝဋ္ဋော-အစရှိသည်တို့၌။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုဝိဝဋ္ဋောစသော ပါဌ်၌။ ဝိဝဋ္ဋနံ၊ ဖြစ်ခြင်း။ ဝိဝဋ္ဋော၊ ဖြစ်ခြင်း။ ဥပ္ပတ္တိ၊ ဖြစ်ခြင်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဝဍ္ဎိ၊ ပွားခြင်း။ တေဇေန၊ မီးဖြင့်။ ဝိနာသော၊ ပျက်ခြင်းသည်။ တေဇောသံဝဋ္ဋော၊ တေဇောသံဝဋ္ဋောကပ်မည်၏။ ဝိတ္ထာရတော ပနာတိ၊ ဝိတ္ထာရတော ပနဟူသည်ကား။ ပုထုတော ပန၊ အပြန့်အားဖြင့်ကား။ သံဝဋ္ဋသီမာဘေဒေါ၊ ပျက်သောအပိုင်းအခြား အထူးသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သဒါပီ”တိ၊ သဒါပိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧကနာဂရိယာ ဝိယ၊ တမြို့တည်း နေကုန်သော သူတို့ကဲ့သို့။ တဿ၊ ထိုဘုရားလောင်း၏။ ဇာတိက္ခဏေ၊ ဖွားတော်မူသော ခဏ၌။ ဝိကာရာပဇ္ဇနတော၊ အထူးသို့ ရောက်ခြင်းကြောင့်။ ဇာတိက္ခေတ္တဝေါဟာရော၊ ဇာတိခေတ်ဟု ခေါ်ဝေါ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ပဋိသန္ဓိအာဒီသု ကပ္ပတီ”တိ၊ ပဋိသန္ဓိအာဒီသု ကပ္ပတိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အာနုဘာဝေါပဝတ္တတီတိ၊ အာနုဘာဝေါပဝတ္တတိဟူသည်ကား။ တဒန္တောဂဓာနံ၊ ထိုအာဏာခေတ်၌ အကျုံးဝင်ကုန်သော။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံ ကုန်သော။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ ရောဂါဒိဥပဒ္ဒဝေါ၊ ရောဂါအစရှိသော ဘေးရန်သည်။ ဝူပသမ္မတိ၊ ငြိမ်း၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ယံ ယာဝတာ ဝါပန အာကင်္ခေယျာတိ ဝုတ္တန္တိ၊ ယံ ယာဝတာ ဝါပန အာကင်္ခေယျဟူသည်ကား။ ယံ ဝိသယက္ခေတ္တံ၊ အကြင် ဝိသယခေတ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဧကသ္မိံ ဧဝ ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက်သော ခဏ၌သာလျှင်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသော စကြဝဠာ၌။ သရေန၊ အသံတော်ဖြင့်။ အဘိဝိညာပနံ၊ သိစေခြင်းကိုလည်းကောင်း။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ရူပကာယဒဿနဉ္စ၊ ရူပကာယကို ပြခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ပဋိဇာနန္တေန၊ ဝန်ခံတော်မူသော။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ယာဝတာ ဝါ ပန အာကင်္ခေယျာ”တိ၊ ယာဝတာ ဝါ ပန အာကင်္ခေယျဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဧတေသူတိ၊ ဧတေသုဟူသည်ကား။ နိဒ္ဓါရဏေ၊ နိဒ္ဓါရဏာအနက်၌။ ဘုမ္မံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ပဝတ္တဖလဘောဇနောတိ၊ ပဝတ္တဖလဘောဇနေဟူသည်ကား။ သယံပတိတဖလာဟာရော၊ အလိုလို ကျသော သစ်သီးလျှင် အစာရှိ၏။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ ပဝတ္တဖလဘောဇနော-ဟူသောစကားကိုလည်း။ တာပသကာလံ၊ ရသေ့ပြုသော အခါကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဓုပပတ္တိယာတိ၊ ဣဓုပပတ္တိယဟူသည်ကား။ ဣဓ စရိမဘဝေ၊ ဤအဆုံးစွန်သော ဘဝ၌။ ဥပပတ္တိယာ၊ ဖြစ်ခြင်း၏။ ဧကဂေါတ္တောတိ၊ ဧကဂေါတ္တေဟူသည်ကား။ တုသိတဂေါတ္တေန၊ တုသိတာအနွယ်ဖြင့်။ ဧကဂေါတ္တော၊ တူသော အနွယ်ရှိ၏။ ဣတရေတိ၊ ဣတရေဟူသည်ကား။ ဝဏ္ဏာဒယော၊ အဆင်းအစရှိတို့သည်။ တိတ္ထိယာတိ၊ တိတ္ထိယဟူသည်ကား။ ကမ္မဖလဝါဒိနော၊ ကံအကျိုးရှိ၏ ဟု ယူကုန်သော သူတို့သည်။ အဘိနီဟာရောတိ၊ အဘိနီဟာရေဟူသည်ကား။ အဘိနီဟာရောပလက္ခိတော၊ အဘိနီဟာရဟု မှတ်အပ်သော။ ပုညဉာဏသမ္ဘရဏကာလော၊ ကောင်းမှု ဉာဏ်အဆော်ကအဦကို ဆည်းပူးရာ ကာလကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ (နိ-၁၈၅) စုတိပဋိသန္ဓိဝသေနာတိ၊ စုတိပဋိသန္ဓိဝသေနဟူသည်ကား။ အတ္တနော ဝါ၊ မိမိ၏လည်းကောင်း။ ပရဿ ဝါ၊ သူတစ်ပါး၏လည်းကောင်း။ တသ္မိံ အတ္တဘာဝေ၊ ထိုထိုကိုယ်၏အဖြစ်၌။ စုတိံ၊ စုတိကို။ ဒိသွာ၊ ဖြစ်၍။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ ကိဉ္စ၊ တစ်စုံတစ်ခုကို။ အနာမသိတွာ၊ မသုံးသပ်မူ၍။ ပဋိသန္ဓိယာ ဧဝ၊ ပဋိသန္ဓေကိုသာလျှင်။ ဂဟဏဝသေန၊ ယူသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဇာနနံ၊ သိခြင်းသည်။ ဣစ္ဆိတပ္ပဒေသောက္ကမနံ၊ အလိုရှိအပ်သော အရပ်သို့ သက်ခြင်းမည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “တေသံ ဟီ”တိ အာဒိ၊ တေသံ ဟိ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဥဘယထာပီတိ၊ ဥဘယထာပိဟူသည်ကား။ ခန္ဓာအစဉ်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ စုတိပဋိသန္ဓိဝသေနာပိ၊ စုတိ, ပဋိသန္ဓေအစွမ်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ သိဟောက္ကန္တဝသေနပီတိ၊ သိဟောက္ကန္တဝသေနပိဟူသည်ကား။ သီဟနိပါတဝိသေနပိ၊ ခြင်္သေ့ သက်သောနည်း အစွမ်းအားဖြင့်လည်း။ ကိလေသာနံ၊ ကိလေသာတို့ကို။ အာတာပန ပရိတာပနဋ္ဌေန၊ ထက်ဝန်းကျင် ပူပန်စေတတ်သော အနက်ကြောင့်။ ဝီရိယံ၊ ဝီရိယသည်။ အာတာပေါ၊ အာတာပမည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဝီရိယာတာပေနာ”တိ၊ ဝီရိယာတာပေနဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
[စာမျက်နှာ-၈၁] ၁၃။ ဒိဝိ၊ နတ်၌။ ဘဝတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်။ ဒေဝါနံ၊ နတ်တို့၏။ ပသာဒစက္ခု၊ ပသာဒစက္ခုကို။ ဒိဗ္ဗန္တိ၊ ဒိဗ္ဗဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဒိဗ္ဗသဒိသတ္တာ”တိ၊ ဒိဗ္ဗသဒိသတ္တဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဒူရေပီတိ၊ ဒူရေပိဟူသောပုဒ်၌။ ပိသဒ္ဒေန၊ ပိသဒ္ဒါဖြင့်။ သုခုမဿာပိ အာရမ္မဏဿ၊ သိမ်မွေ့သော အာရုံကိုလည်း။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝီရိယာရမ္ဘာဝသေနေဝ၊ ဝီရိယကို အားထုတ်သည်၏ အစွမ်းအားဖြင့်သာလျှင်။ ဣဇ္ဈနတော၊ ပြည့်စုံခြင်းကြောင့်။ သဗ္ဗာပိ ဘာဝနာ၊ ခပ်သိမ်းသော ဘာဝနာသည်လည်း။ ဝီရိယဘာဝနာ၊ ဝီရိယဘာဝနာမည်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပဓာနသင်္ခါရသမန္နာဂတာ၊ ဝီရိယပြုပြင်ခြင်းနှင့် တကွဖြစ်သော။ ဣဒ္ဓိပါဒဘာဝနာ၊ ဣဒ္ဓိ၏အခြေ ဘာဝနာသည်။ ဝိသေသတော၊ အထူးအားဖြင့်။ ဝီရိယဘာဝနာ၊ ဝီရိယဘာဝနာမည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဝီရိယဘာဝနာဗလနိဗ္ဗတ္တ”န္တိ၊ ဝီရိယဘာဝနာဗလနိဗ္ဗတ္တံဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဒိဗ္ဗဝိဟာရဝသေနာတိ၊ ဒိဗ္ဗဝိဟာရဝသေနဟူသည်ကား။ ကသိဏာဒိဇ္ဈာနစတုက္ကဝသေန၊ ကသိုဏ်းအစရှိသော ဈာန်လေးပါးစွမ်းဖြင့်။ ဣမိနာ၊ ဤဒိဗ္ဗဝိဟာရဝသေန၊ ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဒူရကာရဏတ္ထေ၊ ဝေးသောအကြောင်း၌။ အဿ၊ ထိုအဘိညာဉ်၏။ ဒိဗ္ဗဘာဝံ၊ ဒိဗ္ဗအဖြစ်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ဒိဗ္ဗဝိဟာရသန္နိဿိတတ္တာ”တိ ဣမိနာ၊ ဒိဗ္ဗဝိဟာရသန္နိဿိတတ္တဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ အာသန္နကာရဏဘူတပါဒကဇ္ဈာနတော၊ နီးသော အကြောင်းဖြစ်၍ ဖြစ်သော ပါဒကဈာန်အားဖြင့်။ ဒိဗ္ဗဘာဝံ၊ ဒိဗ္ဗမည်သော အဖြစ်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ (နိ-၁၈၆) (လိုက်စေ)။ “ဒိဗ္ဗဝိဟာရသန္နိဿိတတ္တာ”တိ ဣမဿ၊ ဒိဗ္ဗဝိဟာရသန္နိဿိတတ္တာဟူသော ပုဒ်၏။ (အတ္ထေ၌ စပ်)။ ဒိဗ္ဗဝိဟာရပရိယာပန္နံ၊ ဒိဗ္ဗဝိဟာရ၌ အကျုံးဝင်သော။ အတ္တနာ၊ မိမိနှင့်။ သမ္ပယုတ္တံ၊ ယှဉ်သော။ နိဿယဘူတံ၊ မှီရာဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ရူပါဝစရစတုတ္ထဇ္ဈာနံ၊ ရူပါဝစရစတုတ္ထဈာန်ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏဿ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ်၏။ ပဝတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်။ ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒိဝုဓာတုဿ၊ ဒိဝုဓာတ်၏။ ဇုတိဂတိယောဂံ၊ ဇုတိအနက်, ဂတိအနက်နှင့် ယှဉ်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “အာလောကပရိဂ္ဂဟေနာ”တိ အာဒိ၊ အာလောကပရိဂ္ဂဟေန စသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ အာလောကပရိဂ္ဂဟေနာတိ၊ အာလောကပရိဂ္ဂဟေနဟူသည်ကား။ ကသိဏာလောကပရိဂ္ဂဟဝသေန၊ ကသိုဏ်းအရောင်ကို သိမ်းဆည်းသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒဿနဋ္ဌေနာတိ၊ ဒဿနဋ္ဌေနဟူသည်ကား။ ရူပါရုံကို မြင်သောအဖြစ်ဖြင့်။ ဣမိနာ၊ ဤ ဒဿနာဋ္ဌေနဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ “စက္ခတိ ရူပံ ဝိဘာဝေတီ”တိ နိဗ္ဗစနတော၊ စက္ခတိ ရူပံ ဝိဘာဝေတိ၊ ဟူသော ဝစနတ္ထကြောင့်။ စက္ခုတ္တံ၊ စက္ခုမည်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “စက္ခုကိစ္စကရဏေနာ”တိ ဣဒံ၊ စက္ခုကိစ္စကရဏေနဟူသော ပုဒ်သည်။ “စက္ခုမိဝ စက္ခူ”တိ၊ စက္ခုမိဝ စက္ခူဟူသော။ ဥပမာယ၊ ဥပမာ၌။ သဒိသနိမိတ္တဒဿနံ၊ တူသော အကြောင်းကို ပြသောပုဒ်တည်း။ သမဝိသမာဒိဒဿနသင်္ခါတဿ၊ ညီညွတ်, မညီညွတ်သည်ကိုပြခြင်းဟူသော။ စက္ခုကိစ္စဿ၊ မျက်စိကိစ္စကို။ ကရဏတော၊ ပြုခြင်းကြောင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
ယထာဟာတိ၊ ယထာဟဟူ၍။ ဥပက္ကိလေသသုတ္တပ္ပဒေသံ၊ ဥပက္တိလေသသုတ်တစိတ်ကို။ နိဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တတ္ထ၊ ထိုသုတ်၌။ “ဝိစိကိစ္ဆာ”တိ အာဒီသု၊ အစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဗောဓိမူလေ၊ ဗောဓိပင်ရင်း၌။ အနဘိသမ္ဗုဒ္ဓေဿဝ၊ သစ္စာကို မသိသေးသည်သာဖြစ်သော။ ဝါ၊ မပွင့်သေးသော ဖြစ်သော။ ဘဂဝတော၊ ဘုရားလောင်းအား။ ဒိဗ္ဗစက္ခုနာ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခုအာဒိဉာဉ်ဖြင့်။ နာနာဝိဓာနိ၊ အထူးထူး အပြားပြားကုန်သော။ ရူပါနိ၊ ရူပါရုံတို့ကို။ ပဿန္တဿ၊ ရှုစဉ်။ “ဣဒံ၊ ဤသည်ကား။ ကိံ နု ခေါ၊ အဘယ်နည်း။ ဣဒံ၊ ဤသည်ကား။ ကိံ နု ခေါ၊ အဘယ်နည်း။” ဣတိ၊ သို့။ ဝိစိကိစ္ဆာ၊ တွေးတောယုံမှားခြင်းသည်။ ဥပ္ပန္နာ၊ ဖြစ်၏။ တတော ပန၊ ထို့နောင်မှကား။ ဝိစိကိစ္ဆာနိဝတ္တနတ္ထံ၊ ဝိစိကိစ္ဆာကို နစ်စိမ့်သောငှာ။ တာနိ ရူပါနိ၊ ထိုရူပါရုံတို့ကို အမနသိကရောတော၊ နှလုံးမသွင်းသော ဘုရားလောင်းအား။ အမနသိကရောန္တေန၊ နှလုံးမသွင်းခြင်းကြောင့်။ ထိနမိဒ္ဓံ၊ ထိနမိဒ္ဓသည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်၏။ တတော၊ ထို ထိနမိဒ္ဓမှ။ နိဝတ္တနတ္ထံ၊ နစ်စိမ့်သော (နိ-၁၈၇) ငှာ။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ သဗ္ဗရူပါနိ၊ ခပ်သိမ်းသော ရူပါရုံတို့ကို။ မနသိကရောတော၊ နှလုံးသွင်းသော ဘုရားလောင်းအား။ ရက္ခသာဒီသု၊ ရက္ခိုသ်အစရှိသည်တို့၌။ ဆမ္ဘိတတ္တံ၊ ကိုယ်ခက်တရော်ရှိသော အဖြစ်သည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်၏။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ “ကိံ၊ အဘယ့်ကြောင့် ဧတ္ထ၊ ဤ အာရုံ၌။ ဘာယိတဗ္ဗန္တိ၊ ကြောက်ရအံ့နည်းဟူ၍။ ဘယဝိနောဒနဝသေန၊ ကြောက်ခြင်းကို ဖျောက်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ မနသိကရောတော၊ နှလုံးသွင်းသောဘုရားလောင်းအား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ မနသိကာရကောသလ္လံ၊ နှလုံးသွင်း လိမ္မာသည်ကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ဥပ္ပိလသင်္ခါတာ၊ ဥပ္ပိလဟုဆိုအပ်သော။ သမာဓိဒူသိကာ၊ သမာဓိကို ဖျက်ဆီးတတ်သော။ ဂေဟဿိတပီတိ၊ ဂေဟဿိတပီတိသည်။ ဥပ္ပန္နာ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုပီတိကို။ နိသေဓာယ၊ တားမြစ်ခြင်းငှာ။ တံ မနသိကာရဝီရိယံ၊ ထိုနှလုံးသွင်းခြင်း ဝီရိယကို။ သိထိလံ ကရောန္တဿ၊ လျော့လျော့ပြုသောဘုရားလောင်းအား။ ကာယာလသိယသင်္ခါတံ၊ ကိုယ်၏ပျင်းရိခြင်းဟူသော။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ၊ ရုန့်ရင်းသော သဘောသည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်၏။ တန္နိသေဓာယ၊ ထို ဒုဋ္ဌုလ္လကို နစ်စေခြင်းငှာ။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဝီရိယံ၊ ဝိရိယကို။ ပဂ္ဂဏှတော၊ လုလ္လပြုသော ရဟန်းအား။ အစ္စာရဒ္ဓ ဝီရိယံ၊ အလွန် အားထုတ်လွန်းသော ဝီရိယသည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်၏။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တန္နိသေဓာယ၊ ထိုအစ္စာရဒ္ဓဝီရိယကို တားမြစ်ခြင်းငှာ။ ဝီရိယံ၊ ဝီရိယကို။ သိထိလယတော၊ လျော့သော ဘုရားလောင်းအား။ အတိလီနဝီရယံ၊ အလွန် တွန့်သော ဝီရိယသည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုဝီရိယကို။ နိသေဓေတွာ၊ တားမြစ်၍။ ဒိဗ္ဗရူပါနိ၊ နတ်၌ဖြစ်သော ရူပါရုံတို့ကို။ ပဿတော၊ ရှုသော ဘုရားလောင်းအား။ အဘိဇပ္ပါသင်္ခါတာ၊ အလွန်တောင့်တခြင်းဟူသော။ တဏှာ၊ တဏှာသည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုတဏှာကို။ နိသေဓာယ၊ တားမြစ်ငှာ။ ဟီနာဒိနာနာရူပါနိ၊ အယုတ်အစရှိသော အထူးထူးသော ရူပါရုံတို့ကို။ မနသိကရောတော၊ နှလုံးသွင်းသောဘုရားလောင်းအား။ နာနာရမ္မဏဝိက္ခေပသင်္ခါတာ၊ အထူးထူးသော အာရုံ၌ ပျံလွင့်ခြင်းဟူသော။ နာနတ္တသညာ၊ အထူးထူးသောသညာသည်။ ဥပ္ပန္နာ၊ ဖြစ်၏။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တံ၊ ထိုနာနတ္တသညာ ကို။ ဝိဟာယ၊ ပယ်၍။ ဧကမေဝ၊ တစ်ခုတည်းကိုသာလျှင်။ မနသိကရောတော၊ နှလုံးသွင်းသောဘုရားလောင်းအား။ ရူပါနံ၊ ရူပါရုံတို့ကို။ အတိနိဇ္ဈာယိတတ္တံ၊ [စာမျက်နှာ-၈၂] အတိဝိယ စိန္တနံ၊ အလွန်ကြံခြင်းသည်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်၏။ ဩဘာသန္တိ၊ ဩဘာသံဟူသည်ကား။ ပရိကမ္မသမုဋ္ဌိတံ၊ ပရိကံသည် ဖြစ်စေအပ်သော။ ဩဘာသံ၊ အရောင်ကို။ န စ ရူပါနိ ပဿာမီတိ၊ န စ ရူပါနိ ပဿာမိဟူသည်ကား။ “ပရိကမ္မောဘာသမနသိကာရ ပသုတတာယ၊ ပရိကံ၏ အရောင်ကို နှလုံးသွင်းခြင်း၌ လေ့ကျက်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဒိဗ္ဗစက္ခုနာ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခုအသိဉာဏ်ဖြင့်။ ရူပါနိ၊ ရူပါရုံတို့ကို။ န ပဿာမိ၊ မမြင်။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဥပ္ပတ္တိက္ကမသဟိတော၊ ဖြစ်စဉ်နှင့် တကွသော။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗေ၊ သိအပ်၏။ “မနုဿာနံ ဣဒ”န္တိ ဝစနတ္ထေန၊ မနုဿာနံ ဣဒံဟူသော ဝစနတ္ထ (နိ-၁၈၈) ကြောင့်။ မနုဿစက္ခုဂေါစရံ၊ လူတို့မျက်စိ၏ အာရုံဖြစ်သော။ ထူလရူပံ၊ ရုန့်ရင်းသော ရူပါရုံတို့ကို။ မာနုသကန္တိ၊ မာနုသကံဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တဒေဝ၊ ထိုရုန့်ရင်းသော ရူပါရုံသည်လျှင်။ မနုဿာနံ၊ လူတို့၏။ ဒဿနူပစာရတ္တာ၊ ရှုသောအားဖြင့် ကပ်၍ ဖြစ်ရာဖြစ်သောကြောင့်။ မနုဿူပစာရော၊ မနုဿူပစာရမည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “မနုဿူပစာရံ အတိက္ကမိတွာ”တိ၊ မနုဿူပစာရံ အတိက္ကမိတွာဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ရူပဒဿနေနာတိ၊ ရူပဒဿနေနဟူသည်ကား။ ဒူရသုခုမာဒိရူပဒဿနေန၊ ဒူရ, သုခုမအစရှိသော ရူပါရုံကိုမြင်သဖြင့်။
ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ နိယမေန၊ မြဲသောအားဖြင့်။ ပူရေဇာတဋ္ဌိတရူပါရမ္မဏံ၊ ရှေး၌ဖြစ်၍ တည်သော ရူပါရုံလျှင် အာရုံရှိသော။ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏံ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ်သည်။ အာဝဇ္ဇနပရိကမ္မေဟိ၊ အာဝဇ္ဇာန်း, ပရိကံတို့နှင့်။ ဝိနာ၊ ကင်း၍။ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ မဖြစ်။ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ ဥပါဒ်ဆဲ ရှုပါရုံသည်လည်းကောင်း။ ဘိဇ္ဇမာနံ ဝါ ရူပံ၊ ပျက်ဆဲ ရူပါရုံသည်လည်းကောင်း။ ဒုဗ္ဗလတ္တာ၊ အားနည်းသောကြောင့်။ အဿ၊ ထို ဒိဗ္ဗစက္ခုအား။ အာရမ္မဏံ၊ အာရုံသည်။ န စ ဟောတိ၊ ဖြစ်လည်းမဖြစ်။ စုတိစိတ္တဉ္စ၊ စုတိစိတ်သည်လည်း။ ကမ္မဇရူပဿ၊ ကမ္မဇရုပ်၏။ ဘင်္ဂက္ခဏေ ဧဝ၊ ဘင်္ဂက္ခဏ ၌သာလျှင်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဋိသန္ဓိစိတ္တဉ္စ၊ ပဋိသန္ဓိစိတ်သည်လည်း။ ဥပ္ပတ္တိက္ခဏေ၊ ကမ္မဇရုပ်၏ ဥပါဒ်ခဏ၌။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “စုတိက္ခဏေ”တိ အာဒိ၊ စုတိက္ခဏေစသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ၊ ဤဒိဗ္ဗစက္ခု၌။ ရူပဒဿနမေဝ၊ ရူပါရံကို မြင်ခြင်းသည်သာလျှင်။ သတ္တဒဿနံ၊ သတ္တဝါကို မြင်ခြင်းမည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “စဝမာနေ”တိ အာဒိနာ၊ စဝမာနေအစရှိသော။ ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာနေန၊ ပုဂ္ဂလဓိဋ္ဌာန်အားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အဘိရူပ ဝိရူပေတီ”တိ ဣဒံ၊ အဘိရူပ ဝိရူပေတိဟူသော စကားကို။ ဝဏ္ဏသဒ္ဒဿ၊ ဝဏ္ဏသဒ္ဒါ၏။ သဏ္ဌာနဝါစကတ္တံ၊ သဏ္ဌာန်ကို ဟောသော အဖြစ်ကိ။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကေသု ဝိယ၊ အဘယ်ပါဌ်တို့၌ကဲ့သို့နည်း။ “မဟန္တံ ဟတ္ထိရာဇဝဏ္ဏံ အဘိနိမ္မိနိတွာ”တိ အာဒီသု ဝိယ၊ မဟန္တံ ဟတ္ထိရာဇဝဏ္ဏံ အဘိနိမ္မိနိတွာ ဤသို့အစရှိသောပါဌ်တို့၌ကဲ့သို့တည်း။ သုန္ဒရံ၊ ကောင်းသော။ ဂတိံ၊ ဂတိသို့။ ဂတာ၊ ရောက်ကုန်သည်တည်း။ သုဂတာ၊ ကောင်းသော ဂတိသို့ ရောက်ကုန်သည်။ ဤသို့သော ဝစနတ္ထကို ပြခြင်းငှာ။ “သုဂတိံဂတေ”တိ၊ သုဂတိံဂတေဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣမိနာ ပန ပဒေနာတိ၊ ဣမိနာ ပန ပဒေနဟူသည်ကား။ “ယထာကမ္မုပဂေ”တိ ဣမိနာ ပဒေန၊ ယထာကမ္မုပဂေ၊ ဟူသောပုဒ်ဖြင့်။
နေရယိကာနံ၊ ငရဲသူတို့၏။ အဂ္ဂိဇာလသတ္ထနိပါတာဒီဟိ၊ မီးလျှံကျခြင်း, လက်နက်ကျခြင်း စသည်တို့ဖြင့်။ ဝိဘိန္နသရီရဝဏ္ဏံ၊ ပေါက်ပြဲသောကိုယ်အဆင်းကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ တဒနန္တရေဟိ၊ ထို မြင်သည်၏ အခြားမဲ့၌ ဖြစ်ကုန်သော။ ကာမာဝစရဇဝနေဟေဝ၊ ကာမာဝစရဇောတို့ဖြင့်သာလျှင်။ ဉာတံ၊ သိအပ် (နိ-၁၈၉) သော။ တေသံ၊ ထိုငရဲသူတို့၏။ ဒုက္ခာနုဘဝနမ္ပိ၊ ဒုက္ခကို ခံစားခြင်းကိုလည်း။ ဒဿနဖလာယတ္တတာယ၊ မြင်ခြင်းအကျိုးနှင့် စပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ဒိဗ္ဗစက္ခုကိစ္စမေဝါ”တိ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခု၏ ကိစ္စသာတည်း ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧဝံ မနသိကရောတီတိ၊ ဧဝံ မနသိကရောတိဟူသည်ကား။ တေသံ၊ ထိုငရဲသူတို့၏။ ကမ္မဿ၊ ကံကို။ ဉာတုကာမတာဝသေန၊ သိခြင်းငှာ အလိုရှိသောအဖြစ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပါဒကဇ္ဈာနံ၊ ပါဒကဈာန်ကို။ သမာပဇ္ဇိတွာ၊ ဝင်စား၍။ ဝုဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ ပရိကမ္မဝသေန၊ ပရိကံ၏ အစွမ်းဖြင့်။ “ကိံ နု ခေါ”တိအာဒိနာ၊ ကိံ နု ခေါ-စသည်ဖြင့်။ မနသိကရောတိ၊ နှလုံးသွင်း၏။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ တံ ကမ္မံ၊ ထိုကံကို။ အာရမ္မဏံကတွာ၊ အာရုံပြု၍။ အာဝဇ္ဇပရိကမ္မာဒီနံ၊ အာဝဇ္ဇာန်း, ပရိကံအစရှိသည်တို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဥပ္ပန္နေန၊ ဖြစ်သော။ ရူပါဝစရစတုတ္ထဇ္ဈာနေန၊ ရူပါဝစရစတုတ္ထဈာန်နှင့်။ သမ္ပယုတ္တံ၊ ယှဉ်သော။ ယံ ဉာဏံ၊ အကြင်ဉာဏ်သည်။ အဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ ဉာဏံ၊ ဤဉာဏ်သည်။ ယထာကမ္မုပဂဉာဏံ နာမ၊ မည်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းတည်း။ ဒေဝါနံ၊ နတ်တို့ကို။ ဒဿနေပိ၊ မြင်ခြင်း၌လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ ဝိသုံ ပရိကမ္မန္တိ၊ ဝိသုံ ပရိကမ္မံဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗေနိဝါသာဒီနံ ဝိယ၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသ-အစရှိသည်တို့ကဲ့သို့။ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏပရိကမ္မံ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏ်၏ ပရိကံကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ ဝိသုံ ပရိကမ္မံ၊ အသီးသော ပရိကံသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ကေစိ ပန၊ အချို့သောဆရာတို့သည်ကား။ (ဝဒန္တိ-၌ စပ်) ဧတ္ထ၊ ဤ ယထာကမ္မုပဂဉာဏ်၌။ “ပါဒကဇ္ဈာနသမာပဇ္ဇနပရိကမ္မေဟိ၊ ပါဒကဈာန်ကိုဝင်စားခြင်းပရိကံတို့ဖြင့်။ ကိစ္စံ၊ ကိစ္စသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ကမ္မံ၊ ကံကား။ ကိံ နု ခေါ၊ အသို့နည်း။ ဣတိအာဒိမနသိကာရာနန္တရမေဝ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့် နှလုံးသွင်းသောအခြားမဲ့၌သာလျှင်။ ကမ္မံ၊ ကံကိုလည်းကောင်း။ ကမ္မသီသေန၊ ကံကို အရင်းမူသဖြင့်။ တံသမ္ပယုတ္တေ စ ဓမ္မေ၊ ထိုကံနှင့်ယှဉ်သော တရားတို့ကိုလည်းကောင်း။ အာရမ္မဏံ ကတွာ၊ အာရုံပြု၍။ အပ္ပနာဝီထိ၊ အပ္ပနာဝီသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ အနာဂတံသဉာဏေပိ၊ အနာဂတံသဉာဏ်၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဝိသုံ ပရိကမ္မံ၊ နာမ နတ္ထိ။ ပ။ ဣစ္ဆန္တီ’တိ၊ ဝိသုံ ပရိကမ္မံ၊ နာမ နတ္ထိ။ ပ။ ဣစ္ဆန္တဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ န ဂဟေဟဗ္ဗံ၊ မယူအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဝသီဘူတာနမ္ပိ အဘိညာနံ၊ လေ့လာအပ်ပြီးသော အဘိညာဉ်တို့၏လည်း။ ပါဒကဇ္ဈာနာဒိ ပရိကမ္မံ၊ ပါဒကဈာန် စသည်ကို ဝင်စားခြင်း ပရိကံကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ အနုပ္ပတ္တိတော၊ မဖြစ်ခြင်းကြောင့်တည်း။ ပါဒကဇ္ဈာနာဒိမတ္တေန စ၊ ပါဒကဈာန် စသည်မျှဖြင့်လည်း။ ဝိသုံ ပရိကမ္မံ နာမ၊ အသီးသော ပရိကံမည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဧတာနိ [စာမျက်နှာ-၈၃] ဉာဏာနိ၊ ဤဉာဏ်တို့သည်။ ဒိဗ္ဗစက္ခုနာဝ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခုဖြင့်သာလျှင်။ သိဒ္ဓါနိ၊ ပြီးကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဧဝံ အနာ (နိ-၁၉၀) ဂတံသဉာဏဿပီတိ၊ ဧဝံ အနာ ဂတံသဉာဏဿပိဟူသည်ကား။ ဒိဗ္ဗစက္ခုနာ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခုနဖြင့်။ ဒိဋ္ဌဿ၊ မြင်အပ်သော။ သတ္တဿ၊ သတ္တဝါ၏။ အနာဂတေ၊ နောင်အခါ၌။ ပဝတ္တိံ၊ ဖြစ်ခြင်းကို။ ဉာတုကာမတာယ၊ သိလိုသောကြောင့်။ ပါဒကဇ္ဈာနာဒီနံ၊ ပါဒကဈာန်အစရှိသည်တို့၏။ အနန္တရံ၊ အခြားမဲ့၌။ ဉာဏဗလာနုရူပံ၊ ဉာဏ်အစွမ်းအားလျော်စွာ။ အနာဂတေသု၊ အနာဂတ်ဖြစ်ကုန်သော။ အနေကကပ္ပေသု၊ များစွာသော ကပ်တို့၌။ ဥပ္ပဇ္ဇနာရဟေ၊ ဖြစ်ထိုက်ကုန်သော။ သဗ္ဗေ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ အတ္တဘာဝပရိယာပန္နေ၊ အတ္တဘော၌ အကျုံးဝင်ကုန်သော။ ပဉ္စက္ခန္ဓေ စ၊ ခန္ဓာငါးပါးတို့ကိုလည်းကောင်း။ တပ္ပဋိဗဒ္ဓေ၊ ထိုခန္ဓာငါးပါးနှင့် စပ်ကုန်သော။ တဒါရမ္မဏေ စ၊ ထိုခန္ဓာလျှင် အာရုံရှိသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ သဗ္ဗေ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ လောကိယ လောကုတ္တရဓမ္မေ စ၊ လောကီ, လောကုတ္တရာတရားတို့ကိုလည်းကောင်း။ သမ္မုတိဉ္စ၊ ပညတ်ကိုလည်းကောင်း။ ဧကက္ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက်သော ခဏ၌။ အာလမ္ဗိတွာ၊ အာရုံပြု၍။ ဥပ္ပဇ္ဇနကဿ၊ ဖြစ်သော။ စတုတ္ထဇ္ဈာနသမ္ပယုတ္တဿ၊ စတုတ္ထဈာန်နှင့် ယှဉ်သော။ အနာဂတံသဉာဏဿာပိ၊ အနာဂတံသဉာဏ၏လည်း။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ပရိကမ္မံ နာမ၊ ပရိကံမည်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းတည်း။
ကေစိ ပန၊ အချို့သောဆရာတို့ကား။ (ဝဒန္တိသို့ သွား။) ဧတ္ထ၊ ဤ အနာဂထံသ၌။ “ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိယံ ဝိယ၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိ၌ကဲ့သို့။ နာမဂေါတ္တာဒိ ဂဟဏမ္ပိ၊ အမည်, အနွယ်စသည်ကို ယူခြင်းသည်လည်း။ အတ္ထေဝ၊ ရှိသည်သာလျှင်တည်း။ တဉ္စ၊ ထို အမည်, အနွယ်စသည်ကို ယူခြင်းသည်လည်း။ အဘိညာက္ခဏေ၊ အဘိညာဉ်ခဏ၌။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သောနဲကား။ တဒနန္တရေသု၊ ထိုအဘိညာဉ်တို့၏ အခြားမဲ့၌ ဖြစ်ကုန်သော။ ကာမာဝစရဇဝနက္ခဏေသု ဧဝ၊ ကာမာဝစရ ဇောခဏတို့၌ သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ နာမပရိကပ္ပကာလေ၊ အမည်ကို ကြံသော အခါ၌။ ဣတရပရိကပ္ပာသမ္ဘဝါ စ၊ အမည်မှတပါးသော အနွယ်စသည်ကို ကြံခြင်းမဖြစ်သင့်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ကမေန၊ အစဉ်သဖြင့်။ ဥပ္ပတ္တိယံ၊ အကြံဖြစ်သည်ရှိသော်။ ပရိယန္တာဘာဝါ၊ အစ အဆုံးမရှိသောကြောင့် လည်းကောင်းတည်း။ ပန၊ အထူးကိုဆိုအံ့။ သဗ္ဗပရိကပ္ပိနိမိတ္တေသု၊ အလုံးစုံကိုကြံခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်ကုန်သော။ အနန္တေသုပိ၊ အဆုံးမရှိသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဓမ္မေသု၊ တရားတို့ကို။ (အတ္ထေသုပိ) ဧကက္ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက်ခဏ၌။ အဘိညာယ၊ အဘိညာဉ်ဖြင့်။ ဒိဋ္ဌေသု၊ မြင်အပ်ကုန်သည်ရှိသော်။ (နိ-၁၉၁) ယထာရုစိဝသေန၊ အလိုရှိတိုင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ “ဧဝံနာမာ”တိ အာဒိနာ၊ ဧဝံနာမာ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ကာမာဝစရစိတ္တေန၊ ကာမာဝစရစိတ်ဖြင့်။ ဝိကပ္ပေါ၊ အထူကြံခြင်းသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ကော ဝိယ၊ ဥပမာအဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ (ထည့်)။ စက္ခုနာ၊ မျက်စိဖြင့်။ ဒိဋ္ဌေသု၊ မြင်အပ်ကုန်သော။ ဗဟူသု၊ များစွာကုန်သော။ ရူပေသု၊ ရူပါရုံတို့၌။ ထမ္ဘကုမ္ဘဒိဝိကပ္ပော ဝိယ၊ သည်တိုင်, အိုးအစရှိသည်ဖြင့် ကြံခြင်းကဲ့သို့တည်း။ တတ္ထ၊ ထို နာမ, ဂေါတ္တစသည်တို့တွင်။ ယဉ္စ၊ အကြင်အာရုံကိုလည်း။ အဝိကပ္ပိတံ၊ မကြံ။ တမ္တိ၊ ထို မကြံသော အာရုံသည်လည်း။ ဝိကပ္ပနာရဟံ၊ ကြံခြင်းငှာ ထိုက်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသောအာရုံကို။ နာမဂေါတ္တာဒိတော၊ အမည်, အနွယ်စသောအားဖြင့်။ ဝိကပ္ပိတမေဝ၊ ကြံအပ်သည်သာလျှ်င။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတ္ထ ယထာ၊ ဤ အနာဂတံသ၌ကဲ့သို့။ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိယမ္ပိ၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိ၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ ပရိကပ္ပရဟတံပိ၊ ကြံထိုက်သောအဖြစ်ကိုလည်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ပါဠိယံ၊ ပါဠ်၌။ “ဧဝံနာမော”တိအာဒိနာ၊ ဧဝံနာမော-အစရှိသည်ဖြင့်။ အပဒေသသဟိတမေဝ၊ ညွှန်းခြင်းနှင့်တကွသာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ အညေ ပန၊ တစ်ပါးသော ဆရာတို့သည်ကား။ (ဝဒန္တိသို့) “နာမဂေါတ္တာဒိကံ၊ အမည်အနွယ်အစရှိသော။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံသည်လည်း။ ဧကက္ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက် ခဏ၌။ ပညာယတိ၊ ထင်၏။ အဘိရုစိတံ ပန၊ လိုအပ်သည်ကိုသာလျှင်။ ဝစသာ၊ နှုတ်ဖြင့်။ ဝေါဟရန္တိ၊ ခေါ်ဝေါ်ကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တေပိ၊ ထို အညေဆရာတို့သည်လည်း။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ ပုရိမေဟိ၊ ရှေးဖြစ်သော ကေစိဆရာတို့နှင့်။ သဒိသာ ဧဝ၊ တူကုန်သည်သာလျှင်တည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဒိဋ္ဌဿ၊ မြင်အပ်သည်ကို။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဝေါဟာရကာလေပိ၊ ခေါ်ဝေါ်သော ကာလ၌လည်း။ ဝိကပ္ပေတဗ္ဗတော၊ ကြံအပ်သောကြောင့်တည်း။ ပရိကပ္ပါရဟဓမ္မဒဿနမေဝ၊ ကြံထိုက်သော တရားကို မြင် ခြင်းကိုသာလျှင်။ တေဟိပိ၊ ထိုကေစိဆရာတို့သည်လည်း။ အတ္ထတော၊ အနက်ဖြင့်။ ဥပဂတံ၊ ကပ်၍ ဆိုအပ်၏။ (ဥပဂန္တွာ ဂတိတဗ္ဗန္တိ ဥပဂတံ-ဟုပြု၊) ဧကေ ပန၊ တစ်ပါးသော ဆရာတို့သည်ကား။ “သော တတော စုတော အတြ ဥဒပါဒိ”န္တိ အာဒိ ဝစနတော၊ သော တတော စုတော အတြ ဥဒပါဒိ-အစရှိသော စကားကြောင့်။ ကမေနေဝ၊ အစဉ်သဖြင့်သာလျှင်။ အတီတာနာဂတဓမ္မဇာနနံ၊ အတိတ်, အနဂတ်တရားကို သိခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ နာမဂေါတ္တာဒီဟိ၊ အမည်, အနွယ်အစရှိသည်တို့နှင့် သိဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းသည်။ သုကရံ၊ လွယ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ အယုတ္တမေဝ၊ မသင့်သည်သာတည်း။ (နိ-၁၉၂) ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဗုဒ္ဓါနမ္ပိ၊ ဘုရားတို့၏လည်း။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံကို။ ဉာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ အသက္ကုဏေယျတာယ၊ မတတ်ကောင်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သဗ္ဗညုတာဟာနိပသင်္ဂတော၊ သဗ္ဗညုအဖြစ်မှ ယုတ်ခြင်း၏ လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်တည်း။ ပါဠိယံ၊ ပါဠ်၌။ “ဣမေ ဝတ ဘောန္တော”တိ အာဒိ၊ ဣမေ ဝတ ဘောန္တော-အစရှိသော စကားသည်။ ယထာကမ္မုပဂဉာဏဿ၊ ယထာကမ္မုပဂဉာဏ်၏။ ပဝတ္တိအာကရဒဿနံ၊ ဖြစ်သောအခြင်းအရာကို ပြကြောင်းတည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤ ကာယဒုစ္စရိတေနစသောပါဌ်၌။ ကာယဝါစာတိ၊ ကာယဝါစာဟူသည်ကား။ ကဝစီဝိညတ္တိယော၊ ကာယဝိညတ်, ဝစီဝိညတ်တို့တည်း။
ဘာရိယန္တိ၊ ဘာရိယံဟူ၍။ အာနန္တရိယသဒိသတ္တာ၊ အာနန္တရိယကံနှင့် တူသောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ခမာပနေ၊ ကန်တော့ခြင်းသည်။ အသတိ၊ မရှိသော်။ အာနန္တရိယမေဝ၊ အာနန္တိရိယပင်တည်း။ တဿာတိ၊ တဿဟူသည်ကား။ ဘာရိယသဘာဝဿ၊ ဝန်လေးသော သဘောရှိသော။ ဥပဝါဒဿ၊ အရိယူပဝါဒ၏။ မဟလ္လကောတိ၊ မဟလ္လကောဟူသည်ကား။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ဝယသာဝ၊ အရွယ်အားဖြင့်သာ။ မဟလ္လကော၊ ကြီး၏။ ဉာဏေန၊ ဉာဏ်ဖြင့်။ န မဟလ္လကော၊ မကြီး။ အညံ၊ တစ်ပါးသော။ ကိဉ္စိ လောကဝေါဟာရမတ္တမ္ပိ၊ စိုးစဉ်းသော လောကဝေါဟာရမျှကိုလည်း။ န ဇာနာတိ၊ မသိ။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ လဇ္ဇိတဗ္ဗဿ-ရှက်ဖွယ်ကို။ ကရဏတော၊ ပြုခြင်းကြောင်။ ပရိသသကော ဧဝ၊ ပရိသတ်ကို ဖျက်ဆီးသည်သာတည်း။ ဣတိ အဓိပ္ပါယေန၊ ဤသို့သော အလိုဖြင့်။ ဟီဠေတွာ၊ ကဲ့ရဲ့၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုသောကြောင့်။ ဂုဏပရိဓံသနေန၊ ဂုဏ်ကိုဖျက်ဆီးသဖြင့်။ ဥပဝဒတိ၊ ကဲ့ရဲ့၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ [စာမျက်နှာ-၈၄] “အာဝုသော”တိအာဒိနာ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ထေရော၊ ရဟန္တာမထေရ်သည်။ အဿ၊ ထို သောတာပန်ပဉ္စင်းငယ်အား။ ဥပရိမဂ္ဂုပ္ပတ္တိံ၊ အထက်မဂ်ဖြစ်ခြင်းကို။ အာကင်္ခန္တော၊ အလိုရှိသည်ဖြစ်၍။ ကရုဏာယ၊ သနားသဖြင့်။ အတ္တာနံ၊ မိမိကိုယ်ကို။ အာဝိကာသိ၊ ထင်စွာပြု၏။ ပါကတိကံ အဟောသီတိ၊ ပါကတိကံ အဟောသိဟူသည်ကား။ မဂ္ဂါဝရဏံ၊ မဂ်ကို တားမြစ်သည်။ နာဟောသိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ အတ္တနာဝုဍ္ဎတရောတိ၊ အတ္တနာဝုဍ္ဎတရောဟူသည်ကား။ သယံ ဝုဍ္ဎော၊ မိမိက ကြီးသည်။ ဧတ္ထာပိ၊ ဤ မိမိကကြီးရာ၌လည်း။ “ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ”တိ၊ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာဟူ၍။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ်၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အနာဂါမီ၊ အနာဂါမ်တို့သည်လည်းကောင်း။ အရဟာ စ၊ ရဟန္တာတို့သည်လည်းကောင်း။ အာယတိံ သံဝရတ္ထာယ၊ နောင် စောင့်စည်းစိမ့်သောငှာ။ နက္ခမေယျုံ၊ သည်းမခံကုန်ရာ။ သေသာ၊ ကြွင်းသော အရိယာတို့သည်။ ဒေါသေနပိ၊ အမျက်၏ အစွမ်းအားဖြင့်လည်း။ နက္ခမေယျုံ၊ သည်းမခံကုန်ရာ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သစေ သော န ခမတီ”တိ၊ သစေ သော န ခမတိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
(နိ-၁၉၃) ယေစ၊ အကြင်သူတို့သည်လည်း။ ပ။ သမာဒပေန္တိ၊ ဆောက်တည်စေကုန်၏။ တေပိ၊ ထိုသူတို့သည်လည်း။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနမည်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေ၏။ “သီလသမ္ပန္နော”တိအာဒိသု၊ အစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ နိပ္ပရိယာယတော၊ မုချအားဖြင့်။ အဂ္ဂမဂ္ဂဋ္ဌော၊ အရဟတ္တမဂ္ဂဋ္ဌာန်ကို။ အဓိပ္ပေတော၊ အလိုရှိအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တဿေဝ၊ ထိုအရဟတ္တမဂ္ဂဋ္ဌာန်အားသာလျှင်။ အညာရာဓနာနိယမတော၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကို ပြီးစေခြင်း မြဲသောကြောင့်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သီလာဒီသု၊ သီလဒသည်တို့၌။ ဌိတာ၊ တည်ကုန်သော။ သေသာပိ ပစ္ဆိမဘဝိကာ၊ ကြွင်းသော ပစ္ဆိမဘဝိကတို့ကိုလည်း။ အဓိပ္ပေတာ၊ အလိုရှိအပ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တေသမ္ပိ၊ ထိုပစ္ဆိမဘဝိကတို့အားလည်း။ အညပ္ပတ္တိနိယမတော၊ အရဟတ္တဖိုလ်ဖြစ်ခြင်းမြဲသောကြောင့်တည်း။ အညန္တိ၊ အညံဟူသည်ကား။ အရဟတ္တဖလံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကို။ ဧဝံ သမ္ပဒန္တိ၊ ဧဝံ သမ္ပဒံဟူသည်ကား။ ဧဝံ နိဗ္ဗတ္တိကံ၊ ဤသို့ဖြစ်ခြင်းရှိ၏။ တံ၊ ထိုအရဟတ္တဖိုလ်သည်။ အဝိရဇ္ဈနနိဗ္ဗတ္တိကံ ယထာ၊ မချွတ်မယွင်း ဖြစ်သကဲ့သို့။ ဧတဿ၊ ထိုအရိယူပဝါဒရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်၏။ နိရယေ၊ ငရဲ၌။ ဣဒမိ နိဗ္ဗတ္တနံ၊ ဤဖြစ်ခြင်းသည်လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤကားအနက်။ ယံ၊ အကြင်အရိယူပဝါဒကံကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ဧဝံ သမ္ပဒမိဒ”န္တိ၊ ဧဝံ သမ္ပဒမိဒံဟူ၌။ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ၊ ပြအပ်၏။ တံ ကမ္မံ၊ ထိုကံကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “တံ ဝါစ”န္တိအာဒိ၊ တံ ဝါစံ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝါစန္တိ၊ တံ ဝါစံဟူသည်ကား။ အရိယူပဝါဒံ၊ အရိယာကိုကဲ့ရဲ့သော စကားကို။ စိတ္တန္တိ၊ စိတ္တံဟူသည်ကား။ အရိယူပဝါဒစိတ္တံ၊ အရိယာကို ကဲ့ရဲ့သော စိတ်ကို။ ဒိဋ္ဌိန္တိ၊ ဒိဋ္ဌိဟူသည်ကား။ အရိယူပဝါဒေ၊ အရိယာကိုစွပ်စွဲရာ၌။ ဒေါသာဘာဝဒဿနဒိဋ္ဌိံ၊ အပြစ်မရှိဟု ယူသော အယူကို။ “ဧတံ သဗ္ဗံ၊ ထိုအလုံးစုံကို။ ပဇဟိဿာမီ”တိ၊ စွန့်အံ့ဟူ၍။ စိန္တေန၊ အကြံဖြင့်။ အစ္စယံ၊ အပြစ်ကို။ ဒေသေတွာ၊ ပြောကြား၍။ ခမာပနဝသေန၊ ကန်တော့သည်၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ အပ္ပဟာယ အပ္ပဋိနိဿဇ္ဇိတွာ၊ မစွန့်မူ၍။ ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော စဝံ နိရယေတိ၊ ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော စဝံ နိရယေဟူသည်ကား။ နိရယပါလေဟိ၊ ငရဲထိန်းတို့သည်။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်၍။ နိရယေ၊ ငရဲ၌။ ဌပိတော ယထာ၊ ချိထားအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ နိရယေ၊ ငရဲ၌။ ဌပိတော ဧဝ၊ ထားအပ်သည်သာလျှင်တည်း။ အရိယူပဝါဒေနေဝ၊ အရိယာကိုစွပ်စွဲခြင်းကြောင့်သာလျှင်။ အဿ၊ ထိုသူ၏။ နိယမေန၊ မြဲသောအားဖြင့်။ နိရယေ၊ ငရဲ၌။ ဣဒံ နိဗ္ဗတ္တနံ၊ ဤသို့ ဖြစ်ခြင်းသည်။ မဂ္ဂေန၊ မဂ်ကြောင့်။ ဖလံ၊ ဖိုလ်သည်။ သမ္ပဇ္ဇတိ ယထာ၊ ပြီးသကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအတူ။ သမ္ပဇ္ဇနကံ၊ ပြီး၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
ယေသံ ဝဇ္ဇာနံ၊ အကြင် အပြစ်တို့အား။ သဗ္ဗပါပမူလတ္တာ၊ အလုံးစုံသော မကောင်းမှုတို့၏ မူလဖြစ်သောကြောင့်။ ပရမာ ပဓာနာ၊ ပြဋ္ဌာန်းသော။ (နိ-၁၉၄) မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ၊ မိစ္ဆာအယူသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တာနိ၊ ထိုအပြစ်တို့သည်။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိပရမာနိ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိပရမမည်ကုန်၏။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယေဝ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသည်သာလျှင်။ သဗ္ဗဝဇ္ဇေဟိ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြစ်တို့ထက်။ ပရမံ ဝဇ္ဇံ၊ လွန်သော အပြစ်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အဝီတရ ဂဿ၊ ရာဂမကင်းသူ၏။ မရဏတော၊ သေခြင်းမှ။ ပရံ နာမ၊ နောက်မည်သည်ကား။ ဘဝန္တရူပါဒါနမေဝ၊ ဘဝတစ်ပါးကို ယူခြင်းသာတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ပရံ မရဏာတိ တဒနန္တရံ အဘိနိဗ္ဗတ္တက္ခန္ဓဂ္ဂဟဏေ”တိ၊ ပရံ မရဏာတိ တဒနန္တရံ အဘိနိဗ္ဗတ္တက္ခန္ဓဂ္ဂဟဏေဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ယေန၊ အကြင်ဇီဝိတိန္ဒြေဖြင့်။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ တဿ၊ ထိုဇီဝိတိန္ဒြေ၏။ ဥပ္ပစ္ဆေဒေနေဝ၊ ပြတ်ခြင်းကြောင့်သာလျှင်။ ကာယော၊ ကိုယ်သည်။ ဘိဇ္ဇတိ၊ ပျက်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကာယဿ ဘေဒါတိ ဇီဝိတိန္ဒြိယဿုပစ္ဆေဒါ”တိ၊ ကာယဿ ဘေဒါတိ ဇီဝိတိန္ဒြိယဿုပစ္ဆေဒါဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတသ္မာ၊ ထိုကောင်းမှုမှ။ သုခံ၊ ချမ်းသာသည်။ ဧတိ၊ လာ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အယော၊ အယမည်၏။ ပုညံ၊ ကောင်းမှုကို ရ၏။ အာယဿာတိ၊ အာယဿဟူသည်ကား။ အာဂမနဿ၊ ရောက်ကြောင်း၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဟေတုဿ၊ အကြောင်း၏။ ဣဋ္ဌာရမ္မဏာဒီဟိ၊ ဣဋ္ဌာရုံအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ အယတိ ပဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ အာယော၊ အာယမည်၏။ အဿာဒေါ၊ သာယာခြင်းကို ရ၏။ အသုရသဒိသန္တိ၊ အသုရသဒိသံဟူသည်ကား။ ပေတာသုရသဒိသံ၊ ပိတ္တာအသူရာနှင့် တူစွာ။
အာသဝက္ခယဉာဏကထာဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၈၅] ၁၄။ သရသလက္ခဏပဋိဝေဓေနာတိ၊ သရသလက္ခဏပဋိဝေဓေနဟူသည်ကား။ သဘာဝသင်္ခါတဿ၊ သဘောဟုဆိုအပ်သော။ လက္ခဏဿ၊ လက္ခဏာကို။ အသမ္မောဟတော၊ မတွေဝေသော အားဖြင့်။ ပဋိဝိဇဓနေန၊ ထိုးထွင်းသဖြင့်။ နိဗ္ဗတ္တိကန္တိ၊ နိဗ္ဗတ္တိကံဟူသည်ကား။ နိပ္ဖါဒနံ၊ ပြီးစေခြင်းတည်း။ ယံ ဌာနံ ပတွာတိ၊ ယံ ဌာနံ ပတွာဟူသည်ကား။ မဂ္ဂဿ၊ မဂ်၏။ အာရမ္မဏပစ္စယဋ္ဌေန၊ အာရမ္မဏပစ္စည်း၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဌာနံ ကာရဏဘူတံ၊ အကြောင်းဖြစ်သော။ ယံ နိဗ္ဗာနံ၊ အကြင်နိဗ္ဗာန်သို့။ အာဂမ္မ၊ ရောက်၍။ အပ္ပဝတ္တိန္တိ၊ အပ္ပဝတ္တိံဟူသည်ကား။ အပ္ပဝတ္တိဟေတုံ၊ မဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ ကိလေသဝသေနာတိ၊ ကိလေသဝသေနဟူသည်ကား။ ယေသံ အာသဝါနံ၊ အကြင်အာသဝေါတရားတို့၏။ ခေပနေန၊ ကုန်ခြင်းကြောင့်။ ဣဒံ ဉာဏံ၊ ဤဉာဏ်သည်။ အာသဝက္ခယဉာဏံ၊ အာသဝက္ခယဉာဏသည်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။ တေသံ ကိလေသာနံ၊ ထိုကိလေသာတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ သဗ္ဗကိလေသာနံ၊ အလုံးစုံသော ကိလေသာတို့ကို။ သင်္ဂဟဏတော၊ သင်္ဂြိုဟ် ခြင်းကြောင့်။ တေသံ အာသဝါနံ၊ ထိုအာသဝေါတရားတိုပ၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိယာယတောတိ၊ ပရိယာယတေဟူသည်ကား။ ပကာရန္တရတော၊ အပြားအထူးအားဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠ်၌။ အတီတကာလဝသေန၊ အတိတ်ကာလ၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ “အဗ္ဘညာ (နိ-၁၉၅) သိ”န္တိ၊ အဗ္ဘညာ သိဟူ၍။ ဝတွာပိ၊ ဆို၍လည်း။ အဘိသမယကာလေ၊ မဂ္ဂက္ခဏ၌။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ တဿ ဇာနနဿ၊ ထိုသိခြင်း၏။ ပစ္စုပ္ပန္နတံ၊ ပစ္စုပ္ပန်၏ အဖြစ်ကို။ ဥပါဒါယ၊ စွဲ၍။ “ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတော”တိ၊ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတောဟူ၍။ ဝတ္တမာနကာလေန၊ ဝတ္တမာန်ကာလဖြင့်။ နိဒ္ဒေသော၊ ညွှန်ပြခြင်းကို။ ကတော၊ ပြုအပ်၏။ ကာမာသဝါဒီနံ၊ ကာမာသဝအစရှိသည်တို့မှ။ ဝိမုစ္စနေနေဝ၊ လွတ်သဖြင့်သာလျှင်။ တဒဝိနာဘာဝတော၊ ထို ကာမာသဝအစရှိသည်တို့နှင့် မကင်းကောင်းသောကြောင့်။ ဒိဋ္ဌာသဝဿာပိ၊ ဒိဋ္ဌာသဝမှလည်း။ ဝိမုတ္တိ၊ လွတ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။
“ခီဏာ ဇာတီ”တိ၊ ခီဏာ ဇာတိဟူ၍။ ဇာနနံ၊ သိခြင်းသည်။ ကိလေသက္ခယပစ္စဝေက္ခစဝသေန၊ ကိလေသာကုန်ခြင်းကို ဆင်ခြင်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယန္တိအာဒိဇာနနံ၊ ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ-စသည်ဖြင့် သိခြင်းသည်။ မဂ္ဂဖလနိဗ္ဗာနပစ္စဝေက္ခဏဝသေန၊ မဂ်, ဖိုလ်, နိဗ္ဗာန်ကို ဆင်ခြင်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ခီဏာ ဇာတီတိ အာဒီဟိ တဿ ဘူမိ”န္တိ၊ ခီဏာ ဇာတီတိ အာဒီဟိ တဿ ဘူမိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဘူမိန္တိ၊ ဘူမိဟူသည်ကား။ ဝိသယံ၊ အရာကို။ တီသု ကာလေသု၊ ကာလသုံးပါးတို့၌။ ဇာတိက္ခယံ၊ ဇာတိကုန်ခြင်းကို။ ပတိ၊ စွဲ၍။ ဥဇုကမေဝ၊ ဖြောင့်စွာလျှင်။ ဝါယာမာသမ္ဘဝေပိ၊ လုံ့လမဖြစ်သင့်သော် လည်း။ တံ၊ ထိုဇာတိကုန်ခြင်းကို။ ပတိ၊ စွဲ၍။ ဝါယာမကရဏဿ၊ လုံ့လပြုခြင်း၏။ သာတ္ထကတံ၊ အကျိုးရှိသော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ တဿ၊ ထိုလုံ့လပြုခြင်း၏။ အနာဂတက္ခန္ဓာ နုပ္ပတ္တိဖလတဉ္စ၊ အနာဂတ်ခန္ဓာ မဖြစ်ခြင်းသို့ရောက်ခြင်း အကျိုရှိသည်၏ အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ယာ ပနာ”တိ အာဒိ၊ ယာ ပနာ-အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ယာ ပန မဂ္ဂဿ အဘာဝိတတ္တာ”တိ အာဒိနာ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ (ဝိဘာဝိယတိ၌ စပ်။) မဂ္ဂေန၊ မဂ်ဖြင့်။ အဝိဟတကိလေသေဟေဝ၊ မသတ်အပ်သော ကိလေသာတို့ကြောင့်သာလျှင်။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ ခန္ဓာနံ၊ ခန္ဓာတို့၏။ ဇာတိ၊ ဇာတိသည်။ ဟေဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ တေသဉ္စကိလေသာနံ၊ ထိုကိလေသာတို့ကိုလည်း။ မဂ္ဂေန၊ မဂ်ဖြင့်။ ဝိနာသေ၊ ဖျက်ဆီးခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ခန္ဓာ၊ ခန္ဓာတို့သည်။ န ဇာယိဿန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်လတ္တံ့။ ကိလေသာနဉ္စ၊ ကိလေသာတို့၏လည်း။ (ဝိနာသနှင့် စပ်) တေကာတိကတာယ၊ ကာလသုံးပါးရှိသည်၏ အဖြစ်၌။ ဇာတိယံ၊ ဇာတိ၌။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ ကေနစိ ပစ္စယေန၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အကြောင်းကြောင့်။ (နိ-၁၉၆) ဝိနာသာယောဂေပိ၊ ဖျက်ဆီးခြင်းနှင့် မယှဉ်သော်လည်း။ စိတ္တသန္တာနေ၊ စိတ်အစဉ်၌။ ကိလေသာဝိရုဒ္ဓအရိယမဂ္ဂက္ခဏုပ္ပါဒနမေဝ၊ ကိလေသာ၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော အရိယာမဂ်ခဏို ဖြစ်စေခြင်းသည်သာလျှင်။ တဗ္ဗိနာသော၊ ထို ကိလေသာကို ဖျက်ဆီးခြင်းမည်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တေသံ၊ ထို ကိလေသာတို့၏။ (ထည့်။) ဝိရုဒ္ဓပစ္စယောပနိပါတေန၊ မိမိနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော မဂ်တည်းဟူသော အကြောင်း ကျရောက်သဖြင့်။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ အနုပ္ပဇ္ဇတော၊ မဖြစ်ခြင်းကြောင့်တည်း။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ (ထည့်။) ဗီဇသန္တာနေ၊ မျိုးစေ့အပေါင်း၌။ အဂ္ဂိက္ခန္ဓောပနိပါတေန၊ မီးခဲစုကျခြင်းကြောင့်။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ ဗီဇသန္တာနုပ္ပတ္တိ ဝိယ၊ မျိုးစေ့အဖြစ်မဖြစ်ခြင်းကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဂ္ဂက္ခဏုပ္ပတ္တိသင်္ခါတကိလေသာဘာဝေန၊ မဂ္ဂက္ခဏဖြစ်ခြင်းဟုဆိုအပ်သော ကိလေသာမရှိခြင်းကြောင့်။ ကိလေသဖလာနံ၊ ကိလေသာ၏အကျိုးဖြစ်ကုန်သော။ ခန္ဓာနံ၊ ခန္ဓာတို့၏။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ အနုပ္ပတ္တိယေဝ၊ မဖြစ်ခြင်းသည်သာလျှင်။ ဇာတိက္ခယော၊ ဇာတိကုန်ခြင်းမည်၏။ ဣတိ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဝိဘာဝီယတိ၊ ပြအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “မဂ္ဂဿ ဘာဝိတတ္တာ အနုပ္ပါဒဓမ္မတံ အာပဇ္ဇနေန ခီဏာ”တိ၊ မဂ္ဂဿ ဘာဝိတတ္တာ အနုပ္ပါဒဓမ္မတံ အာပဇ္ဇနေန ခီဏာဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ စ၊ ဤဝါကျ၌လည်း။ အယံ၊ ဤဆိုလတ္တံ့သည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ကိလေသာဘာဝသင်္ခါတဿ၊ ကိလေသာမရှိခြင်းဟုဆိုအပ်သော။ မဂ္ဂဿ၊ မဂ်ကို။ ဘာဝိတတ္တာ ဥပ္ပါဒိတတ္တာ၊ ဖြစ်စေအပ်သော ကြောင့်။ ပစ္စယာဘာဝေန၊ အကြောင်းမရှိသဖြင့်။ အနုပ္ပဇ္ဇန္တီ၊ မဖြစ်သော။ ခန္ဓာနံ၊ ခန္ဓာတို့၏။ ဇာတိ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ အနုပ္ပဇ္ဇနသင်္ခါတေန၊ မဖြစ်ခြင်းဟုဆိုအပ်သော။ အနုပ္ပါဒဓမ္မတံ အာပဇ္ဇနေန၊ မဖြစ်ခြင်းသဘောသို့ရောက်သဖြင့်။ ဝေါဟာရတော၊ ဝေါဟာရအားဖြင့်။ ခီဏာ နာမ၊ ကုန်သည်မည်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သင်္ခတဓမ္မာနံ၊ သင်္ခတတရားတို့၏။ ပစ္စယန္တရေန၊ အကြောင်းတပါးဖြင့်။ ဝိနာသော၊ ပျက်စီးခြင်းသည်။ န သမ္ဘဝတိ၊ မဖြစ်သင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ သမ္ဘဝေ၊ အကြောင်းတစ်ပါးဖြင့် ပျက်စီးခြင်း ဖြစ်သင့်သည်ရှိသော်။ [စာမျက်နှာ-၈၆] တဿ၊ ထိုသင်္ခတတရား၏။ ပစ္စယန္တရတာဒိပ္ပသင်္ဂတော၊ အကြောင်းသဘောထူး၏ အဖြစ်အစရှိသည်ဖြင့် လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်တည်း။ (ဤဟိတ်တွင်အနက်ကို ဆွေးနွေး စုံစမ်းကြလေဦး) တဗ္ဗိရုဒ္ဓက္ခဏုပ္ပါဒနမေဝ၊ ထိုပဟာတဗ္ဗတရားတို့၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ခဏကိုဖြစ်စေခြင်းသည်သာလျှင်။ တဗ္ဗိနာသုပ္ပါဒနံ၊ ထိုပဟာတဗ္ဗတရားကို ဖျက်ဆီးခြင်းမည်၏။ တန္တိ၊ တံဟူသည်ကား။ ခီဏဇာတိံ၊ ကုန်သော ဇာတိကို။ အဗ္ဘညာသိံ၊ သိပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ (နိ-၁၉၇) စပ်အပ်၏။ ဣတ္ထတ္တာယာတိ၊ ဣတ္ထတ္တာယဟူသည်ကား။ ဣမေ၊ ဤသို့သဘောရှိကုန်သော။ ပကာရာ၊ အပြားတို့တည်း။ ဣတ္ထံ၊ ဤသို့သဘောရှိသော အပြား။ တဗ္ဘာဝေါ၊ ထိုဤသို့သဘောရှိသော အပြား၏အဖြစ်သည်။ ဣတ္ထတ္တံ၊ ဣတ္ထတ္တံမည်၏။ တဒတ္ထာယ၊ ထို မဂ်ကိစ္စအလို့ငှာ။ ဒေဿန္တောတိ၊ ဒေဿန္တေဟူသည်ကား။ နိဂမနဝသေန၊ နိဂုံး၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။
ဝိဇ္ဇတ္တယကထာ ဝဏ္ဏနာနယော၊ ဝိဇ္ဇာသုံးပါးကို ဆိုရာအဖွင့်နည်းသည်။
နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ဥပါသကတ္တပဋိဝေဒနာကထာဝဏ္ဏနာ
၁၅။ အညာဏန္တိ၊ အညာဏံဟူသော်ပုဒ်သည်။ ဓီသဒ္ဒယောဂေန၊ ဓီသဒ္ဒါနှင့်ယှဉ်သဖြင့်။ သာမိအတ္ထေ၊ သမ္ဗန်အနက်၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်တည်း။ ပါဒါနီတိ၊ ပါဒါနိဟူသည်ကား။ ပါဒေ၊ ခြေတို့ကို။ ယသသာတိ၊ ယသသဟူသည်ကား။ ပရိဝါရေန၊ အခြံအရံဖြင့်။ ကောတူဟလစ္ဆရေတိ၊ ကောတူဟလစ္ဆရေဟူသည်ကား။ ကောတုဟလေ စ၊ အုတ်အုတ်ကျက်ကျက်၌လည်းကောင်း။ အစ္ဆရေ စ၊ အံ့ဖွယ်သရဲ၌လည်းကောင်း။ အယန္တိ၊ အယဟူသည်ကား။ အဘိက္ကန္တသဒ္ဒေါ၊ အဘိက္ကန္တသဒ္ဒါသည်။ ဣဒံ၊ ဤအဘိက္ကန္တံ-စသောစကားကို။ အာမေဍိတဝသေန၊ အာမေဍိတ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒွိက္ခတ္တုံ၊ နှစ်ကြိမ်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ န၊ မဟုတ်။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ အတ္ထဒွယဝသေန၊ အနက်နှစ်ပါး၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “အထ ဝါ”တိအာဒိ၊ အထ ဝါ-စသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ အဝိသေသေန၊ မထူးသော။ အတ္ထသာမညေန၊ အနက်သာမညဖြင့်။ နိပ္ဖန္နော၊ ပြီးသော။ အဘိက္ကန္တန္တိ နပုံသကနိဒ္ဒေသော၊ အဘိက္ကန္တံ-ဟူသော နပုလ္လိင်သဒ္ဒါသည်။ ဒေသနာပသာဒါဒိဝိသေသာပေက္ခာယပိ၊ ဒေသနာပသာဒအစရှိသော အနက်ထူးကို ငဲ့သော်လည်း။ တထေဝ၊ ထိုနပုလ္လိင်အတိုင်းသာလျှင်။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေးအခါ၌။ နိပ္ဖန္နတ္တာ၊ ပြီးသောကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အဘိက္ကန္တံ၊ ပ။ ပသာဒေါ”တိ၊ အဘိက္ကန္တံ၊ ပ။ ပသာဒေါဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်။ အဓေါမုခဌပိယံ၊ အောက်သို့ မျက်နှာပြု၍ ထားအပ်၏။ သယမေဝ၊ မိမိအလိုလိုလျှင်။ ဟေဋ္ဌာမုခဇာတံ၊ အောက်၌ဖြစ်သော အဝရှိ၏။ ပရိယာယေဟီတိ၊ ပရိယာယေဟိဟူသည်ကား။ ပကာရေဟိ၊ အပြားတို့ဖြင့်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အရသရူပါတာဒိပဋိပါဒကကာရဏေဟိ၊ သာယာအပ်သော သဘောမရှိသည်၏ အဖြစ်အစရှိသောကဲ့ရဲ့ခြင်း၏ အကြောင်းတို့ဖြင့်။
ဂမုဓာတုဿ၊ ဂမုဓာတ်၏။ ဒွိက္ကမ္မကတ္တာဘာဝါ၊ ဒွိကမ္မက၏ အဖြစ်မရှိခြင်းကြောင့်။ ဂေါတမံ သရဏန္တိ ဣဒံ ပဒဒွယမ္ပိ၊ ဂေါတမံ သရဏံ-ဟူသော (နိ-၁၉၈) ဤနှစ်ပုဒ်လုံးသည်လည်း။ န ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်နှင့်ယှဉ်ခြင်း မဟုတ်။ အပိစ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ ပုရိမမေဝ၊ ရှေးဖြစ်သော ဂေါတမံပုဒ်သည်သာလျှင်။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝနဘတ်နှင့် ယှဉ်၏။ (လိုက်)။ ပစ္ဆိမံ ပန၊ နောက်ဖြစ်သော သရဏံ-ပုဒ်သည်ကား။ ပစ္စတ္တဝစနံ၊ ပဌမာဝိဘတ်နှင့် ယှဉ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ငှာ။ “ဂေါတမံ သရဏန္တိ ဂစ္ဆာမီ”တိ၊ ဂေါတမံ သရဏန္တိ ဂစ္ဆာမိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန စ၊ ထိုပါဌ်ဖြင့်လည်း။ ဣတိသဒ္ဒေါ၊ ဣတိသဒ္ဒါသည်။ လုတ္တနိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ ချေ၍ ပြအပ်သော ပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ အဃဿာတိ၊ အဃဿဟူသည်ကား။ အဃတော ပါပတော၊ မကောင်းမှုမှ။ ဟိ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တာတာဒိ ပဒံ၊ တာတာ-ဟူသော ပုဒ်ကို။ အပေက္ခိတွာ၊ ငဲ့၍။ နသက္ကေဿဝ၊ ပဉ္စမီဝိဘတ်၏သာလျှင်။ ယုတ္တတ္တာ၊ သင့်သောကြောင့်တည်း။ အဓိဂတမဂ္ဂေ သစ္ဆိကတနိရောဓေတိ ပဒဒွယေနာပိ၊ အဓိဂတမဂ္ဂေ သစ္ဆိကတနိရောဓေဟူသော ပုဒ်နှစ်ခုဖြင့်လည်း။ ဖလဋ္ဌာ ဧဝ၊ ဖိုလ်၌တည်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကိုသာလျှင်။ ဒဿိတာ၊ ပြအပ်ကုန်၏။ မဂ္ဂဋ္ဌာ၊ မဂ္ဂဋ္ဌာန်ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ န ဒဿိတာ၊ မပြအပ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ယထာနုသိဋ္ဌံ ပဋိပဇ္ဇမာနေ စာ”တိ၊ ယထာနုသိဋ္ဌံ ပဋိပဇ္ဇမာနေ စဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ဝိတ္ထာရော”တိ ဣမိနာ၊ ဝိတ္ထာရောဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ “ယာဝတာ ဘိက္ခဝေ ဓမ္မာ သင်္ခတာ ဝါ အသင်္ခတာ ဝါ၊ ဝိရာဂေါ တေသံ အဂ္ဂမက္ခာယတီ”တိ ယာဝတာ ဘိက္ခဝေ ဓမ္မာ သင်္ခတာ ဝါ အသင်္ခတာ ဝါ၊ ဝိရာဂေါ တေသံ အဂ္ဂမက္ခာယတိဟူသော။ သုတ္တံ၊ ပါဠိကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သိမ်းယူ၏။ အနေဇန္တိ၊ အနေဇံဟူသည်ကား။ နိတ္တဏှံ၊ တဏှာကင်းသော။ အပ္ပဋိကူလန္တိ၊ အပ္ပဋိကူလံဟူသည်ကား။ အဝိရောဓတ္ထဒီပနတော၊ မဆန့်သော အနက်ကို ပြတတ်သောကြောင့်။ အဝိရုဒ္ဓံ၊ မဆန့်ကျင်သော။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သုစိံ၊ စင်ကြယ်သော။ ပဏီတံ၊ မြတ်သော။ ဝါစာယ၊ နှုတ်ဖြင့်။ ပဂုဏီကတ္တဗ္ဗတော၊ အလေ့အလာပြုအပ်သောကြောင့်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပကဋ္ဌေဟိ၊ မြတ်ကုန်သော။ သဒ္ဒတ္ထဂုဏေဟိ၊ သဒ္ဒါဂုဏ်, အနက်ဂုဏ်တို့ဖြင့်။ ယောဂတော၊ ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ ပဂုဏံ၊ လေ့လာအပ်သော။ ဝါ၊ မြတ်သောဂုဏ်ရှိသော။ သံဟတောတိ၊ သံဟတေဟူသည်ကား။ ဃဋိတော [စာမျက်နှာ-၈၇] သမေတော၊ ပေါင်းအပ်၏။ ယတ္ထာတိ၊ ယတ္ထဟူသည်ကား။ ယေသု ပုရိသယုဂေသု၊ အကြင် ယောကျာ်အစုံတို့၌။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ အဋ္ဌ စပုဂ္ဂလာ ဓမ္မဒသ တေတိ၊ အဋ္ဌ စပုဂ္ဂလာ ဓမ္မဒသ တေဟူသည်ကား။ အဋ္ဌ ပုဂ္ဂလာ၊ ရှစ်ယောက်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ အရိယဓမ္မဿ၊ ကို။ ဒိဋ္ဌတ္တာ၊ မြင်သောကြောင့်။ ဓမ္မဒသာ၊ တရားကို မြင်ကုန်၏။
“သရဏ”န္တိ အာဒီသု၊ သရဏံ-အစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ သင်္ခေပတ္ထော၊ အကျဉ်းအနက်တည်း။ ဘယဟိံသနာဒိအတ္ထေန၊ ဘေးကိုဖျောက်ခြင်းစသော အနက်ကြောင့်။ ရတနတ္တယံ၊ ရတနာသုံးပါးအပေါင်း (နိ-၁၉၉) သည်။ သရဏံ နာမ၊ သရဏာမည်၏။ တဒေဝ ရတနတ္တယံ၊ ထိုတနာသုံးပါးအပေါင်းသည်သာလျှင်။ မေ၊ ငါ၏။ တာဏံ၊ အစောင့်အရှောက်တည်း။ လေဏံ၊ ပုန်းအောင်းရာတည်း။ ပရာယဏံ၊ လဲလျောင်းရာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဗုဒ္ဓသုဗုဒ္ဓတာဒိဂုဏဝသေန၊ ဘုရားရှင်၏ ကောင်းစွာသိတော်မူသော အဖြစ်အစရှိသော ဂုဏ်အစွမ်းဖြင့်။ တပ္ပရာယဏတာကာရပ္ဖဝတ္တော၊ ထိုရတနာသုံးပါးလျှင် လဲလျောင်းရာရှိသည်၏ အဖြစ် တည်းဟူသော အခြင်းအရာဖြင့် ဖြစ်သော။ စိတ္တုပ္ပါဒေါ၊ စိတ္တုပ္ပါဒ်သည်။ သရဏဂမနံ နာမ၊ သရဏဂမနံမည်၏။ ယထာ ဝုတ္တေန၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော။ ဣမိနာ စိတ္တုပ္ပါဒေန၊ ဤစိတ်ဖြစ်ခြင်းနှင့်။ သမန္နာဂတော၊ ပြည့်စုံသောသူသည်။ သရဏံ၊ ကိုးကွယ်ရာသို့။ ဂစ္ဆတိ နာမ၊ ရောက်သည်မည်၏။ ဧတဿ သရဏဂမနဿ၊ ထိုသရဏဂုံ၏။ လောကိယ, လောကုတ္တရဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဒုဝိဓော ပဘေဒေါ၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင်။ လောကုတ္တရံ၊ လောကုတ္တရ သရဏဂုံသည်။ သရဏုပက္ကိလေသသမုစ္ဆေဒေန၊ သရဏဂုံညစ်ညူးခြင်းကိုပယ်သဖြင့်။ မဂ္ဂက္ခဏေယေဝ၊ မဂ်ခဏ၌သာလျှင်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ လောကိယသရဏဂမနံ၊ လောကီသရဏဂုံသည်။ (ပဝတ္တိ၌စပ်။) “အဟံ အတ္တာနံ ဗုဒ္ဓဿ ပရိစ္စဇာမီ”တိ အာဒိနာ၊ အဟံ အတ္တာနံ ဗုဒ္ဓဿ ပရိစ္စဇာမိ-အစရှိသော။ အတ္တနိယျာတနေန ဝါ၊ မိမိကိုယ်ကို ဆောင်နှင်းသဖြင့်လည်းကောင်း။ ယထာဝုတ္တတပ္ပရာယစတာယ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော ထိုရတနာသုံးပါးလျှင် လဲလျောင်းရာရှိသော အဖြစ်ဖြင့် လည်းကောင်း။ သိဿဘာဝူပဂမနေန စ၊ တပည့်အဖြစ်သို့ ရောက်သဖြင့်လည်းကောင်း။ ပဏိပါတေန စ၊ လက်အုပ်ချီခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စတုဓာ၊ လေးပါးအပြားဖြင့်။ ပဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ သဗ္ဗတ္ထာပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ ဧတ္ထ၊ ဤ လောကီသရဏဂုံ၌။ သေဋ္ဌဒက္ခိဏေယျဘာဝဝသေန၊ မြတ်သည် ဖြစ်၍ အလှူခံထိုက်သော အဖြစ်ဖြင့်သာလျှင်။ သရဏဂမနံ၊ သရဏဂုံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဉာတိဘယာဒိဝသေန၊ အဆွေ တော်သည်, ဘေးမှကြောက်သည်, ဆရာ တော်သည် အစရှိသည်တို့၏အစွမ်းဖြင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဉာတိအာဒိဝသေန၊ အမျိုးတော်သည် အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ တိတ္ထိကို။ ဝန္ဒတော၊ ရှိခိုးသော ရဟန်းအား။ သရဏံ၊ သရဏဂုံသည်။ န ဘိဇ္ဇတိ၊ မပျက်။ ဒက္ခိဏေယျဘာဝေန၊ မြတ်သော အလှူကို ခံထိုက်သော အဖြစ်ဖြင့်။ အညံ၊ တစ်ပါးသော တိတ္ထိကို။ ဝန္ဒတောဝ၊ ရှိခိုးသော ရဟန်းအားသာလျှင်။ သရဏံ၊ သရဏံဂုံသည်။ ဘိဇ္ဇတိ၊ ပျက်၏။ လောကိယဿ၊ လောကီဖြစ်သော။ သရဏ ဂမနဿ၊ သရဏဂုံ၏။ နိဗ္ဗာန်ရောက်ခြင်းသည်။ နိယတံ၊ မြဲသော။ (နိ-၂၀၀) သဒိသပ္ဖလံ၊ တူသောအကျိုးတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ သရဏဂတဿ၊ သရဏဂုံ ဆောက်တည်သော သူ၏။ အနာဂတေ၊ နောင်အခါ၌။ နိဗ္ဗာနပ္ပတ္တိနိယမတော၊ နိဗ္ဗာန်ရောက်ခြင်း မြဲသောကြောင့်တည်း။ သဗ္ဗလောကိယသမ္ပတ္တိသမဓိဂမော စ၊ ခပ်သိမ်းသော လောကီပြည့်စုံခြင်းကို ရခြင်းသည် လည်းကောင်း။ အပါယဒုက္ခာဒိသမတိက္ကမော စ၊ အပါယ်ဒုက္ခအစရှိသည်ကို လွန်မြောက်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ အာနိသံသဖလံ၊ အကျိုးဆက်တည်း။ တီသုဝတ္ထူသု၊ သုံးပါးသော ရတနာတို့၌။ သံသယမိစ္ဆာဉာဏာဒိ၊ ယုံမှားခြင်း, ဖောက်ပြန်၍ သိခြင်း-အစရှိသည်သည်။ အဿ၊ ထိုလောကီသရဏဂုံ၏။ သံကိလေသော၊ ညစ်ညူးခြင်းတည်း။ အဿ၊ ထိုလောကီသရဏဂုံ၏။ ဘေဒေါပိ၊ ပျက်စီးခြင်းသည်လည်း။ သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇဝသေန၊ အပြစ်ရှိသည်, အပြစ်မရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒုဝိဓော၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင်။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိပုဗ္ဗကေဟိ၊ မိစ္ဆာအယူလျှင် ရှေ့သွားရှိကုန်သော။ တိတ္ထိယပဏိပါတာဒီဟိ၊ တိတ္ထိတို့ကို လက်အုပ်ချီခြင်း စသည်တို့ကြောင့်။ ပဌမော၊ ရှေးဦးစွာသော သာဝဇ္ဇဘေဒသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော စ၊ ထိုပျက်ခြင်းသည်လည်း။ အနိဋ္ဌဖလတ္တာ၊ မလိုအပ်သော အကျိုးရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သာဝဇ္ဇော၊ အပြစ်ရှိ၏။ အနဝဇ္ဇော ပန၊ အပြစ်ကင်းသော သရဏဂုံပျက်ခြင်းသည်ကား။ ကာလင်္ကိရိယာယ၊ သေခြင်းကြောင့်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ လောကုတ္တရသရဏဂမနဿ၊ လောကုတ္တရာသရဏဂုံ၏။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်း။ သံကိလေသော ဝါ၊ ညစ်ညူးခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဘေဒေါ ဝါ၊ ပျက်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
“ကော ဥပါသကော”တိ အာဒိ၊ ကော ဥပါသကော-အစရှိသည်သည်။ ဥပါသကတ္တသရူပကာရဏာဒိပုစ္ဆာ၊ ဥပါသကာ၏ အဖြစ်, သရုပ်, အကြောင်းအစရှိသည်ကို မေးသောပုစ္ဆာတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုပုစ္ဆာ၌။ မနုဿော ဝါ၊ လူမူလည်းဖြစ်စေ။ အမနုဿော ဝါ၊ လူမဟုတ်သောနတ်, နဂါး, ဂဠုန်စသည်မူလည်း ဖြစ်စေ။ ယော ဂဟဋ္ဌော၊ အကြင်ဒကာသည်။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်။ တိသရဏံ၊ သရဏဂုံသုံးပါးသို့။ ဂတော၊ ဆည်းကပ်၏။ အယံ၊ ဤသူသည်။ ဥပါသကော၊ ဥပါသကမည်၏။ ယော စ၊ အကြင်သူ့ကိုလည်း။ သရဏဂမနာဒိကိရိယာယ၊ သရဏဂုံဆောက်တည်ခြင်းစသော အမူအရာဖြင့်။ ရတနတ္တယံ၊ ရတနာသုံးပါးသို့။ ဥပါသနတော၊ ဆည်းကပ်တတ်သောကြောင့်။ “ဥပါသကော”တိ၊ ဥပါသကေဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ပဉ္စ ဝေရမဏိယော၊ ငါးပါးသော ဝေရမဏိတို့သည်။ အဿ၊ ထို ဥပါသကာ၏။ သီလံ၊ သိအပ်မည်၏။ ပဉ္စမိစ္ဆာဝါကိဇ္ဇာဒိပါပါဇီဝံ၊ ငါးပါးသော ယုတ်မာသော ကုန်သွယ်ခြင်းစသော ယုတ်မာသော အသက်မွေးခြင်းကို။ ပဟာယ၊ ပယ်၍။ ဓမ္မေန သမေန၊ တရားနှင့် ညီသဖြင့်။ ဇီဝိတကပ္ပနံ၊ အသက်မွေးခြင်းသည်။ အဿ၊ ထိုဥပါသကာ၏။ အာဇီဝေါ၊ မည်၏။ အသဒ္ဓိယဒုဿီလတာ-ဒယော၊ မသဒ္ဓါသောအဖြစ်, သီလမရှိသောအဖြစ်၏။ ဝိပတ္တိ၊ ပျက်စီးခြင်းမည်၏။ တဒဘာဝေါ၊ ထိုဝိပတ္တိမရှိခြင်းသည်။ သမ္ပတ္တိ၊ မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ ၏။
[စာမျက်နှာ-၈၈]။ ဝိဟာရဂ္ဂေနာတိ၊ ဝိဟာရဂ္ဂေန-ဟူသည်ကား။ ဩဝရကာဒိဝသနဋ္ဌာနကောဋ္ဌာ သေန၊ တိုက်ခန်း အစရှိသော နေရာအစုဖြင့်။ အဇ္ဇဘာဝန္တိ၊ အဇ္ဇဘာဝံ-ဟူသည်ကား။ အသ္မိံ အဟနိ၊ ထိုနေ့၌။ ပဝတ္တံ၊ ဖြစ်သော။ ပသာဒါဒိံ၊ ကြည်ခြင်းအစရှိသည်တည်း။ ကာယဝိညတ္တိ၊ ဟေတုကော၊ ကာယဝိညတ်၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ သရီရာဝယဝေါ၊ ကိုယ်အစိတ်သည်။ ကာယင်္ဂံ၊ မည်၏။ ဝစီဝိညတ္တိဟေတုကံ၊ ဝစီဝိညတ်၏အကြောင်းဖြစ်သော။ ဩဋ္ဌဇိဝှါဒိ၊ နှုတ်ခမ်း, လျှာအစရှိသည်။ ဝါစင်္ဂံ၊ မည်၏။ အစောပေတွာတိ၊ အစောပေတွာတိ-ဟူသည်ကား။ အစာ-လေတွာ၊ မလှုပ်ရှားစေမူ၍။ ဧတေနစ၊ ဤကာယင်္ဂံ, ဝါစင်္ဂံ, အစောပေတွာ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဝစီပဝတ္တိယာ၊ စကားဖြစ်ခြင်း၏။ ပုဗ္ဗဘာဂေ၊ ရှေ့အဖို့၌။ ဌာနကရဏာနံ၊ ဌာန်ကရိုဏ်းတို့၏။ စလနပစ္စယော၊ လှုပ်ရှားခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ ဝါယောဓာတုယာ၊ ဝါယောဓာတ်၏။ ဝိကာရာကာရော၊ အထူးဖြစ်သော အခြင်းအရာသည်။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ကာယဝိညတ္တိ၊ မည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တေန၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဝိညာပေတဗ္ဗဿ၊ သိစေအပ်သော။ အဓိပ္ပါယဿ၊ အလို၏။ အဘာဝါ၊ မရှိကြောင့်တည်း။ သောဝိကာရာကာရော၊ ထိုအထူးဖြစ်သော အခြင်းအရာကို။ (ထည့်)။ ဝစီဝိညတ္တိယမေဝ၊ ဝစီဝိညတ်၌သာလျှင်။ သင်္ဂယှတိ၊ ရေတွက်အပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တဒုပကာရတ္တ၊ ထိုဝစီဝိညတ်အား ကျေးဇူးပြုတတ်သောကြောင့် တည်း။ ကာယေန၊ ဖြင့်။ ကာယကဏ္ဍုယနာဒီသု၊ အသံဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ပထဝီဓာတုယာ၊ ၏။ အာကာရဝိကာရော၊ အခြင်းအရာအထူးသည်။ ဝိသုံ၊ အသီး။ အဓိပ္ပါယဿ၊ အလိုကို။ အဝိညာပနတော၊ မသိစေတတ်သောကြောင့်။ ဝစီဝိညတ္တိ၊ မည်သည်။ န ဟောတိ ယထာ၊ မဖြစ် သကဲ့သို့။ ဧဝံတထာ၊ တူ။ အယမ္ပိ၊ ဤ ဝါယောဓာတ်၏ ဝိကာရာကာရသည်လည်း။ ကာယဝိညတ္တိ၊ မည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ (လိုက်သည်)။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဧတာ၊ ထို ဝါယောဓာတ်, ပထဝီဓာတ်တို့၏ ဝိကာရတို့သည်။ အဓိပ္ပါယဝိညာပနတော၊ အလိုကို သိစေတတ်သောကြောင့်။ ဝိညတ္တိယော နာမ၊ မည်ကုန် (နိ-၂၀၂) သည်။ ဇာတာ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ဝါယုပထဝီနံ၊ ဝါယော, ပထဝီတို့၏။ စလနသဒ္ဒုပ္ပတ္တိပစ္စယဘူတဝိကာရကာရမတ္တတာယ၊ လှုပ်ရှာခြင်း, အသံဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်၍ဖြစ်သော ဝိကာရအခြင်းအရာမျှဖြင့်။ ဝိညတ္တိယောနာမ၊ မည်ကုန်သည်။ နဇာတာ၊ မဖြစ်ကုန်။ ဧဝဉ္စ၊ ဤသို့ ဝိကာရမျှဖြင့် ဝိညတ်မမည်သည်ရှိသော်။ ဗဟိဒ္ဓါ၊ အပ၌။ ရုက္ခာဒီသု၊ သစ်ပင်အစရှိသည်တို့၌။ စလနသဒ္ဒုပ္ပတ္တိပစ္စယာနံ၊ လှုပ်ရှားခြင်း, အသံဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်ကုန်သော။ ယထာဝုတ္တပ္ပကာရာနံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိကုန်သော။ ဝိကာရာကာရာနံ၊ ဝိကာရအခြင်းအရာတို့၏။ အဝိညတ္တိတာ၊ ဝိညတ် မဟုတ်သောအဖြစ်ကို။ သာမတ္ထိတာ၊ ပြီးစေအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ကေစိ၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်။ ဝါစင်္ဂန္တိ၊ ဝါစဂိံ-ဟူသည်ကား။ “ဟောတု၊ ဖြစ်စေတော့။ သာဓု၊ ကောင်း၏။” ဣတိ ဧဝမာဒိ ဝါစာယ၊ ရှိသော သံဝဏ္ဏနာကို။ ဝဒန္တိ၊ ကုန်၏။ တံ ဝ စနံ၊ ထိုစကားသည်။ “အစောပေတွာ”တိ ဣမိနာ၊ အစောပေတွာ-ဟူသော စကားနှင့်။ န သမေတိ၊ မညီ။ ခန္တိံ စာရေတွာတိ၊ ခန္တိံ စာရေတွာ-ဟူသည်ကား။ အနုမတိံ၊ အလိုကို။ ပဝတ္တေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။ “ခန္တိံ ဓာရေတွာ”တိပိ၊ ခန္တိံ ဓာရေတွာဟူ၍လည်း။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။ ဗဟိ၊ အပသို့။ အနိက္ခမနဝသေန၊ မထွက်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဂဏှိတွာ၊ ယူ၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ပဋိမုခေါတိ၊ ပဋိမုခေါ-ဟူသည်ကား။ ဘဂဝတိ၊ မြတ်စွာဘုရားသို့။ ပဋိနိဝတ္တမုခေါ၊ လှည့်သောမျက်နှာရှိသည်ဖြစ်၍။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အပက္ကမိတွာ”တိ၊ အပက္ကမိတွာဟူ၍။ အာဟ၊ ၏။
၁၆။ ယာစမာတုဿ၊ ယာစဓာတ်၏။ ဒွိကမ္မကတ္တာ၊ ကံနှစ်ခုရှိသောကြောင့်။ “ဘဂဝါ ဝဿာဝါသံ ယာစိတော”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ သုသဿကာလေပီတိ၊ သုသဿကာလေပီဟူ၍။ ဝုတ္တမေဝ အတ္ထံ၊ ဆိုအပ်သော အနက်ကို။ ပါကဋံကာတုံ၊ ထင်စွာ ပြုခြင်းငှါ။ “အတိသမဂ္ဃေပီ”တိ၊ အတိသမဂ္ဃေပီဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ အတိဝိယ၊ အလွန်လျှင်။ အပ္ပဂ္ဃေပိ၊ အဖိုးအနည်းငယ်ထိုက်သောအခါ၌လည်း။ ယဒါ၊ အကြင်အခါ၌။ ကိဉ္စိဒေဝ၊ စိုးစဉ်းမျှလျှင်။ ဒတွာ၊ ပေး၍။ ဗဟုံ၊ များစွာသော။ ပုဗ္ဗဏ္ဏာပရဏ္ဏံ၊ ကောက်, ပဲကို။ ဂဏှန္တိ၊ ယူကုန်၏။ တာဒိသ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ ကာလေပိ၊ အခါ၌လည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဘိက္ခမာနာတိ၊ ဘိက္ခမာနာ-ဟူသည်ကား။ ယာစမာနာ၊ တောင်းသည်ရှိသော်။ ဝုက္ကသဿန္တိ၊ ဝုက္ကသဿ-ဟူသည်ကား။ ဝပိတသဿံ၊ စိုက်အပ်သော ကောက်သည်။ တတ္ထာတိ၊ တတ္ထ-ဟူသည်ကား။ ဝေရဉ္ဇာယံ၊ ၌။ ဧတေန၊ ဤဝုတ္တသဿံ သလကာယေဝ သမ္ပဇ္ဇတိ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ (ဒေဿတိ၌ စပ်) “ဧတ္ထ၊ ဤမြို့၌။ ဝုတ္တံ၊ စိုက်ပျိုးအပ်သော ကောက်သည်။ (နိ-၂၀၃) သလာကာယေဝ၊ အတံသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ သလာကာဝုတ္တာ၊ သလာကာဝုတ္တာမည့်။” ဣတိ၊ သို့။ ဝိသေသနဿ၊ ဝုတ္တံ ဟူသောဝိသေသန၏။ ပရနိပါတေန၊ နောက်၌ ကျသဖြင့်။ နိဗ္ဗစနံ၊ ဝိဂြိုဟ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ၏။ အထဝါ၊ တစ်နည်းကား။ “ဧတ္ထ၊ ဤမြို့၌။ သဗ္ဗံ၊ သော။ သဿံ၊ ကောက်သည်။ သာလာကာမတ္တမေဝ၊ အတံမျှသာလျင်။ ဝုတ္တံ နိဗ္ဗတ္တံ သမ္ပန္နံ၊ ပြည့်စုံ၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ သလာကာဝုတ္တာ၊ သလာကာ-ဝုတ္တာမည်၏။” ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ နိဗ္ဗစနံ၊ ဝိဂြိုဟ်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ တေန၊ ကြောင့်။ “သလာကာဧဝ သမ္ပဇ္ဇတီ”တိ၊ သလာကာဧဝသမ္ပဇ္ဗတိဟူ၍။ အာဟ၊ ၏။ “ဧတိဿံ၊ ထိုမြို့၌။ သလာကာယ၊ စာရေးတံဖြင့်။ ဝုတ္တံ ဇီဝိကာ၊ အသက်မွေးခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ သလာကာဝုတ္တာ၊ မည်၏။” ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ နိဗ္ဗစနံ၊ ဝိဂြိုဟ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ငှာ။ “သလာကာယဝါ”တိ အာဒိ၊ သလာကာယဝါ ဤသို့အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဓညကရဏဋ္ဌာနေတိ၊ ဓညကရဏဋ္ဌာနေ-ဟူသည်ကား။ ဓညမိနနဋ္ဌာနေ၊ စပါးခြင်ရာ အရပ်၌။ ဝဏ္ဏဇ္ဈက္ခန္တိ၊ ဝဏ္ဏဇ္ဈက္ခ-ဟူသည်ကား။ ကဟာပဏပရိက္ခကံ၊ အသပြာကဲခတ်သော သူကို။
ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေနာတိ၊ ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေန-ဟူသည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ ပဂ္ဂဟေနာတိ၊ ပဂ္ဂဟေန-ဟူသည်ကား။ ပတ္တေန၊ သပိတ်ဖြင့်။ တံ၊ ထိုသပိတ်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဧတေန၊ ဤသပိတ်ဖြင့်။ ဘိက္ခာ၊ ဆွမ်းကို။ ပဂ္ဂယှတိ၊ ခံအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပဂ္ဂဟော၊ ပဂ္ဂဟမည်၏။ ပတ္တော၊ သပိတ် ရ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ [စာမျက်နှာ-၈၉] “ပဂ္ဂဟေန ယော ဥဉ္ဆော”တိ၊ အာဒိ၊ ဤသို့အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ ၏။ အထဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပဂ္ဂဟေနာတိ၊ ပဂ္ဂဟေန-ဟူသည်ကား။ ဂဟဏေန၊ ကိုင်ခြင်းဖြင့်။ ဥဉ္ဆတ္ထာယ၊ ဆွမ်း ရှာမှီးခြင်းအကျိုးငှာ။ ပတ္တော၊ သပိတ်ကို။ ပဂ္ဂဟေတဗ္ဗော၊ ကိုင်အပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်သည်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ပတ္တံ ဂဟေတွာ”တိ၊ ပတ္တံ ဂဟေတွာဟူ၍။ အာဟ၊ ဟောတော်၏။
ဂင်္ဂါယ၊ ဂင်္ဂါ၏။ ဥတ္တရဒိသာပဒေသာ၊ မြောက်မျက်နှာ အရပ်သည်။ ဥတ္တရာပထော၊ မည်၏။ ဧတေသံ၊ ထိုကုန်သည်တို့၏။ နိဝါသော၊ နေရာကား။ သော၊ ထို ဥတ္တရာပထတိုင်းမှ။ အာဂတာ၊ လာကုန်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥတ္တရာပထကာ၊ ဥတ္တရာပထကာ မည်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဥတ္တရာပထဝါသိကာ”တိအာဒိ၊ ဤသို့အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ ဟောတော်မူ၏။ “ဥတ္တရာဟကာ”တိပိ၊ ဥတ္တရာဟကာ ဟူ၍လည်း။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။ သောယေဝ အတ္ထော၊ ထိုအနက်ပင်တည်း။ နိရုတ္တိနယေန၊ နိရုတ္တိနည်းဖြင့်။ သိဒ္ဓေါ၊ ပြီး၏။ မန္ဒိရန္တိ၊ မန္ဒိရ-ဟူသည်ကား။ အဿသာလံ၊ မြင်းတင်းကုပ်ကို။ “မန္ဒရ”န္တိပိ၊ မန္ဒရံဟူ၍လည်း။ လိခန္တိ၊ ရေးကုန်၏။ တံ၊ ထိုပါဌ်သည်။ နသုန္ဒရံ၊ မကောင်း။ သာ စ မန္ဒိရာ၊ ထိုမြင်းတင်းကုပ်ကိုလည်း။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ (နိ-၂၀၄) မရိမဏ္ဍလာကာရေန စ၊ ဝန်းသောအခြင်းအရာဖြင့်လည်း။ ကတာ၊ ပြုအပ်၏။ ဗဟုဝိဓ စ၊ များသောအပြားဖြင့်လည်း။ ကတာ၊ ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “အဿမျှဏ္ဍလိကာယော”တိ၊ အဿမဏ္ဍလိကာယောဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။
ဂင်္ဂါယ၊ ဂင်္ဂါ၏။ ဒိက္ခိဏာယ ဒိသာယ၊ တောင်မျက်နှာ၌။ ဒေသော၊ အရပ်သည်။ ဒိက္ခိဏာပထော၊ ဒိက္ခိဏာပထမည်၏။ တတ္ထ၊ ထိုဒက္ခိဏာပထအရပ်၌။ ဇာတာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ မနုဿာ၊ လူတို့သည်။ ဒက္ခိဏာပထမနုဿာ၊ ဒက္ခိဏာပထအရပ်၌ ဖြစ်သော လူတို့။ ဗုဒ္ဓံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အယံ၊ ဤဘုရားသည်။ မမေဝ၊ ငါ၏သာလျှင်။ ဗုဒ္ဓေါ၊ ဘုရားတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဏှနသီလာ၊ ယူလေ့ရှိသောသူတို့သည်။ ဗုဒ္ဓမာမကာ၊ ဗုဒ္ဓမာမကမည်ကုန်၏။ သေသေသုပိ၊ ကြွင်းသော ဓမ္မမာမကစသည်တို့၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ ဧဝန္တိ၊ ဧဝ-ဟူသည်ကား။ ပစ္ဆာ ဝုတ္တနယေန၊ နောက်ဆိုအပ်သော နည်းအားဖြင့်။ အတ္ထေ၊ ပုဗ္ဗဏှေသမယေ-ဟူသောအနက်ကို။ ဂယှမာနေ၊ ယူအပ်သည်ရှိသော်။ ပဋိဝီသန္တိ၊ ပဋိဝီသံ-ဟူသည်ကား။ ကောဋ္ဌာသံ၊ အစုကို။ တဒုပိယန္တိ၊ တဒုပိယံ-ဟူသည်ကား။ တဒနုရှုပံ၊ ထိုနှင့်လျော်စွာ။ တပ္ပဟောနကံ၊ ထိုမယောဆန်နှင့်လောက်အောင်။ လဒ္ဓါတိ၊ လဒ္ဓါ-ဟူသည်ကား။ လဘိတွာ၊ ရ၍။ နော ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ “လဒ္ဓေါ”တိဝါ၊ လဒ္ဓေါဟူ၍သည်း။ ပါဌော၊ ပါဌ်တစ်မျိုးရှိသေး၏။ ဥပဋ္ဌာကဋ္ဌာနံ၊ အလုပ်အကျွေးအရာကို။ နေဝလဘိ၊ မရ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဉာတိ စ၊ အမျိုးလည်းဟုတ်၏။ ပသတ္ထတမဂုဏ ယောဂတော၊ အလွန်မြတ်သော ဂုဏ်နှင့် ယှဉ်သောကြောင့်။ သေဋ္ဌော စ၊ ချီးမွမ်းအပ်သည်လည်း ဟုတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဉာတိသေဋ္ဌော၊ မည်၏။ ဧဝရူပေသု ဌာနေသု အယမေဝ ပတိရူပေါတိ၊ ဧဝရူပေသု ဌာနေသု အယမေဝ ပတိရူပေါ-ဟူသည်ကား။ အာမိသ၏။ ဒုလ္လဘကာလေသု၊ ရခဲသော အခါတို့၌။ ပရိကထောဘာသာဒိံ၊ ပရိကထာ,ဩဘာသနိမိတ်အစရှိသည်ကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ ပရမသလ္လေခဝုတ္တိတာ၊ အလွန်ခေါင်းပါးသော အသက်မေးခြင်းဖြင့်။ အာဇီဝုဒ္ဓိယံ၊ စင်ကြယ်သော အသက်မွေးခြင်း၌။ ဌတွာ၊ ၍။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အဓိပ္ပာယာနုရူပံ၊ အလိုနှင့်လျော်စွာ။ အာမိသံ၊ အာမိသံကို။ ဝိစာရေန္တေန နာမ၊ စီရင်ပေတတ်သော။ ဉာတိသိနေဟယုတ္တေန၊ အဆွေအမျိုးကို ချစ်ခြင်းနှင့်ယှဉ်သော။ အရိယာသာဝကေနေဝ၊ အရိယာသာဝကသည်သာလျှင်။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ ယုတ္တံ၊ သင့်၏။ ဣတိ၊ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
မာရာဝဋ္ဋနာယာတိ၊ မာရာဝဋ္ဋနာယ-ဟူသည်ကား။ မာရေန၊ မာနရ်သည်။ ကတစိတ္တပရိဝဋ္ဋနေန၊ ပြုအပ်သော စိတ်လှည့်ပတ်ခြင်းရှိသောကြောင့်။ စိတ္တသမ္မောဟနေန၊ စိတ်၏ တွေဝေခြင်းကြောင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ တမ္ပီတိ၊ တမ္ပီ-ဟူသည်ကား။ ဥတ္တရကုရုံ ဝါ၊ (နိ-၂၀၅) ဥတ္တရကုရုကျွန်းကိုလည်းကောင်း။ တိဒသာပုရံ ဝါ၊ တာဝတိံသာနတ်ပြည်ကိုလည်းကောင်း။ အာဝဋ္ဋေယျ၊ လှည့်ပတ်ရာ၏။
ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ဖုဿဿာဟံ။ ပ။ သာလယော”တိ၊ ဖုဿဿာဟံ။ ပ။ သာလယောဟူ၍။ အပဒါနေ၊ အပဒါန်ပါဠိ၌။ ဝုတ္တဿ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ အကုသလဿ၊ အကုသိုလ်၏။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ ဩကာသကတတ္တာ၊ အခွင့်ပြုအပ်သောကြောင့်တည်း။
အဟံ၊ ငါသည်။ ဖုဿဿဘဂဝတော၊ ဖုဿဘုရားရှင်၏။ ပါဝစနေ၊ သာသနာတော်၌။ သာဝကေ၊ တပည့်တို့ကို။ ယဝံ၊ မယောဆွမ်းကို။ ခါဒထ၊ ခဲကုန်လော့။ ဘုဉ္ဇထ၊ စားကုန်လော့။ သာလိယော၊ သလေးဆွမ်းတို့ကို။ မာ စ ဘဉ္ဇထ၊ မစားကုန်လင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရိဘာသယိံ၊ ရေရွတ်ဖူး၏။ (ဤသို့ပေး။)
နိဗဒ္ဓဒါနဿာတိ၊ နိဗဒ္ဓဒါနဿ-ဟူသည်ကား။ “ဒဿာမာ”တိ၊ လှူကုန်အံ့ဟူ၍။ ဝါစာယ၊ နှုတ်ဖြင့်။ နိယမိတဒါနဿ၊ မှတ်အပ်သော ဒါန၏။ အပ္ပိတဝတ္တဿာတိ၊ အပ္ပိတဝတ္တဿာ-ဟူသည်ကား။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ အတိဟရိတွာ၊ ရှေ့ဆောင်၍။ ဒိန္နဝတ္တုနော၊ လှူအပ်သော ဝတ္ထု၏။ ဝိသဟတီတိ၊ ဝိသဟတိ-ဟူသည်ကား။ သက္ကောတိ၊ တတ်နိုင်၏။ သင်္ခေပေနာတိ၊ သင်္ခေပေန-ဟူသည်ကား။ နီဟာရေန၊ ဆောင်ခြင်းဖြင့်။ ဗျာမပ္ပဘာယာတိ၊ ဗျာမပ္ပဘာယ-ဟူသည်ကား။ သမန္တတောစ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှလည်းကောင်း။ အသီတိဟတ္ထမတ္တေ၊ အတောင်ရှစ်ဆယ်ပမာဏရှိသော။ ဌာနေ၊ အရပ်၌။ ဃနီဘူတာယ၊ တခဲနက်ဖြစ်သော။ ဆဗ္ဗဏ္ဏာယ၊ အဆင်းခြောက်ပါးရှိသော။ ပဘာယ၊ အရောင်ဖြင့်။ ယတော၊ အကြင်အရောင်တခဲနက်မှ။ ဆဗ္ဗဏ္ဏာ၊ ခြောက်ပါးသော အဆင်းရှိကုန်သော။ ရံသိယော၊ ရောင်ခြည်တို့သည်။ တဠာကတော၊ တဘက်ဆည်ကန်မှ။ မာတိကာယော၊ မြောင်းတို့သည်။ နိက္ခမန္တိယထာ၊ ထွက်ကုန်သကဲ့သို့။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ ဒသသု [စာမျက်နှာ-၉၀] ဒိသာသု၊ အရပ်ဆယ်မျက်နှာတို့၌။ ဓာဝန္တိ၊ ပြေးကုန်၏။ သာ၊ ထိုတခဲနက်သော အရောင်သည်။ ဗျာမမတ္တာဝိယ၊ တလံမျှလောက်ကဲ့သို့။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ခါယတိ၊ ထင်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဗျာမပ္ပဘာ”တိ၊ ဗျာမပ္ပဘာဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ၏။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ပစ္စေကံ၊ အသီးသီး။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သရီရေ၊ ကိုယ်၌။ စန္ဒိမသူရိယာဒယော ဝိယ၊ လ, နေ အစရှိသည်တို့ကဲ့သို့။ ဝိဘတ္တာနိ၊ ဝေဖန်အပ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ ဝိရောစန္တိ၊ တင့်တယ်ကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တာနိ၊ ထိုလက္ခဏာငယ်တို့ကို။ ဗျာမပ္ပဘာယ၊ တလံမျှသော အရောင်နှင့်။ (နိ-၂၀၆) သဟ၊ တကွ။ ကေနစိ၊ တစုံတယောက်သည်။ အနဘိဘဝနိယာနီတိ၊ မနှိပ်နင်းအပ်ဟူ၍။ ဝုတ္တာနိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။
အနတ္ထသဉှိတေတိ၊ ဟူသောပုဒ်သည်။ ဃာတာပေက္ခံ၊ ဃာတသဒ္ဓါကို ငဲ့သည်ဖြစ်၍။ သာမိအတ္ထေ၊ သမ္ဗန်အနက်၌။ ဘုမ္မဝစနံ၊ သတ္တမီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “တာဒိသဿ ဝစနဿ ဃာတော”တိ၊ တာဒိသဿ ဝစနဿ ဃာတောဟူ၍။ အာဟ၊ ၏။ ဧတ္ထ၊ ဤဝတ္ထ၌။ ဓမ္မဒေသနာယ၊ ဓမ္မဒေသနာ၏။ အတ္ထောဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧတာယ၊ ဤဝတ္ထုဖြင့်။ ဓမ္မဒေသနာဒိကော၊ ဓမ္မဒေသနာအစရှိသော။ အတ္ထော၊ အကျိုးသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိ၊ မည်၏။ ပစ္စုပ္ပန္နဝတ္ထု၊ ပစ္စုပ္ပန်ဝတ္ထုရ၏။
ဧကံ ဂဟေတွာတိ၊ ဧကံ ဂဟေတွာ-ဟူသည်ကား။ ဓမ္မဒေသနာသိက္ခာပဒပညတ္တိသင်္ခါတေသု၊ တရားဟောခြင်း, သိက္ခာပုဒ်ပညတ်ခြင်းဟု ဆိုအပ်ကုန်သော။ ဒွီသု၊ နှစ်ပါးတို့တွင်။ ဓမ္မဒေသနာကာရဏံ၊ ဓမ္မဒေသနာ-ဟူသော အကြောင်းကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ရတ္တိစ္ဆေဒေါဝါတိ၊ ဟူသောစကားကို။ သတ္တာဟကရဏီယဝသေန၊ သတ္တဟကိစ္စအစွမ်းဖြင့်။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဗဟိ၊ ဥပစာရသိမ်အပ၌။ အရုဏုဋ္ဌာပနဝသေန၊ အရုဏ်တက်စေသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဝဿစ္ဆေဒဝသေန၊ ဝါပြတ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ န ဝုတ္တော၊ မဆိုအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်နည်း။ တဿ၊ ထိုဝဿစ္ဆေဒကို။ ဝိသုံ ဝုစ္စမာနတ္တာ၊ အသီးဆိုလတ္တံ့ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ဧတေန စ၊ ဤ ရတ္တိစ္ဆေဒေါ ဝါ-စသောပါဌ်ဖြင့် လည်း။ ဝဿစ္ဆေဒပ္ပစ္စယေ၊ ဝါပြတ်အပ်သော အကြောင်းကြောင့်။ သတ္တာဟကရဏီယေန၊ သတ္တာဟကိစ္စဖြင့်။ ဂမနံ၊ သွားခြင်းကို။ အနုညာတံ၊ ခွင့်ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ န ကိသ္မိဉ္စီတိ၊ န ကိသ္မိဉ္စိ-ဟူသည်ကား။ ကိသ္မိဉ္စိ ဂုဏေ၊ တစုံတခုသော ဂုဏ၌။ သမ္ဘာဝနာဝသေန၊ ချီးမွမ်းသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ န မညန္တိ၊ မအောက်မေ့ကုန်။ ပစ္ဆာ သီလံ အဓိဋ္ဌဟေယျာမာတိ၊ ပစ္ဆာ သီလံ အဓိဋ္ဌဟေယျာမ-ဟူသောစကားကို။ အာဇီဝဟေတု၊ အသက်မွေးခြင်းဟူသောအကြောင်းကြောင့်။ သန္တဂုဏပကာသနေန၊ ထင်ရှားရှိသော ဂုဏ်ကို ပြသဖြင့်။ အာဇီဝဝိပတ္တိံ၊ အာဇီဝပျက်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ အတိမညိဿတီ
အတိမညိဿတီတိ၊ အတိမညိဿတိ-ဟူသည်ကား။ အဝမညိဿတိ၊ မထေမဲ့မြင် အောက်မေ့လတ္တံ့။
၁၇။ “အာယသ္မာတိပိယဝစနမေတ”န္တိ၊ အာယသ္မာတိပိယဝစနမေတဟူ၍။ ဥစ္စနီစဇနသာမညဝသေန၊ မြင့်သောသူ, နိမ့်သောသူနှင့် ဆက်ဆံသောအစွမ်းအားဖြင့်။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ ပုန၊ တဖန်။ ဥစ္စဇနာဝေဏိကဝသေနေဝ၊ မြင့်သောသူတို့၏ အသီးသော ဥစ္စာ၏ (နိ-၂၀၇) အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ဒေဿန္တော၊ ပြလိုရကား။ “ဂရု ဂါရဝ သပ္ပတိဿာဓိဝစန”န္တိ၊ ဂရု ဂါရဝ သပ္ပတိဿာဓိဝစနံဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သပ္ပတိဿော၊ သပ္ပတိဿမည်၏။ သနိဿယော၊ မှီရာနှင့် တကွဖြစ်သော သူကိုရ၏။ တဿ၊ ထိုမှီရာနှင့် တကွဖြစ်သော သူ၏။ ဂရုဂုဏယုတ္တေသု၊ လေးမြတ်အပ်သော ဂုဏ်နှင့်ယှဉ်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့၌။ ဂါရဝ ဝစနံ၊ အရိုအသေစကားတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဣဓပန၊ ဤအရာ၌ကား။ ဝစနမေဝ၊ စကားသည်လျှင်။ အဓိဝစနံ၊ အဓိဝစနမည်၏။ ပပ္ပဋကောဇန္တိ၊ ပပ္ပဋကောဇံ-ဟူသည်ကား။ အာဒိကပ္ပေ၊ ကမ္ဘာဦး၌။ ဥဒကုပရိ၊ ရေပေါ်၌။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ပထဝီဘာဝေန၊ မြေ၏ အဖြစ်ဖြင့်။ သဉ္ဇာတံ၊ ဖြစ်သော။ နဝနီတပိဏ္ဍသဒိသံ၊ ဆီဦးစိုင်နှင့် တူသော။ ဥဒကေပိ၊ ရေ၌လည်း။ ဥပ္ပိလနသဘာဝံ၊ ပေါ်သော သဘောရှိသော။ အဝိလီယနကံ၊ မကြေတတ်သော။ အတိသိနိဒ္ဓမဓုရံ၊ အလွန်နူးညံ့ ချိုမြိန်သော။ အနေကယောဇနသဟဿဗဟလံ၊ ယူဇနာအထောင်မက ထူသော။ ရသာတလသင်္ခါတံ၊ အရသာအပြင်ဟုဆိုအပ်သော။ ပထဝေါဇံ၊ မြေဩဇာကို။ ယံ၊ အကြင်မြေဩဇာသည်။ (ဌိတံ-၌စပ်)။ အာဒိကပ္ပိကေဟိ၊ ကမ္ဘာဦးသူဖြစ်ကုန်သော။ မနုဿေဟိ၊ လူတို့သည်။ ရသတဏှာယ၊ ရသတဏှာဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ဟူ၍။ ဘုဉ္ဇမာနံ၊ စားအပ်သည်ရှိသော်။ တေသံ၊ ထိုကမ္ဘာဦးသူတို့၏။ ကမ္မဗလေန၊ အကုသိုလ်ကံ၏ အစွမ်းကြောင့်။ ဥပရိဘာဂေ၊ အထက်အဖို့၌။ ကက္ခဠဘာဝံ၊ ကြမ်းကြုတ်သောအဖြစ်သို့။ အာပဇ္ဇိတွာ၊ ရောက်၍။ ဟေဠာ၊ အောက်၌။ ပုရိမာကာရေနေဝ၊ ရှေးအခြင်းအရာဖြင့်သာ။ ဌိတံ၊ တည်၏။ ယဿာ စ၊ အကြင်မြေဩဇာ၏လည်း။ ဗလေန၊ အစွမ်းကြောင့်။ သပဗ္ဗတသမုဒ္ဒကာနနာ၊ တောင်,သမုဒ္ဒရာ, တောနှင့် တကွသော။ အယံမဟာပထဝီ၊ ဤမြေကြီးသည်။ ဟေဋ္ဌာဥဒကေ၊ အောက်ရေ၌။ အနိမုဇ္ဇမာနာ၊ မနစ်သည်ဖြစ်၍။ အဝိကိရိယမာနာ၊ မကြေသည်ဖြစ်၍။ ကုလ္လုပရိ ဝိယ၊ ဖေါင်၏အထက်ကဲ့သို့။ နိစ္စလာ၊ မတုန်မလှုပ်။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ တံပထဝီသာရမဏ္ဍံ၊ ထိုမြေဩဇာကို။ ဣတ္တိ အတ္ထော၊ အနက်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “မဟာဝီမဏ္ဍော”တိအာဒိ၊ မဟာဝီမဏ္ဍော အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ သမ္ပန္နန္တိ၊ သမ္ပန္နံ-ဟူသည်ကား။ မဓုရရသေန၊ မြိန်မြတ်သော အရသာနှင့်။ သပေတံ၊ ပြည့်စုံ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သာဒုရသ”န္တိ၊ သာဒုရသဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ [စာမျက်နှာ-၉၁]။ ဥဿန္နဖလောတိ၊ ဥဿန္နဖလော-ဟူသည်ကား။ ဗဟုဖလော၊ များသော အသီးရှိ၏။ “နိမ္မက္ခိက”န္တိ၊ နိမ္မက္ခိကံဟူ၍။ ဝတွ၊ ဆိုပြီး၍။ ပုန၊ တဖန်။ “နိမ္မက္ခိကဏ္ဍ”န္တိ၊ နိမ္မက္ခိကဏ္ဍဟူ၍။ မက္ခိကဏ္ဍာနမ္ပိ၊ ပျားဥတို့၏လည်း။ အဘာဝံ၊ မရှိခြင်းကို။ (နိ-၂၀၈) ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ယေ ပထဝီနိဿိတာ ပါဏာ၊ တေ တတ္ထ သင်္ကာမေဿာမီတိဧတ္ထ၊ ယေ ပထဝီနိဿိတာ ပါဏာ၊ တေ တတ္ထ သင်္ကာမေဿာမိဟူသော ပုဒ်၌။ မနုဿာမနုဿတိရစ္ဆာနဂတိတ္ထီနမ္ပိ၊ လူမိန်းမ, နတ်မိန်းမ, တိရစ္ဆာန်မတို့ကိုလည်း။ ဟတ္ထသင်္ကာမနေ၊ လက်သို့ ပြောင်းခြင်း၌။ အနာမာသဒေါသော၊ မသုံးသပ်အပ်သည်ကို သုံးသတ်ခြင်း အပြစ်သည်။ န ဟောတီတိ၊ မဖြစ်လော။ ဣတိအယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသည်ကား။ စေဒနာ၊ စောဒနာတည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ “ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဒ္ဓိမဿ၊ တန်ခိုးကြီးသောရဟန်းအား။ ဣဒ္ဓိဝိသယေ၊ တန်ခိုးအရာ၌။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။” ဣတိ ဝစနတော၊ ဤသို့ဟောတော်မူသောကြောင့်တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့် သာလျှင်။ ဘဂဝါပိ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း။ အနာမာသဒေါသံ၊ အနာမာသအပြစ်ကို။ အဒဿေတွာ၊ မပြမူ၍။ “ဝိပလ္လာသမ္ပိ သတ္တာ ပဋိလဘေယျု”န္တိ၊ ဝိပလ္လာသမ္ပိ သတ္တာ ပဋိလဘေယျုံဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ခုဒ္ဒကော၊ ငယ်သော ရွာသည်။ ဂါမော၊ ဂါမမည်၏။ မဟန္တော၊ ကြီးသော။ သာပဏော၊ အိမ်ဈေးရှိသောရွာသည်။ နိဂမော၊ နိဂုံးမည်၏။ ပဒဝီတိဟာရေနာတိ၊ ပဒဝီတိဟာရေန-ဟူသည်ကား။ ပဒနိက္ခေပေန၊ ခြေလှမ်းခြင်းဖြင့်။
ဝိနယပညတ္တိယာစနကထာဝဏ္ဏနာ။
၁၈။ “ဝိနပညတ္တိယာ မူလတော ပဘုတီ”တိ၊ ဝိနပညတ္တိယာ မူလတော ပဘုတိဟူသော စကားကို။ ပါရာဇိကာဒိ ဂရုကာနံ၊ ပါရာဇိကစသော ဂရုကအာပတ်တို့သည် လည်းကောင်း။ တဒညေသံ၊ ထိုမှတပါးကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနဉ္စ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေ သက္ကမေန၊ ပါတိမောက်ပြသော အစဉ်ဖြင့်။ ယေဘုယျန၊ များသောအားဖြင့်။ အပညတ္တတံ၊ မပညတ် အပ်သောအဖြစ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်ဆိုအပ်၏။ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ၊ အချင်းခပ်သိမ်း။ အပညတ္တတာယ၊ မပညတ်ရသေးသောကြောင့်။ နဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်မဟုတ်။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ထေရော၊ သာရိပုတ္တရာမထေရ်သည်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ “ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညပေယျ ဥဒ္ဒိသေယျ ပါတိမောက္ခ”န္တိ၊ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညပေယျ ဥဒ္ဒိသေယျ ပါတိမောက္ခံဟူ၍။ ပါတိမေက္ခုဒ္ဒေသေန၊ ပါတိမေက်ပြခြင်းနှင့်။ သဟ၊ ကွ။ သိက္ခာပဒပညတ္တိံ၊ သိက္ခာပုဒ်ပညတ်ခြင်းကို။ ယာစိ၊ တောင်းပန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ခန္ဓကေ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇတော၊ ရှင်ပြုသည်မှ။ ပုရေတရမေဝ၊ ရှေးဦးစွာ၌သာလျှင်။ ရာဟုလာဘဒ္ဒဿ၊ ရာဟုလာမင်းသား၏။ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ၊ ရှင်ပြုသော အခါ၌။ “န ဘိက္ခဝေ အနနုညာတော မာတာပိတူဟိ ပုတ္တော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော၊ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ၊ အာပတ္တိဒုက္ကဋဿာ”တိ၊ န ဘိက္ခဝေ အနနုညာတော မာတာပိတူဟိ ပုတ္တော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော၊ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ၊ အာပတ္တိဒုက္ကဋဿဟူ၍။ ပညတ္တသိက္ခာပဒံ၊ ပညတ်အပ်သော သိက္ခာပုဒ်သည်။ ဒိဿတိ၊ ထင်၏။ ဣဓေဝ အဋ္ဌကထာယမ္ပိ၊ (နိ-၂၀၉) ဤအဋ္ဌကထာ၌လည်း။ “သာမမ္ပိ ပစနံ။ ပ။ န ဝဋ္ဋတီ”တိ စ၊ သာမမ္ပိ ပစနံ။ ပ။ န ဝဋ္ဋတိဟူ၍လည်းကောင်း။ “ရတ္တိစ္ဆေဒေါ ဝဿစ္ဆေဒေါ ဝါ န ကတော”တိ စ၊ ရတ္တိစ္ဆေဒေါ ဝဿစ္ဆေဒေါ ဝါ န ကတောဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ ပုဗ္ဗေဝ၊ ရှေးဦးကလျှင်။ သာမပါကာဒိပဋိက္ခေပေါ၊ သာမံပက္ကစသည်ကို ပယ်ခြင်းသည်။ အတ္ထီတိ၊ ရှိ၏ဟူ၍။ ပညာယတိ၊ ထင်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကတိပယသိက္ခာပဒါနံ၊ နှစ်ပါး, သုံးပါးသောသိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ ပညတ္တိသဗ္တာဝေပိ၊ ပညတ်ပြီးဖြစ်သော်လည်း။ အပညတ္တပါရာဇိကာဒိကေ၊ မပညတ်အပ်သော ပါရာဇီကအစရှိသည်တို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “န တာဝ သာရိပုတ္တ သတ္ထာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညာပေတီ”တိ၊ န တာဝ သာရိပုတ္တ သတ္ထာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညာပေတိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ပုထုတ္တာရမ္ပဏတော၊ များသော အာရုံမှ။ ပဋိနိဝတ္တိတွာ၊ နစ်၍။ သမ္မဒေဝ၊ ကောင်းစွာသာလျှင်။ ကောရမ္မဏေ၊ တခုသောအာရုံ၌။ စိတ္တေန၊ စိတ်ဖြင့်။ လီနော၊ ပုန်းအောင်းသော သူသည်။ ပဋိသလ္လီနော နာမ၊ ပဋိသလ္လီနမည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧကီဘာဝံ ဂတဿာ”တိ၊ ဧကီဘာဝံ ဂတဿဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ စိတ္တဝိဝေကံ၊ စိတ္တဝိဝေကသို့။ ဂတဿ၊ ရောက်သော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ စိရန္တိ၊ စိရံဟူသောပုဒ်သည်။ အစ္စန္တသံယောဂေ၊ အစ္စန္တယောဂ၌။ ဥပယောဂစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။
သောဠသဝိဓာယ ပညာယာတိ၊ သောဠသဝိဓာယ ပညာယဟူသည်ကား။ မဇ္ဈိမနိကာယ၌။ အနုပဒသုတ္တန္တဒေသနာယံ၊ အနုပဒသုတ္တန်ဒေသနာ၌။ “ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ သာရိပုတ္တော၊ သာရိပုတ္တရာသည်။ မဟာပညော၊ ရွှင်သော ပညာရှိ၏။ ဇဝနပညော၊ လျင်သောပညာရှိ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဂတာ၊ လာကုန်သော။ ဆ ပညာ စေဝ၊ ခြောက်ပါးသော ပညာတို့လည်းကောင်း။ နဝါနုပုဗ္ဗဝိဟာရသမာပတ္တိပညာ စ၊ ကိုးပါးအပြားရှိသော အနုပုဗ္ဗဝိဟာရသမာပတ္တိပညာလည်းကောင်း။ အရဟတ္တမဂ္ဂပညာ စ၊ အရဟတ္တမဂ်ပညာလည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သောဠသဝိဓေန၊ တဆယ့်ခြောက်ပါးအပြားဖြင့်။ အာဂတာယ၊ လာသော။ ပညာယ၊ ပညာဖြင့်။ (သမာပတ်ရှစ်ပါးနှင့် နိရောဓသမာပတ်ကို နဝါနုပုဗ္ဗဝိဟာရ-ဆိုသည်။) ယေသံ ဗုဒ္ဓါနံ၊ အကြင်ဘုရားရှင်တို့၏။ သာဝကာ၊ တပည့်တို့သည်။ သုဒ္ဓါဝါသေသု၊ သုဒ္ဓါဝါသဘုံတို့၌။ သန္ဒိဿန္တိ၊ ထင်ကုန်၏။ [စာမျက်နှာ-၉၂]။ တေယေဝ၊ ထိုဘုရားရှင်တို့သာလျှင်။ လောက၊ လောက၌။ ပါကဋာ၊ ထင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိပဿီအာဒယောဝ၊ ဝိပဿီအစရှိသည်တို့ကိုသာလျှင်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ ဥဒ္ဓဋာ၊ ထုတ်အပ်ကုန်၏။ ဣတရေ၊ ဤမှတပါးကုန်သော။ ပုဗ္ဗဗုဒ္ဓါ၊ ရှေးဘုရားတို့ကို။ န ဥဒ္ဓဋာ၊ မထုတ် (နိ-၂၁၀) အပ်ကုန်။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ အာဋာနာဋိယသုတ္တေ၊ အာဋာနာဋိယသုတ်၌။ ဒေဝါ၊ နတ်တို့သည်။ အတ္တနော အတ္တနော၊ မိမိ မိမိအား။ ပါကဋာနံ၊ ထင်ကုန်သော။ တေသညေဝ၊ ထိုဘုရားတို့ကိုသာလျှင်။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းကို။ အကံသု၊ ပြုကုန်၏။ အညေတံ၊ တပါးသော ဘုရားတို့ကို။ ဂဟေဏံ၊ ယူခြင်းကို။ န အကေံသု၊ မပြုကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
၁၉။ ကိလာသုနောတိ၊ ကိလာသုနော-ဟူသည်ကား။ အပ္ပေါဿုက္ကာ၊ ကြောင့်ကြမဲ့ နေကုန်၏။ ပယောဇနာဘာဝေန၊ အကျိုးမရှိသောကြောင့်။ နိရုဿာဟာ၊ အားထုတ်ခြင်း ကင်းကုန်သည်။ အဟေသုံ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အာလဿိယေန၊ ပျင်းရိသောကြောင့်။ န၊ မဟုတ်ကုန်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “န အာလဿိယကိလာသုနော”တိအာဒိ၊ န အာလဿိယကိလာသုနော အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ နိဒ္ဒေါသတာယာတိ၊ နိဒ္ဒေါသတာယ-ဟူသည်ကား။ ကာယဝစီတိက္ကမသမုဋ္ဌာပကဒေါသာဘာဝါ၊ ကိုယ်နှုတ်ဖြင့် လွန်ကျူးခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော ဒေါသမရှိခြင်းကြောင့်။ ပါဏံ၊ သတ္တဝါကို။ န ဟနေ၊ မသတ်ရာ။ အဒိန္နံ၊ မပေးသည်ကို။ န အာဒိယေ၊ မယူရာ။ ဣတိအာဒိဩဝါဒသိက္ခာပဒါနံ၊ ဤသို့အစရှိသော အဆုံးအမသိက္ခာပုဒ်တို့၏။ ဝိဇ္ဇမာနတ္တာ၊ ထင်ရှားရှိသောကြောင့်။ “သတ္တာပတ္တိက္ခန္ဓဝသေနာ”တိအာဒိ၊ သတ္တာပတ္တိက္ခန္ဓဝသေနအစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဆန္နံ ဆန္နံ ဝဿာနံ၊ ခြောက်နှစ် ခြောက်နှစ်တို့၏။ ဩသာနဒိဝသံ၊ အဆုံးဖြစ်သော နေ့ကို။ အပေက္ခိတွာ၊ ငဲ့၍။ “သကိံ သကိ”န္တိ၊ သကိံ သကိံဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကြောင့်။ တဒပေက္ခတ္တေ၊ ထိုသကိံ သဒ္ဒါကို ငဲ့သော အဖြစ်၌။ သာမိဝစနံ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ သကလဇမ္ဗုဒီပေ၊ အလုံးစုံသော ဇမ္မဒိတ်၌။ သဗ္ဗောပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ ဘိက္ခုသံဃော၊ ရဟန်းသံဃာသည်။ ဥပေါသထံ၊ ဥပုသ်ကို။ အကာသိ၊ ပြု၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။
“ခန္တိ ပရမ”န္တိအာဒီသု၊ ခန္တိ ပရမံအစရှိသော ဂါထာတို့၌။ တိတိက္ခာသင်္ခါတာ၊ တိတိက္ခာဟု ဆိုအပ်သော။ ခန္တိ သတ္တသင်္ခါရေဟိ နိဗ္ဗတ္တာနိဋ္ဌခမနံ၊ သတ္တဝါ, သင်္ခါရတို့ကြောင့် ဖြစ်သော အနိဋ္ဌရုံကို သည်းခံခြင်းသည်။ ပရမံ တပေါနာမ၊ မြတ်သောအကျင့်မည်၏။ ဝါနသင်္ခါတာယ၊ ဝါနဟုဆိုအပ်သော။ တဏှယ၊ တဏှာမှ။ နိက္ခန္တတ္တာ၊ ထွက်မြောက်တတ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗာန်ကို။ သဗ္ဗဓမ္မေဟိ၊ ခပ်သိမ်းသော တရားတို့ထက်။ ပရမံ ဥတ္တမန္တိ၊ မြတ်၏ဟူ၍။ ဗုဒ္ဓါ၊ ဘုရားရှင်တို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဟောကုန်၏။ ယတာဝုတ္တခန္တိယာ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော ခန္တိ၏။ အဘာဝေန၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ပါဏဝဓံ ဝါ၊ သူ့အသက်သတ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဆေဒန တာဠနာဒိံ ဝါ၊ ဖြတ်ခြင်း, နှက်ခြင်းစသည်ကိုလည်းကောင်း။ ကရောန္တော၊ ပြုလျက်။ ပရူပဃာတီ၊ သူတပါးကို ညှဉ်း (နိ-၂၁၁) ဆဲသော သူသည်လည်းကောင်း။ ပရဿ ဟရဏ ပရဒါရာတိက္ကမနာဒီဟိစ၊ သူတစ်ပါးဥစ္စာကို ခိုးခြင်း, သူတပါးမယားကို လွန်ကျူးခြင်းစသည်တို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ မုသာပေသုညဖရုသာဒီဟိ စ၊ လှည့်စားခြင်း, ကုန်းတိုက်ခြင်း, နှုတ်ကြမ်းတမ်းခြင်းစသည်တို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ ပရံ၊ သူတပါးကို။ ဝိဟေဌယန္တော စ၊ ညှဉ်းဆဲသော သူသည်လည်းကောင်း။ ဗာဟိတပါပတာယ၊ ဖျောက်လွှင့်အပ်သော မကောင်းမှုရှိသော အဖြစ်၏။ အဘာဝေန၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ပဗ္ဗဇိတော ဝါ၊ ပဗ္ဗဇိတမည်သည်လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ သမိတပါပတာယ၊ ငြိမ်းစေအပ်သော မကောင်းမှုရှိသော အဖြစ်၏။ အဘာဝေန၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ သမဏော၊ သာမဏမည်သည်လည်း။ န ဟောတိ၊ ဖြစ်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ သီလသံဝရေန၊ သီလ စောင့်သဖြင့်။ သဗ္ဗပါပဿ၊ ခပ်သိမ်းသော မကောင်းမှုကို။ အနုပ္ပါဒနံ၊ မဖြစ်စေခြင်းသည် လည်းကောင်း။ လောကိယသမာဓိဝိပဿနာဟိ၊ လောကီသမာဓိ ဝိပဿနာတို့ဖြင့်။ ကုသလဿ၊ ကုသိုလ်ကို။ ဥပသမ္ပဒနံ နိပ္ဖာဒနံ၊ ပြည့်စုံခြင်းသည်လည်းကောင်း။ သဗ္ဗေဟိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ မဂ္ဂဖလေဟိ၊ ဖဂ်ဖိုလ်တို့ဖြင့်။ အတ္တနော စိတ္တဿ၊ မိမိစိတ်ကို။ ယံ ပရိသောဓနံ ပဘဿရဘာဝကရဏံ၊ အကြင် ပြိုးပြိုးပြက်အဖြစ်ကို ပြုခြင်းသည်လည်းကောင်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ ဧတံ၊ ထိုသုံးပါးသည်။ ဗုဒ္ဓါနံ၊ ဘုရားရှင်တို့၏။ သာသနံ အနုသိဋ္ဌခ၊ အဆုံးအမတည်း။ အနုပဝါဒေါတိ၊ အနုပဝါဒေါ-ဟူသည်ကား။ ဝါစာယ၊ နှုတ်ဖြင့်။ ကဿစိ၊ တစုံတယောက်ကို။ အနုပဝါဒနံ၊ မကဲ့ရဲ့ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ အနုပဃာတောတိ၊ အနုပဃာတော-ဟူသည်ကား။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ကဿစိ၊ တစုံတစ်ယောက်ကို။ ဥပဃာတာကရဏံ၊ ညှဉ်းဆဲခြင်းကို မပြုခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဝုတ္တာဝသေသေ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အနုပဝါဒအနုပဃာတမှ တပါးသော။ ပါတိမောက္ခသင်္ခါတေ၊ ပါတိမောက်ဟု ဆိုအပ်သော။ သီလေ၊ သီလ၌။ အတ္တာနံ၊ မိမိကိုယ်ကို။ သံဝရဏံ၊ စောင့်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဘတ္တသ္မိံ၊ ဆွမ်း၌။ မတ္တညုတာသင်္ခါတ အာဇီဝပါရိသုဒ္ဓိ ပစ္စယသန္နိဿိတ သီလသမောယောဂေါ၊ အတိုင်းအရှည်ကို သိခြင်းဟုဆိုအပ်သော အာဇီဝပါရိသုဒ္ဓိသီလ, ပစ္စယသန္နိဿိတသီလကို အားထုတ်ခြင်းသည် လည်းကောင်း။ တမ္မုခေန၊ ထိုအာဇီဝ, ပစ္စယသန္နိဿိတကို အရင်းမူသဖြင့်။ ဣန္ဒြိယသံဝရော၊ ဣန္ဒြိယသံဝရသည်လည်းကောင်း။ ပန္တသေနာသနသင်္ခါတံ၊ ဆိတ်ငြိမ်သော ကျောင်းနေရာဟုဆိုအပ်သော။ အရညဝါသံ၊ တော၌ နေခြင်းသည်လည်းကောင်း။ တမ္မုခေန၊ ထိုတောနေခြင်းကို အရင်းမူသဖြင့်။ ပကာသိတေ၊ ပြအပ်သော။ ထိုတောနေခြင်းကို အရင်းမူသဖြင့်။ ပကာသိတေ၊ ပြအပ်သော။ စတုပစ္စယသန္တောသ ဘာဝနာရာမတာသင်္ခါတ မဟာမရိယာဝံသေ၊ ပစ္စည်းလေးပါး၌ ရောင့်ရဲခြင်း, ဘာဝနာ၌ မွေ့လျော် (နိ-၂၁၂) ခြင်းဟု ဆိုအပ်သော မြတ်သော အရိယာဝံသတရား၌။ ပတိဋ္ဌာနဉ္စ၊ တည်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ အဓိစိတ္တသင်္ခါတေ၊ အဓိစိတ္တဟု ဆိုအပ်သော။ လောကိယလောကုတ္တရသမာဓိမှိ၊ လောကီ, လောကုတ္တရာ သမာဓိ၌။ တဒုပ္ပါဒနဝသေန၊ ထိုသမာဓိကို ဖြစ်စေခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ယံ ယောအာယောဂေါအနုယောဂေါ စ၊ အကြင်အားထုတ်ခြင်းသည် လည်းကောင်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံဧတံ၊ ထို အကျင့်သည်။ ဗုဒ္ဓါနံ၊ ဘုရားရှင်တို့၏။ အနုသိဋ္ဌိ၊ ဆုံးမခြင်းတည်း။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယှဉ်စေခြင်းတည်း။
[စာမျက်နှာ-၉၃]။ ယာဝ သာသနပရိယန္တာတိ၊ ယာဝ သာသနပရိယန္တာ ဟူသောစကားကို။ အာဏာပါတိမောက္ခဿ၊ အာဏာပါတိမောက်၏။ အဘာဝတော၊ မရှိသောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်ဆိုအပ်၏။ ပရိနိဗ္ဗာနတော ပန၊ ပရိနိဗ္ဗာန်စံသည်မှကား။ ဥဒ္ဓံ၊ အထက်၌။ ဩဝါဒပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသောပိ၊ ဩဝါဒပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသ၊ သည်လည်း။ နတ္ထေဝ၊ မရှိသလျှင်ကတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တံ၊ ထိုဩဝါဒပါတိမောက်ကို။ ဗုဒ္ဓါ ဧဝ၊ ဘုရားရှင်တို့သည်သာလျှင်။ ဥဒ္ဒိသန္တိ၊ ပြကုန်၏။ သာဝကာ၊ တပည့်တို့သည်။ နဥဒ္ဒိသန္တိ၊ မပြကုန်။ ပဌမဗောဓိယန္တိ၊ ပဌမဗောဓိယံ-ဟူသည်ကား။ ဗောဓိတော၊ ဗောဓိမှ။ ဝီသတိဝဿပရိစ္ဆိန္နေဝါ၊ ဝါနှစ်ဆယ်ဟု ပိုင်းခြားအပ်သော။ ကာလေ၊ အခါ၌။ အာစရိယဓမ္မပါလတ္ထေရေန ပန၊ ဆရာ ဓမ္မပါလထေရ်သည်ကား။ “ပဉ္စစတ္တာလီသာယဝေဿသု၊ လေးဆယ့်ငါးဝါတို့တွင်။ အာဒိတော ပန္နရသ ဝဿာနိ၊ အစ တဆယ့်ငါးဝါတို့သည်။ ပဌမဗောဓိ၊ ပဌမဗောဓိမည်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သိက္ခာပဒပညတ္တိကာလံ၊ သိက္ခာပုဒ်ပညတ်သော ကာလကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဋ္ဌာနံ အနစကာသောတိ၊ အဋ္ဌာနံ အနစကာသောတိဟူသော စကားသည်။ ယထာက္ကမံ၊ အစဉ်အတိုင်း။ ဟေတုပစ္စယပဋိက္ခေပဝသေန၊ ဟေတု, ပစ္စယကို ပယ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ကာရဏာပဋိက္ခေပေါ၊ အကြောင်းကိုပယ်သောစကားတည်း။ ယန္တိ၊ ယံဟူ-သည်ကား။ ယေနကာရစေန၊ အကြင် အကြောင်းကြောင့်။ အပရိသုဒ္ဓါယ ပရိသာယာတိ၊ အပရိသုဒ္ဓါယ ပရိသာယ-ဟူသည်ကား။ အလဇ္ဇိပုဂ္ဂလေဟိ၊ အလဇ္ဇိပုဂ္ဂိုလ်တို့ဖြင့်။ ဝေါမိဿတာယ၊ ရောသော။ အသုဒ္ဓါယ၊ အစင်သော။ ပရိသာယ၊ ပရိသတ်၌။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ဗုဒ္ဓါနညေဝ၊ ဘုရားရှင်တို့အားသာလျှင်။ အပရိသုဒ္ဓါယ၊ မစင်ကြယ်သော။ ပရိသာယ၊ ပရိသတ်၌။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသော၊ ပါတိမောက်ပြခြင်းသည်။ အယုတ္ထော၊ မသင့်သည်။ န၊ မဟုတ်။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ သာဝကာနမ္ပိ၊ သာဝကတို့အားလည်း။ နယုတ္တော၊ မသင့်။ ပန၊ အထူးကိုဆိုအံ့။ စောဒနာသာရဏာဒိဝသေန၊ စောဒနာ,သာရဏ အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ သောဓေတွာ၊ သုတ်သင်၍။ သံဝါသကရဏံ၊ ထ (နိ-၂၁၃) ပေါင်းဖေါ်ခြင်းကို ပြုခြင်းသည်။ သာဝကာနညေဝ၊ သာဝကတို့၏သာလျှင်။ ဘာရော၊ ဝန်တည်း။ ဗုဒ္ဓါ ပန၊ ဘုရားရှင်တို့သည်ကား။ သိက္ခာပဒါနိ၊ သိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ ပညပေတွာ၊ ပညတ်၍။ ဥပေါသထာဒိကရဏဝိဓာနံ၊ ဥပုသ်ပြုခြင်းစသော အစီအရင်ကို။ သိက္ခာပေတွာ၊ သင်စေ၍။ ဝိဿဇ္ဇေန္တိ၊ လွှတ်ကုန်၏။ စောဒနာသာဏာဒီနိ၊ စောဒနာ, သာရဏအစရှိသည်တို့ကို။ န ကရောန္တိ၊ မပြုကုန်။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အသုဒ္ဓါယ၊ မစင်ကြယ်သော။ ပရိသာယ၊ ပရိသတ်၌။ ပါတိမောက္ခံ၊ ပါတိမောက်ကို။ အနုဒ္ဒိသိတွာ၊ မပြမူ၍။ သကလရတ္တိံ၊ အလုံးစုံသော ညဉ့်ပတ်လုံး။ တုဏှီဘူတော၊ ဆိတ်ဆိတ်ဖြစ်၍။ နသီဒိ၊ ထိုင်တော်မူ၏။ ဘိက္ခူစ၊ ရဟန်းတို့သည်လည်း။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အဓိပ္ပါယံ၊ အလိုကို။ ဉတွာ၊ သိ၍။ အသုဒ္ဓပုဂ္ဂလံ၊ မစင်သော ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ဗဟိ၊ အပသို့။ နီဟရိံသု၊ ထုတ်ကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သာဝကာနမ္ပိ၊ တပည့်တို့အားလည်း။ အသုဒ္ဓါယ၊ မစင်ကြယ်သော။ ပရိသာယ၊ ပရိသတ်၌။ ဉတွာ၊ သိလျက်။ ဥပေါသထာဒိသံဃကမ္မကရဏံ၊ ဥပုသ်အစရှိသော သံဃကံကို ပြုခြင်းသည်။ ဗြဟ္မစရိယန္တရာယကရဏံ၊ ဗြဟ္မစရိယန္တရာယ်ပြုခြင်းကို။ ဝိနာ၊ ကြည့်၍။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
သမ္မုခသာစကာနန္တိ၊ သမ္မုခသာစကာနံ-ဟူသည်ကား။ ဗုဒ္ဓါနံ၊ ဘုရားရှင်တို့၏။ သမ္မုခေ၊ မျက်မှောက်၌။ ဓရမာနကာလေ၊ ထင်ရှားရှိသောအခါ၌။ ပဗ္ဗဇိတာနံ၊ ရဟန်းပြုကုန်သော။ သဗ္ဗန္တိမာနံ၊ အလုံးစုံတို့၏ နောက်ဖြစ်ကုန်သော။ သာဝကာနံ၊ တပည့်တို့၏။ ဥဠာရာတိသယဇောတနတ္ထံ၊ အလွန်အကဲအားဖြင့် မြတ်သည်ကို ပြခြင်းငှာ။ “ဥဠာရုဠာရဘောဂါဒိကုလဝသေန ဝါ”တိ၊ ဥဠာရုဠာရဘောဂါဒိကုလဝသေန ဝါဟူ၍။ ပုန၊ တဖန်။ ဥဠာရသဒ္ဒဂ္ဂဟဏံ၊ ဥဠာရသဒ္ဒါကို ယူခြင်းကို။ ကတံ၊ ၏။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ဥဠာရမဇ္ဈတ္တ အနုဠာရာဒီနံ၊ သင့်မြတ်သည်, မမြတ်သည်စသည်တို့ကို။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ တေ ပစ္ဆိမာ သဝကာ၊ ထို နောက်တပည့်သားတို့သည်။ အန္တရဓာပေသုံ၊ ကွယ်စေကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။
သိက္ခာပဒေ၊ သိက္ခာပုဒ်ကို။ အပညတ္တေပိ၊ မပညတ်သော်လည်း။ သာဝကာ၊ တပည့်တို့သည်။ သမာနဇာတိအာဒိတာ၊ ဇာတ်အစရှိသည် တူကုန်သည်။ ယဒိ သိယုံ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ကုန်ငြားအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ဖြစ်လတ်သော်။ အတ္တနော အတ္တနော၊ မိမိ မိမိ၏။ ကုလာဂတဂန္ထံ ဝိယ၊ အမျိုးအားဖြင့်လာသော ကျမ်းဂန်ကဲ့သို့။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဝစနံ၊ စကားကို။ န နာသေယျုံ၊ မဖျက်ဆီးကုန်ရာ။ ယသ္မာ ပန၊ အကြင့်ကြောင့်ကား။ သိက္မာပဒဉ္စ၊ ကိုလည်း။ န ပညတ္တံ၊ မပညတ်အပ်။ ဣမေ စဘိက္ခူ၊ ဤရဟန်းတို့သည်လည်း။ သမာနဇာတိအာဒိကာ၊ တူသော ဇာတ်အစရှိသည် ရှိကုန်သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိနာ (နိ-၂၁၄) သေသုံ၊ ဖျက်ဆီးကုန်၏။ ဣတိ ဣမံ အတ္ထံ၊ ဤအနက်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ယသ္မာ။ ပ။ ဝိဟေဌေန္တာ”တိအာဒိ၊ ကို။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ စိရဋ္ဌိတိကဝါရေပန၊ စိရဋ္ဌိတိကဝါရ၌ကား။ သာဝကာနံ၊ တပည့်တို့၏။ နာနာဇစ္စာဒိဘာဝေ၊ အထူးထူးသော ဇာတ်စသည်ရှိသော အဖြစ်သည်။ သမာနေပိ၊ ဖြစ်သော်လည်း။ သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ၊ သိက္ခာပုဒ်ပညတ်ခြင်း၏။ ပရိပုဏ္ဏတာယ၊ ပြည့်စုံသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သာသနဿ၊ သာသနာတော်၏။ စိရပ္ပဝတ္တိ၊ ကြာမြင့်စွာဖြစ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ၊ သိက္ခာပုဒ်ပညတ်ခြင်းကြောင့်။ သာသနဿ၊ သာသနာတော်၏။ စိရပ္ပဝတ္တိ၊ ကြာမြင့်စွာ တည်ခြင်းသည်။ ယဒိ သိယာ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ဖြစ်လတ်သော်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်။ သဗ္ဗေပိ ဗုဒ္ဓါ၊ ခပ်သိမ်းသော ဘုရားရှင်တို့သည်လည်း။ သိက္ခာပဒါနိ၊ သိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ န ပညပေန္တိ၊ မပညတ်ကုန်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ စောဒနာ၊ စောဒံနာခြင်းတည်း။ [စာမျက်နှာ-၉၄] ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ သာသနဿ၊ သာသာနာတော်၏။ စိရပ္ပဝတ္တိယာ၊ ကြာမြင့်စွာ တည်ခြင်း၏။ ဟေတု၊ အကြောင်းကား။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ သိက္ခာပဒပညတ္တိယေဝ၊ သိက္ခပုဒ် ပညတ်ခြင်းသည်သာလျှင်။ န၊ မဟုတ်။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ ဓမ္မဝိနယံ၊ တရားဝိနည်းကို။ ဂ ဟေတွာ၊ ယူ၍။ သာဝကေဟိ၊ တပည့်တို့သည်။ ဝိနေတဗ္ဗပုဂ္ဂလာနံ၊ ဆုံးမအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ သမ္ဘဝေ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ ဗုဒ္ဓါ၊ ဘုရားရှင်တို့သည်။ သိက္ခာပဒံ၊ သိက္ခပုဒ်ကို။ ပညပေန္တိ၊ ပညတ်ကုန်၏။ အသတိ၊ ကျွတ်လတ္တံ့သော ဝေနေယျ မရှိသည်ရှိသော်။ န ပညပေန္တိ၊ မပညတ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရိပုဏ္ဏာ၊ ပြည့်စုံသော။ ပညတ္တိယေဝ၊ ဝိနည်းပညတ်ကိုလျှင်။ ဝေနေယျသမ္ဘဝဿာပိ၊ ဝေနေယျ ရှိခြင်းကိုလည်း။ သူစနတော၊ ပြတတ်သောကြောင့်။ သာသနဿ၊ သာသနာတော်၏။ စိရပ္ပဝတ္တိယာ၊ ကြာမြင့်စွာ တည်ခြင်း၏။ ဟေတု၊ အကြောင်းဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ သဟဿံ ဘိက္ခုသံဃံ။ ပ။ ဩဝဒတီတိ ဧတ္ထ၊ ဟူသောဝါကျ၌။ သဟဿသင်္ချာ ပရိစ္ဆိန္နော၊ အထောင်အရေအတွက်ဖြင့် ပိုင်းခြားအပ်သော။ သံဃော၊ သံဃာသည်။ သဟေဿာ၊ သဟဿမည်၏။ ကေသု ဝိယ၊ အဘယ်ပါဌ်တို့၌ကဲ့သို့နည်း။ “သဟဿိလောကဓာတူ”တိအာဒီသု ဝိယ၊ သဟဿိလောကဓာတူအစရှိသည်တို့၌ကဲ့သို့တည်း။ သဟဿံ၊ တထောင်သော။ တံ ဘိက္ခုသံဃံ၊ ထိုရဟန်းသံဃာကို။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယှဉ်စေခြင်းတည်း။ သဟဿသဒ္ဒဿ၊ သဟဿသဒ္ဒါ၏။ ဧကဝစနန္တကာယ၊ ဧကဝုစ် အဆုံးရှိသည်၏အပြစ်ကြောင့်။ “ဘိက္ခုသဟဿဿာ”တိ၊ ဘိက္ခုသဟဿဿ ဟူ၍။ ဝတွာ၊ ဆိုပြီး၍။ အဝယဝါပေက္ခယ၊ အစိတ်ကို ငဲ့သဖြင့်။ “ဩဝဒိယမာနာန”န္တိ၊ ဩဝဒိယမာနာနံဟူ၍။ (နိ-၂၁၅) ဗဟုဝစနနိဒ္ဒေသော၊ ဗဟုဝုစ်ဖြင့် ညွန်းခြင်းကို။ ကတော၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။
အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တာနိ ဝိမုစ္စိံသူတိ ဧတ္ထ၊ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တာနိ ဝိမုစ္စိံသု-ဟူသော ဝါကျ၌။ အာသဝေဟီတိ၊ အာသဝေဟိ-ဟူသောပုဒ်သည်။ ကတ္တုအတ္ထေ၊ ကတ္တားအနက်၌။ ကရဏဝစနံ၊ တတိယာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ စိတ္တာနီတိ၊ စိတ္တာနိ-ဟူသောပုဒ်သည်။ ပစ္စတ္တ ဗဟုဝစနံ၊ ပဌမာဗဟုဝုစ်ဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဝိမုစ္စိံ သူတိ၊ ဝိမုစ္စိံ သု-ဟူသောပုဒ်သည်။ ကမ္မသာဓနံ၊ ကမ္မသာဓနပုဒ်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ကတ္တုဘူတေဟိ၊ ကတ္တားဖြစ်ကုန်သော။ အာသဝေဟိ၊ အာသဝေါတို့သည်။ အနုပါဒါယ အာရမ္မဏကရဏဝသေန အဂ္ဂဟေတွာ၊ အာရုံပြုသည်၏ အစွမ်းဖြင့် မယူမူ၍။ စိတ္တာနိ၊ စိတ်တို့ကို။ ဝိမောစိတာနိ၊ လွတ်စေအပ်ကုန်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤဝါကျ၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “တေသံ ဟိ စိတ္တာနီ”တိအာဒိ၊ တေသံ ဟိ စိတ္တာနအစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ယေဟိအာသဝေဟီတိ ဧတ္တာပိ၊ ယေဟိအာသဝေဟိ-ဟူသောပုဒ်၌လည်း။ ကတ္တုအတ္ထေ ဧဝ၊ ကတ္တားအနက်၌သာလျှင်။ ကရဏဝစနံ၊ တတိယာဝိဘတ်တည်း။ ဝိမုစ္စိံ သူတိ၊ ဝိမုစ္စိံ သု-ဟူသည်ကား။ ကမ္မသာဓနံ၊ ကမ္မသာဓနတည်း။ တေတိ၊ တေ-ဟူသည်ကား။ အာသဝေါ၊ အာသာတို့သည်။ တာနီတိ၊ တာနိ-ဟူကား။ စိတ္တာနိ၊ စိတ်တို့ကို။ ဧတံ၊ ဤ တာနိ-ဟူသောပုဒ်သည်။ ဥပယောဂဗဟုဝစနံ၊ ဒုတိယာဗဟုဝုစ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဝိမုစ္စိံသူတိ၊ ဝိမုစ္စိံသု-ဟူသည်ကား။ ကတ္တုသာဓနံ၊ ကတ္တားဖြင့်ပြီးသော ပုဒ်တည်း။ ဝိမောစေသုံ၊ လွတ်ကုန်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အဂ္ဂဟေတွာ ဝိမုစ္စိံ သူတိ၊ အဂ္ဂဟေတွာ ဝိမုစ္စိံ သု-ဟူသည်ကား။ အာရမ္မဏဝသေန၊ အာရုံ၏အစွမ်းဖြင့်။ တာနိ စိတ္တာနိ၊ ထိုစိတ်တို့ကို။ အဂ္ဂဟေတွာ၊ မယူမူ၍။ အာသဝါ၊ အာသဝတို့သည်။ တေဟိ စိတ္တေဟိ၊ ထိုစိတ်တို့မှ။ မုတ္တဝန္တော၊ လွတ်ကုန်သည်။ အဟေသုံ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အာသဝေဟီတိ၊ အာသဝေဟိ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ နိဿက္ကဝစနံ၊ အပါဒါန် ဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဝိမုစ္စိံသူတိ၊ ဝိမုစ္စိံသု-ဟူသည်ကား။ ကတ္တုသာဓနံ၊ ကတ္တားဖြင့်ပြီးသော ပုဒ်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ကဉ္စိ သင်္ခတဓမ္မံ၊ တစုံတခုသော သင်္ခတတရားကို။ တဏှာဒိဝသေန၊ တဏှာအစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ အနုပါဒိယိတွာ၊ မစွဲလမ်းမူ၍။ စိတ္တာနိ၊ စိတ်တို့သည်။ ဝိမုတ္တဝန္တာနိ၊ လွတ်ကုန်သည်။ အဟေသုံ၊ ဖြစ်ကုန်ပြီ။ ဣတိအတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ပုရိမဝစနာပေက္ခန္တိ၊ ပုရိမဝစနာပေက္ခံ-ဟူသည်ကား။ “အညတရသ္မိံ ဘိံသနကေ ဝနသဏ္ဍေ”တိ၊ အညတရသ္မိံ ဘိံသနကေ ဝနသဏ္ဍေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တဝစနဿ၊ ဆိုအပ်သောစကားကို။ အပေက္ခနံ၊ ငဲ့သောပုဒ်တည်း။ တသ္မိံ ပုရိမဝစနေ၊ ထိုရှေးစကား၌။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အပေက္ခနံ၊ ငဲ့ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိအတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ယံ ဝုတ္တ”န္တိ အာဒိ၊ ယံ ဝုတ္တံ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဘိံ သနဿ ဘယဿ၊ ကြောက်ခြင်းကို။ ကတံ ကရဏံ ကိရိယာ၊ ပြုခြင်းတည်း။ ဘိံ သနကတံ၊ ကြောက်ခြင်းကိုပြုခြင်း။ တသ္မိံ ဘိံ သနကိရိယာယ၊ ထိုကြောက်မက်ဖွယ် ပြုခြင်း၌။ ဣတိ အတ္ထေံ၊ ဤသို့သောအနက်ကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ဘိံ သနကိရိယာယာ”တိ၊ ဘိံ သနကိရိယာယာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဘိံ သယတိ၊ ကြောက်စေတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဘိံ သနော၊ မည်၏။ သောယေဝ၊ ထိုဘိံသနပင်လျှင်။ ဘိံ သနကော၊ ဘိံ သနကမည်၏။ တဿ၊ ထိုကြောက်မက်ဖွယ်၏။ ဘာဝေါ၊ အဖြစ်တည်း။ “ဘိံ သနကတ္တံ၊ ကြောက်မက်ဖွယ်၏ အဖြစ်။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္ထဗ္ဗေ၊ တ-ဒွေးဘော်နှင့် ဆိုအပ်သည်ဖြစ်လျက်။ တကာရဿ၊ တ-အက္ခရာ၏။ လောပံ၊ ကျေခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပကာရန္တရေန၊ တပါးသော အပြားအားဖြင့်။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “အထ ဝါ”တိ အာဒိ၊ အထ ဝါ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဗဟုတရာနံ ဝါ သတ္တာနန္တိ၊ ဗဟုတရာနံ ဝါ သတ္တာနံ-ဟူသောပုဒ်သည်။ “ယေဘုယျေနာ”တိ ပဒဿ၊ ယေဘုယျေန-ဟူသော ပုဒ်၏။ အတ္ထဒဿနံ၊ အနက်ကိုပြကြောင်းတည်း။ တေန၊ ထို ဗဟုတရာနံ ဝါ သတ္တာနံ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ “ယော ကောစီ”တိ ပဒဿာပိ၊ ယော ကောစိ-ဟူသောပုဒ်၏လည်း။ ယော [စာမျက်နှာ-၉၅] ယော၊ အကြင် အကြင် သူသည်။ ပဝိသတိ၊ ဝင်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိစ္ဆာဝသေန၊ ဝိစ္ဆာ၏ အစွမ်းဖြစ်သော။ နာနတ္ထေန၊ ထူးသော အနက်ဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ယော ယော၊ အကြင်အကြင် သူသည်။ ပဝိသတိ၊ ဝင်၏။ တေသု၊ ထို ဝင်သော သူတို့တွင်။ ဗဟုတရာနံ၊ များစွာသော သူတို့အား။ ဣတိ အတ္ထသမ္ဘဝတော၊ ဤသို့သောအနက် ဖြစ်သင့်သောကြောင့်တည်း။
နိဂမနန္တိ၊ နိဂမနံ-ဟူသည်ကား။ ပကတေ၊ အပြားအားဖြင့် ပြုအပ်သော။ အတ္ထေ၊ အနက်၌။ ယထာဝုတ္တဿ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော။ အတ္ထဿ၊ အနက်ကို။ ဥပသံဟာရော၊ အနီးသို့ ဆောင်ခြင်းတည်း။ အယံ ဟိ၊ ဤဆိုလတ္တံ့သည်ကား။ နိဂမနက္ကမော၊ နိဂုံးအစဉ်တည်း။ သာရိပုတ္တ၊ သာရိပုတ္တရာ။ ဝိပဿိအာဒီနံ၊ ဝိပဿီအစရှိကုန်သော။ ဝိဏ္ဏံ ဗုဒ္ဓါနံ၊ ဘုရားသုံးဆူတို့၏။ (ကိလာသုတာနှင့်-စပ်။) အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပရိနိဗ္ဗာနတော၊ ပရိနိဗ္ဗာန်စံသည်မှ။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ပရိယတ္တိဝသေန၊ ပရိယတ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝိနေတဗ္ဗာနံ၊ ဆုံးမအပ်သော။ ပုဂ္ဂလာနံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ အဘာဝေန၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ တေသံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ဝိတ္ထာရတော၊ အကျယ်အားဖြင့်။ သိက္ခာပဒပညတ္တိယံ၊ သိက္ခာပုဒ်ကို ပညတ်ခြင်း၌။ ယာ ကိလာသုတာ အပ္ပေါဿုက္ကတာ၊ အကြင် ကြောင့်ကြမဲ့အဖြစ်သည်လည်း (နိ-၂၁၇) ကောင်း။ ဥပနိဿယသမ္ပန္နနံ၊ ဥပနိဿယနှင့် ပြည့်စုံကုန်သော။ ဝေနေယျာနံ၊ ဝေနေယျတို့၏။ စေတော၊ စိတ်ကို။ စေတသာ၊ ကိုယ်တော်၏ စိတ်ဖြင့်။ ပရိစ္စ၊ ပိုင်းခြား၍။ ဘိံသနကဝနသဏ္ဍေပိ၊ အလွန်ကြောက်ဖွယ်သော တောအုပ်သို့လည်း။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဩဝဒန္တာနံ၊ ဆုံးမကုန်သော။ တေသံ၊ ထိုဘုရားရှင်တို့၏။ မဂ္ဂဖလုပ္ပါဒနသမတ္ထာယ၊ မဂ်ဖိုလ်ကို ဖြစ်စေခြင်းငှာ စွမ်းနိုင်သော။ ဓမ္မဒေသနာယ ဧဝ၊ ဓမ္မဒေသနာ၌သာလျှင်။ ယာ အကိလာသုတာ သဥဿာဟတာ၊ အကြင်အားထုတ်ခြင်းရှိသော အဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝိတ္ထာရတော၊ အကျယ်အားဖြင့်။ ဓမ္မဝိနယဒေသနာယ၊ သုတ် အဘိဓမ္မာ, ဝိနည်းကို ဟောခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ သာရိပုတ္တ၊ သာရိပုတ္တရာ။ ယေန၊ အကြင်အကြောင်းအထောက်အပံ့ကြောင့်။ ဝိပဿီအာဒီနံ၊ ဝိပဿီ အစရှိကုန်သော။ တိဏ္ဏံ၊ သုံးပါးကုန်သော ဘုရားရှင်တို့၏။ ဗြဟ္မစရိယံ၊ သာသနာတော်သည်။ စိရဋ္ဌိတိကံ၊ ကြာမြင့်စွာတည်သည်။ န အဟောတိ၊ မဖြစ်။ သော ဟေတု၊ ထိုအကြောင်းကား။ အယံခေါ၊ ဤ သည်လျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤကား နိဂုံးအစဉ်တည်း။ ပုရိသယုဂဝသေနာတိ၊ ပုရိသယုဂဝသေန-ဟူသည်ကား။ ပရိသာနံ၊ ယောကျ်ားတို့၏။ ယုဂံ ပဝတ္တိကာလော၊ ဖြစ်ရာ ကာလတည်း။ တဿ၊ ထိုဖြစ်ရာကာလ၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ပုရိသဝသေန၊ ယောကျ်ားအစွမ်းဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ သဗ္ပပစ္ဆိမကောတိ၊ သဗ္ပပစ္ဆိမကေါ-ဟူသည်ကား။ ပရိနိဗ္ဗနဒိဝသေ၊ ပရိဗ္ဗာန်စံသော နေ့၌။ ပဗ္ဗဇိတော၊ ရှင်ပြုသော။ သုဘဒ္ဒသဒိသော၊ သုဘဒ်ကဲ့သို့သော သူတည်း။ သတသဟဿံ သဋ္ဌိမတ္တာနိ စ ဝဿသဟဿာနီတိ၊ သတသဟဿံ သဋ္ဌိမတ္တာနိ စ ဝဿသဟဿာနိ-ဟူသည်ကား။ ဣဒံ၊ ဟူသော စကားကို။ ဘဂဝတော၊ ဝိပဿီဘုရား၏။ ဇာတိတော၊ ဖွားတော်မူသော အခါမှ။ ပဋ္ဌာယ ပန၊ စ၍ကား။ ဂဏိယမာနံ၊ ရေတွက်အပ်သည်ရှိသော်။ ဦနံ၊ ယုတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ဒွေယေဝါတိ၊ ဒွေယေဝါဝ-ဟူသည်ကား။ ဘဂဝတိ၊ ဘုရားရှင်သည်။ ဓရမာနေ၊ သက်တော်ထင်ရှားရှိစဉ်။ ဧကံ၊ တဆက်လည်းကောင်း။ ပရိနိဗ္ဗုတေ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်စံသည်ရှိသော်။ ဧကံ၊ တဆက်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒွေ ဧဝ ပုရိသယုဂါနိ၊ ယောကျ်ား နှစ်ဆက်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။
၂၀-၁။ အသမ္ဘုဏန္တေနာတိ၊ အသမ္ဘုဏန္တေန-ဟူသည်ကား။ အပါပုဏန္တေန၊ မရောက်သဖြင့်။ ကော အနုသနွီတိ၊ ကော အနုသန္ဓိ-ဟူသည်ကား။ ပုရိမကထာယ၊ ရှေ့စကားနှင့်။ ဣမဿ၊ ဤနောက်စကား၏။ သမ္ဗန္ဓော၊ အစပ်ကား။ ကော၊ အဘယ်နည်း။ ဣတိအတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ယံ ဝုတ္တန္တိ၊ ယံ ဝုတ္တတံ-ဟူသည်ကား။ ယံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်ပညတ်ခြင်းကို။ ယာစိတံ၊ တောင်းပန်အပ်ပြီ။ ဣတိ အတ္ထေ၊ ဤကားအနက်။ ယေသူတိ၊ ယေသု-ဟူသည်ကား။ ဝီတိက္ကမဓမ္မေသု၊ လွန်ကျူးသောတရားတို့၌။ နေသန္တိ၊ နေသ-ဟူသည်ကား။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာဒိအာသဝါနံ၊ မျက်မှောက်ဖြစ်သောဘေးရန်အစရှိသည်တို့၏။ တေတိ၊ တေ-ဟူသည်ကား။ ဝိတိက္ကမဓမ္မာ၊ လွန်ကျူးသော တရားတို့သည်။ ဉာတိယေဝ၊ အမျိုးသာလျှင်။ ပိတာမဟပိတုပုတ္တာဒိဝသေန၊ အဘိုး, အဘွား, သားအစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိဝဋ္ဋနတော၊ လည်တတ်သောကြောင့်။ ပရိဝဋ္ဋော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ လည်တတ်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဉာတိပရိဝဋ္ဋော၊ ဉာတိပရိဝဋ္ဋေမည်၏။ လောကာမိသဘူတန္တိ၊ လောကာမိသဘူတံ-ဟူသည်ကား။ လောကပရိယာပန္နံ၊ လောက၌အကျုံးဝင်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ကိလေသေဟိ၊ ကိလေသာတို့ဖြင့်။ အာမသိတဗ္ဗတော၊ သုံးသပ်အပ်သောကြောင့်။ လောကာမိသဘူတံ၊ လောကာမိသ ဖြစ်၍ဖြစ်၏။ ပဗ္ဗဇ္ဇာသင်္ခေပေနေဝါတိ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇာသင်္ခေပေနေဝ-ဟူသည်ကား။ ဒသသိက္ခာပဒဒါနာဒိပဗ္ဗဇ္ဇာမုခေန၊ ဆယ်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်ကို ပေးခြင်းအစရှိသော ရှင်ပြုခြင်းဟူသော အကြောင်းဖြင့်။ ဧတန္တိ၊ ဧတံ-ဟူသည်ကား။ မေထနာဒီနံ၊ မေထုန်အစရှိသည်တို့ကို။ အကရဏံ၊ မပြုခြင်းသည်။ ထာမန္တိ၊ ထာမံ-ဟူသည်ကား။ သိက္ခာပဒပညာပနသာမတ္ထိယံ၊ သိက္ခာပုဒ် ပညတ်ခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်သော အဖြစ်ကို။ သဉ္ဆဝိန္တိ၊ သဉ္ဆဝိံ-ဟူသည်ကား။ သုက္ကစ္ဆဝိံ၊ ဖြူသောအရေရှိသည်ကို။ ပကတိစ္ဆဝိံ၊ ပြကတေသော အရေရှိသည်ကို။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သုန္ဒရစ္ဆဝိံ၊ ကောင်းသော အရေရှိသည်ကို။ သေသန္တိ၊ သေသံ ဟူသည်ကား။ သေသံ၊ ကြွင်းသော။ ပဒယောဇနဒဿနံ၊ ပုဒ်ယောဇနာကို ပြခြင်းသည်။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ အတ္ထယောဇနံ၊ အနက်ယောဇနာကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “အယံ ဝါ ဟေတ္ထာ”တိအာဒိ၊ အယံ ဝါ ဟေတ္ထာ အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုအယံဝါ၊ စသောပုဒ်၌။ ဝါသဒ္ဒေါ၊ ဝါသဒ္ဒါသည်။ အဝဓာရဏေ၊ အဝဓာရဏအနက်၌။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိသဒ္ဒေါ၊ ဟိသဒ္ဒါသည်။ ပသိဒ္ဓိယံ၊ ပြီးခြင်း အနက်၌။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အယမေဝ၊ ဤသည်လျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤဝါကျ၌။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အထ သတ္တာတိ ပဒဿ၊ အထ သတ္တာဟူသော ပုဒ်၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ “တဒါ သတ္ထာ”တိ၊ တဒါ သတ္ထာဟူ၍။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ရောပေတွာတိ၊ ရောပေတွာ-ဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၉၆] ဖာလိတဋ္ဌာနေ၊ ခွဲရာအရပ်၌။ နိန္နံ၊ နိမ့်သော။ မံသံ၊ အသားကို။ သမံ၊ အညီအညွတ်။ ဝဍ္ဎေတွာ၊ ပွားစေ၍။ သကေ အာစရိယကေတိ၊ သကေ အာစရိယကေ-ဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အာစရိယဘာဝေ၊ ဆရာအဖြစ်၌။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အာစရိယကမ္မေ၊ ဆရာအမှု၌။
ဝိပုလဘာဝေနာတိ၊ ဝိပုလဘာဝေန-ဟူသည်ကား။ ဗဟုဘာဝေန၊ များသော အဖြစ်ဖြင့်။ အယောနိသော ဥမ္မုဇ္ဇမာနာတိ၊ အယောနိသော ဥမ္မုဇ္ဇမာနာ-ဟူသည်ကား။ အနုပါယေန၊ အကြောင်းမဟုတ်သောအားဖြင့်။ အဘိနိဝိသမာနာ၊ နှလုံးသွင်းကုန်သည်ဖြစ်၍။ ဝိပရီတတော၊ ဖောက်ပြန်သောအားဖြင့်။ ဇာနမာနာ၊ သိကုန်သည်ဖြစ်၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ရသေန ရသံ သံသန္ဒိတွာတိ၊ ရသေန ရသံ သံသန္ဒိတွာ-ဟူသည်ကား။ အနဝဇ္ဇသဘာဝေန၊ အပြစ်ကင်းသော (နိ-၂၁၉) သဘောဖြင့်။ သာဝဇ္ဇသဘာဝံ၊ အပြစ်ရှိသော သဘောကို။ သမ္မိဿေတွာ၊ ရော၍။ ဥဒ္ဓမ္မံ ဥဗ္ဗိနယန္တိ၊ ဥဒ္ဓမ္မံ ဥဗ္ဗိနယံ-ဟူသည်ကား။ ဥဂ္ဂတဓမ္မံ၊ ဓမ္မထက် လွန်သည်ကိုလည်းကောင်း။ ဥဂ္ဂတိဝိနယဉ္စ၊ ဝိနည်းထက် လွန်သည်ကိုလည်းကောင်း။ ကတွာ၊ ပြု၍။ (ထည့်)။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့် ပြုသည်ရှိသော်။ ဓမ္မော စ၊ တရားသည်လည်းကောင်း။ ဝိနယော စ၊ ဝိနည်းကိုလည်းကောင်း။ ဝိနဿိဿတိ၊ ပျောက်လတ္တံ့။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ဣမသ္မိံ အတ္ထေတိ၊ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ-ဟူသည်ကား။ ဣမသ္မိံ သံဃာဓိကာရေ၊ ဤ သံဃာအရာ၌။ ပဘဿရောတိ၊ ပဘဿရော-ဟူသည်ကား။ ပဘာသနသီလော၊ ထွန်းပလေ့ရှိ၏။ ဧဝံ နာမော ဧဝံဂေါတ္တောတိ၊ ဧဝံ နာမော ဧဝံဂေါတ္တော-ဟူသည်ကား။ ယော အယံ၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ သောတပန္နောတိ နာမဂေါတ္တေန၊ သောတာပန်ဟူသော အမည်အနွယ်ဖြင့်။ သမန္နာဂတော၊ ပြည့်စုံ၏။ အယံ၊ ဤပုဂ္ဂိုလ်ကို။ သောတာပန္နောတိ၊ သောတာပန်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပကတေန၊ ဝေးသော ပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ အဝိနိပါတဓမ္ပောတိ ဧတ္ထ၊ အဝိနိပါတဓမ္မော-ဟူသောပုဒ်၌။ ဓမ္မသဒ္ဒေါ၊ ဓမ္မသဒ္ဒါသည်။ သဘာဝဝါစီ၊ သဘောကိုဟော၏။ သော စ၊ ထို သဘောဟူသည်လည်း။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ အပါယေသု၊ အပါယ်တို့၌။ ခိပနကော၊ ပစ်ချတတ်သော။ ဒိဋ္ဌိအာဒိဒကုသလဓမ္မော ဧဝ၊ ဒိဋ္ဌိအစရှိသော အကုသိုလ်တရားလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ယေ ဓမ္မာ”တိ အာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ သဘာဝဝသေနေဝ၊ သဘော၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “ဝိနိပတနံ ဝါ”တိ အာဒိ၊ ဝိနိပတနံ ဝါ အစရှိသောစကားဆိုအပ်၏။ နိယတောတိ၊ နိယတော-ဟူသည်ကား။ သတ္တဘဝန္တရေ၊ ခုနစ်ဘဝအတွင်း၌။ နိယတက္ခန္ဓပရိနိဗ္ဗာနော၊ မြဲသော ခန္ဓာငြိမ်းခြင်းရှိ၏။ တဿ၊ ထိုမြဲခြင်း၏။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ “သမ္ဗောဓိပရာယဏော”တိ၊ သမ္ဗောဓိပရာယဏော-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
၂၂။ အနုဓမ္မာတာတိ၊ အနုဓမ္မာတာ-ဟူသည်ကား။ လောကုတ္တရဓမ္မာနုဂတော၊ လောကုတ္တရာတရားသို့ အစဉ်လိုက်သော။ သဘာဝေါ၊ သဘောတည်း။ ပဝါရဏာသင်္ဂဟံဒတွာတိ၊ ပဝါရဏာသင်္ဂဟံဒတွာ-ဟူသည်ကား။ “အာဂါမိနိယာ၊ လာလတ္တံ့သော။ ပုဏ္ဏမိယာ၊ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့၌။ ပဝါရဿောမာ”တိ၊ ပဝါရဏာ ပြုကုန်အံ့ဟု။ အနုမတိဒါနဝသေန၊ အလိုကိုပေးသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒတွာ၊ ပေး၍။ ပဝါရဏံ၊ ပဝါရဏာကို။ ဥက္ကဍ္ဎေတွာ၊ ငင်၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဧတေန၊ ဤပဝါရဏာသင်္ဂဟံ ဒတွာ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ကေနစိ ပစ္စယေန၊ တစုံတခုသောအကြောင်းကြောင့်။ ပဝါရဏုက္ကဍ္ဎနံ၊ ပဝါရဏာငင် ခြင်းကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်း (နိ-၂၂၀) ငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ သဒ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒီပိတံ၊ ပြအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မိဂသိရမာသဿ ပဌမဒိဝသေတိ၊ မိဂသိရမာသဿ ပဌမဒိဝသေ-ဟူသောစကားကို။ စန္ဒမာသဝသေန၊ လ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အပရကတ္တိကပုဏ္ဏမိယာ၊ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်၏။ အနန္တရေ၊ အခြားမဲ့သောဖြစ်သော။ ပါဋိပဒဒိသေ၊ အထွက်တရက်နေ့၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဖုဿမာသဿ ပဌမဒိဝသေတိ ဧတ္တာပိ၊ ဖုဿမာသဿ ပဌမဒိဝသေ-ဟူသောဤပုဒ်၌လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ ဣဒဉ္စ၊ ဤမာဂသိရမာသဿ ဖုဿမာသဿပဌမဒိဝသေ၊ ဟူသော စကားသည်လည်း။ နိဒဿမတ္တံ၊ နိဒဿနနည်းမျှသာတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်နည်း။ ဝေနေယျာနံ၊ ဝေနေယျတို့၏။ အပရိပါကံ၊ ပညာမရင့်သေးသည်ကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ဖုဿမာသတော၊ ပြာသိုလမှ။ ပရဉ္စ၊ နောက်၌လည်း။ ဧကဒွိတိစတုမာသမ္ပိ၊ တစ်လ, နှစ်လ, သုံးလ, လေးလသည်လည်း။ တတ္ထေဝ၊ ထိုဝါဆိုရာ အရပ်၌သာလျှင်။ ဝသိတွာ၊ နေ၍။ သေသမာသေဟိ၊ ကြွင်းသောလတို့ဖြင့်လည်း။ စာရိကာယ၊ ဒေသစာရီကို။ ပရိယောသာပနတော၊ ပြီးဆုံးစေသောကြောင့်တည်း။ ဒဿသဟဿစက္ကဝါဋ္ဌေတိ ဣဒံ၊ ဒဿသဟဿစက္ကဝါဋ္ဌေ-ဟူသော ဤစကားကို။ ဒေဝဗြဟ္မာနံ၊ နတ်ဗြဟ္မာတို့၏။ ဝသေန၊ အစွယ်ဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ မနုဿာပန၊ လူတို့သည်ကား။ ဣမသ္မိံယေဝ စက္ကဝါဠေ၊ ဤစကြဝဠာ၌သာလျှင်။ ဗောဓနယျာ၊ ကျွတ်ထိုက်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတရစက္ကဝါဠေသု ပန၊ ဤမှတပါးသော စကြဝဠာတို့၌ကား။ မနုဿာနံ၊ လူတို့အား။ ဣမသ္မိံ စက္ကဝါဠေ၊ ဤစကြာဝဠာ၌။ ဥပ္ပတ္တိယာ၊ ဖြစ်ခြင်း၏။ ဆန္ဒုပ္ပါဒနတ္ထံ၊ အလိုဖြစ်စေခြင်းငှာ။ အနန္တမ္ပိစက္ကဝါဠံ၊ အဆုံးမရှိသော စကြာဝဠာကိုလည်း။ ဩလောကေတွာ၊ ကြည့်၍။ တဒနုဂုဏာနုသာသနီ ပါဋိဟာရိယံ၊ ထိုသူနှင့် လျော်စွာ ဆုံးမခြင်းဟူသော ပြာဋိဟာကို။ ကရောန္တိယေဝ၊ ပြုကုန်သလျှင်ကတည်း။
[စာမျက်နှာ-၉၇] အာယာမာတိ ဧတ္ထ၊ အာယာမ-ဟူသောပုဒ်၌။ အာသဒ္ဒေါ၊ အာသဒ္ဒေါ။ “အာဂစ္ဆာ”တိ ဣမိနာ၊ အာဂစ္ဆ-ဟူသောပုဒ်နှင့်။ သမာနတ္ထော၊ တူသောအနက်ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အာဂစ္ဆ ယာမာ”တိ၊ အာဂစ္ဆယာမ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဧဟိ၊ လာလော့။ ဂစ္ဆာမ၊ သွားကုန်အံ့။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ သုဝဏ္ဏရသပိဉ္ဇရာဟီတိ၊ သုဝဏ္ဏရသပိဉ္ဇရာဟိ-ဟူသည်ကား။ ဝိလီနသုဝဏ္ဏဇလံ ဝိယ၊ ကြည်လင်သော ရွှေရည်ကဲ့သို့။ ပိဉ္ဇရာဟိ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏာဟိ၊ ရွှေအဆင်းကဲ့သို့သော အဆင်းရှိကုန်သော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ နိမန္တိတမှာတိအာဒီသု၊ နိမန္တိတမှအစရှိသည်တို့၌။ “နိမန္တိတာ၊ ပင့်ဖိတ်အပ်သည်ဖြစ်၍။ ဝသံဝုတ္ထာ၊ ဝါဆိုကုန်သည်။ အမှာ၊ ဖြစ်ကုန်ပြီ။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “နိမန္တိတာ၊ ပင့်ဖိတ်အပ်သည်ဖြစ်၍။ ဝဿံဝုတ္ထာ၊ ဝါဆိုကုန်သည်။ အတ္ထ၊ ဖြစ်ကုန်ပြီ။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။
(နိ-၂၂၁) ယန္တိ၊ ယံ-ဟူသည်ကား။ ယံကိဉ္စိ၊ အလုံးစုံသော။ ဒေယျဓမ္မဇာတံ၊ လှူဖွယ်ဝတ္ထုအပေါင်းသည်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ နော နတ္ထီတိ၊ နော နတ္ထိ-ဟူသည်ကား။ အမှာကံ၊ ငါတို့အား။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ နတ္ထီတိ၊ နတ္ထိ-ဟူသောပုဒ်သည်။ နောတိ ဧတဿ၊ နောဟူသော ပုဒ်၏။ ဝိဝရဏံ၊ အဖွင့်တည်း။ ဧတ္တာတိ၊ ဧတ္တ-ဟူသည်ကား။ ဃရာဝါသေ၊ အိမ်ရာထောင်သော လူ၏ ဘောင်၌။ တန္တိ၊ တံ-ဟူသည်ကား။ တံ ကာရဏံ၊ ထိုအကြောင်းကို။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကစ္စံ၊ ကိစ္စကို။ ကုတောတိ၊ ကုတော-ဟူသည်ကား။ ကတရဟေတုတော၊ အဘယ်အကြောင်းမှ။ ယန္တိ၊ ယံ-ဟူသည်ကား။ ယေန ကာရဏေန၊ အကြင်အကြောင်းဖြင့်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကိစ္စေန၊ ကိစ္စဖြင့်။ ဒုတိယေ အတ္ထဝိကပ္ပေ၊ နှစ်ခုမြောက်သော အနက်ဝိကပ်၌။ ဣမသ္မိံ တေမာသဗ္ဘန္တရေတိ၊ ဣမသ္မိံ တေမာသဗ္ဘန္တရေ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ ဧတ္ထာတိ ဣမဿ၊ ဧတ္ထဟူသောပုဒ်၏။ ဝိဝရဏံ၊ အဖွင့်တည်း။ တန္တိ၊ တံ-ဟူသည်ကား။ တံ ဒေယျဓမ္မံ၊ ထိုလှူဖွယ်ဝတ္ထုသည်။
တတ္ထ စာတိ၊ တတ္ထ စ-ဟူသည်ကား။ ကုသလေ၊ ကုသိုလ်၌။ တိက္ခဝိသဒဘာဝါပါဒနေန၊ ထက်မြက်, သန့်ရှင်းသော အဖြစ်သို့ ရောက်စေသဖြင့်။ သမုတ္တေဇေတွာ၊ ထက်စေ၍။ ဝေဿတွာတိ၊ ဝေဿတွာ-ဟူသည်ကား။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ ဝါသနာ ဘာဂိယံ၊ ဝါသနာအဖို့ရှိသော။ ဓမ္မရတနဝဿံ၊ တရားတည်းဟူသော ရတနာမိုးကို။ ဩတာရေတွာ၊ ချ၍။ ယံ ဒိဝသန္တိ၊ ယံ ဒိဝသံ-ဟူသည်ကား။ ယသ္မိံ ဒိဝသေ၊ အကြင်နေ့၌။
၂၃။ ပတ္တုဏ္ဏပတ္တပဋေ စာတိ၊ ပတ္တုဏ္ဏပတ္တပဋေ စ-ဟူသည်ကား။ ပတ္တုဏ္ဏပဋေ၊ ပတ္တုဏ္ဏအကြင်နေ့တိုင်း၌ ဖြစ်သော ပုဆိုးတို့ကိုလည်းကောင်း။ စီနပဋေ စ၊ စိန့်တိုင်း၌ဖြစ်သော မုဆိုးတို့ကိုလည်းကောင်း။ တုမ္ဗနီတိ၊ တုမ္ဗနီ-ဟူသည်ကား။ စမ္မမယတေလဘာဇနာနိ၊ သားရေဖြင့်ပြီးသော ဆီအိုးတို့ကို။ အနုဗန္ဓိတွာတိ၊ အနုဗန္ဓိတွာ-ဟူသည်ကား။ အနုပဂမနံ၊ ပို့လိုက်သည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ အဘိရန္တသဒ္ဒေါ၊ အဘိရန္တသဒ္ဒါသည်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ အဘိရုစိပရိယာယော၊ အဘိရုစိပရိယာယ်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ယထာဇ္ဈာသယ”န္တိ အာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ သောရေယျာဒီနီတိ၊ သောရေယျာဒီနိ-ဟူသည်ကား။ မဟာမဏ္ဍလစာရိကာယ၊ ကျယ်သော အဝန်းဖြင့် ဒေသစာရီသွားခြင်း၏။ မဂ္ဂဘူတာနိ၊ ခရီးဖြစ်၍ဖြစ်ကုန်သော။ သောရေယျနဂရာဒီနိ၊ သောရေယျမြို့အစရှိသည်တို့သို့။ ပယာဂပတိဋ္ဌာနန္တိ၊ ပယာဂပတိဋ္ဌာနံ-ဟူသည်ကား။ ဂင်္ဂါယ၊ ဂင်္ဂါ၌။ ဧကဿ၊ တစ်ခုသော။ တိတ္ထဝိသေသဿာပိ၊ ဆိပ်အထူး၏ လည်းကောင်း။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ သမန္တပါသာဒိကာယာတိ၊ သမန္တပါသာဒိကာယ-ဟူသည်ကား။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်အားဖြင့်။ သဗ္ဗသော၊ ခပ်သိမ်းသောအားဖြင့်။ ပသာဒံ၊ ကြည်ညိုခြင်းကို။ ဇနေတိ၊ ဖြစ်စေတတ်၏။ ဣတိ၊ (နိ-၂၂၂) ထို့ကြောင့်။ သမန္တပါသာဒိကာ၊ သမန္တပါသာဒိကာ-မည်၏။ တဿာ၊ ထိုသမန္တပါသာဒိကာ အဋ္ဌကထာ၏။
ယေ ပကာရေ၊ အကြငအပြားတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “သမန္တတော”တိ၊ သမန္တတော-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တေ ပကာရေ၊ ထိုအပြားတို့ကို။ ဝိတ္ထာရတွာ၊ အကျယ်ချဲ့၍။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “တတြိဒ”န္တိ၊ တတြိဒံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထို တတြိဒံ-ဟူသောပါဌ်၌။ ယာ သံဝဏ္ဏေနာ၊ အကြင်အဋ္ဌကထာကို။ “သမန္တပါသာဒိကာ”တိ၊ သမန္တပါသာဒိကာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ တတြ တဿံ သမန္တပါသာဒိကာယံ၊ ထို သမန္တပါသာဒိကအဋ္ဌာကထာ၌။ သမန္တပါသာဒိကဘာဝေ၊ သမန္တပါသာဒိကမည်သော အဖြစ်၌။ ဣဒံ ဝက္ခမာနဂါထာဝစနံ၊ ဤဆိုလတ္တံ့သော ဂါထာစကားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယှဉ်စေခြင်းတည်း။ ဗာဟိရ နိဒိန, အဗ္ဘန္တရနိဒါန, သိက္ခာပဒနိဒါနာနံ၊ ဗာဟိရနိဒါန်း, အဗ္ဘန္တရ နိဒါန်း, သိက္ခာပုဒ် နိဒါန်းတို့၏။ ဝေသန၊ အစွမ်းဖြင့်။ နိဒါနပ္ပဘေဒဒီပနံ၊ နိဒါန်းအပြားကို ပြခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗ၊ သိအပ်၏။ “ထေရဝါဒပ္ပကာသနံ၊ ထေရဝါဝါဒကို ပြခြင်းကို။ ဝတ္ထုပ္ပဘေဒဒီပန”န္တိ၊ ဝတ္ထုအပြားကို ပြခြင်းဟူ၍။ ဝဒန္တိ၊ ဆိကုန်၏။ “သိက္ခာပဒနိဒါနန္တိ ပန၊ သိက္ခာပုဒ်နိဒါန်းဟူ၍ကား။ ဝေသာလီအာဒိ၊ ဝေသာလီအစရှိသော။ [စာမျက်နှာ-၉၈] သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ၊ သိက္ခာပုဒ်ပညတ်ခြင်း၏။ ကာရဏဘူတဒေသဝိသေသော၊ အကြောင်းဖြစ်၍ဖြစ်သော ဒေသအထူးကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထ၊ ဟူသည်ကား။ သမန္တပါသာဒိကာယ၊ သမန္တပါသာဒိကာ၌။ သမ္ပဿတံ၊ ကောင်းစွာ ရှုကုန်သော။ ဝိညူနံ၊ ပညာရှိတို့အား။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အယံ၊ ဤအဋ္ဌကထာသည်။ သမန္တပါသာဒိကာတွေဝ၊ သမန္တပါသာဒိကအမည်သာလျှင်။ ပဝတ္တာ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ပျဉ်စေအပ်၏။
အဗ္ဘန္တရနိဒါနကထာ၊ အဗ္ဘန္တရနိဒါနကထာသည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။သမန္တပါသာဒိကာယ၊ သမန္တပါသာဒိကအမည်ရှိသော။ ဝိနယဋ္ဌကထာယ၊ ဝိနည်းအဋ္ဌကထာ၏။ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ၊ ဝိမတိဝိနောဒနီဋီကာကျမ်း၌။ ဝေရဉ္ဇျကဏ္ဍဝဏ္ဏနာနယော၊ ဝေရဉ္ဇကဏ္ဍကိုဖွင့်ကြောင်းဖြစ်သော နည်းသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့သောအစဉ်ဖြင့်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
(နိ-၂၂၃) ၁-ပါရာဇိကကဏ္ဍ
၁-ပဌမပါရာဇိက သုဒိန္နဘာဏဝါရစဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၉၉] ၂၄။ ဝိက္ကာယိကဘဏ္ဍဿ၊ ရောင်းအပ်သော ဘဏ္ဍာကို။ ဝိက္ကိဏနံ၊ ရောင်းခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဣဏဒါနဉ္စ၊ ကြွေးမြီ ပေးခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဘဏ္ဍပယောဇနံ နာမ၊ ဘဏ္ဍပယောဇနမည်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပယောဇိတဿ၊ ချေးငှါးအပ်, ရောင်းအပ်သော။ မူလဿ၊ အဖိုးအရင်းကို။ ဝဍ္ဎိယာ၊ အတိုးအပွားနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဂဟဏဝါယာမော၊ ယူခြင်းငှါ လုံ့လပြုခြင်းသည်။ ဥဒ္ဓါရော နာမ၊ ဥဒ္ဓါရမည်၏။ “အသုကဒိဝသေ၊ ဤမည်သော နေ့၌။ ဒိန္နံ၊ ပေးအပ်၏။” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ပမုဋ္ဌဿ၊ မေ့လျော့သည်ကို။ သတုပ္ပါဒနာဒိ၊ အောက်မေ့စေခြင်း အစရှိသည်သည်။ သာရဏံနာမ၊ သာရဏမည်၏။ စတုဗ္ဗိဓာယာတိ၊ စတုဗ္ဗိဓာယ-ဟူသည်ကား။ ခတ္တိယဗြာဟ္မဏဂဟပတိသမဏာနံ၊ မင်း, ပုဏ္ဏား, သူကြွယ်, ရဟန်းတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ စတုဗ္ဗိဓာယ၊ လေးပါးအပြားရှိသော။ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသီတိ၊ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ အယံ ဒိသွာနသဒ္ဒေါ၊ ဤ ဒိသွာန-ဟူသော သဒ္ဒါသည်။ ဟေတုအတ္ထေ၊ ဟိတ်အနက်၌။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်နည်း။ အသမာနကတ္တုကတ္တာ၊ အဟေသိ-ပုဒ်နှင့်ကတ္တားမတူကြသောကြောင့်တည်း။ ယထာ၊ အဘယ်ပါဌ်ကဲ့သို့နည်း။ “ဃတံပိဝိတွာ ဗလံ ဟောတီ”တိ ယထာ၊ ဃတံပိဝိတွာ ဗလံ ဟောတိ-ဟူသောပါဌ်ကဲ့သို့တည်း။ ဃတံ၊ ထောပတ်ကို။ ပိဝိတွာ၊ သောက်သောကြောင့်။ ဗလံ၊ အားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အညတ္ထာပိ၊ တပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဧဝရှုပေသု၊ ဤသို့သဘောရှိသောအရာတို့၌။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ ဘဗ္ဗကုလပုတ္တောတိ၊ ဘဗ္ဗကုလပုတ္တော-ဟူသော စကားကို။ ဥပနိဿယမတ္တသဘာဝေန၊ ဥပနိဿသယမျှရှိသော သဘောဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ အဿ၊ ထိုသုဒိန်အား။ မာတာဒိအကလျာဏမိတ္တသမာယောဂေန၊ အမိအစရှိသော မကောင်းသော အဆွေခင်ပွန်းနှင့်ပေါင်းမိသောကြောင့်။ ကတဝီတိက္ကမနံ၊ ပြုအပ်သောလွန်ကျူးခြင်းကို။ အဓိဂမန္တရာယော၊ မဂ်၏အန္တရာယ်သည်။ ဇာတော၊ ဖြစ်၏။ ပုဗ္ဗဗုဒ္ဓုပ္ပါဒေသု၊ ရှေးဘုရားတို့၌။ လဒ္ဓဗျာကရဏာနံ၊ ရအပ်သော ဗျာဒိတ်ရှိကုန်သော။ ပစ္ဆိမဘဝိကာနံ၊ ပစ္ဆိမဘဝိကပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ ကေနစိ၊ တစုံတခုသည်။ အန္တရာယံ ကာတုံ၊ အန္တရာယ်ပြုခြင်းငှါ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ အင်္ဂုလိမာလတ္ထေရာဒယော၊ အင်္ဂုလိမာလထေရ်အစရှိသည်တို့သည်။ အကုသလံ၊ အကုသိုလ်ကို။ ကတွာပိ၊ ပြု၍လည်း။ အဓိဂမသမ္ပန္နာ ဧဝ၊ မဂ်ရခြင်းနှင့် ပြည့်စုံကုန်သည် သာလျှင်။ အဟေသုံ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။ စရိမကစိတ္တန္တိ၊ စရိမကစိတ္တံ-ဟူသည်ကား။ စုတိစိတ္တံ၊ စုတိစိတ်သည်။ လိခိတံ ဃံသိတွာ ဓောဝိတံ၊ တိုက်၍ ပွတ်အပ်သော။ သင်္ခံ ဝိယ၊ ခရုသင်းကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သင်္ခလိခိတံ၊ မည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဓောတ''ဣစ္စာဒိ၊ ဓောတ-အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အဇ္ဈာဝသတာတိ ဧတ္ထ၊ အဇ္ဈာဝသတာ-ဟူသော ပုဒ်၌။ အဓိသဒ္ဒယောဂေန၊ အဓိသဒ္ဒါနှင့်ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ အဂါရန္တိ၊ အဂါရံဟူသော ပုဒ်သည်။ ဘုမ္မတ္ထေ၊ သတ္တမီအနက်၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ “အဂါရမဇ္ဈေ”တိ၊ အဂါရမဇ္ဈေ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ကသာယရသေန၊ ဖန်ရည်ဖြင့်။ ရတ္တာနိ၊ တပ်အပ်ကုန်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကာသာယာနိ၊ ကာသာယ-တို့မည်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကသာယရသပီတတာယာ”တိ၊ ကသာယရသပီတတာယ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကသာယတော၊ ဖန်ခေါက်မှ။ နိဗ္ဗတ္တတာယ၊ ဖြစ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ရသောပိ၊ အရည်ကိုလည်း။ “ကသာယရသော”တိ၊ ကသာယရသ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။
၂၆။ ယဒါ၊ အကြင်အခါ၌။ ဇာနာတိသဒ္ဒေါ၊ ဇာနာတိသဒ္ဒါသည်။ ဗောဓနတ္ထော၊ သိခြင်းအနက်ရှိသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ (ထည့်။) တဿ၊ ထိုဇာနာတိသဒ္ဒါ၏။ ပယောဂေ၊ အယှဉ်၌။ “သပ္ပိနော ဇာနာတိ မဓုနော ဇာနာတိ”တိ အာဒီသု ဝိယ၊ အစရှိသည်တို့၌ကဲ့သို့။ ကရဏတ္ထေ၊ ကရိုဏ်းအနက်၌။ သာမိဝစနံ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ်ကို။ သဒ္ဒသတ္တဝိဒူ၊ သဒ္ဒါကျမ်းသိ ဆရာတို့သည်။ ဣစ္ဆန္တိ၊ လိုကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကိဉ္စိ ဒုက္ခေန နာနုဘောသီ”တိ၊ ကိဉ္စိ ဒုက္ခေန နာနုဘောသိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ (ပြယုဂ်အနက်ကား။) သပ္ပိနော၊ ထောပတ်ဖြင့်။ ရသံ၊ အရာသာကို။ ဇာနာတိ၊ ခံစား၏။ (ဤသိုပေး။) ( ဧတ္ထ၊ ဤဒုတိယဝိကပ်၌။ ကိဉ္စိဒုက္ခေန နာနုဘောသီတိ၊ ကိဉ္စိဒုက္ခေန နာနုဘောသိ-ဟူသည်ကား။) ကေနစိ ဒုက္ခေန၊ တစုံတခုဆင်းရဲဖြင့်။ ဝိသယံ၊ အာရုံကို။ နာနုဘာသိ၊ မခံစား။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကိဉ္စိတိ ဧတ္ထာပိ၊ ကိဉ္စိဟူသောပုဒ်၌လည်း။ ကရဏတ္ထေ၊ တတိယာအနက်၌။ သာမိဝစနဿ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ်၏။ လောပေါ၊ ကျေခြင်းကို။ ကတော၊ ပြုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဝိကပ္ပဒွယပိ ပုရိမပဒဿ ဥတ္တရပဒေန သာမာနဝိဘတ္တိ လောပေါ (နိ-၂၂၅) ဒဋ္ဌဗ္ဗော”တိ၊ ဝိကပ္ပဒွယပိ ပုရိမပဒဿ ဥတ္တရပဒေန သာမာနဝိဘတ္တိ လောပေါ ဒဋ္ဌဗ္ဗော-ဟူ၍။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။ ယဒါ၊ အကြင်အခါ၌။ ဇာနာတိသဒ္ဒေါ၊ ဇာနာတိသဒ္ဒါသည်။ သရဏတ္ထောဝ၊ အောက်မေ့ခြင်းအနက် ရှိသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ “မာတု၊ အမိကို။ သရတိ၊ အောက်မေ့၏။” ဣတိ အာဒီသု ဝိယ၊ ဤသို့အစရှိသော ပါဌ်တို့၌ကဲ့သို့။ သပယောဂတ္ထေ၊ ဒုတိယာအနက်၌။ [စာမျက်နှာ-၁၀၀] သာမိဝစနံ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ်ကို။ သဒ္ဒသတ္တဝိဒူ၊ သဒ္ဒကျမ်း ပညာရှိတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အထဝါ။ ပ။ အတ္ထော”တိ၊ အထဝါ။ ပ။ အတ္ထော-ဟူ၍။ အာဟ၊ ၏။ ကဿစိ ဒုက္ခဿ၊ တစုံတခုသော ဆင်းရဲကို။ အနနုဘူတတာယ၊ မခံစားဖူးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ နဿရတိ၊ မအောက်မေ့။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဝိကပ္ပဒွယေပီတိ၊ ဝိကပ္ပဒွယေပိ-ဟူသည်ကား။ အနုဘဝနသရဏတ္ထဝသေန၊ ခံစားခြင်း, အောက်မေ့ခြင်း အနက်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဒုတိယတတိယဝိကပ္ပဒွယေ၊ ဒုတိယာ, တတိယာဝိကပ် နှစ်ခုအပေါင်း၌။ ပုရိမပဒဿာတိ၊ ပုရိမပဒဿ-ဟူသည်ကား။ ကိဉ္စီတိ ပဒဿ၊ ကိဉ္စိဟူသော ပုဒ်၏။ ဥတ္တရပဒေနာတိ၊ ဥတ္တရပဒေန-ဟူသည်ကား။ ဒုက္ခဿာတိ ပဒေန၊ ဒုက္ခဿဟူသော ပုဒ်နှင့်။ သမာနယ၊ တူသော။ သာမိဝစနဘူတာယ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ် ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ဝိဘတ္တိယာ၊ ဖြင့်။ “ကဿစိ ဒုက္ခဿာ”တိ၊ ကဿစိ ဒုက္ခဿ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ဆိုအပ်လျက်။ “ကိဉ္စိ ဒုက္ခဿာ”တိ၊ ကိဉ္စိ ဒုက္ခဿ-ဟူ၍။ လောပေါ၊ သဒွေဘော် ကျေခြင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ မရစေနပိမယံ တေတိ ဧတ္ထ၊ မရစေနပိမယံ တေ-ဟူသောပုဒ်၌။ “တေ”တိ ပဒဿ၊ တေဟူသောပုဒ်၏။ သဟတ္ထေ၊ သဟတ္ထေ၌။ ကရဏဝသေနာပိ၊ တတိယာဝိဘတ်၏ အစွမ်းအားဖြင့်လည်း။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “တယာ ဝိယောဂံ ဝါ ပါပုဏိဿာမာ”တိ၊ တယာ ဝိယောဂံ ဝါ ပါပုဏိဿာမ-ဟူ၍။ အတ္ထန္တရံ၊ အနက်တပါးကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
၂၈။ ဂါယနကာ၊ သီတတ်သော သူတို့သည်။ ဂန္ဓဗ္ဗာ နာမ၊ ဂန္ဓဗ္ဗတို့မည်ကုန်၏။ ရင်္ဂနဋာ၊ တပ်စွမ်းဖွယ် က တတ်သော သူတို့သည်။ နဋာ နာမ၊ နဋမည်ကုန်၏။ လင်္ဃနကာဒယော၊ ကျွမ်းသမားအစရှိသည်တို့သည်။ နာဋကာ၊ နဋကတို့မည်ကုန်၏။ သုခူပကရဏေဟိ၊ သုခ၏အဆောက်အဦးတို့ဖြင့်။ အတ္တနော၊ မိမိအား။ ပရိစရဏံ၊ လုပ်ကျွေးခြင်းကို။ ကရောန္တော၊ ပြုသောသူသည်။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ လဠန္တောကီဠန္တော နာမ၊ ကစားမြူးထူးသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဒုတိယေ အတ္ထဝိကပ္ပေ၊ နှစ်ခုမြောက်သော အတ္ထဝါကပ်၌။ “လဠာ”တိ အာဒိ၊ လဠအစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒါနပ္ပဒါနာဒီနီတိ ဧတ္ထ၊ ဒါနပ္ပဒါနာဒီနိ-ဟူသောပုဒ်၌။ နိစ္စဒါနံ၊ အမြဲအလှူသည်။ ဒါနံ နာမ၊ ဒါနမည်၏။ ဝိသေသဒါနံ၊ ထူးသော အလှူသည်။ ပဒါနံ နာမ၊ ပဒါနမည်၏။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ သီလာဒီနိ၊ သီလအစရှိသည်တို့ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သင်္ဂြိုလ်၏။
(နိ-၂၂၆) ၃၀။ စုဒ္ဒသ ဘတ္တာနီတိ၊ စုဒ္ဒသ ဘတ္တာနိ-ဟူသည်ကား။ သံဃဘတ္တံ၊ သံဃဘတ်လည်းကောင်း။ ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ၊ ဥဒ္ဒေသဘတ်လည်းကောင်း။ နိမန္တနံ၊ နိမန္တနဘတ်လည်းကောင်း။ သလာကံ၊ သလာကဘတ်လည်းကောင်း။ ပက္ခိကံ၊ ပက္ခိကဘတ်လည်းကောင်း။ အာဂန္ဓုကံ၊ အာဂန္ဓုကဘတ်လည်းကောင်း။ ဂမိကံ၊ ဂမိကာဘတ်လည်းကောင်း။ ဂိလာနံ၊ ဂိလာနဘတ်လည်းကောင်း။ ဝိလာနုပဋ္ဌာကံ၊ ဝိလာနုပဋ္ဌာကဘတ်လည်းကောင်း။ ဝိဟာရ ဘတ္တံ၊ ဝိဟာရဘတ်လည်းကောင်း။ ဓုရဘတ္တံ၊ ဓုရဘတ်လည်းကောင်း။ ဝါရဘတ္တံ၊ ဝါရဘတ်လည်းကောင်း။ (ဘတ္တံသဒ္ဒါကို ပုဒ်တိုင်းလိုက်စေ။) ဣတိ ဣမာနိ စုဒ္ဒသ ဘတ္တာနိ၊ ဤတဆယ့်လေးပါးသော ဘတ်တို့ကို။ ဧတ္ထ၊ ဤရှင်သုဒိန် ဓုတင်ဆောင်ရာ၌။ သေနာသနာဒိပစ္စယတ္တယနိဿိတေသု၊ ကျောင်းအစရှိသော ပစ္စည်းသုံးပါး၌ မှီကုန်သော ဓုတင်တို့တွင်။ အရညကင်္ဂါဒိပဓာနင်္ဂါနံ၊ အရညကင်အစရှိသော ပြဋ္ဌာန်းသော ဓုတင်တို့ကို။ ဂဟဏဝသေန၊ ယူသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ သေသဓုတင်္ဂါနိပိ၊ ကြွင်းသော ဓုတင်တို့ကိုလည်း။ ဂဟိတာနေဝ၊ ယူအပ်ကုန်သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဝဇ္ဇီနန္တိ၊ ဝဇ္ဇီနံ-ဟူသည်ကား။ ဝဇ္ဇီရာဇူနံ၊ ဝဇ္ဇီမင်းတို့၏။ ဝဇ္ဇီသူတိ၊ ဝဇ္ဇီသု-ဟူသောပုဒ်၌။ ဇနပဒါပေက္ခံ၊ ဇနပုဒ်ကို ငဲ့၍။ ဗဟုဝစနံ၊ ဗဟုဝုစ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဝဇ္ဇီနာမကေ၊ ဝဇ္ဇီအမည်ရှိသော။ ဇနပဒေ၊ ဇနပုဒ်၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ပဉ္စကာမဂုဏာယေဝ၊ ငါးပါးသော ကာမဂုဏ်တို့သည်သာလျှင်။ ဥပဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတော၊ သုံးဆောင်အပ်သောကြောင့် လည်းကောင်း။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ပတော စ၊ ခံစားအပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဥပဘောဂပရိဘောဂါ၊ ဥပဘောဂပရိဘောဂတို့-မည်ကုန်၏။ ဣတ္ထိဝတ္ထာဒီနိ စ၊ မိန်းမ, ပုဆိုး အစရှိသည်တို့သည်ကား။ တဒုပကရဏာနိ၊ ထိုကာမဂုဏ်၏ အဆောက်အဦးတို့တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ယေဟိ တေသ”န္တိအာဒိ၊ သံအစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဥက္ကဋ္ဌပိဏ္ဍပါတိကတ္တာတိ၊ ဥက္ကဋ္ဌပိဏ္ဍပါတိကတ္တာ-ဟူသည်ကား။ သေသဓုတင်္ဂပရိဝါရိတေန၊ ကြွင်းသောခုတင်ဖြင့်ခြံရံအပ်သော။ ဥက္ကဋ္ဌပိဏ္ဍပါတိကဓုတေင်္ဂေန၊ ဥက္ကဖြစ်သော ပါဏ္ဍပါတ်ဓုတင်နှင့်။ သမန္နာဂတတ္တာ၊ ပြည့်စုံသောကြောင့်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သပဒါနစာရံ စရိတုကာမော”တိ၊ သပဒါနစာရံ စရိတုကာမော-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
၃၁။ ဒေါသာတိ၊ ဒေါသ-ဟူသည်ကား။ ရတ္တိ၊ ညဉ့်တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုညဉ့်၌။ အဘိဝုတ္ထံပရိဝုသိတံ၊ သိုထားအပ်သည်တည်း။ အာဘိဒေါသိကံ၊ ညဉ့်၌ သိုထားအပ်သည်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အဘိဒေါသံ ပစ္စုသကာလံ၊ မိုးသောက်ထ အခါသို့။ ဂတော ပတ္တော၊ ရောက်သည်တည်း။ အတိက္ကန္တော၊ လွန်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အာဘိဒေါသိကော၊ အာဘိဒေါသိကေ-မည်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧကရတ္တာတိက္ကန္တဿဝါ”တိ အာဒိ၊ ဧကရတ္တာတိက္ကန္တဿဝါ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
၃၂။ ဥဒကကဉ္ဇိယန္တိ၊ ဥဒကကဉ္ဇိယံ-ဟူသည်ကား။ ပါနီယပရိဘောဇနီယဥဒကဉ္စ၊ သောက်ရေ, သုံးဆောင်ရေကို လည်းကောင်း။ ယာဂု စ၊ ယာဂုကို လည်းကောင်း။ တထာတိ၊ တထါ-ဟူသောပုဒ်သည်။ သမုစ္စယတ္ထေ၊ သမုစ္စည်းအနက်၌ ဖြစ်၏။ အသဒ္ဒဟနံ၊ မယုံကြည်ခြင်းသည်။ အနောကပ္ပနံ၊ အနောကပ္ပနမည်၏။ အသဟနံ၊ သည်းမခံနိုင်ခြင်းသည်။ အမရိသနံ၊ အမရိသနမည်၏။
(နိ-၂၂၇) [စာမျက်နှာ-၁၀၁] ၃၄။ တဒ္ဓိတလောပန္တိ၊ တဒ္ဓိတလောပံ-ဟူသည်ကား။ “ပိတာမဟတော၊ အဘိုးမှ။ အာဂတံ၊ လာသည်တည်း။ ပေတာမဟံ၊ အဘိုးမှ လာသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့ပေတာမဟဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ဆိုလိုလျက်။ “တဒ္ဓိတပစ္စယနိမိတ္တဿ၊ တဒ္ဓိတ်ပစ္စည်းလျှင် နိမိတ်ရှိသော။ ဧကာရဿ၊ ဧဝုဒ္ဓိ ၏။ လောပံ၊ ချေခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ယေသံ၊ အကြင်သူတို့၏။ သန္တကံ ဓနံ၊ ဥစ္စာကို။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်၏။ တေ၊ ထိုဥစ္စာရှင်တို့သည်။ ဣဏာယိကာ၊ ဣဏာယိကမည်ကုန်၏။ ပလိဗုဒ္ဓေါတိ၊ ပလိဗုဒ္ဓေါ-ဟူသည်ကား။ “မာ ဂစ္ဆ၊ မသွားလင့်။ မာ ဘုဉ္ဇ၊ မစားလင့်။” ဣတိ အာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသဖြင့်။ ကတာဝရဏော၊ ပြုအပ်သောတားမြစ်ခြင်းရှိသည်ဖြစ်၍။ ပီဠိတော၊ နှိပ်စက်အပ်သည်ဖြစ်၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
၃၅။ အတ္တနာတိ၊ အတ္တနာ-ဟူသည်ကား။ သယံ၊ မိမိသည်။ သပတိနော ဓနာဿာမိနော၊ ဥစ္စာရှင်၏။ ဣဒံ၊ ဥစ္စာတည်း။ သာပတေယျံ၊ ဥစ္စာရှင်၏ ဥစ္စာ။ ဓနံ၊ ဥစ္စာကို ရ၏။ တဒေဝ၊ ထိုဥစ္စာသည်ပင်လျှင်။ ဝိဘဝေါ၊ စည်းစိမ်တည်း။
၃၆။ ဘိဇ္ဇန္တီတိ၊ ဘိဇ္ဇန္တီ-ဟူသည်ကား။ အဂဟိတပုဗ္ဗာ ဧဝ၊ မယူအပ်သောဥတုရှိသည်ဖြစ်၍ သာလျှင်။ ဘိဇ္ဇန္တိ၊ ပျက်ကုန်၏။ ဒိန္နာပိ ပဋိသန္ဓီတိ၊ ဒိန္နာပိ ပဋိသန္ဓီ-ဟူသောစကားကို။ ပိတရာ၊ အဖသည်။ ဒိန္နံ သုက္ကံ၊ ပေးအပ်သောသုတ်ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဥပ္ပန္နဿ၊ ဖြစ်သော။ သတ္တဿ၊ သတ္တဝါ၏။ ပဋိသန္ဓိပိ၊ ပဋိသန္ဓေသည်လည်း။ တေန၊ ထိုအဖသည်။ ဒိန္နာ နာမ၊ ပေးသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သုက္ကမေဝ၊ သုက်ကိုပင်လျှင်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ ပဋိသန္ဓိနိဿယတ္တာ၊ ပဋိသန္ဓေ၏မှီရာဖြစ်သောကြောင့်။ “ပဋိသန္ဓီ”တိ၊ ပဋိသန္ဓိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ခိပ္ပံ ပတိဋ္ဌာတီ”တိ၊ ခိပ္ပံ ပတိဋ္ဌာတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ပိတုသံယောဂက္ခဏေယေဝ၊ အဖ ပေါင်းဖေါ်သောခဏ၌သာလျှင်။ သတ္တဿ၊ သတ္တဝါ၏။ ဥပ္ပတ္တိနိယမော၊ ဖြစ်သည်ကို မှတ်ခြင်းသည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သုက္ကေဿဝ၊ သုက်၏သာလျှင်။ တထာပတိဋ္ဌာနနိယမတော၊ ထိုသို့တည်ရာ၏အဖြစ်ဖြင့် မှတ်အပ်သောကြောင့်တည်း။ သုက္ကေ ပန၊ သုက်သည်ကား။ ပတိဋ္ဌိတေယေဝ၊ တည်သော်သာလျှင်။ သတ္တဒိဝသာနိ၊ ခုနစ်ရက်တို့ပတ်လုံးလည်းကောင်း။ သဍ္ဎမာသမတ္တံ ဝါ၊ လခွဲမျှပတ်လုံးလည်းကောင်း။ ဂဗ္ဘသဏ္ဌာနဿ၊ ကိုယ်ဝန်တည်ခြင်း၏။ ခေတ္တမေဝ၊ ခေတ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ လောဟိတလေသဿ၊ သွေး၏ အရိပ်အရောင်ရှိသော။ မာတု မံသဿ၊ အမိအသား၏။ သဗ္ဗဒိပိ၊ အခါခပ်သိမ်းလည်း။ ဝိဇ္ဇမာနတ္တာ၊ ရှိသောကြောင့်တည်း။ ပုဗ္ဗေပိ၊ ရှေး၌လည်း။ ပညတ္တသိက္ခာပဒါနံ၊ ပညတ်အပ်သော သိက္ခာ (နိ-၂၂၈) ပုဒ်တို့၏။ သဗ္ဘာဝတော၊ ရှိသောကြောင့်။ “အပညတ္တေ သိက္ခာပဒေ”တိ ဣမဿ၊ အပညတ္တေ သိက္ခပဒေ-ဟူသော ပုဒ်၏။ ပဌမပါရာဇိကသိက္ခာပဒေ၊ ပဌမပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်ကို။ အဋ္ဌပိတေ၊ မထားမိ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဧဝရူပန္တိ၊ ဧဝရူပံ-ဟူသည်ကား။ ဧဝံ ဂရုကသဘာဝံ၊ သို့စဉ် လေးသော သဘောရှိသော။ ပါရာဇိကသံဃာဒိသေသဝတ္ထုဘူတံ၊ ပါရာဇိက, သံဃာဒိသိသပ်ဝတ္ထု ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အဝသေသေပဉ္စခုဒ္ဒကာပတ္တိက္ခန္ဓေ ဧဝ ပညာပေသီ”တိ၊ အဝသေသေပဉ္စခုဒ္ဒကာပတ္တိက္ခန္ဓေ ဧဝ ပညာပေသိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ယံ အာဒီနာဝံ၊ အကြင်အပြစ်ကို။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ကာယဝိညတ္တိစောပနတောတိ၊ ကာယဝိညတ္တိစောပနတော-ဟူသည်ကား။ ကာယဝိညတ္တိယာ၊ ကါယံဝိညတ်သည်။ နိဗ္ဗတ္တစလနတော၊ ဖြစ်စေအပ်သော လှုပ်ရှားခြင်းကြောင့်။
တေနေဝါတိ အဝဓာရဏေန၊ တေနေဝ-ဟူသော အဝဓာရဏဖြင့်။ ယာနိဂဗ္ဘဂ္ဂဟဏကာရဏာနိ၊ အကြင် ကိုယ်ဝန်ယူခြင်း၏အကြောင်းတို့ကို။ နိဝတ္တိတာနိ၊ နစ်စေအပ်ကုန်၏။ တာနိ၊ ထိုကိုယ်ဝန်ယူခြင်း၏အကြောင်းတို့ကို။ ဒေဿတုံ၊ ငှါ။ “ကိံ ပနာ”တိအာဒိ၊ ကိံ ပနာအစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထို ကိုယ်ဝန်ယူခြင်း၏အကြောင်းသော ရာဂ၏အစွမ်းဖြင့်။ ကယသံသဂ္ဂေါ၊ ကိုယ်လက်နှီးနှောခြင်းကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတ္ထိယာ ဧဝ၊ မိန်းမ၏သာလျှင်။ ဆန္ဒရာဂဝသေန၊ အားကြီးသောရာဂအစွမ်းဖြင့်။ နာဘိပရာမသနံ၊ ချက်ကို သုံးသပ်ခြင်းကို။ ဝိသုံ၊ ကာယသံသဂ္ဂမှ အသီး။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သာမပဏ္ဍိတဿ၊ သုဝဏ္ဏသာမ သုခမိန်၏။ မာတာ၊ မယ်တော်သည်။ ပုတ္တုပ္ပတ္တိယာ၊ သားဖြစ်စေခြင်းငှါ။ သဉ္ဇာတာဒရာ၊ ဖြစ်သော တောင့်တခြင်းရှိသည်ဖြစ်၍။ နာဘိပရာမသနကာလေ၊ ချက်ကို သုံးသပ်သောကာလ၌။ ကာမရာဂ သမာကုလ စိတ္တာ၊ ကာမရာဂနှင့် ပြွမ်းသောစိတ်ရှိသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ပြီ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဣတရထာ၊ ကာမရာဂစိတ် မဖြစ်သည်ရှိသော်။ ပုတ္တုပ္ပတ္တိယာ ဧဝ၊ သားရခြင်းပင်လျှင်။ အသမ္ဘဝတော၊ မဖြစ်သင့်သောကြောင့်တည်း။ “သက္ကော စ၊ သိကြားမင်းသည်လည်း။ အဿာ၊ ထိုပါရိကာအား။ ကာမရာဂဿ၊ ကာမရာဂ၏။ သမုပ္ပတ္တိနိမိတ္တာနိ၊ ဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်းတို့ကို။ အကာသိ၊ ပြု၏။” ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ဝဒန႓ိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဝတ္ထုဝသေန၊ ဝတ္ထုအစွမ်းဖြင့်။ ဧတံ နာဘိပရာမသနံ၊ ဤချက်ကို သုံးသပ်ခြင်းကို။ ကာယသံသဂ္ဂတော၊ ကိုယ်လက်နှီးနှောခြင်းမှ။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ မာတင်္ဂပဏ္ဍိတဿ၊ မာတင်္ဂ သုခမိန်၏။ ဒိဋ္ဌမင်္ဂလိကာယ၊ ဒိဋ္ဌမင်္ဂလိကအား။ နာဘိပရာမသနေန၊ ချက်ကို သုံးသပ်ခြင်းကြောင့်။ မဏ္ဍဗျဿ၊ မဏ္ဍဗျသတို့သား၏။ နိဗ္ဗတ္တိ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်၏။ စဏ္ဍပဇ္ဇောတမာတု နာဘိယံ၊ စဏ္ဍပဇ္ဇော (နိ-၂၂၉) တမင်း၏ မယ်တော်၏ ချက်ပေါ်၌။ ဝိစ္ဆိကာ၊ ကင်းပုစွန်သည်။ [စာမျက်နှာ-၁၀၂] ဖရိတွာ၊ ထိ၍။ ဂတာ၊ သွား၏။ တေန၊ ထို ကင်းလျှောက်၍ သွားခြင်းကြောင့်။ စဏ္ဍပဇ္ဇောတဿ၊ စဏ္ဍပဇ္ဇောတမင်း၏။ နိဗ္ဗတ္တိ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧတေနေဝ နယေနာ”တိ အာဒိ၊ ဧတေနေဝ နယေနာ အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
အယန္တိ၊ အယံ-ဟူသည်ကား။ သုဒိန္နဿ၊ သုဒိန်၏။ ပုရာဏဒုတိယိကာ၊ ရှေးကလူဖြစ်သော မယားသည်။ ယံ သန္ဓာယာတိ၊ ယံ သန္ဓာယ-ဟူသည်ကား။ ယံ အဇ္ဈစာရံ၊ အကြင်လွန်ကျူးသော အကျင့်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “မာတာပိတရော စ သန္တိပတိတာဟောန္တီ”တိ ဣမိနာ၊ မာတာပိတရော စ သန္တိပတိတာဟောန္တိ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ သုက္ကဿ၊ သုက်၏။ သမ္ဘဝံ၊ ရှိခြင်းကို။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ “မာတာစ ဥတုနီ ဟောတီ”တိ ဣမိနာ၊ ဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ သောဏိတဿ၊ သွေး၏။ သမ္ဘဝံ၊ ရှိခြင်းကို။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ ဂန္ဓဗ္ဗောတိ၊ ဂန္ဓဗ္ဗော-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ တတြုပဂေါ၊ ထိုဘဝသို့ ရောက်သော။ သတ္တော၊ သတ္တဝါကို။ အဓိပ္ပေတော၊ အလိုရှိအပ်၏။ ဂန္ဓဗ္ဗော၊ ထိုဘဝသို့ လားတတ်သည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဝုတ္တော၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤဂန္ဓဗ္ဗော ပုဒ်၌။ တကာရဿ၊ တ-အက္ခရာ၏။ ဓကာရော၊ ဓ-၏အဖြစ်ကို။ ကတော၊ ပြုအပ်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ရင်္ဂနဋာ၊ တပ်စွမ်းဖွယ် က, တတ်သော သူတို့သည်။ ဂန္ဓဗ္ဗာ နာမ၊ ဂန္ဓဗ္ဗတို့ မည်ကုန်၏။ တေ ဝိယ၊ ထို ကချေသည်တို့ကဲ့သို့။ တတြ တတြဘဝေသု၊ ထိုထို ဘဝတို့၌။ နာနာဝေသဂ္ဂဟဏတော၊ အထူးထူးသောအသွင်ကို ယူခြင်းကြောင့်။ အယမ္ပိ၊ ဤသတ္တဝါကိုလည်း။ “ဂန္ဓဗ္ဗော”တိ၊ ဂန္ဓဗ္ဗော-ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ မာတာပိတူနံ၊ မိဘတို့၏။ သန္နိပါတက္ခဏတော၊ စည်းဝေးသော ခဏမှ။ ပဉ္စာဟသတ္တာဟဗ္ဘန္တရေ၊ ငါးရက်, ခုနစ်ရက်အတွင်း၌။ တတြ၊ ထိုဘဝ၌။ ဥပပန္နော၊ ကပ်၍ဖြစ်လာသော။ သော၊ ထိုသတ္တဝါကို။ “ပစ္စုပဋ္ဌိတော”တိ၊ ရှေးရှုတည်၏ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဂဗ္ဘဿာတိ၊ ဂဗ္ဘဿ-ဟူသည်ကား။ ကလလရူပသဟိတဿ၊ ကလလရုပ်နှင့် တကွသော။ ပဋိသန္ဓိဝိညာဏဿ၊ ပဋိသန္ဓေဝိညာဉ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တံ၊ ထို ပဋိသန္ဓေရုပ်ဝိညာဉ်ကို။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ “ဂဗ္ဘော”တိ၊ ဟူ၍။ အဓိပ္ပေတံ၊ လိုအပ်၏။ ကေသု ဝိယ၊ အဘယ်တို့၌ကဲ့သို့တည်း။ အဿ၊ ထိုသုဒိန်၏။ တံ အဇ္ဈာစာရံ၊ ထိုလွန်ကျူး၍ကျင့်ခြင်းသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ “နိရဗ္ဗုဒေါ ဝတဘော ဘိက္ခုသံဃော နိရာဒီနဝေါ”တိ၊ နိရဗ္ဗုဒေါ ဝတဘော ဘိက္ခုသံဃော နိရာဒီနဝေါ-ဟူသော။ ဣမဿ၊ ဤဝါကျ၏။ အနန္တရံ၊ အခြားမဲ့၌။ “တသ္မိံ ဘိက္ခုသံဃေ”တိ၊ တသ္မိံ ဘိက္ခုသံဃေ-ဟူ၍။ အဇ္ဈာဟရိတွာ၊ ပါဌသေသဆောင်၍။ သုဒိန္နေန၊ သုဒိန်သည်။ ပ၊ အာဒီနဝေါ၊ အပြစ်ကို။ ဥပ္ပါဒိတော၊ ဖြစ်စေအပ်၏။ (နိ-၂၃၀) ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇနာ၊ အနက်ယောဇနာခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။” ဣတိဟာ”တိ၊ ဣတိဟ-ဟူသော။ နိပါတသမုဒါယဿ၊ နိပါတ်အပေါင်း၏။ အတ္ထကထနံ၊ အနက်ကိုဆိုကြောင်းဖြစ်သော။ “ဧဝ”န္တိ ဣဒံ၊ ဧဝံဟူသော ဤပုဒ်သည်။ အတ္ထဘဝနံ၊ အနက်ဖြစ်ခြင်းတည်း။ “မုဟုတ္တေနာ”တိ ဣဒံ၊ မုဟုတ္တေနာ-ဟူသောပုဒ်သည်။ “ခဏေနာ”တိ ပဒဿ၊ ခဏေန-ဟူသောပုဒ်၏။ ဝေဝစနံ၊ ဝေဝုစ်တည်း။ ယာဝ ဗြဟ္မလောကာ၊ ဗြဟ္မပြည်တိုင်အောင်။ အဗ္ဘုဂ္ဂတောပိ၊ နှံ့၍ တက်သော်လည်း။ ဒေဝါနံ၊ နတ်တို့၏။ တာဝ မဟန္တော၊ ထိုမျှလောက်ကြီးသော။ သဒ္ဒေါ၊ အသံသည်။ တေသံ၊ ထိုနတ်တို့၏။ ရူပံဝိယ၊ အဆင်းကဲ့သို့။ မနုဿာနံ၊ လူတို့၏။ ဂေါစရာ၊ အာရုံသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ သုဒိန္နေန၊ သည်။ ဝုတ္တေ ဧဝ၊ ပြောမှသာလျှင်။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဇာနန္တိ၊ သိကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
၃၇။ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယန္တိ၊ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယံ-ဟူ၍။ မဂ္ဂပဒဋ္ဌာနံ၊ မဂ်၏ နီးသော အကြောင်းဖြစ်သော။ သိက္ခတ္တယံ ယေဝ၊ သိက္ခာသုံးပါးလျှင်။ ဥပစာရတော၊ ဖလူပစာရအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တဿေဝ၊ ထိုသိက္ခာသုံးပါးကိုသာလျှင်။ ယာဝဇီဝံ၊ အသက်ထက်ဆုံး။ စရိတဗ္ဗတ္တာ၊ ကျင့်အပ်သောကြောင့်တည်း။ အဝိပ္ဖာရိကောတိ၊ အဝိပ္ဖာရိကေါ-ဟူသည်ကား။ ဥဒ္ဒေသာဒီသု၊ ပါဠိသင်ခြင်းအစရှိသည်တို့၌။ အဗျာဝဋော၊ လုံ့လမပြု။ ဝဟစ္ဆိန္နောတိ၊ ဝဟစ္ဆိန္နော-ဟူသည်ကား။ ဆိန္နပါဒေါ၊ ပြတ်သော ခြေရှိ၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဆိန္နက္ခန္ဓော၊ ပြတ်သော ပခုံးရှိ၏။ “စိန္တယီ”တိ ဣမိနာ၊ စိန္တယိ-ဟူသောဤပါဌ်ဖြင့်။ “ပဇ္ဈာယီ”တိ ပဒဿ၊ ပဇ္ဈာယိ-ဟူသော ပုဒ်၏။ ကိရိယာပဒတ္တံ၊ ကိရိယာဟူသောပုဒ်၏ အဖြစ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ ကိသော၊ ကြုံသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်၏။ ပ။ ပဇ္ဈာယိ စ၊ ကြံလည်း ကြံမှိုင်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စကာရံ၊ စ အက္ခရာကို။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ ပါဠိယောဇနာ၊ ပါဠိ၌ ယောဇနာခြင်းကို။ ကာတဗ္ဗာ၊ ပြုအပ်၏။
၃၈။ ဂဏေ ဇနသမာဂမေ၊ လူအပေါင်း၌။ သန္နိပါတနံ၊ စည်းဝေးခြင်းသည်။ ဂဏသင်္ဂဏိကာ၊ ဂဏသင်္ဂဏိကာ-မည်၏။ သာဝ၊ ထိုဂဏသင်္ဂဏိကာသည်ပင်လျှင်။ ပပဉ္စာ၊ ကြာမြင်သည်တည်း။ တေန ဂဏသင်္ဂဏိကာပပေဉ္စန၊ ထို အပေါင်းအဖော်၌ စည်းဝေး၍ ကြာမြင့်ခြင်းဖြင့်။ “ယဿာ”တိ၊ ယဿဟူသောပုဒ်ကို။ “ယေ အဿာ”တိ၊ ယေ အဿ-ဟူ၍။ ဆေဒေါ၊ ပုဒ်ဖြတ်လေ။ (ထည့်။) ကထာဖာသုကာတိ၊ ကထာဖာသုကါ-ဟူသည်ကား။ ဝိဿာသိကဘာဝေန၊ အကျွမ်းဝင်သော အဖြစ်ကြောင့်။ ဖာသုကကထာ၊ ချမ်းသာသော စကားရှိ၏။ သုခသမ္ဘာသာ၊ ချမ်းသာစွာ ပြော (နိ-၂၃၁) ဆို၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဥပါဒါရူပါနံ၊ ဥပါဒါရုပ်တို့၏။ ဘူတရူပမုခေနေဝ၊ ဘူတရုပ်ကို အရင်းမူသဖြင့်သာလျှင်။ မဏ္ဍနံ၊ တန်ဆာဆင်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ပီနနဉ္စ၊ ပျို့ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ပသာဒ''ဣစ္စာဒိ၊ ပသာဒအစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဒါနီတိနိပါတော၊ ဒါနိဟူသော နိပါတ်သည်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ ပနသဒအတ္ထေ၊ ပနသဒ္ဒါ၏ ဝိသေသဟူသော အနက်၌။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တက္ကာလဝါစိနော၊ ထိုယခုအခါဟူသော အနက်ကိုဟောသော။ ဧတရဟိ ပဒဿ၊ ဧတရဟိ-ပုဒ်၏။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဝိဇ္ဇမာနတ္တာ၊ ရှိသောကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သော ပန တွ”န္တိ၊ သော ပန တွံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ နောသဒ္ဒေါပိ၊ နောသဒ္ဒါသည်လည်း။ နုသဒ္ဒေါ [စာမျက်နှာ-၁၀၃] ဝိယ၊ နုသဒ္ဒါကဲ့သို့။ ပုစ္ဆနတ္ထော၊ မေးခြင်းအနက်ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကစ္စိ နု တွ”န္တိ၊ ကစ္စိ နု တွံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တမေဝါတိ၊ တမေဝ-ဟူသည်ကား။ ဂိဟိဘာဝပတ္ထနာလက္ခဏမေဝ၊ လူ၏ အဖြစ်ကို တောင်းခြင်း လက္ခဏာရှိသည်သာလျှင် ဖြစ်သော။ အနဘိရတိမေဝါတိ ဧတ္ထ၊ အနဘိရတိမေဝ-ဟူသောပါဌ်၌။ ဧဝကာရေန၊ ဧဝသဒ္ဒါဖြင့်။ နိဝတ္တိတာယ၊ နစ်စေအပ်သော။ တဒညာယ၊ ထိုမှတပါးသော။ အနဘိရတိယာ၊ မမွေ့လှော်ခြင်း၏။ ဝိဇ္ဇမာနတ္တံ၊ ရှိသော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ဖြစ်ခြင်းငှါ။ “အဓိကုသလာန”န္တိ အာဒိ၊ အဓိကုသလာနံ-အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သမထဝိပဿနာ၊ သထမ, ဝိပဿနာတို့သည်။ အဓိကုသလာနာမ၊ အဓိကုသလာ-မည်ကုန်၏။ “ဣဒံ ပနာ”တိ အာဒိ၊ ဣဒံ ပန-အစရှိသောစကားသည်။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝတ္တဗ္ဗဝိသေသဒဿနံ၊ ဆိုလတ္တံ့သောအထူးကို ပြကြောင်းတည်း။ ပရိယာယဝစနမတ္တန္တိ၊ ပရိယာယဝစနမတ္တံ-ဟူသည်ကား။ သဒ္ဒတ္ထကထနမတ္တံ၊ သဒ္ဒါ၏အနက်ကို ဆိုခြင်းမျှတည်း။
တသ္မိန္တိ၊ တသ္မိံ-ဟူသည်ကား။ ဓမ္မေ၊ တရား၌။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိရာဂါယ၊ ရာဂကင်းခြင်းငှါ။ ဒေသိတေ၊ ဟောအပ်သည်။ သတိ၊ ဖြစ်လျက်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ နာမာတိ၊ နာမဟူသော ပုဒ်သည်။ ဂရဟာယံ၊ ကဲ့ရဲ့ခြင်း၌ဖြစ်၏။ ဝိရာဂါယာတိ အာဒိနာ၊ ဝိရာဂါယ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တကိလေသက္ခယနိဗ္ဗာနတော၊ ဟောအပ်သော ကိလေသာကုန်ခြင်းဟူသော နိဗ္ဗာန်ရှိခြင်းကြောင့်။ “လောကုတ္တရနိဗ္ဗာန”န္တိ၊ လောကုတ္တရနိဗ္ဗာနံ-ဟူ၍။ ဝိသေသေတိ၊ အထူးပြု၏။ ဇာတိံ၊ အမျိုးကို။ နိသာယ၊ မှီ၍။ ဥပ္ပဇ္ဇနကမာနော ဧဝ၊ ဖြစ်သော မာနသည်သာလျှင်။ မဒဇနနဋ္ဌေန၊ ယစ်ခြင်းကို ဖြစ်စေသောကြောင့်။ မဒေါ၊ ယစ်စေတတ်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ မာနမဒေါ၊ မာနမဒ-မည်၏။ “အဟံ၊ ငါကား။ ပုရိသော၊ ယောကျ်ားတည်း။” ဣတိ၊ ဤ (နိ-၂၃၂) သို့။ ပဝတ္တော၊ ဖြစ်သော။ မာနော၊ မာနသည်။ ပုရိသမဒေါ၊ ပုရိသမဒ-မည်၏။ “အသဒ္ဓမ္မသေဝနာသမတ္မတံ၊ သူယုတ်တို့၏ အကျင့်ကို မှီဝဲခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်သော အဖြစ်ကို။ နိဿယ၊ မှီ၍။ ပဝတ္တော၊ ဖြစ်သော။ (ထည့်။) မာနော၊ မာနသည်။ ဝါ၊ မာနကား။ ရာဂေါ ဧဝ၊ ရာဂသည်လျှင်။ ပုရိသမဒေါ၊ ပုရိသမဒ-မည်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့သောဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ဗလမဒါဒိံ၊ ဗလမာန်အစရှိသည်ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သင်္ဂြိုဟ်၏။ တေဘူမကဝဋ္ဋန္တိ၊ တေဘူမကဝဋ္ဋံ-ဟူသည်ကား။ တီသု ဘူမီသု၊ ဘုံသုံးပါးတို့၌။ ကမ္မကိလေသဝိပါကာ၊ ကံ, ကိလေသာ, ဝိပါက်တို့သည်။ ပဝဋ္ဋနဋ္ဌေန၊ လည်တတ်သော သဘောကြောင့်။ ဝဋ္ဋံ၊ ဝဋ်မည်၏။ ဝိရဇ္ဇတီတိ၊ ဝိရဇ္ဇတိ-ဟူသည်ကား။ ဝိဂစ္ဆတိ၊ ကင်း၏။ ယောနိယောတိ၊ ယောနိယော-ဟူသည်ကား။ အဏ္ဍဇာဒယော၊ အဏ္ဍဇယောနိအစရှိသည်တို့သည်။ တာ ပန၊ ထို အဏ္ဍဇအစရှိသည်တို့ကိုကား။ (ဝုတ္တာ၌ စပ်။) တာဟိ၊ ထို အဏ္ဍဇ စသည်တို့ဖြင့်။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ အမိဿိတာပိ၊ မရောကုန်သော်လည်း။ သမာနဇာတိတာယ၊ တူသော ဇာတ်ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ယဝန္တိ မိဿိတာ ဟောန္တိ၊ ရောသည်ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ယောနိယော”တိ၊ ယောနိယော-ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။
ဉာတတီရဏပဟာနဝသေနာတိ ဧတ္ထ၊ ဉာတတီရဏပဟာနဝသေန-ဟူသောပုဒ်၌။ လက္ခဏာဒိဝသေန၊ လက္ခဏာစသည်တို့၏ အစွမ်ဖြင့်။ သပ္ပစ္စယနာမရူပပရိဂ္ဂဟော၊ အကြောင်းနှင့်တကွသော နာမ်, ရုပ်ကို သိမ်းဆည်းခြင်းသည်။ ဉာတပရိညာ နာမ၊ ဉာတပရိညာ-မည်၏။ ကလာပသမ္မသနာဒိဝသေန၊ ကလာပ်ကို သုံးသပ်ခြင်းစသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဝတ္တာ၊ ဖြစ်သော။ လောကိယဝိပဿနာ၊ လောကီဝိပဿနာသည်။ တီရဏပရိညာ နာမ၊ တီရဏပရိညာ-မည်၏။ အရိယမဂ္ဂေါ၊ အရိယာမဂ်သည်။ ပဟာနပရိညာ နာမ၊ ပဟာနပရိ-မည်၏။ ဣဓ ပန၊ ဤအရာ၌ကား။ ဉာတတီရဏကိစ္စာနမ္ပိ၊ သိခြင်း, စုံစမ်းခြင်းကိစ္စတို့၏လည်း။ အသမ္မောဟတော၊ မတွေဝေသောအားဖြင့်။ မဂ္ဂက္ခဏေ၊ မဂ်ခဏ၌။ သိဇ္ဈနတော၊ ပြီးခြင်းကြောင့်။ အရိယမဂ္ဂမေဝ၊ အရိယာမဂ်ကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ တိဝိဓာပိ ပရိညာ၊ သုံးပါးသော ပရိညာတို့ကိုလည်း။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “လောကုတ္တရမဂ္ဂေါဝ ကထိတော”တိ၊ လောကုတ္တရမဂ္ဂေါဝ ကထိတော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကာမေသု ပါတဗျတာနန္တိ၊ ကာမေသု ပါတဗျတာနံ-ဟူသည်ကား။ ဝတ္ထုကာမေသု၊ ဝတ္ထုကာမတို့၌။ ပါတဗျတာသင်္ခါတာနံ၊ သုံးဆောင် ခံစားအပ်သည်ဟုဆိုအပ်ကုန်သော။ သုဘာဒိအာကာရာနံ၊ သုဘအစရှိသောအခြင်းအရာတို့၏။ တဒါကာရဂါဟိကာနံ၊ ထို သုဘအခြင်းအရာကို ယူတတ်ကုန်သော။ တဏှာနံ၊ တဏှာတို့၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ဝိသယမုခေန၊ အာရုံကို အရင်းမူသဖြင့်။ ဝိသယိနော၊ အာရုံရှိသောတရားတို့ကို။ ဂဟိတော၊ ယူအပ်ကုန်၏။ တီသု ဌာနေသူတိ၊ တီသု ဌာနေသု (နိ-၂၃၃) ဟူသည်ကား။ “ဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော၊ ပ။ နော သဥပါဒါနာယာ”တိ၊ ဝိရာဂါယ ဓမ္မော ဒေသိတော၊ ပ။ နော သဥပါဒါနာယံ-ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေသု၊ ဟောအပ်သော အရာတို့၌။
ကလိသာသနာရောပနတ္ထာယာတိ၊ ကလိသာသနာရောပနတ္ထာယ-ဟူသည်ကား။ ဒေါသာရောပနတ္ထယ၊ အပြစ်သို့တင်ခြင်းငှါ။ ကလီတိ၊ ကလိ-ဟူသည်ကား။ ကောဓဿ၊ အမျက်၏။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ တဿ၊ ထိုအမျက်၏။ သာသနံ၊ အဆုံးအမတည်း။ ကလိသာသနံ၊ အမျက်၏အဆုံးအမ။ ကောဓဝသေန၊ အမျက်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုစ္စမာနာ၊ ဆိုအပ်သော။ ဂရဟာ၊ ကဲ့ရဲ့ခြင်းတည်း။ အဇ္ဈစာရောဝ၊ လွန်ကျူး၍ ကျင့်ခြင်းသည်လျှင်။ ဝီတိက္ကမော၊ ဝီတိက္ကမ-မည်၏။ သမဏကရဏာနံ ဓမ္မာနန္တိ၊ သမဏကရဏာနံ ဓမ္မာနံ-ဟူသည်ကား။ သမဏဘာဝကရာနံ၊ ရဟန်းအဖြစ်ကို ပြုတတ်ကုန်သော။ ဟိရောတ္တပ္ပါဒိဓမ္မာနံ၊ ဟိရီဩတ္တပ္ပစသော တရားတို့၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ ကထံ-သဒ္ဒယောဂေန၊ ကထံသဒ္ဒါနှင့်ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ “န သက္ခိဿတီ”တိ၊ န သက္ခိဿတီ-ဟူ၍။ အနာဂတဝစနံ၊ ဘဝိဿန္တိဝိဘတ်ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ “နာမ-သဒ္ဒယောဂေန၊ နာမသဒ္ဒါနှင့်ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ အနာဂတဝစနံ၊ အနာဂါတ်ဝိဘတ်ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။” ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ [စာမျက်နှာ-၁၀၄] “အတိဝိယ ဒုက္ခဝိပါက”န္တိ၊ အတိဝိယ ဒုက္ခဝိပါကံ-ဟူ၍။ ဂဟဋ္ဌာနံ၊ လူတို့အား။ နာတိသာဝဇ္ဇမ္ပိ၊ အပြစ်မကြီးလွန်းသည်လည်းဖြစ်သော။ ကမ္မံ၊ ကံသည်။ ပဗ္ဗဇိတာနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အာဏာဝီတိက္ကမတော စေဝ၊ အာဏာတော်ကို လွန်ခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း။ သမာဒိန္နသိက္ခတ္တယဝိနာသနတော စ၊ ဆောက်တည်အပ်သော သိက္ခာသုံးပါးကို ဖျက်ဆီးတတ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ မဟာသာဝဇ္ဇံ၊ အပြစ်ကြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဥဒကေ၊ ရေ၌။ ဘဝံ၊ ဖြစ်သည်တည်း။ ဩဒကံ၊ ရေ၌ ဖြစ်သည်။ ဓောဝနကိစ္စံ၊ ဆေးခြင်းက္စိ ရ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဥဒကကိစ္စ”န္တိအာဒိ၊ ဥဒကကိစ္စံ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ သမာပဇ္ဇိဿတီတိ၊ သမာပဇ္ဇိဿတိ-ဟူ၍။ အနာဂတဝစနံ၊ အနာဂတ်ဝိဘတ်ကို။ နာမသဒ္ဒယောဂေန၊ နာမသဒ္ဒါနှင့် ယှဉ်းခြင်းကြောင့်။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “နာမသဒ္ဒေန ယောဇေတဗ္ဗ”န္တိ၊ နာမသဒ္ဒေန ယောဇေတဗ္ဗံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဒုဗ္ဘရတာဒီနံ၊ မွေးမြူခဲခြင်းအစရှိသည်တို့၏။ ဟေတုဘူတော၊ အကြောင်းဖြစ်၍ဖြစ်သော။ အသံဝရော၊ မစောင့်စည်းခြင်းကို။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ ဒုဗ္ဘရတာဒိသဒ္ဒေန၊ ဒုဗ္ဘရတာ-စသောသဒ္ဒါဖြင့်။ ကာရဏေ၊ အကြောင်း၌။ ကာရိယောပစာရေန၊ အကျိုးကို တင်စားသဖြင့်။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဒုဗ္ဘရတာဒီနံ ဝတ္ထုဘူတဿ အသံဝရဿာ”တိ၊ ဒုဗ္ဘရတာဒီနံ ဝတ္ထုဘူတဿ အသံဝရဿ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အတ္တာတိ၊ အတ္တာ-ဟူသည်ကား။ အတ္တဘာဝေါ၊ အတ္တဘောသည်။ ဒုဗ္ဘရတန္တိ၊ ဒုဗ္ဘရတံ-ဟူသည်ကား။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်လည်းကောင်း။ ဥပဋ္ဌာကေဟိ စ၊ အလုပ်အကျွေးတို့သည်လည်းကောင်း။ ဒုက္ခေန၊ ငြိုငြင်သဖြင့်။ ဘရိတဗ္ဗတံ၊ လုပ်ကျွေးအပ်သော (နိ-၂၃၄) အဖြစ်သို့။ သတ္တေဟိ၊ သတ္တဝါတို့နှင့်လည်းကောင်း။ ကိလေသေဟိ စ၊ ကိလေသာတို့နှင့်လည်းကောင်း။ သင်္ဂဏနံ သမောဓာနံ၊ ပေါင်းခြင်းသည်။ သင်္ဂဏိကာ၊ သင်္ဂဏိကာ-မည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဂဏသင်္ဂဏိကာယ”တိအာဒိ၊ ဂဏသင်္ဂဏိကာယ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အဋ္ဌကုသီတဝတ္ထုပါရိပူရိယာတိ ဧတ္ထ၊ အဋ္ဌကုသီတဝတ္ထုပါရိပူရိယာ-ဟူသောပုဒ်၌။ ကမ္မံ၊ အမှုကို။ ကာတဗ္ဗန္တိ၊ ပြုရလတ္တံ့ဟု ပျင်းရိခြင်းသည်။ ဧကံ၊ တစ်ခု။ တထာ၊ ထို့အတူ။ ကမ္မံ၊ အမှုကို။ အကာသိန္တိ၊ ပြုပြီးသည်ဟု ပျင်းရိခြင်း။ မဂ္ဂေါ၊ ခရီးကို။ ဂန္ဓဗ္ဗောတိ၊ သွားရလတ္တံဟု ပျင်းရိခြင်း။ အဂမာသိန္တိ၊ သွားပြီးသည်ဟု ပျင်းရိခြင်း။ ဘောဇနဿ၊ ဘောဇဉ်၏။ ပါရိပူရိ၊ ပြည့်စုံခြင်းကို။ နာလတ္ထန္တိ၊ မရတကားဟု ပျင်းရိခြင်း။ အလတ္ထန္တိ၊ ရသည်ကားဟု ပျင်းရိခြင်း။ ဂေလညာ၊ အနာမှ။ အစိရဝုဋ္ဌိတောတိ၊ ထ၍ မကြာမြင့်သေးဟု ပျင်းရိခြင်းသည်။ ဧကံ၊ တစ်ခု။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမာနိ အဋ္ဌ၊ ဤရှစ်ပါးတို့သည်။ ကုသီတဝတ္ထူနိနာမ၊ ကုသိတဝတ္ထုတို့မည်ကုန်၏။ ဧတ္ထ စ၊ ဤအရာ၌လည်း။ ကောသဇ္ဇံ၊ ပျင်းရိသော သူ၏အဖြစ်ကို။ ကုသီတသဒ္ဒေန၊ ကုသိတသဒ္ဒါဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဘာဝဇောတနပစ္စယံ၊ ဘောအနက်ကို ပြတတ်သော ဏျ-စသောပစ္စည်းကို။ ဝိနာပိ၊ ကြဉ်၍လည်း။ ဘာဝတ္ထော၊ ဘောအနက်ကို။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ ကတ္ထဝိယ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ (ထည့်။) “ပဋဿ သုက္က”န္တိ ယထာ၊ ပဋဿ သုက္ကံ-ဟူသော ပါဌ်၌ကဲ့သို့တည်း။ သဗ္ဗကိလေသာပစယဘူတာယ ဝိဝဋ္ဋာယာတိ၊ သဗ္ဗကိလေသာပစယဘူတာယ ဝိဝဋ္ဋာယ-ဟူသည်ကား။ ရာဂါဒိသဗ္ဗကိလေသာနံ၊ ရာဂ အစရှိသော ခပ်သိမ်းသော ကိလေသာတို့၏။ အပစယဟေတုဘူတာယ၊ ပျက်စီးခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ နိဗ္ဗာနာယ၊ နိဗ္ဗာန်အံ့လို့ငှာ။ နိဗ္ဗာနတ္ထံ၊ နိဗ္ဗာန်အကျိုးငှာ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ သံဝရပ္ပဟာနပဋိသညုတ္တန္တိ၊ သံဝရပ္ပဟာနပဋိသညုတ္တံ-ဟူသည်ကား။ သီလသံဝရာဒီဟိ၊ သီလသံဝရ အစရှိကုန်သော။ ပဉ္စဟိ၊ ငါးပါးကုန်သော။ သံဝရဟိ စေဝ၊ သံဝရတို့နှင့်လည်းကောင်း။ တဒင်္ဂပ္ပဟာနာဒီဟိ၊ တဒင်္ဂပဟာန်အစရှိကုန်သော။ ပဉ္စဟိ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ပဟာနေဟိ စ၊ ပဟာန်တို့နှင့်လည်းကောင်း။ ဥပေတံ၊ ပြည့်စုံသော။ အသုတ္တန္တဝိနိဗဒ္ဓန္တိ၊ အသုတ္တန္တဝိနိဗဒ္ဓံ-ဟူသည်ကား။ တီသု ပိဋကေသု၊ ပိဋပတ်သုံးပုံတို့၌။ ပါဠိသင်္ခါတသုတ္တန္တဝသေန၊ ပါဠိဟုဆိုအပ်သော သုတ္တန်၏အစွမ်းဖြင့်။ အရစိတံ၊ မစီရင်အပ်သော။ သင်္ဂီတိကာရေဟိစ၊ သင်္ဂါယနာတင် ဆရာတို့သည်လည်း။ အနာရောပိတံ၊ မတင်အပ်သော။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ပါဠိဝိနိမုတ္တ”န္တိ၊ ပါဠိဝိနိမုတ္တံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တေန စ၊ ထိုပါဌ်ဖြင့်လည်း။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ယထာနုရူပံ၊ အကြောင်းအားလျော်စွာ။ သင်္ဂဟိတံ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧဝ ရူပါ၊ ဤသို့သဘောရှိသော။ ပကိဏ္ဏကဒေသနာ၊ ပြိုးပြွမ်းသော ဒေသနာ (နိ-၂၃၅) သည်။ အဋ္ဌကထာယ၊ အဋ္ဌကထာ၏။ မူလံ၊ မူလတည်း။ ဩက္ကန္တိကဓမ္မဒေသနာ နာမ၊ ဩက္ကန္တိကဓမ္မဒေသနာ-မည်သည်ကား။ တသ္မိံ တသ္မိံ ပသင်္ဂေ၊ ထိုထိုလျဉ်းပါးခြင်း၌။ ဩတာရေတွာ ဩတာရေတွာ၊ ချ၍ ချ၍။ နာနာနယေဟိ၊ အထူးထူးသော နည်းတို့ဖြင့်။ ကထိယမာနာ ဓမ္မဒေသနာ၊ ဟောအပ်သော ဓမ္မဒေသနာတည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဘဂဝါ ကိရာ”တိ အာဒိ၊ ဘဂဝါ ကိရာ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ပဋိက္ခိပနာဓိပ္ပာယာတိ၊ ပဋိက္ခိပနာဓိပ္ပာယ-ဟူသည်ကား။ ပညတ္တမ္ပိ သိက္ခာပဒံ၊ ပညတ်ပြီးသော သိက္ခာပုဒ်ကိုလည်း။ “ဧတေန၊ ဤသိက္ခာပုဒ်ဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်မူအံ့နည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ မဒ္ဒနစိတ္တာ၊ ကျော်နင်းလိုသော စိတ်ရှိကုန်သည်တည်း။
ဝုတ္တတ္ထဝသေနာတိ၊ ဝုတ္တတ္ထဝသေန-ဟူသည်ကား။ ပတိဋ္ဌာအဓိဂမုပါယဝသေန၊ တည်ရာဟူသော အနက်,ရခြင်း အကြောင်းဟူသော အနက်၏ အစွမ်းဖြင့်။ သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂေ၊ သိက္ခာပဒဝိတင်း၌။ “ယာ တသ္မိံ။ ပ။ ဝိရတီ”တိ အာဒိနာ၊ ယာ တသ္မိံ။ ပ။ ဝိရတိ-အစရှိသည်ဖြင့်။ နိဒ္ဒိဋ္ဌဝိရတိယော စေဝ၊ ပြအပ်သော ဝိရတီတို့သည်လည်းကောင်း။ “ယာ တသ္မိံ။ ပ။ သဉ္စေတနာ”တိ အာဒိနာ၊ ယာ တသ္မိံ။ ပ။ သဉ္စေတနာ-အစရှိသဖြင့်။ နိဒ္ဒိဋ္ဌစေတနာ စ၊ ပြအပ်သော စေတနာတို့သည်လည်းကောင်း။ “ကာမေသု၊ ပ။ အဝိက္ခေပေါ”တိ အာဒိနာ၊ ကာမေသု၊ ပ။ အဝိက္ခေပေါ-အစရှိသည်ဖြင့်။ နိဒ္ဒိဋ္ဌဖဿာဒိဓမ္မာ စ၊ ပြအပ်သော ဖဿစသောတရားတို့သည် လည်းကောင်း။ သိက္ခာပဒံ၊ သိက္ခာပဒမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ [စာမျက်နှာ-၁၀၅] “အယဉ္စ အတ္ထော။ ပ။ ဝေဒိတဗ္ဗော”တိ၊ အယဉ္စ အတ္ထော။ ပ။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ယော တတ္ထ နာမကာယော ပဒကာယော”တိ ဣဒံ၊ ယော တတ္ထ နာမကာယော ပဒကာယော-ဟူသောစကားကို။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ နာမကာယောတိ၊ နာမကာယော ကား။ နာမသမူ၊ နာမ်အပေါင်းတည်း။ နာမပညတ္တိယေဝ၊ နာမပညတ်လျှင်တည်း။ သေသာနိပိ၊ ကြွင်းသော ပဒကာယအစရှိသည်တို့သည်လည်း။ တဿေဝ၊ ထိုနာမကာယ၏သာလျှင်။ ဝေဝစနာနိ၊ ဝေဝုစ်တို့တည်း။ “သိက္ခာကောဋ္ဌာသော”တိ၊ သိက္ခာကောဋ္ဌာသ-ဟူ၍။ ဝီရတိအာဒယော စ၊ ဝိရတီစသည်တို့ကိုလည်းကောင်း။ တပ္ပကာသကံ၊ ဝိရတိအစရှိသည်ကို ပြတတ်သော။ ဝစနဉ္စ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။
အတ္ထဝသေတိ၊ အတ္ထဝသေ-ဟူသည်ကား။ ဟိတဝိသေသေ၊ အစီးအပွားအထူးတို့ကို။ အာနိသံသဝိသေသေ၊ အကျိုးထူးတို့ကို။ တေ စ၊ ထို အကျိုးထူးတို့ဟူသည်လည်း။ သိက္ခာပဒညတ္တိယာ၊ သိက္ခာပုဒ်ပညတ်ခြင်း၏။ ဟေတု၊ အကြောင်းတို့တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကရဏဝသေ”တိ၊ ကရဏဝသေ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ သုခဝိဟာရာဘာဝေ၊ ချမ်းသာစွာ နေရခြင်း မရှိသည်ရှိသော်။ သဟဇီဝနဿ၊ တကွ အသက်မွေးခြင်း၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ သုခဝိဟာရောဝ၊ ချမ်းသာစွာ (နိ-၂၃၆) နေရခြင်းကိုလျှင်။ “သဟဇီဝိတာ”တိ၊ သဟဇီဝိတာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဒူဿီလပုဂ္ဂလာတိ၊ ဒူဿီလပုဂ္ဂလာ-ဟူသည်ကား။ နိဿီလာစ၊ သီလမရှိသော ရဟန်းတို့လည်းကောင်း။ ဒူသိတသီလာ စ၊ ပျက်သော သီလရှိသော ရဟန်းတို့လည်းကောင်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပါရာဇိကသိက္ခာပဒပသင်္ဂေ၊ ပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်ကို လျဉ်းပါးရာ၌။ နိဿီလာ၊ သီလမရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ အဓိပ္ပေတာ၊ လိုအပ်ကုန်၏။ သေသသိက္ခပဒပသင်္ဂေ၊ ကြွင်းသော သိက္ခာကပုဒ်ကို လျဉ်းပါးရာ၌။ တေဟိ ဝီတိက္ကမေဟိ၊ ထိုလွန်ကျူးခြင်းတို့ဖြင့်။ ခဏ္ဍဆိဒ္ဒါဒိဘာဝပ္ပတ္တိယာ၊ ကျိုးသည်, ပြတ်သည်၏အဖြစ် အစရှိသည်သို့ ရောက်ခြင်းကြောင့်။ ဒူသိတသီလာ၊ ပျက်သောသီလရှိသော ရဟန်းတို့ကို။ အဓိပ္ပေတာ၊ အလိုရှိအပ်ကုန်၏။ ဥဘယေနာမိ၊ နှစ်ပါးသော အနက်အားဖြင့်လည်း။ အလဇ္ဇိနောဝ၊ အလဇ္ဇီတို့ကိုသာလျှင်။ “ဒုဿီလာ”တိ၊ ဒုဿီလ-ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သဗ္ဗသိက္ခာပဒါနမ္ပိ၊ ခပ်သိမ်းသော သိက္ခာပုဒ်တို့ကိုလည်း။ ဒသအတ္ထဝသေ၊ ဆယ်ပါးသောအကျိုးထူးတို့ကို။ ပဋိစ္စေဝ၊ စွဲ၍သာလျှင်။ ပညတ္တတ္တာ၊ ပညတ်အပ်သောကြောင့်တည်း။ ဥပရိ၊ အထက်ဖြစ်သော။ “ဒုဿီလပုဂ္ဂလေ နိဿာယာ”တိ ဧတ္တာပိ၊ ဒုဿီလပုဂ္ဂလေ နိဿာယ-ဟူသောပုဒ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင် နည်းရှိ၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “ယေ မင်္ကုတံ၊ ပ။ နိဂ္ဂဟေဿတီ''၊ ယေ မင်္ကုတံ၊ ပ။ နိဂ္ဂဟေဿတိ-ဟူ၍။ သဗ္ဗသိက္ခာပဒသာဓာရဏဝသေန၊ ခပ်သိမ်းသော သိက္ခာပုဒ်တို့နှင့် ဆက်ဆံသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုယေ မင်္ကုတံ-စသောပါဌ်၌။ မင်္ကုတန္တိ၊ မင်္ကုတံ-ဟူသည်ကား။ နိတ္တေဇတံ၊ အရှိန်အစော်မရှိသော အဖြစ်ကို။ အဓောမုခတံ၊ မျက်နှာဦးစောက်ရှိသော အဖြစ်ကို။ “ဓမ္မေနာ”တိအာဒီသု၊ ဓမ္မေန-အစရှိသောပါဌ်တို့၌။ ဓမ္မောတိ၊ ဓမ္မောဟူသည်ကား။ ဘူတံ၊ ဟုတ်သော။ ဝတ္ထု၊ ဝတ္ထုတည်း။ ဝိနယောတိ၊ ဝိနယော-ဟူသည်ကား။ စေဒနာ စေဝ၊ စေဒနာခြင်းလည်းကောင်း။ သာရဏာ စ၊ အောက်မေ့ခြင်းလည်းကောင်း။ သတ္ထုသာသနန္တိ၊ သတ္ထုသာသနံ-ဟူသည်ကား။ ဉတ္တိသမ္ပဒါ စေဝ၊ ဉတ်၏ပြည့်စုံခြင်းလည်းကောင်း။ အနုဿာဝနသမ္ပဒါ စ၊ ကမ္မဝါစာ ပြည့်စုံခြင်းလည်းကောင်း။ သန္ဒိဋ္ဌမာနာတိ၊ သန္ဒိဋ္ဌမာနာ-ဟူသည်ကား။ သံသယံ၊ ယုံမှားခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇမာနာ၊ ရောက်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ ဥဗ္ဗာဠှာတိ၊ ဥဗ္ဗာဠှာ-ဟူသည်ကား။ ပီဠိတာ၊ နှိပ်စက်အပ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ “ဒုဿီလပုဂ္ဂလေ။ ပ။ န ဟောတိ”တိ ဣမိနာ၊ ဒုဿီလပုဂ္ဂလေ။ ပ။ န ဟောတိ-ဟူသောဤပါဌ်ဖြင့်။ အလဇ္ဇီဟိ၊ အလဇ္ဇီတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ အတူတကွ။ ဥပေါသထာဒိသကလသံဃကမ္မံ၊ ဥပုသ်အစရှိသော အလုံးစုံသော သံဃကံကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှါ။ ဓမ္မပရိဘောဂတ္တာ၊ ဓမ္မပရိဘောဂ ဖြစ်သောကြောင့်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဥပေါသထပဝါရဏာနံ၊ ဥပုသ်, ပဝါရဏာတို့၏။ နိယတကာလိကတာယ၊ မြဲသောကာလရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ ကတ္တဗ္ဗတ္တာ၊ ပြုအပ် (နိ-၂၃၇) သောကြောင့်လည်းကောင်း။ သံဃကမ္မတော၊ သံဃကံမှ။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဂရဟာ၊ ကဲ့ရဲ့ခြင်းသည်။ အကိတ္တိ၊ အကိတ္တိ-မည်၏။ ပရိဝါရဟာနိ၊ အခြံအရံယုတ်ခြင်းသည်။ အယသော၊ အယသမည်၏။
စုဒ္ဒသ ခန္ဓကဝတ်တို့မည်သည်ကား။ ဝတ္တက္ခန္ဓကေ၊ ဝတက္ခန္ဓက၌။ ဝုတ္တာနိ၊ ဟောအပ်ကုန်သော။ အာဂန္တုကဝတ္တံ၊ အာဂန္တုကဝတ်လည်းကောင်း။ အာဝါသိကဝတ္တံ၊ အာဝါသီကဝတ်လည်းကောင်း။ ပ။ အန္တေဝါသိကဝတ္တံ၊ အန္တေဝါသိကဝတ်လည်းကောင်း။ (ဝုတ္တံကို ပုဒ်တိုင်းယှဉ်စေ။) ဣတိ ဣမာနိ စုဒ္ဒသ ဝတ္တာနိ၊ ဤတဆယ့်လေးပါးသော ဝတ်တို့တည်း။ ဧတာနိ စ၊ ထို တဆယ့်လေးပါးသော ဝတ်တို့ကိုလည်း။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့သည်။ သဗ္ဗဒါ၊ အခါခပ်သိမ်း။ ယထာရဟံ၊ ထိုက်တန်သည်အားလျော်စွာ။ စရိတဗ္ဗာနိ၊ ကျင့်အပ်ကုန်၏။ ဒွေအသီတိမဟာဝတ္တာနိ ပန၊ ရှစ်ဆယ့်နှစ်ပါးသော ဝတ်ကြီးတို့ကိုကား။ တဇ္ဇနီယကမ္မကတာဒိကာလေယေဝ၊ တဇ္ဇနီယ-စသော ကံကို ပြုအပ်သော ကာလ၌သာလျှင်။ စရိတဗ္ဗာနိ၊ ကျင့်အပ်ကုန်၏။ သဗ္ဗဒါ၊ အခါခပ်သိမ်း။ န စရိတဗ္ဗာနိ၊ မကျင့်အပ်ကုန်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိသုံ၊ အသီးအခြား။ ဂဏိတာနိ၊ ရေတွက်အပ်ကုန်၏။ တာနိ ပန၊ ရှစ်ဆယ့်နှစ်ပါးသော ဝတ်တို့ဟူသည်ကား။ “ပါရိဝါသိကာနံ၊ ပါရိဝါသ်နေကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ ဝတ္တံ၊ ဝတ်ကို။ ပညပေဿာမိ”တိ၊ ပညတ်ပေအံ့ဟူ၍။ အာရတိတွာ၊ အားထုတ်၍။ [စာမျက်နှာ-၁၀၆] “န ဥပသမ္ပာဒေနတဗ္ဗံ၊ ပ။ စင်္ကမိတဗ္ဗ”န္တိ၊ န ဥပသမ္ပာဒေနတဗ္ဗံ၊ ပ။ စင်္ကမိတဗ္ဗံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တာဝသာနာနိ၊ ဟောတော်မူအပ်သည် အဆုံးရှိကုန်သော။ ဆသဋ္ဌိ၊ ခြောက်ဆယ့်ခြောက်ပါးတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တတော ပရံ၊ ထိုမှတပါး။ “န ဘိက္ခဝေ၊ ပ။ ဝတ္ထဗ္ဗ”န္တိအာဒိနာ၊ န ဘိက္ခဝေ၊ ပ။ ဝတ္ထဗ္ဗံ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တဝတ္တာနိ၊ ဟောအပ်သော ဝတ်တို့သည်။ (ပဉ္စ၌ စပ်။) ပကတတ္တေန၊ ပကတတ်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ စရိတဗ္ဗေိ၊ ကျင့်ကုန်အပ်သော ဝတ်တို့မှ။ အနညတ္ထာ၊ တပါးမဟုတ်သောကြောင့်။ ဝိသုံ၊ အသီး။ အဂဏေတွာ၊ မရေတွက်မူ၍။ ပါရိဝါသိကဝုဍ္ဎတရာဒီသု၊ ပရိဝါသ်နေသောသီတင်းကြီးအစရှိကုန်သော။ ပုဂ္ဂလန္တရေသု၊ ပုဂ္ဂိုလ်အထူးတို့၌။ စရိတဗ္ဗတ္တာ၊ ကျင့်အပ်သောကြောင့်။ တေသံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ သမ္ပိဏ္ဍေတွာ၊ ပေါင်း၍။ ဧကေကံ ကတွာ၊ တစ်ခုတစ်ခုစီပြု၍။ ဂဏိတာနိ၊ ရေတွက်အပ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးတို့သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧကသတ္တတိဝတ္တာနိ စ၊ ခုနစ်ဆယ့်တပါးသော ဝတ်တို့လည်းကောင်း။ ဥက္ခေပနီယ ကံပြုအပ်သော ရဟန်း၏ ဝတ်တို့၌လည်း။ “န ပကတတ္တဿ၊ ပ။ သာဒိတဗ္ဗ”န္တိ၊ န ပကတတ္တဿ၊ ပ။ သာဒိတဗ္ဗံ-ဟူ၍။ ဝုတ္ထံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ (ထည့်။) အဘိဝါဒနာဒီနံ၊ ရှိခိုးခြင်းအစရှိ (နိ-၂၃၈) သည်တို့ကို။ ဣဒံ အသာဒိယနံ၊ ဤမသာယာခြင်းဟူသော။ ဧကံ၊ တစ်ခုသောဝတ်လည်းကောင်း။ “န ပကတတ္တော၊ ပ။ တဗ္ဗော”တိအာဒီနိ၊ န ပကတတ္တော၊ ပ။ တဗ္ဗော-အစရှိကုန်သော။ ဒသ၊ ဆယ်ပါးတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ ဒွာသီတိ ဝတ္တာနိ၊ ရှစ်ဆယ့်နှစ်ဝတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဧတေသွေဝ၊ ထိုဝတ်တို့တွင်သာလျှင်။ ကာနိစိ၊ အချို့ူသော ဝတ်တို့သည်။ ပါရိဝါသိတာဒိဝတ္တာနိ၊ ပရိဝါသ်ကျင့်သော ရဟန်းစသည်တို့၏ ဝတ်တို့တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အဂ္ဂဟိတဂ္ဂဟဏေန၊ ယူသပြီးသည်ကို မယူသဖြင့်။ ဒွာသီတိယေဝ၊ ရှစ်ဆယ့်နှစ်ပါးတို့သာလျှင်တည်း။ အညတ္ထ၊ တပါးသော။ အဋ္ဌကထာပဒေသေ ပန၊ အဋ္ဌကထာရပ်၌ကား။ အပ္ပကံ၊ အနည်းငယ်။ ဦနံဝါ၊ ယုတ်သော်လည်းကောင်း။ အဓိကံ ဝါ၊ လွန်သော်လည်းကောင်း။ ဂဏနုပဂံ၊ အရေအတွက်လောက်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အသီတိကန္ဓကဝတ္တာနီ”တိ၊ ရှစ်ဆယ်သော ခန္ဓကဝတ်တို့ဟူ၍။ အာဂတံ၊ လာ၏။ အထဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပုရိမေဟိ၊ ရှေးဖြစ်ကုန်သော။ စုဒ္ဒသဝတ္တေဟိ၊ တဆယ့်လေးပါးသော ဝတ်တို့ဖြင့်။ အသင်္ဂဟိတာနိ၊ မသင်္ဂြိုဟ်အပ်ကုန်သော။ ဝိနယဂတာနိ၊ ဝိနည်း၌လာကုန်သော။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဝတ္တာနိ၊ တို့ကို။ (ဉာတဗ္ဗာနိ-၌ စပ်။) ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာဖြင့်။ သင်္ဂယှမာနော၊ ရေတွက်အပ်သည်ရှိသော်။ (ထည့်။) ဒွာသီတိ ဝတ္တာနိ ဝါ၊ ရှစ်ဆယ့်နှစ်ပါးသော ဝတ်တို့သာလျှင်လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တထာ၊ ထို အခြင်းအရာဖြင့်။ သင်္ဂဟေတွာ၊ ရေတွက်၍။ ဉာတဗ္ဗာနိ၊ သိအပ်ကုန်၏။
သံဝရဝိနယောတိ၊ သံဝရဝိနယော-ဟူသည်ကား။ သီလသံဝရော၊ သီလသံဝရလည်းကောင်း။ သတိသံဝရော၊ သတိသံဝရလည်းကောင်း။ ဉာဏသံဝရော၊ ဉာဏသံဝရလည်းကောင်း။ ခန္တိသံဝရော၊ ခန္တိသံဝရလည်းကောင်း။ ဝီရိယသံဝရော၊ ဝီရိယသံဝရလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဉ္စဝိဓောပိ၊ ငါးပါးအပြားရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ သံဝရော၊ သံဝရကို။ ယထာသကံ၊ မိမိတိုပ၏ ဥစ္စာအားလျော်စွာ။ သံဝရိတဗ္ဗာနဉ္စ၊ စောင့်ရှောက်အပ်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဝိနေတဗ္ဗာနဉ္စ၊ ဖျောက်အပ်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ကာယဒုစ္စရိတာဒီနံ၊ ကာယဒုစရိုက် အစရှိသည်တို့ကို။ သံဝရဏတော၊ စောင့်ရှောက်အပ်သောကြောင့်။ သံဝရောတိ၊ သံဝရဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝိနယနတော၊ ပကယ်ဖျောက်တတ်သောကြောင့်။ သံဝရောတိ၊ သံဝရဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ပဟာနဝိနယောတိ၊ ပဟာနဝိနယော-ဟူသည်ကား။ တဒင်္ဂပ္ပဟာနံ၊ တဒင်္ဂပဟာန်လည်းကောင်း။ ပ၊ နိဿရဏပ္ပဟာနံ၊ နိဿရကာဏပဟာန်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဉ္စဝိဓမ္ပိ၊ ငါးပါး အပြားရှိသည်လည်းဖြစ်သော။
(နိ-၂၃၉) ပဟာနံ၊ ပဟာန်ကို။ (ဝုစ္စတိ၌ စပ်။) ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ စာဂဋ္ဌေန၊ စွန့်တတ်သော အနက်ကြောင့်။ ပဟာနံ၊ ပဟာန်မည်၏။ ဝိနယနဋ္ဌေန၊ ပယ်ဖျောက်တတ်သော အနက်ကြောင့်။ ဝိနယော၊ ဝိနယမည်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “ပဟာနဝိနယော”တိ၊ ပဟာနဝိနည်း-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ သမထဝိနယောတိ၊ သမထဝိနည်းကား။ သတ္တအဓိကရဏသမထာ၊ ခုနစ်ပါးသော အဓိကရဏသမထတို့တည်။ ပညတ္တိဝိနယောတိ၊ ပညတ္တိဝိနည်းကား။ သိက္ခာပုဒ်ကိုလည်း။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သိက္ခာပဒပညတ္တိယာဝ၊ သိက္ခာပုဒ် ပညတ်ခြင်းဖြင့်သာလျှင်။ အနုဂ္ဂဟိတံ၊ ချီးမြှောက်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်တည်း။ သင်္ခလိကနယံ၊ သံခြေချင်းဆက်နည်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဒသက္ခတ္တုံ၊ ဆယ်ကြိမ်။ ယောဇနဉ္စ၊ ယှဉ်ခြင်းကိုလည်း။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ပုရိမ ပုရိမပဒဿ၊ ရှေး ရှေး ပုဒ်ကို။ အနန္တရာနန္တရပဒေနေဝ၊ အခြားမဲ့ အခြားမဲ့သော ပုဒ်နှင့်သာလျှင်။ ယောဇိတတ္တာ၊ ယှဉ်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အယောသင်္ခလိကသဒိသံ၊ သံခြေချင်းဆက်နှင့် တူသည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သင်္ခလိကနယ”န္တိ၊ သင်္ခလိကနည်း-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒသသု ပဒေသု၊ ဆယ်ပါးသော ပုဒ်တို့တွင်။ ဧကမေကံ ပဒံ၊ တစ်ပုဒ် တစ်ပုဒ်ကို။ တဒဝသေသေဟိ၊ ထိုမှ ကြွင်းကုန်သော။ နဝနဝပဒေဟိ၊ ကိုးပုဒ် ကိုးပုဒ်တို့နှင့်။ ယောဇိတတ္တာ၊ ဆိုအပ်ယှဉ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ဧကေကပဒမူလိက”န္တိ၊ ဧကေကပဒမူလိက-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
[စာမျက်နှာ-၁၀၇] “အတ္ထသတံ ဓမ္မသတ”န္တိ ဧတ္ထ၊ အတ္ထသတံ ဓမ္မသတံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ပရိဝါရေ၊ ပရိဝါရ၌။ “ယံ သံဃသုဋ္ဌု။ တံ သံဃဖာသူ”တိ ပဒံ၊ ယံ သံဃသုဋ္ဌု။ တံ သံဃဖာသု-ဟူသော ပုဒ်ကို။ အာဒိကံကတွာ၊ အစရှိသည်ကို ပြု၍။ “ယံ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ။ တံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယာ”တိ ပဒံ၊ ယံသဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ၊ တံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ-ဟူသော ပုဒ်ကို။ ပရိယောသာနံ၊ အဆုံးကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ (ထည့်။) ခဏ္ဍစက္ကဝသေနေဝ၊ ခဏ္ဍစက်၏အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ယော သော အင်္ခလိကနယော၊ အကြင် သင်္ခလိကနည်းကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မိံ၊ ထို သင်္ခလိကနည်းကို။ (ကတေ၌ စပ်။) ဧကမူလကနယေ၊ ဧကမူလကနည်း၌။ အာဂတဗဒ္ဓစက္ကနယေန၊ လာသော ဗဒ္ဓစက်နည်းဖြင့်။ “ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။ တံ သံဃသုဋ္ဌူ”တိ ဣဒမ္ပိ၊ ယံ ဝိနယာနုဂ္ဂဟာယ။ တံ သံဃသုဋ္ဌု-ဟူသော (နိ-၂၄၀) ဤပုဒ်ကိုလည်း။ ယောဇေတွာ၊ ယှဉ်၍။ ဗဒ္ဓစက္ကေ၊ ဗဒ္ဓစက်ကို။ ကတေ၊ ပြုအပ်သည်ရှိသော်။ ပုရိမပုရိမာနိ၊ ရှေးရှေး၌ ဖြစ်ကုန်သော။ ဒသ ဓမ္မပဒါနိ၊ ဆယ်ပါးသော သဒ္ဒါအစုတို့လည်းကောင်း။ ပစ္ဆိမပစ္ဆိမာနိ၊ နောက်နောက်ဖြစ်ကုန်သော။ ဒသ အတ္ထပဒါနိ စ၊ ဆယ်ပါးသော အနက်အစုတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝီသတိ ပဒါနိ၊ နှစ်ဆယ်သော အစုတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဧကမူလကနယေ ပန၊ ဧကမူလကနည်း၌ ကား။ ဧကသ္မိံ ဝါရေ၊ တစ်ခု တစ်ခုသော ဝါရ၌။ နဝေဝ၊ ကိုးပါးလျှင် ဖြစ်ကုန်သော။ အတ္ထပဒါနိ၊ အနက်အစုတို့လည်းကောင်း။ (နဝေဝ၊ ကိုးပါးသာလျှင်ဖြစ်ကုန်သော။ ဓမ္မပဒါနိ၊ သဒ္ဒါပုဒ်တို့ကိုလည်းကောင်း။ လဗ္ဘန္တိ၊ ရအပ်ကုန်၏။) ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒသဟိ ဝါရေဟိ၊ ဆယ်ဝါရတို့ဖြင့်။ နဝုတိ အတ္ထပဒါနိ၊ အနက်ပုဒ် ကိုးဆယ်တို့သည်လည်းကောင်း။ နဝုတိ ဓမ္မပဒါနိ၊ သဒ္ဒါပုဒ် ကိုးဆယ်တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တာနိ၊ ထို ကိုးဆယ်သောပုဒ်တို့သည်။ သင်္ခလိကနယေ၊ သင်္ခလိကနည်း၌။ ဝုတ္တေဟိ၊ ဟောအပ်ကုန်သော။ ဓမ္မပဒေဟိ စ၊ သဒ္ဒါပုဒ်တို့နှင့်လည်းကောင်း။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ယောဇိတာနိ၊ ယှဉ်အပ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ ယထာဝုတ္တံ၊ အကြင်အကြင်ဆိုအပ်သော။ အတ္ထသတံ၊ အနက်တရာသည်လည်းကောင်း။ ဓမ္မသတဉ္စ၊ သဒ္ဒါသည်လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ၌။ သင်္ခလိကနယေပိ၊ သင်္ခလိကနည်း၌လည်းကောင်း။ ဧကမူလကနယေပိ၊ ဧကမူလကနည်း၌လည်းကောင်း။ ပစ္စေကံ၊ အသီးသီး။ အတ္ထသတဿ၊ အနက်တရာကိုလည်းကောင်း။ ဓမ္မသတဿ၊ သဒ္ဒါကိုလည်းကောင်း။ ယံ ယောဇနာမုခံ၊ အကြင် ယှဉ်ခြင်းအမြွက်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ထံ၊ ထိုယှဉ်ခြင်းအမြွက်သည်။ တထာ သိဒ္ဓေပိ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့် ပြီးသော်လည်း။ “အတ္ထသတံ ဓမ္မသတ”န္တိ ဂါထာယ၊ အတ္ထသတံ ဓမ္မသတံ-ဟူသော ဂါထာင့်နှင့်။ နသမေတိ၊ မညီ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ဒွေ အတ္ထသတာနိ ဒွေ ဓမ္မသတာနိ စတ္တရိ နိရုတ္တိသတာနိ အဋ္ဌ ဉာဏသတာနီ”တိ၊ ဒွေ အတ္ထသတာနိ ဒွေ ဓမ္မသတာနိ စတ္တရိ နိရုတ္တိသတာနိ အဋ္ဌ ဉာဏသတာနိ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗတော၊ ဟောအပ်သောကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤ ဝိမတိဝိနောဒနီ၌။ -ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်သော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ “အတ္ထသတံ ဓမ္မသတ”န္တိ၊ အတ္ထသတံ ဓမ္မသတံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ အတ္ထဇောတိကာနံ၊ အနက်ကိုပြတတ်ကုန်သော။ နိရုတ္တီနံ၊ နိရုတ္တိတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ နိရုတ္တိသတံ၊ နိရုတ္တိတရာလည်းကောင်း။ ဓမ္မဘူတာနံ၊ ဓမ္မဖြစ်ကုန်သော။ နိရုတ္တီနံ၊ နိရုတ္တိတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ နိရုတ္တိသတံ၊ နိရုတ္တိလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒွေ နိရုတ္တိသတာနိ၊ နိရုတ္တိနှစ်ရာတို့တည်း။ အတ္ထသတေ၊ အနက်တရာ၌။ ဉာဏသတံ၊ ဉာဏ်တရာလည်းကောင်း။ ဓမ္မသတေ၊ သဒ္ဒါတစ်ရာ၌။ ဉာဏသတံ၊ ဉာဏ်တစ်ရာလည်းကောင်း။ ဒွီသု နိရုတ္တိသတေသု၊ နိရုတ္တိနှစ်ရာတို့၌။ ဒွေ ဉာဏသတာနိ၊ ဉာဏ်နှစ်ရာတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စတ္တာရိ ဉာဏသတာနိ၊ (နိ-၂၄၁) ဉာဏ်လေးရာတို့တည်း။ အတိရေကာနယနတ္ထောတိ၊ အတိရေကာနယနတ္ထော-ဟူသည်ကား။ အဝုတ္တသမုစ္စယတ္ထော၊ မဆိုအပ်သည်ကို ဆည်းခြင်းအနက်ရှိ၏။
ပဌမပညတ္တိကထာနယော၊ ပထမည်ကိုဆိုသော နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
သုဒိန္နာဘာဏဝါရဝဏ္ဏနာ၊ သုဒိန္နာဘာဏဝါရဝဏ္ဏနာသည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
မက္ကဋီဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ
၄၀။ ပစူရတေ ဟိ ဝတမာနဝစနန္တိ၊ ပစူရတေ ဟိ ဝတမာနဝစနံ-ဟူသည်ကား။ ဧကဒါ၊ အခါတပါး၌။ ပဋိသေဝိတွာ၊ မှီဝဲ၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ အနောရမိတွာ၊ မရှောင်ကြဉ်မူ၍။ ဒိဝသေဒိဝသေ၊ နေ့တိုင်းနေ့တိုင်း။ သေဝနိစ္ဆယ၊ မှီဝဲလိုခြင်း၏။ ဝတ္တမာနတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်။ သေဝနာယ၊ မှီဝဲခြင်း၏။ အဘာဝက္ခဏေပိ၊ မရှိသောခဏ၌လည်း။ “ဣဟ၊ ဤအရပ်၌။ မလ္လာ၊ မလ္လာမင်းတို့သည်။ ယုဇ္ဈန္တိ၊ ထိုးသတ်ကုန်၏။” ဣတိအာဒီသု ဝိယ၊ ဤသို့အစရှိသော ပါဌ်တို့၌ကဲ့သို့။ အဗ္ဘောစ္ဆိန္နတံ၊ မပြတ်ဖြစ်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဗာဟုလ္လဝုတိတဉ္စ၊ များသောအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဥပါဒိယ၊ စွဲ၍။ ပဋိသဝတီတိ၊ ပဋိသဝတိ-ဟူ၍။ ဝတ္တမာနဝစနံ၊ ဝတ္တမာန်ဝိဘတ်ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အာဟိဏ္ဍန္တာတိ၊ အာဟိဏ္ဍန္တာ-ဟူသည်ကား။ ဝိစရန္တာ၊ လှည့်လည်လတ်သော်။
[စာမျက်နှာ-၁၀၈] ၄၁။ သဟောဍ္ဎဂ္ဂဟိတောတိ၊ သဟောဍ္ဎဂ္ဂဟိတော-ဟူသည်ကား။ သဘဏ္ဍဂ္ဂဟိတော၊ ဘဏ္ဍာနှင့်တကွ ဖမ်းမိသော။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အယမေဝ၊ ဤသဘဏ္ဍဂ္ဂဟိတောသည်ပင်လျှင်။ ပါဌော၊ အဋ္ဌကထာပါဌ်တည်း။ တံ သိက္ခာပဒံ တထေဝ ဟောတီတိ၊ တံ သိက္ခာပဒံ တထေဝ ဟောတိ-ဟူသည်ကား။ မနုဿာမနုဿာဒိပုဂ္ဂလ္လဝိသေသံ၊ လူနတ်အစရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်အထူးကို။ ကိဉ္စိ၊ စိုးစဉ်းမျှ။ အနုပါဒိယိတွာ၊ မယူမူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ “ယော ပန ဘိက္ခု မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝေယျာ”တိ၊ ယော ပန ဘိက္ခု မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝေယျ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ မနုဿာမနုဿတိရစ္ဆာနဂတာနံ၊ လူ, နတ် တိရစ္ဆာန်ဖြစ်ကုန်သော။ ဣတ္ထိပုရိသပဏ္ဍကဥဘတောဗျဉ္ဇနာနံ၊ မိန်းမ, ယောကျ်ား, ပဏ္ဍုက်, ဥဘတောဗျည်းတို့၏။ တိံ သဝိဓေ၊ သုံးဆယ်အပြားရှိသော။ မဂ္ဂေပိ၊ မဂ်၌လည်း။ မေထုနံ၊ မေထုန်ကို။ သေဝန္တဿ၊ မှီဝဲသော ရဟန်းအား။ တံ သိက္ခာပဒံ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်သည်။ မူလစ္ဆေဇ္ဇကရံ၊ အမြစ်ဖြတ်ခြင်းကို ပြုသည်။ ဟောတိ ဧဝ၊ ဖြစ်သည်သာတည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ဧတေန၊ ဤ''တထေဝ ဟောတိ''ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အယံ အနုပညတ္တိ၊ ဤ”တိရစ္ဆာနဂတာနမ္ပိ''ဟူသော အနုပညတ်သည်။ မူလပညတ္တိယာ ဧဝ၊ မူလပညတ်၏သာ (နိ-၂၄၂) လျှင်။ အဓိပ္ပါယပ္ပကာသနဝသေန၊ အလိုကို ပြသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ သုဗောဓနတ္တာယ၊ ကောင်းစွာသိစေခြင်းငှါ။ ဝတ္ထုအစွမ်းဖြင့်။ ပဝတ္တာ၊ ဖြစ်၏။ ဝိသေသတ္ထဇောတကဝသေန၊ အနက်အထူးကိုပြသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ နပဝတ္တာ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿိတံ၊ ပြုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အာမဋ္ဌမတ္တံ၊ သုံးသပ်ကာမျှသည်။ အာမသနံ၊ အာမသနမည်၏။ တတော၊ ထို သုံးသပ်ကာမျှထက်။ ဒဠှတရံ၊ ပြင်းစွာ ထိခြင်းသည်။ ဖုသနံ၊ ဖုသနမည်၏။ တတော၊ ထို ထိခြင်းထက်။ ဒဠှာတရံ ကတွာ၊ မြဲမြံသည်ကို ပြု၍။ သရီရေန၊ မိမိကိုယ်ဖြင့်။ သရီရဿ၊ မာတုဂါမကိုယ်ကို။ သင်္ဃဋ္ဋနံ၊ တိုးဝှေ့ခြင်းသည်။ ဃဋ္ဋနံ၊ ဃဋ္ဋန-မည်၏။ တံ သဗ္ဗမ္ပီတိ၊ တံ သဗ္ဗမ္ပိ-ဟူသည်ကား။ အနုရာဂေန၊ အဖန်ဖန် တပ်ခြင်းသည်။ ပဝတ္တိတံ၊ ဖြစ်စေအပ်သော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ဒဿနာဒိပိ၊ ရှုခြင်းအစရှိသည်လည်း။
၄၂။ ပါဏာတိပါတာဒိသစိတ္တကသိက္ခာပဒါနံ၊ ပါဏာတိပါတ-အစရှိသော သစိတ္တကသိက္ခာပုဒ်တို့၏လည်းကောင်း။ သုရာပါနာဒိအစိတ္တကသိက္ခာပဒါနဉ္စ၊ သုရာပါန-အစရှိသောအစိတ္တကသိက္ခာပုဒ်တို့၏လည်းကောင်း။ ဧကေနေဝလက္ခဏဝစနေန၊ တစ်ခုသော လက္ခဏာကို ဆိုသဖြင့်သာလျှင်။ လောကဝဇ္ဇတံ၊ လောကဝဇ္ဇအဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “ယဿ သစိတ္တကပက္ခေ စိတ္တံ အကုသလမေဝ ဟောတိ၊ တံ လောကဝဇ္ဇံ နာမာ”တိ၊ ယဿ သစိတ္တကပက္ခေ စိတ္တံ အကုသလမေဝ ဟောတိ၊ တံ လောကဝဇ္ဇံ နာမ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ပါဌ်၌။ “သစိတ္တကပက္ခေ”တိ ဣဒံ၊ သစိတ္တကပက္ခေ-ဟူသောစကားကို။ တဿေဝ၊ ထို အစိတ္တကသိက္ခာပုဒ်၏သာလျှင်။ အစိတ္တကပက္ခသမ္ဘဝတော၊ အစိတ္တကပက္ခ ရှိသင့်သောကြောင့်။ အစိတ္တကပက္ခာပဒံယေဝ၊ အစိတ္တကပက္ခာပုဒ်ကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှါ။ ကိဉ္စာပိ ယုတ္တံ၊ အကယ်၍ကား သင့်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့သင့်သော်လည်း။ အစိတ္တကပက္ခာပဒါနမ္ပိ၊ အစိတ္တကပက္ခာပုဒ်တို့၏လည်း။ (ပက္ခံ၌ စပ်။) အသဉ္စိစ္စ စင်္ကမနာဒီသု၊ သေစေလိုသော စေတနာမရှိသည်ဖြစ်၍ စင်္ကြံသွားခြင်းအစရှိသည်တို့၌။ လောကေ၊ လောက၌။ ပါဏဃာတဝေါဟာရသမ္ဘဝေန၊ သတ္တဝါကို သတ်၏ဟူသောဝေါဟာရဖြင့်သင့်သောကြောင့်။ အစိတ္တပက္ခံ၊ အစိတ္တပက္ခကို။ ပရိပ္ပေတွာ၊ ကြံ၍။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ နှစ်ပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ အစိတ္တကာ စိတ္တကသိက္ခာပဒါနံ၊ သစိတ္တက, သစိတ္တကသိက္ခာပုဒ်တို့နှင့်။ သာဓာရဏဝသေန၊ ဆက်ဆံသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ “ အစိတ္တပက္ခံ ”တိ၊ အစိတ္တပက္ခ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတရထာ၊ ဤအစိတ္တကသိက္ခာပုဒ်ကိုသာ ရည်၍ဆိုသည်ရှိသော်။ သစိတ္တကသိက္ခာပဒါနံ၊ သစိတ္တကသိက္ခာပုဒ်တို့၏။ ဣမသ္မိံ ဝါကျေ၊ ဤဝါကျ၌။ လောကဝဇ္ဇတာလက္ခဏံ၊ လောကဝဇ္ဇအဖြစ်လက္ခဏာကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ န သိယာ၊ မဖြစ် (နိ-၂၄၃) ရာ။ “သစိတ္တကပက္ခေ စိတ္တံ အကုသလမေဝါ”တိ၊ သစိတ္တကပက္ခေ စိတ္တံ အကုသလမေဝ-ဟူ၍။ ဝုတ္တေ ပန၊ ဆိုအပ်သော်ကား။ အစိတ္တကသိက္ခာပဒါနံ၊ သစိတ္ထကသိက္ခာပုဒ်ကို လွန်ကျူးကုန်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အကုသလမေဝ၊ အကုသိုလ်သာတည်း။ ဣတရေသံ၊ အစိတ္တကသိက္ခပုဒ်တို့၏။ သစိတ္တပက္ခေယေဝ၊ သစိတ္တကအဖို့၌သာလျှင်။ အကုသလနိယမော၊ အကုသိုလ်မြဲ၏။ အစိတ္တကပက္ခေ၊ အစိတ္တကအဖို့၌။ န နိယမော၊ အကုသိုလ် မမြဲ။ တတ္ထ ပန၊ ထိုအစိတ္တကအဖို့၌ကား။ ယထာသမ္ဘဝံ၊ ဖြစ်သင့်သည်အား လျှော်စွာ။ ကုသလံ ဝါ၊ ကုသိုလ်သည်မူလည်း။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ အကုသလံ ဝါ၊ အကုသိုလ်သည်လည်းကောင်း။ အဗျာကတံ ဝါ၊ အဗျာကတသည်လည်းကောင်း။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်သည်။ သာမတ္တိယတော၊ အစွမ်းအားဖြင့်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ သစိတ္တကပက္ခေတိ၊ သစိတ္တကပက္ခေ-ဟူသောပါဌ်၌။ ဝတ္ထုဝီတိက္ကမဝိဇာနနစိတ္တေန၊ ဝတ္ထုကို လွန်ကျူးခြင်းကို သိသောစိတ်ဖြင့်။ သစိတ္တကပက္ခေတိ၊ သစိတ္တကပက္ခေ-ဟူ၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ပဏ္ဏတ္တိဝိဇာနနစိတ္တေန၊ ပညတ်ကိုသိသော စိတ်ဖြင့်။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မယူအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တထာ သတိ၊ ထိုသို့ပညတ်ကို သိသော စိတ်ဖြင့် သစိတ္တကပက္ခဟု ယူအပ်သည်ရှိသော်။ သဗ္ဗသိက္ခာပဒါနမ္ပိ၊ ခပ်သိမ်းသော သိက္ခာပုဒ်တို့၏လည်း။ လောကဝဇ္ဇတာပသင်္ဂတော၊ လောကဝဇ္ဇအဖြစ်ဖြင့် လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ဣဒံ၊ ဤအမှုကို။ ပဋိက္ခိတ္တံ၊ ပယ်တော်မူအပ်၏။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှါ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဇာနန္တဿ၊ သိသောရဟန်းအား။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇေပိ၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇေ-၌လည်း။ အနာဒရိယဝသေန၊ မရိုသေသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဋိဃစိတ္တမေဝ၊ ဒေါသစိတ်သည်သာလျှင်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣဒံ ဝါကျံ၊ ဤဝါကျသည်။ နိရတ္ထကမေဝ၊ အကျိုးမဲ့သည်သာလျှင်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သဗ္ဗသိက္ခာပဒါနိပိ၊ အလုံးစုံသောသိက္ခပုဒ်တို့သည်လည်း။ လောကဝဇ္ဇနိ၊ လောကဝဇ္ဇ-တို့တည်း။ ဣတိ ဧတ္တကမတ္တဿေဝ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ ဝတ္တဗ္ဗတာပသင်္ဂတော၊ ဆိုအပ်သောအဖြစ်ဖြင့် လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်တည်း။
[စာမျက်နှာ-၁၀၉]။ ဧတ္ထ၊ ဤဝါကျ၌။ “သစိတ္တကပက္ခေယေဝ စိတ္တံ အကုသလ”န္တိ၊ သစိတ္တကပက္ခေယေဝ စိတ္တံ အကုသလံ-ဟူ၍။ နိယမဿ၊ အာဓာရပုဒ်နောင် ထိုင်၍ မှတ်ခြင်းကို။ အကတတ္တာ၊ အပြုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သုရာပါနာဒီသု၊ သုရာပါန အစရှိသည်တို့၌။ အစိတ္တကပက္ခေ၊ အစိတ္တကပက္ခ၌။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အကုသလံ၊ အကုသိုလ်သည်။ န ဟောတေဝ၊ မဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ နိယမေတုံ၊ မှတ်ခြင်းငှါ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ကေဝလံ ပန၊ စင်စစ်ကား။ သစိတ္တကပက္ခေ၊ သစိတ္တကပက္ခ၌။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အကုသလမေဝ၊ အကုသိုလ်သာတည်း။ န ကုသလာဒိ၊ ကုသိုလ် (နိ-၂၄၄) စသည်မဟုတ်။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤဝါကျ၌။ နိယမော၊ မှတ်ခြင်းသည်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ ဧဝဉ္စ၊ ဤသို့ပြီးသည်ရှိသော်။ သုရတိ၊ သေရည်ဟူ၍။ အဇာနိတွာ၊ မသိဘဲ။ ပိဝန္တာနမ္ပိ၊ သောက်ကုန်သော သူတို့အားလည်း။ အကုသလစိတ္တေနေဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ပါနံ၊ သောက်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဂန္ဓဝဏ္ဏကာဒိဘာဝံ၊ နံ့သာပြောင်း အစရှိသော အဖြစ်ကို။ အဇာနိတွာ၊ မသိဘဲ။ လိမ္ပန္တီနံ၊ လိမ်းကုန်သော။ ဘိက္ခုနီနံ၊ ဘိက္ခုနိတို့အား။ အကုသလစိတ္တေန၊ အကုသိုလ်စိတ်နှင့်။ ဝိနာပိ၊ ကင်း၍လည်း။ လိမ္ပနဉ္စ၊ လိမ်းခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဥဘယတ္ထာပိ၊ နှစ်ပါးသော သုရာပါန ဂန္ဓဝဏကာဒိလိမ္ပနတို့၌လည်း။ အာပတ္တိသမ္ဘေဝေါ စ၊ အာပတ်ဖြစ်ခြင်းကို လည်းကောင်း။ သမတ္ထိတော၊ ပြီးစေအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သာရတ္တဒီပနိယံ၊ သာရတ္တဒီပနီ-၌။ “သစိတ္တကပက္ခေ။ ပ။ ဝိညာယတီ”တိ၊ သစိတ္တကပက္ခေ။ ပ။ ဝိညာယတီ-ဟူ၍။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ သုဝုတ္တံ၊ ကောင်းစွာဆိုအပ်သောစကားပင်တည်း။
အနက်ကား သစိတ္တကပက္ခေ စိတ္တံ အကုသလမေဝါတိ၊ သစိတ္တကပက္ခေ စိတ္တံ အကုသလမေဝဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ အစိတ္တကဿ၊ စိတ်ဒေသနာမရှိသောရဟန်း၏။ ဝတ္ထုအဇာနနဝသေန၊ ဝတ္ထုကို မသိခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ အစိတ္တကပက္ခေ၊ အစိတ္တကအဖို့၌။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အကုသလမေဝါတိ၊ အကုသိုလ်သာလျှင်တည်းဟု။ နိယမော၊ မှတ်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ (ဤသို့ပေးလေ။)
ဟိ၊ သစိတ္တကပက္ခေ-စသော ထိုစကားကို ဝန်ခံသင့်စွ။ အစိတ္တကေသု၊ အစိတ္တကဖြစ်ကုန်သော။ တေရသသု လောကဝဇ္ဇေသု၊ တဆယ့်သုံးပါးသော လောကဝဇ္ဇတို့တွင်။ သုရာပါနဿေဝ၊ သုရာပါန၏သာလျှင်။ အစိတ္တကပက္ခေပိ၊ အစိတ္တကအဖို့၌လည်း။ အကုသလစိတ္တနိယမော၊ အကုသိုလ်စိတ် ဖြစ်ခြင်းမြဲ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဣတရေသံ၊ ဤသုရာပါနမှ တပါးကုန်သော။ ဒွါဒသနံ၊ တဆယ့်နှစ်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့သို့။ ကုသလစိတ္တေနာဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်လည်း။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတော၊ ရောက်ရာသောကြောင့်တည်း။ ပန၊ ဝန်ခံသင့်သည်ကို ဆိုအံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့ သာရတ္ထဒီပနီ၌ ဆိုတိုင်း။ ကေနစိ၊ တစုံတယောက်မျှ။ အနိစ္ဆမာနံ၊ အလိုမရှိအပ်သော။ သဒ္ဒတောပိ၊ သဒ္ဒါအားဖြင့်လည်း။ အပတီယမာနံ၊ မထင်သော။ ဝါ၊ မကျမရောက်သော။ ဣမံ နိယမံ၊ ဤ အကုသလမေဝ-ဟု မှတ်ခြင်းကို။ ပရာဓိပ္ပါယံ ကတွာ၊ တပါးသော အဓိပ္ပါယ်ရှိသည်ကို ပြု၍။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “ယဒိ ဟိ၊ ပ။ သိယာ”တိအာဒိ၊ ယဒိ ဟိ၊ ပ။ သိယာ-အစရှိသော။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကား (နိ-၂၄၅) ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ပန ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်ကား။ နိရတ္ထကမေဝ၊ အကျိုးမဲ့သာတည်း။
အနက်ကား။ အစိတ္တကဿ၊ အစိတ္တကရဟန်း၏။ အစိတ္တကပက္ခေပိ၊ စိတ်မရှိသော အဖို့၌လည်း။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အကုသလမေဝ၊ အကုသိုလ်သာလျှင်။ ယဒိ သိယာ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ သစိတ္တကပက္ခေတိ၊ သစိတ္တကပက္ခေ-ဟူသော။ ဣဒံ ဝိသေသနံ၊ ဤဝိသေသနသည်။ နိရတ္ထကံ၊ အကျိုးမဲ့သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ (ဤသို့ပေးလေ။)
ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ နိရတ္ထကံ၊ အကျိုးမဲ့သနည်း။ (ထည့်။) ဧဝံ နိယမဿ၊ ဤသို့ အစိတ္တက၌ အကုသိုလ်မဟုတ်ဟူသော မှတ်ခြင်းကို။ ကေနစိ၊ တစုံတယောက်မျှ။ အနဓိပ္ပေတတ္တာ၊ မလိုအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယေန၊ အကြင်မှတ်ခြင်းဖြင့်။ “သစိတ္တကပက္ခေတိ ဣဒံ ဝိသေသနံ နိရတ္ထကံ သိယာ”တိအာဒိ၊ သစိတ္တကပက္ခေတိ ဣဒံ ဝိသေသနံ နိရတ္ထကံ-သိယာအစရှိသော လဒ္ဓဒေါသကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုထိုက်သည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ တံ နိယမံ၊ ထိုသို့ မှတ်ခြင်းကို။ ကောစိ၊ တစ်စုံတစ်ယေက်သော။ သဒ္ဒဝိဒူ၊ သဒ္ဒါတတ်သော ဆရာသည်။ န ဣစ္ဆတိ၊ မလို။ ကိန္တု၊ အဘယ်သို့ လိုသနည်းဟူမူကား။ သစိတ္တကပက္ခေ၊ သစိတ္တကအဖို့၌။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အကုသလမေဝ၊ အကုသိုလ်သာတည်း။ အစိတ္တကပက္ခေ ပန၊ အစိတ္တက အဖို့၌ကား။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အနိယတံ၊ မမြဲ။ အကုသလမေ ဝါ၊ အကုသိုလ်သည်သာလျှင်မူလည်း။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ကုသလာဒီသု၊ ကုသိုလ်စသည်တို့တွင်။ အညတရံ ဝါ၊ တပါးပါးသည်မူလည်း။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိဧဝမေဝ၊ ဤသို့သာလျှင်။ ဣစ္ဆတိ၊ အလိုရှိ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သစိတ္တကပက္ခေ”တိ၊ သစိတ္တကပက္ခေ-ဟူသော။ ဝိသေသနမ္ပိ၊ ဝိသေသနသည်လည်း။ သာတ္ထကံ၊ အကျိုးရှိသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ အစိတ္တကသိက္ခာပဒါနံ၊ အစိတ္တကသိက္ခာပုဒ်-တို့၏။ သစိတ္တကပက္ခေသု၊ သစိတ္တကအဖို့-တို့၌။ အကုသလနိယမေန၊ အကုသိုလ်စု မှတ်သဖြင့်။ လောကဝဇ္ဇအဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ အကုသလစိတ္တတာ စ၊ အကုသိုလ်စိတ်အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတရေသံပန၊ ဤ သုရာပါနမှတပါးသော တဆယ့်နှစ်ပါးသော အစိတ္တက တို့၏ကား။ သစိတ္တကပက္ခေ ဧဝ၊ သစိတ္တကအဖို့၌သာလျှင်။ လောကဝဇ္ဇတာ စ၊ လောကဝဇ္ဇစ်အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ အကုသလစိတ္တတာ စ၊ အကုသိုလ်စိတ်၏ အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဝါဒေါပိ၊ ဤသို့သော အယူသည်လည်း။ န ဝိရုဇ္ဈတိ၊ မဆန့်ကျင်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤအယူ၌။ ကိဉ္စ၊ တစုံတခုမျှ။ အနုပပန္နံ နာမ၊ မပြည့်စုံသော မည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။
(နိ-၂၄၆) အပြစ်တင်ဖွယ်ရှိသေး၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသာရတ္ထဒီပနီ၌။ “သာရာတိ အာဇာနိတွာ။ ပ။ န သိယာ”တိအာဒိ၊ သာရာတိ အာဇာနိတွာ။ ပ။ န သိယာ-အစရှိသော။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တမတ္ထံ၊ ထိုအနက်ကို။ သာဓေတုံ၊ ပြီးစေခြင်းငှါ။ ဂဏ္ဌိပဒေသု၊ ဂဏ္ဌိပုဒ်တို့၌။ အာဂတဝစနံ၊ လာသောစကားကို။ ဒေဿတာ၊ ပြ၍။ ဗဟုံ၊ များစွာ။ ယံ ဝစန၊ အကြင်စကားကို။ ပပဉ္စိတံ၊ ချဲ့အပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ သာရတော၊ အမြတ်အားဖြင့်။ န ပစ္စေတဗ္ဗံ၊ မယုံကြည်အပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အဋ္ဌကထာဟိ၊ အဋ္ဌကထာတို့နှင့်။ ဝိရုဒ္ဓတ္တာ၊ ဆန့်ကျင်သောကြောင့်တည်း။ တထာ ဟိ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဝတ္ထုအဇာနနာယ စေတ္ထ၊ ပ။ လောကဝဇ္ဇတာ”တိ၊ ဝတ္ထုအဇာနနာယ စေတ္ထ၊ ပ။ လောကဝဇ္ဇတာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ သုရာပါနအဋ္ဌကထာ၌ ဆို၏။
အနက်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤသုရာပါန၌။ ဝတ္ထုအဇာနနာယ၊ ဝတ္ထုကို မသိခြင်းဖြင့်။ အစိတ္တကထာ၊ အစိတ္တကအဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ အကုသလေနေဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ပါတဗ္ဗတာယ၊ သောက်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ လောကဝဇ္ဇတာ၊ လောကဝဇ္ဇအဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ (ဤသို့ ပေး။)
ဧတဿ၊ ထို ဝတ္ထု အဇာနနာယ စေတ္ထ-စသော အဋ္ဌကထာ ပါဌ်၏။ (အတ္ထနှင့် စပ်။) [စာမျက်နှာ-၁၁၀] “သစိတ္တကပက္ခေ အကုသလေနေဝ ပါတဗ္ဗတာယ လောကဝဇ္ဇတာ”တိ၊ သစိတ္တကပက္ခေ အကုသလေနေဝ ပါတဗ္ဗတာယ လောကဝဇ္ဇတာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော။ ယံ အတ္ထကထနံ၊ အကြင် သစိတ္တကပက္ခေ-ဟု ပါဌသေသထည့်၍ အနက်ကို ဆိုခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ သာရတ္ထဒီပနိ၌ ရှိ၏။ တဉ္စ၊ ထိုအနက်ကို ဆိုခြင်းသည်လည်း။ န သုန္ဒရံ၊ မကောင်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “သစိတ္တကပက္ခေ စိတ္တံ အကုသလမေဝါ”တိ၊ သစိတ္တကပက္ခေ စိတ္တံ အကုသလမေဝ-ဟူ၍။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ လောကဝဇ္ဇာနံ၊ လောကဝဇ္ဇတို့နှင့်။ သာမညတော၊ ဆက်ဆံသောအားဖြင့်။ ဣဓေဝ ပါရာဇိကအဋ္ဌာကထာယ၊ ဤ ပထမပါရာဇိက အဋ္ဌကထာ၌ပင်လျှင်။ ဝတွာ၊ ဆိုပြီးလျက်။ သုရာပါနသိက္ခာပဒဋ္ဌကထာယံ၊ သုရာပါနသိက္ခာပုဒ် အဋ္ဌကထာ၌။ “အကုသလေနေဝ ပါတဗ္ဗတာယာ”တိ၊ အကုသလေနေဝ ပါတဗ္ဗတာယ-ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အစိတ္တကပက္ခေပိ၊ အစိတ္တကအဖို့၌လည်း။ အကုသလစိတ္တတာယ၊ အကုသိုလ်စိတ်ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြု၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုသောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ဣဓ၊ ဤပါရာဇိက၌။ ဝုတ္တော၊ ဆိုပြီးသာလျှင်ဖြစ်သော။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ “သုရာပါနဋ္ဌကထာယမ္ပိ၊ သုရာပါနဋ္ဌကထာ-၌လည်း။ ဝုတ္တော”တိ၊ ဆိုအပ်၏ဟူ၍။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှါ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဝုတ္တဿေဝ၊ ဆိုပြီးကိုသာလျှင်။ ပုနပ္ပုနံ ဝစနေ၊ အဖန်ဖန် ဆိုခြင်း၌။ ပယောဇနာ၊ (နိ-၂၄၇) ဘာဝါ စ၊ အကျိုးမရှိသောကြောင့် လည်းကောင်း။ တဒညေသွဝ၊ ထိုမှတပါးသာလျှင် ဖြစ်ကုန်သော။ အစိတ္တကလောကဝဇ္ဇေသုပိ၊ အစိတ္တကလောကဝဇ္ဇ-တို့၌လည်း။ ဝတ္တဗ္ဗတာပသင်္ဂတော စ၊ ဆိုအပ်သော အဖြစ်ဖြင့် လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့် လည်းကောင်းတည်း။ ဧကတ္ထ၊ တခုသော အရာ၌။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သော။ နယော၊ နည်းကို။ တဒညေသုပိ၊ ထိုမှတပါးသော အရာတို့၌လည်း။ ဧကလက္ခဏတာယ၊ လက္ခဏာတူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တော ဧဝ၊ ဆိုသင့်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြခြင်းငှါ။ “သုရာပါနသိက္ခာပဒေယေဝ၊ သုရာပါနသိက္ခာပုဒ်-၌သာလျှင်။ ဝုတ္တော၊ ၏။” ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အစိတ္တကလောကဝဇ္ဇာနံ၊ အစိတ္တကလောကဝဇ္ဇ-တို့တွင်။ သဗ္ဗပဌမေ၊ အလုံးစုံတို့၏ ရှေးဦးစွာဖြစ်သော။ ဥယျုတ္တသိက္ခာပဒေယေဝ၊ ဥယျုတ္တသိက္ခာပုဒ်-၌သာလျှင်။ ဝတ္တဗ္ဗတော၊ ဆိုသင့်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ သုရာပါနသိက္ခာပဒေယေဝ ဝါ၊ သုရာပါနသိက္ခပုဒ်-၌ပင်လျှင်မူလည်း။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ “ဧသေဝ နယောသေသေသု အစိတ္တကလောကဝဇ္ဇေသုပီ”တိ၊ ဧသေဝ နယောသေသေသု အစိတ္တကလောကဝဇ္ဇေသုပိ-ဟူ၍။ အတိဒိသိတဗ္ဗတော စ၊ ညွှန်းအပ်သောကြောင့လည်းကောင်းတည်း။
အပိစ၊ တနည်းကား။ ဝုတ္ထမေဝ အတ္ထံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အနက်ကိုသာလျှင်။ ဝဒန္တေန၊ ဆိုသော ဆရာသည်။ “သစိတ္တကပက္ခေ အကုသလေနေဝ ပါတဗ္ဗတာယာ”တိ၊ သစိတ္တကပက္ခေ အကုသလေနေဝ ပါတဗ္ဗတာယ-ဟူ၍။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဝုတ္တက္ကမေနေဝ၊ ဆိုသောအစဉ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဝတ္တံဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ပုန ဝစနဿ၊ တဖန်ဆိုခြင်း၏။ သန္ဒေဟာဒိဝိဂမတ္ထတ္တာ၊ ယုံမှားအစရှိသည်ကို ဖောက်ပြန်ခြင်းအကျိုးရှိသောကြောင့်တည်း။ သိက္ခာပဒဝိသယေ စ၊ သိက္ခာပုဒ် အရာ၌လည်း။ ဝိသေသိတဗ္ဗံ၊ အထူးပြုသင့်သည်ကို။ ဝိသေသေတွာဝ၊ အထူးပြု၍သာလျှင်။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဣတရထာ၊ အထူးပြုသင့်သောအရာကို အထူးမပြုပဲ ဆိုသည်ရှိသော်။ အာပတ္တာနာပတ္တိဘေဒဿ၊ အာပတ္တိ, အနာပတ္တိ အပြားကို။ ဒုဝိညေယျတ္တာ၊ သိခဲသောကြောင့်တည်း။ တထာဟိ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂဋ္ဌကထာယံ၊ ဘိက္ခုနီဝဘင်း အဋ္ဌကထာ၌။ “ဝိနာပိ စိတ္တေန၊ ပ။ အကုသလစိတ္တာနိ စာ”တိ၊ ဝိနာပိ စိတ္တေန၊ ပ။ အကုသလစိတ္တာနိ စ-ဟူ၍။ ဂိရဂ္ဂသမဇ္ဇာဒီနံ၊ ဂိရဂ္ဂသမဇ္ဇသိက္ခပုဒ်စသည်တို့၏။ သစိတ္တကပက္ခေ ဧဝ၊ သစိတ္တကအဖို့၌သာလျှင်။ လောကဝဇ္ဇတာစ၊ လောကဝဇ္ဇ၏အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ အကုသလစိတ္တာတာ စ၊ အကုသိုလ်စိတ်၏အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြု၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ သုရာပါနဿ၊ သုရာပါန၏။ သစိတ္တကပက္ခေ ဧဝ၊ သစိတ္တကအဖို့၌သာလျှင်။ လောကဝဇ္ဇတာ စ၊ လောကဝဇ္ဇ၏အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ အကုသလစိတ္တတာ စ၊ အကုသိုလ်စိတ်၏ အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြု၍။ န ဝုတ္တာ၊ အပ်။ တဿပန၊ ထိုသုရာပါန၏ကား။ ပက္ခဒွယဿာပိ၊ ပက္ခနှစ်ခု အပေါင်းနှင့်လည်း။ (နိ-၂၄၈) သာဓာရဏဝသေန၊ ဆက်ဆံသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ “အကုသလေနေဝ ပါတဗ္ဗတာယာ”တိ၊ အကုသလေနေဝ ပါတဗ္ဗတာယ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “သစိတ္တကပက္ခေ”တိ၊ သစိတ္တကပက္ခေ-ဟူ၍။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြု၍။ န ပန ဝုတ္တံ၊ အဆိုအပ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣဒံ သုရာပါနံ၊ ဤသုရာပါနသည်။ သစိတ္တကာစိတ္တကပက္ခဒါယေပိ၊ သစိက္က, အစိတ္တကဟူသော ပက္ခနှစ်ခုပေါင်း၌လည်း။ လောကဝဇ္ဇံ၊ လောကဝဇ္ဇ-မည်၏။ အကုသလစိတ္တဉ္စ၊ အကုသိုလ်သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုမေဝ၊ ပြခြင်ငှါသာလျှင်။ “အကုသလေနေဝပါတဗ္ဗတာယ လောကဝဇ္ဇတာ၊ ဟူသောအဋ္ဌကထာဖြင့်ပင်လျှင်။ (ပဋိသိဒ္ဓံဟောတိ-၌စပ်လေ။) သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ-၌။ “သစိတ္တကပက္ခေ၊ သစိတ္တကအဖို့၌။ အကုသလေနေဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ပါတဗ္ဗေတာယ၊ သောက်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ လောကဝဇ္ဇတာ၊ လောကဝဇ္ဇအဖြစ်မည်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သော။ ဣမေဿဝ အဓိပ္ပါယဿ၊ ဤအဓိပ္ပါယ်ကိုသာလျှင်။ ဧတံ၊ ဤအကုသလေနေဝ-စသောဝါကျသည်။ ပဋိပါဒကံ၊ ပြီးစေတတ်၏။ ဣတိ သညာယ၊ ဤသို့သောအမှတ်ဖြင့်။ “ဣမိနာ ဧဝ ဟိ အဓိပ္ပါယေန၊ ပ။ စိတ္တာနိ စာ”တိ၊ ဣမိနာ ဧဝ ဟိ အဓိပ္ပါယေန၊ ပ။ စိတ္တာနိ စ-ကိုလည်း။ ပဋိသိဒ္ဓံ၊ တားမြစ်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
သာရတ္ထဒီပနီပါဌ်အနက်ကား-ဣမိနာ ဧဝ အဓိပ္ပါယေန၊ ဤအလိုဖြင့်သာလျှင်။ အညေသုပိ၊ တပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ လောကဝဇ္ဇေသု၊ လောကဝဇ္ဇ ဖြစ်ကုန်သော။ အစိတ္တကသိက္ခာပဒေသု၊ အစိတ္တကသိက္ခာပုဒ်တို့-၌။ အကုသလစိတ္တတာ၊ သုံးပါးသောစိတ်၏ အဖြစ်ကို။ န ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ တိစိတ္တတာ၊ သုံးပါးသောစိတ်၏ အဖြစ်ကို။ န ဝုတ္တယ၊ မဆိုအပ်။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ [စာမျက်နှာ-၁၁၁] ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂဋ္ဌကထာယံ၊ ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂဋ္ဌကထာ-၌။ 'ဂိရဂ္ဂသမာပဇ္ဇံ၊ ပ။ စိတ္တာနိ စာ’တိ၊ ဝိရဂ္ဂသမာပဇ္ဇံ၊ ပ၊ စိတ္တာနိ စ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
အဋ္ဌကထာပါဌ်အနက်ကား-ဂိရဂ္ဂသမာပဇ္ဇံ၊ ဂိရဂ္ဂသမာပဇ္ဇသိက္ခာ ပုဒ်လည်းကောင်း။ စိတ္တာဂါရသိက္ခာပဒံ၊ စိတ္တာဂါရသိက္ခာပုဒ်-လည်းကောင်း။ သင်္ဃာဏီ၊ သင်္ဃာဏီသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ဣတ္ထာလင်္ကာရော၊ ဣတ္ထာလက်ာရ သိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ဂန္ဓဝဏ္ဏကော၊ ဂန္ဓဝဏ္ဏက သိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ဝါသိတကပိညာကော၊ ဝါသိတကပိညာက သိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနီအာဒီဟိ၊ ဘိက္ခုနီအစရှိသည်တို့ကို။ ဥမ္မဒ္ဒနပရိမဒ္ဒနာနိ၊ နင်းနယ်စေသော သိက္ခာပုဒ်တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမာနိ ဒသသိက္ခာပဒါနိ၊ ဤဆယ်ပါးသောသိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ အစိတ္တကာနိ၊ အစိတ္တက-တို့တည်း။ အကုသလစိတ္တာနိ၊ အကုသိုလ်စိတ်တို့တည်း။ အယံ ပန၊ ဤသည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤ။ အစိတ္တကာနိ၊ အစိတ္တက အကုသလစိတ္တဟူရာ၌။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ စိတ္တေန၊ စိတ်နှင့်။ ဝိနာပိ၊ ကင်း၍လည်း။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတ္တာ၊ ရောက်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အစိတ္တကာနိ၊ အစိတ္တကတို့မည်ကုန်၏။ စိတ္ထေ၊ စိတ်သည်။ သတိ (နိ-၂၄၉) ပန၊ ရှိသော်ကား။ အကုသလနေဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်သာလျှင်။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတ္တာ၊ ရောက်အပ်သောကြောင့်။ လောကဝဇ္ဇာနိ စေဝ၊ လောကဝဇ္ဇတို့သည်လည်းကောင်း။ အကုသလစိတ္တာနိ စ၊ အကုသိုလ်စိတ်တို့သည်လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ (ဤသို့ ပေးလေ၊)
ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ ပဋိသိဒ္ဓိံ၊ တားမြစ်အပ်သနည်း။ (ထည့်။) တဗ္ဗိပရီတဿေဝ၊ ထိုဆရာဆိုသော အနက်မှ ပြန်သည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ အတ္ထဿ၊ ငါဆိုအပ်သော အနက်၏။ ယထာဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသောနည်းဖြင့်။ သာဓနတော၊ ပြီးခြင်းကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သုရာပါနဿ၊ သုရာပါန၏။ အစိတ္တကပက္ခေပိ၊ အစိတ္တကအဖို့၌လည်း။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အကုသလမေဝ၊ အကုသိုလ်သာလျှင်တည်း။ ဣတိ ဣမံ ဝိသေသံ၊ ဤအထူးကို။ ဒေဿတုမေဝ၊ ပြခြင်းငှာလျှင်။ ဣဒံ ဝစနံ၊ ဤ ဝတ္ထုအဇာနနတာယ စေတ္ထ-စသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂ ဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ အယံ ဟိ၊ ဤဆိုတ္တံ့သည်လျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤအဋ္ဌကထာပါဌ်၌။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ “ဝတ္ထုအဇာနနတာယ စေတ္ထာ”တိ ဧတ္ထ၊ ဝတ္ထုအဇာနနတာယ စေတ္ထ-ဟူသောပုဒ်၌။ စကာရော၊ စက္ခရာသည်။ ဝိသေသတ္ထဇောတကော၊ ဝိသေသအနက်ကို ထွန်းတတ်၏။ “အပိစာ”တိ ဣမိနာ၊ အပိစဟူသော ဤပုဒ်နှင့်။ သမာနတ္ထော၊ တူသောအနက်ရှိ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အညေသု၊ အခြားကုန်သော။ အစိတ္တကလောကဝ ဇ္ဇေသု၊ အစိတ္တကလောကဝ ဇ္ဇေ-တို့၌။ “ဝိနာပိ စိတ္တေန၊ လ။ စိတ္တာနိ စာ”တိ၊ ဝိနာပိ စိတ္တေန၊ ပ။ စိတ္တာနိ စ-ဟူ၍။ လောကဝဇ္ဇတာယ စ၊ လောကဝဇ္ဇအဖြစ်၏လည်းကောင်း။ အကုသလစိတ္တတာယ စ၊ အကုသိုလ်စိတ်အဖြစ်၏လည်းကောင်း။ ယဒိဒံ လက္ခဏံ၊ အကြင် လက္ခဏာကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ၊ ထိုလက္ခဏာသည်။ ဧတ္ထ သုရာပါနသိက္ခာပဒေ၊ ဤသုရာပါနသိက္ခာပုဒ်၌။ န ဂစ္ဆတိ၊ မလာ။ ဣဓ ပန၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌ကား။ ဝိသေသော၊ အထူးသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ အထူးသည်။ ကတရော၊ အဘယ်နည်း။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့မေးငြားအံ့။ ဝတ္ထုအဇာနနတာယ ဧဝ၊ ဝတ္ထုကို မသိသောအဖြစ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဝတ္ထုဇာနနစိတ္တေန၊ ဝိတ္ထုကို သိသောစိတ်နှင့်။ ဝိနာပိ၊ ကင်း၍လည်း။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတာယ ဧဝ၊ ရောက်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ အစိတ္တကတာ၊ အစိတ္တကအဖြစ်ကို။ ဝိသေသော၊ အစိတ္တကပက္ခမှ ထူးသောအဖြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ကိန္တု၊ စင်စစ်သော်ကား။ ဝတ္ထုအဇာနနသင်္ခါတအစိတ္တကပက္ခေပိ၊ ဝတ္ထုကို မသိခြင်းဟုဆိုအပ်သော အစိတ္တကပက္ခ၌လည်း။ အကုသလစိတ္တေနေဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်သာလျှင်။ သုရာမေရယဿ၊ သေအရက်ကို။ အဇ္ဈောဟရိတေ္ဗတာယ၊ မျိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဣမဿ သိက္ခာ (နိ-၂၅၀) ပဒဿ၊ ဤသုရာပါန သိက္ခာပုဒ်၏။ အစိတ္တက ပက္ခေပိ၊ အစိတ္တကအဖို့၌လည်းကောင်း။ အစိတ္တကပက္ခေပိ၊ အစိတ္တကအဖို့၌လည်းကောင်း။ လောကဝဇ္ဇတာ၊ လောကဝဇ္ဇအဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ အကုသလစိတ္တတာ စ၊ အကုသိုလ်စိတ်အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဝေဒိတဗ္ဗ၊ သိအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်လျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤသုရာပါန၌။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဣဓ၊ ဤသုရာပါန၌။ “စိတ္တေ ပန သတီ”တိ၊ စိတ္တေ ပန သတိ-ဟူ၍။ အဝိသေသေတွာ၊ အထူးမပြုမူ၍။ “အကုသလေနေဝါ”တိ၊ အကုသလေနေဝ-ဟူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ ဥဘယပက္ခေပိ၊ နှစ်ပါးသော ပက္ခ၌လည်း။ လောကဝဇ္ဇတာ စ၊ လောကဝဇ္ဇ၏အဖြစ်သည် လည်းကောင်း။ အကုသလ စိတ္တတာ စ၊ အကုသိုလ်စိတ်၏အဖြစ်သည် လည်းကောင်း။ သိဒ္ဓါ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ပရမတ္ထဇောတိကာယ၊ ပရမတ္ထဇောတိကာ အမည်ရှိသော။ ခုဒ္ဒကဋ္ဌကထာယ၊ ခုဒ္ဒကပါဌအဋ္ဌကထာ၌။ သိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာယ၊ သိက္ခာပဒံ သမာဒိယာမိကို ဖွင့်ရာ၌။ “သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနံ၊ သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနသည်။ ကာယတော စ၊ ကိုယ်ကြောင့် လည်းကောင်း။ စိတ္ထတော စ၊ စိတ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒွိသမုဋ္ဌာနံ၊ နှစ်ပါးသော အကြောင်းကြောင့် ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတ္ထ၊ ဤခုဒ္ဒကပါဌအဋ္ဌကထာ၌။ သုရာတိ ဇာနနစိတ္တာဘာဝေနေဝ၊ သေရည်ဟု သိသောစိတ်မရှိခြင်းကြောင့် သာလျှင်။ စိတ္တင်္ဂဝိရဟိတောပိ၊ စိတ်အင်္ဂါမှ ကင်းသည်လည်းဖြစ်သော။ ကေဝလော၊ သက်သက်သော။ ကာယော၊ ကိုယ်ကို။ ဧကသမုဋ္ဌာနံ၊ တခုသော သမုဋ္ဌာန်ရှိသော ခဏ၌လည်း။ ယာယ စေတနာယ၊ အကြင်စေတနာဖြင့်။ ပိဝတိ၊ သောက်၏။ သာ၊ ထိုစေတနာသည်။ ဧကန္တအကုသလာ ဧဝ၊ စင်စစ်အကုသိုလ်သာတည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ တတ္ထေဝ အဋ္ဌကထာယံ၊ ထိုခုဒ္ဒကပါဌ အဋ္ဌကထာ၌ ပင်လျှင်။ ပဌမာ စေတ္ထ၊ ပ။ ဝဇ္ဇတော”တိ၊ ပဌမာ စေတ္ထ၊ ပ။ ဝဇ္ဇတော-ဟူ၍ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဉ္စန္နမ္ပိ၊ ငါးပါးလုံးတို့နှင့်လည်း။ သာမညတော၊ ဆက်ဆံသောအားဖြင့်။ အကုသလစိတ္တတာစ၊ အကုသိုလ်စိတ်၏အဖြစ်ကို လည်းကောင်း။ လောကဝဇ္ဇတာသင်္ခါတာ ပကတိဝဇ္ဇတာ စ၊ လောကဝဇ္ဇအဖြစ်ဟု ဆိုအပ်သော ပကတိဝဇ္ဇအဖြစ်ကို လည်းကောင်း။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။
အနက်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤဆယ်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့တွင်။ ပဌမာ၊ ရှေးဦးစွာ ကုန်သော။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ ပါဏာတိပါတာဒီနံ၊ ပါဏာတိပါတစသည်တို့၏။ ဧကန္တအကုသလစိတ္တသမုဋ္ဌာနတ္တာ၊ စင်စစ် အကုသိုလ်လျှင် ဖြစ်ကြောင်း ရှိသောကြောင့်။ ပကတိဝဇ္ဇတော၊ (နိ-၂၅၁) လောကဝဇ္ဇ အားဖြင့်။ ဝေရမဏိယော၊ ဝေရမဏိမည်ကုန်၏။ သေသာ၊ ကြွင်းသော သိက္ခာပုဒ်ငါးပါးတို့သည်။ ပညတ္တိဝဇ္ဇတော၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇအားဖြင့်။ ဝေရမဏိယော၊ ဝေရမဏိတို့မည်ကုန်၏။ (ဤသို့ပေး။)
အင်္ဂေသု စ၊ အင်္ဂါတို့တွင်လည်း။ ဇာနနင်္ဂံ၊ သိခြင်းအင်္ဂါကို။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ တတာ ဟိ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ (ဝုတ္တံ၌ စပ်။) [စာမျက်နှာ-၁၁၂] “သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနဿ ပန၊ သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာန-၏ကား။ သုရာဒီနံ၊ သေရည်အစရှိသည် တို့တွင်။ အညတရံ၊ တပါး ပါးသော။ မဒနီယံ၊ ရစ်မူးစေတတ်သော အရည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပါတုကာမတာစိတ္တဉ္စ၊ သောက်လိုသည်၏ အဖြစ်တည်းဟူသောစိတ်သည်လည်း။ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ၊ တည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဇ္ဇံ၊ ထိုသောက်ခြင်းနှင့်လျော်သော။ ဝါယာမဉ္စ၊ လုံ့လသို့လည်း။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ပီတေ၊ သောက်သည်ရှိသော်။ ပဝိသတိ စ၊ ဝမ်းသို့လည်း ဝင်၏။ ဣတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ၊ ဤအင်္ဂါလေးပါးတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သုရာတိ ဇာနနင်္ဂေန၊ သေရည်ဟု သိသောအင်္ဂါနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပဉ္စတိ၊ ငါးပါးဟူ၍။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သုရာတိ ဇာနနမ္ပိ၊ သေရည်ဟုသိခြင်းသည်လည်း။ အင်္ဂံ၊ အဂါသည်။ ယဒိ သိယာ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ငြားအံ့။ အဝဿမေဝ၊ မချွတ်လျှင်။ တံ၊ ထိုသိခြင်းကို။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုသင့်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ န စ ဝုတ္တံ၊ ဆိုကား မဆိုခဲ့။ ဧတ္ထ ယထာ၊ ဤ ခုဒ္ဒကပါဌ၌ကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ဤအတူ။ အညေသုပိ၊ တပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ သုတ္တပိဋကာဒိ အဋ္ဌကထာသု၊ သုတ္တန်ပိဋကတ် အဋ္ဌကထာအစရှိသည်တို့တွင်။ ကတ္ထစိ၊ တစုံတခုသော အဋ္ဌကထာ၌။ ဇာနနင်္ဂံ၊ သိခြင်းအင်္ဂါကို။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “အကုသလေနေဝပါတဗ္ဗတာယ လောကဝဇ္ဇတာ”တိ၊ အကုသလေနေဝပါတဗ္ဗတာယ လောကဝဇ္ဇတာ-ဟူသော။ ဣမဿ အဋ္ဌကထာပါဌဿ၊ ဤအဋ္ဌကထာပါဌ်၏။ အစိတ္တကပက္ခေပိ၊ အစိတ္တကအဖို့၌လည်း။ “အကုသလေနေဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ပါတဗ္ဗတာယ၊ သောက်အပ်သည်၏ အာဖြစ်ကြောင့်။ လောကဝဇ္ဇတာ၊ လောကဝဇ္ဇ အဖြစ်မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဌ်၌။ နိဋ္ဌံ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းသို့။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ရောက်အပ်၏။
အပိစ၊ ဆိုဖွယ်ရှိသေး၏။ ဂဏ္ဌိပဒေသု၊ ဂဏ္ဌိပုဒ်တို့၌။ (ဝုတ္တံ၌ စပ်။) “ဧကံ သတ္တံ၊ သတ္တဝါတစ်ကောင်ကို။ မာရဿောမီ”တိ၊ သတ်အံ့ဟူ၍။ တသ္မိံယေဝ ပဒေသေ၊ ထိုအရပ်၌ ပင်လျှင်။ နိပန္နံ၊ အိပ်သော။ အညံ၊ တပါးသော သတ္တဝါကို။ မာရေန္တဿ၊ သတ်သော သူအား။ ပါဏသာမညဿ၊ (နိ-၂၅၂) သတ္တဝါချင်းတူသော အဖြစ်၏။ အတ္ထိတာယ၊ ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပါဏာတိပါတော၊ ပါဏာတိပါတကံသည်။ ဟောတိ ယထာ၊ ဖြစ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ဤအတူ။ “ဧကံ မဇ္ဇံ၊ တစ်ခုသော သေရည်ကို။ ပိဝိဿာမီ”တိ၊ သောက်အံ့ဟူ၍။ အညံ မဇ္ဇံ၊ တပါးသော သေရည်ကို။ ဝိဝန္တဿ၊ သောက်သော သူအား။ မဇ္ဇသာမညဿ၊ သေရည်ချင်းတူသော အဖြစ်၏။ အတ္ထိတာယ၊ ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အကုသလမေဝ၊ အကုသိုလ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကဋ္ဌ သညာယ ပန၊ ထင်းချောင်းဟူသော အမှတ်ဖြင့်ကား။ သပ္ပံ၊ မြွေကို။ ဃာတေန္တဿ၊ သတ်သော သူအား။ ပါဏာတိပါတော၊ ပါဏာတိပါတသည်။ န ဟောတိ ယထာ၊ အဖြစ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ဤအတူ။ နာဠိကေပါနသညာယ၊ အုန်းရေဟူသော အမှတ်ဖြင့်။ မဇ္ဇံ၊ သေရည်ကို။ ပိဝန္တဿ၊ သောက်သော သူအား။ အကုသလ၊ အကုသိုလ်သည်။ နေ ဟောတိ၊ မဖြစ်။ (ဤတိုင်အောင် ဂဏ္ဌိပုဒ်ပါဌ်တည်း။) ဣတိ၊ ဤသို့။ ပါဏာတိပါတေန၊ ပါဏာတိပါတနှင့်။ သိဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သဗ္ဗံထာ၊ ခပ်သိမ်းသောအပြားဖြင့်။ သာမာနတ္တေန၊ တူသော အဖြစ်ဖြင့်။ ဥပမေတွာ၊ နှိုင်းယှဉ်၍။ ယံဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ အတိ ဝိယ၊ အလွန်လျှင်။ အယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနံ၊ သိက္ခာပုဒ်တို့၏လည်းကောင်း။ ပါဏာတိပါတာဒိအကုသလာနဉ္စ၊ ပါဏာတိပါတ-စသော အကုသိုလ်တို့၏လည်းကောင်း။ အညမညံ၊ တပါးသည် တပါးနှင့်။ သမာနတာယ၊ တူသောအဖြစ်ဖြင့်။ နိယမာဘာဝါ၊ အမြဲမရှိသောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပါဏာတိပါတော၊ ပါဏာတိပါတသည်။ ပရိယာယေနပိ၊ ပရိယာယ်အားဖြင့်လည်း။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ တထာ၊ ထို့အတူ။ အဒိန္နာဒါနံ၊ အဒိန္နာဒါနသည်။ န သိဇ္ဈတိ၊ မပြီး။ တံ ပန၊ ထိုအဒိန္နါဒါန် သည်ကား။ အာဏတ္တိယာပိ၊ စေခြင်းဖြင့်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ မေထုနာဒီသု၊ မေထုန်အစရှိသည်တို့၌။ န သိဇ္ဈန္တိ၊ မပြီးကုန်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပယောဂင်္ဂါဒီဟိပိ၊ ပယောဂအင်္ဂါအစရှိသည်တို့ဖြင့်လည်း။ ဘိန္နာနံ၊ ပြားကုန်သောပါဏာတိပါတအစရှိသည်တို့၏။ သံသဋ္ဌံ၊ ရောနှောခြင်းကို။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ သမီကရဏံ၊ အတူပြုခြင်းသည်။ အယုတ္တမေဝ၊ မသင့်သလျှင်ကတည်း။ “ပါဏာတိပါတော ဝိယ၊ ပါဏာတိပါတကဲ့သို့။ အဒိန္နာဒါန မေတုနာဒီနိပိ၊ အဒိန္နာဒါန်, မေထုန်အစရှိသည်တို့သည်လည်း။ ပရိယာယကထာဒီဟိ၊ ပရိယာယ်ဆိုခြင်းစသည်တို့ဖြင့်။ သိဇ္ဈန္တိ၊ ပြီးကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေနစိ ဝုတ္တေ၊ တစုံတယောက်က ဆိုသည်ရှိသော်။ တံ၊ အယူကို။ ကိံ၊ အဘယ်ကြောင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့ (နိ-၂၅၃) ဆိုသော အပြားဖြင့်။ န ဂယှတိ၊ မယူသနည်း။ တထာ ဝစနာဘာဝါ၊ ထိုသို့ ဆိုသော အပြားဖြင့် ကျမ်းဂန်၌ မဆိုသောကြောင့်။ န ဂယှတိ၊ မယူသတည်း။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့ ဆိုသည်ရှိသော်။ ဣဓာပိ၊ ဤသုရာပါန၌လည်း။ “တထာ၊ ထို့အတူ။ သုရာပါနံ၊ သုရာပါနသည်။ ပါဏာတိပါတသဒိသ”န္တိ၊ ပါဏာတိပါတနှင့် တူ၏ဟူ၍။ ဝစနာဘာဝါ၊ ကျမ်းဂန်စကား မရှိသောကြောင့်။ ဣဒမ္ပိ၊ ဤဂဏ္ဌိပုဒ် စကားကိုလည်း။ န ဂဟေတဗ္ဗမေဝ၊ မယူအပ်သလျှင်ကတည်း။ စ၊ ဆက်၍ ဆိုအံ့။ အဋ္ဌကထာဝစနေနေဝ၊ အဋ္ဌကထာစကားဖြင့်သာလျှင်။ သိဒ္ဓမေဝ၊ ပြီးသည်သာဖြစ်သော။ အတ္ထံ၊ သုရာပါန အစိတ္တကပက္ခ၌ အကုသိုလ်ဖြစ်၏ဟူသော အနက်ကို။ ပဋိဗာဟေန္တေန၊ တားဖြစ်လိုသော။ ဝိနယညုနာ၊ ဝိနည်းတတ်ဆရာသည်။ သုတ္တသုတ္တာနုလောမာဒီဟိ၊ ပါဠိအဋ္ဌကထာအစရှိသည်နှင့်။ တဿ၊ ထို အကုသိုလ်ဖြစ်၏ဟူသော အနက်၏။ ဝိရောဓံ၊ ဆန့်ကျင်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတွာဝ၊ ပြ၍သာလျှင်။ ပဋိဗာဟေတဗ္ဗံ ကိံ၊ တားမြစ်အပ်သည် မဟုတ်လော။ ပယောဂင်္ဂါဒီတိ၊ ပယောပ, အင်္ဂါအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ အစ္စန္တဝိဘိန္နေန၊ စင်စစ်ပြားသော။ သိက္ခာပဒန္တရေန၊ သိက္ခာပုဒ်တပါးနှင့်။ သဟ၊ အတူတကွ။ သမီကရဏမတ္တေန၊ အတူပြုကာမျှဖြင့်။ န ပဋိဗာဟေတဗ္ဗံ၊ မတားမြစ်သင့်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “သုရာတိ၊ သေရည်ဟူ၍။ အဇာနိတွာ၊ မသိပဲ။ ပိဝန္တဿပိ၊ သောက်သောသူအားလည်း။ အကုသလမေဝါ”တိ၊ အကုသိုလ်သာလျှင်တည်းဟူသော။ ဧတ္ထ၊ ဤအယူ၌။ သုတ္တာဒိ ဝိရောဓော၊ သုတ်အစရှိသည်နှင့် ဆန့်ကျင်ခြင်းသည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ ဝိနယပိဋကေ၊ ဝိနည်းပိဋက၌။ တာဝ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဧတဿ အတ္ထဿ၊ ထိုအနက်နှင့်။ ဝိရုဒ္ဓံ၊ ဆန့်ကျင်သော။ သုတ္တာဒိကံ၊ ပါဠိအစရှိသည်သည်။ န ဒိဿတိ၊ မထင်။ သုတ္တပိဋကာဒီသုပိ၊ သုတ္တန်ပိဋကတ်အစရှိသည်တို့၌လည်း။ န ဒိဿတိ၊ မထင်။
ဧတ္ထ၊ ဤသုတ္တန်နှင့် မဆန့်ကျင်ဟူရာ၌။ “မနောပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဓမ္မာတိ၊ မနောပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဓမ္မာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဓမ္မပဒ၌ ဟောခြင်းကြောင့်။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ အကုသလာနိ၊ အကုသိုလ်တို့သည်။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဝီတိက္ကမဝတ္ထုံ၊ လွန်ကျူးသော ဝတ္ထုကို။ ဇာနန္တဿေဝ၊ သိသော သူအားသာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့က။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ တေသံ၊ ထိုဆရာတို့၏။ [စာမျက်နှာ-၁၁၃]။ သုတ္တာဓိပ္ပါယာနဘိညာတမေဝ၊ ပါဠိ၏ အဓိပ္ပါယ်ကို မသိတတ်သည်၏ အဖြစ်ကိုသာလျှင်။ ပကာ (နိ-၂၅၄) သေတိ၊ ပြ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “မနောပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဓမ္မာ”တိ ဣဒံ ဝစနံ၊ မနောပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဓမ္မာ-ဟူသောစကားသည်။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဝီတိက္ကမဝတ္ထုံ၊ လွန်ကျူးအပ်သော ဝတ္ထုကို။ ဇာနန္တဿေဝ၊ သိသော သူအားသာလျှင်။ အကုသလာ ဓမ္မာ၊ အကုသိုလ်တရားတို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တီတိ၊ ဖြစ်ကုန်၏ဟူ၍။ ဣမံ အတ္ထံ၊ ဤအနက်ကို။ န ဒီပေတိ၊ မပြ။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ ကုသလာကုသလာ ဓမ္မာ၊ အကုသိုလ်, အကုသိုလ် တရားတို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ၊ ဖြစ်ကုန်သည်ရှိသော်။ ဥပ္ပါဒပစ္စယဋ္ဌေန၊ ဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်းဟူသော သဘောဖြင့်။ ပုဗ္ဗင်္ဂမဘူတံ၊ ပြဋ္ဌာန်းသည်ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ သဟဇာတံ၊ တကွဖြစ်သော။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ နိဿာယေဝ၊ မှီ၍သာလျှင်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ စိတ္တေန၊ စိတ်နှင့်။ ဝိနာ၊ ကင်း၍။ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမံ အတ္ထံ၊ ဤအနကိကို။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသုရာပါန၌။ “သုရာတိ၊ သေရည်ဟူ၍။ အဇာနိတွာ၊ မသိဘဲ။ ပိဝန္တဿ၊ သောက်သောပုဂ္ဂိုလ်အား။ အကုသလမေဝါ”တိ၊ အကုသိုလ်သာတည်းဟု။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုသည်ရှိသော်။ သဟဇာတစိတ္တံ၊ သဟဇာတ်ဖြစ်သော စိတ်ကို။ ဝိနာပိ၊ ကြဉ်၍လည်း။ လောဘာဒိအကုသလစေတသိကာ ဓမ္မာ၊ လောဘအစရှိသော အကုသိုလ်စေတသိက် တရားတို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏ဟု။ (အာပဇ္ဇတိ၌ စပ်။) ယေန၊ အယူကို မြစ်ခြင်းငှါ။ ဣမံ သုတ္တံ၊ ဤ အနောပုဗ္ဗင်္ဂမာ စသောပါဠိကို။ အာဟရဏီယံ၊ ဆောင်သင့်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်သည်။ န အာပဇ္ဇတိ၊ မဖြစ်။ ဧတ္ထ၊ ဤအယူ၌။ အဘိဓမ္မဝိရောဓောပိ၊ အဘိဓမ္မာနှင့် ဆန့်ကျင်ခြင်းသည်လည်း။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ နာမဇာတိအာဒိဝသေန၊ အမည် အမျိုး အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဇာနန္တဿေဝ၊ မသိသော သူအားပင်လျှင်။ ပဉ္စဝိညာဏဝီထိယံ၊ ပဉ္စဝိညာဏဝီတိ၌။ ကုသလာကုသလဇဝနုပ္ပတ္တိဝစနတော၊ အကုသိုလ်, အကုသိုလ်ဇောဖြစ်သည်ကို ဆိုခြင်းကြောင့်တည်း။
အပိစ၊ တနည်းကား။ ဗာတပုတုဇ္ဇနာနံ၊ ပုထုဇဉ်မိုက်တို့အား။ ဆသုဒွါရေသု၊ ဒွါရခြောက်ပါးတို့၌။ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာနိ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ဇဝနာနိ၊ ဇောတို့သည်။ ယေဘုယျေန၊ များသောအားဖြင့်။ အကုသလောနဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်တို့သည်သာလျှင်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ကုသလာနိ ပန၊ ကုသိုလ်စိတ်တို့သည်ကား။ တေသံ၊ ထိုပုထုဇဉ်မိုက်တို့အား။ ကလျာဏမိတ္တာဒိ ဥပနိဿယဗလေန၊ ကလျာဏမိတ္တအစရှိသော ဥပနိဿယအစွမ်းဖြင့်။ အပ္ပကာနေဝ၊ အနည်းငယ်တို့သာလျှင်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တုဏှီဘူတာနမ္ပိ၊ ဆိတ်ဆိတ်နေကုန်သော သူတို့အားလည်းကောင်း။ နိဒ္ဒါယိတွာ၊ အိပ်၍။ သုပိနံ၊ အိပ်မက်ကို။ (နိ-၂၅၅) ပဿန္တာနမ္ပိ၊ မြင်မက်သော သူတို့အားလည်းကောင်း။ ဥဒ္ဓစ္စာဒိအကုသလဇဝနဿ၊ ဥဒ္ဓစ္စအစရှိသော အကုသိုဟ်ဇော၏။ ယေဘုယျပ္ပဝတ္တိတော စ၊ များသောအားဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ကုသလာကုသလ ဝိရဟိတဿ၊ ကုသိုလ်,အကုသိုလ်မှ ကင်းသော။ ဇဝနဿ၊ ဇော၏။ တေသံ၊ ထိုပုထုဇဉ်တို့အား။ အသမ္ဘဝါ စ၊ မဖြစ်သင့်သောကြောင့်လည်းကောင်းတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အကုသလာ၊ အကုသိုလ်စိတ်တို့သည်။ ဝိသယာနုရူပံ၊ အာရုံအားလျော်စွာလည်းကောင်း။ ဝါသနာနုရူပဉ္စ၊ ဝါသနားအား လျော်စွာ လည်းကောင်း။ ယထာပစ္စယံ၊ အကြင်အကြင် အကြောင်းဖြင့်။ သမုပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုသို့ဖြစ်ရာ၌။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဇာနနာဗာနနနိဗ္ဗဒ္ဓေန၊ သိခြင်း,မသိခြင်းနှင့် စပ်သဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်မူစနည်း။ ပန၊ စင်စစ်ကား။ ဇာနနာဒိအင်္ဂသမ္ပန္နာ၊ သိခြင်းအစရှိသော အင်္ဂါနှင့် ပြည့်စုံကုန်သော။ ယေ ပါဏတိပါတာဒယော၊ အကြင် ပါဏာတိပါတ အစရှိသည်တို့သည် လည်းကောင်း။ ဇာနနာဒိံ၊ သိခြင်းအစရှိသည်ကို။ ဝိနာပိ၊ ကြဉ်၍လည်း။ သိဇ္ဈမာနာ၊ ပြီးကုန်သော။ ယေ သုရာပါနမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိအာဒယော စ၊ အကြင် သုရာပါန, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိအစရှိသည်တို့သည်လည်းကောင်း။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တေ တေ၊ ထိုထို ကမ္မပထတို့ကို။ တထာ တထာ၊ ထိုထို အခြင်းအရာအားဖြင့်။ ယာထာဝတော၊ ဟုတ်မှန်တိုင်း။ ဉတွာ၊ သိ၍။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ ပြအပ်ကုန်၏။ တေသဉ္စ၊ ထိုကပ္မပထတို့ကိုလည်း။ ပထာနိဒ္ဒိဋ္ဌဝသေန၊ အကြင်အကြင် ပြတော်မူသော အစွမ်းဖြင့်။ ဂဟေဏေ၊ ယူခြင်း၌။ ကော နာမ အဘိဓမ္မဝိရောဓော၊ အဘယ်မှာ အဘိဓမ္မနှင့် ဆန့်ကျင်အံ့နည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သုတ္တာဒိဝိရောဓာဘာဝတော၊ သုတ်အစရှိသည်နှင့် ဆန့်ကျင်ခြင်း မရှိသောကြောင့်လည်းကောင်း။ အဋ္ဌကထာယ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တာတ္တာ စ၊ ဆိုသောကြောင့်လည်းကောင်း။ ယထာဝုတ္တာဝသေနေဝ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤသုရာပါန၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ဝုတ္တေဝသေန၊ ဆိုခဲ့ပြီးသောအစွမ်းအားဖြင့်။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်သည်။ ယဒိ သိယာ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ “သာမဏေရော ဇာနိတွာ ပိဝန္တောသီလဘေဒံ အာပဇ္ဗတိ၊ န အဇာနိတွာ”တိ၊ သာမဏေရော ဇာနိတွာ ပိဝန္တောသီလဘေဒံ အာပဇ္ဗတိ၊ န အဇာနိတွာ-ဟူ၍။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာခြင်းတည်း။ အယံ ဒေါသော၊ ဤအပြစ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာဒီနံ၊ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိက အစရှိသည်တို့၏။ သီလဘေဒေါ ဝိယ၊ သီလပျက်ခြင်းကဲ့သို့။ သီလ (နိ-၂၅၆) ဘေဒဿ၊ သာမဏေတို့ သီလပျက်ခြင်း၏။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အာဏာယတ္တတ္တာ၊ အာဏာတော်နှင့် စပ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တာသံ၊ ထို ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိက အစရှိသည်တို့အား။ အကုသလုပ္ပတ္တိယာ ဧဝ၊ အကုသိုလ်ဖြစ်ခြင်းကြောင့်သာလျှင်။ သီလဘေဒေါ၊ သီလပျက်ခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သံဃာယတ္တသမနုဘာသနာနန္တရေယေဝ၊ သံဃာနှင့်စပ်သော ဉတ်ကမ္မဝါစာ၏ အခြားမဲ့၌သာလျှင်။ ဝိဟိတတ္တာ၊ စီရပ်အပ်သောကြောင့်တည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဣဓာပိ၊ ဤသုရာပါန၌လည်း။ ဇာနိတွာ၊ သိ၍။ ပိဝနေ ဧဝ၊ သောက်ရာ၌သာလျှင်။ ဝိဟိတော၊ သီလပျက်ခြင်းကို စီရင်အပ်၏။ အဇာနိတွာ၊ မသိပဲ။ ပိဝနေ၊ သောက်ရာ၌။ န ဝိဟိတော၊ မစီရင်အပ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သိက္ခာပဒဝီသယော၊ သိက္ခပုဒ်အရာသည်။ အညော၊ တပါးတည်း။ အကုသလဝိသယော၊ အကုသိုလ်အရာသည်။ အညော၊ အခြားတပါးတည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ သာမဏေရာန၊ သာမဏေတို့အား။ ပုရိမေသု၊ ရှေးဖြစ်ကုန်သော။ ပဉ္စသု၊ ငါးပါးကုန်သော။ သိက္ခာပဒေသု၊ သိက္ခာပုဒ်တို့တွင်။ ဧကသ္မိံ၊ တခုသည်။ ဘိန္နေ၊ ပျက်သည်ရှိသော်။ သဗ္ဗာနိပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်ကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနိ၊ သိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ ဘိဇ္ဇန္တိ၊ ပျက်ကုန်၏။ တေန ဧကေနေဝ၊ ထိုပျက်သော သိက္ခာပုဒ်တခုကြောင့်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အညေတိ၊ တပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့ကြောင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ [စာမျက်နှာ-၁၁၄] အဇာနိတွာ၊ မသိ၍။ ပိဝန္တဿ၊ သောက်သော။ သာမဏေရဿ၊ သာမဏေအား။ သီလဘေဒါ ဘာဝေပိ၊ သီလပျက်ခြင်း မရှိသော်လည်း။ ကမ္မပထပ္ပတ္တံ၊ ကမ္မပထသို့ ရောက်သော။ အကုသလမေဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ၌။ (ဒဿိတံ+၌ စပ်။) “သာမဏေရဿ သုရာတိ အဇောနိတွာ ပိဝန္တဿ ပါရာဇိကံ နတ္ထိ၊ အကုသလံ ပန ဟောတီ”တိ၊ သာမဏေရဿ သုရာတိ အဇောနိတွာ ပိဝန္တဿ ပါရာဇိကံ နတ္ထိ၊ အကုသလံ ပန ဟောတိ-ဟူ၍။ ကေဟိစိ၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်။ ဝုတ္တဝစနံ၊ ဆိုသောစကားကို။ “တံ တေသံ မတိမတ္တ”န္တိ၊ တံ တေသံ မတိမတ္တံ-ဟု။ ပဋိက္ခိပိတွာ၊ ပယ်၍။ “ဘိက္ခုနော။ ပ။ န အဇာနိတွာ”တိ၊ ဘိက္ခုနော။ ပ။ န အဇာနိတွာ-ဟူ၍။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အကုသလံ ပန ဟောတီ”တိ၊ အကုသလံ ပန ဟောတိ-ဟူ၍။ န ဝုတ္တံ၊ မဟောအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တတ္ထ၊ ထိုကေစိဆရာတို့ကို ပယ်ရာ၌။ ယံ ကာရဏံ၊ အကြင်အကြောင်းကို။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ တံ ကာရဏံ၊ ထိုအကြောင်းသည်။ အာကာရဏံ၊ (နိ-၂၅၇) သင့်သော အကြောင်းမဟုတ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ သာမဏေရာနံ၊ သာမဏေတို့အား။ ဇာနိတွာ၊ သိ၍။ ပိဝနေ ဧဝ၊ သောက်ခြင်း၌သာလျှင်။ သီလဘေဒေါ၊ သီလပျက်၏။ အဇာနိတွာ၊ မသိ၍။ ပိဝနေ၊ သောက်ခြင်း၌။ န ဘေဒေါ၊ မပျက်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သီလဘေဒကထနဋ္ဌာနေ၊ သီလပျက်သည်ကို ဆိုရာ၌။ “အကုသလံပန ဟောတီ”တိ၊ အကုသလံပန ဟောတိ-ဟူ၍။ အဝစနံ၊ မဆိုခြင်းသည်။ အဇာနနပက္ခေ၊ မသိသောအဖို့၌။ အကုသလာဘာဝဿ၊ အကုသိုလ်မဖြစ်ခြင်း၏။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တတ္ထ၊ ထိုအကုသိုလ်မဖြစ်ရာ၌။ ပသင်္ဂါဘာဝါ စ၊ လျဉ်းပါးခြင်းမရှိသောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝတ္တဗ္ဗဋ္ဌာနေဧဝ၊ မှတ်အပ်သော သုရာပါနသံဝဏ္ဏနာ အရာ၌ပင်လျှင်။ “အကုသလေနေဝပါတဗ္ဗတာယ လောကဝဇ္ဇတာ”တိ၊ အကုသလေနေဝပါတဗ္ဗတာယ လောကဝဇ္ဇတာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ စ၊ ဆိုပြီးသောကြောင့်လည်းကောင်းတည်း။ “အကုသလံ ပန ဟောတီ”တိ၊ အကုသလံ ပန ဟောတိ-ဟူ၍။ ဝဒန္တာ၊ ဆိုကုန်သော။ တေ အာစရိယာ၊ ထိုကေစိဆရာတို့သည်။ သာမဏေရာနံ၊ သာမဏေတို့၏။ သီလဘေဒပ္ပကာသကံ၊ သီလပျက်သည်ကိုပြသော။ ဣမံ ခန္ဓကဋ္ဌကထာပါဌမေဝ၊ ဤခန္ဓကအဋ္ဌကထာပါဌ်ကိုသာလျှင်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ယေန၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့်။ “ဧတ္ထကမေဝ အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တ”န္တိ၊ ဧတ္ထကမေဝ အဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ၌ ဆိုထိုက်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တေန၊ ထိုအခြင်းအရာအရာဖြင့်။ (ထည့်။) နအဝေါစုံ၊ မဆိုပေကုန်။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ သုရာပါနဋ္ဌကထာဂတံ၊ သူရာပါနအဋ္ဌကထာ၌လာသော။ သုတ္တပိဋကဋ္ဌကထာဂတဉ္စ၊ သုတ္တန်ပိဋကတ် အဋ္ဌကထာ၌ လာသည်လည်းဖြစ်သော။ အနေကဝိဝံ၊ များသော အပြားရှိသော။ ဝစနံ၊ စကားကိုလည်းကောင်း။ မဟာဝိဟာရဝါသီနံ၊ မဟာဝိဟာရဝါသီအရှင်တို့၏။ ပရမ္ပရောပဒေသဉ္စ၊ အဆက်ဆက်သော ဥပဒေသကိုလည်းကောင်း။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ အဝေါစုံ၊ ကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ဇာနိတွာ၊ သိ၍။ ပိဝန္တဿေဝ၊ သောက်သော သူအားသာလျှင်။ အတုသလံ၊ အကုသိုလ်တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ယဒိဒံ ဂဟဏံ၊ အကြင်အယူသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဧတံ ဂဟေဏံ၊ သည်။ ဘိန္နလဒ္ဓိကာနံ၊ အယူပျက်ကုန်သော။ အဘယဂိရိကာဒီနံ၊ အဘဂိရိအစရှိသော ဂိုဏ်းသားတို့၏။ မတံ၊ အယူတည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ကေဟိစိ၊ ကေဟိစိဆရာတို့သည်။ “သာမဏေရဿ သုရာတိ အဇာနိတာ ပိဝန္တဿပါရာဇိကံနတ္ထိ၊ အကုသလံ ပန ဟောတီ”တိ၊ သာမဏေရဿ သုရာတိ အဇာနိတာ ပိဝန္တဿပါရာဇိကံနတ္ထိ၊ အကုသလံ ပန ဟောတိ-ဟူ၍။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ သုဝုတ္တံ၊ ကောင်းစွာဆိုသောစကားပေတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
စ၊ ဆိုဖွယ်ရှိသေး၏။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ-၌။ (ပဋိက္ခိပိတွာ ဝတွာ ဒဿိတံ တို့၌စပ်လေ၊) “အဇာနိတွာ၊ မသိမူ၍။ ပိဝန္တဿာပိ၊ သောက်သော်လည်း။ (နိ-၂၅၈) သောတာပန္နဿ၊ သောတာပန်၏။ မုခံ၊ ခံတွင်းသို့။ သုံရာ၊ သေရည်သည်။ နပဝိသတိ၊ မဝင်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ကမ္မပထပ္ပတ္တအကုသလစိတ္တေနေဝ၊ ကမ္မပထမြောက်သော အကုသိုလ်စိတ်ကြောင့်သာလျှင်။ ပါတဗ္ဗတော၊ သောက်အပ်သောကြောင့်တည်း”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေဟိစိ၊ ကေစိဆရာတို့သည်။ ဝုတ္တ ဝစနံ၊ ကောင်းစွာ ဆိုပေသော စကားကို။ “န သုန္ဒရ”န္တိ၊ မကောင်းဟု။ ပဋိက္ခိပိတွာ၊ ပယ်၍။ “ဗောဒိသတ္တေ၊ ဘုရားလောင်းသည်။ ကုစ္ဆိဂတေ၊ ဝမ်း၌တည်သည်ရှိသော်။ ဗောဓိသတ္တမာတု၊ ဘုရားလောင်းမယ်တော်၏။ သီလံဝိယ၊ သီလကဲ့သို့။ အရိယသာဝကာနံ၊ အရိယာသာဝကတို့၏။ ဣဒမ္ပိ၊ ဤသီလသည်လည်း။ ဓမ္မတာသိဒ္ဓန္တိ၊ ဓမ္မတာဖြင့် ပြီး၏ဟူ၍။ ဝေဒီတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ ဓမ္မတာသိဒ္ဓသံယေဝ၊ ဓမ္မအားဖြင့် ပြီးသောအဖြစ်ကိုသာလျှင်။ သမတ္ထေတုံ၊ ပြီးစေခြင်းငှာ။ “ဘဝန္တရေပိ။ ပ။ ဝေဒိတဗ္ဗ''ယံ ဒဿိတံ၊ အကြင်ပြခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တမ္ပိ၊ ထိုပြခြင်းသည်လည်း။ န ယုတ္တမေဝ၊ မသင့်တော်သာတည်း။
အဋ္ဌကထာပါဌ်အနက်ကား။ ဘဝန္တရေပိ၊ ဘဝတပါး၌လည်း။ အရိယသာဝကော၊ အရိယသာဝကသည်။ ဇီဝိတဟေတုပိ၊ အသက်ဟူသော အကြောင်းကြောင့်တည်း။ ပါဏံ၊ သတ္တဝါကို။ န ဟနတိ၊ သတ်။ သုရံ၊ သေရည်ကို။ နပိဝတိ၊ မသောက်။ ဥရဉ္စ၊ သေရည်ကိုလည်းကောင်း။ ခီရဉ္စ၊ သေရည်ကိုလည်းကောင်း။ ခီရဉ္စ၊ နို့ရည်ကိုလည်းကောင်း။ မိဿေတွာ၊ ရော၍။ မုခေ၊ ခံတွင်းသို့။ သစေ ပန ပက္ခိပန္တိ၊ အကယ်၍ ထည့်သွင်းကုန်ငြားအံ့။ ခီရမေဝ၊ နို့ရည်သည်သာလျှင်။ ပဝိသတိ၊ ဝင်၏။ သုရာ၊ သေရည်သည်။ န ပဝိသတိ၊ မဝင်။ ယထာ ကိံ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ ကောဉ္စသကုဏာနံ၊ ကြိုးကြာငှက်တို့အား။ ခီရမီဿကေ၊ နို့ရည်နှင့် ရောသော။ ဥဒကေ၊ ရေကို။ ပါယိယမာနေ၊ တိုက်အပ်သည်ရှိသော်။ ဝါ၊ သောက်စေအပ်သည်ရှိသော်။ ခီရမေဝ၊ နို့ရည်သည်သာလျှင်။ ပဝိသတိ၊ ဝင်၏။ ဥဒကံ၊ ရေသည်။ န ပဝိသတိ ယထာ၊ မဝင်သကဲ့သို့တည်း။ ဣဒံ၊ ဤကြိုးကြာတို့အား နို့ရေသာဝင်၍ ရေမဝင်ခြင်းသည်။ ယောနိသိဒ္ဓံ၊ အမျိုးအားဖြင့်ပြီးသည်တကား။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့ ဆိုငြားအံ့။ ဣဒမ္ပိ၊ ဤအရိယာတို့အား နို့ရည်သာ ဝင်၍ သေမဝင်ခြင်းသည်လည်း။ ဓမ္မတာသိဒ္ဓံ၊ ဓမ္မတာဖြင့်ပြီး၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ (ဤသို့ ပေးလေ။)
