ခန္ဓဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ
သံယုတ္တနိကာယေ
နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ
၁။ ခန္ဓသံယုတ္တံ
၁။ နကုလပိတုဝဂ္ဂေါ
၁။ နကုလပိတုသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁။ ခန္ဓိယဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ဘဂ္ဂေသူတိ ဧဝံနာမကေ ဇနပဒေ။ သုသုမာရဂိရေတိ သုသုမာရဂိရနဂရေ။ တသ္မိံ ကိရ မာပိယမာနေ သုသုမာရော သဒ္ဒမကာသိ, တေနဿ ‘‘သုသုမာရဂိရ’’န္တေွဝ နာမံ အကံသု။ ဘေသကဠာဝနေတိ ဘေသကဠာယ နာမ ယက္ခိနိယာ အဓိဝုတ္ထတ္တာ ဧဝံလဒ္ဓနာမေ ဝနေ။ တဒေဝ မိဂဂဏဿ အဘယတ္ထာယ ဒိန္နတ္တာ မိဂဒါယောတိ ဝုစ္စတိ။ ဘဂဝါ တသ္မိံ ဇနပဒေ တံ နဂရံ နိဿာယ တသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟရတိ။ နကုလပိတာတိ နကုလဿ နာမ ဒါရကဿ ပိတာ။
ဇိဏ္ဏောတိ ဇရာဇိဏ္ဏော။ ဝုဍ္ဎောတိ ဝယောဝုဍ္ဎော။ မဟလ္လကောတိ ဇာတိမဟလ္လကော။ အဒ္ဓဂတောတိ တိယဒ္ဓဂတော။ ဝယောအနုပ္ပတ္တောတိ တေသု တီသု အဒ္ဓေသု ပစ္ဆိမဝယံ အနုပ္ပတ္တော။ အာတုရကာယောတိ ဂိလာနကာယော။ ဣဒဉှိ သရီရံ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏမ္ပိ နိစ္စပဂ္ဃရဏဋ္ဌေန အာတုရံယေဝ
နာမ။ ဝိသေသေန ပနဿ ဇရာတုရတာ ဗျာဓာတုရတာ မရဏာတုရတာတိ တိဿော အာတုရတာ ဟောန္တိ။ တာသု ကိဉ္စာပိ ဧသော မဟလ္လကတ္တာ ဇရာတုရောဝ, အဘိဏှရောဂတာယ ပနဿ ဗျာဓာတုရတာ ဣဓ အဓိပ္ပေတာ။ အဘိက္ခဏာတင်္ကောတိ အဘိဏှရောဂေါ နိရန္တရရောဂေါ။ အနိစ္စဒဿာဝီတိ တာယ အာတုရတာယ ဣစ္ဆိတိစ္ဆိတက္ခဏေ အာဂန္တုံ အသက္ကောန္တော ကဒါစိဒေဝ ဒဋ္ဌုံ လဘာမိ, န သဗ္ဗကာလန္တိ အတ္ထော။ မနောဘာဝနီယာနန္တိ မနဝဍ္ဎကာနံ။ ယေသု ဟိ ဒိဋ္ဌေသု ကုသလဝသေန စိတ္တံ ဝဍ္ဎတိ, တေ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာဒယော မဟာထေရာ မနောဘာဝနီယာ နာမ။ အနုသာသတူတိ ပုနပ္ပုနံ သာသတု။ ပုရိမဉှိ ဝစနံ ဩဝါဒေါ နာမ, အပရာပရံ အနုသာသနီ နာမ။ ဩတိဏ္ဏေ ဝါ ဝတ္ထုသ္မိံ ဝစနံ ဩဝါဒေါ နာမ, အနောတိဏ္ဏေ တန္တိဝသေန ဝါ ပဝေဏိဝသေန ဝါ ဝုတ္တံ အနုသာသနီ နာမ။ အပိစ ဩဝါဒေါတိ ဝါ အနုသာသနီတိ ဝါ အတ္ထတော ဧကမေဝ, ဗျဉ္ဇနမတ္တမေဝ နာနံ။
အာတုရော ဟာယန္တိ အာတုရော ဟိ အယံ, သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော ပိယင်္ဂုသာမောပိ သမာနော နိစ္စပဂ္ဃရဏဋ္ဌေန အာတုရောယေဝ။ အဏ္ဍဘူတောတိ အဏ္ဍံ ဝိယ ဘူတော ဒုဗ္ဗလော။ ယထာ ကုက္ကုဋဏ္ဍံ ဝါ မယူရဏ္ဍံ ဝါ ဂေဏ္ဍုကံ ဝိယ ဂဟေတွာ ခိပန္တေန ဝါ ပဟရန္တေန ဝါ န သက္ကာ ကီဠိတုံ, တာဝဒေဝ ဘိဇ္ဇတိ, ဧဝမယမ္ပိ ကာယော ကဏ္ဋကေပိ ခါဏုကေပိ ပက္ခလိတဿ ဘိဇ္ဇတီတိ အဏ္ဍံ ဝိယ ဘူတောတိ အဏ္ဍဘူတော။ ပရိယောနဒ္ဓေါတိ သုခုမေန ဆဝိမတ္တေန ပရိယောနဒ္ဓေါ။ အဏ္ဍဉှိ သာရတစေန ပရိယောနဒ္ဓံ, တေန ဍံသမကသာဒယော နိလီယိတွာပိ ဆဝိံ ဆိန္ဒိတွာ ယူသံ ပဂ္ဃရာပေတုံ န သက္ကောန္တိ။ ဣမသ္မိံ ပန ဆဝိံ ဆိန္ဒိတွာ ယံ ဣစ္ဆန္တိ, တံ ကရောန္တိ။ ဧဝံ သုခုမာယ ဆဝိယာ ပရိယောနဒ္ဓေါ။ ကိမညတြ ဗာလျာတိ ဗာလဘာဝတော အညံ ကိမတ္ထိ? ဗာလောယေဝ အယန္တိ အတ္ထော။ တသ္မာတိ ယသ္မာ အယံ ကာယော ဧဝရူပေါ, တသ္မာ။
တေနုပသင်္ကမီတိ ရညော စက္ကဝတ္တိဿ ဥပဋ္ဌာနံ ဂန္တွာ အနန္တရံ ပရိဏာယကရတနဿ ဥပဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆန္တော ရာဇပုရိသော ဝိယ, သဒ္ဓမ္မစက္ကဝတ္တိဿ ဘဂဝတော ဥပဋ္ဌာနံ ဂန္တွာ, အနန္တရံ ဓမ္မသေနာပတိဿ အပစိတိံ ကာတုကာမော ယေနာယသ္မာ သာရိပုတ္တော, တေနုပသင်္ကမိ။ ဝိပ္ပသန္နာနီတိ သုဋ္ဌု ပသန္နာနိ။ ဣန္ဒြိယာနီတိ မနစ္ဆဋ္ဌာနိ ဣန္ဒြိယာနိ။ ပရိသုဒ္ဓေါတိ နိဒ္ဒေါသော။
ပရိယောဒါတောတိ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ နိရုပက္ကိလေသတာယေဝ ဟိ ဧသ ပရိယောဒါတောတိ ဝုတ္တော, န သေတဘာဝေန။ ဧတဿ စ ပရိယောဒါတတံ ဒိသွာဝ ဣန္ဒြိယာနံ ဝိပ္ပသန္နတံ အညာသိ။ နယဂ္ဂါဟပညာ ကိရေသာ ထေရဿ။
ကထဉှိ နော သိယာတိ ကေန ကာရဏေန န လဒ္ဓါ ဘဝိဿတိ? လဒ္ဓါယေဝါတိ အတ္ထော။ ဣမိနာ ကိံ ဒီပေတိ? သတ္ထုဝိဿာသိကဘာဝံ။ အယံ ကိရ သတ္ထု ဒိဋ္ဌကာလတော ပဋ္ဌာယ ပိတိပေမံ, ဥပါသိကာ စဿ မာတိပေမံ ပဋိလဘတိ။ ဥဘောပိ ‘‘မမ ပုတ္တော’’တိ သတ္ထာရံ ဝဒန္တိ။ ဘဝန္တရဂတော ဟိ နေသံ သိနေဟော။ သာ ကိရ ဥပါသိကာ ပဉ္စ ဇာတိသတာနိ တထာဂတဿ မာတာဝ, သော စ, ဂဟပတိ, ပိတာဝ အဟောသိ။ ပုန ပဉ္စ ဇာတိသတာနိ ဥပါသိကာ မဟာမာတာ, ဥပါသကော မဟာပိတာ, တထာ စူဠာမာတာ စူဠပိတာတိ။ ဧဝံ သတ္ထာ ဒိယဍ္ဎအတ္တဘာဝသဟဿံ တေသံယေဝ ဟတ္ထေ ဝဍ္ဎိတော။ တေနေဝ တေ ယံ နေဝ ပုတ္တဿ, န ပိတု သန္တိကေ ကထေတုံ သက္ကာ, တံ သတ္ထု သန္တိကေ နိသိန္နာ ကထေန္တိ။ ဣမိနာယေဝ စ ကာရဏေန ဘဂဝါ ‘‘ဧတဒဂ္ဂံ, ဘိက္ခဝေ, မမ သာဝကာနံ ဥပါသကာနံ ဝိဿာသိကာနံ ယဒိဒံ နကုလပိတာ ဂဟပတိ, ယဒိဒံ နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ’’တိ (အ။ နိ။ ၁။၂၅၇) တေ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေသိ။ ဣတိ သော ဣမံ ဝိဿာသိကဘာဝံ ပကာသေန္တော ကထဉှိ နော သိယာတိ အာဟ။ အမတေန အဘိသိတ္တောတိ နဿိဓ အညံ ကိဉ္စိ ဈာနံ ဝါ ဝိပဿနာ ဝါ မဂ္ဂေါ ဝါ ဖလံ ဝါ ‘‘အမတာဘိသေကော’’တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗော, မဓုရဓမ္မဒေသနာယေဝ ပန ‘‘အမတာဘိသေကော’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဒူရတောပီတိ တိရောရဋ္ဌာပိ တိရောဇနပဒါပိ။
အဿုတဝါ ပုထုဇ္ဇနောတိ ဣဒံ ဝုတ္တတ္ထမေဝ။ အရိယာနံ အဒဿာဝီတိအာဒီသု အရိယာတိ အာရကတ္တာ ကိလေသေဟိ, အနယေ န ဣရိယနတော, အယေ ဣရိယနတော, သဒေဝကေန စ လောကေန အရဏီယတော ဗုဒ္ဓါ စ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ စ ဗုဒ္ဓသာဝကာ စ ဝုစ္စန္တိ။ ဗုဒ္ဓါ ဧဝ ဝါ ဣဓ အရိယာ။ ယထာဟ – ‘‘သဒေဝကေ, ဘိက္ခဝေ, လောကေ…ပေ… တထာဂတော အရိယော’’တိ ဝုစ္စတီတိ (သံ။ နိ။ ၅။၁၀၉၈)။ သပ္ပုရိသာနန္တိ ဧတ္ထ ပန ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ တထာဂတသာဝကာ စ သပ္ပုရိသာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တေ ဟိ လောကုတ္တရဂုဏယောဂေန သောဘနာ ပုရိသာတိ သပ္ပုရိသာ။ သဗ္ဗေဝ ဝါ ဧတေ ဒွေဓာပိ ဝုတ္တာ။ ဗုဒ္ဓါပိ ဟိ အရိယာ စ သပ္ပုရိသာ စ, ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ ဗုဒ္ဓသာဝကာပိ။ ယထာဟ –
ကလျာဏမိတ္တော ဒဠှဘတ္တိ စ ဟောတိ၊
ဒုခိတဿ သက္ကစ္စ ကရောတိ ကိစ္စံ,