ဟိ၊ ဥပမာဖြင့် ထင်စွာပြအံ့။ [စာမျက်နှာ-၁၁၅] ဗောဓိသတ္တမာတု သီလံ ဝိယ အရိယသာဝကာနံ ဓမ္မတာသိဒ္ဓန္တိ ဧတ္ထ၊ ဗောဓိသတ္တမာတု သီလံ ဝိယ အရိယသာဝကာနံ ဓမ္မတာသိဒ္ဓံ-ဟူသော အဋ္ဌကထာပါဌ်၌။ (နိ-၂၅၉) ဗောဓိသတ္တဿ စ၊ ဘုရားလောင်း၏ လည်းကောင်း။ အတ္တနော စ၊ မယ်တော်ဖြစ်သော မိမိ၏ လည်းကောင်း။ ပါရမိတာနုဘာဝေန၊ ပါရမီတော်အပေါင်း၏ အာနုဘော်ကြောင့်။ အကုသလာနုပ္ပတ္တိနိယမော ဧဝ၊ အကုသိုလ်မဖြစ်ခြင်း မြဲသော အဖြစ်သည် သာလျှင်။ ဗောဓိသတ္တမာတု၊ ဘုရားလောင်းမယ်တော်၏။ ဓမ္မတာ နာမ၊ ဓမ္မတာမည်သည်။ ဟောတိ ယထာ၊ ဖြစ်သကဲ့သို့။ တထာ၊ ထို့အတူ။ အရိယသာ ဝကာနမ္ပိ၊ အရိယာသာဝကတို့၌လည်း။ (နိယမော ဧဝ ဓမ္မတာ၌စပ်။) ပါဏာတိပါတာဒီနံ၊ ပါဏာတိပါတ အစရှိကုန်သော။ ဒသန္နံ၊ ဆယ်ပါးကုန်သော။ ကမ္မပထာနံ၊ ကမ္မပထတို့ကို လည်းကောင်း။ အညေသံ၊ ပါဏာတိပါတမှ တပါးကုန်သော။ အပါယဟေတုကာနံ၊ အပယ်လားခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်ကုန်သော။ အကုသလာနဉ္စ၊ အကုသိုလ်တို့ကို လည်းကောင်း။ အစ္စန္တပ္ပဟာယကဿ၊ စင်စစ် ပယ်တတ်သော။ မဂ္ဂဿ၊ မဂ်၏။ အာနုဘာဝေန၊ အာနုဘော်ကြောင့်။ တံတံသီလဝီတိက္ကမဟေတုကဿ၊ ထိုထိုသီလကို လွန်ကျူးခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ အကုသလဿ၊ အကုသိုလ်၏။ အနုပ္ပတ္တိနိယမော ဧဝ၊ ထိုမဖြစ်ခြင်းမြဲသော အဖြစ်သည်သာလျှင်။ ဓမ္မတာ၊ ဓမ္မသာမည်၏။ ဟိ သစ္စံ၊ မှန်၏။ သဘာဝဝါဒီနံ၊ သဘောကို ဆိုလေ့ရှိကုန်သော ဆရာတို့၏။ ဓမ္မတာ ဝိယ၊ ဓမ္မတာကဲ့သို့။ အဟေဟုကတာ၊ အကြောင်းကင်းသောအဖြစ်သည်။ ဣဓ၊ ဤ ဓမ္မတာသိဒ္ဓံ-ဟူသောအရာ၌။ ဓမ္မတာ နာမ၊ ဓမ္မတာမည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧဝံဓမ္မတာနယေ၊ နေတ္တိကျမ်း၌ လာသော ဧဝံဓမ္မတာနည်း၌။ ကာရဏဿ၊ အကြောင်း၏။ ဘာဝေ စ၊ ရှိသော်လည်းကောင်း။ အဘာဝေ စ၊ မရှိသော်လည်းကောင်း။ ကာရိယဿ၊ အကျိုး၏။ ဘာဝေါ စ၊ ဖြစ်ခြင်းသည် လည်းကောင်း။ အဘာဝေါ စ၊ မဖြစ်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဧဝံဓမ္မတာ၊ ဧဝံဓမ္မတာနည်းမည်၏။ အဟေတု၊ အကြောင်းမရှိဘဲ။ အပစ္စယာ၊ ပစ္စည်းမရှိဘဲ။ ဘာဝါဘာဝေါ၊ ဖြစ်ခြင်း, မဖြစ်ခြင်းသည်။ ဧဝံဓမ္မတာ၊ ဧဝံဓမ္မတာမည်သည်။ န ဟောတိ ယထာ၊ မဖြစ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ဤအတူ။ ဣဓာပိ၊ ဤ ဓမ္မတာသိဒ္ဓိံ-ဟူသော အရာ၌လည်း။ ပါဏာတိပါတာဒိကမ္မပထာနံ၊ ပါဏာတိပါတ အစရှိသော ကမ္မပထတို့၏။ ဟေတုဘူတဿ၊ အကြောင်း ဖြစ်သော။ ကိလေသဿ၊ ကိလေသာ၏။ အစ္စန္တာဘာဝေန၊ စင်စစ်မရှိခြင်းကြောင့်။ တေသံ၊ ထိုကမ္မပထတို့၏။ အဘာဝေါ စ၊ မဖြစ်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ တဒဝသေသာနံ၊ ထိုကမ္မပထမှ ကြွင်းကုန်သော။ အကုသလာနံ၊ အကုသိုလ်တို့၏။ ဟေတုနာ၊ အကြောင်းဖြစ်သော သိမ်မွေ့သော ကိလေ (နိ-၂၆၀) သာ၏။ ဘာဝေန၊ ရှိခြင်းကြောင့်။ ဘာဝေါ စ၊ ဖြစ်ခြင်းစသည်လည်းကောင်း။ ဓမ္မတာ၊ ဓမ္မတာမည်၏။ အဟေတုကတာ၊ အကြောင်းကင်းသော အဖြစ်သည်။ န၊ မဟုတ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အပါယ ဟေတုနော၊ အပါယ်လားခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ ရာဂဿ၊ ရာဂ၏။ အဘာဝေနေဝ၊ မရှိခြင်းကြောင့်သာလျှင်။ အရိယာန၊ အရိယာတို့အား။ အဇာနိတွာပိ၊ မသိပဲလည်း။ သုရာယ၊ သေရည်ကို။ အနဇ္ဈောဟရဏံ၊ မမျိုးခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကေဟိစိ၊ ကေစိဆရာတို့၏။ “အဇာနိတွာ ပိဝန္တဿာပိ။ ပ။ ပါတဗ္ဗတော”တိ၊ အဇာနိတွာ ပိဝန္တဿာပိ။ ပ။ ပါတဗ္ဗတော-ဟူသော။ ဣဒံ ဝစနံ၊ ဤစကားသည်။ သုဝုတ္တမေဝ၊ ကောင်းစွာ ဆိုအပ်သော စကားပေတည်း။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ ကေန ဟေတုနာ၊ အဘယ်ကြောင်းကြောင့်။ န သုန္ဒရံ ဇာတန္တိ၊ မကောင်း မမွန်ဖြစ်သော စကားဖြစ်၏ဟူ၍။ ဉာယတိ၊ သိအပ်သနည်း။ (န ဘယတိ-ဟု စာအများ ရှိကြသည်။ တံ-ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ကေန ဟေတုနာ၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်။ န သုန္ဒရံ ဇာတံ၊ စကားကောင်း မဖြစ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ သာရတ္ထဒီပနီ၌ ဆိုတိုင်း စကားကောင်းမဟုတ်ဟူ၍။ န ဉာယတိ၊ မသိအပ်။ ဤသို့ပေး။) ဝါ၊ တစ်နည်ကား။ ဓမ္မတာသိဒ္ဓန္တိ ကထနေန၊ ဓမ္မတာသိဒ္ဓံ-ဟုဆိုခြင်းဖြင့်။ တံ၊ ထိုကေစိ ဆရာတို့စကားကို။ ပဋိက္ခိတ္တန္တိ၊ ပယ်အပ်၏ဟူ၍။ ကထံ ဉာယတိ၊ အဘယ်မှာသိရအံ့နည်း။
ဒီဃနိကာယဋ္ဌကထာယံ၊ ဒီဃနိကာယ် အဋ္ဌကထာ၌။ “သုရဉ္စ ခီရဉ္စ၊ လ။ သိဒ္ဓ”န္တိ၊ သုရဉ္စ ခီရဉ္စ၊ ပ။ သိဒ္ဓံ-ဟူသော။ ယမ္ပိ ဝစနံ၊ အကြင်စကားသည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တမ္ပိ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်လည်း။ သုရာပါနဿ၊ သုရာပါန၏။ အစိတ္တကပက္ခေပိ၊ အစိတ္တကအဖို့၌လည်း။ အကုသလစတ္တတညေဝ၊ အကုသလစိတ်တ္တအဖြစ်ကိုသာလျှင်။ သာဓေတိ၊ ပြီးစေ၏။ တထာတံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ဟိ သစ္စံ၊ မှန်၏။ “ဘဝန္တရေပိ။ လ။ ပိဝတီ”တိ၊ ဘဝန္တရေပိ။ လ။ ပိဝတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သော်။ “ပရိမာနံ၊ ရှေး၌ဖြစ်ကုန်သော။ စတုန္န၊ လေးပါးကုန်သော။ ကမ္မပထာနံ၊ ကမ္မပထတို့၏။ ဝါ၊ ကမ္မပထတို့ကို။ သစိတ္တကတ္တာ၊ သစိတ္တကဖြစ်သောကြောင့်။ ဝိရမဏံ၊ ကြဉ်ခြင်းသည်။ တာဝ သုကရံ၊ လွယ်သေး၏။ ပစ္ဆိမဿ၊ နောက်ဖြစ်သော။ သုရာပါနဿ ပန၊ သုရာပါန၏ကား။ ဝါ၊ သုရာပါနကိုကား။ အစိတ္တကတ္တာ၊ အစိတ္တကဖြစ်သောကြောင့်။ ဝိရမဏံ၊ ကြဉ်ခြင်းသည်။ ကထံ ဘဝေယျ၊ ဘယ်သို့ ဖြစ်ရာသနည်း။” ဣတိ စောဒနာသမ္ဘဝံ၊ ဤသို့ စောဒနာ ဖြစ်ခြင်းကို။ မနသိ၊ စိတ်၌။ ကတွာ၊ ထားသည်ကို ပြု၍။ (ဝုတ္တံ၌ စပ်။) ဝတ္ထုအဇာနနဝသေန၊ ဝတ္ထုကို မသိခြင်း၏အစွမ်းဖြင့်။ အစိတ္တကတ္တေ၊ အစိတ္တကအဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ကမ္မပထပ္ပတ္တအကုသလေနေဝ၊ ကမ္မပထသို့ ရောက်သော (နိ-၂၆၁) အကုသိုလ်ဖြင့် သာလျှင်။ သုရာ၊ သေရည်ကို။ အဇ္ဈောဟရိတဗ္ဗာ၊ မျိုအပ်၏။ တာဒိသီ၊ ထိုသို့ သဘောရှိသော။ အကုသလပ္ပဝတ္တိစ၊ အကုသိုလ်ဖြစ်ခြင်းကိုလည်း။ အရိယသာဝကဿ၊ အရိယာသာဝကသည်။ မဂ္ဂေနေဝ၊ မဂ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဟတာ၊ အပ်ပြီ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အဿ၊ ထိုအရိယာသာဝက၏။ ပရဂလံ၊ ရေမျိုတဘက်သို့။ သုရာယ၊ သေရည်၏။ ပဝေသနံ၊ ဝင်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ ဂမ္မမာနတ္ထံ၊ သိစေခြင်းစငှာ။ ဝါ၊ သိအပ်သော အနက်ရှိသော။ ပရိဟာရဝစနံ၊ အဖြေစကားစကို။ ဝဒတာ၊ ဆိုလိုသော အဋ္ဌကထာဆရာသည်။ “သစေပိဿ သုရဉ္စ ခီရဉ္စာ''ဒိအာဒိ၊ သစေပိဿ သုရဉ္စ ခီရဉ္စာ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဠ်၌။ “ခီရမေဝ ပဝိသတိ၊ နသုရာ”တိ၊ ခီရမေဝ ပဝိသတိ၊ နသုရာ-ဟူသော။ ဣဒံ ဝစနံ၊ ဤစကားသည်။ သုရာယ၊ သေရည်၏။ သဗ္ဗထာပိ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်လည်း။ ပရဂလပ္ပဝေသာဘာဝဒဿနပရံ၊ ရေမျို၏ တဘက်သို့ ဝင်ခြင်း၏ မရှိခြင်းကို ပြခြင်းလျှင် ပြဋ္ဌာန်းခြင်းရှိ၏။ သုရာမိဿခီရဿ၊ သေရည်နှင့်ရောသော နို့ရေ၏။ သုရာယ၊ သေရည်ကို။ ဝိယောဇန သာမတ္ထိယ ဒဿနပရံ၊ ကင်းစေနိုင်သော အစွမ်းရှိသည်ကို ပြခြင်းလျှင် ပြဋ္ဌာန်းခြင်းရှိသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အယံ ဟိ၊ ဤသို့ ဆိုလတ္တံ့သည်လျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဌ်၌။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ သုရာမိဿေ၊ သေရည်နှင့်ရောသော။ ခီရေ၊ နို့ရည်ကို။ ပါယိယမာနေ၊ တိုက်ကြွေးအပ်သည်ရှိသော်။ (ထည့်။) ကိဉ္စိ၊ တစိုးတစိ။ ယဒိ ပဝိသေယျ၊ အကယ်၍ ဝင်ငြားအံ့။ ခီရမေဝ၊ နို့ရည်သည်သာလျှင်။ ပဝိသေယျ၊ ဝင်ရာ၏။ သုရာ၊ သည်။ န ပဝိသေယျ၊ မဝင်ရာ။ ခီရေ ပန၊ နို့ရည်သည်ကား။ သုရာယ၊ သေရည်နှင့်။ အဝိယုတ္တေ၊ မကင်းသည်ရှိသော်။ ကိဉ္စိ၊ တစိုးတစိမျှ။ [စာမျက်နှာ-၁၁၆]။ န ပဝိသတိ၊ မဝင်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ဣဒံ ယောနိသိဒ္ဓန္တိ၊ ယောနိသိဒ္ဓံ-ဟူသည်ကား။ ဥဒကဿ၊ ရေ၏။ မုခေ၊ ခံတွင်းသို့။ အပ္ပဝိသနံ၊ မဝင်ခြင်းသည်။ ယောနိသိဒ္ဓံ၊ ယောနိဖြင့် ပြီး၏။ စ၊ ဆက်၍ ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤယောနိသိဒ္ဓံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ယောနီတိ၊ ယောနိ-ဟူသော သဒ္ဒါဖြင့်။ ဇာတိ၊ အမျိုးကို။ အဓိပ္ပေတာ၊ လိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ကောဉ္စဇာတိကာနံ၊ ကြိုးကြာဇာတ်တို့၏။ မုခတုဏ္ဍသင်္ခါတာနံ၊ နှုတ်သီးဟုဆိုအပ်ကုန်သော။ ရူပဓမ္မာနံ၊ ရုပ်တရားတို့၏။ ခီရမိဿဥဒကဿ၊ နို့ရည်နှင့်ရောသော ရေကို။ အဇ္ဈောဟရဏဟေတုတ္တာဘာဝေန၊ မျိုးခြင်း၏အကြောင်း မဟုတ်သောကြောင့်။ တံ အပ္ပဝိသနံ၊ ထိုမဝင်ခြင်းသည်။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီး၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဣဒမ္ပီတိ၊ ဣဒမ္ပီ-ဟူသည်ကား။ ခီရမိဿာယ၊ နို့ရည်နှင့် ရောသော။ သုရာယ၊ သေရည်၏။ ခီရေ၊ နို့ရည်သည်။ ပဝိသန္တေပိ၊ ဝင်သော်လည်း။ ပရဂလာပဝိသနမ္ပိ၊ (နိ-၂၆၂) ရေမျိုတဘက်သို့ မဝင်ခြင်းသည်လည်း။ ဓမ္မတာသိဒ္ဓန္တိ၊ ဓမ္မတာသိဒ္ဓံ-ဟူသည်ကား။ အရိယသာဝကဿ၊ အရိယာသာဝက၏။ အရူပဓမ္မာနံ၊ နာမ်တရားတို့၏။ သုရာပိဝနဟေတုဘူတကိလေသသဟိတတ္တာဘာဝသင်္ခါတာယ၊ သူရာသောက်ခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်၍ဖြစ်သော ကိလေသာနှင့်တကွဖြစ်သော အဖြစ်၏မရှိခြင်းဟု ဆိုအပ်သော။ ဓမ္မတာယ၊ ဓမ္မတာဖြင့်။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီး၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤ အဋ္ဌကထာပါဌ်၌။ အစိတ္တကပ္ခေပိ၊ အစိတ္တကအဖို့-၌လည်း။ သူရာယ၊ သေရည်ကို။ အကုသလစိတ္တေနေဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ပါတဗ္ဗတော၊ သောက်အပ်သောကြောင့်။ အရိယသာဝကာနံ၊ အရိယာသာဝကတို့၏။ အပိဝနံ၊ မသောက်ခြင်းကို။ သမတ္တိတံ၊ ပြီးစေအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အဇာနနပက္ခေ၊ မသိသော အဖို့၌။ အကုသလစိတ္တေန၊ အကုသိုစိတ်နှင့်။ ဝိနာဝ၊ ကင်း၍သာလျှင်။ ပါတဗ္ဗတ္တေ၊ သောက်အပ်သော အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ဖြစ်သော်လည်း။ ဧတံ၊ ဤ အဋ္ဌကထာပါဌ်သည်။ သုရာယ၊ သေရည်ကို။ အပိဝနံ၊ မသောက်ခြင်းသည်။ အရိယာနံ၊ အရိယာတို့၏။ ဓမ္မတာတိ၊ ဓမ္မတာ-ဟူ၍။ ဒဿနပရံ၊ ပြခြင်းလျှင် ပြဋ္ဌာန်းခြင်းရှိ၏တကား။ ဣတိ၊ စောဒနာသည်။ အထာပိ သိယာ၊ အကယ်၍မူလည်း ဖြစ်ငြားအံ့။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အဋ္ဌကထာဝစနန္တရေဟိ၊ အဋ္ဌကထာတပါး စကားတပါးတို့နှင့်။ ဝိရုဇ္ဈတော၊ ဆန့်ကျင်ကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့် ယူသည်ရှိသော်။ ဝစနန္တရေဟိ၊ တပါးသော စကားတို့နှင့်။ န ဝိရုဇ္ဈတိ၊ မဆန့်။ တထာယေဝ၊ ထို အခြင်းအရာဖြင့်သာလျှင်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။
အပိစ၊ တနည်းကား။ ပါဏာတိပါတာဒီနံ၊ ပါဏာတိပါတ အစရှိကုန်သော။ ပဉ္စန္နံ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ကမ္မပထာနံ၊ ကမ္မပထတို့ကို။ ဘဝန္တရေပိ၊ ဘဝတပါး၌လည်း။ အကရဏံ၊ မပြုခြင်းသည်။ အရိယာနံ၊ အရိယာတို့၏။ ဓမ္မတာသီလမေဝ၊ ဓမ္မတာသီလပင်တည်း။ တေသဉ္စ၊ ထို ငါးပါးသောကမ္မပထတို့၏လည်း။ သစိတ္တကတ္တံ၊ သစိတ္တကအဖြစ်သည်။ ယဒိ သမာနံ၊ အကယ်၍တူသည်ဖြစ်အံ့။ သုရာပါနံ ဝိယ၊ သူရာပါနကိုကဲ့သို့။ ဣတရာနိပိ၊ ဤမှတပါးလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ စတ္တာရိ၊ လေးပါးသောကမ္မပထတို့ကို။ အဇာနန္တေနံ၊ မသိကုန်သော။ အရိယာနံ၊ အရိယာတို့အား။ ကုသလာဗျာကတစိတ္တေဟိပိ၊ ကုသိုလ်, ဗျာကတစိတ်တို့ဖြင့်လည်း။ ဝိရမဏပရမာရဏပရသန္တက ဂဟဏာဒီသု၊ ကြဉ်ခြင်း, သူတပါးကိုသတ်ခြင်း သူတပါးဥစ္စာကို (နိ-၂၆၃) ယူခြင်းအစရှိသည်တို့၌။ ကာယဝစီပဝတ္တိ၊ ကာယ, ဝစီဝိညတ် ဖြစ်ခြင်းသည်။ န သမ္ပဇ္ဇေယျ၊ မဖြစ်ရာ။ နော စန သမ္ပဇ္ဇတိ၊ မဖြစ်သည်လည်း မဟုတ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ စက္ခုပါလတ္ထေရဿ၊ အရှင်စက္ခုပါလမထေရ်၏။ စင်္ကမနေ၊ စင်္ကြံသွားခြင်း၌။ ပါဏဝိယောဂဿ၊ သတ္တဝါသေခြင်း၏လည်းကောင်း။ ဥပ္ပလဝဏ္ဏတ္ထေရိယာ၊ ရှင်မဥပလဝဏ်မထေရ်မအား။ ဗလက္ကာရေန၊ နိုင်ထက်မူသဖြင့်။ မဂ္ဂေန၊ မဂ်ဖြင့်။ မဂ္ဂဖုသနဿ စ၊ မဂ်ကို ထိခြင်း၏ လည်းကောင်း။ ပဝတ္တာတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သုရာပါနဿ၊ သုရာပါန၏။ အစိတ္တကပက္ခေပိ၊ အစိတ္တကအဖို့၌လည်း။ အကုသလေနေဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ပါတဗ္ဗတာယ၊ သောက်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သုရာ၊ သေရည်သည်။ အရိယာနံ၊ အရိယာတို့၏။ ပရဂလံ၊ ရေမျိုတဘက်သို့။ န ပဝိသတီတိ၊ မဝင်ဟူ၍။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြု၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
ဝတ္ထု၊ ဝတ္ထုကို။ ဇာနန္တဿေဝ၊ သိသောသူအားသာလျှင်။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ကမ္မပထာ၊ ကမ္မပထတို့ကို။ ဝုတ္တာ နနု၊ ဆိုအပ်သည် မဟုတ်ကုန်လော။ ဣတိ၊ ဤကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာတည်း။ န၊ ထိုစကား မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ၏။ ဝိပရီတဂ္ဂဟဏေနေဝ၊ ဖောက်ပြန်၍ ယူခြင်းဖြင့်သာလျှင်။ ပဝတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အသဗ္ဗညုံ၊ သဗ္ဗညုမဟုတ်သော သူကို။ သဗ္ဗညုအားဖြင့်လည်းကောင်း။ အနိစ္စာဒိံ၊ အနိစ္စအစရှိသည်ကို။ နိစ္စာဒိတော စ၊ နိစ္စအစရှိသောအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဂဏှန္တီ၊ ယူသော။ ဒိဋ္ဌိ၊ အယူသည်။ ဝတ္ထုံ၊ ဝတ္ထုကို။ ကထံ နာမ ဝိဇာနာတိ၊ အဘယ်မှာ သိအံ့နည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယဒိ ဇာနေယျ၊ အကယ်၍ သိအံ့။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယေဝ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသည်ပင်လျှင်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ သာ စ၊ ထို။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယေဝ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိသည်ပင်လျှင်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ သာ စ၊ ထိုမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကိုလည်း။ ကမ္မပထေသု၊ ကမ္မပထတို့၌။ ဂဏိတာ၊ ရေတွက်အပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဇာနန္တဿေဝ၊ သိသော သူအားသာလျှင်။ ကမ္မပထပ္ပဝတ္တိနိယမော၊ ကမ္မပထဖြစ်၏ဟု မှတ်ခြင်းသည်။ ကုတော အတ္ထိ၊ အဘယ်မှာ ရှိအံ့နည်း။ အထ စောဒေမိ၊ စောဒနာဦးအံ့။ “အသဗ္ဗညုံ၊ သဗ္ဗညူ မဟုတ်သည်ကို။ သဗ္ဗညူ”တိ၊ သဗ္ဗညူ-ဟူ၍။ ဂဏှန္တီပိ၊ ယူသော်လည်း။ “အယံ သတ္တော”တိ၊ ဤသတ္တဝါတည်းဟူ၍။ တဿ၊ ထိုသတ္တဝါ၏။ သရူပဂ္ဂဟဏတော၊ ထင်ရှားရှိသော ရုပ်ကို ယူခြင်းကြောင့်။ ဒိဋ္ဌိပိ၊ အယူသည်လည်း။ ဝတ္ထုံ၊ ဝတ္ထုကို။ ဝိဇာနာတိ၊ သိ၏ မဟုတ်လော။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့ ဆိုငြားအံ့။ န၊ ထိုစကားမသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ သုရာပါနဿာပိ၊ သုရာပါန၏လည်း။ “အယံ၊ ဤရေသည်။ န သုရာ”တိ၊ သေ မဟုတ် ဟူ၍။ သရူပဂ္ဂဟဏဿ၊ ထင်ရှားရှိသောရုပ်ကို ယူခြင်း၏။ သမာနတ္တာ၊ ရှိ (နိ-၂၆၄) သောကြောင့်တည်း။ “အယ”န္တိ စ ဝတ္ထုပရာမသနေပိ၊ ဤ အရေတည်းဟု သုံးသပ်သော်လည်း။ “သုရာ”တိ၊ သေရည်ဟူ၍။ ဝိသေသဝိဇာနနာဘာဝေါ၊ အထူးသိခြင်း၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ န ဇာနာတိ၊ မသိသည်မည်၏ မဟုတ်လော။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့ဆိုငြားအံ့။ “အယ”န္တိ၊ ဤသတ္တဝါတည်းဟူ၍။ ပုဂ္ဂလတ္တံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်၏အဖြစ်ကို။ ဇာနန္တီပိ၊ သိသော်လည်း။ “အသဗ္ဗညူ”တိပိ၊ သဗ္ဗညူမဟုတ်ဟူ၍လည်း။ ဝိသေသဇာနနာဘာဝါ၊ အထူးသိခြင်း မရှိသောကြောင့်။ ဒိဋ္ဌိပိ၊ အယူသည်လည်း။ ဝတ္ထုံ၊ အတ္ထုကို။ န ဇာနာတိ၊ မသိ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သမာနမေဝ၊ သုရာနှင့် တူသလျှင်ကတည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ [စာမျက်နှာ-၁၁၇] ဟိတေသံ၊ အစီးအပွားကို ရှာမှီးတတ်သော။ ဗုဒ္ဓါဒိံ၊ ဘုရားအစရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ အဟိတောတိ ဝါ၊ အစီးအပွားကို ဆောင်တတ်၏ဟူ၍လည်းကောင်း။ ပဋိဃဿ ဝါ၊ အမျက်ကိုလည်းကောင်း။ အနုနယဿ ဝါ၊ ချစ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဥပ္ပါဒနေပိ၊ ဖြစ်စေရာ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းပင်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ အကုသလံ၊ အကုသိုလ်သည်။ ဝိပလ္လာသပုဗ္ဗကံ၊ ဝိပလ္လာသလျှင်ရှေ့သွားရှိ၏။
အပိစ၊ တနည်းသော်ကား။ ပီဝမာနာယ၊ သောက်ဆဲသော။ သုရာယ၊ သေရည်၏။ အကုသလုပ္ပါဒနံ၊ အကုသိုလ်ကို ဖြစ်စေခြင်းသည်။ သဘာဝေါ၊ သဘောပင်တည်း။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ ပီတာယ၊ သောက်အပ်ပြီးသော သေရည်၏။ သဘာဝေါ ဝိယ၊ သဘောကဲ့သို့တည်း။ (ထည့်) ဟိ၊ သင့်စွ။ ခီရာဒိသညာယ၊ နို့ရည်စသော အမှတ်ဖြင့်။ ပီတသုရဿ၊ သောက်အပ်ပြီးသော သုရာရှိသော။ ပုဂ္ဂလဿ၊ ပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ မာတုဘဂိနိအာဒီသုပိ၊ အမိ, နှမအစရှိသည်တို့၌လည်း။ ရာဂဒေါသာဒိအကုသလပ္ပဗန္ဓော၊ ရာဂ, ဒေါသ အစရှိသော အကုသိုလ်အပေါင်းသည်။ ဝတ္ထုသဘာဝေနေဝ၊ သုရာဟူသော ဝတ္ထုသဘော၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ပီယမာနက္ခဏေပိ၊ သောက်ဆဲခဏ၌လည်း။ တိခိဏော၊ ထက်သော။ ရာဂေါ၊ ရာဂသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတေဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ သာဂတတ္ထေရဿ၊ ရှင်သာဂတမထေရ်အား။ အဇာနိတွာ၊ မသိ၍။ ပိဝနကာလေ၊ သောက်ဆဲသောကာလ၌။ ပဉ္စာဘိညာဒိဈာန ပရိဟာနိ စ၊ အဘိညာဉ်ငါးပါး အစရှိသော ဈာန်မှ ယုတ်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ပစ္ဆာ၊ (နိ-၂၆၅) နောက်၌။ ဗုဒ္ဓါဒီသု၊ ဘုရားအစရှိသည်တို့၌။ အဂါရဝါဒီ အကုသလပ္ပဗန္ဓော စ၊ မရိုသေခြင်း အစရှိသော အကုသိုလ်အစဉ်သည်လည်းကောင်း။ ယာဝသုရာဝိဂမာ၊ သုရာယစ် ပြေသည်တိုင်အောင်။ ပဝတ္တိတ္ထ၊ ဖြစ်လေ၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဘဂဝါပိ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း။ တဿ၊ ထိုသာဂတမထေရ်အား။ အဂါရဝါဒိ အကုသလပ္ပဝတ္တိဒဿနမုခေန၊ မရိုသေခြင်းအစရှိသော အကုသိုလ်ဖြစ်သည်ကို ပြခြင်းကို အရင်းမူသဖြင့်။ သုရာဒေါသံ၊ သုရာ၏ အပြစ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ သိက္ခာပဒံ၊ သိက္ခာပုဒ်ကို။ ပညာပေတိ၊ ပညတ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပဉ္စနီဝရဏုပ္ပတ္တိံ၊ ငါးပါးသော နီဝရဏဖြစ်ခြင်းကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ ဈာနပရိဟာနိ၊ ဈာန်မှယုတ်ခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အာဇာနန္တဿာပိ၊ မသိသော သူအားလည်း။ ပီယမာနာ စ၊ သောက်ဆဲလည်း ဖြစ်သော။ ပီတာ စ၊ သောက်ပြီးလည်းဖြစ်သော။ သုရာ၊ သေရည်သည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သဘာဝေနေဝ၊ သဘောအားဖြင့်သာလျှင်။ အကုသလုပ္ပါဒိကာ၊ အကုသိုလ်ကို ဖြစ်စေတတ်၏။ ဣတိ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်သည်။ သာဂတတ္ထေရဿ၊ သာဂတမထေရ်၏။ ဈာနပရိဟာနိယာ၊ ဈာန်လျောခြင်းနှင့်။ အနွယတောပိ၊ လျော်သောအားဖြင့် လည်ကောင်း။ အရိယာနံ၊ အရိယာတို့အား။ ကိလေသာ ဘာဝေန၊ ကိလေသာ မရှိခြင်းကြောင့်။ မုခေ၊ ခံတွင်းသို့။ သုရာယ၊ သေရည်၏။ အပ္ပဝေသ သင်္ခါတဗျတိရေကတောပိ၊ မဝင်ခြင်းဟု ဆိုအပ်သော ဗျတိရိက်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ နိဋ္ဌံ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းသည်သာလျှင်။ ဝိဘဇ္ဇဝါဒိမတာနုသာရံ၊ ဝိဘဇ္ဇဝါဒီအယူသို့ အစဉ်လိုက်၏။
“ဇာနိတွာ၊ သိ၍။ ပိဝန္တဿဝ၊ သောက်သော သူအားလျှင်။ အတုသလံ၊ အကုသိုလ်တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ယံ ဂဟေဏံ၊ အကြင်အယူသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ ပန ဂဟဏံ၊ ထိုအယူသည်ကား။ ဘိန္နလဒ္ဓိကာနံ၊ အယူပျက်ကုန်သော။ အဘယဂိရိကာဒီနမေဝ၊ အဘယဂိရိအစရှိသောဂိုဏ်းသားတို့၏သာလျှင်။ မတံ၊ အယူတည်း။ “ပရဝါဒေါ”တိ၊ ဂိုဏ်းတပါးတို့ အယူဟူ၍။ အဇာနန္တေဟိ၊ မသိကုန်သော။ ဂဏ္ဌိပဒကာရကာဒီဟိ၊ ဂဏ္ဌိပုဒ်ကို ပြုသော ဆရာအစရှိသည်တို့သည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ မတိယာ၊ အယူနှင့်။ သံသန္ဒိတွာဝ၊ နှီးနှော၍။ လိခိတံ၊ ရေးအပ်သော။ တံ ပန၊ ထိုအယူသည်ကား။ ဝိဘဇ္ဇဝါဒီမဏ္ဍလေပိ၊ ဝိဘဇ္ဇဝါဒီအဝန်းသို့လည်း။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ ယာဝဇ္ဇတနာ၊ ယနေ့ထက်တိုင်။ သာသနံ၊ သာသနာ (နိ-၂၆၆) ကို။ ဒူသေတိ၊ ဖျက်ဆီး၏။ ပုရာ၊ ရှေးအခါ၌။ ဣမသ္မိမ္ပိ ဒမိဠရဋ္ဌေပိ၊ ဤဒမိဠတိုင်း၌လည်း။ ဧကော၊ တစ်ပါးသော။ (ဤတွင် ကောစိ-ဟု ရှိကြသည်။ ဧကောရှိမှ သင့်မည် ထင်သည်။) ဘိန္နလဒ္ဓိကော၊ ပျက်သော အယူရှိသော။ နာဂသေနော နာမ၊ နာဂသေနမည်သော။ ထေရော၊ မထေရ်သည်။ ကုဏ္ဍလကေသီဝတ္ထုံ၊ ကုဏ္ဍလကေသီဝတ္ထုကို။ ပရပါဒမထန နယဒဿနတ္ထံ၊ သူတပါးတို့အယူကို နှိပ်နင်းသောနည်းကို ပြခြင်းငှာ။ ဒမိဠကဗ္ဗရူပေန၊ ကျေးကုလား တို့၏ ကဗျာအသွင်ဖြင့်။ ကရောန္တော၊ ပြုလျက်။ “သုရာပါနဿ''၊ သုရာပါန၏။ ဇာနိတွာဝ၊ သိ၍သာလျှင်။ ပိဝနေ၊ သောက်ခြင်း၌။ အကုသလနယံ၊ အကုသိုလ် ဖြစ်သောနည်းကိုလည်းကောင်း။ အညံ၊ တပါးသော။ (နယံ၌ စပ်။) ဒေသကာလာဒိဘေဒေန၊ ဒေသ,ကာလစသော အပြားဖြင့်။ အနန္တမ္ပိ၊ အဆုံးအမ မရှိသည်လည်း ဖြစ်သော။ ဉေယျံ၊ ဉေယျဓံကို။ သဗ္ဗညုတဉာဏ်သည်။ သလက္ခဏဝသေနေဝ၊ မိမိလက္ခဏာ၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ဉာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ န သက္ကောတိ၊ မတတ်နိုင်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဉာဏေန၊ ဉာစ်ဖြင့်။ ပရိစ္ဆိန္နတ္တေန၊ ပိုင်းအနန္တအဖြစ်မှ ယုတ်ခြင်း၏ အလျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်တည်း။ ပန၊ စင်စစ်သော်ကား။ အနိစ္စာဒိသာမည လက္ခဏဝသေနေဝ၊ အနိစ္စအစရှိသော သာမညလက္ခဏာ၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ဉာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ သက္ကောတိ၊ စွမ်းနိုင်၏။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “ပရမတ္ထဓမ္မေသု၊ ပရမတ်တရားတို့၌။ နာမရူပန္တိအာဒိဘေဒေါ၊ နာမ်ရုပ်အစရှိသော အပြားသည်။ ဝတ္ထုဘေဒေါ ဝိယ၊ တရားကိုယ်အထူးရှိသကဲ့သို့။ ပုဂ္ဂလာဒိသမ္မုတိပိ၊ ပုဂ္ဂိုလ် အစရှိသော ပညတ်သည်လည်း။ ဝိသုံ၊ ပရမတ္ထမှ အသီး။ ဝတ္ထုဘေဒေါ ဧဝ၊ တရားကိုယ် အထူးရှိသည်သာတည်း။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ ဧဝမာဒိကံ၊ ဤသို့အစရှိသော။ ဗဟုံ၊ များစွာသော။ ဝိပရီတတ္ထနယဉ္စ၊ ဖောက်ပြန်သော အနက်ရှိသောနည်းကို လည်းကောင်း။ ကဗ္ဗာကာရဿ၊ ကဗျာ ပြုတတ်သော။ ကဝိနော၊ ကဗျာသည်အား။ ဥပဒိသိတွာ၊ ညွှန်ကြား၍။ တသ္မိံ ပဗန္ဓေ၊ ထို ဖွဲ့ကုံးခြင်း၌။ ကာရဏာဘာသေဟိ၊ အရိပ်အရောင် ဖြစ်သော အကြောင်းတို့ဖြင့်။ သတိံ၊ သတိကို။ သမ္မောဟေတွာ၊ တွေဝေစေ၍။ ပဗန္ဓာပေသိ၊ ဖွဲ့ကုံးစေ၏။ တဉ္စ ကဗ္ဗံ၊ ထိုကဗျာကိုလည်း။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဣမံ ဘိန္နလဒ္ဓိကမတံ၊ ဤ ပျက်သောအယူရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ အယူသည်။ ဣဓ [စာမျက်နှာ-၁၁၈] ဝိဘဇ္ဇဝါဒီဒိမတေ၊ ဤဝိဘဇ္ဇဝါဒီအယူ၌။ သမ္မိဿံ၊ ရောလျက်။ စိရံ၊ မြင့်ရှည်စွာ။ ပဝတ္တိတ္ထ၊ ဖြစ်လေ၏။ တံ မတံ၊ ထိုအယူသည်။ (ဥက္ခိတ္တသိရံ ဇာတံ-၌ စပ်လေ။) ပစ္ဆာ၊ နောက်၌။ အာစရိယ ဗုဒ္ဓပ္ပိယမဟာထေရေန၊ ဆရာဖြစ်သော (နိ-၂၆၇) ဗုဒ္ဓပ္ပိယမဟာထေရ်သည်။ ဗာဟိရဗ္ဘန္တရိကံ၊ အပဖြစ်လျက် အတွင်းသို့ ရောက်သော။ တံ ပန ဒိဋ္ဌိဇာလံ၊ ထို ဒိဋ္ဌိတည်း ဟူသော အယူကွန်ရက်ကို။ ဝိဃာဋေတွာ၊ ဖျက်ဆီး၍။ ဣဓ၊ ဤဒမိဠတိုင်း၌။ ပရိသုဒ္ဓံ၊ စင်ကြယ်သော။ သာသနံ၊ သာသာနာကို။ ပတိဋ္ဌာပေန္တေန၊ တည်စေသဖြင့်။ သောဓိတမ္ပိ၊ သုတ်သင်အပ်သော်လည်း။ သာရတ္ထဒီပနိယာ၊ သာရတ္ထဒီပနီ အမည်ရှိသော။ ဝိနယဋိကာယ၊ ဝိနည်းဋီကာ၌။ သုရာပါနဿ၊ သုရာပါန၏။ သစိတ္တကပက္ခေယေဝ၊ အစိတ္တကအဖို့၌သာလျှင်။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အကုသလံ၊ အကုသိုလ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမတ္ထနဝစနံ၊ ပြီးစေသော စကားကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဝိပလ္လတ္တစိတ္တေဟိ၊ ဖောက်ပြန်သော စိတ်ရှိကုန်သော။ ကေဟိစိ၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်။ ပုန၊ တဖန်။ ဥက္ခိတ္တသိရံ၊ ချီအပ်သော ဦးခေါင်းရှိသည်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။ တဉ္စ၊ ထိုအယူကိုလည်း။ မဟာထေရေဟိ၊ မထေရ်ကြီးတို့သည်။ ဝိနိစ္ဆိနိတွာ၊ နှိပ်နင်း၍။ လဒ္ဓိဂါဟကေ၊ အယူကို ယူကုန်သော။ ဘိက္ခူစ၊ ရဟန်းတို့ကိုလည်း။ ဝိယောဇတွာ၊ ကင်းစေ၍။ ဓမ္ထေန၊ တရားသဖြင့်။ ဝိနယေန၊ ဝိနည်းဖြင့်။ သတ္ထုသာသနေန၊ ဘုရား အဆုံးအမဖြင့်။ စိရေနေဝ၊ ကြာမြင့်မှလျှင်။ ဝူပသမိတံ၊ ငြိမ်းစေအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်လျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤဝိမတိဝိနောဒနီဋီကာကျမ်း၌။ မယုံ၊ ငါတို့သည်။ ဝိတ္တာရတော၊ အကျယ်အားဖြင့်။ “အညေပိ၊ တပါးတည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဝိဘဇ္ဇဝါဒိနော၊ ဝိဘဇ္ဇဝါဒီပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ အယံ ဝါဒေါ၊ ဤအယူသည်။ မာ ဒူသေသိ၊ မဖျက်ပါစေလင့်။” ဣတိ၊ ဤသို့နှလုံးပိုက်၍။ ဣဒံ၊ ဤစကားကို။ ပက္ခိပိမှာ၊ ထည့်ကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤဋီကာကျမ်း၌။ ဝုတ္တာနိ၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ အဝုတ္တာနိ စ၊ မဆိုအပ်သည်ဖြစ်ကုန်သော။ ကာရဏာနိ၊ အကြောင်းတို့ကို။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ အလ္လက္ခေတွာ၊ မှတ်၍။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့် ယူသည်ရှိသော်။ အာဂမဝိရောဓော၊ အာဂုံပါဠိနှင့် ဆန့်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂ ဟေတဗ္ဂော၊ ယူအပ်၏။
သေသန္တိ၊ သေသံ-ဟူသည်ကား။ ယဿ၊ အကြင် သိက္ခာပုဒ်၏။ ဝတ္ထု ဝိဇာနနစိတ္တေန၊ ဝတ္ထုကို သိသောစိတ်ဖြင့်။ သစိတ္တကပက္ခေပိ၊ သစိတ္တကအဖို့၌လည်း။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အကုသလမေဝါတိ၊ အကုသိုလ်သာဟူ၍။ နိယမော၊ မှတ်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တံ သဗ္ဗံ၊ ထိုအလုံးစုံသော သိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ရုန္ဓန္တီတိ၊ ရုန္ဓန္တိ-ဟူသည်ကား။ ”တိရစ္ဆာန ဂတိတ္ထိယာ၊ တိရစ္ဆာန်မ၌။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့်။ အနာပတ္တိယာ၊ အာပတ် (နိ-၂၆၈) မသင့်ခြင်း၏။ လေသဂ္ဂဟဏံ၊ အမြွက်ထောင်၍ ယူခြင်းကို။ နိဝါရေန္တီ၊ ပိတ်လျက်။ ဒွါရံ ပိဒဟန္တီတိ၊ ဒွါရံ ပိဒဟန္တိ-ဟူသည်ကား။ “တဉ္စ ခေါ၊ ထို သိက္ခာပုဒ်သည်လည်း။ မနုဿိတ္ထိယာ၊ လူမ,သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ လေသဂ္ဂဟဏဿ၊ အမြွက်ထောင်၍ ယူခြင်း၏။ ကာရဏသင်္ခါတံ၊ အကြောင်းဟုဆိုအပ်သော။ ဒွါရံ၊ တံခါးကို။ ပိဒဟန္တီ၊ ပိတ်လျက်။ သောတံ ပစ္ဆိန္ဒမာနာတိ၊ သောတံ ပစ္ဆိန္ဒမာနာ-ဟူသည်ကား။ တဒုဘယလေသဂ္ဂဟဏဒွာရာနံ၊ ထိုနှစ်ပါးစုံသော အမြွက်ထောင်၍ ယူခြင်းအကြောင်းတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ အဝိစ္ဆိန္နံ၊ မပြတ်သော။ ဝီတိက္ကမသောတံ၊ လွန်ကျူးခြင်းဟူသော အယဉ်ကို။ ပစ္ဆိန္ဒမာနာ၊ ဖြတ်သည်ဖြစ်၍။ ဂါဠှတရံ ကရောန္တီတိ၊ ဂါဠှတရံ ကရောန္တိ-ဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တေဟိ၊ အကြင်အကြင်ဆိုအပ်ကုန်သော။ အာပတ္တိညေဝ၊ အာပတ်ကိုသာလျှင်။ ဒဠှံ၊ မြဲစွာ။ ကရောန္တိ၊ ပြုလျက်။ အနာပတ္ထိယာ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်း၏။ ဩကာသံ၊ အခွင့်ကို။ အဒဒမာနာ၊ မပေးမူ၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ သာ စ၊ ထိုအနုပညတ် သည်လည်း။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ ဝီတိက္ကမာဘာဝေ၊ လွန်ကျူးခြင်းမရှိသော်လည်းကောင်း။ အဝိသယတာယ၊ အရာမဟုတ်သောကြောင့်။ အဗ္ဗောဟာရိကေ၊ မပြောဆိုထိုက်သော။ ဝီတိက္ကမေ စ၊ လွန်ကျူးခြင်း၌သော်လည်းကောင်း။ လောကဝဇ္ဇေပိ၊ လောကဝဇ္ဇ၌လည်း။ သိထိလံ၊ လျော့သည်ကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုလျက်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ဥပ္ပတ္တိံ၊ ဖြစ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဥပ္ပတ္တိကာရဏဉ္စ၊ ဖြစ်ခြင်း အကြောင်းကိုလည်းကောင်း။ သေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “အညတြ အဓိမာနာ”တိအာဒိ၊ အညတြ အဓိမာနာ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အညတြ အဓိမာနာတိ၊ အညတြ အဓိမာနာ-ဟူသော။ ဣမိဿာ အနုပညတ္တိယာ၊ ဤအနုပညတ်၏။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ “ဝိတိက္ကမာဘာဝါ”တိ၊ ဝိတိက္ကမာဘာဝါ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အညတြ သုပိနန္တာ”တိ၊ အညတြ သုပိနန္တာ-ဟူသော။ ဣမိဿာ အနုပညတ္ထိယာ၊ ဤအနုပညတ်၏။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ “အဗ္ဗောဟာရိကတ္တာ”တိ၊ အဗ္ဗောဟာရိကတ္တာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုဟိတ်ပါဌ် နှစ်ခုတို့တွင်။ ဝီတိက္ကမာဘာဝါတိ၊ ဝီတိက္ကမာဘာဝါဟူသည်ကား။ ပါပိစ္ဆာယ၊ ယုတ်မာသော အလိုဖြင့်။ အဝိဇ္ဇမာနဿ၊ ထင်ရှားမရှိသော။ ဥတ္တရိမနုဿ ဓမ္မဿ၊ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မကို။ ဝိဇ္ဇမာနတော၊ ရှိသောအားဖြင့်။ ပကာသနဝသပ္ပဝတ္တဝိသံဝါဒနာဓိပ္ပါယ သင်္ခါတဿ၊ ပြခြင်း၏အစွမ်းဖြင့် ဖြစ်သော ချွတ်ယွင်းစေခြင်းငှာ အလိုရှိသည်ဟုဆိုအပ်သော။ ဝီတိက္ကမဿ၊ လွန်ကျူးခြင်း၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အဓိမာနိကဿ၊ ရနိုးခြင်းရှိသော ရဟန်းအား။ အနဓိဂတေ၊ မရသည်၌။ အဓိဂတသညိတာယ၊ ရ၏ဟု အမှတ်ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အဓိမာနိကဿ၊ ရနိုးခြင်းရှိသော ရဟန်းအား။ အနဓိဂတေ၊ မရသည်၌။ အဓိဂတသညိတာယ၊ ရ၏ဟု အမှတ်ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ယထာဝုတ္တဝီတိက္ကမော၊ အကြင်အကြင်ဆိုအပ်သော လွန်ကျူးခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ (နိ-၂၆၉) မရှိ။ အဗ္ဗေဟာရိကတ္တာတိ၊ အဗ္ဗေဟာရိကတ္တာ-ဟူသည်ကား။ “အတ္ထေသာ ဘိက္ခဝေ စေတနာ။ သာစ ခေါ အဗ္ဗောဟာရိကာ”တိ၊ အတ္ထေသာ ဘိက္ခဝေ စေတနာ။ သာစ ခေါ အဗ္ဗောဟာရိကာ-ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောခြင်းကြောင့်။ မောစနဿာဒစေတနာယ စ၊ လွတ်စေလိုသော စေတနာ၏ လည်းကောင်း။ ဥပက္ကမဿ စ၊ လုံ့လ၏လည်းကောင်း။ ဝိဇ္ဇမာနတ္တေ၊ ရှိသော အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ထိနမိဒ္ဓေန၊ ထိုနမိဒ္ဓေသည်။ [စာမျက်နှာ-၁၁၉]။ အဘိဘူတတာယ၊ နှိပ်စက်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အဝသတ္တေန၊ မစွမ်းနိုင်သောအဖြစ်ဖြင့်။ အဗ္ဗောဟာရိကတ္တာ၊ မခေါ်ဝေါ်ထိုက်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အာပတ္တိကာရဏ ဝေါဟာရာဘာဝါ၊ အာပတ်၏ အကြောင်းဟု ခေါ်ဝေါ်ခြင်း မရှိခြင်းကြောင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဧတ္ထ၊ ဤဝါကျ၌။ ဝါသုဒ္ဒေါ၊ ဝါသဒ္ဒါကို။ သမုစ္စယတ္ထော၊ သမုစ္စည်းအနက်ရှိ၏ဟူ၍။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ “အဗ္ဗောဟာရိကတ္တာစာ”တိ၊ အဗ္ဗောဟာရိကတ္တာစ-ဟူ၍။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။ ဝုတ္တာတိ၊ ဝုတ္တ၊ ဟူသည်ကား။ ဒုဝိဓာပိ၊ နှစ်ပါး အပြားရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ အနာပတ္တိကရာ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းကို ပြုတတ်သော။ ဧသာ အနုပညတ္တိ၊ ဤအနုပညတ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
အကတေ ဝီတိက္ကမေတိ၊ အကတေ ဝီတိက္ကမေ-ဟူသည်ကား။ အာပဒါသုပိ၊ ဘေးရန်တို့ကြောင့်လည်း။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့သည်။ သိက္ခာပဒဝီတိက္ကမေ၊ သိက္ခာပုဒ်ကို လွန်ကျူးခြင်းကို။ အကတေ၊ မပြုသည်ရှိသော်။ “ကုက္ကုစ္စာ န ဘုဉ္ဇိံ သု”တိအာဒီသု ဝိယ၊ ကုက္ကုစ္စာ န ဘုဉ္ဇိံ သု-အစရှိသည်တို့၌ကဲ့သို့။ ဝီတိက္ကမ၊ လွန်ကျူးခြင်းကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့သည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဒုက္ခုပ္ပတ္တိယာ၊ ဒုက္ခဖြစ်ခြင်းကို။ အာရောစိတာယ၊ ကြားအပ်သည်ရှိသော်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်သည်။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ သိထိလံ ကရောန္တီတိ၊ သိထိလံ ကရောန္တီ-ဟူသည်ကား။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ဗဒ္ဓသိက္ခာပဒံ၊ ဖွဲ့အပ်သော သိက္ခပုဒ်ကို။ မောစေတွာ၊ ဖြေ၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အဝိသယေ၊ အရာမဟုတ်သည်၌။ အနာပတ္တိကရဏဝသေန၊ အာပတ်မသင့်ခြင်း၏အစွမ်းဖြင့်။ သိထိလံ၊ လျော့သည်ကို။ ကရောန္တီ၊ ပြုလျက်။ ဒွါရံဒမာနာတိ၊ ဒဒမာနာ-ဟူသည်ကား။ အနာပတ္တိယာ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်း၏။ ဒွါရံ၊ တံခါးကို။ ဒဒမာနာ၊ ပေးလျက်။ အပရာပရမ္ပိ အနာပတ္တိံ ကုရုမာနာတိ၊ အပရာပရမ္ပိ အနာပတ္တိံ ကုရုမာနာ-ဟူသည်ကား။ ဒိန္နေန၊ ပေးအပ်သော။ တေန ဒွါရေန၊ ထို တံခါးဖြင့်။ ဥပရူပရိ၊ အဆင့်ဆင့်။ အနာပတ္တိဘာဝံ၊ အာပတ်မသင့်သေအဖြစ်ကို။ ဒီပေန္တီ၊ ပြလျက်။ သိက္ခာပဒေ၊ သိက္ခာပုဒ်ကို။ ပညတ္တေပိ၊ ပညတ်သော်လည်း။ ဥဒါယိနာ၊ အရှင်ဥဒါယိသည်။ “မုဟုတ္တိကာယ၊ တခဏမျှ ပေါင်းအပ်သော။ ဝေသိယာ၊ ပြည်တန်ဆာမ၌။ န ဒေါသော”တိ၊ အပြစ်မရှိဟူ၍။ လေသေန၊ အမြွက်ထောင်သဖြင့်။ ဝီတိက္ကမိတွာ၊ လွန်ကျူး၍။ သဉ္စရိတ္တာပဇ္ဇနဝတ္ထုသ္မိံ၊ အောင်တမန်သွားခြင်းသို့ ရောက် (နိ-၂၇၀) သော ဝတ္ထု၌။ ပညတ္တတ္တာ၊ ပညတ်အပ်သောကြောင့်။ “ကတေ ဝီတိက္ကမေ”တိ၊ ကတေ ဝီတိက္ကမေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ မူလပညတ္တိဂတိကာတိ၊ မူလပညတ္တိဂတိကာ-ဟူသည်ကား။ အတ္တတော၊ အနက်အားဖြင့်။ မူလပညတ္တိယေဝ၊ မူလပညတ္တိပညတ်ပင်လျှင်တည်း။ ဣတိ အယံ၊ ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
မက္ကဋီဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာနယော၊ မက္ကဋီဝတ္ထုကို ဆိုသောအဖွင့်နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
သန္တတဘာဏဝါရ
ဝဇ္ဇီပုတ္တကဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ
၄၃-၄၄။ ဝဇ္ဇိပုတ္တကဝတ္ထုကထာယ၊ ဝဇ္ဇိပုတ္တကဝတ္ထုစကား၌။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ “ ဝေသာလိကာ၊ ပ။ မေထုနံ ဓမ္မံ အဋိသေဝိံ သူ ”တိ ဧတ္ထ၊ ဝေသာလိကာ၊ ပ။ မေထုနံ ဓမ္မံ အဋိသေဝိံ သု-ဟူသောပုဒ်၌။ တေ၊ ထိုဝဇ္ဇီတိုင်းသားတို့သည်။ ဉာတိကုလံ၊ အမျိုးအိမ်သို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဂိဟိလိင်္ဂံ၊ လူအသွင်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ “မယံ၊ ငါတို့သည်။ ဂိဟိဘူတာ၊ လူဖြစ်ကုန်ပြီ”။ ဣတိ သညာယ၊ ဤသို့သော အမှတ်ဖြင့်။ မေထုနံ၊ မေထုန်ကို။ ပဋိသေဝိံ သု၊ မှီဝဲကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဉာတိဗျသနေနပိ ဖုဋ္ဌာ”တိ အာဒိ၊ ဉာတိဗျသနေနပိ ဖုဋ္ဌ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဉာတီနံ၊ ဆွေမျိုးတို့၏။ ဝိနာသော၊ ပျက်စီးခြင်းသည်။ ရာဇဒဏ္ဍာဒိကာရဏေန၊ မင်းဒဏ်အစရှိသော အကြောင်းကြောင့်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ရာဇဒဏ္ဍ''ဣစ္စဒိ၊ ရာဇဒဏ္ဍအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဓညဟိရညဒါသီဒါသဂေါမဟိံ သာဒိဘောဂသာဓနာနိ၊ စပါး, ငွေ, ကျွန်မ, ကျွန်ထီး, နွား, ကျွဲအစရှိကုန်သော စည်းစိမ်ကို ပြီးစေတတ်သော အဆောက်အဦးတို့သည်။ ဘောဂါ နာမ၊ ဘောဂတို့မည်ကုန်၏။ တေသမ္ပိ၊ ထိုစည်းစိမ်တို့၏လည်း။ ရာဇဒဏ္ဍာဒိနာ၊ မင်းဒဏ်အစရှိသည်တို့ကြောင့်။ ဝိနာသော၊ ပျက်စီးခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧသ နယော ဒုတိယပဒေပိ”တိ၊ ဧသ နယော ဒုတိယပဒေပိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ “ဗုဒ္ဓေါ၊ ဘုရားသည်။ န သဗ္ဗညူ၊ သဗ္ဗညူသဗ္ဗမဟုတ်။” ဣတိ သညာယ၊ ဤသို့သော အမှတ်ဖြင့်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သဗ္ဗတံ၊ ဘဗ္ဗအဖြစ်ကို။ ပကာသေန္တော၊ ပြကုန်လျက်။ “န မယ”န္တိအာဒိံ၊ န မယံ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟံသု၊ ဆိုကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “အဋ္ဌတိံ သာရမ္မဏေသူ'' (နိ-၂၇၁) တိ၊ ဟူ၍။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ အနာဂတေ၊ မလာကုန်သော။ အာလောကာကာသကသိဏေ၊ အာလောသကသိုဏ်းတို့ကို။ ဝဇ္ဇေတွာ၊ ကြဉ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေဟိ [စာမျက်နှာ-၁၂၀] ပန၊ ထိုအာလောကကသိုဏ်း, အကောသ ကဂိုဏ်းတို့နှင့်ကား။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ စတ္တာလီသ၊ လေးဆယ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဝိဘတ္တာ ကုသလာ ဓမ္မာတိ၊ ဝိဘတ္တာ ကုသလာ ဓမ္မာ-ဟူသည်ကား။ “ဣမသ္မိံ အာရမ္မဏေ၊ ဤအာရုံ၌။ ဣဒံ၊ ဤကုသိုလ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝါဘာဂသော၊ ဝေဖန်သောအားဖြင့်။ ဒဿိတာ၊ ပြအပ်ကုန်သော။ သဥပစာရဇ္ဈာနာ၊ ဥပစာရဈာန်နှင့်တကွဖြစ်ကုန်သော။ မဟဂ္ဂတကုသလာ ဓမ္မာ၊ မဟဂ္ဂုတ် ကုသိုလ်တရားတို့သည်။ ဂိဟိဗလိဗောဓန္တိ၊ ဂိဟိဗလိဗောဓံ-ဟူသည်ကား။ သေနာသနေသု၊ ကျောင်းအိပ်ရာနေရာတို့၌။ နဝကမ္မာဒိဝသေန၊ အမှုသစ်အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ နိစ္စဗျာဝဋကံ၊ အမြဲကြောင့်ကြပြုခြင်းတည်း။ ဒုပ္ပရိစ္စာဂါနံ၊ စွန့်နိုင်ခဲကုန်သော။ ဒွိန္နံ၊ နှစ်ပါးဖြစ်ကုန်သော။ ဣမေသံ ဗလိဗောဓာနံ၊ ဤဗလိဗောဓတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဗလိဗောဓာပိ၊ ဗလိဗောဓာတို့ကိုလည်း။ သင်္ဂဟိတာ ဧဝ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်ကုန်သည်သာလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
ယေနာတိ၊ ယေန-ဟူသည်ကား။ ကာရဏေန၊ အကြောင်းကြောင့်။ “အသံဝါသေ”တိ ဣဒံ၊ အသံဝါသေ-ဟူသောစကားကို။ တသ္မိံ အတ္တဘာဝေ၊ ထို ကိုယ်၏အဖြစ်၌။ ကေနစိပရိယာယေန၊ တစုံတခုသော ပရိယာယ်ဖြင့်။ ဘိက္ခု ဟုတွာ၊ ရဟန်းလုပ်၍။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သံဝါသံ၊ ပေါင်းဖော်ခြင်းကို။ နာရဟတိ၊ မထိုက်။ ဣတိ ဣမံ အတ္ထံ၊ ဤသို့သောအနက်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အသံဝါသောတိ အညတ္တံ သမူဟနေယျာ”တိ၊ အသံဝါသောတိ အညတ္တံ သမူဟနေယျ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ “သောအာဂတော န ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော”တိ၊ သောအာဂတော န ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော-ဟူ၍။ အဝတွာ၊ မဟောမူ၍။ “န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော”တိ၊ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော-ဟူ၍။ ဧတ္တကေဿဝ၊ ဤမျှသာလျှင်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပါရာဇိဿ၊ ပါရာဇိကကျသော ရဟန်းအား။ သာမဏေရဘူမိ၊ သာမဏေအရာကို။ အနုညာတာတိ၊ ခွင့်ပြုတော်မူအပ်၏ဟူ၍။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သာမဏေရဘူမိယံ ပန ဌိတော”တိ အာဒိ၊ သာမဏေရဘူမိယံ ပန ဌိတော-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ “ယော ပန ဘိက္ခူ”တိ၊ ဘိက္ခူ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟော်တော်မူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပစ္စက္ခာတသိက္ခော၊ သိက္ခာချသော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ မေထုနသေဝနေ (နိ-၂၇၂) စ၊ မေထုန်မှီဝဲခြင်းကြောင့်လည်း။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့။ နာပဇ္ဇတိ၊ မရောက်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား။ “အာဂတော ဥပသမ္ပာ ဒေတဗ္ဗော”တိ၊ အာဂတော ဥပသမ္ပာ ဒေတဗ္ဗော-ဟူ၍။ ဥပသမ္ပဒံ၊ ပဉ္စင်းအဖြစ်ကို။ အနုဇာနန္တော၊ ခွင့်ပြုသည်ရှိသော်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကကို။ န သမူဟနတိ နာမ၊ နုတ်သည် မမည်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဘိက္ခုဘာဝေ ဌတွာ အဝိပန္နသီလတာယာ”တိ၊ ဘိက္ခုဘာဝေ ဌတွာ အဝိပန္နသီလတာယာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဥတ္တမတ္ထန္တိ၊ ဥတ္တမတ္ထံ-ဟူသည်ကား။ အရဟတ္တံ၊ အရပတ္တဖိုလ်သို့။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ နိဗ္ဗာနမေဝ၊ နိဗ္ဗာန်သို့သာလျှင်။
စတုဗ္ဗိဓဝိနယာဒိကထာဝဏ္ဏနာ
၄၅။ နီဟရိတွာတိ၊ နီဟရိတွာ-ဟူသည်ကား။ ပါဠိတော၊ ပါဠိမှ။ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ နုတ်၍။ တထာ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ တိ ဝိတ္ထာ ရေမိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ “ပဉ္စဟုပါလိ အင်္ဂေဟိ၊ ပ။ န ဇာနာတီ”တိ အာဒိပါဠိတော၊ ပဉ္စဟုပါလိ အင်္ဂေဟိ၊ ပ။ န ဇာနာတိ-အစရှိသော ပါဠိမှ။ သုတ္တံ၊ သုတ်ကိုလည်းကောင်း။ သုတ္တာနုလောမဉ္စ၊ သုတ္တာနုလောမကိုလည်းကောင်း။ နီဟရိံသု၊ နုတ်ကုန်၏။ “အနာပတ္တိ၊ ပ။ ဘဏတီ”တိ ဧဝမာဒိတော၊ အနာပတ္တိ၊ ပ။ ဘဏတိ-ဤသို့ အစရှိသည်မှ။ အာစရိယဝါဒံ၊ အာစရိယဝါဒကို။ နိဟရိံသု၊ နှုတ်ကုန်၏။ “ အာယသ္မာ။ ပ။ သုပိနန္တေနာ”တိ ဧဝမာဒိတော၊ အာယသ္မာ။ ပ။ သုပိနန္တေန-ဤသို့အစရှိသည်မှ။ အတ္တနောမတိံ၊ အတ္တနောမတိ နီဟရိံသု၊ နှုတ်ကုန်၏။ ထေရဿ၊ ဥပါလိထေရ်၏။ သာ စ အတ္တနောမတိ၊ ထို အတ္တနောမတိသည်လည်း။ သုတ္တေန၊ သုတ်ဖြင့်။ သင်္ဂဟိတတ္တာ၊ ရေတွက်အပ်သောကြောင့်။ သုတ္တံ၊ သုတ်သည်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ အညာပိ၊ တပါးသောအတ္တနောမတိတို့ကိုလည်း။ သုတ္တာဒီဟိ၊ သုတ်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ သင်္ဂဟိတာဝ၊ ရေတွက်အပ်ကုန်သည်တို့ကိုသာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ ဣတရာ၊ သုတ်စသည်တို့ဖြင့် မရေတွက်အပ်သော အတ္တနောမတိတို့ကို။ န ဂဟေတဗ္ဗာ၊ မယူအပ်ကုန်။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ နိဟရိတွာတိ၊ နိဟရိတွာ-ဟူသည်ကား။ ဝိဘဇိတွာ၊ ဝေဖန်၍။ သာဋ္ဌကထံ၊ အဋ္ဌကထာနှင့်တကွသော။ သကလံ၊ အလုံးစုံသော။ ဝိနယ ပိဋကံ၊ ဝိနယ ပိဋက-ကို။ သုတ္တာဒီသု၊ သုတ္တအစရှိကုန်သော။ စတူသု၊ လေးပါးကုန်သော။ ပကာရေသု၊ အပြားတို့၌။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ စတုဓာ၊ လေးပါးအပြားဖြင့်။ ဝိဘဇိတွာ၊ ဝေဖန်၍။ ဝိနယံ၊ ဝိနည်းကို။ [စာမျက်နှာ-၁၂၁] ပကာသေသုံ၊ ပြကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ (ထည့်။) တဗ္ဗိနိမုတ္တဿ၊ ထိုလေးပါးမှ လွတ်သော ဝိနည်း၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ဝုတ္တန္တိ၊ ဝုတ္တံ-ဟူသည်ကား။ နာဂသေနတ္ထေရေန၊ နာဂသိန်မထေရ်သည်။ မိလိန္ဒပေဉှ၊ မိလိန္ဒမင်းကြီးသည် မေးလျှောက်ရာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကဏ္ဌာဒိဝဏ္ဏုပ္ပတ္တိဋ္ဌာနကရဏာဒီဟိ၊ လည်ချောင်းအစရှိသော အက္ခရာဖြစ်ရာ ဌာန်ကရိုဏ်းအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ အာဟနိတွာ၊ ထိခိုက်၍။ (နိ-၂၇၃) အတ္တနော၊ ကိုယ်တော်၏။ ဝစီဝိညတ္တိယာဝ၊ ဝစီဝိညတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဘာသိတဝစနံ၊ ဟောအပ်သော စကားသည်။ အာဟစ္စပဒံ၊ မည်၏။ ရသောတိ၊ ရသော-ဟူသည်ကား။ သာရော၊ အနှစ်တည်း။ “ပတ္တရသော”တိအာဒီသု၊ ပတ္တရသော-အစရှိသည်တို့၌။ သာရော၊ အနှစ်တည်း။ ရသော ဝိယ၊ ရသမည်သကဲ့သို့တည်း။ (ထည့်။)ပဋိက္ခိတ္တာနုညာတသုတ္တသာရော၊ ပယ်အပ်ခွင့်ပြုအပ်သော သုတ်၏အနှစ်သာရတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပဋိဝတ္ထုကံ၊ သဘော၏ အတုကို။ အနုဒ္ဓရိတွာ၊ မထုတ်မူ၍။ လက္ခဏာနုလောမေန၊ လက္ခဏာအား လျော်သဖြင့်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောအပ်သောကြောင့်။ ရသောတိ၊ ရသော-ဟူသည်ကား။ လက္ခဏံ၊ လက္ခဏာတည်း။ ဓမ္မသင်္ဂါဟကာဒိအာစရိယဝံသေန၊ ပိဋကတ်ကို သင်္ဂါယနာတင်သော ဆရာတို့အနွယ်သည်။ အာဘတာ၊ ဆောင်အပ်သော။ အဋ္ဌကထာ၊ အဋ္ဌကထာသည်။ အာစရိယဝံသော၊ အာစရိယဝံသ မည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အာစရိယဝံသောတိ အာစရိယဝါဒေါ”တိ၊ အာစရိယဝံသောတိ အာစရိယဝါဒေါ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
ဝိနယပိဋကေ ပါဠီတိ၊ ဝိနယပိဋကေ ပါဠိ-ဟူ၍။ ဣဓ၊ ဤအဋ္ဌကထာ၌။ အဓိကာရဝသေန၊ ဝိနည်းအရာ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သေသပိဋကေသုပိ၊ ကြွင်းသော ပိဋကတ်တို့၌လည်း။ သုတ္တာဒိစတုနယာ၊ သုတ်စသော လေးပါးသော နည်းတို့ကို။ ယထာနုရူပံ၊ အကြောင်းအား လျော်စွာ။ လဗ္ဘန္တေဝ၊ ရအပ်ကုန်သလျှင်ကတည်း။ မဟာပဒေသာတိ၊ မဟာပဒေသ-ဟူသည်ကား။ မဟာဩကာသာ မဟာဝိသယာ၊ အရာကျယ်ကုန်၏။ တေ၊ ထို့ မဟာပဒေသတို့သည်။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ “ယံ ဘိက္ခဝေ”တိ အာဒိပါဠိဝသေန၊ ယံ ဘိက္ခဝေ-အစရှိသော ပါဠိ၏အစွမ်းဖြင့်။ အကပ္ပိယာနုလောမတော စ၊ မအပ်သည်နှင့် လျော်သောအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ကပ္ပိယာနုလောမတော စ၊ အပ်သည်နှင့် လျော်သောအားဖြင့်လည်ကောင်း။ ပုဂ္ဂလေဟိ၊ ပုဂ္ဂိုလ်မတို့သည်။ နယတော၊ နည်းအားဖြင့်။ တထာ တထာ၊ ထိုထို အခြင်းအရာဖြင့်။ ဂယှမာနာ၊ ယူအပ်ကုန်သော။ အတ္ထနယာ ဧဝ၊ အနက် နည်းတို့လျှင်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေ၊ ထို အနက်နည်းတို့သည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သရူပတော၊ သရုပ်အားဖြင့်။ အဝုတ္တေသုပိ၊ မဟောအပ်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ပဋိက္ခိတ္တာနုလောမေသု စ၊ ပယ်အပ်သည်နှင့် လျော်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ အနုညာတာနုလောမေသု စ၊ ခွင့်ပြုအပ်သည်နှင့် လျော်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ သဗ္ဗေသု၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ကိစ္စေသု၊ ကိစ္စတို့၌။ နိဝတ္တိပဝတ္တိဟေတုတာယ၊ နစ်ခြင်း,ဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်း၏ အဖြစ်ကြောင့်။ မဟာဂေါစရာ၊ အရာကျယ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ (နိ-၂၇၄) တေ၊ ထို လေးပါးသော အနက်နည်းတို့ကို။ (ထည့်) “မဟာပဒေသာ”တိ၊ မဟာပဒေသ-တို့ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ “ယံ ဘိက္ခဝေ မယာ ဣဒံ န ကပ္ပတီ”တိအာဒိနာ၊ ယံ ဘိက္ခဝေ မယာ ဣဒံ န ကပ္ပတိ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တာ၊ ဟောအပ်သော။ သာဓိပ္ပါယာ၊ အဓိပ္ပါယ်နှင့် တကွသော။ ပါဠိယေဝ၊ ပါဠိကိုသာလျှင်။ “မဟာပဒေသာ”တိ၊ မဟာပဒေသ-ဟူ၍။ န ဝုတ္တာ၊ မဆိုအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တဿာ၊ ထိုပါဠိ၏။ သုတ္တေ၊ သုတ်၌။ ပဝိဋ္ဌတ္တာ၊ ဝင်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “သုတ္တာနုလောမမ္ပိ။ ပ။ ဗလဝတရ”န္တိ၊ သုတ္တာနုလောမမ္ပိ။ ပ။ ဗလဝတရံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သာဓိပ္ပါယာ၊ အဓိပ္ပါယ်နှင့် တကွသော။ ဧသာ ပါဠိ၊ ထိုပါဠိကို။ သုတ္တေ၊ သုတ်၌။ န ဩတာရေတဗ္ဗာ၊ မချအပ်။ ယေန၊ အကြင်အကြောင်းဖြင့်။ အယံ၊ ဤ ''ယံ ဘိက္ခဝေ-စသော ပါဠိသည်။ သုတ္တာနုလောမံ၊ သုတ္တာနုလောမမည်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တေန၊ ထို အကြောင်းဖြင့်။ ဂဟေတဗ္ဗာ ဝါ၊ သုတ်နှင့်မညီ၍ ယူအပ်သည်လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣမံ ပါဠိအဓိပ္ပါယံ၊ ဤ ပါဠိအဓိပ္ပါယ်ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ပုဂ္ဂလေဟိ၊ ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်ကုန်သော။ ယထာဝုတ္တအတ္ထာဝ၊ အကြင်အကြင်ဆိုအပ်ပြီးသော အနက်တို့သည် သာလျှင်။ သုတ္တာနုလောတမံ၊ သုတ္တာနုလောတမ-မည်၏။ တပ္ပကာသကတ္တာ ပန၊ ထိုသုတ္တာနုလောမကို ပြတတ်သော ကြောင့်ကား။ အယမ္ပိ ပါဠိ၊ ဤပါဠိသည်လည်း။ သုတ္တာနုလောမံ၊ သုတ္တာနုလောတမ-မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေ တဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ယေ ဘဂဝတာ ဧဝံ ဝုတ္တာ”တိအာဒိ၊ ယေ ဘဂဝတာ ဧဝံ ဝုတ္တာ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ “ယံ ဘိက္ခဝေ”တိအာဒိပါဠိနယေတိ၊ ယံ ဘိက္ခဝေ-အစရှိသော ပါဠိနည်းတို့ဖြင့်။ ဂတေတဗ္ဗာ၊ ယူအပ်ကုန်သော။ အကပ္ပိယာနုလောမာဒယော၊ အကပ္ပိယာနုလောမအစရှိကုန်သော။ ယေ အတ္ထာ၊ အနက်တို့ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တေ အတ္ထာ၊ ထိုအနက်တို့သည်။ မဟာပဒေသာ၊ မဟာပဒေသ-မည်ကုန်၏။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤကားအနက်။
ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ပကိဏ္ဏကဒေသနာဘူတာ စ၊ မကိဏ္ဏကဒေသနာလည်းဖြစ်၍ဖြစ်သော။ သုတ္တာနုလောမဘူတာ စ၊ သုတ္တာနုလောမ ဖြစ်၍လည်းဖြစ်သော။ အဋ္ဌကထာ၊ အဋ္ဌကထာကို။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဓမ္မသင်္ဂါဟကတ္ထေရေဟိ၊ ပိဋကတ်ကိုသင်္ဂါနာတင်သော ဆရာတို့သည်။ ပါဠိဝဏ္ဏနာနက္ကမေန၊ ပါဠိ အဖွင့်အစဉ်ဖြင့်။ သင်္ဂဟေတွာ၊ သင်္ဂြိုဟ်၍။ ယသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “အာစရိယဝါဒေါ”တိ၊ အာစရိယဝါဒ-ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတေန စ၊ ဤအာစရိယဝါဒေါ-ဟူသော ပါဠိဖြင့်။ အဋ္ဌကထာ၊ အဋ္ဌကထာကို။ သုတ္တသုတ္တာနုလောမေသု၊ သုတ္တ,သုတ္တာနုလောမတို့၌။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ သင်္ဂယှတိ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ဧသာ ယထာ၊ ဤ အဋ္ဌကထာစကားကိုကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ဤအတူ။ ပမာဏဘူတာ၊ ပမာဏလောက်သည်ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ အတ္တနောမတိပိ၊ အတ္တနောမတိကိုလည်း။ သုတ္တသုတ္တာနုလောမေသု၊ သုတ္တသုတ္တာနုလောမ-တို့၌။ သင်္ဂယှတိ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဝစနံ၊ စကားကိုလည်းကောင်း။ ဝစနာနုလောမဉ္စ၊ စကားနှင့် လျော်သည်ကိုလည်းကောင်း။ အနိဿာယ၊ မမှီမူ၍။ အဂ္ဂသာဝကာဒယောပိ၊ အဂ္ဂသာဝကအစရှိသည်တို့သည်လည်း။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဉာဏဗလေန၊ ဉာဏ်၏အစွမ်းဖြင့်။ [စာမျက်နှာ-၁၂၂] သုတ္တာဘိဓမ္မဝိနယေသု၊ သုတ်တို့အဘိဓမ္မာဝိနည်းတို့၌။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ သမ္မုတိပရမတ္ထဘေဒံ၊ ပညတ်, ပရမတ်အားဖြင့်ပြားသော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝတ္ထုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ န သက္ကောန္တိ၊ မတတ်နိုင်ကုန်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သဗ္ဗမ္ပိ ဝစနံ၊ အလုံးစုံသော စကားကိုလည်း။ သုတ္တေ စ၊ သုတ်၌လည်းကောင်း။ သုတ္တာနုလောမေ စ၊ သုတ္တာနုလောမ-၌လည်းကောင်း။ သင်္ဂယှေတိ၊ ရေတွက်အပ်၏။ ပန၊ လေးပါးပြားခြင်း အကြောင်းကို ဆိုအံ့။ အဋ္ဌကထာဒီနံ၊ အဋ္ဌကထာအစရှိသည်တို့ကို။ ဝိသုံ သင်္ဂဟိတတ္တာ၊ အသီး အာစရိယဝါဒ,အတ္တနောမတိဟု ယူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တဒဝသေသံ၊ ထို အာစရိယဝါဒ, အတ္တနောမတိမှ အကြွင်းကိုသာ။ သုတ္တသူတ္တာနုလောမတော၊ သုတ္တ,သုတ္တာနုလောမအားဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ စတုဓာ၊ လေးပါးအပြားဖြင့်။ ဝိနယော၊ ဝိနည်းကို။ နိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ ညွှန်ပြအပ်၏။ သုတ္တာဒယော၊ သုတ်အစရှိသည်တို့ကို။ နိဿာယေဝ၊ မှီ၍သာလျှင်။ ပဝတ္တာပိ၊ ဖြစ်သော်လည်း။ အတ္တနောမတိ၊ အတ္တနောမတိ၏။ တေသု၊ ထိုသုတ္တစသည်တို့၌။ သရူပေန၊ သရုပ်အားဖြင့်။ အနာဂတတ္တာ၊ မလာသောကြောင့်။ “သုတ္တသုတ္တာနုလောမအာစရိယဝါဒေ မုဉ္စိတာ”တိ၊ သုတ္တသုတ္တာနုလောမအာစရိယဝါဒေ မုဉ္စိတာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အနုဗုဒ္ဓိယာ နယဂ္ဂါဟေနာ”တိ၊ အနုဗုဒ္ဓိယာ နယဂ္ဂါဟေန-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ သုတ္တာဒီနိ၊ သုတ်အစရှိသည်တို့သို့။ အနုဂတာယ ဧဝ၊ အစဉ်လိုက်သည်သာလျှင် ဖြစ်သော။ ဗုဒ္ဓိယာ၊ ပညာဖြင့်။ တေဟိ၊ ထိုသုတ် စသည်တို့မှ။ လဒ္ဓနယဂ္ဂါဟေန စ၊ ရအပ်သော နည်းယူခြင်းဖြင့်လည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
ထေရဝါဒေါတိ၊ ထေရဝါဒ-ဟူသည်ကား။ မဟာကဿပတ္ထေရာဒီနံ၊ မဟာကဿပမထေရ် စသည်တို့၏။ ဝါယော၊ အယူတည်း။ သုတ္တာဒိံ၊ သုတ်အစရှိသည်ကို။ နိဿာယေဝ၊ မှီလျက်ပင်လျှင်။ ဝိပရီတတောပိ၊ ဖောက်ပြန်သောအားဖြင့်လည်း။ အတ္တနောမတိ၊ အတ္တနောမတိသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “တံ ပနာ”တိအာဒိ၊ တံ ပန-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အတ္ထေနာတိ၊ အတ္ထေန-ဟူသည်ကား။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ နယတော၊ နည်းအားဖြင့်။ ဂဟိတေန၊ ယူအပ်သော။ အတ္တေန၊ အနက်ဖြင့်။ ပါဠိန္တိ၊ ပါဠိ-ဟူသည်ကား။ အတ္တနော ဂါဟဿ၊ မိမိအယူ၏။ နိဿယဘူတံ၊ မှီရာဖြစ်သော။ သာဋ္ဌကထံ၊ (နိ-၂၇၆) အဋ္ဌကထာနှင့် တကွသော။ ပါဠိံ၊ ပါဠိကို။ ပါဠိယာတိ၊ ပါဠိယာ-ဟူသည်ကား။ တပ္ပဋိက္ခေပတ္ထံ၊ ထိုသကဝါဒကို ပယ်ခြင်းငှါ။ ပရေန၊ ပရဝါဒီသည်။ အာဟဋာယ၊ ဆောင်အပ်သော။ သာဋ္ဌကထာယ၊ အဋ္ဌကထာနှင့်တကွသော။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိနှင့်။ အတ္တနာ ဂဟိတံ၊ မိမိယူအပ်သော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကိုလည်းကောင်း။ တံနိဿာယ ပါဠိဉ္စ၊ ထိုအနက်၏ မှီရာ ပါဠိကိုလည်းကေင်း။ သံသန္ဒိတွာ၊ နှီးနှော၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အာစရိယဝါဒေတိ၊ အာစရိယဝါဒေ-ဟူသည်ကား။ အတ္တနာ စ၊ မိမိသည်လည်းကောင်း။ ပရေနစ၊ သူတစ်ပါးသည်လည်းကောင်း။ သမုဒ္ဓဋအဋ္ဌကထာယ၊ ထုတ်အပ်သော အဋ္ဌကထာ၌။ ဩတရတိ စေဝ သမေတိ စာတိ၊ ဩတရတိ စေဝ သမေတိ စ-ဟူသည်ကား။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ ဥဒ္ဓဋေဟိ၊ ထုတ်အပ်သည်တို့နှင့်။ သံသန္ဒနဝသေန၊ နှီးနှောသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဩတရတိ၊ သက်ငြားအံ့။ ပရေန၊ သူတပါးသည်။ ဥဒ္ဓဋေန၊ ထုတ်အပ်သည်နှင့်။ သမေတိ၊ ညီသည်ဖြစ်အံ့။ သဗ္ဗဒုဗ္ဗလာတိ၊ သဗ္ဗဒုဗ္ဗလာ-ဟူ၍။ အသဗ္ဗညုပုဂ္ဂလဿ၊ သဗ္ဗညူမဟုတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဒေသနာယ၊ ဒေသနာ၏။ ဒေါသဝါသနာယ၊ အပြစ်ဟူသော အငွေ့အသက်ကြောင့်။ ယာထာဝတော၊ ဟုတ်မှန်သောအားဖြင့်။ အတ္ထသမ္ပဋိပတ္တိအဘာဝတော၊ အနက်ပြည့်စုံခြင်း မရှိသောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပမာဒပါဌဝသေန၊ မေ့လျော့၍ရေးသော ပါဌ်၏အစွမ်းဖြင့်။ အာစရိယဝါဒဿ၊ အာစရိယဝါဒ၏။ သုတ္တာနုလောမေန၊ သုတ္တာနုလောမနှင့်။ အသံသန္ဒနာပိ၊ မနှီးနှောခြင်းသည်လည်း။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဣတရော နဂဟေ တဗ္ဗော”တိ၊ ဣတရော နဂဟေ တဗ္ဗော-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
“သမေန္တမေဝ ဂဝေသိတဗ္ဗ”န္တိ၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ယေ၊ အကြင်အနက်တို့သည်။ သုတ္တေန၊ သုတ်နှင့်။ သံသန္ဒေန္တိ၊ နှီးနှောကုန်၏။ ဧဝရူပါ၊ ဤသို့သဘော ရှိကုန်သော။ အတ္ထာ ဧဝ၊ အနက်တို့သာလျှင်။ မဟာပဒေသတော၊ မဟာပဒေသအားဖြင့်။ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗာ၊ ထုတ်အပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ (ဤတွင် ''တထာ တထာ''ဟု နှစ်ချက်ရှိသည်။ မသင့်။) ဥဒ္ဓဋအတ္ထာနံယေဝ၊ ထုတ်အပ်သော အနက်တို့၏သာလျှင်။ သုတ္တာနုလောမတ္တာ၊ သုတ်နှင့် လျော်သောကြောင့်တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သုတ္တာနုလောမတော ဟိ သုတ္တ မေဝ ဗလလတရ”န္တိ၊ သုတ္တာနုလောမတော ဟိ သုတ္တ မေဝ ဗလလတရ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အပ္ပဋိဝတ္တိယန္တိ၊ အပ္ပဋိဝတ္တိယံ-ဟူသည်ကား။ အပ္ပဋိဗာတိယံ၊ မတားမြစ်ကောင်း။ ကာရကသံဃသဒိသန္တိ၊ ကာရကသံဃသဒိသံ-ဟူသည်ကား။ ပမာဏတ္တာ၊ ပမာဏလောက်သောကြောင့်။ သင်္ဂီတိကာရကသံဃသဒိသံ၊ သင်္ဂါယနာတင်သော သံဃာနှင့်တူ၏။ ဗုဒ္ဓါနံ ဌိတကာလသဒိသန္တိ၊ ဗုဒ္ဓါနံ ဌိတကာလသဒိသံ-ဟူသည်ကား။ ဓရမာနကဗုဒ္ဓသဒိသံ၊ သက်တော်ထင်ရှားရှိသော ဘုရားရှိသော ကာလနှင့်တူ၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ (နိ-၂၇၇) “သကဝါဒီ သုတ္တံ ဂဟေတွာ ကထေတီ”တိအာဒီသု၊ သကဝါဒီ သုတ္တံ ဂဟေတွာ ကထေတိ-အစရှိသည်တို့၌။ ယော၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်တိုင်းသော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ကထနသီလော၊ ဆိုလေ့ရှိ၏။ သော၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည်။ သကဝါဒီ၊ သကဝါဒီမည်၏။ သုတ္တန္တိ၊ သုတ္တံ-ဟူသည်ကား။ သင်္ဂီတိတ္တယာရုဠှံ၊ သင်္ဂါယနာ သုံးတန်တင်သော။ ပါဠိဝစနံ၊ ပါဠိစကားကို။ ပရဝါဒီတိ၊ ပရဝါဒီ-ဟူသည်ကား။ မဟာဝိဟာရဝါသီ ဝါ၊ မဟာ ဝိဟာရဂိုဏ်းသား သည်မှုလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ အညနိကာယဝါသီ ဝါ၊ တပါးသော ဂိုဏ်းသားသည်မူလည်း ဖြစ်စေ။ ယော၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဝိပရီတတော၊ ဖောက်ပြန်သောအားဖြင့်။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ကထနသီလော၊ ဆိုလေ့ရှိ၏။ သောဝ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည် သာလျှင်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ “ပရဝါဒီ”တိ၊ ပရဝါဒီ-ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ သုတ္တာနုလောမန္တိ၊ သုတ္တာနုလောမံ-ဟူသည်ကား။ သင်္ဂီတိတ္တယာရုဠှံ ဝါ၊ သင်္ဂါယနာ သုံးတန် တင်အပ်သည်လည်းဖြစ်သော။ အနာရုဠှံဝါ၊ မတင်အပ်သည်လည်းဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိတစုံတခုကို။ ဝိပလ္လာသတော ဝါ၊ ဖောက်ပြန်သောအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝဉ္စနာယဝါ၊ လှည့်ပတ်သောအားဖြင့်လည်းကောင်း။ “ဣဒံ၊ ဤသည်ကား။ သင်္ဂီတိတ္တယာဂတ”န္တိ၊ သင်္ဂါယနာသုံးတန်မှ လာ၏ဟူ၍။ ဒဿိယမာနံ၊ ပြအပ်သော။ သုတ္တာနုလောမံ၊ သုတ္တာနုလောမ-တည်း။ ကေစိ၊ အချို့သောပုဂ္ဂိုလ်တို့ကား။ “အညနိကာယေ၊ တပါးသောဂိုဏ်း၌။ [စာမျက်နှာ-၁၂၃] သုတ္တာနုလောမံ၊ သုတ္တာနုလောမ-တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ နှစ်ယောက်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ သကဝါဒီပရဝါဒီနံ၊ သကဝါဒီပရဝါဒီပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ သင်္ဂီတိတ္တယာရုဠှသုတ္တာဒီနံ ဧဝ၊ သင်္ဂါယနာသုံးတန်တင်သောသုတ် အစရှိသည်တို့ကိုသာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗတော၊ ယူအပ်သောကြောင့်တည်း။ တထာ ဟိ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ”တိဿော။ လ။ ဂဟေတဗ္ဗ”န္တိအာဒိ၊ တိဿော။ လ။ ဂဟေတဗ္ဗံ-အစရှိသောစကားကို။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သကဝါဒီ၊ သကဝါဒီသည်။ အညနိကာယသုတ္တာဒိံ၊ တပါးဂိုဏ်း၌သုတ်အစရှိသည်ကို။ ပမာဏတော၊ ပမာဏမူသောအားဖြင့်။ ယေန၊ အကြင်အကြောင်းဖြင့်။ တေသု သုတ္တာဒီသု၊ ထိုသုတ်အစရှိသည်တို့ကို။ ဒဿိတေသု၊ ပြအပ်ကုန်သည်ရှိသော်။ တတ္ထ၊ ထိုသုတ်စသည်၌။ ဌာတဗ္ဗံ၊ ထည့်သင့်သည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တေန ကာရဏေန၊ ထိုအကြောင်းဖြင့်။ (ထည့်။) န ဂဏှာတိ၊ မယူ။ “ပရောတဿ အကပ္ပိယ။ လ။ ဌာတဗ္ဗ”န္တိ၊ ပရောတဿ အကပ္ပိယ။ လ။ ဌာတဗ္ဗံ-ဟူ၍။ ဝက္ခတိ စ၊ ဆိုလည်း ဆိုလတ္တံ့။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပရဝါဒိနာပိ၊ ပရဝါဒီပုဂ္ဂိုလ်သည်လည်း။ သင်္ဂီတိတ္တယော၊ သင်္ဂါယနာသုံးတန်သို့။ အနာရုဠှမ္ပိ၊ မတင်အပ်သည်ကိုလည်း။ အာရုဠှမိစ္စေဝ၊ တင်အပ်၏ဟူ၍သာလျှင်။ ဒဿီယတိ၊ ပြအပ်၏။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ သင်္ဂီတိတ္တယေ၊ သင်္ဂါယနာသုံးတန်၌။ (နိ-၂၇၈) အနာဂတဿ၊ မလာသော။ တဿ တဿ သုတ္တဒိနော၊ ထိုထိုသုတ် အရှိသည်တို့၏။ ကူဋတာ စ၊ စဉ်းလဲသော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ အာဂတဿ၊ လာသောသုတ်အစရှိသည်၏။ ဗျဉ္ဇနစ္ဆာယာယ၊ သဒ္ဒါအရိပ်အရောင်ဖြင့်။ အညထာ၊ တပါးသောအပြားဖြင့်။ အဓိပ္ပါယ ယောဇနာ စ၊ အဓိပ္ပါယ်ကို ယှဉ်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ အတ္ထ စ၊ ထိုစဉ်းလဲခြင်းမှ တပါးသော အပြားဖြင့် အဓိပ္ပါယ်ကို ယှဉ်ခြင်းတို့တွင်လည်း။ ယံ၊ အကြင်သုတ်သည်။ ကူဋံ၊ စဉ်းလဲ၏။ တံ၊ ထိုသုတ်ကို။ အပနီယတိ၊ ပယ်အပ်၏။ ယံ၊ အကြင်သုတ်ကို။ အညထာ၊ တပါးသော အပြားဖြင့်။ ယောဇိတံ၊ ယှဉ်အပ်၏။ တဿ၊ ထိုသုတ်၏။ ဝိပရီတတာသန္ဒဿနတ္ထံ၊ ဖောက်ပြန်သည်၏ အဖြစ်ကို ပြခြင်းငှါ။ တဒညေန၊ ထိုမှတပါးသော။ သုတ္တာဒိနာ၊ သုတ်အစရှိသည်နှင့်။ သံသန္ဒနာ၊ နှီးနှောခြင်းကို။ ကရီယတိ၊ ပြုအပ်၏။ ပရဝါဒိနာ၊ ပရဝါဒီပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဂဟိတော၊ ယူအပ်သော။ ယော ပန အဓိပ္ပါယော၊ အကြင်အဓိပ္ပါယ်သည်ကား။ သုတ္တန္တာဒိနာ၊ သုတ်တပါးအစရှိသည်နှင့်။ သံသန္ဒတိ၊ နှီးနှော၏။ သော အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်ကို။ သကဝါဒိနာပိ၊ သကဝါဒီပုဂ္ဂိုလ်သည်လည်း။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဂါဟံ၊ အယူကို။ ဝိဿဇ္ဇေတွာ၊ စွန့်၍။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ နှစ်ယောက်သော သကဝါဒီ, ပရဝါဒီတို့၏လည်း။ သင်္ဂီတိတ္တယာဂတမေဝ၊ သင်္ဂါယနာသုံးတန်မှ လာသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ သုတ္တာဒိ၊ သုတ်အစရှိသည်ကို။ ပမာဏန္တိ၊ ပမာဏဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ကထာဝတ္ထုပကရဏေ၊ ကထာဝတ္ထုကျမ်း၌။ သကဝါဒေ၊ သကဝါဒ၌။ ပဉ္စ သုတ္တသတာနိ၊ သုတ် ငါးရာတို့လည်းကောင်း။ ပရဝါဒေ၊ ပရဝါဒ၌။ ပဉ္စ သုတ္တသတာနိ၊ သုတ်ငါးရာတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သုတ္တသဟဿမ္ပိ၊ သုတ်တထောင်ကိုလည်း။ အဓိပ္ပါယဂ္ဂဏနာနတ္တေန၊ အဓိပ္ပါယ်ယူ ထူးသော အဖြစ်ဖြင့်။ သင်္ဂီတိတ္တယာဂတမေဝ၊ သင်္ဂါယနာသုံးတန်မှ လာသည်ကိုသာလျှင်။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်၏။ နိကာယန္တရေ၊ ဂိုဏ်းတပါး၌။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော သုတ်ကို။ န ဂဟိတံ၊ အပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့သိအပ်၏။
ခေပန္တိ၊ ခေပံ-ဟူသည်ကား။ “ဣမိနာ၊ ဤအယူဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်မူအံ့နည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိက္ခေပံ၊ ပယ်ခြင်းကို။ ဆဍ္ဍနံ၊ စွန့်ခြင်းကို။ ဂရဟန္တိ၊ ဂရဟံ-ဟူသည်ကား။ “ဧသ၊ ဤပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ ဇာနာတိ၊ သီလနည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ နိန္ဒနံ၊ ကဲ့ရဲ့ခြင်းကို။ သုတ္တေ ဩတာရေတဗ္ဗန္တိ၊ သုတ္တေ ဩတာရေတဗ္ဗံ-ဟူသည်ကား။ ယဿ သုတ္တဿ၊ အကြင်သုတ်ကို။ အာနုမာနုတော၊ ဆသောအားဖြင့်။ ဣဒံ သုတ္တာနုလောမံ၊ ဤသုတ္တာနုလောမကို။ အကာသိ၊ ပြု၏။ တသ္မိံ ဝါ၊ ထိုသုတ်၌လည်းကောင်း။ တဒနုရူပေ၊ ထိုသုတ်နှင့်လျော်သော။ အညတရသ္မိံ၊ အမှတ်မရှိသော။ သုတ္တေ ဝါ၊ သုတ်၌လည်းကောင်း။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်သော။ သုတ္တာနုလောမံ၊ သုတ္တာနုလောမကို။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ (နိ-၂၇၉) သံသန္ဒနဝသေန၊ နှီးနှောသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဩတာရေတဗ္ဗံ၊ ချအပ်၏။ “ဣမိနာ စ ဣမိနာ စ ကာရေဏေန၊ ဤသို့သော အကြောင်း ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်လည်း။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ၊ ဤသုတ်၌။ သံသန္ဒတိ၊ နှီးနှော၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ သံသန္ဒိတါာ၊ နှီးနှော၍။ ဒေဿတဗ္ဗံ၊ ပြန်အပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အယန္တိ၊ အယံ-ဟူသည်ကား။ သကဝါဒီ၊ သကဝါဒီသည်။ ပရောတိ၊ ပရော-ဟူသည်ကား။ ပရဝါဒီ၊ ပရဝါဒီသည်။ အာစရိယဝါဒေါ သုတ္တေဩတာရေတဗ္ဗောတိ၊ အာစရိယဝါဒေါ သုတ္တေဩတာရေတဗ္ဗော၊ ဟူသည်ကား။ ယဿ သုတ္တဿ၊ အကြင်သုတ်၏။ ဝဏ္ဏနာဝသေန၊ အဖွင့်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အယံ အာစရိယဝါဒေါ၊ အကြင်အာစရိယဝါဒသည်။ ယဝတ္တော၊ ဖြစ်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုသုတ်၌ လည်းကောင်း။ တာဒိသေ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ အညသ္မိံ၊ တပါးသော။ သုတ္တေစ၊ သုတ်၌လည်းကောင်း။ ပုဗ္ဗပရအတ္ထသံသန္ဒန ဝသေန၊ ရှေ့နောက် အနက် နှီးနှော သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဩတာရေတဗ္ဗံ၊ ချအပ်၏။ ဂါရယှာစရိယဝါဒေါတိ၊ ဂါရယှာစရိယဝါဒေါ-ဟူသည်ကား။ ပမာဒလိခိတော၊ မေ့လျော့၍ ရေးအပ်သော။ ဘိန္နလဒ္ဓိကေဟိ ဝါ၊ ပြားသောအယူရှိသော သူတို့သည်မူလည်း။ ဌပိတော၊ ထားအပ်သော အာစရိယဝါဒတည်း။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံတို့၌။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။
ယံ ကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိသော။ ကူဋသုတ္တံ၊ စဉ်းလဲသော သုတ်ကိုလည်းကောင်း။ ဗာဟိရကသုတ္တာဒိဝစနဉ္စ၊ သာသနာမှ အပဖြစ်သော သုတ်အစရှိသောစကားသည်ကိုလည်းကောင်း။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မယူအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “သုတ္တာ သုတ္တာနုလောမေဝ ဩတာရေတဗ္ဗ”န္တိ အာဒိ၊ သုတ္တာ သုတ္တာနုလောမေဝ ဩတာရေတဗ္ဗံ-အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဂုဠှဝေဿန္တရာဒီနိ၊ ဂုဠှဝေဿန္တရာဇာတ် အစရှိသည်တို့ကား။ မဟာသံဃိကာဒိဘိန္နလဒ္ဓိကာနံ၊ မဟာသံဃိက အစရှိသော အယူပျက်သော ဂိုဏ်းသားတို့၏။ ပကရဏာနိ၊ ကျမ်းတို့တည်း။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ဂုဠှဥမ္မဂ္ဂါဒီနံ၊ ဂုဠှဥမ္မဂ္ဂဇာတ် အစရှိသောကျမ်းတို့ကို။ [စာမျက်နှာ-၁၂၄] ဂဟေဏံ၊ ယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “သကဝါဒီ သုတ္တံ ဂဟေတွာ ကထေဟိ၊ ပရဝါဒီပိ သုတ္တ”န္တိအာဒိနာ၊ သကဝါဒီ သုတ္တံ ဂဟေတွာ ကထေဟိ၊ ပရဝါဒီပိ သုတ္တံ-အစရှိသည်ဖြင့်။ အညေပိ၊ တပါးလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဝါရာ၊ ဝါရတို့ကို။ လဗ္ဘမာနာပိ၊ ရအပ်သော်လည်း။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ ဉာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ န ဝုတ္တာ၊ မဆိုအပ်ကုန်။
ဧဝံ၊ ဤသို့။ သုတ္တသုတ္တာနုလောမာဒိမုခေန၊ သုတ္တ, သုတ္တာနုလောမ အစရှိသည်ကို အရင်းမူသဖြင့်။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ဝိဝါဒံ၊ ငြင်းခုံခြင်းကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဝိသေသတော၊ အထူးအားဖြင့်။ (နိ-၂၈၀) ဝိဝါဒဝတ္ထုံ၊ ငြင်းခုံခြင်း၏ အကြောင်းကိုလည်းကောင်း။ တဗ္ဗိနိစ္ဆယမုခေန၊ ထို ဝိဝါဒကို ဆုံးဖြတ်ခြင်းကို အရင်းမူသဖြင့်။ သုတ္တာဒိဉ္စ၊ သုတ်အစရှိသည်ကိုလည်းကောင်း။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အထ ပနာယံ ကပ္ပိယ”န္တိ အာဒိ၊ အထ ပနာယံ ကပ္ပိယံ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သုတ္တေ စ သုတ္တာနုလောမေ စာတိ ဧတ္ထ၊ သုတ္တေ စ သုတ္တာနုလောမေ စ-ဟူသော ပါဌ်၌။ စသဒ္ဒေါ၊ စသဒ္ဒါသည်။ ဝိကပ္ပနတ္ထေ၊ ဝိကပ်အနက်၌။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ထိုစသဒ္ဒါဖြင့်။ အာစရိယဝါဒါဒီနမ္ပိ၊ အာစရိယဝါဒအစရှိသည်တို့ကိုလည်း။ သင်္ဂဟော၊ သိမ်းယူအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ကာရဏဉ္စဝါနိစ္ဆယဉ္စ ဒေဿတီ”တိ၊ ကာရဏဉ္စဝါနိစ္ဆယဉ္စ ဒေဿတီ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ကာရဏန္တိ၊ ကာရဏံ-ဟူသည်ကား။ သုတ္တာဒိနယံ၊ သုတ်အစရှိသော နည်းကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ အတ္တနောမတိယာ၊ မိမိအလိုဖြင့်။ ဥဒ္ဓဋံ ဟေတုံ၊ ထုတ်အပ်သော အကြောင်းကို။ ဝိနိစ္ဆယန္တိ၊ ဝိနိစ္ဆယံ-ဟူသည်ကား။ အဋ္ဌကထာအဆုံးအဖြတ်ကို။ ကာရဏစ္ဆာယာတိ၊ ကာရဏစ္ဆာယ-ဟူသည်ကား။ သုတ္တာဒိ၊ သုတ်စသည်တို့၌။ “ကပ္ပိယ”န္တိ ဂါဟဿစ၊ အပ်၏ဟု ယူခြင်း၏လည်းကောင်း။ နိမိတ္တဘူတံ၊ အကြောင်းဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ကိစ္ဆေန၊ ငြိုငြင်သဖြင့်။ ပဋိပါဒနီယံ၊ ပြီးစေအပ်သော။ အဝိဘူတကာရဏံ၊ မထင်သော အကြောင်းကို။ ကာရဏစ္ဆာယံ၊ အကြောင်းအရိပ်ကို။ ကာရဏပတိရူပကံ၊ အကြောင်းတုကို။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤကားအနက်။ “ကပ္ပိယာကပ္ပိယဝိစာရဏမာဂမာ”တိ၊ ကပ္ပိယာကပ္ပိယဝိစာရဏမာဂမ္မ-ဟူသောစကားသည်။ “ဝိနယဉှိ ပတွာ”တိ ဣမဿ၊ ဝိနယဉှိ ပတွာ-ဟူသောစကား၏။ ဝိဝရဏံ၊ အဖွင့်တည်း။ ရုန္ဓိတဗ္ဗန္တိ၊ ရုန္ဓိတဗ္ဗံ-ဟူသည်ကား။ ကပ္ပိယသညာယ၊ အပ်၏ဟူသော အမှတ်ဖြင့်။ ဝီတိက္ကမကရဏံ၊ လွန်ကျူးခြင်းကိုပြုခြင်းကို။ ရုန္ဓိတဗ္ဗံ၊ ပိတ်အပ်၏။ ဒဠှံ ကတ္တဗ္ဗန္တိ၊ ဒဠှံ ကတ္တဗ္ဗံ-ဟူသည်ကား။ တံနိဝါရဏစိတ္တံ၊ ထိုဝိတိက္ကမကို တာမြစ်သော စိတ်ကို။ ဒဠှတရံ၊ မြဲစွာ။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်၏။ သောတံ ပစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗန္တိ၊ သောတံ ပစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ-ဟူသည်ကား။ တတ္ထ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝီတိက္ကမပ္ပဝတ္တိ၊ လွန်ကျူးသောအားဖြင့်ဖြစ်ခြင်းကို။ ပစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗာ၊ ဖြစ်အပ်၏။ ဂရုကဘာဝေတိ၊ ဂရုကဘာဝေ-ဟူသည်ကား။ အကပ္ပိယဘာဝေ၊ အကပ္ပိယအဖြစ်၌။ သုတ္တဝိနိစ္ဆယကာရစေဟီတီ၊ သုတ္တဝိနိစ္ဆယကာရစေဟိ-ဟူသည်ကား။ သုတ္တေန၊ သုတ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ အဋ္ဌကထာဝိနိစ္ဆယေန စ၊ အဋ္ဌကထာအဆုံးအဖြတ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ လဒ္ဓကာရဏေဟိ၊ ရအပ်သော အကြောင်းတို့ဖြင့်။ “ဧဝ”န္တိအာဒိ၊ ဧဝံ-အစရှိသောစကားသည်။ ယထာဝုတ္တဿ၊ အကြင်အကြင်ဆိုအပ်ပြီးသော။ အတ္ထဿ၊ အနက်၏။ နိဂမနဝစနံ၊ နိဂုံးစကားတည်း။ အတိရေကကာရဏန္တိ၊ အတိရေကကာရဏံ-ဟူသည်ကား။ သုတ္တာဒီသု၊ သုတ်စသည်တို့တွင်။ ပုရိမံ ပုရိမံ၊ ရှေးရှေး သုတ္တာနုလောမ အစရှိသည်သည်။ အတိရေကကာရဏံ (နိ-၂၈၁) နာမ၊ လွန်သော အကြောင်းမည်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဗဟုကာရဏံ၊ များသောကြောင်းသည်။ အတိရေကကာရဏ၊ အတိရေကကာရဏ-မည်၏။
ဝါစုဂ္ဂတန္တိ၊ ဝါစုဂ္ဂတံ-ဟူသည်ကား။ ဝါစာယ၊ နှုတ်သို့။ ဥဂ္ဂတံ၊ တက်သည်တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုနှုတ်၌။ နိရန္တရံ၊ မပြတ်။ ဌိတံ၊ တည်သည်လည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ “သုတ္တံ နာမ သကလံ ဝိနယပိဋက”န္တိ၊ သုတ္တံ နာမ သကလံ ဝိနယပိဋကံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တာတ္တာ၊ ဆိုပြီးသောကြောင့်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ “သုတ္တာတော”တိ၊ သုတ္တတော ဟူသောပုဒ်ဖြင့်။ တဒတ္ထပဋိပါဒကံ၊ ထိုအနက်ကို ပြီးစေတတ်သော။ သုတ္တာဘိဓမ္မပါဠိဝစနံ၊ သုတ်,အဘိဓမ္မာ ပါဠိစကားကို။ အဓိပ္ပေတံ၊ အလိုအရှိအပ်၏။ “ပရိပုစ္ဆတော စ အဋ္ဌကထာယောစာ”တိ၊ ပရိပုစ္ဆတော စ အဋ္ဌကထာယောစ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ “ အနုဗျဉ္ဇနတော ”တိ ဣမဿ၊ အနုဗျဉ္ဇနတော-ဟူသော ဤပုဒ်၏။ ဝိဝရဏံ၊ အဖွင့်တည်း။ အတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ပရိပုစ္ဆာတိ၊ ပရိပုစ္ဆာ-ဟူသည်ကား။ အာစရိယဿ၊ ဆရာ၏။ သန္တိကာ၊ အထံမှ။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိ၏။ အတ္ထသဝနံ၊ အနက်ကို နားခြင်းတည်း။ အဋ္ဌကထာတိ၊ အဋ္ဌကထာ-ဟူသည်ကား။ ပါဠိမုတ္တကဝိနိစ္ဆယော၊ ပါဠိမှ လွတ်သော အဆုံးအဖြတ်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တဒုဘယမ္ပိ၊ ထိုနှစ်ပါးစုံကိုလည်း။ ပါဠိံ၊ ပါဠိကို။ အနုဂန္တွာ၊ အစဉ်လိုက်၍။ အတ္ထဿ၊ အနက်ကို။ ဗျဉ္ဇနတော၊ ပြတတ်သောကြောင့်။ “အနုဗျဉ္ဇန”န္တိ၊ အနုဗျဉ္ဇနံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝိနယေတိ၊ ဝိနယေ-ဟူသည်ကား။ ဝိနယာစာရေ၊ ဝိနည်းအကျင့်၌။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဝိနယံ အဝိဇဟန္တော အဝေါက္ကမန္တော”တိအာဒိ၊ ဝိနယံ အဝိဇဟန္တော အဝေါက္ကမန္တောကို။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။ တတ္ထ၊ ထိုဝိနည်း၌။ ပတိဋ္ဌနံ နာမ၊ တည်ခြင်း မည်သည်ကား။ သဉ္စိစ္စ၊ စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ အာပတ္တိယာ အနာပဇ္ဇနာဒိနာ၊ အာပတ်သို့ မရောက်ခြင်းစသည်ဖြင့်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “လဇ္ဇီဘာဝေန ပတိဋ္ဌိတော”တိ၊ လဇ္ဇီဘာဝေန ပတိဋ္ဌိတော-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တေန၊ ထိုဝိနည်း၌ တည်ခြင်းကြောင့်။ လဇ္ဇီ၊ လဇ္ဇီသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝိနယဓရဿ၊ ဝိနည်းဓိုရ်၏။ လက္ခဏေ၊ လက္ခဏာကို။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ဆိုစဉ်။ ဣမိနာလဇ္ဇိဘာဝေန၊ ဤလဇ္ဇီ၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်မူအံ့နည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အလဇ္ဇီ ဟီ”တိအာဒိ၊ အလဇ္ဇီ ဟိ-ကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ “ဗဟုဿုတောပီ”တိ ဣမိနာ၊ ဗဟုဿုတောပိ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ပဌမလက္ခဏသမန္နာဂမံ၊ ရှေးဦးစွာသော လက္ခဏာနှင့် ပြည့်စုံခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “လာဘဂရုတာယာ”တိအာဒိနာ၊ လာဘဂရုတာယ-အစရှိသဖြင့်။ ဝိနယေ၊ ဝိနည်း၌။ ဌိတတာယ၊ တည်သောအဖြစ်သည်။ အဘာဝေ၊ မရှိသည်ရှိသော်။ ပဌမ လက္ခဏ ယောဂေါ၊ ရှေးဦးစွာသည် လက္ခဏာနှင့် ယှဉ်ခြင်းသည်။ ကိစ္စကရော၊ ကိစ္စပြုတတ်သည်။ (နိ-၂၈၂) န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ [စာမျက်နှာ-၁၂၅] အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ အကိစ္စကရော၊ ကိစ္စကို မပြုတတ်။ အနတ္တကရော ဧဝ၊ အကျိုးမဲ့ကို ပြုတတ်သာလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ သံဃဘေဒဿ၊ သံဃာသင်းကွဲခြင်း၏။ ပုဗ္ဗဘာဂေါ၊ ရှေးအဖို့ဖြစ်သော။ ကလဟော၊ ငြင်းခုံခြင်းသည်။ သံဃရာဇိ၊ သံဌရာဇိမည်၏။
ဝိတ္ထုနတီတိ၊ ဝိတ္ထုနတိ-ဟူသည်ကား။ ဝိတ္ထမ္ဘတိ၊ ခိုင်မာ၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ နိတ္ထုနိ၊ ကြေးသည်း၏။ သန္တိဋ္ဌိတုံ န သက္ကောတီတိ၊ သန္တိဋ္ဌိတုံ န သက္ကောတိ-ဟူသည်ကား။ သကဝါဒေ၊ မိမိအယူ၌။ ပတိဋ္ဌာတုံ၊ တည်ခြင်းငှာ။ န သက္ကောတိ၊ မတတ်နိုင်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ယံ ယ”န္တိအာဒိ၊ ယံ ယံ-အစရသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အာစရိယပရမ္ပရာတိ၊ အာစရိယပရမ္ပရာ-ဟူသည်ကား။ အာစရိယာနံ၊ ဆရာတို့၏။ ဝိနိစ္ဆယပရမ္ပရာ၊ အဆုံးအဖြတ် အဆက်ဆက်တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “အတ္တနော မတိံ။ ပ။ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ အတ္တနော မတိံ။ ပ။ ဝဋ္ဋတိ-ဟူ၍။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အာစရိယာနံ၊ ဆရာတို့၏။ နာမမတ္တတော၊ အမည်မျှဖြင့်။ ပရမ္ပရာဇာနနေ၊ အဆက်ဆက်ကို မသိခြင်း၌။ ပယောဇနံ၊ အကျိုးသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပုဗ္ဗာပရာနုသန္ဓိတောတိ၊ ပုဗ္ဗာပရာနုသန္ဓိတော-ဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗဝစနဿ၊ ရှေ့စကား၏။ အပရဝစနေန၊ နောက်စကားနှင့်။ သဟ အတ္ထသမ္ဗန္ဓဇာနနတော၊ အနက်စပ်သည်ကို သိသောအားဖြင့်။ အတ္ထတောတိ၊ အတ္ထတော-ဟူသည်ကား။ ပဒတ္ထပိဏ္ဍတ္ထအဓိပ္ပေတတ္ထာဒိတော၊ အစိတ်အစိတ်သော ပုဒ်အနက်, အပေါင်းဖြစ်သော အနက်, အဓိပ္ပါယ်နက်စသောအားဖြင့်။ ကာရဏတောတိ၊ ကာရဏတော-ဟူသည်ကား။ တဒတ္ထုပပတ္တိတော၊ ထိုအနက်၏ ဖြစ်ကြောင်းအားဖြင့်။ ထေရဝါဒင်္ဂန္တိ၊ ထေရဝါဒင်္ဂံ-ဟူသည်ကား။ ထေရဝါဒပဋိပါဋိံ၊ မထေရ်ဝါဒအစဉ်ကို။ တေသံ၊ ထိုမထေရ်တို့၏။ ဝိနိစ္ဆယပဋိပါဋိံ၊ အဆုံးအဖြတ် အစဉ်ကို။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
“ဣမေဟိ ပန တီဟိ လက္ခဏေဟီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဣမေဟိ ပန တီဟိ လက္ခဏေဟိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ပဌမေန၊ ရှေးဦးစွာသော။ လက္ခဏာဖြင့်။ ဝိနယဿ၊ ဝိနည်းကို။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ ဥဂ္ဂဟိတ ဘာဝေါ၊ သင်အပ်သော အဖြစ်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဒုတိယေန၊ ဒုတိယလက္ခဏာဖြင့်။ တတ္ထ၊ ထိုဝိနည်း၌။ လဇ္ဇီဘာဝေန စေဝ၊ လဇ္ဇီအဖြစ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ အစလတာယ စ၊ မတုန်လှုပ်သော အဖြစ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ပတိဋ္ဌိတတာ၊ တည်သောအဖြစ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ တတိယေန၊ တတိယလက္ခဏာဖြင့်။ ပါဠိအဋ္ဌကထာသု၊ ပါဠိတော်အဋ္ဌကထာတို့၌။ သရူပတော၊ သရုပ်အားဖြင့်။ အနာဂတမ္ပိ၊ မလာသောလည်း။ တဒနုလောမတော၊ ထိုပါဠိအဋ္ဌကထာအားလျောစွာ။ အာစရိယေတိ၊ ဆရာတို့သည်။ ဒိန္နနယတော၊ (နိ-၂၈၃) ပေးအပ်သောနည်းအားဖြင့်။ ဝိနိစ္ဆနိတုံ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းငှါ။ သမတ္ထတာ၊ စွမ်းနိုင်သော အဖြစ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဩတိဏ္ဏေ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ၊ ဩတိဏ္ဏေ ဝတ္ထုသ္မိံ-ဟူသည်ကား။ စောဒနာဝသေန၊ စောဒနာသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝီတိက္ကမဝတ္ထုသ္မိံ၊ လွန်ကျူးသော ဝတ္ထုသည်။ သံဃမဇ္ဈေ၊ သံဃာလယ်သို့။ ဩတိဏ္ဏေ၊ သက်သည်ရှိသော်။ စောဒကေန စုဒိတကေန စ ဝုတ္တေ ဝတ္တဗ္ဗေတိ၊ စောဒကေန စုဒိတကေန စ ဝုတ္တေ ဝတ္တဗ္ဗေ-ဟူသည်ကား။ ဩတိဏ္ဏဝတ္ထုံ၊ သက်သော ဝတ္ထုကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ စောဒကေန၊ စောဒကပုဂ္ဂိုလ်သည်။ “ဒိဋ္ဌံ၊ မြင်အပ်၏။ သုတံ၊ ကြားအပ်၏။” ဣတိအာဒိနာ စ၊ ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့်လည်းကောင်း။ စုဒိတကေန၊ စုဒိတကပုဂ္ဂိုလ်သည်။ “အတ္ထိ နတ္ထီ”တိအာဒိ နာ စ၊ ရှိ၏,မရှိ အစရှိသည်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ယံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုသင့်၏။ တသ္မိံ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ထိုဆိုသင့်သော စကားကို။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သည်သော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ထုလ္လစ္စယဒုဗ္ဗာသိတာနံ၊ ထုလ္လစ္စည်း,ဒုဗ္ဗာသိတ်အာပတ်တို့၏။ မာတိကာယ၊ မာတိကာ၌။ အနာဂတတ္တာ၊ မလာသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ပဉ္စန္နံ အာပတ္တီန”န္တိ၊ ပဉ္စန္နံ အာပတ္တီနံ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တိကဒုက္ကဋန္တိ၊ တိကဒုက္ကဋံ-ဟူသည်ကား။ “အနုပသမ္ပန္နေ၊ ပ။ ဒုက္ကဋဿာ”တိအာဒိနာ၊ အနုပသမ္ပန္နေ၊ ပ။ ဒုက္ကဋဿ-အစရှိသည်ဖြင့်။ အာဂတံ၊ လာသော။ တိကဒုက္ကဋံ၊ တိကဒုက္ကဋ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အန္တရပတ္တိန္တိ၊ အန္တရပတ္တိံ-ဟူသည်ကား။ တသ္မိံ တသ္မိံ သိက္ခာပဒေ၊ ထိုထိုသိက္ခာပုဒ်၌။ အာဂတဝတ္ထုဝီတိက္ကမံ၊ လာသော ဝတ္ထုကို လွန်ကျူးခြင်းကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ အညသ္မိံ၊ အခြားသော။ ဝတ္ထုဝီတိက္ကမေ၊ ဝတ္ထုကိုလွန်ကျူးရာ၌။ နိဒါနတော၊ နိဒါန်းမှ။ ပဘုတိ၊ စ၍။ ဝိနီတဝတ္ထုပရိယောသာနာ၊ ဝိနီတဝတ္ထု ဆုံးသည်တိုင်အောင်။ အန္တရန္တရာ၊ အကြားအကြား၌။ ဝုတ္တံ အာပတ္တိံ၊ ဟောအပ်သော အာပတ်ကို။ ဣဓ ပန၊ ဤအရာ၌ကား။ “ဝတ္ထုံ ဩလောကေတီ”တိ၊ ဝတ္ထုံ ဩလောကေတိ-ဟူ၍။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သောကြောင့်။ တဒဝသေသာ၊ ထိုအကြားအကြား၌ ဟောအပ်သော အာပတ်မှ ကြွင်းကုန်သော အာပတ်တို့ကို။ “အန္တရာပတ္တီ”တိ၊ အန္တရာပတ္တိ-ဟူ၍။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ “ပဋိလာတံ ဥက္ခိပတီ”တိ ဣဒံ၊ ပဋိလာတံ ဥက္ခိပတိ-ဟူသော စကားသည်။ ဝိသိဗ္ဗနသိက္ခာပဒေ၊ ဝိသိဗ္ဗနသိက္ခာပုဒ်၌။ အာဂတံ၊ လာ၏။ တတ္ထ၊ ထို ဝိသိဗ္ဗနသိက္ခာပုဒ်။ ဍယှမာနံ၊ လောင်ဆဲဖြစ်သော။ အဂ္ဂိကပါလာဒိတော၊ မီးအိုးကင်းအစရှိသည်မှ။ ဗဟိ ပတိတံ၊ အပသို့ ကျသော။ အဝိဇ္ဈာတမေဝ၊ မီးမငြိမ်းသည်သာလျှင် ဖြစ်သော။ အလာတံ၊ မီးစကို [စာမျက်နှာ-၁၂၆] ပဋိဥက္ခိပတိ၊ အကယ်၍ ပင့်ငြားအံ့။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ယထာဌာနေ၊ ထားမြဲတိုင်းသော အရပ်၌။ ဌပေတိ၊ ထားငြားအံ့။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဝိဇ္ဈာတံ ပန၊ ငြိမ်းပြီးသော မီးစကိုကား။ ပက္ခိ (နိ-၂၈၄) ပန္တဿ၊ ထည့်သောရဟန်းအား။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ပါစိတ်သာလျှင်တည်း။ “အနာပတ္တိ”န္တိ ဧတ္ထ၊ အနာပတ္တိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ “အနာပတ္တိ ဘိက္ခဝေ ဣဒ္ဓိမဿ ဣဒ္ဓိဝိသယေ”တိအာဒိ ဝိယ၊ အနာပတ္တိ ဘိက္ခဝေ ဣဒ္ဓိမဿ ဣဒ္ဓိဝိသယေ-အစရှိသည်ကဲ့သို့။ အန္တရန္တရာ၊ အကြားအကြား၌။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်သော။ အနာပတ္တိသည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သာပိ၊ ထိုအနာပတ္တိကိုလည်း။ သင်္ဂယှတိ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်၏။
“ပါရာဇိကာပတ္တီတိ န တာဝ ဝတ္တဗ္ဗ”န္တိ ဣဒံ၊ ပါရာဇိကာပတ္တီတိ န တာဝ ဝတ္တဗ္ဗံ-ဟူသော စကားကို။ အာပန္နပုဂ္ဂလေန၊ ရောက်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ လဇ္ဇီဓမ္မေ၊ လဇ္ဇီသလော၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်တိုင်း။ အာဝိကရဏေပိ၊ ထင်စွာပြုသော်လည်း။ ဒုဗ္ဗိနိစ္ဆယံ၊ ဆုံးဖြတ်နိုင်ခဲသော။ အဒိန္နာဒါနာနဒိံ၊ အဒိန္နာဒါန်အစရှိသည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယံ ပန မေထုနာဒိ၊ အကြင်မေထုန်အစရှိသည်ကို။ သုဝိဇာနနံ၊ သိလွယ်၏။ တံ၊ ထိုမေထုန်အစရှိသည်ကို။ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ၊ ဆိုအပ်သာလျှင်ကတည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “မေထုနဓမ္မဝီတိက္ကမော”တိအာဒိ၊ မေထုနဓမ္မဝီတိက္ကမော-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ယော ပန၊ အကြင် ရဟန်းသည်ကား။ အလဇ္ဇိတာယ၊ အလဇ္ဇီဖြစ်သောကြောင့်။ ပဋိညံ၊ ဝန်ခံခြင်းကို။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ ဝက္ခေပံ၊ ပျံ့လွင်ခြင်းကို။ ဝါ၊ ပစ်ပယ်ခြင်းကို။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်ကို။ ဩဠာရိကာပိ၊ ရုန့်ရင်းသော်လည်း။ ဝိနိစ္ဆိနိတုံ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်နိုင်။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ ယထာဘူတံ၊ ဟုတ်မှန်တိုင်း။ နာဝိ ကရောတိ၊ ထင်စွာမပြု။ သံဃဿ စ၊ သံဃာအားလည်း။ အာပတ္တိသန္ဒေဟော၊ အာပတ်သင့်၏ဟု တွေးတောခြင်းသည်။ န ဝိဂစ္ဆတိ၊ မကင်းသေး။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်။ နာသိတကောဝ၊ ဖျက်စီးအပ်သည်သာလျှင်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ သုခုမာတိ၊ သုခုမာ-ဟူသည်ကား။ စိတ္တပရိဝတ္တိယာ၊ စိတ်ဖြစ်ခြင်း၏။ သုခုမတာယ၊ သိမ်မွေ့သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သုခုမာ၊ သိမ်မွေ့၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “စိတ္တလဟုကာ”တိ၊ စိတ္တလဟုကာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ စိတ္တံ ဝိယ၊ စိတ်ကဲ့သို့။ လဟုကာ၊ ပေါ့၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ တေတိ၊ တေ-ဟူသည်ကား။ ဝီတိက္ကမေ၊ လွန်ကျူးခြင်းတို့ကို။ တံဝတ္ထုကန္တိ၊ တံဝတ္ထုကံ-ဟူသည်ကား။ အဒိန္နာဒါနာဒိမူလကံ၊ အဒိန္နာဒါန်စသည်လျှင် မူလရှိ၏။ “ယံ အာစရိယော ဘဏတိ၊ တံ ကရောဟီ”တိအာဒိ၊ ယံ အာစရိယော ဘဏတိ၊ တံ ကရောဟိ-အစရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ ခပ်သိမ်းသော စကားကို။ (ဝုတ္တံ၌ စပ်။) ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ယာထာဝတော၊ ဟုတ်မှန်သော အားဖြင့်။ ပကာသေတွာ၊ ပြ၍။ သုဒ္ဓိမေဝ၊ စင်ကြယ်ခြင်းကိုသာလျှင်။ ဂဝေသတိ၊ ရှာ၏။ တာဒိသံ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ (ထည့်။) လဇ္ဇီပေသလံ၊ (နိ-၂၈၅) လဇ္ဇီပေသလဖြစ်သော။ ကုက္ကုစ္စကမေဝ၊ ကုက္ကုစ္စကကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “တေနာပိ။ ပါရာဇိကောသီတိ န ဝတ္တဗ္ဗော”တိ၊ တေနာပိ။ ပါရာဇိကောသီတိ န ဝတ္တဗ္ဗော-ဟူသော စကားကို။ အနာပတ္တိကောဋိယာပိ၊ အာပတ်မသင့်သော အပိုင်းအခြားကိုလည်း။ သင်္ကိယမာနတ္တာ၊ တွေးတောအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ပါရာဇိကစ္ဆာယာ”တိ၊ ပါရာဇိကစ္ဆာယ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သီလာနိ ဝိသောဓေတွာတိ၊ သီလာနိ ဝိသောဓေတွာ-ဟူသည်ကား။ ယသ္မိံ ဝီတိက္ကမေ၊ အကြင် လွန်ကျူးခြင်း၌။ ပါရာဇိကသင်္ကာ၊ ပါရာဇိကဟု ယုံမှားခြင်းသည်။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ လွန်ကျူးခြင်း၌။ ပါရာဇိကာဘာဝပက္ခံ၊ ပါရာဇိကမဟုတ်သော အဖို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဒေသနာဝုဋ္ဌာနဂါမိနီနံ၊ ဒေသနာဂါမ်, ဝုဋ္ဌာနဂါမ်ဖြစ်ကုန်သော။ အာပတ္တီနံ၊ အာပတ်တို့ကို။ သောဓနဝသေန၊ သုတ်သင်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ သီလာနိ၊ သီလတို့ကို။ သောဓေတွာ၊ သုတ်သင်၍။ “ဒွတ္တိံ သာကာရ”န္တိ၊ ဒွတ္တိံ သာကာရံ၊ ဟူသော စကားကို။ ပါကဋဘာဝတော၊ ထင်ရှားသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဥပလက္ခဏဝသေန၊ ဥပလက္ခဏနည်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိသော။ အဘိရုစိတံ၊ နှစ်သက်သော ကမ္မဋ္ဌာန်းကို။ မနသိကာတုံ၊ နှလုံးသွင်းခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတေဝ၊ အပ်သည်သာလျှင်ကတည်း။ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဃဋိယတီတိ၊ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဃဋိယတိ-ဟူသည်ကား။ ဝိပ္ပဋိသာရမူလကေန၊ နှလုံးမသာခြင်းလျှင် မူလရှိသော။ ဝိက္ခေပေန၊ ပျံ့လွင့်ခြင်းဖြင့်။ အန္တရန္တရာ၊ အကြားအကြား၌။ ခဏ္ဍံ၊ ပြတ်သည်ကို။ အဒေဿတွာ၊ မပြမူ၍။ ပဗန္ဓဝသေန၊ အစဉ်၏အစွမ်းဖြင့်။ စိတ္တေန၊ စိတ်နှင့်။ သင်္ဃဋိယတိ၊ စပ်ငြားအံ့။ “သင်္ခါရာ”တိ၊ သင်္ခါရာ-ဟူသော စကားကို။ ဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာနဝသေန၊ ဝိပဿနာကမ္မာန်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သာပတ္တိကဿ၊ အာပတ်ရှိသော ရဟန်းအား။ ပဂုဏမ္ပိ ကမ္မဋ္ဌာနံ၊ လေ့လာအပ်သော ကမ္မဋ္ဌာန်းသည်လည်း။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ န ဥပဋ္ဌာတိ၊ မထင်ရှား။ ပါရာဇိကဿ၊ ပါရာဇိကရောက်သော ရဟန်းအား။ ပဂေဝ၊ အဘယ် ဆိုဖွယ်ရှိအံ့နည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တဿ၊ ထို ပါရာဇိကရောက်သော ရဟန်းအား။ ဝိပ္ပဋိသာရနိန္နတာယ၊ နှလုံးမသာခြင်းသို့ ညွတ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ဧကဂ္ဂံ၊ တည်ကြည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဝိတက္ကဝိက္ခေပါဒိဗဟုလဿ၊ ဝိတက်ချောက်ချားခြင်းစသည်များသော။ ကဿစိ ပန၊ အချို့သော ရဟန်းအားကား။ (ဤတွင် ဧကဿု ပါဌ်ရှိကြသည်။ မလို။) သုဒ္ဓသီလဿာပိ၊ သီလစင်လျက်လည်း။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ န သမာဓိယတိ၊ မတည်။ တံ၊ ထိုမတည်ခြင်းကို။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ “ပါရာဇိကမူလက”န္တိ၊ ပါရာဇိကလျှင် အရင်းရှိ၏ဟူ၍။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မယူအပ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကတပါပမူလကေန၊ ပြုအပ်သော မကောင်း (နိ-၂၈၆) မှုလျှင် မူလရှိသော။ ဝိပ္ပဋိသာရေနေဝ၊ နှလုံးမသာခြင်းသာလျှင်။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ အသမာဓိယနံ၊ မတည်ကြခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “ကမ္မဋ္ဌာနံ န ဃဋိယတီ”တိအာဒိ၊ အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အတ္တနာတိ၊ အတ္တနာ-ဟူသည်ကား။ ကရဏဘူတေန၊ ကရိုဏ်းဖြစ်၍ဖြစ်သော။ စိတ္တေန၊ စိတ်ဖြင့်။ ကတ္တာ၊ ကတ္တားဖြစ်သော။ ဝါ၊ ပြုတတ်သော။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဇာနာတိ၊ သိအပ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပစ္စတ္တေ၊ ပဌမာအနက်၌။ ကရဏဝစနံ၊ တတိယာဝိဘတ်သည်။ ကတ္တာ၊ ပြုတတ်သော။ သယံ၊ မိမိသည်။ ပဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
စတုဗ္ဗိဓဝိနယာဒိကထာဝဏ္ဏာနာနယော၊ လေးပါးအပြားရှိသော ဝိနည်းစသောစကားကို ဆိုရာအဖွင့်ဖြစ်သော နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၁၂၇] ယော ဝိယ၊ အကြင်သူကဲ့သို့။ ဒိဿေတိ၊ ရှုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ယာဒိတော၊ ယာဒိတောမည်၏။ ယံသဒ္ဒတ္ထေ၊ ယံသဒ္ဒါ၏ အနက်၌။ ယထာသဒ္ဒေါ၊ ယထာသဒ္ဒါသည်။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ယေန ဝါ တေန ဝါ ယုတ္တော”တိ၊ ယေန ဝါ တေန ဝါ ယုတ္တော-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယေန တေနာတိ ပဒဒွယေန၊ ယေန-တေန-ဟူသော ပုဒ်နှစ်ခုဖြင့်။ အနိယမတော၊ မမှတ်သောအားဖြင့်။ ယံသဒ္ဒတ္ထော၊ ယံသဒ္ဒါ၏ အနက်ကို။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်၏။ ဝါသဓုရယုတ္တောတိ၊ ဝါသဓုရယုတ္တော-ဟူသည်ကား။ ဝိပဿနာဓုရယုတ္တော၊ ဝိပဿနာဓုရနှင့် ယှဉ်၏။ အဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား။ ယာ ဇာတိ၊ အကြင်ဇာတိသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သော ပုဂ္ဂလော၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ယံဇာတိ၊ ယံဇာတိမည်၏။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရ၏။ သောဝ၊ ထို ယံဇာတိသည်ပင်လျှင်။ သကတ္ထေ၊ သကတ်အနက်၌။ ယပစ္စယံ၊ ဏအနုဗန်ရှိသော ယပစ္စည်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ယံဇစ္စော၊ ယံဇစ္စောမည်၏။ ဂေါတ္တဝသေန၊ အနွယ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ယေန ဝါ ဂေါတ္တေန၊ အကြင်အနွယ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ တေန ဝါ ဂေါတ္တေန၊ ထိုအနွယ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ တထာဂေါတ္တော ဝါ၊ ထို အနွယ်ရှိသည်လည်းကောင်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ သီလေသူတိ၊ သီလေသု-ဟူသည်ကား။ ပကတီသု၊ သဘောတို့တွင်။ “အထ ခေါ”တိ ဣဒံ၊ အထ ခေါ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ “ကိန္တူ”တိ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ၊ ကိန္တု-ဟူသော (နိ-၂၈၇) ဤသဒ္ဒါ၏ အနက်၌။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိံ၊ အဘယ်သို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဣမသ္မိံ အတ္ထေတိ၊ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ-ဟူသည်ကား။ ဣမသ္မိံပါရာဇိကဝိသယေ၊ ဤပါရာဇိကအရာ၌။ ဧသောတိ၊ ဧသော-ဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တေဟိ၊ အကြင်အကြင်ဆိုအပ်ကုန်သော။ ပကာရေဟိ၊ အပြားတို့ဖြင့်။ ယုတ္ထော၊ ယှဉ်သောရဟန်းသည်။ အရိယာယာတိ၊ အရိယာယ-ဟူသည်ကား။ “ဥဒ္ဒိဿ အရိယာ တိဋ္ဌန္တိ၊ ဧသာ အရိယာနံ ယာစနာ”တိ၊ ဥဒ္ဒိဿ အရိယာ တိဋ္ဌန္တိ၊ ဧသာ အရိယာနံ ယာစနာ-ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တာယ၊ ဟောအပ်သော တောင်းခြင်းဖြင့်။ ယာစတိ၊ တောင်း၏။ “မေ၊ ငါ့အား။ ဒေဟိ၊ ပေးပါလော။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကပဏာယ၊ အထီးကျန်သော သူတို့၏ တောင်းခြင်းဖြင့်။ န ယာစတိ၊ မတောင်း။ လိင်္ဂသမ္ပဋိစ္ဆနေနာတိ၊ လိင်္ဂသမ္ပဋိစ္ဆနေနာ-ဟူသည်ကား။ “ဘိက္ခံ စရိဿာမီ”တိ၊ ဆွမ်းခံ သွားအံ့ဟူ၍။ စိတ္တာဘာဝေပိ၊ အကြံမရှိသော်လည်း။ ဘိက္ခုဝေါဟာရနိဿိတပဗ္ဗဇ္ဇလိင်္ဂဿ၊ ရဟန်းဟူသော ဝေါဟာရကို မှီသော ရဟန်းအသွင်ကို။ သမ္ပဋိစ္ပနေန၊ ဝန်ခံခြင်းကြောင့်။ ကာဇဘတ္တန္တိ၊ ကာဇဘတ္တံ-ဟူသည်ကား။ ကာဇေဟိ၊ ထမ်းပိုးတို့ဖြင့်။ အာနီတဘတ္တံ၊ ဆောင်အပ်သော ဆွမ်းကို။ “အဓမ္မိကာယာ”တိ၊ အဓမ္မိကာယ-ဟူ၍။ အဓိသီလသိက္ခာဒိဘိက္ခုဂုဏာဘာဝတော၊ အဓိသီလသိက္ခာစသော ရဟန်းဂုဏ်၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အဘူတာယာ”တိ၊ အဘူတာယာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ “မယွံ၊ ငါတို့သည်။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့တည်း”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တာ၊ ဆိုကုန်လျက်။ ပဋိညာမတ္တေနေဝ၊ ဝန်ခံကာမျှဖြင် သာလျှင်။ ဘိက္ခူ၊ ဘိက္ခုတို့မည်ကုန်၏။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ န၊ မမည်ကုန်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ အဘူတာယ ပဋိညာယ-ဟူသောစကားကိုလည်း။ “မယံ၊ ငါတို့သည်။ ဘိက္ခူ”တိ၊ ရဟန်းတို့ဟူ၍။ အပ္ပဋိဇာနန္တာပိ၊ ဝန်မခံကုန်သော်လည်း။ ဘိက္ခုဝေါဟာရနိဿိတဿ၊ ဘိက္ခုဟူသော ဝေါဟာရကို မှီသော။ လိင်္ဂဿ၊ အသွင်ကို။ ဂဟဏေန စေဝ၊ ယူခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ ဒိန္နပစ္စယဘာဂ္ဂဟဏာဒိနာ စ၊ လှူအပ်သောပစ္စည်းအဖို့ကို ခံခြင်းအစရှိသည်တို့ကြောင့် လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုပဋိညာ ဧဝ နာမ၊ ဘိက္ခုဟု ဝန်ခံသည် မည်ကုန်သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တထာ ဟိ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ပုဂ္ဂလပညတ္တိဋ္ဌကထာယံ၊ ပုဂ္ဂလပညတ်အဋ္ဌကထာ၌။ “အဗြဟ္မစာရီ။ ပ။ သံဃိကံ လာဘံ ဂဏှန္တော”တိ၊ အဗြဟ္မစာရီ။ ပ။ သံဃိကံ လာဘံ ဂဏှန္တော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
အနက်ကား-အဗြဟ္မစာရီ ဗြဟ္မစာရိပဋိညောတိ၊ အဗြဟ္မစာရီ ဗြဟ္မစာရိပဋိညော-ဟူသည်ကား။ သုနိဝတ္ထေ၊ ကောင်းစွာ ဝက်ကုန်လျက်။ သုပါရုတေ၊ ကောင်းစွာ ရုံကုန် (နိ-၂၈၈) လျက်။ သုမ္ဘကပတ္တဓရေ၊ တင့်တယ်သော သပိတ်ကို ဆောင်ကုန်လျက်။ ဂါမနိဂမဇနပဒရာဇဓာနီသု၊ ရွာ, နိဂုံး, ဇနပုဒ်, မင်းနေပြည်တို့၌။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလို့ငှာ။ စရိတွာ၊ လှည့်လည်၍။ ဇီဝိကံ၊ အသက်ကို။ ကပ္ပေန္တေ၊ မွေးကုန်သော။ အညေ၊ အခြားကုန်သော။ ဗြဟ္မစာရိနော၊ မြတ်သော အကျင့်ကို ကျင့်ကုန်သော ရဟန်းတို့ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ သယမ္ပိ၊ မိမိသည်လည်း။ တာဒိသေန၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ အာကာရေန၊ အခြင်းအရာဖြင့်။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ပဋိပဇ္ဇနတော၊ ကျင့်ခြင်းကြောင့်။ 'အဟံ၊ ငါသည်။ ဗြဟ္မစာရီ’တိ၊ မြတ်သောအကျင့်ကို ကျင့်၏ဟူ၍။ ပဋိညံ၊ ဝန်ခံခြင်းကို။ ဒေန္တော ဝိယ၊ ပေးသကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ 'အဟံ၊ ငါသည်။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းတည်း။ ' ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ ဥပေါသထဂ္ဂါဒီနိ၊ ဥပုသ်အိမ် အစရိသည်တို့ကို။ ပဝိသန္တော ပန၊ ဝင်သော သူသည်ကား။ ဗြဟ္မစာရိပဋိညော၊ ဗြဟ္မစာရီဟု ဝန်ခံသည်။ ဟောတိ ဧဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ သံဃိကံ လာဘံ၊ သံဃိက လာဘ်ကို။ ဂဏှန္တော၊ ယူသော ရဟန်းသည်။ တထာ၊ ထိုအတူတည်း။
တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဧဝရူပေဟိ၊ ဤသို့ သဘောရှိကုန်သော။ ဂေါတြဘုပရိယောသာနေဟိ၊ အနွယ်မျှဖြစ်သော ရဟန်းလျှင် အဆုံးရှိကုန်သော။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သမ္ဘောဂပရိဘောဂေါ၊ ပစ္စယသမ္ဘောဂ, ဓမ္မသမ္ဘောဂသည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ အလဇ္ဇီပရိဘောဂေါဝ၊ အလဇ္ဇီပရိဘောဂသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိအာပဇ္ဇနာဒိ အလဇ္ဇီလက္ခဏံ ပန၊ စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍ အာပတ်သင့်ခြင်းအစရှိသော အလဇ္ဇီလက္ခဏာကိုကား။ ဥက္ကဋ္ဌာနံ၊ လွန်ကဲကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ [စာမျက်နှာ-၁၂၈] ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သာမဏေရာဒီနမ္ပိ၊ အစရှိသည်တို့၏လည်း။ အလဇ္ဇီဝေါဟာရဒဿနတော၊ အလဇ္ဇီဟူသောခေါ်ဝေါ်မှုကိုပြခြင်းကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “အလဇ္ဇီသာမဏေရေဟိ ဟတ္ထကမ္မမ္ပိ န ကာရေတဗ္ဗ”န္တိ၊ အလဇ္ဇီသာမဏေရေဟိ ဟတ္ထကမ္မမ္ပိ န ကာရေတဗ္ဗံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ သံဃာဒိသေည်အဋ္ဌကထာ၌ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယထာဝိဟိတပဋိပတ္တိယံ၊ အကြင်အကြင် စီရင်အပ်သော အကျင့်၌။ အတိဋ္ဌနံ၊ မတည်ခြင်းသည်။ သဗ္ဗသာဓာရဏံ၊ အလုံးစုတို့နှင့် ဆက်ဆံသော။ အလဇ္ဇီလက္ခဏံ၊ အလဇ္ဇီလက္ခဏာတည်း။ ဒုဿီလာ၊ ဒုဿီလတို့သည်။ လိင်္ဂဂ္ဂဟဏတော၊ အသွင်ကို ယူသည်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ယထာဝိဟိတပဋိပတ္တိယာ၊ စီရင်အပ်သော အပြားရှိသော ပဋိပတ်၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဧကန္တာ လဇ္ဇိနောဝ၊ စင်စစ်အလဇ္ဇီတို့သာလျှင်တည်း။ ကေ ဝိယ၊ အဘယ်တို့ကဲ့သို့နည်း။ မဟာသံဃိကာဒိနိကာယန္တရိကာ ဝိယ စ၊ (နိ-၂၈၉) မဟာသံဃိကအစရှိသော ဂိုဏ်းတပါးတို့ကဲ့သို့လည်းကောင်း။ လိင်္ဂတ္ထေနကာဒယော ဝိယ စ၊ လိင်္ဂတ္ထေနကအစရှိသည်တို့ကဲ့သို့လည်းကောင်းတည်း။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ တေသံ၊ ထို ဒုဿီလတို့အား။ ဘိက္ခုပဋိညာ၊ ရဟန်းဟု ဝန်ခံခြင်းသည်။ အနုဝတ္တတိ၊ အစဉ်လိုက်၏။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်။ ဘိက္ခု ဧဝ၊ ဘိက္ခုသာတည်း။ တေဟိ စ၊ ထိုသူတို့နှင့်လည်း။ ပရိဘောဂေါ၊ တကွ သုံးဆောင်ခြင်းသည်။ အလဇ္ဇိပရိဘောဂေါဝ၊ အလဇ္ဇီပရိဘောဂသာလျှင်တည်း။ တေသဉ္စ၊ ထိုသူတို့အားလည်း။ ဘိက္ခုသံဃသညာယ၊ ရဟန်းသံဃာအမှတ်ဖြင့်။ ဒိန္နံ၊ လှူအပ်သော အလှူသည်။ သံဃေ၊ သံဃေ၌။ ဒိန္နံ နာမ၊ လှူသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ဘဝိဿန္တိ ခေါ ပနာနန္ဒ။ ပ။ ဝဒါမီ”တိ၊ ဘဝိဿန္တိ ခေါ ပနာနန္ဒ။ ပ။ ဝဒါမိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။
အနက်ကား-အာနန္ဒ။ အနာဂတမဒ္ဓါနံ၊ လာလတ္တံ့သော ကာလ၌။ ဂေါတြဘုနော၊ ရဟန်းတို့၏ အနွယ်မျှဖြစ်ကုန်သော။ ဝါ၊ ရဟန်းတို့အနွယ်ကို နှိပ်စက်တတ်ကုန်သော။ ကသာဝကဏ္ဌာ၊ သင်္ကန်းလည်ရောက်ကုန်သော။ ဒုဿီလာ၊ သီလမရှိကုန်သော။ ပါပဓမ္မာ၊ ယုတ်မာသော အကျင့်ရှိကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဘဝိဿန္တိ ခေါ ပန၊ ဖြစ်လာကုန်လတ္တံ့သတည်း။ တေသု ဒုဿီလေသု၊ ထို ဒုဿီလရဟန်းတို့၌။ သံဃံ၊ သံဃာကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ ဒါနံ၊ အလှူကို။ ဒဿန္တိ၊ ပေးကုန်လတ္တံ့။ အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ တဒါပိ၊ ထိုအခါ၌လည်း။ သံဃဂတံ၊ သံဃာ၌ ဖြစ်သော။ ဒက္ခိဏံ၊ အလှူကို။ အသင်္ချေယျံ၊ မရေတွက်နိုင်သောအကျိုးရှိ၏ဟူ၍။ အပ္ပမေယျံ၊ မနှိုင်းယှဉ်အပ်သောအကျိုးရှိ၏ဟူ၍။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ဝဒါမိ၊ ဟော၏။
ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သံဃံ၊ တပည့်သားသံဃာကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ ဒိန္နတ္တာ၊ လှူအပ်သောကြောင့်။ ဒက္ခိဏာ၊ အလှူသည်။ အသင်္ချေယျာ၊ မရေတွက်နိုင်သောအကျိုးရှိသည်။ အပ္ပမေယျာ၊ မနှိုင်းယှဉ်နိုင်သော အကျိုးရှိသည်။ ဇာတာ၊ ဖြစ်၏။ ဒုဿီလာနံ၊ ဒုဿီလရဟန်းတို့အား။ ဒိန္နတ္တာ၊ လှူသောကြောင့်။ န ဇာတာ၊ မဖြစ်တကား။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့ ဆိုငြားအံ့။ န၊ ထိုသို့ မဆိုသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တေသု သံဃံ ဥဒ္ဒိဿာတိ၊ တေသု သံဃံ ဥဒ္ဒိဿ-ဟူ၍။ ဂေါတြဘူနံ၊ ဂေါတြဘူတို့ကို။ ပဋိဂ္ဂါဟကတ္တေန၊ အလှူခံ၏အဖြစ်ဖြင့်။ ပရာမဋ္ဌတ္တာ၊ သုံးသပ်အပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဣတရာထာ၊ ဤ ဒုဿီလတို့အား လှူသည်မှ တပါးသောအပြားဖြင့် ယူအပ်သည်ရှိသော်။ “ယေသု ကေသုစိ ဂဟဋ္ဌေသု ဝါ ပဗ္ဗဇိတေသု ဝါ သံဃံ ဥဒ္ဒိဿာ”တိ၊ ယေသု ကေသုစိ ဂဟဋ္ဌေသု ဝါ ပဗ္ဗဇိတေသု ဝါ သံဃံ ဥဒ္ဒိဿ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗတာပသင်္ဂေတော၊ ဟောသင့်သောအဖြစ် (နိ-၂၉၀) ဖြင့် လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်လည်းကောင်းတည်း။ တထာ စ၊ ထို ယေသု ကေ သုစိ-ဟူသောစကားသင့်သည်ရှိသော်။ “တဒါပါဟံ အာနန္ဒာ”တိ၊ တဒါပါဟံ အာနန္ဒ-ဟူ၍။ ဟေဋ္ဌိမကောဋိဒဿနဿ၊ အောက်ဖြစ်သော အပိုင်းအခြားကို ပြခြင်း၏။ ပယောဇနံ၊ အကျိုးသည်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ (ဤတွင်ကသ္မာဟု ရှိသည်။ မလို။) ဂေါတြဘူနမ္ပိ၊ ဂေါတြဘူတို့၏လည်း။ အဘာဝေ၊ မရှိခဲ့သော်။ သံဃံ၊ သံဃာကို။ ဥဒ္ဒိဿ ဒါနံ၊ ရည်၍ လှူသော အလှူသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဟေဋ္ဌိမကောဋိယာ၊ အောက်ဖြစ်သော အပိုင်းအခြားဖြင့်။ တေသုပိ၊ ဂေါတြဘူတို့၌လည်း။ ဒိန္နာ၊ လှူအပ်သော။ သံဃဂတာ၊ သံဃာ၌ ဖြစ်သော။ ဒက္ခိဏာ၊ အလှူသည်။ အသင်္ချေယျာ၊ မရေတွက်နိုင်သော အကျိုးရှိ၏။ တတော၊ ထိုဂေါတြဘူရဟန်းတို့ခေတ်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ သံဃဂတာ၊ သံဃာ၌ဖြစ်သော။ ဒက္ခိဏာ၊ အလှူသည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ ဝစနံ၊ ဤသို့သောစကားသည်။ ဘိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တေပိ၊ ထိုဂေါတြဘူတို့သည်လည်း။ ပဋိညာယ၊ ဝန်ခံခြင်းဖြင့်။ ဘိက္ခူ ဧဝ၊ ရဟန်းတို့ပင်လျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂ ဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
ဗြဟ္မဃောသန္တိ၊ ဗဟ္မဃောသံ-ဟူသည်ကား။ ဥတ္တမဃောသံ၊ မြတ်သော အသံကို။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဗြဟ္မုနော၊ ဗြဟ္မာမင်း၏။ ဃောသသဒိသံ၊ အသံနှင့် တူသော။ ဃောသံ၊ အသံကို။ ဧဟိ ဘိက္ခူတိ၊ ဧဟိ ဘိက္ခု-ဟူသောပုဒ်၌။ “ဘိက္ခူ”တိ၊ ဘိက္ခုဟူသည်ကား။ သမ္ဗောဓနံ၊ စိတ်ကို နှိုးကြောင်းတည်း။ သံဃာရေ၊ သံသရာ၌။ ဘယဣက္ခက၊ ဘေးဟုရှုတတ်သော ယောက်ျား။ တဿ ဘယဿ၊ ထိုဘေးကို။ သဗ္ဗသော၊ အကြွင်းမဲ့။ ဝိနာသနတ္ထံ၊ ဖျက်ဆီးခြင်းငှာ။ တိသရဏံ၊ သရဏဂုံသုံးပါးသို့။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သာသနံ၊ သာသနာသို့။ ဧဟိ၊ ကပ်လှည့်လော့။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ “တာဏ”န္တိ၊ စောင့်ရှောက်တတ်၏ဟူ၍။ “လောဏ”န္တိ၊ ပုန်းအောင်းရာဟူ၍။ ပိဝိသ၊ ဝင်လော့။ ဥပဂစ္ဆ၊ ကပ်လော့။ ဥပဂန္တွာပိ၊ ကပ်၍လည်း။ စရ ဗြဟ္မစရိယန္တိ၊ စရ ဗြဟ္မစရိယံ-ဟူသည်ကား။ သာသနဗြဟ္မစရိယံ၊ သာသနာတည်းဟူသောမြတ်သောအကျင့်ကိုလည်းကောင်း။ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယဉ္စ၊ မဂ်တည်းဟူသော မြတ်သော အကျင့်ကိုလည်းကောင်း။ စရဿု၊ ကျင့်လော့။ ဘဏ္ဍူတိ၊ ဘဏ္ဍု-ဟူသည်ကား။ မုဏ္ဍိတကေသော၊ ရိတ်အပ်သော ဆံရှိသည်ဖြစ်၍။ ဝါသီတိ၊ ဝါသိ-ဟူသည်ကား။ ဒန္တကဋ္ဌာဒိစ္ဆေဒနဝါသိ၊ တံပူစသည် ဖြတ်သော ပဲခွပ်တည်း။ ဗန္ဓနန္တိ၊ ဗန္ဓနံ-ဟူသည်ကား။ ကာယဗန္ဓနံ၊ ခါးပန်းကြိုးတည်း။ ယေန၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ယောဂေါ၊ လုံ့လပြုသင့်သော။ သာမဓိ စ၊ သမာဓိကိုလည်းကောင်း။ ပညာ စ၊ ပညာကိုလည်းကောင်း။ ယုတ္တော၊ (နိ-၂၉၁) အားထုတ်အပ်ပြီ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ယုတ္တယောဂေါ၊ ယုတ္တယောဂမည်၏။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဧတေ အဋ္ဌ၊ ထိုရှစ်ပါးတို့သည်။ ပရိက္ခာရာ၊ ပရိက္ခရာတို့မည်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သေသော၊ ပါဌသေသ ထည့်အပ်၏။ သရီရေ၊ ကိုယ်၌။ ပဋိမုက္ကေဟိယေဝ၊ စွပ်အပ်သော ပရိက္ခရာတို့ဖြင့်သာလျှင်။ ဥပလက္ခိတော၊ မှတ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သေသော၊ ပါဌသေသထည့်အပ်၏။ “တီဏိ သတာနီ”တိ၊ တီဏိ သတာနိ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ဆိုလိုလျက်။ ဝါထာဗန္ဓသုခတ္ထံ၊ ဂါထာဖွဲ့ လွယ်ခြင်းငှါ။ “တီဏိ သတ”န္တိ၊ တီဏိ သတံ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
[စာမျက်နှာ-၁၂၉]။ တသ္မာတိ၊ တသ္မာ-ဟူသောပုဒ်ဖြင့်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တံ၊ ဟောအပ်သည်ကို။ ပရာမသတိ၊ သုံးအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဟေဋ္ဌ၊ အောက်၌။ “အဟံ ခေါ ပန ကဿပ ဇာနံယေဝ ဝဒါမိ'ဇာနာမိ’တိ၊ ပဿံယေဝ ဝဒါမိ 'ပဿာမီ”တိ၊ အဟံ ခေါ ပန ကဿပ ဇာနံယေဝ ဝဒါမိ'ဇာနာမိ’တိ၊ ပဿံယေဝ ဝဒါမိ 'ပဿာမိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ၊ ထို အောက်၌ ဟောအပ်သည်ကို။ ပရာမသတိ၊ သုံးသပ်၏။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဇာနံ ဇာနန္တော၊ သိသည်ဖြစ်၍။ ဝဒါမိ၊ ဟော၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣတိ၊ အတ္တော၊ ဤကားနက်။ ဣဟာတိ၊ ဣဟ-ဟူသည်ကား။ ဣမသ္မိံ သာသနေ၊ ဤသာသနာတော်၌။ တိဗ္ဗန္တိ၊ တိဗ္ဗံ-ဟူသည်ကား။ မဟန္တံ၊ မျာစွာ။ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဘဝိဿတီတိ၊ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဘဝိဿတိ-ဟူသည်ကား။ ထေရာဒီနံ၊ မထေရ်အစရှိသည်တို့သို့။ ဥပင်္ကေမနတော၊ ကပ်သည်မှ။ ပုရေတရမဝ၊ ရှေးဦးစွာသာလျှင်။ တေသု၊ ထိုမထေရ်အစရှိသည်တို့၌။ မေ၊ ငါသည်။ ဟိရောတ္တပ္ပံ၊ ဟိရီဩတ္တပ္ပကို။ ဥပဋ္ဌိတံ၊ ဖြစ်စေအပ်သည်။ ယံ နူန ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံသည်တကား။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ကုသလူပသံဟိတန္တိ၊ ကုသလူပသံဟိတံ-ဟူသည်ကား။ အနုဝဇ္ဇဓမ္မနိဿိတ၊ အပြစ်ကင်းသော တရားကို မှီသော။ အဋ္ဌိံကတွာတိ၊ အဋ္ဌိံကတွာ-ဟူသည်ကား။ အတ္ထာနံ၊ မိမိကိုယ်ကို။ တေနဓေ္မန၊ ထိုတရားဖြင့်။ အဋ္ဌိကံ ကတွ၊ အလိုရှိသည်ကို ပြု၍။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တံ ဓမ္မံ၊ ထိုတရားကို။ “ဧသ၊ ဤတရားသည်။ မေ မယှံ၊ ငါ၏။ အတ္ထော၊ အကျိုးတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အတ္ထံ ကတွာ၊ အကျိုးစီးပွားကို ပြု၍။ ဩဟိတသောတောတိ၊ ဩဟိတသောတော-ဟူသည်ကား။ ဓမ္မေ၊ တရား၌။ နိဟိတသောတော၊ ထားအပ်သော နားရှိသည်ဖြစ်၍။ ဧဝဉှိ တေ ကဿပ သိက္ခိပဗ္ဗန္တိ၊ ဧဝဉှိ တေ ကဿပ သိက္ခိပဗ္ဗံ-ဟူသည်ကား။ ဉာဏသောတဉ္စ၊ ပသာဒနားကိုလည်းကောင်း။ ဩဒဟိတွာ၊ ထောင်၍။ “ဓမ္မံ၊ တရားကို။ သက္ကစ္စမေဝ၊ ရိုသေစွာလျှင်။ သုဏိဿာမိ၊ နာအံ့။” ဣတိ ဧဝမေဝ၊ ဤသို့သာလျှင်။ တယာ၊ သင်သည်။ သိက္ခိတဗ္ဗံ၊ ကျင့်အပ်၏။ သာတသဟဂတာ စ မေ ကာယဂတာသတီတိ၊ သာတသဟဂတာ စ မေ ကာယဂတာသတိ-ဟူသည်ကား။ အသုဘေသု စေဝ၊ အသုဘတို့၌လည်းကောင်း။ အာနာပါနေ စ၊ အာနာပါန၌လည်းကောင်း။ ပဌမဇ္ဈာနဝသေန၊ ပဌမဈာန်၏ အစွမ်းဖြင့်။ သုခသမ္ပယုတ္တာ၊ သုခနှင့် ယှဉ်သော။ ကာယဂတာသတိ၊ ကိုယ်၌တည်သော သတိသည်။ (နိ-၂၉၂) ဧတဿ ဩဝါဒဿ၊ ထိုအဆုံးအမကို။ ယံ သက္ကစ္စပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ အကြင် ရိုသေစွာခံယူခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ အယမေဝ၊ ဤခံယူခြင်းသည် သာလျှင်။ ထေရဿ၊ ကဿပ မထေရ်၏။ ပဗ္ဗဇ္ဗာ စ၊ ရှင်၏အဖြစ်သည် လည်းကောင်း။ ဥပသမ္ပဒါ စ၊ ပဉ္စင်းအဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ အဟောသိ၊ ဖြစ်၏။
ဥဒ္ဓုမာတကပဋိဘာဂါရမ္မဏံ၊ ဥဒ္ဓုမာတက ပဋိတက ပဋိဘာဂနိမိတ်လျှင် အာရုံရှိသော။ ဈာနံ၊ ဈာန်သည်။ ဥဒ္ဓုမာတကသညာ၊ ဥဒ္ဓုမာတကသညာ-မည်၏။ ကသိဏာရမ္မဏံ၊ ကသိုဏ်းလျှင်အာရုံရှိသော။ ရူပါဝစရဇ္ဈနံ၊ ရူပါဝစရဈာန်သည်။ ရူပသညာ၊ ရူပသညာ-မည်၏။ ဣမေတိ၊ ဟူသည်ကား။ သညာသိသေန၊ သညာကို အရင်းမူသဖြင့်။ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ၊ ညွှန်ပြအပ်ကုန်သော။ ဣမေ ဒွေ ဈာနဓမ္မာ၊ ဤနှစ်ပါးသော ဈာန်တရားတို့သည်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပုဋ္ဌော၊ မေးအပ်သော။ သောပါကော စ၊ သောပါက သာမေဏေသည်လည်း။ “ရူပါဝစရဘာဝေန၊ ရူပါဝစရအဖြစ်ဖြင့်။ ဧကတ္တာ၊ တူသော အနက်ရှိ၏။ ဗျဉ္ဇနမေဝ၊ သဒ္ဒါသာလျှင်။ နာနံ၊ ထူး၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အာရဒ္ဓစိတ္တောတိ၊ အာရဒ္ဓစိတ္တော-ဟူသည်ကား။ အာရာဓိတစိတ္တော၊ နှစ်သက်တော်မူသော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ ဂရုဓမ္မပဋိဂ္ဂဟဏာဒိဥပသမ္ပဒါ၊ ဂရုဓမ္မကို ခံခြင်းအစရှိသည်ဖြင့် ဖြစ်သော ပဉ္စင်းအဖြစ်သည်။ ဥပရိ၊ အထက်ခန္ဓက၌။ သယမေဝ၊ အလိုလိုပင်လျှင်။ အာဝီ၊ ထင်စွာ။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။
သဗ္ဗန္တိမေန ပရိယာယောနာတိ၊ သဗ္ဗန္တိမေန ပရိယာယောန-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗန္တိမေန၊ အလုံးစုံအောက် ယုတ်သော။ ပရိစ္ဆေဒေန၊ အပိုင်းအခြားဖြင့်။ ဉတ္တိစတုတ္ထာ ကမ္မဝါစာ၊ ဉတ်လျှင် လေးကြိမ်မြောက်သော ကမ္မဝါစာသည်။ ဥပသမ္ပဒါကမ္မဿ၊ ဥပသမ္ပဒါကံ၏။ ကာရဏတ္တာ၊ အကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်။ ဌနံ၊ ဌာနမည်၏။ တဿ ဌာနဿ၊ ထိုအကြောင်းဖြစ်သော ကမ္မဝါစာအား။ အရဟံ အနုစ္ဆဝိကံ၊ လျောက်ပတ်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝတ္ထုဒေါသာဒိဝိနိမုတ္တံ၊ ဝတ္ထုဒေါသအစရှိသည်မှလွတ်သော။ ကမ္မံ၊ ကံကို။ “ဌာနာရဟ”န္တိ၊ ဌာနာရဟံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဝတ္ထာဒိဒေါသယုတ္တဿ၊ ဝတ္ထုစသော ဒေါသနှင် ယှဉ်သော။ ကမ္မဿ၊ ကံ၏။ သဘာဝတော၊ သဘောအားဖြင့်။ ကမ္မဝါစာရဟတ္တာဘာဝါ၊ ကမ္မဝါစာထိုက်သောအဖြစ်၏ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဌာနန္တိ၊ ဌနဟူ၍။ နိဗ္ဗာနပ္ပတ္တိဟေတုတော၊ နိဗ္ဗာန်ရောက်ခြင်း အကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်။ သိက္ခတ္တယသင်္ဂတံ၊ သိက္ခာသုံးပါးဖြင့် ရေတွက်အပ်သော။ သာသနံ၊ သာသနာကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တဿ၊ ထိုသာသနာအား။ အနုစ္ဆဝိကံ၊ လျော်သော။ ကမ္မံ၊ ကံသည်။ ဌာနာရဟံ၊ ဌာနာရဟမည်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယထာဝိဟိတလက္ခဏေန၊ အကြင်အကြင်စီရင်အပ်သော လက္ခဏာရှိသော။ ကမ္မေန၊ ကံဖြင့်။ ဥပသမ္ပန္နော၊ ပဉ္စင်းခံသော (နိ-၂၉၃) ရဟန်းသည်။ သကလံ၊ အလုံစုံသော။ သာသနံ၊ သာသနာကို။ သမာဒါယ၊ ကောင်းစွာ ယူ၍။ ပရိပူရေတုံ၊ ဖြည့်ခြင်းငှါ။ အရဟတိ၊ ထိုက်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပရိသုဒ္ဓံ၊ စင်ကြယ်သော။ ကမ္မဝါစာပရိယောသနံ၊ ကမ္မဝါစာအဆုံးရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ သံဃကိစ္စံ၊ သံဃကိစ္စသည်။ ဌာနာရဟံ နာမ၊ ဌနာရမမည်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သတ္ထသာသနာရဟေနာ”တိ၊ သတ္ထသာသနာရဟေန-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ သီလာဒိသကလသာသနပရိပူရဏဿ၊ သီလအစရှိသော အလုံးစုံသော သာသနာကို ဖြည့်ခြင်းအား။ အနုစ္ဆဝိကေန၊ လျောက်ပတ်သော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေတိ၊ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ-ဟူ၍။ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မေန၊ ဉတ္တိစတုတ္ထဖြင့်။ ဥပသမ္ပန္နဿေဝ၊ ပဉ္စင်းဖြစ်သော ရဟန်းကိုသာလျှင်။ သဗ္ဗသိက္ခာပဒေသု၊ သိက္ခာပုဒ်အားလုံးတို့၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်သောကြောင့်။ ဧဟိဘိက္ခူပသမ္ပဒါဒီဟိ၊ ဧဟိဘိက္ခူပသမ္ပဒါစသည်တို့ဖြင့်။ ဥပသမ္ပန္နာနံ၊ ပဉ္စင်းဖြစ်ကုန်သော။ သုဒ္ဓသတ္တာနံ၊ စင်ကြယ်ကုန်သောသတ္တဝါတို့အား။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇသိက္ခာပဒဝီတိက္ကမေပိ၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇသိက္ခာပုဒ်ကို လွန်ကျူးခြင်း၌လည်း။ အဘဗ္ဗတာ ဝါ၊ မထိုက်သော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ဒေါသာဘာဝေါ [စာမျက်နှာ-၁၃၀] ဝါ၊ မပြစ်မရှိခြင်းသည်လည်းကောင်း။ သဒ္ဒတော၊ သဒ္ဒါအားဖြင့်။ ကိဉ္စာပိ ပညာယတိ၊ အကယ်၍ကား ထင်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ထင်သော်လည်း။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ တေသမ္ပိ၊ ထို ရဟန်းတို့အားလည်း။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇေသု ဝါ၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇတို့၌လည်းကောင်း။ မဂ္ဂုပ္ပတ္တိတော၊ အရဟတ္တမဂ်ဖြစ်သည်မှ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေ့၌။ လောကဝဇ္ဇေသု၊ လောကဝဇ္ဇဖြစ်ကုန်သော။ သုရာပါဏာဒိလဟု ကေသု ဝါ၊ သုရာပါန-စသော ပေါ့သော သိက္ခပုဒ်တို့၌ လည်းကောင်း။ အသဉ္စိစ္စာဒိနာ၊ စိတ်မရှိခြင်း အစရှိသည်ဖြင့်။ အာပတ္တိ အာပဇ္ဇနံ၊ အာပတ်သို့ရောက်ခြင်းသည်။ သိဇ္ဈတိယေဝ၊ ပြီးသလျှင်ကတည်း။ တထာ ဟိ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “ဒွေ ပုဂ္ဂလာ၊ ပ။ ဘိက္ခုနီယော စာ”တိ၊ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ၊ ပ။ ဘိက္ခုနီယော စ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ “ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန ဥပသမ္ပန္နော”တိ၊ ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန ဥပသမ္ပန္နော-ဟူသော။ ဣဒံ ပန၊ ဤစကားကိုကား။ သဗ္ဗသိက္ခာပဒဝီတိက္ကမာရဟေ၊ ခပ်သိမ်းသော သိက္ခာပုဒ်ကို လွန်ကျူးခြင်းငှါထိုက်ကုန်သော။ သဗ္ဗကာလိက စ၊ ခပ်သိမ်းသော ကာလ၌ ရှိသည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ယေဘုယျဝသေန၊ ယေဘုယျနည်းအစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ နိရုတ္တိဝသေနာတိ၊ နိရုတ္တိဝသေန-ဟူသည်ကား။ နိဗ္ဗစနဝသေန၊ ဝိဂြိုဟ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဘိလာပဝသေနာတိ၊ အဘိလာပဝသေန-ဟူသည်ကား။ ဂုဏဝသေနာတိ၊ ဂုဏဝသေန-ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုဝေါဟာရနိမိတ္တာနံ၊ ဘိက္ခုခေါ်ဝေါ်ခြင်း အကြောင်းဖြစ်ကုန်သော။ ဂုဏာနံ၊ ဂုဏ်တို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။
(နိ-၂၉၄) သာဇီဝပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ
ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယာ၊ ဝဋ်ကင်းခြင်းကို မှီကုန်သော။ သီလာဒယော၊ သီလအစရှိသည်တို့ကို။ လောကိယေတိ၊ လောကီသီလတို့မှ။ အဘိဝိသိဋ္ဌတ္တာ၊ ထူးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အဓိသီလာဒိဝေါဟာရေန၊ အဓိသီလစသော ဝေါဟာရဖြင့်။ ဝုတ္တာ၊ ဟောအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “ကတမံ ပနာ”တိအာဒိ၊ ကတမံ ပန-အစရှိသော စကားကို။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ “ပဉ္စင်္ဂဒသင်္ဂသီလ”န္တိ၊ ပဉ္စင်္ဂဒသင်္ဂသီလံ-ဟူသော စကားကို။ အဗုဒ္ဓုပ္ပါဒကာလေ၊ ဘုရား မပွင့်သောကာလ၌။ သီလံ၊ သီလကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တဿ၊ ထိုဘုရား မပွင့်သောကာလ၌ စောင့်အပ်သော သီလ၏။ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယတ္တာဘာဝါ၊ ဝဋ်ကင်းခြင်းကို မှီသောအဖြစ်၏ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ပန၊ အထူးကား။ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒေ၊ ဗုဒ္ဓဘုရားပွင့်တော်မူသော အခါ၌။ ရတနတ္တယဂုဏံ၊ ရတနာသုံးပါးဂုဏ်ကို။ တထတော၊ ဟုတ်မှန်သောအားဖြင့်။ ဉတွာ၊ သိ၍။ သာသနေ၊ သာသနာတော်၌။ သုနိဝိဋ္ဌသဒ္ဓါဟိ၊ ဝင်သော ကြည်ညိုခြင်း ရှိကုန်သော။ ဥပါသကောပါသိကာဟိ စေဝ၊ ဒါယကာ,ဒါယိကာမတို့သည်လည်းကောင်း။ သာမဏေရသိက္ခမာနာဟိ စ၊ သာမဏေ, ဘိက္ခမာန်တို့သည်လည်းကောင်း။ ရက္ခိယမာနံ၊ စောင့်ရှောက်အပ်သော။ ယံ ပဉ္စင်္ဂအဋ္ဌင်္ဂဒသင်္ဂသီလံ၊ အကြင် ပဉ္စင်္ဂသီလ, အဋ္ဌင်္ဂသီလ, ဒသင်္ဂသီလသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တမ္ပိ၊ ထို ပဉ္စ,အဋ္ဌ,ဒသသီလသည်လည်း။ မဂ္ဂုပ္ပတ္တိ နိမိတ္တတာယ၊ ဝိပဿနာ,မဂ်ဖြစ်ခြင်း၏အကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်။ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလံ၊ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလသည်။ လောကိယာနံ၊ လောကီပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ သီလေဟိ၊ သီလတို့ထက်။ အဓိသီလံ၊ လွန်ကဲသော သီလသည်။ ဇာတံ၊ ၏။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ (ထည့်။) အဓိစိတ္တံ ဝိယ၊ လွန်ကဲသော စိတ်ကဲ့သို့တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဝိပဿနာမဂ္ဂနိမိတ္တကံ၊ ဝိပဿနာဿနာ,မဂ်၏ အကြောင်း၏အဖြစ်ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွတ်၍။ လောကိယစိတ္တတော၊ လောကီစိတ်မှ။ အဓိစိတ္တဿ၊ အဓိစိတ္တ၏။ အညော၊ အခြားသော။ ကောစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ဝိသေသော၊ အထူးကို။ န ဥပလဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ တဒုဘယဉ္စ၊ ထိုနှစ်ပါးသော သီလစိတ္တသည်လည်း။ (ဇာတံ၌ စပ်။) အနာဒိမတော၊ အစမရှိသော။ သံသာရဝဋ္ဋဿ၊ သံသရာဝဋ်၏။ အတ္တာဒိသာရဝိရဟိတတာယ၊ အတ္တအစရှိသော အနှစ်သာရမှ ကင်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တိလက္ခဏဗ္ဘာဟတတ္တံ၊ လက္ခဏာရေးသုံးပါးကို တားမြစ်ခြင်းငှာ။ “အဟံ မမာ”တိ အာကာရေန၊ ငါ, ငါ၏ဥစ္စာဟူသော အခြင်းအရာဖြင့်။ ပဝတ္တ (နိ-၂၉၅) အဝိဇ္ဇာတဏှာဒိ ဒေါသမူလကတ္တဉ္စ၊ ဖြစ်သော အဝိဇ္ဇာ, တဏှာ အစရှိသော အပြစ်လျှင် မူလရှိသည်၏ အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ တံဒေါသမူလ ဝိဒ္ဓံသနသမတ္ထာယ၊ ထိုအပြစ်တည်းဟူသော မူလကို ဖြတ်ခြင်းငှာ စွမ်းနိုင်သော။ သီလစိတ္တဗလောပတ္ထဒ္ဓါယ၊ သီလ,သမာဓိအစွမ်းသည် ထောက်ပံ့အပ်သော။ ဝိပဿနာယ၊ ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြင့်။ ဥက္ကံသေနဝ၊ အလွန်အားဖြင့်သာလျှင်။ တဿ သံသာရဝဋ္ဋဿ၊ ထိုသံသရာဝဋ်ဆင်းရဲ၏။ ဝိဂမဉ္စ၊ ကင်းခြင်းကိုလည်ကောင်း။ တဒုပဒေသကဿ၊ ထိုဝဋ် ကင်းခြင်းကို ညွှန်ပေးတတ်သော။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သဗ္ဗညုတဒိ အပရိမိတဂုဏဂဏယောဂေန၊ သဗ္ဗညုတအစရှိသော မနှိုင်းယှဉ်အပ်သော ဂုဏ်အပေါင်းတို့နှင့် ယှဉ်သဖြင့်။ အဝိပရီတသဒ္ဓမ္မဒေသကတ္တဉ္စ၊ မဖောက်မပြန် သူတော်ကောင်းတရားကို ဟောကြားတတ်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ယာထာဝတော၊ ဟုတ်မှန်သောအားဖြင့်။ ဉတွာ၊ သိ၍။ ပဋိပန္နေန၊ ကျင့်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ သမာဒါယ၊ ဆောက်တည်၍။ သိက္ခိတဗ္ဗတာယ၊ ကျင့်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယံ၊ ဝဋ်ကင်းခြင်း၏ အဆောက်အဦးသည်။ ဇာတံ၊ ၏။ အညေန ကာရဏေန၊ တပါးသော အကြောင်းကြောင့်။ န ဇာတံ၊ မဖြစ်။ တဉ္စ ဝိဝဋ္ဋူပနိဿယတ္တံ၊ ထို ဝဋ်ကင်းခြင်း၏ အဆောက်အဦအဖြစ်သည်။ သာသနေ၊ သာသနာတော်၌။ ပဉ္စသီလာဒိဿာပိ၊ ပဉ္စသီလ အစရှိသည်တို့အားလည်း။ ယဒိ သမာနံ၊ အကယ်၍ ရှိသည်ဖြစ်အံ့။ ဣဒံ၊ ဤ ပဉ္စသီလအစရှိသည် သည်။ ကိံ၊ အဘယ်ကြောင့်။ အဓိသီလံ၊ အဓိသီလမည်သည်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာသနည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပဉ္စသီလာဒိမတ္တေ၊ ပဉ္စသီလစသည်မျှ၌။ ဌိတာနံ၊ တည်ကုန်သော။ အနာထပိဏ္ဍိကာဒီနံ၊ အနာထပိဏ်အစရှိကုန်သော။ ဂဟဋ္ဌာနမ္ပိ၊ လူတို့အားလည်း။ မဂ္ဂေါ၊ မဂ်သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အဓိသီလာဒိစိတ္တံ၊ အဓိသီလ, အဓိစိတ္တကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ မဂ္ဂုပ္ပတ္တိ၊ မဂ်ဖြစ်ခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တဉ္စ၊ ထိုပဉ္စသီလအစရှိသည်သည်လည်း။ [စာမျက်နှာ-၁၃၁] ကေသဉ္စိ၊ အချို့သော သူတို့အား။ အနုပနိဿယတာယ၊ အဆောက်အဦး မရှိသောကြောင့်။ တသ္မိံ အတ္တဘာဝေ၊ ထို ကိုယ်၏အဖြစ်၌။ မဂ္ဂုပ္ပတ္တိယာ၊ မဂ်ဖြစ်ခြင်း၏။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ ကိဉ္စာပိ န ဟောတိ၊ အကယ်၍ကား မရှိ၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့မရှိသော်လည်း။ ဘဝန္တရေ၊ ဘဝတပါး၌။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ မဂ္ဂပ္ပတ္တိယာ၊ မဂ်ဖြစ်ခြင်း၏။ ဟေတု၊ အကြောင်းသည်။ ဟောတေဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အဓိသီလမေဝ၊ အဓိသီလသာလျှင်တည်း။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ ကာလံ ကရောန္တာနံ၊ သေကုန်သော။ ကလျာဏပုထုဇ္ဇနာနံ၊ ကလျာဏပုထုဇဉ်တို့၏။ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလံဝိယ၊ ကဲ့သို့တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒေယေဝ စ ပဝတ္တတီ”တိအာဒိ၊ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒေယေဝ စ ပဝတ္တတိ-အစရှိသောစကား (နိ-၂၉၆) ကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဟိ၊ သင်စွ။ ဝိဝဋ္ဋံ၊ ဝဋ်ကင်းခြင်းကို။ ပတ္ထေတွာ၊ တောင့်တ၍။ ရက္ခိယမာနံ၊ စောင့်ရှောက်အပ်သော။ ပဉ္စသီလာဒိပိ၊ ပဉ္စသီလစသည်သည်လည်း။ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒေယေဝ၊ ဘုရားပွင့်သော ကာလ၌သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “န ဟိ တံ ပညတ္တိ”န္တိ၊ န ဟိ တံ ပညတ္တိံ-အစရှိသော စကားကိုကား။ ဥက္ကဋ္ဌဝသေန၊ ဥက္ကဋ္ဌနည်း၏အစွမ်းဖြင့်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ပါတိမောက္ခံ၊ ပါတိအောက်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တဒေကဒေသဘူတမ္ပိ၊ ထို ပါတိမောက်၏ အစိတ်လည်းဖြစ်သော။ ပါဏာတိပါတာဒိန္နာဒါနာဒိဂဟဋ္ဌသီလမ္ပိ၊ ပါဏာတိပါတ,အဒိန္နာဒါန်စသော လူတို့ သီလကိုလည်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဗုဒ္ဓါယေဝ၊ ဘုရားရှင်တို့သည်သာလျှင်။ ဝိနယေ၊ ဝိနည်း၌။ ပါရာဇိကသုတ္တဝိဘင်္ဂါဒီသု၊ ပါရာဇိက, သုတ္တ,ဝိဘင်းအစရှိသည်တို့၌။ အာဂတဝသေန၊ လာသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ သဗ္ဗသော၊ ခပ်သိမ်းသောအားဖြင့်။ ကာယဝစီဒွါရေသု၊ ကာယဝစီဒွါရ-တို့၌။ မဂ္ဂုပ္ပတ္တိယာ၊ မဂ်ဖြစ်ခြင်းကို။ ဝိဗန္ဓကအဇ္ဈာစာရသောတံ၊ တားမြစ်တတ်သော လွန်ကျူးခြင်းဟူသော အယဉ်ကို။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ မဂ္ဂုပ္ပတ္တိယာ၊ မဂ်ဖြစ်ခြင်း၏။ ပဒဋ္ဌာနဘာဝေန၊ နီးစွာသော အကြောင်း၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ပညာပေတုံ၊ ပညတ်ခြင်းငှါ။ သက္ကောန္တိ၊ တတ်နိုင်ကုန်၏။ အညေ၊ တပါးသော သူတို့သည်။ န သက္ကောန္တိ၊ မတတ်နိုင်ကုန်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မဂ္ဂုပ္ပတ္တိံ၊ မဂ်ဖြစ်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ အဿ၊ ထိုသီလ၏။ အဓိသီလတာ၊ အဓိသီလအဖြစ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ပါတိမောက္ခသံဝရတောပိ စ မဂ္ဂဖလသမ္ပယုတ္တမေဝ သီလံ အဓိသီလ”န္တိ၊ ပါတိမောက္ခသံဝရတောပိ စ မဂ္ဂဖလသမ္ပယုတ္တမေဝ သီလံ အဓိသီလံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တဿေဝ၊ ထိုမဂ်ဖိုလ်နှင့် ယှဉ်သော သီလ၏သာလျှင်။ အဗျဝဓာနေန၊ အခြားမရှိသဖြင့်။ မဂ္ဂါဓိဋ္ဌာနာ၊ မဂ်လျှင် တည်ရာရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ သိအပ်၏။ ဣဓ အနဓိပ္ပေတန္တိ၊ ဣဓ အနဓိပ္ပေတံ-ဟူသည်ကား။ ဣမသ္မိံ ပဌမ ပါရာဇိကဝိသယေ၊ ဤပထမပါရာဇိကအရာ၌။ “သိက္ခာ”တိ၊ သိက္ခာ-ဟူ၍။ အနဓိပ္ပေတံ၊ မလိုအပ်။
“လောကိယအဋ္ဌသမာပတ္တိစိတ္တာနီ”တိ၊ လောကိယအဋ္ဌသမာပတ္တိစိတ္တာနိ-ဟူ၍။ သာသနသဘာဝံ၊ သာသနာ၏ သဘောကို။ အဇာနန္တေဟိ၊ မသိကုန်သော။ လောကိယဇနေဟိ၊ လောကီသားတို့သည်။ သမာပဇ္ဇိတဗ္ဗာနိ၊ ဝင်စားအပ်ကုန်သော။ အဋ္ဌ ရူပါရူပဇ္ဈာနသမ္ပယတ္တစိတ္တာနိ၊ ရှစ်ပါးသော ရူပ,အရူပဈာန်နှင့်ယှဉ်သော စိတ်တို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မဟဂ္ဂတေသု၊ မဟဂ္ဂုတ်စိတ်တို့၌။ ယေန၊ အကြင် အပြားကြောင့်။ လောကုတ္တရနိဝတ္တနာယ၊ လောကုတ္တရာကို နစ်စေခြင်းငှါ။ လောကိယဝိသေသနံ၊ လောကိယဟူသော ဝိသေသနသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ (နိ-၂၉၇) သော တာဒိသော၊ ထိုသို့ သဘောရှိသော။ လောကိယလောကုတ္တရဘေဒေါ စ၊ လောကီ, သောကုတ္တရာအပြားသည်လည်း။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သာသနိကေဟိ၊ သာသနာကို သိသောသူတို့သည်။ သမာပဇ္ဇီတဗ္ဗမဟဂ္ဂတဇ္ဈာနနိဝတ္ထနတ္ထမေဝ၊ ဝင်စားအပ်သော မဟဂ္ဂုတ်ဈာန်ကို နစ်စေခြင်းငှါသာလျှင်။ လောကိယဝိသေသနံ၊ လောကီဟု အထူးပြုခြင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဧတ္ထ ယထာ၊ ဤလောကိယအဋ္ဌသမာပတ္တိ-ဟူသော ပုဒ်၌ကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ “ကာမာဝစာရာနိ ပန အဋ္ဌ ကုသလစိတ္တာနီ”တိ၊ ကာမာဝစာရာနိ ပန အဋ္ဌ ကုသလစိတ္တာန-ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ လောကိယဝိသေသနံ၊ လောကီဟူသော ဝိသေသနကို။ ကာတဗ္ဗမေဝ၊ ပြုအပ်သာလျှင်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သာသနံ၊ သာသနာတော်ကို။ အဇာနန္တဿ၊ မသိသော။ ပုဂ္ဂလဿ၊ ပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ ယံသမုပ္ပဇ္ဇနံ၊ အကြင်ဖြစ်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ အယမေဝ၊ ဤသို့ ဖြစ်ခြင်းသည်သာလျှင်။ အဓိစိတ္တတော၊ အဓိစိတ္တမှ။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ ဘေဒေါ၊ အထူးတည်း။ ဧဝဉ္စ၊ ဤသို့ဖြစ်သည်ရှိသော်။ အဗုဒ္ဓုပ္ပါဒေပိ၊ ဘုရာမပွင့်သောကာလ၌လည်း။ သာသနသဘာဝံ၊ သာသနာသဘောကို။ ဇာနန္တာနံ၊ သိကုန်သော။ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါဒီနမ္ပိ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါစသည်တို့၏လည်း။ သီလစိတ္တာနံ၊ သီလစိတ်တို့၏။ အဓိသီလာဒိစိတ္တတာ၊ အဓိသီလ,အဓိစိတ္တအဖြစ်ကို။ သမတ္ထိတာ၊ ပြီးစေအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “န ဝိနာ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒါ”တိ ဣဒံ ပန၊ န ဝိနာ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒါ-ဟူသော ဤစကားကိုကား။ အဘိသမယဟေတုဘာဝေန၊ သစ္စာကို သိခြင်းအကြောင်း၏အဖြစ်ဖြင့်။ အညေသံ၊ တပါးကုန်သသော။ ပစ္စေကဗုဒ္ဓဗေဒိသတ္တာနံ၊ ရှင်ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ,ဘုရားလောင်းတော်တို့၏။ ဒေသနာသာမတ္ထိယာဘာဝတော၊ ဟောနိုင်သော အစွမ်းမရှိသောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အာယတိံ ဝါသနာဟေတုံ၊ နောက်နောက်၌ ဝါသနာထုံခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ သီလစိတ္တံ ပန၊ သီလ, သမာဓိကိုကား။ တေပိ၊ ထိုဘုရားလောင်း, ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ တို့သည်လည်း။ ဒေသေန္တိယေဝ၊ ဟောကုန်သာလျှင် ကတည်း။ တဉ္စ၊ ထို သီလ,သမာဓိသည်လည်း။ မဂ္ဂဟေဟုတာယ၊ မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်။ အဓိသီလာဒိစိတ္တမ္ပိ၊ အဓိသီလ,အဓိစိတ္တသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အပ္ပကတာယ၊ နည်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝိပ္ဖါရိကတာဗာဟုဇညတ္တာဘာဝေန၊ အပျံ့အနှံ့များစွာသော သူတို့ သိအပ်သောအဖြစ် မရှိခြင်းကြောင့်။ အဗ္ဗောဟာရိကံ၊ မဆိုလောက်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဗုဒ္ဓါပ္ပါဒေယေဝါ”တိ၊ ဗုဒ္ဓါပ္ပါဒေယေဝ-ဟူ၍။ အဝဓာရဏံ၊ အဝဓာရဏအနက်ရှိသော ဧဝ-သဒ္ဒါကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “န ဟိ တံသမာပန္နော”တိအာဒိ အဋ္ဌကထာဝစနေဟိ၊ န ဟိ တံသမာပန္နော-စသော အဋ္ဌကထာစကားတို့ဖြင့်။ ဣဓ အဓိစိတ္တနိဒ္ဒေသေ၊ (နိ-၂၉၈) ဤအဓိစိတ္တကို ပြရာ၌လည်းကောင်း။ မဂ္ဂဖလသမ္ပယုတ္တအဓိစိတ္တအဓိပညာနမေဝ၊ ဖဂ်ဖိုလ်နှင့်ယှဉ်သော အဓိစိတ္တ, အဓိပညာတို့ကိုသာလျှင်။ ပဋိက္ခေပတော၊ ပယ်ခြင်းကြောင့်။ လောကိယာ [စာမျက်နှာ-၁၃၂] ဓိစိတ္တာဓိပညာနံ၊ လောကီအဓိစိတ္တအဓိပညာတို့ကို။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ အဓိပ္ပေတတာ စ၊ အလိုရှိအပ်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ တံ ဒွယံ၊ ထိုနှစ်ပါးစုံသို့။ သမာပန္နဿာပိ၊ ရောက်အပ်သောရဟန်းအားလည်း။ မေထုနဓမ္မသမာပဇ္ဇနသမ္ဘဝေါ စ၊ မေထုတ်မှီဝခြင်း၏ ဖြစ်သင့်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ ပါဠိယံ ပန၊ ပါဠိတော်၌ကား။ “ယာယံ အဓိသီလသိက္ခာ။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာသိက္ခာ”တိ၊ ယာယံ အဓိသီလသိက္ခာ။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာသိက္ခာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကြောင့်။ လောကိယာပိ အဓိစိတ္တာဓိပညာ၊ လောကီအဓိစိတ္တအဓိပညာတို့ကိုလည်း။ အနဓိပ္ပေတာ၊ မလိုအပ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိညာယတိ၊ ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်ကိုလည်းကောင်း။ အဋ္ဌကထာယဉ္စ၊ အဋ္ဌကထာ၌လည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ “မေထုနံ ဓမ္မံ၊ မေထုန်အကျင့်ကို။ ပဋိသေဝိဿာမီ”တိ၊ မှီဝဲအံ့ဟူ၍။ စိတ္တေ၊ စိတ်သည်။ ဥပ္ပန္နမတ္တေ၊ ဖြစ်ကာမျှ။ လောကိယ၊ လောကဖြစ်သော။ အဓိစိတ္တံ၊ အဓိစိတ္တသည်လည်းကောင်း။ အဓိပညာ စ၊ အဓိပညာသည်လည်းကောင်း။ ပရိဟာယတိ၊ ယုတ်၏။ အဓိသီလံ ပန၊ အဓိသီလသည်ကား။ စိတ္တုပ္ပါဒမတ္တေန၊ စိတ်ဖြစ်ကာမျှဖြင့်။ န ပရိဟာယတိ၊ မဟုတ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ အဓိသီလသိက္ခာဝ၊ အဓိသီလသိက္ခာ-ကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တာ၊ ဟောအပ်၏။ အဋ္ဌကထာယံ ပန၊ အဋ္ဌကထာ၌ကား။ အဋိလဒ္ဓလောကုတ္တရမဂ္ဂဿ၊ ရအပ်သော လောကုတ္တရာမဂ်ရှိသော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်းအား။ သဗ္ဗသော၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ အကုပ္ပဓမ္မတ္တာ၊ မပျက်သောသဘောရှိခြင်းကြောင့်။ “မေထုနံ၊ မေထုန်အကျင့်ကို။ အဋိသေဝိဿာမီ”တိ၊ မှီဝဲအံ့ဟု။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ မဖြစ်။ သမာပတ္တိလာဘီနမ္ပိ၊ သမာပတ်ကိုရကုန်သော်လည်း။ ပုထုဇ္ဇာနာနံ၊ ပုထုဇဉ်တို့အား။ ကေနစိ ကာရဏေန၊ တစုံတခုသောအကြောင်းကြောင့်။ ကုပ္ပဓမ္မာ၊ ပျက်စီးသော သဘောရှိသောကြောင့်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမံ ဝိသေသံ၊ ဤအထူးကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “န ဟိတံသမာပန္နော”တိ၊ န ဟိတံသမာပန္နော-ဟူ၍။ လောကုတ္တရာဝ၊ လောကုတ္တရာ တို့ကိုသာလျှင်။ ပဋိက္ခိတ္တာ၊ ပယ်အပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
“အတ္ထိ ဒိန္န”န္တိ၊ အတ္ထိ ဒိန္နံ-ဟူသောပုဒ်၌။ ဒိန္နံန္တိ၊ ဒိန္နံ-ဟူ၍။ ဒါနစေတနာ၊ လှူကြောင်းစေတနာကို။ အဓိပ္ပေတာ၊ အလိုရှိအပ်၏။ တဿ ဒိန္နဿ၊ ထိုပေးလှူကြောင်းစေတနာ၏။ ဖလံ၊ အကျိုးသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ “အတ္ထိယိဋ္ဌ”န္တိ၊ အတ္ထိယိဋ္ဌံ-ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ သေ နယော၊ ဤနည်းတည်း။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ဟုတာဒီနံ၊ ပူဇော်ခြင်းစသည်တို့ကို။ သင်္ဂဟော၊ (နိ-၂၉၉) ယူအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထို ယိဋ္ဌ,ဟုတ တို့တွင်။ ယိဋ္ဌန္တိ၊ ယိဋ္ဌံ-ဟူသည်ကား။ မဟာယာဂေါ၊ ကြီးသော အလှူတည်း။ သဗ္ဗသာဓာရဏံ၊ ခပ်သိမ်းသော သူတို့နှင့် ဆက်ဆံသော။ မဟာဒါနမေဝ၊ အလှူကြီးသာလျှင်တည်း။ ဟုတန္တိ၊ ဟုတံ-ဟူသည်ကား။ ပဟောနကသက္ကာရော၊ ဧည့်သည်တို့အား ပူဇော်ခြင်းတည်း။ အတ္တနော ဝါ၊ မိမိ၏ မကောင်းမှုသည်လည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ ပရေသံ ဝါ၊ သူတပါးတို့၏ မကောင်းမှုသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ ဒသအကုသလကမ္မပထာ၊ ဆယ်ပါးသောအကုသိုလ်ကမ္မပထတို့သည်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ အကုသလဓမ္မာပိ၊ အကုသိုလ်တရားတို့သည်လည်း။ အနတ္ထုပ္ပါဒနတော၊ အကျိုးမဲ့ကိုဖြစ်စေတတ်သောကြောင့်။ သကံ ကမ္မံ နာမ၊ မိမိကံမည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တဗ္ဗိပရီတာ၊ ထိုမှပြန်ကုန်သော။ ကုသလာ ဓမ္မာ၊ ကုသိုလ်တရားတို့သည်။ သကံ နာမ၊ သကမည်ကုန်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တဒုဘယမ္ပိ၊ ထို နှစ်ပါးစုံလည်းဖြစ်သော။ ကုသလာကုသလံ၊ ကုသိုလ်သည်။ ကမ္မဿကောမှီ”တိအာဒိဝစနတော၊ ကမ္မဿကောမှိ-အစရှိသဖြင့် ဟော်တော်မူခြင်းကြောင့်။ သံသာရပ္ပဝတ္တိယံ၊ သံသရာလည်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ အဓိပုစ္စနဋ္ဌေန၊ မလွတ်တတ်သော သဘောကြောင့်။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ သကံ၊ သကမည်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကမ္မဿကတာယ သကဘာဝေ အတ္တနော သန္တကတာယ၊ မိမိဥစ္စာအဖြစ်၌။ ဥပ္ပဇ္ဇနကဉာဏံ၊ ဖြစ်သောဉာဏ်သည်။ ကမ္မဿကတာညာဏံ၊ ကမ္မဿကတာမည်၏။ ဧတံ၊ ဤ အတ္ထိ ယိဋ္ဌန္တိအာဒိနယပဝတ္တံ-ဟူသောစကားသည်။ ဥပလက္ခဏမတ္တံ၊ ဥပလက္ခဏမျှတည်း။ ပန၊ စင်စစ်သော်ကား။ သာသနနိဿိတာ၊ သာသနာ၌မှီကုန်သော။ သဗ္ဗပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဝဋ္ဋဂါမိနိကုသလပညာ၊ ဝဋ်သို့ရောက်ကြောင်းဖြစ်သောကုသိုလ်ပညာသည်။ ကမ္မဿကတညာဏေ၊ ကမ္မဿကတာဉာဏ်၌။ ပဝိဋ္ဌာ၊ ဝင်၏။ ဟိ၊ အထူးကား။ သာသနနိဿိတာ၊ သာသနာ၌မှီသော။ ဝါဝဋ္ဋဂါမိနီ၊ ဝဋ်ကင်းရာသို့ ရောက်ကြောင်းဖြစ်သော။ သဗ္ဗာပိ၊ အလုံစုံလည်းဖြစ်သော။ ပညာ၊ ပညာကို။ “သစ္စာနုလောမိကဉာဏ”န္တိ၊ သစ္စာနုလောမိကဉာဏ်-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ သော ဧဝ စ၊ ထို ဝိဝဋ္ဋဂါမိနိပညာသည်သာလျှင်။ အဓိပညာ၊ အဓိပညာမည်၏။ တဒဝေသေသံ၊ ထိုကြွင်းသော။ သဗ္ဗံ၊ ခပ်သိမ်းသော ဉာဏ်ကို။ ကမ္မဿကတညာဏန္တိ၊ ကမ္မဿကတညာဉာဏ်-ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “ကမ္မဿကတညာဏံ သစ္စာနုလောမိကဉာဏံ မဂ္ဂသမင်္ဂိဿဉာဏံ ဖလသမင်္ဂီဿ ဉာဏ”န္တိ၊ ကမ္မဿကတညာဏံ သစ္စာနုလောမိကဉာဏံ မဂ္ဂသမင်္ဂိဿဉာဏံ ဖလသမင်္ဂီဿ ဉာဏံ-ဟူ၍။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ ခပ်သိမ်းသော ဉာဏ်ကိုလည်း။ ဉာဏစတုက္ကေယေဝ၊ ဉာဏ်လေးခုအပေါင်း၌သာလျှင်။ သင်္ဂဟေသိ၊ ပေါင်းတော်မူ၏။ ”တိလက္ခဏာကာရပရိစ္ဆေဒကံ ပန ဝိပဿနာဉာဏ”န္တိ၊ တိလက္ခဏာကာရပရိစ္ဆေဒကံ ပန ဝိပဿနာဉာဏံ-ဟူသော။ ဣဒံ ပန၊ ဤစကားကိုကား။ မဂ္ဂဿ၊ မဂ်၏။ အာသန္နပစ္စယတာယ၊ နီးသော အကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်။ ဥက္ကဋ္ဌဝသေန၊ အလွန်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတဒိတရာသံ၊ (နိ-၃၀၀) ထို ဝိပဿနာဉာဏ်မှ တပါးကုန်သော။ ရတနတ္တယာနုဿရဏာဒိပညာနမ္ပိ၊ ရတနာသုံးပါးကို အောင့်မေ့တတ်သော ပညာအစရှိသည်တို့၏လည်း။ မဂ္ဂဟေတုတာယ၊ မဂ်၏ အကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်။ အဓိပညတာ၊ အဓိပညာ၏ အဖြစ်သည်။ သမာနာဝ၊ ရှိသလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
သာဇီဝပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာနယော၊ သာဇီဝပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာနည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ပစ္စက္ခာနဝိဘင်္ဂဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၁၃၃]။ ဒုဗ္ဗလျေ အာဝိကတေတိ၊ ဒုဗ္ဗလျေ အာဝိကတေ-ဟူသည်ကား။ “ယန္နူနာဟံ ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခေယျ”န္တိအာဒိနာ၊ ယန္နဝူနာဟံ ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခေယျ-ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ဒုဗ္ဗလဘာဝေ၊ အားနည်းသော အဖြစ်ကို။ ပကာသိတေ၊ ပြအပ်သည်ရှိသော်။ မုခါရုဠှတာယာတိ၊ မုခါရုဠှတာယ-ဟူသည်ကား။ လောကဇနာနံ၊ လောက၌လူတို့၏။ သတ္တဋ္ဌာတိအာဒီသု၊ ခုနစ်ခု, ရှစ်ခုအစရှိသောစကား၌။ မုခါရုဠှဉာယေန၊ နှုတ်သို့တက်သော နည်းဖြင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ “ဒိရတ္တတိရတ္တ”န္တိ ဧတ္ထ၊ ဒိရတ္တတိရတ္တံ-ဟူသောပုဒ်၌။ အန္တရန္တရာ၊ အကြားအကြား၌။ သဟသေယျာဝသေန၊ တကွအိပ်ခြင်း၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ တိရတ္တံ၊ သုံးညဉ့်ကို။ အဂ္ဂဟေတွာ၊ မယူမူ၍။ နိရန္တရမေဝ၊ မပြတ်သာလျှင်။ တိဿော ရတ္တိယော၊ သုံးညဉ့်တို့ပတ်လုံး။ အနုပသမ္ပန္နေန၊ လူသာမဏေနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သဟသေယျာယ၊ တမိုးတရံတည်းသော ကျောင်း၌ အိပ်သဖြင့်။ အရုဏုဋ္ဌာပနဝသေန၊ အရုဏ်တက်စေသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ တိရတ္တဂ္ဂဟဏတ္တံ၊ သုံးညဉ့်ကို ယူစေခြင်းငှါ။ “ဒိရတ္တတိရတ္တ”န္တိ၊ ဒိရတ္တတိရတ္တံ-ဟူ၍။ အဗျာဝဓာနေန၊ အခြားမရှိသဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒိရတ္တဂ္ဂဟဏဿ၊ ဒိရတ္တသဒ္ဒါကို ယူခြင်း၏။ ပယောဇနမ္ပိ၊ အကျိုးကိုလည်း။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှါ။ သက္ကာယထာ၊ တတ်ကောင်းသကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ဤအတူ။ ဣဓာပိ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ “ဒုဗ္ဗလျံ အနာဝိကတွာ”တိ ဣမဿပိ၊ ဒုဗ္ဗလျံ အနာဝိကတွာ-ဟူသောပုဒ်ကိုလည်း။ ဂဟဏဿ၊ ယူခြင်း၏။ ပယောဇနံ၊ အကျိုးသည်။ အတ္ထေဝ၊ ရှိသလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ယသ္မာ ဝါ သိက္ခာပစ္စက္ခာနဿာ”တိအာဒိ၊ ယသ္မာ ဝါ သိက္ခာပစ္စက္ခာနဿ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ “ဒုဗ္ဗလျံ အနာဝိကတွာ”တိ ဣမဿ၊ ဒုဗ္ဗလျံ အနာဝိကတွာ-ဟူသော ပုဒ်၏။ ပုရိမပဒေဿဝ၊ သိက္ခံ အပစ္စက္ခာယ ဟူသော ရှေးပုဒ်၏သာလျှင်။ ဝိဝရဏဘာဝံ၊ အဖွင့်၏ အဖြစ်ကို။ ဝိနာပိ၊ ကြဉ်၍လည်း။ ဝိသုံ၊ အသီး။ အတ္ထသမ္ဘဝံ၊ အနက်ဖြစ်သင့်သည်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အပိစာ”တိအာဒိ၊ အပိစ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ “ဝိသေသာဝိသေသန္တိ''ဧတ္ထ၊ ဝိသေသာဝိသေသံ-ဟူသောဤပါဌ်၌။ ယေန ဝါကျေန၊ အကြင် ဝါကျ (နိ-၃၀၁) ဖြင့်။ ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မမေဝ၊ ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သိက္ခာပစ္စက္ခာနံ၊ သိက္ခာကျခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တတ္ထ၊ ထိုပါကျ၌။ သိက္ခာပစ္စက္ခာနဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မာနံ၊ သိက္ခာပစ္စက္ခာန, ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မတို့၏။ အညမညံ၊ အချင်းချင်း။ ဝိသေသော၊ အထူးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယေန ပနဝစနေန၊ အကြင်စကားဖြင့်ကား။ တဒုဘယမ္ပိ၊ ထိုနှစ်ပါးသော ဒုဗ္ဗလျာဝိကမ္မ,သိက္ခာပစ္စာက္ခာနသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုစကား၌။ ဝိသေသော၊ အထူးသည်။ နေဝ အတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အဝိသေသောပိ၊ အထူးမရှိသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ ဝိသေသာဝိသေသံ၊ ထိုအထူးရှိသည်, မရှိသည်ကို။ “ကဌ၊ ကဌဓာတ်သည်။ ကိစ္ဆဇီဝနေ၊ ငြိုငြင်သဖြင့် အသက်ရှည်ခြင်း၌။ ဝတ္ထတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဓာတူသု၊ ဓာတ်နက်ကျမ်းတို့၌။ ပဌိတတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ကိစ္ဆဇီဝိကပ္ပတ္ထော”တိ၊ ကိစ္ဆဇီဝိကပ္ပတ္ထော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဥက္ကဏ္ဌနံ၊ ငြိုငြင်သဖြင့် အသက်ရှည်ခြင်း။ ဥက္ကဏ္ဌာ၊ ငြိုငြင်သဖြင့်အသက်ရှည်ခြင်း။ တံ၊ ထိုငြိုငြင်သဖြင့် အသက်ရှည်ခြင်းသို့။ ဣတော ဂတော၊ ရောက်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥက္ကဏ္ဌိတော၊ ဥတ္တဏ္ဌိမည်၏။ ကိစ္ဆဇီဝိကံ၊ ငြိုငြင်သဖြင့် အသက်ရှည်ခြင်းသို့။ ပတ္တော၊ ရောက်သူတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဧတိဿာ၊ ထို မမွေ့မလျော်ခြင်းကြောင့်။ ကဏ္ဌော၊ လည်ချောင်းသည်။ ဥဒ္ဓံဂတော၊ အထက်သို့ ရောက်၏။ ဝါ၊ တမော့မော့ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥက္ကဏ္ဌာ၊ ဥက္ကဏ္ဌာမည်၏။ အနဘိရတိ၊ မမွေ့မလျော်ခြင်းကို ရ၏။ ယာယ၊ အကြင်မမွေ့မလျော်ခြင်းကြောင့်။ ဝဇေ၊ ခြံ၍။ နိရုဒ္ဓဂေါဂဏော ဝိယ၊ လှောင်ထားအပ်သော နွားအပေါင်းကဲ့သို့။ ဂမနမဂ္ဂမတ္တံ၊ သွားရအံ့သော ခရီးမျှကို။ ဂဝေသန္တော၊ ရှာလျက်။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဥက္ကဏ္ဌော၊ လည်တမော့မော့ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥက္ကဏ္ဌံ၊ လည်တမော့မော့ရှိကြောင်းဖြစ်သော။ တံ အနဘိရတိံ၊ ထို မမွေ့လျော်ခြင်းသို့။ ဣတော၊ ရောက်သည်တည်း။ ဣတိပိ၊ ထို့ကြောင့်လည်း။ ဥက္ကဏ္ဌိတော၊ ဥက္ကဏ္ဌိတမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ဥဒ္ဓံကဏ္ဌံ ကတွာ ဝိဟရမာနော”တိ၊ ဥဒ္ဓံကဏ္ဌံ ကတွာ ဝိဟရမာနော-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ သာ စဥက္ကဏ္ဌတာ၊ ထို လည်တမော့မော့ရှိသော အဖြစ်သည်လည်း။ ဝိက္ခေပေနေဝ၊ ပျံ့လွင့်ခြင်းကြောင့်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြခြင်းငှာ။ “ဝိက္ခိတ္တော”တိအာဒိ၊ ဝိက္ခိတ္တော-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
သမဏဘာဝတောတိ၊ သမဏဘာဝတော-ဟူသည်ကား။ ဥပသမ္ပဒတော၊ ပဉ္စင်းအဖြစ်မှ။ ဘာဝဝိကပ္ပာကာရေနာတိ၊ ဘာဝဝိကပ္ပာကာရေန-ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုဘာဝတော၊ ရဟန်းအဖြစ်မှ။ စဝိတွာ၊ လျော၍။ (နိ-၃၀၂) ယံ ယံ ဂိဟိအာဒိဘာဝံ၊ အကြင်ကြင် လူအစရှိသော အဖြစ်ကို။ ပတ္တုကာမော၊ ရောက်လိုသည်ဖြစ်၍။ “အဟံ၊ ငါသည်။ အဿံ၊ ဖြစ်အံ့”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဘာဝံ၊ ဖြစ်ခြင်းကို။ ဝိကပ္ပေတိ၊ ကြံ၏။ တေန တေန ဂိဟိအာဒိကာရဏေန၊ ထိုထို လူအစရှိသည်ဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ အတ္တနော ဘဝနဿ၊ မိမိဖြစ်ခြင်းကို။ ဝိကပ္ပနာကာရေန၊ ကြံသောအခြင်းအရာဖြင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပာယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
၄၆။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ ယဒိ ပနာဟန္တိ၊ ယဒိ ပနာဟ-ဟူသည်ကား။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဗုဒ္ဓံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ယဒိ ပစ္စက္ခေယျံ၊ အကယ်၍လည်း စွန့်ရသည်ဖြစ်အံ့။ ဝတ၊ စင်စစ်။ သာဓု၊ ကောင်းသည်။ အဿ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ “အပါဟံ ဟန္ဒာဟ”န္တိ ဧတ္ထာပိ၊ အပါဟံ ဟန္ဒာဟံ-ဟူသောပုဒ်၌လည်း။ “ယန္နူနာဟ”န္တိ ဧတ္ထ၊ ယန္နူနာဟံ-ဟူသောပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ဟောတိ မေတိ၊ ဟောတိ မေ-ဟူသည်ကား။ “ဗုဒ္ဓံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ပစ္စက္ခေယျ”န္တိ၊ စွန့်အံ့ဟု။ မမ၊ ငါ၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ဥပ္ပဗ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။
[စာမျက်နှာ-၁၃၄] ၅၀။ န ရမာမိတိ၊ န ရမာမိ၊ ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ၊ ရဟန်းဘောင်၌။ ဒုက္ခဗဟုလတာယ၊ ဆင်းရဲများသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သုခါဘာဝံ၊ ချမ်းသာမရှိခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ နာဘိရမာမီတိ၊ နာဘိရမာမိ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ၊ ရဟန်းဘောင်၌။ အနဝဇ္ဇသုခေ၊ အပြစ်ကင်းသော ချမ်းသာသည်။ ဝိဇ္ဇမာနေပိ၊ ရှိသော်လည်း။ အတ္တနော၊ မိမိအား။ အဘိရတိအဘာဝံ၊ မွေ့လျော်ခြင်း၏ မရှိခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
၅၁။ တေနေဝ ဝစီဘေဒေနာတိ၊ တေနေဝ ဝစီဘေဒေန-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဝစီဘေဒံ၊ နှုတ်မြွက်ခြင်းကို။ ကတွာပိ၊ ပြု၍လည်း။ အညေန၊ တပါးသော။ ကာယပ္ပယောဂေန၊ ကိုယ်အမူအရာဖြင့်။ ဝိညာပနံ၊ သိစေခြင်းကို။ နိဝတ္တေတိ၊ နစ်စေ၏။ “အယံသာသနံ ဇဟိတုကာမော”တိအာဒိနာ၊ အယံသာသနံ ဇဟိတုကာမော-အစရှိသဖြင့်။ ဘာသာကောသလ္လာဘာဝေန၊ ဘာသာ၌ လိမ္မာသော အဖြစ်၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ သဗ္ဗသော၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားအားဖြင့်။ ပဒတ္ထာဝဗောဓာဘာဝေပိ၊ ပုဒ်၏ အနက်ကို သိခြင်းမရှိသော်လည်း။ “အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပဗ္ဗဇိတဘာဝံ၊ ရဟန်းအဖြစ်ကို။ ဇဟိတုကာမော၊ စွန့်လို၍။ ဣမံ ဝါကျဘေဒံ၊ ဤစကားထူးကို။ ကရောတီ”တိ၊ ပြု၏ဟူ၍။ ဧတ္တကံ၊ ဤမျှလောက်သော။ အဓိပ္ပေတတ္ထမတ္တံ၊ လိုအပ်သော အနက်မျှကို။ သော၊ ထို နားထောင်သော သူသည်။ စေ (နိ-၃၀၃) ဝိဇာတာတိ၊ အကယ်၍မူလည်း သိငြားအံ့။ ပစ္စက္ခာနမေဝ၊ သိက္ခာကျသည်လာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧတ္တကမတ္တမ္ပိ ဇာနာတီ”တိ၊ ဧတ္တကမတ္တမ္ပိ ဇာနာတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ပဒပစ္ဆာဘဋ္ဌန္တိ၊ ပဒပစ္ဆာဘဋ္ဌံ၊ ဟူသည်ကား။ ပဒပရာဝတ္တိ၊ ပုဒ်၏ တပါးသော အခြင်းအရာဖြင့် ဖြစ်ခြင်းတည်း။ မာဂဓဘာသတော၊ မာဂဓရဘာသာမှ။ အဝသိဋ္ဌာ၊ ကြွင်းကုန်သော။ ခပ်သိမ်းသော ဘာသာတို့ကိုလည်း။ “မိလက္ခဘာသာ”တိ၊ တောင်သူဘာသာတို့ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ခေတ္တမေဝ ဩတိဏ္ဏန္တိ၊ ခေတ္တမေဝ ဩတိဏ္ဏံ-ဟူသည်ကား။ သိက္ခာပစ္စက္ခာနဿ၊ သိက္ခာကျခြင်း၏။ ရုဟနဋ္ဌာဘူတံ၊ ပေါက်ရောက်ရာ အရပ်ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ခေတ္တမေဝ၊ ခေတ်သို့သာလျှင်။ ဩတိဏ္ဏံ၊ သက်၏။
ဒူတန္တိ၊ ဒူတံ-ဟူသည်ကား။ မုခသာနံ၊ နှုတ်ဖြင့်မှာခြင်းတည်း။ သာသနန္တိ၊ သာသနံ-ဟူသည်ကား။ ပဏ္ဏသာသနံ၊ စာပေး၍ မှာခြင်းတည်း။ ဘိတ္တိထမ္ဘာဒီသု၊ နံရံ သည်တိုင်အစရှိသည်တို့၌။ အက္ခရံ ဝါ၊ အက္ခရာကိုမူလည်း။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ရေးထု၍။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ပစ္စက္ခာတုကာမတာစိတ္တေ၊ သိက္ခာချလိုသော စိတ်သည်။ ဓရန္တေယေဝ၊ ရှိစဉ်လျှင်။ ဝစီဘေဒသမုပ္ပတ္တိံ၊ နှုတ်မြွက်ခြင်းဖြစ်သည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “စိတ္တသမ္ပယုတ္တ”န္တိ၊ စိတ္တသမ္ပယုတ္တံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ စိတ္တသမုဋ္ဌာနံ၊ စိတ်လျှင် ဖြစ်ကြောင်းရှိသော။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤကားအနက်။ နိယမိတာနိယမိတဝသေန၊ ရည်မှတ်သည်,မရည်မှတ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝိဇာနနဘေဒံ၊ သိခြင်းအပြားကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “ယဒိ အယမေဝဇာနာတူ”တိအာဒိ၊ ယဒိ အယမေဝဇာနာတု-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အယဉ္စ ဝါဘာဂေါ၊ ဤဝေဖန်ခြင်းကိုလည်း။ “ဝဒတိ ဝိညာပေတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ “ယဿ ဝဒတိ၊ တဿေဝ ဝိဇာနနံ အဓိပ္ပေတ”န္တိ၊ ယဿ ဝဒတိ၊ တဿေဝ ဝိဇာနနံ အဓိပ္ပေတံ-ဟူသော။ ဣမိနာ ဝုတ္တနယေန၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ လဒ္ဓေါ၊ ရအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတ္ထ၊ ဤ ဝဒတိ ဝိညာပေတိ-ဟူသောပါဌ်၌။ ဧကဿ၊ တယောက်အား။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ အညဿ၊ တပါးသောသူအား။ ဝိညာပေတိ၊ သိစေ၏။ ဣတိ အယံအတ္ထော၊ ဤသို့သော အနက်သည်။ န သမ္ဆဝတိ၊ မဖြစ်သင့်။ “တေသု ဧကသ္မိံ ဇာနန္တေပီ”တိ၊ တေသု ဧကသ္မိံ ဇာနန္တေပိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ “ဒွေယေဝ၊ နှစ်ယောက်တို့သည်သာလျှင်။ ဇာနန္တု၊ သိစေကုန်သတည်း။ ဧကော၊ တယောက်သည်။ မာ ဇာနာတု၊ မသိစေသတည်း။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒွိန္နမ္ပိ၊ နှစ်ယောက်သော ရဟန်းတို့၏လည်း။ ဇာနနံ၊ သိခြင်းကို။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ အာရောစိတေပိ၊ ကြားအပ်သော်လည်း။ တေသု၊ ထိုနှစ်ယောက်တို့တွင်။ ဧကသ္မိမ္ပိ၊ တယောက်သည်လည်း။ (နိ-၃၀၄) ဇာနန္တေ၊ သိသည်ရှိသော်။ ပစ္စက္ခာနံ၊ သိက္ခာချခြင်းသည်။ ဟောတိယေဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ပရိသင်္ကမာနောတိ၊ ပရိသင်္ကမာနော-ဟူသည်ကား။ “ဝါရေဿန္တီ”တိ၊ တားမြစ်ကုန်ုလတ္တံ့ဟူ၍။ အာသင်္ကမာနော၊ ရွံ့ရှာသည်ဖြစ်၍။ သမယညူတိ၊ သမယညူ-ဟူသည်ကား။ သာသနသင်္ကေတညူ၊ သာသနာ၌ အထိမ်းအမှတ်ကိုသိသော။ ဣဓ ပန၊ ဤအရာ၌ကား။ အဓိပ္ပာယမတ္တဇာနနေနာပိ၊ အဓိပ္ပာယ်ကို သိကာမျှဖြင့်လည်း။ သမယညူ နာမ၊ အယူကို သိခြင်းမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဥက္ကဏ္ဌိတော”တိအာဒိ၊ ဥက္ကဏ္ဌိတော-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမီတိအာဒိခေတ္တပဒါနံ၊ ဗုဒ္ဓံ မစ္စက္ခာမိ အစရှိသော ခေတ်ပုဒ်တို့၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ သဗ္ဗေသော၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ ဉတွာပိ၊ သိ၍လည်း။ “ဘိက္ခုဘာဝတော၊ ရဟန်းအဖြစ်မှ။ စဝိတုကာမတာယ၊ ရွေ့လိုသော အဖြစ်ကြောင့်။ ဧသ၊ ဤရဟန်းသည်။ ဝဒတီ”တိ၊ ဆို၏ဟူ၍။ အဓိပ္ပာယံ၊ အလိုကို။ သစေ န ဇာနာတိ၊ အကယ်၍ မသိအံ့။ သိက္ခာ၊ သည်။ အပ္ပစ္စက္ခာတာဝ၊ မကျသည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အတ္ထံ ပန၊ အနက်ကိုကား။ အဇာနိတွာပိ၊ မသိ၍လည်း။ “ဥက္ကဏ္ဌိတော၊ ဆန့်ကျင်သည်ဖြစ်၍။ ဝဒတီ”တိ၊ ဆို၏ဟူ၍။ တံ၊ ထိုရဟန်းကို။ ဇာနာတိ၊ ဖြစ်၏။ သောတဝိညာဏဝီထိယာ၊ သောတဝိညာဏဝီထိဖြင့်။ သဒ္ဒမတ္တဂ္ဂဟဏမေဝ၊ သဒ္ဒါရုံမျှကို ယူခြင်းသာလျှင်ကတည်း။ အတ္ထဂ္ဂဟဏံ ပန၊ အနက်ကိုယူခြင်းသည်ကား။ မနောတိညာဏဝီထိပရမ္ပရာယ၊ မနောဝိညာဏဝီတိ အဆက်ဆက်ဖြင့်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “တင်္ခဏညေဝါ”တိအာဒိ၊ တင်္ခဏညေဝ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
[စာမျက်နှာ-၁၃၅] ၅၃။ ဝဏ္ဏပဋ္ဌာနန္တိ၊ ဝဏ္ဏပဋ္ဌာနံ-ဟူသည်ကား။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ ဂုဏဝဏ္ဏပကာသကံ၊ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ပြတတ်သော။ ပကရဏံ၊ ကျမ်းတည်း။ ဥပါလိဂါထာသူတိ၊ ဥပါလိဂါထာသု-ဟူသည်ကား။ ဥပါလိသုတ္တေ၊ ဥပါလိ သုတ်၌။ ဥပါလိဂဟပတိနာ၊ ဥပါလိဒါယကာသည်။ “ဓီရဿ ဝိဂတမောဟဿာ”တိ အာဒိနာ၊ ဓီရဿ ဝိဂတမောဟဿ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တဂါထာသု၊ ဆိုအပ်သော ဂါထာတို့၌။ ယထာရုတန္တိ၊ ယထာရုတံ-ဟူသည်ကား။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ ဝုတ္တမေဝ၊ ဟောတိုင်းသာလျှင်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ “အနန္တဗုဒ္ဓီ”တိအာဒီနိ၊ အနန္တဗုဒ္ဓိအစရှိသည်တို့သည်။ ဝဏ္ဏပဋ္ဌာနေ၊ ဝဏ္ဏပဋ္ဌာန်း၌။ အာဂတနာမာနိ၊ လာသော အမည်တို့တည်း။ “ဓီရ”န္တိ၊ အာဒီနိပန၊ ဓီရံအစရှိသည်တို့သည်ကား။ ဥပါလိဂါထာသု၊ ဥပါလိဂါထာတို့၌။ အာဂတပဒါနိ၊ လာသောပုဒ်တို့တည်း။ တတ္ထ၊ ထို အနန္တဗုဒ္ဓိစသော ပုဒ်တို့၌။ သဗ္ဗညုတညာဏံ၊ ကို။ ဗောဓိ၊ ဗောဓိဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတဿ၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားအား။ ဇာနန (နိ-၃၀၅) ဟေတုတ္တာ၊ သိကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်။ ပညာဏံ၊ အမှတ်ဖြစ်သော။ သာ၊ ထို သဗ္ဗညုတဉာဏ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဗောဓိပညာဏော၊ ဗောဓိပညာဏမည်၏။ “သွာက္ခာတံ ဓမ္မ”န္တိအာဒီသု၊ သွာက္ခာတံ ဓမ္မံ-အစရှိသည်တို့၌။ ဓမ္မသဒ္ဒေါ၊ ဓမ္မသဒ္ဒါကို။ သွာက္ခာတာတိ ပဒါနံ၊ သွာက္ခာတစသော ပုဒ်တို့၏။ ဓမ္မဝေစနဘာဝံ၊ ဓမ္မ၏ဝေဝုစ်အဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “သွာက္ခာတံပစ္စက္ခာမီ”တိအာဒိနာ၊ သွာက္ခာတံပစ္စက္ခာမိ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တေယေဝ၊ ဆိုလျှင်ပင်။ ဝေဝစနေန၊ ဝေဝုစ်ဖြင့်။ ပစ္စက္ခာနံ နာမ၊ ကျခြင်းမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဓမ္မသဒ္ဒေန၊ ဓမ္မသဒ္ဒနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ယောဇေတွာ၊ ယှဉ်၍။ ဝုတ္တေ ပန၊ ဆိုသော်ကား။ ပထာရုတဝသေန၊ ဟောတော်မူတိုင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပစ္စက္ခာနန္တိ၊ ကျခြင်းဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “သုပ္ပဋိပန္နံ သံဃ”န္တိအာဒီသုပိ၊ သုပ္ပဋိပန္နံ သံဃ-အစရှိသည် တို့၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ “ကုသလံ ဓမ္မ”န္တိအာဒီနိပိ၊ ကုသလံ ဓမ္မ-အစရှိသည်တို့သည်လည်း။ “ကုသလာ ဓမ္မာ”တိအာဒိ(ပါဠိ)ဓမ္မမေဝ၊ ကုသလာ ဓမ္မာအစရှိသော (ပါဠိ) ဓမ္မကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တနာမာနိ၊ ဆိုအပ်သော အမည်တို့တည်း။ တသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဣတရထာ၊ ဤ ပါဠိဓမ္မကို ယှဉ်သည်မှတပါး အနက်ကို ယှဉ်သောအားဖြင့်။ ဂယှမာနေ၊ ယူသည်ရှိသော်။ (ထည့်။) အကုသလဓမ္မပစ္စက္ခာနေ၊ အကုသိုလ်တရားတို့ကို စွန့်ခြင်း၌။ ဒေါသာဘာဝပ္ပသင်္ဂတော၊ အပြစ်မရှိဟု လှဉ်းပါးခြင်းကြောင့်တည်း။ ဣတိ တသ္မာ တေန ကာရဏာ၊ ထို့ကြောင့်။ “စတုရာသီတိဓမ္မက္ခန္ဓသဟေဿသူ”တိအာဒိ၊ စတုရာသီတိဓမ္မက္ခန္ဓသဟေဿသု-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ “ပဌမပါရာဇိက”န္တိအာဒိနာ၊ ပဌမပါရာဇိက-အစရှိသည်ဖြင့်။ သိက္ခာပဒါနံယေဝ၊ သိက္ခာပုဒ်တို့ကိုသာလျှင်။ ဂဟေဏံ၊ ယူခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အာပတ္တီနံ၊ အာပတ်တို့ကို။ န ဂဟဏံ၊ မယူအပ်။
ယဿ မူလေနာတိ၊ ယဿ မူလေနာ-ဟူသည်ကား။ ယဿ၊ အကြင်ဆရာ၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ အာစရိယဝေဝစနေသု၊ အာစရိယဝေဝုစ်တို့၌။ ယော၊ အကြင်ဆရာသည်။ ဥပဇ္ဈံ၊ ဥပဇ္ဈာယ်ကို။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ အာစရိယောဝ၊ အာစရိသာလျှင်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပဗ္ဗဇေသိ၊ ရှင်ပြု၏။ တံ၊ ထိုဆရာကို။ သန္ဇာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “ယောမံ ပဗ္ဗာဇေသီ”တိ၊ ယောမံ ပဗ္ဗာဇေသိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တဿ မူလေနာတိ၊ တဿ မူလေန-ဟူသည်ကား။ တဿ၊ ထိုဆရာ၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ဩကလ္လကောတိ၊ ဩကလ္လကေါ-ဟူသည်ကား။ ခုပ္ပိပါသာဒိဒုက္ခာတုရာနံ၊ မွတ်သိပ်ဆာလောင်ခြင်းအစရှိသောဒုက္ခဖြင့် ကျင်နာကုန်သော။ ကိသလူခသရီရဝေသာနံ၊ ကျုံလှီလျော့ပါးသော ကိုယ်အသွင်ရှိကုန်သော။ ဂဟဋ္ဌမနုဿာနံ၊ ဒါယကာလူတို့၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ မောဠိဗဒ္ဓေါတိ၊ မောဠိဗဒ္ဓေါ-ဟူသည်ကား။ ဗဒ္ဓကေသကလာပေါ၊ ဖွဲ့အပ်သော ရောက်ထုံးရှိသော။ ဂဟဋ္ဌော၊ ဒါယကာတည်း။ ကုမာရကောတိ၊ ကုမာရကော (နိ-၃၀၆) ဟူသည်ကား။ ကုမာရာဝတ္ထော၊ သတို့သားအခိုက်အတန့်ရှိသော။ အတိဝိယ ဒဟရော၊ အလွန်ငယ်သော။ သာမဏေရော၊ သာမဏေတည်း။ စေလ္လကောတိ၊ စေလ္လကေါ-ဟူသည်ကား။ တတော၊ ထိုကုမာရထက်။ ကိဉ္စိမဟန္တော၊ စဉ်းငယ် ကြီးသော သာမဏေတည်း။ စေဋကောတိ၊ စေဋကေါ-ဟူသည်ကား။ မဇ္ဈိမော၊ အလတ် ဖြစ်သော သာမဏေတည်း။ မောဠိဂလ္လောတိ၊ မောဠိဂလ္လေါ-ဟူသည်ကား။ မဟာသာမဏေရော၊ သာမဏေကြီးတည်း။ သာမဏုဒ္ဒေသောတိ၊ သာမဏုဒ္ဒေသော-ဟူသည်ကား။ အဝိသေသတော၊ သာမညအားဖြင့်။ သာမဏေရာဓိဝစနံ၊ သာမဏေ၏ အမည်တည်း။ အသုစိသင်္ကဿရသမာစာရောတိ၊ အသုစိသင်္ကဿရသမာစာရော-ဟူသည်ကား။ အသုစိဟုတွာ၊ မစင်ကြယ်သည်ဖြစ်၍။ “မယာ ကတံ၊ ငါပြုအပ်သော အမှုကို။ ပရေ၊ သူတပါးတို့သည်။ ဇာနန္တိ နု ခေါ၊ သိလေကုန်သလော။ န နု ခေါ ဇာနန္တိ၊ မသိကုန်သလော”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အတ္တနာ စ၊ မိမိသည်လည်းကောင်း။ “ဣဒံ၊ ဤအမှုကို။ အသုကေန၊ ဤအမည်ရှိသော ရဟန်းသည်။ ကတံ နု ခေါ၊ ပြုအပ်လေသလော”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရေဟိ စ၊ တပါးသောသူတို့သည်လည်းကောင်း။ သင်္ကာယ၊ တွေးတောသဖြင့်။ သရိတဗ္ဗေန အနုဿရိတဗ္ဗေန၊ အောက်မေ့အပ်သော။ သမာစာရေန၊ အကျင့်နှင့်။ ယုတ္တော၊ ယှဉ်သည်တည်း။ သဉ္ဇာတရာဂါဒိကစဝရတ္တာ၊ ဖြစ်သော ရာဂစသော အမှိုက်ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကသမ္ဗုဇာတော၊ ကသမ္ဗုဇာတ-မည်၏။ “ကောဏ္ဌော”တိ ဧတံ၊ ကောဏ္ဌောဟူသော အမည်သည်။ ဒုဿီလာဓိဝစနံ၊ ဒုဿီလအမည်တည်း။
၅၄။ ”တိဟေတုကဋိသန္တိကာ”တိ၊ တိဟေတုကဋိသန္တိကာ-ဟူ၍။ အတိခိပ္ပံ၊ အလွန်လျင်စွာ။ ဇာနနသမတ္တေ၊ သိစွမ်းနိုင်သည်တို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒုဟေတုကာနံ၊ ဒွိဟိတ်ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ တတ္ထ၊ ထိုအနက်တို့၌။ အသမ္ဘဝတော၊ မဖြစ်သောကြောင့်။ န ဝုတ္တံ၊ ဆိုသည်မဟုတ်။ သဘာဂဿာတိ၊ သဘာဂဿ-ဟူသည်ကား။ ပုရိသဿ၊ ယောက်ျားအား။ ဝိသဘာဂဿာတိ၊ ဝိသဘာဂဿ-ဟူသည်ကား။ မာတုဂါမဿ၊ မိန်းမအား။ ပေါတ္ထကရူပသဒိသဿတိ၊ ပေါတ္ထကရူပသဒိသဿ-ဟူသည်ကား။ မတ္တိကာဒီဟိ၊ မြေညက် စသည်တို့ဖြင့်။ [စာမျက်နှာ-၁၃၆] ကတရူပသဒိသဿ၊ ပြုအပ်သော ရုပ်နှင့် တူသော။ ဂရုမေဓဿာတိ၊ ဂရုမေဓဿ-ဟူသည်ကား။ အာရမ္မဏေသု၊ အာရုံတို့၌။ လဟုပ္ပဝတ္တိယာ၊ လျင်စွာဖြစ်ခြင်း၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဒန္ဓဂတိကတာယ၊ နှေးသော ဖြစ်ခြင်းရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဂရုပညဿ၊ လေးသော ပညာရှိသောသူအား။ မန္ဒပညဿ၊ ပညာနုံ့သောသူအား။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ သိက္ခာပစ္စက္ခာနဝါရဿ၊ သိက္ခာပစ္စက္ခာနဝါရ၏။ ပါဠိယဉ္စ၊ ပါဠိတော်၌လည်းကောင်း။ အဋ္ဌကထာယဉ္စ၊ အဋ္ဌကထာ၌လည်းကောင်း။ ဝုတ္တနယာနံ၊ ဆိုအပ်သော နည်းတို့ကို။ သမ္ပိဏ္ဍနတ္ထဝသေန၊ ပေါင်းသော အနက် (နိ-၃၀၇) ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိနိစ္ဆတေယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဟိ ကထံ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ အဘယ်သို့သိအပ်သနည်း။ တတ္ထ၊ ထိုပါဠိ,အဋ္ဌကထာ၌။ “သာမညာ စဝိတုကာမော”တိအာဒီဟိ၊ သာမညာ စဝိတုကာမော-အစရှိကုန်သော။ ပဒေဟိ၊ ပုဒ်တို့ဖြင့်။ စိတ္တနိယမံ၊ စိတ်၏ မြဲခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ဗုဒ္ဓ”န္တိအာဒီစိ၊ ဗုဒ္ဓံအစရှိကုန်သော။ ပဒေဟိ၊ ပုဒ်တို့ဖြင့်။ ခေတ္တနိယမံ၊ ခေတ်ပုဒ်၏ မြဲခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ပစ္စက္ခမိ,ဓာရေဟီ”တိ ဧတေန၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ကာလနိယမံ၊ ကာလမြဲသည်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ဝဒတီ”တိ ဣမိနာ၊ ဝဒတီဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ပယောဂနိယမံ၊ ကာလမြဲသည်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “အလံ မေ ဗုဒ္ဓေန။ ကိန္နု မေ။ န မမတ္ထော။ သုမုတ္တာဟ”န္တိအာဒီဟိ၊ အလံ မေ ဗုဒ္ဓေန။ ကိန္နု မေ။ န မမတ္ထော။ သုမုတ္တာဟံ-အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ အနာမဋ္ဌကာလဝသေနာပိ၊ အနာမဋ္ဌကာလ၏ အစွမ်းဖြင့်လည်း။ ပစ္စက္ခာနံ၊ သိက္ခာကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ဝိညာပေတီ”တိ ဣမိနာ၊ ဝိညာပေတိ-ဟူသောဤပါဌ်ဖြင့်။ ဝိဇာနနနိယမံ၊ သိခြင်းမြဲသည်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ဥမ္မတ္တကော သိက္ခံ ပစ္စက္ခတိ၊ ဥမ္မတ္တကဿ သန္တိကေ”တိ အာဒိနာ၊ ဥမတ္တကော သိက္ခံ ပစ္စက္ခတိ၊ ဥမ္မတ္တကဿ သန္တိကေ-အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ပုဂ္ဂလနိယမံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်၏မြဲခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “သော စ နပ္ပဋိဝိဇာနာတီ”တိအာဒီဟိ၊ အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဝိဇာနနနိယမာဘာဝေန၊ ဝိဇာနနနိယမ မရှိခြင်းကြောင့်။ ပစ္စက္ခာနာဘာဝံ၊ ကျခြင်း၏ မရှိခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ဒဝါယာ”တိအာဒီိဟိ၊ ဒဝါယအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ စိတ္တနိယမာဘာဝေန၊ စိတ္တနိယမ မရှိခြင်းကြောင့်။ “သာဝေတုကာမော န သာဝေတိ၊ ဝိညုဿ န သာဝေတီ”တိ ဧတေဟိ၊ သာဝေတုကာမော န သာဝေတိ၊ ဝိညုဿ န သာဝေတိ-ဟူသော ပုဒ်တို့ဖြင့်။ ယံ ပုဂ္ဂလံ၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ သာဝေတိ၊ ကြား၏။ တဿေဝ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်၏သာလျှင်။ သဝနေန၊ ကြားခြင်းဖြင့်။ ရုဟတိ၊ ရောက်၏။ အညဿ၊ သူတပါး၏။ “သဗ္ဗသော ဝါ ပန။ ပ။ သိက္ခာ”တိ၊ သဗ္ဗသော ဝါ ပန။ ပ။ သိက္ခာ-ဟူသော။ ဣဒံ ပန၊ ဤစကားကိုကား။ စိတ္တာဒိနိယမေနေဝ၊ စိတ္တနိယမအစရှိသည်ဖြင့်သာလျှင်။ သိက္ခာပစ္စက္ခာနံ၊ သိက္ခာကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အညထာ၊ တပါးသော အပြားဖြင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ စိတ္တ ခေတ္တ ကာလ ပယောဂ ပုဂ္ဂလ ဝိဇာနနဝသေန၊ စိတ်,ခေတ်,ကာလ,ပယောဂ,ပုဂ္ဂိုလ်, သိခြင်း၏အစွမ်းဖြင့်။ သိက္ခာယ ပစ္စက္ခာနံ၊ သိက္ခာကျခြင်းကို။ ဉတွာ၊ သိ၍။ တဒဘာဝေန၊ ထို စိတ်စသည် မရှိခြင်းကြောင့်။ အပစ္စက္ခာနံ၊ မကျခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
(နိ-၃၀၈) ကထံ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ အဘယ်သို့သိအပ်သနည်း။ ဟိ၊ ချဲ့အံ့။ ဥပသမ္ပန္နဘာဝတော၊ ပဉ္စင်းအဖြစ်မှ။ စဝိတုကာမတာစိတ္တေနေဝ၊ ရွေ့လိုသော စိတ်ဖြင့်သာလျှင်။ သိက္ခာပစ္စက္ခာနံ၊ သိက္ခာကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒဝါ ဝါ၊ အဆောတလျှင်လည်းကောင်း။ ရဝါ ဝါ၊ အဆိုချွတ်သဖြင့်လည်းကောင်း။ ဘဏန္တဿ၊ ဆိုသော ရဟန်းအား။ ပစ္စက္ခာနံ၊ ကျခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ စိတ္တဝသေန၊ စိတ်၏အစွမ်းဖြင့်။ သိက္ခာပစ္စက္ခာနံ၊ သိက္ခာကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒဘာဝေန၊ ထို စိတ်မရှိသဖြင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တထာ၊ ထို့အတူ။ “ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမီ”တိအာဒိနာ၊ ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမိ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တာနံ၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ ဗုဒ္ဓါဒီနံ၊ ဗုဒ္ဓအစရှိကုန်သော။ သဗြဟ္မစာရိပရိယောသာနာနံ၊ သဗြဟ္မာစာရီ အဆုံးရှိကုန်သော။ စတုဒ္ဒသန္နဉ္စေဝ၊ တဆယ့်လေးပုဒ်ကိုလည်းကောင်း။ “ဂိဟီတိ မံ ဓာရေဟီ”တိအာဒိနာ၊ ဂိဟီတိ မံ ဓာရေဟီ-အစရှိသဖြင့်။ ဝုတ္တာနံ၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ ဂိဟိအာဒီနံ၊ ဂိဟိအစရှိကုန်သော။ အသယျပုတ္တိယပရိယောသာသနာနံ၊ အသကျပုတ္တိယ အဆုံးရှိကုန်သော။ အဋ္ဌန္နဉ္စ၊ ရှစ်ပုဒတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမေသံ ဒွါဝီသတိယာ ခေတ္တပဒါနံ၊ ရှစ်ပုဒ်တို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမေသံ ဒွာဝီသတိယာ ခေတ္တပဒါနံ၊ ဤ နှစ်ဆယ့်နှစ်ပါးသောခေတ်ပုဒ်တို့တွင်။ သဝေဝစနဿ၊ ဝေဝုစ်နှင့် တကွသော။ ယဿ ကဿစိ၊ အမှတ်မရှိသောပုဒ်၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ တေသု၊ ထို ခေတ်ပုဒ်တို့တွင်။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိတခုခုကို။ ဝတ္တုကာဿ၊ ဆိုလိုသည်ဖြစ်၍။ ယံ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုကို။ ဝဒတောပိ၊ ဆိုသော ရဟန်းအားလည်း။ သိက္ခာပစ္စက္ခာနံ၊ သိက္ခာကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ခေတ္တဝသေန၊ ခေတ်၏အစွမ်းဖြင့်။ သိက္ခာ ပစ္စက္ခာန၊ သိက္ခာကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒဘာဝေန၊ ထိုခေတ်ပုဒ်မရှိသဖြင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တတ္ထ၊ ထိုခေတ်ပုဒ်၌။ “ပစ္စက္ခာမီ”တိ စ၊ ပစ္စက္ခာမိ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ “မံ ဓာရေဟီ”တိ စ၊ မံ ဓာရေဟိ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော။ ယဒေတံ ဝတ္တမာနကာလဝစနံ၊ အကြင် ဝတ္တမာန်ကာလစကားသည်လည်းကောင်း။ “အလံ မေ ဗုဒ္ဓေန။ ကိန္နု မေ ဗုဒ္ဓေန။ န မမတ္ထောဗုဒ္ဓေန။ သုမုတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓေနာ”တိအာဒိနာ၊ အလံ မေ ဗုဒ္ဓေန။ ကိန္နု မေ ဗုဒ္ဓေန။ န မမတ္ထောဗုဒ္ဓေန။ သုမုတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓေန-အစရှိသော။ နယေန၊ နည်းဖြင့်။ အာချာတဝသေန၊ အာချာတ်၏အစွမ်းဖြင့်။ ကာလံ၊ ကာလကို။ အနာမသိတွာ၊ မသုံးသပ်မူ၍။ ပုရိမေဟိ၊ ရှေးဖြစ်ကုန်သော။ စုဒ္ဒသဟိ ပဒေဟိ၊ တဆယ့်လေးပုဒ်တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ယောဇေတွာ၊ ယှဉ်စေ၍။ ဝုတ္တာနိ၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ “အလံ မေ”တိအာဒိနိ၊ အလံ မေ-အစရှိကုန်သော။ ယာနိ စတ္တာရိ ပဒါနိ၊ အကြင်လေးပုဒ်တို့သည်လည်းကောင်း။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ သဝေဝစနာနံ၊ ဝေဝုစ်နှင်တကွကုန်သော။ တေသံယေဝ၊ ထိုဝတ္တမာန်,အနာမဋ္ဌကာလနှင့်ယှဉ်သော ပုဒ်တို့၏သာလျှင်။ [စာမျက်နှာ-၁၃၇] ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ပစ္စက္ခာနံ၊ သိက္ခာကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “ပစ္စက္ခာသိ”န္တိ၊ ပစ္စက္ခာသိံ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ “ပစ္စက္ခိဿ”န္တိ ဝါ၊ ပစ္စက္ခိဿံ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ “မံ ဓာရေသိ”တိ ဝါ၊ မံ ဓာရေသိ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ “မံ ဓာရေဿသီ”တိ ဝါ၊ မံ ဓာရေဿသိလည်းကောင်း။ “ယံ နူန ပစ္စက္ခေယျ”န္တိ ဝါ၊ (နိ-၃၀၉) ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဣတိအာဒီနိ၊ ဤသို့အစရှိကုန်သော။ အတီတာနာဂတပရိကပ္ပဝစနာနိ၊ အတိတ်, အနာဂတ်, ပရိကပ္ပစကားတို့ကို။ ဘဏန္တဿ၊ ဆိုသောရဟန်းအား။ ပစ္စက္ခာနံ၊ ကျခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝတ္တမာနကာလဝသေန စေဝ၊ ဝတ္တမာန်ကာလ၏ အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ အနာမဋ္ဌကာလဝသေန စ၊ အနာမဋ္ဌကာလ၏ အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ပစ္စက္ခာနံ၊ ကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒဘာဝေန၊ နှစ်ပါးသော ကာလမရှိခြင်းကြောင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပယောဂေါ ပန၊ ပယောဂသည်ကား။ ကာယိကော၊ ကိုယ်၌ဖြစ်သော ပယောဂလည်းကောင်း။ ဝါစသိကော၊ နှုတ်၌ဖြစ်သော ပယောဂလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒုဝိဓော၊ နှစ်ပါး အပြားရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုတွင်။ “ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမီ”တိအာဒိနာ၊ ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမိ-အစရှိသော။ နယေန၊ နည်းဖြင်ဖြင့်။ ကယ ကာယစိ ဘာသာယ၊ အမှတ်မရှိသော ဘာသာဖြင့်။ ဝစီဘေဒံ၊ နှုတ်မြွက်ခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဝါစသိကပယောဂေနေဝ၊ နှုတ်၌ဖြစ်သော ပယောဂဖြင့် သာလျှင်။ ပစ္စက္ခာနံ၊ ကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အက္ခရလိဓနံ၊ အက္ခရာရေးခြင်းဟူသော။ ကာယပယောဂံ ဝါ၊ ကိုယ်အမူအရာကိုလည်းကောင်း။ ဟတ္ထမုဒ္ဓါဒိဒဿနံ၊ လက်ဆုပ်အစရှိသည်ကို ပြခြင်းဟူသော။ ကာယပယောဂံ ဝါ၊ ကာယပယောဂကိုလည်းကောင်း။ ကရောန္တဿ၊ ပြုသောရဟန်းအား။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝါစသိကပယောဂေနေဝ၊ ဝါစသိကပယောဂ-ဖြင့်သာလျှင်။ ပစ္စက္ခာနံ၊ ကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒဘာဝေန၊ ထိ နှုတ်ပယောဂမရှိသဖြင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။
ပုဂ္ဂလော ပန၊ ပုဂ္ဂိုလ်ဟူသည်ကား။ ယော စ၊ အကြင် ပုဂ္ဂိုလ်သည်လည်း။ ပစ္စက္ခာတိ၊ ချ၏။ ယဿ စ၊ အကြင် ပုဂ္ဂိုလ်၏လည်း။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ပစ္စက္ခာတိ၊ ချ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒုဝိဓော၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင်။ ယော ပုဂ္ဂလော၊ ထိုချသောပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဥမ္မတ္တကခိတ္တစိတ္တဝေဒနဋ္ဋနံ၊ ရူးသည့်, စိတ်ပျံ့လွင့်သည်, ဝေဒနာနှိပ်စက်သည်တို့တွင်။ အညတရော၊ တပါးပါးသည်။ သစေ န ဟောတိ၊ အကယ်၍ မဖြစ်အံ့။ ယဿ၊ အကြင်ရဟန်း၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ (ထည့်။) ပစ္စက္ခာတိ၊ ချ၏။ သော ပန၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည်ကား။ မနုဿဇာတိကော၊ လူဇာတ်ရှိသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ ဥမ္မတ္တကာဒီနံ၊ အရူးအစရှိသည်တို့တွင်။ န စ အညတရော၊ တယောက်ယောက် မဟုတ်သည်လည်းဖြစ်အံ့။ သမ္မခီဘူတော စ၊ မျက်မှောက်လည်းဖြစ်ငြားအံ့။ သိက္ခာပစ္စက္ခာနံ၊ သိက္ခာကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အသမ္မုခီဘူတဿ၊ မျက်မှောက် မဟုတ်သော သူအား။ ဒူတေန ဝါ၊ တမန်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ပဏ္ဏေန ဝါ၊ စာပေးသဖြင့်လည်းကောင်း။ (နိ-၃၁၀) အာရောစနံ၊ ကြားခြင်းသည်။ န ရုဟတိ၊ မရောက်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယထာဝုတ္တပုဂ္ဂလဝသေန၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပစ္စက္ခာနံ၊ ကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒဘာဝေန၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်မရှိသဖြင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဝိဇာနနမ္ပိ၊ သိခြင်းသည်လည်း။ နိယမိတာနိယမိတဝသေန၊ ရည်, မရည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒုဝိဓံ၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင်။ ယဿ ဝါ၊ အကြင်သူအားလည်းကောင်း။ ယေသံ ဝါ၊ အကြင်သူတို့အားလည်းကောင်း။ နိယမေတွာ၊ ရည်မှတ်၍။ ဣမဿ ဝါ၊ ဤသူအားလည်းကောင်း။ ဣမေသံ ဝါ၊ ဤသူတို့အားလည်းကောင်း။ အာရောစေမီတိ၊ ကြားအံ့ဟူ၍။ ဝဒတိ၊ ပြောကြား၏။ တေ၊ ထိုနားထောင်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ပကတိယာ၊ ပြကတေအားဖြင့်။ လောမေ၊ လောက၌။ မနုဿာ၊ လူတို့သည်။ ဝစနံ၊ စကားကို။ သုတွာ၊ ကြား၍။ အာဝဇ္ဇနသမယေ၊ ဆင်ခြင်သော ကာလ၌။ ဇာနန္တိ ယထာ၊ သိကုန်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ဤအတူ။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဝစနာနန္တရမေဝ၊ စကား၏ အခြားမဲ့သာလျှင်။ “အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ ဥက္ကဏ္ဌိတော၊ ပျင်းရိငြီးငွေ့၏။” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့ လည်းကောင်း။ ယေန ကေနစိ၊ အမှတ်မရှိသော။ အာကာရေန၊ အခြင်းအရာဖြင့်။ သိက္ခာပစ္စက္ခာန ဘာဝံ၊ သိက္ခာချသော အဖြစ်ကို။ သစေ ဇာနန္တိ၊ အကယ်၍သိကုန်အံ့။ သိက္ခာ၊ သိက္ခာသည်။ ပစ္စက္ဓာတာဝ၊ ကျသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အထ၊ ထိုသို့မဟုတ်။ အပရဘာဂေ၊ နောက်အဖို့၌။ “ဣမိနာ၊ ဤရဟန်းသည်။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ ဝုတ္တ”န္တိ၊ ဆိုလေသနည်းဟု။ စိန္တေတွာ၊ ကြံစီ၍။ သစေ ဇာနန္တိ၊ အကယ်၍သိကုန်အံ့။ အညေ ဝါ၊ တပါးသောသူတို့သည်မူလည်း။ ဇာနန္တိ၊ သိကုန်အံ့။ အပစ္စက္ခာတာဝ၊ မကျသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နိယမေတွာ၊ မရည်မှတ်မူ၍။ အာရောစေန္တဿ ပန၊ ကြားသော ရဟန်းအားကား။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုခဲ့ပြီးသောနည်းဖြင့်။ ယော ကောစိ၊ အမှတ်မရှိသော။ မနုဿဇာတိကော၊ လူဇာတ်ရှိသော သူသည်။ ဝစနတ္ထံ၊ စကား၏ အရာကို။ သစေ ဇာနာတိ၊ အကယ်၍သိအံ့။ သိက္ခာ၊ သိက္ခာသည်။ ပစ္စက္ခာတာဝ၊ ကျသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝ၊ ဤသို့။ ဝိဇာနနဝသေန၊ သိခြင်း၏အစွမ်းဖြင့်။ ပစ္စက္ခာနံ၊ ကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒဘာဝေန၊ ထိုသိခြင်းနှင့် ကင်းသဖြင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တပ္ပရာနံ၊ ဆိုအပ်သော အပြားရှိကုန်သော။ ဣမေသံ စိတ္တာဒီနံ၊ ဤစိတ်အစရှိသည်တို့၏။ (နိ-၃၁၁) ဝသေနေဝ၊ အစွမ်းအားဖြင့်သာလျှင်။ သိက္ခပစ္စက္ခာနံ၊ သိက္ခာကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အညထာ၊ တပါးသောအပြားဖြင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
သိက္ခာပစ္စက္ခာနဝဏ္ဏနာနယော၊ သိက္ခာချသောအဖွင်နည်းသည်။
နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
မူလပညတ္တိဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၁၃၈]။ ဣတော ပဋ္ဌာယာတိ၊ ဣတော ပဋ္ဌာယ-ဟူသည်ကား။ ဒုဋ္ဌုလ္လပဒတော၊ ဒုဋ္ဌုလ္လပုဒ်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ မေထုနဓမ္မော၊ မေထုန်အကျင့်သည်။ သရူပေနေဝ၊ မိမိသဘောဖြင့်သာလျှင်။ ဒဋ္ဌုလ္လံ ယထာ၊ ရုန့်ရင်းသကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဒဿနာဒိ၊ ရှုခြင်းအစရှိသည်သည်။ ဒုဋ္ဌုလ္လဓမ္မပရိဝါရတ္တာပိ၊ ရုန့်ရင်းသောအကျင့်၏အခြံအရံဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ၊ ရုန့်ရင်း၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “ယသ္မာ”တိအာဒိ၊ ယသ္မအစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဝဿုတာနန္တိ၊ အဝဿုတာနံ-ဟူသည်ကား။ မေထုနရာဂေန၊ မေထုနရာဂဖြင့်။ တိန္တာနံ၊ စွတ်ကုန်သော။ ပရိယှဋ္ဌိတာနန္တိ၊ ပရိယှဋ္ဌိတာနံ-ဟူသည်ကား။ မေထုနရာဂေန၊ မေထုန်ရာဂသည်။ အဘိဘူတစိတ္တာနံ၊ နှိပ်စက်အပ်သော စိတ်ရှိကုန်သော။ မေထုနသဒ္ဒဿ၊ မေထုနသဒ္ဒါ၏။ သဒိယပရိယာယတ္ထာ၊ သဒိသသဒ္ဒါ၏ ပရိယာယ်ဖြစ်သောကြောင့်။ “သဒိသာန”န္တိ၊ သဒိသာနံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ရတ္တတာဒီဟိ၊ တပ်သောအဖြစ် အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ သဒိသာနံ၊ တူသောအဖြစ်သို့ ရောက်ကုန်သော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဣဒဉ္စ၊ ဤသဒိသာနံ-ဟူသောစကားကိုလည်း။ ယေဘုယျတော၊ ယေဘုယျနည်းအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဥဘောသု၊ နှစ်ယောက်သော သူတို့တွင်။ အညတရဿ၊ တယောက်ယောက်အား။ ရာဂါဘာဝေပိ၊ ရာဂမရှိသော်လည်း။ ဣတရဿ၊ တယောက်၏။ မေထုနသေဝနာယ၊ မေထုန်မှီဝဲခြင်း၏။ သိဒ္ဓိတော၊ ပြီးခြင်းကြောင့်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ မိထုနသဒ္ဒေါ၊ မေထုန်သဒ္ဒါသည်။ ဥဘယသဒ္ဒပရိယာယော၊ ဥဘယသဒ္ဒါ၏ ပရိယာယ်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မိထုနံ၊ မိထုနသဒ္ဒါလည်းကောင်း။ ယုဂဠံ၊ ယုဂဠသဒ္ဒါလည်းကောင်း။ ယမကံ၊ ယမကသဒ္ဒါလည်းကောင်း။ ဥဘယံ၊ ဥဘယသဒ္ဒါလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣဒံ စတုက္ကံ၊ ဤ သဒ္ဒါလေးခုအပေါင်းသည်။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ ဧကံ၊ တူ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဥဘိန္နံရတ္တာန”န္တိ၊ ဥဘိန္နံရတ္တာနံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ဒွယံဒွယသမာပတ္တီ”တိ၊ ဒွယံဒွယသမာပတ္တိ-ဟူ၍။ ပါဠိယမ္ပိ၊ ပါဠိတော်၌လည်း။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ နိမိတ္တေနာတိ၊ နိမိတ္တေန-ဟူသော ပုဒ်သည်။ ဘုမ္မတ္ထေ၊ သတ္တမီအနက်၌။ ကရဏဝစနံ၊ တတိယာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဣတ္ထိနိမိတ္တေ၊ မိန်းမအင်္ဂါဇာတ်၌။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ နိမိတ္တံ၊ အင်္ဂါဇာတ်ကို။ ပဝေသေတိ၊ သွင်း၏။ (နိ-၃၁၂) ဣတိ အတ္တော၊ ဤကားအနက်။ နိမိတ္တံ အင်္ဂဇာတန္တိ၊ နိမိတ္တံ အင်္ဂဇာတံ-ဟူသော။ ဣဒံ၊ ဤ သဒ္ဒါနှစ်ခုအပေါင်းသည်။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ ဧကံ၊ တူ၏။ ”တိလဖလ”န္တိ၊ တိလဖလ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ သာသပမတ္တံ၊ မုန်ညင်းစေ့ခန့်ရှိသော။ တိလဗီဇံ၊ နှမ်းစေ့ကို။ အဓိပ္ပေတံ၊ အလိုရှိအပ်၏။ ကောသသဟိတံ၊ အအိမ်နှင့်တကွသော။ ဖလံ၊ နှမ်းသီးကို။ န အဓိပ္ပေတံ၊ မလိုအပ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ”တိလဗီဇမတ္တမ္ပီ”တိ၊ တိလဗီဇမတ္တမ္ပိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အလ္လောကာသေတိ၊ အလ္လောကာသေ-ဟူသည်ကား။ သဘာဝေန၊ သဘောအားဖြင့်။ ပိဟိတဿ၊ ပိတ်သော။ နိမိတ္တဿ၊ အင်္ဂါဇာတ်၏။ ပကတိဝါကေန၊ ပြကတေ့သော လေသည်။ အသံမ္ဖုဋ္ဌေ၊ မထိကောင်းသော။ တိန္တပဒေသေ၊ စိုစွတ်ရာ အရပ်၌။ တာဒိသော၊ ထိုသို့ သဘောရှိသော။ ပဒေသော၊ အရပ်သည်။ ကေနစိ၊ တစုံတခုသော။ ဝါတာဒိဝိကာရေန၊ လေအစရှိသည် ဖောက်ပြန်ခြင်းကြောင့်။ သစေပိ သုက္ခတိ၊ အကယ်၍မူလည်း ခြောက်ငြားအံ့။ တထာပိ၊ ထိုသို့ ခြောက်သော်လည်း။ အနလ္လောကာသောတိ၊ မစိုစွတ်ရာဟူ၍။ ဥပက္ကမတော၊ လုံ့လပြုသော ရဟန်းအား။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။
ဝေမဇ္ဈန္တိ၊ ဝေမဇ္ဈံ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့် ဖွင့်အပ်သည်ရှိသော်။ စတ္တာရိ ပဿာနိ၊ နံပါး လေးဘက်တို့ကို။ အဖုသန္တော၊ မထိစေမူ၍။ ပဝေသေတိ၊ သွင်းကောင်း၏။ ဧဝ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ကတဝိဝရဿ၊ ပြုအပ်သော ဖွင့်ခြင်းရှိသော။ ဣတ္ထိနိမိတ္တဝဿ၊ မိန်းမအင်္ဂါဇာတ်၏။ အဗ္ဘန္တရတလံ၊ အတွင်းဖြစ်သော အပြင်ကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုမယ်၏။ ပုရိသနိမိတ္တေ ပန၊ ယောက်ျားအင်္ဂါဇာတ်၌ကား။ “မဇ္ဈ”န္တိ၊ မဇ္ဈ-ဟူ၍။ အဂ္ဂကောဋိံ၊ အဖျားစွန်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ ဥပရီတိ၊ ဥပရိ-ဟူသည်ကား။ မဇ္ဈိမပဗ္ဗေန၊ အလယ်ဆစ်ဖြင့်။ သမိဉ္ဇိတွာ၊ ခေါက်၍။ ပဝေသိယမာနဿ၊ သွင်းအပ်သော။ အင်္ဂဇာတဿ၊ အင်္ဂါဇာတ်၏။ သမိဉ္ဇိတင်္ဂုလိယာ၊ ကွေးအပ်သော လက်ညှိုး၏။ မဇ္ဈိမပဗ္ဗပိဋ္ဌိသဒိသံ၊ အလယ်လက်ဆစ် ထိပ်နှင့်တူသော။ အဂ္ဂကောဋိယေဝ၊ အဖျားစွန်းပင်တည်း။ ဟေဋ္ဌာပဝေသေန္တောန္တိ၊ ဟေဋ္ဌာပဝေသေန္တော-ဟူသည်ကား။ ဣတ္ထိနိမိတ္တဿ၊ မိန်းမအင်္ဂါဇာတ်၏။ ဟေဋ္ဌာဘာဂေန၊ အောက်အဖို့ဖြင့်။ ဆုပိယမာနံ၊ တိုလျက်။ ပဝေသေန္တော၊ သွင်းသည်ရှိသော်။ ယထာ၊ အကြင်သို့သောအချင်းရာအားဖြင့်။ ဣတ္ထိနိမိတ္တဿ၊ မိန်းမအင်္ဂါဇာတ်၏။ အလ္လေကာသံ၊ စိုစွတ်ရာ အရပ်ဖြစ်သော။ ဟေဋ္ဌိမတလံ၊ အောက်အပြင်ကို။ တိလဗိဇမတ္တမ္ပိ၊ နှမ်းတစေခန့်မျှလည်း။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ နိမိတ္တေန၊ အင်္ဂါဇာတ်ဖြင့်။ ဆုပတိ၊ တို့မိ၏။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ပဝေသေန္တော၊ သွင်းသည်ရှိသော်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ဆုပနမေဝ၊ တို့ခြင်းသည်ပင်လျှင်။ ပဝေသနံ၊ သွင်းခြင်းမည်၏။ သေသေသုပိ၊ ကြွင်းသော နံပါးလေးဘက်မှ သွင်းခြင်းစသည်တို့၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ မဇ္ဈေန ပဝေသေန္တောတိ၊ မဇ္ဈေန ပဝေသေန္တော-ဟူသည်ကား။ အဗ္ဘန္တရတလေန၊ အတွင်း (နိ-၃၁၃) အပြင်ဖြင့်။ ဆုပိယမာနံ၊ တို့လျက်။ ပဝေသေန္တော၊ သွင်းသည်ရှိသော်။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာတို့ဖြင့် သွင်းသည်ရှိသော်။ အဗ္ဘန္တရတလံ၊ အတွင်းဖြစ်သောအပြင်ကို။ ဆုပတိ၊ တို့မိ၏။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုသို့သောအချင်းအရာအားဖြင့်။ ပဝေသေန္တော၊ သွင်းသည်ရှိသော။ ဣတိ အတ္ထေ၊ ဤကားအနက်။ ကတ္ထစိ၊ တစုံတခုသော အရပ်၌။ အစ္ဆုပန္တံ၊ မတို့မိစေမူ၍။ ပဝေသေတွာ၊ သွင်း၍။ အာကာသဂတမေဝ၊ ကောင်းကင်၌တည်သော, အင်္ဂါဇာတ်ကိုလျှင်။ နီဟရန္တဿ၊ နုတ်သော ရဟန်းအား။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဆိန္နသီလဝတ္ထုသ္မိံ ဝိယ၊ ပြတ်သော ဦးခေါင်း၌ လုံ့လပြုသော ဝတ္ထု၌ကဲ့သို့။ ဒုက္ကဋံ ပန၊ ဒုက္ကဋ် အာပတ်သည်ကား။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မဇ္ဈေနေဝ ဆုပန္တံ ပဝေသေန္တောတိ၊ မဇ္ဈေနေဝ ဆုပန္တံ ပဝေသေန္တော-ဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ နိမိတ္တံ၊ အင်္ဂါဇာတ်ကို။ [စာမျက်နှာ-၁၃၉] မဇ္ဈိမပဗ္ဗပိဋ္ဌိယာ၊ အလယ်အဆစ်ထိပ်ဖြင့်။ သမိဉ္ဇိတွာ၊ ခေါက်၍။ ဥပရိဘာဂေန၊ အထက်အဖို့ဖြင့်။ ဆုပန္တံ၊ ထိစေလျက်။ ပဝေသေန္တောပိ၊ သွင်းသော်လည်း။ ကိံ ဝိယ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း ဟူမူကား။ သမိဉ္ဇိတင်္ဂုလိဝိယ၊ ကွေးအပ်သော လက်ညှိုးကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယော ဇနာ၊ ယောဇာတည်း။ အထ ဝါ၊ ထို့ပြင် တစ်နည်းကား။ မဇ္ဈိမပဗ္ဗပိဋ္ဌိယာ၊ အလယ်လက်ဆစ်ထိပ်ဖြင့်။ သမိဉ္ဇိတင်္ဂုလိ ဝိယ၊ ကွေးအပ်သောလက်ညှိုးကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သမိဉ္ဇိတင်္ဂုလိံ၊ ကွေးအပ်သောလက်ညှိုးကို။ မဇ္ဈိမပဗ္ဗပိဋ္ဌိယာ၊ အလယ်လက်ဆစ်ထိပ်ဖြင့်။ ပဝေသေန္တော ဝိယ၊ သွင်းသကဲ့သို့။ ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ ဥပရိဘာဂေနာတိ၊ ဥပရိဘာဂေန-ဟူသည်ကား။ သင်္ကောစိတဿ၊ ခေါက်အပ်သော။ နိမိတ္တဿ၊ အင်္ဂါဇာတ်၏။ ဥပရိကောဋိယာ၊ အထက်စွန်းဖြင့်။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ပုရိသနိမိတ္တဿ၊ ယောက်ျာအင်္ဂါဇာတ်၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တေသု၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ ဆသု၊ ခြောက်ပါးသော ဌာနတို့တွင်။ “ဥပရီ”တိ၊ ဥပရိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သော။ ဆဋ္ဌဿ ဌာနဿ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော ဌာန၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝိသုံ၊ အသီး။ စတ္တာရိ ပဿာနိ၊ နံပါးလေးဘက်တို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ပုရိသနိမိတ္တေ၊ ယောက်ျားအင်္ဂါဇာတ်၌။ ဒသဋ္ဌာနဘေဒံ၊ ဆယ်ပါးသောဌာနအပြားကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “တတ္ထာ”တိအာဒိံ၊ တတ္ထ အစရှိသောစကာကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ အဂဟိတဂ္ဂဟဏဝသေန ပန၊ မယူသေးသည်ကို ယူသည်၏အစွမ်းဖြင့်ကား။ ဆ ဌာနာနိ၊ ခြောက်ပါးသော ဌာနတို့ကို။ ဝုတ္တာနိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တုလာဒဏ္ဍသဒိသံ ပဝေသေန္တဿာပီတိ၊ တုလာဒဏ္ဍသဒိသံ ပဝေသေန္တဿာပိ-ဟူသည်ကား။ အသမိဉ္ဇိတွာ၊ မကွေးမူ၍။ ဥဇုကံ၊ ဖြောင့်ဖြောင့်။ ပဝေသေန္တဿ၊ သွင်းသောရဟန်းအား။ စမ္မခီလန္တိ၊ စမ္မခီလံ-ဟူသည်ကား။ ဧဠကာဒီနံ၊ ဆိတ်အစရှိသည်တို့၏။ ဂီဝါယ၊ (နိ-၃၁၄) လည်၌။ ဇာတံ ဝိယ၊ ပေါက်သကဲ့သို့။ နိမိတ္တေ၊ အင်္ဂါဇာတ်၌။ ဇာတံ၊ ပေါက်သော။ စမ္မင်္ကုရံ၊ အရေညွန့်သို့။ “ဥဏ္ဏိဂဏ္ဍော”တိပိ၊ အမွေးနာဟူ၍လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ “ဥပဟတကာယပ္ပသာဒ”န္တိ၊ ဥပဟတကာယပ္ပသာဒံ-ဟူ၍။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ “နဋ္ဌကာယပ္ပသာဒ”န္တိ၊ နဋ္ဌကာယပ္ပသာဒံ-ဟူ၍။ ဝစနေန၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ ဥပါဒိန္နဘာဝေ၊ ကမ္မဇရုပ်အဖြစ်သည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ ကေနစိ ပစ္စယေန၊ တခုသော အကြောင်းကြောင့်။ ကာယပသာဒေ၊ ကာယပသာဒေသည်။ ဥပဟတေပိ၊ ပြတ်သော်လည်း။ ဥပဟတိန္ဒြိယဝတ္ထုသ္မိံဝိယ၊ ဥပဟတိန္ဒြိယဝတ္ထု၌ကဲ့သို့။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဣတ္ထိနိမိတ္တဿ ပန၊ မိန်းမအင်္ဂါဇာတ်၏ကား။ ဥပါဒိန္နဘာဝေ၊ ကမ္မဇရုပ်အဖြစ်သည်။ နဋ္ဌေ၊ ပျက်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ မတသရီရေ ဝိယ၊ သေသော အကောင်၌ကဲ့သို့။ ပါရာဇိကက္ခေတ္တတာ၊ ပါရာဇိကခေတ်အဖြစ်ကို။ န ဝိဇဟတိ၊ မစွန့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိပ်၏။ “မေထုနဿာဒေနာ”တိ ဣဒံ၊ မေထုနဿာဒေနဟူသောစကားကို။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေ၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂသည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိပ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဗီဇာနီတိ၊ ဗီဇာနိ-ဟူသည်ကား။ အဏ္ဍာနိ၊ လိင်ဥတို့တည်း။ “မုခံ အပိဓာယာ”တိ၊ မုခံ အပိဓါယ-ဟူ၍။ ပမာဒေန၊ မေ့လျော့သဖြင့်။ သမုပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်သော။ ဟာသမ္ပိ၊ ရယ်ခြင်းကိုလည်း။ ဗီဇနိယာ၊ ယပ်ဖြင့်။ ပဋိစ္ဆာဒနမ္ပိ၊ ဖုံးလွှမ်းခြင်းကိုလည်း။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ နိသီဒနံ၊ နေခြင်းသည်။ အဂါရဝံ၊ ရိုသေရာမကျ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အပိဓာယာတိ၊ အပိဓာယ-ဟူသည်ကား။ ပိဒဟိတွာ၊ ပိတ်၍။ ဗီဇနိယာ၊ ယပ်ဖြင့်။ မုခံ၊ မျက်နှာကို။ ပဋိစ္ဆာဒေတာ၊ ဖုံး၍။ ဟသမာနေန၊ ရယ်သဖြင့်။ န နိသီဒိတဗ္ဗံ၊ မနေရာ။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤကားအနက်။ ဒန္တဝိဒွံသကန္တိ၊ ဒန္တဝိဒွံသကံ-ဟူသည်ကား။ ဒန္တေ၊ သွားတို့ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ဂဗ္ဘီတေနာတိ၊ ဂဗ္ဘီတေန-ဟူသည်ကား။ “အယုတ္တကထာ”တိ၊ မသင့်သော စကားဟူ၍။ သင်္ကောစံ၊ တွန့်ခြင်းသို့။ အနာပဇ္ဇန္တေန၊ မရောက်သဖြင့်။ နိရဝသေသာဓိပ္ပာယကထနေ၊ အကြွင်းမဲ့ အဓိပ္ပါယ်ကို ဆိုခြင်း၌။ သဉ္ဇာတုဿာဟေန၊ ဖြစ်သော အားထုတ်ခြင်းရှိသည်ဖြစ်၍။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤကားအနက်။
အနုပညတ္တိဝဏ္ဏနာ
ပါရာဇိကဝတ္ထုဘူတာတိ၊ ပါရာဇိကဝတ္ထုဘူတာ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ယေသံ၊ အကြင် သူတို့၏။ တီသု မဂ္ဂေသု၊ မဂ်သုံးပါးတို့၌။ တိလဗီဇမတ္တမ္ပိ၊ နှစ်တစေ့ခန့်မျှလည်း။ နိမိတ္တဿ၊ အင်္ဂါဇာတ်၏။ ပဝေသောကာသော၊ ဝင်ရာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သဗေဿ၊ အင်္ဂါဇာတ်၏။ ပဝေသောကာသော၊ ဝင်ရာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ တေ ဣတ္ထိပုရိသာဒိဘေဒါ၊ ထို အမ, အထီးစသော အပြားတို့ကို။ သင်္ဂယှန္တိ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ (နိ-၃၁၅) ဣတရေ၊ ဤမှတပါးသော ကျဉ်းသော နိမိတ်ရှိသော တိရစ္ဆာန်တို့ကို။ န သင်္ဂယှန္တိ၊ မယူအပ်ကုန်။ ဣဓ ပန၊ ဤအရာ၌ကား။ တိရစ္ဆာနဂတာယာတိ၊ တိရစ္ဆာနဂတာယ-ဟူသော။ ပါဠိပဒါနုရူပတော၊ ပါဠိတော်ပုဒ်အား လျော်စွာ။ “သဗ္ဗာ”တိအာဒိနာ၊ သဗ္ဗအစရှိသောစကားဖြင့်။ ဣတ္ထိလိင်္ဂဝသေန၊ ဣတ္ထိလိင်၏ အစွမ်းဖြင့်။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ဂေါနသာတိ၊ ဂေါနသာ-ဟူသည်ကား။ သပ္ပဝိသေသာ၊ ငန်းဟူသော မြွေအထူးတို့တည်း။ ယေသံ၊ အကြင်မြွေတို့၏။ ပိဋ္ဌီသု၊ ကျောက်ကုန်းတို့၌။ မဟန္တမဟန္တာနိ၊ ကြီးကုန်သော။ မဏ္ဍလာနိ၊ အကွက်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ကစ္ဆပမဏ္ဍူကာနံ၊ လိပ်, ဖားတို့၏။ စတုပဒတ္ထေ၊ အခြေလေးချောင်း ရှိသောအဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ [စာမျက်နှာ-၁၄၀]။ ဩဒကတာသာမညေန၊ ရေ၌ဖြစ်သောအဖြစ်ဖြင့် တူသောကြောင့်။ အပဒေဟိ၊ အခြေမရှိသော သတ္တဝါတို့ဖြင့်။ သဟ ဂဟဏံ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်၏။ မုခသဏ္ဌာနန္တိ၊ မုခသဏ္ဌာနံ-ဟူသည်ကား။ ဩဋ္ဌစမ္မသဏ္ဌာနံ၊ နှုတ်ခမ်းရေသဏ္ဌာန်ရှိသော။ ဝဏသင်္ခေပန္တိ၊ ဝဏသင်္ခေပံ-ဟူသည်ကား။ ဝဏသင်္ဂဟံ၊ အမာဟု ရေတွက်အပ်သော။ ဝဏေ၊ အမာ၌။ ထုလ္လစ္စယဉ္စ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းအာပတ်ကိုလည်း။ “အမဂ္ဂေန အမဂ္ဂံ ပဝေသေတိ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ”တိ၊ အမဂ္ဂေန အမဂ္ဂံ ပဝေသေတိ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ-ဟူသော။ ဣမဿ သုတ္တဿ၊ ဤပါဠိ၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ မင်္ဂုသာတိ၊ မင်္ဂုသာ-ဟူသည်ကား။ နကုလာ၊ မြွေပါတို့တည်း။ ဧတမေဝ ဟိ အတ္ထန္တိ၊ ဧတမေဝ ဟိ အတ္ထံ-ဟူသည်ကား။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ နံ အဇ္ဈာပဇ္ဇတိ၊ ထိုအာပတ်သို့ရောက်၏။ တံ၊ ရဟန်းကို။ ပရာဇေတိ၊ ရှုံးစေ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့် နည်းဟူမူကား။ ဣတိ ဣမံ အတ္ထံ၊ ဤအနက်ကို။ ဝုတ္တာနံယေဝ၊ ဟောသည်သာလျှင်ဖြစ်ကုန်သော။ ပါရာဇိကာဒိသဒ္ဒါနံ၊ ပါရာဇိကစသော သဒ္ဒါတို့၏။ နိဗ္ဗစနပ္ပသင်္ဂေ၊ ဝစနတ္ထံကို လျဉ်းပါးရာ၌။ ဣမိဿာ ပရိဝါရဂါထာယ၊ ဤ ပရိဝါဂါထာ၏။ ပဝတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ဘဋ္ဌောတိ၊ ဘဋ္ဌော-ဟူသည်ကား။ သာသနတော၊ သာသနာမှ။ ပရိဟီနော၊ ယုတ်၏။ နိရင်္ကတောတိ၊ နိရင်္ကတော-ဟူသည်ကား။ နိရာကတော၊ ကင်း၏။ ဧတန္တိ၊ ဧတ-ဟူသည်ကား။ အာပတ္တိရူပံ၊ အာပတ်သဘောရှိသော။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကကို။ ဆိန္နောတိ၊ ဆိန္နော-ဟူသည်ကား။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ ခဏ္ဍိတော၊ ပြတ်၏။
“ပကတတ္တေဟိ ဘိက္ခူဟီ”တိ ဧတ္ထ၊ ပကတတ္တေဟိ ဘိက္ခူဟိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိအာပတ်သို့။ အနာပန္နာ စ၊ မရောက်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ အနုက္ခိတ္တာ စ၊ ဥက္ခိတ္တကလည်းမဟုတ်ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ (ထည့်) ပကတတ္တာ နာမ၊ ပကတတ်ရဟန်းတို့မည်ကုန်၏။ ကေစိပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “ပကတတ္တေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဧကတော၊ ပရတတ်ရဟန်းတို့ မည်ကုန်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “ကပတတ္တေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဧကတော ကတ္တဗ္ဗတ္တာ”တိ၊ ကပတတ္တေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဧကတော ကတ္တဗ္ဗတ္တာ-ဟူ၍။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ ပကတတ္တဘူတေဟိ၊ ပကတတ်ဖြစ်၍ ဖြစ်ကုန်သော။ အလဇ္ဇီဟိပိ၊ အလဇ္ဇီရဟနတို့နှင့်လည်း။ သဒ္ဒိံ၊ တကွ။ (နိ-၃၁၆) သထာဒိသံဃကမ္မကရဏေ၊ ဥပုသ်အစရှိကုန်သော သံဃတံကို ပြုရာ၌။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ သည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဣမိနာ ဝစေနေန၊ ဤ ပကတတ္တေဟိ-အစရှိသော အဋ္ဌကထာစကားဖြင့်။ တဿ အတ္ထဿ၊ ထိုကေစိဆရာတို့ဆိုသော အနက်၏။ အသိဇ္ဈနတော၊ မပြီးခြင်းကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သံဃကမ္မံ၊ သံဃကံကို။ ယဒိ ကရီယတိ၊ အကယ်၍ ပြုသည်ဖြစ်အံ့။ ပကတတ္တေဟဝ၊ ပကတတ်တို့နှင့်သာလျှင်။ ပရီယတိ၊ ပြုအပ်၏။ အပကတတ္တေဟိ၊ ပကတတ်မဟုတ်သော ရဟန်းတို့ဖြင့်။ န ကရီယတိ၊ မပြုအပ်။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဣဒံ ဝစနံ၊ ဤအဋ္ဌကထာစကားသည်။ အပကတတ္တေဟိ၊ ပကတတ် မဟုတ်သော ရဟန်းတို့နှင့်။ သဟသဝါသပဋိက္ခေပပရံ၊ တကွ ပေါင်းဖော်သည်ကို ပယ်ခြင်းလျှင် ပြဋ္ဌာန်းခြင်းရှိ၏။ ပကတတ္တေဟိ၊ ပကတတ်ဖြစ်ကုန်သော။ သဗ္ဗေဟိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ အလဇ္ဇီအာဒီဟိ၊ အလဇ္ဇီအစရှိသည်နှင့်။ ဧကတော၊ အပေါင်းတည်း။ သံဃကမ္မံ၊ သံဃကံကို။ န ကတ္တဗ္ဗမေဝ၊ မပြုအပ်သည်သာတည်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သံဝါသဝိဓာနပရံ၊ ပေါင်းဖော်အပ်သည်ကို စီရင်ခြင်းလျှင် ပြဋ္ဌာန်းခြင်းရှိသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ပကတတ္တေသို၊ ပကတတ်ရဟန်းတို့၌လည်း။ ဘဘာဂါပတ္တိအာပန္နေ၊ ဝတ္ထုသဘောတူသော အာပတ်သို့ ရောက်သည်ရှိသော်။ အညမညဉ္စ၊ တယောက်သည် တယောက်နှင်လည်းကောင်း။ အလဇ္ဇီဟိ စ၊ အလဇ္ဇီရဟန်းတို့နှင့်လည်းကောင်း။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဧကတော၊ ကမ္မကရဏဿ၊ တပေါင်းတည်းကံပြုခြင်းကို။ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ၊ ပယ်အပ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “သစေသဗ္ဗော။ ပ။ အာပဇ္ဇတီ”တိအာဒိ၊ သစေသဗ္ဗော။ ပ။ အာပဇ္ဇတိ-အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ယတ္ထအာမိသပရိဘောဂေါ ဝဋ္ဋတိ၊ ဓမ္မပရိဘောဂေါပိ တတ္ထ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ ယတ္ထအာမိသပရိဘောဂေါ ဝဋ္ဋတိ၊ ဓမ္မပရိဘောဂေါပိ တတ္ထ ဝဋ္ဋတိ-ဟူ၍။ အလဇ္ဇီဟိ၊ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့နှင့်။ သဟ ပရိဘောဂေါ စ၊ တကွ သုံးဆောင်ခြင်းကိုလည်း။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ပဋိက္ခိတ္တော၊ ပယ်အပ်၏။ ကသ္မ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဧကတောကမ္မကရဏဿပိ၊ တကွ ကံပြုခြင်း၏လည်း။ ဓမ္မပရိဘောဂတ္တာ၊ ဓမ္မပရိဘောဂ ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ ပါရာဇိကာပတ္တိအာပဇ္ဇနက ပုဂ္ဂလနိယမတ္ထံ၊ ပါရာဇိအာပတ်သို့ ရောက်တတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ကို မှတ်ခြင်းငှါ။ “ယွာယံ ဉတ္တိစတုတ္ထေန။ ပ။ ဘိက္ခူ”တိ၊ ယွာယံ ဉတ္တိစတုတ္ထေန။ ပ။ ဘိက္ခု-ဟူသော။ ဣမသ္မိံဝစနေ၊ ဤစကား၌။ သဗ္ဗေပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မေန၊ ဥတ္တိစတုတ္ထကံဖြင့်။ ဥပသမ္ပန္နာ၊ ပဉ္စင်းခံကုန်သော ရဟန်းတို့သည်။ ပါရာဇိကာပဇ္ဇနကပုဂ္ဂလာယေဝါတိ၊ ပါရာဇိကသို့ရောက်တတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သာလျှင်တည်းဟူ၍။ နိယမော၊ မှတ်ခြင်းသည်။ (နိ-၃၁၇) န သိဇ္ဈတိ၊ မပြီး။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း(ထည့်။) ပါရာဇိကာနာပဇ္ဇနကာနံ၊ ပါရာဇိကသို့မရောက်တတ်ကုန်သော။ သေက္ခာဒီနမ္ပိ၊ သေက္ခအစရှိသည်တို့၏လည်း။ သမ္ဘဝါ၊ မရှိသင့်သောကြောင့်တည်း။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မေန၊ ဉတ္တိစတုတ္ထကံဖြင့်။ ဥပသမ္ပန္နေသုယေဝ၊ ပဉ္စင်းဖြစ်သူတို့၌သာလျှင်။ ပါရာဇိကာပတ္တိအာပဇ္ဇနကာ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့ ရောက်တတ်ကုန်သော။ အလဇ္ဇီ ဗဝပုထုဇ္ဇနာ၊ အလ္လဇ္ဇီ ပုထုဇဉ်မိုက်တို့ကို။ လဗ္ဘန္တိ၊ ရအပ်ကုန်၏။ ဧဟိဘိက္ခုအာဒီသု၊ ဧဟိဘိက္ခုအစရှိသည်တို့၌။ န လဗ္ဘန္တိ၊ မရအပ်ကုန်။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဣဓာပိ၊ ဤအဋ္ဌကထာ၌လည်း။ ပကတတ္တေသုယေဝ၊ ပကတတ်ရဟန်းတို့၌သာလျှင်။ ဧကတောကမ္မကာရဏာရဟာ၊ တကွကံပြုထိုက်ကုန်သော။ အနာပတ္တိကာ၊ အာပတ်မရှိကုန်သော။ လဇ္ဇီ ကုက္ကစ္စကာ၊ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကဖြစ်ကုန်သော။ သိက္ခာကာမာ၊ သိက္ခာကာမပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ [စာမျက်နှာ-၁၄၁] ဥပလဗ္ဘန္တိ၊ ရအပ်ကုန်၏။ အပကတတ္တေသု၊ ပကတတ် မဟုတ်ကုန်သော ရဟန်းတို့၌။ န ဥပလဗ္ဘန္တိ၊ မရအပ်ကုန်။ ဣတိ ဧဝမေဝ၊ ဤသို့သာလျှင်။ နိယမော၊ မှတ်ခြင်းသည်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အပကတတ္တာန၊ ပကတတ် မဟုတ်သော ရဟန်းတို့၏။ ဂဏပူရဏတ္တာဘာဝေန၊ ဂိုဏ်းပြည့်သော အဖြစ်မရှိသဖြင့်။ အသံဝါသိကနိယမတော၊ မပေါင်းဖော်ထိုက်သော အဖြစ်ဖြင့် မြဲခြင်းကြောင့်တည်း။ အလဇ္ဇိနော ပန၊ အလဇ္ဇိပုဂ္ဂိုလ်တို့ကိုကား။ ဂဏပူကာ ဟုတွာ၊ ဂိုဏ်းကို ပြည့်စေတတ်သည်ကိုဖြစ်၍။ ကမ္မဿ၊ ကံကို။ သာဓနတော၊ ပြီးစေတတ်သောကြောင့်။ အသံဝါသိကေသု၊ အသံဝါသိကပုဂ္ဂိုလ်တို့၌။ န ဂဟိတာ၊ မယူအပ်ကုန်။ ကတ္တဗ္ဗဝိဓိံ၊ ပြုအပ်သော အစီရင်ကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ တေဟိ၊ ထိုအလဇ္ဇီတို့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ မဒိတွာ၊ ကျော်နင်း၍။ ကမ္မံ၊ ကံကို။ ကရောန္တာနံ၊ ပြုကုန်သောရဟန်းတို့အား။ အာပတ္တိ စ၊ အာပတ်သည်လည်းကောင်း။ အလဇ္ဇိတာ စ၊ အလဇ္ဇီအဖြစ်သည်လည်ကောင်း။ န ဝိဂစ္ဆတိ၊ မကင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ဧကော အလဇ္ဇီ၊ အလဇ္ဇီတစ်ယောက်သည်။ အလဇ္ဇီသတမ္ပိ၊ အလဇ္ဇီတရာကိုလည်း။ ကရောတီ”တိ၊ ပြုတတ်၏ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “သဗ္ဗေ လဇ္ဇိနော ဧတေသု ကမ္မာဒီသု သဟ ဝသန္တီ”တိအာဒိ၊ သဗ္ဗေ လဇ္ဇိနော ဧတေသု ကမ္မာဒီသု သဟ ဝသန္တိ-အစရှိသော စကားကို။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။ အယဉ္စ အတ္ထော၊ ဤအနက်သည်လည်း။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝိတ္တာရတော၊ အကယ်အားဖြင့်။ အာဝိ၊ ထင်စွာ။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။
တထာတိ၊ တထာဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ “သီမာပရိစ္ဆိန္နေဟီ”တိအာဒိံ၊ သီမာပရိစ္ဆိန္နေဟိ-အစရှိသည်ကို။ ပရာမသတိ၊ သုံးသပ်၏။ ဧကတော ဝန္ဒန ဘုဉ္ဇန ဂါမပ္ပဝေသန (နိ-၃၁၈) ဝတ္တပဋိဝတ္တကရဏ ဥဂ္ဂဟ ပရိပုစ္ဆာ သဇ္ဈာယကရဏာဒိ သာမဂ္ဂိကိရိယာဝသေန၊ တွက်နက် ရှိခိုးခြင်း, စားခြင်း, ရွာဝင်ခြင်း, ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်ပြုခြင်း သင်ခြင်း ဆွေနွေးခြင်း သရဇ္ဈာယ်သည်ကို ပြုခြင်းအစရှိသော အညီအညွတ်ပြုခြင်းအစွမ်းဖြင့်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပညတ္တသိက္ခာပဒသိက္ခနံ၊ ပညတ်အပ်သော သိက္ခာပုဒ်ကို သင်ခြင်း, ကျင့်ခြင်းသည်။ သမသိက္ခာတာ နာမ၊ မည်၏။ တဉ္စ၊ ထို သိက္ခာပုဒ်ကိုလည်း။ လဇ္ဇီဟေဝ၊ လဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်သာလျှင်။ သမံ၊ အညီအညွတ်။ သိက္ခိတဗ္ဗံ၊ သင်အပ်, ကျင့်အပ်၏။ အလဇ္ဇီဟိ၊ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ န သိက္ခိတဗ္ဗံ၊ အပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ ပညတ္တံ ပန။ ပ။ သမ သိက္ခာတာ နာမာ”တိ၊ ပညတ္တံ ပန။ ပ။ သမ သိက္ခာတာ နာမ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ အနတိက္ကမနဝသေန စ၊ မလွန်ကျူးသည်၏ အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ဥဂ္ဂဟပရိပုစ္ဆာဒိဝသေန စ၊ သင်ခြင်း, ဆွေးနွေးခြင်းအစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ လဇ္ဇီပုဂ္ဂလေဟိ၊ လဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ သမံ၊ အညီအညွတ်။ ဧကတော၊ တကွနက်။ သိက္ခိတဗ္ဗာ၊ သင်အပ်, ကျင့်အပ်သော။ သိက္ခာ၊ သိက္ခာသည်။ သမသိက္ခာ၊ မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သိက္ခာပဒါနိ၊ သိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ ဝုတ္တာနိ၊ ဟောအပ်ကုန်၏။ တာသံ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ ယထာဝုတ္တနယေန၊ သိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ ယထာဝုတ္တနယေန၊ အကြင်အကြင်ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်။ သမံ၊ အညီအညွတ်။ သိက္ခနံ သိက္ခိတဗ္ဗဘာဝေါ၊ ကျင့်အပ်သော အဖြစ်သည်။ သမသိက္ခာတာ နာမ၊ သမသိက္ခာတာမည်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ယထာဝုတ္တေသု၊ အကြင်အကြင်ဆိုအပ်ကုန်သော။ ဧကကမ္မာဒီသု၊ ဧကကမ္မအစရှိသည်တို့၌။ အလဇ္ဇီနံ၊ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ အလဇ္ဇီဓမ္မေ၊ လဇ္ဇီသဘောသည်။ အနောက္ကန္တေ၊ မသက်မိ။ လဇ္ဇီဟိ၊ လဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့နှင့်။ သဟ ဝါသော၊ တကွပေါင်းဖော်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တတော၊ ထိုဧကကမ္မအစရှိသည်မှ။ ဗဟိယေဝ၊ အပ၌သာလျှင်။ တေ၊ ထိုအလဇ္ဇီတို့သည်။ သန္ဒိဿန္တိ၊ ထင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သဗ္ဗေပိ လဇ္ဇိနော”တိအာဒိ၊ သဗ္ဗေဒိ လဇ္ဇိနော-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
၅၆။ ယံ တန္တိ၊ ယံ တံဟူသော ပုဒ်ကို။ ဝုတ္တန္တိ၊ ဝုတ္တံဟူသောပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်လေလော။ ဝတ္ထုမေဝ န ဟောတီတိ၊ ဝတ္ထုမေဝ န ဟောတိ-ဟူသောစကားကို။ သုဝဏ္ဏာဒီဟိ၊ ရွှေအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ကတဣတ္ထိရူပါနံ၊ ပြုလုပ်အပ်သောမိန်းမရုပ်တို့၏။ အင်္ဂဇာတေသုပိ၊ အင်္ဂါဇာတ်တို့၌လည်း။ နိမိတ္တဝေါဟာရဒဿနတော၊ နမိတ်ဟူသော အမည်ကို ပြသောကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုမိန်းမရုပ်၏ အင်္ဂါဇာတ်၌။ ပါရာဇိကာသင်္ကာနိဝတ္တနတ္ထံ၊ ပါရာဇိကဟု ယုံမှားခြင်းကို နစ်စိမ်သောငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဝိနိတဝတ္ထူသု၊ ဝိနီတဝတ္ထုတို့တွင်။ လေပစိတ္တာဒိဝတ္ထူသု၊ ပန်းချီကားရေးရုပ် ဝတ္ထုအစရှိသည်တို့၌။ သဉ္ဇာသကုက္ကစ္စ္စ၊ ကုက္ကုစ္စဖြစ်သော ရဟန်းအား။ ပါရာဇိကေန၊ ပါရာဇိကအာပတ်ဖြင့်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းကို။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။
(နိ-၃၁၉) ပဌမစတုက္ကဝဏ္ဏနာ
၅၇။ အဿာတိ၊ အဿဟူသောပုဒ်သည်။ အာချာတပဒံ၊ အာချာတ်ပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တဿ၊ ထို အဿ-ဟူသောပုဒ်၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ဟောတီ”တိ၊ ဟောတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်တည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယေ၊ နှစ်ခုမြောက်သော။ အတ္ထဝိကပ္ပေ၊ အနက်ဝိကပ်၌။ “ဟောတီ”တိ၊ ဟောတိ-ဟူသော။ ဣဒံ ဝစနံ၊ ဤစကားသည်။ သေသော၊ ပါဌသေသတည်း။
၅၈။ “သာဒိယန္တေဿဝါ”တိ ဧတ္ထ၊ သာဒိယန္တဿေဝ-ဟူသောပုဒ်၌။ သာဒိယနံ နာမ၊ သာယာခြင်းမည်သည်ကား။ သေဝေတုကာမတာစိတ္တဿ၊ မှီဝဲလိုသည်အဖြစ်တည်းဟူသော စိတ်ကို။ ဥပ္ပါဒနမေဝ၊ ဖြစ်စေခြင်းလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ပဋိသေဝနစိတ္တသမင်္ဂိဿာ”တိ၊ ပဋိသေဝနစိတ္တသမင်္ဂိဿ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ပဋိပက္ခန္တိ၊ ပဋိပက္ခံ-ဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၁၄၂] အနိဋ္ဌံ၊ မလိုအပ်သော။ အဟိတံ၊ အစီးအပွားမဲ့သော။ “ဘိက္ခူနံ ပစ္စတ္ထိကာ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ”တိ၊ ဘိက္ခူနံ ပစ္စတ္ထိကာ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိကာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ တပ္ပုရိသ်အစွမ်းဖြင့် ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝုစ္စမာနံ၊ ဟောလတ္တံ့ကုန်သော။ ရာဇပစ္စတ္ထိကာဒယောပိ၊ ရန်သူမင်း အစရှိသည်တို့သည်လည်း။ ဣဓေဝ၊ ဤ ဘိက္ခုပစ္စတ္ထိက၌သာလျှင်။ ပဝိသန္တိ၊ ဝင်ကုန်ရာ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တံ နိဝတ္တနတ္ထံ၊ ထို တပ္ပုရိသ်သမာသ်ကို နစ်စေခြင်းငှာ။ “ဘိက္ခူ ဧဝ ပစ္စတ္ထိကာ”တိ၊ ဘိက္ခူ ဧဝ ပစ္စတ္ထိကာ-ဟူ၍။ ရာဇပစ္စတ္ထိကာဒိပဒါနုရူပေန၊ ရာဇပစ္စတ္ထိက အစရှိသော ပုဒ်နှင့်လျော်သဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဒဿိတာ၊ ပြအပ်၏။ တသ္မိံ ခဏေတိ၊ တသ္မိံ ခဏေ-ဟူသည်ကား။ ပဝေသနက္ခဏေ၊ သွင်းသောခဏ၌။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အဂ္ဂတော၊ အဖျားမှ။ ယာဝ မူလာ၊ အရင်းထိ။ ပဝေသနကိရိယာယ၊ သွင်းခြင်းကြိယာ၏။ ဝတ္တမာနကာလော၊ ဖြစ်ဆဲသော ကာလသည်။ ပဝေသနက္ခဏော နာမ၊ ပဝေသနက္ခဏ-မည်၏။ ပဝိဋ္ဌကာလေတိ၊ ပဝိဋ္ဌကာလေ-ဟူသည်ကား။ အင်္ဂဇာတဿ၊ အင်္ဂါဇာတ်၏။ ယတ္တကံ၊ ထိုက်၏။ တတ္တကံ၊ ထိုမျှလောက်သော အရပ်သည်။ ပဝေသနာရဟံ၊ သွင်းခြင်းငှာထိုက်၏။ တတ္တကံ၊ ထိုမျှလောက်။ အနဝသေသတော၊ အကြွင်းမဲ့အားဖြင့်။ ပဝိဋ္ဌကာလေ၊ ဝင်သော အခါ၌။ ပဝေသနကိရိယာယ၊ သွင်းခြင်းကြိယာ၏။ နိဋ္ဌိတက္ခဏေ၊ ပြီးသော ခဏ၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဝိဋ္ဌဿ၊ ဝင်သော အင်္ဂါဇာတ်ကို။ ဥဒ္ဓရဏာသမ္ဘဝတော၊ နုတ်ခြင်း မဖြစ်သေးသောကြောင့်။ (ဤတွင်) ဥဒ္ဓရဏာသမ္ဘဝတော၊ ဟုပါဌ်ရှိ၏။ နုတ်ခြင်းငှာ အာထုတ်ခြင်းသည်မှ-ဟုပေး။) အန္တရာ၊ အကြားဖြစ်သော။ ဌိတကာလေ၊ (နိ-၃၂၀) တည်သောကာလ၌။ ဌိတံ၊ တည်သော။ အင်္ဂဇာတံ၊ အင်္ဂါဇာတ်သည်။ တဿ၊ ထိုခဏအား။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဌိတံ နာမ၊ ဌိတမည်၏။ (ဤတွင်ဝါသဒ္ဒါ ရှိ၏။ မလို။) အဋ္ဌကထာယံ ပန၊ အဋ္ဌကထာ၌ကား။ မာတုဂါမဿ၊ မာတုဂါမ၏။ သုက္ကဝိဿဌိံ၊ သုတ်လွတ်ခြင်းသို့။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ သဗ္ဗတာ၊ ခပ်သိမ်းသော အခြင်းအရာဖြင့်။ ဝါယမတော၊ လုံ့လပြုခြင်းမှ။ ဩရမိတွာ၊ ဆုတ်နစ်၍။ ဌိတကာလံ၊ တည်သော ကာလကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “သုက္ကဝိဿဋ္ဌိသမယေ”တိ၊ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိသမယေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တဒုဘယမ္ပိ၊ ထိုနှစ်ပါးစုံသော ခဏကိုလည်း။ ဌိတမေဝါတိ၊ တည်ဆဲဟူ၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဥဒ္ဓရဏံ နာမ၊ မည်သည်ကား။ ယာဝ အဂ္ဂံ၊ အဖျားတိုင်အောင်။ နီဟရဏကိရိယာယ၊ နုတ်ခြင်းကြိယာ၏။ ဝတ္တမာနကာလော၊ ဖြစ်ဆဲခဏတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “နီဟရဏကာလေ ပဋိသေဝနစိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေတီ”တိ၊ နီဟရဏကာလေ ပဋိသေဝနစိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
စ၊ ဆက်၍ ဆိုဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ယသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပရေဟိ၊ သူတပါးတို့သည်။ ဥပက္ကမိယမာနဿ၊ လုံ့လပြုအပ်သော။ အင်္ဂဇာတာဒိကာယ စလနဿ၊ အင်္ဂါဇာတ်အစရှိသော ကိုယ်လှုပ်ခြင်း၏။ ဝိဇ္ဇမာနတ္တာ၊ ရှိသောကြောင့်။ သေဝနစိတ္တေ၊ မှီဝဲလိုသော စိတ်သည်။ ဥပဋ္ဌိတမတ္တေ၊ ဖြစ်ကာမျှ။ တသ္မိံခဏေ၊ ထိုခဏ၌။ စိတ္တဇရူပေန၊ စိတ္တဇဝယောဓာတ်ရုပ်ကြောင့်။ သဉ္ဇာယ မာနံ၊ ဖြစ်သော။ အင်္ဂဇာတာဒိလနံ၊ အင်္ဂါဇာတ်စသည် လှုပ်ခြင်းကို။ ဣမိနာ သေဝနစိတ္တေန၊ ဤ မှီဝဲလိုသော စိတ်သည်။ ဥပ္ပါဒိတမေဝ၊ ဖြစ်စေအပ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အပိစ၊ တနည်းကား။ သေဝနစိတ္တေ၊ မှီဝဲလိုသောစိတ်သည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ပရေဟိ၊ သူတပါးတို့သည်။ အနုပက္ကမိယမာနဿာပိ၊ လုံ့လမပြုအပ်သော်လည်း။ အင်္ဂဇာတစလနံ၊ အင်္ဂါဇာတ်လှုပ်ခြင်းသည်။ ဟော တေဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ တဉ္စ၊ ထိုလှုပ်ခြင်းကိုလည်း။ တေန၊ ထိုစိတ်သည်။ ကတံ နာမ၊ ပြုသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ့်စိတ်ကြောင့်။ သမုဋ္ဌိတံ၊ ဖြစ်သော။ ပါရာဇိကာပတ္တိံ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ အာပဇ္ဇတိယေဝ၊ ရောက်သလျှင်ကတည်း။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တတ္ထာပိ၊ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလိက ပါရာဇိက၌လည်း။ “အဓက္ခကံ။ ပ။ သာဒိယေယျာ”တိ၊ အဓက္ခကံ။ ပ။ သာဒိယေယျ-ဟူ၍။ သာဒိယနမတ္တေယေဝ၊ သာယာကာမဗ၌သာလျှင်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဟော်တော်မူအပ်၏။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟနးယောက်ျား၏။ ကာယသံသဂ္ဂေ ပန၊ ကာယသံသဂ္ဂမျှ၌ကား။ “ကာယ သံတဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇေယျာ”တိ၊ ကာယ သံတဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇေယျ-ဟူ၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဥပက္ကမဿ၊ လုံလကို။ (နိ-၃၂၁) အာပတ္ထိနိမိတ္တဘာဝေန၊ အာပတ်၏ အကြောင်း၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်သောကြောင့်။ ဣတ္တိယာ၊ မိန်းမသည်။ ဖုသိယာနဿ၊ ထိအပ်သော ရဟန်းအား။ (အနာပတ္တိ၌စပ်။) ကာယသံသဂ္ဂရာဂေ စ၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂသည်လည်းကောင်း။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမကြောင့်။ သဉ္ဇနိတ ကာယစလနေ စ၊ ဖြစ်သော ကိုယ်လှုပ်ခြင်းသည် လည်းကောင်း။ ဝိဇ္ဇမာနေပိ၊ ရှိသော်လည်း။ အတ္တနော၊ မိမိ၏ ပယောဂါဘာဝေန၊ လုံးလပယောဂမရှိခြင်းကြောင့်။ အနာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းကို သာလျှင်။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့အရာတို့သည်ကား။ “ပဌမသံဃာဒိသေသဝိသယေပိ၊ ပဌမ သံဃာဒိသိသ်အရာ၌လည်း။ ပရေဟိ၊ သူတပါးတို့သည်။ ဗလက္ကာရေန၊ နိုင်ထက်မူသဖြင့်။ ဟတ္ထာဒီဟိ၊ လက်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဥပက္ကမိယမာနဿ၊ လုံ့လပြုအပ်သောရဟန်းအား။ မောစနဿာဒေါစ၊ လွတ်ခြင်း၌သာယာခြင်း သည်လည်း။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်အံ့။ တေန စ၊ ထိုသာယာခြင်းဖြင့်လည်း။ အသုစိမှိ၊ သုက်သည်။ မုတ္တေ၊ လွတ်သည်ရှိသော်။ သံဃာဒိသေသော ဝ၊ သံဃာဒိသိသ်သာတည်း။ အမုတ္တေ၊ မလွတ်သည်ရှိသော်။ ထုလ္လစ္စယံ ဧဝ၊ ထုလ္လစခန်းသာတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ အင်္ဂါရကာသုန္တိ၊ အင်္ဂါရကာသုံ-ဟူသည်ကား။ အင်္ဂါရရာသိံ၊ မီးကျီးစုကို။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အင်္ဂါရပုဏ္ဏာဝါဋံ၊ မီးကျီးပြည့်သောတွင်းကို။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမသည်။ ဥပက္ကမိယမာနေ၊ လုံ့လပြုသည်ရှိသော်။ အသာဒိယနံ နာမ၊ မသာယာခြင်းမည်သည်ကား။ သဗေသံ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော သူတို့၏။ [စာမျက်နှာ-၁၄၃] အဝိသယော၊ အရာမဟုတ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဣမဉှီ”တိအာဒိ၊ ဣမဉှီအစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဧကာဒသဟိ အဂ္ဂီဟီတိ၊ ဧကာဒသဟိ အဂ္ဂီဟိ-ဟူသည်ကား။ ရာဂဒေါသမောဟ ဇာတိဇရာမရဏ သောက ပရိဒေဝ ဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသသင်္ခါတေဟိ၊ ရာဂ။ ပ။ ဥပါယာသ-ဟု ဆိုအပ်ကုန်သော။ ဧကာဒသဂ္ဂီဟိ၊ တဆယ့်တပါးသောမီးတို့ဖြင့်။ အဿာတိ၊ အဿ-ဟူသည်ကား။ အသာဒိယန္တဿ၊ မသာယာသောရဟန်းအား။ “စတုက္ကံ နီဟရိတွာ ဌပေသီ”တိ ဧတ္ထ၊ စတုက္ကံ နီဟရိတွာ ဌပေသိ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ ဧကပုဂ္ဂလဝိသယတာယ၊ တစ်ယောက်သော ပုဂ္ဂိုလ်လျှင် အရာရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧကောပိ၊ တစ်ပါးသော ဖြစ်သော်လည်း။ အနာပတ္တိဝါရော၊ အနာပတ္တိဝါရကို။ ပဝေသန ပဝိဋ္ဌ ဌိတဥဒ္ဓရဏသင်္ခါတာနံ၊ ပဝေသန၊ လ။ ဥဒ္ဓရဏဟု ဆိုအပ်ကုန်သော။ စတုန္နံ၊ လေးပါးကုန်သော။ ပဒါနံ၊ ပုဒ်တို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ “စတုက္က”န္တိ၊ စတုက္က-ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ “ပဌမစတုက္ကတာ”တိ ဧတ္ထ ပန၊ ပဌမစတုက္ကတာ-ဟူသော ပုဒ်၌ကား။ အနာပတ္တိဝါရေန၊ အနာပတ္တိဝါရနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပဉ္စန္နံ ဝါရာနံ၊ ငါးဝါရတို့ကို။ ဝုတ္တနယေန၊ ဟောအပ်သော နည်းဖြင့်။ “ပဉ္စ စတုက္ကာ”တိ၊ ငါးပါးသော စတုက္ကဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗေပိ၊ ဆိုသင့်လျက်လည်း။ ဧကမဂ္ဂဝိသယတာယ၊ တစ်ခုသောမဂ်လျှင် အရာရှိသည်၏ အဖြစ် (နိ-၃၂၂) ကြောင့်။ တေသံ၊ ထိုငါးပါးသော စတုက္ကတို့၏။ ဧကတ္တံ၊ တူသောအဖြစ်သို့။ အာရောပေတွာ၊ တင်၍။ ပဌမစတုက္ကာတာ၊ ပထမစတုက္ကအဖြစ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ”တိဏ္ဏံ မဂ္ဂါနံ ဝသေန တီဏိ သုဒ္ဓိက စတုက္ကနီ”တိအာဒိ၊ တိဏ္ဏံ မဂ္ဂါနံ ဝသေန တီဏိ သုဒ္ဓိက စတုက္ကနိ-အစရှိသော စကားကို။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။
ဧကူနသတ္တတိဒွိသတ စတုက္ကကထာဝဏ္ဏနာ
၅၉-၆၀။ မတ္တန္တိ၊ မတ္တံ-ဟူသည်ကား။ သုရာဒိမတ္တံ၊ သေရည်စသည်ဖြင့် ယစ်သော။ အက္ခာယိတနိမိတ္တာ၊ မခဲအပ်သေးသော နိမိတ်တို့ကို။ ဥတ္တရပဒလောပေန၊ နောက်ပုဒ်ကို ချေသဖြင့်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ အက္ခာယိတသဒ္ဒေန၊ အက္ခယိတသဒ္ဒါဖြင့်။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အက္ခာယိတနိမိတ္တ”န္တိ၊ အက္ခာယိတနိမိတ္တံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဇာဂရန္တိန္တိအာဒိ၊ ဇာဂရန္တိံအစရှိသည်ကို။ ဝိသေသနရဟိတတ္တာ၊ ဝိသေသနမှ ကင်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “သုဒ္ဓိကစတုက္ကာနီ”တိ၊ သုဒ္ဓိကစတုက္ကာနိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သမာနာစရိယကာ ထေရာတိ၊ သမာနာစရိယကာ ထေရာ-ဟူသည်ကား။ ဧကာစရိယဿ၊ တယောက်သော ဆရာ၏။ ဥဒ္ဒေသန္တေဝါသိကာ၊ စာသင်တပည့်တို့တည်း။ ဂင်္ဂါယ၊ အင်္ဂါမြစ်၏။ အပရဘာဂေါ၊ တပါးအဖို့ုသည်။ အပရဂင်္ဂံ၊ အပရဂင်္ဂါမည်၏။ ဝတရေတိ၊ ဝတရေ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ ဂရဟတ္ထေ၊ ကဲ့ရဲ့ခြင်း၌။ နိပါတော၊ နိပါတ်တည်း။ “ဧဝံ ဝိနယ ဂရုကာန”န္တိ ဣမိနာ၊ ဧဝံ ဝိနယ ဂရုကာနံ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ သပတိဿတ္ထေရေန၊ ဥပတိဿမထေရ်သည်။ ဝုစ္စမာနဝိနိစ္ဆယဿ၊ ဆိုလတ္တံ့သော အဆုံးအဖြတ်၏။ ဂရုကရဏီယတာယ၊ အလေးပြုအပ်သော အဖြစ်၏။ ကာရဏ၊ အကြောင်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သဗ္ဗံ ပရိယာဒိယိတွာတိ၊ သဗ္ဗံ ပရိယာဒိယိတွာ-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ပါရာဇိကက္ခေတ္တံ၊ ပါရာဇိကခေတ်ကို။ အနဝသေသတော၊ အကြွင်းမဲ့အားဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ သာဝသေသံ၊ အကြွင်းရှိသည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ယဒိ ပညပေယျ၊ အကယ်၍ ပညတ်ငြားအံ့။ အလဇ္ဇီနံ၊ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ တတ္ထ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်၌။ လေသေန၊ အမြွက်ထောင်သဖြင့်။ အဇ္ဈာစာရသောတော၊ လွန်ကျူး၍ ကျင့်သောအယဉ်သည်။ ပဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သောတံ ဆိန္ဒိတွာ”တိ၊ သောတံ ဆိန္ဒိတွာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ သဟသေယျာဒိပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇ သိက္ခာပဒေသုယေဝ၊ သဟသေယျအစရှိသော ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇသိက္ခာပုဒ်တို့၌သာလျှင်။ သာဝသေသံ၊ အကြွင်းရှိသည်ကို။ ကတွာပိ၊ ပြု၍လည်း။ ပညာပနံ၊ ပညတ်ခြင်းသည်။ သမ္ဘဝတိ၊ ဖြစ်သင့်၏။ လောကဝဇ္ဇေသု၊ လောကဝဇ္ဇသိက္ခာပုဒ်တို့၌။ န သမ္ဘဝတိ၊ မဖြစ်သင့်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဣဒဉှီ’တိအာဒိ၊ ဣဒဉှိအစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သဟသေယျသိက္ခာပဒေ၊ သဟသေယျသိက္ခာပုဒ်၌။ ယေဘုယျစ္ဆန္နေ၊ များစွာအမိုးရှိသော။ ယေဘုယျပရိစ္ဆန္နေ၊ များစွာ ရံအပ်သောကျောင်း၌။ ဟေဋ္ဌိမပရိစ္ဆေဒတော၊ ယုတ်သော အပိုင်းအခြားအားဖြင့်ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိအာပတ်ကို။ ဥပဍ္ဎစ္ဆန္နေ (နိ-၃၂၃) ဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နေ၊ ထက်ဝက်မိုး၍ ထက်ဝက်ရံအပ်သော ကျောင်း၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋံအာပတ်ကို။ ကိဉ္စာပိ ဒဿိတံ၊ အကယ်၍ကား ပြအပ်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ပင်ပြအပ်ပါသော်လည်း။ ပညတ္တိယာ၊ ပညတ်၏။ သာဝသေသတ္တာ၊ သာဝသေသဖြစ်သောကြောင့်။ ယေဘုယျစ္ဆဥပဍ္ဎပရိစ္ဆန္နဒီသုပိ၊ များစွာမိုး၍ ထက်ဝက်ရံအပ်သော ကျောင်းစသည်တို့၌လည်း။ အဋ္ဌကထာယ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ပါစိတ်အာဘော်ကိုကုသာလျှင်။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ ဣဓ ပန၊ ဤပါရာဇိက၌ကား။ ပညတ္တိယာ၊ ပညတ်၏။ နိဝရသေသတ္တာ၊ အကြွင်းမဲ့ထားသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ ယေဘုယျေနအက္ခယိတနိမိတ္တတော၊ ပြအပ်သော များစွာ မခဲအပ်သော နိမိတ်မှ။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ပါရာဇိကက္ခေတ္တံ၊ ပါရာဇိကခေတ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ထုလ္လစ္စယာဒိမေဝ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းအစရှိသည်ကိုသာလျှင်။ တတ္ထ၊ ထိုနိမိတ်၌။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။
ဥပတိဿတ္ထေရေန၊ ဥပတိဿမထေရ်သည်။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သော။ ဝိနိစ္ဆယေဿဝ၊ ဝိနိစ္ဆယ၏သာလျှင်။ အညမ္ပိ၊ အခြားလည်းဖြစ်သော။ ဥပတ္ထမ္ဘကာရဏံ၊ အထောက်အပင်ဖြစ်သော အကြောင်းကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “အပိစာ”တိအာဒိ၊ အပိစ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ နိမိတ္တေ၊ အင်္ဂါဇာတ်၌။ အပ္ပမတ္တိကာပိ၊ အနည်းငယ်လည်းဖြစ်သော။ မံသရာဇိ၊ အသားရေးသည်။ [စာမျက်နှာ-၁၄၄] အဝသိဋ္ဌာ၊ ကြွင်းသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍စြဖ်အံ့။ တံ၊ ထိုအသားအရေးသည်။ ယေဘုယျက္ခာယိတမေဝ၊ များစွာ ခဲအပ်သည် မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတော၊ ထိုနိမိတ်သား အနည်းငယ်ရှိသည်မှ။ ပရံ ပန၊ နောက်၌ကား။ သဗ္ဗသော ခါယိတေ၊ ခပ်သိမ်းသော အခြင်းအရာဖြင့် ခဲအပ်သော။ နိမိတ္တေ၊ အင်္ဂါဇာတ်၌။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “တတော ပရံ ထုလ္လစ္စယံ နတ္ထီ”တိ၊ တတော ပရံ ထုလ္လစ္စယံ နတ္ထိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဧတ္ထ ဝစနေ၊ ဤစကား၌။ ကေစိ ပန၊ အချို့အရာတို့သည်ကား။ ဝစ္စမဂ္ဂါဒိံ၊ ဝစ္စမဂ်အစရှိသည်ကို။ စတ္တာရော ကောဋ္ဌာသေ၊ လေးဖို့တို့ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ “တေသု၊ ထိုလေးဖို့တို့တွင်။ ဒွေ ကောဋ္ဌာသေ၊ လေးဖို့တို့ကို။ အတိက္ကမ္မ၊ လွန်၍။ တတိယ ကောဋ္ဌာသဿ၊ တတိယအဖို့၏။ ယာဝ ပရိယောသာနာ၊ ဆုံးသည်တိုင်အောင်။ ခါယိတံ၊ ခဲးအပ်သောအကောင်သည်။ ယေဘုယျက္ခာယိတံနာမ၊ များစွာခဲးအပ်သည်မည်၏။ တတော ပရံ ပန၊ ထို သုံးစုကုန်ပြီး နောက်၌ကား။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစဉ်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ စတုတ္ထကောဋ္ဌာသဿ၊ လေးဖို့၏။ ယာဝ ပရိယောဘာနာ၊ ဆုံးသည်တိုင်အောင်။ ခါယိတံ၊ ခဲးအပ်သော။ တမ္ပိ၊ ထိုနိမိတ်သည်လည်း။ ဒုက္ကဋဝတ္ထုယေဝ၊ ဒုက္ကဋိဝတ္ထုသာတည်း။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ “မတသရီသ္မိံ ယေဝ ဝေဒိတဗ္ဗ”န္တိ၊ မတသရီသ္မိံ ယေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ-ဟူသောစကားကို။ “မတံ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတ”န္တိအာဒိဝစနတော၊ မတံ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတံ-အစရှိသည် (နိ-၃၂၄) ကို ဟောခြင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ “ယဒိပိ နိမိတ္တ”န္တိအာဒိ၊ ယဒိပိ နိမိတ္တံ-အစရှိသောစကားကို။ ဇီဝမာနကသရီရမေဝ၊ အသက်ရှင်သော အကောင်ကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တဿေဝ၊ ထိုဇီဝမာနကသဒ္ဒါ၏သာလျှင်။ အဓိကတတ္တာ၊ လိုက်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ မာတိကာဋ္ဌကထာ၌။ “ဇီဝမာနကသရီရဿ၊ ပ။ ဆိန္နေ”တိအာဒိ၊ ဇီဝမာနကသရီရဿ၊ ပ။ ဆိန္နေ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သဗ္ဗသော ခါယိတန္တိ၊ သဗ္ဗသော ခါယိတံ-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ နိမိတ္တမံသံ၊ နိမိတ်သားကို။ ဆိန္နံ၊ ဖြတ်အပ်၏။ နိမိတ္တသဏ္ဌာနန္တိ၊ နိမိတ္တသဏ္ဌာနံ-ဟူသည်ကား။ ဆိန္နမံသဿ၊ ဖြတ်အပ်သောအသား၏။ အန္တော၊ အတွင်း၌။ ယာဝ မုတ္တဝတ္ထိကောသာ၊ ကျင်ငယ်အိမ် တိုင်အောင်။ ဆိဒ္ဒါကာရော၊ ပေါက်သော သဏ္ဌာန်တည်း။ အဗ္ဘန္တရဆဝိစမ္မမတ္တော၊ အတွင်းအရေမျှသာ ဖြစ်သော။ ဣတ္ထိနိမိတ္တာကာရော၊ ဣတ္ထိနိမိတ်သဏ္ဌာန်တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ပဝေသနံ ဇာယတီ”တိ၊ ပဝေသနံ ဇာယတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ နိမိတ္တသဏ္ဌာနံ ပန အနဝသေသေတွာတိ၊ နိမိတ္တသဏ္ဌာနံ ပန အနဝသေသေတွာ-ဟူသည်ကား။ ပဝေသနာရဟဆိဒ္ဒါကာရေန၊ သွင်းခြင်းငှါထိုက်သော အပေါက်သဏ္ဌာန်ဖြင့်။ ဌိတအဗ္ဘန္တရမံသာဒိ၊ တည်သော အတွင်းသားအစရှိသည်ကို။ အနဝသေသေတွာ၊ အကြွင်းစေမူ၍။ ဧတေန၊ ဤနိမိတ္တသဏ္ဌာနံ ပန အနဝသေသေတွာ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ယာဝ၊ အကြင်၍လောက်။ ပဝေသော၊ သွင်းခြင်းကို။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ တာဝ၊ ထို၍လောက်။ မဂ္ဂေါယေဝ၊ မဂ်လျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “နိမိတ္တတော ပတိတာယ မသပေသိယာ”တိ ဣဒ၊ နိမိတ္တတော ပတိတာယ မသပေသိယာ-ဟူသော စကားကို။ နိမိတ္တသဏ္ဌာနဝိရဟိတံ၊ နိမိတ်သဏ္ဌာန်မှကင်းသော။ အဗ္ဘန္တရမံသခဏ္ဍံ၊ အတွင်းအသားပိုင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ နိမိတ္တသဏ္ဌာန၊ နိမိတ်သဏ္ဌာန်ကို။ အကောပေတွာ၊ မဖျက်မူ၍။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ ဥဒ္ဓဋမံသပေသိယာ ပန၊ ထုတ်အပ်သော အသားတစ်၌ကား။ မတသရီရေ၊ သေသော အကောင်၌။ ယျေဘုယျေန အက္ခာယိတနိမိတ္တေ ဝိယ၊ များစွာ မခဲအပ်သော နိမိတ်၌ကဲ့သို့။ ဥပက္ကမန္တဿ၊ လုံ့လပြုသော ရဟန်းအား။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။
ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဇီဝမာနကမနုဿသရီရေ၊ အသက်ရှင်သော လူ၏ ကိုယ်၌။ လဗ္ဘမာနဝိသေသံ၊ ရအပသော အထူးကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒနိ၊ ယခုအခါ၌။ မတသရီရေ၊ သေသော အကောင်၌။ ဒေဿတု၊ ပြခြင်းငှါ။ “မတသရီရေ ပနာ”တိအာဒိံ၊ မတသရီရေ ပန-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဝတ္ထိကောသေသူတိ၊ ဝတ္ထိကောသေသု-ဟူသည်ကား။ ပုရိသာနံ၊ ယောက်ျားတို့၏။ အင်္ဂဇာတကောသစမ္မေသု၊ သိုအိမ်ရေတို့၌။ “နဝဒွါရော မဟာဝဏော”တိ အာဒိဝစနတော၊ နဝဒွါရော မဟာဝဏေါ-အစရှိသော စကားကြောင့်။ မနုဿာန၊ လူတို့၏။ အက္ခိနာသာ (နိ-၃၂၅) ဒီနိ၊ မျက်စိ, နှာခေါင်းအစရှိသည်တို့သည်။ ဝဏသင်္ခေပေန၊ အမာ၌ သင်္ဂြိုဟ်သဖြင့်။ ထုလ္လစ္စယက္ခေတ္တာနိ၊ ထုလ္လစဉ်းခေတ်တို့တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တေသု၊ ထိုမျက်စိ,နှာခေါင်း စသည်တို့၌။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစဉ်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ မနုဿာနံ၊ လူတို့၏။ မတသရီရေပိ၊ သေသော အကောင်၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “မတေအလ္လသရီရေ”တိအာဒိ၊ မတေအလ္လသရီရေ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ “အလ္လသရီရေ”တိ၊ အလ္လသရီရေ-ဟူ၍။ အကုထိတ၊ ကျိုက်ကျိုက် မဆူသည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ပါရာဇိကက္ခေတ္တေ”တိ၊ ပါရာဇိကက္ခေတ္တေ-ဟူသော စကားကို။ ယေဘုယျေန က္ခာယိတမ္ပိ၊ များသောအားဖြင့် မခဲအပ်သော အကောင်ကိုလည်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ထုလ္လစ္စယက္ခေတ္တေ”တိ၊ ထုလ္လစ္စယက္ခေတ္တေ-ဟူ၍။ ဥပဍ္ဎက္ခာယိတာဒိမ္ပိ၊ ထက်ဝက် ခဲအပ်သော အကောင်စသည်ကိုလည်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤစကား၌။ ယေဘုယျေန အက္ခာယိတေသုပိ၊ များစွာမခဲစားအပ်ကုန်သော်လည်း။ အက္ခိနာသာဒိထုလ္လစ္စယေက္ခေတ္တေသု၊ မျက်စိ, နှာခေါင်းအစရှိသော ထုလ္လစ္စဉ်းခေတ်တို့၌။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစဉ်းတည်း။ ဥပဍ္ဎက္ခာယိတာဒီသု၊ ထက်ဝက်ခဲအပ်သည်စသည်တို့၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “သဗ္ဗေသမ္ပီ”တိ၊ သဗ္ဗေသမ္ပိ-ဟူ၍။ ယထာဝုတ္တဟတ္ထိအာဒီဟိ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော ဆင်အစရှိသည်တို့မှ။ အညေသံ၊ တပါးကုန်သော။ [စာမျက်နှာ-၁၄၅] တိရစ္ဆာနာန၊ တိရစ္ဆာန်တို့ကို။ သင်္ဂဏှနတ္ထံ၊ ယူခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တိရစ္ဆာနဂတာန၊ တိရစ္ဆာနတို့၏။ အက္ခိကဏ္ဏဝဏေသု၊ မျက်စိ, နား အမာတို့၌။ ဒုက္ကဋံ ပန၊ ဒုက္ကဋ်ကိုကား။ အဋ္ဌကထာပမာဏေန၊ အဋ္ဌကထာကို ပမာမူသဖြင့်။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “အမဂ္ဂေန အမဂ္ဂံ ပဝေသေတိ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ”တိ၊ အမဂ္ဂေန အမဂ္ဂံ ပဝေသေတိ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ-ဟူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “မနုဿာန”န္တိ၊ မနုဿာနံ-ဟူ၍။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြု၍။ န ဝုတ္တံ၊ မဟော။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မနုဿာနညေဝ၊ လူတို့၏သာလျှင်။ ဝဏေသု၊ အမာတို့၌။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစဉ်းသည်။ ယဒိ ယိယာ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ပတ္ထိအဿာဒီနံ၊ ဆင်, မြင်းအစရှိသည်တို့၏။ နာသာဝတ္ထိကောသေသုပိ၊ နှာခေါင်း, သိုအိမ်တို့၌လည်းကောင်း။ ပဋင်္ဂမုခမဏ္ဍူကဿ၊ ပဋင်္ဂမုခမည်သော ဖား၏။ မုခသဏ္ဌာနေပိ၊ ခံတွင်းသဏ္ဌာန်၌လည်းကောင်း။ ဝဏသင်္ခေပတော၊ အမာ၌ သင်္ဂြိုဟ်သောအားဖြင့်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစဉ်းကို။ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်သည်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ ဝုတ္တဉ္စ၊ ဆိုလည်း ဆိုခဲ့၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အဋ္ဌကထာ စရိယာ ဧဝ၊ မဋ္ဌကထာဆရာတို့သာလျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ပမာဏံ၊ ပမာဏတည်း။ မတာနံ၊ သေကုန်သော။ တိရစ္ဆာနဂတာနံ၊ တိရစ္ဆာန်တို့၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မတကေန၊ ဝေးသော မတ-ပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓေ၊ စပ်အပ်၏။
မေထုနရာဂေန၊ မေထုနရာဂဖြင့်။ ဝတ္ထိကောသံ၊ သိုအိမ်သို့။ ပဝေသေန္တဿ၊ သွင်းသော ရဟန်းအား။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစဉ်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ (နိ-၃၂၆) “ဝတ္ထိကောသံ အပ္ပသေန္တော”တိ၊ ဝတ္ထိကောသံ အပ္ပသေန္တော-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ မေထုနရာဂေါ စ နာမ၊ မေထုနရာဂမည်သည်လည်း။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂဉ္စ၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂကိုလည်းကောင်း။ မောစနဿာဒဉ္စ၊ လွတ်သည်၌ သာယာခြင်းကိုလည်ကောင်း။ မုဉ္စိတွာ၊ လွတ်၍။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဒွယံဒွယသမာပတ္တိယာ ရာဂေါ၊ နှစ်ယောက် နှစ်ယောက်အကျင့်၌ တပ်သော ရာဂတည်း။ သော စ၊ ထိုရာဂသည်လည်း။ ပုရိသာဒီသုပိ၊ ယောက်ျား အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန စ၊ ထို မေထုန်ရာဂဖြင့်လည်း။ အပါရာဇိကက္ခေတ္တေ၊ ပါရာဇိကခေတ် မဟုတ်သော။ ဣတ္ထိသရီရေပိ၊ မိန်းမကိုယ်၌လည်း။ ဥပက္ကမန္တဿ၊ လုံ့လပြုသော ရဟန်းအား။ အသုစိမှိ၊ သုက်သည်။ မုတ္တေပိ၊ လွတ်သော်လည်း။ သံဃာဒိသေသော၊ သဃာဒိသိသ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ခေတ္တာနုရူပံ၊ ခေတ်အား လျော်စွာ။ ထုလ္လစ္စယဒုက္ကဋမေဝ၊ ထုလ္လစဉ်း ဒုက္ကဋိအာပတ် သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “အပ္ပဝေသေန္တော”တိ ဣမိနာ၊ အပ္ပဝေသေန္တော-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ တီသု၊ သုံးပါးကုန်သော။ မဂ္ဂေသု၊ မဂ်တို့၌။ ပဝေသနာဓိပ္ပာယေ၊ သွင်းလိုသော အဖြစ်သည်။ အသတိပိ၊ မရှိသော်လည်း။ မေထုနရာဂေန၊ မေထုနရာဂဖြင်။ ဗဟိ၊ အပြင်ဘက်၌။ ဃဋ္ဋနံ၊ စေ့ဆော်ခြင်းသည်။ သမ္ဘဝတိ၊ ဖြစ်သင့်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစဉ်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတရထာ၊ မေထုနရာဂဖြင့်အပ၌ စေဆော်ခြင်း မဖြစ်သင့်သည်ရှိသော်။ ပဝေသနာဓိပ္ပာယေန၊ သွင်းလိုသဖြင့်။ ဗဟိ၊ အပ်၌။ ဆုပန္တဿ၊ တို့သော ရဟန်းအား။ မေထုနဿ၊ မေထုန်၏။ ပုဗ္ဗပယောဂတ္တာ၊ ပုဗ္ဗပယောဂ ဖြစ်သောကြောင့်။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကိုသာလျှင်။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုသင့်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ “နိမိတ္တေန နိမိတ္တံ ဆုပတိ၊ ထုလ္လစ္စယ”န္တိ ဣဒဉ္စ၊ နိမိတ္တေန နိမိတ္တံ ဆုပတိ၊ ထုလ္လစ္စယံ-ဟူသော ဤစကားကိုလည်း။ “န စ ဘိက္ခဝေ ရတ္တစိတ္တေန၊ ပ။ ထုလ္လစ္စယဿာ”တိ၊ န စ ဘိက္ခဝေ ရတ္တစိတ္တေန၊ ပ။ ထုလ္လစ္စယဿ-ဟူသော။ စမ္မက္ခန္ဓကေ၊ စမ္မက္ခန္ဓက၌။ အာဂတဿ၊ လာသော။ ဣမဿ သုတ္တဿ၊ ဤပါဠိတော်၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ တတ္ထဝစနေ၊ ထိုစကားရပ်၌။ ကေသဉ္စိ၊ အချို့သောဆရာတို့၏။ အညထာပိ၊ တပါးသောအပြားဖြင့်လည်း။ အတ္ထဝိကပ္ပဿ၊ အနက်အထူးကြံခြင်း၏။ ဗီဇံ၊ မျိုးစေ့သဖွယ် ဖြစ်သောအကြောင်းကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “မဟာအဋ္ဌကထာယံပနာ”တိအာဒိံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာယံပန-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ မုခေနေဝ ဆုပနံ သန္ဓာယာတိ၊ မုခေနေဝ ဆုပနံ သန္ဓာယ-ဟူသည်ကား။ ဩဋ္ဌဇီဝှာဒိမုခါဝယဝေန၊ နှုတ်ခမ်း, လျှာ, အစရှိသော ခံတွင်းအစိတ်ဖြင်။ ဆုပနံ၊ ထိခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဩဠာရိကတ္တာတိ၊ ဩဠာရိကတ္တာ-ဟူသည်ကား။ အဇ္ဈာစာရဿ၊ လွန်ကျူးသော အကျင့်၏။ ထုလ္လစ္စယတ္တာ၊ ရုန့်ရင်းသော အကျင့်ဖြစ်သောကြောင့်။ တံ သန္ဓာယဘာသိတန္တိ၊ တံ သန္ဓာယဘာသိတံ-ဟူသည်ကား။ တံ ယထာဝုတ္တသုတ္တံ၊ ထို ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော သုတ်ကို။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သုတ္တံ၊ သုတ်ကို။ အဇ္ဈာစာရံ၊ (နိ-၃၂၇) လွန်ကျူးသော အကျင့်ကို။ သန္ဓာယ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ “သန္ဓာယဘာသိတ”န္တိ၊ သန္ဓာယဘာသိတံ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ သုဋ္ဌု သလ္လက္ခေတွာတိ၊ သုဋ္ဌု သလ္လက္ခေတွာ-ဟူသည်ကား။ ပိဋ္ဌိံ၊ ကျောက်ကုန်းသို့။ အဘိရုဟန္တာနံ၊ တက်သော ရဟန်းတို့အား။ အင်္ဂဇာတေနေဝ၊ အင်္ဂါဇာတ်ဖြင့်သာလျှင်။ နိမိတ္တဆုပနဿ၊ နွာမနိမိတ်ကို တို့ခြင်း၏။ သမ္ဘဝံ၊ ဖြစ်သင့်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ မေထုနရာဂီနံ၊ မေထုန်ရာဂရှိသောရဟန်းတို့အား။ အင်္ဂဇာတေန၊ အင်္ဂါဇာတ်ဖြင့်။ ဆုပနဿေဝ၊ တို့ထိသော ရဟန်း၏သာလျှင်။ အနုရူပတဉ္စ၊ လျော်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ သုတ္တေ၊ စမ္မက္ခန္ဓကပါဠိ၌။ “မုခေနာ”တိ၊ မုခေန-ဟူ၍။ အဝုတ္တတဉ္စ၊ မဟောအပ်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ အညဉ္စနယံ၊ ဤမှတပါးသာ နည်းကိုလည်းကောင်း။ ယထာဗလံ၊ အားအလျောက်။ သဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ သလ္လက္ခေတွာ၊ မှတ်၍။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤကားအနက်။ “သဃာဒိသေသော”တိ၊ သဃာဒိသေသော-ဟူသော စကားကို။ မနုဿိတ္ထိံ၊ လူမကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တ၊ ဆိုအပ်၏။ “ပဿဝမဂ္ဂ”န္တိ ဣဒံ၊ ပဿဝမဂ္ဂံ-ဟူသော စကားကို။ စမ္မက္ခန္ဓကေ၊ စမ္မက္ခဒ္ဓက၌။ နိဒါနဝသေန၊ နိဒါန်း၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောအပ်၏။ ဣတရမဂ္ဂဒွယံ ပန၊ ဤပဿာဝမဂ်မှ တပါးသော မဂ်နှစ်ခုအပေါင်းကိုကား။ နိမိတ္တမုခေန၊ နိမိတ်အဝဖြင့်။ ဆုပန္တဿ၊ တို့သော ရဟန်းအား။ ဝဏသင်္ခေပေန၊ အမာ၌သင်္ဂြိုဟ်သဖြင့်။ ထုလ္လစ္စယမေဝ၊ ထုလ္လစဉ်းသာတည်း။ ဝုတ္တနယေနေဝါတိ၊ ဝုတ္တနယေနေဝ-ဟူသည်ကား။ မေထုနရာဂေနေဝ၊ မေထုနရာဂဖြင့်သာလျှင်။ နိမိတ္တမုခေန၊ နိမိတ်အဝကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ မေထုနရာဂေန၊ မေထုနာရာဂဖြင့်။ မနုဿိတ္ထိယာ ဝါ၊ လူမိန်းမ၏လည်းကောင်း။ တိရစ္ဆာနဂတိတ္ထိယာ ဝါ၊ တိရစ္ဆာန်မ၏လည်းကောင်း။ [စာမျက်နှာ-၁၄၆] ပဿာဝမဂ္ဂ၊ မဿာဝမဂ်ကို။ ဝကတိမုခေန၊ ပကတိခံတွင်းဖြင့်။ ဆုပန္တဿ၊ တို့သောရဟန်းအား။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာတည်း။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ ပကတိမုခေန၊ ပကတိခံတွင်းဖြင့်။ ပကတိမုခဆုပနေ ဝိယ၊ ပြကတေ့ ခံတွင်းကို ထိခြင်းကဲ့သို့တည်း။ ဣတရထာ၊ ပကတိခံတွင်းဖြင့် ပဿာဝမဂ်ကို ထိရာ၌ ထုလ္လစ္စဉ်းဖြစ်သည်ရှိသော်။ တတ္ထပိ၊ ထိုခံတွင်းချင်း ထိရာ၌လည်း။ ထုလ္လစ္စယေန၊ ထုလ္လစဉ်းအာပတ်သည်။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တဉ္စ၊ ထို ထုလ္လစ္စဉ်းဖြစ်ခြင်းသည်လည်း။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ခန္ဓကသုတ္တေပိ၊ ခန္ဓကပါဠိ၌လည်း။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ အဝုတ္တတ္တာ၊ မဟာသောကြောင့်တည်း။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန ဒုက္ကဋန္တိ၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန ဒုက္ကဋံ-ဟူသည်ကား။ နိမိတ္တမုခေန ဝါ၊ ပြကတေ့ခံတွင်းစသော တပါးသောကိုယ်ဖြင်လည်းကောင်း။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂဖြင့်။ ဆုပန္တဿ၊ တို့ထိသော ရဟန်းအား။ ဒုက္ကမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်တည်း။
(နိ-၃၂၈) ဧတ္ထ၊ ဤစကား၌။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန၊ ကါယသံသဂ္ဂရာဂဖြင့်။ ဗဟိနိမိတ္တေ၊ နိမိတ်အပ၌။ ဥပက္ကမတော၊ လုလ္လပြုသောရဟန်းအား။ အဇာနန္တဿေဝ၊ မသိစဉ်လျှင်။ အင်္ဂဇာတံ၊ အင်္ဂါဇာတ်သည်။ ပါရာဇိကက္ခေတ္တံ၊ ပါရာဇိကခေတ်ကို။ ယဒိ ဆုပတိ၊ အကယ်၍ တို့မိအံ့။ တတ္ထ၊ ထိုသို့ တို့မိရာ၌။ ကိံ၊ အဘယ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာတည်း။ ကေစိ၊ အချို့အရာတို့သည်။ တာဝ၊ ထိုသို့ တို့မိသည်တိုင်အောင်။ “မေထုနရာဂဿ၊ မေထုနရာဂ၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ မနုဿိတ္ထိယာ၊ လူမိန်းမ၌။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်တည်း။ သေသေသု၊ လူမှကြွင်းသည်တို့၌။ ဝတ္ထုဝသေန၊ ဝတ္ထုအစွမ်းဖြင့်။ ထုလ္လစ္စယဒုက္ကဋာနိ၊ ထုလ္လစဉ်းဒုက္ကန်တို့တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ အညေ ပန၊ တပါးသော ဆရာတို့ကား။ “ပဝေသနက္ခဏေ၊ ဝင်ဆဲခဏ၌။ ဖဿဿ၊ အတွေ့ကို။ သာဒိယနသမ္ဘဝတော၊ သာယာခြင်း ဖြစ်သင့်သောကြောင့်။ ဗလက္ကာရေန၊ နိုင်ထက်မူသဖြင့်။ ဥပက္ကမနက္ခဏေ ဝိယ၊ လုံ့လပြုသော ခဏ၌ကဲ့သို့။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ဣဒ မေဝ၊ ဤအညေဆရာတို့ စကားသည်လျှင်။ ယုတတရံ၊ သင့်စွာ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မဂ္ဂတ္တယတော၊ မဂ်သုံးခုမှ။ အညသ္မိံ၊ တပါးသော။ ပဒေသေယေဝ၊ အရပ်၌သာလျှင်။ ကာယသသဂ္ဂါဒိရာဂဘေဒတော၊ ကာယသံသဂ္ဂစသော ရာဂ အပြားဖြင့်။ အာပတ္တိဘေဒေါ၊ အာပတ်အပြားကို။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ မဂ္ဂတ္တယေ၊ မဂ်သုံးခုအပေါင်း၌။ န လဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ တတ္ထ ပန၊ ထိုမဂ်သုံးခု၌ကား။ ယေန ကေနစိ အာကာရေန၊ အမှတ်မရှိသော အခြင်းအရာဖြင့်။ ဖဿဿ၊ အတွေ့ကို။ သာဒိယနက္ခစေ၊ သာယာသော ခဏ၌။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ပရောပက္ကမေ၊ သူတပါး လုံ့လပြုသည်ရှိသော်။ ပဝေသနာဒီသု၊ ဝင်ခြင်းစသည်တို့၌။ ရာဂဘေဒံ၊ ရာဂအပြားကို။ အနုဒ္ဓရိတွာ၊ မထုတ်မူ၍။ သာဒိယနမတ္တေန၊ သာယာကာမျှဖြင့်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
သန္တတစတုက္ကဘေဒကထာဝဏ္ဏနာ
၆၁-၂။ အဋိပန္နကဿာတိ၊ အဋိပန္နကဿ-ဟူသည်ကား။ အာရဒ္ဓဝိပဿကဿ၊ အားထုတ်အပ်သော ဝိပဿနာရှိသောရဟန်းအား။ “ဥပါဒိန္နက”န္တိ၊ ဥပါဒိန္နကံ-ဟူသော စကားကို။ ကာယိန္ဒြိယ၊ ကာယိန္ဒြေကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဥပါဒိန္နကေန ဖုသတီတိ၊ ဥပါဒိန္နကေန ဖုသတိ-ဟူသည်ကား။ ဥပါဒိန္နကသရီရေန၊ ကာယိန္ဒြေရှိသော ကိုယ်ဖြင့်။ ဖုသီယတိ၊ ထိအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကမ္မကသာဓနေန၊ ကမ္မသာဓနအားဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကရောန္တေ၊ ပြုသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ (နိ-၃၂၉) ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ ဥပါဒိန္နကံ၊ ကာယိန္ဒြေရှိသော ကိုယ်ကို။ ဥပါဒိန္နကေန၊ ကာယိန္ဒြေရှိသော ကိုယ်ကို။ ဥပါဒိန္နကေန၊ ကာယိန္ဒြေရှိသောကိုယ်ဖြင့်။ န ဖုသတိ၊ မထိ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ လေသံ ဩဍ္ဍဿန္တီတိ၊ လေသံ ဩဍ္ဍဿန္တိ-ဟူသည်ကား။ လေသံ၊ အမြွက်ကို။ ဌပေဿန္တိ၊ ထားကုန်လတ္တံ့။ ပရိကပ္ပေဿန္တိ၊ ကြံကုန်လတ္တံ့။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ သန္ထတာဒိဘေဒေဟိ ဘိန္ဒိတွာတိ၊ သန္ထတာဒိဘေဒေဟိ ဘိန္ဒိတွာ-ဟူသည်ကား။ သန္ထတာဒိဝိသေသနေဟိ၊ သန္ထတာအစရှိသော ဝိသေသနတို့ဖြင့်။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြု၍။ သန္ထတာယတိ၊ သန္ထတာယဟူသောသာ ဝါဟာရသည်။ သမုဒါယေ၊ အပေါင်းဖြစ်သော မိန်းမ၌။ ဧကဒေသ ဝေါဟာရော၊ အစိတ်ဖြစ်သော နှီးအပ်သော မဂ်၏အမည်ဖြင့် ခေါ်သောဝေါဟာရတည်း။ ကေသု ဝိယ၊ အဘယ်တို့၌ကဲ့သို့နည်း။ “ဒဍ္ဎဿ၊ မီးလောင်သော။ ဝဋဿ၊ ပုဆိုး၏။ ဆိဒ္ဒံ၊ အပေါက်တည်း။” ဣတိအာဒီသု ဝိယ၊ ဤသို့စသည်တို့၌ကဲ့သို့တည်း။ ဟိ၊ ချဲ့အံ့။ ပဋဿ၊ ပုဆိုး၏။ ဧကဒေသောဝ၊ အစိတ်ဖြစ်သောလောင်ရာအရပ်ကိုသာလျှင်။ ဝတ္ထုတော၊ မုချသဘောအားဖြင့်။ ဒဍ္ဎောတိ၊ လောင်၏ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဧကဒေသဝေါဟာရံ၊ ထိုလောင်ရာဖြစ်သော တစိတ်၏ ဒဍ္ဎသော အမည်ကို။ သမုဒါယေ၊ အပေါင်းဖြစ်သော။ ပဋေ၊ ပုဆိုး၌။ ဥပစာရတော၊ ဧကဒေသူပစာအားဖြင့်။ အာရောပေတွာ၊ တင်၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တံ သမုဒါယံ၊ ထိုအပေါင်းဖြစ်သောပုဆိုးကို။ ဒဍ္ဎပ္ပဒေသသင်္ခါတဆိဒ္ဒသမ္ဗန္ဓီဘာဝေန၊ လောင်ရာအရပ်ဟု ဆိုအပ်သော အပေါက်၏ သမ္ဗန်အဖြစ်ဖြင့်။ “ဒဍ္ဎဿ ပဋဿ ဆိဒ္ဒ”န္တိ၊ ဒဍ္ဎဿ ပဋဿ ဆိဒ္ဒံ-ဟူ၍။ ဝေါဟရန္တိ ယထာ၊ ခေါ်ကုန်သကဲသို့။ ဧဝံ၊ ဤတူ။ ဣဓပိ၊ ဤအရာ၌လည်း။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမ၏။ မဂ္ဂပ္ပဒေသဝေါဟာရံ၊ နှီးအပ်သော မဂ်အရပ်၏ သန္တတအမည်ကို။ သမုဒါယဘူတာယ၊ အပေါင်းဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ဣတိယာ၊ မိန်းမ၌။ အာရောပေတွာ၊ တင်၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တံဣတ္ထိ၊ ထိုမိန်းမကို။ သန္တတမဂ္ဂသမ္ဗန္ဓိနိံ၊ နှီးအပ်သော မဂ်၏ သဗ္ဗန်ကို။ ဝါ၊ သမ္ဗန္ဓကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ “သန္ထတာယ ဣတ္ထိယ ဝစ္စမဂ္ဂေနာ”တိအာဒိ၊ သန္ထတာယ ဣတ္ထိယ ဝစ္စမဂ္ဂေနကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ သည်။ [စာမျက်နှာ-၁၄၇] န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အဝယဝဝေါဟာရေန၊ အစိတ်ဖြစ်သော မဂ်၏အမည်ဖြင့်။ သမုဒါယေဿဝ၊ အပေါင်းဖြစ်သောမိန်းမကိုသာလျှင်။ ပတီယမာနတ္တာ၊ စီအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဣတရထာ၊ အပေါင်း၏ အမည်ဖြင့်။ သမုဒါယေဿဝ၊ အပေါင်းဖြစ်သောမိန်းမကိုသာလျှင်။ ပတီယမာနတ္တာ၊ သိပ်အပ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဣတရထာ၊ အပေါင်း၏အမည်ဖြင့်။ အစိတ်ကို ထင်စေအပ်သည်ရှိသော်။ “သန္တတာယ ဝစ္စမဂ္ဂေနာ”တိ၊ သန္တတာယ ဝစ္စမဂ္ဂေန-ဟူ၍။ ဣတ္ထိလိင်္ဂတာ၊ ဣတ္ထိလိင်၏ အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ မဂ္ဂသမ္ဗန္ဓိတာ စ၊ မဂ္ဂသဒ္ဒါဟူသော သမ္ဗန္ဓီရှိသောအဖြစ်သည် (နိ-၃၃၀) လည်းကောင်း။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ ဧကဒေသေ၊ တစိတ်၌။ သမုဒါယောပစာရဿ၊ အပေါင်းအမည်ဖြင့် ဆိုသော ဝေါဟာရ၏။ အတ္ထော ပန၊ အနက်သည်ကား။ ဧကဒေသောဝ၊ တစိတ်သာတည်း။ ကေသု ဝိယ၊ အဘယ်တို့ကဲ့သို့နည်း။ သာခါယ၊ သစ်ခက်သည်။ ဆိဇ္ဇမာနာယ၊ ပြတ်သည်ဖြစ်လျက်။ ရုက္ခော ဆိဇ္ဇတီတိအာဒိသု ယထာ၊ သစ်ပငပြတ်၏ဟု ခေါ်ခြင်းအစရှိသည်တို့၌ကဲ့သို့တည်း။
ဝတ္ထာဒီနိ၊ အဝတ်အစရိသည်တို့ကို။ မဂ္ဂဿ၊ မဂ်၏။ အန္တေ၊ အတွင်းသို့။ အပ္ပဝေသေတွာ၊ မသွင်းမူ၍။ ဗဟိယေဝ၊ အပ၌သာလျှင်။ ဝေဌနံ၊ ရစ်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “ပလိဝေဌေတွာ”တိ၊ ပလိဝေဌေတွာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သမုဒါယေ၊ အပေါင်း၌။ အဝယဝူပစာရေနေဝ၊ အစိတ်အမည်ဖြင့် ခေါ်သောအားဖြင့်သာလျှင်။ ဘိက္ခူပိ၊ ရဟန်းတို့လည်း။ “အန္ထတော နာမာ”တိအာဒိ၊ အန္ထတော နာမ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်ဆိုအပ်၏။ ယတ္တကေ ပဝိဋ္ဌေတိ၊ ယတ္တကေ ပဝိဋ္ဌေ-ဟူသည်ကား။ တိလဗီဇမတ္တေ၊ နှမ်းစေခန့်မျှသည်။ ပဝိဋ္ဌေ၊ ဝင်လတ်သော်။ အက္ခိနာသာဒီနံ၊ မျက်စိ, နှာခါင်းစသည်တို့ကို။ သန္တကတ္တေပိ၊ နှီးအပ်သော်လည်း။ ယာဝတ္ထုကမေဝ၊ သဘောအတိုင်းသာတည်း။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ထုလ္လစ္စယက္ခေတ္တေ ထုလ္လစ္စယ”န္တိအာဒိ၊ ထုလ္လစ္စယက္ခေတ္တေ ထုလ္လစ္စယံ-အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်ဆို၏။ ခါဏုံဃဋေန္တဿ ဒုက္ကဋန္တိ၊ ခါဏုံဃဋေန္တဿ ဒုက္ကဋံ-ဟူသည်ကား။ ဣတ္ထိနိမိတ္တဿ၊ မိန်းမနမိတ်၏။ အန္တော၊ အတွင်း၌။ ခါဏုံ၊ သစ်ငုတ်ကို။ သစေ ဃဋ္ဋေတိ၊ အကယ်၍ စေ့ဆော်ငြားအံ့။ ဃဋ္ဋေန္တဿ၊ စေ့ဆော်သောရဟန်းအား။ ပဝေသာဘာဝတော၊ ဝင်ခြင်းမရှိသောကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်တည်း။ ဤသကံ၊ စဉ်ငယ်။ အန္တော၊ အတွင်း၌။ အလ္လောကာသေ၊ စိုစွတ်ရာ အရပ်၌။ ပဝေသေတွာ၊ သွင်း၍။ ဌိတံ၊ တည်သော။ အနုပါဒန္နကမေဝ၊ ကမ္မဇရုပ် မဟုတ်သည်သာဖြစ်သော။ ခါဏုသီသံ၊ သစ်ငုတ်စွန်းကို။ အင်္ဂဇာတေန၊ အင်္ဂါဇာတ်ဖြင့်။ သစေ ပန ဆုပတိ၊ အကယ်၍တို့အံ့။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။ တဿ တလန္တိ၊ တဿ တလံ-ဟူသည်ကား။ ဝေဠုနဠာဒိကဿ၊ ဝါး,ကျူအစရှိသည်၏။ အန္တောတလံ၊ အတွင်းပြင်ကို။ “ဗဟိဒ္ဓါခါဏုကေ”တိ၊ ဗဟိဒ္ဓါခါဏုကေ-ဟူသောစကားကို။ အန္တော ပဝေသိတဝေဠုပဗ္ဗာဒိကဿ၊ အတွင်းသို့ ဝင်သောဝါးဆစ်အစရှိသည်၏။ ဗဟိ နိက္ခန္တသီသံ၊ အဝသို့ထွက်သောအစွန်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ယထာ စ ဣတ္ထိနိမတ္တေ”တိအာဒီသု၊ အစရှိသည်တို့၌။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမ၏။ ပဿာဝမဂ္ဂေ၊ ပဿဝမဂ်၌။ ခါဏုံ၊ သစ်ငုတ်ကို။ ကတွာ၊ စိုက်၍။ ဃဋ္ဋနာဒိကံ၊ စေ့ဆော်ခြင်းစသည်ကို။ ဝုတ္တံ ယထာ၊ ဆိုသကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဝစ္စမဂ္ဂါဒီသုပိ၊ ဝစ္စမဂ်စသည်တို့၌လည်း။ လက္ခဏံ၊ လက္ခဏာကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
(နိ-၃၃၁) ရာဇပစ္စတ္ထိကာဒိုစတုက္ကဘေဒကထာဝဏ္ဏနာ
၆၅။ ကေရာဋိကာတိ၊ ကေရာဋိကါ-ဟူသည်ကား။ ဝဉ္စကာ၊ လှည့်ပတ်တတ်သည်လည်း။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဣတ္ထိဓုတ္တမေဝ၊ မိန်းမကြူးသော သူကိုလျှင်။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ဣတရဓုတ္တေပိ၊ ဤမှတပါးသောသေသောက်ကြူးသူ စသည်တို့ကိုလည်း။ သင်္ဂဟေတွာ၊ သင်္ဂြိုဟ်၍။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ဣတ္ထိဓုတ္တ သုရာဓုတ္တာဒယော ဝါ”တိ၊ ဣတ္ထိဓုတ္တ သုရာဓုတ္တာဒယော ဝ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
အာပတ္တာယနာပတ္တိဝါရဝဏ္ဏနာ
၆၆။ သေဝေတုကာမတာ မဂ္ဂေန မဂ္ဂပ္ပဋိပတ္တီနံ၊ မှီဝဲလိုသောစိတ်မဂ်ဖြင့် မဂ်၌သွင်းခြင်းတူကုန်သော။ ဒွိန္နံ အင်္ဂါနံ၊ အင်္ဂါနှစ်ပါးတို့၏။ သိဒ္ဓတ္တာ၊ ထင်ရှားရှိသောကြောင့်။ ပဋိညာတကရဏံ၊ ဝန်ခံသည်ကို ပြုစေခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဒူသိတဿ ပန၊ အဖျက်ဆီးခံရသော သာမဏေအားကား။ မဂ္ဂေန မဂ္ဂပ္ပဋိပတ္တိ၊ မင်္ဂဖြင့် မဂ်၌သွင်းခြင်းဟူသော။ သာဒိယနံ၊ သာယာခြင်းသည်။ အသိဒ္ဓံ၊ မထင်ရှား။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သော၊ ထိုအဖျက်ဆီးခံရသော သာမဏေကို။ ပုစ္ဆိတွာ၊ အေး၍။ “သာဒိယိ”န္တိ၊ သာယာ၏ဟု။ ဝုတ္တပဋိညာယ၊ ဆိုအပ်သော ပဋိညာဉ်ဖြင့်။ နာသေတဗ္ဗော၊ အသွင်ဖျက်အပ်၏။ တတ္ထေဝါတိ၊ တတ္ထေဝ-ဟူသည်ကား။ ဝေသာလိယံ၊ ဝေသာလီပြည်၌။ မဟာဝနေ ဧဝ၊ မဟာဝုန်၌သာလျှင်။ သဗ္ဗင်္ဂဂတန္တိ၊ သဗ္ဗင်္ဂဂတံ-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗကာယဂတံ၊ တကိုယ်လုံး၌ တည်သော။ “လောဟိတံ ဝိယာ”တိ၊ လောဟိတံ ဝိယ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော။ ကေသာဒီနံ ဝိနိမုတ္တဋ္ဌာနေ၊ ဆံစသည်မှ လွတ်ရာ အရပ်၌။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ နိစ္စမေဝဥမ္မတ္တကော [စာမျက်နှာ-၁၄၈] ဟောတီတိ၊ နိစ္စမေဝဥမ္မတ္တကော ဟောတိ-ဟူသော စကားကို။ ယဿ၊ အကြင်သူအား။ ပိတ္တကောသတော၊ သည်းခြေအိမ်မှ။ ပိတ္တံ၊ သည်းခြေသည်။ စလိတွာ၊ လှုပ်၍။ သဗ္ဗဒါ၊ အခါခပ်သိမ်း။ ဗဟိ၊ အပသို့။ နိက္ခန္တံ၊ ထွက်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ တံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယဿ ပန၊ အကြင်သူအားကား။ ပိတ္တံ၊ သည်းခြေသည်။ စလိတွာ၊ လှုပ်၍။ ပိတ္တကောသေယေဝ၊ သည်းခြေအိမ်၌သာလျှင်။ ဌိတံ၊ တည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကဒါစိ ဝါ၊ တရံတဆစ်လည်း။ နိက္ခန္တံ၊ ထွက်လိုသည်ရှိသော်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ နိက္ခမတိ၊ ထွက်၏။ သောပိ၊ ထိုသူသည်ကား။ အန္တရန္တရာ၊ အကြား အကြား၌။ သညံ၊ အမှတ်ကို။ ပဋိလဘတိ၊ ရ၏။ ဘေသဇ္ဇေန၊ ဆေးဖြင့်။ ကပတိအာရောဂျံ၊ (နိ-၃၃၂) ပကတိ အနာကင်းသော အဖြစ်ကို။ ပဋိလဘတိ၊ ရ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
ပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာနယော၊ ပဒဘာဇနီအဖွင့်နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ပကိဏ္ဏကကထာဝဏ္ဏနာ
ပကိဏ္ဏကန္တိ၊ ပကိဏ္ဏကံ-ဟူသည်ကား။ ဝေါမိဿကနယံ၊ ပြွမ်းသော နည်းတည်း။ သမုဋ္ဌာနန္တိ၊ သမုဋ္ဌာနံ-ဟူသည်ကား။ ဥပ္ပတ္တိကာရဏံ၊ ဖြစ်ကြောင်းတည်း။ အကိရိယာဒီနမ္ပိ၊ အကိရိယအစရှိသည်တို့ကိုလည်း။ သင်္ဂဟတော၊ ယူအပ်သောကြောင့်။ “ကိရိယာ”တိအာဒိ၊ ကိရိယာ-အစရှိသည်သည်။ နိဒဿနမတ္တံ၊ နိဒဿနမျှသာတည်း။ ဝေဒနာယ၊ ဝေဒနာနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ကုသလဉ္စ၊ ကုသိုလ်ကိုလည်း။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗွံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ သဗ္ဗသင်္ဂါဟကဝသေနာတိ၊ သဗ္ဗသင်္ဂါဟကဝသေန-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗေသံ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနံ၊ သိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ သင်္ဂါဟကဝသေန၊ သင်္ဂြိုဟ်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ “ကယော၊ ကိုယ်လည်းကောင်း။ ဝါစာ၊ နှုတ်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာ၊ ကိုယ်နှုတ်လည်းကောင်း။ ကာယစိတ္တံ၊ ကိုယ်စိတ်လည်းကောင်း။ ဝါစာစိတ္တံ၊ နှုတ်စိတ်လည်းကောင်း။ ကာယဝါစာစိတ္တံ၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ်လည်းကောင်း”။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တာနိ၊ ဟောအပ်ကုန်သော။ ဆ၊ ခြောက်ပါးကုန်သော။ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာနိ၊ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာန်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အာပတ္တိယာ ဧဝ၊ အာပတ်အားသာလျှင်။ သမုဋ္ဌာနာဒယော၊ သမုဋ္ဌာန်အစရှိသည်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သိက္ခာပဒဿ၊ သိက္ခပုဒ်အား။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ တံတံ သိက္ခာပဒဿ၊ ထိုထိုသိက္ခာပုဒ်ကို။ နိယတအာပတ္တိယာ ဧဝ၊ မြဲသော အာပတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဂဟဏတ္ထံ ပန၊ ယူစိမ့်သောငှာကား။ သိက္ခာပဒသီသေန၊ သိက္ခာပုဒ်ကို အရင်းမူသဖြင့်။ သမုဋ္ဌာနာဒီနံ၊ သမုဋ္ဌာန်စသည်တို့ကို။ ကထနံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ အကျိုးကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ အာပတ္တိဝိသေသော၊ အာပတ်အထူးသည်။ ပညာယတိ၊ ထင်ရှား၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အာပတ္တိသဒ္ဒဿ၊ အာပတ္တိသဒ္ဒါ၏။ သဗ္ဗာပတ္တိသာဓာရဏတ္တာ၊ ခပ်သိမ်းသော အာပတ်နှင့် ဆက်ဆံသောကြောင့်တည်း။ ဣမေသု ပန ဆသု သမုဋ္ဌာနေသု၊ ဤသမုဋ္ဌာန်ခြောက်ပါးတို့တွင်။ ပရိမာန၊ ရှေး၌ဖြစ်ကုန်သော။ တီဏိ၊ သုံးပါးသော သမုဋ္ဌာန်တို့သည်။ အစိတ္တကာနိ၊ အစိတ္တကတို့တည်း။ ပစ္ဆိမာနိ၊ နောက်သုံးပါးတို့သည်။ သစိတ္တကာနိ၊ သစိတ္တကတို့တည်း။ သမာသတော၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ တံ ဣမံ ပကိဏ္ဏကံ၊ ဤပကိဏ္ဏကကို။ ဝိဒိတွာ၊ သိ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္မန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ဧတဿ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်အား။ ဆ၊ ခြောက်ပါးကုန်သော။ သမုဋ္ဌာနာနိ၊ သမုဋ္ဌာန်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဆသမုဋ္ဌာနံ၊ ဆသမုဋ္ဌာန်မည်၏။ သေသေသုပိ၊ ကြွင်းသည်တို့၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။
(နိ-၃၃၃) အတ္ထိ ကထိနသမုဋ္ဌာနန္တိအာဒိ၊ အတ္ထိ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ-အစရှိသောစကားသည်။ သမုဋ္ဌာနသီသဝသေန၊ သမုဋ္ဌာန်ခေါင်းတတ်သည်၏ အစွမ်ဖြင့်။ ဒွိသမုဋ္ဌာနဧကသမုဋ္ဌာနာနံ၊ ဒွိသမုဋ္ဌာန်, ဧကသမုဋ္ဌာန်တို့ကို။ ဒဿနံ၊ ပြကြောင်းတည်း။ ဟိ၊ ချဲ့အံ့။ သမုဋ္ဌာနသီသာနိ၊ သမုဋ္ဌာန်ခေါင်းတို့သည်။ ပထမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ၊ ပထမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာန်လည်းကောင်း။ ပ။ အနနုညာတသမုဋ္ဌာနံ၊ အနနုညာတသမုဋ္ဌာန်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တေရသ၊ တစ်ဆယ့်သုံးပါးတို့တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုတစ်ဆယ့်သုံးပါးတို့တွင်။ “အတ္ထိ ဆသမုဋ္ဌာန”န္တိ ဣမိနာ၊ အတ္ထိ ဆသမုဋ္ဌာနံ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ သဉ္စရိတ္တသမုဋ္ဌာနံ၊ သဉ္စရိတ္တသမုဋ္ဌာန်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပဉ္စသမုဋ္ဌာနဿ၊ ပဉ္စသမုဋ္ဌာန်၏။ အဘာဝတော၊ မရှိသောကြောင့်။ “အတ္ထိ ပဉ္စသမုဋ္ဌာန”န္တိ၊ အတ္ထိ ပဉ္စသမုဋ္ဌာနံ-ဟု။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ “အတ္ထိ စတုသမုဋ္ဌာန”န္တိ၊ အတ္ထိ စတုသမုဋ္ဌာနံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣမိနာ၊ ဤ စတုသမုဋ္ဌာနံဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အဒ္ဓါနသမုဋ္ဌာနံ၊ အဒ္ဓါနသမုဋ္ဌာန်ကိုလည်းကောင်း။ အနနုညာတသမုဋ္ဌာနဉ္စ၊ အနနုညာတသမုဋ္ဌာန်ကိုလည်းကောင်း။ သင်္ဂဟိတံ၊ သိမ်းယူအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယံ သိက္ခာပဒံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်သည်။ ပဌမတတိယစတုတ္ထဆဋ္ဌေဟိ၊ ပဌမတတိယစတုတ္ထဆဋ္ဌ-ဟူကုန်သော။ သမုဋ္ဌာနေဟ၊ သမုဋ္ဌာန်တို့ကြောင့်။ [စာမျက်နှာ-၁၄၉] သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခပုဒ်သည်။ အဒ္ဓါနသမုဋ္ဌာန၊ အဒ္ဓါနသမုဋ္ဌာန်မည်၏။ ယံ ပန သိက္ခာပဒံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်သည်။ (၁။ ဒုတိယတတိယပဉ္စိမဆဋ္ဌေဟိ၊ ဒုတိယတတိယပဉ္စိမဆဋ္ဌသမုဋ္ဌာန် တို့ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ အနနုညာကသမုဋ္ဌာနံ၊ အနနုညာတသမုဋ္ဌာန်မည်၏။ အတ္ထိတိသမုဋ္ဌာနန္တိ ကူမိနာ၊ အတ္ထိတိသမုဋ္ဌာနံဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ အဒိန္နာဒါနသမုဋ္ဌာနံစ၊ အဒိန္နဒါနသမုဋ္ဌာန်ကိုလည်းကောင်း။ ဘူတာရောစနသမုဋ္ဌာနဉ္စ၊ ဘူတာရောစနသမုဋ္ဌာန်ကိုလည်းကောင်း။ သင်္ဂဟိတံ၊ သိမ်းယူအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်သည်သစိတ္တကေဟိ၊ သစိတ္တကဖြစ်ကုန်သော။ တီဟိ၊ သုံးပါးသောသမုဌာန်တို့ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ အဒိန္နာဒါနသမုဋ္ဌာနံ၊ အဒိန္နာဒါနသမုဌာန်မည်၏။ ယံ ပန၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်သည်ကား။ အစိတ္တကေဟိ၊ အစိတ္တကဖြစ်ကုန်သော။ တီဟိ၊ သုံးပါးသောသမုဋ္ဌာန်တို့ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတီ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ ဘူတာရောစနသမုဋ္ဌာနံ၊ ဘူတာရောစနသမုဋ္ဌာန်မည်၏။) အတ္ထိ ကထိနသမုဋ္ဌာနန္တိအာဒိနာ ပန၊ အတ္ထိ ကထိနသမုဋ္ဌာနံ-အစရှိသည်ဖြင့်ကား။ အဝသေသသမုဋ္ဌာနသီသဝသေန၊ ကြွင်းသောသမုဋ္ဌာန်ခေါင်း၏အစွမ်းအားဖြင့်။ ဒွိသမုဋ္ဌာန၊ ဒွိသမုဋ္ဌာန်ကိုလည်းကောင်း။ ဧကသမုဋ္ဌာနဉ္စ၊ ဧကသမုဋ္ဌာန်ကိုလည်းကောင်း။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သိမ်းယူ၏။ ဟိ၊ ချဲ့အံ့။ တတ္ထ၊ ထို ဒွိသမုဋ္ဌာန်, ဧကသမုဋ္ဌာန်တို့တွင်။ ယံ သိက္ခာပဒံ၊ သည်။ (၂။ တတိယဆဋ္ဌေဟိ၊ တတိယဆဋ္ဌသမုဋ္ဌာန်တို့ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ ကထိနသမုဋ္ဌာနံနာမ၊ ကထိနသမုဋ္ဌာန်မည်၏။ ယံ ပန၊ အကြငသိက္ခာပုဒ်သည်ကါး။ ပထမစတုတ္ထေဟိ၊ ပထမစတုတ္ထသမုဋ္ဌာန်တို့ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ ဇဋ္ဌကလောမသမုဋ္ဌာနံ၊ ဇဋ္ဌကလောမသမုဋ္ဌာန်မည်၏။ ယံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်သည်။ ဆဋ္ဌေနေဝ၊ ဆဋ္ဌသမုဋ္ဌာန်ကြောင့်သာ။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာနံ၊ ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာန်မည်၏။) “သမနုဘာသနသမုဋ္ဌာန”န္တိပိ၊ သမနုဘာသနသမုဋ္ဌာန်-ဟူသည်လည်း။ တဿေဝ၊ ထို ဓုရနိက္ခေပသမုဋ္ဌာန်၏သာလျှင်။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သရူပေန၊ သရုပ်အားဖြင့်။ အဋ္ဌ၊ ရှစ်ပါးကုန်သော။ အာပတ္တိသီသာနိ၊ အာပတ်ကိုအဦးပြုသည်တို့ကို။ ဒဿိတာနိ၊ ပြအပ်ကုန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤ အဋ္ဌကထာပါဌ်၌။ အာဒိသဒ္ဒေန ပန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်ကား။ အဝသေသာနိ၊ ကြွင်းကုန်သော။ ပဌမပါရာဇိက။ ပ။ စောရီဝုဋ္ဌာပန သမုဋ္ဌာနာနိ၊ ပဌမပါရာဇိက။ ပ။ စောရီဝုဋ္ဌာပန သမုဋ္ဌာန်-ဟူကုန်သော။ ပဉ္စပိ သမုဋ္ဌာနသီသာနိ၊ ငါးပါးသောသမုဋ္ဌာသီသတို့ကိုလည်း။ သင်္ဂဟိတာနိ၊ သိမ်းယူအပ်ကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုငါးပါးသောသမုဋ္ဌာနသီသတို့တွင်။ ယံ သိက္ခာပဒံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်သည်။ (စာမျက်နှာ-၃။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ ပထမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနံ၊ ပထမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာန်မည်၏။ ယံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်သည်။ ဒုတိယပဉ္စမေဟိ၊ ဒုတိယပဉ္စမသမုဋ္ဌာန်တို့ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာနံ၊ ပဒသောဓမ္မသမုဋ္ဌာန်မည်၏။ ယံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်သည်။ စတုတ္ထဆဋ္ဌေဟီ၊ စတုတ္ထဆဋ္ဌသမုဋ္ဌာန်တို့ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ ထေယျသတ္ထသမုဋ္ဌာနံ၊ ထေယျသတ္ထသမုဋ္ဌာန်မည်၏။ ယံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်သည်။ ပဉ္စမေနေဝ၊ ပဉ္စသမုဋ္ဌာန်ကြောင့်သာ။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ ဓမ္မဒေသနာသမုဋ္ဌာနံ၊ ဓမ္မဒေသနာသမုဋ္ဌန်မည်၏။ ယံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်သည်။ ပဉ္စမဆဋ္ဌေဟိ၊ ပဉ္စမဆဋ္ဌသမုဋ္ဌာန်တို့ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ စောရီဝုဋ္ဌာနသမုဋ္ဌာနံ၊ စောရီဝုဋ္ဌာနသမုဋ္ဌာန်မည်၏။) ဧတ္ထ စ၊ ဤသမုဋ္ဌာန်တို့တွင်လည်း။ ပစ္ဆိမေသု၊ နောက်ပြန်ဖြစ်ကုန်သော။ တီသု၊ သုံးပါးကုန်သော။ သစိတ္တကသမုဋ္ဌာနေသု၊ သစိတ္တကသမုဋ္ဌာန်တို့တွင်။ ဧကေကေန၊ တပါးပါးကြောင့်။ သမုဋ္ဌာနဝသေန၊ ဖြစ်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဧကသမုဋ္ဌာနာနိ၊ ဧကသမုဋ္ဌာန်တို့သည်။ တိဝိဓာနိ၊ သုံးပါးအပြားရှိကုန်၏။ ဒွိသမုဋ္ဌာနာနိ ပန၊ ဒွိသမုဋ္ဌာန်တို့သည်ကား။ ပဌမစတုတ္ထေဟိ ဝါ၊ ပထမစတုတ္ထ သမုဋ္ဌန်တို့ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဒုတိယပဉ္စမေဟိဝါ၊ ဒုတိယပဉ္စမ သမုဋ္ဌာနတို့ကြောင့်လည်းကောင်း။ တတိယဆဋ္ဌေဟီဝါ၊ တတိယဆဋ္ဌသမုဋ္ဌာန်တို့ကြောင့်လည်းကောင်း။ စတုတ္ထဆဋ္ဌေဟိဝါ၊ စတုတ္ထဆဋ္ဌ သမုဋ္ဌာန်တို့ကြောင့်လည်းကောင်း။ ပဉ္စမဆဋ္ဌေဟိဝါ၊ ပဉ္စမဆဋ္ဌသမုဋ္ဌာန်တို့ကြောင့လည်းကောင်း။ သမု (နိ-၃၃၄) ဋ္ဌာနဝသေန၊ ဖြစ်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ပဉ္စဝိဓာနိ၊ ငါးပါးအပြားရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဟိတဗ္ဗာနိ၊ သိအပ်ကုန်၏။
ဧဝံ၊ ဤသို့။ သမုဋ္ဌာနဝသေန၊ သမုဋ္ဌာန်၏အစွမ်းဖြင့်။ သဗ္ဗသိက္ခာပဒါနိ၊ သိက္ခာပုဒ်အားလုံးတို့ကို။ တေရသဓာ၊ တဆယ့်သုံးပါးအပြားဖြင့်။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ကိရိယာဝသေန၊ ကိရိယာ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဉ္စဓာ၊ ငါးပါးအခြားအားဖြင့်။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “တတြာပိ”တိအာဒိ၊ တတြာပိ-အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တိဉ္စီတိ၊ တိဉ္စီ-ဟူသည်ကား။ သိက္ခာပဒံ၊ အချို့သော သိက္ခပုဒ်သည်။ ကိရိယတောတိ၊ ကိရိယတော-ဟူသည်ကား။ ပထဝီခဏနာဒိ ဝိယ၊ ပထဝီခဏနစသည်တို့ကဲ့သို့။ ကာယစီဝိညတ္တိဇနိတကမ္မတော၊ ကာယ, ဝစီဝိညတ်ကို ဖြစ်စေတတ်သော ကံကြောင့်။ အကိရိယတောတိ၊ အကိရိယတော-ဟူသည်ကား။ ပဌမကထိနာဒိ ဝိယ၊ ပထမကထိနစသည်ကဲ့သို့။ ကတ္တဗ္ဗဿ၊ ပြုအပ်သည်ကို။ အကရဏေနေဝ၊ မပြုခြင်းကြောင့်သာလျှင်။ အညာတိကာယ၊ အဆွေမတော်သော။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ရဟန်းမ၏။ ဟတ္ထတော၊ လက်မှ။ စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏာဒိ ဝိယ၊ သင်္ကန်းခံသော သိက္ခာပုဒ်စသည်ကဲ့သို့။ ကိရိယာ ကိရိယတော၊ ပြုခြင်း, မပြုခြင်းကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ (ထည့်။ ဤတွင် ဣတိရှိသည်။ မလို၊) ရူပိယပဋိဂ္ဂဟဏာဒိ ဝိယ၊ ရူပိယပဋိဂ္ဂဟဏာ သိက္ခာပုဒ်၌ကဲ့သို့။ သိယာ၊ ရံခါ။ ကိရိယတော၊ ပြုခြင်းကြောင့်။ သိယာ၊ ရံခါ။ အကိရိယတော၊ မပြုခြင်းကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ကုဋိကာရာဒိ ဝိယ၊ ကုဋိကာရသိက္ခာပုဒ်စသည်၌ကဲ့သို့။ သိယာ၊ ရံခါ။ ကိရိယတော၊ ပြုခြင်းကြောင့်။ သိယာ၊ ရံခါ။ ကိရိယာ ကိရိယာတော၊ ပြုခြင်း,မပြုခြင်းကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ အဿာ၊ ထိုအာပတ်မှ။ ဝီတိက္ကမသညာယ၊ လွန်ကြူးသော သညာ၏။ အဘာဝေန၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဝိမောက္ခော၊ လွတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သညာဝိမောက္ခံ၊ သညာဝိမောက္ခမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဇ္ဈေပဒလောပီသမာသော၊ အလယ်ပုဒ်ကျေသော သမာသ်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗေ၊ မှတ်အပ်၏။ [စာမျက်နှာ-၁၅၀] သစိတ္တကသမုဋ္ဌာနေဟေဝ၊ သစိတ္တကသမုဋ္ဌာန်တို့ကြောင့် သာလျှင်။ သမုဋ္ဌာနတော၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ စိတ္တင်္ဂံ၊ စိတ်အင်္ဂါကို။ လဘတိ၊ ရ၏။ ဣတရန္တိ၊ ဣတရံ-ဟူသည်ကား။ ယဿ သိက္ခာပဒဿ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်အား။ စိတ္တင်္ဂနိယမော၊ စိတ်အင်္ဂါ၏မြဲခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တံ သိက္ခာပဒ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်သည်။ အနာပတ္တိမုခေန၊ အနာပတ္တိဝါရကိုအရင်းမူသဖြင့်။ ဧတံ သညာဒုကံ၊ ဤသညာဝိမောက္ခ ဒုက်တို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အာပတ္တိမုခေန၊ အာပတ္တိဝါရကို အရင်းမူသဖြင့်။ သစိတ္တကဒုကံ၊ သစိက္ကကဒုတ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှသာလျှင်။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ အတ္တေတော၊ အနက်အားဖြင့်။ သမာနာဝ၊ တူသည်သာတည်း။
ကာယဝစီဒွါရေဟိ၊ ကာယ, ဝဝီဒွါရ-နှစ်ပါးတို့ဖြင့်။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗမ္ပိ၊ ရောက်အပ်သော အာပတ်ကိုလည်း။ ကာယကမ္မေ ဝါ၊ ကာယကံ၌ လည်ကောင်း။ (နိ-၃၃၅) ဝစီကမ္မေ ဝါ၊ ဝစီကံ၌ လည်းကောင်း။ သင်္ဂယှတိ၊ သွင်းယူအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အဒိန္နာဒါန မုသာဝါဒါဒယော ဝိယ၊ အဒိန္နဒါန်,မုသာဝါဒ စသည်တို့ကဲ့သို့။ တတ္ထ၊ ထို တပါးပါးသော ဒွါရ၌။ ဗာဟုလ္လဝုတ္တိတော၊ များစွာဖြစ်ခြင်းကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အတ္ထိ သိက္ခာပဒံ ကာယကမ္မ”န္တိအာဒိနာ၊ အတ္ထိ သိက္ခာပဒံ ကာယကမ္မံ-အစရှိသည်ဖြင့်။ “ကာယကမ္မံ ဝစီကမ္မဉ္စာ”တိ၊ ကာယကမ္မံ ဝစီကမ္မဉ္စ-ဟူသော။ ဒုကမေဝ၊ ဒုက်ကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝိဘာဂတော ပန၊ ဝေဖန်သောအားဖြင့် ကား။ ကာယဝစီကမ္မေန၊ ကာယ, ဝစီကံနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ တိကမေဝ၊ တိက်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ မာတိကာဋ္ဌကထာ၌။ သဗ္ဗာ စ ကာယ။ ပ။ ဟောန္တီ”တိ၊ သဗ္ဗာ စ ကာယ။ ပ။ ဟောန္တိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတောယေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဣဓာပိ၊ ဤအဋ္ဌကထာ၌လည်း။ အဒိန္နာဒါနာဒီသု၊ အဒိန္နဒါန်စသည်တို့၌။ “ကာယကမ္မဝစီကမ္မ”န္တိ၊ ကာယကမ္မဝစီကမ္မံ-ဟူ၍။ တဒုဘယဝသေန၊ ထိုနှစ်ပါးစုံ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ “အတ္ထိ ပန သိက္ခာပဒံ ကုသလ”န္တိ အာဒိ၊ အတ္ထိ ပန သိက္ခာပဒံ ကုသလ-အစရှိသောစကားကို။ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာပကစိတ္တဝသေန၊ အာပတ်ကို ဖြစ်စေတတ်သောစိတ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ကာရိယေ၊ အကျိုး၌။ ကာရဏောပစာရေန၊ အကြောင်း၏အမည်ဖြင့်ခေါ်သဖြင့်။ ကာရိယေ၊ အကျိုး၌။ ကာရဏောပစာရေန၊ အကြောင်း၏အမည်ဖြင့်ခေါ်သဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်၏။ ကုသလာဒိပရမတ္ထ ဓမ္မတာဝသေန၊ ကုသိုလ်စသော ပရမတ္ထတရားအဖြစ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်၏။ သမ္မုတိသဘာဝတ္တာ၊ ပညတ်သဘောရှိသောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကုသလာကုသလာဒိပရမတ္ထဓမ္မေ၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ်စသော ပရမတ်တရားတို့ကို။ ဥပါဒါယ၊ စွဲ၍။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အာပတ္တိသမ္မုတိ၊ အာပတ်ဟူသော ပညတ်ကို။ ပညတ္တာ၊ ပညတ်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ယံ ကုသလစိတ္တေန အာပဇ္ဇတိ၊ တံ ကုသလ”န္တိ အာဒိ၊ ယံ ကုသလစိတ္တေန အာပဇ္ဇတိ၊ တံ ကုသလံ-အစရှိသော စကားကို။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အာဏာယတ္တာ၊ အာဏာနှင့်စပ်သော။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ ကုသလာဒိပရမတ္ထသဘာဝါ၊ ကုသိုလ်စသော ပရမစ်သဘောရှိသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အနုပသမ္ပန္နနံ၊ လူသာမဏေတို့အားလည်းကောင်း။ အာဒိကမ္မိကာနဉ္စ၊ အာဒိကမ္မိကတို့အား လည်းကောင်း။ အာပတ္တိပ္ပသင်္ဂတော၊ အာပတ်ရှိ၏ဟု မလျဉ်းပါးသင့်သောကြောင့် လည်းကောင်း။ တဿာ၊ ထိုအာပတ်မှ။ ဒေသနာဒီဟိ၊ ဒေသနာကံစသည်တို့ဖြင့်။ ဝီသုဒ္ဓိအဘာဝပ္ပသင်္ဂတော စ၊ စင်ကြယ်ခြင်းမရှိဟုလျဉ်းပါးခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကာရဏဗလေန၊ အကြောင်း၏အစွမ်းဖြင့်။ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ၊ ဖြစ်သော။ ကုသလာဒိသဘာဝါ၊ ကုသိုလ်စသည်သဘောရှိသော။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ အနုပသမ္ပန္နာဒီသု၊ လူသာမဏေ စသည်တို့၌။ န နိဝတ္တတိ၊ မနစ်။ ဥပ္ပန္နာယ၊ ဖြစ်သော။ တဿာ စ၊ ထိုအာပတ် (နိ-၃၃၆) ၏လည်း။ သရသဝိနာသတော၊ မိမိသဘောအားဖြင့် ပျက်ခြင်း, ချုပ်ခြင်းသဘာရှိသောကြောင့်။ ကေနစိ၊ တစုံတခုသော အကြောင်းကြောင့်။ ဝိနာသော၊ ပျက်ခြင်းသည်။ န သမ္ဘဝတိ၊ မဖြစ်သင့်။ ဒေသနာဒိနာ၊ ဒေသနာကြားခြင်းစသည်ဖြင့်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ ဝိဂစ္ဆတိ၊ ကင်း၏။ ဣတိ ဝစနဉ္စ၊ ဤသို့သော စကားသည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တေန၊ ထို့ဒေသနာကံဖြင့်။ အကုသလာဒိ၊ အကုသိုလ်အစရှိသည်သည်။ န ပန ဝိဂစ္ဆတိ၊ မကင်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပိတုဃာတာဒိကမ္မေန၊ ပိတုဃာတကစသော ကံဖြင့်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့။ အာပန္နဿ၊ ရောက်သော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်းအား။ ဂိဟိလိင်္ဂံ၊ လူအသွင်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဘိက္ခုဘာဝပရိစ္စာဂေန၊ ဘိက္ခုသဘောကိုစွန့်သဖြင့်။ ပါရာဇိကာပတ္တိ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သည်။ ဝိဂစ္ဆတိ၊ ကင်း၏။ အာနန္တရိယာဒိဘာဝတော၊ အာနန္တရိယစသော ကံ အဖြစ်ကြောင့်။ ပါဏာတိပါတာဒိအကုသလံ၊ ပါဏာတိပါတစသော အကုသိုလ်သည်။ န ဝိဂစ္ဆတိ၊ မကင်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဒုမ္မင်္ကူနံ၊ အလဇ္ဇီတို့ကို။ နိဂ္ဂဟာဒိဒသအတ္ထဝသေ၊ နှိပ်ခြင်း အစရှိသော ဆယ်ပါးသော အကျိုးထူးတို့ကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ယထာပစ္စယံ၊ အကြောင်းအားလျော်စွာ။ သမုပ္ပဇ္ဇမာနေ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ကုသလာကုသလာဒိ နာမရူပဓမ္မေ၊ ကုသိုလ်, အကုသိုလ်စသော နာမ်ရုပ်တရားတို့ကို။ ဥပါဒါယ၊ စွဲ၍။ ပညတ္တာ၊ ပညတ်အပ်သော။ သမ္မုတိယေဝ၊ ပညတ်သည်သာလျှင်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်မည်၏။ သာ စ၊ ထို အာပတ်သည်လည်း။ ယထာဝိဓိ၊ ဝိနည်း အစီအရင်အား လျော်စွာ။ ပဋိကမ္မကရဏေန၊ ကုစားသည်ကို ပြုသဖြင့်။ ဝိဂတာ နာမ၊ ကင်းသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဒွတ္တိံသေဝ ဟိ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာပက စိတ္တာနံ”တိအာဒိ၊ ဒွတ္တိံသေဝ ဟိ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာပက စိတ္တာနိ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတ္ထ၊ ဤစကား၌။ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာပကတ္တေနေဝ၊ အာပတ်ကို ဖြစ်စေတတ်သော အဖြစ်ဖြင့်သာလျှင်။ ကုသလာဒီနံ၊ ကုသိုလ်အစရှိသည်တို့၏။ အာပတ္ထိတော၊ အာပတ်မှ။ ဘေဒေါ၊ အပြာအထူးသည်။ သိဒ္ဓေါ၊ ပြီး၏။ [စာမျက်နှာ-၁၅၁] ဟိ၊ သင့်စွ။ တံသမုဋ္ဌိတဿ၊ ထိုအာပတ်ကို ဖြစ်စေတတ်သော တရား၏။ တတော၊ ထိုအာပတ်မှ။ အဘေဒေါ၊ မကွဲပြားခြင်းသည်။ န ယုတ္တော၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သမုဋ္ဌာနသမုဋ္ဌိတဘေဒဗျဝဟာရုပစ္ဆေဒပ္ပသင်္ဂတော၊ ဖြစ်စေတတ်, ဖြစ်စေအပ်သောတရားတို့၏ အပြားကိုအထူးဆောင်ခြင်းပြတ်၏ဟု လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်တည်း။ သာရတ္ထဒီပနိယံ ပန၊ သာရတ္ထဒီပနီ၌ကား။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်၏။ ပရမတ္ထတော၊ ပရမတ္ထအားဖြင့်။ ကုသလတ္တမေဝ၊ ကုသိုလ်၏အဖြစ်သည်သာလျှင်။ န သမ္ဘဝတိ၊ မဖြစ်သင့်။ “အာပတ္တာဓိကရဏံ သိယာ အကုသလံ သိယာ အဗျာကတံ၊ နတ္ထိ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလ”န္တိ၊ အာပတ္တာဓိကရဏံ သိယာ အကုသလံ သိယာ အဗျာကတံ၊ နတ္ထိ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလ-ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောတော်မူသောကြောင့်။ “အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်၏။ အကုသလတ္တံ၊ အကုသိုလ် အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ အဗျာကတတ္တဉ္စ၊ အဗျာကတပ်အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ သမ္ဘဝတိ၊ ဖြစ်သင့်၏။” ဣတိ သညာယ၊ ဤသို့သော အမှတ်ဖြင့်။ ကုသလ စိတ္တသမုဋ္ဌာနက္ခဏေပိ၊ ကုသိုလ်စိတ်ဖြစ်သော ခဏ၌လည်း။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်၏။ ရူပါဗျာကတတ္တွံ၊ ရုပ်, ကဗျာတကအဖြစ်ကို။ သမတ္ထေတုံ၊ ပြီးစေခြင်းငှာ။ “ယံ ကုသလစိတ္တေန အာပဇ္ဇတိ၊ တံ ကုသလံ၊ ဣတရေဟိ ဣတရ”န္တိ၊ ယံ ကုသလစိတ္တေန အာပဇ္ဇတိ၊ တံ ကုသလံ၊ ဣတရေဟိ ဣတရံ-ဟူသော။ ဣမံ အဋ္ဌကထာဝစနံ၊ ဤအဋ္ဌကထာစကားကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ “ယံ ကုသစိတေ န အာပဇ္ဇတီတိ ယံသိက္ခာပဒ။ ပ။ အဗျာကတာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီ”တိ၊ ယံ ကုသစိတေ န အာပဇ္ဇတီတိ ယံသိက္ခာပဒ။ ပ။ အဗျာကတာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
အနက်ကား။ ယံ ကုသလစိတ္တေန အာပဇ္ဇတီတိ၊ ယံ ကုသလစိတ္တေန အာပဇ္ဇတိ-ဟူသည်ကား။ သိက္ခာပဒသီသေန၊ သိက္ခာပုဒ်ကို အရင်းမူသဖြင့်။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်သော။ ယံ အာပတ္တိံ၊ အကြင်အာပတ်သို့။ ကုသလစိတ္တသမင်္ဂီ၊ ကုသိုလ်စိတ်တို့နှင် ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍။ အာပဇ္ဇေတိ၊ ရောက်၏။ ဣမိနာ ပန ဝစေနေန၊ ဤ ယံ ကုသလစိတ္တေန အာပဇ္ဇတိ-ဟူသောစကားဖြင့်ကား။ တံ ကုသလန္တိ၊ တံ ကုသလံ-ဟူ၍။ ဝုစ္စမာနော၊ ဆိုအပ်သော။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်၏။ ကုသလဘာဝေါ၊ ကုသိုလ်အဖြစ်သည်။ ပရိယာယတော၊ ပရိယာယ်အားဖြင့်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပရမတ္တတော၊ ပရမတ္တအားဖြင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကုသလစိတ္တေန၊ ကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇန္တော၊ ရောက်သော ရဟန်းသည်။ သဝိညတ္တိကံ ဝါ၊ ဝိညတ်ရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ အဝိညတ္တိကံ ဝါ၊ ဝိညတ်မရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ သိက္ခာပဒဝီတိက္ကမာကာရပ္ပဝတ္တံ ရုပက္ခန္ဓဟု ဆိုအပ်သော။ အဗျာကတာပတ္တိံ၊ အဗျာကတအာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ (အနက်ပေး)
တတ္ထ၊ ထိုသာရတ္ထဒီပနီပါဌ်၌။ “ယံ ကုသလစိတ္တေန အာပဇ္ဇတီ”တိ ဣမံ ဝစနံ၊ ယံ ကုသလစိတ္တေန အာပဇ္ဇတိ-ဟူသောစကားကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ “ဣမိနာ ပန ဝစနေန။ ပ။ ဒေဿေတီ”တိ၊ ဣမိနာ ပန ဝစနေန။ ပ။ ဒေဿေတိ-ဟူ၍သာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤနှင့်အတူ။ (ဝတ္တဗ္ဗံ၌ စပ်။) “ဣတရေဟိ ဣတရ”န္တိ ဝစနေန၊ ဣတရေဟိ ဣတရံ-ဟူသောအကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်။ “ယံ၊ အကြင်အာပတ်သို့။ အကုသလ စိတ္တေန၊ အကုသိုလ်စိတ်ဖြင့်။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ တံ၊ ထိုအာပတ်သည်။ အကုသလံ၊ အကုသိုလ်တည်း။ ယံ၊ အကြင်အာပတ်သို့။ အဗျာကတစိတ္တေန၊ အဗျာကတစိတ်ဖြင့်။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ တံ၊ ထိုအာပတ်သည်။ အဗျာကတံ၊ အဗျာကတတည်း။” ဣတိ ဣမဿ အတ္ထဿ၊ ဤအနက်ကို။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ “ဣတရေဟီ”တိ ဝစနံ၊ ဣတရေဟိ-ဟူသော စကားကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ “ဣမိနာပိ ဝစနနေန။ ပ။ ဒေဿတီ”တိ၊ ဣမိနာပိ ဝစနနေန။ ပ။ ဒေဿတိ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုကောင်း (နိ-၃၃၈) သည် မဟုတ်လော။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ ကုသလပက္ခေ ဧဝ၊ ကုသိုလ်အဖို့၌သာလျှင်။ ကထနဿ၊ ဆိုခြင်း၏။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ န ပဿာမ၊ ငါတို့ မမြင်ကုန်။ “အာပတ္တာဓိကရဏံ သိယာ အကုသလ”န္တိ အာဒိ၊ အာပတ္တာဓိကရဏံ သိယာ အကုသလံ-အစရှိသော။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ကာရဏတ္တေန၊ အကြောင်းအဖြစ်ဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တမ္ပိ၊ ထိုစကားသည်လည်း။ အကာရဏံ၊ အကြောင်းမဟုတ်။ (တထာ တံ အကာရဏံ၊ ထိုသို့အကြောင်းမဟုတ်ခြင်းသည်။ ဟိ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။) “ယံ အကုသလစိတ္တေန အာပဇ္ဇတိ၊ တံ အကုသလ”န္တိ အာဒိနာ၊ ယံ အကုသလစိတ္တေန အာပဇ္ဇတိ၊ တံ အကုသလ-အစရှိသဖြင့်။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်သော နည်းဖြင့်။ ကုသလာဒိဘာဝဿ၊ ကုသိုလ်စသောအဖြစ်ကို။ ပရိယာယဒေသိတတ္တာ စ၊ ပရိယာယ်အားဖြင့်သာ ဟောအပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်၏။ ကုသလဝေါဟာရဿ၊ ကုသိုလ်ဟု ခေါ်ခြင်းငှါ။ အယုတ္တတာယ၊ မသင့်သည်ဖြစ်၍။ “နတ္ထိ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလ”န္တိ၊ နတ္ထိ အာပတ္တာဓိကရဏံ ကုသလံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ စ၊ ဆိုအပ်ကြောင့်လည်းကောင်းတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်၏။ ကုသလစိတ္တသမုဋ္ဌိတတ္တေ၊ ကုသိုလ်စိတ်ကြောင့်ဖြစ်သော အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပဋိက္ခိတ္တဘာဝေန၊ ပယ်အပ်သော အဖြစ်ဖြင့်။ သာဝဇ္ဇဓမ္မတ္တာ၊ အပြစ်နှင့်တကွ ဖြစ်ခြင်းသဘောရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကာရဏူပစာရေနာပိ၊ အကြောင်း၏အမည်ဖြင့် တင်စား၍လည်း။ အနဝဇ္ဇကုသလဝေါဟာရော၊ အပြစ်ကင်းသော ကိုသိုလ်ဟု ခေါ်ဝေါ်ခြင်းသည်။ န ယုတ္တော၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇာနံ၊ အပြစ်ရှိသော တရား, အပြစ်မရှိသော တရားတို့၏။ အညမညဝိရုဒ္ဓတ္တာ၊ အချင်းချင်း ဆန့်ကျင်သောကြောင့်တည်း။ အာကာသာဒိသမ္မုတိသစ္စာနံ၊ ကောင်းကင်စသောသမ္မုတိသစ္စာတို့၏။ ဥပ္ပန္နနာဒိဝေါဟာရော ဝိယ၊ ဥပါဒ်၏ အဖြစ်အစရှိသော ဝေါဟာရကဲ့သို့။ ဇာတိဇရာဘင်္ဂါနံ၊ ဇာတိ, ဇရာ, မရဏတို့၏။ ဥပ္ပန္နတာဒိဝေါဟာရော၊ ဥပါဒ်၏ အဖြစ်စေုသာ ဝေါဟာရသည်။ အနဝဋ္ဌာနာဒိဒေါသတော၊ မတည်တန့်ခြင်းစသော အပြစ်ကြောင့်။ န ယုတ္တော ယထာ၊ မသင်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဣဓာပိ၊ ဤအာပတ္တာဓိကရုဏ်း ၌လည်း။ ကုသလဝေါဟာရော၊ ကုသိုလ်ဟုခေါ်ဝေါ်ခြင်းသည်။ ဝိရုဒ္ဓတ္တာ၊ ဆန့်ကျင်သောကြောင့်။ အယုတ္တော၊ မသင့်။ အကုသလာဒိဝေါဟာရော ပန၊ အကုသိုလ်စသော ဝေါဟာရသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၁၅၂] ကာရဏူပစာရေန၊ အကြောင်း၏ အမည်ကို တင်စားသောအားဖြင့်သာလျှင်။ ယုတ္တော၊ သင့်၏။ ယထာဝုတ္တဒေါသာနတိဝတ္ထနတော၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော ဒေါသကို မလွန်ခြင်းကြောင့်။ အကုသလာဒိသဘာဝတာယ၊ (နိ-၃၃၉) အကုသိုလ်စသော သဘောရှိသောအဖြစ်ဖြင့်။ န ယုတ္တော၊ မသင့်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သုတ္တဿာပိ၊ ပါဠိ၏လည်း။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာဖြင့်ယူသည်ရှိသော်။ သုတ္တသုတ္တာနုလောမာဒီဟိ၊ တပါးသော ပါဠိ, ပါဠိနှင့်လျော်သော မဟာပဒေသအစရှိသည်တို့နှင့်။ ဝိရောဓော၊ ဆန့်ကျင်ခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တထေဝ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်သာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗေယ၊ ယူအပ်၏။
“ကုသလစိတ္တေန ဟိ၊ ပ။ အာပဇ္ဇတီ”တိ၊ ကုသလစိတ္တေန ဟိ၊ ပ။ အာပဇ္ဇတိ-ဟူသော။ ယံ ပန ဝစနံ၊ အကြင်ကို။ ဝုတ္တံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ၌ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ အယုတ္တမေဝ၊ မသင့်သည်သာတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ရုပက္ခန္ဓဿ၊ ရုပက္ခန္ဓာ၏။ ခဏိကတာယ၊ ဥပါဒ်စသော ခဏနှင့် ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ အာပတ္တိယာပိ၊ အာပတ်၏လည်း။ ဒေသနာဒိပဋိကမ္မံ၊ ဒေသနာစသည်ဖြင့် ကုခြင်းကို။ ဝိနာဝ၊ ကြဉ်ဤသာလျှင်။ ပဋိပဿဒ္ဓိပ္ပသင်္ဂတော၊ ငြိမ်း၏ဟု လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်တည်း။ ရူပပရမ္ပရာ၊ ရုပ်အဆက်ဆက်သည်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်မည်၏။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့ ဆိုငြားအံ့။ တမ္ပိ၊ ထိုစကားသည်လည်း။ (ထည့်။) န၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ပဋိကမ္မေနာပိ၊ ကုခြင်းဖြင့်လည်း။ အဝိဂမပ္ပသင်္ဂတော၊ မကင်းသင့်ဟု လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ရူပသန္တတိ၊ ရုပ်အစဉ်သည်။ သကာရဏာယတ္တတ္တာ၊ ကံစသော မိမိအကြောင်းနှင့် စပ်သောကြောင့်။ ဒေသနာဒီဟိပိ၊ ဒေသနာကံစသည်တို့ဖြင့်လည်း။ န ဝိဂစ္ဆတိ၊ မကင်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်၏။ ပရမတ္ထတာ၊ ပရမတ်အဖြစ်သည်။ အယုတ္တာ၊ မသင့်။ ဧတေနေဝ၊ ဤအကြောင်းဖြင့်သာလျှင်။ (ပဋိသိဒ္ဓံ-၌စပ်။) “နိပဇ္ဇိတွာ။ ပ။ ဘာဝတော”တိအာဒိ၊ နိပဇ္ဇိတွာ။ ပ။ ဘာဝတော-အစရှိသော။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တမ္ပိ၊ ထိုစကားကိုလည်း။ ပဋိသိဒ္ဓံ၊ တားမြစ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
အနက်ကား-နိပဇ္ဇိတွာ၊ လျောင်း၍။ နိရောဓသမာပန္နဿ၊ နိရောဓသမာပတ် ဝင်စားသော ရဟန်းအား။ သဟသေယျဝသေန၊ သဟသေယျ၏အစွမ်းဖြင့်။ တထာကာရပ္ပဝတ္တရူပဓမ္မေဿဝ၊ ထိုသို့ လျောင်းသည်၏အစွမ်းဖြင့် ဖြစ်သော ရုပ်တရား၏သာလျှင်။ အာပတ္တိဘာဝတော၊ အာပတ်ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။
ဣဓ ပန၊ နိရောဓကို ဝင်စားရာ၌ကား။ နိရောဓသမာပန္နာနံ၊ နိရောဓကို ဝင်စားသော ရဟန်းတို့အား။ ရူပဓမ္မမေဝ၊ ရုပ်တရားကိုသာလျှင်။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ (နိ-၃၄၀) ဥပ္ပန္နတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ အစိတ္တာ၊ စိတ်မရှိ။ အဝေဒနာ၊ ဝေဒနာမရှိ။ အညတ္ထ ပန၊ တပါးသော အရာ၌ကား။ သစိတ္တာ၊ စိတ်ရှိသလျှင်ကတည်း။ သဝေဒနာဝ၊ ဝေဒနာရှိသလျှင်ကတည်း။ သဗ္ဗတ္ထာပိ၊ ခပ်သိမ်းသော အရာတို့၌လည်း။ ပညတ္ထိသဘာဝါ၊ ပညတ်သဘောရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဒုဋ္ဌဒေသသိက္ခာပဒဋ္ဌကထာယံ၊ ဒုဋ္ဌဒေါသ သိက္ခာပုဒ်အဋ္ဌကထာ၌။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်၏။ ပရပရိကပ္ပိတံ၊ သူတပါးတို့ ကြံအပ်သော။ အကုသလာဒိသဘာဝံ၊ အကုသိုလ်စသော သဘောကို။ နိသေဓေတုံ၊ တားမြစ်ခြင်းငှါ။ “အာဒိကမ္ပိကဿ အနာပတ္တိ။ ပ။ ဝေဒိတဗ္ဗ”န္တိ၊ အာဒိကမ္ပိကဿ အနာပတ္တိ။ ပ။ ဝေဒိတဗ္ဗွံ-ဟူ၍။ သယမေဝ၊ အဋ္ဌကထာဆရာတည်းဟူသော မိမိသည်ပင်လျှင်။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။ ကသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “တံတံကုသလာဒိဓမ္မသမုပ္ပတ္တယာ၊ ထိုထို ကုသိုလ်အစရှိသော တရားဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပညတ္တာ၊ ပညတ်အပ်သော။ အာပတ္တိသမ္မုတိ၊ အာပတ်ဟူသော ပညတ်သည်။ သမုဋ္ဌိတ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “ယာဝ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိကာရဏာ၊ ငြိမ်းခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သည့်တိုင်အောင်။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိကာရဏေဟိ၊ ငြိမ်းခြင်းအကြောင်းတို့ကြောင့်။ ဝိနဿတိ၊ ပျောက်၏။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ ဝေါဟရီ ယတိ၊ ခေါ်ဝေါ်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အာပတ္တိယာ စ၊ အာပတ်၏လည်း။ သမ္မုတိသဘာဝတ္တေ၊ ပညတ်သဘောရှိသော အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ သဉ္စိစ္စ၊ စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ တံ၊ ထိုအာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇန္တဿ၊ ရောက်လျက်။ ပဋိကိရိယံ၊ ကုခြင်းကို။ အကရောန္တဿ စ၊ မပြုသော သူအားလည်း။ အနာဒရေ၊ မရိုသေခြင်းကြောင့်။ အကုသလရာသိ စေဝ၊ အကုသိုလ်အစုသည်လည်းကောင်း။ သဂ္ဂမဂ္ဂန္တရာယော စ၊ နတ်ရွာ, မဂ်ဖိုလ်၏ အန္တရာယ်သည် လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ လဇ္ဇိနော၊ လဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ယထာဝိဓိ၊ အကြင်အကြင် ဝိနည်းအစီအရင်ကို။ နာတိက္ကမန္တိ၊ မလွန်ကုန်။ အနတိက္ကမနပ္ပစ္စယာ စ၊ မလွန်ခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း။ တေသံ၊ ထိုလဇ္ဇတို့အား။ အနန္တပ္ပဘေဒါ၊ အတိုင်းမသိ ပြားကုန်သော။ သီလာဒယော၊ သီလအစရှိကုန်သော။ ဓမ္မာ စ၊ ကျေးဇူးတို့သည်လည်း။ ပရိဝဍ္ဎန္တိ၊ ပွားကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဒွတ္တိံ သေဝါတိ၊ ဒွတ္တိံ သေဝ-ဟူ၍။ နိယမော၊ မှတ်ခြင်းကို။ အာပတ္တိနိမိတ္တာနံ၊ အာပတ်၏ အကြောင်းဖြစ်ကုန်သော။ ကာယဝစီဝိညတ္တီနံ၊ ကာယဝိညတ်, ဝစီဝိညတ်တို့၏။ ဧတေဟေဝ၊ ထို သုံးဆယ့်နှစ်ပါးသော စိတ်တို့ကြောင့်သာလျှင်။ သမုပ္ပဇ္ဇနတော၊ မဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ကတော၊ ပြုအပ်၏။ သဗ္ဗာပတ္တီနမ္မိ၊ ခပ်သိမ်းသော အာပတ်တို့၏လည်း။ ဧတေဟေဝ၊ ထိုသုံးဆယ့် (နိ-၃၄၁) နှစ်ပါးသော စိတ်တို့ကြောင့်သာလျှင်။ သမုပ္ပဇ္ဇနတော၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ န ကတော၊ မပြုအပ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ နိပဇ္ဇိတွာ၊ လျောင်း၍။ နိဒ္ဒါယန္တာနံ၊ အိပ်ပျော်ကြကုန်သော ရဟန်းတို့အားလည်းကောင်း။ ဈာနနိရောဓသမာပန္နာနဉ္စ၊ ဈာန်,နိရောဓကို ဝင်စားသော ရဟန်းတို့အားလည်းကောင်း။ အဝိညတ္တိဇနကေဟိ၊ ဝိညတ်ကို မဖြစ်စေတတ်ကုန်သော။ ဝိပါကအပ္ပနာစိတ္တေဟိ စေဝ၊ ဝိပါက်စိတ်, အပ္ပနာစိတ်တို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ ရူပဓမ္မေဟိ စ၊ ရုပ်တရားတို့ဖြင်လည်းကောင်း။ သဟသေယျာဒိအာပတ္တိ၊ သဟသေယျာဒိအာပတ်သည်။ သမ္ဘဝတိ၊ ဖြစ်သင့်၏။
သသာတိ၊ သသာ-ဟူသည်ကား။ ကိရိယာဟေတုက မနောဝိညာဏဓာတုဒွယေန၊ ကြိယာအဟိတ် မနောဝိညာဏဓာတ်နှစ်ပါးနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ အဋ္ဌ မဟာကိရိယစိတ္တာနိ၊ ရှစ်ပါးသော မဟာကြိတာစိတ်တို့သည်။ ပညတ္တိံ၊ အညတ်ကို။ အဇာနိတွာ၊ မသိ၍။ ဣဒ္ဓိဝိကုဗ္ဗနာဒီသု၊ တန်ခိုးဖန်ဆင်းခြင်း အစရှိသည်တို့၌။ အဘိညာနံ၊ အဘိညာဉ်တို့၏။ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာပကတ္တံ၊ အာပတ်ကိုဖြစ်စေတတ်သောအဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဧတ္ထ စ၊ ဤအရာ၌လည်း။ ကိဉ္စိ၊ အချို့သော။ သိက္ခာပဒံ၊ သိက္ခာပုဒ်သည်။ အကုသလစိတ္တမေဝ၊ အကုသိုလ်စိတ်သာတည်း။ [စာမျက်နှာ-၁၅၃] ကိဉ္စိ၊ အချို့သည်။ ကုသလာဗျာကတဝသေန၊ ကုသိုလ်ဗျာကတစ်အစွမ်းဖြင့်။ ဒွိစိတ္တံ၊ စိတ်နှစ်ပါးရှိ၏။ ကိဉ္စိ၊ အချို့သည်။ တိစိတ္တံ၊ စိတ်သုံးပါးရှိ၏။ ဣတိ အယမေဝ ဘေဒေါ၊ ဤ အပြားကိုသာလျှင်။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ အညော၊ တပါးကို။ န လဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “ကိရိယာသမုဋ္ဌာန”န္တိ၊ ကိရိယာသမုဋ္ဌာနံ-ဟူသောစကားကို။ ပရူပက္ကမေန၊ သူတပါး လုံ့လဖြင့်။ ဇာယမာနံ၊ ဖြစ်သော။ အင်္ဂဇာတာဒိစလနံ၊ အင်္ဂါဇာတ်စသည် လှုပ်ခြင်းကို။ သာဒိယနစိတ္တသင်္ခါတေ၊ သာယာခြင်းစိတ်ဟု ဆိုအပ်သော။ သေဝနစိတ္တေ၊ မှီဝဲလိုသောစိတ်သည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ တေန စိတ္တေန စ၊ ထိုစိတ်သည်လည်း။ သမုပ္ပါဒိတမေဝ၊ ဖြစ်စေအပ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ပရူပက္ကမေ၊ သူတပါး လုံ့လပြုခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ သာဒိယန္တဿ၊ သာယာသောရဟန်းအား။ အကိရိယသမုဋ္ဌာနဘာဝတော၊ အကိရိယသမုဋ္ဌာန်ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။” ဣတိအာဒိ၊ ဤသို့အစရှိသော။ ယံ ပန ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ (နိ-၃၄၂) တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မယူအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ပဌမပါရာဇိကဿ၊ ပဌမပါရာဇိက၏။ အကိရိယသမုဋ္ဌာနတာယ၊ အကိရိယသမုဋ္ဌာန်၏အဖြစ်ကို။ ပါဠိအဋ္ဌကထာသု၊ ပါဠိအဋ္ဌကထာတို့၌။ အဝုတ္တတ္တ၊ မဆိုအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “မနောဒွါရေ အာပတ္တိ နာမ နတ္ထီ”တိ၊ မနောဒွါရေ အာပတ္တိ နာမ နတ္ထိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပရူပက္ကမေန၊ သူတပါး လုံ့လပြုခြင်းဖြင့်။ မေထုနံ၊ မေထုန်ကို။ သာဒိယန္တော၊ သာယာသောရဟန်းသည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အင်္ဂဇာတာဒိကာယစလနံ၊ အင်္ဂါဇာတအစရှိသောကိုယ်လှုပ်ခြင်းကို။ ကခံ ဟိ နာမန သာဒိယျေယျ၊ အဘယ်မှာ မသာယာပဲရှိအံ့နည်း။ ပန၊ စင်စစ်သော်ကား။ သာဒိယနစိတ္တာနုဂုဏာမေဝ၊ သာယာသောစိတ်အားလျော်စွာသာလျှင်။ သကလသရီရေ၊ အလုံးစုံသော ကိုယ်၌။ စိတ္တဇရူပသမုပ္ပတ္တိယာ၊ စိတ္တဇရုပ် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ သုခုမာ၊ သိမ်မွေ့သော။ ဝိညတ္တိပိ၊ ကာယဝိညတ်သည်လည်း။ သမုပ္ပန္နာဝ၊ ဖြစ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ကာယဒွါရေနေဝ သမုဋ္ဌာနတော ကာယကမ္မဘာဝေ၊ ကာယကံ၏အဖြစ်၌။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းတည်း။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ န ကာရဏံ၊ အကြောင်းမဟုတ်။ တံ ပန၊ ထိုစိတ်သည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤ ပါရာဇိက၌။ ကာယသင်္ခါတာယ၊ ကာယဟုဆိုအပ်သော။ ဝိညတ္တိယာယေဝ၊ ဝိညတ်၏သာလျှင်။ အင်္ဂမတ္တံ၊ အင်္ဂါမျှတည်း။ ကာယကမ္မဘာဝဿ၊ ကာယကံအဖြစ်၏။ အင်္ဂမတ္တံ၊ အင်္ဂါမျှသည်။ န၊ မဟုတ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဣတရထာ၊ စိတ်သည် ကံမည်ခြင်း၏အကြောင်းဖြစ်သည်ရှိသော်။ မေထုနဿ၊ မေထန်ကို။ 'မနောကမ္မ'န္တိ၊ မနောကံ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗတော၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “န တဿ ဝသေန ကမ္မဘာဝေါ လဗ္ဘတီ”တိ၊ န တဿ ဝသေန ကမ္မဘာဝေါ လဗ္ဘတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ကမ္မဘာဝေါတိ၊ ကမ္မဘာဝေါ-ဟူသည်ကား။ ကာယကမ္မဘာဝေါ၊ ကာယကံအဖြစ်ကို။ သဗ္ဗေဉ္စတန္တိ၊ သဗ္ဗေဉ္စတံ-ဟူသည်ကား။ ဧတံ သမုဋ္ဌာနာဒိကံ၊ ဤသမုဋ္ဌာန် အစရှိသည်သည်။ သိက္ခာပဒသီသေနာတိ၊ သိက္ခာပဒသီသေန-ဟူသည်ကား။ တံတံသိက္ခာပဒနိယတအာပတ္တိယာ ဧဝ၊ ထိုထိုသိက္ခာပုဒ်၌ မြဲသော အာပတ်ကိုသာလျှင်။ ဂဟဏတ္ထံ၊ ယူခြင်းငှာ။ သိက္ခာပဒမုခေန၊ သိက္ခာပုဒ်ကို အရင်းမူသဖြင့်။
ပကိဏ္ဏကကထာ ဝဏ္ဏနာနာယော၊ ပကိဏ္ဏကကထာအဖွင့်နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ဝိနီတဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ
ဣဒံ ကိန္တိ၊ ဣဒံ ကိံ-ဟူသော ပုစ္ဆာသည်။ ကထေတုကမျတာ ပုစ္ဆာ၊ ဖြေလို၍မေးသော ပုစ္ဆာတည်း။ “ဣမာ”တိ အာဒိ၊ ဣမာအစရှိသည်သည်။ ဝိဿဇ္ဇနံ၊ (နိ-၃၄၃) အဖြေတည်း။ “အာပတ္တိံ တွံ ဘိက္ခု အာပန္နော”တိ အာဒိနာ၊ အာပတ္တိံ တွံ ဘိက္ခု အာပန္နော-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝိနီတာနိ ဝိနိစ္ဆိတာနိ၊ ဆုံးဖြတ်အပ်ကုန်သော။ ဝတ္ထူနိ၊ ဝတ္ထုတို့တည်း။ ဝိနီတဝတ္ထူနိ၊ ဘုရားဆုံးဖြတ်အပ်သော ဝတ္ထုတို့။ တံ တံ ဝတ္ထုံ၊ ထိုထို ဝတ္ထုကို။ ဥဒ္ဓိရိတွာ၊ ထုတ်၍။ ဒါနတော၊ ဒဿနတော၊ ပြတတ်သောကြောင့်။ ဥဒ္ဒါနဘူတာ၊ ဥဒါန်းဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ဂါထာ၊ တည်း။ ဥဒ္ဒါနဂါထာ၊ ဥ္ဒါနဂါထာ။ သင်္ဂဟဂါထာ၊ အကျဉ်းပေါင်းသော ဂါထာ။ ဥဒ္ဒေသဂါထာ၊ အကျဉ်းပြသော ဂါထာ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝတ္ထုဂါထာတိ၊ ဝတ္ထုဂါထာ-ဟူသည်ကား။ “တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု”တိ အာဒိကာ၊ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု-အစရှိသော။ ဝိနီတဝတ္ထုပါဠိ ယေဝ၊ ဝိနီတဝတ္ထုပါဠိကိုပင်လျှင်။ တေသံ တေသံ ဝိနီတဝတ္ထူနံ၊ ထိုထို ဝိနီတဝတ္ထုတို့ကို။ ဂဏှတော၊ ယူသောကြောင့်။ “ဝတ္ထုဂါထာ”တိ၊ ဝတ္ထုဂါထာ-ဟူ၍။ [စာမျက်နှာ-၁၅၄] ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဆန္ဒော၊ ဝိစိတိလက္ခဏေန၊ ဆန်းစစ်သော လက္ခဏာဖြင့်။ န ဝတ္တာ၊ မဆိုအပ်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဥဒ္ဒါန ဂါထာနံ၊ ဥဒါန်းဂါထာတို့၏။ ဝတ္ထု၊ ဝတ္ထုတည်း။ ဝတ္ထုဂါထာ၊ ဥဒါန်းဂါထာတို့၏ ဝတ္ထု။ (ပုဒ် ရှေ့နောက် ပြန်သည်။) ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤပုဒ်၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထာ-ဟူသည်ကား။ ဝိနီတဝတ္ထူသု၊ ဝိနီတဝတ္ထုတို့တွင်။ ဒုတိယာဒီနန္တိ၊ ဒုတိယာဒီနံ-ဟူသည်ကား။ ဒုတိယပါရာဇိကာဒီနံ၊ ဒုတိယပါရာဇိကအစရှိသည်တို့၏။ ယံ၊ အကြင်အရုပ်ကို။ ပဿိတွာ၊ ကြည့်၍။ စိတ္တကာရာဒယော၊ ပန်းချီသမား အစရှိကုန်သော။ သိပ္ပိကာ၊ အတတ်သည် တို့သည်။ စိတ္တကမ္မာဒီနိ၊ ပန်းချီအစရှိသည်တို့ကို။ သိက္ခန္တိ၊ သင်ကုန်၏။ တံ၊ ထိုအရုပ်သည်။ ပဋိစ္ဆန္နကရူပံ၊ ဖုံးလွှမ်းသော အရုပ်မည်၏။ ပဋိမာရူပံ၊ အတုခိုးအပ်သော အရုပ်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
၆၇။ ပုရိမာနိ ဒွေတိ၊ ပုရိမာနိ ဒွေ-ဟူသည်ကား။ ဒွေ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ မက္ကဋီဝဇ္ဇီပုတ္တကဝတ္တူနိ၊ မက္ကဋီဝတ္ထု, ဝဇ္ဇီပုတ္တကဝတ္ထုတို့သည်။ တာနိပိ၊ ထို နှစ်ပါးသော ဝတ္ထုတို့ကိုလည်း။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝိနီတဘာဝေန၊ ဆုံးဖြတ်အပ်သောအဖြစ်ကြောင့်။ ဝိနီတဝတ္ထူသု၊ ဝိနီတဝတ္ထုတို့၌။ ပက္ခိတ္တာနိ၊ ထည့်အပ်ကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထို ဝတ္ထု၌။ “တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသီ”တိအာဒိ ပန၊ တဿ ကုက္ကုစ္စံ အဟောသိ-အစရှိသော စကားကိုကား။ တေသံ၊ ထို ရဟန်းတို့အား။ ပဌမ၊ ရှေးဦးစွာ။ ကုက္ကုစ္စံ၊ ကုက္ကုစ္စသည်။ ကိဉ္စာပိ န ဥပ္ပန္နံ၊ အကယ်၍ကား မဖြစ်၏ရှင့်။ ပန၊ ထိုသို့ မဖြစ်သော်လည်း။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့သည်လည်းကောင်း။ ဘဂဝတာ စ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်းကောင်း။ ဂရဟိတွာ၊ ကဲ့ရဲ့၍။ ဝုတ္တဝစနံ၊ ဆိုအပ်သော စကားကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ (နိ-၃၄၄) (ဥပ္ပန္နနှင့် စပ်။) ပစ္ဆာ၊ နောက်၌။ ဥပ္ပန္နတ္တံ၊ ဖြစ်သောအဖြစ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသု”န္တိအာဒိ၊ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသု-အစရှိသောစကားကို။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့သည်လည်းကောင်း။ အာနန္ဒတ္ထေရေန စ၊ ရှင်အာနန္ဒာမထေရ်သည်လည်းကောင်း။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဘဂဝတော စ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း။ တေသံ၊ ထို ရဟန်းတို့၏။ ပါရာဇိကတ္တေ၊ ပါရာဇိကအဖြစ်ကို။ ပကာသိတေ၊ ပြလတ်သော်။ ဘီတာ၊ ကြောက်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ တေ၊ ထို ရဟန်းတို့သည်။ သယမ္ပိ၊ မိမိတို့လည်း။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ကုက္ကုစ္စံ၊ ကုက္ကုစ္စကို။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ အာရောစေန္တိ ဧဝ၊ ကြားကုန်သလျှင်ကတည်း။ “သစ္စံ ကိရ တွ”န္တိ အာဒိနာ၊ သစ္စံ ကိရ တွံ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပဋ္ဌာ၊ မေးအပ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ “သစ္စံ ဘဂဝါ”တိ၊ သစ္စံ ဘဂဝါ-ဟူ၍။ ပဋိဇာနနဝသေနာပိ၊ ဝန်ခံသည်၏ အစွမ်းဖြင့်လည်း။ အာရောစေန္တိ၊ လျှောက်ထားကုန်၏။ ဘဂဝါပိ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း။ “အာပတ္တိံ တွ”န္တိအာဒိနာ၊ အာပတ္တိံ တွံ-အစရှိသည်ဖြင့်။ တေသံ၊ ထို ရဟန်းတို့၏။ ပါရာဇိကတ္တံ၊ ပါရာဇိက၏အဖြစ်ကို။ ဝိနိစ္ဆိနောတိ ဧဝ၊ ဆုံးဖြတ်တော်မူသည်သာတည်း။ အနုပညတ္တိကထာယံ ပန၊ အနုပညတ်စကား၌ကား။ တံ သဗ္ဗံ၊ ထိုအလုံးစုံကို။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ အနုပညတ္တိယာ၊ အနုပညတ်အား။ အနုဂုဏမေဝ၊ လျော်စွာသာလျှင်။ ကိဉ္စိမတ္တံ၊ စိုးစဉ်းမျှကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဓာပိ၊ ဤအရာ၌လည်း။ တေသံ ဝတ္ထူန၊ ထိုဝတ္ထုတို့၏။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝိနီတဘာဝဒဿနတ္ထံ၊ ဆုံးဖြတ်အပ်သော အဖြစ်ကို ပြခြင်းငှာ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့သည်။ ဣမံ အဓိပ္ပာယံ၊ ဤအဓိပ္ပါယ်ကို။ အမနသိကရိတွာ၊ နှလုံးမထားမူ၍။ 'ဧတာနိ ဝတ္ထူနိ၊ ဤဝတ္ထုတို့သည်။ အညာနေဝါ တိ၊ အနုပညတ်မှ တပါးတို့သာဟူ၍။ “ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ကုသေတိ၊ ကုသေ-ဟူသည်ကား။ ကုသတိဏာနိ၊ သမန်းမြက်တို့ကို။ ကေသေဟီတိ၊ ကေသေဟိ-ဟူသည်ကား။ မနုဿကေသေဟိ၊ လူဆံပင်တို့ဖြင့်။
၆၈။ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယာတိ ဧတ္ထ၊ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယ-ဟူသောပုဒ်၌။ သမိဒ္ဓဉ္စ၊ ပြည့်စုံသောကိုယ်သည်လည်းကောင်း။ သုန္ဒရဉ္စ၊ ကောင်းသောကိုယ်သည်လည်းကောင်း။ ပေါက္ခလံ နာမ၊ ပေါက္ခလမည်၏။ တဿ၊ ထိုကောင်းသော ပြည့်စုံသောကိုယ်၏။ ဘာဝေါ၊ အဖြစ်ကို။ “ပေါက္ခရတာ”တိ၊ ပေါက္ခရတာ-ဟူ၍။ ရကာရံကတွာ၊ လအက္ခရာကို-ရပြု၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ သမိဒ္ဓတာ သုန္ဒရတာ၊ ပြည့်စုံသော ကောင်းသော အဖြစ်တည်း။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤကားအနက်။ ပဓံသေတီတိ၊ ပဓံသေတိ-ဟူသည်ကား။ အဘိတဝိ၊ နှိပ်နင်း၏။ န လိမ္ဗတီတိ၊ န လိမ္ဗတိ-ဟူသည်ကား။ န အလ္လီယတိ၊ မကပ်ငြိ။
၆၉။ ဧဝရူပါ၊ ဤသို့သဘောရှိကုန်သော။ ပရိဝတ္တလိင်္ဂါ၊ ပြန်သော လိင်ရှိကုန်သော။ ဘိက္ခုနိယော၊ ရဟန်းမတို့ကို။ အတ္ထတော၊ သဘောအားဖြင့်။ (နိ-၃၄၅) ဧကတော ဥပသမ္ပန္နပိ၊ ဧကတောဥပသမ္ပန္နဖြစ်သော်လည်း။ ဥဘတောသံဃေ၊ ဥဘတောသံဃာ၌။ ဥပသမ္ပန္နာသုယေဝ၊ ပဉ္စင်းခံသော ဘိက္ခူနီတို့၌သာလျှင်။ သင်္ဂယှန္တိ၊ ရေတွက်အပ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဘိက္ခုပသမ္ပဒါယ၊ ရဟန်းယောက်ျားထံ ပဉ္စင်းခံခြင်း၏။ ဘိက္ခုနိဥပသမ္ပဒတော၊ ဘိက္ခုနီထံ ပဉ္စင်းခံခြင်းထက်။ ဥက္ကဋ္ဌတ္တာ၊ မြတ်သောကြောင့်တည်း။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ “တာဟိအာပတ္တီဟိ အနာပတ္တိ”န္တိ၊ တာဟိအာပတ္တီဟိ အနာပတ္တိ-ဟူ၍။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ “အနုဇာနာမီ”တိ ပဒေန၊ အနုဇာနာမိ-ဟူသော ပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ၊ စပ်အပ်၏။ “ဣတ္ထိလိင်္ဂ”န္တိ၊ ဣတ္ထိလိင်္ဂံ-ဟူ၍။ ထနာဒိကံ၊ သားမြတ်အစရှိသော။ ဣတ္ထိသဏ္ဌာနံ၊ မိန်းမသဏ္ဌာန်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ပုရိသ။ ပ။ ဣတ္ထိသဏ္ဌာနံဥပ္ပန္န”န္တိ၊ ပုရိသ။ ပ။ ဣတ္ထိသဏ္ဌာနံဥပ္ပန္နံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တန္နာနန္တရိကတော ပန၊ ထို ဣန္ဒြေနှင့်မကင်းရာသောကြောင့်။ “ပုရိသသိန္ဒြိယမ္ပိ၊ ပုရိသိန္ဒြေသည်လည်း။ အန္တရဟိတံ၊ ကွယ်၏။ ဣတ္ထိန္ဒြိယဉ္စ၊ ဣတ္ထိန္ဒြေသည်လည်း။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တမေဝ၊ ဆိုအပ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥပရိပိ၊ အထက်၌လည်း။ လိင်္ဂဂ္ဂဟဏေနေဝ၊ လိင်ကိုယူသဖြင့်သာလျှင်။ ဣတ္ထိန္ဒြိယာဒိဂ္ဂဟဏံ၊ ဣတ္ထိန္ဒြေစသည်ကို ယူခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ တာတိ၊ တာ-ဟူသည်ကား။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့ကို။ တဿ၊ ထိုတာ-ဟူသောပုဒ်ကို။ “ဝုဋ္ဌာတု”န္တိ ဣမိနာ၊ ဟူသောပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ တာဟိအာပတ္တီဟိ၊ ထိုအာပတ်တို့မှ။ [စာမျက်နှာ-၁၅၅] ဝုဋ္ဌာပေတုံ၊ ထစေခြင်းငှါ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ကထံ၊ အဘယ်သို့ ထစေအပ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စေဒနာကြောင့်။ “တာ သဗ္ဗာပိ ဘိက္ခုနီဟိ ကာတဗ္ဗ”န္တိအာဒိ၊ တာ သဗ္ဗာပိ ဘိက္ခုနီဟိ ကာတဗ္ဗံ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တေန၊ ထိုသဗ္ဗာပိ-စသောပါဌ်ဖြင့်။ ပဋိစ္ဆန္နာယ၊ ဖုံးလွှမ်းအပ်သော။ အပ္ပဋိစ္ဆန္နာယ ဂရုကာပတ္တိယာပိ၊ သင်္ဃာဒိသိသ်အာပတ်၌လည်း။ ပက္ခမာနတ္တစရဏာဒိကံ၊ ပက္ခမာနတ်ကျင့်ခြင်း အစရှိသော။ ဝိဓိံ၊ အစီရင်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
ဩက္ကန္တိက ဝိနိစ္ဆယောတိ၊ ဩက္ကန္တိက ဝိနိစ္ဆယော-ဟူသည်ကား။ ပသင်္ဂါနုဂုဏံ၊ လျဉ်းပါးသည်အားလျော်စွာ။ ဩတရဏကဝိနိစ္ဆယော၊ သက်သော အဆုံးအဖြတ်တည်း။ ဗလဝ အကုသလေနာတိ၊ ဗလဝ အကုသလေန-ဟူသည်ကား။ ပရဒါရိကကမ္မာဒိနာ၊ ပရဒါရိကကံ အစရှိသည်ဖြင့်။ ဒုဗ္ဗလကုသလေနာတိ၊ ဒုဗ္ဗလကုသလေန-ဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တ ဗလဝါကုသလောပဟတ သတ္တိနာ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော အားကြီးသော အကုသိုလ်သည် သတ်အပ်သော သတ္တိရှိသော။ တတော ဧဝ၊ ထိုသတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ ဒုဗ္ဗလအကုသလေနာတိ၊ ဒုဗ္ဗလအကုသလေန-ဟူသည်ကား။ ပုရိသဘာဝုပ္ပါဒက ဗြဟ္မစရိယာဒိ ဗလဝကုသလောပဟတသတ္တိနာ၊ ပုရိသသဘောကို ဖြစ်စေတတ်သော မြတ်သော (နိ-၃၄၆) အကျင့်ကို ကျင့်ခြင်းရှိသော အားကြီးသော ကုသိုလ်သည် သတ်အပ်သော သတ္တိရှိသော။ တတော ဧဝ၊ ထိုသို့ သတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ ဒုဗ္ဗလဘူတေန၊ အားနည်းသည် ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ပရဒါရိကာဒိအကုသလေန၊ ပရဒါနအစရှိသော အကုသိုလ်ကြောင့်။ သုဂတိယံ၊ သုဂတိဘုံ၌။ ဘာဝဒွယဿ၊ ဘောနှစ်ခု၏။ ကုသလကမ္မဇတ္တာ၊ ကုသိုလ်ကံကြောင့် ဖြစ်သောကြောင့်။ အကုသလေနေဝ၊ အကုသိုလ်ကြောင့်သာလျှင်။ ဝိနာသော၊ ပျောက်၏။ ကုသလေနေဝ၊ ကုသိုလ်ကြောင့်သာလျှင်။ ဥပ္ပတ္တိ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဥဘယမ္ပီ”တိအာဒိ၊ ဥဘယမ္ပိ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဒုဂ္ဂတိယံ ပန၊ ဒုဂ္ဂတိဘုံ၌ကား။ အကုသလေနေဝ၊ အကုသိုလ်ကြောင့်သာလျှင်။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ ဘောနှစ်ခုတို့၏လည်း။ ဥပ္ပတ္တိ စ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဝိနာသော စ၊ ပျောက်ခြင်းသည် လည်းကောင်း။ ဟောဟိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုဒုဂ္ဂတိဘုံ၌။ ဒုဗ္ဗလဗလဝဘာဝေါဝ၊ အားနည်း, အားကြီးသော အဖြစ်သည်သာလျှင်။ ဝိသေသော၊ ထူး၏။
“ဧဟိ၊ လာလှည့်။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ ဂစ္ဆာမ၊ သွားကုန်အံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ဘိက္ခုနိမနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သံဝိဓာယ၊ တိုင်ပင်၍။ ဧကဒ္ဓါနဂမနေ၊ အတူ ခရီးသွားခြင်းကြောင့်။ ပါစိတ္တယာပတ္တိပရိဟာရတ္ထံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သင့်သည်ကို ရှောင်ခြင်းငှါ။ “သံဝိဒဟနံ ပရိမောစေတွာ”တိ၊ သံဝိဒဟနံ ပရိမောစေတွာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ တေန၊ ထို သံဝိဒဟနံ ပရိမောစေတွာ၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဧကဂါမက္ခေတ္တေပိ၊ တခုသော ဂါမခေတ်၌လည်း။ ဗဟိဂါမတော၊ ရွာအပမှ။ အန္တရဃရံ၊ ရွာတွင်းသို့။ သံဝိဓာယ၊ တိုင်ပင်၍။ ဂမနမ္ပိ၊ သွားခြင်းသည်လည်း။ အာပတ္တိကရမေဝ၊ အာပတ်ကို ပြုသည်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ပရိမောစနဝိဓိံ၊ လွတ်သော အစီအရင်ကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “မယ”န္တိအာဒိ၊ မယံ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဗဟိဂါမေတိ၊ ဗဟိဂါမေ-ဟူသည်ကား။ ဂါမန္တရေ၊ ရွာတပါး၌။ “ဒုတိယိကာ ဘိက္ခုနီ ပက္ကန္တာ ဝါ ဟောတီ”တိအာဒိနာ၊ ဒုတိယိကာ ဘိက္ခုနီ ပက္ကန္တာ ဝါ ဟောတိ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တအနာပတ္တိလက္ခဏံ၊ ဟောအပ်သော အနာပတ္တိလက္ခဏာကို။ အနုလောမေတိ၊ လျော်စေ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဂါမန္တရ။ ပ။ အနာပတ္တီ”တိ၊ ဂါမန္တရ။ ပ။ အနာပတ္တိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကောပေတွာတိ၊ ကောပေတွာ-ဟူသည်ကား။ ပရိစ္စဇိတွာ၊ စွန့်၍။ “လဇ္ဇီနိယော၊ ပ။ လဗ္ဘတီ”တိ၊ လဇ္ဇီနိယော၊ ပ။ လဗ္ဘတိ-အစရှိသောစကားကို။ လိင်္ဂပရိဝတ္တနဒုက္ခပိဠိတဿ၊ လိင်ပြန်ခြင်းဆင်းရဲသည်နှိပ်စက်အပ်သောရဟန်းကို။ သင်္ဂဟေပိ၊ သိမ်းယူခြင်းသည်လည်း။ အသတိ၊ မရှိလတ်သော်။ ဟီနာယာဝတ္တနမ္ပိ၊ လူထွက်ခြင်းသည်လည်း။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အာပဒါသူ”တိ၊ အာပဒါသု-ဟူ၍။ ဝုတ္တအနာပတ္ထိအနုလောမေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသောအနာပတ္တိနှင့်လျော်သဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တာယ၊ ထိုဘိက္ခုနီသည်။ ဒုတိယိကံ၊ အဖော်ကို။ ဂဟေတွာဝ၊ ယူ၍သာလျှင်။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားအပ်၏။ “အလဇ္ဇိနိယော၊ ပ။ လဗ္ဘတီ”တိ၊ အလဇ္ဇိနိယော၊ ပ။ လဗ္ဘတိ-ဟူသော စကားကို။ အလဇ္ဇိနီဟိ၊ အလဇ္ဇီမတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဧကကမ္မာဒိသံဝါသေ၊ ဧကကမ္မ (နိ-၃၄၇) စသော သံဝါသ၌။ အာပတ္တိသမ္ဘဝတော၊ အာပတ်ဖြစ်သင့်သောကြောင့်။ တာ၊ ထိုအလဇ္ဇီမတို့သည်။ အသန္တပက္ခံ၊ မရှိသော အဖို့သို့။ ဘဇန္တိ၊ ဝင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣမိနာပိ၊ ဤအလဇ္ဇိနိယော-စသောပါဌ်ဖြင့်လည်း။ “အလဇ္ဇိနီဟိ သဒ္ဓိံ ပရိဘောဂေါ န ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ အလဇ္ဇိနီဟိ သဒ္ဓိံ ပရိဘောဂေါ န ဝဋ္ဋတိ-ဟူသော။ တကွပေါင်းဖေါ်သုံးဆောင်ခြင်းသည်။ ယဒိ ဝဋ္ဋေယျ၊ အကယ်၍ အပ်သည်ဖြစ်အံ့။ တာသံ၊ ထိုအလဇ္ဇီမတို့၏။ သင်္ဂါဟိကတ္တာ၊ ထောက်ပံ့တတ်ပေသောကြောင့်။ အင်္ဂါဟိကလဇ္ဇိနိဂဏတော၊ ထောက်ပံ့တတ်သော လဇ္ဇီမအပေါင်းမှ။ ဂမနေဝိယ၊ သွားခြင်း၌ကဲ့သို့။ တတောပိ၊ ထိုအလဇ္ဇီမတို့ အထံမှလည်း။ ဒုတိယိကံ၊ အဖေါ်ကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ ဂါမန္တရဂမနာဒီသု၊ ရွာတပါးသို့ သွားခြင်းစသည်တို့၌။ အာပတ္တိဧဝ၊ အာပတ်သည်သာလျှင်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ “ဉာတိကာ၊ ပ။ ဝဒန္တီ”တိ၊ ဉာတိကာ၊ ပ။ ဝဒန္တိ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ အနာဂတဘာဝံ၊ မလာသောအဖြစ်ကို။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ တတ္ထာပိ၊ ထို ဆွေမျိုးမရှိသောကျောင်း၌လည်း။ ဝိဿာသိကဉာတိကဘိက္ခုနိယော၊ အကျွမ်းဝင်သော အဆွေတော်သောဘိက္ခုနီတို့ကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ ဘိက္ခုနိဘာဝေ၊ ဘိက္ခုနီအဖြစ်၌။ အရမန္တဿ၊ မမွေ့လျော်သော။ မာနပကတိကဿ၊ စိတ်သဘော၏။ (ဏိကပစ္စည်းကို သွတ္ထကြံသည်။ အချို့ပါဌ်၌ မန္တယမာနပကတိကဿ-ဟု ရှိ၏။) အာပဒါဋ္ဌာနသမ္ဘဝေန၊ ဘေးရန်အရာဖြစ်သင့်သောကြောင့်။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ အပ္ပဋိက္ခိတ္တမ္ပိ၊ မပယ်အပ်သော်လည်း။ တဒညေသံ၊ ထိုမှကြွင်းသော ဘိက္ခုနီတို့အား။ န ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ မအပ်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဘိက္ခုဘာဝေပီတိ၊ ဘိက္ခုဘာဝေပိ-ဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၁၅၆] ဘိက္ခုကာလေပိ၊ ရဟန်းယောက်ျားဖြစ်သော အခါ၌လည်း။ တံ နိဿာယာတိ၊ တံ နိဿာယ-ဟူသည်ကား။ တံ၊ ထိုရဟန်းကို။ နိဿယာစရိယံ ကတွာ၊ နိဿရည်းဆရာ ပြူ၍။ ဥပဇ္ဈာ ဂဟေတဗ္ဗာတိ၊ ဥပဇ္ဈာ ဂဟေတဗ္ဗာ-ဟူသည်ကား။ ဥပသမ္ပဒါဂဟဏတ္ထံ၊ ပဉ္စင်းအဖြစ်ကို ယူခြင်းငှါ။ ဥပဇ္ဈာ၊ ဥပဇ္ဈာယ်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ယူအပ်၏။
“ဝိနယကမ္မ”န္တိ၊ ဝိနယကမ္မံ-ဟူ၍။ ဝိကပ္ပနံ၊ ဝိကပ္ပနာကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပုန ကာတဗ္ဗန္တိ၊ ပုန ကာတဗ္ဗံ-ဟူသည်ကား။ ပုန၊ တဖန်။ ဝိကပ္ပေတဗ္ဗံ၊ ဝိကပ္ပနာပြုအပ်၏။ “ပုန ပဋိဂ္ဂဟေ တွာ သတ္တာဟံဝဋ္ဋတီ”တိ၊ ပုန ပဋိဂ္ဂဟေ တွာ သတ္တာဟံဝဋ္ဋတိ-ဟူသောစကားကို။ “အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခုနီနံ သန္နိဓိံ ဘိက္ခူဟိ, ဘိက္ခူနံ သန္နိဓိံ ဘိက္ခုနီဟိ စ ပဋိဂ္ဂဟာပေတွာ ပရိဘုဉ္စိတု”န္တိ၊ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခုနီနံ သန္နိဓိံ ဘိက္ခူဟိ, ဘိက္ခူနံ သန္နိဓိံ ဘိက္ခုနီဟိ စ ပဋိဂ္ဂဟာပေတွာ ပရိဘုဉ္စိတုံ-ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောခြင်းကြောင့်။ ပုန၊ တဖန်။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံ၍။ ပရိဘုဉ္စိတုံ၊ ဘုန်းပေးခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿ နတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “သတ္တမေ ဒိဝသေ”တိ ဣဒဉ္စ၊ သတ္တမေ ဒိဝသေ-ဟူသော စကား (နိ-၃၄၈) ကိုလည်း။ နိဿဂ္ဂိယံ၊ အဖြစ်သို့။ အနာပဇ္ဇိတွာဝ၊ မရောက်မူ၍သာလျှင်။ ပုနပိ၊ တဖန်လည်း။ သတ္တာဟံ၊ ခုနှစ်ရက်။ ပရိဘုဉ္စိတုံ၊ ဘုန်းပေးခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပကတတ္တောတိ၊ ပကတတ္တော-ဟူသည်ကား။ အပရိဝတ္တလိင်္ဂေါ၊ လိင်မပြန်သော ရဟန်းသည်။ ရက္ခတီတိ၊ ရက္ခတိ-ဟူသည်ကား။ တံ၊ ထိုဝတ္ထုသည်။ ပဋိဂ္ဂဟဏဝိဇဟနတော၊ အကပ်ခံခြင်းကိုစွန့်ခြင်းမှ။ ရက္ခတိ၊ စောင့်၏။ အဝိဘတ္တတာယ၊ မဝေဖန်သောကြောင့်။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ အကပ်ခံခြင်းကို။ န ဝိဇေဟတိ၊ မစွန့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
သာမံ ဂဟေတွာန နိက္ခိပေယျာတိ၊ သာမံ ဂဟေတွာန နိက္ခိပေယျ-ဟူသည်ကား။ သဟတ္ထေန၊ မိမိလက်ဖြင့်။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံ၍။ နိက္ဓိပေယျ၊ ထားရာ၏။ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အာပတ္တီတိ၊ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အာပတ္တိ-ဟူသည်ကား။ လိင်္ဂပရိဝတ္တေ၊ လိင်ပြန်ခြင်းသည်။ ဇာတေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ပုန၊ တဖန်။ အပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ် မခံမူ၍။ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ၊ စားသောရဟန်းအား။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သင့်၏။
“ဟီနာယာဝတ္တနေနာ”တိ ဧတ္ထ၊ ဟီနာယာဝတ္တနေန-ဟူသောပုဒ်၌။ ကေစိ၊ အချို့သောဆရာတို့သည်။ “ကပတတ္တဿ၊ ကပတိသီလရှိသော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ သိက္ခံ၊ သိက္ခာကို။ အပစ္စက္ခာယ၊ မချမူ၍။ 'ဂိဟိ ဘဝိဿာမီ’တိ၊ လူထွက်အံ့ဟူ၍။ ဂိဟိလိင်္ဂဂ္ဂဟဏံ၊ လူအသွင်ကို ယူခြင်းသည်။ ဟီနာယာဝတ္တနံ၊ ဟီနာယာဝတ္တန-မည်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တတ္တကေန၊ ထို လူအသွင်ကို ယူကာမျှဖြင့်။ ဘိက္ခုဘာဝဿ၊ ရဟန်းအဖြစ်ကို။ အဝိဇဟနတော၊ မစွန့်ခြင်းကြောင့်တည်း။ အညေပန၊ တပါးသော ဆရာတို့သည်ကား။ “ပါရာဇိက၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့။ အာပန္နဿ၊ ရောက်သောရဟန်း၏။ ဘိက္ခုပဋိညံ၊ ရဟန်းဟု ဝန်ခံခြင်းကို။ ပဟာယ၊ ပယ်၍။ ဂိဟိလိင်္ဂဘာဝူပဂမနံ၊ လူ၏အသွင်ရှိသော အဖြစ်သို့ရောက်ခြင်းသည်။ ဟီနာယာဝတ္တနံ၊ ဟီနာယာဝတ္တန-မည်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တံ၊ ထို အညေဆရာတို့စကားသည်ကား။ ယုတ္တမေဝ၊ အသင့်လျှင်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပါရာဇိက၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့။ အာပန္နော၊ ရောက်သော သူသည်။ တံ၊ ထိုပါရာဇိကကို။ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ၊ ဖုံးလွှမ်း၍။ ယာဝ၊ အကြင်၍လောက်။ ဘိက္ခုပဋိညော၊ ရဟန်းဟု ဝန်ခံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်။ ဘိက္ခု ဧဝ၊ ရဟန်းသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဘိက္ခူနမေဝ၊ ရဟန်းတို့အားသာလျှင်။ ပါရာဇိဿ၊ ပါရာဇိအာပတ်ကို။ ပညတ္တတ္တာ၊ ပညတ်အပ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ယော ပန ဘိက္ခူ”တိ၊ ယော ပန ဘိက္ခု-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောအပ်၏။ တထာ ဟိ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ သော၊ ထိုပါရာဇိကရောက်သော သူသည်။ သံဝါသံ၊ ပေါင်းဖေါ်ခြင်းကို။ သာဒိယန္တောပိ၊ သာယာသော်လည်း။ ထေယျသံဝါသကော၊ ထေယျသံဝါသကသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ သဟသေယျာဒိအာပတ္တိဉ္စ၊ သဟသေယျစသော အာပတ်ကိုလည်း။ န ဇနေတိ၊ မဖြစ်စေ။ အတ္တာနံ၊ မိမိကို။ ဩမသန္တဿ၊ ဆဲရေးသော ရဟန်းအား။ ပါစိတ္တိယဉ္စ၊ ပါစိတ်အာပတ်ကိုလည်း။ ဇနေတိ၊ ဖြစ်စေ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “အသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။ ပ။ ဩမသဝါဒဿာ”တိ၊ အသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။ ပ။ ဩမသဝါဒဿာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ (စာမျက်နှာ-၄။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ အသုဒ္ဓေါ၊ မစင်ကြယ်သည်။ အညတရံ၊ တစ်ပါးပါးသော။ ပါရာဇိကံဓမ္မံ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့။ အဇ္ဈာပန္နော၊ လွန်ကျူးပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို။ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ၊ စင်ကြယ်သူဟုအယူရှိသည်။ သမာနော၊ ဖြစ်လျက်။ ဩကာသံ၊ စောဒနာခွင့်ကို။ ကာရာပေတွာ၊ ပြုစေ၍။ အက္ကောသာဓိပ္ပါယော၊ ဆဲရေးခြင်း၌အလိုရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ စေဝဒေတိ၊ အကယ်၍ပြောဆိုငြားအံ့။ ဩမသဝါဒဿ၊ ဆဲရေးသောရဟန်းအား။ အာပတ္တိ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။)
ဧကေ ပန၊ အချို့ဆရာတို့ကား။ ပါရာဇိက၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့။ အာပန္နာနံ၊ ရောက်သော ရဟန်းတို့၏။ ဒေါသံ၊ အပြစ်ကို။ ပဋိဇာနိတွာ၊ ဝန်ခံ၍။ ဂိဟိလိင်္ဂဂ္ဂဟဏံ နာမ၊ လူအသွင်ကို ယူခြင်းမည်သည်ကား။ သိက္ခပစ္စက္ခာနေ၊ သိက္ခာချခြင်း၌။ သမောဓာနံ၊ ပေါင်းခြင်းသို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တေနာပိ၊ ထိုလူအသွင်ကို ယူခြင်းဖြင့်လည်း။ ပဋိညာယ ဘိက္ခုဘာဝဿ၊ ပဋိညာယဘိက္ခုအဖြစ်ကို။ ဝိဇဟနတော၊ စွန့်ခြင်းကြောင့်တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဝိနယဝိနိစ္ဆယာဒီသု၊ ဝိနယဝိနိစ္ဆယအစရှိသည်တို့၌။ ဟီနာယာ ဝတ္တနံ၊ လူထွက်ခြင်းကို။ သိက္ခာပစ္စက္ခာနေ၊ သိက္ခာချခြင်း၌။ [စာမျက်နှာ-၁၅၇] သမောဓာနတွာ၊ ပေါင်း၍။ ဝိသုံ၊ အသီး။ တံ၊ ထို ဟီနာယာဝတ္တနကို။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဘိက္ခုနီနံ၊ ရဟန်းမတို့၏။ ဝိဗ္ဘမိတုကာမတာယ၊ လူထွက်လိုသည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဂိဟိလိင်္ဂဂ္ဂဟဏံ၊ လူအသွင်ကို ယူခြင်းသည်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ ဟီနာယာဝတ္တနံ၊ ဟီနာယာဝတ္တန-မည်၏။ တာသံ၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့အား။ သိက္ခာပစ္စက္ခာနဿ၊ သိက္ခာချခြင်း၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း။ တာသံ၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့၏။ ပဋိဂ္ဂဟဏဝိဇနဿပိ၊ အကပ်ခံခြင်းကို စွန့်ခြင်းကိုလည်း။ သဗ္ဗတော၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ ဝတ္တဗ္ဗတ္တာ၊ ဆိုအပ်သာကြောင့်လည်းကောင်းတည်း”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တမ္ပိ၊ ထို ဧကေဆရာတို့စကားကိုလည်း။ အပ္ပဋိဗာဟိယမေဝ၊ မမြစ်ကောင်းပေသလျှင်ကတည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပါရာဇိကာန၊ ပါရာဇိကရဟန်း၏တို့၏ လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနီနဉ္စ၊ ဘိက္ခုနီမတို့၏ လည်းကောင်း။ ဝိဗ္ဘမိတုကာမတာယ၊ လူထွက်လိုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ဥပ္ပဗ္ဗဇ္ဇိဿာမီ”တိ၊ လူထွက်အံ့ဟူ၍။ ဂိဟိလိင်္ဂဂ္ဂဟဏံ၊ လူအသွင်ကို ယူခြင်းကို။ ဟီနာယာဝတ္တနန္တိ၊ ဟီနာယာဝတ္တန-ဟူ၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဝိဗ္ဘမောတိပိ၊ ဝိဗ္ဘမဟူသည်လည်း။ ဧတဿေဝ၊ ဤ ဟီနာယာဝတ္တန၏သာလျှင်။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ခုဒ္ဒသိက္ခာယ၊ ခုဒ္ဒသိက္ခာ၌။ “အစ္ဆေဒဝိဿဇ္ဇန ဂါဟဝိဗ္ဘမာ”တိ၊ အစ္ဆေဒဝိဿဇ္ဇန ဂါဟဝိဗ္ဘမ-ဟူ၍။ တံ၊ ထို ဟီနာယာဝတ္တနကို။ အဓိဋ္ဌာနဝိဇဟနေ၊ အဓိဋ္ဌာန်ကိုစွန့်ခြင်း၌။ ဝိဗ္ဘမနာမေန၊ ဝိဗ္ဘမအမည်ဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနေနာတိ၊ အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနေန-ဟူသည်ကား။ အညဿ၊ သူတပါးအား။ အဒတွာဝ၊ မပေးမူ၍သာလျှင်။ အနတ္ထိကေဿဝ၊ အလိုမရှိသော ရဟန်း၏လျှင်။ (နိ-၃၅၀) ပဋိဂ္ဂဟိတဝတ္တူနံ၊ အကပ်ခံအပ်သော ဝတ္ထုတို့ကို။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဆဍ္ဍနေန၊ စွန့်ခြင်းဖြင့်။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့သည်။ “ပဋိဂ္ဂဟိတဝတ္ထူသု၊ အကပ်ခံအပ်သော ဝတ္ထုတို့၌။ သာပေက္ခဿ၊ ငဲ့ခြင်းရှိသော ရဟန်းအား။ ပုရေ ပဋိဂ္ဂဟိတဘာဝတော၊ ရှေးရှေး နေ့၌ အကပ်ခံအပ်သော အဖြစ်မှ။ ပရိမောစနတ္ထံ၊ လွတ်ခြင်းငှာ။ တတ္ထ၊ ထိုဝတ္ထု၌။ ပဋိဂ္ဂဟမတ္တဿ၊ အကပ်ခံခြင်းမျှကို။ ဝိဿဇ္ဇနမ္ပိ၊ စွန့်ခြင်းသည်လည်း။ အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇန မေဝ၊ မငဲ့မကွက် စွန့်ခြင်းမည်သည်သာတည်း။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ စီဝရာဒိအဓိဋ္ဌာနပစ္စုဒ္ဓါရော ဝိယ၊ သင်္ကန်းစသည်၌ အဓိဋ္ဌာန်ကို ပစ္စုဒ္ဓိရ်ပြုခြင်းကဲ့သို့တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န သုန္ဒရံ၊ မကောင်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တထာဝစနာဘာဝါ၊ ထိုသို့အဆို မရှိသောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ စီဝရာဒီသု၊ သင်္ကန်းတို့၌။ အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနေန၊ မငဲ့မကွက် စွန့်ခြင်းဖြင့်။ အဓိဋ္ဌာနဝိဇဟနံ၊ အဓိဋ္ဌာန်ကျခြင်းကို။ ဝတွာပိ၊ ဆို၍လည်း။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ပစ္စုဒ္ဓါရော စ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ကိုလည်း။ ဝုတ္တော ယထေဝ၊ ဆိုသကဲ့သို့လျှင်။ ဧဝံ၊ ဤတူ။ ဣဓာပိ၊ ဤ ပဋိဂ္ဂဟဏဝိဿဇ္ဇန၌လည်း။ ပစ္စုဒ္ဓါရေန၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုခြင်းဖြင့်။ ပဋိဂ္ဂဟဏဝိဿဇ္ဇနံ၊ အကပ်ပျက်ခြင်းကို။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုကောင်း၏။ စီဝရာဒီသု၊ သင်္ကန်းစသည်တို့သည်။ ကာယပဋိဗဒ္ဓေသုပိ၊ ကိုယ်နှင့် စပ်ကုန်သော်လည်း။ ပစ္စုဒ္ဓါရေန၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုခြင်းဖြင့်။ အဓိဋ္ဌာန၊ အဓိဋ္ဌာန်သည်။ ဝိဂစ္ဆတိ ယထာ၊ ကင်းသကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဣဓ ပန၊ ဤ ပဋိဂ္ဂဟဏဝိဿဇ္ဇန အရာ၌ကား။ ပဋိဂ္ဂဟိတဝတ္ထုသ္မိံ၊ အကပ်ခံအပ်သော ဝတ္ထု၌။ အနပေက္ခဿာပိ၊ မငဲ့သော်လည်း။ ကယတော၊ ကိုယ်မှ။ မုတ္တေယေဝ၊ လွတ်သော်သာလျှင်။ တသ္မိံ၊ ထိုအတ္ထု၌။ အဋိဂ္ဂဟဏံ၊ ခံယူခြင်းသည်။ ဝိဇဟတိ၊ ကင်း၏။ တထာ ဟိ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “သတက္ခတ္တုမ္ပိ ပရိစ္စဇတု၊ ယာဝ အတ္တနော ဟတ္ထဂတံ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝါ”တိ၊ သတက္ခတ္တုမ္ပိ ပရိစ္စဇတု၊ ယာဝ အတ္တနော ဟတ္ထဂတံ ပဋိဂ္ဂဟိတမေဝ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနေနာတိ ဧတ္ထ စ၊ အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနေန-ဟူသောပုဒ်၌လည်း။ အနပေက္ခတံ၊ မငဲ့သော အဖြစ်ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွတ်၍။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဝိဿဇ္ဇနဿ၊ စွန့်ခြင်း၏။ အဘာဝါ၊ မရှိသည်ရှိသော်။ “အန-ပေက္ခာယာ”တိ ဧတ္ထကမေဝ၊ အနပေက္ခာယ-ဟူသောစကားမျှကိုသာလျှင်။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုရာ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတ္ထ၊ ဤ အကပ်ပျက်ရာ၌။ ပစ္စုဒ္ဓါရေ ဝိယ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်၌ကဲ့သို့။ ဝိဿဇ္ဇနဝိဓာနံ၊ စွန့်သော အစီအရင်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ အပိစ၊ တနည်းသော်ကား။ ပဋိဂ္ဂဟဏမတ္တဝိဿဇ္ဇနေ၊ အကပ်ခံခြင်းမျှကို စွန့်သည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ ပုရေ ပဋိဂ္ဂဟိတော၊ ရှေးနေ့၌ အကပ်ခံအပ်သော။ အာဟာရောပိ၊ အာဟာရကိုလည်း။ ဘုဉ္ဇိတုကာမတာ၊ စားလိုသော အဖြစ်သည်။ ဥပ္ပန္နယ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ပဋိဂ္ဂဟဏမတ္တံ၊ အကပ်ခံခြင်းမျှကို။ ဝိဿဇ္ဇေတွာ၊ စွန့်၍။ ပုန၊ တဖန်။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကယ်၍။ ယထာသုခံ၊ အလိုရှိတိုင်း။ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော၊ စားအပ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တထာ စ သတိ၊ ထိုသို့စားအပ်သည်ရှိသော်။ (နိ-၃၅၁) သန္နိမိကာရကသိက္ခာပဒေ၊ သန္နိမိကာရကသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ သဗ္ဗဝိနိစ္ဆယဘေဒါ၊ ခပ်သိမ်းသော အဆုံးအဖြတ် အပြားတို့သည်။ နိရတ္ထကာ ဧဝ၊ အကျိုးမဲ့တို့သည်သာလျှင်။ သိယုံ၊ ဖြစ်ကုန်ရာ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တတ္ထ၊ ထိုသန္နိဓိကာရက သိက္ခာပုဒ်၌။ “ဂဏ္ဌိကပတ္တဿ ဝါ။ ပ။ ပါစိတ္တိယ”န္တိအာဒိ၊ ဂဏ္ဌိကပတ္တဿ ဝါ။ ပ။ ပါစိတ္တိယံ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
တတ္ထ ပန၊ ထိုသန္နိဓိသိက္ခာပုဒ်၌ကား။ “ပဋိဂ္ဂဟဏံ အနပေက္ခစိတ္တေန ဝိဿဇ္ဇေတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗ”န္တိ၊ ပဋိဂ္ဂဟဏံ အနပေက္ခစိတ္တေန ဝိဿဇ္ဇေတွာ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ-ဟူ၍။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုရာ၏။ ကတ္ထစိ၊ တစုံတခုသော အရာ၌မျှ။ န စ ဝုတ္တံ၊ ဆိုလည်း မဆို။ ဤဒိသေသု၊ ဤသို့သဘောရှိကုန်သော။ ဂဏ္ဌိတပတ္တာဒီသု၊ အဖာရှိသော သပိတ်အစရှိသည်တို့၌။ ပဋိဂ္ဂဟဏေ၊ အကပ်ခံခြင်း၌။ အပေက္ခာ၊ ငဲ့ခြင်းသည်။ တဿစိပိ၊ တစုံ တယောက်အားည်း။ နတ္ထေဝ၊ မရှိသလျှင်ကတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တပ္ပဟာနာယ၊ ထို အာမိသကို ပယ်ခြင်းငှာ။ ဝါယာမတော၊ လုံ့လပြုခြင်းကြောင့်တည်း။ တထာပိ၊ ထိုသို့ လုံ့လပြုသော်လည်း။ တတ္ထဂတအာမိသေ၊ ထိုသပိတ်၌ တည်သော အာပိသ၌။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ အကပ်ခံခြင်းသည်။ န ဝိဂစ္ဆတိ၊ မကင်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဘိက္ခုဿ၊ ရဟန်း၏။ ပတ္တေ၊ သပိတ်၌။ ပုန၊ တဖန်။ [စာမျက်နှာ-၁၅၈] ဘုဉ္ဇိတုကာမတာပေက္ခာယ၊ စားလိုသော အဖြစ်တည်းဟူသော ငဲ့ခြင်း၏။ ဝိဇ္ဇမာနတ္ထာ၊ ရှိသောကြောင့်။ ပတ္တဂတိကေ၊ သပိတ်၌တည်သော။ အာဟာရေပိ၊ အာဟာရ၌လည်း။ တဿ၊ ထိုငဲ့ခြင်း၏။ ဝတ္တနတော၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပတ္တံ၊ သပိတ်ကို။ အဝိဿဇ္ဇေတွာ၊ မစွန့်မူ၍။ တဂ္ဂတိကံ၊ ထိုသပိတ်၌ ရောက်သော။ အာဟာရံ၊ အာဟာရကို။ အဝိဿဇ္ဇေတွာပိ၊ မစွန့်ပဲလည်း။ တဂ္ဂတိကံ၊ ထို အာဟာရ၌တည်သော။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ အကပ်ခံခြင်းကို။ ဝိဿဇ္ဇေတုံ၊ စွန့်ခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝတ္ထုနော၊ ဝတ္ထုကို။ ဝိဿဇ္ဇနမေဝ၊ စွန့်ခြင်းသည်သာလျှင်။ အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနံ၊ အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇန-မည်၏။ ပဋိဂ္ဂဟဏဿ၊ အကပ်ခံခြင်းမျှကို။ ဝိဿဇ္ဇနံ၊ စွန့်ခြင်းသည်။ န၊ မဟုတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ နိဋ္ဌံ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းသို့။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ရောက်အပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ သန္နိဓိသိက္ခာပဒဿ၊ သန္နိဓိသိက္ခာပုဒ်၏။ အနာ ပတ္တိဝါရေ၊ အနာ ပတ္တိဝါရ၌။ “အန္တောသတ္တာဟံ အဓိဋ္ဌေတိ။ ပ။ ပရိဘုဉ္ဇတီ”တိ၊ အန္တောသတ္တာဟံ အဓိဋ္ဌေတိ။ ပ။ ပရိဘုဉ္ဇတိ-ဟူ၍။
ဧဝံ၊ ဤသို့။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံတို့၌။ ဝတ္ထုဝိဿဇ္ဇနမေဝ၊ ဝတ္ထုစွန့်ခြင်းကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဠိ၌။ “အန္တောသတ္တာဟံ အဓိဋ္ဌေတီ”တိ၊ အန္တောသတ္တာဟံ အဓိဋ္ဌေတိ-ဟူ၍။ ဗာဟိရပရိဘောဂါယ၊ ဗာဟိရ အသုံးအဆောင်အလို့ငှာ။ အဓိဋ္ဌာန (နိ-၃၅၂) ဝစနတော၊ ဆောက်တည်သည်ကို ဟောခြင်းကြောင့်။ ဝတ္ထု၊ ဝတ္ထုကို။ အဝိဿဇ္ဇေတွာ၊ မစွန့်ဘဲလည်း။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ အနဇ္ဈောဟရိတုကာမတာယ၊ မမျိုလိုသည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ သုဒ္ဓစိတ္တေန၊ စင်ကြယ်သော စိတ်ဖြင့်။ ဗာဟိရပရိဘောဂတ္ထာယ၊ ဗာဟိရ အသုံးအဆောင်အလို့ငှါ။ နိယမနမ္ပိ၊ မှတ်ခြင်းသည်လည်း။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဧကံ၊ တစ်ခုသော။ ပဋိဂ္ဂဟဏဝိဇဟဏကာရဏမေဝ၊ အကပ်ပျက်ခြင်းအကြောင်းပင်တည်း။ ဣဒံ၊ ဤစကားကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ပဋိဂ္ဂဟဏမတ္တဝိဿဇ္ဇနံ၊ အကပ်ခံခြင်းမျှကို စွန့်ခြင်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ စေ သိယာ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ သုဝုတ္တမေဝ၊ ကောင်းစွာ ဆိုအပ်သည်သာလျှင်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တထာ စ သတိ၊ ထိုသို့ဖြစ်သည်ရှိသော်။ “ပုန၊ တဖန်။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံ၍။ ပရိဘုဉ္ဇိဿာမီ”တိ၊ စားအံ့ဟူ၍။ ပဋိဂ္ဂဟဏဝိဿဇ္ဇနံ၊ အကပ်ခံခြင်ကိုစွန့်ခြင်းကို။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်သည်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဗာဟိရပရိဘောဂါဓိဋ္ဌာနဿ၊ အပအသုံးအဆောင်ဟု ဆောက်တည်ခြင်းကို။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ အဓိပ္ပေတတ္တာ၊ လိုအပ်သောကြောင့်တည်း။
ဟိ၊ သင့်စွ။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ၌။ “အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနေနာတိ ဧတ္ထ၊ ပ။ ဝိဿဇ္ဇနေနာ”တိ၊ အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနေနာတိ ဧတ္ထ၊ ပ။ ဝိဿဇ္ဇနေန-ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပရိဘုဉ္ဇိတုကာမေဿဝ၊ စားလိုလျက်သာလျှင်။ ပဋိဟဏမတ္တ ဝိဿဇ္ဇနမ္ပိ၊ အကပ်ခံခြင်းမျှကို စွန့်ခြင်းကိုလည်း။ ပဋိဂ္ဂဟဏဝိဇဟနကာရဏံ၊ အကပ်ပျက်ခြင်းအကြောင်းဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
အနက်ကား။ အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနေနာတိ ဧတ္ထ၊ အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနေန-ဟူသောပုဒ်၌။ အညဿ၊ သူတပါးအား။ အဒတွာဝ၊ မပေးမူ၍သာလျှင်။ အနတ္ထိကတာယ၊ အလိုမရှိသောကြောင့်။ ဣမိနာ၊ ဤအာဟာရဖြင့်။ ကမ္မံ၊ ပြုဖွယ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ န ပရိဘုဉ္ဇိဿာမိ၊ မစားတော့အံ့။ ' ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္ထူသု ဝါ၊ ဝတ္ထုတို့၌လည်းကောင်း။ 'ပုန၊ တဖန်။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံ၍။ ဘုဉ္ဇိဿာမိ၊ စားအံ့။ ' ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိဂ္ဂဟဏေ ဝါ၊ အကပ်ခံခြင်း၌လည်းကောင်း။ အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနေန၊ မငဲ့မကွက် စွန့်သဖြင့်။ (ဤသို့ ပေးလေ။)
တံ ဝစနံ၊ ထိုသာရတ္ထဒီပနီ စကားကို။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မယူအပ်။ ပုရိမံ၊ ရှေးဖြစ်သော။ ဗာဟိရပရိဘောဂါဓိဋ္ဌာန မေဝ၊ အပအသုံးအဆောင်ဟုဆောက်တည်ခြင်းကိုသာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဣဒံ ပန၊ ဗာဟိရပရိဘောဂါဓိဋ္ဌာနကိုကား။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ “အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနသင်္ခါတေ ဝိဿဇ္ဇေတီ”တိ ဝုတ္တပါဠိပဒတ္ထေ၊ အနပေက္ခဝိဿဇ္ဇနသင်္ခါတေ ဝိဿဇ္ဇေတိဟု ဟောအပ်သော ပါဠိပုဒ်အနက်၌။ သင်္ဂဟေတွာ၊ သင်္ဂြိုဟ်၍။ ဝိသုံ၊ အသီး။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်၏။ “နဿတိ၊ ပ။ ဂဏန္တီ”တိ၊ နဿတိ၊ ပ။ ဂဏန္တိ-ဟူကုန်သော။ ဣမာနိ ပန ပဒါနိ၊ ဤပုဒ်တို့ကိုကား။ “အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တီ'' (နိ-၃၅၃) တိ၊ အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ-ဟူသော။ ဣမသ္မိံ ပဒေ၊ ဤပုဒ်၌။ သင်္ဂဟိတာနိ၊ သိမ်းယူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဟဏေနာတိ၊ အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဟဏေန-ဟူသည်ကား။ အနုပသမ္ပန္နာနံ၊ လူ, သာမဏတို့၏။ ဗလက္ကရာဒိနာ၊ နိုင်ထက်မူခြင်းစသည်ဖြင့်။ အစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ လု၍။ ဂဟဏေန၊ ယူခြင်းကြောင့်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဥပသမ္ပန္နာနံ၊ ပဉ္စင်းတို့၏။ အစ္ဆိန္ဒနဝိဿာသဂ္ဂါဟေသု၊ လုယက်ခြင်း, အကျွမ်းဝင်၍ ယူခြင်းတို့၌။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ အကပ်ခံခြင်းသည်။ နဝိဇဟတိ၊ မစွန့်။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထ-ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုဝိဟာရေ၊ ရဟန်းယောက်ျားကျောင်း၌။ ဥပရောပကာတိ၊ ဥပရောပကါ-ဟူသည်ကား။ တေန၊ ထို လိင်ပြန်သောရဟန်းသည်။ ရောပိတာ၊ စိုက်အပ်ကုန်သော။ ရုက္ခဂစ္ဆာ၊ သစပင်ချုံတို့တည်း။ [စာမျက်နှာ-၁၅၉] တေရသသု သမ္မုတီသူတိ၊ တေရသသု သမ္မုတီသု-ဟူသည်ကား။ ဘတ္တုဒ္ဒေသက၊ ပ။ သာမဏေရပေသက သမ္မုတိသင်္ခါတာသု၊ ဘတ္တုဒ္ဒေသကသမ္မုတိ၊ ပ။ သာမဏေရပေသက သမ္မုတိဟု ဆိုအပ်ကုန်သော။ တေရသသု သမ္မုတိသု၊ တဆယ့်သုံးပါးသော သမုတိတို့တွင်။
ပစ္ဆိမိကာယ၊ ပစ္ဆိမဝါ၌။ သေနာသနဂ္ဂါဟေ၊ ကျောင်းခံခြင်းသည်။ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေပိ၊ ငြိမ်းသော်လည်းကောင်း။ အပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ခေပိ၊ မငြိမ်းသော်လည်းကောင်း။ ကထိနတ္ထာရဿ၊ ကထိန်ခင်းခြင်း၏လည်းကောင်း။ တမ္မူလကာနံ၊ ထိုကထိန်ခင်းခြင်းလျှင် မူလရှိကုန်သော။ ပဉ္စာနိသံသာနဉ္စ၊ ငါးပါးသော အာနိသင်တို့၏လည်းကောင်း။ အဘာဝဿ၊ မရှိခြင်း၏။ သမာနတ္တာ၊ တူသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုပစ္ဆိမဝါ၌။ ဝိဇ္ဇမာနမ္ပိ၊ ရှိသော်လည်း။ သေနာသနဂ္ဂါဟပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ၊ ကျောင်းခံခြင်းမှ ငြိမ်းခြင်းကို။ အဒေဿတွာ၊ မပြမူ၍။ တတ္ထ၊ ထိုပစ္ဆိမဝါ၌။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ကတ္တဗ္ဗံ သင်္ဂမေဝ၊ ပြုအပ်သော သင်္ဂြိုဟ်ထောက်ပံ့ခြင်းကိုလျှင်။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “သစေ ပစ္ဆိမိကာယာ”တိအာဒိ၊ သစေ ပစ္ဆိမိကာယ-အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “သစေ အကုသလဝိပါကေ။ ပ။ ဒါတဗ္ဗ”န္တိ ဣဒံ၊ သစေ အကုသလဝိပါကေ။ ပ။ ဒါတဗ္ဗံ-ဟူသော စကားကို။ ပဋိစ္ဆန္နာယ၊ ဖုံးလွှမ်းအပ်သော။ သာဓာရဏာပတ္တိယာ၊ သာဓာရဏအာပတ်ဖြင့်။ ပရိဝသန္တဿ ဝါ၊ ပရိဝသ်နေဆဲသော ရဟန်းအားလည်းကောင်း။ အသမာဒိန္နပရိဝါသဿ ဝါ၊ ပရိဝသ်မဆောက်တည်သေးသော ရဟန်းအားလည်းကောင်း။ လိင်္ဂေ၊ လိင်သည်။ ပရိဝတ္တေ၊ ပြန်သည်ရှိသော်။ ပက္ခမာနတ္တံ၊ ပက္ခမာနတ်ကို။ စရန္တဿ၊ ကျင့်ခြင်း၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ ပက္ခမာနတ္တေ၊ ပက္ခမာနတ်ကို။ အသမာဒိန္နေ ဧဝ၊ မဆောက်တည်မီသာလျှင်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ လင်္ဂံ၊ လိင်သည်။ သစေ ပန ပရိဝတ္တတိ၊ အကယ်၍ ပြန်သည်ဖြစ်အံ့။ ပရိဝါသံ၊ ပရိဝတ်ကို။ ဒတွာ၊ မေး၍။ ပရိဝုတ္တပရိဝါသေဿဝ၊ ပရိဝသ်နေပြီးသော ရဟန်းအားသာလျှင်။ ဆာရတ္တံ မာနတ္တံ၊ ဆာရတ္တမာနတ်ကို။ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပေးအပ်၏။ ပရိဝါသဒါနံနတ္ထီတိ၊ ပရိဝါသဒါနံနတ္ထိ-ဟူသည်ကား။ (နိ-၃၅၄) ဘိက္ခုကာလေ၊ ရဟန်းယောက်ျားဖြစ်သော အခါ၌။ အပ္ပဋိစ္ဆန္နဘာဝတော၊ မဖုံးလွှမ်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဘိက္ခုကာလေပိ၊ ရဟန်းယောကျ်ားဖြစ်သောအခါ၌လည်း။ သဉ္စိစ္စ၊ မကြားလိုသော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ သစေ ပန နာရောစေတိ၊ အကယ်၍ မကြားသည်ဖြစ်အံ့။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ ပဋိစ္ဆန္နာဝ၊ ဖုံးလွှမ်းအပ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အာပတ္တိပဋိစ္ဆန္နဘာဝတော၊ အာပတ်ကို ဖုံးလွှမ်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပရိဝါသော စ၊ ပရိဝါသ်ကိုလည်း။ ဒါတဗ္ဗော၊ ပေးအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့။ အာပန္နာနံ၊ ရောက်ကုန်သော။ ဣတ္ထိပုရိသာနံ၊ ရဟန်းမိန်းမ ရဟန်းယောက်ျားတို့အား။ လိင်္ဂေ၊ လိင်သည်။ ပရိဝတ္တေပိ၊ ပြန်သော်လည်း။ ပါရာဇိကတ္တဿ၊ ပါရာဇိကအဖြစ်ကို။ ဧကသ္မိံ အတ္တဘာဝေ၊ တခုသောအတ္တဘော၌။ အဝိဇနတော၊ မစွန့်ခြင်းကြောင့်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဥပသမ္မဒါ၊ ပဉ္စင်းအဖြစ်ကို။ န ဒါတဗ္ဗာ၊ မပေးအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တေ နေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ တေသံ၊ ထိုပါရာဇိကရောက်ကုန်သော သူတို့အား။ သီသစ္ဆိန္နပုရိသာဒယော၊ ဦးခေါင်းပြတ်သော ယောက်ျား အစရှိသည်တို့ကို။ နိဒဿိတာ၊ ညွှန်ပြအပ်ကုန်၏။
၇၁။ “တထေဝါ”တိ၊ တထေဝ-ဟူသော ပုဒ်ဖြင့်။ “မုစ္စတု ဝါ မာ ဝါ”တိ၊ မုစ္စတု ဝါ မာ ဝါ-ဟူသော။ ဣမမတ္ထံ၊ ဤအနက်ကို။ အတိဒိသတိ၊ ညွှန်း၏။ “အညေသ”န္တိ၊ အညေသံ-ဟူသော စကားကို။ ပုထုဇ္ဇနေ၊ ပုထုဇဉ်တို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေသံ၊ ထိုပုထုဇသ်တို့အား။ ၊ဤဒိသေ၊ ဤသို့သဘောရှိသော။ ဌာနေ၊ အရာ၌။ အသာဒိယနံ၊ မသာယာခြင်းသည်။ ဒုက္ကရံ၊ ခဲယဉ်း၏။ သောတာပန္နာဒိအရိယာနံ၊ သောတပန်စသော အရိယာတို့အား။ တတ္ထ၊ ထိုအရာ၌။ ဒုက္ကရတ္တာဘာဝါ၊ ခယဉ်းသော အဖြစ်မရှိခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အရိယာ၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ပါရာဇိကာဒိလောကဝဇ္ဇာပတ္တိံ၊ ပါရာဇိကအစရှိသော လောကဝဇ္ဇအာပတ်သို့။ န အာပဇ္ဇန္တိ၊ မရောက်ကုန်။
၇၃။ သုဖုသိတာဘိ၊ သုဖုသိတာ-ဟူသည်ကား။ ဥပရိမာယ၊ အထက်၌ဖြစ်သော။ ဒန္တပန္တိယာ၊ သွားအစဉ်၌။ ဟေဋ္ဌိမာ ဒန္တပန္တိ၊ အောက်ဖြစ်သော သွားအစဉ်သည်။ အာဟစ္စ၊ ထိ၍။ ဌိတာ၊ တည်၏။ အဝိဝဋာ၊ မပွင့်။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤကားအနက်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အန္တောခုခေ ဩကာသော နတ္ထီ”တိ၊ အန္တောခုခေ ဩကာသော နတ္ထိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ “ဥပ္ပါဋိတေ။ ပ။ ထုလ္လစ္စယ'န္တိ၊ ဥပ္ပါဋိတေ။ ပ။ ထုလ္လစ္စယံ-ဟူသော စကားကို။ နိမိတ္တေန၊ နိမိတ်ဖြင့်။ ဗဟိ၊ နိမိတ္တေ၊ နိမိတ်အပ၌။ ဆုပနတ္တာ-တို့သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဗဟိ၊ နိက္ခန္တဒန္တဇိဝှါသုပိ၊ အပသို့ ထွက်သော သွား, လျှာတို့၌လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ နိဇ္ဈာမာတဏှိကာ နာမ၊ နိဇ္ဈာမာတဏှိကာ-မည်သည်ကား။ လောမကူပေဟိ၊ မွေးတွင်းတို့မှ။ သမုဋ္ဌိတအဂ္ဂိဇာလာဟိ၊ ဖြစ်သော မီးလျှံတို့ဖြင့်။ ဒဍ္ဎသရိရတာယ၊ လောင်သော ကိုယ်ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အတိဝိယ၊ အလွန်လျှင်။ တသိတရူပါ၊ ရသိပ်သော သဘောရှိသော ပြိတ္တာတို့တည်း။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ခုပ္ပိပါသာသုရာ၊ မွတ်သိပ်ဆာလောင်ခြင်းဖြင့် ကျင်နာကြကုန်သော။ အဋ္ဌိစမ္မာဝသိဋ္ဌာ၊ အရိုး, အရေမျှသာ ကြွင်းကုန်သော။ ဘယာနကသရီရာ၊ ကြောက်မက်ဖွယ်သော ကိုယ်ရှိကုန်သော။ ပေတိယော၊ ပြိတ္တာမတို့ကို။ သင်္ဂဟိတာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ ဝိသညံ ကတွာတိ၊ ဝိသညံ ကတွာ-ဟူသည်ကား။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့် ပြုသည်ရှိသော်။ သာ၊ ထိုရဟန်းသည်။ [စာမျက်နှာ-၁၆၀] ကတမ္ပိဥပက္ကမံ၊ ပြုအပ်သော လုံ့လကိုလည်း။ န ဇာနာတိ၊ မသိ။ ဧဝံ၊ ဤအခြင်းအရာဖြင့်။ ကတွာ၊ ပြု၍။ တေန၊ ထို ဝိသညံ ကတွာ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဝိသညီ၊ မိန်းမောသည်။ အဟုတွာ၊ မဖြစ်မူ၍။ သာဒိယန္တဿ၊ သာယာသောရဟန်းအား။ ပါရာဇိကမဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဥပဟတကာယပ္ပသာဒေါတိ၊ ဥပဟတကာယပ္ပသာဒေါ-ဟူသည်ကား။ ဝါတပိတ္တာဒိဒေါသေဟိ၊ လေ,သည်းခြေအစရှိသော ဒေါသတို့သည်။ ကာယဝိညာဏာနုပ္ပါဒကဘာဝေန၊ ကာယဝိညာဉ်ကို မဖြစ်စေသည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ ဒူသိတကာယပ္ပသာဒေါ၊ ဖျက်ဆီးအပ်သော ကာယပသာဒရှိသော သူတည်း။ ဝိနကာယပ္ပသာဒေါ၊ ပျက်သော ကာယပသာဒရှိသည်။ န၊ မဟုတ်။ သီသေ ပတ္တေတိ၊ သီသေ ပတ္တေ-ဟူသည်ကား။ မဂ္ဂေန၊ မဂ်ဖြင့်။ မဂ္ဂပ္ပဋိပါဒနေ၊ မဂ်၌သွင်းခြင်းသည်။ ဇာတေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ အပ္ပဝေသေတုကာမတာယ ဧဝ၊ မသွင်းလိုသော အဖြစ်ဖြင့်သာလျှင်။ နိမိတ္တေန၊ နိမိတ်ဖြင့်။ နိမိတ္တဆုပနေ၊ နိမိတ်၌ ထိခြင်း၌။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစဉ်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပဝေသေတုကာမဿ ပန၊ သွင်းလိုသော ရဟန်းအားကား။ တတ္ထာပိ၊ ထိုနိမိတ်ကို တို့ရာ၌လည်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဒုက္ကဋမေဝ သာမန္တ”န္တိ၊ ဒုက္ကဋမေဝ သာမန္တံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
၇၄။ သုမနပုပ္ဖပရိယာယေန၊ မုလေးပန်းဟောသဒ္ဒါ၏ ပရိယာယ်ဖြစ်သော။ ဇာတိသဒ္ဒေန၊ ဇာတိသဒ္ဒါဖြင့်။ တန္နိဿယော၊ ထိုမုလေးပန်း၏ မှီရာဖြစ်သော။ ဂုမ္ဗောဝ၊ ချုံကိုသာလျှင်။ အဓိပ္ပေတော၊ လိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဇာတိပုပ္ဖဂုမ္ဗာန”န္တိ၊ ဇာတိပုပ္ဖဂုမ္ဗာနံ-ဟူ၍။ အလုတ္တသမာသော၊ ဝိဘတ်မကျေသောသမာသ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဧကရသန္တိ၊ ဧကရသံ-ဟူသည်ကား။ ဝီထိစိတ္တေဟိ၊ ဝီထိစိတ်တို့နှင့်။ အသမ္မိဿံ၊ မရောသော။
၇၇။ ဥပ္ပန္နေ ဝတ္ထုမှီတိ၊ ဥပ္ပန္နေ ဝတ္ထုမှိ-ဟူသည်ကား။ ဣတ္ထီဟိ၊ မိန်းမတို့သည်။ ကတအဇ္ဈာစာရဝတ္ထုသ္မိံ၊ ပြုအပ်သောလွန်ကျူးသောအကျင့်ရှိသော ဝတ္ထုသည်။ ရုက္ခသူစိကဏကဒွါရန္တိ၊ ရုက္ခသူစိကဏကဒွါရံ-ဟူသည်ကား။ ရုက္ခသူစိဒွာရံ၊ သစ်ကျည်နှင့် လျှို့သော တံခါးလည်းကောင်း။ ကဏကဒွါရံ၊ ဆူးတံခါးလည်းကောင်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧဝမေဝ၊ ဤဖွင့်သော အတိုင်းပင်လျှင်။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုတံခါးနှစ်ခုတို့တွင်။ ယံ၊ အကြင်တံခါးကို။ ဥဘောသု ပဿသု၊ နံပါးနှစ်ဘက်တို့၌။ ရုက္ခထမ္ဘေ၊ သစ်တိုင်တို့ကို။ နိခနိတွာ၊ စိုက်၍။ တတ္ထ၊ ထိုတိုင်၌။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ ဝိဇ္ဈိတွာ၊ ထွင်း၍။ ဒွေ တိဿော ရုက္ခသူစိသော၊ နှစ်ခုသုံးခုသော သစ်ကျည်တို့ကို။ ပဝေသေတွာ၊ သွင်း၍။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ တံ၊ ထိုတံခါးသည်။ ရုက္ခသူစိဒွါရံ နာမ၊ ရုက္ခသူစိဒွါရ-မည်၏။ ပဝေသနနိက္ခမနကာလေ၊ ဝင်, ထွက်သောအခါ၌။ အပနေတွာ၊ ပယ်၍။ ထကနကယောဂ္ဂေန၊ ပိတ်ခြင်းငှါ ခန့်သော။ ကဏကသာခါပဋလေန၊ ဆူးခက်ထပ်ဖြင့်။ ယုတ္တံ၊ ယှဉ်သော။ ဒွါရံ၊ တံခါးသည်။ ကဏကဒွါရံ နာမ၊ ကဏကဒွါရ-မည်၏။ ဂါမဒွါရဿ၊ ရွာတံခါးကို။ ပိဓာနတ္ထံ၊ ပိတ်ခြင်းငှါ။ ပဒရေန ဝါ၊ ပျဉ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ကဏကသာခါဒီဟိ ဝါ၊ ဆူးခက်စသည်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ကတဿ၊ ပြုအပ်သော။ ဥဒုက္ခလပါသရဟိတတာယ၊ ဆုံငယ် လက်ကောက်ကွင်းမှ ကင်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧကေန၊ တယောက်တည်းသည်။ သံဝရိတုံ၊ ပိတ်ခြင်းငှါလည်းကောင်း။ ဝိဝရိတုဉ္စ၊ ဖွင့်ခြင်းငှါလည်းကောင်း။ အသက္ကုဏယျဿ၊ မတတ်ကောင်းသော။ ကဝါဋဿ၊ တံခါးရွက်၏။ (ထည့်။ အချို့ပါဌ်ကားရှိပင် ရှိ၏။) ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ယေ ယာဒိသေန၊ အကြင်သို့သဘောရှိသော။ ပရိဝတ္တမာနေန၊ လိမ့်သော။ စက္ကေန၊ ဘီးဖြင့်။ တံ ကဝါဋံ၊ ထိုတံခါးရွက်ကို။ သုခထကနံ၊ ပိတ်လွယ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ တာဒီသံ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ (ထည့်။) ဧကံ စက္ကံ၊ တခုသောဘီးကို။ (ယောဇေန္တိ၊ ယှဉ်ကုန်၏။ ဝါ၊ တပ်ကုန်၏။) တံ ဒွါရံ၊ ထိုတံခါးကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “စက္ကလကယုတ္တဒွါရ”န္တိ၊ စက္ကလကယုတ္တဒွါရံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ စက္ကမေဝ၊ လှည်းဘီးသည်လျှင်။ သံဝရဏဝိဝရဏတ္ထာယ၊ ပိတ်ခြင်း,ဖွင့်ခြင်းငှါ။ လာတဗ္ဗဋ္ဌေန ဂဟေတဗ္ဗဋ္ဌေန၊ ယူအပ်သော အနက်ကြောင့်။ စက္ကလကံ၊ စက္ကလက-မည်၏။ တေန၊ ထိုလှည်းဘီးနှင့်။ ယုတ္တံ၊ ယှဉ်သော။ ကဝါဋမ္ပိ၊ တံခါးရွက်သည်လည်း။ စက္ကလက နာမ၊ စက္ကလက-မည်၏။ မဟာဒွါရေသု၊ တံခါးကြီးတို့၌ကား။ ဒွေတီဏိပိ စက္ကလကာနိ၊ နှစ်ခုသုံးခုသော ဘီးတို့ကိုလည်း။ ယောဇေန္တိ၊ တပ်ကုန် (နိ-၃၅၇) ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဖလကေသူ”တိအာဒိ၊ ဖလကေသု-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ကိဋိကာသူတိ၊ ကိဋိကာသု-ဟူသည်ကား။ ဝေဠုပေသိကာဟိ၊ ဝါးခြမ်းတို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ ကဏကသာခါဒီဟိ စ၊ ဆူးခက်တို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ ကတထကနကေသု၊ ပြုအပ်သောအပိတ်တို့၌။ သံသရဏကိဋိကဒွါရန္တိ၊ သံသရဏကိဋိကဒွါရံ-ဟူသည်ကား။ စက္ကလကယန္တေန၊ ဘီးတပ်သောယန္တရားဖြင့်။ သံသရဏကိဋိကာယုတ္တံ၊ ရေ့လျှားကောင်းသော ကဲလားနှင့်ယှဉ်သော။ မဟာဒွါရံ၊ တံခါးကြီးသည်။ ဂေါပ္ဖေတွာတိ၊ ဂေါပ္ဖေတွာ-ဟူသည်ကား။ အာဝုဏိတွာ၊ သီ၍။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ရဇ္ဇူဟိ၊ ကြိုးတို့ဖြင့်။ ဂန္ထေတွာ၊ ဖွဲ့၍။ (ဤ၌ ဂဠိတွာဝါ-ဟု ပါဌ်အချို့ရှိသည်မလျော်။) “ဧကံ ဒုဿလာဏိဒွါရမေဝါ”တိ ဧတ္ထ၊ ဧကံ ဒုဿလာဏိဒွါရမေဝ-ဟူသောဤပုဒ်၌။ ကိလဉ္ဇသာဏိဒွါရမ္ပိ၊ ဖျာကာအပ်သော တံခါးသည်လည်း။ တဂ္ဂတိကတ္တာ၊ ထိုတင်းတိမ်တံခါးနှင့် အလားတူသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သင်္ဂဟံ၊ ရေတွက်ခြင်းသို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ “အထ ဘိက္ခု။ ပ။ နိသိန္နာ ဟောန္တီ”တိ ဣဒံ၊ အထ ဘိက္ခု။ ပ။ နိသိန္နာ ဟောန္တိ-ဟူသော ဤစကားကို။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ သန္နိဟိတဘာဝ ဒဿနတ္ထံ၊ တည်သောအဖြစ်ကို ပြခြင်းငှါ။ ဝုတ္ထံ၊ ဆိုအပ်၏။ နိပန္နေပိ၊ လျောင်းသော်လည်း။ အာဘောဂံ၊ နှလုံး သွင်းခြင်းကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ နိပဇ္ဇိတွာ၊ လျောင်း၍။ နိဒ္ဒါယန္တေ ပန၊ အိပ်ပျော်သော်ကား။ အသန္တပက္ခေ၊ မရှိသောအဖို့၌။ ဌိတတ္တာ၊ တည်သောကြောင့်။ အာဘောဂံ၊ နှလုံးသွင်းခြင်းသည်။ နဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ [စာမျက်နှာ-၁၆၁] ရဟော၊ ဆိတ်ကွယ်ရာဝယ်။ နိသဇ္ဇာ ဝိယ၊ ထိုင်သော သိက္ခာပုဒ်၌ကဲ့သို့။ ဒွါရသံဝရဏံ နာမ၊ တံခါးပိတ်ခြင်းမည်သည်ကို။ မာတုဂါမာနံ၊ မိန်းမတို့၏။ ပဝေသနနိဝါရဏတ္တံ၊ ဝင်ခြင်းကို တားမြစ်ခြင်းငှါ။ အနုညာတံ၊ ခွင့်ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဘိက္ခုနိံ ဝါ”တိအာဒိ၊ ဘိက္ခုနိံ ဝ၊ အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ “နိဿေဏိံ အာရောပေတွာ”တိ ဣဒံ၊ နိဿေဏိံ အာရောပေတွာ-ဟူသော စကားကို။ ဟေဋ္ဌိမတလဿ၊ အောက်အပြင်၏။ သဒွါရဗန္ဓတ္တာ၊ တံခါးဖွဲ့နှင့် တကွဖြစ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ စတူသု ဒိသာသု၊ အရပ် လေးမျက်နှာတို့၌။ ပရိက္ခိတ္တဿ၊ ရံအပ်သော။ ကုဋ္ဋဿ၊ နံရံ၏။ ဧကာဗဒ္စတာယ၊ တစပ်တည်းစပ်သောကြောင့်။ “ဧကကုဋ္ဋကေ”တိ၊ ဧကကုဋ္ဋကေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ပစ္ဆိမာနံ ဘာရော”တိ၊ ပစ္ဆိမာနံ ဘာရော-ဟူသော စကားကို။ ပါဠိယာ၊ အစဉ်သဖြင့်။ အာဂစ္ဆန္တေ၊ လာသောရဟန်းတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ယေန ကေနစိ ပရိက္ခိတ္တေ”တိ ဧတ္ထ၊ ယေန ကေနစိ ပရိက္ခိတ္တေ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ပရိက္ခေပဿ၊ အရံ၏။ ဥဗ္ဗေဓတော၊ အစောက်အားဖြင့်။ ပမာဏံ၊ ပမာဏသည်။ သဟသေယျပ္ပဟောနကေ၊ သဟသေယျလောက်သော ကျောင်း၌။ ဝုတ္တသဒိသမေဝ၊ ဆိုအပ်သည်နှင့် အတူတည်း။
မဟာပရိဝေဏန္တိ၊ မဟာပရိဝေဏံ-ဟူသည်ကား။ မဟန္တံ၊ ကျယ်သော။ အင်္ဂဏံ၊ အပြင်တည်း။ တေန စ၊ ထို မဟာပရိဝေဏံ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်လည်း။ ဗဟုဇနသဉ္စာရံ၊ များစွာ (နိ-၃၅၈) သော သူတို့ လှည့်လည်ရာကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “မဟာဗောဓိ”တိအာဒိ၊ မဟာဗောဓိ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အရုဏေ ဥဂ္ဂတေ ဝုဋ္ဌဟတိ၊ အနာပတ္တီတိ၊အရုဏေ ဥဂ္ဂတေ ဝုဋ္ဌဟတိ၊ အနာပတ္တိ-ဟူသည်ကား။ အာနပတ္တိခေတ္တဘူတာယ၊ အာပတ်ခေတ် မဟုတ်သော။ ရတ္တိယာ၊ စဉ့်၌။ သုဒ္ဓစိတ္တေန၊ စင်ကြယ်သောစိတ်ဖြင့်။ နိပန္နတ္တာ၊ အိပ်သောကြောင့်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ (ထည့်) ပဗုဇ္ဈိတွာ ပုန သုပတိ၊ အာပတ္တီတိ၊ ပဗုဇ္ဈိတွာ ပုန သုပတိ၊ အာပတ္တိ-ဟူသည်ကား။ အရုဏေ၊ အရုဏ်သည်။ ဥဂ္ဂတေ၊ တက်သည်ရှိသော်။ ပဗုဇ္ဈိတွာ၊ နိုး၍။ အရုဏုဂ္ဂမနံ၊ အာရုံတက်ခြင်းကို။ ဉတွာ ဝါ၊ သိ၍လည်းကောင်း။ အဉတွာ ဝါ၊ မသိမူ၍လည်းကောင်း။ အနုဋ္ဌဟိတွာ၊ မထမူ၍။ သယိတသန္တာနေန၊ လျောင်းသောအစဉ်ဖြင့်။ သုပတိ၊ အိပ်အံ့။ ဥဋ္ဌဟိတွာ၊ ထ၍။ ကတ္တဗ္ဗဿ၊ ပြုအပ်သော။ ဒွါရသံဝရဏာဒိနော၊ တံခါးပိတ်ခြင်း အစရှိသည်ကို။ အကတတ္တာ၊ မပြုသောကြောင့်။ အကိရိယသမုဋ္ဌာနာ၊ အကိရိယသမုဋ္ဌာန်ဖြစ်သော။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အနာပတ္တိခေတ္တေ၊ အာပတ်၏ ခေတ် မဟုတ်သောညဉ့်၌။ ကတနိပဇ္ဇနကိရိယာယ၊ ပြုအပ်သော အိပ်ခြင်းကြိယာ၏။ အနင်္ဂတ္တာ၊ အင်္ဂါမဟုတ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အယံ အာပတ္တိ၊ ဤဒိဝါသေယျအာပတ်သည်။ ဤဒိသေ၊ ဤသို့သဘောရှိသော။ ဌာနေ၊ အရာ၌။ အကိရိယာ၊ အကိရိယာတည်း။ ဒိဝါ၊ နေ့၌။ အသံဝရိတွာ၊ မပိတ်မူ၍။ နိပဇ္ဇက္ခဏေ၊ အိပ်သောခဏ၌။ ကိရိယာ ကိရိယာ၊ ပြုခြင်း, မပြုခြင်းကြောင့် သင့်၏။ အစိတ္တကာ စ၊ စိတ်မရှိသော်လည်း သင့်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ပုရာရုဏာ၊ အရုဏ်မတက်မီ။ ပဗုဇ္ဈိတွာပိ၊ နိုး၍လည်း။ ယာဝ အရုဏုဂ္ဂမနာ၊ အရုဏ်တက်သည့်တိုင်အောင်။ သယန္တဿာပိ၊ အိပ်သော ရဟန်းအားလည်း။ ပုရိမနယေန၊ ရှေးနည်းဖြင့်။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်ပတ်သင့်သလျှင်ကတည်း။ “အရုဏေ။ ပ။ အာပတ္တိယေဝါ”တိဧတ္ထ၊ အရုဏေ။ ပ။ အာပတ္တိယေဝ-ဟူသောပုဒ်၌။ ကဒါ၊ အဘယ်အခါ၌။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သင့်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာခြင်းတည်း။ ဝုစ္စတေ၊ အဖြေကိုဆိုအံ့။ “ဒီဝါ အာပဇ္ဇတိ၊ နော ရတ္တိ”န္တိ၊ ဒီဝါ အာပဇ္ဇတိ၊ နော ရတ္တိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ ရတ္တိယံ၊ ညအခါ၌။ န တာဝ အာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သေး။ “အနာဒရိယဒုက္ကဋာ န မုစ္စတီ”တိ၊ အနာဒရိယဒုက္ကဋာ န မုစ္စတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တဒုက္ကဋံ ပန၊ ဆိုအပ်သော ဒုက္ကဋ်သည်ကား။ အနာဒရိဒုက္ကဋတ္တာ၊ အနာဒရိယ ဒုက္ကဋ်ဖြစ်သောကြောင့်။ ဒီဝါသယနဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒီဝါသယန ဒုက္ကဋ်သည်ပင်လျှင်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဧဝံ၊ ဤတူ။ အရုဏုဂ္ဂမနေ ပန၊ အရုဏ်တက်သော အခါ၌ကား။ အစိတ္တကံ၊ စိတ်မရှိသော။ အကိရိယသမုဋ္ဌာနံ၊ အကိရိယသမုဋ္ဌာန်ရှိသော။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ဤ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဒွါရံ၊ တံခါးကို။ သံဝရိတွာ၊ ပိတ်၍။ (နိ-၃၅၉) “အရုဏေ၊ အရုဏ်သည်။ ဥဂ္ဂတေ၊ တက်လတ်သော်။ ဥဋ္ဌဟိဿာမီ”တိ၊ ထအံ့ဟု။ သစေ နိပဇ္ဇတိ၊ အကယ်၍ အိပ်အံ့။ ဒွါရေ စ၊ တံခါးကိုလည်း။ အညေဟိ၊ တပါးသော သူတို့သည်။ အရုဏုဂ္ဂမနကာလေ၊ အရုဏ်တက်သော အခါ၌။ ဝိဝဋေပိ၊ ဖွင့်သော်လည်း။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ အနာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်မသင့်သလျှင်ကတည်း။ ဒွါရပိဒဟနဿ၊ တံခါးပိတ်ခြင်း၏။ ရတ္တိဒိဝါဘာဂေသု၊ နေ့အဖို့ညဉ့်အဖို့တို့၌။ ဝိသေသာဘာဝါ၊ အထူး မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ အာပတ္တိအာပဇ္ဇနဿေဝ၊ အာပတ်သင့်ခြင်း၏သာလျှင်။ ကာလဝိသေသော၊ ကာလအထူးကို။ ဣစ္ဆိတဗ္ဗော၊ လိုအပ်၏။ တပ္ပရိဟာရဿ၊ ထိုအာပတ်ကို မြစ်ခြင်း၏။ ကာလဝိသေသော၊ ကာလအထူးကို။ န ဣစ္ဆိတဗ္ဗော၊ မလိုအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ဒွါရံ အသံဝရိတွာ ရတ္တိံ နိပဇ္ဇတီ”တိ၊ ဒွါရံ အသံဝရိတွာ ရတ္တိံ နိပဇ္ဇတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒိဝါ၊ နေ့၌။ သံဝရိတွာ၊ ပိတ်၍။ နိပန္နဿ၊ အိပ်သောရဟန်းအား။ ကေနစိ၊ တစုံတယောက်သူသည်။ ဒွါရေ၊ တံခါးကို။ ဝိဝဋေပိ၊ ဖွင့်သော်လည်း။ အနာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်မသင့်သလျှင်ကတည်း။ အတ္တနာပိ၊ မိမိသည်လည်း။ အနဋ္ဌဟိတွာဝ၊ မထမူ၍သာလျှင်။ ပစ္စယေ၊ အကြောင်းသည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ ဝိဝ ဋေပိ၊ ဖွင့်သော်လည်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ပထာပရိစ္ဆေဒမေဝ စ ဥဋ္ဌာတီတိ၊ ပထာပရိစ္ဆေဒမေဝ စ ဥဋ္ဌာတိ-ဟူသည်ကား။ အရုဏေ၊ အရုဏ်သည်။ ဥဂ္ဂတေယေဝ၊ တက်သော်သာလျှင်။ ဥဋ္ဌာတိ၊ ထ၏။ “အာပတ္တိယေဝါ’တိ၊ အာပတ္တိယေဝ-ဟူသောစကားကို။ မူလာပတ္တိံ ယေဝ၊ မူလအာပတ်ကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အနာဒရိယအာပတ္တိ ပန၊ အနာဒရိယဒုက္ကဋ်သည်ကား။ ဥဋ္ဌိတဿာပိ၊ ထသော်လည်း။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ ဟောတေဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ [စာမျက်နှာ-၁၆၂] ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ဒုက္ကဋာ န မုစ္စတီ”တိ၊ ဒုက္ကဋာ န မုစ္စတိ-ဟူ၏။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုသောကြောင့်တည်း။ ဒုက္ကဋာ န မုစ္စတီတိ စ၊ ဒုက္ကဋာ န မုစ္စတိ-ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ ပုရာရုဏာ၊ အရုဏ်မတက်မိ၊ ဥဋ္ဌဟိတွာ၊ ထ၍။ မူလာပတ္တိယာ၊ မူလအပတ်မှ။ မုတ္တောပိ၊ လွတ်သော်လည်း။ အနာဒရိယဒုက္ကဋာ၊ အနာဒရိယဒုက္ကဋ်အာပတ်မှ။ န မုစ္စတိ၊ မလွတ်။ ဣတိ၊ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
“နိဒ္ဒါဝသေန နိပဇ္ဇတီ”တိ၊ နိဒ္ဒါဝသေန နိပဇ္ဇတိ-ဟူသော စကားကို။ ဝေါဟာရ ဝသေန၊ အခေါ်အဝေါ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပန၊ စင်စစ်သော်ကား။ ပါဒါနံ၊ ခြေတို့၏။ ဘူမိတော၊ မြေမှ။ အမောစိတတ္တာ၊ မလွတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ နိပန္နော နာမ၊ အိပ်သည်မည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်လျှင်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်သင့်ခြင်းကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ အပဿာယသုပန္တဿာတိ၊ အပဿာယသုပန္တဿ-ဟူသည်ကား။ ကဋိဋ္ဌိတော၊ ခါးရိုးမှ။ ဥဒ္ဓံ၊ အထက်၌။ ပိဋ္ဌိကဏကေ၊ (နိ-၃၆၀) ကျောက်ရိုးကုန်း၌။ အပ္ပမတ္တကမ္ပိ၊ အနည်းငယ်လည်း ဖြစ်သော။ ပဒေသံ၊ အရပ်ကို။ ဘူမိံ၊ မြေကို။ အဖုသာပေတွာ၊ မထိစေမူ၍။ ထမ္ဘာဒိံ၊ တိုင်အစရှိသည်ကို။ အပဿာယ၊ မှီ၍။ သုပန္တဿ၊ အိပ်သော ရဟန်းအား။ ကဋိဋ္ဌိပန၊ ခါးရိုးကိုကား။ ဘူမိံ၊ မြေကို။ ဖုသာပေန္တဿ၊ ထိစေသော ရဟန်းအား။ သယနံ နာမ၊ အိပ်ခြင်းမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သေယျာ၊ အိပ်ခြင်းသည်။ ပိဋ္ဌိပသာရဏလက္ခဏာ၊ ကျောက်ကုန်းကို ဆန့်ခြင်းလက္ခဏာရှိ၏။ ဒိဃဝန္ဒနာဒီသုပိ၊ အလျားပြပ်စပ် ဝပ်၍ရှိခိုးခြင်းအစရှိသည်တို့၌လည်း။ တိရိယံ၊ ဖီလာ။ ပိဋ္ဌိကဏ္ခကာနံ၊ ကျောက်ကုန်းရိုးတို့ကို။ ပသာရိတတ္တာ၊ ဆန့်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ နိပဇ္ဇနမေဝ၊ အိပ်ခြင်းပင်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်ကို။ ပရိဟရိတဗ္ဗာဝ၊ ရှောင်အပ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်ကို။ ပရိဟရိတဗ္ဗာဝ၊ ရှောင်အပ်သလျှင်ကတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ပါဒမူလေနိပဇ္ဇီ”တိအာဒီသု၊ ပါဒမူလေနိပဇ္ဇိ အစရှိသည်တို့၌။ နိပဇ္ဇနဿေဝ၊ ဝပ်ခြင်းကိုသာလျှင်။ “ဝန္ဒာမီ”တိ၊ ရှိခိုးခြင်းဟူ၍လည်း။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုသောကြောင့်တည်း။ ပတနက္ခဏေ၊ လည်းသောခဏ၌။ အဝိသယတ္တာ စ၊ အစွမ်းနိုင်သောကြောင့် လည်းကောင်း။ ဝိသေယေ၊ စွမ်းနိုင်သည်။ ဇာတေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ သဟသာ၊ အဆောတလျင်။ ဝုဋ္ဌိတတ္တာ စ၊ ထသည်၏အဖြစ်ကြောင့် လည်းကောင်း။ တဿာပိ၊ ထို မိန်းမောသော ရဟန်းအားလည်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ယဿ၊ အကြင်ရဟန်းအား။ ဝိသညိတာယ၊ မိန်းမောသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပစ္ဆာပိ၊ နောက်၌လည်း။ အဝိသယော ဧဝ၊ မစွမ်းနိုင်သည်သာတည်း။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ ပတနက္ခဏေ ဝိယ၊ လည်းသောခဏ၌ကဲ့သို့။ အနာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်မသင့်သည်သာတည်း။ “တတ္ထေဝ သယတိ န ဝုဋ္ဌာတီ”တိ ဣမိနာ၊ တတ္ထေဝ သယတိ န ဝုဋ္ဌာတိ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဝိသယေပိ၊ စွမ်းနိုင်ရာ၌လည်း။ အကရဏံ၊ မပြုခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ အာပတ္တီ”တိ၊ အာပတ်သင့်၏ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဧကဘင်္ဂေနာတိ၊ ဧကဘင်္ဂေန-ဟူသည်ကား။ ဥဘော ပါဒေ၊ ခြေနှစ်ချောင်းတို့ကို။ ဘူမိတော၊ မြေမှ။ အမောစေတွာဝ၊ မလွှတ်မူ၍သာလျှင်။ ဧကပေဿ၊ နံပါးတဖက်၌။ သရီရံ၊ ကိုယ်ကို။ ဘဉ္ဇိတွာ၊ စောင်း၍။ နိပန္နော၊ လျောင်း၏။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ ပန၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌ကား။ မဟာပဒုမတ္ထေရေန၊ မဟာပဒုမထေရ်သည်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ တေန၊ ထိုပါဌ်ဖြင့်။ “အယံ၊ ဤအယူသည်။ မဟာအဋ္ဌကထာယ၊ မဟာအဋ္ဌကထါ၌။ လိခိတမဟာပဒုမတ္ထေရဝါဒေါ၊ ရေးအပ်သော မဟာပဒုမထေရ်၏ ဝါဒတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တတ္ထ၊ ထိုစကား၌။ သုပန္တဿာပိ၊ (နိ-၃၆၁) အိပ်သော ရဟန်းအားလည်း။ အဝိသယတ္တံ၊ မစွမ်းနိုင်သော အဖြစ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ မဟာပဒုမတ္ထေရေန၊ မဟာပဒုမတ္ထေမထေရ်သည်။ “အဝိသယတ္တာ ပန အာပတ္တိ န ဒိဿတီ”တိ၊ အဝိသယတ္တာ ပန အာပတ္တိ န ဒိဿတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အာစရိယာ ပန၊ ဆရာတို့သည်ကား။ သုပန္တဿ၊ အိပ်သော ရဟန်းအား။ ဝိသညတ္တာဘာဝေန၊ မိန်းမောသော အဖြစ်၏ မရှိသဖြင့်။ ဝိသယတ္တာ၊ စွမ်းနိုင်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အနာပတ္တိံ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းကို။ န ကထယန္တိ၊ မဆိုကုန်။ ဝိသညတ္တေ၊ မိန်းမောသော အဖြစ်သည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ အနာပတ္တိ ယေဝ၊ အနာပတ္တိသာတည်း။ “ဒွေ ပန ဇနာ”တိ အာဒိပိ၊ ဒွေ ပန ဇနာ၊ အစရှိသော စကားသည်လည်း။ မဟာအဋ္ဌကထာယမေဝ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌သာလျှင်။ ဝစနံ၊ ဆိုသောစကားတည်း။ တဒေဝ၊ ထိုစကားသည်လည်း။ ပစ္ဆာ ဝုတ္တတ္တာ၊ နောက်ဆိုသောကြောင့်။ ပမာဏံ၊ ပမာဏတည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤနောက် စကား၌။ ယက္ခဂဟိတဂ္ဂဟဏေနေဝ၊ ဘီလူးဖမ်းသည်ကို ယူဆဖြင့်သာလျှင်။ ဝိသညီဘူတောပိ၊ မိန်းမောသော ရဟန်းကိုလည်း။ သင်္ဂဟိတော၊ သိမ်းယူအပ်၏။ ဧကဘင်္ဂေန၊ နံပါးတဘက်ဖြင့်။ နိပန္နော ပန၊ လျောင်းသော ရဟန်းသည်ကား။ အနိပန္နတ္တာ၊ လျောင်းရာ မကျသောကြောင့်။ အာပတ္တိတော၊ အာပတ်မှ။ မုစ္စတိယေဝ၊ လွတ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
၇၈။ အပဒေတိ၊ အပဒေ-ဟူသည်ကား။ အာအာသေ၊ ကောင်းကင်၌။ ပဒန္တိ၊ ပဒံ-ဟူသည်ကား။ ပဒဝဠဉ္ဇံ၊ ခြေရာကို။ တေန ဧတဒဂ္ဂန္တိ၊ တေန ဧတဒဂ္ဂံ-ဟူသည်ကား။ ဧသော၊ ဤဥပါလိသည်။ အဂ္ဂေါ၊ မြတ်၏။ ယဒိဒန္တိ၊ ယဒိဒံ-ဟူသည်ကား။ ယော အယံ၊ အကြင်ဥပါလိသည်။ သေ သံ၊ ကြွင်းသော စကားသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်သလျှင်တည်း။
သမန္တပါသာဒိကာယ၊ သမန္တပါသာဒိကအမည်ရှိသော။ ဝိနယဋ္ဌကထာယ၊ ဝိနည်းအဋ္ဌကထာ၏။ ဝဏ္ဏနာယံ၊ အဖွင့်ဖြစ်သော။ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ၊ ဝိမတိဝိနောဒနိဋီကါ၌။ ပဌမပါရာဇိက ဝဏ္ဏနာနယော၊ ပဌမပါရာဇိကအဖွင့်နည်းသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့သော အစဉ်ဖြင့်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ဒုတိယပါရာဇိကဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၁၆၃] အဒုတိယေနာတိ၊ အဒုတိယေနဟူသည်ကား။ အသဒိသေန၊ အတူမရှိသော။ ဇိနေန၊ ဘုရားရှင်သည်။ ဒုတိယံ၊ နှစ်ခုမြောက်သော။ ယံ ပါရာဇိကံ၊ အကြင်ပါရာဇိကကို။ ပကာသိတံ၊ ပြအပ်၏။ တဿ၊ ထို ဒုတိယပါရာဇိက၏။ သံဝဏ္ဏနက္ကမော၊ ဖွင့်သော အစဉ်သည်။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ပတ္တော၊ ရောက်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အဿ ဒုတိယဿ၊ ထိုဒုတိယပါရာဇိက၏။ အယံ သံဝဏ္ဏနာ၊ ဤအဖွင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာတည်း။
ဓနိယဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ
၈၄။ ရာဇူဟိ၊ မင်းတို့သည်။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ရာဇဂဟံ၊ ရာဇဂဟမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ပြခြင်းငှာ။ “မန္ဓတူ”တိ အာဒိ၊ မန္ဓာတု-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အဿ၊ ထိုမင်း၏။ ရာဇပုရောဟိတေန၊ မင်း၏ ပုရောဟိတ်သည်။ ပရိဂ္ဂဟိတမ္ပိ၊ ယူအပ်သော်လည်း။ ရာဇပရိဂ္ဂဟိတမေဝ၊ မင်းအယူပင်လျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ မဟာဂေါဝိန္ဒဂ္ဂဟဏံ၊ မဟာဂေါဝိန္ဒပုဏ္ဏားကို ယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤပုဒ်၌။ နဂရသဒ္ဒါပေက္ခာယ၊ နဂရသဒ္ဒါကို ငဲ့သဖြင့်။ “ရာဇဂဟ”န္တိ၊ ရာဇဂဟံဟူ၍။ နပုံသကနိဒ္ဒေသော၊ နပုလ္လိင်ဖြင့် ညွှန်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အညေပေတ္ထ ပကာရေတိ၊ အညေပေတ္ထ ပကာရေဟူသည်ကား။ သုသံဝိဟိတာရက္ခတ္တာ၊ ကောင်းစွာ စီရင်တတ်သော အစောင့်အရှောက် ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ရာဇူနံ၊ မင်းတို့၏။ ဂဟံ ဂေဟဘူတံ၊ အိမ်ဖြစ်၍ ဖြစ်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ရာဇဂဟံ၊ ရာဇဂဟ-မည်၏။ ဣတိအာဒိကေ၊ ဤသို့အစရှိသော။ ပကာရေ၊ အပြားတို့ကို။ ဝသန္တဝနန္တိ၊ ဝသန္တဝနံဟူသည်ကား။ ကီဠာဝနံ၊ ကစားသော တောတည်း။ ဝသန္တကာလေ၊ မိုးကာလ၌။ ကီဠာယ၊ ကစားခြင်း၏။ ယေဘုယျတ္တာပန၊ များသောကြောင့်ကား။ “ဝသေန္တဝန”န္တိ၊ ဝသေန္တဝနံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
သဒွါရဗန္ဓာတိ၊ သဒွါရဗန္ဓာဟူသောစကားသည်။ ဝဿူပဂမနယောဂ္ဂတာဒဿနံ၊ ဝါဆိုခြင်းငှာခန့်သော အဖြစ်ကို ပြကြောင်းတည်း။ နာလကပဋိပဒန္တိ၊ နာလကပဋိပဒံဟူသည်ကား။ သုတ္တနိပါတေ၊ သုတ္တနိပါတ်၌။ နာလကတ္ထေရဿ၊ နာလကထေရ်အား။ ဒေသိတံ၊ ဟောအပ်သော။ မောနေယျပဋိပဒံ၊ မောနေယျအကျင့်ကို။ ပဉ္စန္နံ ဆဒနာနန္တိ၊ ပဉ္စန္နံ ဆဒနာနံဟူသည်ကား။ တိဏ ပဏ္ဏ ဣဋ္ဌက သိလာ သုဓာသင်္ခါတာနံ၊ သက်ငယ်, သစ်ရွက်, အုတ်, ကျောက်, အင်္ဂတေဟုဆိုအပ်ကုန်သော။ ပဉ္စန္နံ၊ ငါးပါးသော အမိုးတို့၏။ (နိ-၃၆၃) “နော စေ လဘတိ။ ပ။ သာမမ္ပိ ကာတဗ္ဗ”န္တိ ဣမိနာ၊ နော စေ လဘတိ။ ပ။ သာမမ္ပိ ကာတဗ္ဗံ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ နာဝါသတ္ထဝဇေ၊ လှေကုန်သည်စု နွားခြံတို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အညတ္ထ၊ တပါးသောအရပ်၌။ “အဟံ၊ ငါသည်။ အသေနာသနိကော”တိ၊ ကျောင်းမရှိဟူ၍။ အာလယကရဏမတ္ထေန၊ အာလယပြုခြင်းမျှဖြင့်။ ဥပဂမနံ၊ ဝါကပ်ခြင်းသည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ သေနာသနံ၊ ကျောင်းကို။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာ၍။ ဝစီဘေဒံ၊ နှုတ်မြွက်ခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဝဿံ၊ ဝါကို။ ဥပဂန္တဗ္ဗမေဝ၊ ကပ်အပ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “န ဘိက္ခဝေ အသေနာသနိကေနာ”တိအာဒိနာ၊ န ဘိက္ခဝေ အသေနာသနိကေန-အစရှိသဖြင့်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌လည်းကောင်း။ “နာလကပဋိပဒံ ပဋိပန္နေနာပီ”တိ၊ နာလကပဋိပဒံ ပဋိပန္နေနာပိ-ဟူ၍။ အဋ္ဌကထာယဉ္စ၊ အဋ္ဌကထာ၌လည်းကောင်း။ အဝိသေသေန၊ သာမညအားဖြင့်။ ဒဠှံ ကတွာ၊ မြဲစွာပြု၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ နာဝါသတ္ထဝဇေသယေဝ၊ လှေကုန်သည်အပ်စု နွားကျောင်းသားစုတို့၌သာလျှင်။ “အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ နာဝါယ ဝဿံ ဥပဂန္တု”န္တိအာဒိနာ၊ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ နာဝါယ ဝဿံ ဥပဂန္တုံ-အစရှိသဖြင့်။ သေနာသနေ၊ ကျောင်းသည်။ အသတိပိ၊ မရှိသော်လည်း။ အာလယကရဏဝသေန၊ အာလယပြုသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝဿူပဂမနံ၊ ဝါကပ်ခြင်းကို။ အနုညာတံ၊ ခွင်ပြုအပ်၏။ အညတ္ထ၊ တပါးသောအရပ်၌။ န အနုညာတံ၊ ခွင့်မပြုအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ အယမနုဓမ္မတာတိ၊ အယမနုဓမ္မတာဟူသည်ကား။ သာမီစိဝတ္တံ၊ အရိုအသေပြုရာသော ဝတ်တည်း။ ကတိကဝတ္တာနီတိ၊ ကတိကဝတ္တာနိဟူသည်ကား။ ဘဿာရာမတာဒိံ၊ စကားပြောခြင်း၌မွေ့လျော်သည်၏အဖြစ်အစရှိသည်ကို။ ဝိဟာယ၊ စွန့်၍။ သဗ္ဗဒါ၊ အခါခပ်သိမ်း။ အပ္ပမတ္တေဟိ၊ မမေ့မလျော့ကုန်သည်။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိအာဒိ ကတိကဝတ္ထာနိ၊ ဤသို့အစရှိသော ကတိကဝတ်တို့ကို။ ခန္ဓကဝတ္ထာနိ၊ ခန္ဓကဝတ္ထာဟူသည်ကား။ “အာဂန္တုကာဒိခန္ဓကဝတ္တံ၊ အာဂန္တုကဝတ်အစရှိသော ခန္ဓဝတ်ကို။ ပူရေတဗ္ဗံ၊ ဖြည့်အပ်၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ခန္ဓကဝတ္တာနိ စ၊ ခန္ဓဝတ်တို့ကိုလည်း။ အဓိဋ္ဌာဟိတွာ၊ ဆောက်တည်၍။
“ဝဿံဝုတ္တာ''ပိ ပဒဿ၊ ဝဿံဝုတ္တာ-ဟူသော ပုဒ်၏။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ပုရိမိကာယ ဥပဂတာ မဟာပဝါရဏာယ ပဝါရိတာ ပါဋိပဒဒိဝသတောပဋ္ဌာယ 'ဝုတ္ထဝဿာ’တိ ဝုစ္စန္တီ”တိ၊ ပုရိမိကာယ ဥပဂတာ မဟာပဝါရဏာယ ပဝါရိတာ ပါဋိပဒဒိဝသတောပဋ္ဌာယ 'ဝုတ္ထဝဿာ’တိ ဝုစ္စန္တိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ ပဝါရဏာဒိဝသေ၊ ပဝါရဏာနေ့၌။ ပဝါရေတွာ ဝါ၊ ပဝါရဏာပြု၍လည်းကောင်း။ အပ္ပဝါရေတွာ ဝါ၊ ပဝါရဏာမပြုမူ၍လည်းကောင်း။ အညတ္ထ၊ တပါးသော အရပ်သို့။ [စာမျက်နှာ-၁၆၄] ဂစ္ဆန္တေဟိ၊ သွားသောရဟန်းတို့သည်။ သတ္တာဟကရဏီယနိမိတ္ထေ၊ သတ္တာဟ ဆောင့်သင့်သော အကြောင်းသည်။ သတိ ဧဝ၊ ရှိသော်သာလျှင်။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားအပ်၏။ အသတိ၊ မရှိသော်။ န ဂန္တဗ္ဗံ၊ မသွားအပ်။ ဣတရထာ၊ (နိ-၃၆၄) သတ္တာဟကိစ္စ မရှိဘဲ သွားသည်ရှိသော်။ ဝဿစ္ဆေဒေါ စ၊ ဝါလည်းပြတ်၏။ ဒုက္ကဋဉ္စ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ဣမံ တေမာသံ ဝဿံ ဥပေမီ”တိ စ၊ ဣမံ တေမာသံ ဝဿံ ဥပေမိ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ “နဘိက္ခဝေ ဝဿံ ဥပဂန္တွာ။ ပ။ ပက္ကမိတဗ္ဗာ”တိ စ၊ နဘိက္ခဝေ ဝဿံ ဥပဂန္တွာ။ ပ။ ပက္ကမိတဗ္ဗာ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဣဓေဝ စ၊ ဤတွင်လည်း။ “ဝဿံဝုတ္တာ၊ ပ။ ပက္ကမိံ သူ”တိ၊ ဝဿံဝုတ္တာ၊ ပ။ ပက္ကမိံ သု-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပဝါရဏာဒိဝသောပိ၊ ပဝါရဏာနေပသည်လည်း။ တေမာသပရိယာပန္နောဝ၊ သုံးလ၌ အကျုံးဝင်သည်သာလျှင်တည်း။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့ကား။ “အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ဝဿံဝုတ္ထာနံ ဘိက္ခူနံ တီဟိ ဌာနေဟိ ပဝါရေတု န္တိ၊ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ ဝဿံဝုတ္ထာနံ ဘိက္ခူနံ တီဟိ ဌာနေဟိ ပဝါရေတုံ-ဟူ၍။ ပဝါရဏာကမ္မဿ၊ ပဝါရဏာကံ၏။ ပုဗ္ဗေဝ၊ ရှေး၌သာလျှင်။ ဝသံဝုတ္တာနန္တိ၊ ဝသံဝုတ္တာနံ-ဟူ၍။ ဝုတ္ထဝေဿတာယ၊ ဝါကျွတ်သော အဖြစ်ကို။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ မဟာပဝါရဏာဒိဝသေ၊ သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့၌။ သတ္တာဟကရဏီယနိမိတ္တံ၊ သတ္တာဟပြုအပ်သော အကြောင်းကို။ ဝိနာပိ၊ ကြဉ်၍လည်း။ ယထာသုခံ၊ အလိုရှိတိုင်း။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ တေသံ၊ ထိုကေစိဆရာတို့၏။ မတိမတ္တံ၊ အယူမျှသာတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဝုတ္ထဝဿာနံ၊ ဝါကျွတ်သော ရဟန်းတို့အား။ ပဝါရဏာနုဇာနနံ၊ ပဝါရဏာကို ခွင့်ပြုခြင်းကို။ အနုပဂတဆိန္နဝဿာဒီနံ၊ ဝါမကပ်သောရဟန်း, ဝါပြတ်သောရဟန်း အစရှိသည်တို့ကို။ နိဝတ္တနတ္ထံ၊ နစ်စေခြင်းငှာသာ။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ပဝါရဏာဒိဝသေ၊ ပဝါရဏာနေ့၌။ အဝသိတွာ၊ မနေမူ၍။ ပက္ကမိတဗ္ဗန္တိ၊ ဖဲအပ်၏ဟု။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှာ။ န ကတံ၊ မပြုအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တဒတ္ထဿ၊ ထိုပဝါရဏာနေ့၌ သွားအပ်၏ဟူသောအနက်ကို။ ဣဓံ၊ ဤအရာ၌။ ပသင်္ဂါဘာဝါ၊ လျဉ်းပါးဖွယ် မရှိသောကြောင့်တည်း။ ပဝါရဏံ၊ ပဝါရဏါကို။ ဣဓ၊ ဤပါဠိ၌။ ဝိဓီယတိ၊ စီရင်အပ်၏။ ယေ စ၊ အကြင်ရဟန်းတို့သည်လည်း။ ဝဿံ ဥပဂန္တွာ၊ ဝါကပ်၍။ ဝဿစ္ဆေဒဉ္စ၊ ဝါပြတ်ခြင်းကိုလည်း။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ ယာဝပဝါရဏာဒိဝသာ၊ ပဝါရဏာနေ့တိုင်အောင်။ ဝသိံသု၊ နေကုန်၏။ တေ၊ ထိုရဟန်းတို့ကို။ တတ္တကေန၊ ထိုမျှလောက်ဖြင့်။ ပဝါရဏာကမ္မံ၊ ပဝါရဏါကံကို။ ပတိ၊ စွဲ၍။ ပရိယာယတော၊ ပရိယာယ်အားဖြင့်။ ဝုတ္ထဝဿာတိ၊ ဝုတ္ထဝဿ-ဟူ၍။ အပ္ပကံ၊ အနည်းငယ်။ ဦနံ ဝါ၊ ယုတ်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ အဓိကံ ဝါ၊ လွန်ခြင်းသည် လည်းကောင်း။ ဂဏနူပဂံ၊ အရေအတွက်လောက်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဉာယတော၊ ဤသို့သော အသင့်အားဖြင့်။ ဝုစ္စန္တိ၊ ကုန်၏။ ကထိနကမ္မံ၊ ကထိန်ကံကို။ ပတိ၊ စွဲ၍။ န ဝုစ္စန္တိ၊ မဆိုအပ်ကုန်။ ကသ္မာ၊ (နိ-၃၆၅) အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တေမာသဿ၊ သုံးလ၏။ အပရိပုဏ္ဏတ္တာ၊ မပြည့်စုံသောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဣတရထာ၊ ကထိန်ကံကိုစွဲ၍ ဆိုအပ်ကုန်သည်ရှိသော်။ တသ္မိံ မဟာပဝါရဏာဒိဝသေပိ၊ ထိုမဟာပဝါရဏာနေ့၌လည်း။ ကထိနတ္ထာရပ္ပသင်္ဂတော၊ ကထိန်ခင်းအပ်သောအဖြစ်ဖြင့် လျဉ်းပါးသောကြောင့် လည်းကောင်းတည်း။ “အနာဇာနာမိဘိက္ခဝေ ဝဿံဝုတ္တနံ ဘိက္ခူနံ ကထိနံ အတ္ထရိတု”န္တိ ဣဒံ၊ အနာဇာနာမိဘိက္ခဝေ ဝဿံဝုတ္တနံ ဘိက္ခူနံ ကထိနံ အတ္ထရိတုံ-ဟူသော စကားကိုလည်းကောင်း။ “န ဘိက္ခဝေ ဝသံ ဥပဂန္တွာ ပုရိမံ ဝါ တေမာသံ ပစ္ဆိမံ ဝါ တေမာသံ အဝသိတွာ စာရိကာ ပက္ကမိတဗ္ဗာ”တိအာဒိ စ၊ န ဘိက္ခဝေ ဝသံ ဥပဂန္တွာ ပုရိမံ ဝါ တေမာသံ ပစ္ဆိမံ ဝါ တေမာသံ အဝသိတွာ စာရိကာ ပက္ကမိတဗ္ဗာ-အစရှိသော စကားကိုလည်းကောင်း။ နိပ္ပရိယာယတော၊ မုချအားဖြင့်။ မဟာပဝါရဏယ၊ သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့၏။ အနန္တရပါဋိယဒဒိဝသတော၊ အခြားမဲ့ ဖြစ်သောအထွက်တရက်နေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ကထိနတ္ထာရံ၊ ကထိန်ခင်းခြင်းကို လည်းကောင်း။ ပက္ကမနဉ္စ၊ ဖဲခြင်းကိုလည်းကောင်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပရိဝါရေ စ၊ ပရိဝါ၌လည်း။ “ကထိနဿ အတ္ထာရမာသော ဇာနိတဗ္ဗော”တိ၊ ကထိနဿ အတ္ထာရမာသော ဇာနိတဗ္ဗော-ဟူ၍။ ဝတွာ၊ ဆိုအပ်၍။ “ဝဿာနဿ ပစ္ဆိမော မာသော ဇာနိတဗ္ဗော”တိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကထိနတ္ထာရဿ၊ ကထိန်ခင်းခြင်း၏။ ယော ကာလော၊ အကြင်ကာလသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တတော ပဋ္ဌာယေဝ၊ ထိုအခါမှစ၍သလျှင်။ စာရိကာပက္ကမနဿာပိ၊ ဒေသစာရီ သွားခြင်း၏လည်း။ ကာလော၊ အခါတည်း။ တတော ပုရေ၊ ထိုကထိန်ခင်းအပ်သော ကာလမှ ရှေးဖြစ်သော ကာလသည်။ န ကာလော၊ ဒေသစာရီ သွားချိန်မဟုတ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဝဿံဝုတ္တာနံယေဝ၊ ဝါကျွတ်သော ရဟန်းတို့အားသာလျှင်။ ကထိနတ္ထာရာရဟတ္ထာ၊ ကထိန်ခင်းအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယဒဂ္ဂေန၊ အကြင်အဖို့ဖြင့်။ ပဝါရဏာဒိဝသေ၊ ပဝါရဏာနေ့၌။ ကထိနတ္ထာရော၊ ကထိန်ခင်းခြင်းသည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ တဒဂ္ဂေန၊ ထိုအဖို့ဖြင့်။ ဘိက္ခူပိ၊ ရဟန်းတို့သည်လည်း။ ဝုတ္ထဝဿာ၊ ဝါကျွတ်ကုန်သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်သော အဖြစ်ဖြင့် မဟောအပ်သောကြောင့်တည်း။
သာရတ္ထပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပန်၌။ “ဧကဒေသေန၊ တစိတ်အားဖြင့်။ အဝုတ္ထမ္ပိ၊ မနေအပ်သော်လည်း။ တံ ဒိဝသံ၊ ထိုနေ့သည်။ ဝုတ္ထဘာဂါပေက္ခာယ၊ နေပြီးသည်ကို ငဲ့သဖြင့်။ ဝုတ္ထမေဝ၊ နေပြီးသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ အာဒိ၊ ဤသို့အစရှိသော။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ဟိ၊ ပယ်သင့်စွ။ တံဒိဝသပရိယောသာနေ၊ ထိုနေ့၏ အဆုံးဖြစ်သော။ အရုဏုဂ္ဂမနကာလေ၊ အရုဏ်တက်သော အခါတိုင်အောင်။ ဝသန္တောဝ၊ နေသော်သာလျှင်။ တံ ဒိဝသံ၊ ထိုပဝါရဏာနေ၌။ ဝုတ္ထော နာမ၊ နေပြီးမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ [စာမျက်နှာ-၁၆၅] ကိမိဝ၊အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ ပရိဝါသ (နိ-၃၆၆) အရညဝါသာဒီသု ဝိယ၊ ပရိဝါသ အရညကင်အစရှိသည်တို့၌ကဲ့သို့တည်း။ အယဉ္စ ဝိစာရဏံ၊ ဤစိစစ်ခြင်းကိုလည်း။ ဥပရိ ဝဿူပနာယိကက္ခန္ဓကေ၊ အထက် ဝဿူပနာယိကခန္ဓက၌။ အာဝိ၊ ထင်စွာ။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တတ္ထေဝ၊ ထို ခန္ဓကမှာသာလျှင်။ တံ၊ ထိုစိစစ်ခြင်းကို။ ပါကဋံ၊ ထင်စွာ။ ကရိဿာမ၊ ပြုကုန်အံ့။
“မဟာပဝါရဏာယ ပဝါရိတာ”တိ၊ မဟာပဝါရဏာယ ပဝါရိတာ-ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားသည်။ ပုရိမိကာယ၊ ပုရိမဝါ၌။ ဝဿံ ဥပဂန္တွာ၊ ပြခြင်းလျှင် ပြဋ္ဌာန်းခြင်းရှိ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ကေနစိ အန္တရာယေန၊ အန္တရာယ် တစုံတခုကြောင့်။ အပ္ပဝါရိတာနမ္ပိ၊ ပဝါရဏာ မပြုကုန်သော ရဟန်းတို့အားလည်း။ ဝုတ္တဝဿတ္တာ၊ ဝါကျွတ်သောကြောင့်တည်း။ န ဩဝဿိယတိ၊ မိုးမစွတ်အပ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အနောဝဿကံ၊ အနောဝဿကမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကမ္မသာဓနံ၊ ကမ္မသာဓနကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းဖြင့်။ န တေမိယတိ၊ မစွက်။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤကားအနက်။ “အနဝယော”တိ ဧတ္ထ၊ အနဝယော-ဟူသောပုဒ်၌။ အနုသဒ္ဒေါ၊ အနုသဒ္ဒေါသည်။ ဝိစ္ဆာယံ၊ ဝိစ္ဆာ၌။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အနု အနု အဝယော”တိအာဒိ၊ အနု အနု အဝယော-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အာစရိယဿ၊ ဆရာ၏။ ကမ္မံ၊ အမှုတည်း။ အာစရိယကံ၊ ဆရာ၏အမှု။ ဣတိ၊ ဤသို့ပြခြင်းငှာ။ “အာစရိယကမ္မေ”တိ၊ အာစရိယကမ္မေ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ထမ္ဘာဒိ၊ သည်အတိုင် အစရှိသည်သည်။ ကဋ္ဌကမ္မံ၊ ထင်းဖြင့် ပြုအပ်သောအမှုမည်၏။ တေလတမ္ဗမတ္တိကာယာတိ၊ တေလတမ္ဗမတ္တိကါယဟူသည်ကား။ တေလမိဿာယ၊ ဆီနှင့်ရောသော။ တမ္ဗမတ္တိကာယ၊ မြေနီညက်ဖြင့်။
၈၅။ ကုဋိကာယ ကရဏဘာဝန္တိ၊ ကုဋိကာယ ကရဏဘာဝံဟူသည်ကား။ ကုဋိယာ၊ ကုဋီကို။ ကတဘာဝံ၊ ပြုအပ်သောအဖြစ်ကို။ ကိံ သဒ္ဒပ္ပယောဂေ၊ ကိံ သဒ္ဒါ အယှဉ်၌။ အနာဂတပ္ပစ္စယဝိဓာနံ၊ အနာဂတ်ဝိဘတ် အစီအရင်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “တဿလက္ခဏ”န္တိအာဒိ၊ တဿလက္ခဏံ-အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ထေရဿ၊ ဓနိယထေရ်အား။ ပါဏဃာတာဓိပ္ပါယော၊ ပိုးတို့ကို သတ်အံ့ဟူသော အလိုသည်။ ကိဉ္စာပိ နတ္ထိ၊ အကယ်၍ကား မရှိ၏ရှင့်။ ပန၊ ယင်းသို့ မရှိသော်လည်း။ အနုပပရိက္ခိတွာ၊ မစူးစမ်းမူ၍။ ကရဏေန၊ ပြုခြင်းကြောင့်။ ဗဟူနံ၊ များစွာကုန်သော။ ပါဏာနံ၊ ပိုးတို့၏။ မရဏတ္တာ၊ သေသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ပါဏေဗျာဗာ ဓေန္တဿာ”တိအာဒိ၊ ပါဏေဗျာဗာ ဓေန္တဿ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပါတဗျဘာဝန္တိ၊ ပါတဗျဘာဝံဟူသည်ကား။ ဝိနာသေတဗ္ဗဘာဝံ၊ ဖျက်ဆီးအပ်သော အဖြစ်ကို။ (နိ-၃၆၇) “ပါဏာတိပါတံ ကရောန္တာန”န္တိ၊ပါဏာတိပါတံ ကရောန္တာနံဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ထေရေန၊ ဓနိယထေရ်သည်။ ပါဏာတိပါတေ၊ ပါဏာတိပါတ ကံကို။ အကတေပိ၊ မပြုသော်လည်း။ ပါဏကာနံ၊ ပိုးတို့၏။ မရဏမတ္တေန၊ သေကာမျှဖြင့်။ ပစ္ဆိမာနံ၊ နောက်သားတို့၏။ လေသေန၊ အမြွက်ထောင်သဖြင့်။ ဂဟဏာကာရံ၊ ယူအပ်သော အခြင်းအရာကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေန စ၊ ထို ပါဏာတိပါတံ ကရောန္တောနံ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်လည်း။ မမ၊ ငါအား။ တာဒိသံ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ အကုသလ၊ အကုသိုလ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပစ္ဆိမာနံ၊ နောက်သားတို့၏။ ဝိပလ္လာသလေသဂ္ဂဟဏနိမိတ္တံ၊ ဖောက်ပြန်သဖြင့် အမြွက်ထောင်၍ ယူခြင်း၏အကြောင်းဖြစ်သော။ ကိစ္စံ၊ အမှုကို။ န ကတ္တဗ္ဗံ၊ မပြုအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒီပိတံ၊ ပြအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒိဋ္ဌာနုဂတိန္တိ၊ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ-ဟူသည်ကား။ ဒိဋ္ဌဿ၊ မြင်အပ်သော။ ကမ္မဿ၊ အမှုကို။ အနုပဂမနံ၊ အထုလိုက်ခြင်းသို့။ အနုကရိယံ၊ အတုပြုခြင်းသို့။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဒိဋ္ဌိယာ လဒ္ဓိယာ၊ အယူကို။ အနုဂမနံ ဂါဟံ၊ ယူခြင်းသို့။ ဃံသိတဗ္ဗေတိ၊ ဃံသိတဗ္ဗေဟူသည်ကား။ မဒ္ဒိတဗ္ဗေ၊ နှိပ်နင်းအပ်သော။ ဝိနာသိတဗ္ဗေ၊ ဖျက်ဆီးအပ်သော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ “ကတံ လဘိတွာ တတ္ထ ဝသန္တာနမ္မိ ဒုက္ကဋမေဝါ”တိ ဣဒံ၊ ကတံ လဘိတွာ တတ္ထ ဝသန္တာနမ္မိ ဒုက္ကဋမေဝ-ဟူသော စကားသည်။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ကုဋိယာ၊ ကုဋီကို။ ဘေဒါပနဝစနေနေဝ၊ ဖျက်စေသော စကားဖြင့်သာလျှင်။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီး၏။ သာပီတိ၊ သာပိ-ဟူသည်ကား။ ဒဗ္ဗသမ္ဘာရေဟိ၊ အဆောက်အဦဖြစ်ကုန်သော။ တုလာထမ္ဘာဒီဟိ၊ လျှောက်,တိုင်အစရှိသည်တို့နှင့်။ အမိဿာ၊ မရောသော။ သုဒ္ဓမတ္တိကာယပိ၊ မြေညက်သက်သက်ဖြင့် ပြီးသော်လည်း။ ဣဋ္ဌကာဟိ၊ အုတ်တို့ဖြင့်။ ကတာ၊ ပြုအပ်သော ကုဋီသည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကေစိ၊ အချို့သောသူတို့သည်။ ဣဋ္ဌဟာဟိယေဝ၊ အုတ်တို့ဖြင့်သာလျှင်။ ထမ္ဘေ၊ တိုင်တို့ကို။ စိနိတွာ၊ စီ၍။ တဒုပရိ၊ ထိုတိုင်ထိပ်၌။ ဣဋ္ဌကာဟိယေဝ၊ အုတ်တို့ဖြင့်သာလျှင်။ ဝိတာနာဒိသဏ္ဌာနေန၊ ဗိတာန်စသော သဏ္ဌာန်ဖြင့်။ တုလာဒိဒါရုသမ္ဘာရဝိရဟိတံ၊ လျှောက်အစရှိသော သစ်အဆောက်အဦးမှ ကင်းသော။ ဆဒနမ္ပိ၊ အမိုးကိုလည်း။ ဗန္ဓိတွာ၊ ဖွဲ့၍။ ဣဋ္ဌကာမယမေဝ၊ အုတ်ဖြင့်ပြီးသည်သာလျှင် ဖြစ်သော။ အာဝသထံ၊ ကျောင်းကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ တာဒိသမော၊ ထိုသို့သဘောရှိသော ကျောင်းကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “ဂိဉ္ဇကာဝသထသင်္ခေပေန ကတာ”တိ၊ ဂိဉ္ဇကာဝသထသင်္ခေပေန ကတာဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုမိန့်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဣဋ္ဌကာ၊ အုတ်တို့ကို။ ဂိဉ္ဇကာ၊ ဂိဉ္ဇကာဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တာဟိယေဝ၊ ထိုအုတ်တို့ဖြင့်သာလျှင်။ ကတော၊ ပြုအပ်သော အာဝသထော၊ ကျောင်းသည်။ ဂိဉ္ဇကာဝသထော၊ ဂိဉ္ဇကာဝသထမည်၏။ ဝယကမ္မမ္ပီတိ၊ ဝယကမ္မမ္ပိဟူသည်ကား။ မတ္တိကုဒ္ဓါရဏ (နိ-၃၆၈) ဣဋ္ဌကဒါရုစ္ဆေဒနာဒီကာရကာနံ၊ မြေစိုင်ထုတ်ခြင်း, မီးရှို့ရန်ထင်းခုတ်ခြင်းစသည်ကို ပြုကုန်သော သူတို့အား။ ဒိန္နဘတ္တဝေတ္တနာဒိဝတ္ထုဗ္ဗယေန၊ ပေးအပ်သော ထမင်းအစရှိသော ဝတ္ထုစရိတ်ဖြင့်။ နိပ္ဖန္နကမ္မမ္ပိ၊ ပြီးဖွယ် အမှုသည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဧတေန၊ ဤ ဝယကမ္မမ္ပိ-စသော ပါဌ်ဖြင့်။ ကုဋိဘေဒကာနံ၊ ကုဋီဖျက်သော ရဟန်းတို့အား။ ဂီဝါဒိဘာဝံ၊ အစားထိုက်ခြင်းစသော အဖြစ်ကို။ ပရိသင်္ကတိ၊ တွေးတော၏။ ”တိတ္ထိယဓဇော”တိ၊ တိတ္ထိယဓဇောဟူသောစကားကို။ တိတ္ထိယာနမေဝ၊ တိတ္ထိတို့၏သာလျှင်။ သညာဏဘူတတ္တာ၊ အမှတ်ဖြစ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေ၊ ထိုတိတ္ထိတို့သည်။ ဤဒိသေသု၊ ဤသို့ သဘောရှိကုန်သော။ စာဋိအာဒီသု၊ အိုးစရည်းစသည်တို့၌။ ဝသန္တိ၊ နေကုန်၏။ အညာနိပီတိ၊ အညာနိပိဟူသောပုဒ်၌။ ပိသဒ္ဒေန၊ ပိသဒ္ဒါဖြင့်။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ ဝုတ္တကာရဏဒွယမ္ပိ၊ ဆိုအပ်သော အကြောင်းနှစ်ခု အပေါင်းတို့လည်း။ မဟာအဋ္ဌကထာယမေဝ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌သာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ယသ္မ၊ ထို့ကြောင့်။ [စာမျက်နှာ-၁၆၆] သဗ္ဗမတ္တိကာမယာ၊ အလုံးစုံမြေညက်ဖြင့်ပြီးသော။ ကုဋိ၊ ကုဋီသည်။ သိတကာလေ၊ ဆောင်းကာလ၌။ အတိသီတာ၊ အလွန်အေး၏။ ဥဏှကာလေ စ၊ နွေကာလ၌လည်း။ ဥဏှာ၊ ပူ၏။ စောရေဟိ၊ ခိုးသူတို့သည်။ ဘိန္ဒိတုံ၊ ဖျက်ဆီးခြင်းငှါ။ သုကရာ စ၊ လွယ်လည်း လွယ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုကုဋီ၌။ ဌပိတပတ္တစီဝရာဒိကံ၊ ထားအပ်သော သပိတ်, သင်္ကန်းအစရှိသည်သည်။ သီတုဏှစောရာဒီဟိ၊ မချမ်း, အပူ, ခိုးသူအစရှိသည်တို့ကြောင့်။ ဝိနဿတိ၊ ပျက်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ပတ္တစီဝရဂုတ္တတ္ထာယာ”တိ၊ ပတ္တစီဝရဂုတ္တတ္ထာယဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဆိန္ဒာပေယျ ဝါ ဘိန္ဒာပေယျ ဝါ အနုပဝဇ္ဇော”တိ ဣဒံ၊ ဆိန္ဒာပေယျ ဝါ ဘိန္ဒာပေယျ ဝါ အနုပဝဇ္ဇောဟူသောစကားကို။ အယံ ကုဋိ ဝိယ၊ ဤဓနိယ၏ ကုဋီကဲ့သို့။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသောအပြားဖြင့်။ အနုပယောဂါရဟံ၊ မသုံးဆောင်ထိုက်သည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပဉ္စဝဏ္ဏသုတ္တေဟိ၊ အဆင်းငါးပါးရှိသော ချည်တို့ဖြင့်။ ယံ ပန ဝိနဒ္ဓဆတ္တာဒိကံ၊ အကြင် မြှေးယှက်အပအ်သော ထီးအစရှိသည်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုထီးစသည်၌။ အကပ္ပိယဘာဂေါဝ၊ မအပ်သော အဖို့ကိုသာလျှင်။ ဆိန္ဒိတဗ္ဗော၊ ဖြတ်အပ်၏။ တဒဝသေသော၊ ထိုအပ်သော အဖို့မှကြွင်းသောအဖို့ကို။ န ဆိန္ဒိတဗ္ဗော၊ မဖြတ်အပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တဿ၊ ထိုကြွင်းသော အဖို့၏။ ကပ္ပိယတ္တာ၊ အပ်သောကြောင့်တည်း။ တံ၊ ထိုကြွင်းသော အဖို့ကို။ ဆိန္ဒိန္တော၊ ဖျက်သော ရဟန်းကို။ ဥပဝဇ္ဇောဝ၊ ဆိုအပ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဃဋကမ္ပိ ဝါဠရူပမ္ပိ ဆိန္ဒိတွာ ဓာရေတဗ္ဗ”န္တိအာဒိ၊ ဃဋကမ္ပိ ဝါဠရူပမ္ပိ ဆိန္ဒိတွာ ဓာရေတဗ္ဗံ-အစရှိသောစကားကို။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။
(နိ-၃၆၉) ပါဠိမုတ္တကဝိနိစ္ဆယဝဏ္ဏနာ
ဆတ္တဒဏ္ဍဂ္ဂါဟကံ သလာကပဉ္ဇရန္တိ ဧတ္ထ၊ ဆတ္တဒဏ္ဍဂ္ဂါဟကံ သလာကပဉ္ဇရံဟူသောပုဒ်၌။ ပဉ္ဇရသလာကာနံ၊ ထီးခရိုင်, ထီးလက်တို့၏။ မဇ္ဈဋ္ဌော၊ အလယ်၌တည်သော။ ဗုန္ဒေ၊ အရင်း၌။ ပုထုလော၊ ကြီးသော။ အဟိစ္ဆတ္တကသဒိတော၊ မှိုငုံနှင့်တူသော။ အဂ္ဂေ၊ အဖျား၌။ သဆိဒ္ဒေါ၊ အပေါက်ရှိသော။ ယော၊ အကြင်ထီးချက်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ယတ္ထ၊ အကြင်ထီးချက်၌။ ဒဏ္ဍန္တရံ၊ ထီးရိုးတခုကို။ ပဝေသေတွာ၊ သွင်း၍။ ဆတ္တံ၊ ထီးကို။ ဂဏန္တိ၊ ကိုင်ကုန်၏။ ယော ဝါ၊ အကြင်ထီးချက်သည်မူလည်း။ သယမေဝ၊ မိမိသည်ပင်လျှင်။ ဒီဃတာယ၊ ရှည်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဂဟဏဒဏ္ဍော၊ အရိုး၏အဖြစ်ကိုယူ၍။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အယံ၊ ဤထီးချက်သည်။ ဆတ္တဒဏ္ဍော နာမ၊ ဆတ္တဒဏ္ဍမည်၏။ ဆတ္တသလာကာနံ၊ ထီးလက်တို့၏။ မူလပဒေသဿ၊ အရင်းအရပ်ဖြစ်သော။ တဿ ဒဏ္ဍဿ၊ ထိုထီးချက်ကို။ အပရိဂဠနတ္ထာယ၊ မလျော့စေခြင်းငှာ။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ဒဠှံ၊ မြဲစွာ။ ပဉ္ဇရံ၊ ထီးခရိုင်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သုတ္တေဟိ၊ ချည်တို့ဖြင့်။ ဝိနန္ဓန္တိ၊ မြှေးကုန်၏။ သော ပဒေသာ၊ ထိုအရပ်သည်။ ဆတ္တဒဏ္ဍဂါဟက သလာကပဉ္ဇရံ နာမ၊ ဆတ္တဒဏ္ဍဂါဟက သလာကပဉ္ဇရ-မည်၏။ ပဒေသံ၊ ထိုအရပ်ကို။ ဝိနန္ဓိတုံ၊ မြှေးယှက်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ “န ဝဏ္ဏမဋ္ဌတ္ထာယာ”တိ ဣမိနာ၊ န ဝဏ္ဏမဋ္ဌတ္ထာယဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ထိရကရဏတ္တမေဝ၊ မြဲမြန်စေခြင်းငှာသာလျှင်။ ဧကဝဏ္ဏသုတ္တေန၊ တဆင်တည်းသော ချည်ဖြင့်။ ဝိနန္ဒိယမာနံ၊ မြှေးယှက်အပ်သည်ရှိသော်။ ဝဏ္ဏမဋ္ဌံ၊ အဆင်းအပြေအပြစ်သည်။ ယဒိ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ တတ္ထ၊ ထိုအဆင်းအပြေအပြစ်၌။ န ဒေါသော၊ အပြစ်မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ အာရဂ္ဂေနာတိ၊ အာရဂ္ဂေနဟူသည်ကား။ နိခါဒနမုခေန၊ ဆောက်စောင်းဖြင့်။ ဒဏ္ဍဗုန္ဒေတိ၊ ဒဏ္ဍဗုန္ဒေဟူသည်ကား။ ဆဏ္ဍမူလေ၊ အရိုးရင်း၌။ ကောဋိယံ၊ အစွန်း၌။ ဆတ္တမဏ္ဍလိကန္တိ၊ ဆတ္တမဏ္ဍလိကံဟူသည်ကား။ ဆတ္တပဉ္ဇရေ၊ ထီးခရိုင်၌။ မဏ္ဍလာကာရေန၊ အဝန်းသဏ္ဌာန်ဖြင့်။ ဗဒ္ဓဒဏ္ဍဝလယံ၊ ဖွဲ့အပ်သော ထုတ်တံကွင်းကို။ ဥက္ကရိတွာတိ၊ ဥက္ကရိတွာဟူသည်ကား။ နိန္ဒံ ဝါ၊ ချိုင့်သည်ကိုလည်းကောင်း။ ဥန္နတံ ဝါ၊ မြင့်သည်ကိုလည်းကောင်း။ ကတွာ၊ ပြု၍။
နာနာသုတ္တကေဟီတိ၊ နာနာသုတ္တကေဟိဟူသည်ကား။ နာနာဝဏ္ဏေဟိ၊ အထူးထူးသော အဆင်းရှိကုန်သော။ သုတ္တေဟိ၊ ချည်တို့ဖြင့်။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ နာနာသုတ္တကေဟိ-ဟူသောစကားကိုလည်း။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ကရောန္တာနံ၊ ပြုသောသူတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧကဝဏ္ဏသုတ္တကေနာပိ၊ တဆင်တည်းသော ချည်ဖြင့်လည်း။ န ဝဋ္ဋတိယေဝ၊ မအပ်သည်သာတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ပကတိသူစိ ကမ္မမေဝ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ ပကတိသူစိ ကမ္မမေဝ ဝဋ္ဋတိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ “ပဋ္ဋမုခေ”တိ၊ ပဋ္ဋမုစေ-ဟူသော။ ဧတံ၊ (နိ-၃၇၀) ဤစကားကို။ ဒွိန္နံ ပတ္တာနံ၊ အလွှာနှစ်ခုတို့၏။ သင်္ဃဋိတဋ္ဌာနံ၊ စပ်ရာ အရပ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ပရိယန္တေ”တိ၊ ပရိယန္တေဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ စီဝရပရိယန္တေ၊ သင်္ကန်း၏အဆုံး၌။ အနုဝါတံ၊ အနားပတ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝေဏိန္တိ၊ ဝေဏိံဟူသည်ကား။ ဝရကသီသာကာရေန၊ ပြောင်းနှံ့သဏ္ဌာန်ဖြင့်။ သိဗ္ဗနံ၊ ချုပ်ခြင်းသည်။ သင်္ခလိကန္တိ၊ သင်္ခလိကံဟူသည်ကား။ ဒွိဂုဏသင်္ခလိကာ ကာရေန၊နှစ်ထပ်သော ခြေချင်းသဏ္ဌာန်ဖြင့်။ သိဗ္ဗနံ၊ ချုပ်ခြင်းသည်။ ဝေဏိံ ဝါ၊ ပြောင်းနှံသဏ္ဌာန် ချုပ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပကတေန၊ ဝေးသောပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ အဂ္ဃိယံ နာမ၊ အဂ္ဃိဟမည်သည်ကား။ စေတိယသဏ္ဌာနံ၊ စေတိသဏ္ဌာန်တည်း။ ယံ၊ အကြင် စေတီသဏ္ဌာန်ကို။ “အဂ္ဃိယတ္ထမ္ဘော”တိ၊ စေတီတိုင်ဟူ၍။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ဥက္ကိရန္တီတိ၊ ဥက္ကိရန္တိဟူသည်ကား။ ဥဋ္ဌပေန္တိ၊ ဖေါ်ကုန်၏။ စတုကောဏမေဝ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ စတုကောဏမေဝ ဝဋ္ဋတိဟူသောစကားကို။ ဂဏ္ဌိပါသကပဋ္ဋာနိ၊ ပတ်သိမ်းအိပ် ကပတ်ကွင်းအိပ်တို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကောဏသုတ္တပိဠကာတိ၊ ကောဏသုတ္တပိဠကါဟူသည်ကား။ ဂဏ္ဌိပါသကပဋ္ဋနံ၊ ကပတ်သိမ်းအပ် ကပတ်ကွင်း အိပ်တို့၏။ ကောဏေဟိ၊ အထောင့်တို့မှ။ ဗဟိ၊ အပသို့။ [စာမျက်နှာ-၁၆၇] နိဂ္ဂတသုတ္တာနံ၊ ဆောင်အပ်သောချည်တို့ကို။ ပိဠကာကာရေန၊ ရွဲသေး အခြင်းအရာဖြင့်။ ဌပိတကောဋိယော၊ ထားအပ်သော အစွန်းတို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တေ ပိဠကေ၊ ထိုရွဲသေးချည်တို့ကို။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ ဒုဝိညေယျာ၊ သိနိုင်ခဲသည်တို့ကို။ ကာတဗ္ဗာ၊ ပြုအပ်ကုန်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ တေသံ၊ ထိုကေစိဆရာတို့၏။ အဓိပ္ပါယော၊ အလိုတည်း။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “ကောဏသုတ္တာ စ၊ ထောင့်တန်းချုပ်သော ချည်တို့လည်းကောင်း။ ပိဠကာ စ၊ လေးထောင့်၌ ချုပ်သော ချည်တို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒွေယေဝ၊ နှစ်ပါးတို့သာလျှင်တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုနောက်ဆိုသော ဆရာတို့၏။ မတေန၊ အလိုအားဖြင့်။ ဂဏ္ဌိပါသကပဋ္ဋနံ၊ ကပတ်သိမ်း ကပတ်ကွင်းအိမ်တို့၏။ ကောဏတော၊ တထောင့်မှ။ ကောဏေဟိ၊ တထောင့်တို့သို့။ နိတသုတ္တာ၊ ဆောင်အပ်သော ချည်တို့သည်။ ကောဏသုတ္တာ နာမ၊ ကောကသုတ္တာတို့မည်ကုန်၏။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ပရိယန္တေန၊ ကပတ်အိမ်၏ အဆုံးဖြင့်။ ကတာ၊ ပြုအပ်သော။ စတုရဿသုတ္တာ၊ လေးထောင့်စပ်သော စပ်သော ချည်တို့သည်။ ပိဠကာ နာမ၊ ပိဠကတို့မည်ကုန်၏။ တံ ဒုဝိဓမ္ပိ၊ ထိုနှစ်ပါးစုံကိုလည်း။ ကေစိ၊ အချို့သော ရဟန်းတို့သည်။ စီဝရတော၊ သင်္ကန်းမှ။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ပညာယနတ္ထာယ၊ ထင်ရှားစေခြင်းငှာ။ ဝိကာရယုတ္တံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းနှင့်ယှသ်သည်ကိုပြု၍။ ကရေန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ တံ နိသေဓာယ၊ ထိုသို့ (နိ-၃၇၁) ပြုခြင်းကို နစ်စေခြင်းငှာ။ “ဒုဝညေယျရူပါ ဝဋ္ဋန္တီ”တိ၊ ဒုဝညေယျရူပါ ဝဋ္ဋန္တိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သဗ္ဗတာ၊ အချင်းခပ်သိမ်း။ အစက္ခုဂေါစရဘာဝေန၊ မျက်စိအာရုံ မဟုတ်သော အဖြစ်ဖြင့်။ သိဗ္ဗနတ္ထာယ၊ ချုပ်စေခြင်းငှာ။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တထာသိဗ္ဗနဿ၊ ထိုသို့ချုပ်ခြင်းငှာ။ အသက္ကုဏေယျတ္တာ၊ မတတ်ကောင်းသောကြောင့်တည်း။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းနှင့်။ န ပကယတိ၊ မထင်။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ သိဗ္ဗိတဗ္ဗံ၊ ချုပ်အပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်ယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ရဇနကမ္မတော၊ ဆိုးခြင်းကို ပြုသည်မှ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ပညာယမာနောပိ၊ ထင်ရှားသော်လည်း။ ဝိသေသော၊ အထူးသည်။ စီဝရေ၊ သင်္ကန်းကို။ ရတ္ထေ၊ ဆိုပြီးသော်။ ဧကဝဏ္ဏတာယ၊ တဆင်တည်း၏အဖြစ်ဖြင့်။ န ပညာယတိ၊ မထင်ရှား။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “စီဝရေ ရတ္တေ”တိ၊ စီဝရေ ရတ္တေဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ မဏိနာတိ၊ မဏိနာဟူသည်ကား။ နီလမဏိအာဒိမဋ္ဌပါသာဏေန၊ ကျောက်ညို အစရှိသော ပြေပြစ်သော ကျောက်ဖြင့်။ အံသဝဒ္ဓက ကာယဗန္ဓနာဒိကံ၊ အံသကိုက်, ခါးပန်းကျိုးအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဃံသိတုံ၊ တိုက်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ “ကဏ္ဏသုတ္တက”န္တိ၊ ကဏ္ဏသုတ္တကံဟူသော။ ဧတံ၊ ဤအမည်သည်။ စီဝရဿ၊ သင်္ကန်း၏။ ဒီဃတော၊ အလျားမှလည်းကောင်း။ တိရိယဉ္စ၊ အနံမှလည်းကောင်း။ သိဗ္ဗံတာနံ၊ ချုပ်အပ်ကုန်သော။ စတူသုကောဏေသု၊ လေးထောင့်တို့၌။ နိက္ခန္တာနံ၊ ထွက်ကုန်သော။ သုတ္တသီသာနံ၊ ချည်ကြိုးစွန်းတို့၏။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ တံ၊ ထိုချည်ကို။ ဆိန္ဒိတာဝ၊ ဖြတ်၍သာလျှင်။ ပါရုပိတဗ္ဗံ၊ ရုံအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ရဇိတကာလေ ဆိန္ဒိတဗ္ဗ”န္တိ၊ ရဇိတကာလေ ဆိန္ဒိတဗ္ဗံဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အနုညာတံ၊ ခွင့်ပြုအပ်သေ၊ ဧကံ ကဏ္ဏသုတ္တမ္ပိ၊ တခုသောသင်္ကန်းနား၌ တပ်သောကြိုးသည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ ပန၊ ထိုကြိုးသည်ကား။ နာမေန၊ အမည်အားဖြင့်။ သဒိသမ္ပိ၊ တူသော်လည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ယံ ပနာ”တိအာဒိ၊ ယံ ပနအစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ လဂ္ဂနတ္ထာယာတိ၊ လဂ္ဂနတ္ထာယဟူသည်ကား။ စိဝရရဇ္ဇုယံ၊ သင်္ကန်းတန်း၌။ စီဝရဗန္ဓနတ္ထာယ၊ သင်္ကန်းကို ဖွဲ့ခြင်းငှာ။ ဂဏ္ဌိကေတိ၊ ဂဏ္ဌိကေဟူသည်ကား။ ဗိန္ဒုံ ဗိန္ဒုံ ကတွာ၊ အပေါက် အပေါက်ပြု၍။ ဥဋ္ဌာပေတဗ္ဗ ပိဠကာ၊ ဖေါ်အပ်သော ရွှံသေးတည်း။
ထလကေ ဝါတိ၊ ထလကေ ဝါဟူသည်ကား။ တမ္ဗာဒိမယေ၊ ကြေးနီစသည်ဖြင့်ပြီးသော။ ပုဂ္ဂလိကေ၊ ပုဂ္ဂလိကဖြစ်သော။ တိပိဓေပိ၊ သုံးပါးအပြား ရှိသည်လည်းဖြစ် (နိ-၃၇၂) သော။ ကပ္ပိယထာလကေ၊ ကပ္ပိယခွက်၌။ န ဝဋ္ဋတီတိ၊ န ဝဋ္ဋတိဟူသည်ကား။ မဏိဝဏ္ဏကရဏပ္ပယောဂေါ၊ မြအဆင်းနှင့်တူအောင် ပြုခြင်းလုံ့လသည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ တေလဝဏ္ဏကရဏတ္ထံ ပန၊ ဆီအဆင်းကို ပြုခြင်းငှာကား။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပတ္တမဏ္ဍလေတိ၊ ပတ္တမဏ္ဍလေဟူသည်ကား။ တိပုသီသာဒိမယေ၊ သလွဲဖြူ, သလွဲမည်ဖြင့်ပြီးသော သပိတ်နီ၌။ “န ဘိက္ခဝေ ခိတ္တာနိ၊ ပ။ ကမ္မကတာနီ”တိ၊ န ဘိက္ခဝေ ခိတ္တာနိ၊ ပ။ ကမ္မကတာနိဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောအပ်ကြောင့်။ “ဘိတ္တိကမ္မံ န ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ ဘိတ္တိကမ္မံ န ဝဋ္ဋတိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ မကရဒန္တကံ ဆိန္ဒိတု”န္တိ၊ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ မကရဒန္တကံ ဆိန္ဒိတုံဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောအပ်သောကြောင့်။ “မကရဒန္တကံ ပန ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ မကရဒန္တကံ ပန ဝဋ္ဋတိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဒံ ပန၊ ဤအဆုံးအဖြတ်ကိုကား။ ပါဠိယာ လဒ္ဓမ္ပိ၊ ပါဠိ၌ ရသော်လည်း။ ဣဓ ပါဠိယာ၊ ဤအရာတွင်ပါဠိမှ။ မုတ္တတ္တာ၊ လွတ်သောကြောင့်။ ပါဠိမုတ္တကနယေ၊ ပါဠိမုတ္တကနည်း၏ အဖြစ်၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အညမ္ပိ၊ တပါးသည်လည်းဖြစ်သော။ ဤဒိသံ၊ ဤသို့သောသဘောရှိသော စကားသည်။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။
လေခါ န ဝဋ္ဋတီတိ၊ လေခါ န ဝဋ္ဋတိဟူသည်ကား။ အာရဂ္ဂေန၊ ပွတ်ဆောက်ဖျားဖြင့်။ ဒိန္နလေခါဝ၊ ပြုအပ်သော အရေးသည်သာလျှင်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဇာတိဟိင်္ဂုလိကာဒိဝဏ္ဏေဟိ၊ ဆေးဒန်မြင်းသီလာစသော အဆင်းတို့ဖြင့်။ ကတလေခါ၊ ပြုအပ်သော အရေးသည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဆတ္တမုခဝဋ္ဋိယန္တိ၊ ဆတ္တမုခဝဋ္ဋိယံဟူသည်ကား။ ဓမ္မရဏဿ၊ ဓမ္မကရိုဏ်း၏။ ဟတ္ထေန၊ လက်ဖြင့်။ [စာမျက်နှာ-၁၆၈] ဂဟဏဆတ္တကာရဿ၊ ကိုင်အပ်သော မှိုငုံသဏ္ဌာန်၏။ မုခဝဋ္ဋိယံ၊ မျက်နှာဝ၌။ “ပရိဿာဝန စောဠဗန္ဓနဋ္ဌာန၊ ရေစစ်သောအဝတ်ကြက်ရာ အရပ်၌”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။
ဒေဍ္ဍုဘသီသန္တိ၊ ဒေဍ္ဍုဘသီသံဟူသည်ကား။ ဥဒကသပ္ပသီသံ၊ ရေမြွေဥခေါင်းနှင့် တူစွာ။ အစ္ဆီနီတိ၊ အစ္ဆီနိဟူသည်ကား။ ကုဉ္ဇရစ္ဆိသဏ္ဌာနာနိ၊ ဆင်မျက်ကွင်းသဏ္ဌာန်တို့ကို။ ဧကမေဝ ဝဋ္ဋတီတိ ဧတ္ထ၊ ဧကမေဝ ဝဋ္ဋတိဟူသောပုဒ်၌။ ဧကဇ္ဇုကံ၊ တချောင်းသောကြိုးကို။ ဒိဂုဏံ တိဂုဏံ ကတွာပိ၊ နှစ်လွန်းတင် သုံးလွန်းတင် ပြု၍လည်း။ ဗန္ဓိတုံ၊ ဖွဲ့ခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဧကမေဝ၊ ကြိုးတချောင်းကိုသာလျှင်။ သတဝါရမ္ပိ၊ အပတ်များစွာလည်း။ သရီရံ၊ ကိုယ်ကို။ ပရိက္ခိပိတွာ၊ ပတ်၍။ ဗန္ဓိတုံ၊ ဖွဲ့ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဗဟုရဇ္ဇုကေ၊ များစွာသောကြိုးတို့ကို။ ဧကတောကတွာ၊ တပေါင်းတည်းပြု၍။ ဧကေန၊ ကြိုးတချောင်းဖြင့်။ နိရန္တရံ၊ မပြတ်။ ဝေဌေတွာ၊ ရစ်၍။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော ခါးပန်းကို။ “ဗဟုရဇ္ဇုက”န္တိ၊ ကြိုးများစွာရှိ၏ဟူ၍။ န ဝတ္တဗ္ဗံ၊ မဆိုအပ်။ “ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ အပ်၏ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ တံ၊ ကြိုးများစွာကို ရစ်၍ ပြုသော ခါးပန်းသည်။ မုရဇသင်္ခေံ၊ မုရဇအရေအတွက်သို့။ န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မုရဇံ၊ မုရဇခါးပန်း (နိ-၃၇၃) ကိုကား။ နာနာဝဏ္ဏေဟိ၊ အထူးထူးသော အဆင်းရှိကုန်သော။ သုတ္တေဟိ၊ ချည်တို့ဖြင့်။ မုရဇဝဋ္ဋိသဏ္ဌာနံ၊ မိုးရိုးစဉ်သဏ္ဌာန်။ ဝေဌေတွာ၊ ရစ်၍။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣဒံ ပန မုရဇံ၊ ဤမုရိုးသဏ္ဌာန်သည်လည်းကောင်း။ မဒ္ဒဝီဏင်္ခါတံ၊ မဒ္ဒဝီဏဟုဆိုအပ်သော။ ပါမင်္ဂသဏ္ဌာနဉ္စ၊ ဆောက်လုံးသဏ္ဌာန်သည်လည်းကောင်း။ ဒသာသု၊ အဆာတို့၌။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ကာယဗန္ဓနဿ၊ ခါးပန်း၏။ ဒသာ၊ အဆာတို့သည်။ ဇီရန္တိ၊ ဆွေးကုန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ မုရဇံ၊ မုရိုးစဉ် သဏ္ဌာန်ကို လည်းကောင်း။ မဒ္ဒဝီဏံ၊ ဆောက်လုံးတို့ကို လည်းကောင်း။ အနုဇာနာမိ၊ ခွင့်ပြုတော်မူ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်သောကြောင့်တည်း။
ဝိဓေတိ၊ ဝိဓေဟူသည်ကား။ ဒသာပရိယောသာနေ၊ အဆာ၏ အဆုံး၌။ ထိရဘာဝါယ၊ မြဲမြန်စွာ ဖြစ်ခြင်းငှာ။ ဒန္တဝိသာဏသုတ္တာဒီဟိ၊ ဆင်စွယ်, သားချို, ချည်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ကတ္တဗ္ဗေ၊ ပြုအပ်သော။ ဝိဓေ၊ ခါးပန်းဘိ၌။ အဋ္ဌ မင်္ဂလာနိ နာမ၊ ရှစ်ပါးသော မင်္ဂလာတို့မည်သည်ကား။ သင်္ခေါ၊ ခရုသင်းလည်းကောင်း။ စက္ကံ၊ စက်လည်းကောင်း။ ပုဏ္ဏကုမ္ဘော၊ ရေပြည့်အိုးလည်းကောင်း။ ဂယာ၊ လှန်လည်းကောင်း။ သိရီဝစ္ဆော၊ အိမ်မွန်လည်းကောင်း။ အင်္ကုသော၊ ချွန်းတောင်းလည်းကောင်း။ ဓဇံ၊ တံခွန်လည်းကောင်း။ သောဝတ္တိကံ၊ လည်ရေသုံးဆင့်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ မစ္ဆယုဂဠဆတ္တနန္ဒိယာဝဋ္ဋာဒိဝသေနာပိ၊ ငကြင်းအစုံ, ထီးဖြူမင်္ဂလာရှိသောခွက် အစရှိသည်တို့၏အစွမ်းဖြင့်လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ပရိစ္ဆေဒလေခါမုတ္တန္တိ၊ ပရိစ္ဆေဒလေခါမုတ္တံဟူသည်ကား။ ဒန္တာဒီဟိ၊ ဆင်စွယ်စသည်တို့ဖြင့်။ ကတဝိဿေ၊ ပြုအပ်သော ခါးပန်းဘိ၏။ ဥဘောသု ကောဋီသု၊ နှစ်ဘက်သော အစွန်းတို့၌။ ကတပရိစ္ဆေဒရာဇိမတ္တံ၊ ပြုအပ်သော အပိုင်းအခြားဖြစ်သော အရေးမျှတည်း။
“ဥဇုကမေဝ”တိ၊ ဥဇုကမေဝဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ စတုရဿသဏ္ဌာနာပိ၊ လေးထောင့်သဏ္ဌာန်လည်းဖြစ်သော။ ဝင်္ကဂတိကာ၊ ကောက်သောသဘောရှိသော။ အဉ္ဇနီ၊ မျက်စဉ်းကျည်သည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ သိပါဋိကာယာတိ၊ သိပါဋိကာယဟူသည်ကား။ ဝါသိအာဒိ ဘဏ္ဍနိက္ခိပနပသိဗ္ဗကေ၊ ပဲခွပ်စသော ဘဏ္ဍာထည့်သော အိပ်၌။ အာရကဏ္ဍကံ နာမ၊ မည်သည်ကား။ ပေါတ္ထကာဒိအဘိသင်္ခါရဏတ္တံ၊ ပေအစရှိသည်ကို ပြုခြင်းငှာ။ ကတဒီဃမုခသတ္ထကံ၊ ပြုအပ်သော အဦးရှည်သော ဓားသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ “ဘမကာရာနံ၊ ပွတ်သမားတို့၏။ ဒါရုအာဒိလိခနသတ္ထကံ၊ သစ်သားအစရှိသည်ကို ပွတ်ခံသော ဆောက်တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ဝဋ္ဋမဏိကန္တိ၊ ဝဋ္ဋမဏိကံဟူသည်ကား။ ဝဋ္ဋံ ကတွာ၊ လုံးသည်ကို ပြု၍။ ဥဋ္ဌပေတဗ္ဗံ၊ ထစေ (နိ-၃၇၄) အပ်သော။ ပုပ္ဖုဠကံ၊ ရေပွက်သဏ္ဌာန်တည်း။ “အည”န္တိ ဣမိနာပိ၊ အညံဟူသောပါဌ်ဖြင့်လည်း။ ပိဠကာဒိံ၊ ရွဲသေးအစရှိသည်ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သင်္ဂြိဟ်၏။ ပိပ္ဖလိကေတိ၊ ပိပ္ဖလိကေဟူသည်ကား။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိ တခုခုကို။ ဆေဒနကေ၊ ဖြတ်သော။ ခုဒ္ဒကသတ္ထကေ၊ ဓားငယ်၌။ ဝလိတကန္တိ၊ ဝလိတကံဟူသည်ကား။ နခစ္ဆေဒနကာလေ၊ လက်သည်းဖြတ်သော အခါ၌။ ဒဠှဂ္ဂဟဏတ္ထံ၊ မြဲစွာ ကိုင်ခြင်းငှာ။ ဝလီဟိ၊ အတွန့်တို့နှင့်။ ယုတ္တမေဝ၊ ယှဉ်သည်ကိုသာလျှင်။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တံ၊ ထိုအတွန့်တို့နှင့်။ ယုတ္တမေဝ၊ ယှဉ်သည်ကိုသာလျှင်။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ ကသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တံ၊ ထိုအတွန့်သည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣမိနာ၊ ဤ ဝလိကတံ-စသောပါဌ်ဖြင့်။ အညမ္ပိ၊ တပါးလည်းဖြစ်သော။ ယံ ဝိကာရံ၊ အကြင်ဖေါက်ပြန်ခြင်းကို။ ဒဠီကမ္မာဒိအတ္ထာယ၊ မြဲမြံခြင်းစသော အကျိုးငှာ။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ ဝဏ္ဏမဋ္ဌတ္ထာယ၊ အဆင်းပြေပြစ်ခြင်းငှာ။ န ကရောန္တိ၊ မပြုကုန်။ တံ ဝိကာရံ၊ ထိုဖောက်ပြန်ခြင်းသည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒီပိတံ၊ ပြအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန စ၊ ထို့ကြောင့်လည်း။ ကတ္တရဒဏ္ဍကောဋိယံ၊ တောင်ဝှေးစွန်း၌။ အညမညမ္ပိ၊ အချင်းချင်းလည်း။ ဃဋ္ဋနေန၊ ထိခိုက်သဖြင့်။ သဒ္ဒနိစ္ဆရဏတ္ထာယ၊ အသံထွက်ခြင်းငှာ။ ကတံ၊ အယောဝလယာဒိကံ၊ ပြုအပ်သော သံကွင်းအစရှိသည်လည်း။ အယုတ္တမ္ပိ၊ မယှဉ်သော်လည်း။ ကပိယတော၊ အပ်သောအားဖြင့်။ ဥပပန္န၊ ပြည့်စုံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မဏ္ဍလန္တိ၊ မဏ္ဍလံဟူသည်ကား။ ဥတ္တရာရဏိယာ၊ အထက်ပွတ်ကျဉ်ကို။ ပဝေသနတ္ထံ၊ သွင်းခြင်းငှာ။ အာဝါဋမဏ္ဍလံ၊ ဝန်းသောတွင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥဇုကမေဝ၊ ဖြောင့်ဖြောင့်သာလျှင်။ ဗန္ဓိတုံ၊ ဖွဲ့ခြင်းငှာ။ ဣတိ သမ္ဗန္ဓော၊ ဤသို့စပ်အပ်၏။ ဥဘောသု ဝါ ပေဿသု၊ နံပါးနှစ်ဘက်တို့၌ လည်းကောင်း။ ဧကပဿ ဝါ၊ နံပါး တဘက်၌လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝစနသေသော၊ ပါဌသေသ ထည့်အပ်၏။ ဝါသိဒဏ္ဍဿ၊ ပဲခွပ်ရိုး၏။ ဥဘောသု ပေဿသု၊ နံပါးနှစ်ဘက်တို့၌။ ဒဏ္ဍေကောဋီနံ၊ အရိုးစွန်းတို့ကို။ အစလနတ္ထံ၊ အတုန်လှုပ်စေခြင်းငှာ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်တည်း။
[စာမျက်နှာ-၁၆၉] အာမဏ္ဍသာရကေတိ၊ အာမဏ္ဍသာရကေဟူသည်ကား။ အာမလကဖလာနိ၊ သျှစ်သျှားသီးတို့ကို။ ပိသိတွာ၊ ကြိတ်၍။ တေန ကက္ကေန၊ ထိုသျှစ်သျှားသီးမှုန်းဖြင့်။ ကတတေလဘာဇနေ၊ ပြုအပ်သော ဆီဗူး၌။ တတ္ထ၊ ထိုသျှစ်သျှားဗူး၌။ ပက္ခိတ္တံ၊ ထည့်အပ်သော။ တေလံ၊ ဆီသည်။ သီတလံ၊ အေးသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဘုမ္မတ္ထရဏေတိ၊ ဘုမ္မတ္ထရဏေဟူသည်ကား။ ကဋသာရာဒိမယေ၊ သဘော့ဖျော့စသည်ဖြင့်ပြီးသော။ ပရိကမ္မကတာယ၊ အပြေအပြစ်ပြုအပ်သော။ ဘူမိယာ၊ မြေ၌။ အတ္ထရိတဗ္ဗအတ္ထရဏေ၊ ခင်းအပ် (နိ-၃၇၅) သော အခင်း၌။ “ ပါဏီယဃံဋေ”တိ၊ ပါဏီယဃံဋေဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ သဗ္ဗဘာဇနဝိကတိ၊ ခပ်သိမ်းသော ခွက်အထူးကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သိမ်းယူ၏။ သဗ္ဗံ။ ပ။ ဝဋ္ဋတီတိ၊ သဗ္ဗံ။ ပ။ ဝဋ္ဋတိဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တေသု၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိကုန်သော။ မဉ္စာဒီသု၊ ညောင်စောင်း အစရှိသည်တို့၌။ ဣတ္ထိပုရိသရူပမ္ပိ၊ မိန်းမရုပ်, ယောကျ်ားရုပ်သည်လည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တေလဘာဇနေသုယေဝ၊ ဆီအိုးတို့၌ သာလျှင်။ ဣတ္ထိပုရိသရူပါနံ၊ မိန်းမ, ယောကျ်ားရုပ်တို့ကို။ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ၊ ပယ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ တေလဘာဇနေန၊ ဆီအိုးနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ အဂဏေတွာ၊ မရေတွက်မူ၍။ ဝိသုံ၊ အသီး။ မဉ္စာဒီနံ၊ ညောင်စောင်းစသည်တို့ကို။ ဂဟိတတ္တာ စ၊ ယူအပ်သောကြောင့်လည်းကောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ကိဉ္စပိ ဝဒန္တိ၊ အကယ်၍ကား ဆိုကုန်၏။ ပန တထာပိ၊ ထိုသို့ပင့်ဆိုကြသော်လည်း။ ဧတေသံ မဉ္စာဒီနံ၊ ထိုညောင်စောင်းစသည်တို့၏။ ဟတ္ထေန၊ လက်ဖြင့်။ အာမသိတဗ္ဗဘဏ္ဍတ္တာ၊ သုံးသပ်အပ်သော ဘဏ္ဍာဖြစ်သောကြောင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤညောင်စောင်း အစရှိသည်၌။ ဣတ္ထိရူပံ၊ သည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ အညေသန္တိ၊ အညေသံဟူသည်ကား။ သီမာသာမိကာနံ၊ သိမ်ရှင်ရဟန်းတို့၏။ “ရာဇဝလ္လဘေဟီ”တိ၊ ရာဇဝလ္လဘေဟိဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ လဇ္ဇီပေသလာဒီနံ၊ လဇ္ဇီပေသလ အစရှိသည်တို့၏။ ဥပေါသထာဒိအန္တရာယကရာ၊ ဥပုသ်အစရှိသည်တို့၏ အန္တရာယ်ကို ပြုတတ်ကုန်သော။ အလဇ္ဇိနော စ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဘိန္နလဒ္ဓိကာ၊ ပြားသောအယူ ရှိကုန်သော။ ဘိက္ခူ စ၊ တို့ကိုလည်းကောင်း။ အဓိပ္ပေတာ၊ လိုအပ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တေဟိ၊ ထိုအလဇ္ဇီ, ဘိန္နလဒ္ဓိကတို့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဥပေါသထာဒိကရဏာယောဂါ၊ ဥပုသ်စသည်ကို ပြုခြင်းနှင့်မယှဉ်သောကြောင့်တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “သီမာယာ”တိ၊ သီမာယဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေသံ လဇ္ဇီပရိသာတိ၊ တေသံ လဇ္ဇီပရိသာဟူသည်ကား။ တေသံ သီမာသာမိကာနံ၊ ထိုအိမ်ရှင် ရဟန်းတို့အား။ အနုဗလံ၊ အားအဆင့်ကို။ ဒါတုံ၊ ပေးခြင်းငှာ။ သမတ္ထာ၊ စွမ်းနိုင်ကုန်သော။ လဇ္ဇီပရိသာ၊ လဇ္ဇီပရိသတ်တို့သည်။ ဘိက္ခူဟိ ကတန္တိ၊ ဘိက္ခူဟိ ကတံဟူသည်ကား။ အလဇ္ဇီနံ၊ အလဇ္ဇီရဟန်းတို့၏။ သေနာသန ဘေဒနာ ဒိကံ၊ အကြင် ကျောင်းကို ဖျက်ခြင်းအစရှိသည်ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဧတံ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသည်။ သုကတမေဝ၊ ကောင်းစွာပြုသော အမှုပင်တည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အလဇ္ဇီနိဂ္ဂဟတ္ထာယ၊ အလဇ္ဇီကိုနှိပ်ခြင်းငှာ။ ပဝတ္တိတဗ္ဗတော၊ ဖြစ်စေရာသောကြောင့်တည်း။
၈၈။ အဝဇ္ဈယန္တီတိ၊ အဝဇ္ဈယန္တိဟူသည်ကား။ နီစတော၊ နိမ့်သောအားဖြင့်။ စိန္တေန္တိ၊ ကြံကုန်၏။ ဥဇ္ဈာယနတ္ထောတိ၊ ဟူသည်ကား။ “ကထံ ဟိ နာမ အဒိန္နံ အာဒိယိဿတီ”တိ၊ ကထံ ဟိ နာမ အဒိန္နံ အာဒိယိဿတိဟူ၍။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်၏။ ထေယျကမ္မနိန္ဒနတ္ထော၊ ခိုးမှုကို ကဲ့ရဲ့ခြင်းအနက် (နိ-၃၇၆) ရှိ၏။ ဒါရုသဒ္ဒဝိသေသနတ္ထော၊ ဒါရုနီသဒ္ဒါကို အထူးပြခြင်း အနက်ရှိသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တဿာ၊ ထိုဒါရုနီသဒ္ဒါ၏။ ဗဟုဝစနတ္တာ၊ ဗဟုဝှစ်ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ဝစနဘေဒေတိ၊ ဝစနဘေဒေဟူသည်ကား။ ဧကဝစနဗဟုဝစနာနံ၊ ဧကဝုစ်, ဗဟုဝုစ်တို့၏။ ဘေဒေ၊ အပြား၌။ သဗ္ဗာဝန္တန္တိ၊ သဗ္ဗာဝန္တံဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုဘိက္ခုနီအာဒိ သဗ္ဗာဝယဝဝန္တံ၊ ဘိက္ခု, ဘိက္ခုနံစသော ခပ်သိမ်းသောအစိတ်ရှိသော။ ဗိမ္ဗိသာရောတိ တဿ နာမန္တိ ဧတ္ထ၊ ဗိမ္ဗိသာရောတိ တဿ နာမံဟူသောပုဒ်၌။ ဗိမ္ဗီတိ၊ ဗိမ္ဗိဟူသည်ကား။ သုဝဏ္ဏံ၊ ရွှေတည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သာရသုဝဏ္ဏ သဒိသဝဏ္ဏတာယ၊ အနှစ်ဖြစ်သော ရွှေနှင့် တူသော အဆင်းရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ဗိမ္ဗိသာရော”တိ၊ ဗိမ္ဗိသာရဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ပေါရာဏသတ္ထနုရူပံ၊ ရှေကျမ်းအလျောက်။ ဥပ္ပာဒိတော၊ ဖြစ်စေတတ်သော။ ဝီသတိမာသပ္ပမာဏဥတ္တမသုဝဏ္ဏဂ္ဃနတော၊ ပဲနှစ်ဆယ်ပမာဏရှိသော မြတ်သောရွှေလျှင်အဖိုးရှိသော။ လက္ခဏသမ္ပန္ဓော၊ အမှတ်နှင့်ပြည့်စုံသော အသပြာကို။ “နီလကဟာပဏော”တိ၊ နီလကဟာပဏဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ရုဒြဒါမေန နာမ၊ ရုဒြဒါမအမည်ရှိသော။ ကေနစိ၊ တစုံတယောက်သည်။ ဥပ္ပာဒိတော၊ ဖြစ်စေအပ်သည်တည်း။ ရုဒြဒါမက၊ အသပြာသည်။ နီလကဟာပဏဿ၊ နီလကဟာပဏ၏။ တိဘာဂံ၊ သုံးဖို့တဖို့ကို။ အဂ္ဃတိ၊ ထိုက်၏။ ယသ္မိံ ပန ဒေသေ၊ အကြင်အရပ်၌ကား။ နီလကဟာပဏာ၊ နီလကဟာပဏတို့သည်။ န သန္တိ၊ မရှိကုန်။ တတ္ထာပိ၊ ထိုအရပ်၌လည်း။ ကာဠကဝိရဟိတဿ၊ မည်းညစ်ခြင်းမှ ကင်းသော။ နိဒ္ဓန္တသုဝဏ္ဏဿ၊ လှော်ပြီး ဦးပြီးသော ရွှေ၏။ ပဉ္စမာသဂ္ဃနကေန၊ ငါးပဲထိုက်သော။ ဘဏ္ဍေန၊ ဘဏ္ဍာဖြင့်။ ပါဒပရိစ္ဆေဒေါ၊ ပါဒအပိုင်းအခြားကို။ ကာတဗ္ဗော၊ ပြုအပ်၏။ တေနာတိ၊ တေနဟူသည်ကား။ နီလကဟာပဏဿ၊ နီလကဟာပဏ၏။ စတုတ္ထဘာဂဘူတေန၊ လေးဖို့ တဖို့ ဖြစ်သော ပါဒဖြင့်။ “ပါရာဇိကဝတ္ထုမှိ ဝါ”တိအာဒိ၊ ပါရာဇိကဝတ္ထုမှိ ဝါ-အစရှိသာ စကားကို။ ပါရာဇိကာနံ၊ ပါရာဇိကတို့ကို။ သဗ္ဗဗုဒ္ဓေဟိ၊ ခပ်သိမ်းသော ဘုရားတို့သည်။ ပညတ္တဘာဝေန၊ ပညတ်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပန၊ စင်စစ်သော်ကား။ သံဃာဒိသေသာဒီသု ဣတရာပတ္တီသုပိ၊ သင်္ဃာဒိသိသ်စသည်တို့၌လည်းကောင်း။ တဗ္ဗတ္ထုသု စ၊ ထိုအာပတ်တို့၏ ဝတ္ထုတို့၌လည်းကောင်း။ နာနတ္တံ၊ အထူးသည်။ နတ္ထေဝ၊ မရှိသလျှင်ကတည်း။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ကေစိ၊ အချို့သောဘုရားရှင်တို့သည်။ သဗ္ဗာကာရေန၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ ပညပေန္တိ၊ ပညတ်ကုန်၏။ ကေစိ၊ အချို့သောဘုရားတို့သည်။ ဧကဒေသေန၊ တစိတ်အားဖြင့်။ ပညပေန္တိ၊ ပညတ်ကြကုန်၏။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှသာလျှင်။ ဝိသေသော၊ ထူး၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကဒါစိပိ၊ တရံတဆစ်မျှလည်း။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ၊ ဘုရားရှင်တို့သည်။ ယထာပရာဓံ၊ အကြင် အကြင် အဖြစ်ကို။ အတိက္ကမ္မ၊ လွန်၍။ ဦနံ ဝါ၊ ယုတ်သည်လည်းဖြစ်သော။ အဓိကံ ဝါ၊ လွန်သည်လည်းဖြစ်သော။ သိက္ခာပဒံ၊ သိက္ခာပုဒ်ကို။ န ပညပေန္တိ၊ ပညတော်မမူကြကုန်။
ပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၁၇၀]၉၂။ ပုနပိ၊ တဖန်လည်း။ “အာဂန္တုကာမာ”တိ၊ အာဂန္တုကာမဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ မနုဿေဟိ၊ လူတို့သည်။ အနိဝုတ္တပုဗ္ဗေ၊ မနေဖူးသော။ အဘိနဝမာပိတေ စ၊ တည်စဖြစ်သောရွာ၌လည်းကောင်း။ “ပုန၊ တဖန်။ န ပဝိသိဿာမိ၊ မဝင်အံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ နိရာလယေ၊ အာလယကင်းသော။ ပရိစ္စတ္တေ စ ဂါမေ၊ စွန့်အပ်သော ရွာ၌လည်းကောင်း။ ဂါမဝေါဟာရာဘာဝါ၊ ရွာဟူသော ဝေါဟာရ၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဂါမပ္ပဝေသနာပုစ္တနာဒိကစ္စံ၊ ရွာဝင်ကိုပန်ခြင်းစသော ကိစ္စသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “အရညပရိစ္ဆေဒဒဿနတ္ထ”န္တိ၊ အရညပရိစ္ဆေဒဒဿနတ္ထံဟူသော စကားကို။ ဂါမဂါမူပစာရေသု၊ ရွာ,ရွာ၏ ဥပစာတို့ကို။ ဒဿိတေသု၊ ပြအပ်ကုန်သည်ရှိသော်။ တဒညံ၊ ထိုမှတပါးသော အရပ်ကို။ အရသန္တိ၊ တော ဟူ၍။ အရညပရိစ္ဆေဒေါ၊ တော၏ အပိုင်းအခြားကို။ ဉာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ မာတိကာယံ ပန၊ မာတိကာ၌ကား။ ဂါမဂ္ဂဟဏေနေဝ၊ ဂါမသဒ္ဒါဖြင့်သာလျှင်။ ဂါမူပစာရောပိ၊ ဂါမူပစရကိုလည်း။ ဂဟိတော၊ ယူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဣန္ဒခီလေတိ၊ ဣန္ဒခီလေဟူသည်ကား။ ဥမ္မာရေ၊ တံခါးခုံ၌။ တထာ၊ ထို တောဟူသော အခြင်းအရာဖြင့်။ အဘိဓမ္မေ၊ အဘိဓမ္မာ၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ အရညသင်္ခပံ၊ တောဟူသော အရေအတွက်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ ဣန္ဒခီလေ၊ တံခါးခုံသည်။ အသတိပိ၊ မရှိသော်လည်း။ ဣန္ဒခီလဋ္ဌာနိယတ္တာ၊ တံခါးခုံအရာ၌ တည်သောကြောင့်။ “ဝေမဇ္ဈမေဝ ဣန္ဒခီလောတိ ဝုစ္စတီ”တိ၊ ဝေမဇ္ဈမေဝ ဣန္ဒခီလောတိ ဝုစ္စတိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယတ္ထပန၊ အကြင်ရွာ၌ကား။ ဒွါရဗာဟာပိ၊ တံခါးဘောင်သည်လည်း။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တတ္ထ၊ ထိုရွာ၌။ ပါကာရဝေမဇ္ဈမေဝ၊ တံတိုင်း၏ အလယ်ကိုသာလျှင်။ ဣန္ဒခီလောတိ၊ ကုန္ဒခီလဟူ၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ လုဌိတွာတိ၊ လုဌိတွာဟူသည်ကား။ ပဝဋ္ဋိတွာ၊ လိမ့်၍။
“မဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ သုပ္ပပါတော ဝါ”တိ အာဒိ၊ မဇ္ဈိမဿ ပုရိသဿ သုပ္ပပါတော ဝ-အစရှိသော စကားကို။ မာတုဂါမဿ၊ မိန်းမ၏။ ကာကုဋ္ဌာပနဝသေန၊ ကျီးကို ပြန်စေသည်၏ အစွမ်း (နိ-၃၇၈) ဖြင့်။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဗလဒဿနဝသေန၊ အားကို ပြသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မယူအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “မာတုဂါမော ဘာဇနဓောဝနဥဒကံ၊ ဆဍ္ဍေတီ”တိ၊ မာတုဂါမော ဘာဇနဓောဝနဥဒကံ၊ ဆဍ္ဍေတိဟူ၍။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝုစ္စမာနတ္တာ၊ ဆိုလတ္တံ့သောကြောင့်တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “လေဍ္ဍပါတော”တိ၊ လေဍ္ဍပါတော-ဟူ၍။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ “သုပ္ပပါတော”တိ အာဒိ၊ သုပ္ပပါတော-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာယံ၊ ကုရုန္ဒီအဋ္ဌကထာ၌လည်းကောင်း။ မဟာပစ္စရိယဉ္စ၊ မဟာပစ္စရိတ်၌ လည်းကောင်း။ ဃရူပစာရောဝ၊ ဃရူပစာရသည်သာလျှင်။ ဂါမော၊ ဂါမမည်၏။ ဣတိ အဓိပ္ပါယေန၊ ဤသို့သောအလိုဖြင့်။ “ဃရူပစာရေ ဌိတဿ လေဍ္ဍုပါတော ဂါမူပစာရော”တိ၊ ဃရူပစာရေ ဌိတဿ လေဍ္ဍုပါတော ဂါမူပစာရော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ကတပရိက္ခေပေါ”တိ ဣမိနာ၊ ကတပရိက္ခေပေါ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ပရိက္ခေပတော၊ အရံမှ။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဥပစာရော၊ ဥပစာကို။ န ဂဟေတဗ္ဗော၊ မယူအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ သုပ္ပမုသလပါတောပိ၊ ဗန်းတကျ, ကျည်ပွေ့ တကျသည်လည်း။ အပရိက္ခိတ္တဂေဟေဿဝ၊ အရံမရှိသောအိမ်၏သာလျှင်။ ဥပစာရော၊ ဥပစာတည်း (ထည့်။) သော စ၊ ထိုဗန်း, ကျည်ပွေ့ကျသည်လည်း။ ယတော၊ အကြင်အရပ်မှ။ ပဟောတိ၊ လောက်၏။ တတ္ထေဝ၊ ထိုလောက်ရာအရပ်၌သာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ အပ္ပယောနဋ္ဌာနေ ပန၊ မလာက်ရာအရပ်၌ကား။ ဝိဇ္ဇမာနဋ္ဌာနမေဝ၊ ရှိသောအရပ်ကိုသာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ယဿ ပန ဃရဿ၊ အကြင်အိမ်၏ကား။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ပါကာရာဒီဟိ၊ တံတိုင်းအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ပရိက္ခေပေါ၊ အရံကို။ ကတော၊ ပြုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုအိမ်၌။ သောဝ ပရိက္ခေပေါ၊ ထိုအရံသည်သာလျှင်။ ဃရူပစာရော၊ ဃရူပစာရမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနာတိ၊ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနဟူသည်ကား။ ပရိက္ခိတ္တဂါမေ၊ အရံရှိသော ရွာ၌။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုခဲ့ပြီးသောနည်းဖြင့်။ သင်္ကရီယတီတိ၊ သင်္ကရီယတိဟူသည်ကား။ မိဿီယတိ၊ ရော၏။ ဝိကာလေဂါမပ္ပဝေသနေ၊ ဝိကာလေ ဂါမပ္ပဝေသနသိက္ခာပုဒ်၌။ “ပရိက္ခတ္တဿ ဂါမဿ၊ ပ။ ပါစိတ္တိယဿာ”တိ၊ ပရိက္ခတ္တဿ ဂါမဿ၊ ပ။ ပါစိတ္တိယဿ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ ဂါမဂါမူပစာရာနံ၊ ဂါမဂါမူပစာရတို့၏။ အသင်္ကရတာ၊ မရောယှက်သော အဖြစ်ကို။ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ၊ လိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အသင်္ကရတော စာ”တိ၊ အသင်္ကရတော စ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤဂါမပ္ပဝေသန၌။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ “အပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ဥပစာရံ ဩက္ကမန္တဿာ”တိ ဣဒံ၊ အပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ဥပစာရံ ဩက္ကမန္တဿ-ဟူသော စကားကို။ ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနံ၊ အရံထိုက်သော အရပ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတော၊ ဆိုအရံထိုက်ရာမှ။ ပရံ၊ အလွန်။ ဧကလေဍ္ဍုပါတပရိစ္ဆိန္နံ၊ ခဲတကျဖြင့်ပိုင်းခြားအပ်သော။ [စာမျက်နှာ-၁၇၁] ဥပစာရံ၊ ဥပစာကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပရိက္ခေပါတရဟ ဋ္ဌာနသင်္ခါတံ၊ အရံထိုက်ရာအရပ်ဟု ဆိုအပ်သော။ (နိ-၃၇၉) ဂါမံ၊ ရွာသို့။ ဩက္ကမန္တဿေဝ၊ သက်သောရဟန်းအားသလျှင်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်တည်း။ ဥပစာရံ၊ ဥပစာသို့။ ဩက္ကမန္တဿ၊ သက်သောရဟန်းအား။ န အာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တံ ဝစန၊ ထိုစကားကို။ န ဂတေဗ္ဗံ၊ မယူအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ဃရူပစာရေ ဌိတဿ၊ ပ။ ဂါမူစာရော နာမာ”တိ၊ ဃရူပစာရေ ဌိတဿ၊ ပ။ ဂါမူစာရော နာမ-ဟူ၍။ ဣဓေဝ အဋ္ဌကထာယံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်အဋ္ဌကထာ၌ပင်လျှင်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဝိကာလေ ဂါမပ္ပဝေသနသိက္ခာပဒဋ္ဌကထာယံ၊ ဝိကာလေ ဂါမပ္ပဝေသနသိက္ခာပဒဋ္ဌကထာ၌။ အပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ဥပစာရော အဒိန္နာဒါနေ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗောတိ၊ အပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ဥပစာရော အဒိန္နာဒါနေ ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗောဟူ၍။ အယမေဝ နယော၊ ဤနည်းကိုသလျှင်။ အတိဒိသိတော၊ ညွှန်အပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ မာတိကာဋ္ဌကထာယမ္ပိ၊ မာတိကာဋ္ဌကထာ၌လည်း။ “ယွာယံ၊ ပ။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗာ”တိ၊ ယွာယံ၊ ပ။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပရိက္ခိတ္တဿ၊ အရံရှိသော။ ဂါမဿ၊ ရာ၏။ ပရိက္ခေပံ၊ အရံကို။ အတိက္ကမန္တဿ၊ လွန်သောရဟန်းအား။ အပရိက္ခိတ္တဿ၊ အရံမရှိသော။ ဂါမဿ၊ ရွာ၏။ ဃရူပစာရတော၊ ဃရူပစာရမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဒုတိယလေဍ္ဍုပါတသင်္ခါတံ၊ ခနှစ်ကျဟူသော။ ဂါမူပစာရံ၊ ဂါမူပစာရကို။ ဩက္ကမန္တဿ၊ သက်သော ရဟန်းအား။ ဝိကာလေ ဂါမပ္ပဝေသနာပတ္တိ၊ ဝိကာလေ ဂါမပ္ပဝေသန အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ မာတိကာယဉ္စ၊ မာတိကါ၌လည်း။ “ဝိကာလေ ဂါမံ ပဝိသေယျာ”တိ၊ ဝိကာလေ ဂါမံ ပဝိသေယျ-ဟူ၍။ ဂါမဂ္ဂဟဏေနေဝ၊ ရွာကို ယူသဖြင့်သာလျှင်။ ဂါမူပစာရောပိ၊ ဂါမူပစာရကိုလည်း။ ဂဟိတော၊ ယူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “ဝိကာလေ ဂါမပ္ပဝေသနာဒီသူ”တိ၊ ဝိကာလေ ဂါမပ္ပဝေသနာဒီသု-ဟူသော ပုဒ်၌။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ဃရဃရူပစာဒီသု၊ ဃရဃရူပစာအစရှိသည်တို့၌။ ဌိတာနံ၊ တည်သောရဟန်းတို့အား။ ဥပ္ပန္နလာဘဘာဇနာဒိံ၊ ဖြစ်သော လာဘ်က ဝေဖန်ခြင်းအစရှိသည်ကို။ သင်္ဂဏာတိ၊ သိမ်းယူ၏။
နိက္ခမိတွာ ဗဟိ ဣန္ဒခီလာတိ၊ နိက္ခမိတွာ ဗဟိ ဣန္ဒခီလာဟူသည်ကား။ ဣန္ဒခီလတော၊ တံခါးခုံမှ။ ဗဟိ၊ အပသို့။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ ဌိတံ၊ တည်သော။ ယံ ဌာနံ၊ အကြင်အရပ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ဧတံ ဌာနံ၊ ထိုအရပ်သည်။ အရညံ၊ အရည်မည်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းတည်း။ အာစရိယဓနု နာမ၊ အာစရိယဓနု-မည်သည်ကား။ ပကတိဟတ္ထေန၊ ပြကတေ့ လူတို့လက်ဖြင့်။ နဝဝိဒတ္ထိပမာဏံ၊ ကိုးထွာပမာဏရှိ၏။ ဇိယာယ၊ လေးညှို့ကို။ အာရောပိတာယ ပန၊ တင်ပြီးသော်ကား။ သတ္တဋ္ဌဝိဒတ္ထိမတ္တံ၊ ခုနစ်ထွာ, ရှစ်ထွာ ပမာဏရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။
“ကပ္ပိယ”န္တိ၊ ကပ္ပိယံ-ဟူသော စကားကို။ အနုရူပဝသေန၊ အလျော်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတဿ၊ အကပ်မခံအပ်သော။ အကပ္ပိ (နိ-၃၈၀) ယဿာပိ၊ မအပ်သော ဝတ္ထုကိုလည်း။ ပရိဘောဂေ၊ သုံးဆောင်ခြင်း၌။ ပါစိတ္တိယတ္တာ၊ ပါစိတ် သင့်သောကြောင့်တည်း။ ပရိစ္စာဂါဒိမှိ၊ စွန့်ခြင်းအစရှိသည်ကို။ အကတေ၊ မပြုသည်ရှိသော်။ “ဣဒံ၊ ဤဝတ္ထုသည်။ မယှံ၊ ငါ၏။ သန္တက”န္တိ၊ ဥစ္စာဟူ၍။ ဝတ္ထုသာမိနာ၊ ဥစ္စာရှင်သည်။ အဝိဒိတမ္ပိ၊ မသိသော်လည်း။ ဗာလုမ္မတ္တကာဒီနံ၊ အမိုက်, အရူးအစရှိသည်တို့၏။ သန္တကံ ဝိယ၊ ဥစ္စာကဲ့သို့။ ပရိဂ္ဂဟိတမေဝ၊ သိမ်းဆည်းအပ်သော ဥစ္စာမည်သည်သာတည်း။ တာဒိသံ၊ ထိုသို့ သဘောရှိသော ဥစ္စာကို။ အဝဟရန္တောပိ၊ ခိုးသော ရဟန်းသည်လည်း။ ဉာတကာဒီဟိ၊ ဆွေမျိုးစသည်တို့သည်လည်းကောင်း။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ဉတွာ၊ သိ၍။ ဝတ္ထုသာမိနာ စ၊ ဥစ္စာရှင်တို့သည်လည်းကောင်း။ အနုဗန္ဓိတဗ္ဗတော၊ လိုက်ရသောကြောင့်။ ပါရာဇိကောဝ၊ ပါရာဇိကသည်သလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယဿ၊ အကြင်စိတ်၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ပုရိသော၊ ယောကျ်ားသည်။ ထေနော၊ ခိုးတတ်သောသူမည်၏။ တံ၊ ထိုစိတ်သည်။ ထေယျံ၊ ထေယျမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ပြခြင်းငှာ။ “အဝဟရဏစိတ္တေဿတံ အဓိဝစန”န္တိ၊ အဝဟရဏစိတ္တေဿတံ အဓိဝစနံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ပပဉ္စသင်္ခါတိ၊ ပပဉ္စသင်္ခါဟူသည်ကား။ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိသင်္ခါတာ၊ တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိဟုဆိုအပ်ကုန်သော။ ပပဉ္စကေဋ္ဌာသာ၊ ပပဉ္စတရားအစုတို့သည်။ ဧကော စိတ္တကောဋ္ဌာသောတိ၊ ဧကော စိတ္တကောဋ္ဌာသောဟူသည်ကား။ ဌာနာစာဝနပယောဂသမုဋ္ဌာပကော၊ ထားရာမှရွှေ့ခြင်း ပယောကို ဖြစ်စေတတ်သော။ ဧကော၊ တစ်ခုသော။ စိတ္တကောဋ္ဌာသော၊ စိတ်အစုတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
အဘိယောဂဝသေနာတိ၊ အဘိယောဂဝသေနဟူသည်ကား။ အဋ္ဋကရဏဝသေန၊ တရားတွေ့သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ “သဝိညာဏကေနေဝါ”တိ ဣဒံ၊ သဝိညာဏကေနေဝ-ဟူသော ဤစကားကို။ သဝိညာဏကာနညေဝ၊ သဝိညာဏက ဘဏ္ဍာတို့၏သာလျှင်။ အာဝေဏိကဝိနိစ္ဆယံ၊ အသီးဖြစ်သော အဆုံးအဖြတ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ပါဏောအပဒ”န္တိအာဒိသု၊ ပါဏောအပဒံ-အစရှိသည်တို့၌။ “ပဒသာ နေဿာမီတိ ပဌမံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ''အာဒိနာ၊အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ-အစရှိသဖြင့်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌လည်းကောင်း။ “ဘိက္ခု ဒါသံ၊ ပ။ ပါရာဇိက”န္တိအာဒိနာ၊ ဘိက္ခု ဒါသံ၊ ပ။ ပါရာဇိကံ-အစရှိသည်တို့၌။ “ပဒသာ နေဿာမီတိ ပဌမံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ”တိအာဒိနာ၊ ပဒသာ နေဿာမီတိ ပဌမံ ပါဒံ သင်္ကာမေတိ၊ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ-အစရှိသဖြင့်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌လည်းကောင်း။ “ဘိက္ခု ဒါသံ၊ ပ။ ပါရာဇိက”န္တိအာဒိနာ၊ ဘိက္ခု ဒါသံ၊ ပ။ ပါရာဇိကံ-အစရှိသဖြင့်။ [စာမျက်နှာ-၁၇၂] အဋ္ဌကထာယဉ္စ၊ အဋ္ဌကထာ၌လည်းကောင်း။ သဝိညာဏကာနညေဝ၊ သဝိညာဏက ဘဏ္ဍာတို့၏သာလျှင်။ အာဝေဏိကော၊ အသီးဖြစ်သော။ ယော ဝိနိစ္ဆယော၊ အကြင် အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ သော ဝိနိစ္ဆယော၊ ထိုဝိနိစ္ဆယကို။ အာရာမာဒိအဝိညာဏကေသု၊ အရံအစရှိသော အဝိညာဏကဘဏ္ဍာတို့၌။ န လဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တာဒိသံ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော အဆုံးအဖြတ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “သဝိညာဏကေနေဝါ”တိ၊ သဝိညာဏကေနေဝ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယော ပန ဝိနိစ္ဆယော၊ အာကင်ဝိနိစ္ဆယကိုကား။ အာရာမာဒိအဝိညာဏကေသု၊ (နိ-၃၈၁) အရံအစရှိသော အဝိညာဏကတို့၌။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ သော ဝိနိစ္ဆယော၊ ထိုဝိနိစ္ဆယကို။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ သဝိညာဏကေသု၊ သဝိညာဏကေဘဏ္ဍာတို့၌။ အလဗ္ဘနကော နာမ၊ မရမည်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “နာနာဘဏ္ဍဝသေန သဝိညာဏကာဝိညာဏကမိဿကေနာ”တိ၊ နာနာဘဏ္ဍဝသေန သဝိညာဏကာဝိညာဏကမိဿကေန-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သဝိညာဏကေန စ၊ သဝိညာဏကအားဖြင့်လည်းကောင်း။ အဝိညာဏကေန စ၊ အဝိညာဏကအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤအဝိညာဏက, သဝိညာဏကတို့တွင်။ ဣရိယာပထဝိကောပနဿ၊ ဣရိယာပထဝိကောပနပုဒ်ကို။ သဝိညာဏကဝသေနေဝ၊ သဝိညာဏက၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ယောဇေတဗ္ဗတော၊ ယှဉ်အပ်သောကြောင့်။ အဝိညာဏကေန၊ အဝိညာဏကအားဖြင့်သာလျှင်။ အာဒိယနာဒီနိ၊ အာဒိယနအစရှိကုန်သော။ ဆပိ ပဒါနိ၊ ခြောက်ပုဒ်တို့ကိုလည်း။ ယောဇတုံ၊ ယှဉ်ခြင်းငှာ။ န သက္က၊ မတတ်ကောင်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “အဝိညာဏကေနေဝါ”တိ၊ အဝိညာဏကေနေဝ-ဟူ၍။ တတိယံ၊ သုံးခုမြောက်သော။ ပကာရံ၊ အပြားကို။ န ဝုတ္တံ၊ အဆိုအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
“အာရာမန္တိ'' ဣဒံ၊ အာရာမံ-ဟူသော စကားသည်။ ဒါသာဒိသဝိညာဏကဿာပိ၊ ကျွန်အစရှိသော သဝိညာဏကကိုလည်း။ ဣဓ၊ ဤအာဒိယန၌။ သင်္ဂဟေတဗ္ဗတော၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်သောကြောင့်။ ဥပလက္ခဏမတ္တံ၊ ဥပလက္ခဏ မျှသာတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတ္ထ၊ ဤအာဒိယန၌။ နာနာဘဏ္ဍဝသေန၊ နာနာဘဏ္ဍ၏အစွမ်းဖြင့်။ ယောဇနာ၊ ယှဉ်စေခြင်းကို။ ဒဿိယတိ၊ ပြအပ်၏။ ပရိကပ္ပတဋ္ဌာနန္တိ၊ ပရိကပ္ပတဋ္ဌာနံဟူသည်ကား။ ပရိကပ္ပိတောကာသံ၊ ကြံရာအရပ်ကို။ “သုင်္ကဃာတန္တိ''ဧတ္ထ၊ သုင်္ကဃာတံ-ဟူသောပုဒ်၌။ မဂ္ဂံ၊ ခရီးကို။ ဂစ္ဆန္တေဟိ၊ သွားကုန်သော။ သတ္ထိကေဟိ၊ ကုန်သည်တို့သည်။ အတ္တနာ နီယမာနဘဏ္ဍတော၊ မိမိဆောင်အပ်သောဘဏ္ဍာမှ။ ရညော၊ မင်းအား။ ဒါတဗ္ဗဘာဂေါ၊ ပေးသင့်သော အဖို့သည်။ သုင်္ကော နာမ၊ အခွန်မည်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤကင်း၌။ သော၊ အခွန်ကို။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ ဂစ္ဆန္တေဟိ၊ သွားကုန်သောသူတို့သည်။ ဝါ၊ သွးကုန်လျက်။ ဟညတိ အဝဟရီယတိ၊ ခိုးအပ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ရာဇပုရိသာ၊ မင်းချင်းတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤကင်း၌။ တံ၊ ထိုကင်းခွန်ကို။ အဒဒန္တာနံ၊ မပေးကုန်သောသူတို့၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာကို။ ဗလက္ကာရေန၊ နိုင်ထက်မူသဖြင့်။ ဟန္တိ၊ ယူကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သုင်္ကဃာတော၊ သုင်္ကဃာတမည်၏။ တံ၊ ဤသုင်္ကဃာတဟူသော အမည်သည်။ “ဧတ္ထ၊ ဤအရပ်သို့။ ပဝိသန္တေဟိ၊ ဝင်သော သူတို့သည်။ သုင်္ကော၊ အစွန်ကို။ ဒါတဗ္ဗော”တိ၊ ပေးအပ်၏ဟူ၍။ ရုက္ခပဗ္ဗတာဒိ သညာဏေန၊ သစ်ပင်တောင်စသော အမှတ်ဖြင့်။ နိယမိတပဒေသဿ၊ မှတ်အပ်သောကင်းအရပ်၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။
(နိ-၃၈၂) ပဉ္စဝီသတိအဝဟာရကထာဝဏ္ဏနာ
ကတ္ထစီတိ၊ ကတ္ထစိဟူသည်ကား။ ဧကိဿာ၊ တစ်ခုသော။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ဧကံ ပဉ္စကံ ဒဿိတန္တိ၊ ဧကံ ပဉ္စကံ ဒဿိတံဟူသည်ကား။ “ပရပရိဂ္ဂဟိတဉ္စ ဟောတိ။ ပ။ စာဝေတီ”တိ၊ ပရပရိဂ္ဂဟိတဉ္စ ဟောတိ။ ပ။ စာဝေတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တပဉ္စအဝဟာရင်္ဂါနိ၊ ဟောအပ်သော ခိုးခြင်း အင်္ဂါငါးပါးတို့သည်။ ဧကံ ပဉ္စကံ၊ တစ်ခုသော ပဉ္စကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿိတံ၊ အောင်၏။ ဒွေ ပဉ္စကာနိဒဿိတာနီတိ၊ ဒွေ ပဉ္စကာနိဒဿိတာနိဟူသည်ကား။ “ဆဟိ အာကာရေဟိ၊ ပ။ ပါရာဇိကဿာ”တိ၊ ဆဟိ အာကာရေဟိ၊ ပ။ ပါရာဇိကဿ-ဟူ၍။ ဝုတ္တေသု၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ ဆသု ပဒေသု၊ ခြောက်ပုဒ်တို့တွင်။ ဧကံ၊ တခုကို။ အပနေတွာ၊ ပယ်၍။ [စာမျက်နှာ-၁၇၃] သေသာနိ၊ ကြွင်းကုန်သော။ ပဉ္စ ပဒါနိ၊ ငါးပုဒ်တို့ကို။ ဧကံ ပဉ္စကံ ကတွာ၊ ပဉ္စက တခုပြု၍။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တပဉ္စကဉ္စ၊ ဟောအပ်သော ပဉ္စကကိုလည်း။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဒွေ ပဉ္စကာနိ၊ ပဉ္စကနှစ်ခုတို့ကို။ ဒဿိတာနိ၊ ပြအပ်ကုန်၏။ ဧတ္ထ ပနာတိ၊ ဧတ္ထ ပနဟူသည်ကား။ “ပဉ္စဟာကာရေဟီ”တိ အာဒီသု၊ ပဉ္စဟာကာရေဟိဟူသည်ကား။ “ပရပရိဂ္ဂဟိတဉ္စ ဟောတီ”တိ အာဒီသဟိ၊ ပရပရိဂ္ဂဟိတဉ္စ ဟောတိအစရှိကုန်သော။ သဗ္ဗေဟိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ပဉ္စဟိ ပဒဟိ၊ ငါးပုဒ်တို့ဖြင့်။
ပဉ္စန္နံ အဝဟာရာနံ၊ ခိုးခြင်းငါးပါးတို့၏။ သမူဟော၊ အပေါင်းတည်း။ ပဉ္စကံ၊ ခိုးခြင်းငါးပါးတို့၏ အပေါင်း။ သကော၊ မိမိဥစ္စာဖြစ်သော။ ဟတ္ထော၊ လက်တည်း။ သဟတ္ထော၊ မိမိလက်။ တေန၊ ထိုမိမိလက်ဖြင့်။ နိဗ္ဗတ္တော၊ ဖြစ်သည်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တဿ၊ ထိုမိမိလက်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓီ၊ စပ်ခြင်းရှိသည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သာဟတ္ထိကော၊ သာဟတ္ထိမည်၏။ အဝဟရော၊ ခိုးခြင်းရ၏။ သာဟတ္ထကာဒိ ပဉ္စကံ၊ သာဟတ္ထိကာဒိ ပဉ္စကဟုဆိုအပ်လျက်။ သာဟတ္ထိကပဉ္စကန္တိ၊ သာဟတ္ထိကပဉ္စကံဟူ၍။ အာဒိပဒဝသေန၊ အစပုဒ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ နာမလာဘော၊ အမည်ရခြင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ သေသေသုပိ၊ ကြွင်းသော ပဉ္စကတို့၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ တတိယပဉ္စမေသု ပဉ္စကေသူတိ၊ တတိယပဉ္စမေသု ပဉ္စကေသုဟူသည်ကား။ သာဟတ္ထိက ပဉ္စက ထေယျာဝဟာရပဉ္စကေသု၊ သာဟတ္ထိက ပဉ္စက ထေယျာဝဟာရပဉ္စကတို့၌။ လဗ္ဘမာနပဒဝသေနာတိ၊ လဗ္ဘမာနပဒဝသေနဟူသည်ကား။ သာဟတ္ထိကပဉ္စကေ၊ သာဟတ္ထိကပဉ္စက၌။ လဗ္ဘနဿ၊ ရအပ်သော။ နိဿဂ္ဂိယာဝဟာရပဒဿ၊ နိဿဂ္ဂိယာဝဟာရပုဒ်၏လည်းကောင်း။ ထေယျာဝဟာရပဉ္စကေ၊ ထေယျာဝဟာရပဉ္စက၌။ လဗ္ဘာမာနဿ၊ ရအပ်သော။ ပရိကပ္ပာဝဟာရပဒဿ စ၊ ပရိကပ္ပာဝဟာရပုဒ်၏လည်းကောင်း။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
“နိဿဂ္ဂိယော နာမ။ ပ။ ပါရာဇိကဿာ”တိဣမိနာ၊ နိဿဂ္ဂိယော နာမ။ ပ။ ပါရာဇိကဿဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဗဟိသုင်္ကဃာတပါတနံ၊ ကင်း၏ အပသို့ ချခြင်းသည်။ နိဿဂ္ဂိယပယောဂါ၊ နိဿဂ္ဂိယပယောဂမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ဟတ္ထေ ဘာရံ ထေယျစိတ္တော၊ ပ။ ပါရာဇိကဿာ”တိ၊ ဟတ္ထေ ဘာရံ ထေယျစိတ္တော၊ ပ။ ပါရာဇိကဿဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ သုဒ္ဓစိတ္တေန၊ စင်ကြယ်သောစိတ်ဖြင့်။ နီဟတ (နိ-၃၈၃) ပရဘဏ္ဍဿ၊ ဆောင်အပ်သော သူတပါးဘဏ္ဍာကို။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်။ ဂုမ္ဗာဒိပဋိစ္ဆန္နဋ္ဌာနေ၊ ချုံစသည် ဖုံးလွှမ်းရာ အရပ်၌။ ခိပနမ္ပိ၊ ပြစ်ချခြင်းကိုလည်း။ ဣမသ္မိံ နိဿဂ္ဂိယပယောဂ၊ ဤနိဿဂ္ဂိယပယောဂ၌။ သင်္ဂယှတိ၊ ရေတွက်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ကိရိယာသိဒ္ဓိတော၊ ကြိယာပြီးသည်မှ။ ပုရေတရမေဝ၊ ရှေးဦးစွာသာလျှင်။ ပါရာဇိကာပတ္တိသင်္ခါတံ၊ ပါရာဇိက အာပတ်ဟူသော။ အတ္ထံ၊ အကျိုးကို။ သာဓေတိ၊ ပြီးစေတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အတ္ထသာဓကော၊ အတ္ထသာဓကမည်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝတ္တမာနက္ခဏေ၊ ဖြစ်ဆဲခဏ၌။ အဝိဇ္ဇမာနမ္ပိ၊ မရှိသော်လည်း။ ကိရိယာသိဒ္ဓိသင်္ခါတံ၊ ကြိယာပြီးခြင်းဟူသော။ အတ္ထံ၊ အကျိုးကို။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ သာဓေတိ၊ ပြီးစေတတ်၏။ ဣတိပိ၊ ထို့ကြောင့်လည်း။ အတ္ထသာဓကော၊ အတ္ထသာဓကမည်၏။ “အသုကံ နာမ ဘဏ္ဍံ ယဒါ သက္ကောသီ”တိ ဣဒံ၊ အသုကံ နာမ ဘဏ္ဍံ ယဒါ သက္ကောသိဟူသော စကားသည်။ နိဒဿနမတ္တံ၊ နိဒဿနမျှသာတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ပရဿ၊ သူတပါး၏။ တေလကုမ္ဘိယာ၊ ဆီအိုး၌။ ဥပါဟနာဒီနံ၊ ဖိနပ်စသည်တို့ကို။ နိက္ခပပယောဂဿာပိ၊ ချခြင်းပယောဂ၏လည်း။ အတ္ထသာဓကတ္တာ၊ အတ္တသာဓကဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ တထာ ဟိ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ မာတိကာဋ္ဌကထာ၌။ “အတ္ထသာဓကော နာမ'အသုကဿ၊ ပ။ ပါရာဇိက”န္တိ၊ မာတိကာဋ္ဌကထာဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အတ္ထသာဓကောနာမ၊ အတ္ထသာဓကခိုးခြင်းမည်သည်ကား။ အသုကဿ၊ ဤမည်သောသူ၏။ ဘဏ္ဍံ၊ ဘဏ္ဍာကို။ ယဒါ၊ အကြင်အခါ၌။ သက္ကေါတိ၊ စွမ်းနိုင်၏။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ တံ၊ ထိုဘဏ္ဍာကို။ အဝဟရ၊ ခိုးယူပါလော။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အညံ၊ တစ်ပါးသောပုဂ္ဂိုလ်ကို။ အာဏာပေတိ၊ စေခိုင်း၏။ တတ္ထ၊ ထိုသို့စေခိုင်းရာ၌။ ပရော၊ တစ်အပါးသောသူသည်။ အနန္တရာယိကော၊ အန္တရာယ်မရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ တံ၊ ထိုဘဏ္ဍကို။ သစေအဝဟရတိ၊ အကယ်၍ခိုးယူငြားအံ့။ အာဏာပကဿ၊ စေခိုင်းသောရဟန်းအား။ အာကာတ္တိက္ခဏေယေဝ၊ စေခိုင်းသောခဏ၌ပင်လျင်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ဝါ ပန၊ တစ်နည်းသော်ကား။ ပရဿ၊ သူတစ်ပါး၏။ တေလကုမ္ဘိယာ၊ ဆီအိုး၌။ ပါဒတ္ဃနကတေလံ၊ တစ်ဖက်တန်မျှထိုက်တန်သောဆီကို။ အေဿံ၊ မချွတ်။ ပိနေကာနိ၊ သောက်တတ်ကုန်သော။ ဥပါဟနာဒီနီ၊ ဘိနပ်စသည်တို့ကို။ ပက္ခိပတိ၊ ထည့်သွင်း၏။ ဟတ္ထတော၊ လက်မှ။ မုတ္တမတ္တေယေဝ၊ လွှတ်ကာမျှ၌ပင်လျင်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။
[စာမျက်နှာ-၁၇၄] ဣမဿ အတ္ထသာဓကဿ စ၊ ဤအတ္ထသာဓက၏လည်းကောင်း။ အာဏတ္တိယာ စ၊ အာဏတ္တိ၏လည်းကောင်း။ ဝိသေသော၊ အထူးကား။ ကော၊ အဘယ်နည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာတည်း။ တင်္ခဏညေဝ၊ ထိုခဏ၌သာလျှင်။ ဂဟဏေ၊ ယူခြင်း၌။ နိယုဉ္ဇနံ၊ တိုက်တွန်းခြင်းသည်။ အာဏတ္တိကပယောဂါ၊ အာဏတ္တိကပယောဂမည်၏။ ကာလန္တရေန၊ ကာလကြာမှ။ ဂဟဏံတ္ထံ၊ ယူစေခြင်းငှာ။ နိယောဂေါ၊ တိုက်တွန်းခြင်းသည်။ အတ္ထသာဓကော၊ အတ္ထသာဓကမည်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသည်ကား။ နေသံ၊ ထို အာဏတ္တိက, အတ္ထသာဓကတို့၏။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “အသုတံ နာမ ဘဏ္ဍံ ယဒါ သက္ကောသီ”တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ “ဓုရနိက္ခေပေါ ပန။ ပ။ ဝေဒိတဗ္ဗော”တိ ဣဒံ၊ ဟူသော စကားသည်။ နိဒဿနမတ္တံ၊ နိဒဿနည်းမျှသာတည်း။ အာရာမာဘိယုဉ္ဇနာဒီသုပိ၊ အရံကို တရားတွေ့ခြင်းစသည်တို့၌လည်းကောင်း။ တာဝကာလိကဘဏ္ဍဒေယျာနံ၊ အခိုက်အတန့်ဟူသောဘဏ္ဍာ, အစားပေးအပ်သောဘဏ္ဍာတို့ကို။ အဒါနေပိ၊ မပေးရာ၌လည်းကောင်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းပင်တည်း။ ဘဏ္ဍဂ္ဂဟဏပ္ပယောဂတော၊ ဘဏ္ဍာကို ယူသောပယောဂမှ။ (နိ-၃၈၄) အာဏတ္တိယာ၊ စေခိုင်းခြင်း၏။ ပုဗ္ဗတ္တာ၊ ရှေးဖြစ်သောကြောင့်။ “အာဏတ္တိဝသေန ပုဗ္ဗပယောဂေါ ဝေဒိတဗ္ဗော”တိ၊ အာဏတ္တိဝသေန ပုဗ္ဗပယောဂေါ ဝေဒိတဗ္ဗောဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ပယောဂေန၊ လုံ့လနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဝတ္တမာနော၊ ဖြစ်သော။ အဝဟာရော၊ ခိုးခြင်းသည်။ သဟပယောဂေါ၊ သဟပယောဂမည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဌာနာစာဝနဝသေနာ”တိ၊ ဌာနာစာဝနဝသေနဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဣဒဉ္စ၊ ဤဌာနာစာဝနဝသေနဟူသော စကားသည်လည်း။ ခီလသင်္ကမနာဒီသုပိ၊ ကံသင်းပြောင်းခြင်း စသည်တို့၌လည်း။ ဌာနာစာဝနေ၊ တည်ရာမှ ရွေ့ခြင်းသည်။ အသိ၊ မရှိဘဲ။ သဟပယောဂတ္တာ၊ သဟပယောဂ ဖြစ်သောကြောင့်။ နိဒဿနမတ္ထံ၊ နိဒဿနည်းမျှသာတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ မာတိကာဋ္ဌကထာ၌။ “ဌာနာစာဝနဝသေန။ ပ။ ဝေဒိတဗ္ဗော”တိ၊ ဌာနာစာဝနဝသေန။ ပ။ ဝေဒိတဗ္ဗောဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
တုလယိတွာတိ၊ တုလယိတွာဟူသည်ကား။ ဥပပရိက္ခိတွာ၊ ဆင်ခြင်၍။ သာမီစီတိ၊ သာမီစိဟူသည်ကား။ ဝတ္တံ၊ ဝတ်တည်း။ သကသညာယ၊ မိမိဥစ္စာအမှတ်ဖြင့်။ အဒေန္တဿ၊ မပေးသောရဟန်းအား။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ သမ္မဒ္ဒေါတိ၊ သမ္မဒ္ဒေါဟူသည်ကား။ နိဗ္ဗဒ္ဓတာ၊ စပ်ယှက်သောအဖြစ်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သင်္ခေါဘော၊ ချောက်ချားခြင်းတည်း။ ဘဋ္ဌေ ဇနကာယေတိ၊ ဘဋ္ဌေ ဇနကာယေဟူသည်ကား။ ဇနသမူဟေ၊လူအပေါင်းသည်။ အပဂတေ၊ ကင်းသည်ရှိသော်။ “အတ္တနော သန္တကံ ကတွာ ဧတဿေဝ ဘိက္ခုနော ဒေဟီ”တိ ဣဒံ၊ အတ္တနော သန္တကံ ကတွာ ဧတဿေဝ ဘိက္ခုနော ဒေဟိဟူသော ဤစကားကို။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ နှစ်ယောက်သော ရဟန်းတို့၏လည်း။ ကုက္ကုစ္စဝိနောဒနတ္ထံ၊ ကက္ကုစ္စကို ဖျောက်ခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အဝဟာရကဿ၊ ခိုးသောရဟန်းအား။ “မယာ၊ ငါသည်။ သဟတ္ထေန၊ မိမိလက်ဖြင့်။ န ဒိန္နံ၊ မပေးရသေး။ ဧတံ၊ ဤဥစ္စာသည်။ ဘဏ္ဍဒေယျံ၊ ဘဏ္ဍာစားထိုက်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကုက္ကုစ္စံ၊ ကုက္ကုစ္စသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတရဿ စ၊ ဥစ္စာရှင်ရဟန်းအားလည်း။ “မယာ၊ ငါသည်။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဓုရနိက္ခေပံ၊ ဝန်ချခြင်းကို။ ကတွာ၊ ၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ အဒိန္နံ၊ အရှင်မပေးဘဲ။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကုက္ကုစ္စံ၊ ကုက္ကုစ္စသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ သိအပ်၏။
သမဂ္ဃန္တိ၊ သမဂ္ဃံဟူသည်ကား။ အပ္ပဂ္ဃံ၊ အဖိုးနည်း၏။ ဒါရုအတ္ထံ ဖရတီတိ၊ ဒါရုအတ္ထံ ဖရတိဟူသည်ကား။ ဒါရူဟိ၊ သစ်တို့ဖြင့်။ ကတ္တဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်သော။ ကိစ္စံ၊ ကိစ္စကို။ သာဓေတိ၊ ပြီးစေ၏။ ဧကဒိဝသံ၊ တနေ့သ၌။ ဒန္တကဋ္ဌစ္ဆေဒနာဒိနာ၊ တံပူဖြတ်ခြင်းစသည်ဖြင့်။ ယာ အယံ အဂ္ဃဟာနိ၊ အကြင် အဖိုးယုတ်ခြင်းကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ သာ၊ (နိ-၃၈၅) ထို အဖိုးယုတ်ခြင်းကို။ ဘဏ္ဍာသာမိနာ၊ ဘဏ္ဍာရှင်သည်။ ကိဏိတွာ၊ ဝယ်၍။ ဂဟိတမေဝ၊ ယူအပ်သည်ကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တာ၊ ၏။ ဧတံ သဗ္ဗံ၊ ဤအလုံးစုံကို။ အဋ္ဌကထာစရိယပ္ပမာဏေန၊ အဋ္ဌကထာဆရာကို ပမာဏမူသောအားဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ မိအပ်၏။ ပါသာဏဉ္စ၊ ကျောက်ခဲလည်း။ သက္ခရဉ္စ၊ ကျောက်စရစ်လည်း။ ပါသာဏသက္ခရံ၊ ကျောက်ခဲ, ကျောက်စရစ်။
“အက္ခဒဿာ”တိ ဧတ္ထ၊ အက္ခဒဿာဟူသော ပုဒ်၌။ အက္ခသဒ္ဒေန၊ အက္ခသဒ္ဒါဖြင့်။ ဝိနိစ္ဆယသာလာ၊ တရားဆုံးဖြတ်သော ရုံးကို။ ဝုစ္စတိ ကိရ၊ ဆိုအပ်သတတ်။ တတ္ထ၊ ထိုရုံး၌။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ ဝဇ္ဇာဝဇ္ဇံ၊ အပြစ်ကြီး, ငယ်ကို။ နိရူပယန္တိ၊ ရှုကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဓမ္မဝိနိစ္ဆနကာ၊ တရားဆုံးဖြတ်သော သူတို့ကို။ “အက္ခဒဿာ”တိ၊ အက္ခဒဿာဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဟနနံ နာမ၊ သတ်ခြင်းမည်သည်ကား။ ဟတ္ထပါဒါဒီဟိ၊ လက်ခြေစသည်တို့ဖြင့်။ ပေါထနဉ္စေဝ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဟတ္ထနာသာဒိစ္ဆေဒနဉ္စ၊ လက်, နှာခေါင်းစသည်ကို ဖြတ်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဟနေယျုန္တိ ပေါထေယျုဉ္စေဝ, ဆိန္ဒေယျုဉ္စာ”တိ၊ ဟနေယျုန္တိ ပေါထေယျုဉ္စေဝ, ဆိန္ဒေယျုဉ္စဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
ပဒဘာဇနီယဉ္စ၊ ပဒဘာဇနီ၌လည်း။ “ဟတ္ထေန ဝါ။ ပ။ ဟနေယျု”န္တိ၊ ဟတ္ထေန ဝါ။ ပ။ ဟနေယျုံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပဒဘာဇနီပါဌ်၌။ အဍ္ဎဒဏ္ဍကေနာတိ၊ အဍ္ဎဒဏ္ဍကေနဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၁၇၅] ဒွိဟတ္ထပ္ပမာဏေန၊ နှစ်တောင် ပမာဏရှိသော။ ရဿမုဂ္ဂရေန၊ တုတ်တို့ဖြင့်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဝေဠုပေသိကာယ၊ ဝါးခြမ်းစိပ်ဖြင့်။ ဆေဇ္ဇာယ ဝါတိ၊ ဆေဇ္ဇာယ ဝါဟူသည်ကား။ ဟတ္ထာဒီနံ၊ လက်စသည်တို့ကို။ ဆေဒနေန၊ ဖြတ်ခြင်းဖြင့်။ ဧတာယ၊ ဤဓားဖြင့်။ ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နီဟရေယျုန္တိ၊ နီဟရေယျုံဟူသည်ကား။ ရဋ္ဌတော၊ တိုင်းမှ။ နီဟရေယျုံ၊ ထုတ်ကုန်ရာ၏။ “စောရောသိ၊ ပ။ ထေနောသီ”တိ ဧတ္ထ၊ စောရောသိ၊ ပ။ ထေနောသိ ဟူသောပုဒ်၌။ “ပရိဘာသေယျု”န္တိ ပဒံ၊ ပရိဘာသေယျုံ-ဟူသောပုဒ်ကို။ အဇ္ဈာဟရိတွာ၊ ထည့်ဆောင်၍။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤအနက်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ပြခြင်းငှာ။ “စောရောသိ၊ ပ။ ပရိဘာသေယျု”န္တိ၊ ပရိဘာသေယျုံဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ယံ တံ ဘဏ္ဍံ၊ အကြင်စကားကို။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓေ၊ စပ်အပ်၏။
၉၃။ ယတ္ထ ယတ္တ ဌိတန္တိ၊ ယတ္ထ ယတ္တ ဌိတံဟူသည်ကား။ ဘူမိယာဒီသု၊ မြေအစရှိသည်တို့တွင်။ ယတ္ထ ယတ္ထ၊ အကြင် အကြင် အရပ်၌။ ဌိတံ၊ တည်၏။ ယထာ ယထာ အာဒါနံ ဂစ္ဆတီတိ၊ (နိ-၃၈၆) ယထာ ယထာ အာဒါနံ ဂစ္ဆတိဟူသည်ကား။ ယေန ယေန အာကာရေန၊ အကြင်အကြင် အခြင်းအရာဖြင့်။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းသို့။ ဥပဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။
ဘူမဋ္ဌကထာဝဏ္ဏနာ
၉၄။ ဝါစာယ ဝါစာယာတိ၊ ဝါစာယ ဝါစာယဟူသည်ကား။ ဧကေကတ္ထဒိပိကာယ၊ အနက်တစ်ခုတစ်ခုကို ပြတတ်သော။ ဝါစာယ ဝါစာယ၊ စကားတိုင်းစကားတိုင်း၌။ ဥပလဒ္ဓေါတိ၊ ဥပလဒ္ဓေါဟူသည်ကား။ ဉာတော၊ သိအပ်၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌လည်းကောင်း။ သေသဋ္ဌ ကထာသု စ၊ ကြွင်းသော အဋ္ဌကထာတို့၌လည်းကောင်း။ “ကုဒါလံ ဝါ ပိဋကံ ဝါ”တိ၊ ကုဒါလံ ဝါ ပိဋကံ ဝါဟူ၍။ ဣဒမေဝ ဒွယံ၊ ဤနှစ်ပါးကိုသာလျှင်။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ ဝါသိဖရသူနံ၊ ပဲခွပ်, ပုဆိန်တို့ကို။ အဝုတ္တတ္တာ၊ မဆိုအပ်သောကြောင့်။ တေသမ္ပိ၊ ပဲခွပ်, ပုဆိန်တို့၏လည်း။ သင်္ခေပဋ္ဌကထာဒီသု၊ သင်္ခေပအဋ္ဌကထာ စသည်တို့၌။ အာဂတဘာဝံ၊ လာသောအဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်ငှာ။ “သင်္ခေပဋကတာယ”န္တိအာဒိ၊ သင်္ခေပဋကတာယံအစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်။ ကတတ္တာ၊ ပြုသောကြောင့်။ “ဒုက္ကဋေဟိ သဒ္ဓိံ ပါစိတ္တိယာနီ”တိ၊ ဒုက္ကဋေဟိ သဒ္ဓိံ ပါစိတ္တိယာနိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
“အဋ္ဌဝိဓံ ဟေတ”န္တိ အာဒီသု၊ အဋ္ဌဝိဓံ ဟေတံအစရှိသည်တို့၌။ ဧတံ ဒုက္ကဋံ နာမ၊ ဤဒုက္ကဋ်မည်သည်ကို။ ဓမ္မသင်္ဂါဟကေဟိ၊ ပိဋကတ်ကို သင်္ဂါယနာတင်ကုန်သော။ ထေရေဟိ၊ မထေရ်တို့သည်။ ဣမသ္မိံ ဌာနေ၊ ဤနေရာ၌။ သမောဓာနေတွာ၊ ပေါင်း၍။ အဋ္ဌဝိဓန္တိ၊ ရှစ်ပါးအပြားရှိ၏ဟူ၍။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယာဇနာ၊ ယောဇနာတည်း။ သဗ္ဗေသမ္ပိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဒုက္ကဋာနံ၊ ဒုက္ကဋ်တို့ကို။ ဣမေသုယေဝ အဋ္ဌသု၊ ဤ ဒုက္ကဋ်ရှစ်ပါးတို့၌သာလျှင်။ သင်္ဂဟေတဗ္ဗဘာဝတော၊ ပေါင်းအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဣတရေဟိ၊ ဝိနယဒုက္ကဋ်မှ တစ်ပါးကုန်သော။ သတ္တဟိ ဒုက္ကဋေဟိ၊ ဒုက္ကဋ်ခုနစ်ပါးတို့၌သာလျှင်။ သင်္ဂဟေတဗ္ဗဘာဝတော၊ ပေါင်းအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဣတရေဟိ၊ ဝိနယဒုက္ကဋ်မှ တစ်ပါးကုန်သော။ သတ္တဟိ ဒုက္ကဋေဟိ၊ ဒုက္ကဋ်ခုနစ်ပါးတို့မှ။ ဝိနိမုတ္တံ၊ လွတ်သောဒုက္ကဋ်ကို။ ဝိနယဒုက္ကဋေယေဝ၊ ဝိနယဒုက္ကဋ်၌သာလျှင်။ သင်္ဂေဟေတဗ္ဗံ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်၏။ ဒသဝိဓံ ရတနန္တိ၊ ဒသဝိဓံ ရတနံဟူသည်ကား။ မုတ္တ၊ ပုလဲ။ မဏိ၊ မြညို။ ဝေဠုရိယော၊ ကျောက်မျက်ရွဲ။ သင်္ခေါ၊ ခရုသင်း။ သိလာ၊ ကျောက်သလင်း။ ပဝါဠံ၊ သန္တာယ၊ ရာဇတံ၊ ငွေ။ ဇာတရူပံ၊ ရွှေ။ လာဟိတကော၊ ပတ္တမြားနီ။ မသာရဂလ္လံ၊ ပတ္တမြားပြောက်။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဂတံ၊ လာသော။ ဒသဝိဓံ၊ ဆယ်ပါးအပြားရှိသော။ ရတနံ၊ ရတနာတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “မုတ္တာ၊ ပ။ ဇညာ”တိ၊ မုတ္တာ၊ ပ။ ဇညာဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ (အနက်နည်းတူ) ဟေမံ၊ ရွှေ။ ပ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ရတနာနိ၊ ရတနာတို့ကို။ ဒသ၊ ဆယ်ပါးတို့ဟူ၍။ ဓိရော၊ ပညာရှိသည်။ ဇရာ၊ သိရာ၏။ သတ္တဝိဓံ ဓညန္တိ၊ သတ္တဝိဓံ ဓညံဟူသည်ကား။ သာလိ၊ သလေး။ ဝီဟိ၊ (နိ-၃၈၇) ကောက်။ ယဝေါ၊ မုယော၊ ကင်္ဂု၊ ဆပ်။ ကုဒြူသံ၊ လူး။ ဝရကော၊ ပြောင်း။ ဂေါဓုမော၊ နတ်ကောက်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သတ္တဝိဓံ၊ ခုနစ်ပါအပြားရှိသော။ ဓညံ၊ စပါးတည်း။ “အာဝုဓဘဏ္ဍာဒိ”န္တိ၊ အာဝုဓဘဏ္ဍာဒိံဟူသောပုဒ်၌။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ တူရိယဘဏ္ဍ ဣတ္ထိရူပါဒိံ၊ တူရိယာဘဏ္ဍာ, မိန်းမရုပ် အစရှိသည်ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သိမ်းယူ၏။ အနာမသိတဗ္ဗေ၊ မသုံးသပ်ကောင်းသော။ ဝတ္ထုမှီ၊ ဝတ္ထု၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်တည်း။ အနာမာသဒုက္ကဋံ၊ အနာမာသဒုက္ကဋ်။ ဒုရုပစိဏ္ဏဒုက္ကဋန္တိ၊ ဒုရုပစိဏ္ဏဒုက္ကဋံဟူသည်ကား။ “အကတ္တဗ္ဗ”န္တိ၊ မပြုအပ်ဟူ၍။ ဝါရိတဿ၊ မြစ်သည်ကို။ ကတတ္တာ၊ ပြုသောကြောင့်။ [စာမျက်နှာ-၁၇၆] ဒုဋ္ဌု၊ မကောင်းသော။ ဥပစိဏ္ဏံ စရိတံ၊ အကျင့်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဒုရူပစိဏ္ဏဒုက္ကဋံ၊ ဒုရူပစိဏ္ဏဒုက္ကဋ်မည်၏။ ဝိနယေ၊ ဝိနည်း၌။ ပညတ္တံ၊ ပညတ်အပ်သော။ အဝသေသံ၊ ကြွင်းသော။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သည်။ ဝိနယဒုက္ကဋံ၊ ဝိနယဒုက္ကဋ်မည်၏။ ဧကာဒသ သမနုဘာသနာ နာမ၊ တဆယ့်တပါးသော သမနုဘာသနတို့မည်သည်ကား။ ဘိက္ခုပါတိမောက္ခ၊ ဘိက္ခုပါတိမောက်၌။ စတ္ထာရော၊ လေးပါးကုန်သော။ ယာဝတတိယကာ၊ ယာဝတတိယက ဖြစ်ကုန်သော။ သံဃာဒိသေသာ၊ သံဃာဟိသိသ်တို့လည်းကောင်း။ အရိဋ္ဌသိက္ခာပဒံ၊ အရိဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်သည်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးတို့လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနီပါတိမောက္ခ၊ ဘိက္ခုနီပါတိမောက်၌။ ဧကံ၊ တခုသော။ ယာဝတတိယကပါရာဇိကံ၊ ယာဝတတိယက ပါရာဇိကလည်းကောင်း။ စတ္တာရော၊ လေးပါးကုန်သော။ သံဃာဒိ သေသာ၊ သံဃာဒိသိသ်တို့လည်းကောင်း။ စဏ္ဍကာဠီသိက္ခာပဒံ၊ စဏ္ဍကာဠီသိက္ခာပုဒ်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဆ၊ ခြောက်ပါးတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမေ၊ ဤသည်တို့တည်း။
ဧတ္ထ၊ ဤ ဘူမိဂတဘဏ္ဍာကို တူးရာ၌။ သဟပယောဂတော၊ သဟပယောဂမှ။ ပဠာယ၊ စ၍။ ပုရိမပုရိမာ၊ ရှေးရှေး၌ ဖြစ်ကုန်သော။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့သည်။ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ၊ ငြိမ်းကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အထ ဓုရနိက္ခေပံ အကတွာ”တိ အာဒိံ၊ အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ “ဓုရနိက္ခေပံ အကတွာ”တိ၊ ဓုရနိက္ခပံ အကတွာဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ ဓုရနိက္ခေပံ၊ ဝန်ချသည်ကို။ ကတွာ၊ ၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ခဏန္တဿ၊ တူးသောသူအား။ ပုရိမာပတ္တိယော၊ ရှေးအာပတ်တို့သည်။ န ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ၊ မငြိမ်းကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ “ဆေဒန ပစ္စယာ ဒုက္ကဋံ ဒေသေတွာ မုစ္စတီ”တိ၊ ဆေဒန ပစ္စယာ ဒုက္ကဋံ ဒေသေတွာ မုစ္စတိဟူ၍။ ဝတွာ၊ ဆိုပြီး၍။ ပုဗ္ဗပယောဂေ၊ ပုဗ္ဗပယောဂ၌။ အာပတ္တီနံ၊ အာပတ်တို့ကို။ ဒသေတဗ္ဗတာယ၊ ဒေသနာကြားအပ်သောအဖြစ်ကို။ အဝုတ္တတ္တာ၊ မဆိုသောကြောင့်။ သဟပယောဂေ၊ သဟပယောဂသို့။ ပတ္တေ၊ ရောက်သည်ရှိသော်။ ပုဗ္ဗပယောဂေ၊ ပုဗ္ဗယောဂ၌။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့သည်။ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ၊ ငြိမ်းကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
(နိ-၃၈၈) “အပရဒ္ဓံ ဝိရဒ္ဓံ ခလိတ”န္တိ၊ အပရဒ္ဓံ ဝိရဒ္ဓံ ခလိတံဟူသော။ ဧတံ သဗ္ဗံ၊ ထိုအလုံးစုံသည်။ “ယဉ္စ ဒုက္ကဋ”န္တိ ဧတ္ထ၊ ယဉ္စ ဒုက္ကဋံဟူသောပုဒ်၌။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သော။ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုက္ကဋ်၏။ ပရိယာယ ဝစနံ၊ ပရိယာယ်စကားတည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤဂါထာ၌။ “ယံ မနုဿော ကရေ”တိ အာဒိပန၊ ယံ မနုဿော ကရေအစရှိသောစကားသည်ကား။ ဩပမ္မနိဒဿနံ၊ ဥပမာကိုပြခြင်းတည်း။ “သံယောဂဘာဝေါ”တိ၊ သံယောဂဘာဝေါဟူသော စကားကို။ ဒွိတ္တံ၊ ဒွေဘော်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန၊ ထို သံယောဂဘာဝေါ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ရဿတ္တဿာပိ၊ ရဿ အဖြစ်၏လည်း။ နိမိတ္တံ၊ နိမိတ်ကို။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧကဿ မူလေတိ၊ ဧကဿ မူလေဟူသည်ကား။ ဧကဿ၊ ရဟန်းတယောက်၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ သဗ္ဗတ္ထာပိ၊ ခပ်သိမ်းသောအရာ၌လည်း။ အာမသနေ၊ သုံးသပ်ခြင်း၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ် သည်လည်းကောင်း။ ဖန္ဒပနေ၊ တုန်လှုပ်စေခြင်း၌။ ထုလ္လစ္စယဉ္စ၊ ထုလ္လစဉ်းသည်လည်းကောင်း။ ဝိသုံ၊ အသီး။ အာမသနဖန္ဒာပနပယောဂံ၊ သုံးသပ်ခြင်း, တုန်လှုပ်စေခြင်းတို့ကိုလည်း။ လဗ္ဘမာနတ္တာ၊ ရအပ်သောကြောင့်။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မယူအပ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အနာမသိတွာ၊ မသုံးသပ်ပဲလည်းကောင်း။ အဖန္ဒာပေတွာ စ၊ မတုန်လှုပ်စေပဲလည်းကောင်း။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုကို။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ “ဧကမေဝ ဒေသေတွာ မုစ္စတီ”တိ၊ ဧကမေဝ ဒေသေတွာ မုစ္စတိဟူသောစကားကို။ ပံသုခဏနာဒိသမာနပယောဂေပိ၊ မြေတူးခြင်းစသော တူသောပယောဂ၌လည်း။ ပုရိမာ အာပတ္တိယော၊ ရှေးရှေးသော အာပတ်တို့သည်။ ဥတ္တရမုတ္တရံ၊ နောက်နောက်သော။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်သို့။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ၊ ငြိမ်းကုန်၏။ ဣတိ သညာယ၊ ဤသို့သော အမှတ်ဖြင့်။ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာယ၊ ကုရုန္ဒိအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတရဋ္ဌကထာသု ပန၊ ဤမှတပါးသော အဋ္ဌကထာတို့၌ကား။ ခဏနပယောဂဘေဒေဟိ၊ တူးခြင်း,ပယောဂ အထူးတို့ဖြင့်။ ဝယောဂေ ပယောဂေ၊ ပယောဂတိုင်း ပယောဂတိုင်း။ အာပန္နာ၊ သင့်ကုန်သော။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့သည်။ အညမညံ၊ အချင်းချင်း။ သဒိသတ္တာ၊ တူသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဥတ္တရမုတ္တရံ၊ အထက် ထက်သော အာပတ်သို့။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ န ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ၊ မငြိမ်းကုန်။ ဝိယူဟနံ၊ ရက်ခြင်းသို့။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ တာ သဗ္ဗာပိ၊ ထိုခပ်သိမ်းသော အာပတ်တို့သည်လည်း။ ဝိသဒိသပယောဂတ္တာ၊ မတူသော (နိ-၃၈၉) ပယောဂရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ၊ ငြိမ်းကုန်၏။ ဣတိ ဣမိနာ အဓိပ္ပါယေန၊ ဤသို့သောအလိုဖြင့်။ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိဝိဓာနံ၊ ငြိမ်းသော အစီအရင်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဣမိနာတိ၊ ဣမိနာဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ အဝဟာရကဿ၊ ခိုးတတ်သော ရဟန်း၏။ အာသန္နံ၊ အနီးဖြစ်သော။ ဩရိမန္တံ၊ ဤမှာဘက်စွန်းကို။ ပရာမသတိ၊ သုံးသပ်၏။
တတ္ထေဝါတိ၊ တတ္ထေဝဟူသည်ကား။ မုခဝဋ္ဋိယမေဝ၊ မျက်နှာဝ၌သာလျှင်။ ဗုန္ဒေနာတိ၊ ဗုန္ဒေနဟူသည်ကား။ ကုမ္ဘိယာ၊ အိုး၏။ ဟေဌိမတလေန၊ အောက်အပြင်ဖြင့်။ ဧကဋ္ဌာနေ၊ တခုသော အရပ်၌။ ဋ္ဌိတာယ၊ တည်သော။ ကုမ္ဘိယာ၊ အိုး၏။ ဌာနာ စာဝနံ၊ အရာမှ ရွေ့ခြင်းကို။ ဆဟိ အာကာရေဟိ၊ ခြောက်ပါးသော အခြင်းအရာတို့ဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ဧကဋ္ဌာနေတိ စ ပဒဿ၊ ဧကဋ္ဌာနေဟူသောပုဒ်၏လည်း။ သင်္ခလိကဗန္ဓနာဘာဝေန၊ သံကြိုးအဖွဲ့၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ခုသော။ [စာမျက်နှာ-၁၇၇] ပတိဋ္ဌိတောကာသဋ္ဌာနေ၊ တည်ရာအရပ်၌။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤကားအနက်။ ခါဏုကံ ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ ဌာနာ စာဝေတီတိ၊ ခါဏုကံ ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ ဌာနာ စာဝေတိဟူသည်ကား။ ခါဏုကံ၊ သစ်ငုပ်ကို။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပတိဋ္ဌိတဋ္ဌာန၊ တည်ရာအရပ်မှ။ ပဉ္စဟိ၊ ငါးပါးကုန်သော။ အာကာရေဟိ၊ အချင်းအရာတို့ဖြင့်။ ဌာနာ၊ တည်နေရာမှ။ စာဝေတိ၊ ရွေ့၏။ ဆိန္နမတ္တေ ပါရာဇိကန္တိ၊ ဆိန္နမတ္တေ ပါရာဇိကံဟူသည်ကား။ အဝဿံ၊ မချွတ်စေတည်း။ ပရိစ္ဆေဒေါတိ၊ ပရိစ္ဆေဒေါဟူသည်ကား။ ပဉ္စမာသကာဒိဂရုဘာဝပရိစ္ဆေဒေါ၊ ငါးပဲ အစရှိသော ဂရုအဖြစ်ကို ပိုင်းခြားခြင်းတည်း။ အပဗျူဟန္တောတိ၊ အပဗျူဟန္တောဟူသည်ကား။ ဌိတဋ္ဌာနတော၊ တည်ရာမှ။ အပနယနဝသေန၊ ဖယ်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝိယူ ဟန္တော ရာသိံ ကရောန္တော၊ အစုပြုလျက်။ ဧဝံ ကတွာတိ၊ ဧဝံ ကတွာဟူသည်ကား။ ဘာဇန မုခဝဋ္ဋိယာ၊ ခ ခွက်၏မျက်နှာရေးဖြင့်။ ကုမ္ဘိဂတေန၊ အိုး၌တည်သော ဘဏ္ဍာနှင့်။ ဘာဇနဂတဿ၊ ခွက်၌တည်သော ဘဏ္ဍာ၏။ ဧကာဗဒ္ဓဘာဝံ၊ တစပ်တည်း စပ်သည်၏အဖြစ်ကို။ ဝိယောဇေတွာ၊ ကင်းစေ၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဥပဍ္ဎကုမ္ဘိယန္တိ၊ ဥပဍ္ဎကုမ္ဘိယံဟူသည်ကား။ ဥပဍ္ဎပုဏ္ဏာယ၊ ထက်ဝက် ပြည့်သော။ ကုမ္ဘိယာ၊ အိုး၌။ ဝိနယဓမ္မတာတိ၊ ဝိနယဓမ္မတာဟူသည်ကား။ အဓိကကာရဏာလောဘေ၊ လွန်သောအကြောင်းကို မရသည်ရှိသော်။ ဝိနယဝိနိစ္ဆယဓမ္မတာ၊ ဝိနည်းဆုံးဖြတ်ခြင်း၏ သဘောတည်း။ ဣတိ အဓိပ္ပါယော၊ ဤကားအဓိပ္ပါယ်တည်း။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ဂရုကတာဝ၊ အလေးပြုအပ်သော အဖြစ်သည်သာလျှင်။ (နိ-၃၉၀) န၊ မဟုတ်သေး။ သုတ္တာနုဂမနမ္ပိ၊ ပါဠိသို့ အစဉ်လိုက်သော အဖြစ်သည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “အပိစာ”တိအာဒိံ၊ အပိစ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ကဏ္ဌေန ပန ပရိစ္ဆိန္နကာလေတိ၊ ကဏ္ဌေန ပန ပရိစ္ဆိန္နကာလေဟူသည်ကား။ မုခဂတံ၊ ခံတွင်း၌တည်သော ထောပတ်ကို။ အဇ္ဈောဟဋကာလေ၊ မျိုသောကာလ၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ အဇ္ဈောဟရဏမေဝ၊ မျိုခြင်းသည်ပင်လျှင်။ ပရိစ္ဆိန္ဒနံ၊ ပိုင်းခြားခြင်းမည်၏။ ကဏ္ဌဟိဒဟနံ၊ လည်ချောင်းကို ပိတ်ခြင်းသည်။ န၊ မဟုတ်။ စိက္ကနန္တိ၊ စိက္ကနဟူသည်ကား။ ထဒ္ဓံ၊ ခက်မာသည်တည်း။ ဗဟလံ၊ ပျစ်သည်တည်း။ ဃနံ၊ တခဲနက်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
“ယောပိ၊ အကြင်ရဟန်းသည်လည်း။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်။ ပရိဿ၊ သူတပါး၏။ ကုမ္ဘိယာ၊ အိုး၌။ ပါဒဂ္ဃနကံ၊ တမတ်ထိုက်သော။ သပ္ပိံ ဝါ၊ ထောပတ်ကိုလည်းကောင်း။ တေလံ ဝါ၊ ဆီကိုလည်းကောင်း။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ ပိဝနကံ၊ သောက်တတ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိသော။ ဒုကူလ သာဋကံ ဝါ၊ ဘွဲ့ဖြူပုဆိုးကိုလည်းကောင်း။ စမ္မခဏ္ဍာဒီနံ၊ သားရေပိုင်း အစရှိသည်တို့တွင်။ အညတရံ ဝါ၊ တပါးပါးကိုလည်းကောင်း။ ပက္ခိပတိ၊ ထည့်ငြားအံ့။ ဟတ္ထထော၊ လက်မှ။ မုတ္တမတ္တေ၊ လွတ်ကာမျှ၌။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကအာပတ်တည်း။” ဣတိ ဧတ္ထ၊ ဤအဋ္ဌကထာစကား၌။ အဝဟာရော၊ ခိုးခြင်းကို။ ဝီမံသိ တဗ္ဗော၊ စုံစမ်းအပ်၏။ စ သစ္စံ၊ မှန်၏။ ဒုကူလာဒီသု၊ ဘွဲ့ဖြူပုဆိုး အစရှိသည်တို့၌။ သပ္ပိတေလာနံ၊ ထောပတ်ဆီတို့၏။ ပဝေသနံ၊ ဝင်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကသည်။ ယဒိ ဘဝေယျ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ တတ္ထ၊ ထို ဘွဲ့ဖြူပုဆိုး အစရှိသည်တို့ကို။ ပဝိဋ္ဌတေလာဒိနော၊ ဝင်သော ဆီအစရှိသည်၏။ ကုမ္ဘိဂတေန၊ အိုး၌တည်သော ဆီနှင့်။ ဧကာဗဒ္ဓတာယ၊ တစပ်တည်း တည်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဘာဇနန္တရံ၊ ခွက်တပါးကို။ ပဝေသေတွာ၊ သွင်း၍။ ဂဟဏကာလေ ဝိယ၊ ယူသော ကာလ၌ကဲ့သို့။ န တာဝ အဝဟာရော၊ ခိုးရာမရောက်သေး။ တထာ ဟိ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဘာဇနံ ပန နိမုဇ္ဇာ ပေတွာ ဂဏှန္တဿ ယာဝ ဧကာဗဒ္ဓံ ဟောတိ၊ တာဝ ရက္ခတီ”တိအာဒိ၊ ဘာဇနံ ပန နိမုဇ္ဇာ ပေတွာ ဂဏှန္တဿ ယာဝ ဧကာဗဒ္ဓံ ဟောတိ၊ တာဝ ရက္ခတိ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အထ၊ ထိုသို့ မဟုတ်။ တေလာဒိဝိနာသေန၊ ဆီစသည်ပျက်စီးခြင်းကြောင့်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကသည်။ ယဒိ ဘဝေယျ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ငြားအံ့။ တဒါပိ၊ ထိုဘွဲ့ဖြူပုဆိုးစသည်ကို ချသောအခါ၌လည်း။ တိဏဇ္ဈာပနာဒီသု ဝိယ၊ မြက်ကို မီးရှို့ခြင်းစသည်တို့၌ကဲ့သို့။ အဝဟာရော၊ ခိုးခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဒုက္ကဋေန၊ ဒုက္ကဋ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဘဏ္ဍဒေယျမေဝ၊ ဘဏ္ဍာစားသာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တထာ စ သတိ၊ ထိုသို့ ဘဏ္ဍာစားထိုက်သည်ရှိသော်။ ပါဒဂ္ဃကံ (နိ-၃၉၁) တေလာဒိ ပီတံ၊ တမတ်ထိုက်သော ဆီအစရှိသည်ကို စုပ်သော။ ဒုကူလာဒိံ၊ ဘွဲ့ဖြူပုဆိုး အစရှိသည်ကို။ ဥဒ္ဓန္တဿာပိ၊ ထုတ်သော ရဟန်းအားလည်း။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကသည်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ တတ္ထ၊ ထိုဘွဲ့ဖြူပုဆိုးအစရှိသည်သို့။ ပဝိဋ္ဌဿ၊ ဝင်သော။ တေလာဒိနော၊ ဆီအစရှိသည်ကို။ ဝိနဋ္ဌဋ္ဌေန၊ ဖျက်ဆီးလိုသောအနက်ဖြင့်။ ဂဟဏက္ခဏေ၊ ယူဆဲခဏ၌။ အဝိဇ္ဇမာနတ္တာ၊ မရှိသောကြောင့်တည်း။ ဝိဇ္ဇမာနတ္တေ စ၊ ရှိသောအဖြစ်ကြောင့်ကား။ ဥဒ္ဓါရေယေဝ၊ ချီခြင်း၌သာလျှင်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိအာပတ်ကို။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟတ္ထတော၊ လက်မှ။ မုတ္တမတ္တေ၊ လွတ်ကာမျှ၌။ ပါရာဇိဿ၊ ပါရာဇိကကို။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ တံ၊ ထိုစကားကို။ ပဋိပက္ခိပိတုံ၊ ပယ်ခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်လေစကောင်း။ အဋ္ဌကထာပ္ပမာဏေန၊ အဋ္ဌကထာကို ပမာဏမူသဖြင့်။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ယုတ္တိ ပန၊ ယုတ္တိကိုကား။ ပဏ္ဍိတေဟိ၊ ပညာရှိတို့သည်။ ပုဗ္ဗာပရံ၊ ရှေ့နှင့် နောက်ကို။ သံသန္ဒိတွာ၊ နှီးနှော၍။ ဥဒ္ဓါရေတဗ္ဗော၊ ထုတ်အပ်၏။
ပလိဗုဇ္ဈိဿတီတိ၊ ပလိဗုဇ္ဈိဿတိဟူသည်ကား။ နိဝါရေဿတိ၊ တားမြစ်လတ္တံ့။ ဝုတ္တနယေနပါရာဇိကန္တိ၊ ဝုတ္တနယေနပါရာဇိကံဟူသည်ကား။ ဟတ္ထတော၊ လက်မှ။ မုတ္တမတ္တေယေ၊ လွတ်ကာမျှ၌သာလျှင်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကတည်း။ “နေဝ အဝဟာရော, န ဂီဝါ”တိ၊ နေဝ အဝဟာရော, န ဂီဝါ-ဟူသော စကားကို။ အတ္တနော [စာမျက်နှာ-၁၇၈] ဘာဇနတ္တာ၊ မိမိခွက်ဖြစ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ အနာပတ္တိမတ္တမေဝ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းမျှကိုသာလျှင်။ ဝုတ္ထံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ န ဝိစာရိတံ၊ မစိစစ်အပ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပာယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ဗဟိဂတံ နာမ ဟောတီတိ၊ ဗဟိဂတံ နာမ ဟောတိဟူသည်ကား။ တတော ပဋ္ဌာယ၊ ထိုမှစ၍။ တေလဿ၊ ဆီ၏။ အဋ္ဌာနတော၊ တည်ရာ မဟုတ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ အဓောမုခဘာဝတော၊ အောက်သို့ မျက်နှာလှည့်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဂတံ နာမ၊ တည်သည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အန္တော ပဋ္ဌာယ၊ အတွင်းမှ စ၍။ ဆိဒ္ဒေ၊ အပေါက်ကို။ ကရိယမာနေ၊ ပြုအပ်သည်ရှိသော်။ တေလဿ၊ ဆီ၏။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ ဂတဂတဋ္ဌာနံ၊ ရောက်ရာ ရောက်ရာ အရပ်သည်။ ဘာဇနသင်္ချမေဝ၊ အိုးဟူသော အရေအတွက်သို့သာလျှင်။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဗာဟိရန္တတောပါဒဂ္ဃနကေ ဂဠိတေ ပါရာဇိက”န္တိ၊ ဗာဟိရန္တတောပါဒဂ္ဃနကေ ဂဠိတေ ပါရာဇိကံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ယထာ ဝါ တထာ ဝါ ကတဿာ တိ၊ ယထာ ဝါ တထာ ဝါ ကတဿဟူသည်ကား။ ဗာဟိရန္တရတော ဝါ၊ အပစွန်းမှ လည်း (နိ-၃၉၂) ကောင်း။ အဗ္ဘန္တရန္တတော ဝါ၊ အတွင်းစွန်းမှလည်းကောင်း။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ကတဿ၊ ပြုအပ်သော။ မဇ္ဈေ ဋ္ဌပေတွာ ကတဆိဒ္ဒေတိ၊ မဇ္ဈေ ဋ္ဌပေတွာ ကတဆိဒ္ဒေဟူသည်ကား။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ ထောကံ၊ အတန်ငယ်။ ကပါလံ၊ အိုးကင်းကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ တံ၊ ထိုအိုးကင်းကို။ ဆိန္ဒန္တေန၊ ဖြတ်သဖြင့်။ ကတဆိဒ္ဒေ၊ ပြုအပ်သော အပေါက်၌။
ပတ္ထီနဿ၊ ခက်မာသည်ကို။ ခါဒနံ၊ ခဲခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဣတရဿ၊ မခက်မမာသည်ကို။ ပါနဉ္စ၊ သောက်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ သပ္ပိအာဒီနံ၊ ထောပတ်အစရှိသည်တို့ကို။ ပရိဘောဂေါ၊ သုံးဆောင်ခြင်းမည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အခါဒိတဗ္ဗံ ဝါ အပါတဗ္ဗံ ဝါ ကရောတီ”တိ၊ အခါဒိတဗ္ဗံ ဝါ အပါတဗ္ဗံ ဝါ ကရောတိဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤ မသုံးဆောင်ကောင်းအောင် ပြုခြင်း၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ “ဌာနာစာဝနဿ နတ္ထိတာယ ဒုက္ကဋ”န္တိ၊ ဌာနာစာဝနဿ နတ္ထိတာယ ဒုက္ကဋံဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ပုရိမဒွယန္တိ၊ ပုရိမဒွယံဟူသည်ကား။ ဘေဒနံ၊ ခွဲခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဆဍ္ဍနဉ္စ၊ စွန့်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ကုမ္ဘိဇဇ္ဇရကရဏေနာတိ၊ ကုမ္ဘိဇဇ္ဇရကရဏေန-ဟူသည်ကား။ ပုဏ္ဏကုမ္ဘိယာ၊ ပြည့်သောအိုးကို။ ဇဇ္ဇရကရဏေန၊ မခိုင်ခန့်သည်ကို ပြုသဖြင့်။ မာတိကာ ဥဇုကရဏေနာတိ၊ မာတိကာ ဥဇုကရဏေနဟူသည်ကား။ ဥဒပုဏ္ဏာယ၊ ရေပြည့်သော။ မာတိကာယ၊ မြောင်းငယ်ကို။ ဥဇုကရဏေန၊ ဖြောင့်စွာ ပြုသဖြင့်။ ဧကလက္ခဏန္တိ၊ ဧကလက္ခဏံ-ဟူသည်ကား။ ဘေဒနံ၊ ခွဲခြင်းသည်။ ကုမ္ဘိယာ၊ အိုးကို။ ဇဇ္ဇရကရဏေန၊ မခိုင်အောင်ပြုခြင်းနှင့်လည်းကောင်း။ ဆဋ္ဋနံ၊ စွန့်ခြင်းသည်။ မာတိကာယ၊ မြောင်းကို။ ဥဇုကရဏေန စ၊ ဖြောင့်စွာ ပြုခြင်းနှင့်လည်းကောင်း။ သဒ္စိံ၊ တကွ။ ဧကသဘာဝံ၊ တူသော သဘောရှိ၏။ ပစ္ဆိမံ ပန ဒွယန္တိ၊ ပစ္ဆိမံ ပန ဒွယံဟူသည်ကား။ ဈာပနံ၊ မီးရှို့ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ အပရိဘောဂကရဏဉ္စ၊ မသုံးဆောင်ကောင်းအောင် ပြုခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဧတ္ထ ဧဝံ ဝိနိစ္ဆယံ ဝဒန္တီတိ၊ ဧတ္ထ ဧဝံ ဝိနိစ္ဆယံ ဝဒန္တိဟူသည်ကား။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သော။ အတ္ထေ၊ အနက်၌။ ဧကေ၊ အချို့ကုန်သော။ အာစရိယာ၊ ဆရာတို့သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိနိစ္ဆယံ၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ “ပစ္ဆိမဒွယံသန္ဓာယ ဝုတ္တ”န္တိ၊ ပစ္ဆိမဒွယံသန္ဓာယ ဝုတ္တံ-ဟူသောပုဒ်၌။ ပုရိမပဒဒွယေ၊ ရှေးပုဒ်နှစ်ခုအပေါင်း၌။ ဝိနိစ္ဆယော၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တာနုသာရေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်ကို အစဉ်လျှောက်သဖြင့်။ ဝိညတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထို ရှေ့နှစ်ပုဒ်၌။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုကို။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ မစ္ဆိမပဒဒွယံ၊ နောက်ပုဒ်နှစ်ခု အပေါင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “ဌာနာစာဝနဿ နတ္ထိတာယ ဒုက္ကဋ”န္တိ၊ ဌာနာစာဝနဿ နတ္ထိတာယ ဒုက္ကဋံ-ဟူသောစကာကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ထေယျစိတ္တေနာတိ၊ ထေယျစိတ္တေနဟူသည်ကား။ (နိ-၃၉၃) အတ္တနော ဝါ၊မိမိအားလည်းကောင်း။ ပရဿ ဝါ၊ သူတပါးအားလည်းကောင်း။ ကတ္တုကာမတာဝသေန၊ ပြုလိုသော အဖြစ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဥပ္ပန္နထေယျစိတ္တေန၊ ဖြစ်သော ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်။ ဝိနာသေတုကာမတာယာတိ၊ ဝိနာသေတုကာမတာယဟူသည်ကား။ ဟတ္ထပါဒါဒီနိ၊ လက်, ခြေ အစရှိသည်တို့ကို။ ဆိန္ဒန္တော ဝိယ၊ ဖြတ်သကဲ့သို့။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ဝိနာသေသုကာမတာယ၊ ဖျက်ဆိးလိုသည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ ဝုတ္တနယေန ဘိန္ဒန္တဿ ဝါ ဆဍ္ဍေန္တဿ ဝါတိ၊ ဝုတ္တနယေန ဘိန္ဒန္တဿ ဝါ ဆဍ္ဍေန္တဿ ဝါဟူသည်ကား။ မုဂ္ဂရေဟိ၊ ဆောက်ပုတ်တို့ဖြင့်။ ပေါထေတွာ၊ ရိုက်၍။ ဘိန္ဒန္တဿ ဝါ၊ ခွဲသော ရဟန်းအားလည်းကောင်း။ ဥဒကံ ဝါ၊ ရေကိုလည်းကောင်း။ ဝါလိကံ ဝါ၊ သဲကိုလည်းကောင်း။ အာကိရိတွာ၊ လောင်း၍။ ဥတ္တရာပေန္တဿ ဝါ၊ လျှံစေသော ရဟန်းအားလည်းကောင်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ အနက်။ အယုတ္တန္တိ စေတိ၊ အယုတ္တန္တိ စေဟူသည်ကား။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ ပုရိမဒွယေပိ၊ ရှေးနှစ်ပါး၌လည်း။ ဒုက္ကဋေဿဝ၊ ဒုက္ကဋ်ကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ “ပုရိမဒွယေ ပါရာဇိက”န္တိ ဣဒံ၊ ဟူသောစကားသည်။ ယဒိ သိယာ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ နာတိ၊ န-ဟူ၍။ အယုတ္ထဘာဝံ၊ မသင့်သော အဖြစ်ကို။ နိသေဓေတွာ၊ မြစ်၍။ တတ္ထ၊ ထိုမြစ်ခြင်း၌။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ “အညထာ ဂဟေတဗ္ဗတ္ထတော”တိ၊ အညထာ ဂဟေတဗ္ဗတ္ထတော-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
“ဧဝမေကေ ဝဒန္တီ”တိ၊ ဧဝမေကေ ဝဒန္တိ-ဟူ၍။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တနယဿ၊ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်း၏။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ အနဘိမတဘာဝံ၊ မလိုအပ်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ သယံ၊ မိမိသည်။ အညထာ၊ တပါးသော အပြားဖြင့်။ ပါဠိံ၊ ပါဠိကိုလည်းကောင်း။ အဋ္ဌကထဉ္စ၊ အဋ္ဌကထာကိုလည်းကောင်း။ သံသန္ဒိတွာ၊ နှီးနှော၍။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ [စာမျက်နှာ-၁၇၉] ဒေဿတုကာမော၊ပြလို၍။ “အယံ ပနေတ္ထ သာရော”တိ အာဒိံ၊ အယံ ပနေတ္ထ သာရော-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အစာဝေတုကာမောဝါတိ၊ အစာဝေတုကာမောဝဟူသည်ကား။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်။ ဌာနာ၊ တည်ရာမှ။ အစာဝေတုကာမောဝ၊ မရွေ့ စေလိုသည်ဖြစ်၍ သာလျှင်။ “အဆဍ္ဍေတုကာမော ယေဝါ”တိ ဧတ္ထာပိ၊ အဆဍ္ဍေတုကာမော ယေဝ-ဟူသောပုဒ်၌လည်း။ “ထေယျစိတ္တေနာ”တိ ယဒံ၊ ထေယျစိတ္တေန ဟူသော ပုဒ်ကို။ သမ္ဗန္ဓိတဗတဗ္ဗံ၊ စပ်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဣဒံ၊ ဤ အစာဝေတုကာမောဝ-စသော စကားကို။ ထေယျစိတ္တပက္ခံ၊ ထေယျစိတ္တအဖို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ နာသေတုကာမတာပက္ခဿ၊ ဖျက်ဆီးလိုသောအဖို့ကို။ ဝက္ခမာနတ္တာ၊ ဆိုလတ္တံ့ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “နာသေတုကာမတာပက္ခေ ပနာ”တိအာဒိ၊ နာသေတုကာမတာပက္ခေ ပန-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဣတရထာပိ ယုဇ္ဇတီတိ၊ ဣတရထာပိ ယုဇ္ဇတိဟူသည်ကား။ (နိ-၃၉၄) ထေယျစိတ္တာဘာဝါ၊ ထေယျစိတ် မရှိခြင်းကြောင့်။ ဌာနာ၊ တည်ရာမှ။ စာဝေတုကာမဿာပိ၊ ရွေ့စေလိုသော စိတ်ရှိသော ရဟန်းအားလည်း။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သင့်ခြင်းသည်။ ယုဇ္ဇတိ၊ သင့်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
ဘူမဋ္ဌကထာဝဏ္ဏနာနယော၊ ဘူမဋ္ဌကထာ၌အဖွင့်နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
အာကာသဋ္ဌကထာဝဏ္ဏနာ
၉၆။ အာကာသဋ္ဌကထာယံ၊ အာကာသဋ္ဌကထာ၌။ အန္တောဝတ္ထုမှီတိ၊ အန္တောဝတ္ထုမှိဟူသည်ကား။ ပရိက္ခိတ္တဿ၊ အရံရှိသော။ ဝတ္ထုနော၊ အိမ်၏။ အန္တော၊ အတွင်း၌။ အန္တောဂါမေတိ၊ အန္တောဂါမေဟူသည်ကား။ ပရိက္ခိတ္တဿ၊ အရံရှိသော။ ဂါမဿ၊ ရွာ၏။ အန္တော၊ အတွင်း၌။ အပရိက္ခိတ္တေ၊ အရံမရှိသော။ ဝတ္ထုမှိ ဝါ၊ အိမ်၌လည်းကောင်း။ ဂါမေ ဝါ၊ ရွာ၌လည်းကောင်း။ ဌိတဋ္ဌာနမေဝ၊ တည်ရာ အရပ်သည်သာလျှင်။ ဌာနံ၊ ဌာနတည်း။ အဋဝိမုခံ ကရောတိ။ ပ။ ရက္ခတီတိ၊ အဋဝိမုခံ ကရောတိ။ ပ။ ရက္ခတိဟူသည်ကား။ တေန ပယောဂေန၊ ထိုပယောဂဖြင့်။ တဿ၊ ထိုသတ္တဝါ၏။ ဣစ္ဆိတဋ္ဌာနံ၊ အလိုရှိသောအရပ်သို့။ အဂတတ္တာ၊ မရောက်သောကြောင့်။ ရက္ခတိ၊ စောင့်၏။ ဂါမတော နိက္ခန္တဿာတိ၊ ဂါမတော နိက္ခန္တဿဟူသည်ကား။ ပရိက္ခိတ္တဂါမတော၊ အရံရှိသော ရွာမှ။ နိက္ခန္တဿ၊ ထွက်သော။ ကပိဉ္ဇရော နာမ၊ ကပိဉ္ဇရမည်သည်ကား။ အညမညံ၊ အချင်းချင်း။ ယုဇ္ဈာပနတ္ထာယ၊ တိုက်ခြင်းငှာ။ ဗာလဇနေဟိ၊ လူမိုက်တို့သည်။ ပေါသာဝနိယပက္ခိဇာတိ၊ မွေးအပ်သော ငှက်မျိုးတည်း။ ဝါ၊ ယစ်တည်း။
ဝေဟာသဋ္ဌကထာဝဏ္ဏနာ
၉၇။ ဝေဟာသဋ္ဌကထာယံ၊ ဝေဟာသဋ္ဌကထာ၌။ “ဆိန္နမတ္တေ မုတ္တမတ္တေ”တိ၊ ဆိန္နမတ္တေ မုတ္တမတ္တေ-ဟူသော စကားကို။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့်။ ဆိန္နဉ္စ၊ ဖြတ်သော်လည်းကောင်း။ မုတ္တဉ္စ၊ လွတ်သော်လည်းကောင်း။ ပကတိဋ္ဌာနေ၊ ပြကတေ့အရပ်၌။ န တိဋ္ဌတိ၊ မတည်။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ဆေဒနံ၊ ဖြတ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ မောစနဉ္စ၊ လွတ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဥဒကဋ္ဌကထာ ဝဏ္ဏနာ
၉၈။ ဥဒကဋ္ဌကထာယံ၊ ဥဒကဋ္ဌကထာ၌။ သန္ဒမာနဥဒကေ၊ စီးသော ရေ၌။ နိက္ခိတ္တံ၊ ထားအပ်သည်ရှိသော်။ န တိဋ္ဌတိ၊ မတည်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အသန္ဒနကေဥဒကေ”တိ၊ အသန္ဒနကေဥဒကေ-ဟူ၍။ (နိ-၃၉၅) အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ “အနာပတ္တီ”တိ၊ အနာပတ္တိ-ဟူသောစကားကို။ ဟတ္ထဝါရပဒဝါရေသု၊ လက်အကြိမ်, ခြေအကြိမ်တို့၌။ ဒုက္ကဋာပတ္တိယာ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်၏။ အဘာဝံ၊ မရှိခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကဍ္ဎတီတိ၊ ကဍ္ဎတိဟူသည်ကား။ ဟေဋ္ဌတော၊ အောက်သို့။ ဩသာရေတိ၊ နှစ်၏။ သကလမုဒကန္တိ၊ သကလမုဒကံဟူသည်ကား။ ဒဏ္ဍေန၊ အရိုးဖြင့်။ ဖုဋ္ဌောကာသဂတံ၊ ထိရာအရပ်၌ တည်သော။ သကလံ၊ အလုံးစုံသော။ ဥဒကံ၊ ရေသည်။ “န ဥဒကံ ဌာန”န္တိ၊ န ဥဒကံ ဌာန-ဟူသော စကားကို။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ ကတဋ္ဌာနဿ၊ ပြုအပ်သော ဌာန၏။ အဋ္ဌနတ္တာ၊ ဌာနမဟုတ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ (ထည့်) ပဒုမိနိယန္တိ၊ ပဒုမိနိယံဟူသည်ကား။ ပဒုမဂစ္ဆေ၊ ပဒုမာချုံ၌။ ကလာပဗဒ္ဓန္တိ၊ ကလာပဗဒ္ဓံဟူသည်ကား။ ဟတ္ထကဝသေန၊ ကြာလက်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ခုဒ္ဒကံ ကတွာ၊ ငယ်သည်ကိုပြု၍။ ဗဒ္ဓံ၊ ဖွဲ့အပ်သော။ ကလာပဗဒ္ဓံ၊ အပေါင်းအစည်းကို။ ဘာရဗဒ္ဓံ နာမ၊ ဘာရဗဒ္ဓံမည်သည်ကား။ သီသဘာရာဒိဝသေန၊ ဦးခေါင်းဝန် အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဗဒ္ဓံ၊ စပ်သော။ မုဠာလန္တိ၊ မုဠာလဟူသည်ကား။ ကန္ဒံ၊ ကြာဖုတည်း။ “ပတ္တံ ဝါ ပုပ္ဖံ ဝါ”တိ ဣဒံ၊ ဟူသော စကားကို။ ကဒ္ဒမဿ၊ ညွန်၏။ [စာမျက်နှာ-၁၈၀] အန္တော၊ အတွင်း၌။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ ဌိတံ၊ တည်သည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ နိဒ္ဓမနတုမ္ဗန္တိ၊ နိဒ္ဓမနတုမ္ဗံဟူသည်ကား။ ဝါပိယာ၊ ရေကန်၌။ ဥဒကဿ၊ ရေ၏။ နိက္ခမနနာဠံ၊ ထွက်ရာပြွန်တည်း။ ဥဒကဝါဟကန္တိ၊ ဥဒကဝါဟကံဟူသည်ကား။ မဟာမာတိကံ၊ မြောင်းကြီးကို။ “အဝဟာရေန သော န ကာရေတဗ္ဗော”တိ ဣမိနာ၊ အဝဟာရေန သော န ကာရေတဗ္ဗော-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ပါဏံ ဇီဝိတာ ဝေါပနေ၊ သတ္တဝါကို ဇီဝိတိန္ဒြေမှ ချခြင်းကြောင့်။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်မှ။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသော အရာတို့၌။ န မုစ္စတိ၊ မလွတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ မာတိကံ အာရောပေတွာတိ၊ မာတိကံ အာရောပေတွာဟူသည်ကား။ ခုဒ္ဒကမာတိကံ၊ မြောင်းငယ်သို့။ အာရောပေတွာ၊ တင်၍။ “မရိတွာ။ ပ။ တိဋ္ဌန္တီ”တိ ဧတ္ထ၊ မရိတွာ။ ပ။ တိဋ္ဌန္တိဟူသော ပါဌ်၌။ မတမစ္ဆာနံယေဝ၊ သေသော ငါတို့၏သာလျှင်။ တေသံ၊ ထိုဒကာတို့၏။ သန္တကတ္တာ၊ ဥစ္စာ၏အဖြစ်ကြောင့်။ အမတေ၊ မသေသောငါးတို့ကို။ ဂဏှန္တဿ၊ ယူသော ရဟန်းအား။ အဝဟာရော၊ ခိုးခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။
နာဝဌကထာဝဏ္ဏနာ
၉၉။ နာဝဋ္ဌကထာယံ၊ နာဝဋ္ဌကထာ၌။ “ထုလ္လစ္စယမ္ပိပါရာဇိကမ္မိဟောတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ထုလ္လစ္စယမ္ပိပါရာဇိကမ္မိဟောတိဟူသောပုဒ်၌။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဌာနာ၊ တည်ရာမှ။ အစာဝေတွာ၊ မရွေ့စေမူ၍။ မုတ္တေ၊ လွတ်သည်ရှိသော်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစဉ်းတည်း။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဌာနာ၊ တည်ရာမှ။ စာဝေတွာ၊ ရွေ့စေ၍။ မုတ္တေ၊ လွတ်သည်ရှိသော်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိက၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “ပါသေ ဗဒ္ဓသူကရောဝိယာ”တိအာဒိနာ၊ ပါသေ ဗဒ္ဓသူကရောဝိယ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော အဆုံးအဖြတ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “တတ္ထ ယုတ္တိ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တာ ဧဝါ”တိ၊ တတ္ထ ယုတ္တိ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တာ ဧဝ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ (နိ-၃၉၆) ဝိပန္နဋ္ဌ နာဝါတိ၊ ဝိပန္နဋ္ဌ နာဝါဟူသည်ကား။ ဝိသမဝါတေဟိ၊ မညီညွတ်သော လေတို့သည်။ ဒေသန္တရံ၊ အရပ်တပါးသို့။ ပလာတာ၊ လွှင့်အပ်သော။ ဘိဇ္ဇိတွာ ဝါ၊ ကွဲ၍မူလည်း။ ဝိနာသံ၊ ပျက်စီးခြင်းသို့။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ ဥဒကေ၊ ရေ၌။ နိမုဇ္ဇိတွာ၊ နစ်၍။ ဟေဋ္ဌာ ဘူမိတလံ၊ အောက်မြေအပြင်သို့။ အပတ္တာ၊ မရောက်သော။ သာမိကေဟိ စ၊ ရေရှင်တို့သည်လည်း။ အပရိစ္စတ္တာလယာ၊ မစွန့်အပ်သော အာလယရှိသော လှေကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဗလဝါ စ ဝါတော အာဂမ္မာ”တိ ဣမိနာ၊ ဗလဝါ စ ဝါတော အာဂမ္မဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ ဝါတေ၊ လေသည်။ အသတိ၊ မရှိသော်။ အယံ ပယောဂေါ၊ ဤလုံ့လကို။ ကတော၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ပုဂ္ဂလဿ နတ္ထိ အဝဟာရော”တိ၊ ပုဂ္ဂလဿ နတ္ထိ အဝဟာရော-ဟူသော စကားကို။ သုက္ခမာတိကာယံ၊ ခြောက်သောမြောင်းကို။ ဥဇုကရဏနယေန၊ ဖြောင့်စွာ ပြုသော နည်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝါဒေန၊ ခြေဖြင့်။ အနက္ကမိတွာ၊ မနင်းမူ၍။ ဟတ္ထေန စ၊ လက်ဖြင့်လည်း။ အနုက္ခိပိတွာ၊ မမြှောက်မူ၍။ အညသ္မိံ၊ တပါးသောသူသည်။ ဒဏ္ဍာဒီသု၊ လှံကန်အစရှိသည်တို့၌။ ဗန္ဓိတွာ၊ ဖွဲ့၌။ ဌပိတေ၊ ထားသည်ရှိသော်။ ယုဇ္ဇတိ၊ သင့်၏။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပါဒေန၊ ခြေဖြင့်။ အက္ကမိတွာ၊ နင်း၍။ တတ္ထေန စ၊ လက်ဖြင့်လည်း။ ဥက္ခိပိတွာ၊ မြှောက်၍။ ဌိတဿ ပန၊ ရပ်သော ရဟန်း၏ကား။ ဆတ္တစီဝရာဒီသု၊ ထီး,သင်္ကန်းအစရှိသည်တို့ကို။ ဗလဝဝါတေန၊ အားကြီးသော လေသည်။ ပဟဋေသု၊ ခပ်အပ်သည်ကုန်သည်ရှိသော်။ ပကတိံ၊ ပြကတေ့ကို။ ဝိဇဟိတွာ၊ စွန့်၍။ အဘိနဝေါ၊ အသစ်သော။ ဒဠှတရံ အက္ကမန ဂဟဏာဒိပယောဂေါ၊ မြဲမြံစွာ နင်းခြင်း, ကိုင်ခြင်းအစရှိသော ပယောဂကို။ ကာတဗ္ဗော၊ ပြုအပ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတရထာ၊ လုံ့လသစ်မပြုသည်ရှိသော်။ ဆတ္တစီဝရာဒီနိ ဝါ၊ ထီး, သင်္ကန်း အစရှိသည်တို့သည်မူလည်း။ ဝိဂစ္ဆန္တိ၊ ကင်းကုန်ရာ၏။ အဝဟာရေကော၊ ခိုးသော။ သယံ ဝါ၊ မိမိသည်မူလည်း။ ပတိဿတိ၊ လည်းရာ၏။ နာဝါ ဝါ၊ လှေသည်လည်း။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ န ဂမိဿတိ၊ မသွားရာ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဤဒိဝေ၊ ဤသို့သဘောရှိသော။ အဘိနဝပ္ပယောဂေ၊ အသစ်သော ပယောဂသည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ အဝဟာရေန၊ ခိုးခြင်းသည်။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ “သုက္ခမာတိကာယံ၊ ပ။ နတ္ထီ”တိ၊ သုက္ခမာတိကာယံ၊ ပ။ နတ္ထိ-ဟူသော။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ နိဒဿနံ၊ ညွန်ကြောင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပကတိယာ၊ ပြကတေ့ဖြင့်။ ပလာယန္တံ၊ ပြေးသော။ ဒါသံ၊ ကျွန်ကို။ “သီဃံ၊ လျင်စွာ။ ယာဟိ၊ သွားလော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ ပကတိဂမနတော၊ ပြကတေ့ သွားခြင်းထက်။ တုရိတဂမနုပ္ပါဒနာဒိနာ၊ လျင်မြန်စွာသွားသည်ကို ဖြစ်စေခြင်းစသည်ဖြင့်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ (နိ-၃၉၇) နိဒဿနေန၊ ညွန်ခြင်းသည်။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ ခန္တိ၊ နှစ်သက်သောအယူတည်း။ ဝီမံသိတွာ၊ စူးစမ်း၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဝါတေ၊ လေသည်။ အာဂတေပိ၊ လာသော်လည်း။ ယတ္ထ၊ အကြင်လှေ၌။ နာဝါယ၊ လှေ၏။ အတိလဟုကတ္တာ၊ အလွန် ပေါ့သောကြောင့်။ ကိဉ္စိ ပယောဂံ၊ တစုံတခုသောပယောဂကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ ပကတိယာ၊ ပြကတေ့အားဖြင့်။ အဝဟာရကော၊ ခိုးသောရဟန်းသည်။ တိဋ္ဌတိ၊ ရပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုလှေ၌။ ဣဒံ ဝစနံ၊ ဤစကားကို။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
ယာနဋ္ဌကထာဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၁၈၁] ၁၀၀။ ယာနဋ္ဌကထာယံ၊ ယာနဋ္ဌကထာ၌။ ဥဘောသု ပေဿသူတိ၊ ဥဘောသု ပေဿသုဟူသည်ကား။ စတုန္နံ ထမ္ဘာနံ၊ တိုင်လေးခုတို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ စတုရဿံ၊ လေးထောင့်ရှိသော။ ဒါရုသင်္ဃာဋံ၊ သစ်သား ထုပ်ကို။ အာရောပေတွာ၊ တင်၍။ တဿ၊ ထိုထုပ်၏။ ဥဘောသု၊ နှစ်ဘက်ကုန်သော။ ဝါမဒက္ခိဏပေဿသု၊ လက်ဝဲလက်ယာနံပါးတို့၌။ ဝဿာတပါဒိပရိဿယဝိနောဒနတ္ထံ၊ မိုးနေပူအစရှိသော ဘေးရန်ကို ဖျောက်ခြင်းငှာ။ ဂရုဠပက္ခိနော၊ ပဠန်ငှက်၏။ ဥဘော ပက္ခာ ဝိယ၊ အတောင်နှစ်ဘက်တို့ကိုကဲ့သို့။ ကထာ၊ ပြုအပ်သော ယဉ်သည်။ သန္ဒမာနိကာ၊ သံလျှင်းမည်၏။ ဒုကယုတ္တဿာတိ၊ ဒုကယုတ္တဿဟူသည်ကား။ ဒွီဟိ ဂေါဏေဟိ၊ နွားတို့ဖြင့်။ အယုတ္တံ၊ မကသော။ ကပ္ပကတာတိ၊ ကပ္ပကတာဟူသော ပုဒ်၌။ ဒွိန္နံ သာခါနံ၊ သစ်ကိုင်းနှစ်ခုတို့၏။ သန္ဓိဋ္ဌာနေ၊ ဆုံရာအရပ်၌။ ဂေါသိင်္ဂါနိ ဝိယ၊ နွားဦးချိုတို့ကဲ့သို့။ ဒွေ ကောဋိယော၊ အစွန်းနှစ်ခုတို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဥပတ္ထမ္ဘနီ၊ ထောက်သော လှည်းထောက်ခွသည်။ ကပ္ပကတာ နာမ၊ ကပ္ပကတာမည်၏။ သာ၊ ထိုလှည်းထောက်ခွသည်။ ဒွီဟိ ကောဋီဟိပိ၊ နှဝ်ဘက်သော အစွန်းတို့ဖြင့်လည်း။ ဘူမိယံ၊ မြေ၌။ ပတိဋ္ဌာတိ၊ တည်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဆ ဌာနာနီ”တိ၊ ဆ ဌာနာနိဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တီစိ ဝါ စတ္တာရိ ဝါ ဌာနာနီတိ၊ တီစိ ဝါ စတ္တာရိ ဝါ ဌာနာနိဟူသည်ကား။ အကပ္ပကတာယ၊ အခွမဟုတ်သော။ ဥပတ္ထမ္ဘနိယာ စ၊ ထောက်တိုင်၏လည်းကောင်း။ ဒွီန္နံ စက္ကာနဉ္စ၊ လှည်းဘီးနှစ်ဘက်တို့၏ လည်းကောင်း။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ တီဏိ ဝါ ဌာနာနိ၊ သုံးဌာနတို့သည်လည်းကောင်း။ ကပ္ပကတာယ၊ အခွပြုအပ်သော ထောက်တိုင်၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ စတ္တာရိ ဝါ ဌာနာနိ၊ လေးဌာနတို့သည်လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တထာ၊ ထို့အတူ။ ပထဝိယံ၊ မြေ၌။ (နိ-၃၉၈) ဌပိတဿ၊ ထားအပ်သောလှည်း၏။ ဌာနာနိ၊ ဌာနတို့သည်။ တီဏိ၊ သုံးမျိုးတို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ အက္ခသီသေဟီတိ၊ အက္ခသီသေဟိဟူသည်ကား။ အက္ခဒါရုနော၊ လှည်းဝင်ရိုးသစ်၏။ ဒွီဟိ ကောဋီဟိ၊ နှစ်ဘက်သော အစွန်းတို့ဖြင့်။ အက္ခုဒ္ဓီဟီတိ၊ အက္ခုဒ္ဓီဟိဟူသည်ကား။ အက္ခဒါရုနာ၊ ဝင်ရိုးသစ်ကို။ သမ္ပဋိစ္ဆိကာ၊ ခံတတ်ကုန်သော။ ဟေဋ္ဌိမဘာဂေ၊ အောက်အဖို့၌။ ကပ္ပကတာ၊ အခွပြုအပ်ကုန်သော။ ဒွေဒါရုခဏ္ဍာ၊ နှစ်ခုသော သစ်သားပိုင်းတို့သည်။ အက္ခုဒ္ဓိယော နာမ၊ ဝက်စွယ်မည်ကုန်၏။ ကပ္ပကတာနံ၊ အခွပြုအပ်ကုန်သော။ ဒွိန္နံ၊ နှစ်ခုကုန်သော။ တာသံ၊ ထိုဝက်စွယ်တို့၏။ စတ္တာရိ ကပ္ပသီသာနိ၊ အစွန်းလေးခုတို့ကို။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ “အက္ခုဒ္ဓိယော”တိ၊ အက္ခုဒ္ဓိယော-ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “စတူဟိ စ အက္ခုဒ္ဓိဟီ”တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ပတိဋ္ဌိတာဟိ၊ တည်ကုန်သော။ တာဟိ၊ ထိုဝက်စွယ်တို့သည်။ စတ္တာရိ၊ လေးခုကုန်သော။ ပတိဋ္ဌိတဋ္ဌာနာနိ၊ တည်ရာအရပ်တို့လည်းကောင်း။ ဧကံ၊ တစ်ခုသော။ ဓုရေန၊ လှည်းဦး၏။ ပတိဋ္ဌိတဋ္ဌာနံ၊ တည်ရာအရပ်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဉ္စ၊ ဌာနာနိ၊ ငါးခုသောဌာနတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဥဒ္ဓိယောဝ၊ ဝက်စွယ်တို့ကိုသာလျှင်။ “ဥဒ္ဓိခါဏုကာ”တိ၊ ဥဒ္ဓိခါဏုကာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဥဒ္ဓိခါဏုကာနံ၊ ဝက်စွယ်ငုတ်တို့၏။ အဘာဝေ၊ မရှိရာ၌။ အက္ခသီသာနံ၊ ဝင်ရိုးစွန်းတို့၏။ ပတိဋ္ဌာနောကာသံ၊ တည်ရာအရပ်ကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “သမမေဝ ဗာဟံ ကတွာ”တိအာဒိ၊ သမမေဝ ဗာဟံ ကတွာအစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ သမမေဝါတိ၊ သမမေဝဟူသည်ကား။ ဥဒ္ဓိယော၊ ဝက်စွယ်တို့ကို။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်သို့။ အနောလမ္ဗေတွာ၊ တွဲလျားမချပဲ။ ဗာဟုနော၊ လှည်းပေါင်၏။ ဟေဋ္ဌိမဘာဂံ၊ အောက်အဖို့ကို။ သမံ ကတွာ၊ အညီပြု၍။ ဒွိန္နံ ဗာဟုဒါရူနံ၊ လှည်းပေါင်းသစ်နှစ်ခုတို့၏။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ အက္ခသီသပ္ပမာဏေန၊ ဝင်ရိုစွန်းပမာဏဖြင့်။ ဆိဒ္ဒံ၊ အပေါက်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ တတ္ထ၊ ထိုအပေါက်၌။ အက္ခသီသာနိ၊ ဝင်ရိုးတို့ကို။ ပဝေသိတာနိ၊ သွင်းအပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ ဗာဟာနံ၊ လှည်းပေါင်းတို့၏။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ဟေဋ္ဌာဘာဂံ၊ အောက်အဖို့သည်။ ဘူမိံ၊ မြေကို။ ဖုသိတွာ၊ ထိ၍။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သဗ္ဗ ပထဝိံ ဖုသိတွာ တိဋ္ဌတီ”တိ၊ သဗ္ဗ ပထဝိံ ဖုသိတွာ တိဋ္ဌတိဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ သေသံ နာဝါယံ ဝုတ္တသဒိသန္တိ ဣမိနာ၊ သေသံ နာဝါယံ ဝုတ္တသဒိသံ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ “ယဒိ ပန တံ ဧဝံ ဂစ္ဆန္တံ၊ ပ။ ဘဏ္ဍဒေယျံ ပန ဟောတီ”တိ၊ ယဒိ ပန တံ ဧဝံ ဂစ္ဆန္တံ၊ ပ။ ဘဏ္ဍဒေယျံ ပန ဟောတိ-ဟူသော။ ဣဒံ နယံ၊ ဤနည်းကို။ အတိဒိသတိ၊ ညွန်၏။
ဘာရဋ္ဌကထာဝဏ္ဏနာ
၁၀၁။ ဘာရဋ္ဌကထာယံ၊ ဘာရဋ္ဌကထာ၌။ “ဘာရော နာမာ”တိ၊ ဘာရော နာမ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ “ဘာရဋ္ဌ”န္တိမာတိကာပဒဿ၊ ဘာရဋ္ဌံ-ဟူသော မာတိကာပုဒ်၏။ (နိ-၃၉၉) အတ္ထဒဿနံ၊ အနက်ကို ပြကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဘာရောယေဝ ဘာရဋ္ဌ”န္တိ၊ ဘာရောယေဝ ဘာရဋ္ဌံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ပုရိမဂလေတိ၊ ပုရိမဂလေဟူသည်ကား။ ဂလဿ၊ လည်၏။ ပုရိမဘာဂေ၊ ရှေ့အဖို့၌။ ဂလဝါဋကောတိ၊ ဂလဝါဋကောဟူသည်ကား။ ဂီဝါယ၊ လည်၏။ ဥပရိမဂလဝါဋကော၊ အထက်ဖြစ်သော ရေမျိုတည်း။ [စာမျက်နှာ-၁၈၂] ဥရပရိစ္ဆေဒမဇ္ဈေတိ၊ ဥရပရိစ္ဆေဒမဇ္ဈေဟူသည်ကား။ ဥရပရိယန္တဿ၊ ရင်အဆုံး၏။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်၌။ “သာမိကေဟိ အာဏတ္တော”တိ ဣဒံ၊ သာမိကေဟိ အာဏတ္တောဟူသောစကားကို။ သာမိကေဟိ၊ အရှင်တို့သည်။ “ဣမံ ဘာရံ၊ ဤဝန်ကို။ နေတွာ၊ ဆောင်၍။ အသုကဋ္ဌာနေ၊ ဤမည်သောအရပ်၌။ ဒေဟိ၊ ပေးလော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဏတ္တော၊ စေအပ်သည်။ ယဒိဘဝေယျ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ တေန၊ ထို ဥစ္စရှင်သည်။ ဂဟိတဘဏ္ဍံ၊ ယူအပ်သော ဘဏ္ဍာကို။ ဥပနိက္ခိတ္တံ၊ အပ်နှံအပ်သည်မည်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တဉ္စ၊ ထိုဝန်ကိုလည်း။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်။ သီသာဒိတော၊ ဦးခေါင်းအစရှိသည်မှ။ ဩရောပေန္တဿာပိ၊ ချသော ရဟန်းအားလည်း။ အဝဟာရောပိ၊ ခိုးခြင်းသည်လည်း။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ သာမိကာနံ၊ အရှင်တို့၏။ ဓုရနိက္ခေပေ ဧဝ၊ ဝန်ချခြင်း၌သာလျှင်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တတော ဥပနိက္ခေတ္တဘဏ္ဍဘာဝတော၊ ထို အပ်နှံအပ်သော ဘဏ္ဍာအဖြစ်မှ။ ဝိယောဇေတုံ၊ ကင်းစေခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “တေဟိ ပန အနာဏတ္တတ္တာ ပါရာဇိက”န္တိ၊ တေဟိ ပန အနာဏတ္တတ္တာ ပါရာဇိကံ-ဟူ၍။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ၊ ဃံသန္တောတိ၊ ဃံသန္တောဟူသည်ကား။ သီသတော၊ ဦးခေါင်းမှ။ အနုက္ခိပန္တော၊ မပင့်မူ၍။ ယဒိ ဥက္ခိပေယျ၊ အကယ်၍ ပင့်အံ့။ ဥက္ခိတ္တမတ္တေ၊ ပင့်ကာမျှ၌။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကတည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သိသတော ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပီ”တိအာဒိ၊ သိသတော ကေသဂ္ဂမတ္တမ္ပိ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ယော စာယန္တိ၊ ယော စာယံဟူသည်ကား။ ယော အယံ မိနိစ္ဆယော၊ အကြင်ဝိနိစ္ဆယသည်။
အာရာမဋ္ဌကထာဝဏ္ဏနာ
၁၀၂။ အာရာမဋ္ဌကထာယံ၊ အာရာမဋ္ဌကထာ၌။ “အာရာမံ အဘိယုဒ္ဓတီ”တိ ဧတ္ထ၊ အာရာမံ အဘိယုဒ္ဓတိဟူသော ဤပုဒ်၌။ ဣဒံ အဘိယောဂကရဏံ၊ ဤတရားတွေ့ခြင်းကို။ ပရေသံ၊ သူတပါးတို့၏။ ဘူမဋ္ဌဘဏ္ဍာဒီသုပိ၊ ဘူမဋ္ဌဘဏ္ဍာစသည်တို့၌လည်း။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ ဝတ္တတိယေဝ၊ အပ်သည်သာတည်း။ အာရာမာဒိထာဝရေသု၊ အရံအစရှိသော ထာဝရဘဏ္ဍာတို့၌။ ယေဘုယျေန၊ များသောအားဖြင့်။ အဘိယောဂဝသေနေဝ၊ တရားတွေ့သည်၏ အစွမ်းဖြင့်သလျှင်။ ဂဟဏသမ္ဘဝတော၊ ယူခြင်း ဖြစ်သင့်သောကြောင့်။ ဧတ္ထေဝ ပါဠိယံ၊ ဤ အာရာမဋ္ဌကထာ ပါဠိ (နိ-၄၀၀) ၌သာလျှင်။ အဘိယောဂေါ၊ တရားတွေ့ခြင်းကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ ဣမိနာ နယေန၊ ဤနည်းဖြင့်။ ကဗ္ဗတ္တာပိ၊ ခပ်သိမ်းသော ကထာ၌လည်း။ ဉာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ “အဒိန္နာဒါနဿ ပယောဂတ္တာ”တိ၊ အဒိန္နာဒါနဿ ပယောဂတ္တာဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ သဟပယောဂံ၊ သဟပယောဂကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဝတ္တုမှိယေဝ၊ ဝတ္ထု၌သာလျှင်။ ကတပယောဂတ္တာ၊ ပြုအပ်သော ပယောဂဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သဟပယောဂဝသေန၊ သဟပယောဂ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဧတံ ဒုက္ကဋံ၊ ထိုဒုက္ကဋ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သယမ္ပီတိ၊ သယမ္ပိဟူသည်ကား။ အဘိယုဉ္ဇပိ၊ တရားတွ့သော ရဟန်းသည်လည်း။ “ကိံ၊ အဘယ်မှုကို။ ကရောမိ၊ ပြုရအံ့နည်း။ ဟူ၍သာလျှင်။ ပဋိဿုဏန္တော ဝိယ၊ နားထောင်ဘိသကဲ့သို့။ စရတိ၊ ကျင့်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကိင်္ကာရပဋိဿာဝီ၊ ကိက်ာရပဋိဿာဝီမည်၏။ တဿ၊ ထို အဘယ်အမှုကို ပြုရအံ့နည်းဟု နားထောင်သောသူ၏။ ဘာဝေါ၊ အဖြစ်တည်း။ ကိင်္ကာရပဋိဿာဝိဘာဝေါ၊ အဖြစ်။ တသ္မိံ အတ္တနော ဝသဝတ္တိဘာဝေ၊ ထို မိမိအလိုကို လိုက်စေတတ်သောအဖြစ်၌။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥက္ကောစန္တိ၊ ဥက္ကောစံဟူသည်ကား။ လဉ္ဇံ၊ တံစိုးကို။ သဗ္ဗေသံ ပါရာဇိကန္တိ၊ သဗ္ဗေသံ ပါရာဇိကံဟူသည်ကား။ ကူဋိနိစ္ဆယိကာဒီနံ၊ စဉ်းလဲသဖြင့် ဆုံးဖြတ်သော ရဟန်းအစရှိသည်တို့အား။ (ပါရာဇိကံ-၌ စပ်။) အယံ၊ ဤသူသည်။ ဝတ္ထုသာမိ၊ ဥစ္စာရှင်တည်း။ ဣတိ အာဒိကဿ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ ဥဘိန္နံ ဓုရနိက္ခေပကရဏ ဟေတုနာ၊ နှစ်ယောက်ဝန်ချခြင်းကိုပြုခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ ပယောဂဿ၊ လုံ့လကို။ ကရဏက္ခဏေဝ၊ ပြုသော ခဏ၌သာလျှင်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ သာမိကဿ၊ ဥစ္စာရှင်အား။ ဝိမတိ စ၊ ယုံမှားခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဓုရနိက္ခေပေါစ၊ ဝန်ချခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ကမေန၊ အစဉ်သဖြင့်။ သစေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ပယောဂသမုဋ္ဌာပကစိတ္တက္ခဏေ၊ ပယောဂကို ဖြစ်တတ်သော စိတ်၏ခဏ၌။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သည်သာ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းမသင့်။ ဝိမတိယေဝ၊ ယုံမှားခြင်းသည်သာလျှင်။ ယဒိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ ထုလ္လစ္စယမေဝ၊ ထုလ္လစဉ်းသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အယံ နယော၊ ဤနည်းကို။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသောအရာတို့၌။ ယထာနုရူပံ၊ အကြောင်းအားလျော်စွာ။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ “ဓုရနိက္ခေပဝသေနေဝ ပရာဇယော”တိ၊ ဓုရနိက္ခေပဝသေနေဝ ပရာဇယောဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ သာမိကော၊ ဥစ္စာရှင်သည်။ “အဟံ၊ ငါသည်။ န မုစ္စာမိ၊ မလွှတ်။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဓုရံ၊ ဝန်ကို။ အနိက္ခိပန္တော၊ မချမူ၍။ အဋ္ဋော၊ တရားတွေ့သည်ရှိ သော်။ ရာဇိတော နာမ၊ မည်သည်။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
ဝိဟာရဋ္ဌကထာဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၁၈၃] ၁၀၃။ ဝိဟာရဋ္ဌကထာယံ၊ ဝိဟာရဋ္ဌကထာ၌။ ဝိဟာရန္တိ၊ ဝိဟာရံ-ဟူသည်ကား။ ဥပစာရ၊ သီမာသင်္ခါတံ၊ ဥပစာရသိမ်ဟု ဆိုအပ်သော။ သကလံ၊ လုံးစုံသော။ ဝိဟာရံ၊ ကျောင်းကို။ ပရိဝေဏန္တိ၊ ပရိဝေဏံ-ဟူသည်ကား။ တဿ ဝိဟာရဿ၊ ထိုကျောင်းတိုက်၏။ အဗ္ဘန္တရေ၊ အတွင်း၌။ ဝိသုံ ဝိသုံ၊ အသီး အသီး။ ပါကာရာဒိပရိစ္ဆိန္နဋ္ဌာနံ၊ တံတိုင်း အစရှိသည်ဖြင့် ပိုင်းခြားအပ်သော အရပ်ကို။ အာဝါသန္တိ၊ အာဝါသံ-ဟူသည်ကား။ ဧကံ အာဝါ၊ သထမတ္တံ၊ တစ်ကျောင်းမျှကို။ ဂဏသန္တကေ၊ ဂိုဏ်းဥစ္စာ၌။ ပရိစ္ဆိန္နသာမိကတ္တာ၊ ပိုင်းခြားအပ်သော အရှင်ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဓုရံ၊ ဝန်ကို။ နိက္ခိပါပေတုံ၊ ချစေခြင်းငှါ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဒီဃဘာဏကာဒိဘေဒဿ ပနဂဏဿာ”တိ၊ ဒီဃဘာဏကာဒိဘေဒဿ ပနဂဏဿဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣဓာပိ၊ ဤဂဏ၌လည်း။ ဧကောပိ၊ တစ်ယောက်သည်လည်း။ ဓုရံ၊ ဝန်ကို။ သစေ န နိက္ခိပတိ၊ အကယ်၍ မချအံ့။ ရက္ခတိယေဝ၊ စောင့်သလျှင်ကတည်း။ ဗဟူနံ၊ များသော သူတို့၏။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော။ သန္တကေ၊ ဥစ္စာ၌။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။
ခေတ္တဋ္ဌကထာဝဏ္ဏနာ
၁၀၄။ ခေတ္တဋ္ဌကထာယံ၊ ခေတ္တဋ္ဌကထာ၌။ “နိရုမ္ဘိတွာ ဝါ”တိ အာဒီသု၊ နိရုမ္ဘိတွာ ဝါ၊ အစရှိသည်တို့၌။ “ဂဏှန္တဿာ”တိ၊ ဂဏှန္တဿဟူ၍။ ပစ္စေကံ၊ အသီးသီး။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ နိရုမ္ဘိတွာ၊ ပိတ်၍။ ဂဟဏံ နာမ၊ ယူခြင်းမည်သည်ကား။ ဝီဟိသီသံ၊ စပါးနှံကို။ အစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ မဖြတ်မူ၍။ ယထာဌိတမေဝ၊ တည်တိုင်းသော စပါးနှံကိုလျှင်။ ဟတ္ထေ၊ လက်ဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ အာကဍ္ဎိတွာ၊ ငင်၍။ ဗီဇမတ္တဿေဝ၊ စပါးစေ့မျှကိုသာလျှင်။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းတည်း။ ဧကမေကန္တိ၊ ဧကမေကံ-ဟူသည်ကား။ ဧကံဝီဟိသီသံ၊ တစ်ခုသော စပါးနှံကို။ “ယသ္မိံ ဗီဇေ ဝါ”တိ အာဒိ၊ ယသ္မိံ ဗီဇေ ဝါ-အစရှိသော စကားကို။ နိရုမ္ဘိတွာ ဂဟဏာမီသု၊ သတ်၍ ယူခြင်း အစရှိသည်တို့၌။ ယထာက္ကမံ၊ အစဉ်အတိုင်း။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ “တသ္မိံ ဗန္ဓနာ မောစိတမတ္တေ”တိ၊ တသ္မိံ ဗန္ဓနာ မောစိတမတ္တေ-ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ တသ္မိံ ဗီဇာဒိမှိ၊ ထိုစပါးစေ့အစရှိသည်သည်။ ဗန္ဓနာ၊ အညှာမှ။ မုတ္တ၊ လွတ်သည်။ သတိ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ တတော၊ ထိုလွတ်ရာ အရပ်မှ။ အနပနီတောပိ၊ တပါးသို့ မဆောင်သော်လည်း။ ဌာနန္တရဿ၊ အရပ်တစ်ပါး၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကမေ-သာတည်း။ ယဿ ပန သီသာဒိကဿ၊ အကြင် စပါးနှံ အစရှိသည်၏။ ဒေသန္တရာဒိနာ၊ အရပ်တစ်ပါးအစရှိသည်နှင့်။ သဟ၊ အတူတကွ။ သံသိဗ္ဗနံ ဝါ၊ ယှက်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဧကဗန္ဓတာ ဝါ၊ တစ်စပ်တည်းစပ်သော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿ၊ ထိုစပါးနှံ အစရှိသည်ကို။ ဗန္ဓနာ၊ အညှမှ။ မောစိတေ၊ လွတ်စေအပ်သည်ရှိသော်။ တုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းအာပတ်သင့်၏။ ဣတရဋ္ဌာနတော၊ ဤအညှာမှတပါးသော ဌာနမှ။ မောစိတေ၊ လွတ်စေသည်ရှိသော်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိက၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “ဝီဟိနာဠ”န္တိ အာဒိ၊ ဝီဟိနာဠံ၊ အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ သဘုသန္တိ၊ သဘုသံ-ဟူသည်ကား။ ပလာလသဟိတံ၊ ကောက်ရိုးနှင့် တကွ။ ခီလေနာတိ၊ ခီလေန-ဟူသည်ကား။ ခါဏုကေန၊ သစ်ငုတ်ဖြင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤခေတ္တကထာ၌။ ခီလသင်္ကမနာဒီသု၊ ကံသင်းပြောင်းခြင်း စသည်တို့၌။ သဟပယောဂေါ စ၊ လည်းကောင်း။ ဓုရနိက္ခေပေါ စ၊ ဝန်ချခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ ဥဘယံ၊ နှစ်ပါးစုံသည်။ သမ္ဘဝတိ၊ ဖြစ်သင့်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ခီလင်္ကမနာဒိ၊ ကံသင်းပြောင်းခြင်းအစရှိသည်သည်။ သဟ ပယောဂေါ စ၊ အတူယှဉ်ခြင်းတည်း။ တသ္မိံ၊ ထိုသဟပယောဂကို။ ကတေ စ၊ ပြုသော်လည်း။ သာမိကာ၊ ထို့သည်။ ဓုရံ၊ ဝန်ကို။ ယဒိ န နိက္ခိပန္တိ၊ အကယ်၍မချကုန်သည် ဖြစ်အံ့။ ပုန၊ တဖန်။ ဂဟိတုကာမာဝ၊ ယူလိုကုန်သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်အံ့။ န တာဝ အဝဟော အဝဟာရော၊ အခိုးမဟုတ်သေး။ “ခီလံ၊ ကံသင်းကို။ သင်္ကာမေတွာ၊ ပြောင်း၍။ ခေတ္တာဒိံ၊ လယ်စသည်တို၊ အသုကော၊ ဤအမည်ရှိသော။ ရာဇဝလ္လဘော၊ မင်းကျွမ်းဝင်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ဂဏှိတု၊ ရဟန်းကာမော၊ ယူလို၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဥတွာ၊ သိ၍။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဗလံ၊ အစွမ်းကိုလည်းကောင်း။ ကက္ခဠာဒိဘာဝဉ္စ၊ ကြမ်းကြုတ်ခြင်းစသော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ နိဿယ၊ မှီ၍။ ခိလသင်္ကမာနာဒိ ကိရိယာနိဋ္ဌာနတော၊ ကံသင်းပြောင်းခြင်းစသော အမူအရာ ပြီးသည်မှ။ ပဌမမေဝ၊ ရှေးဦးစွာလျှင်။ သာမိကာ၊ ပိုင်ရှင်တို့သည်။ ဓုဝံ၊ ဝန်ကို။ နိက္ခိပန္တိ၊ ချကုန်သည်ဖြစ်အံ့။ န အဝ၊ ဟာရော၊ ခိုးရာ မရောက်သေး။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဧတဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ပယောဂနိဋ္ဌာနတော၊ ပယောဂပြီးသည်မှ။ ပုရေတရမေဝ၊ ရှေးဦးကပင်လျှင်။ ဓုရိဿ၊ ဝန်ကို။ နိက္ခိတ္တတ္တာ၊ ချသောကြောင့်တည်း။ ယဒါ ပန၊ အကြင်အခါ၌ကား။ ခီလသင်္ကမနာဒိ ပယောဂနေဝ၊ ကံသင်းပြောင်းခြင်းစသော ပယောဂကြောင့်သာလျှင်။ ဓုရနိက္ခေပေါ၊ ဝန်ချခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒါယေဝ၊ ထိုအခါ၌သာလျှင်။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ “တဉ္စ ခေါ သာမိကာနံ၊ ဓုရနိက္ခေပေနာ”တိ၊ တဉ္စ ခေါ သာမိကာနံ ဓုရနိက္ခေပေန-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ခီလာဒီနံ၊ ကံသင်း အစရှိတို့ကို။ ၁၀ (နိ-၄၀၃) သင်္ကမိတဘာဝံ၊ ပြောင်းအပ်သောအဖြစ်ကို။ အဇာနိတွာ၊ မသိမူ၍။ သာမိ၊ ကာနံ၊ ပိုင်ရှင်တို့၏။ သမ္ပဋိစ္ဆနမ္ပိ၊ ဝန်ခံခြင်းသည်လည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ဓုရ၊ နိက္ခေပေါ၊ ဝန်ချခြင်းမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိ၏။ “ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထာ”တိ၊ ဧဝံသဗ္ဗတ္ထ-ဟူသောပုဒ်ဖြင့်။ ယထာ ဝုတ္တံ၊ အကြင်ဆိုခဲ့ပြီးသော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ရဇ္ဇုသင်္ကမနာဒီသုပိ၊ ကြိုးပြောင်းခြင်းစသည်တို့၌လည်း။ အတိဒိသတိ၊ ညွှန်၏။ ယဋ္ဌိန္တိ၊ ယဋ္ဌိံ-ဟူကား။ မာနာ၊ ဒဏ္ဍံ၊ တာသော လှံကံကို။ ဧကသ္မိံ၊ ပ။ [စာမျက်နှာ-၁၈၄] ပါရာဇိကန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒါရူနိ၊ သစ်တိုင်တို့ကို။ နီခဏိတွာ၊ စိုက်၍။ တတ္တကေနေဝ၊ ထိုမျှဖြင့်သာလျှင်။ ဂဏှိတုကာမော၊ ယူလိုက်သည်။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ အဝသာနေ၊ အဆုံးဖြစ်သော။ ဒါရုမှိ၊ သစ်တိုင်၌။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုသစ်တိုင်၌။ ကဏ္ဋကသာခါဒီဟိ၊ ဆူးခက် အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ပါဒါနံ၊ တိုင်ခြေတို့၏။ အန္တရံ၊ အကြားကို။ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ၊ ဖုံးလွှမ်း၍။ ကဿစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်၏။ အပ္ပဝေသာရဟံ၊ ဝင်ခြင်းငှာ မထိုက်သည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဂဟေတူကာမော၊ ယူလိုသည်။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ အဝသာနသာခါယ၊ အဆုံးဖြစ်သော အခက်၌။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကတည်း။ တေန၊ ကြောင့်။ “သာခါပရိဝါရေနေဝ အတ္တနော ကာတုံ သတ္တေနော ကာတုံ သက္ကောတီ”တိ၊ သာခါပရိဝါရေနေဝ အတ္တနော ကာတုံ သက္ကောတိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဒါရူနိ စ၊ သစ်တို့ကိုလည်း။ နိခဏိတွာ၊ စိုက်၍။ သာခါပရိဝါရဉ္စ၊ သစ်ခက်ရံခြင်းကိုလည်း။ ကတွာ ဧဝ၊ ပြု၍သာလျှင်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ သက္ကောတိ၊ တတ်နိုင်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ “ခေတ္တမရိယာဒ”န္တိ၊ ခေတ္တမရိယာဒံ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော။ အတ္ထမေဝ၊ အနက်ကိုသာလျှင်။ ဝိဘာဝေတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ကေဒါရပါဠိန္တိ၊ ကေဒါရပါဠိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ခီလသင်္ကမနာဒိနာ၊ ကံသင်းပြောင်းခြင်း အစရှိသည်ဖြင့်။ ဣဒဉ္စ ဂဟဏံ၊ ဤယူခြင်းကိုလည်း။ အာရာမာဒီသုပိ၊ အရံအစရှိသည်တို့၌လည်း။ လဗ္ဘတေဝ၊ ရအပ်သလျှင်ကတည်း။
ဝတ္ထုဋ္ဌကထာဝဏ္ဏနာ
၁၀၅။ ဝတ္ထုဋ္ဌကထာယံ၊ ဝတ္ထုဋ္ဌကထာ၌။ တိဏ္ဏံ ပါကာရာနန္တိ၊ တိဏ္ဏံ ပါကာရာနံ-ဟူသည်ကား။ ဣဋ္ဌကသိလာဒါရူနံ၊ အုတ်, ကျောက်, သစ်တို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ တိဏ္ဏံ၊ သုံးခုကုန်သော။ ပါကာရာနံ၊ တံတိုင်း၏။၁၀၆။ ဂါမဋ္ဌကထာယံ၊ ဂါမဋ္ဌကထာ၌။ သဗ္ဗသော၊ အကြွင်းမဲ့။ ဂါမလက္ခဏဿ၊ ရွာလက္ခဏာကို။ ပုဗ္ဗ၊ ၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုခဲ့ခြင်းကြောင့်။ “ဂါမော နမာ”တိ၊ ဂါမောနာမဟူ၍။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။
(နိ-၄၀၄) အရညဋ္ဌကထာဝဏ္ဏနာ
၁၀၇။ အရညဋ္ဌကထာယံ၊ အရညဋ္ဌကထာ၌။ ဝိနိဝိဇ္ဈိတွာတိ၊ ဝိနိဝိဇ္ဈိတွာ-ဟူသည်ကား။ ဥဇုကမေဝ၊ ဖြောင့်ဖြောင့်သာလျှင်။ ဝိနိဝိဇ္ဈိတွာ၊ ထွင်း၍။ လက္ခဏာစ္ဆိန္နဿာတိ၊ လက္ခဏစ္ဆိဿ-ဟူသည်ကား။ အရညသာမိကာနံ၊ တောရှင်တို့၏။ ဟတ္တတော၊ လက်မှ။ ကိဏိတွာ၊ ဝယ်၍။ ဂဏှန္တေဟိ၊ ယူသော သူတို့သည်။ ကတအက္ခရာဒိ သညာဏဿ၊ ပြုအပ်သော အက္ခရာအစရှိသော အမှတ်ရှိသော။ “ဆလ္လိယာပရိယောနဒ္ဓ”န္တိ ဣမိနာ၊ ယောနဒ္ဓံ-ဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ စိရဆဍ္ဍိတဘောဝံ၊ စွန့်၍ ကြာမြင်သော အဖြစ်ကို။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ အဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သာမိကာနံ၊ ပိုင်ရှင်တို့၏။ သာပေက္ခတာ၊ ငဲ့ခြင်းရှိသော အဖြစ်သည်။ ယဒိ အတ္ထိ၊ အကယ်၍ ရှိအံ့။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ တာနိ ကတာနိ အဇ္ဈာဝုတ္ထာနိ စ ဟောန္တီတိ၊ တာနိ ကတာနိ အဇ္ဈာဝုတ္ထာနိ စ ဟောန္တီ-ဟူသည်ကား။ တာနိ ဂေဟာဒီနိ၊ ဂေဟာဒီနိ၊ ထို အိမ်အစရှိသည်တို့သည်။ ကတာနိ ပရိနိဋ္ဌိတာနိ စ၊ ပြီးကုန်သည်လည်းကောင်း။ မနုဿေဟိ၊ လူတို့သည်။ အဇ္ဈာဝုတ္တာနိ စ၊ နေအပ်ကုန်သည်လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဒါရူနီတိ၊ ဒါရူနိ-ဟူသည်ကား။ ဂေဟာဒီနံ၊ အိမ်အစရှိသည်တို့ကို။ ကတတ္တာ၊ ပြုအပ်ပြီးသောကြောင့်။ အဝသိဋ္ဌဒါရူနိ၊ ကြွင်းသော သစ်တို့ကို။ “ဂဟေတုံဝဋ္ဋတီ”တိ၊ ဝဋ္ဋတိ-ဟူ၍။ သာမိကာနံ၊ ပိုင်ရှင်တို့၏။ အနာလယတ္တာ၊ အာလယ ကင်းသောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ တေ စ၊ ထိုအရှင်တို့သည်လည်း။ ဂဟေဏကာလေ၊ ယူသော အခါ၌။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ သာလယာ၊ အာလယရှိကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ယဒိ ဝါရေန္တိ၊ အကယ်၍ဖြစ်ကုန်အံ့။ ဂဟေတုံ၊ ငှာ။ နဝဋ္ဋတိယောဝ၊ မအပ်သည်သာတည်း။ “ဒေဟီ”တိ ဝုတ္တေ ဒါတဗ္ဗမေဝါတိ၊ ဒေဟီတိ ဝုတ္တေ ဒါတဗ္ဗမေ-ဟူသည်ကား။ “ဒေဟီ”တိ၊ ပေးလောဟု။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သော်။ “ဒဿမီ”တိ၊ ပေးအံ့ ဟူ၍။ အာဘောဂံ၊ နှလုံးသွင်းခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ သွားသော ရဟန်းအား။ “ဒေဟီ”တိ၊ ပေးလော့ဟူ၍။ အဝုတ္တေ၊ မဆိုသောကြောင့်။ အဒတါာ၊ မပေးဘဲ။ ဂမနေ၊ သွားခြင်းကြောင့်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပစ္ဆာပိ၊ နောက်၌လည်း။ တေတိ၊ ထိုတောရှင်တို့သည်။ စောဒိတေ၊ တောင်းအပ်သည်ရှိသော်။ ဒါတဗ္ဗမေဝ၊ ပေးအပ်သလျှင်ကတည်း။