တထာဝိဓံ သပ္ပုရိသံ ဝဒန္တီ’’တိ။ (ဇာ။ ၂။၁၇။၇၈)၊
‘‘ကလျာဏမိတ္တော ဒဠှဘတ္တိ စ ဟောတီ’’တိ ဧတ္တာဝတာ ဟိ ဗုဒ္ဓသာဝကော ဝုတ္တော, ကတညုတာဒီဟိ ပစ္စေကဗုဒ္ဓဗုဒ္ဓါတိ။ ဣဒါနိ ယော တေသံ အရိယာနံ အဒဿနသီလော, န စ ဒဿနေ သာဓုကာရီ, သော ‘‘အရိယာနံ အဒဿာဝီ’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သော စ စက္ခုနာ အဒဿာဝီ, ဉာဏေန အဒဿာဝီတိ ဒုဝိဓော။ တေသု ဉာဏေန အဒဿာဝီ ဣဓ အဓိပ္ပေတော။ မံသစက္ခုနာ ဟိ ဒိဗ္ဗစက္ခုနာ ဝါ အရိယာ ဒိဋ္ဌာပိ အဒိဋ္ဌာဝ ဟောန္တိ တေသံ စက္ခူနံ ဝဏ္ဏမတ္တဂ္ဂဟဏတော န အရိယဘာဝဂေါစရတော။ သောဏသိင်္ဂါလာဒယောပိ စက္ခုနာ အရိယေ ပဿန္တိ, န စေတေ အရိယာနံ ဒဿာဝိနော နာမ။
တတြိဒံ ဝတ္ထု – စိတ္တလပဗ္ဗတဝါသိနော ကိရ ခီဏာသဝတ္ထေရဿ ဥပဋ္ဌာကော ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတော ဧကဒိဝသံ ထေရေန သဒ္ဓိံ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ, ထေရဿ ပတ္တစီဝရံ ဂဟေတွာ, ပိဋ္ဌိတော အာဂစ္ဆန္တော ထေရံ ပုစ္ဆိ – ‘‘အရိယာ နာမ, ဘန္တေ, ကီဒိသာ’’တိ? ထေရော အာဟ – ‘‘ဣဓေကစ္စော မဟလ္လကော အရိယာနံ ပတ္တစီဝရံ ဂဟေတွာ ဝတ္တပဋိဝတ္တံ ကတွာ သဟစရန္တောပိ နေဝ အရိယေ ဇာနာတိ, ဧဝံ ဒုဇ္ဇာနာဝုသော, အရိယာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေပိ သော နေဝ အညာသိ။ တသ္မာ န စက္ခုနာ ဒဿနံ ဒဿနံ, ဉာဏေန ဒဿနမေဝ ဒဿနံ။ ယထာဟ – ‘‘ကိံ တေ, ဝက္ကလိ, ဣမိနာ ပူတိကာယေန ဒိဋ္ဌေန? ယော ခေါ, ဝက္ကလိ, ဓမ္မံ ပဿတိ, သော မံ ပဿတိ။ ယော မံ ပဿတိ, သော ဓမ္မံ ပဿတီ’’တိ (သံ။ နိ။ ၃။၈၇)။ တသ္မာ စက္ခုနာ ပဿန္တောပိ ဉာဏေန အရိယေဟိ ဒိဋ္ဌံ အနိစ္စာဒိလက္ခဏံ အပဿန္တော, အရိယာဓိဂတဉ္စ ဓမ္မံ အနဓိဂစ္ဆန္တော အရိယကရဓမ္မာနံ အရိယဘာဝဿ စ အဒိဋ္ဌတ္တာ ‘‘အရိယာနံ အဒဿာဝီ’’တိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
အရိယဓမ္မဿ အကောဝိဒေါတိ, သတိပဋ္ဌာနာဒိဘေဒေ အရိယဓမ္မေ အကုသလော။ အရိယဓမ္မေ အဝိနီတောတိ ဧတ္ထ ပန –
‘‘ဒုဝိဓော ဝိနယော နာမ, ဧကမေကေတ္ထ ပဉ္စဓာ၊
အဘာဝတော တဿ အယံ, အဝိနီတောတိ ဝုစ္စတိ’’။
အယဉှိ သံဝရဝိနယော ပဟာနဝိနယောတိ ဒုဝိဓော ဝိနယော။ ဧတ္ထ စ ဒုဝိဓေပိ ဝိနယေ ဧကမေကော ဝိနယော ပဉ္စဓာ ဘိဇ္ဇတိ။ သံဝရဝိနယောပိ ဟိ သီလသံဝရော သတိသံဝရော ဉာဏသံဝရော ခန္တိသံဝရော ဝီရိယသံဝရောတိ ပဉ္စဝိဓော။ ပဟာနဝိနယောပိ တဒင်္ဂပ္ပဟာနံ, ဝိက္ခမ္ဘနပ္ပဟာနံ သမုစ္ဆေဒပ္ပဟာနံ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိပ္ပဟာနံ နိဿရဏပ္ပဟာနန္တိ ပဉ္စဝိဓော။
တတ္ထ ‘‘ဣမိနာ ပါတိမောက္ခသံဝရေန ဥပေတော ဟောတိ သမုပေတော’’တိ (ဝိဘ။ ၅၁၁) အယံ သီလသံဝရော။ ‘‘ရက္ခတိ စက္ခုန္ဒြိယံ, စက္ခုန္ဒြိယေ သံဝရံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ အယံ (ဒီ။ နိ။ ၁။၂၁၃၊ မ။ နိ။ ၁။၂၉၅၊ သံ။ နိ။ ၄။၂၃၉၊ အ။ နိ။ ၃။၁၆) သတိသံဝရော။
‘‘ယာနိ သောတာနိ လောကသ္မိံ, (အဇိတာတိ ဘဂဝါ)
သတိ တေသံ နိဝါရဏံ၊
သောတာနံ သံဝရံ ဗြူမိ,
ပညာယေတေ ပိဓီယရေ’’တိ။ (သု။ နိ။ ၁၀၄၁၊ စူဠနိ။ အဇိတမာဏဝပုစ္ဆာနိဒ္ဒေသ။၄) –
အယံ ဉာဏသံဝရော။ ‘‘ခမော ဟောတိ သီတဿ ဥဏှဿာ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၂၄၊ အ။ နိ။ ၄။၁၁၄၊ ၆။၅၈) အယံ ခန္တိသံဝရော။ ‘‘ဥပ္ပန္နံ ကာမဝိတက္ကံ နာဓိဝါသေတီ’’တိ (မ။ နိ။ ၁။၂၆၊ အ။ နိ။ ၄။၁၁၄၊ ၆။၅၈) အယံ ဝီရိယသံဝရော။ သဗ္ဗောပိ စာယံ သံဝရော ယထာသကံ သံဝရိတဗ္ဗာနံ ဝိနေတဗ္ဗာနဉ္စ ကာယဒုစ္စရိတာဒီနံ သံဝရဏတော ‘‘သံဝရော’’ ဝိနယနတော ‘‘ဝိနယော’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဧဝံ တာဝ သံဝရဝိနယော ပဉ္စဓာ ဘိဇ္ဇတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
တထာ ယံ နာမရူပပရိစ္ဆေဒါဒီသု ဝိပဿနာဉာဏေသု ပဋိပက္ခဘာဝတော ဒီပါလောကေနေဝ တမဿ, တေန တေန ဝိပဿနာဉာဏေန တဿ တဿ အနတ္ထဿ ပဟာနံ။ သေယျထိဒံ – နာမရူပဝဝတ္ထာနေန သက္ကာယဒိဋ္ဌိယာ, ပစ္စယပရိဂ္ဂဟေန အဟေတုဝိသမဟေတုဒိဋ္ဌီနံ, တဿေဝ အပရဘာဂေန ကင်္ခါဝိတရဏေန ကထံကထီဘာဝဿ, ကလာပသမ္မသနေန ‘‘အဟံ မမာ’’တိ ဂါဟဿ, မဂ္ဂါမဂ္ဂဝဝတ္ထာနေန အမဂ္ဂေ မဂ္ဂသညာယ, ဥဒယဒဿနေန ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိယာ, ဝယဒဿနေန သဿတဒိဋ္ဌိယာ, ဘယဒဿနေန သဘယေ အဘယသညာယ, အာဒီနဝဒဿနေန အဿာဒသညာယ, နိဗ္ဗိဒါနုပဿနာယ
အဘိရတိသညာယ, မုစ္စိတုကမျတာဉာဏေန အမုစ္စိတုကာမတာယ။ ဥပေက္ခာဉာဏေန အနုပေက္ခာယ, အနုလောမေန ဓမ္မဋ္ဌိတိယံ နိဗ္ဗာနေ စ ပဋိလောမဘာဝဿ, ဂေါတြဘုနာ သင်္ခါရနိမိတ္တဂါဟဿ ပဟာနံ, ဧတံ တဒင်္ဂပ္ပဟာနံ နာမ။
ယံ ပန ဥပစာရပ္ပနာဘေဒေန သမာဓိနာ ပဝတ္တိဘာဝနိဝါရဏတော ဃဋပ္ပဟာရေနေဝ ဥဒကပိဋ္ဌေ သေဝါလဿ, တေသံ တေသံ နီဝရဏာဒိဓမ္မာနံ ပဟာနံ, ဧတံ ဝိက္ခမ္ဘနပ္ပဟာနံ နာမ။ ယံ စတုန္နံ အရိယမဂ္ဂါနံ ဘာဝိတတ္တာ တံတံမဂ္ဂဝတော အတ္တနော သန္တာနေ ‘‘ဒိဋ္ဌိဂတာနံ ပဟာနာယာ’’တိအာဒိနာ နယေန (ဓ။ သ။ ၂၇၇၊ ဝိဘ။ ၆၂၈) ဝုတ္တဿ သမုဒယပက္ခိကဿ ကိလေသဂဏဿ အစ္စန္တံ အပ္ပဝတ္တိဘာဝေန ပဟာနံ, ဣဒံ သမုစ္ဆေဒပ္ပဟာနံ နာမ။ ယံ ပန ဖလက္ခဏေ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓတ္တံ ကိလေသာနံ, ဧတံ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိပ္ပဟာနံ နာမ။
ယံ သဗ္ဗသင်္ခတနိဿဋတ္တာ ပဟီနသဗ္ဗသင်္ခတံ နိဗ္ဗာနံ, ဧတံ နိဿရဏပ္ပဟာနံ နာမ။ သဗ္ဗမ္ပိ စေတံ ပဟာနံ ယသ္မာ စာဂဋ္ဌေန ပဟာနံ, ဝိနယဋ္ဌေန ဝိနယော, တသ္မာ ‘‘ပဟာနဝိနယော’’တိ ဝုစ္စတိ။ တံတံပဟာနဝတော ဝါ တဿ တဿ ဝိနယဿ သမ္ဘဝတောပေတံ ‘‘ပဟာနဝိနယော’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဧဝံ ပဟာနဝိနယောပိ ပဉ္စဓာ ဘိဇ္ဇတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဧဝမယံ သင်္ခေပတော ဒုဝိဓော, ဘေဒတော စ ဒသဝိဓော ဝိနယော ဘိန္နသံဝရတ္တာ ပဟာတဗ္ဗဿ စ အပ္ပဟီနတ္တာ ယသ္မာ ဧတဿ အဿုတဝတော ပုထုဇ္ဇနဿ နတ္ထိ, တသ္မာ အဘာဝတော တဿ အယံ ‘‘အဝိနီတော’’တိ ဝုစ္စတီတိ။ ဧသ နယော သပ္ပုရိသာနံ အဒဿာဝီ သပ္ပုရိသဓမ္မဿ အကောဝိဒေါ သပ္ပုရိသဓမ္မေ အဝိနီတောတိ ဧတ္ထာပိ။ နိန္နာနာကရဏဉှိ ဧတံ အတ္ထတော။ ယထာဟ –
‘‘ယေဝ တေ အရိယာ, တေဝ တေ သပ္ပုရိသာ။ ယေဝ တေ သပ္ပုရိသာ, တေဝ တေ အရိယာ။ ယော ဧဝ သော အရိယာနံ ဓမ္မော, သော ဧဝ သော သပ္ပုရိသာနံ ဓမ္မော။ ယော ဧဝ သော သပ္ပုရိသာနံ ဓမ္မော, သော ဧဝ သော အရိယာနံ ဓမ္မော။ ယေဝ တေ အရိယဝိနယာ, တေဝ တေ သပ္ပုရိသဝိနယာ။ ယေဝ တေ