အဒိသွာ ဂစ္ဆတိ၊ ဘဏ္ဍဒေယျန္တိ၊ အဒိသွာ ဂစ္ဆတိ၊ ဘဏ္ဍဒေယျ-ဟူသည်ကား။ သုဒ္ဓစိတ္တေန၊ စင်သော စိတ်ဖြင့်။ ဂတဿ၊ သွားသော ရဟန်းအား။ ဘဏ္ဍဒေယျံ၊ ဘဏ္ဍစားတည်း။ အာရက္ခဋ္ဌာနမ္ပိ၊ စောင့်ရှောက်ရာ အရပ်ကိုလည်း။ သုဒ္ဓစိတ္တေန၊ စင်သောစိတ်ဖြင့်။ အတိက္ကမိတွာ၊ လွန်၍။ ထေယျစိတ္တေ၊ ခိုးလိုသောစိတ်သည်။ ဥပ္ပန္နေပိ၊ ဖြစ်သော် (နိ-၄၀၅) လည်း။ [စာမျက်နှာ-၁၈၅] အာရက္ခဋ္ဌာနဿ၊ စောင့်ရာ အရပ်ကို။ အတိက္ကန္တတ္တာ၊ လွန်ပြီးသောကြောင့်။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ကေစိ ပန၊ အချို့အရာတို့သည်ကား။ “ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိသော အရပ်သို့။ နီတာနမ္ပိ၊ ဆောင်အပ်ကုန်သော်လည်း။ ဒါရူနံ၊ သစ်တို့၏။ အရညာသာမိကာနာညေဝ၊ တောရှင်တို့၏သာလျှင်။ သန္တကတ္တာ၊ ဥစ္စာဖြစ်သောကြောင့်။ ပုန၊ တဖန်။ ထေယျစိတ္တံ၊ ဆိုလိုသောစိတ်ကို။ ဥပ္ပါဒေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဂစ္ဆတိ၊ သွားအံ့။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။” ဣတိ၊ သို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “အာရက္ခဋ္ဌာနံ။ ပ။ အတိက္ကမတီ”တိ စ၊ အာရက္ခဋ္ဌာနံ။ ပ။ အတိက္ကမတီ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ “သဟသာ တံ ဌာနံ အတိက္ကမတီ”တိ စ၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ အရက္ခဋ္ဌနာတိက္ကမေယေဝ၊ စောင့်ရာအရပ်ကို လွန်ခြင်း၌သာလျှင်။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်ကို။ ဝုစ္စမာနတ္တာ၊ ဆိုလတ္တံ့သောကြောင့်တည်း။ အာရက္ခဋ္ဌာနာ တိက္ကမမေဝ၊ စောင့်ရာအရပ်ကို လွန်ခြင်းကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “ဣဒံ ပန ထေယျစိတ္တေန၊ ပ။ ပါရာဇိကမေဝါ”တိ၊ ဣဒံ ပန ထေယျစိတ္တေန၊ ပ။ ပါရာဇိကမေဝ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ယတ္ထ ကတ္ထစိ နီတာနမ္ပိ ဒါရူနံ အရညသာမိကာနညေဝ သန္တကတ္တာ”တိ၊ ယတ္ထ ကတ္ထစိ နီတာနမ္ပိ ဒါရူနံ အရညသာမိကာနညေဝ သန္တကတ္တာ-ဟူ၍။ ယဉ္စ ကာရဏံ၊ အကြင်အကြောင်းကိုလည်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တဉ္စ၊ ထိုအကြောင်းသည်လည်း။ အာရက္ခဋ္ဌာနတော၊ စောင့်ရာအရပ်မှ။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ပါရာဇိကာပဇ္ဇနဿ၊ ပါရာဇိက ရောက်ခြင်း၏။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကာသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဘဏ္ဍဒေယျဘာ ဝဿေဝ၊ ဘဏ္ဍစားအဖြစ်၏သာလျှင်။ ကာရဏတ္တာ၊ အကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေသံ၊ ထိုတောရှင်တို့၏။ သန္တကတ္တေနေဝ၊ ဥစ္စာ ဖြစ်သောကြောင့်သာလျှင်။ ဗဟိဂတဿပိ၊ အပအဖို့ ရောက်သောရဟန်းအားလည်း။ ဘဏ္ဍဒေယျံ၊ ဘဏ္ဍစားသည်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။ ဣတရထာ၊ တောရှင်တို့၏ ဥစ္စာမဟုတ်သည်ရှိသော်။ သုင်္ကဃာတာတိက္ကမေ ဝိယ၊ ကင်းကို လွန်ခြင်း၌ကဲ့သို့။ ဘဏ္ဍဒေယျမ္ပိ၊ ဘဏ္ဍာစားသည်လည်း။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ အဒ္ဓိကေဟိ၊ ခရီးသွားတို့သည်။ ဒိန္နမေဝ၊ ပေးအပ်သော ဥစ္စာသည်သာလျှင်။ သုင်္ကိကာနံ၊ ကင်ခွန်ခံသော သူတို့၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဒိန္နံ၊ မပေးအပ်သော ဥစ္စာသည်။ န၊ ကင်းခွန်ခံသော သူတို့၏ဥစ္စာမဟုတ်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ တံ ဌာနံ၊ ထိုကင်းအရပ်ကို။ ယတော ကုတောစိ ပစ္စယတော၊ တစုံတခုသော အကြောင်းကြောင့်။ သုဒ္ဓစိတ္တေန၊ စင်သော စိတ်ဖြင့်။ အတိက္ကန္တဿ၊ လွန်သော ရဟန်းအား။ ဘဏ္ဍဒေယျမ္ပိ၊ သည်လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣဓ ပန၊ ဤ အရညဋ္ဌ၌ကား။ အရညသာမိကာနံ၊ တောရှင်တို့၏။ သန္တကတ္တာ၊ ဥစ္စာဖြစ်သောကြောင့်။ သဗ္ဗတ္ထာပိ၊ ခပ်သိမ်းသော (နိ-၄၀၆) အရပ်၌လည်း။ ဘဏ္ဍဒေယျမေဝ၊ ဘဏ္ဍာစားသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်လျှင်။ အရညေ၊ တော၌။ ဧတံ အာရက္ခဋ္ဌာနံ၊ ဤစောင့်ရှောက်ရာအရပ်သည်။ သုင်္ကဃာတကောပိ၊ ကင်းခွန်ထက်လည်း။ ဂရုတရံ၊ အလွန်လေးသည်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။ အာရက္ခဋ္ဌာနတော၊ စောင့်ရာအရပ်မှ။ ဗဟိပိ၊ အပြစ်၌လည်း။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးလိုသောစိတ်သည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ ယဒိ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ပြီးအံ။ “အာရက္ခဋ္ဌာနံ ပတွာ”တိ အာဒိနာ၊ အာရက္ခဋ္ဌာနံ ပတွာ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဌာနနိယမော၊ ဌာနကိုမှတ်ခြင်းသည်။ နိရတ္ထကော၊ အကျိုးမဲ့သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ယတ္ထ ကတ္ထစိ ထေယျစိတ္တေ ဥပ္ပန္နေ ပါရာဇိက”န္တိ၊ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ထေယျစိတ္တေ ဥပ္ပန္နေ ပါရာဇိကံ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗတော၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အရက္ခဋ္ဌာနတော၊ စောင့်ရာအရပ်မှ။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ သွားသူအား။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ န ဘဝတိ ဧဝ၊ မဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ နိဋ္ဌံ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းသို့။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ရောက်အပ်၏။ ဣဒံ ပန ထေယျစိတ္တေန ပရိဟရန္တဿတိ၊ ဣဒံ ပန ထေယျစိတ္တေန ပရိဟရန္တဿာ-ဟူသည်ကား။ ယသ္မိံ ပဒေသေ၊ အကြင်အရပ်ကို။ အတိက္ကန္တေ၊ လွန်သည်ရှိသော်။ တေသံ၊ ထိုတောရှင်တို့၏။ အရညံ၊ တောကိုလည်းကောင်း။ အာရက္ခဋ္ဌာနဉ္စ၊ စောင့်ရာအရပ်ကိုလည်းကောင်း။ အတိက္ကန္တေ နာမ၊ လွန်သည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ ပဒေသံ၊ ထိုအရပ်ကို။ အာကာသေနာပိ၊ ကောင်းကင်ဖြင့်လည်း။ အတိက္ကမနဝသေန၊ လွန်စေသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဂစ္ဆန္တဿာပိ၊ သွားသူသည်လည်း။ ဣတိအတ္ထော၊ ဤကားနက်။
ဥပကကထာဝဏ္ဏနာ
၁၀၈။ ဥဒကကထာယံ၊ ဥဒကကထာ-၌။ မဟာကုစ္ဆိကာ၊ ဝမ်းကျယ်သော။ ဥဒကစာဋိ၊ အိုးစရည်းသည်။ ဥဒကမဏိကော၊ ဥဒကမဏိက၊ မည်၏။ “သမေခလာ၊ ခါး၌ အရေးအကြောင်းရှိသော။ စာဋိ၊ အိုးသည် ဥဒကမဏိကော၊ ဥဒကမဏိက-မည်၏။” ဣတိပိ၊ သို့လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တတ္ထာတိ၊ ဟူသည်ကား။ တေသု ဘာဇနေသု၊ ထိုအိုးတို့တွင်။ “ဘူတဂါမေန သိဒ္ဓိမ္ပ”တိ၊ ဘူတဂါမေန သိဒ္ဓိမ္ပိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ပိသဒ္ဒေန၊ ပိသဒ္ဒါဖြင့်။ အကပ္ပိယပထဝိမ္ပိ၊ အကပ္ပိယမြေကိုလည်း။ သင်္ဂဏှာတိ၊ ပေါင်းယူ၏။ တဠာကရက္ခဏတ္ထာယာတိ၊ တဠာကရက္ခဏတ္ထာယ-ဟူသည်ကား။ “မဟောဒကံ၊ များစွာသော ရေသည်။ အာဂန္တွာ၊ လာ၍။ တဠာကမရိယာဒံ၊ ကန်ဘောင်ရိုးကို။ မာ ဆိန္ဒိ၊ မဖြတ်ပါစေလင့်။” ဣတိ၊ ဤသို့။ တဠာကရက္ခဏတ္ထံ၊ တဘက်ဆည်ကန်ကို စောင့်ခြင်းငှါ။ “နိဗ္ဗဟနဥဒက”န္တိ ဧတ္ထ၊ နိဗ္ဗဟနဥဒကံ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ တဠာကဿ၊ တဘက်ဆည်ကန်၏။ ဥန္နတေန၊ မြင့်သော။ ဧကေန ပေဿန၊ တဘက်သော နံပါးဖြင့်။ အဓိကံ၊ လွန်သော။ ဇလံ၊ ရကို။ ဧတေန၊ ဤပြွန်ဖြင့်။ နိဗ္ဗဟတိ နိဂစ္ဆတိ၊ ထုတ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ (နိ-၄၀၇) “နိဗ္ဗဟန”န္တိ၊ နိဗ္ဗဟန-ဟူ၍။ [စာမျက်နှာ-၁၈၆] အဓိကဇလနိက္ခမနမာတိကာ၊ လွန်သောရေကို ထုတ်သောမြောင်းကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထို ရေလွှတ်မြောင်း၌။ ဂစ္ဆမာနံ၊ သွားသော။ ဥဒကံ၊ ရေသည်။ နိဗ္ဗဟနဥဒကံ နာမ၊ နိဗ္ဗဟနဥဒက-မည်၏။ နိဒ္ဓမနတုမ္ဗန္တိ၊ နိဒ္ဓမနတုမ္ဗံ-ဟူသည်ကား။ သဿာဒီနံ၊ ကောက်စသည်တို့၏။ အတ္ထာယ၊ အလိုငှါ ဣဋ္ဌကာဒီဟိ၊ အုတ်စသည်တို့ဖြင့်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော။ ဥဒကနိက္ခမနပနာဠိ၊ ရေလွတ်ပြွန်တည်း။ “မရိယာဒံ ဒုဗ္ဗလံ ကတွာ”တိ ဧတ္ထ၊ မရိယာဒံ ဒုဗ္ဗလံ ကတွာ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ ဒုဗ္ဗလံ၊ အားနည်းသည်ကို။ အကာတွာပိ၊ မပြုမူ၍လည်း။ ယထာဝုတ္တပယောဂေ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော ပယောဂကို။ ကတေမိ၊ ပြုသော်လည်း။ မရိယာဒံ၊ ကန်ဘောင်ရိုး အပိုင်းအာခြားကို။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ နိက္ခန္တဥဒကဂ္ဃါနုရူပေန၊ ထွက်သော ရေ၏ အဖိုးအား လျော်သော။ အဝဟရေန၊ ခိုးခြင်းဖြင့်။ ကတ္တဗ္ဗမေဝ၊ ပြုအပ်သလျှင်ကတည်း။ “ယတ္တကံ တပ္ပစ္စယာ သဿံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ''၊ ဟူသော စကားကို။ ဗိဇကသိကမ္မာဒိဗ္ဗယံ၊ မျိုးစေ့, လယ်ထွန်အစရှိသော စရိတ်ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ယံ အဓိကလာဘံ၊ အကြင် လွန်သော လာဘ်သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုလာဘ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ ထိုစကားသင့်စွ။ တေဟိ၊ ထိုလယ်လုပ်သော ဒါယကာတို့သည်။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုသင့်သော။ ဝယကရဏမ္ပိ၊ အခစရိတ်ကိုလည်း။ ဧတဿ၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပေးထိုက်သည်။ န၊ မဟုတ်။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ ယတ္တကံ တပ္ပစ္စယာ၊ စသော စကားသည်လည်း။ တရုဏသေဿ၊ ကောင်ပင်ငယ်သည်။ ဇာတေ၊ ရောက်သည်ရှိသော်။ ဥဒကံ၊ ရေကို။ ဝိနာသေန္တဿ၊ ဖျက်ဆီးသော ရဟန်းအား။ ယုဇ္ဇတိ၊ သင့်၏။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ သေဿ၊ ကောက်ကို။ အကတေ ယေဝ၊ မပြုမီသာလျှင်။ ဥဒကံ၊ ရေကို။ ဝိနာသန္တေန စ၊ ဖျက်ဆီးသော ရဟန်းသည်လည်း။ ဥဒကဂ္ဃမေဝ၊ ရေ၏အဖိုးကိုသာလျှင်။ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပေးသင့်၏။ တပ္ပစ္စယံ၊ ထို ရေလျှင်ကြောင်းရှိသော။ သကလံ၊ အလုံးစုံသော။ သဿံ၊ ကောက်ကို။ န ဒါတဗ္ဗံ၊ မပေးအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဝိနာသိတဘဏ္ဍေဿဝ၊ ဖျက်အပ်သော ဘဏ္ဍာ၏သာလျှင်။ ဘဏ္ဍဒေယျတ္တာ၊ ဘဏ္ဍာစားထိုက်ကြောင့်တည်း။ ဣတရထာ၊ ရေဟူသော အကြောင်းကြောင့် ဖြစ်လတ္တံ့သော ကောက်ကို ပေးသင့်သည်ရှိသော်။ ဝါဏိဇ္ဇာဒိအတ္ထာယ၊ ကုန်သွယ်ခြင်းစသော အလို့ငှာ။ ပရေဟိ၊ သူတပါးတို့သည်။ ဌပိတဘဏ္ဍံ၊ ထားအပ်သော ဘဏ္ဍာကို။ အဝဟရန္တဿ၊ ခိုးသော ရဟန်းအား။ တဒုဘယမ္ပိ၊ ထိုနှစ်ပါးကိုလည်း။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဘဏ္ဍဂ္ဃံ ကာတဗ္ဗံ၊ ဘဏ္ဍာဖိုးဖြင့် ဆုံးဖြတ်၀၁(နိ-၄၀၈) အပ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တဉ္စ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းသည်လည်း။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ဣတိ၊ ဤသည်ကား။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ ခန္တိ၊ နှစ်သက်သော အယူတည်း။ “သာမိကာနံ ဓုရနိက္ခေပေနာ”တိ ဧတ္ထ၊ သာမိကာနံ ဓုရနိက္ခေပေန-ဟူသောပုဒ်၌။ တဠာကေ စ၊ တဘက်ဆည်ကန်သည်လည်းကောင်း။ ခေတ္တ စ၊ လယ်သည်လည်းကောင်း။ ဧကဿ၊ တစ်ယောက်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏သာလျှင်။ ဓုရနိက္ခေပေန၊ ဝန်ချခြင်းကြောင့်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကတည်း။ တံ တဠာကံ၊ တဘက်ဆည်ကန်သည်။ သဗ္ဗသာဓာရဏံ၊ အလုံးစုံသော သူတို့နှင့် ဆက်ဆံသည်။ ယဒိ ဟောတိ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ ခေတ္တာနိ၊ လယ်တို့သည်။ ပါဋိပုဂ္ဂိလိကာနိ၊ အသီးသော ပုဂ္ဂိုလ်၏ ဥစ္စာတို့သည်။ ယဒိ ဟောန္တိ၊ အကယ်၍ဖြစ်ကုန်အံ့။ သဿ တဿ ပုဂ္ဂလေဿဝ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်၏သာလျှင်။ ဓုရနိက္ခေပေ၊ ဝန်ချခြင်းသည်။ သတိရှိသော်။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အထ၊ ထိုသို့မဟုတ်။ ခေတ္တာနိပိ၊ လယ်တို့သည်လည်း။ သဗ္ဗသံ၊ ခပ်သိမ်းသော ဥစ္စာရှင်တို့၏။ ဓုရနိက္ခေပေ၊ ဝန်ချခြင်းသည်။ သတိယေဝ၊ ရှိသော်သာလျှင်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကတည်း။ ဓုရနိက္ခေပေ၊ ဝန်ချခြင်းသည်။ အသတိ၊ မရှိသော်။ န ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကမဟုတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်ချက်၏။အနိဂ္ဂတေတိ၊ အနိဂ္ဂတေ၊ ဟူသည်ကား။ အနိက္ခန္တေ၊ မထွက်မီ။ တဠာကေယေဝ၊ တဘက်ဆည်ကန်၌သာလျှင်။ ဌိတေ၊ တည်သည်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကာနက်။ ပရေသံ မာတိကာမုခန္တိ၊ အနိဂ္ဂတေခံ-ဟူသည်ကား။ ခုဒ္ဒကမာတိကာခုခံ၊ မြောင်းငယ်ဝကို။ အသမ္ပတ္တေဝါတိ၊ အသမ္ပတ္တေဝ-ဟူသည်ကား။ တဠာကတော၊ တဘက်ဆည်ကန်မှ။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ မဟာမာတိကာယံ ဧဝ၊ မြောင်းကြီး၌သာလျှင်။ ဌိတေ၊ တည်စဉ်။ အနိက္ခန္တေ ဗဒ္ဓါ သုဗဒ္ဓါတိ၊ အနိက္ခန္တေ ဗဒ္ဓါ သုဗဒ္ဓါ-ဟူသည်ကား။ ဥဒကဿ၊ ရေ၏။ သဗ္ဗသာဓာရဏတ္တာ၊ အလုံးစုံတို့နှင့် ဆက်ဆံသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တဠာကတော၊ တစ်ဘက်ဆည်ကန်မှ။ အနိက္ခန္တေ၊ မထွက်သည်ရှိသော်။ ဘဏ္ဍဒေယျမ္ပိ၊ ဘဏ္ဍစားသည်လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ နိက္ခန္တေ ပန၊ ထွက်သော်ကား။ ပါဋိပုဂ္ဂလိကံ၊ အသီးသောပုဂ္ဂိုလ်၏ ဥစ္စာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “နိက္ခန္တေ ဗဒ္ဓါ ဘဏ္ဍဒေယျ”န္တိ၊ နိက္ခန္တေ ဗဒ္ဓါ ဘဏ္ဍဒေယျံ-ဟူ၍။ အဟ၊ ဆို၏။ ဣဓ ပန၊ ဤ ရေယူရာ၌ကား။ ခုဒ္ဒကမာတိကာယံ၊ မြောင်းငယ်သို့။ အပဝိဋ္ဌတ္တာ၊ မဝင်သောကြောင့်။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ န ဖာတော၊ မဖြစ်။ “တဠာကတော အနိဂ္ဂတေ ပရေသံ မာတိကာမုခံ အသမ္ပတ္တေဝါ”တိ၊ တဠာကတော အနိဂ္ဂတေ ပရေသံ မာတိကာမုခံ အသမ္ပတ္တေဝ၊ ဟူ၍။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သော။ ဝိကပ္ပဒွယဿ၊ ဝိကပ်နှစ်ခုအပေါင်း၏။ အနိက္ခန္တေ ဗဒ္ဓါ သုဗဒ္ဓါ၊ နိက္ခန္တေ ဗဒ္ဓါ ဘဏ္ဍဒေယျ”န္တိ၊ အနိက္ခန္တေ ဗဒ္ဓါ သုဗဒ္ဓါ၊ နိက္ခန္တေ ဗဒ္ဓါ ဘဏ္ဍဒေယျံ-ဟူသော။ ဣဒံ ဒွယံ၊ ဤပုဒ်နှစ်ခုအပေါင်းကို။ ယထာက္ကမေန၊ အစဉ်အား (နိ-၄၀၉) လျော်သဖြင့်။ ယောဇနတ္ထံ၊ ယှဉ်စေခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “နတ္ထိ အဝဟာရော”တိ ဧတ္ထ၊ နတ္ထိ အဝဟာရော-ဟူသောပုဒ်၌။ “အဝဟရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဘဏ္ဍဒေယျံ ပန၊ ဏ္ဍာစားထိုက်သည်ကား။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ သို့။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ “ဝတ္ထုံ။ ပ။ သမေတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဝတ္ထုံ။ ပ။ သမေတိ-ဟူသောပုဒ်၌။ တဠာကဂတဥဒကဿ၊ တဘက်ဆည်ကန်၌ တည်သောရေ၏။ သဗ္ဗသာဓာရဏတ္တာ၊ အလုံးစုံနှင့် ဆက်ဆံသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပရသန္တကဝတ္ထု၊ သူတပါးဥစ္စာဝတ္ထုသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
ဒန္တပေါနကထာဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၁၈၇] ၁၀၉။ ဒန္တကဋ္ဌကထာယံ၊ ဒန္တကဋ္ဌကထာ-၌။ တတော ပဋ္ဌာယ အဝဟာရော နတ္ထီတိ၊ တတော ပဋ္ဌာယ အဝဟာရော နတ္ထိ-ဟူသည်ကား။ “ယထာသုခံ ဘိက္ခုသံဃော ပရိဘုဉ္စတူ”တိ၊ ယထာသုခံ ဘိက္ခုသံဃော ပရိဘုဉ္စတု-ဟူ၍ အဘာဇေတွာဝ၊ မဝေဖန်ဘဲသာလျှင်။ ယာဒိစ္ဆကံ၊ အလိုရှိတိုင်း။ ဂဟဏတ္ထမေဝ၊ ယူစေခြင်းငှာသာလျှင်။ ဌပိတတ္တာ၊ ထားအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အရက္ခိတတ္တာ၊ မစောင့်ရှောက် အပ်သောကြောင့်လည်ကောင်း။ အညံ သံဃိကံ ဝိယ၊ တစ်ပါးသော သံဃိကကဲ့သို့။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးယူလာသောစိတ်ဖြင့်။ ဂဏှန္တဿပိ၊ ယူသောရဟန်းအားလည်း။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ခါဒန္တု၊ စားကြကုန်။ ပုန၊ တဖန်။ သာမဏေရာ၊ သာမဏေတို့သည်။ အာဟရိဿန္တိ၊ ဆောင်ကုန်လတ္တံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ ထေရာ၊ အချို့သော မထေရ်တို့သည်။ ဝဒေယျုံ၊ ဆိုကုန်ရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ဝနပ္ပတိကထာဝဏ္ဏနာ
၁၁၀။ ဝနပ္ပတိကထာယံ၊ ဝနပ္ပတိကထာ၌။ “သန္ဓာရိကတ္တာ”တိ၊ သန္ဓာရိကတ္တာဟူသော စကားကို။ ဆိန္နဿ၊ ဖြတ်အပ်ပြီးသော။ ပတိတုံ၊ လှဲခြင်းငှာ။ အရဒ္ဓဿ၊ အားထုတ်အပ်သော။ ရုက္ခဿ၊ သစ်ပင်၏။ သန္ဓာရဏမတ္တေန၊ တည်ခြင်းမျှဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ မရိစဝလ္လိအာဒီဟိ၊ ငြုတ်ကောင်းနွယ်စသည်တို့ဖြင့်။ ပုဗေဣ၊ ရှေး၌။ ဝေဌေတွာ၊ ထိုစကားသင့်ရစ်၍။ ဌိတဘာဝေန၊ တည်သော အဖြစ်အားဖြင့်။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ဟိ၊ စွ။ တာဒိသေ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော သစ်ပင်ကို။ ဆိန္နေပိ၊ ဖြတ်သော်လည်း။ (နိ-၄၁၀) အရညဋ္ဌကထာယံ၊ အရညဋ္ဌကထာ၌။ ဝေဌိတဝလ္လိယံ ဝိယ၊ ရစ်သော နွယ်၌ကဲ့သို့ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ “ဥဇုကမေဝ တိဋ္ဌတီ”တိ ဣမိနာ၊ ဥဇုကမေဝ တိဋ္ဌတိ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ သဗ္ဗသော၊ အကြွင်းမဲ့။ ဆိန္ဒနမေဝ၊ ဖြတ်ခြင်းသည်သာလျှင်။ ဝလ္လိအာဒီဟိ၊ နွယ်စသည်တို့နှင့်။ အသမ္ဗန္ဓဿ၊ မစပ်သော။ ရုက္ခဿ၊ သစ်ပင်ကို။ ဌာနာ၊ တည်နေရာမှ။ စာဝနံ၊ ရွေ့စေခြင်းမည်၏။ ပုဗ္ဗေ ဝိယ၊ ရှေး၌ကဲ့သို့။ အာကာသာဒီသု၊ ကောင်းကင်အစရှိသည်တို့၌။ ဖုဋ္ဌသကလပဒေသတော၊ နှံသော အလုံးစုံသော အရပ်မှ။ မောစနံ၊ လွတ်စေခြင်းသည်။ န၊ မဟုတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ ဌာနာစာဝနံ၊ အရာမှ ရွေ့စေခြင်းသည်။ အာဝေဏိကံ၊ အသီးတည်း။ ဣတိ၊ သို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “ရုက္ခဘာရေန၊ သစ်ပင်၏ဝန်ဖြင့်။ ကိဉ္စိဒေဝ၊ စိုးစဉ်းသာလျှင်။ ဘဿိတွာ၊ လျှော၍။ ဌိတတ္တာ၊ တည်သောကြောင့်။ ဌာနာစာဝနံ၊ အရာမှ ရွေ့ခြင်းသည်။ သေဟာတိယေဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ရုက္ခေန၊ သစ်ပင်သည်။ ဖုဋ္ဌဿ၊ ထိအပ်သော။ သကလဿ၊ အလုံးစုံသော။ အာကာသပဒေသဿ၊ ကောင်းကင်အရပ်ကို။ ပဉ္စဟိ အာကာရေဟိ ဝါ၊ ငါးပါးသော အခြင်းအရာတို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဆဟိ ဝါ အကာရေဟိ၊ ခြောက်ပါးသောအခြင်းအရာတို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ အနတိက္ကတ္တာ၊ မလွန်သောကြောင့်တည်း။ ဝါတမုခံ သောဓေတီတိ၊ ဝါတမုခံ သောဓေတိ-ဟူသည်ကား။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာဖြင့်။ ဝါတော၊ လေသည်။ အာဂန္တွာ၊ လာ၍။ ရုက္ခံ၊ သစ်ပင်ကို။ ပါတေတိ၊ လှဲ၏။ ဧဝံ တထာ၊ ထို အခြင်းအရာဖြင့်။ ဝါတဿ၊ လေ၏။ အာဂမနမဂ္ဂံ၊ လာရာသော ခရီးကို။ ရုန္ဓိတွာ၊ ပိတ်၍။ ဌိတာနိ၊ တည်ကုန်သော။ သာခါဂုမ္ဗာဒီနိ၊ သစ်ခက်, ချုံအစရှိသည်တို့ကို။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ အပနေန္တော၊ ပယ်လျက်။ သောဓေတိ၊ သုတ်သင်၏။ မဏ္ဍူကကဏ္ဋကံ ဝါ တိ၊ မဏ္ဍူကကဏ္ဋကံ ဝါ-ဟူသည်ကား။ မဏ္ဍူကာနံ၊ ဖားတို့၏။ အင်္ဂုဋ္ဌေ၊ အမြီးဖြစ်သော။ အဂ္ဂကောဋိယံ၊ အဖျားစွန်း၌။ ဌိတကဏ္ဋကံ၊ တည်သောဆူးတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဧကေ၊ တို့သည်။ “ဝိသမစ္ဆကဏ္ဋကံ၊ အဆိပ်ရှိသော ငါးဆူးတည်း။” ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ဟရဏကကထာဝဏ္ဏနာ
၁၁၁။ ဟရဏကကထာယံ၊ ဟရဏကကထာ၌။ ဟရဏကန္တိ၊ ဟရဧကံ-ဟူသည်ကား။ ဝတ္ထုသာမိနာ၊ ဝတ္ထုအရှင်သည်။ ဟာရိယမာနံ၊ ဆောင်အပ်သော ဥစ္စာတည်း။ သော စေ (နိ-၄၁၁) ပါဒံအဂ္ဃတိ၊ ပါရာဇိကမေဝါ”တိ၊ ပါရာဇိကမေဝ-ဟူသော ပုဒ်၌။ “အဒ္ဓံ၊ ထက်ဝက်သောပုဆိုးကို။ န ဂဏှိဿမီ”တိ၊ မယူအံ့ဟူ၍။ အသလ္လက္ခိတတ္တာ၊ မမှတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ “ဧတံ၊ ဤပုဆိုးကို။ ဂဏှိဿာမီ”တိ၊ ယူအံ့ဟူ၍။ သလ္လက္ခိတဿေဝ၊ မှတ်အပ်သည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ပဋဿ၊ ပုဆိုး၏။ ဧကဒေသတာယ၊ တစိတ်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တမ္ပိ၊ ထို တစိတ်သောပုဆိုးကိုလည်း။ ဂဏှိတုကာမောဝ၊ ယူလိုသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သဘဏ္ဍဟာရကန္တိ၊ သဘဏ္ဍဟာရကံ-ဟူသည်ကား။ သဟဘဏ္ဍဟာရကံ၊ ဘဏ္ဍာကို ဆောင်သောသူနှင့် တကွ။ သကာရာဒေသဿ၊ သအပြု၏။ ဝိကပ္ပတ္တာ၊ ဝိကပ်အားဖြင့်ဖြစ်သောကြောင့်။ သဟသဒ္ဒေါဝ၊ သဟသဒ္ဒါသည်သာလျှင်။ ဌိတော၊ တည်၏။ ဘဏ္ဍဟာရကေန၊ ဘဏ္ဍာကို ဆောင်သောသူနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ တံ ဘဏ္ဍံ၊ ထိုဘဏ္ဍာကို။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤသည်ကားအနက်။ သာသင်္ကောတိ၊ သာသင်္ကော-ဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၁၈၈] “ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ကပ်၍။ ဘဏ္ဍံ၊ ဘဏ္ဍာကို။ ယဒိ ဂဏှိဿာမိ၊ အကယ်၍ ယူအံ့။ အာဝုဓေန၊ လက်နက်ဖြင့်။ မံ၊ ငါ့ကို။ ပဟေရေယျ၊ ပုခတ်ရာ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘယေန၊ ကြောက်သောအားဖြင့်။ သဉ္ဇာတာသင်္ကော၊ ရွံရှာခြင်း ရှိသည်ဖြစ်၍။ ဧကမန္တံ ပဋိက္ကမ္မာတိ၊ ဧကမန္တံ ပဋိက္ကမ္မာ-ဟူသည်ကား။ ဘယေနေဝ၊ ကြောက်သောကြောင့်သာလျှင်။ အနုပဂန္တွာ၊ မကပ်မူ၍။ မဂ္ဂတော၊ ခရီးမှ။ သယံ၊ မိမိသည်။ ပဋိက္ကမ္မ၊ ဖဲ၍။ သန္တဇ္ဇောတွာတိ၊ သန္တဇ္ဇောတွာ-ဟူသည်ကား။ ဖရုသဝါစယ၊ ကြမ်းသော စားဖြင့်လည်းကောင်း။ အာဝုဓပရိဝတ္တနာဒိကာယဝိကာရေန စ၊ လက်နက်ကို ရပ်ဝင့်ခြင်းစသော ကိုယ်၏ ဖောက်ပြန်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ သန္တဇ္ဇေတွာ၊ ခြိမ်ခြောက်၍။ အနဇ္ဈာဝုတ္ထကန္တိ၊ အနဇ္ဈာဝုတ္ထကံ-ဟူသည်ကား။ အပရိဂ္ဂဟိတကံ၊ မသိမ်းဆည်းအပ်။ အာလယေန၊ အာလယဖြင့်။ အနဓိမုတ္တံ၊ မညွတ်သော။ ဘဏ္ဍမ္ပိ၊ သည်လည်း။ အနဇ္ဈာဝုတ္ထကံ နာမ၊ မသိမ်ဆည်းသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အာဟရာပေန္တေ ဒါတဗ္ဗ”န္တိ၊ အာဟရာပေန္တေ ဒါတဗ္ဗံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣမိနာ၊ ဤအာဟရာပေန္တေ၊ ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ပရိစ္စတ္တာလယာနမ္ပိ၊ စွန့်အပ်ပြီးသော အာလယရှိကုန်သော်လည်း။ ပစ္ဆာပိ၊ နောက်၌လည်း။ သကာသညာ၊ မိမိဥစ္စာဟူသော အမှတ်သည်။ ယဒိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ တေသညေဝ၊ ထိုဥစ္စာရှင်တို့၏သာလျှင်။ တံ ဘဏ္ဍံ၊ ထိုဘဏ္ဍာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဗလက္ကာရေနာပိ၊ အနိုင်အထက်အားဖြင့်လည်း။ သကသညာယ၊ မိမိဥစ္စာဟူသော အမှတ်ဖြင့်။ တဿ၊ ထိုဘဏ္ဍာကို။ ဂဟဏေ၊ ယူခြင်း၌။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ အတ္ထိ၊ မရှိ။ အဒဒန္တဿေဝ၊ မပေးသော သူ၏သာလျှင်။ အဝဟာ (နိ-၄၁၂) ရော၊ ခိုးခြင်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ သာမိနော၊ ဥစ္စာရှင်အား။ “မယာ၊ ငါသည်။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ပရိစ္စတ္တံ၊ စွန့်အပ်ပြီ။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဧတံ၊ ဤသစ္စာရှင်သည်။ မမ၊ ငါ၏။ သန္တကံ ဝါ၊ ဥစ္စာလေလော။ နော ဝါ၊ ဥစ္စာမဟုတ်လေလော။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာသင်္ကာ၊ ယုံမှားခြင်းသည်။ ယဒိ ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ ဗလက္ကာရေန၊ နိုင်ထက်မှုသဖြင့်။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ကသ္မာ၊ နည်း။ သကာသညာဗလနေဝ၊ သကသညာ၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ပုန၊ တဖန်။ ဂဟေတဗ္ဗဘာဝဿ၊ ယူအပ်သော အဖြစ်သို့။ အာပန္နတ္တာ၊ ရောက်သောကြောင့်တည်း။ “အဒေန္တဿ ပါရာဇိက”န္တိ၊ အဒေန္တဿ ပါရာဇိကံ-ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ကြောင့်။ ဟောရဿ၊ ခိုးသောရဟန်းအား။ သကသညာယ၊ မိမိဥစ္စာဟူသော အမှတ်သည်။ ဝိဇ္ဇမာနာယပိ၊ ရှိသော်လည်း။ သာမိကေသု၊ အရှင်တို့သည်။ အာလယေသု၊ အာလယရှိကုန်သော်။ အဒါတုံ၊ မပေးပဲ နေခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ သို့။ ဒီပိတံ၊ ပြအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အညေသူတိ၊ အညေသု-ဟူသည်ကား။ မဟာပစ္စရိယာဒီသု၊ မဟာပစ္စရိတ် အစရှိသည်တို့၌။ “ဝိဟာရဏာယေဝ နတ္ထီ”တိ၊ ဣမိနာ၊ ဝိဟာရဏာယေဝ နတ္ထိ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ တတ္ထာပိ၊ ထိုမဟာပစ္စရိတ်အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ပဋိက္ခေပါဘာဝတော၊ ပယ်ခြင်းမရှိသောကြောင့်။ အယမေဝ အတ္ထော၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသော အနက်ကိုသာလျှင်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ဥပနိဓိကထာဝဏ္ဏနာ
၁၂၂။ ဥပနိဓိကထာယံ၊ ဥပိနိဓိကထာ၌။ သင်္ဂေါပနတ္ထာယ၊ စောင့်ရှောက်ခြင်းငှာ။ အတ္တနော၊ လက်တို့၌။ နိက္ခိတ္တဿ၊ ထားအပ်သော။ ဘဏ္ဍဿ၊ ဘဏ္ဍာကို။ ဂုတ္တဋ္ဌာနေ၊ လုံသောအရပ်၌။ ပဋိသာမနပ္ပယောဂံ၊ သိုမှီးခြင်း ပယောဂကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ “နာဟံ ဂဏှာမီ”တိ အာဒိနာ၊ နာဟံ ဂဏှာမိ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ အညသ္မိံ၊ တပါးသော။ ပယောဂေ၊ လုံ့လကို။ အကတေ၊ မပြုသည်ရှိသော်။ ရဇ္ဇသင်္ခေါဘာဒိကာလေ၊ နိုင်ငံပျက်သောအခါ အစရှိသည်၌။ “တဿ၊ ထိုသူအား။ ဒါနိ၊ ယခု။ န ဒဿမိ၊ မပေးအံ့။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “ဒါနိ၊ ယခု။ မယှံ၊ ငါအား။ န ဒဿတိ၊ မပေးလတ္တံ့။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ ဥဘောတိ၊ နှစ်ယောက်သော အပ်နှံသောသူထိန်းသောတို့သည်။ သကသကဋ္ဌာနေ၊ မိမိ မိမိတို့ နေရာ၌။ နိသီဒိတွာ၊ နေ၍။ ဓုရနိက္ခေပေ၊ ဝန်ချခြင်းကို။ ကတေပိ၊ ပြအပ်သော်လည်း။ အဝဟဟာရော၊ ခိုးခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ မရှိ။ ကေစိ ပန၊ တို့သည်ကား။ “ပဋိသာမန ဟယော ဂဿ၊ သိုမှီးခြင်းပယောဂကို။ အတတ္တာ၊ အချို့ဆရာပြုအပ်သောကြောင့်။ ဧတ္ထ၊ (နိ-၄၁၃) ဤ မိမိတို့နေရာကနေ၍ ဝန်ချကြရာ၌။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ တေသံ၊ ထို ကေစိဆရာတို့၏။ မတိမတ္တံ၊ အလိုမျှသာတည်း။ သာရတော၊ အမြတ်အားဖြင့်။ န ပစ္စေတဗ္ဗံ၊ မယုံကြည်အပ်။ ဟိ၊ ထိုစကားသင့်စွ။ ပဋိသာမနကာလေ၊ သိုမှီးသောကာလ၌။ အဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ ထေယျစိတ္တံ၊ ခိုးလိုသာစိတ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ “ဣဒါနိ၊ ယခု။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ န ဒဿာမိ၊ မပေးအံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ထေယျစိတ္တုပ္ပတ္တိက္ခဏေ ပန၊ ထေယျစိတ်ဖြစ်သော ခဏ၌ကား။ သာမိနော၊ ပိုင်ရှင်၏။ ဓုရနိက္ခေပစိတ္တုပ္ပတ္တိယာ၊ ဝန်ချသောစိတ်ဖြစ်ခြင်း၏။ ဟေတုဘူတော၊ အကြောင်းဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ကာယဝစီပယောဂေါ၊ ကာယဝစီပယောဂသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ယေန၊ အကြင် ပယောဂဖြင့်သာလျှင်။ သော၊ ထို ဥစ္စာထိန်းသော ရဟန်းသည်။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇေယျ၊ ရောက်ရာ၏။ သော ပယောဂေါ၊ ပယောဂသည်။ နတ္တိ၊ မရှိ။ ဟိ၊ စကားသင့်စွ။ အယံ အာပတ္တိ၊ ဤအာပတ်သည်။ အကိရိယသ မုဋ္ဌာနာ၊ အကိရိယသမုဋ္ဌာန်ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “ဒါနေ သဥဿဟော၊ ရက္ခတိတာဝါ”တိ၊ ဒါနေ သဥဿဟော၊ ရက္ခတိတာဝ-ဟူသောပုဒ်၌။ အဝဟာရံ၊ ခိုးခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ အဝုတ္တတ္တာ၊ မဆိုသောကြောင့်။ “နာဟံ ဂဏှမီ”တိအာဒိနာ၊ နာဟံ ဂဏှာမိ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ မုသာဝါဒကရဏေ၊ မုသားစိုက်ကြောင့်။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ထေယျစိတ္တာဘာဝေန၊ ထေယျစိတ် မရှိသဖြင့်။ သဟပယောဂတ္တဿပိ၊ သဟပယောဂအဖြစ်၏လည်း။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ “ယဒိပိ မုခေန။ ပ။ ပါရာဇိက”န္တိ ဧတ္ထ၊ ယဒိပိ မုခေန။ ပ။ ပါရာဇိကံဟူသော ပုဒ်၌။ ကတရပယောဂေန၊ အဘယ်ပယောဂဖြင့် အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ တဒါ၊ ထို ဘဏ္ဍာကို သိုမှီးသော အခါ၌။ ထေယျစိတ္တာဘာဝါ၊ ထေယျစိတ် မရှိခြင်းကြောင့်။ ပဌမေန၊ ရှေးဦးစွာသော။ ဘဏ္ဍပဋိသာမနပယောဂေန၊ ဘဏ္ဍာကို သိုမှီးခြင်း ပယောဂဖြင့်။ န တာဝ အာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သေး။ [စာမျက်နှာ-၁၈၉] တဒါ၊ ထိုပေးအံဟု နှုတ်ဖြင့် ဆိုသောအခါ၌။ ထေယျစိတ္တ၊ ခိုးလိုသောစိတ်သည်။ ဝိဇ္ဇာမာနေပိ၊ ရှိသော်လည်း။ မယောဂဿ၊ လုံ့လ၏။ ကပ္ပိယတ္တာ၊ အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ဒဿမီ”တိ၊ ပေးအံ့ဟူ၍။ ကထနပ္ပယောဂေနာပိ၊ ဆိုသော ပယောဂကြောင့်လည်း။ န အာပတ္တိ၊ အာပတ် မသင့်တကား။ ဣတိ၊ ဤကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာတည်း။ ဝုစ္စတေ၊ အဖြေကို ဆိုပေအံ့။ သာမိနာ၊ အရှင်သည်။ “ဒေဟီ”တိ၊ ပေးလော့ဟု။ ဗဟုသော၊ အကြိမ်များစွာ။ ယာစိယမာနောပိ၊ တောင်းလျက်လည်း။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ ယေန (နိ-၄၁၄) ပယောဂေန၊ အကြင်ပယောဂဖြင့်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အဒါတုကာမတံ၊ မပေးလိုသော အဖြစ်ကို။ သာမိကဿ၊ ပိုင်ရှင်အား။ ဉာပေတိ၊ သိစေ၏။ ယေန စ၊ အကြင်ပယောဂဖြင့်လည်း။ သော၊ ထို ဥစ္စာရှင်သည်။ “အယံ၊ ဤရဟန်းကား။ အဒါတုကာမော၊ မပေးလို၍။ ဝိက္ခိပတိ၊ ပယ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဉတွာ၊ သိ၍။ ဓုရံ၊ ဝန်ကို။ နိက္ခပတိ၊ ချ၏။ တေနေဝ ပယောဂေန၊ ထိုပယောဂဖြင့်သာလျှင်။ အဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သင့်၏။ ဟိ၊ ထိုစကားမှတ်စွ။ ဧတ္ထဥပနိက္ခိတ္တဘဏ္ဍေ၊ ဤ အပ်နှံအပ်သော ဘဏ္ဍာ၌။ ပရိယာယေန၊ ပရိယာယ်ဖြင့်။ မုတ္တိ၊ လွတ်ခြင်းသည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိေ။ ဟိ၊ ထိုစကားမှန်စွ။ အဒါတုကာမတာယ၊ မပေးလိုသည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ကဒါ၊ အဘယ်အခါ၌။ တေ တယာ၊ သင်သည်။ ဒိန္နံ၊ ပေးအပ်သနည်း။ ကတ္ထ၊ အဘယ်အရပ်၌။ တေ တယာ၊ သင်သည်။ ဒိန္နံ၊ ပေးအပ်သူနည်း။ ဣတိအာဒိပရိယာယဝစနေနာပိ၊ ဤသို့ အစရှိသော ပရိယာယ်စကားဖြင့်လည်း။ သာမိကဿ၊ ပိုင်ရှင်အား။ ဓုရေ၊ ဝန်ကို။ နိက္ခိပါပိတေ၊ ချစေအပ်သည်ရှိသော်။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်သည်သာလျှင်တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ “ကိံ တုမှေ။ ပ။ ပါရာဇိက”န္တိ၊ ကိံ တုမှေ။ ပ။ ပါရာဇိကံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပရသန္တကဿ၊ သူတပါးဥစ္စာကို။ ပရေဟိ၊ သူတပါးတို့ကို။ ဂဏှာပနေ ဧဝ၊ ယူစေခြင်း၌သာလျှင်။ ပရိယာယတော၊ ပိရိယာယ်အားဖြင့်။ မုတ္တိ၊ လွတ်၏။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသောအရာ၌။ န၊ မလွတ်သော။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ “အတ္တနော ဟတ္တေ နိက္ခတ္တတ္တာ”တိ ဧတ္ထ၊ အတ္တနော ဟတ္တေ နိက္ခတ္တတ္တာဟူသော ပုဒ်၌။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဟတ္ထေ၊ လက်၌။ သာမိနာ၊ အရှင်သည်။ ဒိန္နတာယ၊ ပေးအပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဘဏ္ဍာဂါရိကဋ္ဌာကနေ၊ ဘဏ္ဍာစိုးအရာ၌။ ဌိတတ္တာ စ၊ တသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဌာနစာဝနေပိ၊ နေရာမှ ရွေ့စေသော်လည်း။ အဝဟာရော၊ ခိုးခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ထေယျစိတ္တေန ပန၊ ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်ကား။ ဂဟေဏေ၊ ယူခြင်း၌။ ဒုက္ကဋတော၊ ဒုက္ကဋ်မှ။ န မုစ္စတိ၊ မလွတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ဧသေဝ နယောတိ၊ ဧသေဝ နယော-ဟူသည်ကား။ ဥဒ္ဓါရေဝ၊ ချီခြင်း၌သာလျှင်။ ဟောရဿ၊ ခိုးသောရဟန်းအား။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကကျ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အညေတိ၊ အခြားသူတို့နှင့်။ သာဓာရဏဿ၊ ဆက်ဆံသော။ အဘိညာဏဿ၊ အမှတ်ကို။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုခြင်းကြောင့်တည်း။ အညံ တာဒိသမေဝ ဂဏှန္တေ ယုဇ္ဇတီတိ၊ အညံ တာဒိသမေဝ ဂဏှန္တေ ယုဇ္ဇတိ-ဟူသည်ကား။ သညာဧတော စ၊ အမှတ်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဩကာသတော စ၊ အရပ်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ တေန၊ ထို ခိုးသော ရဟန်း သပိတ်နှင့်။ သဒိသမေဝ၊ တူသည်သာလျှင် ဖြစ်သော။ အညံ၊ တစ်ပါးသော သပိတ်ကို။ ဂဏှန္တေ၊ ယူသည်ရှိသော်။ ယုဇ္ဇတိ၊ သင့်၏။ စောရေန၊ ခိုးသော ရဟန်းသည်။ သလ္လက္ခိ၊ (နိ-၄၁၅) တပဒေသတော၊ မှတ်ရာ အရပ်မှ။ တံ၊ ထိုမှတ်အပ်သော သပိတ်ကို။ အပနေတွာ၊ ပယ်၍။ ကေဟိစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော ရဟန်းတို့သည်။ တတ္ထ၊ ထိုမှတ်အပ်သော သပိတ်နေရာ၌။ တာဒိသေ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ အညသ္မိံ၊ တစ်ပါးသော။ ပတ္တေ၊ သပိတ်ကို။ ဌပိတေ၊ ထားအပ်သည်ရှိသော်။ တံ၊ ထို့နောက် ထားအပသော သပိတ်ကို။ ဂဏှန္တေယေဝ၊ ယူသော်သာလျှင်။ ယုဇ္ဇတိ၊ သင့်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ တေန၊ ထို အညံ တာဒိသမေဝ ဂဏှန္တေ ယုဇ္ဇတိ-ဟူသော ပါဖြင့်လည်း။ စောရေန၊ ခိုးသောရဟန်းသည်။ ဒိဝါ၊ နေ့၌။ သလ္လက္ခိတပတ္တံ၊ မှတ်အပ်သော သပိတ်ကို။ အညတ္ထ၊ အရပ်တပါး၌။ အပနေတွာ၊ ဖယ်၍။ တဒညေ၊ ထိုမှတပါးသော။ တာဒိသေ၊ ထိုသို့ သဘောရှိသော။ ပတ္ထ၊ ထို မှတ်အပ်သော သပိတ်နေရာ၌။ ဌပိတေ၊ ထားအပ်သည်ရှိသော်။ စောရဿ၊ ခိုးသောရဟန်းအား။ ပစ္ဆာ၊ နောက်ဖြစ်သော။ ရတ္တိဘာဂေ၊ ညဉ့်အခါ၌။ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ၊ ဖြစ်သော။ ထေယျစိတ္တံ၊ ခိုးလိုသောစိတ်သည်။ ဒိဝါ၊ နေ့၌။ သလ္လက္ခိတပ္ပဒေသေ၊ မှတ်ရာအရပ်၌။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်သော။ အညံ၊ တပါးသော။ တာဒိသံ၊ ထိုသို့သော သဘောရှိသော။ ပတ္တမေဝ၊ သပိတ်ကိုသာ။ အာလမ္ဗိတွာ၊ အာရုံပြု၍။ ဥပ္ပဇ္ဇာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿတံ၊ ပြအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဒဝါရေနာတိ၊ ပဒဝါရေနာ-ဟူသည်ကား။ ထေရေန၊ မထေရ်သည်။ နီဟရိတွာ၊ ထုတ်၍။ ဒိန္နံ၊ ပေးအပ်သော။ ပတ္တံ၊ သပိတ်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဂစ္ဆာတော၊ သွားသော။ စောရဿ၊ ခိုးသောရဟန်း၏။ ပဒဝါရေန၊ ဖဝါးလှမ်းအကြိမ်ဖြင့်။ အတာဒိသမေဝ ဂဏှန္တေ ယုဇ္ဇတီတိ၊ အတာဒိသမေဝ ဂဏှန္တေ ယုဇ္ဇတီ-ဟူသည်ကား။ အတာဒိသဿ၊ ထိုသို့သဘောရှိသည် မဟုတ်သော သပိတ်ကို။ စောရေန၊ ခိုးသောရဟန်းသည်။ ဂဟဏက္ခဏေ၊ ကိုင်သော ခဏ၌။ အဝဟာရာဘာဝတော၊ ခိုးရာမရောက်သောကြောင့်။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ဟတ္ထပတ္တံ၊ လက်သို့ ရောက်သော သပိတ်ကို။ “တ”န္တိ ဝါ၊ ထို မိမိမှတ်အပ်သော သပိတ်ဟူ၍လည်းကောင်း။ “အည”န္တိ ဝါ၊ တပါးသော သပိတ်ဟူ၍လည်းကောင်း။ အညာယ၊ အမှတ်ဖြင့်။ “ဣဒံ၊ ဤသပိတ်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဂစ္ဆာမီ”တိ၊ သွားအံ့ဟု။ ဂမနေ၊ သွားခြင်း၌။ ပဒဝါရေနေဝ၊ ဖဝါးလှမ်းဖြင့်သာလျှင်။ အဝဟာရော၊ ခိုးခြင်းသည်။ ယုဇ္ဇတိ၊ သင့်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
ပါရာဇိကံ နတ္ထီတိ၊ နတ္ထိ-ဟူသည်ကား။ ပဒဝါရေပိ၊ ဖဝါးလှမ်းရာ၌လည်း။ ဥပနိဓိဘဏ္ဍေ ဝိယ၊ အပ်နှံအပ်သော သဏ္ဍာ၌ကဲ့သို့။ ပါရာဇီကံ၊ ပါရာဇိကသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ “ဂါမဒွါရ”န္တိ၊ ဂါမဒွါရံ၊ ဟူသော စကားကို။ ဗဟိဂါမေ၊ ရွာအပ၌။ ဝိဟာရဿ၊ ကျောင်း၏။ ပတိဋ္ဌိတတ္တာ၊ တည်သောကြောင့်။ ဂါမပ္ပဝေသဿ၊ ရွာဝင်ခြင်းငှာ။ အရမ္ဘပဒေသဒဿနဝသေန၊ (နိ-၄၁၆) အားထုတ်ရာ အရပ်ကို ပြသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ အန္တော ဂါမံ၊ ရွာတွင်း၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား အနက်တည်း။ “ဒွိန္နမ္ပိ ဥဒ္ဓါရေ [စာမျက်နှာ-၁၉၀] ယေဝပါရာဇိက”န္တိ၊ ဒွိန္နမ္ပိ ဥဒ္ဓါရေ ယေဝပါရာဇိကံ၊ ဟူသော စကားကို။ ထေရဿ၊ ဋ္ဌ။ အဘဏ္ဍာဂါရိကတ္တာ၊ ဘဏ္ဍာစိုးမဟုတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ ထိုစကားသင့်စွ။ သော၊ ထိုမထေရ်သည်။ ဘဏ္ဍာဂါရိကော၊ ဘဏ္ဍာစိုးသည်။ ယဒိ ဘဝေယျ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံသော ဘဏ္ဍာသည်လည်း။ ဥပနိက္ခိတ္တမေဝ၊ အပ်နှံသည်မည်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဥပနိက္ခိတ္တဘဏ္ဍေ၊ အပ်နှံအပသော ဘဏ္ဍာတို့ကို။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်။ ဂဏှတောပိ၊ ယူသော်လည်း။ ထေရဿ၊ မထေရ်အား။ အဝဟုရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥဘိန္နမ္ပိ ဒုက္ကဋန္တိ၊ ဥဘိန္နမ္ပိ ဒုက္ကဋံ-ဟူသည်ကား။ ထေရဿ၊ မထေရ်အား။ အတ္တနော သန္တကတာယ၊ မိမိဥစ္စာ ဖြစ်သောကြောင့်။ စောရဿ၊ ခိုးသူအား။ သာမိကေန၊ ဥစ္စာရှင်သည်။ ဒိန္နတွာ၊ ပေးအပ်သောကြောင့်။ အဝဟာရော၊ ခိုးခြင်းသည်။ န ဇာတော၊ မဖြစ်။ ဥဘိန္နမ္ပိ၊ နှစ်ယောက်သော ရဟန်းတို့အားလည်း။ အသုဒ္ဓစိတ္တေန၊ မစင်သော စိတ်ဖြင့်။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူသောကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။
အာဏတ္တိယာ ဂဟိတတ္တာတိ၊ အာဏတ္တိယာ ဂဟိတတ္တာ-ဟူသည်ကား။ “ပတ္တစီပရံ၊ သပိတ်သင်္ကန်းကို။ ဂဏှ၊ ယူလော့။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ထေရေန၊ မထေရ်သည်။ ကတအာဏတ္တိယာ၊ ပြုအပ်သော အာဏာဖြင့်။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သောကြောင့်။ “အဋဝိံ ပဝိသတိ၊ ပဒဝါရေန ကာရေတဗ္ဗော”တိ၊ အဋဝိံ ပဝိသတိ၊ ပဒဝါရေန ကာရေတဗ္ဗော၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ “ပတ္တစီဝရံ၊ သပိတ်သင်္ကန်းကို။ ဂဏှ၊ ယူလော့။ အသုကံ နာမ ဂါမံ၊ ဤမည်သော ရွာသို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလိုငှာ။ အရိဿမ၊ လှည့်လည်ကုန်အံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ထေရေန၊ မထေရ်သည်။ ဝိဟာရတော၊ ကျောင်းမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဂါမမဂ္ဂေါပိ၊ ရွာခရီး၌လည်းကောင်း။ သကလေ၊ အလုံးစုံသော။ ဂါမေပိ၊ ရွာ၌လည်းကောင်း။ ဝိစရဏဿ၊ လှည့်လည်ခြင်းကို။ နိယမိတတ္တာ၊ မှတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ မဂ္ဂတော၊ ခရီးမှ။ ဩက္ကမ္မ၊ ဖဲ၍။ ဂစ္ဆန္တဿေဝ၊ သွားသော ရဟန်းအားသာလျှင်။ ပဒဝါရေန၊ ဖဝါးလှမ်းအကြိမ်ဖြင့်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ ထိုစကားသင့်စွ။ ဝိဟာရဿ၊ ကျောင်း၏။ ပရဘာဂေ၊ တစ်ပါးသော အဖို့၌ ဥပစာရတော၊ ဥပစာမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ယာဝ၊ အကြင်၍လောက်။ တဿ ဂါမဿ၊ ထိုရွာ၏။ ပရတော၊ တစ်ပါးသော အရပ်သော ဥပစာရော၊ ဥပစာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တာဝ၊ ထို၍လောက်။ သဗ္ဗံ၊ ခပ်သိမ်းသော အရပ်သည်။ ဒဟရဿ၊ ပဉ္စင်းငယ်၏။ ထေရာဧတ္တိယာ၊ (နိ-၄၁၇) မထေရ်အာဏာဖြင့်။ သဉ္စရဏူပစာရောဝ၊ လှည့်လည်ရသော ဥပစာရသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ထတော ပရံ၊ ထိုအလွန်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဥပစာရာတိက္ကမေ ပါရာဇိက”န္တိ စ၊ ဥပစာရာတိက္ကမေ ပါရာဇိကံ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ “ဂါမူပစာရာတိက္ကမေ ပါရာဇိက”န္တိ စ၊ ဂါမူပစာရာတိက္ကမေ ပါရာဇိကံ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ ပဋိနိဝတ္တနေ၊ နစ်ခြင်း၌လည်းကောင်း။ စီဝရေဓောဝနာဒိအတ္ထာယ၊ သင်္ကန်းဖွပ်ခြင်းသော အလို့ငှာ။ ပေသနေပိ၊ စေရာ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ “အဋ္ဌတွာ အနိသီဒိတွာ”တိ ဧတ္ထ၊ အဋ္ဌတွာ အနိသီဒိတွာ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ ဝိဟာရံ၊ ကျောင်းသို့။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ သီသာဒီသု၊ ဦးခေါင်းအစရှိသည်တို့၌။ ဘာရံ၊ ဝန်ကို။ ဘူမိယံ၊ မြေ၌။ အနိက္ခပိတွာ၊ မချမူ၍။ တိဋ္ဌန္တော ဝါ၊ ရပ်လျက်လည်းကောင်း။ နိသီဒန္တော ဝါ၊ ထိုင်လျက်လည်းကောင်း။ ဝိဿမိတွာ၊ အပင်ပန်းဖြေ၍။ ထေယျစိတ္တေ၊ ခိုးလိုသောစိတ်သည်။ ဝူပသန္တေ၊ ငြိမ်းသည်ရှိသော်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ထေယျစိတ္တံ၊ ခိုးလိုသောစိတ်ကို။ ဥပ္ပါဒေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဂစ္ဆတိ စေ၊ အကယ်၍ သွားငြားအံ့။ ပါဒုဒ္ဓါရေန၊ ဖဝါးချီခြင်းဖြင့်။ ကာရေတဗ္ဗော၊ ဆုံးဖြတ်အပ်၏။ ဘူမိယံ၊ မြေ၌။ နိက္ခပိတွာ၊ ချ၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တံ၊ ထိုသပိတ်, သင်္ကန်းကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဂစ္ဆာတိ၊ သွားအံ့။ ဥဒ္ဓါရေနာ၊ ဘဏ္ဍာကို ချီခြင်းဖြင့်။ ကာရေတဗ္ဗော၊ ဆုံးဖြတ်အပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အာဏာပကဿ၊ စေခိုင်းသော မထေရ်၏။ အာဏတ္တိယာ၊ စေခိုင်းခြင်းဖြင့်။ ယံ ကာတဗ္ဗံ၊ အကြင်ပြုဖွယ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တဿ၊ ထိုပြုဖွယ်၏။ တာဝတာ၊ ထိုကျောင်းကို ရောက်ကာမျှဖြင့်။ ပရိနိဋ္ဌိတတ္တာ၊ ပြီးသောကြောင့်တည်း။ “အသုကံ နာမ ဂါမ”န္တိ၊ အသုကံ နာမ ဂါမ၊ ဤမည်သော ရွာကိုယူ၍။ အနိယမေတွာ၊ မမှတ် မူ၍။ “အန္တာ ဂါမံ၊ ရွာတွင်းသို့။ ဂမိဿမ၊ သွားကုန်အံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အဝိသေသေန၊ သာမညအားဖြင့်။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သော။ ဝိဟာရသာမန္တာ၊ ကျောင်း၏ အနီး၌။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌပုဗ္ဗာ၊ ဆွမ်းခံဝင်ဖူးကုန်သော။ သဗ္ဗေ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဂေါစရဂါမာပိ၊ ဆွမ်းခံရွာတို့သည်လည်း။ ခေတ္တမေဝ၊ လှည့်လည်ရာ ခေတ်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ သေသန္တိ၊ သေသံ-ဟူသည်ကား။ မဂ္ဂုက္ကမနဝိဟာရဘိမုခဂမနာဒိ၊ ခရီးမှ ဖဲခြင်း, ကျောင်းသို့ ရှေးရှုသွားခြင်းအစရှိသော။ တဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသည်။ “ပုရိမသဒိသမေဝါ”တိ၊ ပုရိမသဒိသမေဝ၊ ဟူသော စကားကို။ အနာဏတ္တိယာ၊ မစေခိုင်းသော။ ဂဟိတေပိ၊ ယူသော်လည်း။ သာမိကဿ၊ ပိုင်ရှင်အား။ ကထေတွာ၊ ပြော၍။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သောကြောင့်။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တဝိဟာရူပစာရာဒိ၊ ဆိုအပ်သော ဝိဟာရူပစာ၊ အစရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ ခပ်သိမ်းသောအရပ်သည်။ ခေတ္တမေဝ၊ ခေတ်သာတည်း။ ဣတိ ကတွာ၊ ဤသို့နှလုံးပိုက်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ ဧသေဝ နယောတိ၊ ဧသေဝ နယောဟူသော ဝ(နိ-၄၁၈) ပါဌ်ဖြင့်။ “အန္တရာမဂ္ဂေ ထေယျစိတ္တံ ဥပ္ပါဒေတွာ”တိ အာဒိနာ၊ အန္တရာမဂ္ဂေ ထေယျစိတ္တံ ဥပ္ပါဒေတွာ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တနယံ၊ ဆိုအပ်သောနည်းကို။ အတိဒိသတိ၊ ညွှန်၏။
နိမိတ္တေ ဝါ ကတေတိ၊ နိမိတ္တေ ဝါ ကတေ-ဟူသည်ကား။ “မေ၊ ငါ၏။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းသည်။ ကိလိဋ္ဌံ၊ ညစ်နွမ်း၏။ ကော နု ခေါ၊ အဘယ်သူသည်လျှင်။ ရဇိတွာ၊ ဆိုး၍။ ဒဿတိ၊ ပေးလတ္တံ့နည်း။” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့်။ နိမိတ္တေ၊ နိမိတ်ကို။ ကတေ၊ ပြုအပ်သော်။ ဝုတ္တနယေနေဝါတိ၊ ဝုတ္တနယေနေဝ-ဟူသည်ကား။ အနာဏတ္တဿ၊ မစေခိုင်းဘဲ။ [စာမျက်နှာ-၁၉၁] ထေရေန၊ နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ ကွ။ ပတ္တစီဝရံ၊ ကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ ဂမနဝါရေ၊ သွားသော ဝါရ၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ ဧကပေဿတိ၊ ဧကပေဿ-ဟူသည်ကား။ ဝိဟာရဿ၊ ကျောင်း၏။ မဟန္တတာယ၊ ကျယ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အတ္တာနံ၊ မိမိကိုယ်ကို။ အဒေဿတွာ၊ မပြမူ၍။ ဧကသ္မိံ ပေဿ၊ နံပါးတဘက်၌။ ထေယျစိတ္တေန ပရိသုဉ္ဇန္တော ဇိရာပေတီတိ၊ ထေယျစိတ္တေန ပရိသုဉ္ဇန္တော ဇိရာပေတီ-ဟူသည်ကား။ ထေယျစိတ္တေ၊ ခိုးလိုသောစိတ်သည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်စဉ်။ ဌာနာစာဝနံ၊ နေရာမှ ရွေ့စေခြင်းကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ နီဝတ္ထပါရုတနီဟာရေနေဝ၊ ဝတ်ရုံသော အစဉ်ဖြင့်သာလျှင်။ ပရိဉ္ဇဘုန္တော၊ သုံးဆောင်လျက်။ ဇီရာပေတိ၊ ဆွေးစေ၏။ ဌာနာ၊ တည်နေရာမှ။ စာဝေန္တဿ ပန၊ ရွေ့စေသော ရဟန်းအားကား။ ပါရာဇိက မေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ သီသေ ဘာရံ၊ ဦးခေါင်း၌ ဝန်ကို။ ခန္ဓေ ရဏာဒီသု ဝိယ၊ ပခုံးသို့ ချခြင်းစသည်တို့၌ ကဲ့သို့နည်း။ ယထာ ဝါ တထာ ဝါ နဿတီတိ၊ ယထာ ဝါ တထာ ဝါ နဿတိ-ဟူသည်ကား။ အဂ္ဂိအာဒိနာ၊ မီးအစရှိသည်ဖြင့်။ နဿတိ၊ ပျက်စီး၏။ “အညော ဝါ ကောစီ”တိ ဣမိနာ၊ အညော ဝါ ကောစိ-ဟူသောပါဋ္ဌ်ဖြင့်။ ယေန၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဌပိတံ၊ ထား၏။ သောပိ၊ ထိုရဟန်းကိုလည်း။ သင်္ဂဟိတော၊ အင်္ဂြိုဟ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဣတရဿာတိ၊ ဣတရဿ-ဟူသည်ကား။ စောရဿ၊ ခိုးသူရဟန်းအား။ “ဣတရံ ဂဏှတော ဥဒ္ဓါရေ ပါရာဇိက”န္တိ ဧတ္ထ၊ ဣတရံ ဂဏှတော ဥဒ္ဓါရေ ပါရာဇိကံ-ဟူသောပုဒါ၌။ “ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ တဝ၊ သင့်၏။ သာဋကံ၊ သင်္ကန်းကို။ ဂဏှာဟီ”တိ၊ ယူလောဟူ၍။ ဣမိနာဝ၊ ဤခိုင်းသော ရဟန်းသည်သာလျှင်။ ဥပနိဓိဘာဝတော၊ အပ်နှံအပ်သောအဖြစ်မှ။ မောဟိတတ္တာ၊ လွတ်စေအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဣတရံ၊ မိမိသင်္ကန်းမှ တစ်ပါးသော သင်္ကန်းကို။ ဂဏှတောပိ၊ ယူသော်လည်း။ သာမိကဿ၊ ပိုင်ရှင်၏။ အတ္တနော သာဋကေ၊ မိမိသင်္ကန်း၌။ အာလယဿ၊ ၏။ သဗ္ဘာဝတော စ၊ ဖြစ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ “ဥဒ္ဓါရေ၊ ချီခြင်း၌။ ပါရာဇိက”န္တိ၊ ပါရာဇိကံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သာမိကော၊ ဥစ္စာရှင်သည်။ “မမ၊ ငါ၏။ သန္တာကံ၊ ဥစ္စာသည်။ ဣဒံ ဝါ၊ ဤသင်္ကန်းသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ (နိ-၄၁၉) အညံ ဝါ၊ တစ်ပါးသော သင်္ကန်းသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ တေန၊ ထိုသင်္ကန်းဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်မူအံ့နည်း။ မယှံ၊ ငါ့အား။ ဣမိနာ၊ ဤသင်္ကန်းဖြင့်။ အလံ၊ လျောက်ပတ်၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ သို့။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ နိရာလယော၊ အာလယပြတ်သည်။ စေ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့။ စောရဿ၊ ခိုးသူအား။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ န ဇာနန္တီတိ၊ န ဇာနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ တေန၊ ထိုဥစ္စာရှင်သည်။ ဝုတ္တဝစနံ၊ ဆိုအပ်သော စကားကို။ အသုဏန္တာ၊ မကြားသောကြောင့်။ န ဇနန္တိ၊ မသိကုန်။ “ဧသေဝ နယော”တိ ဧတ္ထ၊ ဧသေဝ နယော-ဟူသောပုဒ်၌။ ဇာတိတွာပိ၊ သိ၍လည်း။ စိတ္တေန၊ စိတ်ဖြင့်။ သစေ န သမ္ပဋိစ္ဆန္တိ၊ အကယ်၍ မခံကုန်သည်ဖြစ်အံ့။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်၏။ “ပဋိက္ခိပန္တီ”တိ ဧတ္ထ၊ ပဋိက္ခိပန္တိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ စိတ္တေန၊ စိတ်ဖြင့်။ ပဋိက္ခေပေါပိ၊ ပယ်ခြင်းကိုလည်း။ သင်္ဂဟိတောဝ၊ ယူအပ်သည်သာလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤတို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဥပစာရေ ဝိဇ္ဇမာနေတိ၊ ဥပစာရေ ဝိဇ္ဇမာနေ-ဟူသည်ကား။ ဘဏ္ဍာဂါရဿ၊ ဘဏ္ဍာအိမ်၏။ သမီပေ၊ အနီး၌။ ဥစ္စာရပဿာဝဋ္ဌာနေ၊ ကျင်ကြီးကျင်ငယ် စွန့်ရာအရပ်သည်။ ဝိဇ္ဇာမာနေ၊ ရှိလျက်။ “မယိ စ မတေ သံဃဿ စ သေနာသနေ ဝိနဋ္ဌေ”တိ ဧတ္ထ၊ မယိ စ မတေ သံဃဿ စ သေနာသနေ ဝိနဋ္ဌေ-ဟူသော ပုဒ်၌။ “တံ၊ သင့်ကို။ မာရဿောမာတိ၊ သတ်ကုန်အံ့ဟု။ ဧတ္တကေ၊ ဤမျှကို။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုသော်လည်း။ ဂိလာနပက္ခေ၊ ဂိလာနအရာ၌။ ဌိတတ္တာ၊ တည်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝိဝရိတုံ၊ ဖွင့်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဟိ၊ ဟိုစကားသင့်စွ။ မရဏတော၊ သေခြင်းထက်။ ပရံ၊ လွန်သော။ ဂေလညံ၊ နာသောအဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ အဝိသယတ္တဉ္စ၊ မစွမ်းနိုင်သော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ “ဒွါရံ၊ တံခါးကို။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ ပရိက္ခာရံ၊ ပရိဿာမ၊ ဆောင်ကုန်အံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတ္တကေ၊ ဤမျှကို။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုသော်လည်း။ ဝိဝရိတုံ၊ ဖွင့်ငှာ။ ဝဋ္ဋတိယောဝ၊ အပ်သည်ကလျှင်တည်း။ သဟာယေဟိ ဘဝိတဗ္ဗန္တိ၊ သဟာယေဟိ ဘဝိတဗ္ဗ-ဟူသည်ကား။ တေဟိပိ၊ ထိုဘဏ္ဍာစိုးမဟုတ်သော ရဟန်းတို့သည်လည်း။ ဘိက္ခာစာရာဒီဟိ၊ အလှူခံလည်ခြင်း အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာ၍။ အတ္တနာ၊ မိမိ၏။ သန္တကေပိ၊ ဥစ္စာတို့ကိုလည်း။ ကိဉ္စိ ကိဉ္စိ၊ စိုးစဉ်း စိုးစဉ်း။ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပေး၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အယံ သာမီစီတိ၊ အယံ သာမီစိ-ဟူသည်ကား။ ဣဒံ၊ ဤသည်ကား။ ဘဏ္ဍာဂါရေ၊ ဘဏ္ဍာတိုက်၌။ ဝသန္တာနံ၊ နေကုန်သောရဟန်းတို့၏။ ဝတ္တံ၊ ဝတ်တည်း။
လောလမဟာထေရောတိ၊ လောလမဟာထေရော-ဟူသည်ကား။ မန္ဒော၊ နုံသော။ မောမူဟော၊ တွေဝေသော။ အာကိဏ္ဏဝိဟာရီ၊ ပြွမ်း၍ နေလေ့ရှိသော ထေရ်သည်။ ဣတရေဟီတိ၊ ဤမှတပါးသောသူတို့ဟူသည်ကား။ တသ္မိံယေဝ ဂဗ္ဘေ၊ ထိုဘဏ္ဍာတိုက်၌သာလျှင်။ ဝသန္တေဟိ၊ နေကုန် (နိ-၄၂၀) သော။ ဣတရဘိက္ခူဟိ၊ ဤမှတပါးသော ရဟန်းတို့သည်။ ဝိဟာရရက္ခဏဝါရေ၊ ကျောင်းစောင့်လှည့်၌။ နိယုတ္တော၊ ယှဉ်သော သူသည်။ ဝိဟာရဝါရိကော၊ ကျောင်းစောင့်လှည့်ကျသူမည်၏။ ဝုဍ္ဎပဋိပါဋိယာ၊ ကြီးသော အစဉ်ဖြင့်။ အတ္တနော ဝါရေ၊ မိမိအလှည့်၌။ ဝိဟာရရက္ခဏကော၊ ကျောင်းစောင့်သောသူတည်း။ နိဝါပန္တိ၊ နိဝါပံ-ဟူသည်ကား။ ဘတ္ထဝေတနံ၊ ထမင်းရိက္ခာကို။ စောရာနံ ပဋိပထံ ဂတေသူတိ၊ စောရာနံ ပဋိပထံ ဂတေသူ-ဟူသည်ကား။ ဟောရာနံ၊ ခိုးသူတို့၏။ အာဂမနံ၊ လာခြင်းကို။ ဉတွာ၊ သိ၍။ “ပဌမတရညေဝ၊ ရှေးဦးစွာလျှင်။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ သဒ္ဒံ ကရိဿာမာ”တိ၊ အသုံပြုကုန်အံ့ဟု။ စောရာနံ၊ ခိုးသူတို့အား။ [စာမျက်နှာ-၁၉၂] အဘိမုခံ၊ ရှေးရှု။ ဂတေသု၊ သွားကုန်သည်ရှိသော်။ “စောရေဟိ၊ ခိုးသူတို့သည်မူလည်း။ ဟဋဘဏ္ဍံ၊ ခိုးအပ်သောဘဏ္ဍာကို။ အာဟရိဿာမာ”တိ၊ ဆောင့်အံ့ဟု။ တေသံ၊ ထိုခိုးသူတို့၏။ အနုပထံ၊ သွားသော ခရီးကို။ ဂတေသုပိ၊ သွားကုန်သော်လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ နိဗဒ္ဓံ ကတွာတိ၊ နိဗဒ္ဓံ ကတွာ-ဟူသည်ကား။ “အသုကကုလေ၊ ဤမည်သော ဒကာအိမ်၌။ ယာဂုဘတ္တံ၊ ယာဂုဆွမ်းသည်။ ဝိဟာရဝါရိကာနေညေဝ၊ ကျောင်းစောင့် ရဟန်းတို့အားသာတည်း။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ နိယမနံ၊ အမြဲ။ ကတွာ၊ ပြု၍။ “ဒွေ တိဿော။ ပ။ လဗ္ဘမာနောဝါ”တိ၊ ဒွေ တိဿော။ ပ။ လဗ္ဘမာနောဝါ-ဟူသော။ ဣဒံ၊ ဤစကားသည်။ နိဒဿနမတ္တံ၊ နိဒဿနမျှသာတည်း။ တတော၊ ထိုနှစ်ခုသော ယာဂုစာရေးတံ, လေးခုငါးခုသော ဆွမ်းစာရေ တံအောက်။ ဦနံ ဝါ၊ ယုတ်သည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ အဓိကံ ဝါ၊ လွန်သည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ အတ္တနော စ၊ မိမိအားလည်းကောင်း။ ယာပနမတ္တံ၊ မျှလောက်ရုံကို။ လတနမေဝ၊ ရခြင်းသည်သာလျှင်။ ပမာဏံ၊ တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူ၏။ နိဿိတကေ ဇဂ္ဂေန္တီတိ၊ နိဿိတကေ ဇဂ္ဂေန္တိ-ဟူသည်ကား။ (နိဿိတကေ၊ မှီ၍ နေသော တပည့်တို့ကို။ ဇဂ္ဂါပေန္တိ၊ စောင့်ရှောက်စေကုန်၏။) တေဟိ၊ ဤကားနက်။ အသဟာယကဿာတိ၊ အသဟာယကဿ-ဟူသည်ကား။ အပ္ပိစ္ဆဿ၊ အလိုနည်းသော။ အဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ အတ္တာ သရီရမေဝ၊ ကိုယ်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ဒုတိယော၊ အဖော်သည်။ အတ္တိ၊ ရှိ၏။ အညော၊ ကိုယ်မှတစ်ပါးသော အဖော်သည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အတ္တဒုတိယော၊ အတ္တဒုတိယ-မည်၏။ “ယဿာ”တိအာဒိ၊ ယဿအစရှိသောစကားသည်။ တဒုဘယဿာပိ၊ ထို အသဟာယ, အတ္တဒုတိယ၊ ဟူသော ပုဒ်နှစ်ခု၏လည်း။ အတ္ထဿ၊ အနက်ကို။ ဝိဘာဝနံ၊ ထင်စွာပြကြောင်းတည်း။ သဗ္ဗေန၊ အလုံးစုံသော။ ဧတေန၊ ဤအသဟာယကဿ၊ စသော ပါဌ်ဖြင့်။ (နိ-၄၂၁) ဧကေကဿ၊ တစ်ယောက်ထီးတည်းရဟန်းအား။ ဝါရော၊ အလှည့်ကို။ န ပါပေ၊ တဗ္ဗော၊ မရောက်စေအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ပါကဝတ္တတ္ထာယာတိ၊ ပါကဝတ္တတ္ထာယ-ဟူသည်ကား။ နိစ္စံ ပစိတဗ္ဗယာဂုဘတ္တသင်္ခါတဝတ္တတ္ထ-ယ၊ အမြဲ ချက်အပ်သော ယာဂုထမင်းဟုဆိုအပ်သော ဝတ်အလို့ငှာ။ ဌပေန္တီတိ၊ ဌပေန္တိ-ဟူသည်ကား။ ဒါယကာ၊ ဒကာတို့သည်။ ဌပေန္တိ၊ ထားကုန်၏။ တံ ဂဟေတွာတိ၊ တံ ဂဟေတွာ-ဟူသည်ကား။ အာရာမိကာဒီဟိ၊ အရံစောင့် အစရှိသည်တို့သည်။ တံ ဒိယျမာနံ ဘာဂံ၊ ထိုလှူအပ်သော အဖို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ “န ဂါဟာပေတဗ္ဗော”တိ ဧတ္ထ၊ န ဂါဟာပေတဗ္ဗော-ဟူသောပုဒ်၌။ အဗ္ဘောကသိကဿာပိ၊ အဗ္ဘောကာသိက်ဆောက်တည်သည်-လည်းဖြစ်သော။ ယဿ၊ အကြင်ရဟန်းအား။ ဌပိတော၊ ထားအပ်သော။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အဓိကပရိက္ခာရော ဝါ၊ လွန်သောပရိက္ခာရာသည်မူလည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ စီဝရာဒိသံဃိကဘာ-ဂေပိ၊ သင်္ကန်းစသော သံဃိကအဖို့၌လည်း။ အာလယော ဝါ၊ အာလယသည်မူလည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သောပိ၊ ထိုရဟန်းကိုလည်း။ ဂါဟာပေတဗ္ဗောဝ၊ ယူစေအပ်သလျှင်ကတည်း။ ဒိဂုဏန္တိ၊ ဒိဂုဏံ-ဟူသည်ကား။ အညေဟိ၊ သူတစ်ပါးတို့သည်။ လဗ္ဘမာနတော၊ ရအပ်သည်ထက်။ ဒိဂုဏံ၊ နှစ်ဆတက်ကို။ ပက္ခေဝါရေနာတိ၊ ပက္ခေဝါရေန-ဟူသည်ကား။ အဍ္ဎမာသဝါရေန၊ လခွဲတစ်ကြိမ်ဖြင့်။
သုင်္ကဃာတကထာဝဏ္ဏနာ
၁၁၃။ သုင်္ကဃာတကထာယံ၊ သုင်္ကဌာတက-ထာ၌။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ သုင်္ကံ၊ အခွန်ကို။ ရာဇပုရိသာ၊ မင်းချင်းတို့သည်။ အဒဒန္တာနံ၊ မပေးကုန်သော သူတို့၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာမှ။ အစ္ဆိန္ဒိတွာပိ၊ လုယက်၍လည်း။ ဟနန္တိ ဂဏှန္တိ၊ ယယူကုန်၏။ တံ ဌာနံ၊ ထိုအရပ်သည်။ သုင်္ကဌာတံ၊ ဃာတမည်၏။ ဣတိ ဧဝမ္ပိ၊ ဤသို့လည်း။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဒဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဝုတ္တမေဝေ အတ္ထံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အနက်ကိုလျှင်။ ပါကဋံ ကာတုံ၊ ထင်စွာ ပြုခြင်းငှာ။ “တဦှ”တိအာဒိ၊ တစ်ဦးစသည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ပဌမပါဒံ၊ ရှေးဦးစွာချီသော ခြေကို။ ပရိစ္ဆေဒတော၊ ကင်းအပိုင်းအခြားမှ။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဒုတိယပါဒေ၊ နှစ်ခုမြောက်သော ခြေကို။ ဥဒ္ဓဋမတ္တေ၊ ကြွကာမျှ၌။ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ ကြွ၍။ ဗဟိ၊ အပ၌။ အဋ္ဌပိတေပိ၊ မထားမီလည်း။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဌိတော ဧဝ နာမ၊ တည်သည် မည်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ကတွာ၊ ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကတည်း။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ ပဒဝါရေသုပိ၊ ဖဝါးလှမ်းတို့၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ “ပရိ၊ (နိ-၄၂၂) ဝတ္တိတွော အဗ္ဘန္တရိမံ ဗဟိ ဌပေတိ၊ ပါရာဇိက”န္တိ ဣဒံ၊ ဝတ္တိတွော အဗ္ဘန္တရိမံ ဗဟိ ဌပေတိ၊ ပါရာဇိကံ-ဟူသော စကားကို။ သယံ၊ မိမိသည်။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ အဗ္ဘန္တရိမံ၊ အတွင်း၌တည်သော အထုပ်ကို။ ဥက္ခိပိတွာ ဝါ၊ ကြွ၍လည်းကောင်း။ သမကံ၊ အမျှ၊ ဥက္ခိပိတွာ ဝါ၊ ကြွ၍လည်းကောင်း။ ပရိဝတ္တနံ၊ ပြောင်းလဲသည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ မှန်စွ။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ ဥက္ခတ္တမတ္တေ၊ ချီကာမျှ၌။ သဗ္ဗံ၊ ခပ်သိမ်းသော အထုပ်သည်။ ဗဟိဂတမေဝ၊ အပ၌ တည်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဤတိ၊ ဤသို့ သိအပ်၏။ သောဘိက္ခ၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဌပေတွာ၊ တည်၍လည်း။ ဗာဟိရပုဋကံ၊ အပဖြစ်သောအထုပ်ကို။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ အန္တော၊ အတွင်း၌။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ အဗ္ဘန္တရိမံ၊ အတွင်းအထုပ်ကို။ ဥက္ခိပိတွာ၊ ချီ၍။ ဗဟိ၊ အပ၌။ သစေ ဌပေတိ၊ ထားအံ့။ တဒါပိ၊ ထိုအခါ၌လည်း။ ဧကာဗဒ္ဓတာယ၊ တစပ်တည်း တည်သောအဖြစ်ကို။ အဝဇဟိပတ္တာ၊ မစွန့်သောကြောင့်။ အဝဟာရာ၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ န ဒိဿတိ၊ မထင်။ ကေစိ ပန၊ တို့သည်ကား။ “ဘူမိယံ ပတိတွာ ဝတ္တန္တံ ပုန အန္တော ပဝိသတိ၊ ပါရာဇိကမေဝါ”တိ၊ ဘူမိယံ ပတိတွာ ဝတ္တန္တံ ပုန အန္တော ပဝိသတိ၊ ပါရာဇိကမေဝ-ဟူ၍။ ဝုတ္တာတ္တာ၊ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ [စာမျက်နှာ-၁၉၃] ဗာဟိရပုဋကေ၊ အပဖြစ်သော အထုပ်သည်။ အန္တော၊ အပသို့။ ပဝိဋ္ဌေပိ၊ ဝင်သော်လည်း။ ဗဟိဂတဘာဝတော၊ အပသို့ ရောက်ပြီးဖြစ်သောကြောင့်။ န မုစ္စတိ၊ မလွတ်။ အန္တောဂတံ၊ အတွင်း၌တည်သော။ ပုဋတံ၊ အထုပ်ကို။ မဌမံ ဝါ၊ ရှေးဦးစွားလည်းကောင်း။ ပစ္ဆာ ဧဝ ဝါ၊ နောက်မှသာလျှင်လည်းကောင်း။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဌပိတမတ္တေ ဝါ၊ ထားကာမျှလည်းကောင်း။ ပါရာဇိက မေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ဗဟိ၊ ကင်း၏ အပ၌။ ဘူမယံ၊ မြေ၌။ ပတိတဿ၊ ကျသောဘဏ္ဍာ၏။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ အတူတကွ။ ဧကာဗဒ္ဓတာယ၊ တစပ်တည်း စပ်သော အဖြစ်၏။ အဘာဝေန၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ အန္တာပဝိဋ္ဌေပိ၊ အတွင်းသို့ ဝင်သော်လည်း။ ပါရာဇိကမေဝါတိ၊ ပါရာဇိက-ဟူ၍။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ ယုတ္တံ၊ သင့်၏။ ဣဒံ ပန၊ ဤ ထမ်းပိုးစွန်းနှစ်ဘက်၌ ထားသောဝန်သည်ကား။ ဧကာဗဒ္ဓတ္တာ၊ တစ်စပ်တည်း စပ်သောကြောင့်။ တေန၊ ထိုအပသို့ ပစ်လိုက်သော ဝန်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ အတူတကွ။ န သမေတိ၊ မညီ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းဖြင့်။ အန္တောဘူမိဂတေန၊ အတွင်းမြေ၌ တည်သောဝန်နှင့်။ ဧကာဗဒ္ဓတာ၊ တစ်စပ်တည်း စပ်သော အဖြစ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအခြင်းဖြင့်။ ဥဘယဿာပိ၊ နှစ်ဘက်သော ဝန်၏လည်း။ ဗဟိဂတဘာဝေ၊ အပ၌ တည်သော အဖြစ်ကို။ သာဓိတေယေဝ၊ ပြီးစေသော်သာလျှင်။ အဝဟာရော၊ အဖြေတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ (နိ-၄၂၃) ဝီမံသိတွာ၊ စုံစမ်း၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ယေ ပန၊ အကြင် ဆရာတို့သည်ကား။ “ပရိဝတ္တိတွာ”တိ ဣမဿ၊ ပရိဝတ္တိတွာ ဟူသောပုဒ်၏။ နိဝတ္တိတွာတိ အတ္ထံ၊ နစ်စေ၍ ဟူသော အနက်ကို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တေဟိ၊ ထိုဆရာတို့သည်။ ပုနိ၊ တစ်ဖန်။ အဗ္ဘန္တရိမံ၊ အတွင်း၌ တည်သော အထုပ်ကို။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဌပေတိ၊ ထား၏။ ဣတိ အယံ အတ္ထော၊ ဤအဓိပ္ပါယ်ကို။ ဂဟိတော၊ ယူအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တတ္ထာ၊ ထိုအပသို့ချရာ၌။ သင်္ကာယေဝ၊ ယုံမှားဖွယ်ပင်လျှင်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ “ဧကာဗဒ္ဓ”န္တိ၊ ဧကာဗဒ္ဓံ-ဟူသော စကားကို။ ကာဇကောဋိယံ၊ ထမ်းပိုးစွန်း၌။ ရဇ္ဇုယာ၊ ကြိုးဖြင့်။ ဗန္ဓနံ၊ ဖွဲ့ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အဗန္ဓိတွာ ကာဇကောဋိယံ ဌပိတမတ္တ မေဝ ဟောတိ၊ ပါရာဇိက”န္တိ၊ အဗန္ဓိတွာ ကာဇကောဋိယံ ဌပိတမတ္တ မေဝ ဟောတိ၊ ပါရာဇိကံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဂဟိတကာဇကောဋိယံ၊ ကိုင်အပ်သော ထမ်းပိုးစွန်း၌။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်သော ဘဏ္ဍာသည်။ ပါဒံ၊ တစ်မက်ကို။ ယဒိ အဂ္ဃတိ၊ အကယ်၍ ထိုက်အံ့။ အန္တောဌပိတေန၊ အတွင်း၌ ရှိသော ဘဏ္ဍာနှင့်။ ဧကာဗဒ္ဓတာယ၊ တစပ်တည်းသော အဖြစ်၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ဂစ္ဆန္တေ ယာနေ ဝါ။ ပ။ ဌပေတီတိ၊ ဂစ္ဆန္တေ ယာနေ ဝါ။ ပ။ ဌပေတိ-ဟူသည်ကား။ သုင်္ကဃာတံ၊ ကင်းသို့။ ပဝိသိတွာ ဝါ၊ ဝင်၍လည်းကောင်း။ အပဝိသိတွာ ဝါ၊ မဝင်မူ၍လည်းကောင်း။ ဌပေတိ၊ ထား၏။ သုင်္ကဌာနဌပေတိ၊ ထား၏။ သုင်္ကဋ္ဌာနဿ ဗဟိ ဌိတန္တိ၊ သုင်္ကဋ္ဌာနဿ ဗဟိ ဌိတံဟူသည်ကား။ ယာနာဒီဟိ၊ ယာဉ်စသည်တို့ဖြင့်။ နီဟဋတ္တာ၊ ဆောင်အပ်သောကြောင့်။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဌိတံ၊ တည်းသော။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “ဗဟိ ဌိတ”န္တိ၊ ဗဟိ ဌိတံဟူ၍။ ပါဌံ၊ ပါဌ်ကို။ ဝိကပ္ပေတွာ၊ ကြံ၍။ ပုဗ္ဗေဝ၊ ရှေးဦးကလျှင်။ သုင်္ကဌာနတော၊ ကင်းအရပ်မှ။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န သုန္ဒရံ၊ မကောင်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ သုင်္ကဋ္ဌာနေ၊ ကင်းအရပ်သို့။ ပဝိ သိတွာ၊ ဝင်၍။ ယာနေ၊ ယာဉ်၌။ ဌပိတေပိ၊ ထားအပ်သော်လည်း။ ပဝတ္တိတွာ၊ လိမ့်၍။ ဂတေ ဝိယ၊ သွားခြင်း၌ကဲ့သို့။ ဒေါဘာဘာဝတော၊ အပြစ်မရှိခြင်းကြောင့်တည်။ ယော ပန၊ အကြင် ရဟန်းသည်ကား။ သုင်္ကဋ္ဌာနဿ၊ ကင်း၏။ အန္တောဝ၊ အတွင်းသို့သာလျှင်။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ “သုင်္ကဋ္ဌာန”န္တိ၊ ကင်းဟူ၍။ ဉတွာ၊ သိသောကြောင့်။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်။ အာဂတမဂ္ဂေန၊ လာသောခရီးဖြင့်။ ပဋိနိဝတ္တတွာ၊ နစ်၍။ ဂစ္ဆတိ၊ သွား၏။ တဿပိ၊ ထိုရဟန်းအားလည်း။ တေန ဒိသာဘာဂေန၊ ထိုအရပ်မျက်နှာ အဖို့ဖြင့်။ ဂစ္ဆာန္တာနမ္ပိ၊ သူတို့၏လည်း။ ဟုတ္ထတော၊ လက်မှ။ သုင်္ကံ၊ အခွန်ကို။ ယဒိ (နိ-၄၂၄) ဂဏှန္တိ၊ အကယ်၍ ယူကုန်အံ့။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။ ဣမသ္မိံဌာနေတိ၊ နေ့ဟူသည်ကား။ ယာနာဒီဟိ၊ ယာဉ်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ နီဟရဏေ၊ ထုတ်ရာ၌။ တတြာတိ၊ တတြ-ဟူသည်ကား။ ဧဠကလောမသိက္ခာပဒေ၊ ဧဠကလောမသိက္ခာပုဒ်၌။ပါဏကထာဝဏ္ဏနာ
၁၁၄။ ပါဏကထာယံ၊ ပါဏကထာ၌။ အာဌပိတောတိ၊ အာဌပိတော-ဟူသည်ကား။ ဣဏံ၊ မြီကို။ ဂဏှန္တေဟိ၊ ယူကုန်သော။ မာတာပိတူဟိ၊ အမိအဖတို့သည်။ “ယာဝ ဣဏဒါနာ၊ မြီကို ပေးသည်တိုင်အောင်။ အယံ၊ ဤသူသည်။ တုမှာကံ၊ သင်တို့၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ဟောတု၊ နေပစေ။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣစဒါယ ကာနံ၊ မြီရှင်တို့အား။ နိယျာတိတော၊ ဆောင်နှင်းအပ်သည်တည်း။ အဝဟာရော နတ္ထီတိ၊ အဝဟာရော နတ္ထိ-ဟူသည်ကား။ မာတာပိတူဟိ၊ အမိအဖတို့သည်။ ပုတ္တဿ၊ သားကို။ အပရိစ္စတ္တတ္တာ၊ မစွန့်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ “ဓနံ ပန ဂတဋ္ဌာနေ ဝဍ္ဎတီ”တိ၊ ဣမိနာ၊ ဓနံ ပန ဂတဋ္ဌာနေ ဝဍ္ဎတိ-ဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ အဌပေတွာ၊ သားကိုပေါင်၍။ ဂတိတဓနံ၊ ယူအပ်သော ဥစ္စာသည်။ ဝဍ္ဎယာ၊ အတိုးနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ အာဌပတပုတ္တဟာရကဿ၊ ပေါင်ထားအပ်သော သားကို ဆောင်သော ရဟန်းအား။ ဂီဝါ၊ အစားတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ “ဒါသဿ ဇာတော”တိ၊ ဒါသဿ ဇာတော-ဟူသော စကားကို။ ဥက္ကဋ္ဌလက္ခဏံ၊ လွန်သော လက္ခဏာကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ ဒါသိကုစ္ဆိယံ၊ ကျွန်မ ဝမ်း၌။ ဇာတော၊ ဖြစ်လည်း။ ဧတ္ထေဝ၊ ဤအန္တောဇာတ၌သာလျှင်။ [စာမျက်နှာ-၁၉၄] အင်္ဂဟိတော၊ ရေတွက်အပ်၏။ ပရဒေသတော ပဟရိတွာတိ၊ ပရဒေသတော ပဟရိတွာ-ဟူသည်ကား။ ပရဒေသဝိလုမ္ပကေဟိ၊ သူတစ်ပါးတို့ ဒေသကို လုယက်တတ်ကုန်သော။ ရာဇစောရာဒီဟိ၊ မင်း, ခိုးသူအစရှိသည်တို့သည်။ ဟရိတွာ၊ ဆောင်၍။ သုခံ ဇီဝါတိ ဝဒတီတိ၊ သုခံ ဇီဝါတိ ဝဒတိ-ဟူသည်ကား။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်။ သာမိကာနံ၊ အရှင်တို့၏။ သန္တိကတော၊ အထံမှ။ ပလာပေတုကာမတာယ၊ ပြေးစေလိုသော အဖြစ်ဖြင့်။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ တထယ ပန၊ ထို ခိုးသေားစိတ်ဖြင့်ကား။ အစိန္တေတွာ၊ မကြံမူ၍။ ကရုညေန၊ သနားသောကြောင့်။ “သုခံ၊ ချမ်းသာစွာ။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဇီဝ၊ အသက်မွေးလော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တဿ၊ ဆိုသောသူအား။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဂီဝါ ပန၊ အစားသည်ကား။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုတိယပဒဝါရေတိ၊ ဒုတိယပဒဝါရေ-ဟူသည်ကား။ ဒုတိယပဒံ၊ ဒုတိယခြေကို။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ ယဒိ ဥစ္ဓရိဿတိ၊ (နိ-၄၂၅) အကယ်၍ချီလတ္တံ့ဖြစ်အံ့။ ဘိက္ခုဿ၊ ရဟန်းအား။ “ပလာယိတွာ သုခံ ဇီဝါ”တိ၊ ပလာယိတွာ သုခံ ဇီဝ-ဟူ၍။ ဝစနက္ခဏေယေဝ၊ ဆိုသော ခဏ၌သာလျှင်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကတည်း။ “အနောပတ္တိ ပါရာဇိကဿာ”တိ၊ အနောပတ္တိ ပါရာဇိကဿ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဝစနေန၊ စကားကြောင့်။ ဝေ ဂဝဍ္ဎနေ၊ ပြေးသောအဟုန် တိုးပွားခြင်းကို။ အကတေပိ၊ မပြုသော်လည်း။ ဒုက္ကဋာ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်မှ။ န မုစ္စတိ၊ မလွတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယေယျာ”တိ၊ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယေယျ-ဟူ၍။ အာဒါနဿေဝ၊ ယူခြင်းကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ “ပရိယာယေန မုစ္စတီ”တိ၊ ပရိယာယေန မုစ္စတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
စတုပ္ပဒကထာဝဏ္ဏနာ
၅၁၇။ စတုပ္ပဒကထာယံ၊ စတုပ္ပဒကထာ၌။ ပါဠိယံ အာဂတာဝသေသာတိ၊ ပါဠိယံ အာဂတာဝသေသာ-ဟူသည်ကား။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ အာဂတေတိ၊ လာကုန်သော။ ဟတ္ထိအာဒီဟိ၊ ဆင်အစရှိသည်တို့မှ။ အညာ၊ တစ်ပါးကုန်သော သတ္တဝါတို့ကို။ ပသုသဒ္ဒဿ၊ ပသုသဒ္ဒါ၏။ သဗ္ဗသာဓာရဏတ္တာ၊ အလုံးစုံတို့နှင့် ဆက်ဆံသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ (ထည့်။) ဘိင်္ကစ္ဆာပန္တိ၊ ဘိင်္ကစ္ဆာပ-ဟူသည်ကား။ “ဘိင်္ကာ ဘိင်္ကာ”တိ၊ ဘူးဘူးဟူ၍။ သဒ္ဒါယနတော၊ မြည်တတ်သောကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ဘိင်္ကာဟူ၍။ လဒ္ဓနာမံ၊ ရအပ်သော အမည်ရှိသော။ ဟတ္ထိပေါတကံ၊ ဆင်ငယ်ကို။ အန္တောဝတ္ထုမှီတိ၊ အန္တောဝတ္ထုမှိ-ဟူသည်ကား။ ပရိက္ခိတ္တ၊ အရံရှိသော ကျုံးတွင်း၌။ “ဗဟိနဂရေ ဌိတဿာ”တိ၊ ဗဟိနဂရေ ဌိတဿာ-ဟူသော စကားကို။ ပရိက္ခိတ္တနာရံ၊ အရံရှိသော မြို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အပရိခက္ခိတ္တနဂရေ ပန၊ အရံမရှိသော မြို့၌ကား။ အန္တောနဂရေ၊ မြို့တွင်း၌။ ဌိတဿာပိ၊ တည်သော ဆင်၏လည်း။ ဌိတဋ္ဌာနမေဝ၊ တည်ရာအရပ်သည်ပင်လျှင်။ ဌာနံ၊ ဌာနလည်း။ ခဏ္ဍဒွါရန္တိ၊ ခဏ္ဍဒွါရံ-ဟူသည်ကား။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ ခဏ္ဍိတဒွါရံ၊ ဖြတ်အပ်သောတံခါးကို။ “ဧကော နိပေန္နာ”တိ၊ ဧတ္ထာပိ၊ ဧကော နိပေန္နာ-ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ ဗန္ဓေတိ ပဒံ၊ ဗန္ဓေ-ဟူသော ပုဒ်ကို။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ၊ စာစပ်အပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “နိပန္နဿ ဒွေ”တိ၊ နိပန္နဿ ဒွေ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ဃာတေတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဃာတေတိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ထေယျစိတ္တေန၊ ဆိုလိုသောစိတ်ဖြင့်။ ဝိနာသေန္တဿ၊ ဖျက်ဆီးသော ရဟန်းအား။ သဟပယောဂတ္တာ၊ သဟပယောဂဖြစ်သောကြောင့်။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။
(နိ-၄၂၆) ဩစရက ကထာဝဏ္ဏနာ ၁၁၈။ ဩစရကထာယံ၊ ဩစရကထာ၌။ “ပရိယာယေန ဟိ အဒိန္နာဒါနတော မုစ္စတီ”တိ ဣဒံ၊ ပရိယာယေန ဟိ အဒိန္နာဒါနတော မုစ္စတိ-ဟူသော စကားကို။ အာဏတ္တိကပယောဂံ၊ အာဏတ္တိကပယောဂကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သယမေဝ၊ ကိုယ်တိုင်ပင်လျှင်။ အဘိယုဉ္စနာဒီသု၊ တရားတွေ့ခြင်းစသည်တို့၌။ ပရိယာယေနပိ၊ ပရိယာယ်ဖြင့်လည်း။ မောက္ခာ၊ လွတ်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။
ဩဏိရက္ခကထာဝဏ္ဏနာ
ဩဏိရက္ခကထာယံ၊ ဩဏိရက္ခကထာ၌။ ဩဏိန္တိ၊ ဩဏိံကား။ ဩဏီတံ အာနီတံ၊ ဆောင်အပ်သည်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ဩဏိရက္ခဿ၊ ဥစ္စာစောင့်၏။ သန္တာကေ၊ အထံ၌။ ဌပိတဘဏ္ဍံ၊ ထားအပ်သော ဘဏ္ဍာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ (ပကတိ ကတ္တားစပ်။) ဥပနိဓိ၊ အပ်နှံအပ်သော ဘဏ္ဍာကို။ ဂုတ္တဋ္ဌာန၊ လုံရာအရပ်၌။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ သင်္ဂေါပနတ္ထာယ၊ စောင့်စိမ့်သောငှာ။ နက္ခိပိတွာ ပိယ၊ ထားသကဲ့သို့။ ဂုတ္တဋ္ဌာနေ၊ လုံရာအရပ်၌။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ သင်္ဂေါပနတ္ထာယ၊ စောင့်စိမ့်သောငှာ။ အနိက္ခိပိတွာ၊ မထားမူ၍။ ယထာဌပိတဋ္ဌာနေ ဧဝ၊ ထားမြဲတိုင်းအရပ်၌ သာလျှင်။ မုဟုတ္တမတ္တံ၊ တခဏမျှ။ ဩလောကနတ္ထာယ၊ ရှုစိမ့်သောငှာ။ ဌပိတတ္တာ၊ ထားအပ်သောကြောင့်။ တဿ ဘဏ္ဍဿ၊ ထိုဏ္ဍာကို။ ဌာနာစာဝန၊ မတ္တေန၊ နေရာ ရွေ့လျောစေကာမျှဖြင့်။ ဩဏိရက္ခကဿ၊ ဥစ္စာစောင့်အား။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကရောက်စေတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
သံဝိဒါဝဟာရကထာဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၁၉၅] သံဝိဓာဝဟာရကထာယံ၊ သံဝိဓာဝဟာရကထာ၌။ သံဝိဓာယာတိ၊ သံဝိဓာယ-ဟူသည်ကား။ သံဝိဒဟိတွာ၊ တိုင်ပင်၍။ “တေန နေသံ ဒုက္ကဋာပတ္တိယော”တိ၊ တေန နေသံ ဒုက္ကဋာပတ္တိယော-ဟူသော ပုဒ်၌။ အာဧတ္တိဝသေန၊ စေသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ပါရာဇိကာပတ္တိယာ၊ ပါရာဇိကအာပတ်၏။ အသမ္ဘဝေ၊ မဖြစ်ခြင်းသည်။ သတိ၊ သင့်သော်။ ဣတိ၊ ဤဒုက္ကဋ်သင့်၏။ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အာဏတ္တာ၊ စေအပ်ကုန်သော ရဟန်းတို့သည်။ ယထာဏတ္တိဝသေန၊ စေခိုင်းတိုင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ သစေ ဟရန္တိ၊ အကယ်၍ ခိုးကုန်အံ့။ တေ၊ ထိုစေတတ်သော ရဟန်းတို့သည်။ အာဏတ္တိက္ခဏေ ဧဝ၊ စသောခဏ၌ သာလျှင်။ ပါရာဇိကာပတ္တိံ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇန္တိ၊ ရောက်ကုန်၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “သမ္ဗဟုလာ၊ ပ။ ပါရာဇိကဿာ”တိ ဧတ္တာပိ၊ သမ္ဗဟုလာ၊ ပ။ ပါရာဇိကဿ-ဟူသောပုဒ်၌လည်း။ အာဏာ ပကာနံ၊ စေတတ်ကုန်သော ရဟန်းတို့အား။ အာဏတ္တိက္ခဏေယေဝ၊ စေခိုင်းသော စကား၌သာ (နိ-၄၂၇) လျှင်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်တည်း။ အဝဟာရကဿ၊ ခိုးသောသူအား။ ဥဒ္ဓါရေ၊ ချီသောအခါ၌။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ “သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူဧကံ အာဏပေန္တိ အစ္ဆေတံာအဟရာတိ သဿုဒ္ဓါရေ သဗ္ဗေသံ ပါရာဇိက”န္တိ အာဒီသု၊ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူဧကံ အာဏပေန္တိ အစ္ဆေတံာအဟရာတိ သဿုဒ္ဓါရေ သဗ္ဗေသံ ပါရာဇိကံ၊ အစရှိသည်တို့၌။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူလျှင်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ သာဟတ္တိကံ ဝါ အာတ္တိ ကဿ အာဏတ္တိကံ ဝါ သာဟတ္ထိကဿ အင်္ဂံ န ဟောတီတိ၊ သာဟတ္တိကံ ဝါ အာတ္တိ ကဿ အာဏတ္တိကံ ဝါ သာဟတ္ထိကဿ အင်္ဂံ န ဟောတိ-ဟူသည်ကား။ ဘိန္န ကာလိကတ္တာ၊ ကာလပြားသောကြောင့်။ အညမညဿ၊ အချင်းချင်း၏။ အင်္ဂံ၊ အင်္ဂါသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တထာ ဟိ၊ ထို့ကြောင့်လျှင်။ သဟတ္ထာ၊ မိမိလက်ဖြင့်။ အဝဟရန္တဿ၊ ခိုးသော ရဟန်းအား။ ဌနာစာဝနက္ခဏေ၊ နေရာမှ ရွေ့စေသော ခဏ၌။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်တည်း။ အာဏတ္တိ ယာ၊ စေခြင်းဖြင့်။ အဝဟာရေန္တဿ၊ ခိုးစေသော ရဟန်းအား။ (ထည့်) အာဏတ္တိက္ခဏေယေဝ၊ စေသော ခဏ၌ သာလျှင်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘိန္နကာလိကတ္တာ၊ ပြားသော ကာလရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
သင်္ကေတကမ္မကထာဝဏ္ဏနာ
၁၁၉။ သင်္ကေတကမ္မကထာယံ၊ သင်္ကေတကမ္မကထာ၌။ ဩစရကေ ဝုတ္တနယေနေဝါတိ၊ ဩစရကေ ဝုတ္တနယေနေဝ-ဟူသည်ကကား။ “အာဝဿံ ဟာရိယော ဘဏ္ဍေ”တိအာဒိနာ၊ အစရှိသော။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုပြီးသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠ်၌။ “တံ သင်္ကေတံ ပုရေ ဝါ ပစ္ဆာ ဝါ”တိ၊ တံ သင်္ကေတံ ပုရေ ဝါ ပစ္ဆာ ဝါ-ဟူသည်ကား။ တဿ သင်္ကေတဿ၊ ထိုအချိန်းအချက်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ “တံ နိမိတ္တံ ပုရေ ဝါ ပစ္ဆာ ဝါ”တိ ဧတ္ထာပိ၊ တံ နိမိတ္တံ ပုရေ ဝါ ပစ္ဆာ ဝါ-ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။
နိမိတ္တကမ္မကထာဝဏ္ဏနာ
၁၂၀။ နိမိတ္တကမ္မကထာယံ၊ နိမိတ္တကမ္မကထာ၌။ အက္ခိနိခဏနာမိတ္တကမ္မံ ပန၊ မျက်စိ မှိတ်ခြင်းစသော နိမိတ်ပြုခြင်းသည်ကား။ လဟုကံ၊ လျင်၏။ ဣတ္တရကာလံ၊ တိုသော ကာလရှိ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တင်္ခဏေယေဝ၊ ထိုခဏ၌သာလျှင်။ တံ ဘဏ္ဍံ၊ ထိုဘဏ္ဍာကို။ အဝဟရိတုံ၊ ခိုးခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ နိမိတ္တမကမ္မာနန္တရမေဝ၊ နိမိတ်ပြုသည်၏ အခြားမဲ့၌သာလျှင်။ ဂဏှိတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ အရဒ္ဓတ္တာ၊ အားထုတ်အပ်သောကြောင့်။ “တေနေဝ နိမိတ္တေန အဝဟာရတီ”တိ၊ တေနေဝ နိမိတ္တေန အဝဟာရတိ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တင်္ခဏေယေဝ၊ ထိုခဏ၌သာလျှင်။ (နိ-၄၂၈) အဝဟရတုံ၊ ခိုးခြင်းငှာ။ ယဒိ နာ သက္ကာ၊ အကယ်၍ မတတ်ကောင်းမသည် ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ မတတ်ကောင်းသည်ရှိသော်။ “ပုရေဘတ္တပ္ပယောဂေါဝ ဧသော”တိ၊ ပုရေဘတ္တပ္ပယောဂေါဝ ဧသော-ဟူသော။ ဝါဒေါ၊ မဟာသုမ ထေရ်ဝါဒသည်။ ပမာဏဘာဝံ၊ ပမာဏအဖြစ်သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်ရာ၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာတည်း။ နာပဇ္ဇတိ၊ မရောက်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သင်္ကေတကမ္မံ ဝိယ၊ သင်္ကေတကမ္မကဲ့သို့။ နိမိတ္တကမ္မံ၊ နိမိတ္တကမ္မသည်။ ကာလပရိစ္ဆေဒယုတ္တံ၊ ပိုင်းခြားအပ်သော ကာလနှင့် ယှဉ်သည်။ န၊ မဟုတ်။ တိ၊ သင့်စွ။ ကာလဝသေန၊ ကာလ၏အားဖြင့်။ အစိမ်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကိရိယာဝသေန၊ အမူအရာ၏ အစွမ်းဖြင့်။ နိမိတ္တကမ္မံ၊ နိမိတ်ပြုခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ တေသံ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့၏။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ “တံ နိမိတ္တံ၊ ပ။ အနာပတ္တီ”တိ ဣဒံ ပန၊ တံ နိမိတ္တံ၊ ပ။ အနာပတ္တိ-ဟူသော စကားကိုကား။ နိမိတ္တရကဏတော၊ နိမိတ်ပြုသည်မှ။ [စာမျက်နှာ-၁၉၆] ပုရေ၊ ရှေး၌။ ဂဏှန္တဿ စေဝ၊ ယူသော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ နိမိတ္တကမ္မေ၊ နိမိတ်ပြုခြင်းကို။ ကတေပိ၊ ပြုသော်လည်း။ ဂဏှိတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ အနာရဘိတွာ၊ အားမထုတ်မူ၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ သယမေဝ၊ မိမိအလိုလိုသာလျှင်။ ဂဏှန္တဿ စ၊ ယူသောသူ၏လည်းကောင်း။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
အာဏတ္တိကထာဝဏ္ဏနာ
၁၂၁။ အာဏတ္တိကထာယံ၊ အာဏတ္တိကထာ၌။ အသမ္မောဟတ္ထန္တိ၊ အသမ္မောဟတ္ထံ-ဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ သင်္ကေတကမ္မာနိ၊ အချိန်းအချက်ပြုခြင်း နိမိတ်ခြင်းတို့ကို။ ကရောန္တော၊ ပြုသော ရဟန်းသည်။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ပုရေဘတ္တာဒိကာလသင်္ကေတကမ္မမေဝ ဝါ၊ ပုရေဘတ္တအစရှိသော ကာလသင်္ကေ တမျှကိုသာလျှင်လည်းကောင်း။ အက္ခိနိခဏ နာဒိနိမိတ္တကမ္မမေဝ ဝါ၊ မျက်စိမှိတ်ခြင်းစသော နိမိတ္တကမ္မကိုသာလျှင်လည်းကောင်း။ န ကရောတိ၊ မပြု။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ ဧဝံဝဏ္ဏသဏ္ဌာန ဘဏ္ဍံ၊ ဤသို့ အဆင်းသဏ္ဌာန်ရှိသော ဘဏ္ဍကို။ ဂဏှ၊ ယူလော။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘဏ္ဍနိယမမ္ပိ၊ ဘဏ္ဍာကို မှတ်ခြင်းကိုလည်း။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ တွံ၊ သင်သည်။ ဣတ္ထန္နာမဿ၊ ဤအမည်ရှိသော သူအား။ သော၊ ထို ဤအမည်ရှိသောသူသည်။ အညဿ၊ သူတစ်ပါးအား။ ပါဝဒတူတိ၊ ဆိုလေလေယဟု။ ပါဝဒ၊ ပြောချေ။” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ပုဂ္ဂလပဋိယာ စ၊ ပုဂ္ဂိုလ်အစဉ်အားဖြင့်လည်း။ အာဏာပေတိ၊ စေ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပုဗ္ဗဏှာဒိကာလဝသေန၊ နံနက် အစရှိသော ကာလ၏ အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ အက္ခိနိခဏနာဒိကိရိယာဝသေန၊ မျက်စိမှိတ်ခြင်းစသော အမူအရာ၏ အစွမ်း (နိ-၄၂၉) ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဘဏ္ဍဝသေန စ၊ ဘဏ္ဍာ၏အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ပုဂ္ဂလပဋိပါဋိဝသေန စ၊ ပုဂ္ဂိုလ်အဆက်ဆက်၏ အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ အာဧတ္တေ၊ စေခိုင်းအပ်သည်ရှိသော်။ ဧတေသု သင်္ကေတကမ္မနိ-မိတ္တကမ္မေသု၊ ဤအချိန်းအချက်ပြုလုပ်ခြင်း နိမိတ်ပြုခြင်းတို့၌။ ဝိသင်္ကေတာ ဝိသင်္ကေတဝိဘာဂေ၊ ဝိသင်္ကေတ အဝိသင်္ကေတဝေဖန်ရာ၌။ သမ္မောဟော၊ တွေဝေခြင်းသည်။ ဇာယတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒပဂ မေန၊ ထိုတွေဝေခြင်းကို ပယ်သဖြင့်။ အသမ္မောဟတ္တံ၊ မတွေဝေစိမ့်သောငှာ။ “ယံ အာဏာပကေန နိမိတ္တသညံ ကတွာ ဝုတ္တ”န္တိ၊ ယံ အာဏာပကေန နိမိတ္တသညံ ကတွာ ဝုတ္တံ-ဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗဏှာဒီသု၊ နံနက်အစရှိသည်တို့၌လည်းကောင်း။ အက္ခိနိခဏနာဒီသု ဝါ၊ မျက်စိမှိတ်ခြင်း စသည်တို့၌ လည်းကောင်း။ ဂဟဏတ္ထံ၊ ယူစေခြင်းငှာ။ အာဏာပေန္တေန၊ စသောရဟန်းသည်။ ဤဒိသဝဏ္ဏသဏ္ဌာနာဒိယုတ္တံ၊ ဤသို့ သဘောရှိသော အဆင်းသဏ္ဌာန်ရှိသည်နှင့် ယှဉ်သော ဥစ္စာကို။ ဂဏှ၊ ယူလော့။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဂဟဏဿ၊ ယူခြင်း၏။ နိမိတ္တ ဘူတံ၊ နိမိတ် ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ သညာဏံ၊ အမှတ်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ယံ ဘဏ္ဍံ၊ ဘဏ္ဍာကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အယံ ယုတ္တိ သဗ္ဗတ္ထာတိ၊ အယံ ယုတ္တိ သဗ္ဗတ္ထာ၊ ဟူသည်ကား။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တေသုစ၊ ဆိုပြီးသည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝက္ခမာနေသု စ၊ ဆိုလတ္တံ့လည်းဖြစ်ကုန်သော။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ အာဏတ္တိပ္ပ-သင်္ဂေသု၊ အာဏတ္တိနှင့် စပ်လျဉ်းသော အရာတို့၌။ အာဏတ္တိက္ခဏေယေဝ၊ စေသော ခဏ၌သလျှင်။ ပါရာဇိကဒီနံ၊ ပါရာဇိက အစရှိသည်တို့၏။ ဘာဝသင်္ခါတာ၊ သဘောဟုဆို အပ်သော။ ဝိနယယုတ္တိ၊ ဝိနည်း၏ အသင့်တည်း။ သာ စ၊ ထိုအသင့်ကိုလည်း။ (ဝုတ္တာ၌ စပ်) အာဏတ္တဿ၊ စေအပ်သော သူ၏။ ကိရိယာနိဋ္ဌာပနက္ခဏေ၊ ကိရိယာပြီးသော ခဏ၌။ အာဏာပကဿ၊ စေသောသူအား။ ပယောဂထေယျစိတ္တာနံ၊ လုံ့လ, ထေယျစိတ်တို့၏။ အဘာဝေါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ အာဏတ္တိက္ခဏေ၊ စေသောခဏ၌။ ဧကာ ဧဝ အာပတ္တိ၊ တစ်ချက်သော အာပတ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဥပပတ္တိယာ၊ အသင့်အားဖြင့်။ ပဝတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်။ ယုတ္တီတိ၊ ယုတ္တိဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ “မုူလဋ္ဌဿထုလ္လစ္စယ”န္တိ၊ မုူလဋ္ဌဿထုလ္လစ္စယံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ သံဃရက္ခိတသည်။ ပဋိဂ္ဂဟိတေပိ၊ ခံအပ်သော်လည်း။ ဗုဒ္ဓရက္ခိတ ဓမ္မရက္ခိတာနံ၊ ဗုဒ္ဓရက္ခိတ ဓမ္မရက္ခိတာတို့အား။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤသံဃရက္ခိတ ခံရာ၌။ အာစရိယဿ၊ ဆရာအား။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းသင့်သတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ “မဟာဇနော တီ”တိ အာဒိ၊ မဟာဇနော တိ-အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “မဟာ ဇနော”တိ၊ မဟာဇနောဟူသော စကားကို။ ဗုဒ္ဓရက္ခိတဓမ္မရက္ခိတ သံဃရက္ခိတေ၊ ဗုဒ္ဓရက္ခိတ သံဃရက္ခိတတို့ကို။ (နိ-၄၃၀) သန္ဓာ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ မူလဋ္ဌေဿဝ ဒုက္ကဋန္တိ၊ မူလဋ္ဌေဿဝ ဒုက္ကဋံ-ဟူသည်ကား။ ဗုဒ္ဓရက္ခတဿ၊ ဗုဒ္ဓရက္ခတအား။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်၏။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ မူလဋ္ဌေဿဝ ဒုက္ကဋံ၊ ဟူသော စကားကိုလည်း။ မူလဋ္ဌဿ၊ အရင်း၌တည်သော ဆရားအား။ ထုလ္လစ္စယာဘာဝဒ-ဿနတ္ထံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်း မရှိသော အဖြစ်ကို ပြခြင်းငှာ။ ပဌာမံ အာဏတ္တိက္ခဏေ၊ ရှေးဦးစွာ စသော ခဏ၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋံကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သဃရက္ခိတဿ၊ သံဃရက္ခိတ၏။ ပဋိဂ္ဂဟဏပစ္စယာ၊ ခံခြင်းဟူသောအကြောင်းကြောင့်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဒုက္ကဋ သမ္ဘဝံ၊ ဒုက္ကဋ်ဖြစ်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော၊ ထို ဗုဒ္ဓရက္ခိတသည်။ ဧကပယောဂေန၊ တစ်ခုသော ပယောဂဖြင့်။ ဒုက္ကဋဒွယံ၊ ဒုက္ကဋ်နှစ်ခုသို့။ န အာပဇ္ဇတိ၊ မရောက်။ ဣတိ၊ ဤသို့ သိအပ်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ဝိသေင်္ကကတ္တာ 'မူလဋ္ဌဿာ’တိ မူလဋ္ဌဿဟူ၍။ အဝတွာ၊ မဟောမူ၍။ 'ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’တိ၊ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿဟူ၍။ သာမ ညေန၊ သာမညအားဖြင့်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ ဣဒံ၊ ဤအာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဟူသော စကားကို။ သံဃရက္ခိတဿ၊ သံဃရက္ခိတအား။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သင့်သောအဖြစ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။” ဣတိ ဝဒန္တိ၊ ဤသို့ဆိုကုန်၏။ တံဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ အဋ္ဌကထာယ၊ အဋ္ဌကထာနှင့်။ ကိဉ္စာပိ န သမေတိ၊ အပယ်၍ကား မညီ၏ရှင့်။ ပန၊ ထိုသို့ မညီသော်လည်း။ ပါဠိတော၊ ပါဠိအားဖြင့်။ ယုတ္တံ ဝိယ၊ သင့်သကဲ့သို့။ ဒိဿတိ၊ ထင်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တဿ၊ သံဃာရက္ခိတအား။ ပဋိဂ္ဂဟဏပယောဂေ၊ ခံခြင်းပယောဂ၌။ အနာကတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣမိနာဝ၊ ဤပဋိဂ္ဂဏှာတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဟူသောပါဌ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဟေဠာ၊ အောက်၌။ အာဂတဝါရေသုပိ၊ လောသော ဝါရတို့၌လည်း။ [စာမျက်နှာ-၁၉၇] ပဋိဂ္ဂဏှန္တာနံ၊ ခံသောရဟန်းတို့အား။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “ပဏ္ဏေ ဝါ၊ ထန်းရွက် ပေရွက်စသည်တို့၌လည်းကောင်း။ သိလာဒီသု ဝါ၊ ကျောက်ဖျာစသည်တို့၌လည်းကောင်း။ 'စောရိယံ၊ ခိုးမှုကို။ ကာတဗ္ဗ'န္တိ၊ ပြုအပ်၏ ဟူ၍။ လိခိတွာ၊ ရေး၍။ ဌပိတေ၊ ထားအပ်သည် ရှိသော်။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ပန၊ ထိုစကားသည်ကား။ “အသုကဿ၊ ဤမည်သော သူ၏။ ဂေဟေ၊ အိမ်၌။ ဘဏ္ဍံ၊ ကို။ အဝဟရ၊ ခိုးလော။ (ထည့်)'' ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ လိခိတေ၊ ရေးအပ်သည်ရှိသော်။ ယုဇ္ဇတိ၊ သင့်၏။ အနိယမေတွာ၊ မမှတ်မူ၍။ လိခိတေ၊ ရေးအပ်သည်ရှိသော်။ န ယုဇ္ဇတိ၊ မသင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ခါယတိ၊ ထင်၏။ ဝီမံသိတဗ္ဗံ၊ စုံစမ်းအပ်၏။ “မဂ္ဂါနန္တရဖလသဒိသာ”တိ ဣမိနာ၊ မဂ္ဂါနန္တရဖလသဒိသာဟူသာ ပါဌ်ဖြင့်။ အရိယပုဂ္ဂလာနံ၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ မဂ္ဂါနန္တရေ၊ မဂ်၏အခြားမဲ့၌။ ဖလေ၊ ဖိုလ်သည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ကိလေသပဋိပ္ပဿဒ္ဓိပရိယောသာနံ၊ (နိ-၄၃၁) ကိလေသာငြိမ်း ခြင်းအဆုံးရှိသော။ ဘာဝနာကိစ္စံ၊ ဘာဝနာကိစ္စသည်။ နိပ္ဖန္နံ နာမ၊ ပြီးသည်မည်သည်။ ဟောတိ ယထာ၊ ဖြစ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအတူ။ ဧတိဿာ အတ္ထသာဓကစေတနာယ၊ ဤကိစ္စကို ပြီးစေတတ်သော စေတနာသည်။ ဥပ္ပန္နာယ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ အာဏတ္တိကိစ္စံ၊ စေခြင်းကိစ္စသည်။ နိမ္ပန္နမေဝ၊ ပြီးသည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “တသ္မာ အယံ အာဧတ္တိက္ခဏေယေဝ ပါရာဇိကော”တိ၊ တသ္မာ အယံ အာဧတ္တိက္ခဏေယေဝ ပါရာဇိကောဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အာဏတ္တတိဝစီပကောဂသမုဋ္ဌာ၊ ပကစေတနာက္ခ၌သာလျှင်။ ပါရာဇိကော၊ ပါရာဇိကသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
အာဏတ္တိကထာဝဏ္ဏနာနယော၊ အာဏတ္တိစကားအဖွင့်နည်းသည်။
နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
အာပတ္တိ-ဘေဒဝဏ္ဏနာ
၁၂၂။ တတ္ထ တတ္ထာတိ၊ တတ္ထ တတ္ထာ-ဟူသည်ကား။ ဘူမဋ္ဌထလာဋ္ဌာဒီသု၊ ဘူမဋ္ဌထလဋ္ဌ၊ စသည်တို့၌။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ မနုဿပရိဂ္ဂဟိတံ၊ လူသိမ်းဆည်းအပ်သော ဥစ္စာကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “ပရပရိဂ္ဂဟိတ”န္တိ၊ ပရပရိဂ္ဂဟိတံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အာမသတိ ဖန္ဒာပေတိ ဌာနာ စာဝေတီ”တိ၊ အာမသတိ ဖန္ဒာပေတိ ဌာနာ စာဝေတိ-ဟူကုန်သော။ ဣမေဟိ တီဟိ ပဒေဟိ၊ ဤသုံးပုဒ်တို့ဖြင့်။ ပုဗ္ဗပယောဂသဟိတံ၊ ပုဗ္ဗပယောဂနှင့် တကွသော။ ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော။ အဝဟာရင်္ဂံ၊ ခိုးခြင်းအင်္ဂါကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဌာနာ စာဝေတီ”တိ စ ဣဒံ၊ ဌာနာ စာဝေတိ-ဟူသော စကားသည်လည်း။ နိဒဿနမတ္တံ၊ နိဒဿန၊ မျှသာတည်း။ အာဧတ္တိကာဒယော၊ အာဏတ္တိကအစရှိကုန်သော။ သဗ္ဗ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ ပယောဂါ စ၊ ပယောဂတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဓုရနိက္ခေပေါ စ၊ ဝန်ချခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ သင်္ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဤဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်၏။
၁၂၅။ “ဌာနာစာဝန”န္တိ ဣဒံ၊ ဌာနာစာဝနံ-ဟူသော စကားကို။ ပါဠိအနုသာရတော၊ ပါဠိကိုအစဉ်လျှောက်သောအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဓုရနိက္ခေ-ပဿာပိ၊ သူကိုလည်း။ သင်္ဂဟေတဗ္ဗတော၊ ယူအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဥပရိ၊ အထက်ဖြစ်သော။ သဗ္ဗတ္ထပိ၊ ခပ်သိမ်းသော အင်္ဂါတို့၌လည်း။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုအင်္ဂါတို့တွင်။ “န စ သကသညီ”တိ ဣမိနာ၊ န စ သကသညီ-ဟူသော အင်္ဂါဖြင့်။ ပရိပဂ္ဂဟိတတာ၊ သူတစ်ပါးသိမ်းဆည်းအပ်သော အဖြစ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ “န စ ဝိပဿာသဂ္ဂါဟီ န စ တာဝကာလိက”န္တိ၊ န စ ဝိပဿာသဂ္ဂါဟီ န စ တာဝကာလိကံ-ဟူသော ဣမေဟိ၊ ဤအင်္ဂါနှစ်ပါးတို့ဖြင့်။ ပရပရိဂ္ဂဟိတသညိတာ၊ သူတစ်ပါးသိမ်းဆည်း (နိ-၄၃၂) အပ်၏ဟု အမှတ်ရှိသော အဖြစ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တီဟိ၊ သုံးပါးကုန်သော။ ဧတေဟိ၊ ဤအင်္ဂါတို့ဖြင့်။ ပရပရိဂ္ဂဟိတကာ စ၊ သူတစ်ပါးသိမ်းဆည်းအပ်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ပရိပရိဂ္ဂဟိတသညိတာ စ၊ သူတစ်ပါးသိမ်းဆည်းအပ်၏ဟု အမှတ်ရှိသော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ အနဇ္ဈာဝုတ္ထကန္တိ၊ အနဇ္ဈာဝုတ္ထကံ-ဟူသည်ကား။ “ဣဒံ၊ ဤဥစ္စာကား။ မမ၊ ငါ့ဥစ္စာတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရိဂ္ဂဟဝသေန၊ သိမ်းဆည်းသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အနဇ္ဈာဝုတ္ထကံ၊ မသုံးဆောင်အပ်သော။ အရညေ၊ တော၌။ ဒါရုတိဏပဏ္ဏာဒိ၊ ထင်း, မြက်, သစ်ရွက်အစရှိသည်သည်။ ဆဍ္ဍိတန္တိ၊ ဆဍ္ဍိတံ-ဟူသည်ကား။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ပရိဂ္ဂဟေတွာ၊ သိမ်းဆည်း၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ အနတ္ထိကတာယ၊ အလိုမရှိသောအဖြစ်ကြောင့်။ ဆဍ္ဍိတံ၊ စွန့်အပ်သော။ ယံ ကိဉ္စီ၊ အမှတ်မရှိသော ဝတ္ထုတည်း။ ဆိန္နမူလကန္တိ၊ ဆိန္နမူလကံ-ဟူသည်ကား။ နဋ္ဌံ၊ ပျောက်သည်ကို။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာ၍။ အာလယသင်္ခါတဿ၊ အာလယဟု ဆိုအပ်သော။ မူလဿ၊ အရင်း၏။ ဆိန္နတ္တာ၊ ပြတ်သောကြောင့်။ ဆိန္နမူလံ၊ ပြတ်သော အရင်းဥစ္စာသည်။ အဿာမိကန္တိ၊ အဿာမိကံ-ဟူသည်ကား။ အနဇ္ဈာဝုတ္တကာဒီဟိ၊ အနဇ္ဈာဝုတ္တက အစရှိကုန်သော။ တီဟီ အာကာရေဟိ၊ သုံးပါးသော အကြောင်းတို့ဖြင့်။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်သော။ အဿာမိကံ၊ အရှင်မရှိသော။ ဝတ္ထု၊ ဝတ္ထုသည်။ ဥဘယမ္ပီတိ၊ ဥဘယမ္ပိ-ဟူသည်ကား။ အဿ မိကံ၊ အရှင်မဲ့ဥစ္စာကိုလည်းကောင်း။ အတ္တနော သန္တကဉ္စ၊ မိမိဥစ္စာကိုလည်းကောင်း။
အနာပတ္တိဘေဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၁၉၈] ၁၃၁။ တသ္မိံ ယေဝ အတ္တဘာဝေ နိဗ္ဗတ္တာတိ၊ တသ္မိံ ယေဝ အတ္တဘာဝေ နိဗ္ဗတ္တာ-ဟူသည်ကား။ တသ္မိံ ယေဝ မတသရီရေ၊ ထိုသေသော အကောင်၌လျှင်။ ပေတတ္တဘာဝေန၊ ပြိတ္တာ၏ အဖြစ်ဖြင့်။ နိဗ္ဗတ္တာ၊ ဖြစ်၏။ “ရုက္ခာဒီသု လဂ္ဂိတသာဋကေ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထီ”တိ၊ ရုက္ခာဒီသု လဂ္ဂိတသာဋကေ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ-ဟူသောစကားကို။ မနုဿေတိ၊ လူတို့သည်။ အဂေါပိတံ၊ မစောင့်ရှောက်အပ်သည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ၊ ထိုသစ်ပင်စသည်တို့၌ ဆွဲအပ်သော ပုဆိုးကို။ ဒေဝါလယစေတိယရုက္ခာဒီသု၊ နတ်ကွန်း, အဓိကရ သစ်ပင်အစရှိသည်တို့၌။ နိယုတ္တေတိ၊ လုံ့လပြုကုန်သော။ ပုရိသေတိ၊ ယောက်ျားတို့သည်။ ရက္ခိတဂေါပိတံ၊ စောင့်, ထိန်းအပ်သည်။ သစေ ပန ဟောတိ၊ အကယ်၍ မဖြစ်အံ့။ ဂဟေတုံ၊ ယူငြခ်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ “ထောကေ။ ပ။ ဝဋ္ဋတီ”တိ ဣဒံ၊ ထောကေ။ ပ။ ဝဋ္ဋတိ-ဟူသော စကားကို။ အဒိန္နာဒါနာဘာဝံ၊ အဒိန္နာဒါန် မဖြစ်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဇိဃစ္ဆိတပါဏိနာ၊ ငတ်မွတ်သော သတ္တဝါသည်။ ခါဒိယမာန မံသဿ၊ ခဲအပ်သောအသားကို။ အစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ လု၍။ ခါဒနံ နာမ၊ စားခြင်းမည်သည်ကား။ ကာရုညဟာနိတော၊ ကရုဏာမှ ယုတ်သောကြောင့် လည်ကောင်း။ လောလဘာဝတော စ၊ လျှပ်ပေါ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ အသာရုပ္ပမေဝ၊ မသင့်တင့်သလျှင်ကလည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေနေဝ၊ ကြောင့်လျှင်။ အရိယဝံသိကာ၊ အရိယာဝံသတရားရှိကုန်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပတ္တေ၊ သပိတ်၌။ ဘတ္တံ၊ ဆွမ်းကို။ ခါဒန္တမ္ပိ၊ စားသော်လည်း။ သုနခါဒိံ၊ ခွေးအစရှိသည်ကို။ တဇ္ဇေတွာ၊ ခြိမ်း၍။ န ဝါရေန္တိ၊ မမြစ်ကုန်။ တိရစ္ဆာနာနံ၊ တိရစ္ဆာန်တို့အား။ အာမိသဒါနေ၊ အာမိသပေးရာ၌။ ကုသလံ ဝိယ၊ ကုသိုလ်ဖြစ်သကဲ့သို့။ တေသံ၊ ထိုတိရစ္ဆာန်တို့၏။ အာမိသဿ၊ အာမိသံကို။ အစ္ဆိန္ဒနေပိ၊ လုရာ၌လည်း။ အကုသလမေဝ၊ အကုသိုလ်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ပရာနှဒ္ဒယတာယ စ န ဂဟေတဗ္ဗ”န္တိ၊ ပရာနှဒ္ဒယတာယ စ န ဂဟေတဗ္ဗ-ဟူ၍။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။
ပကိဏ္ဏကကထာဝဏ္ဏနာ
ဗဟူဟိ၊ များစွာသော ရဟန်းတို့သည်။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ဒါရုအာဒိ ဘာရိယဿ၊ သစ်အစရှိသော ဝန်လေးသော။ ဧကဿ ဘဏ္ဍဿ၊ တစ်ခုသောဘဏ္ဍာကို။ ဥက္ခိပနကာလေ၊ ကြွသောအခါ၌။ “ဂဏှထ၊ ကိုင်ကုန်လော့။ ဥက္ခိပထ၊ ကြွကုန်လော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝစီပယောဂေန၊ ဝစီပယောဂေနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ကာယပယောဂ သဗ္ဘာဝဋ္ဌာနံ၊ ကာယပယောဂ ဖြစ်သင့်သောအရာကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “သာဟတ္ထိ ကာဏတ္တိက”န္တိ၊ သာဟတ္ထိ ကာဏတ္တိက-ဟူ၍။ ဝုတ္ထံ၊ ဆိုအပ်၏။ “တွံ၊ သင်သည်။ ဧတံ ဝတ္ထုံ၊ ဤဝတ္ထုကို။ ဂဏှ၊ ယူလော့။ အဟံ၊ ငါသည်။ အညံ၊ တစ်ပါးသော ဝတ္ထုကို။ ဂဏှာမိ၊ ယူအံ့။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဝတ္ထေ၊ ပဝတ္တေဖြစ်သော။ အဝဟာရေ ပန၊ ခိုးခြင်း၌ကား။ အတ္တနာ ဂဟိတံ၊ ကိုယ်တိုင်ယူသော ဝတ္ထုသည်။ သာဟ္တိကမေဝ၊ သာဟတ္တိကသာတည်း။ ပရေန၊ သူတစ်ပါးကို။ ဂါဟာပိတံ၊ ယူစေအပ်သော ဝတ္ထုသည်။ အာဏတ္တိက မေဝ၊ အာဏတ္တိကသာတည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်။ တဒုဘယဂ္ဃေန၊ ထိုတစ်ပါးသောဝတ္ထု၏ အဖိုးအားဖြင့်။ ပဉ္စမာသေပိ၊ ငါးပဲထိုက်သော်လည်း။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဧကေကဘဏ္ဍဂ္ဃဝသေန၊ တစ်ခုတစ်ခုသော ဘဏ္ဍာအဖိုး၏ အစွမ်းဖြင့်။ ထုလ္လစ္စယာဒိမေဝ၊ ထုလ္လစ္စည်းအစရှိသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “သာဟတ္ထိကံ ဝါ အာဏတ္တိကဿ အင်္ဂံ န ဟောတီ”တိ အာဒိ၊ သာဟတ္ထိကံ ဝါ အာဏတ္တိကဿ အင်္ဂံ န ဟောတိအစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဥပနိက္ခတိတ္တဘဏ္ဍံ၊ အပ်နှံအပ်သော ဘဏ္ဍာကိုလည်းကောင်း။ ဘဏ္ဍဒေယျဉ္စ၊ အစားပေးအပ်သော ဘဏ္ဍာကိုလည်းကောင်း။ အဒါတုကာမတာယ၊ မပေးလိုသောအဖြစ်ဖြင့်။ “ဒေမိ ဒမ္မီ”တိ၊ ဒေမိ ဒမ္မိပေးအံ့, ပေး၏ ဟူ၍။ ဝိက္ခိပန္တောပိ၊ ပယ်သောသူသည်လည်းကောင်း။ တုဏှီတာဝေန၊ ဆိတ်ဆိတ်နေသဖြင့်။ ဝိဟေဌေန္တောပိ၊ ညှဉ်းဆဲသောသူသည် (နိ-၄၃၄) လည်းကောင်း။ တေန တေန ကာယဝိကာရာဒိကိရိယာယ၊ ထိုထိုသို့သော ကိုယ်၏ ဖောက်ပြန်ခြင်းစသော အမူအရာဖြင့်။ ပရဿ၊ သူတစ်ပါးအား။ ဓုရံ၊ ဝန်ကို။ နိက္ခိပါပေသိ၊ ချစေ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကိရိယာသမုဋ္ဌာနဉ္စာ”တိ၊ကိရိယာသမုဋ္ဌာနဉ္စ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာနယော၊ ပဒဘာဇနီကို ဖွင့်ရာဖြစ်သော နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ဝီနီတဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၁၉၉] ၁၃၅။ ဝိနီတဝတ္ထုသု၊ ဝိနီတဝတ္ထုတို့၌။ နိရုတ္တိယေဝ၊ သဒ္ဒါသည်ပင်လျှင်။ တံတံအတ္ထဂ္ဂဟဏဿ၊ ထိုထိုအနက်ကို ယူခြင်း၏။ ဥပါယတာယ၊ အကြောင်း ဖြစ်သောကြောင့်။ ပထော၊ အကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ နိရုတ္တိပထော၊ နိရုတ္တိပထမည်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဝေါဟာရဝစနမတ္တေ”တိ၊ ဝေါဟာရဝစနမတ္တေဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ယထာကမ္မံ ဂတော”တိ၊ ယထာကမ္မံ ဂတော-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ တတော ပေတ္တဘာဝတော၊ ထိုပြိတ္တာကိုယ်၏ အဖြစ်မှ။ မတဘာဝံ၊ သေသော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “အဗ္ဘုဏှေ”တိ၊ အဗ္ဘုဏှေ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အာသန္နမရဏတာယ၊ သေခြင်းနီးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သရီရဿ၊ ကိုယ်၏။ ဥသ္မာသမင်္ဂီတံ၊ အငွေ့နှင့်ပြည့်စုံသော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ဖြစ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “အလ္လသရီရေ”တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အလ္လဘာဝတော၊ စိုသော အဖြစ်မှ။ ဘိန္နတ္တာ၊ ပျက်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကုဏပဘာဝံ၊ ပုပ်သောအဖြစ်သို့။ ဥပဂတမ္ပိ၊ ရောကသော အကောင်သည်လည်း။ ဘိန္နမေဝ၊ ပျက်သလျှင်ကတည်း။ ဝိသဘာဂသရီရေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဣတ္ထိသရီရေ၊ မာတုဂါမကိုယ်၌။ “သီသေ ဝါ”တိအာဒိ၊ သီသေ ဝါ၊ အစရှိသော စကားကို။ အဓက္ခကေ၊ ညှပ်ရိုးမှ အောက်ဖြစ်သော။ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလေ၊ ပုဆစ်ဒူးဝန်းမှ အထက်ဖြစ်သော။ ပဒေသေ၊ အရပ်၌။ စိတ္တဝိကာရပ္ပတ္တိံ၊ စိတ်ဖောက်ပြန်ခြင်းသို့ ရောက်သည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်ခုခုသော အင်္ဂါ၌။ အနာမသန္တေန၊ မသုံးသပ်သဖြင့်။ ကတံ၊ ပြုမူကား။ သုကတမေဝ၊ ကောင်းစွာပြုခြင်းတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မတသရီရမ္ပိ၊ သေသော အကောင်ကိုလည်း။ ယေန ကေနစိ အာကာရေန၊ အမှတ်မရှိသော အခြင်းအရာဖြင့်။ သဉ္စိစ္စ၊ စေ့ဆော်၍။ ဖုသန္တဿ၊ ထိသော ရဟန်းအား။ အနာမာသဒုက္ကဋမေဝ၊ အနာမာသဒုက္ကဋ်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ယုတ္တ (နိ-၄၃၅) မေဝ၊ သင့်သလျှင်ကတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အပါရာဇိကဝတ္ထုကေပိ၊ ပါရာဇိကဝတ္ထု မဟုတ်ဘဲလျက်လည်း။ ဣတ္ထိရူပေ၊ မိန်းမရုပ်၌။ ဘဝန္တံ၊ ဖြစ်သော။ ဒုက္ကဋံ၊ သည်။ ပါရာဇိကဝတ္ထုဘူတေ၊ ပါရာဇိကဝတ္ထုဖြစ်သော။ မတိတ္ထိသရီရေ၊ သေသောမိန်းမကိုယ်၌။ န နိဝတ္တတိ၊ မနစ်။
ကုသသင်္ကာမနဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ
၁၃၈။ ဗလသာတိ၊ ဗလသာ-ဟူသည်ကား။ ဗလေန၊ အားဖြင့်။ “သာဋကော ဘဝိဿတိ ဂဏှိဿာမီ”တိ၊ သာဋကော ဘဝိဿတိ ဂဏှိဿာမိ-ဟူ၍။ အနာဂတဝစနံ၊ အနာဂတ်ဝိဘတ်ကို။ ပသိဗ္ဗကဂ္ဂဟဏတော၊ အိတ်ကို ကိုင်သည်မှ။ ပုရေတရံ၊ ရှေးဦးစွာ။ သမုပ္ပန္နပရိကပ္ပဒဿနဝသေန၊ ဖြစ်သော အကြံကို ပြသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ ဂဟဏက္ခဏေပန၊ ကိုင်ဆဲခဏ၌ကား။ “သာဋကော စေ၊ ပုဆိုးဖြစ်အံ့။ ဂဏှာမိ၊ ယူ၏”။ ဣတိ၊ဤသို့ကြံ၍။ ပသိဗ္ဗံကံ၊ အိတ်ကို။ ဂဏှာတိ၊ ကိုင်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဌ်၌။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ “ဗဟိ၊ အပြင်သို့။ နီဟရိတွာ၊ ဆောင်၍။ သာဋကဘာဝံ၊ ပုဆိုးအဖြစ်ကို။ ဉတွာ၊ သိ၍။ ဂဟေဿာမီ”တိ၊ ယူအံ့ဟု။ ပသိဗ္ဗကံ၊ အိတ်ကို။ ဂဏှာတိ၊ ယူ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်သည်။ န၊ မဟုတ်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဥဒ္ဓါရေယေဝ ပါရာဇိက”န္တိ၊ ဥဒ္ဓါရေယေဝ ပါရာဇိကံ-ဟူ၍။ အဟ၊ ဆို၏။ ဣတရထာ၊ ကိုင်ဆဲကာလ၌ အနာဂတ်အနက် ယူသည်ရှိသော်။ “ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ န ဂဏှမိ၊ မယူသေး။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ အန္ဓကာရေ၊ အမိုက်တိုက်သည်။ ဇာတေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ဝိဇာနနကာလေ ဝါ၊ သိသောအခါ၌လျှင်။ ဂဏှိဿာမိ၊ ယူအံ့။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဩလောကေန္တော ဝိယ၊ ကြည့်သကဲ့သို့။ ဟတ္ထဂတံ၊ လက်သို့ ရောက်သည်ကို။ ကရောမိ၊ ပြုအံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဏှန္တဿာပိ၊ ယူသော ရဟန်းအားလည်း။ ဂဟဏက္ခဏေ၊ ယူဆဲခဏ၌။ အဝဟရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တံ အဝဟာရဘဝနံ၊ ထိုအဝဟာရဖြစ်ခြင်းသည်။ န စ ယုတ္တံ၊ သင့်လည်းမသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တဒါ ဂဟဏေ၊ ထိုကိုင်ဆဲအခါ၌။ သန္နိဋ္ဌာပကစေတနာယ ဧဝ၊ ဆုံးဖြတ်တတ်သော စေတနာသည်သာလျှင်။ အဒိန္နာဒါနံ၊ အဒိန္နာဒါနမည်၏။ (ထည့်။) ကိမိဝ၊ အဘယ်သို့နည်း။ ပါဧာတိပါတာဒိအကုသလံ ဝိယ၊ ပါဏာတိပါတစသော အကုသိုလ်ကဲ့သို့တည်း။ ဟိ ဝိတ္ထာရေမိ၊ ချဲ့အံ့။ “ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ဝဓိဿာမီ”တိ၊ သတ်အံ့ဟူ၍။ ပါဏံ၊ သတ္တဝါကို။ ဂဏှန္တဿ၊ ဖမ်းသော သူအား။ တဒေဝ၊ ထိုဖမ်းသော ခဏ၌သာလျှင်။ တသ္မိံ၊ ထိုသတ္တဝါသည်။ မတေပိ၊ (နိ-၄၃၆) သေသော်လည်း။ ဝဓကစေတနာယ၊ သတ်လိုသော စေတနာဖြင့်။ ပယောဂဿ၊ ပယောဂကို။ အကတ္တာ၊ မပြုသောကြောင့်။ ပါဏာတိပါတော၊ ပါဏာတိပါတာသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဧဝံ တထာ၊ ဤအတူ။ ဣဓာပိ၊ ဤအဒိန္နာဒါန်၌လည်း။ “သူရိယော၊ နေသည်။ အတ္ထင်္ဂတေ၊ ဝင်သည်ရှိသော်။ အဝဟရိဿာမီ”တိ၊ ခိုးအံ့ဟူ၍။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့ အစရှိသော။ ကာလပရိကပ္ပနဝသေန၊ ကာလကို ကြံခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဌာနာ စာဝိတေပိ၊ နေရာမှ ရွေ့စေသော်လည်း။ တဒါပိ၊ ထိုရွေ့စေသောခဏ၌လည်း။ ဩကာသပရိကပ္ပေ ဝိယ၊ အရပ် ကြံခြင်း၌ ကဲ့သို့။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မိံ ယထာပရိကပ္ပိတဋ္ဌာန၊ ထိုကြံစည်အပ်သော အရပ်၌။ ကာလေ၊ ကာလသည်။ အာဂတေ ပန၊ ရောက်သော်ကား။ ဘဏ္ဍံ၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ခါယတိ၊ ထင်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဘဏ္ဍပရိကပ္ပေါ၊ ဘဏ္ဍာကို ကြံခြင်းလည်းကောင်း။ ဩကာသပရိကပ္ပေါ၊ အရပ်ကို ကြံခြင်းလည်းကောင်း။ ကာလပရိကပ္ပေါ၊ အခါကိုကြံခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တိဝိဓောပိ၊ သုံးပါးအပြားရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ [စာမျက်နှာ-၂၀၀] ပရိကပ္ပေါ၊ ကြံခြင်းကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ အဋ္ဌကာထာယံ ပန၊ အဋ္ဌကထာ၌ကား။ ဩကာသပရိကပ္ပေါ၊ အရပ်ကိုကြံခြင်း၌။ သမောဓာနေတွာ၊ ပေါင်း၍။ ကာလပရိကပ္ပေါ၊ အခါကိုကြံခြင်းကို။ ဝိသုံ၊ အသီး။ န ဝုတ္တော၊ မဆိုအပ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ ခန္တိ၊ နှစ်သက်ခြင်းတည်း။ ဝီမံသိတွာ၊ စုံစမ်း၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ “ပဒဝါရေန ကာရေတဗ္ဗော”တိ၊ ပဒဝါရေန ကာရေတဗ္ဗော-ဟူသောစကားကို။ ဘူမိယံ၊ မြေ၌။ အနိက္ခိပိတွာ၊ မချမူ၍။ ဝီမံသိတတ္တာ၊ စုံစမ်းသောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပရိယုဋ္ဌိတောတိ၊ ပရိယုဋ္ဌိတော-ဟူသည်ကား။ အနုဗဒ္ဓေါ၊ အစဉ်လိုက်သည်ရှိသော်။
ပရိကပ္ပေါဒိဿတီတိ၊ ပရိကပ္ပေါဒိဿတိဟူသည်ကား။ ဂဟဏက္ခဏေ၊ ယူသောခဏ၌။ ပရိကပ္ပေါ၊ အထူးကြံခြင်းသည်။ ဒိဿတိ၊ ထင်၏။ တဒါ၊ ထိုကြံသောအခါ၌။ တေသံ၊ ထိုသူတို့၏။ မတေန၊ အလိုအားဖြင့်။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ နဒေဿတိ၊ မပြ။ ဒိသွာ ဟဋတ္တာ ပရိကပ္ပေါဝဟာရော န ဒိဿတီတိ၊ ဒိသွာ ဟဋတ္တာ ပရိကပ္ပေါဝဟာရော န ဒိဿတိဟူသည်ကား။ ပစ္ဆာ ပန၊ နောက်မှကား။ ဗဟိ၊ အပြင်၌။ ဝီမံသိတွာ၊ စုံစမ်း၍။ သာဋကဘာဝံ၊ ပုဆိုး၏အဖြစ်ကို။ ဉတွာ၊ သိ၍။ တတော ပစ္ဆာ၊ ထို သိသည်မှ နောက်၌။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးယူလိုသောစိတ်ဖြင့်။ ဟဋတ္တာ၊ ဆောင်သောကြောင့်။ ပုဗ္ဗ၊ ရှေး၌။ ကတဿ၊ ပြုအပ်သော။ ပရိကပ္ပဿ၊ ကြံခြင်း၏။ အဝဟာရာနင်္ဂတ္တာ၊ ခိုးခြင်း (နိ-၄၃၇) အင်္ဂါမဟုတ်သောကြောင့်။ “သုတ္တ ”န္တိ၊ ချည်ဟူ၍။ ဉတွာ၊ သိ၍။ ဟရဏေဝိယ၊ ဆောင်ခြင်း၌ကဲ့သို့။ ထေယျာဝဟာရော ဧဝ၊ ထေယျာဝဟာရသည်သာလျှင်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပရိကပ္ပါဝဟာရော၊ ပရိကပ္ပါဝဟာရသည်။ နဒိဿတိ၊ မထင်။ “သာဋကော စေ ဘဝိဿတီ”တိအာဒိကဿ၊ အစရှိသော။ ပရိကပ္ပဿ၊ ကြံခြင်း၏။ တဒါ၊ ထို ယူသောအခါ၌။ အဝိဇ္ဇမာနတ္တာ၊ မရှိသောကြောင့်။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ အဝဟာရော ဧဝ၊ အဝဟာရသာတည်း။ ပရိကပ္ပါဝဟာရော၊ ပရိကပ္ပဝဟာရသည်။ န၊ မဟုတ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ တေန၊ ထိုပရိကပ္ပါဝဟာရော နဒိဿတိ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဘဏ္ဍပရိကပ္ပါဝဟာရဿ၊ ဘဏ္ဍပရိကပ္ပါဝဟာရ၏။ “သာဋကောစေ ဘဝိဿတိ၊ ဂဏှိဿာမီ”တိ၊ မိ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဘဏ္ဍသန္နိဋ္ဌာနဘာဝက္ခဏေယေဝ၊ ဘဏ္ဍာကို ဆုံးဖြတ်ခြင်းမဖြစ်သော ခဏ၌သာလျှင်။ ပဝတ္တိံ၊ ဖြစ်ခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “ယံ ပရိကပ္ပိတံ၊ တံ အဒိဋ္ဌံပရိကပ္ပိတဘာဝေ ဌိတံယေဝ ဥဒ္ဓရန္တဿ အဝဟာရော”တိ၊ ရောဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဘဏ္ဍာပရိကပ္ပါဝဟာရဿ၊ ဘဏ္ဍပရိကပ္ပါဝဟာရ၏။ ဘဏ္ဍသန္နိဋ္ဌာနာဘာဝက္ခဏေယေဝ၊ ဘဏ္ဍာကို ဆုံးဖြတ်ခြင်းမဖြစ်သော ခဏ၌သာလျှင်။ ပဝတ္တိ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ ယဒိ သိယာ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်။ ဩကာသပရိကပ္ပါဝဟာရော၊ ဩကာသပရိကပ္ပါဝဟာရသည်။ ဘဏ္ဍံ၊ ဘဏ္ဍာကို။ ဒိသွာဝ၊ မြင်၍သာလျှင်။ အဝဟရန္တဿ၊ ခိုးသောရဟန်းအား။ ပရိကပ္ပါဝဟာရော၊ ပရိကပ္ပါဝဟာရသည်။ သိသာ၊ ဖြစ်ရာသနည်း။ ဣတိ၊ ဤကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာတည်း။ အယံ ဒေါသော၊ ဤအပြစ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တဿ ပရိကပ္ပဿ၊ ထိုအရပ်ကို ကြံခြင်း၏။ အဘဏ္ဍဝိသယတ္တာ၊ ဘဏ္ဍာလျှင် အရာရှိသည် မဟုတ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပုဗ္ဗေဝ၊ ရှေး၌သာလျှင်။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ ဉာတဘဏ္ဍေဿဝ၊ သိအပ်သော ဘဏ္ဍာ၏သာလျှင်။ ဩကာသပရိကပ္ပေါ၊ အရပ်ကို ကြံခြင်းကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ “တံ မညမာနော တံ အဝဟရီ”တိ၊ တံ မညမာနော တံ အဝဟရိဟူသော။ ဣဒံ သုတ္တံ၊ ဤပါဠိကို။ “ဧတံ၊ ဤသပိတ်သည်။ တညေဝ၊ ထို ရည်မှတ်အပ်သော သပိတ်ပင်တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ ဂဏှန္တဿ၊ အပ်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ဟောအပ်သော်လည်း။ “ တေဉ္စ၊ အကယ်၍ ထိုဘဏ္ဍာဖြစ်အံ့။ ဂဏှီဿာမိ၊ ယူအံ့။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဝတ္တေ၊ ဖြစ်သော။ ဣမသ္မိံ ပရိကပ္ပေပိ၊ ဤအကြံ၌လည်း။ “ဂဏှိဿာမီ”တိ၊ ယူအံ့ဟူ၍။ ဂဟဏေ၊ ယူခြင်း၌။ နိယမသဗ္ဘာဝါ၊ မှတ်ခြင်းဖြစ်သောကြောင့်။ အဝဟာရတ္ထသာဓကံ၊ (နိ-၄၃၈) ခိုးသောအဖြစ်ကို ပြီးစေတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဥဒ္ဓဋံ၊ ထုတ်အပ်၏။ တေနဝ၊ ကြောင့်သာလျှင်။ “သမေတီ”တိ၊ သမေတိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ ကေစီတိ၊ ထိုကေစီဟူသည်ကား။ မဟာအဋ္ဌကထာယမေဝ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌သာလျှင်။ ဧကစ္စေ၊ အချို့ကုန်သော။ အာစရိယာ၊ ဆရာတို့သည်။ “မဟာပစ္စရိယံ ပနာ”တိအာဒါနာပိ၊ မဟာပစ္စရိယံ ပန အစရှိသည်ဖြင့်လည်း။ ကေစိဝါဒေါ၊ ကေစိဝါဒကို။ ဂါရယှော၊ ကဲ့ရဲ့အပ်၏။ မဟာအဋ္ဌကထာဝါဒေါဝ၊ မဟာအဋ္ဌကထာဝါဒသည်သာလျှင်။ ယုတ္တတရော၊ သင့်မြတ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
အလင်္ကာရဘဏ္ဍန္တိ၊ အလင်္ကာရဘဏ္ဍဟူသည်ကား။ အင်္ဂုလိမုဒ္ဓိ၊ လက်စွပ်အစရှိသည်ကို။ ကုသံ ပါတေတွာတိ၊ ကုသံ ပါတေတွာဟူသည်ကား။ ဝိလီဝမယံ ဝါ၊ နှီးဖြင့်ပြီးသည်လည်း ဖြစ်သော။ တာလပဏ္ဏာဒိမယံ ဝါ၊ ထန်းရွက်အစရှိသည်ဖြင့် ပြီးသည်လည်း ဖြစ်သော။ ကတသညာဏံ၊ ပြုအပ်သော အမှတ်ရှိသော စာရေးတံကို။ ပါတေတွာ၊ ချ၍။ ပရကောဋ္ဌာသတော၊ သူတပါး အစုမှ။ ကုသေ၊ စာရေးတံကို။ ဥဒ္ဓဋေပိ၊ ချီသော်လည်း။ ကုသဿ၊ စာရေးတံကို။ ပရိဝတ္တနံ၊ ပြောင်းလဲခြင်းသည်။ န တာဝ ဇာတံ၊ မဖြစ်သေး။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ဥဒ္ဓါရေ ရက္ခတီ”တိ၊ ဥဒ္ဓါရေ ရက္ခတိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဟတ္ထတော မုတ္တမတ္တေ ပါရာဇိက”န္တိ ဣမိနာ၊ ဟတ္တတော မုတ္တမတ္တေဇိကံဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဌာနာစာဝနံ၊ နေရာမှ ရွေ့ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဓုရနိက္ခေပဉ္စ၊ ဝန်ချခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ ကုသသင်္ကာမနံ နာမ၊ ကမ္ပပြောင်းခြင်း အမည်ရှိသော။ ဧကော အယံအဝဟာရော၊ ဤတစ်ခုသောခိုးယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ [စာမျက်နှာ-၂၀၁] သာဟတ္ထိကာဏတ္ထိကာဓိပ္ပါယ ပယောဂေဟိ၊ သာဟ္ထိက, အာဏတ္ထိက, အလို, ပယောဂတို့ဖြင့်။ နိပ္ပါဒိယမာန၊ ပြီးစေအပ်ကုန်သော။ သဗ္ဗေပိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ အဝဟရာ၊ ခိုးယူခြင်းတို့သည်။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ ဌာနစာဝနဓူရနိက္ခေပကုသသင်္ကာမနေသု၊ နေရာရွေ့ခြင်း, ဝန်ချခြင်း, ကမ္ပည်းပြောင်းခြင်းဟူကုန်သော။ တီသု၊ သုံးပါးသော ခိုးခြင်းတို့၌။ သမောသရန္တိ၊ စုဝေးကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ “ဣတရော တဿ ဘာဂံဥဒ္ဓရတိ၊ ဥဒ္ဓါရေ ပါရာဇိက”န္တိ၊ ဣတရော တဿ ဘာဂံဥဒ္ဓရတိ၊ ဥဒ္ဓါရေ ပါရာဇိကံဟူသော စကားကို။ ပုရိမဿ၊ ရှေးဦးစွာသော ဥစ္စာရှင်အား။ အတ္တနော ကောဋ္ဌာသေ၊ မိမိအစု၌။ အာလယဿ၊ အာလယ၏။ အဝိဂတတ္တာ၊ မကင်းသောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အာလယေ၊ အာလယ်သည်။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားအားဖြင့်။ အသတိပန၊ မရှိသော်ကား။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “ဝိစိနိတာဝသေသံ ဂဏှန္တဿာပိ အဝဟာရော နတ္ထေဝါ”တိ၊ ဝိစိနိတာဝသေသံ ဂဏှန္တဿာပိ အဝဟာရော နတ္ထေဝဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
(နိ-၄၃၉) “နာယံ မမာတိ ဇာနန္တောပီ”တိ ဧတ္ထ၊ နာယံ မမာတိ ဇာနန္တောပိဟူသော ပုဒ်၌။ ပိသဒ္ဒေန၊ ပိသဒ္ဒါဖြင့်။ တတ္ထ၊ ထို သူတပါးဥစ္စ၌။ ဝေမတိကောပိ၊ ယုံမှားရှိသည်လည်း။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးယူလိုသောစိတ်ဖြင့်။ ဂဏှာန္တောပိ၊ ယူသော ရဟန်းကိုလည်း။ သင်္ဂယှတိ၊ ယူအပ်၏။ သိဝေယျကန္တိ၊ သိဝေယျကံ-ဟူသည်ကား။ သိဝိရဋ္ဌေ၊ သိဝိတိုင်း၌။ ဇာတံ၊ ဖြစ်သည်တည်း။
၁၄၀-၁။ ကပ္ပိယံ ကာရာပေတွာတိ၊ ကပ္ပိယံ ကာရာပေတွာ ဟူသည်ကား။ ပစာပေတွာ၊ ချက်စေ၍။ “တသ္မိံ ပါစိတ္တိယ”န္တိ၊ တသ္မိံ ပါစိတ္တိယံ ဟူသောပုဒ်၌။ အဒိန္နာဒါနဘာဝေန၊ အဒိန္နာဒါန်၏အဖြစ်ဖြင့်။ သဟပယောဂဿာပိ၊ သဟပယောဂ၏လည်း။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်ကို။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အာဏတ္တေဟီတိ၊ အာဏတ္တေဟီမိဟူသည်ကား။ သမ္မတေန၊ သမ္မုတိရဟန်းသည်။ အာဏတ္တေဟိ၊ စေအပ်ကုန်သော။ အာဏတ္တေနာတိ၊ အာဏတ္တေန ဟူသည်ကား။ သာမိကေဟိ၊ ပိုင်ရှင်တို့သည်။ အာဏတ္တေန၊ စေခိုင်းသော။ ဘဏ္ဍဒေယျန္တိ၊ ဘဏ္ဍဒေယျံဟူသည်ကား။ သမ္မတာဒီဟိ၊ သမ္မုတိရ အစရှိသည်တို့သည်။ ဒိန္နတ္တာ၊ ပေးအပ်သောကြောင့်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကသည်။ နဇာတံ၊ မဖြစ်။ အသန္တံ၊ ထင်ရှားမရှိသော။ ပုဂ္ဂလံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ဝတွာ၊ ပြောဆို၍။ ဂဟိတတ္တာ ပန၊ ယူအပ်သောကြောင့်ကား။ ဘဏ္ဍဒေယျံ၊ ဘဏ္ဍာစားထိုက်သည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ အညေန ဒိယျမာနန္တိ၊ အညေန ဒိယျမာနံဟူသည်ကား။ သမ္မတာဒီဟိ၊ သမ္မုတိရအစရှိကုန်သော။ စတူဟိ၊ လေးရောက်သောသူတို့မှ။ အညေန၊ တပါးသော သူသည်။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်သည်ကို။ ဂဏှန္တောတိ၊ ဂဏှန္တောဟူသည်ကား။ “အပရဿ၊ တပါးသော ရဟန်း၏။ ဘာဂံ၊ အဖို့ကို။ ဒေဟိ၊ ပေးလော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ပြောဆို၍။ ဂဏှန္တော၊ ယူသော ရဟန်းသည်။ “အပရဿ”တိ၊ အပရဿဟူ၍။ အသန္တံ၊ ထင်ရှားမရှိသော။ ပုဂ္ဂံလံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ အဒေဿတွာ၊ မညွှန်းမူ၍။ “အပရံ၊ တပါးသော။ ဘာဂံ၊ အဖို့ကို။ ဒေဟိ၊ ပေးလော။” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့ ဆို၍လည်းကောင်း။ ကူဋဝဿာနိ၊ စဉ်းလဲသော ဝါတို့ကို။ ဂဏေတွာ ဝါ၊ ရေတွက်၍လည်းကောင်း။ ဂဏှတော၊ ယူသောရဟန်းအား။ ဂိဟိသန္တကေ၊ လူတို့ဥစ္စာ၌။ သာမိနာ စ၊ လောဟု။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဏတ္တေန၊ စေသောသူသည်လည်းကောင်း။ ဒိန္နေ၊ ပေးသည်ရှိသော်။ ဘဏ္ဍဒေယျမ္ပိ၊ ဘဏ္ဍာသည်လည်း။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ သံဃဿသန္တဓက ပန၊ သင်္ဃာဥစ္စာ၌ကား။ ဘဏ္ဍဒေယျံ၊ ဘဏ္ဍာစားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဣမံ ဝိသေသံ၊ ဤအထူးကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အသမ္မတေန ဝါအနာဏတ္တေန ဝါ''အသမ္မတေန ဝါအနာဏတ္တေန ဝါ တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတရေဟိ ဒိယျမာနန္တိ၊ ဣတရေဟိ ဒိယျမာနံဟူသည်ကား။ သမ္မတေန ဝါ၊ သည်လည်းကောင်း။ အာဏတ္တေန ဝါ၊ သမ္မုတိရဟန်းသည် စေအပ်သော သူသည်လည်းကောင်း။ (နိ-၄၄၀) ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်သော။ ဧဝံ ဂဏှတောတိ၊ ဧဝံ ဂဏှတော-ဟူသည်ကား။ “အပရမ္ပိ ဘာဂံ၊ တပါးသော အဖို့ကိုလည်း။ ဒေဟိ၊ ပေးလော။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ ဝါ၊ ပြောဆို၍လည်းကောင်း။ ကူဋဝဿာနိ၊ စဉ်းလဲသော ဝါတို့ကို။ ဂဏေတွာ ဝါ၊ ရေတွက်၍လည်းကောင်း။ ဂဏှတော၊ ယူသောသူအား။ “ သာမိကေန ပနာ'' တီဧတ္ထ၊ သာမိကေန ပနဟူသောပုဒ်၌။ ပနသဒ္ဒေါ၊ ပနသဒ္ဒါသည်။ ဝိသေသတ္ထဇောတကော၊ ဝိသေသအနက်ကို ပြတတ်၏။ တေန၊ ထိုပနသဒ္ဒါဖြင့်။ “အပရမ္ပိ ဘာဝံ ဒေဟီ”တိ၊ အပရမ္ပိ ဘာဝံ ဒေဟိဟူသည်ကား။ ဝတွာ ဝါ၊ ဆို၍လည်းကောင်း။ ကူဋာဝဿာနိ၊ ဝါတို့ကို။ ဂဏေတွာ ဝါ၊ ရေတွက်၍လည်းကောင်း။ ဂဏှန္တေ၊ ယူရာ၌။ သာမိကေန၊ ပိုင်ရှင်သည်။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဒေန္တေဝါ၊ ပေးသော်လည်းကောင်း။ ဒါပေန္တေ ဝါ၊ ပေးစေသော်လည်းကောင်း။ ဝိသေသော၊ အထူးသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သုဒိန္နန္တိ၊ သုဒိန္န-ဟူသည်ကား။ ဘဏ္ဍဒေယျံ၊ ဘဏ္ဍာစားထိုက်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အယံ၊ ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ဟေဋ္ဌာ ပန၊ အောက်၌ကား။ သာမိကေန၊ ပိုင်ရှင်သည်လည်းကောင်း။ တေန၊ ထိုဥစ္စာရှင်သည်။ အာဏတ္တေန ဝါ၊ စေအပ်သောသူသည် လည်းကောင်း။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်သော။ ဂိဟိသန္တကံ၊ လူ၏ဥစ္စာကို။ “အပရဿ ဘာဂံ ဒေဟီ”တိ၊ အပရဿ ဘာဂံ ဒေဟိဟု။ ဝတွာ၊ ၍။ ဂဏှာတော၊ ယူသော ရဟန်းအား။ အပရဿ၊ တပါးသော ရဟန်း၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ သာမိသန္တကမေဝ၊ ဥစ္စာရှင်၏ ဥစ္စာသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဘဏ္ဍဒေယျ၊ ဘဏ္ဍာစားသည်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။ ဣဓ ပန၊ ဤ နောက်စကား၌ကား။ တေဟိယေဝ၊ ထိုဥစ္စာရှင်တို့သာလျှင်။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်သော ဥစ္စာကို။ “အပရမ္ပိ ဘာဂံ ဒေဟီ”တိ၊ အပရမ္ပိ ဘာဂံ ဒေဟိဟု။ ဝတွာ ဝါ၊ ပြောဆို၍လည်းကောင်း။ ကူဋဝဿာနိ၊ စဉ်းလဲသောဝါတို့ကို။ ဂဏေတွာ ဝါ၊ ရေတွက်၍လည်းကောင်း။ ဂဏှာတော၊ ယူသောသူအား။ “ဒေဟီ”တိ၊ ဒေဟိဟူ၍။ [စာမျက်နှာ-၂၀၂] ဝုတ္တတ္တာ၊ ထိုကြောင့်။ အညာတကဝိညတ္ထိမတ္တံ၊ အဆွေမတော်ရာ၌ တောင်းခြင်းမျှကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဘဏ္ဍဒေယျံ၊ ဘဏ္ဍာစားသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “သုဒိန္နမေဝါ”တိ၊ သုဒိန္နမေဝဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ အဿာမိကေန၊ အရှင်မဟုတ်သော။ အနာဏတ္တေန၊ အရှင် မစေအပ်သော သူသည်။ ဒိန္နံ၊ ပေးအပ်သော။ ဘဏ္ဍံ၊ ဘဏ္ဍာကို။ ဂဏှတော၊ ယူသောသူအား။ ဘဏ္ဍဒေယျမေဝ၊ ဘဏ္ဍာစားသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ပတ္တစတုက္ကေ ဝိယ၊ ပတ္တသတုက္ကကထာ၌ကဲ့သို့။ ဧတ္ထ၊ ဤအရှင်မဟုတ်သူ ပေးရာ၌။ အဝဟာရတာဝ၊ ခိုးသောအဖြစ်သည်သာလျှင်။ ယုတ္တာ၊ သင့်၏။ သံဃသန္တေကေ ပန၊ သံဃိက၌ကား။ “ ဒေဟီ”တိ၊ ဒေဟိ ဟူ၍။ စုတ္တေပိ၊ ဆိုသော်လည်း။ ကဿစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော။ (နိ-၄၄၁) သာမိကဿ၊ အရှင်၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ သမ္မတေန၊ သမ္မုတိရသည်။ ဒိန္နေပိ၊ ပေးအပ်သော်လည်း။ ဘဏ္ဍဒေယျံ၊ ဘဏ္ဍာစားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
၁၄၆-၉။ “အာဟရာပေန္တေသု ဘဏ္ဍဒေယျ”န္တိ၊ အာဟရာပေန္တေသု ဘဏ္ဍဒေယျံဟူသော စကားကို။ “ဂဟိတေ အတ္တမနော ဟောတီ”တိ၊ ဂဟိတေ အတ္တမနော ဟောတိ ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ အနတ္တမနဿ၊ စိတ်မနှစ်သက်သော သူ၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာကို။ ဂဟိတမ္ပိ၊ ယူအပ်သော်လည်းကောင်း။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဒါတဗ္ဗမေဝ၊ ပေးအပ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ နှစ်လုံးပိုက်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “သမ္မုခီဘူတေဟိ ဘာဇေတဗ္ဗ”န္တိ၊ သမ္မုခီဘူတေဟိ ဘာဇေတဗ္ဗံဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ ဘာဇနီယဘဏ္ဍံ၊ ဝေဖန်အပ်သော ဘဏ္ဍာသည်။ ဥပစာရသီမဋ္ဌာနမေဝ၊ ဥပစာရသိမ်၌ တည်သော ရဟန်းတို့အားသာလျှင်။ ပါပုဏာတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “အန္တောဥပစာရသီမာယံ ဌိတဿေဝဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ အန္တောဥပစာရသီမာယံ ဌိတဿေဝဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဘဏ္ဍဒေယျန္တိ၊ ဘဏ္ဍဒေယျံ၊ ဟူသည်ကား။ ဥဘိန္နံ၊ ခိုးသူ, ဥစ္စာရှင် နှစ်ယောက်တို့၏။ သာလယဘာဝေ၊ အာလယရှိသောအဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ စောရဿ၊ ခိုးသူအား။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ သာမိကေဿဝ၊ ပိုင်ရှင်အားသာလျှင်။ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပေးအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ စောရေနာပိ၊ ခိုးသူသည်လည်း။ သာမိကေဿဝ၊ ပိုင်ရှင်အားသာလျှင်။ ဒါတဗ္ဗတော၊ ပေးအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဧသေဝ နယောတိ၊ နယောဟူသည်ကား။ ပံသုကူလသညာယ၊ ပံသုကူအမှတ်ဖြင့်။ ဂဟိတေ၊ ယူသည်ရှိသော်။ ဘဏ္ဍဒေယျံ၊ ဘဏ္ဍာစားတည်း။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်။ ဂဟိတေ၊ ယူသည်ရှိသော်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။
ဝုဋ္ဌဟန္တေသူတိ၊ ဝုဋ္ဌဟန္တေသူ၊ ဟူသည်ကား။ ဂါမံ၊ ရွာကို။ ဆဍ္ဍေတွာ၊ စွန့်၍။ ပလာယန္တေသု၊ ပြေးကုန်သည်ရှိသော်။ အဝိသေသေနာတိ၊ သေနဟူသည်ကား။ သဥဿာဟတာဒိဝိသေသံ၊ အားထုတ်ခြင်းရှိသော အဖြစ်အစရှိသော အထူးကို။ အပရာမသိတွာ၊ မသုံးသပ်မူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ သာမိကာနံ၊ ဥစ္စာရှင်တို့၏။ ပရိစ္ဆိန္နဘာဝတော၊ ပိုင်းခြားအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သဥဿာဟမတ္တမေဝ၊ အားထုတ်ခြင်းရှိကာမျှသည်သာလျှင်။ အာပတ္တိဘာဝဿ၊ အာပတ်သင့်သော အဖြစ်၏။ ပမာဏံ၊ ပမာဏတည်း။ တတောတိ၊ တတော၊ ဟူသည်ကား။ ဂဏသန္တကာဒိတော၊ ဂဏသန္တကအစရှိသည်မှ။ ကုလသင်္ဂဟဏတ္ထာယ ဒေတီတိ၊ ဒေတိ-ဟူသည်ကား။ ပံသုကူလဝိဿာသိကာဒိသညာယ၊ ပံသုကူ အကျွမ်းဝင်သူဥစ္စာ အစရှိသောအမှတ်ဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဒေတိ၊ ပေးအံ့။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ ကုလသင်္ဂဟပစ္စယာ၊ ကုလဒူသနအကြောင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋဉ္စ၊ ဒုက္ကဋ်သည်လည်းကောင်း။ ဘဏ္ဍဒေယျဉ္စ၊ ဘဏ္ဍာစားသည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ထေယျစိတ္တေ၊ ခိုးယူလိုသောစိတ်သည်။ ပတိ ပန၊ (နိ-၄၄၂) သော်ကား။ ကုလသင်္ဂဟဏတ္ထာယ၊ ကုလဒူသနအလို့ငှါ။ ဂဏှာတောပိ၊ ယူသောရဟန်းအားလည်း။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိက သာတည်း။ ဦနပဉ္စမာသကာဒီသု၊ ပါးပဲအောက်ယုတ်သည် အစရှိသည်တို့၌။ ကုလဒူသကဒုက္ကဋေန၊ ကုလဒူသကဒုက္ကဋ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ထုလ္လစ္စယ ဒုက္ကဋာနိ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းဒုက္ကဋ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ “သေနာသနတ္ထာယနိယမိတ”န္တိ ဣဒမ္ပိ၊ သေနာသနတ္ထာယနိယမိတ၊ ဟူသောစကားကိုလည်း။ ဣဿရဝတာယ၊ အစိုးတရအားဖြင့်။ ဒဒတော၊ ပေးသူအား။ ထုလ္လစ္စဉ်းကို ပြုခြင်းငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတရပစ္စယတ္ထာယ၊ ဤ သေနာသနမှ တပါးသော ပစ္စည်းအလို့ငှါ။ ဒိန္နမ္ပိ၊ လှူအပ်သည်ကိုလည်း။ အထေယျစိတ္တေန၊ ထေယျမဟုတ်သောစိတ်ဖြင့်။ ဣဿရဝတာယ ဝါ၊ အစိုးတရဖြင့်လည်းကောင်း။ ကုလသင်္ဂဟဏတ္ထာယ ဝါ၊ ကုလဒူသနအလို့ငှါလည်းကောင်း။ ဉာတကာဒီနံ ဝါ၊ ဆွေမျိုးစသည်တို့အား လည်းကောင်း။ ဒဒတော၊ ပေးသူအား။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋသည်လည်းကောင်း။ ဘဏ္ဍဒေယျဉ္စ၊ ဘဏ္ဍာစားသည်လည်းကောင်း။ ဟောတဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ ဣဿဝရဝတာယာတိ၊ ဣဿဝရဝတာယ၊ ဟူသည်ကား။ “မယိ ဒေန္တေ၊ ငါပေးသည်ရှိသော်။ ကော၊ အဘယ်သူသည်။ နိဝါရေဿတိ၊ တားမြစ်အံ့နည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤဘဏ္ဍာ၌။ အဟမေဝ၊ ငါသည်သာလျှင်။ ပမာဏံ၊ ပမာဏတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဣဿရိယဘာဝေန၊ အစိုးရသောအဖြစ်ခြင့်။ ထုလ္လစ္စယန္တိ၊ ထုလ္လစ္စယံ၊ ဟူသည်ကား။ ကုလသင်္ဂဟဏတ္ထာယ ဝါ၊ ဒါယကာကိုချီးမြောက်ခြင်းငှါလည်းကောင်း။ အညထာဝါ ကာရဏေန၊ တပါးသော အကြောင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ဒဒတော၊ ပေးသူအား။ သေနသနတ္ထာယ၊ ကျောင်းအလို့ငှါ။ နိယမိတဿ၊ မှတ်အပ်သောဘဏ္ဍာ၏။ ဂရုဘဏ္ဍတာယ၊ ဂရုဘဏ်ဖြစ်သောကြောင့်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းသည်လည်းကောင်း။ ဘဏ္ဍဒေယျဉ္စ၊ ဘဏ္ဍာစားသည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “ဂီဝါ”တိဧတ္ထ၊ ဂီဝ၊ ဟူသောပုဒ်၌။ သေနာသနတ္ထာယ၊ ကျောင်းအလို့ငှါ။ နိယမိတေ၊ မှတ်အပ်သည်၌။ ထုလ္လစ္စယေန၊ ထုလ္လစ္စဉ်းနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဂီဝါ၊ အစားတည်း။ ဣတရသ္မိံ၊ ဤမှတပါးသော အသေနာသန နိယမိတိ၌။ ဒုက္ကဋေန၊ ဒုက္ကဋနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဂီဝါ၊ အစားတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “သုခါဒိတမေဝါ”တိ၊ သုခါဒိတမေဝ၊ ဟူသောစကားကို။ အန္တောဥပစာရသီမာယံ၊ ဥပစာရသိမ်တွင်း၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ ဘာဇေတွာ၊ ဝေဖန်၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ခါဒိတတ္တာ၊ စားသောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သံဃိကံ၊ [စာမျက်နှာ-၂၀၃] ဝိဟာရပဋိဗဒ္ဓံ၊ သံဃိကကျောင်းတိုက်နှင့်စပ်သော။ ဝေဘင်္ဂီယံ၊ ဝေဖန်အပ်သော။ ဗဟိဥပစာရသီမဋ္ဌမ္ပိ၊ ဥပစာရ သိမ်အပ၌ တည်သည်လည်းဖြစ်သော။ ဘဏ္ဍံ၊ ဘဏ္ဍာကို။ အန္တောဥပစာရဋ္ဌေဟိ၊ ဥပစာရသိမ်တွင်း၌ တည်ကုန်သော။ ဘိက္ခူဟိဧဝ၊ ရဟန်းတို့သာလျှင်။ ဘာဇေတဗ္ဗံ၊ ဝေဖန်အပ်၏။ ဗဟိ ဌိတေဟိ၊ အပ၌သည်သော ရဟန်း (နိ-၄၄၃) တို့သည်။ န ဘာဇေတဗ္ဗံ၊ မဝေဖန်အပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ “ဥပစာသီမာယဘာဇေတဗ္ဗ”န္တိ၊ ဥပစာသီမာယဘာဇေတဗ္ဗံ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုခြင်းကြောင့်တည်း။
၁၅၀။ “ဝုတ္တော၊ ဆရာမှာလိုက်သည်ဖြစ်၍။ ဝဇ္ဇေမိ၊ ဆိုအံ့”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တဘိက္ခုသ္မိံ၊ ဆိုသောရဟန်း၌။ “ဝုတ္တော၊ ငါမှာလိုက် သည်ဖြစ်၍။ ဝဇ္ဇေနကပါရာဇိကာဒိဒေါသာရောပနတော၊ နောက်ဖြစ်သော ပါရာဇိကအစရှိသော အပြစ်ကို တင်ခြင်းမှ။ ဝါ၊ ကား။ ဂဟဋ္ဌာနံ၊ ဒါယကာတို့၏။ (အာရောပန၌ စပ်။) “ဘဒန္တာ၊ အရှင်တို့သည်။ အပရိစ္ဆေဒံ၊ အပိုင်းအခြားမရှိသည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒေါသာရောပနတော၊ အပြစ်တင်ခြင်းမှ။
၁၅၃-၅။ ဆာတဇ္ဈတ္တန္တိ၊ ဆာတဇ္ဈတ္တံ၊ ဟူသည်ကား။ ဆာတေန ဇိဃစ္ဆာယ၊ မွတ်သိပ်ခြင်းကြောင့်။ ဥရဂ္ဂိနာ၊ ရင်၌ တေဇောဓာတ်မီးသည်။ ဈတ္တံ ဒဍ္ဎံ၊ လောင်အပ်သည်တည်း။ ပီဠိတံ၊ နှိပ်စက်အပ်သည်လည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကား-နက်။ ဓနုကန္တိ၊ ဓနုကံ၊ ဟူသည်ကား။ ခုဒ္ဒကဓနုသဏ္ဌာနံ၊ လေးငယ်သဏ္ဌာန်ရှိသော။ လဂ္ဂနကဒဏ္ဍံဝ၊ ငြိသောလှံတည်း။ “မဒ္ဒန္တော ဂစ္ဆတိ၊ ဘဏ္ဍဒေယျ”န္တိဧတ္ထ၊ မဒ္ဒန္တော ဂစ္ဆတိ၊ ဘဏ္ဍဒေယျံ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ ဧကသူကရဂ္ဃနကဘဏ္ဍံ၊ ဝက်တစ်ကောင်းဖိုးဖြစ်သော ဘဏ္ဍာကို။ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပေးအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ကောင်သည်။ ဗန္ဓေ၊ မိသည်ရှိသော်။ အညေသံ၊ တပါးသော ဝက်တို့၏။ တတ္ထ၊ ထိုတွင်း၌။ အဗဇ္ဈနတော၊ ဖွဲ့မိခြင်းကြောင့်တည်း။ အဒူဟလန္တိ၊ အဒူဟလံ၊ ဟူသည်ကား။ ယန္တပါသာဏော၊ ယန္တရားကျောက်တည်း။ ယေန၊ အကြင်ကျောက်ဖြင့်။ အဇ္ဈောတ္ထဋတ္တာ၊ မိသောကြောင့်။ မိဂါ၊ သမင်တို့သည်။ ပလာယိတုံ၊ ပြေးခြင်းငှာ။ န သက္ကောန္တိ၊ မတတ်နိုင်ကုန်။ ပစ္ဆာ ဂစ္ဆတီတိ၊ ပစ္ဆာ ဂစ္ဆတိ၊ ဟူသည်ကား။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ ကတပယောဂေန၊ ပြုအပ်သော ပယောဂဖြင့်။ အဂန္တွာ၊ မသွားမူ၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ သယမေဝ၊ မိမိအလိုလိုသာလျှင်။ ဂစ္ဆတိ၊ သွား၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တေသု၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ ဤဒိသေသု၊ ဤသို့ သဘောရှိကုန်သော။ ဌနေသု၊ အရာတို့၌။ ဧသေဝနယော၊ ဤနည်းသာတည်း။ ရက္ခံ ယာစိတွာတိ၊ ရက္ခံ ယာစိတွ၊ ဟူသည်ကား။ ရာဇပုရိသာနံ၊ မင်းချင်းတို့၏။ သန္တိကံ၊ အထံသို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ အနုဒ္ဒိဿ၊ မရည်မူ၍။ ရက္ခံ၊ အစောင့်အရှောက်ကို။ ယာစိတွာ၊ တောင်း၍။ ကုမီနခန္တိ၊ ကုမီနခံ၊ ဟူသည်ကား။ ကုမီနဿ၊ မြှုံး၏။ အန္တော၊ အတွင်းသို့။ မစ္ဆာနံ၊ ငါးတို့၏။ ပဝိသနမုခံ၊ ဝင်သောအဝကို။
(နိ-၄၄၄) ထေရာနန္တိ၊ ထေရာနံ၊ ဟူသည်ကား။ အာဂန္တုကတ္ထေရာနံ၊ ဧည့်သည် မထေရ်တို့၏။ တေသမ္ပီတိ၊ တေသံမ္ပိ၊ ဟူသည်ကား။ အာဝါသိကဘိက္ခူနမ္ပိ၊ ကျောင်းနေ ရဟန်းတို့အားလည်း။ ပရိဘောဂတ္ထာယာတိ၊ ပရိဘောဂတ္ထာယ၊ ဟူသည်ကား။ သံဃိကေ၊ သံဃိကဥစ္စာ၌။ ကတ္တဗ္ဗဝိဓိံ၊ ပြုအပ်သော အစီအရင်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပရိဘုဉ္ဇနတ္ထာယ၊ သုံးဆောင်ခြင်းငှာ။ ဂဟဏေ၊ ယူခြင်း၌။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပါဌသေသော၊ ပါဌသေသကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ယတ္ထာတိ၊ ယတ္ထ၊ ဟူသည်ကား။ ယသ္မိံ အာဝါသေ၊ အကြင်ကျောင်း၌။ အညေသန္တိ၊ အညေသံ၊ ဟူသည်ကား။ အညေသံ၊ တစ်ပါးကုန်သော။ အာဂန္တုကာနံ၊ အာဂန္တုတို့အား။ တေသုပိ အာဂန္တုကာ အနိဿရာတိ၊ တေသုပိ အာဂန္တုကာ အနိဿရာ၊ ဟူသည်ကား။ သေနာသနေ၊ ကျောင်း၌။ နိရန္တရံ၊ မပြတ်။ ဝသန္တာနံ၊ နေသော ရဟန်းတို့အား။ စီဝရတ္ထာယ၊ သင်္ကန်းအလို့ငှာ။ ဒါယကေဟိ၊ ဒါယကာတို့သည်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခူဟိဝါ၊ တို့သည်လည်းကောင်း။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ ဒိန္နတ္တာ၊ လှူသောကြောင့်။ ဘာဇေတွာ၊ ဝေဖန်၍။ ခါဒိတုံ၊ စားခြင်းငှာ။ အနိဿရာ၊ အစိုးမရကုန်။ ဣစ္ဆန္တေဟိ၊ အလိုရှိကုန်သော။ အာဂန္တုကေဟိပိ၊ အာဂန္တုတို့သည်လည်း။ တသ္မိံ ဝိဟာရေ၊ ထိုကျောင်း၌။ ဝဿာနာဒီသု၊ မိုးလအစရှိသည်တို့၌။ ဝသိတွာ၊ နေ၍။ စီဝရတ္ထယ၊ သင်္ကန်းအလို့ငှာ။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တေသံ ကတိကာယ ဌာတဗ္ဗန္တိ၊ တေသံ ကတိကာယ ဌာတဗ္ဗံ၊ ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗာနိ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ ဖလာဖလာနိ၊ သစ်သီးကြီးငယ်တို့ကို။ အဘာဇေတွာ၊ မဝေဖန်မူ၍။ “ဧတ္တကေသု၊ ဤမျှလောက်ကုန်သော။ ရုက္ခေသု၊ သစ်ပင်တို့၌။ ဖလာနိ၊ သစ်သီးတို့ကို။ ဘာဇေတွာ၊ ဝေဖန်၍။ ပရိဘုဉ္ဇဿာမ၊ သုံးဆောင်ကုန်အံ့။ အညေသု၊ တပါးသော သစ်ပင်တို့၌။ ဖလာဖလေဟိ၊ သစ်သီး ကြီး, ငယ်တို့ဖြင့်။ သေနာ သနာနိ၊ ကျောင်းတို့ကို။ ပဋိဇဂ္ဂိဿာမ၊ ပြုပြင်ကုန်အံ့။” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “ပိဏ္ဍပါတာဒိပစ္စယံ၊ ဆွမ်းစသော ပစ္စည်းကို။ သမ္ပာဒေဿာမ၊ ပြည့်စုံစေကုန်အံ့။” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “ကိဉ္စိပိ၊ တစ်စုံတစ်ခုကိုမျှလည်း။ အဘာဇေတွာ၊ မဝေဖန်မူ၍။ စတုပစ္စယတ္ထာယေဝ၊ ပစ္စည်းလေးပါးအလို့ငှါသာလျှင်။ ဥပနေမ၊ ဆောင်ကုန်အံ့။” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သမ္မာ၊ ကောင်းစွာ။ ဥပနေန္တာနံ၊ ဆောင်ကုန်သော။ အာဝါသိကာနံ၊ ကျောင်းနေရဟန်းတို့၏။ ကတိကာယ၊ ကတိကဝတ်၌။ အာဂန္တုကေဟိ၊ အာဂန္တုကရဟန်းတို့သည်။ ဌာတဗ္ဗံ၊ တည်ရာ၏။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌။ “အနိဿရာ”တိ ဝစနေန၊ အနိဿရာဟူသော စကားဖြင့်။ ဒီပိတော၊ ပြအပ်သော။ အတ္ထော ဧဝ၊ အနက်ကိုသာလျှင်။ မဟာပစ္စရိယံ၊ မဟာပစ္စရိယံ၌။ “စတုန္နံပစ္စယာန”န္တိအာဒိနာ၊ စတုန္နံပစ္စယာနံ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝိတ္ထာရေတွာ၊ ချဲ့၍။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်၏။ “ပရိဘောဂဝသေနေဝါ”တိ ဧတ္ထ၊ ပရိဘောဂဝသေနေဝ၊ ဟူသောပုဒ်၌။ ဧဝသဒ္ဒေါ၊ ဧဝသဒ္ဒါသည်။ (နိ-၄၄၅) အဋ္ဌာနပ္ပယုတ္တော၊ အဋ္ဌာနပယုတ်တည်း။ ပရိဘောဂဝသေန၊ သုံးဆောင်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ တမေဝ၊ ထို သစ်သီးကြီးငယ်ကိုသာလျှင်။ ဘာဇေတွာ၊ ဝေဖန်၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထ၊ ဟူသည်ကား။ ဧတသ္မိံ ဝိဟာရေ၊ ဤကျောင်း၌။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ရဋ္ဌေ၊ တိုင်းနိုင်ငံ၌။
[စာမျက်နှာ-၂၀၄] သေနာသနပစ္စယန္တိ၊ သေနာသနပစ္စယံ၊ ဟူသည်ကား။ သေနာသနဉ္စ၊ ကျောင်းကိုလည်းကောင်း။ တဒတ္ထာယ၊ ထိုကျောင်းအလို့ငါှ။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ ဌပိတဉ္စ၊ ထားအပ်သော ဝတ္တုကိုလည်းကောင်း။ “ဧကံ ဝါ ဒွေ ဝါ ဝရသေနာသနာနိဌပေတွာ”တိ၊ ဧကံ ဝါ ဒွေ ဝါ ဝရသေနာသနာနိဌပေတွာ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဗျတိရေကမုခေန၊ ဆန့်ကျင်ဘက်ကို အရင်းမူသဖြင့်။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “မူလသတ္ထုစ္ဆေဒံ ပနကတွာ နဥပနေတဗ္ဗ”န္တိ၊ တဗုံး။ ဟူ၍။ ဝုတ္ထံ၊ ဆိုအပ်၏။ သေနာသနသင်္ခါတဝတ္ထုနော၊ ကျောင်းဟုဆိုအပ်သော ဝတ္ထု၏။ မူလစ္ဆေဒံ၊ အရင်းဖြတ်ခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သဗ္ဗာနိ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ သေနာသနာနိ၊ တဆောင်, နှစ်ဆောင်သော ကျောင်းကောင်းတို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ လာမကတော၊ ညံ့သောကျောင်းမှ။ ပဌာယ၊ စ၍။ ဝိဿဇ္ဇေန္တေဟိပိ၊ စွန့်သောရဟန်းတို့သည်လည်း။ သေနာသနဘူမိယော၊ ကျောင်းရာမြေတို့ကို။ နဝိဿဗဇ္ဇေတဗ္ဗာ၊ မစွန့်အပ်ကုန်။ ဣတိ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တမ္ပိ၊ ထိုစကားသည်လည်း။ ယုတ္တမေဝ၊ သင့်သည်သာတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဣမဿာမိ အတ္ထဿ၊ ဤအနက်ကိုလည်း။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ ဝတ္တဗ္ဗတော၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဣတရထာ၊ ဤအနက်ကို မဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ ကေစိ၊ အချို့ သောရဟန်းတို့သည်။ သဟ ဝတ္ထုနာပိ၊ ကျောင်းရာမြေနှင့် တကွလည်း။ ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗံ၊ စွန့်လွှတ်စေအပ်သည်ကို။ မညေယျုံ၊ အောက်မေ့ကုန်ရာ၏။
ပဏ္ဏံ အာရောပေတွာတိ၊ ပဏ္ဏံ အာရောပေတွ၊ ဟူသည်ကား။ “ဧတ္တကေ၊ ဤမျှလောက်ကုန်သော။ ရုက္ခေ၊ သစ်ပင်တို့ကို။ ရက္ခိတွာ၊ စောင့်၍။ သတော၊ ထိုသစ်ပင်မှ။ ဧတ္တကံ၊ ဤမျှလောက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗ”န္တိ၊ ယူအပ်၏။ ဟူ၍။ ပဏ္ဏံ၊ ကမ္ပည်းသို့။ အာရောပေတွာ၊ တင်၍။ နိမိတ္တသညံ ကတွာတိ၊ ကတွာဟူသည်ကား။ သင်္ကေတံ၊ အချိန်းအချက်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဒါရကာတိ၊ ဒါရကာ၊ ဟူသည်ကား။ တေသံ၊ ထိုသစ်ပင်စောင့်သော ဒါယကာတို့၏။ ပုတ္တနတ္တာဒယော၊ သား, မြေး အစရှိကုန်သော။ ယေ ကေစိ၊ အမှတ်မရှိသောသူတို့သည်။ ဂေါပေန္တိ၊ စောင့်ကုန်၏။ တေ သဗ္ဗေပိ၊ ထိုအလုံးသောသူတို့သည်လည်း။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ “ဒါရကာ”တိ၊ သူငယ်တို့ဟူ၍။ (နိ-၄၄၆) ဝုတ္တာ၊ ကုန်၏။ တတောတိ၊ တတော၊ ဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တဒါရုသမ္ဘာရတော၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော သစ်အဆောက်အဦမှ။ အာပုစ္ဆိတွာတိ၊ အာပုစ္ဆိတွာ
ကား။ ကာရကသံဃံ၊ ကာရကသံဃာကို။ အာပုစ္ဆိတွာ၊ ပန်တွာ။ တံ သဗ္ဗမ္ပိ အာဟရိတွာတိ၊ တံ သဗ္ဗမ္ပိ အာဟရိတွာ၊ ဟူသည်ကား။ အနာပုစ္ဆိတွာပိ၊ မပန်ပဲလည်း။ တာဝကာလိကံ၊ အခိုက်အတန့်။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်၍။ အယမေဝ ဘိက္ခု ဣဿရောတိ၊ အယမေဝ ဘိက္ခု ဣဿရော၊ ဟူသည်ကား။ အာဒိတော၊ အစမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သန္တကေဟိ၊ ဥစ္စာဖြစ်ကုန်သော။ ဒါရုသမ္ဘာရာဒီဟိ၊ သစ်အဆောက်အဦ အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ကာရာပိတတ္တာ စ၊ ပြုစေအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ပဋိဇဂ္ဂိတတ္တာ စ၊ ပြုပြင်အပ်သောကြောင့် လည်းကောင်း။ သံဃိကသေနာသနေ၊ သံဃိကကျောင်း၌။ ဘာဂိတာယ စ၊ အဖို့ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အယမေဝ၊ ဤရဟန်းသာလျှင်။ ဣဿရော၊ အစိုးရ၏။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းကို။ တတော၊ ထိုကျောင်းမှ။ န ဝုဋ္ဌာပေတဗ္ဗော၊ မထစေအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥဒကပူဇန္တိ၊ ဥဒကပူဇံ၊ ဟူသည်ကား။ စေတိယင်္ဂဏေ သိဉ္စနာဒိပူဇံ၊ စေတီပြင်ကို ရေသွန်းခြင်းစသည်ဖြင့် ပူဇော်ခြင်းကို။ ဝတ္တသီသေနာတိ၊ ဝတ္တသီသေန၊ ဟူသည်ကား။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ သဒ္ဓါယ၊ ယုံကြည်၍။ ဝေတနာဒိအတ္ထာယ၊ အခ အစရှိသည်အလို့ငှါ။ န၊ မဟုတ်။ သဝတ္ထုကန္တိ၊ သဝတ္ထုက၊ ကံဟူသည်ကား။ သဟ ဘူမိယာ၊ မြေနှင့်တကွ။ ကုဋန္တိ၊ ကုဋံ၊ ဟူသည်ကား။ ဂေဟဘိတ္တိံ၊ အိမ်နံရံတည်း။ ပါကာရန္တိ၊ ပါကာရံ၊ ဟူသည်ကား။ ပရိက္ခေပပါကာရံ၊ ရံသော တံတိုင်းသည်။ တတောတိ၊ တတော၊ ဟူသည်ကား။ ဆဍ္ဍိတဝိဟာရတော၊ စွန့်အပ်သော ကျောင်းမှ။ တတော အာဟရိတွာ သေနာသနံ ကတံ ဟောတီတိ၊ တတောဟူ၊ သည်ကား။ သာမန္တဂါမဝါသီဟိ၊ အနီးဖြစ်သောရွာ၌ နေကုန်သော။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဆဍ္ဍိတဝိဟရတော၊ စွန့်လွှတ်ထားသောကျေင်းမှ။ ဒါရုသမ္ဘာရာဒီဟိ၊ သစ်စသော အဆောက်အဦအစရှိသည်တို့ကို။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်၍။ သေနာသနံ၊ ကျောင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၁၅၇။ “ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇတီ”တိ၊ ပုဂ္ဂလိကပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တမတ္ထံယေဝ၊ ဆိုအပ်သော အနက်ကိုသာလျှင်။ ပါကဋံ ကာတုံ၊ ထင်စွာ ပြုခြင်းငှါ။ “အာဂတာဂတာနံ ဝုဍ္ဎတရာနံ နဒေတီ”တိ၊ အာဂတာဂတာနံ ဝုဍ္ဎတရာနံ နဒေတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ စတုဘာဂဥဒကသမ္ဘိန္နေတိ၊ စတုဘာဂဥဒကသမ္ဘိန္နေ၊ ဟူသည်ကား။ စတုတ္ထဘာဂေန၊ လေးဖို့ တဖို့သော။ ဥဒကေန၊ ရေနှင့်။ သမ္ဘိန္နေ၊ စပ်သော။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “အနာပတ္တိ ဘိက္ခဝေ ပါရာဇိကဿာ”တိ၊ အနာပတ္တိ ဘိက္ခဝေ ပါရာဇိကသ၊ ဟူ၍။ သာမိကေဟိ၊ တို့သည်။ ထုလ္လနန္ဒံ၊ ခုလ္လနန္ဒာကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ ဧတိဿာ၊ ထိုဘိက္ခုနီငယ်၏။ ဟတ္ထေ၊ လက်၌။ ဒိန္နတ္တာ၊ ပေးအပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ အထေယျစိတ္တေန၊ ထေယျစိတ်မရှိသဖြင့်။ ပရိဘုဉ္ဇိတတ္တာ စ၊ သုံးဆောင်အပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်။ (နိ-၄၄၇) ပရိဘုတ္တေပိ စ၊ သုံးဆောင်သော်လည်း။ အဿာ၊ ထိုဘိက္ခုနီငယ်အား။ ဥပနိက္ခိတ္တဘဏ္ဍဋ္ဌာနိယတ္တာ၊ အပ်နှံအပ်သော ဘဏ္ဍာနှင့် တူသည်အ၏ဖြစ်ကြောင့်။ ဘဏ္ဍဒေယျမေဝ၊ ဘဏ္ဍာစားထိုက်သည်သာတည်း။ ဩဒနဘာဇနီယဝတ္ထုသ္မိန္တိ၊ ဩဒနဘာဇနီယဝတ္ထုသ္မိ၊ ဟူသည်ကား။ “အပရဿ ဘာဂံ ဒေဟီ”တိ၊ အပရဿ ဘာဂံ ဒေဟိ၊ ဟူ၍။ အာဂတဝတ္ထုသ္မိံ၊ လာသောဝတ္ထု၌။
[စာမျက်နှာ-၂၀၅] ၁၅၉။ “တဿ ကုလဿ အနုကယ ပသာဒါနုရက္ခဏတ္ထာယာ”တိအာဒိနာ-တဿ ကုလဿ အနုကယ ပသာဒါနုရက္ခဏတ္ထာယာ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ကုလသင်္ဂဟတ္ထံ၊ ဒကာကို ချီးမြှောက်ခြင်းငှါ။ နာကာသိ၊ မပြု။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ယာဝ၊ အကြင်၍လောက်။ ဒါရကာ၊ သူငယ်တို့သည်။ ပါသာဒံ၊ ပြာသာဒ်သို့။ အာရောဟန္တိ၊ တက်ကုန်၏။ တာဝ၊ ထို၍လောက်။ ပါသာဒေါ၊ ပြာသာဒ်သည်။ တေသံ၊ ထိုသူငယ်တို့၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေသတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ကာလပရိစ္ဆေဒံ၊ ကာအပိုင်းအခြားကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ အဓိဋ္ဌိတတ္တာ ဧဝ၊ အဓိဋ္ဌာန်အပ်သောကြောင့်သာလျှင်။ ယထာ ကာလပရိစ္ဆေဒမေဝ၊ ကာလအပိုင်းအခြားတိုင်းသာလျှင်။ တတ္ထ၊ ထိုသူငယ်တို့ အထံ၌။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ တတော ပရံ၊ ထိုမှ နောက်၌။ ပါသာဒေါ၊ ပြာသာဒ်သည်။ သယမေဝ၊ အလိုလိုသာလျှင်။ ယထာဋ္ဌာနံ၊ တည်တိုင်းသော အရပ်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ သွား၏။ တထာဂမနဉ္စ၊ ထိုသို့ သွားခြင်းသည်လည်း။ ဣဒ္ဓိဝိဿဇ္ဇနေန၊ တန်ခိုးကို လွှတ်သဖြင့်။ သဉ္ဇာတံ ဝိယ၊ ဖြစ်သကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ “ထေရော ဣဒ္ဓိံ ပဋိသံဟရီ”တိ-ထေရော ဣဒ္ဓိံ ပဋိသံဟရိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဣဒ္ဓိဝိဓဉာဏေန၊ ဣဒ္ဓိဝိဓဉာဏ်ဖြင့်။ ကရောန္တဿ၊ ပြုသောသူအား။ ကာယဝစီပယောဂါ၊ ကာယပယောဂ, ဝစီပယောဂတို့သည်။ န သန္တိ၊ မရှိကုန်။ ပါသာဒေဿဝ၊ ပြာသာဒ်ကိုသာလျှင်။ ဝိစာရိတတ္တာ၊ စီရင်သောကြောင့်။ ထေယျစိတ္တဉ္စ၊ ခိုးလိုသောစိတ်သည်လည်း။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “ဧတ္ထ၊ တန်ခိုးအရာ၌။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။” ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ထေရော၊ ပိလိန္ဒဝစ္ဆထေရ်သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အကာသိ၊ ပြု၏။ ဣသိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဒါရကေသု၊ သူငယ်တို့၌။ အနုကမ္ပာယ၊ သနားသဖြင့်။ အာနယနတ္ထမေဝ၊ ဆောင်ခြင်းငှါသာလျှင်။ ပါသာဒေ၊ ပြာသာဒ်ကို။ ဥပနီတေပိ၊ ဆောင်သော်လည်းကောင်း။ ပါသေ၊ ကြော့ကွင်း၌။ ဗဒ္ဓသူကရာဒီနံ၊ ဖွဲ့မိသော ဝက်စသည်တို့ကို။ အာမိသံ၊ အာမိသကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ဌာနာစာဝနံ ဝိယ၊ နေရာရွေ့စေသကဲ့သို့။ ကရမရာမီတေသု၊ စစ်မြေဘောင်မှ ဆောင်ခဲ့အပ်ကုန်သော။ ဒါရကေသု၊ သူငယ်တို့ကို။ ပါသာဒံ၊ ပြာသာဒ်သို့။ အာရုဠှေသုပိ၊ တင်ကုန်သော်လည်းကောင်း။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ပဋိသံဟရဏေ၊ (နိ-၄၄၈) တန်ခိုးကို ယုတ်သော်လည်းကောင်း။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ ကာရုညာဓိပ္ပါယတ္တာ၊ သနားသော အလိုကြောင့်။ အဝဟာရော၊ ခိုးယူခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ကာယဝစီပယောဂါဘာဝါ၊ ကာယ, ဝစီပယောဂ၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဘဏ္ဍဒေယျမ္ပိ၊ ဘဏ္ဍာစားသည်လည်း။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကာယဝစီပယောဂေ၊ ပယောဂသည်။ သတိယေဝ၊ ရှိသော်သာလျှင်။ အာပတ္တိ ဝါ၊ အာပတ္တိသည်လည်းကောင်း။ ဘဏ္ဍဒေယျံ ဝါ၊ ဘဏ္ဍာစားသည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေနဝ၊ ထိုကြောင့်လျှင်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “အနာပတ္တိ ဘိက္ခဝေ အထေယျစိတ္တဿာ”တိအာဒိံ၊ အနာပတ္တိ ဘိက္ခဝေ အထေယျစိတ္တဿ၊ အစရှိသော စကားကို။ အဝတွာ၊ မဟောမူ၍။ “အနာပတ္တိ ဘိက္ခဝေ ဣဒ္ဓိဝိဿ ဣဒ္ဓိဝိသယေ”တိ ဧတ္တကမေဝ၊ အနာပတ္တိ ဘိက္ခဝေ ဣဒ္ဓိဝိဿ ဣဒ္ဓိဝိသယေ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ အဝေါစ၊ ဟောတော်၏။ “ဣဒ္ဓိဝိသယေ”တိ ဧတ္ထ စ၊ ဣဒ္ဓိဝိသယေ၊ ဟူသောပုဒ်၌လည်း။ ပရဘဏ္ဍာဒါယက ကာယဝစီပယောဂါသမုဋ္ဌောပကဿ၊ သူတစ်ပါးဘဏ္ဍာကို ယူခြင်းဟူသော ကာယပယောဂ ဝစီပယောဂကို ဖြစ်စေတတ်သော။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ မနောဒွါရိကဿ၊ မနောဒွါရ၌ဖြစ်သော။ အထေယျစိတ္တဘူတဿ၊ ထေယျစိတ်မဟုတ်သော။ ဣဒ္ဓိစိတ္တဿ၊ ဣဒ္ဓိဝိဓစိတ်၏။ ဝိသယေ၊ အရာ၌။ အာပတ္တိ နာမ၊ အာပတ်မည်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ အဓိပ္ပါယော၊ ဤအဓိပ္ပါယ်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိဟံ၊ တန်ခိုးပြာဋိဟာပြခြင်းကို။ ကိံ ပန ပဋိက္ခိတ္တံ၊ ပယ်သည် မဟုတ်လော။ ကာတု၊ ပြုခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏လော။ ဣတိစောဒနံ၊ ဤသို့သော စောဒနာကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ “ ဤဒိသာယ အဓိဋ္ဌာနိဒ္ဓိယာ အနာပတ္တီ”တိ၊ ဤဒိသာယ အဓိဋ္ဌာနိဒ္ဓိယာ အနာပတ္တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “အနာပတ္တိ ဘိက္ဓဝေ ဣဒ္ဓိမဿဣဒ္ဓိဝိသယေ”တိ၊ အနာပတ္တိ ဘိက္ဓဝေ ဣဒ္ဓိမဿဣဒ္ဓိဝိသယေ၊ ဟူသော။ ဣမိနာယေဝ သုတ္တေန၊ ဤဝိနည်းပါဠိကြောင့်သာလျှင်။ အဓိဋ္ဌာနိဒ္ဓိယာ၊ အဓိဋ္ဌာနိဒ္ဓိကို။ အပ္ပဋိက္ခိတ္တဘာဝေါ၊ မပယ်အပသောအဖြစ်သည်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပကတိဝဏ္ဏံ၊ ပြကတေ့အဆင်းကို။ အဝိဇဟိတွာ၊ မစွန့်မူ၍။ ဗဟိဒ္ဓါ၊ အပြင်၌။ ဟတ္ထိအာဒိဒဿနံ၊ ဆင်အစရှိသော အသွင်ကို ပြခြင်းသည်လည်းကောင်း။ “ဧကောပိ ဟုတွာ ဗဟုဓာဟောတီ”တိ၊ ဧကောပိ ဟုတွာ ဗဟုဓာဟောတိ၊ ဟူ၍။ အာဂတဉ္စ၊ လာသော တန်ခိုးသည်လည်းကောင်း။ အဓိဋ္ဌာနဝသေန၊ အဓိဋ္ဌာန်၏ အစွမ်းဖြင့်။ နိပ္ဖန္နတ္တာ၊ ပြီးသောကြောင့်။ အဓီဋ္ဌာနိဒ္ဓိ နာမ၊ အဓီဋ္ဌာနိဒ္ဓိ၊ မည်၏။ “သော ပကတိဝဏ္ဏံ ဝိဇဟိတွာ။ ပ။ ဒေဿတီ”တိ-ဒေဿတိ၊ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဂတာ၊ လာသော။ ဣဒ္ဓိ၊ တန်ခိုးသည်။ ပကတိဝဏ္ဏဝိဇဟနဝိကာရဝသေန၊ ပြကတေ့အသွင်ကိုစွန့်သော ဖောက်ပြန်ခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဝတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်။ ဝိကုပ္ပနိဒ္ဓိ နာမ၊ ဝိကုပ္ပနိဒ္ဓိ၊ မည်၏။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပကတိရူပံ၊ ပြကတေ့အသွင်ကို။ ယထာသဘာဝေန၊ သဘောအတိုင်း။ ဌပေတွာဝ၊ ထား၍သာလျှင်။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဟတ္ထိအာဒိဒဿနံ၊ ဆင်စသော (နိ-၄၄၉) အသွင်ကို ပြခြင်းသည်။ ဝိကုဗ္ဗနိဒ္ဓိ နာမ၊ ဝိကုဗ္ဗနိဒ္ဓိ၊ မည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ရူပမေဝ၊ ရုပ်ကိုပင်လျှင်။ ဟတ္ထိအာဒိရူပေန၊ ဆင်စသောအသွင်ဖြင့်။ နိမ္မာနံ၊ ဖန်ဆင်းခြင်းသည်။ ဝိကုဗ္ဗနိဒ္ဓိ၊ ဝိကုဗ္ဗနိဒ္ဓိ၊ မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
[စာမျက်နှာ-၂၀၆] ပရာဇိတ ကိလေသေနာတိ၊ ပရာဇိတ ကိလေသေန၊ ဟူသည်ကား။ ဝိဇိတကိလေသေန၊ အောင်အပ်သော ကိလေသာရှိသော။ နိက္ကိလေသေန၊ ကိလေသာကင်းသော။ ဣတိအတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ဣဓာတိ၊ ဣဓာဟူသည်ကား။ ဣမသ္မိံ သာသနေ၊ သာသနာတော်၌။ တေန ဒုတိယ ပါရာဇိကသိက္ခာပဒေန၊ ထိုဒုတိယ ပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်နှင့်။ သမံ၊ တူသော။ အညံ၊ တစ်ပါးသော။ အနေကနယဝေါကိဏ္ဏံ၊ များစွာသော နည်းတို့ဖြင့် ပြွမ်းသော။ ဂမ္ဘိရတ္ထဝိနိစ္ဆယံ၊ နက်သော အနက်အဆုံးအဖြတ်ရှိသော။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ သိက္ခာပဒံ၊ သိက္ခာပုဒ်သည်။ န ဝိဇ္ဇတိ၊ မရှိ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုဂါထာ၌။ ပါဠိအတ္ထော၊ ပါဠိအနက်သည်။ အတ္ထော နာမ၊ အနက်မည်၏။ ပါဠိမုတ္တကဝိနိစ္ဆယော၊ ပါဠိမှ လွတ်သော အဆုံးအဖြတ်သည်။ ဝိနိစ္ဆယော၊ ဝိနိစ္ဆယ၊ မည်၏။ ယသ္မိံ၊ အကြင်သိက္ခာပုဒ်၌။ ဂမ္ဘီရာ၊ နက်နဲသော။ တေ၊ ထိုအနက်အဆုံးအဖြတ်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တံ ဂမ္ဘီရတ္ထဝိနိစ္ဆယံ၊ ထိုနက်သော အဆုံးအဖြတ်ရှိသောသိက္ခာပုဒ်ကို။ ဝတ္ထုမှိ ဩတိဏ္ဏေတိ၊ ဝတ္ထုမှိ ဩတိဏ္ဏေ၊ ဟူသည်ကား။ စောဒနာဝသေန ဝါ၊ စောဒနာ၏ အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ အတ္တနာဝ၊ မိမိသည်သာလျှင်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝီတိက္ကမာရောစနဝသေန ဝါ၊ လွန်ကျူးသည်ကို ကြားခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ သံဃမေဇ္ဈ၊ သံဃာအလယ်သို့။ အဒိန္နာဒါနဝတ္ထုသ္မိံ၊ အဒိန္နာဒါန် ဝတ္ထုသည်။ ဩတိဏ္ဏေ၊ သက်လသော်။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထ၊ ဟူသည်ကား။ ဩတိဏ္ဏဝတ္ထုမှိ၊ သက်သောဝတ္ထု၌။ ဝိနစ္ဆယောတိ၊ ဝိနစ္ဆယေဟူသည်ကား။ အာပတ္တာနာပတ္တိနိယမန၊ အာပတ္တိ, အနာပတ္တိကို မှတ်ခြင်းသည်။ ကပ္ပိယေပိ စ ဝတ္ထုသ္မီန္တိ၊ ကပ္ပိယေပိ စ ဝတ္ထုသ္မိ၊ ဟူသည်ကား။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ ယုတ္တေ၊ သင့်သော်။ မာတာပိတာဒီနံ၊ အမိ, အဖ အစရှိသည်တို့၏။ သန္တကေပိ၊ ဥစ္စာ၌လည်း။
သမန္တပါသာဒိကာယ၊ သမန္တပါသာဒိကအမည်ရှိသော။ ဝိနယဋ္ဌကထာယ၊ ဝိနယဋ္ဌကထာ၏။ ဋီကာယံ၊ ဋီကာဖြစ်သော။ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ၊ ဝိမတိဝိနောဒနီ၊ ၌။ ဒုတိယပါရာဇိက ဝဏ္ဏနာနေယော၊ ဒုတိယပါရာဇိကအဖွင့်နည်းသည်။ ဣတိ၊ သို့သောအစဉ်ဖြင့်။ နိဠိတော၊ ပြီး၏။
၄-တတိယပါရာဇိက
(နိ-၄၅၀) တီဟီတိ၊ တီဟိ၊ ဟူသည်ကား။ ကာယဝစီမနောဒွါနေတိ၊ ကာယဒွါရ, ဝစီဒွါရ, မနောဒွါရတို့ဖြင့်။
ပဌမပညတ္တိ နိဒါနဝဏ္ဏနာ
၁၆၂။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ တံ ပနေတံ၊ ''နဂရံ ဟောတီ”တိ အာဒိနာ၊ နဂရံ ဟောတိ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ရာဇဂဟဿ၊ ရာဇဂြိုဟ်၏။ ယာ အယံ ဝေပုလ္လပ္ပတ္တိ၊ အကြင်ပြန့်ပြောခြင်းသို့ ရောက်ခြင်းကိုလည်း။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ သာ၊ ထိုပြန့်ပြောခြင်းသို့ ရောက်ခြင်းသည်။ ဧတ္ထာပိ၊ ဤဝေသာလီ, ရာဇဂြိုဟ်၌လည်း။ သမာနာ၊ တူ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “ဣဒမ္ပိ စ နဂရ”န္တိ၊ ဣဒမ္ပိ စ နဂရံ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန စ၊ ထို ဣဒမ္ပိ၊ ဟူသောပါဌ်ဖြင့်လည်း။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ရာဇဂဟာဒယော ဧဝ၊ ရာဇဂြိုဟ် စသည်တို့သည်သာလျှင်။ န၊ မဟုတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “မဟာဝနံ နာမာ”တိအာဒိ၊ မဟာဝနံ နာမ၊ အစရှိသောစကားကို။ မဇ္ဈိမဘာဏကသံယုတ္တဘာဏကာနံ၊ မဇ္ဈိမနိကာယ်ဆောင်, သံယုတ္တနိကာယ်ဆောင် ဆရာတို့၏။ မတေန၊ အလိုအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒီဃဘာဏကာ ပန၊ ဒီဃနိကာယ်ဆောင် ဆရာတို့သည်ကား။ “ဟိမဝန္တေန၊ ဟိမဝန်နှင့်။ ဧကာဗဒ္ဓံ၊ တစ်စပ်တည်း စပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဌိတံ၊ တည်သော တောသည်။ မဟာဝနံ၊ မဟာဝုန်မည်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဟံသဝဋ္ဋကစ္ဆဒနေနာတိ၊ ဟံသဝဋ္ဋကစ္ဆဒနေန၊ ဟူသည်ကား။ ဟံသဝဋ္ဋကပရိစ္ဆန္နေန၊ ဟင်္သာတောင် မိုးသဖြင့်။ ဟံသမဏ္ဍလာကာရေန၊ ဟင်္သာဝဲသော သဏ္ဌာန်ဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ကာယဝိစ္ဆန္ဒနိယကထန္တိ၊ ကာယဝိစ္ဆန္ဒနိယကထံ၊ ဟူသည်ကား။ ကရဇကာယေ၊ ကရဇကာယ၌။ ဝိရာဂုပ္ပါဒနကထံ၊ ဝိရာဂုပ္ပါဒနကထံ၊ ဟူသည်ကား။ တပ်ခြင်းကင်းသည်ကို ဖြစ်စေသော စကားကို။ ဆန္ဒောတိ၊ ဆန္ဒော၊ ဟူသည်ကား။ ဒဗ္ဗလရာဂေါ၊ အားနည်းသော ရာဂတည်း။ ရာဂေါတိ၊ ရာဂေါ၊ ဟူသည်ကား။ ဗလဝရောဂေါ၊ ထူပြောသော ရာဂတည်း။ “ကေသလောမာဒိ”န္တိ၊ ကေသလောမာဒိ၊ ဟူ၍။ သင်္ခေပတော၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဝုတ္တမတ္ထံ၊ ဆိုအပ်သော အနက်ကို။ ဝိဘာဂေန၊ ဝေဖန်သော အားဖြင့်။ ဒေဿတုံ၊ ပြငှါ။ “ယေပိ ဟီ”တိအာဒိ၊ ယေပိ ဟိ၊ အစရှိသည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ပဉ္စပဉ္စပ္ပဘေဒေနာ”တိ ဧတ္ထ၊ ပဉ္စပဉ္စပ္ပဘေဒေနာ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ ဧတဿ ပရိယာယဿ၊ ထိုပရိယာယ်အား။ ပဉ္စ ပဉ္စ၊ ငါးပါး ငါးပါးကုန်သော။ ပဘေဒါ၊ အပြားတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ [စာမျက်နှာ-၂၀၇] ပဉ္စပဉ္စပ္ပဘေဒေါ၊ ပဉ္စပဉ္စဘေဒမည်၏။ တေန ပဉ္စပဉ္စပ္ပဘေဒေန၊ ထို ငါးပါး ငါးပါးအပြားရှိသော။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗာဟိရတ္တသမာသဝသေန၊ ဗဟုဗ္ဗီဟိ (နိ-၄၅၁) သမာသ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိယာယဝိသေသနတာ၊ ပရိယာယသဒ္ဒါ၏ ဝိသေသနအဖြစ်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်၏။
အသုဘာယာတိ၊ အသုဘာယဟူသည်ကား။ အသုဘမာတိကာယ၊ အသုဘမာတိကာ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သံဝဏ္ဏေတဗ္ဗမာတိကံ၊ ဖွင့်အပ်သော မာတိကာကို။ အပေက္ခိတွာ၊ ငဲ့၍။ ဣတ္ထိလိင်္ဂေ၊ ဣတ္ထိလိင်၌။ သာမိဝစနံ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “မာတိကံ နိက္ခိပိတွာ”တိအာဒိ၊ မာတိကံ နိက္ခိပိတွာ၊ အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တံဝိဘဇန္တောတိ၊ တံဝိဘဇန္တော၊ ဟူသည်ကား။ မာတိကံ၊ မာတိကာကို။ ဝိဘဇန္တော၊ ဝေဖန်လို၍။ ဖာတိကမ္မန္တိ၊ ဖာတိကမ္မ၊ ဟူသည်ကား။ နိမ္ပတ္တိကရဏံ၊ ဖြစ်ပွားခြင်းကို ပြုခြင်းသည်။ “ပဉ္စင်္ဂဝိပ္ပဟီန”န္တိ၊ 'ပဉ္စင်္ဂဝိပ္ပဟီနံ၊ အပ္ပနာသို့ ရောက်သော ဝိတက်အစရှိသော ဈာန်အင်္ဂါတို့၏။ ဥပ္ပတ္တိဝသေန၊ ဖြစ်ခြင်း၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ပဉ္စသမန္နာဂတတာ စ၊ အင်္ဂါငါးပါးမှ ယုတ်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ အပ္ပနာပ္ပတ္တဝိတက္ကာဒိဇ္ဈာနင်္ဂါနံ၊ အပ္ပနာသို့ ရောက်သော ဝိတက်အစရှိသော ဈာန်အင်္ဂါတို့၏။ ဥပ္ပတ္တိဝသေန၊ ဖြစ်ခြင်း၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ပဉ္စင်္ဂသမန္နာဂတတာ စ၊ အင်္ဂါငါးပါးနှင့် ပြည့်စုံသောအဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ”တိဝိဓကလျာဏံ ဒသလက္ခဏသမ္ပန္န”န္တိ ဧတ္ထ ပန၊ တိဝိဓကလျာဏံ ဒသလက္ခဏသမ္ပန္နံ၊ ဟူသောပုဒ်၌ကား။ ဈာနဿ၊ ဈာန်၏။ အာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနာနံ၊ အစ, အလယ်, အဆုံးတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ တိဝိဓကလျာဏတာ၊ သုံးပါးပြားသော ကောင်းခြင်းရှိသော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ တေသံယေဝ အာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနာနံ၊ ထိုအစ, အလယ်, အဆုံးတို့၏သာလျှင်။ လက္ခဏဝသေန၊ လက္ခဏာ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒသလက္ခဏသမ္ပန္နတာ စ၊ လက္ခဏာဆယ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံသော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ အဋ္ဌကထာယံ ပန၊ အဋ္ဌကထာ၊ ၌ကား။ “ဒသလက္ခဏဝိဘာဝနေနေဝ၊ လက္ခဏာဆယ်ပါးကိုပြသဖြင့်သာလျှင်။ ဈာနဿ၊ ဈာန်၏။ တန္နိဿယဘူတာ၊ ထိုလက္ခဏာ၏ မှီရာဖြစ်၍ဖြစ်သော။ တိဝိဓကလျာဏတာပိ၊ သုံးပါးသော ကလျာဏရှိသော အဖြစ်သည်လည်း။ ပါကဋာ၊ ထင်းရှားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “တတြိမာနီ”တိအာဒိ၊ တတြိမာနိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
တတြာယံ ပါဠီတိ၊ တတြာယံ ပါဠိ၊ ဟူသည်ကား။ တသ္မိံ ဒသလက္ခဏဝိဘာဝနဝိသယေ၊ ထိုဆယ်ပါးသော လက္ခဏာကို ပြသော အရာ၌။ အယံ၊ ဤသည်လျှင်။ ပါဠိ၊ တည်း။ ပဋိပဒါဝိသုဒ္ဓီတိ၊ ပဋိပဒါဝိသုဒ္ဓိ၊ ဟူသည်ကား။ ဂေါတြဘုပရိယောသာနာယ၊ ဂေါတြဘူအဆုံးရှိသော။ ပုဗ္ဗဘာဂပဋိပဒါယ၊ ရှေးအဖို့ဖြစ်သော အကျင့်ဖြင့်။ ဈာနဿ၊ ဈာန်၏။ နီဝရဏာဒိပရိဗန္ဓတော၊ နီဝရဏအစရှိသော ဘေးရန်မှ။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ စင်ကြယ်ခြင်းတည်း။ သာယံ ဝိသုဒ္ဓိ၊ ထိုစင်ကြယ်ခြင်းသည်။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဥပေက္ခာနုဗြူဟနာ (နိ-၄၅၂) ဒီနမ္ပိ၊ ဥပေက္ခာကို ပွားစေခြင်းအစရှိသည်တို့၏လည်း။ ပစ္စယတ္တေန၊ အကြောင်း၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ပဓာနာ၊ ပြဋ္ဌာန်း၏။ ပုရိမကာရဏသိဒ္ဓါ စ၊ ရှေးအကြောင်းဖြင့်လည်း ပြီး၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “ပဋိပဒါဝိသုဒ္ဓအာဒီ”တိ၊ ပဋိပဒါဝိသုဒ္ဓအာဒိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ ဥပေက္ခာနုဗြူဟနာတိ၊ ဥပေက္ခာနုဗြူဟနာ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိသောဓေတဗ္ဗတာဒီနံ၊ သုတ်သင်အပ်သော အဖြစ်အစရှိသည်တို့၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ တတြမဇ္ဈတ္တုပေက္ခာယ၊ တတြမဇ္ဈပေက္ခာကို။ ကိစ္စနိပ္ဖတ္တိယာ၊ ကိစ္စပြီးသဖြင့်။ အနုဗြူဟနာ၊ အဖန်တလဲလဲ ပွားခြင်းတည်း။ သာ သန၊ ထို ဥပေက္ခာကိုပွားခြင်းသည်ကား။ ပရိဗန္ဓဝိသုဒ္ဓိသမကာလဝိဘာဝိနီပိ၊ ဘေးရန်ကို သုတ်သင်သူနှင့်မျှသောကာလ၌ ဖြစ်သော်လည်း။ တဗ္ဗိသုဒ္ဓိယာဝ၊ ထိုဘေးရန်ကို သုတ်သင်ခြင်းကြောင့်သာလျှင်။ နိပ္ဖန္နာ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒီပနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “ဥပေက္ခာနုဗြူဟနာမဇ္ဈေ”တိ၊ ဥပေက္ခာနုဗြူဟနာမဇ္ဈေ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သမ္ပဟံသနာတိ၊ သမ္ပဟံသနာ၊ ဟူသည်ကား။ တတ္ထ၊ ထိုဈာန်၌။ ဓမ္မာဒီနံ၊ သမ္ပယုတ်တရား အစရှိသည်တို့၏။ အနတိဝတ္တနာဒိသာဓကဿ၊ မလွန်ခြင်းအစရှိသည်ကို ပြီးစေတတ်သော။ ဉာဏဿ၊ ဉာဏ်ကို။ ကိစ္စနိပ္ဖတ္တိဝသေန၊ ကိစ္စပြီးခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိယောဒပနာ၊ စင်စစ်ခြင်းတည်း။ သာ ပန၊ ထိုသမ္ပဟံသနသည်ကား။ ယသ္မ၊ အကြင်ကြောင့်။ ကတ္တဗ္ဗဿ၊ ပြုအပ်သော။ သဗ္ဗကိစ္စဿ၊ ခပ်သိမ်းသော ကိစ္စ၏။ နိပ္ဖတ္တိယာဝ၊ ပြီးသဖြင့်သာလျှင်။ သိဒ္ဓါ နာမ၊ ပြီးသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “သမ္ပဟံသနာ ပရိယောသာန”န္တိ၊ သမ္ပဟံသနာ ပရိယောသာနံ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ တီဏိပိ၊ သုံးပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဧတာနိ လက္ခဏာနိ၊ ဤလက္ခာတို့သည်။ ဧကက္ခဏေ၊ တပြိုင်နက်ခဏ၌။ လဗ္ဘမာနာနိပိ၊ ရအပ်ကုန်သော်လည်း။ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နတာဒိဝသေန၊ ပစ္စည်း, ပစ္စယုပ္ပန်အစရှိသော အစွမ်းဖြင့်။ ပဝတ္တန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ ဒဿနတ္ထံ၊ ဤသို့ပြခြင်းငှါ။ အာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနဘာဝေန၊ အစ, အလယ်, အဆုံး၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဝုတ္တာနိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဈာနဿ၊ ဈာန်၏။ ဥပ္ပါဒါဒိခဏတ္တယေ၊ ဥပါဒ်အစရှိသောခဏသုံးခု၌။ ယထာက္ကမံ၊ အစဉ်အတိုင်း။ လဗ္ဘမာနတ္တော၊ ရအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ န ဝုတ္တာနိ၊ မဆိုအပ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ “မဇ္ဈိမံ သမာဓိနိမိတ္တံ ပဋိပဇ္ဇတီ”တိအာဒီသု၊ မဇ္ဈိမံ သမာဓိနိမိတ္တံ ပဋိပဇ္ဇတိ၊ အစရှိသည်တို့၌။ သမပ္ပဝတ္တော၊ အညီအညွတ်ဖြစ်သော။ အပ္ပနာသမာဓိယေဝ၊ အပ္ပနာသမာဓိသည်သာလျှင်။ မဇ္ဈိမံ သမာဓိနိမိတ္တံ နာမ၊ မဇ္ဈိမသမာဓိနိမိတ်မည်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော၊ ထိုသမာဓိသည်။ လီနုဒ္ဓစ္စသင်္ခါတာနံ၊ တွန့်ခြင်း, ပျံ့လွင့်ခြင်းဟုဆိုအပ်သော။ ဥဘိန္နံ၊ နှစ်ဘက်သော အစွမ်းတို့ကို။ အနုပဂမနေန၊ မကပ်ခြင်းကြောင့်။ မဇ္ဈိမော၊ မဇ္ဈိမမည်၏။ သဝိသေသံ၊ အထူးနှင့်တကွ။ စိတ္တဿ၊ စိတ်ကို။ ဧကတ္တရမ္မဏေ၊ တခုသော အာရုံ၌။ ဌပနတောယေဝ၊ (နိ-၄၅၃) ထားတတ်သောကြောင့်သလျှင်။ သမာဓိ၊ သမာဓိမည်၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝိသေသာနံ၊ တရားအထူးတို့၏။ ကာရဏဘာဝတော၊ အကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်။ “သမာဓိနိမိတ္တ”န္တိ စ၊ သမာဓိနိမိတ္တံ၊ ဟူ၍လည်း။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ၊ ထိုသမာဓိနိမိတ်ကို။ ပဋိပဇ္ဇတိ ပဋိလဗ္ဘတိ၊ ရ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ [စာမျက်နှာ-၂၀၈] ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဋိပန္နာတ္တာ၊ ကျင့်သောကြောင့်။ မဇ္ဈိမေန၊ အလတ်ဖြစ်သော။ သမာဓိနိမိတ္တေန၊ သမာဓိနိမိတ်ဖြင့်။ တတ္ထ ဧကတ္တာရမ္မဏေ၊ ထိုတစ်ခုသော အာရုံဖြစ်သော။ အပ္ပနာဂေါစရေ၊ အပ္ပနာ၏ အာရုံ၌။ ပက္ခန္ဒတိ၊ ပြေးဝင်၏။ ဥပတိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိသုဒ္ဓဿ၊ စင်သော။ တဿ စိတ္တဿ၊ ထိုစိတ်၏။ ပုန ဝိသောဓေတဗ္ဗာဘာဝတော၊ တစ်ဖန် သုတ်သင်အပ်သောအဖြစ်၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဝိသောဓနေ၊ လျစ်လျူရှုသည် မည်၏။ သမထဘာဝူပဂနေန၊ သမထအဖြစ်သို့ ရောက်သဖြင့်။ သမထပဋိပန္နဿ၊ သမထအကျင့်ကို။ ပုန သမာဓာနေ၊ တစ်ဖန် ကောင်းစွာ ထားခြင်း၌။ ဗျာပါရံ၊ ကြောင့်ကြခြင်းကို။ အကရောန္တော၊ မပြုသော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ သမထပဋိပန္နံ၊ စမထအကျင့်ကို။ အဇ္ဈုပေက္ခတိ၊ လျစ်လျူရှု၏။ သမထမဋိပန္နဘာဝတော ဧဝ၊ သမထကိုကျင့်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ ကိလေသသံသဂ္ဂံ၊ ကိလေသာနှင့် ရောယှက်ခြင်းကို။ ပဟာယ၊ ပယ်၍။ ဧကတ္တေန၊ တစ်ခုတည်း၏အဖြစ်ဖြင့်။ ဥပဋ္ဌိသဿ၊ ထင်သော။ အဿ၊ ထိုဈာန်ကို။ ပုန ဧကတ္တုပဋ္ဌာနေ၊ တစ်ဖန် တစ်ခုတည်း၏အဖြစ်ဖြင့် ထင်စေခြင်း၌။ ဗျာပါရံ၊ ကြောင့်ကြကို။ အကရောန္တော၊ မပြုသော။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဧကတ္တုပဋ္ဌာနံ၊ တစ်ခုတည်းအဖြစ်ဖြင့် ထင်ခြင်းကို။ အဇ္ဈုပေက္ခတိ နာမ၊ လျစ်လျူရှု၏။ “တတ္ထ ဇာတာန”န္တိအာဒီသု၊ တတ္ထ ဇာတာနံ၊ အစရှိသည်တို့၌။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဥပေက္ခာနုဗြူဟိတေ၊ ဥပေက္ခာသည် ပွားစေအပ်သော။ တသ္မိံ ဈာနစိတ္တေ၊ ထိုစိတ်၌။ ဇာတာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ သမာဓိပညာသင်္ခါတာ၊ သမာဓိ, ပညာဟုဆိုအပ်ကုန်သော။ ယေ ပန တေ ယုဂနဒ္ဓဓမ္မာ၊ အကြင် အစုံဖွဲ့သော တရားတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုဖွဲ့သော တရားတို့ကို။ အညမညံ၊ အချင်းချင်း။ အနတိဝတ္တနသဘာဝေန၊ မလွန်သော သဘောဖြင့်။ သမ္ပဟံသနာ ဝိသောဓနာပရိယောဒပနာ စ၊ ရွှင်စေခြင်း, သုတ်သင်, ဖြူစင်စေခြင်းသည်လည်းကောင်း။ သဒ္ဓါဒီနံ၊ သဒ္ဓါအစရှိကုန်သော။ ဣန္ဒြိယာနံ၊ ဣန္ဒြေတို့ကို။ ကိလေသေဟိ၊ ကိလေသာတို့မှ။ ဝိမုတ္တတ္တာ၊ လွတ်သောကြောင့်။ ဝိမုတ္တိရသေန၊ ဝိမုတ္တိသဘောဖြင့်။ ဧကရသတာယ၊ တစ်ခုသော သဘောရှိသော အဖြစ်ဖြင့်။ သမ္ပဟံသနတာ စ၊ ရွှင် (နိ-၄၅၄) စေသော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ တဒုပဂံ တေသံ အနတိဝတ္တနဧကာရသဘာဝါနံ အနုစ္ဆဝိကံ၊ ထို အနတိဝတ္တနသဘော ဧကာရသသဘော တို့အားလျော်သော။ ယေဉ္စတံ ဝီရိယံ၊ အကြင်ဝီရိယသည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တဿတဒုပဂဝီရိယဿ၊ ထို အနတိဝတ္တန ဧကရသတို့နှင့် လျော်သော ဝီရိယကို။ ဝါဟနဋ္ဌေန ပဝတ္တနဋ္ဌေန၊ ဖြစ်စေသော သဘောဖြင့်။ သမ္ပဟံသနာ စ၊ ရွှင်စေခြင်းသည်လည်းကောင်း။ တသ္မိံ ခဏေ၊ ထိုခဏ၌။ ယထာဝုတ္တဓမ္မာနံ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော တရားတို့ကို။ သာသေဝနဋ္ဌေန၊ မှီဝဲသော သဘောဖြင့်။ သမ္ပဟံသနာ စ၊ ရွှင်စေခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ပရိယောဒပနာ စ၊ ဖြူစင်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ပရိယောဒပနကဿ၊ ဖြူစင်စေတတ်သော။ ဉာဏဿ၊ ဉာဏ်၏။ ကိစ္စနိပ္ဖတ္တိဝသေန၊ ကိစ္စပြီးခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဣဇ္ဈတိ၊ ပြည့်စုံ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “ဧဝံ တိဝိဓတ္တဂတံ စိတ္တ”န္တိ အာဒီနိ၊ ဧဝံ တိဝိဓတ္တဂတံ စိတ္တံ၊ အစရှိသည်တို့သည်။ တဿေဝ စိတ္တဿ၊ ထိုစိတ်ကိုသာလျှင်။ ထောမနဝစနာနိ၊ ချီးမွမ်းသော စကားတို့သည်။ ဝိတက္ကသမ္ပန္နန္တိ၊ ဝိတက္ကသမ္ပန္နံ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိတက္ကင်္ဂေန၊ ဝိတက်အင်္ဂါဖြင့်။ သုန္ဒရဘာဝမုပဂတံ၊ ကောင်းသော အဖြစ်သို့ ရောက်သော။ စိတ္တဿအဓိဋ္ဌာနသမ္ပန္နန္တိ၊ စိတ္တဿအဓိဋ္ဌာနသမ္ပန္နံ၊ ဟူသည်ကား။ တသ္မိညေဝ အာရမ္မဏေ၊ ထိုအာရုံ၌သာလျှင်။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ နိရန္တရပ္ပဝတ္တိသင်္ခါတေန၊ မပြတ်ဖြစ်ခြင်းဟူသော။ သမာဓိနာ၊ သမာဓိနှင့်။ သမ္ပန္နံ၊ ပြည့်စုံသော။ ဣဒံ၊ ဤစိတ္တဿ အဓိဋ္ဌာနသမ္ပန္နံ၊ ဟူသောစကားကို။ ဈာနင်္ဂဝသေန၊ ဈာနင်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “သမာဓိသမ္ပန္န”န္တိ ဣဒံ ပန၊ သမာဓိသမ္ပန္နံ၊ ဟူသောစကားကို။ ဣန္ဒြိယဝသေန၊ ဣန္ဒြေ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
ပဋိကုဋတီတိ၊ ပဋိကုဋတိ၊ ဟူသည်ကား။ သင်္ကုစတိ၊ တွန့်၏။ ပဋိဝဋတီတိ၊ ပဋိဝဋ္ဋတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပတိနိဝဋ္ဋတိ၊ နစ်၏။ နဟာရုဒဒ္ဒုလန္တိ၊ နဟာရုဒဒ္ဒုလံ၊ ဟူသည်ကား။ နဟာရုခဏ္ဍံ၊ အကြောင်းပိုင်းကို။ ပယုတ္တဝါစန္တိ၊ ပယုတ္တဝါစံ၊ ဟူသည်ကား။ ပစ္စယပရိယေသနေ၊ ပစ္စည်းကိုရှာခြင်း၌။ နိယုတ္တဝါစံ၊ ယှဉ်သောစကားကို။ ဒဏ္ဍဝါဂုရာဟီတိ၊ ဒဏ္ဍဝါဂုရာဟိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒဏ္ဍပဋိဗဒ္ဓါဟိ၊ ကွပ်အပ်သော တုတ်တံရှိကုန်သော။ ဒီဃဇာလသင်္ခါတာဟိ၊ ပိုက်ရှည်ဟု ဆိုအပ်ကုန်သော။ ဝါဂုရာဟိ၊ ပိုက်တို့ဖြင့်။
သမဏကုတ္တကောတိ၊ သမဏကုတ္တကော၊ ဟူသည်ကား။ ကာသာယနိဝါသနာဒိသမဏကိစ္စကော၊ သင်္ကန်းဝတ်ခြင်းအစရှိသော ရဟန်းကိစ္စရှိသော။ “ဝဂ္ဂုမုဒါ”တိ ဧတ္ထ၊ ဝဂ္ဂုမုဒါ၊ ဟူသောပုဒ်၌။ “ဝဂ္ဂုမတာ”တိ၊ ဝဂ္ဂုမတောဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗေ၊ ဆိုလိုလျက်။ လောကိယာ၊ လောကီသဒ္ဒါကျမ်းဆရာတို့သည်။ “မုဒါ”တိ၊ ဝဂ္ဂမုဒါဟူ၍။ ဝေါဟရိံသု၊ ခေါ်ဝေါ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ဝဂ္ဂုမတာ”တိ၊ (နိ-၄၅၅) ဝဂ္ဂုမတာ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ဝဂ္ဂူ”တိ၊ ကောင်း၏ဟူ၍။ မတာ၊ သမုတ်အပ်၏။ သုဒ္ဓသမ္မတာ၊ စင်၏ဟု သမုတ်အပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “ပုညသမ္မတာ”တိ၊ ပုညသမ္မတာ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ ပါပပုနနေနသောဓနေန၊ မကောင်းမှုကို သုတ်သင်တတ်သောကြောင့်။ သာ နဒီ၊ ထိုမြစ်ကို။ ပုညသမ္မတာ၊ ကောင်းမှုဟု သမုတ်အပ်၏။
၁၆၃။ မာရဿ၊ မာရ်၏။ ဓေယျံ ဌာနံ ဝတ္ထုနိဝါသော၊ နေရာတည်း။ မာရဓေယျံ၊ မာရ်၏နေရာ။ သော၊ ထိုမာရ်၏ နေရာဟူသည်။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ တေဘူမကဓမ္မာ ဧဝ၊ ဘုံသုံးပါး၌ဖြစ်သော တရားတို့သာတည်း။ ဣဓ ပန၊ ဤအရာ၌ကား။ ပဉ္စ ကာမဂုဏာ၊ ကာမဂုဏ်ငါးပါးတို့ကို။ အဓိပ္ပေတာ၊ လိုအပ်ကုန်၏။ တံ [စာမျက်နှာ-၂၀၉] မာရဓေယျံ၊ ထိုမာရ်၏ နေရာကို။ “အယံ သမဏကုတ္တကော၊ ဤရှင်ယောင်။ ယထာသမုပ္ပန္န သံဝေဂမူလကေန၊ အကြင် အခြင်း အရာဖြင့် ဖြစ်သော သံဝေဂလျှင် မူလရှိသော။ သမဏဘာဝူပဂမနေန၊ ရဟန်း အဖြစ်သို့ ရောက်သဖြင့်။ အတိက္ကမိတုံ၊ လွန်ခြင်းငှာ။ န သက္ခိဿတိ၊ မတတ်နိုင်လတ္တံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ စိန္တေတွာ၊ ကြံ၍။ အဝေါစ၊ ဆို၏။ “အရဟတ္တပ္ပတ္တိယာ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ရောက်သဖြင့်။ တီသု ဘဝေသု၊ ဘုံသုံးပါးတို့၌။ အပ္ပဋိသန္ဓိကတာယ၊ ပဋိသန္ဓေမရှိသဖြင့်။ တံ၊ ထိုမာရ်၏ နေရာကို။ အတိက္ကမိတုံ၊ လွန်ခြင်းငှာ။ န သက္ခိဿတိ၊ မတတ်နိုင်လတ္တံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ စိန္တေတွာ၊ ကြံ၍။ န အဝေါစ၊ ဆိုသည် မဟုတ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဒေဝတာယ၊ နတ်၏။ မရဏေနေဝ၊ သေသဖြင့်သာလျှင်။ သဗ္ဗသတ္တာနံ၊ ခပ်သိမ်းသော သတ္တဝါတို့အား။ သံသာရမောစနလဒ္ဓိကတ္တာ၊ သံသရာမှ လွတ်၏ဟု အယူရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သာ ဒေဝတာ၊ ထိုနတ်သည်။ မတာနံ၊ သေသောသူတို့အား။ ကတ္ထစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ဘုံ၌။ ပဋိသန္ဓံ၊ ပဋိသန္ဓေကို။ န ဣစ္ဆတိ၊ အလိုမရှိ။ ဣမိနာ အတ္ထေန ဧဝမေဝ ဘဝိတဗ္ဗန္တိ၊ ဣမိနာ အတ္ထေန ဧဝမေဝ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဟူသည်ကား။ ပရေသံ၊ သူတစ်ပါးတို့အား။ ဣမိနာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပနတ္ထေန၊ ဤ ဇီဝိတိန္ဒြေမှချခြင်းသဘောသည်။ ဧဝမေဝ၊ ဤသို့သာလျှင်။ သံသာရမောစနသဘာဝေန၊ သံသရာမှ လွတ်ခြင်းသဘောရှိသည်။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ “အတ္တနာပိ အတ္တာနံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တိ၊ အညမညမ္ပိ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တီ”တိ၊ အညမညမ္ပိ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေန္တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တယ၊ ကြောင့်။ “သဗ္ဗာနိပိ တာနိ ပဉ္စဘိက္ခုသတာနိ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသီ”တိ၊ သဗ္ဗာနိပိ တာနိ ပဉ္စဘိက္ခုသတာနိ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ၊ ဟူသော။ ဣဒံ ဝစနံ၊ ဤစကားကို။ ယေဘုယျဝသေန၊ ယေဘုယျနည်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ (နိ-၄၅၆) ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ယေ၊ အကြင်ရဟန်းတို့သည်။ အတ္တနာပိ၊ မိမိသည်လည်း။ အတ္တနံ၊ မိမိကိုယ်ကိုလည်းကောင်း။ အညမညဉ္စ၊ အချင်းချင်းလည်းကောင်း။ ဇီဝိတာ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေမှ။ ဝေါရောပေသုံ၊ ချကုန်၏။ တေ ပုထုဇ္ဇနဘိက္ခူ၊ ထိုပုထုဇဉ်ရဟန်းတို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ တဒဝသေသေ၊ ထိုမှ ကြွင်းကုန်သော။ ပုထုဇ္ဇနဘိက္ခူ စ၊ ပုထုဇဉ်ရဟန်းတို့ကိုလည်းကောင်း။ သဗ္ဗေ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ အရိယေ စ၊ အရိယာတို့ကိုလည်းကောင်း။ အယံ၊ ဤမဂလဏ္ဍိကသည်။ ဇီဝိတာ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေမှ။ ဝေါရောပေသိ၊ ချ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗ၊ သိအပ်၏။
၁၆၄။ ဧကီဘာဝတောတိ၊ ဧကီဘာဝတော၊ ဟူသည်ကား။ ပဝိဝေကတော၊ ဆိတ်ညိမ်ရာအရပ်မှ။ ဥဒ္ဒေသံ ပရိပုစ္ဆံ ဂဏှန္တီတိ၊ ဥဒ္ဒေသံ ပရိပုစ္ဆံ ဂဏှန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ အတ္တနော အတ္တနော၊ မိမိ မိမိ၏။ အာစရိယာနံ၊ ဆရာတို့၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ဂဏှန္တိ၊ သင်ကုန်၏။ ဂဟေတွာ၊ သင်၍။ အာစရိယေဟိ၊ ဆရာတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ပါဠိအစရှိသည်ကို ချပို့ကုန်သော ဆရာတို့သည်။ တဒနုဘူတေဟိ၊ ကြဲကြဲဖြစ်ကုန်သော။ ဘိက္ခုဟိ၊ ရဟန်းတို့နှင့်။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ဥပဂတာ၊ ကပ်ကုန်၏။ တံ၊ ထိုသို့ကပ်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပုစ္ဆတိ၊ မေး၏။
အာနာပါနဿတိသမာဓိကထာဝဏ္ဏနာ
၁၆၅။ ဒသာနုဿတီသု၊ အနုဿတိဆယ်ပါးတို့၌။ အန္တောဂဓပိ၊ အကျုံးဝင်သော်လည်း။ အာနာပါနဿတိ၊ အာနာပါနဿတိကို။ တဒါ၊ ထိုအခါမှ။ ဗဟူနံ၊ များစွာကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ သပ္ပါယတံ၊ လျောက်ပတ်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်၏။ တထာဟိ၊ ထိုကြောင့်လျှင်။ တံ၊ ထိုအာနာပါနဿတိကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ တေသံ၊ ထိုရဟန်းတို့အား။ ဒေသေသိ၊ ဟောခဲ့၏။ အာဟာရေ ပဋိက္ကူလသညာ၊ အာဟာရေ ပဋိက္ကူလသညာသည်။ အသုဘကမ္မဋ္ဌာနသဒိသာ၊ အသုဘကမ္မဋ္ဌာန်းနှင့် တူ၏။ စတ္တာရော၊ လေးပါးကုန်သော။ အာရုပ္ပါ၊ အာရုပ္ပတို့သည်။ အာဒိကမ္မိကာနံ၊ အာဒိကမ္မိကပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ အနနုရူပါ၊ မလျောက်ပတ်ကုန်။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ တေသံ၊ ထို အသုဘ, ပဋိက္ကူလသညာတို့ကို။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ အဂ္ဂဟဏံ၊ မယူခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အညံ၊ တစ်ပါးသော။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ အတ္ထယောဇနာက္ကမန္တိ၊ အတ္ထယောဇနာက္ကမံ၊ ဟူသည်ကား။ အတ္ထဉ္စ၊ အနက်ကိုလည်း ကောင်း။ ယောဇနာက္ကမဉ္စ၊ ယောဇနာအစဉ်ကိုလည်းကောင်း။ အဿာသဝသေနာတိ၊ ဝိသေနဟူသည်ကား။ အဿာသံ၊ ထွက်သက်ကို။ အာရမ္မဏံ ကတွာ၊ အာရုံပြု၍။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောဟိ၊ ဖြစ်၏။ ဥပဋ္ဌာနံ သတီတိ၊ သတိဟူသည်ကား။ အပ္ပမုဿနတာယ၊ မမေ့လျော့သည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ တမေဝ အဿာသံ၊ ထိုထွက်သက်ကိုလည်းကောင်း။ ပဿာသဉ္စ၊ ဝင်သက်ကိုလည်းကောင်း။ ဥပဂန္တွာ၊ ကပ်၍။ ဌာနံ၊ တည်ခြင်းသည်။ တထာ တိဋ္ဌနကဓမ္မော၊ ထိုသို့ တည်သောတရားသည်။ သတိ နာမ၊ သတိမည်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ သတိဝသေနေဝ၊ သတိ၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ပုဂ္ဂလံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ နိဒ္ဒိသိတုကာမေန၊ ပြလိုသောကြောင့်။ “ယော အဿသတီ”တိအာဒိ၊ ယော အဿသတိ-အစရှိသည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ အဿသတိ၊ ထွက်သက်ရှူ၏။ တဿ၊ ထိုသူ၏။ သတိ၊ သတိသည်။ အဿာသံ၊ ထွက်သက်ကို။ ဥပဂန္တွာ၊ ကပ်၍။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ အကောသလ္လသမ္ဘူတေတိ၊ အကောသလ္လသမ္ဘူတေ-ဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၂၁၀] အဝိဇ္ဇာ၊ သမ္ဘူတေ၊ အဝိဇ္ဇာကြောင့် ဖြစ်သော။ ခဏေနေဝါတိ၊ ခဏေနေဝ-ဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပဝတ္တိက္ခဏေနေဝ၊ ဖြစ်သောခဏဖြင့်သာလျှင်။ အရိယမဂ္ဂဿ၊ အရိယာမဂ်၏။ ပါဒကဘူတော၊ အခြေဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ အယံ သမာဓိ၊ ဤသမာဓိသည်။ အနုက္ကမေနေဝ၊ အစဉ်သဖြင့်သာလျှင်။ ဝဍ္ဎိတွာ၊ ပွား၍။ အရိယမဂ္ဂဘာဝံ၊ အရိယမဂ်အဖြစ်သို့။ ဥပဂတော ဝိယ၊ ရောက်သကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “အရိယမဂ္ဂ ဝုဍ္ဎိပ္ပတ္တော”တိ၊ ဝုဍ္ဎိပ္ပတ္တော-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ဩပမ္မနိဒဿန”န္တိ ဧတ္ထ၊ ဩပမ္မနိဒဿနံ-ဟူသောပုဒ်၌။ ဥပမာဝ၊ ဥပမာသည်သာလျှင်။ ဩပမ္မံ၊ ဩပမ္မမည်၏။ တဿ၊ ထိုဥပမာကို။ နိဒဿနံ၊ ပြကြောင်းတည်း။
ဗာဟိရကာ၊ သာသနာပ၌ ပညာရှိတို့သည်။ အာနာပါနဿတိံ၊ အာနာပါနဿတိကို။ ဇာနန္တာပိ၊ သိကုန်သော်လည်း။ အာဒိတော၊ အစမှ။ စတုပ္ပကာရမေဝ၊ လေးပါးအပြားကိုသာလျှင်။ ဇာနန္တိ၊ သိကုန်၏။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ သောဠသပ္ပကာရံ၊ တစ်ဆယ့်ခြောက်ပါးသောအပြားကို။ န ဇာနန္တိ၊ မသိကုန်။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “သဗ္ဗပ္ပကာရ'' ဣစ္စာဒိ၊ သဗ္ဗပကာရအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ဧဝမေဿတံ သေနာသန”န္တိ ဧတ္ထ၊ ဧဝမေဿတံ သေနာသနံ-ဟူသောပုဒ်၌။ ဧဝန္တိ၊ ဧဝ-ံဟူသည်ကား။ ဘာဝနာသတိယာ၊ ဘာဝနာသတိ၏။ ယထာဝုတ္တနယေန၊ အကြင် အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ အာရမ္မဏေ၊ အာရုံ၌။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ နိဗန္ဓနေ၊ ဖွဲ့ခြင်းသည်။ သတိယေဝ၊ ရှိသော်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အသတိ၊ မရှိသော်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ တေန၊ ထို ဧဝမဿဟူသောပုဒ်ဖြင့်။ မုဋ္ဌဿတိဿ၊ သတိလွတ်သော သူ၏။ အရညာဝါသော၊ (နိ-၄၅၈) တော၌နေခြင်းသည်။ နိရတ္ထကော၊ အကျိုးမရှိ။ အနနုရူပေါ၊ မလျောက်ပတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ အဝသေသ သတ္တဝိဓသေနာသနန္တိ၊ သေနာသနံ-ဟူသည်ကား။ “ပဗ္ဗတံ၊ တောင်။ ဂိရိဂုဟံ၊ တောင်ခေါင်း။ သုသာနံ၊ သုသာန်။ ဝနပတ္ထံ၊ တောအုပ်။ အဗ္ဘောကာသံ၊ လွင်တီးခေါင်။ ပလာလပုဉ္ဇံ၊ ကောက်ရိုးပုံ။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဟောအပ်သော ကျောင်းတည်း။ ဥတုတ္တယာနုကူလံ ဓာတုစာ ရိယာနုကူလန္တိ၊ ဥတုတ္တယာနုကူလံ ဓာတုစာ ရိယာနူကူလံ-ဟူသည်ကား။ ဂိမှာနာဒိဥတုတ္တယဿ စ၊ နွေစသော ဥတုသုံးပါးအားလည်းကောင်း။ သေမှာဒိဓာတုတ္တယဿ စ၊ သလိပ်စသော ဓာတ်သုံးပါးအားလည်းကောင်း။ မောဟာဒိစရိယတ္တဿ စ၊ မောဟစသော စရိုက် သုံးပါးအားလည်းကောင်း။ အနုကူလံ၊ လျော်သော။ ပလ္လင်္ကာဘုဇနေန၊ ထက်ဝယ်ခွေခြင်းဖြင့်။ နိသဇ္ဇာယ၊ ထိုင်ခြင်း၏။ ဒဠှဘာဝံ၊ မြဲမြံသောအဖြစ် ကိုလည်းကောင်း။ ဥပရိမကာယဿ၊ အထက်ကိုယ်ကို။ ဥဇုကံ ဌပနေန၊ ဖြောင့်ဖြောင့်ထားသဖြင့်။ အဿာသပဿာသာနံ၊ ဝင်သက် ထွက်သက်တို့ကို။ ပဝတ္တနသုခတံ၊ ဖြစ်စေလွယ်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ပရိမုခံ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းသို့ ရှေးရှု။ သတိယာ၊ သတိကို။ ဌပနေန၊ ထားသဖြင့်။ အာရမ္မဏပရိဂ္ဂဟူပါယံ၊ အာရုံကို သိမ်းဆည်းခြင်း အကြောင်းကိုလည်းကောင်း။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ (အဋ္ဌကထာပါဌ်မှာ စပ်လေ။) န ပဏမန္တီတိ၊ န ပဏမန္တိ-ဟူသည်ကား။ န ဩဏမန္တိ၊ မညွတ်ကုန်။ ပရိဂ္ဂဟိတနိယျာနံ သတိန္တိ၊ ပရိဂ္ဂဟိတနိယျာနံ သတိံ-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်သော။ သမ္မောသပဋိပက္ခတော၊ မေ့လျော့ခြင်း၏ ဆန့်ကျင်ဘက် ဖြစ်သောကြောင့်။ နိဂ္ဂမနသင်္ခါတံ၊ နိဂ္ဂမနဟုဆိုအပ်သော။ သတိံ၊ သတိကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပရမံ၊ မြတ်သော။ သတိနေပက္ကံ၊ သတိပညာကို။ ဥပဋ္ဌပေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကာလနက်။
သတောဝါတိ၊ သတောဝ-ဟူသည်ကား။ သတိယာ၊ သတိနှင့်။ သမန္နာဂတော ဧဝ၊ ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍ သာလျှင်။ ဒွတ္တိံသာယ အာကာရေဟီတိ၊ ဒွတ္တိံသာယ အာကာရေဟိ-ဟူသည်ကား။ စတူသု စတုက္ကေသု၊ လေးပါးသော စတုက္ကတို့၌။ အာဂတာနိ၊ လာကုန်သော။ ဒီဃရဿာဒီနိ၊ ဒီဃ, ရဿအစရှိကုန်သော။ သောဠသပဒါနိ၊ တစ်ဆယ့် ခြောက်ပုဒ်တို့ကို။ အဿာဿပဿာသဝသေန၊ ထွက်သက်ဝင်သက်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဒွိဓာ၊ နှစ်ပါးအပြားဖြင့်။ ဝိဘဇိတွာ၊ ဝေဖန်၍။ သုတ္တေဟိ၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ ဒွတ္တိံသာကာရေဟိ၊ သုံးဆယ့် နှစ်ပါးသော အစုတို့ဖြင့်။ ဒီဃံအဿာသဝသေနာတိ၊ ဒီဃံအဿာသဝသေန-ဟူသည်ကား။ ဒီဃအဿာသဝသေန၊ ရှည်သော ထွက်သက်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝိဘတ္တိအလောပံ၊ ဝိဘတ်မကျေခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ နိဒ္ဒေသော၊ ညွန်ခြင်းတည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဒီဃန္တိ၊ (နိ-၄၅၉) ဒီဃံဟူ၍။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တအဿာသဝသေန၊ ဟောအပ်သော အဿာသ၏ အစွမ်းဖြင့်။ စိတ္တဿ ဧကဂ္ဂတံ အဝိက္ခေပန္တိ၊ စိတ္တဿ ဧကဂ္ဂတံ အဝိက္ခေပံ-ဟူသည်ကား။ ဝိက္ခေပပဋိပက္ခဘာဝတော၊ ပျ့ံလွင့်ခြင်း၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သောကြောင့်။ “အဝိက္ခေပေါ”တိ၊ အဝိက္ခေပေါ-ဟူ၍။ လဒ္ဓနာမစိတ္တဿ၊ အမည်ရသော စိတ်၏။ ဧကဂ္ဂဘာဝံ၊ တည်ကြည်သော အဖြစ်ကို။ ပဇာနတော၊ သိသော။ ပဋိနိဿဂ္ဂါနုပဿီအဿာသဝသေနာတိ၊ ပဋိနိဿဂ္ဂါနုပဿီအဿာသဝသေန-ဟူသည်ကား။ ပဋိနိဿဂ္ဂါနုပဿီ၊ စွန့်ခြင်းကို ရှုလေ့ရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ အဿာသဝသေန၊ ထွက်သက်ဝင်သက်ဖြင့်။ “ပဋိနိဿဂ္ဂါနုပဿိအဿာသဝသေနာ”တိ ဝါ၊ ပဋိနိဿဂ္ဂါနုပဿိအဿာသဝသေန-ဟူ၍လည်း။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။ တဿ၊ ထိုပါဌ်၏။ ပဋိနိဿဂ္ဂါနုပဿိနော၊ စွန့်ခြင်းကို ရှုသောသူ၏။ အဿာသဝသေန၊ ထွက်သက်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤသည်အနက်။ အာ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဗဟိမုခံ၊ ခံတွင်း၏ အပသို့။ သသနံ၊ ရှုခြင်းတည်း။ အဿာသော၊ အပသို့ရှုခြင်း။ တတော၊ ထိုအပမှ။ အန္တောမုခံ၊ ခံတွင်း အတွင်းသို့။ ပဋိသသနံ၊ တစ်ဖန်ရှိုက်ခြင်းတည်း။ ပဿာသော၊ အတွင်းသို့ရှိုက်ခြင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ ပြုစေလို၍။ “အဿာသောတိ ဗဟိနိက္ခမနဝါတော”တိအာဒိ၊ အဿာသောတိ ဗဟိနိက္ခမနဝါတော-စသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ သုတ္တန္တဋ္ဌကထာသု ပန၊ သုတ်အဋ္ဌကထာတို့၌ကား။ အာကဍ္ဎနဝသေန၊ ငင်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အန္တော၊ အတွင်းသို့။ သသနံ၊ ရှိုက်ခြင်းတည်း။ အဿာသော၊ အတွင်းသို့ ရှိုက်ခြင်း။ ဗဟိ၊ အပ်သို့။ ပဋိသသနံ၊ တစ်ဖန်ရှူခြင်းတည်း။ ပဿာသော၊ အပသို့ရှူခြင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကတွာ၊ ဝစနတ္ထပြု၍။ ဥပ္ပဋိပါဋိယာ၊ အစဉ်ချွတ်သဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
[စာမျက်နှာ-၂၁၁] တတ္ထာတိ၊ တတ္ထ-ဟူသည်ကား။ ဗဟိနိက္ခမန အန္တောပဝိသနဝါတေသု၊ အပသို့ ထွက်သောလေ, အတွင်းသို့ ဝင်သောလေတို့တွင်။ တဿ စ၊ ထိုတတ္ထ ဟူသောပုဒ်ကိုလည်း။ “ပဌမံ အဗ္ဘန္တရဝါတော နိက္ခမတီ”တိ ဣမိနာ၊ ပဌမံ အဗ္ဘန္တရဝါတော နိက္ခမတိ-ဟူသောပါဌ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ “သဗ္ဗေသမ္ပိ ဂဗ္ဘသေယျကာနန္တိ အာဒိနာ၊ သဗ္ဗေသမ္ပိ ဂဗ္ဘသေယျကာနံ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဒါရကာနံ၊ သူငယ်တို့အား။ ပဝတ္တိက္ကမေန၊ ဖြစ်စဉ်အားဖြင့်။ ဗဟိနိက္ခမနဝါတော၊ အပသို့ထွက်သော လေသည်။ အဿာသော၊ အဿသမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗန္တိ၊ ယူအပ်၏ဟူ၍။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့အရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤနည်းနှစ်ပါးတို့တွင်။ သုတ္တနယော ဧဝ၊ သုတ္တန်နည်းသည်လျှင်။ “အဿာသာဒိမဇ္ဈ။ ပ။ ဖန္ဒိတာ စာ”တိ၊ အဿာသာဒိမဇ္ဈ။ ပ။ ဖန္ဒိတာ စ-ဟူသော။ ဣမာယ ပါဠိယာ၊ ဤပါဠိနှင့်။ သမေတိ၊ ညီ၏။ ဣတိ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
(နိ-၄၆၀) (ပါဠိအနက်ကား) အဿာသာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနံ၊ ဝင်သက်၏အစ, အလယ်, အဆုံးကို။ သတိယာ၊ သတိဖြင့်။ အနုဂစ္ဆတော၊ အစဉ်လိုက်သော သူအား။ အဇ္ဈတ္တံ၊ ကိုယ်တွင်း၌။ ဝိက္ခေပဂတေန၊ ပျ့ံလွင့်ခြင်းသို့ ရောက်သော။ စိတ္တေန၊ စိတ်ဖြင့်။ ကာယောပိ၊ ကိုယ်သည်လည်းကောင်း။ စိတ္တမ္ပိ၊ စိတ်သည်လည်းကောင်း။ သာရဒ္ဓါ စ၊ ပူပန်ကုန်သည်လည်းကောင်း။ ဣဉ္ဇိတာ စ၊ အိန့်ကုန်သည်လည်းကောင်း။ ဖန္ဒိတာ စ၊ ဖိန့်ကုန်သည်လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ပဿာသာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနံ၊ ထွက်သက်၏ အစ, အလယ်, အဆုံး (နည်းတူပေး)။
အဒ္ဓါန ဝသေနာတိ၊ အဒ္ဓါန ဝသေ-ဟူသည်ကား။ ကာလဒ္ဓါနဝသေန၊ ကာလဟူသောအဒ္ဓါ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အယံ အဒ္ဓါနသဒ္ဒေါ၊ ဤအဒ္ဓါနသဒ္ဒါသည်။ ကာလဿ စ၊ ကာလကိုလည်းကောင်း။ ဒေသဿ စ၊ အရပ်ကိုလည်းကောင်း။ ဝါစကော၊ ဟော၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင်။ “ယထာ ဟီ”တိ အာဒိနာ၊ ယထာ ဟိ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဒေသဒ္ဓါနံ၊ ဒေသဟူသော အဒ္ဓါနကို။ ဥပမာဝသေန၊ ဥပမာ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တဗ္ဗိသိဋ္ဌ ကာလဒ္ဓါနဝသေန၊ ထိုဒေသဒ္ဓါနမှ ထူးသော ကာလဒ္ဓါန၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဿာသပဿာသာနံ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်တို့၏။ ဒီဃရဿတံ၊ ဒီဃ, ရဿအဖြစ်ကို။ ဥပမေယျဝသေန၊ ဥပမေယျအစွမ်းဖြင့်။ ဝိဘာဝေတုံ၊ ထင်စွာ ပြခြင်းငှာ။ “ဧဝ”န္တိအာဒိ၊ ဧဝံ အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အနေက ကလာပဘာဝေန၊ များသော ရုပ်ကလာပ်အဖို့ရှိခြင်းကြောင့်။ စုဏ္ဏ ဝိစုဏ္ဏာ၊ မှုန့်မှုန့်ညက်ညက်ရှိသည်တည်း။ ဧတ္ထ စ၊ ဤကာလဒ္ဓါန ဒေသဒ္ဓါန နှစ်ပါးတို့တွင်။ ဟတ္ထိအာဒိသရီရေ စ၊ ဆင် အစရှိသည်တို့၏ ကိုယ်၌ လည်းကောင်း။ သုနခါဒိသရီရေ စ၊ ခွေးအစရှိသည်တို့၏ ကိုယ်၌လည်းကောင်း။ အဿာသပဿာသာနံ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်တို့၏။ ဒေသဒ္ဓါနဝိသိဋ္ဌကာလဒ္ဓါနဝသေနေဝ၊ ဒေသဒ္ဓါနမှ ထူးသော ကာလဒ္ဓါန၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ဒီဃရဿတာ၊ ဒီဃ, ရဿအဖြစ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ “အတ္တဘာဝသင်္ခါတံ ဒီဃံ အဒ္ဓါနံ သဏိကံ ပူရေတွာ”တိ အာဒိဝစနတော၊ အတ္တဘာဝသင်္ခါတံ ဒီဃံ အဒ္ဓါနံ သဏိက့ ပူရေတွာ-အစရှိသည်ဖြင့် ဆိုခြင်း ကြောင့်တည်း။ တေသန္တိ၊ တေသံ-ဟူသည်ကား။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါ-တို့၏။ တေတိ၊ တေ ဟူသည်ကား။ အဿာသပဿာသာ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်တို့သည်။ ဣတ္တရမဒ္ဓါနန္တိ၊ ဣတ္တရမဒ္ဓါနံ-ဟူသည်ကား။ အပ္ပကံ ကာလံ၊ အနည်းငယ်သော ကာလပတ်လုံး။ နဝဟာကာရေဟီတိ၊ နဝဟာကာရေဟိ-ဟူသည်ကား။ ဘာဝနံ၊ ဘာဝနာကို။ အနုယုဉ္ဇန္တဿ၊ လုံ့လပြုသော။ ပုဗ္ဗေန၊ ရှေးဖြစ်သော အခါမှ။ အပရံ၊ နောက်အခါ၌။ အလဒ္ဓဝိသေသဿ၊ မရအပ်သော အထူးရှိသောပုဂ္ဂိုလ်အား။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ အဒ္ဓါနဝသေန၊ ကာလအဓွန့်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အာဒိတော၊ ရှေးဦးစွာ။ တယော၊ (နိ-၄၆၁) သုံးပါးကုန်သော။ အာကာရာ၊ အခြင်းအရာတို့ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ကဿစိ၊ အချို့သောသူအား။ အဿာသောဝ၊ ထွက်သက်သည်လျှင်။ ကဿစိ၊ အချို့သောသူအား။ ပဿာသောဝ၊ ဝင်သက်သည်သာလျှင်။ ကဿစိ၊ အချို့သောသူအား။ တဒုဘယမ္ပိ၊ ထိုနှစ်ပါးသည်လည်း။ ဥပဋ္ဌာတိ၊ ထင်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တိဏ္ဏံ၊ သုံးပါးကုန်သော။ ပုဂ္ဂလာနံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ တေ စ၊ ထိုသုံးပါးတို့လည်းကောင်း။ တထာ၊ ထိုအတူတူ။ ဆန္ဒဝသေန၊ ဆန္ဒအစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တာနံ၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ တယော၊ သုံးပါးတို့သည်လည်းကောင်း။ တထာ၊ ထိုအတူတူ။ ပါမောဇ္ဇဝသေန၊ ပါမောဇ္ဇ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ တယော၊ သုံးပါးတို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဣမေဟိ နဝဟိ အာကာရေဟိ၊ ဤကိုးပါးသော အခြင်းအရာတို့ဖြင့်။ ဧကေနာကာရေနာတိ၊ ဧကေနာကာရေန-ဟူသည်ကား။ ဒီဃံ အဿာသာဒီသု၊ ဒီဃံအဿာသ အစရှိသည်တို့တွင်။ ဧကေနာကာရေန၊ တစ်ခုသော အခြင်းအရာဖြင့်။
အဒ္ဓါနသင်္ခါတေတိ၊ အဒ္ဓါနသင်္ခါတေ-ဟူသည်ကား။ ဒီဃေ၊ ရှည်သော။ ဩကာသဒ္ဓါနသင်္ခါတေ၊ ဩကာသ အဒ္ဓါနဟုဆိုအပ်သော။ အတ္တဘာဝေ၊ အတ္တဘော၌။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကာလဒ္ဓါနေပိ၊ ရှည်သောကာလ၌လည်း။ ဥပရိ၊ အထက်ဖြစ်သော။ “ဣတ္တရသင်္ခါတေ”တိ ဧတ္ထာပိ၊ ဣတ္တရသင်္ခါတေ-ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ ဆန္ဒောဥပ္ပဇ္ဇတီတိ၊ ဆန္ဒောဥပ္ပဇ္ဇတိ-ဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗေန၊ ရှေးရှေးမှ။ အပရံ၊ နောက်နောက်၌။ ဝိသေသံ၊ အထူးကို။ အာဝဟန္တိယာ၊ ဆောင်သော။ ဘာဝနာယ၊ ဘာဝနာဖြင့်။ လဒ္ဓဿာဒတ္တာ၊ ရအပ်သော သက်သာရာရှိသောကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုဘာဝနာ၌။ သာတိသယော၊ လွန်ကဲသည်နှင့် တကွဖြစ်သော။ ကတ္တုကာမတာ လက္ခဏော၊ ပြုလိုသော အဖြစ်လျှင် လက္ခဏာရှိသော။ ကုသလစ္ဆန္ဒော၊ ကုသိုလ်ဆန္ဒသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဆန္ဒဝသေနာတိ၊ ဆန္ဒဝသေန-ဟူသည်ကား။ တထာပဝတ္တဆန္ဒဿ၊ ထိုသို့သော အခြင်းအရာဖြင့် ဖြစ်သော ဆန္ဒ၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ပါမောဇ္ဇံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ၊ ပါမောဇ္ဇံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ-ဟူသည်ကား။ အဿာသပဿာသာနံ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်တို့၏။ သုခုမတရဘာဝေ၊ သိမ်မွေ့စွာသော အဖြစ်သည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ (ထည့်) အာရမ္မဏဿ၊ အာရုံ၏။ သန္တတရတာယ၊ အထူးအခြားရှိသည်၏ အဖြစ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ကမ္မဋ္ဌာနဿ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်း၏။ ဝီထိပဋိပန္နတာယ စ၊ ခရီးဟုတ်သည်ကို သွားခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ဘာဝနာစိတ္တသဟဂတော၊ ဘာဝနာစိတ်နှင့် တကွဖြစ်သော။ ပမောဒေါ၊ ဝမ်းမြောက်ခြင်းသည်။ ခုဒ္ဒကာဒိဘေဒါ၊ ခုဒ္ဒကအစရှိသည်ဖြင့် ပြားသော။ တရုဏာပီတိ၊ အားနည်းသော ပီတိသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ စိတ္တံ ဝိဝဋ္ဋတီတိ၊ စိတ္တံ ဝိဝဋ္ဋတိ-ဟူသည်ကား။ ပဋိဘာဂနိမိတ္တေ၊ ပဋိဘာဂနိမိတ်သည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်လက်သော်။ [စာမျက်နှာ-၂၁၂] ပကတိအဿာသ ပဿာ (နိ-၄၆၂) သတော၊ ပြကတေသော ထွက်သက်, ဝင်သက်မှ။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ နိဝတ္တတိ၊ နစ်၏။ ဥပေက္ခာ သဏ္ဌာတီတိ၊ ဥပေက္ခာ သဏ္ဌာတိ-ဟူသည်ကား။ တသ္မိံ ပဋိဘာဂနိမိတ္တေ၊ ထိုပဋိဘာဂနိမိတ်၌။ ဥပစာရပ္ပနာဘေဒေ၊ ဥပစာရ, အပ္ပနာအပြားရှိသော။ သမာဓိမှိ၊ သမာဓိသည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဈာနနိဗ္ဗတ္တနတ္ထံ၊ ဈာန်ဖြစ်စိမ့်သောငှာ။ ဗျာပါရာဘာဝတော၊ ကြောင့်ကြမရှိခြင်းကြောင့်။ အဇ္ဈုပေက္ခနံ၊ လျစ်လျူရှုခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သာ ပနာယံ ဥပေက္ခာ၊ ထိုဥပေက္ခာသည်။ တတြမဇ္ဈတ္တုပေက္ခာ၊ တတြမဇ္ဈတ္တုပေက္ခာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ အနုပဿနာဉာဏန္တိ၊ အနုပဿနာဉာဏံ-ဟူသည်ကား။ သမထဝသေန၊ သမထအစွမ်းဖြင့်။ နိမိတ္တဿ၊ နိမိတ်ကို။ အနုပဿာနာ စဉာဏံ၊ အဖန် တလဲလဲ ရှုသော ဉာဏ် လည်းကောင်း။ ဝိပဿနာဝသေန၊ ဝိပဿနာ၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဿာသပဿာသမုခေန၊ အဿာသ ပဿာသကို အရင်းမူသဖြင့်။ တန္နိဿယဿ၊ ထို အဿာသပဿာသ၏ မှီရာဖြစ်သော။ နာမရူပဿ၊ နာမ်ရုပ်ကို။ အနုပဿနာ စ ဉာဏံ၊ ရှုသောဉာဏ်လည်းကောင်း။ ကာယော ဥပဋ္ဌာနန္တိ၊ ကာယော ဥပဋ္ဌာနံ-ဟူသည်ကား။ အဿာသပဿာသ သင်္ခါတော၊ သင်္ခါတောဟုဆိုအပ်သော။ ကာယော၊ ကိုယ်တည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤကိုယ်၌။ သတိ၊ သတိသည်။ ဥပဂန္တွာ၊ ကပ်၍။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဥပဋ္ဌာနံ၊ ဥပဋ္ဌာနမည်၏။ နောသတိ၊ သတိမမည်။ သတိ ပန၊ သတိသည်ကား။ သရသတော၊ မိမိသဘောအားဖြင့်။ ဥပတိဋ္ဌာနဋ္ဌေန၊ တည်တတ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ သရဏဋ္ဌေန စ၊ အောက်မေ့တတ် သောကြောင့် လည်းကောင်း။ ဥပဋ္ဌာနဉ္စေဝ၊ ဥပဋ္ဌာနလည်းမည်၏။ သတိ စ၊ သတိလည်းမည်၏။ “တေန ဝုစ္စတီ”တိ အာဒီသု၊ တေန ဝုစ္စတိ-အစရှိသည်တို့၌။ ယထာဝုတ္တေ၊ ဆိုခဲ့ပြီးသော။ အဿာသပဿာသကာယေ၊ ထွက်သက်, ဝင်သက်အပေါင်း၌ လည်းကောင်း။ တန္နိဿယဘူတေ၊ ထိုအဿာသ, ပဿာသ၏ မှီရာဖြစ်သော။ ကရဇကာယေ စ၊ ကရဇကာယ၌လည်းကောင်း။ ကာယေဿဝ၊ ကိုယ်ကိုသာလျှင်။ ယာ အယံ အနုပဿနာ၊ အကြင်ရှုခြင်းသည်။ နိစ္စာဒိဘာဝံ ဝါ၊ နိစ္စ၊ စသောအဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဣတ္ထိပုရိသသတ္တဇီဝါဒိဘာဝံ ဝါ၊ မိန်းမ, ယောကျ်ား, သတ္တ, ဇီဝစသော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ အနနုပဿိတွာ၊ မရှုမူ၍။ အဿာသပဿာသကာယမတ္တဿေဝ၊ ကိုသာလျှင်။ စ၊ တစ်နည်းကား။ အနိစ္စာဒိဘာဝဿေဝ၊ အနိစ္စအစရှိသော အဖြစ်ကိုသာလျှင်။ ယာ အယံ အနုပဿနာ၊ အကြင်ရှုခြင်းသ်ည။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တာယ ကာယနုပဿနာယ၊ ထိုကိုယ်ကိုရှုခြင်းဖြင့်။ သတိသင်္ခါတဿ၊ သတိဟုဆိုအပ်သော။ ပဋ္ဌာနဿ၊ အပြားအားဖြင့် တည်တတ်သော တရားကို။ ဘာဝနာ ဝဍ္ဎနာ၊ ပွားခြင်းသည်။ ကာယေ ကာယာနုပဿနာ သတိပဋ္ဌာနဘာဝနာ၊ ကာယေ ကာယာနူပသာနာ သတိပဋ္ဌာန ဘာဝနာမည်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်။ သင်္ခေပတ္ထော၊ အကျဉ်းဖြစ်သော အနက်တည်း။
(နိ-၄၆၃) ဣတ္တရဝသေနာတိ ဣတ္တရဝသေန-ဟူသည်ကား။ ပရိတ္တကာလာဝသေန၊ အနည်းငယ်သောကာလ၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ တာဒိသောတိ၊ တာဒိသော-ဟူသည်ကား။ ဒီဃော စ၊ ရှည်သည်လည်းကောင်း။ ရဿော စ၊ တိုသည်လည်းကောင်း။ ဝဏ္ဏာတိ၊ ဝဏ္ဏာ-ဟူသည်ကား။ ဒီဃာဒီအာကာရာ၊ ဒီဃစသော အခြင်းအရာတို့သည်။ နာသိကဂ္ဂေဝ ဘိက္ခုနောတိ၊ နာသိကဂ္ဂေဝ ဘိက္ခုနော-ဟူသည်ကား။ နာသိကဂ္ဂေ ဝါ၊ နှာသီးဖျား၌လည်းကောင်း။ ဝါသဒ္ဒေန၊ ဝါသဒ္ဒါဖြင့်။ ဥတ္တရောဋ္ဌေ ဝါ၊ အထက်နှုတ်ခမ်း၌လည်းကောင်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ တသ္မာတိ၊ တသ္မာ-ဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ “အာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနဝသေန၊ အစ, အလယ်, အဆုံး၏ အစွမ်းဖြင့်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ အဿာသပဿာသကာယံ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်အပေါင်းကို။ ဝိဒိတံ ပါကဋံ၊ ထင်စွာ။ ကရိဿာမီ”တိ၊ ပြအံ့ဟူ၍။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ပဝတ္တိတအာဘောဂဝသေန၊ ဖြစ်စေအပ်သော အဘောဂ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ တထာ သမုပ္ပန္နေန၊ ထို အခြင်းအရာဖြင့် ဖြစ်သော။ ဉာစသမ္ပယုတ္တစိတ္တေန၊ ဉာဏသမ္ပယုတ်စိတ်ဖြင့်။ တံ အဿာ သပဿာသကာယံ၊ ထိုထွက်သက်ဝင်သက်အပေါင်းကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိဒိတံ ပါကဋံ၊ ထင်ရှားစွာ။ ကရောန္တော၊ ပြုလျက်။ အဿသတိ စေဝ၊ ရှူလည်းရှူ၏။ ပဿသတိ စ၊ ရှိုက်လည်းရှိုက်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဧဝံဘူတော၊ ဤသို့ဖြစ်သောသူသည်။ သဗ္ဗကာယပဋိသံဝေဒီ၊ ခပ်သိမ်းသောထွက်သက်, ဝင်သက်ကို ထင်စွာပြုလျက်။ အဿသိဿာမိ ပဿသိဿာမီတိ၊ ရှူအံ့ ရှိုက်အံ့ဟူ၍။ သိက္ခတိနာမ၊ လုံ့လပြုသည် မည်၏။ “အနာဂတေ၊ အနာဂတ်၌။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကရိဿာမိ”တိ၊ ပြုအံ့ဟူ၍။ စိန္တနမတ္တေန၊ ကြံကာမျှဖြင့်။ သော ပုဂ္ဂလော၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ န ဝုစ္စတိ၊ မသိအပ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ တထာဘူတဿာတိ၊ တထာဘူတဿ-ဟူသည်ကား။ အာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနံ၊ အစ, အလယ်, အဆုံးကို။ ဝိဒိတံ၊ ထင်စွာ။ ကရောန္တဿ၊ ပြုသူအား။ သံဝရောတိ၊ သံဝရော-ဟူသည်ကား။ သတိ ဝါ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဝီရိယမ္ပိ ဝါ၊ သည်လည်းကောင်း။ “န အညံ ကိဉ္စီ”တိ၊ န အညံ ကိဉ္စိ-ဟူသောစကားကို။ “သဗ္ဗကာယံ၊ ခပ်သိမ်းသော ထွက်သက်, ဝင်သက်ကို။ ဝိဒိတံ၊ ထင်စွာ။ ကရိဿမိ၊ ပြုအံ့။” ဣတိအာဒိကံ၊ ဤသို့အစရှိသော။ ပုဗ္ဗာဘောဂံ၊ ရှေ့၌ နှစ်လုံးသွင်းခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ “ဉာဏုပ္ပါဒနာဒီသူ”တိ၊ ဉာဏုပ္ပါဒနာဒီသု-ဟူသောပုဒ်၌။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒါဖြင့်။ ကာယသင်္ခါရပဿမ္ဘနပီတိပဋိသံဝေဒိံ၊ ရုန့်ရင်းသော အဿာသပဿာသကို ငြိမ်းခြင်းပီတိကို ခံစားခြင်းကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ ပေါင်းယူ၏။ ကာယသင်္ခါရန္တိ၊ ကာယသင်္ခါရံ-ဟူသည်ကား။ အဿာသပဿာသံ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်ကို။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော၊ ထိုအဿာသပဿာသကို။ စိတ္တသမုဋ္ဌာနော၊ စိတ်လျှင် ဖြစ်ကြောင်းရှိသည်။ သမာနောပိ၊ ဖြစ်သော်လည်း။ ကရဇကာယပဋိဗဒ္ဓ ဝုတ္တိတာယ၊ ကရဇကာယနှင့် စပ်၍ ဖြစ်ခြင်းရှိသည်အဖြစ်ကြောင့်။ တေန၊ ထိုကာယသည်။ သင်္ခရီယတိ၊ ပြုပြင်အပ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ကာယသင်္ခါရော”တိ၊ ကာယသင်္ခါရော-ဟူ၍။ (နိ-၄၆၄) ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ အပရိဂ္ဂတိတကာလေတိ၊ အပရိဂ္ဂတိတကာလေ-ဟူသည်ကား။ ကမ္မဋ္ဌာနဿ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းကို။ အနာရဒ္ဓကာလေ၊ အားမထုတ်သော ကာလ၌။ တဒါရမ္ဘတ္ထာယ၊ ထိုအဿာသပဿာသကိုအားထုတ်ခြင်းငှာ။ ကာယစိတ္တာနမ္ပိ၊ ကိုယ်စိတ်တို့ကိုလည်း။ အပရိဂ္ဂဟိတကာလေ၊ မသိမ်းဆည်းသော အခါ၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ နိသီဒတိ [စာမျက်နှာ-၂၁၃] ပလ္လင်္ကံ အဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယာ”တိ ဣမိနာ၊ နိသီဒတိ ပလ္လင်္ကံ အဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယာ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ကာယ ပရိဂ္ဂဟော၊ ကိုယ်ကို သိမ်းဆည်းခြင်းကို။ “ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ”တိ ဣမိနာ၊ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ စိတ္တပ္ပရိဂ္ဂဟော၊ စိတ်ကိုသိမ်းဆည်းခြင်းကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ အဓိမတ္တန္တိ၊ အဓိမတ္တံ-ဟူသည်ကား။ ဗလဝံ၊ အားကြီးသော။ ဩဠာရိကံ၊ ရုန့်ရင်းသော။ လိင်္ဂဝိပလ္လာသေန၊ လိင်ပြန်သောအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ အဓိမတ္တံဟု ဆိုအပ်၏။ ဟိ သစ္စံ၊ ကာယသင်္ခါရော၊ ကာယသင်္ခါရကို။ အဓိပ္ပေတော၊ အလိုရှိအပ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အဓိမတ္တံ၊ လွန်ကဲသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတံ၊ ဤအဓိမတ္တံ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ ကိရိယာ ဝိသေသနံ၊ ကိရိယာဝိသေသနတည်း။ သဗ္ဗေသံယေဝါတိ၊ သဗ္ဗေသံယေဝ-ဟူသည်ကား။ ဥဘယေသမ္ပိ၊ နှစ်ဦးသော ဆရာတို့၏လည်း။
“မဟာဘူတပရိဂ္ဂဟေ သုခုမော”တိ၊ မဟာဘူတပရိဂ္ဂဟေ သုခုမော-ဟူသောစကားကို။ စတုဓာတုမုခေန၊ ဓာတ်လေးပါးကို အရင်းမူသဖြင့်။ ဝိပဿနာဘိနိဝေသံ၊ ဝိပဿနာကို နှလုံးသွင်းခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “လက္ခဏာရမ္မဏိကဝိပဿနာယာ”တိ၊ လက္ခဏာရမ္မဏိကဝိပဿနာယ-ဟူသောစကားကို။ ကလာပသမ္မသနံ၊ ကလာပ်ကို သုံးသပ်ခြင်းကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ နိဗ္ဗိဒါနုပဿနတော၊ ငြီးငွေ့သောအားဖြင့် ရှုသည်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဗလဝဝိပဿနာ၊ အားကြီးသော ဝိပဿနာမည်၏။ တတော၊ ထိုနိဗ္ဗိဒါနုပဿနာမှ။ ဩရံ၊ အယုတ်သည်။ ဒုဗ္ဗလဝိပဿနာ၊ ဒုဗ္ဗလဝိပဿနမည်၏။ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေနာတိ၊ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယေန-ဟူသည်ကား။ “အပရိဂ္ဂဟိတကာလေ”တိ အာဒိနာ၊ အပရိဂ္ဂဟိတကာလေ-အစရှိသည်ဖြင့်။ သမထနယေ၊ သမထနည်း၌။ ဝုတ္တနယေန၊ နည်းဖြင့်။
စောဒနာသောဓနာဟီတိ၊ စောဒနာသောဓနာဟိ-ဟူသည်ကား။ အနုယောဂပရိဟာရေဟိ၊ အမေး, အဖြေတို့ဖြင့်။ “ကထ”န္တိ အာဒိ၊ ကထံ-အစရှိသည်သည်။ ပဋိသမ္ဘိဒါပါဠိ၊ ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ်ပါဠိတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုပါဠိ၌။ ကထံ သိက္ခတီတိ၊ သိက္ခတိ-ဟူ၍။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။” ဣတိ ကိရာ”တိအာဒိ၊ ဣတိ ကိရ၊ အစရှိသော စကားသည်။ စောဒကဝစနံ၊ စောဒကစကားတည်း။ ဣတိ ကိရာတိ၊ ဣတိ ကိရ-ဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ စေဟောတိ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ အဿာသပဿာသေ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်ကို။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ အဘာဝံ၊ မရှိခြင်းသို့။ ဥပနေတိ (နိ-၄၆၅) စေ၊ အကယ်၍ ဆောင်သည်ဖြစ်အံ့။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ စောဒကဿ၊ စောဒက၏။ အဓိပ္ပါယော၊ လိုတည်း။ ဝါတူပလဒ္ဓိယာတိ၊ ဝါတူပလဒ္ဓိယာ-ဟူသည်ကား။ အဿာသပဿာသဝါတဿ၊ ထွက်သက်, ဝင်သက်လေ၏။ အဘာဝေန၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ တဗ္ဗိသယာယ၊ ထိုလေလျှင် အာရုံရှိသော။ ဥပလဒ္ဓိယာ ဘာဝနာယ၊ ရအပ်သော ဘာဝနာ၏။ ဥပ္ပာဒေါ ဝဍ္ဎိ စ၊ ပွားခြင်းသည်လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ “န စန”န္တိ ဧတ္ထ၊ န စနံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ နန္တိ၊ နံဟူသော ပုဒ်သည်။ နိပါတမတ္တံ၊ နိပါတ်မျှသာတည်း။ “ပုန ဣတိ ကိရာ”တိအာဒိ၊ ပုန ဣတိ ကိရ-အစရှိသော စကားသည်။ ယထာဝုတ္တာယ၊ အကြင်ဆိုခဲ့ပြီးသော။ စောဒနာယ၊ စေဒနာ၏။ ဝိဿဇ္ဇနာ၊ အဖြေတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုအဖြေ၌။ ဣတိ ကိရ သိက္ခတီတိ၊ ဣတိ ကိရ သိက္ခတိ-ဟူသည်ကား။ မယာ၊ ငှာသည်။ ဝုတ္တာကာရေန၊ ဆိုသော အခြင်းအရာဖြင့်။ ယဒိ သိက္ခတိ၊ အကယ်၍ အားထုတ်အံ့။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ပဘာဝနာ ဟောတီတိ၊ ပဘာဝနာ ဟောတိ-ဟူသည်ကား။ ဩဠာရိကာ၊ ရုန့်ရင်းကုန်သော။ ကာယသင်္ခါရာ၊ ကာယသင်္ခါရတို့သည်။ ယဒိပိ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ၊ အကယ်၍ ငြိမ်းကုန်၏ရှင့်။ ပန၊ ထိုသို့ ငြိမ်းကုန်သော်လည်း။ သုခုမာ၊ သိမ်မွေ့သော ကာယသင်္ခါရတို့သည်။ အတ္ထေဝ၊ ရှိကုန်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဘာဝနာယပိ၊ ဘာဝန၏လည်း။ ဝဍ္ဎိ၊ ပွားခြင်းသည်။ ဟောတေဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ နိမိတ္တဿ၊ နိမိတ်၏။ တေသံ သဒ္ဒါနံ၊ ထိုအသံတို့၏။ ပဝတ္တိအာကာရဿ၊ ဖြစ်သော အခြင်းအရာ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ “သုခုမကာ သဒ္ဒါ”တိ၊ သုခုမကာ သဒ္ဒါ-ဟူ၍။ အနုရဝေ၊ ကြေးငြီးသံတို့ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ သုခုမသဒ္ဒနိမိတ္တာရမ္မဏတာယပီတိ၊ သုခုမသဒ္ဒနိမိတ္တာရမ္မဏတာယပိ-ဟူသည်ကား။ သုခုမော၊ သိမ်မွေ့သော၊ သဒ္ဒေါဝ၊ အသံသည်လျှင်။ နိမိတ္တံ၊ နိမိတ်တည်း။ တဒါရမ္မဏတာယပိ၊ ထိုနိမိတ်လျှင် အာရုံရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်း။
“အာဘိသမာစာရိကသီလ”န္တိ ဧတ္ထ၊ အာဘိသမာစာရိကသီလံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ အဘိသမာစာရောတိ၊ အဘိသမာစာရော-ဟူသည်ကား။ ဥတ္တမသမာစာရော၊ မြတ်သော အကျင့်တည်း။ တဒေဝ၊ ထို မြတ်သောအကျင့်သည်သာလျှင်။ အာဘိသမာစာရိကံ သီလံ၊ အာဘိသမာစာရိကံ သီလမည်၏။ ဧတံ၊ ဤအာဘိသမာစာရိက၊ ဟူသော အမည်သည်။ ခန္ဓကဝတ္တပရိယာပန္နဿ၊ ခန္ဓကဝတ်၌ အကျုံးဝင်သော။ သီလဿ၊ သီလ၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ “အဟံ သီလံ ရက္ခာမီ”တိ၊ အဟံ သီလံ ရက္ခာမိ-ဟူသောစကားကို။ ဥဘတောဝိဘင်္ဂပရိယာ (နိ-၄၆၆) ပန္နံ၊ ဥဘတောဝိဘင်း၌ အကျုံးဝင်သော။ သီလံ၊ သီလကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အာဝါသောတိ၊ အာဝါသော-ဟူသည်ကား။ အာဝါသပလိဗောဓော၊ ကျောင်း၌ ကြောင့်ကြခြင်းတည်း။ “ကုလ”န္တိအာဒိသုပိ၊ ကုလံ-အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းသာလျှင်တည်း။ ကမ္မန္တိ၊ ကမ္မံ-ဟူသည်ကား။ နဝကမ္မံ၊ အမှုသစ်တည်း။ ဣဒ္ဓီတိ၊ ဣဒ္ဓိ-ဟူသည်ကား။ ပေါထုဇ္ဇနိကာ ဣဒ္ဓိ၊ ပုထုဇဉ်၏ တန်ခိုးတည်း။ သာ၊ ထိုဣဒ္ဓိသည်။ ဝိပဿနာယ၊ ဝိပဿနာ၏။ ပလိဗောဓော၊ ပလိဗောဓတည်း။ သော ဥပစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗောတိ၊ သော ဥပစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗေ-ဟူသည်ကား။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ်၌။ ဝုတ္တေန၊ ဆိုအပ်သော။ [စာမျက်နှာ-၂၁၄] တဿ တဿ ပလိဗောဓဿ၊ ထိုထိုပလိဗောဓကို။ ဥပစ္ဆေဒပ္ပကာရေန၊ ပြတ်သောအခြင်းအရာဖြင့်။ ဥပစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗော၊ ဖြတ်အပ်၏။ ယောဂါနုယောဂေါတိ၊ ယောဂါနုယောဂေါ-ဟူသည်ကား။ ယောဂဿ ဘာဝနာကို။ အနုယုဉ္ဇနံ၊ လုံလပြုခြင်းတည်း။ “အဋ္ဌတိံ သာရမ္မဏေသူ”တိ၊ အဋ္ဌတိံ သာရမ္မဏေသု-ဟူ၍။ အာလောကာကာသကသိဏဒွယံ၊ အာလောက, အာကာသ ကသိုဏ်းနှစ်ပါးကို။ ဝဇ္ဇေတွာ၊ ကြဉ်၍။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ အာဂတာနံ၊ လာကုန်သော။ အဋ္ဌန္နံ၊ ရှည်ကုန်သော။ ကသိဏာနံ၊ ကသိုဏ်းတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကမ္မဋ္ဌာနာနိ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းတို့သည်။ စတ္တာရီသညေဝ၊ လေးဆယ်တို့ပင်တည်း။ “ယထာဝုတ္တေနေဝ နယေနာ”တိ၊ ယထာဝုတ္တေနေဝ နယေန၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ “ယောဂါနုယောဂကမ္မဿ ပဋ္ဌာနတ္တာ”တိ၊ ဟူသော။ ဣမမတ္ထံ၊ ဤအနက်ကို။ အတိဒိသတိ၊ ညွှန်း၏။ ဣမိနာဝ ကမ္မဋ္ဌာနေနာတိ၊ ဣမိနာဝ ကမ္မဋ္ဌာနေန-ဟူသည်ကား။ ဣမိနာ အာနာ၊ ပါနဿတိကမ္မဋ္ဌာနေန၊ အာနာပါနဿတိကမ္မဋ္ဌာန်းဖြင့်။ မဟာဟတ္ထိပထံ နီဟရန္တော ဝိယာတိ၊ မဟာဟတ္ထိပထံ နီဟရန္တော ဝိယ-ဟူသည်ကား။ ကမ္မဋ္ဌာနဝီထိ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းခရီးကို။ မဟာဟတ္တိမဂ္ဂံ ကတွာ၊ ဆင်ပြောင်ကြီး၏ခရီး ပြု၍။ ဒေဿန္တော ဝိယ၊ ပြဘိသကဲ့သို့။
ဝုတ္တပ္ပကာရမာစရိယန္တိ၊ ဝုတ္တပ္ပကာရမာစရိယံ-ဟူသည်ကား။ “ဣမိနာဝ ကမ္မဋ္ဌာနေန။ ပ။ ပတ္တဿာ”တိ အာဒိနာ၊ ဣမိနာဝ ကမ္မဋ္ဌာနေန။ ပ။ ပတ္တဿ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တပ္ပကာရံ၊ ဆိုအပ်သော အပြားရှိသော။ အာစရိယံ၊ ဆရာကို။ “ပိယော ဂရု ဘာဝနီယော”တိအာဒိနာ၊ ပိယော ဂရု ဘာဝနီယော-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ်၌။ ဝုတ္တပ္ပကာရံ၊ ဆိုအပ်သောအပြားရှိသော။ အာစရိယံ၊ ဆရာကို။ ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ပဉ္စသန္ဓိကန္တိ၊ ပဉ္စသန္ဓိကံကား။ ပဉ္စပဗ္ဗံ၊ ငါးပါးသော အဆစ်ရှိသော။ ပဉ္စဘာဂံ၊ ငါးပါးသော အဖို့ရှိသော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ကမ္မဋ္ဌာနဿ ဥဂ္ဂဏှနန္တိ၊ ကမ္မဋ္ဌာနဿ ဥဂ္ဂဏှနံ-ဟူသည်ကား။ ကမ္မဋ္ဌာနဂန္ထဿ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းစာကို။ ဥဂ္ဂဏှနံ၊ သင်ခြင်းတည်း။ တဒတ္ထပရိပုစ္ဆာ၊ ထိုကမ္မဋ္ဌာန်းအနက်ကို ဆွေးနွေးခြင်းသည်။ ကမ္မဋ္ဌာနဿ ပရိပုစ္ဆာ၊ ထိုကမ္မဋ္ဌာန်းအနက်ကို ဆွေးနွေးြိခင်းမည်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တတ္ထ၊ ထိုကမ္မဋ္ဌာန်း၌။ သံသယပရိပုစ္ဆာ၊ ယုံမှားရှိသည်ကို မေးခြင်းတည်း။ ကမ္မဋ္ဌာနဿ ဥပဋ္ဌာနန္တိ၊ ကမ္မဋ္ဌာနဿ ဥပဋ္ဌာနံ-ဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဘာဝနံ၊ ဘာဝနာကို။ အနုယုဉ္ဇန္တဿ၊ လုံ့လပြုသော သူအား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဣဓ၊ ဤကမ္မဋ္ဌာန်း၌။ နိမိတ္တံ၊ နိမိတ်သည်။ ဥပတိဋ္ဌတိ၊ ထင်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဥပဓာရဏံ၊ မှတ်ခြင်းတည်း။ တထာ၊ ထိုအတူ။ (နိ-၄၆၇) ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဈာနံ၊ ဈာန်သည်။ အပ္ပေတိ၊ တက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဥပဓာရဏံ၊ မှတ်ခြင်းသည်။ ကမ္မဋ္ဌာနပ္ပနာ၊ ကမ္မဋ္ဌာနပ္ပနမည်၏။ ကမ္မဋ္ဌာနဿ လက္ခဏန္တိ၊ ကမ္မဋ္ဌာနဿ လက္ခဏံ-ဟူသည်ကား။ ဂဏနာ နုဗန္ဓနာဖုသနာနံ၊ ရေတွက်ခြင်း, အစဉ်ဖွဲ့ခြင်း, တွေ့ခြင်းတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဘာဝနံ၊ ဘာဝနာကို။ ဥဿုက္ကာပေတွာ၊ လုံ့လပြုစေ၍။ ဌပနာဝသေန၊ ထားခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ မတ္ထကပ္ပတ္တိ၊ အပြီးရောက်စေခြင်းသည်။ ဣဓ၊ ဤကမ္မဋ္ဌာန်း၌။ ဘာဝနာ၊ ပွါးခြင်းမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကမ္မဋ္ဌာနသဘာဝဿ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းသဘောကို။ သလ္လက္ခဏံ၊ မှတ်ခြင်းတည်း။ နေ၊ ထိုကြောင့်။ “ကမ္မဋ္ဌနသဘာဝူပဓာရဏန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတီ”တိ၊ ကမ္မဋ္ဌနသဘာဝူပဓာရဏန္တိ ဝုတ္တံ ဟောတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
အဋ္ဌရသသေနာသနဒေါသဝိဝဇ္ဇိတန္တိ၊ အဋ္ဌရသသေနာသနဒေါသဝိဝဇ္ဇိတံ-ဟူသည်ကား။ မဟတ္တံ၊ ကျောင်းကြီးသောအဖြစ်။ နဝတ္တံ၊ ကျောင်းသစ်အဖြစ်။ ဇီဏ္ဏတ္တံ၊ ကျောင်းဟောင်း၏ အဖြစ်။ ပန္ထနိဿိတတ္တံ၊ ခရီးစုံကို မှီသောအဖြစ်။ သောဏ္ဍိပဏ္ဏပုပ္ပဖလယုတ္တတာ၊ ထုံးအိုင်, ဟင်းရွက်, တောပန်း, တောသစ်သီး, တောနှင့်ယှဉ်သောအဖြစ်။ ပတ္ထနီယတာ၊ ပျ့ံနှ့ံကျော်စော်သော အရပ်၏အဖြစ်။ နဂရဒါရုခေတ္တသန္နိဿိတတာ၊ မြို့, ထင်းတော, လယ်တောကို မှီသောအဖြစ်။ ဝိသဘာဂါနံ၊ သဘောမတူကုန်သော။ ပုဂ္ဂလာနံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ အတ္ထိတာ၊ ရှိသော အဖြစ်။ ပဋ္ဋနသန္နိဿိတထာ၊ ဆိပ်ကမ်းကို မှီသောအဖြစ်။ ပစ္စန္တသန္နိဿိတတာ၊ ရွာစွန်ကို မှီသောအဖြစ်။ ရဇ္ဇသီမသန္နိဿိတတာ၊ နိုင်ငံနှစ်ဘက်စပ် တိုင်းကျပ်ကို မှီသောအဖြစ်။ အသပ္ပါယတာ၊ မလျောက်ပတ်သော အဖြစ်။ ကလျာစမိတ္တာနံ၊ အဆွေခင်ပွန်းကောင်းတို့ကို။ အလာဘော၊ မရသော အဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဋ္ဌာရသဟိ၊ တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါးကုန်သော။ ဣမေဟိ သေနာသနဒေါသေဟိ၊ ဤ ကျောင်း၏ အပြစ်တို့မှ။ ဝိဝဇ္ဇိတံ၊ ကင်းစေသော။ ပဉ္စသေနာသနင်္ဂသမန္နာဂတန္တိ၊ ပဉ္စသေနာသနင်္ဂသမန္နာဂတံ-ဟူသည်ကား။
“ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဣဓ၊ ဤသာသနာ၌။ သေနာသနံ၊ ကျောင်းသည်။ နာတိဒူရံ၊ ကုလလေးတာ ပြန်ငါးရာထက် မဝေးလွန်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နာစ္စာသန္နံ၊ ထိုအောက် မနီးလွန်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဂမနာဂမနသမ္ပန္နံ၊ သွားလွယ် လာလွယ်ခြင်းပြည့်စုံ၏။ ဒိဝါ၊ နေ့အခါ၌။ အပ္ပါကိဏ္ဏံ၊ လူနှင့်မပြွမ်း။ ရတ္တိံ၊ ညဉ့်အခါ၌။ အပ္ပသဒ္ဒံ၊ လူသံဆိတ်၏။ အပ္ပနိဂ္ဃောသံ၊ ရွာတွန်သံမှ ကင်း၏။ အပ္ပဍံသမကသဝါတာတပသရီသပသမ္ဖဿံ၊ နည်းသော ခြင်, မှက်, လေ, နေပူ, မြွေကင်းသန်းတို့၏ ကိုက်ခဲထိပါးခြင်း အတွေ့ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မိံ ခေါ ပန သေနာသနေ၊ ထိုကျောင်း၌ကား။ ဝိဟရန္တဿ၊ နေသော ရဟန်းအား။ အပ္ပကသိရေနေဝ၊ ကသီကရီ မရှိသဖြင့်သာလျှင်။ စီဝရပိဏ္ဍပါတ၊ (နိ-၄၆၈) သေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာ၊ သင်္ကန်း, ဆွမ်း, ကျောင်း, ဆေးပရိက္ခရာတို့သ်ည။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ရကုန်၏။ တသ္မိံ ခေါ ပန [စာမျက်နှာ-၂၁၅] သေနာသနေ၊ ထိုကျောင်း၌ကား။ ထေရာ၊ မထေရ်ဖြစ်ကုန်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဝိဟရန္တိ၊ နေကုန်၏။ ပ။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ဧဝံ ခေါ၊ ဤသို့လျှင်။ သေသနံ၊ ကျောင်းသည်။ ပဉ္စင်္ဂသမန္နာဂတံ၊ အင်္ဂါငါးပါးနှင့် ပြည့်စုံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏”။
ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တေဟိ၊ ဟောတော်မူကုန်သော။ ပဉ္စဟိ၊ ငါးပါးကုန်သော။ သေနာသနင်္ဂေဟိ၊ ကျောင်းအင်္ဂါတို့နှင့်။ သမန္နာဂတံ၊ ပြည့်စုံသော။ ဧတ္ထ၊ ဤအင်္ဂါငါးပါးတို့တွင်။ နာတိဒူရတာဒိ၊ မဝေးလွန်းသည်၏ အဖြစ်အစရှိသည်သည်။ ဧကံ၊ တစ်ခုသောအင်္ဂါတည်း။ ဒိဝါ အပ္ပါကိဏ္ဏတာဒိ၊ နေ့၌ လူမပြွမ်းသည်၏အဖြစ်အစရှိသည်သည်။ ဧကံ၊ တစ်ခုသောအင်္ဂါတည်း။ အပ္ပဍံသာဒိတာ၊ ခြင်, မှက်နည်းသော အဖြစ်အစရှိသည်သည်။ ဧကံ၊ တစ်ခုသောအင်္ဂါတည်း။ စီဝရာဒိလာဘော၊ သင်္ကန်းအစရှိသည်ကိုရခြင်းသည်။ ဧကံ၊ တစ်ခုသောအင်္ဂါတည်း။ ထေရာနံ၊ မထေရ်ဖြစ်ကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ နိဝါသော၊ နေခြင်းသည်။ ဧကံ၊ တစ်ခုသောအင်္ဂါတည်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဉ္စင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါငါးပါးတို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ သိအပ်ကုန်၏။
ဥပ္ပစ္ဆိန္နခုဒ္ဒကပဗလိဗောဓေနာတိ၊ ဥပ္ပစ္ဆိန္နခုဒ္ဒကပဗလိဗောဓေနံ-ဟူသည်ကား။ ဒီဃာနံ၊ ရှည်ကုန်သော။ ကေသာဒီနံ၊ ဆံအစရှိသည်တို့ကို။ ဟရဏေန၊ ပယ်သဖြင့်လည်းကောင်း။ ပတ္တစီဝရာဒီနံ၊ သပိတ်, သင်္ကန်း အစရှိသည်တို့ကို။ ပစနတုန္နကရဏရဇနာဒိကရဏေဟိ စ၊ ဖုတ်ခြင်း, ချုပ်ဆိုးခြင်းစသည်တို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ ယေန၊ အကြင် ရဟန်းသည်။ ခုဒ္ဒကာ၊ ငယ်ကုန်သော။ ပလိဗောဓာ၊ ကြောင့်ကြခြင်းတို့ကို။ ဥပစ္ဆိန္နာ၊ ဖြတ်အပ်ကုန်ပြီ။ တေန ဘိက္ခနာ၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဘတ္တသမ္မဒန္တိ၊ ဘတ္တသမ္မဒံ-ဟူသည်ကား။ ဘောဇနနိမိတ္တံ၊ ဆွမ်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ပရိဿမံ၊ ပင်ပန်းခြင်းတည်း။ အာစရိယတော၊ ဆရာမှ။ ဥဂ္ဂဟော၊ သင်ခြင်းတည်း။ အာစရိယုဂ္ဂဟော၊ ဆရာမှသင်ခြင်း။ သဗ္ဗောပိ၊ ခပ်သိမ်းသော။ ကမ္မဋ္ဌာနဝိဓိ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းအစီအရင်ကိုရ၏။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော။ ဥဂ္ဂဟမတ္တံ၊ သင်ခြင်းမျှသာလျှင်။ န၊ မဟုတ်။ တတော၊ ထိုဆရာအထံ၌ သင်အပ်သည်မှ။ ဧကပဒမ္ပီတိ၊ ဧကပဒမ္ပိ-ဟူသည်ကား။ ဧကကောဋ္ဌာသမ္ပိ၊ တစ်ခုသော အစုကိုလည်း။
အနုဝဟနာတိ၊ အနူဝဟနာ၊ ဟူသည်ကား။ အဿာသပဿာသာနံ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်တို့ကို။ အနုဂမနဝသေန၊ အစဉ်လျှောက်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ သတိယာ၊ သတိဖြင့်။ အနုပ္ပဝတ္တနာ၊ ဖြစ်ခြင်းတည်း။ ယသ္မာ ပန၊ အကြင်ကြောင့်ကား။ ဂဏနာဒိဝသေန၊ အရေအတွက် အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ မနသိကာရော ဝိယ၊ နှလုံးသွင်းခြင်း ကဲ့သို့။ (နိ-၄၆၉) ဖုသနာဝသေန၊ တွေ့သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝိသုံ၊ အသီး။ မနသိကာရော၊ နှလုံးသွင်းခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဖုဋ္ဌဖုဋ္ဌဋ္ဌာနေ ဧဝ၊ တွေ့ရာတွေ့ရာ အရပ်၌လျှင်။ ဂဏနာဒိ၊ ရေတွက်ခြင်းစသည်ကို။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဣဓ၊ ဤအာနာပါန၌။ ဖုသနာဂဟဏံ၊ ဖုသနာကို ယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒီပေန္တော၊ ပြလိုရကား။ “ဖုသနာတိ ဖုဋ္ဌဋ္ဌာန”န္တိ၊ ဖုသနာတိ ဖုဋ္ဌဋ္ဌာနံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဌပနာတိ၊ ဌပနာ-ဟူသည်ကား။ သမာဓာနံ၊ ထားခြင်းတည်း။ တပ္ပဋ္ဌာနာ၊ ထိုထားခြင်းလျှင် ပြဋ္ဌာန်းခြင်းရှိသော။ သမာဓိ၊ သမာါ်ိသည်။ အပ္ပနာ၊ အပ္ပနာမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ပြခြင်းငှာ။ “ဌပနာတိ အပ္ပနာ”တိ၊ ဌပနာတိ အပ္ပနာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အနိစ္စတာဒီနံ၊ အနိစ္စတာအစရှိသည်တို့ကို။ သလ္လက္ခဏာ၊ သလ္လက္ခဏာ-မည်၏။ ပဝတ္တတော စ၊ ဖြစ်ခြင်းမှလည်းကောင်း။ နိမိတ္တတော စ၊ နိစ္စနိမိတ်မှလည်းကောင်း။ ဝိနိဝဋ္ဋနတော၊ နစ်တတ်သောကြောင့်။ မဂ္ဂေါ၊ မဂ်သည်။ ဝိနိဝဋ္ဋနာ၊ ဝိနိဝဋ္ဋနာမည်၏။ ကိလေသပဋိပ္ပဿဒ္ခိဘာဝတော၊ ကိလေသာကို တစ်ဖန် ငြိမ်းစေတတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဖလံ၊ ဖလ်သည်။ ပါရိသုဒ္ဓိ၊ ပါရိသုဒ္ဓိမည်၏။ တေသန္တိ၊ တေသံ-ဟူသည်ကား။ ဝိနိဝဋ္ဋနာပါရိသုဒ္ဓိနံ၊ မဂ်ဖိုလ်တို့၏။ ခဏ္ဍန္တိ၊ ခဏ္ဍံ-ဟူသည်ကား။ “ဧကံ တီဏိ ပဉ္စာ”တိ၊ တစ်, သုံး, ငါးဟူ၍။ ဧကန္တရိကာဒိဘာဝေန၊ တစ်ခုခြား စသောအဖြစ်ဖြင့်။ ဂဏနာယ၊ အရေအတွက်၏။ ခဏ္ဍနံ၊ ဖြတ်ခြင်းတည်း။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ခဏ္ဍန္တိ၊ ခဏ္ဍံ-ဟူသည်ကား။ အန္တရန္တရာ၊ အကြား အကြား၌။ ကတိပယကာလံ၊ ရေတွက်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ ဩဓိပရိစ္ဆေဒေါ၊ အရေးအပိုင်းအခြားကို။ န ဒေဿတဗ္ဗော၊ မပြအပ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တထာ၊ ထို အခြင်းအရာဖြင့်။ ခဏ္ဍံ၊ ပိုင်းဖြတ်ခြင်းကို။ ဒေဿန္တဿ၊ ပြသော သူအား။ “မေ၊ ငါ့အား။ ကမ္မဋ္ဌာနနိန္နံ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းသို့ ညွတ်သော။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ပဝတ္တတိ နု ခေါ၊ ဖြစ်ပြီးလော။ နော၊ မဖြစ်သေးလော။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝီမံသုပ္ပတ္တိယာ၊ စုံစမ်းခြင်းဖြစ်သော အားဖြင့်။ ဝိက္ခေပေါ၊ ပျ့ံလွင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “သိခါပ္ပတ္တံ နု ခေါ မေ”တိ အာဒိ၊ သိခါပ္ပတ္တံ နု ခေါ မေ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ သိခါပ္ပတ္တံ နု ခေါ မေ-အစရှိသော စကားကိုလည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ခဏ္ဍံ၊ ပိုင်းဖြတ်ခြင်းကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ စိရတရံ၊ အခါလေးမြင့်။ ဂဏနာယ၊ ရေတွက်ခြင်း၌။ မနသိကရောန္တဿ၊ နှလုံးသွင်းသောသူ၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သောပုဂ္ဂလော၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည်။ တထာ လဒ္ဓံ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့် ရအပ်သော။ အဝိက္ခေပမတ္တံ၊ မပျံ့လွင့်ခြင်း (နိ-၄၇၀) မျှကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မညေယျ၊ ထင်မှတ်ရာ၏။ “ယော ဥပဋ္ဌာတိ၊ တံ ဂဟေတွာ”တိ ဣဒံ၊ ယော ဥပဋ္ဌာတိ၊ တံ ဂဟေတွာ-ဟူသောစကားကို။ အဿာသပဿာသေသု၊ ထွက်သက်ဝင်သက်တို့တွင်။ ယဿ၊ အကြင်သူအား။ ဧကောဝ၊ တစ်ခုသာလျှင်။ ပဌမံ၊ ရှေးစွာ။ ဥပဋ္ဌာတိ၊ ထင်၏။ တံ၊ ထိုသူကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယဿ၊ အကြင်သူအား။ ဥဘောပိ၊ နှစ်ပါးစုံတို့သည်လည်း။ ဥပဋ္ဌဟန္တိ၊ ထင်ကုန်၏။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဥဘယမ္ပိ၊ နှစ်ပါးစုံကိုလည်း။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဂဏိတဗ္ဗံ၊ ရေတွက်အပ်၏။ “ယော ဥပဋ္ဌာတီ”တိ ဣမိနာဝ၊ ယော ဥပဋ္ဌာတိ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်ပင်လျှင်။ ဒွီသု နာသာပုဋဝါတေသု၊ နှစ်ခုသော နှာခေါင်းလေတို့တွင်။ ယော၊ အကြင်လေသည်။ ပါကဋော၊ ထင်ရှားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ ထိုလေကို။ [စာမျက်နှာ-၂၁၆] ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ဣတိ အယမ္ပိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကိုလည်း။ ဒီပိတော၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဧကေကသ္မိံ၊ တစ်ခုသည်။ ဥပဋ္ဌိတေပိ၊ ထင်သော်လည်း။ ဥပလက္ခေတွာ၊ မှတ်၍။ ဂဏန္တဿ၊ ရေတွက်သောသူအား။ ကမေန၊ အစဉ်သဖြင့်။ ဥဘောပိ၊ နှစ်ပါးသော လေတို့သည်လည်း။ ပါကဋာ၊ ထင်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “အဿာသပဿာသာ ပါကဋာ ဟောန္တီ”တိ အဿာသပဿာသာ ပါကဋာ ဟောန္တီ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သီဃံ သီဃံ၊ လျင်စွာ လျင်စွာ။ ဂဏေတဗ္ဗမေဝ၊ ရေတွက်အပ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သီဃဂဏနာရမ္ဘဿ၊ လျင်စွာ ရေတွက်ခြင်းငှာ အားထုတ်ခြင်း၏။ ဩကာသံ၊ အခွင့်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ဣမိဿပိ ပုရိမနယေန ဂဏယတော”တိ အာဒိ၊ ဣမိဿပိ ပုရိမနယေန ဂဏယတော-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ပုရိမနယေနာတိ၊ ပုရိမနယေန-ဟူသည်ကား။ ဒန္ဓဂဏနာယ၊ နှေးနှေး ရေတွက်သော နည်းဖြင့်။ “ပါကဋာ ဟုတွာ”တိ ဣမိနာ၊ ပါကဋာ ဟုတွာ၊ ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဒန္ဓဂဏနာယ၊ နှေးနှေး ရေတွက်ခြင်းကို။ အာရဒ္ဓကာလေ၊ အားထုတ်သောအခါ၌။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ အဝိသဒတာယ၊ မသန့်ရှင်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သုခုမအဿာသာဒီနံ၊ သိမ်မွေ့သော အဿာသအစရှိသည်တို့၏။ အပါကဋတံ၊ မထင်ရှားသောအဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ဝိသဒကာလေ၊ သန့်ရှင်းသောအခါ၌။ ပါကဋတဉ္စ၊ ထင်ရှားသောအဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေသု၊ ထို အဿာသအစရှိသည်တို့သည်။ ပါကဋေသု၊ ထင်ကုန်သည်ရှိသော်။ ဒန္ဓဂဏနံ၊ နှေးနှေး ရေတွက်ခြင်းကို။ ပဟာယ၊ စွန့်၍။ သီဃဂဏနာ၊ လျင်လျင်ရေတွက်ခြင်းကို။ ကာတဗ္ဗာ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ သီဃဂဏနာယ၊ လျင်စွာရေတွက်ခြင်း၏။ နိပ္ပရိယာယတော၊ မုချအားဖြင့်။ နိရန္တိရပ္ပဝတ္တိ၊ မပြတ်ဖြစ်ခြင်းသည်။ အပ္ပနာဝီထိယမေဝ၊ အပ္ပနာစီထိ၌သာလျှင်တည်း။ ဘဝင်္ဂန္တရိကတ္တာ၊ ဘဝင်ခြားသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကာမာဝစရေ၊ ကာမာဝစါ်ရစီထိ၌။ န (နိ-၄၇၁) ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “နိရန္တရပ္ပဝတ္တံ ဝိယာ”တိ၊ နိရန္တရပ္ပဝတ္တံ ဝိယ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပုရိမနယေနေဝါတိ၊ ပုရိမနယေနေဝ-ဟူသည်ကား။ သီဃဂဏနာယ၊ လျင်စွာ ရေတွက်နည်းဖြင့်။ အန္တော ပဝိသနဝါတံ၊ အတွင်းသို့ ဝင်သောလေကို။ မနသိကရောန္တော၊ နှလုံးသွင်းသောသူသည်။ အန္တော၊ အတွင်းသို့။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ ပဝေသေတိ နာမ၊ သွင်းသည်မည်၏။
ဧတိန္တိ၊ ဧတံ-ဟူသည်ကား။ ဧတံ အဿာသပဿာသဇာတံ၊ ဤ အဿာသပဿာသ အပေါင်းသည်။ အနုဂမနန္တိ၊ အနုဂမနံ-ဟူသည်ကား။ ဖုဋ္ဌဋ္ဌာနေ၊ ထိရာအရပ်၌။ မနသိကရဏမေဝ၊ နှလုံးသွင်းခြင်းသည်သာလျှင်။ အဿာသပဿာသာနံ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်တို့ကို။ အနုဝတ္တနံ၊ အစဉ်လိုက်ခြင်းသည်။ န၊ မဟုတ်။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “တဉ္စ ခေါ န အာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနနုဂမနဝသေနာ”တိ၊ တဉ္စ ခေါ န အာဒိမဇ္ဈပရိယောသာနနုဂမနဝသေန-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ဖုသနာဌပနာဝသေန ဝိသုံ မနသိကာရော နတ္တီ”တိ ဣမိနာ၊ ဖုသနာဌပနာဝသေန ဝိသုံ မနသိကာရော နတ္တိ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဂဏနာယ စ၊ ရေတွက်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ဖုသနာယ စ၊ တွေ့ထိခြင်းဖြင်လည်းကောင်း။ မနသိကရောတိ ယထာ၊ နှလုံးသွင်းခြင်းကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအတူ။ အနုဗန္ဓနာယ၊ အစဉ်ဖွဲ့ခြင်းနှင့်။ ဝိနာ၊ ကင်း၍။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ဌပနာယ၊ ထားခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ဖုသနာယ စ၊ ထိခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ မနသိကာရောပိ၊ နှလုံးသွင်းခြင်းသည်လည်း။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿန္တေန၊ ပြသဖြင့်။ ဂဏနံ၊ အရေအတွက်ကို။ ပဋိသံဟရိတွာ၊ ပယ်၍။ ယာဝ၊ အကြင်၍လောက်။ အပ္ပနာ၊ အပ္ပနာသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်။ အနုဗန္ဓနာယ စ၊ အစဉ်ဖွဲ့ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ဖုသနာယ စ၊ ထိခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ မနသိကရောတိ၊ နှလုံးသွင်း၏။ အပ္ပနာယ၊ အပ္ပနာသည်။ ဥပ္ပန္နာယ ပန၊ ဖြစ်သော်ကား။ အနုဗန္ဓနာယ၊ အစဉ်လိုက်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ (ဖုသနာယ စ၊ ဖြင့်လည်းကောင်း။) ဌပနာယ စ၊ ထားခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ မနသိကရောတိ နာမ၊ နှလုံးသွင်းသည်မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒီပိတံ၊ ပြအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဋ္ဌကထာယံ ပန၊ အဋ္ဌာထာ၌ကား။ အနုဗန္ဓနာယ၊ အစဉ်လိုက်နှင့်။ ဝိနာ၊ ကင်း၍။ ဌပနာယ၊ ထားခြင်းဖြင့်။ မနသိကာရော၊ နှလုံးသွင်းခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အနုဗန္ဓနာယစ၊ ပ။ ဝုစ္စတီ”တိ၊ အနုဗန္ဓနာယစ၊ ပ။ ဝုစ္စတိ-ဟူ၍။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ယာ အတ္ထဇာတိ၊ အကြင်အနက်သဘောကို။ အစ္စန္တာယ၊ စင်စစ်အလို့ငှာ။ န မိနောတိ န ဝိနိစ္ဆနတိ၊ မဆုံးဖြတ်အပ်။ သာ အတ္ထဇာတိ၊ ထိုအနက်သဘောသည်။ မာနဿ၊ ဆုံးဖြတ်အပ်သော အနက်၏။ သမီပေ၊ အနီး၌ ဖြစ်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဥပမာနံ၊ မည်၏။ (နိ-၄၇၂) ဂဝယော၊ နွားနောက်သည်။ ဂေါ ဝိယ၊ နွားကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ ယထာ၊ ဤစကား၌ကဲ့သို့။ သိဒ္ဓသာဒိသေန၊ ထင်ရှားသော တူသောဝတ္ထုဖြင့်။ သာဓျ သာဓနံ၊ ပြီးစေအပ်သည်ကို ပြီးစေခြင်းတည်း။ ပင်္ဂုဠောတိ၊ ပင်္ဂုဠော၊ ဟူသည်ကား။ ပီဌသပ္ပီ၊ ငဆွန့်သည်။ ပေင်္ခါလော၊ ပုခက်သည်။ ဒေါလာ၊ ဒေါလာမည်၏။ ကီဠတန္တိ၊ ကီဠတံ-ဟူသည်ကား။ ကီဠန္တာနံ၊ ကစားကုန်သော။ “ဥပနိဗန္ဓနတ္ထမ္ဘမူလေ”တိ၊ ဥပနိဗန္ဓနတ္ထမ္ဘမူလေ-ဟူသော စကားကို။ နာသိကဂ္ဂံ၊ နှာသီးဖျားကိုလည်းကောင်း။ မုခနိမိတ္တံ၊ နှုတ်ခမ်းဖျားကိုလည်းကောင်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အာဒိတော ပဘုတီတိ၊ အာဒိတော ပဘုတိ-ဟူသည်ကား။ ဥပမေယျတ္ထဒဿနတော၊ ဥပမေယျအနက်ပြသည်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ နိမိတ္တန္တိ၊ နိမိတ္တံ-ဟူသည်ကား။ ဥပနိဗန္ဓနနိမိတ္တံ၊ ဖွဲ့သော နိမိတ်ဖြစ်သော။ နာသိကဂ္ဂံ၊ နှာသီးဖျားကို။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ မုခနိမိတ္တံ၊ နှုတ်ခမ်းဖျားကို။ အနာရမ္မဏမေကစိတ္တဿာတိ၊ အနာရမ္မဏမေကစိတ္တဿ-ဟူသည်ကား။ အဿာသပဿာသာနံ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်တို့၏။ ဧကက္ဓဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက်ခဏ၌။ အပ္ပဝတ္တနတော၊ မဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ တယောပိ၊ သုံးပါးသော အာရုံတို့သည်လည်း။ ဧကဿ စိတ္တဿ၊ စိတ်တစ်ခု၏။ အာရမ္မဏံ၊ အာရုံသည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ နိမိတ္တေန၊ နိမိတ်နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ အဿာသောဝါ၊ ထွက်သက်သည်လည်းကောင်း။ ပဿာသော ဝါ၊ ဝင်သက်သည်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒွေယေဝ၊ နှစ်ပါးတို့သည်သာလျှင်။ ဧကက္ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက်၌။ [စာမျက်နှာ-၂၁၇] အာရမ္မဏံ၊ အာရုံသည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ အဇာနတော စ တယော ဓမ္မေတိ၊ အဇာနတော စ တယော ဓမ္မေ-ဟူသည်ကား။ နိမိတ္တံ၊ နိမိတ်လည်းကောင်း။ အဿာသပဿာသာ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်တို့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တယော၊ သုံးပါးကုန်သော။ ဣမေ ဓမ္မေ၊ ဤတရားတို့ကို။ အာရမ္မဏကရဏဝသေန၊ အာရုံပြုသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဝိန္ဒန္တဿ၊ မသိသော သူအား။ ဓသဒ္ဒေါ၊ စသဒ္ဒါသည်။ ဗျတိရေကော၊ ဗျတိရေကအနက်၌ဖြစ်၏။ တေန၊ ထိုစသဒ္ဒါဖြင့်။ ဧဝဉ္စ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ အယံ အနိဋ္ဌသင်္ဂေါ၊ ဤ အလိုမရှိအပ်သည်နှင့် စပ်လျဉ်းခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဗျတိရေကံ၊ ဆန့်ကျင်ဘက်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဘာဝနာတိ၊ ဘာဝန-ဟူသည်ကား။ အာနာပါနဿတိဘာဝနာ၊ အာနာပါနဿတိဘာဝနာသည်။
“ကထံ၊ ပ။ ဂစ္ဆတီ”တိ ဣဒံ၊ ကထံ၊ ပ။ ဂစ္ဆတိ-ဟူသော စကားကို။ ပရိဟာရဂါထာယ၊ အဖြေဂါထာ၌။ ဝုတ္တမေဝ အတ္ထံ၊ ဆိုအပ်သော ထိုအနက်ကိုလျှင်။ ကကစောပမာယ၊ လွှဥပမာဖြင့်။ ဝိဝရိတုံ၊ ဖွင့်ခြင်းငှာ။ ပုစ္ဆာဌပနံ၊ ပုစ္ဆာထားသော စကားတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ကထံသဒ္ဒေါ၊ ကထံသဒ္ဒါကို။ ပစ္စေကံ၊ အသီးအသီး။ “ကထမိမေ အဝိဒိတာ၊ ပ။ ကထံ ဝိသေသမဓိဂစ္ဆတီ”တိ၊ ကထမိမေ အဝိဒိတာ၊ ပ။ ကထံ ဝိသေသမဓိဂစ္ဆတိ-ဟူ၍။ ယောဇေတဗ္ဗော၊ ယှဉ်စပ်အပ်၏။ ပဓာနန္တ၊ ပဓာနံ-ဟူသည်ကား။ ဘာဝနာနိမ္ဖာဒကံ၊ ဘာဝနာကို ပြီးစေတတ်သော။ ဝီရိယံ၊ ဝီရိယတည်း။ ပယောဂန္တိ၊ ပယောဂံ-ဟူသည်ကား။ (နိ-၄၇၃) နီဝရဏကို ခွါတတ်သော။ ဘာဝနာနုယောဂံ၊ ဘာဝနာကို အားထုတ်ခြင်းတည်း။ ဝိသေသန္တိ၊ ဝိသေသံ-ဟူသည်ကား။ အရဟတ္တပရိယောသာနဝိသေသံ၊ အရဟတ္တဖိုလ် အဆုံးရှိသော အထူးတည်း။ ပဓာနန္တိ၊ ပဓာနံဟူသည်ကား။ ရုက္ခစ္ဆေဒနဝီရိယံ၊ သစ်ကိုဖြတ်သော ဝီရိယတည်း။ ပယောဂန္တိ၊ ပယောဂံ-ဟူသည်ကား။ တဿေဝ၊ ထိုသစ်ကိုလျှင်။ ဆေဒနကဝီရိယံ၊ ဖြတ်သော ဝီရိယတည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤစကား၌။ “ဝိသေသမဓိပစ္ဆတီ”တိ၊ ဟူသော စကားကို။ ဥပမာယံ၊ ဥပမာ၌သာလျှင်။ ကိဉ္စာပိ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုခဲ့၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ဖြစ်သော်လည်း။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ ယောဇေတဗ္ဗမေဝ၊ ဥပမေယျ၌လည်း ယှဉ်အပ်သလျှင်ကတည်း။ “ယထာ ရုက္ခော”တိ အာဒိ၊ ယထာ ရုက္ခော-အစရှိသော စကားသည်။ ဥပမာသံသန္ဒနံ၊ ဥပမာနှင့် နှီးနှောခြင်းတည်း။ နာသိကဂ္ဂေ ဝါ မုခနိမိတ္တေ ဝါတိ၊ နာသိကဂ္ဂေ ဝါ မုခနိမိတ္တေ ဝါ-ဟူသည်ကား။ ဒီဃနာသိကော၊ နှာခေါင်းရှည်သော သူသည်။ နာသိကဂ္ဂေ၊ နှာဖျား၌။ ဣတရော၊ နှာတိုသော သူသည်။ ဧတေန၊ ဤနှုတ်ခမ်းဖြင့်။ မုခံ၊ ခံတွင်းကို။ နိမိယတိ ဆာဒိယတိ၊ ဖုံးအပ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “မုခနိမိတ္တ”န္တိ၊ မုခနိမိတ္တံ-ဟူ၍။ လဒ္ဓနာမေ၊ ရအပ်သော အမည်ရှိသော။ ဥတ္တရောဋ္ဌေ၊ အထက်နှုတ်ခမ်း၌။
ဣဒံ ပဓာနန္တိ၊ ပဓာနံ-ဟူသည်ကား။ ယေန ဝီရိယာရမ္ဘေန၊ အကြင် ဝီရိယာရမ္ဘဖြင့်။ ကာယောပိ၊ ကိုယ်သည်လည်းကောင်း။ စိတ္တမ္ပိ၊ စိတ်သည်လည်းကောင်း။ ဘာဝနာကမ္မဿ၊ ဘာဝနာကံအား။ အရဟံ၊ ထိုက်၏။ ဣဒံ၊ ဤဝီရိယာရမ္ဘသည်။ ပဓာနံ၊ ပဓာနမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဖလေန၊ အကျိုးဖြင့်။ ဟေတုံ၊ အကြောင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥပက္ကိလေသာတိ၊ ဥပက္ကိလေသာ-ဟူသည်ကား။ နီဝရဏာ၊ နီဝရဏာတို့သည်။ ဝိတက္ကာတိ၊ ဝိတက္က-ဟူသည်ကား။ ကာမဝိတက္ကာဒိမိစ္ဆာဝိတက္ကာ၊ ကာမဝိတက်အစရှိသော မိစ္ဆာဝိတက်တို့သည်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ နီဝရဏပ္ပဟာနေန၊ နီဝရဏကို ပယ်သဖြင့်။ ပဌမဇ္ဈာနာဓိဂမံ၊ ပထမဈာန်ကိုရခြင်းကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ဝိတက္ကူပသမာပဒေသေန၊ ဝိတက်ငြိမ်းခြင်းကိုညွှန်သဖြင့်။ ဒုတိယဇ္ဈာနာ ဓိဂမံ၊ ဒုတိယဇ္ဈာနကိုရခြင်းကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ အယံ ပယောဂေါတိ၊ အယံ ပယောဂေါ-ဟူသည်ကား။ ဈာနာဓိဂမဿ၊ ဈာန်ရခြင်း၏။ ဟေတုဘူတော၊ အကြောင်းဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ကမ္မဋ္ဌာနာနုယောဂသင်္ခါတော၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းကို အားထုတ်ခြင်းဟူသော။ ပယောဂေါ၊ လုံ့လတည်း။ သံယောဇနာ ပဟီယန္တီတိ၊ သံယောဇနာ ပဟီယန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ဒသပိ သံယောဇနာနိ၊ သံယောဇဉ်ဆယ်ပါးတို့ကိုလည်း။ မဂ္ဂပဋိပါဋိယာ၊ မဂ်အစဉ်ဖြင့်။ သမုစ္ဆေဒဝသေန၊ ဖြတ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဟီယန္တိ၊ ပယ်အပ်ကုန်၏။ ဗျန္တီ ဟောန္တီတိ၊ ဗျန္တီ ဟောန္တိ-ဟူသည်ကား။ တထာ၊ ထိုအတူ။ သတ္တပိ အနုသယာ၊ ခုနစ်ပါးသောအနုသယတို့သည်လည်း။ ဘင်္ဂမတ္တဿပိ၊ ဘင်မျှလည်း။ အနဝသေသတော၊ မကြွင်းသောအားဖြင့်။ ဝိဂတန္တာ၊ ကင်းကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အယံ ဝိသေသောတိ၊ အယံ ဝိသေသော-ဟူသည်ကား။ ဣမံ သမာဓိံ၊ သမာဓိကို။ နိဿာယ၊ အမှီရ (နိ-၄၇၄) ၍။ အနုက္ကမေန၊ အစဉ်သဖြင့်။ လဗ္ဘမာနော၊ ရအပ်သော။ အယံ သံယောဇနပ္ပဟာနာဒိကော၊ ဤသံယောဇဉ်ကို ပယ်ခြင်းအစရှိသည်သည်။ ဣမဿ သမာဓိဿ၊ ဤသမာဓိ၏။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ “ဧဝံ ဣမေ တယော ဓမ္မာ”တိအာဒိ၊ ဧဝံ ဣမေ တယော ဓမ္မာ-အစရှိသော စကားသည်။ နိဂမနဌပနံ၊ နိဂုံးထားသော စကားတည်း။ ပရိပုဏ္ဏာတိ၊ ပရိပုဏ္ဏာ-ဟူသည်ကား။ သောဠသန္နံ ဝတ္ထူနံ၊ တစ်ဆယ့်ခြောက်ပါးသော ဝတ္ထုတို့၏။ ပါရိပူရိယာ၊ ပြည့်စုံခြင်းကြောင့်။ သဗ္ဗသော၊ အချင်းခပ်သိမ်း။ ပုဏ္ဏာ၊ ပြည့်သည်တည်း။ အနုပုဗ္ဗန္တိ၊ အနုပုဗ္ဗံ၊ ဟူသည်ကား။ အနုက္ကမေန၊ အစဉ်သဖြင့်။ ပရိစိတာတိ၊ ပရိစိတာ-ဟူသည်ကား။ ပရိစိဏ္ဏာ၊ လေ့ကျက်အပ်၏။ ဣမံ လောကန္တိ၊ ဣမံ လောကံ-ဟူသည်ကား။ ခန္ဓာဒိလောကံ၊ ခန္ဓာစသော လောကကို။ ပညာပဘာသေန၊ ပညာရောင်ဖြင့်။ ပဘာသေတိ၊ ထွန်းလင်းစေ၏။ ဣဓာတိ၊ ဣဓ-ဟူသည်ကား။ ဣမသ္မိံ ဌာနေ၊ ဤနေရာ၌။ အဿာတိ၊ အဿ-ဟူသည်ကား။ ဥပမာဘူတဿ၊ ဥပမာဖြစ်သော။ ကကစဿ၊ လွှကို။ အာနယနေ၊ ဆောင်ခြင်း၌။ ပယောဇနံ၊ အကျိုးတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ နိမိတ္တန္တိ၊ နိမိတ္တံ-ဟူသည်ကား။ ပဋိဘာဂနိမိတ္တံ၊ ပဋိဘာဂနိမိတ်ကို။ အာသေသဈာနင်္ဂပဋိမဏ္ဍိတာတိ၊ အာသေသဈာနင်္ဂပဋိမဏ္ဍိတ-ဟူသည်ကား။ ဝိတက္ကာဒိ အဝသေသဈာနင်္ဂပဋိမဏ္ဍိတာ၊ ဝိတက်စသော ကြွင်းသော ဈာနင်ဖြင့် တန်ဆာဆင်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ [စာမျက်နှာ-၂၁၈] ဝိစာရာဒီဟီတိ၊ ဝိစာရာဒီဟိ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ နိပ္ပရိယာယေန၊ မုချအားဖြင့်။ ဝိတက္ကဿ၊ ဝိတက်၏။ အပ္ပနာ ဘာဝတော၊ အပ္ပနာဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော၊ ထိုဝိတက်ကို။ “အပ္ပနာ ဗျပ္ပနာ”တိ၊ အပ္ပနာ ဗျပ္ပနာ-ဟူ၍။ နိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ ညွှန်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဝိစာရာဒိ-ဟု ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ အဝသေသသဒ္ဒေါ၊ အဝသေသသဒ္ဒါသည်။ ဥပပန္နော၊ ပြည့်စုံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဝိတက္ကသမ္ပယောဂတော၊ ဝိတက်နှင့် ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ ဈာနင်္ဂေသု၊ ဈာနင်တို့တွင်။ ပဓာန ဘူတော၊ ပြဋ္ဌာန်းသည် ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ သမာဓိ၊ သမာဓိသည်။ အပ္ပနာ၊ အပ္ပနာမည်၏။ ဣတိ ကတွာ၊ ဤသို့သောအကြောင်းကြောင့်။ “အဝသေသဈာနင်္ဂ။ ပ။ သမ္ပဇ္ဇတီ”တိ၊ အဝသေသဈာနင်္ဂ။ ပ။ သမ္ပဇ္ဇတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ကဿစိ။ ပ။ ပဘုတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ကဿစိ။ ပ။ ပဘုတိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ “အနုက္ကမတော၊ ပ။ ဟောတီ”တိ၊ အနုက္ကမတော၊ ပ။ ဟောတိ-ဟူ၍။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝက္ခမာနော၊ ဆိုလတ္တံ့သော။ ဂန္ထော၊ ကျမ်းသည်။ ပုရာဏပေါတ္ထကေသု၊ ရှေးစာတို့၌။ ဒိဿတိ၊ ကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ အယံ ပါဌော၊ ဤ အနုက္ကမတော-စသောပါဌ်ကို။ ဧတ္ထာပိ၊ ဤအရာ၌လည်း။ လိခိတဗ္ဗော၊ ရေးအပ်၏။ လေခကာနံ၊ စာရေးတို့၏။ ဒေါသေန၊ အပြစ်ကြောင့်။ ဂဠိတော၊ ကျ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။
“ဩဠာရိကေ အဿာသပဿာသေ နိရုဒွေ”တိအာဒိ၊ ဩဠာရိကေ အဿာသပဿာသေ နိရုဒွေ-အစရှိသော စကားကို။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တနယမ္ပိ၊ ဆိုအပ်သော နည်းရှိသော်လည်း။ ဝိစေတဗ္ဗာ၊ (နိ-၄၇၅) ကာရပ္ပတ္တဿ၊ ရွေးချယ်အပ်သော အဖြစ်သို့ ရောက်သော။ ကာယသင်္ခါရဿ၊ ကာယသင်္ခါရကို။ ဝိစယနဝိဓိံ၊ ရွေးချယ်သော အစီအရင်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ အာနီတံ၊ ဆောင်အပ်၏။ ဒေသတောတိ၊ ဒေသတော-ဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဂဏနာဝသေန၊ ဂဏနာ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဂဟိတဋ္ဌာနတော၊ ယူရာအရပ်၌။ နိမိတ္တံ ပဋ္ဌမေတဗ္ဗန္တိ၊ နိမိတ္တံ ပဋ္ဌမေတဗ္ဗံ-ဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဂဟိတာကာရနိမိတ္တဂ္ဂါဟိကာ၊ ယူအပ်သော အခြင်းအရာရှိသော နိမိတ်ကို ယူတတ်သောသူသည်။ သညာ၊ သညာကို။ ဖုသနဋ္ဌာနေ၊ ထိရာအရပ်၌။ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗာ၊ ရှေးမူတည်စေအပ်၏။ ဣမမေဝ ဟိ အတ္ထဝသန္တိ၊ ဣမမေဝ ဟိ အတ္ထဝသံ-ဟူသည်ကား။ အနုပဋ္ဌဟန္တဿ၊ မထင်သော။ အာရမ္မဏဿ၊ အာရုံကို။ ဥပဋ္ဌာပနဝိဓိသင်္ခါတံ၊ ထင်စေသော အစီရင်ဟုဆိုအပ်သော။ ဣမံ ကာရဏံ၊ ဤအကြောင်းကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ဣတောတိ၊ ဣတော-ဟူသည်ကား။ အာနပါနကမ္မဋ္ဌာနတော၊ ထက်။ ဘာဝနာဒုက္ကရတာယ၊ ပွားခြင်းငှာ ခဲယဉ်းသောကြောင့်။ ဂရုကတာ၊ အလေးပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ဂရုကဘာဝန”န္တိ၊ ဂရုကဘာဝနံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ စရိတွာတိ၊ စရိတွာ-ဟူသည်ကား။ ဂေါစရံ၊ ကျက်စားရာကို။ ဂဟေတွာ၊ ၍။ နိမိတ္တန္တိ၊ နိမိတ္တံ-ဟူသည်ကား။ ဥဂ္ဂဟနိမိတ္တံ ဝါ၊ ဥဂ္ဂဟိနိမိတ်ကိုလည်းကောင်း။ ပဋိဘာဂနိမိတ္တံ ဝါ၊ ပဋိဘာဂနိမိတ်ကိုလည်းကောင်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဥဘယမ္ပိ၊ နှစ်ပါးသောနိမိတ်ကိုလည်း။ ဣဓ၊ ဤနေရာ၌။ ဧကဇ္ဈံ ကတွာ၊ တပေါင်းတည်းပြု၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တထာ ဟိ၊ ကြောင့်လျှင်။ တူလပိစုအာဒိဥပမတ္တယံ၊ လဲ, ဝါအစရှိသော ဥပမာသုံးပါးသည်။ ဥဂ္ဂဟနိမိတ္တေ၊ ဥဂ္ဂဟနိမိတ်၌။ ယုဇ္ဇတိ၊ သင့်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ဥပမာသည်။ ဥဘယတ္ထ၊ နှစ်ပါးသော နိမိတ်၌။ ယုဇ္ဇတိ၊ သင့်၏။
တာရကရူပံ ဝိယာတိ၊ တာရတရူပံ ဝိယ-ဟူသည်ကား။ တာရကာယ၊ ကြယ်အပေါင်း၏။ ပဘာရူပံဝိယ၊ အရောင်အဆင်းကဲ့သို့။ သညာနာနတာယာတိ၊ သညာနာနတာယ-ဟူသည်ကား။ နိမိတ္တုပဋ္ဌာနတော၊ နိမိတ်ထင်သည်မှ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ပဝတ္တသညာနံ၊ ဖြစ်သောသညာတို့၏။ နာနတာယ၊ ထူးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သညဇန္တိ-၊ သညဇံ-ဟူသည်ကား။ ဘာဝနာသညာယ၊ ဘာဝနာသညာဖြင့်။ ပရိကပ္ပိတံ၊ ကြံအပ်၏။ အဝိဇ္ဇမာနတ္တာ၊ မရှိသောကြောင့်။ ဥပ္ပါဒိတံ၊ ဖြစ်စေအပ်သည်။ န၊ မဟုတ်။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “နာနတော ဥပဋ္ဌာတီ”တိ၊ နာနတော ဥပဋ္ဌာတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧဝံ ဟောတီတိ၊ ဧဝံဟောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘာဝနံ၊ ဘာဝနာကို။ အနုယုတ္တဿ၊ လုံ့လပြုသောသူအား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဥပဋ္ဌာတိ၊ ထင်၏။ ဧဝန္တိ၊ ဧဝံ-ဟူသည်ကား။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ယထာဝုတ္တနယေန၊ ဆိုခဲ့သောနည်းဖြင့်။ နိမိတ္တေ ဧဝ၊ နိမိတ်၌သာလျှင်။ စိတ္တဿ၊ စိတ်ကို။ ဌပနေ၊ ထားခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဣတော ပဘုတီတိ၊ ဣတော ပဘုတိ-ဟူသည်ကား။ ဣတော ပဋိဘာဂနိမိတ္တုပ္ပတ္တိတော၊ ဤ ပဋိဘာဂနိမိတ်ထင်သည်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ နိမိတ္တေတိ၊ နိမိတ္တေ-ဟူသည်ကား။ ပဋိဘာဂနိမိတ္တေ၊ ပဋိဘာဂနိမိတ်၌။ ဌပယန္တိ၊ ဌပယံ-ဟူသည်ကား။ (နိ-၄၇၆) ဌပနာဝသေန၊ ဌပနာ၏ အစွမ်းဖြင့်။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ ဌပန္တော၊ ထားလျက်။ နာနာကာရန္တိ၊ နာနာတာရံ-ဟူသည်ကား။ “စတ္တာရော ဝဏ္ဏာ”တိ၊ စတ္တာရော ဝဏ္ဏာ-ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုသော။ နာနာကာရံ၊ အထူးထူးသော အခြင်းအရာကို။ ဝိဘာဝယန္တိ၊ ဝိဘာဝယံ-ဟူသည်ကား။ ဝိဘာဝေန္တော အန္တရဓာပေန္တော၊ ကွယ်စေလျက်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ နိမိတ္တုပ္ပတ္တိတော၊ နိမိတ်ဖြစ်သည်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ တေ အာကာရာ၊ ထိုအခြင်းအရာတို့သည်။ အမနသိကရောတော၊ နှလုံးမသွင်းသော သူအား။ အန္တရဟိတာ ဝိယ၊ ကွယ်ကုန်သကဲ့သို့။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အဿာသပဿာသေတိ၊ အဿာသပဿာသေ-ဟူသည်ကား။ အဿာသ ပဿာသေ စ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်၌လည်း။ ယော နာနာကာရော၊ အထူးထူးသောအခြင်းအရာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထို အထူးထူးသော အခြင်းအရာကို။ ဝိဘာဝယံ၊ ထင်စေလျက်။ အဿာသ ပဿာသသမ္ဘူတေ၊ အဿာသ, ပဿာသကြောင့် ဖြစ်သော။ နိမိတ္တေ ဝါ၊ နိမိတ်၌လည်း။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ ဌပယံ ဌပယန္တော၊ ထားသောသူသည်။ သကံ စိတ္တံ၊ မိမိစိတ်ကို။ နိဗန္ဓတိ [စာမျက်နှာ-၂၁၉] နာမ၊ ဖွဲ့သည်မည်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဣတိ အယ-ဟူသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာတည်းကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “ဝိဘာဝယ”န္တိ ဧတာဿ၊ ဝိဘာဝယံ-ဟူသောပုဒ်၏။ “ဝိဘာဝေန္တော ဝိဒိတံ ပါကဋံ ကရောန္တော”တိ၊ ဝိဘာဝေန္တော ဝိဒိတံ ပါကဋံ ကရောန္တော-ဟူ၍။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ၊ ထိုအနက်သည်။ ပုဗ္ဗဘာဂဝသေန၊ ရှေးအဖို့၏အစွမ်းဖြင့်။ ယုဇ္ဇေယျ၊ သင့်ရာ၏။ အယံ ဟိ၊ ဤသည်လျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤ ကေစိဝါဒ၌။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အဿာသပဿာသေ၊ ထွက်သက်ဝင်သက်၌။ နာနာကာရံ၊ အထူးထူးသော အခြင်းအရာကို။ ဝိဘာဝေန္တော ပဇာနန္တော၊ သိလျက်။ တတ္ထ၊ ထိုအာနာပါန၌။ ယံ နိမိတ္တံ၊ အကြင်နိမိတ်ကို။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုနိမိတ်၌။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ ဌပေန္တော၊ ထားသောသူသည်။ အနုက္ကမေန၊ အစဉ်သဖြင့်။ သကံ စိတ္တံ၊ မိမိစိတ်ကို။ နိဗန္ဓတိ အပ္ပေတိ၊ သွင်းထား၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
ကိလေသာတိ၊ ကိလေသာ-ဟူသည်ကား။ အဝသေသကိလေသာ၊ ကြွင်းသော ကိလေသာတို့သည်။ သန္နိသိန္နာယေဝါတိ၊ သန္နိသိန္နာယေဝ-ဟူသည်ကား။ အလဒ္ဓနီဝရဏ သဟာယာ၊ နီဂရဏတည်းဟူသော သဟာယကို မရသည်ဖြစ်၍။ ဩလီနာယေဝ၊ တွန့်ကုန်သလျှင် ကတည်း။ ဥပစာရဘူမိယန္တိ၊ ဥပစာရဘူမိယ-ဟူသည်ကား။ ဥပစာရာဝတ္တာယံ၊ ဥပစာအခိုက်အတန့်၌။ လက္ခဏတောတိ၊ လက္ခဏတေ-ဟူသည်ကား။ ဝိက္ခမ္ဘနာဒိသဘာဝတော ဝါ၊ ဝိက္ခမ္ဘနအစရှိသော သဘောအားဖြင့်လည်းကောင်း။ အနိစ္စာဒိသဘာဝတော ဝါ၊ အနိစ္စာဒိသဘာဝတော ဝ အားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဂေါစရောတိ၊ ဂေါစရော-ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခာစာရဂါမော၊ ဆွမ်းခံရွာတည်း။ ယတ္ထ၊ အကြင်ရွာ၌။ သပ္ပါယဘိက္ခာ၊ လျောက်ပတ်သော ဆွမ်းကို။ ဒုလ္လဘာ၊ ရခဲ၏။ သော၊ ထိုရွာသည်။ အသပ္ပါယော၊ မလျောက်ပတ်။ ဣတရော၊ ဤမှတပါးသောရွာ (နိ-၄၇၇) သည်။ သပ္ပါယော၊ လျောက်ပတ်၏။ ဘဿန္တိ၊ ဘဿံ-ဟူသည်ကား။ ဒသကထာဝတ္ထုနိဿိတံ၊ ဆယ်ပါးသောကထာဝတ္ထုကို မှီသော စကားသည်။ ဘဿံ၊ ဘဿ့မည်၏။ တံ၊ ထိုစကားသည်။ သပ္ပါယံ၊ လျောက်ပတ်၏။ ဣတရံ၊ ဤမှ တပါးသောစကားသည်။ အသပ္ပါယံ၊ မလျောက်ပတ်။ သေသေသု၊ ကြွင်းကျန်ကုန်သော။ အာဝါသာဒီသု၊ ကျောင်းစသည်တို့တွင်။ ယတ္ထ ယတ္ထ၊ အကြင် အကြင် ကျောင်းစသည်၌။ အသမာဟိတံ၊ မတည်ကြည်သော။ စိတ္တံ၊ သည်။ သမာဓိယတိ၊ တည်ကြည်၏။ တံ တံ၊ ထိုထို ကျောင်းအစရှိသည်သည်။ သပ္ပါယံ၊ လျေက်ပတ်၏။ ဣတရံ၊ ဤမှ တပါးသော ကျောင်းအစရှိသည်သည်။ အသပ္ပါယံ၊ မလျောက်ပတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ယဿ ပန၊ အကြင်သူအားကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သတ္တဝဓံ၊ ခုနစ်ပါး အပြားရှိသော။ အသပ္ပါယံ၊ မလျောက်ပတ်သည်ကို။ ဝဇ္ဇေတွာ၊ ကြဉ်၍။ သပ္ပါယမေဝ၊ သည်ကိုသည်လျှင်။ သေဝန္တဿပိ၊ မှီဝဲလျက်လည်း။ အပ္ပနာ၊ အပ္ပနာသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ သမ္ပာဒေတဗ္ဗံ၊ ပြီးစေအပ်သော။ ဒသဝိဓံ၊ ဆယ်ပါးအပြားရှိသော။ အပ္ပနာ ကောသလ္လံ၊ အပ္ပနာကောသလ္လကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ဝတ္ထုဝိသဒကိရိယာ”တိ အာဒိံ၊ ဝတ္ထုဝိသဒကိရိယာ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဝတ္ထုဝိသဒကိရိယာ နာမ၊ ဝတ္ထုဝိသဒကိရိယာ နာမ-မည်သည်ကား။ ကေသနခစ္ဆေဒနာဒီဟိ၊ ဆံဖြတ်ခြင်း, လက်သည်းလှီးခြင်း အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ အဇ္ဈတ္တိကဿ၊ အတွင်းသန္တာန်ဖြစ်သော။ သရီရဝတ္ထုဿ စ၊ ကိုယ်ဟူသော ဝတ္ထု၏လည်းကောင်း။ စီဝရသေနာသနာဒိ ဓောဝနပရိကမ္မာဒီဟိ၊ သင်္ကန်းဖွပ်ခြင်း, ကျောင်းကို ပြုပြင်ခြင်း အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဗာဟိရဝတ္ထုဿ စ၊ ဗာဟိရဝတ္ထု၏ လည်းကောင်း။ ဝိသဒဘာဝကရဏံ၊ သန့်ရှင်းသောအဖြစ်ကို ပြုခြင်းတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧဝံ၊ ဤသို့ သန့်ရှင်းစွာပြုသည်ရှိသော်။ ဉာဏမ္ပိ၊ သည်လည်း။ ဝိသဒံ၊ သန့်ရှင်းသည်ဖြစ်၍။ ကိစ္စနိပ္ဖတ္တိကရံ၊ ကိစ္စပြီးခြင်းကို ပြုတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣန္ဒြိယသမတ္တပဋိပါဒနတာ နာမ၊ ဣန္ဒြိယသမတ္တပဋိပါဒနတာ-မည်သည်ကား။ သဒ္ဓါဒီနံ၊ သဒ္ဓါအစရှိကုန်သော။ ဣန္ဒြိယာနံ၊ ဣန္ဒြေတို့၏။ သမဘာဝကရဏံ၊ မျှသည်ကို ပြုခြင်းတည်း။ နိမိတ္တကုသလတာ နာမ၊ နိမိတ္တကုသလတာ-မည်သည်ကား။ ဘာဝနာလဒ္ဓနိမိတ္တဿ၊ ဘာဝနာဖြင့် ရအပ်သောနိမိတ်ကို။ ရက္ခစကောသလ္လံ၊ စောင့်ခြင်း၌ လိမ္မာခြင်းတည်း။ “ယသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗ”န္တိအာဒီသု၊ ယသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ-အစရှိသည်တို့၌။ ယသ္မိံ သမယ၊ အကြင်အခါ၌။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ အစ္စာရဒ္ဓတာဒီဟိ၊ အားထုတ်လွန်ခြင်း အစရှိကုန်သော။ ကာရဏေဟိ၊ အကြောင်းတို့ကြောင့်။ ဥဒ္ဓတတာယ၊ ပျံ့လွင့်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ နှိပ်အပ်၏။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂါဒယော၊ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်အစရှိကုန်သော။ တယော၊ သုံးပါးသောဗောဇ္ဈင်တို့ကို။ အဘာဝေတွာ၊ မပွားမူ၍။ ပဿဒ္ဓါဒီနံ၊ ပဿဒ္ဓိအစရှိကုန်သော။ တိဏ္ဏံ၊ (နိ-၄၇၈) သုံးပါးသော ဗောဇ္ဈင်တို့ကို။ ဘာဝနေန၊ ပွားသဖြင့်။ စိတ္တဿ၊ စိတ်ကို။ နိဂ္ဂဏှနာ၊ နှိပ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟောတိ၊ ၏။ ယဒါ၊ အကြင်အခါ၌။ အဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ အတိသိထိလဝီရိယတာဒီဟိ၊ အလွန် ဝီရိယကိုလျော့ခြင်း အစရှိသည်တို့ကြောင့်။ လီနတာယ၊ တွန့်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ချီးမြှောက်အပ်၏။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂါဒယော၊ ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်အစရှိကုန်သော။ တယော၊ ဗောဇ္ဈင်တို့ကို။ အဘာဝေတွာ၊ မပွားမူ၍။ ဓမ္မဝိစယာဒီနံ၊ ဓမ္မဝိစယအစရှိကုန်သော။ တိဏ္ဏံ၊ သုံးပါးသော ဗောဇ္ဈင်တို့ကို။ ဘာဝနေန၊ ပွားသဖြင့်။ စိတ္တဿ၊ စိတ်ကို။ ပဂ္ဂဏှနံ စ၊ ချီးမြှောက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယဒါ၊ အကြင်အပ်၌။ အဿ၊ ထိုသူ၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ပညာပယောဂမန္ဒတာဒီဟိ၊ ပညာပယောဂနုံ့ သောအဖြစ် အစရှိသည်တို့ကြောင့်။ နိရဿာဒံ၊ သက်သာရာကင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ တဿ စိတ္တဿ၊ စိတ်ကို။ အဋ္ဌသံဝေဂဝတ္ထုပစ္စဝေက္ခဏာဒိနာ သမ္ပဟံသနာသင်္ခါတာ၊ ရှစ်ပါးသော သံဝေဂဝတ္ထုကို ဆင်ခြင်ခြင်း အစရှိသည်ဖြင့် ရွှင်စေခြင်းဟု ဆိုအပ်သော။ သံဝေဇနာ၊ ထိတ်လန့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယဒါ ပန၊ အကြင်အခါ၌ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဋိပဇ္ဇတော၊ ကျင့်သော။ အဿ၊ ထိုသူအား။ အလီနံ၊ မတွန့်သော။ အနုဒ္ဓတံ၊ မပျံ့လွင့်သော။ အနိရဿာဒံ၊ သက်သာရာ မကင်းသော။ အာရမ္မဏေ၊ အာရံ၌။ သမပ္ပဝတ္တံ၊ အညီအညွတ်ဖြစ်သော။ သမထဝီထိပဋိပန္နဉ္စ၊ သမထခရီးကို သွားသည်လည်းဖြစ်သော။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ တဿ၊ ထိုစိတ်ကို။ ပဂ္ဂဟနိဂ္ဂဟသမ္ပဟံသနေသု၊ ချီးမြှောက်ခြင်း, နှိပ်ခြင်းရွှင်စေခြင်းတို့၌။ အဗျာပါရတာသမာပဇ္ဇနေန၊ ကြောင့်ကြမရှိသော အဖြစ်သို့ ရောက်သဖြင့်။ အဇ္ဈုပေက္ခနာ၊ လျစ်လျူရှုခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ [စာမျက်နှာ-၂၂၀] တဒဓိမုတ္တတာ နာမ၊ တဒဓိမုတ္တတာမည်သည်ကား။ သမာဓိအဓိမုတ္တတာ၊ သမာဓိသို့ညွတ်သည်၏အဖြစ်သည်။ သမာဓိနိန္နပေါဏပဗ္ဘာရတာ၊ သမာဓိသို့ ညွတ်သော ကိုင်းသော ရှိုင်းသော အဖြစ်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထ-ဟူသည်ကား။ ဧတိဿံ ကာယာနုပဿနာယံ၊ ဤကာယာနုပဿနာ၌။
ပါရိသုဒ္ဓိံ ပတ္တုကာမောတိ၊ ပါရိသုဒ္ဓိံ ပတ္တုကာမော-ဟူသည်ကား။ ဖလံ၊ ဖိုလ်ကို။ အဓိဂန္တုကာမော၊ ရလိုသည်ဖြစ်၍လည်းကောင်း။ သမာပဇ္ဇိတုကာမော စ၊ ဝင်စားလို၍လည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ သလ္လက္ခဏာဝိဝဋ္ဋနာဝသေန၊ လက္ခဏာကိုမှတ်ခြင်း, ဝဋ်မှကင်းခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ မဂ္ဂါနန္တရဖလံ၊ မဂ္ဂါနန္တရဖိုလ်ကို။ အဓိဂန္တုကာမော၊ ရလို၏။ တတော ပရံ၊ ထိုမှနောက်၌။ သလ္လက္ခဏာဝသေန၊ မှတ်ခြင်း၏အစွမ်း (နိ-၄၇၉) ဖြင့်။ ဖလသမာပတ္တိံ၊ ဖလသမာပတ္တိကို။ သမာပဇ္ဇိတုကာမောပိ၊ ဝင်စားလိုသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ “အာဝဇ္ဇန။ ပ။ ဝသိပ္ပတ္တ”န္တိ ဧတ္ထ၊ အာဝဇ္ဇန။ ပ။ ဝသိပ္ပတ္တံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ပဋိလဒ္ဓဈာနတော၊ ရအပ်သော ဈာန်မှ။ ဝုဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ ဝိတက္ကာဒီသု၊ ဝိတက်အစရှိကုန်သော။ ဈာနင်္ဂေသု၊ ဈာနင်တို့တွင်။ ဧကေကံ၊ တစ်ခုတစ်သော ဈာနင်ကို။ အာဝဇ္ဇယတော၊ ဆင်ခြင်သောသူအား။ ဘဝင်္ဂံ၊ ဘဝင်ကို။ ဥပစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ ဥပ္ပန္နာဝဇ္ဇနာနန္တရံ၊ ဖြစ်သော အာဝဇ္ဇန်း၏အခြားမဲ့၌။ ဝိတက္ကာဒီသု၊ ဝိတက်အစရှိသည်တို့တွင်။ ယထာဝဇ္ဇိတဈာနင်္ဂါရမ္မဏာနိ၊ အကြင် အကြင် ဆင်ခြင်အပ်သော ဈာနင်လျှင် အာရုံရှိကုန်သော။ ကာမာဝစရဇဝနာနိ၊ ကာမာဝစရဇောတို့သည်။ ဘဝင်္ဂန္တရိတာနိ၊ ဘဝင် ခြားကုန်သည်ဖြစ်၍။ ယဒါ၊ အကြင်၌။ နိရန္တရံ၊ မပြတ်။ ပဝတ္တန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ အဿ၊ ထိုသူအား။ အာဝဇ္ဇန ဝသီ၊ အာဝဇ္ဇနဝသီသည်။ သိဒ္ဓါ၊ ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ ပန ဈာနံ၊ ထိုဈာန်ကို။ သမာပဇ္ဇိတုကာမတာနန္တရံ၊ ဝင်စားလိုသည်၏ အခြားမဲ့၌။ သီဃံ၊ လျင်စွာ။ သမာပဇ္ဇနသမတ္ထတာ၊ ဝင်စားခြင်းငှာ စွမ်းနိုင်သော အဖြစ်သည်။ သမာပဇ္ဇနဝသီ နာမ၊ သမာပဇ္ဇနဝသီမည်၏။ အစ္ဆရာမတ္တံ ဝါ၊ လက်ဖျစ်တတွက်မျှလည်းကောင်း။ ဒသစ္ဆရာမတ္တံ ဝါ ခဏံ၊ လက်ဖျစ်ဆယ်တွက်သော ခဏမျှလည်းကောင်း။ ဈာနံ၊ ဈာန်ကို။ ဌပေတုံ၊ ထားခြင်းငှာ။ သမတ္ထတာ၊ စွမ်းနိုင်သော အဖြစ်သည်။ အဓိဋ္ဌာနဝသီ နာမ၊ အဓိဋ္ဌာနဝသီမည်၏။ တထေဝ၊ ထို့ အတူလျှင်။ လဟုံ၊ လျင်သော။ ခဏံ၊ ပတ်လုံး။ ဈာနသမင်္ဂီ၊ ဈာန်နှင့်ပြည့်စုံသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဈာနတော၊ ဈာန်မှ။ ဘဝင်္ဂုပ္ပတ္တိဝသေန၊ ဘဝင်ဖြစ်စေသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုဋ္ဌာတုံ၊ ထခြင်းငှာ။ သမတ္ထတာ၊ စွမ်းနိုင်သော အဖြစ်သည်။ ဝုဋ္ဌာနဝသီ နာမ၊ ဝုဋ္ဌာနဝသီမည်၏။ “ဧတ္တကမေဝ ခဏံ၊ ဤမျှသော ခဏပတ်လုံးသာလျှင်။ သမာပဇ္ဇိဿာမိ၊ ဝင်စားအံ့။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “ဧတ္တကမေဝ ခဏံ၊ ဤမျှသောခဏံပတ်လုံးသာလျှင်။ ဈာနသမင်္ဂီ၊ ဈာန်နှင့်ပြည့်စုံသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဈာနတော၊ ဈာန်မှ။ ဝုဋ္ဌဟိဿာမိ၊ ထအံ့။” ဣတိ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ ပဝတ္တပုဗ္ဗပရိကမ္မဘေဒေန၊ ဖြစ်သော ရှေးပရိကံ၏ အပြားဖြင့်။ ဧတာ အဓိဋ္ဌာနဝုဋ္ဌာနဝသိယော၊ ထို အဓိဋ္ဌာနဝသီ, ဝုဋ္ဌာနဝသီတို့သည်။ ဘိန္နာ၊ ပြားကုန်၏။ သရူပဘေဒေန၊ သရုပ်အပြားဖြင့်။ န ဘိန္နာ၊ မပြားကုန်။ ယာ၊ အကြင် ဝသီဘော်ကို။ “သမာပတ္တိကုသလတာ၊ သမာပတ်၌ လိမ္မာသော အဖြစ်ဟူ၍။ “ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ သာ၊ ထိုသမာပတ်၌ လိမ္မာသောအဖြစ်ကို။ “ဝုဋ္ဌာနကုသလတာ”တိ၊ ထခြင်း၌ လိမ္မာသောအဖြစ် ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ပစ္စဝေက္ခဏဝသီ ပန၊ ပစ္စဝေက္ခဏဝသီကိုကား။ အာဝဇ္ဇနဝသိယာ ဧဝ၊ (နိ-၄၈၀) ဖြင့်သာလျှင်။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပစ္စဝေက္ခစဝီထိယံ၊ ပစ္စဝေက္ခဏာဝီထိ၌။ သီဃံ၊ လျင်စွာ။ အာဝဇ္ဇနုပ္ပတ္တိယာ၊ အာဝဇ္ဇန်း၏ အခြားမဲ့ဖြစ်သော ဇောတို့၏။ သမုပ္ပတ္တိယာ၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ပစ္စဝေက္ခဏဝသီ၊ ပစ္စဝေက္ခဏဝသီမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဝဇ္ဇနဝသီသိဒ္ဓိယာဝ၊ အာဝဇ္ဇနဝသီ ပြီးခြင်းဖြင့်သာလျှင်။ ပစ္စဝေက္ခဏဝသီ၊ ပစ္စဝေက္ခဏဝသီသည်။ သိဒ္ဓါ ဧဝ၊ ပြီးသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ဈာနင်္ဂါနိ ပရိဂ္ဂဟေတွာတိ၊ ဈာနင်္ဂါနိ ပရိဂ္ဂဟေတွာ-ဟူသည်ကား။ ဈာနစိတ္တ သမ္ပယုတ္တာနိ၊ ဈာန်စိတ်နှင့် ယှဉ်ကုန်သော။ ဈာနင်္ဂါနိ၊ ဈာန်တို့ကို။ လက္ခဏာဒိဝသေန၊ လက္ခဏာအစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိဂ္ဂဟေတွာ၊ သိမ်းဆည်း၍။ တေသဉ္စ နိဿယန္တိ၊ တေသဉ္စ နိဿယံ-ဟူသည်ကား။ ဝတ္တုနိဿယာနံ၊ ဝတ္ထု၏မှီရာ ဖြစ်ကုန်သော။ တေသံ ဘူတာနံ၊ ထိုဘုတ်တို့၏။ နိဿယံ၊ မှီရာဖြစ်သော။ ကရဇကာယဿ၊ ကရဇကာယ၏။ ဣဒဉ္စ ဝတ္ထု ဒသကဋ္ဌဘူတနိဿယတ္တံ၊ ဤဝတ္ထုဒသက၏ တည်ရာဖြစ်သော ဘုတ်တို့၏ မှီရာအဖြစ်သည်လည်း။ သုတ္တန္တနယေန၊ သုတ္တန်နည်းအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပဋ္ဌာနနယေန၊ ပဋ္ဌာန်းနည်းအားဖြင့်။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကလာပန္တရဂတာနိ၊ ကလာပ်တပါး၌ တည်ကုန်သော။ ဘူတာနိ၊ ဘုတ်တို့သည်။ ကလာပန္တရာဂတာနံ၊ ကလာပ်တပါးဤတခုကုန်သော။ ဘူတာနံ၊ ဘုတ်တို့အား။ နိဿယ ပစ္စယာ၊ မှီရာအားဖြင့် ကျေးဇူးပြုကုန်သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ သုတ္တန္တ နယေန ပန၊ သုတ္တန်နည်းအားဖြင့်ကား။ ဥပနိဿယပစ္စယော၊ ဥပနိဿယပစ္စည်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပဋ္ဌာနေ၊ ပဋ္ဌာန်း၌။ အသင်္ဂဟိတာ၊ မသင်္ဂြိုဟ်အပ်ကုန်သော။ သဗ္ဗေ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ ပစ္စယာ၊ ပစ္စည်းတို့ကို။ သုတ္တန္တိကနယေန၊ သုတ္တန်၌ လာသောနည်းဖြင့်။ ဥပနိဿယပစ္စယေ၊ ဥပနိဿယပစ္စည်း၌။ သင်္ဂယှန္တိ၊ ရေတွက်အပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ တံနိဿိတရူပါနီတိ၊ တံနိဿိတရူပါနိ-ဟူသည်ကား။ ဥပါဒါရူပါနိ၊ ဥပါဒါရုပ်တို့သည်။ “ယထာပရိဂ္ဂဟိတရူပဝတ္ထုဒွါရာရမ္မဏံ ဝါ”တိ ဧတ္ထ၊ ယထာပရိဂ္ဂဟိတရူပဝတ္ထုဒွါရာရမ္မဏံ ဝ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ယထာပရိဂ္ဂဟိတကေသာဒိရူပါရမ္မဏံ၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့် သိမ်းဆည်းအပ်သော ဆံအစရှိသော ရူပါရုံလျှင် အာရုံရှိသော။ တတော၊ ထိုအခါမှ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဝုတ္တဟဒယဝတ္တာရမ္မစဉ္စ၊ ဆိုအပ်သော ဟဒယလျှင် မှီရာအာရုံရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ [စာမျက်နှာ-၂၂၁] တန္နဿယကရဇကာယပရိဂ္ဂဟမုခေန၊ ထို ဟဒယ၏ မှီရာဖြစ်သော ကရဇကာယကို သိမ်းဆည်းခြင်းကို အရင်းမူသဖြင့်။ ဥပဋ္ဌိတုစက္ခာဒိဒွါရာရမ္မဏဉ္စ၊ ရှေးရှု ထင်သော စက္ခုဒွါရ (နိ-၄၈၃) အစရှိသည်လျှင် အာရုံရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ သသမ္ပယုက္တဓမ္မံ၊ သမ္ပယုတ် တရားနှင့် တကွသော။ ဝိညာဏံ ဝါ၊ ဝါညာဉ်ကိုလည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ ကမ္မာရဂဂ္ဂရီတိ၊ ကမ္မာရဂဂ္ဂရိ-ဟူသည်ကား။ ကမ္မာရာနံ၊ ပန်းပဲတို့၏။ အဂ္ဂိဓမနဘသ္တာ၊ မီးမှုတ်တတ်သော ဖိုတည်း။ တဇ္ဇန္တိ၊ တဇ္ဇံ-ဟူသည်ကား။ တဒနုရူပံ၊ ထိုနှင့်လျော်သော။ တဿာတိ၊ တဿ-ဟူသည်ကား။ နာမရူဝဿ၊ နာမ်ရုပ်၏။ တံ ဒိသွာတိ၊ တံ ဒိသွာ-ဟူသည်ကား။ အဝိဇ္ဇာတဏှာဒိပစ္စယံ၊ အဝိဇ္ဇာတဏှာစသော အကြောင်းကို။ ဒိသွာ၊ ပြင်၍။ ကင်္ခံဝိတရတီတိ၊ ကင်္ခံဝိတရတိ-ဟူသည်ကား။ “အဟောသိံ နု ခေါ အဟံ အတီတမဒ္ဓါနံ၊ အစရှိသောနည်းအားဖြင့်ဖြစ်သော တဆယ့်ခြောက်ပါးသောဝတ္ထုရှိသော။ ဝိစိကိစ္ဆံ၊ ယုံမှားခြင်းကို။ အတိက္ကမတိ၊ လွန်၏။ ကလာပသမ္မသနဝ သေနာတိ၊ ကလာပသမ္မသနဝ သေန-ဟူသည်ကား။ “ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္န”န္တိ အာဒိနာ၊ ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ပဉ္စသု ခန္ဓေသု၊ ခန္ဓာငါးပါးတို့၌။ အတီတာဒိကောဋ္ဌာသံ၊ အတိတ်အစရှိသောအစုကို။ ဧကေကကလာပတော၊ တစ်ခုခုသောအစုအားဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ အနိစ္စာဒိဝသေန၊ အနိစ္စအစရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ သမ္မသနံ၊ သုံးသပ်ခြင်းသည်။ ကလာပသမ္မသနံ၊ ကလာပ်ကိုသုံးသပ်ခြင်းမည်၏။ တဿ၊ ထိုကလာပ်ကို သုံးသပ်ခြင်း၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ပုဗ္ဗဘာဂေတိ၊ ပုဗ္ဗဘာဂေ-ဟူသည်ကား။ ပဋိပဒါဉာဏဒဿနဝိသုဒ္ဓိပရိယာပန္နာယ၊ ပဋိပဒါဉာဏဒဿနဝိသုဒ္ဓိ၌ အကျုံးဝင်သော။ ဥဒယဗ္ဗယာနုပဿနာယ၊ ဥဒယဗ္ဗယာနုပဿနာ၏။ ပုဗ္ဗဘာဂေ၊ ရှေးအဖို့၌။ ဩဘာသာဒယောတိ၊ ဩဘာသာဒယော-ဟူသည်ကား။ ဩဘာသော၊ အရောင်လည်းကောင်း။ ဉာဏံ၊ ဉာဏ်လည်းကောင်း။ ပီတိ၊ ပီတိလည်းကောင်း။ ပဿဒ္ဓိ၊ ပဿဒ္ဓိလည်းကောင်း။ သုခံ၊ သုခလည်းကောင်း။ အဓိမောက္ခော၊ အဓိမောက္ခလည်းကောင်း။ ပဂ္ဂဟော၊ ပဂ္ဂဟလည်းကောင်း။ ဥပေက္ခာ၊ ဥပေက္ခာလည်းကောင်း။ ဥပဋ္ဌာနံ၊ ဥပဋ္ဌာနလည်းကောင်း။ နိကန္တိ စ၊ တဏှာလည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ထိုဆယ်ပါးတို့တွင်။ အဓိမောက္ခောတိ၊ အဓိမောက္ခော-ဟူသည်ကား။ သဒ္ခါ၊ တည်း။ ဥပဋ္ဌာနန္တိ၊ ဥပဋ္ဌနံ-ဟူသည်ကား။ သတိ၊ တည်း။ ဥပေက္ခာတိ၊ ဥပေက္ခာ-ဟူသည်ကား။ တတြမဇ္ဈတ္တတာ၊ တည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤဆယ်ပါးတို့တွင်။ ဩဘာသာဒယော၊ အရောင်အစရှိကုန်သော။ နဝ၊ ကိုးပါးတို့ကို။ နိကန္တိသင်္ခါတ တဏှုပက္ကိလေသ ဝတ္ထုတာယ၊ နိကန္တိဟုဆိုအပ်သော ညစ်ညူးကြောင်းဖြစ်သော တဏှာ၏အာရုံဖြစ်သောကြောင့်။ ဥပက္ကိလေသာ၊ ဥပက္ကိလေသ-ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ နိကန္တိ ပန၊ နိကန္တိကိုကား။ ဥပက္ကိလေသတာယ၊ ညစ်ညူးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ တဗ္ဗတ္ထုတာယာ စ၊ ထိုညစ်ညူးကြောင်းလျှင် အရာရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ နိဗ္ဗိန္ဒန္တော၊ နိဗ္ဗိန္ဒန္တ-ကား။ အာဒီနဝါနုပဿနာပုဗ္ဗင်္ဂမာယ၊ အပြစ်ကို ရှုခြင်းလျှင် ရှေ့သွားရှိသော။ နိဗ္ဗိဒါနုပဿနာယ၊ ငြီးငွေ့သည်ဖြစ်၍ ရှုခြင်းဖြင့်။ နိဗ္ဗိန္ဒန္တော၊ (နိ-၄၈၂) ငြီးငွေ့ သည်ဖြစ်၍။ မုဉ္စိတုကမျှတာပဋိသင်္ခါနုပဿနာသင်္ခါရုပေက္ခာနာလောမဉာဏာနံ၊ မုဉ္စိတုကမျှတာဉာဏ်, ပဋိသင်္ခါနုပဿနာဉာဏ်, သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏ်, အနုလောမဉာဏ်တို့ကို။ စိဏ္ဏပရိယန္တေ၊ လေ့လာပြီးသော အဆုံး၌။ ဥပ္ပန္နဂေါတြဘုဉာဏာနန္တရံ၊ ဖြစ်သော ဂေါတြဘူဉာဏ်၏ အခြားမဲ့၌။ ဥပ္ပန္နေန၊ သော။ မဂ္ဂဉာဏေန၊ မဂ်ဉာဏ်ဖြင့်။ သဗ္ဗသင်္ခါရေသု၊ ခပ်သိမ်းသော သင်္ခါရတို့၌။ ဝိရဇ္ဇန္တော၊ တပ်ခြင်း ကင်းသည်ဖြစ်၍။ ဝိမုစ္စန္တော၊ လွတ်သည်ဖြစ်၍။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဖလက္ခဏေ၊ ဖိုလ်ခဏ၌။ ဝိမုတ္တော နာမ၊ လွတ်ပြီးဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ မဂ္ဂက္ခဏေ၊ ဝင်စားသော မဂ်ခစ၌။ ဝိမုစ္စန္တောတိ၊ လွတ်ဆဲဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧကူနဝီသတိဘေဒဿာတိ၊ ဧကူနဝီသတိဘေဒဿ-ဟူသည်ကား။ စတုန္နံ မဂ္ဂဝီထီနံ၊ မဂ်လေးဝီထိတို့၏။ အနန္တရံ၊ အခြားမဲ့၌။ ပစ္စေကံ၊ အသီးအသီး။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တဿ၊ ဖြစ်သော။ မဂ္ဂဖလနိဗ္ဗာနပဟီနာဝသိဋ္ဌကိလေသာနံ၊ မဂ်, ဖိုလ်, နိဗ္ဗာန်, ပယ်သောကိလေသာ, ကြွင်းသောကိလေသာဟူကုန်သော။ ပဉ္စန္နံ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗာနံ၊ ဆင်ခြင်အပ်သော အာရုံတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဧကူနဝီသတိဘေဒဿ၊ ဆယ့်ကိုးပါးအပြားရှိသော။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အရဟတော၊ ရဟန္တာအား။ အဝသိဋ္ဌ ကိလေသာဘာဝေန၊ ကြွင်းသော ကိလေသော မရှိခြင်းကြောင့်။ ဧကူနဝီသတိတာ၊ တစ်ခုယုတ်နှစ်ဆယ်၏ အဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဿာတိ၊ အဿ-ဟူသည်ကား။ အာနာပါနကမ္မဋ္ဌာနိကဿ၊ အာနာပါနကမ္မဋ္ဌာန်းရှိသော သူအား။
သပ္ပီတိကေ ဒွေ ဈာနေတိ၊ သပ္ပီတိကေ ဒွေ ဈာနေ-ဟူသည်ကား။ ပီတိသဟဂတာနိ၊ ပီတိနှင့် တကွ ဖြစ်ကုန်သော။ စတုက္ကနယေ၊ စတုက္ကနည်း၌။ ဒွေ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ ပဌမဒုတိယဇ္ဈာနာနိ၊ ဒုတိယဈန်တို့သည်။ တဿာတိ၊ တဿ-ဟူသည်ကား။ တေန ယောဂိနာ၊ ထို ယောဂီသည်။ သမာပတ္တိက္ခဏေတိ၊ သမာပတ္တိက္ခဏော-ဟူသည်ကား။ သမာပန္နက္ခဏေ၊ ဝင်စားဆဲ၌။ အာရမ္မစတောတိ၊ အာရမ္မစတော-ဟူသည်ကား။ ပဋိဘာဂါရမ္မဏဂ္ဂဟဏမုခေန၊ ပဋိဘာဂအာရုံကို ယူခြင်းကို အရင်းမူသဖြင့်။ အာရမ္မဏဿ၊ အာရုံ၏။ ပဋိသံဝိဒိတတ္တာ၊ ထင်ရှားသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပီတိ၊ ပီတိသည်။ ပဋိသံဝေဒိတာ၊ ထင်ရှားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အာရမ္မဏေ၊ အာရုံသည်။ ဝိဒိတေ၊ ထင်ရှားလတ်သော်။ တဗ္ဗိသယာ၊ ထိုအာရုံလျှင် အာရုံါ်ရှိကုန်သော။ စိတ္တစေတသိကာ ဓမ္မာ၊ စိတ်စေတသိက်တရားတို့သည်။ သယံ အတ္တနော၊ မိမိ အလိုလို။ ပဋိသံဝိဒိတာ နာမ၊ ထင်ရှားသည် မည်ကုန်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ သလက္ခဏတော စ၊ မိမိ၏ ဝိသသလက္ခဏာအားဖြင့်လည်းကောင်း။ သာမညလက္ခစတော စ၊ သာမညလက္ခဏာဖြင့်လည်းကောင်း။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ဂဟစေ၊ ယူခြင်း၌။ သန္ဒေဟာဘာဝတော၊ ယုံမှား မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ တိပဿနာက္ခဏေတိ၊ တိပဿနာက္ခဏေ-ဟူသည်ကား။ ဝိပဿနာပညာယ၊ ဝိပဿနာပညာဖြင့်။ ဝိသယတော၊ အာရုံ (နိ-၄၈၃) အားဖြင့်။ ဒဿနက္ခဏေ၊ ရှုသော ခဏ၌။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပီတိံ၊ ပီတိကို။ အနိစ္စာဒိဝသေန၊ အနိစ္စအစရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဂဟဏမေဝ၊ ယူခြင်းသည်လျှင်။ အသမ္မောဟတော၊ မတွေဝေသောအားဖြင့်။ ပီတိပဋိသံဝေဒနံ နာမ၊ ပီတိကိုသိခြင်းမည်၏။
[စာမျက်နှာ-၂၂၂] ဒီဃံ အဿာသဝသေနာတိ၊ ဒီဃံ အဿာသဝသေန-ဟူသည်ကား။ အာရမ္မဏဘူတဿ၊ အာရုံဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ဒီဃံဿ အဿာသဿ၊ ရှည်သော ထွက်သက်၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ပဇာနတော၊ သိသောသူအား။ သာ ပီတိ၊ ထိုပီတိကို။ ပဋိသံဝေဒိတာ၊ သိအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ စိတ္တဿ ဧကဂ္ဂတံ အဝိက္ခေပံ ပဇာနတောတိ၊ စိတ္တဿ ဧကဂ္ဂတံ အဝိက္ခေပံ ပဇာနတေ-ဟူသည်ကား။ ဈာနပရိယာပန္နံ၊ ဈာန်၌အကျုံးဝင်သော။ အဝိက္ခေပါပန္နံ နာမ၊ အဝိက္ခေပသို့ရောက်ခြင်းအမည်ရှိသော။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ ဧကဂ္ဂတံ၊ တည်ကြည်သော အဖြစ်ကို။ တံသမ္ပယုတ္တာယ၊ ထိုဧကဂ္ဂတာနှင့်ယှဉ်သော။ ပညာယ၊ ပညာဖြင့်။ ပဇာနတော၊ သိသော ပုဂ္ဂိုလ်အား။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အာရမ္မဏမုခေန၊ အာရုံကို အရင်းမူသဖြင့်။ ပီတိ၊ ပီတိသည်။ ပဋိသံဝိဒိတာ၊ ထင်ရှားသည်။ ဟောတိ ယထေဝ၊ ထင်ရှားဖြစ်သကဲ့သို့လျှင်။ ဧဝံ တထာ၊ ဤနည်းအပ်တူ။ တံသမ္ပယုတ္တဓမ္မာပိ၊ ထိုယှဉ်ဖက်တရားတို့သည်လည်း။ ပဋိသံဝိဒိတာ ဧဝ၊ ထင်ရှားကုန်သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ သိအပ်၏။ သတိ ဥပဋ္ဌိတာ ဟောတီတိ၊ သတိ ဥပဋ္ဌိတာ ဟောတိ-ဟူသည်ကား။ ဒီဃံ အဿာသဝသေန၊ ရှည်သော ထွက်သက်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဈာနသမ္ပယုတ္တာ၊ ဈာန်နှင့် ယှဉ်သော။ တဿ၊ ထိုဈာန်၏။ အာရမ္မဏေ၊ အာရုံ၌။ ဥပဋ္ဌိတာ၊ ထင်သော။ သတိ၊ သတိသည်။ တဒါရမ္မဏဇ္ဈာနေပိ၊ ထို အဿာသလျှင် အာရုံရှိသော ဈာန်၌လည်း။ ဥပဋ္ဌိတာ နာမ၊ ထင်သည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ သိအပ်၏။ “ဒီဃံ ပဿာသဝသေနာ”တိအာဒီသုပိ၊ ဒီဃံ ပဿာသဝသေန-အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဣမိနာဝ နယေန၊ ဖြင့်သာလျှင်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်သော။ ပီတိပဋိသံဝေဒနံ၊ ပီတိ၏ ထင်ရှားခြင်းကို။ အာရမ္မဏတော စ၊ အားဖြင့်လည်းကောင်း။ အသမ္မောဟတော စ၊ မတွေဝေသော အားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝိဘာဂတော၊ ဝေဖန်သောအားဖြင့်။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အာဝဇ္ဇတော”တိအာဒိ၊ အာဝဇ္ဇတောိကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ အာဝဇ္ဇတောတိ၊ အာဝဇ္ဇတော-ဟူသည်ကား။ ဈာနံ၊ ဈာန်ကို။ အာဝဇ္ဇန္တဿ၊ ဆင်ခြင်သော။ သာ ပီတီတိ၊ သာ ပီတိ-ဟူသည်ကား။ ဈာနပရိယာပန္နာ၊ ဈာန်၌ အကျုံးဝင်သော။ သာ ပီတိ၊ ထိုပီတိသည်။ ဇာနတောတိ၊ ဇာနတော-ဟူသည်ကား။ သမာပန္နက္ခဏေ၊ ဝင်စားသော ခဏ၌။ အရမ္မဏမုခေန၊ အာရုံကို အရင်းမူသဖြင့်။ ဇာနတော၊ သိသော။ တဿ၊ ထိုသူအား။ သာ ပီတိ၊ ထိုပီတိသည်။ ပဋိသံဝေဒိတာ၊ ထင်ရှားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ပဿတောတိ၊ ပဿတော-ဟူသည်ကား။ ဒဿနဘူတေန၊ မြင်တတ်သည် (နိ-၄၈၄) ဖြစ်သော။ ဉာဏေန၊ ဉာဏ်ဖြင့်။ ဈာနတော၊ ဈာန်မှ။ ဝုဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ ပဿန္တဿ၊ ရှုသော။ ပစ္စဝေက္ခတောတိ၊ ပစ္စဝေက္ခတော-ဟူသည်ကား။ ဈာနံ၊ ဈာန်ကို။ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ၊ ဆင်ခြင်သော။ စိတ္တံ အဓိဋ္ဌဟတောတိ၊ စိတ္တံ အဓိဋ္ဌဟတေ-ဟူသည်ကား။ “ဧတ္တကံ ဝေလံ၊ ဤမျှသော အခါပတ်လုံး။ ဈာနသမင်္ဂီ၊ ဈာန်နှင့်ပြည့်စုံသည်။ ဘဝိဿာမီ”တိ၊ ဖြစ်အံ့ဟု။ ဈာနစိတ္တံ၊ ဈာန်စိတ်ကို။ အဓိဋ္ဌဟတော၊ ဆောက်တည်သော သူအား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဉ္စန္နံ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဝသိဘာဝါနံ၊ ဝသီဘော်တို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဈာနဿ၊ ဈာန်ကို။ ပဇနနမုခေန၊ သိခြင်းကို အရင်းမူသဖြင့်။ အာရမ္မစတော၊ အာရုံအားဖြင့်။ ပီတိယာ၊ ပီတိကို။ ပဋိသံဝေဒနာ၊ သိခြင်းကို။ ဒဿိတာ၊ ပြအပ်၏။ အဓိမုစ္စတောတိ၊ အဓိမုစ္စတော-ဟူသည်ကား။ သမထဝိပဿနာဝသေန၊ သမထဝိပဿနာ၏အစွမ်းဖြင့်။ သဒ္ဒဟန္တဿ၊ ယုံကြည်သောသူအား။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ “ဝီရိယံ ပဂ္ဂဏှတော”တိအာဒိသု၊ ဝီရိယံ ပဂ္ဂဏှတော-အစရှိသညတို့၌။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ အဘိညေယျန္တိ၊ အဘိညေယျံ-ဟူသည်ကား။ ဝိသိဋ္ဌာယ ပညာယ၊ ထူးသော ဉာဏ်ဖြင့်။ ဇာနိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်သော။ စတုသစ္စံ၊ သစ္စာလေးပါးကို။ ဝိပဿနာပညာပုဗ္ဗင်္ဂမာယ၊ ဝိပဿနာပညာပြဋ္ဌာန်းသော။ မဂ္ဂပညာယ၊ မဂ်ပညာဖြင့်။ အဘိဇာနတော၊ သိသော သူအား။ ဣတိ၊ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာတည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ “ပရိညေယျ”န္တိ အာဒီသုပိ၊ ပရိညေယျံ၊ အစရှိသည်တို့၌လည်း။ “ပရိဇာနတော”တိအာဒိနာ၊ ပရိဇာနတော၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ပရိညေယျန္တိ၊ ပရိညေယျံ-ဟူသည်ကား။ ဒုက္ခသစ္စံ၊ ဒုက္ခသစ္စာတည်း။ အဝသေသပဒါနီတိ၊ အဝသေသပဒါနိ-ဟူသည်ကား။ သုခပဋိသံဝေဒီ စိတ္တသင်္ခါရပဒီသံဝေဒီတိ၊ သုခပဋိသံဝေဒီ စိတ္တသင်္ခါရပဒီသံဝေဒီ-ဟူကုန်သော။ ပဒါနိ၊ ပုဒ်တို့သည်။
“ဝေဒနာဒယော”တိ၊ ဝေဒနာဒယော-ဟူသော ပုဒ်၌။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ သညာ၊ သညာကို။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “ဒွေ ခန္ဓာ”တိ၊ ဒွေ ခန္ဓာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ဝိပဿနာဘူမိဒဿနတ္ထ”န္တိ၊ ဝိပဿနာဘူမိဒဿနတ္ထံ-ဟူသော စကားကို။ ကာယိကသုခါဒိသီသေန၊ ကာယိကသုခ၊ စသည်ကို အရင်းမူသဖြင့်။ ပကိဏ္ဏကသင်္ခါရဒဿနတော၊ ပကိဏ္ဏကသင်္ခါရကို ပြသောအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ သမထေ၊ သမထ၌။ ကာယိကသုခါဘာဝတော၊ ကာယိကသုခ မရှိသောကြောင့်တည်း။ သောတိ၊ သော-ဟူသည်ကား။ ပဿမ္ဘနပရိယာယေန၊ ပဿမ္ဘနပရိယာယ်ဖြင့်။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သော။ နိရောဓော၊ ချုပ်ခြင်းတည်း။ ဝုတ္တနယေနာတိ၊ ဝုတ္တနယေန-ဟူသည်ကား။ “ဣမဿ ဟိ ဘိက္ခုနော ပုဗ္ဗေ အပရိဂ္ဂဟိတကာလေ”တိအာဒိနာ၊ ဣမဿ ဟိ ဘိက္ခုနော ပုဗ္ဗေ အပရိဂ္ဂဟိတကာလေ-အစရှိသော။ ကာယသင်္ခါရေ၊ ကာယသင်္ခါရ၌။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုခဲ့သောနည်းဖြင့်။ ပီတိသီသေန ဝေဒနာ ဝုတ္တာတိ၊ ပီတိသီသေန ဝေဒနာ ဝုတ္တာ-ဟူသည်ကား။ ပီတိအပဒေသေန၊ ပီတိကို ညွှန်းသဖြင့်။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ [စာမျက်နှာ-၂၂၃] သုခဂ္ဂဟဏတော၊ သုခကို ယူသောအားဖြင့်။ ဝေဒနာနုပဿနာပသင်္ဂတော၊ ဝေဒနာ (နိ-၄၈၅) နုပဿနာဟု လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်တည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ဒွီသု စိတ္တသင်္ခါရပဒေသူတိ၊ ဒွီသု စိတ္တသင်္ခါရပဒေသု-ဟူသည်ကား။ “စိတ္တသင်္ခါရပဋိသံဝေဒီ ပဿမ္ဘယံ စိတ္တသင်္ခါရ”န္တိ၊ စိတ္တသင်္ခါရပဋိသံဝေဒီ ပဿမ္ဘယံ စိတ္တသင်္ခါရံ-ဟူကုန်သော။ ဣမေသု ဒွိသု ကောဋ္ဌာသေသု၊ ဤနှစ်ပါးသော အစုတို့၌။ “သညာသမ္ပယုတ္တာ ဝေဒနာ”တိ၊ သညာသမ္ပယုတ္တာ ဝေဒနာ-ဟူ၍။ ဝေဒနာ နုပဿနာဘာဝတော၊ ဝေဒနာနုပဿနာဖြစ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “စိတ္တပဋိသံဝေဒိတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ”တိ၊ ဟူသောစကားကို။ “အာရမ္မစတော အသမ္မောဟတော”တိ အာဒိနာ၊ အာရမ္မစတော အသမ္မောဟတော-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တနယံ၊ ဆိုအပ်သော နည်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ စိတ္တန္တိ၊ စိတ္တံ-ဟူသည်ကား။ ဈာနသမ္ပယုတ္တံ၊ ဈာန်နှင့်ယှဉ်သော။ ဝိပဿနာသမ္ပယုတ္တဉ္စ၊ ဝိပဿနာနှင့် ယှဉ်သည်လည်းဖြစ်သော။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အာမောဒေတီတိ၊ အာမောဒေတိ-ဟူသည်ကား။ သမ္ပယုတ္တာယ၊ ယှဉ်သော။ ဈာနာရမ္မဏဝိသယာယ၊ ဈာန်၏အာရုံလျှင် အာရုံရှိသော။ ပီတိယာ၊ ပီတိဖြင့်။ မောဒေတိ၊ ဝမ်းမြောက်၏။ ဝိပဿနာက္ခဏေတိ၊ ဝိပဿနာက္ခဏော-ဟူသည်ကား။ ဘင်္ဂါနုပဿနက္ခဏေ၊ ဘင်ကိုရှုသောခဏ၌။
အာနာပါနဿတိ သမာဓိကထာဝဏ္ဏနာနယော၊ အာနပါနသတိသမာဓိကထာ အဖွင့် နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
၁၆၇။ အရိယာ၊ အရိယာတို့သည်။ အတ္တနာဝ၊ မိမိသည်လျှင်။ အတ္တာနံ၊ ကိုယ်ရှင်ကိုယ်ကိုလည်းကောင်း။ အညမညံ ဝါ၊ အချင်းချင်းကို လည်းကောင်း။ ဇီဝိတာ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေမှ။ ယဒိပိ နေဝ ဝေါရောပေန္တိ၊ အကယ်၍ကား မချကုန်ရှင့်။ ပရေဟိ၊ သူတစ်ပါးတို့ကို။ နာပိ သမာဒပေန္တိ၊ မချစေကုန်ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ မချကုန်, မချစေကုန်သော်လည်း။ ယထာဝုတ္တေဟိ၊ အကြင် အကြင် ဆိုအပ်ကုန်ပြီးသော။ တီဟိ ပကာရေဟိ၊ သုံးပါးသော အပြားတို့ဖြင့်။ မတာနံ၊ သေကုန်သော။ ပုထုဇ္ဇနာနံ၊ ပုထုဇဉ်တို့၏။ အန္တရေ၊ အလယ်၌။ မိဂလဏ္ဍိကေန၊ မိဂလဏ္ဍိကရှင်ယောင်သည်။ မာရိတာနံ၊ သတ်အပ်ကုန်သော။ အရိယပုဂ္ဂလာနမ္ပိ၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့၏လည်း။ အတ္ထိတာယ၊ ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “အရိယပုဂ္ဂလမိဿကတ္တာ”တိ၊ အရိယပုဂ္ဂလမိဿကတ္တာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပုထုဇ္ဇနကာလေ၊ ပုထုဇဉ်တုန်းကာလ၌။ အတ္တနာဝ၊ မိမိသည်လျှင်။ အတ္ထာနံ၊ ကိုယ်ရှင်ကိုယ်ကို။ ဃာတေတွာ၊ ပုတ်ခတ်၍။ မရစသမယေ၊ သေအံ့သော အခါ၌။ ဝိပဿနံ၊ ကို။ ဝဍ္ဎေတွာ၊ ပွား၍။ အရိယမဂ္ဂံ၊ အရိယာမဂ်ကို။ ပဋိလဘိတွာ၊ ရ၍။ မတာနမ္ပိ၊ သေသောသူတို့၏လည်း။ သမ္ဘာဝတော၊ ရှိခြင်းကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့ အရိယမိဿကတ္တာ အရိယမိဿကတ္တာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
(နိ-၄၈၆) ပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ
၁၇၂။ “ဗျဉ္စနေ အာဒရံ အကတွာ”တိ၊ ဗျဉ္စနေ အာဒရံ အကတွာ-ဟူ၍။ “ဇာနိတွာ သဉ္ဇာနိတွာ”တိ အာဒိနာ၊ ဇာနိတွာ သဉ္ဇာနိတွာ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဗျဉ္ဇနာနုရှုပံ၊ သဒ္ဒါအားလျော်စွာ။ အဝုတ္တတ္တာ၊ မဆိုအပ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ပါဏောတိ ဇာနန္တော”တိ ဣဒံ၊ ပါဏောတိ ဇာနန္တော-ဟူသော စကားကို။ “မနုဿော”တိ၊ လူဟူ၍။ အဇာနိတွာပိ၊ မသိသော်လည်း။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ သတ္တသညာယ ဧဝ၊ သတ္တဝါ ဟူသော အမှတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ပါရာဇိကဘာဝဒဿနတ္ထံ၊ ပါရာဇိက အဖြစ်ကို ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝဓကစေတနာဝသေန စေတေတွာတိ၊ ဝဓကစေတနာဝသေန စေတေတွာ-ဟူသည်ကား။ “ဣမံ၊ ဤသူ့ကို။ မာရေမီ”တိ၊ သတ်အံ့ဟု။ ဝဓမ စေတနာယ၊ သတ်လိုသော စေတနာဖြင့်။ စိန္တေတွာ၊ ကြံ၍။ ပကပ္ပေတွာတိ၊ ပကပ္ပေတွာ-ဟူသည်ကား။ “နံ၊ ထိုသူ့ကို။ ဝဓမီ”တိ၊ သတ်အံ့ဟု။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ စိတ္တေန၊ စိတ်ဖြင့်။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ပိုင်းခြား၍။ အဘိဝိတရိတွာတိ၊ အဘိဝိတရိတွာ-ဟူသည်ကား။ သန္နိဋ္ဌာနံ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “နိရာသင်္ကစိတ္တံ ပေသေတွာ”တိ၊ နိရာသင်္ကစိတ္တံ ပေသေတွာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သိခါပ္ပတ္တော အတ္ထောတိ၊ သိခါပ္ပတ္တော အတ္ထော-ဟူသည်ကား။ “သဉ္စိစ္စာ”တိ၊ သဉ္စိစ္စ-ဟူ၍။ ပုဗ္ဗကာလကိရိယာဝသေန၊ ပုဗ္ဗကာလကြိယာ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တဿပိ၊ ဟောအပ်သော ပုဒ်၏လည်း။ ဝီတိက္ကမဘူတဿ အပရကာလကိရိယာယုတ္တဒဿနေန၊ လွန်ကျူးခြင်း ဖြစ်၍ဖြစ်သော အပရကာလကြိယာနှင့် ယှဉ်ခြင်းကို ပြခြင်းကြောင့်။ ကောဋိပ္ပတ္တော၊ အထွတ် အထိပ်သို့ ရောက်သော။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဇာတိဥဏ္ဏာ နာမ၊ ဇာတိဥဏ္ဏာမည်သည်ကား။ တဒဟုဇာတဧဠကဿ၊ ထိုနေ့ မွေးသော ဆိတ်၏။ လောမံ၊ အမွေးတည်း။ ဧဝံ ဝဏ္ဏပ္ပဋိဘာဂန္တိ၊ ဧဝံ ဝဏ္ဏပ္ပဋိဘာဂံ-ဟူသည်ကား။ ဧဝံ ဝဏ္ဏသဏ္ဌာနံ၊ ဤသို့ အဆင်းသဏ္ဌာန်ရှိ၏။ “တတော ဝါ ဥဒ္ဓ”န္တိ၊ တတော ဝါ ဥဒ္ဓံ-ဟူသော စကားကို။ ဒုတိယသတ္တာဟာဒီသု၊ ဒုတိယသတ္တာဟအစရှိသည်တို့၌။ အဗ္ဗုဒါဒိဘာဝပ္ပတ္တံ၊ အမြှုပ်အစရှိသော အဖြစ်သို့ရောက်သည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပရိဟီနဝေ ဂဿ သန္တာနဿ ပစ္စယော [စာမျက်နှာ-၂၂၄] ဟောတီတိ၊ ပရိဟီနဝေ ဂဿ သန္တာနဿ ပစ္စယော ဟောတိ-ဟူသည်ကား။ သဟကာရီပစ္စယော၊ တကွပြုဖက်ဖြစ်၍ ကျေးဇူးပြုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ န ဇနကော၊ ဖြစ်စေတတ်သည်မဟုတ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကမ္မမေဝ၊ ကံသည်သာလျှင်။ ခဏေ ခဏေ၊ ခဏတိုင်း ခဏတိုင်း။ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာနံ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ကမ္မဇရူပါနံ၊ ကမ္မဇရုပ်တို့၏။ ဇနကပစ္စယော၊ ဖြစ်စေတတ်သောအကြောင်းဖြစ်၏။ တဉ္စ၊ ထိုဇနကအကြောင်းသည်လည်း။ ပဝတ္တိယံ၊ ဖြစ်ဆဲကာလ၌။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဌိတံ၊ တည်သော။ အနုပဟတံ၊ မပျက်စီးသေးသော။ စတုသန္တတိရူပံ၊ စတုသန္တတိရုပ်ဖြစ်သော။ သဟကာရီပစ္စယံ၊ တကွပြုဖက်ဖြစ်၍ ကျေးဇူးပြုသော တရားကို။ လဘိတွာဝ၊ ရ၍သာလျှင်။ (နိ-၄၈၇) ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ သက္ကောတိ၊ စွမ်းနိုင်၏။ အညထာ၊ သဟကာရီပစ္စည်းကို မရသည်ရှိသော်။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ န သက္ကောတိ၊ မစွမ်းနိုင်။ ယေန ကေနစိ ဝိရောဓိ ပစ္စယေန၊ အမှတ်မရှိသော ဆန့်ကျင်ဘက်အကြောင်းကြောင့်။ နိရုဒ္ဓစက္ခာဒိပ္ပသာဒါနံ၊ ချုပ်ပြီးသော စက္ခုစသည် ပသာဒရှိကုန်သော။ ပုဂ္ဂလာနံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ ကမ္မံ၊ ကံသည်။ ဝိဇ္ဇမာနမ္ပိ၊ ရှိသော်လည်း။ စက္ခာဒိကံ၊ စက္ခုစသည်ကို။ ဇနေတုံ၊ ဖြစ်စေခြင်းငှာ။ န သက္ကောတိ၊ မတတ်နိုင်။ ဣတိ၊ ဤသို့သော အနက်သည်။ သိဒ္ဓမေဝ၊ ပြီးသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
အတိပါတေန္တောတိ၊ အတိပါတေန္တော-ဟူသည်ကား။ အတိပါတေန္တော ဝိနာသေန္တော၊ ဖျက်ဆီးသော သူကို။ ဝုတ္တပ္ပကာရမေဝါတိ၊ ဝုတ္တပ္ပကာရမေဝ-ဟူသည်ကား။ ဇီဝိတိန္ဒြိယာတိပါတနဝိဓာနံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေိကို ဖျက်ဆီးသော အစီအရင်သည်။ ဝုတ္တပ္ပကာရမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသည်သာလျှင်တည်း။ သရသေနေဝ၊ မိမိသဘောအားဖြင့်သာလျှင်။ ပတနသဘာဝဿ၊ ကျခြင်းသဘောအား။ သဏိကံ၊ ဖြည်းဖြည်း။ ပတိတုံ၊ ကျခြင်းငှာ။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ အတီဝ ပါတနံ၊ အလွန်လျှင် ကျခြင်းသည်။ သီဃပါတနံ၊ လျင်စွာ ကျခြင်းသည်။ အတိပါတော၊ ပါတမည်၏။ ပါဏဿ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေိ၏။ ဝါ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေိကို။ အတိပါတော၊ လျင်စွာ ကျခြင်းတည်း။ ဝါ၊ လျင်စွာ ကျစေခြင်းတည်း။ ပါဏာတိ ပါတော၊ ဇီဝိတိန္ဒြေိကိုချခြင်း။ အာထဗ္ဗဏိကာတိ၊ အာထဗ္ဗဏိကာ-ဟူသည်ကား။ အာထဗ္ဗဏန္တိ၊ အာထဗ္ဗဏံ-ဟူသည်ကား။ အာထဗ္ဗဏဝေဒဝိဟိတံ၊ အာထဗ္ဗဏအတတ်ဖြင့် စီရင်အပ်သော။ မန္တံ ပယောဇေန္တီတိ၊ မန္တံ ပယောဇေန္တိ-ဟူသည်ကား။ (အဋ္ဌကထာ၌ မန္တံ-မပါ၊ ပါမှ ကောင်းမည်ထင်သည် ဆင်ခြင်။) အလောဏဘောဇနဒဗ္ဗသယန သုသာနဂမနာဒီဟိ၊ ဆားမပါသည်ကို သုံးဆောင်ခြင်း, နေဇာမြက်၌ အိပ်ခြင်း, သုသာန်သို့သွားခြင်းအစရှိကုန်သော။ ပယောဂေဟိ၊ အားထုတ်ခြင်း လုံ့လတို့ဖြင့်။ မန္တံ၊ မန္တန်ကို။ ပရိဝတ္တေန္တိ၊ ရွတ်ဖတ်ကုန်၏။ တေန၊ ထိုမန္တန်ရွတ်ခြင်းကြောင့်။ ယထိစ္ဆိတပါဏဝဓာဒိဖလံ၊ အလိုရှိတိုင်းသော အသက်သတ်ခြင်းစသော အကျိုးသည်။ ဥပပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ တံ၊ ထိုမန္တန်ရွတ်ခြင်းသည်။ ကာယဝစီကမ္မေသု၊ ကာယကံ ဝစီကံ တို့၌။ ပဝိဋ္ဌံ၊ ဝင်၏။ ဤတိန္တိ၊ ကား။ ပီဠံ၊ နှိပ်စက်ခြင်းကို။ ဥပဒ္ဒဝန္တိ၊ ဥပဒ္ဒဝံ-ဟူသည်ကား။ တတော၊ ထို့ထက်။ အဓိကတရံ၊ လွန်စွာ။ ပီဠံ၊ နှိပ်စက်ခြင်းကို။ ပဇ္ဇရကန္တိ၊ ပဇ္ဇရကံ-ဟူသည်ကား။ ဝိသမဇ္ဇရံ၊ ဖျားသော အနာကို။ သူစိကန္တိ၊ သူစိကံ-ဟူသည်ကား။ သူစီဟိ၊ အပ်တို့ဖြင့်။ ဝိဇ္ဈမာနံ ဝိယ၊ ထိုးသကဲ့သို့။ သူလံ၊ ထိုးကျင့်သော အနာကို။ ဝိသူစိကန္တိ၊ ဝိသူစိကံ-ဟူသည်ကား။ သသူလံ၊ ထိုးကျင့်ခြင်းနှင့် တကွ။ အာမာတိသာရံ၊ အစာသစ်ဝမ်း (နိ-၄၈၈) လျှောခြင်းကို။ ပက္ခန္ဒိယန္တိ၊ ပက္ခန္ဒိယံ-ဟူသည်ကား။ ရတ္တာတိသာရံ၊ သွေးဝမ်းလျှောခြင်းကို။ ဝိဇ္ဇံ ပရိဝတ္တေတွာတိ၊ ဝိဇ္ဇံ ပရိဝတ္တေတွာ-ဟူသည်ကား။ ဂန္ဓာရဝိဇ္ဇာဒိကံ၊ ဂန္ဓာရအတတ် အစရှိသော။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ကတူပစာရံ၊ ပြုအပ်ပြီးသော ဥပစာရှိသော။ ဝိဇ္ဇံ၊ အတတ်ကို။ မန္တပဌနက္ကမေန၊ မန္တန်ရွတ်သော အစဉ်ဖြင့်။ ပရိဇပ္ပိတွာ၊ ရွတ်ဖတ်၍။ တေဟီတိ၊ တေဟိ-ဟူသည်ကား။ တေဟိ ဝတ္ထူဟိ၊ ထိုဝတ္ထူတို့ဖြင့်။ ပယောဇနန္တိ၊ ပယောဇနံ-ဟူသည်ကား။ ပဝတ္တနံ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ အဟော ဝတာယန္တိ၊ အဟော ဝတာယံ-ဟူသည်ကား။ အယံ တံ ကုစ္ဆိဂတံ၊ ဤဝမ်း၌ တည်သော။ ဂဗ္ဘ န္တိ ဣဒံ၊ ဤစကားကို။ ကုစ္ဆိဂတံ၊ ဝမ်း၌တည်သော။ ဂဗ္ဘံ၊ ကိုယ်ဝန်ကို။ ကုလုမ္ဗဿာတိ၊ ကုလုမ္ဗဿာ-ဟူသည်ကား။ ဂဗ္ဘဿ၊ ကိုယ်ဝန်ကို။ ဝါ၊ ကိုယ်ဝန်ကား။ ကုလေဿ ဝ၊ အမျိုးကိုသာလျှင်။ ကုဋုမ္ဗဿ၊ အမျိုးစုကို။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “ ဘာဝနာမယိဒ္ဓိယာ ”တိ၊ ဘာဝနာမယိဒ္ဓိယာစကားကို။ အဓိဋ္ဌာနိဒ္ဓိံ၊ အဓိဋ္ဌာန်ဒ္ဓိကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ တေသံ ဣစ္ဆာမတ္တန္တိ၊ တံ တေသံ ဣစ္ဆာမတ္တံ-ဟူသည်ကား။ သုတ္တတ္ထတော၊ သုတ်၏ အနက်နှင့်။ န သမေတိ၊ မညီ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အာထဗ္ဗဏိဒ္ဓိဝသေနေဝ၊ အာထဗ္ဗဏိဒ္ဓိ၏အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ သုတ္တေ၊ ၌။ “ဣဒ္ဓိမာ စေတောဝသိပ္ပတ္တော”တိ၊ ဣဒ္ဓိမာ စေတောဝသိပ္ပတ္တော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဘာဝနာမယိဒ္ဓိဝသေနာ”တိ၊ ဘာဝနာမယိဒ္ဓိဝသေန-ဟူ၍။ န ဝုတ္တံ၊ မဆို။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
ဣတရထာတိ၊ ဣတရထာ-ဟူသည်ကား။ “ပရိယေသေယျာ”တိ ပဒဿ၊ ပရိယေသေယျာ-ဟူသောပုဒ်၏။ ဂဝေသနမတ္တမေဝ၊ ရှာမှီးခြင်း အနက်မျှ သည်သာလျှင်။ ယထာရုတဝသေန၊ ရွတ်ဆိုတိုင်း၏အစွမ်းအာဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ ပရိယိဋ္ဌမတ္တေန၊ ရှာမှီးခြင်းမျှဖြင့်။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာ၍။ သတ္ထာဒီနံ၊ လက်နက် စသည်ကို။ လဒ္ဓမတ္တေန၊ ရခြင်းမျှဖြင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဧတေန၊ ဤကျောက်စသည်ဖြင့်။ သသန္တိ ဟိံသန္တိ၊ ညှဉ်းဆဲသတ်ဖြတ်တတ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ သတ္ထံ၊ သတ္ထမည်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဝဓောပရဏဿ၊ သတ်ခြင်း၏ အဆောက်အဦဖြစ်သော။ ပါသာဏ ရဇ္ဇုအာဒိနော၊ ကျေက်ခဲ, ကြိုးအစရှိသော။ သဗ္ဗဿာပိ၊ အလုံးစုံသောအဆောက်အဦ၏လည်း။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “လဂုဠာ”တိအာဒိ၊ လဂုဠာ-အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “လဂုဠ”န္တိ ဧတံ၊ လဂုဠံ-ဟူသောအမည်သည်။ မုဂ္ဂရဿ၊ ဆောက်ပုတ်၏။ အဓိဝစနံ၊ အမည်တည်း။ သတ္ထသင်္ဂဟောတိ၊ သတ္တသင်္ဂဟော-ဟူသည်ကား။ မာတိကာယံ၊ မာတိကာ၌။ “သတ္ထဟာရက”န္တိ ဧတ္ထ၊ သတ္ထဟာရကံ-ဟူသောပါဌ်၌။ ဝုတ္တသတ္ထသင်္ဂဟော၊ ဆိုအပ်သော လက်နက်ကို ယူခြင်းတည်း။ ပရတော ဝုတ္တနယတ္တာတိ၊ ပရတော ဝုတ္တနယတ္တာ-ဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၂၂၅] ပရတော၊ အောက်၌။ နိဂမနဝသေန၊ နိဂုံးအုပ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သော။ ဒုတိယပဒဿ၊ ဒုတိယပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ပဒဘာဇနီ၌။ ဝုတ္တနယတ္တာ၊ ဆိုအပ်လတ္တံ့သော နည်းရှိသောကြောင့်။ စိတ္တသဒ္ဒဿ အတ္ထဒီပနတ္ထံ ဝုတ္တောတိ၊ စိတ္တသဒ္ဒဿ အတ္ထဒီပနတ္ထံ ဝုတ္တော-ဟူသည်ကား။ စိတ္တသဒ္ဒဿ၊ (နိ-၄၈၉) စိတ္တ-သဒ္ဒါ၏။ ဝိစိတ္တာဒိအနေကတ္ထ ဝိသယတ္ထာ၊ ဆန်းကြယ်ခြင်းစသည် များသော အနက်လျှင် အရာရှိသောကြောင့်။ ဣတရေဟိ၊ ဝိညာဉ်မှ တပါးသောအနက်တို့ကို။ နိဝတ္တေတွာ၊ နစ်စေ၍။ ဝိညာဏတ္ထံ၊ ဝိညာဉ်အနက်ကို။ နိယမေတုံ၊ မှတ်ခြင်းငှာ။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။
၁၇၄။ ကမ္မုနာ ဗဇ္ဈတီတိ၊ ကမ္မုနာ ဗဇ္ဈတိ-ဟူသည်ကား။ ပါဏာတိပါတကမ္မုနာ၊ (ခရေပွင့်အတွင်း စာများ ကျန်နေ၍ စာတည်းအဖွဲ့မှ ဖြည့်စွက် ရေးထည့်ထားသည်။) ပါဏာတိ၊ ပါဏကံဖြင့်။ ဗဇ္ဈတိ၊ ဖွဲ့၏။ အဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား။ တံ ကမ္မံ၊ ထိုကံသည်။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီး၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဥဘယထာပီတိ၊ ဥဘယထာပိ-ဟူသည်ကား။ ဥဒ္ဒိသကာနုဒ္ဒိသက ဝသေန၊ ရည်, မရည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ “ပစ္ဆာ ဝါ တေန ရောဂေနာ”တိ ဧတေန၊ ပစ္ဆာ ဝါ တေန ရောဂေန-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အနာဂတမ္ပိ၊ အနာဂတ်လည်းဖြစ်သော။ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြိကို။ အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ပါဏာတိပါတဿ၊ ပါဏာတိပါတ၏။ ပဝတ္တိံ၊ ဖြစ်ခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဧဝဉ္စ၊ ဤသို့ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ “ယဒါ၊ အကြင် အခါ၌။ သက္ကောတိ၊ တတ်နိုင်၏။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ တံ၊ ထိုသူကို။ ဇီဝိတာ၊ ဇီိဝိတိန္ဒြေမှ။ ဝေါရောပေဟိ၊ ချလော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဏတ္တိယာ၊ စေခိုင်းခြင်းကြောင့်။ စိရေန၊ ကြာမြင့်မှ။ သမိဒ္ဓိယမ္ပိ၊ ပြည့်စုံသော်လည်း။ ပါဏာတိပါတော၊ ဖြစ်သော ပါဏာတိပါတသည်။ အာဏတ္တိက္ခစေယေဝ၊ စေသော ခဏ၌သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဩပါတခဏနာဒိထာဝရပယောဂေသု၊ လူကျအောင် တွင်းတူးခြင်း အစရှိသော ထာဝရပယောဂတို့၌။ ပယောဂကရဏတော၊ လုံ့လပြုသည်မှ။ ပစ္ဆာ၊ နောက်၌။ ဂဟိတပဋိသန္ဓိကဿ၊ ယူအပ်သော ပဋိသန္ဓေရှိသော။ သတ္တဿပိ၊ သတ္တဝါ၏လည်း။ မရဏေ၊ သေခြင်း၌။ ပါဏာတိပါတော စ၊ ပါဏာတိပါတသည်လည်း။ အနာဂတာရမ္မဏော၊ အနာဂတ် အာရုံရှိသော အဖြစ်သည်။ ဥပပန္နော၊ ပြည့်စုံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သိက္ခာပဒဝိဘင်္ဂေ၊ သိက္ခာပဒဝိဘင်း၌။ “ပဉ္စ သိက္ခာပဒါနိ ပစ္စုပ္ပန္နရမ္မဏာယေဝါ”တိ၊ ပဉ္စ သိက္ခာပဒါနိ ပစ္စုပ္ပန္နရမ္မဏာယေဝ-ဟူ၍။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ ပါဏာတိပါတာဒိတော၊ ပါဏာတိပါတ-အစရှိသည်မှ။ ဝိရတိံ၊ ကြဉ်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ ပါဏာတိပါတာဒိံ၊ ပါဏာတိပါတအစရှိသည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ အညစိတ္တေနာတိ၊ အညစိတ္တေန-ဟူသည်ကား။ အမာရေတုကာမတာစိတ္တေန၊ မသတ်လိုသော စိတ်ဖြင့်။ ဒုတိယပ္ပဟာရေန မရတီတိ၊ ဒုတိယပ္ပဟာရေန မရတိ-ဟူသည်ကား။ ပဌမပ္ပဟာရံ၊ ရှေးဦးစွာ ပုတ်ခတ်ခြင်းကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ ဒုတိယေနေဝ၊ ဒုတိယ ပုတ်ခတ်ခြင်းဖြင့်သာလျှင်။ မရတိ၊ သေ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ပဌမပ္ပဟာရေနေဝါတိ၊ ပဌမပ္ပဟာရေနေဝ-ဟူသည်ကား။ ပဌမပ္ပဟာရသမုဋ္ဌာပကစေတနာက္ခဏေယေဝ၊ ရှေးဦးစွာ ပုတ်ခတ်ခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော စေတနာခဏ၌သာလျှင်။ ဣတိ (နိ-၄၉၀) အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ပဌမပ္ပဟာရော၊ ပဌမပ္ပဟာရောဟူသည်။ သယမေဝ၊ မိမိချည်းသာလျှင်။ မာရေတုံ၊ သတ်ခြင်းငှာ။ ကိဉ္စာပိ န သက္ကောတိ၊ အကယ်၍ကား မတတ်နိုင်၏ ရှင့်။ ပန၊ ထိုသို့မတတ်နိုင်သော်လည်း။ ဒုတိယံ၊ ဒုတိယပုတ်ခတ်ခြင်းကို။ လဘိတွာ၊ ရ၍။ သက္ကောန္တော၊ တတ်နိုင်ရကား။ ဇီဝိတဝိနာသဟေတု၊ ဇီဝိတိန္ဒြေပျက်စီးခြင်း၏ အကြောင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဌမပ္ပဟာရံ၊ ရှေးဦးစွာပုတ်ခတ်ခြင်းကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ မရဏဿ၊ သေခြင်း၏။ တသ္မာ အသိဒ္ဓတ္တာ၊ ထိုသို့ မပြီးသောကြောင့်လည်းကောင်း။ “ပယောဂေါ တေန စ မရဏ”န္တိ ဣမိနာ၊ ပယောဂေါ တေန စ မရဏံ-ဟူသောစကားနှင့်။ သံသန္ဒနတော စ၊ နှီးနှောခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ပဌမပ္ပဟာရေနေဝ၊ ရှေးဦးစွာပုတ်ခတ်ခြင်းကြောင့်သာလျှင်။ ကမ္မဗဒ္ဓေါ၊ ကံဖြင့်ဖွဲ့ခြင်းသည်။ ယုတ္တော၊ သင့်၏။ ဒုတိယေန၊ ဒုတိယပုတ်ခတ်ခြင်းကြောင့်။ န ယုတ္တော၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တဿ၊ ထို ဒုတိယပုတ်ခြင်းကို။ အညစိတ္တေန၊ တပါးသော စိတ်ဖြင့်။ ဒိန္နတ္တာ၊ ပေးအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဧတ္ထ ယထာ၊ ဤ တစ်ယောက်တည်း နှစ်ကြိမ် ပုတ်ခတ်ခြင်း၌ကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအပ်တူ။ အညေန၊ ပုဂ္ဂလေန၊ တစ်ပါးသောပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဒုတိယပ္ပဟာရာဒီသုပိ၊ နှစ်ကြိမ်မြောက် ပုတ်ခတ်ခြင်းစသည်တို့၌လည်း။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ (ထည့်။) ဒုတိယပ္ပဟာရဒါယကဿ၊ နှစ်ကြိမ်မြောက် ပုတ်ခတ်ခြင်းကိုပေးသော။ ပုဂ္ဂလဿပိ၊ ပုဂ္ဂိုလ်အားလည်း။ ဝဓကစေတနာ၊ သတ်လိုသော စေတနာသည်။ ယဒိ အတ္ထိ၊ အကယ်၍ ရှိသည်ဖြစ်အံ့။ တဿာပိ၊ ထိုဒုတိယ ပုတ်ခတ်သော သူအားလည်း။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပယောဂေနာပိ၊ ပယောဂကြောင့်လည်း။ မတတ္တာ၊ သေသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပယောဂက္ခဏေ၊ ပယောဂခဏ၌။ ပါဏာတိပါတော၊ ပါဏာတိပါတတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။
ကမ္မာပတ္တိဗျတ္တိဘာဝတ္ထန္တိ၊ ကမ္မာပတ္တိဗျတ္တိဘာဝတ္ထံ-ဟူသည်ကား။ အာနန္တရိယာဒိကမ္မဝိဘာဂဿ၊ အာနန္တရိယကံအစရှိသော ကံကို ဝေဖန်ခြင်း၏လည်းကောင်း။ ပါရာဇိကာဒိအာပတ္တိ ဝိဘာဂဿ စ၊ ပါရာဇိက အစရှိသော အာပတ်ကို ဝေဖန်ခြင်း၏လည်းကောင်း။ ပါကဋဘာဝတ္ထံ၊ ထင်စွာဖြစ်ခြင်းငှာ။ “ဧဠကံ၊ ဆိတ်ကို။ မာရေမီ”တိ၊ သတ်အံ့ဟု။ ဝိပရီတဂ္ဂဟဏေပိ၊ ဖောက်ပြန်၍ ယူသော်လည်း။ “ဣမ”န္တိ၊ ဤသတ္တဝါကိုဟူ၍။ ယထာနိပန္နဿေဝ၊ အကြင် အခြင်းအရာဖြင့် အိပ်သော သတ္တဝါကိုသာလျှင်။ ပရမတ္ထတော၊ စင်စစ်အားဖြင့်။ ဂတိတတ္တာ၊ ယူသောကြောင့်။ ယထာဝတ္ထုကံ၊ ဝတ္ထုအားလျော်စွာ။ ကမ္မဗဒ္ဓေါ၊ ကံဖြင့် ဖွဲ့အပ်သည်။ ဟောတိယေဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဣမံ ဝတ္ထု”န္တိအာဒိ၊ ဣမံ ဝတ္ထုံ-အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဃာတကော စ ဟောတီတိ၊ ဃာတကော စ ဟောတိ-ဟူသည်ကား။ ပါဏာတိပါတ (နိ-၄၉၁) ကမ္မေန၊ ပါဏာတိပါတကံဖြင့်။ ဗဒ္ဓေါ၊ ဖွဲ့အပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ မာတာဒိဂုဏမဟန္တေ၊ အမိအစရှိသော ကျေးဇူးကြီးသောသူတို့ကို။ အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ [စာမျက်နှာ-၂၂၆] ပဝတ္တဝဓကစေတနာယ၊ ဖြစ်သော သတ်လိုသော စေတနာ၏။ မဟာသာဝဇ္ဇတာယ၊ အပြစ်ကြီးသောကြောင့်။ “ဣဓ ပန စေတနာ ဒါရုဏာ ဟောတီ”တိ၊ ဣဓ ပန စေတနာ ဒါရုဏာ ဟောတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
လောဟိတကန္တိ၊ လောဟိတကံ-ဟူသည်ကား။ လောဟိတမက္ခိတံ၊ သွေးလိမ်းကျံသော။ ကမ္မံကရောန္တေတိ၊ ကမ္မံကရောန္တေ-ဟူသည်ကား။ ယုဒ္ဓကမ္မံ၊ စစ်ထိုးခြင်းအမှုကို။ ကရောန္တေ၊ ပြုသော်။ ယထာဓိပ္ပါယံ ဂတေတိ၊ ယထာဓိပ္ပါယံ ဂတေ-ဟူသည်ကား။ ယောဓံ၊ သူရဲကို။ ဝိဇ္ဈိတွာ၊ ထိုး၍။ ပိတရိ၊ အဖကို။ ဝိဒ္ဓေ၊ ပစ်အပ်သည်ရှိသော်။ ယောဓံ ပန၊ သူရဲကိုကား။ အဝိဇ္ဈိတွာ၊ မပစ်မူ၍။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ပိတရိ၊ အပ်ကို။ ဝိဒ္ဓေပိ၊ ထိုသော်လည်း။ ဝိသင်္ကေတော၊ ချွတ်ယွင်းခြင်းသည်။ နတ္ထိယေဝ၊ မရှိသလျှင်ကတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ပိတရိပိ၊ အစကိုလည်း။ ဝဓကစိတ္တဿ၊ သတ်လိုသော စိတ်၏။ အတ္ထိတာယ၊ ရှိသောကြောင့်တည်း။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ယောဓမတ္တေ၊ သူရဲမျှကို။ ဝိဒ္ဓေပိ၊ သော်လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ အာနန္တရိယံ ပန နတ္တီတိ၊ အာနန္တရိယံ ပန နတ္တိ-ဟူသည်ကား။ ပိတုဝိသယံ၊ အဖလျှင်အာရုံရှိသော။ ပါဏာတိပါတကမ္မံ၊ ပါဏာတိပါတကံသည်။ နတ္ထိ၊ နတ္ထိဟူသည်မရှိ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။
ဧဝံ ဝိဇ္ဈာတိ၊ ဧဝံ ဝိဇ္ဈ-ဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပါဒေဟိ၊ ခြေတို့ဖြင့်။ ဘူမိယံ၊ မြေ၌။ ဌတွာ၊ ရပ်၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဓနုံ၊ လေးကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ အာကဍ္ဎိတွာ၊ ငင်၍။” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝိဇ္ဈနပ္ပကာရသိက္ခာပနမုခေန၊ ပစ်သော အခြင်းအရာကို သင်သည်ကို အရင်းမူသဖြင့်။ အာဏာပေတိ၊ စေ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဧဝံ ပဟာရာတိ၊ ဧဝံ ပဟာရ-ဟူသည်ကား။ ဒဠှံ၊ မြဲစွာ။ အသိံ၊ သန်လျက်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဟရ၊ ခုတ်လော။ ဧဝံ ဃာတေဟီတိ၊ ဧဝံ ဃာတေဟိ-ဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကမ္မကာရဏံ၊ ညှဉ်းဆဲခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ မာရေဟိ၊ သတ်လော့။ “တတ္တကာ ဥဘိန္နံ ပါဏာတိပါတာ”တိ၊ တတ္တကာ ဥဘိန္နံ ပါဏာတိပါတာ-ဟူသော စကားကို။ အနုဒ္ဒိသိတွာ၊ မရည်ညွှန်းမူ၍။ ယေသံ ကေသဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိသော သူတို့ကို။ မာရဏတ္တာယ၊ သတ်ခြင်းငှာ။ ဥဘောဟိ၊ နှစ်ယောက်သော သူတို့သည်။ ပယောဂဿ၊ ပယောကို။ ကတတ္တာ၊ ပြုအပ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အာဏာပကော၊ စေခိုင်းသော ရဟန်းသည်။ “ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒ္ဒေ၊ ပစ်အပ်သည်ရှိသော်။ အသုကော ဧဝ၊ ဤအမည်ရှိသော သူသည်သာလျှင်။ မရတိ၊ သေ၏။” ဣတိ သညာယ၊ ဤသို့သော အမှတ် ဖြင့်။ “ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိဇ္ဈ၊ ပစ်လော။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဏာပေတိ၊ စေငြားအံ့။ နိယမိတဿေဝ၊ (နိ-၄၉၂) ရည်အပ်သော သူ၏သာလျှင်။ မရဏေ၊ သေခြင်းကြောင့်။ အာဏာပကဿ၊ စေခိုင်းသူအား။ ကမ္မဗဒ္ဓေါ၊ ကံဖြင့် ဖွဲ့အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ အာဏတ္တော၊ စေခိုင်းသော သူသည်။ “အသုက”န္တိ၊ ဤအမည်ရှိသော သူကိုယူ၍။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ သရံ၊ မြားကို။ သစေ ခိပတိ၊ အကယ်၍ပစ်အံ့။ အာဏာပကော၊ စေခိုင်းသူသည်။ အနိယမေတွာ၊ မရည်မူ၍။ သစေ အာဏာပေတိ၊ အကယ်၍စေအံ့။ အာဏပကဿ၊ စေခိုင်းသူအား။ ယေသံ ကေသဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိသောသူတို့၏။ မရဏေပိ၊ သေခြင်းကြောင့်လည်း။ ကမ္မဗဒ္ဓေါ၊ ကံနှင့်စပ်၏။ အာဏတ္တဿ ပန၊ စေအပ်သော ရဟန်းအားကား။ နိယမိတမရဏေယေဝ၊ ရည်အပ်သောသူ သေခြင်းကြောင့်သာလျှင်။ ကမ္မဗဒ္ဓေါ၊ ကံနှင့်စပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ မဇ္ဈေတိ၊ မဇ္ဈေ-ဟူသည်ကား။ ဟတ္ထိနော၊ ဆင်၏။ ပိဋ္ဌိမဇ္ဈေ၊ ကျောက်ကုန်းလယ်၌။ ဧတေနာတိ၊ ဟတေန-ဟူသည်ကား။ “အဓိဋ္ဌဟိတွာ အာဏာပေတီ”တိ၊ ပါဠိဝစနေန၊ အာဏာပေတိ-အစရှိသော ပါဠိစကားဖြင့်။ တတ္ထတိ၊ တတ္ထ-ဟူသည်ကား။ အာဏတ္တိကပယောဂေ၊ စေခိုင်းခြင်းပယောဂ၌။
ကိရိယာဝိသေသော၊ ကိရိယာဝိသေသည်။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ကိဉ္စာပိ အနာဂတော၊ အကယ်၍ကား မလာ၏ရှင့်။ ပန၊ ထိုသို့ မလာသော်လည်း။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “ဧဝံ ဝိဇ္ဈ၊ ဧဝံ ပဟရ၊ ဧဝံ ဃာတေဟီ”တိ၊ ဧဝံ ဝိဇ္ဈ၊ ဧဝံ ပဟရ၊ ဧဝံ ဃာတေဟိ-ဟူ၍။ ကိရိယာဝိသေသဿ၊ အမူအရာ အထူးကို။ ပရာမဋ္ဌတ္တာ၊ သုံးသပ်အပ်သောကြောင့်။ အာစရိယပရမ္ပရာ၊ ဆရာ အဆက်ဆက်သည်။ အာဂတံ၊ လာသော။ ကိရိယာဝိသေသမ္ပိ၊ အမူအရာ အထူးကိုလည်း။ ပါဠိယာ၊ နှင့်။ သံသန္ဒနတော၊ နှီးနှောခြင်းကြောင့်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဒေဿန္တော၊ ပြလိုရကား။ “အပရော နယော”တိအာဒိံ၊ အပရော နယော-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဝိဇ္ဈနန္တိ၊ ဝိဇ္ဈနံ၊ ဟူသည်ကား။ ဥသုသတ္တိအာဒီဟိ၊ မြား, လှံအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဝိဇ္ဈနံ၊ ထိုးခြင်းသည်။ ဆေဒနန္တိ၊ ဆေဒနံ-ဟူသည်ကား။ အသိအာဒီဟိ၊ သန်လျက်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဟတ္ထပါဒါဒိဆေဒနံ၊ လက်, ခြေအစရှိသည်ကို ဖြတ်ခြင်းတည်း။ ဘေဒနန္တိ၊ ဘေဒနံ-ဟူသည်ကား။ မုဂ္ဂရာဒီဟိ၊ ဆောက်ပုတ်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ သီသာဒိဘေဒနံ၊ ဦးခေါင်းအစရှိသည်ကို ခွဲခြင်းတည်း။ ဒွိဓာကရဏံ၊ နှစ်ဖြာပြုခြင်းတည်း။ သင်္ခမုဏ္ဍကန္တိ၊ သင်္ခမုဏ္ဍကံ-ဟူသည်ကား။ သီသကဋာဟေ၊ ဦးခေါင်းခွံ၌။ စမ္မံ၊ အရေကို။ ကေသေဟိ၊ ဆံတို့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဥပ္ပါဋေတွာ၊ ခွါ၍။ ထူလသက္ခရာဒီဟိ၊ ကြမ်းသော ကျောက်စရစ်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ သီသကဋာဟံ၊ ဦးခေါင်းခွံကို။ ဃံသိတွာ၊ ပွတ်တိုက်၍။ သင်္ခဝဏ္ဏ ကရဏဝသေန၊ ခရုသင်းအဆင်းရှိသည်ကို ပြုသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ သင်္ခမုဏ္ဍကရဏံ၊ သင်္ခမုဏ္ဍမည်သော ဆင်းရဲခြင်းကို ပြိုခြင်းတည်း။ “ဧဝမာဒီ”တိ၊ ဧဝမာဒိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ဗိဠင်္ဂထာလိကာဒိံ၊ ကျိုက်ကျိုက်ဆူ (နိ-၄၉၃) စေ၍ ရေပူအိုးပြုခြင်းအစရှိသည်ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ ပေါင်းယူ၏။ “ဥရေ ပဟရိတွာ ပိဋ္ဌိယံ ပဟရိတွာ ဂီဝါယံ ပဟရိတွာ”တိ အာဒိနာ၊ ဥရေ ပဟရိတွာ ပိဋ္ဌိယံ ပဟရိတွာ ဂီဝါယံ ပဟရိတွာ-အစရှိသည်ဖြင့်။ သရီရာဝယဝပ္ပဒေသေသု၊ ကိုယ်၏ အစိတ်ဖြစ်သော အရပ်တို့၌။ ပဟရဏဝိဇ္ဈနာဒိနိယမောပိ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်း, ထိုးခြင်းအစရှိသည်ကို မှတ်ခြင်းကိုလည်း။ ကိရိယာ ဝိသေသေယေဝ၊ ကိရိယာဝိသေသ၌သာလျှင်။ သင်္ဂယှတိ၊ ယူအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ သင်္ခမုဏ္ဍကာဒိသရီရပ္ပဒေသဝိသယာယ၊ သင်္ခမုဏ္ဍက အစရှိသော ကိုယ်၏ အစိတ်ဖြစ်သော အရပ်လျှင် အရာရှိသော။ ဃာတနာယပိ၊ ညှဉ်းဆဲခြင်းကိုလည်း။ [စာမျက်နှာ-၂၂၇] တတ္ထ၊ ထိုကိရိယာဝိသေသ၌။ ပဝေသိတတ္တာ၊ သွင်းသောကြောင့်တည်း။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနိ၌။ “ပုရတော ပဟရိတွာ မာရေဟီ”တိ အာဒိကဿ၊ ပုရတော ပဟရိတွာ မာရေဟိ-အစရှိသော။ အဋ္ဌကထာပါဌဿ၊ အဋ္ဌကထာပါဌ်၏။ (အဓိပ္ပါယနှင့် စပ်) “ပုရိမပဿာဒီနမ္ပိ၊ ရှေးနံပါး အစရှိသည်တို့၏လည်း။ ဝတ္ထုသဘာဂတော၊ ဝတ္ထုသဘော ရှိသောကြောင့်။ ဝတ္ထုဂ္ဂဟဏေနေဝ၊ ဝတ္ထုကို ယူသဖြင့်သာလျှင်။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ 'ပုရတော ပဟရိတွာ’တိအာဒိ၊ ပုရတော ပဟရိတွာအစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယံ အဓိပ္ပါယကထနံ၊ အကြင်အဓိပ္ပါယ်ဆိုခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုအဓိပ္ပါယ်ဆိုခြင်းသည်။ သင်္ခမုဏ္ဍကာဒိကဿ၊ သင်္ခမုဏ္ဍကအစရှိသော။ သရီရပ္ပဒေသေ၊ ကိုယ်တစ်စိတ်၌။ ကမ္မကာရဏာ ကရဏဿ၊ ကမ္မကရဏပြုခြင်းကို။ အဋ္ဌကထာယ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ကိရိယာဝိသေသဝိသယေ၊ အမူအရာအထူးကိုပြရာ၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုခဲ့ခြင်းကြောင့်။ န ယုဇ္ဇတိ၊ မသင့်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယထာဏတ္တံ၊ စေခိုင်းသော ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွှတ်၍။ ပုဂ္ဂလန္တရမာရဏမေဝ၊ ပုဂ္ဂိုလ် တစ်ပါးကို သတ်ခြင်းသည်သာလျှင်။ ဝတ္ထုဝိသံဝါဒေါ၊ ဝတ္ထုချွတ်ယွင်းခြင်းမည်၏။ ပဟရိတုံ၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းငှာ။ န အာဏတ္တံ၊ သရီရပ္ပဒေသဝိသဝါဒနံ၊ စေခိုင်းအပ်သော ကိုယ်အရပ်၏ ချွတ်ယွင်းခြင်းမမည်။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “ဝတ္ထုံ ဝိသံဝါဒေတွာ။ ပ။ ကမ္မဗဒ္ဓေါ”တိ၊ ကမ္မဗဒ္ဓေါ-ဟူသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣဒံ ပန၊ ဤ ပုရတော ပဟရိတွာ-အစရှိသော စကားကိုကား။ ယထာဏတ္တ ဝတ္ထုသ္မိံပိ၊ စေအပ်သော အပြားရှိသော ဝတ္ထု၌လည်း။ ကိရိယာဝိသေသဿ၊ အမူအရာအထူး၏။ ဝိသင်္ကေတေန၊ ချွတ်ယွင်းခြင်းကြောင့်။ ကမ္မဗဒ္ဓါဘာဝံ၊ ကံဖြင့် ဖွဲ့အပ်သော အဖြစ်၏ မရှိခြင်းကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပညာယတိ၊ ထင်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “ဝတ္ထုံ အဝိသံဝါဒေတွာ မာရေန္တီ”တိ၊ ဝတ္ထုံ အဝိသံဝါဒေတွာ မာရေန္တိ-ဟူ၍။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ “ယထာဏတ္တိယာ”တိ၊ ယထာဏတ္တိယာ-ဟူ၍။ ကိရိယာဝိသေသနိယမောပိ၊ ကိရိယာ ဝိသေသကို မှတ်ခြင်းကိုလည်း။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဣတရထာ၊ ကိရိယာ (နိ-၄၉၄) ဝိသေသ ချွတ်ယွင်းသဖြင့် ဖွဲ့ခြင်းမရှိသည်ကိုပြသည်မှ တပါးသောအပြားဖြင့်။ အတ္ထေ၊ အနက်ကို။ ဂယှမာနေ၊ ယူအပ်သည်ရှိသော်။ (ထည့်) “ယထာဏတ္တိယာ”တိ ဝစနဿ၊ ယထာဏတ္တိယ-ဟူသောစကား၏။ နိရတ္ထကတာပတ္တိတော၊ အကျိုးမရှိသောအဖြစ်သို့ ရောက်ခြင်းကြောင့်တည်း။ ဝတ္ထုနိဒ္ဒေသေ စ၊ ဝတ္ထုကို ပြရာ၌လည်း။ “ဝတ္ထူတိ မာရေတဗ္ဗော သတ္တော”တိ၊ ဝတ္ထူတိ မာရေတဗ္ဗော သတ္တော-ဟူ၍။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ပုရတော ပဟရဏာဒိပိ၊ ရှေ့မှ ပုတ်ခတ်ခြင်း အစရှိသည်ကိုလည်း။ ကိရိယာဝိသေသေ ဧဝ၊ ကိရိယာဝိသေသ၌သာလျှင်။ သင်္ဂယှတိ၊ ပေါင်းယူအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ ခန္တိ၊ နှစ်သက်သောအလိုတည်း။ ဝီမံသိတွာ၊ စူးစမ်း၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဝတ္ထုဝိသေသေနာတိ၊ ဝတ္ထုဝိသေသေနာ-ဟူသည်ကား။ မာတုအာဒိမတသတ္တဝိသေသေန၊ အမိအစရှိသော သေသော သတ္တဝါအထူးအားဖြင့်။ ကမ္မဝိသေသောတိ၊ ကမ္မဝိသေသော-ဟူသည်ကား။ အာနန္တရိယာဒိကမ္မဝိသေသော၊ အာနန္တရိယအစရှိသော ကံအထူးတည်း။ အာပတ္တိဝိသေသောတိ၊ အာပတ္တိဝိသေသော-ဟူသည်ကား။ ပါရာဇိကာဒိအာပတ္တိဝိသေသော၊ ပါရာဇိကာဒိအာပတ်အထူးတည်း။
ယဒါ ကဒါစိ ပုဗ္ဗဏှေတိ၊ ယဒါ ကဒိ ပုဗ္ဗဏေ-ဟူသည်ကား။ အာဏတ္တဒိဝသတော၊ စေအပ်သော နေ့မှ။ အညဿပိ၊ တပါးလည်းဖြစ်သော။ ယဿ ကဿစိ၊ အမှတ်မရှိသော။ ဒိဝဿဿ၊ နေ့၏။ ပုဗ္ဗဏှေ၊ နံနက်၌။ “ဧတံ ဂါမေ ဌိတ”န္တိ၊ ဧတံ ဂါမေ ဌိတံ-ဟူသောပုဒ်၌။ ဂါမော၊ ရွာကို။ ပုဂ္ဂလနိယမနတ္ထံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို မှတ်ခြင်းငှာ။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဩကာသနိယမနတ္ထံ၊ အရပ်ကို မှတ်ခြင်းငှာ။ န ဝုတ္တော၊ မဆိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “ယတ္ထ ကတ္ထစိ မာရေတိ၊ နတ္ထိ ဝိသင်္ကေတော”တိ၊ ယတ္ထ ကတ္ထစိ မာရေတိ၊ နတ္ထိ ဝိသင်္ကေတော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတေန၊ ဤယတ္ထ ကတ္ထစိ အစရှိသော ပါဌ်ဖြင့်။ ကာလောကာသ အာဝုဓဣရိယာပထကိရိယာဝိသေသာနံ၊ အခါ, အရပ်, လက်နက်, ဣရိယာပုထ်, အမူအရာအထူးကိုကို။ နိယမိစ္ဆာယ၊ မှတ်လိုသော အဖြစ်သည်။ အသတိ၊ မရှိသော်။ ယေန ကေနစိ၊ အမှတ်မရှိသော။ ပဟာရေန၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းဖြင့်။ မရဏမေဝ၊ သေသည်သာလျှင်။ ဣစ္ဆန္တဿ၊ အလိုရှိသော။ အာဏာပကဿ၊ စေခိုင်းသူအား။ မုခါရုဠှဝသေန၊ နှုတ်တက်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တဿ၊ ဆို်အပ်သော။ ဒေသကာလာဒိနိယမဿ၊ ဒေသ, ကာလအစရှိသည်ကို မှတ်ခြင်း၏။ ဝိသင်္ကေတေ၊ ချွတ်ယွင်းခြင်းသည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ကမ္မဗဒ္ဓေါယေဝ၊ ကံဖြင့် ဖွဲ့အပ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဉာပိတံ၊ သိစေအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ယော ပန၊ အကြင်သူသည်ကား။ စိတ္တေန၊ စိတ်ဖြင့်။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိသော အရာ၌။ ယေန ကေနစိ ပကာရေန၊ အမှတ်မရှိသောအပြားဖြင့်။ မရဏမေဝ၊ (နိ-၄၉၅) သေခြင်းကိုသာလျှင်။ ဣစ္ဆန္တောပိ၊ အလိုရှိလျက်လည်း။ ကာလာဒိဝိသင်္ကေတေန၊ အချိန်စသည် ချွတ်ယွင်းသဖြင့်။ အကုသလတောဝါ၊ မှလည်းကောင်း။ စောဒနတော ဝါ၊ စောဒနာခြင်းမှလည်းကောင်း။ မုစ္စိတုကာမော၊ လွတ်ကိုသည်ဖြစ်၍။ လေသေန၊ အမြွက်ဖြင့်။ ကာလာဒိနိယမံ၊ ကာလအစရှိသည်ကိုမှတ်ခြင်းကို။ ကရောထိ၊ ပြု၏။ တဿ၊ ထိုသူအား။ မနုဿဝိဂ္ဂဟပါရာဇိကတော၊ မနုဿဝိဂ္ဂဟပါရာဇိကမှ။ ပရိယာယေန၊ ပရိယာယေအားဖြင့်။ အမုစ္စနတော၊ မလွတ်ခြင်းကြောင့်။ ကာလာဒိဝိသင်္ကေတေပိ၊ ကာလအစရှိသည် ချွတ်ယွင်း သော်လည်း။ ကမ္မဗဒ္ဓေါဝ၊ ကံဖြင့် ဖွဲ့အပ်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ကေစိ ပန၊ ထိုဆရာတို့သည်ကား။ ဧတံ၊ ဤအယူကို။ န ဣစ္ဆန္တိ၊ အလိုမရှိကုန်။ ဝီမံသိတဗ္ဗံ၊ စုံစမ်းအပ်၏။ [စာမျက်နှာ-၂၂၈] တုဏ္ဍေနာတိ၊ တုဏ္ဍေန-ဟူသည်ကား။ အဂ္ဂကောဋိယာ၊ အဖျားစွန်းဖြင့်။ ထရုနာတိ၊ ထရုနာ-ဟူသည်ကား။ ခဂ္ဂမုဋ္ဌိနာ၊ သန်လျက်နှောင့်ဖြင့်။ ဧတံ ဂစ္ဆန္တီတိ၊ ဧတံ ဂစ္ဆန္တိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဂမနေန၊ သွားခြင်းဖြင့်။ ပုဂ္ဂလောဝ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကိုသာလျှင်။ နိယမိတော၊ မှတ်အပ်၏။ ဣရိယာပထော၊ ဣရိယာပုတ်ကို။ န နိယမိတော၊ မမှတ်သာအပ်။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “နတ္ထိ ဝိသင်္ကေတ”န္တိ၊ နတ္ထိ ဝိသင်္ကေတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
“ဒီဃံ မာရေဟီ”တိ၊ ဒီဃံ မာရေဟိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုသော်လည်း။ ဒီဃံသဏ္ဌာနာနံ၊ ရှည်သောသဏ္ဌာန်ရှိသော သူတို့၏။ ဗဟုဘာဝတော၊ များသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ဣတ္ထန္နာမံ၊ ဤအမည်ရှိသော။ ဧဝရူပဉ္စ၊ ဤသို့ သဘောရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ ဒီဃံ၊ ရှည်သော သူကို။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အညေသံ၊ အခြားသူတို့နှင့်။ အသာဓာရဏလက္ခဏေန၊ မဆက်ဆံသော လက္ခဏာဖြင့်။ အနိဒ္ဒိဋ္ဌတ္တာ၊ မပြအပ်သောကြောင့်။ “အနိယမေတွာ အာဏာပေတီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “ယံကိဉ္စိ တာဒိသံ မာရေမီ”တိ၊ ယံကိဉ္စိ တာဒိသံ မာရေမိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ စ၊ ဤအရာ၌လည်း။ စိတ္တေန၊ စိတ်ဖြင့်။ ဗဟူသု၊ များစွာကုန်သော။ ဒီဃံသဏ္ဌာနေသု၊ ရှည်သော သဏ္ဌာန်ရှိသော သူတို့တွင်။ ဧကံ၊ တစ်ယောက်ကို။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုသော်လည်း။ ဝါစာယ၊ နှုတ်ဖြင့်။ အနိယမိတတ္တာ၊ မမှတ်အပ်သောကြောင့်။ အညသ္မိံ၊ အခြားသော။ တာဒိသေ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော သူကို။ မာရိတေ၊ သတ်သည်ရှိသော်။ ဝိသင်္ကေတော၊ ချွတ်ယွင်းခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ အတ္တာနံ၊ မိမိကိုယ်ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွှတ်၍။ ပရပါဏိမှိ၊ တပါးသော သတ္တဝါ၌။ ပါဏသညိတာလက္ခဏဿ၊ သတ္တဝါဟု အမှတ်ရှိသည်၏ အဖြစ်လျှင် လက္ခဏာရှိသော။ အင်္ဂဿ၊ အင်္ဂါ၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ပါဏာတိ (နိ-၄၉၆) ပါတော၊ ပါဏာတိပါတသည်။ နေဝ အတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အာဏာမကော မုစ္စတီ”တိ၊ အာဏာမကော မုစ္စတိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အတ္တာနံ၊ မိမိကိုယ်ကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ “အသုကဋ္ဌာနေ၊ ဤမည်သော အရပ်၌။ နိသိန္နံ၊ နေသောသူတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဩကာသနိယမေ၊ အရပ်ကို မှတ်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ တသ္မိံ ပဒေသေ၊ ထိုအရပ်၌။ နိသိန္နဿ၊ နေသော။ ယဿ ကဿစိ၊ အမှတ်မရှိသော သူ၏။ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေကို။ အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ဝဓကစိတ္တံ၊ သတ်လိုသောစိတ်သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “နေဝ ဝဓကော မုစ္စတိ န အာဏာပကော”တိ၊ နေဝ ဝဓကော မုစ္စတိ န အာဏာပကော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဩကာသံ၊ အရပ်ကို။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ နိဒ္ဒိသန္တော၊ ညွှန်းသော သူသည်။ တသ္မိံ ဩကာသေ၊ ထိုအရပ်၌။ နိသိန္နံ၊ နေသူကို။ မာရေတုကာမော၊ သတ်စေလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သယံ ပန၊ မိမိသည်ကား။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ တတ္ထ၊ ထို နေရာ၌။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဩကာသေန၊ နေရာနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ တတ္ထ၊ ထိုနေရာ၌။ နိသိန္နဿေဝ၊ နေသောသူ၏သာလျှင်။ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေသည်။ အာရမ္မဏံ၊ အာရုံပြုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ သယံ၊ မိမိသည်။ တတ္ထေဝ၊ ထိုအရပ်၌ သာလျှင်။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ နိသိန္နဋ္ဌာနမေဝ၊ နေရာ အရပ်ကိုလျှင်။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ “မာရေဟီ”တိ၊ သတ်လောဟု။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုသော်လည်း။ အညော၊ အမြားသော။ တတ္ထ၊ ထိုအရပ်၌။ နိသိန္နော၊ နေသော သူကို။ သစေ မာရိယတိ၊ အကယ်၍ သတ်အပ်သည်ဖြစ်အံ့။ တဿာပိ၊ ထိုသူ၏လည်းကောင်း။ အတ္တနောပိ၊ မိမိ၏လည်းကောင်း။ ဇီဝိတံ၊ အသက်ကို။ အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ဝဓကစေတနာ၊ သတ်လိုသောစေတနာသည်။ ပဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုနေရာ၌။ ပရသ္မိံ၊ သူတပါးကို။ မာရိတေ၊ သတ်စေသော်။ အာဏာပကဿ၊ စေခိုင်းသူအား။ ကမ္မဗဒ္ဓေါ၊ ကံဖြင့် ဖွဲ့အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဧဝရူပေ၊ ဤသို့သဘောရှိသော။ ဌာနေ၊ အရာ၌။ စိတ္တပ္ပဝတ္တိနိယမော၊ စိတ်ဖြစ်ခြင်းကို မှတ်ခြင်းသည်။ ဗုဒ္ဓဝိသယော၊ ဘုရားအရာသာတည်း။ အညေသံ၊ အခြားတို့၏။ န ဝိသယော၊ အရာမဟုတ်။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “တသ္မာ ဧတ္ထ န အနာဒရိယံ ကာတဗ္ဗ”န္တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
ဧဝံ အာဏပေန္တဿ အာစရိယဿ တာဝ ဒုက္ကဋန္တိ၊ ဧဝံ အာဏပေန္တဿ အာစရိယဿ တာဝ ဒုက္ကဋံ-ဟူသည်ကား။ အာဏတ္တိ၊ စေခိုင်းခြင်းသည်။ ယထာဓိပ္ပါယံ၊ အလိုအတိုင်း။ သစေ န ဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍ မရောက်သည်ဖြစ်အံ့။ အာစရိယဿ၊ ဆရာအား။ အာဏတ္တိက္ခဏေ၊ စေသော (နိ-၄၉၇) ခဏ၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်တည်း။ သာ အာဏတ္တိ၊ ထိုစေခိုင်းခြင်းသည်။ ယထာဓိပ္ပါယံ၊ အလိုအတိုင်း။ သစေ ဂစ္ဆတိ၊ အကယ်၍သွားအံ့။ ပရတော၊ နောက်မှ။ ယံ ထုလ္လစ္စယံ၊ အကြင်ထုလ္လစ္စဉ်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တဒေဝ၊ ထို ထုလ္လစ္စဉ်းသည်လျှင်။ အာဏတ္တိက္ခဏေ၊ စေခိုင်းသောစကား၌။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အထ၊ ထိုသို့မဟုတ်။ သော၊ ထိုစေခိုင်းအပ်သော သူသည်။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ သစေ ဃာတေတိ၊ အကယ်၍ သတ်ငြားအံ့။ ယံ ယတော၊ အကြင့်ကြောင့်။ ပရတော၊ နောက်မှ။ “အာပတ္တိသဗ္ဗေသံ ပါရာဇိကဿာ”တိ၊ အာပတ္တိသဗ္ဗေသံ ပါရာဇိကဿ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတော၊ ထိုကြောင့်။ ဣမဿ၊ ဤ စေခိုင်းတတ်သော ရဟန်းအား။ အာဏတ္တိက္ခဏေယေဝ၊ စေခိုင်းသောစကား၌သာလျှင်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုက္ကဋထုလ္လစ္စယာနိ၊ ဒုက္ကဋ်ထုလ္လင်တို့သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တေသမ္ပိ ဒုက္ကဋန္တိ၊ တေသမ္ပိ ဒုက္ကဋံ-ဟူသည်ကား။ ဗုဒ္ဓရက္ခိတာဒီနမ္ပိ၊ ဗုဒ္ဓရက္ခိတအစရှိသည်တို့အားလည်း။ အာရောစနပစ္စယာ၊ ကြားခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်တည်း။ ဣဒဉ္စ၊ ဤဒုက္ကဋ်သည်လည်း။ ယထာဏတ္တိဝသေန၊ စေသောအခြင်းအရာ၏ အစွမ်းဖြင့်။ သံဃရက္ခိတဿ၊ သံဃရက္ခိတ၏။ ဇီဝိတာ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေမှ။ အဝေါရောပနေ၊ မချခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ယုဇ္ဇတိ၊ သင့်၏။ ဝေါရောပနေ၊ ချခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်ကား။ တေသမ္ပိ၊ ထို ဗုဒ္ဓရက္ခိတ အစရှိသည်တို့အားလည်း။ အာရောစနက္ခဏေယေဝ၊ ကြားသော ခဏ၌သာလျှင်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကတည်း။ “ပဋိဂ္ဂဟိတမတ္တေ”တိ ဣဒံ၊ ပဋိဂ္ဂဟိတမတ္တေ-ဟူသော စကားကို။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ ပဋိဂ္ဂဟဏသဘာဝဒီပနတ္တံ၊ ဝန်ခံခြင်းဖြစ်သည်ကို ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပဋိဂ္ဂိတက္ခဏေယေဝ၊ ဝန်ခံသောခဏ၌သာလျှင်။ [စာမျက်နှာ-၂၂၉] ထုလ္လစ္စယန္တိ၊ ထုလ္လစ္စယံ၊ ဟူ၍။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှာ။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော၊ ထိုဗုဒ္ဓရက္ခိတသည်။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ သစေ ပဋိဂ္ဂဟေဿတိ၊ အကယ်၍ ဝန်ခံလတ္တံ့သည်ဖြစ်အံ့။ ကမ္မံ ပန၊ သတ်ခြင်းအမူသည်ကား။ န နိပ္ပါဒေဿတိ၊ မပြီးလတ္တံ့သည်ဖြစ်အံ့။ တဒါ၊ ထိုသို့ ဝန်ခံလတ္တံ့ သည်ရှိသော်။ အာစရိယဿ၊ ဆရာအား။ အာဏတ္တိက္ခဏေယေဝ၊ စေခိုင်းသောစကား၌သာလျှင်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
“မူလဋ္ဌေဿဝ ဒုက္ကဋ”န္တိ ဣဒံ၊ မူလဋ္ဌေဿဝ ဒုက္ကဋံ-ဟူသောစကားသည်။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌။ အာဂတနယဒဿနမတ္တံ၊ လာသော နည်းမျှကို ပြခြင်းတည်း။ ဧတံ၊ ဤအယူကို။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ န အဓိပ္ပေတံ၊ မလိုအပ်။ တေန၊ ထို်ကြောင့်။ “ဧဝံ သန္တေ”တိအာဒိ၊ ဧဝံ သန္တေ-အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုသောနည်းဖြင့်။ အတ္ထေ၊ အနက်သည်။ သတိ၊ ရှိ်လက်သော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ပဋိဂ္ဂဟဏေ အာပတ္တိယေဝ န သိယာတိ၊ ပဋိဂ္ဂဟဏေ အာပတ္တိယေဝ န သိယာ-ဟူသည်ကား။ ဝဓကဿ၊ သတ်တတ်သော (နိ-၄၉၈) ရဟန်းအား။ “သာဓု သုဋ္ဌူ”တိ၊ ကောင်းလှပြီဟူ၍။ မရဏပဋိဂ္ဂဟဏေ၊ သတ်အံ့သည်ကို ဝန်ခံခြင်း၌။ ဒုက္ကဋာပတ္တိ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်။ နေဝ သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အနောဠာရိကဝိသယေပိ၊ မရုန့်ရင်းသော အရာ၌လည်း။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သည်။ တာဝ ဟောတိ၊ ဖြစ်သေး၏။ မရဏပဋိဂ္ဂဟဏေ၊ သတ်အံ့သည်ကို ဝန်ခံရာ၌။ ကိမင်္ဂံ ပန၊ အဘယ်ဆိုဖွယ် ရှိအံ့နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှာ။ သဉ္စရိတ္တပဋိဂ္ဂဟဏာဒိ၊ အောင်တမန်သွားအံ့သည်ကို ဝန်ခံခြင်းအစရှိသည်ကို။ န ဒဿိတံ၊ မညွန်းပြအပ်။ “ဣတ္ထန္နာမော၊ ဤအမည်ရှိသော သူသည်။ ဟတော၊ သေသည်။ အဿ၊ ဖြစ်ပါမူကား။ အဟော ဝတ၊ ဩော်ကောင်းလေစွ။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မရဏသဉ္စရိတ္တပဋိဂ္ဂဟဏာဘိနန္ဒနေ၊ သေခြင်းကို နှစ်သက်ခြင်း, အောင်တမန်သွားအံ့သည်ကို ဝန်ခံခြင်း၌။ ဒုက္ကဋေ၊ ဒုက္ကဋ်သည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော။ “အဟံ၊ ငါသည်။ တံ၊ ထိုသူကို။ မာရဿောမိ၊ သတ်အံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ မရဏပဋိဂ္ဂဟဏေ၊ သတ်အံ့သည်ကို ဝန်ခံရာ၌။ ပဂေဝ၊ အဘယ် ဆိုဖွယ်ရာရှိအံ့နည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ “ပဋိဂ္ဂဏှန္တေဿဝေတံဒုက္ကဋ”န္တိ၊ ပဋိဂ္ဂဏှန္တေဿဝေတံဒုက္ကဋံ-ဟူသောပုဒ်၌။ အဝဓာရဏေန၊ အဝဓာရဏအနက်ရှိသော ဧဝသဒ္ဒါဖြင့်။ သံဃရက္ခိတဿ၊ သံဃရက္ခိတ၏။ ပဋိဂ္ဂဟဏပစ္စယာ၊ ဝန်ခံခြင်း ဟူသောအကြောင်းကြောင့်။ မူလဋ္ဌဿ၊ အရင်း၌ တည်သောရဟန်းအား။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ နတ္ထေဝ၊ မရှိသလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဝိသင်္ကေတတ္တာ၊ ချွတ်ယွင်းသောကြောင့်။ အဿ၊ ထိုအရင်း၌ တည်သော ဆရာအား။ ပဌမံ အာဏတ္တဒုက္ကဋမေဝ၊ ရှေးဦးစွာ စေခိုင်းသော ဒုက္ကဋ်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “မူလဋ္ဌဿာပိ၊ အရင်ဤတည်အားလည်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဧကေန ပယောဂေန၊ တစ်ဟုသောပယောဂဖြင့်။ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ၊ ဒုက္ကဋ်တို့၏။ အသမ္ဘဝါ၊ နှစ်ခုမဖြစ်သင့် သောကြောင့်တည်း။ ပုရိမနယေတိ၊ ပုရိမနယေ-ဟူသည်ကား။ သမနန္တရာတီတေ၊ အခြားမဲ့ဖြစ်၍ လွန်ပြီးသော။ အဝိသက္ကိယဒူတနိဒ္ဒေသေ၊ မချွတ်ယွင်းသော တမန်ကို ညွန်း့ပြရာ၌။ ဧတန္တိ၊ ဧတံ-ဟူသည်ကား။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သည်။ ဩကာသာဘာဝေနာတိ၊ ဩကာသာဘာဝေနံ-ဟူသည်ကား။ မူလဋ္ဌဿ၊ အရင်း၌ တည်သော ရဟန်းအား။ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းကို။ ဝုစ္စမာနတ္တာ၊ ဆိုလတ္တံ့ သောကြောင့်။ ပဋိပ္ဂဏှန္တဿ၊ ဝန်ခံသူအား။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်ကို။ ဩကာသာဘာဝေန၊ အခွင့်မရခြင်းကြောင့်။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ (ထည့်။) အာပတ္တိအဘာဝတော၊ အာပတ်မသင့်သောကြောင့်။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်သည်။ န၊ မဟုတ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
(နိ-၄၉၉) ၁၇၅။ သယံ၊ မိမိ၏။ သံဃထေရတ္တာ၊ သံဃာထေရ် ဖြစ်သောကြောင့်။ “ဥပဋ္ဌာနကာလေ”တိ၊ ဥပဋ္ဌာနကာလေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ “ဝါစာယ ဝါစာယ ဒုက္ကဋ”န္တိ၊ ဝါစာယ ဝါစာယ ဒုက္ကဋံ-ဟူသောပုဒ်၌။ “ယော ကောစိ၊ အမှတ်မရှိသောသူသည်။ မမ၊ ငါ၏။ ဝစနံ၊ စကားကို။ သုတွာ၊ ကြား၍။ ဣမံ၊ ဤသူ့ကို။ မာရေတု၊ သတ်ပလေစေ၏။” ဣတိ ဣမိနာ အဓိပ္ပါယေန၊ ဤသို့သော အကြံဖြင့်။ အဝတွာ၊ မဆိုပဲ။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ မရဏာ ဘိနန္ဒနဝသေနေဝ၊ သေခြင်းကိုနှစ်သက်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ “စောရာပိ နာမ တံ န ဟနန္တီ”တိ အာဒိဝါစာယပိ၊ စောရာပိ နာမ တံ န ဟနန္တိ-အစရှိသော စကား၌လည်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒွိန္နံ ဥဒ္ဒိဿာတိ၊ ဒွိန္နံ ဥဒ္ဒိဿ-ဟူသည်ကား။ ဒွေ၊ နှစ်ယောက်သော သူတို့ကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဒွိန္နံ၊ နှစ်ယောက်တို့၏။ မရဏံ၊ သေခြင်းကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ ဥဘော၊ နှစ်ယောက်သောသူတို့ကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ မရဏံ၊ သေခြင်းကို။ သံဝဏ္ဏေန္တဿ၊ ချီးမွမ်းသော ရဟန်း၏။ ပယောဂသမုဋ္ဌာပိကာယ၊ ပယောဂကို ဖြစ်စေတတ်သော။ စေတနာယ၊ စေတနာ၏။ ဧကတ္တေ၊ တစ်ခုတည်း အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ “ဒွေ ပါဏာတိပါတာ”တိ၊ ပါဏာတိပါတ နှစ်ခုတို့ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗတာသင်္ခါတံ၊ ဆိုထိုက်သည်၏ အဖြစ်ဟုဆိုအပ်သော။ ဗလဘာဝံ၊ အားကြီးသောအဖြစ်သို့။ အာပဇ္ဇိတွာ၊ ရောက်၍။ ပဋိသန္ဓိပဝတ္တီသု၊ ပဋိသန္ဓေ, ပဝတ္တိတို့၌။ မဟာဝိပါကတ္တာ၊ များသောအကျိုးရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “အကုသလရာသီ”တိ၊ အကုသလရာသိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဗဟူ၊ များစွာသော သူတို့ကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ မရဏသံဝဏ္ဏနေပိ၊ သေခြင်းကို ချီးမွမ်းရာ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းသာလျှင်တည်း။ တတ္တကာ ပါဏာတိပါတာတိ၊ တတ္တကာ ပါဏာတိပါတာ-ဟူသည်ကား။ ယတ္တကာ၊ အကြင်မျှလောက်သော သူတို့သည်။ သံဝဏ္ဏနံ၊ ချီးမွမ်းခြင်းကို။ သုတွာ၊ ကြား၍။ မရိဿန္တိ၊ သေကုန်လတ္တံ့။ တတ္တကာနမ္ပိ၊ ထိုမျှလောက်သော သူတို့၏လည်း။ ဝတ္တမာနဉ္စ၊ ပစ္စုပ္ပန်လည်းဖြစ်သော။ အနာဂတဉ္စ၊ အနာဂတ်လည်းဖြစ်သော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေကို။ အာလမ္ဗိတွာဝ၊ အာရုံပြု၍သာလျှင်။ စေတနာယ၊ စေတနာ၏။ [စာမျက်နှာ-၂၃၀] ပဝတ္တနတော၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ တတ္တကာ၊ ထိုမျှလောက်ကုန်သော။ ပါဏာတိပါတာ၊ ပါဏာတိပါတတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တတ္တကာဟိ၊ ထိုမျှလောက်ကုန်သော။ စေတနာဟိ၊ စေတနာတို့သည်။ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပေးအပ်သော။ ပဝတ္တိဝိပါကံ၊ ပဝတ္တိအကျိုးကို။ ဧကာ၊ တစ်ခုသော။ သာစေတနာဝ၊ စေတနာသည်သာလျှင်။ ဒါတုံ၊ ပေးခြင်းငှာ။ န သက္ကောတိ၊ မတတ်နိုင်။ ပဋိသန္ဓိဝိပါကံ ပန၊ ပဋိသန္ဓေကိုကား။ သယဉ္စ၊ မိမိသည်လည်းကောင်း။ ပုဗ္ဗာပရစေတနာ စ၊ ရှေ့, နောက် စေတနာသည်လည်းကောင်း။ ဧကေကမေဝ၊ တစ်ခုတစ်ခုစီသာလျှင်။ ဒါတုံ၊ ပေးခြင်းငှာ။ သက္ကောတိ၊ တတ်နိုင်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
(နိ-၅၀၀) ၁၇၆။ ယေသံ ဟတ္ထတောတိ၊ ယေသံ ဟတ္ထတော-ဟူသည်ကား။ ယေသံ ဉာတကပဝါရိတာဒီနံ၊ အကြင် အဆွေတော်သော သူ, ဖိတ်သောသူစသည်တို့၏။ ဟတ္ထတော၊ လက်မှ။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ ယေသံ ဟတ္ထတော-ဟူသောစကားကိုလည်း။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်းအား။ ရူပိယမူလဿ၊ ရွှေငွေဟူသော အဖိုး၏။ အဘာဝံ၊ မရှိခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဓနံ စေ၊ ဥစ္စာဖြစ်ငြားအံ့။ သယမေဝ၊ မိမိသည်သာလျှင်။ မူလံ၊ အဖိုးကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ မုဉ္စတိ၊ လွတ်၏။ မူလံ၊ အဖိုးကို။ အဂ္ဂဟေတွာပိ၊ မယူသော်လည်း။ ပေါတ္ထကဿ၊ ပေကို။ ပေါတ္ထကသာမိနော၊ ပေရှင်၏။ သန္တကတ္တာ' ပါဒနမေဝ၊ ဥစ္စာ၏ အဖြစ်သို့ ရောက်စေခြင်းသည်သာလျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ပမာဏံ၊ ပမာစတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ လေခါဒဿနကောတူဟလကာတိ၊ လေခါဒဿနကောတူဟလကာ-ဟူသည်ကား။ သုန္ဒရက္ခရံ၊ ကောင်းသော အက္ခရာကို။ ဒိသွာ ဝါ၊ မြင်၍လည်းကောင်း။ “ပေါတ္ထကံ၊ ပေသည်။ ကီဒိသံ နု ခေါ၊ အဘယ်သို့ သဘောရှိသနည်း။” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ ဩလောကေတုကာမာ၊ ကြည့်လိုသော သူတို့သည်။
ပါဏာတိပါတဿ ပယောဂတ္တာတိ၊ ပါဏာတိပါတဿ ပယောဂတ္တာ-ဟူသည်ကား။ သရီရတော၊ ကိုယ်မှ။ ပါဏဝိယောဇနဿ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေကို ကင်းစေခြင်းကို။ နိဋ္ဌာပကပယောဂတ္တာ၊ ပြီးစေတတ်သော ပယောဂ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဩပါတခဏနတ္ထံ၊ တွင်းတူးခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ကုဒါလာဒီနံ၊ ပေါက်တူးအစရှိသည်တို့၏။ အတ္ထာယ၊ အလို့ငှာ။ အယောဗီဇ သမုဋ္ဌာပနတ္ထံ၊ သံကျောက်ကို ဖြစ်စေခြင်းငှာ။ အကပ္ပိယပထဝိံ ဝါ၊ အကပ္ပိယမြေကိုလည်းကောင်း။ ကုဒါလဒဏ္ဍာဒီနံ၊ ပေါက်တူရိုးအစရှိသည်တို့၏။ အတ္ထာယ၊ အလို့ငှာ။ ဘူတဂါမံ ဝါ၊ ဘူတဂါမ်ကိုလည်းကောင်း။ ဝိကောပေန္တဿ၊ ဖျက်ဆီးသော ရဟန်းအား။ ပါဏာတိပါတပယောဂတ္တာဘာဝါ၊ ပါဏာတိပါတ၏ ပယောဂ၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ အဒိန္နာဒါနပုဗ္ဗပယောဂေ ဝိယ၊ အဒိန္နာဒါန်၏ ပုဗ္ဗပယောဂကဲ့သို့။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ပါစိတ်သာတည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤတွင်တူးအံ့ဟုသွားရာ၌။ ဒုတိယပရိယေသနာဒီသုပိ၊ အဖော်ရှာခြင်း အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဒုက္ကဋဋ္ဌာနေ၊ ဒုက္ကဋ်အရာ၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်တည်း။ မုသာဝါဒါဒိ ပါစိတ္တိယဋ္ဌာနေ၊ မုသာဝါဒါဒိ ပါစိတ်အရာ၌။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ပါစိတ်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ပမာဏေတိ၊ ပမာဏေ-ဟူသည်ကား။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ သလ္လက္ခိတေ၊ မှတ်အပ်သော။ ပမာဏေ၊ ပမာဏ၌။ တစ္ဆေတွာတိ၊ တစ္ဆေတွာ-ဟူသည်ကား။ ဥန္နတပ္ပဒေသံ၊ မြင့်ရာ အရပ်ကို။ တစ္ဆေတွာ၊ ရွေ၍။ ပံသုပစ္ဆိန္တိ၊ ပံသုပစ္ဆိ-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗန္တိမံ၊ အလုံးစုံတို့၏ အဆုံးဖြစ်သော။ ပံသုပစ္ဆိံ၊ မြေမှုန့်တောင်းကို။ ဧတ္တကံ၊ ဤမျှ လောက်သော တွင်းသည်။ အလံ၊ စွမ်းနိုင်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ နိဋ္ဌာပေတုကာမတာယ၊ ပြီးစေခြင်းငှာ အလိုရှိသည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ (နိ-၅၀၁) သဗ္ဗန္တိမပယောဂသာဓိကာ၊ အလုံးစုံတို့၏ နောက်ဆုံးဖြစ်သော ပယောဂကို ပြီးစေတတ်သော။ စေတနာ၊ စေတနာသည်။ သန္နိဋ္ဌာပကစေတနာ၊ ပြီးစေတတ်သောစေတနာမည်၏။ မဟာ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဟာအဋ္ဌကထာ၌။ “ဧကသ္မိံ ဒိဝသေ၊ တစ်နေ့ချင်း၌။ အဝူပသန္တေနေဝ၊ မငြိမ်းသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ပယောဂေန၊ လုံ့လဖြင့်။ ခဏိတွာ၊ တူး၍။ နိဋ္ဌာပေန္တံ၊ ပြီးစေသည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ သဗ္ဗန္တိမာ၊ အလုံးစုံတို့၏ နောက်ဆုံးဖြစ်သော။ သန္နိဋ္ဌာပကစေတနာ၊ ပြီးစေတတ်သောစေတနာကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆို၏။ ဣတရာသု၊ ဤမှတပါးကုန်သော။ အဋ္ဌကထာသု ပန၊ အဋ္ဌကထာတို့၌ကား။ “ဣမသ္မိံ၊ ဤတွင်း၌။ ပတိတွာ၊ ကျ၍။ မရန္တု၊ သေစေကုန်သတည်း။” ဣတိ အဓိပ္ပါယေန၊ ဤသို့သောအလိုဖြင့်။ ဧကသ္မိံ ဒိဝသေ၊ တစ်နေ့၌။ ကိဉ္စိ၊ စိုးစဉ်း။ ခဏိတွာ၊ တူး၍။ အပရသ္မိမ္ပိ ဒိဝသေ၊ တစ်ပါးသော နေ့၌လည်း။ တတော၊ ထိုတွင်းမှ။ ကိဉ္စိ ကိဉ္စိ၊ စဉ်းငယ် စဉ်းငယ်။ ခဏိတွာ၊ တူး၍။ နိဋ္ဌပေန္တံ၊ ပြီးစေသည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အဋ္ဌကထာနံ၊ အဋ္ဌကထာတို့၏။ အညမညဝိရောဓော၊ အချင်းချင်း ဆန့်ကျင်ခြင်းကို။ ဉာတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ အတ္တနော ဓမ္မတာယာတိ၊ အတ္တနော ဓမ္မတာယ-ဟူသည်ကား။ အဇာနိတွာ၊ မသိ၍။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပက္ခလိတွာ၊ ချော်၍။ “အရဟန္တာပိ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တီ”တိ၊ အရဟန္တာပိ သင်္ဂဟံ ဂစ္ဆန္တိ-ဟူသောစကားကို။ အညေဟိ၊ သူတပါးတို့သည်။ ပါတိယမာနာနံ၊ ချအပ်ကုန်သော။ အမရိတုကာမာနမ္ပိ၊ မသေလိုသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ အရဟန္တာနံ၊ ရဟန္တာတို့၏။ မရဏံ၊ သေခြင်းသည်။ သမ္ဘဝတိ၊ ဖြစ်သင့်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပုရိမနယေတိ၊ ပုရိမနယေ-ဟူသည်ကား။ “မရိတုကာမာ ဣဓ မရိဿန္တီ”တိ၊ မရိတုကာမာ ဣဓ မရိဿန္တိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တနယေ၊ ဆိုအပ်သော နည်း၌။ ဝိသင်္ကေတောတိ၊ ဝိသင်္ကေတော-ဟူသည်ကား။ မရိတုကာမာနဉ္စ၊ သေလိုသော သူတို့ကိုလည်းကောင်း။ မာရေတုကာမာနဉ္စ၊ သတ်လိုသော သူတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ ခတတ္တာ၊ တူးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အမရိတုကာမာနံ၊ မသေလိုကုန်သော သူတို့၏။ မရဏေ၊ သေခြင်း၌။ ကမ္မဗဒ္ဓေါ၊ ကံဖြင့်ဖွဲ့အပ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
[စာမျက်နှာ-၂၃၁] “တတ္ထ ပတိတံ ဗဟိ နီဟရိတွာ”တိ ဣဒံ၊ တတ္ထ ပတိတံ ဗဟိ နီဟရိတွာ-ဟူသော စကားကို။ တတ္ထ၊ ထိုတွင်း၌။ ပတနပစ္စယာ၊ ကျခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ မရဏဿ၊ သေခြင်း၏။ ပဝတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အာဝါဋေ၊ တွင်း၌။ ပတိတွာ၊ ကျ၍။ ထောကံ၊ အတန်ငယ်။ စိရာယိတွာ၊ ကြာ၍။ ဂစ္ဆန္တံ၊ သွားသော သူကို။ ဂဟေတွာ၊ ဖမ်း၍။ မာရိတေပိ၊ သတ်သော်လည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ထိုတွင်း၌။ ပတိတရောဂေန၊ ကျသော အနာသည်။ ပီဠိတဿ၊ နှိပ်စက်အပ်သည်ဖြစ်၍။ ဂစ္ဆတော၊ သွားသောသူအား။ ပက္ခလိတွာ၊ ချော်၍။ ပါသာဏာဒီသု၊ ကျောက်အစရှိသည်တို့၌။ ပတနေနာပိ၊ တိုက်မိသဖြင့်လည်း။ မရဏေပိ၊ သေသော်လည်းကောင်း။ ဩပါတခဏကော၊ တွင်းတူးသော (နိ-၅၀၂) သူသည်။ န မုစ္စတိ၊ မလွတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အမရိတုကာမာ ဝါတိ၊ အမရိတုကာမာ ဝါ-ဟူ၍။ အဓိပ္ပါယဿ၊ အလို၏။ သမ္ဘဝတော၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ဩပပါတိကေ၊ ဥပပါတ်သည်။ ဥတ္တရိတုံ၊ တက်ခြင်းငှာ။ အသက္ကုဏိတွာ၊ မတတ်နိုင်၍။ မတေပိ၊ သေသော်လည်း။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “နိဗ္ဗတ္တိတွာ”တိ၊ ဖြစ်၍ဟု။ ဝုတ္တတ္တာ၊ အဋ္ဌကထာ ဆိုသောကြောင့်။ ပတနံ၊ ကျခြင်းသည်။ န ဒိဿတိ၊ မထင်။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့ ဆိုငြားအံ့။ တတ္ထ၊ ထိုတွင်း၌။ သာ နိဗ္ဗတ္တိယေဝ၊ ထိုဖြစ်ခြင်းသည်သာလျှင်။ ပတနံ၊ ကျခြင်းမည်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဝိရောဓော၊ ဆန့်ကျင်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ မာတုယာ၊ အမိသည်။ ပတိတွာ၊ ကျ၍။ ပရိဝတ္တိတလိင်္ဂါယ၊ ပုလ္လိင်ပြန်၍။ မတာယ၊ သေသည်ရှိသော်။ သော၊ ထိုတွင်းထူးသော ရဟန်းသည်။ မာတုဃာတကော၊ အမိကိုသတ်သူသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ မနုဿပုရိသဃာတကော၊ လူယောကျ်ားကို သတ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ပတိတဿေဝ၊ ကျသော သူ၏သာလျှင်။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်တည်း။ ဣတိ အဓိပ္ပါယေန၊ ဤသို့သော အလိုဖြင့်။ “ပတနရူပံ ပမာဏ”န္တိ၊ ပတနရူပံ ပမာဏံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဒံ ပန၊ ဤ မာတုဃာတကအကြောင်းသည်ကား။ အကာရဏံ၊ သင့်သော အကြောင်း မဟုတ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ လိင်္ဂေ၊ လိင်သည်။ ပရိဝတ္တေပိ၊ ပြန်သော်လည်း။ ဧကသန္တာနတ္တဿ၊ တစ်ခုသော သန္တာန်ရှိသောအဖြစ်၏။ အဝိဂတတ္တာ၊ မကင်းသောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “မနုဿဘူတံ မာတရံ၊ ပ။ အာနန္တရိယ”န္တိ၊ မနုဿဘူတံ မာတရံ၊ ပ။ အာနန္တရိယံ-ဟူ၍။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ ယေန ပန သဘာဝေန၊ အကြင်သဘောဖြင့်။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ဇာယန္တိ၊ ပဋိသန္ဓေနေကုန်၏။ တေနေဝ၊ ထိုသဘောဖြင့်သာလျှင်။ မရန္တိ၊ သေကုန်၏။ သောဝ၊ ထိုသဘောသည်သာလျှင်။ တေသံ၊ ထိုသတ္တဝါတို့အား။ ရူပန္တရဂ္ဂဟဏေပိ၊ အသွင်တပါးကို ယူရာ၌လည်း။ သဘာဝေါ၊ သဘောတည်း။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “မရဏရူပ မေဝ၊ သေသောအသွင်သည်လျှင်။ ပမာဏံ၊ ပမာဏတည်း။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ပါစိတ္တိယ”န္တိ၊ ပါစိတ်-ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ပစ္ဆိမော ဝါဒေါ၊ နောက်အယူသည်။ ပမာဏံ၊ ပမာဏတည်း။ ဧဝံ သန္တေ၊ ဤသို့ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “ယက္ခော ဝါ။ ပ။ ထုလ္လစ္စယဿာ”တိ၊ ယက္ခော ဝါ။ ပ။ ထုလ္လစ္စယဿ-ဟူ၍။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ သိအပ်နည်း။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့ ဆိုငြားအံ့။ အယံ ဒေါသော၊ ဤအပြစ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ယက္ခော ဝါ ပေတော ဝါ”တိ၊ ယက္ခော ဝါ ပေတော ဝါ-ဟူ၍။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ သကရူပံ၊ မိမိအသွင်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ (ပုန၊ ဖန်။) ရူပန္တရံ၊ အသွင်တပါးကို။ ဂဟေတွာပိ၊ ယူ၍လည်း။ ဌိတေ၊ တည်ကုန်သော။ ယက္ခပေတေယေဝ၊ (နိ-၅၀၃) ဘီလူး, ပြိတ္တာတို့ကိုသာလျှင်။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ”တိရစ္ဆာနဂတမနုဿဝိဂ္ဂဟောဝါ”တိ၊ တိရစ္ဆာနဂတမနုဿဝိဂ္ဂဟောဝါ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ တိရစ္ဆာနဂ တမနုဿဝိဂ္ဂဟော၊ တိရစ္ဆာန်ယောင်, လူယောင်ဆောင်သော။ ယက္ခော ဝါ၊ ဘီလူးသည်လည်းကောင်း။ ပေတော ဝါ၊ ပြိတ္တာသည်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤပါဌ်၌။ ယောဇနာ၊ အနက်ယောဇနာကို။ ကာတဗ္ဗာ၊ ပြခြင်း၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “မနုဿဝိဂ္ဂဟေန၊ လူအသွင်ဖြင့်။ ဌိတတိရစ္ဆာနဂတာနံ၊ တည်သော တိရစ္ဆာန်တို့၏။ အာဝေဏိကံ၊ အသီးကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်း ဝတ္ထု အဖြစ်ကို။ ဝုတ္တံ ဝိယ၊ ဟောအပ်သကဲ့သို့။ ဒိဿတိ၊ ထင်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ”တိရစ္ဆာနဂတော ဝါ မနုဿဝိဂ္ဂဟော”တိ၊ တိရစ္ဆာနဂတော ဝါ မနုဿဝိဂ္ဂဟော-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗတော စ၊ ဟောအပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ဣမဿ ဝိသေသဿ၊ ဤအထူးကို။ အဝုတ္တတ္တာ စ၊ မဆိုအပ်သောကြောင့် လည်းကောင်းတည်း။ “ယက္ခပေတရူပေန မတေပိ ဧသေဝ နယော”တိ ဣမိနာ၊ ယက္ခပေတရူပေန မတေပိ ဧသေဝ နယေ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ မရဏရူပေဿဝ၊ သေသောအသွင်၏သာလျှင်။ ပမာဏတ္တာ၊ ပမာဏ ဖြစ်သောကြောင့်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းကို။ အတိဒိသတိ၊ ညွှန်၏။
မုဓာတိ၊ မုဓာ-ဟူသည်ကား။ အမူလေန၊ အဖိုးမပေးပဲ။ သော နိဒ္ဒေါသောတိ၊ သော နိဒ္ဒေါသော-ဟူသည်ကား။ တေန၊ ထို ဝယ်သောသူသည်။ တတ္ထ၊ ထိုတွင်း၌။ ကတပယောဂဿ၊ ပြုအပ်သော လုံ့လ၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ နိဒ္ဒေါသော၊ အပြစ်မရှိ။ (ထည့်။) သောပိ၊ ထိုဝယ်သော ရဟန်းသည်လည်း။ တတ္ထ၊ ထိုတွင်း၌။ ကိဉ္စိ၊ တစိုးတစိ။ ယဒိ ကရောတိ၊ အကယ်၍ ပြုအံ့။ န မုစ္စတိ ဧဝ၊ မလွတ်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ဧဝံ ပတိတာ”တိအာဒိံ၊ ဧဝံ ပတိတာစသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဧဝန္တိ၊ ဧဝံဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မယာ၊ ငါသည်။ ကတေ၊ ပြုသော်။ ဣတိ [စာမျက်နှာ-၂၃၂] အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ န နဿိဿန္တီတိ၊ န နဿိဿန္တိ-ဟူသည်ကား။ အဒဿနံ၊ မမြင်ခြင်းသို့။ န ဂမိဿန္တိ၊ မရောက်ကုန်လတ္တံ့။ န ပလာယိဿန္တိ၊ မပြေးကုန်လတ္တံ့။ ဣတိ အဓိပ္ပါယော၊ ဤသို့အဓိပ္ပါယ်တည်း။ “သုဥဒ္ဓရာ ဝါဘဝိဿန္တီ”တိ ဣဒံ၊ သုဥဒ္ဓရာ ဝါဘဝိဿန္တိ-ဟူသောစကားသည်။ ဂဗ္ဘီရဿ၊ နက်သော။ ဩပါတဿ၊ တွင်းကို။ ပူရဏေ၊ ဖို့ခြင်း၌။ ပယောဇနဒဿနံ၊ အကျိုးကို ပြကြောင်းတည်း။ ဥတ္တာနေ ကတေ၊ တိမ်တိမ်ပြုအပ်သော။ ဩပါတေ၊ တွင်း၌။ သီဃံ၊ လျင်စွာ။ အမှေဟိ၊ ငါတို့သည်။ ဂဟေတွာ၊ ဖမ်း၍။ မာရေတုံ၊ သတ်ခြင်းငှာ။ (နိ-၅၀၄) သုဥဒ္ဓရာ၊ ထုတ်လွယ်ကုန်သည်။ ဘဝိဿန္တိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဣတိ အဓိပ္ပါယော၊ တည်း။ “ဝိပ္ပဋိသာရေ ဥပ္ပန္နေ''တ၊ ဝိပ္ပဋိသာရေ ဥပ္ပန္နေ-ဟူသော စကားကို။ မူလဋ္ဌံ၊ အရင်း၌ တည်သော ရဟန်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပစ္ဆိမောပိ၊ နောက် ရဟန်းသည်လည်း။ လဘိတွာ၊ ရ၍။ တတ္ထ၊ ထိုတွင်း၌။ ဝုတ္တပ္ပကာရံ၊ ဆိုအပ်သော အပြားရှိသော။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဝိပ္ပဋိသာရေ၊ နှလုံးမသာယာခြင်းသည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်သော်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယဒိ ကရောတိ၊ အကယ်၍ပြုအံ့။ တဿာပိ၊ ထိုနောက် ရဟန်းအားလည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းသာလျှင်တည်း။ “ဇာတပထဝီ ဇာတာ”တိ၊ ဇာတပထဝီ ဇာတာ-ဟူသောစကားကို။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ အညေန၊ အခြားသော၊ သည်။ ဤဒိသေ၊ ဤသို့သဘောရှိသော။ ဩပါတေ၊ တွင်းကို။ ခတေ၊ တူးအပ်သည်ရှိသော်။ တဒါ၊ ထိုဇာတပထဝီဖြစ်သော အခါ၌။ မုစ္စတိ၊ လွတ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဇာတပထဝီသဒိသံ၊ ဇာတပထဝီနှင့်တူစွာ။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ ကောဋ္ဋေတွာ၊ နှက်၍။ ဒဠှတရံ၊ မြဲမြံစွာ။ ပူရိတေပိ၊ ပြည့်စေသော်လည်း။ မုစ္စတိယေဝ၊ လွတ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
ထဒ္ဓတရန္တိ၊ ထဒ္ဓတရံ-ဟူသည်ကား။ ထိရကရဏတ္ထံ၊ မြဲမြံစွာ ပြုခြင်းငှာ။ အပရာယ၊ တပါးသော။ ပါသယဋ္ဌိယာ၊ ကြော့ကွင်းတိုင်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဗန္ဓိတွာ ဝါ၊ ဖွဲ့၍လည်းကောင်း။ တမေဝ သိထိလဘူတပါသံ၊ ထိုလျော့သည်ဖြစ်သော ကြော့ကွင်းကိုသာလျှင်။ ထဒ္ဓတရံ၊ တင်းလှစွာ။ ဗန္ဓိတွာ ဝါ၊ ဖွဲ့၍လည်းကောင်း။ ဌပေတိ၊ ထား၏။ ခါဏုကန္တိ၊ ခါဏုကံ-ဟူသည်ကား။ ပါသယဋ္ဌိဗန္ဓနခါဏုကံ၊ ကြော့ကွင်းတိုင်ချည်သော သစ်ငုတ်ကို။ “တတ္ထဇာတကယဋ္ဌိံ ဆိန္ဒိတွာ မုစ္စတီ”တိ ဣဒံ၊ တတ္ထဇာတကယဋ္ဌိံ ဆိန္ဒိတွာ မုစ္စတိ-ဟူသောစကားကို။ အရညေ၊ တော၌။ ယထာဌိတမေဝ၊ တည်တိုင်းသာလျှင်ဖြစ်သော။ ဒဏ္ဍံ၊ သစ်ကိုင်းတံကို။ မူလေ၊ အရင်း၌။ အစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ မဖြတ်မူ၍။ ပါသဗန္ဓနယောဂ္ဂံ၊ ကြော့ကွင်း ချည်ခြင်းငှာ ခန့်သည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဌပိတတ္တာ၊ ထားအပ်သောကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုသစ်ကိုင်းတံ၌။ အညောပိ၊ တပါးလည်းဖြစ်သော။ ကောစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်။ ပါသံ၊ ကြော့ကွင်းကို။ ဗန္ဓေယျ၊ ဖွဲ့ငြားအံ့။ မူလဋ္ဌော၊ အရင်း၌တည်သောရဟန်းသည်။ န မုစ္စတိ၊ မလွတ်။ တံ ပန၊ ထိုသစ်ကိုင်းတံကိုကား။ မူလေပိ၊ အရင်း၌လည်း။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ ခဏ္ဍာခဏ္ဍံ၊ အပိုင်းအပိုင်း။ ကတွာ၊ ပြု၍။ မုစ္စတိ၊ လွတ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ရဇ္ဇုကေတိ၊ ရဇ္ဇုကေ-ဟူသည်ကား။ ဝါကေဟိ၊ လျှော်တို့ဖြင့်။ ဧကဝါရံ၊ တစ်ကြိမ်။ ဝဋ္ဋိတရဇ္ဇုကေ၊ လွန်းအပ်သော ကြိုးလွန်းတို့ကို။ သယံဝဋ္ဋိန္တိ၊ သယံဝဋ္ဋိ-ဟူသည်ကား။ တနုကဝဋ္ဋိတံ၊ သေးသောကြိုးလွန်းကို။ ဒိဂုဏတိဂုဏတာပါဒနေန၊ နှစ်လွန်းထင် သုံးလွန်းတင် အဖြစ်ကို ရောက်စေ (နိ-၅၀၅) သည်။ ဝဋ္ဋိတံ၊ ကျစ်အပ်သည်တည်း။ ဥဗ္ဗဋ္ဋေတွာတိ၊ ဥဗ္ဗဋ္ဋေတွာ-ဟူသည်ကား။ ပါကတိကံ၊ ပြကတေ့ရှိသည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဂေါပေန္တောပီတိ၊ ဂေါပေန္တောပိ-ဟူသည်ကား။ ဟီရံ ဟီရံ၊ အမြှင်အမြှင်။ ကတွာ၊ ထွာ၍။ ဂေါပေန္တောပိ၊ လုံစေသော်လည်း။
၁၇၇။ “အာလမ္ဗနရုက္ခော ဝါ”တိ၊ အာလမ္ဗနရုက္ခော ဝါ-ဟူသောစကားကို။ တတ္ထဇာတကံ၊ ထိုအပင်၌ ရောက်သောတံကဲပျဉ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ တဒတ္တမေဝကတွာတိ၊ တဒတ္တမေဝကတွာ-ဟူသည်ကား။ မာရဏတ္ထမေဝ၊ သေစိမ်ံသောငှာလျှင်။ အယောဗီဇသမုဋ္ဌာပ နာဒိနာ၊ သံမျိုိးစေ့ကို ဖြစ်စေခြင်းအစရှိသည်ဖြင့်။ ဝါသိအာဒိ သတ္တံ၊ ပဲခွပ် အစရှိသော လက်နက်ကို။ ကာရေတွာ၊ ပြုစေ၍။ ပါကတိကန္တိ၊ ပါကတိကံ-ဟူသည်ကား။ အညေဟိ၊ အခြားသူတို့သည်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော။ ပကတိသတ္တမေဝ၊ ပြကတေ့လက်နက်ကိုလျှင်။ လဘိတွာ၊ ရ၍။ မူလဋ္ဌေန၊ အရင်း၌ တည်သော ရဟန်းသည်။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်သည်။ ဟေတိ စေ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ မုစ္စတီတိ၊ မုစ္စတိ-ဟူသည်ကား။ မူလဋ္ဌော၊ အရင်း၌တည်သောရဟန်းသည်။ မုစ္စတိ၊ လွတ်၏။ ဝိသမဏ္ဍလန္တ၊ ဝိသမဏ္ဍလံ-ဟူသည်ကား။ မဉ္စပီဌာဒီသု၊ ညောင်စောင်း, အင်ပျဉ်အစရှိသည်တို့၌။ အာလိတ္တံ၊ လိမ်းကျံအပ်သော။ ဝိသမဏ္ဍလံ၊ အဆိပ်ဝန်းကို။
“ဝတွာ အသိံ ဥပနိက္ခိပတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဝတွာ အသိံ ဥပနိက္ခိပတိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ မုခေန၊ ခံတွင်းဖြင့်။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ မနသာဝ၊ နှုတ်ဖြင့်သာလျှင်။ စိန္တေတွာ၊ ကြံ၍။ ဥပနိက္ဓိပနေပိ၊ အနီး၌ ထားရာ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းသာလျှင်။ ပုရိမနယေနာတိ၊ ပုရိမနယေန-ဟူသည်ကား။ “ယေသံ ဟတ္ထတော မူလံ ဂဟိတ”န္တိ အာဒိနာ၊ ယေသံ ဟတ္ထတော မူလံ ဂဟိတံ-အစရှိသော နည်းဖြင့်။ ဝိသဘာဂရောဂေါ နာမ၊ မတူသောရောဂါမည်သည်ကား။ ဝိရူပဘာဝတော၊ ဖောက်ပြန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကုဋ္ဌာဒိ၊ နူနာအစရှိသည်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဇီဝိတပ္ပဝတ္တိယာ၊ အသက်တည်ခြင်း၏။ ပစ္စနီကတ္တာ၊ ဆန့်ကျင်ဘက် ဖြစ်သောကြောင့်။ ဂဏ္ဍပိဠကာဒိ၊ အိုင်နာအစရှိသည်တည်း။
၁၇၈။ “မနာပိယေပိ ဧသေဝ နယော”တိ ဧတေန၊ မနာပိယေပိ ဧသေဝ နယေ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ “မနာပိယံ ရူပံ ဥပသံဟရတီ”တိ ဧတ္ထ၊ မနာပိယံ ရူပံ ဥပသံဟရတိ-ဟူသောပုဒ်၌။ ယံ ဝါ၊ အကြင်သူသည်လည်း။ မနာပရူပံ၊ နှစ်သက်ဖွယ်သော အဆင်းရှိ၏။ တဿ၊ ထိုသူ၏။ သမီပေ၊ အနီး၌။ ဌပေတိ၊ ထား၏။ အတ္တနာ ဝါ၊ မိမိသည်လည်း။ မနာပိယေန [စာမျက်နှာ-၂၃၃] ရူပေန၊ နှစ်သက်ဖွယ်သော အသွင်နှင့်။ သမန္နာဂတော၊ ပြည့်စုံသည်ဖြစ်၍။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ ဣတိအာဒိ၊ ဤသို့အစရှိသည်ကို။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ အနက်ကိုယှဉ်စပ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ အလင်္ကရိတွာ ဥပသံဟရတီတိ၊ အလင်္ကရိတွာ ဥပသံဟရတိ-ဟူသည်ကား။ “အလာဘကေန၊ မရသောကြောင့်။ (နိ-၅၀၆) သုဿိတွာ၊ ခြောက်ကပ်၍။ မရတု၊ သေစေသတည်း။” ဣတိ ဣမိနာ အဓိပ္ပါယေန၊ ဤသို့သော အလိုဖြင့်။ ဥပသံဟရတိ၊ အနီးသို့ဆောင်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “သစေ ဥတ္တသိတွာ မရတိ၊ ဝိသင်္ကေတော”တိ၊ သစေ ဥတ္တသိတွာ မရတိ၊ ဝိသင်္ကေတော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အလာဘကေန သုဿိတွာ မရတီ”တိ ဧတ္ထ၊ အလာဘကေန သုဿိတွာ မရတိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ “ပါရာဇိကော”တိ၊ ပါရာဇိကော-ဟူ၍။ ပါဌသေသော၊ ပါဌသေသကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ မဟာကစ္ဆုနာမ၊ မဟာကမည်သည်ကား။ ဝလ္လိဖလဝိသေသော၊ နွယ်သီးအထူးတည်း။ ယဿ၊ အကြင်အသီး၏။ မဇ္ဇာရပါဒဿ၊ ကြောင်ခြေ၏။ သဏ္ဌာနံ ဣဝ၊ သဏ္ဌာန်ကဲ့သို့သော။ သဏ္ဌာနံ၊ သဏ္ဌာန်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုက္ခသမ္ဖဿာနိ၊ ကြမ်းသောအတွေ့ရှိကုန်သော။ သုခုမလောမာနိ၊ သိမ်မွေ့သော အမွေးတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ “ဟံသပုပ္ဖန္တိ၊ ဟံသပုပ္ဖံ-ဟူသောစကားကို။ ဟံသာဒီနံ၊ ဟင်္သာအစရှိသည်တို့၏။ ပက္ခလောမံ၊ အတောင်အမွေးကို။ သန္ခာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ “အတ္တနော ဓမ္မတာယ မရတိ၊ အနာပတ္တီ”တိ၊ အတ္တနော ဓမ္မတာယ မရတိ၊ အနာပတိ-ဟူ၍။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဒုက္ကဋာ၊ ဒုက္ကဋ်မှ။ န မုစ္စနတော၊ မလွတ်ခြင်းကြောင့်တည်း။
၁၇၉။ “အသဉ္စိစ္စာ”တိ ဣဒံ၊ အသဉ္စိစ္စာ-ဟူသောစကားကို။ မရဏသံဝတ္တနိကဥပက္ကမဿ၊ သေခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော လုံ့လကို။ အသလ္လက္ခဏံ၊ မမှတ်ခြင်းကို။ သန္ခာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ဣမိနာ ဥပက္ကမေနာ”တိ အာဒိ၊ ဣမိနာ ဥပတ္တမေန-အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “အဇနန္တဿာ”တိ ဣဒံ၊ အဇနန္တဿကို။ မရဏသံဝတ္တနိ ကဝိသာဒိဥပက္ကမကရဏဿ၊ သေခြင်းကိုဖြစ်စေတတ်သော အဆိပ် အစရှိသော အဆောက်အဦကိုပြုခြင်းကို။ အဇာနနံ၊ မသိခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ဣမိနာ အယံ မရိဿတီ”တိ အာဒိ၊ ဣမိနာ အယံ မရိဿတိ-အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “န မရဏာဓိပ္ပါယဿာ”တိ ဣဒံ၊ န မရဏာဓိပ္ပါယဿ-ဟူသောစကားကို။ “ဒုက္ခုပ္ပါဒကံ ဥပက္ကမ”န္တိ၊ ဆင်းရဲဖြစ်စေတတ်သော လုံ့လဟူ၍။ ဇာနန္တဿာပိ၊ သိသော်လည်း။ မရဏာဓိပ္ပါယဿ၊ သေစေလိုသော အဖြစ်၏။ အဘာဝံ၊ မရှိခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ “မရဏံ အနိစ္ဆန္တဿာ”တိအာဒိ၊ မရဏံ အနိစ္ဆန္တဿ-အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ အနုပ္ပဗန္ဓာဘာဝါတိ၊ အနုပ္ပဗန္ဓာဘာဝါ-ဟူသည်ကား။ ဒေါမနဿဝီထိနံ၊ ဒေါမနဿဝီထိတို့၏။ နိရန္တရပ္ပဝတ္တိအဘာဝါ၊ မပြတ်ဖြစ်ခြင်း မရှိသောကြောင့်တည်း။
ပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာနယော၊ ပဒဘာဇနီ အဖွင့်နည်း အမြွက်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ဝိနီတဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ
၁၈၀။ ဝေါဟာရဝသေနာတိ၊ ဝေါဟာရဝသေန-ဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗဘာဂဝေါဟာရ ဝသေန၊ ရှေ့အဖို့၌ ခေါ်ဝေါ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ မရဏာဓိပ္ပါယဿ၊ သေစေလိုသောအဖြစ်ကို။ သန္နိဋ္ဌာပကစေတနာက္ခဏေ၊ ပြီးစေသော စေတနာခဏ၌။ ကရု ဏာယ၊ ကရုဏာ၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ကာရုညေန၊ သနားသဖြင့်။ ပါသေ၊ ကြော့ကွင်း၌။ ဗဒ္ဓသူကရမောစနံ ဝိယ၊ ဖွဲ့သောဝက်ကို လွှတ်ခြင်းကဲ့သို့။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အဓိပ္ပါယော၊ ဤကားအဓိပ္ပါယ်တည်း။ “ယထာယုနာ”တိ၊ ယထာယုနာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တမေဝ၊ ဆိုအပ်သည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ “ယထာနုသန္ဓိနာ”တိ၊ ယထာနုသန္ဓိနာ-ဟူ၍။ ပရိယာယန္တရေန၊ ပရိယာယ်တပါးဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ကိသ္မိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသည်။ ဝိဇ္ဇမာနေ၊ ရှိသည်ရှိသော်။ သာဋကံ၊ အခင်းပုဆိုးသည်။ ဝလိံ၊ အတွန့်ကို။ ဂဏှာတိ၊ ယူ၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ယသ္မိံ ဝလိ န ပညာယတီ”တိ၊ ယသ္မိံ ဝလိ န ပညာယတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတံ ပဋိဝေက္ခဏံ၊ ဤဆင်ခြင်ခြင်းသည်။ ဂိဟီနံ၊ ဒကာတို့၏။ သန္တကေ ဧဝ၊ ဥစ္စာ၌သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌ကား။ မုသလေ ဥဿိတေတိ၊ မုသလေ ဥဿိတေ၊ ဟူသည်ကား။ အညမညံ၊ တစ်ချောင်းသည် တစ်ချောင်းအား။ ဥပတ္ထမ္ဘေတွာ၊ ထောက်၍။ ဒွီသု မုသလေသု၊ ကျည်ပွေ့ နှစ်ချောင်းတို့ကို။ ဘိတ္တိံ၊ နံရံကို။ အပဿာယ၊ မှီ၍။ ဌပိတေသု၊ ထားအပ်ကုန်သည်ရှိသော်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဥဒုက္ခလဘဏ္ဍိကန္တိ၊ ဥဒုက္ခလဘဏ္ဍိကံ-ဟူသည်ကား။ ဥဒုက္ခလတ္ထာယ၊ ဆုံအလို့ငှာ။ အာနီတံ၊ ဆောင်အပ်သော။ ဒါရုဘဏ္ဍံ၊ သစ်ဘဏ္ဍာကို။ ပရိဗန္ဓန္တိ၊ ပရိဗန္ဓံ-ဟူသည်ကား။ ဘောဇနပရိဗန္ဓံ ဘောဇနန္တရာယံ၊ စားခြင်း၏အန္တရာယ်ကို။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
[စာမျက်နှာ-၂၃၄] ၁၈၁။ “အဂ္ဂကာရိက”န္တိ ဧတ္ထ၊ အဂ္ဂကာရိကံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ကာရိကသဒ္ဒဿ၊ ကာရိကသဒ္ဒါ၏။ ဘာဝဝစနတ္တာ၊ ဘောဟောဖြစ်သောကြောင့်။ “အဂ္ဂကိရိယ”န္တိ၊ အကြင်ဟူ၍။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝတွာပိ၊ ဆိုပြီး၍လည်း။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ကိရိယံ၊ အဦးပြုခြင်းကိရိယာကို။ ဒါတုံ၊ ပေးခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဒါနသင်္ခါတာယ၊ ပေးအပ်သည်ဟု ဆိုအပ်သော။ အဂ္ဂကိရိယာယ၊ အဦးပေးခြင်း အမူအရာနှင့်။ ယုတ္တံ၊ ယှဉ်သော။ ပိဏ္ဍပါတမေဝ၊ ဆွမ်းကိုသာလျှင်။ ဣဓ၊ ဤနေရာ၌။ ဥပစာရဝုတ္တိယာ၊ ဥပစာသဒ္ဒါ အားဖြင့်ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ အဂ္ဂကိရိယာတိ၊ ဟူ၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ “ပဌမံ လဒ္ဓပိဏ္ဍပါတ”န္တိအာဒိ၊ ပဌမံ လဒ္ဓပိဏ္ဍပါတံ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
(နိ-၅၀၈) ၁၈၂-၃။ “ဒဏ္ဍမုဂ္ဂရနိခါဒနဝေမာဒီနံ ဝသေနာ”တိ ဧတ္ထ၊ ဒဏ္ဍမုဂ္ဂရနိခါဒနဝေမာဒီနံ ဝသေန၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ ဒဏ္ဍော နာမ၊ မည်သည်။ ဒီဃဒဏ္ဍော၊ ရှည်သော လှံတံတည်း။ မုဂ္ဂရော နာမ၊ မုဂ္ဂရမည်သည်ကား။ ရဿော၊ တိုသော။ ထူလမုဂ္ဂရော၊ ကြီးသော ဆောက်ပုတ်တည်း။ ဝေမံ နာမ၊ ဝေမမည်သည်ကား။ တန္တဝါယာနံ၊ ရက်ကန်းသည်တို့၏။ ဝတ္ထဝါယနဥပကရဏံ၊ ပုဆိုးရက်သော လက်ခတ်အဆောက်အဦတည်း။ ယေန၊ အကြင်လက်ခတ်ဖြင့်။ ဝီတံ၊ ရက်သော။ တန္တံ၊ ရက်ကန်းကို။ ဃဋ္ဋေန္တိ၊ ခတ်ကုန်၏။ ဝိဘတ္တိဗျတ္တယေနာတိ၊ ဝိဘတ္တိဗျတ္တယေန-ဟူသည်ကား။ သမာဓိ စ၊ သည်လည်းကောင်း။ ဝိပဿနာ စ၊ ဝိပဿနာသည်လည်းကောင်း။ ဝိသေသာဓိဂမန္တိ၊ ဝိသေသာဓိဂမံ-ဟူသည်ကား။ လောကုတ္တရဓမ္မပဋိလာဘံ၊ လောကုတ္တရာတရားကို ရခြင်းကို။ ဗျာကရိတွာတိ၊ ဗျာကရိတွာ-ဟူသည်ကား။ အာရောစေတွာ၊ ကြား၍။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ အာရောစေတွာ၊ ဟူသောစကားကိုလည်း။ ဝိသေသဿ၊ တရားအထူးကို။ အဓိပတဘာဝဒဿနတ္ထံ၊ ရအပ်သော အဖြစ်ကို ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အဓိဂတဝိသေသာ၊ ရအပ်သော အထူးရှိသော သူတို့သည်။ ဒိဋ္ဌာနုဂတိအာပဇ္ဇနတ္ထံ၊ ဒိဋ္ဌာနုဂတိသို့လိုက်ခြင်းငှာ။ လဇ္ဇီဘိက္ခူနံ၊ လဇ္ဇီရဟန်းတို့အား။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ အဓိပမံ၊ ရအပ်သော တရားကို။ ဗျာကရောန္တိ၊ ကြားကုန်၏။ အဓိဂတဝိသေသေန ပန၊ တရားအထူးကို ရပြီးသော ရဟန်းသည်ကား။ အဗျာကရိတွာပိ၊ မကြားမူ၍လည်း။ အာဟာရံ၊ အစာကို။ ဥပစ္ဆိန္ဒိတုံ၊ ဖြတ်ခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ အဓိဂမန္တရာယဝိနောဒနတ္ထမေဝ၊ တရားအထူးကို ရခြင်း၏ အန္တရာယ်ကို ဖျောက်ခြင်းငှာသာလျှင်။ အာဟာရူပစ္ဆေဒဿ၊ အာဟာရကို ဖြတ်ခြင်းကို။ အနုညာတတ္တာ၊ ခွင့်ပြုအပ်သောကြောင့်။ တဒဓိဂ မေ၊ ထိုတရားအထူးကို ရသည်ရှိသော်။ သော၊ ထိုအာဟာရကို ဖြတ်ခြင်းကို။ န ကာတဗ္ဗောဝ၊ မပြုအပ်သလျှင်ကတည်း။ ကိံ ပန၊ အဘယ့်ကြောင့်။ အဓိဂမံ၊ တရားအထူးကို ရခြင်းကို။ အာရောစေတုံ၊ ကြားခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်သည်နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ “သဘာဂါန”န္တိအာဒိ၊ သဘာဂါနံ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဘဏ္ဍကံ ဝါ ဓောဝန္တာတိ၊ ဘဏ္ဍကံ ဝါ ဓောဝန္တာ-ဟူသည်ကား။ စီဝရံ ဝါ၊ ကိုလည်း။ ဓောဝန္တာ၊ ဖွတ်ကုန်လျက်။ ဓောဝနဒဏ္ဍကန္တိ၊ ဓောဝနဒဏ္ဍကံ-ဟူသည်ကား။ စီဝရဓောဝနဒဏ္ဍံ၊ သင်္ကန်းဖွပ်သော လှံကံတည်း။
၁၈၅။ မဒ္ဒါပေတွာ ပါတေတိ၊ ဝိသင်္ကေတော”တိ၊ မဒ္ဒါပေတွာ ပါတေတိ၊ ဝိသင်္ကေတော-ဟူသောစကားကို။ ယထာဏတ္တိယာ၊ စေသောအတိုင်း။ အကတတ္တာ၊ မပြုသောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ (နိ-၅၀၉) ဆိုအပ်၏။ အာဏာပကော၊ စေသောရဟန်းသည်။ မဒ္ဒနမ္ပိ၊ နှိပ်နယ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ မဒ္ဒါပနမ္ပိ၊ နယ်စေခြင်းကိုလည်းကောင်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝေါဟာရဝသေန၊ ဝေါဟာရ၏ အစွမ်းဖြင့်။ “မဒ္ဒိတွာ ပါတေတီ”တိ၊ မဒ္ဒိတွာ ပါတေတိ-ဟူ၍။ ယဒိဝဒတိ၊ အကယ်၍ဆိုသည်ဖြစ်အံ့။ ဝိသင်္ကေတော၊ ချွတ်ယွင်းခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ “မရဏဝဏ္ဏံ ဝါ သံဝဏ္ဏေယျာ”တိ၊ မရဏဝဏ္ဏံ ဝါ သံဝဏ္ဏေယျ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုသောကြောင့်။ “ပရိယာယော နာမ နတ္ထီ”တိ၊ ပရိယာယော နာမ နတ္ထိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပရိယာယေန၊ ပရိယာယ်ဖြင့်။ အာပတ္တိမောက္ခော၊ အာပတ်လွတ်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ အဝိဇာယနတ္ထာယ၊ သားမမွေးခြင်းငှာ။ ဂဗ္ဘဂ္ဂဟဏတော၊ ကိုယ်ဝန်ယူသည်မှ။ ပုရေတရမေဝ၊ ရှေးမဆွကလျှင်။ ဘေသဇ္ဇံ၊ ဆေးကို။ ဒေန္တဿ၊ ပေးသောရဟန်းအား။ ကုစ္ဆိယံ၊ ဝမ်း၌။ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဂဗ္ဘော၊ ကိုယ်ဝန်သည်။ ဝိနဿတိ၊ ပျက်လတ္တံ့။ ဣတိ ဣမိနာ အဓိပ္ပါယေန၊ ဤသို့သောအလိုဖြင့်။ ဒိန္နေ၊ ပေးအပ်သည်ရှိသော်။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ မရန္တနံ၊ သေကုန်သော သူတို့၏။ ဝသေန၊ ဖြင့်။ ကမ္မဗဒ္ဓေါ၊ ကံဖြင့်ဖွဲ့အပ်၏။ ကုစ္ဆိယံ၊ ဝမ်း၌။ န ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ၊ မဖြစ်လတ္တံ့။ ဣတိ ဣမိနာ အဓိပ္ပါယေန၊ ဤသို့သော အလိုဖြင့်။ ဒိန္နေ၊ ပေးသော်။ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ၊ ဖြစ်၍။ မရတု ဝါ၊ သေသည်မူလည်းဖြစ်စေ။ မာ ဝါ၊ မသေသည်မူလည်းဖြစ်စေ။ ကမ္မဗဒ္ဓေါ၊ ကံဖြင့်ဖွဲ့ခြင်းသည်။ နေဝ အတ္ထိ၊ မရှိ။
သဟဓမ္မိကာနန္တိ၊ သဟဓမ္မိကာနံ-ဟူသည်ကား။ ဧကဿ သတ္ထု၊ တစ်ဆူသော ဘုရား၏။ သာသနေ၊ သာသနာ၌။ သဟသိက္ခမာနဓမ္မာနံ၊ တကွ ကျင့်ခြင်းသဘောရှိကုန်သော။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သဟဓမ္မေ သိက္ခာပဒေ၊ သိက္ခာပုဒ်၌။ သိက္ခနဘာဝေန၊ ကျင့်သောအဖြစ်နှင့် ယှဉ်ကုန်သော။ “သမသီလသဒ္ဓါန”န္တိ အာဒိနာ၊ သမသီလသဒ္ဓါနံ-အစရှိသော ရဟန်းတို့အားလည်းကောင်း။ အကာတုမ္ပိ၊ မကုစားခြင်းငှာလည်း။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ [စာမျက်နှာ-၂၃၅] ဉာတကပဝါရိတဋ္ဌာနတောတိ၊ ဉာတကပဝါရိတဋ္ဌာနတော-ဟူသည်ကား။ အတ္တနော ဝါ၊ မိမိ၏လည်းကောင်း။ တေသံ ဝါ၊ ထိုနာသော သီတင်းသုံးဖော်တို့၏လည်းကောင်း။ ဉာတကပဝါရိဋ္ဌာနတော၊ အဆွေတော်ရာ, ဖိတ်ရာအရပ်မှ။ အရိယေဟိ၊ အရိယာတို့သည်။ အယုတ္တ ဝသေန၊ မသင့်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ အကတာ အကတပုဗ္ဗာ၊ မပြုဖူးသော။ ဝိညတ္တိ၊ ဝိညတ်တည်း။ အကတဝိညတ္တိ၊ အရိယာတို့ မပြုဖူးသောဝိညတ်။
ပရိယာဒိယတီတိ၊ ပရိယာဒိယတိ-ဟူသည်ကား။ သမ္ပာဒိယတိ၊ ပြည့်စုံစေ၏။ “အကာတုံ န ဝဋ္ဋတီ”တိ ဧတ္ထ၊ အကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ-ဟူသော ပါဌ်၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (နိ-၅၁၀) ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤ အာကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ-ဟူသောပါဌ်၌။ အယုတ္တတာဝသေနေဝ၊ မသင့်သောအဖြစ်၏အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ အကရဏပဋိက္ခေပေါ၊ မပြုအပ်ဟု ပယ်ခြင်းကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ အာပတ္တိဝသေန၊ အာပတ်၏အစွမ်းဖြင့်။ န ဝုတ္တော၊ မဆိုအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ယာဝ ဉာတကာ ပဿန္တီတိ၊ ယာဝ ဉာတကာ ပဿန္တိ-ဟူသည်ကား။ ယာဝ၊ အကြင်၍လောက်။ တဿ၊ ထိုဝေယျာဝစ္စကရ၏။ ဉာတကာ၊ အမျိုးတို့သည်။ ပဿန္တိ၊ မြင်ကုန်၏။
ပိတုဘဂိနီ၊ အဖ၏ နှမသည်။ ပိတုစ္ဆာ၊ ပိုတုစ္ဆာမည်၏။ မာတုဘာတာ၊ အမိ၏ မောင်သည်။ မာတုလော၊ မာတုလမည်၏။ နပ္ပဟောန္တီတိ၊ နပ္ပဟောန္တိ-ဟူသည်ကား။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ န သက္ကေန္တိ၊ မတတ်နိုင်ကုန်။ န ယာစန္တီတိ၊ န ယာစန္တိ-ဟူသည်ကား။ လဇ္ဇာယ၊ ရှက်သောကြောင့်။ န ယာစန္တိ၊ မတောင်းကုန်။ “အာဘောဂံ ကတွာ”တိ၊ အာဘောဂံ ကတွာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ အညထာ၊ တပါးသော အပြားဖြင့်။ ဒေန္တဿ၊ ပေးသော ရဟန်းအား။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်သာတည်း။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့ကား။ “အာဘောဂံ၊ နှလုံးသွင်းခြင်းကို။ အကတွာပိ၊ မပြုမူ၍လည်း။ ဒါတုံ၊ ပေးခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဘေသဇ္ဇကရဏဿ၊ ဆေးကုခြင်းကို။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ အနာပတ္တိ ဘိက္ခု ပါရာဇိကဿ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ”တိ-ဒုက္ကဋဿဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အန္တရာပတ္တိဒဿနဝသေန၊ အန္တရအာပတ်ကို ပြခြင်း၏အစွမ်းဖြင့်။ သာမညတော၊ အားဖြင့်။ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ၊ ပယ်အပ်သောကြောင့်တည်း။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ အဝုတ္တပ္ပကာရေန၊ မဆိုအပ်သောအပြားဖြင့်။ ကရောန္တဿ၊ ပြုသော ရဟန်းအား။ သုတ္တေနေဝ၊ ပါဠိဖြင့်သာလျှင်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ သိဒ္ဓါ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ အဋ္ဌကထာယမ္ပိ၊ အဋ္ဌကထာ၌လည်း။ “တေသညေဝ သန္တက”န္တိအာဒိ၊ တေသညေဝ သန္တကံ-အစရှိသည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အညေသန္တိ၊ အညေသံ-ဟူသည်ကား။ အသာလောဟိတာနံ၊ အမျိုးသားချင်း မဟုတ်ကုန်သော သူတို့အား။ တေန၊ ကြောင့်။ “ဧတေသံ ပုတ္တပရမ္ပရာယာ”တိအာဒိ၊ ဧတေသံ ပုတ္တပရမ္ပရာယ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ကုလပရိဋ္ဋောတိ၊ ကုလပရိဋ္ဋေ-ဟူသည်ကား။ ကုလသ္မိံ၊ အမျိုး၌။ ဉာတိပရမ္ပရာ၊ ပေါက်ဖော်အဆက်တည်း။ ဘေသဇ္ဇံ ကရောန္တဿာတိ၊ ဘေသဇ္ဇံ ကရောန္တဿ-ဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တဝိဓိနာ၊ ဆိုအပ်သော အပြားရှိသော အစီရင်ဖြင့်။ ကရောန္တဿ၊ ပြုသောသူအား။ “တာဝကာလိကံ၊ အခိုက်အတန့်။ ဒဿာမီ”တိ၊ ပေးအံ့ဟူ၍။ အာဘောဂံ၊ နှလုံးသွင်းခြင်းကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ ဒေန္တဿာပိ၊ ပေးသောရဟန်းအားလည်း။ အန္တရာပတ္တိ ဒုက္ကဋံ၊ အန္တရာပတ္တိ ဒုက္ကဋ်ကို။ ဝိနာ၊ (နိ-၅၁၁) ကြဉ်၍။ မိစ္ဆာဇီဝံ ဝါ၊ မိစ္ဆာဇီဝသည်လည်းကောင်း။ ကုလဒူသနံ ဝါ၊ ကုလဒူသနသည်လည်းကောင်း။ န ဟောတိယေဝ၊ မဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “ဝေဇ္ဇကမ္မံ ဝါ၊ ကလဒူသကာပတ္တိ ဝါ န ဟောတီ”တိ၊ ဝေဇ္ဇကမ္မံ ဝါ၊ ကလဒူသကာပတ္တိ ဝါ န ဟောတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဟိ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဉာတကာနံ၊ ဆွေမျိုးတို့၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာကို။ ယာစိတွာပိ၊ တောင်း၍လည်း။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုအမျိုးသားချင်း၌။ ကုလဒူသနာဒိ၊ ကုလဒူသနအစရှိသည်သည်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ သဗ္ဗပဒေသူတိ၊ သဗ္ဗပဒေသု-ဟူသည်ကား။ “စူဠမာတုယာ”တိအာဒီသု၊ စူဠမာတုယာ-အစရှိကုန်သော။ သဗ္ဗပဒေသု၊ ခပ်သိမ်းသော ပုဒ်တို့၌။
“ဥပဇ္ဈာယဿ အာဟရာမာ”တိ ဣဒံ၊ ဥပဇ္ဈာယဿ အာဟရာမ-ဟူသော စကားကို။ ဥပဇ္ဈာယေန၊ ဥပဇ္ဈာယာဆရာသည်။ “မမ ဉာတကာနံ၊ ငါ၏ ပေါက်ဖော်တို့အား။ ဘေသဇ္ဇံ၊ ဆေးကို။ အာဟရထ၊ ဆောင်ကုန်လော။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဏတ္တေဟိ၊ စေအပ် ကုန်သော တပည့်တို့သည်။ ကတ္တဗ္ဗဝိဓိဒဿနတ္ထံ၊ ပြုအပ်သော အစီအရင်ကို ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣမိနာ စ၊ ဤ ဥပဇ္ဈာယဿ အာဟရာမ ဟူသောပါဌ်ဖြင့်လည်း။ သာမဏေရာဒီနံ၊ သာမဏေအစရှိသည်တို့အား။ အပစ္စာသာယပိ၊ လာဘ်ကို မတောင့်တသဖြင့်လည်း။ ပရဇနဿ၊ သူစိမ်းဖြစ်သောသူအား။ ဘေသဇ္ဇကရဏံ၊ ဆေးကုခြင်းသည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ဝုတ္တနယေန ပရိယေသိတွာ”တိ ဣမိနာ၊ ဝုတ္တနယေန ပရိယေသိတွာ၊ ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ 'ဘိက္ခာစာရဝတ္တေန ဝါ”တိ အာဒိနာ စ၊ ဘိက္ခာစာရဝတ္တေန ဝါ-အစရှိသည်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝုတ္တမတ္ထံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အနက်ကို။ အတိဒိသတိ၊ ညွှန်း၏။ အပစ္စာဝသီသန္တေနာတိ၊ အပစ္စာဝသီသန္တေန-ဟူသည်ကား။ အာဂန္တုက စောရာဒီနံ၊ ဧည့်သည်, ခိုးသူအစရှိသည်တို့အား။ ကရောန္တေနာပိ၊ ဆေးကုသော ရဟန်းသည်လည်း။ “မနုဿာ နာမ၊ လူတို့မည်သည်ကား။ ဥပကာရကာဝ၊ ကျေးဇူးပြုတတ်ကုန်သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ တေဟိ၊ ထိုဒကာတို့မှ။ လာဘံ၊ လာဘ်ရခြင်းကို။ အပတ္ထယန္တေန၊ မတောင်းတသဖြင့်။ ပစ္စာသာယ၊ လာဘ်ကိုတောင့်တ၍။ ကရောန္ထဿ ပန၊ ပြုသောရဟန်းအားကား။ ဝေဇ္ဇကမ္မကုလဒူသနာဒိဒေါသော၊ ဆေးကုခြင်း, ကုသဒူသနပြုခြင်းအစရှိသော အပြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ “ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဥပကာရေ၊ ကျေးဇူးကို။ ကတေ၊ ပြုသော်။ [စာမျက်နှာ-၂၃၆] သာသနဂုဏံ၊ သာသနာကျေးဇူးကို။ ဉတွာ၊ သိ၍။ ပသီဒန္တိ၊ ကြည်ညိုတတ်ကုန်၏။ သံဃဿ၊ သံဃာအား။ ဥပကာရကာ၊ ကျေးဇူးများ ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့ကြံ၍။ ကရဏေ ပန၊ ဆေးကုခြင်း၌ကား။ (နိ-၅၁၂) ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “အပစ္စာသီသန္တေန၊ လာဘ်ကို မတောင့်တသဖြင့်။ အနာဂန္တုကာဒီနံ၊ အာဂန္တုစသည် မဟုတ်ကုန်သော။ ပဋိက္ခိတ္တပုဂ္ဂလာဒီနမ္ပိ၊ ပယ်အပ်သောပုဂ္ဂိုလ်စသည်တို့အားလည်း။ ဒါတုံ၊ ပေးခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ကတ္တဗ္ဗာကတ္တဗ္ဗဋ္ဌာနဝိဘာဂဿ၊ ဆေးကုအပ်, မကုအပ်သောအရာကို ဝေဖန်ခြင်း၏။ နိရတ္ထကတ္တပ္ပသင်္ဂတော၊ အကျိုးမဲ့အဖြစ်ဖြင့် လျဉ်းပါးသောကြောင့်လည်းကောင်း။ “အပစ္စာသီသန္တေန သဗ္ဗေသံ ဒါတုံ ကာတုဉ္စ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ အပစ္စာသီသန္တေန သဗ္ဗေသံ ဒါတုံ ကာတုဉ္စ ဝဋ္ဋတိ-ဟူ၍။ ဧတ္တကမတ္တဿေဝ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ ဝတ္တဗ္ဗတော စ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်လည်းကောင်းတည်း။ အပစ္စာသီသနဉ္စ၊ မတောင့်တခြင်းကိုလည်း။ မိစ္ဆာဇီဝ ကုလဒူသနာဒိဒေါသနိသေဓနတ္ထမေဝ၊ မိစ္ဆာဇီဝ, ကုသဒူသနအစရှိသော ဒေါသကို တားမြစ်ခြင်းငှာသာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘေသဇ္ဇကရဏသင်္ခါတာယ၊ ဆေးကုခြင်းဟု ဆိုအပ်သော။ ဣမိဿာ အန္တရာပတ္တိယာ၊ ဤအန္တရာပတ်မှ။ မောစနတ္ထံ၊ လွတ်ခြင်းငှာ။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ (ပါဌ်အများ၌ နသဒ္ဒါ မရှိကြ၊ ရှိမှ သင့်မည်ထင်သည်။ ဆင်ခြင်။) ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အာဂန္တုကစောရာဒီနံ၊ ဧည့်သည်, ခိုးသူအစရှိကုန်သော။ အနုညာတာနံ၊ ခွင့်ပြုအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ ဒါနေနေဝ၊ ပေးခြင်းဖြင့်သာလျှင်။ တာယ အာပတ္တိယာ၊ ထိုအန္တရာပတ်မှ။ မုစ္စနတော၊ လွတ်ခြင်းကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ အပစ္စာသီသန္တေနာပိ၊ မတောင့်တသဖြင့်လည်း။ အကာတဗ္ဗဋ္ဌာနံ၊ မပြုကောင်းသော အရာကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “သဒ္ဓံ ကုလ”န္တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ “ပုစ္ဆန္တီ”တိ ဣမိနာ၊ ပုစ္ဆန္တိ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဒိဋ္ဌဒဋ္ဌရောဂီနံ၊ မြင်တိုင်း မြင်တိုင်းသော နူနာတို့အား။ ပရိယာယေနာပိ၊ ပရိယာယ်ဖြင့်လည်း။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ ဝိစရဏံ၊ စီရင်ခြင်းသည်။ အယုတ္တံ၊ မသင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ပုစ္ဆိတဿာပိ၊ မေးအပ်သော်လည်း။ ပစ္ဆာသီသန္တဿ၊ တောင့်တသော ရဟန်းအား။ ပရိယာယကထာပိ၊ ပရိယာယ်ဆိုခြင်းသည်လည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။
သမုလ္လပေသီတိ၊ သမုလ္လပေသိ-ဟူသည်ကား။ အပစ္စာသီသန္တော၊ မတောင့်တသည်ဖြစ်၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အညမညံ၊ အချင်းချင်း။ ကထံ၊ စကားကို။ သမုဋ္ဌာပေသိ၊ ဖြစ်စေ၏။ အာစရိယဘာဂေါတိ၊ အာစရိယဘာဂေါ-ဟူသည်ကား။ ဝိနယာစာရံ၊ ဝိနည်းအကျင့်ကို။ အကော (နိ-၅၁၃) ပေတွာ၊ မကျင့်မူ၍။ ဘေသဇ္ဇာစိက္ခဏေန၊ ဆေးကိုကြားသဖြင့်။ အယံ ဝေဇ္ဇာစရိယဘာဂေါ၊ ဤဆေးဆရာ အဖို့သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပုပ္ဖပူဇနတ္ထာယပိ၊ ပန်းပူဇော်ခြင်း ငှာလည်း။ သမ္ပဋိစ္ဆိယမာနံ၊ ခံအပ်သော ရုပိယံ၊ ရွှေငွေသည်။ အတ္ထနော၊ မိမိ၏။ သန္တကတ္တဘဇနေန၊ ဥစ္စာအဖြစ်သို့ ရောက်သည်ရှိသော်။ နိဿဂ္ဂိယမေဝ၊ နိဿဂ္ဂိယသာတည်း။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ကပ္ပိယဝသေန ဂါဟာပေတွာ”တိ၊ ဂါဟာပေတွာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “အမှာကံ၊ ငါတို့အား။ ရူပိယံ၊ ရွှေ, ငွေသည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ပုပ္ဖပူဇနတ္ထံ၊ ပန်းပူဇော်ခြင်းငှာ။ ပုပ္ဖံ၊ ပန်းသည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏”။ ဣတိ အာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ပဋိက္ခိပိတွာ၊ ပယ်၍။ ကပ္ပိယေန၊ အပ်သော။ ကမ္မေန၊ အမူအရာဖြင့်။ ဂါဟာပေတွာ၊ ယူစေ၍။ ဣတိ အတ္တော၊ ဤနက်။
“ပရိတ္တံ ကရောထာ”တိ၊ ပရိတ္တံ ကရောထ-ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုသည်ရှိသော်။ ယဒိ ကရေန္တိ၊ အကယ်၍ ပရိတ်ရွတ်ကုန်အံ့။ ဘေသဇ္ဇကရဏံ ဝိယ စ၊ ဆေးကုသကဲ့သို့ လည်းကောင်း။ ဂိဟိကမ္မံ ဝိယ စ၊ လူတို့အမူကို ပြုသကဲ့သို့လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “န ကာတဗ္ဗ”န္တိ၊ န ကာတဗ္ဗ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ပရိတ္တံဘဏထာ”တိ၊ ပရိတ္တံဘဏထ-ဟူ၍။ ဝုတ္တေ ပန၊ ဆိုသော်ကား။ ဓမ္မဇ္ဈေသနတ္တာ၊ တရားကို တိုက်တွန်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အနဇ္ဈိဋ္ဌေနပိ၊ မတိုက်တွန်းအပ်သော ရဟန်းသည်။ ပဂေဝ၊ အဘယ် ဆိုဖွယ်ရှိအံ့နည်း။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ကာတဗ္ဗ”န္တိ၊ ကာတဗ္ဗ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ “စာလေတွာ သုတ္တံ ပရိမဇ္ဇိတွာ”တိ ဣဒံ၊ ဟူသော စကားကို။ “ပရိတ္တာဏံ၊ ပရိတ်၏အာဏာကို။ ဧတ္ထ၊ ဤပရိတ်ချည် ပရိတ်ရေသို့။ ပဝေသေမီ”တိ၊ သွင်းအံ့ဟူ၍။ စိတ္တေန၊ အကြံဖြင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကတေ၊ ပြုသော်။ ပရိတ္တာဏာ၊ ပရိတ်၏ အာဏာကို။ တတ္ထ၊ ထို ရေ,ချည်သို့။ ပဝေသိတာ နာမ၊ သွင်းသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဝိဟာရတော၊ ပ။ ဒုက္ကဋ”န္တိ ဣဒံ၊ ဤဟူသော စကားကို။ အညာတက ဂဟဋ္ဌေ၊ အမျိုးမတော်သော ဒကာတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ “ပါဒေသု ဥဒကံ အာကိရိတွာ”တိ ဣဒံ၊ ပါဒေသု ဥဒကံ အာကိရိတွာ-ဟူသော စကားကို။ တသ္မိံ ဒေသေ၊ ထိုအရပ်၌။ စာရိတ္တဝသေန၊ အလေ့အကျင့်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “တတ္ထ၊ ထိုအရပ်၌။ ပါဋ္ဌိယာ၊ အစဉ်သဖြင့်။ နိသိန္နာနံ၊ (နိ-၅၁၄) ထိုင်ကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ ပါဒေသု၊ ခြေတို့၌။ ရောဂဝူပသမနာဒိအတ္ထာယ၊ အနာငြိမ်းခြင်းအစရှိသော အလို့ငှာ။ ဥဒကံ၊ ရေကို။ သိဉ္စိတွာ၊ လောင်း၍။ ပရိတ္တံ၊ ပရိတ်ကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ သုတ္တဉ္စ၊ ချည်ကိုလည်း။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ 'ပရိတ္တံ၊ ပရိတ်ကို။ ဘဏထ၊ ရွတ်ကုန်လော့။ ' ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ ဂစ္ဆန္တိ၊ သွားကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကရိယမာနေ၊ ပြုအပ်သည်ရှိသော်။ ပါဒေ၊ ခြေတို့ကို။ ယဒိ အပနေန္တိ၊ အကယ်၍ ပယ်ကုန်အံ့။ မနုဿ၊ လူတို့သည်။ တံ၊ ထိုခြေကို ဖယ်ခြင်းကို။ အဝမင်္ဂလန္တိ၊ မင်္ဂလာမရှိဟူ၍။ မညန္တိ၊ မှတ်ထင်ကုန်၏။ ရောဂေါ၊ အနာသည်။ န ဝူပသမေဿတိ၊ မငြိမ်းလတ္တံ့။” ဣတိ၊ ဝါ၊ ဤသို့မူလည်း။ မညန္တိ၊ အောက်မေ့ကုန်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “န ပါဒါ အပနေတဗ္ဗာ”တိ၊ န ပါဒါ အပနေတဗ္ဗာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ မတသရီရဒဿနေ ဝိယ၊ သူသေကောင်ကို ရှုသကဲ့သို့။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ သုသာနဒဿနေပိ၊ သုသာန်သို့ ရှုခြင်း၌လည်း။ “ဣဒံ၊ ဤသုသာန်သည်။ ဇာတာနံ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ သတ္တာနံ၊ သတ္တဝါတို့၏။ ခယဂမနဋ္ဌာနံ၊ ကုန်ခြင်းသို့ ရောက်ရာအရပ်တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ မရဏသညာ၊ မရဏသညာသည်။ [စာမျက်နှာ-၂၃၇] ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ သီဝထိကဒဿနေ၊ ပ။ 'မရဏဿတိံ လဘိဿာမာ’တိ ကမ္မဋ္ဌာနသီသေန ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ သီဝထိကဒဿနေ၊ ပ။ 'မရဏဿတိံ လဘိဿာမာ’တိ ကမ္မဋ္ဌာနသီသေန ဂန္တုံ ဝဋ္ဋတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ လေသကပ္ပံ၊ အမြွတ်ထောင်ခြင်းအသွင်ကို။ အကတွာ၊ မပြုပဲ။ သမုပ္ပန္နသုဒ္ဓစိတ္တေန၊ ကောင်းစွာဖြစ်သော သုဒ္ဓစိတ်ဖြင့်။ “ပရိဝါ ရတ္ထာယ အာဂစ္ဆန္တူ”တိ၊ ပရိဝါ ရတ္ထာယ အာဂစ္ဆန္တူ-ဟူ၍။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုသော်လည်း။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
အနာမဋ္ဌပိဏ္ဍပါတော တိ၊ အနာမဋ္ဌပိဏ္ဍပါတော-ဟူသည်ကား။ အဂ္ဂဟိတအဂ္ဂေါ၊ မယူအပ်သော အဦးရှိသော။ အပရိဘုတ္တော၊ မသုံးဆောင်သေးသော ဆွမ်းကို။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဟောတိနက်။ “ကဟာပဏဂ္ဃနကော ဟောတီ”တိ ဣမိနာ၊ ကဟာပဏဂ္ဃနကော ဟောတိ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဒါယကေဟိ၊ ဒကာတို့သည်။ ဗဟုဗျဉ္ဇနေန၊ များစွာသော ဟင်းလျာဖြင့်။ သမ္ပာ ဒေတွာ၊ ပြီးစေ၍။ သက္ကစ္စံ၊ ဒိန္နဘာဝံ၊ အရိုအသေ လှူအပ်သော အဖြစ်ကို။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ ထာလကေတိ၊ ထာလကေ-ဟူသည်ကား။ သံဃိကေ၊ သံဃိကဖြစ်သော။ ကံသာဒိ မယေ၊ ကြေးစသည်ဖြင့် ပြီးသော။ ထာလကေ၊ ခွက်၌။ ဧတ္ထ၊ ဤခွက်၌။ ပတ္တောပိ၊ သပိတ်ကိုလည်း။ သင်္ဂယှတိ၊ ယူအပ်၏။ “န ဝဋ္ဋတီ”တိ ဣမိနာ၊ န ဝဋ္ဋတိ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဒုက္ကဋန္တိ၊ ဒုက္ကဋံ-ဟူ၍။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဒါမရိကစောရဿာတိ၊ ဒါမရိကစောရဿ-ဟူသည်ကား။ ရဇ္ဇံ၊ မင်း၏အဖြစ်ကို။ ပတ္ထေန္တဿ၊ တောင့်တသော။ ပါကဋစောရဿ၊ ထင်ရှားသော ခိုးသူအား။ အဒီယမာနေပိ၊ မပေးသော်လည်း။ “န ဒေန္တီ”တိ၊ မပေးတကားဟူ၍။ ကုဇ္ဈန္တိ၊ အမျက်ထွက်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ (နိ၊ ၅၁၅) သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ အာမိသဿ စ၊ အာမိသကိုလည်းကောင်း။ ဓမ္မဿ စ၊ တရားကိုလည်းကောင်း။ အလာဘေန၊ မရခြင်းကြောင့်။ အတ္တနော စ၊ ၏လည်းကောင်း။ ပရဿ စ၊ သူတစ်ပါး၏လည်းကောင်း။ အန္တရေ၊ အကြား၌။ သမ္ဘဝန္တဿ၊ ဖြစ်သော။ ဆိဒ္ဒဿ ဝိဝရဿ၊ အပေါက်ကို။ ပဋိသန္ထရဏံ ပိဒဟနံ၊ ပိတ်ခြင်းသည်။ ပဋိသန္တာရော၊ ပဋိသန္တာရောမည်၏။ သော ပန၊ ထိုပဋိသန္တာရသည်ကား။ ဓမ္မာမိသဝသေန၊ ဓမ္မပဋိသန္ထာရ, အာမိသပဋိသန္ထာရ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဒုဝိဓော၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင်။ အာမိသပဋိသန္ထရံ-အာမိသပဋိသန္ထကို။ သန္ဓာယ၊ ရ၍။ “ကဿ ဒါတဗ္ဗော၊ ကဿ န ဒါတဗ္ဗော”တိ၊ ကဿ ဒါတဗ္ဗော၊ ကဿ န ဒါတဗ္ဗော-ဟူ၍။ သင်္ခေပတော၊ အကျဉ်းအားဖြင့်။ ဝုတ္တမတ္ထံ၊ ဆိုအပ်သော အနက်ကို။ ပါကဋံ ကာတုံ၊ ထင်စွာပြုခြင်းငှာ။ “အာဂန္တုကံ တာဝါ”တိအာဒိံ၊ အာဂန္တုကံ တာဝ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ခီစပရိဗ္ဗယ”န္တိ ဣမိနာ၊ ခီစပရိဗ္ဗယံ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အဂတိဘာဝံ၊ ဂတိလေးပါးမလိုက်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ကရုညဘာဇနတဉ္စ၊ ကရုဏာ၏ တည်ရာအဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေန စ၊ ထို ခီဏပရိဗ္ဗယံဟူသောပါဌ်ဖြင့်လည်း။ တဗ္ဗိဓုရာနံ၊ ထို ရိက္ခာပြတ်ခြင်း၏ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ကုန်သော။ သမိဒ္ဓါနံ၊ ပြည့်စုံကုန်သော။ ဒါယကာဒီနံ၊ ဒါယကာအစရှိသည်တို့အား။ အဂန္တုကတ္တေ၊ အာဂန္တုအဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ဒါတုံ၊ ပေးခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ ဝစနံ၊ ဤသို့သော စကားသည်။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒါတဗ္ဗေ၊ ပေးအပ်သော။ တဏ္ဍုလာဒိမှိ၊ ဆန်အစရှိသည်သည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ အဝေလာယံ၊ ပ။ န ဝတ္တဗ္ဗော”တိ၊ အဝေလာယံ၊ ပ။ န ဝတ္တဗ္ဗော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အပစ္စာသီသန္တေနာ”တိ၊ အပစ္စာသီသန္တေန-ဟူ၍။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ ပစ္စာသီသနပ္ပကာရံ၊ တောင့်တသော အပြားကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “မနုဿာ နာမာ”တိအာဒိ၊ မနုဿာ နာမ-အစရှိသည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အနနုညာတာနံ ပန၊ ခွင့်မပြုသော သူတို့အားကား။ အပစ္စာသီသန္တေနာပိ၊ မတောင့်တသဖြင့်လည်း။ သဒ္ဓါဒေယျဝိနိပါတတ္တာ၊ သဒ္ဓါဒေယျကို ဖျက်ဆီးရာကျသောကြောင့်။ ဒါတုံ၊ ပေးခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ပစ္စာသီသာယ၊ တောင့်တခြင်းသည်။ သတိ ပန၊ ရှိသော်ကား။ ကုလဒူသနမ္ပိ၊ ကုလဒူသနသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
ဥဗ္ဗာသေတွာတိ၊ ဥဗ္ဗာသေတွာ-ဟူသည်ကား။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ တိယောဇနံ၊ သုံးယူဇနာရှိသော အရပ်ကို။ ဝိလုမ္ပန္တေ၊ လုယက်ကုန်လျက်။ မနုဿေ၊ လူတို့ကို။ ပလာပေတွာ၊ ပြေးစေ၍။ ဝရပေါတ္ထကစိတ္တတ္ထရဏန္တိ၊ ဝရပေါတ္ထကစိတ္တတ္ထရဏံ-ဟူသည်ကား။ အနေကပ္ပကာရ ဣတ္ထိပုရိသာဒိ ဥတ္တမရူပဝိစိတ္တံ၊ များသော အပြားရှိသော မိန်းမရုပ်, (နိ-၅၁၆) ယောကျ်ားရုပ်အစရှိသော မြတ်သောအရုပ် ဆန်းကြယ်သော။ အတ္ထရဏံ၊ အခင်းကို။
၁၈၇။ သတ္တရသဝဂ္ဂိယေသု၊ သတ္တရသဝဂ္ဂီတို့တွင်။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဧကဿ၊ တစ်ယောက်၏။ အင်္ဂုလိပတောဒကေန၊ လက်ချောင်းဖြင့် ကလိထိုးခြင်းကြောင့်။ မာရိတတ္တာ၊ သေသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သေသေသု၊ ကြွင်းကုန်သော။ သောဠသဇနေသု၊ တစ်ကျိပ်ခြောက်ယောက်သော သူတို့တွင်။ ဥဒရံ၊ ဆဗ္ဗဂ္ဂီရဟန်း၏ ဝမ်းပိုက်ပေါ်သို့။ အာရုဟိတွာ၊ တက်၍။ နိသိန္နံ၊ နေသော။ ဧကံ၊ တစ်ယောက်ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ “သေသာပိ ပန္နရသ ဇနာ”တိ၊ သေသာပိ ပန္နရသ ဇနာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ အဒူဟလပါသာဏာ ဝိယာတိ၊ အဒူဟလပါသာဏာ ဝိယ-ဟူသည်ကား။ အဒူဟလေ၊ ဘိထောင်ရာ၌။ အာရောပိတပါသာဏာ ဝိယ၊ တင်အပ်သော ကျောက်တို့ကဲ့သို့။ ကမ္မာဓိပ္ပါယာတိ၊ ကမ္မာဓိပ္ပါယ-ဟူသည်ကား။ တဇ္ဇနီယာဒိကမ္မကရဏာဓိပ္ပါယာ၊ တဇ္ဇနီယစသော ကံကို ပြုလိုကုန်သည်ဖြစ်၍။
[စာမျက်နှာ-၂၃၈] အာဝါဟေတွာတိ၊ အာဝါဟေတွာ-ဟူသည်ကား။ အာဝိသာပေတွာ၊ ပူးဝင်စေ၍။ ရူပံ ကတွာ ဟတ္ထပါဒါဒီနိ ဆိန္ဒန္တီတိ၊ ရူပံ ကတွာ ဟတ္ထပါဒါဒီနိ ဆိန္ဒန္တိ-ဟူသည်ကား။ ပိဋ္ဌာဒိမယေ၊ မုန့်ညက်အစရှိသည်ဖြင့် ပြီးသော။ တသ္မိံ ရူပေ၊ ထိုအရုပ်၌။ အမနုဿံ၊ ဘီလူးကို။ အာဝါဟေတွာ၊ ပူးဝင်စေ၍။ တဿ၊ ထိုအရုပ်၏။ ဟတ္ထပါဒါဒီနိ၊ လက်ခြေ အစရှိသည်တို့ကို။ ဆိန္ဒန္တိ၊ ဖြတ်ကုန်၏။ “သက္ကံ ဒေဝရာဇာနံ မာရေယျာ”တိ ဣဒံ၊ သက္ကံ ဒေဝရာဇာနံ မာရေယျ-ဟူသော စကားကို။ သမ္ဘာဝနာဝသေန၊ ချီးမြှောက်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တာဒိသာ၊ ထိုသို့သဘောရှိကုန်သော။ မဟာနုဘာဝါ၊ ကြီးသောအာနုဘော် ရှိကုန်သော။ ယက္ခာ၊ နတ်တို့သည်။ သတ္ထဃာတာရဟာ၊ ဓားဖြင့် သတ်ထိုက်ကုန်သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဒေဝါသုရယုဒ္ဓေပိ၊ နတ်အသုရာတို့ စစ်တိုက်ရာ၌လည်း။ တေသံ၊ ထိုသိကြားတို့အား။ သတ္ထပ္ပဟာရေန၊ လက်နက်ထိုးခုတ်သဖြင့်။ မရဏာဘဝါ၊ သေခြင်း မရှိသောကြောင့်တည်း။
၁၈၈။ ပဟာရော၊ ပုတ်ခတ်ခြင်းကို။ န ဒါတဗ္ဗော၊ မပေးအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ အမနုဿံ၊ ဘီလူးကို။ ကောဓစိတ္တေန၊ အမျက်စိတ်ဖြင့်။ ပဟရန္တဿ၊ ပုတ်ခတ်သော ရဟန်းအား။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ သာတည်း။ ဝိစိကိစ္ဆာဓိပ္ပါယေန၊ ဝိစိကိစ္ဆာနှင့် ယှဉ်သော အလိုဖြင့်။ ပဟရန္တဿ၊ ပုတ်ခတ်သော သူအား။ အနာစာရော၊ မကောင်းသော အကျင့်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ “တာလပဏ္ဏံ။ ပ။ ဗန္ဓိတဗ္ဗ”န္တိ၊ တာလပဏ္ဏံ။ ပ။ ဗန္ဓိတဗ္ဗံ-ဟူသော စရားကို။ အမနုဿာ၊ ဘီလူးတို့သည်။ တာလပဏ္ဏဗန္ဓနေန၊ ထန်းရွက်ကို ဖွဲ့သဖြင့်။ (နိ-၅၁၇) ပလာယန္တိ၊ ပြေးကုန်၏။ ဣတိ၊ ကတွာ၊ ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ ထန်းရွက်စသည် ဖွဲ့ခြင်းကိုလည်း။ ဂိဟီနံ၊ လူတို့အား။ ဝေဇ္ဇကမ္မဝသေန၊ ဆေးကုခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။
၁၈၉။ “ယော ရုက္ခေန ဩတ္ထတောပိ န မရတီ”တိ အာဒီသု၊ ယော ရုက္ခေန ဩတ္ထတောပိ န မရတိ၊ အစရှိသည်တို့၌။ ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ အကြင် ဆိုဖွယ်စကားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုစကားကို။ ဘူတဂါမသိက္ခာပဒဋ္ဌကထာယံ၊ ဘူတဂါမသိက္ခာပဒဋ္ဌကထ၌။ သယမေဝ၊ အဋ္ဌကထာ ဆရာသည်ပင်လျှင်။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ တတ္ထေဝ၊ ထိုဘူတဂါမ၌သာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
၁၉၀။ “ဒဗ္ဗူပကာရဏာနီ”တိ၊ ဒဗ္ဗူပကာရဏာနိဟူသောစကားကို။ ကေဟိစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူတို့သည်။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ ဌပိတာနိ၊ ထားအပ်ကုန်သော။ သပရိဂ္ဂဟိတာနိ၊ အရှင်ရှိသော အဆောက်အအုံတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တတ္ထ၊ တောမီးရှို့ရာ၌။ ဌာနာစာဝနဘာဝေန၊ နေရာမှ ရွေ့စေခြင်း မရှိသောကြောင့်။ ဝိနာသာဓိပ္ပါယဿ၊ ဖျက်ဆီးလိုသော ရဟန်းအား။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ခိဍ္ဍာဓိပ္ပါယေနာပိ ဒုက္ကဋ”န္တိ၊ ခိဍ္ဍာဓိပ္ပါယေနာပိ ဒုက္ကဋဟူသော စကားကို။ သုက္ခတိဏာဒီသု၊ မြက်ခြောက်အစရှိသည်တို့၌။ အဂ္ဂိကရဏံ၊ မီးရှို့ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အလ္လေသု ပန၊ မြက်စိုတို့၌ကား။ ကီဠာဓိပ္ပါယေနပိ၊ ကစားလိုသဖြင့်လည်း။ ကရောန္တဿ၊ မီးရှို့သော ရဟန်းအား။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ သာတည်း။ ပဋိပက္ခဘူတော၊ ဆန့်ကျင်ဘက် ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ပဋိမုခံ၊ ရှေးရှု။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားသော။ အဂ္ဂိ၊ မီးတည်း။ ပဋဂ္ဂိ၊ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သောမီး ရှေးရှုသွားသော မီး။ တဿ၊ ထိုမီးကြိုကို။ အလ္လတိဏာဒီသုပိ၊ မြက်စိုအစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဒါနံ၊ ရှို့စိမ့်သည်ကို။ အနုညာတံ၊ ခွင့်ပြုအပ်၏။ တံ၊ ထိုမီးကြိုကို။ ဒေန္တေန ပန၊ ရှို့သော ရဟန်းသည်ကား။ ဒူရတော၊ အဝေးမှ။ အာဂစ္ဆန္တံ၊ လာသော။ ဒါဝဂ္ဂိံ၊ တောမီးကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ ဝိဟာရဿ၊ ကျောင်း၏။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ဧကက္ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက်ခဏ၌။ အဒတွာ၊ မရှို့မူ၍။ ဧကဒေသတော၊ တစ်စိတ်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဝိဟာရဿ၊ ကျေင်း၏။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ သဏိကံ၊ အသာ။ ဈာပေတွာ၊ လောင်စေ၍။ ယထာ၊ အကြင် အခြင်းအရာဖြင့် ရှို့သည်ရှိသော်။ မဟန္တောပိ၊ ကြီးသော်လည်း။ အဂ္ဂိ၊ တောမီးသည်။ ဝိဟာရံ၊ ကျောင်းသို့။ ပါပုဏိတုံ၊ ရောက်ခြင်းငှာ။ န သက္ကောတိ၊ မတတ်နိုင်။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာ (နိ-၅၁၈) ဖြင့်။ ဝိဟာရဿ၊ ကျောင်း၏။ သမန္တာ၊ တက်ဝန်းကျင်မှ။ အဗ္ဘောအာသံ၊ လွင်တီးခေါင်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပဋဂ္ဂိ၊ မီးကြိုကို။ ဒါတဗ္ဗော၊ ရှို့အပ်၏။ သော၊ ထိုမီးကြိုသည်။ ဒါဝဂ္ဂိနော၊ တောမီးသို့။ ပဋိပထံ၊ ရင်ဆိုင်။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဧကတော၊ တစ်ပေါင်းတည်း။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ တေန၊ ထိုတောမီးနှင့်။ သဟ၊ ကွ။ နိဗ္ဗာတိ၊ ငြိမ်း၏။ ပရိတ္တကရဏန္တိ၊ ပရိတ္တကရဏဟူသည်ကား။ သမန္တာ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ရုက္ခတိဏာဒိစ္ဆေဒန ပရိခါခဏနာဒိအာရက္ခကရဏံ၊ သစ်ပင်မြက်စသည်ကို ဖြတ်ခြင်း, ကျုံတူးခြင်းစသော အစောင့်ရှောက်ကို ပြုခြင်းကို။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ ”တိဏကုဋိကာနံ သမန္တာ ဘူမိတစ္ဆနံ”န္တိအာဒိ၊ တိဏကုဋိကာနံ သမန္တာ ဘူမိတစ္ဆနံ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
၁၉၁။ ခေတ္တမေဝ ဩတိဏ္ဏတ္တာ ပါရာဇိကန္တိ၊ ခေတ္တမေဝ ဩတိဏ္ဏတ္တာ ပါရာဇိကံဟူသည်ကား။ ဧကဿပိ၊ တစ်ချက်ပုတ်ခြင်း၏လည်း။ ဒွီသု၊ နှစ်ချက်ပုတ်ခြင်းတို့၌။ အန္တောဂဓတ္တာ၊ အကျုံးဝင်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ဒွီဟီ”တိ၊ ဒွီဟီဟူ၍။ ဝုတ္တခေတ္တေ၊ ဆိုအပ်သော ခေတ်၌။ ဧကဿပိ၊ တစ်ချက်ပုတ်ခတ်ခြင်း၏လည်း။ ဩတိဏ္ဏတ္တာ၊ သက်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကတည်း။ “ဒွီဟိ ဧဝ၊ နှစ်ချက်တို့ဖြင့်သာလျှင်။ မာရေဟိ၊ သတ်လော့။ ဧကေန၊ တစ်ချက်ဖြင့်။ န မာရေဟိ၊ မသတ်လင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ နိယမိတေ ပန၊ မှတ်ရာ၌ကား။ ဧကေနေဝ၊ တစ်ချက်ချင်းဖြင့်သာလျှင်။ မာရိတေ၊ သတ်အပ်သည်ရှိသော်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဒွေ ဧဝ ပုရိသာတိအာဒီသုပိ၊ အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ ပုဗ္ဗေ ကတသီသစ္ဆေဒပယောဂတော၊ ရှေး၌ ပြုအပ်သော ဦးခေါင်းကို ဖြတ်ခြင်းပယောဂမှ။ အညော၊ တစ်ပါးသော။ ဇီဝိတိန္ဒြိယုပစ္ဆေဒကော၊ ဇီဝိတိန္ဒြေကိုဖြတ်တတ်သော။ ပယောဂေါ၊ ပယောဂကို။ န ဥပလဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ ပဌမေန၊ ရှေးဦးစွာသော။ [စာမျက်နှာ-၂၃၉] ပယောဂေန၊ လုံ့လဖြင့်။ အဿ၊ ထိုယောကျ်ား၏။ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေသည်။ ဥပစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ ပြတ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “သီသစ္ဆေဒကဿာ”တိ၊ သီသစ္ဆေဒကဿဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သာရတ္ထဋီပနိယံ၊ သာရတ္ထဋီပန၌။ “ဇီဝိတိန္ဒြိယဿ အဝိဇ္ဇမာနတ္တာ”တိ၊ ဇီဝိတိန္ဒြိယဿ အဝိဇ္ဇမာနတ္တာ-ဟ၍။ ယံ ကာရဏံ၊ အကြင်အကြောင်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ကာရဏံ၊ ထိုအကြောင်းသည်။ အကာရဏံ၊ မသင့်သော အကြောင်းတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဇီဝိတိန္ဒြိယသန္နိဿိတစိတ္တသန္တတိံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေကို မှီသော စိတ်အစဉ်ကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ ဥက္ခိပနနိက္ခိပနသန္နိရုဇ္ဈနာဒိဝသပ္ပဝတ္တဿ၊ ခြေကြွခြင်း, ခြေချခြင်း, ခြေလှမ်းစသည်၏ အစွမ်းအားဖြင့် ဖြစ်သော။ ဂမနဿ၊ သွားခြင်း၏။ အသမ္ဘဝတော၊ (နိ-၅၁၉) မဖြစ်သင့်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဝါယုဝေဂေန၊ လေအဟုန်ကြောင့်။ ပဏ္ဏပဋာဒယော ဝိယ၊ သစ်ရွက်, ပုဆိုး အစရှိသည်တို့ကဲ့သို့။ ကာယော၊ ကိုယ်သည်။ န ဂစ္ဆတိ၊ မသွား။ ဥက္ခိပနေ၊ ခြေကြွခြင်း၌။ ပဝတ္တာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ စိတ္တဇဝိညတ္တိအာဒယောဝ၊ စိတ္တဇဝိညတ်အစရှိသည်တို့သည်သာလျှင်။ နိက္ခိပနာဒိနောပိ၊ ခြေချခြင်းအစရှိသည်၏လည်း။ ဟေတုဘူတာတိ၊ အကြောင်းဖြစ်ကုန်၏ဟူ၍။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ န စ သက္ကာ၊ မတတ်လည်း မတတ်ကောင်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဝိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍ ဖြတ်၍။ ပဝတ္တနတော၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေ့၌။ အနာဂဟိတဝေဂါပိ၊ မယူအပ်သော အဟုန်ရှိသည်လည်း ဖြစ်သော။ ကာစိ၊ အချို့သော။ သရီသပဇာတိ၊ မြွေမျိုးသည်။ ဒွိဓာ ဆိန္နာ၊ နှစ်ပိုင်းပြတ်သည်ရှိသော်။ ဆေဒနမတ္တာ၊ ပြတ်ကာမျှ။ ဒွီဟိ ဝိဘာဂေဟိ၊ နှစ်ခုသော အပိုင်းတို့ဖြင့်လည်း။ ကတိပယက္ခဏံ၊ နှစ်ခါ သုံးခါ။ ဒွီသု ဒိသာသု၊ နှစ်ခုသော အရပ်တို့သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ သွား၏။ တတ္ထ စ၊ ထိုနှစ်ပိုင်းတို့တွင်လည်း။ ယသ္မိံ ဘာဂေ၊ အကြင်အပို်င်း၌။ ဟဒယဝတ္ထု၊ ဟဒယဝတ္ထုသည်။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ တတြဋ္ဌံ၊ ထို ဟဒယတည်ရာ အပိုင်း၌တည်သော။ ပဉ္စဒွါရာဝဇ္ဇနစိတ္တံ၊ ပဉ္စဒွါရာဝဇ္ဇန်းစိတ်သည်။ ဒွီသုပိ ဘာဂေသု၊ နှစ်ခုသော အပိုင်းတို့၌လည်း။ ကာယပ္ပသာဒေ၊ ကာယပသာဒ၌။ ဃဋ္ဋိတံ၊ ထိခိုက်သော။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံကို။ အာလမ္ဗိတွာ၊ အာရုံပြု၍။ ဥပ္ပဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တတော၊ ထိုနောက်မှ။ တဒါရမ္မဏမေဝ၊ ထို ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရုံရှိသည်သာဖြစ်သော။ ကာယဝိညာဏံ၊ ကာယဝိညာဉ်သည်။ ယထာရဟံ၊ ထိုက်သည်အား လျော်စွာ။ ဧကဒါ၊ တစ်ရံတစ်ခါ၌။ ဧကသ္မိံ ဘာဂေ၊ တစ်ခုသောအပိုင်း၌။ အညဒါ၊ တပါးသော အခါ၌။ အညသ္မိံ၊ တစ်ပိုင်းသော အပိုင်း၌။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပရိယာယေန၊ အလှည့်အားဖြင့်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တတော၊ ထိုနောင်မှ။ ဟဒယဝတ္ထုသ္မိံယေဝ၊ ဟဒယဝတ္ထု၌သာလျှင်။ သမ္ပဋိစ္ဆနာဒိဝီထိစိတ္တာနိ စ၊ သမ္မဋိစ္ဆိုင်းစသော ဝီထိစိတ်တို့သည်လည်းကောင်း။ ဘာဝင်္ဂန္တရိတာနိ၊ ဘဝင်အခြားရှိကုန်သော။ မနောဒွါရဝီထိဝိညာဏာနိ စ၊ မနောဒွါရ ဝီထိစိတ်တို့သည်လည်းကောင်း။ ဝိညတ္တိဇနကာနိ၊ ဝိညတ်ကို ဖြစ်စေကုန်သည် ဖြစ်၍။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဖြစ်ကန်၏။ ယေတိ၊ အကြင် ဝိညတ်ကို ဖြစ်စေတတ်သော စိတ်တို့ကြောင့်။ ဥဘယဘာဂါ၊ နှစ်ခုသော အပိုင်းတို့သည်။ ဂစ္ဆန္တိ ဝါ၊ သွားလည်း သွားကုန်၏။ စလန္တိ ဝါ၊ စဉ်ငယ်လည်း လှုပ်ကုန်၏။ ဖန္ဒန္တိ ဝါ၊ လွန်စွာလည်း လှုပ်ကုန်၏။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ လဟုပရိဝတ္တိယာ၊ လျင်စွာ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ဧကက္ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက်ခဏ၌။ ဥဘယဘာဂါပိ၊ နှစ်ခုသော အပိုင်း (နိ-၅၂၀) တို့သည်လည်း။ စလန္တာ ဝိယ၊ လှုပ်ကုန်သကဲ့သို့။ ဥပဋ္ဌဟန္တိ၊ ထင်ကုန်၏။ သေယျထာပိ နာမ၊ ဥပမာမည်သည်ကား။ ကုက္ကုဠာဒိနရကေသု၊ ပြာကပူငရဲ အစရှိသည်တို့၌။ နိမုဂ္ဂသကလသရီရဿ၊ တစ်ကိုယ်လုံးမြုပ်သော။ သတ္တဿ၊ သတ္တဝါအား။ ဧကသ္မိံ ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက်ခဏ၌။ သကလသရီရေပိ၊ တစ်ကိုယ်လုံး၌လည်း။ ကာယဝိညာဏဒုက္ခံ၊ ကာယဝိညာဉ်နှင့် ယှဉ်သော ဒုက္ခသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇမာနံ ဝိယ၊ ဖြစ်သကဲ့သို့။ ဥပဋ္ဌာတိ ယထာ၊ ထင်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထို့တူ။ ဣဒံ၊ သမ္ပဒံ၊ ဤဥပမာ၏ ပြည့်စုံခြင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ တတော၊ ထိုနောင်မှ။ ယသ္မိံ ဘာဂေ၊ အကြင်အဖို့၌။ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေသည်။ သသေသကမ္မဇရူပံ၊ ကြွင်းသော ကမ္မဇရုပ်နှင့်တကွ။ နိရုဇ္ဈတိ၊ ချုပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုအဖို့၌။ ကာယ ဝိညာဏံ၊ ကာယ ဝိညာဏ်သည်။ နပ္ပဝတ္တတိ၊ မဖြစ်။ ဟဒယဝတ္ထုသဟိတဘာဂေယေဝ၊ ဟဒယဝတ္ထုနှင့်တကွသော အဖို့၌သာလျှင်။ ယာဝ ဇီဝိတိန္ဒြိယိရောဓာ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေချုပ်သည်တို်င်အောင်။ ပဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။
နရကာဒီသု၊ နရက်အစရှိသည်တို့၌။ ဧကာဗဒ္ဓေ၊ တစ်စပ်တည်းသောဲ။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော။ သရီရေ၊ ကိုယ်၌။ ပရိယာယေန၊ အလျှင်အားဖြင့်။ ကာယဝိညာဏသမုပ္ပတ္တိ၊ ကာယဝိညာဉ်၏ဖြစ်ခြင်းသည်။ ယုတ္တာ၊ သင့်သည်။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေတော့။ ဒွိဓာ ဟုတွာ၊ နှစ်ပိုင်းဖြစ်၍။ ဝိစ္ဆိန္နေ၊ ဖြတ်အပ်သော။ ဘာဂဒွယေ ပန၊ အပိုင်းနှစ်ခု၌ကား။ ကထံ ယုတ္တာ၊ အသို့သင့်အံ့နည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာခြင်းတည်း။ အယံ ဒေါသော၊ ဤအပြစ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သရီရေ၊ ကိုယ်၌။ ပရမတ္ထဓမ္မဗျတိရိတ္တာ၊ ပရမတ္ထတရားမှ ကင်းသော။ ကာစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ ဧကာဗဒ္ဓတာ နာမ၊ တစ်စပ်တည်း၏ အဖြစ်မည်သည်။ ပရဝါဒီနံ၊ ပရဝါဒီပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ အဝယဝီအာဒိ၊ အစိတ်အစရှိသည်သည်။ နတ္ထိ ဝိယ၊ မရှိသကဲ့သို့။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ကမ္မာဒိဧကကာရဏပုဉ္ဇာယတ္တတာယ၊ ကံအစရှိသော တူသောအကြောင့်အစုနှင့် စပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဗဟူနံ၊ များစွာကုန်သော တရားတို့၏။ သဟုပ္ပတ္တိယေဝ၊ တကွဖြစ်ခြင်းသည်သာလျှင်။ ဧကာဗဒ္ဓတာ၊ တစ်စပ်တည်း၏ အဖြစ်မည်၏။ တတ္ထ စ၊ ထိုတစပ်တည်းသော ကိုယ်၌လည်း။ သတ္ထပ္ပဟာရာဒိ ဝိရုဒ္ဓပစ္စယောပနိပါတေန၊ လက်နက်စူရှခြင်း အစရှိသော ဆန့်ကျင်ဘက် အကြောင်း ရောက်သဖြင့်။ ဝိဘိန္နာနမ္ပိ၊ ကွဲသော အင်္ဂါတို့၏လည်း။ ကမ္မာဒိဧကကာရဏပုဉ္ဇာယတ္တတာ၊ ကံအစရှိသော တူသော အကြောင်းနှင့် စပ်သောအဖြစ်သည်။ န ဝိဂစ္ဆတိ၊ မကင်း။ ယာဝ၊ အကြင်၍လောက်။ သာ၊ ထိုစပ်သော အဖြစ်သည်။ န ဝိဂစ္ဆတိ၊ မကင်း။ တာဝ၊ ထို၍လောက်။ အဝိစ္ဆိန္နာဝ၊ မပြတ်သာလျှင်။ တတ္ထ၊ ထိုကိုယ်၌။ (နိ-၅၂၁) ဝိညာဏပ္ပဝတ္တိ၊ ဝိညာဉ်ဖြစ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝိဘိန္နာနံ၊ ကွဲပြားကုန်သော။ ကမ္မဇရူပါနံ ပန၊ ကမ္မဇရုပ်တို့သည်ကား။ အညေသဉ္စ၊ အချင်းချင်း တို့အားလည်းကောင်း။ သေသတိသန္တတိရူပါနဉ္စ၊ ကြွင်းသော တိသန္တတိ ရုပ်တို့အားလည်းကောင်း။ ဥပတ္ထမ္ဘနာဘာဝေန၊ ထောက်ပံ့ခြင်းမရှိသဖြင့်။ စိရံ ပဝတ္တိတုံ၊ ကြာမြင့်စွာ တည်ခြင်းငှာ။ န သက္ကောန္တိ၊ မတတ်နိုင်ကုန်။ ယာဝ၊ အကြင်လောက်။ ဓရန္တိ၊ ထင်ရှားရှိကုန်၏။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်။ ဝိညာဏပစ္စယာ၊ ဝိညာဉ်၏ အကြောင်းတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဝိညာဏေန စ၊ ဝိညာဉ် ကြောင့်လည်း။ [စာမျက်နှာ-၂၄၀] တေသံ၊ ထိုနှစ်ခုသော အပိုင်းတို့၏။ စလနဂမနာဒိဒေသန္တရုပ္ပတ္တိ၊ လှုပ်ခြင်း, သွားခြင်းအစရှိသော အရပ်တစ်ပါး၌ဖြစ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ကဗန္ဓဿပိ၊ ဦးခေါင်းပြတ်သော အကောင်း၏လည်း။ ဓာဝက္ခစေ၊ ပြေးသောခဏ၌။ သဝိညာဏံ၊ ဝိညာဉ်နှင့် တကွသော။ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေသည်။ အတ္ထေဝ၊ ရှိသလျှင်ကတည်း။ တဉ္စ၊ ထိုဇီဝိတိန္ဒြေသည်လည်း။ သီသစ္ဆေဒကပ္ပယောဂေနေဝ၊ ဦးခေါင်း ဖြတ်ခြင်း ပယောဂဖြင့်သာလျှင်။ သီဃံ၊ လျင်စွာ။ ပတတိ၊ ကျ၏။ တတော၊ ထိုဦးခေါင်းကို ဖြတ်သောပယောဂမှ။ အညပ္ပယောဂဿ၊ နောက်ပယောဂ၏။ သရီ ရေ၊ ကိုယ်၌။ ဝိသေသုပ္ပါဒနတော၊ အထူးအားဖြင့် ဖြစ်သည်မှ။ ပုရေတရ မေဝ၊ ရှေးဦးစွာလျှင်။ ပဌမေနေဝ၊ ပထမပယောဂဖြင့်သာလျှင်။ ကိစ္စနိပ္ဖတ္တိတော၊ ကိစ္စပြီးခြင်းကြောင့်။ သီသစ္ဆေဒကေဿဝ၊ ဦးခေါင်းကို ဖြတ်သောသူအားသာလျှင်။ ကမ္မဗဒ္ဓေါ၊ ကံဖြင့်ဖွဲ့အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ဧဝရူပါနီတိ၊ ဧဝရူပါနိဟူသည်ကား။ ကဗန္ဓဝတ္ထုသဒိသာနိ၊ ခေါင်းပြတ်ဝတ္ထုနှင့် တူကုန်သော။ ဣမဿ ဝတ္ထုဿာတိ၊ ဣမဿ ဝတ္ထုဿဟူသည်ကား။ အာဃာတနဝတ္ထုဿ၊ သတ်သောဝတ္ထု၏။ အတ္ထဒီပနေတိ၊ အတ္ထဒီပနေဟူသည်ကား။ ဧကေန ပုရိသေန ဝါ၊ ယောကျ်ားတစ်ယောက်သည်လည်းကောင်း။ ဧကေန ပယောဂေန ဝါ၊ တစ်ခုသော ပယောဂဖြင့်လည်းကောင်း။ မာရိတတ္တာ၊ သတ်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ မာရိတသင်္ခါတဿ၊ သေခြင်းဟုဆိုအပ်သော။ အတ္ထဿ၊ အနက်ကို။ ဒီပနေ၊ ပြခြင်း၌။
၁၉၂။ ပါနပရိဘောဂေန၊ အဖျော်ဟူသော သုံးဆောင်ခြင်းဖြင့်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ပါနပရိဘောဂေနဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ “လောဏသောဝီရကံ၊ လောဏသောဝီရကဆေးသည်။ ယာမကာလိကံ၊ ယာမကာလိကတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့ကား။ “ဂိလာနာနံ၊ နာသော ရဟန်းတို့အား။ (နိ-၅၂၂) ပါကတိကမေဝ၊ ပြကတေ့ကပင် အပ်၏။ အဂိလာနာနံ၊ မနာသော ရဟန်းတို့အား။ ဥဒကသမ္ဘိန္နံ၊ ရေနှင့်စပ်၍ အပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုခဲ့ခြင်းကြောင့်။ “ဂုဠံ ဝိယ၊ တင်လဲကဲ့သို့။ သတ္တာဟကာလိကံ၊ သတ္တာဟကာလိကတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။
ဣတိ၊ ဤသို့သော စကားအစဉ်ဖြင့်။ သမန္တပါသာဒိကာယ၊ သော။ ဝိနယဋ္ဌကထာယ၊ ဝိနယဋ္ဌကထာ၏။ ဋီကာယံ၊ ဋီကာဖြစ်သော။ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ၊ ဝိမတိဝိနောဒနိ၌။ တတိယပါရာဇိကဝဏ္ဏနာနယော၊ တတိယပါရာဇိကကို ဖွင့်ရာဖြစ်သော နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
၄-စတုတ္ထပါရာဇိက
ဝဂ္ဂုမုဒါတီရိယဘိက္ခုဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ
၁၉၃။ အဓိဋ္ဌေမာတိ၊ အဓိဋ္ဌေမဟူသည်ကား။ သံဝိဒဟာမ၊ စီရင်ကုန်အံ့။ ဣရိယာပထံ သဏ္ဌပေတွာတိ၊ ဣရိယာပထံ သဏ္ဌပေတွာဟူသည်ကား။ ပဓာနာနုရူပံ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းစီးဖြင့်ခြင်းနှင့် လျော်စွာ။ ကတွာ၊ ပြု၍။ အနာဂတသမ္ဗန္ဓေ ပန အသတီတိ၊ အနာဂတသမ္ဗန္ဓေ ပန အသတိဟူသည်ကား။ “ဘာသိတော၊ ဆိုအပ်သည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပါဌသေသံ၊ ပါဌသေသကို။ ကတွာ၊ ထည့်၍။ အနာဂတသမ္ဗန္ဓေ၊ အနာဂတ်နှင့်စပ်ခြင်းသည်။ အသတိ၊ မရှိသော်။ “ဘာသိတော”တိ၊ ဘာသိတောဟူသော။ အတီတဝစနံ၊ အတိတ်ကို ဟောသော သဒ္ဒါသည်။ ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ အနာဂတဝစနေန၊ ဘဝိဿတိဟူသော အနာဂတ်သဒ္ဒါနှင့်။ သမ္ဗန္ဓံ၊ စပ်ခြင်းသို့။ ဥပဂစ္ဆတိ၊ ရောက်အနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ “လက္ဓကံ ပနာ”တိအာဒိ၊ လက္ဓကံ ပန-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဤဒိသေ၊ ဤသို့သဘောရှိသော။ ဌာနေ၊ အရာ၌က။ “ဓာတုသမ္ဗန္ဓေ ပစ္စယာ”တိ၊ ဓာတုသမ္ဗန္ဓေ ပစ္စယာ ဟူသော။ ဣမိနာ လက္ခဏေန၊ ဤသုတ်ဖြင့်။ ဓာတွတ္ထသမ္ဗန္ဓေ၊ ဓာတ်အနက်နှင့် စပ်သည်။ သတိ၊ ရှိလက်သော။ အယထာကာလဝိဟိတာပိ၊ ကာလအား လျော်စွာ မစီရင်အပ်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ပစ္စယာပိ၊ ပစ္စည်းတို့သည်လည်း။ သာဓဝေါ၊ ပြီးကုန်သည်။ ဘဝန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏ဲ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သဒ္ဒသတ္ထဝိဒူ၊ သဒ္ဒါကျမ်းတတ် ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။
၁၉၄။ “ဝဏ္ဏဝါ”တိ ဣမိနာ၊ ဝဏ္ဏဝါဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အဘိနဝုပ္ပန္နဝဏ္ဏတာ၊ အသစ်ဖြစ်သော အဆင်းရှိသော အဖြစ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ “ပသန္နမုခဝဏ္ဏာ”တိ ဣမိနာ၊ ပသန္နမုခဝဏ္ဏာဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ မုခဝဏ္ဏဿ၊ မျက်နှာအဆင်း၏။ အတိပဏီတတာ၊ အလွန်လှပသော အဖြစ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဝိပ္ပသန္နစ္ဆဝိဝဏ္ဏာ”တိ ဣမိနာ၊ ဝိပ္ပသန္နစ္ဆဝိဝဏ္ဏာဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ပကတိသရီရဝဏ္ဏေဿဝ၊ ပြကတေ့သော ကိုယ် အဆင်း၏သာလျှင်။ ယထာဝုတ္တနယေန၊ အကြင်ဆိုခဲ့ပြီးသောနည်းဖြင့်။ ဝိပ္ပသန္နတာ၊ ကြည်လင်သော အဖြစ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆို၏။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဣန္ဒြိယာနံ၊ စက္ခုန္ဒြေစသည်တို့၏။ ဥပါဒါရူပတ္တာ၊ ဥပါဒါရုပ် ဖြစ်သောကြောင့်။ နိဿယဝသေနေဝ၊ မှီရာ၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ပီဏနံ၊ ပြည့်ဖြိုးခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “အဘနိဝိဋ္ဌောကာသဿ ပရိပုဏ္ဏတ္တာ”တိ၊ အဘနိဝိဋ္ဌောကာသဿ ပရိပုဏ္ဏတ္တာဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပဉ္စပ္ပသာဒါနံ ဝိယ၊ ပသာဒငါးခုတို့ကဲ့သို့။ ဟဒယရူပဿပိ၊ ဟဒယရုပ်၏လည်း။ ပရိပုဏ္ဏတာ၊ ပြည့်သောအဖြစ်ကို။ [စာမျက်နှာ-၂၄၁] ဝုတ္တာ ယေဝ၊ ဆိုအပ်သာလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “မနစ္ဆဋ္ဌာနံ ဣန္ဒြိယာန”န္တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ၏။ ဥဒ္ဒေသံ ပရိပုစ္ဆံ၊ ပါဠိ, အဋ္ဌကထာသင်ခြင်းကို။ အနုံယုဉ္ဇန္တာ၊ လုံ့လပြုကုန်၍။ ဣမံ သရီရသောဘံ၊ ဤ ကိုယ်၏ တင့်တယ်ခြင်းသို့။ နေဝ ပါပုဏိံသု၊ မရောက်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္တော၊ စပ်အပ်၏။ “ယထာ တ”န္တိ ဧတ္ထ၊ ယထာ တံဟူသော ပုဒ်၌။ တန္တိ၊ တံဟူသောပုဒ်၌။ ပဝတ္တနဋ္ဌေန၊ ဖြစ်တတ်သော အနက်ကြောင့်။ ဣရိယာပထောဝ၊ ဣရိယာပုတ်ကိုသာလျှင်။ စက္ကန္တိ၊ စက္ကဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။
၁၉၅။ ဥပလဗ္ဘန္တီတိ၊ ဥပလဗ္ဘန္တိဟူသည်ကား။ ဒိဿန္တိ ဉာယန္တိ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ နက်။ ပစန္တောတိ၊ ပစန္တောဟူသည်ကား။ ပီဠေန္တော၊ နှိပ်စက်လျက်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဂေဟာဒီနိ၊ အိမ်စသည်တို့ကို။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဍဟန္တော၊ မီးရှို့လျက်လည်းကောင်း။ အညေဟိ ဝါ၊ သူတစ်ပါးတို့ကိုလည်း။ ပါစေန္တော၊ မီးရှို့စေလျက်။ ဥဒ္ဓတေတိ၊ ဥဒ္ဓတေဟူသည်ကား။ ဥဒ္ဓစ္စပကတိကေ၊ ပျံလွင့်ခြင်း သဘောရှိကုန်သော။ ဥန္နဠေတိ၊ ဥန္နဠေဟူသည်ကား။ ဥဂ္ဂတနဠသဒိသေန၊ စိုက်ထောင်သော ကျူနှင့်တူကုန်သော။ ဥဂ္ဂဟတုစ္ဆမာနေန၊ တက်သော အချီးနှီးသော မာနနှင့်။ သဟိတေ၊ တကွဖြစ်ကုန်သော။ စပလေတိ၊ စပလေဟူသည်ကား။ ပတ္တစီဝရမဏ္ဍနာဒိနာ၊ သပိတ်, သင်္ကန်းကို တန်ဆာဆင်ခြင်းအစရှိသော။ စာပလ္လေန၊ လျှပ်ပေါ်သော အဖြစ်နှင့်။ ယုတ္တေ၊ ယှဉ်ကုန်သော။ မုခရေတိ၊ မုခရေဟူသည်ကား။ ခရဝစနေ၊ ကြမ်းသော စကားရှိကုန်သော။ ပါကတိန္ဒြိယေတိ၊ ပါကတိန္ဒြိယေဟူသည်ကား။ အသံဝုတတ္တာ၊ မစောင့်စည်းသောကြောင့်။ ဂိဟိကာလေ ဝိယ၊ လူတုန်းကာလ၌ကဲ့သို့။ ပကတိယံ၊ ပြကတေ့၌။ ဌိတိန္ဒြိယေ၊ တည်သော ဣန္ဒြေရှိကုန်သော။ “ဣရိယာပထသဏ္ဌာပနာဒီနီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဣရိယာပထသဏ္ဌာပနာဒီနိဟူသော ပုဒ်၌။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ပစ္စယပဋိသေဝန သာမန္တဇပ္ပါနံ၊ ပစ္စည်းကို မှီဝဲခြင်း, ပစ္စည်းအနီးကိုဆိုခြင်းတို့ကို။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းကို။ ဝေဒတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ပရမသလ္လေခဝုတ္တီဟိ၊ အလွန်ခေါင်းပါးသော အသက်မွေးခြင်းရှိကုန်သော။ မဟာအရိယဝံသိကေဟိ၊ မြတ်သော အရိယဝံသရှိကုန်သော။ ဘိက္ခူဟိ၊ တို့သည်။ နိဝုတ္ထသေနာသနာနိ၊ နေသော ကျောင်းတို့သည်။ လောကသမ္မတသေနာသနာနိ နာမ၊ လူတို့ သမုတ် အပ်သောကျောင်းမည်ကုန်၏။ ပရိပါစေတုန္တိ၊ ပရိပါစေတုဟူသည်ကား။ ဝိမှာပနဝသေန၊ အံ့အဲစေသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိဏာမေတုံ၊ ကညွတ်စေခြင်ငှာ။ “ဘိက္ခာစာရေ အသမ္ပဇ္ဇမာနေ”တိ ဣဒံ၊ ဘိက္ခာစာရေ အသမ္ပဇ္ဇမာနေဟူသော ပုဒ်ကို။ “ဇနပဒစာရိကံ စရန္တီ”တိ ဣမိနာ၊ ဇနပဒစာရိကံ စရန္တိဟူသော ပါဌ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ၊ စပ်အပ်၏။ “ပါဠိံ ဝါစေန္တော”တိအာဒီဟိ၊ ပါဠိံ ဝါစေန္တော (နိ-၅၂၅) အစရှိသောပါဌ်တို့နှင့်။ န သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ၊ မစပ်အပ်။ တာနိ ပန ပဒါနိ၊ ထို ''ပါဠိံ ဝါစေန္တော-အစရှိသော ပုဒ်တို့ကိုကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ နိရန္တရဝါသဋ္ဌာနေပိ၊ အမြဲနေရာ အရပ်၌လည်းကောင်း။ ဇနပဒေသုပိ၊ ဇနပုဒ်တို့၌လည်းကောင်း။ ကတ္တဗ္ဗကိစ္စဒဿနဝသေန၊ ပြုအပ်သော ကိစ္စကို ပြသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တာနိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တာနိ စ၊ ထို ပါဠိသင်ခြင်း အစရှိသည်တို့ကိုလည်း။ တေ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ဝတ္တသီသေန၊ ဝတ်ကို အရင်းမူသဖြင့်။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ လာဘနိမိတ္တံ၊ လာဘ်ဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ န ကရောန္တိ၊ မပြုကုန်။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “တန္တီ”တိအာဒိ၊ တန္တိအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ကသိရေနာတိ၊ ကသိရေနဟူသောပုဒ်သည်။ ကိစ္ဆေနာတိ ဣမေဿဝ၊ ကိစ္ဆေနဟူသောပုဒ်၏သာလျှင်။ ဝေဝစနံ၊ ဝေဝုစ်တည်း။ တဒုဘယမ္ပိ၊ ထို ကိစ္ဆေန ကသိရေန-ဟူသော သဒ္ဒါနှစ်ခုကိုလည်း။ ပါရမီပူရဏဝါယာမံ၊ ပါရမီဖြည့်သော လုံ့လကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သာဓာရဏပရိက္ခာရဘာဝေနာတိ၊ သာဓာရဏပရိက္ခာရဘာဝေနဟူသည်ကား။ သံဃိကပရိက္ခာရဘာဝေန၊ သံဃိကပရိက္ခရာ၏ အဖြစ်ဖြင့်။ တထာဘာဝတော ထေနေတွာတိ၊ တထာဘာဝတော ထေနေတွာဟူသည်ကား။ အဝိဿဇ္ဇိယ အဝေဘင်္ဂိယဘာဝတော၊ အဝိဿဇ္ဇိယ အဝေဘင်္ဂိယအဖြစ်မှ။ ထေနေတွာ၊ ခိုး၍။ ဌာနာစာဝနဝသေန၊ ဌာနာစာဝန၏အစွမ်းဖြင့်။ န၊ မဟုတ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “ကုလဒူသကဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇတီ”တိ၊ ကုလဒူသကဒုက္ကဋံ အာပဇ္ဇတိဟူ၍။ အာဟ၊ ၏။ “အဘူတ”န္တိ ဣဒံ၊ အဘူတံဟူသော ပုဒ်သည်။ “အသန္တ”န္တိ ဣမဿ၊ အသံန္တံ-ဟူသောပုဒ်၏။ ကာရဏဝစနံ၊ အကြောင်းစကားတည်း။ အနုပ္ပန္နတ္တာ၊ မဖြစ်သောကြောင့်။ အဝိဇ္ဇမာနံ၊ မရှိသော။ ဣတိ အတ္ထော၊ နက်။ ကိတဝဿေဝါတိ၊ ကိတဝဿေဝဟူသည်ကား။ ကိတဝဿ၊ စဉ်းလဲသော မုဆိုး၏။ သကုဏဂဟဏမိဝ၊ ငှက်တို့ကို ဖမ်းခြင်းကဲ့သို့။ ကေရာဋိကဿာတိ၊ ကေရာဋိကဿဟူသည်ကား။ သဌဿ၊ စဉ်းလဲသော။ သမဏောတိ၊ ရဟန်းဟူသော။ ဂေါတ္တမတ္တံ၊ အနွယ်မျှကို။ အနုဘောန္တိ ဓာရေန္တိ၊ ဆောင်တတ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဂေါတြဘုနော၊ ဂေါတြဘုကိုမည်ကုန်၏။ နာမမတ္တသမဏာ၊ အမည်မျှဖြင့်သာ ရဟန်းဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ဒုဇ္ဇာနပရိစ္ဆေဒန္တိ၊ ဒုဇ္ဇာနပရိစ္ဆေဒံဟူသည်ကား။ အနန္တဒုက္ခတ္တာ၊ အဆုံးမရှိသော ဒုက္ခ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခသည်။ ဧတ္တက”န္တိ၊ ဤမျှတည်း ဟူ၍။ သင်္ချာဝသေန၊ ရေတွက်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ပိုင်းခြား၍။ သဗ္ဗညုတညာဏေနာပိ၊ သဗ္ဗညုတညာဏ်ဖြင့်လည်း။ ဉာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ ဒုက္ကရံ၊ ခဲယဉ်း၏။ ဗုဒ္ဓဉာဏဿ၊ သဗ္ဗညုတညာဏ်၏။ အဝိသယာဘာဝါ၊ အာရုံ မဟုတ်သော (နိ-၅၂၆) တရား၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ သရူပဝသေန၊ သရုပ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဉာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ ဒုက္ကရံ၊ ခဲယဉ်းသည်။ န၊ မဟုတ်။
အဓိမာနဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ
၁၉၆။ အရဟတ္တေတိ၊ အရဟတ္တေဟူသည်ကား။ အဂ္ဂဖလေ၊ အရဟတ္တဖိုလ်၌။ ဉာဏစက္ခုနာတိ၊ ဉာဏစက္ခုနာဟူသည်ကား။ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏသင်္ခါတေန၊ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏ်ဟု ဆိုအပ်သော။ စက္ခုနာ၊ မျက်စိဖြင့်။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဖလစိတ္တသမ္ပယုတ္တေနေဝ၊ ဖိုလ်စိတ်နှင့်ယှဉ်သည်သာလျှင် ဖြစ်သော။ ဉာဏစက္ခုနာ၊ ဉာဏ်မျက်စိဖြင့်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အတ္တနာ၊ နှင့်။ [စာမျက်နှာ-၂၄၂] သမ္ပယုတ္တေန၊ ယှဉ်သော။ ဉာဏေနာပိ၊ ဉာဏ်ဖြင့်လည်း။ အသမ္မောဟတော၊ မတွေဝေသောအားဖြင့်။ သယံ၊ မိမိကိုယ်တိုင်။ ဒိဋ္ဌံ နာမ၊ မြင်သည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ တသ္မိံ၊ ထိုအရဟတ္တဖိုလ်က။ အဒိဋ္ဌေ၊ မမြင်ပဲလျက်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ သဗ္ဗေသံ၊ ကုန်သော။ ကိလေသာနံ၊ ကိလေသာတို့ကို။ ပဟာယကဝသေန၊ ပယ်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ အာဇာနာတိ၊ သိတတ်၏။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သဗ္ဗေန၊ ခပ်သိမ်းသော။ ပကာရေန၊ အပြားအားဖြင့်။ ဇာနာတိ၊ သိတတ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “အညာ”တိ၊ အညာဟူ၍။ အဂ္ဂမဂ္ဂေါ၊ အရဟတ္တမဂ်ကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တဒုပစာရေန ပန၊ ထိုမဂ်၌ တင်စားသဖြင့်ကား။ တပ္ဖလမ္ပိ၊ ထိုမဂ်၏အကျိုး ဖြစ်သောဖိုလ်သည်လည်း။ အညာ၊ အညာမည်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “အညံ ဗျာကရိံ သူတိ အရဟတ္တံ ဗျာကရိံ သူ”တိ၊ အညံ ဗျာကရိံ သူတိ အရဟတ္တံ ဗျာကရိံ သုဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အန္တရာဌပေတီတိ၊ အန္တရာဌပေတိဟူသည်ကား။ သေခဘူမိယံ၊ သေခဘုံ၌။ အဓိမာနော၊ ရနိုးခြင်းရှိသောသူသည်။ ဌပေတိ၊ ထား၏။ “ကိလေသသမုဒါစာရံ အပဿန္တော”တိ၊ ကိလေသသမုဒါစာရံ အပဿန္တောဟူသော စကားကို။ ပုရိမမဂ္ဂတ္တယဝဇ္ဈာနံ၊ ရှေ့မဂ်သုံးခုသည် သတ်အပ်ကုန်သော။ ကိလေသာနံယေဝ၊ ကိလေသာတို့၏သာလျှင်။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘဝရာဂါဒီနံ၊ ဘဝရာဂအစရှိသည်တို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။
သဝိဘင်္ဂသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၁၉၇။ ပကတိမနုဿေဟိ၊ ပြကတေ့သော လူတို့ထက်။ ဥတ္တရိတရာနံ၊ လွန်ကဲကုန်သော။ ဗုဒ္ဓါဒိဥတ္တမပုရိသာနံ၊ ဘုရားအစရှိသော မြတ်သော ယောကျ်ားတို့၏။ အဓိဂမဓမ္မော၊ ရအပ်သော တရားသည်။ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မော၊ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မမည်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ဥတ္တရိမနုဿန”န္တိအာဒိ၊ ဥတ္တရိမနုဿနံ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠ်၌။ “အတ္ထိ စ မေ ဧတေ ဓမ္မာ မယီ”တိ ဧတ္ထ၊ အတ္ထိ စ မေ ဧတေ ဓမ္မာ မယိဟူသော ပုဒ် (နိ-၅၂၇) ၌။ “မေ”တိ ဣဒံ၊ မေ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ ပဒပူရဏမတ္တံ၊ ပုဒ်ပြည့်ကာမျှတည်း။ အဓိဂန္တဗ္ဗတော၊ ရအပ်သောကြောင့်။ ဂဓိဂမသင်္ခါတဿ၊ အဂဓိမဟု ဆိုအပ်သော။ ဈာနာဒိနော၊ ဈာန်အစရှိသည်ကို။ ပုစ္ဆာ၊ မေးခြင်းသည်။ အဓိဂမပုစ္ဆာ၊ အဓိဂမပုစ္ဆာမည်၏။ သာ စ၊ ထိုအဓိဂမပုစ္ဆာသည်လည်း။ ဈာနာဒီသု၊ ဈာန်အစရှိသည်တို့၌။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ပဝတ္တာ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သိအပ်၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တတ္ထ၊ ထိုအဓိဂမပုစ္ဆာ၌။ ပဌာမဇ္ဈနံ ဝါ၊ ပထမဈာန်ကိုတည်း။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်သလော။ (ထည့်။) ဒုတိယာဒီသု၊ ဒုတိယဈာန်အစရှိသည်တို့တွင်။ အညတရံ ဝါ၊ တစ်ပါးပါးကိုတည်း။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်သလော။ ကသိဏာဒိအာရမ္မဏေသု၊ ကသိုဏ်းအစရှိသည်လျှင် အာရုံရှိကုန်သော။ တတ္ထာပိ၊ ထိုဈာန်တို့တွင်လည်။ ကတရမာရမ္မဏံ ဈာနံ ဝါ၊ အဘယ်အာရုံရှိသော ဈာန်ကိုတည်း။ လဒ္ဓံ၊ ရသနည်း။ လဒ္ဓံ၊ ရသလော။ သကဒါဂါမိမဂ္ဂါဒီသု၊ သကဒါဂါမိမဂ် အစရှိသည်တို့တွင်။ အညတရံ ဝါ၊ တစ်ပါးပါးကိုလည်း။ လဒ္ဓံ၊ ရသလော။ တတ္ထာပိ၊ ထိုလောကုတ္တရာတို့တွင်လည်း။ သုညတဝိမောက္ခံ ဝါ၊ သုညတဝိမောက္ခကိုလည်းကောင်း။ အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခာဒီသု၊ အပ္ပဏိဟိတဝိမောက္ခ အစရှိသည်တို့တွင်။ အညတရံ ဝါ၊ တစ်ပါးပါးကိုလည်းကောင်း။ လဒ္ဓံ၊ ရသလော။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပစ္စေကံ၊ အသီးအသီး။ ဘေဒံ၊ အပြားကို။ နိဒ္ဓါရဏဝသေန၊ ထုတ်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ပုစ္ဆနာကာရံ၊ မေးသောအခြင်းအရာကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ပါဠိယံ၊ ပါဠ်၌။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ “ကတမေသံ တွံ ဓမ္မာနံ လာဘီ”တိ၊ ကတမေသံ တွံ ဓမ္မာနံ လာဘီ-ဟူသော။ အယံ ပုစ္ဆာ၊ ဤပုစ္ဆာကို။ ဒဿိတာ၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “ပဌမမဂ္ဂါဒီသူ”တိအာဒိ၊ ပဌမမဂ္ဂါဒီသု-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ယာယ အနုက္ကမပဋိပတ္တိယာ၊ အကြင် အစဉ်ဖြစ်သော အကျင့်ဖြင့်။ လောကုတ္တရော၊ လောကုတ္တရာဖြစ်သော။ အဓိဂမော၊ ရအပ်သော တရားအထူးသည်။ အာဂစ္ဆတိ၊ လာ၏။ သာ ပုဗ္ဗဘာဂပဋိပတ္တိ၊ ထို ရှေ့အဖို့ဖြစ်သောအကျင့်သည်။ အာဂမနပဋိပဒါ၊ အာဂမနပဋိပဒါမည်၏။ န ဝိသုဇ္ဈတီတိ၊ န ဝိသုဇ္ဈတိဟူသည်ကား။ ပုစ္ဆိယမာနော၊ မေးအပ်သည်ရှိသော်။ ပဋိပတ္တိက္ကမံ၊ ပဋိပတ်အစဉ်ကို။ ဥလ္လင်္ဃိတွာ၊ ခုန်၍။ ကထေတိ၊ ဆို၏။ အပနေတဗ္ဗောတိ၊ အပနေတဗ္ဗောဟူသည်ကား။ တယာ၊ သင်သည်။ ဝုတ္တက္ကမေန၊ ဆိုသော အစဉ်ဖြင့်။ အယံ ဓမ္မော၊ ဤတရားကို။ အဓိဂန္တုံ၊ ရခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ အဓိဂတမာနတော၊ တရားအထူးသို့ ရောက်သည်မှ။ အပနေတဗ္ဗော၊ ပယ်အပ်၏။ သန္နိဟိတေသု၊ တည်ကုန်သော။ ကပ္ပိယေသုပိ၊ အပ်သည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ စတူသု ပစ္စယေသု၊ ပစ္စည်းလေးပါးတို့၌။ အလဂ္ဂတ္တာ၊ မကပ်မငြီသောကြောင့်။ “အာကာ (နိ-၅၂၈) သေ ပါဏိသမေန စေတသာ”တိ၊ အာကာ၊ သေ ပါဏိသမေန စေတသာ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝုတ္တသဒိသံ၊ ဆိုအပ်သည်နှင့်တူသော။ ဗျာကရဏံ၊ ကြားခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာတည်း။ သုဝိက္ခမ္ဘိတကိလေသတ္တာ၊ ကောင်းစွာ ခွါအပ်သော ကိလေသာရှိသောကြောင့်။ ခီဏာသဝပဋိပတ္တိသဒိသာ၊ ရဟန္တာ၏ အကျင့်နှင့် တူသော။ ပဋိပဒါ၊ အကျင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒဉ္စ၊ ဤခီဏာသင်ပဋိပတ္တိသဒိသာ-ဟူသောစကားကိုလည်း။ အရဟတ္တံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကို။ ပဋိဇာနန္တဿ၊ ဝန်ခံသောသူ၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “ခီဏာသဝဿ နာမာ”တိအာဒိ၊ ခီဏာသဝဿ နာမာ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သုဝိက္ခမ္ဘိတကိလေသဿ၊ ကောင်းစွာ ခွါအပ်သော ကိလေသာရှိသော ရဟန်း၏။ ဝတ္တနသေက္ခဓမ္မပဋိဇာနနံ ပန၊ ဖြစ်စေအပ်သော သေက္ခဟု ဝန်ခံခြင်းကိုကား။ ဣမိနာ ဘယုပ္ပါဒနေန စ၊ ဤ ကြောက်ခြင်းကို ဖြစ်စေခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ အမ္ဗိလဒိဒဿနေ၊ ချဉ်သီးအစရှိသည်ကို မြင်ခြင်း၌။ ခေဠုပ္ပါဒါဒိနာ စ၊ တံတွေးဖြစ်ခြင်း အစရှိသည်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝီမံသိတုံ၊ စုံစမ်းခြင်းငှာဲ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဝစနေနေဝ၊ စကားဖြင့်သာလျှင်။ တံ၊ ထိုရဟန်းကို။ သဒ္ဓါတဗ္ဗံ၊ ယုံကြည်အပ်၏။ “အယံ ဘိက္ခု [စာမျက်နှာ-၂၄၃] သမ္ပန္နဗျာကရဏော”တိ ဣဒံ၊ အယံ ဘိက္ခု သမ္ပန္နဗျာကရဏောဟူသော စကားကို။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ အဘာယနကမေဝ၊ မကြောက်သော ရဟန်းကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ န ဝုတ္တံ၊ ဆိုသည်မဟုတ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဧကစ္စဿ၊ အချို့သော။ သူရဇာတိကဿ၊ ရဲရင့်သောသဘောရှိသော။ ပုထုဇ္ဇနဿာပိ၊ ပုထုဇဉ်အားလည်း။ အဘာယနတော၊ မကြောက်ခြင်းကြောင့်တည်း။ ရဇ္ဇနီယာရမ္မဏာနံ၊ တပ်မက်ဖွယ်သောအာရုံဖြစ်ကုန်သော။ ဗဒရသာဠဝါဒိအမ္ဗိလမဒ္ဒနာဒီနံ၊ ဆီးယိုအစရှိသည် ချဉ်စနပ်အစရှိသည်တို့ကို။ ဥပနယနေပိ၊ အနီးသို့ ဆောင်ခြင်း၌လည်း။ ခေဠုပ္ပါဒါဒိတဏှာပဝတ္တရဟိတံ၊ တံတွေးဖြစ်ခြင်းအစရှိသည်မှ ကင်းသော။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ သုသောဓိတမေဝ၊ ကောင်စွာ သုတ်သင်အပ်သည်ကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂ ဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
ပါပိစ္ဆာ၊ ယုတ်မာသောအလိုသည်။ အသန္တဂုဏသမ္ဘာဝနလက္ခဏာ၊ ထင်ရှားမရှိသော ဂုဏ်ကိုပြုခြင်းလက္ခဏာရှိ၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ယာ သာ ဣဓေကစ္စော”တိအာဒိ၊ ယာ သာ ဣဓေကစ္စော-အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ “အသဒ္ဓေါ”တိအာဒိပါဌံ၊ အသဒ္ဓေါအစရှိသောပါဌ်ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သင်္ဂြိုဟ်၏။ သာမညံ ဒုပ္ပရာမဋ္ဌန္တိ၊ သာမညံ ဒုပ္ပရာမဋ္ဌံဟူသည်ကား။ သမဏဓမ္မသင်္ခါတံ၊ ရဟန်းတရားဟု ဆိုအပ်သော။ သာမညံ၊ ရဟန်းအဖြစ်ကို။ (နိ-၅၂၉) ခဏ္ဍသီလာဒိတာယ၊ သီလကျိုးခြင်း အစရှိသည်ကြောင့်။ ဒုပ္ပရာမဋ္ဌံ ဒုဋ္ဌု ဂဟိတံ၊ မကောင်းသဖြင့် ယူအပ်၏။ နိရယာယ နိရယဒုက္ခာယ၊ ငရဲ၌ ဆင်းရဲခြင်းငှာ။ တံ ပုဂ္ဂလံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို။ တတ္ထ နိရယေ၊ ထိုငရဲသို့။ ဥပကဍ္ဎတိ၊ ငင်၏။ နိဗ္ဗတ္တာပေတိ၊ ဖြစ်စေ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ သိထိလောတိ၊ သိထိလောဟူသည်ကား။ ဩလီယိတွာ၊ လျှော့၍။ ကရဏေန၊ ပြုအပ်သော။ သိထိလဂါဟေန၊ လျောလျော ယူခြင်းဖြင့်။ ကတော၊ ပြုအပ်သည်တည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သထေန သာဌေယျန၊ စဉ်းလဲသော အဖြစ်ဖြင့်။ အာဒိဏ္ဏော၊ ယူအပ်သည်တည်း။ သိထိလော၊ လျောလျော ယူအပ်သည်။ ဝါ၊ စဉ်းလဲ၍ ယူအပ်သည်။ ပရိဗ္ဗဇောတိ၊ ပရိဗ္ဗဇောဟူသည်ကား။ သမဏဘာဝေါ၊ ရဟန်းအဖြစ်သည်။ ဘိယျောတိ၊ ဘိယျောဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဝိဇ္ဇမာနာနံ၊ ရှိကုန်သော။ ရာဂရဇာဒီနံ၊ ရာဂမြူအစရှိသည်တို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ အပရမ္ပိ၊ တစ်ပါးလည်းဖြစ်သော။ ရဇံ၊ မြူကို။ အာကိရတိ၊ ကျဲတတ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ဘိက္ခုဘာဝေါတိ၊ ဘိက္ခုဘာဝေါဟူသည်ကား။ အဓမ္မိကပဋိညာမတ္တသိဒ္ဓေါ၊ တရားနှင့်မလျော်သော ပဋိညာဉ်မျှဖြင့်ပြီးသော။ ဘိက္ခုဘာဝေါ၊ ရဟန်းအဖြစ်သည်။ “အဇာနနမေဝါ”တိ ဧတ္ထ၊ အဇာနနမေဝဟူသော ပုဒ်၌။ ဧဝသဒ္ဒေါ၊ ဧဝသဒ္ဒါသည်။ အဝဓာရဏေ၊ အဝဓာရဏအနက်၌ ဖြစ်၏။ အဇာနန္တော ဧဝ၊ မသိသည်ဖြစ်၍သာလျှင်။ ဣတိ အတ္ထော၊ အနက်နက်။ “အဇာနမေဝ”န္တိပိ၊ အဇာနမေဝံဟူ၍လည်း။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။ တတ္ထ ပန၊ ထိုပါဌ်၌ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဇာနာမိ၊ သိ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဿာမိ၊ မြင်၏။ ဤတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။
ပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာ
၁၉၉။ ဧဝန္တိ စ၊ ဧဝံ-ဟူသောပုဒ်ဖြင့်လည်း။ “ပဌမဇ္ဈာနံ၊ ပထမဈာန်ကို။ ဇာနာမိ၊ သိ၏။ ဒုတိယာဒိဈာနံ၊ ဒုတိယဈာန် အစရှိသည်ကို။ ဇာနာမိ၊ သိ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဌမဇ္ဈာနာဒိပရာမသနံ၊ ပထမဈာန် အစရှိသည်ကို သုံးသပ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “အသုဘဇ္ဈာနာဒီနီ”တိ၊ အသုဘဇ္ဈာနာဒီနိဟူသော ပုဒ်၌။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ကာယဂတာသတိဇ္ဈာနံ၊ ကာယဂတာသတိဈာန်ကို လည်းကောင်း။ ကသိဏဇ္ဈာနံ၊ ကသိုဏ်းကိုလည်းကောင်း။ ကသိဏမူလကာနိ၊ ကသိုဏ်းလျှင် မူလရှိကုန်သော။ အာရုပ္ပဇ္ဈာနာနိ စ၊ အာရုပ္ပဈာန်တို့ကိုလည်းကောင်း။ သင်္ဂဏှာတိ၊ ပေါင်းယူ၏။ ဝိမောက္ခောတိ၊ ဝိမောက္ခောဟူသည်ကား။ စတုဗ္ဗဓော၊ လေးပါးအပြား ရှိသော။ မဂ္ဂေါ၊ မဂ်တည်း။ တဿ၊ ထိုမဂ်၏။ သဂုဏတော၊ မိမိဂုဏ်အားဖြင့်။ သုညတာဒိနာမံ၊ သုညတစသော အမည်ကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “သော ပနာယ”န္တိ အာဒိ၊ သော ပနာယံ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဟိ ဝိတ္ထာရေမိ၊ ချဲ့အံ့။ (နိ-၅၃၀) မဂ္ဂေါ နာမ၊ မဂ်မည်သည်ကား။ သရသေန ဝါ၊ မိမိသဘောဖြင့်လည်းကောင်း။ ပစ္စနီကေန ဝါ၊ ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ သဂုဏေန ဝါ၊ မိမိဂုဏ်အားဖြင့်လည်းကောင်း။ အာရမ္မဏေန ဝါ၊ အာရုံအားဖြင့် လည်းကောင်း။ အာဂမနေန ဝါ၊ ရောက်ကြောင်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ပဉ္စဟိ ကာရဏေဟိ၊ ငါးပါးသော အကြောင်းတို့ဖြင့်။ နာမံ၊ အမည်ကို။ လဘတိ၊ ရ၏။ သင်္ခါရုပေက္ခာယ၊ သင်္ခါရုပေက္ခာဖြင့်။ အနိစ္စတော၊ အနိစ္စအားဖြင့်။ သင်္ခါရေ၊ သင်္ခါရတို့ကို။ သမ္မသိတွာ၊ သုံးသပ်ခြင်းကြောင့်။ မဂ္ဂေါ၊ မဂ်သည်။ သစေ ဝုဋ္ဌာတိ၊ အကယ်၍ ထသည်ဖြစ်အံ့။ အနိမိတ္တဝိမောက္ခေန၊ အနိမိတ္တဝိမောက္ခဖြင့်။ ဝိမုစ္စတိ၊ လွတ်၏။ ဒုက္ခတော၊ ဒုက္ခအားဖြင့်။ သမ္မသိတွာ၊ သုံးသပ်၍။ သစေ ဝုဋ္ဌာတိ၊ အကယ်၍ထပြီးအံ့။ အပဏိဟိတဝိမောက္ခေန၊ အပဏိဟိတဝိမောက္ခဖြင့်။ ဝိမုစ္စတိ၊ လွတ်၏။ အနတ္တတော၊ အနတ္တအားဖြင့်။ သမ္မသိတွာ၊ သုံးသပ်၍။ သစေ ဝုဋ္ဌာတိ၊ အကယ်၍ထအံ့။ သုညတဝိမောက္ခေန၊ သုညတဝိမောက္ခဖြင့်။ ဝိမုစ္စတိ၊ လွတ်၏။ ဣဒံ၊ ဤသည်လျှင်။ သရသတော၊ မိမိသဘောအားဖြင့်။ ပဝတ္တံ၊ ဖြစ်သော။ (ထည့်) နာမံ နာမ၊ အမည်မည်၏။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဧသ ဧသော၊ ဤမဂ်သည်။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့၌။ အနိစ္စနုပဿနာယ၊ အနိစ္စဟု ရှုသဖြင့်။ နိစ္စနိမိတ္တံ၊ နိစ္စနိမိတ်ကို။ ပဇဟန္တော၊ စွန့်လျက်။ အာဂတော၊ လာ၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ အနိမိတ္တော၊ အနိမိတ္တမည်၏။ ဒုက္ခာနုပဿနာယ၊ ဒုက္ခာနုပဿနာဖြင့်။ သုခသညံ၊ သုခဟူသော အမှတ်ကိုလည်းကောင်း။ ပဏဓိံ၊ တောင့်တခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ပဟာယ၊ စွန့်၍။ ပတ္ထနံ၊ တောင့်တခြင်းကို။ ပဟာယ၊ စွန့်၍။ အာဂတတ္တာ၊ လာသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အပ္ပဏိဟိတော၊ အပ္ပဏိဟိတမည်၏။ အနတ္တာနုပဿနာယ၊ အနတ္တာနုပဿနာဖြင့်။ အတ္တသညံ၊ အတ္တသညာကို။ ပဟာယ၊ စွန့်၍။ အတ္တသုညတာဒဿနဝသေန၊ အတ္တမှ ဆိတ်သောအဖြစ်ကို ရှုသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ သုညတာ၊ သုညတမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ၊ ဤသည်ကား။ ပစ္စနီကတော၊ ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်။ နာမံ နာမ၊ ရသော အမည်မည်၏။ [စာမျက်နှာ-၂၄၄] ဧသ ဧသော၊ ဤမဂ်သည်။ ရာဂါဒီဟိ၊ ရာဂအစရှိသည်တို့မှ။ သုညတတ္တာ၊ ဆိတ်သောကြောင့်။ သုညတော၊ သုညတမည်၏။ ရူပနိမိတ္တာဒီနံ၊ ရူပနိမိတ်အစရှိသည်တို့၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ရာဂနိမိတ္တာဒီနံ၊ ရာဂနိမိတ်အစရှိသည်တို့၏။ အဘာဝေန၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ အနိမိတ္တော၊ အနိမိတ္တမည်၏။ ရာဂပဏိဓိအာဒီနံ၊ ရာဂဟူသော တောင့်တင်းခြင်း အစရှိသည်တို့၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ အပ္ပဏိဟိတောတိ၊ အပ္ပဏိဟိတောဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဒံ၊ ဤကား။ အဿ၊ ထိုမဂ်၏။ သဂုဏတော၊ မိမိဂုဏ်အားဖြင့်။ နာမံ၊ နာမ မည်၏။ ရာဂါဒိသုညံ၊ ရာဂအစရှိသည်မှ ဆိတ်သည်လည်း (နိ-၅၃၁) ဖြစ်သော။ အနိမိတ္တံ၊ ရာဂနိမိတ်စသည်မှ ကင်းသည်လည်းဖြစ်သော။ အပ္ပဏိဟိတဉ္စ၊ တောင်းတခြင်းကင်းသည်လည်းဖြစ်သော။ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗာန်ကို။ အာရမ္မဏံ ကရောတိ၊ အာရုံပြု၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ သုညတောတိ၊ သုညတဟူ၍လည်းကောင်း။ အနိမိတ္တောတိ၊ အနိမိတ္တ၍လည်းကောင်း။ အပ္ပဏိဟိတောတိ၊ အပ္ပဏိဟိတဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဒံ၊ ဤသည်ကား။ အဿ၊ ထိုမဂ်၏။ အာရမ္မဏတော၊ အာရုံအားဖြင့်။ နာမံ၊ ရသောအမည်မည်၏။ အာဂမနံ ပန၊ ရောက်ကြောင်းသည်ကား။ ဝိပဿနာဂမနံ၊ ဝိပဿနာဟူသော ရောက်ကြောင်းလည်းကောင်း။ မဂ္ဂါဂမနဉ္စ၊ မဂ်ဟူသော ရောက်ကြောင်း လည်းကောင်း။ ဒုဝိဓံ၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင်။ မဂ္ဂေ၊ မဂ်၌။ ဝိပဿနာဂမာနမေဝ၊ ဝိပဿနာဟူသော ရောက်ကြောင်းလျှင်တည်း။ မဂ္ဂါနန္တရေ၊ မဂ်၏ အခြားမဲ့ဖြစ်သောဲ။ ဖလေ၊ ဖိုလ်၌။ မဂ္ဂါဂမနံ၊ မဂ်ဟူသော ရောက်ကြောင်းတည်း။ ဖလသမာပတ္တိယံ၊ ဖလသမာပတ္တိဝီထိ၌။ ဝိပဿနာဂမနမ္ပိ၊ ဝိပဿနာဟူသောရောက်ကြောင်းသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အနတ္တာနုပဿနာဝသေန၊ အနတ္တဟု ရှုသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ မဂ္ဂေါ၊ မဂ်သည်။ သုညတော၊ သုညတောမည်၏။ အနိစ္စဒုက္ခာနုပဿနာဟိ၊ အနစ္စာနုပဿနာ, ဒုက္ခာနုပဿနာတို့ဖြင့်။ အနိမိတ္တော၊ အနိမိတ္တမည်၏။ အပ္ပဏိဟိတော၊ အပ္ပဏိဟိတလည်းမည်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိပဿနာ၊ ဝိပဿနာသည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ နာမံ၊ သုညတစသော အမည်ကို။ မဂ္ဂဿ၊ မဂ်အား။ ဒေတိ၊ ပေး၏။ မဂ္ဂေါ၊ မဂ်သည်။ ဖလဿ၊ ဖိုလ်အား။ ဒေတိ၊ ပေး၏။ ဣတိ ဣဒံ၊ ဤသည်ကား။ အာဂမနတော၊ ရောက်ကြောင်းအားဖြင့်။ နာမံ၊ အမည်တည်း။
သုညတာတိ၊ သုညတာဟူသည်ကား။ ဝိဝိတ္ထာ၊ ဆိတ်၏။ ရာဂါဒယောဝ၊ ရာဂအစရှိသည် တို့သည်သာလျှင်။ ပဏိဓာနဋ္ဌေန၊ တောင့်တတတ်သော အနက်ကြောင့်။ ပဏိဓိ၊ ပဏိဓိမည်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ရာဂဒေါသမောဟပဏိဓီန”န္တိ၊ ရာဂဒေါသမောဟပဏိဓီနံဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ဣမိဿာ ဝိဇ္ဇာယာတိ ဒိဗ္ဗစက္ခုဝိဇ္ဇာယာ”တိ အာဒိနာ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ဧကေကဝိဇ္ဇံ၊ တစ်ခုတစ်ခုသောဝိဇ္ဇာကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧကိဿာပိ၊ တစ်ခုသော ဝိဇ္ဇာ၏လည်း။ နာမံ၊ အမည်ကို။ အဂ္ဂဟေတွာပိ၊ မယူမူ၍လည်း။ တာ ဧဝ၊ ထိုဝိဇ္ဇာတို့ကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ဝိဇ္ဇာနံ၊ ဝိဇ္ဇာတို့ကို။ လာဘီ၊ ရသည်။ အမှိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘဏန္တောပိ၊ ဆိုသော ရဟန်းသည်လည်း။ ပါရာဇိကော၊ ပါရာဇိကေသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သင်္ခေပဋ္ဌာကထာယံ၊ သင်္ခေပဋ္ဌကထာ၌။ အဓိပ္ပါယော၊ (နိ-၅၃၂) တည်း။ ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာဒီနိ ပန၊ မြေကြန်အတတ်အစရှိသည်တို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒန္တော၊ ဆိုမူကား။ ပါရာဇိကော၊ ပါရာဇိကသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဧကေကကောဋ္ဌာသဝသေနာတိ၊ ဧကေကကောဋ္ဌာသဝသေနဟူသည်ကား။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်သော နည်းဖြင့်။ လောကုတ္တရဝိသေသံ၊ လောကုတ္တရာဟု အထူးပြုခြင်းကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ “သတိပဋ္ဌာနာနံ၊ သတိပဋ္ဌာန်တို့ကို။ လာဘီ၊ ရ၏”။ ဣတိ၊ ဤသို့အစရှိသော။ ဧကေကကောဋ္ဌာသဝသေန၊ တစ်ခု တစ်ခုသော အစု၏အစွမ်းဖြင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ တတ္ထာတိ၊ တတ္ထာဟူသည်ကား။ တေသု ကောဋ္ဌာသေသု၊ ထိုကောဋ္ဌာသေသုတို့တွင်။ ကိလေသာနံ၊ ကိလေသာတို့ကို။ ပဟာနံ နာမ၊ ပယ်ခြင်းမည်သည်ကား။ အဘာဝမတ္တမ္ပိ၊ မရှိခြင်းမျှ ဖြစ်သော်လည်း။ လောကုတ္တရကိစ္စတ္တာ၊ လောကုတ္တရာ၏ ကိစ္စဖြစ်သောကြောင့်။ လောကုတ္တရံ၊ လောကုတ္တရမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမတ္တေတုံ၊ ပြီးစေခြင်းငှာ။ “တံ ပနာ”တိ အာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ရာဂါ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏတာတိ၊ ရာဂါ စိတ္တံ ဝိနီဝရဏတာဟူသည်ကား။ ရာဂတော၊ ရာဂမှ။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ ဝိနီဝရဏတာ၊ လွတ်သောအဖြစ်တည်း။ တတော ရာဂတော၊ ထိုရာဂမှ။ ဝိမုတ္တတ္တာ၊ လွတ်သောကြောင့်သာလျှင်။ ဝီတရာဂနီဝရဏတာ၊ ကင်းသော ရာဂဟူသော နီဝရဏရှိသော အဖြစ်တည်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ယာ စ ပဉ္စ ဝိဇ္ဇာ၊ အကြင် ငါးပါးသော ဝိဇ္ဇာတို့သည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေ၏။ န အာဂတာတိ၊ န အာဂတာဟူသည်ကား။ ဣဓ ပဒဘာဇနေ၊ ဤ ပဒဘာဇနီ၌။ “ဉာဏန္တိ တိဿော ဝိဇ္ဇာ”တိ၊ ဉာဏန္တိ တိဿော ဝိဇ္ဇာဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ သေသာ၊ ကြွင်းကျန်ကုန်သော။ ပဉ္စ ဝိဇ္ဇာ၊ ငါးပါးတို့သည်။ န အာဂတာ၊ မလာကုန်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ နိဗ္ဗတ္တိတလောကုတ္တရတ္တာတိ၊ နိဗ္ဗတ္တိတလောကုတ္တရတ္တာဟူသည်ကား။ လောကိယဓမ္မသာဓာရဏသင်္ခါတဿာပိ၊ လောကီဓမ္မတို့နှင့် ဆက်ဆံသော သင်္ခတ၏လည်း။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ လောကိယေဟိ၊ လောကီတို့နှင့်။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ အသမ္မိဿလောကုတ္တရတ္တာ၊ မရောသော လောကုတ္တရာ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အညန္တိ၊ အညံဟူသည်ကား။ သင်္ခေပဋ္ဌကထာဒိံ၊ သင်္ခေပအဋ္ဌကထာ အစရှိသည်ကို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တမ္ပိ၊ ထိုစကားကိုလည်း။ တတ္ထေဝ၊ ထိုသင်္ခေပ အဋ္ဌကထာ၌သာလျှင်။ ပဋိက္ခိတ္တံ၊ ပယ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမဗ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။
၂၀၀။ “ပုန အာနေတွာ ပထမဇ္ဈာနာဒီဟိ န ယောဇိတ”န္တိ ဧတ္ထ၊ ပုန အာနေတွာ ပထမဇ္ဈာနာဒီဟိ န ယောဇိတံဟူသော ပုဒ်၌။ “ပဌမဇ္ဈာနေနာတိ၊ ပဌမဇ္ဈာနေနဟူ၍။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိသင့်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ယုတ္တမေဝ၊ သင့်သည်သာတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ [စာမျက်နှာ-၂၄၅] ဂဟေ (နိ-၅၃၃) တဗ္ဗဿ၊ ယူအပ်သော။ ဈာနဿ၊ ဈာန်၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပထမဇ္ဈာနမူလကံ၊ ပဌမဈာန်လျှင် မူလရှိသော။ ဧကမေဝ ခဏ္ဍစက္ကံ၊ တစ်ခုသော ခဏ္ဍစက်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကတ္တုသာဓနော၊ ကတ္တုသာဓနဖြစ်သော။ ဘဏိတသဒ္ဒေါပိ၊ ဘဏိတသဒ္ဒါသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ရှိသည် ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “အထ ဝါ”တိအာဒိ၊ အထ ဝါ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ယေန စိတ္တေန၊ အကြင်စိတ်ဖြင့်။ မုသာ၊ ချွတ်ယွင်းသော စကားကို။ ဘဏတိ၊ ဆို၏။ တေနေဝ စိတ္တေန၊ ဖြင့်သာလျှင်။ “မုသာ ဘဏာမီ”တိ၊ မုသားဆို၏ဟူ၍။ ဇာနိတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ အန္တရန္တရာ ပန၊ အကြားအကြား၌ကား။ အညာဟိ၊ တစ်ပါးကုန်သော။ မနောဒွါရအစဉ်တို့ဖြင့်။ “မုသာ၊ ချွတ်ယွင်းသောစကားကို။ ဘဏာမီ”တိ၊ ဆို၏ဟူ၍။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမီ”တိ၊ ဘဏန္တဿ ဟောတိ မုသာ ဘဏာမိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အယမေတ္ထ အတ္ထော ဒဿိတောတိ၊ အယမေတ္ထ အတ္ထော ဒဿိတောဟူသည်ကား။ မုသာဝါဒေါ၊ မုသာဝါဒသည်။ တီဟိ အင်္ဂေဟိ၊ သုံးပါးသော အင်္ဂါတို့နှင့်။ သမန္နာဂတော၊ ပြည့်စုံ၏။ ဣတိ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်၏။ ဒဝါတိ၊ ဒဝါဟူသည်ကား။ သဟသာ၊ အဆောတလျင်။ ရဝါတိ၊ ရဝါဟူသည်ကား။ အညံ၊ တစ်ပါးကို။ ဝတ္တုကာမဿ၊ ဆိုလိုသော သူ၏။ ခလိတွာ၊ ချော်ချွတ်၍။ အညဘဏနံ၊ တစ်ပါးကို ဆိုမိခြင်းတည်း။ တံ၊ ထိုစကားကို။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ တံဉာဏံ၊ တံဉာဏမည်၏။ တဿ၊ ထိုစကားကို သိသောဉာဏ်၏။ ဘာဝေါ၊ အဖြစ်တည်း။ တံဉာဏတာ၊ ထိုစကားကို သိသောဉာဏ်၏ အဖြစ်။ ဉာဏဿ၊ ဉာဏ်၏။ ဝိသယဝိသယီဘာဝေန၊ အာရုံ, အာရမ္မဏိကအဖြစ်ဖြင့်။ အတ္ထသံဝေဒနံ၊ အနက်ကိုသိခြင်းတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ဉာဏသမောဓာနန္တိ၊ ဉာဏသမောဓာနံဟူသည်ကား။ ဗဟူနံ၊ များစွာကုန်သော။ ဉာဏာနံ၊ တို့၏။ ဧကသ္မိံ ခဏေ၊ တစ်ခုသော ခဏ၌။ သမောဓာနံ၊ ပေါင်းခြင်းတည်း။ သဟုပ္ပတ္တိ၊ တကွဖြစ်ခြင်းတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ “ယေန စိတ္တေန၊ 'မုသာ ဘဏိဿ'န္တိ ဇာနာတီ”တိ ဣဒံ၊ ယေန စိတ္တေန၊ 'မုသာ ဘဏိဿ'န္တိ ဇာနာတိဟူသော စကားကို။ ပုဗ္ဗဘာဂစေတနဉ္စ၊ ရှေးအဖို့အဖြစ်သော စေတနာကိုလည်းကောင်း။ သန္နိဋ္ဌာနစေတနဉ္စ၊ ပြီးစေသော စေတနာကိုလည်းကောင်း။ ဧကတော ကတွာ၊ တပေါင်းတည်းပြု၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပုဗ္ဗစေတနာဘူတေန စ၊ ပုဗ္ဗစေတနာဖြစ်၍လည်း ဖြစ်သော။ သန္နိဋ္ဌာနစေတနာ ဘူတေန စ၊ သန္နိဋ္ဌာနစေတနာဖြစ်၍လည်း ဖြစ်သော။ ယေန စိတ္တေန၊ အကြင်စိတ်ဖြင့်။ ဝိသံဝါဒိတဗ္ဗသတ္တသင်္ခါရေ၊ ချွတ်ယွင်းစေတတ်သော သတ္တဝါ, သင်္ခါရတို့ကို။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ ယေန စိတ္တေန၊ အကြင်စိတ်ဖြင့်။ မုသာ၊ ချွတ်ယွင်းသောစကားကို။ ဘဏိဿန္တိ၊ ဆိုလတ္တံ့ဟု။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ တေနေဝ။ ပ။ ပရိစ္စဇိတဗ္ဗာတိ၊ တေနေဝ။ ပ။ ပရိစ္စဇိတဗ္ဗာဟူသည် (နိ-၅၃၄) ကား။ တေနေဝ စိတ္တေန၊ ထိုစိတ်ဖြင့်သာလျှင်။ “ဧဝံ၊ ဤသို့။ အဟံ၊ ငါသည်။ မုသာ၊ ချွတ်ယွင်းသောစကားကို။ ဘဏာမီ”တိ ဝါ၊ ဆိုဆဲဟူ၍လည်းကောင်း။ “ဘဏိတ”န္တိ ဝါ၊ ဆိုပြီးဟူ၍လည်းကောင်း။ တဒေဝ မုသာဝါဒစိတ္တံ၊ ထိုမုသားဆိုသော စိတ်ကိုသာလျှင်။ အာရမ္မဏံ ကတွာ၊ အာရုံပြု၍။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပုဗ္ဗာပရသန္နိဋ္ဌာနစေနက္ခဏေသု၊ ပုဗ္ဗစေတနာ, အပရစေတနာ, သန္နိဋ္ဌာနစေတနာခဏဟူကုန်သော။ တီသု၊ သုံးပါးသော ခဏတို့၌။ ဧကေနေဝ စိတ္တေန၊ တစ်ခုသော စိတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဉာဏဝိသယဉ္စ၊ ဉာဏ်၏ အာရုံကိုလည်းကောင်း။ ဉာဏဉ္စ၊ ဉာဏ်ကိုလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဥဘယမ္ပိ၊ နှစ်ပါးစုံကိုလည်း။ ဧကက္ခဏေ၊ တစ်ပြိုင်နက် ခဏ၌။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဇာနာတိ၊ ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အယံ တံညာဏတာ၊ ဤ စိတ်ဖြင့်ပင်လျှင် သိသောအဖြစ်ကို။ ပရိစ္စဇိတဗ္ဗာ၊ စွန့်အပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဝိသယေဿဝ၊ အာရုံ၏သာလျှင်။ တဒါ၊ ထိုအခါ၌။ ပကာသနတော၊ ထင်ရှားခြင်းကြောင့်တည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “န ဟီ”တိ အာဒိ၊ န ဟိ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဉာဏဿ၊ ဉာဏ်၏။ အတ္တနော သရူပံ၊ မိမိသရုပ်ကို။ ယဒိ န ဉာယတိ၊ အကယ်၍ မသိသည်ဖြစ်အံ့။ ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ပစ္ဆိမံ စိတ္တံ၊ နောက်စိတ်ကို။ တံ ဉာဏံ၊ ထိုဉာဏ်သည်။ ဇာနာတိ၊ သိသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ “ပုရိမံ ပုရိမ”န္တိအာဒိ၊ ပုရိမံ ပုရိမ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ “ဘဏိဿာမီ”တိ အာဒိနာ၊ ဘဏိဿာမိ-အစရှိသည်ဖြင့်။ တီသု ကာလေသု၊ ကာလသုံးပါးတို့၌။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်သော။ ပုရိမပုရိမစိတ္တံ၊ ရှေးရှေးသော စိတ်သည်။ အတ္တာနံ၊ မိမိကိုယ်ကို။ ဝိသယံ ကတွာ၊ အာရုံပြု၍။ ဥပ္ပဇ္ဇမာနဿ၊ ဖြစ်သော။ ပစ္ဆိမဿ ပစ္ဆိမဿ၊ နောက်နောက်သော။ စိတ္တဿ၊ စိတ်အား။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ဥပ္ပတ္တိယာ၊ ဖြစ်ခြင်းငှာ။ ပစ္စယော၊ ကျေးဇူးပြုတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိအတ္ထော၊ ဤကားနက်။ တေနာတိ၊ တေနဟူသည်ကား။ ယေန ကာရဏေန၊ အကြင်အကြောင်းကြောင့်။ တီသု ခဏေသု၊ သုံးပါးသော ခဏတို့၌။ စိတ္တာနိ၊ စိတ်တို့ကို။ တဒညေဟေဝ၊ ထိုမုသားဆိုသော စိတ်မှ တစ်ပါးသာလျှင်ဖြစ်ကုန်သော။ စိတ္တေဟိ၊ စိတ်တို့ဖြင့်။ ဇာနိတဗ္ဗာနိ၊ သိအပ်ကုန်၏။ တာနိ စ၊ ထိုသိတတ်သော နောက်စိတ်တို့သည်လည်း။ ပုရိမပုရိမစိတ္တေနေဝ၊ ရှေးရှေးသော စိတ်ကြောင့်သာလျှင်။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တေန ကာရဏေန၊ ထိုအကြောင်းကြောင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ တသ္မိံ သတီတိ၊ တသ္မိံ သတိဟူသည်ကား။ ဘဏိဿာမီတိ၊ ဆိုလတ္တံ့ ဟူ၍။ ပုဗ္ဗဘာဂေ၊ ရှေးနှစ်လုံးသွင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ သေသဒွယန္တိ၊ သေသဒွယံဟူသည်ကား။ ဘဏာမိ၊ ဆိုဆဲ။ ဘဏိတံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ ဣတိ ဣဒံ ဒွယံ၊ ဤ (နိ-၅၃၅) နှလုံးသွင်း နှစ်ခုအပေါင်းသည်။ န ဟေဿတီတိ၊ မဖြစ်လတ္တံ့ ဟူသော။ ဧတံ ဌာနံ၊ ဤအရာသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယှဉ်ပေးခြင်းသည်။ ဟောတိယေဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ “ဧကံ ဝိယ ပကာသတီ”တိ၊ ဧကံ ဝိယ ပကာသတိဟူသော စကားကို။ ဘိန္နက္ခဏာနမ္ပိ၊ ပြားသော ခဏရှိကုန်သော်လည်း။ နိရန္တရုပ္ပတ္တိယာ၊ မပြတ်ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ “ဣဒံ၊ ဤနောက်စိတ်သည်။ တဒေဝ၊ ထိုရှေးဖြစ်သော စိတ်တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗတံ၊ ယူအပ်သော အဖြစ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။
[စာမျက်နှာ-၂၄၆] ဗလဝဓမ္မဝိနိဓာနဝသေနာတိ၊ ဗလဝဓမ္မဝိနိဓာနဝသေနဟူသည်ကား။ ဗလဝဂါဟဿ၊ အားကြီးသော အယူကို။ ဝိနိဓာနဝသေန၊ သိုဝှက်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒုဗ္ဗလဒုဗ္ဗလာနန္တိ၊ ဒုဗ္ဗလဒုဗ္ဗလာနံဟူသည်ကား။ ဒုဗ္ဗလဒုဗ္ဗလာနံ၊ အားနည်းကုန် အားနည်းကုန်သော။ ဂါဟာနံ၊ အယူတို့ကို။ သကဘာဝပရိစ္စဇနဝသေနာတိ၊ သကဘာဝပရိစ္စဇနဝသေနဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သန္တကဘာဝဿ၊ ဥစ္စာအဖြစ်ကို။ ပရိစ္စဇနဝသေန၊ စွန့်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။
၂၀၇။ ဥတ္တာ သိတတ္တာတိ၊ ဥတ္တာ သိတတ္တာဟူသည်ကား။ ဘယံ၊ ကြောက်ခြင်းကို။ ဇနေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။ ပလာပိတံ ဝိယ၊ ပြေးစေသကဲ့သို့။ ပလာပိတတ္တာ၊ ပြေးစေအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပလာပိတော၊ ပြေးစေအပ်သည်ရှိသော်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တံ ဌာနံ၊ ထိုအရပ်သို့။ န အာဂစ္ဆတိ၊ မလာ။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ပုန အနလ္လီယနိဘာဝဒဿနဝသေနာ”တိ၊ ပုန အနလ္လီယနိဘာဝဒဿနဝသေနာဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ခေဋသဒ္ဒံ၊ ခိဋဓာတ်ကို။ သဒ္ဒသတ္ထဝိဒူ၊ သဒ္ဒါကျမ်း ဆရာတို့သည်။ ဥတ္တာသတ္ထေ၊ လန့်ခြင်းအနက်၌။ ပဌန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “သွယမတ္ထော”တိ အာဒိ၊ သွယမတ္ထော-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ အဏု ဧဝ၊ ငယ်သော ကိလေသာသည်လျှင်။ အဏုသဟဂတံ၊ အဏုသဟမည်၏။ (သဟဂတသဒ္ဒါ-ကား။ တဗ္ဗောသာတည်းဟူလို၊) ဝါ-တစ်နည်းကား။ အဏုတ္တေန၊ ငယ်သော အဖြစ်နှင့်။ ယုတ္တံ၊ ယှဉ်သည်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။
ဝတ္တုကာမဝါရကထာဝဏ္ဏနာ
၂၁၅။ ကေဝလဉှိယန္တိ၊ ကေဝလဉှိယံဟူသည်ကား။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ အယံ ဝါရော၊ ဤဝါရသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဇ္ဈာဟရိတဗ္ဗံ၊ ထုတ်ဆောင်အပ်၏။ “တင်္ခဏေညေဝ ဇာနာတီ”တိ၊ တင်္ခဏေညေဝ ဇာနာတိဟူသော စကားကို။ ပကတိယာ၊ ပြကတေ့ဖြင့်။ ဝစနာနန္တရံ၊ စကား၏ အခြားမဲ့၌။ ဝိဇာနနံ၊ သိခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧဝံ ပန၊ ဤသို့ကား။ ဝစီဘေဒံ၊ နှုတ်မြွက်ခြင်းကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ “ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဣမမှာ အာဝါသာ၊ (နိ-၅၃၆) ဤကျောင်းမှ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ပက္ကမိဿတိ၊ ဖဲလတ္တံ့။ တံ၊ ထိုရဟန်းကို။ 'အရဟာ’တိ၊ ရဟန္တာတည်းဟု။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ ဇာနိဿာမာ”တိ၊ သိကုန်အံ့ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကတသင်္ကေတာ၊ ပြုအပ်သော အချိန်းအချက်ရှိသော။ ဝိဟာရာ၊ ကျောင်းမှ။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ပက္ကမနေန၊ ဖဲသဖြင့်။ တသ္မိံ ခဏေ၊ ထိုခဏ၌။ အဝိဒိတေပိ၊ မသိသော်လည်း။ နိက္ခန္တမတ္တေပိ၊ ထွက်ခါမျှ၌လည်း။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကတည်း။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်းဟူမူကား။ အညတရော ဘိက္ခု ''မံ 'အရဟာတိ' ဇာနန္တူ”တိ တမှာ အာဝါသာ ပဌမံ ပက္ကာမီ”တိ၊ ဟူ၍။ အာဂတဝတ္ထုမှိ ဝိယ၊ လာသော ဝတ္ထု၌ကဲ့သို့တည်း။ ဝိညတ္တိပထေတိ၊ ဝိညတ္တိပထေဟူသည်ကား။ ကာယဝစီဝိညတ္တီနံ၊ ကာယဝိညတ်, ဝစီဝိညတ်တို့ကို။ ဂဟဏယောဂ္ဂေ၊ ယူခြင်းငှာ ခံ့သော။ ပဒေသေ၊ အရပ်၌။ တေန၊ ထိုဝိညတ္တိပထေ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဝိညတ္တိပထံ၊ ဝိညတ်ကို ယူလောက်သော အရပ်ကို။ အတက္ကမိတွာ၊ လွန်၍။ ဌိတော၊ တည်သော။ ကောစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည်။ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခုဖြင့်။ ကာယဝိကာရံ၊ ကိုယ်၏ ဖောက်ပြန်ခြင်းကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ ဒိဗ္ဗာယ သောတဓာတုယာ၊ ဒိဗ္ဗသောတဉာဏ်ဖြင့်။ ဝစီဘေဒဉ္စ၊ နှုတ်မြွက်ခြင်းကိုလည်း။ သုတွာ၊ ကြား၍။ ဇာနာတိ၊ သိအံ့။ န ပါရာဇိကံ၊ အာပတ်မသင့်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠ်၌။ “ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿာ”တိ၊ ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿဟူသော။ ဣမသ္မိံ ပဋိဝိဇာနနဝါရေ၊ ဤပဋိဝိဇာနနဝါရ၌။ ယသ္မိံ အက္ခရေ ဝါ၊ အကြင် အက္ခရာကိုလည်း။ ဥစ္စာရိတေ၊ ရွတ်သော်သာလျှင်။ ယသ္မိံ ကာယပယောဂေ ဝါ၊ အကြင် ကာယပယောဂကိုမူလည်း။ ကတေယေဝ၊ ပြုသော် သာလျှင်။ အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ ပဌမဇ္ဈာနံ၊ ပထမဈာန်ကို။ သမာပန္နော၊ ဝင်စား၏။ ဣတိအာဒိအတ္တံ၊ ဤသို့အစရှိသော အနက်ကို။ ပရော၊ သူတစ်ပါးသည်။ ဝိဇာနာတိ၊ ခွဲခြားသိ၏။ တတော၊ ထိုသိသော ပယောဂမှ။ ပုရိမေသု၊ ရှေး၌ ဖြစ်ကုန်သော။ အက္ခရုစ္စာရဏာဒိပ္ပယောဂေသု၊ အက္ခရာရွတ်ခြင်း အစရှိသော ဝစီပယောဂ, ကာယပယောဂတို့၌။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းသို့။ အာပဇ္ဇိတွာ၊ ရောက်၍က။ ပစ္ဆိမေဝ၊ နောက်ဖြစ်သော။ ပဋိဝိဇာနနပယောဂက္ခဏေ၊ သိစဉ်သော ပယောဂခဏ၌။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကသို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤစတုတ္ထပါရာဇိက၌။ ထုလ္လစ္စယေဿဝ၊ ထုလ္လစ္စည်း၏သာလျှင်။ သာမန္တတ္တာ၊ အနီးဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ ဗုဒ္ဓဒတ္တာစရိယေန၊ ဗုဒ္ဓဒတ်ဆရာသည်။ ''ဒုက္ကဋံ ပဌမေဿဝ၊ သာမန္တမိတိ ဝဏ္ဏိတံ။
သေသာနံ ပန တိဏ္ဏမ္ပိ၊ ထုလ္လစ္စယမုဒီရိတ”န္တိ၊ ဟူ၍။ ဝိနယ-
ဝိနိစ္ဆယေ၊ ဝိနယဝိနိစ္ဆယ၌။ (ထည့်) [စာမျက်နှာ-၂၄၇] ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
အနက်ကား။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်ကို။ ပဌမေဿဝ၊ ပဌမပါရာဇိက၏သာလျှင်။ သာမန္တမိတိ၊ အနီးဟူ၍။ ဝဏ္ဏိတံ၊ ဖွင့်အပ်၏။ လုလ္လစ္စယံ၊ လုလ္လစ္စဉ်းကို။ သေသာနံ၊ ကြွင်းကုန်သော။ တိဏ္ဏမ္ပိ၊ သုံးပါးသော ပါရာဇိကတို့၏လည်း။ သမန္တံ၊ အနီးဟူ၍။ ဥဒီရိတံ၊ ဆိုအပ်၏။
အယဉ္စ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကိုလည်း။ “န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိထုလ္လစ္စယဿာ”တိ၊ န ပဋိဝိဇာနန္တဿ အာပတ္တိထုလ္လစ္စယဿာဟူသော။ ဣမိနာ သုတ္တေန၊ ဤပါဠိဖြင့်။ သင်္ဂဟိတော၊ သဂြိုဟ်အပ်၏။ ဣတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ ဤသို့မှတ်အပ်၏။ “ဥဂ္ဂဟပရိပုစ္ဆာဒိဝသေနာ”တိ အာဒိနာ၊ ဥဂ္ဂဟပရိပုစ္ဆာဒိဝသေနအစရှိသည်ဖြင့်။ ဈာနသမာဓိအာဒိသဒ္ဒါနံ၊ ဈာနသမာဓိအစရှိသော သဒ္ဒါတို့၏။ အတ္ထေသု၊ အနက်တို့၌။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ အကတပရိစ္စယတ္တာ၊ ပြုအပ်သော လေ့ကျင့်ခြင်း မရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သုတွာ၊ ကြား၍။ “ဤဒိသံ၊ ဤသို့သဘောရှိသော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝဒတီ”တိ၊ ဆို၏ဟူ၍။ အဇာနိတွာ၊ မသိမူ၍။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ “အနေန၊ ဤရဟန်းသည်။ ဝိသိဋ္ဌော၊ ထူးသော။ ကောစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော။ သမဏဂုဏော၊ ရဟန်းကျေးဇူးကို။ လဒ္ဓေါ၊ ရအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရေန၊ သူတစ်ပါးသည်။ ဉာတေပိ၊ သိသော်လည်း။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
အနာပတ္တိဘေဒကထာဝဏ္ဏနာ
၂၂၀။ အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာတိ၊ အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿဟူသည်ကား။ “ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သော်။ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မော၊ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မကို။ မယာ၊ ငါသည်။ ပကာသိတော၊ ပြအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အမနသိကတွာ၊ နှလုံးမသွင်းမူ၍။ “အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။ အဟံ၊ ငါသည်။ မစ္စုနော၊ သေခြင်းမှ။ န ဘာယာမိ၊ မကြောက်။” ဣတိအာဒိကံ၊ ဤသို့အစရှိသော စကားကို။ ကထေန္တဿ၊ ဆိုသော ရဟန်းအား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကထောန္တော စ၊ ဆိုသော ရဟန်းသည်လည်း။ ဝေါဟာရတော၊ ဝေါဟာရအားဖြင့်။ အညံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကို။ ဗျာကရောန္တောနာမ၊ ကြားသော ရဟန်းမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အညံ ဗျာကရောန္တဿာ”တိ၊ အညံဗျာကရောန္တဿဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘာယန္တောတိ၊ ဘာယန္တောဟူသည်ကား။ (နိ-၅၃၈) “ဉတွာ၊ သိ၍။ ဂရဟန္တိ နု ခေါ၊ ကဲ့ရဲ့အံ့လော။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘာယန္တော၊ ကြောက်သည်ဖြစ်၍။
ပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာနယော၊ ပဒဘာဇနီကို ဖွင့်သောနည်းအမြွက်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ဝိနီတဝတ္ထုဝဏ္ဏနာ
၂၂၃။ “သေက္ခဘူမိယ”န္တိ ဣမိနာ၊ သေက္ခဘူမိယံဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဈာနဘူမိမ္ပိ၊ ဈာနဘူမိကိုလည်း။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သဂြိုဟ်၏။ တိဏ္ဏံ ဝိဝေကာနန္တိ၊ တိဏ္ဏံ ဝိဝေကာနံဟူသည်ကား။ ကာယစိတ္တဥပဓိဝိဝေကာနံ၊ ကာယဝိဝေက, စိတ္တဝိဝေက, ဥပဓိဝိဝေကတို့၏။ ပိဏ္ဍာယ စရဏဿ၊ ဆွမ်းခံသွားခြင်း၏။ ဘောဇနပရိယောသာနတာယ၊ စားခြင်းဘောဇဉ်လျှင် အဆုံးရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ယာဝ ဘောဇနပရိယောသာန”န္တိ၊ ယာဝ ဘောဇနပရိယောသာနံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အန္တရဃရေ၊ ရွာတွင်း၌။ ဘုတွာ၊ စား၍။ အာဂစ္ဆန္တဿာပိ၊ လာသော ရဟန်းအားလည်း။ ဝုတ္တာနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်သာလျှင်။ သမ္ဘာဝနိစ္ဆာယ၊ ချီးမွမ်းစေလိုသဖြင့်။ စီဝရသဏ္ဌာပနာဒီနိ၊ သင်္ကန်းကို ပြုပြင်ခြင်းအစရှိသည်တို့ကို။ ကရောန္တဿ၊ ပြုသော ရဟန်းအား။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋံ သာတည်း။ ပါဠိယံ ပန၊ ပါဠိ၌ကား။ ဒုက္ကရာဒိဝတ္ထူသု၊ ဒုက္ကရဝတ္ထုအစရှိသည်တို့၌။ “အနာပတ္တိ အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာ”တိ ဣဒံ၊ အနာပတ္တိ အနုလ္လပနာဓိပ္ပါယဿဟူသော စကားကို။ ထုလ္လစ္စယေနာပိ၊ ထုလ္လစ္စည်းဖြင့်လည်း။ အနာပတ္တိဒဿနတ္ထံ၊ အာပတ်မသင့်သည်ကို ပြုခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဥလ္လပနာဓိပ္ပါယဿာပိ၊ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မကို ကြားလိုသော ရဟန်းအားလည်း။ “နာဝုသော ဒုက္ကရံ အညံ ဗျာကာတု”န္တိ၊ နာဝုသော ဒုက္ကရံ အညံ ဗျာကာတုံဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ အတ္တုပနာယိကတ္တာဘာဝတော၊ မိမိသို့ ဆောင်သောအဖြစ်၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ ထုလ္လစ္စယမေဝ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
၂၂၇။ န ဒါနာဟံ တတ္ထ ဂမိဿာမီတိ၊ န ဒါနာဟံ တတ္ထ ဂမိဿာမိဟူသည်ကား။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တတ္ထဝသိတဋ္ဌာနေ၊ ထိုနေရာ အရပ်သို့။ န ဂမိဿာမိ၊ မသွားအံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့။ မသွားသည်ရှိသော်။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဂတော၊ သွားသော။ အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ ပုန စ၊ တစ်ဖန်လည်း။ နာဂတော၊ မလာ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အရဟာ၊ ရဟန္တာယော၊ ဤသည်ကား။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မညိဿန္တိ၊ မှတ်ကုန်လတ္တံ့။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ တံ ဌာနန္တိ၊ တံ ဌာနံဟူသည်ကား။ “အာဝါသံ ဝါ”တိအာဒိနာ၊ အာဝိသံ ဝါအစရှိသည်ဖြင့်။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ပရိစ္ဆိန္နဋ္ဌာနံ၊ ပိုင်းခြားသော အရပ်ကို။ ပဒသာ၊ ခြေဖြင့်။ ဂမနံ၊ သွားခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ကတိကာယ၊ ကတိက (နိ-၅၃၉) ဝတ်ကို။ ကတတ္ထာ၊ ပြုသောကြောင့်။ “ယာနေနာ”တိအာဒိ၊ ယာနေနအစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝိဇ္ဇာမယိဒ္ဓိံ၊ ဝိဇ္ဇာမယိဒ္ဓိကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ဣဒ္ဓိယာ”တိ၊ ဣဒ္ဓိယာဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဥလ္လပနာဓိပ္ပာယဿ၊ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မကို ကြားလိုသော ရဟန်းအား။ အဘိညိဒ္ဓိယာ၊ အဘိညာဉ်ဣဒ္ဓိ၏။ အသမ္ဘဝတော၊ မဖြစ်သင့်သောကြောင့်တည်း။ အညမညံ ရက္ခန္တီတိ၊ အညမညံ ရက္ခန္တိဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၂၄၈] ဥလ္လပနာဓိပ္ပါယေ၊ ဈာန်မဂ်ကို ကြားလိုသော အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ဧကဿာပိ၊ တစ်ယောက်သောရဟန်း၏လည်း။ ပဌမဂမနာဘာဝါ၊ ရှေးဦးစွာ သွားခြင်း မရှိသောကြောင့်။ ရက္ခန္တိ၊ စောင့်ကုန်၏။ ကတိကံ၊ ကတိကဝတ်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ နိသိန္နေသု၊ နေသော ရဟန်းတို့တွင်။ ဧကံ ဒွေ၊ တစ်ယောက်, နှစ်ယောက်တို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အဝသေသာ၊ ကြွင်းသောရဟန်းတို့သည်။ ဥလ္လပနာဓိပ္ပါယေန၊ ဈာန်, မဂ်ကို ကြားလိုသဖြင့်။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ သစေ ဂစ္ဆန္တိ၊ အကယ်၍ သွားကုန်အံ့။ ဂတာနံ၊ သွားကုန်သော။ သဗ္ဗေသံ၊ ခပ်သိမ်းသော ရဟန်းတို့အား။ ပါရာဇိကမေဝ၊ ပါရာဇိကသာလျှင်တည်း။ တေသု၊ ထိုရဟန်းတို့တွင်။ ယသာ၊ အကြင်ရဟန်းအား။ ဥလ္လပနာဓိပ္ပါယော၊ ဈာန်မဂ်ကို ကြားလိုသော အဖြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဧတန္တိ၊ ဧတံဟူသည်ကား။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ကတိကဝတ္တံ၊ ကတိကဝတ်ကို။ နာနာဝေရဇ္ဇကာတိ၊ နာနာဝေရဇ္ဇကာဟူသည်ကား။ နာနာဇနပဒဝါသိနော၊ အထူးထူးသော ဇနပုဒ်၌ နေသော သူတို့သည်။ သံဃလာဘောတိ၊ သံဃလာဘောကား။ ယထာဝုဍ္ဎံ၊ သတင်းကြီးစဉ်အတိုင်း။ ပါပုဏနကကောဋ္ဌာသော၊ ရောက်သောအစုကို။ အယဉ္စ ပဋိက္ခေပေါ၊ ဤ ပယ်ခြင်းကိုလည်း။ အဝိသေသေတွာ၊ အထူးမပြုမူ၍။ ကရဏံ၊ ပြုခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ကတော၊ ပြုအပ်၏။ ဝိသေသေတွာ ပန၊ အထူးပြု၍ကား။ “ဧတ္တကော၊ ဤမျှလောက်ကို။ အသုကဿ၊ ဤအမည်ရှိသော သူအား။ ဒါတဗ္ဗော၊ ပေးအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ပိုင်းခြား၍။ အပလောကေတွာ၊ ပန်၍။ ဒါတ၊ ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ ၏။
၂၂၈။ ဓမ္မဓာတူတိ၊ ဓမ္မဓာတူဟူသည်ကား။ သဗ္ဗညုတဉာဏ်သည်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဓမ္မာနံ၊ တရားတို့၏။ သဘာဝေါ၊ သဘောသည်။ “ဥပပတ္တီ”တိ၊ ဥပပတ္တိဟူသောစကားကို။ အတ္တဘာဝံ၊ အတ္တတောကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ “ဒုဿဒ္ဓါပယာ ဟောန္တီ”တိ၊ ဒုဿဒ္ဓါပယာ ဟောန္တိဟူသောစကားကို။ ပုထုဇ္ဇနေ၊ ပုထုဇ္ဇဉ်တို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ လက္ခဏတ္ထေရာဒိကေ၊ လက္ခဏထေရ်အစရှိကုန်သော။ အရိယာပုဂ္ဂလေ၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ န ဝုတ္တံ၊ ဆိုသည်မဟုတ်။ ဝိတုဍေန္တီတိ၊ ဝိတုဍေန္တိဟူသည်ကား။ ဝိနိဝိဇ္ဈိတွာ၊ ထုတ်ခြင်းထွင်း၍။ ဍေန္တိ ဂစ္ဆန္တိ၊ သွားကုန်၏။ ဖာသု (နိ-၅၄၀) ဠန္တရိကာယော၊ နံရိုးကြားတို့ကို။ ဆိဒ္ဒါဝဆိဒ္ဒံ၊ အပေါက်အပေါက်။ ကတွာ၊ ပြု၍။ တာဟိ၊ ထိုနံရိုးကြားတို့မှ။ ဂစ္ဆန္တိ၊ သွားကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ နိဿက္ကဝသေန၊ ပဉ္စမီဝိဘတ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “ဝိတုဒေန္တီ”တိ၊ ဝိတုဒေန္တိဟူသော။ ပါဌေ၊ ပါဌ်၌။ “ဖာသုဠန္တရိကာဟီ”တိ၊ ဖာသုဠန္တရိကာဟိဟူသော ပုဒ်သည်။ အာဓာရဏတ္ထေ၊ သတ္တမီအနက်၌။ နိဿက္ကဝစနံ၊ ပဉ္စမီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ လောဟတုဏ္ဍေဟီတိ၊ လောဟတုဏ္ဍေဟိဟူသည်ကား။ ကာဠလောဟမယေဟိ၊ သံမည်းဖြင့်ပြီးကုန်သော။ တုဏ္ဍေဟိ၊ နှုတ်သီးတို့ဖြင့်။ အစ္ဆရိယံ ဝတာတိ၊ အစ္ဆရိယံ ဝတာဟူသည်ကား။ ဂရဟိတဗ္ဗတာယ၊ ကဲ့ရဲ့အပ်သောကြောင့်။ အစ္ဆရံ၊ လက်ဖြစ်ကို။ ပဟရိတုံ၊ တီးခြင်းငှာ။ ယုတ္တရူပံ၊ သင့်သော သဘောရှိ၏။ စက္ခုဘူတာတိ၊ စက္ခုဘူတာဟူသည်ကား။ လောကဿ၊ လောက၏။ စက္ခု ဝိယ၊ မျက်စိကဲ့သို့။ ဘူတာ သဉ္စာတာ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ စက္ခုသဒိသာ၊ မျက်စိနှင့် တူကုန်၏။ ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “တဿေဝ ကမ္မဿာ”တိပဒဿ၊ တဿေဝ ကမ္မဿဟူသော ပုဒ်၏။ ယေန ဂေါဃာတကကမ္မေနေဝ၊ အကြင် နွားသတ်သော ကံကြောင့်သာလျှင်။ နိရယေ၊ ငရဲ၌။ နိဗ္ဗတ္တော၊ ဖြစ်၏။ တဿေဝ၊ ထိုကံ၏ သာလျှင်။ ဣတိ အတ္ထေ၊ ဤသို့သော အနက်ကို။ ဂယှမာနေ၊ ယူအပ်သည်ရှိသော်။ ဧကာယ စေတနာယ၊ တစ်ခုသော စေတနာကြောင့်။ ဗဟူ၊ များစွာကုန်သော။ ပဋိသန္ဓိယော၊ ပဋိသန္ဓေတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ ဝစနံ၊ ဤသို့သော စကားသည်။ အာပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတဉ္စ၊ ဤသို့သော စကားသည်လည်း။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ဧကဿ၊ တစ်ခုသော။ အမ္ဗာဒိဗီဇဿ၊ သရက်စေ့ အစရှိသည်၏။ အနေကင်္ကုရုပ္ပတ္တိ၊ များစွာသော အညွှန့်ဖြစ်ခြင်းသည်။ န ယုတ္တာ ဝိယ၊ မသင့်ကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်။ တံ၊ ထိုအဖြစ်ကို။ ပရိဟရန္တော၊ ပယ်လိုသည်ဖြစ်၍။ “တဿနာနာစေတနာဟိ၊ အာယူဟိတဿာ”တိအာဒိ၊ တဿနာနာစေတနာဟိ၊ အာယူဟိတဿအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တေန၊ ထို တဿ နာနာစေတနာဟိအစရှိသေ ပါဌ်ဖြင့်။ ဂေါဃာတကကမ္မက္ခဏေ၊ နွားသတ်သော အမှုကို ပြုသော ခဏ၌။ ပုဗ္ဗစေတနာ၊ ရှေး၌ဖြစ်သော စေတနာလည်းကောင်း။ အပရစေတနာ၊ နောက်၌ဖြစ်သော စေတနာလည်းကောင်း။ သန္နိဋ္ဌာပကစေတနာ၊ ဆုံးဖြတ်ချက်ချသော စေတနာ လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧကသ္မိမ္ပိ ပါဏာတိပါတေ၊ တစ်ခုသော ပါဏာတိပါတ၌လည်း။ ဗဟူ စေတနာ၊ များစွာသော စေတနာတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ နာနာပါဏာတိပါတေသု၊ အထူးထူးသော ပါဏာတိပါတတို့၌။ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ၊ ဆိုဖွယ်သည်လျှင်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တတ္ထ၊ ထိုများစွာသော စေတနာတို့တွင်။ ဧကာယ စေတနာယ၊ တစ်ခုသော စေတနာကြောင့်။ နရကေ၊ ငရဲ၌။ ပစိတွာ၊ ကျက်၍။ တဒညစေတနာသု၊ ထိုမှ (နိ-၅၄၁) တစ်ပါးသောစေတနာတို့တွင်။ ဧကာယ၊ တစ်ခုသော။ အပရာပရိယစေတနာယ၊ အပရာပရီယစေတနာကြောင့်။ ဣမသ္မိံ ပေတတ္တဘာဝေ၊ ဤပြိတ္တာအဖြစ်၌။ နိဗ္ဗတ္တော၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အဝသေသကမ္မံ ဝါ ကမ္မနိမိတ္တံ ဝါ”တိအာဒိ၊ အဝသေသကမ္မံ ဝါ ကမ္မနိမိတ္တံ ဝါအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ စ၊ ဤပါဌ်၌လည်း။ ကမ္မသရိက္ခဝိပါကုပ္ပတ္တိံ၊ ကံနှင့်အလားတူသော ဝိပါက်၏ဖြစ်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ကမ္မကမ္မနိမိတ္တာနမေဝ၊ ကံ, ကမ္မနိမိတ်တို့ကိုသာလျှင်။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဂတိနိမိတ္တဿ၊ ဂတိနိမိတ်ကို။ န ဂဟဏံ၊ မယူအပ်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အဋ္ဌိရာသိယေဝ နိမိတ္တံ အဟောသီ”တိ၊ အဋ္ဌိရာသိယေဝ နိမိတ္တံ အဟောသိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ဝိတစ္ဆေန္တီတိ၊ ဝိတစ္ဆေန္တိဟူသည်ကား။ တုဏ္ဍေဟိ၊ နှုတ်သီးတို့ဖြင့်။ တစ္ဆေန္တော ဝိယ၊ ရွေကုန်သကဲ့သို့။ လုဉ္စန္တိ၊ ထိုးသွင်းကုန်၏။ ဝိရာဇေန္တီတိ၊ ဝိရာဇေန္တိဟူသည်ကား။ ဝိလိခန္တိ၊ ကုတ်ခြစ်ကုန်၏။
[စာမျက်နှာ-၂၄၉] ၂၂၉။ ဝလ္လူရဝိက္ကယေနာတိ၊ ဝလ္လူရဝိက္ကယေနဟူသည်ကား။ သုက္ခပိတမံသဝိက္ကယေန၊ ခြောက်စေအပ်သော အမဲညှင်းကို ရောင်းသဖြင့်။ နိပ္ပက္ခစမ္မေတိ၊ နိပ္ပက္ခစမ္မေဟူသည်ကား။ ဝိဂတပက္ခလောမစမ္မေ၊ အတောင်, အမွှေး, အရေ ကင်းကုန်သော။ ဧကံ မိဂန္တိ၊ ဧကံ မိဂံဟူသည်ကား။ ဒီပကမိဂံ၊ တိန်ညင်ဖြစ်သော သမင်ကို။ ကာရဏာဟီတိ၊ ကာရဏာဟိဟူသည်ကား။ ဃာတနာဟိ၊ သတ်ခြင်းတို့ဖြင့်။ ဉတွာတိ၊ ဉတွာဟူသည်ကား။ ကမ္မဋ္ဌာနံ၊ ညှင်ဆဲခြင်းကို ပြုရာအရပ်ကို။ ဉတွာ၊ သိ၍။
၂၃၀။ မင်္ဂနဝသေန၊ မတင့်တယ်သော အဖြစ်ဖြင့်။ ဥလတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ မင်္ဂုလိ၊ မည်၏။ ဝိရူပဗီဘစ္ဆဘာဝေန၊ မတင့်တယ်သောအဖြစ်ဖြင့်။ ပဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ စိတ္တကေဠိန္တိ၊ စိတ္တကေဠိဟူသည်ကား။ စိတ္တရုစိယာ၊ စိတ်အလို အားဖြင့်။ အနာစာရကီဠံ၊ မကျင့် ကောင်းသည်ကို ကျင့်၍။
၂၃၁။ နိဿေဝါလပဏကကဒ္ဒမောတိ၊ နိဿေဝါလပဏကကဒ္ဒမောဟူသည်ကား။ တိလဗီဇကာဒိသေဝါလေန၊ နှမ်းစေ့ခန့်ရှိသော မှော်အစရှိသည်ရှိသော။ နီလမဏ္ဍူကပိဋ္ဌိဝဏ္ဏေန၊ ညိုသောဖား၏ ကြောက်ကုန်းအဆင်းရှိသော။ ဥဒကပိဋ္ဌေ၊ ရေအပြင်၌။ ဥဒကံ၊ ရေကို။ နီလဝဏ္ဏံ၊ ညိုသောအဆင်း ရှိသည်ကို။ ကုရုမာနေန၊ ပြုသော။ ပဏကေန စ၊ မှော်ကြီးမှလည်းကောင်း။ ကဒ္ဒမေန စ၊ ညွန်းမည်းမှလည်းကောင်း။ ဝိရဟိတော၊ ကင်းသော။ အဿ၊ ထိုမြစ်အား။ ဥဏှဘာဝေန၊ ပူသောအဖြစ်ဖြင့်။ တပနတော၊ နွေးသောကြောင့်။ တပံ၊ နွေးသော။ ဥဒကံ၊ (နိ-၅၄၂) ရေသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တပေါဒကာ၊ တပေါဒကမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ တပေါဒကာဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ဆိုလိုလျက်။ က-ကာရလောပံ၊ က-အက္ခရာ ကျေခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ “တပေါဒါ”တိ၊ တပေါဒါဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ပေတလောကောတိ၊ ပေတလောကောဟူသည်ကား။ ပကဋ္ဌေန၊ ကုသိုလ်ကံမှ ဝေးသော။ အကုသလကမ္မေန၊ အကုသိုလ် ကံကြောင့်။ သုဂတိတော၊ သုဂတိမှ။ ဒုဂ္ဂတိံ၊ ဒုဂ္ဂတိသို့။ ဣတာနံ ဂတာနံ၊ ရောက်ကုန်သော ပြိတ္တာတို့၏။ လောကော သမူဟော၊ အပေါင်းတည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ နိဝါသဋ္ဌာနံ၊ နေရာအရပ်တည်း။ ကတဟတ္ထာတိ၊ ကတဟတ္ထာဟူသည်ကား။ ဓနုသိပ္ပေ၊ လေးအတတ်၌။ သုဋ္ဌု သိက္ခိတဟတ္ထာ၊ ကောင်းစွာ သင်အပ်သော လက်ရှိကုန်၏။ အဝိရဇ္ဈနလက္ခဝေဓာ၊ မချွတ်မယွင်း မှတ်တိုင်၌။ ခပ်တတ်ကုန်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဧတေသံ၊ ထိုသူတို့အား။ သိပ္ပဒဿနဝသေန၊ အတတ်ကို ပြသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ရာဇကုလာဒီသု၊ မင်းအိမ်အစရှိသည်တို့၌။ ရာဇသမူဟံ၊ မင်းအပေါင်းသို့။ ဥပေစ္စ၊ ကပ်၍။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော။ အသနံ သရက္ခေပေါ၊ မြားပစ်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကတုပါသနာ၊ ကတုပါသနာမည်ကုန်၏။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသောအရပ်တို့၌။ ဒဿိတိသပ္ပါ၊ ပြအပ်သော အတတ်ရှိကုန်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ပဘဂ္ဂေါတိ၊ ပဘဂ္ဂေါဟူသည်ကား။ ပဘဉ္ဇိတော၊ ပျက်၏။ ပရာဇိကော၊ ရှုံး၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
၂၃၂။ အာနဉ္ဇသမာဓိန္တိ၊ အာနဉ္ဇသမာဓိံဟူသည်ကား။ အရူပသမာပတ်၌။ သဒ္ဒကဏကေန၊ အသံတည်းဟူသော ဆူးညောင့်သည်။ နိရုဒ္ဓေ၊ ချုပ်သည်။ သတိပိ၊ ဖြစ်သော်လည်း။ ဥပဋ္ဌာနာရတော၊ ထင်ခြင်းငှာ ထိုက်သော။ ရူပါဝစရသမာဓိယေဝ၊ ရူပါဝစရသမာဓကိုသာလျှင်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ “အနေဇံ အစလ”န္တိအာဒိ၊ အနေဇံ အစလံအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “သမာဓိပရိပန္ထကေ”တိ၊ သမာဓိပရိပန္ထကေဟူ၍။ ဝိတက္ကာဒိကေ၊ ဝိတက်အစရှိသည်တို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ ပဌမဗောဓိယံ၊ ပဌမဓောဓိ၌။ ဥပ္ပန္နမ္ပိ၊ ဖြစ်သော်လည်း။ ဣဒံ ဝတ္ထုံ၊ ဤဝတ္ထုကို။ အနာစာရမတ္တဝသေန၊ အနာစာရမျှ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့သည်။ စောဒိတေပိ၊ စောဒနာအပ်သော်လည်း။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ “အနာပတ္တိ ဘိက္ခဝေ မောဂ္ဂလ္လာနဿာ”တိ၊ အနာပတ္တိ ဘိက္ခဝေ မောဂ္ဂလ္လာနဿဟူ၍။ ဧဝံ၊ သို့။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ ပညာပိယမာနပါရာဇိကာနုဂုဏံ၊ ပညတ်လတ္တံ့သော ပါရာဇိကအားလျော်စွာ။ တဒါ ဧဝ၊ ထိုပဌမဗောဓိအခါ၌သာလျှင်။ ဝိနီတံ၊ ဆုံးဖြတ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ ဓမ္မသင်္ဂါဟကတ္ထေရေဟိ၊ ပိဋကတ်ကို သင်္ဂါယတနာတင်သော မထေရ်တို့သည်။ ပစ္ဆာ ပညတ္တဿ၊ နောက်မှ ပညတ်အပ်သော။ ဣမဿ သိက္ခာပဒဿ၊ ဤ (နိ-၅၄၃) စတုတ္ထပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၏။ ဝိနီတဝတ္ထုဘာဝေန၊ ဝိနီတဝတ္ထု၏ အဖြစ်ဖြင့်။ သင်္ဂဟံ၊ သင်္ဂါယနာသို့။ အာရောပိတံ၊ တင်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ သာဝကာနံ၊ သာဝကတို့၏။ ဥပ္မဋိပါဋိယာ၊ အစဉ်ချွတ်သဖြင့်။ အနုဿရဏာဘာဝံ၊ အောက်မေ့ခြင်း၏ မရှိခြင်းကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “န ဥပ္ပဋိပါဋိယာ”တိ၊ န ဥပ္ပဋိပါဋိယာဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဒုက္ကရံ ကတ”န္တိ၊ ဒုက္ကရံ ကတံဟူသော စကားကို။ အနန္တရေ၊ အခြားမဲ့၌။ ပဉ္စကပ္ပသတိကေ၊ ကမ္ဘာငါးရာအသက်ရှည်သော။ ကာလေ၊ အသညသတ်ဘဝ ကာလ၌။ ဝိညာဏသန္တတိံ၊ ဝိညာဉ်အစဉ်ကို။ အဒိသွာပိ၊ မမြင်သော်လည်း။ အသမ္မုယှိတွာ၊ မတွေဝေမူ၍။ ပရတော၊ နောက်မှ။ တတိယတ္တဘာဝေ၊ တတိယဘဝ၌။ ဒိဋ္ဌစုတိစိတ္တေန၊ မြင်အပ်သောစုတိစိတ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဝတ္တမာနဘဝပဋိသန္ဓိယာ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဘဝ ပဋိသန္ဓေကို။ အနုမောနေနာပိ၊ ဆသဖြင့်လည်း။ ကာရိယကာရဏာဘာဝဂဟဏံ နာမ၊ အကျိုးအကြောင့်၏ အဖြစ်ကို ယူခြင်းမည်သည်။ သာဝကာနံ၊ သာဝကတို့အား။ ဒုက္ကရတ္တာ၊ ခဲယဉ်းသောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ [စာမျက်နှာ-၂၅၀] ပဋိဝဒ္ဓါတိ၊ ပဋိဝဒ္ဓါဟူသည်ကား။ ပဋိဝိဒ္ဓသဒိသာ၊ ထိုးထွင်းသည်နှင့် တူ၏။ ယထာ နာမ၊ ဥပမာမည်သည်ကား။ သတ္တဓာ၊ ခုနစ်စိတ်။ ဖာလိတဿ၊ ခွဲအပ်သော။ စာမရဝါလလောမဿ၊ စာမရီသားမွေး၏။ ဧကာယ၊ တစ်ချောင်းသော။ အဂ္ဂကောဋိယာ၊ အဖျားစွန်းဖြင့်။ အပရဿ၊ တစ်ပါးသော။ ဝါလလောမံသုနော၊ သားမွေးမျှင်၏။ ကောဋိံ၊ အစွန်းကို။ ဒူရေ၊ အဝေး၌။ ဌတွာ၊ ရပ်၌။ ဝိဇ္ဈေယျ ယထာ၊ ထိုးရာသကဲ့သို့။ အာဝုနန္တော ဝိယ၊ သီသကဲ့သို့။ ပဋိပါတေယျ ယထာ၊ ကျစေသကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူလျှင်။ ဣမိနာပိ၊ ဤ သောဘိတထေရ်သည်လည်း။ ဒုက္ကရံ၊ ခဲယဉ်းသော အမှုကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ လွန်၏။ ဧတဒဂ္ဂန္တိ၊ ဧတဒဂ္ဂံဟူသည်ကား။ ဧသော၊ ဤသောဘိတထေရ်သည်။ အဂ္ဂေါ၊ လွန်၏။ ယဒိဒန္တိ၊ ယဒိဒံဟူသည်ကား။ ယော အယံ၊ အကြင်သောဘိတထေရ်သည်။
နိဂမနဝဏ္ဏနာ
၂၃၃။ ဣဓာတိ၊ ဣဓာဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုဝိဘင်း။ ဘိက္ခုဝိဘင်္ဂ၌။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌပါရာဇိကဒီပနန္တိ၊ ဥဒ္ဒိဋ္ဌပါရာဇိကဒီပနံဟူသည်ကား။ သိက္ခာပဒေသု၊ သိက္ခာပုဒ်တို့၌။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသဝသေန၊ ပါတိမောက်ပြခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဥဒ္ဒိဋ္ဌပါရာဇိကပရိဒီပနံ၊ ပြအပ်သော ပါရာဇိကကိုပြကြောင်းတည်း။ သဗ္ဗသ္မိံ၊ အလုံးစုံသော။ ပါရာဇိကကဝိဘင်္ဂေ၊ ပါရာဇိက ဝိဘင်း၌။ အာဂတအာပတ္တိ ပရိဒီပနံ၊ လာသော အာပတ်ကို ပြကြောင်းသည်။ န၊ မဟုတ်။ (နိ-၅၄၄) ကသ္မာ၊ နည်း။ တတ္ထ၊ ထိုပါရာဇိကဝိဘင်း၌။ ထုလ္လစ္စယာဒီနမ္ပိ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းအစရှိသည် တို့၏လည်း။ အာဂတတ္တာ၊ လာသောကြောင့် လည်းကောင်း။ တေနေဝဥဒ္ဒိဋ္ဌသဒ္ဒေန၊ ထိုဥဒ္ဒိဋ္ဌ-သဒ္ဒါဖြင့် သာလျှင်။ ဝုတ္တဝိဘင်္ဂဿ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော ဝိဘင်းကို။ နိဒ္ဒေသတ္တာ၊ ပြအပ်သောကြောင့် လည်းကောင်းတည်း။ ဘိက္ခုနီနံအသာဓာနဏာနိ စတ္တာရီတိ၊ ဘိက္ခုနီနံအသာဓာနဏာနိ စတ္တာရိဟူသည်ကား။ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလိကာ၊ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလိကပါရာဇိကလည်းကောင်း။ ဝဇ္ဇပဋိစ္ဆာဒိကာ၊ ဝဇ္ဇပဋိစ္ဆာဒိကလည်းကောင်း။ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ၊ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ သို့။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းယျော်းတို့နှင့်။ အသာဓာရစာနိ၊ မဆက်ဆံကုန်သော။ ဘိက္ခုနီနံ ဧဝ၊ ဘိက္ခုနီတို့၏သာလျှင်။ ပညတ္တာနိ၊ ပညတ်အပ်ကုန်သော။ ဣမာနိ ပါရာဇိကာနိ၊ ဤပါရာဇိကတို့သည်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဝတ္ထုဝိပန္နာတိ၊ ဝတ္ထုဝိပန္နဟူသည်ကား။ ပဗ္ဗဇ္ဇုပသမ္ပဒါနံ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇ ဥပသမ္ပဒကံတို့၏။ ဝတ္ထုဘာဝေါ၊ ဝတ္ထုအဖြစ်သည်။ ဝတ္ထုနာမ၊ ဝတ္ထုမည်၏။ တေန ဝတ္ထုမတ္တေန၊ ထိုဝတ္ထုမျှဖြင့်။ ဝိပန္နာ၊ ဖျက်သည်တည်း။ ဝိပန္နဝတ္ထုကာ၊ ဖျက်သော ဝတ္ထုရှိသည်တည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ “အဟေတုကပဋိန္ဓိကာ”တိ၊ အဟေတုကပဋိန္ဓိကာဟူ၍။ မဂ္ဂါနုပ္ပတ္တိကာရဏံ၊ မဂ်မဖြစ်ခြင်း၏အကြောင်းကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဒုဟေတုကာနမ္ပိ၊ ဒွိတိတ်ပုဂ္ဂိုလ်တို့အားလည်း။ မဂ္ဂေါ၊ မဂ်သည်။ ကိဉ္စာပိ နုပ္ပဇ္ဇတိ၊ အကယ်၍ကား မဖြစ်၏ရှင့်။ ပန၊ ထိုသို့မဖြစ်သော်လည်း။ တေ၊ ထိုဒွိဟိတ်ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ပဗ္ဗဇ္ဇုပသမ္ပဒါသု၊ ရှင်, ရဟန်း၏အဖြစ်တို့၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ မဂ္ဂဟေတုံ၊ မဂ်၏အကြောင်းကို။ သမ္ပာဒေတုံ၊ ပြီးစေခြင်းငှာ။ သက္ကောန္တိ၊ တတ်နိုင်ကုန်၏။ အဟေတုကာ ပန၊ အဟိတ် ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်ကား။ ပရိသုဒ္ဓေ၊ စင်သော။ စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလေ၊ စတုပါရိသုဒ္ဓိ သီလ၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ သမ္ပာဒေတုံ၊ ပြီးစေခြင်းငှာ။ န သက္ကောန္တိ၊ မတတ်နိုင်ကုန်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တေ၊ ထိုအဟိတ်ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ တမ္ပိ၊ ထိုပါရိသုဒ္ဓိသီလ၌ မတည်နိုင်ခြင်းကိုလည်း။ ပဋစ္စ၊ စွဲ၍။ ဝတ္ထုဝိပန္နာဝါတိ၊ ဝတ္ထုဝိပန္နာဝါဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ပါရာဇိကာတိ၊ ပါရာဇိကဟူသည်ကား။ ကမ္မဝိပတ္တိယာ၊ ကမ္မဝိပတ္တိကြောင့်။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေယေဝ၊ ပဋိသန္ဓေခဏ၌လျှင်။ ပရာဇယံ၊ ရှုံးခြင်းသို့။ အာပန္နာ၊ ရောက်ကုန်၏။ ဂိဟိဘာဝေ၊ လူ၏အဖြစ်၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ ဝိပဿနာယ၊ ဝိပဿနာဖြင့်။ ဝါယမန္တာနမ္ပိ၊ လုံ့လပြုကုန်သော်လည်း။ ထေယျသံဝါသကာဒီနံ၊ ထေယျသံဝါသ အစရှိသည်တို့အား။ တသ္မိံ အတ္တဘာဝေ၊ ထိုကိုယ်၏အဖြစ်၌။ မဂ္ဂုပ္ပတ္တိ အဘာဝတော၊ မဂ်ဖြစ်ခြင်း၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ “မဂ္ဂေါ ပန ဝါရိတော”တိ၊ မဂ္ဂေါ ပန ဝါရိတောဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒီဃတာယ၊ ရှည်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ လမ္ဗမာနံ၊ တွဲလျားကျသော။ အင်္ဂဇာတံ၊ အင်္ဂါဇာတ်သည်။ လမ္ဗံနာမ၊ လမ္ဗမည်၏။ (နိ-၅၄၅) ယဿ၊ အကြင် ရဟန်းအား။ တံ၊ ထိုရှည်သော အင်္ဂါဇာတ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သောဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ လမ္ဗီ၊ လမ္ဗီမည်၏။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဧတ္တာ ဝတာ၊ ဤသို့ အင်္ဂါဇာတ်ရှည်ကာမျှဖြင့်။ နပါရာဇိကော၊ ပါရာဇိကရောက်သည်မဟုတ်။ ဒီဃံ၊ ရှည်သော။ တံ အင်္ဂဇာတံ၊ ထိုအင်္ဂါဇာတ်ကို။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ မုခေ ဝါ၊ ခံတွင်း၌ လည်းကောင်း။ ဝစ္စမဂ္ဂေ ဝါ၊ ဝစ္စမက်၌လည်းကောင်း။ သေဝနာဓိပ္ပါယေန၊ မှီဝဲလိုသဖြင့်။ ပဝေသေန္တောဝ၊ သွင်းသော်သာလျှင်။ ပါရာဇိကော၊ ပါရာဇကတည်း။ ဣဓ ပန၊ ဤအင်္ဂါဇာတ်ရှည်သော ရဟန်း၌ကား။ ဝစ္စမဂ္ဂေ၊ ဝစ္စမက်သို့။ ပဝေသေန္တောဝ၊ သွင်းသည်ကိုသာလျှင်။ အဓိပ္ပေတော၊ လိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ နည်း။ မုဒိပိဋ္ဌိကေနေဝ၊ မုဒုပိဋ္ဌိကဖြင့်သာလျှင်။ မုခေ၊ ခံတွင်း၌။ ပဝေသနဿ၊ သွင်းခြင်းကို။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သောပိ၊ ထိုမုဒုပိဋ္ဌိကရဟန်းသည်လည်း။ မုဒုဘူတာယ၊ နူးညံ့သည်ဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ပိဋ္ဌိယာ၊ ကျောက်ဖြင့်။ ဩနမိတွာ၊ ကုန်း၍။ အတ္တနော၊ ခံတွင်း၏။ အင်္ဂဇာတံ၊ အင်္ဂါဇာတ်ကို။ မုခေန၊ ခံတွင်းဖြင့်။ ဂဏှန္တောဝ၊ စုပ်သော်သာလျှင်။ ပါရာဇိကော၊ ပါရာဇိကသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကေဝလော၊ သက်သက်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ယော ပန၊ အကြင်ရဟန်းသည်ကား။ မုခေန၊ ခံတွင်းဖြင့်။ အတ္တနော၊ ၏လည်းကောင်း။ ပရေသံ ဝါ၊ သူတစ်ပါးတို့၏လည်းကောင်း။ ဝစ္စမဂ္ဂံ ဝါ၊ ဝစ္စမက်ကိုလည်းကောင်း။ မုခံ ဝါ၊ ခံတွင်းကိုလည်းကောင်း။ ဣတ္ထီနံ၊ မိန်းမတို့၏။ ပဿာဝမဂ္ဂံ ဝါ၊ ပဿာဝမက်ကိုလည်းကောင်း။ ဂဏှာတိ၊ ယူ၏။ တဿ စ၊ ထိုရဟန်းအားလည်းကောင်း။ ပုရိသနိမိတ္တေန၊ ပုရိသနိမိတ်ကို။ ဆုပန္တဿ စ၊ တို့သော ရဟန်းအားလည်းကောင်း။ မဂ္ဂေန၊ မက်ဖြင့်။ မဂ္ဂပဋိပါတနေ၊ မဂ်၌ ကျစေခြင်းသည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကသည်။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ပုရိသနိမိတ္တေန၊ ပုရိသနိမိတ်ဖြင့်။ တဒိတရမဂ္ဂသမ္ပဋိပါတနေဝ၊ ထိုပုရိသနိမိတ်မှ ကြွင်းသောမဂ်၌ ကျစေခြင်း၌သာလျှင်။ [စာမျက်နှာ-၂၅၁] မေထုနဓမ္မဝေါဟာရတော၊ မေထုဓမ္မဟု ခေါ်ဝေါ်ခြင်းကြောင့်တည်း။ ပရဿ အင်္ဂဇာတေ အဘိနိသီဒတီတိ၊ ပရဿ အင်္ဂဇာတေ အဘိနိသီဒတိဟူသည်ကား။ ဥတ္တာနံ၊ ပက်လက်။ သယန္တဿ၊ အိပ်သော။ ပရဿ၊ သူတစ်ပါး၏။ ကမ္မနိယေ၊ အမှု၌ခံ့သော။ အင်္ဂဇာတေ၊ အင်္ဂါဇာတ်၌။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝစ္စမဂ္ဂံ၊ ဝစ္စမက်သို့။ ပဝေသေန္တော၊ ထိုင်သည်မည်၏။ ဣဒဉ္စ၊ ဤအဘိနိသီဒတိ-ဟူသောစကားသည်လည်း။ ဥပလက္ခဏမတ္တံ၊ ဥပလက္ခဏာမျှတည်း။ ပရေသံ၊ သူတစ်ပါးတို့၏။ အင်္ဂဇာတံ၊ အင်္ဂါဇာတ်သည်။ ဝစ္စမဂ္ဂေ၊ ဝစ္စမဂ်သို့။ ပဝေသေန္တော၊ (နိ-၅၄၆) ဝင်သည်ရှိသော်။ သာဒိယန္တောပိ၊ သာယာသောရဟန်းသည်လည်း။ ပါရာဇိကောဝ၊ ပါရာဇိကသာတည်း။ ဗလက္ကာရေန ပန၊ နိုင်ထက်မူသဖြင့်ကား။ ဝစ္စမဂ္ဂေဝါ၊ မစ္စမဂ်သို့လည်းကောင်း။ မုခေ ဝါ၊ ခံတွင်းသို့လည်းကောင်း။ ပရေန၊ သူတစ်ပါးသည်။ ပဝေသိယမာနော၊ သွင်းအပ်သည်ရှိသော်။ ယဒိန သာဒိယတိ၊ အကယ်၍ မသာယာအံ့။ အနာပတ္တိကောဝ၊ အာပတ်မသင့်သလျှင်ကတည်း။ တတ္ထ၊ ထိုသူတစ်ပါးသည် သွင်းလာရာ၌။ ဝိရဇ္ဇိတဗ္ဗတော၊ တပ်နှစ်သက်ဖွယ် မဟုတ်သောကြောင့်။ အသာဒိယနံ နာမ၊ မသာယာခြင်းမည်သည်။ ဒုက္ကရံ၊ မခဲယဉ်း။ ဧတ္ထ၊ ဤအဘဗ္ဗပုဂ္ဂိုလ်တို့တွင်။ အနုပသမ္ပန္နဘာဝေ၊ လူ၏အဖြစ်၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ မာတုပိတုအရဟန္တေသု၊ အမိ, အဖ, ရဟန္တာတို့တွင်။ အညတရံ၊ တစ်ယောက်ယောက်ကို။ ဃာတေန္တော၊ သတ်သောသူသည် လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနိံ၊ ရဟန်းမကို။ ဒူသေန္တော၊ ဖျက်ဆီးသော သူသည်လည်းကောင်း။ သာမဏေရပဗ္ဗဇ္ဇမ္ပိ၊ သာမဏေရှင်အဖြစ်ကိုလည်း။ န လဘတိ၊ မရ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဝိသုံ ဂဟိတတ္တာ၊ အသီး ယူအပ်သောကြောင့်။ မာတုဃာတကာဒီနံ၊ မာတုဃာတကကံ အစရှိကုန်သော။ စတုန္နံ၊ လေးယောက်ကုန်သော သူတို့၏။ တတိယပဌမပါရာဇိကေသု၊ တတိယပဌမပါရာဇိကတို့၌။ အန္တောဂဓတာ၊ အကျုံးဝင်သောအဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ဧတ္ထ ယထာ၊ ဤလေးယောက်သောသူ၌ကဲ့သို့။ ဂိဟိဘာဝေ၊ လူ၏အဖြစ်၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ လောဟိတုပ္ပါဒံ၊ ဘုရား၌ သွေးစိမ်းတည်ခြင်းကို။ ကရောန္တော၊ ပြုသော။ လောဟိတုပ္ပါဒကောဝ၊ လောဟိတုပ္ပါဒကသည်သာလျှင်။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဧတေန ပရိယာယေနာတိ၊ ဧတေန ပရိယာယေနဟူသည်ကား။ ဥလိန္နံ၊ နှစ်ယောက်ကုန်သော သူတို့၏။ ရာဂပရိယုဋ္ဌာနသင်္ခတေန၊ ရာဂနှိပ်စက်ခြင်းဟုဆိုအပ်သော။ ပရိယာယေန၊ ပရိယာယ်ဖြင့်။ ဒုတိယဝိကပ္ပေ၊ ဒုတိယဝိကပ်၌။ ကစ္စိ အတ္ထာတိ၊ ကစ္စိ အတ္ထဟူ၍။ ပဒစ္ဆေဒေါ၊ ပုဒ်ဖြတ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။
ဣတိ၊ ဤသို့သော အစဉ်ဖြင့်။ သမန္တပါသာဒိကာယ၊ သမန္တပါသာဒိကာအမည်ရှိသော။
ဝိနယဋ္ဌကထာယ၊ ဝိနယဋ္ဌကထာ၏။ ဝဏ္ဏနာယံ၊ အဖွင့်ဖြစ်သော။
ဝိမတိဝိနောဒနိယံ၊ ဝိမတိဝိနောဒနိ၌။ စတုတ္ထပါရာဇိကဝဏ္ဏနာနယော၊ စတုတ္ထပါရာဇိကကို ဖွင့်သော နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ပါရာဇိကကဏ္ဍဝဏ္ဏနာနယော စ၊ လေးပါးသော ပါရာဇိကကဏ္ဍ၏ အဖွင့်ဖြစ်သော နည်းသည်လည်း။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီ။
၂-သံဃာဒိသေသကဏ္ဍ
၁-သုက္ကဝိဿဋ္ဌိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၂၅၂] ၂၃၄။ တေရသကဿာတိ၊ တေရသကဿဟူသည်ကား။ အဿ၊ ထိုကဏ္ဍအား။ တေရသပရိမာဏာနိ၊ တစ်ဆယ့်သုံးပါးအတိုင်း အရှည်ရှိကုန်သော။ သိက္ခာပဒါနိ၊ သိက္ခာပုဒ်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တေရသကော၊ တေရသကေမည်၏။ ကဏ္ဍော၊ ကအပိုင်းကို ရ၏။ တဿ၊ ထိုတေရသကဏ်၏။ သမထေ ဝါ၊ သမထ၌လည်းကောင်း။ ဝိပဿနာယ ဝါ၊ ပိပဿနယ၌လည်းကောင်း။ အဘိရတိရဟိတော၊ မွေ့လျော်ခြင်းမှ ကင်းသောအဖြစ်သည်။ ဣဓ၊ ဤပဌမသံဃာဒိသိသ်၌။ အနဘိရတော၊ အနဘိရတေမည်၏။ ပဗ္ဗဇ္ဇာယ၊ ရဟန်းအဖြစ်၌။ အနဘိရတော၊ မမွေ့လျော်သည်။ န၊ မဟုတ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဝိက္ခိတ္တစိတ္တော''၊ ဝိက္ခိတ္တစိတ္တောဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဝိက္ခိတ္တတာယ၊ ပျံလွင့်သော အဖြစ်၏။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ (တည့်) “ကာမရောဂါ'' ဣစ္စာဒိ၊ ကာမရာဂါ-အစရှိသောပါဌ်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
၂၃၅။ “အဗ္ဗောဟာရိကာ”တိ၊ အဗ္ဗောဟာရိကာဟူသော စကားကို။ သီလဝိပတ္တိဝေါဟာရံ၊ သီလဝိပတ္တိဟု ခေါ်ဝေါ်ခြင်းကို။ နာရဟတိ၊ မထိုက်။ ဣတိ ကတွာ၊ ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အကုသလဘာဝေ ပန၊ အကုသိုလ်အဖြစ်၌ကား။ အဿ၊ ထိုအိပ်မက်၌ သုက်လွတ်ခြင်း၏။ အဗ္ဗောဟာရတာ၊ ဝေါဟာရမလောက်သောအဖြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။
၂၃၆-၇။ စေတနာ သဒ္ဒတော၊ စေတနာသဒ္ဒါမှ။ ဝိသုံ၊ အသီး။ သံ-သဒ္ဒဿ၊ သဒ္ဒါ၏။ အတ္ထဘာဝံ၊ အနက် မရှိခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဣက-ပစ္စယဿ၊ ဣကပစ္စည်း၏။ အတ္ထဝန္တတဉ္စ၊ အဿတ္ထိအနက်ရှိသော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “သဉ္စေတနာ ဝါ”တိအာဒိ၊ သဉ္စေတနာ ဝါအစရှိသော။ ဒုတိယဝိကပ္ပေါ၊ ဒုတိယဝိကပ်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ “သိခါပ္ပတ္တော အတ္ထော”တိ၊ သိခါပ္ပတ္တော အတ္ထောဟူသော စကားကို။ အဓိပ္ပေတတ္ထံ၊ လိုအပ်သော အနက်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အာသယဘေဒတောတိ၊ အာသယဘေဒတောဟူသည်ကား။ ပိတ္တသေမှပုဗ္ဗလောဟိတာနံ၊ သည်းခြေ, သလိပ်, ပြည်, သွေးဟူကုန်သော။ စတုန္နံ၊ လေးပါးကုန်သော။ အာသယာနံ၊ အာသယဓာတ်တို့၏။ ဘေဒေန၊ အပြားဖြင့်။ ဓာတုနာနတ္တတာတိ၊ ဓာတုနာနတ္တတာဟူသည်ကား။ ရသရုဟိရာဒီနံ၊ အကြော, အသွေးအစရှိကုန်သော။ သတ္တန္နံ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ ဓာတူနံ ဝါ၊ ဓာတ်တို့၏လည်းကောင်း။ ပထဝါဒီနံ၊ ပထဝီအစရှိကုန်သော။ စတုန္နံ၊ လေးပါးကုန်သော။ ဓာတူနံဝါ၊ ဓာတ်တို့၏လည်းကောင်း။ နာနတ္တေန၊ ထူးသော အဖြစ်ဖြင့်။ ဝတ္ထိသီသန္တိ၊ ဝတ္ထိသီသံဟူသည်ကား။ မုတ္တဝတ္ထိနော၊ ကျင်ငယ်အိမ် စည်ပေါင်း၏။ မတ္ထကပဿံ၊ အထက် (နိ-၅၄၈) ဖြစ်သော နံပါးတည်း။ ဟတ္ထီနံ၊ ဆင်တို့၏။ မဒဇလံ နာမ၊ မုန်ရေမည်သည်ကား။ သမ္ဘဝေါ၊ သုက်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သမ္ဘဝေါ နိက္ခမတီ”တိ၊ သမ္ဘဝေါ နိက္ခမတိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သမ္ဘဝဝေဂန္တိ၊ သမ္ဘဝဝေဂံဟူသည်ကား။ သမ္ဘဝဿ၊ သုက်၏။ ဌာနတော၊ နေရာမှ။ စဝိတွာ၊ ရွေ့၍။ ဒကသောတာဘိမုခံ၊ ကျင်ချောင်းသို့ ရှေးရှု။ ဩတရဏေန၊ သက်ခြင်းကြောင့်။ သဉ္ဇာတ သရီရက္ခောဘဝေဂံ၊ ဖြစ်သောကိုယ်၏ ချောက်ချားခြင်းအဟုန်ကို။ ဗာဟုသီသန္တိ၊ ဗာဟုသီသံဟူသည်ကား။ ခန္ဓပ္ပဒေသံ၊ ပခုံးအရပ်ကို။ “ဒေဿသီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဒေဿသိဟူသော ပုဒ်၌။ ဣတိ သဒ္ဒေါ၊ ဣတိသဒ္ဒါသည်။ ဟေတုအတ္ထော၊ ဟိတ်အနက်ရှိ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ကဏ္ဏစူဠိကာဟိ၊ နပန်းနှစ်ဘက်တို့မှ။ သမ္ဘဝေါ၊ သုက်သည်။ နိက္ခမတိ၊ ထွက်၏။ ပ။ သမ္ဘဝဉ္စ၊ သုက်ကိုလည်း။ ဒေဿသိ၊ ပြ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တတိယဿ၊ တတိယဆရာသည်။ ဘာသိတံ၊ ဆိုအပ်သော စကားသည်။ သုဘာသိတံ၊ စကားကောင်းတည်း။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤဝါကျ၌။ ယောဇနာ၊ ယောဇနကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ဒကသောတန္တိ၊ ဒကသောတံဟူသည်ကား။ မုတ္တဿ၊ ကျင်ငယ်၏။ ဝတ္ထိတော၊ စည်ပေါင်းမှ။ နိက္ခမနမဂ္ဂံ၊ ထွက်ရာ ခရီးသို့။ အင်္ဂဇာတပ္ပဒေသံ၊ အင်္ဂါဇာတ် အရပ်သို့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတံ သုက္ကဉ္စ နာမ၊ ဤသုက်မည်သည်ကား။ ရသရုဟိရာဒိသတ္တဒေဟဓာတူသု၊ အကြော, အသွေး အစရှိသော ခုနစ်ပါးသော ကိုယ်ဓာတ်တို့တွင်။ မဇ္ဈိမဓာတု၊ မဇ္ဈိမဓာတ်တည်း။ စတုဇံ၊ လေးပါးသော အကြောင်းကြောင့် ဖြစ်၏။ အဋ္ဌိမိဉ္စာဒိ ဝိယ၊ ရိုးတွင်းခြင်ဆီအစရှိသည်ကဲ့သို့။ ပထဝီဓာတုသင်္ဂဟိတံ၊ ပထဝီဓာတ်ဖြင့် သဂြိုဟ်အပ်၏။ အာဟာရူပဇီဝီနံ၊ အာဟာရကို မှီ၍ အသက်ရှင်ကုန်သော သူတို့၏။ သကလကာယဂတံ၊ တစ်ကိုယ်လုံး၌ တည်၏။ အတိဒဟရဒါရကာနမ္ပိ၊ အလွန်ငယ်သော သူငယ်တို့အားလည်း။ အတ္ထေဝ၊ ရှိသလျှင်ကတည်း။ တံ ပန၊ ထိုသုက်သည်ကား။ ပန္နရသသောဠသ ဝဿုဒ္ဒေသတော၊ တစ်ဆယ့်ငါးနှစ် တစ်ဆယ့်ခြောက်နှစ်ရွယ်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ သတ္ထာနံ၊ သတ္တဝါတို့အား။ သမုပ္ပဇ္ဇနက ကာမရာဂေဟေဝ၊ ဖြစ်သော ကာမရာဂတို့ကြောင့်လျှင်။ ဌာနတော၊ တည်ရာမှ။ စလတိ၊ လှုပ်၏။ စလိတဉ္စ၊ လှုပ်သော သုက်သည်လည်း။ အာပေါဓာတုဘာဝေန၊ အာပေါဓာတ်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ စိတ္တဇမေဝ၊ စိတ်ကြောင့်ဖြစ်သည်သာလျှင်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဒကသောတံ၊ ကျင်ချောင်းသို့။ ဩတရတိ၊ သက်၏။ ဒကသောတတော၊ ကျင်ချောင်းသို့ သက်သည်မှ။ ပဋ္ဌာယ ပန၊ စ၍ကား။ စိတ္တပစ္စယဥတုဇံ၊ စိတ်လျှင် ဖြစ်ကြောင်းရှိသော (နိ-၅၄၉) ဥတုဇရုပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။ မတ္ထလုင်္ဂတော၊ ဦးနှောက်မှ။ စလိတသိင်္ဃာဏိကာ ဝိယ၊ ယိုကျသော နှပ်ကဲ့သို့တည်း။ ယေသံပန၊ အကြင်သူတိုအားကား။ သမုစ္ဆေဒနဝိက္ခမ္ဘနာဒီဟိ၊ ကောင်းစွာဖြတ်ခြင်း, ခွါခြင်းအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ရာဂပရိယုဋ္ဌာနံ၊ ရာဂနှိပ်စက်ခြင်းသည်။ [စာမျက်နှာ-၂၅၃] နတ္ထိ၊ မရှိ။ တေသံ၊ ထိုသူတို့အား။ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ၊ သုက်လွတ်ခြင်းသည်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယတာဌာနတော၊ တည်တိုင်းသော အရပ်မှ။ သုတ္တဿ၊ သုက်၏။ ဝိဿဋ္ဌိယေဝ၊ လွတ်ခြင်းသည်လျှင်။ ရာဂစိတ္တသမုဋ္ဌာနာ၊ ရာဂစိတ်ကြောင့်ဖြစ်၏။ ပကတိရူပံ၊ ပြကတေ့သော ရုပ်သည်။ န ရာဂစိတ္တသမုဋ္ဌာနာ၊ ရာဂစိတ်ကြောင့် မဖြစ်။ တေနေဝ၊ ကြောင့်သာလျှင်။ ကထာဝတ္ထုအဋ္ဌကထာယံ၊ ကထာဝတ္ထုအဋ္ဌကထာ၌။ “သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ နာမ ရာဂသမုဋ္ဌာနာ ဟောတီ”တိ၊ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ နာမ ရာဂသမုဋ္ဌာနာ ဟောတိဟူ၍။ သုက္ကဿ၊ သုက်၏။ ဝိဿဋ္ဌိ ဧဝ၊ လွတ်ခြင်းကိုလျှင်။ ရာဂသမုဋ္ဌာနာ၊ ရာဂကြောင့် ဖြစ်၏ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ပကတိရူပံ၊ ပကတိရုပ်ကို။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ဆန္နံ၊ ခြောက်ပါးကုန်သော။ ကာမာဝစရဒေဝါနံ၊ ကာမာဝစရနတ်တို့အား။ ဝိဇ္ဇမာနာဝိ၊ သော်လည်း။ သုက္ကဓာတု၊ သုက်ဓာတ်သည်။ ဒွယံဒွယသမာပတ္ထိဝသေန၊ နှစ်ယောက် နှစ်ယောက်သော သူတို့၏ အကျင့်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိယုဋ္ဌိတရာဂေနာပိ၊ နှိပ်စက်သော ရာဂကြောင့်လည်း။ ဌာနတော၊ တည်ရာမှ။ န ဂဠတိ၊ မရွေ့။ ယထာဌာနေ ဧဝ၊ တည်တိုင်းသော အရပ်၌သာလျှင်။ ဌတွာ၊ တည်၍။ ကိဉ္စိဝိကာရံ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ဖောက်ပြန်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇမာနာ၊ ရောက်သည်ဖြစ်၍။ တင်္ခဏိကပရိဠာဟဝူပသမာဝဟာ၊ ထိုခဏ၌ ဖြစ်သော ပူပန်ခြင်းကို ငြိမ်းခြင်းကို ဆောင်သည်ဖြစ်၍။ မေထုနကိစ္စနိဋ္ဌာပိတာ၊ မေထုန်ကိစ္စကိုပြီးဆုံးစေတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့သောဆရာတို့သည်။ “ကာဟသမ္ဖဿသုခမေဝ၊ ကိုယ်၌ တွေ့ခြင်းချမ်းသာသည်သာလျှင်။ တေသံ၊ ထိုနတ်တို့အား။ ကာမကိစ္စံ၊ ကာမဂုဏ်ကိစ္စတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ခီဏာသဝါနံ၊ ရဟန္တာ တို့အားလည်းကောင်း။ အနာဂါမီနဉ္စ၊ တို့အားလည်းကောင်း။ သဗ္ဗသော၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော အပြားအားဖြင့်။ ကာမရာဂါဘာဝေန၊ ကာမရာဂ မရှိခြင်းကြောင့်။ သုက္ကဓာတု၊ သုက်ဓာတ်သည်။ ဝိကာရမ္ပိ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းသို့လည်း။ နာပဇ္ဇတိ၊ မရောက်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ရူပီဗြဟ္မာနံ ပန၊ ရူပဗြဟ္မာတို့အားကား။ ဝိက္ခမ္ဘိတကာမရာဂေန၊ ခွါအပ်သောကာမရာဂသည်။ ဇနိတတ္တာ စ၊ ဖြစ်စေအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အနာဟာရူပဇီဝိတတ္တာ စ၊ အာဟာရကိုမှီ၍ အသက်ရှင်သည် မဟုတ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ သုက္ကဓာတုပိ၊ သုက်ဓာတ်သည်လည်း။ နတ္ထေဝ၊ မရှိသလျှင်ကတည်း။ “တထေဝါ”တိ၊ တထေဝဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ (နိ-၅၅၀) “မောစနဿာဒေန နိမိတ္တေ ဥပက္ကမတော”တိအာဒိံ၊ ဥပက္ကမတော အစရှိသည်ကို။ အတိဒိသတိ၊ ညွှန်း၏။ “ဝိဿဋ္ဌီတိ ဌာနာစာဝနာ ဝုစ္စတီ”တိ၊ ဝိဿဋ္ဌီတိ ဌာနာစာဝနာ ဝုစ္စတိဟူ၍။ ပဒဘာဇနေ၊ ပဒဘာဇနီ၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ဒကသောတံ ဩတိဏ္ဏမတ္တေ”တိ၊ ဒကသောတံ ဩတိဏ္ဏမတ္တေဟူ၍။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ “ဒကသောတောရောဟဏေဉ္စတ္ထာ”တိအာဒိ၊ ဒကသောတောရောဟဏေဉ္စတ္ထအစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထကား။ တီသုပိ ဝါဒေသု၊ အယူသုံးပါးတို့တွင်လည်း။ အဓိဝါသေတွာတိ၊ အဓိဝါသေတွာဟူသည်ကား။ နိမိတ္တေ၊ အင်္ဂါဇာတ်၌။ ဥပက္ကမိတွာ၊ လုံ့လပြု၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဝိပ္ပဋိသာရေ၊ နှလုံးမသာယာခြင်းသည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ မောစနဿာဒံ၊ လွတ်ခြင်း၌ သာယာခြင်းကို။ ဝိနောဒေတွာ၊ ဖျောက်၍။ အန္တရာ နိဝါရေတုန္တိ၊ အန္တရာ နိဝါရေတုံဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ နိမိတ္တေ၊ အင်္ဂါဇာတ်၌။ ကတူပက္ကမေန၊ ပြုအပ်သော လုံ့လကြောင့်။ ဌာနာ၊ တည်ရာမှ။ စုတံ၊ ရွေ့သော သုက်ကို။ ဒကသောတံ၊ ကျင်ချောင်းသို့။ ဩတရိတုံ၊ သက်ခြင်းငှာ။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ နိဝါရေတုံ၊ တားမြစ်ခြင်းငှာ။ မောစနဿာဒေန၊ လွတ်ခြင်း၌သာယာသဖြင့်။ ဟတ္ထပရိကမ္မဒိံ၊ လက်ဖြင့် ချေးတွန်းခြင်းအစရှိသောအမှုကို။ ကရောန္တဿ၊ ပြုသောရဟန်းအား။ မုတ္တေပိ၊ လွတ်သော်လည်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာတည်း။ နိမိတ္ထေ၊ အင်္ဂါဇာတ်၌။ ဥပ္ပက္ကမာဘာဝတော ပန၊ လုံ့လ၏ မရှိခြင်းကြောင့်ကား။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဟတ္ထူ။ ပ။ အနာပတ္တီ”တိ၊ ဟတ္ထူ။ ပ။ အနာပတ္တီဟူ၍။ အာဟ၊ ၏။ “ဒကသောတောရောဟဏေဉ္စတ္ထာ”တိ အာဒိနာ၊ ဒကသောတောရောဟဏေဉ္စတ္ထအစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တဝိနစ္ဆယံ၊ ဆိုအပ်သော အဆုံးအဖြတ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “အယံ သဗ္ဗာစရိယသာဓာရဏဝိနိစ္ဆယော”တိ၊ အယံ သဗ္ဗာစရိယသာဓာရဏဝိနိစ္ဆယောဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ခေါဘကရဏပစ္စယော နာမ၊ ဓာတ်ချောက်ချားခြင်း၏ အကြောင်းမည်သည်ကား။ ဝိသဘာဂဘေသဇ္ဇသေနာသနာဟာရာဒိပစ္စယော၊ သဘောမတူသော ဆေး, ကျောင်း, အာဟာရအစရှိသော အကြောင်းတည်း။ နာနာဝိဓံ သုပိနန္တိ၊ နာနာဝိဓံ သုပိနံဟူသည်ကား။ ခုဘိတဝါတာဒိဓာတူနံ၊ ချောက်ချားသော လေအစရှိသော ဓာတ်တို့အား။ အနုဂုဏံ၊ လျော်သော အိပ်မက်ကို။ အနုဘူတပုဗ္ဗန္တိ၊ အနုဘူတပုဗ္ဗံဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဘူတပုဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ဖူးသည်လည်းဖြစ်သော။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ ပရိကပ္ပိတပုဗ္ဗဉ္စ၊ ကြံဖူးသည်လည်းဖြစ်သော။ သဂ္ဂနရကဒေသန္တရာဒီနမ္ပိ၊ နတ်ရွာ, ငရဲ, အရပ်တစ်ပါအစရှိသည်တို့ကိုလည်း။ သင်္ဂဟေတွာ၊ သဂြိုဟ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အတ္ထကာမတာယ ဝါ အနတ္ထကာမတာယ ဝါ”တိဣဒံ၊ အတ္ထကာမတာယ ဝါ အနတ္ထကာမတာယ ဝါဟူသော စကားကို။ ဒေဝတာနံ၊ နတ်တို့၏။ ဟိတာဟိတာဓိပ္ပါယတံ၊ စီးပွားရှိသည်, (နိ-၅၅၁) စီးပွားမဲ့သည်ကို အလိုရှိသော အဖြစ်ကို။ အေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အတ္ထောယဝါ အနတ္ထာယ ဝါ”တိ၊ အတ္ထောယဝါ အနတ္ထာယ ဝါဟူသော စကားကို။ သဘာဝတော၊ သဘောအားဖြင့်။ ဘဝိတဗ္ဗ ဟိတာဟိတံ၊ ဖြစ်သင့်သော စီးပွား, စီးပွားမဲ့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒေဝတာဟိ၊ နတ်တို့သည်။ ဥပသံဟရိယမာနာနိ၊ ဆောင်အပ်ကုန်သော။ အာရမ္မဏာနိ၊ အာရုံတို့သည်။ ပရမတ္ထတော၊ ပရမတ္ထအားဖြင့်။ နတ္ထိ နနု၊ မရှိကုန်သည် မဟုတ်လော။ ကထံ၊ အသို့လျှင်။ တာနိ၊ ထိုအာရုံတို့ကို။ ပုရိသော၊ သည်။ ပဿာတိ၊ မြင်သနည်း။ ဒေဝတာဝါ၊ နတ်တို့သည်လည်း။ အဝိဇ္ဇမာနာနိ၊ မရှိကုန်သော။ တာနိ၊ ထိုအာရုံတိုကို။ ကထံ ဥပသံဟရန္တိ၊ အဘယ်သို့ ဆောင်ကုန်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စောဒနံ၊ စောဒနကို။ မနသိ [စာမျက်နှာ-၂၅၄] ကတွာ၊ နှလုံးပိုက်၍။ “သောတာသ”န္တိ အာဒိ၊ သောတာသံအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တေန၊ ထို သောတာသံ-အစရှိသော ပါဌ်ဖြင့်။ “ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧသော၊ ဤယောကျာ်းသည်။ ပရိကပ္ပတု၊ ကြံစေသတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဝတာဟိ၊ နတ်တို့သည်။ စိန္တိတမတ္တေန၊ ကြံကာမျှဖြင့်။ သုပန္တဿ၊ အိပ်သောသူ၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ဘဝင်္ဂသန္တတိတော၊ ဘဝင်အလျဉ်မှ။ နိပတိတွာ၊ ပြတ်၍။ ဒေဝတာဟိ၊ နတ်တို့သည်။ စိန္တိတနိယာမေန၊ ကြံအပ်သော နည်းဖြင့်။ ပရိကပ္ပမာနံ၊ ကြံလျက်။ ပဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ တေန၊ ထိုယောကျာ်းသည်။ ပရိကပ္ပမာနာနိ၊ ကြံအပ်ကုန်သော။ အာရမ္မဏာနိ၊ အာရုံတို့ကို။ ဒေဝတာဟိ၊ နတ်တို့သည်။ ဥပသံဟဋာနိ နာမ၊ ဆောင်အပ်သည်မည်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တာနိ စ၊ ထိုအာရုံတို့ကိုလည်း။ သော ပုရိသော၊ ထိုယောကျာ်းသည်။ ဒေဝတာနုဘာဝေန၊ နတ်တို့၏ အာနုဘော်ကြောင့်။ ပဿတိ နာမ၊ မြင်သည်မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ဗောဓိသတ္တမာတော ဝိယ ပုတ္တပဋိလာဘနိမိတ္တ”န္တိအာဒီသု၊ ဗောဓိသတ္တမာတော ဝိယ ပုတ္တပဋိလာဘနိမိတ္တံအစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ ဗောဓိသတ္တဿ၊ ဘုရားလောင်း၏။ ဂဗ္ဘောက္ကန္တိဒိဝသေ၊ မယ်တော်ဝမ်းသို့ သက်တော်မူသော နေ့၌။ မဟာမာယာဒေဝိယာ၊ မဟာမာယာမိဖုရားအား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဒက္ခိဏပေဿန၊ လက်ယာနံပါးဖြင့်။ ဧကဿ၊ တစ်စီးသော။ သေတာဝရဝါရဏဿ၊ မြတ်သော ဆင်ဖြူ၏။ အန္တောကုစ္ဆိပဝိဋ္ဌဘာဝဒဿနံ၊ ဝမ်းတွင်းသို့ ဝင်သော အဖြစ်ကို မြင်မက်ခြင်းသည်။ ပုတ္တပဋလာဘနိမိတ္တံ၊ သားရခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်သော။ သုပိနံ နာမ၊ အိပ်မက်မည်၏။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ ဗောဓိသတ္တဿ ပန၊ ဘုရားလောင်းအားကား။ “သွေ၊ နက်ဖြန်။ ဗုဒ္ဓေါ၊ ဘုရားသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တဗ္ဗာယ၊ ဆိုအပ်သော။ ပက္ခဿ၊ ပက္ခ၏။ စာတုဒ္ဒသိယံ၊ စတုဒ္ဒသီနေ့၌။ ရတ္တိဝိဘာယနကာလေ၊ ညဉ့်မိုးသောက်သော အခါ၌။ ဟိမဝန္တံ၊ ဟိမဝန်တောင်ကို။ ဗိဗ္ဗောဟနံ ကတွာ၊ ခေါင်းအုံးပြု၍။ ပုရတ္ထိမ ပစ္ဆိမ သမုဒ္ဒေသု၊ အရှေ့ (နိ-၅၅၂) သမုဒ္ဒရာ၊ အနောက်သမုဒ္ဒရာတို့၌။ ဝါမဒက္ခိဏဟတ္ထေ စ၊ လက်ဝဲ, လက်ယာလက်တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဒက္ခိဏသမုဒ္ဒေ၊ တောင်သမုဒ္ဒရာ၌။ ပါဒေ စ၊ ခြေတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဩဒဟိတွာ၊ ချထား၍။ မဟာပထဝိယာ၊ မြေကြီး၌။ သယနံ၊ အိပ်တော်မူရခြင်းသည်။ ဧကော၊ တစ်ခု။ ဒဗ္ဗတိဏသင်္ခါတာယ၊ နေဇာ မြက်ဟုဆိုအပ်သော။ တိရိယာ နာမ၊ တိရိယာအမည်ရှိသော။ နင်္ဂလမတ္တရတ္တဒဏ္ဍာယ၊ ထွန်တုံးမျှလောက်သော နီသော အရိုးရှိသော။ နာဘိတော၊ ချက်မှ။ ဥဂ္ဂတာယ၊ ထွက်သော။ တိဏဇာတိယာ၊ မြက်မျိုး၏။ ခဏေန၊ တစ်ခဏခြင်းဖြင့်။ အနေကယောဇနသဟဿံ၊ ယူဇနာ အထောင်မက မြင့်သော။ နဘံ၊ ကောင်းကင်သို့။ အာဟစ္စ၊ ထိ၍။ ဌာနံ၊ တည်ခြင်းသည်။ ဧကော၊ တစ်ခု။ သေတာနံ၊ ဖြူသောကိုယ်ရှိကုန်သော။ ကဏှသီသာနံ၊ မည်းသောဦးခေါင်းရှိကုန်သော။ ကိမီနံ၊ ပိုးတို့၏။ ပါဒေဟိ၊ ခြေတို့မှ။ ဥဿက္ကိတွာ၊ တက်၍။ ယာဝ ဇဏုမဏ္ဍလံ၊ ပုဆစ်ဒူးဝန်းတိုင်အောင်။ အာဟစ္စ၊ ထိ၍။ ဌာနံ၊ တည်ခြင်းသည်။ ဧကော၊ တစ်ခု၊ နာနာဝဏ္ဏာနံ၊ အထူးထူးသော အဆင်းရှိကုန်သော။ စတုန္နံ သကုဏာနံ၊ ငှက်လေးကောင်တို့၏။ စတူဟိဒိသာဟိ၊ အရပ်လေးမျက်နှာတို့မှ။ အာဂန္တွာ၊ လာ၍။ ပါဒမူလေ၊ ခြေတော်ရင်း၌။ သေတဝဏ္ဏတာပဇ္ဇနံ၊ ဖြူသောအဆင်းရှိသော အဖြစ်သို့ရောက်ခြင်းသည်။ ဧကော၊ တစ်ခု။ မဟတော၊ ကြီးသော။ မီဠှပဗ္ဗတဿ၊ မစင်တောင်၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ အလိမ္ပမာနဿ၊ မလိမ်းမကျံ။ ဗောဓိသတ္တဿ၊ ဘုရားလောင်း၏။ စင်္ကမနံ၊ စင်္ကြံကြွခြင်းသည်။ ဧကော၊ တစ်ခု။ ဣတိ ဣမေ၊ ဤသည်တို့ကား။ ပဉ္စ မဟာသုပိနာနာမ၊ အိပ်မက်ကြီး ငါးပါးမည်ကုန်၏။ ဣမေ စ၊ ဤအိပ်မက်ကြီးငါးပါးတို့သည်လည်း။ သမ္ဗောဓိယာ စ၊ သစ္စာလေးပါးကို သိခြင်း၏လည်းကောင်း။ ဒေဝမနုဿေသု၊ နတ်လူတို့၌။ အရိယမဂ္ဂပ္ပကာသနဿ စ၊ အရိယာမဂ်ကို ပြခြင်း၏လည်းကောင်း။ ဂိဟီနံ၊ လူတို့၏။ သရဏူပဂမနဿ စ၊ ကိုးကွယ်ရာသို့ ရောက်ခြင်း၏လည်းကောင်း။ ခတ္တိယာဒိစတုဝဏ္ဏာနံ၊ မင်းမျိုးစသည်တို့ဖြင့် လေးပါးအပြား ရှိကုန်သော အမျိုးတို့၏။ ပဗ္ဗဇိတွာ၊ ရှင်ပြု၍။ အရဟတ္တပဋိလာဘဿ စ၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကို ရခြင်း၏လည်းကောင်း။ စတုန္နံပစ္စယာနံ၊ ပစ္စည်းလေးပါးတို့ကို။ လာဘေ၊ ရခြင်း၌။ အလိတ္တဘာဝဿ စ၊ မလိမ်းကျံသော အဖြစ်၏လည်းကောင်း။ ပုဗ္ဗနိမိတ္တာနိ၊ ပုဗ္ဗနိမိတ်တို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ သောဠသ သုပိနာ၊ ကောသလ အိပ်မက်တစ်ဆယ့်ခြောက်ချက်တို့သည်။ ပါကဋာ ဧဝ၊ ဧကနိပါတ်ဇာတ်၌ ထင်ရှားကုန်သည်သာတည်း။ “ဧကန္တသစ္စမေဝါ”တိ၊ ဧကန္တသစ္စမေဝဟူသော စကားကို။ ဖလဿ၊ အကျိုး၏။ နိယမုပ္ပတ္တိတော၊ အမြဲဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သဗ္ဗတ္ထ၊ (နိ-၅၅၃) ခပ်သိမ်းသော သူတို့၌။ ဒဿနံ ပန၊ အိပ်မက်မြင်မက်ခြင်းသည်ကား။ ဝိပလ္လတ္ထမေဝ၊ ဖောက်ပြန်သလျှင်ကတည်း။ ဓာတုက္ခောဘာဒီသု၊ ဓာတ်ချောက်ချားခြင်း အစရှိကုန်သော။ စတူသု၊ လေးပါးကုန်သော။ မူလကာရဏေသု၊ အကြောင်းရင်းတို့တွင်။ ဒွီဟိ တီဟိပိ ကာရဏေဟိ၊ နှစ်ခု သုံးခုသော အကြောင်းတို့ကြောင့်လည်း။ ကဒါစိ၊ တစ်ခါတစ်ရံ၊ သုပိနံ၊ အိပ်မက်ကို။ ပဿန္တိ၊ မြင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သံသဂ္ဂဘေဒတော”တိ၊ သံသဂ္ဂဘေဒတောဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သုပိနဘေဒေါတိ၊ သုပိနဘေဒေါဟူသည်ကား။ သစ္စာသစ္စတ္ထတာဘေဒေါ၊ မှန်မမှန်သော အဖြစ်၏အပြားတည်း။
“ရူပနိမိတ္တာဒိအာရမ္မဏ”န္တိ ဧတ္ထ၊ ရူပနိမိတ္တာဒိအာရမ္မဏံဟူသော ပုဒ်၌။ ကမ္မနိမိတ္တဂတိနိမိတ္တတော၊ ကမ္မနိမိတ်, ဂတိနိမိတ်မှ။ အညံ၊ တစ်ပါးသော။ ရူပမေဝ၊ ရူပါရုံသည်လျှင်။ ဝိညာဏဿ၊ ဝိဉာဉ်၏။ နိမိတ္တံ၊ အကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ရူပနိမိတ္တံ၊ ရူပနိမတ်မည်၏။ ယေသံ သတ္တနိမိတ္တာဒီနံ၊ အကြင် သတ္တနိမိတ်အစရှိသည်တို့အား။ တံ၊ ထိုရူပနိမိတ်ဟူသော။ အာဒိ၊ အပိုင်းအခြားသည်။ အတ္ထိ၊ ၏။ ယဿ ဘဝင်္ဂစိတ္တဿ၊ အကြင်ဘဝင်စိတ်အား။ တာနိ ရူပနိမိတ္တာဒီနိ၊ ထိုရူပနိမိတ်အစရှိကုန်သော။ အာရမ္မဏာနိ၊ အာရုံတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တံ ဘဝင်္ဂစိတ္တံ၊ ထိုဘဝင်စိတ်သည်။ ရူပနိမိတ္တာ ဒိအာရမ္မဏံ၊ ရူပနိမိတ်စသောအာရုံ ရှိသည်မည်၏။ ဤဒိသာနီတိ၊ ဤဒိသာနိဟူသည်ကား။ ရူပနိမိတ္တာဒိအာရမ္မဏာနိ စ၊ ရူပနိမိတ်အစရှိသည်လျှင် အာရုံရှိကုန်သည် လည်းကောင်း။ ရာဂါဒိသမ္ပယုတ္တာနိ စ၊ ရာဂအစရှိသည်နှင့် ယှဉ်ကုန်သည်လည်းကောင်း။ သဗ္ဗောဟာရိကစိတ္တေနာတိ၊ သဗ္ဗောဟာရိကစိတ္တေနဟူသည်ကား။ ပဋိဗုဒ္ဓဿ၊ နိုးသောသူ၏။ ပကတိဝီထိစိတ္တေန၊ ပြကတေ့သော ဝီထိစိတ်ဖြင့်။ ကော နာမ ပဿတီတိ၊ ကော နာမ ပဿတိဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၂၅၅] သုတ္တပတိဗုဒ္ဓဘာဝဝိယုတ္တာယ၊ အပ်သောအဖြစ်, နိုးသောအဖြစ်နှင့် မယှဉ်သော။ စိတ္တပ္ပဝတ္တိယာ၊ စိတ်ဖြစ်ခြင်း၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ သုပိနံ၊ အိပ်မက်ကို။ ပဿန္တော နာမ၊ မြင်မက်သောမည်သည်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သုပိနဿ အဘာဝေါဝ အာပဇ္ဇတီ”တိ၊ သုပိနဿ အဘာဝေါဝ အာပဇ္ဇတိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ကပိမိဒ္ဒပရေတော”တိ ဣမိနာ၊ ကပိမိဒ္ဒပရေတောဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ နိဒ္ဒါဝသေန၊ ငိုက်မျဉ်းခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဝတ္တမာနဘဝင်္ဂသန္တတိဗျဝဟိတာယ၊ ဖြစ်သော ဘဝင်အယဉ်ဖြင့် ခြားအပ်သော။ ကုသလာကုသလာယ၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ်ဖြစ်သော။ မနောဒွါရဝီထိယာ၊ မနောဒွါရဝီထိဖြင့်။ ပဿတိ၊ မြင်မက်၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ယာ နိဒ္ဒါ”တိအာဒိ၊ ယာ နိဒ္ဒါအစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဒွီဟိ အန္တေဟိ မုတ္တောတိ၊ ဒွီဟိ အန္တေဟိ မုတ္တောဟူသည်ကား။ ကုသလာကုသလသင်္ခါတေဟိ၊ ကုသိုလ်, အကုသိုလ်ဟု ဆိုအပ်ကုန်သော။ ဒွီဟိ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ အန္တေဟိ၊ အစွန်းတို့မှ။ (နိ-၅၅၄) မုတ္တော၊ လွတ်သော။ “အာဝဇ္ဇနတဒါရမ္မဏက္ခဏေ”တိ၊ အာဝဇ္ဇနတဒါရမ္မဏက္ခဏေဟူ၍။ သုပိနေ၊ အိပ်မက်၌။ ပဉ္စဒွါရဝီထိယာ၊ ပဉ္စဒွါရဝီထိ၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ မနောဒွါရေ၊ မနောဒွါရ၌။ ဥပ္ပဇ္ဇနာရဟံ၊ ဖြစ်ထိုက်သည်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဧတ္ထ စ၊ ဤစကား၌လည်း။ သုပိနန္တေပိ၊ အိပ်မက်တွင်း၌လည်း။ တဒါရမ္မဏဝစနတော၊ တဒါရုံကျသည်ကို ဆိုခြင်းကြောင့်။ အနုဘူတေသုဝါ၊ ခံစားဖူးသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ သုတပုဗ္ဗေသု ဝါ၊ ကြားဖူးသည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ ရူပါဒီသု၊ ရူပါရုံစသည်တို့၌။ ပုရာပတ္တိဘာဝေန၊ ရှေး၌ဖြစ်ခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိကပ္ပေတွာ၊ ကြံ၍။ ဝိပလ္လာသတော၊ ဖောက်ပြန်သောအားဖြင့်။ ပဝတ္တမာနာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ကာမာဝစရဝိပါကဓမ္မာ၊ ကာမာဝစရဝိပါက်တရားတို့ကို။ ပရိတ္တဓမ္မေ၊ ကာမအာရုံတို့ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ပရိကပ္ပေတွာ၊ ကြံ၍။ ပဝတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပရိတ္တာရမ္မဏာ၊ ကာမအာရုံလျှင် အာရုံရှိကုန်၏ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ သရူပတော၊ သရုပ်အားဖြင့်။ ပရိတ္တဓမ္မေ၊ ကာမအာရုံတို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ပဝတ္တတ္တာဧဝ၊ ဖြစ်သောကြောင့်သာလျှင်။ န၊ မဟုတ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဧဝဉ္စသတိ၊ ဤသို့ဖြစ်သည်ရှိသော။ ဣတ္ထိပုရိသာဒိအာကာရံ၊ မိန်းမ, ယောကျာ်းအစရှိသော အခြင်းအရာသို့။ အာရောပေတွာ၊ တင်၍။ ပဝတ္တမာနာနံ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ရာဂါဒိသဝိပါကဓမ္မိ၊ ရာဂအစရှိသော အကျိုးပေးခြင်းရှိသော တရားတို့၏လည်းကောင်း။ တေသံ၊ ထိုရာဂအစရှိသည်တို့၏။ အာရမ္မဏံ၊ အာရုံကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဥပ္ပန္နာနံ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ပဋိသန္ဓာဒိဝိပါကာနမ္ပိ၊ သဋိသန္ဓေအစရှိသော ဝိပါက်တို့၏လည်းကောင်း။ ပရိတ္တာရမ္မဏတာ စ၊ ကာမအာရုံရှိသော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ကမ္မနိမိတ္တာရမ္မဏတာ စ၊ ကမ္မနိမိတ်လျှင်အာရုံရှိသော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ဥပပန္နာ ဧဝ၊ ပြည့်စုံသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝတ္ထုဓမ္မဝိနိမုတ္တံ၊ ပရမတ္ထဓမ္မမှ လွတ်သော။ သမ္မုတိဘူတံ၊ ပညတ်ဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ကသိဏာဒိပဋိဘာဂါရမ္မဏံ၊ ကသိုင်းအစရှိသော ပဋိဘာဂအာရုံကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဥပ္ပန္နာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ဥပစာရပ္ပနာဒိဝသပ္ပဝတ္တာ၊ ဥပစာရ, အပ္ပနာအစရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့် ဖြစ်ကုန်သော။ စိတ္တစေတသိကဓမ္မာ ဧဝ၊ စိတ်, စေတသိက်တရားတို့ကိုသာလျှင်။ ပရိတ္တတ္တိကေ၊ ပရိတ္တတိက်၌။ “န ဝတ္တဗ္ဗာရမ္မဏာ”တိ၊ န ဝတ္တဗ္ဗာရုံလျှင် အာရုံရှိကုန်၏ဟူ၍။ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။
သွာယန္တိ၊ သွာယံဟူသည်ကား။ သုပိနော၊ အိပ်မက်သည်။ ဝိပလ္လာသေန၊ ဖောက်ပြန်သော အားဖြင့်။ ပရိကပ္ပိတပရိတ္တာရမ္မဏတ္တာ၊ ကြံဆအပ်သော ကာမအာရုံလျှင် (နိ-၅၅၅) အာရုံရှိခြင်းကြောင့်။ “ဒုဗ္ဗလဝတ္ထုကတ္တာ”တိ၊ ဒုဗ္ဗလဝတ္ထုကတ္တာဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဝိဇ္ဇမာနာရမ္မဏေ၊ ထင်ရှားမရှိသော အာရုံ၌။ အဝသဝတ္တိတော၊ အလိုအားဖြင့် မဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အဝိသယေ ဥပ္ပန္နတ္တာ”တိအာဒိ၊ အဝိသယေ ဥပ္ပန္နတ္တာအစရှိကုန်သောစကာကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
“အာပတ္တိနိကာယဿာ”တိဣဒံ၊ အာပတ္တိနိကာယဿဟူသော ဤစကားကို။ “သံဃာဒိသေသော”တိ၊ သံဃာဒိသေသောဟူသော။ ပုလ္လိင်္ဂ-သဒ္ဒဿ၊ ပုလ္လိင်-သဒ္ဒါအား။ အနုရူပဝသေန၊ လျော်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဿာတိ၊ အဿဟူသည်ကား။ ဝဋ္ဌာပေတုံ၊ ထစေခြင်းငှာ။ ဣစ္ဆိတဿ၊ အလိုရှိအပ်သော။ အာပတ္တိနိကာယဿ၊ အာပတ်အပေါင်း၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ကိံ ဝုတ္တ”န္တိအာဒိ၊ ကိံ ဝုတ္တံအစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ရူဠှီ-သဒ္ဒေနာ”တိ ဧတ္ထ၊ ရူဠှီ-သဒ္ဒေနဟူသော ပုဒ်၌။ သမုဒါယေ၊ အာပတ်အပေါင်း၌။ နိပ္ဖန္နဿ၊ ဖြစ်သော။ သဒ္ဒဿာပိ၊ သံဃာဒိသေသ-သဒ္ဒါ၏လည်း။ တဒေကဒေသေပိ၊ ထိုအာပတ်အပေါင်း၏ အစိတ်ဖြစ်သော သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ၌လည်း။ ပသိဒ္ဓိ၊ ထင်ခြင်းသည်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ ရုဠှီနာမ၊ ရုဠှီမည်၏။ တာယရုဠှိယာ၊ ထိုရုဠှီနှင့်။ ယုတ္တော၊ ယှဉ်သော။ သဒ္ဒေါ၊ သဒ္ဒါတည်း။ ရုဠှီ-သဒ္ဒေါ၊ ရုဠှီနှင့်ယှဉ်သော သဒ္ဒါ။ တေန၊ ထိုရုဠှီ-သဒ္ဒါဖြင့်။ ရုဠှယာ၊ ရုဠှိ၏။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အဝယဝေ'' ဣစ္စာဒိနာ၊ အဝယဝေအစရှိသောစကားဖြင့်။ အာဟ၊ ဆို၏။
ကာလဉ္စာတိ၊ ကာလဉ္စဟူသည်ကား။ “ရာဂူပတ္ထမ္ဘေ”တိအာဒနာ၊ ရာဂူပတ္ထမ္ဘေအစရှိသည်ဖြင့်။ ဒဿိတကာလဉ္စ၊ ပြအပ်သော ကာလကိုလည်းကောင်း။ “ရာဂူပတ္ထမ္ဘေ”တိ၊ ရာဂူပတ္ထမ္ဘေဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ ရာဂူပတ္ထမ္ဘေ၊ ရာဂကြောင့် ခိုင်မာခြင်းသည်။ ဇာတေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ တသ္မိံ ကာလေ၊ ထိုအခါ၌။ မောစေတိ၊ လွတ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ [စာမျက်နှာ-၂၅၆] အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ ကာလော၊ အခါကို။ ဂမ္မတိ၊ သိအပ်၏။ နဝမဿ အဓိပ္ပါယဿာတိ၊ နဝမဿ အဓိပ္ပါယဿဟူသည်ကား။ ဝီမံသာဓိပ္ပါယဿ၊ စုံစမ်းလိုသော အဖြစ်၏။ ဝတ္ထူတိ၊ ဝတ္ထုဟူသည်ကား။ ဝိသယံ၊ အရာကို။
၂၃၈။ ဧတေသံ၊ ထိုပိုးတို့အား။ လောမာ၊ အမွေးတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ လောမသာ၊ လောမသာမည်ကုန်၏။ ဗဟုလောမပါဏကာ၊ များသော အမွေးရှိသော ပိုးတို့ကို။ လဗ္ဘန္တိ၊ ရအပ်ကုန်၏။