သပ္ပုရိသဝိနယာ, တေဝ တေ အရိယဝိနယာ။ အရိယေတိ ဝါ သပ္ပုရိသေတိ ဝါ, အရိယဓမ္မေတိ ဝါ သပ္ပုရိသဓမ္မေတိ ဝါ, အရိယဝိနယေတိ ဝါ သပ္ပုရိသဝိနယေတိ ဝါ ဧသေသေ ဧကေ ဧကဋ္ဌေ သမေ သမဘာဂေ တဇ္ဇာတေ တညေဝါ’’တိ။
ရူပံ အတ္တတော သမနုပဿတီတိ ဣဓေကစ္စော ရူပံ အတ္တတော သမနုပဿတိ, ‘‘ယံ ရူပံ, သော အဟံ, ယော အဟံ, တံ ရူပ’’န္တိ ရူပဉ္စ အတ္တဉ္စ အဒွယံ သမနုပဿတိ။ သေယျထာပိ နာမ တေလပ္ပဒီပဿ ဈာယတော ယာ အစ္စိ, သော ဝဏ္ဏော။ ယော ဝဏ္ဏော, သာ အစ္စီတိ အစ္စိဉ္စ ဝဏ္ဏဉ္စ အဒွယံ သမနုပဿတိ, ဧဝမေဝ ဣဓေကစ္စော ရူပံ အတ္တတော သမနုပဿတိ…ပေ… အဒွယံ သမနုပဿတီတိ ဧဝံ ရူပံ ‘‘အတ္တာ’’တိ ဒိဋ္ဌိပဿနာယ ပဿတိ။ ရူပဝန္တံ ဝါ အတ္တာနန္တိ အရူပံ ‘‘အတ္တာ’’တိ ဂဟေတွာ ဆာယာဝန္တံ ရုက္ခံ ဝိယ တံ ရူပဝန္တံ သမနုပဿတိ။ အတ္တနိ ဝါ ရူပန္တိ အရူပမေဝ ‘‘အတ္တာ’’တိ ဂဟေတွာ ပုပ္ဖသ္မိံ ဂန္ဓံ ဝိယ အတ္တနိ ရူပံ သမနုပဿတိ။ ရူပသ္မိံ ဝါ အတ္တာနန္တိ အရူပမေဝ ‘‘အတ္တာ’’တိ ဂဟေတွာ ကရဏ္ဍကေ မဏိံ ဝိယ တံ အတ္တာနံ ရူပသ္မိံ သမနုပဿတိ။ ပရိယုဋ္ဌဋ္ဌာယီတိ ပရိယုဋ္ဌာနာကာရေန အဘိဘဝနာကာရေန ဌိတော, ‘‘အဟံ ရူပံ, မမ ရူပ’’န္တိ ဧဝံ တဏှာဒိဋ္ဌီဟိ ဂိလိတွာ ပရိနိဋ္ဌပေတွာ ဂဏှနကော နာမ ဟောတီတိ အတ္ထော။ တဿ တံ ရူပန္တိ တဿ တံ ဧဝံ ဂဟိတံ ရူပံ။ ဝေဒနာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။
တတ္ထ ‘‘ရူပံ အတ္တတော သမနုပဿတီ’’တိ သုဒ္ဓရူပမေဝ အတ္တာတိ ကထိတံ။ ‘‘ရူပဝန္တံ ဝါ အတ္တာနံ, အတ္တနိ ဝါ ရူပံ, ရူပသ္မိံ ဝါ အတ္တာနံ, ဝေဒနံ အတ္တတော…ပေ… သညံ… သင်္ခါရေ… ဝိညာဏံ အတ္တတော သမနုပဿတီ’’တိ ဣမေသု သတ္တသု ဌာနေသု အရူပံ အတ္တာတိ ကထိတံ။ ‘‘ဝေဒနာဝန္တံ ဝါ အတ္တာနံ, အတ္တနိ ဝါ ဝေဒနံ, ဝေဒနာယ ဝါ အတ္တာန’’န္တိ ဧဝံ စတူသု ခန္ဓေသု တိဏ္ဏံ တိဏ္ဏံ ဝသေန ဒွါဒသသု ဌာနေသု ရူပါရူပမိဿကော အတ္တာ ကထိတော။ တတ္ထ ‘‘ရူပံ အတ္တတော သမနုပဿတိ, ဝေဒနံ… သညံ… သင်္ခါရေ… ဝိညာဏံ အတ္တတော သမနုပဿတီ’’တိ ဣမေသု ပဉ္စသု ဌာနေသု ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ ကထိတာ, အဝသေသေသု သဿတဒိဋ္ဌီတိ ဧဝမေတ္ထ ပန္နရသ ဘဝဒိဋ္ဌိယော ပဉ္စ ဝိဘဝဒိဋ္ဌိယော ဟောန္တိ, တာ သဗ္ဗာပိ မဂ္ဂါဝရဏာ, န သဂ္ဂါဝရဏာ, ပဌမမဂ္ဂဝဇ္ဈာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
ဧဝံ ခေါ, ဂဟပတိ, အာတုရကာယော စေဝ ဟောတိ အာတုရစိတ္တော စာတိ ကာယော နာမ ဗုဒ္ဓါနမ္ပိ အာတုရောယေဝ။ စိတ္တံ ပန ရာဂဒေါသမောဟာနုဂတံ အာတုရံ နာမ, တံ ဣဓ ဒဿိတံ။ နော စ အာတုရစိတ္တောတိ ဣဓ နိက္ကိလေသတာယ စိတ္တဿ အနာတုရဘာဝေါ ဒဿိတော။ ဣတိ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ လောကိယမဟာဇနော အာတုရကာယော စေဝ အာတုရစိတ္တော စာတိ ဒဿိတော, ခီဏာသဝါ အာတုရကာယာ အနာတုရစိတ္တာ, သတ္တ သေခါ နေဝ အာတုရစိတ္တာ, န အနာတုရစိတ္တာတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဘဇမာနာ ပန အနာတုရစိတ္တတံယေဝ ဘဇန္တီတိ။ ပဌမံ။
၂။ ဒေဝဒဟသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂။ ဒုတိယေ ဒေဝဒဟန္တိ ဒေဝါ ဝုစ္စန္တိ ရာဇာနော, တေသံ မင်္ဂလဒဟော, သယံဇာတော ဝါ သော ဒဟောတိ, တသ္မာ ‘‘ဒေဝဒဟော’’တိ ဝုတ္တော။ တဿ အဝိဒူရေ နိဂမော ဒေဝဒဟန္တေွဝ နပုံသကလိင်္ဂဝသေန သင်္ခံ ဂတော။ ပစ္ဆာဘူမဂမိကာတိ ပစ္ဆာဘူမံ အပရဒိသာယံ နိဝိဋ္ဌံ ဇနပဒံ ဂန္တုကာမာ။ နိဝါသန္တိ တေမာသံ ဝဿာဝါသံ။ အပလောကိတောတိ အာပုစ္ဆိတော။ အပလောကေထာတိ အာပုစ္ဆထ။ ကသ္မာ ထေရံ အာပုစ္ဆာပေတိ? တေ သဘာရေ ကာတုကာမတာယ။ ယော ဟိ ဧကဝိဟာရေ ဝသန္တောပိ သန္တိကံ န ဂစ္ဆတိ ပက္ကမန္တော အနာပုစ္ဆာ ပက္ကမတိ, အယံ နိဗ္ဘာရော နာမ။ ယော ဧကဝိဟာရေ ဝသန္တောပိ အာဂန္တွာ ပဿတိ, ပက္ကမန္တော အာပုစ္ဆတိ, အယံ သဘာရော နာမ။ ဣမေပိ ဘိက္ခူ ဘဂဝါ ‘‘ဧဝမိမေ သီလာဒီဟိ ဝဍ္ဎိဿန္တီ’’တိ သဘာရေ ကာတုကာမော အာပုစ္ဆာပေတိ။
ပဏ္ဍိတောတိ ဓာတုကောသလ္လာဒိနာ စတုဗ္ဗိဓေန ပဏ္ဍိစ္စေန သမန္နာဂတော။ အနုဂ္ဂါဟကောတိ အာမိသာနုဂ္ဂဟေန စ ဓမ္မာနုဂ္ဂဟေန စာတိ ဒွီဟိပိ အနုဂ္ဂဟေဟိ အနုဂ္ဂါဟကော။ ထေရော ကိရ အညေ ဘိက္ခူ ဝိယ ပါတောဝ ပိဏ္ဍာယ အဂန္တွာ သဗ္ဗဘိက္ခူသု ဂတေသု သကလံ သံဃာရာမံ အနုဝိစရန္တော အသမ္မဋ္ဌဋ္ဌာနံ သမ္မဇ္ဇတိ, အဆဍ္ဍိတံ ကစဝရံ ဆဍ္ဍေတိ, သံဃာရာမေ ဒုန္နိက္ခိတ္တာနိ မဉ္စပီဌဒါရုဘဏ္ဍမတ္တိကာဘဏ္ဍာနိ ပဋိသာမေတိ။ ကိံ ကာရဏာ? ‘‘မာ အညတိတ္ထိယာ ဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌာ ဒိသွာ ပရိဘဝံ အကံသူ’’တိ။ တတော ဂိလာနသာလံ ဂန္တွာ ဂိလာနေ အဿာသေတွာ ‘‘ကေနတ္ထော’’တိ ပုစ္ဆိတွာ ယေန အတ္ထော ဟောတိ,
တဒတ္ထံ တေသံ ဒဟရသာမဏေရေ အာဒါယ ဘိက္ခာစာရဝတ္တေန ဝါ သဘာဂဋ္ဌာနေ ဝါ ဘေသဇ္ဇံ ပရိယေသိတွာ တေသံ ဒတွာ, ‘‘ဂိလာနုပဋ္ဌာနံ နာမ ဗုဒ္ဓပစ္စေကဗုဒ္ဓေဟိ ဝဏ္ဏိတံ, ဂစ္ဆထ သပ္ပုရိသာ အပ္ပမတ္တာ ဟောထာ’’တိ တေ ပေသေတွာ သယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ဥပဋ္ဌာကကုလေ ဝါ ဘတ္တကိစ္စံ ကတွာ ဝိဟာရံ ဂစ္ဆတိ။ ဣဒံ တာဝဿ နိဗဒ္ဓဝါသဋ္ဌာနေ အာစိဏ္ဏံ။
ဘဂဝတိ ပန စာရိကံ စရမာနေ ‘‘အဟံ အဂ္ဂသာဝကော’’တိ ဥပါဟနံ အာရုယှ ဆတ္တံ ဂဟေတွာ ပုရတော ပုရတော န ဂစ္ဆတိ။ ယေ ပန တတ္ထ မဟလ္လကာ ဝါ အာဗာဓိကာ ဝါ အတိဒဟရာ ဝါ, တေသံ ရုဇ္ဇနဋ္ဌာနာနိ တေလေန မက္ခာပေတွာ ပတ္တစီဝရံ အတ္တနော ဒဟရသာမဏေရေဟိ ဂါဟာပေတွာ တံဒိဝသံ ဝါ ဒုတိယဒိဝသံ ဝါ တေ ဂဏှိတွာဝ ဂစ္ဆတိ။ ဧကဒိဝသဉှိ တညေဝ အာယသ္မန္တံ အတိဝိကာလေ သမ္ပတ္တတ္တာ သေနာသနံ အလဘိတွာ, စီဝရကုဋိယံ နိသိန္နံ ဒိသွာ, သတ္ထာ ပုနဒိဝသေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ, ဟတ္ထိဝါနရတိတ္တိရဝတ္ထုံ ကထေတွာ, ‘‘ယထာဝုဍ္ဎံ သေနာသနံ ဒါတဗ္ဗ’’န္တိ သိက္ခာပဒံ ပညာပေသိ။ ဧဝံ တာဝေသ အာမိသာနုဂ္ဂဟေန အနုဂ္ဂဏှာတိ။ ဩဝဒန္တော ပနေသ သတဝါရမ္ပိ သဟဿဝါရမ္ပိ တာဝ ဩဝဒတိ, ယာဝ သော ပုဂ္ဂလော သောတာပတ္တိဖလေ ပတိဋ္ဌာတိ, အထ နံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ အညံ ဩဝဒတိ။ ဣမိနာ နယေန ဩဝဒတော စဿ ဩဝါဒေ ဌတွာ အရဟတ္တံ ပတ္တာ ဂဏနပထံ အတိက္ကန္တာ။ ဧဝံ ဓမ္မာနုဂ္ဂဟေန အနုဂ္ဂဏှာတိ။