၂၃၉။ မောစနေနာတိ၊ မောစနေနဟူသည်ကား။ မောစနပ္ပယောဂေန၊ လွှတ်ခြင်းပယောဂဖြင့်။ “မောစနဿာဒ သမ္ပယုတ္တာယာ”တိ ဧတ္ထ၊ မောစနဿာဒ သမ္ပယုတ္တာယဟူသော ပုဒ်၌။ မောစနိစ္ဆာဝ၊ လွတ်ခြင်းငှာ အလိုရှိသော အဖြစ်သည်သာလျှင်။ မောစနဿာဒေါ၊ မောစနဿာဒေမည်၏။ တေန၊ ထိုလွတစေလိုသော အဖြစ်နှင့်။ သမ္ပယုတ္တာ၊ (နိ-၅၅၆) ယှဉ်သော။ စေတနာ၊ စေတနာသည်။ မောစနဿာဒစေတနာ၊ လွတ်စေလိုသော အဖြစ်နှင့် ယှဉ်သော စေတနာ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ယာယ စေတနာယ၊ ထိုစေတနာဖြင့်။ မောစနေ၊ လွတ်ခြင်း၌။ အဿာဒံ သုခံ၊ ချမ်းသာကို။ ပတ္ထေန္တိ၊ တောင့်တကုန်၏။ သာ စေတနာ၊ ထိုစေတနာသည်။ မောစနဿာဒစေတနာ၊ မောစနဿာဒစေတနာမည်၏။ (ထည့်။) ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ န ဂဟေတဗ္ဗော၊ မယူအပ်။ ဣတရထာ၊ ဤသို့ လွတ်ခြင်း၌ သာယာသောစေတနာဟူ၍ အနက်ကို ယူအပ်သည်ရှိသော်။ သုခတ္ထာယ၊ ချမ်းသာခြင်းငှာ။ မောစေန္တဿေဝ၊ လွတ်စေသော ရဟန်းအားသာလျှင်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သင့်၏။ အာရောဂျာဒိအတ္ထာယ၊ အနာကင်းခြင်းစသော အကျိုးငှာ။ မောစေန္တဿ၊ လွတ်စေသော ရဟန်းအား။ နအာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဣတိ ဝစနံ၊ ဤစကားသည်။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်ရာ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အာရောဂျာဒီသု၊ အနာကင်းခြင်းအစရှိသည်တို့တွင်။ ယေန ကေနစိ အဓိပ္ပါယေန၊ အမှတ်မရှိသော အလိုဖြင့်။ မောစနိစ္ဆာယ၊ လွတ်စေလိုသော။ စေတနာယ၊ စေတနာဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထောဝ၊ ဤအနက်ကိုသာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။
၂၄၀။ ဝါယမတောတိ၊ ဝါယမတောဟူသည်ကား။ အင်္ဂဇာတေ၊ အင်္ဂါဇာတ်၌။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ဥပက္ကမတော၊ လုံ့လပြုသော။ “ဒွေ အာပတ္တိသဟဿာနီ”တိ၊ ဒွေ အာပတ္တိသဟဿာနိဟူသော စကားကို။ ခဏ္ဍစက္ကာဒီနိ၊ ခဏ္ဍစက်အစရှိသည်တို့ကို။ အနာမသိတွာဝ၊ မသုံးသပ်မူ၍ သာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣစ္ဆန္တေန ပန၊ အလိုရှိသော ရဟန်းသည်ကား။ ခဏ္ဍစက္ကာဒိဘေဒေနာပိ၊ ခဏ္ဍစက်စသော အပြားဖြင့်လည်း။ ဂဏနာ၊ ရေတွက်ခြင်းကို။ ကာတဗ္ဗာ၊ ပြုအပ်၏။ ဧတေန ပဒေနာတိ၊ ဧတေန ပဒေနဟူသည်ကား။ ဂေဟသိတပေမပဒေန၊ ဂေဟသိတပေမ-ပုဒ်ဖြင့်။ တထေဝါတိ၊ တထေဝဟူသည်ကား။ မောစနဿာဒစေတနာယ ဧဝ၊ လွတ်ခြင်း၌ သာယာသော စေတနာဖြင့်သာလျှင်။ ဂါဠှံ၊ မြဲစွာ။ ပီဠနာဒိပ္ပယောဂံ၊ ညှပ်ခြင်းစသည်ပယောဂကို။ အဝိဇဟိတွာ၊ မစွန့်မူ၍။ သုပနေန၊ အိပ်ခြင်းကြောင့်။ “သံဃာဒိသေသော”တိ၊ သံဃာဒိသေသောဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “သုဒ္ဓစိတ္တော”တိ၊ သုဒ္ဓစိတ္တောဟူသော စကားကို။ မောစနဿာဒဿ စ၊ လွတ်ခြင်း၌သာယာခြင်းကိုလည်းကောင်း။ နိမိတ္တေ၊ အင်္ဂါဇာတ်၌။ ဦရုအာဒီဟိ၊ ပေါင်စသည်တို့ဖြင့်။ ကတဥပက္ကမဿ စ၊ ပြုအပ်သော လုံ့လကိုလည်းကောင်း။ ဝဇဟနံ၊ စွန့်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန၊ ထိုသုဒ္ဓစိတ္တော-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ အသုဘမနသိကာရာဘာဝေပိ၊ အသုဘကိုနှလုံးသွင်းခြင်း မရှိသော်လည်း။ ပယောဂါဘာဝေနေဝ၊ ပယောဂ မရှိသဖြင့်သာလျှင်။ မောစနေပိ၊ လွတ်ရာ၌လည်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းကို။ ဒီပိတာ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။
(နိ-၅၅၇) တေန ဥပက္ကမေန မုတ္တေတိ၊ တေန ဥပက္ကမေန မုတ္တေဟူသည်ကား။ မုစ္စမာနံ၊ လွတ်ဆဲသော သုက်ကို။ ဝိနာဝ၊ ကြဉ်၍သာလျှင်။ အညသ္မိမ္ပိ သုက္ကေ၊ တစ်ပါးသော သုက်သည်လည်း။ ဌာနတော၊ တည်ရာမှ။ မုတ္တေ၊ လွတ်သည်ရှိသော်။ ဥပက္ကမေ၊ လုံ့လကို။ ကတေပိ၊ ပြုအပ်သော်လည်း။ မုစ္စမာနမေဝ၊ လွတ်ဆဲသော သုက်သည်သာလျှင်။ ဒကသောတံ၊ ကျင်ချောင်းသို့။ ယဒိ ဩတရတိ၊ အကယ်၍ သက်အံ့။ ထုလ္လစ္စယမေဝ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းပင်တည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ပယောဂေန၊ လုံ့လဖြင့်။ မုတ္တဿ၊ လွတ်သော သုက်၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ဇဂ္ဂနတ္ထာယာတိ၊ ဇဂ္ဂနတ္ထာယဟူသည်ကား။ စီဝရာဒီသု၊ သင်္ကန်းအစရှိသည်တို့၌။ လိမ္ပနပရိဟာရာယ၊ လိမ်းကပ်သည်ကိုပယ်ခြင်းငှာ။ ဟတ္ထေန၊ လက်ဖြင့်။ အင်္ဂဇာတဂ္ဂဟဏံ၊ အင်္ဂါဇာတ်ကိုကိုင်ခြင်းသည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တံ၊ ထိုအင်္ဂါဇာတ်ကို ကိုင်ခြင်းသည်။ ပယောဂေါ၊ လုံ့လမည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ အနောကာသန္တိ၊ အနောကာသံဟူသည်ကား။ အင်္ဂဇာတပ္ပဒေသံ၊ အင်္ဂါဇာတ်အရပ်ကို။
၂၆၂။ သုပိနန္တေန ကာရဏေနာတိ၊ သုပိနန္တေန ကာရဏေနဟူသည်ကား။ သုပိနန္တေ၊ အိပ်မက်တွင်း၌။ ပဝတ္တဥပက္ကမဟေတုနာ၊ ဖြစ်သော လုံ့လဟူသော အကြောင့်ကြောင့်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အာပတ္တိဋ္ဌာနေယေဝ၊ အာပတ်၏အရာ၌သာလျှင်။ အယံ အနာပတ္တိ၊ ဤအာပတ်မသင့်ခြင်းကို။ အဝိသယတ္တာ၊ မစွမ်းနိုင်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သစဿ ဝိသယော ဟောတိ နိစ္စလေနဘဝိတဗ္ဗ”န္တိအာဒိ၊ သစဿ ဝိသယော ဟောတိ နိစ္စလေနဘဝိတဗ္ဗံအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
[စာမျက်နှာ-၂၅၇] ၂၆၃။ ဝိနီတဝတ္ထုပါဠိယံ၊ ဝိနီတဝတ္ထုပါဠိ၌။ အဏ္ဍကဏ္ဍုဝနဝတ္ထုသ္မိံ၊ အဏ္ဍကဏ္ဍုဝဏဝတ္ထု၌။ မောစနာဓိပ္ပါယေန၊ လွတ်စေလိုသဖြင့်။ အဏ္ဍစလနေန၊ လိင်ဥကို လှုပ်သဖြင့်။ အင်္ဂဇာတဿာပိ၊ အင်္ဂါဇာတ်တို့၏။ စလနတော၊ လှုပ်ခြင်းကြောင့်။ နိမိတ္တေ၊ အင်္ဂါဇာတ်၌။ ဥပက္ကမော၊ လုံ့လသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းဖြင့်။ အင်္ဂဇာတံ၊ အင်္ဂါဇာတ်သည်။ န စလတိ၊ မလှုပ်။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ အဏ္ဍမေဝ၊ လိင်ဥကိုသာလျှင်။ ကဏ္ဍုဝဏေန၊ ယားနာကို ဖျောက်သောအားဖြင့်။ ဖုသန္တဿ၊ ထိသော ရဟန်းအား။ မုတ္တေပိ၊ လွတ်သော်လည်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အဏ္ဍဿ၊ လိင်ဥ၏။ အနင်္ဂဇာတတ္တာ၊ အင်္ဂါဇာတ် မဟုတ်သောကြောင့်တည်း။
၂၆၄။ ဝတ္ထိန္တိ၊ ဝတ္ထိံဟူသည်ကား။ အင်္ဂဇာတသီသစ္ဆာဒကစမ္မံ၊ အင်္ဂါဇာတ်၏အဖျားကို ဖုံးသော အရေကို။ “ဥဒရံ တာပေန္တဿ၊ ပ။ အနာပတ္တိယေဝါ”တိ၊ ဥဒရံ တာပေန္တဿ၊ ပ။ အနာပတ္တိယေဝဟူသော (နိ-၅၅၈) စကားကို။ ဥဒရတာပနေန၊ ဝမ်းကို မီးကင်သဖြင့်။ အင်္ဂဇာတေ၊ အင်္ဂါဇာတ်သည်။ တတ္တေပိ၊ ပူသော်လည်း။ တာဝတ္တကေန၊ ထိုပူကာမျှဖြင့်။ နိမိတ္တေ၊ အင်္ဂါဇာတ်၌။ ဥပက္ကမော၊ လုံ့လကို။ ကတော နာမ၊ ပြုသည်မည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
၂၆၅။ “ဧဟိ မေ တွံ အာဝုသော သာမဏေရာ”တိဝတ္ထုသ္မိံ၊ ဧဟိ မေ တွံ အာဝုသော သာမဏေရာ”တိဝတ္ထုသ္မိံ''ငါ့ရှင်သာမဏေ သင် လာခဲ့'' ဟုခေါ်သော ဝတ္ထု၌။ အညံ၊ သူတစ်ပါးကို။ အာဏာပေ တု၊ စေရာ၌ကား။ တေန၊ ထိုသူတစ်ပါးသည်။ ကရိယမာနဿ၊ ပြုအပ်သော။ အင်္ဂဇာတစလနဿ၊ အင်္ဂါဇာတ်လှုပ်ခြင်းကို။ မောစနဿာဒေန၊ လွတ်ခြင်း၌ သာယာသဖြင့်။ သာဒိယနတော၊ သာယာသော ရဟန်းအား။ တံ စလနံ၊ ထိုလှုပ်ခြင်းသည်။ ဘိက္ခုဿ၊ ရဟန်း၏။ သာဒိယေနစိတ္တသမုဋ္ဌိတမ္ပိ၊ သာယာသော စိတ်ကြောင့် ဖြစ်သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိပစ္စယဿ၊ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိအကြောင်းဖြစ်သော။ အင်္ဂဇာတစလနဿ၊ အင်္ဂါဇာတ် လှုပ်ခြင်း၏။ ဟေတုဘူတာ၊ အကြောင်းဖြစ်၍ဖြစ်သော။ အဿာဒစေတနာဝ၊ သာယာသော စေတနာသည်လျှင်။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်၏။ အင်္ဂံ၊ အင်္ဂါသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အာဏာပဏဝါစာ၊ စေခိုင်းသော စကားသည်။ န အင်္ဂံ၊ အင်္ဂါမဟုတ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တဿာ၊ ထိုစကား၏။ ပဝတ္တိက္ခဏေ၊ ဖြစ်ဆဲခဏ၌။ သံဃာဒိသေသဿ၊ သံဃာဒိသိသ်၏။ အသိဇ္ဈနတော၊ မပြီးခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဏာပေတွာပိ၊ စေခိုင်း၍လည်း။ ယောနိသောမနသိကာရေန၊ အသင့် အတင့် နှလုံးသွင်းခြင်းဖြင့်။ မောစနဿာဒံ၊ လွတ်ခြင်း၌ သာယာခြင်းကို။ ပဋိဝိနောဒေန္တဿ၊ ဖျောက်သော ရဟန်းအား။ အာပတ္တိအသမ္ဘဝတော စ၊ အာပတ်မဖြစ်သင့်သောကြောင့်လည်းကောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်လည်း။ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ အနာဏတ္တိကံ၊ အနာဏတ္တိကသည် လည်းကောင်း။ ကာယကမ္မံ၊ ကာယကံသည်လည်းကောင်း။ ကိရိယာသမုဋ္ဌာနဉ္စ၊ ကိရိယာသမုဋ္ဌာနသည်လည်းကောင်း။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ အာဏာပနဝါစာယ ပန၊ စေခိုင်းသောစကားကြောင့်ကား။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ယော ပန၊ အကြင်ရဟန်းသည်ကား။ ပရေန၊ သူတစ်ပါးသည်။ အနာဏတ္တေန၊ မစေခိုင်းပဲ။ ဗလက္ကာရေနာပိ၊ နိုင်ထက်မူသဖြင့်လည်း။ ကရိယမာနံ၊ ပြုအပ်သော။ ပယောဂံ၊ လုံ့လကို။ မောစနဿာဒေန၊ လွတ်ခြင်း၌သာယာသဖြင့်။ သာဒိယတိ၊ သာယာ၏။ တဿာပိ၊ ထိုရဟန်းအားလည်း။ မုတ္တေ၊ လွတ်သည်ရှိသော်။ ပဌမပါရာဇိကေ ဝိယ၊ ပထမပါရာဇိက၌ကဲ့သို့။ သံဃဒိသေသောဝ၊ သံဃဒိသိသ်သာတည်း။ အမုတ္တေ၊ (နိ-၅၅၉) မလွတ်သည်ရှိသော်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းအာပတ်သင့်၏။ မောစနဿာဒေ စေတနာယ၊ လွတ်ခြင်း၌ သာယာသော စေတနာသည်။ အသတိ ပန၊ မရှိမူကား။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဖြင့်။ သာဒိယန္တဿာပိ၊ သာယာသောရဟန်းအားလည်း။ မုတ္တေပိ၊ လွတ်သော်လည်း။ သံဃာဒိသေသေန၊ သံဃာဒိသိသ်ဖြင့်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ် မသင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာစရိယာ၊ ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တဉ္စ၊ ထိုစကားသည်လည်း။ ယုတ္တမေဝ၊ သင့်သည် သာတည်း။
၂၆၆။ ကာယတ္ထမ္ဘနဝတ္ထုသ္မိံ၊ ကာယတ္ထမ္ဘနဝတ္ထုသ္မိံ၌။ စလနဝသေန၊ လှုပ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့်။ အင်္ဂဇာတေ၊ အင်္ဂါဇာတ်၌။ ဥပက္ကမော၊ လုံ့လသည်။ သမ္ဘဝတိ၊ ဖြစ်၏။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ဝိဇမ္ဘတတ္တာ၊ ကိုယ်ကိုဆန့်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။
ဥပနိဇ္ဈာယနဝတ္ထုသ္မိံ၊ ဥပနိဇ္ဈာယနဝတ္ထုသ္မိံတစိမ့်စိမ့်ကြည့်သော ဝတ္ထု၌။ “အင်္ဂဇာတ”န္တိ၊ အင်္ဂါဇာတ်ဟူ၍။ ဇီဝမာနဣတ္ထီနံ၊ အသက်ရှိသော ဒကာမတို့၏။ ပဿာဝမဂ္ဂေါဝ၊ ပဿာဝမဂ်သာလျှင်။ အဓိပ္ပေတော၊ အလိုရှိအပ်၏။ ဣတရော၊ ဤမှတစ်ပါးသော အင်္ဂါကို။ န၊ မလိုအပ်။
၂၆၇။ ပုပ္ဖါဝလီတိ၊ ပုပ္ဖါဝလိဟူသည်ကား။ ကီဠာဝိသေသော၊ ကစာခြင်းအထူးတည်း။ တံ၊ ထိုကစားခြင်းကို။ ကီဠန္တာ၊ ကစားကုန်သောသူတို့သည်။ နဒီအာဒီသု၊ မြစ်အစရှိသည်တို့၌။ ဆိန္နတဋံ၊ ကမ်းပါးပြတ်ကို။ ဥဒကေန၊ ရေဖြင့်။ စိက္ခလ္လံ ကတွာ၊ ချောသည်ကိုပြု၍။ တတ္ထ၊ ထိုကမ်းပါးပြတ်၌။ ဥဘောပါဒေ၊ ခြေနှစ်ဘက်တို့ကို။ ပသာရေတွာ၊ ဆန့်၍။ နိသိန္နာ၊ ထိုင်ကုန်လျက်။ [စာမျက်နှာ-၂၅၈] ပတန္တိ၊ လျှောကျကုန်၏။ “ပုပ္ဖာဝလိယ”န္တိပိ၊ ပုပ္ဖာဝလိယံဟူ၍လည်း။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။ “ပဝေသေန္တဿာ”တိ၊ ပဝေသေန္တဿဟူသောပုဒ်၏။ ပယောဇကတ္တေန၊ ပယောဇကကတ္တားကို ပြတတ်သော ကာရိုက်ပစ္စည်းနှင့် ယှဉ်သည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဒွိကမ္မိကတ္တာ၊ ကံနှစ်ခု ရှိသောကြောင့်။ “ဝါလိကံ အင်္ဂဇာတ”န္တိ၊ ဝါလိကံ အင်္ဂဇာတံဟူသော။ ဥဘယတ္ထာပိ၊ နှစ်ပါးသော ပုဒ်၌လည်း။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ စေတနာ၊ လွတ်စေလိုသော စေတနာသည် လည်းကောင်း။ ဥပက္ကမော၊ လုံ့လလည်းကောင်း။ မုစ္စနံ၊ လွတ်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ တီဏိ၊ ဤသုံးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ သိအပ်ကုန်၏။
သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ သိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ သုက္ကဝိဿဋ္ဌိ သိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။
နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
(နိ-၅၆၀)
၂-ကာယသံသဂ္ဂ သိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၂၆၉။ ဒုတိယေ၊ ဒုတိယသိက္ခာပုဒ်၌။ ကေသုစိ ဝါတပါနေသု၊ အချို့သော ပြတင်းပေါက်တို့ကို။ ဝိဝဋေသု၊ ဖွင့်အပ်ကုန်သည်ရှိသော်။ ဗဟိပိ၊ အပ၌လည်း။ အန္ဓကာရတ္တာ၊ အမိုက်တိုက် ဖြစ်သောကြောင့်။ အာလောကော၊ အလင်းသည်။ န ပဝိသတိ၊ မဝင်။ ဝိဝဋကဝါဋေန၊ ဖွင့်သော တံခါးရွက်ဖြင့်။ အညတော၊ တစ်ပါးမှ။ အာဂစ္ဆန္တဿ၊ လာသော။ အာလောကဿ၊ အလင်းကို။ နိဝါရဏတော၊ တားမြစ်တတ်သောကြောင့်။ ကဝါဋဿ၊ တံခါးရွက်၏။ ပိဋ္ဌိပေဿ၊ နံပါးအပြင်၌။ ဃနန္ဓကာရောဝ၊ တခဲနက်သော အမိုက်တိုက်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တာဒိသာနိ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော လေသောက်ပြတင်းတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ယေသု ဝိဝဋေသု အန္ဓကာရော ဟောတီ”တိ အာဒိ၊ ယေသု ဝိဝဋေသု အန္ဓကာရော ဟောတိအစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဗြာဟ္မဏီ၊ မုဏ္ဏေးမသည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အင်္ဂမင်္ဂါနံ၊ အင်္ဂါကြီး, ငယ်တို့ကို။ ပရာမသနက္ခဏေ၊ သုံးသပ်သောခဏ၌။ အနာစာရာနုကူလာ၊ အနာစာရအားလျော်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ကိဉ္စိ၊ တစ်စုံတစ်ခုကို။ န ဝတွာ၊ မဆိုပဲ။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ ဝဏ္ဏဘဏနက္ခဏေ၊ ကျေးဇူးကိုဆိုသောခဏ၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ပဗ္ဗဇိတုကာမော မညေတိ သလ္လက္ခေတွာ”တိ၊ ပဗ္ဗဇိတုကာမော မညေတိ သလ္လက္ခေတွာဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပဗ္ဗဇိတကာမော ဝိယ၊ ရဟန်းပြုလိုသကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သလ္လက္ခေတွာ၊ မှတ်၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ကုလိတ္ထီနံ၊ အမျိုးမိန်းမတို့အား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပရေဟိ၊ သူတစ်ပါးတို့သည်။ အဘိဘဝနံနာမ၊ နှိက်စက်ခြင်းမည်သည်ကား။ အစ္စန္တာဝမာနော၊ စင်စစ်မထေမဲ့မြင် ပြုခြင်းမည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အတ္တနော ဝိပ္ပကာရ”န္တိ၊ အတ္ထနော ဝိပ္ပကာရံ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
၂၇၀။ ဩတိဏ္ဏ-သဒ္ဒဿ၊ ဩတိဏ္ဏ-သဒ္ဒါ၏။ ကမ္မသာဓနပက္ခံ၊ ကမ္မသာဓ်အဖို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ယက္ခာဒီဟီ”တိအာဒိ၊ ယက္ခာဒီဟီအစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကတ္တုသာဓနပက္ခံ၊ ကတ္ထုသာဓ်အဖို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ကူပါဒီနီ”တိ အာဒိ၊ ကူပါဒီနီအစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိန္တိ၊ တသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံဟူသည်ကား။ ဣတ္ထိသရီရသင်္ခါတေ၊ မိန်မကိုယ်ဟု ဆိုအပ်သော။ ဝတ္ထသ္မိံ၊ ဝတ္ထု၌။
၂၇၁။ အဿာတိ၊ အဿဟူသည်ကား။ သဗ္ဗဿ၊ အလုံးစုံသော။ ဟတ္ထဂ္ဂါဟာဒိကဿ၊ လက်ကို ကိုင်ခြင်း အစရှိသည်၏။
(နိ-၅၆၁) ၂၇၃။ ဧတေသံ ပဒါနန္တိ၊ ဧတေသံ ပါဒနံဟူသည်ကား။ အာမသနာဒိပဒါနံ၊ အာမသနအစသော ပုဒ်တို့၏။ ဣတ္ထိသညီတိ၊ ဣတ္ထိသညီဟူသည်ကား။ မနုဿိတ္ထိသညီ၊ လူမိန်းမအမှတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ နံ၊ သဒ္ဒဿ၊ နံ-သဒ္ဒါ၏။ ကာယဝိသေသနာဘာဝေန၊ ကာယသဒ္ဒါ၏ ဝိသေသန၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဧတံ ကာယန္တိ အတ္ထံ၊ ဧတံ ကာယံဟူသောအနက်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အထ ဝါ”တိအာဒိ၊ အထ ဝါကို။ ဝုတ္တံ၊ အစရှိသည်ဆိုအပ်၏။ “ဩမသန္တော၊ ပ။ ဧကာဝ အာပတ္တီ”တိ၊ ဩမသန္တော၊ ပ။ ဧကာဝ အာပတ္တိဟူသော စကားကို။ အနိဝတ္ထံ၊ အဝတ် မဝတ်သော မိန်းမကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်ဤ။ န ဝုတ္တံ၊ မဆို။ ဃနဝတ္ထနိဝတ္တာယပန၊ ထူထဲသောအဝတ်ကို ဝတ်သော မိန်းမ၏ကား။ မတ္ထကတော၊ ဦးခေါင်းမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဟတ္ထံ၊ လက်ကို။ ဩသာရေန္တဿ၊ ရွေ့သောရဟန်းအား။ နိဝတ္တသာဋကောပရိ၊ ဝတ်သော အဝတ်အထက်သို့။ ဟတ္ထေ၊ လက်ကို။ အာရုဠှေ၊ တင်သည်ရှိသော်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းအာပတ်သင့်၏။ သာဋကတော၊ အဝတ်မှ။ ဟတ္ထံ၊ လက်ကို။ ဩတာရာပေတွာ၊ ချ၍။ ဇင်္ဃတော၊ တစ်လုံးမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဩမသန္တဿ၊ သုံးသပ်သော ရဟန်းအား။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်သင့်၏။
[စာမျက်နှာ-၂၅၉] ယထာနိဒ္ဒိဋ္ဌနိဒ္ဒေသေတိ၊ ယထာနိဒ္ဒိဋ္ဌနိဒ္ဒေသေဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တကာယသံသဂ္ဂနိဒ္ဒေသေ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော ကာယသံသဂ္ဂနိဒ္ဒေသ၌။ တေနာတိ၊ တေနဟူသည်ကား။ ယေန ကာရဏေန၊ အကြင်အကြောင့်ကြောင့်။ ဝတ္ထုသညာဒယော၊ ဝတ္ထုသညာအစရှိသည်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တေန ကာရဏေန၊ ထိုအကြောင်းကြောင့်။ ယထာဝုတ္တသိက္ခာပဒနိဒ္ဒေသေ၊ အကြင်အကြင်ဆိုအပ်သော သိက္ခာပုဒ်ကို ညွှန်းရာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော။ ဂရုကံ၊ သံဃာဒိသိသ်ကို။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်းအား။ ကရေယျ၊ ပကာသေယျ၊ ပြရာ၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာတည်း။
သညာယ ဝိရာဂိတမှီတိ၊ သညာယ ဝိရာဂိတမှိဟူသည်ကား။ သညာယ၊ သညာသည်။ ဝိရဒ္ဓါယ၊ ချွတ်ယွင်းလတ်သော်။ “ဣဒံ နာမ ဝတ္ထု”န္တိ၊ ဣဒံ နာမ ဝတ္ထုံဟူသော စကားကို။ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အာဂတဉ္စ၊ လာသည်လည်းဖြစ်သော။ အနာဂတဉ္စ၊ မလာသည်လည်းဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိသော။ သဝိညာဏကာဝိညာဏကံ၊ သဝိညာဏက, အဝိညာဏကဝတ္ထုကို။ ဖုဿန္တဿ၊ ထိသော ရဟန်းအား။ အာပတ္တိအဘာဝံ၊ အပတ်၏ မရှိခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
(နိ-၅၆၂) သာရတ္တန္တိ၊ သာရတ္တံဟူသည်ကား။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေနေဝ၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂဖြင့်သာလျှင်။ သာရတ္တံ၊ တင်အပ်သော။ ဝိရတ္တန္တိ၊ ဝိရတ္တံဟူသည်ကား။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂရဟိတံ၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂမှ ကင်းသော။ မာတုအာဒိံ၊ အမိအစရှိသည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ “ဒုက္ကဋ”န္တိ၊ ဒုက္ကဋံဟူ၍။ မာတုပေမာဒိဝသေန၊ အမိ၌ ချစ်ခြင်းအစရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဂဏှန္တဿ၊ ကိုင်သောရဟန်း၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝိရတ္တံ၊ မတပ်အပ်သော။ ဣတ္ထိမ္ပိ၊ မိန်းမကိုလည်း။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေန၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂဖြင့်။ ဂဏှန္တဿပန၊ ကိုင်သော ရဟန်းအားကား။ သံဃာဒိသေသော ဧဝ၊ သံဃာဒိသိသ်သာတည်း။ ဣမာယ ပါဠိယာ၊ ဤပါဠိနှင့်။ သမေတိ၊ ညီ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ကထံ သမေတိ၊ အသို့ညီသနည်း။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့မေးငြားအံ့။” ဣတိယာ၊ မိန်းမ၏။ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓံ၊ ကိုယ်နှင့်စပ်သော ဝတ္ထုကို။ ဂဏှိသာမီ”တိ၊ ကိုင်အံ့ဟူ၍။ စိတ္တေ၊ စိတ်သည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ဣတ္ထိသညာ၊ မိန်းမဟူသော သညာသည်။ ဝိရာဂတာ၊ ကင်းသည်။ ယဒိ ဘဝေယျ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓဂ္ဂဟဏေပိ၊ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓကို ကိုင်ခြင်း၌လည်း။ ထုလ္လစ္စယေနာပိ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းသည်လည်း။ န ဘဝိတဗ္ဗံ၊ မဖြစ်ရာ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဣတ္ထိသညာယ ဧဝ၊ မိန်းမအမှတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ထုလ္လစ္စယဿ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းကို။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမ၏။ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓံ၊ ကိုယ်နှင့်စပ်သည်ကို။ ဂဏှိဿာမီတိ၊ ကိုင်အံ့ဟူ၍။ ကာယံ၊ ကိုယ်ကို။ ဂဏှန္တဿ၊ ကိုင်သော ရဟန်းအား။ ဣတ္ထိသညာ၊ မိန်းမဟူသောအမှတ်သည်။ ဝိရာဂိတာ နာမ၊ ကင်းသည်မည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓံ၊ ကိုယ်နှင့်စပ်သည်ကို။ ဂဏှိဿာမိတိ၊ ကိုင်အံ့ဟူ၍။ ကာယံ၊ ကိုယ်ကို။ ဂဏှတော၊ ကိုင်သော ရဟန်းသည်။ ဣတ္ထိသညာယ စေဝ၊ မိန်းမဟူသောအမှတ်၏ လည်းကောင်း။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂဿ စ၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂ၏လည်းကောင်း။ ကာယဂ္ဂဟဏဿ စ၊ ကိုယ်ကို ကိုင်ခြင်း၏လည်းကောင်း။ သမ္ဘဝါ၊ ဖြစ်သင့်ခြင်းကြောင့်။ ယထာဝတ္ထုကံ၊ ဝတ္ထုအားလျော်စွာ။ သံဃာဒိသေသမေဝ၊ သံဃာဒိသိသ်သို့သာလျှင်။ အပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။” ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ မဟာသုမတ္ထေရေန၊ မဟာသုမထေင်္ရသည်။ ဝုတ္တဝါဒေါဝ၊ ဆိုအပ်သောအယူသည်လျှင်။ ဣမာယ ပါဠိယာ၊ ဤပါဠိနှင့်။ သမေတိ၊ ညီ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌအထာ၌။ “သမ္ဗဟုလာ၊ များစွာကုန်သော။ ဣတ္ထိယော၊ မိန်းမတို့ကို။ ဗာဟာဟိ၊ မောင်းတို့ဖြင့်။ ပရိက္ခပိတွာ၊ ဝိုင်း၍။ ဂဏှာမီ”တိ သညာယ၊ ကိုင်အံ့ဟူသော အမှတ်ဖြင့်။ ပရိက္ခိပိတော၊ ပတ်သော ရဟန်းအား။ မဇ္ဈဂတာနံ၊ အလယ်ဖြစ်ကုန်သော။ ဣတ္ထီနံ၊ မိန်းမတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ “မဇ္ဈဂတာ၊ အလယ်၌ တည်ကုန်သော။ ဣတ္ထိယော၊ မိန်းမတို့ကို။ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန၊ ကိုယ်နှင့်စပ်သော ဝတ္ထုဖြင့်။ (နိ-၅၆၃) ဂဏှာမီ”တိသညာ၊ ကိုင်အံ့ဟူသော အမှတ်သည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အဋ္ဌကထာယပိ၊ အဋ္ဌကထာနှင့်လည်း။ သမေတိ၊ ညီ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ နီလေန၊ ညိုသောအဝတ်နှင့်။ ဒုဝိညေယျဘာဝတော၊ အထူး သိနိုင်ခဲသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တာဠိတ္ထီ၊ မည်းသော မိန်းမကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
၂၇၉။ သေဝနာဓိပ္ပါယောတိ၊ သေဝနာဓိပ္ပါယောဟူသည်ကား။ ဖဿသုခသေဝနာဓိပ္ပါယော၊ ဖဿသုခကို ခံစားလိုသည်ဖြစ်၍။ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓဝသေန၊ ကိုယ်နှင့်စပ်သော ဝတ္ထု၏အစွမ်းဖြင့်။ ဖဿပဋိဝိဇာနနံ၊ ဖဿကိုခံစားခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “စိတ္တုပ္ပါဒမတ္တေ အာပတ္တိယာဘာဝတော အနာပတ္တိ”တိဣဒံ၊ စိတ္တုပ္ပါဒမတ္တေ အာပတ္တိယာဘာဝတော အနာပတ္တိဟူသောစကာကို။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂမတ္တေန၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂမျှဖြင့်။ ကာယစလနဿ၊ ကိုယ်လှုပ်ခြင်း၏။ အနုပ္ပတ္တိတော၊ မဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမသည်။ ကရိယမာနကာယစလနံ၊ ပြုအပ်သော ကိုယ်လှုပ်ခြင်ကို။ သာဒိယတောပိ၊ သာယာသောရဟန်းအားလည်း။ ပယောဂါဘာဝံ၊ ပယောဂ၏ မရှိခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပဌမ ပါရာဇိကေ ပန၊ ပဌမ ပါရာဇိက၌ကား။ ပရေဟိ၊ သူတစ်ပါးတို့သည်။ ဥပက္ကမိယမာနဿ၊ လုံ့လပြုခြင်း၏။ အာဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ သေဝနာဓိပ္ပါယေ၊ မှီဝဲလိုသောအဖြစ်သည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော။ တေန အဓိပ္ပါယေန၊ ထိုမှီဝဲလိုသဖြင့်။ [စာမျက်နှာ-၂၆၀] အင်္ဂဇာတက္ခောဘော၊ အင်္ဂါဇာတ်ခိုင်မာခြင်းသည်။ သယမေဝ၊ အလိုလိုပင်လျှင်။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ သဉ္ဇာယတိ၊ ဖြစ်၏။ သော စ၊ ထိုအင်္ဂါဇာတ် ခိုင်မာခြင်းကိုလည်း။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ ကတော နာမ၊ ပြုသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနေဝနယေန၊ ထိုနည်းဖြင့် သာလျှင်။ ပဌမသံဃာဒိသေသေပိ၊ ပဌမသံဃာဒိသိသ်၌လည်း။ ပရေန၊ သူတစ်ပါးသည်။ ကရိယမာန ပယောဂသာဒိယ မာနေပိ၊ ပြုအပ်သော ပယောဂကို သာယာခြင်း၌လည်း။ အင်္ဂဇာတက္ခောဘသမ္ဘဝေန၊ အင်္ဂါဇာတ် ခိုင်မာခြင်း ဖြစ်သောကြောင့်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ စတုတ္ထေတိ၊ စတုတ္ထေဟူသည်ကား။ “န စ ကာယေနဝါယမတိ၊ န စ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတီ”တိ၊ ဟူသော။ ဣမသ္မိံ ဝါရေ၊ န စ ကာယေနဝါယမတိ၊ န စ ဖဿံ ပဋိဝိဇာနာတိ၌။ “ဖဿပဋိဝိဇာနာနမ္ပီ”တိ၊ ဖဿပဋိဝိဇာနာနမ္ပိဟူသော ပုဒ်၌။ အပိ-သဒ္ဒေန၊ အပိသဒ္ဒါဖြင့်။ တတိယဝါရေဝိယ၊ တတိယဝါရ၌ကဲ့သို့။ ဝါယာမောပိ၊ လုံ့လပြုခြင်းသည်လည်း။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “နိဿဂ္ဂိယာမသနေ ဝိယာ”တိ ဣဒံ၊ နိဿဂ္ဂိယာမသနေ ဝိယဟူသော စကားသည်။ ဖဿပဋိဝိဇာနနာဘာဝမတ္တဿေဝ၊ အတွေ့ကိုခံစားသောအဖြစ်၏ မရှိခြင်းမျှကိုသာလျှင်။ နိဒဿနံ၊ ညွှန်းကြောင်းတည်း။ (နိ-၅၆၄) ပယောဂါဘာဝဿ၊ လုံ့လမှရှိသည်ကို။ နိဒဿနံ၊ ညွှန်းပြခြင်းသည်။ န၊ မဟုတ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ “မောက္ခာဓိပ္ပါယော”တိ ဧတ္ထ၊ မောက္ခာဓိပ္ပါယောမောက္ခာဓိပ္ပါယေဟူသော စကား၌။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ လဟုပရိဝတ္တိတာယ၊ လျင်သော အပြန်ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အန္တရာန္တရာ၊ အကြားအကြား၌။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေ၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂသည်။ သမုပ္ပန္နေပိ၊ ဖြစ်သော်လည်း။ မောက္ခာဓိပ္ပါယဿ၊ လွတ်လိုသော အဖြစ်၏။ အဝိစ္ဆိန္နတာယ၊ မပြန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အနာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်မသင့်သည်သာတည်း။ မေက္ခာဓိပ္ပါယေ၊ လွတ်စေလိုသောအဖြစ်သည်။ ဝိစ္ဆိန္နေ ပန၊ ပြတ်မူကား။ တသ္မိံ၊ ထိုရာဂဖြစ်ရာ၌။ အာပတ္တိဧဝ၊ အာပတ်သည်တည်း။
ပဒဘာဇနီယဝဏ္ဏနာနယော၊ ပဒဘာဇနီကို ဖွင့်သောနည်းတည်း။
၂၈၁။ “ဧတ္ထ ဂဏှာဟီတိ န ဝတ္တဗ္ဗာ”တိ၊ ဧတ္ထ ဂဏှာဟီတိ န ဝတ္တဗ္ဗာဟူသော စကာကို။ ဂေဟသိတပေမေန၊ ဂေဟသိတပေမဖြင့်။ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန၊ ကိုယ်နှင့်စပ်သောဝတ္ထုဖြင့်။ ဖုသနေ၊ ထိခြင်း၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋံကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကာရုညေန ပန၊ သနားသဖြင့်ကား။ ဝတ္ထာဒိံ၊ အဝတ်အစရှိသည်ကို။ ဂဟေတုံ၊ ကိုင်ခြင်းငှာ။ အသက္ကေန္တိံ၊ မတတ်နိုင်သော မိန်မကို။ “ဂဏှာ”တိ၊ ကိုင်လောဟူ၍။ ဝဒန္တဿာပိ၊ ဆိုသော ရဟန်းအားလည်းကောင်း။ အဝသသဘာဝပ္ပတ္တံ၊ မစွမ်းနိုင်သည်၏အဖြစ်သို့ ရောက်သော။ ဥဒကေ၊ ရေ၌။ နိမုဇ္ဇန္တိံ၊ နစ်သော မိန်းမကို။ ကာရုညေန၊ သနားသဖြင့်။ သဟသာ၊ အဆောတလျှင်။ “အနာမာသ”န္တိ၊ အနာမာသဟူ၍။ အစိန္တေတွာ၊ မကြံမူ၍။ ကေသာဒီသု၊ ဆံအစ်ရှိသည်တို့၌။ ပဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ မောက္ခာဓိပ္ပါယေန၊ လွတ်လိုသဖြင့်။ အာကဍ္ဎတောပိ၊ ငင်သော ရဟန်းအားလည်းကောင်း။ အနာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်သင့်သည်သာတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မီယမာနံ၊ သေအံ့သော။ မာတရံ၊ အမိကို။ ဥပေက္ခိတုံ၊ လျစ်လျူရှုခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ အညာတိကာယ၊ အဆွေမတော်သော။ ဣတ္ထိယာပိ၊ မိန်းမ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ ဥက္ကဋ္ဌာယ၊ အလွန်အားဖြင့်။ မာတုယာပိ၊ အမိ၌လည်း။ အာမာသော၊ သုံးသပ်ခြင်းသည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “မာတရ”န္တိ၊ မာတရဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တဿာ၊ ထိုအမိအား။ ကာတဗ္ဗံ ပန၊ ပြုအပ်သည်ကိုကား။ အညာသမ္ပိ ဣတ္ထီနံ၊ တစ်ပါးသော မိန်းမတို့အား။ ကရောန္တဿာပိ၊ ပြုသောရဟန်းအားလည်း။ အနာပတ္တိယေဝ၊ လျှင်တည်း။ ကသ္မာ၊ နည်း။ အနာမာသတ္တေ၊ အနာမာသအဖြစ်၌။ ဝိသေသာဘာဝါ၊ အထူးမရှိခြင်းကြောင့်တည်း။
(နိ-၅၆၅) တိဏဏ္ဍုပကန္တိ၊ တိဏဏ္ဍုပကံဟူသည်ကား။ ဟိရိဝေရာဒိမူလေဟိ၊ မုန်လာစသော မြက်၏အမြစ်တို့ဖြင့်။ ကေသာလင်္ကာရတ္ထာယ၊ ဆံကို တန်ဆာဆင်ခြင်းငှာ။ ကတစုမ္ဗဋကံ၊ ပြုအပ်သော ခေါင်းခုကို။ ပရိဝတ္ထေတွာတိ၊ ပရိဝတ္ထေတွာဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ နိဝါသနာဒိဘာဝတော၊ အဝတ်အစရှိသော အဖြစ်မှ။ အပနေတွာ၊ ပယ်၍။ ပူဇာဒိအတ္ထံ ပန၊ ပူဇော်ခြင်းစသော အကျိုးငှာကား။ တာဝကာလိကမ္ပိ၊ အခိုက်အတန့်လည်း။ အာမသိတုံ၊ သုံးသပ်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သီသပသာဓနကဒန္တသူစိအာဒီ”တိ ဣဒံ၊ သီသပသာဓနကဒန္တသူစိအာဒိဟူသော ပုဒ်ကို။ သီသာလင်္ကာရတ္ထာယ၊ ခေါင်းကို တန်ဆာဆင်ခြင်းငှာ။ ပဋပိလောတိကာဒီဟိ၊ ပုဆိုးပိုင်း အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော။ သီသပသာဓနကဉ္စေဝ၊ ဦးခေါင်းတန်ဆာလည်းကောင်း။ ဒန္တသူစိအာဒိ စ၊ ဆံထိုးအစရှိသည်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒွိဓာ၊ နှစ်ပါးသော အပြားဖြင့်။ ယောဇေတွာ၊ ယှဉ်၍။ သီသပသာဓနံ၊ ဦးခေါင်းတန်ဆာကို။ သိပါဋိကောပကရဏတ္ထာယစေဝ၊ သင်ဓုန်းအိမ် အဆောက်အဦ အလို့ငှာလည်းကောင်း။ ဒန္တသူစိဥပကာရတ္ထာယ စ၊ ဆံတိုး၏ အဆောက်အဦ အလို့ငှာလည်းကောင်း။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယထာက္ကမံ၊ အစဉ်အတိုင်း။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ကေသကလာပံ၊ ဆံထုံးကို။ ဗန္ဓိတွာ၊ ထုံး၍။ တတ္ထ၊ ထိဆံတုံး၌။ တိရိယံ၊ ဖီလာ။ ပဝေသနတ္ထာယ၊ သွင်းခြင်းငှာ။ ကတာ၊ ပြုအပ်သော။ ဒန္တသူစိဧဝ၊ ဆံထိုးသည်သာလျှင်။ သီသပသာဓနကဒန္တသူစိ၊ သီသပသာဓနကဒန္တသူစိမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧကမေဝကတွာ၊ တစ်ခုတည်းကိုသာ ပြု၍။ သိပါဋိကာယ၊ သင်ဓုန်းအိမ်၌။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ ပရိဟရိတဗ္ဗသူစိယေဝ၊ ဆောင်အပ်သော အပ်သည်သာလျှင်။ တဿ တဿ ကိစ္စဿ၊ ထိုထိုကိစ္စ၏။ ဥပကာရဏံ၊ အဆောက်အဦတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သိပါဋိကာသူစိဥပကရဏံ၊ သိပါဋိကာသူစိဥပကရဏမည်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းကို။ [စာမျက်နှာ-၂၆၁] ကာတဗ္ဗာ၊ ပြုအပ်၏။ ပေါတ္တကရူပန္တိ၊ ပေါတ္တကရူပကား။ သုဓာဒီဟိ၊ အင်္ကတအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော အရုပ်တည်း။ ပါရာဇိကဝတ္ထုဘူတာနံ၊ ပါရာဇိကဝတ္ထုဖြစ်ကုန်သော။ တိရစ္ဆနဂတိတ္ထီနံ၊ တိရစ္ဆာန်မတို့၏။ သဏ္ဌာနေန၊ သဏ္ဌာန်အားဖြင့်။ ကတမ္ပိ၊ ပြုအပ်သော အရုပ်သည်လည်း။ အနာမာသမေဝ၊ အနာမာသပင်တည်း။ ဣတ္ထိရူပါဒီနိ၊ မိန်းမရုပ်အစရှိသည်တို့ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ကတဝတ္ထုံ၊ ပြုအပ်သော အဝတ်ကိုလည်းကောင်း။ ဘိတ္တိအာဒိဉ္စ၊ နံရံအစရှိသည်ကိုလည်းကောင်း။ ဣတ္ထိရူပံ၊ မိန်းမရုပ်ကို။ အနာမသန္တေန၊ မသုံးသပ်မိစေသဖြင့်။ ဝဠေဉ္ဇတုံ၊ သုံးဆောင် (နိ-၅၆၆) ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧဝရူပေ၊ ဤသို့သဘောရှိသော။ အနာမာသေ၊ မသုံးသပ်အပ်ရာ၌။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေ၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေသည်။ အသတိ၊ မရှိသော်။ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓေန၊ ကိုယ်နှင့်စပ်သောဝတ္ထုဖြင့်။ အာမသတော၊ သုံးသပ်သော ရဟန်းအား။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ “ဘိန္ဒိတွာ”တိ ဧတ္ထ၊ ဘိန္ဒိတွာဟူသောပုဒ်၌။ အနာမာသမ္ပိ၊ မသုံးသပ်အပ်သည်ကိုလည်း။ ဒဏ္ဍပါသာဏာဒီဟိ၊ လှံတံ, ကျောက်ခဲအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဘေဒနဿ၊ ဖျက်ဆီးခြင်းကို။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည် အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ပါဠိယမ္ပိ၊ ပါဠိ၌လည်း။ အပဒါသု၊ ဘေးရန်တို့ကြောင့်။ မောက္ခာဓိပ္ပါယဿ၊ လွတ်စလိုသော ရဟန်းအား။ အာမသနေပိ၊ သုံးသပ်ခြင်း၌လည်း။ အနာပတ္တိယာ၊ အာပတ်မသင့်ကို။ ဝုတ္တတ္တာစ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ သမ္ပိနီအာဒိဝါဠမိဂီဟိ စ၊ မြွေမ, သားရဲမအစရှိသည်တို့သည်လည်း။ ဂဟိတမဏ္ဍုကာနံ၊ ယူအပ်သော ဖားတို့ကို။ မောစနတ္တာယ၊ လွတ်စေခြင်းငှာ။ တံ သပ္ပိနီအာဒိံ၊ ထို မြွေမအစရှိသည်တို့ကို။ ဝတ္ထဒဏ္ဍာဒီဟိ၊ အဝတ်, လှံတံ အစရှိသည် တို့ဖြင့်။ ပရိက္ခိပိတွာ၊ ရစ်ပတ် ဝန်းရံ၍။ ဂဟေတုံ၊ ကိုင်ခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဥဒကေ၊ ရေ၌။ မီယမာနံ၊ သေအံ့ရှိသော။ မာတုအာဒိံ၊ အမိအစရှိသည်ကို။ ဝတ္ထာဒီဟိ၊ အဝတ်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ အသက္ကောန္တိံ၊ မတတ်နိုင်သည်ကို။ ကေသာဒီသု၊ ဆံစသည်တို့၌။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ ကာရုညေန၊ သနားသဖြင့်။ ဥက္ခိပိတုံ၊ ဆယ်ခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗောဝ၊ ယူအပ်သလျှင်ကတည်း။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ “န တွေဝအာမသိတဗ္ဗာ”တိ ဣဒံ ပန ဝစနံ၊ န တွေဝအာမသိတဗ္ဗာဟူသော စကားကိုကား။ အမီယမာနဝတ္တုံ၊ မသေအံ့သော အခိုက်အတန့်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤကား။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ ခန္တိ၊ နှစ်သက်သော အယူတည်း။
မဂ္ဂံ အဓိဋ္ဌာယာတိ၊ မဂ္ဂံ အဓိဋ္ဌာယဟူသည်ကား။ “အယံ၊ ဤခပ္ပားပျးသည်။ မဂ္ဂေါ၊ ခရီးတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ မဂ္ဂသညံ၊ ခရီးဟူသော အမှတ်ကို။ ဥပ္ပါဒေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ “ပညပေတွာ ဒေန္တီ”တိ ဣဒံ၊ ပညပေတွာ ဒေန္တိဟူသော စကားကို။ သာမီစီဝသေန၊ အရိုအသေ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေဟိ၊ ထိုဒကာတို့သည်။ အာသနံ၊ နေရာကို။ အပညပေတွာဝ၊ မခင်းမူ၍သာလျှင်။ နိသီဒထာ”တိ၊ ထိုင်ကုန်လော့ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ သယမေဝ၊ မိမိပင်လျှင်။ ပညပေတွာ၊ ခင်း၍။ နိသီဒိတုမ္ပိ၊ ထိုင်ခြင်းငှာလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တတ္ထဇာတကာနီတိ၊ တတ္ထဇာတကာနိဟူသည်ကား။ အစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ မဖြတ်မရိတ်မူ၍။ ဘူတာဂါမဘာဝေနေဝ၊ (နိ-၅၆၇) ဘူတဂါမ်၏ အဖြစ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဌိတာနိ၊ တည်ကုန်သော။ “ကီဠန္တေနာ”တိ၊ ကီဠန္တေနဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပစ္စယေ၊ အကြောင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ အာမသန္တဿ၊ သုံးသပ်သော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ပရိဘောဂါရဟံ၊ သုံးဆောင်ထိုက်သော။ ဘိက္ခုသန္တကံ ပန၊ ရဟန်းဥစ္စာကိုကား။ ဒုရုပစိဏ္ဏတ္တာ၊ ဒုရူပစိဏ္ဏဝတ္ထုဖြစ်သောကြောင့်။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသောအပြားဖြင့်။ အာမသိတုံ၊ သုံးသပ်ငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ အနုပသမ္ပန္နာနံ ဒဿာမီ”တိ ဣဒံ၊ အနုပသမ္ပန္နာနံ ဒဿာမိဟူသော စကားကို။ အပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်မခံပဲ။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အတ္တနောပိ၊ မိမိ၏လည်း။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံ၍။ ဂဟဏေ၊ ယူခြင်း၌။ အနာမာသတ္တာဘာဝါ၊ အနာမာသအဖြစ်၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။
မဏီတိ၊ မဏိဟူသည်ကား။ ဝေဠုရိယာဒိတော၊ ကျောက်မျက်ရွဲအစရှိသည်မှ။ အညော၊ တစ်ပါးသော။ ဇောတိရသာဒိဘေဒေါ၊ ဇောတိရသ စသည်အပြားရှိသော။ သဗ္ဗောပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ မဏိ၊ ပတ္တမြားတည်း။ ဝေဠူရိယောတိ၊ ဝေဠူရိယောဟူသည်ကား။ အလ္လဝေဠုဝဏ္ဏေ၊ ဝါးစိုးအဆင်းရှိသော။ မဏိ၊ မြတည်း။ “မဉ္စာရက္ခိ(မဇ္ဇရက္ခိ) မဏ္ဍလဝဏ္ဏော”တိပိ၊ ကြောင်မျက်ဝန်း အဆင်းရှိ၏ဟူ၍လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ သီလာတိ၊ သီလာဟူသည်ကား။ မုဂ္ဂမာသဝဏ္ဏာ၊ ပဲနောက်စေ့အဆင်း ရှိသော။ အတိသိနိဒ္ဓါ၊ အလွန်ချောမောသော။ ကာဠသိလာ (ကာလကာသိလာ)၊ ကျောက်ညိုတည်း။ မဏိဝေါဟာရံ၊ ပတ္တမြားဟု ခေါ်ဝေါ်ခြင်းသို့။ အာဂတာ၊ ရောက်သော။ ရတ္တသေတာဒိဝဏ္ဏာ၊ အနီအဖြူစသော အဆင်းရှိသော။ သုမဋ္ဌာပိ သိလာ၊ အလွန်ပြေပြစ်သော ကျောက်ကိုလည်း။ အနာမာသာဧဝ၊ မသုံးသပ်အပ်သည် သာလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ “ရဇတန္တိ''၊ ရဇတံဟူသော ပုဒ်ဖြင့်။ ကဟာပဏမာသာဒိဘေဒံ၊ ကျပ်ဒင်္ဂါး, ပဲဒင်္ဂါး စသည်အပြားရှိသော။ ဇတုမာသဒိံ၊ ချိပ်ဖြင့်ပြီးသော ပဲရုပ်စသည်ကို။ ဥပါဒါယ၊ အစပြု၍။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော။ ဝုတ္တာဝသေသံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်မှ ကြွင်းသော။ ရူပိယံ၊ ရူပိယဝတ္ထုကို။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်၏။ လောဟိတင်္ကောတိ၊ လောဟိတင်္ကေဟူသည်ကား။ ရတ္တမဏိ၊ ပတ္တမြားညိုသည်။ မသာရဂလ္လန္တိ၊ မသာရဂလ္လံဟူသည်ကား။ ကဗရဝဏ္ဏော၊ ပြောက်သောအဆင်းရှိသော။ မဏိ၊ ပတ္တမြားတည်း။ “မရကတ”န္တိပိ၊ မရကတ်ဟူ၍လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဘေဘဇ္ဇတ္ထာယ၊ ဆေးအလို့ငှာ။ ပိသိတွာ၊ ကြိတ်၍။ ယောဇိတာနံ၊ ယှဉ်အပ်ကုန်သော။ မုတ္တာနံ၊ ပုလဲတို့၏။ ရတနာဘာဝဝိရဟတော၊ ရတနာ၏အဖြစ်ကို စွန့်ခြင်းကြောင့်။ ဂဟဏက္ခဏေပိ၊ ကိုင်သော ခဏ၌လည်း။ ရတနာကာရေန၊ ရတနာဟူသော အခြင်းအရာဖြင့်။ အပေက္ခိတာဘာဝါ၊ ငဲ့ခြင်း (နိ-၅၆၈) မရှိသောကြောင့်။ “ဘေသဇ္ဇတ္ထာယ ပန ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ ဘေသဇ္ဇတ္ထာယ ပန ဝဋ္ဋတိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယာဝ၊ အကြင်၍လောက်။ [စာမျက်နှာ-၂၆၂] တာ မုတ္တာ၊ ထိုပုလဲတို့သည်။ ရတနာရူပေန၊ ရတနာ၏အသွင်ဖြင့်။ တိဋ္ဌန္တိ၊ တည်ကုန်၏။ တာဝ၊ ထိုရွေ့လောက်။ အာမသိတုံ၊ သုံးသပ်ခြင်းငှာ။ နဝဋ္ဋတိဧဝ၊ မအပ်သည်သာတည်း။ ဧဝံ၊ ဤပုလဲနှင့် အတူ။ အညမ္ပိ၊ တစ်ပါးလည်း-ဖြစ်သော။ ရတနာပါသာဏံ၊ ရတနာကျောက်ကို။ ပိသိတွာ၊ ကြိတ်၍။ ဘေသဇ္ဇေ၊ ဆေး၍။ ယောဇနတ္ထာယ၊ ယှဉ်ခြင်းငှာ။ ဂဟေတုံ၊ ကိုင်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိဧဝ၊ အပ်သလျှင်ကတည်း။ ဇာတရူပရဇတံပန၊ ရွေငွေကိုကား။ ပိသိတွာ၊ ကြိတ်၍။ ယောဇနဘေသဇ္ဇတ္ထာယပိ၊ ဆေး၌ ယှဉ်ခြင်းငှာလည်း။ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ၊ ခံခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဂဟဋ္ဌေဟိ၊ ဒကာတို့သည်။ ယောဇေတွာ၊ ယှဉ်၍။ ဒိန္နမ္ပိ၊ လှူသော်လည်း။ ဘေသဇ္ဇေ၊ ဆေး၌။ သုဝဏ္ဏာဒိရူပေန၊ ရွှေစသော အဆင်းဖြင့်။ ယဒိ တိဋ္ဌတိ၊ အကယ်၍တည်သည်ဖြစ်အံ့။ ဝိယောဇေတုဉ္စ၊ ရွေးကောက်ခြင်းငှာလည်း။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်းကုန်သည် ဖြစ်အံ့။ တာဒိသံ၊ ထိုသို့ သဘောရှိသော။ ဘေသဇ္ဇမ္ပိ၊ ဆေးသည်လည်း။ နဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ တံ၊ ထိုရွှေငွေသည်။ အဗ္ဗောဟာရိကတ္တံ၊ မခေါ်ဝေါ်လောက်သော အဖြစ်သို့။ ဂတံ စေ၊ ရောက်သည်ဖြစ်အံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ “ဇာတိဖလိကံ ဥပါဒါယာ”တိ၊ ဇာတိဖလိကံ ဥပါဒါယဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သူရိယကန္တစန္ဒကန္တာဒိကံ၊ သူရိယကန်, စန္ဒကန် အစရှိသော။ ဇာတိပါသာဏံ၊ အမျိုးကောင်းသောကျောက်ကို။ မဏိမှိ ဧဝ၊ မဏိ၌သာလျှင်။ သင်္ဂဟိတံ၊ ရေတွက်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ဓမနသင်္ခေါစ၊ မှုတ်သော ခရုသင်းလည်းကောင်း။ ဓောတဝိဒ္ဓေါ စ၊ ပွတ်အပ်ဖောက်အပ်သော ခရုသင်းလည်းကောင်း။ ရတနမိဿောစ၊ ရတနာနှင့်ရောသော ခရုသင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ ဝိဒ္ဓေါတိ၊ ဝိဒ္ဓေါဟူသည်ကား။ မဏိအာဒိဘာဝေန၊ ပတ္တမြားအစရှိသည်ကို ပြုသော အဖြစ်ဖြင့်။ ကတဆိဒ္ဒေါ၊ ပြုအပ်သော အပေါက်ရှိသည်တည်း။
ရတနမိဿောတိ၊ ရတနမိဿောဟူသည်ကား။ ကဉ္စနလတာဒိ ဝိစိတ္တော၊ ရွှေနွယ် အစရှိသည်ဖြင့် ဆန်းကြယ်သော။ မုတ္တာဒိရတနာခစိတော စ၊ ပုလဲအစရှိသော ရတနာဖြင့် စီအပ်သည်လည်းဖြစ်သော။ ဧတေန၊ ဤ ရတနမိဿော၊ ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဓမနသင်္ခတော၊ မှုတ်သော ခရုသင်းမှ။ အညော၊ တစ်ပါးကောခရုသင်းသည်။ ရတနာမေဿာဝ၊ ရတနာနှင့် ရောသော်သာလျှင်။ အနာမာသော၊ အနာမာသတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ သိလာယမ္ပိ၊ ကျောက်သလင်း၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ “ပါနီယသင်္ခေါ”တိ ဣမိ နာဝ၊ ပါနီယသင်္ခေါဟူသောပါဌ်ဖြင့်ပင်လျှင်။ ထာလကာ ဒိအာကာရေန၊ ခွက်အစရှိသော (နိ-၅၆၉) သဏ္ဌာန်ဖြင့်။ ကထသင်္ခမယဘာဇနာနိ၊ ပြုအပ်သော ခရုသင်းဖြင့်ပြီးသော ခွက်အစရှိသည်တို့ကို။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ၊ ခံခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ ဝစနံ၊ ဤစကားသည်။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီး၏။ သေသာတိ၊ သေသာဟူသည်ကား။ ရတနာသံယုတ္တံ၊ ရတနာနှင့် ယှဉ်သော ခရုသင်းကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အဝသေသာ၊ ကြွင်းသော ခရုသင်းတို့သည်။
ဗီဇတော ပဋ္ဌာယာတိ၊ ဗီဇတော ပဋ္ဌာယဟူသည်ကား။ ဓာတုပါသာဏတော၊ ငွေချက်သော ကျောက်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ “ပိဋိက္ခိပီ”တိ၊ ပိဋိက္ခိပီဟူသော စကားကို။ သုဝဏ္ဏမယဿ၊ ရွှေဖြင့်ပြီးသော။ ဓာတုကရဏ္ဍကဿ စ၊ ဓာတ်တော်ကြုတ်ကိုလည်းကောင်း။ ဗုဒ္ဓရူပါဒိဿ စ၊ ဘုရားဆင်းတု အစရှိသည်ကိုလည်းကောင်း။ အတ္တနော သန္တကကရဏေ၊ မိမိဥစ္စာပြုခြင်း၌။ နိဿဂ္ဂိယတ္တာ၊ နိဿဂ္ဂိဖြစ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ရူပိယဆဍ္ဍကဋ္ဌာနေ”တိ၊ ရူပိယဆဍ္ဍကဋ္ဌာနေဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ရူပိယဆဍ္ဍကဿ၊ ရူပိယဆဍ္ဍကရဟန်းအား။ ဇာတရူပရဇတံ၊ ရွှေငွေကို။ အာမသိတွာ၊ သုံးသပ်၍။ ဆဍ္ဍေတုံ၊ စွန့်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိဝစနံ၊ ဤစကားသည်။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီး၏။ ကေဠာပယိတုန္တိ၊ ကေဠာပယိတုံဟူသည်ကား။ အာမသိတွာ၊ သုံးသပ်၍။ ဣတော စိတော စ၊ ထိုမှ ဤမှလည်း။ သဉ္စာရေတုံ၊ ရွှေ့ခြင်းငှာ။ ဝုတ္တန္တိ၊ ဝုတ္တံဟူသည်ကား။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကစဝရမေဝ ဟရိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ၊ ကစဝရမေဝ ဟရိတုံ ဝဋ္ဋတီဟူသည်ကား။ ဂေါပကာ ဝါ၊ အစောင့်တို့သည်မူလည်း။ ဟောန္တု၊ ဖြစ်စေကုန်။ အညေဝါ၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းတို့သည်မူလည်း။ ဟောန္တု၊ ဖြစ်စေကုန်။ ဟတ္ထေန၊ လက်ဖြင့်။ ပုဉ္ဆိတွာ၊ သုတ်၍။ ကစဝရံ၊ အမှိုက်ကို။ အပနေတုံ၊ ပယ်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ မလမ္ပိ၊ အညစ်အကြေးကိုလည်း။ ဇဂ္ဂိတုံ၊ သုတ်သင်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိဧဝ၊ အပ်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဇဂ္ဂနံ၊ ထိုသုတ်သင်ခြင်းသည်။ ကေဠာယနသဒိသတ္တာ၊ ရွှေ့ပြောင်းသည်နှင့် တူသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အဋ္ဌကထာယ၊ အဋ္ဌကထာနှင့်။ နသမေတိ၊ မညီ။ ဟာရကူဋလောဟန္တိ၊ ဟာရကူဋလောဟံဟူသည်ကား။ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော၊ ရွှေနှင့်တူသော အဆင်းရှိသော။ ကိတ္တိမလောဟဝိသေသော၊ ကိတ္တိမလောဟ အထူးတည်း။ ဟိ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ ကိတ္တိမလောဟံ၊ မလောဟသည်။ ကံသလောဟံ၊ ကြေးဖြူလည်းကောင်း။ ဝဋ္ဋလောဟံ၊ ကြေးပုပ်လည်းကောင်း။ ဟာရကူဋလောဟံ၊ တေးခပ်ပြားလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တိဝိဓံ၊ သုံးပါး အပြားရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုသုံးပါးတို့တွင်။ တိပုတမ္ဗေ၊ သလွဲဖြူ, ကြေးနီတို့ကို။ မိဿေတွာ၊ ရော၍။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော (နိ-၅၇၀) ကြေးသည်။ ကံသလောဟံ နာမ၊ ကံသလောဟမည်၏။ သီသတမ္ဗေ၊ သလွဲမည်း ကြေးနီတို့ကို။ မိဿေတွာ၊ ရော၍။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော ကြေးသည်။ ဝဋ္ဋလောဟံ၊ ဝဋ္ဋလောဟမည်၏။ ရသတမ္ဗေ၊ ပြဒါးကြေးနီတို့ကို။ မိဿေတွာ၊ ရော၍။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော ကြေးသည်။ ဟာရကူဋလောဟံနာမ၊ ဟာရကူဋလောဟမည်၏။ တံ၊ ထိုဟာရကူဋသည်။ “ဇာတရူပဂတိက”န္တိ၊ ဇာတရူပဂတိကရွှေနှင့်အလားတူ၏ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဥဂ္ဂဏှတော၊ ခံသော ရဟန်းအား။ နိဿဂ္ဂိယမ္ပိ၊ နိဿဂ္ဂိသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့သောဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ရူပိယေသု ပန၊ ရူပိယတို့၌ကား။ အာဂဏိတတ္တာ၊ မရေတွက်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ နိဿဂ္ဂိယံ၊ နိဿဂ္ဂိသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အာမသနေ စ၊ သုံးသပ်ခြင်း၌လည်းကောင်း။ သမ္ပဋိစ္ဆနေ စ၊ ခံခြင်း၌လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ သဗ္ဗကပ္ပိယောတိ၊ သဗ္ဗကပ္ပိယောဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၂၆၃] ယထာဝုတ္တသုဝဏ္ဏာဒိမယာနံ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော ရွှေအစရှိသည်ဖြင့် ပြီးကုန်သော။ သေနာသနပရိက္ခာရာနံ၊ ကျောင်းပရိက္ခရာတို့ကို။ အာမသနဂေါပနာဒိဝသေန၊ သုံးသပ်ခြင်း, လုံစေခြင်း အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိဘောဂေါ၊ သုံးဆောင်ခြင်းသည်။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ ကပ္ပိယော၊ အပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “တသ္မာ”တိ အာဒိ၊ တသ္မာအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ဘိက္ခူနံ ဓမ္မဝိနယဝဏ္ဏနဋ္ဌာနေ”တိ၊ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မဝိနယဝဏ္ဏနဋ္ဌာနေဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သံဃိကမေဝ၊ သံဃိကသာလျှင်ဖြစ်သော။ သုဝဏ္ဏာဒိမယ၊ ရွှေအစရှိသည်ဖြင့်ပြီးသော။ သေနာသနံ၊ ကျောင်းလည်းကောင်း။ သေနာသနပရိက္ခာရာ စ၊ ကျောင်းပရိက္ခရာတို့သည်လည်းကောင်း။ ဝဋ္ဋန္တိ၊ အပ်ကုန်၏။ ပုဂ္ဂလိကာနိ၊ ပုဂ္ဂလိကတို့သည်။ န ဝဋ္ဋန္တိ၊ မအပ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
ဘိန္ဒိတွာတိ၊ ဘိန္ဒိတွာဟူသည်ကား။ ပဌမမေဝ၊ ရှေးဦးစွာလျှင်။ အနာမသိတွာ၊ မသုံးသပ်မူ၍။ ပါသာဏာဒိနာ၊ ကျောက်အစရှိသည်ဖြင့်။ ကိဉ္စိမတ္တံ ဘေဒံ၊ စိုးစဉ်းမျှ ဖျက်သည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ကပ္ပိယဘဏ္ဍတ္ထာယ၊ ကပ္ပိယဘဏ္ဍာအလို့ငှာ။ အဓိဋ္ဌဟိတွာ၊ ဆောက်တည်၍။ ဟတ္ထေန၊ လက်ဖြင့်။ ဂဟေတုံ၊ ကိုင်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ကပ္ပိယဘဏ္ဍံ ကရိဿာမီတိ သဗ္ဗမ္ပိသမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ ကပ္ပိယဘဏ္ဍံ ကရိဿာမီတိ သဗ္ဗမ္ပိသမ္ပဋိစ္ဆိတုံ ဝဋ္ဋတိဟူ၍။ အာဟ၊ ၏။ ဧတ္ထာပိ၊ ဤ ကပ္ပိယဘဏ္ဍာပြုခြင်းငှာ ယူရာ၌လည်း။ ကဉ္စိ၊ တစ်စိုးတစ်စိ။ ဘိန္ဒိတွာ၊ ခွဲ၍လည်းကောင်း။ ဝိယောဇေတွာ ဝါ၊ ဖျက်၍လည်းကောင်း။ အာမသိတဗ္ဗံ၊ သုံးသပ်အပ်၏။
“ဇလကဇာလိကာဒီနီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဇလကဇာလိကာဒီနိဟူသော ပုဒ်၌။ သရပရိတ္တာဏာယ၊ မြားကိုတားခြင်းငှာ။ ဟတ္ထေန၊ ဖြင့်။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ကိဋိကာဖလကံ၊ ကိုင်အပ်သော (နိ-၅၇၁) ဒိုင်းကာတည်း။ အက္ခိရက္ခဏတ္ထာယ၊ မျက်စိကို စောင့်ရှောက်ခြင်းငှာ။ အယလောဟာဒီဟိ၊ သံ, ကြေးအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဇာလာကာရေန၊ ကွန်ရက်သဏ္ဌာန်ဖြင့်။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သီသာဒီသု၊ ဦးခေါင်းအစရှိသည်တို့၌။ ပဋိမုဉ္စိတဗ္ဗံ၊ စွပ်အပ်သော ဦးထုပ်သည်။ ဇာလိကံ နာမ၊ ဇာလိကမည်၏။ အာဒိ-သဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ကဝစာဒိံ၊ ချပ်အစရှိသည်ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သဂြိုဟ်၏။ “အနာမာသာနီ”တိ၊ အနာမာသာနိဟူသော စကားကို။ မစ္ဆဇာလာဒိပရူပရောဓကံ၊ ငါးထောင်သော ကွန်အစရှိသော သူတစ်ပါးကို ညှဉ်းဆဲကြောင်းဖြစ်သော လက်နက် အစရှိသည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သရပရိတ္တာဏံ၊ မြားတားကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အာဝုဓဘဏ္ဍတ္တာဘာဝါ၊ လက်နက်ဘဏ္ဍာမဟုတ်သောကြောင့်တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်လျှင်။ “ပရူပရောဓနိဝါရဏံဟီ”တိ အာဒိ၊ ပရူပရောဓနိဝါရဏံဟိကို။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။ အာသနဿာတိ၊ အာသနဿဟူသည်ကား။ စေတိယဿ၊ စေတီ၏။ သမန္တာ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ကတပရိဘဏ္ဍဿ၊ ပြုအပ်သော အကျည်၏။ ဗန္ဓိဿာမီတိ၊ ဗန္ဓိဿာမိဟူသည်ကား။ ကာကာဒီဟိ၊ ကျီးအစအရှိသည်တို့သည်။ အဒူသနတ္ထာယ၊ မဖျက်ဆီးစိမ့်သောငှာ။ ဗန္ဓိဿာမိ၊ ဖွဲ့အံ့။
“ဘေရိသင်္ဃာတောတိ၊ ဘေရိသင်္ဃာတောဟူသည်ကား။ သင်္ဃဋိတစမ္မဘေရီ၊ ကျက်အပ်သော သားရေရှိသော စည်တည်း။ ဝီဏာသင်္ဃာတောတိ၊ ဝီဏာသင်္ဃာတောဟူသည်ကား။ သင်္ဃဋိတစမ္မဝီဏာ၊ ကျက်အပ်သော သားရေရှိသော စောင်းတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “စမ္မဝိနဒ္ဓါနိ ဝီဏာဘေရိအာဒီနီ”တိ၊ ဓမ္မဝိနဒ္ဓါနိ ဝီဏာဘေရိအာဒီနိဟူ၍။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တဝစနတော၊ ဆိုအပ်သော စကားမှ။ ဝိသေသာဘာဝါ၊ အထူးမရှိသောကြောင့်လည်းကောင်း။ “ကုရုန္ဒိယံ ပနာ”တိ အာဒိနာ၊ ကုရုန္ဒိယံ ပနအစရှိသည်ဖြင့်။ တတော၊ ထိုမဟာအဋ္ဌကထာမှ။ ဝိသေသဿ၊ အထူးကို။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ အာရဒ္ဓတ္ထာ စ၊ အားထုတ်အပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဘေရိအာဒီနံ၊ စည်စသည်တို့၏။ ဝိနဒ္ဓနောပကရဏသမူဟော၊ ကျက်ကြောင်းဖြစ်သော အဆောက်အဦ အပေါင်းသည်။ “သင်္ဃဋိတဗ္ဗောတိသင်္ဃာဋော”တိ၊ သင်္ဃဋိတဗ္ဗောတိသင်္ဃာဋောဟူ၍။ ဝစနတ္ထံ၊ ဝစနတ္ထံကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဘေရိဝီဏာသင်္ဃာဋော၊ ဘေရိသင်္ဃာဋ, ဝီဏာသင်္ဃာဋမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ တုစ္ဆပေါက္ခရန္တိ၊ တုစ္ဆပေါက္ခရံဟူသည်ကား။ အဝိနဒ္ဓစမ္မ ဘေရိဝီဏာနံ၊ သားရေမကျက်သော စည်စောင်းတို့၏။ ပေါက္ခရံ၊ အခေါင်းတည်း။ အာရောပိတစမ္မန္တိ၊ အာရောပိတစမ္မံဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ အာရောပိတံ၊ တင်အပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ တတော၊ ထိုစည်မှ။ အပနေတွာ၊ ဖယ်၍။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဌပိတမုခစမ္မမတ္တံ၊ ထားအပ်သော မျက်နှာဝ၌ သားရေမျှတည်း။ သေသောပကရဏသဟိတံ၊ ကြွင်းသော (နိ-၅၇၂) အဆောက်အဦနှင့်တကွသော သားရေသည်။ န၊ မဟုတ်။ သဟိတံ ပန၊ ကြွင်းသော အဆောက်အဦနှင့်တကွသော သားရေသည်ကား။ သင်္ဃာဋော၊ သင်္ဃာဋမည်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ ဩနဟိတုန္တိ၊ ဩနဟိတုံဟူသည်ကား။ ဘေရိပေါက္ခရာဒီနိ၊ စည်, စောင်းစသည်တိုကို။ စမ္မံ အာရောပေတွာ၊ သားရေပိတ်၍။ စမ္မဝဋ္ဋိအာဒီဟိ၊ သားရေကြိုးအစရှိကုန်သော။ သဗ္ဗေဟိ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ ဥပကရဏေဟိ၊ အဆောက်အဦတို့ဖြင့်။ ဝိနန္ဓိတုံ၊ ကျက်ခြင်းငှာ။
ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ပဏ္ဍကဿာတိ၊ ပဏ္ဍကဿဟူသည်ကား။ ပဏ္ဍကေန၊ ပဏ္ဍုက်ဖြင့်။ ပါရာဇိကပ္ပဟောနကကာလေတိ၊ ပါရာဇိကပ္ပဟောနကကာလေဟူသည်ကား။ အကုထိတကာလေ၊ ကျိုက်ကျိုက်မဆူသော အခါ၌။ ကာယသံသဂ္ဂါရာဂါဒိဘာဝေ၊ ကာယသံသဂ္ဂရာဂစသော အဖြစ်သည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ သဗ္ဗာဝတ္ထာယပိ၊ အလုံးစုံ အခိုက်အတန့် ရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမ၏။ [စာမျက်နှာ-၂၆၄] သဏ္ဌာနေ၊ ပုံသဏ္ဌာန်သည်။ ပညာယမာနေ၊ ထင်သည်ရှိသော်။ အနာမာသဒုက္ကဋံ၊ အနာမာသဒုက္ကဋ်သည်။ န ဝိဂစ္ဆတိ၊ မကင်း။ ဣတိ၊ သို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ သင်္ကမာဒီနံ၊ တံတားအစှရိသည်တို့၏။ ဋ္ဌာနာစာဝနဝသေန၊ နေရာမှ ရွေ့စေသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အစ္စာလေတဗ္ဗတာယ၊ မလှုပ်စေအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓဝေါဟာရော၊ ကာယပ္ပဋိဗဒ္ဓဟု ခေါ်ဝေါ်ခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
၂၈၂။ ဧကပဒိကသင်္ကမောတိ၊ ဧကပဒိကသင်္ကမောဟူသည်ကား။ တနုကသေတု၊ ငယ်သော တံတားသည်။ “အာဝိဉ္ဆန္တော”တိ၊ အာဝိဉ္ဆန္တောဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ စာလေတုံ၊ လှုပ်စေခြင်းငှာ။ ယုတ္တာယ ဧဝ၊ သင့်သည်သာလျှင် ဖြစ်သော။ ရဇ္ဇုယာ၊ ကြိုးကို။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းတည်း။ ဣတရာယ၊ လှုပ်ခြင်းငှာမသင့်သော ကြိုး၌။ ဘိတ္တိထမ္ဘာဒိဂတိကတ္တာ၊ နံရံ, သည်တိုင်စသည်နှင့် အလားတူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ န၊ ထုလ္လစ္စည်းမသင့်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ယာ မဟာရဇ္ဇု ဟောတီ”တိ၊ ယာ မဟာရဇ္ဇု ဟောတိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တေန၊ ထိုပါဌ်ဖြင့်။ စာလေတုံ၊ လှုပ်စေခြင်းငှာ။ ယုတ္တေ၊ သင့်ကုန်သော။ တနုကရဇ္ဇုဒဏ္ဍကေ၊ ငယ်သောကြိုး, တောင်ဝှေးအစရှိသည်တို့ကို။ အစာလေတွာ၊ မလှုပ်စေမူ၍။ ဖုသန္တဿာပိ၊ ထိသော ရဟန်းအားလည်း။ ထုလ္လစ္စယမေဝ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒီပိတံ၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ပဋိစ္ဆာဒေတဗ္ဗာတိ၊ ပဋိစ္ဆာဒေတဗ္ဗာဟူသည်ကား။ ဆာဒနာဒိဝသေန၊ ဖုံးလွှမ်းခြင်းအစရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဂူဟိတဗ္ဗာ၊ ရှိုဝှက်အပ်၏။ မနုဿိတ္ထီ၊ လူမိန်းမလည်းကောင်း။ မနုဿိတ္ထိသညိတာ၊ လူမိန်းမမှတ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ကာယသံသဂ္ဂရာဂေါ၊ ကိုယ်လက် နှီးနှောခြင်း၌ တပ်သော ရာဂလည်း (နိ-၅၇၃) ကောင်း။ ဝါယာမော၊ လုံ့လလည်းကောင်း။ တေန၊ ထိုလုံ့လဖြင့်။ ဟတ္ထာဒီသု၊ လက်အစရှိသည်တို့၌။ ဖုသနံ၊ ထိုင်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ ပဉ္စ၊ ဤငါးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ကာယသံသဂ္ဂသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ကာယသံသဂ္ဂသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၃-ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၂၈၅။ တတိယေ၊ တတိယသိက္ခာပုဒ်နှင့်။ အသဒ္ဓမ္မပဋိသံယုတ္တန္တိ၊ အသဒ္ဓမ္မပဋိသံယုတ္တံဟူသည်ကား။ မေထုနဓမ္မပဋိသံယုတ္တံ၊ မေထုန်အကျင့်နှင့် စပ်သော။ ဗာလာတိ၊ ဗာလာဟူသည်ကား။ သုဘာသိတဒုဗ္ဘာသိတံ၊ ကောင်းစွာ ဆိုအပ်သောစကား, မကောင်းသဖြင့်ဆိုအပ်သော စကားကို။ အဇာနန္တီ၊ မသိသော။ သုရာမဒမတ္တတာယ စ၊ သူရာရစ်မူးသောကြောင့် လည်းကောင်း။ ဥမ္မတ္တကာဒိဘာဝေန၊ ရူးသည်၏ အဖြစ်စသည်ကြောင့် လည်းကောင်း။ အဇာနန္တီပိ၊ မသိသော မိန်းမကိုလည်း။ ဧတ္တေဝ၊ ဤဗာလ၌သာလျှင်။ သင်္ဂယှတိ၊ သွင်းယူအပ်၏။ န တာဝ သီသံ ဧတီတိ၊ န တာဝ သီသံ ဧတိဟူသည်ကား။ သံဃာဒိသေသပစ္စယတ္တသင်္ခါတံ၊ သံဃာဒိသိသ်၏ အကြောင်း၏ အဖြစ်ဟုဆိုအပ်သော။ မတ္ထကံ၊ အဆုံးသည်။ ပါရိပူရိ၊ ပြည့်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ မဂ္ဂမေထုနေဟိ၊ မဂ်, မေထုန်တို့နှင့်။ အဃဋိတတ္တာ၊ မစပ်သောကြောင့်တည်း။ ဒုက္ကဋံ ပန၊ ဒုက၌ဋ်သည်ကား။ ဟောတိ ဧဝ၊ ဖြစ်သည်သာတည်း။
အပသာဒေတီတိ၊ အပသာဒေတိဟူသည်ကား။ အပသာဒကရဝစနံ၊ မကြည်ညိုခြင်းကို ပြုတတ်သော စကားကို။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ ဒေါသံ ဒေတီတိ၊ ဒေါသံ ဒေတိဟူသည်ကား။ ဒေါသံ၊ အမျက်ကို။ ပတိဋ္ဌာပေတိ၊ ဖြစ်စေ၏။ “အနိမိတ္တာသီ”တိအာဒီနံ၊ အနိမိတ္တာသီအစရှိကန်သော။ ပါဒနံ၊ ပုဒ်တို့၏။ အဒုဋ္ဌုလ္လဘာဝေနာပိ၊ မရုန့်ရင်းသော အဖြစ်ဖြင့်လည်း။ အတ္ထယောဇနာရဟတ္တာ၊ အနက်ယောဇနာခြင်းကို ထိုက်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပဿဝမဂ္ဂါဒိပဋိသံယုတ္တတာနိယမော၊ ပဿဝမဂ်အစရှိသည်နှင့် စပ်သောအဖြစ်၏မြဲခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “တီဟီ”တိ၊ တီဟီဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဋ္ဌဟိ၊ ကုန်သော။ တေဟိ ပန ပဒေဟိ၊ ထိုပုဒ်တို့ဖြင့်ကား။ ပရိဗ္ဗာဇိကဝတ္ထုသ္မိံ ဝိယ၊ ပရိဗ္ဗာဇိကဝတ္ထုသ္မိံ ပရိဗ္ဗာဇိကဝတ္ထု၌ကဲ့သို့။ ထုလ္လစ္စယန္တိ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
ကုဉ္စိကပနာဠိမတ္တန္တိ၊ ကုဉ္စိကပနာဠိမတ္တံဟူသည်ကား။ ကုဉ္စိကာဆိဒ္ဒမတ္တံ၊ သံကောက်ပေါက်မျှ။ ဒကသောတဿ၊ ကျင်ချောင်း၏။ သုက္ခတာယ၊ ခြောက်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ လောဟိတဝဏ္ဏဝဂမော၊ နီသော အဆင်းမှ ကင်းခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “သုက္ခသောတာ”တိ၊ သုက္ခသောတာဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
(နိ-၅၇၄) သုဒ္ဓါနီတိ၊ သုဒ္ဓါနိဟူသည်ကား။ မေထုနဒိပဒေဟိ၊ မေထုနစသောပုဒ်တို့နှင့်။ အယောဇိတာနိပိ၊ မယှဉ်ကုန်သော်လည်း။ “မေထုနဓမ္မေန ဃဋိတာနေဝါ”တိ ဣဒံ၊ မေထုနဓမ္မေန ဃဋိတာနေဝါဟူသော စကားသည်။ ဥပလက္ခဏမတ္တံ၊ ဥပလက္ခဏမျှသာတည်း။ ဝစ္စမဂ္ဂပဿဝမဂ္ဂေဟိပိ၊ ဝစ္စမဂ်ပဿာဝမဂ်တို့နှင့်လည်း။ အနိမိတ္တေ၊ နိမိတ်မဟုတ်သည်၌။ [စာမျက်နှာ-၂၆၅] “တဝ ဝစ္စမဂ္ဂေါ ပဿာဝမဂ္ဂေါဝါ ဤဒိသော”တိ အာဒိနာ၊ တဝ ဝစ္စမဂ္ဂေါ ပဿာဝမဂ္ဂေါဝါ ဤဒိသောအစရှိသည်ဖြင့်။ ဃဋိတေပိ၊ စပ်သော်လည်း။ အာပတ္တိကရာနေဝ၊ အာပတ်ကို ပြုတတ်ကုန်သလျှင်ကတည်း။
၂၈၆။ “ဂရုကာပတ္တိ”န္တိ၊ ဂရုကာပတ္တိံဟူ၍။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ရဟန်းမ၏။ ဥဗ္ဘဇာဏုမဏ္ဍလိကာယ ပါရာဇိကာပတ္တိံ၊ ဥဗ္ဘာဇာဏုမဏ္ဍလိကပါရာဇိကကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။
၂၈၇။ “ဟသန္တော ဟသန္တော”တိ၊ ဟူသော စကားသည်။ ဥပလက္ခဏမတ္တံ၊ ဥပလက္ခဏနည်း မျှသာတည်း။ အဟသန္တောပိ၊ မရယ်မူ၍လည်း။ ယေန ကေနစိ အာကာရေ၊ အမှတ်မရှိသော အခြင်းအရာဖြင့်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝိပရိဏတစိတ္တတံ၊ ဖောက်ပြန်သော စိတ်ရှိသော အဖြစ်ကို။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမအား။ ပကာသေန္တော၊ ပြလျက်။ ဝဒတိ၊ ဆိုငြားအံ့။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်သာတည်း။
ကာယစိတ္တတောတိ၊ ကာယစိတ္တတောဟူသည်ကား။ ဟတ္ထမုဒ္ဒါယ၊ လက်ဆုပ်ပြသဖြင့်။ ဩဘာသေန္တဿ၊ ရယ်ဆိုသော ရဟန်းအား။ ကာယစိတ္တတော၊ ကိုယ်စိတ်ကြောင့်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။
၂၈၈။ တသ္မာ ဒုက္ကဋန္တိ၊ တသ္မာ ဒုက္ကဋံဟူသည်ကား။ အပ္ပဋိဝိဇာနနတော၊ မသိခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သင့်၏။ ပဋိဝိဇာနနေ၊ သိခြင်းသည်။ သတိ ပန၊ ရှိသော်ကား။ ပရိဗ္ဗာဇိကာဝတ္ထုသ္မိံဝိယ၊ ပရိဗ္ဗာဇိကဝတ္ထု၌ကဲ့သို့။ အခေတ္တပဒတ္တာ၊ ခေတ်ပုဒ် မဟုတ်သောကြောင့်။ ထုလ္လစ္စယမေဝ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းသာတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ခေတ္တပဒေ၊ ခေတ်ပုဒ်၌။ ပဋိဝိဇာနန္တိယာ၊ သိသည်ရှိသော်။ မေထုနယာစနဝတ္ထုဒွယေ ဝိယ၊ မေထုန်တောင်းသော ဝတ္ထုနှစ်ခု၌ကဲ့သို့။ သံဃာဒိသေသောဝ၊ သံဃာဒိသိသ်သည်သာလျှင်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တံ ပန ဝတ္ထုဒွယံ၊ ထိုဝတ္ထုနှစ်ခုအပေါင်းကိုကား။ မေထုနယာစနတော၊ မေထုန်ကို တောင်းခြင်းကြောင့်။ စတုတ္ထသံဃာဒိသေသေ၊ စတုတ္ထသံဃာဒိသိသ်၌။ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ အမိဆိုအပ်လျက်လည်း။ ဒုဠုလ္လဝါစဿာဒမတ္တေန၊ ရုန့်ရင်းသောစကား၌သာယာကာမျှဖြင့်။ ပဝတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤ တတိယသံဃာဒိသိသ်၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ (နိ-၅၇၅) ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ခေတ္တပဒေန၊ ခေတ်ပုဒ်ဖြင့်။ ဝဒန္တဿ၊ ဆိုသော ရဟန်းအား။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမသည်။ အပ္ပဋိဝိဇာနန္တိယာ၊ မသိသည်ရှိသော်။ ကိံ၊ အဘယ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာတည်း။ အယံ နာမ အာပတ္တီတိ၊ ဤမည်သော အာပတ်ဟူ၍။ ပါဠိအဋ္ဌကထာသု၊ ပါဠိအဋ္ဌကထာတို့၌။ ကိဉ္စာပိ န ဝုတ္တံ၊ အကယ်၍ကား မဟောအပ်၏ရှင့်။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ မဟောအပ်သော်လည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤ ခေတ်ပုဒ်ဖြင့် ဆို၍ မသိရာ၌။ ထုလ္လစ္စယေနေဝ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းသည်သာလျှင်။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တထာ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ ဟိ ဝိတ္တာရေမိ၊ ချဲ့အံ့။ အခေတ္တပဒေ၊ ခေတ်ပုဒ် မဟုတ်သည်၌။ အပ္ပဋိဝိဇာနန္တိယာ၊ မသိသည်ရှိသော်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်ကို။ ပဋိဝိဇာနန္တိယာ၊ သိသည်ရှိသော်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ခေတ္တပဒေ ပန၊ ခေတ်ပုဒ်မဟုတ်ရာ၌ကား။ ပဋိဝိဇာနနေ၊ သိခြင်းငှာ။ သံဃာဒိသေသောဝ၊ သံဃာဒိသိသ်ကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ အပ္ပဋိဝိဇာနနေ၊ မသိခြင်း၌။ ထုလ္လစ္စယမေဝ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းသည်သာလျှင်။ ဘဝိတုံ၊ ဖြစ်ခြင်းငှာ။ ယုတ္တံ၊ သင့်၏။ အခေတ္တပဒတော၊ ခေတ်ပုဒ် မဟုတ်သည်မှ။ ဝိသေသဘာဝပ္ပသင်္ဂတော၊ အထူးမရှိသောအားဖြင့်လှဉ်းပါးခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ယထာ၊ ဤတတိယသံဃာဒိသိက်၌ကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထို့အတူ။ စတုတ္ထသိက္ခာပဒေပိ၊ စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ အခေတ္တပဒေ၊ ခေတ်ပုဒ် မဟုတ်သည်၌။ ပဋိဝိဇာနန္တိယာ၊ သိသည်ရှိသော်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းအာပတ်သင့်၏။ အပ္ပဋိဝိဇာနန္တိယာ၊ မသိသည်ရှိသော်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်၏။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ခေတ်ပုဒ်၏။ အပ္ပဋိဝိဇာနန္တိယာ၊ မသိသည်ရှိသော်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ ထုလ္လစ္စဉ်းအာပတ်သင့်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ နဝါဝုတန္တိ၊ နဝါဝုတံဟူသည်ကား။ နဝဝီတံ၊ ရက်သစ်သော။
၂၈၉။ အသဒ္ဓမ္မံ သန္ဓာယာတိ၊ အသဒ္ဓမ္မံ သန္ဓာယဟူသည်ကား။ မေထုနံ၊ မေထုနကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တံ၊ ထိုမေထုန်သည်။ ပုတ္တသမုမ္ပတ္တိယာ၊ သားဖြစ်ခြင်းငှာ။ ဗီဇနိက္ခေပတော၊ မျိုးစေ့ချခြင်းကြောင့်။ ဝပ္ပပရိယာယံ၊ စိုက်ပျိုးခြင်းပရိယာယ်ကို။ လဘတိ၊ ရ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့သိအပ်၏။
သံသီဒတီတိ၊ သံသီဒတိဟူသည်ကား။ ဝဟတိ၊ ဆန့်၏။ ဝါ၊ နိုင်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သံသရီယတိ၊ ရွေ့ရှား၏။ မနုဿိတ္ထီ၊ လူမိန်းမသည်လည်းကောင်း။ တထာသညိတာ၊ ထိုသို့ အမှတ်ရှိသည်လည်းကောင်း။ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစဿာဒရာဂေါ၊ ရုန့်ရင်းသော စကား၌ သာယာသော ရာဂလည်းကောင်း။ (နိ-၅၇၆) တေန၊ ထိုရာဂဖြင့်။ ဩသာသနံ၊ ပြယ်ဆိုခြင်းလည်းကောင်း။ တင်္ခဏဝိဇာနနံ၊ ထိုခဏ သိခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ ပဉ္စ၊ ဤငါးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၄-အတ္တကာမပါရိစရိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၂၆၆] ၂၉၀။ စတုတ္ထေ၊ စတုတ္ထသံဃာဒိသိက်၌။ ပတ္တေ၊ သပိတ်၌။ ပရေဟိ၊ သူတစ်ပါးတို့သည်။ ပါတိယမာနာနံ၊ ကျစေအပ်ကုန်သော။ ဘိက္ခာပိဏ္ဍနံ၊ ဆွမ်းအပေါင်းတို့၏။ ပါတော သန္နိပါတော၊ စုဝေးခြင်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပိဏ္ဍပါတောတိ၊ ပိဏ္ဍပါတဟူ၍။ ဘိက္ခာဟာရော၊ ဆွမ်းခံ၍ရသော အာဟာရကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တံသဒိသတာယ၊ ထိုဆွမ်းခံ၍ ရသော အာဟာရနှင့် တူသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အညောပိ၊ တစ်ပါးလည်းဖြစ်သော။ ယော ကောစိ၊ အမှတ်မရှိသော။ ဘိက္ခာစရိယံ၊ ဆွမ်းခံသွားခြင်းကို။ ဝိနာ၊ ကျဉ်၍။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့သည်။ လဒ္ဓေါ၊ ရအပ်သော ဆွမ်းကို။ ပိဏ္ဍပါတောတွေဝ၊ ပိဏ္ဍပါတေဟူ၍သာလျှင်။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတသ္မာ၊ ထို ပရိက္ခရာကြောင့်။ ပတိ ဧတိ၊ ဖြစ်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သော ပရိက္ခာရော၊ ထိပရိက္ခရာသည်။ ပစ္စယော၊ ပစ္စယမည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ပတိကရဏဋ္ဌေန ပစ္စယော”တိ၊ ပတိကရဏဋ္ဌေန ပစ္စယောပတိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ရောဂဒုက္ခနံ၊ အနာ, ဆင်းရဲတို့၏။ ပဋိပက္ခဘာဝေန၊ ဆန့်ကျင်ဘက်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ အယတိ ပဝတ္တတိ၊ ဖြစ်တတ်၏။ ဣတိပိ၊ ထို့ကြောင့်လည်း။ ပစ္စယော၊ ပစ္စယေမည်၏။ သပ္ပါယဿာတိ၊ သပ္ပါယဿဟူသည်ကား။ ဟိတဿ၊ အစီးအပွားဖြစ်သော။ နဂရပရိက္ခာရေဟီတိ၊ နဂရပရိက္ခာရေဟိဟူသည်ကား။ နဂရံ၊ မြို့ကို။ ပရိဝါရေတွာ၊ ခြံရံ၍။ ရက္ခဏကေဟိ၊ စောင့်ရှောက်တတ်ကုန်သော။ ရာဇဘဋာနံ၊ မင်းခစားတို့၏။ ကတပရိက္ခေပေါ၊ ပြုအပ်သောအရံလည်းကောင်း။ ပရိခါ၊ ကျုံးလည်းကောင်း။ ဥဒ္ဒါပေါ၊ မင်းအိမ်လည်းကောင်း။ ပါကောရော၊ တံတိုင်းလည်းကောင်း။ ဧသိကာ၊ တံခါးတိုင်လည်းကောင်း။ ပါလိဃော၊ တံခါးကျဉ်လည်းကောင်း။ အဋ္ဋော၊ ပြအိုးလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမေသတ္တ၊ ဤခုနစ်ပါးတို့ကို။ နဂပရိက္ခာရာတိ၊ နဂရပရိက္ခရာဟူ၍။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ သေတပရိက္ခာရောတိ၊ သေတပရိက္ခာရောဟူသည်ကား။ ဝိသုဒ္ဓိသီလာလင်္ကာရော၊ စင်ကြယ်သော သီလတန်ဆောင်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အရိယမဂ္ဂေါ၊ အရိယမဂ်ကို။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ “ရထော”တိ၊ ရထားဟူ၍။ (နိ-၅၇၇) အဓိပ္ပေတော၊ လိုအပ်၏။ တဿ စ၊ ထိုအရိယာမဂ်၏လည်း။ သမ္မာဝါစာဒယော၊ သမ္မာဝါစာအစရှိသည်တို့ကို။ အလင်္ကာရဋ္ဌေန၊ တန်ဆာဟူသောအနက်ကြောင့်။ “ပရိက္ခာရာ”တိ၊ ပရိက္ခာရာဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ စက္ကဝီရိယောတိ၊ စက္ကဝီရိယောဟူသည်ကား။ ဇီဝိတဿ၊ အသက်၏။ ပဝတ္တိကာရဏာနီ၊ ဖြစ်ကြောင်းတို့တည်း။ သမုဒါနေတဗ္ဗာတိ၊ သမုဒါနေတဗ္ဗဟူသည်ကား။ သမ္မာ၊ ကောင်းစွာ။ ဥဒ္ဓံ၊ အထက်သို့။ အာနေတဗ္ဗာ၊ ဆောင်အပ်ကုန်၏။ ပရိယေသိတဗ္ဗာ၊ ရှာအပ်ကုန်၏။
၂၉၁။ ဥပစာရေတိ၊ ဥပစာရေဟူသည်ကား။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဌိတော၊ တည်လျက်။ ဝိညာပေတုံ၊ သိစေခြင်းငှာ။ သက္ကောတိ၊ တတ်နိုင်၏။ တာဒိသေ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ ဌာနေ၊ အရပ်၌။ ကာမော စေဝ ဟေတု စ ပါရိစရိယာစာတိ အတ္ထောတိ၊ ကာမော စေဝ ဟေတု စ ပါရိစရိယာစာတိ အတ္ထောဟူသည်ကား။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “အတ္တနော ကာမံ, အတ္တနော ဟေတုံ, အတ္တနော အဓိပ္ပါယ္ထံ, အတ္တနော ပါရိစယ”န္တိ၊ အတ္တနော ကာမံ, အတ္တနော ဟေတုံ, အတ္တနော အဓိပ္ပါယ္ထံ, အတ္တနော ပါရိစယံဟူ၍။ ဝုတ္တေသု၊ ဟောအပ်ကုန်သော။ ဣမေသု စတူသု ပဒေသု၊ ဤလေးပါးသော ပုဒ်တို့တွင်။ ကာမောစ၊ အလိုသည်လည်းကောင်း။ ဟေတုစ၊ အကြောင်းသည်လည်းကောင်း။ ပါရိစယာ စ၊ လုပ်ကြွေးခြင်းသည်လည်းကောင်း။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သော။ ပဌမေ အတ္ထဝိကပ္ပေ၊ ရှေးဦးစွာသော အတ္ထဝိကပ်၌။ ဝိဂ္ဂဟဝါကျာဓိပ္ပါယသူစနတော၊ ဝိဂ္ဂဟဝါကျ၏ အဓိပ္ပာယ်ကို ပြတတ်သောကြောင့်။ အတ္ထော၊ အနက်မည်၏။ “သေသန္တိ၊ သေသံဟူသည်ကား။ ဧကံ၊ တစ်ခုသော။ အဓိပ္ပါယပဒံ၊ အဓိပ္ပါယဟူသောပုဒ်သည်။ ဗျဉ္ဇနန္တိ၊ ဗျဉ္ဇနံဟူသည်ကား။ ဗျဉ္ဇနမတ္တံ၊ သဒ္ဒါမျှတည်း။ ပဌမဝိကပ္ပါနုပယောဂိတာယ၊ ပထမဝိကပ်နှင့် လျော်စွာယှဉ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝစနမတ္တံ၊ သဒ္ဒါမျှတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဒုတိယေ အတ္ထဝိကပ္ပေပိ၊ ဒုတိယ အတ္ထဝိကပ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။
ယတ္ထဝုတ္တမေဝ အတ္ထံ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော အနက်ကိုလျှင်။ ပဒဘာဇနေန၊ ပဒဘာဇနီနှင့်။ သံသန္ဒိတွာ၊ နှီးနှော၍။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အတ္တနော ကာမံ အတ္တနော ဟေတုံ အတ္တနော ပါရိစရိယန္တိ ဟိ ဝုတ္တေဇာနိဿန္တိ ပဏ္ဍိတာ”တိအာဒိ၊ အတ္တနော ကာမံ အတ္တနော ဟေတုံ အတ္တနော ပါရိစရိယန္တိ ဟိ ဝုတ္တေဇာနိဿန္တိ ပဏ္ဍိတာအစရှိသောစကားကို။ အာရဒ္ဓံ၊ အာထုတ်၏။ ဣဒံ အယံ အဓိပ္ပါယော၊ ဤအဓိပ္ပာယ်ကို။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “အတ္တနော ဟေတု”န္တိ၊ အတ္တနော ဟေတုံဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ “အတ္တနော အတ္ထာယာ”တိ၊ အတ္တနော အတ္ထာယာဟူသော။ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ “အတ္တ နော ကာမံ အတ္တနော ပါရိစရိယ”န္တိ၊ အတ္တ နော ကာမံ အတ္တနော ပါရိစရိယဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပသည်ရှိ်သော်။ “ကာမေန ပါရိစရိယာ”တိ၊ ကာမေန ပါရိစရိယာဟူသော။ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကား။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ တသ္မာ၊ (နိ-၅၇၈) ကြောင့်။ ဣမေဟိ တီဟိ ပဒေဟိ၊ ဤသုံးပုဒ်တို့ဖြင့်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ကာမေန၊ ကာမဂုဏ်ဖြင့်။ ပါရိစရိယာ၊ လူပ်ကျွေးခြင်းတည်း။ အတ္တကာမပါစရိယာ၊ မိမိ အကျိုးငှာ ကာမဂုဏ်ဖြင့်။ ပါရိစရိယာ၊ လုပ်ကျွေးခြင်း။ ဣတိ ဣမံ အတ္ထဝိကပ္ပံ၊ ဤ အနက်ဝိကပ်ကို။ ဝိညှု၊ ပညာရှိတို့သည်။ ဇာနိဿန္တိ၊ သိကုန်လတ္တံ့။ [စာမျက်နှာ-၂၆၇] “အတ္တနော အဓိပ္ပါယ”န္တိ၊ အတ္တနော အဓိပ္ပါယံဟူ၍။ ဝုတ္တေ ပန၊ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်ကား။ အဓိပ္ပါယသဒ္ဒဿ၊ အဓိပ္ပါယသဒ္ဒါ၏။ ကာမိတသဒ္ဒေန၊ ကာမိသေဒ္ဒါနှင့်။ သမာနတ္ထဘာဝတော၊ တူသော အနက် ရှိသည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ အဓိပ္ပေ တကာမိတဋ္ဌေန၊ လိုအပ်သောနှစ်သက်အပ်သော အနက်ကြောင့်။ အတ္တကာမပါရိစရိယာ၊ အတ္တကာမပါရိစရိယမည်၏။ ဣတိ ဣမံ အတ္ထဝိကပ္ပံ၊ ဤအနက်ကြံခြင်းကို။ ဝိညူ၊ ပညာရှိတို့သည်။ ဇာနိဿန္တိ၊ သိလတ္တံ့။
ဧတဒဂ္ဂန္တိ၊ ဧတဒဂ္ဂံဟူသည်ကား။ ဧသာ၊ ဤလုပ်ကျွေးခြင်းသည်။ အဂ္ဂါ၊ လွန်ကဲ၏။ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသိက္ခာပဒေပိ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ ကာမံ ''ယာစတိပိ အာယာစတိပီ”တိ၊ ယာစတိပိ အာယာစတိပိဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မေထုနယာစနံ၊ မေထုန်တောင်းခြင်းသည်။ အာဂတံ၊ လာ၏။ တံ ပန၊ ထိုမေထုန်တောင်းခြင်းကိုကား။ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစဿာဒရာဂဝသေန၊ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာ၌ တပ်သော ရာဂ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဓပန၊ ဤ အတ္တကာမသိက္ခာပုဒ်၌ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ မေထုနဿာဒရာဂဝသေန၊ မေထုန်၌ တပ်သော ရာဂ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ကား။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။
ဝိနီတဝတ္ထူသု၊ ဝိနီတဝတ္ထုတို့၌။ “အဂ္ဂဒါနံ ဒေဟီ”တိ ဣဒံ၊ အဂ္ဂဒါနံ ဒေဟိဟူသော စကားကို။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသိက္ခာပဒေ ပန၊ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသိက္ခာပုဒ်၌ကား။ ပရတ္ထာယပိ၊ သူတစ်ပါးအလို့ငှာလည်း။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်ရှိသော်။ သီသံ၊ အရင်းသို့။ ဧတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ သုဘဂါတိ၊ သုဘဂါကား။ ဣဿရိယာဒီဟိ၊ ဣဿရိယအစရှိကုန်သော။ သုန္ဒရေဟိ၊ ကောင်းကုန်သော။ ဘဂေဟိ၊ ဘဂလက္ခဏာတို့နှင့်။ သမန္နာဂတာ၊ ပြည့်စုံသည်တည်း။ မနုဿိတ္ထီ၊ လူမသည်လည်းကောင်း။ တထာသညိတာ၊ ထို လူမ-ဟု အမှတ်ရှိသော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ အတ္တကာမပါစရိယာယ၊ မိမိအလို့ငှာ ကာမဂုဏ်ဖြင့် လုပ်ကျွေးခြင်း၌။ ရာဂေါ၊ တပ်သော ရာဂသည်လည်းကောင်း။ တေန၊ ထိုရာဂဖြင့်။ ကာမပါရိစရိယယာစနံ၊ ကာမဂုဏ်ဖြင့် လုပ်ကျွေးခြင်းကို တောင်းခြင်းလည်းကောင်း။ တင်္ခဏဝိဇာနနံ၊ ထိုခဏ၌ သိခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမေ ပဉ္စ၊ ဤငါးပါးတို့သည်။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
အတ္တကာမပါရိစရိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ အတ္တကာမပါရိစရိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
(နိ၅၇၉) ၅-သဉ္စရိတ္တ သိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၂၉၆။ ပဉ္စမေ၊ ပဉ္စမ သံဃာဒိသိသ်၌။ ပဏ္ဍိစ္စေနာတိ၊ ပဏ္ဍိစ္စေနဟူသည်ကား။ သဘာဝဉာဏေန၊ သဘောကို သိသော ဉာဏ်ဖြင့်။ ဂဟိမန္တာတိ၊ ဂဟိမန္တာဟူသည်ကား။ သဘာဝဉာဏဂတိယတ္တာ၊ သဘောဉာဏ်သွားခြင်းနှင့် ယှဉ်၏။ ဝေယျတ္တိယေနာတိ၊ ဝေယျတ္တိယေနဟူသည်ကား။ ဣတ္ထိကတ္တဗ္ဗေသု၊ မိန်းမပြုအပ်သော အမှုတို့၌။ သိက္ခိတဉာဏေန၊ သင်အပ်သော ဉာဏ်ဖြင့်။ မေဓာယာတိ၊ မေဓာယဟူသည်ကား။ အသိက္ခိတေသုပိ၊ မသင်အပ်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ တံဣတ္ထိကတ္တဗ္ဗေသု၊ ထိုမိန်းမပြုအပ်သောအမှုတို့၌။ ဌာနုပ္ပတ္တိယာ ပညာယ၊ အကြောင်းဖြစ်သော ပညာဖြင့်။ ဆေကာတိ၊ ဆေကာဟူသည်ကား။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ပစနာဒိကုသလာ၊ ချက်ခြင်းအစရှိသည်၌ လိမ္မာသည်တည်း။
အာဝဟနံ၊ သတို့သမီးကို ဆောင်ယူခြင်း။ အာဝါဟော၊ သတို့သမီးကို ဆောင်ယူခြင်း။ ဒါရိကာယ၊ သတို့သမီးကို။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းတည်း။ ဝိဓိနာ၊ အစီအရင်ဖြင့်။ ပရကုလေ၊ သူတစ်ပါးအိမ်သို့။ ဂဟနံ ပေသနံ၊ စေခြင်းတည်း။ ဝိဝါဟော၊ အစီအရင်အားဖြင့် စေခြင်း။ ဒါရိကာယ၊ သတို့သမီးကို။ ဒါနံ၊ ပေးခြင်းတည်း။
၂၉၇။ ဘတ္တပစာပနံ၊ ထမင်းချက်စေခြင်းသည်။ ရန္ဓာပနံ၊ ရန္ဓာပနမည်၏။ ဗျဉ္ဇနာဒိသမ္ပာဒနံ၊ ဟင်းလျာအစရှိသည်ကို ပြီးစေခြင်းသည်။ ပစာပနံ၊ ပစာပနမည်၏။ န ဥပါဟဋန္တိ၊ ဥပါဟဋံဟူသည်ကား။ န ဒိန္နံ၊ မပေးအပ်။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းသည်။ ကယောနာမ၊ ကယေမည်၏။ ဒါနံ၊ ပေးခြင်းသည်။ ဝိက္ကယော နာမ၊ ဝိက္ကယေမည်၏။ တဒုဘယံ၊ ထိုနှစ်ပါးစုံကို။ သင်္ဂဟေတွာ၊ ပေါင်း၍။ “ဝေါဟာရော”တိ၊ ဝေါဟာရောဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
၃၀၀။ “အဗ္ဘုတံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတီ”တိ ဣမိနာ၊ အဗ္ဘုတံ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ “ပရာဇိတေနဒါတဗ္ဗ”န္တိ၊ ပရာဇိတေနဒါတဗ္ဗံဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အဒေန္တော၊ မပေးသော ရဟန်းကို။ ဓုရနိက္ခေပေန၊ ဝန်ချခြင်းဖြင့်။ ကာရေတဗ္ဗော၊ ဆုံးဖြတ်အပ်၏။ [စာမျက်နှာ-၂၆၈] ဧတဿ၊ ထိုအောင်တမန်အား။ အစိရကာလေ၊ မကြာမြင့်သော ကာလ၌။ အဓိကာရော၊ လွန်စွာပြုခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အစိရကာလာဓိကာရိကံ၊ အစိရကာလာဓိကာရမည်၏။ သဉ္စရိတ္တံ၊ အောင်တမန်သွားခြင်းကို။ လဗ္ဘတိ၊ ၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အစိရကာလာစာရိကန္တိ၊ အစိရကာလာစာရိကံဟူ၍။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။ ဧတဿ၊ ထို အောင်တမန်သွားခြင်းအား။ အစိရကာလေ၊ မကြာမြင့်သော ကာလ၌။ အာစာရော အဇ္ဈာစာရော၊ လွန်ကျူးသော အကျင့်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းတည်း။
(နိ-၅၈၀) ၃၀၁။ ဧဟိဘိက္ခုအာဒိကာပိ၊ ဧဟိဘိက္ခုအစရှိသည်တို့သည်လည်း။ သဉ္စရတ္တာဒိံ၊ သဉ္စရတ္တအစရှိသော။ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇံ အာပတ္တိံ၊ ပဏ္ဏတ္တိဝဇ္ဇအာပတ်သို့။ ကိဉ္စာပိ အာပဇ္ဇန္တိ၊ အကယ်၍ရောက်ကုန်၏ရှင့်။ ပန၊ ထိုသို့ ရောက်ကုန်သော်လည်း။ တေသံ၊ ထို ဧဟိဘိက္ခုအစှရိသည်တို့၏။ အသဗ္ဗကာလိကတ္တာ စ၊ အခါခပ်သိမ်းမရှိသောကြောင့် လည်းကောင်း။ အပ္ပကတ္တာ စ၊ နည်းသောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဣဓာပိ၊ ဤသဉ္စရိတ္တ၌လည်း။ ဉတ္တိစတုတ္ထေနေဝ ကမ္မေန၊ ဉတ္တိစတုတ္ထကံဖြင့်သာလျှင်။ ဥပသမ္ပန္နံ၊ ပဉ္စင်းခံသော သူကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ယွာယ”န္တိ အာဒိပဒဘာဇနံ၊ ယွာယအစရှိသော ပဒဘာဇနီကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ သဉ္စရဏံ၊ သွားလာခြင်း။ သဉ္စရော၊ သွားလာခြင်း။ ဧတဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ သော၊ ထိုသွားလာခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သောဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ သဉ္စရီ၊ သဉ္စရီမည်၏။ တဿ၊ ထိုသွားလာခြင်း ရှိသော ရဟန်း၏။ ဘာဝေါ၊ အဖြစ်တည်း။ သဉ္စရိတ္တံ၊ သွားလာခြင်းရှိသော ရဟန်း၏အဖြစ်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သဉ္စရဏဘာဝ”န္တိ၊ သဉ္စရဏဘာဝံဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သဉ္စရတိ၊ သွားလာတတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သဉ္စရဏော၊ သဉ္စရဏေမည်၏။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို ရ၏။ တဿ၊ ထိုသွားလာတတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဘာဝေါ၊ အဖြစ်တည်း။ သဉ္စရဏဘာဝေါ၊ သွားလာတတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အဖြစ်။ ဣတ္ထိပုရိသာနံ၊ မိန်းမယောကျာ်းတို့၏။ အန္တရေ၊ အလယ်၌။ တံ သဉ္စရဏဘာဝံ၊ ထိုသွားလာတတ်သော အဖြစ်ကို။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
ဇာယာဘာဝေတိ၊ ဇာယာဘာဝေဟူသည်ကား။ ဘရိယဘာဝါယ၊ မယား ဖြစ်စေလိုသောကြောင့်။ ဇာရဘာဝေတိ၊ ဇာရဘာဝေဟူသည်ကား။ သာမိဘာဝါယ၊ လင် ဖြစ်စေလိုသောကြောင့်။ တံနိမိတ္တံ၊ ထို လင်, မယားဖြစ်စေလိုသောကြောင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတံ ဘုမ္မဝစနံ၊ ဤသတ္တမီဝိဘတ်သည်။ နိမိတ္တတ္ထေ၊ နိမိတ်အနက်၌။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “ဇာရတ္တနေ”တိ ပဒဿ၊ ဇာရတ္တနေဟူသော ပုဒ်၏။ ပဒဘာဇနေ၊ ပဒဘာဇနီ၌။ “ဇာရီ ဘဝိဿသီ”တိ၊ ဇာရီ ဘဝိဿသီဟူ၍။ ဣတ္ထိလိင်္ဂဝသေန၊ ဣတ္ထိလိင်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဒဘာဇနံ၊ ပဒဘာဇနိကို။ ကဉ္စာပိ ဝုတ္တံ၊ အကယ်၍ကား ဟောအပ်၏ရှင့်။ အန၊ ထိုသို့ဟောတော်မူသော်လည်း။ “သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇေယျာ”တိပဒဿ၊ သဉ္စရိတ္တံ သမာပဇ္ဇေယျဟူသော ပုဒ်၏။ နိဒ္ဒေသေ၊ နိဒ္ဒေသ၌။ “ဣတ္ထိယာ ဝါ ပဟိတော ပုရိသဿသန္တိကေ ဂစ္ဆတိ၊ ပုရိသေန ဝါ ပဟိတော ဣတ္ထိယာ သန္တိကေ ဂစ္ဆတီ”တိ၊ ဣတ္ထိယာ ဝါ ပဟိတော ပုရိသဿသန္တိကေ ဂစ္ဆတိ၊ ပုရိသေန ဝါ ပဟိတော ဣတ္ထိယာ သန္တိကေ ဂစ္ဆတိဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ အောင်တော်မူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပုရိသဿာပိ၊ ယောကျ်ား၏လည်း။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ဝတ္တဗ္ဗာကာရံ၊ ဆိုအပ်သော အခြင်းအရာကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ဇာရတ္တနေ'' (နိ-၅၈၁) တိ နိဒ္ဒေသဿ၊ ဇာရတ္တနေ-ဟူသော နိဒ္ဒေသ၏။ ဣတ္ထိပုရိသသာဓာရဏတ္တာ၊ မိန်းမ, ယောကျ်ားတို့နှင့် ဆက်ဆံသောကြောင့်။ “ဣတ္ထိယာ မတိံ ပုရိသဿအာရောစေန္တော ဇာရတ္တနေ အာရေစေတီ”တိ၊ ဣတ္ထိယာ မတိံ ပုရိသဿအာရောစေန္တော ဇာရတ္တနေ အာရေစေတိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပါဠိယံ ပန၊ ပါဠိ၌ကား။ ပုရိသဿ၊ ယောကျ်ား၏။ မတိံ၊ အလိုကို။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမအား။ အာရောစနဝသေနေဝ၊ ကြားသည်၏ အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ တဒနုသာရေန၊ ထိုမိန်းမအားကြားသည်ကို အစဉ်လျှောက်သဖြင့်။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမ၏။ မတိံ၊ အလိုကို။ ပုရိသဿ၊ ယောကျ်ားအား။ အာရောစနာကာရောပိ၊ ကြားသော အခြင်းအရာကိုလည်း။ ဝိညာတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဣတိ၊ ဤသို့နှစ်လုံးပိုက်၍။ ပဒဒွယေပိ၊ ပုဒ်နှစ်ခု၌လည်း။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းကို။ ကတာ၊ ပြအပ်၏။
ဣဒါနိ၊ ယ္ခုအား၌။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ဝတ္တနယေနာပိ၊ ဟောသောနည်းဖြင့်လည်း။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “အပိစာ”တိအာဒိံ၊ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ပတိ ဘဝိဿသီ”တိ ဣဒံ၊ ပတိ ဘဝိဿသိဟူသော စကားကို။ ဇာယာသဒ္ဒဿ၊ ဇာယာ-သဒ္ဒါ၏။ ဣတ္ထိလိင်္ဂနိယမတော၊ ဣတ္ထိလိင်၌ မြဲခြင်းကြောင့်။ ပုရိသပရိယာယေန၊ ယောကျ်ားဟော ပရိယာယ်ဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ နိဗဒ္ဓသာမိကော၊ မြဲသော လင်သည်။ ဘဝိဿသိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဣတိ အတ္ထော၊ နက်။ ဇာရော ဘဝိဿသီတိ၊ ဇာရော ဘဝိဿသိဟူသည်ကား။ မိစ္ဆာစာရဘာဝေန၊ မိစ္ဆာစာရ၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဥပဂစ္ဆနကော၊ ကပ်သော လင်သည်။ ဘဝိဿသိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။
၃၀၃။ သေရိဝိဟာရန္တိ၊ သေရိဝိဟာရံဟူသည်ကား။ သစ္ဆန္ဒစာရံ၊ အလိုအတိုင်း ကျင့်ခြင်းကို။ အတ္တနော ဝသန္တိ၊ အတ္တနော ဝသံဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အာဏံ၊ အဏာကို။ ဂေါတ္တဝန္တေသု၊ အနွယ်ရှိသော သူတို့၌။ ဂေါတ္တ၊ သဒ္ဒေါ၊ ဂေါတ္တ၊ သဒ္ဒါသည်။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဓမ္မစာရီသု စ၊ တရားကျင့်သော သူတို့၌လည်း။ ဓမ္မ-သဒ္ဒေါ၊ ဓမ္မသဒ္ဒါသည်။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သဂေါတ္တေဟီ”တိအာဒိ၊ သဂေါတ္တေဟိအဆိုရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ သဂေါတ္တေဟီတိ၊ သဂေါတ္တေဟိဟူသည်ကား။ သမာနဂေါတ္တေဟိ၊ အနွယ်တူသော သူတို့သည်။ သဟဓမ္မိကေဟီတိ၊ သဟဓမ္မိကေဟိဟူသည်ကား။ ဧကဿ သတ္ထု၊ တစ်ယောက်သော ဆရာ၏။ သာသနေ၊ အဆုံးအမ၌။ သဟစရိတဗ္ဗဓမ္မေဟိ၊ တကွကျင့်အပ်သော အကျင့်ရှိသူတို့သည်။ [စာမျက်နှာ-၂၆၉] ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သမာနကုလဓမ္မေဟိ၊ တူသော အမျိုးရှိသော သူတို့သည်။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်လျှင်။ “ဧကံ သတ္ထာရ”န္တိ အာဒိ၊ ဧကံ သတ္ထာရံအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧကဂဏပရိပန္နေဟီတိ၊ ဧကဂဏပရိပန္နေဟိဟူသည်ကား။ မာလာကာရာဒိကေဂဏပရိယာပန္နေဟိ၊ ပန်းသည်အစရှိသော တူသောဂုဏ်၌ အကျုံးဝင်ကုန်သော။ (နိ-၅၈၂) သဿာမိကာ၊ လင်ရှိသောမိန်းမတို့သည်။ သာရက္ခာ၊ သာရက္ခမည်ကုန်၏။ ယဿာ၊ အကြင်မိန်းမကို။ ဂမနေ၊ သွားလာခြင်း၌။ ရညာ၊ မင်းသည်။ ဒဏ္ဍော၊ ဒဏ်ကို။ ဌပိတော၊ ထားအပ်၏။ သာ၊ မိန်းမသည်။ သပရိဒဏ္ဍာ၊ သပရိဒဏ္ဍမည်၏။ ပစ္ဆိမာနံ ဒွိန္နန္တိ၊ ပစ္ဆိမာနံ ဒွိန္နံဟူသည်ကား။ သာရက္ခ သပရိဒဏ္ဍာနံ၊ သာရက္ခ သပရိဒဏ္ဍတို့အား။ မိစ္ဆာစာရောဟောတီတိ၊ မိစ္ဆာစာရောဟောတိဟူသည်ကား။ တာသု၊ ထိုနှစ်ယောက်သော မိန်းမတို့၌။ ဂတပုရိသာနံ ဝိယ၊ သွားလာသော ယောကျ်ားတို့ကဲ့သို့။ တာသမ္ပိ၊ ထိုနှစ်ယောက်သော မိန်းမတို့အားလည်း။ သဿာမိကဘာဝတော၊ လင်ရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ မိစ္ဆာစာရော၊ မှားသော အကျင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ န ဣတရာသန္တိ၊ န ဣတရာသံဟူသည်ကား။ မာတုရက္ခိတာဒီနံ၊ မာတုရက္ခိတ အစရှိကုန်သော။ အဋ္ဌန္နံ၊ ရှစ်ယောက်သော မိန်းမတို့အား။ အဿာမိကတ္တာ၊ လင်မရှိသောကြောင့်။ မိစ္ဆာစာရော၊ မှားသောအကျင့်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တာသု၊ ထိုမိန်းမတို့၌။ ဂတာနံ၊ သွားကုန်သော။ ပုရိသာနမေဝ၊ ယောကျ်ားတို့အားသာလျှင်။ မိစ္ဆာစာရော၊ မှားသောအကျင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ မာတာဒီဟိ၊ အမိအစရှိသည်တို့သည်။ ရက္ခိတတ္တာ၊ စောင့်အပ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပုရိသာ၊ ယောကျ်ားတို့သည်။ ဂေါပိတံ၊ စောင့်ရှောက်အပ်သော။ ဣတ္ထိံ၊ မိန်းမကို။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ န လဘန္တိ၊ မရကုန်။ ဣတ္ထိယော ပန၊ မိန်းမတို့သည်ကား။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော။ ပုရိသေန၊ ယောကျ်ားသည်။ ဘရိယာဘာဝေန၊ မယား၏အဖြစ်ဖြင့်။ ဂဟိတာဝ၊ ယူအပ်ကုန်သော်သာလျှင်။ ပုရိသန္တရံ၊ ယောကျ်ား တစ်ပါးကို။ ဂန္တုံ၊ သွားလာခြင်းငှာ။ န လဘန္တိ၊ မရကုန်။ ဣတရာ၊ လင်မရှိသော မိန်းမတို့သည်။ အတ္တနော ဖဿဿ၊ မိမိအတွေ့ကို။ သယံ သာမိကတ္တာ၊ မိမိအစိုးရသောကြောင့်။ ပုရိသန္တရံ၊ ယောကျ်ားတစ်ပါးကို။ ဂန္တုံ၊ ငှာ။ န လဘန္တိ၊ မရကုန်သည်။ န၊ မဟုတ်ကုန်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မာတာဒယော၊ အမိအစရှိသည်တို့သည်။ သယံ၊ မိမိတို့သည်။ တာသံ၊ ထိုသမီစသည်တို့၏။ ဖဿာနုဘဝနတ္ထံ၊ အတွေ့ကိုခံစားခြင်းငှာ။ တာ၊ ထိုမိန်းမတို့ကို။ န ရက္ခန္တိ၊ မစောင့်ကုန်။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ပုရိသဂမနမေဝ၊ ယောကျ်ားသွားလာခြင်းကိုသာလျှင်။ တာသံ၊ ထိုမိန်းမတို့ကို။ ဝါရေန္တိ၊ မြစ်ကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်။ အပရိဂ္ဂဟိတဖဿတ္တာ စ၊ မသိမ်းဆည်းအပ်သောဖဿရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အတ္တနော ဖဿတ္တာစ၊ မိမိဖဿဖြစ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဣတ္ထီနံ၊ မိန်းမတို့အား။ မိစ္ဆာစာရော၊ မှားသောအကျင့်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပုရိသာနံ ပန၊ ယောကျ်ားတို့အားကား။ ပရေဟိ၊ သူတစ်ပါးတို့သည်။ ဝါရိတေ၊ မြစ်အပ်သည်ရှိသော်။ အတ္တနော အသန္တကဋ္ဌာနေ၊ မိမိ (နိ-၅၈၃) ဥစ္စာ မဟုတ်သောအရာ၌။ ပဝိဋ္ဌတ္တာ၊ ဝင်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ မိစ္ဆာစာရော၊ မှားသောအကျင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။
ဘောဂေနာတိ၊ ဘောဂေနဟူသည်ကား။ ဘောဂဟေတု၊ စည်းစိမ်ဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဥဒပတ္တံ၊ ရေခွက်ကို။ အာမသိတွာ၊ သုံးသပ်၍။ ဂဟိတွာ၊ ယူအပ်သော မိန်းမသည်။ ဩဒပတ္တကိနီ၊ သဒပတ္တကိနိမည်၏။ ဓဇ-သဒ္ဒေန၊ ဓဇ-သဒ္ဒါဖြင့်။ သေနာ ဧဝ၊ စစ်သည်ကိုသာလျှင်။ ဥပလက္ခိတာ၊ မှတ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဥဿိတဒ္ဓဇာယာ”တိအာဒိ၊ ဥဿိတဒ္ဓဇာယာအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
၃၀၅။ ဗဟိဒ္ဓါ ဝိမဋ္ဌန္တိ၊ ဗဟိဒ္ဓါ ဝိမဋ္ဌံဟူသည်ကား။ အညတ္ထ၊ တစ်ပါးသော အရာ၌။ အာရောစိတံ၊ ကြားအပ်၏။ “တံ ကိရိယံ သမ္ပာဒေဿတီ”တိ၊ တံ ကိရိယံ သမ္ပာဒေဿတိဟူသော စကားကို။ တဿာ၊ ထိုမိန်းမအား။ အာရောစေတွာ၊ ကြား၍။ တံ ကိစ္စံ၊ ထိုအောင်သွယ်ခြင်းကိစ္စသည်။ သမ္ပာဒေတု ဝါ၊ ပြီးသည်မူလည်း ဖြစ်စေ။ တံ ကိရိယံ သမ္ပာဒနေ၊ ထိုကိစ္စကို ပြီးစေရာ၌။ သာမတ္ထိယံ၊ စွမ်းနိုင်သော အဖြစ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒါရကဉ္စ၊ သတို့သားကိုလည်းကောင်း။ ဒါရိကဉ္စ၊ သတို့သမီးကိုလည်းကောင်း။ အဇာနာပေတွာ၊ မသိစေမူ၍။ မာတာပိတုအာဒီဟိ၊ အမိအဖအစရှိသည်တို့သည်။ မာတုပိတာအာဒီနညေဝ၊ အမိအဖတို့၏သာလျှင်။ သန္တိကံ၊ အထံသို့။ သာသနေ၊ သတင်းစကားကို။ ပေသိတေပိ၊ စေအပ်သော်လည်း။ ပဋိဂ္ဂဏှနဝီမံသနပစ္စာဟရဏသင်္ခါတာယ၊ ဝန်ခံခြင်း, စုံစမ်းခြင်း, တစ်ဖန်ဆောင်ခြင်းဟုဆိုအပ်သော။ တိဝင်္ဂသမ္ပတ္တိယာ၊ အင်္ဂါသုံးပါးပြည့်စုံသဖြင့်။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်သည်။ ဟောတိ ဧဝ-ဖြစ်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
ယံ၊ အကြင်သူကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ သာသနံ၊ သတင်းစကားကို။ ပေသိတံ၊ စေအပ်၏။ တံ ဧဝ၊ ထိုသူကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ တဿာ၊ ထိုသူ၏။ မာတုအာဒီနံ၊ အမိအစရှိသောသူတို့အား။ အာရောစိတေပိ၊ ကြားသော်လည်း။ ခေတ္တမေဝ၊ ခေတ်သို့သာလျှင်။ ဩတိဏ္ဏဘာဝံ၊ သက်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမီ”တိအာဒိ၊ ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမိအစရှိသည်ကို။ ဥဒါဟဋံ၊ ထုတ်အပ်၏။ ဣဒဉ္စ၊ ဤဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမိ-အစရှိသည်ကိုလည်း။ ဝစနဗျတ္တယဟေတု၊ စကားဖောက်ပြန်ခြင်း အကြောင်းကြောင့်။ ဗျတ္တယာနံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းတို့၏။ ဘေဒေ၊ အထူးသည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ဗျတ္တယသာမညတော၊ ဖောက်ပြန်ခြင်း တူသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဥဒါဟဋံ၊ ထုတ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ တမ္ပိ ဥဒါဟရဏဒေါသံ၊ ထို ဥဒါဟရုဏ်၏အပြစ်ကိုလည်း။ ပရိဟရိတွာ၊ ပယ်၍။ သုတ္တာနုလောမတံ၊ သုတ္တာနုလောမအဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ဒေဿတုံပြခြင်းငှာ။ “တံ ပနာ”တိအာဒိ၊ တံ ပနအစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဣမိနာ သမေတီ”တိ၊ [စာမျက်နှာ-၂၇၀] ဣမိနာ သမေတိ (နိ-၅၈၄) ဧတ္ထ၊ ဟူသောပုဒ်၌။ အယံ၊ ဤဆိုလတ္တံ့ကား။ အဓိပ္ပာယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ သယံ၊ မိမိသည်။ အနာရောစေတွာ၊ အကြားမူ၍။ အညေသံ၊ တစ်ပါးကုန်သော။ အန္တေဝါသိကာဒီနံ၊ တပည့်အစရှိသည်တို့အား။ ဝတွာ၊ ပြော၍။ ဝီမံသာပေတွာ၊ စုံစမ်းစေ၍။ ပစ္စာဟရန္တဿ၊ တစ်ဖန်ဆောင်သော ရဟန်းအား။ ဝိသင်္ကေတော၊ ချွတ်ယွင်းခြင်းသည်။ နတ္ထိ ယထာ၊ မရှိသကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထို့အတူ။ တဿ၊ ထိုမိန်းမအား။ သယံ၊ မိမိသည်။ အနာရောစေတွာ၊ မကြားမူ၍။ အာရောစနတ္ထံ၊ ကြားခြင်းငှာ။ မာတုအာဒီနံ၊ အမိအစရှိသည်တို့အား။ ဝဒန္တဿာပိ၊ ဆိုသော ရဟန်းအားလည်း။ မာတုအာဒယော၊ အမိအစရှိသည်တို့သည်။ ကိရိယံ၊ ထိုကိစ္စကို။ သမ္ပာဒေန္တု ဝါ၊ ပြီးစေကုန်သည်မူလည်း ဖြစ်စေ။ မာဝါ၊ မပြီးစေသည်မူလည်း ဖြစ်စေ။ တေသံ၊ ထိုစေသော သူတို့အား။ မာတုအာဒီနံ၊ အမိအစရှိသည်တို့၏။ တုဏှီဘူတဘာဝမ္ပိ၊ ဆိတ်ဆိတ်နေသော အဖြစ်ကိုလည်း။ ယဒိ ပစ္စာဟရတိ၊ အကယ်၍ တစ်ဖန်ဆောင်အံ့။ ဝိသင်္ကေတော၊ ချွတ်ယွင်းခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။
ဃရကိစ္စံ၊ အိမ်ကိစ္စကို။ နေတိ၊ ဆောင်တတ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဃရဏီ၊ ဃရဏီမည်၏။ အညတရံ၊ တစ်ယောက်ယောက်ကို။ ဝဒန္တဿ၊ ဆိုသော ရဟန်းအား။ ဝိသင်္ကေတံ၊ ချွတ်ယွင်းခြင်းသည်။ အဒိန္နာဒါနာဒီသု၊ အဒိန္နာဒါန်အစရှိသည်တို့၌။ အာဏတ္တိယံ၊ အာဏတ္တိကပယောဂ၌။ ဝတ္ထုသင်္ကေတော ဝိယ၊ ဝတ္ထုချွတ်ယွင်းသကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပာယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ “မူလဋ္ဌာနဉ္စဝသေနာ”တိ ဧတ္ထ၊ မူလဋ္ဌာနဉ္စဝသေနဟူသော ပုဒ်၌။ ပုရိသဿ၊ ယောကျ်ား၏။ မာတုအာဒယော၊ အမိအစရှိသည်တို့ကို။ သာသနပေသနေ၊ သတင်းစကားကို စေရာ၌။ မူလဘူတတ္တာ၊ မူလဖြစ်သောကြောင့်။ “မူလဋ္ဌာ”တိ၊ မူလဋ္ဌာဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။
၃၂၂။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “မာတုရက္ခိတာယ မာတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတီ”တိ ဧတ္ထ၊ မာတုရက္ခိတာယ မာတာ ဘိက္ခုံ ပဟိဏတိဟူသော ပုဒ်၌။ အတ္တနော ဝါ၊ မိမိ၏လည်း။ ဓီတု သန္တိကံ၊ သမီး၏အထံသို့။ “ဣတ္ထန္နာမဿ၊ ဤအမည်ရှိသော ယောကျ်ား၏။ ဘရိယာ၊ မယားသည်။ ဟောတု၊ ဖြစ်လော။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘိက္ခုံ၊ ရဟန်းကို။ ပဟိဏတိ၊ စေ၏။ ပုရိသဿ ဝါ၊ ယောကျ်ား၏လည်းကောင်း။ တဿ၊ ထိုယောကျ်ား၏။ ဉာတကာနံ ဝါ၊ ဆွေမျိုးတို့၏လည်းကောင်း။ သန္တိကံ၊ အထံသို့။ “မမ ဓီတာ၊ ငါ၏ သမီးသည်။ ဣတ္ထန္နာမဿ၊ ဤအမည်ရှိသော ယောကျ်ား၏။ ဘရိယာ၊ မယားသည်။ ဟောတု၊ ဖြစ်လော။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဟိဏတိ၊ စေ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ သေသေသုပိ၊ (နိ-၅၈၅) ကြွင်းသော ပိတုရက္ခိတစသည်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းတည်း။ ပုဗ္ဗေဝုတ္တနယတ္တာတိ၊ ပုဗ္ဗေဝုတ္တနယတ္တာဟူသည်ကား။ ပဌမသံဃာဒိသေသေ၊ ပဌမသံဃာဒိသိသ်၌။ ဝုတ္တနယတ္တာ၊ ဆိုအပ်သော နည်းရှိသောကြောင့်။
၃၃၈။ အန္တေ ဧကေနာတိ၊ အန္တေ ဧကေနဟူသည်ကား။ ဧကေန ပဒေန၊ တစ်ပုဒ်ဖြင့်။ ဧတ္တောဝပက္ကမတီတိ၊ ဧတ္တောဝပက္ကမတိဟူသည်ကား။ အပစ္စာဟရိတွာ၊ တစ်ဖန် မဆောင်မူ၍။ တတောဝ၊ ထိုအရပ်မှသာလျှင်။ ပက္ကမတိ၊ ဖဲ၏။ “အနဘိနန္ဒိတွာ”တိ ဣဒံ၊ အနဘိနန္ဒိတွာဟူသောစကားကို။ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနံ၊ ထိုသို့သော အခြင်းအရာအားဖြင့် ကျင့်သည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဘိနန္ဒနေ၊ နှစ်သက်ခြင်းသည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ သာသနံ၊ သတင်းစကားကို။ အနာရောစေန္တော ပန၊ မကြားသော ရဟန်းသည်ကား။ န ဝိမံသတိ နာမ၊ မစုံစမ်းသည်မည်၏။ တတိယပဒေ ဝုတ္တနယေနာတိ၊ တတိယပဒေ ဝုတ္တနယေနဟူသည်ကား။ “သော တဿာ ဝစနံ အနဘိနန္ဒိတွာ”တိ အာဒိနာ၊ သော တဿာ ဝစနံ အနဘိနန္ဒိတွာအစရှိသော။ ဝုတ္တနယေန၊ သိအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ အန္တေဝါသိံဝီမံသာပေတွာတိ၊ အန္တေဝါသိံဝီမံသာပေတွာဟူသည်ကား။ “အယံ၊ ဤတပည့်သည်။ တေသံ၊ ထိုဒကာတို့အား။ ဝတ္ထုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ သမတ္ထော၊ စွမ်းနိုင်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အန္တေဝါသိနာ၊ တပည့်ကို။ ဝီမံသာပေတွာ၊ စုံစမ်းစေ၍။ သော အန္တေဝါသိကော၊ ထိုတပည့်သည်။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ အနာဒိယိတွာ၊ မယူမူ၍။ တုဏှီ၊ ဆိတ်ဆိတ်။ သစေ ပနဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ တဿာပိ၊ ထိုတပည့်၏လည်း။ တံ ပဝတ္တိံ၊ ထိုအကြောင်းကို။ ပစ္စာဟရန္တဿ၊ တစ်ဖန်ဆောင်သော။ အာစရိယဿ၊ ဆရာရဟန်းအား။ သံဃာဒိသေသောဝ၊ သံဃာဒိသိသ်သာတည်း။ ကဿ ဝိယ၊ အဘယ်ရဟန်းအားကဲ့သို့နည်း။ မာတုအာဒီသု၊ အမိအစရှိသည်တို့သည်။ တုဏှီဘူတေသု၊ ဆိတ်ဆိတ်နေကုန်သော။ တေသံ၊ ထိုအမိစသည်တို့၏။ တုဏှီဘာဝံ၊ ဆိတ်ဆိတ်နေသော အဖြစ်ကို။ ပစ္စာဟရန္တဿ ဝိယ၊ တစ်ဖန်ဆောင်သော ရဟန်းအားကဲ့သို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ စတုတ္ထဝါရေ၊ စတုတ္ထဝါရသည်။ အသတိပိ၊ မရှိသော်လည်း။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားသော ရဟန်းသည်။ သမ္ပာဒေတိ၊ ပြီးစေ၏။ အာဂစ္ဆန္တော၊ ပြန်သော ရဟန်းသည်။ ဝိသံဝါဒေတိ၊ ချွတ်ယွင်းစေ၏။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဣတိ ဝစနံ၊ ဤသို့သော စကားသည်။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ အာပန္နမေဝ၊ ရောက်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ ကတွာ၊ ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်။ “စတုတ္ထေ အနာပတ္တီ”တိ၊ စတုတ္ထေ အနာပတ္တိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
[စာမျက်နှာ-၂၇၁] ၃၄၀။ ကာရုကာနန္တိ၊ ကာရုကာနံဟူသည်ကား။ ဝဍ္ဎကီအာဒီနံ၊ လက်သမားအစရှိသည်တို့အား။ တစ္ဆက အယောကာရ တန္တဝါယ ရဇက နှာပိတကာ၊ (နိ-၅၈၆) တစည်းသမား, ပန်းပဲ, ရက်ကန်းသည်, ခဝါသည် ဆတ္တာသည်ဟူကုန်သော။ ပဉ္စ၊ ငါးယောက်ကုန်သော။ ကာရဝေါ၊ အမှုလုပ်တို့ကို။ “ကာရုကာ”တိ၊ ကာရုကာဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တာဒိသံ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော သံဃာနှင့်စပ်သော အမှုသည်။ ဂီဟိဝေယျာဝစ္စမ္ပိ၊ လူတို့ ဝေယျာဝစ္စသည်လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ ကတွာ၊ ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်။ “ဧဝရူပေန။ ပ။ အနာပတ္တီ”တိ၊ ဧဝရူပေန။ ပ။ အနာပတ္တိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ကာယတော သမုဋ္ဌာတီတိ၊ ကာယတော သမုဋ္ဌာတိဟူသည်ကား။ ပဏ္ဏတ္တိံ ဝါ၊ ပညတ်တော်ကိုလည်းကောင်း။ အလံဝစနီယဘာဝံ ဝါ၊ ကွာရှင်းပြီးသော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ တဒုဘယံ ဝါ၊ ထိုနှစ်ပါးစုံကိုလည်းကောင်း။ အဇာနန္တဿ၊ မသိသော ရဟန်းအား။ ကာယတော၊ ကိုယ်ကြောင့်သာလျှင်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတရဒွယေပိ၊ ဤမှ တစ်ပါးသော သမုဋ္ဌာန်နှစ်ခုအပေါင်း၌လည်း။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ အလံဝစနီယာ ဟောန္တီတိ၊ အလံဝစနီယာ ဟောန္တိဟူသည်ကား။ ဣတ္ထိယာ ဝါ၊ မိန်းမသည်လည်းကောင်း။ ပုရိသော ဝါ၊ ယောကျ်ားသည်လည်းကောင်း။ ဥဘောပိ ဝါ၊ နှစ်ယောက်သော သူတို့သည်လည်းကောင်း။ ဇာယာဘာဝေစ၊ မယားအဖြစ်၌လည်းကောင်း။ သာမိကဘာဝေ စ၊ လင်အဖြစ်၌ လည်းကောင်း။ နိက္ခိတ္တဆန္ဒတာယ၊ ချအပ်သော ဆန္ဒရှိသည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ အစ္စန္တဝိယုတ္တတ္တာ၊ စင်စစ် ကင်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ အညမညံ၊ အချင်းချင်း။ သမာဂမတ္ထံ၊ ညီညွတ်ခြင်းငှာ။ “ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာ အကရိတ္ထ၊ မပြုကုန်လင့်။” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝစနီယတာယ ဝတ္တဗ္ဗတာယ၊ ဆိုအပ်သော အဖြစ်အား။ အလံ အရဟာ၊ ထိုက်ကုန်သည်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အလံဝစနီယာ၊ အလံဝစနီယာမည်ကုန်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဧတေသု ဣတ္ထိပုရိသေသု၊ ထိုမိန်းမယောကျ်ားတို့၌။ ဝတ္ထုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ အလံ အရဟံ၊ ထိုက်သော။ သန္ဓာနဝစနံ၊ စေ့စပ်သော စကားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တေဣတ္ထိပုရိသာ၊ ထိုမိန်းမယောကျ်ားတို့သည်။ အလံဝစနီယာ၊ အလံဝစနီယာမည်ကုန်၏။ သန္ဓာနကာရဿ၊ အစေ့အစပ်ပြုတတ်သော သူ၏။ ဝစနံ၊ စကားကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ အသင်္ဂစ္ဆနကာ၊ မချဉ်းမကပ်ကုန်သော။ ပရိစ္စတ္တပေမာ၊ အချစ်ကို စွန့်သော သူတို့တည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။
“ပဏ္ဏတ္တိံ ပန ဇာနိတွာ”တိ ဧတ္ထ၊ ပဏ္ဏတ္တိံ ပန ဇာနိတွာဟူသော ပုဒ်၌။ “အလံဝစနီယဘာဝံ ဝါ”တိ၊ အလံဝစနီယဘာဝံ ဝါဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်လျှင်။ မာတိကာဋ္ဌကထာယဉ္စ၊ မာတိကာဋ္ဌကထာယဉ္စ၌လည်း။ “တဒုဘယံ ပန ဇာနိတွာ”တိ အာဒိ၊ တဒုဘယံ ပန ဇာနိတွာအစရှိသော (နိ-၅၈၇) စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခုံ၊ ရဟန်းကို။ အဇာနာပေတွာ၊ မသိစေမူ၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အဓိပ္ပါယံ၊ အလိုကို။ ပဏ္ဏေ၊ စာကမ္ပည်း၌။ လိက္ခိတွာ၊ ရေး၍။ ဣမံ ပဏ္ဏံ၊ ဤ စကမ္ပည်းကို။ အသုကဿ၊ ဤ အမည်ရှိသော သူအား။ ဒေဟီတိ၊ ပေးပါလော့ဟူ၍။ ဒိန္နံ၊ ပေးအပ်သော စာကမ္ပည်းကို။ ဟရန္တဿ၊ ဆောင်သော ရဟန်းအား။ သဉ္စရိတ္တံ၊ အောင်သွယ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပဏ္ဏတ္တိံ ဝါ၊ ပညတ်တော်ကိုလည်းကောင်း။ အလံဝစနီယဘာဝံ ဝါ၊ ကွာရှင်းအပ်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ အဇာနန ဝသေနေဝ၊ မသိသည်၏အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ဣမံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ အစိတ္တကံ၊ အစိတ္တကတည်း။ သဗ္ဗေနသဗ္ဗံ၊ အချင်းခပ်သိမ်း။ သဉ္စရဏဘဝမ္ပိ၊ အောင်တမန်၏ အဖြစ်ကိုလည်း။ အဇာနနဝသေန၊ မသိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အစိတ္တကံ၊ အစိတ္တကသည်။ န၊ မဟုတ်။ ပါဠိယဉ္စ၊ ပါဠိ၌လည်းကောင်း။ အဋ္ဌကထာယဉ္စ၊ အဋ္ဌကထာ၌လည်းကောင်း။ အာရောစနမေဝ၊ ကြားခြင်းကိုသာလျှင်။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သဒ္ဒဿ၊ သဒ္ဒါ၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဉတွာ၊ သိ၍။ ပဏ္ဏသန္ဒဿနဝသေနာပိ၊ ကမ္ပည်းကိုပြသည်၏အစွမ်းဖြင့်လည်း။ ကာယေန ဝါ၊ ကိုယ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာယဝါ၊ နှုတ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ အာရောစေန္တဿေဝ၊ ကြားသော ရဟန်းအားသာလျှင်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
၃၄၁။ “ယထာ ယထာ ယေသု ဇနပဒေသူ”တိ၊ ယထာ ယထာ ယေသု ဇနပဒေသူဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ပရိစ္စတ္တဘာဝပ္ပကာသနတ္ထံ၊ စွန့်အပ်သော အဖြစ်ကို ပြခြင်းငှာ။ ကတ္တဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်သော။ ပဏ္ဏဒါနဉာတိဇနိဿရာဒိဇာနာပနာဒိ၊ လက်ဖက်ပေးခြင်း, အမျိုး, မင်းစသည်ကို သိစေခြင်း အစရှိသော။ တံတံဒေသနိယတံ ပကာရံ၊ ထိုထို ဒေသ၌မြဲသောအပြားကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ ယထာ အစရှိသော စကားကိုလည်း။ နိဗဒ္ဓဘရိယာဘာဝေန၊ မြဲသော မယား၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်သည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ရုစိယာ၊ အလိုအားဖြင့်။ သင်္ဂတာနံ၊ ပေါင်းဖော်ကုန်သော။ ဣတ္ထိနဉ္စ၊ မိန်းမတို့၏ လည်းကောင်း။ မုဟုတ္တိကာယ စ၊ ပြည့်တန်ဆာမ၏ လည်းကောင်း။ ပုရိသေ၊ ယောကျ်ား၌။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ ဝိရဇ္ဇနမေဝ၊ တပ်ခြင်းကင်းခြင်းသည်သာလျှင်။ အလံဝစနီယဘာဝေ၊ ကွာရှင်းအပ်သော အဖြစ်၌။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ “ဒုဋ္ဌုလ္လာဒီသုပီ”တိ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လာဒီသုပိဟူသောပုဒ်၌။ အာဒိ-သဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ အတ္တကာမသဉ္စရိတ္တာနိ၊ အတ္တကာမသဉ္စရိတ္တာတို့ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ ယူ၏။ ဧတ္ထ ပန၊ ဤသဉ္စရိတ္တ၌ကား။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “ဣတ္ထိနာမ မနုဿိတ္ထီ န ယက္ခီ”တိ အာဒိနာ၊ ဣတ္ထိနာမ မနုဿိတ္ထီ န ယက္ခီအစရှိသည်ဖြင့်။ (နိ-၅၈၈) မနုဿိတ္ထိပုရိသာ၊ လူမိန်းမ လူယောကျ်ားတို့ကို။ ကဉ္စာပိ န ဒဿိတာ၊ အကယ်၍ကား မပြအပ်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ပင်မပြအပ်သော်လည်း။ “ဒသ ဣတ္ထိယော မာတုရက္ခိတာ”တိအာဒိနာ၊ ဒသ ဣတ္ထိယော မာတုရက္ခိတာအစရှိသည်ဖြင့်။ မနုဿိတ္ထီနညေဝ၊ လူမိန်မတို့ကိုသာလျှင်။ ဒဿိတတ္တာ၊ ပြအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တဒနုဂုဏာနမေဝ၊ ထိုမိန်းမအားလျော်သည်သာလျှင် ဖြစ်ကုန်သော။ ပုရိသာနမ္ပိ၊ ယောကျ်ားတို့ကိုလည်း။ ဂဟေတဗ္ဗတော၊ ယူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ [စာမျက်နှာ-၂၇၂] မနုဿဇာတိကာဝ၊ လူဇာတ်ရှိသည်သာလျှင် ဖြစ်ကုန်သော။ ဣတ္ထိပုရိသာ၊ မိန်းမယောကျ်ားတို့ကို။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ အဓိပ္ပေတာ၊ လိုအပ်ကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ယေသု၊ အကြင်သူတို့၌။ သဉ္စရိတ္တံ၊ အောင်တမန်သွားခြင်းသို့။ သမာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ တေသံ၊ ထိုသူတို့၏။ မနုဿဇာတိကတာ၊ လူဇာတ်ရှိသောအဖြစ် လည်းကောင်း။ န နာလံဝစနီယတာ၊ ကွာစွန့်အပ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ပဋိဂ္ဂဏှနဝီမံသနပစ္စာဟရဏာနိ၊ ဝန်ခံခြင်း, စုံစမ်းခြင်း, တစ်ဖန်ဆောင်ခြင်းတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဣမာနိပဉ္စ၊ ဤငါးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
သဉ္စရတ္တသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ သဉ္စရတ္တသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၆-ကုဋိကာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၃၄၂။ ဆဋ္ဌေ၊ ဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်၌။ ဧတ္တကေနာတိ၊ ဧတ္တကေနဟူသည်ကား။ ဧတ္တကေန၊ ဤမျှလောက်သော။ ဒါရုအာဒိနာ၊ သစ်အစရှိသည်ဖြင့်။ အပရိစ္ဆိန္နပ္ပမာဏာယောတိ၊ အပရိစ္ဆိန္နပ္ပမာဏာယောဟူသည်ကား။ အပရိစ္ဆိန္နဒါရုအာဒိပမာဏာယော၊ မပိုင်းခြားအပ်သော သစ်စသော ပမာဏရှိကုန်သော။ မူလစ္ဆေဇ္ဇာယာတိ၊ မူလစ္ဆေဇ္ဇာယာဟူသည်ကား။ ပရသန္တကဘာဝတော၊ သူတစ်ပါး၏ ဥစ္စာအဖြစ်မှ။ မောစေတွာ၊ လွတ်စေ၍။ အတ္တနော ဧဝ၊ မိမိ၏သာလျှင်။ သန္တကကရဏဝသေန၊ ဥစ္စပြုသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ယာစတော၊ တောင်းသော ရဟန်းအား။ အညာတကဝိညတ္တိဒုက္ကဋဉ္စေဝ၊ အညာတကဝိညတ္တိဒုက္ကဋ်သည်လည်းကောင်း။ ဒါသပဋိဂ္ဂဟဏဒုက္ကဋဉ္စ၊ ကျွန်ကို ခံခြင်းကြောင့် သင့်သော ဒုက္ကဋ်သည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ဒါသိဒါသပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတောဟောတီ”တိ၊ ဒါသိဒါသပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတောဟေတိဟူသော။ ဝစနံ၊ သုတ္တန်ပါဠိကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ၊ ပယ်အပ်သောကြောင့်တည်း။ သကကမ္မန္တိ၊ သကကမ္မံဟူသည်ကား။ ပါဏဝဓကမ္မံ၊ သတ္တဝါကို သတ်ခြင်းအမှုကို။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ ပါဏဝဓကိုတောင်းခြင်းကိုလည်း။ ပါဏာတိပါတဒေါသပရိဟာရာယ၊ ပါဏာတိပါတဒေါသကို ပယ်ခြင်းငှာ။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝိညတ္တိပရိဟာရာယ၊ ဝိညတ် (နိ-၅၈၉) ကို ပယ်ခြင်းငှာ။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ “အနိယမေတွာ ပိန ယာစေတဗ္ဗာ”တိ၊ အနိယမေတွာ ပိန ယာစေတဗ္ဗာဟူသော စကားကို။ သာမီစိဒဿနတ္ထံ၊ ရိုသေအပ်သော အဖြစ်ကို ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သုဒ္ဓစိတ္တေန ပန၊ စင်သော စိတ်ဖြင့်ကား။ ဟတ္ထကမ္မံ၊ လက်အမှုကို။ ယာစန္တဿ၊ တောင်းသော ရဟန်းအား။ အာပတ္တိ နာမ၊ အာပတ်မည်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ယဒိစ္ဆကံ ကာရာပေတုံ ဝဋ္ဋတီတိ၊ ယဒိစ္ဆကံ ကာရာပေတုံ ဝဋ္ဋတိဟူသည်ကား။ “ဟတ္ထကမ္မံ ယာစာမိ၊ ဒေထာ”တိအာဒိနာ၊ ဟတ္ထကမ္မံ ယာစာမိ၊ ဒေထအစရှိသည်ဖြင့်။ အယာစိတွာပိ၊ မတောင်းပဲလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သကိစ္စပသုတမ္မိ၊ မိမိအမှု၌ လေ့ကျက်သော သူကိုလည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကာရာပေန္တဿ၊ ပြုစေသော ရဟန်းအား။ ဝိညတ္တိ၊ ဝိညတ်သည်။ နတ္ထိ ဧဝ၊ မရှိသည်သာတည်း။ သာမီစိဒဿနတ္တံ ပန၊ ရိုသေအပ်သည်ကိုသာ ပြခြင်းငှာကား။ ဝိဘဇိတွာ၊ ဝေဖန်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
သဗ္ဗကပ္ပိယဘာဝဒီပနတ္ထန္တိ၊ သဗ္ဗကပ္ပိယဘာဝဒီပနတ္ထံဟူသည်ကား။ သဗ္ဗသော၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားအားဖြင့်။ ကပ္ပိယဘာဝဒီပနတ္ထံ၊ အပ်သောအဖြစ်ကို ပြခြင်းငှာ။ “မူလံ၊ အဖိုးကို။ ဒဿာမာ”တိ၊ ပေးကုန်အံ့ဟူ၍။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ ဝိညတ္တိ ဝါ၊ ဝိညတ်သည်လည်းကောင်း။ မူလန္တိ ဝစနဿ၊ အဖိုးဟူသော စကား၏။ ကပ္ပိယာကပ္ပိယဝတ္ထုသာမညဝစနတ္တေ၊ ကပ္ပိယဝတ္ထု, အကပ္ပိဝတ္ထုနှင့် ဆက်ဆံသော စကားအဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ နိဋ္ဌိတဘတိကိစ္စာနံ၊ ပြီးပြီးသော အခစားကိစ္စရှိကကုန်သော သူတို့အား။ ဒါပနတော၊ ပေးသောကြောင့်။ အကပ္ပိယဝတ္ထုသာဒိယနံ ဝါ၊ အကပ္ပိယဝတ္ထုကို သာယာခြင်းသည်လည်းကောင်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ ကတွာ၊ ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်။ “မူလံ ဒေထာတိ ဝတ္ထုံ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ မူလံ ဒေထာတိ ဝတ္ထုံ ဝဋ္ဋိတိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အနဇ္ဈာဝုတ္ထကန္တိ၊ အနဇ္ဈာဝုတ္ထကံဟူသည်ကား။ အပရိဂ္ဂဟိတံ၊ မသိမ်းဆည်းအပ်သော။
“မဉ္စ၊ ပ။ စီဝရာဒီနိ ကာရာပေတုကာမေနာပီ”တိအာဒီသု၊ မဉ္စ၊ ပ။ စီဝရာဒီနိ ကာရာပေတုကာမေနာပိအစရှိသော ပုဒ်တို့၌။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းကို။ ကာရာပေတုကာမဿ၊ ပြုစေလိုသောသူအား။ အညာတကအပ္ပပါရိတတန္တဝါယေဟိ၊ အဆွေမတော်သော မဖိတ်သော ရက်ကန်းသည်တို့ကို။ ဟတ္ထကမ္မယာစနဝသေန၊ လက်အမှုကို တောင်းသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝါယာပနေ၊ ရက်စက်ခြင်း၌။ ဝိညတ္တိပစ္စယာ၊ ဝိညတ်အကြောင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋာဘာဝေပိ၊ ဒုက္ကဋ် မရှိသော်လည်း။ စီဝရဝါယာပနသိက္ခာပဒေန၊ စီဝရဝါယာပန သိက္ခာပုဒ်ဖြင့်။ ယထာရဟံ၊ ထိုက်သာအားလျော်စွာ။ ပါစိတ္တိယ ဒုက္ကဋာနိ၊ ပါစိတ်, ဒုက္ကဋ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “အကပ္ပိယကဟာပဏာဒိ န ဒါတဗ္ဗ”န္တိ၊ အကပ္ပိယကဟာပဏာဒိ န ဒါတဗ္ဗံဟူသော စကားကို။ ကပ္ပိယမုခေန၊ အပ်သည်ကိုအရင်းမူသဖြင့်။ လဒ္ဓမ္ပိ၊ ရအပ်သော်လည်း။ ဟတ္ထကမ္မကရစတ္ထာယ၊ လက်အမှု (နိ-၅၉၀) ကို ပြခြင်းငှာ။ [စာမျက်နှာ-၂၇၃] “ဣမဿ၊ ဤသူအား။ ကဟာပဏံ၊ အသပြာကို။ ဒေဟိ၊ ပေးလော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ ဒါနံ၊ ပေးခြင်းသည်။ နဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ကတကမ္မဿ၊ ပြုအပ်သော အမှုရှိသောသူအား။ ဒါပနေ၊ ပေးစေခြင်း၌။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ ကိဉ္စာပိ န ဒိဿတိ၊ အကယ်၍ကား မထင်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့မထင်သော်လည်း။ အသာရုပ္ပမေဝ၊ မလျောက်ပတ်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ကတကမ္မတ္ထာယပိ၊ ပြုအပ်ပြီးသော အမှုအလို့ငှာလည်းကောင်း။ ကာတဗ္ဗကမ္မတ္ထာယပိ၊ ပြုလတ္တံ့သော အမှုအလို့ငှာလည်းကောင်း။ ကပ္ပိယဝေါဟာရေန၊ ကပ္ပိယဝေါဟာရဖြင့်။ ပရိယာယတော၊ ပရယာယ်အားဖြင့်။ ဘတိံ၊ အခကို။ ဒါပေန္တဿ၊ ပေးစေသော ရဟန်းအား။ ဒေါသော၊ အဖြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဝတ္ထန္တိ၊ ဝတ္ထံဟူသည်ကား။ ဟာရိတ္တံ၊ အကျင့်တည်း။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။
“ကပ္ပိယံ ကာရာပေတွာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာနီ”တိ၊ ကပ္ပိယံ ကာရာပေတွာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာနိဟူသော စကားကို။ သာခါယ၊ သစ်ခက်ဖြင့်။ မက္ခိကဗီဇနေန၊ ယင်ကို ယပ်သဖြင့်။ ပဏ္ဏဒိစ္ဆေဒေ၊ သစ်ရွက်စသည် ဖြတ်ရာ၌။ ဗီဇဂါမကောပနဿ စေဝ၊ ဗီဇဂါမ် ဖျက်စီးခြင်းကိုလည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ထိုသစ်ခက်၌။ လဂ္ဂရဇာဒိအပ္ပဋိဂ္ဂဟိတဿ စ၊ ကပ်သော မြူစသော အကပ်မခံအပ်သော ဝတ္ထုကိုလည်းကောင်း။ ပရိဟာရတ္ထာယ၊ ပယ်ခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တဒုဘယာသင်္ကာယ၊ ထိုနှစ်ပါးစုံ၌ ယုံမှားခြင်းသည်။ အသတိ၊ မရှိသော်။ တထာ၊ ထိုအဋ္ဌကထာဆိုတိုင်း။ အကရဏေ၊ မပြုခြင်း၌။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ နဒီယာဒီသု၊ မြစ်အစရှိသည်တို့၌။ ဥဒကဿ၊ ရေ၏။ အပရိဂ္ဂဟိတတာယ၊ မသိမ်းဆည်းအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “အာဟရာတိ ဝတ္ထုံ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ အာဟရာတိ ဝတ္ထုံ ဝဋ္ဋတိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “န အာဟဋံ ပရိဘုဉ္စိတု”န္တိ၊ န အာဟဋံ ပရိဘုဉ္စိတုံဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောသောကြောင့်။ ဝိညတ္တိယာ၊ ဝိညတ်ကြောင့်။ အာပန္နံ၊ သင့်သော။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်ကို။ ဒေသေတွာပိ၊ ဒေသနာကြား၍လည်း။ တံ ဝတ္ထုံ၊ ထိုဝတ္ထုကို။ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ၊ သုံးဆောင်သောရဟန်းအား။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ပရိဘောဂေ ပရိဘောဂေ၊ သုံးဆောင်တိုင်း သုံးဆောင်တိုင်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာတည်း။ ပဉ္စန္နံမ္ပိ သဟဓမ္မိကာနံ၊ သီတင်းသုံးဘော် ငါးယောက်တို့အားလည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ “အလဇ္ဇီဟိ ပန ဘိက္ခူဟိ ဝါ သာမဏေရေဟိ ဝါ ဟတ္ထကမ္မံ န ကာရေတဗ္ဗ”န္တိ၊ အလဇ္ဇီဟိ ပန ဘိက္ခူဟိ ဝါ သာမဏေရေဟိ ဝါ ဟတ္ထကမ္မံ န ကာရေတဗ္ဗံဟူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အလုံးစုံသော။ ဟတ္ထကမ္မံ၊ လက်အမှုကို။ ကာရေတုံ၊ ပြုစေခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ အလဇ္ဇီ၊ (နိ-၅၉၁) အလဇ္ဇီသည်။ နိဝါရိယမာနောပိ၊ တားမြစ်အပ်သည် ဖြစ်လျက်တည်း။ ယံ ဗီဇနာဒိံ၊ အကြင် ယပ်ခပ်ခြင်းစသော အမှုကို။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ တတ္ထ၊ ထိုယပ်ခပ်ခြင်းစသော အမှု၌။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ စေတိယကမ္မာဒီနိ ပန၊ စေတီအမှု အစရှိသည်တို့ကိုကား။ တေဟိ၊ ထိုအလဇ္ဇီရဟန်း, သာမဏေတို့ကို။ ကာရာပေတုံ၊ ပြုစေခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ “အလဇ္ဇီဟိ သာမဏေရေဟီ”တိ၊ အလဇ္ဇီဟိ သာမဏေရေဟိဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ “သဉ္စိစ္စအာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတီ”တိအာဒိ အလဇ္ဇီလက္ခဏံ၊ သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိအစရှိသော အလဇ္ဇီလက္ခဏာကို။ ဥက္ကဋ္ဌဝသေန၊ ဥက္ကဋ္ဌနည်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဥပသမ္ပန္နေ၊ ပဉ္စင်းတို့ကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ဥပလက္ခဏတော၊ ဥပလက္ခဏအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တံလက္ခဏဝိရဟိတာနံ၊ ထိုအလဇ္ဇီလက္ခဏာမှကင်းကုန်သော။ သာမဏေရာဒီနံ၊ သာမဏေ အစရှိကုန်သော။ လိင်္ဂတ္ထေနကဂေါတြဘုပရိယောသာနံ၊ လိင်္ဂတ္ထေနက, ဂေါတြဘူ အဆုံးရှိကုန်သော။ ဘိက္ခုပဋိညာနံ၊ ရဟန်းဟု ဝန်ခံကုန်သော။ ဒုဿီလာနမ္ပိ၊ ဒုဿီလတို့နှင့်လည်း။ သာဓာရဏဝသေန၊ ဆက်ဆံသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အလဇ္ဇိတာလက္ခဏံ၊ အလဇ္ဇီလက္ခဏာကား။ ယထာဝိဟိတပဋိပတ္တိယံ၊ အကြင်အကြင်ထားအပ်သော ပဋိပတ်၌။ သဉ္စိစ္စ၊ မတည်လိုသော စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ အတိဋ္ဌနမေဝ၊ မတည်ခြင်းပင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
အာဟရာပေန္တဿ ဒုက္ကဋန္တိ၊ အာဟရာပေန္တဿ ဒုက္ကဋံဟူသည်ကား။ ဝိညတ္တိက္ခဏေ၊ တောင်းသောခဏ၌။ ဝိညတ္တိပစ္စယာ၊ တောင်းခြင်း ဟူသော အကြောင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ ပဋိလာဘက္ခဏေ၊ ရသောခဏ၌။ ဂေါဏာနံ၊ နွားတို့ကို။ သာဒိယနပစ္စယာစ၊ သာယာခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့် လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋံ၊ သင့်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဂေါဏံ၊ နွားကို။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ အဝိညတ္တိယာ၊ မတောင်းပဲ။ လဒ္ဓမ္ပိ၊ ရသော်လည်း။ သာဒိတုံ၊ သာယာခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ဟတ္ထိ ဂဝဿဝဋ္ဌဝ ပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတောဟောတီ”တိ၊ ဟတ္ထိ ဂဝဿဝဋ္ဌဝ ပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတောဟောတိဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ တေနေဝ၊ ကြောင့်သာလျှင်။ “ဉာတိပဝါရိတဋ္ဌာနတောပိ မူလစ္ဆေဇ္ဇာယ ယာစိတုံ န ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ ဉာတိပဝါရိတဋ္ဌာနတောပိ မူလစ္ဆေဇ္ဇာယ ယာစိတုံ န ဝဋ္ဋတိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ၊ ဤဉာတိပဝါရိတ၌။ ဝိညတ္တိဒုက္ကဋာဘာဝေပိ၊ ဝိညတ်ဒုက္ကဋ် မရှိသော်လည်း။ အကပ္ပိယဝတ္ထု ယာစနေပိ၊ အကပ္ပိယဝတ္ထုကိုတောင်းခြင်း၌လည်းကောင်း။ ပဋိဂ္ဂဟဏေပိ၊ ခံခြင်း၌လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာတည်း။ ရက္ခိတွာတိ၊ ရက္ခိတွာဟူသည်ကား။ တိဏဒါနာဒီဟိ၊ မြက်ပေးခြင်းအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ပေါသေတွာ၊ မွေး၍။
(နိ-၅၉၂) ဉာတိပဝါရိတဋ္ဌာနေ ပန ဝဋ္ဋတီတိ၊ ဉာတိပဝါရိတဋ္ဌာနေ ပန ဝဋ္ဋတိဟူသည်ကား။ သကဋဿ၊ လှည်းကို။ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗတ္တာ၊ ခံအပ်သောကြောင့်။ မုလစ္ဆေဇ္ဇဝသေန၊ အရင်းကိုဖြတ်သ်ည၏ အစွမ်းဖြင့်။ ယာစိတုံ၊ တောင်းခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တာဝကာလိကံဝဋ္ဋတီတိ၊ တာဝကာလိကံဝဋ္ဋတိဟူသည်ကား။ ဥဘယတ္ထာပိ၊ ဉာတိပဝါရိတ, အညာတက အပ္ပဝါရိတနှစ်ပါးတို့၌လည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ [စာမျက်နှာ-၂၇၄] အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဝါသိအာဒီနိ၊ ပဲခွပ်အစရှိသည်တို့သည်။ ပုဂ္ဂလိကာနိပိ၊ ပုဂ္ဂလိကတို့သည်လည်း။ ဝဋ္ဋန္တိ၊ အပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧသ နယော ဝါသီ”တိအာဒိ၊ ဧသ နယော ဝါသိအစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပရပရိဂ္ဂဟိတေသု၊ သူတကာသိမ်းဆည်းအပ်ကုန်သော။ ဝလ္လိဘာဒီသု၊ နွယ်အစရှိသည်တို့၌။ ဧသေဝနယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ “ဝရုဘဏ္ဍပ္ပဟောနကေသုယေဝါ”တိ ဣဒံ၊ ဝရုဘဏ္ဍပ္ပဟောနကေသုယေဝါဟူသောစကားကို။ ဝိညတ္တိံ၊ ဝိညတ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဒိန္နာဒါနေ ပန၊ အဒိန္နာဒါနေ ပန၌ကား။ တိဏသလာကံ၊ မြက်, ဝါးချမ်းကို။ ဥပါဒါယ၊ အစပြု၍။ ပရပရိဂ္ဂိတံ၊ သူတစ်ပါးသိမိးဆည်းအပ်သည်ကို။ ထေယျစိတ္တေန၊ ခိုးလိုသောစိတ်ဖြင့်။ ဂဏှတော၊ ယူသောရဟန်းအား။ အဝဟာရော ဧဝ၊ ခိုးခြင်းပင်တည်း။ ဘဏ္ဍဂ္ဃေန၊ ဘဏ္ဍာဖိုးဖြင့်။ ကာရေတဗ္ဗော၊ ဆုံးဖြတ်အပ်၏။ “ဝလ္လိအာဒီသူ”တိ ဧတ္ထ၊ ဝလ္လိအာဒီသူဟူသောပုဒ်၌။ အာဒိ-သဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ပါဠိအာဂတာနံ၊ ပါဠိ၌ လာကုန်သော။ ဝေဠုအာဒီနံ၊ ဝါးအစရှိသည်တို့ကို။ သင်္ဂဟော၊ သဂြိုဟ်အပ်၏။ တတ္ထ၊ ထို နွယ်, ဝါး စသည်တို့တွင်။ ယသ္မိံ ပဒေသေ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဟရိတာလဇာတိဟိင်္ဂုလာဒိ၊ ဆေးဒါန်း မြင်းသီလာ ဟင်းသပြဒါး အစရှိသည်သည်။ အပ္ပကမ္ပိ၊ အနည်းငယ်မျှလည်း။ မဟဂ္ဃံ၊ အဖိုးထိုက်သည။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုအရပ်၌။ တံ၊ ထိုမြင်းသီလာ ဟင်္သပြဒါးအစရှိသည်သည်။ တာလပက္ကမာဏတော၊ ထန်းသီးမှည့်ပမာဏမှ။ ဦနမ္ပိ၊ ယုတ်သော်လည်း။ ဂရုဘဏ္ဍမေဝ၊ ဂရုဘဏ်သာတည်း။ ဝိညာပေတုဉ္စ၊ တောင်းခြင်းငှာလည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။
သာတိ၊ သာဟူသည်ကား။ ဝိညတ္တိ၊ ဝိညတ်သည်။ ပရိကထာဒီသု၊ ပရိကထာစသည်တို့တွင်။ “သေနာသနံ သမ္ဗာဓ”န္တိအာဒိနာ၊ သေနာသနံ သမ္ဗာဓအစရှိသော။ ပရိယာယေန၊ ပရီယာယ်ဖြင့်။ ကထနံ၊ ဆိုခြင်းသည်။ ပရိကထာ နာမ၊ ပရိကထာမည်၏။ ဥဇုကမေဝ၊ ဖြောင့်ဖြောင့်သာလျှင်။ အကထေတွာ၊ မဆိုမူ၍။ “ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ ပါသောဒေါ၊ ပြာသာဒ်သည်။ န ဝဋ္ဋတိကိံ၊ မအပ်သော။” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့်။ အဓိပ္ပါယော၊ အလိုသည်။ ဝိဘူတော၊ (နိ-၅၉၃) ထင်ရှားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ဘာသနံ၊ ဆိုခြင်းသည်။ ဩဘာသော နာမ၊ ဩဘာသေမည်၏။ သေနာသနာဒိအတ္ထံ၊ ကျောင်းစသော အလို့ငှာ။ ဘူမိပရိကမ္မာဒိကရဏဝသေန၊ မြေပြုပြင်ခြင်းအစရှိသည်ကို ပြုခြင်း၏အစွမ်းဖြင့်။ ပစ္စယုပ္ပါဒါယ၊ ပစ္စည်းဖြစ်ခြင်းငှာ။ နိမတ္တကရဏံ၊ နိမိတ်ပြုခြင်းသည်။ နိမိတ္တကမ္မံ နာမ၊ နိမိတ္တကမ္မံမည်၏။ ဥတ္တမန္တီတိ၊ ဥတ္တမန္တိဟူသည်ကား။ အပဂစ္ဆန္တိ၊ ဖဲကုန်၏။
၃၄၄။ အဿ၊ ထိုနဂါး၏။ ကဏ္ဌေ၊ လည်၌။ မဏိ၊ ပတ္တမြားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ သော၊ ထိုနဂါးသည်။ မဏိကဏ္ဌော၊ မဏိကဏ္ဌေမည်၏။ ဒေဝ ဝဏ္ဏန္တိ၊ ဒေဝ ဝဏ္ဏံဟူသည်ကား။ ဒေဝတ္တဘာဝံ၊ နတ်၏ အတ္တဘောကို။
၃၄၅။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ပတ္တေန မေ အတ္ထောတိ၊ ပတ္တေန မေ အတ္ထောဟူသည်ကား။ ပတ္တေန၊ အတောင်ဖြင့်။ အနတ္ထိကမ္ပိ၊ အလိုမရှိပဲလျက်လည်း။ ဘိက္ခုံ၊ ရဟန်းကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အလိုရှိ၏ဟူ၍။ ဝဒါပေန္တော၊ ဆိုစေသော။ ဘဂဝါ၊ ဘုရားရှင်သည်။ သောတ္ထိယာ၊ ချမ်းသာစေခြင်းငှာ။ မန္တပဒဝသေန၊ မန္တရားပုဒ်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝဒါပေသိ၊ ဆိုစေ၏။ သောပိ ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်လည်း။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အာဏတ္တဝစနံ၊ ဆိုအပ်သော စကားကို။ ဝဒေမီတိ၊ ဆိုအံ့ဟူ၍။ အဝေါစ၊ ဆို၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ အဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ မုသာ၊ ချွတ်ယွင်းခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အထဝါ၊ တစ်နည်းကား။ “ပတ္တေန မေ အတ္ထောတိ'' ဣဒံ၊ ပတ္တေန မေ အတ္ထောဟူသော စကားကို။ “ပတ္တံ ဒဒန္တူ”တိဣမိနာ၊ ပတ္တံ ဒဒန္တူအတောင်ကို ပေကြကုန်ဟူသော စကားနှင့်။ သမာနတ္ထံ၊ အဓိပ္ပါယ် တူ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ၏။ “မဏိနာ မေ အတ္ထော”တိဧတ္ထာပိ၊ မဏိနာ မေ အတ္ထောဟူသောပုဒ်၌လည်း။ ဧသနယော၊ ဤနည်းတည်း။ တသ္မာ၊ ကြောင့်။ ဧဝရုပံ၊ ဤသို့ သဘောရှိသောစကားကို။ ကထေန္တဿ စ၊ ဆိုသည်လည်း ဖြစ်သော။ ကထာပေန္တဿ စ၊ ဆိုစေသည်လည်း ဖြစ်သော။ အညေသမ္ပိ၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းတို့အားလည်း။ ဝစနတော၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ ဒေါသော၊ မပြစ်သည်။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
၃၄၉။ ဥဒ္ဓံမုခံ၊ အထက်သို့မျက်နှာပြု၍။ လိတ္တာ၊ လိမ်းကျံအပ်သည်တည်း။ ဥလ္လိတ္တာ၊ အထက်သို့ မျက်နှာပြု၍ လိမ်းကျံအပ်သည်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဆဒနဿ၊ အမိုး၏။ အန္တော၊ အတွင်း၌။ ဥဒ္ဓံမုခါ၊ အထက်သို့ မျက်နှာမော်၍။ လိမ္ပန္တိ၊ လိမ်းကုန်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အန္တောလိတ္တာ”တိ၊ အန္တောလိတ္တာဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အဓောမုခံ၊ အောက်သို့ မျက်နှာပြု၍။ လိတ္တာ၊ လိမ်းကျံအပ်သည်တည်း။ (နိ-၅၉၄) အဝလိတ္တာ၊ အောက်သို့ မျက်နှာငုံ့၍ လိမ်းကျံအပ်သည်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဗဟိ၊ အပ၌။ လိမ္ပန္တာ၊ လိမ်းကျံကုန်သော သူတို့သည်။ ယေဘုယျေန၊ များသောအားဖြင့်။ အဓောမုခါ၊ အောက်သို့မျက်နှာမူ၍။ လိမ္ပန္တိ၊ လိမ်းကျံကုန်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဗဟိလိတ္တာ”တိ၊ ဗဟိလိတ္တာဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
ဗျဉ္ဇနံ ဝိလောမိတံ ဘဝေယျာတိ၊ ဗျဉ္ဇနံ ဝိလောမိတံ ဘဝေယျဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ “ကရောန္တောန”တိ၊ ကရောန္တောနဟူသော။ ဣဒံ သုဒ္ဓကတ္တုဝစနံ၊ ဤသို့ သုဒ္ဓကတ္တားဟောပုဒ်သည်။ “ကာရယမာနေန”တိ၊ ကာရယမာနေနဟူသော။ ဣမဿ ဟေတုကတ္တုဝစနဿ၊ ဤ ဟေတုကတ္တားဟော ပုဒ်၏။ ပရိယာယဝစနံ၊ ပရိယာယ်စကားသည်။ [စာမျက်နှာ-၂၇၅] န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကာရယမာနေန”တိဥဒ္ဒေသပဒါနုဂုဏံ၊ ကာရယမာနေနဟူသော ဥဒ္ဒေသပုဒ်အားလျော်စွာ။ (ဗဟုဥဒ္ဒေသ ဟု ပါဌ်ရှိကြ၏။ ဗဟု လိုမည်မထင်။) “ကရောန္တေန ဝါကရာပေန္တေန ဝါ”တိ၊ ကရောန္တေန ဝါဟူ၍။ ကရဏဝစနေနေဝ၊ တတိယာဝိဘတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ပဒတ္ထံ၊ ပုဒ်၏ အနက်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ နိဒ္ဒေသေ၊ နိဒ္ဒေသကို။ ကတေ၊ ပြုအပ်သည်ရှိသော်။ ဗျဉ္ဇနံ၊ သဒ္ဒါသည်။ ဝိရုဒ္ဓံ၊ ဆန့်ကျင်သည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တထာ ပန၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်ကား။ ပဒတ္ထဝသေန၊ ပုဒ်အနက်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဒေဿတွာ၊ မပြုမူ၍။ သာမတ္ထိယတော၊ အစွမ်းအားဖြင့်။ သိဒ္ဓမေဝ၊ ပြီးသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ အတ္ထံ၊ အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ပစ္စတ္တဝသေန၊ ပထမာ၏အစွမ်းဖြင့်။ “ကရောန္တော ဝါ ကာရာပေန္တော ဝါ”တိ၊ ကရောန္တော ဝါ ကာရာပေန္တော ဝါဟူ၍။ ပဒဘာဇနံ၊ ပဒဘာဇနီကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အတ္ထမတ္တမေဝါ”တိအာဒိ၊ အတ္ထမတ္တမေဝါဟူသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပဒတ္ထတော၊ ပုဒ်အနက်အားဖြင့် လည်းကောင်း။ သာမတ္ထိယတော စ၊ အစွမ်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ လဗ္ဘမာနံ၊ ရအပ်သော။ အတ္ထမတ္တမေဝ၊ အဓိပ္ပာယ်မျှကိုသာလျှင်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယံ၊ အကြင်အမှုကို။ ကာရယမောနေန၊ ပြုစေလိုသော ရဟန်းသည်။ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ ပြီးစေအပ်၏။ တံ၊ ထို အမှုကို။ ကရောန္တေနာပိ၊ ပြုသော ရဟန်းသည်လည်း။ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗမေဝ၊ ပြီးစေရာသလျှင်ကတည်း။ ဣတိ ဣဒံ သမတ္တိယံ၊ ဤသာမတ္ထိယအဓိပ္ပါယ်ကို။ ဧတ္ထ၊ ဤပုဒ်၌။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
ဥဒ္ဒေသောတိ၊ ဥဒ္ဒေသောဟဟူသည်ကား။ သာမိဘာဝေန၊ အရှင်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗော၊ ညွှန်အပ်သော။ သေတကမ္မန္တိ၊ သေတကမ္မံဟူသည်ကား။ သေတဝဏ္ဏကရဏတ္ထံ၊ ဖြူသောအဆင်းကို ပြုခြင်းငှာ။ သေတဝဏ္ဏမတ္တိကာယ ဝါ၊ ဖြူသော အဆင်းရှိသော မြေညက်ဖြင့်လည်းကောင်း။ သုဓာယ ဝါ၊ အင်္ဂတေဖြင့် လည်းကောင်း။ (နိ-၅၉၅) ကတတနုကလေပေါ၊ ပြုအပ်သော ပါးပါးလိမ်းကျံခြင်းတည်း။ တေန၊ ထိုအဖြူလိမ်းကျံခြင်းနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ မိနိယမာနေ၊ တိုင်းတာအပ်သည်ရှိသော်။ ပမာဏာတိက္ကန္တံ၊ ပမာဏထက်လွန်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သင်္ကာနိဝါရဏတ္ထံ၊ ယုံမှားခြင်းကို မြစ်ခြင်းငှာ။ “အဗ္ဗောဟာရိက”န္တိ၊ အဗ္ဗောဟာရိကံဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တေန၊ ထို မြေဖြူလိမ်းကျံခြင်းဖြင့်။ ကုဋိယာ၊ ကုဋီ၏။ အနင်္ဂတ္တာ၊ အင်္ဂါ မဟုတ်သောကြောင့်။ ပမာဏာတိက္ကန္တ ဝေါဟာရံ၊ ပမာဏထက်လွန်၏ဟူသော ဝေါဟာရသို့။ န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။
ယထာဝုတ္တဿ၊ အကြင် အကြင်ဆိုအပ်ပြီးသော။ အတ္ထဿ၊ အနက်၏။ ဝုတ္တနယံ၊ ဆိုအပ်သော နည်းကို။ ဒေဿန္တေန၊ ပြသဖြင့်။ “ဝုတ္တေဉှတ”န္တိအာဒိ၊ ဝုတ္တေဉှတံအစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ “အာယာမတော စ ဝိတ္ထာရတော စာ”တိ၊ အာယာမတော စ ဝိတ္ထာရတော စဟူ၍။ အဝတွာ၊ မဆိုပဲ။ “အာယာမတော ဝါ ဝိတ္ထာရတော ဝါ”တိ၊ အာယာမတော ဝါ ဝိတ္ထာရတော ဝါဟူ၍။ ဝိကပ္ပတ္ထဿ၊ ဝိကပ်အနက်ရှိသော။ ဝါ၊ သဒ္ဒဿ၊ ဝါသဒ္ဒါကို။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ကြောင့်။ ဧကတောဘာဂေ၊ တဘက်အဖို့ကို။ ဝဍ္ဎိတေပိ၊ ပွားစေသော်လည်း။ အာပတ္တိ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပကာသိတံ၊ ပြအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ တိဟတ္ထာတိ၊ တိဟတ္ထာဟူသည်ကား။ ပကတိဟတ္ထေန၊ ပြကတေ့ အတောင်ဖြင့်။ တိဟတ္ထာ၊ သုံးတောင်တည်း။ “ဝဍ္ဎကီဟတ္ထေန၊ လက်သမားတောင်းဖြင့်။ တိဟတ္ထာ၊ သုံးတောင်တည်း။” ဣတိပိ၊ သို့လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ “ယတ္ထ၊ ပ။ ဂစ္ဆတီ”တိ၊ ယတ္ထ၊ ပ။ ဂစ္ဆတိဟူသော။ ဣမိနာ၊ ဤပါဌ်ဖြင့်။ ဝိရုဇ္ဈတိ၊ ဆန့်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဝဍ္ဎကီဟတ္ထေန၊ လက်သမားတောင်ဖြင့်။ တိဟတ္ထာယ၊ သုံးတောင်ရှိသော။ ကုဋိယာပိ၊ ကုဋီ၌လည်း။ ပမာဏယုတ္တဿ၊ ပမာဏနှင့် ယှဉ်သော။ မဉ္စဿ၊ ညောင်စောင်း၏။ သုခေန၊ လွယ်သဖြင့်။ ပရိဝတ္တနတော၊ လှည့်လည်ခြင်းကြောင့်တည်း။ “ဦနကစတုဟတ္ထာဝါ”တိ ဣဒဉ္စ၊ ဦနကစတုဟတ္ထာဝါဟူသော စကားကိုလည်း။ ပစ္ဆိမပ္ပမာဏယုတ္တဿ၊ ပစ္ဆိမပမာဏနှင့် ယှဉ်သော။ မဉ္စဿ၊ ညောင်စောင်း၏။ အပရိဝတ္တနာရဟံ၊ လှည့်လည်ခြင်းငှာ မထိုက်သည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပကတိဟတ္ထေန၊ ပြကတေ့အတောင်ဖြင့်။ စတုဟတ္ထာယ၊ လေးတောင်ရှိသော။ ကုဋိယာပိ၊ ကုဋီ၌လည်း။ ပမာဏယုတ္တော၊ ပမာဏနှင့် ယှဉ်သော။ မေဉ္စာ၊ ညောင်စောင်းသည်။ ယဒိန ပရိဝတ္တတိ၊ အကယ်၍ မလှည့်လည်လောက်သည်ဖြစ်အံ့။ သာ၊ ထိုကုဋိသည်။ အကုဋိယေဝ၊ ကုဋိမဟုတ်သည်သာလျှင်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ မဉ္စပရိဝတ္တနမတ္တေနေဝ၊ ညောင်စောင်း လှည့်လည်လောက်ခြင်းမျှသည်သာလျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤကုဋိ၌။ ပမာဏံ၊ အတိုင်းအရှည်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ပမာဏယုတ္တော မေဉ္စာတိ၊ (နိ-၅၉၆) ပမာဏယုတ္တော မေဉ္စဟူသည်ကား။ သဗ္ဗပစ္ဆိမပ္ပမာဏယုတ္တော၊ အလုံးစုံတို့အောက် ယုတ်သော ပမာဏနှင့် ယှဉ်သော။ မေဉ္စာ၊ ညောင်စောင်းသည်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော၊ ထိုအငယ်ဆုံး ညောင်စောင်းသည်။ ပကတိဝိဒတ္ထိယာ၊ ပြကတေ့သော အထွာဖြင့်။ နဝဝိဒတ္ထိကောဝါ၊ ကိုးထွာရှိသည်လည်းကောင်း။ အဋ္ဌဝိဒတ္ထိကော ဝါ၊ ရှစ်ထွာရှိသည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတော၊ ထိုရှစ်ထွာအောက်။ ခုဒ္ဒကော၊ ငယ်သော။ မေဉ္စာ၊ ညောင်စောင်းသည်။ သီသူပဓာနံ၊ ခေါင်းအုံးကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ပါဒံ၊ ခြေကို။ ပသာရေတွာ၊ ဆန့်၍။ နိပဇ္ဇိတုံ၊ အိပ်ခြင်းငှာ။ န ပဟောတိ၊ မဆန့်။ ပမာဏတော ဦနတရမ္ပီတိ၊ ပမာဏတော ဦနတရမ္ပိဟူသည်ကား။ ဥက္ကဋ္ဌပ္ပမာဏတော၊ လွန်သော ပမာဏအောက်။ ဦနတရမ္ပိ၊ အယုတ်လည်း။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ ပမာဏတော ဦနတရမ္ပိ-ဟူသော စကားကိုလည်း။ ဟေဋ္ဌိမပ္ပမာဏယုတ္တာယပိ၊ ယုတ်သော ပမာဏနှင့် ယှဉ်သော ကုဋိ၌လည်း။ ဝတ္ထုဒေသနာ၊ ကုဋိရာကို ကြားခြင်းကို။ ကာတဗ္ဗာ ဝါ၊ ပြုအပ်လေသလော။ န ဝါ၊ မပြုအပ်လေသလော။ ဣတိ သန္ဒေဟနိဝတ္တနတ္ထံ၊ ဤသို့သော ယုံမှားခြင်းကို နစ်စေခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
[စာမျက်နှာ-၂၇၆] ကလလလေပေါတိ၊ ကလလလေပေါဟူသည်ကား။ ကေနစိ သိလေသေန၊ တစ်စုံတစ်ခုသောအစေးဖြင့်။ ကတလေပေါ၊ ပြုအပ်သော လိမ်းကျံခြင်းတည်း။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သေတရတ္တာဒိဝဏ္ဏကရဏတ္ထံ၊ အဖြူ, အနီစသော အဆင်းကို ပြုခြင်းငှာ။ ကတတမ္ဗမတ္တိကာဒိကလလလေပေါ၊ ပြုအပ်သော မြေနီအစရှိသော ညွန်ဖြင့်လိမ်းကျံခြင်းတည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အလေပေါ ဧဝါ”တိ၊ အလေပေါ ဧဝဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တေန၊ ထို အလေပေါ ဧဝ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဖလကာဒီသု၊ ပျဉ်အစရှိသည်တို့၌။ ဃနေန၊ တစ်ခဲနက်သော။ ကလလေန၊ ညွန်ဖြင့်။ ကတဗဟလလေပေါ၊ ပြုအပ်သော ထူသော လိမ်းကျံခြင်းသည်။ လေပဝေါဟာရဂမနတော၊ လိမ်းကျံခြင်းဟူသော ဝေါဟာရသို့ ရောက်ခြင်းကြောင့်။ မတ္တိကာလေပနေ ဧဝ၊ မြေညက်လိမ်းကျံရာ၌သာလျှင်။ ပဝိသတိ၊ ဝင်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋော နာမ၊ ပိဋ္ဌသင်္ဃာဋောမည်သည်ကား။ ဒွါရဗာဟသင်္ခါတော၊ တံခါးပေါင်ဟုဆိုအပ်သော။ စတုရဿဒါရုသင်္ဃာဋော၊ လေးထောင့်သစ်သားအစပ်တည်း။ ယတ္ထ၊ အကြင်တံခါးပေါက်၌။ သဥတ္တပါသံ၊ အထက်လက်ကောက်ကွင်းနှင့် တကွသော။ ကဝါဋံ၊ တံခါးရွက်ကို။ အပဿာယ၊ မှီ၍။ ဒွါရံ၊ တံခါးကို။ ပိဒဟန္တိ၊ ပိတ်ကုန်၏။
ဩလောကေတွာပီတိ၊ သလောကေတွာပိဟူသည်ကား။ အပလောကေတွာပိ၊ ပန်၍လည်း။ အပလောကနကမ္မဝသေနာပိ၊ အပလောကနကံ၏ အစွမ်းဖြင့်လည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ (နိ-၅၉၇) နက်။ အပ-သဒ္ဒဿာပိ၊ အပ-သဒ္ဒါ၏လည်း။ ဩ-အာဒေသော၊ ဩ-အက္ခရာအဖြစ်ကို။ ကတော၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။
၃၅၃။ “နိဗဒ္ဓဂေါစရဋ္ဌာနမ္ပီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ ဂေါစရာယ၊ အစာရှာခြင်းငှာ။ ပက္ကမန္တာနံ၊ ဖဲကုန်သော။ ဟတ္ထီနံ၊ ဆင်တို့၏။ နိဗဒ္ဓဂမနမဂ္ဂေါပိ၊ မမြဲသွားရာ ခရီးကိုလည်း။ သင်္ဂယှတိ၊ ယူအပ်၏။ ဧတေသန္တိ၊ ဧတေသံဟူသည်ကား။ သီဟာဒီနံ၊ ခြင်္သေ့အစရှိသည်တို့၏။ ဂေါစရဘူမီတိ၊ ဂေါစရဘူမိဟူသည်ကား။ အာမိသဂ္ဂဟဏဋ္ဌာနံ၊ အာမိသကို ယူရာအရပ်တည်း။ န ဂဟိတာတိ၊ န ဂဟိတာဟူသည်ကား။ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗဘာဝေန၊ ပယ်အပ်သော အဖြစ်ဖြင့်။ န ဂဟိတာ၊ မယူအပ်ကုန်။ န ဝါရိတာ၊ မမြစ်အပ်ကုန်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သီဟာဒီနံ၊ ခြင်္သေ့အစရှိသည်တို့၏။ ဂေါစရဂ္ဂဟဏဋ္ဌာနံ၊ ကျက်စားရာကို ယူသော အရပ်သည်။ ဟတ္ထီနံ ဝိယ၊ ဆင်တို့ကဲ့သို့။ နိဗဒ္ဓံ၊ မြဲသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ယတ္ထ ပန၊ အကြင်အရပ်၌ကား။ ဂေါမဟိံ သာဒိပါဏကာ၊ နွား, ကျွဲအစရှိသော သတ္တဝါတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ဒူရမ္ပိ၊ ဝေးစွာလည်းဖြစ်သော။ တံဌာ၊ ထိုအရပ်သို့။ သီဃံ၊ လျင်စွာ။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဂေါစရံ၊ အစာကို။ ဂဏှန္တိ၊ ယူကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တေသံ၊ ထိုခြင်္သေ့တို့၏။ တံဂေါစရံ၊ ထိုကျက်စားရာကို။ န ဝါရိတံ၊ မမြစ်အပ်။ အာသယတော၊ နေရာမှ။ ဂမနမဂ္ဂဿ၊ သွားရာခရီး၏။ နိဗဒ္ဓတ္တာ၊ မြဲသောကြောင့်။ နိဗဒ္ဓဂမနမဂ္ဂေါဝ၊ အမြဲသွားသော ခရီးကိုသာလျှင်။ ဝါရိတော၊ တားမြစ်၏။ အညေသမ္ပိ ဝါဋ္ဌာနန္တိ၊ အညေသမ္ပိ ဝါဋ္ဌာနံဟူသည်ကား။ အရညမဟိံ သာဒီနံ၊ တောကျွဲအစရှိသည်တို့၏။ အာရောဂျတ္ထာယာတိ၊ အာရောဂျတ္ထာယဟူသည်ကား။ နိရုပဒ္ဒဝါယ၊ ဘေးရန်ကင်းခြင်းငှာ။ သေသာနီတိ၊ သေသာနီဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗဏ္ဏနိဿိတာဒီနိ၊ ကောက်ကို မှီခြင်းအစရှိကုန်သော။ သောဠသ၊ တစ်ဆယ့်ခြောက်ပါးသော အရပ်တို့သည်။ တာနိ စ၊ ထိုတစ်ဆယ့်ခြောက်ပါးသော အရပ်ကိုသည်လည်း။ ဇနသမ္မဒ္ဒမဟာသမ္မဒ္ဒကုဋိဝိလောပ သရီရပီဠာဒိဥပဒ္ဒဝေဟိ၊ လူတို့ဖြင့်ကျဉ်းမြောင်းခြင်းများစွာကျဉ်းမြောင်းခြင်း ကုဋိကိုဖျက်ဆီးခြင်း ကိုယ်၏ပင်ပန်းခြင်းအစရှိသော ဘေးရန်တို့ဖြင့်။ သဥပဒ္ဒဝါနိ၊ ဘေးရန်ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤအရပ်၌။ အဘိဟနန္တိ၊ သတ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တံ ဌာနံ၊ ထိုအရပ်သည်။ အဗ္ဘာဃာတံ၊ အဗ္ဘာဃာတမည်၏။ “ဝေရိဃရ”န္တိ၊ ဝေရိဃရံဟူသော။ ဝုတ္တမေဝ အတ္ထံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အနက်ကိုသာလျှင်။ ဝိဘာဝေတုံ၊ ထင်စွာပြခြင်းငှာ။ “စောရာနံ မရဏတ္ထာယ ကတ”န္တိ၊ စောရာနံ မရဏတ္ထာယ ကတံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဓမ္မဂန္တိကာတိ၊ ဓမ္မဂန္တိကာဟူသည်ကား။ ဓမ္မေန ဒဏ္ဍနီတိယာ၊ ဒဏ္ဍနီတိတရာကျမ်းဖြင့်။ ဟတ္ထပါဒါဒိစ္ဆိန္ဒနဂန္ဓိကာ၊ လက်ခြေအစရှိသည်တို့ကို ဖြတ်ရာတို့တည်း။ ဂန္ဓိ (နိ-၅၉၈) ကာတိ၊ ဂန္ဓိကာဟူသည်ကား။ ယဿ ဥပရိ၊ အကြင် တုံးပေါ်၌။ ဟတ္ထာဒိံ၊ လက်ရှိအစရှိသည်ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဆိန္ဒန္တိ၊ ဖြတ်ကုန်၏။ တာဒိသံ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ ဒါရုခဏ္ဍဖလကာဒိ၊ သစ်တုံး ပျဉ်အစရှိသည်ကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန၊ ထိုစဉ်းတီတုံးဖြင့်။ ဥပလက္ခိတံ၊ မှတ်အပ်သော။ ဌာနံ၊ အရပ်တည်း။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ရစ္ဆာနိဿိတန္တိ၊ ရစ္ဆာနိဿိတံဟူသည်ကား။ ရထိကာနိဿိတံ၊ ခရီးမကိုမှီသည်တည်း။ စစ္စရနိဿိတန္တိ၊ စစ္စရနိဿိတံဟူသည်ကား။ စတုန္နံ၊ လေးပါးကုန်သော။ ရထိကာနံ၊ ခရီးမတို့၏။ သန္ဓိနိဿိတံ၊ အဆုံကို မှီသည်တည်း။ သကဋေနာတိ၊ သကဋေနဟူသည်ကား။ ဣဋ္ဌကသုဓာဒိဘဏ္ဍာဟရဏသကဋေန၊ အုတ်, အင်္ဂတေအစရှိသော ဘဏ္ဍာကိုဆောင်သော လှည်းဖြင့်။
ပါစိနန္တိ၊ ပါစိနံဟူသည်ကား။ သေနာသနဿ၊ ကျောင်း၏။ ဘူမိတော၊ မြေမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ယာဝ တလာဝသာနံ၊ အပြင်ဆုံးသည်တိုင်အောင်။ စိနိတဗ္ဗဝတ္ထုကံ၊ စီအပ်သော အကျည်ရှိသော။ အဓိဋ္ဌာနံ၊ တည်ရာတည်း။ ယဿ၊ အကြင်အပြင်၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဘိတ္တိ စ၊ နံရံကိုလည်းကောင်း။ ထမ္ဘပါဒဉ္စ၊ တိုင်ခြေကိုလည်းကောင်း။ ပတိဋ္ဌပေန္တိ၊ တည်စေကုန်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “တတော ပဋ္ဌာယာ”တိအာဒိ၊ တတော ပဋ္ဌာယအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣဓ၊ ဤကုဋိကာရသိက္ခာပုဒ်၌။ ပုဗ္ဗပယောဂသဟပယောဂါနံ၊ ပုဗ္ဗပယောဂသဟပယောဂတို့၏။ အဒိန္နာဒါနေ ဝိယ၊ အဒိန္နာဒါန်၌ကဲ့သို့။ ဝိသေသော၊ အထူးသည်။ ကိဉ္စာပိ နတ္ထိ၊ အကယ်၍ကား မရှိ၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့မရှိသော်လည်း။ တေသံ၊ ထိုပုဗ္ဗပယောဂ, သဟပယောဂတို့ကို။ ဝိဘာဂ [စာမျက်နှာ-၂၇၇] ဒဿနံ၊ ဝေဖန်၍ ပြခြင်းကို။ “ဘိန္ဒတွာ ဝါပုန ကာတဗ္ဗာ”တိ ဧတ္ထ၊ ဘိန္ဒိတွာ ဝါပုန ကာတဗ္ဗာ-ဟူသော အစီအရင်၌။ ကုဋိယာ၊ ကုဋီကို။ ဘေဒေန ပရိစ္ဆေဒဒဿနတ္ထံ၊ ပျက်သောအပိုင်းအခြားကို ပြခြင်းငှာ။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ တဒတ္ထာယာတိ၊ တဒတ္ထာယဟူသည်ကား။ တစ္ဆနတ္ထာယ၊ ရွေခြင်းငှာ။ ဧဝံ ကတန္တိ၊ ဧဝံ ကတံဟူသည်ကား။ အဒေသိတဝတ္ထုကံ ဝါ၊ မကြားအပ်သော အရာရှိသည်ကို လည်းကောင်း။ ပမာဏတိက္ကန္တံ ဝါ၊ ပမာဏထက် လွန်သည်ကိုလည်းကောင်း။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ပဏ္ဏသာလန္တိ၊ ပဏ္ဏသာလံဟူသည်ကား။ ပဏ္ဏကုဋိယာ၊ သစ်ရွက်မိုးကုဋိ၌။ တိဏပဏ္ဏစုဏ္ဏဿ၊ မြက်, သစ်ရွက်အမှုန့်၏။ အပရိပတနတ္ထာယ၊ မကျခြင်းငှာ။ အန္တော စ၊ အတွင်း၌လည်းကောင်း။ ဗဟိ စ၊ အပ၌လည်းကောင်း။ လိမ္ပန္တိ၊ လိမ်းကုန်၏။ တံ၊ ထိုကုဋိကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဧတံ၊ ဤပဏ္ဏသာလံဟူသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ကြောင့်သာလျှင်။ “ပဏ္ဏသာလံ လိမ္ပတီ”တိ၊ ပဏ္ဏသာလံ လိမ္ပတိဟူ၍။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။
(နိ-၅၉၉) အန္တောလေပေနေဝ၊ အတွင်းလိမ်းကျံခြင်းဖြင့်သာလျှင်။ နိဋ္ဌာပေတုကာမံ၊ ပြီစေလိုသည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “အန္တော လေပေ ဝါ”တိအာဒိ၊ အန္တော လေပေ ဝါအစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဗဟိလေပေ ဝါ”တိ ဧတ္ထာပိ၊ ဗဟိလေပေ ဝါဟူသောပုဒ်၌လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤနည်းပင်တည်း။ တသ္မိန္တိ၊ တသ္မိံဟူသည်ကား။ ဒွါရဗန္ဓေ ဝါ၊ တံခါးဖွဲ့ကိုလည်းကောင်း။ ဝါတပါနေ ဝါ၊ လေသောက်တံခါးကိုလည်းကောင်း။ ဌပိတေ၊ ထားသည်ရှိသော်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ တေဿာကာသန္တိ၊ တေဿာကာသံဟူသည်ကား။ တဿဒွါရဗန္ဓာဒိဿ၊ ထိုတံခါးဖွဲ့အစရှိသည်၏။ ဩကာသဘူတံ၊ အရာဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ဆိဒ္ဒံ၊ အပေါက်ကို။ ပုနဝဍ္ဎေတွာတိ၊ ပုနဝဍ္ဎေတွာဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဌပိတောကာသံ၊ ထားရာအရပ်သည်။ ခုဒ္ဒကေဉ္စ၊ ကျဉ်းသည်ဖြစ်အံ့။ တံ၊ ထိုအရပ်ကို။ ဒွါရဝါတပါနစ္ဆဒ္ဒဘေဒနေန၊ တံခါးပေါက်, လေသာပေါက်ကိုဖျက်သဖြင့်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဝဍ္ဎေတွာ၊ ပွားစေ၍။ ဌပိတေတိ၊ ဌပိတေဟူသည်ကား။ ဒွါရဗန္ဓေ ဝါ၊ တံခါးဖွဲ့၌လည်းကောင်း။ ဂဝက္ခသင်္ဃာတေ ဝါ၊ လေသောက်ပြတင်း၌လည်းကောင်း။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ ဝဍ္ဎိတေ ဝါ၊ ပွားစေ အပ်သည်လည်းဖြစ်သော။ အဝဍ္ဎိတေ ဝါ၊ မပွားစေသည်လည်းဖြစ်သော။ တသ္မိံ ဆိဒ္ဒေ၊ ထို အပေါက်ကို။ ပတိဋ္ဌာပိတေ၊ တည်စေအပ်သည်ရှိသော်။ လေပေါ န ဃဋီယတီတိ၊ လေပေါ န ဃဋီယတိဟူသည်ကား။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ဒိန္နော၊ ပေးအပ်သော။ လေပေါ၊ လိမ်းကျံခြင်းသည်။ တထာ ဌပိတေန၊ ထိုသို့ထားအပ်သော။ ဒွါရဗန္ဓေန၊ တံခါးဖွဲ့နှင့်လည်းကောင်း။ ဝါတပါနေန ဝါ၊ လေသောက်တံခါးနှင့် လည်းကောင်း။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ န ဃဋီယတိ၊ မစပ်။ ဧကာဗဒ္ဓံ၊ တစ်စပ်တည်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တန္တိ၊ တံဟူသည်ကား။ ဒွါရဗန္ဓံဝါ၊ တံခါးဖွဲ့သည်လည်းကောင်း။ ဝါတပါနံ ဝါ၊ လေသောက်တံခါးသည်လည်းကောင်း။ ပဌမမေ ဝ သံဃာဒိသေသောတိ၊ ပဌမမေ ဝ သံဃာဒိသေသောဟူသည်ကား။ တေသံ၊ ထိုတံခါး ပြတင်းတို့၏။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ပုဗ္ဗေဝ၊ ရှေး၌သာလျှင်။ လေပဿ၊ လိမ်းကျံခြင်းကို။ ဃဋေတွာ၊ စပ်၍။ နိဋ္ဌာပိတတ္တာ၊ ပြီးစေသောကြောင့်။ ဒွါရဗန္ဓဝါတပါနာနံ၊ တံခါးဖွဲ့, ပြတင်းတို့ကို။ ဌပနတော၊ ထားသည်မှ။ ပုဗ္ဗေ ဧဝ၊ ရှေး၌သာလျှင်။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်တည်း။
လေပဃဋနေနေဝါတိ၊ လေပဃဋနေနေဝါဟူသည်ကား။ ဣဋ္ဌကာဟိ၊ အုတ်တို့ဖြင့်။ ကတဝါတပါနာဒီနိ၊ ပြုအပ်သော ပြတင်းစသည်တို့ကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ သမန္တာ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ လေပဃဋနေနေဝ၊ လိမ်းကျံခြင်းနှင့် စပ်သဖြင့်သာလျှင်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သင့်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဝါတပါနာဒီနံ၊ လေသာပြတင်းစသည်တို့၏။ အလေပေါကာသတ္တာ၊ လိမ်းကျံရာ မဟုတ်သောကြောင့်လည်း (နိ-၆၀၀) ကောင်း။ ဣဋ္ဌကာဟိ၊ အုတ်တို့ဖြင့်။ ကတတ္တာဝါ၊ ပြုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့် လည်းကောင်း။ ဝါတပါနာဒီသုပိ၊ ပြတင်းပေါက် စသည်တို့၌လည်း။ လေပဿ၊ လိမ်းကျံခြင်း၏။ ဘိတ္တိလေပေန၊ နံရ့ကိုလိမ်းကျံခြင်းနှင့်။ သန္ဓိံ၊ တကွ။ ဃဋနေနေဝ၊ စပ်သဖြင့်သာလျှင်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တတ္ထာတိ၊ တတ္ထဟူသည်ကား။ ပဏ္ဏသာလာယံ၊ သစ်ရွက်မိုးဇရပ်၌။ အာလောကတ္ထာယ အဋ္ဌင်္ဂုလမတ္တံဌပေတွာ လိမ္ပတီတိ၊ အာလောကတ္ထာယ အဋ္ဌင်္ဂုလမတ္တံဌပေတွာ လိမ္ပတိဟူသည်ကား။ ဒါရုကုဋ္ဋဿ၊ သစ်နံရံ၏။ ဒါရူနံ၊ သစ်တို့၏။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ အဋ္ဌင်္ဂုလမတ္တံ၊ လက်ရှစ်သစ်မျှလောက်သော။ ဝိဝရံ၊ အပေါက်ကို။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ လိမ္ပတိ၊ လိမ်းကျံ၏။ တာဝ၊ ဆိုမျှလောက်။ အာလောကတ္ထာယ၊ အလင်းအလို့ငှာ။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အဝသေသံ၊ ကြွင်းသော။ သကုဋ္ဋစ္ဆဒနံ၊ နံရံနှင့်တကွသော အမိုးကို။ လိမ္ပတိ၊ လိမ်းကျံ၏။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ဧတံ ဝိဝရံ၊ ဤအပေါက်ကို။ လိမ္ပိဿာမိ၊ လိမ်းအံ့။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့။ ဌပနေ၊ ထားခြင်း၌။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ သစေ ပန၊ အကယ်၍ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ သဗ္ဗဒါပိ၊ အခါခပ်သိမ်းလည်း။ အာလောကတ္ထာယ၊ အလင်းအလို့ငှာ။ ဝါတပါနဝသေန၊ လေသာပြတင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဌပေတိ၊ ထားငြားအံ့။ ဝါတပါနဒွါရသင်္ဃာဋေ၊ လေသာပြတင်း, တံခါးဖွဲ့သည်။ ဃဋိတေ၊ စပ်သည်ရှိသော်။ လေပေါ စ၊ လိမ်းကျံခြင်းသည်လည်း။ ဃဋီယတိ၊ စပ်အံ့။ ပဌမမေဝ၊ ရှေးဦးကလျှင်။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “သစေ”တိအာဒိ၊ သစေအစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ မတ္တိကာကုဋ္ဋမေဝ၊ မြေနံရံသည်သာလျှင်။ မတ္တိကာလေပသင်္ချံ၊ မြေလိမ်းကျံ၏ဟူသော အရေအတွက်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သစေ မတ္တိကာယ။ ပ။ အာပတ္တီ”တိ၊ သစေ မတ္တိကာယ။ ပ။ အာပတ္တိဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဥဘိန္နံ အနာပတ္တီတိ၊ ဥဘိန္နံ အနာပတ္တိဟူသည်ကား။ ပုရိမဿ၊ ရှေးဖြစ်သော ရဟန်းအား။ လေပဿ၊ လိမ်းကျံ၏။ အဃဋိတတ္တာ၊ မစပ်သောကြောင့်။ ဒုတိယဿ၊ ဒုတိယရဟန်းအား။ အတ္တုဒ္ဒေသိကတာယ၊ မိမိရည်ညွှန်းအပ်သော အဖြစ်၏။ အသမ္ဘဝတော၊ မဖြစ်သင့်သောကြောင့်။ အနာပတ္တိ၊ မသင့်။
[စာမျက်နှာ-၂၇၈] ၃၅၄။ အာပတ္တိဘေဒဒဿနတ္ထန္တိ၊ အာပတ္တိဘေဒဒဿနတ္ထံဟူသည်ကား။ ကတ္ထ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်၌။ “သာရမ္ဘေ စ၊ ဘေးရန်ရှိသော အရပ်၌လည်းကောင်း။ အပရိက္ကမနေ စ၊ လှည်းမလည်လောက်သော အရပ်၌လည်းကောင်း။ အပရိက္ကမနေ စ၊ လှည်းမလည်လောက်သော အရပ်၌လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်တည်း။ အဒေသိတဝတ္ထုကထာယ စ၊ ကုဋီရာကို မကြားသောအဖြစ်၌လည်းကောင်း။ ပမာဏာတိက္ကန္တတာယ စ၊ ပမာဏထက် လွန်သောအဖြစ်၌လည်းကောင်း။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်တည်း။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်ကိုသာလျှင်။ ဝိဘာဂဒဿနတ္ထံ၊ ဝေဖန်၍ပြခြင်းငှာ။
၃၆၁။ အနိဋ္ဌိတေ ကုဋိကမ္မေတိ၊ အနိဋ္ဌိတေ ကုဋိကမေဟူသည်ကား။ လေပပရိယောသာနေ၊ လိမ်းကျံခြင်းလျှင် အဆုံးရှိသော။ ကုဋိကမ္မေ၊ ကုဋိအမှုသည်။ ဧကပိဏ္ဍမတ္တေနာပိ၊ မြေစိုင်တစ်ခုဖြင့်လည်း။ အနိဋ္ဌိတေ၊ မပြီးသည်ရှိသော်။ “အညဿ ပုဂ္ဂလဿဝါ”တိ ဣဒံ၊ အညဿ ပုဂ္ဂလဿဝါဟူသော ဤစကားကို။ မူလဋ္ဌဿ၊ မူလအဖြစ်ဖြင့် တည်သောရဟန်းအား။ အနာပတ္တိဒဿနတ္ထံ၊ အာပတ်မသင့်သည်ကို ပြခြင်းငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ယေန ပန၊ အကြင် ရဟန်းသည်ကား။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်၏။ တဿာပိ၊ ထိုရဟန်းအားလည်း။ တံ၊ ထိုကုဋီကို။ နိဋ္ဌာပေန္တဿ၊ ပြီးစေသောရဟန်းအား။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ၊ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿာ”တိအာဒိဝစနတော၊ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ၊ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿာအစရှိသည်ဖြင့် ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်သင့်သာသည်လျှင်တည်း။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ကတကမ္မမ္ပိ၊ ပြုအပ်သော အမူရှိသော ကုဋိကိုလည်း။ လဒ္ဓကာလတော၊ ရသောအခါမှ။ မဋ္ဌာယ၊ စ၍။ အတ္တနော အတ္ထာယေဝ၊ မိမိအလို့ငှါပင်လျှင်။ ကတံ နာမ၊ ပြုသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ တသ္မာ၊ ထိ့ုကြောင့်။ တေနာပိ၊ ထို နောက်ရသော ရဟန်းတို့သည်လည်း။ သံဃဿဝါ၊ သံဃာအားလည်းကောင်း။ သာမဏေရာဒီနံ ဝါ၊ သာမဏေစသည်တို့အားလည်းကောင်း။ ဒတွာ၊ ပေး၍။ နိဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ၊ ပြီးစေအပ်၏။ “အညဿဝါ”တိ ဣဒံ၊ အညဿဝါဟူသော ဤစကားကို။ အနုပသမ္ပန္နံယေဝ၊ လူသာမဏေကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့သောဆရာတို့သည်ကား။ “ပရတော၊ သူတစ်ပါးထံမှ။ လဒ္ဓါယ၊ ရအပ်သော။ ကုဋိယာ၊ ကုဋိကို။ နိဋ္ဌာပနေ၊ ပြီးစေခြင်း၌။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ကသ္မာ၊ အလို့နည်း။ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ၊ အရင်းအဘယ်ကြောင့်မှစ၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အတ္ထာယ၊ အလို့ငှါ။ အကတတ္တာ၊ မပြုအပ်သောကြောင့်တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ အပစိနိတဗ္ဗာတိ၊ ဟူသည်။ ယာဝ ပါစိနာ၊ အကျည်တိုင်အောင်။ ဝိဒ္ဓံသေတဗ္ဗာ၊ ဖျက်အပ်၏။ ဘူမိသမံကတွာတိ၊ ဘူမိသမံကတွာတိဟူသည်ကား။ ပါစိနတလာဝသာနံ၊ အကျည်အမြင့်ဆုံးရှိသည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။
၃၆၄။ လေဏန္တိ၊ လေဏံဟူသည်ကား။ ပဗ္ဗတလေဏံ၊ တောင်ခေါင်းတည်း။ “နဟေတ္ထ လေပေါ ဃဋီယတီ”တိ၊ နဟေတ္ထ လေပေါ ဃဋီယတိဟူ၍။ ဆဒနလေပဿ၊ အမိုးကို လိမ်းကျံခြင်း၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ဝိသုံဧဝ၊ အသီးသာလျှင်။ အနုညာတတ္တာ၊ ခွင့်ပြုအပ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ လေဏဿ၊ လိုဏ်၏။ အန္တော၊ အတွင်း၌။ ဥပရိဘာဂေ၊ အထက်အဖို့၌။ စိတ္တကမ္မာဒိကရဏတ္ထံ၊ ပန်းချီအစရှိသည်ကိုပြုခြင်းငှါ။ လေပံ၊ လိမ်းကျံခြင်းကို။ သစေ ဒေန္တိ၊ အကယ်၍ ပေးကုန်အံ့။ ဥလ္လိတ္တကုဋိသင်္ချံ၊ အတွင်းလိမ်းကျံသော ကုဋိအရေအတွက်သို့။ နဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။ ဝဋ္ဋတိ ဧဝ၊ အပ်သည်သာတည်း။ (နိ-၆၀၂) ဣဋ္ဌကာဒီဟိ၊ အုတ်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ကတံ၊ ပြုလုပ်အပ်သော။ စတုရဿကူဋာဂါရသဏ္ဌာနံ၊ လေးထောင့်အထွတ်တပ်သော ကျောင်းသဏ္ဌာန်ရှိသော။ ဧကကဏ္ဏိကာဗဒ္ဓံ၊ အချက်တစ်ခုဖြင့် ဖွဲ့အပ်သော။ နာတိဥစ္စံ၊ မမြင့်လွန်းသော။ ပတိဿယဝိသေသံ၊ အိမ်အထူးသည်။ “ဂုဟာ၊ ဂူမည်၏။” ဣတိ၊ ထိုသို့။ ဝဒန္တိ၊ ကုန်၏။ တာဒိသံ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော ဂူကို။ မဟန္တမ္ပိ၊ ကြီးစွာလည်း။ ဥလ္လိတ္တာဝလိတ္တိ၊ ဤအတွင်းအပ လိမ်းကျံသည်ကို။ ကရောန္တဿ၊ ပြုသောရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဘူမိဂုဟန္တိ၊ ဘူမိဂုဟံဟူသည်ကား။ ဥမင်္ဂဂုဟံ၊ ဥမင်ဂူတည်း။
အဋ္ဌကထာသူတိ၊ အဋ္ဌကထာသူဟူသည်ကား။ ကုက္ကုဋစ္ဆိကဂေဟန္တိအာဒီသု၊ ကုက္ကုဋစ္ဆိကဂေဟံအစရှိသောပါဌ်တို့၌။ အဋ္ဌပထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ”တိဏကုဋိကာ ကုက္ကုဋစ္ဆိကဂေဟ”န္တိ၊ တိဏကုဋိကာ ကုက္ကုဋစ္ဆိကဂေဟံဟူ၍။ ဝတွာ၊ ဆိုပြီး၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တံ၊ ထိုစကားကို။ ဝိဝရန္တေဟိ၊ ဖွင့်လိုကုန်သော။ အဋ္ဌကထာစရိယေဟိ၊ အဋ္ဌကထာဆရာတို့သည်။ “ဆဒနံ၊ အမိုးကို။ ဒဏ္ဍကေဟိ၊ တုတ်တံတို့ဖြင့်။ ပ။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်လေ၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဒဏ္ဍကေဟိ ဇာလဗဒ္ဓံ ကတွာတိ၊ ဒဏ္ဍကေဟိ ဇာလဗဒ္ဓံ ကတွာဟူသည်ကား။ ဒီဃတော၊ အလျားမှလည်းကောင်း။ တိရိယတော စ၊ ဖီလာမှလည်းကောင်း။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဝလ္လိယာဒီဟိ၊ နွယ်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဗဒ္ဓဒဏ္ဍကေဟိ၊ ဖွဲ့အပ်သောလှံတံတို့ဖြင့်။ ဇာလံ ဝိယ၊ ကွန်ရက်ကဲ့သို့။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သော စာတိ၊ သော စာဟူသည်ကား။ ဥလ္လိတ္တာဒိဘာဝေါ၊ ဥလ္လိတ္တာအစရှိသောအဖြစ်သည်။ ဆဒနမေဝသန္ဓာယ ဝုတ္တောတိ၊ ဆဒနမေဝသန္ဓာယ ဝုတ္တောဟူသည်ကား။ ဆဒနဿ၊ အမိုး၏။ အန္တောစ၊ အတွင်း၌လည်းကောင်း။ ဗဟိစ၊ အပ၌လည်ကောင်း။ လိမ္ပနမေဝ၊ လိမ်းခြင်းကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ သနံရံရည်၍။ ဝုတ္တောတိ၊ ဆိုအပ်၏။ မတ္တိကာကုဋ္ဋေ၊ မြေနံရံ၌။ ဘိတ္တိယာ၊ နံရံကို လိမ်းကျံခြင်းကို။ ဝိနာပိ၊ ကြဉ်၍လည်း။ ဘိတ္တယာ၊ နံရံနှင့်။ [စာမျက်နှာ-၂၇၆] သဒ္ဓိံ၊ ကွ။ ဆဒနလေပဿ၊ အမိုးကိုလိမ်းကျံခြင်း၏။ ဃဋနမတ္တေနာပိ၊ စပ်ကာမျှဖြင့်လည်း။ အာပတ္တိသမ္ဘဝတော၊ အာပတ်ဖြစ်သင့်သောကြောင့်။ ဆဒနလေပေါဝ၊ အမိုးလိမ်းကျံခြင်းသည်သာလျှင်။ ပဓာနံ၊ ပဓာနတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧဝံ၊ အမိုးလိမ်းကျံခြင်းဤသို့။ ဆဒနလေပေါဝ၊ သည်သာလျှင်။ ပဓါနံ၊ ပဓာနသည်။ ကိဉ္စာပိ ဟောတိ၊ အကယ်၍ကား ဖြစ်၏ရှင့်။ အထ ခေါ၊ ထိုသို့ဖြစ်သော်လည်း။ “ဥပစိကာမောစနတ္ထမေဝ၊ ပ။ အနာပတ္တိယေဝါ”တိအာဒိဝစနတော ပန၊ အနာပတ္တိအစရှိသည်ဖြင့်ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်ကား။ ဆဒနလေပဃဋနတ္ထံ၊ အမိုးလိမ်းကျံခြင်းကိုစပ်ခြင်းငှါ။ သကလာယပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ ဘိတ္တိယာ၊ နံရံ၌။ လေပေါ၊ လိမ်းကျံခြင်းကို။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ ဣစ္ဆိတဗ္ဗောဝ၊ လိုအပ်သည်သာလျှင်ကတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တဿာ၊ ထိုနံရံ၏။ ဧကဒေသဿ၊ တစိတ်ကို။ အလေပေပိ၊ မလိမ်း (နိ-၆၀၃) ကျံသော်လည်း။ ဆဒနလေပဿ၊ အမိုးလိမ်းကျံခြင်း၏။ အဃဋနတော၊ မစပ်ခြင်းကြောင့်တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “လေပေါန ဃဋီယတီ”တိ၊ လေပေါန ဃဋီယဟူ၍။ အာဟ၊ ထို၏။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထဟူသည်ကား။ တိဏကုဋိကာယံ၊ မြက်မိုးကုဋီ၌။ ကေဝလဉ္စ၊ သက်သက်လျှင်။ တိဏကုဋိကာယံ ဧဝ၊ တိဏကုဋိ၌သာလျှင်။ န၊ မဟုတ်။ လေဏဂုဟာဒီသုပိ၊ လိုဏ်ဂူ အစရှိသည်တို့၌လည်း။ သာရမ္ဘာပရိက္ကမနပစ္စယာပိ၊ သာရမ္ဘ, အပရိက္ကမန၊ ဟူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း။ အနာပတ္တိ ဧဝ၊ အာပတ်မသင့်သည်သာတည်း။ ဣတိနာ ပန နယေန၊ ဤသို့သော နည်းဖြင့်။ အညဿတ္ထာယ၊ သူတစ်ပါးအလို့ငှါ။ ကုဋိံ၊ ကုဋီကို။ ကရောန္တဿာပိ၊ ပြုသောသူအားလည်း။ သာရမ္ဘာဒိပစ္စယာပိ၊ သာရမ္ဘစသော အကြောင်းကြောင့်လည်း။ အနာပတ္တိဘာဝေါ၊ အနာပတ္တိ၏ အဖြစ်ကို။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ ဒဿိတော ဧဝ၊ ပြအပ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့သိအပ်၏။
တတ္ထ ဝစနေ၊ ထိုစကား၌။ ပါဠိဝိရောဓံ၊ ပါဠိတော်နှင့်ဆန့်ကျင်ခြင်းကို။ ပရိဟရိတုံ၊ ပယ်ခြင်းငှါ။ “ယံ ပနာ”တိအာဒိ၊ ယံပနအစရှိသည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။ အယံ ဟိ၊ ဤဆိုလတ္တံသည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤ ယံ ပန-အစရှိသော ပါဌ်၌။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ အညဿ၊ တစ်ပါးသော။ ဥပဇ္ဈာယာဒိနော၊ ဥပဇ္ဈာယ် အစရှိသည်၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှါ။ ကရောန္တဿ၊ ပြုသောသူအား။ သာရမ္ဘာဒိပစ္စယာပိ၊ သာရမ္ဘစသော၊ အကြောင်းကြောင့်လည်း။ အနာပတ္တိ ဧဝ၊ အာပတ်မသင့်သည်သာတည်း။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “အာပတ္တိကာရကာနံ တိဏ္ဏံ ဒုက္ကဋာန”န္တိ အာဒိ၊ အာပတ္တိကာရကာနံ တိဏ္ဏံ ဒုက္ကဋာနံအစရှိသော။ ယံ ပနဝစနံ၊ အကြင်စကားသည်ကား။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ အညဿတ္ထာယ၊ သူတစ်ပါး အလို့ငှါ။ ကရောန္တဿ၊ ပြုသောသူအား။ သာရမ္ဘာဒိပစ္စယာ၊ သာရမ္ဘ အစရှိသောကြောင့်။ အာပတ္တိဒဿနတ္ထံ၊ အာပတ်ကိုပြခြင်းငှါ။ န ဝုတ္တံ၊ မဟောအပ်။ ကိဉ္စရဟိ၊ အကြောင်းစင်စစ်သော်ကား။ ယထာသမာဒိဋ္ဌာယ၊ စီရင်သောအတိုင်း။ ကုဋိယာ၊ ကုဋီကို။ အကာရဏပစ္စယာ၊ မပြုခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ အာပတ္တိဒဿနတ္ထံ၊ အာပတ်ကို ပြခြင်းငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ယထာသမာဒိဋ္ဌာယာတိ၊ ယထာသမာဒိဋ္ဌာယဟူသည်ကား။ “ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ 'မေ၊ ငါ၏။ ကုဋိံ၊ ကုဋီကို။ ကရောထ၊ ပြုကုန်လော့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမာဒိသိတွာ၊ ညွှန်း၍။ ပက္ကမတိ၊ ဖဲ၏။ ဒေသိတဝတ္ထုကာ စ၊ ကြားအပ်သော ကုဋီယာရှိသည်လည်းကောင်း။ အနာရမ္ဘာ စ၊ ဘေးရန်မရှိ သည်လည်းကောင်း။ သပရိက္ကမနာ စ၊ လှည့်လည်လောက်သော ဥပစာ ရှိသည်လည်းကောင်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေလော့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမာဒိသတိ စ၊ ညွှန်းလည်းညွှန်း၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကာရာပကေန၊ ပြုစေသော ရဟန်းသည်။ (နိ-၆၀၄) အာဏတ္တိက္ကမံ၊ စေခိုင်းအပ်သော အစဉ်ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွှတ်၍။ ကရဏပစ္စယာ၊ ပြုခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ကတ္ထစိ ပန ပေါတ္ထကေ၊ အချို့သောစာ၌ကား။ “ကုဋိလက္ခဏပ္ပတ္တမ္ပိ။ ပ။ အနာပတ္တီ”တိ၊ ကုဋိလက္ခဏပ္ပတ္တမ္ပိ။ ပ။ အနာပတ္တိဟူသော။ ဣမဿ ပါဌဿ၊ ဤပါဋ်၏။ အနန္တရံ၊ အခြားမဲ့၌။ “ယံ ပန အာပတ္တိ ကာရုကာန”န္တိ အာဒိ၊ ယံ ပန အာပတ္တိ ကာရုကာနံအစရှိသော။ ပါဌော၊ ပါဋ်သည်။ ဒိဿတိ၊ ထင်၏။ သောဝ၊ ဤသို့ ပါဌ်နေသည်ရှိသော်။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်သည်။ ပါကဋော၊ ထင်ရှားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
အနာပတ္တီတိ ဝတွာတိ၊ အနာပတ္တီတိ ဝတွာဟူသည်။ ဝါသာဂါရတ္ထာယ ဧဝ၊ နေရာကျောင်းအလို့ငှါသာလျှင်။ အနယမိတတ္တာ၊ မမှတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ အဒေသာပေတွာ ကရောတောတိ၊ အဒေသာပေတွာ ကရောတောဟူသည်ကား။ ပမာဏနှင့် ယှဉ်သည်ကိုလည်း။ ကရောတော၊ ပြုသော သူအား။ အစိတ္တကန္တိ၊ အစိတ္တကဟူသည်ကား။ ပဏ္ဏတ္တိအဇာနနစိတ္တေန၊ ပညတ်တော်ကို မသိသော စိတ်ဖြင့်။ အစိတ္တကံ၊ မည်၏။ ဥလ္လိတ္တာဒီနံ၊ အတွင်းလိမ်းကျံသော ကုဋိအစရှိသည်တို့တွင်။ အညတရတာ၊ တစ်ပါးပါး၏ အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဟေဋိမပ္ပမာဏသမ္ဘဝေါ၊ အောက်ဆုံးသော ပမာဏ၏ ခြင်းလည်းကောင်း။ အဒေသိတ ဝတ္ထုကတာ၊ မကြားအပ်သော ကုဋိရာရှိသော အဖြစ်လည်းကောင်။ ပမာဏာတိက္ကန္တတာ၊ ပမာဏထက် လွန်သောအဖြစ်လည်းကောင်း။ အတ္တုဒ္ဒေသိကတာ၊ မိမိနေရာကို ရည်ညွှန်းအပ်သောအဖြစ်လည်းကောင်။ ဝါသာဂါရတာ၊ နေရာကျောင်း၏ အဖြစ်လည်းကောင်း။ လေပဃဋနာ၊ လိမ်းကျံခြင်း၏ စပ်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့သည်။ သတ္တ ဝါ၊ ခုနစ်ပါးတို့သည် လည်းကောင်း။ ပမာဏယုတ္တင်္ဂါဒီသု၊ ပမာဏနှင့် ယှဉ်သော အင်္ဂါအစရှိသည်တို့၌။ ဆ ဝါ၊ ခြောက်ပါးတို့သည်လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ၊ ကုန်၏။
ကုဋိကာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ကုဋိကာရသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၇-ဝိဟာရကာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၂၈၀] ၃၆၅။ သတ္တမေ၊ သတ္တမသိက္ခာပုဒ်၌။ ပူဇာဝစနပ္ပယောဂေ၊ ပူဇိတ၊ သဒ္ဒါ၏အယှဉ်၌။ ကတ္တရိ၊ ကတ္တားအနက်၌။ သာမိဝစနဿပိ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ်ကိုလည်း။ ဣစိတတ္တာ၊ လိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ဂါမဿ ဝါ ပူဇိတ”န္တိ၊ ဂါမဿ ဝါ ပူဇိတံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ရူပိန္ဒြိယေသု၊ ရုပ်ဣန္ဒြေတို့တွင်။ ဝိဇ္ဇမာနံ၊ ထင်ရှားရှိသော (နိ-၆၀၅) ဣန္ဒြေကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဧကိန္ဒြိယတာ၊ တစ်ခုသော ဣန္ဒြေရှိသောအဖြစ်ကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကာယိန္ဒြိယံ သန္ဓာယာ”တိ၊ ကာယိန္ဒြိယံ သန္ဓာယ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေ၊ ထိုဒကာတို့သည်။ ဘူတဂါမာနံ၊ ဘူတဂါမ်တို့အား။ မနန္ဒြိယမ္ပိ၊ မနိန္ဒြေကိုလည်း။ ဣစ္ဆန္တိ၊ အလိုရှိကုန်၏။
၃၆၆။ ကိရိယတော သမုဋ္ဌာနာဘာဝေါတိ၊ ကိရိယတော သမုဋ္ဌာနာဘာဝေါဟူသည်ကား။ ဝတ္ထုနော၊ ကျောင်းရာကို။ အဒေသနာသင်္ခါတံ၊ မကြားခြင်းဟုဆိုအပ်သော။ အကိရိယံ၊ မပြုခြင်းကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ကိရိယာယ၊ ပြုခြင်းကြောင့်။ သမုဋ္ဌာနာဘာဝေါ၊ ဖြစ်ခြင်း၏ မရှိခြင်းသည်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကိရိယာကိရိယာတော၊ ကိရိယ,ကိရိယကြောင့်။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်သည်။ သမုဋ္ဌာတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ “ဘိက္ခု ဝါ အနဘိနေယျာ”တိဧတ္ထ၊ ဘိက္ခု ဝါ အနဘိနေယျာဟူသော ပုဒ်၌။ ဝါ၊ သဒ္ဒေါ၊ ဝါ သဒ္ဒါသည်။ သမုစ္စယတ္ထော၊ ဆည်းခြင်း အနက်ရှိ၏။ တေန၊ ထို၊ ဝါ-သဒ္ဒါဖြင့်။ “မဟလ္လကံ၊ ကြီးသော။ ဝိဟာရဉ္စ၊ ကျောင်းကိုလည်း။ ကာရေယျ၊ ပြုငြားအံ့။ ဘိက္ခူ စ၊ ရဟန်းတို့ကိုလည်း။ အနဘိနေယျ၊ မဆောင်ငြားအံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကိရိယဉ္စ၊ ပြုခြင်းကိုလည်းကောင်း။ အကိရိယဉ္စ၊ မပြုခြင်းကိုလည်းကောင်း။ သမုစ္စိနောတိ၊ ဆည်း၏။
ဝိဟာရကာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ဝိဟာရကာရသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၈-ပဌမဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၃၈၀။ အဋ္ဌမေ၊ အဋ္ဌမသိက္ခာပုဒ်၌။ ပါကာရေန စ၊ တံတိုင်းဖြင့်လည်း။ ပရိက္ခိတ္တံ၊ ရံအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ “ဂေါပုရဋာကာလကယုတ္တ”န္တိဧတ္ထ၊ ဂေါပုရဋာကာလကယုတ္တံဟူသောပုဒ်ဤ၌။ ပါကာရေသု၊ မြို့တံတိုင်းတို့၌။ ယုဒ္ဓတ္ထာယ၊ စစ်ထိုးခြင်းငှါ။ ကတော၊ ပြုအပ်သော။ ဝင်္ကသဏ္ဌာနော၊ ကောက်သောသဏ္ဌာန်ရှိသော။ သရက္ခေပဆိဒ္ဒသဟိတော၊ မြားပစ်ပေါက်နှင့် တကွဖြစ်သော။ ပတိဿယဝိသေသော၊ ဇရပ်အထူးသည်။ အဋ္ဋာလကော နာမ၊ အဋ္ဋာလကမည်၏။
သောဠသဝိဓဿာတိ၊ ဟူသည်ကား။ စတူဟိ မဂ္ဂေဟိ၊ တို့ဖြင့်။ ပစ္စေကံ၊ အသီးသီး။ စတုသု သစ္စေသု၊ တို့၌။ ကတ္တဗ္ဗဿ၊ ပြုအပ်သော။ ပရိညာ ပဟာန သစ္ဆိကိရိယာဘာဝနာသင်္ခါတဿ၊ ပိုင်းခြား၍သိခြင်း, ပယ်ခြင်း, မျက်မှောက်ပြုခြင်း, ပွားစေခြင်းဟု ဆိုအပ်သော။ သောဠသဝိဓဿ၊ တစ်ဆယ့်ခြောက်ပါးအပြားရှိသော ကိစ္စကို။ တေ ဂါရဝေနာတိ၊ တေ ဂါရဝေနဟူသည်ကား။ ကိလန္တရူပါ၊ ပင်ပန်းသောသဘောရှိကုန်သော။ တေ ဘိက္ခူ၊ တို့သည်။ ဘတ္တုဒ္ဒေသကဋ္ဌာနေ၊ ဆွမ်း (နိ-၆၀၆) ညွှန်းရာအရပ်၌။ သန္နိပတိတာနံ၊ အစည်းအဝေးကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ ပုရတော၊ ရှေ့မှ။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ကိလန္တသရီရံ၊ ပင်ပန်းသော ကိုယ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ဥဒ္ဒိသာပနေ၊ ညွှန်းစေခြင်း၌။ ဂါရဝေန၊ ရိုသေသဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ တေနသပီတိ၊ တေနသပိဟူသည်ကား။ ဘတ္တုဒ္ဒေသက သေနာသန ဂါဟာပက ဘဏ္ဍာဂါရိက စီဝရပဋိဂ္ဂါဟက စီဝရဘာဇက ယာဂုဘာဇကဖလဘာဇက ခဇ္ဇဘာဇက သာမဏေရပေသကသာဋိယဂါဟာပက ပတ္တဂါဟာပက အာရာမိကပေသက သာမဏေရပေသက သမ္မတီနံ၊ ဘတ္တုဒ္ဒေသကသမ္မုတိ။ ပ။ သာမဏေရပေသကသမ္မုတိတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ တေရသပိ၊ တစ်ဆယ့်သုံးပါးသော သမ္မုတိတို့ကိုလည်း။
ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “အပိသူ”တိဣဒံ၊ အပိသု၊ ဟူသော ပုဒ်သည်။ “အပိစာ”တိ ဣမိနာ၊ အပိစဟူသော ပုဒ်နှင့်။ သမာနတ္ထော၊ တူသော အနက်ရှိသော။ နိပါတော၊ နိပါတ်တည်း။ ဧဝံ သဗ္ဗပဒေသူတိ၊ ဧဝံ သဗ္ဗပဒေသူဟူသည်ကား။ ပီဌာဒီသု၊ အင်းပျဉ်အစရှိကုန်သော။ သဗ္ဗ သေနာသနသာဓရဏေသု၊ အလုံးစုံသော ကျောင်းနှင့် ဆက်ဆံသော အဏ္ဍာတို့၌။ ပန၊ အထူးကိုဆိုအံ့။ ကတိကသဏ္ဌာန ပဝေသနိက္ခမနကာလာဒီသု၊ ကတိကပြုရာအရပ်, ဝင်ရာ, ထွက်ရာ, ကာလအစရှိသည်တို့၌။ ဝိသုံ ဝိသုံ၊ အသီးအသီး။ အဓိဋ္ဌဟိတွာ၊ အဓိဋ္ဌာန်၍။ ကထာပေတိ၊ ဆိုစေ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ [စာမျက်နှာ-၂၈၁] ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ၏။ “အယံ ဟိ နိမိနံ ဓမ္မတာ”တိ၊ အယံ ဟိ နိမိနံ ဓမ္မတာဟူ၍။ အနိယမေတွာ၊ မမှတ်မူ၍။ နိမ္မိတာနံ၊ ဖန်ဆင်းအပ်သော ရုပ်တို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ နိယမေတွာ ပန၊ မှတ်၍ကား။ “ဧတ္တကာ၊ ဤမျှလောက်ကုန်သော နိမ္မိတရုပ်တို့သည်။ ဣဒဉ္စိဒဉ္စ၊ ဤအမှု ဤအမှုကိုလည်း။ ကရောန္တု၊ ပြုစေကုန်လော့။ ဧတ္တကာ၊ ဤမျှလောက်ကုန်သော နိမ္မိရုပ်တို့သည်။ တုဏှီဘဝန္တု၊ ဆိတ်ဆိတ်နေစေကုန်သတည်း။ နာနာပ္ပကာရံ၊ အထူးထူးအပြားပြားသော။ ဣရိယာပထံ၊ ဣရိယာပုထ်ကိုလည်းကောင်း။ ကိရိယဉ္စ၊ အမူအရာကိုလည်းကောင်း။ ကပ္ပေန္တု၊ ပြုစေကုန်သတည်း။ နာနာဝဏ္ဏသဏ္ဌာနဝယောနိယမာ စ၊ အထူးထူးသောအဆင်း, သဏ္ဌာန် အရွယ်ဖြင့်မှတ်ခြင်းရှိကုန်သည်လည်း။ ဟောန္တု၊ ဖြစ်စေကုန်သတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရိကမ္မံ၊ ပရိကံကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သမာပဇ္ဇိတွာ၊ ဝင်စား၍။ ဝုဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ အဓိဋ္ဌိတေ၊ အဓိဋ္ဌာန်အပ်သည်ရှိသော်။ ဣစ္ဆိတိစ္ဆိတပ္ပကာရာ၊ အလိုရှိအပ်သမျှသော အပြားရှိကုန်သော။ အညမညမ္ပိ ဝိသဒိသာဝ၊ တစ်ခုသည်တစ်ခုနှင့် မတူသော နိမ္မိတရုပ်တို့သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အဝတ္ထုကဝစနန္တိ၊ အဝတ္ထုကဝစနံဟူသည်ကား။ နိရတ္ထကဝစနံ၊ အကျိုးမရှိသော စကားကို။
(နိ-၆၀၇) ၃၈၃။ ဧကစာရိကဘတ္တန္တိ၊ ဧကစာရိကဘတ္တံဟူသည်ကား။ အတမနာပတ္တာ၊ အလွန် နှစ်သက်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သဗ္ဗေသမ္ပိ၊ ခပ်သိမ်းသော ရဟန်းတို့အားလည်း။ ပဋိလာဘတ္ထာယ၊ ရစိမ့်သောငှါ။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဌိတိကာယ၊ ထေရ်စဉ်ဖြင့်။ ပါပေတဗ္ဗဘတ္တံ၊ ရောက်စေအပ်သော ဆွမ်းတည်း။ တဒ္ဓိတဝေါဟာရေနာတိ၊ တဒ္ဓိတဝေါဟာရေနံဟူသည်ကား။ အဿ၊ ထိုအပေါင်း၏။ ပမာဏံ၊ အတိုင်းအရှည်ကား။ စတ္တရိ၊ လေးပါးတို့သည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ စတုက္ကံ၊ စတုက္ကမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တဒ္ဓိတဝေါဟာရေန၊ တဒ္ဓိတ်ဝေါဟာရဖြင့်။ ဘဝေါတိ၊ ဘဝေါ ဟူသည်ကား။ ဘဝိတဗ္ဗော၊ ဖြစ်ထိုက်သော။ “အတီတံ ဒိဝသဘာဂ”န္တိ၊ အတီတံ ဒိဝသဘာဂံဟူသော စကားကို။ တသ္မိံ ညေဝဒိဝသေ၊ ထိုနေ့၌သာလျှင်။ သလာကဒါနက္ခဏံ၊ စာရေးတံပေးသော ခဏကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဟိယျော”တိ ဣမဿ၊ ဟိယျောဟူသောပုဒ်၏။ အဇ္ဇဣစ္စေဝ၊ အဇ္ဇဟူ၍သာလျှင်။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေနေဝ၊ ကြောင့်လျှင်။ “သွေ အမှေ”တိအာဒိ၊ သွေ အမှေအစရှိသော စကားကို။ အာဟံသု၊ ဆိုကုန်၏။ ပဓူပါယန္တာတိ၊ ပဓူပါယန္တာဟူသည်ကား။ ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်တလဲလဲ။ ဥပ္ပဇ္ဇနကောဓဝသေန၊ ဖြစ်သော အမျက်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပဓူပါယန္တာ၊ ပူပန်ကုန်လျက်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ က္ထိဿ မန္တိ၊ က္ထိဿ မံဟူသည်ကား။ ကေန ကာရဏေန၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်။ မယာ၊ ငါသည်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။
၃၄၈။ “သရသိ တွ”န္တိ ဣဒံ၊ သရသိ တွံဟူသော စကားကို။ ဧကံဝါကျံ၊ တစ်ခုသော ဝါကျကို။ ကတွာ စ၊ ပြု၍လည်းကောင်း။ “ကတ္တာ”တိဣဒဉ္စ၊ ကတ္တာဟူသောပုဒ်ကိုလည်း။ ကတ္တရိ၊ ကတ္တားအနက်၌။ ရိတုပစ္စယန္တံ၊ ရိတု၊ ပစ္စည်း အဆုံးရှိသည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ “အသီ”တိ၊ အသိပြုဟူသော။ အဇ္ဈာဟာရပဒေန၊ ထည့်ဆောင်သော ပုဒ်နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဧကဝါကျံ၊ တစ်ခုသောဝါကျကို။ ကတွာ စ၊ ပြု၍လည်းကောင်း။ “ဧဝရူပ”န္တိ ဣဒဉ္စ၊ ဧဝရူပံဟူသော ဤပုဒ်ကိုလည်းကောင်း။ “ယထာယံ ဘိက္ခုနီ အာဟာ”တိ ဣဒဉ္စ၊ ယထာယံ ဘိက္ခုနီ အာဟာဟူသောပုဒ်ကိုလည်းကောင်း။ ဒွီသု ဝါကျေသု၊ နှစ်ခုသောဝါကျတို့၌။ ပစ္စေကံ၊ အသီးအသီး။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “အထ ဝါ”တိအာဒိံ၊ အထ ဝါကျကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဥဇုကမေဝါတိ၊ ဥဇုကမေဝဟူသည်ကား။ တွာ၊ ပစ္စယန္တဝသေန၊ မေဝ-ဟူသည်။ တွာ၊ ပစ္စည်းအဆုံးရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ မဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ အတ္ထဂ္ဂဟဏံ၊ အနက်ကိုယူခြင်းသည်။ ဥဇုကံ၊ ဖြောင့်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။
ဒုတိယော၊ နှစ်ခုမြောက်သော။ ဒဗ္ဗ-သဒ္ဒေါ၊ ဒဗ္ဗသဒ္ဒါသည်။ ပဏ္ဍိတာဒိဝစနော၊ ပဏ္ဍိတသဒ္ဒါ၏ ပရိယာယ်တည်း။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “န ခေါ ဒဗ္ဗ ဒဗ္ဗာ ပဏ္ဍိတာ”တိ၊ န ခေါ ဒဗ္ဗ ဒဗ္ဗာ ပဏ္ဍိတာဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ နိဗ္ဗေဌေန္တီတိ၊ နိဗ္ဗေဌေန္တိဟူသည်ကား။ ဒေါသတော၊ (နိ-၆၀၈) အပြစ်မှ။ မောစန္တိ၊ လွတ်စေကုန်၏။ ဝိနယလက္ခဏေ တန္တိန္တိ၊ ဝိနယလက္ခဏေ တန္တိံဟူသည်ကား။ ဝိနယဝိနိစ္ဆယလက္ခဏဝိသယေ၊ ဝိနည်းဆုံးဖြတ်သော လက္ခဏာ၏ အရာ၌။ အာဂမံ၊ ပါဠိကို။ ဌဧပန္တော၊ ထားလိုရကား။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “ယတောအဟ”န္တိအာဒီသု၊ ယတောအဟံအစရှိသည်တို့၌။ ယသ္မိံ ကာလေ၊ အခါ၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဇာတော၊ ဖြစ်၏။ တတော ပဘုတိ၊ ထိုမှစ၍။ သုပိနန္တေနပိ၊ အိပ်မက်ဖြင့်လည်း။ မေထုနံ ဓမ္မံ၊ မေထုန်အကျင့်ကို။ နာဘိဇာနာမိ၊ မသိစဖူး။ တဿ မေထုနဓမ္မဿ၊ ထိုမေထုန်အကျင့်ကို။ ပဋိသေဝိတာ၊ မှီဝဲသည်။ န အဟောသိံ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “သုပိနန္တေနပီ”တိ အာဒိ၊ သုပိနန္တေနပိစသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဧကဝါကျဝသေန၊ တဝါကျတည်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ယောဇနံ၊ ယောဇနာခြင်းကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အထ ဝါ”တိ အာဒိ၊ အထ ဝါစသည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ န ဃဋတီတိ၊ န ဃဋတိဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ခီဏာသဝဿ၊ ရဟန္တာ၏။ ဝစနေန၊ စကားနှင့်။ ဧတိဿာ၊ ထိုမေတ္တိယာဘိက္ခုနီ၏။ ဝစနံ၊ စကားသည်။ န သမေတိ၊ မညီ။ တဉ္စ န ဃဋနံ၊ ထိုမညီခြင်းသည်လည်း။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဘိက္ခူသု၊ ရဟန်းတို့၌။ ပသိဒ္ဓါယ ဧဝ၊ ထင်ရှားသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ အစ္စန္တဒုဿီလတာယ ဧဝ၊ စင်စစ်သီလမရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ အယောသိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ မေတ္တိယံ၊ မေတ္တိယာအမည်ရှိသော။ ဘိက္ခုနိံ၊ ဘိက္ခုနီကို။ နာသေထ၊ ဖျက်ကုန်သော။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။
စရ ပိရေတိ၊ စရ ပိရေဟူသည်ကား။ ပိရေ ပရ အမာမက၊ မမြတ်နိုးအပ်သော သာမဏေ။ တွံ၊ သင်သည်။ စရ ဂစ္ဆ၊ သွားလော့။ ဝိနဿာတိ၊ ဝိနဿဟူသည်ကား။ အဒဿနံ၊ မမြင်ရာသို့။ ဂစ္ဆ၊ သွားလေလော့။ အကာရိကာတိ၊ အကာရိကဟူသည်ကား။ အမူလကေန၊ အမူလက-ဟူသည်အရင်းမရှိသော။ စောဒနာယ၊ စောဒနာဖြင့်။ န ကာရိယာ၊ မပြုတတ်။ ကာရကော [စာမျက်နှာ-၂၈၂] ဟောတီတိ၊ ကာရကော ဟောတိဟူသည်ကား။ “အယျေန၊ အရှင် ဒဗ္ဗသည်။ ဒူသိတာ၊ ဖျက်ဆီးအပ်သည်။ အမှိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ ဣမာယ ပဋိညာယ၊ ဤသို့ ဝန်ခံခြင်းဖြင့်။ ယဒိ နာသိတာ၊ အကယ်၍ ဖျက်အပ်သည်ဖြစ်အံ့။ တဒါ၊ ထိုသို့ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ထေရော၊ ဒဗ္ဗထေရ်သည်။ ဘိက္ခုနီဒူသကတ္တသိဒ္ဓိတော၊ ဘိက္ခုနီဒူသကအဖြစ်၏ ပြီးခြင်းကြောင့်။ တဿဒေါသဿ၊ ထိုအပြစ်ကို။ ကာရကော၊ ပြုတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အကာရကော ဟောတီတိ၊ အကာရကော ဟောတိဟူသည်ကား။ တာယ၊ ထိုဘိက္ခုနီသည်။ ကတပဋိညံ၊ ပြုအပ်သော ဝန်ခံခြင်းကို။ အနပေက္ခိတွာ၊ မငဲ့မူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ “မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိံနာသေထာ”တိ၊ မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိံနာသေထဟူ၍။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တတ္ထာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ (နိ-၆၀၉) အကာရကော၊ မပြုတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ထေရော၊ ဒဗ္ဗထေရ်သည်။ ကာရကော၊ ပြုတတ်သည်။ ယဒိ ဘဝေယျ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ အဝဿံ၊ ဣမိနာ နာမ ကာရဏေန၊ ဤသို့သောအကြောင်းဖြင့်။ “မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိံ နာသေထာ”တိ၊ မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိံ နာသေထဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုသင့်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ အဝုတ္တတ္တာ စ၊ မဆိုအပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ “ဒဗ္ဗဉ္စ အနုယဉ္စထာ”တိ၊ ဒဗ္ဗဉ္စ အနုယဉ္စထဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ စ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ သာမတ္ထိယတော၊ အစွမ်းဖြင့်။ မေတ္တိယာယ ဘိက္ခုနိယာ၊ မေတ္တိယာဘိက္ခုနီ၏။ အညေန ဒေါသန၊ တစ်ပါးသော အပြစ်ကြောင့်။ နာသနာရဟတာ စ၊ ဖျက်ဆီးထိုက်သော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ဝတ္ထုဿ၊ အဓိကရုဏ်း၏။ အမူလကဘာဝေါ စ၊ မူလမရှိသော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ထေရဿ၊ ဒဗ္ဗထေရ်၏။ အကာရကဘာဝေါစ၊ ထိုအပြစ်ကို မပြုအပ်သော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ သိဒ္ဓေါ၊ ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။
အတ္တနော သုတ္တန္တိ၊ အတ္တနော သုတ္တံဟူသည်ကား။ “သကာယ ပဋိညာယာ”တိ၊ သကာယ ပဋိညာယဟူသော။ ဣမိနာ ပက္ခေပဝစနေန၊ ဤထည့်သွင်းသော ပါဌ်နှင့်။ သဟိတံ၊ တကွဖြစ်သော။ ကူဋသုတ္တံ၊ စဉ်းလဲသော ပါဠိကို။ “ထေရော ကာရကော ဟောတီ”တိဧတ္ထ၊ ထေရော ကာရကော ဟောတိဟူသောပါဌ်၌။ အယံ၊ ဤဆိုလတ္တံသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ “သကာယ ပဋိညာယာ”တိ၊ သကာယ ပဋိညာယဟူ၍။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ “မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိံ နာသေထာ”တိ၊ မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိံ နာသေထဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သော်။ ဩတိဏ္ဏဝတ္ထုသ္မိံယေဝ၊ သက်သော ဝတ္ထု၌သာလျှင်။ တဿာ၊ ထိုဘိက္ခုနီအား။ နာသနာ၊ ဖျက်ဆီးခြင်းကို။ ဝိဟိတာ၊ စီရင်အပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တုမှာကံ၊ သင်တို့၏။ ဝါဒေ၊ အယူ၌။ ထေရော၊ ဒဗ္ဗထေရ်သည်။ ကာရကော၊ ပြုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “သကာယ ပဋိညာယာ”တိ၊ သကာယ ပဋိညာယ-ဟူ၍။ ဝုတ္တေ ပန၊ ဆိုအပ်သော်ကား။ ပုဗ္ဗေယေဝ၊ ရှေး၌သာလျှင်။ သိဒ္ဓဿ၊ ပြီးသော။ ပါရာဇိကဿ၊ ပါရာဇိကကို။ သုစိကာယ၊ ပြတတ်သော။ အဿာ၊ ထိုဘက္ခုနီအား။ သကာယ ပဋိညာယ၊ မိမိပဋိညာဉ်ဖြင့်။ နာသေထ၊ ဖျက်ဆီးကုန်လော့။ ဣတိ ဝစနဿ၊ ဤသို့သောစကား၏။ သိဇ္ဈနတော၊ ပြီးခြင်းကြောင့်။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ ဝါဒေ၊ အယူ၌။ ထေရော၊ ထေရ်သည်။ အကာရကော၊ မပြုတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤကားအဓိပ္ပါယ်တည်း။ မဟာဝိဟာရဝါသီနမ္ပိ ပန၊ မဟာဝိဟာရဝါသီ ထေရ်တို့၏လည်း။ “သကာယ ပဋိညာယာ”တိ၊ သကာယ ပဋိညာယ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သော်။ ဩတိဏ္ဏဝတ္ထုသ္မိံ (နိ-၆၁၀) ယေဝ၊ သက်သော ဝတ္ထု၌သာလျှင်။ တဿာ၊ ထို ဘိက္ခုနီအား။ နာသနာ၊ ဖျက်ဆီးခြင်းကို။ ဝိဟိတာ၊ စီရင်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သာမညတော၊ အားဖြင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အဓိပ္ပါယော၊ ဤသို့သော အလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထ-ဟူသည်ကား။ ဣမေသု ဒွီသု ပါဒေသု၊ ဤနှစ်ပါးသောအယူတို့တွင်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သုတ္တေသု၊ ပါဠိတို့တွင်။ ယံ ပစ္ဆာ ဝုတ္တန္တိ၊ ယံ ပစ္ဆာ ဝုတ္တံ-ဟူသည်ကား။ မဟာဝိဟာရဝါသီဟိ၊ မဟာဝိဟာရဝါသီထေရ်တို့သည်။ ယံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ယုတ္တံ၊ သင့်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဝိစာရိတံ ဟေတန္တိ၊ ဝိစာရိတံ ဟေတံ-ဟူသည်ကား။ ပစ္ဆိမဿ၊ နောက်ဝါဒ၏။ ဧတံ ယုတ္တတ္တံ၊ ဤသင့်သောအဖြစ်ကို။ ဝိစာရိတံ၊ စိစစ်အပ်၏။ “တဩ သံဃာဒိသေသော။ ပ။ နာသေသီ”တိ၊ တဩ သံဃာဒိသေသော။ ပ။ နာသေသိ-ဟူ၍။ ဝက္ခမာနနယေန၊ ဆိုလတ္တံ့သော နည်းဖြင့်။ ဝိနိစ္ဆိတံ၊ ဆုံးဖြတ်အပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်။ “ဘိက္ခုနိံ အာနုဒ္ဓံသေတိ ဒုက္ကဋ”န္တိ ဣမိနာ၊ ဘိက္ခုနိံ အာနုဒ္ဓံသေတိ ဒုက္ကဋ-ဟူသောပါဋ္ဌ်ဖြင့်။ မဟာအဋ္ဌကထာဝါဒေါ၊ မဟာအဋ္ဌကထာအယူကို။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်၏။
တတြာတိ၊ တတြ-ဟူသည်ကား။ တေသု ဒုက္ကဋပါစိတ္တိယေသု၊ ထိုဒုက္ကဋ်ပါစိတ်တို့တွင်။ “ဒုက္ကဋ”န္တိ၊ ဒုက္ကဋ်ဟူ၍။ ဝုတ္တမဟာအဋ္ဌကထာဝါဒဿ၊ ဆိုအပ်သော မဟာအဋ္ဌကထာအယူ၏။ အဓိပ္ပါယံ၊ အဓိပ္ပာယ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ “ပါစိတ္တိယ”န္တိ၊ ပါစိတ္တိယံ၊ ဟူ၍။ ပဝတ္တဿ၊ ဖြစ်သော။ ကုရုန္ဒိဝါဒဿ၊ ကုရုန္ဒီအယူ၏။ အဓိပ္ပါယံ၊ အဓိပ္ပာယ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “ပစ္ဆိမနယေပီ”တိအာဒိ၊ ပစ္ဆိမနယေပိ၊ စသည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝစနပ္ပမာဏတောတိ၊ ဝစနပ္ပမာဏတော-ဟူသည်ကား။ ဝိသံဝါဒနာဓိပ္ပါယေ၊ ချွတ်ယွင်းစေလိုသော အဖြစ်သည်။ သမာနေပိ၊ ဖြစ်သော်လည်း။ အနုဒ္ဓံသနာဒိဝိသေသေ၊ စွပ်စွဲခြင်း အစရှိသော အထူး၌။ သံဃာဒိသေသာဒိနော၊ ကို။ ဝိဓာယကဝစနဗလေန၊ စီရင်တတ်သော စကား၏အစွမ်းဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ဘိက္ခုဿ ပန ဘိက္ခုနိယာ ဒုက္ကဋန္တိ၊ ဘိက္ခုဿ ပန ဘိက္ခုနိယာ ဒုက္ကဋံ-ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုနိံ၊ ဘိက္ခုနီကို။ အနုဒ္ဓံသေန္တဿ၊ စွပ်စွဲသော။ ဘိက္ခုဿ၊ ရဟန်းအား။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သင့်၏။
[စာမျက်နှာ-၂၈၃] ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒွီသုပိ အဋ္ဌကထာဝစနေသု၊ နှစ်ရပ်သော အဋ္ဌကထာစကားတို့၌လည်း။ အဓိပ္ပါယံ၊ အဓိပ္ပာယ်ကို။ ဝိဘာဝေတွာ၊ ပြုပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ပစ္ဆိမေ၊ နောက်ဖြစ်သော။ ပါစိတ္တိယဝါဒေ၊ ပါစိတ်အယူ၌။ ဒေါသံ၊ အပြစ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ပုရိမဒုက္ကဋဝါဒမေဝ၊ ရှေးဖြစ်သော ဒုက္ကဋ်အယူကိုသာလျှင်။ ပတိဋ္ဌာပေတုံ၊ တည်စေခြင်းငှါ။ “တတြ ပနာ”တိအာဒိ၊ တတြ ပန၊ စသည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဝိသုန္တိ၊ ဝိသုံ-ဟူသည်ကား။ သမ္ပဇာနမသာဝါဒေ၊ သိလျက်ချွတ်ယွင်းသောစကားကိုဆိုခြင်း၌။ ပါစိတ္တိယတော၊ ပါစိတ်မှ။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ပါစိတ္တယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုမုသာဝါဒပါစိတ်၌။ အနန္တောဂဓဘာဝေါ၊ အတွင်းမဝင်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ (နိ-၆၁၁) အဓိပ္ပာယ်တည်း။ (ဤ၌ အနန္တောဘာဝါ-ဟူ၍သာ ပါဌ်အများရှိကြ၏။ မသင့်စနိုး။) တသ္မာတိ၊ တသ္မာတိ-ဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင့်ကြောင့်။ အမူလကာနုဒ္ဓံသနေ၊ မူလမရှိသောသံဃာဒိသိသ်ဖြင့် စွပ်စွဲရာ၌။ ဝိသုညေဝ၊ အသီးသာလျှင်။ ပါစိတ္တယံ၊ ပါစိတ်အာပါတ်ကို။ ပညတ္တံ၊ ပညတ်အပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပုရိမနယောတိ၊ ပုရိမနယော-ဟူသည်ကား။ ဒုက္ကဋဝါဒေါ၊ ဒုက္ကဋ်ဟူသော အယူသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အန္တရာ ပဝိဋ္ဌံ၊ အတွင်း၌ဝင်သော။ ဒုက္ကဋပါစိတ္တိယဝါဒံ၊ ဒုကဋ်ပါစိတ်-ဟူသောအယူကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ပါကဋမေဝ၊ ထင်ရှားစွာသာလျှင်။ အတ္တံ၊ အနက်ကို။ ဝိဘာဝေတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “တထာဘိက္ခုနီ”တိ အာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ တထာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုံ စ၊ ရဟန်းယောကျ်ားကိုလည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနိဉ္စ၊ ရဟန်းမိန်းမကိုလည်းကောင်း။ အနုဒ္ဓံသေန္တဿ၊ ဖျက်ဆီးသော။ ဘိက္ခုဿ၊ ရဟန်းအား။ သံဃာဒိသေသဒုက္ကဋာနိ၊ သံဃာသိက်ဒုက္ကဋ်အာပါတ်တို့ကို။ ဝုတ္တာနိ ယထာ၊ ဆိုအပ်ကုန်သကဲ့သို့။ တထာ၊ ထို့အတူ။ ဣတိအတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ “ဧတေဟိ နာသနာ နတ္ထီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဧတေဟိ နာသနာ နတ္ထီသာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒုက္ကဋေန၊ ဒုက္ကဋ်အာပါတ်ဖြင့်။ ဣမိဿာ၊ ဤဘိက္ခုနီအား။ နာသနာ၊ ဖျက်ဆီးခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ ဒုဿီလာတိ၊ ဒုဿီလာဟူသည်ကား။ ပါရာဇိကာ၊ ပါရာဇိကရောက်၏။
၃၈၆။ အာကာရနာနတ္တေနာတိ၊ အာကာရနာနတ္တေနဟူသည်ကား။ ဒူသိတာကာရဿ စ၊ ဖျက်ဆီးအပ်သော အခြင်းအရာ၏လည်းကောင်း။ ဒူသိကာကာရဿ စ၊ ဖျက်ဆီးတတ်သော အခြင်းအရာ၏လည်းကောင်း။ နာနတ္တေန၊ ထူးသည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ အနဘိရဒ္ဓေါတိ၊ ဟူသည်ကား။ အတုဋ္ဌော၊ မနှစ်သက်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “နသုခိတော”တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ နပသာဒိတောတိ၊ ဟူသည်ကား။ အနုပ္ပါဒိတပ္ပသာဒေါ၊ မဖြစ်စေအပ်သော ကြည်ညိုခြင်းရှိသည်တည်း။ ခီလသဒ္ဒေါ၊ ခီလသဒ္ဒါသည်။ ထဒ္ဒဘာ ဝဝစနော၊ ခက်ထန်ခြင်းဟူသော အနက်ကို ဟော၏။ ကစဝရပရိယာယော စ၊ ကစဝရသဒ္ဒါ၏ပရိယာယ်သည်လည်း။ ဟောဟိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “စိတ္တ။ ပ။ ခီလ”န္တိ၊ စိတ္တ။ ပ။ ခီလံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ နပ္ပတီတောတိ၊ နပ္ပတီတော-ဟူသည်ကား။ ပီတိသုခါဒီဟိ၊ ပီတိ, သုခအစရှိသည်တို့သည်။ န အဘိဂတော န ဥပဂတော၊ မကပ်အပ်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “န အဘိသဋော”တိ၊ န အဘိသဋော-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
“ယေန ဒုဋ္ဌောတိ စ ကုပိတောတိ စဝုတ္တော”တိ ဓတ္ထ၊ ယေန ဒုဋ္ဌောတိ စ ကုပိတောတိ စဝုတ္တော-ဟူသောပုဒ်၌။ ယေန၊ အကြင်အမျက်ကြောင့်။ ဒုဋ္ဌောတိ စ၊ ဒုဋ္ဌော-ဟူ၍လည်း။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ယေန စ၊ အကြင်အမျက်ဖြင့်လည်း။ ကုပိတောတိ စ၊ ကုပိတော-ဟူ၍လည်း။ ဝုတ္တော၊ (နိ-၆၁၂) ဆိုအပ်၏။ မာတိကာယဉ္စ၊ မာတိကာ၊ ၌လည်းကောင်း။ ပဒဘာဇနေ စ၊ ပဒဘာဇနီ၊ ၌လည်းကောင်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော။ တံ ဧတံ ဥဘယံ၊ ထိုနှစ်ပါးစုံသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယှဉ်စေအပ်၏။ ဒွီဟီတိ၊ ဒွီဟိ-ဟူသည်ကား။ “တေန စ ကောပေန တေန စ ဒေါသေနာ'' ဟိ၊ တေန စ ကောပေန တေန စ ဒေါသေန-ဟူ၍။ ဒွီဟိ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ ဝုတ္တကောပဒေါသပဒေဟိ၊ ဟောအပ်သော ကောပပုဒ်ဒေါသပုဒ်တို့ဖြင့်။ အတ္ထတော ပန၊ အနက်အားဖြင့်ကား။ ဒွီဟိပိ၊ နှစ်ပုဒ်တို့ဖြင့်လည်း။ ဒေါသောဝ၊ ကိုသာလျှင်။ အဿိတော၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သင်္ခါရက္ခန္ဓမေဝ ဒေဿတီ”တိ၊ သင်္ခါရက္ခန္ဓမေဝ ဒေဿတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ယာယာတိ၊ ယာယာ-ဟူသည်ကား။ အနတ္တမနတာယ၊ မနှစ်သက်သော အဖြစ်ဖြင့်။
န စုဒိတကဝသေနာတိ၊ န စုဒိတကဝသေန-ဟူသည်ကား။ စုဒိတကဝသေနာပိ၊ စုဒိတက၏ အစွမ်းဖြင့်လည်း။ အမူလကံ၊ မူလမရှိသည်ကို။ အဓိပ္ပေတံ၊ လိုအပ်သည်။ ယဒိသိယာ၊ အကယ်၍ ဖြစ်အံ့။ “အမူလကံ နာမ အနဇ္ဈာပန္န”န္တိ၊ အမူလကံ နာမ အနဇ္ဈာပန္နံ-ဟူ၍။ ပဒဘာဇနံ၊ ပုဒ်ကိုဝေဖန်ခြင်းကို။ ဝဒေယျ၊ ဟောရာ၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ ယံ ပါရာဇိကန္တိ၊ ယံ ပါရာဇိကံ-ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်းအား။ အနုရူပေသု၊ လျော်ကုန်သော။ ဧကူနဝီသတိယာ ပါရာဇိကေသု၊ တစ်ခုယုတ်နှစ်ဆယ်သော ပါရာဇိကတို့တွင်။ အညတရံ၊ တပါးပါးသို့။ ပဒဘာဒနေ ပန၊ ပဒဘာဒနီ၊ ၌ကား။ ဘိက္ခုဝိဘင်္ဂေ၊ ဘိက္ခုနီဝိဘင်း၌။ အာဂတာနေဝ၊ လာသည်တို့ကိုသာလျှင်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ “စတုန္နံ အညတရေနာ”တိ၊ စတုန္နံ အညတရေန-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတံ၊ ဣဓ အပ္ပမာဏန္တိ၊ ဧတံ၊ ဣဓ အပ္ပမာဏံ-ဟူသည်ကား။ ဧတံ အာပန္နာနာပန္နတံ၊ ဤအာပတ်သင့်, မသင့်သော အဖြစ်သည်။ [စာမျက်နှာ-၂၈၄] ဣဓာနုဒ္ဓံသနေ၊ ဤစွပ်စွဲရာ၌။ အာပတ္တိယာ၊ အာပါတ်၏။ အနင်္ဂံ၊ အင်္ဂါမဟုတ်။ အာပတ္တိံ ပန၊ အာပါတ်သို့။ အာပန္နေ ဝါ၊ ရောက်သည်လည်း ဖြစ်သော။ အနာပန္နေ ဝါ၊ မရောက်သည်လည်း ဖြစ်သော။ ပုဂ္ဂလေ၊ ပုဂ္ဂိုလ်၌။ “ဧသော၊ ဤပုဂ္ဂိုလ်သည်။ အနာပန္နော၊ အပတ်မသင့်။ သုဒ္ဓေါ၊ စင်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ သုဒ္ဓသညာယ ဝါ၊ စင်၏ဟူသော အမှတ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝိမတိယာ ဝါ၊ ယုံမှားသဖြင့်လည်းကောင်း။ စာဝနာဓိပ္ပါယောဝ၊ ေ=ရွ့စေလိုသော အဖြစ်သည်သာလျှင်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ အင်္ဂံ၊ အင်္ဂါတည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။
“တထေဝါ”တိ၊ တထေဝ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ “ပသာဒသောတေန, ဒိဗ္ဗသောတေနဝါ”တိ၊ ပသာဒသောတေန, ဒိဗ္ဗသောတေနဝါ-ဟူသော။ ဣမမတ္ထံ၊ ဤအနက်ကို။ အတိဒိသတိ၊ ညွှန်း၏။ ဒိဋ္ဌာနုသာရေန၊ မြင်အပ်သည်ကို အစဉ်လျှောက်သဖြင့်။ သမုပ္ပန္နာ၊ ဖြစ်သော။ ပရိသင်္ကာဝ၊ တွေးတောခြင်းသည်လျှင်။ ဒိဋ္ဌပရိသင်္ကိတံ နာမ၊ ဒိဋ္ဌပရိသင်္ကိတံမည်၏။ သေသေသုပိ၊ ကြွင်းသော သုတပရိသင်္ကိတ၊ စသည်တို့၌လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူ (နိ-၆၁၃) တည်း။ “အဒိသွာ ဝါ”တိ ဣဒံ၊ အဒိသွာ ဝါ-ဟူသော စကားကို။ ဥက္ကဋ္ဌဝသေန၊ ဥက္ကဋ္ဌ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ ပက္ကန္တေသုပိ၊ ဖဲကုန်သော်လည်း။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိယေဝ၊ မရှိသလျှင်ကတည်း။ ဣမေသန္တိ၊ ဣမေသံ-ဟူသည်ကား။ ဣမေဟိ၊ ဤရဟန်းတို့သည်။ “ကိရိဿန္တီ”တိ၊ ကိရိဿံ-ဟူသောစကားသည်။ တသ္မိံ ခဏေ၊ ထိုခဏ၌။ ဥပ္ပဇ္ဇနာကာရဒဿနံ၊ ဖြစ်သောအခြင်းအရာကို ပြကြောင်းတည်း။ ပစ္ဆာ ပန၊ နောက်၌ကား။ “ဧတ္တကေန၊ ဤမျှသော။ ကာလေန၊ အခါဖြင့်။ ကတံ ဝါ၊ ပြုလေသလော။” ဣတိ၊ ဤသို့။ သင်္ကာယ၊ တွေးတောခြင်းဖြင့်။ စောဒေတိ၊ စောဒနာ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ကရိဿန္တီ”တိ၊ ပြုကုန်လတ္တံ့ဟူ၍။ စောဒနာ၊ စောဒနာသည်။ နအတ္ထိ၊ မရှိ။ “အရိဋ္ဌံ ပီတ”န္တိ ဣဒံ၊ အရိဋ္ဌံ ပီတံ-ဟူသော စကားသည်။ မုခေ၊ ခံတွင်း၌။ သုရာဂန္ဓဝါယနနိမိတ္တဒဿနံ၊ သေန့ံနံခြင်း၏ အကြောင်းကို ပြကြောင်းတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အရိဋ္ဌံ၊ အရိဋ္ဌဆေးသည်။ သုရာသဒိသဝဏ္ဏဂန္ဓံ၊ သေနှင့်တူသော အဆင်းအနံ့ရှိသော။ ကပ္ပိယဘေသဇ္ဇံ၊ အပ်သော ဆေးတည်း။
“ဒိဋ္ဌံ အတ္ထိ သမူလက”န္တိ အာဒီသု၊ ဒိဋ္ဌံ အတ္ထိ သမူလကံအစရှိသော စကားတို့၌။ အဇ္ဈာစာရဿ၊ လွန်ကျုးခြင်း၏။ သမ္ဘာဝါသမ္ဘဝါနံ၊ ဖြစ်သင့်, မဖြစ်သင့်တို့၏။ မူလာမူလဘာဝဒဿနံ၊ အရင်ရှိသည်, မရှိသည်၏ အဖြစ်ကို ပြကြောင်းတည်း။ “အတ္ထိသညာသမူလက”န္တိအာဒိ ပန၊ အတ္ထိသညာသမူလကံ၊ အစရှိသော စကားသည်ကား။ ဒိဋ္ဌသညာယ၊ ဒိဋ္ဌသညာ၏။ သမ္ဘဝါသမ္ဘဝါနံ၊ ဖြစ်သင့်, မဖြစ်သင့်တို့၏။ မူလာမူလဘာဝဒဿနံ၊ အရင်းရှိသည်, အရင်းမရှိသည်၏ အဖြစ်ကိုပြကြောင်းတည်း။ “ဒိသွာဝ ဒိဋ္ဌသညီဟုတွာ စောဒေတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဒိသွာဝ ဒိဋ္ဌသညီဟုတွာ စောဒေတိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ယံ၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ စောဒေတိ၊ စောဒနာ၏။ တတော၊ ထို စောဒနာသောပုဂ္ဂိုလ်မှ။ အညံ၊ တစ်ပါးသော။ ဝီတိက္ကမန္တံ ဝါ၊ လွန်ကျုးသည်လည်းဖြစ်သော။ ပရိစ္ဆန္နောကာသတော၊ ဖုံးလွှမ်းရာအရပ်မှ။ နိက္ခမန္တံ ဝါ၊ ထွက်သည်လည်းဖြစ်သော။ ပုဂ္ဂလံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ “အယံ၊ ဤသူသည်။ သော၊ ထို ငါ, စောဒနာအပ်သောသူတည်း။” ဣတိ သညာယ၊ ဤသို့သော အမှတ်ဖြင့်။ စောဒေန္တောပိ၊ စောဒနာသော ရဟန်းကိုလည်း။ သင်္ဂယှတိ၊ ယူအပ်၏။ သုတာဒီသုပိ၊ သုတအစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဧသ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ “သမူလကေန ဝါ သညာမူလကေန ဝါ”တိ ဧတ္ထ၊ သမူလကေန ဝါ သညာမူလကေန ဝါ-ဟူသောပုဒ်၌။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကသို့။ အာပန္နံ၊ ရောက်သော သူကို။ “အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ အာပန္နော၊ အာပတ်သင့်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒိဋ္ဌာဒိမူလကေန စ၊ ဒိဋ္ဌစသည်လျှင် မူလရှိသော။ အသုဒ္ဓသညာယ၊ မစင်ကြယ်ဟူသောအမှတ်ဖြင့်။ စေဒေန္တော၊ စောဒနာသော ရဟန်းသည်။ သမူလကေန၊ အရင်းရှိသဖြင့်။ စောဒေတိ နာမ၊ (နိ-၆၁၄) စောဒနာသည် မည်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သညာသမူလကတ္တေ ဧဝ၊ သညာ၏မူလရှိသော အဖြစ်၌သာလျှင်။ အနာပတ္တိသမ္ဘဝတော၊ အနာပတ္တိဖြစ်သင့်သောကြောင့်တည်း။ အာပန္နေ ဝါ၊ အာပတ်သင့်သည်လည်း ဖြစ်သော။ အနာပန္နေ ဝါ၊ အာပတ် မသင့်သည်လည်းဖြစ်သော။ ပုဂ္ဂလေ၊ ပုဂ္ဂိုလ်၌။ အာပန္နသညီ၊ အာပတ်သင့်၏ဟု အမှတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ ဒိဋ္ဌာဒီသု၊ ဒိဋ္ဌအစရှိကုန်သော။ မူလေသု ဝါ၊ မူလတို့၌လည်းကောင်း။ အဒိဋ္ဌာဒီသု၊ အဒိဋ္ဌ အစရှိကုန်သော။ မူလေသိ ဝါ၊ မူလတို့၌လည်းကောင်း။ ဒိဋ္ဌသုတာဒိသညီ၊ ဒိဋ္ဌသုတအစရှိသည်အမှတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ တေန ဒိဋ္ဌာဒိမူလကေန၊ ထို ဒိဋ္ဌအစရှိသော မူလရှိသဖြင့်။ တံ ပုဂ္ဂလံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို။ စောဒေန္တော၊ စောဒနာသောသူသည်။ သညာသမူလကေန၊ သညာ၏ အရင်ရှိသောအဖြစ်ဖြင့်။ စောဒေတိ နာမ၊ စောဒနာသည် မည်၏။ ဣမေသံ၊ ဤသူတို့အား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဝုတ္တဝိပရိယာယေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်မှ ပြန်သောအားဖြင့်။ အာပတ္တိဝါရေ၊ အာပတ္တိဝါရ၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။
သမီပေ ဌတွာတိ၊ သမီပေ ဌတွာ-ဟူသည်ကား။ စောဒနာဝသေန၊ စောဒနာသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ပဝတ္တိယမာနေနံ၊ ဖြစ်စေအပ်ကုန်သော။ ဟတ္ထဝိကာရဝစီဃောသာနံ၊ လက်၏ ဖောက်ပြန်ခြင်း, နှုတ်မြွက်ခြင်းတို့ကို။ ဒဿနသဝနူပစာရေ၊ မြင်လောက်ကြားလောက်သော ဥပစာ၌။ ဌတွာ၊ ရပ်၍။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ကေစိပန၊ အချို့သောဆရာတို့သည်ကား။ “ဒွါဒသဟတ္ထဗ္ဘန္တရေ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်အတွင်း၌။ ဌတွာ၊ ရပ်၍။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ပရတော၊ နောက်မှ။ ဗျတိရေကတော၊ ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်။ အနာပတ္တိံ၊ အနာပတ္တိကို။ ဒေဿန္တေန၊ ပြသော အဋ္ဌကထာဆရာသည်။ “ ဒူတံ ဝါ ပဏ္ဏံ ဝါ သာသနံ ဝါ ပေသေတွာ”တိ၊ ဒူတံ ဝါ ပဏ္ဏံ ဝါ သာသနံ ဝါ ပေသေတွာ-ဟူ၍။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဒွါဒသဟတ္ထံ မုဉ္စိတွာ စောဒေန္တဿ သီသံ န ဧတီ”တိ၊ ဒွါဒသဟတ္ထံ မုဉ္စိတွာ စောဒေန္တဿ သီသံ န ဧတိ-ဟူ၍။ နဝုတ္တံ၊ မဟောအပ်။ ဝါစာယ ဝါစာယာတိ၊ ဝါစာယ ဝါစာယ-ဟူသည်ကား။ သကလံပိ ဒိဝလံ၊ တစ်နေ့ပတ်လုံးတည်း။ ဝဒတော၊ ဆိုသော။ သကိံ အာဏတ္တဿ၊ တစ်ကြိမ် စေအပ်သောရဟန်း၏။ [စာမျက်နှာ-၂၈၅] ဝါစာယ ဝါစာယ၊ ခွန်းတိုင်း ခွန်းတိုင်း။ စောဒါပကေဿဝ၊ စောဒနာစေတတ်သောရဟန်းအားသာလျှင်။ အာပတ္တိ၊ အာပါတ်တည်း။ သောပီတိ၊ သောပီ-ဟူသည်ကား။ အာဏတ္တောပိ၊ စေအပ်သော ရဟန်းသည်လည်း။ တဿ စ၊ ထို စေအပ်သောရဟန်းအားလည်း။ “မယာပိ၊ ငါသည်လည်း။ ဒိဋ္ဌံ၊ မြင်အပ်၏။” ဣတိအာဒိံ၊ ဤသို့အစရှိသော စကားကို။ အဝတွာပိ၊ မဆိုမူ၍လည်း။ “အမူလကန္တိ'' သညာယ၊ မူလမရှိဟု အမှတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ စာဝနာဓိပ္ပာယေန၊ (နိ-၆၁၅) ရွေ့စေလိုသဖြင့်။ “တွံ၊ သင်သည်။ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ၊ ပါရာဇိကအာပါတ်သို့။ အဇ္ဈာပန္နော၊ ရောက်သည်။ အသိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ ဣဒမေဝ ဝါစံ၊ ဤစကားကိုသာလျှင်။ ပရဿဝစနံ ဝိ.၊ သူတစ်ပါးစကားကဲ့သို့။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ဝဒန္တဿပိ၊ ဆိုသော ရဟန်းအားလည်း။ သံဃာဒိသေသောဧဝ၊ သံဃာဒိသါယ်သာတည်း။ အနုဒ္ဓံသနာဓိပ္ပါယေ၊ စွပ်စွဲလိုသော အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ “အသုကေန၊ ဤမည်သော သူသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆို၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရေန၊ သူတစ်ပါးသည်။ ဝုတ္တမေဝ၊ ဆိုခြင်းကိုသာလျှင်။ ဝဒန္တဿ၊ ဆိုသော ရဟန်းအား။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသါယ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပရေန၊ သူတစ်ပါးသည်။ အဝုတ္တမ္ပိ၊ မဆိုပဲကိုလည်း။ ဝုတ္တန္တိ၊ ဆို၏ဟူ၍။ သစေ ဝဒတိ၊ အကယ်၍ ဆိုအံ့။ အာပတ္တိ ဧဝ၊ အာပါတ်သင့်သည်သာတည်း။
“သမ္ပဟုလာ သမ္ပဟုလေ သမ္ပလေဟိ ဝတ္ထူဟီ'' ဟိ ဧတ္ထ၊ သမ္ပဟုလာ သမ္ပဟုလေ သမ္ပလေဟိ ဝတ္ထူဟိ-ဟူသောပုဒ်၌။ “သမ္ဗဟုလေ”တိ၊ သမ္ဗဟုလေ-ဟူ၍။ စုဒိတကဗဟုတ္တနိဒ္ဒေသေန၊ စုဒိတက များသောအဖြစ်ကို ညွှန်းသဖြင့်။ ပုရိမေသု၊ ရှေးဖြစ်ကုန်သော။ တီသု ဝါရေသု၊ သုံးဝါရတို့၌။ စုဒိတကဗဟုတ္တေနာပိ၊ စုဒိတက များသောအဖြစ်ဖြင့်လည်း။ ဝါဒဘေဒသဗ္ဘာဝံ၊ ဝါဒအပြား ဖြစ်သင့်ခြင်းကို။ ဉာပေတိ၊ သိစေ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧကသ္မိံ၊ တစ်ခုသောဝါရ၌။ စုဒိတကဝတ္ထုစောဒကဘေဒေန၊ စုဒိတကအပြား, ဝတ္ထုအပြား, စောဒကအပြားဖြင့်။ ဣဒံ စတုက္ကံ၊ ဤစတုက္ကကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ စုဒိတကဗဟုတ္တေနာပိ၊ စုဒိတကများသောအဖြစ်ဖြင့်လည်း။ စတုက္ကန္တရံ၊ စတုက္ကအထူးကို။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အဋ္ဌကံ၊ ရှစ်ခုအပေါင်းသည်။ ဟောတိ ဧဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။
အမူလကစောဒနာပသင်္ဂေန၊ မူလ မရှိသော စောဒနာနှင့် စပ်လျဉ်းသဖြင့်။ သမူလကစောဒနာလက္ခဏာဒိံ၊ မူလရှိသော စောဒနာ၏ လက္ခဏာအစရှိသည်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “စောဒေတုံ ပန ကော လဗ္ဘတီတိအာဒိ၊ စောဒေတုံ ပန ကော လဗ္ဘတိ၊ အစရှိသောစကားကို။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်၏။ “ဘိက္ခုဿ သုတွာ စောဒေတီ”တိအာဒိသုတ္တံ၊ ဘိက္ခုဿ သုတွာ စောဒေတိ၊ အစရှိသော ပါဠိကို။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ယေ၊ အကြင်သူတို့သည်။ စောဒကဿ၊ စောဒနာသောပုဂ္ဂိုလ်အား။ အညေသံ၊ သူတစ်ပါးတို့၏။ ဝိပတ္တံ၊ ပျက်စီးခြင်းကို။ ပကာသေန္တိ၊ ပြကုန်၏။ တေပိ၊ ထိုသူတို့သည်လည်း။ တသ္မိံ ခဏေ၊ ထိုပြသောခဏ၌။ စောဒကဘာဝေ၊ စောဒကအဖြစ်၌။ ဌတွာဝ၊ တည်၍သာလျှင်။ ပကာသေန္တိ၊ ပြကုန်၏။ တေသဉ္စ၊ ထိုသူတို့၏လည်း။ ဝစနံ၊ စကားကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဣတရောပိ၊ စောဒကပုဂ္ဂိုလ်သည်လည်း။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ စောဒတုဉ္စ၊ စောဒနာခြင်းငှာလည်းကောင်း။ အသမ္ပဋိစ္ဆန္တံ၊ ဝန်မခံသည်ကို။ တိတ္ထိယသာဝကပရိယော (နိ-၆၁၆) သာနေဟိ၊ တိတ္ထိယသာဝကအဆုံးရှိကုန်သော။ တေဟိ ပဌမစောဒကေဟိ၊ ထိုပထမစောဒကတို့ဖြင့်။ သမ္ပဋိစ္ဆာပေတုဉ္စ၊ ဝန်ခံစေခြင်းငှာ လည်းကောင်း။ လဘတိ၊ ရ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ သာဓကဘာဝေန၊ သက်သေ၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဥဒ္ဓဋံ၊ ထုတ်အုပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
“ဒူတံ ဝါ”တိအာဒီသု၊ ဒူတံ ဝါ၊ အစရှိသည်တို့၌။ “တွံ ဧဝ၊ သင်သည်ပင်လျှင်။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ စောဒေဟိ၊ စောဒနာချေလော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒူတံ ဝါ၊ တမန်ကိုလည်း။ ပေသေတွာ၊ စေ၍။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ စောဒေတုံ၊ စောဒနာခြင်းငှာ။ သက္ကောတိ၊ တတ်နိုင်၏။ တဿ၊ ထိုသူအား။ ပဏ္ဏံ ဝါ၊ ကမ္ဗည်းကိုလည်းကောင်း။ မူလသာသနံ ဝါ၊ နှုတ်မှာ သတင်းကောင်းကိုလည်းကောင်း။ ပေသေတွာ၊ စေ၍။ သမယေနာတိ၊ သမယေန-ဟူသည်ကား။ ပကတိယာ၊ ပြကတေ့ဖြင့်။ ဇာနနက္ခဏေ၊ သိသော ခဏ၌။
ဂရုကာနံ ဒွိန္နန္တိ၊ ဂရုကာနံ ဒွိန္နံ-ဟူသည်ကား။ ပါရာဇိကသံဃာဒိသေသာနံ၊ ပါရာဇိက သံဃာဒိသိသ်တို့၏။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိနာမ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိမည်သည်ကား။ “ဒိန္နံ၊ အလှူ၏ အကျိုးသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။” ဣတိအာဒိနယပ္ပဝတ္တာ၊ ဤသို့ အစရှိသော နည်းအားဖြင့် ဖြစ်သော။ ဒသဝတ္ထုကာ၊ ဆယ်ပါးသော ဝတ္ထုရှိသော။ ဒိဋ္ဌိ၊ ဒိဋ္ဌိတည်း။ သဿတ, ဥစ္ဆေဒဟုဆိုအပ်သော။ အန္တံ၊ အဆုံးကို။ ဂဏှာပကဒိဋ္ဌိ၊ ယူစေတတ်သောဒိဋ္ဌိသည်။ အန္တဂ္ဂါဟိကာ နာမ၊ အန္တဂ္ဂါဟိကာမည်၏။ အာဇီဝဟေတု ပညတ္တနံ ဆန္နန္တိ၊ အာဇီဝဟေတု ပညတ္တနံ ဆန္နံ-ဟူသည်ကား။ အာဇီဝဟေတုပိ၊ အာဇီဝဟူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာနံ၊ ရောက်အပ်ကုန်သော။ (ဆန္နံ-၌စပ်။) ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မပါရာဇိကံ၊ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မပါရာဇိကအာပတ်လည်းကောင်း။ သဉ္စရိတ္တေ သံဃာဒိသေသော၊ သဉ္စရိတ္တေ သံဃာဒိသိသ်အာပတ်လည်းကောင်း။ “ယောတေ ဝိဟာရေ ဝသတိ၊ သော အရဟာ”တိ၊ ဟူသော။ ပရိယာယေန၊ ပရိယာယ်ဖြင့်။ ထုလ္လစ္စယံ၊ သင့်သော ထုလ္လစ္စည်းလည်းကောင်း။ ပဏီတဘောဇနတိညတ္တိယာ၊ ပဏီတဘောဇဉ်ကို တောင်ခြင်းကြောင့်။ ဘိက္ခုဿ၊ ရဟန်းယောကျာ်းအား။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်လည်းကောင်း။ [စာမျက်နှာ-၂၈၆] ပဏီတဘောဇနဝိညတ္တိယာ၊ ပဏီတဘောဇဉ်ကိုတောင်းခြင်းကြောင့်။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ဘိက္ခုနီအား။ ပါဋိဒေသနီယံ၊ ပါဋိဒေသနီအာပတ်လည်းကောင်း။ သူပေါဒနဝိညတ္တိယာ၊ သူပေါဒနဝိညတ်ကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရိဝါရေ၊ ပရိဝါ၌။ ဝုတ္တာနံ၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ ဣမေသံ၊ ဤ ခြောက်ပါးသော သိက္ခာပုဒ်တို့၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတာ အာပတ္တိယော၊ ဤအာပတ်တို့ကို။ အာဇီဝဟေတု ဧဝ၊ အာဇီဝဟူသော အကြောင်းကြောင့်သာလျှင်။ ပညတ္တာ၊ ပညတ်အပ် ကုန်သည်။ (နိ-၆၁၇) န၊ မဟုတ်ကုန်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သဉ္စရိတ္တာဒီနံဝ၊ သဉ္စရိတ္တအစရှိသည်တို့သို့။ အညထာပိ၊ တစ်ပါးသော အပြားဖြင့်လည်း။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတော၊ ရောက်ရာသောကြောင့်တည်း။ အာဇီဝဟေတုပိ၊ အာဇီဝဟူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း။ ဧတာသံ၊ ထိုအာပတ်တို့သို့။ အာပဇ္ဇနံ၊ ရောက်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အာဇီဝဟေတုပိ၊ အာဇီဝဟူသော အကြောင်းကြောင့်လည်း။ ပညတ္တာနံ၊ ပညတ်အပ်ကုန်သော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ကေဝလဉ္စ၊ သက်သက်လည်း။ ဧတာ ဧဝ၊ ထိုခြောက်ပါးတို့သည်သာလျှင်။ န၊ မဟုတ်ကုန်။ အညာပိ၊ တစ်ပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ အဒိန္နာဒါန ကုလဒူသန ပါဏဝဓ ဝဇ္ဇကမ္မာဒိဝသေန၊ အဒိန္နာဒါန်, ကုလဒူသနပြုခြင်း, သတ္တဝါသတ်ခြင်း, ဆေးကုခြင်းစသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ အာဇီဝဟေတု၊ အာဇီဝဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာပိ၊ ရောက်အပ်သော အာပတ်တို့သည်လည်း။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တာပန၊ ထိုအာပတ်တို့ကိုကား။ အာပတ္တိသဘာဂတာယ၊ အာပတ်ချင်း သဘောတူသောအဖြစ်ဖြင့်။ ပါရာဇိကာဒီသု၊ ပါရာဇိကအစရှိကုန်သော။ ဆသု ဧဝ၊ ခြောက်ပါးတို့၌သာလျှင်။ သင်္ဂယှန္တိ၊ ရေတွက်အပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိသုံ၊ အသီး။ န ဝုတ္တာ၊ မဆိုအပ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။
“ဧတ္တာ ဝတာ ပန သီသံ န ဧတီ”တိ၊ ဧတ္တာ ဝတာ ပန သီသံ န ဧတိ-ဟူသောစကားကို။ သံဃာဒိသေသံ၊ သံဃာဒိသိသ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ စောဒနာ ပန၊ စောဒနာကိုကား။ ကတာ ဧဝ၊ ပြုအပ်ပြီးသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တိံသာနီတိ၊ တိံသာနိ-ဟူသည်ကား။ ဧတေသံ၊ ထိုသုံးရာတို့အား။ တိံသံ၊ သုံးဆယ်သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တိံသာနိ၊ မည်ကုန်၏။ တိံသာဓိကာနိ၊ သုံးဆယ်အလွန်ရှိကုန်သော။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “နဝုတာနီ”တိ ဧတ္ထာပိ၊ နဝုတာဋိ-ဟူသောပုဒ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။
“အတ္တာဒါနံ အာဒါတုကာမေနာ”တိ ဧတ္ထ၊ အတ္တာဒါနံ အာဒါတုကာမေန-ဟူသောပုဒ်၌။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ အာဒါတဗ္ဗတော ဒိဋ္ဌာဒိမူလကေဟိ ဂဟေတဗ္ဗတော၊ ဒိဋ္ဌအစရှိသောမူလတို့ဖြင့် ယူအပ်သောကြောင့်။ ပရဿ၊ သူတစ်ပါးအား။ ဝိပ္ဖန္ဒိတုံ၊ တုန်လှုပ်စေခြင်းငှာ။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ ပဂ္ဂဏှနတော၊ လုံ့လပြုခြင်းကြောင့်။ အတ္တာဒါနန္တိ၊ အတ္တာဒါနံ-ဟူ၍။ စောဒနာ၊ စောဒနာခြင်းကို။ ဝုစ္စတိ၊ သိအပ်၏။ တံ၊ ထို မိမိသည်ဟူသောစောဒနာကို။ အာဒါတုကာမေန၊ ယူခြင်းငှာ အလိုရှိသော။ စောဒနံ၊ စောဒနံခြင်းကို။ ကတ္တုကာမေန၊ ပြုလိုသော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။
ဥဗ္ဗာဟိကာယာတိ၊ ဥဗ္ဗာဟိကာယာ-ဟူသည်ကား။ ဧတာယ၊ ဤသမ္မုတိဖြင့်။ အလဇ္ဇီနံ၊ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ တဇ္ဇနိံ ဝါ၊ ခြိမ်းခြောက်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ကလဟံ ဝါ၊ ငြင်းခုံခြင်းကို (နိ-၆၁၈)လည်းကောင်း။ ဥဗ္ဗဟန္တိ ဝယောဇေန္တိ၊ ကင်းစင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥဗ္ဗာဟိကာ၊ ဥဗ္ဗာဟိကာမည်၏။ သံဃသမ္မုတိ၊ သံဃာ၏သမုတ်ခြင်းကို ရ၏။ တာယ၊ ထိုဥဗ္ဗာဟိက သမ္မုတိဖြင့်။ ဝိနိစ္ဆိနနံ နာမ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းမည်သည်ကား။ တာယ၊ ထိုသမ္မုတိဖြင့်။ သမ္မတဘိက္ခူဟိ၊ သမ္မုတိရသော ရဟန်းတို့သည်။ ဝိနိစ္ဆနနမေဝ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းပင်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အလဇ္ဇုဿန္နာယ၊ အလဇ္ဇီများသော။ ပရိသာယ၊ ပရိသတ်၌။ သမထက္ခန္ဓကေ၊ သမထက္ခန္ဓက၌။ အာဂတေဟိ၊ လာကုန်သော။ ဒသင်္ဂေဟိ၊ ဆယ်ပါးသော အင်္ဂါတို့နှင့်။ သမန္နာဂတာ၊ ပြည့်စုံကုန်သော။ ဒွေ တယော ဘိက္ခူ၊ နှစ်ယောက်, သုံးယောက်သော ရဟန်းတို့ကို။ တတ္ထေဝ၊ ထိုသမထက္ခန္ဓက၌သာလျှင်။ ဝုတ္တာယ၊ ဆိုအပ်သော။ ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဝါစာယ၊ ဉတ်လျှင် နှစ်ကြိမ်မြောက်ရှိသော ကမ္မဝါစာဖြင့်။ သမ္မန္နိတဗ္ဗာ၊ သမုတ်အပ်ကုန်၏။ တေဟိ စ သမ္မတေဟိ၊ ထိုသမ္မုတိရသော ရဟန်းတို့သည်လည်း။ ဝိသုံ၊ အသီး။ နိသီဒိတွာ ဝါ၊ ထိုင်၍လည်းကောင်း။ တဿာ ဧဝပရိသာယ၊ ထိုပရိသတ်၌ပင်လျှင်။ “အညေဟိ၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းတို့သည်။ ကိဉ္စ၊ တစ်စုံတစ်ခွန်းကို။ န ကထေတဗ္ဗံ၊ မဆိုအပ်။” ဣတိ၊ ဤသို့။ သာဝေတွာဝါ၊ ကြား၍လည်းကောင်း။ တံ အဓိကရဏံ၊ ထိုအဓိကရုဏ်းကို။ ဝိနိစ္ဆိတဗ္ဗံ၊ ဆုံးဖြတ်အပ်၏။
ကမှီတိ၊ ကိမှိ-ဟူသည်ကား။ ကိသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ၊ အဘယ်ဝတ္ထု၌။ ကထရဝိပတ္တိယံ၊ အဘယ်ဝိပတ္တိ၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ “ကိမှိ နံ နာမာတိ ဣဒံ၊ ကိမှိ နံ နာမ၊ ဟူသောစကားသည်။ ကတရာယ ဝိပတ္တိယာ၊ အဘယ်ဝိပတ္တိဖြင့်။ ဧတံ၊ ဤပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ဝဒေသိ၊ ဆိုသနည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ယာယ ကာယစိ၊ အမှတ်မရှိသော။ ဝိညာယမာနာယ၊ သိလွယ်သော။ ဘာသာယ၊ ဘာသာဖြင့်။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုသော်လည်း။ စောဒကဿ၊ စောဒကပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဝိနယေ၊ ဝိနည်း၌။ အပကတညုတာယ၊ မလိမ္မာသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “သီလာစာရဒိဋ္ဌိအာဇီဝဝိပတ္တီသု၊ သီလဝိပတ္တိ, အာစာရဝိပတ္တိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ, အာဇီဝဝိပတ္တိတို့တွင်။ ကတရာယ၊ အဘယ်ဝိပတ္တိဖြင့်။ စောဒေသီတိ၊ စောဒနာသနည်းဟု။ မံ၊ ငါ့ကို။ ပုစ္ဆတိ၊ မေး၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဉာတုံ၊ သီလခြင်းငှာ။ အသက္ကောန္တဿ၊ မတတ်နိုင်သော သူအား။ ပုစ္ဆာ၊ မေးခြင်းတည်း။ ကိမှီတိအာဒိပဒတ္ထမတ္တံ၊ ကိမှိ၊ အစရှိသော ပုဒ်အနက်မျှကို။ အဇာနန္တဿ ပန၊ မသိသော သူအားကား။ ပုစ္ဆာ၊ အမေးသည်။ န၊ မဟုတ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အနုဝိဇ္ဇကော၊ စိစစ်သောပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဗာလံ၊ မိုက်သော။ စောဒကံ၊ စောဒကပုဂ္ဂိုလ်ကို။ အပရိစိတဘာသာယ၊ မလေ့ကျင့်သော ဘာသာဖြင့်။ “ကိမှိ န”န္တိ၊ ကိမှိ နံဟူ၍။ (နိ-၆၁၉) နပုစ္ဆတိ၊ မမေး။ “ကိမှိ နမ္ပိ ဇာနာသီ”တိ ဣဒမ္ပိ၊ ကိမှိ နမ္ပိ ဇာနာသိ-ဟူသော စကားကိုလည်း။ ဝစနမတ္တံ၊ သဒ္ဒါမျှကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ သိသည်။ န ဟောတိ၊ ဆိုအပ်မဖြစ်။ [စာမျက်နှာ-၂၈၇] “ကထရဝိပတ္တိယာ”တိ၊ အဘယ်ဝိပတ္တိဖြင့် စောဒနာသနည်းဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သော်။ “အသုကာယ ဝိပတ္တိယာ”တိ၊ ဤမည်သောဝိပတ္တိဖြင့် စောဒနာ၏ဟူ၍။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ န ဇာနာသိ၊ မသိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝစနဿ၊ စကား၏။ အဓိပ္ပါယမေဝ၊ အဓိပ္ပာယ်ကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဗာလဿ လဇ္ဇိဿ နယော ဒါတဗ္ဗော”တိ၊ ဒါတဗ္ဗော-ဟူ၍။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။ ဝတွာ စ၊ ဆိုပြီး၍လည်း။ “ကိမှိ နံ စောဒေဟီတိ သီလဝိပတ္တိယာ”တိအာဒိ၊ ကိမှိ နံ စောဒေဟီတိ သီလဝိပတ္တိယာ၊ အစရှိသော။ အဓိပ္ပါယပကာသနမေဝ၊ အဓိပ္ပာယ်ကို ပြတတ်သည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ နယဒါနံ၊ နည်းပေးခြင်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကိမှိ-နံ-ပဒါနံ၊ ကိမှိနံ-ပုဒ်တို့၏။ ပရိယာယမတ္တဒဿနံ ပန၊ ပရိယာယ်ကို ပြခြင်းသည်ကား။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဗာလော၊ မိုက်သော စောဒကသည်။ “ကတရဝိပတ္တိယံနံ စောဒေသီ''၊ ကတရဝိပတ္တိယံနံ စောဒေသိတိ-ဟူသော။ ဣမဿ ဝစနဿ၊ ဤသဒ္ဒါ၏။ အတ္ထေ၊ အနက်တို့ကို။ ဉာတေပိ၊ သိသော်လည်း။ ဝိပတ္တိပ္ပဘေဒနံ၊ ဝိပတ္တိ အပြားကိုလည်းကောင်း။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ စောဒိယမာနံ ဝိပတ္တိသရူပဉ္စ၊ စောဒနာအပ်သော ဝိပတ္တိ၏သရုပ်ကိုလည်းကောင်း။ ဇာနိတုံ၊ သိခြင်းငှာ။ န သက္ကော၊ မတတ်နိုင်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တေနေဝ အဇာနနေန၊ ထိုမသိခြင်းဖြင့် သာလျှင်။ အလဇ္ဇီ၊ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်ကို။ အပသာဒေတဗ္ဗော၊ မောင်းမဲအပ်၏။ “ကိမှိ န”န္တိ ဣဒမ္ပိ၊ ကိမှိ နံဟူသော ဤစကားသည်လည်း။ ဥပလက္ခဏမတ္တံ၊ ဥပလက္ခဏမျှသာတည်း။ အညေန ဝါ၊ တစ်ပါးလည်းဖြစ်သော။ ယေန ကေနစိ အာကာရေန၊ အမှတ်မရှိသော အခြင်းအရာဖြင့်။ အဝိညုတံ၊ မလိမ္မာသော အဖြစ်ကို။ ပကာသေတွာ၊ ပြ၍။ ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗောဝ၊ လွှတ်အပ်သလျှင်သတည်း။
“ဒုမ္မကူႍနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယာ”တိအာဒိဝစနတော၊ ဒုမ္မကူႍနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ၊ အစရှိသောဖြင့်ဟောခြင်းကြောင့်။ “အလဇ္ဇီနိဂ္ဂဟတ္ထာယ။ ပ။ ပညတ္တ”န္တိ၊ အလဇ္ဇီနိဂ္ဂဟတ္ထာယ။ ပ။ ပညတ္တံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဧဟိတီ”တိဧတ္ထ၊ ဧဟိတိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဟိကာရော၊ ဟိအက္ခရာကို။ အာ)မော၊ အာဂုံဟူ၍။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ အာဂမိဿတိ၊ လာလတ္တံ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဒိဋ္ဌသန္တာနေနာတိ၊ ဒိဋ္ဌသန္တာနေန-ဟူသည်ကား။ ဒိဋ္ဌနိယမေန၊ မြင်သော မှတ်ခြင်းဖြင့်။ အလဇ္ဇိဿ ပဋိညာယ ဧဝ ကာတဗ္ဗန္တိ၊ အလဇ္ဇိဿ ပဋိညာယ ဧဝ ကာတဗ္ဗံ-ဟူသည်ကား။ ဝစနပဋိဝစနက္ကမေနေဝ၊ ဆိုခြင်း, ချေခြင်းအစဉ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဒေါသေ၊ အပြစ်သည်။ အာဝိဘူတေပိ၊ ထင်စွာဖြစ်သော်လည်း။ အလဇ္ဇိဿ၊ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်၏။ “အသုဒ္ဓေါဟ”န္တိ၊ အသုဒ္ဓေါဟံ-ဟူ၍။ (နိ-၆၂၀) ဒေါသသမ္ပဋိစ္ဆနပဋိညာယ ဧဝ၊ မပြစ်ကို ဝန်ခံခြင်းပဋိညာဉ်ဖြင့်သာလျှင်။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်ဖြင့်။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “အလဇ္ဇိဿ၊ အလဇ္ဇိပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဧတံ နတ္ထီတိ အသုဒ္ဓပဋိညာယ ဧဝ၊ ဧတံ နတ္ထိဟူသောမစင်ကြယ်သော ပဋိညာဉ်ဖြင့်သာလျှင်။ အနာပတ္တိယာ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းဖြင့်။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဧတ္ထ၊ ဤအလဇ္ဇိဿ ပဋိညာယ ဧဝ ကာတဗ္ဗံ-ဟူသောပုဒ်၌။ သင်္ဂဟိတော၊ ပေါင်းယူအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အနုဝိဇ္ဇကေဿဝ၊ မေးစစ်ခြင်း၏ပင်လျှင်။ နိရတ္ထကတ္တာပတ္တိတော၊ အကျိုးမဲ့အဖြစ်သို့ရောက်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ စောဒကေနေဝ၊ စောဒကပုဂ္ဂိုလ်သည်ပင်လျှင်။ အလဇ္ဇိပဋိညာယ၊ အလဇ္ဇီ၏ပဋိညာဉ်ဖြင့်။ ဌာတဗ္ဗတော၊ တည်ရာသောကြောင့်လည်းကောင်းတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဒေါသာပဂမပဋိညာ ဧဝ၊ အပြစ်ရောက်သော ပဋိညာဉ်ကိုသာလျှင်။ ဣဓ၊ ဤအရာလျှင်။ ပဋိညာတိ၊ ဟူ၍။ အဓိပ္ပေတာ၊ အလိုရှိအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဧတမ္ပိ နတ္ထတု ပဋိညံ န ဒေတီ”တိအာဒိ၊ ဧတမ္ပိ နတ္ထတု ပဋိညံ န ဒေတိ၊ အစရှိသောစကားကို။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။
တဒတ္ထဒီပနတ္ထန္တိ၊ တဒတ္ထဒီပနတ္ထံ-ဟူသည်ကား။ အလဇ္ဇိဿ၊ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဒေါသေ၊ အပြစ်သည်။ အာဝိဘူတေပိ၊ ထင်စွာဖြစ်သော်လည်း။ တဿ၊ ထိုအလဇ္ဇီ၏။ ဒေါသာပဂမပဋိညာယ ဧဝ၊ အပြစ်ရောက်သည်ကို ပြခြင်းငှာ။ ဝိဝါဒဝတ္ထုသင်္ခါတေ၊ ဝိဝါဒဝတ္ထုဟုဆိုအပ်သော။ အတ္ထေ၊ ကိစ္စ၌။ ပစ္စတ္ထိကာ၊ ရန်သူတို့တည်း။ အတ္ထပစ္စတ္ထိကာ၊ ကိစ္စ၌ ရန်သူတို့။ သညံ ဒတွာတိ၊ သညံ ဒတွာ-ဟူသည်ကား။ တေသံ၊ ထိုရဟန်းနှစ်ယောက်တို့၏။ ကထာပစ္ဆေဒတ္ထံ၊ စကားပြတ်စိမ့်သောငှာလည်းကောင်း။ အဘိမုခကရဏတ္ထဉ္စ၊ ရှေးရှုပြုစိမ့်သောငှာလည်းကောင်း။ သဒ္ဒံ၊ အသံကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ “ဝိနိစ္ဆိနိတုံ အနနုစ္ဆဝိကော”တိ၊ ဝိနိစ္ဆိနိတုံ အနနုစ္ဆဝိကော-ဟူသောစကားကို။ “အသုဒ္ဓေါ”တိသညာယ၊ မစင်ကြယ်ဟူသော အမှတ်ဖြင့်။ စောဒကပက္ခေ၊ စောဒကအဖို့၌။ ပဝိဋ္ဌတ္တာ၊ ဝင်သောကြောင့်။ အနုဝိဇ္ဇကဘာဝတော၊ အနုဝိဇ္ဇကအဖြစ်မှ။ ဗဟိဘူတတ္တာ၊ အပဖြစ်သောကြောင့်။ အနုဝိဇ္ဇိတုံ၊ စိစစ်ခြင်းငှာ။ အသက္ကုဏေယျတံ၊ မတတ်ကောင်းသော အဖြစ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သန္ဓေဟေ၊ ယုံမှားသည်။ သတိ ဧဝ၊ ရှိသော်သာလျှင်။ အနုဝိဇ္ဇိတုံ၊ မေးစစ်ခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ အသုဒ္ဓလဒ္ဓိယာ၊ မစင်ကြယ်ဟုယူခြင်းသည်။ သတိ ပန၊ ရှိသော်ကား။ စုဒိတကေန၊ စုဒိတကပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဝုတ္တံ၊ ထိုအပ်သော။ (နိ-၆၁၂) သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော စကားသည်။ အသစ္စတောပိ၊ မမှန်သောအားဖြင့်လည်း။ ပဋိဘာတိ၊ ထင်၏။ ထိုစုဒိတက၌။ အနုဝိဇ္ဇနာ၊ မေးစစ်ခြင်းသည်။ ကထံ သိယာ၊ အသို့ဖြစ်ရာအံ့နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သိအပ်၏။
[စာမျက်နှာ-၂၈၈] “တထာ နာသိတကောဝ ဘဝိဿတီ”တိ ဣမိနာ၊ တထာ နာသိတကောဝ ဘဝိဿတိ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဝိနိစ္ဆယံ၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ သံဃတော၊ သံဃာမှ။ ဝိယောဇနံ နာမ၊ ကင်းစေခြင်းမည်သော။ အယမ္ပိ၊ ဤနာသနသည်လည်း။ လိင်္ဂနာသနာဝိယ၊ လိင်္ဂနာသနကဲ့သို့။ ဧကော၊ တစ်ခုသော။ နာသနပ္ပကာရော၊ နာသနအပြားတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဝိရဒ္ဓံ ဟောတီတိ၊ ဝိရဒ္ဓံ ဟောတိ-ဟူသည်ကား။ သဉ္စိစ္စ၊ စိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်သို့။ သဟသာ၊ အဆောတလျှင်။ အာပန္နော၊ ရောက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “အာဒိတော ပဋ္ဌာယ အလဇ္ဇီ နာမနတ္ထီ”တိ ဣဒံ၊ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ အလဇ္ဇီ နာမနတ္ထိ-ဟူသောစကားသည်။ “ပက္ခနုရက္ခဏတ္ထာယ ပဋိညံန ဒေတီ”တိ၊ ပက္ခနုရက္ခဏတ္ထာယ ပဋိညံန ဒေတိ-ဟူသော။ ဣမဿ အလဇ္ဇိလက္ခဏသမ္ဘဝဿ၊ ဤအလဇ္ဇီလက္ခဏဖြစ်ခြင်း၏။ ကာရဏဝစနံ၊ အကြောင်းစကားတည်း။ ပဋိစ္ဆာဒိတကာလတော၊ ဖုံးလွှမ်းသောအခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ အလဇ္ဇီ နာမ ဧဝ၊ အလဇ္ဇီမည်သည်သာတည်း။ ပုရိမော၊ ရှေးဖြစ်သော။ လဇ္ဇိဘာဝေါ၊ လဇ္ဇီ၏ အဖြစ်သည်။ နရက္ခတိ၊ မစောင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ပဋိညံ နဒေတီတိ၊ ပဋိညံ နဒေတိ-ဟူသည်ကား။ “မယာ၊ ငါသည်။ ကတဒေါသံ၊ ပြုအပ်သော အပြစ်ကို။ သစေ ဝက္ခာမိ၊ အကယ်၍ဆိုသည်ဖြစ်အံ့။ မယှံ၊ ငါ၏။ အနုဝတ္တကာ၊ အလိုသို့ လိုက်သော ရဟန်းတို့သည်။ ဘိဇ္ဇိဿန္တိ၊ ပျက်ကုန်လတ္တံ့။” ဣတိ၊ ဤသို့ကြံ၍။ ပဋိညံ၊ ပဋိညာဉ်ကို။ နဒေတိ၊ မပေး။ ဌာနေ န တိဋ္ဌတီတိ၊ ဌာနေ န တိဋ္ဌတိ-ဟူသည်ကား။ လဇ္ဇိဋ္ဌာနေ၊ လဇ္ဇီအရာ၌။ န တိဋ္ဌတိ၊ မတည်။ ကာယဝါစာသု၊ ကိုယ်နှုတ်တို့၌။ ဝီတိက္ကမော၊ လွန်ကျူးခြင်းသည်။ ဟောတိ ဧဝ၊ ဖြစ်သည်သာလျှင်တည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဝိနိစ္ဆယော နဒါတဗ္ဗော”တိ၊ ဝိနိစ္ဆယော နဒါတဗ္ဗော-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ပက္ခိကာနံ၊ အပင်းအသင်းတို့၏။ ပဋိညာယ၊ ဝန်ခံခြင်းဖြင့်။ ဝူပသမိတဿာပိ၊ ငြိမ်းစေအပ်သော်လည်း။ အဓိကရဏဿ၊ အဓိကရုဏ်း၏။ ဒုဝူပသန္တတာယ၊ မကောင်းသဖြင့် ငြိမ်းအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အယမ္ပိ၊ ဤရဟန်းသည်လည်း။ တထာ နာသိတကောဝ၊ ထိုသို့သောအခြင်းအရာဖြင့် ပျက်စီးသည်သာလျှင်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။
စုဒိကတစောဒကေသု ပဋိပတ္တိံ ဉတွာတိ၊ စုဒိကတစောဒကေသု ပဋိပတ္တိံ ဉတွာ-ဟူသည်ကား။ “တုမှေ၊ သင်တို့သည်။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ ဝိနိစ္ဆယေန၊ အဆုံးအဖြတ်ဖြင့်။ တုဋ္ဌာ၊ ရောင့်ရဲကုန်သည်။ ဘဝိဿထ၊ ဖြစ်ကုန်အံ့လော။” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ (နိ-၆၂၂) ဆိုအပ်သော။ စုဒိတကစောဒကေသု၊ စုဒိတကပုဂ္ဂိုလ်, စောဒကပုဂ္ဂိုလ်တို့၌။ အနုဝိဇ္ဇကေန၊ မေးစစ်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗက္ကမံ၊ ကျင့်အပ်သော အစဉ်ကို။ ဉတွာ၊ သိ၍။ ဝိနိစ္ဆယော မဇ္ဈေတိ၊ မဇ္ဈေ-ဟူသည်ကား။ “အာပတ္တီ”တိ ဝါ၊ အာပတ်သင့်၏-ဟူ၍လည်းကောင်း။ “အနာပတ္တီ”တိ ဝါ၊ အာပတ်မသင့်-ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝိနစ္ဆယပရိယောသာနအနုဝိဇ္ဇနာနံ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းလျှင်အဆုံးရှိသော မေးစစ်ခြင်းတို့၏။ မဇ္ဈံ နာမ၊ အလယ်မည်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။
အမူလကမ္ပိ၊ မူလမရှိသည်ကိုလည်း။ သမူလကံ ကတွာ၊ မူလရှိသည်ကို ပြု၍။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဒွေ မူလာနီ”တိ၊ ဒွေ မူလာနိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ကာလေန ဝက္ခာမီ”တိအာဒီသု၊ ကာလေန ဝက္ခာမိ၊ အစရှိသောပါဌ်တို့၌။ ဩကာသံ၊ အခွင့်ကို။ ကာရာပေတွာ၊ ပြုစေ၍။ ဝဒန္တော၊ ဆိုသော ရဟန်းသည်။ ကာလေန၊ အခါဟုတ်သဖြင့်။ ဝဒတိ နာမ၊ ဆိုသည်မည်၏။ သလာကဂ္ဂယာဂုအဂ္ဂ ဘိက္ခာစာရဋ္ဌာနာဒီသု၊ စာရေးတံဇရပ်, ယာဂုဇရပ်, ဆွမ်းခံရာအရပ်အစရှိသည်တို့၌။ စောဒေန္တော၊ တိုက်တွန်းသောရဟန်းသည်။ အကာလေန၊ အခါမဟုတ်သဖြင့်။ ဝဒတိ နာမ၊ ဆိုသည်မည်၏။ ဒေါသတော၊ အပြစ်မှ။ ဝုဋ္ဌာပေတုကာမတာယ၊ ထစေလိုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝဒန္တော၊ ဆိုသောရဟန်းသည်။ အတ္ထသံဟိတေန၊ အစီးအပွားနှင့် စပ်သဖြင့်။ ဝဒတိ နာမ၊ ဆိုသည်မည်၏။ ဒေါသန္တရောတိ၊ ဒေါသန္တရော-ဟူသည်ကား။ ဒေါစိတ္တော၊ ဒေါသစိတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ ပန္နရသသု ဓမ္မေသူတိ၊ ပန္နရသသု ဓမ္မေသူ-ဟူသည်ကား။ “ပရိသုဒ္ဓကာယသမာစာရတာ၊ စင်ကြယ်သော ကိုယ်အကျင့်ရှိသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ တထာ၊ ထို့အတူ။ ဝစီသမာစာရတာ၊ နှုတ်အကျင့်ရှိသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ သဗြဟ္မစာရီသု၊ သီတင်းသုံးဖော်တို့၌။ မေတ္တစိတ္တတာ၊ မေတ္တာစိတ်ရှိသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဗဟုဿုတတာ၊ အကြားအမြင်များသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဥဘိန္နံ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ ပါတိမောက္ခာနံ၊ ပါတိမောက်တို့၏။ သွာဂတာဒိတာ၊ နှုတ်တက်ခြင်းအစရှိသောအဖြစ်လည်းကောင်း။ ကာလေန ဝက္ခာမီ”တိအာဒိနာ၊ ကာလေန ဝက္ခာမိ၊ အစရှိသောပါဌ်ဖြင့်။ ဝုတ္တပဉ္စဓမ္မာ စ၊ ဟောအပ်သော ငါးပါးသော တရားတို့လည်းကောင်း။ ကာရုညတာ၊ သနားခြင်းနှင့်ယှဉ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဟိတေသိတာ၊ အစီးအပွားကို အလိုရှိသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ အနုကမ္ပတာ၊ အစဉ်ထောက်ပံ့သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနတာ၊ အာပတ်မှ ထစေသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဝိနယပုရေက္ခာရတာ၊ ဝိနည်းကို ရှေးရှုသောအဖြစ်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမေသု ပန္နရသသု၊ ဤတစ်ဆယ့်ငါးပါးသောတရားတို့၌။ တတ္ထ၊ ထိုတစ်ဆယ့်ငါးပါးသော တရားတို့တွင်။ “ကာရုညတာ”တိဣမိနာ၊ ကာရုညတာ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ကရုဏာ၊ သနားခြင်းကို။ ဒဿိတာ၊ ပြအပ်၏။ ဟိတေသိတာ (နိ-၆၂၃) တိ၊ ဟိတေသိတာ-ဟူသည်ကား။ ဟိတဂဝေသနတာ၊ အစီးအပွားကိုရှိရှာသော အဖြစ်တည်း။ အနုကမ္ပတာတိ၊ အနုကမ္ပတာ-ဟူသည်ကား။ တေန ဟိတေန၊ ထိုအစီးအပွားနှင့်။ သံယောဇနတာ၊ ယှဉ်စေသော အဖြစ်တည်း။ ဣမေဟိ ဒွီဟိပိ၊ ဤနှစ်ပါးတို့ဖြင့်လည်း။ မေတ္တာ၊ မေတ္တာကို။ ဒဿိတာ၊ ပြအပ်၏။ အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနတာတိ၊ အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနတာ-ဟူသည်ကား။ သုဒ္ဓန္တေ၊ စင်သောအစွန်း၌။ ပတိဋ္ဌာပနတာ၊ တည်စေသော အဖြစ်တည်း။ ဝတ္ထုံ၊ ဝတ္ထုကို။ စောဒေတွ၊ စောဒနာစေ၍။ သာရေတွာ၊ အောက်မေ့စေ၍။ ပဋိညံ၊ ပဋဉာဉ်ကို။ အာရောပေတွာ၊ တင်၍။ ယထာပဋိညာယ၊ ပဋိညာဉ်အတိုင်း။ ကမ္မကရဏံ၊ ကံပြုခြင်းသည်။ ဝိနယပုရေက္ခာရတာ နာမ၊ ဝိနယပုရေက္ခာရတာမည်၏။
[စာမျက်နှာ-၂၈၉] အဓိကရဏဋ္ဌေနာတိ၊ အဓိကရဏဋ္ဌေန-ဟူသည်ကား။ အဓိကာတဗ္ဗဋ္ဌေန၊ အလွန်ပြုအပ်သော အနက်ကြောင့်။ သမထေဟိ၊ သမထတို့ဖြင့်။ ဝူပသမေတဗ္ဗဋ္ဌေန၊ ငြိမ်းစေအပ်သော အနက်ကြောင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ တံနာနတ္တံ ဒေဿတုန္တိ၊ တံနာနတ္တံ ဒေဿတံ-ဟူသည်ကား။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အနဓိပ္ပေတမ္ပိ၊ မလိုအပ်သည်လည်းဖြစ်သော။ အတ္ထုဒ္ဓါရဝသေန၊ အနက်ကို ထုတ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ တံ နာနတ္တံ၊ ထိုထူးသောအဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “သေသာနိ အတ္ထုဒ္ဓါရဝသေနာဝုတ္တာနီ”တိ၊ သေသာနိ အတ္ထုဒ္ဓါရဝသေနာဝုတ္တာနိ-ဟူ၍။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။ “ယံ အဓိကိစ္စာ”တိအာဒိနာ၊ ယံ အဓိကိစ္စ အစရှိသည်ဖြင့်။ အဓိကရဏသဒ္ဒဿ၊ အဓိကရဏသဒ္ဒါ၏။ ကမ္မသာဓနတာ၊ ကမ္မသာဓနအဖြစ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။
ဂါဟန္တိ၊ ဂါဟံ-ဟူသည်ကား။ “အသုကံ၊ ဤအမည်ရှိသောသူကို။ စောဒေဿာမီ”တိ၊ စောဒနာအံ့ဟူ၍။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ စောဒနာကာရဿ၊ စေဒနာသောအခြင်းအရာကို။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းတည်း။ စေတနန္တိ၊ စေတနံ-ဟူသည်ကား။ “စောဒေဿာမီ”တိ၊ စောဒနာအံ့ဟူ၍။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်သော။ စိတ္တဗျာပါရသင်္ခါတံ၊ စိတ်၏ ကြောင့်ကြဟု ဆိုအပ်သော။ စိတ္တကမ္မံ၊ စိတ်အမူအရာကို။ အက္ခန္တိန္တိ၊ အက္ခန္တိံ-ဟူသည်ကား။ စုဒိတကဿ၊ စုဒိတကပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဝိပတ္တိံ၊ ပျက်ခြင်းကို။ ဒိသွာ၊ ပြင်၍။ ဥပ္ပန္နံ ကောဓံ၊ ဖြစ်သောအမျက်ကို။ အသဟနံ၊ သည်းမခံခြင်းကို။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တထာ ပဝတ္တံ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့် ဖြစ်သော။ ယံ ကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိသော။ စိတ္တစေတသိကရာသိံ၊ စိတ်, စေတသိက်အစုကို။ ဝေါဟာရန္တိ၊ ဝေါဟာရံ-ဟူသည်ကား။ စောဒနာဝသပ္ပပတ္တဝစနံ၊ စောဒနာ၏ အစွမ်းအားဖြင့် ဖြစ်သောစကားကို။ ပဏ္ဏတ္တိန္တိ၊ ပဏ္ဏတ္တိံ-ဟူသည်ကား။ စောဒနာဝသပ္ပဝတ္တံ၊ စောဒနာ၏အစွမ်းအားအဖြင့်ဖြစ်သော။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ ပရိကပ္ပိတံ၊ ကြံအပ်သော။ နာမပဏ္ဏတ္တိံ၊ အမည်ပညတ်ကို။ အတ္တာဒါနံ ပဟေတွာတိ၊ အတ္တာဒါနံ ပဟေတွာ-ဟူသည်ကား။ စောဒနံ၊ စောဒနာခြင်းကို။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ တံ အဓိကရဏန္တိ၊ တံ အဓိကရဏံ-ဟူသည်ကား။ ဂါဟလက္ခဏံ၊ ဂါဟ (နိ-၆၂၄) လက္ခဏာရှိသော။ တံ အဓိကရဏံ၊ ထိုအဓိကရုဏ်းသည်။ စေတနာယ၊ စေတနာသည်။ ခဏိကတ္တာ၊ ခဏတ္တယနှင့် ယှဉ်သောကြောင့်။ နိရုဇ္ဈတိ၊ ချုပ်၏။ သာ စ၊ ထိုစေတနာသည်လည်း။ သမထပ္ပတ္တာ၊ သမထသို့ရောက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤစေတနာကို အဓိကရုဏ်းဟု ယူရာ၌။ အနိဋ္ဌပ္ပသင်္ဂေါ၊ အလိုမရှိအပ်သည်နှင့် စပ်လျဉ်းခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဥပရိပိ၊ အထက်၌လည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ “တုဏှီ ဟောတီ”တိ ဣမိနာ၊ တုဏှီ ဟောတိ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဝေါဟာရဝစနဿ၊ ဝေါဟာရစကား၏။ နိရောဓံ၊ ချုပ်ခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “တံ အဓိကရဏံ သမထပ္ပတ္တံ ဘဝိဿတီ”တိ၊ တံ အဓိကရဏံ သမထပ္ပတ္တံ ဘဝိဿတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “တသ္မာ ပဏ္ဏတ္တိ အဓိကရဏ”န္တိ၊ တသ္မာ ပဏ္ဏတ္တိ အဓိကရဏံ-ဟူ၍။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ကတသန္နိဋ္ဌာနံ၊ ပြုအပ်သော ဆုံးဖြတ်ခြင်းကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တဿာပိ၊ ထိုအဆုံးအဖြတ်၏လည်း။ ဧကစ္စေဟိ၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်။ ပဋိက္ခိတ္တဘာဝံ၊ ပယ်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တမ္ပိ၊ ထို ပယ်အပ်သောအဖြစ်ကိုလည်း။ ပဋိသေဓေတွာ၊ ဖြစ်၍။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝုတ္တပဏ္ဏတ္တိယာ ဧဝ၊ ဆိုအပ်သော ပညတ်၏သာလျှင်။ အဓိကရဏတံ၊ အဓိကရုဏ်းအဖြစ်ကို။ သမတ္ထေတုံ၊ ပြီးစေခြင်းငှာ။ “တံပနေတ”န္တိအာဒိံ၊ တံပနေတံ-အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ တံ ပနေတန္တိ၊ ပနေတံ-ဟူသည်ကား။ ပဏ္ဏတ္တိ၊ ပညတ်သည်။ အဓိကရဏံ၊ အဓိကရုဏ်းမည်၏။ ဣတိ ဧတံ ပဟဏံ၊ ဤအယူသည်။ ဝိရုဇ္ဈတိ၊ ဆန့်ကျင်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ပါရာဇိကာဒိအာပတ္တိ၊ ပါရာဇိကအစရှိသော အာပတ်သည်။ ဧကန္တအကုသလသဘာဝါ ဝါ၊ စင်စစ် အကုသိုလ်သဘောရှိသည်လည်းကောင်း။ အဗျာကတသဘာဝါ ဝါ၊ အဗျာကတသဘောရှိသည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ သညာယ၊ ဤသို့သော အမှတ်ဖြင့်။ “မေထုနဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တီ”တိအာဒိကံ၊ မေထုနဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တိ-အစရှိသော။ သုတ္တံ၊ ပါဠိသည်။ ပဏ္ဏတ္တိအဓိကရဏဝါဒေန၊ ပညတ်သည် အဓိကရုဏ်းမည်၏ဟူသော အယူနှင့်။ ဝိရုဇ္ဈတိ၊ ဆန့်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဥဒ္ဓဋံ၊ ထုတ်အပ်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “န ဟိ တေ။ ပ။ အစ္စန္တအကုသလတ္တာ”တိအာဒိ၊ န ဟိ တေ။ ပ။ အစ္စန္တအကုသလတ္တာ၊ အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တေတိ၊ တေဟူသည်ကား။ အဋ္ဌကထာစရိယာ၊ အဋ္ဌကထာဆရာတို့သည်။
“အမူလကဉ္စေဝ တံ အဓိကရဏ”န္တိ ဧတ္ထ၊ အမူလကဉ္စေဝ တံ အဓိကရဏံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ အမူလကပါဇိရာကမေဝ၊ မူလမရှိသော ပါရာဇိကကိုသာလျှင်။ အဓိကရဏသဒ္ဒေန၊ အဓိကရဏသဒ္ဒါဖြင့်။ အဓိပ္ပေတံ၊ လိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ယေဉ္စတ”န္တိအာဒိ၊ ယေဉ္စတံ-စသည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ယသ္မာ ပနာ”တိအာဒိ ပန၊ ယသ္မာ ပန၊ အစရှိသော စကားကိုကား။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ အဓိပ္ပေတာယ၊ အလိုရှိအပ်သော။ အမူလကပါရာဇိကာ (နိ-၆၂၅) ပတ္တိယာ ဧဝ၊ မူလမရှိသောပါရာဇိကအာပတ်၏သာလျှင်။ ပဏ္ဏတ္တိဘာဝေါ၊ ပညတ်၏ အဖြစ်သည်။ ယုဇ္ဇတိ၊ သင့်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ “ယာယ ပဏ္ဏတ္တိယာ”တိ၊ ယာယ ပဏ္ဏတ္တိယာ-ဟူသော စကားကို။ သဘာဝတော၊ သဘောအားဖြင့်။ ပရိသုဒ္ဓေ၊ စင်ကြယ်သော။ ပုဂ္ဂလေပိ၊ ပုဂ္ဂိုလ်၌လည်း။ “ပါရာဇိကော”တိအာဒိနာ၊ ပါရာဇိကော၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ စောဒကေန၊ စောဒကပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ပဝတ္တိတံ၊ ဖြစ်စေအပ်သော။ နာမပဏ္ဏတ္တိံ၊ အမည်ပညတ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒတိ၊ သို့၏။ ပညတ္တောတိ၊ ပညတ္တော-ဟူသည်ကား။ ကထိတော၊ ဆိုအပ်၏။ အဓိကရဏေ ပဝတ္တတ္တာတိ၊ အဓိကရဏေ ပဝတ္တတ္တာ-ဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၂၉၀] အဝိဇ္ဇမာနေပိ၊ မရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ အာရောပိတမတ္တေ၊ တင်အပ်ကာမျှသော။ အာပတ္တာဓိကရဏေ၊ အာပတ္တာဏိကရုဏ်း၌။ ဝါစကဘာဝေန၊ ဟောတတ်သော အဖြစ်ဖြင့်။ ပဝတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်။
ဧဝံ၊ ဤသို့။ နာမပဏ္ဏတ္တိဝသေန၊ နာမပညတ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဣမသ္မိံသိက္ခာပဒေ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အာပတ္တာဓိကရဏဿ၊ အာပတ္တာဓိကဂိုဏ်း၏။ ပညတ္တိဘာဝံ၊ ပညတ်၏အဖြစ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ အတ္ထပဏ္ဏတ္တိဝသေနာပိ၊ အတ္ထပညတ်၏အစွမ်းဖြင့်လည်း။ (တံ၊ ထို ပညတ်၏အဖြစ်ကို။) ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ယသ္မာဝါယ”န္တိအာဒိ၊ ယသ္မာဝါယံ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပညတ္တိမတ္တမေဝါတိ၊ ပညတ္တိမတ္တမေဝ-ဟူသည်ကား။ အဝိဇ္ဇမာနဿ၊ မရှိသော ဝတ္ထုကို။ ဝိဇ္ဇမာနာကာရေန၊ ရှိသောအခြင်းအရာဖြင့်။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ အာရောပိတံ၊ တင်အပ်သော။ အတ္ထပဏ္ဏတ္တမေဝ၊ အတ္ထပညတ်မျှသည်သာလျှင်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ တဉ္စခေါ ဣဓေဝါတိ၊ တဉ္စခေါ ဣဓေဝ-ဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တပရိယာယေန၊ အကြင်အကြင်ဆိုအပ်ပြီးသော ပရိယာယ်ဖြင့်။ ပဏ္ဏတ္တိယာ၊ ပညတ်ခြင်း၏။ တဉ္စ အဓိကရဏတ္တံ၊ ထို အဓိကရုဏ်း၏ အဖြစ်သည်။ ဣဓေဝ ဣမသ္မိံ ဧဝ သိက္ခာပဒေ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧကေတိ၊ ဧကေ-ဟူသည်ကား။ ကေစိ၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်။ တံ နယုတ္တန္တိ၊ တံ နယုတ္တံ-ဟူသည်ကား။ ဧကစ္စေဟိ၊ အချို့သောဆရာတို့သည်။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော။ အဓိကရဏဿ၊ အဓိကရုဏ်း၏။ ပဏ္ဏတ္တိဘာဝံ၊ ပညတ်၏ အဖြစ်ကို။ နိသေဓေတွာ၊ မြစ်၍။ ကုသလာဒိပရမတ္ထဘာဝံ၊ ကုသိုလ်အစရှိသော ပရမတ္ထအဖြစ်ိကို။ သာဓေတုံ၊ ပြီးစေခြင်းငှာ။ “တံ ပနေတံ မေထုနဓမ္မပါရာဇိကာပတ္တီ”တိအာဒီနာ၊ တံ ပနေတံ မေထုနဓမ္မပါရာဇိကာတ္တိ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ပပဉ္စတော၊ အကျယ်အားဖြင့်။ ယံ ဝစန၊ အကြင်စကားကို။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ တတ္ထ၊ ထို မသင့်ခြင်း၌။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ “အာဒိကမ္မိကဿာ”တိအာဒိနာ၊ အာဒိကမ္မိကဿ-အစရှိသည်ဖြင့်။ အာဟ၊ ဆို၏။ တေန စ၊ ထိုပါဌ်ဖြင့်လည်း။ (ဒဿိတံ၊ ၌ စပ်။) တသ္မိံ ဝါဒေ၊ ထိုအယူ၌။ အကုသလာ ဝါ၊ အကုသိုလ်သည်လည်းကောင်း။ အဗျာ (နိ-၆၂၆) ကတာဝါ၊ အဗျာကတတို့သည်လည်းကောင်း။ အာပတ္တိ နာမ၊ အာပတ်မည်သည်။ ယဒိ ဘဝေယျ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ငြားအံ့။ အာဒိကမ္မိကဿ၊ အာဒိကမ္မိက ပုဂ္ဂိုလ်အား။ အနာပတ္တိ၊ အနာပတ္တိသည်။ ကထံ ဘဝေယျ၊ အဘယ်သို့ ဖြစ်ရာအံ့နည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တဿာပိ၊ ထိုအာဒိကမ္မိကအားလည်း။ အကုသလာဒီနံ၊ အကုသိုလ်အစရှိသည်တို့၏။ ဥပ္ပန္နတ္တာ၊ ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သိက္ခာပဒပညတ္တိတော၊ သိက္ခာပုဒ်ပညတ်သည်မှ။ မဋ္ဌာယ၊ စ၍။ အာပတ္တီတိပိ၊ အာပတ်သင့်၏ဟူ၍လည်း။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ မေထုနာဒီသု၊ မေထုန်စသညတို့၌။ အကုသလာဒီနံ၊ အကုသိုလ်အစရှိသည်တို့၏။ သိက္ခာပဒပညတ္တိတော၊ သိက္ခာပုဒ်ကိုပညတ်ခြင်းမှ။ ပုဗ္ဗေပိ၊ ရှေး၌လည်း။ သမုပ္ပတ္တိတော၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်တည်း။ တတော ဧဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ အနုပသမ္ပန္နာနမ္ပိ၊ လူသာမဏေတို့အားလည်း။ အာပတ္တိပသင်္ဂေါ စ၊ အာပတ်နှင့် စပ်လှဉ်းခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဂိလာနာဒီနံ၊ နာသောရဟန်း စသည်တို့အား။ အနုပညတ္တိယာပိ၊ အနုပညတ်ဖြင့်လည်း။ အနာပတ္တိအဘာဝပ္ပသင်္ဂေါစ၊ အနာပတ္တိ မဖြစ်သင့်ဟု လျဉ်းပါးခြင်းသည်လည်းကောင်း။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ “ကေဝလံ၊ သက်သက်။ အကုသလာဒိ ဧဝ၊ အကုသိုလ် အစရှိသည်သာလျှင်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပဋိက္ခိတ္တဘာဝံ၊ ပယ်အပ်သော အဖြစ်ကို။ ဇာနန္တဿ၊ သိသောသူအား။ သမုပ္ပဇ္ဇမာနာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ အကုသလာဒယော ဧဝ၊ အကုသိုလ်အစရှိသည်တို့သည်သာလျှင်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်မည်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အထ မတံ၊ အကယ်၍အလိုရှိသည်ဖြစ်အံ့။ တမ္ပိ၊ ထိုစကားသည်လည်း။ အသာရံ၊ အနှစ်မရှိ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သက္ခာပဒပညတ္တိံ၊ သိက္ခာပုဒ် ပညတ်ခြင်းကို။ အဇာနိတွာ၊ မသိ၍။ ဝီတိက္ကမန္တဿ၊ လွန်ကျူးသော သူအား။ မေထုနာဒီသု၊ မေထုန် အစရှိသည်တို့၌။ အနာပတ္တိပ္ပသင်္ဂတော၊ အာပတ် မသင့်ခြင်းဖြင့်လျဉ်းပါးသော ကြောင့်တည်း။ စ၊ ဆက်၍ ဆိုအံ့။ အကုသလာဒိ သဘာဝါယ၊ အကုသိုလ်စသည် သဘောရှိသော။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်ဖြင့်။ ဧကပယောဂါဒီသု၊ တစ်ခုသော ပယောဂအစရှိသည်တို့၌။ ဧကတ္တာဒိပိ၊ အာပတ်တစ်ခုအစရှိသော အဖြစ်သည်လည်း။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သကလမ္ပိ ဒိဝသံ၊ တစ်နေ့ပတ်လုံးလည်း။ ဣတ္ထိံ၊ မိန်းမကို။ ကာယတော၊ ကိုယ်မှ။ အမောစေတွာ၊ မလွှတ်မူ၍။ ဖုသန္တဿ၊ ထိသော ရဟန်းအား။ ဧကမေဝ အကုသလံ၊ တစ်ခုသောအကုသိုလ်သည်သာလျှင်။ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ မဖြစ်။ ဗဟုဓာ၊ အကြိမ်များစွာ။ (နိ-၆၂၇) ဣတ္ထိယော၊ မိန်းမတို့ကို။ ဖုသိတွာ၊ ထိ၍။ အပဂစ္ဆန္တဿ၊ ဖဲသောရဟန်းအား။ ဗဟူနိ၊ များစွာသော အကုသိုလ်တို့သည်။ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ ယေန၊ အကြင် အကုသိုလ်ကြောင့်။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်၏။ ဧကတ္တံ ဝါ၊ တစ်ခုတည်းအဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ဗဟုတ္တံဝါ၊ များသောအဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ ဧဝမာဒိကံ၊ ဤသို့အစရှိသော။ အယုတ္တိံ၊ မသင့်သောအဖြစ်ကို။ သင်္ဂဟေတွာ၊ သဂြိုဟ်၍။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဝတ္ထုဉ္စာတိ၊ ဝတ္ထုဉ္စ-ဟူသည်ကား။ ဝီတိက္ကမော၊ လွန်ကျူးခြင်းတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တံ၊ ထိုလွန်ကျူးခြင်းကို။ အာပတ္တိသမ္မုတိပညာပနဿ၊ အာပတ်သမုတ်ပညတ်ခြင်း၏။ ဩကာသဋ္ဌေန၊ တည်ရာဖြစ်သော အနက်ကြောင့်။ “ဝတ္ထူ”တိ၊ ဝတ္ထု-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဂေါတ္တန္တိ၊ ဂေါတ္တံ-ဟူသည်ကား။ အဒိန္နာဒါနာဒိတော၊ အဒိန္နာဒါန်အစရှိသည်မှ။ ဗုဒ္ဓိသဒ္ဒနိဝတ္တနဋ္ဌေန၊ အသိဉာဏ်သဒ္ဒါကို နစ်စေသဖြင့်။ ပရိကပ္ပိတသာမညာကာရော၊ ကြံအပ်သောအမည်အစုသည်။ ဂေါတ္တံ၊ ဂေါတ္တမည်၏။ နာမန္တိ၊ နာမံ-ဟူသည်ကား။ အဝိဇ္ဇမာနနာမပညတ္တိ၊ အဝိဇ္ဇာမာန နာမပညတ်တည်း။ တဿ ပန ပါရာဇိကန္တိ နာမဿ၊ ထိုပါရာဇိကဟူသော အမည်၏။ အတ္ထဘူတာ၊ အနက်ဖြစ်၍ဖြစ်သော။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ အတ္ထပညတ္တိ ဧဝ၊ အတ္ထပညတ်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ [စာမျက်နှာ-၂၉၁] ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ “ဝိဝါဒါဓိကရဏံ သိယာ ကုသလ”န္တိအာဒိ၊ ဝိဝါဒါဓိကရဏံ သိယာ ကုသလံ၊ အစရှိသော။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကိုလည်းကောင်း။ “အာပတ္တာဓိကရဏံ သိယာ အကုသလ”န္တိ အာဒိ၊ အာပတ္တာဓိကရဏံ သိယာ အကုသလံ၊ အစရှိသော။ ယဉ္စ ဝစန၊ အကြင်စကားကိုလည်းကောင်း။ သုတ္တန္တေဟိ၊ သုတ္တန်တို့မှ။ သမုဒ္ဓဋံ၊ ထုတ်အပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ ပတိ၊ စွဲ၍။ “ဝိဝါဒါဒီနံ။ ပ။ ဒေသိတတ္တာ”တိ၊ ဝိဝါဒါဒီနံ။ ပ။ ဒေသိတတ္တာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၍။ တံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်ဖြစ်သော။ ပဌမပါရာဇိကသမုဋ္ဌာနာဒိဝဏ္ဏနာယ၊ ပထမပါရာဇိက၏ သမုဋ္ဌာန်အစရှိသော အဖွင့်၌။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ၌။ ဝိရဒ္ဓဋ္ဌာနသောဓနတ္ထံ၊ ချွတ်ယွင်းသောအရာကို သုတ်သင်ခြင်းငှာ။ ဝိတ္ထာရတော၊ အကျယ်အားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တတ္ထေဝ၊ ထိုပယမပါရာဇိကအဖွင့်၌သလျှင်။ တံ ဝစန၊ ထိုစကားကို။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ သာရတ္ထဒီပနီကာရကဿ၊ သာရတ္ထဒီပနီကို ပြုသောဆရာ၏။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ အကုသလာဒိရူပါ ဝ၊ အကုသိုလ်စသည် သဘောရှိသည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ လဒ္ဓိ၊ အယူသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေနေဝ၊ ကြောင့်သာလျှင်။ သော၊ ထိုဆရာ (နိ-၆၂၈) သည်။ ဣဓာပိ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ “တသ္မာ ပဏ္ဏတ္တိ။ ပ။ အာဒိမာဟာ”တိ၊ တသ္မာ ပဏ္ဏတ္တိ။ ပ။ အာဒိမာဟ-ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ လဒ္ဓိံ၊ အယူကို။ အဋ္ဌကထာစရိယဿာပိ၊ အဋ္ဌကထာဆရာ၏လည်း။ လဒ္ဓိံ ကတွာ၊ အယူပြု၍။ ဂန္ထဝိရောဓမ္ပိ၊ ကျမ်းဂန်နှင့် ဆန့်ကျင်သည်ကိုလည်း။ အနောလောကေတွာ၊ မကြည့်မူ၍။ ဒေဿသိ၊ ပြ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဗုဒ္ဓဃောသာစရိယော၊ ဗုဒ္ဓဃောသဆရာသည်။ အဋ္ဌကထာဝါဒံ၊ အဋ္ဌကထာအယူကို။ အယုတ္တန္တိ၊ အသင့်ဟူ၍။ ဒေဿတုံ၊ ပြအံ့သောငှာ။ “တံ ပနေတ”န္တိ အာဒိ၊ တံ ပနေတံ၊ အစရှိ သည်ကို။ န အာရဘိ၊ အားမထုတ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ပဏ္ဏတ္တိမတ္တမေဝ အာပတ္တာဓကရဏန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗ”န္တိ၊ ပဏ္ဏတ္တိမတ္တမေဝ အာပတ္တာဓကရဏန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ-ဟူ၍။ သယမေဝ၊ မိမိသည်ပင်လျှင်။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ကထနတော၊ ဆိုလတ္တံ့ သောကြောင့်တည်း။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ ဒုလ္လဒ္ဓိကာနံ၊ မကောင်းအယူရှိကုန်သော။ ဧကစ္စာနံ၊ အချို့သောသူတို့၏။ တတ္ထ၊ ထိုစကား၌။ ဝိပ္ပဋိပတ္တိံ၊ ဖောက်ပြန်သော အသိဉာဏ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တံ၊ ထိုအယူကို။ ပဋိသေဓေတုကာမော၊ တားမြစ်လို၍။ အာရဘိ၊ အားထုတ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်လျှင်။ အန္တေ၊ အဆုံး၌။ “ဧကေ”တိ၊ ဧကေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဝိဝါဒါဒီနံ၊ ဝိဝါဒအစရှိသည်တို့၏။ ကုသလာဒိကတ္တေ၊ ကုသိုလ်အစရှိသော အဖြစ်သည်။ သတိ၊ ရှိလက်သော်။ တံသမထာနမ္ပိ၊ ထို ဝိဝါဒကို ငြိမ်းကြောင်းဖြစ်သော သမထအစရှိသည်တို့၏လည်း။ တဗ္ဘာဝေါ၊ ထိုကုသိုလ်အစရှိသော အဖြစ်သည်။ အာပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ပရမတ္ထေသု၊ ပရမတ်တို့၌။ ပဏ္ဏတ္တိယာ၊ ပညတ်ဖြင့်။ သမထာယောဂါ၊ ငြိမ်းခြင်းငှာ မသင့်သောကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ကုသလာဒိသမထေဟီ”တိ၊ ကုသလာဒိသမထေဟိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပညတ္တိသဘာဝါနမေဝ၊ ပညတ်သဘော ရှိသည်သာလျှင်ဖြစ်ကုန်သော။ စတုန္နံ၊ လေးပါးကုန်သော။ အဓိကရဏာနံ၊ အဓိကရုဏ်းတို့၏။ သမထေဟိ၊ ငြိမ်းခြင်းတို့ဖြင့်။ အဓိကရဏီယတာ၊ ငြိမ်းစေအပ်သော အဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကုသလာဒိပရမတ္ထရူပါနံ၊ ကုသိုလ်အစရှိသော ပရမတ်သဘောရှိကုန်သော အဓိကရုဏ်းတို့၏။ အဓိကရဏီယတာ၊ ငြိမ်းစေအပ်သောအဖြစ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တေသံ တေသံ၊ ထိုထိုပရမတ်တရားတို့၏။ ခဏိကတာယ၊ ခဏတ္တယနှင့်ယှဉ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သယမေဝ၊ မိမိအလိုလိုလျှင်။ သမထပ္ပတ္တိတော၊ ငြိမ်းခြင်းသို့ ရောက်သောကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ သမတ္ထိတံ၊ ပြီးစေအပ်သော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ နိဂမနဝသေန၊ နိဂုံး၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒေဿန္တေန၊ ပြလိုသောကြောင့်။” ဣတိ ဣမိနာ အဓိကရဏဋ္ဌေနာ”တိ၊ ဣတိ ဣမိနာ အဓိကရဏဋ္ဌေန-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တဿ၊ ထို ဣတိ ဣမိနာ-စသောပါဌ်၏။ ယထာဝုတ္တ (နိ-၆၂၉) နယေန၊ အကြင်ဆိုအပ်သောနည်းဖြင့်။ သမထေဟိ၊ ငြိမ်းခြင်းတို့ဖြင့်။ အဓိကရဏီယတာယ၊ ငြိမ်းစေအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ “ဣဓေကစ္စော”တိ ဣမိနာ၊ ဣဓေကစ္စော-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ အနဓိပ္ပေတံ၊ မလိုအပ်သော။ ဝိဝါဒံ၊ ငြင်းခုံခြင်းကို။ နိဝတ္တေတိ၊ နစ်စေ၏။
အနုဝါဒေါတိ၊ အနုဝါဒေါ-ဟူသည်ကား။ ဝိပတ္တီဟိ၊ ဝိပ္ပတ္တိတို့ဖြင့်။ ဥပဝဒနာ စေဝ၊ စွပ်စွဲခြင်းသည်လည်းကောင်း။ စောဒန စ၊ စောဒနာခြင်းသည်လည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင်။ ဥပဝဒနာ နာ၊ စွပ်စွဲခြင်းမည်သည်ကား။ ဂရဟာ စ၊ ကဲ့ရဲ့ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ အက္ကောသော စ၊ ဆဲရေးခြင်းသည်လည်းကောင်း။ “ပဉ္စပီ”တိ၊ ပဉ္စပိ-ဟူသော စကားကို။ မာတိကာ ပရိယာပန္နာပတ္တိယော၊ မာတိကာ၌ အကျုံးဝင်သော အာပတ်တို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကိစ္စယတာတိ၊ ကိစ္စယတာ-ဟူသည်ကား။ ကတ္တဗ္ဗတာ၊ ပြုအပ်သော အဖြစ်တည်း။ “သပဒါနုက္ကမနိဒ္ဒေသဿာ”တိဧတ္ထ၊ သပဒါနုက္ကမနိဒ္ဒေသဿ-ဟူသော ပုဒ်၌။ “ပဒါနုက္ကမနိဒ္ဒေသော”တိ၊ ပဒါနုက္ကမနိဒ္ဒေသော-ဟူ၍။ ပဒဘာဇနံ၊ ပဒဘာဇနီကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန၊ ထိုပဘာဇနီနှင့်။ သဟိတဿ၊ တကွဖြစ်သော။ သိက္ခာပဒဿ၊ သိက္ခာပုဒ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကား။
၃၈၇။ အဿာတိ၊ အဿ-ဟူသော ပုဒ်သည်။ ကတ္တုအတ္ထေ၊ ကတ္တားအနက်၌။ သာမိဝစနံ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧတေန စောဒကေနာ”တိအာဒိ၊ ဧတေန စောဒကေန၊ စသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ဒိဋ္ဌမူလကေနာ”တိ၊ ဒိဋ္ဌမူလကေန-ဟူသောစကားကို။ “ဒိဋ္ဌဿ ဟောတိ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ'' [စာမျက်နှာ-၂၉၂] အဇ္ဈပဇ္ဇန္တော”တိအာဒိ၊ အဇ္ဈပဇ္ဇန္တောအစရှိသော။ ပါဠိဝါရံ၊ ပါဠိတော်ဝါရကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ အတူတကွ။ ရဟော၊ ဆိတ်ကွယ်ရာ၌။ နိသဇ္ဇနာဒိဒဿနမတ္တဝသေန၊ ထိုင်ခြင်းအစရှိသည်ကို မြင်ခြင်းမျှ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပါရာဇိကံ ဓမ္မံ၊ ပါရာဇိကအာပါတ်သို့။ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော၊ ရောက်သော။ ပုဂ္ဂလေ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ တေန၊ ထိုစောဒကသည်။ ဒိဋ္ဌော၊ မြင်အပ်၏။ မဂ္ဂေန မဂ္ဂပဋိပါဒနာဒိဒဿနဝသေန၊ မိမိမဂ်ဖြင့် သူတစ်ပါးမဂ်သို့ သွင်းခြင်းအစရှိသည်ကို မြင်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ န ဒိဋ္ဌော၊ မမြင်အပ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေန၊ ထိုစောဒကသည်။ သော၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို။ တထာ၊ ထို မဂ်သို့ သွင်းသော အခြင်းအရာဖြင့်။ ဒိဋ္ဌော၊ မြင်အပ်သည်။ ယဒိ ဘဝေယျ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ငြားအံ့။ အယံ၊ ဤစောဒကသည်။ တသ္မိံပုဂ္ဂလေ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်၌။ အသုဒ္ဓသညီ ဧဝ၊ မစင်ကြယ်ဟု အမှတ်ရှိသာသာလျှင်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ အသုဒ္ဓသညာယ စ၊ မစင်ကြယ်ဟု အမှတ်ရှိသည်ဖြစ်၍ (နိ-၆၃၀) သုဒ္ဓံ ဝါ၊ စင်ကြယ်သော သူကိုလည်းကောင်း။ အသုဒ္ဓံ ဝါ၊ မစင်ကြယ်သောသူကိုလည်းကောင်း။ စောဒေန္တဿ၊ စောဒနာသောရဟန်းအား။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်အာပါတ်သင့်သည်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “အနာပတ္တိ သုဒ္ဓေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိဿ အသုဒ္ဓေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိဿာ”တိအာဒိဝစနတော၊ အနာပတ္တိ သုဒ္ဓေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိဿ အသုဒ္ဓေ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိဿ၊ အစရှိသည်ဖြင့် ဟောခြင်းကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ အတူတကွ။ ရဟော၊ ဆိတ်ကွယ်ရာ၌။ နိသဇ္ဇာဒိမတ္တမေဝ၊ ထိုင်ခြင်းစသည်မျှကိုသာလျှင်။ ဒိသွာပိ၊ မြင်၍လည်း။ “အယံ၊ ဤသူကား။ သဒ္ဓေါ၊ သဒ္ဓါတရားရှိသော။ ကုလပုတ္တော၊ အမျိုးသားတည်း။ ပါရာဇိကံ၊ ပါရာဇိကံသို့။ န အာပဇ္ဇတိ၊ မရောက်။” ဣတိ၊ ဤသို့။ တသ္မိံ၊ ထိုသူ၌။ သုဒ္ဓသညိဿ ဝါ၊ စင်ကြယ်၏ဟု အမှတ်ရှိသည်ဖြစ်၍လည်းကောင်း။ ဝေမတိကဿ ဝါ၊ ယုံမှားသည်ဖြစ်၍လည်းကောင်း။ “ပါရာဇကံ ဓမ္မံ၊ ပါရာဇိကအာပါတ်သို့။ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော၊ ရောက်သည်ကို။ မယာ၊ ငါသည်။ သုတော၊ ကြားအပ်၏။” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ စောဒေန္တဿေဝ၊ စောဒနာသော ရဟန်းအားသာလျှင်။ သံဃာဒိသေသော၊ သံဃိဒိသိသ်အာပါတ်သည်သာတည်း။ အသုဒ္ဓသညိဿ၊ မစင်ဟု အမှတ်ရှိသော ရဟန်းအား။ န၊ သံဃာဒိသိသ်မသင့်။ တဿ၊ ထိုအသုဒ္ဓသညာရှိသော ရဟန်းအား။ ဒိဋ္ဌံ သုတန္တိ၊ မြင်၏ ကြား၏ဟူ၍။ မုသာဝါဒါဒိပစ္စယာ၊ မုသားဆိုခြင်းစသောအကြောင်းကြောင့်။ လဟုကာပတ္တိ ဧဝ၊ လဟုကအာပတ်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ သော၊ ထိုရဟန်းသည်။ တသ္မိံ၊ ထိုသူ၌။ သုဒ္ဓဒိဋ္ဌိ၊ စင်၏ဟု အယူရှိလျက်။ စာဝနာဓိပ္ပါယောပိ၊ ရွေ့စေလိုသည်ဖြစ်၍လည်း။ ဒိဋ္ဌံ၊ မြင်သော။ ရဟောနိသဇ္ဇာဒိမတ္တိမေဝ၊ ဆိတ်ငြိမ်ရာ၌ ထိုင်ခြင်းစသည်မျှကိုသာလျှင်။ ယဒိ ဝဒတိ၊ အကယ်၍ ဆိုအံ့။ အဒိဋ္ဌံ၊ မမြင်သော။ မဂ္ဂေနမဂ္ဂပဋိပါဒနာဒိ၊ မဂ်ဖြင့်မဂ်၌ သွင်းခြင်းအစရှိသော။ ပါရာဇိကဝတ္ထုံ ဝါ၊ ပါရာဇိကအာပါတ်ကိုလည်းကောင်း။ “အသကဏောသီ”တိအာဒိကံ ဝါ၊ အသကဏောသိ၊ အစရှိသော စကားကိုလည်းကောင်း။ န ဝဒတိ၊ မဆို။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ အဓိကံ၊ လွန်သော စကားကို။ ဝဒန္တဿ ပန၊ ဆိုသောရဟန်းအားကား။ “အဒိဋ္ဌံ၊ မမြင်ပဲ။ ဒိဋ္ဌ”န္တိ၊ မြင်၏ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပါတ်သင့်သည်သာတည်း။ ယော ပန၊ အကြင် ရဟန်းသည်ကား။ ဒိဋ္ဌေန၊ မြင်အပ်သော။ ရဟောနိသဇ္ဇာဒိနာ၊ ဆိတ်ငြိမ်ရာ၌ ထိုင်ခြင်း အစရှိသည်ကြောင့်။ ပထမပါရာဇိကေန၊ ပထမပါရာဇိကဖြင့်။ အသုဒ္ဓသညီ၊ မစင်ကြယ်ဟု အမှတ်ရှိသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ စာဝနာဓိပ္ပာယော၊ ရွေ့လျောစေလိုသည်ဖြစ်၍။ အဒိန္နာဒါနံ၊ အဒိန္နာဒါန်သို့။ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တော၊ ရောက်သည်ကို။ “ဒိဋ္ဌော”တိ၊ မြင်အပ်၏ ဟူ၍လည်းကောင်း။ “သုတော”တိဝါ၊ ကြားအပ်၏ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဣတိအာဒိံ၊ (နိ-၆၃၁) ဤသို့ အစရှိသောစကားကို။ ဝဒတိ၊ ဆိုငြားအံ့။ တဿာပိ၊ ထိုရဟန်းအားလည်း။ အသုဒ္ဓေ၊ မစင်ကြယ်သည်၌။ အသုဒ္ဓဒိဋ္ဌိတာယ၊ မစင်ကြယ်ဟု အယူရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သံဃိဒိသေသော၊ သံဃာဒိသိသ်သအာပါတ်သင့်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့ ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ အညေ ပန၊ တစ်ပါးဆရာတို့ကား။ “အသုဒ္ဓသညာဘာဝါ၊ မစင်ကြယ်ဟု အမှတ်မရှိသောကြောင့်။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပါတ်သင့်သည်သာတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဣဒံ၊ ဤစကားသည်။ ယုတ္တံ၊ သင့်၏။ တထာ ဟိ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ မာတိကာဋ္ဌကထာ၌။ “ယေန ပါရာဇိကေန။ ပ။ သံဃာဒိသေသော”တိ၊ ယေန ပါရာဇိကေန။ ပ။ သံဃာဒိသေသော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ (အနက် လွယ်ပါ၏) ဣမိနာ နယေန၊ ဤနည်းဖြင့်။ သုတာဒိမုလကေသုပိ၊ သုတ-စသောမူလတို့၌လည်း။ ဝိနိစ္ဆယော၊ ဝိနိစ္ဆယကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ အညတြ အာဂတေသူတိ၊ အညတြ အာဂတေသူ-ဟူသည်ကား။ ဩမသဝါဒါဒီသု၊ ဩမသဝါဒ-အစရှိသည်တို့၌။ အာဂတေသု၊ လာကုန်သော။ အဝဿုတောတိ၊ အဝဿုတော-ဟူသည်ကား။ တီဟိပိ ဒွါရေဟိ၊ သုံးပါးသော ဒွါရတို့ဖြင့်လည်း။ ပါရာဇိကဝတ္ထု ဘူတဒုစ္စရိတာနုဝဿနေန၊ ပါရာဇိကဝတ္ထုဖြစ်၍ ဖြစ်သော ဒုစရိုက်မိုးစွတ်သဖြင့်။ တိန္တော၊ စိုစွတ်သည်တည်း။ ကသမ္ဘုဇာတောတိ၊ ကသမ္ဘုဇာတော-ဟူသည်ကား။ ကစဝရဘူတော၊ အမှိုက်ဖြစ်၍ ဖြစ်၏။ နိဿာရော၊ အနှစ်မရှိ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကား။
ကောဏ္ဌောတိ၊ ကောဏ္ဌော-ဟူသည်ကား။ စောရော၊ ခိုးသူတည်း။ ဒုဿီလော၊ သီလမရှိ။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကား။ ဇေဋ္ဌဗ္ဗတိကောတိ၊ ဇေဋ္ဌဗ္ဗတိကော-ဟူသည်ကား။ ကာဠကဏ္ဏိဒေဝီဝတေ၊ ကာဠကဏ္ဏီနတ်သမီးအကျင့်၌။ နိယုတ္တော၊ ယှဉ်သော။ တိတ္ထိယော၊ တိတ္ထိတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ သာ ကာဠကဏ္ဏိ၊ ထိုကာဠကဏ္ဏီ နတ်သမီးကို။ သိရိဒေဝိယာ၊ သိရိနတ်သမီး၏။ ဇေဋ္ဌာတိ၊ အစ်မဟူ၍။ ဝုတ္တာကိရ၊ ဆိုအပ်သတဲ့။ ယဒဂ္ဂေနာတိ၊ ယဒဂ္ဂေန-ဟူသည်ကား။ ယေန ကာရဏေန၊ အကြင်အကြောင်းကြောင့်။ ယတ္တကေန၊ အကြင်မျှ လောက်သော အကြောင်းကြောင့်။ ဣတိ [စာမျက်နှာ-၂၉၃] အတ္ထော၊ ဤအနက်ကား။ “တဒဂ္ဂေနာ”တိ ဧတ္ထာပိ၊ တဒဂ္ဂေန-ဟူသောပုဒ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ “နော ကပ္ပေတီ”တိအာဒိ၊ နော ကပ္ပေတိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဝေမတိကဘာဝဒီပနတ္ထမေဝ၊ ဝေမတိကအဖြစ်ကိုပြခြင်းငှာသာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဟာပဒုမတ္ထေရဿ၊ မဟာပနုမထေရ်၏။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၃၈၉။ ဧတ္ထာတိ၊ ဧတ္ထ-ဟူသည်ကား။ စောဒနာယံ၊ စောဒနာ၌။ “တဇ္ဇနီယာဒိကမ္မံ၊ တဇ္ဇနီယစသော ကံကို။ ကရိဿာမီ”တိ၊ အံ့ဟူ၍။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်ဖြင့်။ စောဒေန္တဿ၊ (နိ-၆၃၂) စောဒနာသော ရဟန်း၏။ အဓိပ္ပါယော၊ အလိုသည်။ ကမ္မာဓိပါယော နာမ၊ ကမ္မာဓိပါယေ၊ မည်၏။ ပရိဝါသဒါနာဒိက္ကမေန၊ ပရိဝါသ်ပေးခြင်းစသော အစဉ်ဖြင့်။ အာပတ္တိတော၊ အာပတ်မှ။ ဝုဋ္ဌာပေတုံ၊ ထစေခြင်းငှာ။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်ဖြင့်။ စောဒေန္တဿ၊ စောဒနာသောရဟန်း၏။ အဓိပ္ပါယော၊ အလိုသည်။ ဝုဋ္ဌာနဓပ္ပါယော၊ ဝုဋ္ဌာနာဓိပ္ပါယမည်၏။ ဥပေသထံ ဝါ၊ ဥပုသ်ကိုလည်းကောင်း။ ပဝါရဏံ ဝါ၊ ပဝါရဏကိုလည်းကောင်း။ သံဃေ၊ သံဃာ၌။ ကာတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ အဒါနတ္ထာယ၊ မပေးခြင်းငှာ။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်ဖြင့်။ စောဒယတော၊ စောဒနာသောသူ၏။ အဓိပ္ပါယော၊ အလိုသည်။ ဥပေါသထပဝါရဏဋ္ဌပနာဓိပ္ပါယော၊ ဥပေါသထပဝါရဏဋ္ဌပနအဓိပ္ပာယ်မည်၏။ အသမ္မုခါ။ ပ။ ဒုက္ကဋန္တိ၊ အသမ္မုခါ။ ပ။ ဒုက္ကဋံ-ဟူသည်ကား။ အနုဒ္ဓံသေန္တဿပိ၊ စွပ်စွဲသောရဟန်းအားလည်းကောင်း။ အက္ကောသန္တဿပိ၊ ဆဲရေးသော ရဟန်းအားလည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်၏။
သဗ္ဗတ္ထေဝါတိ၊ သဗ္ဗတ္ထေဝ-ဟူသည်။ သဗ္ဗာသု၊ ကုန်သော။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ဥပေါသထပဝါရဏာနံ၊ ဥပုသ်ပဝါရဏာတို့၏။ ဉတ္တိယာ၊ ဉတ်၏။ ဝတ္တမာနာယ ဧဝ၊ ဖြစ်ဆဲ၌သာလျှင်။ ဥပေသထပဝါရဏဋ္ဌပနံ၊ ဥပုသ်, ပဝါရဏာကို ထားခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နိဋ္ဌိတာယ၊ ပြီးသည်ရှိသော်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ သာ စ၊ ထိုဉတ်သည်လည်း။ ယျကာရေ၊ ယျအက္ခရာသို့။ ပတ္တေ၊ ရောက်သည်ရှိသော်။ နိဋ္ဌိတာနာမ၊ ပြီးသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ယျကာရေပတ္တေ န လဗ္ဘတီ”တိ၊ ယျကာရေပတ္တေ န လဗ္ဘတိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
အနုပါသကောတိ၊ အနုပါသကော-ဟူသည်ကား။ သရဏဂမဏဿာပိ၊ သရဏဂုံ၏လည်း။ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓတ္တာ၊ ငြိမ်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဥပါသကောပိ၊ ဥပါသကာသည်လည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ “အနောဒိဿ ဓမ္မံ ကထေန္တဿာ”တိဣမိနာ၊ အနောဒိဿ ဓမ္မံ ကထေန္တဿ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဩဒိဿ၊ ရည်၍။ ကထေန္တေန၊ ဟောသည်ရှိသော်။ ဩကာသံ၊ အခွင့်ကို။ ကာရေတဗ္ဗံ၊ ပြုစေအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ အာပတ္တိံ ဒေသတွာတိ၊ အာပတ္တိံ ဒေသတွာ-ဟူသည်ကား။ ဩကာသာကာရာပနာပတ္တိံ၊ အခွင့်ကို မပြုစေခြင်းကြောင့် သင့်သောအာပတ်ကို။ ဒေသေတွာ၊ ဒေသနာကြား၍။ ယံ၊ အကြင်သူကို။ စောဒေတိ၊ စောဒနာ၏။ တဿ၊ ထိုသူ၏။ ဥပသမ္ပန္နောတိ သင်္ချုပဂမနံ၊ ပဉ္စင်းဟူသော အရေအတွက်သို့ ရောက်ခြင်းလည်းကောင်း။ တသ္မိံ၊ ထိုသူ၌။ သုဒ္ဓသညိတာ၊ စင်၏ဟု မှတ်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဝေမတိကတာ ဝါ၊ ယုံမှားခြင်းလည်းကောင်း။ ယေန ပါရာဇိကေန၊ အကြင်ပါရာဇိကဖြင့်။ စောဒေတိ၊ စောဒနာ၏။ တဿ၊ ထိုပါရာဇိက၏။ ဒိဋ္ဌာဒိဝသေန၊ မြင်ခြင်းအစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ အမူလကတာ၊ (နိ-၆၃၃) အရင်းမရှိသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ စာဝနာဓိပ္ပါယေန၊ ရွေ့လျောစေလိုသဖြင့်။ “တွံ၊ သင်သည်။ ပါရာဇိကော၊ ပါရာဇိကရောက်၏။” ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ သမ္မုခါ၊ မျက်မှောက်။ စောဒနာစောဒါပနာ၊ စောဒနာခြင်း, စောဒနာစေခြင်းလည်းကောင်း။ တဿ၊ ထိုစောဒနာအပ်သော ရဟန်း၏။ တင်္ခဏဝိဇာနနံ၊ ထိုခဏ သိခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ ပဉ္စ၊ ဤငါးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ပဌမဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ပဌမဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၉-ဒုတိယဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၃၉၁။ နဝမေ၊ နဝမသိက္ခာပုဒ်၌။ “မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိ”န္တိ၊ မေတ္တိယံ ဘိက္ခုနိ-ဟူ၍။ လိင်္ဂနာသနာယ၊ လိင်္ဂနာသနဖြင့်။ နာသိတာယပိ၊ ဖျက်ဆီးအပ်သော်လည်း။ တဿာ၊ ထိုမေတ္ထိယာ၏။ ဘူတပုဗ္ဗဝေါဟာရံ၊ ဖြစ်ဖူးသော ဘိက္ခုနီဟူသော ဝေါဟာရကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အညဘာဂဿာတိ၊ အညဘာဂဿ-ဟူသည်ကား။ ထေရဿ၊ ဒဗ္ဗထေရ်၏။ မနုဿဇာတိဘိက္ခုဘာဝတော၊ မနုဿဇာတ် ဘိက္ခုဘောမှ။ အညဿ၊ တစ်ပါးသော။ တိရစ္ဆာနဇာတိဆဂလကဘာဝသင်္ခါတဿ၊ တိရစ္ဆာန်ဇာတ်ဆိတ်ဖို၏ အဖြစ်ဟုဆိုအပ်သော။ ကောဋ္ဌာသဿ၊ အစု၏။ “ဣဒ”န္တိ၊ ဣဒံ-ဟူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ နပုံသကလိင်္ဂေန၊ နပုလ္လိင်ဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ၀၁၂ [စာမျက်နှာ-၂၉၄] အယံ ဆဂလကော၊ ဤဆိတ်ဖိုသည်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကား။ အညဘာဂေါတိ၊ အညဘာဂေါ-ဟူသည်ကား။ ယထာဝုတ္တ တိရစ္ဆာနဇာတိ ဆဂလကဘာဝသင်္ခါတော၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော တိရစ္ဆာန်ဇာတ် ဆဂလကသဘောဟူသော။ အညော၊ တစ်ပါးသော။ ကောဋ္ဌာသော၊ အဖို့သည်။ အညဘာဂသမ္ဗန္ဓိ၊ တစ်ပါးသောအဖို့နှင့် စပ်သည်တည်း။ အညဘာဂိယံ၊ တစ်ပါးသောအဖို့နှင့် စပ်သည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဌမဝိဂ္ဂဟဿ၊ ပထမဝိဂြိုဟ်၏။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အညဘာဂမတ္ထိ၊ တစ်ပါးသောအဖို့ရှိသည်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒုတိယဝိဂ္ဂဟဿ၊ ဒုတိယဝိဂြိုဟ်၏။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒွီဟိပိ၊ နှစ်ဝိကပ်တို့ဖြင့်လည်း။ ဆဂလကောဝ၊ ကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဒွီဟိပိ ဝိဂ္ဂဟေဟိ၊ နှစ်ဝိကပ်တို့ဖြင့်လည်း။ ဝုတ္တမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်သာလျှင် ဖြစ်သော။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝိတ္ထာရတော၊ အကျယ်အားဖြင့်။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “ယော ဟိ သော”တိအာဒိံ၊ ယော ဟိ သောစသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ ယော ဟိ သော ဆဂလကော၊ အကြင်ဆိတ်ဖိုကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ သော ဆဂလကော၊ ထိုဆိတ်ဖိုသည်။ အညဿ ဘာဂဿ၊ (နိ-၆၃၄) တစ်ပါးသော အဖို့၏။ သန္တကော၊ ဥစ္စာသည်။ (ထည့်။) ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣ စ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ အညဘာဂိယသင်္ချံ၊ အညဘာဂိယ အရေအတွက်ကို။ လဘတိ၊ လဘတိ၏။ ဒုတိယဝိဂ္ဂဟဿ၊ ဒုတိယဝိဂြိုဟ်၏။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “သော ဝါ”တိအာဒိ၊ သော ဝါ-စသည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အဓိကရဏန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗော”တိ ဧတ္ထာပိ၊ အဓိကရဏန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗော-ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ “ဒဗ္ဗော မလ္လပုတ္တော နာမာ”တိ၊ မလ္လမင်းသား ဒဗ္ဗလည်၏ဟူ၍။ ယော ဟိ သော ဆဂလကော၊ အကြင်ဆိတ်ဖိုကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ သော၊ ထိုဆိတ်ဖိုကို။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာနေတွာ၊ ဆောင်၍။ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ၊ စပ်အပ်၏။ တံ ဟိ သန္ဓာယာတိ၊ တံ ဟိ သန္ဓာယ-ဟူသည်ကား။ “ဒဗ္ဗော”တိ၊ ဒဗ္ဗ-ဟူ၍။ နာမကရဏဿ၊ အမည်မှည့်ခြင်း၏။ အဓိဋ္ဌာနဘူတံ၊ တည်ရာဖြစ်သော။ ဆဂလကံ၊ ဆိတ်ဖိုကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ တေ ဘိက္ခူတိ၊ တေ ဘိက္ခူ-ဟူသည်ကား။ အနုယုဉ္ဇန္တာ၊ မေးစစ်ကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ အာပတ္တိယာပိ၊ အာပတ်၏လည်း။ ပုဂ္ဂလာဓိဋ္ဌာနတ္တာ၊ ပုဂ္ဂိုလ်လျှင် တည်ရာရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ပုဂ္ဂလာနံယေဝလေသာ”တိ၊ ပုဂ္ဂလာနံယေဝလေသာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
၃၉၃။ “ယာ စ သာ အဝသာနေ၊ ပ။ ဝုတ္တာ”တိ၊ ယာ စ သာ အဝသာနေ၊ ပ။ ဝုတ္တာ-ဟူသော စကားကို။ “ဘိက္ခု သံဃာဒိသေသံ၊ ပ။ စောဒေတီ”တိအာဒိံ၊ ဘိက္ခု သံဃာဒိသေသံ၊ ပ။ စောဒေတိ၊ အစရှိသော။ စောဒနာဘေဒံ၊ စောဒနာအပြားကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ သတ္တန္နမ္ပိ၊ ခုနစ်ပါးကုန်သော။ အာပတ္တီနံ၊ အာပတ်တို့၏။ ပစ္စေကံ၊ အသီးအသီး။ ပါရာဇိကတ္တာဒိသာမညေ၊ ပါရာဇိက အဖြစ်စသည်ဖြင့် တူသော အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ မေထုနာဒိန္နာဒါနာဒိဝတ္ထုတော စ၊ မေထုန်, အဒိန္နာဒါန် စသော ဝတ္ထုအားဖြင့် လည်းကောင်း။ ရာဂဒေါသတ္တာဒိသဘာဝတော စ၊ ရာဂဒေါသသတ္တဝါစသော သဘောအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝိသဘာဂတာပိ၊ သဘောမတူသော အဖြစ်သည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ယသ္မာ ပန။ ပ။ နဟောတီ”တိ၊ ယသ္မာ ပန။ ပ။ နဟောတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဝုတ္တနယေနေဝါတိ၊ ဝုတ္တနယေနေဝ-ဟူသည်ကား။ “သဘာဂဝိသဘာဂဝတ္ထုတော”တိအာဒိနာ၊ သဘာဂဝိသဘာဂဝတ္ထုတော၊ အစရှိသော။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်။ ကမ္မလက္ခဏံ၊ ကံ၏ လက္ခဏာကိုလည်းကောင်း။ တံမနသိကာရော စ၊ ထို ကံ၏လက္ခာဏာကို နှလုံးသွင်းခြင်းကိုလည်းကောင်း။ အဝိပန္နကမ္မဿ၊ မပျက်သော ကံ၏။ နိမိတ္တတော၊ အကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်။ ဖလူပစာရေန၊ ဖလူပစာအားဖြင့်။ ကမ္မန္တိ၊ ကံဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “တံ နိဿာယ ဥပ္ပဇ္ဇနတော”တိ၊ တံ နိဿာယ ဥပ္ပဇ္ဇနတော-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပရိဝါသာဒိံ၊ ပရိဝါသ်အစရှိသည်ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ မာနတ္တာဒီနံ၊ (နိ-၆၃၅) မာနတ်အစရှိသည်တို့၏။ ဥပ္ပဇ္ဇနတော၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ “ပုရိမံ ပုရိမ”န္တိအာဒိ၊ ပုရိမံ ပုရိမံ၊ စသည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
၃၉၅။ သဝတ္ထုကံ ကတွာတိ၊ သဝတ္ထုကံ ကတွာ-ဟူသည်ကား။ ပုဂ္ဂလာဓိဋ္ဌာနံ၊ ပုဂ္ဂလာဓိဋ္ဌာန်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဒီဃာဒီနောတိ၊ ဒီဃာဒီနော-ဟူသည်ကား။ ဒီဃရဿာဒိလိင်္ဂဿ၊ ဒီဃ, ရဿစသောအသွင်၏။ ဒိဋ္ဌာဒိနောတိ၊ ဒိဋ္ဌာဒိနော-ဟူသည်ကား။ ဒိဋ္ဌပုဗ္ဗာဒိနော၊ မြင်ဖူးခြင်းအစရှိသော။
၄၀၈။ ဧဝံ တထာသညီတိ၊ ဧဝံ တထာသညီ-ဟူသည်ကား။ အညဿ၊ တစ်ပါးသောသူ၏။ မေထုနာဒိကိရိယံ၊ မေထုန်စသော အမှုကို။ ဒိသွာ၊ ပြင်၍။ “အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ သော၊ ထိုမေထုန်ကျူးသော သူတည်း။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ တထာသညီ၊ ထို သူဟုအမှတ်ရှိသည်ဖြစ်၍။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့သည်။ ပဌမဒုဋ္ဌဒေါသေ၊ ပဌမဒုဋ္ဌဒေါသ၌။ ဝုတ္တသဒိသာနိ၊ ဆိုအပ်သည်နှင့် တူကုန်၏။ ဣဓ ပန၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌ကား။ ကိဉ္စိဒေသံ လေသမတ္တံ၊ တစ်စုံတစ်ခု ညွှန်းအပသော အမြွက်မျှကို။ ဥပါဒိယနာ၊ စွဲလန်းခြင်းသည်။ အဓိကာ၊ လွန်၏။
ဒုတိယဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ဒုတိယဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၁၀-ပဌမသံဃဘေဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၂၉၅] ၄၁၀။ ဒသမေ၊ ဒသမသိက္ခာပုဒ်၌။ ဗဟူနန္တိ၊ ဗဟူနံ-ဟူသည်ကား။ ဒုဗ္ဗလတာယ၊ အားနည်းသောကြောင့်။ အရညာဒိသေဝါယ၊ တောစသည်ကို မှီဝဲခြင်းငှာ။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ သမာဟိတံ ကာတုံ၊ တည်ကြည်အောင်ပြုခြင်းငှာ။ အသက္ကောန္တာနံ၊ မတတ်နိုင်သော သူတို့အား။ အဿ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်အား။ ဒုက္ခဿ၊ ဆင်းရဲ၏။ အနန္တကိရိယာယ၊ အဆုံးကို မပြုနိုင်သောကြောင့်။ တသ္မိံ အတ္တဘာဝေ၊ ထိုကိုယ်၏ အဖြစ်၌။ ဗုဒ္ဓဝစနဂ္ဂဟဏဓာရဏာဒိသင်္ခါတံ၊ ဘုရားစကားကိုသင်ခြင်း, ဆောင်ခြင်းစသည်ဟုဆိုအပ်သော။ ပဒဗျဉ္ဇနမေဝ ပရမံ၊ ပုဒ်ဗျည်းသာလျှင် ဖြစ်သော အတိုင်းအရှည်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ အဂ္ဂလာဘေယာ၊ မဂ်ရခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပဒပရမော၊ ပဒပရမ၊ မည်၏။ အဘိသမ္ဘုဏိတွာတိ၊ အဘိသမ္ဘုဏိတွာ-ဟူသည်ကား။ နိပ္ဖါဒေတွာ၊ ပြီးစေ၏။ ဓမ္မတော၊ တရားမှ။ အပေတံ၊ ကင်းသည်တည်း။ ဥဒ္ဓမ္မံ၊ တရားမှ ကင်းသည်။ “ပဋိက္ခိတ္တမေဝါ”တိ၊ ပဋိက္ခိတ္တမေဝ-ဟူသော စကားကို။ “နဘိက္ခဝေ အသေနာသနိကေန ဝဿံ ဥပဂန္တဗ္ဗ”တိ၊ နဘိက္ခဝေ အသေနာသနိကေန ဝဿံ ဥပဂန္တဗံ-ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဒမေဝ ဝစနံ၊ ဤစကားကိုသလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ပါဠိယမ္ပိ၊ ပါဠိ၌လည်း။ “အဋ္ဌ မာသေ”တိအာဒိ၊ အဋ္ဌ မာသေ၊ စသည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
(နိ-၆၃၆) တီဟိ ကောဋီဟီတိ၊ တီဟိ ကောဋီဟိ-ဟူသည်ကား။ တီဟိ၊ သုံးပါးကုန်သော။ အသုဒ္ဓမူလေဟိ၊ မစင်ကြယ်သော မူလတို့ဖြင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤစကား၌။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ စတူသုကုလေသု၊ အမျိုးလေးပါးတို့၌။ ပက္ကတိဏ္ဍိယာ လောပဘောဇနနိဿိတတာယစ၊ ချက်အပ်သော အဏ္ဍိယာလောပဘောဇဉ်ကို မှီသည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ မစ္ဆမံသဘောဇနဝိရဟိတဿ၊ ငါး, အမဲ စားခြင်းမှ ကင်းသော။ ကုလဿ စ၊ အမျိုးကိုလည်း။ ဒုလ္လဘတာယ စ၊ ရခဲသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ထိုအမျိုးလေးပါးတို့၌။ လဒ္ဓေသု၊ ရအပ်ကုန်သော။ ဘတ္တဗျဉ္ဇနေသု၊ ထမင်းဟင်းလျာတို့၌။ မစ္ဆမံသသံသဂ္ဂသင်္ကာယ၊ ငါး, အမဲနှင့် ရောယှက်၏ဟု တွေးတောခြင်းမှ။ ဒုန္နိဝါရဏတာယ စ၊ တားမြစ်နိုင်ခဲသောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့အား။ သရီရယာပနမ္ပိ၊ ကိုယ်၏ မျှခြင်းသည်လည်း။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ မစ္ဆမံသံ၊ ငါးအမဲကို။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသောအပြားဖြင့်။ အပ္ပဋိက္ခိပိတွာ၊ မပယ်မူ၍။ တီဟိ ကောဋီဟိ၊ အစွန်းသုံးပါးတို့ဖြင့်။ အပရိသုဒ္ဓမေဝ၊ မစင်ကြယ်သည်ကိုသာလျှင်။ ပဋိက္ခိတ္တံ၊ ပယ်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တံ၊ ထိုငါး, အမဲကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ ယဒိ ပဋိက္ခိပေယျ၊ အကယ်၍ ပယ်ငြားအံ့။ ဓရမာနာပိ၊ ဘုရားရှင် ထင်ရှားရှိစဉ်ကလည်း။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ မစ္ဆာဒိသံသဂ္ဂသင်္ကိတံ၊ ငါး, အမဲအစရှိသည်နှင့် ရော၏ဟု တွေးတောအပ်သော။ ဘတ္တံ၊ ဆွမ်းကို။ န ဘုဉ္ဇေယျုံ၊ မစားကုန်ရာ။ တတော၊ ထို့ကြောင့်။ တဏ္ဍုလဓညာဒိံ၊ ဆန်စပါးအစရှိသည်ကို။ ပဋိဂ္ဂတေတွာ၊ ခံ၍။ နိဒဟိတွာ၊ သိုမှီး၍။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ပစိတွာ၊ ချက်၍။ ဘုဉ္ဇိတုံ၊ စားခြင်းငှာလည်းကောင်း။ တဒုပကရဏဘူတံ ဒါသိဒါသံ, ဥဒုက္ခလမုသလာဒိကဉ္စ၊ ထိုချက်ခြင်း၏အဆောက်အဦဖြစ်သော ကျွန်မ, ကျွန်ထီး, ဆုံ, ကျည်စသည်ကဲ့သို့။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှာလည်းကောင်း။ အနုဇာနိတဗ္ဗံ၊ ခွင့်ပြုအပ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တိတ္ထိယာနံ ဝိယ၊ တိတ္ထိကဲ့သို့။ ဂဟဋ္ဌာဝါသော ဧဝ၊ လူတို့နေခြင်းသည်သာလျှင်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဘိက္ခုအာဝါသော၊ ရဟန်းတို့၏ နေခြင်းသည်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ မစ္ဆဗန္ဓနံ၊ ငါးဖမ်းသော ကွန်သည်။ ဇာလံ၊ ဇာလမည်၏။ မိဂဗန္ဓနီ၊ သမင်ထောင်သော ပိုက်သည်။ ဝါဂုရာ၊ ဝါဂုရမည်၏။ ကပ္ပတီတိ၊ ကပ္ပတိ-ဟူသည်ကား။ တေသံ၊ ထိုဒကာတို့၏။ ဝစနေန၊ စကားဖြင့်။ သင်္ကာ၊ ယုံမှားခြင်းသည်။ ယဒိ နိဝတ္တတိ၊ အကယ်၍နစ်သည်ဖြစ်အံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ (နိ-၆၃၇) တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ လေသကပ္ပံ၊ အမြွက်ထောင်ခြင်းကို။ ကာတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ နဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ယတ္ထ စ နိဗ္ဗေမတိကော ဟောတိ၊ တံ သဗ္ဗံ ကပ္ပတီ”တိ၊ ယတ္ထ စ နိဗ္ဗေမတိကော ဟောတိ၊ တံ သဗ္ဗံ ကပ္ပတိ-ဟူ၍။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။
ပဝတ္တမံသန္တိ၊ ပဝတ္တမံသံ-ဟူသည်ကား။ အာပဏာဒီသု၊ အိမ်ဈေးအစရှိသည်တို့၌။ ပဝတ္တံ၊ ဖြစ်သော။ ဝိက္ကာယိတံ၊ ရောင်းအပ်သော။ မတမံသံ၊ သေသော သတ္တဝါ၏အသားကို။ “ဘိက္ခူနံယေဝ အတ္ထာယ အကတ”န္တိ ဧတ္ထ၊ ဘိက္ခူနံယေဝ အတ္ထာယ အကတံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ဧဝသဒ္ဒေါ၊ ဧဝသဒ္ဒါသည်။ အဋ္ဌာနပ္ပယုတ္တော၊ အဋ္ဌာနပ္ပယုတ်တည်း။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ အတ္ထာယ၊ အလို့ငှာ။ အကတမေဝ၊ မပြုအပ်သော အသားသည်သာလျှင်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္တိတဗ္ဗံ၊ စပ်အပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဘိက္ခူနဉ္စ၊ ရဟန်းတို့၏လည်းကောင်း။ မင်္ဂလာဒီနဉ္စ၊ မင်္ဂလာအစရှိသည်တို့၏ လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဥဘိန္နံ၊ နှစ်ပါးစုံတို့၏။ အတ္ထာယ၊ အလို့ငှာ။ (ထည့်။) မိဿေတွာ၊ ရော၍။ ကတမ္ပိ၊ ပြုအပ်သော ငါး, အမဲသည်လည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ ယထာဌိတဝသေန၊ တည်တိုင်းသော ပါဌ်၏အစွမ်းဖြင့်။ အဝဓာရဏံ၊ အဝဓာရဏကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ “ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ အပ်၍ဟူ၍။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န သုန္ဒရံ၊ မကောင်း။ “ဝတ္တ”န္တိ ဣမိနာ၊ ဝတ္တံ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
ကပ္ပန္တိ၊ ကပ္ပံ-ဟူသည်ကား။ အသင်္ချေယျကပ္ပံ၊ အသင်္ချေယျကပ်တည်း။ “အာယုကပ္ပ”န္တိပိ၊ အာယုကပ်ဟူ၍လည်း။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မဟာကပ္ပဿ၊ မဟာကပ်၏။ စတုတ္ထဘာဂေါ၊ လေးဖို့ တစ်ဖို့သည်။ အသင်္ချေယျကပ္ပေါ၊ အသချေယျကပ်မည်၏။ တတော၊ ထိုအသင်္ချေယျကပ်မှ။ ဝီသတိမော ဘာဂေါ၊ အဖို့နှစ်ဆယ်တို့၌ တစ်ဖို့တည်း။ [စာမျက်နှာ-၂၉၆] သံဃဘေဒကဿ၊ သံဃဘေဒက၏။ အာယုကပ္ပံ၊ အာယုကပ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ ကပ္ပဋ္ဌကထာယ၊ တကပ်ပတ်လုံးတည်း၏ဟူသော စကားနှင့်။ န သမေတိ၊ မညီ။ “ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ ''ကပ္ပဝိနာသေ ဧဝ မုစ္စတီ”တိအာဒိဝစနတော၊ ကပ္ပဝိနာသေ ဧဝ မုစ္စတိ၊ အစရှိသည်ကို ဆိုခြင်းကြောင့်တည်း။ ဗြဟ္မံ ပုညန္တိ၊ ဗဟ္မံ ပုညံ-ဟူသည်ကား။ သေဋ္ဌံ၊ မြတ်သော။ ပုညံ၊ ကောင်းမှုသည်။ “ကပ္ပံ သဂ္ဂမှီ”တိ ဧတ္ထ၊ ကပ္ပံ သဂ္ဂမှိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ ပဋိသန္တိပရမ္မရာယ၊ ပဋိသန္ဓေအဆက်ဆက်ဖြင့်။ ကပ္ပဋ္ဌတာ၊ ကပ်တည်းသောအဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိပပါ၏။
(နိ-၆၃၈) ၄၁၁။ လဒ္ဓိနာနာသံဝါသကေနာတိ၊ လဒ္ဓိနာနာသံဝါသကေနံ-ဟူသည်ကား။ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တကဘာဝေန၊ ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တက၏ အဖြစ်ဖြင့်။ နိဒ္ဒေသဿ၊ နိဒ္ဒေသ၏။ ဘာဝပ္ပဓာနတ္တာ၊ ဘောဟောပစ္စည်းမရှိသော်လည်း ဘောလျှင်ပြဋ္ဌာန်းခြင်းရှိသောကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဏ္ဏိယတိ၊ ဖွင့်အပ်၏။ (ထည့်။) ကမ္မနာနာသံဝါသကေနာတိ၊ ကမ္မနာနာသံဝါသကေန-ဟူသည်ကား။ ဥက္ခိတ္တကဘာဝေန၊ ဥက္ခိတ္တကအဖြစ်ဖြင့်။ “ဘေဒါယ ပရက္ကမောယျာ”တိ၊ ဘေဒါယ ပရက္ကမောယျ-ဟူ၍။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ ဘေဒနသံဝတ္တနိကဿ၊ ကွဲပြားခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်သော။ အဓိကရဏဿ၊ အကြောင်းကို။ သမာဒါယ၊ ယူ၍။ ပဂ္ဂဏှနတော၊ လုံ့လပြုသည်မှ။ ပုဗ္ဗေပိ၊ ရှေး၌လည်း။ ပက္ခပရိယေသနာဒိဝသေန၊ အပင်းအသင်းကို ရှာခြင်းအစရှိသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ သံဃဘေဒါယ၊ သံဃာကွဲပြားခြင်းငှာ။ ပရက္ကမန္တဿ၊ လုံ့လပြုသော ရဟန်းအား။ သမနုဘာသနကမ္မံ၊ သမနုဘာသနကံကို။ ကာတုံ၊ ပြုငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ သင့်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ယောပိ စာယံ သံဃဘေဒေါ၊ အကြင်သံဃဘေဒသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။
ကမ္မေနာတိ၊ ကမ္မေန-ဟူသည်ကား။ အပလောကနာဒိနာ၊ အပလောကနအစရှိသည်ဖြင့်။ ဥဒ္ဒေသေနာတိ၊ ဥဒ္ဒေသေန-ဟူသည်ကား။ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသေန၊ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသဖြင့်။ ဝေါဟာရေနာတိ၊ ဝေါဟာရေန-ဟူသည်ကား။ တာဟိ တာဟိ ဥပပတ္တီဟိ၊ ထိုထို ဖြစ်ကြောင်းတို့ဖြင့်။ “အဓမ္မံဓမ္မော”တိအာဒိနာ၊ အဓမ္မံဓမ္မော၊ အစရှိသော။ ဝေါဟာရေန၊ ဝေါဟာရဖြင့်။ ပရေသံ၊ တစ်ပါးသူတို့အား။ ပညာပနေန၊ သိစေသဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အနုသာဝနာယာတိ၊ အနုသာဝနာယ-ဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ လဒ္ဓိယာ၊ အယူကို။ ဂဟဏတ္ထမေဝ၊ ယူစေခြင်းငှာလျှင်။ အနု ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်တလဲလဲ။ ကဏ္ဏမူလေ၊ နားရင်း၌။ မန္တသာဝနာယ၊ အတိုင်အပင်ကို ကြားစေသဖြင့်။ ကထနေန၊ ဆိုသဖြင့်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ သလာကဂ္ဂါဟေနာတိ၊ သလာကဂ္ဂါဟေန-ဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အနုသာဝနာယ၊ အဖန်တလဲလဲကြားခြင်းဖြင့်။ တေသံ၊ ထိုရဟန်းတို့၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ ဥပတ္ထမ္ဘေတွာ၊ ထောက်ပံ့၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပက္ခေ၊ အပင်းအသင်း၌။ ပဝိဋ္ဌဘာဝဿ၊ ဝင်သောအဖြစ်ကို။ သညာဏတ္ထံ၊ မှတ်ခြင်းငှာ။ “ဣမံ သလာကံ၊ ဤစာရေးတံကို။ ဂဏှထ၊ ယူကုန်လော။” ဣတိ၊ ဤသို့။ သလာကဂ္ဂါဟေန၊ စာရေးတံကို ယူစေသဖြင့်။ ဧတ္ထ စ၊ ဤစကား၌လည်း။ ကမ္မမေဝ၊ ကံသည်လည်းကောင်း။ ဥဒ္ဒေသော ဝါ၊ ပါတိမောက်သည်လည်းကောင်း။ သံဃဘေဒေ၊ သံဃာကွဲပြားခြင်း၌။ ပဓာနံ၊ ပြဋ္ဌာန်းသော။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းတည်း။ ဝေါဟာရာဒယော ပန၊ ဝေါဟာရအစရှိသည်တို့ကား။ သံဃဘေဒဿ၊ သံဃာကွဲပြားခြင်း၏။ ပုဗ္ဗဘာဂါ၊ ရှေးအဖို့ (နိ-၆၃၉) တို့သည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဘန္တိ၊ အဗ္ဘုဿိတံ-ဟူသည်ကား။ အဗ္ဘုဂ္ဂတံ၊ တတ်သည်တည်း။ အစ္ဆေယျာတိ၊ အစ္ဆေယျ-ဟူသည်ကား။ ဝိဟရေယျ၊ နေရာ၏။
“လဇ္ဇီ ရက္ခိဿတီ”တိ၊ လဇ္ဇီ ရက္ခိဿ-ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ အာပတ္တိဘယေန၊ အာပတ်မှကြောက်သောကြောင့်။ အာရောစနံ၊ ပြောဆိုခြင်းသည်။ လဇ္ဇီနံဧဝ၊ လဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့၏သာလျှင်။ ဘာရော၊ ဝန်တည်း။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ “လဇ္ဇီဟိ ဘိက္ခူဟီ”တိ၊ လဇ္ဇီဟိ ဘိက္ခူဟိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အနာရောစေန္တဿ၊ မဆိုသော။ အလဇ္ဇိဿပိ၊ အလဇ္ဇီအားလည်း။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်သင့်သလျှင်တည်း။ အပ္ပဋိနိဿဇ္ဇတော ဒုက္ကဋန္တိ၊ အပ္ပဋိနိဿဇ္ဇတော ဒုက္ကဋံ-ဟူသည်ကား။ ဝိသုံ ဝိသုံ၊ အသီးအသီး။ ဝဒန္တာနံ၊ ဆိုကုန်သော ရဟန်းတို့၏။ ဂဏနာယ၊ အရေအတွက်ဖြင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သင့်၏။ ပဟောန္တောနာတိ၊ ပဟောန္တောနံ-ဟူသည်ကား။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ သမတ္ထေန၊ စွမ်းနိုင်သော။ ဣစ္ဆန္တေန၊ အလိုရှိသော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အာပတ္တိ ပန၊ အာပတ်ကိုကား။ အဍ္ဎယောဇနုဗ္ဘန္တရေနေဝ၊ ယူဇနာခွဲ အတွင်း၌သာလျှင်။ အဂိလာနဿ၊ မနာသောရဟန်း၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
၄၁၆။ ဉတ္တိယာဒီဟိ၊ ဉတ်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဒုက္ကဋာဒိသဗ္ဘာဝံ၊ ဒုက္ကဋ်စသည် ဖြစ်သင့်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “သံဃာဒိသေသေန အနာပတ္တီ”တိ၊ သံဃာဒိသေသေန အနာပတ္တိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဿာတိ၊ အဿ-ဟူသည်ကား။ ဒေဝဒတ္တဿ၊ ဒေဝဒတ်၏။ သိက္ခာပဒေ၊ သိက္ခာပုဒ်ကို။ အပညတ္တေ၊ မပညတ်မီ။ သမနုဘာသနကမ္မေဿဝ၊ သမနုဘာသနကံ၏သာလျှင်။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ “န ဟိ ပညတ္တံ သိက္ခာပဒံဝီတိက္ကမန္တဿာ”တိ၊ န ဟိ ပညတ္တံ သိက္ခာပဒံဝီတိက္ကမန္တဿ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သိက္ခာပဒံ၊ သိက္ခာပုဒ်ကို။ ပညာပေန္တေနေဝ၊ ပညတ်သဖြင့်သာလျှင်။ သမနုဘာသနကမ္မံ၊ သမနုဘာသနကံ-ကို။ အနုသာတံ၊ ခွင့်ပြုအပ်၏။ “ဥဒ္ဒိဿ အနုညာတတော”တိ၊ ဥဒ္ဒိဿ အနုညာတတော-ဟူ၍။ “ဘိက္ခဝေ၊ တို့။ ရောမန္တကဿ၊ စားမြုံ့ပြန်တတ်သော ရဟန်အား။ [စာမျက်နှာ-၂၉၇] ရောမန္တနံ၊ စားမြုံ့ပြန်စိမ့်သည်ကို။ အနုဇာနာမိ၊ ခွင့်ပြု၏။” ဣတိအာဒိဥဒ္ဒိဿာနုညာတံ၊ ဤသို့အစရှိသောရည်၍ ခွင့်ပြုခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ အနာပတ္တိယန္တိ၊ အနာပတ္တိယံ၊ ဟူသည်ကား။ အနာပတ္တိဝါရေ၊ အနာပတ္တိဝါရ၌။ အာပတ္တိံ ရောပေတဗ္ဗောတိ၊ အာပတ္တိံ ရောပေတဗ္ဗော-ဟူသည်ကား။ သမနုဘာသနာယ၊ ကမ္မဝါစာဖြင့်။ ပါစိတ္တိယာပတ္တိံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သို့။ ရောပေကဗ္ဗော၊ တင်အပ်၏။ အာပတ္တိယေဝ န ဇာတာတိ၊ အာပတ္တိယေဝ န ဇာတာ-ဟူသည်ကား။ သံဃာဒိသေသာပတ္တိ၊ သံဃာဒိသိသ်အာပတ်သည်။ န ဇာတာ ဧဝ၊ မဖြစ်သည်သာတည်း။
“န ပဋိနိဿဇ္ဇာမီ”တိ သညာယ၊ မစွန့်အံ့-ဟူသောသညာ၏။ အဘာဝေန၊ မရှိသဖြင့်။ မုစ္စနတော၊ လွတ်ခြင်းကြောင့်။ သညာဝိမောက္ခံ၊ သညာဝိမောက္ခမည်၏။ သစိတ္တကန္တိ၊ သစိတ္တကံ-ဟူသည်ကား။ “န ပဋိနိဿဇ္ဇာမီ”တိ ဇာနနစိတ္တေန၊ မစွန့်အံ့ဟု သိသော (နိ-၆၄၀) စိတ်ဖြင့်။ သစိတ္တကံ၊ သစိတ္တက-မည်၏။ ယော၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဝိသညီ ဝါ၊ မိန်းမောသည်ဖြစ်၍လည်းကောင်း။ ဘီတော ဝါ၊ ကြောက်သည်ဖြစ်၍လည်းကောင်း။ ဝိက္ခိတ္တော ဝါ၊ ပျံ့လွင့်သည် ဖြစ်၍လည်းကောင်း။ “ပဋိနိဿဇ္ဇိတဗ္ဗ”န္တိပိ၊ စွန့်အပ်၏ဟူ၍လည်းကောင်း။ “ကမ္မံ၊ ကံကို။ ကရိဿတီ”တိ ဝါ၊ ပြုလတ္တံ့ဟူ၍လည်းကောင်း။ န ဇာနာတိ၊ မသိ။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဘေဒါယ၊ သံဃာကွဲပြားခြင်းငှာ။ ပရက္ကမနံ၊ လုံ့လပြုခြင်းလည်းကောင်း။ ဓမ္မကမ္မေန၊ ဓမ္မကံဖြင့်။ သမနုဘာသနံ၊ ဆုံးမခြင်းလည်းကောင်း။ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနံ၊ ကမ္မဝါစာ ပြီးခြင်းလည်းကောင်း။ “န ပဋိနိဿဇ္ဇာမီ”တိ၊ မစွန့်အပ်ဟူသော။ စိတ္တေန၊ စိတ်ဖြင့်။ အပ္ပဋိနိဿဇ္ဇနံ၊ မစွန့်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ၊ ဤလေးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ပဌမသံဃဘေဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ပဌမသံဃဘေဒသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၁၁-ဒုတိယသံဃဘေဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၄၁၈။ ဧကာဒသမေ၊ ဧကာဒသမေသိက္ခာပုဒ်၌။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဥဗ္ဘာဟိကာဒိသမ္မုတိကမ္မံ၊ ဥဗ္ဘာဟိကအစရှိသော သမ္မုတိကံကို။ ဗဟူနမ္ပိ၊ များစွာသော ရဟန်းတို့အားလည်း။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “န ဟိ သံဃောသံဃဿ ကမ္မံ ကရောတီ”တိ ဣဒံ၊ န ဟိ သံဃောသံဃဿ ကမ္မံ ကရောတိ-ဟူသောစကားကို။ နိဂ္ဂဟဝသေန၊ နှိပ်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ကတ္တဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်သော။ ကမ္မံ၊ ကံကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤဧကာဒသမ သိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့ကို။ ဘေဒါယ ပရက္ကမနံ၊ ကွဲပြားအောင် လုံ့လပြုခြင်းကို။ ပဟာယ၊ ပယ်၍။ အနုဝတ္တနံ၊ အစဉ်လိုက်ခြင်းကို။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက် သံဃဘေဒ၌။ ဝုတ္တသဒိသာနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်နှင့် အတူတို့ကိုသာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗာနိ၊ ယူအပ်ကုန်၏။
ဒုတိယသံဃဘေဒသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ဒုတိယသံဃဘေဒသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၁၂-ဒုဗ္ဗစသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၄၂၄။ ဒွါဒသမေ၊ ဒွါဒသမသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝမ္ဘနဝစနန္တိ၊ ဝမ္ဘနဝစနံ-ဟူသည်ကား။ ဂရဟဝစနံ၊ ကဲ့ရဲ့သောစကားတည်း။ သဋသဒ္ဒေါ၊ သဋသဒ္ဒါသည်။ ပတိတသဒ္ဒေန၊ ပတိတသဒ္ဒါနှင့်။ သမာနတ္ထော၊ တူသော အနက်ရှိ၏။ ဝိသေသနဿ၊ ဝိသေသနဖြစ်သော။ (နိ-၆၄၁) တဿ စ၊ ထို သဋ-ဟူသော ပုဒ်၏လည်း။ ဝိသေသနဿ၊ ဝိဿေန၏။ ပရနိပါတော၊ နောက်၌ကျခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “တတ္ထ တတ္ထ ပတိတံ တိဏကဋ္ဌပဏ္ဏ”န္တိ၊ တတ္ထ တတ္ထ ပတိတံ တိဏကဋ္ဌပဏ္ဏံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ကေနာပီတိ၊ ကေနာပီတိ-ဟူသည်ကား။ ဝါတာဒိသဒိသေန၊ လေစသည်နှင့် တူသော။ ဥပဇ္ဈာယာဒိနာ၊ ဥပဇ္ဈာယ်အစရှိသည်သည်။
၄၂၆။ စိတ္တပရိယောနဒ္ဓေါ၊ စိတ်ကို မှေးယှက်တတ်သော။ ဒဠှကောဓောဝ၊ မြဲမြံသော အမျက်သည်သာလျှင်။ ဥပနာဟော၊ ဥပနာဟမည်၏။ တတောပိ၊ ထိုဥပနာဟထက်လည်း။ ဗလဝတရော၊ အားကြီးသော။ ဒုမ္မောစနီယော၊ လွှတ်နိုင်ခဲသော။ ကောဓော၊ အမျက်သည်။ အဘိသင်္ဂေါ၊ အဘိသင်္ဂမည်၏။ စောဒကံ ပဋိပ္ဖရဏတာတိ၊ စောဒကံ ပဋိပ္ဖရဏတာ-ဟူသည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၂၉၈] စောဒကဿ၊ စောဒက၏။ ပဋိဝိရုဒ္ဓေါ၊ ဆန့်ကျင်ဘက်သည်။ ဟုတွာ၊ စေ၍။ အဝဋ္ဌာနံ၊ တည်ခြင်းတည်း။ စောဒကံ အပသာဒနာတိ၊ စောဒကံ အပသာဒနာ-ဟူသည်ကား။ ”တိမ္ပိ၊ သင်သည်လည်း။ သာပတ္တိကော၊ အာပတ်ရှိ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ စောဒကဿ၊ စောဒကကို။ အာပတ္တိအာရောပနာ၊ အာပတ်သို့ တင်ခြင်းတည်း။ ပဋိစရဏတာတိ၊ ပဋိစရဏတာ-ဟူသည်ကား။ ပဋိစ္ဆာဒနတာ၊ ဖုံးလွှမ်းခြင်းတည်း။ အပဒါနေနာတိ၊ အပဒါနေန-ဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ စရိယာယ၊ အကျင့်ဖြင့်။ န သမ္ပာယနတာတိ၊ န သမ္ပာယနတာ-ဟူသည်ကား။ “တွံ စောဒကော၊ သင်စောဒကသည်။ 'မယာ ဧသ အာပတ္တိံ အာပန္နော ဒိဋ္ဌော တိ၊ မယာ ဧသ အာပတ္တိံ အာပန္နော ဒိဋ္ဌော-ဟူ၍။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝဒေသိ၊ ဆို၏။ တွံ၊ သင်သည်။ တသ္မိံ သမယေ၊ ထိုအခါ၌။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ ကရောသိ၊ ပြုသနည်း။ အယံ၊ ဤသူသည်။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ ကရောတိ၊ ပြုသနည်း။ ကတ္ထ စ၊ အဘယ်အရပ်၌လည်း။ တွံ၊ သင်သည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ကတ္ထ၊ အဘယ်အရပ်၌။ အယံ၊ ဤရဟန်းသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်သနည်း။” ဣတိအာဒိနာ နယေန၊ ဤသို့အစရှိသော နည်းဖြင့်။ စရိယံ၊ အကျင့်ကို။ ပုဋ္ဌေန၊ မေးအပ်သော သူသည်။ သမ္ပာဒေတွာ၊ ပြည့်စုံစေ၍။ အကထနံ၊ မဆိုခြင်းတည်း။
“ယဿ သိယာ အာပတ္တီ”တိ၊ ယဿ သိယာ အာပတ္တိ-ဟူသော။ ဣမိနာ နိဒါနဝစနေန၊ ဤနိဒါန်းစကားဖြင့်။ သဗ္ဗာပိ အာပတ္တိယော၊ အလုံးစုံသော၊ စသည်တို့ကိုလည်း။ သင်္ဂဟိတာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ယဿ သိယာ”တိအာဒိ၊ ယဿ သိယာ၊ စသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ၊ ဤ ဒွါဒသမသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့သည်။ ပဌမသံဃဘေဒသဒိသာနိ၊ ပဌမသံဃဘေဒနှင့် တူကုန်၏။ အယံ ပန၊ ဤသည်ကား။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။ (နိ-၆၄၂) တတ္ထ၊ ထိုသံဃဘေဒ၌။ ဘေဒါယ၊ ကွဲပြားခြင်းငှာ။ ပရက္ကမနံ ယထာ၊ လုံ့လပြုခြင်းကဲ့သို့။ ဣဓ၊ ဤဒွါဒသမ၌။ အဝစနီယကရဏတာ၊ မဆိုအပ်သော အဖြစ်ကို ပြုခြင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်၏။
ဒုဗ္ဗစသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ဒုဗ္ဗစသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၁၃-ကုလဒူသကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၄၃၁။ တေရသမေ၊ တေရသမသိက္ခာပုဒ်၌။ ကီဋာဂိရီတိ၊ ကီဋာဂိရိ-ဟူသည်ကား။ တဿ နိဂမဿ၊ ထိုနိဂုံး၏။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယံ၊ အကြင်နိဂုံးကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ပရတော၊ နောက်မှ။ “န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံဝတ္ထဗ္ဗ”န္တိ၊ န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံဝတ္ထဗ္ဗံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဂါမနိဂမတောဝ၊ ရွာ, နိဂုံးမှသာလျှင်။ ပဗ္ဗာဇနံ၊ နှင်ထုတ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဇနပဒတော၊ ဇနပုဒ်မှ။ ပဗ္ဗာဇနံ၊ နှင်ထုတ်ခြင်းသည်။ န၊ မဟုတ်။ တေန၊ ထိုနိဂုံးနှင့်။ ယောဂတော၊ ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ ဇနပဒေါပိ၊ ဇနပုဒ်သည်လည်း။ “ကီဋာဂိရိ'' ဣစ္စေဝ၊ ကီဋာဂိရိ-ဟူ၍သာလျှင်။ သင်္ချံ၊ ရေတွက်ခြင်းသို့။ ဂတော၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧဝံနာမကေဇနပဒေ”တိ၊ ဧဝံနာမကေဇနပဒေ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
တတြာတိ၊ တတြ-ဟူသည်ကား။ သာဝတ္ထိယံ၊ သာဝတ္ထိပြည်၌။ ဓုရဋ္ဌာနေတိ၊ ဓုရဋ္ဌာနေ-ဟူသည်ကား။ အဘိမုခဋ္ဌာနေ၊ ရှေးရှုရာ အရပ်၌။ ဇေတဝနဒွါရသမီပေ၊ ဇေတဝန်ကျောင်းတံခါးအနီး၌။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဒွီဟိ မေဃေဟီတိ၊ ဒွီဟိ မေဃေဟိ-ဟူသည်ကား။ ဝဿိကေန စ၊ မိုးတွင်း၌ရွာသော မိုးဖြင့်လည်းကောင်း။ ဟေမန္တိကေန စ၊ ဆောင်းတွင်းမိုးဖြင့်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒွီဟိ မေဃေဟိ၊ နှစ်ပါးသော မိုးတို့ဖြင့်။ ဆဟိ၊ ခြောက်ပါးကုန်သော။ ဂဏာစရိယေဟိ၊ ဂိုဏ်းဆရာတို့ဖြင့်။ အဓိကတာယ၊ လွန်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “သမဓိက”န္တိ၊ သမဓိကံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဥဒကဿာတိ၊ ဥဒကဿ-ဟူသည်ကား။ အကပ္ပိယဥဒကဿ၊ အကပ္ပိယရေကို။ “ကပ္ပိယဥဒကသိဉ္စန”န္တိ၊ ကပ္ပိယဥဒကသိဉ္စနံ-ဟူ၍။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဝက္ခမာနတ္တော၊ ကပ္ပိယရေကို ဆိုလတ္တံ့သောကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဏ္ဏီတံ၊ ဖွင့်အပ်၏။ (ထည့်။) တဉ္စ၊ ထို ကပ္ပိယရေသည်လည်း။ “အာရာမာဒိအတ္ထယ ရုက္ခရောပနေ အကပ္ပိယဝေါဟာရေသုပိ ကပ္ပိယဥဒကသိဉ္စနာဒိ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ အာရာမာဒိအတ္ထယ ရုက္ခရောပနေ အကပ္ပိယဝေါဟာရေသုပိ ကပ္ပိယဥဒကသိဉ္စနာဒိ ဝဋ္ဋတိ-ဟူ၍။ ဝက္ခမာနတ္တာ၊ ဆိုလတ္တံ့သောကြောင့်။ ဣဓာပိ၊ ဤ အကပ္ပိယဝေါဟာရ၌လည်း။ ဝိဘာဂံ ကတွာ၊ ဝေဖန်ခြင်းကိုပြု၍။ [စာမျက်နှာ-၂၉၉] ကပ္ပိယဥဒကသိဉ္စနာဒိ၊ ကပ္ပိယရေဖြင့် လောင်းခြင်းအစရှိသည်ကို။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ ကောဋ္ဋန, ခဏနာဒိကာယိက (နိ-၆၄၃) ကိရိယာပိ၊ ဖောက်ခြင်း, တူးခြင်းအစရှိသော ကိုယ်အမူအရာကိုလည်း။ အကပ္ပိယဝေါဟာရေ၊ အကပ္ပိယဝေါဟာရ၌။ သင်္ဂဟိတာ ယထာ၊ ယူအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ဤအတူ။ မာတိကာဥဇုကရဏာဒိပိ၊ မြောင်းကို ဖြောင့်စွာပြုခြင်းအစရှိသည်ကိုလည်း။ ကပ္ပိယဝေါဟာရေ၊ ကပ္ပိယဝေါဟာရ၌။ သင်္ဂဟိတာ၊ ဆို၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “သုက္ခမာတိကာယဥဇုကရဏ”န္တိ၊ သုက္ခမာတိကာယဥဇုကရဏံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ၊ ဤမြောင်းကို ဖြောင့်ရာ၌။ ပုရာဏပဏ္ဏာဒိဟရဏမ္ပိ၊ သစ်ရွက်ဟောင်းအစရှိသည်ကို ပယ်ခြင်းကိုလည်း။ သင်္ဂယှတိ၊ သဂြိုဟ်အပ်၏။ မဟာပစ္စရိယဝါဒေါဝ၊ မဟာပစ္စရိတ် ဝါဒကိုသာလျှင်။ ပမာဏတ္တာ၊ ပမာဏပြုအပ်သောကြောင့်။ ပစ္ဆာ၊ နောက်၌။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ အကပ္ပိယ ဝေါဟာရေပိ၊ အကပ္ပိယဝေါဟာရတွင်လည်း။ ဧကစ္စံ၊ အချို့သည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “န ကေဝလဉ္စ သေသ”န္တိအာဒိံ၊ န ကေဝလဉ္စ သေသံ၊ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ယံကိဉ္စိ မာတိကန္တိ၊ ယံကိဉ္စိ မာတိကံ-ဟူသည်ကား။ သုက္ခံ ဝါ၊ ခြောက်သည်လည်းဖြစ်သော။ အသုက္ခံ ဝါ၊ မခြောက်သည်လည်းဖြစ်သော။ တတ္ထာတိ၊ တတ္ထ-ဟူသည်ကား။ အာရာမာဒိအတ္ထာယ၊ အရံအစရှိသည်အလို့ငှာ။ ရုက္ခရောပနေ၊ သစ်ပင်စိုက်ရာ၌။ “တထာ”တိ၊ တထာဟူသောစကားကို။ ကပ္ပိယဝေါဟရပရိယာယာဒီဟိ၊ ကပ္ပိယဝေါဟာရပရိယာယ်စသည်တို့ဖြင့်။ ဂန္တာပနံ၊ ကုံးစေခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣမိနာ စ၊ ဤ တထာ-အစရှိသောပါဌ်ဖြင့်လည်း။ ကုလသင်္ဂဟတ္ထာယ၊ ကုလသင်္ဂဟအလို့ငှာ။ ဂန္ထာပနာဒိပိ၊ ကုံးစေခြင်းအစရှိသည်လည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
ဝတ္ထုပူဇနတ္ထာယ၊ ရတနာသုံးပါးကို ပူဇော်ခြင်းငှာ။ သယံ ဂန္ထနံ၊ ကိုယ်တိုင်းကုံးခြင်းသည်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စောဒေန္တော၊ စောဒနာလိုရကား။ “နနု စာ”တိအာဒိ၊ နနု စ၊ စသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ အာရာမာဒိအတ္ထံ၊ အရံအစရှိသော အလို့ငှာ။ ကပ္ပိယပထဝိယံ၊ ကပ္ပိယမြေ၌။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ရောပေတုမ္ပိ၊ စိုက်ခြင်းငှာလည်း။ ဝဋ္ဋတိ ယထာ၊ အပ်သကဲ့သို့။ တထာ၊ ထို့အတူ။ ဝတ္ထုပူဇနတ္ထာယ၊ ရတနာသုံးပါးကိုပူဇော်ခြင်းငှာ။ သယံ ဂန္ထနမ္ပိ၊ ကိုယ်တိုင်ကုံးခြင်းသည်လည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်ပဲရှိအံ့နည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ စောဒကဿ၊ စောဒက၏။ အဓိပ္ပါယော၊ အလိုတည်း။ “ဝုတ္တ”န္တိအာဒိ၊ ဝုတ္တံ၊ အစရှိသည်သည်။ ပရိဟာရော၊ အဖြေတည်း။ အထ၊ ထိုသို့ အဖြေဖြစ်မူ။ “န ပန မဟာအဋ္ဌကထာယ”န္တိ၊ န ပန မဟာအဋ္ဌကထာယံ-ဟူ၍။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ ဝဒဟိ၊ ဆိုသနည်း။ မဟာပစ္စရိအာဒီသု၊ ပဟာပစ္စရိတ်စသည်တို့၌။ ဝုတ္တမ္ပိ၊ ဆိုအပ်သော စကားသည်လည်း။ ပမာဏမေဝ၊ ပမာဏလောက်သည်သာ မဟုတ်လော။ ဣတိ၊ ဤကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာတည်း။ အယံ ဝိရောဓော၊ ဤသို့သော ဆန့်ကျင်ခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌။ အဝုတ္တဿ၊ မဆို (နိ-၆၄၄) အပ်သော။ သယံ ရောပနဿ၊ ကိုယ်တိုင်စိုက်ခြင်း၏။ တတ္ထေဝ၊ ထိုမဟာအဋ္ဌကထာ၌သာလျှင်။ ဝုတ္တေန၊ ဆိုအပ်သော။ ဥဒကသိဉ္စနေန၊ ရေလောင်းခြင်းနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ သံသန္ဒနနယဒဿနမုခေန၊ နှီးနှောသောနည်းကို ပြခြင်းကိုအရင်းမူသဖြင့်။ ပမာဏမေဝါတိ၊ ပမာဏပင်တည်းဟု။ ပတိဋ္ဌာပေတုံ၊ တည်စေခြင်းငှာ။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်တည်း။ “မညေယျာသီ”တိပဒံ၊ မညေယျာသိ-ဟူသောပုဒ်ကို။ “တံ ကထ”န္တိ ဣမိနာ၊ တံ ကထံ-ဟူသောပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓိတဗ္ဗံ၊ စပ်အပ်၏။ တတ္ထ ဝစနေ၊ ထိုစကားရပ်၌။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌။ သယံ ရောပနံ၊ ကိုယ်တိုင်စိုက်ခြင်းကို။ ကိဉ္စာပိ န ဝုတ္တံ၊ အကယ်၍ကား မဆိုအပ်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့မဆိုအပ်သော်လည်း။ ကပ္ပိယဥဒကဿ၊ ကပ္ပိယရေကို။ သယံအာသိဉ္စနံ၊ ကိုယ်တိုင် လောင်းခြင်းကို။ ဝုတ္တမေဝ၊ ဆိုအပ်သလျှင်ကတည်း။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ အာရာမာဒိအတ္တာယ၊ အရံစသည်အလို့ငှာ။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သော။ ဥဒကံ၊ ရေကို။ သယံ သိဉ္စိတုမ္ပိ၊ ကိုယ်တိုင်ရေသွန်းငှာလည်း။ ဝဋ္ဋတိ ယထာ၊ အပ်သကဲ့သို့။ တထာ၊ ထို့အတူ။ ဝတ္ထုပူဇနတ္ထာယ၊ ရတနာသုံးပါးကို ပူဇော်ခြင်းငှာ။ ဂန္ထနမ္ပိ၊ ကုံးခြင်းသည်လည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်သနည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ တမ္ပိ န ဝိရုဇ္ဈတီတိ၊ တမ္ပိ န ဝိရုဇ္ဈတိ-ဟူသည်ကား။ ဝတ္ထုပူဇနတ္ထာယပိ၊ ရတနာသုံးပါးကိုပူဇော်ခြင်းငှာလည်း။ ဂန္ထနာဒိံ၊ ကုံးခြင်းစသည်ကို။ ပဋိက္ခိပိတွာ၊ ပယ်၍။ အာရာမာဒအတ္ထာယ၊ အရံအစရှိသည်အလို့ငှာ။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ယဒေတံ ရောပနသိဉ္စနံ၊ အကြင် စိုက်ခြင်း, ရေသွန်းခြင်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တမ္ပိ၊ ထိုစိုက်ခြင်း, ရေသွန်းခြင်းသည်လည်း။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိနှင့်။ သံသန္ဒနတော၊ နှီးနှောခြင်းကြောင့်။ ပုဗ္ဗာပရံ၊ ရှေ့နှင့် နောက်သည်။ န ဝိရုဇ္ဈတိ၊ မဆန့်။
တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ကထံ န ဝိရုဇ္ဈတိ၊ အဘယ်သို့ မဆန့်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သော စောဒနာကြောင့်။ “တတြ ဟီ”တိအာဒိ၊ တတြ ဟိ-သည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတြာတိ၊ တတြာ-ဟူသည်ကား။ ရောပနသိဉ္စနဝိသယေ၊ စိုက်သော ရေသွန်းသောအရာ၌။ ပုပ္ဖါဒီဟိ၊ ပန်းအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ကုလသင်္ဂဟပ္ပသင်္ဂေ၊ ကုလသင်္ဂဟနှင့်စပ်လျဉ်းသည်။ သတိ၊ ရှိလတ်သော်။ “မာလာဝစ္ဆ”န္တိ၊ မာလာဝစ္ဆ-ဟူ၍။ ဝိသေသိတတ္တာ၊ အထူးပြုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကုလသင်္ဂဟတ္ထမေဝ၊ ကုလသင်္ဂဟအကျိုးငှာသာလျှင်။ ရောပနံ၊ စိုက်ခြင်းကို။ အဓိပ္ပေတန္တိ၊ လိုအပ်၏ဟူ၍။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “မာလာဝစ္ဆန္တိ ဝဒန္တော”တိအာဒိ၊ မာလာဝစ္ဆန္တိ ဝဒန္တော၊ အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတံ ဝုတ္တန္တိ၊ ဧတံ ဝုတ္တံ-ဟူသည်ကား။ “မာလာဝစ္ဆံ။ ပ။ သိဉ္စာပေန္တိပီ”တိ၊ မာလာဝစ္ဆံ။ ပ။ သိဉ္စာပေန္တိပိ-ဟူသော။ ဧတံ ဝစနံ၊ ဤစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အညတြ ပနာတိ၊ အညတြ ပနံ-ဟူသည်ကား။ အာရာမာဒိအတ္ထာယ၊ အရံစသည်အလို့ငှာ။ မာလာဝစ္ဆာဒီနံ၊ ပန်းပင်ငယ်အစရှိသည်တို့ကို။ ရောပနေ ပန၊ စိုက်ရာ၌ကား။ ပရိယာယောတိ၊ ပရိယာယော-ဟူသည်ကား။ သယံကရဏ ကာရာပနသင်္ခါတော၊ ကိုယ်တိုင် ပြုခြင်း, ပြုစေခြင်းဟု (နိ-၆၄၅) ဆိုအပ်သော။ ပရိယာယော ဝေါဟာရော၊ ပရိယာယ်ဝေါဟာရကို။ အတ္ထဝိသေသော၊ အနက်ထူးကို။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ [စာမျက်နှာ-၃၀၀] ကုလသင်္ဂဟတ္ထတ္တာဘာဝါ၊ ကုလသင်္ရဟအဖြစ် မရှိခြင်းဖြင့်။ အတ္ထိ ဥပလဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤ အတ္ထိ ပရိယာယောဟူသော ပုဒ်၌။ ပရိယာယသဒ္ဒဿ၊ ပရိယာယသဒ္ဒါ၏။ ကရဏကာရာပနဝသေန၊ ပြုခြင်း, ပြုစေခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ အတ္ထေ၊ အနက်ကို။ ဂယှမာနေ၊ ယူချေသော်။ “ဂ န္ထေန္တိပိ ဂန္ထာပေန္တိပီ”တိ၊ ဂ န္ထေန္တိပိ ဂန္ထာပေန္တိပိ-ဟူ၍။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ပဋိက္ခိတ္တံ၊ ပယ်အပ်သော။ ဂန္ထနဂန္ထာပနံ၊ ကုံးခြင်း, ကုံးစေခြင်းကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ပရတော၊ နောက်မှ။ “ဧဝံ ဇာန၊ ဧဝံ ကတေ သောဘေယျာ”တိအာဒိကပ္ပိယဝစနေဟိ၊ ဧဝံ ဇာန။ ဧဝံ ကတေ သောဘေယျ၊ အစရှိသော ကပ္ပိယစကားတို့ဖြင့်။ ယံ ဂန္ထာပနံ၊ အကြင်ကုံးစေခြင်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုကပ္ပိယပရိယာယ်ဖြင့် ကုံးစေခြင်း၌။ ဒေါသာဘာဝေါ၊ အပြစ်မရှိသော အဖြစ်ကို။ သမတ္ထိတော၊ ပြီးစေအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ဂန္ထေဟီ”တိ၊ ကုံးလောဟူ၍။ အာဏတ္တတိယာ၊ စေခြင်းဖြင့်။ ကာရာပနဿေဝ၊ ပြုစေခြင်းကိုသာလျှင်။ ဂန္ထာပနန္တိ၊ ကုံးစေခြင်းဟူ၍။ အဓိပ္ပေတတ္တာ၊ အလိုရှိအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ တတ္ထ ပရိယာယံ ဣဓ စ ပရိယာယာဘာဝံဉတွာတိ၊ တတ္ထ ပရိယာယံ ဣဓ စ ပရိယာယာဘာဝံဉတွာ-ဟူသည်ကား။ “မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တီ”တိအာဒီသု၊ မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိ၊ အစရှိသည်တို့၌။ ကုလသင်္ဂဟတ္ထတာသူစနကဿ၊ ကုလသင်္ဂဟအကျိုးရှိသည်၏အဖြစ်ကို ပြတတ်သော။ “မာလာဝစ္ဆ”န္တိ ဝိသေသနဿ၊ မာလဝစ္ဆံ၊ ဟူသောဝိသေသန၏။ သဗ္ဘာဝတော၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ ကရဏကာရာပနသင်္ခါတပရိယာယသဗ္ဘာဝံ၊ ပြုခြင်း, ပြုစေခြင်းဟုဆိုအပ်သော ပရိယာယ်၏ ဖြစ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဣဓ ''ဂန္ထေန္တီ”တိအာဒီသု၊ ဤဂန္ထေန္တိ-အစရှိသည်တို့၌။ တထာဝိဓဝိသေသဝစနာဘာဝတော၊ ထိုသို့သဘောရှိသော ဝိသေသစကား၏ မရှိသောကြောင့်။ တဿ ပရိယာယဿ၊ ထိုပရိယာယ်၏။ အဘာဝဉ္စ၊ မရှိခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဉတွာ၊ သိ၍။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ သုဝုတ္တမေဝ၊ ကောင်းစွာ ဆိုအပ်သော စကားသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာတည်း။
သဗ္ဗံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ၊ သဗ္ဗံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ-ဟူသည်ကား။ အဋ္ဌကထာသု၊ အဋ္ဌကထာတို့၌။ အာဂတနယေနေဝ၊ လာသော နည်းဖြင့်သလျှင်။ ရောပနာဒိ စ၊ စိုက်ခြင်းစသည်ကိုလည်းကောင်း။ ဂန္ထပနာဒိ စ၊ ကုံးစေခြင်းစသည်ကို လည်းကောင်း။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတ္ထ၊ ဤစကား၌။ (နိ-၆၄၆) သန္ဓေဟော၊ ယုံမှားခြင်းကို။ န ကာတဗ္ဗော၊ မပြုအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ နိဂမေတိ၊ နိဂုံးအုပ်၏။
ဟရဏဒီသူတိ၊ ဟရဏဒီသု-ဟူသည်ကား။ ဝတ္ထုပူဇနတ္ထာယ၊ ရတနာသုံးပါးကို ပူဇော်ခြင်းငှာ။ ဟရဏဒီသု၊ ဆောင်ခြင်းစသည်တို့၌။ ကုလိတ္ထိအာဒီနံ အတ္ထာယဟရဏတောတိ၊ ကုလိတ္ထိအာဒီနံ အတ္ထာယဟရဏတော-ဟူသည်ကား။ ကုလိတ္ထိအာဒီနံ၊ အမျိုးမိန်းမ အစရှိသည်တို့၏။ ဟရဏေဿဝ၊ ဆောင်ခြင်းကိုသာလျှင်။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြ၍။ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ၊ ပယ်အပ်သောကြောင့်တည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဟရဏာဓိကာရေ ဟီ”တိ အာဒိ၊ ဟရဏာဓိကာရေ ဟိ-အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ မဉ္ဇရီတိ၊ မဉ္ဇရိ-ဟူသည်ကား။ ပုပ္ဖဂေါစ္ဆံ၊ ပန်းခိုင်တည်း။ ဝဋံသကောတိ၊ ဝဋံသကော-ဟူသည်ကား။ ကဏ္ဏဿ၊ နား၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ပိဠန္ဓနတ္ထံ၊ ပန်ခြင်းငှာ။ ကတပုပ္ဖဝိကတိ၊ ပြုအပ်သော ပန်းအထူးတည်း။ သော၊ ထိုပန်းအထူးကို။ “ဝဋံသော”တိ၊ များစွာဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆို၏။ ကဏ္ဏိကာတိ၊ ကဏ္ဏိကာ-ဟူသည်ကား။ ဗဟူနံ၊ ကုန်သော။ ပုပ္ဖါနံ ဝါ၊ ပန်းပွင့်တို့၏လည်းကောင်း။ မာလာနံ ဝါ၊ နွယ်ပန်းစသည်တို့၏လည်းကောင်း။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ဗန္ဓိတဿ၊ ဖွဲ့အပ်သည်၏။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ “ကဏ္ဏာဘရဏ”န္တိပိ၊ နားတန်ဆာဟူ၍လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဟာရသဒိသန္တိ၊ ဟာရသဒိသံ-ဟူသည်ကား။ မုတ္တာဟာရသဒိသံ၊ ပုလဲသွယ်နှင့် တူစွာ။
ကပ္ပိယေနာတိ၊ ကပ္ပိယေန-ဟူသည်ကား။ ကပ္ပိယဥဒကေန၊ အပ်သောရေဖြင့်။ တေသံယေဝဒွိန္နန္တိ၊ တေသံယေဝဒွိန္နံ-ဟူသည်ကား။ ဒွိန္နံ၊ နှစ်ခုကုန်သော။ ကုလဒူသနပရိဘောဂါနံ၊ ကုလဒူသန, ပရိဘောဂတို့၏။ ဒုက္ကဋန္တိ၊ ဒုက္ကဋံ-ဟူသည်ကား။ ကုလသင်္ဂဟတ္ထာယ၊ ငှာ။ သယံ သိဉ္စနေ၊ ကိုယ်တိုင်သွန်းခြင်း၌လည်းကောင်း။ ကပ္ပိယဝေါဟာရေန ဝါ၊ ကပ္ပိယဝေါဟာရ၊ ဖြင့်လည်းကောင်း။ သိဉ္စာပနေ စ၊ သွန်းစေခြင်း၌လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်၏။ ပရိဘောဂတ္ထာယ၊ သုံးဆောင်ခြင်းငှာ။ သယံ သိဉ္စနေ စ၊ ကိုယ်တိုင်သွန်းခြင်း၌လည်းကောင်း။ အကပ္ပိယဝေါဟာရေန၊ အကပ္ပိယဝေါဟာရဖြင့်။ သိဉ္စာပနေ စ၊ သွန်းလောင်းခြင်း၌လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်၏။ ပယောဂဗဟုလတာယာတိ၊ ပယောဂဗဟုလတာယ-ဟူသည်ကား။ သယံ ကရဏေ၊ ကိုယ်တိုင်ပြုရာ၌။ ဝစီပယောဂဿ စ၊ နှုတ်ပယောဂ၏လည်းကောင်း။ ဗဟုတ္တေန၊ များသော အဖြစ်ကြောင့်။
ဂန္ထေန၊ ကုံးသောအားဖြင့်။ နိဗ္ဗတ္တံ ဒါမံ၊ ဖြစ်သော ပန်းကုံးသည်။ ဂန္ထိမံ၊ ဂန္ထိမ၊ မည်၏။ သေသေသုပိ၊ ကြွင်းသော ဂေါပ္ဖိမ-စသည်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ န ဝဋ္ဋတီတိ၊ န ဝဋ္ဋတိ-ဟူသည်ကား။ ဝတ္ထုပူဇနတ္ထာ (နိ-၆၄၇) ယပိ၊ ရတနာသုံးပါးကို ပူဇော်ခြင်းငှာလည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဝဋ္ဋတီတိ၊ ဝဋ္ဋတိ-ဟူသည်ကား။ ဝတ္ထုပူဇာဒိအတ္ထာယ၊ ဝတ္ထုပူဇန၊ စသော အကျိုးငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကုလသင်္ဂဟတ္တာယ ပန၊ ကုလသင်္ဂဟအကျိုးငှာကား။ ကပ္ပိယဝေါဟာရေန၊ ကပ္ပိယဝေါဟာရဖြင့်။ ကာရာပေန္တဿာပိ၊ ပြုစေသော ရဟန်းအားလည်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်သာတည်း။
[စာမျက်နှာ-၃၀၁] နီပပုပ္ဖံ နာမ၊ နီပပုပ္ဖံ၊ မည်သည်ကား။ ကဒမ္ဗပပ္ဖံ၊ ထိမ်ပွင့်တည်း။ ပုရိမနယေနေဝါတိ၊ ပုရိမနယေနေဝ-ဟူသည်ကား။ “ဘိက္ခုဿ ဝါ”တိ အာဒိနာ၊ ဘိက္ခုဿ ဝါ၊ အစရှိသော။
ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။
“ကဒလိက္ခန္ဓမှီ”တိ အာဒိနာ၊ ကဒလိက္ခန္ဓမှိ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သော။ သဗ္ဗမေဝ၊ ခပ်သိမ်းသော စကားကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “တံ အတိဩဠာရိကမေဝါ”တိ၊ တံ အတိဩဠာရိကမေဝ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသောစကား၌။ ကရဏေ စ၊ ပြုခြင်း၌လည်းကောင်း။ အကပ္ပိယဝစနေန၊ ဖြင့်။ ကာရာပနေ စ၊ ၌လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်သာတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ “ပုပ္ဖဝိဇ္ဈနတ္ထံ ကဏကံ ဗန္ဓိတုမ္ပိ န ဝဋ္ဋတီ”တိ ဣမဿ၊ ပုပ္ဖဝိဇ္ဈနတ္ထံ ကဏကံ ဗန္ဓိတုမ္ပိ န ဝဋ္ဋတိ-ဟူသောပုဒ်၏။ ဥပလက္ခဏတ္တာ၊ ဥပလက္ခဏာ နည်းဖြစ်သောကြောင့်။ ပုပ္ဖဒါမောလမ္ဗနာဒိအတ္ထာယ၊ ပန်းဆိုင်းဆွဲခြင်း စသည်တို့၏ အလို့ငှာ။ ရဇ္ဇုဗန္ဓနာဒိပိ၊ ကြိ်ုးဖွဲ့ခြင်းအစရှိသည်လည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ သို့။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ အညေ ပန၊ တစ်ပါးသောဆရာတို့သည်ကား။ “ပုပ္ဖဝိဇ္ဈနတ္ထံ ကဏက”န္တိ၊ ပုပ္ဖဝိဇ္ဈနတ္ထံ ကဏကံ-ဟူ၍။ ဝိသေသိတတ္တာ၊ အထူးပြုအပ်သောကြောင့်။ တဒတ္ထံ၊ ထို ပန်းထိုးခြင်းငှာ။ ကဏကမေဝ၊ ဆူးကိုသာလျှင်။ ဗန္ဓိတုံ၊ ဖွဲ့ခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ တဉ္စ၊ ထိုမအပ်ခြင်းကိုလည်း။ အဋ္ဌကထာပမာဏေန၊ အဋ္ဌကထာကို ပမာဏမူသဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ စီမံသိတွာ၊ စုံစမ်း၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ပုပ္ဖပဋိစ္ဆကံနာမ၊ ပုပ္ဖပဋိစ္ဆကံ၊ မည်သည်ကား။ ဒဏ္ဍာဒီဟိ၊ လှန်တံအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော။ ပုပ္ဖါဓာနံ၊ ပန်းခံတည်း။ ဧတမ္ပိ၊ ဤပန်းခံကိုလည်းကောင်း။ နာဂဒန္တကမ္ပိ၊ ဆင်စွယ်ကောက်ကိုလည်း။ သဆိဒ္ဒကမေဝ၊ အပေါက်ရှိသည်ကိုသာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ အသောကပိဏ္ဍိယာတိ၊ အသောကပိဏ္ဍိယာ-ဟူသည်ကား။ အသောကသာခါနံ ဝါ၊ ပန်းသုံးခက်တို့၏လည်းကောင်း။ ပုပ္ဖါနံ ဝါ၊ ပန်းသုံးပွင့်တို့၏လည်းကောင်း။ သမူဟေ၊ အပေါင်း၌။ ဓမ္မရဇ္ဇု နာမ၊ ဓမ္မရဇ္ဇု၊ မည်သည်ကား။ စေတိယာဒီနိ၊ စေတီအစရှိသည်တို့ကို။ ပရိက္ခိပိတွာ၊ ရစ်၍။ တေသဉ္စ၊ ထိုစေတီအစရှိသည်တို့၏ (နိ-၆၄၈) လည်းကောင်း။ ရဇ္ဇုယာ စ၊ ကြိုး၏လည်းကောင်း။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ ပုပ္ဖပ္ပဝေသနတ္ထာယ၊ ပန်းကို သွင်းခြင်းငှာ။ ဗန္ဓရဇ္ဇု၊ ဖွဲ့အပ်သော ကြိုးတည်း။ “ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သိထိလဝဋ္ဋိတာ၊ လျော့လျော့ လွန်းအပ်သော။ ရဇ္ဇု၊ ကြိုးတည်း။ ဝဋ္ဋိအန္တရေ၊ ကြိုးလွန်း၏ အကြား၌။ ပုပ္ဖပ္ပဝေသနတ္ထာယ၊ ပန်းကို သွင်းခြင်းငှာ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဗန္ဓာ၊ ဖွဲ့ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိပိ၊ သို့လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။
မတ္ထကဒါမန္တိ၊ မတ္ထကဒါမံ-ဟူသည်ကား။ ဓမ္မာသနာဒိမတ္ထကေ၊ တရားဟောနေရာစသည်၏အထက်၌။ လမ္ဗကဒါမံ၊ ဆွဲသော ပန်းဆိုင်တည်း။ တေသံယေဝါတိ၊ တေသံယေဝ-ဟူသည်ကား။ ဥပ္ပလာဒီနံ ဧဝ၊ ကြားအစရှိသည်တို့၏သာလျှင်။ ဝါကေန ဝါ ဒဏ္ဍကေန ဝါတိ၊ ဝါကေန ဝါ ဒဏ္ဍကေန ဝါ-ဟူသည်ကား။ ပုပ္ဖနာဠံ၊ ပန်း၏ အရိုးကို။ ဖာလေတွာ၊ ခွဲ၍။ ပုပ္ဖေန၊ ပန်းနှင့်။ ဧကာဗဒ္ဓံ ဌိတဝါကေန စ၊ တစပ်တည်းတည်သော လျှော်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဧကဗန္ဓနေနေဝ၊ တစပ်တည်းသာလျှင်ဖြစ်သော။ ဒဏ္ဍကေန စ၊ အရိုးဖြင့် လည်းကောင်း။ ဧတေန၊ ဤဝါကေန ဝါဒဏ္ဍကေန ဝါဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ (ဉာယတိ၌စပ်။) ပုပ္ဖံ၊ အပွင့်သည်။ ပဉ္စသု ဗီဇေသု၊ မျိုးစေ့ပါးပါးတို့၌။ အပ္ပဝိဋ္ဌတ္တာ၊ မဝင်သောကြောင့်။ ပဏ္ဏံ ဝိယ၊ အရွက်ကဲ့သို့။ ဗီဇဂါမေ၊ ဗီဇဂါမ်၌။ သင်္ဂဟံ၊ ရေတွက်ခြင်းသို့။ န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ကပ္ပိယံ၊ ကပ္ပိခြင်းကို။ အကာရာပေတွာပိ၊ မပြုစေမူ၍လည်း။ ကောပနေ၊ ဖျက်ဆီးခြင်း၌။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဆိန္နဿ၊ ဆွတ်ခူးအပ်ပြီးသော။ မကုဠဿာပိ၊ ပန်းငုံ၏လည်း။ ယဉ္စ ဝိကသနံ၊ အကြင် ပွင့်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တမ္ပိ၊ ထို ပွင့်ခြင်းသည်လည်း။ အတိတရုဏဿ၊ အလွန်နုသောပန်းငုံအား။ အဘာဝါ၊ ပွင့်ခြင်းမရှိသောကြောင့်။ ဝုဍ္ဎလက္ခဏံ၊ ကြီးပွားခြင်းလက္ခဏာသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပန၊ စင်စစ်ကား။ ပရိဏတဿ၊ ရင့်ပြီးသော။ မကုဠဿ၊ အငုံ၏။ ပတ္တာနံ၊ ပွင့်ချပ်တို့၏။ သိနေဟေ၊ အစေးသည်။ ပရိယာဒါနံ၊ ခန်းခြောက်ခြင်းသို့။ ဂတေ၊ ရောက်သည်ရှိသော်။ ဝိသုံဘာဝေါ ဧဝ၊ အသီးသီးဖြစ်ခြင်းသည်သာလျှင်။ ဝိကာသော၊ ပွင့်ခြင်းမည်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဆိန္နမကုဠဝိကာသော၊ ဆွတ်ခူးအပ်သော အငုံ၏ ပွင့်ခြင်းသည်။ အစ္ဆိန္နမကုဠဝိကာသတော၊ မဆွတ်ခူးအပ်သောအငုံ၏ပွင့်ခြင်းမှ။ ပရိဟီနော၊ ယုတ်သည်ဖြစ်၍ လည်းကောင်း။ မိလာယုတ္တော၊ ညှိုခြင်းနှင့်ယှဉ်သည်ဖြစ်၍လည်းကောင်း။ ဒိဿတိ၊ ထင်၏။ မိလာတဿ၊ ညှိုးသောပန်း၏။ ဥဒကသညောဂေ၊ ရေနှင့်ပေါင်းယှဉ်သည်ရှိသော်။ ယဉ္စ အမိလာနတာပဇ္ဇနံ၊ အကြင်မညှိုးသောအဖြစ်သို့ ရောက်ခြင်းသည်လည်း။ (နိ-၆၄၉) အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တမ္ပိ၊ ထို မညှိုးသောအဖြစ်သို့ ရောက်ခြင်းသည်လည်း။ တမ္ဗုလပဏ္ဏာဒီသု၊ ကွမ်းရွက် အစရှိသည်တို့၌လည်း။ သမာနံ၊ ရှိခြင်းတူ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝုဒ္ဓိလက္ခဏံ၊ ကြီးပွားခြင်း လက္ခဏာသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပါဠိအဋ္ဌကထာဒီသု စ၊ ပါဠိ အဋ္ဌကထာအစရှိသည်တို့၌လည်း။ ကတ္ထစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသောအရာ၌။ ပုပ္ဖာနံ၊ အပွင့်တို့ကို။ ကပ္ပိယကရဏံ၊ ကပ္ပိခြင်းကို ပြုခြင်းသည်။ န အာဂတံ၊ မလာ။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပုပ္ဖံ၊ အပွင့်သည်။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ အဗီဇမေဝ၊ ဗီဇမဟုတ်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိညာယတိ၊ သိ၏။ ဝီမံသိတွာ၊ စုံစမ်း၏။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ “ပသိဗ္ဗကေဝိယာ”တိ၊ ပသိဗ္ဗကေဝိယ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောအပ်သည်အဖြစ်ကြောင့်။ ပုပ္ဖပသိဗ္ဗကေ ဝါ၊ ပန်းထည့်ရန်အိတ်၌လည်းကောင်း။ ပသိဗ္ဗကသဒိသံ၊ အိတ်နှင့် တူစွာ။ ဗန္ဓေ၊ ဖွဲ့အပ်သော။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိသော။ စီဝရေ ဝါ၊ သင်္ကန်း၌လည်းကောင်း။ ပက္ခိပိတုံ၊ ထည့်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီး၏။ “ဗန္ဓိတုံ န ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ ဗန္ဓိတုံ န ဝဋ္ဋတိ-ဟူ၍။ ရဇ္ဇုအာဒီဟိ၊ ကြိုးအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဗန္ဓနံ၊ ဖွဲ့ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပုပ္ဖေဿဝ၊ အပွင့်၏သာလျှင်။ အစ္ဆိန္နဒဏ္ဍဝါကေဟိ ပန၊ မဖြတ်အပ်သောအရိုးအမျှင်တို့ဖြင့်ကား။ ဗန္ဓိတုံ၊ ဖွဲ့ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ ဧဝ၊ အပ်သလျှင်ကတည်း။ [စာမျက်နှာ-၃၀၂] “ပုပ္ဖပဋေ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗ”န္တိ၊ ပုပ္ဖပဋေ စ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ-ဟူသော စကားကို။ ပုပ္ဖပဋံ၊ ပန်းကုံးပုဆိုးကို။ ကရောန္တဿ၊ ပြုသော ရဟန်း၏။ ဒီဃတော၊ အလျားမှ။ ပုပ္ဖဒါမဿ၊ ပန်းကုံးကို။ ဟရဏ ပစ္စာဟရဏဝသေန၊ ဆောင်ခြင်း, တစ်ဖန်ဆောင်ခြင်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပူရဏံ၊ ပြည့်စေခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တိရိယတော၊ ဖီလာအားဖြင့်။ ဟရဏံ ပန၊ ဆောင်ခြင်းသည်ကား။ ဝါယိမံ နာမ၊ ဝါယိမပန်းကုံးမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပူရိမံ၊ ပူရိမပန်းကုံးမည်သည်။ န၊ မဟုတ်။ “ပုရိမဋ္ဌာနံ အတက္ကာမေတီ”တိ၊ ပုရိမဋ္ဌာနံ အတက္ကာမေတိ-ဟူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောအပ်သည်အဖြစ်ကြောင့်။ ပုရိမံ၊ ပုရိမပန်းကုံးကို။ ပုပ္ဖကောဋိံ၊ ပန်းအစွမ်းကို။ ဖုသာပေတွာ ဝါ၊ ထိစေ၍လည်းကောင်း။ အဖုသာပေတွာ ဝါ၊ မထိစေမူ၍လည်းကောင်း။ ပရိက္ခိပနဝသေန၊ ရစ်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ အတိက္ကမန္တဿ၊ လွန်စေသော ရဟန်းအား။ အာပတ္တိယေဝ၊ အာပတ်သင့်သည်သာတည်း။ ဗန္ဓိတုံ ဝဋ္ဋတီတိ၊ ဗန္ဓိတုံ ဝဋ္ဋတိ-ဟူသည်ကား။ ပုပ္ဖရဟိတာယ၊ ပန်းမှကင်းသော။ သုတ္တဝါကကောဋိယာ၊ ချည်, လျှော်တို့၏ အစွန်း၌။ ဗန္ဓိတုံ၊ ဖွဲ့ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ “ဧကဝါရံ ဟရိတွာ ဝါပရိက္ခိပိတွာ ဝါ”တိ ဣဒံ၊ ဧကဝါရံ ဟရိတွာ ဝါပရိက္ခိပိတွာ ဝါ-ဟူသောစကားကို။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဝုတ္တစေတိယာဒိပရိက္ခေပံ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော စေတီကို ရစ်ခြင်းအစရှိသည်ကိုလည်းကောင်း။ ပုပ္ဖပဋကရဏဉ္စ၊ ပန်းကုံးပုဆိုး ရက်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
(နိ-၆၅၀) ပရေဟိ ပူရိတန္တိ၊ ပရေဟိ ပူရိတံ-ဟူသည်ကား။ ဒီဃတော၊ အလျားမှ။ ပသာရိတံ၊ ဖြန့်အပ်သော။ ဝါယိတုန္တိ၊ ဝါယိတုံ-ဟူသည်ကား။ တိရိယတော၊ ဖီလာ။ ဟရိတုံ၊ ဆောင်ခြင်းငှာ။ တံ ပန၊ ထိုဆောင်ခြင်းကိုကား။ ဧကဝါရမ္ပိ၊ တစ်ကြိမ်လည်း။ န လဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ ပုပ္ဖာနိ ဌပေန္တေနာတိ၊ ပုပ္ဖာနိ ဌပေန္တေန-ဟူသည်ကား။ အဂန္ထိတပုပ္ဖာနိ၊ မကုံးအပ်သော ပန်းတို့ကို။ အညမညံ၊ အချင်းချင်း။ ဖုသာပေတွာပိ၊ ထိစေ၍လည်း။ ဌပေန္တေန၊ ထားသော ရဟန်းသည်။ ဃဋိကဒါမဩလမ္ဗကောတိ၊ ဃဋိကဒါမဩလမ္ဗကော-ဟူသည်ကား။ ဟေဋ္ဌာဘာဂေ၊ အောက်အဖို့၌။ ဃဋိကာကာရယုတ္တော၊ ကြာသွတ်အိုးအခြင်းအရာရှိသော။ ဝါ၊ ကား။ ဒါရုဃဋိကာကာရော၊ သစ်သားအိုးသဏ္ဌာန်ရှိသော။ ဩလမ္ဗကော၊ ပန်းဆိုင်တည်း။ ဂေဏ္ဍုကံ နာမ၊ အိမ်ကျင်မည်သည်ကား။ သုတ္တမယံ၊ ချည်ဖြင့် ပြီး၏။ သဗ္ဗတ္ထာတိ၊ သဗ္ဗတ္ထ-ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဂန္ထိမာဒီသု၊ ဂန္ထိမအစရှိသည်တို့၌။
ရေစကန္တိ၊ ရေစကံ-ဟူသည်ကား။ အဘိနယံ၊ တူသော နည်းပြခြင်းတည်း။ “ဧဝံ၊ ဤသို့။ နစ္စာဟိ၊ ကလော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ နဋာကာရဒဿနံ၊ ကသော အခြင်းအရာကိုပြခြင်းတည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ “စက္ကံ ဝိယ၊ စက်ကဲ့သို့။ အတ္တာနံ၊ မိမိကိုယ်ကို။ ဘမာပနံ၊ လည်စေခြင်းတည်း။” ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ကေစိ၊ အချို့သောဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ အာကာသေယေဝ ကီဠန္တီတိ၊ အာကာသေယေဝ ကီဠိ-ဟူသည်ကား။ “အယံ သာရီ၊ ဤဇယ်ကို။ အသုကပဒံ၊ ဤမည်သော အကွက်သို့။ မယာ၊ ငါသည်။ နီတာ၊ ဆောင်အပ်၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မုခေနေဝ၊ ခံတွင်းဖြင့်သာလျှင်။ ဥဘောပိ၊ နှစ်ယောက်သော သူတို့သည်လည်း။ ဝဒန္တာ၊ ဆိုကုန်လျက်။ ကီဠန္တိ၊ ကစာကုန်၏။ ဇူတဖလကေတိ၊ ဇူတဖလကေ-ဟူသည်ကား။ ဇူတမဏ္ဍလေ၊ အန်ပျဉ်၌။ ပါသကကီဠာယာတိ၊ ပါသကကီဠာယ-ဟူသည်ကား။ ဒွိန္နံ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ တိဝင်္ဂုလပ္ပဏာနံ၊ လက်သုံးသစ်ပမာဏရှိကုန်သော။ ဒါရုဒန္တာဒိမယာနံ၊ သစ်သား, ဆင်စွယ် အစရှိသည်တို့ဖြင့် ပြီးကုန်သော။ ပါသကာနံ၊ ဖဲတို့၏။ စတူသု ပေဿသု၊ နံပါးလေးဘက်တို့၌။ ဧကကာဒိဝသေန၊ တပေါက်အစရှိ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဗိန္ဓူနိ၊ အပေါက်တို့ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဖလကေ၊ အင်ပျဉ်၌။ ခိပိတွာ၊ ပစ်ချ၍။ ဥပရိဘာဂေ၊ အထက်အဖို့၌။ ဒိဋ္ဌဗိန္ဒူနံ၊ မြင်အပ်သော အပေါက်တို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ သာရိယော၊ ဇယ်တို့ကို။ အပနေတွာ၊ ရွှေ့၍။ ကီဠနကဇူတကီဠာယ၊ ကစားသော ဖဲကစားခြင်းဖြင့်။
မဉ္ဇဋ္ဌိ နာမ၊ မဉ္ဇဋ္ဌိ၊ မည်သည်ကား။ မဉ္ဇဋ္ဌရုက္ခသာရကသာဝံ၊ ထန်းကျင်ပင်၏ အနှစ်ဖြစ်သော ဖန်ပေါက်ရေကို။ သလာကဟတ္ထန္တိ၊ သလာကဟတ္ထံ-ဟူသည်ကား။ နာဠိကေရဟီရာဒီနံ၊ အုံးမျှင်အစရှိသည်တို့၏။ ကလာပဿ၊ အပေါက်၏။ ဧတံ နာမံ၊ ဤသလာကဟတ္ထအမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ထရုသ္မိန္တိ၊ ထရုသ္မိံ-ဟူသည်ကား။ ခဂ္ဂေ၊ သန်လျှက် (နိ-၆၅၁) ၌။ ဥဿေဠေန္တိတိ၊ ဥဿေဠေန္တိ-ဟူသည်ကား။ မုခေန၊ ခံတွင်းဖြင့်။ ဥဿေဠေနံ၊ လေချွန်သံဖြင့်။ သဒ္ဒံ၊ အသံကို။ ပမုဉ္စန္တိ၊ လွှတ်ကုန်၏။ မဟန္တံ၊ ကြီးသည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ အဗျတ္တသဒ္ဒံ၊ ပုဒ်, ဗျည်း မထင်သော အသံကို။ ပဝတ္တေန္တိ၊ ဖြစ်စေကုန်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ အပ္ဖေါဋေန္တီတိ၊ အပ္ဖေါဋေန္တိ-ဟူသည်ကား။ ဒွိဂုဏိတဝါမဟတ္ထေ၊ ကွေးအပ်သော လက်ဝဲ လက်မောင်း၌။ ဒက္ခိဏဟတ္ထေန၊ လကျာ်လက်ဖြင့်။ တာဠေတွာ၊ ခတ်၍။ သဒ္ဒံ၊ အသံကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ မုခဍိဏ္ဍိမန္တိ၊ မုခဍိဏ္ဍိမံ-ဟူသည်ကား။ မုခဘေရီ၊ နှုတ်စည် တီးခြင်းတည်း။
၄၃၂။ “တေသ”န္တိ၊ တေသံ-ဟူသောပုဒ်ဖြင့်။ သမာသေ၊ သမာသ်၌။ ဂုဏီဘူတာနိ၊ မပြဋ္ဌာန်းသည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ပဗ္ဗာနိပိ၊ အဆစ်တို့ကိုလည်း။ ပရာမသတိ၊ သုံးသပ်၏။ ဗောန္ဒောတိ၊ ဗောန္ဒော-ဟူသည်ကား။ လောလော၊ လျှပ်ပေါ်၏။ မန္ဒဓာတုကော၊ နုန့်သောသဘောရှိ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ဘကုဠိံ ကတွာတိ၊ ဘကုဠိံ ကတွာ-ဟူသည်ကား။ ဘမုကဘေဒံ၊ မျက်မှောက်အထူးကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ နေလာတိ၊ နေလာ-ဟူသည်ကား။ နဒ္ဒေါသာ၊ အပြစ်ကင်းကုန်၏။
[စာမျက်နှာ-၃၀၃] ၄၃၃။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “သာရိပုတ္တာ”တိဣဒံ၊ သာရိပုတ္တာ-ဟူသောဤစကားသည်။ ဧကသေသနယေန၊ ဧကသိက်နည်းဖြင့်။ ဥဘိန္နံ၊ နှစ်ယောက် ကုန်သော။ သာရိပုတ္တ မောဂ္ဂလ္လာနာနံ၊ သာရိပုတ္တရာမောဂ္ဂလ္လာန်တို့ကို။ အာလပနံ၊ ခေါ်ကြောင်းတည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဗဟုဝစနနိဒ္ဒေသော၊ ဗဟုဝုစ်ဖြင့် ညွှန်းခြင်းကို။ ကတော၊ ပြုအပ်၏။
၄၃၅။ အဋ္ဌာရသ ဝတ္တာနီတိ၊ အဋ္ဌာရသ ဝတ္တာနိ-ဟူသည်ကား။ “န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗ”န္တိအာဒီနိ၊ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ အစရှိကုန်သော။ “န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေ တဗ္ဗ”န္တိ ပရိယောသာနာနိ၊ န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗံအဆုံးရှိကုန်သော။ ကမ္မက္ခန္ဓကေ၊ ကမ္မက္ခန္ဓက၌။ အာဂတာနိ၊ လာကုန်သော။ အဋ္ဌာရသ ဝတ္တာနိ၊ တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါးသောဝတ်တို့ကို။ န ပန္နလောမာတိ၊ န ပန္နလောမာ-ဟူသည်ကား။ န ပတိတမာနလောမာ၊ ကျသော အမွှေးမရှိကုန်။ အနနုကူလဝတ္တိနော၊ မလျော်သောအကျင့်ရှိကုန်သည်။ န၊ မဟုတ်ကုန်။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။
၄၃၇။ “ပရသန္တကံ ဒေတိ ဒုက္ကဋမေဝါ”တိ၊ ပရသန္တကံ ဒေတိ ဒုက္ကဋမေဝ-ဟူသောစကားကို။ ဝိဿာသဂါဟေန၊ အကျွမ်းဝင်၍ ယူသဖြင့်။ ဒါနံ၊ ပေးခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ထုလ္လစ္စယ”န္တိ ဧတ္ထ၊ ထုလ္လစ္စယံ-ဟူသောပုဒ်၌။ ဘဏ္ဍဒေယျမ္ပိ၊ ဘဏ္ဍာကိုပေးခြင်းသည်လည်း။ ဟောတိ ဧဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။
“တဉ္စ ခေါ ဝတ္ထုပူဇနတ္ထာယာ”တိ၊ တဉ္စ ခေါ ဝတ္ထုပူဇနတ္ထာယ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ မာတာပိတူနမ္ပိ၊ အမိအဖတို့အားလည်း။ ပုပ္ဖံ၊ ပန်းကို။ ဒေန္တေန၊ ပေးသောရဟန်းသည်။ ဝတ္ထု (နိ-၆၅၂) ပူဇနတ္ထာယေဝ၊ ရတနာသုံးပါးကို ပူဇော်ခြင်းငှာသာလျှင်။ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပေးအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “မဏ္ဍနတ္ထာယ ပန သိဝလိင်္ဂါဒိပူဇနတ္ထာယာ”တိ၊ မဏ္ဍနတ္ထာယ ပန သိဝလိင်္ဂါဒိပူဇနတ္ထာယ-ဟူ၍။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ “ဣမံ၊ ဤပန်းကို။ ဝိက္ကိဏိတွာ၊ ရောင်း၍။ ဇီဝိဿန္တီ”တိ၊ အသက်မွေးကုန်လတ္တံ့ ဟူ၍။ မာတာပိတုနံ၊ အမိအဖတို့အား။ ဒါတုံ၊ ပေးခြင်ငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သေသဉာတီနံ ပန၊ ကြွင်းသောဆွေမျိုးတို့အားကား။ တာဝကာလိကမေဝ၊ အခိုက်အတန့်သာလျှင်။ ဒါတုံ၊ ပေးခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ “ဉာတိသာမဏေရေဟေဝါ”တိ၊ ဉာတိသာမဏေရေဟေဝ-ဟူသောစကားကို။ တေသံ၊ ထိုသာမဏေတို့၏။ ဂိဟိကမ္မပရိမောစနတ္ထံ၊ လူတို့အမှုကိုပြုပြင်ခြင်းမှ လွှတ်ခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတရေတိ၊ ဣတရေ-ဟူသည်ကား။ အညာတကာ၊ အဆွေမတော်သော သာမဏေတို့သည်။ တေဟိပိ သာမဏေရေဟိ၊ ထိုအဆွေမတော်သော သာမဏေရဟန်းတို့သည်လည်း။ အာစရိယုပဇ္ဈယာနံ၊ ဆရာဥပဇ္ဈာယ်တို့၏။ ဝတ္တသီသေန၊ ဝတ်ကိုအရင်းမူသဖြင့်။ ဟရိတဗ္ဗံ၊ ဆောင်အပ်၏။ စူဠကန္တိ၊ စူဠကံ-ဟူသည်ကား။ ဥပဍ္ဎဘာဂတောပိ၊ ထက်ဝက်သော အဖို့မှလည်း။ ဥပဍ္ဎံ၊ ထက်ဝက်ကို။
“သာမဏေရာ။ ပ။ ဌပေန္တီ”တိ၊ သာမဏေရာ။ ပ။ ဌပေန္တိ-ဟူသောစကားကို။ အရက္ခိတာဂေါပိတံ၊ မစောင့်, မထိန်းအပ်သည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္တ တတ္ထာတိ၊ တတ္တ တတ္ထ-ဟူသည်ကား။ မဂ္ဂေ ဝါ၊ ခရီး၌လည်းကောင်း။ စေတိယင်္ဂဏေ ဝါ၊ စေတီရင်မြင်၌လည်းကောင်း။ “သာမဏေရေဟိ ဒါပေတုံန လဘန္တီ”တိ ဣဒံ၊ သာမဏေရေဟိ ဒါပေတုံန လဘန္တိ-ဟူသောစကားကို။ သာမဏေရေဟိ၊ သာမဏေတို့ကို။ ဂိဟီနံ၊ ဒကာတို့၏။ ကမ္မံ၊ အမှုကို။ ကာရိတံ ဝိယ၊ ပြုစေသကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့သော အကြောင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပုပ္ဖဒါနံ၊ ပန်းပေးခြင်းသည်။ ဟောတီတိ၊ ဖြစ်၏ဟူ၍။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သာမဏေရာနမ္ပိ၊ သာမဏေတို့အားလည်း။ န ဝဋ္ဋနတော၊ မအပ်ခြင်းကြောင့်တည်း။ “သယမေဝါ”တိအာဒိ၊ သယမေဝ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တဉ္စ၊ ဆိုလည်းဆိုအပ်၏။ “အဝိသေသေန ဝုတ္တ”န္တိဣမိနာ၊ အဝိသေသေန ဝုတ္တံ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ သဗ္ဗေသမ္ပိ၊ ခပ်သိမ်းသော သူတို့အားလည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
“ခီဏပရိဗ္ဗယာန”န္တိ၊ ခီဏပရိဗ္ဗယာနံ-ဟူ၍။ အာဂန္တုကေ၊ အာဂန္တုကတို့ကို။ သာန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပရိစ္ဆိန္နေသု၊ ပိုင်းခြားအပ်ကုန်သော။ ရုက္ခေသုပိ၊ သစ်ပင်တို့၌လည်း။ “ဣဓ၊ ဤသစ်ပင်၌။ ဖလာနိ၊ သစ်သီးတို့သည်။ သုန္ဒရာနိ၊ ကောင်းကုန်၏။” ဣတိအာဒိံ၊ ဤသို့အစရှိသည်ကို။ ဝဒန္တေန၊ ဆိုသော ရဟန်းသည်။ ကုလသင်္ဂဟော၊ ကုလဒူသကကို။ ကတော နာမ၊ ပြုသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧဝံ ပန ပ ဝတ္တဗ္ဗ”န္တိ၊ ဧဝံ ပန ပ ဝတ္တဗ္ဗံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
(နိ-၆၅၃) ရုက္ခစ္ဆလ္လီတိ-ရုက္ခစ္ဆလ္လီ-ဟူသည်ကား။ ရုက္ခတ္တစော၊ သစ်ခွံတည်း။ အဘာဇနီယတ္တာ၊ မဝေဖန်အပ်သောကြောင့်။ ဂရုဘဏ္ဍန္တိ၊ ဂရုဘဏ္ဍံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဝုတ္တနယေနာ”တိ၊ ဝုတ္တနယေန-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ပဏ္ဏဒါနမ္ပိ၊ သစ်ရွက်ပေးခြင်းသည်လည်း။ ပုပ္ဖဖလာဒီသု၊ ပန်း, သစ်သီး စသည်တို့၌။ ဝုတ္တနယေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်။ ကုလင်္ဂဟော၊ ကုလသင်္ဂဟသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တပ္ပကာရန္တိ၊ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တပ္ပကာရံ-ဟူသည်ကား။ “မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ ဝန္ဒထာ”တိအာဒိနာ၊ မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ ဝန္ဒထ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တပ္ပကာရေ၊ ဆိုအပ်သော အပြားရှိသော။ သိက္ခာပဒေ၊ သိက္ခာပုဒ်၌။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ပက္ကမတာယသ္မာ”တိဣဒံ၊ ပက္ကမတာယသ္မာ-ဟူသော စကားကို။ [စာမျက်နှာ-၃၀၄] ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မဝသေန၊ ပဗ္ဗာဇနီယကံ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ “ပက္ကမတာယသ္မာ”တိ ဣဒမ္ပိ၊ ပက္ကမတာယသ္မာ-ဟူသော စကားကိုကား။ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတဿ၊ ပဗ္ဗဇနိယကံ ပြုအပ်သောရဟန်း၏။ ဝတ္တဝသေန၊ ဝတ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ၊ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကတို့သည်။ အာစရိယေသု၊ ကျင့်အပ်ကုန်သော။ အနေကဝိဓေသု၊ များသော အပြားရှိကုန်သော။ အနာစာရေသု၊ မကောင်းသော အကျင့်တို့၌။ ပညပေတဗ္ဗာ၊ ပညတ်အပ်ကုန်သော။ အာပတ္တိယော၊ အာပတ်တို့ကို။ သိက္ခာပဒန္တရေသု၊ သိက္ခာပုဒ်တစ်ပါးတို့၌။ ပညတ္တာ ဧဝ၊ ပညတ်ကုန်ပြီးသလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တာ၊ ထိုအာပတ်တို့ကို။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အပညပေတွာ၊ မပညတ်မူ၍။ ကုလဒူသကာနံ၊ ကုလဒူသကပြုအပ်သော ရဟန်းတို့အား။ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မဝသေန၊ ပဗ္ဗာဇနီယက၏အစွမ်းဖြင့်။ နိဂ္ဂဟံ၊ နှိပ်ခြင်းကို။ ကာတုဉ္စ၊ ပြုခြင်းငှာလည်းကောင်း။ တတ္ထေဝ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်၌သာလျှင်။ သမ္မာ၊ ကောင်းစွာ။ အဝတ္တိတွာ၊ မကျင့်မူ၍။ ကာရကသံဃံ၊ ကံပြုသော သံဃာကို။ ဆန္ဒဂါမိတာဒီဟိ၊ ဆန္ဒဂါမိတာ အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ပါပေန္တာနံ၊ ရောက်စေကုန်သော ရဟန်းတို့အား။ သမနုဘာသနာယ၊ ဉတ်ကမ္မဝါစာဖြင့်။ သံဃာဒိသေသံ၊ သံဃာဒိသိသ်သို့။ အာရောပိတဉ္စ၊ တင်ခြင်းငှာ လည်းကောင်း။ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်ကို။ ပညတ္တံ၊ ပညတ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “ပဌမသံဃဘေဒုသဒိသာနေဝါ”တိ ဧတ္ထ၊ ပဌမသံဃဘေဒုသဒိသာနေဝ-ဟူသော ပုဒ်၌။ အင်္ဂေသုပိ၊ အင်္ဂါတို့တွင်လည်း။ တတ္ထ၊ ထိုသံဃဘေဒ၌။ ပရက္ကမနံ ယထာ၊ လုံ့လပြုခြင်းသကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ဤအတူ။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဆန္ဒာဒီဟိ၊ ချစ်ခြင်းအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ပါပနံ၊ ရောက်ခြင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော အင်္ဂါသည်။ တာဒိသမေဝ၊ ထိုသံဃဘေဒနှင့် တူသလျှင်ကတည်း။
ကုလဒူသကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ကုလဒူသကသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
(နိ-၆၅၄) နီဂမနဝဏ္ဏနာ
၄၄၂။ ဣတရေ ပန၊ ဤကိုးပါးမှတစ်ပါးသော အာပတ်တို့ကိုကား။ ယာဝတတိယကာတိ၊ ယာဝတတိယကာ-ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ယော ဇနော၊ အကြင် သူသည်။ ဧကသ္မိံ ဒိဝသေ၊ တစ်ပါးသောနေ့၌။ အာဂန္တွာပိ၊ လာ၍လည်း။ ဂတော၊ သွား၏။ အနန္တရေသု၊ အခြားမဲ့ဖြစ်ကုန်သော။ ဒွီသု ဒိဝသေသု၊ နှစ်ရက်နေ့တို့၌။ အနုပ္ပဇ္ဇိတွာ၊ မလာမူ၍။ တတိယေ ဒိဝသေ၊ သုံးရက်မြောက်သော နေ့၌။ ဥပ္ပဇ္ဇိတိ၊ လာ၏။ သောဇနော၊ သည်။ တတိယကော၊ တတိယကမည်၏။ ယော ပန၊ အကြင် သူသည်ကား။ တတိယေပိ၊ သုံးရက်မြောက်၌လည်း။ အနုပ္ပဇ္ဇိတွာ၊ မလာမူ၍။ စတုတ္ထေဧဝ ဒိဝသေ၊ လေးရက်မြောက်သော နေ့၌သာလျှင်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ လာ၏။ သော ဇနာ၊ ကို။ စတုတ္ထကော စာတိ၊ စတုတ္ထကော စ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ၊ ထိုသူကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ယထာ တတိယေ”တိအာဒိ၊ ယထာ တတိယေ-စသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “အကာမေနအဝသေနာ”တိ ဣမိနာ၊ အကာမေနအဝသေန-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အပ္ပဋိကမ္မကရဏံ နာမ၊ မကုစားခြင်းမည်သည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ အလဇ္ဇိလက္ခဏံ၊ အလဇ္ဇီလက္ခဏာတည်း။ သဂ္ဂမောက္ခာဝရဏဉ္စ၊ နတ်ရွာ, မဂ်လ်ကို တားမြစ်တတ်သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အာပန္နော၊ အာပတ်သင့်သော။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ “ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ပရိဝသိဿာမီ”တိ၊ ပရိဝါသ်နေအံ့ဟူ၍။ ဝိက္ခိပိတုံ၊ ပစ်ပယ်ခြင်းငှာ။ န လဘတိ၊ မရ။ သံဃေန စ၊ သံဃာသည်လည်း။ အနိစ္ဆန္တဿေဝ၊ အလိုမရှိသော ရဟန်းအားပင်လျှင်။ ပရိဝေါသော၊ ပရိဝါသ်ကို။ ဒါတဗ္ဗော၊ ပေးအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “စိဏ္ဏမာနတ္တော ဘိက္ခု။ ပ။ အဗ္ဘေတဗ္ဗော”တိဧတ္ထ၊ စိဏ္ဏမာနတ္တော ဘိက္ခု။ ပ။ အဗ္ဘေတဗ္ဗော-ဟူသော ပုဒ်၌။ ယော ဘိက္ခု၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ စိဏ္ဏမာနတ္တော၊ မာနတ်ကျင့်ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းကို။ အဗ္ဘေတဗ္ဗော၊ အဗ္ဘာန်သွင်းအပ်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဘိက္ခုသဒ္ဒဒွယဿ၊ ဘိက္ခုသဒ္ဒါနှစ်ခု၏။ ယောဇနာ၊ ယှဉ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ တေ စ ဘိက္ခူဂါရယှာတိ၊ တေ စ ဘိက္ခူဂါရယှာ-ဟူသည်ကား။ ဦနဘာဝံ၊ ယုတ်သော အဖြစ်ကို။ ဉတွာ၊ သိ၍။ အဗ္ဘေန္တိ၊ အဗ္ဘာန်သွင်းကုန်၏။ ဒုက္ကဋာပဇ္ဇနေန၊ ဒုက္ကဋ်သို့ ရောက်သဖြင့်။ ဂရဟိတဗ္ဗာ၊ ကဲ့ရဲ့အပ်ကုန်၏။ သာမီစီတိ၊ သာမီစိ-ဟူသည်ကား။ ဝတ္တံ၊ ဝတ်အကျင့်တည်း။ သာမန္တပါသာဒိကာယ၊ သမန္တပါသာဒိကာသော။ ဝိနယဋ္ဌကထာယ၊ ဝိနယဋ္ဌကထာ၏။ ဝဏ္ဏနာယံ၊ အဖွင့်ဖြစ်သော။ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ၊ ဝိမတိဝိနောဒနီ၌။ တေရသကဝဏ္ဏနာနယော၊ တေရသကကို ဖွင့်သောနည်းသည်။ ဣတိ၊ ဤသို့သောအစဉ်ဖြင့်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
၃-အနိယတကဏ္ဍ
၁-ပဌမအနိယတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၀၅] ၄၄၃။ ပုတ္တသဒ္ဒေန၊ ပုတ္တသဒ္ဒါဖြင့်။ သာမညနိဒ္ဒေသတောဝါ၊ သာမညနိဒ္ဒေသ အားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဧကသေသနယေန ဝါ၊ ဧကသိသ်နည်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ပုတ္တီပိ၊ သမီးကိုလည်း။ ဂဟိတာ၊ ယူအပ်၏။ ဣတိ၊ ကြောင့်။ “ဗဟူ ဓီတရော စာ”တိ၊ ဗဟူ ဓီတရော စ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တဒနန္တရန္တိ၊ တဒနန္တရံ-ကား။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့ကို။ ဘောဇနာနန္တရံ၊ ဆွမ်းကျွေးသည်၏အခြားမဲ့၌။
၄၄၄-၅။ တံ ကမ္မန္တိ၊ တံ ကမ္မံ-ဟူသည်ကား။ တံ မေထုနာဒိအဇ္ဈာစာရကမ္မံ၊ ထိုမေထုန်အစရှိသော လွန်ကျူးသော အမှုကို။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “သောတဿ ရဟော”တိဣဒံ၊ သောတဿ ရဟော-ဟူသော စကားကို။ အတ္ထုဒ္ဓါရဝသေန၊ အနက်ကိုထုတ်သည်၏ မစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဥပရိ သိက္ခာပဒေ၊ အထက်ဒုတိယာနိယတသိက္ခာပုဒ်၌။ “န ဟေဝ ခေါ ပန ပဋိစ္ဆန္န”န္တိအာဒိနာ၊ န ဟေဝ ခေါ ပန ပဋိစ္ဆန္နံ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဧတဿ သိက္ခာပဒဿ၊ ဤပထမာနိယတသိက္ခာပုဒ်၏။ ဝိသယံ၊ အရာကို။ ပဋိက္ခိပိတွာ၊ ပယ်၍။ “အလဉ္စ ခေါ ဟောတိ မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ပါစာဟိ ဩဘာသိတု”န္တိ၊ အလဉ္စ ခေါ ဟောတိ မာတုဂါမံ ဒုဋ္ဌုလ္လာဟိ ပါစာဟိ ဩဘာသိတံ-ဟူ၍။ ဝိသယန္တရဘူတသောတရဟဿ၊ အရာတစ်ပါးဖြစ်သော သောတရဟကို။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဝက္ခမာနတ္တာ၊ ဆိုလတ္တံ့ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ဣဓ ပန၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌ကား။ စက္ခုရဟောဝ၊ စက္ခုရဟကိုသာလျှင်။ အဓိပ္ပေတော၊ လိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ “ပဋိစ္ဆန္နေအာသနေ”တိအာဒိဝစနတော၊ ပဋိစ္ဆန္နေအာသနေ-အစရှိသည်ကို ဟောခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ “သက္ကာ ဟောတိ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတု”န္တိ၊ သက္ကာ ဟောတိ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတုံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာစ၊ ဟောအပ်သည်အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်းတည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ကဉ္စာပီ”တိအာဒိ၊ ကိဉ္စာပိကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပရိစ္ဆေဒေါတိ၊ ပရိစ္ဆေဒေါ-ဟူသည်ကား။ ရဟောနိသဇ္ဇာပတ္တိယာ၊ ရဟောနိသဇ္ဇအာပတ်ကို။ ဝဝတ္ထာနံ၊ ပိုင်းခြားခြင်းတည်း။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ စက္ခုရဟေနေဝ၊ မျက်စိ၏ ဆိတ်ခြင်းဖြင့်သာလျှင်။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်ကို။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ ပိုင်းခြား၍။ ဒေဿန္တော၊ ပြလို၍။ “သစေပိ ဟီ”တိအာဒိံ၊ သစေပိ ဟိ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ပိဟိတကဝါဋဿာ”တိ ဣမိနာ၊ ပိဟိတကဝါဋဿ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ပဋိစ္ဆန္နဘာဝတော၊ ဖုံးလွှမ်းအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ စက္ခုဿ ရဟောဝ၊ မျက်စိ၏ ဆိတ်ကွယ်ခြင်းကိုသာလျှင်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ အဓိပ္ပေတော၊ လိုအပ်၏။ သောတဿ ရဟော၊ နား၏ ဆိတ်ကွယ် (နိ-၆၅၆) ခြင်းကို။ န အဓိပ္ပေတော၊ မလိုအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အပိဟိတကဝါဋဿ၊ ပ။ အနာပတ္တိ”န္တိ၊ အပိဟိတကဝါဋဿ၊ ပ။ အနာပတ္တိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကဝါဋဝိဝရဏေန၊ တံခါးရွက်ကို ဖွင့်သဖြင့်။ သောတဿ ရဟော၊ နား၏ ဆိတ်ခြင်းသည်။ န ဝိဂစ္ဆတိ၊ မကင်း။ စက္ခုဿ ရဟော ဧဝ၊ မျက်စိ၏ ဆိတ်ခြင်းသည်သာလျှင်။ ဝိဂစ္ဆတိ၊ ကင်း၏။ “အန္တော ဒွါဒသ ဟတ္ထေပီ”တိ ဣဒံ၊ အန္တော ဒွါဒသ ဟတ္ထေပိ-ဟူသော စကားကို။ ဒုတိယသိက္ခာပဒေ၊ ဒုတိယသိက္ခာပုဒ်၌။ အာဂတသောတဿ ရဟေန၊ လာသော နား၏ ဆိတ်ခြင်းဖြင့်။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာပတ္တိယာ၊ ရောက်အပ်သော ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာအာပတ်နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ အနာပတ္တိဘာဝံ၊ အာပတ်မသင့်သောအဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဒွါဒသဟတ္ထတော၊ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်မှ။ ဗဟိ၊ အပ၌။ နိသိန္နော၊ ထိုင်သောသူသည်။ တတ္ထ၊ ထိုဒုတိယသိက္ခာပုဒ်၌။ သောတဿ ရဟသဗ္ဘာဝတော၊ နား၏ ဆိတ်ကွယ်ခြင်း ဖြစ်သင့်သောကြောင့်။ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာပတ္တိယာ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာအာပတ်ဖြင့်။ အနာပတ္တိံ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းကို။ န ကရောတိ၊ မပြုတတ်။ တထာ စ၊ ထိုသို့ စက္ခုရဟဖြင့်ရောက်အပ်သောအာပတ်ဖြင့် မသင့်ခြင်းကို မြင်သော အခြင်းအရာဖြင့်။ အတ္ထေ၊ အနက်ကို။ ဂယှမာနေ၊ ယူချေသည်ရှိသော်။ “အနာပတ္တိံ နကရောတီ”တိ၊ အနာပတ္တိံ နကရောတိ-ဟူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ဝတ္ထဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်သည်။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ “မေထုနကာယသံသဂ္ဂါပတ္တီဟိ အနာပတ္တိံ ကရောတီ”တိ၊ မေထုနကာယသံသဂ္ဂါပတ္တီဟိ အနာပတ္တိံ ကရောတိ-ဟူ၍။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြု၍။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ အနာပတ္တိံ၊ အာပတ်မသင့်ကို။ ဒေဿတုမေဝ၊ ပြခြင်းငှာသာလျှင်။ “ဒွါဒသဟတ္ထေ”တိ၊ ဒွါဒသဟတ္ထေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ စက္ခုဿေဝ၊ မျက်စိ၏သာလျှင်။ ရဟဘာဝံ၊ ဆိတ်သော အဖြစ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ယဒိ ဝဒေယျ၊ အကယ်၍ဆိငြားအံ့။ “အန္တောဒွါဒသဟတ္ထေ”တိ၊ အန္တောဒွါဒသဟတ္ထေ-ဟူ၍။ န ဝဒေယျ၊ မဆိုရာ။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အပ္ပဋိစ္ဆန္နေ၊ မဖုံးကွယ်သော။ တတော၊ ထိုတစ်ဆယ့်နှစ်တောင်ထက်။ ဒူရေ၊ ဝေးရာ အရပ်၌။ နိသိန္နေပိ၊ နေသော်လည်း။ စက္ခုဿ၊ မျက်စိ၏။ [စာမျက်နှာ-၃၀၆] ရဟာသမ္ဘဝတော၊ ဆိတ်ကွယ်ခြင်းမရှိသောကြောင့်တည်း။ ယသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ နိဒ္ဒါယန္တော၊ ငိုက်သော။ ကပိမိဒ္ဓပရေတော၊ မျောက်မျဉ်းနှိပ်စက်သော သူသည်။ ကိဉ္စိကာလံ၊ စိုးစဉ်းသော ကာလ၌။ စက္ခူနိ၊ မျက်စိတို့ကို။ ဥမ္မိလေတိ၊ ဖွင့်၏။ ကိဉ္စိ ကာလံ၊ (နိ-၆၅၇) စိုးစဉ်းသောကာလ၌။ နိမ္မီလေတိ၊ မှိတ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “နိဒါယန္တောပိ အနာပတ္တိံကရောတီ”တိ၊ နိဒါယန္တောပိ အနာပတ္တိံကရောတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
“ပဋိလဒ္ဓသောတာပတ္တိဖလာ”တိ၊ ပဋိလဒ္ဓသောတာပတ္တိဖလ-ဟူ၍။ အန္တိမပရိစ္ဆေဒတော၊ ယုတ်သောအပိုင်းအခြားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနမာနောတိ၊ နိသဇ္ဇံ ပဋိဇာနမာနော-ဟူသည်ကား။ မေထုနကာယသသဂ္ဂါဒိဝသေန၊ မေထုန်, ကာယသံသဂ္ဂအစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ရဟော နိသဇ္ဇံ၊ ဆိတ်ကွယ်ရာ၌ ထိုင်ခြင်းကို။ ပဋိဇာနမာနော၊ ဝန်ခံသော။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ပါရာဇိကေန ဝါ”တိအာဒိ၊ ပါရာဇိကေန ဝါ၊ အစရှိသည်ကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ န အပ္ပဋိဇာနမာနောတိ၊ န အပ္ပဋိဇာနမာနော-ဟူသည်ကား။ အလဇ္ဇီပိ၊ အလဇ္ဇီကိုလည်း။ အပ္ပဋိဇာနမာနော၊ ဝန်ခံခြင်းသည်ရှိသော်။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်ဖြင့်။ န ကာရေတဗ္ဗောဝ၊ မဆုံးဖြတ်အပ်သလျှင်ကတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော၊ ထိုအလဇ္ဇီကို။ ယာဝ၊ အကြင်၍လောက်။ ဒေါသံ၊ အပြစ်ကို။ န ပဋိဇာနာတိ၊ ဝန်မခံ။ တာဝ၊ ထို၍လောက်။ “သုဒ္ဓေါ”တိဝါ၊ စင်၏ဟူ၍လည်း။ နေဝ ဝတ္တဗ္ဗော၊ မဆိုအပ်။ “အသုဒ္ဓေါ”တိ ဝါ၊ မစင်ဟူ၍လည်း။ န ဝတ္တဗ္ဗော၊ မဆိုအပ်။ သန္ဓိနာ ပန၊ ဟောတော်မူအပ်သော အနုသန္ဓေဖြင့်ကား။ ကာရေတဗ္ဗော၊ ဆုံးဖြတ်စေအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ပဋိညာ လဇ္ဇီသု ကတာ၊ ပ။ ကာရယေ”တိ၊ ပဋိညာ လဇ္ဇီသု ကတာ၊ ပ။ ကာရယေ-ဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ပရိဝါ၌ ဟောအပ်ပြီ။
(အနက်ကား) လဇ္ဇီသု၊ တို့၌။ ပဋိညာ၊ ပဋိညာဉ်ကို။ ကတာ၊ ပြုအပ်၏။ အလဇ္ဇီသု၊ လဇ္ဇီသတို့၌။ ဧဝံ၊ ဤပဋိညာဉ်သည်။ န ဝိဇ္ဇတိ၊ မရှိ။ အလဇ္ဇီ၊ အလဇ္ဇီသည်။ ဗဟုမ္ပိ၊ များစွာလည်း။ ဘာသေယျ၊ ဆိုငြားအံ့။ ဝုတ္တာနုသန္ဓိတေန၊ ဟောတော်မူအပ်သော အနုသန္ဓေအပေါင်းဖြင့်။ ကာရယေ၊ ဆုံးဖြတ်ရာ၏။
“နိသဇ္ဇဒီသု၊ ပ။ ကာရေတဗ္ဗော”တိ၊ ဧတ္ထ၊ နိသဇ္ဇဒီသု၊ ပ။ ကာရေတဗ္ဗော-ဟူသောပုဒ်၌။ “ပဋိဇာနမာနော”တိ၊ ပဋိဇာနမာနော-ဟူသောစကားကို။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ အနာဂတမ္ပိ၊ မလာသော်လည်း။ အဓိကာရကော၊ လိုက်သောအားဖြင့်။ အာဂတမေဝ၊ လာသည်သာတည်း။ ဣတိ ကတွာ၊ ဤသို့နှလုံးပိုက်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
“ဝဒါပေထာ”တိ၊ ဝဒါပေထ-ဟူ၍။ တဿ၊ ထိုရဟန္တာ၏။ ဣဒ္ဓိယာ၊ တန်ခိုးဖြင့်။ ဝိဂတာသင်္ကောပိ၊ ကင်းသော ရွံရှာခြင်းရှိ၍လည်း။ တံ၊ ထိုရဟန္တာကို။ ဩဝဒန္တော၊ ဆုံးမလို၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အနုပပရိက္ခိတွာ၊ မစူးစမ်းမူ၍။ အဒေသေ၊ မတော်လျော်သော အရပ်၌။ နိသိန္နာ၊ ထိုင်ခြင်းကြောင့်။ “မာတုဂါမေန၊ မာတုဂါမနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဧကာသနေ၊ သူသောနေရာ၌။ ထေရော၊ (နိ-၆၅၈) ထေရ်သည်။ ရဟော၊ ဆိတ်ကွယ်ရာ၌။ နိသိန္နော”တိ၊ ထိုင်၏ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာဒိသေဟိပိ၊ ငါကဲ့သို့ သဘောရှိသော ရဟန်းတို့ ကိုလည်း။ တုမှေ၊ အရှင်တို့သည်။ တုမှာကံ၊ အရှင်တို့၏။ အဝဏ္ဏံ၊ ကျေးဇူးမဲ့ကို။ ဝဒါပေထ ကထာပယိတ္ထ၊ ဆိုစေကုန်၏။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မာ ကရိတ္တ၊ မပြုကုန်လင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ ဧဝမကာသိန္တိ၊ ဧဝမကာသိ-ဟူသည်ကား။ နိဂူဟိတဗ္ဗမ္ပိ၊ လျို့ဝှက်အပ်သည်လည်းဖြစ်သော။ ဣမံ ဝိသေသာဓိဂမံ၊ ဤတရားထူးကို ရခြင်းကို။ ပကာသေန္တော၊ ပြလျက်။ တံ၊ သင့်ကို။ သဒ္ဓါပေတုမေဝ၊ ယုံကြည်စိမ့်သောငှာလျှင်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာကာသိံ၊ ပြု၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ ရက္ခေယျာသိမန္တိ၊ ရက္ခေယျာသိမံ-ဟူသည်ကား။ ဣမံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ၊ ဤဥတ္တရိမနုဿဓမ္မကို။ အညေသံ၊ သူတစ်ပါးတို့အား။ မာ ပကာသယိ၊ မပြလင့်။
၄၅၁။ နိသဇ္ဇာယ ပါစိတ္တိယန္တိ၊ နိသဇ္ဇာယ ပါစိတ္တိယံ-ဟူသည်ကား။ ရဟောနိသဇ္ဇဿာဒေ၊ ဆိတ်ငြိမ်ရာ၌ ထိုင်ခြင်းကို သာယာခြင်းကို။ ပကာသေန္တော၊ ပြလျက်။ (ထည့်သည်) ဝတ္တမာနေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သင့်၏။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ ရဟောနိသဇ္ဇဿာဒံ၊ ဆိတ်ကွယ်ရာ၌ ထိုင်ခြင်းကို သာယာခြင်းကို။ ပဋိဝိနောဒေတွာ၊ ဖျောက်၍။ ကမ္မဋ္ဌာနမနသိကာရာဒိနာ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းကို နှလုံးသွင်းခြင်းအစရှိသည်ဖြင့်။ အညဝိဟိတော ဝါ၊ တစ်ပါးကို နှလုံးသွင်းသည်လည်းကောင်း။ နိဒ္ဒူပဂတော ဝါ၊ အိပ်ပျော်ခြင်းသို့ ရောက်သည်လည်းကောင်း။ သစေ ဟောတိ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ အနာပတ္တိ ဧဝ၊ အာပတ် မသင့်သည်သာတည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “အဿာဒေ ဥပ္ပန္နေ”တိ၊ အဿာဒေ ဥပ္ပန္နေ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ “နိသိန္နာယဣတ္ထိယာ”တိ ဣမိနာ၊ နိသိန္နာယဣတ္ထိယ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ နိသီဒနက္ခဏေ၊ ထိုင်သော ခဏ၌။ အဿာဒါဘာဝံ၊ သာယာခြင်း၏ မရှိခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ နိသီဒနက္ခဏေ၊ ထိုင်သောခဏ၌။ အဿာဒေါ၊ သာယာခြင်းသည်။ ယဒိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ အကယ်၍ဖြစ်အံ့။ တေန၊ ထိုရဟန်းသည်။ ဥဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ ထရာ၏။ ဣတရထာ၊ မထုသည်ရှိသော်။ ဣတ္ထိယာ၊ မိန်းမသည်။ ဥဋ္ဌာယုဋ္ဌာယ၊ ထ၍ ထ၍။ ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်တလဲလဲ။ နိသီဒနေ ဝိယ၊ ထိုင်ခြင်း၌ကဲ့သို့။ အာပတ္တိ ဧဝ၊ အာပတ်သာတည်း။ တတ္ထာပိ၊ ထိုမာတုဂါမ ထိုင်ရာ၌လည်း။ [စာမျက်နှာ-၃၀၇] ဥဋ္ဌဟတော၊ ထသော။ ဘိက္ခုဿ၊ ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ မသင့်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ ရဟောနိသဇ္ဇာပတ္တိ၊ ရဟောနိသဇ္ဇအာပတ်သည်။ အကရိယသမုဋ္ဌာနာပိ၊ အကိရိယသမုဋ္ဌာန်သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ဣဒံ ပနာတိ၊ ဣဒံ ပန-ဟူသည်ကား။ အနိယတသိက္ခာပဒံ၊ အနိယတသိက္ခာပုဒ်တည်း။ အနန္တရဉ္စာတိ၊ ကား။ ဒွေပိ၊ နှစ်ပါးသော အနိယတတို့ကိုလည်း။ ဝိသုံ၊ အသီး။ အာပတ္တိပညာပနဝသေန၊ အာပတ်ကို ပညတ်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ (နိ-၆၅၉) ပညတ္တာနိ၊ ပညတ်အုပ်ကုန်သည်။ န ဟောန္တိ၊ ကုန်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ရဟောနိသဇ္ဇာဒီသု၊ ရဟောနိသဇ္ဇ၊ အစရှိသည်တို့၌။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်ကို။ သိက္ခာပဒန္တရေသု၊ သိက္ခာပုဒ်တစ်ပါးတို့၌။ ပညတ္တတ္တာ၊ ပညတ်သောကြောင့်တည်း။ ပန၊ နိရတ္ထကဒေါသကို ပယ်ဦးအံ့။ ပါရာဇိကာဒိအာပတ္တီဟိ၊ ပါရာဇိကအစရှိသော အာပတ်တို့ဖြင့်။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သည်။ စောဒိတဿ၊ စောဒနာအပ်သောသူအား။ အနုဝိဇ္ဇကေဟိ၊ မေးစစ်သော သူတို့သည်။ ဝိနိစ္ဆယကာရဏနယဒဿနတ္ထံ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်း၏ အကြောင်းနည်းကို ပြခြင်းငှာ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝတ္ထုဝသေန၊ ဝတ္ထု၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒွိဓာ၊ နှစ်ပါးအပြားအားဖြင့်။ ဝိဘဇိတွာ၊ ဝေဖန်၍။ ပညတ္တာနိ၊ ပညတ်ကုန်၏။ ဣမာနေဝ၊ ဤ ဘိက္ခုပါတိမောက်၌ လာသောအနိယတတို့သည်ပင်လျှင်။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဘိက္ခုနီနမ္ပိ၊ ဘိက္ခုနီတို့အားလည်း။ ဝိနိစ္ဆယနဂ္ဂဟဏာယ၊ ဆုံးဖြတ်သောနည်းကို ယူခြင်းငှာ။ အလံ၊ ထိုက်ကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ တာသံ၊ ထိုဘိက္ခုနီတို့အား။ ဝိသုံ၊ အသီး။ န ဝုတ္တာနိ၊ မဆိုအပ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ယံ ပန၊ အာပတ္တိံ၊ အကြင်အာပတ်ကို။ ပဋိဇာနာတိ၊ ဝန်ခံ၏။ တဿေဝ၊ ထို အာပတ်၏သာလျှင်။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤအနိယတ၌။ အင်္ဂဘေဒေါ၊ အင်္ဂါအပြားကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်လျှင်။ “အယံ ဓမ္မော အနိယတော”တိ၊ အယံ ဓမ္မော အနိယတော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အနိယတဝသေန၊ မမြဲသည်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တာနံ၊ ဆိုအပ်ကုန်သော။ တိဏ္ဏမ္ပိ၊ သုံးပါးလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ပါရာဇိကသံဃာဒိသေသပါစိတ္တိယာနံ၊ ပါရာဇိကသံဃာဒိသိသ်ပါစိတ်အာပတ်တို့၏။ အညမညံ၊ တစ်ပါးသည် တစ်ပါးနှင့်။ သဒိသသမုဋ္ဌာနာဒိတာယ၊ တူသော သမုဋ္ဌာန်စသည် ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမပါရာဇိကသဒိသာနေဝါ”တိ၊ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဌမပါရာဇိကသဒိသာနေဝ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ပဌမအနိယတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ပဌမအနိယတသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၂-ဒုတိယအနိယတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၄၅၂။ “န လဘတိ မာတုဂါမေန။ ပ။ ကပ္ပေတု”န္တိ၊ န လဘတိ မာတုဂါမေန။ ပ။ ကပ္ပေတုံ-ဟူ၍။ အဝတွာ၊ မဟောမူ၍။ “ပဋိက္ခိတ္တံ မာတုဂါမေနာ”တိအာဒိနာ၊ ပဋိက္ခံ မာတုဂါမေနာ-အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သောကြောင့်။ “ဧကော”တိ၊ ဧကောဟူသော။ ပစ္စတ္တပဒံ၊ ပထမာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်သည်။ ပဋိက္ခိတ္တပဒေန၊ ပဋိက္ခိတ္တဟူသော ပုဒ်နှင့်။ န သမေတိ၊ မညီ။ “ဧကဿာ”တိ၊ ဧကဿ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သာဓေန္တော၊ ပြီးစေလို၍။” ဣတိရထာ”တိအာဒိ၊ ဣတရထာ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
(နိ-၆၆၀) ၄၅၃။ ပရိဝေဏင်္ဂဏာဒီတိ၊ ပရိဝေဏင်္ဂဏာဒိ-ဟူသည်ကား။ ပရိဝေဏဿ၊ ပရိဝုဏ်၏။ မာဠကံ၊ တံဆောင်တည်း။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒေါဖြင့်။ ပါကာရာဒိပရိက္ခိတ္တံ စေတိယမာဠကာဒိံ၊ တံတိုင်းစသည် အရံရှိသော စေတီတံဆောင်းအစရှိသည်ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သဂြုဟ်၏။ အန္တောဂဓန္တိ၊ အန္တောဂဓံ-ဟူသည်ကား။ အပ္ပဋိစ္ဆန္နဋ္ဌာနေ ဧဝ၊ မဖုံးလွှမ်းသော အရာ၌သာလျှင်။ ပရိယာပန္နံ၊ အကျုံးဝင်၏။ ဣဓ ပန၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌ကား။ ဣတ္ထီပိ၊ မိန်းမသည်လည်း။ အနာပတ္တိံ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းကို။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်အပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ ဣဓေဝ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌လျှင်။ ဣတ္ထီ၊ မိန်းမသည်။ အနာပတ္တိံ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းကို။ ကရောတိ၊ ပြုသနည်း။ ပုရိမသိက္ခာပဒေ၊ ရှေးသိက္ခာပုဒ်၏။ န ကရောတိ၊ မပြုသနည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာတည်း။ ဣမဿ သိက္ခာပဒဿ၊ ဤ ဒုတိယအနိယတသိက္ခာပုဒ်၏။ မေထုနံ၊ မေထုန်ကို။ ဝိနာ၊ ကြည့်၍။ ဒုဠုလ္လဝါစာယ၊ ဒုဠုလ္လဝါစာ၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ အာဂတတ္တာ၊ လာသောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မေထုနမေဝ၊ မေထုန်ကိုသာလျှင်။ ဣတ္ထိယော၊ မိန်းမတို့သည်။ မဟာဝနေ၊ မဟာဝုန်တော၌။ ဒွါရံ၊ တံခါးကို။ ဝိဝရိတွာ၊ ဖွင့်၍။ နိဒ္ဒူပဂတမှိ၊ အိပ်ပျော်ခြင်းသို့ ရောက်သော။ ဘိက္ခုမှိ ဝိယ၊ ရဟန်း၌ကဲ့သို့။ အညမညံ၊ အချင်းချင်း။ ပဋိစ္ဆာဒေန္တိ၊ ဖုံးလွှမ်းကုန်၏။ ဒုဋ္ဌုလ္လံ ပန၊ ရုန့်ရင်းသော စကားကိုကား။ န ပဋိစ္ဆာဒေန္တိ၊ မဖုံးလွှမ်းကုန်။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဒုဒ္ဒုလ္လဝါစာသိက္ခာပဒေ၊ ၌။ “ယာ တာ ဣတ္ထိယော၊ ပ။ ဥဇ္ဈာပေသု”န္တိ၊ ယာ တာ ဣတ္ထိယော၊ ပ။ ဥဇ္ဈာပေသုံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ [စာမျက်နှာ-၃၀၈] တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဣတ္ထီပိ အနာပတ္တိံ ကရောတီ”တိ၊ ဣတ္ထီပိ အနာပတ္တိံ ကရောတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အပဋိစ္ဆန္နဋ္ဌာနတ္တာ၊ မဖုံးလွှမ်းသော နေရာဖြစ်သောကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။
ကာယေနာပိ၊ ကိုယ်ဖြင့်လည်း။ ဒုဋ္ဌုလ္လောဘာသသမ္ဘဝတော၊ ဒုဠုလ္လောဘာသဖြစ်သင့်သောကြောင့်။ ဣမသ္မိံ သိက္ခပဒေ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ စက္ခုဿ ရဟော စ၊ မျက်စိ၏ ဆိတ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ သောတဿ ရဟော စ၊ နား၏ဆိတ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ အဓိပ္ပေတော၊ လိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အနန္ဓော အဗဓိရော”တိအာဒိ၊ အနန္ဓောအဗဓိရော-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့သောဆရာတို့သည်ကား။ ဝိဘင်္ဂေ၊ ဝိဘင်း၌။ “နာလံ ကမ္မနိယန္တိ န သက္ကာ ဟောတိ မေထုနံ ဓမ္မံ ပတိသေဝိတု”န္တိ၊ နာလံ ကမ္မနိယန္တိ န သက္ကာ ဟောတိ မေထုနံ ဓမ္မံ ပတိသေဝိတုံ-ဟူ၍။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ ဝတွာ၊ ဟော၍။ 'န သက္ကာ ဟောတိ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိတု' န္တိ၊ န သက္ကာ ဟောတိ ကာယသံသဂ္ဂံ သမာပဇ္ဇိတုံ-ဟူ၍။ အဝုတ္တတ္တာ၊ မဟောအပ်သောကြောင့်။ အပဋိစ္ဆန္နေ၊ မဖုံးလွှမ်းသော။ ဌာနေပိ၊ နေရာ၌လည်း။ ရဟော၊ ဆိတ်ကွယ်ရာ၌။ အညေသံ၊ (နိ-၆၆၁) သူတစ်ပါးတို့၏။ အဘာဝံ၊ မရှိခြင်းကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ ဧကာယ၊ တစ်ယောက်တည်းသော။ ဣတ္ထိယ၊ မိန်းမနှင့်။ ကာယသံသဂ္ဂေါပိ၊ ကိုယ်လက်နှီးနှောခြင်းသည်လည်း။ အာပဇ္ဇိတုံ၊ ရောက်ခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အန္တောဒွါဒသဟတ္ထေ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်တွင်းဖြစ်သော။ သဝနူပစာရေ၊ ကြားလောက်သော ဥပစာရ၌။ ဌိတော၊ တည်သော။ အန္ဓော၊ ကန်းသော။ အဗဓိရောပိ၊ နားမပင်သော သူသည်လည်း။ ကာယသံသဂ္ဂဿာပိ၊ ကိုယ်လက်နှီးနှောခြင်း၏လည်း။ သဗ္ဘာဝါဘာဝံ၊ ရှိခြင်း, မရှိခြင်းကို။ န ဇာနာတိ၊ မသိ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ဒုဋ္ဌုလ္လောဘာသနသဗ္ဘာဝံ၊ ဒုဋ္ဌလ္လောဘာသနပြုသော အဖြစ်ကို။ အမနသိကတွာပိ၊ နှလုံးမသွင်းမူ၍လည်း။ ကာယသံသဂ္ဂါပတ္တိယာပိ၊ ကာယသံသဂ္ဂအာပတ်ကိုလည်း။ ပရိဟာရာယ၊ စောင့်ရှောက်ခြင်းငှာ။ “အနန္ဓော အဗဓိရော”တိအာဒိ၊ အနန္ဓောအဗဓိရောအစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒိပနီ၌။ “ကာယသံသဂ္ဂဝသေန အနန္ဓော ဝုတ္တော”တိ၊ ကာယသံသဂ္ဂဝသေန အနန္ဓော ဝုတ္တော-ဟူ၍။ ယံ ဝစန၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ဒုဋ္ဌုလ္လောဘာသနသမ္ဘဝံ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လောဘာသန ဖြစ်သင့်သည်ကို။ အမနသိကတွာ၊ နှလုံးမသွင်းမူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ ကာယသံသဂ္ဂဝသေနာပိ၊ ကာယသံသဂ္ဂ၏ အစွမ်းဖြင့်လည်း။ သမ္ဘာဝတိ၊ ဖြစ်သင့်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ တတ္တေဝ၊ ထိုသာရတ္ထဒီပနီ၌သာလျှင်။ “ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ။ ပ။ ဣဓ အပ္ပေတာ’တိ ဝုတ္တံ၊ တံ န ဂဟေတဗ္ဗ”န္တိ၊ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ။ ပ။ ဣဓ အပ္ပေတာ’တိ ဝုတ္တံ၊ တံ န ဂဟေတဗ္ဗံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
(အနက်ကား) “ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ သောတဿ၊ နား၏။ ရဟောဧဝ၊ ဆိတ်ကွယ်ခြင်းကိုသာလျှင်။ အဓိပ္ပေတော၊ လိုအပ်၏။ ပ။ ကေစိန ပန၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်ကား။ 'ဒွေပိ ရဟာ၊ နှစ်ပါးသော ဆိတ်ကွယ်ခြင်းတို့ကိုလည်း။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ အဓိပ္ပေတာ၊ အလိုရှိအပ်ကုန်၏။ ' ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ န ဂဟေတဗ္ဗံ၊ မယူအပ်။ “(ဤသို့ပေး။)
စက္ခုဿ၊ မျက်စိ၏။ ရဟာဘာဝသာဓနတ္ထံ၊ ဆိတ်ကွယ်ခြင်းမရှိသည်ကိုပြီးစေခြင်းငှာ။ “န ဟိ အပဋိစ္ဆန္နေ ဩကာသေ စက္ခုဿ ရဟော သမ္ဘာဝတီ”တိအာဒိ၊ န ဟိ အပဋိစ္ဆန္နေ ဩကာသေ စက္ခုဿ ရဟော-သမ္ဘဝတိအစရှိသော။ ယံ ပန ဝစန၊ အကြင်စကားကိုကား။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ (ထည့်)။
အတိဒူရတရေ၊ အလွန်ဝေးရာအရပ်၌။ ဌိတဿ၊ တည်သော သူအား။ (နိ-၆၆၂) ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ ဩဘာသနမ္ပိ၊ ပြက်ရယ်ပြုခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဟတ္ထဂ္ဂါဟာဒီနိပိ၊ လက်ကိုကိုင်ခြင်းအစရှိသည်တို့ကိုလည်းကောင်း။ သလ္လက္ခေတုံ၊ မှတ်ခြင်းငှာ။ အသက္ကုဏေယျတ္ထာ၊ မတတ်ကောင်းသောကြောင့်တည်း။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ “စက္ခုဿ ရဟော”တိ၊ စက္ခုဿ ရဟော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောအပ်၏။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ အပ္ပဋိက္ခိတ္တံ၊ စက္ခုရဟကိုမပယ်အပ်။ ကေဝလဉ္စ၊ သက်သက်လည်း။ အပဋိက္ခိတ္တံ၊ မပယ်အပ်သည်သာ။ န၊ မဟုတ်။ အထ ခေါ၊ စင်စစ်သော်ကား။ “အနန္ဓော ဗဓိရော”တိ စ၊ အနန္ဓော ဗဓိရော-ဟူ၍လည်းကောင်း။ “အန္ဓောဝါ အဗဓိရောပိ န ကရောတိ ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဒွေပိ ရဟာ၊ နှစ်ပါးသောဆိတ်ခြင်းတို့ကိုလည်း။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ “အန္တောဒွါဒသဟတ္ထေ”တိ ဣမိနာ၊ အန္တောဒွါဒသဟတ္ထေ၊ ဟူသော ဤပုဒ်ဖြင့်။ သောတဿ ရဟော၊ နား၏ ဆိတ်ကွယ်ခြင်းကို။ ဒွါဒသဟတ္ထေန၊ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်ဖြင့်။ ပရိစ္ဆိန္နော၊ ပိုင်းခြားအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ စက္ခုဿ ရဟော ပန၊ မျက်စိဆိတ်ကွယ်ခြင်းကိုကား။ ယတ္ထ၊ အကြင်အရပ်၌။ ဌိတဿ၊ တည်သောသူအား။ ကာယဝိကာရာဒယော၊ ကိုယ်၏ဖောက်ပြန်ခြင်းအစရှိသည်တို့သည်။ န ပညာယန္တိ၊ မထင်ကုန်။ တေန၊ ထိုအရပ်ဖြင့်။ ပရိစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗော၊ ပိုင်းခြားအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ “ဗဓိရော ပန စက္ခုမာပီ”တိ၊ ဗဓိရော ပန စက္ခုမာပိ-ဟူသောစကားကို။ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသံဃဒိသေသံ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသံဃာဒိသိသ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်အပ်၏။ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိ ဝုတ္တာတိ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိ ဝုတ္တာ ဟူသည်ကား။ ပုရိမသိက္ခပဒေ၊ ရှေးသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တေဟိ၊ ဟောအပ်သော အာပတ်တို့မှ။ အဓိကဝသေန၊ လွန်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိ စ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လအာပတ်ကိုလည်း။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ဒုဋ္ဌုလ္လာပတ္တိ ဧဝ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လအာပတ်ကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤသို့သောအနက်ကိုကား။ န ဂဟေတဗ္ဗော၊ အပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ကာယသံသဂ္ဂဿာပိ၊ ကာယသံသဂ္ဂကိုလည်း။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဂဟေတဗ္ဗတော၊ ယူအပ်သောကြောင့်တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ပါရာဇိကာပတ္တိဉ္စ [စာမျက်နှာ-၃၀၉] ပရိဟာပေတွာ”တိ၊ ပါရာဇိကာပတ္တဉ္စ ပရိဟာပေတွာ-ဟူ၍။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတရထာ၊ ကာယသံသဂ္ဂကို မယူအပ်သည်ရှိသော်။ “ကာယသံသဂ္ဂဉ္စာ”တိ၊ ကာယသံသဂ္ဂဉ္စ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုသင့်သည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။
”တိသမုဋ္ဌာန”န္တိအာဒိ ပန၊ တိသမုဋ္ဌာနံ-အစရှိသော စကားကိုကား။ ပုရိမသိက္ခာပဒေ၊ ရှေးသိက္ခာပုဒ်၌။ အာဂတေဟိ၊ လာသောအာပတ်တို့မှ။ အဓိကဿ၊ လွန်သော။ (နိ-၆၆၃) ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသံဃာဒိသေသဿ၊ ဒုဋ္ဌုလ္လဝါစာသံဃာဒိသိသ်၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကာယသံသဂ္ဂါဒီနမ္ပိ၊ ကာယသံသဂ္ဂအဟရှိသည်တို့ကိုလည်း။ ပုရိမသိက္ခာပဒေဧဝ၊ ရှေးသိက္ခာပုဒ်၌ပင်လျှင်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဣဓ ပန၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌ကား။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဝီမံသိတွာ၊ စုံစမ်း၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
ဒုတိယအနိယတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ဒုတိယအနိယတသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
အနိယတဝဏ္ဏနာနယော၊ အနိယတသိက္ခာပုဒ်ကို ဖွင့်ကြောင်းဖြစ်သော နည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
၄-နိဿဂ္ဂိယကဏ္ဍ
၁။ စီဝရဝဂ္ဂ ၁-ပဌမကထိနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၁၀] ၄၅၉။ သမိတာဝိနာတိ၊ သမိတာဝိနာဟူသည်ကား။ သမိထပါပေန၊ ငြိမ်းစေအပ်သော မကောင်းမှုရှိတော်မူသော။ ဂေါတမကစေတိယံ နာမ၊ ဂေါတမကစေတီ-မည်သည်ကား။ ဂေါတမကယက္ခဿ၊ ဂေါတမကဘီလူး၏။ စေတိယဋ္ဌာနေ၊ စေတီအရပ်၌။ ကတဝိဟာရော၊ ပြုအပ်သော ကျောင်းကို။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။
၄၆၁။ “နဝမံ ဝါ ဒသမံ ဝါ”တိ ဣဒံ၊ နဝမံ ဝါ ဒသမံ ဝါ-ဟူသောပုဒ်သည်။ ဘုမ္မတ္တေ၊ သတ္တမီအနက်၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ (တနည်းကား) “နဝမံ ဝါ ဒသမံ ဝါ”တိ ဧတ္ထ၊ ဟူသောပုဒ်၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်သည်။ ဘုမ္မတ္ထေ၊ သတ္တမီအနက်၌။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သစေ ဘဝေယျာတိ၊ သစေ ဘဝေယျ-ဟူသည်ကား။ ကဿစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူ၏။ ကင်္ခါ၊ ယုံမှားခြင်းသည်။ သစေ ဘဝေယျ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ငြားအံ့။ ဝုတ္တသဒိသန္တိ၊ ဝုတ္တသဒိသံ-ဟူသည်ကား။ “နဝမံ ဝါ ဒသမံဝါ”တိ၊ နဝမံ ဝါ ဒသမံဝါ-ဟူ၍။ ဝုတ္တိဝသပရိစ္ဆေဒသဒိသံ၊ ရှင်အာနန္ဒာ လျှောက်အပ်သော နေ့အပိုင်းအခြားနှင့်တူစွာ။ “ဝုတ္တဒိဝသမေဝါ”တိပိ၊ ဝုတ္တဒိဝသမေဝ-ဟူ၍လည်း။ လိခန္တိ၊ ရေးသားကုန်၏။ “ဓာရေတု”န္တိ ဧတ္ထ၊ ဓာရေတုံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ “အာဟာ”တိ၊ အာဟဟူ၍။ ပါဌသေသော၊ ပါဌသေသကို။ ဒဋ္ဌေဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။
၄၆၃။ သူစိယာ ပဋိသာမနန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ သူစိဃရေ၊ အပ်ကျည်၌။ သံဂေါပနံ၊ လုံခြုံစေခြင်းတည်း။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ သူစိယာ ပဋိသာမနံဟူသော စကားကိုလည်း။ သဗ္ဗဿ၊ အလုံးစုံသော။ သူစိကမ္မဿ၊ အပ်အမှု၏။ ပရိနိဋ္ဌိတဘာဝဒဿနတ္ထံ၊ ပြီးဆုံးသော အဖြစ်ကို ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတန္တိ၊ ဧတံဟူသည်ကား။ နဋ္ဌစီဝရံ၊ ပျောက်သော သင်္ကန်းကို။ “ဧတေသမ္ပီ”တိပဒေန၊ ဧတေသမ္ပိ-ဟူသောဖြင့်။ နဋ္ဌစီဝရာဒီနိ၊ ပျက်စီးသော သင်္ကန်းအစရှိသည်တို့ကို။ ပရာမသတိ၊ သုံးသပ်၏။ တေန၊ ထို နိဋ္ဌိတစိဝရသ္မိံ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ စီဝရပလိဗောဓာဘာဝံ၊ သင်္ကန်း၌ ကြောင့်ကြခြင်း၏ မရှိခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဒုတိယဿ ပလိဗောဓိဿာတိ၊ ဒုတိယဿ ပလိဗောဓိဿ-ဟူသည်ကား။ အာဝါသပလိဗောဓဿ၊ ကျောင်း၌ကြောင့်ကြခြင်း၏။ စ၊ ဆက်၍ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤပထမကထိနသိက္ခာပုဒ်၌။ နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိံ, ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေတိ၊ နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိံ ကထိနေ-ဟူကုန်သော။ ဒွီဟိ (နိ-၆၆၅) ပဒေဟိ၊ နှစ်ခုသော ပုဒ်တို့ဖြင့်။ ဒွီန္နံ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ ပလိဗောဓာနံ၊ ပလိဗောဓတို့၏။ အဘာဝဒဿနေန၊ မရှိခြင်းကို တိုက်ရိုက် ပြသခြင်း။ အတ္ထတကထိနဿ၊ ခင်းအပ်သော ကထိန်ရှိသော ရဟန်းအား။ ပဉ္စမာသဗ္ဘန္တရေ၊ ငါးလအတွင်း၌။ ယာဝ၊ အကြင်၍လောက်။ စီဝရပလိဗောဓ အာဝါသပလိဗောဓေသု၊ စီဝရပလိဗောဓ အာဝါသပလိဗောဓ-တို့တွင်။ အညတရံ၊ တစ်ပါးပါးသည်။ န ဥပစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ မပြတ်သေး။ တာဝ၊ ထို၍လောက်။ အတိရေကစီဝရံ၊ အတိဂိုဏ်းသင်္ကန်းကို။ ဓာရေတုံ၊ ဆောင်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတီတိ၊ အပ်၏ဟူ၍။ ဒီပေတိ၊ သိစေ၏။ အဿ၊ ထိုကထိန်နုတ်ခြင်း မာတိကာအား။ ပက္ကမနံ၊ ကျောင်းမှ ဖဲခြင်းဟူသော။ အန္တော၊ အပိုင်းအခြားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပက္ကမနန္တိကာ၊ ပက္ကမနန္တိ-ကာမည်၏။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ သေသာပိ၊ ကြွင်းသောမာတိကာတို့ကိုလည်း။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤမာတိကာရှစ်ပါး၌။ ဝိတ္ထာရော ပန၊ အကျယ်ကိုကား။ အာဂတဋ္ဌာနေ၊ လာရာဖြစ်သော မဟာဝဂ် ကထိနက္ခန္ဓက၌။ အာဝိ၊ ထင်စွာ။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။
“ဒသာဟပရမံ ကာလ”န္တိ ဧတ္ထ၊ ဒသာဟပရမံ ကာလံ-ဟူသောပုဒ်၌။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်သည်။ အစ္စန္တသံယောဂေ၊ အနက်၌။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “ဣဒဉှိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ပ။ ဒသာဟပရမဘာဝေါ”တိ ဣဒံ၊ ဣဒဉှိ ဝုတ္တံဟောတိ။ ပ။ ဒသာဟပရမဘာဝေါ-ဟူသော အဋ္ဌကထာစကားသည်။ ဒသာဟပရမတာပဒဿ၊ ဒသာဟပရမတာပုဒ်၏။ အတ္ထမတ္တဒဿနံ၊ အနက်မျှကို ပြကြောင်းတည်း။ ဒသာဟပရမဘာဝေါ၊ ဆယ်ရက် အတိုင်းအရှည်ရှိသော အဖြစ်တည်း။ ဣတိ ဣဒံ အယံ အဓိပ္ပါယော၊ ဤသို့သောအဓိပ္ပာယ်ကို။ ဝုတ္တံ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ၊ အစရှိသောပါဌ်၌။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ “အယမတ္ထော”တိ အာဒိ၊ အယမတ္ထော-အစရှိသော စကားကို။ ဒသာဟပရမပဒေဿဝ၊ ဒသာဟပုဒ်၏သာလျှင်။ အဓိပ္ပေတတ္ထဒဿနဝသေန၊ အလိုရှိအပ်သောအနက်ကို ပြသည်၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထို အယမတ္ထောစသောပါဌ်၌။ ဧတ္ထကော ကာလောတိ၊ ဧတ္ထကော ကာလော-ဟူသည်ကား။ “ဒသာဟပရမတာ”တိ၊ ဒသာဟပရမတာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ ယော ကာလော၊ အကြင်ကာလသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဧတ္တကော၊ ဤမျှသော။ သော ကာလော၊ ထိုကာလသည်။ ဣတိအယံ၊ ဤကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
ခေါမန္တိ၊ ခေါမံ-ဟူသည်ကား။ ခေါမသုတ္တေဟိ၊ ခေါမချည်တို့ဖြင့်။ ဝါယိတံ၊ ရက်အပ်သော။ ခေါမပဋစီဝရံ၊ ခေါမပုဆိုး, ခေါမသင်္ကန်းတည်း။ တံ၊ (နိ-၆၆၆) ထိုခေါမသင်္ကန်းသည်။ ဝါကမယံ၊ လျော်ဖြင့် ပြီး၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ကပ္ပါသသုတ္တေဟိ၊ ဝါချည်တို့ဖြင့်။ ဝါယိတံ၊ ရက်အပ်သော သင်္ကန်းသည်။ ကပ္ပါသိကံ၊ ကပ္ပါသိကမည်၏။ သေသာနိပိ၊ ကြွင်းသော သင်္ကန်းတို့သည်လည်း။ ဧဝံ၊ ဤအတူတည်း။ ကမ္ဗလန္တိ၊ ကမ္ဗလံ-ဟူသည်ကား။ ဧဠကာဒီနံ၊ သိုးအရှိကုန်သော သတ္တဝါတို့၏။ လောမမယသုတ္တေန၊ အမွေးဖြင့်ပြီးသော ချည်ဖြင့်။ ဝါယိတပဋံ၊ ရက်အပ်သော သင်္ကန်းတည်း။ ဘင်္ဂန္တိ၊ ဘင်္ဂံ-ဟူသည်ကား။ ခေါမသုတ္တာဒီနိ၊ ခေါမချည်အစရှိကုန်သော။ သဗ္ဗာနိ ဝါ၊ အလုံးအစုံတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဧကစ္စာနိ ဝါ၊ အချို့တို့ကိုလည်းကောင်း။ မိဿေတွာ၊ ရော၍။ ဝိယိတံ စီဝရံ၊ ရက်အပ်သောသင်္ကန်းသည်။ ဘင်္ဂမ္ပိ၊ ဘင်္ဂသင်္ကန်းသည်လည်း။ ဝါကမယမေဝ၊ လျှော်ဖြင့်ပြီးသော သင်္ကန်းပင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ ဒုကူလံ၊ ဘွဲ့ဖြူသင်္ကန်းလည်းကောင်း။ ပတ္တုဏ္ဏံ၊ ပတ္တုဏ္ဏတိုင်း၌ဖြစ်သော သင်္ကန်းလည်းကောင်း။ သောမာရပဋံ၊ သောမာရတိုင်း၌ဖြစ်သော သင်္ကန်းလည်းကောင်း။ စီနပဋံ၊ စိန့်တိုင်း၌ဖြစ်သော သင်္ကန်းလည်းကောင်း။ ဣဒ္ဓိဇံ၊ တန်ခိုးဖြင့်ပြီးသော သင်္ကန်းလည်းကောင်း။ ဒေဝဒိန္နံ၊ နတ်လှူသော သင်္ကန်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ ပန ဆ စီဝရာနိ၊ ဤခြောက်ထည်သော သင်္ကန်းတို့သည်ကား။ [စာမျက်နှာ-၃၁၁] ဧတေသညေဝ၊ ထိုခေါမ-စသော သင်္ကန်းတို့အားသာလျှင်။ အနုလောမာနိ၊ လျော်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝိသုံ၊ အသီး။ န ဝုတ္တာနိ၊ မဆိုအပ်ကုန်။ ဟိ ဝိတ္ထာရေမိ၊ ချဲ့အံ့။ ဒုကူလံ၊ ဘွဲ့ဖြူသင်္ကန်းသည်။ ဝါကမယေတ္တာ၊ လျှော်ဖြင့် ပြီးသောကြောင့်။ သာဏဿ၊ သာဏသင်္ကန်းအား။ အနုလောမံ၊ လျော်၏။ “ပတ္တုဏ္ဏံ၊ ကတ္တုဏ္ဏသင်္ကန်းကို။ ကောသေယျဝိသေသော”တိ၊ ပိုးသင်္ကန်းအထူးဟူ၍။ အဘိဓာနကောသေ၊ အဘိဓာနကောသကျမ်း၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သောမာရဒေသေစ၊ သောမာရအရပ်၌လည်းကောင်း။ စီနဒေသေ စ၊ စိန့်တိုင်း၌လည်းကောင်း။ ဇာတဝတ္ထာနိ၊ ဖြစ်သော သင်္ကန်းတို့သည်။ သောမာရစီနပဋာနိ၊ သောမာရစီနသင်္ကန်းတို့-မည်ကုန်၏။ တီဏိ၊ သုံးပါးကုန်သော။ ပတ္တုဏ္ဏာဒီနိ၊ ပတ္တုဏ္ဏအစရှိသည်တို့သည်။ ပါဏကေဟိ၊ ပိုးတို့သည်။ ကတသုတ္တမယတ္တာ၊ ပြုအပ်သော ချည်ဖြင့် ပြီးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ကောသေယျဿ၊ ကောသေယျသင်္ကန်းအား။ အနုလောမာနိ၊ လျော်ကုန်၏။ ဣဒ္ဓိဇန္တိ၊ ဣဒ္ဓိဇံ-ဟူသည်ကား။ ဧဟိဘိက္ခူနံ၊ ဧဟိဘိက္ခုရဟန်းတို့အား။ ပုညိဒ္ဓိယာ၊ ကောင်းမှုတန်ခိုးကြောင့်။ နိဗ္ဗတ္တစီဝရံ၊ ဖြစ်သောသင်္ကန်းတည်း။ တဉ္စ၊ ထိုဣဒ္ဓိဇသင်္ကန်းသည်လည်းကောင်း။ (ထည့်) ကပ္ပရုက္ခေ၊ ပဒေသာပင်၌။ နိဗ္ဗတ္တံ၊ ဖြစ်သော။ ဒေဝဒိန္နဉ္စ၊ ဒေဝိဒိန္နသင်္ကန်းသည်လည်းကောင်း။ ခေါမေဒီနံ၊ ခေါမစသည်တို့တွင်။ အညတရံ၊ ထစ်ထည်ထည်သည်။ ဟောတိ၊ (နိ-၆၆၇) ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တာနိ၊ ထိုနှစ်ထည်သော သင်္ကန်းတို့သည်။ (ထည့်) သဗ္ဗေသံ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ တေသံ၊ ထိုခြောက်ထည်သော သင်္ကန်းတို့အား။ အနုလောမာနိ၊ လျော်ကုန်၏။ မနုဿာနံ၊ လူတို့၏။ ပကတိဝိဒတ္ထိံ၊ ပြကတေ့အထွာကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ဒွေ ဝိဒတ္ထိယော”တိအာဒိ၊ ဒွေ ဝိဒတ္ထိယော-အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်ဆိုအပ်၏။ ဣမိနာ၊ ဤ ဒွေ ဝိဒတ္ထိယော-စသောပါဌ်ဖြင့်။ ဒီဃတော၊ အလျားမှ။ ဝဍ္ဎကီဟတ္ထပ္ပမာဏံ၊ လက်သမားတောင် တစ်တောင်ပမာရှိသော။ ဝိတ္ထာရတော၊ အနံအားဖြင့်။ တတော၊ ထိုအတောင်မှ။ ဥပဍ္ဎပ္ပမာဏံ၊ ထက်ဝက်ပမာဏရှိသော သင်္ကန်းသည်။ ဝိကပ္ပနုပဂန္တိ၊ ဝိကပ္ပနာ လောက်၏ဟူ၍။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဟိ တဒမိနာ ယုတ္တံ၊ ထို ရှေးစကားသည် ဤနောက်စကားကြောင့်သင့်လေစွ။ တထာ၊ ထို ငါဆိုအပ်သော အခြင်းအရာဖြင့်။ “သုဂတဝိဒတ္ထိနာမ ဣဒါနိ၊ ပ။ ဟောတီ”တိ၊ သုဂတဝိဒတ္ထိနာမ ဣဒါနိ၊ ပ။ ဟောတိ-ဟူ၍။ ကုဋိကာရသိက္ခာပဒဋ္ဌကထာယံ၊ ကုဋိကာရသိက္ခာပဒဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သုဂတင်္ဂုလေန၊ ဘုရားလက်သစ်တော်ဖြင့်။ ဒွါဒသင်္ဂုလာ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်သစ်သည်။ သုဂတဝိဒတ္ထိ၊ သုဂတဝိဒတ္ထ-မည်၏။ ဝဍ္ဎကီဟတ္ထေန၊ လက်သမားတောင်ဖြင့်။ ဒိယဍ္ဎော ဟတ္ထော၊ တစ်တောင်ထွာသည်။ ဣတိ ဝစနံ၊ ဤသို့သော စကားသည်။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီး၏။ ဧဝဉ္စ ကတွာ၊ ဤသို့သောအကြောင့်ကြောင့်။ “သုဂတင်္ဂုလေန၊ ဘုရားလက်သစ်တော်ဖြင့်။ အဋ္ဌင်္ဂုလံ၊ လက်ရှစ်သစ်သည်။ ဝဍ္ဎကီဟတ္ထပ္ပမာဏံ၊ လက်သမားတောင်ပမာဏတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဂတဋ္ဌာနေဟိ စ၊ လာသောအရာတို့နှင့်လည်း။ သမေတိ၊ ညီ၏။
“တံ အတိက္ကမယတော”တိ ဧတ္ထ၊ တံ အတိက္ကမယတော-ဟူသော ပုဒ်နှစ်ခုအပေါင်း၌။ “တ”န္တိပဒေန၊ တံ-ဟူသောပုဒ်ဖြင့်။ စီဝရံ ဝါ၊ သင်္ကန်းကိုလည်းကောင်း။ ကာလံ ဝါ၊ အခါကိုလည်းကောင်း။ ပရာမသတိ၊ သုံးသပ်၏။ တဿ ယောအရုဏောတိ၊ တဿ ယောအရုဏော-ဟူသည်ကား။ စီဝရုပ္ပါဒဒိဝသဿ၊ သင်္ကန်းရသော နေ့၏။ အတိက္ကန္တော၊ လွန်ပြီးသော။ ယော အရုဏော၊ အကြင်အရုဏ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ စီဝရုပ္ပါဒဒိဝသေန သဒ္ဓိန္တိ၊ စီဝရုပ္ပါဒဒိဝသေန သဒ္ဓိံ-ဟူသည်ကား။ စီဝရုပ္ပါဒဒိဝသဿ၊ သင်္ကန်းရသောနေ့၏။ အာဒိဘူတေန၊ အစဖြစ်၍ဖြစ်သော။ အတိက္ကန္တအရုဏေန၊ လွန်သောအရုဏ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ စ သစ္စံ၊ မှန်၏။ ဘဂဝတာ၊ ဘုရားသခင်သည်။ ဣဒံ''ဒသာဟပရမ”န္တိ ပဒံ၊ ဤဒသာဟပရမံဟူသော ပုဒ်ကို။ ဝတွာ၊ မာတိကာ၌ ဟောပြီး၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ “ဧကာဒသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ”တိ၊ ဧကာဒသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ပဒဘာဇနီ၌ ဟောတော်မူပြန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပုဗ္ဗာပရသံသန္ဒနံတ္ထံ၊ ရှေး, နောက် နှီးနှောခြင်းငှာ။ (နိ-၆၆၈) သဒ္ဒတော၊ သဒ္ဒါအားဖြင့်။ အာဂမမာနမ္ပိ၊ လာသောအနက် ကိုလည်း။ “စီဝရုပ္ပါဒါဒိဝသေန သဒ္ဓိ”န္တိ၊ စီဝရုပ္ပါဒါဒိဝသေန သဒ္ဓိံ-ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ အဋ္ဌကထာ၌ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ဒသမေ အရုဏေ”တိ၊ ဒသမေ အရုဏေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တေ ဧဝ၊ ဟောသော်သာလျှင်။ ဒသာဟပရမေန၊ ဒသာဟပရမသဒ္ဒါနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သမေတိ၊ ညီ၏။ ဟိ သစ္စံ၊ မှန်၏။ ဒိဝသပရိယောသာနဿ၊ နေ့အဆုံး၏။ အဝဓိဘူတအနာဂတဒိဝသေန၊ အပိုင်းအခြားဖြစ်သော လာလတ္တံ့သောနေ့ဖြင့်။ ဒိဝသံ၊ နေ့သည်။ အတိက္ကန္တံ နာမ၊ လွန်သည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ဒိဝသဿ၊ နေ့၏။ အာဒိဘူတာရုဏဝသေန၊ အစဖြစ်၍ဖြစ်သော အရုဏ်၏အစွမ်းဖြင့်။ အတိက္ကန္တံ နာမ၊ လွန်သည်မည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ ပရိဝါသာဒီသု၊ ပရိဝါသ်အစရှိသည်တို့၌။ တထာ၊ ထိုပရိဝါသ်ဟူသော နေ့နှင့်တကွ ရေတွက်သော အခြင်းအရာဖြင့်။ အဂ္ဂဟဏတော၊ မယူခြင်းကြောင့်တည်း။ ဣဓ ပန၊ ဤ ပထမကထိနသိက္ခာပုဒ်၌ကား။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဒိဝသဿ၊ နေ့၏။ အာဒိအန္တပရိစ္ဆေဒဒဿနဝသေန၊ အစအဆုံးဖြစ်သောအပိုင်းအခြားကို ပြသည်၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ “ဧကာဒသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ”တိ၊ ဧကာဒသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်ဆိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ဒိဝသဿ၊ နေ့၏။ အာဒိဘူတံ၊ အစဖြစ်၍ဖြစ်သော။ အရုဏံ၊ အရုဏ်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ “ဧကာဒသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတီ”တိ၊ ဧကာဒသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ စ၊ ဆက်၍ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ ဝစနေ၊ ဤစကားရပ်၌။ သူရိယုဂ္ဂမနဿ၊ နေထွက်ခြင်း၏။ ပုရေစရော၊ ရှေ့သွားဖြစ်သော။ ဝဍ္ဎနရတ္တော၊ ပွားသောအနီရှိသော။ ပဘာဝိသေသော၊ အရောင်အထူးကို။ အရုဏောတိ၊ အရုဏ-ဟူ၍။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။
ဝစနီယောတိ ဧသော သဒ္ဒေါ၊ ဝစနီယော-ဟူသော ဤသဒ္ဒါသည်။ သံဃာပေက္ခော၊ သံဃာတို့ကို ငဲ့သော သဒ္ဒါတည်း။ ဝစနဘေဒေါတိ၊ ဝစနဘေဒေါ-ဟူသည်ကား။ “ဉတ္တယံ ဒွေ အာပတ္တိယော သရတီ”တိအာဒိနာ၊ ဉတ္တယံ ဒွေ အာပတ္တိယော သရတိ-စသည်ဖြင့်။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။
[စာမျက်နှာ-၃၁၂] ၄၆၈။ “န ဣဓ သညာ ရက္ခတီ”တိ ဣဒံ၊ န ဣဓ သညာ ရက္ခတိ-ဟူသော ဤစကားကို။ ဝေမတိကဉ္စ၊ ယုံမှားရှိသည်ကိုလည်းကောင်း။ အနတိက္ကန္တသညဉ္စ၊ (နိ-၆၆၉) ဆယ်ရက်မလွန်သေးဟူသော အမှတ်ကိုလည်းကောင်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယောပိ ဧဝံသညီ တဿာပီတိ၊ ယောပိ ဧဝံသညီ တဿာပိ-ဟူသည်ကား။ ယော ဘိက္ခု၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ အနတိက္ကန္တသညီ၊ မလွန်ဟု အမှတ်ရှိ၏။ ဝေမတိကော ဝါ၊ ယုံမှားမူလည်းရှိ၏။ တဿာပိ ဘိက္ခုနော၊ ထိုရဟန်းအားလည်း။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ အနဋ္ဌတော၊ မပျောက်သည်မှ။ အဝိလုတ္တဿ၊ မလုယက်ခြင်း၏။ ဝိသေသံ၊ အထူးကို။ “ပသယှာဝဟာရဝသေနာ”တိ၊ ပသယှာဝဟာရဝသေန-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိမိ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ထေယျာဝဟာရဝသေန၊ ခိုး၍ယူခြင်း၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်သော သင်္ကန်းသည်။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ အဋ္ဌံ၊ နဋ္ဌ-မည်၏။
“အနာပတ္တိ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတွာ”တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ နိသီဒနသန္တတံ၊ နိသီဒွိင်အခင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယေန၊ အကြင် ရဟန်းသည်။ ပုရာဏသန္တတဿ၊ အခင်းဟောင်း၏။ သမန္တာ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ သုဂတဝိဒတ္ထိံ၊ ဘုရားရှင် အတွာတော်ကို။ အနာဒိယိတွာ၊ မယူပဲ။ နဝံ၊ အသစ်ဖြစ်သော။ နိသီဒနသန္ထတံ၊ နိသီဒိုင်အခင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ တဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ တံ သန္ထတံ၊ ထိုအခင်းသည်။ နိဿဂ္ဂိယမ္ပိ၊ စွန့်အပ်သည်ဖြစ်သော်လည်း။ တဟော၊ ထိုအခင်းရှင် ရဟန်းအထံမှ။ ပဋိလဘိတွာ၊ ရ၍။ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ၊ သုံးဆောင်သော။ အညဿ၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိကရံ၊ အာပတ်မသင့်သည်ကို ပြုတတ်၏။ ဣတိ အတ္ထဿ၊ ဤသို့သော အနက်၏။ သိဇ္ဈနတော၊ ပြီးခြင်းကြောင့်။ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်သည်။ သဗ္ဗနိဿဂ္ဂယေသုပိ၊ နိဿဂ္ဂိအားလုံးတို့၌လည်း။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။
၄၆၉။ တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတုန္တိ၊ တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတုံ-ဟူသည်ကား။ သင်္ဃာဋိအာပတာဒိနာမေန၊ ဒုကဋ်စသော အမည်ဖြင့်။ အဓိဋ္ဌာတုံ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်ခြင်းငှာ။ န ဝိကပ္ပေတုန္တိ၊ န ဝိကပ္ပေတုံ-ဟူသည်ကား။ ဣမိနာ နာမေန၊ ဤ ဒုကဋ်စသော အမည်ဖြင့်။ န ဝိကပ္ပေတုံ၊ ဝိကပ္ပနာ မပြုခြင်းငှာ။ ဧတေန၊ ဤန ဝိကပ္ပေတုံ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဝိကပ္ပိတိစီဝရော၊ သင်္ကန်းသုံးထည်ကို ဝိကပ္ပနာပြုသော ရဟန်းသည်။ တေစီဝရိကော၊ တိစီဝရိက်ဆောင်မည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ တသ္မိံ၊ ထိုဝိကပ္ပနာပြုအပ်သော သင်္ကန်းသုံးထည်၌။ အဓိဋ္ဌိတစီဝရေဝိယ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်သော သင်္ကန်းသုံးထည်ကဲ့သို့။ အဝိပ္ပဝါသာဒိနာ၊ ညဉ့်မကင်းခြင်းစသည်ဖြင့်။ ကတ္တဗ္ဗဝိဓိ၊ ပြုသင့်သော အစီရင်ကို။ န ကာတဗ္ဗော၊ မပြုအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဝိကပ္ပနေ၊ ဝိကပ္ပနာ၌။ ဒေါသောတိ၊ အပြစ်ရှိ၏ဟူ၍။ န ဒေဿတိ၊ မပြ။ တတော ပရန္တိ၊ တတော ပရံဟူသည်ကား။ “စတုမာသတော၊ မိုးလေးလမှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ ဝိကပ္ပေတွာ၊ (နိ-၆၇၀) ဝိကပ္ပနာပြု၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ ဝတ်ရုံခြင်းငှာ။ အနုညာတံ၊ ခွင့်ပြုအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ အညေ ပန၊ တစ်ပါးသောဆရာတို့သည်ကား။ “ဝိကပ္ပေတွာ၊ ဝိကပ္ပေနာပြု၍။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ အာဂါမိဝဿာနံ၊ လာလတ္တံ့သော မိုးလသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တာဝ၊ ထို၍လောက်။ ဌပေတုမေဝ၊ ထားခြင်းငှာသာလျှင်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ အပရေ ပန၊ တစ်ပါးသော ဆရာတို့သည်ကား။ “ဝိကပ္ပနေ၊ ဝိကပ္ပနာ၌။ န ဒေါသော၊ အပြစ်မရှိ။ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ဝိကပ္ပိတံ၊ ဝိကပ္ပနာပြုအပ်သော သင်္ကန်းကို။ ပရိက္ခာရာဒိနာမေန၊ ပရိက္ခာရစောဠ စသောအမည်ဖြင့်။ အဓိဋ္ဌဟိတွာ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ ဝတ်ရုံအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။
မုဋ္ဌိပဉ္စကန္တိ၊ မုဋ္ဌိပဉ္စကံ-ဟူသည်ကား။ မုဋ္ဌိယာ၊ လက်ဆုပ်ဖြင့်။ ဥပလက္ခိတံ၊ မှတ်အပ်သော။ ပဉ္စကံ၊ ငါးတောင်တည်း။ မုဋ္ဌိပဉ္စကံ၊ လက်ဆုပ်ဖြင့် မှတ်အပ်သော ငါးတောင်။ စတုဟတ္ထေ၊ လေးတောင်တို့ကို။ မိနိတွာ၊ တောင်ပြီး၍။ ပဉ္စမံ၊ ငါးခုမြောက်သော။ ဟတ္တံ၊ အတောင်ကို။ မုဠိံ ကတွာ၊ ဆုပ်သည်ကို ပြု၍။ မိနိတဗ္ဗံ၊ တောင်အပ်၏။ ဣတိ အဓိပ္ပါယော၊ ဤကားအဓိပ္ပာယ်တည်း။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ မုဋ္ဌိဟတ္ထာနံ၊ ဆုပ်အပ်သောအတောင်တို့၏။ ပဉ္စကံ၊ ငါးခုအပေါင်းသည်။ မုဋ္ဌိပဉ္စကံ၊ မုဋ္ဌိပဉ္စက-မည်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ပဉ္စပိ ဟတ္ထေ၊ ငါးတောင်တို့ကိုလည်း။ မုဋ္ဌိံ ကတွာဝ၊ ဆုပ်သည်ကို ပြု၍သာလျှင်။ မိနိတဗ္ဗာ၊ တောင်အပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ “မုဋ္ဌိတ္တိက”န္တိ ဧတ္ထာပိ၊ မုဋ္ဌိတ္တိကံ-ဟူသောပုဒ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းကဲ့သို့သောနည်းရှိ၏။ ဒွိဟတ္ထေန၊ နှစ်တောင်သာရှိသော။ အန္တရဝါသကေန၊ သင်းပိုင်ဖြင့်။ တိမဏ္ဍလံ၊ ဖုံးလွှမ်းခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ပါရုပနေနာ”တိအာဒိ၊ ပါရုပနေန-စသော စကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ အတိရေကန္တိ၊ အတိရေကံ-ဟူသည်ကား။ သုဂတစီဝရပ္ပမာဏတော၊ ဘုရားရှင် သင်္ကန်းတော်ပမာဏမှ။ အဓိကံ၊ လွန်သော။ ဦနကန္တိ၊ ဦနကံ-ဟူသည်ကား။ မုဋ္ဌိပဉ္စကာဒိတော၊ မုဋ္ဌိပဉ္စကစသည်အောက်။ ဦနကံ၊ ယုတ်သော။ တေန၊ ထိုဝုတ္တပ္ပမာဏတော ပန အတိရေကံ-စသော ပါဌ်ဖြင့်။ တေသု၊ ထိုပမာဏထက်ကြီးသောသင်္ကန်း, ပမာဏအောက်ငယ်သော သင်္ကန်းတို့၌။ တိစီဝရာဓိဋ္ဌာနံ၊ တိစီဝရိက်အဓိဋ္ဌာန်သည်။ န ရုဟတိ၊ မရောက်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
ဣမံ သံဃာဋိံ ပစ္စုဒ္ဓရာမီတိ၊ ဣမံ သံဃာဋိံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ-ဟူသည်ကား။ ဣမံ သင်္ဃာဋိအဓိဋ္ဌာနံ၊ ဤဒုကုဋ်အဓိဋ္ဌာန်ကို။ ဥက္ခိပါမိ၊ ပစ်ပါ၏။ ပရိစ္စဇာမိ၊ စွန့်ပါ၏။ ဣတိ (နိ-၆၇၁) အတ္ထော၊ ဤကား အနက်။ ကာယဝိကာရံ ကရောန္တေနာတိ၊ ကာယဝိကာရံ ကရောန္တေန-ဟူသည်ကား။ ဟတ္ထေန၊ လက်ဖြင့်။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းကို။ ပရာမသန္တေန၊ သုံးသပ်သဖြင့်။ အဓိဋ္ဌာနမ္ပိ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်ခြင်းကိုလည်း။ သင်္ဂဟိတန္တိ၊ သဂြိုဟ်အပ်၏ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ “ကာယေန အဖုသိတွာ”တိ၊ ကာယေန အဖုသိတွာ၊ ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဒုဝိဓန္တိ၊ ဒုဝိဓံ-ဟူသည်ကား။ အဟတ္တပါသဟတ္ထပါသဝသေန၊ ဟတ္ထပါသ်အတွင်း မတည့်သည်, ဟတ္ထပါသ်တွင်း တည်သည်တို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒုဝိဓံ၊ နှစ်ပါးအပြားရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင်။ အဍ္ဎတေယျဟတ္ထော၊ နှစ်တောင်ထွာကို။ ဟတ္ထပါသောနာမ၊ ဟတ္ထပါသ်-မည်၏ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဒါဒသဟတ္ထန္တိ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်''ဟူ၍။ ကေစိ၊ အချို့ဆရာတို့သည်။ [စာမျက်နှာ-၃၁၃] ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ဣဓ၊ ဤသင်္ကန်းအဓိဋ္ဌာန်တင်ရာ၌။ န သမေတိ၊ မညီ။ “သာမန္တဝိဟာရေ”တိ ဣဒံ၊ သာမန္တဝိဟာရေ-ဟူသောဤစကားကို။ ဌပိတဋ္ဌာနံ၊ ထားရာ အရပ်ကို။ သလ္လက္ခဏယောဂ္ဂေ၊ မှတ်နိုင်လောက်သော အရပ်၌။ ဌိတံ၊ တည်သည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတော၊ ထို သာမန္တဝိဟာရထက်။ ဒူရေ၊ ဝေးရာအရပ်၌။ ဌိတမ္ပိ၊ တည်သော သင်္ကန်းကိုလည်း။ သလ္လက္ခေန္တေန၊ မှတ်သဖြင့်။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗမေဝ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်သာလျှင်ကတည်း။ တဿာပိ စီဝရဿ၊ ထိုဝေးရာ၌ တည်သော သင်္ကန်း၏လည်း။ ဌပိတဘာဝသလ္လက္ခဏမေဝ၊ ထားအပ်သော အဖြစ်ကိုသိခြင်းသည်သာလျှင်။ ပမာဏံ၊ ပမာဏတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အခြင်းအရာဖြင့်။ ဌာနံ၊ အရပ်ကို။ သလ္လက္ခေတုံ၊ မှတ်ခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ဧကသ္မိံ ဝိဟာရေ၊ တစ်ခုသောကျောင်း၌။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ တတော၊ ထိုထားရာ ကျောင်းမှ။ အညသ္မိံ၊ တစ်ပါးကျောင်း၌။ ဌပိတန္တိ၊ ထား၏ဟူ၍။ အဓိဋ္ဌာတုံ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်ခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “တထာပိ၊ ထိုသို့ နေရာအမှတ် လွဲသော်လည်း။ အဓိဋ္ဌာနေ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်ခြင်း၌။ န ဒေါသော၊ အပြစ်မရှိ။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ အဋ္ဌကထာယ၊ အဋ္ဌကထာနှင့်။ န သမေတိ၊ မညီ။ ဝီမံသိတဗ္ဗံ၊ စုံစမ်းအပ်၏။ အဓိဋ္ဌဟိတွာ ဌပိတဝတ္ထေဟီတိ၊ အဓိဋ္ဌဟိတွာ ဌပိတဝတ္ထေဟိ-ဟူသည်ကား။ ပရိက္ခာရစောဠနာမေန၊ ပရိက္ခာရစောဠအမည်ဖြင့်။ အဓိဋ္ဌဟိတွာ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်၍။ ဌပိတဝတ္ထေဟိ၊ ထား (နိ၆၇၂) အပ်သော ဖျင်အဝတ်တို့ဖြင့်။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဣမံ ပစ္စုဒ္ဓရာမီ”တိ ပဒေနာ၊ ဣမံ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ-ဟူသောပုဒ်ဖြင့်။ ပရိက္ခာရစောဠဿ၊ ပရိက္ခာရစောဠ၏။ ပစ္စုဒ္ဓါရံ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဧတေန စ၊ ထို သစေ အဓိဋ္ဌဟိတွာ ဌပိတဝ တ္ထေဟိ-စသောပါဌ်ဖြင့်လည်း။ တေစီဝရိကဓုတင်္ဂ၊ တိစီဝရိက်ဓုတင်ကို။ ပရိဟရန္တေန၊ ဆောင်သော ရဟန်းသည်။ ပံသုကူလာဒိဝသေန၊ ပံသုကူစသည်တို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်သော။ ဝတ္ထံ၊ အဝတ်ကို။ ဒသာဟဗ္ဘန္တရေ၊ ဆယ်ရက်အတွင်း၌။ ကတွာ၊ ချုပ်သည်ကို ပြု၍။ ရဇိတွာ၊ ဆိုး၍။ ပါရုပိတုံ၊ ရုံခြင်းငှာ။ အသက္ကောန္တေန၊ မတတ်နိုင်သည်ရှိသော်။ (အန္တပစ္စည်း လက္ခဏအနက်၌ သက်၏။) ပရိက္ခာရစောဠဝသေန၊ ပရိက္ခာရစောဠဝ၏အစွမ်းဖြင့်။ အဓိဋ္ဌဟိတွာဝ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်၍သာလျှင်။ ဒသာဟံ၊ ဆယ်ရက်ကို။ အတိက္ကာမေတဗ္ဗံ၊ လွန်စေအပ်၏။ ဣတရထာ၊ အဓိဋ္ဌာန်မတင်ပဲ လွန်သည်ရှိသော်။ နိဿဂ္ဂယံ၊ နိဿဂ္ဂိထိုက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ရဇိတကာလတော၊ ပ။ ဟောတီ”တိ၊ ရဇိတကာလတော၊ ပ။ ဟောတိ-ဟူ၍။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ်၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ပုန အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာနီ”တိ ဣဒံ၊ ပုန အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာနိ-ဟူသောဤစကားကို။ သင်္ဃာဋိအာဒိတိစီဝရနာမေန၊ ဒုကုဋ်စသော တိစီဝရိက်အမည်ဖြင့်။ အဓိဋ္ဌဟိတွာ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတုကာမဿ၊ သုံးဆောင်လိုသော ရဟန်း၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတရဿ ပန၊ ပရိက္ခာရစောဠတင်၍ ဆောင်လိုသော ရဟန်းအား။ ပုရိမာဓိဋ္ဌာနမေဝ၊ ရှေးကအဓိဋ္ဌာန်သည်သာလျှင်။ အလံ၊ သင့်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “ပုန အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗ”န္တိ ဣမိနာ၊ ပုန အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ကပ္ပဗိန္ဒုပိ၊ ကပ္ပဗိန္ဒူကိုလည်း။ ဒါတဗ္ဗံ၊ ထိုးအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
ဗဒ္ဓသီမာယံ၊ ဗဒ္ဓသိမ်၌။ အဝိပ္ပပါသသီမာယ၊ အဝိပ္ပပါသသိမ်ကို။ သမ္မုတိသမ္ဘဝတော၊ သမုတ်ခြင်း သဘောရှိသောကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထို ဗဒ္ဓသိမ်၌။ ဒုပ္ပရိဟာရတာ၊ ဆောင်နိုင်ခဲသောအဖြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အဗဒ္ဓသီမာယံ ဒုပ္ပရိဟာရ”န္တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။
အတိရိတ္တပ္ပမာဏာယ၊ ပမာဏထက် လွန်လတ်သော်။ ဆေဒနကံ၊ ဖြတ်ခြင်း ဝိနည်းကံရှိသော။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အနတိရိတ္တပ္ပမာဏာ”တိ၊ အနတိရိတ္တပ္ပမာဏာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ တတော ပရံ ပစ္စုဒ္ဓိရိတွာ ဝိကပ္ပေတဗ္ဗာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝဿိကမာသတော၊ မိုးလမှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ အဓိဋ္ဌာနံ၊ အဓိပ္ပာယ်ကို။ ပစ္စုဒ္ဓရိတွာ၊ ချ၍။ ဝိကပ္ပေတဗ္ဗာ၊ ဝိကပ္ပနာပြုအပ်၏။ ဣမိနာ၊ ဤတတော ပရံ ပစ္စုဒ္ဓရိတွာ ဝိကပ္ပေတဗ္ဗာ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ စတုန္နံ ဝဿိက (နိ-၆၇၃) မာသာနံ၊ မိုးလေးလတို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ အဓိဋ္ဌာနံ၊ အဓိဋ္ဌာန်သည်။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ အသတော အသန္တဿ၊ အဓိဋ္ဌာန် ထင်ရှားမရှိသော သင်္ကန်း၏။ ပစ္စုဒ္ဓရာယောဂါ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်နှင့် မယှဉ်ခြင်းကြောင့်တည်း။ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ မာတိကာအဋ္ဌကထာ၌။ “ဝဿိကသဋ္ဋိကာ၊ ပ။ ဝိဇဟတီ”တိ၊ ဝဿိကသဋ္ဋိကာ၊ ပ။ ဝိဇဟတိ-ဟူ၍။ ယဉ္စ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကိုလည်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ သမန္တပါသာဒိကာယံ၊ သမန္တပါသာဒိကာအဋ္ဌကထာ၌။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပရိဝါရဋ္ဌကထာယံ၊ ပရိဝါအဋ္ဌကထာ၌။ “အတ္ထာပတ္တိ ဟေမန္တေ အာပဇ္ဇတိ၊ နော ဂိမေ”တိ ဧတ္ထ၊ အတ္ထာပတ္တိ ဟေမန္တေ အာပဇ္ဇတိ နောဂိမှေ-ဟူသော ပါဠိတော်၌။ ဣဒံ၊ ဤစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ကတ္တိကပုဏ္ဏမာသိယာ၊ တန်ဆောင်မုန်း လပြည့်၏။ ပစ္ဆိမေ၊ နောက်ဖြစ်သော။ ပါဋိပဒဒိဝသေ၊ အထွက်တစ်ရက်နေ့၌။ ဝိကပ္ပေတွာ၊ ဝိကပ္ပနာပြု၍။ ဌပိတုံ၊ ထားအပ်သော။ ဝဿိကသာဋိကံ၊ မိုးရေခံ သင်္ကန်းကို။ နိဝါ သေန္တော၊ ဝတ်သော ရဟန်းသည်။ ဟေမန္တေ၊ ဆောင်းလ၌။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကုရုန္ဒိယံ ပန၊ ကုရုန္ဒီ၌ကား။ 'ကတ္တိကပုဏ္ဏမဒိဝသေ၊ တန်ဆောင်မုန်း လပြည့်နေ့၌။ အပစ္စုဒ္ဓရိတွာ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်မပြုသောကြောင့်။ ဟေမန္တေ၊ ဆောင်းလ၌။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ' ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တမ္ပိ၊ ထိုစကားသည်လည်း။ သုဝုတ္တံ၊ ကောင်းစွာ ဆိုအပ်သော စကားပင်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ 'စတုမာသံ အဓိဋ္ဌာတုံ တတော ပရံ [စာမျက်နှာ-၃၁၄] ဝိကပ္ပေတု' န္တိ၊ စတုမာသံ အဓိဋ္ဌာတုံ တတော ပရံ ဝိကပ္ပေတုံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်ဆိုအပ်၏။ “ တတ္ထ၊ ထို မဟာအဋ္ဌကထာ, ကုရုန္ဒီအဋ္ဌကထာတို့တွင်။ မဟာအဋ္ဌကထာယံ၊ မဟာအဋ္ဌကထာ၌။ နိဝါသနပစ္စယာ၊ ဆောင်းလ၌ မိုးရေခံကို ဝတ်ခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာယံ ပန၊ ကုရုန္ဒဋ္ဌကထာ၌ကား။ အပစ္စုဒ္ဓရဏပစ္စယာ၊ ပစ္စုဒ္ဓိရ် မပြုခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ကုရုန္ဒိယ၊ ကုရုန္ဒိအထကထာ၌။ ဝုတ္တနယေနာပိ၊ ဆိုအပ်သောနည်းဖြင့်လည်း။ ဝ ဿိကသာဋိကာ၊ မိုးရေစိုခံသင်္ကန်းသည်။ ဝဿာနမာသာတိက္ကမေပိ၊ မိုးလကိုလွန်သော်လည်း။ အဓိဋ္ဌာနံ၊ အဓိဋ္ဌာန်ကို။ န ဝိဇဟတိ၊ မစွန့်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပညာယတိ၊ ထင်ရှား၏။ အဓိဋ္ဌာနဝိဇဟနေသု၊ အဓိ၏ာန်ကို စွန့်ခြင်းတို့တွင်။ ဝဿာနမာသအာဗာဓာနံ၊ မိုးလ, အမာတို့၏။ ဝိဂမေန၊ ကင်းသဖြင့်။ ဝိဇဟနံ၊ စွန့်ခြင်းကို။ မာတိကာဋ္ဌကထာယမ္ပိ၊ မာတိကာဋ္ဌကထာ၌လည်း။ အာဂတနယေန၊ လာသော နည်းဖြင့်။ ယာဝ ပစ္စုဒ္ဓါရာ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုသည်တိုင်အောင်။ အဓိဋ္ဌာနံ၊ သည်။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ နဟာနတ္ထာယ၊ ရေချိုးခြင်းငှာ။ အနုညာတတ္တာ၊ ခွင့်ပြုတော်မူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ (နိ-၆၇၄) “ဝဏ္ဏဘေဒမတ္တရတ္တာပိ စေသော ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ ဝဏ္ဏဘေဒမတ္တရတ္တာပိ စေသော ဝဋ္ဋတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဒွေ ပန န ဝဋ္ဋန္တီ”တိ ဣမိနာ၊ ဒွေ ပန န ဝဋ္ဋန္တိ-ဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ သင်္ဃာဋိအာဒီသု ဝိယ၊ ဒုက္ကဋ်စသည်တို့၌ကဲ့သို့။ ဒုတိယေ၊ နှစ်ထည်မြောက်သော မိုးရေခံ၌။ အဓိဋ္ဌာနံ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်ခြင်းသည်။ န ရုဟတိ၊ မရောက်။ အတိရေကစီဝရံ၊ အတိရေကသင်္ကန်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ မဟာပစ္စရိယံ၊ မဟာပစ္စရိတ်၌။ စိဝရဝသေန၊ သင်္ကန်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပရိဘောဂကိစ္စဿ၊ သုံးဆောင်ခြင်းကိစ္စ၏။ အဘာဝံ၊ မရှိခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ အနာပတ္တိ၊ ဘေသဇ္ဇ, နဝကမ္မ, မာတာပိတု-အစရှိသည်အလို့ငှာ ထားအပ်သည်ကို အဓိဋ္ဌာန်မတင်ရာ၌ အာပတ် အသင့်ခြင်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်းဟူမူကား။ သေနာသနာပရိက္ခာရတ္ထာယ၊ ကျောင်း, ပရိက္ခရာအလို့ငှာ။ ဒိန္နပစ္စတ္ထရဏေ ဝိယ၊ လှူအပ်သော အိပ်ရာခင်း၌ကဲ့သို့တည်း။ ယံ ပန၊ အကြင် အိပ်ရာခင်းကိုကား။ “ပစ္စတ္ထရဏမ္ပိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗ”န္တိ၊ ပစ္စတ္ထရဏမ္ပိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ၊ ထိုအဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်၏-ဟု ဆိုသော အိပ်ရာခင်းကို။ နဝသုစီဝရေသု၊ သင်္ကန်းကိုးထည်တို့၌။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သေနာသနတ္ထာယေဝ၊ ကျောင်းအလို့ငှာ သာလျှင်။ ဒိန္နန္တိ၊ လှူအပ်၏ဟူ၍။ နိယမိတံ၊ မှတ်အပ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ နာမေန၊ ပစ္စတ္ထရဏအမည်ဖြင့်။ အဓိဋ္ဌဟိတွာ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်၍။ နိဒဟိတွာ၊ သိုမှီး၍။ ပရိက္ခာရစောဠံ ဝိယ၊ ပရိက္ခာရစောဠကဲ့သို့။ ယထာ တထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာ, ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ဝိနိယုဇ္ဇိတဗ္ဗမေဝ၊ ညဉ့်ကင်းရာသလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ပါဝါရော ကောဇဝေါတိ၊ ပါဝါရော ကောဇဝေါ-ဟူ၍။ ဣမေသမ္ပိ ပစ္စတ္ထရဏာဒီနံ၊ ဤ အိပ်ရာခင်း အစရှိသည်တို့ကိုလည်း။ လောကေပိ၊ လူ၌လည်း။ ဝေါဟရဏတော၊ ခေါ်ဝေါ်ခြင်းကြောင့်။ သေနာသနပရိက္ခာရတ္ထာယ၊ ကျောင်း, ပရိက္ခရာအလို့ငှာ။ ဒိန္နပစ္စတ္ထရဏတော၊ လှူအပ်သော အိပ်ရာခင်းမှ။ ဝိသုံ ဂဟဏံ၊ အသီးယူခြင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။
“ဟီနာယာဝတ္တနေနာ”တိ ဣဒံ၊ ဟီနာယာဝတ္တနေန-ဟူသောစကားကို။ အန္တိမဝတ္ထုံ၊ ပါရာဇိကအာပတ်သို့။ အဇ္ဈာပဇ္ဇိတွာ၊ ရောက်၍။ ဘိက္ခုပဋိပညာယ၊ ရဟန်းဟု ဝန်ခံသဖြင့်။ ဌိတဿ စေဝ၊ တည်သော ရဟန်း၏လည်းကောင်း။ တိတ္ထိယပက္ကန္တကဿ စ၊ တိတ္ထိယပက္ကန္တက၏လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနိယာ စ၊ ရဟန်းမိန်းမ၏လည်းကောင်း။ ဘိက္ခုဘာဝေ၊ ရဟန်း၏အဖြစ်၌။ နိရပေက္ခတာယ၊ ငဲ့ခြင်းကင်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဂိဟိလိင်္ဂ တိတ္တိယလိင်္ဂဂ္ဂဟဏံ၊ လူ၏အသွင်, (နိ-၆၇၅) တိတ္ထယအသွင်ကို ယူခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “သိက္ခံ၊ သိက္ခာကို။ အပစ္စက္ခာယ၊ မချဘဲ။ ဂိဟိဘာဝူပဂမနံ၊ လူ၏အဖြစ်သို့ ရောက်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့သော သာရတ္ထဒီပနီဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ တဒါပိ၊ ထိုသိက္ခာမချပဲ လူဝတ်လဲသော ကာလ၌လည်း။ အဿ၊ ထိုရဟန်း၏။ ဥပသမ္ပန္နတ္တာ စ၊ ပဉ္စင်း၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ စီဝရဿ၊ သင်္ကန်း၏။ တဿ သန္တကတ္တာဝိဇဟနတော စ၊ ထိုရဟန်း၏ ဥစ္စာအဖြစ်ကို မစွန့်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ “ပမာဏစီဝရဿာ”တိ၊ ပမာဏစီဝရဿ-ဟူ၍။ ပစ္ဆိမပ္ပမာဏံ၊ အငယ်ဆုံးပမာဏကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဒွေ စီဝရာနိ ပါရုပန္တဿာ”တိ ဝစနံ၊ ဒွေ စီဝရာနိ ပါရုပန္တဿ-ဟူသောစကားကို။ ဂါမပ္ပဝေသေ၊ ရွာတွင်းသို့ ဝင်ရာ၌။ ဒိဂုဏံ ကတွာ၊ နှစ်ထပ်ပြု၍။ သင်္ဃာဋိယော၊ ဒုကုဋ်သင်္ကန်းတို့ကို။ ပါရုပနံ၊ ရုံခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဧသ နယော”တိ ဣမိနာ၊ ဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ ပမာဏယုတ္တေသု၊ ပမာဏရှိသော သင်္ကန်းတို့၌။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိသော အရပ်၌။ ဆိဒ္ဒံ၊ ပေါက်သည်ရှိသော်။ အဓိဋ္ဌာနံ၊ အဓိဋ္ဌာန်ကို။ ဝိဇဟတိ၊ စွန့်၏။ ဣတိအာဒိအတ္ထံ၊ ဤသို့အစရှိသောအနက်ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သဂြိုဟ်၏။
အညံ ပစ္ဆိမပ္ပမာဏံ နာမ နတ္ထီတိ၊ အညံ ပစ္ဆိမပ္ပမာဏံ နာမ နတ္ထိ-ဟူသည်ကား။ သုတ္တေ၊ ပါဠိတော်၌။ အာဂတံ၊ လာသော ပမာဏသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ အဓိပ္ပါယော၊ ဤကားအဓိပ္ပာယ်တည်း။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တမေဝ၊ ထို အညံ ပစ္ဆိမပ္ပမာဏံနာမ နတ္ထိ-ဟူသော စကားကိုသာလျှင်။ ဝိဘာဝေတုံ၊ ထင်စွာ ပြခြင်းငှာ။ “ယဉှီ”တိအာဒိ၊ ယဉှီအစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သင်္ဃာဋိအာဒီနံ၊ ဒုကုဋ်အစရှိသော သင်္ကန်းတို့၏။ မုဋ္ဌိပဉ္စကာဒိဟေဋ္ဌိမပ္ပမဏဿ၊ မုဋ္ဌိပဉ္စက အစရှိသော ယုတ်သောပမာဏ၏။ သုတ္တေ၊ ပါဠိတော်၌။ အနာဂတတ္တာ၊ မလာသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တံ၊ ထိုအန္ဓကအဋ္ဌကထာ၌ ဆိုသော စကားသည်။ န သမေတိ၊ မညီ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။
“မဟန္တံ ဝါ ခုဒ္ဒကံ ကရောတီ”တိ ဧတ္ထ၊ မဟန္တံ ဝါ ခုဒ္ဒကံ ကရောတိ-ဟူသော စကား၌။ အတိမဟန္တံ၊ အလွန်ကြီးသော။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းကို။ မုဋ္ဌိပဉ္စကာဒိပစ္ဆိမပ္ပမာဏယုတ္တံ၊ မုဋ္ဌိပဉ္စက-စသော အငယ်ဆုံးပမာဏနှင့် ယှဉ်သည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ဆိန္ဒနေနာပိ၊ ဖြတ်သဖြင့်လည်း။ ဝိစ္ဆိန္ဒနကာလေ၊ ဖြတ်သော ကာလ၌။ ဆိဇ္ဇမာနဋ္ဌာနံ၊ ပြတ်ရာ အရပ်သည်။ [စာမျက်နှာ-၃၁၅] ဆိဒ္ဒသင်္ချံ၊ (နိ-၆၇၆) အပေါက်ဟူသော အရေအတွက်သို့။ န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။ အဓိဋ္ဌာနံ၊ အဓိဋ္ဌာန်ကို။ န ဝိဇဟတိ ဧဝ၊ မစွန့်သလျှင်ကတည်းက။ ဣတိ အဓိပ္ပါယော၊ ဤအဓိပ္ပာယ်သည်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ “ဃဋေတွာ ဆိန္ဒတိ၊ န ဘိဇ္ဇတီ”တိ ဝစနေန စ၊ ဃဋေတွာ ဆိန္ဒတိ၊ န ဘိဇ္ဇတိ-ဟူသော ရှေးစကားနှင့်လည်း။ သမေတိ၊ ညီ၏။ ပရိက္ခာရစောဠံ ပန၊ ပရိက္ခာရစောဠကိုကား။ ဝိကပ္ပနုပဂပစ္ဆိမပ္ပမာဏတော၊ အငယ်ဆုံး ဝိကပ္ပနာလောက်သော ပမာဏအောက်။ ဦနံ ကတွာ၊ ယုတ်သည်ကို ပြု၍။ ဆိန္နံ၊ ဖြတ်အပ်သည်ရှိသော်။ အဓိဋ္ဌာနံ၊ အဓိဋ္ဌာန်ကို။ ဝိ ဇဟတိ၊ စွန့်၍။ ကသ္မာ၊ နည်းဟူမူကား။ အဓိဋ္ဌာနဿ၊ အဓိဋ္ဌာန်၏။ အနိဿယတ္တာ၊ မှီရာ မဟုတ်သောကြောင့်တည်း။ တာနိ၊ ထိုအပိုင်းအပိုင်းသော သင်္ကန်းတို့ကို။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဗဒ္ဓါနိ ဃဋိတာနိ၊ စပ်အပ်ကုန်သည်ရှိသော်။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗမေဝ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “ဝဿိကသာဋိကစီဝရေ၊ မိုးရေခံသင်္ကန်းကို။ ဒွိဓာ ဆိန္နေ၊ နှစ်ပိုင်း ဖြတ်အပ်သည်ရှိသော်။ ဧကေက ခဏ္ဍံ၊ တစ်ပိုင်းတစ်ပိုင်းသည်။ ပစ္ဆိမပ္ပမာဏံ၊ ပစ္ဆိမပမာဏကို။ ယဒိပိပဟောတိ၊ အကယ်၍မူလည်း လောက်သည် ဖြစ်ငြားအံ့။ ဧကသ္မိံယေဝခဏ္ဍ၊ တစ်ခုသော အပိုင်း၌သာလျှင်။ အဓိဋ္ဌာနံ၊ အဓိဋ္ဌာန်သည်။ တိဋ္ဌတိ၊ တည်၏။ “ဒွေ ပန န ဝဋန္တီ”တိ၊ ဒွေ ပန န ဝဋန္တိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဣတရေ၊ ဤမှတစ်ပါးသော အပိုင်း၌။ န တိဋ္ဌတိ၊ မတည်။ နိသီဒနကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒီသုပိ၊ နိသီဒိုင်, အမာလွှမ်းစသည်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းကဲ့သို့သောနည်းရှိ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။
သမ္မုခေ၊ မျက်မှောက်၌။ ပဝတ္တာ၊ ဖြစ်သည်တည်း။ သမ္မုခါ၊ မျက်မှောက်၌ ဖြစ်သည်။ ဣတိ ဣဒံ၊ ဤသမ္မုခါဟူသော ပုဒ်သည်။ ပစ္စတ္တဝစနံ၊ မထမာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ တဉ္စ၊ ထိုသမ္မုခါဟူသော ပုဒ်သည်လည်း။ ဝိကပ္ပနဝိသေသနံ၊ ဝိကပ္ပနာဟူသော ပုဒ်၏ ဝိသေသနတည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “သမ္မုခေ'' ပဒံ၊ သမ္မုခေဟူသော ပုဒ်ကို။ ဘုမ္မတ္ထေ၊ သတ္တမီအနက်၌။ နိဿက္ကဝစနံ၊ ပဉ္စမီဝိဘတ်ကို။ ကတွာပိ၊ ပြု၍လည်း။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ အဘိမုခေ၊ ရှေးရှုအရပ်၌။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အထ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ သမ္မုခေနအတ္တနော ဝါစာယဧဝ၊ မိမိနှုတ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဝိကပ္ပနာ၊ ဝိကပ္ပနာခြင်းတည်း။ သမ္မုခါဝိကပ္ပနာ၊ မိမိနှုတ်ဖြင့် ဝိကပ္ပနာပြုခြင်း။ ပရမ္မုခေန၊ သူတစ်ပါးနှုတ်ဖြင့်။ ဝိကပ္ပနာ၊ ဝိကပ္ပနာပြုခြင်းတည်း။ ပရမ္မုခါဝိကပ္ပနာ၊ သူတပါးနှုတ်ဖြင့် ဝိကပ္ပနာပြုခြင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကရဏတ္ထေနာပိ၊ ကရိုဏ်းအနက်ဖြင့်လည်း။ အတ္ထော၊ (နိ-၆၇၇) သမ္မုခါ, ပရမ္မုခါဟူသော ပုဒ်၏ အနက်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ အယမေဝအတ္ထော၊ ဤအနက်သည်သာလျှင်။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိတော်နှင့်။ သမေတိ၊ ညီ၏။ သန္နိဟိတာသန္နိဟိတဘာဝန္တိ၊ သန္နိဟိတာသန္နိဟိတဘာဝံ-ဟူသည်ကား။ အာသန္နဒူရဘာဝံ၊ နီးသောအဖြစ်, ဝေးသောအဖြစ်ကို။ ဧတ္တာဝတာ နိဓေတုံ ဝဋ္ဋတီတိ၊ ဧတ္တာဝတာ နိဓေတုံ ဝဋ္ဋတိ-ဟူသည်ကား။ ဧတ္တကေနေဝ၊ ဤသို့ ဝိကပ္ပနာ ပြုကာမျှဖြင့်သာလျှင်။ ဝိကပ္ပနာကိစ္စဿ၊ ဝိကပ္ပနာကိစ္စ၏။ နိဋ္ဌိတတ္တာ၊ ပြီးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အတိရေကစီဝရံ၊ အတိရေကသင်္ကန်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဒသာဟာတိက္ကမေ၊ ဆယ်ရက် လွန်ခြင်းကြောင့်။ နိဿဂ္ဂယံ၊ နိဿဂ္ဂိအာပတ်ကို။ န ဇနေတိ၊ မဖြစ်စေ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ “ပရိဘုဉ္စတုံ။ ပ။ န ဝဋ္ဋတီ”တိ ဣဒံ၊ ပရိဘုဉ္စတုံ။ ပ။ န ဝဋ္ဋတိ-ဟူသော စကားကို။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ (ဝိကပ္ပေတွာ၊ ဝိကပ္ပနာပြု၍။) အပစ္စုဒ္ဓရဏံ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်မပြုဘဲ။ ဝါ၊ ဝိကပ္ပနာမပြုပဲ။ ပရိဘုဉ္ဇနေ၊ သုံးဆောင်ခြင်းကြောင့်။ ပါစိတ္တိယဉ္စ၊ ပစိတ်အာပတ်ကိုလည်းကောင်း။ အဓိဋ္ဌာနေ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်ခြင်း၌။ ဒုက္ကဋဉ္စ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကိုလည်းကောင်း။ ပရေသံ၊ သူတစ်ပါးတို့အား။ ဝိဿဇ္ဇနေ၊ စွန့်ခြင်း၌။ ဒုက္ကဋဉ္စ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကိုလည်းကောင်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ပရိဘောဂါဒယောပိ ဝဋ္ဋန္တီတိ၊ ပရိဘောဂါဒယောပိ ဝဋ္ဋန္တိ-ဟူသည်ကား။ ပရိဘောဂဝိဿဇ္ဇနအဓိဋ္ဌာနာနိပိ၊ သုံးဆောင်ခြင်း, စွန့်ခြင်း, အဓိပဋ္ဌာန်တင်ခြင်းတို့သည်လည်း။ ဝဋ္ဋန္တိ၊ အပ်ကုန်၏။ အပိသဒ္ဒေန၊ အပိသဒ္ဒါဖြင့်။ နိဓေတုမ္ပိ၊ သိုမှီးခြင်းငှာလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဧတေန၊ ဤ ပါရိဘောဂါဒယောပိဝဋ္ဋန္တိ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ပစ္စုဒ္ဓါရေ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ကို။ ကတေပိ၊ ပြုအပ်သော်လည်း။ စိဝရံ၊ သင်္ကန်းသည်။ ဝိကပ္ပိတစီဝရမေဝ၊ ဝိကပနာပြုအပ်သော သင်္ကန်းပင်လျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အတိရေကစီဝရ၊ အတိရေကသင်္ကန်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တံပန၊ ထိုသင်္ကန်းကိုကား။ တိစီဝရာဒိနာမေန၊ တိစီဝရိက်စသော အမည်ဖြင့်။ အဓိဋ္ဌဟိတုကာမေန၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်လိုသော ရဟန်းသည်။ အဓိဋ္ဌဟိတဗ္ဗံ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်၏။ ဣတရေန၊ အဓိဋ္ဌာန်မတင်လိုသော ရဟန်းသည်။ ဝိကပ္ပိတစီဝရမေဝ၊ ဝိကပ္ပနာပြုအပ်သော သင်္ကန်းကိုသာလျှင်။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ ဝတ်ရုံအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “ယံ ဝိကပ္ပိတစီဝရံ၊ အကြင်ဝိပ္ပနာပြုအပ်သော သင်္ကန်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုဝိကပ္ပနာပြုအပ်သော သင်္ကန်းကို။ ယာဝ အပရိဘောဂကာလာ၊ မသုံးဆောင်သေးသော ကာလပတ်လုံး။ အပ္ပစ္စုဒ္ဓရာပေတွာဝ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ် မပြုမူ၍သာလျှင်။ (နိ-၆၇၈) နိဒဟိတဗ္ဗံ၊ သိုမှီးအပ်၏။ ပရိဘောဂကာလေ၊ သုံးဆောင်အပ်သော ကာလသို့။ သမ္ပတ္တေ ပန၊ ရောက်သော်ကား။ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုစေ၍။ အဓိဋ္ဌဟိတွာ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ ဝတ်ရုံအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တတော၊ ထိုသုံးဆောင်အပ်သော ကာလမှ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ (တတော ပရေ-ဟူ၍လည်း ပါဌ်ရှိ၏။ ထို ဝိကပ္ပနာနောက်၌-ဟုပေးလေ။) ယဒိ ပစ္စုဒ္ဓရာပေယျ၊ အကယ်၍ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုစေငြားအံ့။ ပစ္စုဒ္ဓါရေနေဝ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဝိကပ္ပနာယ၊ ဝိကပ္ပနာ၏။ ဝိဂတတ္တာ၊ ကင်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အတိရေကစီဝရံ နာမ၊ အတိရေကသင်္ကန်းမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ (ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။) ဒသာဟာတိက္ကမေ၊ ဆယ်ရက်ကို လွန်သည်ရှိသော်။ နိဿဂ္ဂိယံ၊ စွန့်အပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ယံ၊ အကြင်သင်္ကန်းကို။ အပရိဘုဉ္ဇိတွာဝ၊ မသုံးဆောင်ဘဲသာလျှင်။ ဌပေတဗ္ဗံ၊ ထားလို၏။ တဒေဝ၊ ထို ထားလိုသောသင်္ကန်းကိုသာလျှင်။ ဝိကပ္ပေတဗ္ဗံ၊ ဝိကပ္ပနာပြုအပ်၏။ ပစ္စုဒ္ဓါရေ၊ ဝိကပ္ပနာပြန်ခြင်းကို။ ကတေ၊ ပြုအပ်သည်ရှိသော်။ အန္တောဒသာဟေယေဝ၊ ဆယ်ရက် အတွင်း၌သာလျှင်။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်၏။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ 'တတောပဘုတိ ပရိဘောဂါဒယောပိ ဝဋ္ဋန္တီ’တိအာဒိ၊ တတောပဘုတိ ပရိဘောဂါဒယောပိ ဝဋ္ဋန္တိ-အစရှိသော။ ယဉ္စ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကိုလည်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိတော်နှင့်။ န သမေတိ၊ မညီ”။ (ဤ၌ ဝိရုဇ္ဈတိ-ဟူ၍လည်း ရှိ၏ ဆန့်ကျင်၏ပေး။) ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ တေသံ၊ ထို ကေစိဆရာတို့၏။ မတိမတ္တမေဝ၊ အလိုမျှသာတည်း။ [စာမျက်နှာ-၃၁၆] ဟိ၊ သင့်စွ။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ “အန္တောဒသာဟံ အဓိဋ္ဌေတိ ဝိကပ္ပေတီ”တိ စ၊ အန္တောဒသာဟံ အဓိဋ္ဌေတိ ဝိကပ္ပေတိ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ “သာမံ စီဝရံ ဝိကပ္ပေတွာ အပစ္စုဒ္ဓါရဏံ ပရိဘုဉ္ဇေယျ၊ ပါစိတ္တိယ”န္တိ စ၊ သာမံ စီဝရံ ဝိကပ္ပေတွာ အပစ္စုဒ္ဓါရဏံ ပရိဘုဉ္ဇေယျ၊ ပါစိတ္တိယံ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ “အနာပတ္တိ သော ဝါ ဒေတိ၊ တဿ ဝါ ဝိဿာသန္တော ပရိဘုဉ္ဇတီ”တိ စ၊ အနာပတ္တိ သော ဝါ ဒေတိ၊ တဿ ဝါ ဝိဿာသန္တော ပရိဘုဉ္ဇတိ-ဟူ၍လည်းကောင်း။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ဝုတ္တတ္တာ စ၊ ဟောတော်မူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ “ဣမံ စီဝရံ၊ ဤသင်္ကန်းကို။ ပစ္စုဒ္ဓုရာမိ၊ စွန့်၏။” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “ဝိကပ္ပနံ၊ ဝိကပ္ပနကို။ ပစ္စုဒ္ဓရာမိ၊ စွန့်၏။ “ဣ ဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့်။ ပစ္စုဒ္ဓါရံ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ကို။ အဒေဿတွာ၊ မပြုမူ၍။ “မယံ သန္တကံ ပရိဘုဉ္ဇဝါ ဝိဿဇ္ဇေဟိ ဝါ”တိ ဧဝ၊ မယံ သန္တကံ ပရိဘုဉ္ဇဝါ ဝိဿဇ္ဇေဟိ-ဟူ၍သာလျှင်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သန္တကတ္တံ၊ ဥစ္စာအဖြစ်ကို။ အမောစေတွာဝ၊ မလွတ်စေမူ၍သာ (နိ-၆၇၉) လျှင်။ ပရိဘောဂါဒိဝသေနေဝ၊ သုံးဆောင်ခြင်း အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်သာလျှင်။ ပစ္စုဒ္ဓါရဿ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ကို။ ဝုတ္တတ္တာ စ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ “တတော ပဘုတိ ပရိဘောဂါဒယောပိ ဝဋ္ဋန္တီ”တိ၊ တတော ပဘုတိ ပရိဘောဂါဒယောပိ ဝဋ္ဋန္တိ-ဟူ၍။ အဓိဋ္ဌာနံ၊ အဓိဋ္ဌာန်ကို။ ဝိနာပိ၊ ကင်း၍လည်း။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ပရိဘောဂဿ စ၊ သုံးဆောင်ခြင်းကို လည်းကောင်း။ နိဒဟနဿ စ၊ သိုမှီးခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဝုတ္တတ္တာ စ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝိကပ္ပနာနန္တရမေဝ၊ ဝိကပ္ပနာ၏ အခြားမဲ့၌ သာလျှင်။ ပစ္စုဒ္ဓရာပေတွာ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြုစေ၍။ အနိဓိဋ္ဌဟိတွာ ဧဝ၊ အဓိဋ္ဌာန်မတင်ပဲသာလျှင်။ တိစီဝရဝိရဟိတံ၊ အမည်ဖြင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်သော သင်္ကန်းသုံးထည်မှ ကင်းသော။ ဝိကပ္ပနာရဟံ၊ ဝိကပ္ပနာထိုက်သော။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းကို။ ပရိဘုဉ္ဇိတုဉ္စ၊ သုံးဆောင်ခြင်းငှာလည်းကောင်း။ နိဒဟိတုဉ္စ၊ သိုမှီးခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ပါဋေက္ကံ၊ အသီးသော။ ဣဒံ ဝိနယကမ္မံ၊ ဤဝိနည်းကံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ခါယတိ၊ ထင်၏။ အပိစ၊ တစ်နည်းကား။ ဗဟူနံ၊ များစွာကုန်သော။ ပတ္တာနံ၊ သပိတ်တို့ကို။ ဝိကပ္ပေတုဉ္စ၊ ပိကပ္ပနာပြုခြင်းငှာ လည်းကောင်း။ ပစ္စုဒ္ဓါရေတုဉ္စ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ် ပြုခြင်းငှာ လည်းကောင်း။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပစ္စုဒ္ဓါရေ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်သည်။ သတိ၊ ရှိသေည်။ တေသံ၊ ထိုသပိတ်တို့၏။ အတိရေကပတ္တတာ၊ အတိရေကသပိတ်၏ အဖြစ်ကို။ န ဒဿိတာ၊ မပြအပ်။ ဣတိ၊ အတ္ထော၊ ဤသို့သော အနက်သည်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ တေသု၊ ထိုသပိတ်တို့တွင်။ ဧကေဿဝ၊ တစ်လုံးသော သပိတ်ကိုသာလျှင်။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗတော၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်သော ကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ အာဂတနယေနေဝ၊ လာသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
ပညတ္တိကောဝိဒေါ န ဟောတီတိ၊ ပညတ္တိကောဝိဒေါ န ဟောတိ-ဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝိကပ္ပိတေ၊ ဝိကပ္ပနာပြုအပ်ပြီးသည်ရှိသော်။ “အနန္တရမေဝ၊ အခြားမဲ့၌သာလျှင်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပစ္စုဒ္ဓရိတဗ္ဗ”န္တိ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်အပ်၏ဟူ၍။ ဝိနယကမ္မံ၊ ဝိနည်းကံကို။ န ဇာနာတိ၊ မသိ။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “န ဇာနာတိ ပစ္စုဒ္ဓရိတု”န္တိ၊ န ဇာနာတိ ပစ္စုဒ္ဓရိတုံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ ဣမိနာပိ၊ ဤ န ဇာနာတိ ပစ္စုဒ္ဓရိတုံ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်လည်း။ “ဝိကပ္ပနာနန္တရမေဝ၊ ဝိကပ္ပနာ၏ အခြားမဲ့၌သာလျှင်။ ပစ္စုဒ္ဓါရော၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ကို။ ကာတဗ္ဗော”တိ၊ ပြုအပ်၏ဟူ၍။ ဧတံ သန္နဋ္ဌာနံ၊ ဤသို့ဆုံးဖြတ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
(နိ-၆၈၀) အဝိသေသေန ဝုတ္တဝစနန္တိ၊ အဝိသေသေန ဝုတ္တဝစနံ-ဟူသည်ကား။ တိစီဝရာဒီနံ၊ တိစီဝရိက်စသည်တို့နှင့်။ သာဓာရဏဝစနေန၊ ဆက်ဆံသော စကားဖြင့်။ ဝုတ္တဝစနံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော ဝိကပ္ပေတိ-သဒ္ဒါသည်။ ပန၊ ဆက်၍ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ “ဝိရုဒ္ဓံ ဝိယ ဒိဿတီ”တိ ဝတွာ၊ ဝိရုဒ္ဓံ ဝိယ ဒိဿတိဟု ဆိုပြီး၍။ တံ ဝိရောဓာသင်္ကံ၊ ထိုဆန့်ကျင်၏ဟု တွေးတောခြင်းကို။ နိဝတ္တေတုံ၊ နစ်စေခြင်းငှာ။ ”တိစီဝရသင်္ခေပေန။ ပ။ ဝိကပ္ပနာယ ဩကာသော ဒိန္နော ဟောတီ”တိ၊ တိစီဝရသင်္ခေပေန။ ပ။ ဝိကပ္ပနာယ ဩကာသော ဒိန္နော ဟောတိ-ဟူ၍။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုစကား၌။ “အဓိဋ္ဌေတိ ဝိကပ္ပေတီ”တိ၊ အဓိဋ္ဌေတိ ဝိကပ္ပေတိ-ဟူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ဝုတ္တေပိ၊ ဟောတော်မူသော်လည်း။ တိစီဝရမ္ပိ၊ တိစီဝရိက်ကိုလည်း။ ဝိကပ္ပေတိ၊ ဝိကပ္ပနာပြု၏။ ဣတိ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်သည်။ န သိဇ္ဈတိ၊ မပြီး။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ ”တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတု”န္တိ၊ တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ-ဟူ၍။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူပြု၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်သောကြောင့်တည်း။ ပန၊ လိုအပ်သော အနက်ကို ဆိုအံ့။ ယံ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ အကြင်အဓိဋ္ဌာန်တင်သင့်သော သင်္ကန်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုအဓိဋ္ဌာန်တင်သင့်သော သင်္ကန်းကို။ အဓိဋ္ဌာတိ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်၏။ တိစီဝရဝိရဟိတံ၊ တိစီဝရိက်မှ ကင်းသော။ ယံ ဝိကပ္ပေတဗ္ဗံ၊ အကြင် ဝိကပ္ပနာပြုသင့်သော သင်္ကန်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုဝိကပ္ပနာပြုသင့်သော သင်္ကန်းကို။ ဝိကပ္ပေတိ၊ ဝိကပ္ပနာပြု၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤ အဓိဋ္ဌေတိ ဝိကပ္ပေတိ-ဟူသောပါဠ၌။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤ တိစီဝရံအဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ-ဟူသောပါဠိ, အဓိဋ္ဌေတိ ဝိကပ္ပေတိဟူသော ပါဠိ၌။ ပုဗ္ဗာပရဝိရောဓော၊ ရှေ့, နောက် ဆန့်ကျင်ခြင်းသည်။ န ဒိဿတိ၊ မထင်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သာမညဝစနဿ၊ ဝိကပ္ပေတိ-ဟူသောသာမညစကား၏။ ဝုတ္တာဝသေသေယေဝ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်သင့်သည်မှ ကြွင်းသောသင်္ကန်း၌ သာလျှင်။ အဝတိဋ္ဌနတော၊ တည်ခြင်းကြောင့်တည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤအဓိဋ္ဌေတိ ဝိကပ္ပေတိပုဒ်ကိုဖွင့်ရာ၌။ တိစီဝရဿာပိ၊ တိစီဝရိက်၏လည်း။ ဝိကပ္ပနဝိဓံ၊ ဝိကပ္ပနာအစီအရင်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ”တိစီဝရံ တိစီဝရသင်္ခေပေနာ”တိအာဒိ၊ တိစီဝရံ တိစီဝရသင်္ခေပေန-အစရှိသော။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုစကား၌။ တိစီဝရသင်္ခေပေန၊ တိစီဝရိက်အသွင်ဖြင့်။ ပရိဟရယမာနေသု၊ ဆောင်အပ်သော သင်္ကန်းသုံးထည်တို့တွင်။ ဧကမ္ပိ၊ တစ်ထည်ကိုလည်း။ ပစ္စုဒ္ဓရိတွာ၊ ပစ္စုဒ္ဓုရ်ပြု၍။ ဝိကပ္ပေတုံ၊ ဝိကပ္ပေနာပြုခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ (နိ-၆၈၁) မအပ်။ တိစီဝရတော၊ တိစီဝရိက်မှ။ ဧကံ ဝါ၊ တစ်ထည်ကိုလည်းကောင်း။ သကလမေဝ ဝါ၊ အလုံးစုံကိုပင်လည်းကောင်း။ အပနေတွာ၊ ပယ်၍။ အပရံ၊ တစ်ပါးသော။ တိစီဝရံ၊ တိစီဝရိက်ကို။ တိစီဝရသင်္ခေပေန၊ တိစီဝရိက်အသွင်ဖြင့်။ ပရိဟရိတုကာမဿ ဝါ၊ ဆောင်လိုသော ရဟန်းအားလည်းကောင်း။ တိစီဝရာဓိဋ္ဌာနံ၊ တိစီဝရိက်အဓိဋ္ဌာန်ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွှတ်၍။ ပရိက္ခာရစောဠဝသေနေဝ၊ ပရိက္ခာရစောဠအစွမ်းအားဖြင့်သာလျှင်။ သဗ္ဗစီဝရံ၊ အလုံးစုံသော သင်္ကန်းကို။ [စာမျက်နှာ-၃၁၇] ပရိဘုဉ္ဇိတုကာမဿ ဝါ၊ သုံးဆောင်လိုသောရဟန်းအား လည်းကောင်း။ ပုရိမံ၊ ရှေးဖြစ်သော။ အဓိဋ္ဌိတတိစီဝရံ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်သော တိစီဝရိက်ကို။ ပစ္စုဒ္ဓရိတွာ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြု၍။ ဝိကပ္ပေတုံ၊ ဝိကပ္ပနာပြုခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတီတိ၊ အပ်၏ဟူ၍။ ဧဝံ အဓိပ္ပါယေန၊ ဤသို့သော အလိုဖြင့်။ ”တိစီဝရေဧကေန စိဝရေန ဝိပ္ပဝသိတုကာမော ဟောတီ”တိအာဒိ၊ တိစီဝရေဧကေန စိဝရေန ဝိပ္ပဝသိတုကာမော ဟောတိ-အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ ဣမိနာ ပကာရေန၊ ဤသို့သော အပြားအားဖြင့်။ ဧတံ၊ ဤစကားသည်။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိတော်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သမေတိ၊ ညီ၏။ အထ၊ ထိုသို့မဟုတ်။ ပုနပိ၊ တစ်ဖန်လည်း။ တဒေဝ၊ ထိုတိစီဝရိက်ကိုသာလျှင်။ တိစီဝရာဓိဋ္ဌာနေန၊ တိစီဝရိက်အဓိဋ္ဌာန်ဖြင့်။ အဓိဋ္ဌာတုကာမော၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်လိုက်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်လျက်။ ဝိပ္ပဝါသသုခတ္ထံ၊ ညဉ့်ကင်းရသဖြင့် ချမ်းသာခြင်းငှာ။ ပစ္စုဒ္ဓရိတွာ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ပြု၍။ ဝိကပ္ပေတု၊ ဝိကပ္ပနာပြုလေလော။ ဣတိ ဣမိနာ ဓိပ္ပါယေန၊ ဤသို့သောအလိုဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ငြားအံ့။ တံ ဝစနံ၊ ထိုတိစီဝရေ ဧကေန စီဝရေန ဝိပ္ပဝသိတုကာမော ဟောတိ၊ စသော စကားသည်။ ”တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတု”န္တိ ဣမိနာ ဝစနေန၊ တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ၊ ဟူသောဤပါဠိနှင့်။ န သမေတိ၊ မညီ။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သေသစီဝရာနိ ဝိယ၊ ကြွင်းသော သင်္ကန်းတို့ကိုကဲ့သို့။ တိစီဝရမ္ပိ၊ တိစီဝရိက်ကိုလည်း။ ပစ္စုဒ္ဓရိတွာ၊ ပစ္စုဒ္ဓုရ်ပြု၍။ ဝိကပ္ပေတဗ္ဗံ၊ ဝိကပ္ပနာပြုအပ်သည်။ ယဒိ သိယာ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ငြားအံ့။ ”တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတု”န္တိ၊ တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ-ဟူသော။ ဣဒံ ဝစနမေဝ၊ ဤပါဠိတော်ပင်လျှင်။ နိရတ္ထကံ၊ အကျိုးမဲ့သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ခဲ့ရာ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ သေသစီဝရေဟိ၊ ကြွင်းသော သင်္ကန်းတို့မှ။ တိစီဝရဿ၊ တိစီဝရိက်၏။ ဝိသေသာဘာဝါ၊ အထူးမရှိသောကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဝိကပ္ပေတု”န္တိ ဣဒံ၊ ဝိကပ္ပေတုံ-ဟူသော ဤစကားကို။ တိစီဝရဝိရဟိတမေဝ၊ တိစီဝရိက်မှ ကင်းသော သင်္ကန်းကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ (နိ-၆၈၂) တိစီဝရံ ပန၊ တိစီဝရိက်ကိုကား။ ဝိကပ္ပေတုံ၊ ဝိကပ္ပနာပြုခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဒုတိယကထိနသိက္ခာပဒဿ၊ ဒုတိယကထိနသိက္ခာပုဒ်၏။ အနာပတ္တိဝါရေ၊ အနာပတ္တိဝါရ၌။ “ဝိကပ္ပေတီ”တိ ဣဒံ၊ ဝိကပ္ပေတိ-ဟူသောစကားကို။ န ဝုတ္တံ၊ မဟောအပ်။ ဝီမံသိတွာ၊ စုံစမ်း၍။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့်။ ဂယှမာနေ၊ ယူအပ်သည်ရှိသော်။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိတော်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ န ဝိရုဇ္ဈတိ၊ မဆန့်ကျင်။ တထာ၊ ထို အခြင်းအရာဖြင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။
“တုယုံ ဒေမီ”တိအာဒီသု၊ တုယုံ ဒေမီ-အစရှိသည်တို့၌။ ပရိစ္စတ္တတ္တာ၊ စွန့်အပ်ပြီးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ အသမ္ပဋိစ္ဆန္တေပိ၊ မခံသော်လည်း။ သမ္ပဒါနဘူတဿေဝ၊ သမ္ပဒါန်ဖြစ်၍ဖြစ်သော ရဟန်း၏သာလျှင်။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ ထိုသမ္ပဒါန်ဖြစ်သောရဟန်းသည်။ ဣစ္ဆိတက္ခဏေ၊ အလိုရှိသော ခဏ၌။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ လဘတိ၊ ရ၏။ “ဣတ္ထန္နာမဿာ”တိ ပဒံ၊ ဣတ္ထန္နာမဿ-ဟူသောပုဒ်ကို။ ပရမ္မုခေ၊ မျက်ကွယ်၌။ ဌိတံ၊ တည်သော ရဟန်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ “ယဿ ပန ရုစ္စတီ”တိ အာဒိ၊ ယဿ ပန ရုစ္စတိ-အစရှိသောစကားကို။ ဥဘောဟိပိ၊ ပေးသူ, ယူသူ နှစ်ဦးတို့သည်လည်း။ ပရိစ္စတ္တတာယာ၊ စွန့်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အသာမိကတံ၊ အရှင်မရှိသော အဖြစ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
“တံ န ယုဇ္ဇတီ”တိ ဣဒံ၊ တံ န ယုဇ္ဇတိ-ဟူသော စကားကို။ အန္တောဒသာဟေ ဧဝ၊ ဆယ်ရက်တွင်း၌သာလျှင်။ ဝိဿာသဂ္ဂဟဏံ၊ အကျွမ်းဝင်၍ ယူခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ အနာပတ္တိဝါရဿ၊ တဿဝါ ဝိဿာသန္တော ပရိဘုဉ္ဇတိ-ဟူသော အနာပတ္တိဝါရ၏။ အာဂတတ္တာ၊ လာသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ နိဿဂ္ဂိယစီဝရဿ၊ စွန့်အပ်သော သင်္ကန်း၏။ ကပ္ပိယဘာဝကရဏတ္ထံ၊ အပ်သောအဖြစ်ကို ပြုခြင်းငှာ။ လေသေန၊ အမြွက်ထောင်သဖြင့်။ ဂဟိတတ္တာ စ၊ ယူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့ဆရာတို့သည်ကား။ “ပရေဟိ၊ သူတစ်ပါးတို့သည်။ သဘာဂေန၊ သဘောအားဖြင့်။ အစ္ဆိန္နေစ၊ လုယက်သော်လည်းကောင်း။ ဝိဿာသဂ္ဂဟိတေစ၊ အကျွမ်းဝင်၍ ယူသော်လည်းကောင်း။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ လဒ္ဓေ၊ ရအပ်သည်ရှိသော်။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ န ဒိဿတိ၊ မထင်။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ အနဓိဋ္ဌာနေနာတိ၊ အနဓိဋ္ဌာနေန-ဟူသည်ကား။ ကာယဝါစာဟိ၊ ကိုယ်, နှုတ်တို့ဖြင့်။ ကတ္တဗ္ဗဿ၊ ပြုအပ်သော အဓိဋ္ဌာန်ကို။ အကရဏေန၊ မပြုခြင်းကြောင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ စီဝရဿ၊ သင်္ကန်း၏။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ (နိ-၆၈၃) သန္တကတာ၊ ဥစ္စာ၏အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဇာတိပမာဏယုတ္တတာ၊ ဇတ်ပမာဏတို့နှင့် ယှဉ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဆိန္နပလိဗောဓဘာဝေါ၊ ပလိဗောဓပြတ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ အတိရေကစီဝရတာ၊ အဓိဋ္ဌာန်မတင်, ဝိပ္ပနာမပြုသောသင်္ကန်းအဖြစ်လည်းကောင်း။ ဒသာဟာတိက္ကမော၊ ဆယ်ရက်ကို လွန်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ ပဉ္စ၊ ဤငါးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ပဌမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ပဌမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၂-ဥဒေါသိတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၄၇၃။ ဒုတိယေ၊ ဒုတိယသိက္ခာပုဒ်၌။ အဝိပ္ပဝါသေတိ၊ အဝိပ္ပဝါသေ-ဟူသည်ကား။ အဝိပ္ပဝါသေ၊ ဝိပ္ပဝါသမရှိခြင်းကို။ နိပ္ဖါဒေတဗ္ဗေ၊ ပြီးစေအပ်သည်ရှိသော်။ ဝိပ္ပဒါသဒေါသာဘာဝေ၊ ညဉ့်ကင်း၍ အပြစ်မရှိခြင်းကို။ သာဓေတဗ္ဗေ၊ ပြီးစေအပ်သည်ရှိသော်။ ကာတဗ္ဗာ၊ ပြုအပ်သော။ သမ္မုတိ၊ သမုတ်ခြင်းတည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
[စာမျက်နှာ-၃၁၈] ၄၇၅။ ပဋိသိဒ္ဓပရိယာပန္နေနနာတိ၊ ပဋိသိဒ္ဓပရိယာပန္နေနန-ဟူသည်ကား။ ဝိပ္ပဝသိတုံ၊ ညဉ့်ကင်းခြင်းငှာ။ ပဋိသိဒ္ဓေသု၊ မြစ်တော်မူအပ်ကုန်သော။ တိစီဝရေသု၊ သင်္ကန်းသုံးထည်တို့၌။ အန္တောဂဓေန၊ အကျုံးဝင်သော။ ဧကေန၊ တစ်ထည်သော သင်္ကန်းနှင့်။ တေန စ၊ ထိုပဋိသိဒ္ဓပရိယာပန္နေန-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်လည်း။ အဝယဝေ၊ အစိတ်၌။ သမုဒါယောပစာရံ၊ အပေါင်း၏ အမည်ဖြင့် ခေါ်ဝေါ်ခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
၄၇၈-၉။ ဧတ္တာဝတာတိ၊ ဧတ္တာဝတာ-ဟူသည်ကား။ “ပရိက္ခတ္တော”တိ ဣမိနာ၊ ပရိက္ခတ္တော-ဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ “သဘာယေတိ လိင်္ဂဗျတ္တယေန သဘာ ဝုတ္တာ”တိ၊ သဘာယေတိ လိင်္ဂဗျတ္တယေန သဘာ ဝုတ္တာ-ဟူ၍။ ဝတွာ၊ ဆိုပြီးလျက်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ သယမ္ပိ၊ မိမိသည်လည်း။ “သဘာယေ”တိ ဣမိနာ၊ သဘာယေဟူသော ဤသဒ္ဒါဖြင့်။ ဝေါဟာရန္တော၊ ခေါ်ဝေါ်သော အဋ္ဌကထာဆရာသည်။ သဘာသဒ္ဒဿ၊ သဘာသဒ္ဒါ၏။ ပရိယာယော၊ ပရိယာယ်ဖြစ်သော။ နပုံသကလိင်္ဂယုတ္တော၊ နပုလ္လိင်နှင့်ယှဉ်သော။ သဘာယသဒ္ဒေါ၊ သဘာယသဒ္ဒါသည်။ အတ္တိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ “သဘာယန္တိ လိင်္ဂဗျတ္တယေန သဘာ ဝုတ္တာ”တိ၊ သဘာယန္တိ လိင်္ဂဗျတ္တယေန သဘာ ဝုတ္တာ-ဟူ၍။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။ “လိင်္ဂဗျတ္တယေန သဘာ”တိ စ ပဒဿ၊ လိင်္ဂဗျတ္တယေန သဘာ-ဟူသော ပုဒ်၏လည်း။ (နိ-၆၈၄) လိင်္ဂန္တရယုတ္တော၊ လိင်တစ်ပါးနှင့် ယှဉ်သော။ သဘာသဒ္ဒပရိယာယော၊ သဘာသဒ္ဒါ၏ ပရိယာယ်ဖြစ်သော။ သဘာယသဒ္ဒေါ၊ သဘာယသဒ္ဒါသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။
သဘာယံ ဂစ္ဆတီတိ၊ သဘာယံ ဂစ္ဆတိ-ဟူသည်ကား။ သဘံ၊ သဘင်သို့။ ဂစ္ဆတိ၊ သွား၏။ ဝသိတဗ္ဗံ နတ္ထီတိ၊ ဝသိတဗ္ဗံ နတ္ထိ-ဟူသည်ကား။ စီဝရဟတ္ထပါသေယေဝ၊ သင်္ကန်းဟတ္ထပါသ်၌သာလျှင်။ ဝသိတဗ္ဗံ၊ နေရာသော အရပ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ တဿာတိ၊ တဿဟူသည်ကား။ ဝီထိယာ၊ ခရီး၏။ “သဘာယဿ စ ဒွါရဿ စ ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗ”န္တိ ဧတ္ထ၊ သဘာယဿ စ ဒွါရဿ စ ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ-ဟူသောပါဌ်၌။ သဘာယဒွါရာနံ၊ သဘင်, တံခါးတို့၏။ အန္တရဝီထိဂေဟာပိ၊ အကြားဖြစ်သော ခရီးအိမ်တို့ကိုလည်း။ ဂဟိတာ ဧဝ၊ ယူအပ်ကုန်သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ အာဒိပရိယောသာနာနံ၊ အစဖြစ်သော သဘင်, အဆုံးဖြစ်သော တံခါးတို့ကို။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ စ၊ ဆက်၍ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ ဧတေသု ဒွါရဝီထိဃရေသု၊ ထို တံခါး, ခရီး, အိမ်တို့၌။ ဝသန္တေန၊ နေသော ရဟန်းသည်။ ဂါမပ္ပဝေသန သဟသေယျာဒိဒေါသံ၊ ရွာဝင်ခြင်း၌ အပြစ်, သဟသေယျစသော အပြစ်ကို။ ပရိဟရိတွာ၊ ရှောင်၍။ သုပ္ပဋိစ္ဆန္နတာဒိယုတ္တေနေဝ၊ ကောင်းစွာ ဖုံးလွှမ်းသည်၏ အဖြစ်အစရှိသည်နှင့် ယှဉ်သည်သာလျှင်။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ သဘာ ပန၊ သဘင်ကိုကား။ သဗ္ဗေသံ၊ ခပ်သိမ်းသောသူတို့၏။ ဝသနတ္ထာယ၊ နေခြင်းငှာ။ ပပါသဒိသာ၊ ရေအိုးစင်နှင့် တူစွာ။ ယဒိ ကတာ၊ အကယ်၍ ပြုသည်ဖြစ်အံ့။ အန္တရာရာမေ ဝိယ၊ အရံတွင်း၌ကဲ့သို့။ ယထာသုခံ၊ အလိုရှိတိုင်း။ ဝသိတုံ၊ နေခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ပရိက္ခိတ္တတာယံ၊ အရံရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဧကူပစာရတဉ္စ၊ ဧကူပစာရအဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ အပရိက္ခိတ္တတာယ၊ အရံမရှိ၏သည်အဖြစ်ကြောင့်။ နာနူပစာရတဉ္စ၊ နာနူပစာရအဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ နိဝေသနာဒီသုပိ၊ နိဝေသန အစရှိသည်တို့၌လည်း။ အတိဒိသန္တော၊ ညွှန်းလိရကား။ “ဧတေနေဝူပါယေနာ”တိအာဒိ၊ ဧတေနေဝူပါယေန-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ နိဝေသနာဒီနိ၊ အိမ်အစရှိသည်တို့ကို။ ဂါမတော၊ ရွာမှ။ ဗဟိ၊ အပ၌။ သန္နိဝိဋ္ဌာနိ၊ တည်သည်တို့ကို။ ဂဟိတာနိ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ အန္တောဂါမေ၊ ရွာတွင်း၌။ ဌိတာနံ၊ တည်သော အိမ်တို့ကို။ ဂါမဂ္ဂဟဏေန၊ ဂါမသဒ္ဒါဖြင့်။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ သဗ္ဗတ္ထာတိ၊ ဟူသည်ကား။ (နိ-၆၈၅) ဂါမနိဂမနိဝေသနာဒီသု၊ ရွာ, နိဂုံး, အိမ်အစရှိကုန်သော။ ပန္နရသသု၊ တစ်ဆယ့်ငါးပါးကုန်သော အရပ်တို့၌။ “ပရိက္ခေပါဒီ”တိ ဧတ္ထ၊ ပရိက္ခေပါဒိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ အာဒိ-သဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ အပရိက္ခေပေဿဝ၊ အရံမရှိခြင်းကိုသလျှင်။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧကကုလာဒီနမ္ပိ၊ ဧကကုလ အစရှိသည်တို့ကိုလည်း။ ဂဟဏံ၊ ယူခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ တေသံ၊ ထို ဧကကုလအစရှိသည်တို့၏။ ဧကူပစာရတာနာနူပစာရတာနိမိတ္တတာဘာဝါ၊ ဧကူပစာရအဖြစ်, နာနူပစာရအဖြစ်၏ အကြောင်းမဟုတ်သောအကြောင်းတည်း။ စ၊ ဆက်၍ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော အရပ်၌။ နိဝိဋ္ဌိဿေဝ၊ ဝင်နေသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ သတ္ထဿ၊ ကုန်သည်အပေါင်းအား။ ပရိက္ခေပေါ၊ အရံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ သွားဆဲ ကုန်သည်အပေါင်းအား။ ပရိက္ခေပေါ၊ အရံသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။
၄၈၂-၇။ ဂါမတော၊ ရွာမှ။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဣဿရာနံ၊ အစိုးရသောမင်းတို့၏။ သမုဒ္ဒတီရာဒီသု၊ သုမုဒ္ဒရာကမ်းထိပ်စသည်တို့၌။ ကတဘဏ္ဍာသာလာ၊ ဆောက်အပ်သော ဘဏ္ဍာတိုက်သည်။ ဥဒ္ဒေါသိတော၊ ဥဒ္ဒေါသိတမည်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ယာနာဒီန”န္တိအာဒိ၊ ယာနာဒီနံ-အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ မုဏ္ဍစ္ဆဒနပါသာဒေါတိ၊ မုဏ္ဍစ္ဆဒနပါသာဒေါ-ဟူသည်ကား။ နာတိဥစ္စော၊ မမြင့်လွန်းသော။ စန္ဒိကင်္ဂဏယုတ္တော၊ လသာခန်းနှင့်ယှဉ်သော။ သိခရကူဋမာလာဒိဝိရဟိတော၊ မြင့်သော အထွတ်ရှိသော အဆောင်မှ ကင်းသော။ ပါသာဒေါ၊ ပြာသာဒ်တည်း။
၄၈၉။ ပရိယာဒိယိတွာတိ၊ ပရိယာဒိယိတွာ-ဟူသည်ကား။ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ၊ လွှမ်း၍။ နဒီပရိဟာရောတိ၊ နဒီပရိဟာရော-ဟူသည်ကား။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဂါမာဒီနံ၊ ရွာအစရှိသည်တို့၏။ ပရိဟာရော၊ အစောင့်အရှောက်ကို။ ဝုတ္တော ဝိယ၊ ဟောတော်မူသကဲ့သို့။ နဒီပရိဟာရဿ၊ မြစ်အစောင့်အရှောက်ကို။ အဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မမူသောကြောင့်။ စီဝရဟတ္ထပါတော ဧဝ၊ သင်္ကန်း၏ ဟတ္ထပါသ်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ အညေ ပန၊ တစ်ပါးဆရာတို့သည်ကား။ “ဣမိနာအဋ္ဌကထာ ဝစနေန၊ ဤအဋ္ဌကထာစကားဖြင့်။ နဒီပရိဟာရောပိ၊ မြစ်အစောင့်အရှောက်သည်လည်း။ ဝိသုံ၊ အသီး။ သိဒ္ဓေါ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ [စာမျက်နှာ-၃၁၉] နဒိယာ၊ ဖြစ်၏။ ဟတ္ထပါသော၊ ဟတ္ထပါသ်ကို။ န ဝိဇဟိတဗ္ဗော၊ မစွန့်အပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကြကုန်၏။ “ဝိဟာရသီမ”န္တိ ပဒံ၊ ဝိဟာရသီမံ-ဟူသောပုဒ်ကို။ အဝိပ္ပဝါသသီမံ၊ အဝိပ္ပဝါသသိမ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ အာဟ၊ မိန့်ဆို၏။ စ၊ ဆက်၍ (နိ-၆၈၆) ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤဝိဟာရသိမ်ကို ကုန်သည်အပေါင်း လွှမ်း၍ တည်ရာ၌။ ဝိဟာရဿ၊ ကျောင်း၏။ နာနာကုလသန္တကဘာဝေ၊ အထူးထူးသော ဒါယကာတို့၏ ဥစ္စာအဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော။ အဝိပ္ပဝါသသီမာပရိစ္ဆေဒဗ္ဘန္တရေ၊ အဝိပ္ပဝါသသိမ် အပိုင်းအခြား အတွင်း၌။ စီဝရအဝိပ္ပဝါသသဗ္ဘာဝတော၊ သင်္ကန်းနှင့် မကင်းသော ဖြစ်သင့်သောကြောင့်။ တဿာ၊ ထိုဝိဟာရသိမ်၏။ ပဓာနတ္ထာ၊ ပြဋ္ဌာန်းသောကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုဝိဟာရသိမ်၌။ သတ္ထပဂိဟာရော၊ ကုန်သည်အစောင့်အရှောက်ကို။ န လဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဝိဟာရံ ဂန္တွာ ဝသိတဗ္ဗ”န္တိ၊ ဝိဟာရံ ဂန္တွာ ဝသိတဗ္ဗံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “သတ္ထသမီပေ”တိ ဣဒံ၊ သတ္ထသမီပေ-ဟူသော စကားကို။ ယထာဝုတ္တ အဗ္ဘန္တရပရိစ္ဆေဒဝသေန၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်သော အဗ္ဘန္တရအပိုင်းအခြား၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ “နာနာကုလဿသတ္ထော ဟောတိ၊ သတ္ထေန စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ ဟတ္ထပါသာ နဝိဇဟိတဗ္ဗ”န္တိ ဧတ္ထ၊ နာနာကုလဿသတ္ထော ဟောတိ၊ သတ္ထေန စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ ဟတ္ထပါသာ နဝိဇဟိတဗ္ဗံ-ဟူသော ဝါကျ၌။ သတ္ထဟတ္ထပါသော၊ ကုန်သည်စု၏ ဟတ္ထပါသ်ကို။ ဂဟိတော၊ ယူအပ်၏။
၄၉၀။ “ဧကကုလဿ ခေတ္တေ”တိ ဝစနံ၊ ဧကကုလဿ ခေတ္တေံ-ဟူသောစကားကို။ အပရိက္ခိတ္တံ၊ အရံမရှိသော လယ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝဒတိ၊ ပြောဆို၏။
၄၉၁-၄။ ဝိဟာရော နာမ၊ ဝိဟာရေ-မည်သည်ကား။ ဥပစာရသီမာ၊ ဥပစာရသိမ်တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုဥပစာရသိမ်၌။ “ယသ္မိံ ဝိဟာရေ”တိ ဝစနံ၊ ယသ္မိံ ဝိဟာရေ-ဟူသော စကားကို။ အန္တောပရိဝေဏာဒိံ၊ ပရိဝုဏ်တွင်း အစရှိသည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤကျောင်း၌။ ကာရာပကာနံ၊ ဆောက်စေသော ဒါယကာတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဧကကုလာဒိန္တကတာ၊ ဧကကုလသန္တကအစရှိသော အဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “ဆာယာယ ဖုဋ္ဌောကာသဿာ”တိ ဝစနံ၊ ဆာယာယ ဖုဋ္ဌောကာသဿ-ဟူသောစကားကို။ ဥဇုကံ၊ ဖြောင့်ဖြောင့်။ အဝက္ခိတ္တလေဍ္ဍုပါတဗ္ဗန္တရံ၊ ချအပ်သော ခဲ၏ကျရာ အရပ်အတွင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝဒတိ၊ ပြောဆို၏။
အဂမနပထေတိ၊ အဂမနပထေ-ဟူသည်ကား။ တဒဟေဝ၊ ထိုနေ့၌သာလျှင်။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ နိဝတ္တေတုံ၊ နစ်ခြင်းငှာ။ အသက္ကုဏေယျကေ၊ မတတ်ကောင်းသော။ သမုဒ္ဒမဇ္ဈေ၊ သမုဒ္ဒရာ၏ အလယ်၌။ ယေ ဒီပကာ၊ အကြင်ကျွန်းငယ်တို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တေသု၊ ထိုကျွန်းငယ်တို့၌။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာခြင်းတည်း။ ဣတရသ္မိန္တိ၊ ဣတရသ္မိံ-ဟူသည်ကား။ ပုရတ္ထိမဒိသာယ၊ (နိ-၆၈၇) အရှေ့အရပ်၌။ စီဝရေ၊ သင်္ကန်း၌။ “ဥပေါသထကာလေ။ ပ။ ဝဍ္ဎတီ”တိ ဣမိနာ၊ ဥပေါသထကာလေ။ ပ။ ဝဍ္ဎတိ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ စီဝရဝိပ္ပဝါသသတ္တဗ္ဘန္တရတော၊ စီဝရဝိပ္ပဝါသသတ္တဗ္ဘန္တရမှ။ သမာနသံဝါသာယ၊ သမာနသံဝါသဖြစ်သော။ သတ္တဗ္ဘန္တရသီမာယ၊ သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်၏။ အစ္စန္တဝိသဒိသတံ၊ စင်စစ် မတူသော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တထာ ဟိ တတော ဧဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ဗဟူသု၊ များစွာကုန်သော။ ဘိက္ခူသု၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဧကတော၊ တစ်ပေါင်းတည်း။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုင်၍။ သမန္တာ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ သတ္တဗ္ဘန္တရပရိစ္ဆေဒေသု၊ သတ္တဗ္ဘန္တရအပိုင်းအခြားတို့၌။ ယထာသကံ စီဝရံ၊ အကြင်အကြင် မိမိတို့၏ သင်္ကန်းကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ပရိဟရန္တေသု၊ စောင့်ရှောက်ကုန်သည်ရှိသော်။ ဧကေကဿ၊ တစ်ယောက် တစ်ယောက်သော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ နိသိန္နောကာသတော၊ နေရာ အရပ်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ပစ္စေကံ၊ အသီးသီး။ သတ္တဗ္ဘန္တရ ပရိစ္ဆေဒေါ၊ သတ္တဗ္ဘန္တရအပိုင်းအခြားသည်။ အညမညဝိသဒိသော၊ တစ်ယောက်သည် တစ်ယောက်နှင့် မတူသည်ဖြစ်၍။ အနေကဝိဓော၊ များသော အပြားရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပရိသပရိယန္တတော၊ ပရိသတ်အစွန်းမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ အမိနိတဗ္ဗတ္တာ၊ မတာအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧကတော၊ တစ်ပေါင်းတည်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ တတ္ထ၊ ထို စီဝရဝိပ္ပဝါသ သတ္တဗ္ဘန္တရ၌။ ပရိသဝသေန၊ ပရိသတ်၍ အစွမ်းဖြင့်။ ဝဍ္ဎိ ဝါ၊ ပွားခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဟာနိ ဝါ၊ ယုတ်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ သတ္တဗ္ဘန္တရသီမာယ၊ သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်၌။ ဧဝံ၊ ဤ စီဝရဝိပ္ပဝါသ သတ္တဗ္ဘန္တရအတူ။ န ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မမှတ်အပ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သာ၊ ထိုသတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်သည်။ ပရိသာယ၊ ပရိသတ်သည်။ ယောဇနိကာယပိ၊ ယူဇနာရှိသော်လည်း။ ပရိသပရိယန္တတော၊ ပရိသတ်အစွန်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ သမန္တာ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ သတ္တဗ္ဘန္တရပရိစ္ဆိန္နာ၊ ခုနစ်တောင် အဗ္ဘန္တရဖြင့် ပိုင်းခြားအပ်သည်ဖြစ်၍။ ဧကာ ဧဝ၊ တူသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ သာ၊ ထိုသတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်သည်။ ပရိသဝသေန၊ ပရိသတ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝဍ္ဎတိ စ၊ ပွားလည်း ပွား၏။ ဟာယတိ စ၊ ယုတ်လည်း ယုတ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ သတ္တဗ္ဘန္တရသီမာ၊ သတ္တဗ္ဘန္တရသိမ်သည်။ အညာဝ၊ တစ်ပါးသာတည်း။ သတ္တဗ္ဘန္တရတောပရိစ္ဆိန္နော၊ ခုနစ်အဗ္ဘန္တရဖြင့် ပိုင်းခြားအပ်သော။ စီဝရဝိပ္ပဝါသပရိဟာရော၊ ဝီဝရဝိပ္ပါသ အစောင့်အရှောက်ဖြစ်သော။ အဗ္ဘောကာသော၊ လွင်တီးခေါင် (နိ-၆၈၈) သည်။ အညော ဧဝ၊ တစ်ပါးသာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသတ္တဗ္ဘန္တရကို ဆုံးဖြတ်ရာ၌။ ယဉ္စ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ အကြင် ဆိုဖွယ်စကားသည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုဆိုဖွယ်စကားကို။ ခန္ဓကေ၊ ဥပေါသထက္ခန္ဓက၌။ သီမာကထာယမေဝ၊ သိမ်စကားမှာမှသာလျှင်။ ဝက္ခာမ၊ ဆိုကုန်တော့အံ့။
[စာမျက်နှာ-၃၂၀] ၄၉၅။ နဒိံ ဩတရတီတိ၊ နဒိံ ဩတရတိ-ဟူသည်ကား။ ဟတ္ထပါသံ၊ သင်္ကန်းဟတ္ထပါသ်ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွတ်၍။ ဩတရတိ၊ သက်၏။ “ဗဟိဂါမေ ဌပေတွာ”တိ ဝစနံ၊ ဗဟိဂါမေ ဌပေတွာ-ဟူသောစကားကို။ အပါရုပိတဗ္ဗတာယ၊ မရုံကောင်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝိနယကမ္မံ ကာတဗ္ဗန္တိ၊ ဝိနယကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ-ဟူသည်ကား။ ဥတ္တရာသင်္ဂေ စ၊ ကိုယ်ဝတ်၌လည်းကောင်း။ ဗဟိဂါမေ၊ ရွာပ၌။ ဌပိတသင်္ဃာဋိယဉ္စ၊ ထားအပ်သော ဒုကုဋ်၌လည်းကောင်း။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဝိနယကမ္မံ၊ ဝိနည်းကံကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ဥတ္တရသင်္ဂံ၊ ကိုယ်ဝတ်ကို။ နိဝါသေတွာ၊ ဝတ်၍။ အန္တရဝါသကေ၊ သင်းပိုင်၌။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်၏။ ဧတ္ထ စ၊ ဤသင်္ကန်းစွန့်သော အရာ၌လည်း။ ဗဟိဂါမေ၊ ရွာပ၌။ ဌပိတဿာပိ၊ ထားအပ်သော ဒုကုဋ်၏လည်း။ ဝိနယကမ္မဝစနတာ၊ ဝိနည်းကံကို ဆိုခြင်းကြောင့်။ ပရမ္မုခါပိ၊ မျက်ကွယ်သည်။ ဌိတံ၊ တည်သော ဝတ္ထုကို။ ဝိဿဇ္ဇိတုံ စ၊ စွန့်ခြင်းငှာလည်းကောင်း။ နိဿဋ္ဌံ၊ စွန့်အပ်ပြီးသည်ကို။ ဒါတုဉ္စ၊ ပေးခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဒဟရာနံ၊ ပဉ္စင်းငယ်တို့၏။ ဂမနေ၊ သွားခြင်း၌။ သဥဿာဟတ္တာ၊ အားထုတ်ခြင်း ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “နိဿယော ပန န ပဋိပ္ပဿမ္ဘတီ”တိ၊ နိဿယော ပန န ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “မုဟုတ္တံ၊ ပ။ ပဋိပ္ပဿမ္ဘတီ”တိ၊ မုဟုတ္တံ၊ ပ။ ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ-ဟူသောစကားကို။ သဥသာဟတ္တေ၊ အားထုတ်ခြင်းရှိသော အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ဂမနဿ၊ သွားခြင်း၏။ ဥပစ္ဆိန္နတ္တာ၊ ပြတ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပုရာရုဏာဝ၊ အရုဏ်မတက်မီသာလျှင်။ ဥဋ္ဌဟိတွာ၊ ထ၍။ သဥဿဟေန၊ အားထုတ်ခြင်း ရှိသည်ဖြစ်၍။ ဂစ္စန္တာနံ၊ သွားကုန်သော။ တေသံ၊ ထိုပဉ္စင်းငယ်တို့အား။ အရုဏေ၊ အရုဏ်သည်။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ ဥဋ္ဌိတေပိ၊ တက်ကောင်းလည်း။ န ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ၊ မငြိမ်း။ ကသ္မာ၊ နည်းဟူမူကား။ “ယာဝ အရုဏုဂ္ဂမနာ သယန္တီ”တိ၊ ယာဝ အရုဏုဂ္ဂမနာ သယန္တိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဂါမံ ပဝိသိတွာ။ ပ။ န ပဋိပ္ပဿမ္ဘတီ”တိ၊ ဂါမံ ပဝိသိတွာ။ ပ။ န ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အညမညဿ ဝစနံ အဂ္ဂဟေတွာ”တိ အာဒိမှိ၊ အညမညဿ ဝစနံ အဂ္ဂဟေတွာ-အစရှိသော စကား၌။ သဥဿဟတ္တာ၊ အားထုတ်ခြင်းရှိသောကြောင့်။ ဂမနက္ခဏေ၊ သွားသောခဏ၌။ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ၊ နိဿနည်းငြိမ်း (နိ-၆၈၉) ခြင်းကို။ န ဝုတ္တာ၊ မဆိုအပ်။ ဓေနုဘယေနာတိ၊ ဓေနုဘယေန-ဟူသည်ကား။ တရုဏဝစ္ဆဂါဝီနံ၊ နွားငယ်ရှိသော နွားမတို့၏။ အဘိဓာဝိတွာ၊ ရှေးရှုပြေးလာ၍။ သိင်္ဂေန၊ ဦးချိုဖြင့်။ ပဟရဏဘယေန၊ ဝှေ့အံ့သည်မှ ကြောက်သောကြောင့်။ “နိဿယော စ ပဋိပ္ပဿမ္ဘတီ”တိ ဣဒံ၊ နိဿယော စ ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ-ဟူသော စကားကို။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ဓေနုဘယာဒီဟိ၊ နွားမမှ ကြောက်ခြင်းအစရှိသည်တို့ကြောင့်။ ဌိတာနံ၊ တည်ကုန်သောပဉ္စင်းငယ်တို့အား။ ယာဝ ဘယဝူပသမာ၊ ကြောက်ခြင်း ငြိမ်းသည်တိုင်အောင်။ ဌာတဗ္ဗတော၊ တည်ရာသောကြောင့်။ “အန္တောအရုဏေယေဝ၊ အရုဏ်တွင်း၌သာလျှင်။ ပမိဿာမိ”တိ၊ အမီလိုက်အံ့ဟူ၍။ နိယမေတုံ၊ မှတ်ခြင်းငှာ။ အသက္ကုဏေယျတ္တာ၊ မတတ်ကောင်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယတ္ထ ပန၊ အကြင်အရာ၌ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ နိယမေတုံ၊ မှတ်ခြင်းငှာ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ တတ္ထ၊ ထိုအရာ၌။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ အရုဏေ၊ အရုဏ်သည်။ ဥဂ္ဂတေပိ၊ တက်သော်လည်း။ နိဿယော၊ သည်။ န ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ၊ မငြိမ်း။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း ဟူမူကား။ ဘေသဇ္ဇတ္ထာယ၊ ဆေးအလို့ငှာ။ ဂါမံ၊ ရွာသို့။ ပဝိဋ္ဌဒဟရာနံ၊ ဝင်ကုန်သော ပဉ္စင်းငယ်တို့အား။ န ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ ဝိယ၊ မငြိမ်းကုန်သကဲ့သို့တည်း။ “အန္တောသီမာယံ ဂါမ”န္တိ ဣဒံ၊ အန္တောသီမာယံ ဂါမံ-ဟူသော စကားကို။ အဝိပ္ပဝါသသီမာသမ္မုတိတော၊ အဝိပ္ပဝါသသိမ်သမုတ်သည်မှ။ ပစ္ဆာ၊ နောက်၌။ ပတိဋ္ဌာပိတဂါမံ၊ တည်စေအပ်သောရွာကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဂါမဉ္စ၊ ရွာကိုလည်းကောင်း။ ဂါမူပစာဉ္စ၊ ရွာ၏ ဥပစာရကိုလည်းကောင်း။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ သမ္မန္နိတဗ္ဗတော၊ သမုတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ပဝိဋ္ဌာနန္တိ၊ ပဝိဋ္ဌာနံ-ဟူသည်ကား။ ဝိသုံ ဝိသုံ၊ အသီးအသီး။ ဂတာနံ၊ သွားကုန်သော။ အာစရိယန္တေဝါသိကာနံ၊ ဆရာ, တပည့်တို့အား။ အဝိပ္ပဝါသသီမတ္တာ၊ အဝိပ္ပဝါသသိမ်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ စီဝရာနိ၊ သင်္ကန်းတို့သည်။ နိဿဂ္ဂိယာနိ၊ စွန့်ထိုက်ကုန်သည်။ နေဝ ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ သဥဿာဟတာယ၊ အားထုတ်ခြင်း ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ နိဿယော၊ နိဿယည်းသည်။ ပဋိပ္ပဿမ္ဘတိ၊ မငြိမ်း။ အန္တရာမဂ္ဂေတိ၊ အန္တရာမဂ္ဂေ-ဟူသည်ကား။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ သုတွာ၊ နာ၍။ အာဂစ္ဆန္တာနံ၊ လာကုန်သော ပဉ္စင်းငယ်တို့အား။ အန္တရာမဂ္ဂေ၊ ခရီးအကြား၌။
“ဣဓ အပစ္စုဒ္ဓရဏ”န္တိ ဣမိနာ၊ ဣဓ အပစ္စုဒ္ဓရဏံ၊ ဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ အဓိဋ္ဌာနဝိကပ္ပနာနိ ဝိယ၊ အဓိဋ္ဌာန်, ဝိကပ္ပနာတို့ကိုကဲ့သို့။ ပစ္စုဒ္ဓရဏမ္ပိ၊ ပစ္စုဒ္ဓိုရ်ကိုလည်း။ ကာယေန ဝါ၊ ကိုယ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝါစာယ ဝါ၊ နှုတ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ကတ္တဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ (နိ-၆၉၀) ကာယဝါစာဟိ၊ ကိုယ်, နှုတ်တို့ဖြင့်။ ကတ္တဗ္ဗဿ၊ ပြုအပ်သည်ကို။ အကရဏတော၊ မပြုခြင်းကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣဒံ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်ကို။ ကာယဝါစာသမုဋ္ဌာနံ ဝိယ၊ ကာယဝါစာသမုဋ္ဌာန်ကဲ့သို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဓိဋ္ဌိတတိစီဝရတာ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်သော သင်္ကန်းသုံးတည်၏ အဖြစ်လည်းကောင်း။ အနတ္ထတကထိနတာ၊ ကထိန်မခင်းသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ အလဒ္ဓသမ္မုတိတာ၊ မရအပ်သော သမ္မုတိရှိသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ရတ္တိဝိပ္ပဝါသော၊ ညဉ့်ကင်းခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ၊ ဤလေးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ဥဒေါသိတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ဥဒေါသိတသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၃-တတိယကထိနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၂၁] ၄၉၇။ တတိယေ၊ တတိယ ကထိနသိက္ခာပုဒ်၌။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ စီဝရပစ္စာသာ နိက္ခိပိတုန္တိ၊ စီဝရပစ္စာသာ နိက္ခိပိတုံ-ဟူသည်ကား။ စီဝရပစ္စာသာယ၊ သင်္ကန်းရနိုးခြင်းသည်။ သတိယာ၊ ရှိသော်။ နိက္ခိပိတုံ၊ ထားခြင်းငှာ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ “နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိံ ဘိက္ခုနာ”တိ ဧတ္ထ၊ နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိံ ဘိက္ခုနာ-ဟူသောပုဒ်၌။ ဒုတိယကထိနေ ဝိယ၊ ဒုတိယကထိနသိက္ခာပုဒ်ကဲ့သို့။ သာမိဝသေနေဝ၊ သမ္ဗာန်၏ အစွမ်းအားဖြင့် သာလျှင်။ ကရဏဝစနဿ၊ တတိယာဝိဘတ်၏။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။
၄၉၉-၅၀၀။ တုယှံ ဒမ္မီတိ ဒိန္နန္တိ၊ တုယှံ ဒမ္မီတိ ဒိန္နံ-ဟူသည်ကား။ “ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ တုယှံ၊ သင့်အား။ အကာလစီဝရံ၊ အကာလင်္သန်းကို။ ဒမ္မိ၊ လှူ၏။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒိန္နံ၊ လှူအပ်သော သင်္ကန်းတည်း။ ဧတမ္ပိ၊ ဤသင်္ကန်းလှူသည်မည်သည်။ ကာလေ၊ သင်္ကန်းအခါ၌။ အာဒိဿ၊ ရည်၍။ ဒိန္နံ နာမ၊ လှူသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ ဣဒံ ပန၊ ဤ တုယှံ ဒမ္မီတိ ဒိန္နံ-ဟူသောစကားသည်။ အဋ္ဌကထာဝစနံ၊ အဋ္ဌကထာစကားတည်း။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ “ကာလေပိ အာဒိဿ ဒိန္န”န္တိ ဣဒဉ္စ၊ ကာလေပိ အာဒိဿ ဒိန္နံ-ဟူသော ဤစကားကိုလည်း။ “အကာလစီဝရ”န္တိ ဝစနသာမညတော၊ အကာလစီဝရံ-ဟူသော သဒ္ဒါတူသည်၏ အဖြစ်အားဖြင့်။ လဗ္ဘမာနံ၊ ရအပ်သော။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံသော သင်္ကန်းကိုလည်း။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ အတ္ထုဒ္ဓါရဝသေန၊ အနက်ကို ထုတ်သည်၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်းဟူမူကား။ ပထမအနိယတေ၊ ပထမအနိယတ၌။ သောတဿရဟော၊ သောတ၏ ဆိတ်ခြင်းကို။ အတ္ထုဒ္ဓါရဝသေန၊ အတ္ထုဒ္ဓါရ၏ အစွမ်း (နိ-၆၉၁) အားဖြင့်။ ဝုတ္တော ဝိယ၊ ဟောတော်မူသကဲ့သို့တည်း။ ဟိ ဝိတ္ထာရေမိ၊ ချဲ့အံ့။ သံဃဿ၊ သံဃာအား။ ကာလေပိ၊ သင်္ကန်းကာလ၌လည်း။ အာဒိဿ၊ ရည်ညွှန်း၍။ ဒိန္နံ၊ လှူအပ်သောသင်္ကန်းသည်။ အကာလေ၊ သင်္ကန်းကာလမဟုတ်သည်၌။ ဥပ္ပန္နစီဝရံ ဝိယ၊ ရသောသင်္ကန်းကဲ့သို့။ သမ္မုခီဘူတေဟ၊ မျက်မှောက်ဖြစ်ကုန်သော။ ဝုတ္ထဝေဿဟိ စ၊ ပုရိမဝါ ကျွတ်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ အဝုတ္ထဝေဿဟိ စ၊ ဝါမကျွတ်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ သဗ္ဗေဟိပိ၊ အလုံးစုံသော ရဟန်းတို့သည်လည်း။ ဘာဇေတဗ္ဗတာသာမညေန၊ ဝေဖန်အပ်သည်၏အဖြစ်ဖြင့် တူသောကြောင့်။ အကာလစီဝရံ နာမ၊ အကာလသင်္ကန်းမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှာ။ အတ္ထုဒ္ဓါရဝသေန၊ အတ္ထုဒ္ဓုရ်၏အစွမ်းဖြင့်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ “ကာလေပိ အာဒိဿ ဒိန္န”န္တိ၊ ကာလေပိ အာဒိဿ ဒိန္နံ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ “တတော၊ ထိုသင်္ကန်းကာလ၌ ရည်ညွှန်း၍ လှူအပ်သည်မှ။ ဘာဇေတွာ၊ ဝေဖန်၍။ လဒ္ဓစီဝရမ္ပိ၊ ရအပ်သော သင်္ကန်းသည်လည်းကောင်း။ အကာလေ၊ သင်္ကန်းကာလမဟုတ်သည်၌။ လဒ္ဓစီဝရမ္ပိ၊ ရသောသင်္ကန်းသည်လည်းကောင်း။ ဝုတ္ထဝဿာနံ၊ ဝါကျွတ်ကုန်သော ရဟန်းတို့အား။ ဧကမာသပရိဟာရံ ဝါ၊ ကထိန်မခင်းသောနှစ်၌ တစ်လအစောင့်အရှောက်ကို လည်းကောင်း။ ပဉ္စမာသပရိဟာရံ ဝါ၊ ကထိန်ခင်းသောနှစ်၌ ငါးလ အစောင့်အရှောက် ကိုလည်းကောင်း။ န လဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ ပစ္စသာစီဝရေ၊ သင်္ကန်းရနိုးခြင်းသည်။ အသတိ၊ မရှိသော်။ ဒသာဟပရိဟာရမေဝ၊ ဆယ်ရက်အစောင့်အရှောက်ကိုသာလျှင်။ လဘတိ၊ ရ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှာ။ န ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်သည် မဟုတ်။ အဋ္ဌကထာယမ္ပိ၊ အဋ္ဌကထာ၌လည်း။ “အာဒိဿ ဒိန္န”န္တိ ဝစနသာမညတော၊ အာဒိဿ ဒိန္နံ-ဟူသော သဒ္ဓါတူသည်၏အဖြစ်အားဖြင့်။ လဗ္ဘမာနံ၊ ရအပ်သော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော သင်္ကန်းကို။ အတ္ထုဒ္ဓါရဝသေန၊ အတ္ထုဒ္ဓါရ်အစွမ်းအားဖြင့်။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ဧကပုဂ္ဂလဿ ဝါ ဣဒံ တုယှံ ဒမ္မီတိ ဒိန္န”န္တိ၊ ဧကပုဂ္ဂလဿ ဝါ ဣဒံ တုယှံ ဒမ္မီတိ ဒိန္နံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တထာလဒ္ဓံ ဝါ၊ ထိုသို့သော အခြင်းအရာအားဖြင့် ဣဒံ တုယှံ ဒမ္မိဆို၍ လှူအပ်သော သင်္ကန်းကိုလည်းကောင်း။ အတ္ထတကထိနာနံ၊ ကထိန်ခင်းကုန်သော ရဟန်းတို့အား။ ဒသာဟဗ္ဘန္တရေ၊ ဆယ်ရက်တွင်း၌။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဣတရထာ၊ ကာလေပိ အာဒိဿဒိန္နံဟူသော စကားကို အတ္ထုဒ္ဓါရဖြင့် ဟောသည်မှတပါး ဂဟေတဗ္ဗအားဖြင့် ဟောသော အပြားဖြင့်။ (နိ-၆၉၂) အတ္ထေ၊ အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဂယှမာနေ၊ ယူအပ်သည်ရှိသော်။ ပါဠိအဋ္ဌကထာဟိ၊ ပါဠိအဋ္ဌကထာတို့နှင့်။ ဝိရုဇ္ဈနတော၊ ဆန့်ကျင်ခြင်းကြောင့်တည်း။ တထာဟိ တတော ဧဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ အစ္စေကစီဝရသိက္ခာပဒေ၊ အစ္စေကစီဝရသိက္ခာပုဒ်၌။ အကာလေ ဥပ္ပန္နမ္ပိ အစ္စေကစီဝရံ ''ယာဝ စီဝရကာလသမယံ နိက္ခိပိတဗ္ဗ”န္တိ၊ အကာလေ ဥပ္ပန္နမ္ပိ အစ္စေကစီဝရံ ''ယာဝ စီဝရကာလသမယံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ တဿ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်၏။ အဋ္ဌကထာယဉ္စ၊ အဋ္ဌကထာ၌လည်း။ “ပဝါရဏမာသဿ၊ သီတင်းကျွတ်လ၏။ ဇုဏှပက္ခပဉ္စမိယံ၊ လဆန်းပက္ခငါးရက်မြောက်၌။ ဥပ္ပန္နဿ၊ ရသော။ အစ္စေကစီဝရဿ၊ အဆောတလျှင် ပြုအပ်သော သင်္ကန်း၏။ ကထိနေ၊ ကထိန်ကို။ အနတ္ထတေ၊ မခင်းအပ်သည်ရှိသော်။ ဧကာဒသဒိဝသာဏိကော၊ တစ်ဆယ့်တစ်ရက်အလွန်ရှိသော။ မာသော စ၊ တစ်လလည်းကောင်း။ ကထိနေ၊ ကထိန်ကို။ အတ္ထတေ၊ ခင်းအပ်သော်။ ဧကာဒသဒိဝသာဓိကာ၊ တစ်ဆယ့်တစ်ရက် အလွန်ရှိကုန်သော။ ပဉ္စ မာသာ စ၊ ငါးလတို့လည်းကောင်း။ ပရိဟာရော၊ အစောင့်ရှောက်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ တမေဝ ပရိဟာရံ၊ ထိုအစောင့်အရှောက်ကို သာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ 'ဆဋ္ဌတော ပဋ္ဌာယ ပန ဥပ္ပန္နံ အစ္စေကစီဝရမ္ပိ ပစ္စုဒ္ဓရိတွာ ဌပိတစီဝရမ္ပိ ဧတံ ပရိဟာရံ လဘတိယေဝါ”တိ၊ ဆဋ္ဌတော ပဋ္ဌာယ ပန ဥပ္ပန္နံ အစ္စေကစီဝရမ္ပိ ပစ္စုဒ္ဓရိတွာ ဌပိတစီဝရမ္ပိ ဧတံ ပရိဟာရံ လဘတိယေဝ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ကာလေပိ၊ သင်္ကန်းကာလ၌လည်းကောင်း။ အကာလေပိ၊ သင်္ကန်းကာလ မဟုတ်သည်၌လည်းကောင်း။ ယထာတထာ၊ ဟုတ်ဟုတ်ငြားငြားသော အခြင်းအရာဖြင့်။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်သော။ အတိရေကစီဝရံ၊ အတိရေကသင်္ကန်းကို။ ဝုတ္ထဝဿာနံ၊ ဝါကျွတ်ကုန်သော ရဟန်းတို့အား။ ဧကမာသံ ဝါ၊ တစ်လပတ်လုံးလည်းကောင်း။ ပဉ္စမာသံ ဝါ၊ ငါးလပတ်လုံးလည်းကောင်း။ ယထာရဟံ၊ ထိုက်သည်အားလျော်စွာ။ ပရိဟာရံ၊ အစောင့်အရှောက်ကို။ လဘတိ ဧဝ၊ ရသည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
ဧဝံ ပန၊ ဤသို့ကား။ အဝတွာ၊ မဟောမူ၍။ ပဒဘာဇနံ၊ ပဒဘာဇနီကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ သမ္ဗန္ဓော၊ စာစပ်တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုဧဝံ ပန-စသော ပါဌ်၌။ “ဧဝ”န္တိ ပဒံ၊ ဧဝံ-ဟူသောပုဒ်သည်။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ “တတော စေ ဥတ္တရီ”တိ ဣမဿ၊ တတော စေ ဥတ္တရိ-ဟူသော ပုဒ်၏။ မာသပရမတော [စာမျက်နှာ-၃၂၂] ဥတ္တရီ”တိ၊ မာသပရမတော ဥတ္တရိ-ဟူ၍။ ယံ ယော အတ္ထော၊ အကြင်အနက်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ တံ အတ္ထံ၊ ထိုအနက်ကို။ ပရာမသတိ၊ သုံးသပ်၏။ ပဒဘာဇနိယံ၊ ပဒဘာဇနီ၌။ ဧဝမတ္ထံ၊ ဤသို့သော အနက်ကို။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ အညထာ၊ တစ်ပါးသော အပြားဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပာယ်တည်း။ “တာဝ ဥပ္ပန္နံ ပစ္စာသာစီဝရ”န္တိ ဣဒံ၊ တာဝ ဥပ္ပန္နံ ပစ္စာသာစီဝရံဟူသော (နိ-၆၉၃) ဤပုဒ်သည်။ ပစ္စတ္တဝစနံ၊ ပထမဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ “မူလစီဝရ”န္တိ ဣဒံ၊ မူလစီဝရံဟူသော ဤပုဒ်သည်။ ဥပယောဂဝစနံ၊ ဒုတိယာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ အတ္တနော ဂတိကံ ကရောတီတိ၊ အတ္တနော ဂတိကံ ကရောတိ ဟူသည်ကား။ အန္တေရာ၊ အကြားဖြစ်သော။ ဒုတိယဒိဝသာဒီသု၊ နှစ်ရက်မြောက်သော နေ့စသည်တို့၌။ ဥပ္ပန္နံ၊ ရသော။ ပစ္စာသာစိဝရံ၊ ရနိုးသော သင်္ကန်းကို။ မာသပရမံ၊ တစ်လအတိုင်းအရှည်ရှိသော ကာလပတ်လုံး။ မူလစီဝရံ၊ မူလသင်္ကန်းကို။ ဌပေတုံ၊ ထားခြင်းငှာ။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဒသာဟပရမတာယ ဧဝ၊ ဆယ်ရက်အတိင်းအရှည်ရှိသော အဖြစ်၌သာလျှင်။ ပတိဋ္ဌာပေတိ၊ တည်စေ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အတ္တနော၊ မိမိနှင့်။ ဂတိကံ၊ အလားတူသည်ကို။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “တတော ဥဒ္ဓံ မူလစီဝရ”န္တိ ဧတ္ထ ပန၊ တတော ဥဒ္ဓံ မူလစီဝရံဟူသော ဤဝါကျ၌ကား။ “မူလစီဝရ”န္တိ ပဒံ၊ မူလစီဝရံဟူသော ပုဒ်သည်။ ပစ္စတ္တဝစနံ၊ ပထမာဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တံ၊ ထိုမူလသင်္ကန်းသည်။ ဝီသတိမဒိဝသတော၊ နှစ်ဆယ်ရက်မြောက်သောနေ့မှ။ ဥဒ္ဓံ၊ အထက်၌။ ဒွါဝီသတိမဒိဝသာဒီသု၊ နှစ်ဆယ့်နှစ်ရက်မြောက်သော နေ့စသည်တို့၌။ ဥပ္ပန္နံ၊ ရသော။ အတ္တနာ၊ မိမိနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဧကတော၊ တစ်ပေါင်းတည်း။ သိဗ္ဗေတွာ၊ ချုပ်၌။ ဃဋိတံ၊ စပ်အပ်သော။ ပစ္စာသာစီဝရံ၊ ရနိုးသော သင်္ကန်းကို။ ဒသာဟပရမံ၊ ဆယ်ရက်အတိုင်းအရှည်ရှိသော ကာလပတ်လုံး။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ ဒသာဟပရမတာဒိဝသေန၊ ဒသာဟပရမတာစသည်၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ (မာသပရမတာဒိဝသေန၊ ရှိရမည်ထင်သည်) အတ္တနော၊ မိမိနှင့်။ ဂတိကံ၊ အလားတူသည်ကို။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ ဧကတော၊ အတူတကွ။ အသိဗ္ဗေတွာ၊ မချုပ်မူ၍။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဌပိတံ၊ ထားအပ်သော။ ပစ္စာသာစီဝရံ ပန၊ ရနိုးသောသင်္ကန်းသည်ကား။ ဒသာဟပရမမေဝ၊ ဆယ်ရက်အတိုင်းအရှည်ရှိသည်သာတည်း။
ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ ဒသာဟာတိ၊ ဒသာဟဟူသည်ကား။ ဒသာဟေန၊ ဆယ်ရက်ဖြင့်။ “ဧကာဒသေ ဥပ္ပန္နေ”တိအာဒီသုံ၊ ဧကာဒသေ ဥပ္ပန္နေံအစရှိသော ပါဠိတို့၌။ ဧကာဒသာဟေဥပ္ပန္နေ၊ အဆယ့်တစ်ရက်၌ ဖြစ်သော။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ အတ္ထော၊ အနက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အယမေဝ ပါဌော၊ ဧကာဒသာဟေ ဥပ္ပန္နေ-ဟူသော ပါဌ်ကိုသာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ “ဧကဝီသေ ဥပ္ပန္န။ ပ။ နဝါဟာ ကာရေတဗ္ဗ”န္တိအာဒိ၊ ဧကဝီသေ ဥပ္ပန္န။ ပ။ နဝါဟာ ကာရေတဗ္ဗံအစရှိသော စကားကို။ ပစ္စာသာစီဝရဿ၊ ရနိုးသော သင်္ကန်း၏။ ဥပ္ပန္နဒိဝသံ၊ ဖြစ်သော နေ့ကို။ ဌပေတွာ၊ (နိ-၆၉၄) ထား၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ ”တိံသေ၊ ပ။ တဒဟေဝ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗ”န္တိ၊ တိံသေ၊ ပ။ တဒဟေဝ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အညံ ပစ္စာသာစီဝရံ၊ ပ။ ကာရေတဗ္ဗ”န္တိ ဣဒံ၊ အညံ ပစ္စာသာစီဝရံ၊ ပ။ ကာရေတဗ္ဗံဟူသော စကားကို။ ပစ္စာသာယ၊ ရနိုးခြင်းသည်။ သတိယာ ဧဝ၊ ရှိသော်သာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဣတော၊ ဤနေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းကို။ န လဘိဿာမီ”တိ၊ မရလတ္တံ့ဟူ၍။ ဣစ္ဆိတဋ္ဌာနတော၊ အလိုရှိသော အရပ်မှ။ ပစ္စာသာယ၊ ရနိုးခြင်းသည်။ ဥပ္ပစ္ဆိန္နာယ၊ ပြတ်သည်ရှိသော်။ အညတ္ထာပိ၊ တစ်ပါးသော အရပ်၌တည်း။ ယေန ကေနစိဥပါယေန၊ အမှတ်မရှိသော အကြင်ဖြင့်။ ပစ္စာသံ၊ ရနိုးခြင်းကို။ သစေ ဥပ္ပါဒေတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်စေငြားအံ့။ မူလစီဝရံ၊ မူလသင်္ကန်းကို။ န အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ အဓိဋ္ဌာန်မတင်အပ်။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ ပစ္စာသာယ၊ ရနိုးခြင်းသည်။ ဥပစ္ဆိန္နာယ၊ ပြတ်သည်ရှိသော်။ ဒသာဟာတိက္ကန္တံ၊ ဆယ်ရက်ကို လွန်သော။ မူလစီဝရံ၊ မူလသင်္ကန်းကို။ တဒဟေဝ၊ ထိုနေ့၌သာလျှင်။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်၏။ “ပစ္စာသာစီဝရမ္ပိ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗ”န္တိ ဣဒံ၊ ပစ္စာသာစီဝရမ္ပိ ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံဟူသော ဤစကားကို။ ပဌမတရံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်သော။ ဝိသဘာဂံ၊ သဘောမတူသော သင်္ကန်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ အညမညန္တိ၊ အညမညံဟူသည်ကား။ အညံ အညံ၊ တစ်ပါး တစ်ပါးကို။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အယမေဝ၊ ဤ အညံ အညံသည်ပင်လျှင်။ ပါဌော၊ အဋ္ဌကထာပါဌ်တည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့သည်။ ပဌမကထိနေ၊ ပထမကထိနသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တသဒိသမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်နှင့် တူသည်သာတည်း။ ဟိ၊ အထူးကား။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ တတ္ထ၊ ထိုပထမကထိန၌။ ဒသာဟာတိက္ကမော၊ ဆယ်ရက်ကိုလွန်ခြင်းတည်း။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ မာသာတိက္ကမော၊ တစ်လကို လွန်ခြင်းတည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ဝိသေသော၊ အထူးတည်း။
တတိယကထိနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ တတိယကထိနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၄-ပုရာဏစီဝရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၅၀၃-၅။ စတုတ္ထေ၊ စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ်၌။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိတော်၌။ ဘတ္တဝိဿဂ္ဂန္တိ၊ ဘတ္တဝိဿဂ္ဂံဟူသည်ကား။ ဘတ္တဿ၊ ဆွမ်းကို။ ဥဒရေ၊ ဝမ်း၌။ ဝိဿဇ္ဇနံ၊ စွန့်ခြင်းတည်း။ ပဝေသနံ၊ သွင်းခြင်းတည်း။ အဇ္ဈောဟရဏံ၊ မျိုခြင်းတည်း။ ဘတ္တကိစ္စံ၊ ဆွမ်းစားခြင်းကိစ္စတည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ဘောဇနပရိယောသာနေန၊ စား၍ ပြီးခြင်းကြောင့်။ ဘတ္တဿ၊ ဆွမ်းကို။ [စာမျက်နှာ-၃၂၃] ဝိဿဇ္ဇနံ၊ စွန့်ခြင်းတည်း။ ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ ဝဒန္တိ၊ (နိ-၆၉၅) ဆိုကုန်၏။ တတ္ထ နာမ တွန္တိ၊ တတ္ထ နာမ တွံဟူသည်ကား။ သော မနာ တွံ၊ ထိုသင်စင်လျက်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ တွံ၊ သင်သည်။ တာယ နာမ၊ ထို အဆွေမတော်သော ရဟန်းမိန်းမကိုစင်လျက်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပိတာ စ၊ အဖလည်းကောင်း။ မာတာ စ၊ အမိလည်းကောင်း။ ပိတရော၊ အဖ, အမိတို့။ ပိတူနံ၊ အဖ,အမိတို့၏။ ပိတာ စ၊ အဖလည်း။ မာတာ စ၊ အမိလည်း။ ပိတာမဟာ၊ အဖ, အမိတို့၏ အဖ, အမိတို့။ ဝါ၊ ဘိုးအေ, ဘွားအေတို့။ တေ ဧဝ၊ ထို အဘိုး, အဘွားတို့သည်သာလျှင်။ ယုဂဠဋ္ဌေန၊ အစုံဟူသော အနက်ကြောင့်။ ယုဂေါ၊ ယုဂမည်သည်တည်း။ တသ္မာ၊ ထိုသို့ သဘောရှိသော။ ယာဝ သတ္တမာပိတာမဟယုဂါ၊ ခုနစ်ဆက်မြောက်သော ဘိုးစုံ, ဘွားစုံတိုင်အောင်။ ပိတာမဟာဝဋ္ဋာ၊ ဘိုးဘွားအဆက်တိုင်အောင်။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသော ပိတာမဟာယုဂါ-ဟူသမျှပုဒ်၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဟိ၊ အကျိုးကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့သော အနက်ကို ယူသည်ရှိသော်။ ပိတာမဟဂ္ဂဟဏေန၊ ပိတာမဟသဒ္ဒါဖြင့်။ မတာမဟော စ၊ အမိ၏ အဖကိုလည်းကောင်း။ ပိတာမဟီ စ၊ အဖ၏ အမိကိုလည်းကောင်း။ မတာမာဟီ စ၊ အမိ၏ အမိကိုလည်းကောင်း။ ဂဟိတာဝ၊ ယူအပ်ကုန်သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သတ္တမယုဂတော၊ ဆွေခုနစ်ဆက်မှ။ ပရံ၊ အထက်ကို။ ဝါ၊ အလွန်ကို။ “အညတကာ”တိ၊ အဆွေမတော်သူဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ယာတိ၊ ယာဟူသည်ကား။ ဘိက္ခုနီ၊ ရဟန်းမိန်းမသည်။ ပိတု၊ အဖ၏။ မာတာ၊ အမိသည်။ ပိတာမဟီ၊ မည်၏။ မာတု၊ အမိ၏။ ပိတာ၊ အဖသည်။ မာတာမဟော၊ မာတာမဟမည်၏။
“ပယောဂေ ပယောဂေ ဘိက္ခုဿ ဒုက္ကဋ”န္တိ ဣဒံ၊ ပယောဂေ ပယောဂေ ဘိက္ခုဿ ဒုက္ကဋံဟူသော ဤစကားကို။ ဧကာယ ဧဝ၊ တစ်ခွန်းတည်းသာလျှင်ဖြစ်သော။ “ဓောဝါ”တိ အာဏာပနဝါစာယ၊ ဖွပ်လော့ဟု စေခိုင်းသော စကားဖြင့်။ တဒနုဂုဏဿ၊ ထိုဖွပ်ခြင်းဖြင့် လျော်သော။ သဗ္ဗဿာပိ၊ အလုံးစုံလည်း ဖြစ်သော။ ပယောဂဿ၊ ပုဗ္ဗပယောဂကို။ အာဏတ္တတ္တာ၊ စေခိုင်းအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
၅၀၆။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်နည်း။ ဓောဝနဿ၊ ဖွပ်ခြင်း၏။ တဒဝိနာဘာဝတော၊ ထို ပုဗ္ဗပယောဂနှင့် ကင်း၍ မဖြစ်ခြင်းကြောင့်။ “ကာယဝိကာရံ ကတွာ”တိ စ၊ ကာယဝိကာရံ ကတွာဟူ၍လည်းကောင်း။ “အန္တောဒွါဒသဟတ္ထေ”တိ စ၊ အန္တောဒွါဒသဟတ္ထေဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကာယေန၊ ကိုယ်ဖြင့်။ (နိ-၆၉၆) ဓောဝါပေတုကာမတံ၊ ဖွပ်စေလိုသောအဖြစ်ကို။ အပ္ပကာသေတွာ၊ ထင်ရှားမပြုမူ၍။ ဒါနခိပနပေသနာဒိံ၊ ပေးခြင်း, ပစ်ခြင်း, ပို့စေခြင်းအစရှိသည်ကို။ ကရေန္တဿ စ၊ ပြုသော ရဟန်းအားလည်းကောင်း။ ဒွါဒသဟတ္ထံ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင်ရှိသော။ ဥပစာရံ၊ ဥပစာကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွှတ်၍။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ ကာယဝါစာဟိ၊ ကိုယ်, နှုတ်တို့ဖြင့်။ အာဏာပေတွာ၊ စေ၍။ ခိပနပေသနာဒိံ၊ ပစ်ခြင်း, ပို့စေခြင်းစသည်ကို။ ကရောန္တဿစ၊ ပြုသောရဟန်းအားလည်းကောင်း။ အနာပတ္တိ ဧဝ၊ အာပတ်မိသင့်သည်သာတည်း။
ဧကေန ဝတ္ထုနာတိ၊ ဧကေန ဝတ္ထုနာဟူသည်ကား။ ပဌမကတေန၊ ရှေးဦးစွာ ပြုအပ်သော ဝတ္ထုဖြင့်။ ဧတာသံ၊ ထိုရဟန်းမိန်းမတို့အား။ ပဉ္စသတာနိ ပမာဏံ၊ ငါးရာ အတိုင်းအရှည်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တာ၊ ထိုရဟန်းမိန်းမတို့သည်။ ပဉ္စသတာ၊ မည်ကုန်၏။ ဘိက္ခုဘာဝတော၊ ရဟန်းယောကျ်ား အဖြစ်မှ။ ပရိဝတ္တလိင်္ဂါ၊ ဣတ္ထိလိင်ပြန်သော။ ဘိက္ခုနီပိ၊ ဘိက္ခုနီမသည်လည်း။ ဘိက္ခုနံ၊ ယောကျ်ားတို့၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာ ဧဝ၊ မည်သာလျှင်တည်း။
၅၀၇။ တာဝကာလိကံ ဂဟေတွာ၊ တာဝကာလိကံ ဂဟေတွာဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ကတိပါဟံ၊ နှစ်ရက်သုံးရက်။ ပါရုပနာဒိအတ္ထာယ၊ ရုံခြင်းအစရှိသော အကျိုးငှာ။ တာဝကာလိကံ၊ အခိုက်အတန့်။ ယာစိတွာ၊ တောင်း၍။ ပုရာဏစီဝရတာ၊ သင်္ကန်းဟောင်း၏ အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဥပစာရေ၊ တစ်ဆယ့်နှစ်တောင် ဥပစာရ၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ အညာတိကာယ၊ အဆွေမတော်သော။ ဘိက္ခုနိယာ၊ ရဟန်းမိန်းမကို။ အာဏာပနံ၊ စေခိုင်းခြင်းလည်းကောင်း။ တဿာ၊ ထိုရဟန်းမိန်းမကို။ ဓောဝပနာဒီနိ စ၊ ဖွပ်စေခြင်း အစရှိသည်တို့လည်းကောင်း။ ဣမာနိ တီဏိ၊ ဤသုံးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ တို့တည်း။
ပုရာဏစီဝရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ပုရာဏစီဝရသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၅-စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၂၄] ၅၀၈။ ပဉ္စမေ၊ ပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်၌။ အပညတ္တေ သိက္ခာပဒေတိ၊ အပညတ္တေ သိက္ခာပဒေဟူသည်ကား။ ဂဏမှာ၊ ဂိုဏ်မှ။ ဩဟီယနသိက္ခာပဒေ၊ နောက်ကျန်ရစ်ရာ၌သိက္ခာပုဒ်ကို။ အပညတ္တေ၊ မပညတ်မီ။ ကောဋ္ဌာသသမ္ပတ္တီတိ၊ ကောဋ္ဌာသသမ္ပတ္တိဟူသည်ကား။ ကေသာဒိပဉ္စကောဋ္ဌာသာနံ၊ ဆံအစရှိသော ငါးပါးသော အစုတို့၏။ ကလျာဏတာ၊ လှပသော အဖြစ်တည်း။ “ဟတ္ထတလေယေဝ ဒေဿတွာ”တိ ဣမိနာ၊ ဟတ္ထတလေယေဝ ဒေဿတွာ-ဟူသေပါဌ်ဖြင့်။ ဟတ္ထတလတော၊ လက်ဝါးပြင်မှ။ သေသကာယဿ၊ ကြွင်းသောကိုယ်ကို။ အဒဿနံ၊ မမြင်စေခြင်းကို။ ဒီပေတိ၊ သိစေ၏။
၅၁၀။ ဝိဟတ္ထတာယာတိ၊ ဝိဟတ္ထတာယ-ဟူသည်ကား။ ဝိဂတဟတ္ထတာယ၊ လက်ယှက်ရခြင်းမှကင်းသောကြောင့်။ အမိဿိတတာယ၊ မယောယှက်ရသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အပဋိဿရဏတာယ၊ ကိုးကွယ်ရာမဲ့သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “သမဘိတုန္နတ္တာ”တိ၊ သမဘိတုန္နတ္တာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဗျာဓိတတ္တာ၊ ကျင်နာသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပရိဝတ္တေတဗ္ဗံ၊ လှည့်လည်အပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ပရိဝတ္တံ၊ ပရိဝတ္တံ မည်၏။ တဒေဝ၊ ထိုပရိဝတ္တသည်ပင်လျှင်။ ပါရိဝတ္တကံ၊ ပါရိဝတ္တက မည်၏။ ပရိဝတ္တေတာ၊ ဖလယ်၍။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးအပ်သော ဝတ္ထုသည်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။
ပုရိမသိက္ခာပဒေ၊ ရှေး ပုရာဏဓောဝါပနသိက္ခာပုဒ်၌။ ဒွါဒသဟတ္ထော ဥပစာရနိယမော၊ တဆယ့်နှစ်တောင် ဥပစာမှတ်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ ဝိယ၊ ရှိသကဲ့သို့။ ဣဓ၊ ဤစီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပုဒ်၌။ ဒွါဒသဟတ္ထော ဥပစာရနိယမော၊ တဆယ့်နှစ်တောင် ဥပစာကိုမှတ်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “ဥပစာရံ မုဉ္စီတွာ”တိ၊ ဥပစာရံ မုဉ္စတွာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အညတြ ပါရိဝတ္တကာတိ၊ အညတြ ပါရိဝတ္တက-ဟူသည်ကား။ ယံ စီဝရံ၊ အကြင်သင်္ကန်းကို။ အန္တမသော၊ အယုတ်သဖြင့်။ ဟရီဋကခဏ္ဍမ္ပိ၊ သဖန်းခါးတုံးပိုင်းကိုလည်း။ ဒတွာ ဝါ၊ ပေး၍လည်းကောင်း။ “ဒဿမီ”တိ-ပေးအံ့ဟူ၍။ အာဘောဂံ၊ နှလုံးသွင်းခြင်းကို။ ကတွာ ဝါ၊ ပြု၍လည်းကောင်း။ ပရိဝတ္တကံ၊ ဖလှယ်သည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဂဏှာတိ၊ ယူ၏။ တံ စီဝရံ၊ ထိုသင်္ကန်းကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ “တံ အစိတ္တကဘာဝေန နသမေတီ”တိ ဣမိနာ၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဉာတိဘာဝါဇာနနာဒီသု၊ အဆွေတော်သော အဖြစ်ကို မသိခြင်းအစရှိသည်တို့၌။ အစိတ္တကတာ ဝိယ၊ အစိတ္တက အဖြစ်ကဲ့သို့။ ဘိက္ခုနီဘာဝါဇာနနာဒိဝသေနာပိ၊ ဘိက္ခုနီအဖြစ်ကို မသိခြင်းအစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်လည်း။ အစိတ္တကတံ၊ စိတ်မရှိသော အဖြစ်ကို။ ပကာသေတိ၊ ပြ၏။
(နိ-၆၉၈) ၅၁၃-၄။ တိကဉ္စ၊ သုံးခုအပေါင်းသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုသုံးခုအပေါင်းဟူသည်ကား။ ပါစိတ္တိယဉ္စ၊ ပါစိတ်သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ တိကပါစိတ္တိယံ၊ တိကပါစိတ် မည်၏။ ပါစိတ္တိယတိကံ၊ ပါစိတ် သုံးခုအပေါင်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ “ပတ္တတ္ထဝိကာဒီ”တိဣဒံ၊ ပတ္တတ္ထဝိကာဒီ၊ ဟူသော စကားကို။ အနဓိဋ္ဌာနုပဂံ၊ အဓိဋ္ဌာန် မလောက်သည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ “ကော ပန ဝါဒေါ ပတ္တတ္ထဝိကာဒီသူ”တိဣမိနာ၊ ကော ပန ဝါဒေါ ပတ္တတ္ထဝိကာဒီသူ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ မဟတိယာ၊ ကြီးသော။ ဘိသိစ္ဆဝိယာပိ၊ ဘုံလျှိုလွှမ်း၌လည်း။ အနဓိဋ္ဌာနုပဂတ္တာ၊ အဓိဋ္ဌာန်မလောက်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တာဝ အနာပတ္တိ၊ အာပတ် မသင့်ဖြစ်သေး၏။ ဝိကပ္ပနုပဂပစ္ဆိမပ္ပမာဏဝိရဟိဘတာယ၊ အငယ်ဆုံး ဝိမပ္ပနာလောက်သော ပမာဏမှ ကင်းသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အနဓိဋ္ဌာတဗ္ဗေသု၊ အဓိဋ္ဌာန် မလောက်သောသပိတ်အိတ်အစရှိသည်တို့၌။ ကိမေဝ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ အဘယ်မှာ ဆိုဖွယ်ရာရှိအံ့နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဝိကပ္ပနုပဂပစ္ဆိမာနိ၊ ငယ်စွာအဆုံး ဝိကပ္ပနာလောက်သော ပမာဏရှိကုန်သော။ ပတ္တတ္ထဝိကာဒီနိ ပန၊ သပိတ်အိတ်အစရှိသည်တို့ကိုကား။ ဂဏှိတုံ၊ ယူခြင်းငှါ။ န ဝဋ္ဋတိ ဧဝ၊ မအပ်သည်သာလျှင်တည်း။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ ခံခြင်းသည်။ ကိရိယာ၊ ကိရိယာတည်း။ အပရိဝတ္တနံ၊ မဖလှယ်ခြင်းသည်။ အကိရိယာ၊ အကိရိယာတည်း။ ဝိကပ္ပနုပဂ၊ စီဝရတာ၊ ဝိကပ္ပနာလောက်သော သင်္ကန်းအဖြစ်လည်းကောင်း။ ပါရိဝတ္တ ကာဘာဝေါ၊ ဖလှယ်ခြင်း၏ မရှိခြင်းလည်းကောင်း။ အညာတိကာယ၊ အဆွေ မတော်သော ဘိက္ခုနီ၏။ ဟတ္ထတော၊ လက်မှ။ ဂဟဏံ၊ ခံခြင်း လည်းကောင်း။ ဣမာနိ တီဏိ၊ ဤ သုံးပါး တို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤ စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏ သိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ တို့ အင်္ဂါတည်း။
စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏ သိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၆၊ အညာတကဝိညတ္တိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၂၅] ၅၁၅။ ဆဋ္ဌေ၊ ဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်၌။ ပဋု ဧဝ၊ လိမ္မာသောသူသည်သာလျှင်။ ပဋ္ဋော၊ ပဋ္ဋ၊ မည်၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၊ ၌။ ဓမ္မနိမန္တနာတိ၊ ဓမ္မနိမန္တန၊ ဟူသည်ကား။ သမဏေသု၊ ရဟန်းတို့၌။ ဝတ္တဗ္ဗာစာရဓမ္မမတ္တဝသေန၊ ကျင့်အပ်သော အကျင့်တရားမျှ၏ အစွမ်းဖြင့်။ နိမန္တနာ၊ ဖိတ်ခြင်းတည်း။ ဒါတုကာမတာယ၊ လှူခြင်းငှါ အလိုရှိသော အဖြစ်ကြောင့်။ ကတနိမန္တနာ၊ ပြုအပ်သော ဖိတ်ခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ (နိ-၆၉၉) တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “ဝိညာပေဿတီ”တိ၊ ဝိညာပေဿတီ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အညာတကအပ္ပဝါရိတတော၊ အဆွေမတော်ရာ, မဖိတ်ရာမှ။ ဝိညတ္တိ နာမ၊ တောင်းခြင်းမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၅၁၇။ ”တိဏေန ဝါ ပဏ္ဏေန ဝါ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အာဂန္တဗ္ဗ”န္တိ ဣမိနာ၊ တိဏေန ဝါ ပဏ္ဏေန ဝါ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အာဂန္တဗ္ဗ၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဘူတဂါမဝိကောပနံ၊ ဘူတဂါမ်ကို ဖျက်ဆီးခြင်းကို။ အနုညာတံ၊ ခွင့်ပြုတော်မူအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “နေင ဘူတဂါမပါတဗျတာယာ”တိအာဒိ၊ နေင ဘူတဂါမပါတဗျတာယာ၊ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ သုဒ္ဓစိတ္တေန၊ စင်ကြယ်သော စိတ်ဖြင့်။ လိင်္ဂံ၊ တိတ္ထိအသွင်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ လဒ္ဓိံ၊ အယူကို။ ဂဏှန္တောပိ၊ ယူသော်လည်း။ တိတ္ထိယပက္ကန္တကော ဧဝ၊ တိတ္ထိယပက္ကန္တကသာလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “နိဝါသေတွာပိ လဒ္ဓိ န ဂဟေတဗ္ဗာ”တိ၊ နိဝါသေတွာပိ လဒ္ဓိ န ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
“ယံ အာဝါသံ ပဌမံ ဥပဂစ္ဆတီ”တိ ဧတ္ထာပိ၊ ယံ အာဝါသံ ပဌမံ ဥပဂစ္ဆတီ၊ ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ ဝိဟာရံ၊ ကျောင်းသို့။ စီဝရာဒိအတ္ထာယ၊ သင်္ကန်းအစရှိသည်တို့၏ အလို့ငှါ။ ပဝိသန္တေနာပိ၊ ဝင်သော ရဟန်းသည်လည်း။ တိဏာဒီဟိ၊ မြက်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ပဋိစ္ဆာဒေတွာဝ၊ ဖုံးလွှမ်း၍သာလျှင်။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွားအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ “န တွေဝ နဂ္ဂေန အာဂန္တဗ္ဗ”န္တိ၊ န တွေဝ နဂ္ဂေန အာဂန္တဗ္ဗ၊ ဟူ၍။ သာမညတော၊ သာမညအားဖြင့်။ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုက္ကဋကို။ ဝုတ္တတ္ထာ၊ ဟောတော်မူအပ်သောကြောင့်တည်း။ စီမိလိကာဟီတိ၊ စီမိလိကာဟီတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋပိလောဋိကာဟိ၊ ပုဆိုးကြမ်းတို့ဖြင့်။ ပရိဘောဂေနေဝါတိ၊ ပရိဘောဂေနေဝါတိ၊ ဟူသည်ကား။ အညံ၊ သံဃိကသင်္ကန်းမှ တပါးသော။ စီဝရံ၊ သင်္ကင်္န်းကို။ အလဘိတွာ၊ မရသည်ဖြစ်၍။ ပရိဘုဉ္ဇနေန၊ သုံးဆောင်ခြင်းကြောင့်။ ပရိဘောဂဇိဏ္ဏန္တိ၊ ပရိဘောဂဇိဏ္ဏန္တိ၊ ဟူသည်ကား။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့်။ ပရိဘုဉ္ဇယမာနံ၊ သုံးဆောင်အပ်သော။ တံ စီဝရံ၊ ထိုသင်္ကန်းသည်။ ဩဘဂ္ဂဝိဘဂ္ဂတာယ၊ အစုတ်စုတ် အပြတ်ပြတ် ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အသာရုပ္ပံ၊ မသင့်တင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ဇိဏ္ဏံ၊ ဟောင်းမြင်း ဆွေးမြေ့သည်တည်း။
၅၂၁။ “အညဿတ္ထာယာ”တိ ဧတ္ထာပိ၊ အညဿတ္ထာယာ၊ ဟူသောပုဒ်သို့လည်း။ “ဉာတကာနံ ပဝါရိတာန'' န္ထ ဣဒံ၊ ဉာတကာနံ ပဝါရိတာန၊ ဟူသောပုဒ်သည်။ အနုဝတ္တတိ ဧဝ၊ အစဉ်လိုက်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အတ္တနော ဉာတကပဝါရိတေ”တိ၊ အတ္တနော ဉာတကပဝါရိတေ (နိ-၇၀၀) အာဒိ၊ အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣဓ ပန၊ ဤ သိက္ခာပုဒ်၌ကား။ အညဿ၊ တပါးသော။ အစ္ဆိန္နနဋ္ဌစီဝရဿ၊ ခိုးသူလုသော ပျောက်သော သင်္ကန်းရှိသော ရဟန်း၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှါ။ အညာတကအပ္ပဝါရိတေ၊ အဆွေမတော်သောသူ, မဖိတ်သောသူတို့ကို။ ဝိညာပေန္တဿ၊ တောင်းသောရဟန်းအား။ နိဿဂ္ဂိယေန၊ နိဿဂ္ဂိယဖြင့်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဣတိအတ္ထော၊ ဤသို့သော အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ဣတရထာ၊ ဤဋီကာဝါဒမှတပါး အဋ္ဌကထာဝါဒအပြား အားဖြင့်။ အတ္ထေ၊ အနက်ကို။ ဂယှမာနေ၊ ယူချေသည်ရှိသော်။ “ဉာတကာနံ ပဝါရိတာန”န္တိ ဣမိနာ၊ ဉာတကာနံ ပဝါရိတာန၊ ဟူသောပုဒ်ဖြင့်။ ဝိသေသော၊ အထူးသည်။ န ဘဝေယျ၊ မဖြစ်ရာ။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ အနန္တရသိက္ခာပဒေ၊ အခြားမဲ့ဖြစ်သော သိက္ခာပုဒ်၌။ “အဋ္ဌကထာသု ပန ဉာတကပဝါရိတဋ္ဌာနေ၊ ပ။ ပမာဏမေဝ ဝဋ္ဋတီတိ ဝုတ္တံ၊ တံ ပါဠိယာ န သမေတီ”တိ စ၊ အဋ္ဌကထာသု ပန ဉာတကပဝါရိတဋ္ဌာနေ၊ ပ။ ပမာဏမေဝ ဝဋ္ဋတီတိ ဝုတ္တံ၊ တံ ပါဠိယာ န သမေတီ၊ ဟူ၍ လည်းကောင်း။ “ယသ္မာ ပနိဒံ သိက္ခာပဒံ အညဿတ္ထာယ ဝိညာပနဝတ္ထုသ္မိံ ယေဝ ပညတ္တံ၊ တသ္မာ ဣဓ'အညဿတ္ထာယာ’တိ န ဝုတ္တ”န္တိ စ၊ ယသ္မာ ပနိဒံ သိက္ခာပဒံ အညဿတ္ထာယ ဝိညာပနဝတ္ထုသ္မိံ ယေဝ ပညတ္တံ၊ တသ္မာ ဣဓ'အညဿတ္ထာယာ’တိ န ဝုတ္တ၊ ဟူ၍ လည်းကောင်း။ ဝက္ခတိ၊ ဆိုလတ္တံ့။ ဝိကပ္ပနုပဂစီဝရတာ၊ ဝိကပ္ပနာလောက်သော သင်္ကန်း၏ အဖြစ်လည်းကောင်း။ သမယာဘာဝေါ၊ အခါ၏ မရှိခြင်းလည်းကောင်း။ တာယ၊ တိုတောင်းခြင်းဖြင့်။ ပဋိလာဘော စ၊ ရခြင်းလည်းကောင်း။ ဣမာနိ စတ္တာရိ၊ ဤလေးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
အညာတကဝိညတ္တိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ အညာတကဝိညတ္တိသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၇။ တတုတ္တရိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
(က) [စာမျက်နှာ-၃၂၆] ၅၂၂-၅၂၄။ သတ္တမေ၊ သတ္တမသိက္ခာပုဒ်၌။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ပဂ္ဂါဟိကသာလန္တိ၊ ပဂ္ဂါဟိကသာလ၊ ဟူသည်ကား။ ဒုဿပဏံ၊ ပုဆိုးဆိုင်ကို။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တံ၊ ထိုပုဆိုးဆိုင်ကို။ ဝါဏိဇကေဟိ၊ ကုန်သည်တို့သည်။ ဒုဿနိ၊ ပုဆိုးတို့ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဒဿနဋ္ဌာနတာယ၊ ပြရာဖြစ်သောကြောင့်။ “ပဂ္ဂါဟိကသာလာ”တိ၊ ပဂ္ဂါဟိကသာလာ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆို၏။ အဿ စီဝရဿာတိ၊ အဿ စီဝရဿ၊ ဟူသည်ကား။ သာဒိတဗ္ဗစီဝရဿ၊ သာယာအပ်သော သင်္ကန်း၏။ ”တိစီဝရိကေနာ”တိဣမိနာ၊ တိစီဝရိကေနာ၊ ဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ အစ္ဆိန္နတိစီဝရတော၊ ခိုးသူလုသော တိစီဝရိက်မှ။ အညဿ၊ တပါးသော။ ဝိဟာရာဒီသု၊ ကျောင်းအစရှိသည်တို့၌။ (နိ-၇၀၁) နိဟိတဿ၊ သိုမှီးအပ်သော။ စီဝရဿ၊ သင်္ကန်း၏။ အဘာဝံ၊ မရှိခြင်းကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ အညံ စီဝရံ၊ တပါးသော သင်္ကန်းသည်လည်း။ ယဒိ ဘဝေယျ၊ အကယ်၍ ရှိသည်ဖြစ်ငြားအံ့။ ဝိညာပေတုံ၊ တောင်းခြင်းငှါ။ န ဝဋ္ဋေယျ၊ မအပ်ရာ။ တာဝကာလိကံ၊ အခိုက်အတန့်။ နိဝါသေတွာ၊ ဝတ်၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းကို။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တာဝကာလိကမ္ပိ၊ အခိုက်အတန့်ကိုလည်း။ အလဘန္တဿ၊ မရသော ရဟန်းအား။ ဘူတဂါမဝိကောပနံ၊ ဘူတဂါမ်ကိုဖျက်ဆီးခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ တိဏပဏ္ဏေဟိ၊ မြက်သစ်ရွက်တို့ဖြင့်။ ဆဒနံ၊ ဖုံးလွှမ်းခြင်းသည်။ ဝဋ္ဋတိ ဧဝ၊ အပ်သည်သာလျှင်တည်း။ အညေနာတိ၊ အညေနာ၊ ဟူသည်ကား။ အစ္ဆိန္နအသဗ္ဗစီဝရေန၊ အလုံးစုံသော သင်္ကန်းကို ခိုးသူမလုသော ရဟန်းသည်။ “ဒွေ နဋ္ဌာနီ”တိ ပဒဿ၊ ဒွေ နဋ္ဌာနီ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
၅၂၆။ ပါဠိယာ န သမေတီတိ၊ ပါဠိယာ န သမေတီ၊ ဟူသည်ကား။ “အနာပတ္တိ ဉာတကာနံ ပဝါရိတာန”န္တိ၊ အနာပတ္တိ ဉာတကာနံ ပဝါရိတာန၊ ဟူသော။ ဣမာယ ပါဠိယာ၊ ဤပါဠိနှင့်။ န သမေတိ၊ မညီ။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဣမိဿာ၊ ဤပါဠိကို (ထည့်) တတုတ္တရိဝိညာပနအာပတ္တိပ္ပသင်္ဂေ ဧဝ၊ ထိုသင်းပိုင်, ကိုယ်ဝတ်ထက်အလွန်တောင်းခြင်း၌ အာပတ်ကို လျဉ်းပါးရာ၌သာလျှင်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်သောကြောင့်တည်း။ “အညဿတ္ထာယာတိ န ဝုတ္တ”န္တိ ဣဒံ၊ အညဿတ္ထာယာတိ န ဝုတ္တံ၊ ဟူသောစကားသည်။ အညဿ၊ သူတပါး၏။ အတ္ထာယ၊ အလို့ငှါ။ တတုတ္တရိဝိညာပနေ၊ ထိုသင်းပိုင်, ကိုယ်ဝတ်ထက် အလွန် တောင်းရာ။ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ၊ နိဿဂ္ဂိပါစိတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဣမံ အတ္ထံ၊ ဤအနက်ကို။ ဒီပေတိ၊ သိစေ၏။ တဉ္စ ပါစိတ္တိယံ၊ ထိုပါစိတ်သည်လည်း။ ယေသံ၊ အကြင်ခိုးသူလုသော ရဟန်းတို့၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှါ။ ဝိညာပေတိ၊ တောင်း၏။ တေသံ ဝါ၊ ထို ခိုးသူလုသော ရဟန်းတို့အားမူလည်း။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဝိညာပကေဿဝ ဝါ၊ တောင်းသော ရဟန်းအားသာလျှင်မူလည်း။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တာဝ၊ ရှေးဦးစွာ။ တေဟိ၊ ခိုးသူလုသော ရဟန်းတို့သည်။ အဝိညာပိတတ္တာ၊ မတောင်းအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တေသံ၊ ထိုခိုးသူလုသော ရဟန်းတို့အား။ တံ၊ ထိုပါစိတ်အာပတ်သည် (ထည့်)။ န သိယာ၊ မဖြစ်သင့်။ အတ္တာနံ၊ မိမိကိုယ်ကို။ ဥဒ္ဒိဿ၊ ရည်၍။ အဝိညာပိတတ္တာ၊ မတောင်းအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝိညာပကဿာပိ၊ တောင်းတတ်သောရဟန်းအားလည်း။ န သိယာ၊ မဖြစ်သင့်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ အညဿ၊ (နိ-၇၀၂) သူတပါး၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှါ။ ဝိညာပေန္တဿပိ၊ တောင်းသောရဟန်းအားလည်း။ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ၊ နိဿဂ္ဂိ ပါစိတ်သည်။ န ဒိဿတိ၊ မထင်။ ပါဠိယံပန၊ ပါဠိ၌ကား။ ဣမဿ သိက္ခာပဒဿ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၏။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သာဒိယနပဋိဗဒ္ဓတာဝသေန၊ သာယာခြင်းနှင့် စပ်သောအဖြစ်၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ပဝတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သည်အဖြစ်ကြောင့်။ “အညဿတ္ထာယာ”တိ၊ အညဿတ္ထာယာ၊ ဟူ၍။ အနာပတ္တိဝါရေ၊ အနာပတ္တိဝါရေ၊ ၌။ န ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မမူအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တဉ္စ၊ ထိုစကားသည်လည်း။ ယုတ္တံ ဝိယ၊ သင့်သကဲ့သို့။ ဒိဿတိ၊ ထင်၏။ ဝီမံသိတွာ၊ စုံစမ်း၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တတုတ္တရိစီဝရတာ၊ ထို သင်းပိုင်ကိုယ်ဝတ်ထက် လွန်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ အစ္ဆိန္နာဒိကာရဏတာ၊ ခိုးသူလုခြင်း စသော အကြောင်း၏အဖြစ်လည်းကောင်း။ အညာတကဝိညတ္တိ၊ အဆွေမတော်ရာ၌ တောင်းခြင်းလည်းကောင်း။ တာယ၊ ထိုတောင်းခြင်းဖြင့်။ ပဋိလာဘော စ၊ ရခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ၊ ဤလေးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
တတုတ္တရိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ တတုတ္တရိသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၈၊ ပဌမဥပက္ခဋသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၅၂၈-၅၃၁။ အဋ္ဌမေ၊ အဋ္ဌမသိက္ခာပုဒ်၌။ “ယော ကတ္တာ”တိ ပဒံ၊ ယော ကတ္တ၊ ဟူသောပုဒ်ကို။ ဒါယကံ၊ လှူသော သူကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပဋော ဧဝ၊ ပုဆိုးသည်သာလျှင်။ ပဋကော၊ ပဋကေကမည်၏။ “အပ္ပဂ္ဃံ စေတာပေတီ”တိ ဣဒံ၊ အပ္ပဂ္ဃံ စေတာပေတီ၊ ဟူသော စကားကို။ နိဿဂ္ဂိယာပတ္တိယာ၊ နိဿဂ္ဂိအာပတ်ဖြင့်။ အနာပတ္တိံ၊ အာပတ် မသင့်ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝိညတ္တိပစ္စယာ ပန၊ တောင်းခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်ကား။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာလျှင်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရတော”တိ၊ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရတော၊ ဟူ၍။ [စာမျက်နှာ-၃၂၇] သုတ္တေ၊ ပါဠိ၌။ ဝိညတ္တိကာရဏံ၊ ဝိညတ်ဖြစ်ခြင်း၏အကြောင်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ မာတိကာဋ္ဌကထာယမ္ပိ၊ မာတိကာအဋ္ဌကထာ၌လည်း။ “စီဝရေ ဘိယျောကမျတာ, အညာတကဝိညတ္တိ, တာယစ ပဋိလာဘောတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနီ”တိ၊ စီဝရေ ဘိယျောကမျတာ, အညာတကဝိညတ္တိ, တာယစ ပဋိလာဘောတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင်္ဂါနိ၊ ဟူ၍။ အညာတကဝိညတ္တျတာ၊ အညာတကဝိညတ္တိအဖြစ်ကို။ ပကာသိတာ၊ ပြအပ်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့သော သာရတ္ထဒီပနီဆရာတို့သည်ကား။ “ဒါယကေန၊ ဒါယကာသည်။ (နိ-၇၀၃) ဒါတုကာမော၊ လှူလိုသည်။ အမှီတိ၊ ဖြစ်၏ဟူ၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သန္တကေ၊ အထံ၌။ အဝုတ္တေပိ၊ မဆိုလာသော်လည်း။ ယဒဂ္ဃနကံ၊ အကြင်မျှလောက် အဖိုးထိုက်သော သင်္ကန်းကို။ သော၊ ထိုဒါယကာသည်။ ဒါတုကာမော၊ လှူလို၏။ တဒဂ္ဃနကံ၊ ထိုမျှလောက် အဖိုးထိုက်သော သင်္ကန်းကို။ အာဟာရာပေတုံ၊ ဆောင်စေခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ ဧဝ၊ အပ်သည်သာလျှင်တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ထိုကုန်၏။ တံ စစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ရာဇသိက္ခာပဒဋ္ဌကထာယပိ၊ ရာဇသိက္ခာပုဒ် အဋ္ဌကထာနှင့်လည်း။ န သမေတိ၊ မညီ။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဒူတေန ဝါ၊ တမန်သည်လည်းကောင်း။ ဒါယကေန ဝါ၊ အလှူရှင်သည်လည်းကောင်း။ “အာယသ္မန္တံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ အာဘတ”န္တိ၊ အာယသ္မန္တံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ အာဘတ၊ ဟူ၍။ အာရောစိတေပိ၊ ကြားလာလျက်လည်း။ မုခဝေဝဋိယကပ္ပိယကာရကာဒီနံ၊ မုခဝေဝဋိယ, ကပ္ပိယကာရကအစရှိသည်တို့၏။ သန္တိကာ၊ အထံမှ။ အာဟရာပနဿ၊ ဆောင်စေခြင်းကို။ တတ္ထ၊ ထိုရာဇသိက္ခာပုဒ်အဋ္ဌကထာ၌။ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ၊ ပယ်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တတ္ထ၊ ထိုရာဇသိက္ခာပုဒ် အဋ္ဌကထာ၌။ ဣမေ ဒွေ အနိဒ္ဒိဋ္ဌကပ္ပိယကာရကာ နာမ၊ ဧတေသု အညာတကအပ္ပဝါရိတေသု ဝိယ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ ပ။ န ကိဉ္စိ ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ဒေသနာမတ္တမေဝ စေတံ 'ဒူတေန စီဝရစေတာပန္နံ ပဟိဏေယျာ’တိ သယံအာဟရိတွာပိ ပိဏ္ဍပါတာဒီနံ အတ္ထာယ ဒဒန္တေသုပိ ဧသေဝ နယော”တိ၊ ဣမေ ဒွေ အနိဒ္ဒိဋ္ဌကပ္ပိယကာရကာ နာမ၊ ဧတေသု အညာတကအပ္ပဝါရိတေသု ဝိယ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ ပ။ န ကိဉ္စိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ ဒေသနာမတ္တမေဝ စေတံ 'ဒူတေန စီဝရစေတာပန္နံ ပဟိဏေယျာ’တိ သယံအာဟရိတွာပိ ပိဏ္ဍပါတာဒီနံ အတ္ထာယ ဒဒန္တေသုပိ ဧသေဝ နယော၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မုခဝေဝဋိယကပ္ပိယကာရကာဒယော၊ မုခဝေဝဋိယ, ကပ္ပိယကာရကအစရှိသည်တို့ကို။ ဒါယကေန၊ အလှူရှင်သည်။ ဝတ္ထုမှိ၊ ဝတ္ထုကို။ ပရိစ္စတ္တေပိ၊ စွန့်အပ်သော်လည်း။ “အသုကဿ၊ ဤမည်သော သူ၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ စီဝရပိဏ္ဍပါတာဒိံ၊ သင်္ကန်း, ဆွမ်းအစရှိသည်ကို။ ဂဏှထာ”တိ၊ ခံပါကုန်လော့ဟူ၍။ အနိဒ္ဒိဋ္ဌတ္တာ ဧဝ၊ မညွှန်းအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ “ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုကို။ န ဝတ္တဗ္ဗာ”တိ၊ မဆိုအပ်ဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ တဿ ဝတ္ထုနော၊ ထိုဝတ္ထု၏။ မုခဝေဝဋိယာဒီနံ၊ မုခဝေဝဋိယစသော ကပ္ပိယကာရကတို့၏။ (သန္တကံ၏ သမ္ဗန်) သန္တကတ္တာ၊ ဥစ္စာအဖြစ်ကြောင့်။ န ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည် မဟုတ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဣမာပိ၊ ဤ ဥပက္ခဋသိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ ဒါယကေန ဝါ၊ အလှူရှင်သည်လည်းကောင်း။ ဒူတေန ဝါ၊ တမန်သည်လည်းကောင်း။ “ယံ၊ အကြင် ဝတ္ထုကို။ ဣစ္ဆထ၊ အလိုရှိကုန်၏။ တံ၊ ထိုအလိုရှိသော ဝတ္ထုကို။ ဝဒထာ”တိ၊ ဆိုပါကုန်လော့ဟူ၍။ အပ္ပဝါရိတဿ၊ မဖိတ်ပဲ။ ဝဒတော၊ ဆိုသောရဟန်းအား။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာတည်း။ အဂ္ဃဝဍ္ဎနကန္တိ၊ အဂ္ဃဝဍ္ဎနက၊ ဟူသည်ကား။ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ၊ ဤသက္ခာပုဒ်သည်။ စီဝရေ၊ သင်္ကန်း၌။ အဂ္ဃဝဍ္ဎနကံ၊ အဖိုးပွားခြင်းကို။ နိဿာယ (နိ-၇၀၄) ၍။ ပဝတ္တံ၊ ဖြစ်၏။ ပိဏ္ဍပါတာဒီသု၊ ဆွမ်းအစရှိသည်တို့၌။ အဂ္ဃဝဍ္ဎနကံ၊ အဖိုးပွားခြင်းကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ န ပဝတ္တံ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တေသု၊ ထိုဆွမ်းစသည်တို့၌။ အဂ္ဃဝဍ္ဎနဿ၊ အဖိုးပွားခြင်း၏။ ဒုက္ကဋမတ္တတ္တာ စ၊ ဒုက္ကဋ်မျှ၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ပဏီတပိဏ္ဍပါတေ၊ မွန်မြတ်သော ထောပတ်အစရှိသည်နှင့် ရောသော ဆွမ်း၌။ အဂ္ဃဝဍ္ဎနဿ၊ အဖိုးပွားခြင်း၏။ သုဒ္ဓိကပါစိတ္တိယတ္တာ စ၊ သုဒ္ဓပါစိတ်၏ အကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ “စီဝရေဘိယျောကမျတာ”တိ၊ စီဝရေဘိယျောကမျတာ ဟူ၍။ အင်္ဂါကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ပဌမဥပက္ခဋသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ပဌမဥပက္ခဋသိက္ခာပုဒ်အဖွင့် သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၁၀။ ရာဇသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၂၈] ၅၃၇။ ဒသမေ၊ ဒသမသိက္ခာပုဒ်၌။ “အဇ္ဇ နော”တိ၊ အဇ္ဇ နော၊ ဟူ၍။ နကာရဿ၊ ဒန္တဇ န၊ အက္ခရာ၏။ ဏကာရဉ္စ၊ မုဒ္ဓဇ ဏ၊ အက္ခရာအဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ကတွာ၊ ပြု၍။ “အဇ္ဇဏှော”တိ၊ အဇ္ဇဏှော၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ “အဇ္ဇ ဧကဒိဝသံ အမှာက”န္တိ၊ အဇ္ဇ ဧကဒိဝသံ အမှာက၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။
၅၃၈-၉။ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ မာတိကာအဋ္ဌကထာ၌။ “ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေန စီဝရံ စေတာပေတွာ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံစီဝရေန အစ္ဆာဒေဟီ”တိ (နိ-၇၀၅) ဣဒံ အာဂမနသုဒ္ဓိံ ဒေဿတုံ ဝုတ္တံ၊ သစေဟိ 'ဣဒံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနောဒေဟီ’တိ ပေသေယျ၊ အာဂမနဿ အသုဒ္ဓတ္တာ အကပ္ပိယဝတ္ထုံအာရဗ္ဘ ဘိက္ခုနာ ကပ္ပိယကာရကောပိ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော န ဘဝေယျာ”တိ၊ ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေန စီဝရံ စေတာပေတွာ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံစီဝရေန အစ္ဆာဒေဟီ”တိ ဣဒံ အာဂမနသုဒ္ဓိံ ဒေဿတုံ ဝုတ္တံ၊ သစေဟိ 'ဣဒံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနောဒေဟီ’တိ ပေသေယျ၊ အာဂမနဿ အသုဒ္ဓတ္တာ အကပ္ပိယဝတ္ထုံအာရဗ္ဘ ဘိက္ခုနာ ကပ္ပိယကာရကောပိ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော န ဘဝေယျာ၊ ဟူ၍။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင် စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
၎င်းပါဌ်အနက်ကား။ “ဣမိနာ။ ပ။ အစ္ဆာဒေဟီ”တိ ဣဒံ၊ အစ္ဆာဒေဟိဟူသော စကားကို။ အာဂမနသုဒ္ဓိံ၊ လာရင်း၏ စင်ကြယ်ခြင်းကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ 'ဣဒံ၊ ဤသင်္ကန်းဖိုးကို။ ဣတ္ထန္နာမဿ၊ ဤအမည်ရှိသော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်းအား။ ဒေဟီ’တိ၊ လှူချေလော့ဟူ၍။ သစေ ပေသေယျ၊ အကယ်၍ စေလိုက်သည်ဖြစ်ငြားအံ့။ အာဂမနဿ၊ လာရင်း၏။ အသုဒ္ဓတ္တာ၊ မစင်ကြယ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အကပ္ပိယဝတ္ထုံ၊ အကပ္ပိယဝတ္ထုကို။ အာရဗ္ဘ၊ အကြောင်းပြု၍။ ဘိက္ခုနာ၊ ရဟန်းသည်။ ကပ္ပိယကာရကောပိ၊ ကပ္ပိယကာရက ကိုလည်း။ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော၊ ညွှန်ပြအပ်သည်။ န ဘဝေယျ၊ မဖြစ်ရာ။ (ဤသို့ပေးလေ)။
တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ (ဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ-မှာ စပ်လေ) နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုဒုက္ကဋဝတ္ထုဘူတံ၊ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထု, ဒုက္ကဋဝတ္ထုဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ အကပ္ပိယစီဝရစေတာပန္နံ၊ မအပ်သော သင်္ကန်းဖိုးကို။ “အသုကဿ၊ ဤအမည်ရှိသော ရဟန်းအား။ ဒေဟိ၊ လှူချေလော့။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဂမနသုဒ္ဓိယာ၊ လာရင်း၏ စင်ကြယ်ခြင်းသည်။ အသတိ စ၊ အရှိသော် လည်းကောင်း။ သိက္ခာပဒေ၊ သိက္ခာပုဒ်၌။ အာဂတနယေန၊ လာသော နည်းဖြင့်။ ဒူတဝစန၊ တမန်စကားသည်။ အသုဒ္ဓေ စ၊ မစင်ကြယ်သော်လည်းကောင်း။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားအားဖြင့်။ ပဋိက္ခေပေါ ဧဝ၊ ပယ်ခြင်းကိုသာလျှင်။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ-အပ်၏။ “စီဝရဉ္စ ခေါ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမာ”တိ၊ စီဝရဉ္စ ခေါ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ၊ ဟူ၍။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှါ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ တံ၊ ထို စီဝရဉ္စ ခေါ စသော စကားကို။ အနုသာရေန၊ အစဉ်လျှောက်သဖြင့်။ ဝေယျာဝစ္စကရဉ္စ၊ ဝေယျာဝစ္စကရကိုလည်း။ နိဒ္ဒိသိတုံ၊ ညွှန်ခြင်းငှါ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဥဘိန္နံ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ အာဂမန, ဒူတဝစနာနံ၊ လာခြင်း, တမန်ကလျှောက်ခြင်းတို့၏။ အသုဒ္ဓတ္တာ၊ မစင်ကြယ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ ၌။ အာဂတနယေန ပန၊ လာသော နည်းဖြင့်ကား။ အာဂမနသုဒ္ဓယာ၊ လာရင်း၏စင်ကြယ်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ဒူတဝစနေ၊ တမန်စကားသည်။ အသုဒ္ဓေပိ၊ မစင်ကြယ်သော်လည်း။ သိက္ခာပဒေ၊ သိက္ခာပုဒ် ၌။ အာဂတနယေန၊ လာသောနည်းဖြင့်။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသော (နိ-၇၀၆) စီဝရဉ္စ ခေါ၊ စသည်ကို ဆိုခြင်း, ဝေယျာဝစ္စကရကို ညွှန်ခြင်းကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန စ၊ ထိုမာတိကာအဋ္ဌကထာပါဌ်နှင့်။ ဒူတဝစနာသုဒ္ဓိယာ၊ တမန်၏စကား, မစင်ကြယ်ခြင်းသည်။ သတိယာပိ၊ ရှိသော်လည်း။ အာဂမနေ၊ လာရင်းသည်။ သုဒ္ဓေ၊ စင်ကြယ်သည်ရှိသော်။ ဝေယျာဝစ္စကရမ္ပိ၊ ဝေယျာဝစ္စကရ ကိုလည်း။ နိဒ္ဒိသိတုံ၊ ညွှန်ခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ ယထာ၊ အပ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထို့ အတူ။ အာဂမနာသုဒ္ဓိယံ၊ လာရင်း၏ မစင်ကြယ်ခြင်းသည်။ သတိယမ္ပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ဒူတဝစနေ၊ တမန်၏ စကားသည်။ သုဒ္ဓေ၊ စင်ကြယ်သည်ရှိသော်။ ဝေယျာဝစ္စကရံ၊ ဝေယျာဝစ္စကရ ကို။ နိဒ္ဒိသိတုံ၊ ညွှန်ပြငှါ။ ဝဋ္ဋတိ ဧဝ၊ အပ်သည်သာတည်း။ ဣတိအယံ အတ္ထော၊ ဤသို့သော အနက်သည်။ သိဒ္ဓေါဝ၊ ပြီးသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဥဘယသုဒ္ဓိယံ၊ နှစ်ပါးသော အာဂမန, ဒူတဝစနတို့၏ စင်ကြယ်ခြင်း တို့၌။ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ၊ ဆိုဖွယ်သည် ပင်လျှင်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥဘယာသုဒ္ဓိပက္ခမေဝ၊ နှစ်ပါးစုံတို့၏ မစင်ကြယ်ခြင်း အဖို့ကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ ၌။ “ကပ္ပိယကာရကောပိနိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော န ဘဝေယျာ”တိ၊ ကပ္ပိယကာရကောပိနိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော န ဘဝေယျ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ၊ ၌။ “အာဂမနဿ၊ လာရင်း၏။ သုဒ္ဓိယာ ဝါ၊ စင်ကြယ်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ အသုဒ္ဓိယာ ဝါ၊ မစင်ကြယ်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝိသေသပ္ပယောဇနံ၊ ထူးသော အကျိုးသည်။ န ဒိဿတိ၊ မထင်။” ဣတိအာဒိ၊ ဤသို့အစရှိသော။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်။ တံဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ မာတိကာဋ္ဌကထာဝစနဿ၊ မာတိကာအဋ္ဌကထာစကား၏။ အဓိပ္ပါယံ၊ အဓိပ္ပါယ်ကို။ အသလ္လက္ခေတွာ၊ မမှတ်မူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ ယထာဝုတ္တနယေန၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ အာဂမနသုဒ္ဓိအာဒိနာ၊ အာဂမနသုဒ္ဓိ အစရှိသည်ဖြင့်။ သပ္ပယောဇနတ္တာ၊ အကျိုးရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤသာရတ္ထဒီအပနီ၌။ “မူလသာမိကေန၊ အရင်းဖြစ်သော ဥစ္စာရှင်သည်။ ကပ္ပိယ ဝေါဟာရဝသေန၊ ကပ္ပိယဝေါဟာရ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ပေသိတဿ၊ စေလွှတ်သော။ အကပ္ပိယဝေါဟာရဝသေန၊ အကပ္ပိယဝေါဟာရ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝဒတော၊ ဆိုသော။ ဒူတဿာပိ၊ တမန်အားလည်း။ ကပ္ပိယကာရကော၊ ကပ္ပိယကာရက၊ ကို။ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော၊ ညွန်အပ်သည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ခဲ့ရာ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ယော အနိဋ္ဌပ္ပ (နိ-၇၀၇) သင်္ဂေါ၊ အကြင်အနိဋ္ဌပ္ပသင်္ဂကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ သော၊ ထို အနိဋ္ဌပ္ပသင်္ဂသည်။ အနိဋ္ဌပ္ပသင်္ဂေါ ဧဝ၊ အလိုမရှိအပ်သော လျဉ်းပါးခြင်းသည်ပင်လျှင်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အဘိမတတ္တာ၊ အလိုရှိအပ်သောကြောင့်တည်း။ တထာ ဟိ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ သိက္ခာပဒေ ဧဝ၊ သိက္ခာပုဒ်။ ၌ပင်လျှင်။ “ပဋိဂ္ဂဏှာတုအာယသ္မာ စီဝရစေတာပန္န”န္တိ၊ ပဋိဂ္ဂဏှာတုအာယသ္မာ စီဝရစေတာပန္န၊ ဟူ၍။ အကပ္ပိယဝေါဟာရေန၊ အကပ္ပိယဝေါဟာရဖြင့်။ ဝဒတော၊ ဆိုသော။ ဒူတဿ၊ တမန်အား။ [စာမျက်နှာ-၃၂၉] ကပ္ပိယေန၊ အပ်သော။ ကမ္မေန၊ အမှုဖြင့်။ ဝေယျာဝစ္စကရော၊ ဝေယျာဝစ္စကရေ၊ ကို။ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော၊ ညွန်အပ်သည်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဟောအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အာဂမနဿာပိ၊ လာခြင်း၏။ သုဒ္ဓတ္တာ၊ စင်ကြယ်သောကြောင့်တည်း။ အာဂမနဿာပိ၊ လာခြင်း၏လည်း။ အသုဒ္ဓိယံ ပန၊ မစင်ကြယ်ရာ၌ကား။ ကပ္ပိယေန၊ အပ်သော။ ကမ္မေနာပိ၊ အမှုဖြင့်လည်း။ ဝေယျာဝစ္စကရော၊ ဝေယျာဝစ္စကရေ၊ ကို။ န နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော ဝ၊ မညွန်အပ်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ အာဂမနဿ၊ လာခြင်း၏။ သုဒ္ဓိအသုဒ္ဓီသု၊ စင်ခြင်း, မစင်ခြင်းတို့၌။ ပယောဇနံ၊ အကျိုးသည်။ အတ္ထေဝ၊ ရှိသလျှင်ကတည်း။ ကထံ ပန၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဒူတဝစနေန၊ တမန်၏ စကားဖြင့်။ အာဂမနသုဒ္ဓိ၊ လာခြင်း၏စင်ကြယ်ခြင်းကို။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်သနည်း။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာ၊ တည်း။ အယံ၊ ဤအာမနသုဒ္ဓိကို သိခြင်းသည်။ န ဘာရော၊ ဝန်မလေး။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဒူတေန၊ တမန်သည်။ အကပ္ပိယဝေါဟာရေန၊ အကပ္ပိယဝေါဟာရေ၊ ဖြင့်။ ဝုတ္တေ ဧဝ၊ ဆိုသော်သာလျှင်။ အာဂမနသုဒ္ဓိ၊ လာခြင်း၏စင်ကြယ်ခြင်းကို။ ဂဝေသိတဗ္ဗာ၊ ရှာအပ်၏။ ဣတရထာ၊ ကပ္ပိယဝေါဟာရဖြင့် ဆိုသည်ရှိသော်။ န ဂဝေသိတဗ္ဗာ၊ မရှာအပ်။ တတ္ထ စ၊ ထိုအကပ္ပိယဝေါဟာရ ဖြင့်ဆိုရာ၌လည်း။ တဿ၊ ထိုတမန်၏။ ဝစနက္ကမေန၊ စကားအစဉ်ဖြင့်။ ပုစ္ဆိတွာ စ၊ မေးမြန်း၍လည်းကောင်း။ ယုတ္တိအာဒီဟိ စ၊ ယုတ္တိအစရှိသည်တို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝိညာတုံ၊ သိခြင်းငှါ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဣဓာပိ သိက္ခာပဒေ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ “စီဝရစေတာပန္နံအာဘတ”န္တိ၊ စီဝရစေတာပန္နံအာဘတ၊ ဟူသော။ ဒူတဝစနေန၊ တမန်၏စကားဖြင့်။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းကို။ ကိဏိတွာ၊ ဝယ်၍။ ဒါတုံ၊ လှူခြင်းငှါ။ ပေသိတဘာဝေါ၊ စေအပ်သောအဖြစ်ကို။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အပြားဖြင့်။ အာဂမနသုဒ္ဓိ၊ လာခြင်း၏စင်ကြယ်ခြင်းကို။ ယဒိ န ဝိညာယတိ၊ အကယ်၍ မသိအပ်သည် ဖြစ်ငြားအံ့။ ပဋိက္ခေပေါဧဝ၊ ပယ်ခြင်းကိုသာလျှင်။ ကတ္တဗ္ဗော၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။