ပစ္စဿောသုန္တိ တေ ဘိက္ခူ ‘‘အမှာကံ နေဝ ဥပဇ္ဈာယော, န အာစရိယော န သန္ဒိဋ္ဌသမ္ဘတ္တော။ ကိံ တဿ သန္တိကေ ကရိဿာမာ’’တိ? တုဏှီဘာဝံ အနာပဇ္ဇိတွာ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ သတ္ထု ဝစနံ သမ္ပဋိစ္ဆိံသု။ ဧဠဂလာဂုမ္ဗေတိ ဂစ္ဆမဏ္ဍပကေ။ သော ကိရ ဧဠဂလာဂုမ္ဗော ဓုဝသလိလဋ္ဌာနေ ဇာတော။ အထေတ္ထ စတူဟိ ပါဒေဟိ မဏ္ဍပံ ကတွာ တဿ ဥပရိ တံ ဂုမ္ဗံ အာရောပေသုံ, သော တံ မဏ္ဍပံ ဆာဒေသိ။ အထဿ ဟေဋ္ဌာ ဣဋ္ဌကာဟိ ပရိစိနိတွာ ဝါလိကံ ဩကိရိတွာ အာသနံ ပညာပယိံသု။ သီတလံ ဒိဝါဋ္ဌာနံ ဥဒကဝါတော ဝါယတိ။ ထေရော တသ္မိံ နိသီဒိ။ တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘ဧဠဂလာဂုမ္ဗေ’’တိ။
နာနာဝေရဇ္ဇဂတန္တိ ဧကဿ ရညော ရဇ္ဇတော နာနာဝိဓံ ရဇ္ဇဂတံ။ ဝိရဇ္ဇန္တိ အညံ ရဇ္ဇံ။ ယထာ ဟိ သဒေသတော အညော ဝိဒေသော, ဧဝံ နိဝုတ္ထရဇ္ဇတော
အညံ ရဇ္ဇံ ဝိရဇ္ဇံ နာမ, တံ ဝေရဇ္ဇန္တိ ဝုတ္တံ။ ခတ္တိယပဏ္ဍိတာတိ ဗိမ္ဗိသာရကောသလရာဇာဒယော ပဏ္ဍိတရာဇာနော။ ဗြာဟ္မဏပဏ္ဍိတာတိ စင်္ကီတာရုက္ခာဒယော ပဏ္ဍိတဗြာဟ္မဏာ။ ဂဟပတိပဏ္ဍိတာတိ စိတ္တသုဒတ္တာဒယော ပဏ္ဍိတဂဟပတယော။ သမဏပဏ္ဍိတာတိ သဘိယပိလောတိကာဒယော ပဏ္ဍိတပရိဗ္ဗာဇကာ။ ဝီမံသကာတိ အတ္ထဂဝေသိနော။ ကိံဝါဒီတိ ကိံ အတ္တနော ဒဿနံ ဝဒတိ, ကိံ လဒ္ဓိကောတိ အတ္ထော။ ကိမက္ခာယီတိ ကိံ သာဝကာနံ ဩဝါဒါနုသာသနိံ အာစိက္ခတိ? ဓမ္မဿ စာနုဓမ္မန္တိ ဘဂဝတာ ဝုတ္တဗျာကရဏဿ အနုဗျာကရဏံ။ သဟဓမ္မိကောတိ သကာရဏော။ ဝါဒါနုဝါဒေါတိ ဘဂဝတာ ဝုတ္တဝါဒဿ အနုဝါဒေါ။ ‘‘ဝါဒါနုပါတော’’တိပိ ပါဌော, သတ္ထု ဝါဒဿ အနုပါတော အနုပတနံ, အနုဂမနန္တိ အတ္ထော။ ဣမိနာပိ ဝါဒံ အနုဂတော ဝါဒေါယေဝ ဒီပိတော ဟောတိ။
အဝိဂတရာဂဿာတိအာဒီသု တဏှာဝသေနေဝ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ တဏှာ ဟိ ရဇ္ဇနတော ရာဂေါ, ဆန္ဒိယနတော ဆန္ဒော, ပိယာယနဋ္ဌေန ပေမံ, ပိဝိတုကာမဋ္ဌေန ပိပါသာ, အနုဒဟနဋ္ဌေန ပရိဠာဟောတိ ဝုစ္စတိ။ အကုသလေ စာဝုသော, ဓမ္မေတိအာဒိ ကသ္မာ အာရဒ္ဓံ? ပဉ္စသု ခန္ဓေသု အဝီတရာဂဿ အာဒီနဝံ, ဝီတရာဂဿ စ အာနိသံသံ ဒဿေတုံ။ တတြ အဝိဃာတောတိ နိဒ္ဒုက္ခော။ အနုပါယာသောတိ နိရုပတာပေါ။ အပရိဠာဟောတိ နိဒ္ဒါဟော။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဒုတိယံ။
၃။ ဟာလိဒ္ဒိကာနိသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃။ တတိယေ အဝန္တီသူတိ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထသင်္ခါတေ အဝန္တိရဋ္ဌေ။ ကုရရဃရေတိ ဧဝံနာမကေ နဂရေ။ ပပါတေတိ ဧကတော ပပါတေ။ တဿ ကိရ ပဗ္ဗတဿ ဧကံ ပဿံ ဆိန္ဒိတွာ ပါတိတံ ဝိယ အဟောသိ။ ‘‘ပဝတ္တေ’’တိပိ ပါဌော, နာနာတိတ္ထိယာနံ လဒ္ဓိပဝတ္တဋ္ဌာနေတိ အတ္ထော။ ဣတိ ထေရော တသ္မိံ ရဋ္ဌေ တံ နဂရံ နိဿာယ တသ္မိံ ပဗ္ဗတေ ဝိဟရတိ။ ဟာလိဒ္ဒိကာနီတိ ဧဝံနာမကော။ အဋ္ဌကဝဂ္ဂိယေ မာဂဏ္ဍိယပဉှေတိ အဋ္ဌကဝဂ္ဂိကမှိ မာဂဏ္ဍိယပဉှော နာမ အတ္ထိ, တသ္မိံ ပဉှေ။ ရူပဓာတူတိ ရူပက္ခန္ဓော အဓိပ္ပေတော။ ရူပဓာတုရာဂဝိနိဗဒ္ဓန္တိ ရူပဓာတုမှိ ရာဂေန ဝိနိဗဒ္ဓံ။ ဝိညာဏန္တိ ကမ္မဝိညာဏံ။ ဩကသာရီတိ ဂေဟသာရီ အာလယသာရီ။
ကသ္မာ ပနေတ္ထ ‘‘ဝိညာဏဓာတု ခေါ, ဂဟပတီ’’တိ န ဝုတ္တန္တိ? သမ္မောဟဝိဃာတတ္ထံ။ ‘‘ဩကော’’တိ ဟိ အတ္ထတော ပစ္စယော ဝုစ္စတိ, ပုရေဇာတဉ္စ ကမ္မဝိညာဏံ ပစ္ဆာဇာတဿ ကမ္မဝိညာဏဿပိ ဝိပါကဝိညာဏဿပိ ဝိပါကဝိညာဏဉ္စ ဝိပါကဝိညာဏဿပိ ကမ္မဝိညာဏဿပိ ပစ္စယော ဟောတိ, တသ္မာ ‘‘ကတရံ နု ခေါ ဣဓ ဝိညာဏ’’န္တိ? သမ္မောဟော ဘဝေယျ, တဿ ဝိဃာတတ္ထံ တံ အဂဟေတွာ အသမ္ဘိန္နာဝ ဒေသနာ ကတာ။ အပိစ အာရမ္မဏဝသေန စတဿော အဘိသင်္ခါရဝိညာဏဋ္ဌိတိယော ဝုတ္တာတိ တာ ဒဿေတုမ္ပိ ဣဓ ဝိညာဏံ န ဂဟိတံ။
ဥပယုပါဒါနာတိ တဏှူပယဒိဋ္ဌူပယဝသေန ဒွေ ဥပယာ, ကာမုပါဒါနာဒီနိ စတ္တာရိ ဥပါဒါနာနိ စ။ စေတသော အဓိဋ္ဌာနာဘိနိဝေသာနုသယာတိ အကုသလစိတ္တဿ အဓိဋ္ဌာနဘူတာ စေဝ အဘိနိဝေသဘူတာ စ အနုသယဘူတာ စ။ တထာဂတဿာတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။ သဗ္ဗေသမ္ပိ ဟိ ခီဏာသဝါနံ ဧတေ ပဟီနာဝ, သတ္ထု ပန ခီဏာသဝဘာဝေါ လောကေ အတိပါကဋောတိ ဥပရိမကောဋိယာ ဧဝံ ဝုတ္တံ။ ဝိညာဏဓာတုယာတိ ဣဓ ဝိညာဏံ ကသ္မာ ဂဟိတံ? ကိလေသပ္ပဟာနဒဿနတ္ထံ။ ကိလေသာ ဟိ န ကေဝလံ စတူသုယေဝ ခန္ဓေသု ပဟီနာ ပဟီယန္တိ, ပဉ္စသုပိ ပဟီယန္တိယေဝါတိ ကိလေသပ္ပဟာနဒဿနတ္ထံ ဂဟိတံ။ ဧဝံ ခေါ, ဂဟပတိ, အနောကသာရီ ဟောတီတိ ဧဝံ ကမ္မဝိညာဏေန ဩကံ အသရန္တေန အနောကသာရီ နာမ ဟောတိ။
ရူပနိမိတ္တနိကေတဝိသာရဝိနိဗန္ဓာတိ ရူပမေဝ ကိလေသာနံ ပစ္စယဋ္ဌေန နိမိတ္တံ, အာရမ္မဏကိရိယသင်္ခါတနိဝါသနဋ္ဌာနဋ္ဌေန နိကေတန္တိ ရူပနိမိတ္တနိကေတံ။ ဝိသာရော စ ဝိနိဗန္ဓော စ ဝိသာရဝိနိဗန္ဓာ။ ဥဘယေနပိ ဟိ ကိလေသာနံ ပတ္ထဋဘာဝေါ စ ဝိနိဗန္ဓနဘာဝေါ စ ဝုတ္တော, ရူပနိမိတ္တနိကေတေ ဝိသာရဝိနိဗန္ဓာတိ ရူပနိမိတ္တနိကေတဝိသာရဝိနိဗန္ဓာ, တသ္မာ ရူပနိမိတ္တနိကေတမှိ ဥပ္ပန္နေန ကိလေသဝိသာရေန စေဝ ကိလေသဗန္ဓနေန စာတိ အတ္ထော။ နိကေတသာရီတိ ဝုစ္စတီတိ အာရမ္မဏကရဏဝသေန နိဝါသနဋ္ဌာနံ သာရီတိ ဝုစ္စတိ။ ပဟီနာတိ တေ ရူပနိမိတ္တနိကေတကိလေသဝိသာရဝိနိဗန္ဓာ ပဟီနာ။
ကသ္မာ ပနေတ္ထ ပဉ္စက္ခန္ဓာ ‘‘ဩကာ’’တိ ဝုတ္တာ, ဆ အာရမ္မဏာနိ ‘‘နိကေတ’’န္တိ? ဆန္ဒရာဂဿ ဗလဝဒုဗ္ဗလတာယ။ သမာနေပိ ဟိ ဧတေသံ အာလယဋ္ဌေန ဝိသယဘာဝေ ဩကောတိ နိစ္စနိဝါသနဋ္ဌာနဂေဟမေဝ ဝုစ္စတိ,
နိကေတန္တိ ‘‘အဇ္ဇ အသုကဋ္ဌာနေ ကီဠိဿာမာ’’တိ ကတသင်္ကေတဋ္ဌာနံ နိဝါသဋ္ဌာနံ ဥယျာနာဒိ။ တတ္ထ ယထာ ပုတ္တဒါရဓနဓညပုဏ္ဏဂေဟေ ဆန္ဒရာဂေါ ဗလဝါ ဟောတိ, ဧဝံ အဇ္ဈတ္တိကေသု ခန္ဓေသု။ ယထာ ပန ဥယျာနဋ္ဌာနာဒီသု တတော ဒုဗ္ဗလတရော ဟောတိ, ဧဝံ ဗာဟိရေသု ဆသု အာရမ္မဏေသူတိ ဆန္ဒရာဂဿ ဗလဝဒုဗ္ဗလတာယ ဧဝံ ဒေသနာ ကတာတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
သုခိတေသု သုခိတောတိ ဥပဋ္ဌာကေသု ဓနဓညလာဘာဒိဝသေန သုခိတေသု ‘‘ဣဒါနာဟံ မနာပံ ဘောဇနံ လဘိဿာမီ’’တိ ဂေဟသိတသုခေန သုခိတော ဟောတိ, တေဟိ ပတ္တသမ္ပတ္တိံ အနုဘဝမာနော ဝိယ စရတိ။ ဒုက္ခိတေသု ဒုက္ခိတောတိ တေသံ ကေနစိဒေဝ ကာရဏေန ဒုက္ခေ ဥပ္ပန္နေ သယံ ဒွိဂုဏေန ဒုက္ခေန ဒုက္ခိတော ဟောတိ။ ကိစ္စကရဏီယေသူတိ ကိစ္စသင်္ခါတေသု ကရဏီယေသု။ တေသု ယောဂံ အာပဇ္ဇတီတိ ဥပယောဂံ သယံ တေသံ ကိစ္စာနံ ကတ္တဗ္ဗတံ အာပဇ္ဇတိ။ ကာမေသူတိ ဝတ္ထုကာမေသု။ ဧဝံ ခေါ, ဂဟပတိ, ကာမေဟိ အရိတ္တော ဟောတီတိ ဧဝံ ကိလေသကာမေဟိ အရိတ္တော ဟောတိ အန္တော ကာမာနံ ဘာဝေန အတုစ္ဆော။ သုက္ကပက္ခော တေသံ အဘာဝေန ရိတ္တော တုစ္ဆောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။