ပါဠိယဉ္စ၊ ပါဠိ ၌လည်း။ “စီဝရဉ္စ ခေါ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမာ”တိ၊ အာဒိ၊ စီဝရဉ္စ ခေါ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမာ အစရှိသော စကားကို။ ဒူတဝစနဿ၊ တမန်လျှောက်သော စကား၏။ (နိ်-၇၀၈) အကပ္ပိယတ္တေ၊ မအပ်သော အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ အာဂမနသုဒ္ဓိယာ၊ လာခြင်း၏စင်ကြယ်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ပဋိပဇ္ဇနဝိဓိဒဿနတ္ထံ၊ ကျင့်အပ်သော အစီအရင်ကို ပြခြင်းငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဧသော ခေါ၊ ပ။ န ဝတ္တဗ္ဗော 'တဿဒေဟီ’တိ'' အာဒီ၊ အစရှိသောစကားကို။ အကပ္ပိယဝတ္ထုသာဒိယနပရိမောစနတ္ထံ၊ အကပ္ပိယဝတ္ထုကို သာယာခြင်းမှ လွတ်စေခြင်းငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “သညတ္တော”တိ အာဒိ၊ သညတ္တော၊ အစရှိသောစကားကို။ “ဧဝံ၊ ဤသို့ သညတ္တော သော မယာ၊ ဟူ၍။ ဒူတေန၊ တမန်သည်။ ပုန၊ တဖန်။ ဝုတ္တေ ဧဝ၊ ဆိုသော်သာလျှင်။ စောဒေတုံ၊ တောင်းခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတရထာ၊ မဆိုသည်ရှိသော်။ နဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ “န ဝတ္တဗ္ဗော 'ဒေဟိ မေ စီဝရံ၊ ပ။ စေတာပေဟိ မေစီဝရ' န္တိ'' ဣဒံ၊ န ဝတ္တဗ္ဗော 'ဒေဟိ မေ စီဝရံ၊ ပ။ စေတာပေဟိ မေစီဝရ၊ ဟူသောစကားကို။ ဒူတေန၊ တမန်သည်။ အာဘတရူပိယံ၊ ဆောင်အပ်သော ရွှေငွေကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ၊ ခံခြင်းငှါ။ အတ္တနာ၊ မိမိသည်။ နိဒ္ဒိဋ္ဌကပ္ပိယကာရကတ္တာ၊ ညွှန်းအပ်သော ကပ္ပိယကာရက၏ အဖြစ်ကြောင့်။ (ဝါ-ကားပါဌ်ပို။ ဝိနယာလင်္ကာရ၌မရှိ။) “ဒေဟိ မေ စီဝရံ၊ ပ။ စေတာပေဟိ မေ စီဝရံ”န္တိ၊ ဒေဟိ မေ စီဝရံ၊ ပ။ စေတာပေဟိ မေ စီဝရံ၊ ဟူ၍။ ဝဒန္တော၊ ဆိုသော ရဟန်းသည်။ ရူပိယဿ၊ ရွှေငွေဖြင့်။ ပကတတ္တာ၊ ပြုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ (ပကတတ္တာ၊ ရှိကြ၏။ ရူပိယဿ၊ ဖြင့်။ ပကတတ္တာ၊ ပြုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ -ပေး)။ တေန ရုပိယေန၊ ထို ရွှေငွေဖြင့်။ ပရိဝတ္တေတွာ၊ ဖလှယ်၍။ “ဒေဟိ၊ ပေးလော့။ စေတာပေဟိ၊ ဝယ်လော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ရူပိယသံဝေါဟာရံ၊ ရွှေငွေဖြင့် ရောင်းဝယ်ခြင်းသို့။ သမာပဇ္ဇန္တော နာမ၊ ရောက်သည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ တံ ဒေါသံ၊ ထိုရူပိယသံဝေါဟာရအပြစ်ကို။ ဒူရတော၊ အဝေးမှ။ ပရိဝဇ္ဇေတုံ၊ ကြဉ်ခြင်းငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကိသ္မိံ ဝိယ၊ အဘယ်၌ကဲ့သို့နည်းဟူမူရကား။ ရူပိယပဋိဂ္ဂဟဏေန၊ ရွှေငွေကို ခံသော ရဟန်းသည်။ သံဃမဇ္ဈေ၊ သံဃာ၏အလယ်၌။ နိဿဋ္ဌရူပိယေဝိယ၊ စွန့်အပ်သော ရွှေငွေ၌ကဲ့သို့တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တတ္ထ၊ ထို ရူပိယပဋိဂ္ဂဟရဟန်းသည် စွန့်အပ်သော ရွှေငွေ၌။ “န ဝတ္တဗ္ဗော ဣမံ ဝါ ဣမံ ဝါအာဟရာ”တိ၊ န ဝတ္တဗ္ဗော ဣမံ ဝါ ဣမံ ဝါအာဟရာ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဣဒံ၊ ဤ န ဝတ္တဗ္ဗောဒေဟိ မေ စီဝရံ၊ ပ။ စေတာပေဟိ မေ စီဝရန္တိ၊ ဟူသော စကားကို။ ဝိညတ္တိဒေါသံ၊ ဝိညတ်အပြစ်ကို။ ပရိဝဇ္ဇေတုံ၊ ကြဉ်ခြင်းငှါ။ န ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်မဟုတ်။ ဣတိ၊ သို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဣတရထာ၊ ဝိညတ်အပြစ်ကို ကြဉ်ခြင်းငှါ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ (ထည့်) “အတ္ထော မေ အာဝုသောစီဝရေနာ”တိ ပိ၊ အတ္ထော မေ အာဝုသောစီဝရေန၊ ဟူ၍လည်း။ အဝတ္တဗ္ဗတာပသင်္ဂတော၊ မဆိုအပ်သည်၏ (နိ-၇၀၉) အဖြစ်၏ လျဉ်းပါးဖွယ်ရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ ဒူတနိဒ္ဒိဋ္ဌေသု၊ တမန်ညွန်းအပ်သော ကပ္ပိယကာရကတို့၌။ ရူပိယသံဝေါဟာရသင်္ကာဘာဝတော၊ ရူပိယသံဝေါဟာရဟု တွေးတောဖွယ် မရှိခြင်းကြောင့်။ အညံ၊ တပါးသော။ ကပ္ပိယကာရကံ၊ ကပ္ပိယကာရက၊ ကို။ ဌပေတွာပိ၊ ထား၍လည်း။ အာဟရာပေတဗ္ဗန္တိ၊ ဆောင်စေအပ်၏ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထာပိ၊ ထို တမန်ညွန်း ကပ္ပိယကာရက၌လည်း။ “ဒူတေန၊ တမန်သည်။ ဌပိတရူပိယေန၊ ထားအပ်သော ရွှေငွေဖြင့်။ စေတာပေတွာ၊ ဝယ်၍။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းကို။ အာဟရာပေဟိ၊ ဆောင်ခဲ့လော့”။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ “စီဝရံ၊ အာဟရာပေဟီ”တိ၊ စီဝရံ၊ အာဟရာပေဟီ၊ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဟရာပေတဗ္ဗံ၊ ဆောင်စေအပ်၏။ ဣတိ အဓိပ္ပါယော၊ ဤသို့သော အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ “ဌာနံ ဘဉ္စတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဌာနံ ဘဉ္စတ ဟူသော ပုဒ်၌။ “ဌာန”န္တိ နာမံ၊ ဌာနံဟူသော အမည်သည်။ ဌိတိယာ စ၊ ရပ်ခြင်း၏ လည်းကောင်း။ ကာရဏဿ စ၊ အကြောင်း၏လည်းကောင်း။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ အာသနေ၊ နေရာ၌။ နိသီဒနေန၊ ထိုင်ခြင်းကြောင့်။ ဌာနမ္ပိ၊ ရပ်ခြင်းသည်လည်း။ ကုပ္ပတိ၊ ပျက်၏။ အာဂတကာရဏမ္ပိ၊ လာခြင်း၏ အကြောင်းသည်လည်း။ ကုပ္ပတိ၊ ပျက်၏။ တေသံ၊ ထိုသူတို့အား။ န ဝိညာယတိ၊ မတောင်းအပ်။ ဌိတံ၊ ရပ်ခြင်းကို။ အကောပေတွာ၊ မပျက်စေမူ၍။ (ဤ တေသံ န ဝိညာယတိ၊ ဌိတံ၊ ပန အကောပေတွာ၊ ဟူသော ပါဌ်ကား ဝိနယာလင်္ကာရ၌မရှိ အဓိပ္ပါယ်လည်း မပေါ်)။ အာမိသပဋိဂ္ဂဟဏာဒီသု ပန၊ အာမိသကို ခံခြင်းအစရှိသည်တို့၌ကား။ အဂတကာရဏမေဝ၊ လာခြင်းအကြောင်းကို သာလျှင်။ ဘဉ္စတိ၊ ဖျက်၏။ ဌာနံ၊ ရပ်ခြင်းကို။ န ဘဉ္စတိ၊ မဖျက်။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “အာဂတကာရဏံ ဘဉ္စတီ”တိ၊ အာဂတကာရဏံ ဘဉ္စတီ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်ကား။ “အာမိသပဋိဂ္ဂဟဏာဒိနာ၊ အာမိသကို ခံခြင်းအစရှိသည်ဖြင့်။ ဌာနမ္ပိ၊ ရပ်ခြင်းကိုလည်း။ ဘဉ္စတိ၊ ဖျက်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ အဋ္ဌကထာယ၊ အဋ္ဌကထာ၊ နှင့်။ န သမေတိ၊ မညီ။
[စာမျက်နှာ-၃၃၀] “ယတဿ စီဝရမေတာပန္နံ”န္တိအာဒိ၊ ယတဿ စီဝရမေတာပန္နံ၊ အစရှိသောစကားသည်။ ယေန အတ္တနာ၊ အကြင်မိမိသည်။ ဝေယျာဝစ္စကရေ၊ ကို။ နိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ ညွန်းအပ်၏။ စီဝရဉ္စ၊ သင်္ကန်းကိုလည်း။ အနိပ္ပါဒိတံ၊ မပြီးစေအပ်၏။ တဿအတ္တနော၊ ထိုမိမိ၏။ ကတ္တဗ္ဗဝိဓိဒဿနံ၊ ပြုအပ်သော အစီအရင်ကိုပြကြောင်းဖြစ်သော စကားတည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဘိက္ခုနာ၊ ရဟန်းသည်။ ဝတ္ထု သာမိကာနံ၊ ဝတ္ထုရှင်တို့အား။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ တေ၊ ထိုဝတ္ထုရှင်တို့သည်။ (နိ-၇၁၀) စောဒေတွာ၊ တောင်း၍။ ဒေန္တိ၊ ပေးကုန်အံ့။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင်းနည်း။ “သာမိကာ စောဒေတွာ ဒေန္တီ”တိ၊ သာမိကာ စောဒေတွာ ဒေန္တီ၊ ဟူ၍။ အနာပတ္တိယံ၊ အနာပတ္တိဝါရ၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ တေန စ၊ ထိုသာမိကာ စောဒေတွာ ဒေန္တိ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်လည်း။ ယော ဘိက္ခု၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ အစောဒေတွာ၊ မတောင်းမူ၍။ ဥပါသကာဒီဟိ၊ ဒကာအစရှိသည်တို့ကို။ ပရိယာယေန၊ ပရိယာယ်အားဖြင့်။ ဝတွာ၊ ထို၍။ စောဒါပေတိ၊ တောင်းစေငြားအံ့။ တေသု၊ ထိုဒကာတို့သည်။ သတက္ခတ္တုမ္ပိ၊ အကြိမ်တရာလည်း။ စောဒေတွာ၊ တောင်း၍။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းကို။ ဒါပေန္တေသု၊ ပေးစေအပ်ကုန်သည်ရှိသော်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ သိဒ္ဓါ၊ ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ သိက္ခာပဒဿ၊ သိက္ခပုဒ်၏။ အနာဏတ္တိကတ္တာ၊ အနာဏတ္တိက၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။
ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည်။ အနိဒ္ဒိဋ္ဌော၊ မညွှန်းအပ်သော။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ မုခေနေဝ၊ ခံတွင်းဖြင့်သာလျှင်။ ဗျာဝဋဘာဝံ ဝေယျာဝစ္စကရတ္တံ၊ ကြောင့်ကြပြုတတ်သော ဝေယျာဝစ္စကရအဖြစ်သို့။ အတ္တော၊ ရောက်သော ကပ္ပိယကာရကသည်။ မုခဝေဝဋိကော၊ မည်၏။ “အဝိစာရေတုကာမတာယာ”တိ ဣမိနာ၊ အဝိစာရေတုကာမတာယ၊ ဟူသောပုဒ်ဖြင့်။ ဝိဇ္ဇာမာနမ္ပိ၊ ရှိလျက်တည်း။ ဒါတုံ၊ ပေးခြင်းငှါ။ အနိစ္ဆန္တာ၊ အလိုမရှိကုန်သောကြောင့်။ အရိယာပိ၊ အရိယာတို့သည်လည်း။ ဝဉ္စနာဓိပ္ပါယံ၊ လှည့်ပတ်လိုသည်ကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ ဝေါဟာရတော၊ အခေါ် အဝေါ်အားဖြင့်။ နတ္တီတိ၊ မရှိဟူ၍။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဘေသဇ္ဇက္ခန္ဓကေ၊ မဟာဝါ ဘေသဇ္ဇက္ခန္ဓက၌။ မေဏ္ဍကသေဋ္ဌိဝတ္ထုမှိ၊ မေဏ္ဍကသူဌေးဝတ္ထု၌။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ “သန္တိ ဘိက္ခဝေ”တိအာဒိဝစနမေဝ၊ သန္တိ ဘိက္ခဝေ၊ အစရှိသော စကားသည်သာလျှင်။ မေဏ္ဍကသိက္ခာပဒံ နာမ၊ မေဏ္ဍကသိက္ခာပုဒ် မည်၏။ “ကပ္ပိယကာရကာနံ ဟတ္ထေ”တိ ဣဒံ၊ ကပ္ပိယကာရကာနံ ဟတ္ထေ၊ ဟူသော စကားကို။ ဒူတေန၊ တမန်သည်။ နိဒ္ဒိဋ္ဌကပ္ပိယကာရကေ၊ ညွှန်းအပ်သော ကပ္ပိယကာရကတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘိက္ခုနာ၊ ရဟန်းသည်။ နိဒ္ဒိဋ္ဌေ ဝါ၊ ညွန်းအပ်သော ကပ္ပိယကာရကတို့ကို လည်းကောင်း။ အနိဒ္ဒိဋ္ဌေဝါ၊ တစုံတယောက်မျှမညွှန်းအပ်သော ကပ္ပိယကာရကတို့ကိုလည်းကောင်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဧတ္ထ စ စောဒနာယ ပမာဏံ နတ္ထီ”တိအာဒိ၊ ဧတ္ထ စ စောဒနာယ ပမာဏံ နတ္ထီ၊ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။
သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်၍။ ဒဒန္တေသု၊ လှူကုန်သည်ရှိသော်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ သမ္ဗန္ဓော၊ စာစပ်တည်း။ “ပိဏ္ဍပါတာဒီနံ (နိ-၇၁၁) အတ္ထာယာ”တိ ဣမိနာ၊ ပိဏ္ဍပါတာဒီနအတ္ထာယာ၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ စီဝရတ္တာယေဝ၊ သင်္ကန်းအလို့ငှါသာလျှင်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ဧသေဝနယော”တိ ဣမိနာ၊ ဧသေဝနယော၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဝတ္ထုသာမိနာ၊ ဝတ္ထုရှင်သည် နိဒ္ဒိဋ္ဌကပ္ပိယကာရကဘေဒေသုပိ၊ ညွှန်းအပ်သော ကပ္ပိယကာရကအထူးတို့၌လည်းကောင်း။ ပိဏ္ဍပါတာဒီနမ္ပိ၊ ဆွမ်းအစရှိသည်တို့၏လည်း။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှါ။ ဒိန္နေ စ၊ လှူအပ်သည်၌လည်းကောင်း။ ဌာနစောဒနာဒိ၊ ရပ်ခြင်း, တောင်းခြင်းအစရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံကို။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
“သံဃံ ဝါ။ ပ။ အနာမသိတွာ”တိ၊ သံဃံ ဝါ။ ပ။ အနာမသိတွာ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “သံဃဿ ဝိဟာရတ္ထာယ ဒေမာ”တိအာဒိနာ၊ သံဃဿ ဝိဟာရတ္ထာယ ဒေမ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ အာမသိတွာ၊ သုံးသပ်၍။ ဝဒန္တေသု၊ ဆိုအပ်ကုန်သည် ရှိသော်။ ပဋိက္ခိပိတဗ္ဗမေဝ၊ ပယ်အပ်သည် သာတည်း။ “သံဃော သမ္ပဋိစ္ဆတီ”တိ ဣဒံ၊ သံဃော သမ္ပဋိစ္ဆတ၊ ဟူသော စကားကို။ ဥက္ကဋ္ဌဝသေန၊ ဥက္ကဋ္ဌနည်း၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဂဏာဒီသုပိ၊ ဂိုဏ်းအစရှိသည်တို့သည်လည်း။ သံဃဿ၊ သံဃာ၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှါ။ သမ္ပဋိစ္ဆန္တေသုပိ၊ ခံကုန်သော်လည်း။ ပဋိဂ္ဂဟဏေပိ၊ ခံခြင်း၌လည်းကောင်း။ ပရိဘောဂေပိ၊ သုံးဆောင်ခြင်း၌လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာလျှင်တည်း။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ၊ ၌။ “ပဋိဂ္ဂဟဏေ၊ ခံခြင်း၌။ ပါစိတ္တိယ”န္တိ၊ ပါစိတ်အာပတ်ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ သံဃာ, စေတီအစရှိသည်တို့၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှါ။ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုက္ကဋကို။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ စောဒေတီတိ၊ စောဒေတီ၊ ဟူသည်ကား။ တဿ၊ ထိုသံဃာအား လှူသော ကပ္ပိယဝတ္ထုကို ပယ်သော ရဟန်း၏။ ဒေါသာဘာဝံ၊ အပြစ်မရှိသည်၏ အဖြစ်ကို။ ဉတွာပိ၊ သိလျက်လည်း။ ကောဓေန ဝါ၊ အမျက်ဖြင့် လည်းကောင်း။ လောဘေန ဝါ၊ လောဘဖြင့်လည်းကောင်း။ ဘဏ္ဍဒေယျန္တိ၊ ဘဏ္ဍစား ပေးအပ်၏ဟူ၍။ စောဒေတိ၊ စောဒနာအံ့။ သော ဧဝ ဟိ၊ ထိုစောဒနာသော ရဟန်းသည်သည်လျှင်။ မုသာဝါဒါဒိပစ္စယာ၊ မုသားဆိုးခြင်းစသော အကြောင်းကြောင့်။ ပါစိတ္တိယဒုက္ကဋာဒိအာပတ္တီဟိ၊ ပါစိတ်, ဒုက္ကဋ် အစရှိသော အာပတ်တို့ဖြင့်။ သာပတ္တိကော၊ အာပတ်ရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဂီဝါတိ သညာယ ပန၊ အစားထိုက်၏ဟူသော အမှတ်ဖြင့်ကား။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ နိဒ္ဒေါသဘာဝံ၊ အပြစ်မရှိသော အဖြစ်ကို။ ဉတွာ၊ သိ၍။ ဝိရမန္တဿ၊ ကြဉ်ရှောင်သော ရဟန်းအား။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ (နိ-၇၁၂) [စာမျက်နှာ-၃၃၁] တဠာကံ၊ တစ်ဘက်ဆည်ကန်ကို။ ခေတ္တေ၊ လယ်၌။ ပဝိဋ္ဌတ္တာ၊ ဝင်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “န သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗ”န္တိ၊ မခံအပ်ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “စတ္တာရော ပစ္စယေ သံဃေံာ ပရိဘုဉ္ဇတူတိ ဒေတိ၊ ဝဋ္ဋတီ”တိ ဧတ္ထ၊ စတ္တာရော ပစ္စယေ သံဃေံာ ပရိဘုဉ္ဇတူတိ ဒေတိ၊ ဝဋ္ဋတိ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ “ဘိက္ခုသံဃဿ၊ ရဟန်း သံဃာအား။ စတုပစ္စယပရိဘောဂတ္ထာယ၊ ပစ္စည်းလေးပါး သုံးဆောင်ခြင်ငှါ။ တဠာကံ၊ တစ်ဖက်ဆည်ကန်ကို။ ဒမ္မိ၊ လှူပါ၏။” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “ဘိက္ခုသံဃော၊ ရဟန်းသံဃာသည်။ စတ္တာရော ပစ္စယေ၊ ပစ္စည်းလေးပါးတို့ကို။ ပရိဘုဉ္ဇတုံ၊ သုံးဆောင်ခြင်းငှါ။ တဠာကံ၊ ကို။ ဒမ္မိ၊ လှူပါ၏။” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ “ဣတော တဠာကတော၊ ဤတစ်ဘက်ဆည်ကန်မှ။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ စတ္တာရော ပစ္စယေ၊ ပစ္စည်းလေးပါးတို့ကို။ ဒမ္မိ၊ လှူပါ၏။” ဣတိ ဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ ဝတ္တုမ္ပိ၊ ဆိုခြင်းငှါလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ စတ္တာရော ပစ္စယေ ပရိဘုဉ္ဇတူတိ ဒေတိ၊ ဝဋ္ဋတိ၊ ဟူသော စကားကိုလည်း။ သံဃာဿ၊ သံဃာအား။ ပရိဘောဂတ္ထာယ၊ သုံးဆောင်ခြင်းငှါလည်း။ ဒိယျမာနညေဝ၊ လှူအပ်သည်ကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပုဂ္ဂလဿပန၊ ပုဂ္ဂိုလ်အားကား။ ဧဝမ္ပီ၊ ဤသို့လည်း။ ဒိန္နံ၊ လှူအပ်သော။ တဠာကခေတ္တာဒိ၊ တစ်ဘက်ဆည်ကန်, လယ်အစရှိသည်သည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ သုဒ္ဓစိတ္တဿပန၊ စင်ကြယ်သော စိတ်ရှိသော ရဟန်းအားကား။ ဥဒကပရိဘောဂတ္ထံ၊ ရေကိုသုံးဆောင်ခြင်းငှါ။ ကူပပေါက္ခရဏီအာဒယော၊ ရေတွင်း ရေကန် အစရှိသည်တို့သည်။ ဝဋ္ဋန္တိ၊ အပ်ကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “သံဃဿ တဠာကံ အတ္ထိ၊ တံကထံ”န္တိ အာဒိနာ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသော အရာတို့၌။ သံဃဝသေနေဝ၊ သံဃာ၏ အစွမ်းအားဖြင့်သာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟတ္ထေတိ၊ ဟူသည်ကား။ ဝသေ၊ အလို၌။
“ဌပေထာတိ ဝုတ္တေ”တိ ဣဒံ၊ ဌပေထာတိ ဝုတ္တေ၊ ဟူသော စကားကို။ သာမီစိဝသေန၊ အရိုအသေ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဝုတ္တေပိ၊ မဆိုသော်လည်း။ ဌပေန္တဿ၊ ထားသော ရဟန်းအား။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ “ဥဒကံ ဝါရေတုံ လဗ္ဘတီ”တိ၊ ဥဒကံ ဝါရေတုံ လဗ္ဘတီ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သဿကာလေပိ၊ ကောက်ပင်ရှိသော ကာလ၌လည်း။ တာသေတွာ၊ ခြောက်လှန့်၍။ မုဉ္စီတုံ၊ လွှတ်ခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အမုဉ္စတော၊ မလွှတ်သောရဟန်းအား။ ဘဏ္ဍဒေယျံ၊ ဘဏ္ဍစားထိုက်၏။ ပုန ဒေတီတိ၊ ပုန ဒေတိ၊ ဟူသည်ကား။ အစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ လုယက်၍။ ပုန၊ တဖန်။ ဒေတိ၊ လှူငြားအံ့။ ဧဝမ္ပိ၊ ဤသို့လှူသော်လည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ သမ္ဗန္ဓော၊ စာစပ်တည်း။ ဣမိနာ၊ ဤ ပုန ဒေတိ၊ ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ “ယေန ကေနစိ၊ အမှတ်မရှိသော။ ဣဿရေန၊ အစိုးရသောသူသည်။ ' ဣဒံ၊ ဤတစ်ဘက်ဆည်ကန်ကို။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့သည်။ (နိ-၇၁၃) ပရိစ္စတ္တံ၊ စွန့်အပ်၏။ အဿာမိကံ၊ အရှင်မရှိပြီ။ ' ဣတိ သညာယ၊ ဤသို့သောအမှတ်ဖြင့်။ အတ္တနာ ဂဟေတွာ၊ မိမိယူ၍။ ဒိန္နံ၊ လှူအပ်သော တစ်ဘက်ဆည်ကန်သည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။” ဣတိ၊ သို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ကပ္ပိယဝေါဟာရေပိ၊ ကပ္ပိယဝေါဟာရ၌လည်း။ ဝိနိစ္ဆယံ၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဝက္ခာမ၊ ဆိုကုန်အံ့။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ပါဌသေသော၊ ပါဌသေသတည်း။
ဥဒကဝသေနာတိ၊ ဥဒကဝသေနာ၊ ဟူသည်ကား။ ဥဒကပရိဘောဂတ္ထံ၊ ရေအိုးကို သုံးဆောင်ခြင်းငှါ။ “သုဒ္ဓစိတ္တာနံ”န္တိ ဣဒံ၊ သုဒ္ဓစိတ္တာနံ၊ ဟူသောစကားကို။ သဟတ္ထေန စ၊ မိမိလက်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ကရောန္တေ၊ ပြုသောရဟန်းတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သဿသမ္ပာဒနတ္ထံ၊ ကောက်ကိုပြည့်စုံစေခြင်းငှါ။ အာဏာပေဿာမီတိ၊ စေအံ့ဟူ၍လည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အသုဒ္ဓစိတ္တာနမ္ပိ၊ မစင်ကြယ်သော စိတ်ရှိသော ရဟန်းတို့အားလည်း။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ ကပ္ပိယဝေါဟာရေန-ကပ္ပိယဝေါဟာရေ၊ ဖြင့်။ အာဏာပေတုံ၊ စေခိုင်းခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ ဧဝ၊ အပ်သည်သာတည်း။ “ကပ္ပိယကာရကံ ဌပေတုံ န ဝဋ္ဋတီ”တိ ဣဒံ၊ ကပ္ပိယကာရကံ ဌပေတုံ န ဝဋ္ဋတီ၊ ဟူသောစကားကို။ သဟတ္ထာဒိနာ၊ မိမိလက် အစရှိသည်ဖြင့်။ မတတဠာကတ္တာ၊ ပြုအပ်သော တစ်ဘက်ဆည်ကန်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ကပ္ပိယကာရကဋ္ဌပနံ၊ ကပ္ပိယကာရကကိုထားခြင်းသည်။ (ထည့်) အသာရုပ္ပံ၊ မလျှောက်ပတ်။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ လိုအပ်၏။ ဌပေန္တဿ ဝါ၊ ထားသော်လည်းကောင်း။ တံ ပစ္စယံ၊ ထိုထား၍ ဖြစ်သောပစ္စည်းကို။ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿပိ ဝါ၊ သုံးဆောင်သော် လည်းကောင်း။ သံဃဿ၊ အား။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်ကို။ န ဝိညာယတိ၊ မသိအပ်။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အဋ္ဌကထာပမာဏေန၊ အဋ္ဌကထာကို ပမာဏမူသဖြင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤ ကပ္ပိယကာရကထားရာ၌။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗာ၊ ယူအပ်၏။ လဇ္ဇိဘိက္ခုနာတိ၊ လဇ္ဇိဘိက္ခုနာ၊ ဟူသည်ကား။ လဇ္ဇိနာပိ၊ လဇ္ဇီသည်လည်း။ အလဇ္ဇိနာ၊ အလဇ္ဇီသည်။ ကာရာပိတေသု၊ ပြုစေအပ်သည်တို့၌။ (ထည့်) ပဂေဝ၊ အဘယ်ဆိုဖွယ်ရှိအံ့နည်း။ မတ္တိကုဒ္ဓရဏာဒီသု၊ မြေညက်ကိုထုတ်ခြင်းအစရှိသည်တို့ကို။ ကာရာပိတေသု၊ ပြုစေအပ်ကုန်သည်ရှိသော်။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ နဝသေဿတိ၊ ဟူသည်ကား။ အကတပုဗ္ဗေ၊ မလုပ်ဆောင်ဘူးသော။ ကေဒါရေ၊ လက်၌။ “ကဟာပဏေ”တိ ဣမိနာ၊ ကဟာပဏေ၊ ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဓညုဋ္ဌာပနေ၊ စပါးကို ဖြစ်စေရာ၌။ တေဿ ဝ၊ ထိုပယောဂပြုသော ရဟန်းအားသာလျှင်။ အကပ္ပိယံ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ အဿ၊ ထိုရဟန်းအား။ ဓညုဋ္ဌာပနေ စ၊ စပါးကို (နိ-၇၁၄) ဖြစ်စေရာ၌လည်း။ ပယောဂေပိ၊ ပယောဂပြုဆဲ၌လည်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာလျှင်တည်း။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်းဟူမူကား။ ကဟာပဏုဋ္ဌာပနေဝိယ၊ အသပြာကို ဖြစ်စေရာ၌ကဲ့သို့တည်း။
“ကသထ ဝပထာ”တိ ဝစနေ၊ ထွန်လော့, ပျိုးလော့ ဆိုခြင်း၌။ သဗ္ဗေသမ္ပိ၊ ခပ်သိမ်းသော ရဟန်းတို့အားလည်း။ အကပ္ပိယံ၊ မအပ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “အဝတွာ”တိ၊ အဝတွာ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ဧတ္တကောနာမ ဘာဂေါ”တိ ဝစနံ၊ ဧတ္တကောနာမ ဘာဂေါ၊ ဟူသောစကားကို။ ဧတ္ထ၊ ဤလယ်၌။ ဧတ္တကော ကဟာပဏော၊ ဤမျှသော အသပြာကို။ ဒါတဗ္ဗော၊ ပေးအပ်၏။ (ထည့်)။ ဣတိ ဣဒံ၊ ဤအနက်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တထာ ဝုတ္တေပိ၊ ထိုသို့သော အခြင်းအရာအားဖြင့် အသပြာကို ရည်၍။ ဧတ္တကောနာမ ဘာဂေါ၊ ဟု ဆိုသော်လည်း။ တဒါ၊ ထိုဆိုသောကာလ၌။ ကဟာပဏာနံ၊ အသပြာတို့၏။ [စာမျက်နှာ-၃၃၂] အဝိဇ္ဇမာနတ္တာ၊ မရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အာယတိံ၊ နောင်အခါ၌။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်သောပစ္စည်းသည်။ အညေသံ၊ တပါးသော ရဟန်းတို့အား။ ဝဋ္ဋတိ ဧဝ၊ အပ်သည်သာတည်း။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “တဿေဝ တံ အကပ္ပိယ”န္တိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တဿပန၊ ထို ဧတ္တကော နာမ ဘာဂေါ-ဟုဆိုသောရဟန်းအား။ သဗ္ဗပယောဂေသုပိ၊ ခပ်သိမ်းသော ပယောဂတို့၌လည်းကောင်း။ ပရိဘောဂသုပိ၊ သုံးဆောင်ခြင်းတို့၌လည်းကောင်း။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သင့်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်ကား။ “ဓညပရိဘောဂေ ဧဝ၊ စပါးကို သုံးဆောင်ကာမျှဖြင့်သာလျှင်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သင့်၏။ ပုဗ္ဗပယောဂေ၊ ရှေးလုံ့လ၌။ န အာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ သည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ယေန မိနနရက္ခဏာဒိပယောဂေန၊ အကြင် လယ်ကို တာခြင်း, စောင့်ခြင်းအစရှိသော ပယောဂကြောင့်။ ပစ္ဆာ ဓညပရိဘောဂေ၊ နောက်ဖြစ်သော စပါးကို သုံးဆောင်သောကာလ၌။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿ ပယောဂဿ၊ ထိုပယောဂကို။ ကရဏေ၊ ပြုခြင်း၌။ အနာပတ္တိယာ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်း၏။ အယုတ္တတ္တာ၊ မသင့်သောကြောင့်တည်း။ ပရိယာယကထာယ ပန၊ ပရိယာယ်ဆိုခြင်းကြောင့်ကား။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံတို့၌။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “ဧတ္တကေဟီပိ၊ ဤမျှသောအသပြာ, ဤမျှသောစပါးတို့ဖြင့်။ ဣဒဉ္စ ဣဒဉ္စ၊ ဤပစ္စည်း, ဤပစ္စညးကိုလည်း။ အာဟရထ၊ ဆောင်ခဲ့ကုန်လော”။ ဣတိ၊ (နိ-၇၁၅) ဤသို့။ နိယမဝစနေ၊ မှတ်၍ ဆိုခြင်း၌။ အကပ္ပိယံ၊ မအပ်သည်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကဟာပဏဝိစာရဏေပိ၊ အသပြာကို စီရင်ရာ၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းကဲ့သို့သော နည်းရှိ၏။ “ဝတ္ထု စ ဧဝရူပံ နာမ သံဝိဇ္ဇတိ၊ ကပ္ပိယကာရကော နတ္ထီတိ ဝတ္တဗ္ဗ”န္တိအာဒိဝစနံ၊ စသော စကားသည်။ ဧတ္ထ၊ ဤပရိယာယ်အရာ၌။ သာဓကံ၊ သက်သေတည်း။
“ဝနံ ဒမ္မိ။ ပ။ ဝဋ္ဋတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဝနံ ဒမ္မိ။ ပ။ ဝဋ္ဋတီ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ နိဝါသနဋ္ဌာနတ္တာ၊ နေရာအရပ်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပုဂ္ဂလဿာပိ၊ ပုဂ္ဂိုလ်အားလည်း။ သုဒ္ဓစိတ္တေန၊ စင်ကြယ်သောစိတ်ဖြင့်။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ “သီမံ ဒေမာ”တိ၊ သီမံ ဒေမာ၊ ဟူ၍။ ဝိဟာရသီမာဒိသာဓာရဏဝစနေန၊ ဝိဟာရသိမ်အစရှိသည်နှင့် ဆက်ဆံသောစကားဖြင့်။ ဝုတ္တတ္တာ၊ လျှောက်ဆိုသောကြောင့်။ “ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ အပ်၏ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
“ဝေယျာဝစ္စကရ”န္တိအာဒိနာ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်လည်း။ ပုဂ္ဂလဿပိ၊ ပုဂ္ဂိုလ်အားလည်း။ ဒါသံ၊ ကျွန်ကို။ ဂဟေတုံ၊ ခံခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ “အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ အာရာမိက”န္တိ၊ အနုဇာနာမိ ဘ်ိက္ခဝေ အာရာမိက၊ ဟူ၍။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြု၍။ အနုညာတတ္တာ၊ ခွင့်ပြုတော်မူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ တဉ္စ၊ ထို ဝေယျာဝစ္စကရ၊ စသော အမည်ဖြင့် ကျွန်ကိုအလှူခံခြင်းသည် လည်း။ ပိလိန္ဒဝစ္ဆေန၊ အရှင် ပိလိန္ဒဝစ္ဆမထေရ်သည်။ ဂဟိတပရိဘုတ္တက္ကမေန၊ ယူအပ်သော သုံးဆောင်စဉ်ဖြင့်သာလျှင်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဂဟဋ္ဌာနံ၊ လူတို့၏။ ဒါသပရိဘောဂက္ကမေန၊ ကျွန်ကို သုံးဆောင်ခြင်း အစဉ်ဖြင့်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ သဗ္ဗေ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ ခေတ္တာဒယော၊ လယ်အစရှိသည်တို့သည်။ သံဃေဿဝ၊ သံဃာအားသာလျှင်။ ဝဋ္ဋန္တိ၊ အပ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ပုဂ္ဂလိကဝသေန၊ ပုဂ္ဂလိက၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဂဟေတုံ၊ ခ့ခြင်းငှါ။ အနနုညာတတ္တာ၊ ခွင့်မပြုအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊မှတ်အပ်၏။ “ဝိဟာရဿ ဒေမာ”တိ ဣဒံ၊ ဝိဟာရဿ ဒေမာ၊ ဟူသော စကားကို။ သံဃိကဝိဟာရံ၊ သံဃိကကျောင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ခေတ္တဝတ္ထုပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတီ”တိအာဒိနာ၊ ခေတ္တဝတ္ထုပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတီ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ သုတ္တန္တေသု၊ သုတ္တန်တို့၌။ အာဂတပဋိက္ခေပေါ၊ လာသော ပယ်ခြင်းကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အာပတ္တိယာပိ၊ အာပတ်၏လည်း။ ဟေတုဘာဝေန၊ အကြောင်း၏အဖြစ်ဖြင့်။ ကတော၊ ပြုတော်မူအပ်၏။ ဣတိ၊ ထို့ကြောင့်။ ဝါ၊ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အဓိပ္ပါယံ၊ အလိုတော်ကို။ ဇာနန္တေဟိ၊ သိကုန်သော။ သင်္ဂီတိမဟာထေရေဟိ၊ သင်္ဂါယနာတင် မဟာထေရ် တို့သည်။ ခေတ္တပဋိဂ္ဂဟဏာဒိနိဿိတော၊ လယ်ကို ခံခြင်းစသည်တို့ကို မှီသော။ သဗ္ဗောပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ အယံ ပါဋ္ဌိမုတ္တဝိနိစ္ဆယော၊ ဤပါဠိ (နိ-၇၁၆) တော်မှ လွတ်သော အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ကပ္ပိယကာရကဿ၊ ကပ္ပိယကာရက၊ ၏။ နိဒ္ဒိဋ္ဌဘာဝေါ၊ ညွှန်းအပ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဒူတေန၊ တမန်ဖြင့်။ အပ္ပိတတာ၊ ပြီးစေအပ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ တတုတ္တရိ ဝါယာမော၊ ထို သုံးကြိမ်တောင်းခြင်း, ခြောက်ကြိမ်ရပ်ခြင်းထက် အလွန် လု့ံလပြုခြင်းလည်းကောင်း။ တေန၊ ထိုလု့ံလဖြင့်။ ပဋိလာဘော၊ ရခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ၊ ဤလေးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ရာဇသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ရာဇသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
ပဌမော၊ ရှေ့ဦးစွာသော။ စီဝရဝဂ္ဂေါ၊ စီဝရဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
[၂-ကောသိယဝဂ္ဂ]
[၁-ကောသိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ]
[စာမျက်နှာ-၃၃၃] ၅၄၂။ ဒုတိယဿ၊ ဒုတိယဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပထမသိက္ခာပုဒ်၌။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ ၌။ ကောသိယကာရကေတိ၊ ကောသိယကာရကေ၊ ဟူသည်ကား။ ကောသကာရကပါဏာနံ၊ အအိမ်ကို ပြုတတ်သော ပိုးတို့၏။ ကောသတော၊ အအိမ်မှ။ နိဗ္ဗတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ကောသိယေန၊ ကောသိယမည်သော။ သုတ္တေန၊ ပိုးချည်ဖြင့်။ ဝတ္ထာဒိံ၊ အဝတ်အစရှိသည်ကို။ ကရောန္တေ၊ ပြုသော ဒကာတို့ကို။ သင်္ဃာတန္တိ၊ သင်္ဃာတ၊ ဟူသည်ကား။ ဝိနာသံ၊ ပျက်စီးခြင်းသို့။
၅၄၄။ “အဝါယိမံ”န္တိ၊ အဝါယိမံ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝါယိတွာ၊ ရက်၍။ ကရဏေ၊ ပြုခြင်း၌။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ မိဿေတွာတိ၊ မိဿေတွာ၊ ဟူသည်ကား။ ဧဠကလောမေဟိ၊ သိုးမွေးတို့ဖြင့်။ မိဿေတွာ၊ ရော၍။ ပဋိလာဘေနာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပရိနိဋ္ဌာနေန၊ ပြီးသဖြင့်။ “ပရိယောသာပေတိ၊ နိဿဂ္ဂိယ”န္တိ၊ ပရိယောသာပေတိ၊ နိဿဂ္ဂိယ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဣတိ ဝဏ္ဏနာ၊ ဤသို့ ပရိနိဋ္ဌာနေန၊ ဟုဖွင့်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ (ထည့်)။ ကောသိယမိဿကတာ၊ ပိုးချည်နှင့်ရောသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှါ။ သန္ထတဿ၊ အခင်းကို။ ကရဏကာရာပနံ၊ ပြုခြင်း, ပြုစေခြင်းငှါလည်းကောင်း။ ပဋိလာဘော စ၊ ရခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ တီဏိ၊ ဤသုံးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ကောသိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ကောသိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
(နိ-၇၁၇) ၅၄၇-၅၅၂။ ဒုတိယဉ္စ၊ ဒုတိယဖြစ်သော သုဒ္ဓကာဠက သိက္ခာပုဒ်သည်လည်းကောင်း။ တတိယဉ္စ၊ တတိယဖြစ်သော ဒွေဘာဂသိက္ခာပုဒ်သည်လည်းကောင်း။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်သလျှင်ကတည်း။ ပန၊ အထူးကိုဆိုအံ့။ တတ္ထ၊ ထို သုဒ္ဓကာဠက သိက္ခာပုဒ်၌။ ဩဒါတာဒိမိဿကသညာယ၊ သိုးဖြူမွေးစသည်နှင့် ရော၏-ဟူသော အမှတ်ဖြင့်။ သုဒ္ဓကာဠကာနညေဝ၊ သက်သက် သိုးနက်မွေး တို့ဖြင့်သာလျှင်။ သန္ထတဿ၊ အခင်းကို။ ကရဏဝသေန စ၊ ပြုခြင်း၏ အစွမ်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ဧတ္ထ၊ ဤဒွေဘာဂ သိက္ခာဠကေသု၊ သက်သက်သော သိုးနက်မွေးတို့၌။ အနဓိကသညာယ၊ မလွန်ဟူသော အမှတ်ဖြင့်။ သန္ထတဿ၊ အခင်းကို။ ကရဏဝသေန စ၊ ပြုသည်၏အစွမ်းအားဖြင့်လည်းကောင်း။ အစိတ္တကတာ၊ အစိတ္တကအဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။
[၄-ဆဗ္ဗဿသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ]
၅၅၇။ စတုတ္ထေ၊ စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ်၌။ ဟဒ၊ ဟဒဓာတ်သည်။ ကရီသုဿဂ္ဂေ၊ ကျင်ကြီးစွန့်ခြင်းအနက်၌။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ မိဟ၊ မိဟဓာတ်သည်။ သေစန၊ သွန်းဖြန်းခြင်းအနက်၌။ ဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဓာတုအတ္ထံ၊ ဤသို့သော ဓာတ်အနက်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ဝစ္စမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ ကရောန္တီ”တိ၊ ဝစ္စမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ ကရောတိ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ၊ ဤ ဆဗ္ဗဿ သိက္ခာပုဒ်၌။ ဦနကဆဗ္ဗေဿသု၊ ခြောက်နှစ်အောက်ယုတ်သည်တို့သည်တို့၌။ အတိရေကဆဗ္ဗဿသညိတာဒိဝသေန၊ ခြောက်နှစ်ထက်လွန်၏ဟု အမှတ်ရှိသည်၏အဖြစ် အစရှိသည်၏အစွမ်းအားဖြင့်။ အစိတ္တကတာ၊ အစိတ္တကအဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။
ဆဗ္ဗဿသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ဆဗ္ဗဿသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
[၅-နိသီဒနသန္တတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ]
[စာမျက်နှာ-၃၃၄] ၅၆၅။ ပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်၌။ တတ္ထသန္ဒိဿိသတီတိ၊ တတ္ထသန္ဒိဿိသတိ၊ ဟူသည်ကား။ တတ္ထ တိဿံ သာဝတ္ထိယံ၊ ထို သာဝတ္ထိမြို့၌။ သကာယ ကတိကာယ၊ မိမိတို့ ကတိကဝတ်ဖြင့်။ အယုတ္တကာရိတာဝသေန၊ မသင့်တင့်သည်ကို ပြုလေ့ရှိသည်၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဝိညူဟိ၊ ပညာရှိတို့သည်။ သန္ဒိဿိသတိ ဉာယိဿတိ၊ သိအပ်လတ္တံ့။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ အရညကင်္ဂါဒီနိ၊ အရညကင် အစရှိကုန်သော။ တီဏိ၊ သုံးပါးသော ဓုတင်တို့ကို။ ပါဠိယံ၊ (နိ-၇၁၈) ၌။ သေနာသနာဒိပစ္စယဿိ၊ ကျောင်းအိပ်ရာ အစရှိသော ပစ္စည်း၏။ အာဒိအင်္ဂဝသေန၊ အစဖြစ်သော အင်္ဂါ၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဝုတ္တာနိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ သေသာနိပိ၊ ကြွင်းသော ဓုတင်တို့ကိုလည်း။ တေ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ သမာဒိယိံသု ဧဝ၊ ဆောက်တည်ကုန်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
၅၆၆။ ပိဟယန္တာတိ၊ ပိဟယန္တာ၊ ဟူသည်ကား။ ပတ္ထယန္တာ၊ တောင့်တကုန်သည်ဖြစ်၍။ သန္ထတဿ၊ နိသီဒိုင်အခင်း၏။ အဝါယိမတ္တာ စ၊ မရက်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့် လည်းကောင်း။ သေနာသနပရိက္ခာရတ္တာ စ၊ ကျောင်းပရိက္ခရာ ဖြစ်သောကြောင့်လည်းကောင်း။ စီဝရတာအဓိဋ္ဌာတဗ္ဗတာ စ၊ သင်္ကန်း၏ အဖြစ်ဖြင့် အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်သော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “စတုတ္ထစီဝရသညိတာယာ”တိ၊ စတုတ္ထစီဝရသညိတာယ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဝိပလ္လာသသညာယ၊ ဖောက်ပြန်သော အမှတ်ဖြင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ကေစိ ပန၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်ကား။ “ဣဒံ နိသီဒနသန္ထတံ နာမ၊ ဤနိသီဒိုင်အခင်းမည်သည်ကား။ နဝသု စီဝရေသု၊ ကိုးထည်သော သင်္ကန်းတို့တွင်။ နိသီဒနစီဝရမေဝ၊ နိသီဒိုင်သင်္ကန်းပင်တည်း။ အညံ၊ နိသီဒိုင်သင်္ကန်းမှ တပါးသည်။ န၊ မဟုတ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ နိသီဒနသိက္ခာပဒေပိ၊ ပါစိတ် ရတနဝဂ် နိသီဒိုင်သိက္ခာပုဒ်၌လည်း။ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေဝိယ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌ကဲ့သို့။ 'နိသီဒနံ နာမ သဒသံ ဝုစ္စတီ’တိ စ၊ နိသီဒနံ နာမ သဒသံ ဝုစ္စတိ၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ အဿ၊ ထိုသိက္ခာပုဒ်၏။ အဋ္ဌကထာယဉ္စ၊ အဋ္ဌကထာ၊ ၌လည်း။ 'သန္ထတသဒိသံ သန္ထရိတွာ ဧကသ္မိံ အန္တေ သုဂတဝိဒတ္ထိယာ ဝိဒတ္ထိမတ္ထေ ပဒေသေဒွီသု ဌာနေသု ဖာလေတွာ တိဿော ဒသာ ကရီယန္ထိ။ တာဟိ ဒသာဟိ သဒသံ နာမ ဝုစ္စတီ’တိ စ၊ 'သန္ထတသဒိသံ သန္ထရိတွာ ဧကသ္မိံ အန္တေ သုဂတဝိဒတ္ထိယာ ဝိဒတ္ထိမတ္ထေ ပဒေသေဒွီသု ဌာနေသု ဖာလေတွာ တိဿော ဒသာ ကရီယန္ထိ။ တာဟိ ဒသာဟိ သဒသံ နာမ ဝုစ္စတီ'၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝါ၊ မိန့်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဣဓ၊ ဤ နိသီဒနသန္ထတသိက္ခာပုဒ်၌။ ပမာဏနိယမဿ၊ တတြိဒံ ပမာဏံ အစရှိသည်ဖြင့် ပမာဏကို မှတ်ခြင်းကို။ အဝုတ္တတ္တာ စ၊ ဟောတော် မမူခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ အဝါယိမဿ၊ ရက်သည် မဟုတ်သော။ သန္ထတဿ၊ အခင်း၏။ စီဝရတ္တာဓိဋ္ဌာနုပဂတ္တာဘာဝါစ၊ သင်္ကန်း၏အဖြစ်ဖြင့် အဓိဋ္ဌာန်လောက်သော အဖြစ်၏ မရှိခြင်းကြောင့် လည်းကောင်း။ အဋ္ဌမတာယံ၊ ၌။ (နိ-၇၁၉) အဝုတ္တတ္တာစ၊ နိသီဒိုင်အခင်းသည် နိသီဒိုင်သင်္ကန်းပင်တည်း ဟု မဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ပမာဏယုတ္တမေဝ၊ ပမာဏနှင့် ယှဉ်သည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ နိသီဒနစီဝရံ ပန၊ နိသီဒိုင်သင်္ကန်းကိုကား။ ဆန္နံ စီဝရာနံ၊ ခြောက်ထည်သော သင်္ကန်းတို့၏။ ခဏ္ဍပိလောတိကာနိ၊ ညစ်နွမ်းသော အပိုင်းအပြတ်တို့ကို။ သန္ထရိတွာ၊ ခင်း၍။ သန္ထတံ ဝိယ၊ အခင်းကဲ့သို့။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “သန္ထတသဒိသ”န္တိ၊ သန္ထတသဒိသ၊ ဟူ၍။ သဒိသဂ္ဂဟဏံ၊ သဒိသသဒ္ဒါကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ တဒေဝ၊ ထိုပါစိတ် ရတနဝဂ်၌လာသော နိသီဒိုင်သည်သာလျှင်။ စီဝရဉ္စ၊ သင်္ကန်းသည်လည်းကောင်း။ အဓိဋ္ဌာနုပဂဉ္စ၊ အဓိဋ္ဌာန်လောက်သည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဒံ၊ ဤနိသီဒိုင်အခင်းသည်။ န စီဝရဉ္စ၊ သင်္ကန်းလည်း မဟုတ်။ န အဓိဋ္ဌာနုပဂဉ္စ၊ အဓိဋ္ဌာန်သည်လည်း မလောက်။ ဣတိ၊ သို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
၅၆၇။ သုဂတဝိဒတ္ထကံ၊ မြတ်စွာဘုရားအထွာတော် ပမာဏကို။ အနာဒါယ၊ မယူသည်၌။ အာဒိယန္တိသညာယစ၊ ယူ၏ဟူသော အမှတ်၏လည်းကောင်း။ သုဂတဝိဒတ္ထိဦနေ၊ ဘုရားအထွာတော်အောက် ယုတ်သည်၌။ အနူနန္တိသညာယစ၊ မယုတ်ဟူသော အမှတ်၏လည်းကောင်း။ ဝသေန၊ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အစိတ္တကတာ၊ အစိတ္တကအဖြစ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ဝိတာနာဒီနညေဝ၊ ဗိတာန်အစရှိသည်တို့၏သာလျှင်။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှါ။ ကရဏေ၊ ပြုခြင်း၌။ အနာပတ္တီတိ၊ အာပတ်မသင့်ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ နိပဇ္ဇနတ္ထာယ၊ အိပ်ခြင်းငှါ။ ကရောတောပိ၊ ပြုသော ရဟန်းအားလည်း။ အာပတ္တိဧဝ၊ အာပတ်သင့်သည်သည်တည်း။ “ပရိဘုဉ္ဇတုံ န ဝဋ္ဋတီ”တိ ဣဒံ၊ ပရိဘုဉ္ဇတုံ န ဝဋ္ဋတီ၊ ဟူသော စကားကို။ ကောသိယေသု၊ ပိုးချဉ်တို့၌။ သုဒ္ဓကာဠကာနံ၊ အမည်းသက်သက်သာဖြစ်ကုန်သော။ ဝတ္ထူနံ၊ ဝတ္ထုတို့၏။ အကပ္ပိယတ္တာ၊ မအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၊ ၌။ “အညေန ကတံ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ”တိ၊ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ၊ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ၊ ဟူ၍။ တတ္ထ တတ္ထ၊ ထိုထိုကောသေယျ, သုဒ္ဓကာဠက, ဒွေဘာဂသိက္ခာပုဒ်တို့၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတရေသု၊ ဤမှ တပါးကုန်သော။ ဒွီသု ပန၊ နှစ်ပါးသော ဆဗ္ဗဿ, နိသီဒနသန္ထတသိက္ခာပုဒ်တို့၌ကား။ “အနာပတ္တီ”တိ၊ အနာပတ္တီ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုဆဗ္ဗဿ, နိသီဒနသန္ထတ သိက္ခာပုဒ်တို့တွင်။ စတုတ္ထေ၊ လေးခုမြောက်သော ဆဗ္ဗဿသိက္ခာပုဒ်၌။ အညဿ၊ သူတပါး၏။ အတ္ထယ၊ အကျိုးငှါ။ ကရဏေပိ၊ ပြုခြင်း၌လည်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ပဉ္စမေ၊ ငါးခုမြောက်သော နိသီဒန (နိ-၇၂၀) သိက္ခာပုဒ်၌။ တတ္ထ၊ ထိုသူတပါးအလို့ငှါ ပြုခြင်း၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ နိဿဋ္ဌဒါနဝစနတော၊ စွန့်အပ်ပြီးသော အခင်းကိုပြန်၍ ပေးခြင်းကို ဟောတော်မူသောကြောင့်။ ဂဟဏေ ပန၊ ယူခြင်း၌ကား။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဝိဇဋေတွာ၊ ဖြေ၍။ ကပ္ပိယဝသေန၊ အပ်သည်၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ပရိဘုဉ္ဇနေ၊ သုံးဆောင်ခြင်းကို။ ကတေ စ၊ ပြုသော်လည်း။ န ဒေါသော၊ အပြစ်မရှိ။
နိသီဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ နိသီဒနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၆-ဧဠကလောမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၃၅] ၅၇၂။ ဆဋ္ဌေ၊ ဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်၌။ “အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နဿာ”တိ ဣဒံ၊ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နဿ၊ ဟူသော ဤစကားကို။ ဝတ္ထုဝသေန၊ ဝတ္ထု၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ နိဝါသဋ္ဌာနေ၊ နေရာ အရပ်၌။ လဒ္ဓါနိပိ၊ ရအပ်သော သိုးမွေးတို့ကိုလည်း။ တိယောဇနတော၊ သုံးယူဇနာထက်။ ပရံ၊ အလွန်။ ဟရိတုံ၊ ဆောင်ခြင်းငှါ။ န ဝဋ္ဋတိ ဧဝ၊ မအပ်သလျှင်ကတည်း။ “အသန္တေ ဟာရကေ”တိ ဣဒံ၊ အသန္တေ ဟာရကေ၊ ဟူသော စကားကို။ အနုရူပတော၊ လျောက်ပတ်သောအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟာရကေ၊ ဆောင်အံသော သူသည်။ သန္တေပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ဟရတော၊ ဆောင်သောရဟန်းအား။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ အာပတ္တိယေဝါတိ၊ အာပတ္တိယေဝါ၊ ဟူသည်ကား။ အနာစတ္တေန၊ မစေခိုင်းပဲ။ အာဟဋတ္တာ၊ ဆောင်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အာပတ္တိ ဧဝ၊ အာပတ်သင့်သလျှင်ကတည်း။ ပက္ခဒွယဿပိ၊ အညော ဟရိဿတိ၊ ဟူသောပက္ခ, သုဒ္ဓစိတ္တေန ဌပိတံဟူသော ပက္ခနှစ်ခုအပေါင်း၏လည်း။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ “သဥဿဟတ္တာ”တိ၊ သဥဿဟတ္တာ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ အနုပရတဂမနိစ္ဆတ္တာ၊ သွားလိုသော အဖြစ်၏ မငြိမ်းခြင်းကြောင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ သုဒ္ဓစိတ္တပက္ခေဿဝ၊ သုဒ္ဓစိတ္တအဖို့၏သာလျှင်။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ “အစိတ္တကတ္တာ”တိ၊ အစိတ္တကတ္တာ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ န သမေတီတိ၊ န သမေတီ၊ ဟူသည်ကား။ “အနာပတ္တိ၊ အညံ ဟရာပေတီ”တိ၊ အနာပတ္တိ၊ အညံ ဟရာပေတီ၊ ဟူ၍။ ဧတ္တကေဿဝ၊ ဤမျှကိုသာလျှင်။ ပရိဟရဏေ၊ ဆောင်စေခြင်း၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူသောကြောင့်။ န သမေတိ၊ မညီ။ အာဂစ္ဆန္တေ တိ၊ အာဂစ္ဆန္တေ၊ ဟူသည်ကား။ ဌိတေ၊ ရပ်သော ယာဉ်စသည်၌။ ဟေဋ္ဌာတိ၊ ဟေဋ္ဌာ၊ ဟူသည်ကား။ ဘူမိယာ၊ မြေ၌။
၅၇၅။ တံ ဟရန္တဿာတိ၊ တံ ဟရန္တဿ၊ ဟူသည်ကား။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ပဋိလာဘဋ္ဌာနတော၊ ရသော အရပ်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ တိယောဇနတော၊ သုံးယူဇနာထက်။ ဥဒ္ဓံ၊ အလွန်။ ဟရန္တဿ၊ ဆောင်သော ရဟန်းအား။ ဣတိ (နိ-၇၂၁) အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တထာ၊ ထို အခြင်းအရာဖြင့်။ ဟရန္တဿ၊ ဆောင်သော ရဟန်းအား။ စောရေဟိ၊ ခိုးသူတို့သည်။ အစ္ဆိန္ဒိတွာ၊ လုယက်၍။ ပုန၊ တဖန်။ ဒိန္နဋ္ဌာနတော၊ ပေးရာ အရပ်မှ။ တိယောဇနံ၊ သုံးယူဇနာတိုင်တိုင်။ ဟရိတုံ၊ ဆောင်ခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့သောဆရာတို့သည်ကား။ “မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ မာတိကာဋ္ဌကထာ၊ ၌။ အင်္ဂေသု၊ အင်္ဂါတို့၌။ 'ပဌမပ္ပဋိလာဘော’တိ၊ ပဌမပ္ပဋိလာဘော၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဒုတိယပဋိလာဘဋ္ဌာနတော၊ နှစ်ကြိမ်မြောက် ရသော အရပ်မှ။ တိယောဇနာတိက္ကမေပိ၊ သုံးယူဇနာကို လွန်သော်လည်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဒုတိယပဋိလဘဿာပိ၊ နှစ်ကြိမ်မြောက် ရခြင်း၏လည်း။ ပဋိလာဘဋ္ဌာနေ၊ ရသောအရာ၌။ ပဝိသနတော၊ ဝင်ခြင်းကြောင့်တည်း။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်းဟူမူကား။ ဝါသတ္ထာယ၊ နေခြင်းငှါ။ ဂမနဋ္ဌာနတော၊ သွာရာ အရပ်မှ။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ဂမနေ ဝိယ၊ သွားခြင်း၌ကဲ့သို့တည်း။ ကာယဗန္ဓနာဒီနန္တိ၊ ကာယဗန္ဓနာဒီန၊ ဟူသည်ကား။ ဒွိပဋလကာယဗန္ဓနာဒီနံ၊ နှစ်ထပ်သော ခါးပန်းကြိုးအစရှိသည်တို့၏။ အန္တရေ၊ အလယ်၌။ ပက္ခိတ္တံ၊ ထည့်အပ်သော သိုးမွေးသည်။ ပသိဗ္ဗကေ၊ အိတ်၌။ ပက္ခိတ္တသဒိသံ၊ ထည့်အပ်သည်နှင့် တူ၏။ န ကတဘဏ္ဍန္တိ၊ ပြုအပ်သောဘဏ္ဍာမဟုတ်ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ နိဓာနမုခံ၊ နိဓာနမုခဖြစ်သော အစည်းပြုအပ်သော သိုးမွေးသည်။ တထာ၊ ထို့အတူတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အကတဘဏ္ဍတာ၊ ပြုအပ်ပြီးသော ဘဏ္ဍာမဟုတ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ပဌမပ္ပဋိလာဘော၊ ရှေးဦးစွာ ရခြင်းလည်းကောင်း။ တိယောဇနာတိက္ကမနံ၊ သုံးယူဇနာ လွန်ခြင်းလည်းကောင်း။ အာဟရဏပစ္စာဟရဏံ၊ အသွားဆောင်ခြင်း, အပြန်ဆောင်ခြင်းလည်းကောင်း။ အဝါသာဓိပ္ပါယတာ၊ နေလိုသောအဖြစ်၏ မရှခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ ပဉ္စ၊ ဤငါးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤဧဠကလောမသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ဧဠကလောမသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ဧဠကလောမသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၇၊ ဧဠကလောမဓောဝါပနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၅၈၁။ သတ္တမေ၊ သတ္တမသိက္ခာပုဒ်၌။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၊ ၌။ အနာပတ္တိဝါရေ၊ အနာပတ္တိဝါရေ၊ ၌။ “အပရိဘုတ္တံကတဘဏ္ဍံ ဓောဝါပေတီ”တိ ဧတ္ထ၊ အပရိဘုတ္တံကတဘဏ္ဍံ ဓောဝါပေတီ၊ ဟူသောပုဒ်၌။ ပရိဘုတ္တဿ၊ သုံးဆောင်ပြီးသော။ ကမ္ဗလာဒိကတဘဏ္ဍဿ၊ ကမ္ဗလာအစရှိသော ပြုအပ်ပြီးသော ဘဏ္ဍာကို။ ဓောဝါပနံ၊ ဖွပ်စေခြင်းသည်။ ပုရာဏစီဝရဓောဝါပန သိက္ခာ (နိ-၇၂၂) ပဒေန၊ ပုရာကာစီဝရဓေါဝါပနသိက္ခာပုဒ်ဖြင့်။ အာပတ္တိကရံ၊ အာပတ်သင့်သည်ကို ပြုတတ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ တန္နိဝတ္တနတ္ထံ၊ ထိုသုံးဆောင်ပြီးကို နစ်စေခြင်းငှါ။ “အပရိဘုတ္တံကတဘဏ္ဍံ”န္တိ၊ အပရိဘုတ္တံကတဘဏ္ဍံ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသတ္တမသိက္ခပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော ပုဒ်သည်။ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ၊ ပေါ်သောအနက်ရှိသလျှင်ကတည်း။
ဧဠကလောမဓောဝါပနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ဧဠကလောမဓောဝါပနသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၈-ရူပိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၃၆] ၅၈၃-၄။ အဋ္ဌမေ၊ အဋ္ဌမသိက္ခာပုဒ်၌။ သုဝဏ္ဏမယကဟာပဏေန၊ ရွှေဖြင့်ပြီးသော အသပြာဖြင့်။ ကဟာပဏောပိ၊ အသပြာကိုလည်း။ ရဇတေ ဧဝ၊ ရဇတ၌သာလျှင်။ သင်္ဂယှတိ၊ ရေတွက်အပ်၏။ (ဤတွင် သုဝဏ္ဏမယကဟာပဏေပိ ရဇတေ ဧဝ သင်္ဂယှတိ၊ ဟု ရှိမှသင့်မည်)။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “သောဝဏ္ဏမယော ဝါ”တိ၊ သောဝဏ္ဏမယော ဝါ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ရူပိယမယော ဝါတိ၊ ရူပိယမယော ဝါ၊ ဟူသည်ကား။ ရဇတေန၊ ငွေဖြင့်။ ရူပံ၊ အဆင်းကို။ ဝါ၊ အရုပ်ကို။ သမုဋ္ဌပေတွာ၊ ဖြစ်စေ၍။ ဝါ၊ ပေါ်စေ၍။ ကတကဟာပဏော၊ ပြုအပ်သောအသပြာတည်း။ ပါကတိကောနာမ-ပါကတိကော၊ မည်သည်ကား။ ဧတရဟိ၊ ယခုအခါ၌။ ပါကတိကဟာပဏော၊ ပြကတေ့သော အသပြာတည်း။
“ဣစ္စေတံ သဗ္ဗမ္ပီ”တိ ဣမိနာ၊ ဣစ္စေတံ သဗ္ဗမ္ပ၊ ဟူသော ပုဒ်ဖြင့်။ သိက္ခာပဒေနစ၊ သိက္ခာပုဒ် ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝိဘင်္ဂေနစ၊ ဝိဘင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်သော။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံသော နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုကိုလည်း။ နိဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တဿ၊ ထို ဣစ္စေတံ သဗ္ဗမ္ပိ၊ ဟူသောပုဒ်၏။ “စတုဗ္ဗိဓံနိဿဂ္ဂိယဝတ္ထူ”တိ ဣမိနာဝ၊ စတုဗ္ဗိဓံနိဿဂ္ဂိယဝတ္ထူ၊ ဟူသော ပုဒ်နှင့်သာလျှင်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အနန္တရေန၊ အခြားမဲ့ဖြစ်သော။ “ရဇတ”န္တိပဒေန၊ ရဇတ၊ ဟူသောပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်ခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ စတုဗ္ဗံဝံ၊ လေးပါးအပြားရှိသော။ တံ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုံ၊ ထို နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုကို။ သရူပတော၊ သရုပ်အားဖြင့်။ ဒေဿန္တော၊ ပြလိုသည်ဖြစ်၍။ “ရဇတ”န္တိအာဒိံ၊ ရဇတံ၊ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ၏။ တတ္ထ၊ ထို ရဇတံ၊ အစရှိသောပါဌ်၌။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ရဇတမသကောဝ၊ ရဇတမာသကကိုသာလျှင်။ ကိဉ္စာပိ ဝုတ္တော၊ အကယ်၍ကား ဆိုအပ်၏ရှင့်။ ကေဝလံ ရဇတံ၊ ရဇတသက်သက်ကို။ ကိဉ္စာပိ န ဝုတ္တံ၊ အကယ်၍ကား မဆိုအပ်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့မဆိုအပ်သော်လည်း။ သိက္ခာပဒေ၊ သိက္ခာပုဒ်၌။ “ဇာတရူပရဇတ”န္တိ ပဒေနေဝ၊ ဇာတရူပရဇတ၊ ဟူသောပုဒ်ဖြင့်သာလျှင်။ တံ၊ ထိုရဇတသက်သက်ကို။ (နိ-၇၂၃) (ထည့်) ဝုတ္တံ၊ ဟောအပ်ပြီ။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ တမ္ပိ၊ ထို ရဇတ သက်သက်ကိုလည်း။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “ရဇတ”န္တိ ဣဒံ၊ ရဇတ၊ ဟူသောပုဒ်ကို။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဝုတ္တံ၊ ဟောအပ်၏။ ပဒဘာဇနေ ပန၊ ပဒဘာဇနီ၌ကား။ မာတိကာပဒေနေဝ၊ မာတိကာပုဒ်ဖြင့်သာလျှင်။ သိဒ္ဓတ္တာ၊ ပြီးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တံ၊ ထို ရဇတသက်သက်ကို။ အဝတွာ၊ မဆိုမူ၍။ တေန၊ ထိုရဇတသက်သက်နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ သင်္ဂယှမာနမေဝ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်သည်ကို သာလျှင်။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “ရဇတံ နာမ ကဟာပဏော”တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဇာတရူပမာသကောတိ၊ ဇာတရူပမာသကော၊ ဟူသည်ကား။ သုဝဏ္ဏမယမာသကော၊ ရွှေဖြင့်ပြီးသော ပဲတည်း။ ဝုတ္တပ္ပဘေဒေါတိ၊ ဝုတ္တပ္ပဘေဒေါ၊ ဟူသည်ကား။ “ရူပိယမယော ဝါ ပါကတိကော ဝါ”တိ အာဒိနာ၊ ရူပိယမယော ဝါ ပါကတိကော ဝါ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တပ္ပဘေဒေါ၊ ဆိုအပ်သော အပြားရှိသော။ ပဋောဝ၊ ပုဆိုးသည်သာလျှင်။ ပဋကော၊ ပဋက၊ မည်၏။ ဝတ္ထံ၊ အဝတ် ဖျင် ပုဆိုး ရ၏။ ဒုက္ကဋမေဝါတိ၊ ဒုက္ကဋမေဝါ၊ ဟူသည်ကား။ ပဋိဂ္ဂါဟကေဿဝ၊ ခံသောရဟန်းအားသာလျှင်။ ပဋိဂ္ဂဟဏပစ္စယာ၊ ခံခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သင့်၏။ ပရိဘောဂေ ပန၊ သုံးဆောင်ခြင်း၌ကား။ ပဉ္စသဟဓမ္မိကေဟိ၊ သီတင်းသုံးဖော် ငါးယောက်တို့သည်။ ပဋိဂ္ဂိဟိတာနံ၊ ခံကုန်သော။ ဓညဝိရဟိတမုတ္တာဒီနံ၊ စပါးသည် ကြဉ်အပ်သော ပုလဲအစရှိသည်တို့၏။ ကာရဏာ၊ အကြောင်းကြောင့်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်သော။ ပစ္စယမ္ပိ၊ ပစ္စည်းကိုလည်း။ ပရိဘုဉ္ဇန္တာနံ၊ သုံးဆောင် ကုန်သော။ သဗ္ဗေသမ္ပိ၊ ခပ်သိမ်းသော ရဟန်းတို့အားလည်း။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ် သာလျှင်တည်း။ ကေစိ ပန၊ အချို့သောဆရာတို့သည်ကား။ “ပဉ္စသဟဓမ္မိကေဟိ၊ သီတင်းသုံးဘော်ငါးယောက်တို့သည်။ ပဋိဂ္ဂိဟိတံ၊ ခံအပ်သော။ ဓညမ္ပိ၊ စပါးကိုလည်း။ မုတ္တာဒိခေတ္တာဒိ ဝိယ၊ ပုလဲစသည်, လယ်စသည်ကဲ့သို့။ သဗ္ဗေသမ္ပိ၊ ခပ်သိမ်းသော်ရဟန်းတို့အားလည်း။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ သုံးဆောင်ခြင်းငှါ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ သံဃိကဘူမိယံ၊ သံဃိကမြေ၌။ ကပ္ပိယဝေါဟာရေနာ၊ ကပ္ပိယဝေါဟာရဖြင့်။ ဥပ္ပန္နဿ၊ ဖြစ်သော။ ဓညဿ၊ စပါးကို။ ဝိစာရဏမေဝ၊ စီရင်ခြင်းကိုသာလျှင်။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ 'တေဿဝေတံ အကပ္ပိယ' န္တိ၊ တေဿဝေတံ အကပ္ပိယ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဟော၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။
“ဧကော သတံ ဝါ သဟဿံ ဝါ”တိအာဒိ၊ အစရှိသော စကားကို။ ရူပိယေ၊ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထု၌။ ဟေဋ္ဌိမကောဋိယာ၊ ယုတ်သော အပိုင်းအခြား (နိ-၇၂၄) ဖြင့်။ ပဝတ္တနာကာရံ၊ ဖြစ်သောအခြင်းအရာကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဟောအပ်၏။ “ဧဝ၊ ဤသို့။ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗမေဝ၊ ကျင့်အပ်သလျှင်ကတည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ န ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည် မဟုတ်။ “ဣဓ နိက္ခိပါဟီ”တိ၊ ဣဓ နိက္ခိပါဟိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ ဥဂ္ဂဏှာပနံ၊ ခံစေခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ဣဓ နိက္ခိပါဟီတိ န ဝတ္တှဗ္ဗံ”န္တိ၊ ဣဓ နိက္ခိပါဟီတိ န ဝတ္တှဗ္ဗံ၊ ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ကပ္ပိယဉ္စ၊ ပ။ ဟောတီတိ၊ ကပ္ပိယဉ္စ၊ ပ။ ဟောတိ၊ ဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ အသာဒိတတ္တာ၊ မသာယာအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တတော၊ ထိုရွှေငွေမှ။ ဥပ္ပန္နပစ္စယာ၊ ဖြစ်သော ပစ္စည်းတို့သည်။ တဋ္ဋန္တိ၊ အပ်ကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဌီတံ၊ တည်၏။ ယသ္မာ ပန၊ ကြောင့်ကား။ ဒုဗ္ဗိစာရဏာယ၊ မကောင်းသဖြင့် စီရင်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ တတော၊ ထိုရွှေငွေမှ။ ဥပ္ပန္နမ္ပိ၊ ဖြစ်သော ပစ္စည်းသည်လည်း။ န ကပ္ပတိ၊ မအပ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ အကပ္ပိယံ၊ မအပ်သည်ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဌိတံ၊ တည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
“န တေန ကိဉ္စိ ကပ္ပိယဘဏ္ဍံ စေတာပိတံ”န္တိ ဣမိနာ၊ န တေန ကိဉ္စိ ကပ္ပိယဘဏ္ဍံ စေတာပိတံ၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ကပ္ပိယဘဏ္ဍံ၊ ကပ္ပိယဘဏ္ဍာကို။ (ထည့်) စေတာပိတံ စေ၊ ဝယ်မိသည်ဖြစ်ငြားအံ့။ ပရိဘောဂူပါယော၊ သုံးဆောင်ခြင်း ဥပါယ်သည်။ နတ္တိ၊ မရှိ။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဥဂ္ဂဟေတွာ၊ ခံ၍။ အနိဿဋ္ဌရူပိယေန၊ သံဃာ၌ မစွန့်သော ရွှေငွေဖြင့်။ စေတာပိတတ္တာ၊ ဝယ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဤဒိသံ၊ ဤသို့သဘောရှိသော ရွှေငွေဖြင့် ဝယ်အပ်သော ဘဏ္ဍကို။ သံဃမဇ္ဈေ၊ သံဃာအလယ်၌။ နိဿဇ္ဇနံ၊ စွန့်ခြင်းကို။ အကတွာဝ၊ မပြုမူ၍သာလျှင်။ ဆဍ္ဍေတွာ၊ စွန့်ပစ်၍။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်ကို။ ဒေသေတဗ္ဗံ၊ ဒေသနာ ကြားရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ [စာမျက်နှာ-၃၃၇] ကေစိပန၊ အချို့သောဆရာတို့သည်ကား။ “ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုံ၊ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုံ၊ ကို။ ပဋိဂ္ဂိဟေတွာပိ၊ ခံ၍လည်း။ စေတာပိတံ၊ ဝယ်အပ်သော။ ကပ္ပိယဘဏ္ဍံ၊ ကပ္ပိယဘဏ္ဍာသည်။ (သဒိသံ ဟောတိ၊ ၌ စပ်) သံဃေ၊ သံဃာ၌။ ကပ္ပိယကာရကေဟိ၊ ကပ္ပိယကာရကေတို့သည်။ နိဿဋ္ဌရူပိယံ၊ စွန့်အပ်သော ရွှေငွေကို။ ဝါ၊ ရွှေငွေဖြင့်။ ပရိဝတ္တေတွာ၊ ဖလှယ်၍။ အာနီတကပ္ပိယဘဏ္ဍသဒိသံ၊ ဆောင်အပ်သော ကပ္ပိယဘဏ္ဍာနှင့် တူသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ဥပါယံ၊ ဥပါယ်ကို။ ဝိနာဝ၊ ကြဉ်၍သာလျှင်။ ဘာဇေတွာ၊ ဝေဖန်၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ၊ သုံးဆောင်ခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ပတ္တစတုက္ကာဒိကထာယ၊ ပတ္တစတုက္ကစသော စကားနှင့်။ (နိ-၇၂၅) န သမေတိ၊ မညီ။ တတ္ထ၊ ထိုပတ္တစတုက္ကကထာ၌။ ရူပိယေန၊ ရွှေငွေဖြင့်။ ပရိဝတ္တိတပတ္တဿ၊ ဖလှယ်အပ်သော သပိတ်၏။ အပရိဘောဂေါဝ၊ မသုံးဆောင်ခြင်းကိုသာလျှင်။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်၏။ နိဿဇ္ဇနဝိဓာနံ၊ စွန့်အပ်သော အစီအရင်ကို။ န ဒဿိတံ၊ မပြအပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “ဥပနိက္ခေပံဌပေတွာ”တိ ဣဒံ၊ ဥပနိက္ခေပံဌပေတွာ၊ ဟူသော စကားကို။ ကပ္ပိယကာရကေဟိ၊ ကပ္ပိယကာရက၊ တို့သည်။ ဝဍ္ဎိယာ၊ အတိုးအပွားဖြင့်။ ပယောဇနံ၊ ချေးငှါးခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အကပ္ပိယံ”န္တိ ဣဒံ၊ ဟူသောစကားကို။ တေန ဝတ္ထုနာ၊ ထို နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုဖြင့်။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
၅၈၅။ “ပတိတောကာသံ အသမန္နာဟရန္တေနာ”တိ ဣဒံ၊ ပတိတောကာသံ အသမန္နာဟရန္တေန၊ ဟူသောပုဒ်သည်။ နိရပေက္ခဘာဝဒဿနပဒံ၊ မငဲ့သောအဖြစ်ကို ပြကြောင်းဖြစ်သော ပုဒ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “အသန္တသမ္ဘာဝနာယာ”တိ ဣဒံ၊ အသန္တသမ္ဘာဝနာယာ၊ ဟူသော စကားကို။ ပရိယာယာဒီဟိ၊ ပရိယာယ်အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ အဘူတာရောစနံ၊ ထင်ရှားမရှိသော ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မကို ပြောကြားခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပစ္စယသာမိနာ၊ ပစ္စည်းရှင် ဖြစ်တော်မူသော။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အနနုညာတတ္တာ၊ ခွင့်မပြုတော်မူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ထေယျပရိဘောဂေါ”တိ၊ ထေယျပရိဘောဂေါ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အနုညာတမ္ပိ၊ ခွင့်ပြုတော်မူအပ်သော်လည်း။ ဝါ၊ ခွင့်ပြုအပ်သော ပစ္စည်းကိုလည်း။ ကတ္တဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်သော ပစ္စဝေက္ခဏာကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ ပရိဘုဉ္ဇနတော၊ သုံးဆောင်ခြင်းကြောင့်။ “ဣဏပရိဘောဂေါ”တိ၊ ဣဏပရိဘောဂေါ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန စ၊ ထို ဣဏပရိဘောဂေါ-ဟူသောပါဌ်ဖြင့်လည်း။ ပစ္စယသန္နိဿတသီလံ၊ ပစ္စယသန္နိဿတသီလသည်။ ဝိပဇ္ဇတိ၊ ပျက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ပရိဘောဂေ ပရိဘောဂေတိ၊ ပရိဘောဂေ ပရိဘောဂေ၊ ဟူသည်ကား။ ကာယတော၊ ကိုယ်မှ။ မောစေတွာ မောစေတွာ၊ လွှတ်စေ၍ လွှတ်စေ၍။ ပရိဘောဂေ၊ သုံးဆောင်ခြင်း၌။ ပစ္ဆိမယာမေသု၊ ပစ္ဆိမယံတို့၌။ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ၊ ဆင်ခြင်အပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာတည်း။ “ဣဏပရိဘောဂဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဣဏပရိဘောဂဋ္ဌာနေ တိဋ္ဌတီ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ “ဟိယျော၊ ယမန်နေ့။ မယာ၊ ငါသည်။ ယံ စီဝရံ၊ အကြင်သင်္ကန်းကို။ ပရိဘုတ္တံ၊ သုံးဆောင်အပ်ပြီ။” ဣတိအာဒိနာပိ၊ ဤသို့အစရှိသည် ဖြင့်လည်း။ အတီတပစ္စဝေက္ခဏာ၊ အတိတ် ပစ္စဝေက္ခဏာသည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ပရိဘောဂေ ပရိဘောဂေတိ၊ ပရိဘောဂေ ပရိဘောဂေ၊ ဟူသည်ကား။ ဥဒကပတနဋ္ဌာနတော၊ ရေစက်ကျရာအရပ်မှ။ အန္တော၊ (နိ-၇၂၆) အတွင်းသို့။ ပဝေသနေသုစ၊ ဝင်ခြင်းတို့၌လည်းကောင်း။ နိသီဒနသယနေသုစ၊ ထိုင်ခြင်း, အိပ်ခြင်းတို့၌ လည်းကောင်း။ သတိပစ္စယတာ ဝဋ္ဋတီတိ၊ သတိပစ္စယတာ ဝဋ္ဋတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပစ္စဝေက္ခဏသတိယာ ပစ္စယတ္တံ၊ ပစ္စဝေက္ခဏာသတိလျှင် အကြောင်းရှိသည်အဖြစ်ကို။ လဒ္ဓုံ၊ ရခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ပဋိဂ္ဂိဟဏေ စ၊ အကပ်ခံခြင်း၌လည်းကောင်း။ ပရိဘောဂေစ၊ သုံးဆောင်ခြင်း၌ လည်းကောင်း။ ပစ္စဝေက္ခစာသတိ၊ ဆင်ခြင်ခြင်းသတိကို။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ လဒ္ဓဗ္ဗာ၊ ရအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “သတိံကတွာ”တိအာဒိ၊ သတိံကတွာ၊ အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့သောဆရာတို့သည်ကား။ “ပစ္စယတာ၊ အကြောင်းသည်။ (တာပစ္စည်း အနက်မရှိ) သတိ၊ ရှိသော်။ ပစ္စယေ၊ အကြောင်းသည်။ သတိ၊ သော်။ ဘေသဇ္ဇပရိဘောဂဿ၊ ဆေးကို သုံးဆောင်ခြင်း၏။ ကာရဏေ၊ အကြောင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။” ဣတိ ဧဝမ္မ၊ ဤသို့လည်း။ အတ္ထံ၊ အနက်ကို။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တေသမ္ပိ၊ ထို ကေစိဆရာတို့၏လည်း။ ဝါဒေ၊ အယူ၌။ “ပစ္စယေ သတီ”တိ သံဝဏ္ဏနာယ၊ ပစ္စယေသတိ-ဟူသော သံဝဏ္ဏနာ၏။ ပစ္စယသဗ္ဘာဝသလ္လက္ခစေ၊ အကြောင်းရှိသည်ကို မှတ်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ပစ္စယသဗ္ဘာဝမတ္တေန၊ အကြောင်းထင်ရှားရှိကာမျှဖြင့်။ သီလဿ၊ ပစ္စယသန္နိဿိတသီလ၏။ အသုဇ္ဈနတော၊ မစင်ခြင်းကြောင့်တည်း။ “ပရိဘောဂေ အကရောန္တဿေဝ အာပတ္တီ”တိ ဣမိနာ၊ ပရိဘောဂေ အကရောန္တဿေဝ အာပတိ၊ ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလဿ-ပါတိမောက္ခသံဝရသီလ၊ ၏။ ဘေဒေါ၊ ပျက်စီးခြင်းကို။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်၏။ ပစ္စယသန္နိဿိတသီလဿ၊ ပစ္စယသန္နိဿိတသီလ၊ ၏။ ဘေဒေါ၊ ပျက်စီးခြင်းကို။ န ဒဿိတော၊ မပြအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တဿ၊ ထိုပစ္စယသန္နိဿိတသီလ၏။ အတီတပစ္စဝေက္ခဏာယ၊ အတိတ်ပစ္စဝေက္ခဏာဖြင့်။ ဝိသုဇ္ဈနတော၊ စင်ကြယ်ခြင်းကြောင့်တည်း။ ဧတသ္မိံ စ၊ ဤ ဆေးပစ္စည်း၌လည်းကောင်း။ သေသပစ္စယေသု စ၊ ကြွင်းသောပစ္စည်းသုံးပါးတို့၌လည်းကောင်း။ ဣဏပရိဘောဂါဒိဝစနေန၊ ဣဏပရိဘောဂ၊ အစရှိသော စကားဖြင့်။ ပစ္စယသန္နိဿိတသီလေဿဝ၊ ၏သာလျှင်။ ဘေဒေါ၊ ပျက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဣမေသံ၊ ဤ ပစ္စည်းလေးပါးတို့၏။ ဝါ၊ သီလနှစ်ပါးတို့၏။ နာနာကရဏံ၊ အထူးပြုခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပစ္စယသန္နိဿိတသီလဿ၊ ပစ္စယသန္နိဿိတသီလ၊ ၏။ ဝိသုဒ္ဓိံ၊ စင်ကြယ်ခြင်းကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ တေနေဝ၊ ထိုပစ္စယသန္နိဿိတသီလနှင့်သာလျှင်။ ပသင်္ဂေန၊ လျဉ်းပါးသဖြင့်။ သဗ္ဗာပိ၊ အလုံးစုံလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဝိသုဒ္ဓိယော၊ ဝိသုဒ္ဓိတို့ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ “စတုဗ္ဗိဓာ ဟိ သုဒ္ဓိ”တိ အာဒိံ၊ စတုဗ္ဗိဓာ ဟိ သုဒ္ဓိ၊ (နိ-၇၂၇) အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထို စတုဗ္ဗိဓာ ဟိ သုဒ္ဓိ-အစရှိသော ပါဌ်၌။ ဝိဂ္ဂဟော၊ ဝိဂြိုဟ်ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ယံသီလံ၊ အကြင်သီလသည်။ [စာမျက်နှာ-၃၃၈] ဒေသနာဒီဟိ၊ ဒေသနာကြားခြင်း အစရှိသည်တို့ဖြင့်။ သုဇ္ဈတိ၊ စင်ကြယ်တတ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ ယံ သီလံ၊ ကို။ ဒေသနာဒီဟိ၊ ဒေသနာကြားခြင်းအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ သောဓီယတိ၊ သုတ်သင်အပ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ တံ သီလံ၊ သည်။ သုဒ္ဓိ၊ သုဒ္ဓိမည်၏။ စတုဗ္ဗိဓံ၊ လေးပါးအပြားရှိသော။ သီလံ၊ သီလကို။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “ဒေသနာယသုဇ္ဈနတော”တိအာဒိ၊ ဒေသနာယသုဇ္ဈနတော၊ အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဧတ္ထ၊ ဤ ဒေသနာသုဒ္ဓိ-ဟူသောပါဌ်၌။ ဒေသနာဂ္ဂဟဏေန၊ ဒေသနာကို ယူသဖြင့်။ ဝုဋ္ဌာနမ္ပိ၊ ဝုဋ္ဌာနကံကိုလည်းကောင်း။ ဆိန္နမူလာနံ၊ ပါရာဇိကရောက်ကုန်သော ရဟန်းတို့၏။ အဘိက္ခုတာ ပဋိညာပိ၊ ရဟန်း မဟုတ်သည်၏အဖြစ်ကို ဝန်ခံခြင်းကိုလည်းကောင်း။ သင်္ဂဟိတာ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဆိန္နမူလာနမ္ပိ၊ ပါရာဇိကရောက်သော ရဟန်းတို့၏လည်း။ ပါရာဇိကာပတ္တိဝုဋ္ဌာနေန၊ ပါရာဇိကအာပတ်မှ ထသဖြင့်။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ပရိရက္ခိတံ၊ စောင့်အပ်သော။ ဘိက္ခုသီလံ၊ ရဟန်းသီလသည်။ ဝိသုဒ္ဓိ နာမ၊ စင်ကြယ်ခြင်းမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ တေသံ၊ ထိုပါရာဇိကရောက်သော သူတို့အား။ မဂ္ဂပဋိလာဘောပိ၊ မဂ်ကို ရခြင်းသည်လည်း။ သမ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါ၊ ပြည့်စုံ၏။
ဒါတဗ္ဗဋ္ဌေန၊ ပေးအပ်သော အနက်ကြောင့်။ ဒါယံ၊ ဒါယမည်၏။ တံ ဒါယံ၊ ထို ပေးအပ်သောအမွေကို။ အာဒိယန္တိ၊ ယူတတ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဒါယာဒါ၊ ဒါယာဒ-မည်ကုန်၏။ “သတ္တန္နံ သေက္ခာနံ”န္တိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ ကလျာဏပုထုဇ္ဇနာပိ၊ ကလျာဏပုထုဇဉ်တို့ကိုလည်း။ သင်္ဂဟိတာ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တေသံ၊ ထို ကလျာဏပုထုဇဉ်တို့၏။ အာဏဏျပရိဘောဂဿ၊ ဣဏပရိဘောဂ မဟုတ်သော သုံးဆောင်ခြင်းကို။ ဒါယဇ္ဇပရိဘောဂေ၊ ဒါယဇ္ဇပရိဘောဂ၌။ သင်္ဂဟိတတ္တာ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်သော ကြောင့် တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဓမ္ပဒါယာဒသုတ္တန္တိ၊ ဓမ္ပဒါယာဒသုတ္တ၊ ဟူသည်ကား။ “ဓမ္မဒါယာဒါ မေ ဘိက္ခဝေ ဘဝထ၊ မာ အာမိသဒါယာဒါ”တိအာဒိနာ၊ ဓမ္မဒါယာဒါ မေ ဘိက္ခဝေ ဘဝထ၊ မာ အာမိသဒါယာဒါ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ပဝတ္တံ၊ ဖြစ်သော။ သုတ္တံ၊ သုတ်တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုသုတ္တန်ပါဠိ၌။ မေ၊ ငါဘုရား၏။ အာမိသဒါယာဒါ၊ ပစ္စည်းလေးပါးတည်းဟူသော အမွေကို ခံယူကုန်သည်။ မာ ဘဝထ၊ မဖြစ်ကုန်လင့်။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မေ သဒ္ဒံ၊ ဓမ္မဒါယာဒါ မေ-၌ မေ-သဒ္ဒါကို။ (နိ-၇၂၈) အာနေတွာ၊ မာ အာမိသဒါယာဒါ-ဝါကျသို့ ဆောင်၍။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗော၊ ယူအပ်၏။ ဟိ၊ အကျိုးကိုဆိုအံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့ မေ-သဒ္ဒကို ဆောင်၍ ယူသည်ရှိသော်။ တထာ ဝုတ္တတ္ထသာဓကံ၊ ထိုသို့သော အခြင်းအရာဖြင့် ဆိုအပ်ပြီးသော ပစ္စည်းလေးပါးသည် မြတ်စွာဘုရားရှင်၏ ဥစ္စာတည်းဟူသောအနက်၏ သက်သေသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
လဇ္ဇိနာ သဒ္ဓိံ ပရိဘောဂေါတိ၊ လဇ္ဇိနာ သဒ္ဓိံ ပရိဘောဂေါ၊ ဟူသည်ကား။ ဓမ္မာမိသဝသေန၊ ဓမ္မအာမိသတို့၏ အစွမ်းဖြင့်။ မိဿဘာဝေါ၊ ရောနှောသော အဖြစ်တည်း။ “အလဇ္ဇိနာ သဒ္ဓိ ”န္တိ ဧတ္ထာပိ၊ အလဇ္ဇိနာ သဒ္ဓိ၊ ဟူသော ပုဒ်၌လည်း။ ဧသေဝ နယော၊ ဤနည်းလျှင် နည်းရှိ၏။ “အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဟိ အလဇ္ဇီ နာမ နတ္ထီ”တိ ဣမိနာ၊ အာဒိတော ပဋ္ဌာယ ဟိ အလဇ္ဇီ နာမ နတ္ထိ၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဒိဋ္ဌဒိဋ္ဌေသု၊ မြင်တိုင်း မြင်တိုင်းသော ရဟန်းတို့၌။ အာသင်္ကာ နာမ၊ အလဇ္ဇီလေလော-ဟု တွေးတောခြင်းမည်သည်ကို။ န ကာတဗ္ဗာ၊ မပြုအပ်ချေ။ ဒိဋ္ဌသုတာဒိကာရဏေ၊ မြင်ခြင်း, ကြားခြင်းအစရှိသော အကြောင်းသည်။ သတိ ဧဝ၊ ရှိသော်သာလျှင်။ ကာတဗ္ဗာ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဘာရဘူတာ၊ ဝန်ဖြစ်၍ဖြစ်သော ရဟန်းတို့ဟူသည်ကား။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာဒယော၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိက အစရှိသည်တို့တည်း။ သစေ န ဩရမတီတိ၊ သစေ န ဩရမတိ၊ ဟူသည်ကား။ အဂတိဂမနေန၊ အဂတိလေးပါးသို့ လိုက်သဖြင့်။ ဓမ္မာမိသပရိဘောဂတော၊ ဓမ္မပရိဘောဂ, အာမိသပရိဘောဂမှ။ န ဩရမတိ၊ မကြဉ်ရှောင်ငြားအံ့။ “အာပတ္တိ နာမ နတ္ထီ”တိ ဣဒံ၊ ဟူသောစကားကို။ အလဇ္ဇီနံ၊ အလဇ္ဇီတို့၏။ ဓမ္မေန၊ တရားသဖြင့်။ ဥပ္ပန္နပစ္စယဉ္စ၊ ဖြစ်သော ပစ္စည်းကိုလည်းကောင်း။ ဓမ္မကမ္မဉ္စ၊ ဓမ္မကံကိုလည်းကောင်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ကုလဒူသနာဒိနာ၊ ကုလဒူသန အစရှိသည်ဖြင့်။ သမုပ္ပန္နပစ္စယံ၊ ဖြစ်သောပစ္စည်းကို။ ပရိဘုဉ္ဇန္တာနဉ္စ၊ သုံးဆောင်သည်လည်း ဖြစ်ကုန်သော။ ဝဂ္ဂကမ္မာဒိံ၊ ဝဂ္ဂကံ အစရှိသည်ကို။ ကရောန္တာနဉ္စ၊ ပြုသည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ တေသမ္ပိ၊ ထိုအလဇ္ဇီတို့ အားလည်း။ အာပတ္တိ ဧဝ၊ အာပတ်သာလျှင်တည်း။
“ဓမ္မယာဓမ္မယပရိဘောဂေါ ပစ္စယဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗော”တိ၊ ဓမ္မယာဓမ္မယပရိဘောဂေါ ပစ္စယဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ လဇ္ဇိပရိဘောဂါလဇ္ဇိပရိဘောဂေါ၊ လဇ္ဇီပရိဘောဂ, အလဇ္ဇီပရိဘောဂကို။ ပစ္စယဝသေန စ၊ ပစ္စည်း၏ အစွမ်းအားဖြင့် လည်းကောင်း။ ဧက ကမ္မာဒိဝသေန စ၊ ဧကကမ္မ အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းအားဖြင့် လည်းကောင်း။ ဝုတ္တော ဧဝ၊ ဆိုအပ်သလျှင် (နိ-၇၂၉) ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤတို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ ဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပဒဋ္ဌကထာယံ၊ ဒုဋ္ဌဒေါသသိက္ခာပုဒ် အဋ္ဌကထာ၌။ စောဒကစုဒိတကဘာဝေ၊ စောဒက, စုဒိတကအဖြစ်၌။ ဌိတာ၊ တည်ကုန်သော။ ဒွေအလဇ္ဇိနော၊ အလဇ္ဇီနှစ်ယောက်တို့ကို။ ဓမ္မပရိဘောဂမ္ပိ၊ ဓမ္မပရိဘောဂကိုလည်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ဧကသမ္ဘောဂပရိဘောဂါ၊ တကွ ပေါင်းဖက် သုံးဆောင်ခြင်းရှိကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဝိဟရထ၊ နေကြကုန်လော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တေသံ၊ ထိုအလဇ္ဇီနှစ်ယောက်တို့၏။ အညမညံ၊ အချင်းချင်း။ ဓမ္မာမိသပရိဘောဂေ၊ ဓမ္မပရိဘောဂ, အာမိသပရိဘောဂ၌။ ဝိရောဓာဘာဝါ၊ ဆန့်ကျင်ခြင်း၏ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ လဇ္ဇီနမေဝ၊ လဇ္ဇီတို့အားသာလျှင်။ အလဇ္ဇိနာ၊ အလဇ္ဇီနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ တဒုဘယ ပရိဘောဂါ၊ ထိုနှစ်ပါးသော သုံးဆောင်ခြင်းတို့သည်။ န ဝဋ္ဋန္တိ၊ မအပ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့ မှတ်အပ်၏။
'ဧကကမ္မံ ဧကုဒ္ဒေသော”တိ အာဒိနာ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တသံဝါသောစေဝ၊ ဟောတော်မူအပ်သော သံဝါသကိုလည်းကောင်း။ နိဿယဂ္ဂဟဏဒါနာဒိကော၊ နိဿရည်းယူခြင်း, နိဿရည်းပေးခြင်း အစရှိသော။ သဗ္ဗော၊ အလုံးစုံသော။ နိရာမိသပရိဘောဂေါ စ၊ အာမိသကင်းသော သုံးဆောင်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ “ဓမ္မပရိဘောဂေါ”တိ၊ ဓမ္မပရိဘောဂ ဟူ၍။ [စာမျက်နှာ-၃၃၉] ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ၏။ “န သော အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော”တိ၊ န သော အာပတ္တိယာ ကာရေတဗ္ဗော၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ လဇ္ဇိနော၊ လဇ္ဇီ ပုဂ္ဂိုလ်အား။ အလဇ္ဇိပဂ္ဂဟေ၊ အလဇ္ဇီကို ချီးမြှောက်ခြင်းကြောင့်။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဣတရောပီတိ၊ ဣတရောပိ၊ ဟူသည်ကား။ လဇ္ဇီိပိ၊ လဇ္ဇီသည်လည်း။ တဿာတိ၊ တဿဟူသည်ကား။ အတ္တာနံ၊ မိမိကိုယ်ကို။ ပဂ္ဂဏှန္တဿ၊ ချီးမြှောက်သော။ အလဇ္ဇိနော၊ အလဇ္ဇီ၏။ ဣမိနာစ၊ ဤ သစေ လဇ္ဇီ အလဇ္ဇိံ ဂဏှာတိ-အစရှိသော ဝါကျဖြင့်။ လဇ္ဇိနော၊ လဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်၏။ ဝဏ္ဏဘဏနာဒိလာဘံ၊ ချီးမွမ်း၍ ဆိုခြင်းစသည်ကို ရခြင်းကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ အာမိသဂရုကတာယ ဝါ၊ အာမိသကို အလေးပြုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဂေဟသိတပေမေန ဝါ၊ ဂေဟသိတပေမကြောင့်လည်းကောင်း။ တံ အလဇ္ဇိံ၊ ထို အလဇ္ဇီကို။ ပဂ္ဂဏှန္တော၊ ချီးမြှောက်သော။ လဇ္ဇီ၊ လဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်သည်။ သာသနံ၊ သာသနာတော်ကို။ အန္တရဓာပေတိ နာမ၊ ကွယ်စေသည် မည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဂဟဋ္ဌာဒီသု၊ ဒကာအစရှိသူတို့၏ (နိ-၇၃၀) အထံ၌။ ဥပတ္ထမ္ထိတော၊ ထောက်ပ့ံအပ်သော။ အလဇ္ဇီ၊ အလဇ္ဇီသည်။ ဗလံ၊ အားကို။ လဘိတွာ၊ ရ၍။ ပေသလေ၊ သီလကို ချစ်ကုန်သော ရဟန်းတို့ကို။ အဘိဘဝိတွာ၊ နှိမ်နင်း၍။ န စိရေဿဝ၊ မကြာမြင့်မီလျှင်။ သာသနံ၊ သာသနာတော်ကို။ ဥဒ္ဓမ္မံ၊ ဓမ္မမဟုတ်အောင်။ ဥဗ္ဗိနယံ၊ ဝိနည်း မဟုတ်အောင်။ တစ်နည်းကား။ ဥဒ္ဓမ္မံ၊ ဓမ္မမဟုတ်သည်ကို။ ဥဗ္ဗိနယံ၊ ဝိနည်းမဟုတ်သည်ကို။ သာသနံ ကရောတိ၊ အဆုံးအမပြုတော်မူ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့မှတ်အပ်၏။
“ဓမ္မပရိဘောဂေါပိ တတ္ထ ဝဋ္ဋတီ”တိ ဣမိနာ၊ ဓမ္မပရိဘောဂေါပိ တတ္ထ ဝဋ္ဋတီ၊ ဟူသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ အာမိသပရိဘောဂတော၊ အာမိသပရိဘောဂထက်။ ဓမ္မပရိဘောဂေါဝ-ဓမ္မပရိဘောဂေ၊ သည်သာလျှင်။ ဂရုကော၊ လေး၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ အတိဝိယ၊ အလွန်လျှင်။ အလဇ္ဇီဝိဂတေန၊ အလဇ္ဇီမှ ဆိတ်သဖြင့်။ ဓမ္မပရိဘောဂေါ-ဓမ္မပရိဘောဂေ၊ ကို။ (ထည့်) ကာတဗ္ဗော၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “ဓမ္မာနုဂ္ဂဟေန ဥဂ္ဂဏှိတုံ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ ဓမ္မာနုဂ္ဂဟေန ဥဂ္ဂဏှိတုံ ဝဋ္ဋတီ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အလဇ္ဇုဿန္နတာယ၊ အလဇ္ဇီများသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သာသနေ၊ သာသနာသည်။ ဩသက္ကန္တေ၊ ဆုတ်ယုတ်သည်ရှိသော်။ လဇ္ဇီသုစ၊ လဇ္ဇီတို့သည်လည်း။ အပ္ပဟောန္တေသု၊ မလောက်ကုန်သည်ရှိသော်။ ပကတတ္တံ၊ ပါရာဇိကမကျ ဥက္ခိတ္တကမဟုတ်သော။ အလဇ္ဇိမ္ပိ၊ အလဇ္ဇီကိုလည်း။ ဂဏပူရကံ၊ ဂိုဏ်းပြည့်အောင်။ ဂဟေတွာ၊ ပင့်ခေါ်၍။ ဥပသမ္ပဒါဒိကရဏေန စေဝ၊ ပဉ္စင်းခံခြင်းစသောကံကို ပြုသဖြင့်လည်းကောင်း။ ကေစိ အလဇ္ဇိနော၊ အချို့သော အလဇ္ဇီတို့ကို။ ဓမ္မာမိသပရိဘောဂေန၊ ဓမ္မပရိဘောဂ, အာမိသပရိဘောဂဖြင့်။ သင်္ဂဟေတွာ၊ ချီးမြှောက်၍။ သေသာလဇ္ဇိဂစဿ၊ ကြွင်းသော အလဇ္ဇီဂိုဏ်းကို။ နိဂ္ဂဟေနစ၊ နှိပ်သဖြင့်လည်းကောင်း။ သာသနံ၊ သာသနာကို။ ပဂ္ဂဏှိတုံ၊ ချီးမြှောက်ခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ ဧဝ၊ အပ်သည်သာတည်း။
ကေစိ ပန၊ အချို့သောဆရာတို့သည်ကား။ “ကောဋိယံ ဌိတော ဂန္ထောတိ၊ ကောဋိယံ ဌိတော ဂန္ထော၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဂန္ထပရိယာပုဏနမေဝ၊ ကျမ်းဂန်သင်ခြင်းသည်သာလျှင်။ ဓမ္မပရိဘောဂေါ၊ ဓမ္မပရိဘောဂေ၊ မည်၏။ ဧကကမ္မာဒိ၊ ဧကကမ္မအစရှိသည်သည်။ န၊ ဓမ္မပရိဘောဂမဟုတ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ အလဇ္ဇီဟိပိ၊ အလဇ္ဇီတို့နှင့်လည်း။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဥပေါသထာဒိကမ္မံ၊ ဥပုသ်အစရှိသော ကံကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒဒ္တိ၊ ဆိုကုန်သည်။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ ဧကကမ္မာဒီသု၊ ဧကကမ္မအစရှိကုန်သော။ ဗဟုသု၊ များစွာ္မအစရှိကုန်သော။ ဗဟုသု၊ များစွာ (နိ-၇၃၁) ကုန်သော။ ဓမ္မပရိဘောဂေသု၊ ဓမ္မပရိဘောဂတို့တွင်။ အလဇ္ဇိနာပိ၊ အလဇ္ဇီနှင့်လည်း။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ကတ္တဗ္ဗာဝတ္ထာယုတ္တံ၊ ပြုအပ်သော အခိုက်အတန့်နှင့် ယှဉ်သော။ ဓမ္မပရိဘောဂံ၊ ဓမ္မပရိဘောဂကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ ဣဓ၊ ဤအရာ၌။ နိဒဿနဝသေန၊ နိဒဿန၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဂန္ထေဿဝ၊ ကျမ်းဂန်ကိုသာလျှင်။ သမုဒ္ဓဋတ္တာ၊ ထုတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧကကမ္မာဒိကော၊ ဧကကမ္မအစရှိသော။ ဝိဓိ၊ အစီရင်သည်။ ဓမ္မပရိဘောဂေါ၊ ဓမ္မပရိဘောဂေ၊ သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှါ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တဿ၊ ထိုဧကကမ္မအစရှိသည်၏။ (ထည့်) အနာမိသတ္တာ၊ အာမိသ မဟုတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဓမ္မာမိသေသု၊ ဓမ္မအာမိသတို့၌။ အပရိယာပန္နဿ၊ အကျုံးမဝင်သော။ ကဿစိ၊ တစ်စုံတစ်ခုသော ပရိဘောဂ၏။ အဘာဝါ၊ မရှိခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ အဋ္ဌသာလိနိယံ၊ အဋ္ဌသာလိနီ၌။ ဓမ္မပဋိသန္ဓာရကထာယံ၊ ဓမ္မပဋိသန္ဓာရကထာ၌။ “ကမ္မဋ္ဌာနံ ကထေတဗ္ဗံ၊ ဓမ္မော ဝါစေတဗ္ဗော။ ပ။ အဗ္ဘာနဝုဋ္ဌာနမာနတ္တပရိဝါသာ ဒါတဗ္ဗာ။ ပဗ္ဗဇ္ဇာရဟော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော၊ ဥပသမ္ပဒါရဟော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ပ။ အယံ ဓမ္မပဋိသန္ဓာရော နာမာ”တိ၊ ကမ္မဋ္ဌာနံ ကထေတဗ္ဗံ၊ ဓမ္မော ဝါစေတဗ္ဗော။ ပ။ အဗ္ဘာနဝုဋ္ဌာနမာနတ္တပရိဝါသာ ဒါတဗ္ဗာ။ ပဗ္ဗဇ္ဇာရဟော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော၊ ဥပသမ္ပဒါရဟော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ပ။ အယံ ဓမ္မပဋိသန္ဓာရော နာမာ၊ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သံဃကမ္မာဒိပိ၊ သံဃကံအစရှိသည်ကိုလည်း။ ဓမ္မကောဋ္ဌာသေ၊ ဓမ္မအစု၌။ ဒဿိတံ၊ ညွှန်းအပ်၏။ တေသု ဓမ္မကောဋ္ဌာသေသု၊ ထိုဓမ္မအစုတို့တွင်။ ဂဏပူရဏာဒိဝသေန၊ ဂိုဏ်းပြည့်အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ အလဇ္ဇိနော၊ အလဇ္ဇိ၊ တို့ကို။ အပေက္ခိတွာ၊ ငဲ့၍။ ယံ ဥပေါသထာဒိ ဝါ၊ အကြင် ဥပုသ်အစရှိသည်ကိုလည်း။ ကယိရတိ၊ ပြုအပ်၏။ တေသံ၊ ထိုအလဇ္ဇီတို့၏။ သန္တိကာ၊ အထံမှ။ ယံ ဓမ္မုဂ္ဂဟဏနိဿယဂ္ဂဟဏဒိ ဝါ၊ အကြင် တရားကိုသင်ခြင်း နိဿရည်းယူခြင်းအစရှိသည်ကိုလည်း။ ကယိရတိ၊ ပြုအပ်၏။ တံ၊ ထိုဥပုသ်ပြုခြင်း, စာပေသင်ခြင်း, နိဿရည်းယူခြင်းစသည်သည်။ ဓမ္မော စေဝ၊ ဓမ္မလည်းမည်၏။ ပရိဘောဂေါ စ၊ ပရိဘောဂလည်း မည်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဓမ္မပရိဘောဂေါတိ၊ ဓမ္မပရိဘောဂေ၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတံ၊ ဤဓမ္မပရိဘောဂကို။ တထာရူပပစ္စယံ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော ဓမ္မာနုဂ္ဂဟအကြောင်းကို။ ဝိနာ၊ ကြဉ်၍။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှါ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ကရောန္တဿ၊ ပြုသော ရဟန်းအား။ အလဇ္ဇိပရိဘောဂေါစ၊ အလဇ္ဇီနှင့် အတူတကွသုံးဆောင်ခြင်းသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒုက္ကဋဉ္စ၊ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ (နိ-၇၃၂) အလဇ္ဇိဿ၊ အလဇ္ဇီအား။ တံ၊ ထို အလဇ္ဇီကို။ အနပေက္ခိတွာ၊ ဂိုဏ်းပြည့်အဖြစ်ဖြင့် မငဲ့မူ၍။ ယံ ပန [စာမျက်နှာ-၃၄၀] တဇ္ဇနီယာဒိကမ္မံ ဝါ၊ အကြင်တဇ္ဇနီယ စသောကံကိုလည်းကောင်း။ ယံ ပရိဝါသာဒိဥပကာရကမ္မံ ဝါ၊ အကြင် ပရိဝါသ်အစရှိသော ကျေးဇူးပြုသော ကံကိုလည်းကောင်း။ ယံ ဥဂ္ဂဟပရိပုစ္ဆာ ဒါနာဒိ ဝါ၊ အကြင် ပါဠိပို့ချခြင်း, အဋ္ဌကထာပို့ချခြင်း-အစရှိသည်ကိုလည်းကောင်း။ ကရီယတိ၊ ပြုအပ်၏။ တံ၊ ထိုတဇ္ဇနီယစသည်, ပရိဝါသ် စသည်, ဥဂ္ဂဟပရိပုစ္ဆာဒါန၊ စသည်သည်။ ဓမ္မော ဧဝ၊ ဓမ္မသာမည်၏။ နောပရိဘောဂေါ၊ ပရိဘောဂ မမည်။ ဧတံ၊ ဤပရိဘောဂမဟုတ်သော ဓမ္မကို။ အနုရူပါနံ၊ လျော်သော အလဇ္ဇီတို့အား။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှါ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ အာမိသဒါနံ ဝိယ၊ အာမိသကို ပေးခြင်းကဲ့သို့။ အာပတ္တိ၊ အာပတ်သည်။ နတ္တိ၊ မရှိ။ နိဿယဒါနမ္ပိ၊ နိဿရည်းပေးခြင်းသည်လည်းကောင်း။ တေရသသမ္မုတိဒါနာဒိ စ၊ တဆယ့်သုံးပါးသော သမ္မုတိပေးခြင်း အစရှိသည်သည်လည်းကောင်း။ ဝတ္တပဋိဝတ္တသာဒိယနာဒိပရိဘောဂဿာပိ၊ ဝတ်ကြီး, ဝတ်ငယ်ကို သာယာခြင်းအစရှိသော ပရိဘောဂ၏လည်း။ ဟေတုတ္တာ၊ အကြောင်းဖြစ်သောကြောင့်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။
ယော ပန၊ အကြင်ရဟန်းသည်ကား။ မဟအလဇ္ဇီ၊ အလဇ္ဇီကြီးတည်း။ ဥဒ္ဓမ္မံ၊ ဓမ္မမဟုတ်သည်ကို။ ဥဗ္ဗိနယံ၊ ဝိနည်း မဟုတ်သည်ကို။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သာသနံ ကရောတိ၊ အဆုံးအမတော် ပြု၏။ တဿ၊ ထိုမဟာအလဇ္ဇီ၏။ သဒ္ဓီဝိဟာရိကာဒီနံ၊ သဒ္ဓိဝိဟာရိက အစရှိသည်တို့အား။ ဥပသမ္ပဒါဒိဥပကာရကမ္မမ္ပိ၊ ဥပသမ္ပဒ-အစရှိသော ကျေးဇူးပြုသော ကံကိုလည်းကောင်း။ ဥဂ္ဂဟပရိပုစ္ဆာဒါနာဒိ စ၊ ပါဠိပို့ချခြင်း, အဋ္ဌကထာပို့ချခြင်း အစရှိသည်ကိုလည်းကောင်း။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှါ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ အာပတ္တိ ဧဝ၊ အာပတ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နိဂ္ဂဟကမ္မမေဝ၊ နှိပ်ခြင်း ကံကိုသာလျှင်။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ အလဇ္ဇိပဂ္ဂဟောပိ၊ အလဇ္ဇီကိုချီးမြှောက်ခြင်းကိုလည်း။ ပဋိက္ခိတ္တော၊ ပယ်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဓမ္မာမိသပရိဘောဂဝိဝဇ္ဇနေနာပိ၊ ဓမ္မ, အာမိသပရိဘောဂကို ကြဉ်သဖြင့်လည်း။ ဒုမ္မင်္ကူနံ၊ အလဇ္ဇီ ဖြစ်ကုန်သော။ ပုဂ္ဂလာနံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ နိဂ္ဂဟောဝ၊ နှိပ်ခြင်းကိုသာလျှင်။ အဓိပ္ပေတော၊ အလိုရှိအပ်၏။ သော စ နိဂ္ဂဟော၊ ထိုသို့နှိပ်ခြင်းသည်လည်း။ ပေသလာနံ၊ သီလကို ချစ်ကုန်သောရဟန်းတို့၏။ ဖာသုဝိဟာရသဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိဝိနယာနုဂ္ဂဟာဒိအတ္ထာယ၊ ချမ်းသာစွာနေခြင်း, သူတော်ကောင်းတရားသည် (နိ-၇၃၃) ခြင်း, ဝိနည်းကို ချီးမြှောက်ခြင်းစသော အကျိုးငှါ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ၊ သိက္ခာပုဒ်ကို ပညတ်ခြင်း၏။ ဧတဒတ္ထတ္တာ၊ ထိုအလဇ္ဇီနိဂ္ဂဟစသော အကျိုးငှါ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ သိက္ခာပဒပညတ္တိယာ၊ သိက္ခာပုဒ်ကို ပညတ်ခြင်း၏။ ဧတဒတ္ထတ္တာ၊ ထိုအလဇ္ဇီနိဂ္ဂဟစသော အကျိုးရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ယံ ယံ၊ အကြင်အကြင် အမှုသည်။ ဒုမ္မင်္ကူနံ၊ အလဇ္ဇီတို့အား။ ဥပတ္ထမ္ဘာယ၊ ထောက်ပံ့ခြင်းငှါ လည်းကောင်း။ ပေသလာနံ၊ သီလကို ချစ်ကုန်သော ရဟန်းတို့၏။ အဖာသုဝိဟာရာယ၊ မချမ်းမသာ နေရခြင်းငှါလည်းကောင်း။ သဒ္ဓမ္မပရိဟာနာဒိအတ္ထာယ၊ သူတော်ကောင်းတရား ဆုတ်ယုတ်ခြင်းအစရှိသော အကျိုးငှါလည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ သဗ္ဗမ္ပိ၊ ထိုအလုံးစုံသော အမှုသည်လည်း။ ပရိဘောဂေါဝါ၊ ပရိဘောဂသည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ အပရိဘောဂေါ ဝါ၊ ပရိဘောဂ မဟုတ်သည်မူလည်း။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေ။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှါ။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကရောန္တာ၊ ပြုကုန်သည်ရှိသော်။ သာသနံ၊ သာသနာကို။ အန္တရဓာပေန္တန၊ ကွယ်စေကုန်၏။ အာပတ္တိဉ္စ၊ အာပတ်သို့လည်း။ အာပဇ္ဇန္တိ၊ ရောက်ကုန်၏။ စ၊ ဆက်၍ ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ ဧတေသု ဓမ္မာမိသပရိဘောဂေသု၊ ဤဓမ္မပရိဘောဂ, အာမိသပရိဘောဂတို့တွင်။ အလဇ္ဇီဟိ၊ အလဇ္ဇီတို့နှင့်။ ဧကကမ္မာဒိဓမ္မပရိဘောဂေါ ဧဝ၊ တကွ ကံပြုခြင်းစသော ဓမ္မပရိဘောဂသာလျှင်။ ပေသလာနံ၊ လဇ္ဇီရဟန်းတို့၏။ အဖာသုဝိဟာရသဒ္ဓမ္မပရိဟာနာဒိအတ္ထာယ၊ မချမ်းမသာ နေရခြင်း, သူတော်ကောင်းတရားဆုတ်ယုတ်ခြင်း အစရှိသော အကျိုးငှါ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အာမိသပရိဘောဂေါ၊ အာမိသပရိဘောဂေ၊ သည်။ တထာ၊ ထိုဓမ္မပရိဘောဂနှင့် အတူ။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အလဇ္ဇီနံ၊ အလဇ္ဇီတို့၏။ ပစ္စယပရိဘောဂမတ္တေနေဝ၊ ပစ္စည်းကို သုံးဆောင်ကာမျှဖြင့်သာလျှင်။ ပေသလာနံ၊ လဇ္ဇီတို့အား။ အဖာသုဝိဟာရာဒိ၊ အဖာသုဝိဟာရအစရှိသည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ယထာဝုတ္တဓမ္မပရိဘောဂေန ပန၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော ဓမ္မပရိဘောဂဖြင့်ကား။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တပ္ပရိဝဇ္ဇနေန စ၊ ထို ဓမ္မပရိဘောဂကို ကြဉ်သဖြင့်လည်း။ ဖာသုဝိဟာရာဒယော၊ ဖာသုဝိဟာရအစရှိသည်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တထာ ဟိ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ ကတသိက္ဓာပဒဝီတိက္ကမာ၊ ပြုအပ်သော သိက္ခာပုဒ်ကို လွန်ကျူးခြင်းရှိကုန်သော။ ဥပေါသထာဒီသု၊ ဥပုသ်ပြုရာအစရှိသည်တို့ကို။ ပဝိဋ္ဌာ၊ ဝင်လာကုန်သော။ အလဇ္ဇိပုဂ္ဂလာ၊ အလဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ “တုမှေ၊ သင်တို့သည်။ ကာယဒွါရေစ၊ ကာယဒွါရ၊ ၌လည်းကောင်း။ ဝစီဒွါရေစ၊ ဝစီဒွါရ၊ ၌လည်းကောင်း။ ဝီတိက္ကမံ၊ လွန်ကျူးခြင်းကို။ ကရောထ၊ ပြုကြကုန်၏။” ဣတိ အာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ဝတ္တဗ္ဗာ၊ ဆိုအပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ယထာ ဝိနယဉ္စ၊ အကြင်သို့ ဆုံးမတိုင်းလည်း။ (နိ-၇၃၄) အတိဋ္ဌန္တာ၊ မတည်ကုန်သည်ရှိသော်။ သံဃတော၊ သံဃာမှ။ ဗဟိကရဏာဒိဝသေန၊ အပပြုခြင်းအစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ၊ နှိပ်အပ်ကုန်၏။ တထာ၊ ထိုသို့သော အခြင်းအရာဖြင့်။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ တေဟိ၊ ထိုအလဇ္ဇီတို့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ သံဝသန္တိပိ၊ ပေါင်းဖော်သောရဟန်းတို့သည်လည်း။ အလဇ္ဇိနောဝ၊ အလဇ္ဇီတို့သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ “ဧကောပိ အလဇ္ဇီ အလဇ္ဇိသတမ္ပိ ကရောတီ”တိအာဒိဝစနတော၊ ဧကောပိ အလဇ္ဇီ အလဇ္ဇိသတမ္ပိ ကရောတီ၊ အစရှိသည်ဖြင့် ဆိုခြင်းကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေ၊ ထိုအလဇ္ဇီတို့ကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ န နိဂ္ဂဟိတာ၊ မနှိပ်အပ်ကုန်သည်။ ယဒိ သိယုံ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ကုန်ငြားအံ့။ သံဃေ၊ သံဃာသည်။ ကလဟာဒိံ၊ ငြင်းခုံခြင်းအစရှိသည်ကို။ ဝဍ္ဎေတွာ၊ ပွားစေ၍။ ဥပေါသထာဒိသာမဂ္ဂီကမ္မပဋိဗာဟနာဒိနာ၊ ဥပုသ်အစရှိသော သာမဂ္ဂီကံကို တားမြစ်ခြင်းအစရှိသည်ဖြင့်။ ပေသလာနံ၊ လဇ္ဇီတို့၏။ အဖာသုံ၊ မချမ်းသာခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ကမေန၊ အစဉ်သဖြင့်။ တေ၊ ထိုအလဇ္ဇီတို့သည်။ ဒေဝဒတ္တဝဇ္ဇိပုတ္တာဒယော ဝိယ၊ ဒေဝဒတ်, ဝဇ္ဇီတိုင်းသား ရဟန်းအစရှိသည်တို့ကဲ့သို့။ ပရိသံ၊ ပရိသတ်ကို။ ဝဍ္ဎေတွာ၊ ပွားစေ၍။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝိပ္ပဋိပတ္တိံ၊ ဖောက်ပြန်သော အကျင့်ကို။ ဓမ္မတော၊ သုတ်, အဘိဓမ္မာဟူ၍။ ဝိနယတော၊ ဝိနည်းဟူ၍။ ဒီပေန္တာ၊ ပြကုန်လျက်။ သံဃဘေဒါဒိမ္ပိ၊ သံဃာသင်းခွဲခြင်း အစရှိသည်ကိုလည်း။ ကတွာ၊ ပြု၍။ န စိရေဿဝ၊ မကြာမြင့်မီလျှင်။ သာသနံ၊ သာသနာကို။ အန္တရဓာပေယျံ၊ ကွယ်စေကုန်ရာ၏။ တေသု၊ ထိုအလဇ္ဇီတို့ကို။ သံဃတော၊ သံဃာမှ။ ဗဟိကရဏာဒိဝသေန၊ အပပြုခြင်းအစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ နိဂ္ဂဟိတေသု ပန၊ နှိပ်အပ်ကုန်သော်ကား။ သဗ္ဗောပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ အယံ ဥပဒ္ဒဝေါ၊ ဤဘေးရန်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။
[စာမျက်နှာ-၃၄၁] “ဒုဿီလပုဂ္ဂလေ နိဿာယ ဥပေါသထော န တိဋ္ဌတိ၊ ပဝါရဏာ န တိဋ္ဌတိ၊ သံဃကမ္မာနိ နပ္ပဝတ္တန္တိ၊ သာမဂ္ဂီ န ဟောတိ။ ပ။ ဒုဿီလေသု ပန နိဂ္ဂဟိတေသု သဗ္ဗောပိ အယံ ဥပဒ္ဒဝေါ န ဟောတိ၊ တတော ပေသလာ ဘိက္ခူ ဖာသု ဝိဟရန္တီ”တိ၊ ဒုဿီလပုဂ္ဂလေ နိဿာယ ဥပေါသထောန တိဋ္ဌတိ၊ ပဝါရဏာ န တိဋ္ဌတိ၊ သံဃကမ္မာနိ နပ္ပဝတ္တန္တိ၊ သာမဂ္ဂီ န ဟောတိ။ ပ။ ဒုသဿီလေသု ပန နိဂ္ဂဟိတေသု သဗ္ဗောပိ အယံ ဥပဒ္ဒဝေါ န ဟောတိ၊ တတော ပေသလာ ဘိက္ခူ ဖာသု ဝိဟရန္တီ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်အပ်၏။
တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဧကကမ္မာဒိဓမ္မပရိဘောဂေါဝ၊ ဧကကမ္မ အစရှိသော ဓမ္မပရိဘောဂကိုသာလျှင်။ အာမိသပရိဘောဂတောပိ၊ အာမိသပရိဘောဂ၊ ထက်လည်း။ အတိဝိယ၊ အလွန်လျှင်။ အလဇ္ဇီဝိဝေ ကေန၊ အလဇ္ဇီမှ ဆိတ်သဖြင့်။ ကာတဗ္ဗော၊ ပြုအပ်၏။ သဒ္ခမ္မပရိဟာနိဟေတုတ္တာ၊ သူတော်ကောင်းတရား ဆုတ် (နိ-၇၃၅) ယုတ်ခြင်း၏ အကြောင်း၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အာပတ္တိကရော စ၊ အာပတ်ကိုပြုတတ်သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
အပိစ၊ တနည်းသော်ကား။ ဥပေါသထော န တိဋ္ဌတိ၊ ပဝါရဏာ န တိဋ္ဌတိ၊ သံဃကမ္မနိ နပ္ပဝတ္တန္တီတိ၊ ဥပေါသထော န တိဋ္ဌတိ၊ ပဝါရဏာ န တိဋ္ဌတိ၊ သံဃကမ္မနိ နပ္ပဝတ္တတိ၊ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အလဇ္ဇီဟိ၊ အလဇ္ဇီတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သံဃကမ္မာကရဏဿ၊ သံဃကံ မပြုခြင်းကို။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ ပကာသိတတ္တာပိ စ၊ ပြအပ်သောကြောင့်လည်း။ ဧတံ၊ ဤ အလဇ္ဇီကင်းသဖြင့် ကံပြုအပ်သော အဖြစ်သည်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ တထာ၊ ထိုမှတပါး။ ပရိဝတ္တလိင်္ဂဿ၊ ဣတ္ထိလိင် ပြန်သည်ဖြစ်၍။ ဘိက္ခုနိဥပဿယံ၊ ရဟန်းမိန်းမကျောင်းသို့။ ဂစ္ဆန္တဿ၊ သွားသော ရဟန်းအား။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ ပဋိပတ္တိကထာယံ၊ အကျင့်ဝတ်ကိုဆိုရာ၌။ (အနုညာတတ္တာ၌ စပ်) “အာရာဓိကာ စ ဟောန္တိ။ ပ။ ဂန္တုံ လဗ္ဘတီ”တိ၊ အာရာဓိကာ စ ဟောန္တိ။ ပ။ ဂန္တုံ လဗ္ဘတီ၊ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အလဇ္ဇိနီသု၊ အလဇ္ဇီဖြစ်သော ရဟန်းမိန်းမတို့၌။ ဒုတိယိကာဂဟဏာဒိ သံဝါသာပတ္တိပရိဟာရာယ၊ အဖော်ကို ယူခြင်းအစရှိသော သံဝါသ၌ အာပတ်ကိုစောင့်ရှောက်ခြင်းငှါ။ နဒီပါရဂမနာဒိဂရုကာပတ္တိဋ္ဌာနာနံ၊ နဒီပါရဂမနအစရှိသော ဂရုကအာပတ်အရာတို့ကို။ အနုညာတတ္တာ၊ ခွင့်ပြုတော် မူအပ်သည်အဖြစ်ကြောင့်။ တတောပိ၊ ထို နဒီပါရဂမနအစရှိသော ဂရုကအာပတ်ထက်လည်း။ အလဇ္ဇိသံဝါသာပတ္တိ ဧဝ၊ အလဇ္ဇိသံဝါသ အာပတ်ကိုသာလျှင်။ သဒ္ခမ္မပရိဟာနိဟေတုတော၊ သူတော်ကောင်းတရား ဆုတ်ယုတ်ခြင်း၏ အကြောင်း ဖြစ်သောကြောင့်။ ဂရုကတရာတိ၊ အလွန် လေးစွာ၏ဟူ၍။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။
(သာဓကပါဌ်အနက်ကား) အာရာဓိကာ၊ နှစ်သက်ကုန်သည်လည်းကောင်း။ သင်္ဂါဟိကာ၊ သင်္ဂြိုဟ် ထောက်ပံ့ တတ်ကုန်သည်လည်းကောင်း။ လဇ္ဇိနိယော၊ လဇ္ဇီတို့သည်လည်းကောင်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်အံ့။ တာ၊ ထိုရဟန်းမိန်းမတို့ကို။ ကောပေတွာ၊ ဖျက်၍။ ဝါ၊ အမျက်ထွက်၍။ အညတ္ထ၊ အရပ်တပါးသို့။ န ဂ န္တဗ္ဗံ၊ မသွားအပ်။ ဂစ္ဆတိ စေ၊ အကယ်၍သွားသည်ဖြစ်အံ့။ ဂါမန္တရနဒီပါရရတ္တိဝိပ္ပဝါသဂဏဩဟီယနာပတ္တီဟိ၊ ဂါမန္တရအာပတ်, နဒီပါရအာပတ်, ရတ္တိဝိပ္ပဝါသအာပတ်, ဂဏမှာဩဟီယနအာပတ်တို့မှ။ န မုစ္စတိ၊ မလွတ်။ ပ။ အလဇ္ဇိနိယော၊ အလဇ္ဇီတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သင်္ဂဟံ ပန၊ ထောက်ပံ့ခြင်းကိုကား။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ တာပိ၊ ထိုရဟန်း (နိ-၇၃၆) မိန်းမတို့သည်လည်း။ ပရိစ္စဇိတွာ၊ စွန့်၍။ အညတ္ထ၊ အရပ်တပါးသို့။ ဂန္တုံ၊ သွားခြင်းငှာ။ လဗ္ဘတိ၊ ရ၏။ (သာဓကပါဌ်အနက်တည်း)။
ဟိ၊ သင့်စွ။ လဟုကာပတ္တိဋ္ဌနံ ဝါ၊ လဟုက အာပတ်အရာကို လည်းကောင်း။ အနာပတ္တိဋ္ဌနံ ဝါ၊ အာပတ်မသင့်သော အရာကိုလည်းကောင်း။ ပရိဟရိတုံ၊ စောင့်ရှောက်ခြင်းငှာ။ ဂရုကာပတ္တိဋ္ဌာနဝီတိက္ကမံ၊ ဂရုကအာပတ်အရာကို လွန်ကျူးစိမ့်သည်ကို။ အာစရိယာ၊ ဆရာတို့သည်။ န အနုဇာနန္တိ၊ ခွင့်မပြုကုန်။ တထာ၊ ထိုမှတပါး။ အသံဝါသပဒဿ၊ အသံဝါသပုဒ်၏။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၊ ၌။ (ပကာသိတော၌ စပ်) “သဗ္ဗေဟိပိ။ ပ။ သံဝါသော နာမာ”တိ၊ သံဝါသောနာမ၊ သဗ္ဗေဟိပိ။ ပ။ သံဝါသော နာမာ-ဟူသော။ ဧဝံ ဣမိနာ ပါဌေန၊ ဤပါဌ်ဖြင့်။ လဇ္ဇီဟေဝ၊ လဇ္ဇီတို့နှင့်သာလျှင်။ ဧကကမ္မာဒိသံဝါသော၊ ဧကကမ္မအစရှိသောသံဝါသသည်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပကာသိတော၊ ပြအပ်၏။
(၎င်းပါဌ် အနက်ကား)။ သဗ္ဗေဟိပိ၊ လည်းဖြစ်ကုန်သော။ လဇ္ဇိပုဂ္ဂလေဟိ၊ လဇ္ဇီပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ သမံ၊ အညီအညွတ်။ သိက္ခတဗ္ဗဘာဝတော၊ ကျင့်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သမသိက္ခာတာ နာမ၊ သမသိက္ခာတာ မည်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ သဗ္ဗေပိ၊ အလုံးစုံလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ လဇ္ဇိနော၊ လဇ္ဇီတို့သည်။ ဧကကမ္မာဒီသု၊ ဧကကမ္မ အစရှိသည်တို့၌။ သဟ၊ တကွ။ ဝသန္တိ၊ ပေါင်းဖော်ကုန်၏။ ဧကောပိ၊ တယောက်မျှလည်း။ တတော၊ ထိုဧကကမ္မ အစရှိသည်မှ။ ဗဟိဒ္ဓါ၊ အပ၌။ န သန္ဒိဿတိ၊ မထင်။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ သဗ္ဗာနိပိ၊ အလုံးစုံလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ တာနိ၊ ထိုဧကကမ္မ အစရှိသည်တို့ကို။ ဂဟေကွာ၊ ယူ၍။ ဧသော သံဝါသော နာမ၊ ဤသံဝါသ မည်၏။ (သာဓကပါဌ်အနက်)
လဇ္ဇီဟေဝ၊ လဇ္ဇီတို့နှင့်သာလျှင်။ ဧကကမ္မာဒိသံဝါသော၊ ဧကကမ္မစသော သံဝါသသည်။ (ထည့်) ယဒိ ဝဋ္ဋတိ၊ အကယ်၍ အပ်သည်ဖြစ်ငြားအံ့။ ဧဝံသတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်။ အသံဝါသိကေသု၊ အသံဝါသိကပုဂ္ဂိုလ်တို့၌။ အလဇ္ဇီ၊ အလဇ္ဇီကို။ န ဂဏိတော၊ မရေတွက်အပ်သနည်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ စောဒနာ၊ စောဒနာတည်း။ အယံ ဝိရောဓော၊ ဤသို့ဆန့်ကျင်ခြင်းသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ယေ၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ ဂဏပူရကေ ကတွာ၊ ဂိုဏ်းပြည့်ပြု၍။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော။ ကမ္မံ၊ ကံသည်။ ကုပ္ပတိ၊ ပျက်၏။ ပါရာဇိကာဒိအပကတတ္တာနညေဝ၊ ပါရာဇိက (နိ-၇၃၇) အစရှိသည် ဖြစ်၍ ပကတတ်မဟုတ်သည်သာ ဖြစ်ကုန်သော။ တေသံယေဝ၊ ထိုဂ္ဂိုလ်တို့ကို သာလျှင်။ အသံဝါသိကတ္တေန၊ အသံဝါသိက အဖြစ်ဖြင့်။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သောကြောင့်တည်း။ ပကတတ္တဘူတာပိ၊ ပကတတ်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ အလဇ္ဇိနော၊ အလဇ္ဇီတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိပေကုန်၏။ တေ စ၊ ထို အလဇ္ဇီပကတတ်တို့သည်လည်း။ ဂဏပူရဏာ၊ ဂိုဏ်းပြည့်တို့သည်။ ဟုတွာ၊ ၍။ ကမ္မံ၊ ကံကို။ သောဓေန္တိ၊ သုတ်သင်ကုန်၏။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ကတွာ၊ ပြု၍။ အ၈တိဂမနေန၊ အဂတိလိုက်သဖြင့်။ ကရောန္တာနံ၊ ပြုကုန်သော ရဟန်းတို့အား။ အာပတ္တိကရော၊ အာပတ်ကိုပြုကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။
[စာမျက်နှာ-၃၄၂] ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း ဟူမူကား။ သဘာဂါပတ္တိအာပန္နာ၊ ဝတ္ထုသဘောတူအာပတ်သို့ရောက်ကုန်သော ရဟန်းတို့သည်။ အညမညံ၊ တစ်ပါးတစ်ပါး။ အာပတ္တိကရာ ဝိယ၊ အာပတ်ကို ပြုကုန်သကဲ့သို့တည်း။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ အလဇ္ဇိတဉ္စ၊ အလဇ္ဇီအဖြစ်သည် လည်းကောင်း။ လဇ္ဇိတဉ္စ၊ လဇ္ဇီအဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ ပုထုဇ္ဇနာနံ၊ ပုထုဇဉ်တို့အား။ စိတ္တက္ခဏပဋိဗဒ္ဓံ၊ စိတ္တက္ခဏနှင့်စပ်၏။ သဗ္ဗကာလိကံ၊ အခါခပ်သိမ်းယှဉ်သည်။ န၊ မဟုတ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သဉ္စိစ္စ၊ စိတ်စေတနာ ရှိသည်ဖြစ်၍။ ဝီတိက္ကမစိတ္တေ၊ လွန်ကျူးလိုသော စိတ်ရှိသည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ အလဇ္ဇိနော၊ အလဇ္ဇီတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ “ပုန၊ တဖန်။ ဤဒိသံ၊ ဤသို့ သဘောရှိသော အမှုကို။ နကရိဿာမိ၊ မပြုပါအံ့။” ဣတိ စိတ္တေန၊ ဤသို့သော စိတ်ဖြင့်။ လဇ္ဇိနောဝ၊ လဇ္ဇီတို့သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တေသု စ၊ ထိုပကတတ်ဖြစ်သော လဇ္ဇီတို့တွင်လည်း။ ယေ၊ အကြင် အလဇ္ဇီတို့သည်။ ပေသလေဟိ၊ သီလကို ချစ်ကုန်သော ရဟန်းတို့သည်။ ဩဝဒိယ မာနာပိ၊ ဆုံမအပ်ကုန်သော်လည်း။ န ဩရမန္တိ၊ မကြဉ်ရှောင်ကုန်။ ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်တလဲလဲ။ ဝီတိက္ကမန္တိ၊ လွန်ကျူးကုန်၏။ တေ ဧဝ၊ ထို ပြောဆိုဆုံးမလျက် အဖန်ဖန်လွန်ကျူးသော အလဇ္ဇီတို့ကိုသာလျှင်။ အသံဝသိတဗ္ဗာ၊ မပေါင်းဖော်အပ်ကုန်။ ဣတရေ၊ ဆုံးမ၍ ကြဉ်ရှောင်ကုန်သော အလဇ္ဇီတို့ကို။ လဇ္ဇီဓမ္မေ၊ လဇ္ဇီသဘောသို့။ ဩက္ကန္တတ္တာ၊ သက်ပေကုန်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အသံဝသိတဗ္ဗာ၊ မပေါင်းဖော်အပ်ကုန်သည်။ န ဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ တသ္မာပိ၊ ထိုကြောင့်လည်း။ အလဇ္ဇိနော၊ အလဇ္ဇီတို့ကို။ အသံဝါသိကေသု၊ အသံဝါသိကတို့၌။ အဂဏေတွာ၊ မရေတွက်မူ၍။ တပ္ပရိဝဇ္ဇနတ္ထံ၊ ထိုအလဇ္ဇီကို ကြဉ်ခြင်းငှာ။ သောဓေတွာဝ၊ သုတ်သင်၍ သာလျှင်။ ဥပေါသထာဒိကရဏံ၊ ဥပုသ်စသည် ပြုခြင်းကို။ အနုညာတံ၊ ခွင့် (နိ-၇၃၈) ပြုတော်မူအပ်၏။ တထာ ဟိ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “ပါရိသုဒ္ဓိံ အာယသ္မန္တော အာရောစေထ၊ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိဿာမီ”တိအာဒိနာ၊ ပါရိသုဒ္ဓိံ အာယသ္မန္တော အာရောစေထ၊ ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိဿာမီ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ အပရိသုဒ္ဓါယ၊ မစင်ကြယ်သော။ ပရိသာယ၊ ပရိသတ်၌။ ဥပေါသထကရဏဿ၊ ဥပုသ်ပြုခြင်းငှာ။ ဝါ၊ ဥပုသ်ပြုခြင်း၏။ အယုတ္တတာ၊ မသင့်သောအဖြစ်ကို။ ပကာသိတာ၊ ပြအပ်၏။ “ယဿ သိယာ အပတ္တိ၊ သောအာဝိကရေယျ၊ ပ။ ဖါသု ဟောတီ”တိ၊ ယဿ သိယာ အပတ္တိ၊ သောအာဝိကရေယျ၊ ပ။ ဖါသု ဟောတိ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အလဇ္ဇိမ္ပိ၊ အလဇ္ဇီကိုလည်း။ လဇ္ဇိဓမ္မေ၊ လဇ္ဇီသဘော၌။ ပတိဋ္ဌာပေတွာ၊ တည်စေ၍။ ဥပေါသထကရဏပ္ပကာရော စ၊ ဥပုသ်ပြုသော အခြင်းအရာကိုလည်း။ ဝုတ္တော၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ “ကစ္စိတ္တ ပရိသုဒ္ဓါ။ ပ။ ပရိသုဒ္ဓေတ္ထာယသ္မာန္တော”တိ စ၊ ကစ္စိတ္တ ပရိသုဒ္ဓါ။ ပ။ ပရိသုဒ္ဓေတ္ထာယသ္မာန္တော၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထေ၊ ပါရိသုဒ္ဓိဥပုသ်၌။ “ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ ဘန္တေ ပရိသုဒ္ဓေါတိ မံ ဓာရေထာ”တိ စ၊ ပရိသုဒ္ဓေါ အဟံ ဘန္တေ ပရိသုဒ္ဓေါတိ မံ ဓာရေထာ၊ ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဥပေါသထံ၊ ဥပုသ်ကို။ ကရောန္တာနံ၊ ပြုကုန်သော ရဟန်းတို့၏။ ပရိသုဒ္ဓတာစ၊ စင်ကြယ်သော အဖြစ်ကိုလည်း။ ပကာသိတာ၊ ပြုအပ်ကုန်၏။ ဝစနမတ္တေန၊ ဆိုကာမျှဖြင့်။ အနောရမန္တာနဉ္စ၊ မကြဉ်ကုန်သော အလဇ္ဇီတို့အားလည်း။ ဥပေါသထပဝါရဏဋ္ဌပနဝိဓိ စ၊ ဥပုသ်ကိုထားခြင်း, ပဝါရဏာကိုထားခြင်းအစီအရင်ကိုလည်း။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူ၏။ သဗ္ဗထာ၊ ခပ်သိမ်းသော အခြင်းအရာဖြင့်။ လဇ္ဇိဓမ္မံ၊ လဇ္ဇီသဘောသို့။ အနောက္ကမန္တေဟိ၊ မသက်ကုန်သော အလဇ္ဇီတို့နှင့်။ သံဝါသဿ၊ ပေါင်းဖော်ခြင်း၏။ အယုတ္တတာယ၊ မသင့်သည၏ အဖြစ်ကြောင့်။ နိဿယဒါနဂ္ဂဟဏပဋိက္ခေပေါ စ၊ နိဿရည်းပေးခြင်း, ယူခြင်းကို ပယ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ တဇ္ဇနီယာဒိနိဂ္ဂဟ ကမ္မကရဏဉ္စ၊ တဇ္ဇနီယအစရှိသော နိဂ္ဂဟကံ ပြုခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဥက္ခေပနီယကမ္မကရဏေန၊ ဥက္ခေပနီယကံ ပြုလိုက်သဖြင့်။ သာနုဝတ္တကပရိသဿ၊ မိမိအတုသို့ လိုက်သော ပရိသတ်နှင့်တကွသော။ အလဇ္ဇိဿ၊ အလဇ္ဇီ၏။ ဝါ၊ အလဇ္ဇီကို။ အသံဝါသိကတ္တပါနဝိဓိ စ၊ အသံဝါသိကအဖြစ်သို့ ရောက်စေခြင်း အစီအရင်ကိုလည်းကောင်း။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ယထာဝုတ္တေဟိ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးကုန်သော။ သုတ္တနယေဟိ စ၊ ပါဠိနည်းတို့ဖြင့် လည်းကောင်း။ အဋ္ဌကထာဝစနေဟိ စ၊ အဋ္ဌကထာစကားတို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ ပကတတ္တေဟိပိ၊ ပကတတ်လည်းဖြစ်ကုန်သော်။ အပကတတ္တေဟိပိ၊ အပကတတ်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ သဗ္ဗေဟိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ အလဇ္ဇီဟိ၊ အလဇ္ဇီတို့နှင့်။ ဧကကမ္မာဒိသံဝါသော၊ ဧကကမ္မအစရှိသောသံဝါသသည်။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ကရောန္တာနံ၊ ပြုကုန်သော ရဟန်းတို့အား။ အာပတ္တိ ဧဝ၊ အာပတ်သည်သာလျှင်တည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဒုမင်္ကူနံ၊ အလဇ္ဇီဖြစ်ကုန်သော။ ပုဂ္ဂလာနံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ နိဂ္ဂဟတ္ထာယေဝ၊ နှိပ်ခြင်းငှာသာလျှင်။ သဗ္ဗသိက္ခာပဒါနံ၊ (နိ-၇၃၉) အလုံးစုံသောသိက္ခာပုဒ်တို့ကို။ ပညတ္တတ္တာ၊ ပညတ်တော်မူအပ်သောကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤ ပရိဘောဂနှစ်ပါး၌။ နိဋ္ဌံ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းကို။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ရောက်အပ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ ဒုတိယသင်္ဂီတိယံ၊ ဒုတိယသင်္ဂါယနာ၌။ ပကတတ္တာပိ၊ ပကတတ်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ အလဇ္ဇိနော၊ အလဇ္ဇီဖြစ်ကုန်သော။ ဝဇ္ဇပုတ္တကာ၊ ဝဇ္ဇီတိုင်းသား ရဟန်းတို့ကို။ ယသတ္ထေရာဒီဟိ၊ အရှင်မဟာယသအစရှိသော မထေရ်တို့သည်။ မဟန္တေန၊ ကြီးသော။ ဝါယာမေန၊ လုံ့လဖြင့်။ သံဃတော၊ သံဃာမှ။ ဝိယောဇိတာ၊ ကင်းစေအပ်ကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေသု၊ ထို ဝဇ္ဇီပုတ္တက ရဟန်းတို့၌။ ပါရာဇိကာဒိအသံဝါသိကာ၊ ပါရာဇိက အစရှိသော အသံဝါသိကသဘောတို့သည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိကုန်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တေဟိ၊ ထိုဝဇ္ဇီပုတ္တကတို့သည်။ ဒီပိတာနံ၊ ပြအပ်ကုန်သော။ ဒသန္နံ၊ ဆယ်ပါးကုန်သော။ ဝတ္ထူနံ၊ ဝတ္ထူတို့၏။ လဟုကာပတ္တိဝိသယတ္တာ၊ လဟုကအာပတ်၏ အရာဖြစ်သောကြောင့်တည်း။
တဿ ပန သန္တိကေတိ၊ တဿ ပန သန္တိကေ-ဟူသည်ကား။ မဟာရက္ခိတတ္ထေရဿ၊ မဟာရက္ခိတထေရ်၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ခရပတ္တံန္တိ၊ ခရပတ္တံ-ဟူသည်ကား။ ခရသင်္ခါတံ၊ ခရဟုဆိုအပ်သော။ သုဝဏ္ဏပဋိရူပကံ၊ ရွှေအဆင်းနှင့်တူသော။ ဝတ္ထု၊ ဝတ္ထုလည်း။ ဒါယကေဟိ၊ ဒကာတို့သည်။ အသတိယာ၊ သတိလျော့သဖြင့်။ ဒိန္နံ၊ လှူလိုက်အပ်သော။ ရူပိယံ၊ ရွှေငွေကို။ တေဟိ၊ ထိုဒကာတို့သည်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ သကသညာယ၊ မိမိတို့ဥစ္စာ မှတ်ကုန်၍။ ဂဏှန္တေ၊ ယူသည်ရှိသော်။ (ဂဟိတေ-ဟု ကံဟောပစ္စည်းနှင့် လိုသည်) အဒါတုံ စ၊ မပေးပဲ နေခြင်းငှာလည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုံ၊ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုကို။ ဂဏှာဟီတိ၊ ယူတော့ဟူ၍။ [စာမျက်နှာ-၃၄၃] ဒါတုဉ္စ၊ ပေးခြင်းငှာလည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “တဝ စောဠကံပဿာဟီ”တိ၊ တဝ စောဠကံပဿာဟိ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပန၊ အထူးကို ဆိုအံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ တဝစောဠကံ ပဿာဟိ၊ ဆို၍။ ဒတွာပိ၊ ပေးလိုက်ပြီးသော်လည်း။ နဋ္ဌဝတ္ထုသ္မိံ၊ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုပျောက်ရာ၌။ ဒေသေတဗ္ဗော ဝိယ၊ ဒေသနာကြားအပ်သကဲ့သို့။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗာဘာဝေပိ၊ စွန့်အပ်သော ပစ္စည်းမရှိသော်လည်း။ အာပတ္တိ၊ နိဿဂ္ဂိပါစိတ်အာပတ်ကို။ ဒေသတဗ္ဗာဝ၊ ဒေသနာကြားအပ်သလျှင်ကတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အသတိယာပိ၊ သတိလျော့သဖြင့်လည်း။ တံဝတ္ထုံ၊ ထိုရူပိယဝတ္ထုကို။ ဝတ္ထာဒိနာ၊ ဖျင်ပုဆိုးအစရှိသည်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ (ထည့်) သဟတ္ထေန၊ မိမိလက်ဖြင့်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ “ဣဒံ ဒေမီ”တိ၊ ဣဒံ ဒေမိ-ဟူ၍။ ဒိန္နံ၊ လှူအပ်သည်ရှိသော်။ ဝါ၊ လှူအပ်သော။ တံ ဝတ္ထုံ၊ ထိုရူပိယဝတ္ထုကို။ (နိ-၇၄၀) တဒါ၊ ထို လှူဆဲကာလ၌။ ပရိစ္စာဂသဗ္ဘာဝတော၊ စွန့်ကြဲခြင်းစေတနာ ဖြစ်သင့်သောကြောင့်။ ဒါနမေဝ၊ အလှူမည်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်းဟုူမူကား။ “အပ္ပဂ္ဃံ၊ အဖိုးနည်းသော ဝတ္ထုကို။ ဒဿာမီ”တိ၊ လှူအံ့ဟူ၍။ မဟဂ္ဃဿ၊ အဖိုးများထိုက်သော ဝတ္ထုကို။ ဒါနေ၊ လှူဒါန်းရာ၌။ ဣဒံ ဝိယ၊ ဒါနမြောက်သကဲ့သို့တည်း။ ပဋိဂ္ဂဏှန္တဿ စ၊ ခံယူသောရဟန်းအားလည်း။ အသတိယာ၊ သတိမေ့လျော့သဖြင့်။ ဒိယျမာနတ္တေ၊ လှူအပ်သော အဖြစ်ကို။ ဉာတေပိ၊ သိသော်လည်း။ ဒါယကေဟိ၊ ဒကာတို့သည်။ ဒိန္နတ္တာ၊ လှူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အဒိန္နာဒါနံ၊ အဒိန္နာဒါန်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ရူပိယံ နိဿဂ္ဂိယမေဝ၊ ရူပိယသာဒိယန နိဿဂ္ဂိအာပတ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့သော သာရတ္ထဒီပနီဆရာတို့သည်ကား။ “ဤဒိသံ၊ ဤသို့သဘောရှိသော သတိလျော့၍ လှူအပ်သော ဝတ္ထုသည်။ ဒါနံ နာမ၊ အလှူမည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤမေ့လျော့၍ လှူရာ၌။ 'တဝ စောဠကံ ပဿာ’တိ၊ တဝ စောဠကံ ပဿာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ နော၊ ငါတို့သည်။ နက္ခမတိ၊ မနှစ်သက်။ ဝိမံသိတဗ္ဗံ၊ စုံစမ်းအပ်၏။
၅၈၆။ “ဧကပရိစ္ဆေဒါနီ”တိ ဣဒံ၊ ဟူသော စကားကို။ သိယာ ကိရိယတ္တဉ္စ၊ ရံဖန် ကိရိယာအဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ သိယာ အကိရိယတ္တဉ္စ၊ ရံဖန် ကိရိယာ မဖြစ်သည်ကို လည်းကောင်း။ သန္ဓာယ၊ ၍။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ ဇာတရူပရဇတဘာဝေါ၊ ရွှေငွေ၏ အဖြစ်လည်းကောင်း။ အတ္တုဒ္ဒေသိကတာ၊ မိမိကိုယ်ကို ညွှန်းအပ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဂဟဏာဒီသု၊ ခံခြင်းအစရှိသည်တို့တွင်။ အညတရဘာဝေါ၊ တပါးပါး၏ အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ တီဏိ၊ ဤသုံးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ရူပိယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ရူပိယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၉-ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၅၈၇။ နဝမေ၊ နဝမသိက္ခာပုဒ်၌။ ဇာတရူပါဒိစတုဗ္ဗိဓမ္ပိ၊ ဇာတရူပအစရှိသည်ဖြင့် လေးပါးအပြားရှိသော။ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထု၊ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုကို။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ရူပိယဂ္ဂဟဏေနေဝ၊ ရူပိယသဒ္ဒါဖြင့်သာလျှင်။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ဇာတရူပရဇတပရိဝတ္တနံ”န္တိ၊ ဇာတရူပရဇတပရိဝတ္တန-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ (နိ-၇၄၁) ပဋိဂ္ဂဟိတပရိဝတ္တနေတိ၊ ပဋိဂ္ဂဟိတပရိဝတ္တနေ-ဟူသည်ကား။ ကပ္ပိယဝေါဟာရေန ဝါ၊ ကပ္ပိယဝေါဟာရဖြင့် လည်းကောင်း။ အကပ္ပိယ ဝေါဟာရေန ဝါ၊ အကပ္ပိယ ဝေါဟာရေဖြင့်လည်းကောင်း။ ပဋိဂ္ဂဟိတဿ၊ ခံအပ်ပြီးသော။ ရူပိယဿ၊ ရွှေငွေဖြင့်။ ပရိဝတ္တနေ၊ ဖလှယ်ခြင်း၌။
၅၈၉။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ဃနကတံန္တိ၊ ဃနကတံ-ဟူသည်ကား။ ဣဋ္ဌကာဒိ၊ ရွှေငွေဖြင့်ပြီးသော အုတ်အစရှိသည်တည်း။ “ရူပိယံ နာမ သတ္တုဝဏ္ဏော”တိအာဒီသု၊ ရူပိယံ နာမ သတ္တုဝဏ္ဏော၊ အစရှိသော ပါဌ်တို့၌။ ကေဝလံ၊ သက်သက်သော။ ရဇတံ၊ ငွေကို။ ကိဉ္စာပိ န ဂဟိတံ၊ အကယ်၍ကား မယူအပ်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့မယူအပ်သော်လည်း။ ရူပိယပဒေနေဝ၊ ရူပိယပုဒ်ဖြင့်သာလျှင်။ တံ၊ ထိုငွေကို။ ဂဟိတန္တိ၊ ယူအပ်၏ဟူ၍။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ သုဒ္ဓေါ၊ ရူပိယနှင့် မရောသော။ ရူပိယသံဝေါဟာရော ဧဝ၊ ရူပိယဖြင့် ရူပိယကို ရောင်းဝယ်ခြင်းကိုသာလျှင်။ ဝုတ္တော၊ ဟောအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဇ္ဈာဟရိတဗ္ဗံ၊ ပါဌ်ဆောင်အပ်၏။ “ရူပိယေ ရူပိယသညီ”တိအာဒိမှိ၊ ရူပိယေ ရူပိယသညီ-အစရှိသည်၌။ ဝိနိစ္ဆယံ၊ အဆုံးအဖြတ်ကို။ ဝက္ခာမ၊ ဆိုကုန်အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပါဌသေသော၊ ပါဌ်ကြွင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
၅၉၁။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “ရူပိယေ ရူပိယသညီ”တိပဒံ၊ ရူပိယေ ရူပိယသညီ၊ ဟူသောပုဒ်ကို။ အတ္တနာ ဒိယျမာနံ၊ မိမိက ပေးအပ်သော။ သကသန္တကံ၊ မိမိဥစ္စာကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ရူပိယံ စေတာပေတီ”တိ ပဒံ၊ ရူပိယံ စေတာပေတီဟူသောပုဒ်ကို။ ပရသန္တကံ၊ သူတပါးဥစ္စာကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သေသေသုပိ၊ ကြွင်းသော ရူပိယေ ဝေမတိကော၊ အစရှိသော ပုဒ်တို့၌လည်း။ ဟသနယော၊ ဤနည်းလျှင်တည်း။ တတ္ထ၊ ထိုနိဿဂ္ဂိယတိက်နှစ်ခု၌။ အရူပိယသဒ္ဒေန၊ အရူပိယသဒ္ဒါဖြင့်။ ဒုက္ကဋဝတ္ထုမ္ပိ၊ ဒုက္ကဋဝတ္ထုကိုလည်း။ သင်္ဂဏှာတိ၊ ယူအပ်၏။ ပစ္ဆိမေပန တိကေ၊ နောက်ဆုံး တိက်၌ကား။ “အရူပိယေ၊ ကပ္ပိယဝတ္ထု၌။ ရူပိယသညီ၊ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထု အမှတ်ရှိသည် ဖြစ်၍။ အရူပိယံ၊ ကပ္ပိယဝတ္ထုကို။ စေတာပေတိ၊ ဝယ်ငြားအံ့။ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုက္ကဋ်သို့။ အာပတ္တိ၊ ရောက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ ဣမိနာ နယေန၊ ဤသို့သော နည်းဖြင့်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသော ဝေမတိက အရူပိယသညီတို့၌။ ယောဇနာ၊ အရူပိယံ စေတာပေတိ၊ ဟု ပါဌသေသဖြင့် ယောဇနာခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ ဣမသ္မိဉ္စတိကေ၊ ဤ နောက်ဆုံး တိက်၌လည်း။ အရူပိယသဒ္ဒေန၊ အရူပိယသဒ္ဒါဖြင့်။ ကပ္ပိယဝတ္ထုယေဝ၊ ကပ္ပိယဝတ္ထုယေဝကိုသာလျှင်။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်၏။ အန္တေ၊ တိက်၏ အဆုံးဖြစ်သော တတိယပုဒ်၌။ “ပဉ္စန္နံ သဟ [စာမျက်နှာ-၃၄၄] အနာပတ္တီ”တိ၊ ပဉ္စန္နံ သဟ အနာပတ္တီ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်သောကြောင့်။ မုတ္တာဒိဒုက္ကဋဝတ္ထု၊ ပုလဲအစရှိသော ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထုကို။ (နိ-၇၄၂) န ဂဟိတံ၊ မယူအပ်။ ဒုက္ကဋဝတ္ထု၊ ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထုကို။ ကိဉ္စာပိ န ဂဟိတံ၊ အကယ်၍ကား မယူအပ်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ မယူအပ်ပါသော်လည်း။ ဒုက္ကဋဝတ္ထုနာ၊ ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထုဖြင့်။ ဒုက္ကဋဝတ္ထုံ ဝါ၊ ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထုဖြင့်။ ဒုက္ကဋဝတ္ထုံ၊ ကိုလည်းကောင်း။ ကပ္ပိယဝတထ္ထုံ ဝါ၊ ကပ္ပိယဝတထ္ထုကိုလည်းကောင်း။ ကပ္ပိဝတ္ထုနာ၊ ဖြင့်။ ဒုက္ကဋဝတ္ထုဉ္စ၊ ဒုက္ကဋဝတ္ထုဉ္စကိုလည်းကောင်း။ ပရိဝတ္တယတော၊ ဖလှယ်သော ရဟန်းအား။ နယတော၊ နည်းအားဖြင့်။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်သည်။ သိဒ္ဓမေဝ၊ ပြီးသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဉ္စ၊ ထိုဒုက္ကဋ်သည်လည်း။ ဒုက္ကဋဝတ္ထုမှိ၊ ဒုက္ကဋဝတ္ထု၌။ တထသညာယ ဝါ၊ မှန်ကန်သောအမှတ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ အတထသညာယ ဝါ၊ မမှန်ကန်သောအမှတ်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝိမတိယာ ဝါ၊ ယုံမှားခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ပရိဝတ္တေန္တဿာပိ၊ ဖလှယ်သော ရဟန်းအားလည်း။ ဟောတိယေဝ၊ ဖြစ်သလျှင်ကတည်း။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဣမဿသိက္ခာပဒဿ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၏။ အစိတ္တကတ္တာ၊ အစိတ္တကဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ပဉ္စန္နံသဟာတိ၊ ဟူသည်ကား။ ပဉ္စဟိ သဟဓမ္မိကေဟိ၊ သီတင်းသုံးဖော် ငါးယောက်တို့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ “နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုနာ ဒုက္ကဋဝတ္ထုံ ဝါ”တိအာဒိနာ၊ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုနာ ဒုက္ကဋဝတ္ထုံ ဝါ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သော။ အတ္ထဿ၊ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထုဖြင့် ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထု, ကပ္ပိယဝတ္ထုကို ပယ်ခြင်းဟူသော အနက်၏။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ သရူပေန၊ သရုပ်အားဖြင့်။ အနာဂတတ္တေ၊ မလာသော အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ နယတော၊ အညထာနုပ္ပတ္တိ နည်းအားဖြင့်။ လဗ္ဘမာနတံ၊ ရအပ်သောအဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ယော ဟိ အယံ”န္တိအာဒိ၊ ယော ဟိ အယံ၊ အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ စ၊ ဆက်၍ ဆိုအံ့။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ရူပိယေန၊ ရွှေငွေဖြင့်။ ပရိဝတ္တိတံ၊ ဖလှယ်အပ်သော။ အရူပိယံ၊ ကပ္ပိယဝတ္ထု, ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထုသည်။ နိဿဋ္ဌမ္ပိ၊ စွန့်သော်လည်း။ သဗ္ဗေသမ္ပိ၊ ခပ်သိမ်းသော ရဟန်းတို့အားလည်း။ အကပ္ပိယတ္တာ၊ မအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ နိဿဂ္ဂိယမေဝ၊ ဝိနည်းကံဖြင့် စွန့်သင့်သည်ပင်လျှင်။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ နိဿဇ္ဇိတွာ၊ စွန့်၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗေဿဝ၊ တစ်ပါးရဟန်းတို့ သုံးဆောင်ထိုက်သော ဝတ္ထုကိုသာလျှင်။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗတော၊ ဝိနည်းကံဖြင့် စွန့်သင့်သောကြောင့်တည်း။ ကေဝလံ ပန၊ သက်သက်ကား။ ဣဒံ၊ ဤရူပိယဖြင့် ဖလှယ်အပ်သော အရူပိယဝတ္ထုကို။ ဆဍ္ဍေတွာ၊ စွန့်ပစ်လိုက်၍။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ပါစိတ်ကိုသာလျှင်။ ပရိဝတ္တကေန၊ ဖလှယ်သောရဟန်းသည်။ ဒေသေတဗ္ဗံ၊ ဒေသနာကြားအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “ရူပိယေ ရူပိယသညီ (နိ-၇၄၃) အရူပိယံ စေတာပေတိ၊ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ”န္တိအာဒိ၊ ရူပိယေ ရူပိယသညီ အရူပိယံ စေတာပေတိ၊ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ၊ အစရှိသော။ တိကော၊ တိက်ကို။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ န ဝုတ္တော၊ မဟောအပ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ပဒေသု၊ ထို တိက်တို့၌ အကျုံးဝင်သော သုံးပုဒ်လုံးတို့၌လည်း။ ပရိဝတ္တိယမာနဿ၊ ဖလှယ်အပ်သော ဝတ္ထု၏။ အရူပိယတ္တေန၊ အရူပိယအဖြစ်ဖြင့်။ နိဿဂ္ဂိယဝစနာယောဂါ၊ နိဿဂ္ဂိယစကားနှင့် မယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ ရူပိယေဿဝ၊ ရူပိယကိုသာလျှင်။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗတော၊ စွန့်အပ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ နိဿဋ္ဌဿ၊ စွန့်အပ်ပြီးသော။ ရူပိယေဿဝ၊ ရွှေငွေ၏သာလျှင်။ အာရာမိကာဒီဟိ၊ အရံစောင့်စသည်တို့သည်။ ပဋိပဇ္ဇနဝိဓိ၊ ကျင့်အပ်သောအစီအရင်ကို။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်၏။ အရူပိယဿ၊ ရွှေငွေမဟုတ်သည်၏။ ပဋိပဇ္ဇနဝိဓိ၊ ပြုကျင့်အပ်အစီအစဉ်ကို။ န ဒဿိတော၊ ပြတော်မမူ။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤရူပိယဖြင့် အရူပိယကို ဖလှယ်ခြင်း၌။ ပါစိတထ္တိယမတ္တသမ္ဘဝဒဿနတ္တမေဝ၊ ပါစိတ်မျှ၏ ဖြစ်ခြင်းကို ပြခြင်းငှာသာလျှင်။ အဋ္ဌကထာယံ၊ အဋ္ဌကထာ၌။ “အဝုတ္တောပိ အယံ၊ ပ။ တိကော ဝေဒိတဗ္ဗော”တိ၊ အဝုတ္တောပိ အယံ၊ ပ။ တိကော ဝေဒိတဗ္ဗော-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တဿ ဝတ္ထုနော၊ ထိုအရူပိယဝတ္ထု၏။ နိဿဂ္ဂိယတာဒဿနတ္ထံ၊ နိဿဂ္ဂိယအဖြစ်ကိုပြခြင်းငှာ။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ ပတ္တစတုက္ကေ၊ ပတ္တစတုက္ကကထာ၌။ “န သက္ကာ ကေနစိ ဥပါယေန ကပ္ပိယံ ကာတုံ”န္တိအာဒိ၊ န သက္ကာ ကေနစိ ဥပါယေန ကပ္ပိယံ ကာတံ၊ အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အမှာကံ၊ ငါဝိမတိဋီကာဆရာတို့၏။ ခန္တိ၊ နှစ်သက်သော အယူတည်း။ “အတ္တနောဝါ ဟီတိအာဒိ၊ အတ္တနောဝါ ဟိ-အစရှိသော စကားကို။ ဒုတိယတိကာနုလောမေနေဝ၊ ဒုတိယတိက်အား လျော်သဖြင့်သာလျှင်။ တတိယတ္တိကဿ၊ တတိယတိက်၏။ သိဇ္ဈနပ္ပကာရံ၊ ပြီးသောအခြင်းအရာကို။ သမတ္ထေတုံ၊ ပြီးစေခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတြ၊ ထို အတ္တနော ဝါ-အစရှိသော ပါဌ်၌။ အယံ၊ ဤဆိုလတ္တံ့ သည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အရူပိယေန၊ ကပ္ပိယဝတ္ထုဖြင့်။ ပရဿ၊ သူတပါး၏။ ရူပိယံ၊ ရွှေငွေကို။ စေတာပေန္တဿ၊ ဖလှယ်သော ရဟန်းအား။ ဧကသ္မိံ အန္တေ၊ တစ်ဘက်သောအစွန်း၌။ ရူပိယသမ္ဘဝတော၊ ရွှေငွေဖြစ်သောကြောင့်။ “ရူပိယသံဝေါဟာရော၊ ရွှေငွေကိုဖလှယ်ခြင်းကို။ ကတောဧဝ၊ ပြုအပ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒုတိယတ္တိကော၊ ဒုတိယတိက်ကို။ ဝုတ္တော ယထာ၊ ဟောအပ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအတူ။ အတ္တနော၊ ၏။ ရူပိယေန၊ ရွှေငွေဖြင့်။ ပရဿ၊ ၏။ အရူပိယံ၊ ကပ္ပိယဝတ္ထုကို။ စေတာပေန္တဿပိ၊ ဖလှယ်သော ရဟန်းအားလည်း။ ရူပိယသံဝေါဟာရော၊ ရူပိယသံဝေါဟာရေက။ ကတော ဧဝ၊ ပြုအပ်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ (နိ-၇၄၄) တတိယော၊ သုံးခုမြောက်သော။ တိကော၊ တိက်ကို။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ဟောသင့်သည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ သော ပန၊ ထိုတတိယတိက်သည်ကား။ ဒုတိယတ္တိကေနေပ၊ ဒုတိယတိက်ဖြင့်သာလျှင်။ ဧကတော ရူပိယပက္ခသာမညေန၊ တစ်ဘက်မှ ရူပိယပက္ခရှိသည်၏အဖြစ်ဖြင့် တူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ သော၊ ထိုတတိယတိက်ကို။ န ဝုတ္တော၊ ဟောတော်မမူ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ တတ္တ၊ ထို အတ္တနော ဝါ ဟိ-အစရှိသော ဝါကျ၌။ ဧကန္တေ န ရူပိယပက္ခေတိ၊ ဧကန္တေ န ရူပိယပက္ခေ-ဟူသည်ကား။ ဧကေန အန္တေန၊ တစ်ဘက်သော အစွန်းဖြင့်။ ရူပိယပက္ခေ၊ ရူပိယအဖို့၌။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ “ဧကတော ရူပိယပက္ခေ”တိ-ဧကတော ရူပိယပက္ခေ-ဟူ၍။ ပါဌော၊ ပါဌ်ရှိ၏။
ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဒုတိယတ္တိကေ၊ ဒုတိယတိက်၌။ အရူပိယပဒဿ၊ အရူပိယပုဒ်၏။ အတ္ထဘူတေသု၊ အနက်ဖြစ်၍ ဖြစ်ကုန်သော။ ဒုက္ကဋဝတ္ထုကပ္ပိယဝတ္ထူသု၊ ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထု, ကပ္ပိယဝတ္ထုတို့တွင်။ ဒုက္ကဋဝတ္ထုနာ၊ ဒုက္ကဋဝတ္ထုဖြင့်။ ရူပိယာဒိပရိဝတ္တနေ၊ ရူပိယအစရှိသည်ကို ဖလှယ်ခြင်း၌။ အာပတ္တိဘေဒံ၊ အာပတ်အပြားကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ [စာမျက်နှာ-၃၄၅]။ “ဒုက္ကဋဝတ္ထုနာ”တိအာဒိ၊ ဒုက္ကဋဝတ္ထုနာ-အစရှိသောစကားကို။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်၏။ “ဒုက္ကဋဝတ္ထုနာ ဒုက္ကဋဝတ္ထုံ”န္တိအာဒိ ပန၊ ဒုက္ကဋဝတ္ထုနာ ဒုက္ကဋဝတ္ထုံ-အစရှိသော စကားကိုကား။ ဒုက္ကဋဝတ္ထုနာ၊ ဒုက္ကဋဝတ္ထုဖြင့်။ ပရိဝတ္တနပ္ပသင်္ဂေ၊ ဖလှယ်ခြင်း၏လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ အဝုတ္တဿာပိ၊ မဟောအပ်သည်လည်းဖြစ်သော။ အတ္ထဿ၊ အနက်၏။ နယတော၊ နည်းအားဖြင့်။ လဗ္ဘမာနတံ၊ ရအပ်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တတ္ထ၊ ထို ဒုက္ကဋဝတ္ထုနာ ဒုက္ကဋဝတ္ထုံ-အစရှိသောပါဌ်၌။ ဣမိနာတိ၊ ဣမိနာ-ဟူသည်ကား။ ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခာပဒေန၊ ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခာပုဒ်ဖြင့်။ တေန စ၊ ထို ပစ္ဆာ ပရိဝတ္တနေ ဣမိနာ သိက္ခာပဒေန ဒုက္ကဋမေဝဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဒုက္ကဋဿ၊ ဒုက္ကဋ်၏။ အစိတ္တကတမ္ပိ၊ အစိတ္တက အဖြစ်ကိုလည်း။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ “အညတြ သဟဓမ္မိကေဟီ”တိ ဝစနံ၊ အညတြ သဟဓမ္မိကေဟိ၊ ဟူသော စကားကို။ “ပဉ္စန္နံ သဟ အနာပတ္တီ”တိ၊ ပဉ္စန္နံ သဟ အနာပတ္တီ-ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနာပိ၊ ထို ကယဝိက္ကယသိက္ခာပဒဉ္စ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်လည်း။ ကယဝိက္ကယသိက္ခာပဒဿ၊ ကယဝိက္ကယသိက္ခာပုဒ်၏။ ကပ္ပိယဝတ္ထုနိဿိတံ ဧဝ၊ ကပ္ပိယဝတ္ထုကိုမှီသော အဖြစ်ကိုသာလျှင်။ သာဓေတိ၊ ပြီးစေ၏။ ဣမံ၊ ဤ ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခာပုဒ်ကို။ ပ။ ရူပိယစေတာပနဉ္စ၊ ရူပိယကိုဖလှယ်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပကတေန၊ ပကတိပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်ခြင်းသည်။ (နိ-၇၄၅) ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဓာတိ၊ ဣတိ-ဟူသည်ကား။ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ၊ ဤရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခာပုဒ်၌။ တတ္တာတိ၊ တတ္တာ-ဟူသည်ကား။ ကယဝိက္ကယသိက္ခာပဒေ၊ ကယဝိက္ကယသိက္ခာပုဒ်၌။
ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒုက္ကဋဝတ္ထုနာ၊ ဒုက္ကဋဝတ္ထုဖြင့်။ ရူပိယာဒိပရိဝတ္တနေ၊ ရူပိယအစရှိသည်ကို ဖလှယ်ခြင်း၌။ အာပတိတဘေဒံ၊ အာပတ်အပြားကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ကပ္ပိယဝတ္ထုနာပိ၊ ကပ္ပိယဝတ္ထုဖြင့်လည်း။ ရူပိယာဒိပရိဝတ္တနေ၊ ရူပိယအစရှိသည်ကိုဖလှယ်ခြင်း၌။ ဒေါသံ၊ အဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “ကပ္ပိယဝတ္ထုနာ ပနာ”တိအာဒိ၊ ကပ္ပိယဝတ္ထုနာ ပနာ-အစရှိသော စကားကို။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုကပ္ပိယဝတ္ထုနာ ပန၊ အစရှိသော ပါဌ်၌။ တေနေဝါတိ၊ တေနေဝ-ဟူသည်ကား။ ကပ္ပိယဝတ္ထုနာ ဧဝ၊ ကပ္ပိယဝတ္ထုဖြင့်သာလျှင်။ “ရူပိယံ ဥဂ္ဂဏှိတွာ”တိ ဣဒံ၊ ရူပိယံ ဥဂ္ဂဏှိတွာ-ဟူသော စကားကို။ ဥက္ကဋ္ဌဝသေန၊ အလွန်၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ မုတ္တာဒိဒုက္ကဋဝတ္ထုမ္ပိ၊ ပုလဲအစရှိသော ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထကိုလည်း။ ဥဂ္ဂဟေတွာ၊ ခံယူ၍။ ကာရိတမ္ပိ၊ ပြုစေအပ်သော သပိတ်သည်လည်း။ ပဉ္စန္နံ၊ သီတင်းသုံးဖော်ငါးယောက်တို့အား။ န ဝဋ္ဋတိ ဧဝ၊ မအပ်သလျှင်ကတည်း။ သမုဋ္ဌာပေတီတိ၊ သမုဋ္ဌာပေတိ-ဟူသည်ကား။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဂန္တွာ ဝါ၊ သွား၍လည်းကောင်း။ “ဣမံ ကဟာပဏာဒိံ၊ ဤ အသပြာအစရှိသည်ကို။ ကမ္မကာရာနံ၊ အမှုလုပ်တို့အား။ ဒတွာ၊ ပေး၍။ ဗီဇံ၊ သံမျိုးစေ့ကို။ သမုဋ္ဌာပေဟိ၊ ဖြစ်စေလော့။” ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အညံ၊ သုူတပါးကို။ အာဏာပေတွာ ဝါ၊ စေ၍လည်းကောင်း။ သမုဋ္ဌာပေတိ၊ ဖြစ်စေ၏။ “မဟာအကပ္ပိယော”တိ၊ မဟာအကပ္ပိယော-ဟူ၍။ အတ္တနာဝ၊ မိမိသည်ပင်လျှင်။ ဗီဇတော၊ မျိုးစေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဒူသိတတ္တာ၊ ဖျက်ဆီးအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အညဿ၊ တပါးသော။ မူလသာမိကဿ၊ အဖိုးရှင်၏။ အဘာဝတော၊ မရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော၊ ထိုသံမျိုးစေ့ကို ဝယ်၍ ပြုစေအပ်သော သပိတ်သည်။ စောရေဟိ၊ ခိုးသူတို့သည်။ အစ္ဆိန္နောပိ၊ လုယက်ပြီးနောက်လည်း။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ လဒ္ဓေါ၊ ရသည်ရှိသော်။ ဇာနန္တဿ၊ သိသော။ ကဿစိပိ၊ တစုံတယောက်သော ရဟန်းအားလည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယဒိ ဝဋ္ဋေယျ၊ အကယ်၍ အပ်သည်ဖြစ်ငြားအံ့။ တဠာကာဒီသု ဝိယ၊ တစ်ဘက်ဆည်ကံ-အစရှိသည်တို့မှာ ကဲ့သို့။ အစ္ဆိန္နောဝဋ္ဋတီတိ၊ အစ္ဆိန္နောဝဋ္ဋတီ-ဟူ၍။ အာစရိယာ၊ ဆရာတို့သည်။ ဝဒေယျုံ၊ ဆိုကုန်ရာ၏။ န သက္ကာ ကေနစိ ဥပါယေနာတိ၊ န သက္ကာ ကေနစိ ဥပါယေန-ဟူသည်ကား။ သံဃေ၊ သံဃာ၌။ နိဿဇ္ဇနေန စ၊ စွန့်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ စောရာဒိအစ္ဆိန္ဒနာဒိနာ စ၊ သူခိုး သူ (နိ-၇၄၆) ဝှက်စသည် လုခြင်းအစရှိသည်ဖြင့်လည်းကောင်း။ ကပ္ပိယံ ကာတုံ၊ အပ်အောင်ပြုခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ဣဒဉ္စ၊ ဤ န သက္ကာ ကေနစိ ဥပါယေန ကပ္ပိယံ ကာတုံ-ဟူကော စကားကိုလည်း။ တေန ရူပေန၊ ထိုသပိတ် အသွင်ဖြင့်။ ဌိတဉ္စ၊ တည်သည်ကိုလည်းကောင်း။ တမ္မူလိကေန၊ ထိုသပိတ်၏ အဖိုးဖြစ်သော။ ဝတ္ထုမုတ္တာဒိရူပေန၊ ဖျင်, ပုလဲအစရှိသော အသွင်ဖြင့်။ ဌိတဉ္စ၊ တည်သည်ကိုလည်းကောင်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဒုက္ကဋဝတ္ထုမ္ပိ၊ ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထုကိုလည်းကောင်း။ တမ္မူလိကကပ္ပိယဝတ္ထုဉ္စ၊ ထိုသပိတ်၏ အဖိုးဖြစ်သော ကပ္ပိယဝတ္ထုကို လည်းကောင်း။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည်။ တေန ရူပေန၊ ထိုဒုက္ကဋ်ဝတ္ထု, ကပ္ပိဝတ္ထုအသွင်ဖြင့်။ ကပ္ပိယံ ကာတုံ၊ အပ်အောင်ပြုခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ သော ဘိက္ခု၊ ထိုရဟန်းသည်။ တေန ကပ္ပိယဝတ္ထု ဒုက္ကဋဝတ္ထုနာ၊ ထိုကပ္ပိယဝတ္ထု, ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထုဖြင့်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ရူပိယံ၊ ရွှေငွေကို။ ယဒိ စေတာပေယျ၊ အကယ်၍ ဝယ်ငြားအံ့။ တံရူပိယံ၊ ထိုရွှေငွေကို။ နိဿဇ္ဇာပေတွာ၊ စွန့်စေ၍။ အညေသံ၊ တပါးသော ရဟန်းတို့အား။ ကပ္ပိယံ၊ အပ်သည်ကို။ ကာတုမ္ပိ၊ ပြုခြင်းငှာလည်း။ သက္ကာ၊ တတ်နိုင်သည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ကောင်းရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
“ပတ္တံ ကိဏာတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ပတ္တံ ကိဏာတီ-ဟူသောပုဒ်၌။ “ဣမိနာ ကဟာပဏာဒိနာ၊ ဤအသပြာ အစရှိသည်ဖြင့်။ ကမ္မာရကုလတော၊ ပန်းပဲအိမ်မှ။ ပတ္တံ၊ သပိတ်ကို။ ကိဏိတွာ၊ ဝယ်၍။ ဧဟိ၊ လာလှည့်။” ဣတိ၊ ဤသို့။ အာရာမိကာဒီဟိ၊ အရံစောင့် အစရှိသည်တို့ကို။ ကိဏာပနမ္ပိ၊ ဝယ်စေခြင်းကိုလည်း။ သင်္ဂဟိတံ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ ရာဇသိက္ခာပဒဋ္ဌကထာယံ၊ ရာဇသိက္ခာပုဒ် အဋ္ဌကထာ၌။ “ ဧတ္တကေဟိ ကဟာပဏေဟိ သာဋကေ အာဟရ၊ ဧတ္တကေဟိ ယာဂုအာဒီနိ သမ္မာဒေဟီတိ ဝဒတိ၊ ယံ တေ အာဟရန္တိ၊ သဗ္ဗေသံ အကပ္ပိယံ၊ ကသ္မာ? ကဟာပဏာနံ ဝိစာရိတတ္တာ”တိ-ဧတ္တကေဟိ ကဟာပဏေဟိ သာဋကေ အာဟရ၊ ဧတ္တကေဟိ ယာဂုအာဒီနိ သမ္မာဒေဟီတိ ဝဒတိ၊ ယံ တေ အာဟရန္တိ၊ သဗ္ဗေသံ အကပ္ပိယံ၊ ကသ္မာ? ကဟာပဏာနံ ဝိစာရိတတ္တာ-ဟူ၍။ [စာမျက်နှာ-၃၄၆] ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣမိနာ ပန ဝစနေန၊ ဤအဋ္ဌကထာစကားနှင့်။ (န သမေတိ၌ စပ်) မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ မာတိကာဋ္ဌကထ-၌။ “ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခာပဒံ အနာနတ္ထိကံ”န္တိ၊ ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခာပဒံ အနာနတ္ထိကံ၊ ဟူ၍။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န သမေတိ၊ မညီ။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ဣမိနာ စ၊ ဤအဋ္ဌကထာစကားနှင့်သာလျှင်။ န၊ မဟုတ်သေး။ ပါဠိယာပိ၊ ပါဠိနှင့်လည်း။ တံ၊ (နိ-၇၄၇) ထိုမာတိကာ အဋ္ဌကထာ စကားသည်။ န သမေတိ၊ မညီ။ ဟိ၊ သင့်စွ။ နိဿဋ္ဌရူပိယေန၊ စွန့်အပ်ပြီးသော ရွှေငွေဖြင့်။ အာရာမိကာဒီဟိ၊ အရံစောင့် အစရှိသည်တို့ကို။ သပ္ပိယာဒိံ ပရိဝတ္တာပေတုံ၊ ထောပတ်အစရှိသည် ဝယ်စေခြင်းငှာ။ “သော ဝတ္တဗ္ဗော 'အာဝုသော ဣမံ ဇာနာဟီ’တိ၊ သစေသော ဘဏတိ 'ဣမိနာ ကိံ အာဟရီယတူ’တိ၊ နာ ဝတ္တဗ္ဗော 'ဣမံ ဝါ ဣမံ ဝါ အာဟရာ’တိ၊ ကပ္ပိယံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ 'သပ္ပိ ဝါ’တိ'' အာဒိနာ၊ သော ဝတ္တဗ္ဗော 'အာဝုသော ဣမံ ဇာနာဟီ’တိ၊ သစေသော ဘဏတိ 'ဣမိနာ ကိံ အာဟရီယတူ’တိ၊ နာ ဝတ္တဗ္ဗော 'ဣမံ ဝါ ဣမံ ဝါ အာဟရာ’တိ၊ ကပ္ပိယံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ 'သပ္ပိ ဝါ'၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ရူပိယသံဝေါဟာရံ၊ ရူပိယသံဝေါဟာရကို။ ပရိမောစေတွာဝ၊ လွတ်စေ၍သာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ဣမိနာ ရူပိယေန၊ ဤရွှေငွေဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ အာဟရီယတူ”တိ၊ ဆောင်ရအံ့နည်းဟူ၍။ ပုစ္ဆန္တော၊ မေးသောသူကို။ “ဣမံ အာဟာရာ”တိ-ဣမံ အာဟာရာ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုလျှင်လည်း။ အဓိကာရတော၊ အရာအားဖြင့်။ “ဣမိန ရူပိယေန၊ ဤရွှေငွေဖြင့်။ ဣမံ၊ ဤဝတ္ထုကို။ အာဟရ၊ ဆောင်ခဲ့လော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့သည်။ အာဏတ္တော ဧဝ၊ စေခိုင်းသည်မည်သည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ တံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ၊ ထိုရွှေငွေဖြင့် ရောင်းဝယ်ခြင်းကို။ ပရိဝဇ္ဇေတုံ၊ ကြဉ်ခြင်းငှာ။ “န ဝတ္တဗ္ဗော 'ဣမံ ဝါ ဣမံ ဝါ အာဟရာ’တိ''၊ န ဝတ္တဗ္ဗော 'ဣမံ ဝါ ဣမံ ဝါ အာဟရာ၊ ဟူ၍။ ပဋိက္ခေကေပေါ၊ ပယ်ခြင်းကို။ ကတော၊ ပြုတော်မူအပ်၏။ အနာပတ္တိဝါရေပိ၊ အနာပတ္တိဝါရ၌လည်း။ “ကပ္ပိယကာရကဿ အာစိက္ခတီ”တိ-ကပ္ပိယကာရကဿ အာစိက္ခတီ၊ ဟူ၍။ န ဝုတ္တံ၊ မဟောအပ်။ ကယဝိက္ကယသိက္ခာပဒေ ပန၊ ကယဝိက္ကယသိက္ခာပုဒ်၌ကား။ တထာ၊ ထို ကပ္ပိယကာရကဿ အာစိက္ခတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဣဒံ၊ ဤရူပိယ သံဝေါဟာရသိက္ခာပုဒ်သည်။ သာဏတ္တိကံ၊ သာဏတ္တိကံတည်း။ ကယဝိက္ကယမေဝ၊ ကယဝိက္ကကသည်သာလျှင်။ အနာဏတ္တိကံ၊ အနာဏတ္တိကံတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
မူလဿ အနိဿဋ္ဌတ္တာတိ၊ မူလဿ အနိဿဋ္ဌတ္တာ-ဟူသည်ကား။ ယေန ဥဂ္ဂဟိတမူလေန၊ အကြင်ခံအပ်သော အဖိုးဖြင့်။ ပတ္တော၊ သပိတ်ကို။ ကီတော၊ ဝယ်အပ်၏။ တဿမူလဿ၊ ထိုအဖိုးကို။ သံဃမဇ္ဈေ၊ သံဃအလယ်၌။ အနိဿဋ္ဌတ္တာ၊ မစွန့်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧတေန၊ ဤမူလဿ အနိဿဋ္ဌတ္တာ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ရုူပိယမေဝ၊ ရွှေငွေကိုသာလျှင်။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ စွန့်အပ်၏။ တမ္မူလိကံ၊ ထိုရွှေငွေလျှင် အဖိုးရှိသော။ အရူပိယံ၊ ကပ္ပိယဝတ္ထု, ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထုကို။ န နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ၊ မစွန့်အပ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေန ရူပိယေန၊ ထိုရွှေငွေဖြင့်။ အညံ ရူပိယံ၊ တပါးသော ရူပိယကို။ ယဒိ စေတာပေယျ၊ အကယ်၍ ဖလှယ်ငြားအံ့။ တံ၊ ထိုရူပိယကို။ ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခာပဒေ၊ ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခာပုဒ်၌။ အာ (နိ-၇၄၈) ဂတနယေနေဝ၊ လာသော နည်းဖြင့်လျှင်။ နိဿဇ္ဇာပေတွာ၊ စွန့်စေ၍။ သေသေဟိ၊ ကြွင်းသော ရဟန်းတို့သည်။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ သုံးဆောင်ထိုက်သည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ သိအပ်၏။ “မူလဿ အသမ္ပဋိစ္ဆိတတ္တာ”တိ ဣမိနာ၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ မူလဿ၊ အဖိုး၏။ ဂိဟိသန္တတ္တဉ္စ၊ လူတို့ဥစ္စာအဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ တေနေဝ၊ ထိုသို့ ဂိဟိသန္တကဖြစ်သောကြောင့်သာလျှင်။ ပတ္တဿ၊ သပိတ်၏။ ရူပိယ သံဝေါဟာရာ နုပ္ပန္နတဉ္စ၊ ရူပိယသံဝေါဟာရဖြင့် မဖြစ်သော အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ဒေဿတိ၊ ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပဉ္စသဟဓမ္မိကသန္တကေနေဝ၊ သီတင်းသုံးဖော် ငါးယောက်တို့၏ ဥစ္စာဖြင့်သာလျှင်။ ရူပိယသံဝေါဟာရဒေါသော၊ ရူပိယသံဝေါဟာရ အပြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတ္ထ စ၊ ထို သီတင်းသုံးဖော် ငါးယောက်တို့တွင်လည်း။ အတ္တနော သန္တကေ၊ မိမိဥစ္စာ၌။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်တည်း။ ဣတရတ္ထ၊ သူတပါးတို့ဥစ္စာ၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်တည်း။
“နိဿဇ္ဇီ”တိ၊ နိဿဇ္ဇီ-ဟူ၍။ ဒါနဝသေန၊ ပေးသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝိနယကမ္မဝသေန၊ ဝိနည်းကံ၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ န ဝုတ္တံ၊ မဆိုအပ်။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “သပ္ပိဿ ပူရေတွာ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ယံ၊ အကြင်ဝတ္ထုကို။ အတ္တနော ဓနေန၊ မိမိဥစ္စာဖြင့်။ ပရိဝတ္တေတိ၊ ဖလှယ်၏။ တဿ ဝါ၊ ထိုဖလှယ်အပ်သော ဝတ္တု၏လည်းကောင်း။ ဓနဿ ဝါ၊ မိမိဥစ္စာ၏လည်းကောင်း။ ရူပိယအာဝေါ စ၊ နိဿဂ္ဂိယဝတ္ထု၏ အဖြစ်လည်းကောင်း။ ပရိဝတ္တနပရိဝတ္တာပနေသု၊ ဖလှယ်ခြင်း, ဖလှယ်စေခြင်းတို့တွင်။ အညတရဘာဝေါ စ၊ တပါးပါး၏အဖြစ် လည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ ဒွေ၊ ဤနှစ်ပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခာပုဒ်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၁၀-ကယဝိက္ကယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၄၇] ၅၉၃-၅။ ဒသမေ၊ ဒသမသိက္ခာပုဒ်၌။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ဇာနာဟီိတိ၊ ဇာနာဟိ-ဟူသည်ကား။ ဣဒါနေဝ၊ ယခုကလျှင်။ ဥပဓာရေဟိ၊ စုံစမ်းလော့။ ဣဒံ၊ ဤသင်္ကန်းကို။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ဆဍ္ဍေတုံ၊ စွန့်ခြင်းငှာ။ န သက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ “ဣမိနာ”တိ ပဒေန၊ ဣမိနာ၊ ဣမိနာ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဘိက္ခုနာ၊ ရဟန်းသည်။ ဒိယျမာနံ၊ ပေးသောဝတ္ထုကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဣမ”န္တိ ပဒေန၊ ဣမံ-ဟူသောပုဒ်ဖြင့်။ ပရေန၊ သူတပါးသည်။ ပဋိဒိယျမာနံ၊ အတုံ့ပေးအပ်သော ဝတ္တု (နိ-၇၄၉) ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သေသဉာတကေသု၊ မိဘမှတပါးသောဆွေမျိုးတို့၌။ သဒ္ဓါဒေယျဝိနိပါတသမ္ဘဝတော၊ သဒ္ဓါ၍ လှူအပ်သောပစ္စည်းကို ဖျက်ဆီးခြင်း၏ ဖြစ်သင့်သောကြောင့်။ တဒဘာဝဋ္ဌာနမ္ပိ၊ ထို သဒ္ဓါဒေယျဝိနိပါတနမဖြစ်သော အရာကိုလည်း။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “မာတရံ ပန ပိတရံ ဝါ”တိ၊ မာတရံ ပန ပိတရံ ဝါ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “န သက္ကာ တံ ပဋိက္ခိပိတုံ”န္တိ ဧတ္ထ၊ န သက္ကာ တံ ပဋိက္ခိပိတုံ၊ ဟူသော ပုဒ်၌။ ရူပိယံ၊ ရွှေငွေကို။ ဘတကာနံ၊ အခစားပေးသော သူတို့အား။ ဒတွာ၊ ပေး၍။ အဿာမိကဘူမိယံ၊ အရှင်မရှိသောမြေ၌။ အယောဗီဇသမုဋ္ဌာပနေ၊ သံမျိုးစေ့ကို ဖြစ်စေရာ၌။ ဘတိယာ၊ အခဖြင့်။ ခဏန္တာနံ၊ တူးကုန်သောသူတို့၏။ သန္တိကာ၊ အထံမှ။ ဂဟိတဘဏ္ဍကဘာဝေ၊ ယူအပ်သော ဘဏ္ဍာ၏ အဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်သည်။ ဟောတိ ယထာ၊ ဖြစ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထို့အတူ။ ဣဓာပိ၊ ''ဤထမင်းကိုစား၍ ဤအဝတ်ကို ဖွတ်လော့''ဟု ဆိုရာ၌လည်း။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့သော ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အသာမိကဘူမိံ၊ အရှင်မရှိသော မြေကို။ ခဏိတွာ၊ တူး၍။ သမုဋ္ဌာပိတံ၊ ဖြစ်စေအပ်သော။ ယံအယောဗီဇံ၊ အကြင် သံမျိုးစေ့သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုသံမျိုးစေ့သည်။ ဘတကာနံ၊ အခစားသူတို့၏။ သန္တကံ နာမ၊ ဥစ္စာမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဒတ္ထဉ္စ၊ ထိုသံမျိုးစေ့ အလို့ငှာလည်း။ တေသံ၊ ထိုအခစားသော သူတို့အား။ ရူပိယံ၊ ရွှေငွေကို။ ဒေန္တဿ၊ ပေးသော ရဟန်းအား။ ရူပိယသံဝေါဟာရောဝ၊ ရူပိယသံဝေါဟာရေသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်းဟူမူကား။ ကပ္ပိယဝေါဟာရေန၊ ကပ္ပိယဝတ္ထုဖြင့် ဖလှယ်သောအားဖြင့်။ ရဇနစ္ဆလ္လာကာဒီနံ၊ ဆိုးရေခေါင်အစရှိသည်တို့ကို။ အာဟရာပနေ၊ ဆောင်စေခြင်း၌။ ကယဝိက္ကယော၊ ရောင်းဝယ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ ဝိယ၊ ဖြစ်သကဲ့သို့တည်း။ တာဒိသံ၊ ထိုသို့သဘောရှိသော။ ပရဘဏ္ဍမ္ပိ၊ ပရဘဏ္ဍာသည်လည်း။ ဣဓ ဝတ္ထဓောဝနာဒီသု၊ ဤအဝတ်ဖွပ်ခြင်း အစရှိသည်တို့၌။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ အဋ္ဌကထာပမာဏေနေဝ၊ အဋ္ဌကထာကို ပမာဏမူသဖြင့်သာလျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤဝတ္ထဓောဝန၊ အစရှိသည်တို့၌။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
၅၉၇။ “ပုညံ ဘဝိဿတီတိ ဒေတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ပုညံ ဘဝိဿတီတိ ဒေတိ-ဟူသော ပုဒ်၌။ သစေ၊ အကယ်၍။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ အတ္တနော ဘဏ္ဍဿ၊ မိမိ၏ဘဏ္ဍ၏။ အပ္ပဂ္ဃတံ၊ အဖိုးနည်းသည်အဖြစ်ကို။ ဉတွာပိ၊ သိလျက်လည်း။ အကထေတွာ၊ မပြော (နိ-၇၅၀) ပဲ။ “ဣဒါနေဝ၊ ယခုကလျှင်။ ဥပပရိက္ခိတွာ၊ စူးစမ်း၍။ ဂဏှ၊ ယူလော့။ ပစ္ဆာ၊ နောင်ခါမှ။ ဝိပ္ပဋိသာရီ၊ နှလုံး မသာမယာရှိသည်။ မာ ဟောတိ၊ မဖြစ်လင့်။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ ဆိုသည်ဖြစ်အံ့။ ဣတရော စ၊ ကုန်သည်သည်လည်း။ အတ္တနာ ဒိယျမာနဿ၊ မိမိပေးအပ်သော ဘဏ္ဍ၏။ မဟဂ္ဃတံ၊ အဖိုးများထိုက်သော အဖြစ်ကို။ အဇာနန္တော၊ မသိသည်ဖြစ်၍။ “ဦနံ ဝါ၊ အယုတ်သည်လည်းကောင်း။ အဓိကံ ဝါ၊ အလွန်သည်လည်းကောင်း။ တုမှာကမေဝ၊ ရှင်ပင်ဘုရားတို့အားသာလျှင်။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေတော့။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒတွာ၊ ပေး၍။ ဂစ္ဆတိ၊ သွားအံ့။ ဘိက္ခုဿ၊ ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်းဟူမူကား။ ပရိဗ္ဗာဇကဝတ္ထုဂ္ဂဟဏေ၊ ပရိဗ္ဗာဇက၏ သင်္ကန်းကို ယူရာ၌။ ဥပနန္ဒဿ၊ အရှင် ဥပနန်အား။ အနာပတ္တိ ဝိယ၊ အာပတ်မသင့်သကဲ့သို့တည်း။ ဝိပ္ပဋိသာရိဿ၊ နှလုံး မသာမယာ ရှိသည်ဖြစ်၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ သကသညာယ၊ မိမိဥစ္စာအမှတ်ဖြင့်။ အာဂတဿ၊ လာသောသူအား။ ယံ၊ အကြင်ပစ္စည်းကို။ အဓိကံ၊ အလွန်။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်၏။ တံ၊ ထိုပစ္စည်းကို။ ဒါတဗ္ဗံ၊ ပေးအပ်၏။ ယေန၊ အကြင် ဥစ္စာဖြင့်။ ယံ၊ အကြင် ပစ္စည်းကို။ ပရိဝတ္တေတိ၊ ဖလှယ်၏။ ဥဘိန္နံ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ တေသံ၊ ထိုပစ္စည်းတို့၏။ ကပ္ပိယဝတ္ထုတာ၊ ကပ္ပိယဝတ္ထု အဖြစ်လည်းကောင်း။ အသဟဓမ္မိကတာ၊ သီတင်းသုံးဖော်မဟုတ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ကယဝိက္ကယာပဇ္ဇနံ၊ ကယဝိက္ကယသို့ ရောက်ခြင်း လည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ တီဏိ၊ ဤသုံးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ကယဝိက္ကယသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ကယဝိက္ကယသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
ဒုတိယော၊ နှစ်ခုမြောက်သော။ ကောသိယဝဂ္ဂေါ၊ ကောသိယဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
၃၊ ပတ္တဝဂ္ဂ ၁-ပတ္တသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၆၀၂။ တတိယဝဂ္ဂဿ၊ တတိယဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပထမသိက္ခာပုဒ်၌။ “အဍ္ဎတေရသပလာ”တိ ဝစနံ၊ အဍ္ဎတေရသပလာ-ဟူသော စကားကို။ မာဂဓိကာယ၊ မာဂဓရာဇ်တိုင်း၌ဖြစ်သော။ မာနတုလာယ၊ ချင်ကြောင်း နှိုင်းယှဉ်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော ခွက်ဖြင့်။ အဍ္ဎတေရသပလပရိမိတံ၊ တဆယ့်နှစ်ပလခွဲဖြင့် နှိုင်းယှဉ်အပ်သော။ ဥဒကံ၊ ရေကို။ ဂဏှန္တံ၊ ဆံ့သော ကွမ်းစားကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ [စာမျက်နှာ-၃၄၈] တထာ ပရိမိတံ၊ ထို့အတူ တဆယ့်နှစ်ပလခွဲ နှိုင်းယှဉ်အပ်သော။ ယဝမာသာဒိံ၊ မယော, ပဲအစရှိသည်ကို။ ဂဏှန္တိံ၊ ဆံ့သော ကွမ်းစား (နိ-၇၅၁) ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ သို့။ ကေစိ၊ အချို့ ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ အာစရိယဓမ္မပါလတ္ထေရေန ပန၊ ဆရာ ဓမ္မပါလ မထေရ်သည်ကား။ (ဝုတ္တံ-၌ စပ်) “စတုမုဋ္ဌိကံ၊ လေးဆုပ်သည်။ ကုဍုဝံ၊ တစ်ကုဍုံမည်၏။ စတုကုဍုဝံ၊ လေးကုဍုံသည်။ နာဠိ၊ တစ်ကွမ်းစားတည်း။ တာယနာဠိယာ၊ လေးကုဍုံဝင် ကွမ်းစားဖြင့်။ သောဠသ နာဠိယော၊ တဆယ့်ခြောက်ကွမ်းစားတို့သည်။ ဒေါဏံ၊ တစ်ဒေါဏမည်၏။ တံ ပန၊ ထိုလေးကုဍုံဝင်ကွမ်းစားဖြင့် တဆယ့်ခြောက်ကွမ်းစားဝင်သော ဒေါဏသည်ကား။ မဂဓနာဠိယာ၊ မဂဓရာဇ်ကွမ်းစားဖြင့်။ ဒွါဒသ နာဠိယော၊ တဆယ့်နှစ်ကွမ်းစားတို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။” ဣတိ ဧတံ ဝစနံ၊ ဤစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
(ဤဓမ္မပါလမထေရ်အယူ၌-မဂဓရာဇ်ကွမ်းစားကား ငါးကုဍုံ တဆုပ်နှင့်တဆုပ်တွင် သုံးဖို့တဖို့ဝင်၏)။
'ဒမိဠနာဠီ”တိ ဝစနံ၊ ဒမိဠနာဠီ-ဟူသောစကားကို။ ပုရာဏနာဠိံ၊ ရှေးကွမ်းစားဟောင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သာစ၊ ထို ရှေးကွမ်းစားဟောင်းသည်လည်း။ စတုမုဋ္ဌိကေဟိ၊ လေးဆုပ်ရှိကုန်သော။ ကုဍုဝေဟိ၊ ကုဍုံတို့ဖြင့်။ အဋ္ဌ ကုဍုဝါ၊ ရှစ်ကုဍုံရှိကုန်၏။ မဂဓနာဠိံ၊ မဂရောဇ်ကွမ်းစားသည်။ တာယနာဠိယာ၊ ထိုရှစ်ကုဍုံဝင်သော ရှေးကွမ်းစားဟောင်းဖြင့်။ ဒွေ နာဠိယော၊ နှစ်ကွမ်းစားတို့ကို။ ဂဏှာတိ၊ ဆ့ံ၏။ “ပုရာဏာ ပနသီဟဠနာဠိ၊ သီဟိဠ် ကွမ်းစားဟောင်းသည်ကား။ တိဿော နာဋ္ဌိယော၊ ရှေးသုံးကွမ်းစားတို့ကို။ ဂဏှာတိ၊ ဆံ့၏။ ဝါ၊ ဝင်၏။” ဣတိ၊ ဂဏှာတိ၊ ဆံ့၏။ ဝါ၊ ဝင်၏။ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုလေး ကုဍုံသည် ကျေးကွမ်းစား, ကျေးနှစ်ကွမ်းစားသည် မဂဓရာဇ် တစ်ကွမ်းစားဖြစ်၏-ဟု ဆိုသော ဆရာတို့၏။ မတေန၊ အလိုအားဖြင့်။ မဂဓနာဠိ၊ မဂဓရာဇ်ကွမ်းစားသည်။ ဣဒါနိ ပဝတ္တမာနာယ၊ ယခုကာလ၌ ဖြစ်သော။ စတုကုဍုဝါယ၊ လေးကုဍုံဝင်သော။ ဒမိဠနာဠိယာ၊ ကျေးကွမ်းစားဖြင့်။ စတုနာဠိကာ၊ လေးကွမ်းစားရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပုရာဏဒမိဠနာဠိသင်္ခါတံ၊ ကျေးကွမ်းစားဟောင်းဟု ဆိုအပ်သော။ တတော မဂဓနာဠိတော၊ ထိုမဂဓရာဇ်ကွမ်းစားအောက်။ ဥပဍ္ဎဉ္စ၊ ထက်ဝက်ငယ်သော ခွက်သည်လည်း။ ပုရာဏာဒမိဠနာဠိသင်္ခါတံ၊ ကျေးကွမ်းစားဟောင်းဟုဆိုအပ်သော။ ပတ္ထံ နာမ၊ ပတ္ထမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ စ၊ ဆက်၍ ဆိုအံ့။ ဧတေန၊ ထိုဆရာတို့ (နိ-၇၅၂) စကားနှင့်။ “ဩမကော နာမ ပတ္တော ပတ္ထောဒနံ ဂဏှာတီ”တိ ပါဠိဝစနဉ္စ၊ ဩမကော နာမ ပတ္တော ပတ္ထောဒနံ ဂဏှာတီ-ဟူသောပါဠိစကားသည်လည်း။ သမေတိ၊ ညီ၏။ လောကိယေဟိပိ၊ လောကစကားတို့နှင့်လည်း။ သမေတိ၊ ညီ၏။
“လောကိယံ မဂဓေဉ္စတိ၊ ပတ္ထဒွယမုဒါဟဋံ။
လောကိယံ သောဠသ ပလံ၊ မာဂဓံ ဒိဂုဏံ မတံ”န္တိ၊
လောကိယံ မဂဓေဉ္စတိ၊ ပတ္ထဒွယမုဒါဟဋံ။
လောကိယံ သောဠသ ပလံ၊ မာဂဓံ ဒိဂုဏံ မတံ၊ ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ လောကေ နာဠိယာ၊ လောက၌ ပုရာဏဒမိဠကွမ်းစားထက်။ မဂဓနာဠိ၊ မဂဓရာဇ်ကွမ်းစားကို။ ဒိဂုဏာတိ၊ နှစ်ဆတက်ကြီး၏ ဟူ၍။ ဒဿိတာ၊ ပြအပ်၏။
ဂါထာအနက်ကား-
[လောကိယံ၊ လောကီကွမ်းစားလည်းကောင်း။ မဂဓဉ္စ၊ မဂဓရာဇ်ကွမ်းစားလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပတ္ထဒွယံ၊ ကွမ်းစားနှစ်ပါးအပေါင်းကို။ ဥဒါဟဋံ၊ ထုတ်အပ်၏။ လောကိယံ၊ လောကီကွမ်းစားသည်။ သောဠသ ပလံ၊ တဆယ့်ခြောက်ပလရှိ၏။ (နှစ်ဆုပ်ကို တပလခေါ်သည်) မာဂဓံ၊ မဂဓရာဇ်ကွမ်းစားကို။ ဒိဂုဏံ၊
(ဂါထာအနက်တည်း)။]
ဧဝဉ္စ၊ ဤသို့လျှင်။ ဂယှမာနေ၊ ယူအပ်သည်ရှိသော်။ ဩမကပတ္တဿ စ၊ ဩမကသပိတ်၏လည်း။ ယာပနမတ္တောဒနဂါဟိကာ၊ မျှလောက်သော အတိုင်းအရှည်ရှိသောဆွမ်းကို ဆံ့သောအဖြစ်သည်။ သိဒ္ဓါ၊ ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အဋ္ဌကုဍုဝတော၊ ရှစ်ကုဍုံအောက်။ ဝါ၊ ရှစ်စလယ်အောက်။ ဦနောဒနဂါဟိနာ၊ ယုတ်သောဆွမ်းကိုသာ ဆံ့သော။ ပတ္တေန၊ သပိတ်ဖြင့်။ အထူပီကတံ၊ စုန့်စုန့်မတက်သော။ ပိဏ္ဍပါတံ၊ မတတ်ကောင်း။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ ဝေရဉ္ဇကဏ္ဍဋ္ဌကထာယံ၊ ဝေရဉ္ဇကဏ္ဍ အဋ္ဌကထာ၌။ “ပတ္ထော နာမ နာဠိမတ္တံ ဟောတိ ဧကဿ ပုရိသဿ အလံယာပနာယ။ ဝုတ္တမ္ပိ ဟေတံ 'ပတ္ထောဒနော နာလ' မယံ ဒုဝိန္နံ' န္တိ''၊ ပတ္ထော နာမ နာဠိမတ္တံ ဟောတိ ဧကဿ ပုရိသဿ အလံယာပနာယ။ ဝုတ္တမ္ပိ ဟေတံ 'ပတ္ထောဒနော နာလ' မယံ ဒုဝိန္နံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဧကေကဿ ဒွိန္နံ တိဏ္ဏံ ပဟောတီ”တိ စ၊ ဧကေကဿ ဒွိန္နံ တိဏ္ဏံ ပဟောတိ၊ ဟူ၍လည်း။ အာဂတံ၊ လာ၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယာနုသာရေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းကို အစဉ်လျှောက်သဖြင့်သာလျှင်။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
“အာလောပဿ အနုရူပံ”န္တိ ဧတ္ထ၊ အာလောပဿ အနုရူပံ-ဟူသော ပုဒ်၌။ “ဗျဉ္ဇနဿ မတ္တာနာမ ဩဒနတော စတုတ္ထဘာဂေါ”တိ၊ ဗျဉ္ဇနဿ မတ္တာနာမ ဩဒနတော စတုတ္ထဘာဂေါ-ဟူ၍။ ဗြဟ္မာယုသုတ္တဋ္ဌကထာယံ၊ (နိ-၇၅၃) ဗြဟ္မာယုသုတ်၏ အဋ္ဌကထာ၌။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ အာလောပဿ၊ ဆွမ်းလုတ်၏။ စတုတ္ထဘာဂမေဝ၊ လေးဖို့ တစ်ဖို့ရှိသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ဗျဉ္ဇနံ၊ စားမဲဟင်းလျာကို။ အနုရူပန္တိ၊ လျော်၏ဟူ၍။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ဩဒနဂတိကာနေဝါတိ၊ ဩဒနဂတိကာနေဝ-ဟူသည်ကား။ ဩဒနဿ၊ ထမင်း၏။ အန္တော ဧဝ၊ အတွင်းကိုသာလျှင်။ ပဝိသနသီလာနိ၊ ဝင်လေ့ရှိကုန်သည်။ သိယုံ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဩကာသံ၊ တည်ရာကို။ န ဂဝေသန္တိ၊ မရှာကုန်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ နာမမတ္တေတိ၊ နာမမတ္တေ-ဟူသည်ကား။ “မဇ္ဈမော ပတ္တော မဇ္ဈိမောမကော”တိ အာဒိနာမမတ္တေ၊ မဇ္ဈမော ပတ္တော မဇ္ဈိမောမကော၊ အစရှိသောအမည်မျှဖြင့်။
၆၀၇-၈။ ဧဝံ ပယောဂေ ပယောဂေတိ၊ ဧဝံ ပယောဂေ ပယောဂေ-ဟူသည်ကား။ ပရိယောသာနာလောပဇ္ဈောဟရဏပယောဂေ ပယောဂေ၊ အဆုံးစွန်၌ဖြစ်သော ဆွမ်းလုတ်ကို မျိုခြင်းတည်းဟူသော ပယောဂတိုင်း ပယောဂတိုင်း။ အာလောပေ အာလောပေ၊ အလုတ်တိုင်း အလုတ်တိုင်း။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ကတွာ၊ ပြု၍။ “ပစိတွာ ဌပေဿာမီ”တိ ဝစနံ၊ ပစိတွာ ဌပေဿာမိ-ဟူသောစကားကို။ ကာဠဝဏ္ဏံ၊ မည်းနက်သော အဆင်းရှိအောင်။ ပါကံ၊ ဖုတ်ခြင်းကို။ [စာမျက်နှာ-၃၄၉] သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဆိဒ္ဒံန္တိ၊ ဆိဒ္ဒံ-ဟူသည်ကား။ မုခဝဋ္ဋိတော၊ မျက်နှာရေးမှ။ ဒွင်္ဂုလဿ၊ လက်နှစ်သစ်၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ ဆိဒ္ဒံ၊ အပေါက်ကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော စကားသည်။ ပဌမကထိနေ၊ ပထမကထိနသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝုတ္တနယမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းရှိသလျှင်ကတည်း။
ပတ္တသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ပတ္တသိက္ခာပုဒ်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၂-ဦနပဉ္စဗန္ဓနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၆၀၉-၆၁၃။ ဒုတိယေ၊ ဒုတိယသိက္ခာပုဒ်။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ ပတ္တေန၊ သပိတ်ဖြင့်။ တေ ဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့ကို။ သန္တပေဿာမိ၊ ရောင့်ရဲစေအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သေသော၊ ပါဌသေသသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “အပတ္တော”တိ ဣမိနာ၊ အပတ္တော-ဟူသော စကားဖြင့်။ အဓိဋ္ဌာနဝိဇဟနမ္ပိ၊ အဓိဋ္ဌာန်စွန့်ခြင်းကိုလည်း။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ပဉ္စဗန္ဓနေပိ ပတ္တေ၊ ငါးဖွဲ့ရှိသော သပိတ်၌လည်း။ အပရိပုဏ္ဏပါကေ၊ အဖုတ် မပြည့်စုံသော။ ပတ္တေ ဝိယ၊ သပိတ်၌ကဲ့သို့။ အဓိဋ္ဌာနံ၊ အဓိဋ္ဌာန်သည်။ န ရုဟတိ၊ မရောက်။ ”တိပုပဋ္ဋကေန ဝါ”တိ၊ တိပုပဋ္ဋကေန ဝါ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ (နိ-၇၅၄) တမ္ဗလောဟာဒီဟိ၊ ကြေးနီအစရှိကုန်သော။ ကပ္ပိယလောဟေဟိ၊ အပ်သောကြေးတို့ဖြင့်။ အယောကပတ္တဿ၊ သံသပိတ်၏။ ဆိဒ္ဒံ၊ အပေါက်ကို။ ဆာဒေတုံ၊ ဖုံးလွှမ်းခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “လောဟမဏ္ဍကေနာ”တိ၊ လောဟမဏ္ဍကေနာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣမသ္မိံ သိက္ခာပဒေ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အကာဠဝဏ္ဏမ္ပိ၊ မမည်းသေးသော အဆင်းရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ ကပ္ပိယပတ္တံ၊ အပ်သော သပိတ်ကို။ ဝိညာပေန္တဿ၊ တောင်းသော ရဟန်းအား။ အာပတ္တိ ဧဝ၊ အာပတ်သာလျှင်တည်း။ ဣတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဤသို့မှတ်အပ်၏။ အဓိဋ္ဌာနုပဂပတ္တဿ၊ အဓိဋ္ဌာန်လောက်သော သပိတ်၏။ ဦနပဉ္စဗန္ဓနတာ၊ ငါးဖွဲ့အောက် ယုတ်သောအဖြစ်လည်းကောင်း။ အတ္တုဒ္ဒေသိကတာ၊ မိမိဖို့ ရည်ညွှန်းသောအဖြစ်လည်းကောင်း။ အကတဝိညတ္တိ၊ မပြုအပ်သည်၌ တောင်းခြင်းလည်းကောင်း။ တာယ၊ ထိုတောင်းခြင်းဖြင့်။ ပဋိလာဘော စ၊ ရခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ၊ ဤလေးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ဦနပဉ္စဗန္ဓနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ဦနပဉ္စဗန္ဓနသိက္ခာပုဒ်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၃-ဘေသဇ္ဇသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၆၁၈-၆၂၁။ တတိယေ၊ တတိယသိက္ခပုဒ်၌။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ ပိလိန္ဒဝစ္ဆတ္ထေရေန၊ ပိလိန္ဒဝစ္ဆမထေရ်သည်။ (ပဋိက္ခိပိတွာ ဂဟိတတ္တာ၊ ၌ စပ်) “န ခေါ မဟာရာဇ ဘဂဝတာ အာရာမိကော အနုညာတော”တိ၊ န ခေါ မဟာရာဇ ဘဂဝတာ အာရာမိကော အနုညာတော-ဟူ၍။ ပဌမံ၊ စွာ။ ပဋိက္ခိပိတွာ၊ ပယ်ဦး၍။ “အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ အာရာမိက”န္တိ၊ အနုဇာနာမိ ဘိက္ခဝေ အာရာမိက-ဟူ၍။ ပုဂ္ဂလာနမ္ပိ၊ ပုဂ္ဂိုလ်တို့အားလည်း။ အာရာမိကနာမေန၊ အရံစောင့်အမည်ဖြင့်။ ဒါသဂ္ဂဟဏေ၊ ကျွန်ကို ခံခြင်းကို။ အနုညာတေ ဧဝ၊ ခွင့်ပြုတော်မူမှသာလျှင်။ အာရာမိကာနံ၊ အရံစောင့်တို့ကို။ ဂဟိတတ္တာ၊ ခံအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ (ဝိညာယတိ-၌ စပ်) ခေတ္တဝတ္ထာဒီနိ၊ လယ်ယာအစရှိသည်တို့ကို။ တထာ အနုညာတတ္တာ၊ ထိုကျွန်ကို ခွင့်ပြုသည်နှင့်အတူ ခွင့်ပြုတော်မူသောကြောင့်။ (န ဝဋ္ဋတိ-၌ စပ်) ကပ္ပိယ ဝေါဟာရေနပိ၊ '' ဝိဟာရဿ ဒေမ'' စသော ကပ္ပိယဝေါဟာရဖြင့်လည်း။ ပုဂ္ဂလာန၊ ပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ ဂဟေတုံ၊ ခံခြင်းငှာ။ န ဝဋ္ဋတီတိ၊ မအပ်ဟူ၍။ ဝိညာယတိ၊ သိအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ “ခေတ္တဝတ္ထုပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတီ”တိအာဒိနာ၊ အစရှိသည်ဖြင့်။ ပဋိက္ခိတ္တေသု၊ ပယ်အပ်ကုန်သောလယ်ယာ, ကျွန်, စပါး, ကျွဲ, နွား အစရှိသည်တို့တွင်။ ဧကေဿဝ၊ အရံစောင့် ကျွန်တစ်ခုကိုသာလျှင်။ (နိ-၇၅၅) ပုဂ္ဂလိကဝသေန၊ ပုဂ္ဂလိကအစွမ်းအားဖြင့်။ ဂဟဏေ၊ ခံခြင်းကို။ အနုညာတေ၊ ခွင့်ပြုအပ်သည်ရှိသော်။ ဣတရီတရာနံ၊ ထို ကျွန်မှတပါးသော လယ်ယာအစရှိသည်တို့၏။ တထာ န ဂဟေတဗ္ဗတာ၊ ထိုကျွန်ကို ခံသကဲ့သို့ မခံအပ်သော အဖြစ်သည်။ သိဒ္ဒါဝ၊ ပြီးသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပိလိန္ဒဝစ္ဆတ္ထေရေန၊ ပိလိန္ဒဝစ္ဆထေရ်သည်။ ဒါယကကုလဿ၊ အရံစောင့်မျိုးဖြစ်သော။ ဒါရိကာယ၊ သတို့သမီးအား။ (ဝေသာလိယာ ပုရေ-ကဲ့သို့ ဝိသေသန, ဝိသေသယျ လိင်မတူ)။ သုဝဏ္ဏမာလာဝသေန၊ ရွှေပန်း၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ တိဏဏ္ဍုပကဿ၊ မြက်ကရွက်ကို။ ယဉ္စ နိမ္မာနံ၊ အကြင် ဖန်ဆင်းခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ နိမ္မာနံ၊ ထိုဖန်ဆင်းခြင်းသည်။ “အနာပတ္တိဘိက္ခဝေ ဣဒ္ဓိမဿ ဣဒ္ဓိဝိသယေ”တိ၊ အနာပတ္တိဘိက္ခဝေ ဣဒ္ဓိမဿ ဣဒ္ဓိဝိသယေ၊ ဟူ၍။ ဝစတော၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ ကုလသင်္ဂဟာဒိ၊ ကုလသင်္ဂဟ-အစရှိသည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ကတံ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့သောဆရာတို့သည်ကား။ “ခီဏာသဝါနံ၊ ရဟန္တာတို့အား။ လာဘိစ္ဆာယ၊ လာဘ်ကို လိုချင်ခြင်း၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ [စာမျက်နှာ-၃၅၀] ကုလသင်္ဂဟေ၊ အမျိုးကို ချီးမြောက်ခြင်းသည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ အာဇီဝကောပေါ၊ အာဇီဝပျက်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ ခီဏာသဝါနမ္ပိ၊ ရဟန္တာတို့သည်လည်း။ အာဇီဝဝိပတ္တိဟေတူနံ၊ အာဇီဝပျက်ခြင်း၏ အကြောင်းဖြစ်ကုန်သော။ ပိဏ္ဍဒါနာဒီနံ၊ ဆွမ်းပေးခြင်းအစရှိသည်တို့ကို။ ပရိဝဇ္ဇေတဗ္ဗတော၊ ကြဉ်ရှောင်အပ်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဓမ္မသေနာပတိနာ၊ အရှင် သာရိပုတ္တရာမထေရ်သည်။ “နေဝ ဘိန္ဒေယျ မာဇီဝံ၊ စဇမာနောပိ ဇီဝိတ”န္တိ၊ နေဝ ဘိန္ဒေယျ မာဇီဝံ၊ စဇမာနောပိ ဇီဝိတံ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောအပ်၏။ ဇီဝိတံ၊ အသက်ကို။ စဇမာနောပိ၊ စွန့်သော်လည်း။ အာဇီဝံ၊ သမ္မာအာဇီဝ သီလကို။ နေဝ ဘိန္ဒေယျ၊ မဖျက်ဆီးရာသာလျှင်ကတည်း။ ဘဂဝတာ စ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း။ “ဂါထာဘိဂီတံ မေအဘောဇနီယံ”န္တိအာဒိ၊ ဂါထာဘိဂီတံ မေအဘောဇနီယံ-အစရှိသောစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောအပ်၏။ မေ၊ ငါသည်။ ဂါထံ၊ သဒ္ဓါ ဗီဇံ တပေါ ဝုဋ္ဌိ-အစရှိသော ဂါထာကို။ အဘိဂီတံ၊ ဆိုအပ်ပြီ။ အဘောဇနီယံ၊ မစားအပ်။
၆၂၂။ ဥဂ္ဂဟိတကံန္တိ၊ ဥဂ္ဂဟိတကံ-ဟူသည်ကား။ ပရိဘောဂံ၊ သုံးဆောင်ခြင်းကို။ မောစေတွာ၊ လွတ်စေ၍။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ဂဟိတံ၊ ကိုင်အပ်သည်ကို။
(နိ-၇၅၆) (ဤ၌ ပရိဘောဂတ္ထာယ သယံ ဂဟိတံ-ဟု ပါဌ်အချို့ရှိ၏။ ယောဇနာခဲ့သော အတိုင်းသာ ရှိသင့်သည်)။
သယံ ကရောတီတိ၊ သယံ ကရောတိ-ဟူသည်ကား။ ပစိတွာ၊ ချက်၍။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ ပုရေဘတ္ထံန္တိ၊ ပုရေဘတ္ထံ-ဟူသည်ကား။ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာ၊ ဝတ္ထုဖြစ်သော နို့ရည်, နိုဓမ်းနှင့်တကွ အကပ်ခံအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ တဒဟုပုရေဘတ္တမေဝ၊ ထိုနေ့နံနက်၌သာလျှင်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သယံ ကတံန္တိ၊ သယံ ကတံ-ဟူသည်ကား။ ခီရနဝနီတံ၊ နို့ရည်ဆီဦးကို။ ပစိတွာ၊ ချက်၍။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော ထောပတ်သည်။ “နိရာမိသမေဝါ”တိ ဝစနံ၊ နိရာမိသမေဝါ-ဟူသော စကားကို။ တဒဟုပုရေဘတ္တံ၊ ထိုနေ့ နံနက်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဇ္ဇ၊ ယနေပ။ သယံ ကတံ၊ ကိုယ်တိုင်ပြုအပ်သော ထောပတ်ကို။ နိရာမိသမေဝ၊ အာမိသကင်းသည်ဖြစ်၍သာလျှင်။ ဘုဉ္ဇန္တဿ၊ သုံးဆောင်သော ရဟန်းအား။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ သာမပါကော၊ သာမပါကသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်သနည်း။ ဣတိ စောဒေတဗ္ဗတော၊ ဤသို့ စောဒနာသင့်သောကြောင့်။ “နဝနီတံ တာပေန္တဿာ”တိ အာဒိ၊ နဝနီတံ တာပေန္တဿာ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “ပဋိဂ္ဂဟိတေဟီ”တိ ဝစနံ၊ ပဋိဂ္ဂဟိတေဟီ၊ ပစ္ဆာဘတ္တပဋိဂ္ဂဟိတေပိ-ဟူသော စကားကို။ ခီရဒဓီနိ၊ နို့ရည်, နို့ဓမ်းတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဥဂ္ဂဟိတကေဟိ၊ အကပ်ပျက်ဖြစ်သော နို့ရည်, နို့ဓမ်းတို့ဖြင့်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော ထောပတ်ကို။ အဗ္ဘဉ္ဇနာဒီသု၊ ခြေနယ်ဆီ အစရှိသည်တို့၌။ ဥပနေတဗ္ဗံ၊ ဆောင်အပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤကား။ ယောဇနာ၊ ယောဇနာတည်း။ “ဧသေဝနယော”တိ၊ ဧသေဝနယော-ဟူသောစကားကို။ နိဿဂ္ဂိယာပတ္တိံ၊ နိဿဂ္ဂိယအာပတ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အကပ္ပိယမံသသပ္ပိမှီတိ၊ အကပ္ပိယမံသသပ္ပိမှီ-ဟူသည်ကား။ ဟတ္ထိအာဒီနံ၊ ဆင်အစရှိသည်တို့၏။ သပ္ပိမှိ၊ တောပတ်၌။
ဧတ္ထ ပနာတိ၊ ဧတ္ထ ပန-ဟူသည်ကား။ နဝနီတေ၊ ဆီဦး၌။ ဝိသေသော၊ အထူးသည်။ အတ္ထိ၊ ဆို၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ဓောတံ ဝဋ္ဋတီတိ၊ ဓောတံ ဝဋ္ဋတီ-ဟူသည်ကား။ ဓောတမေဝ၊ စင်ကြယ်စွာ စစ်ပြီးသော ဆီဦးကိုသာလျှင်။ ပဋိဂ္ဂဟေတုမ္ပိ၊ အကပ်ခံခြင်းငှာလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတရထာ၊ မစစ်ပဲ နို့ဓမ်းပေါက် ရက်တက်ပေါ်နှင့်တကွ ခံသည်ရှိသော်။ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ ဝတ္ထုနှင့်တကွ ခံခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ထေရာနံ၊ ထက်ဝက်သောမထေရ်တို့၏။ အဓိပ္ပါယော၊ အလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ (နိ-၇၅၇) ဝတ္ထုနော၊ မှီရာဖြစ်သောနို့ရည်၏။ ဝိယောဇိတတ္တာ၊ ကင်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဒဓိဂုဠိကာဒီဟိ၊ နို့ဓမ်းခဲ အစရှိသည်တို့နှင့်။ ယုတ္တတာမတ္တေန၊ ယှဉ်သောအဖြစ်မျှဖြင့်။ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတံ နာမ၊ ဝတ္ထုနှင့်တကွ အကပ်ခံခြင်းမည်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ တက္ကတော၊ ရက်တက်မှ။ ဥဒ္ဓတမတ္တမေဝ၊ ထုတ်ကာမျှသာလျှင်ဖြစ်သော ဆီဦးကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံ၍။ ဓောဝိတွာ ဝါ၊ သုတ်သင်၍လည်းကောင်း။ ပစိတွာ ဝါ၊ ချက်၍လည်းကောင်း။ နိရာမိသမေဝ၊ အာမိသကင်းသည်ကိုသာလျှင်။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပရိဘုဉ္ဇိံ သု၊ သုံးဆောင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဟာသိဝတ္ထေရဿ၊ မဟာသိဝမထေရ်၏။ အဓိပ္ပါယော၊ အလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒဓိဂုဠိကာဒီဟိ၊ နို့ဓမ်းခဲအစရှိသည်တို့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဝိကာလေ၊ နေလွဲသော ကာလ၌။ ဘုဉ္ဇိံ သု၊ စားကုန်၏။ ဣတိ အဓိပ္ပါယော၊ ဤသို့သော အလိုသည်။ န၊ မဟုတ်။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “တသ္မာ နဝနီတံ ပရိဘုဉ္ဇန္တေန၊ ပ။ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိ၊ တံ နာမ န ဟောတီ”တိ၊ တသ္မာ နဝနီတံ ပရိဘုဉ္ဇန္တေန၊ ပ။ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိ၊ တံ နာမ န ဟောတီ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တတ္ထ၊ ထို တသ္မာ နဝနီတံ ပရိဘုဉ္ဇန္တေန အစရှိသော ပါဌ်၌။ အဓောတံ၊ မသုတ်မသင်သော ဆီဦးကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာပိ၊ အကပ်ခံ၍လည်း။ တံ နဝနီတံ၊ ထို ဆီဦးကို။ ပရိဘုဉ္ဇန္တေန၊ သုံးဆောင်သော ရဟန်းသည်။ ဒဓိအာဒီနိ၊ နို့ဓမ်းအစရှိသည်တို့ကို။ အပနေတွာ၊ ပယ်၍။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ၊ သုံးဆောင်အပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ခယံ ဂမိဿတီတိ၊ ခယံ ဂမိဿတိ-ဟူသည်ကား။ နိရာမိသံ၊ အာမိသကင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဝိကာလေပိ၊ နေလွဲရာ၌လည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ဧတ္တာဝတာတိ၊ ဧတ္တာဝတာ-ဟူသည်ကား။ နဝနီတေ၊ ဆီဦး၌။ လဂ္ဂမတ္ထေန၊ ကပ်ကာမျှသော။ ဝိသုံ၊ အသီး။ ဒဓိအာဒိဝေါဟာရံ၊ နို့ဓမ်းစသော အမည်ကို။ အလဒ္ဓေန၊ မရသော။ အပ္ပမတ္တေန၊ အနည်းငယ်သော။ ဒဓိအာဒိနာ၊ နို့ဓမ်း အစရှိသည်ဖြင့်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ဧတေန၊ ဤဧတ္တဝတာ-အစရှိသောပါဌ်ဖြင့်။ ဝိသုံ ပဋိဂ္ဂဟိတဒဓိအာဒီဟိ၊ အသီး အကပ်ခံအပ်သော နို့ဓမ်းအစရှိသည်တို့နှင့်။ သဟ ပက္ကံ၊ တကွချက်အပ်သော ထောပတ်သည်။ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတသင်္ချမေဝ၊ ဝတ္ထုနှင့်တကွ အကပ်ခံ၏ ဟူသော အရေအတွက်သို့သာလျှင်။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ တသ္မိမ္ပီတိ၊ တသ္မိမ္ပီ-ဟူသည်ကား။ နိရာမိသဘူတေပိ၊ အမိသကင်းသည်ဖြစ်၍ ဖြစ်သော ထောပတ်၌လည်း။ ကုကုစ္စကာနံ ပန၊ အလိုလိုရှိကုန်သော ရဟန်းတို့၏ကား။ အယံ အဓိပ္ပါယော၊ ဤသို့သော အလိုသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဋိဂ္ဂဟဏေ၊ ခံခြင်း၌။ ဂုဠပိဏ္ဍဒိ၊ တင်လဲဆိုင်အစရှိသည်သည်။ သဟိတေန၊ တကွဖြစ်သော။ ဘတ္ထေန၊ (နိ-၇၅၈) ထမင်းဖြင့်။ အသမ္ဘိန္နရသံ ဝိယ၊ မစပ်သောအရသာ ရှိသကဲ့သို့။ သပ္ပိ၊ ထောပတ်သည်။ ဒဓိအာဒီဟိ၊ နို့ဓမ်းအစရှိသည်တို့နှင့်။ အသမ္ဘိန္နရသတ္တာ၊ မစပ်သော အရသာရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတံ နာမ၊ ဝတ္ထုနှင့်တကွ အကပ်ခံခြင်းမည်သည်။ တာဝ န ဟောတိ၊ မဖြစ်သည်ရှိစေတော့။ [စာမျက်နှာ-၃၅၁] တံ၊ ထို နို့ဓမ်း, ရက်တက်ပေါက် အရောရော အကပ်ခံသော ဆီဦးကို။ ပစန္တေန ပန၊ ချက်သောရဟန်းသည်ကား။ ဓောဝိတွာဝ၊ သုတ်သင်၍သာလျှင်။ ပစိတဗ္ဗံ၊ ချက်အပ်၏။ ဣတရထာ၊ မသုတ်သင်ပဲ ချက်သည်ရှိသော်။ ပစနက္ခဏေ၊ ချက်ဆဲ ခဏ၌။ ပစ္စမာနဒဓိဂုကာဒီဟိ၊ ချက်သော နို့ဓမ်းခဲအစရှိသည်တို့နှင့်။ သမ္ဘိန္နတယ၊ စပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သာမံပက္ကံ၊ သာမံကျက်သည်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်ဖြစ်၏။ တေသု၊ ထို နို့ဓမ်းပေါက်, ရက်တက်ပေါက်တို့သည်။ ခီဏေသုပိ၊ ကုန်ပေတမုံ့လည်း။ သာမံပက္ကမေဝ၊ သာမံပကသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ နိရာမိသမေဝ၊ အာမိသကင်းသည်ဖြစ်၍သာလျှင်။ ပစိတဗ္ဗံ၊ ချက်အပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “အာမိသေန သဟ ပက္ကတ္တာ”တိ၊ အာမိသေန သဟ ပက္ကတ္တာ-ဟူ၍။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
ဧတ္ထ၊ ဤနို့ဓမ်းရက်တက်ပေါက်နှင့်တကွ ဆီဦးကို ချက်ရာ၌။ အယံ၊ ဤဆိုလတ္တံ့သည်ကား။ ဝိစာရဏာ၊ စိစစ်ခြင်းတည်း။ အာမိသေန၊ အာမိသနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဘိက္ခုနာ၊ ရဟန်းသည်။ ပက္ကဿ၊ ချက်သော ဆီဦး၏။ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာဘာဝေ၊ ဝတ္ထုနှင့်တကွ အကပ်ခံအပ်သော အဖြစ်၏ မရှိခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ သယံပါကဒေါသော ဝါ၊ သာမံပက္ကအပြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ယာဝကာလိကတာ ဝါ၊ ယာဝကာလိက၏အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ပရိသင်္ကီယတိ၊ ယုံမှားရာ၏။ တတ္ထ၊ ထိုနှစ်ပါးတို့တွင်။ ဧတ္ထ၊ ဤနို့ဓမ်း, ရက်တက်ပေါက်နှင့်တကွ ချက်အပ်သော ဆီဦး၌။ သတ္တာဟကာလိကတ္တာ၊ သတ္တာဟ ကာလိကဖြစ်သောကြောင့်။ သယံပါကဒေါသော၊ သယံပက္ကဒေါသသည်။ န သမ္ဘဝတိ၊ မဖြစ်။ (တာဝ-ကား ဝတ္တဗ္ဗန္တရာပေက္ခ)။ ဟိ၊ ယာဝကာလိကအဖြစ် မရှိသည်ကိုဆိုအံ့။ တတ္ထ၊ ထိုဆီဦး၌။ ယံ ဒဓိအာဒိ အာမိသဂတံ၊ အကြင် နို့ဓမ်းအစရှိသော အာမိသသည်။ (ဂတ၊ သဒ္ဒါ အနက်မရှိ) အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ နို့ဓမ်းအစရှိသော အာမိသည်။ ပရိက္ခီဏံ၊ ကုန်လေပြီ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ ဝိစာရဏာ၊ စိစစ်ခြင်းတည်း။ အထ၊ ထိုသို့ မဟုတ်။ ပဋိဂ္ဂဟိတဒဓိဂုဠိကာဒိနာ၊ အကပ်ခံသော နို့ဓမ်းခဲစသည်နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ အတ္တနာ၊ ကိုယ်တိုင်။ (နိ-၇၅၉) ပက္ကတ္တာ၊ ချက်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သဝတ္ထုကပက္ကံ ဝိယ၊ ဝတ္ထုနှင့်တကွ ချက်သကဲ့သို့။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရိသင်္ကီယတိ၊ ယုံမှားငြားအံ့။ တဒါ၊ ထိုသို့ ယုံမှားသည်ရှိသော်။ “အာမိသေန သဟ ပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာ”တိ၊ အာမိသေန သဟ ပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာ-ဟူ၍။ ကာရဏံ၊ ကုက္ကုစ္စဖြစ်ခြင်း အကြောင်းကို။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ပက္ကတ္တာ”တိ၊ အာမိသေန သဒ္ဓိံ ပက္ကတ္တာ-ဟူ၍။ န ဝတ္တဗ္ဗံ၊ မဆိုသင့်။ တထာ စ သတိ၊ ထိုသို့ အာမိသေန သဟ ပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာ-ဟုဆိုသော်လည်း။ (သတိ-ကားထည့်သည်) ဥပဍ္ဎတ္ထေရာနံ၊ ထက်ဝက်သောမထေရ်တို့၏။ မတမေဝ၊ အလိုကိုသာလျှင်။ အင်္ဂီကတံ၊ အတူပြုသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တတ္ထ စ၊ ထို ဥပဍ္ဎမထေရ်တို့၏ အယူ၌လည်း။ သာမဏေရာဒီဟိ၊ သာမဏေအစရှိသည်တို့သည်။ ပက္ကမ္ပိ၊ ချက်အပ်သော်လည်း။ ယာဝကလိကမေဝ၊ ယာဝကလိကသည်သာလျှင်။ သိယာ၊ ဖြစ်၏။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်းဟူမူကား။ ပဋိဂ္ဂဟိတခီရာဒိံ၊ အကပ်ခံအပ်သော နို့ရည်အစရှိသည်ကို။ ပစိတွာ၊ ချက်၍။ အနုပသမ္ပန္နေဟိ၊ လူ, သာမဏေတို့သည်။ ကတသပ္ပိအာဒိဝိယ၊ ပြုအပ်သော ထောပတ်အစရှိသည်တို့ကဲ့သို့တည်း။ တဉ္စ၊ ထို ယာဝကာလိကဖြစ်ခြင်းသည်လည်း။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဘိက္ခာစာရေန၊ ဆွမ်းခံခြင်းငှာလှည့်လည်သဖြင့်။ လဒ္ဓနဝနီတာဒီနံ၊ ရအပ်သောဆီဦးအစရှိသည်တို့၏။ တက္ကာဒိအာမိသသံသဂ္ဂသမ္ဘဝေန၊ ရက်တက်အစရှိသော အာမိသနှင့် ရောယှက်ခြင်းဖြစ်သဖြင့်။ အပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗတာပသင်္ဂတော၊ မသုံးဆောင်အပ်သည်၏ အဖြစ်ဖြင့် လျဉ်းပါးခြင်းကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဂဟဋ္ဌာ၊ ဒါယကာတို့သည်။ ဓောဝိတွာ ဝါ၊ သုတ်သင်၍လည်းကောင်း။ သောဓေတွာ ဝါ၊ စင်ကြယ်၍ လည်းကောင်း။ ပတ္တေ၊ သပိတ်၌။ အာကိရန္တီတိ၊ လောင်းကုန်၏ဟူ၍။ နိယမော၊ မြဲသောအမှတ်သည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။ အဋ္ဌကထာယဉ္စ၊ အဋ္ဌကထာ၌လည်း။ “ယထာ တတ္ထ ပတိတတဏ္ဍုလကဏာဒယော န ပစ္စန္တိ၊ ဧဝံ။ ပ။ ပုန ပစိတွာ ဒေတိ၊ ပုရိမနယေနေဝ သတ္တာဟံ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ ယထာ တတ္ထ ပတိတတဏ္ဍုလကဏာဒယော န ပစ္စန္တိ၊ ဧဝံ။ ပ။ ပုန ပစိတွာ ဒေတိ၊ ပုရိမနယေနေဝ သတ္တာဟံ ဝဋ္ဋတိ-ဟူသော။ ဣမိနာ ဝစနေနပိ၊ ဤစကားနှင့်လည်း။ ဧတံ၊ ဤယာဝကာလိကဖြစ်၏-ဟူသော စကားသည်။ ဝိရုဇ္ဈတိ၊ ဆန့်ကျင်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဣဓ၊ ဤနို့ဓမ်း, ရက်တက်ပေါက်နှင့်တကွ ဆီဦးကို အကပ်ခံ၍ ချက်ရာ၏။ ကုက္ကုစ္စကာနံ၊ အလိုလိုဖြစ်ကုန်သောရဟန်းတို့အား။ ကုက္ကုစ္စုပ္ပတ္တိယာ၊ ကုက္ကုစ္စဖြစ်ခြင်း၏။ နိမိတ္တမေဝ၊ အကြောင်းသည်ပင်လျှင်။ နဒိဿတိ၊ မထင်။ ဧတ္ထ၊ ဤ ကုက္ကုစ္စဖြစ်ရာ၌။ နိမိတ္တံ၊ အကြောင်းသည်။ န ဒိဿတိ ယထာ၊ မထင်သကဲ့သို့။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအတူ။ “လဇ္ဇီ သာမဏေရော ယထာ တတ္ထ ပတိတတဏ္ဍုလကဏာဒယော န ပစ္စန္တိ၊ ဧဝံ သာမိသပါကံ မောစေန္တော အဂ္ဂိမှိ (နိ-၇၆၀) ဝိလီယာပေတွာ။ ပ။ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ လဇ္ဇီ သာမဏေရော ယထာ တတ္ထ ပတိတတဏ္ဍုလကဏာဒယော န ပစ္စန္တိ၊ ဧဝံ သာမိသပါကံ မောစေန္တော အဂ္ဂိမှ ဝိလီယာပေတွာ။ ပ။ ဝဋ္ဋတိ၊ ဟူသော။ ဝစနဿာပိ၊ အဋ္ဌကထာ စကား၏လည်း။ နိမိတ္တံ၊ အကြောင်းသည်။ န ဒိဿတိ၊ မထင်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတံ၊ လဇ္ဇီ သာမဏေရော၊ အစရှိသော စကားကို။ ယာဝကာလိကသံသဂ္ဂပရိဟာရာယ၊ ယာဝကာလိကနှင့် ရောယှက်သည်ကို ပယ်ခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ယဒိ သိယာ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ငြားအံ့။ အတ္တနာပိ၊ ကိုယ်တိုင်လည်း။ တထာ၊ ထို သာမဏေအတူ။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်သည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဂဟဋ္ဌေဟိ၊ ဒါယကာတို့သည်။ ဒိန္နသပ္ပိအာဒီသု စ၊ လှူအပ်သော ထောပတ်အစရှိသည်တို့၌လည်း။ အာမိသသံသဂ္ဂတာ၊ အာမိသနှင့်ရောယှက်ခြင်းသည်။ န ဝိဂစ္ဆေယျ၊ မကင်းရာ။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဂဟဋ္ဌာ၊ ဒါယကာတို့သည်။ ဧဝံ၊ ဤ သာမဏေအတူ။ ဝိလီယာပေတွာ၊ ကြေစေ၍။ ပရိဿာဝေတွာ၊ စစ်၍။ တဏ္ဍုလာဒိံ၊ ဆန်အစရှိသည်ကို။ အပနေတွာ၊ ပယ်၍။ ပုန၊ တဖန်။ န ပစန္တိ၊ မချက်ကုန်။ အပိစ၊ တနည်းသော်ကား။ ဘေသဇ္ဇေဟိ၊ ဆေးတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ခီရာဒိံ၊ နို့ရည်အစရှိသည်ကို။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့်။ ခီရာဒိ၊ နို့ရည်စသည်သည်။ ခယံ၊ ကုန်ခြင်းသို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ ဧဝံ တထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ ပရေဟိ၊ သူတပါးတို့သည်။ ပက္ကဘေသဇ္ဇတေလာဒိပိ၊ ချက်အပ်သော ဆေး, ဆီ အစရှိသည်သည်လည်း။ ယာဝကာလိကမေဝ၊ ယာဝကာလိကသည်သာလျှင်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ တဿ၊ ထိုရွာမှ ရခဲ့သောထောပတ်ဆီဦး၏။ (ထည့်) တမ္ပိ ယာဝကာလိကတ္တံ၊ ထို ယာဝကာလိက၏အဖြစ်သည်လည်း။ န ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ဒဓိအာဒိခယကရဏတ္ထံ၊ နို့ဓမ်းအစရှိသည် ကုန်ခြင်းကို ပြုခြင်းငှာ။ “ပုန ပစိတွာ ဒေတီ”တိ၊ ပုန ပစိတွာ ဒေတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ မဟာသိဝတ္ထေရဝါဒေ၊ မဟာသိဝမထေရ်အယူ၌။ ကုက္ကုစ္စံ၊ အလို့လိုကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ အဓောတမ္ပိ၊ မသုတ်သင်ပဲလည်း။ နဝနီတံ၊ ဆီဦးကို။ တဒဟုပိ၊ ထိုနေ့၌လည်းကောင်း။ ပုန ဒိဝသာဒီသုပိ၊ ထို့နောက် တစ်နေ့ အစရှိသည် တို့၌လည်းကောင်း။ ပစိတုဉ္စ၊ ချက်ခြင်းငှာလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တဏ္ဍုလာဒိမိဿံ သပ္ပိအာဒိံ၊ ဆန်အစရှိသည်နှင့် ရောသော ထောပတ်အစရှိသည်ကို။ အတ္တနာပိ၊ ကိုယ်တိုင်လည်း။ အဂ္ဂိမှိ၊ မီး၌။ ဝိလီယာပေတွာ၊ ကြေစေ၍။ ပရိဿာဝေတွာ၊ စစ်၍။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ တက္ကာဒိခယတ္ထံ၊ ရက်တက်စသည်ကုန်ခြင်းငှာ။ ပစိတုဉ္စ၊ ချက်ခြင်းငှာလည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။
(နိ-၇၆၁) [စာမျက်နှာ-၃၅၂] ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တတ္ထ၊ ထိုဆန်အစရှိသည်နှင့် ရောသော ထောပတ်, ဆီဦး၌။ ဝိဇ္ဇမာနဿာပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ပစ္စမာနက္ခဏေ၊ ကျက်သော ခဏ၌။ သမ္ဘိန္နရသဿ၊ စပ်သော အရသာရှိသော။ ယာဝကာလိကဿ၊ ယာဝကာလိက၏။ အဗ္ဗောဟာရိကတ္တေန၊ မခေါ်ဝေါ်လောက်သော အဖြစ်ဖြင့်။ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတပုရေပရိဂ္ဂဟိတာနမ္ပိ၊ ဝတ္ထုနှင့်တကွ အကပ်ခံခြင်း, ရှေ့နေ့၌ အကပ်ခံခြင်းတို့၏။ အဗ္ဗောဟာရိကတော၊ အဗ္ဗောဟာရိက ဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ နိဋ္ဌံ၊ ဆုံးဖြတ်ခြင်းသို့။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ ရောက်အပ်၏။ ဣတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ ဤသို့သိအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “ဧတ္တာဝတာ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတံ နာမ န ဟောတီ”တိ၊ ဧတ္တာဝတာ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတံ နာမ န ဟောတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပန၊ အထူးကို ဆိုအံ့။ ဝိသုံ ပဋိဂ္ဂဟိတေန၊ အသီး အကပ်ခံအပ်သော။ ခီရာဒိအာမိသေန၊ နို့ရည်အစရှိသော အာမိသနှင့်။ နဝနီတာဒိံ၊ ဆီဦးအစရှိသည်ကို။ မိဿေတွာ၊ ရော၍။ ဘိက္ခုနာ ဝါ၊ ရဟန်းသည်လည်းကောင်း။ အညေဟိ ဝါ၊ တစ်ပါးသော သူတို့သည်လည်းကောင်း။ ပက္ကတေလာဒိဘေသဇ္ဇံ၊ ချက်အပ်သော ဆီအစရှိသော ဆေးသည်။ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတသင်္ချမေဝ၊ ဝတ္ထုနှင့်တကွ အကပ်ခံ၏-ဟူသောအရေအတွက်သို့သာလျှင်။ ဂ စ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တတ္ထ၊ ထိုဆေး၌။ ပဝိဋ္ဌယာဝကာလိကဿ၊ ဝင်သော ယာဝကာလိက၏။ အဗ္ဗောဟာရိကတ္တာဘာဝါ၊ အဗ္ဗောဟာရိကအဖြစ်၏ မရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ပုရေပရိဂ္ဂဟိတဘေသဇ္ဇေဟိ၊ ရှေ့နေ့၌ အကပ်ခံအပ်သော ဆေးတို့ဖြင့်။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတံ ခီရာဒိံ၊ အကပ်မခံအပ်သော နို့ရည်အစရှိသည်ကို။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ ယံ ပက္ကတေလာဒိကံ၊ အကြင် ချက်အပ်သော ဆီအစရှိသည်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထို ချက်အပ်သော ဆီအစရှိသည်သည်။ အနုပသမ္ပန္နေဟေဝ၊ လူ, သာမဏေတို့သည်ပင်လျှင်။ ပက္ကမ္ပိ၊ ချက်အပ်သော်လည်း။ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတမ္ပိ၊ ဝတ္ထုနှင့်တကွ အကပ်ခံရာရောက်သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သန္နိဓိပိ၊ သန္နိဓိသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ တတ္ထ၊ ထို ရှေ့နေ့က အကပ်ခံအပ်သော ဆေး၌။ ပက္ခိတ္တခီရာဒိကဿပိ၊ ထည့်အပ်သော နို့ရည် အစရှိသည်၏လည်း။ တသ္မိံ ခဏေ၊ ထိုထည့်သောခဏ၌။ သမ္ဘိန္နရသတာယ၊ စပ်သော အရည်ရှိသည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ ပုရေပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာပတ္တိတော၊ ရှေ့နေ့က အကပ်ခံ အပ်သည်၏အဖြစ်သို့ ရောက်ခြင်းကြောင့်တည်း။ အပ္ပဋိဂ္ဂိတေဟေဝ၊ အကပ်မခံအပ်သော ဆေးတို့ဖြင့်သာလျှင်။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတခီရာဒိံ၊ အကပ်မခံအပ်သော နို့ရည်အစရှိသည်ကို။ (နိ-၇၆၂) ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ (နှစ်ပုဒ်ထည့်) အညေဟိဝါ၊ သူတစ်ပါးတို့သည်လည်း။ ပက္ကတေလာဒီသုပိ၊ ချက်အပ်သော ဆီအစရှိသည် တို့၌လည်း။ အာမိသရသော၊ အာမိသအရည်သည်။ သစေ ပန ပညာယတိ၊ အကယ်၍ ထင်သည်ဖြစ်ငြားအံ့။ (ဤ၌ သစေတခု ပါဌ်လွန်) တံ၊ ထိုအာမိသအရည်ထင်သော ဆီချက် အစရှိသည်သည်။ ယာဝကာလိကမေဝ၊ ယာဝကာလိကသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဥဂ္ဂဟေတွာတိ၊ ဥဂ္ဂဟေတွာ-ဟူသည်ကား။ သယမေဝ၊ မိမိအလိုလိုသာလျှင်။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။
ပရိဿာဝေတွာ ဂဟိတံန္တိ၊ ပရိဿာဝေတွာ ဂဟိတံ-ဟူသည်ကား။ တဏ္ဍုလာဒိဝိဂမတ္ထံ၊ ဆန်အစရှိသည်မှကင်းခြင်းငှာ။ ပရိဿာဝေတွာ၊ စစ်၍။ တက္ကာဒိဝိဂမတ္ထံ၊ ရက်တက်အစရှိသည်မှ ကင်းခြင်းငှာ။ ပစိတွာ၊ ချက်၍။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်သော ထောပတ်, ဆီဦးသည်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ ပဋိဂ္ဂဟိတွာဌပိတဘေသဇ္ဇေဟီတိ၊ ပဋိဂ္ဂဟိတွာဌပိတဘေသဇ္ဇေဟိ-ဟူသည်ကား။ အတိရေကသတ္တာဟ ပဋိဂ္ဂဟိတေဟိ၊ အကပ်ခံ၍ ခုနစ်ရက်လွန်သော ဆေးတို့ဖြင့်။ ဧတေန၊ ဤ ပဋိဂ္ဂဟေတွာဌပိတဘေသဇ္ဇေဟိ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ တေဟိ၊ ထို အကပ်ခံ၍ ခုနစ်ရက်လွန်သော ဆေးတို့နှင့်။ ယုတ္တမ္ပိ၊ ယှဉ်သော်လည်း။ သပ္ပိအာဒိ၊ ထောပတ်အစရှိသည်သည်။ အတိရေကသတ္တာဟပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ အကပ်ခံ၍ ခုနစ်ရက်ကို လွန်ရာကျသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဝဒ္ဒလိသမယေတိ၊ ဝဒ္ဒလိသမယေ-ဟူသည်ကား။ ဝဿကာလသမယေ၊ မိုးရွာအံ့သောအခါ၌။ အနာတပကာလေ၊ နေမပူသောအခါ၌။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
နိဗ္ဗဋ္ဋိတတ္တာတိ၊ နိဗ္ဗဋ္ဋိတတ္တာ-ဟူသည်ကား။ ယာဝကာလိက ဝတ္ထုတော၊ ယာဝကာလိကဝတ္ထုဖြစ်သော နှမ်းမှ။ ဝိဝေစိတတ္တာ၊ ကင်းစေအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဧတေန၊ ဤ အတ္တနာ ကတတေလံ ပန နိဗ္ဗဋ္ဋိတတ္တာ-အစရှိသော ပါဌ်ဖြင့်။ တေလသဘာဝတော၊ ဆီသဘောရှိသောကြောင့်။ ယာဝကာလိကတ္တာဘာဝဉ္စ၊ ယာဝကာလိက မဟုတ်သော အဖြစ်ကိုလည်း။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟဏေန၊ ဝတ္ထုနှင့်တကွ အကပ်ခံခြင်းကြောင့်။ ယာဝကာလိကတ္တုပဂမနဉ္စ၊ ယာဝကာလိကအဖြစ်သို့ ရောက်ခြင်းကိုလည်း။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဥဘယမ္ပီတိ၊ ဥဘယမ္ပိ-ဟူသည်ကား။ အတ္တနာ စ၊ မိမိသည်လည်းကောင်း။ အညေဟီ စ၊ သူတစ်ပါးတို့သည် လည်းကောင်း။ ကတံ၊ ပြုအပ်သောဆီဦးသည်။
(နိ-၇၆၃) ၆၂၃။ “အစ္ဆဝသန္တိ'' ပဒံ၊ အစ္ဆဝသန္တိ-ဟူသောပုဒ်သည်။ ဒုက္ကဋဝတ္ထူနညေဝ၊ ဒုက္ကဋ်ဝတ္ထုဖြစ်သော ကျားဆီ, မြွေဆီ အစရှိသည်တို့ကိုသာလျှင်။ ဥပလက္ခဏံ၊ မှတ်ကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ဌပေတွာ မနုဿဝသံ”န္တိ၊ ဌပေတွာ မနုဿဝသံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ သံသဌန္တိ၊ သံသဌ၊ ဟူသည်ကား။ ပရိဿာဝိတံ၊ စစ်အပ်၏။ ”တိဏ္ဏံ ဒုက္ကဋာနံ”န္တိ ဝစနံ၊ တိဏ္ဏံ ဒုက္ကဋာနံ-ဟူသောစကားကို။ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ၊ မျိုတိုင်း မျိုတိုင်း၌။ တီဏိ ဒုက္ကဋာနိ၊ ဒုက္ကဋ်သုံးခုတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပရိဘောဂတ္ထာယ၊ သုံးဆောင်ခြင်းငှာ။ ဝိကာလေ၊ နေလွဲသောအခါ၌။ ပဋိဂ္ဂဟဏပစနပရိဿာဝနာဒီသု၊ အကပ်ခံခြင်း, ချက်ခြင်း, စစ်ခြင်းအစရှိကုန်သော။ ပုဗ္ဗပယောဂေသု၊ ရှေးပယောဂတို့၌။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌လည်းကောင်း။ အဋ္ဌကထာယဉ္စ၊ အဋ္ဌကထာ၌လည်းကောင်း။ အာပတ္တိံ၊ အာပတ်ကို။ ကိဉ္စာပိ န ဝုတ္တာ၊ အကယ်၍ မဆိုအပ်၏ရှင့်။ တထာပိ၊ ထိုသို့ မဟုတ်အပ်ပေတမုံ့လည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤ ပုဗ္ဗပယောဂတို့၌။ အာပတ္တိယာ ဧဝ၊ အာပတ်သည်သာလျှင်။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ပဋိက္ခိတ္တဿ၊ ဝိကာလေ ပဋိဂ္ဂဟဏ-အစရှိသည်ကို။ ကရဏတော၊ ပြုခြင်းကြောင့်တည်း။ ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်းဟူမူကား။ အာဟာရတ္ထာယ၊ အာဟာရအလို့ငှာ။ ဝိကာလေ၊ နေလွဲသောအခါ၌။ ယာမကာလိကာဒီနံ၊ ယာမကာလိက အစရှိသည်တို့ကို။ ပဋိဂ္ဂဟဏေ၊ အကပ်ခံခြင်း၌။ အာပတ္တိဝိယ၊ အာပတ်ကဲ့သို့တည်း။ ယသ္မာ၊ ကြောင့်။ ခီရာဒိံ၊ နို့ရည်အစရှိသည်ကို။ ပက္ခိပိတွာ၊ ထည့်၍။ ပက္ကဘေသဇ္ဇတေလေ၊ ချက်အပ်သော ဆေးဖြစ်သော ဆီ၌။ ကသဋံ၊ အဖတ်သည်။ အာမိသဂတိကံ၊ အာမိသနှင့် အလားတူ၏။ တေန၊ ထိုအဖတ်နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ တေလံ၊ ဆီကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ ဝါ၊ ခံခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ပစိတုံဝါ၊ ချက်ခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်းအား။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ “ပက္ကတေလကသဋေ ဝိယ ကုက္ကုစ္စာယတီ”တိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝသာယ၊ ဆီကြည်နှင့်။ သဟ ပက္ကတ္တာ၊ တကွ ချက်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သစေ န ဝဋ္ဋတိ၊ အကယ်၍ ထောပတ်, ဆီဦး, ဆီကြည်ကို တပေါင်းတည်း ချက်၍ ထုတ်အပ်သော သားဆီ မအပ်သည်ဖြစ်အံ့။ ဣဒံ၊ ဤ နို့ဓမ်း, ရက်တက်ပေါက်နှင့်တကွ အကပ်မခံသော ဆီဦးသည်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုစ္ဆန္တာ၊ မေးလိုကုန်သည်ဖြစ်၍။ [စာမျက်နှာ-၃၅၃] “ဘန္တေနဝနီတေ ဒဓိဂုဠိကာ ဝါ တက္ကဗိန္ဒု ဝါ ဟောတိ၊ ဧတံ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ ဘန္တေနဝနီတေ ဒဓိဂုဠိကာ ဝါ တက္ကဗိန္ဒု ဝါ ဟောတိ၊ ဧတံ ဝဋ္ဋတီ-ဟူ၍။ အာဟံသု၊ တပည့်တို့က ဆိုကုန်၏။ ထေရော၊ ဥပတိဿမထေရ်သည်။ အတိကုက္ကုစ္စတာယ၊ လွန်စွာကုက္ကုစ္စရှိတတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “ဧတမ္ပိ၊ ဤနို့ဓမ်း, ရက်တက်ပေါက် (နိ-၇၆၄) ပါသော ဆီဦးသည်လည်း။ န ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ မအပ်ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ရောဂနိဂ္ဂဟတ္ထာယဧဝ၊ အနာကို ငြိမ်းစေခြင်း ငှာသာလျှင်။ ဝသာယ၊ သားဆီ၏။ အနုညာတတ္တံ၊ ခွင့်ပြုတော်မူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကို။ သလ္လက္ခေတွာ၊ မှတ်၍။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ “သာဓူ”တိ၊ ကောင်း၏ဟူ၍။ သမ္ပဋိစ္ဆိ၊ ဝန်ခံ၏။
“မဓုကရီဟိ နာမ မဓုမက္ခိကာဟီ”တိ၊ မဓုကရီဟိ နာမ မဓုမက္ခိကာဟိ၊ ဟူသော။ ဣဒံ ပဒဒွယံ၊ ဤပုဒ်နှစ်ခုအပေါင်းသည်။ ဒွိန္နံ ဧဝ၊ နှစ်ပါးသာလျှင် ဖြစ်ကုန်သော။ ခုဒ္ဒကဘမရာနံ၊ ခုဒ္ဒကမက္ခိက, ဘမရမက္ခိကတို၏။ ဝိသေသနံ၊ ဝိသေသနတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကေစိ၊ အချို့သောဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ အညေ ပန၊ တပါးသော ဆရာတို့သည်ကား။ “ဒဏ္ဍကေသု၊ လှံကံတို့၌။ မဓုကာရိကာ၊ ပျားအုံ့ကို ပြုတတ်သော ပျားတို့သည်။ မဓုကရီမက္ခိကာ နာမ၊ မဓုကရီမက္ခိကမည်ကုန်၏။ တာဟိ၊ ထိုမဓုကရီမက္ခိကမည်သော ပျားတို့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ တိဿော မဓုမက္ခိကာဇာတိယော၊ ပျားသုံးမျိုးတို့တည်း။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဘမရမက္ခိကာတိ၊ ဘမရမက္ခိက-ဟူသည်ကား။ မဟာပဋလကာရိကာ၊ ပျားအုံကြီးကို ပြုတတ်ကုန်သော ပျားတို့တည်း။ သိလေသသဒိသံန္တိ၊ သိလေသသဒိသံ-ဟူသည်ကား။ သုက္ခတာယ ဝါ၊ ခြောက်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ပက္ကတာယ ဝါ၊ ကျက်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဃနီဘူတံ၊ တခဲနက်ဖြစ်သော။ ဣတရံန္တိ၊ ဣတရံ-ဟူသည်ကား။ တနုကမဓုကာရိကံ၊ ငယ်သော ပျားအုံကို။ “ဥစ္ဆုရသံ ဥပါဒါယာ”တိ၊ ဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ နိက္ကသဋရသဿာပိ၊ အဖတ်မရှိသော ကြံရည်၏လည်း။ သတ္တာဟကာလိကတံ၊ သတ္တာဟကာလိက၏ အဖြစ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ 'ဥစ္ဆုမှာ နိဗ္ဗတ္တံ”န္တိ၊ ဥစ္ဆုမှာ နိဗ္ဗတ္တံ-ဟူ၍။ ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ သာမညတော၊ သာမန်အားဖြင့်။ သုတ္တန်အဋ္ဌကထာ၌။ “ဥစ္ဆုစေ၊ ယာဝကာလိကော၊ ဥစ္ဆုရသော စေ၊ ယာမကာလိကော၊ ဖာဏိတံ စေ။ သတ္တာဟကာလိကံ။ တစော စေ၊ ယာဝဇီဝကော”တိ၊ ဥစ္ဆုစေ၊ ယာဝကာလိကော၊ ဥစ္ဆုရသော စေ၊ ယာမကာလိကော၊ ဖာဏိတံ စေ။ သတ္တာဟကာလိကံ။ တစော စေ၊ ယာဝဇီဝကော-ဟူ၍။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ အမ္ဗဖလရသာဒိမိဿတာယ၊ သရက်သီးရည် အစရှိသည်တို့နှင့် ရောသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဥစ္ဆုရသဿ၊ ကြံရည်၏။ (ထည့်) ယာမကာလိကတ္တံ၊ ယာမကာလိကအဖြစ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဝါ၊ တစ်နည်းကား။ အဝိနယဝစနတ္တာ၊ ဝိနည်းအဋ္ဌကထာစကား မဟုတ် (နိ-၇၆၅) သောကြောင့်။ အပ္ပမာဏံ၊ ပမာဏမမူလောက်။ ဣတိ၊ ဤသို့မှတ်အပ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “ပုရေဘတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟိတေန အပရိဿာဝိတ ဥစ္ဆုရသေနာ”တိအာဒိ၊ ပုရေဘတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟိတေန အပရိဿာဝိတ ဥစ္ဆုရသေနာ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဂုဠေ၊ သကြားတင်လဲကို။ ကတေ၊ ပြုအပ်သည်ရှိသော်။ တတ္ထ၊ ထိုတင်လဲ၌။ ဝိဇ္ဇမာနမ္ပိ၊ ရှိသော်လည်း။ ကသဋံ၊ ကြံဖတ်သည်။ ပါကေန၊ ချက်လိုက်သဖြင့်။ သုက္ခတာယ၊ ခြောက်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ယာဝဇီဝိကတ္တံ၊ ယာဝဇီဝိကအဖြစ်ကို။ ဘဇတိ၊ ဝင်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “နိရာမိသမေဝ ဝဋ္ဋတိ တတ္ထ ပဝိဋ္ဌ ယာဝကာလိကဿ အဗ္ဗောဟာရိကတ္တာ”တိ ဣဒံ၊ နိရာမိသမေဝ ဝဋ္ဋတိ တတ္ထ ပဝိဋ္ဌ ယာဝကာလိကဿ အဗ္ဗောဟာရိကတ္တာ-ဟူသော ဤစကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တဿ၊ ထို မစစ်သော ကြံရည်ဖြင့် ရဟန်းကိုယ်တိုင် ချက်အပ်သော သကြားတင်လဲ၏။ ယာဝကာလိကတ္တေ၊ ယာဝကာလိက အဖြစ်သည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ သာမံပါကေန၊ သာမံပါကကြောင့်။ ပုရေဘတ္တေပိ၊ နံနက်၌လည်း။ အနဇ္ဈောဟရဏီယံ၊ မမျိုအပ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ ဤသို့မှတ်အပ်၏။ “သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာ”တိ ဣဒံ၊ သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာ-ဟူသောစကားကို။ ဥစ္ဆုရသေ၊ ကြံရည်၌။ စုဏ္ဏဝိစုဏ္ဏံ၊ အမှုန့်အမှုန့်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဌိတံ၊ တည်သော။ ကသဋံ၊ ကြံဖတ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန စ၊ ထို သဝတ္ထုကပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်လည်း။ အပ္ပရိဿာဝိတေန၊ မစစ်အပ်သော။ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတေန၊ အကပ်မခံသေးသော ကြံရည်ဖြင့်။ အနုပသမ္ပန္နေဟိ၊ လူ, သာမဏေ တို့သည်။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော တင်လဲသည်။ သတ္တာဟံ၊ ခုနစ်ရက်။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဈာမဥစ္ဆုဖာဏိတံန္တိ၊ ဈာမဥစ္ဆုဖာဏိတံ-ဟူသည်ကား။ အဂ္ဂိမှိ၊ မီး၌။ ဥစ္ဆုံ၊ ကြံကို။ တာပေတွာ၊ မီးဖုတ်၍။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော တင်လဲသည်။ ကောဋ္ဋိတဥစ္ဆုဖာဏိတံန္တိ၊ ကောဋ္ဋိတဥစ္ဆုဖာဏိတံ-ဟူသည်ကား။ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကံ၊ သေးသေး နုပ်နုပ်။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ ကောဋ္ဋေတွာ၊ ထောင်း၍။ နိပ္ပီဠေတွာ၊ ညှစ်၍။ ကတံ၊ ပြုအပ်သောတင်လဲတည်း။
တတ္ထ၊ ထိုထောင်း၍ ပြုအပ်သောတင်လဲ၌။ ဝိဇ္ဇမာနမ္ပိ၊ ရှိသော်လည်း။ တံ ကသဋံ၊ ထိုကြံဖတ်သည်။ ပက္ကကာလေ၊ ချက်သော အခါ၌။ ယာဝကာလိကတ္တံ၊ ယာဝကာလိကအဖြစ်ကို။ ဝိဇဟတိ၊ စွန့်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “တံ ယုတ္တံ”န္တိ၊ တံ ယုတ္တံ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ၏။ သီတောဒကေန ကတံန္တိ-၊ သီတောဒကေန ကတံ-ဟူသည်ကား။ မဓုမပုပ္ပါနိ၊ သစ်မည်စည်ပွင့်တို့ကို။ သီတောဒကေန၊ ရေအေးဖြင့်။ မဒ္ဒိတွာ၊ နယ်၍။ ပရိဿာဝေတွာ၊ စစ်၍။ ပစိတွာ၊ ချက်၍။ ကတံ၊ ပြုအပ်သော တင်လဲတည်း။ အမဒ္ဒိတွာ၊ မနယ်ပဲ။ ကတန္တိ၊ ပြုအပ်၏။ (နိ-၇၆၆) ဟူ၍။ ကေစိ၊ သာရတ္ထဒီပနီဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုအမဒ္ဒိတွာ ကတံဟူသော စကား၌။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းသည်။ န ဒိဿတိ၊ မထင်။ ခီရဇလ္လိကံန္တိ၊ ခီရဇလ္လိကံ-ဟူသည်ကား။ ခီရဖေဏံ၊ နို့ရည်မြှုပ်ကို။ “မဓုကပုပ္ပံပနာ”တိအာဒိဝစနံ၊ မဓုကပုပ္ပံပနာ-အစရှိသော စကားကို။ ယာဝကာလိကသရူပေန၊ ယာဝကာလိကသရုပ်ဖြင့်။ ဌိတဿာပိ၊ တည်သော သစ်မည်စည်ပွင့်၏လည်း။ အဝဋ္ဋနကံ၊ မအပ်သော။ မေရယဗီဇဝတ္ထုံ၊ အရက်မျိုးစေ့ဝတ္ထုအဖြစ်ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်၏။
[စာမျက်နှာ-၃၅၄] သဗ္ဗာနိပီတိ၊ သဗ္ဗာနိပိ-ဟူသည်ကား။ ပဉ္စပိ၊ ငါးပါးလည်း ဖြစ်ကုန်သော။ သပ္ပိအာဒီိနိ၊ ထောပတ်အစရှိသည်တို့ကို။ အာဟာရကိစ္စံ၊ အာဟာရကိစ္စကို။ ကရောန္တာနိ၊ ပြုတတ်ကုန်လျက်။ ဧတာနိ၊ ဤထောပတ်အစရှိသည်တို့ကို။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်။ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ၊ သုံးဆောင်အပ်ကုန်သနည်း။ ဣတိ စောဒနာပရိဟာရာယ၊ ဤသို့ စောဒနာကို ပယ်ခြင်းငှာ။ ဘေသဇ္ဇေဒိဿံ၊ ဘေသဇ္ဇောဒိဿကို။ ဒေဿန္တေန၊ ပြလိုသော အဋ္ဌကထာ ဆရာသည်။ တပ္ပသင်္ဂေန၊ ထိုေဘေသဇ္ဇောဒိဿနှင့် လျဉ်းပါးသဖြင့်။ သဗ္ဗာနိပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဩဒိဿကာနိ၊ ဩဒိဿခုနစ်ပါးတို့ကို။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “သတ္တဝိဓံ ဟီ”တိအာဒိ၊ သတ္တဝိဓံ ဟီ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အပကတိဘေသဇ္ဇတ္တာ၊ ပြကတေ့ ဆေးမဟုတ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝိကဋာနိ ဝိရူပါနိ စ၊ ဖေါက်ပြန်ကုန်သည်လည်း။ ဟေန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဝိသဟရဏတော၊ မြွေဆိပ်ကို ပယ်တတ်သော အားဖြင့်။ မဟာဝိသယတ္တာ၊ အရာကျယ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ မဟန္တာနိ စ၊ ကြီးကုန်သည်လည်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုနှစ်ပါးသော အကြောင်းကြောင့်။ မဟာဝိကဋာနိ၊ မဟာဝိကဋ-မည်ကုန်၏။ “ဥပသမ္ပဒါဒီနီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဥပသမ္ပဒါဒီနိ-ဟူသောပုဒ်၌။ အာဒိသဒ္ဒေန၊ အာဒိသဒ္ဒါဖြင့်။ ဂဏင်္ဂဏူပါဟနာဒိံ၊ အထပ်များသော ဖိနပ်အစရှိသည်ကို။ သင်္ဂဏှာတိ၊ သင်္ဂြိုဟ်၏။
အဓိဋ္ဌေတီတိ၊ အဓိဋ္ဌေတိ-ဟူသည်ကား။ ဤထောပတ်, တင်လဲအစရှိသည်သည်။ ဗာဟိရပရိဘောဂတ္ထံ၊ ကိုယ်ပ၌ သုံးဆောင်ခြင်းအကျိုးရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စိတ္တံ၊ အကြံကို။ ဥပ္ပါဒေတိ၊ ဖြစ်စေ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့ ဗာဟိရပရိဘောဂတ္ထဟု အကြံဖြစ်သည်ရှိသော်။ ပရိဘောဂေ၊ သုံးဆောင်ခြင်း၌။ အနပေက္ခတာယ၊ မငဲ့သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ အကပ်ခံခြင်းကို။ ဝိဇဟတိ၊ စွန့်၏။ (နိ-၇၆၇) ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အလိုတည်း။ ဧဝံ၊ သို့။ အညေသုပိ၊ သတ္တာဟကာလိကမှ တစ်ပါးတည်းဖြစ်ကုန်သော။ ကာလိကေသုပိ၊ ကာလိကတို့၌လည်း။ အနဇ္ဈောဟရိတုကာမတာယ၊ မျိုခြင်းငှာ အလိုမရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သုဒ္ဓစိတ္တေိ၊ စင်ကြယ်သောစိတ်ဖြင့်။ ဗာဟိရပရိဘောဂတ္ထာယ၊ ဗာဟိရ အသုံးအဆောင်အလို့ငှာ။ နိယမေပိ၊ မှတ်ခြင်း၌လည်း။ ပဋိဂ္ဂဟဏံ၊ အကပ်ခံခြင်းကို။ ဝိဇဟတိ၊ စွန့်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဣဒမ္ပိ၊ ဤအဇ္ဈောဟရဏကို မငဲ့ခြင်းသည်လည်း။ ဝိသုံ၊ အသီးသော။ ဧကံ၊ တစ်ခုသော။ ပဋိဂ္ဂဟဏဝိဇဟနကာရဏံ၊ အကပ်ခံခြင်းကို စွန့်ခြင်း၏ အကြောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
၆၂၅။ “သစေ ဒွိန္နံ သန္တကံ ဧကေန ပဋိဂ္ဂဟိတံ အဝိဘတ္တံ ဟောတိ။ ပ။ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ပန န ဝဋ္ဋတီ”တိ ဧတ္ထ၊ ဟူသော ဝါကျ၌။ ပါဌော၊ သတ္တာဟာတိက္ကမေ ဒွိန္နမ္ပိ အနာပတ္တိ-ဟူသော ပါဌ်သည်။ ဂဠိတော၊ လျော့၏။ ဝါ၊ ကျ၏။ “သစေ ဒွိန္နံ သန္တ ကံ ဧကေန ပဋိဂ္ဂဟိတံ အဝိဘတ္တံ ဟောတိ၊ သတ္တာဟတိက္ကမေ ဒွိန္နမ္ပိ အနာပတ္တိ၊ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ပန န ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ သစေ ဒွိန္နံ သန္တ ကံ ဧကေန ပဋိဂ္ဂဟိတံ အဝိဘတ္တံ ဟောတိ၊ သတ္တာဟတိက္ကမေ ဒွိန္နမ္ပိ အနာပတ္တိ၊ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ပန န ဝဋ္ဋတိ-ဟူ၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ ပါဌော၊ ပါဌ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဟိ သစ္စံ၊ မှန်၏။ အညထာ၊ ရှိတိုင်းသောပါဌ်၏အစွမ်းအားဖြင့် ယူသည်ရှိသော်။ ပနသဒ္ဒပ္ပယောဂေါပိ၊ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ပန ဟု ပန-သဒ္ဒါကိုယှဉ်ခြင်းသည်လည်း။ န သံဂစ္ဆတိ၊ မညီမညွတ်။ “ဂဏ္ဌီပဒေပိ စ၊ ဂဏ္ဌိပုဒ်၌လည်း။ အယမေဝ ပါဌော၊ ဤ ငါပြင်အပ်သော ပါဌ်ကိုပင်လျှင်။ ဒဿိတော”တိ၊ ပြအပ်၏ဟူ၍။ သာရတ္ထဒီပနိယံ၊ သာရတ္ထဒီပနီ၌။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ဒွိန္နမ္ပိ အနာပတ္တီ”တိ၊ ဒွိန္နမ္ပိ အနာပတ္တိ-ဟူသော စကားကို။ အဝိဘတ္တတ္တာ၊ မဝေဖန်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ပန န ဝဋ္ဋတီ”တိ ဣဒံ၊ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ ပန န ဝဋ္ဋတိ-ဟူသော စကားကို။ “သတ္တာဟပရမံ သန္နိဓိကာရကံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗ”န္တိ၊ သတ္တာဟပရမံ သန္နိဓိကာရကံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗ-ဟူ၍။ ဝစနတော၊ ဆိုခြင်းကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “ယေန ပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ တေန ဝိဿဇ္ဇိတတ္တာ”တိ ဣမိနာ၊ ယေန ပဋိဂ္ဂဟိတံ၊ တေန ဝိဿဇ္ဇိတတ္တာ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဥပသမ္ပန္နဿ၊ ပဉ္စင်းအား။ ဒါနမ္ပိ၊ ပေးခြင်းကိုလည်း။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ဝိဿဇ္ဇေတီ”တိ ဣဒံ၊ ဝိဿဇ္ဇေတိ၊ ဟူသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဥပသမ္ပန္နဿ၊ ပဉ္စင်းအား။ ဒိန္နဝတ္ထုမှိ၊ ပေးအပ်သောဝတ္ထု၌။ ပဋိဂ္ဂဟဏဿ၊ အကပ်ခံခြင်း၏။ အဝိဂတတ္တေ၊ မကင်းသောအဖြစ်သည်။ သတိပိ၊ ရှိသော်လည်း။ သကသန္တကတာ၊ မိမိဥစ္စာအဖြစ်သည်။ ဝိဂတာဝ၊ ကင်းသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ နိဿဂ္ဂိယံ၊ နိဿဂ္ဂိသည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အတ္တနာဝ၊ မိမိသည်သာလျှင်။ (နိ-၇၆၈) ပဋိဂ္ဂဟိတတ္တဉ္စ၊ အကပ်ခံသော အဖြစ်သည်လည်းကောင်း။ သကသန္တကတ္တဉ္စ၊ မိမိဥစ္စာအဖြစ်လည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမေဟိ ဒွီဟိ ကာရဏေဟေဝ၊ စွန့်အပ်၏။ ဧကေန၊ အကြောင်းတစ်ခုကြောင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ အနုပသမ္ပန္နဿ၊ လူသာမဏေအား။ နိရပေက္ခဒါနေ ပန၊ မငဲ့မကွက် ပေးရာ၌ကား။ တဒုဘယမ္ပိ၊ ထိုနှစ်ပါးသော သကသန္တက, ပဋိဂ္ဂဟဏကိုလည်း။ ဝိဇဟတိ၊ စွန့်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤ လူသာမဏေအား မငဲ့မကွက် ပေးရာ၌။ ပရိဘောဂေါပိ၊ သုံးဆောင်သည်လည်း။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ သာပေက္ခဒါနေ၊ ငဲ့ကွက်ခြင်းရှိသည်ဖြစ်၍ပေးရာ၌။ ဒါနလက္ခဏာဘာဝတော၊ ဒါနလက္ခဏာ၏ မရှိခြင်းကြောင့်။ တဒုဘယမ္ပိ၊ ထိုနှစ်ပါးသော သကသန္တက, ပဋိဂ္ဂဟဏကိုလည်း။ န ဝိဇဟတိ၊ မစွန့်။ ပရိဘောဂေါပိ၊ သုံးဆောင်သည်လည်း။ န ဝဋ္ဋတိ၊ မအပ်။ “ဝိဿဇ္ဇေတီ”တိ ဧတသ္မိဉ္စ ပါဠိပဒေ၊ ဝိဿဇ္ဇေတိ-ဟူသော ဤပါဠိတော်ပုဒ်၌လည်း။ ကဿစိ၊ တစုံတယောက်သော သူအား။ အဒတွာ၊ မပေးမူ၍။ အနပေက္ခတာယ၊ မငဲ့မကွက်သည်၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဆဍ္ဍနမ္ပိ၊ စွန့်ခြင်းကိုလည်း။ သင်္ဂဟိတန္တိ၊ သင်္ဂြိုဟ်အပ်၏ဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ “အနပေက္ခော ဒတွာ”တိ ဣဒဉ္စ၊ အနပေက္ခော ဒတွာ-ဟူသောစကားကိုလည်း။ ပဋိဂ္ဂဟဏဝိဇဟဏ ဝိဓိဒဿနတ္ထမေဝ၊ အကပ်ပျက်သော အစီအရင်ကို ပြခြင်းငှာသာလျှင်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပဋိဂ္ဂဟဏေ၊ အကပ်ခံခြင်းသည်။ ဝိဇဟိတေ၊ ပျက်သည်ရှိသော်။ ပုန၊ တစ်ဖန်။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ အကပ်ခံ၍။ ပရိဘောဂေါ၊ သုံးဆောင်ခြင်းသည်။ သယမေဝ၊ အလိုလိုသာလျှင်။ ဝဋ္ဋိဿတိ၊ အပ်လတ္တံ့။ တဗ္ဗိဇဟနဉ္စ၊ ထို အကပ်ခံသည်ကို စွန့်ခြင်းသည်လည်း။ ဝတ္ထုနော၊ ဝတ္ထု၏။ သကသန္တကတာပရိစ္စာဂေ၊ မိမိဥစ္စာအဖြစ်ကို မစွန့်သည်ရှိသော်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဧတေန စ၊ ဤ အနပေက္ခော ဒတွာ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်လည်း။ (သိဇ္ဈတိ-၌ စပ်) ဝတ္ထုမှိ၊ ဝတ္ထု၌။ အဇ္ဈောဟရဏာပေက္ခာယ၊ မျိုခြင်းငှာ ငဲ့ကွက်ခြင်းသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ဝါ၊ ရှိလျက်။ ပဋိဂ္ဂဟဏဝိဿဇ္ဇနံ နာမ၊ အကပ်ခံခြင်းကို စွန့်ခြင်းမည်သည်ကို။ ဝိသုံ၊ အသီး။ န လဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ ဣတိ အယံ အဓိပ္ပါယော၊ ဤသို့သော အဓိပ္ပါယ်သည်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဣတရထာ၊ ပဋိဂ္ဂဟဏဝိဿဇ္ဇနကိုလည်း အသီး ရအပ်သည်ရှိသော်။ “ပဋိဂ္ဂဟဏေ [စာမျက်နှာ-၃၅၅] အနပေက္ခောဝ ပဋိဂ္ဂဟဏံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ပုန ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇတီ”တိ၊ ပဋိဂ္ဂဟဏေ အနပေက္ခောဝ ပဋိဂ္ဂဟဏံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ပုန ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဘုဉ္ဇတိ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဟောတော်မူအပ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ရာ၏။ “အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာ”တိ (နိ-၇၆၉) ဣမိနာ၊ အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတတ္တာ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဧကဿ၊ ရဟန်းတစ်ယောက်၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာကို။ အညေန၊ တစ်ပါးသော ရဟန်းသည်။ ပဋိဂ္ဂဟိတမ္ပိ၊ အကပ်ခံအပ်သော်လည်း။ နိဿဂ္ဂိယံ၊ စွန့်အပ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
“ဧဝ”န္တိ ပဒေန၊ ဧဝံဟူသော ပုဒ်ဖြင့်။ “ပုန၊ တဖန်။ ဂဟေဿာမီ”တိ၊ ယူအံ့ဟူ၍။ အပေက္ခံ၊ ငဲ့ခြင်းကို။ အကတွာ၊ မပြုမူ၍။ သုဒ္ဓဒိတ္တေန၊ စင်ကြယ်သော စိတ်ဖြင့်။ ပရိစ္စတ္တတံ၊ စွန့်အပ်သော အဖြစ်ကို။ ပရာမသတိ၊ သုံးသပ်၏။ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိဒဿနတ္တံန္တိ၊ ပရိဘုဉ္ဇန္တဿ အနာပတ္တိဒဿနတ္တံ-ဟူသည်ကား။ နိဿဂ္ဂိယမူလိကာဟိ၊ နိဿဂ္ဂိယလျှင်မူလရှိကုန်သော။ ပါစိတ္တိယာဒိအာပတ္တီယာဒိအာပတ္တီဟိ၊ ပါစိတ်အစရှိသော အာပတ်တို့ဖြင့်။ အနာပတ္တိဒဿနတ္ထံ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းကို ပြခြင်းငှာ။ ဣတိ အယံ၊ ဤကား။ အဓိပ္ပါယော၊ မဟာသုမ မထေရ် အလိုတည်း။ “ပရိဘောဂေ အနာပတ္တိဒဿနတ္တ”န္တိ ဧတ္ထ ပန၊ ပရိဘောဂေ အနာပတ္တိဒဿနတံ-ဟူသော ပုဒ်၌ကား။ နိဿဋ္ဌပဋိလဒ္ဓဿ၊ စွန့်အပ်ပြီးမှ ရအပ်သည်ကို။ ကာယိကပရိဘောဂါဒီသု၊ ကိုယ်၌ပြုအပ်သော သုံးဆောင်ခြင်းအစရှိသည်တို့၌။ ယာ ဒုက္ကဋာပတ္တိ၊ အကြင် ဒုက္ကဋ်အာပတ်ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဟောအပ်၏။ တာယ၊ ထို ဒုက္ကဋ်အာပတ်ဖြင့်။ အနာပတ္တိဒဿနတ္ထံ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းကို ပြခြင်းငှာ။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ မဟာပဒုမ မထေရ် အလိုတည်း။ သပ္ပိအာဒီနံ၊ ထောပတ်အစရှိသည်တို့ကို။ အတ္တနာ ပဋိဂ္ဂဟိတဘာဝေါ၊ မိမိအကပ်ခံအပ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ အတ္တနောသန္တကတာ၊ မိမိဥစ္စာ၏ အဖြစ်လည်းကောင်း။ သတ္တာဟာတိက္ကမော၊ ခုနစ်ရက်ကိုလွန်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ တီဏိ၊ ဤသုံးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ဘေသဇ္ဇသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ဘေသဇ္ဇသိက္ခာပုဒ်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၄-ဝဿိကသာဋိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၆၂၈။ စတုတ္ထေ၊ စတုတ္ထသိက္ခာပုဒ်၌။ “ဇေဋ္ဌမူလပုဏ္ဏမာသိယာ။ ပ။ ကရဏက္ခေတ္တဉ္စာ”တိ ဝစနံ၊ ဇေဋ္ဌမူလပုဏ္ဏမာသိယာ။ ပ။ ကရဏက္ခေတ္တဉ္စာ-ဟူသော စကားကို။ ပဌမဒ္ဓမာသမ္ပိ၊ ရှေးဦးစွာသော နယုန်လဆုတ်ဖြစ်သော လခွဲကိုလည်း။ ကရဏက္ခေတ္တံ ကတွာ၊ ပြုရာသော ခေတ်ပြု၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ “ကတွာ နိဝါသေတဗ္ဗ”န္တိဣမဿ၊ ကတွာ နိဝါသေတဗ္ဗံ-ဟူသော ဤပုဒ်၏။ (အတ္ထံ-၌ စပ်) ပုရိမဒ္ဓမာသေ ဝါ၊ နယုတ်လဆုတ်ဖြစ်သော ရှေ့လခွဲ၌လည်းကောင်း။ ပစ္ဆိမဒ္ဓမာသေ ဝါ၊ ဝါဆိုလဆန်းဖြစ်သော နောက်လခွဲ၌လည်းကောင်း။ ကတွာ၊ ချုပ်၍။ ပစ္ဆိ (နိ-၇၇၀) မဒ္ဓမာ၊ ဝါဆိုလဆန်းဖြစ်သော နောက်လခွဲ၌ သာလျှင်။ နိဝါသေတဗ္ဗံ၊ ဝတ်အပ်၏။ ဣတိ ဧဝံ အတ္ထံ၊ ဤသို့သော အနက်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ နိဝါသနေယေဝ၊ ဝတ်ခြင်း၌သာလျှင်။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်ကို။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ သိအပ်၏။ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ မာတိကာဋ္ဌကထာ၌။ “ဂိမှာနံ ပစ္ဆိမောမာသော ပရိယေသနက္ခေတ္တံ၊ ပစ္ဆိမော အဒ္ဓမာသော ကရဏနိဝါသနက္ခေတ္တမ္ပီ”တိ၊ ဂိမှာနံ ပစ္ဆိမောမာသော ပရိယေသနက္ခေတ္တံ၊ ပစ္ဆိမော အဒ္ဓမာသော ကရဏနိဝါသနက္ခေတ္တမ္ပိ-ဟူ၍။ ယံ ဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ တသ္မိံ ယေဝ အဒ္ဓမာသေ၊ ထိုနောက်လခွဲရောက်မှသာလျှင်။ နိဝါသေတဗ္ဗံ၊ ဝတ်အပ်၏။ ဣတိ ဧဝံ အတ္ထံ၊ ဤသို့သော အနက်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ပန၊ ယင်းသို့ ဆိုသော်လည်း။ ဣဓ၊ ဤသမန္တပါသာဒိ၊ က၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ အတ္ထေ၊ အနက်ကို။ ဂဟိတေ၊ ယူသည်ရှိသော်။ ဝိရောဓော၊ ဆန့်ကျင်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။
“ဝတ္တဘေဒေ ဒုက္ကဋံ”န္တိ ဣဒံ၊ ဝတ္တဘေဒေ ဒုက္ကဋံ ဟူသော စကားကို။ ပဿိကသာဋိကအဒိန္နပုဗ္ဗေ၊ မိုးရေခံသင်္ကန်း လလှူဖူးသော ဒါယကာတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “ယေ မနုဿာ”တိ အာဒိ၊ ယေ မနုဿာ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ပကတိယာ၊ ပြကတေ့အားဖြင့်။ ဝဿိကသာဋိကဒါယကာ နာမ၊ မိုးရေခံသင်္ကန်းလှူသော ဒါယကာတို့မည်သည်ကား။ သံဃံ၊ သံဃာကို။ အပ္ပဝါရေတွာဝ၊ မဖိတ်မူ၍သာလျှင်။ အနုသံဝစ္ဆရံ၊ နှစ်တိုင်း နှစ်တိုင်း။ ဒါယကာ၊ ပေးလှူတတ်သော ဒါယကာတို့သည်။
၆၃၀။ “ဆ မာသေ ပရိဟာရံ လဘတီ”တိ ဧတေန၊ ဆ မာသေ ပရိဟာရံ လဘတိ၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အန္တောဝေဿပိ၊ ဝါတွင်း၌လည်း။ ဝဿာနဿ၊ မိုးလ၏။ ယာဝပစ္ဆိမဒိဝသာ၊ အဆုံးဖြစ်သော နေ့တိုင်အောင်။ အကတာ၊ ပြု၍ မပြီးသေးသော မိုးရေခံသည်။ ပရိဟာရံ၊ အစောင့်အရှောက်ကို။ လဘတိ၊ ရ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒီပိတံ၊ ပြအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ “ဧကမာသံ”န္တိ၊ ဧကမာသံ-ဟူသော စကားကို။ ဟေမန္တဿ၊ ဆောင်းလ၏။ ပစ္ဆိမုပေါသထေန၊ နောက်ဆုံး ဖြစ်သော ဥပုသ်နေ့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဂဟေတွာ၊ ရေတွက်၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ [စာမျက်နှာ-၃၅၆] ဟိ၊ သင့်စွ။ တသ္မိံ ဥပေါသထဒိဝသေ ဧဝ၊ ထို ဟေမန္တ ပစ္ဆိမဥပုသ်ဖြစ်သော တပေါင်းလပြည့်၌သာလျှင်။ တံ၊ ထို မပြီးသော မိုးရေခံကို။ (နိ-၇၇၁) မူလစီဝရံ၊ မူလသင်္ကန်းကို။ ကာတဗ္ဗံ၊ ပြုအပ်၏။ ဟိ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ ဣတရထာ၊ တပေါင်းလပြည့်နေ့၌ မူလသင်္ကန်းမပြုသည်ရှိသော်။ နိဿဂ္ဂိယတော၊ နိဿဂ္ဂိဖြစ်သောကြောင့်တည်း။ “ဧကာဟဒွီဟာဒိဝသေန။ ပ။ လဒ္ဓါ စေဝ နိဋ္ဌိတာ စာ”တိ ဧတ္ထ၊ ဧကာဟဒွီဟာဒိဝသေန။ ပ။ လဒ္ဓါ စေဝ နိဋ္ဌိတာ စ-ဟူသော ဝါကျ၌။ ဝဿူပနာယိကာယ၊ ဝါဆိုကပ်အံ့သော နေ့သို့။ ဧကာဟာနာဂတာယ၊ တရက်ဖြင့်မရောက်မီ။ လဒ္ဓါ စေဝ၊ ရလည်း ရအပ်သော။ နိဋ္ဌိတာ စ၊ ပြီးလည်းပြီးစေအပ်သော မိုးရေခံသင်္ကန်းကိုလည်းကောင်း။ ဒွီဟာနာဂတာယ၊ နှစ်ရက်ဖြင့် မရောက်မီ။ ပ။ ဝဿူပနာယိကာယ၊ ဝါကပ်အံ့သော နေ့သို့။ ဒသာဟနာဂတာယ၊ ဆယ်ရက်ဖြင့် မရောက်မီ။ လဒ္ဓါ စေဝ၊ ရအပ်သည်လည်းဖြစ်သော။ နိဋ္ဌိတာ စ၊ ပြီးသည်လည်းဖြစ်သော မိုးရေခံကိုလည်းကောင်း။ အန္တောဝေဿ ဝါ၊ ဝါတွင်း၌လည်း။ လဒ္ဓါ စေဝ၊ ရသည်လည်း ဖြစ်သော။ နိဋ္ဌိတာ စ၊ ပြီးသည်လည်းဖြစ်သော မိုးရေခံကို လည်းကောင်း။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ တတ္ထ ဝစနေ၊ ထိုစကား၌။ အာသဠှီမာသဿ၊ ဝါဆိုလ၏။ ဇုဏှပက္ခပုဏ္ဏမိယံ၊ လဆန်းပက္ခပုဏ္ဏမီ၌။ ဝါ၊ လပြည့်နေ့၌။ လဒ္ဓါ၊ ရသော။ တဒဟေဝ၊ ထို ရသောနေ့၌သာလျှင်။ ရဇနကမ္မ ပရိယောသာနေဟိ၊ ဆိုးခြင်းကိစ္စဆုံးခြင်းတို့ဖြင့်။ နိဋ္ဌိတာ စ၊ ပြီးသည်လည်းဖြစ်သော။ ဝဿိကသာဋိကာ၊ မိုးရေခံသင်္ကန်းကို။ “ဝဿူပနာယိကာယ၊ ဝါကပ်အံ့သောနေ့သို့။ ဟကာဟာနာဂတာယ၊ တစ်ရက်ဖြင့် မရောက်မီ။ လဒ္ဓါစေဝ နိဋ္ဌတာ စာ”တိ၊ ရလည်းရပြီးလည်းပြီးသည်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတေနေဝ နယေန၊ ဤသို့သော နည်းဖြင့်သာလျှင်။ ဇုဏှပက္ခဿ၊ ဝါဆိုလဆန်းပက္ခ၏။ ဆဋ္ဌိယံ၊ ခြောက်ခုမြောက်သော နေ့၌။ လဒ္ဓါ နိဋ္ဌိတာစ၊ ရလည်းရ ပြီးလည်းပြီး ဖြစ်သော သင်္ကန်းကို။ “ဝဿူပနာယိကာယ၊ ဝါဆိုခြင်းသို့။ ဒသာဟာနာဂတာယ၊ ဆယ်ရက်ဖြင့် မရောက်မီ။ လဒ္ဓါစေဝ နိဋ္ဌိတာ စာ”တိ၊ ရလည်းရ, ပြီးလည်းပြီးသည် ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ယာဝ၊ အကြင်၍လောက်။ ပဌမကတ္တိကတေမာသိပုဏ္ဏမာ၊ ဝါဆိုလ၏အဆုံးဖြစ်သော သီတင်းကျွတ် လပြည့်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တာဝ၊ ထို၍လောက်။ လဒ္ဓါနိဋ္ဌိတာ စ၊ ရသည်, ပြီးသည်လည်းဖြစ်သော သင်္ကန်းကို။ “အန္တောဝေဿ၊ ဝါတွင်း၌။ လဒ္ဓါ စေဝ နိဋ္ဌိတာ စာ”တိ၊ လဒ္ဓါ စေဝ နိဋ္ဌိတာ စာ-ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ပဌမကတ္တိကတေမာသိပုဏ္ဏမိတော၊ ဝါဆိုလပြည့်အဆုံးဖြစ်သော သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ လဒ္ဓါ စေဝ နိဋ္ဌိတာ စ၊ ရသည်,ပြီးသည်လည်း (နိ-၇၇၂) ဖြစ်သော သင်္ကန်းကို။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ စီဝရကာလော၊ သင်္ကန်းကာလသည်။ နာတိက္ကမတိ၊ မလွန်သေး။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်။ အနဓိဋ္ဌဟိတွာပိ၊ အဓိဋ္ဌာန် မတင်မူ၍လည်း။ ဌပေတုံ၊ ထားခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အဓိပ္ပါယော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။
ဧတ္ထ စ၊ ဤဝါကျ၌လည်း။ “တသ္မိံ ယေဝ အန္တောဒသာဟေ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ”တိ၊ တသ္မိံ ယေဝ အန္တောဒသာဟေ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ-ဟူ၍။ အဝိသေသေန၊ သာမညအားဖြင့်။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုသော်လည်း။ ဝဿနတော၊ မိုးလမှ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဧကာဟ ဒွီဟာဒိဝသေန၊ တစ်ရက်, နှစ်ရက်အစရှိသည်တို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဝဿူပနာယိကာယ၊ ဝါဆိုအံ့သောနေ့သို့။ အနာဂတာယ၊ မရောက်မိ။ လဒ္ဓါ၊ ရသော မိုးရေခံကို။ တေဟိ ဒိဝသေဟိ၊ ထို ဝါမဆိုမီ နေ့တို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ (ထည့်) ဒသာဟံ၊ ဆယ်ရက်ကို။ အနတိက္ကမန္တေန၊ မလွန်စေသဖြင့်။ ဝဿူပနာယိကဒိဝသတော၊ ဝါကပ်သည့်နေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ အဓိဋ္ဌာနက္ခေတ္တံ၊ အဓိဋ္ဌာန်ခေတ်သို့။ သမ္ပတ္တာ ဧဝ၊ ရောက်ခါမှသာလျှင်။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်၏။ တတောပန၊ ထိုမိုးလမှကား။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေ့၌။ ဒသာဟာတိက္ကမေန၊ ဆယ်ရက်လွန်သဖြင့်။ ဝါ၊ လွန်မှ။ နိဋ္ဌိတာမိ၊ ပြီးသော်လည်း။ အဓိဋ္ဌာနဿ၊ အဓိဋ္ဌာန်၏။ အခေတ္တတ္တာ၊ ခေတ်မဟုတ်သောကြောင့်။ န အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ၊ အဓိဋ္ဌာန် မတင်အပ်။ တာဒိသာ ပန၊ ထိုသို့ ဝါမကပ်မီက ဒသာဟကို လွန်ခြင်းသဘောရှိသော မိုးရေခံကိုကား။ ဝဿူပနာယိကဒိဝသေ ဧဝ၊ ဝါကပ်သောနေ့၌ သာလျှင်။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ၊ အဓိဋ္ဌန်အပ်၏။ အနဓိဋ္ဌဟတော၊ အဓိဋ္ဌာန်မတင်သော ရဟန်းအား။ အရုဏုဂ္ဂမနေန၊ အရုဏ်တက်သဖြင့်။ နိဿဂ္ဂိယံ၊ စွန့်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဓိဋ္ဌာနက္ခေတ္တံ၊ အဓိဋ္ဌာန်ခေတ်သို့။ သမ္ပတ္တာယေဝ၊ ရောက်မှသာလျှင်။ ယဒိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ၊ အကယ်၍ အဓိဋ္ဌာန် တင်သည်ဖြစ်အံ့။ ဧဝံ သတိ၊ ဤသို့ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ “ဒသာဟာနာဂတာယာ”တိ ဣမိနာ၊ ဒသာဟာနာဂတာယပါဌ်ဖြင့်။ ကိံ ပယောဇနံ၊ အဘယ်အကျိုးရှိသနည်း။ ဣတိ စေ၊ ဤသို့မေးငြားအံ့။ ဝဿာနတော၊ မိုးလမှ။ ပုဗ္ဗေ ဧဝ၊ ရှေ့၌သာလျှင်။ ဒသာဟေ၊ ဆယ်ရက်သည်။ အတိက္ကန္တေ၊ လွန်ခါမှ။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးသော မိုးရေခံကို။ ဝဿူပနာယိကဒိဝသေဧဝ၊ ၌သာလျှင်။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်၏။ ဣတိ အတ္ထဿ၊ ဤသို့သော အနက်ကို။ ဒဿနတ္ထံ၊ ပြခြင်းငှာ။ တံ ဝစနံ၊ ထို ဒသာဟာနာဂတာယ-ဟူသော စကားကို။ (ထည့်) ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “ဒသာဟာတိက္ကမေ နိဋ္ဌိတာ တဒဟေဝ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ”တိ၊ ဒသာဟာတိက္ကမေ နိဋ္ဌိတာ တဒဟေဝ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗော၊ ဖြေအပ်၏။ (ထည့်)။
(နိ-၇၇၃) ဒသာဟေ အပ္ပဟောန္တေ စီဝရကာလံ နာတိက္ကမေတဗ္ဗာတိ၊ ဒသာဟေ အပ္ပဟောန္တေ စီဝရကာလံ နာတိက္ကမေတဗ္ဗာ-ဟူသည်ကား။ တေမာသဗ္ဘန္တရေ၊ ဝါတွင်းသုံးလ၌။ ဒသာဟေ၊ ဆယ်ရက်သည်။ အပ္ပဟောန္တေ၊ မလောက်ခါမှ။ ကတ္တိကတေမာသိပုဏ္ဏမာယ၊ ဝါတွင်းသုံးလအဆုံးဖြစ်သော သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့သို့။ နဝါဟာနာဂတာယ၊ ကိုးရက်ဖြင့်မရောက်မီ။ သတ္တမိတော၊ သီတင်းကျွတ်လဆန်း ခုနစ်ရက်နေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ လဒ္ဓါ စ၊ ရသည်လည်းဖြစ်သော။ နိဋ္ဌိတာ စ၊ ပြီးသည်လည်းဖြစ်သော။ ဝဿိကသာဋိကာ၊ မိုးရေခံသင်္ကန်းကို။ (ထည့်) စီဝရကာလံ၊ သင်္ကန်းကာလကို။ နာတိက္ကမေတဗ္ဗာ၊ မလွန်စေအပ်။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ တထာ ဟိ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ “မာသော သေသော ဂိမှာနန္တိ ဘိက္ခုနာ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသိတဗ္ဗ”န္တိ၊ မာသော သေသော ဂိမှာနန္တိ ဘိက္ခုနာ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသိတဗ္ဗံ-ဟူ၍။ ပရိယေသနက္ခေတ္တံ၊ ရှာရသော ခေတ်ကို။ ဝတွာ၊ ဟော၍။ “ဝဿိကသာဋိကံ ဝဿာနံ စာတုမာသံ အဓိဋ္ဌာတုံ”န္တိ၊ ဝဿိကသာဋိကံ ဝဿာနံ စာတုမာသံ အဓိဋ္ဌာတံ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ကတာယပိ၊ ပြုပြီးသော မိုးရေခံ၏လည်းကောင်း။ [စာမျက်နှာ-၃၅၇] အကတာယပိ၊ ပြု၍မပြီးသေးသော မိုးရေခံ၏လည်းကောင်း။ မာသမတ္တံ၊ တလအတိုင်းအရှည်။ အနဓိဋ္ဌာတဗ္ဗတာ၊ အဓိဋ္ဌာန် မတင်အပ်သောအဖြစ်သည်။ သိဒ္ဓါ၊ ပြီး၏။ ယသ္မာ စ၊ အကြင်ကြောင့်လည်း။ အကတာ၊ ပြု၍ မပြီးသေးသော မိုးရေခံသည်။ ဝဿိကသာဋိကသင်္ချံ၊ ဝဿိကသာဋိက အရေအတွက်သို့။ န ဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။ အကရဏဉ္စ၊ မပြုခြင်းသည်လည်း။ ကေနစိ ဝေကလ္လေန၊ တစ်စုံတစ်ခု ချို့ခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အနာဒရေန၊ မရိုမသေသဖြင့်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ စာတုမာသံ၊ လေးလပတ်လုံး။ အကတတ္တာ ဧဝ၊ မပြုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ ပရိဟာရံ၊ အစောင့်အရှောက်ကို။ လဘတိ၊ ရ၏။ ကတာ ပန၊ ပြုပြီးသော မိုးရေခံကိုကား။ အဓိဋ္ဌာနက္ခေတ္တေ၊ အဓိဋ္ဌာန်ခေတ်၌။ အကတာ စ၊ ပြု၍မပြီးသေးသော မိုးရေခံကိုလည်း။ စီဝရကာလေ၊ သင်္ကန်းကာလ၌။ ဒသာဟပရမသိက္ခာပဒေနေဝ၊ ဒသာဟပရမ သိက္ခာပုဒ်ဖြင့်သာလျှင်။ ပရိဟာရံ၊ အစောင့်အရှောက်ကို။ လဘတိ၊ ရ၏။ ဣတိ အယံ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ ကသ္မာတိ၊ ကသ္မဟူသော ပုစ္ဆာသည်။ အတ္တနောမတိယာ၊ အတ္တနောမတိ၏။ ကာရဏပုစ္ဆာ၊ အကြောင်းကို မေးသော ပုစ္ဆာတည်း။ တသ္မာတိ၊ တသ္မာ-ဟူသည်ကား။ ဝဿာနေယေဝ၊ မိုးလ၌သာလျှင်။ ဝဿိကသာဋိကာယ၊ မိုးရေခံသင်္ကန်း၏။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗတာဝစနတော၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်သည်အဖြစ်ကို ဟောတော်မူခြင်းကြောင့်။ ”တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတု”န္တိ သုတ္တံ ပန၊ တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတုံ-ဟူသော ပါဠိကိုကား။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ သေသစီဝရာနံ၊ မိုးရေခံမှ ကြွင်းသော သင်္ကန်းတို့၏။ ဧဝံ၊ ဤမိုးရေခံအတူ။ ကာလနိယမာဘာဝံ၊ ကာလ (နိ-၇၇၄) ကို မှတ်သားခြင်း၏ မရှိခြင်းကို။ သာဓေတုံ၊ ပြီးစေခြင်းငှာ။ ဥဒ္ဓဋံ၊ ထုတ်အပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေန၊ ထို တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတုံ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ အညံ၊ တပါးသော။ ပယောဇနံ၊ အကျိုးသည်။ န အတ္ထိ၊ မရှိ။
“ကဒါ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ”တိအာဒိကုရုန္ဒိဝစနေနာပိ၊ ကဒါ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာ-အစရှိသော ကုရုန္ဒီစကားဖြင့်လည်း။ “ယဒါ ဝါ တဒါ ဝါ၊ ဟုတ်ဟုတ်ငြားငြားသော အခါ၌။ အဓိဋ္ဌာတုံ၊ အဓိဋ္ဌာန်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ အပ်၏ဟူ၍။ ပဝတ္တံ၊ ဖြစ်သော။ (ထည့်) ဣဒံ ဝါဒံ၊ ဤအယူကို။ ပဋိက္ခိပိတွာ၊ ပယ်၍။ ဒသာဟဗ္ဘန္တရေဧဝ၊ ဆယ်ရက်အတွင်း၌သာလျှင်။ ကတာယ၊ ပြုအပ်ပြီးသော မိုးရေခံ၏။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗတံ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်သော အဖြစ်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
ပါဠိယံ၊ ပါဠိ၌။ “အစ္ဆိန္နစီဝရဿာ”တိအာဒီသု၊ အစ္ဆိန္နစီဝရဿ-အစရှိသည်တို့၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ မိမိ၏။ (ထည့်) အစ္ဆိန္နသေသစီဝရဿ၊ မိုးရေခံမှကြွင်းသော သင်္ကန်းကိုခိုးသူလုသော ရဟန်းအားလည်းကောင်း။ နဋ္ဌသေသစီဝရဿ၊ မိုးရေခံမှ ကြွင်းသော သင်္ကန်းပျောက်သောရဟန်းအားလည်းကောင်း။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧတေသံ၊ ထိုမိုးရေခံမှတပါးသော သင်္ကန်းကို ခိုးသူလုကုန်, ပျောက်ကုန်သော ရဟန်းတို့အား။ အသမယေ၊ အခါမဟုတ်သည်၌။ နိဝါသနပတ္တိယာ ဧဝ၊ ဝတ်ခြင်းကြောင့်သင့်သော အာပတ်ဖြင့်သာလျှင်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းကို။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ မာတိကာဋ္ဌကထာ၌။ “အစ္ဆိန္နစီဝရဿ ဝါ နဋ္ဌစီဝရဿ ဝါ အနိဝတ္ထံ စောရာ ဟရန္တီတိ ဧဝံ အာပဒါသု ဝါ နိဝါသယတော ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တီ”တိ၊ အစ္ဆိန္နစီဝရဿ ဝါ နဋ္ဌစီဝရဿ ဝါ အနိဝတ္ထံ စောရာ ဟရန္တီတိ ဧဝံ အာပဒါသု ဝါ နိဝါသယတော ဥမ္မတ္တကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဓပန သမန္တပါသာဒိကာယံ၊ ဤ သမန္တပါသာဒိကအဋ္ဌကထာ၌ကား။ နိဿဂ္ဂိယာ၊ နိဿဂ္ဂိအာပတ်ဖြင့်။ အယံ အနာပတ္တိ၊ ဤ အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ ပါဠိတော၊ ပါဠိအားဖြင့်။ သယမေဝ၊ အလိုလိုသာလျှင်။ သိဇ္ဈတိ၊ ပြီး၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဣမံ၊ ဤနိဿဂ္ဂိဖြင့်အာပတ်မသင့်ခြင်းကို။ အဒေဿတွာ၊ မပြမူ၍။ အသိဇ္ဈမာနံ၊ မပြီးသော။ (အနာပတ္တိံ-၌ စပ်) နဂ္ဂဿ၊ အချည်းစည်း။ နာယတော၊ ရေချိုးသော ရဟန်းအား။ ဒုက္ကဋာပတ္တိယာ ဧဝ၊ ဒုက္ကဋ် သို့ရောက်ခြင်းဖြင့်သာလျှင်။ အနာပတ္တိံ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ “အစ္ဆိန္နစီဝရဿာ”တိအာဒိ၊ အစ္ဆိန္နစီဝရဿ-အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧသာ အနာပတ္တိ၊ ဤမိုးရေခံသင်္ကန်းကို ခိုးသူ (နိ-၇၇၅) လု၍ အချည်းစည်းရေချိုးသော ရဟန်းအား အာပတ်မသင့်ခြင်းသည်။ အဝုတ္တေ၊ မဆိုသည်ရှိသော်။ န သိဇ္ဈတိ၊ မပြီး။ ဣတိ၊ ဤသို့ သိအပ်၏။ ဝဿိကသာဋိကာယ၊ မိုးရေခံသင်္ကန်း၏။ အတ္တုဒ္ဒေသိကတာ၊ မိမိအကျိုးငှာ ညွှန်းအပ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ အသမယေ၊ အခါမဟုတ်သည်၌။ ပရိယေသနတာ၊ ရှာသောအဖြစ်လည်းကောင်း။ တာယ၊ ထိုရှာခြင်းဖြင့်။ ပဋိလာဘော စ၊ ရခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ တီဏိ၊ ဤသုံးပါးတို့သည်။ တာဝ၊ ရှေးဦးစွာ။ ပရိယေသနာပတ္တိယာ၊ ရှာခြင်းကြောင့် သင့်သော အာပတ်၏။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။ နိဝါသနာပတ္တိယာ၊ ဝတ်ခြင်းကြောင့် သင့်သောအာပတ်၏။ အင်္ဂါနိ ပန၊ အင်္ဂါတို့ကား။ သစီဝရတာ၊ မိုးရေခံမှ တပါးသော သင်္ကန်းရှိသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ အာပဒါဘာ ဝေါ၊ ဘေးရန်မရှိခြင်းလည်းကောင်း။ ဝဿိကသာဋိကာယ၊ မိုးရေခံသင်္ကန်း၏။ သကဘာဝေါ၊ မိမိဥစ္စာအဖြစ်လည်းကောင်း။ အသမယေ၊ အခါမဟုတ်သည်၌။ နိဝါသနံ၊ ဝတ်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့သည်။ စတ္တာရိ၊ လေးပါးတို့သည်။
ဝဿိကသာဋိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ဝဿိကသာဋိကသိက္ခာပုဒ်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၅-စီဝရအစ္ဆိန္ဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၅၈] ၆၃၁။ ပဉ္စမေ၊ ပဉ္စမသိက္ခာပုဒ်၌။ “ယမ္ပိ။ ပ။ အစ္ဆိန္ဒီ”တိ ဧတ္ထ၊ ယမ္ပိ။ ပ။ အစ္ဆိန္ဒိ-ဟူသော ပါဠိတော်၌။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်။ တေ၊ သင့်အား။ အဟံ၊ ငါသည်။ ယံ စီဝရံ၊ အကြင်သင်္ကန်းကို။ အဒါသိံ၊ ပေး၏။ တံ စီဝရံ၊ ထိုသင်္ကန်းကို။ “မယာ၊ ငါနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပက္ကမိဿတီ”တိ သညာယ၊ သွားလိမ့်-ဟုမှတ်ထင်၍။ အဒါသိံ၊ ပေး၏။ အညထာ၊ တပါးသော အခြင်းအရာဖြင့်။ န အဒါသိံ၊ မပေး။ ဣတိ၊ ဤဆိုအပ်၍။ ကုပိတော၊ အမျက်ထွက်သော ရှင်ဥပနန်သည်။ အစ္ဆိန္ဒိ၊ လုယက်၏။ ဣတိ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အဇ္ဈာဟရိတွာ၊ ပါဌသေသ၊ ဆောင်၍။ ယောဇေတဗ္ဗံ၊ ယောဇနာအပ်၏။
၆၃၃။ ဧကံ ဒုက္ကဋံန္တိ၊ ဧကံ ဒုက္ကဋံ-ဟူသည်ကား။ အာဏတ္တော၊ စေအပ်သော ရဟန်းသည်။ အဝဿံ၊ မချွတ်။ ယဒိ အစ္ဆိန္ဒတိ၊ အကယ်၍ လုသည်ဖြစ်ငြားအံ့။ အာဏတ္တိက္ခဏေ၊ စေသောခဏ၌။ ပါစိတ္တိယံ ဧဝ၊ ပါစိတ်သာလျှင်ကတည်း။ ယဒိ န အစ္ဆိန္ဒတိ၊ အကယ်၍ မလုသည်ဖြစ်အံ့။ တဒါ ဧဝ၊ ထို မလုသော အခါ၌သာလျှင်။ ဒုက္ကဋန္တိ၊ ဒုက္ကဋဟူ၍။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ဧကဝါစာယ သမ္ဗဟုလာ အာပတ္တိယောတိ၊ ဧကဝါစာယ သမ္ဗဟုလာ အာပတ္တိယေ-ဟူသည်ကား။ အာဏတ္တော၊ စေခိုင်းအပ် (နိ-၇၇၆) သော ရဟန်းသည်။ အနန္တရာယေန၊ အန္တရာယ်မရှိသဖြင့်။ ယဒိ အစ္ဆန္ဒတိ၊ အကယ်၍ လုသည်ဖြစ်အံ့။ အာဏတ္တိက္ခဏေယေဝ၊ စေသော ခဏ၌သာလျှင်။ ဝတ္ထုဂဏနာယ၊ ဝတ္ထုအရေအတွက်ဖြင့်။ ပါစိတ္တိယအာပတ္တိယော၊ ပါစိတ်အာပတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ ပယောဂကရဏက္ခဏေယေဝ၊ ပယောဂကို ပြုဆဲခဏ၌သာလျှင်။ အာပတ္တိယာ၊ အာပတ်သို့။ အာပဇ္ဇိတဗ္ဗတော၊ ရောက်သင့်သောကြောင့်တည်း။ စီဝရံ ပန၊ သင်္ကန်းသည်ကား။ အစ္ဆိန္နေယေဝ၊ လုယက်ပြီးမှသာလျှင်။ နိဿဂ္ဂိယံ၊ စွန့်အပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ ထို စေခိုင်းအပ်သော ရဟန်းသည်။ ယဒိ န အစ္ဆိန္ဒတိ၊ အကယ်၍ မလုတုံအံ့။ အာဏတ္တိက္ခဏေ၊ စေခိုင်းသောခဏ၌။ ဧကမေဝ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်တချက်သာလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ အညတ္ထာပိ၊ တပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဤဒိသေသု၊ ဤသို့သဘောရှိသော သိက္ခာပုဒ်တို့၌။ နယော၊ နည်းကို။ ဉာတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။
၆၃၅။ “ဥပဇ္ဈံ ဂဏှိဿတီ”တိ၊ ဥပဇ္ဈံ ဂဏှိဿတိ၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ သာမဏေရဿ၊ အား။ ဒါနံ၊ သင်္ကန်းပေးခြင်းကို။ ဒီပေတိ၊ သိစေ၏။ တေန စ၊ ထို ဥပဇ္ဈံ ဂဏှိဿတိ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်လည်း။ သာမဏေရကာလေ၊ သာမဏေတုန်း ကာလက။ ဒတွာ၊ ပေး၍။ ဥပသမ္ပန္နကာလေ၊ ပဉ္စင်းခံသော အခါ၌။ အစ္ဆိန္ဒတောပိ၊ လုယက်သော ရဟန်းအားလည်း။ ပါစိတ္တိယံ၊ ပါစိတ်ကို။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ “ဘိက္ခုဿ သာမံ စီဝရံ ဒတွာ”တိ ဣဒံ၊ ဟူသော စကားကို။ ဥက္ကဋ္ဌဝသေန၊ ဥက္ကဋ္ဌနည်းအစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ကမ္မေ၊ အမှုကို။ အကတေ၊ မပြုသည်ရှိသော်။ သတိသဒိသတ္တာ၊ အခနှင့် တူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ “အာဟရာပေတုံ ပန ဝဋ္ဋတီ”တိ၊ အာဟရာပေတုံ ပန ဝဋ္ဋတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝိကပ္ပနုပဂပစ္ဆိမစီဝရတာ၊ အငယ်ဆုံး ဝိကပ္ပနာလောက်သော သင်္ကန်း၏အဖြစ်လည်းကောင်း။ သာမံ ဒိန္နတာ၊ ကိုယ်တိုင်ပေးအပ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ သကသညိတာ၊ မိမိဥစ္စာဟု အမှတ်ရှိသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဥပသမ္ပန္နတာ၊ ပဉ္စင်း၏ အဖြစ်လည်းကောင်း။ ကောဓဝသေန၊ အမျက်၏အစွမ်းဖြင့်။ အစ္ဆိန္ဒနံ ဝါ၊ ကိုယ်တိုင် လုခြင်းလည်းကောင်း။ အစ္ဆိန္ဒာပနံ ဝါ၊ သူတပါးကို လုစေခြင်းလည်းကောင်း။ ဣမာနိ ပဉ္စ၊ ဤငါးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
စီဝရအစ္ဆိန္ဒနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ စီဝရအစ္ဆိန္ဒနသိက္ခာပုဒ်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
(နိ-၇၇၇) ၆၃၆။ ဆဋ္ဌေ၊ ဆဋ္ဌသိက္ခာပုဒ်၌။ ဝီတဝီတဋ္ဌာနံ၊ ရက်တိုင်းရက်တိုင်းနေရာကို။ ယသ္မိံ စတုရဿဒါရုမှိ၊ အကြင် လေးထောင့်သစ်သား၌။ ပလိဝေဌေန္တိ၊ ရစ်ကုန်၏။ [တဿ၊ ထို လေးထောင့်သစ်သား၏။ ဝါ၊ လိပ်၏။] ''တုရီ”တိ နာမံ၊ တုရိဟူသော အမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝါယန္တာ၊ ရက်ကုန်သည်ရှိသော်။ [တိရိယံ သုတ္တံ၊ ဖီလာဖြစ်သော ချည်ကို။ ဝါ၊ အဖောက်ချည်ကို။] ပဝေသေတွာ၊ သွင်း၍။ ယေန၊ အကြင် လက်ခတ်ဖြင့်။ အာကောဋေန္ထာ၊ ခတ်ကုန်လျက်။ ဝတ္ထေ၊ အဝတ်၌။ ဃနဘာဝံ၊ တခဲနက် ထူသည်၏အဖြစ်သို့။ အာပါဒေန္တိ၊ ရောက်စေကုန်၏။ တံ၊ ထိုခတ်ကြောင်းဖြစ်သော လက်ခတ်ကို။ “ဝေမ”န္တိ-၊ ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။
“ဣတရသ္မိံ တထေဝ ဒုက္ကဋ”န္တိ ဣမိနာ၊ ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ ဝါယိတုံ၊ ရက်ခြင်းငှာ။ အာရဒ္ဓကာလတော၊ အားထုတ်သော ကာလမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ယထာဝုတ္တပရိစ္ဆေဒေ၊ အကြင်အကြင် ဆိုအပ်ပြီးသော ဝိကပ္ပနာလောက်သော အပိုင်းအခြားသည်။ နိဋ္ဌိတေယေဝ၊ ပြီးသော်သာလျှင်။ ဒုက္ကဋမ္ပိ၊ ဒုက္ကဋ်သည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တတော၊ ထို ဝိကပ္ပနာလောက်သော အပိုင်းအခြား ပြီးသည်မှ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဝါယနပယောဂေသု၊ ရက်ခြင်းပယောဂတို့၌။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
[စာမျက်နှာ-၃၅၉] “တန္တ ဌိတံယေဝ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗွံ”န္တိ ဧတ္ထ၊ တန္တ ဌိတံယေဝ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗွံ-ဟူသောပုဒ်၌။ ဧကဝါရံ၊ တကြိမ်။ အဓိဋ္ဌိတေ၊ အဓိဋ္ဌာန် တင်အပ်သည်ရှိသော်။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ ဝီတံ၊ ရက်ရက်သမျှသည်။ အဓိဋ္ဌိတဂတိကမေဝ၊ အဓိဋ္ဌာန် တင်အပ်သည်နှင့် တူသော အလားရှိသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပုန၊ တဖန်။ အဓိဋ္ဌာနကိစ္စံ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်ခြင်းကိစ္စသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ အန္တရန္တရာ၊ အကြား အကြား၌။ ဒသာ၊ မြိတ်ဆာတို့ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ ဝိသုံ ဝိသုံ၊ အသီး အသီး။ သပရိစ္ဆေဒံ၊ အပိုင်းအခြားရှိသည်ဖြစ်၍။ ဝီတံ၊ ရက်အပ်သည်။ သစေ ပန ဟောတိ၊ အကယ်၍ ဖြစ်ငြားအံ့။ ပစ္စေကံ၊ အသီး အသီး။ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗမေဝ၊ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်သလျှင်ကတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ စ၊ ဆက်၍ဆိုအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ ကပ္ပိယသုတ္တံ၊ ကပ္ပိယချည်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ အညာတကအပ္ပဝါရိတေနာပိ၊ အဆွေမတော်သည်, မဖိတ်သည်လည်းဖြစ်သော။ အကပ္ပိယတန္တဝါယေန၊ မအပ်သော ယက်ကန်းသည်ကို။ “သုတ္တံ၊ ချည်သည်။ အတ္ထိ၊ ၏။ ဝါယန္တော၊ ရက်စေမည်သူကား။ နတ္ထိ၊ မရှိ။”ဣတိအာဒိ၊ (နိ-၇၇၈) ပရိယာယမုခေန၊ ဤသို့အစရှိသော ပရိယာယ်ကို အဦးပြုသဖြင့်။ ဝါယာပေန္တဿ၊ ရက်စေသော ရဟန်းအား။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ် မသင့်။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ မာတိကာဋ္ဌကထာယံ၊ မာတိကာအဋ္ဌကထာ၌။ “ဝါယာပေယျာ”တိ ပဒဿ၊ ဝါယာပေယျ-ဟူသောပုဒ်၏။ “စီဝရံ မေ အာဝုသော ဝါယထာတိ အကပ္ပိယဝိညတ္တိယာ ဝါယျာပေယျာ”တိ၊ စီဝရံ မေ အာဝုသော ဝါယထာတိ အကပ္ပိယဝိညတ္တိယာ ဝါယျာပေယျ-ဟူ၍။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တော၊ ဆိုသောရဟန်းသည်။ အကပ္ပိယတန္တဝါယေန၊ မအပ်သော ယက်ကန်းသည်ကို။ ဝါယာပေတိ နာမ၊ ရက်စေသည်မည်၏။ အညထာ၊ တပါးသော အစွမ်းဖြင့် ဆိုသည်ရှိသော်။ န ဝါယာပေတိ နာမ၊ ရက်စေသည် မမည်။
၆၄၀။ “အနာပတ္တိ စီဝရံ သိဗ္ဗေ တုံ”န္တိအာဒီသု၊ အနာပတ္တိ စီဝရံ သိဗ္ဗေ တံ-အစရှိသော ပါဠိတို့၌။ ဣမိနာ သိက္ခာပဒေနေဝ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်ဖြင့်သာလျှင်။ အနာပတ္တိ၊ အာပတ်မသင့်။ အကတဝိညတ္တိပစ္စယာ ပန၊ မပြုအပ်သော ဝိညတ်ဟူသော အကြောင်းကြောင့်ကား။ ဒုက္ကဋမေဝ၊ ဒုက္ကဋ်သာလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ အကပ္ပိယသုတ္တတာ၊ မအပ်သောချည်၏ အဖြစ်လည်းကောင်း။ အတ္တုဒ္ဒေသိကတာ၊ မိမိကို ရည်ညွှန်းအပ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ အကပ္ပိယတန္တဝါယေန၊ မအပ်သော ယက်ကန်းသည်ကို။ အကပ္ပိယဝိညတ္တိယာ၊ မအပ်သော တောင်းခြင်းဖြင့်။ ဝါယာပနံ၊ ရက်စေခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ တီဏိ၊ ဤသုံးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
သုတ္တဝိညတ္တိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ သုတ္တဝိညတ္တိသိက္ခာပုဒ်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၇-မဟာပေသကာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၆၄၂။ သတ္တမေ၊ သတ္တမသိက္ခာကပုဒ်၌။ “ကိဉ္စမတ္တံ အနုပဒဇ္ဇေယျာ”တိ ဣဒံ၊ ကိဉ္စမတ္တံ အနုပဒဇ္ဇေယျ-ဟူသော စကားသည်။ ပယောဂဘေဒဒဿနံ၊ လုံ့လအထူးကို ပြကြောင်းသာတည်း။ ဒါနံ ပန၊ ပေးခြင်းသည်ကား။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂံ၊ အင်္ဂါ သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင့်သာလျှင်။ တဿ၊ ထို အနုပဒဇ္ဇေယျ၊ ဟူသော ပုဒ်၏။ ဝိဘင်္ဂေ၊ ဝိဘင်း၌။ “အန္တမသောဓမ္မမ္ပိ ဘဏတီ”တိ၊ အန္တမသောဓမ္မမ္ပိ ဘဏတိ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခပုဒ်၌။ သေသံ၊ ကြွင်းသော စကားသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်သလျှင်ကတည်း။ အညာတကအပ္ပဝါရိတာနံ၊ အဆွေမတော်သောသူ, မဖိတ်သောသူတို့၏။ တန္တဝါယေ၊ ယက်ကန်းသည်တို့သို့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ကပ်၍။ ဝိကပ္ပံ၊ အထူးစီရင်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇနတာ၊ ရောက်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ စီဝရဿ၊ သင်္ကန်း၏။ အတ္တုဒ္ဒေ (နိ-၇၇၉) သိကတာ၊ မိမိဖို့ ရည်ညွှန်းအပ်သော အဖြစ်လည်းကောင်း။ တဿအတ္တနော၊ ထိုမိမိ၏။ ဝစနေန၊ စကားကြောင့်။ သုတ္တဝဍ္ဎနံ၊ ချည်တိုးပွါးခြင်းလည်းကောင်း။ စီဝရပဋိလာဘော၊ သင်္ကန်းရခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ၊ ဤလေးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂင်္ါတို့တည်း။
မဟာပေသကာရသိက္ခာပဝဏ္ဏနာ၊ မဟာပေသကာရသိက္ခာပုဒ်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၈-အစ္စေကစီဝရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၆၀] ၆၄၆။ အဋ္ဌမေ၊ အဋ္ဌမသိက္ခာပုဒ်၌။ ဆဋ္ဌိယံ၊ သီတင်းကျွတ်လဆန်း ခြောက်ရက်နေ့၌။ ဥပ္ပန္နစီဝရဿ၊ ရသော သင်္ကန်းရှိသော ရဟန်းအား။ ဧကာဒသမာရုဏော၊ တဆယ့်တခုမြောက်သော အရုဏ်သည်။ စီဝရကာလေ၊ သင်္ကန်းကာလ၌။ ဥဋ္ဌာတိ၊ တက်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “ဆဋ္ဌိတော ပဋ္ဌာယာ”တိအာဒိ၊ ဆဋ္ဌိတော ပဋ္ဌာယ-အစရှိသော ပါဌ်ဖြင့်လည်း။ (ဒေဿတိ-၌ စပ်) “ဒသာဟာနာဂတ”န္တိ၊ ဒသာဟာနာဂတ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပဉ္စမိတော၊ သီတင်းကျွတ်လဆန်း ငါးရက်နေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ပုဏ္ဏမိတော၊ လပြည့်နေ့မှ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဒသသု အရုဏေသု၊ ဆယ်အရုဏ်တို့သည်။ ဉတေသုပိ၊ တက်ကုန်သော်လည်း။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းသည်။ နိဿဂ္ဂိယံ၊ စွန့်အပ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပုဏ္ဏမိယာ၊ လပြည့်နေ့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဧကာဒသ ဒိဝသာ၊ တဆယ့် တရက်တို့ကို။ လဗ္ဘန္တိ၊ ရအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတ္တကမေဝ၊ ဤမျှသော သင်္ကန်းကိုသာလျှင်။ ဣမိနာ သိက္ခာပဒေန၊ ဤ အစ္စေကစီဝရသိက္ခာပုဒ်ဖြင့်။ လဒ္ဓံ၊ ရအပ်၏။ ဆဋ္ဌိတော၊ ခြောက်ရက်နေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဥပ္ပန္နံ၊ ရသော။ သဗ္ဗစီဝရံ၊ အလုံးစုံသော သင်္ကန်းသည်။ ပဌမကထိနသိက္ခာပဒဝသေနေဝ၊ ပဌမကထိနသိက္ခာပုဒ်၏ အစွမ်းအားဖြင့်သာလျှင်။ ယာဝ စီဝရကာလံ၊ သင်္ကန်းအခါတိုင်အောင်။ နိဿဂ္ဂိယံ၊ စွန့်အပ်သည်။ န ဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။
၆၅၀။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ပဌမကထိနာဒိသိက္ခာပဒေဟိ၊ ပဌမကထိနစသော သိက္ခာပုဒ်တို့ဖြင့်။ လဗ္ဘမာနံ၊ ရအပ်သော။ တဿ တဿ စီဝရဿ၊ ထိုထိုသင်္ကန်း၏။ ပရိဟာရံ၊ အစောင့်အရှောက်ကို။ ဣဓေဝ၊ ဤ အစ္စေကစီဝရ သိက္ခာပုဒ်၌သာလျှင်။ ဧကတော၊ တပေါင်းတည်း။ သမ္ပိဏ္ဍေတွာ၊ ပေါင်း၍။ ဒေဿန္တော၊ ပြတော်မူလိုရကား။ “အတိရေကစီဝရဿာ”တိအာဒိံ၊ အစရှိ (နိ-၇၈၀) သော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ “အနတ္ထတေ ကထိနေ ဧကာဒသဒိဝသာဓိကော မာသော၊ အတ္ထတေ ကထိနေ ဧကာဒသဒိဝသာဓိကာ ပဉ္စ မာသာ”တိ၊ အနတ္ထတေ ကထိနေ ဧကာဒသဒိဝသာဓိကော မာသော၊ အတ္ထတေ ကထိနေ ဧကာဒသဒိဝသာဓိကာ ပဉ္စ မာသာ-ဟူ၍။ အယမေဝ ပါဌော၊ ဤပါဌ်သည်သာလျှင်။ ပါဠိယာ၊ ပါဠိနှင့်။ သမေတိ၊ ညီ၏။ ကေစိ ပန၊ အချို့ ဆရာတို့သည်ကား။ “ဒသဒိဝသာဓိကော မာသော၊ ဒသဒိဝသာဓိကာ ပဉ္စ မာသာ တိ၊ ဒသဒိဝသာဓိကော မာသော၊ ဒသဒိဝသာဓိကာ ပဉ္စ မာသာ-ဟူ၍။ ပါဌေန၊ ပါဌ်သည်။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ရာ၏။” ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ တံ ဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ ယုတ္တံ၊ မသင့်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အညထာ၊ ဒသဒိဝသာဓိကော-ဟု အဋ္ဌကထာပါဌ် နေသင့်သည်ရှိသော်။ “နဝါဟာနာဂတံ”န္တိ၊ နဝါဟာနာဂတံ-ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗတော၊ ဟောရာသင့်သောကြောင့်တည်း။ ဧတ္ထ၊ ဤအရာ၌။ မာတိကာဋ္ဌကထာယဉ္စ၊ မာတိကာ အဋ္ဌကထာ၌လည်း။ “ကာမေဉ္စသ 'ဒသာဟပရမံ အတိရေကစီဝရံ ဓာရေတဗ္ဗ' န္တိ ဣမိနာဝ သိဒ္ဓေါ။ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိဝသေန ပန အပုဗ္ဗံ ဝိယ အတ္ထံ ဒေဿတွာ သိက္ခာပဒံ ဌပိတ”န္တိ၊ ကာမေဉ္စသ 'ဒသာဟပရမံ အတိရေကစီဝရံ ဓာရေတဗ္ဗ' န္တိ ဣမိနာဝ သိဒ္ဓေါ။ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိဝသေန ပန အပုဗ္ဗံ ဝိယ အတ္ထံ ဒေဿတွာ သိက္ခာပဒံ ဌပိတံ၊ ဟူ၍။ ယံ ပါဌံ၊ အကြင်ပါဌ်ကို။ လိခန္တိ၊ ရေးကုန်၏။ တံ ပါဌံ၊ ထိုပါဌ်သည်။ ပမာဒလိခိတံ၊ မေ့လျော့၍ ရေးသားအပ်သော ပါဌ်တည်း။ “ပဝါရဏမာသဿ ဇုဏှပက္ခပဉ္စမိတော ပဋ္ဌာယ ဥပ္ပန္နဿ စီဝရဿ နိဓာနကာလော ဒဿိတော ဟောတီ”တိ၊ ပဝါရဏမာသဿ ဇုဏှပက္ခပဉ္စမိတော ပဋ္ဌာယ ဥပ္ပန္နဿ စီဝရဿ နိဓာနကာလော ဒဿိတော ဟောတိ၊ ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်ပြီးသောကြောင့်တည်း။ ဣမမေဝ ပမာဒပါဌံ၊ ဤမေ့လျော့၍ ရေးအပ်သော ပါဌ်ကိုပင်လျှင်။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဘဒန္တဗုဒ္ဓဒတ္တာစရိယေန စ၊ အရှင်ဗုဒ္ဓဒတ်ဆရာသည်လည်း။ “ပရိဟာရေကမာသောဝ၊ ဒသာဟပရမောမတော”တိအာဒိ၊ အစရှိသော ဝိနိစ္ဆယဂါထာကို။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ သို့။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။
အစ္စေကစီဝရသဒိသေ အညသ္မိန္တိ၊ အစ္စေကစီဝရသဒိသေ အညသ္မိ-ဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ အဓိဋ္ဌိတေ၊ အဓိဋ္ဌာန် တင်အပ်ပြီးသော။ ဥပ္ပန္နကာလာကာရာဒိသာဒိသေန၊ ရသောကာလ, ရသော အခြင်းအရာ အစရှိသည် တူသဖြင့်။ အစ္စေကစီဝရသဒိသေ၊ အစ္စေက သင်္ကန်းနှင့် တူသော။ အညသ္မိံ စီဝရေ၊ တပါးသော သင်္ကန်း၌။ အစ္စေကစီဝရသညာယ၊ အစ္စေကသင်္ကန်း အမှတ်ဖြင့်။ စီဝရကာလံ၊ သင်္ကန်းကာလကို။ အတိက္ကမေတိ၊ လွန်စေအံ့။ ဣတိ အယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အဓိပ္ပါယ်တည်း။ တေနေဝ၊ ထိုသို့ အဓိဋ္ဌာန်တင်အပ်ပြီးသည်ကို လွန်စေခြင်းကြောင့် သာလျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤအနစ္စေကစီဝရတိက်၌။ ဒုက္ကဋံ၊ ဒုက္ကဋ်ကိုလည်းကောင်း။ အနာပတ္တိ စ၊ အာပတ်မသင့်ခြင်းကိုလည်းကောင်း။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း ဟူမူကား။ ဣတရထာ၊ အဓိဋ္ဌာန် မတင်သောသင်္ကန်းကို လွန်စေသည်ရှိသော်။ တီသုပိ (နိ-၇၈၁) ပဒေသု၊ သုံးပုဒ်လုံး တို့၌လည်း။ ပါစိတ္တိယေဿဝ၊ ပါစိတ်ကို သာလျှင်။ ဝတ္တဗ္ဗတော၊ ဟောသင့်သောကြောင့်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အနစ္စေကစီဝရမ္ပိ၊ အစ္စေက မဟုတ်သော သင်္ကန်းကိုလည်း။ စီဝရကာလံ၊ သင်္ကန်းကာလကို။ အတိက္ကမယတော၊ လွန်စေသောရဟန်းအား။ အစ္စေကစီဝရတ္တိကေ ဝိယ၊ အစ္စေကစီဝရတိက်၌ကဲ့သို့။ ပါစိတ္တိယမေဝ၊ ပါစိတ်အာပတ်သည်သာလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ဝိကပ္ပနုပဂပစ္ဆိမပ္ပမာဏဿ၊ ဝိကပ္ပနာလောက်သော သင်္ကန်းတွင် အငယ်ဆုံး ပမာဏရှိသော။ အစ္စေကစီဝရဿ၊ အစ္စေကသင်္ကန်း၏။ အတ္ထနော [စာမျက်နှာ-၃၆၁] သန္တကတာ၊ မိမိဥစ္စာ၏ အဖြစ်လည်းကောင်း။ ကတ္တိကတေမာသိပုဏ္ဏမာယ၊ သီတင်းကျွတ် လပြည့်နေ့သို့။ ဒသာဟာနာဂတာယ၊ ဆယ်ရက်ဖြင့် မရောက်မီ။ ဥပ္ပန္နဘာဝေါ၊ ရသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ အနဓိဋ္ဌိတအဝိကပ္ပိတတာ၊ အဓိဋ္ဌာန်မတင်, ဝိကပ္ပနာမပြုသော အဖြစ်လည်းကောင်း။ စီဝရကာလာတိက္ကမော၊ သင်္ကန်းကာလကို လွန်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ၊ ဤလေးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
အစ္စေကစီဝရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ အစ္စေကစီဝရသိက္ခာပုဒ်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
၉-သာသင်္ကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
၆၅၂-၃။ နဝမေ၊ နဝမသိက္ခာပုဒ်၌။ (အာဟ-၌ စပ်) ဧတ္ထ၊ ဤအရပ်၌။ အန္တရန္ထရာ၊ အကြား အကြား၌။ ဃရံ၊ အိမ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဂါမော၊ ရွာကို။ အန္တရဃရန္တိ၊ အန္တရဃရ-ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “အန္တောဂါမေ”တိ၊ အန္တောဂါမေ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ၏။ “ပဌမံ ဈာနံဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတီ”တိ ဣမဿ၊ ပဌမံ ဈာနံဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ-ဟူသော ဥဒ္ဒေသ၏။ ဝိဘင်္ဂေ၊ ဝိဘင်း၌။ “ဥပသမ္ပဇ္ဇ”န္တိ၊ ဥပသမ္ပဇ္ဇံ-ဟူသော ပုဒ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ဥပသမ္ပဇ္ဇန္တိအာဒီသု ဝိယာ”တိ၊ ဥပသမ္ပဇ္ဇန္တိအာဒီသု ဝိယ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တဿာပီတိ၊ တဿာပိ-ဟူသည်ကား။ “ဝုတ္ထဝဿန”န္တိ ဝိဘင်္ဂပဒဿပိ၊ ဝုတ္ထဝဿာနံ-ဟူသော ပဒဘာဇနီပုဒ်၏လည်း။ “ဝုတ္တဝဿာန”န္တိ စ ပဒံ၊ ဟူသော ပုဒ်သည်လည်း။ နိဒ္ဓါရဏေ၊ နိဒ္ဓါရဏအနက်၌။ သာမိဝစနံ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဧတေန စ၊ ဤ ဝုတ္ထဝဿာနံ-ဟူသောပုဒ်ဖြင့်လည်း။ အနတ္ထတကထိနာနံ၊ ကထိန်မခင်းကုန်သော ရဟန်းတို့အား။ ကထိနမာသေပိ၊ ကထိန်လ၌လည်း။ အသမာဒါနစာရော၊ သင်္ကန်းမယူပဲ လှည့်လည်ရခြင်းကို။ န လဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ ဣတိ ဝစနံ၊ ဤစကားသည်။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ (နိ-၇၈၂) ဣတရထာ၊ ကထိန်မခင်းပဲ သင်္ကန်းကာလ၌ အသမာဒါနစာရကို ရသည်ရှိသော်။ သိက္ခာပဒေဿဝ၊ ဤ သင်္ကန်း သိက္ခာ ပုဒ်၏ သာလျှင်။ နိရတ္ထကတ္တာ၊ အကျိုးမရှိရာသောကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
“ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနတော”တိ ဧတ္ထု၊ ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနတော-ဟူသောပုဒ်၌။ ဂါမပရိယန္တေ၊ ရွာအစွန်း၌။ ဌိတဃရူပစာရတော၊ တည်သော အိမ်၏ဥပစာရမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဧကော လေဍ္ဍုပါတော၊ ခဲတစ်ကျသည်။ ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနံ နာမ၊ အရံထိုက်ရာ အရပ်မည်၏။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေပိ၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ်၌လည်း။ “အပရိက္ခိတ္တဿ ပဌမလေဍ္ဍုပါတတော ပဋ္ဌာယာ”တိ၊ အပရိက္ခိတ္တဿ ပဌမလေဍ္ဍုပါတတော ပဋ္ဌာယ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တန္တိ၊ တံ-ဟူသည်ကား။ တံ ပဌမသေနာသနာဒိံ၊ ထိုရှေးဦးစွာသော ကျောင်းအစရှိသည်ကို။ မဇ္ဈိမနိကာယဋ္ဌကထာယံ ပန၊ မဇ္ဈိမနိကာယ်အဋ္ဌကထာ၌ကား။ ဂါမဿ၊ ရွာ၏။ ဥပစာရံ ဣဝ၊ ဥပစာရကိုကဲ့သို့။ ဝိဟာရဿပိ၊ ကျောင်း၏လည်း။ ဥပစာရံ၊ ဥပစာရကို။ နီဟရိတွာ၊ ထုတ်၍။ ဥဘိန္နံ လေဍ္ဍုပါတာနံ၊ ခဲနှစ်ကျတို့၏။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ မိနိတဗ္ဗန္တိ၊ တာအပ်၏ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
“ကောသမ္ဗိယံ အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတီ”တိ၊ ကောသမ္ဗိယံ အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ-ဟူ၍။ အာဂတတ္တာ၊ လာသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ကောသမ္ဗကသမ္မုတိ အနုညာတာ”တိ၊ ကောသမ္ဗကသမ္မုတိ အနုညာတာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အယဉ္စ ပစ္ဆိမဒိသံ ဂတော ဟောတီ”တိ ဣမိနာ၊ အယဉ္စ ပစ္ဆိမဒိသံ ဂတော ဟောတိ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အန္ထရဃရေ၊ ရွာတွင်း၌။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းကို။ နိက္ခိပိတွာ၊ ထား၍။ တသ္မိံ ဝိဟာရေ၊ ထိုကျောင်း၌။ ဝသန္တဿ၊ နေသော ရဟန်းအား။ သကလမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ စီဝရကာလံ၊ သင်္ကန်းကာလပတ်လုံး။ ဝသိတုံ၊ နေခြင်းငှာ။ ဝိဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တတော၊ ထိုနေရာ ကျောင်းမှ။ အညတ္ထ၊ တပါးသော အရပ်သို့။ ဂမနကိစ္စေ၊ သွားရန် ကိစ္စသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ဝိဟာရတော၊ ကျောင်းမှ။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဆာရတ္တံ၊ ခြောက်ညဉ့်ပတ်လုံး။ ဝိပ္ပဝါသော၊ ကင်း၍ နေရသည်ကို။ အနုညာတော၊ ခွင့်ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “သေနာသနံ အာဂန္တွာ သတ္တမံ အရုဏံ ဥဋ္ဌာပေတု”န္တိ အာဒိ၊ သေနာသနံ အာဂန္တွာ သတ္တမံ အရုဏံ ဥဋ္ဌာပေတုံ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဝသိတွာတိ၊ ဝသိတွာ-ဟူသည်ကား။ အရုဏံ၊ အရုဏ်ကို။ ဥဋ္ဌာပေတွာ၊ တက်စေ၍။ တတ္ထေဝါတိ၊ တတ္ထေဝ-ဟူသည်ကား။ တသ္မိညေဝ ဂတဋ္ဌာနေ၊ ထိုသွားရာ အရပ်ကပင်လျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့ကို။ အဋ္ဌကထာယမေဝ၊ အဋ္ဌကထာ၌ပင်လျှင်။ ဝုတ္တာနိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။
သာသင်္ကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ သာသင်္ကသိက္ခာပုဒ်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
(နိ-၇၈၃) ၁၀-ပရိဏတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၆၂] ၆၆၀။ ဒသမေ၊ ဒသမသိက္ခာပုဒ်၌။ “ရောပိတမာလာဝစ္ဆတော”တိ၊ ရောပိတမာလာဝစ္ဆတော-ဟူသောစကားကို။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည်။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ ရောပိတံ၊ စိုက်ပျိုးအပ်သော ပန်းပင်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ အနောစိတံ၊ မဆွတ်သေးသော။ မိလာယမာနံ၊ ညှိုးနွမ်းသော ပန်းကို။ ဩစိနိတွာ၊ ဆွတ်၍။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်ခုခု၌။ ပူဇေတုံ၊ ပူဇော်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဌိတံ ဒိသွာတိ၊ ဌိတံ ဒိသွာ-ဟူသည်ကား။ သေသကံ၊ ကြွင်းသော လှူဖွယ်ဝတ္ထုကို။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ ဌိတံ၊ တည်သည်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ “ယတ္ထ ဣစ္ဆထ၊ တတ္ထ ဒေထာ”တိ ဧတ္ထ၊ ယတ္ထ ဣစ္ဆထ၊ တတ္ထ ဒေထ-ဟူသောပုဒ်၌။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ “အသုကဿ၊ ဤအမည်ရှိသော သူအား။ ဒေဟီ”တိ၊ လှူလော့ဟူ၍။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုသော်လည်း။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ကသ္မာ၊ နည်း။ “တုမှာကံ ရုစိယာ”တိ၊ တုမှာကံ ရုစိယာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ သံဃေ၊ သံဃာ၌။ ပရိဏတဘာဝေါ၊ ညွတ်သောအဖြစ်လည်းကောင်း။ တံ၊ ထိုညွတ်သည်၏ အဖြစ်ကို။ ဉတွာ၊ သိလျက်။ အတ္တနော၊ သို့။ ပရိဏာမနံ၊ ညွတ်စေခြင်းလည်းကောင်း။ ပဋိလာဘော၊ ရခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ တီဏိ၊ ဤသုံးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ပရိဏတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ပရိဏတသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
ဣတိ ဣမိနာ ဝစနက္ကမေန၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသောစကားအစဉ်ဖြင့်။ သမန္တပါသာဒိကာယ၊ သမန္တပါသာဒိကာမည်သော။ ဝိနယဋ္ဌကထာယ၊ ဝိနည်းယဋ္ဌကထာ၏။ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ၊ ဝိမတိဝိနောဒနီမည်သော ဋီကာကျမ်း၌။ တိံ သကဝဏ္ဏနာနယော၊ နိဿဂ္ဂိသိက္ခာပုဒ်သုံးဆယ်ကို ဖွင့်ရာဖွင့်ကြောင်းဖြစ်သောနည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ပဌမော ဘာဂေါ၊ ပထမအပိုင်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ဝိမတိဝိနောဒနီဋီကာနိဿယ ပထမပိုင်းပြီးပြီ။
၆၅၂-၃။ နဝမေ၊ နဝမသိက္ခာပုဒ်၌။ (အာဟ-၌ စပ်) ဧတ္ထ၊ ဤအရပ်၌။ အန္တရန္ထရာ၊ အကြား အကြား၌။ ဃရံ၊ အိမ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ ဂါမော၊ ရွာကို။ အန္တရဃရန္တိ၊ အန္တရဃရ-ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ထိုကြောင့်။ “အန္တောဂါမေ”တိ၊ အန္တောဂါမေ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ၏။ “ပဌမံ စျာနံဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတီ”တိ ဣမဿ၊ ပဌမံ စျာနံဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ-ဟူသော ဥဒ္ဒေသ၏။ ဝိဘင်္ဂေ၊ ဝိဘင်း၌။ “ဥပသမ္ပဇ္ဇ”န္တိ၊ ဥပသမ္ပဇ္ဇံ-ဟူသော ပုဒ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ “ဥပသမ္ပဇ္ဇန္တိအာဒီသု ဝိယာ”တိ၊ ဥပသမ္ပဇ္ဇန္တိအာဒီသု ဝိယ-ဟူ၍။ အာဟ၊ ဆို၏။ တဿာပီတိ၊ တဿာပိ-ဟူသည်ကား။ “ဝုတ္ထဝဿန”န္တိ ဝိဘင်္ဂပဒဿပိ၊ ဝုတ္ထဝဿာနံ-ဟူသော ပဒဘာဇနီပုဒ်၏လည်း။ “ဝုတ္တဝဿာန”န္တိ စ ပဒံ၊ ဟူသော ပုဒ်သည်လည်း။ နိဒ္ဓါရဏေ၊ နိဒ္ဓါရဏအနက်၌။ သာမိဝစနံ၊ ဆဋ္ဌီဝိဘတ်ရှိသော ပုဒ်တည်း။ ဧတေန စ၊ ဤ ဝုတ္ထဝဿာနံ-ဟူသောပုဒ်ဖြင့်လည်း။ အနတ္ထတကထိနာနံ၊ ကထိန်မခင်းကုန်သော ရဟန်းတို့အား။ ကထိနမာသေပိ၊ ကထိန်လ၌လည်း။ အသမာဒါနစာရော၊ သင်္ကန်းမယူပဲ လှည့်လည်ရခြင်းကို။ န လဗ္ဘတိ၊ မရအပ်။ ဣတိ ဝစနံ၊ ဤစကားသည်။ သိဒ္ဓံ၊ ပြီးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ (နိ-၇၈၂) ဣတရထာ၊ ကထိန်မခင်းပဲ သင်္ကန်းကာလ၌ အသမာဒါနစာရကို ရသည်ရှိသော်။ သိက္ခာပဒေဿဝ၊ ဤ သင်္ကန်း သိက္ခာ ပုဒ်၏ သာလျှင်။ နိရတ္ထကတ္တာ၊ အကျိုးမရှိရာသောကြောင့်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။
“ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနတော”တိ ဧတ္ထု၊ ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနတော-ဟူသောပုဒ်၌။ ဂါမပရိယန္တေ၊ ရွာအစွန်း၌။ ဌိတဃရူပစာရတော၊ တည်သော အိမ်၏ဥပစာရမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ဧကော လေဍ္ဍုပါတော၊ ခဲတစ်ကျသည်။ ပရိက္ခေပါရဟဋ္ဌာနံ နာမ၊ အရံထိုက်ရာ အရပ်မည်၏။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေပိ၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ်၌လည်း။ “အပရိက္ခိတ္တဿ ပဌမလေဍ္ဍုပါတတော ပဋ္ဌာယာ”တိ၊ အပရိက္ခိတ္တဿ ပဌမလေဍ္ဍုပါတတော ပဋ္ဌာယ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ တန္တိ၊ တံ-ဟူသည်ကား။ တံ ပဌမသေနာသနာဒိံ၊ ထိုရှေးဦးစွာသော ကျောင်းအစရှိသည်ကို။ မဇ္ဈိမနိကာယဋ္ဌကထာယံ ပန၊ မဇ္ဈိမနိကာယ်အဋ္ဌကထာ၌ကား။ ဂါမဿ၊ ရွာ၏။ ဥပစာရံ ဣဝ၊ ဥပစာရကိုကဲ့သို့။ ဝိဟာရဿပိ၊ ကျောင်း၏လည်း။ ဥပစာရံ၊ ဥပစာရကို။ နီဟရိတွာ၊ ထုတ်၍။ ဥဘိန္နံ လေဍ္ဍုပါတာနံ၊ ခဲနှစ်ကျတို့၏။ အန္တရာ၊ အကြား၌။ မိနိတဗ္ဗန္တိ၊ တာအပ်၏ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။
“ကောသမ္ဗိယံ အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတီ”တိ၊ ကောသမ္ဗိယံ အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ-ဟူ၍။ အာဂတတ္တာ၊ လာသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ “ကောသမ္ဗကသမ္မုတိ အနုညာတာ”တိ၊ ကောသမ္ဗကသမ္မုတိ အနုညာတာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ “အယဉ္စ ပစ္ဆိမဒိသံ ဂတော ဟောတီ”တိ ဣမိနာ၊ အယဉ္စ ပစ္ဆိမဒိသံ ဂတော ဟောတိ-ဟူသော ပါဌ်ဖြင့်။ အန္ထရဃရေ၊ ရွာတွင်း၌။ စီဝရံ၊ သင်္ကန်းကို။ နိက္ခိပိတွာ၊ ထား၍။ တသ္မိံ ဝိဟာရေ၊ ထိုကျောင်း၌။ ဝသန္တဿ၊ နေသော ရဟန်းအား။ သကလမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ စီဝရကာလံ၊ သင်္ကန်းကာလပတ်လုံး။ ဝသိတုံ၊ နေခြင်းငှာ။ ဝိဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ တတော၊ ထိုနေရာ ကျောင်းမှ။ အညတ္ထ၊ တပါးသော အရပ်သို့။ ဂမနကိစ္စေ၊ သွားရန် ကိစ္စသည်။ သတိ၊ ရှိသော်။ ဝိဟာရတော၊ ကျောင်းမှ။ ဗဟိ၊ အပ၌။ ဆာရတ္တံ၊ ခြောက်ညဉ့်ပတ်လုံး။ ဝိပ္ပဝါသော၊ ကင်း၍ နေရသည်ကို။ အနုညာတော၊ ခွင့်ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ “သေနာသနံ အာဂန္တွာ သတ္တမံ အရုဏံ ဥဋ္ဌာပေတု”န္တိ အာဒိ၊ သေနာသနံ အာဂန္တွာ သတ္တမံ အရုဏံ ဥဋ္ဌာပေတုံ-အစရှိသော စကားကို။ အာဟ၊ ဆို၏။ ဝသိတွာတိ၊ ဝသိတွာ-ဟူသည်ကား။ အရုဏံ၊ အရုဏ်ကို။ ဥဋ္ဌာပေတွာ၊ တက်စေ၍။ တတ္ထေဝါတိ၊ တတ္ထေဝ-ဟူသည်ကား။ တသ္မိညေဝ ဂတဋ္ဌာနေ၊ ထိုသွားရာ အရပ်ကပင်လျှင်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့ကို။ အဋ္ဌကထာယမေဝ၊ အဋ္ဌကထာ၌ပင်လျှင်။ ဝုတ္တာနိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။
သာသင်္ကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ သာသင်္ကသိက္ခာပုဒ်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
(နိ-၇၈၃) ၁၀-ပရိဏတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
[စာမျက်နှာ-၃၆၂] ၆၆၀။ ဒသမေ၊ ဒသမသိက္ခာပုဒ်၌။ “ရောပိတမာလာဝစ္ဆတော”တိ၊ ရောပိတမာလာဝစ္ဆတော-ဟူသောစကားကို။ ကေနစိ၊ တစ်စုံတစ်ယောက်သော သူသည်။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ ရောပိတံ၊ စိုက်ပျိုးအပ်သော ပန်းပင်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝုတ္တံ၊ ၏။ အနောစိတံ၊ မဆွတ်သေးသော။ မိလာယမာနံ၊ ညှိုးနွမ်းသော ပန်းကို။ ဩစိနိတွာ၊ ဆွတ်၍။ ယတ္ထ ကတ္ထစိ၊ အမှတ်မရှိ တစ်ခုခု၌။ ပူဇေတုံ၊ ပူဇော်ခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ အပ်၏။ ဌိတံ ဒိသွာတိ၊ ဌိတံ ဒိသွာ-ဟူသည်ကား။ သေသကံ၊ ကြွင်းသော လှူဖွယ်ဝတ္ထုကို။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ ဌိတံ၊ တည်သည်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ “ယတ္ထ ဣစ္ဆထ၊ တတ္ထ ဒေထာ”တိ ဧတ္ထ၊ ယတ္ထ ဣစ္ဆထ၊ တတ္ထ ဒေထ-ဟူသောပုဒ်၌။ နိယမေတွာ၊ မှတ်၍။ “အသုကဿ၊ ဤအမည်ရှိသော သူအား။ ဒေဟီ”တိ၊ လှူလော့ဟူ၍။ ဝုတ္တေပိ၊ ဆိုသော်လည်း။ ဒေါသော၊ အပြစ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ကသ္မာ၊ နည်း။ “တုမှာကံ ရုစိယာ”တိ၊ တုမှာကံ ရုစိယာ-ဟူ၍။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဆိုအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ သံဃေ၊ သံဃာ၌။ ပရိဏတဘာဝေါ၊ ညွတ်သောအဖြစ်လည်းကောင်း။ တံ၊ ထိုညွတ်သည်၏ အဖြစ်ကို။ ဉတွာ၊ သိလျက်။ အတ္တနော၊ သို့။ ပရိဏာမနံ၊ ညွတ်စေခြင်းလည်းကောင်း။ ပဋိလာဘော၊ ရခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ ဣမာနိ တီဏိ၊ ဤသုံးပါးတို့သည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသိက္ခာပုဒ်၌။ အင်္ဂါနိ၊ အင်္ဂါတို့တည်း။
ပရိဏတသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ၊ ပရိဏတသိက္ခာပုဒ်အဖွင့်သည်။ နိဋ္ဌိတာ၊ ပြီးပြီ။
ဣတိ ဣမိနာ ဝစနက္ကမေန၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသောစကားအစဉ်ဖြင့်။ သမန္တပါသာဒိကာယ၊ သမန္တပါသာဒိကာမည်သော။ ဝိနယဋ္ဌကထာယ၊ ဝိနည်းယဋ္ဌကထာ၏။ ဝိမတိဝိနောဒနိယံ၊ ဝိမတိဝိနောဒနီမည်သော ဋီကာကျမ်း၌။ တိံ သကဝဏ္ဏနာနယော၊ နိဿဂ္ဂိသိက္ခာပုဒ်သုံးဆယ်ကို ဖွင့်ရာဖွင့်ကြောင်းဖြစ်သောနည်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ပဌမော ဘာဂေါ၊ ပထမအပိုင်းသည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးပြီ။
ဝိမတိဝိနောဒနီဋီကာနိဿယ ပထမပိုင်းပြီးပြီ။
Comments
Post a Comment