ပုရက္ခရာနောတိ ဝဋ္ဋံ ပုရတော ကုရုမာနော။ ဧဝံရူပေါ သိယန္တိအာဒီသု ဒီဃရဿကာဠောဒါတာဒီသု ရူပေသု ‘‘ဧဝံရူပေါ နာမ ဘဝေယျ’’န္တိ ပတ္ထေတိ။ သုခါဒီသု ဝေဒနာသု ဧဝံဝေဒနော နာမ၊ နီလသညာဒီသု သညာသု ဧဝံ သညော နာမ၊ ပုညာဘိသင်္ခါရာဒီသု သင်္ခါရေသု ဧဝံသင်္ခါရော နာမ၊ စက္ခုဝိညာဏာဒီသု ဝိညာဏေသု ‘‘ဧဝံ ဝိညာဏော နာမ ဘဝေယျ’’န္တိ ပတ္ထေတိ။
အပုရက္ခရာနောတိ ဝဋ္ဋံ ပုရတော အကုရုမာနော။ သဟိတံ မေ, အသဟိတံ တေတိ တုယှံ ဝစနံ အသဟိတံ အသိလိဋ္ဌံ, မယှံ သဟိတံ သိလိဋ္ဌံ မဓုရပါနသဒိသံ။ အဓိစိဏ္ဏံ တေ ဝိပရာဝတ္တန္တိ ယံ တုယှံ ဒီဃေန ကာလေန ပရိစိတံ သုပ္ပဂုဏံ, တံ မမ ဝါဒံ အာဂမ္မ သဗ္ဗံ ခဏေန ဝိပရာဝတ္တံ နိဝတ္တံ။ အာရောပိတော တေ ဝါဒေါတိ တုယှံ ဒေါသော မယာ အာရောပိတော။ စရ ဝါဒပ္ပမောက္ခာယာတိ တံ တံ အာစရိယံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဥတ္တရိ ပရိယေသန္တော ဣမဿ ဝါဒဿ မောက္ခာယ စရ အာဟိဏ္ဍာဟိ။ နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝါ သစေ ပဟောသီတိ အထ သယမေဝ ပဟောသိ, ဣဓေဝ နိဗ္ဗေဌေဟီတိ။ တတိယံ။
၄။ ဒုတိယဟာလိဒ္ဒိကာနိသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄။ စတုတ္ထေ သက္ကပဉှေတိ စူဠသက္ကပဉှေ, မဟာသက္ကပဉှေပေတံ ဝုတ္တမေဝ။ တဏှာသင်္ခယဝိမုတ္တာတိ တဏှာသင်္ခယေ နိဗ္ဗာနေ တဒါရမ္မဏာယ ဖလဝိမုတ္တိယာ ဝိမုတ္တာ။ အစ္စန္တနိဋ္ဌာတိ အန္တံ အတိက္ကန္တနိဋ္ဌာ သတတနိဋ္ဌာ။ သေသပဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။ စတုတ္ထံ။
၅။ သမာဓိသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅။ ပဉ္စမေ သမာဓိန္တိ ဣဒံ ဘဂဝါ တေ ဘိက္ခူ စိတ္တေကဂ္ဂတာယ ပရိဟာယန္တေ ဒိသွာ, ‘‘စိတ္တေကဂ္ဂတံ လဘန္တာနံ ဣမေသံ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဖာတိံ ဂမိဿတီ’’တိ ဉတွာ အာဟ။ အဘိနန္ဒတီတိ ပတ္ထေတိ။ အဘိဝဒတီတိ တာယ အဘိနန္ဒနာယ ‘‘အဟော ပိယံ ဣဋ္ဌံ ကန္တံ မနာပ’’န္တိ ဝဒတိ။ ဝါစံ အဘိနန္ဒန္တောပိ စ တံ အာရမ္မဏံ နိဿာယ ဧဝံ လောဘံ ဥပ္ပါဒေန္တော အဘိဝဒတိယေဝ နာမ။ အဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌတီတိ ဂိလိတွာ ပရိနိဋ္ဌပေတွာ ဂဏှာတိ။ ယာ ရူပေ နန္ဒီတိ ယာ သာ ရူပေ ဗလဝပတ္ထနာသင်္ခါတာ နန္ဒီ။ တဒုပါဒါနန္တိ တံ ဂဟဏဋ္ဌေန ဥပါဒါနံ။ နာဘိနန္ဒတီတိ န ပတ္ထေတိ။ နာဘိဝဒတီတိ ပတ္ထနာဝသေန န ‘‘ဣဋ္ဌံ ကန္တ’’န္တိ ဝဒတိ။ ဝိပဿနာစိတ္တေန စေတသာ ‘‘အနိစ္စံ ဒုက္ခ’’န္တိ ဝစီဘေဒံ ကရောန္တောပိ နာဘိဝဒတိယေဝ။ ပဉ္စမံ။
၆။ ပဋိသလ္လာဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆။ ဆဋ္ဌေ ပဋိသလ္လာဏေတိ ဣဒံ ဘဂဝါ တေ ဘိက္ခူ ကာယဝိဝေကေန ပရိဟာယန္တေ ဒိသွာ ‘‘ကာယဝိဝေကံ လဘန္တာနံ ဣမေသံ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဖာတိံ ဂမိဿတီ’’တိ ဉတွာ အာဟ။ ဆဋ္ဌံ။
၇။ ဥပါဒါပရိတဿနာသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇။ သတ္တမေ ဥပါဒါပရိတဿနန္တိ ဂဟဏေန ဥပ္ပန္နံ ပရိတဿနံ။ အနုပါဒါအပရိတဿနန္တိ အဂ္ဂဟဏေန အပရိတဿနံ။ ရူပဝိပရိဏာမာနုပရိဝတ္တိဝိညာဏံ ဟောတီတိ ‘‘မမ ရူပံ ဝိပရိဏတ’’န္တိ ဝါ ‘‘အဟု ဝတ မေတံ, ဒါနိ ဝတ မေ နတ္ထီ’’တိ ဝါ အာဒိနာ နယေန ကမ္မဝိညာဏံ ရူပဿ ဘေဒါနုပရိဝတ္တိ ဟောတိ။ ဝိပရိဏာမာနုပရိဝတ္တိဇာတိ ဝိပရိဏာမဿ အနုပရိဝတ္တိတော
ဝိပရိဏာမာရမ္မဏစိတ္တတော ဇာတာ။ ပရိတဿနာ ဓမ္မသမုပ္ပါဒါတိ တဏှာပရိတဿနာ စ အကုသလဓမ္မသမုပ္ပါဒါ စ။ စိတ္တန္တိ ကုသလစိတ္တံ။ ပရိယာဒါယ တိဋ္ဌန္တီတိ ပရိယာဒိယိတွာ တိဋ္ဌန္တိ။ ဥတ္တာသဝါတိ သဥတ္တာသော။ ဝိဃာတဝါတိ သဝိဃာတော သဒုက္ခော။ အပေက္ခဝါတိ သာလယော။ ဥပါဒါယ စ ပရိတဿတီတိ ဂဏှိတွာ ပရိတဿကော နာမ ဟောတိ။ န ရူပဝိပရိဏာမာနုပရိဝတ္တီတိ ခီဏာသဝဿ ကမ္မဝိညာဏမေဝ နတ္ထိ, တသ္မာ ရူပဘေဒါနုပရိဝတ္တိ န ဟောတီတိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတိ။ သတ္တမံ။
၈။ ဒုတိယဥပါဒါပရိတဿနာသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈။ အဋ္ဌမေ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိဝသေန ဒေသနာ ကတာ။ ဣတိ ပဋိပါဋိယာ စတူသု သုတ္တေသု ဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋမေဝ ကထိတံ။ အဋ္ဌမံ။
၉။ ကာလတ္တယအနိစ္စသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉။ နဝမေ ကော ပန ဝါဒေါ ပစ္စုပ္ပန္နဿာတိ ပစ္စုပ္ပန္နမှိ ကထာဝ ကာ, အနိစ္စမေဝ တံ။ တေ ကိရ ဘိက္ခူ အတီတာနာဂတံ အနိစ္စန္တိ သလ္လက္ခေတွာ ပစ္စုပ္ပန္နေ ကိလမိံသု, အထ နေသံ ဣတော အတီတာနာဂတေပိ ‘‘ပစ္စုပ္ပန္နံ အနိစ္စ’’န္တိ ဝုစ္စမာနေ ဗုဇ္ဈိဿန္တီတိ အဇ္ဈာသယံ ဝိဒိတွာ သတ္ထာ ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယေန ဣမံ ဒေသနံ ဒေသေသိ။ နဝမံ။
၁၀-၁၁။ ကာလတ္တယဒုက္ခသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၁၀-၁၁။ ဒသမေကာဒသမာနိ ဒုက္ခံ အနတ္တာတိ ပဒေဟိ ဝိသေသေတွာ တထာရူပေနေဝ ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယေန ကထိတာနီတိ။ ဒသမေကာဒသမာနိ။
နကုလပိတုဝဂ္ဂေါ ပဌမော။
၂။ အနိစ္စဝဂ္ဂေါ
၁-၁၀။ အနိစ္စသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၁၂-၂၁။ အနိစ္စဝဂ္ဂေ ပရိယောသာနသုတ္တံ ပုစ္ဆာဝသိကံ, သေသာနိ တထာ တထာ ဗုဇ္ဈနကာနဉ္စ ဝသေန ဒေသိတာနီတိ။ ပဌမာဒီနိ။
အနိစ္စဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။
၃။ ဘာရဝဂ္ဂေါ
၁။ ဘာရသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၂။ ဘာရဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာတိဿ ဝစနီယန္တိ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ ဣတိ အဿ ဝစနီယံ, ဧဝံ ဝတ္တဗ္ဗံ ဘဝေယျာတိ အတ္ထော။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဘာရောတိ ယေ ဣမေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ, အယံ ဘာရောတိ ဝုစ္စတိ။ ကေနဋ္ဌေနာတိ? ပရိဟာရဘာရိယဋ္ဌေန။ ဧတေသဉှိ ဌာပနဂမနနိသီဒါပနနိပဇ္ဇာပနနှာပနမဏ္ဍနခါဒါပနဘုဉ္ဇာပနာဒိပရိဟာရော ဘာရိယောတိ ပရိဟာရဘာရိယဋ္ဌေန ဘာရောတိ ဝုစ္စတိ။ ဧဝံနာမောတိ တိဿော ဒတ္တောတိအာဒိနာမော။ ဧဝံဂေါတ္တောတိ ကဏှာယနော ဝစ္ဆာယနောတိအာဒိဂေါတ္တော။ ဣတိ ဝေါဟာရမတ္တသိဒ္ဓံ ပုဂ္ဂလံ ‘‘ဘာရဟာရော’’တိ ကတွာ ဒဿေတိ။ ပုဂ္ဂလော ဟိ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေယေဝ ခန္ဓဘာရံ ဥက္ခိပိတွာ ဒသပိ ဝဿာနိ ဝီသတိပိ ဝဿသတမ္ပီတိ ယာဝဇီဝံ ဣမံ ခန္ဓဘာရံ နှာပေန္တော ဘောဇေန္တော မုဒုသမ္ဖဿမဉ္စပီဌေသု နိသီဒါပေန္တော နိပဇ္ဇာပေန္တော ပရိဟရိတွာ စုတိက္ခဏေ ဆဍ္ဍေတွာ ပုန ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ အပရံ ခန္ဓဘာရံ အာဒိယတိ, တသ္မာ ဘာရဟာရောတိ ဇာတော။
ပေါနောဘဝိကာတိ ပုနဗ္ဘဝနိဗ္ဗတ္တိကာ။ နန္ဒီရာဂသဟဂတာတိ နန္ဒိရာဂေန သဟ ဧကတ္တမေဝ ဂတာ။ တဗ္ဘာဝသဟဂတဉှိ ဣဓ အဓိပ္ပေတံ။ တတြ တတြာဘိနန္ဒိနီတိ ဥပပတ္တိဋ္ဌာနေ ဝါ ရူပါဒီသု ဝါ အာရမ္မဏေသု တတ္ထ တတ္ထ အဘိနန္ဒနသီလာဝ။ ကာမတဏှာဒီသု ပဉ္စကာမဂုဏိကော ရာဂေါ ကာမတဏှာ နာမ, ရူပါရူပဘဝရာဂေါ ဈာနနိကန္တိ သဿတဒိဋ္ဌိသဟဂတော ရာဂေါတိ အယံ ဘဝတဏှာ နာမ, ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိသဟဂတော ရာဂေါ ဝိဘဝတဏှာ နာမ။ ဘာရာဒါနန္တိ ဘာရဂဟဏံ။ တဏှာယ ဟိ ဧသ ဘာရံ အာဒိယတိ။ အသေသဝိရာဂနိရောဓောတိအာဒိ သဗ္ဗံ နိဗ္ဗာနဿေဝ ဝေဝစနံ။ တဉှိ အာဂမ္မ တဏှာ အသေသတော ဝိရဇ္ဇတိ နိရုဇ္ဈတိ စဇိယတိ ပဋိနိဿဇ္ဇိယတိ ဝိမုစ္စတိ, နတ္ထိ စေတ္ထ ကာမာလယော ဝါ ဒိဋ္ဌာလယော ဝါတိ နိဗ္ဗာနံ ဧတာနိ နာမာနိ လဘတိ။ သမူလံ တဏှန္တိ တဏှာယ အဝိဇ္ဇာ မူလံ နာမ။ အဗ္ဗုယှာတိ အရဟတ္တမဂ္ဂေန တံ သမူလကံ ဥဒ္ဓရိတွာ။ နိစ္ဆာတော ပရိနိဗ္ဗုတောတိ နိတ္တဏှော ပရိနိဗ္ဗုတော နာမာတိ ဝတ္တုံ ဝဋ္ဋတီတိ။ ပဌမံ။
၂။ ပရိညသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၃။ ဒုတိယေ ပရိညေယျေတိ ပရိဇာနိတဗ္ဗေ, သမတိက္ကမိတဗ္ဗေတိ အတ္ထော။ ပရိညန္တိ အစ္စန္တပရိညံ, သမတိက္ကမန္တိ အတ္ထော။ ရာဂက္ခယောတိအာဒိ နိဗ္ဗာနဿ နာမံ။ တဉှိ အစ္စန္တပရိညာ နာမ။ ဒုတိယံ။
၃။ အဘိဇာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၄။ တတိယေ အဘိဇာနန္တိ အဘိဇာနန္တော။ ဣမိနာ ဉာတပရိညာ ကထိတာ, ဒုတိယပဒေန တီရဏပရိညာ, တတိယစတုတ္ထေဟိ ပဟာနပရိညာတိ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ တိဿော ပရိညာ ကထိတာတိ။ တတိယံ။
၄-၉။ ဆန္ဒရာဂသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၂၅-၃၀။ စတုတ္ထာဒီနိ ဓာတုသံယုတ္တေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ ပဋိပါဋိယာ ပနေတ္ထ ပဉ္စမဆဋ္ဌသတ္တမေသု စတ္တာရိ သစ္စာနိ ကထိတာနိ, အဋ္ဌမနဝမေသု ဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋံ။ စတုတ္ထာဒီနိ။
၁၀။ အဃမူလသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၁။ ဒသမေ အဃန္တိ ဒုက္ခံ။ ဧဝမေတ္ထ ဒုက္ခလက္ခဏမေဝ ကထိတံ။ ဒသမံ။
၁၁။ ပဘင်္ဂုသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၂။ ဧကာဒသမေ ပဘင်္ဂုန္တိ ပဘိဇ္ဇနသဘာဝံ။ ဧဝမိဓ အနိစ္စလက္ခဏမေဝ ကထိတန္တိ။ ဧကာဒသမံ။
ဘာရဝဂ္ဂေါ တတိယော။
၄။ နတုမှာကဝဂ္ဂေါ
၁။ နတုမှာကသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၃။ နတုမှာကဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ပဇဟထာတိ ဆန္ဒရာဂပ္ပဟာနေန ပဇဟထ။ တိဏာဒီသု တိဏံ နာမ အန္တောဖေဂ္ဂု ဗဟိသာရံ တာလနာဠိကေရာဒိ။
ကဋ္ဌံ နာမ အန္တောသာရံ ဗဟိဖေဂ္ဂု ခဒိရသာလသာကပနသာဒိ။ သာခါ နာမ ရုက္ခဿ ဗာဟာ ဝိယ နိက္ခန္တာ။ ပလာသံ နာမ တာလနာဠိကေရပဏ္ဏာဒိ။ ပဌမံ။
၂။ ဒုတိယနတုမှာကသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၄။ ဒုတိယံ ဝိနာ ဥပမာယ ဗုဇ္ဈနကာနံ အဇ္ဈာသယေန ဝုတ္တံ။ ဒုတိယံ။
၃။ အညတရဘိက္ခုသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၅။ တတိယေ ရူပဉ္စေ, ဘန္တေ, အနုသေတီတိ ယဒိ ရူပံ အနုသေတိ။ တေန သင်္ခံ ဂစ္ဆတီတိ ကာမရာဂါဒီသု ယေန အနုသယေန တံ ရူပံ အနုသေတိ, တေနေဝ အနုသယေန ‘‘ရတ္တော ဒုဋ္ဌော မူဠှော’’တိ ပဏ္ဏတ္တိံ ဂစ္ဆတိ။ န တေန သင်္ခံ ဂစ္ဆတီတိ တေန အဘူတေန အနုသယေန ‘‘ရတ္တော ဒုဋ္ဌော မူဠှော’’တိ သင်္ခံ န ဂစ္ဆတီတိ။ တတိယံ။
၄။ ဒုတိယအညတရဘိက္ခုသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၆။ စတုတ္ထေ တံ အနုမီယတီတိ တံ အနုသယိတံ ရူပံ မရန္တေန အနုသယေန အနုမရတိ။ န ဟိ အာရမ္မဏေ ဘိဇ္ဇမာနေ တဒါရမ္မဏာ ဓမ္မာ တိဋ္ဌန္တိ။ ယံ အနုမီယတီတိ ယံ ရူပံ ယေန အနုသယေန အနုမရတိ။ တေန သင်္ခံ ဂစ္ဆတီတိ တေန အနုသယေန ‘‘ရတ္တော ဒုဋ္ဌော မူဠှော’’တိ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ အထ ဝါ ယန္တိ ကရဏဝစနမေတံ, ယေန အနုသယေန အနုမီယတိ, တေန ‘‘ရတ္တော ဒုဋ္ဌော မူဠှော’’တိ သင်္ခံ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထော။ စတုတ္ထံ။
၅-၆။ အာနန္ဒသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၃၇-၃၈။ ပဉ္စမေ ဌိတဿ အညထတ္တံ ပညာယတီတိ ဓရမာနဿ ဇီဝမာနဿ ဇရာ ပညာယတိ။ ဌိတီတိ ဟိ ဇီဝိတိန္ဒြိယသင်္ခါတာယ အနုပါလနာယ နာမံ။ အညထတ္တန္တိ ဇရာယ။ တေနာဟု ပေါရာဏာ –
‘‘ဥပ္ပါဒေါ ဇာတိ အက္ခာတော, ဘင်္ဂေါ ဝုတ္တော ဝယောတိ စ၊
အညထတ္တံ ဇရာ ဝုတ္တာ, ဌိတီ စ အနုပါလနာ’’တိ။
ဧဝံ ဧကေကဿ ခန္ဓဿ ဥပ္ပါဒဇရာဘင်္ဂသင်္ခါတာနိ တီဏိ လက္ခဏာနိ ဟောန္တိ ယာနိ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘တီဏိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, သင်္ခတဿ သင်္ခတလက္ခဏာနီ’’တိ (အ။ နိ။ ၃။၄၇)။
တတ္ထ သင်္ခတံ နာမ ပစ္စယနိဗ္ဗတ္တော ယော ကောစိ သင်္ခါရော။ သင်္ခါရော စ န လက္ခဏံ, လက္ခဏံ န သင်္ခါရော, န စ သင်္ခါရေန ဝိနာ လက္ခဏံ ပညာပေတုံ သက္ကာ, နာပိ လက္ခဏံ ဝိနာ သင်္ခါရော, လက္ခဏေန ပန သင်္ခါရော ပါကဋော ဟောတိ။ ယထာ ဟိ န စ ဂါဝီယေဝ လက္ခဏံ, လက္ခဏမေဝ န ဂါဝီ, နာပိ ဂါဝိံ မုဉ္စိတွာ လက္ခဏံ ပညာပေတုံ သက္ကာ, နာပိ လက္ခဏံ မုဉ္စိတွာ ဂါဝိံ, လက္ခဏေန ပန ဂါဝီ ပါကဋာ ဟောတိ, ဧဝံသမ္ပဒမိဒံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
တတ္ထ သင်္ခါရာနံ ဥပ္ပါဒက္ခဏေ သင်္ခါရောပိ ဥပ္ပါဒလက္ခဏမ္ပိ ကာလသင်္ခါတော တဿ ခဏောပိ ပညာယတိ။ ‘‘ဥပ္ပါဒေါပီ’’တိ ဝုတ္တေ သင်္ခါရောပိ ဇရာလက္ခဏမ္ပိ ကာလသင်္ခါတော တဿ ခဏောပိ ပညာယတိ။ ဘင်္ဂက္ခဏေ သင်္ခါရောပိ တံလက္ခဏမ္ပိ ကာလသင်္ခါတော တဿ ခဏောပိ ပညာယတိ။ အပရေ ပန ဝဒန္တိ ‘‘အရူပဓမ္မာနံ ဇရာခဏော နာမ န သက္ကာ ပညာပေတုံ, သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ စ ‘ဝေဒနာယ ဥပ္ပါဒေါ ပညာယတိ, ဝယော ပညာယတိ, ဌိတာယ အညထတ္တံ ပညာယတီ’တိ ဝဒန္တော အရူပဓမ္မာနမ္ပိ တီဏိ လက္ခဏာနိ ပညာပေတိ, တာနိ အတ္ထိက္ခဏံ ဥပါဒါယ လဗ္ဘန္တီ’’တိ ဝတွာ –
‘‘အတ္ထိတာ သဗ္ဗဓမ္မာနံ, ဌိတိ နာမ ပဝုစ္စတိ၊
တဿေဝ ဘေဒေါ မရဏံ, သဗ္ဗဒါ သဗ္ဗပါဏိန’’န္တိ။ –
ဣမာယ အာစရိယဂါထာယ တမတ္ထံ သာဓေန္တိ။ အထ ဝါ သန္တတိဝသေန ဌာနံ ဌိတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ စ ဝဒန္တိ။ ယသ္မာ ပန သုတ္တေ အယံ ဝိသေသော နတ္ထိ, တသ္မာ အာစရိယမတိယာ သုတ္တံ အပဋိဗာဟေတွာ သုတ္တမေဝ ပမာဏံ ကတ္တဗ္ဗံ။ ဆဋ္ဌံ ဥတ္တာနမေဝ။ ပဉ္စမဆဋ္ဌာနိ။
၇-၁၀။ အနုဓမ္မသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၃၉-၄၂။ သတ္တမေ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နဿာတိ နဝန္နံ လောကုတ္တရဓမ္မာနံ အနုလောမဓမ္မံ ပုဗ္ဗဘာဂပဋိပဒံ ပဋိပန္နဿ။ အယမနုဓမ္မောတိ အယံ အနုလောမဓမ္မော ဟောတိ။ နိဗ္ဗိဒါဗဟုလောတိ ဥက္ကဏ္ဌနဗဟုလော ဟုတွာ။ ပရိဇာနာတီတိ တီဟိ ပရိညာဟိ ပရိဇာနာတိ။ ပရိမုစ္စတီတိ မဂ္ဂက္ခဏေ ဥပ္ပန္နာယ ပဟာနပရိညာယ ပရိမုစ္စတိ။ ဧဝံ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ မဂ္ဂေါဝ ကထိတော ဟောတိ, တထာ ဣတော ပရေသု တီသု။ ဣဓ ပန အနုပဿနာ အနိယမိတာ,
တေသု နိယမိတာ။ တသ္မာ ဣဓာပိ သာ တတ္ထ နိယမိတဝသေနေဝ နိယမေတဗ္ဗာ။ န ဟိ သက္ကာ တီသု အညတရံ အနုပဿနံ ဝိနာ နိဗ္ဗိန္ဒိတုံ ပရိဇာနိတုံ ဝါတိ။ သတ္တမာဒီနိ။
နတုမှာကဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။
၅။ အတ္တဒီပဝဂ္ဂေါ
၁။ အတ္တဒီပသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၃။ အတ္တဒီပဝဂ္ဂဿ ပဌမေ အတ္တဒီပါတိ အတ္တာနံ ဒီပံ တာဏံ လေဏံ ဂတိံ ပရာယဏံ ပတိဋ္ဌံ ကတွာ ဝိဟရထာတိ အတ္ထော။ အတ္တသရဏာတိ ဣဒံ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ အနညသရဏာတိ ဣဒံ အညဿ သရဏပဋိက္ခေပဝစနံ။ န ဟိ အညော အညဿ သရဏံ ဟောတိ အညဿ ဝါယာမေန အညဿ အသိဇ္ဈနတော, ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ –
‘‘အတ္တာ ဟိ အတ္တနော နာထော,
ကော ဟိ နာထော ပရော သိယာ’’တိ။ (ဓ။ ပ။ ၁၆၀)၊
တေနာဟ ‘‘အနညသရဏာ’’တိ။ ကော ပနေတ္ထ အတ္တာ နာမ? လောကိယလောကုတ္တရော ဓမ္မော။ တေနေဝါဟ – ‘‘ဓမ္မဒီပါ ဓမ္မသရဏာ အနညသရဏာ’’တိ။ ယောနီတိ ကာရဏံ – ‘‘ယောနိ ဟေသာ, ဘူမိဇ, ဖလဿ အဓိဂမာယာ’’တိအာဒီသု (မ။ နိ။ ၃။၂၂၇) ဝိယ။ ကိံပဟောတိကာတိ ကိံပဘုတိကာ, ကုတော ပဘဝန္တီတိ အတ္ထော? ရူပဿ တွေဝါတိ ဣဒံ တေသံယေဝ သောကာဒီနံ ပဟာနဒဿနတ္ထံ အာရဒ္ဓံ။ န ပရိတဿတီတိ န ဂဏှာတိ န ဂဟတိ။ တဒင်္ဂနိဗ္ဗုတောတိ တေန ဝိပဿနင်္ဂေန ကိလေသာနံ နိဗ္ဗုတတ္တာ တဒင်္ဂနိဗ္ဗုတော။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ ဝိပဿနာဝ ကထိတာ။ ပဌမံ။
၂။ ပဋိပဒါသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၄။ ဒုတိယေ ဒုက္ခသမုဒယဂါမိနီ သမနုပဿနာတိ ယသ္မာ သက္ကာယော ဒုက္ခံ, တဿ စ သမုဒယဂါမိနီ ပဋိပဒါ နာမ ‘‘ရူပံ အတ္တတော သမနုပဿတီ’’တိ
ဧဝံ ဒိဋ္ဌိသမနုပဿနာ ဝုတ္တာ, တသ္မာ ဒုက္ခသမုဒယဂါမိနီ သမနုပဿနာတိ အယမေတ္ထ အတ္ထော ဟောတိ။ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ သမနုပဿနာတိ ဧတ္ထ သဟ ဝိပဿနာယ စတုမဂ္ဂဉာဏံ ‘‘သမနုပဿနာ’’တိ ဝုတ္တံ။ ဣတိ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ ဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋံ ကထိတံ။ ဒုတိယံ။
၃။ အနိစ္စသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၅။ တတိယေ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗန္တိ သဟ ဝိပဿနာယ မဂ္ဂပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဝိရဇ္ဇတိ ဝိမုစ္စတီတိ မဂ္ဂက္ခဏေ ဝိရဇ္ဇတိ, ဖလက္ခဏေ ဝိမုစ္စတိ။ အနုပါဒါယ အာသဝေဟီတိ အနုပ္ပါဒနိရောဓေန နိရုဒ္ဓေဟိ အာသဝေဟိ အဂဟေတွာ ဣတိ ဝိမုစ္စတိ။ ရူပဓာတုယာတိအာဒိ ပစ္စဝေက္ခဏဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ သဟ ဖလေန ပစ္စဝေက္ခဏဒဿနတ္ထန္တိပိ ဝဒန္တိယေဝ။ ဌိတန္တိ ဥပရိ ကတ္တဗ္ဗကိစ္စာဘာဝေန ဌိတံ။ ဌိတတ္တာ သန္တုဿိတန္တိ ပတ္တဗ္ဗံ ပတ္တဘာဝေန သန္တုဋ္ဌံ။ ပစ္စတ္တံယေဝ ပရိနိဗ္ဗာယတီတိ သယမေဝ ပရိနိဗ္ဗာယတိ။ တတိယံ။
၄။ ဒုတိယအနိစ္စသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၆။ စတုတ္ထေ ပုဗ္ဗန္တာနုဒိဋ္ဌိယောတိ ပုဗ္ဗန္တံ အနုဂတာ အဋ္ဌာရသ ဒိဋ္ဌိယော န ဟောန္တိ။ အပရန္တာနုဒိဋ္ဌိယောတိ အပရန္တံ အနုဂတာ စတုစတ္တာလီသ ဒိဋ္ဌိယော န ဟောန္တိ။ ထာမသော ပရာမာသောတိ ဒိဋ္ဌိထာမသော စေဝ ဒိဋ္ဌိပရာမာသော စ န ဟောတိ။ ဧတ္တာဝတာ ပဌမမဂ္ဂေါ ဒဿိတော။ ဣဒါနိ သဟ ဝိပဿနာယ တယော မဂ္ဂေ စ ဖလာနိ စ ဒဿေတုံ ရူပသ္မိန္တိအာဒိ အာရဒ္ဓံ။ အထ ဝါ ဒိဋ္ဌိယော နာမ ဝိပဿနာယ ဧဝ ပဟီနာ, ဣဒံ ပန ဥပရိ သဟ ဝိပဿနာယ စတ္တာရော မဂ္ဂေ ဒဿေတုံ အာရဒ္ဓံ။ စတုတ္ထံ။
၅။ သမနုပဿနာသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၇။ ပဉ္စမေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓေ သမနုပဿန္တိ ဧတေသံ ဝါ အညတရန္တိ ပရိပုဏ္ဏဂါဟဝသေန ပဉ္စက္ခန္ဓေ သမနုပဿန္တိ, အပရိပုဏ္ဏဂါဟဝသေန ဧတေသံ အညတရံ။ ဣတိ အယဉ္စေဝ သမနုပဿနာတိ ဣတိ အယဉ္စ ဒိဋ္ဌိသမနုပဿနာ။ အသ္မီတိ စဿ အဝိဂတံ ဟောတီတိ ယဿ အယံ သမနုပဿနာ အတ္ထိ, တသ္မိံ အသ္မီတိ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိသင်္ခါတံ ပပဉ္စတ္တယံ အဝိဂတမေဝ ဟောတိ။
ပဉ္စန္နံ ဣန္ဒြိယာနံ အဝက္ကန္တိ ဟောတီတိ တသ္မိံ ကိလေသဇာတေ သတိ ကမ္မကိလေသပစ္စယာနံ ပဉ္စန္နံ ဣန္ဒြိယာနံ နိဗ္ဗတ္တိ ဟောတိ။
အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, မနောတိ ဣဒံ ကမ္မမနံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ဓမ္မာတိ အာရမ္မဏံ။ အဝိဇ္ဇာဓာတူတိ ဇဝနက္ခဏေ အဝိဇ္ဇာ။ အဝိဇ္ဇာသမ္ဖဿဇေနာတိ အဝိဇ္ဇာသမ္ပယုတ္တဖဿတော ဇာတေန။ အပိစ မနောတိ ဘဝင်္ဂက္ခဏေ ဝိပါကမနောဓာတု, အာဝဇ္ဇနက္ခဏေ ကိရိယမနောဓာတု။ ဓမ္မာဒယော ဝုတ္တပ္ပကာရာဝ။ အသ္မီတိပိဿ ဟောတီတိ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိဝသေန အသ္မီတိ ဧဝမ္ပိဿ ဟောတိ။ ဣတော ပရေသု အယမဟမသ္မီတိ ရူပါဒီသု ကိဉ္စိဒေဝ ဓမ္မံ ဂဟေတွာ ‘‘အယံ အဟမသ္မီ’’တိ အတ္တဒိဋ္ဌိဝသေန ဝုတ္တံ။ ဘဝိဿန္တိ သဿတဒိဋ္ဌိဝသေန။ န ဘဝိဿန္တိ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိဝသေန။ ရူပီ ဘဝိဿန္တိအာဒီနိ သဗ္ဗာနိ သဿတမေဝ ဘဇန္တိ။ အထေတ္ထာတိ အထ တေနေဝါကာရေန ဌိတေသု ဧတေသု ဣန္ဒြိယေသု။ အဝိဇ္ဇာ ပဟီယတီတိ စတူသု သစ္စေသု အညာဏဘူတာ အဝိဇ္ဇာ ပဟီယတိ။ ဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အရဟတ္တမဂ္ဂဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဧဝမေတ္ထ အသ္မီတိ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိယော။ ကမ္မဿ ပဉ္စန္နဉ္စ ဣန္ဒြိယာနံ အန္တရေ ဧကော သန္ဓိ, ဝိပါကမနံ ပဉ္စိန္ဒြိယပက္ခိကံ ကတွာ ပဉ္စန္နဉ္စ ဣန္ဒြိယာနံ ကမ္မဿ စ အန္တရေ ဧကော သန္ဓီတိ။ ဣတိ တယော ပပဉ္စာ အတီတော အဒ္ဓါ, ဣန္ဒြိယာဒီနိ ပစ္စုပ္ပန္နော အဒ္ဓါ, တတ္ထ ကမ္မမနံ အာဒိံ ကတွာ အနာဂတဿ ပစ္စယော ဒဿိတောတိ။ ပဉ္စမံ။
၆။ ခန္ဓသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၄၈။ ဆဋ္ဌေ ရူပက္ခန္ဓော ကာမာဝစရော, စတ္တာရော ခန္ဓာ စတုဘူမကာ။ သာသဝန္တိ အာသဝါနံ အာရမ္မဏဘာဝေန ပစ္စယဘူတံ။ ဥပါဒါနိယန္တိ တထေဝ စ ဥပါဒါနာနံ ပစ္စယဘူတံ။ ဝစနတ္ထော ပနေတ္ထ – အာရမ္မဏံ ကတွာ ပဝတ္တေဟိ သဟ အာသဝေဟီတိ သာသဝံ။ ဥပါဒါတဗ္ဗန္တိ ဥပါဒါနိယံ။ ဣဓာပိ ရူပက္ခန္ဓော ကာမာဝစရော, အဝသေသာ တေဘူမကာ ဝိပဿနာစာရဝသေန ဝုတ္တာ။ ဧဝမေတ္ထ ရူပံ ရာသဋ္ဌေန ခန္ဓေသု ပဝိဋ္ဌံ, သာသဝရာသဋ္ဌေန ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု။ ဝေဒနာဒယော သာသဝါပိ အတ္ထိ, အနာသဝါပိ အတ္ထိ။ တေ ရာသဋ္ဌေန သဗ္ဗေပိ ခန္ဓေသု ပဝိဋ္ဌာ, တေဘူမကာ ပနေတ္ထ သာသဝဋ္ဌေန ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု ပဝိဋ္ဌာတိ။ ဆဋ္ဌံ။
၇-၈။ သောဏသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၄၉-၅၀။ သတ္တမေ သေယျောဟမသ္မီတိ ဝိသိဋ္ဌော ဥတ္တမော အဟမသ္မိ။ ကိမညတြ ယထာဘူတဿ အဒဿနာတိ ယထာဘူတဿ အဒဿနတော အညံ ကိံ ဘဝေယျ? အဒဿနံ အညာဏမေဝ ဘဝေယျာတိ အတ္ထော။ ဣဒါနိဿ တေ ပရိဝဋ္ဋံ ဝဇိရဘေဒဒေသနံ အာရဘန္တော တံ ကိံ မညသိ သောဏောတိအာဒိမာဟ။ အဋ္ဌမံ ဥတ္တာနမေဝ။ သတ္တမအဋ္ဌမာနိ။
၉-၁၀။ နန္ဒိက္ခယသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၅၁-၅၂။ နဝမဒသမေသု နန္ဒိက္ခယာ ရာဂက္ခယော, ရာဂက္ခယာ နန္ဒိက္ခယောတိ ဣဒံ နန္ဒီတိ ဝါ ရာဂေါတိ ဝါ ဣမေသံ အတ္ထတော နိန္နာနာကရဏတာယ ဝုတ္တံ။ နိဗ္ဗိဒါနုပဿနာယ ဝါ နိဗ္ဗိန္ဒန္တော နန္ဒိံ ပဇဟတိ, ဝိရာဂါနုပဿနာယ ဝိရဇ္ဇန္တော ရာဂံ ပဇဟတိ။ ဧတ္တာဝတာ ဝိပဿနံ နိဋ္ဌပေတွာ ‘‘ရာဂက္ခယာ နန္ဒိက္ခယော’’တိ ဣဓ မဂ္ဂံ ဒဿေတွာ ‘‘နန္ဒိရာဂက္ခယာ စိတ္တံ ဝိမုတ္တ’’န္တိ ဖလံ ဒဿိတန္တိ။ နဝမဒသမာနိ။
အတ္တဒီပဝဂ္ဂေါ ပဉ္စမော။
မူလပဏ္ဏာသကော သမတ္တော။
၆။ ဥပယဝဂ္ဂေါ
၁။ ဥပယသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၃။ ဥပယဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ဥပယောတိ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိဝသေန ပဉ္စက္ခန္ဓေ ဥပဂတော။ ဝိညာဏန္တိ ကမ္မဝိညာဏံ။ အာပဇ္ဇေယျာတိ ကမ္မံ ဇဝါပေတွာ ပဋိသန္ဓိအာကဍ္ဎနသမတ္ထတာယ ဝုဒ္ဓိအာဒီနိ အာပဇ္ဇေယျ။ ဝိညာဏုပယန္တိ ပဒဿ အဂ္ဂဟဏေ ကာရဏံ ဝုတ္တမေဝ။ ဝေါစ္ဆိဇ္ဇတာရမ္မဏန္တိ ပဋိသန္ဓိအာကဍ္ဎနသမတ္ထတာယ အဘာဝေန အာရမ္မဏံ ဝေါစ္ဆိဇ္ဇတိ။ ပတိဋ္ဌာ ဝိညာဏဿာတိ ကမ္မဝိညာဏဿ ပတိဋ္ဌာ န ဟောတိ။ တဒပ္ပတိဋ္ဌိတန္တိ တံ အပ္ပတိဋ္ဌိတံ။ အနဘိသင်္ခစ္စ ဝိမုတ္တန္တိ ပဋိသန္ဓိံ အနဘိသင်္ခရိတွာ ဝိမုတ္တံ။ ပဌမံ။
၂။ ဗီဇသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၄။ ဒုတိယေ ဗီဇဇာတာနီတိ ဗီဇာနိ။ မူလဗီဇန္တိ ဝစံ ဝစတ္တံ ဟလိဒ္ဒံ သိင်္ဂိဝေရန္တိ ဧဝမာဒိ။ ခန္ဓဗီဇန္တိ အဿတ္ထော နိဂြောဓောတိ ဧဝမာဒိ။
ဖလုဗီဇန္တိ ဥစ္ဆု ဝေဠု နဠောတိ ဧဝမာဒိ။ အဂ္ဂဗီဇန္တိ အဇ္ဇုကံ ဖဏိဇ္ဇကန္တိ ဧဝမာဒိ။ ဗီဇဗီဇန္တိ သာလိဝီဟိအာဒိ ပုဗ္ဗဏ္ဏဉ္စေဝ မုဂ္ဂမာသာဒိ အပရဏ္ဏဉ္စ။ အခဏ္ဍာနီတိ အဘိန္နာနိ။ ဘိန္နကာလတော ပဋ္ဌာယ ဗီဇံ ဗီဇတ္ထာယ န ဥပကပ္ပတိ။ အပူတိကာနီတိ ဥဒကတေမနေန အပူတိကာနိ။ ပူတိဗီဇဉှိ ဗီဇတ္ထာယ န ဥပကပ္ပတိ။ အဝါတာတပဟတာနီတိ ဝါတေန စ အာတပေန စ န ဟတာနိ, နိရောဇတံ န ပါပိတာနိ။ နိရောဇဉှိ ကသဋံ ဗီဇံ ဗီဇတ္ထာယ န ဥပကပ္ပတိ။ သာရာဒါနီတိ ဂဟိတသာရာနိ ပတိဋ္ဌိတသာရာနိ။ နိဿာရဉှိ ဗီဇံ ဗီဇတ္ထာယ န ဥပကပ္ပတိ။ သုခသယိတာနီတိ စတ္တာရော မာသေ ကောဋ္ဌေ ပက္ခိတ္တနိယာမေနေဝ သုခံ သယိတာနိ။ ပထဝီတိ ဟေဋ္ဌာ ပတိဋ္ဌာနပထဝီ။ အာပေါတိ ဥပရိသ္နေဟနအာပေါ။ စတဿော ဝိညာဏဋ္ဌိတိယောတိ ကမ္မဝိညာဏဿ အာရမ္မဏဘူတာ ရူပါဒယော စတ္တာရော ခန္ဓာ။ တေ ဟိ အာရမ္မဏဝသေန ပတိဋ္ဌာဘူတတ္တာ ပထဝီဓာတုသဒိသာ။ နန္ဒိရာဂေါ သိနေဟနဋ္ဌေန အာပေါဓာတုသဒိသော။ ဝိညာဏံ သာဟာရန္တိ သပ္ပစ္စယံ ကမ္မဝိညာဏံ။ တဉှိ ဗီဇံ ဝိယ ပထဝိယံ အာရမ္မဏပထဝိယံ ဝိရုဟတိ။ ဒုတိယံ။
၃။ ဥဒါနသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၅။ တတိယေ ဥဒါနံ ဥဒါနေသီတိ ဗလဝသောမနဿသမုဋ္ဌာနံ ဥဒါနံ ဥဒါဟရိ။ ကိံ နိဿာယ ပနေသ ဘဂဝတော ဥပ္ပန္နောတိ။ သာသနဿ နိယျာနိကဘာဝံ။ ကထံ? ဧဝံ ကိရဿ အဟောသိ, ‘‘တယောမေ ဥပနိဿယာ – ဒါနူပနိဿယော သီလူပနိဿယော ဘာဝနူပနိဿယော စာ’’တိ။ တေသု ဒါနသီလူပနိဿယာ ဒုဗ္ဗလာ, ဘာဝနူပနိဿယော ဗလဝါ။ ဒါနသီလူပနိဿယာ ဟိ တယော မဂ္ဂေ စ ဖလာနိ စ ပါပေန္တိ, ဘာဝနူပနိဿယော အရဟတ္တံ ပါပေတိ။ ဣတိ ဒုဗ္ဗလူပနိဿယေ ပတိဋ္ဌိတော ဘိက္ခု ဃဋေန္တော ဝါယမန္တော ပဉ္စောရမ္ဘာဂိယာနိ ဗန္ဓနာနိ ဆေတွာ တီဏိ မဂ္ဂဖလာနိ နိဗ္ဗတ္တေတိ, ‘‘အဟော သာသနံ နိယျာနိက’’န္တိ အာဝဇ္ဇေန္တဿ အယံ ဥဒပါဒိ။
တတ္ထ ‘‘ဒုဗ္ဗလူပနိဿယေ ဌတွာ ဃဋမာနော တီဏိ မဂ္ဂဖလာနိ ပါပုဏာတီ’’တိ ဣမဿတ္ထဿာဝိဘာဝနတ္ထံ မိလကတ္ထေရဿ ဝတ္ထု ဝေဒိတဗ္ဗံ – သော ကိရ ဂိဟိကာလေ ပါဏာတိပါတကမ္မေန ဇီဝိကံ ကပ္ပေန္တော အရညေ ပါသသတဉ္စေဝ အဒူဟလသတဉ္စ ယောဇေသိ။ အထေကဒိဝသံ အင်္ဂါရပက္ကမံသံ ခါဒိတွာ ပါသဋ္ဌာနေသု ဝိစရန္တော ပိပါသာဘိဘူတော ဧကဿ
အရညဝါသိတ္ထေရဿ ဝိဟာရံ ဂန္တွာ ထေရဿ စင်္ကမန္တဿ အဝိဒူရေ ဌိတံ ပါနီယဃဋံ ဝိဝရိ, ဟတ္ထတေမနမတ္တမ္ပိ ဥဒကံ နာဒ္ဒသ။ သော ကုဇ္ဈိတွာ အာဟ – ‘‘ဘိက္ခု, ဘိက္ခု တုမှေ ဂဟပတိကေဟိ ဒိန္နံ ဘုဉ္ဇိတွာ ဘုဉ္ဇိတွာ သုပထ, ပါနီယဃဋေ အဉ္ဇလိမတ္တမ္ပိ ဥဒကံ န ဌပေထ, န ယုတ္တမေတ’’န္တိ။ ထေရော ‘‘မယာ ပါနီယဃဋော ပူရေတွာ ဌပိတော, ကိံ နု ခေါ ဧတ’’န္တိ? ဂန္တွာ ဩလောကေန္တော ပရိပုဏ္ဏဃဋံ ဒိသွာ ပါနီယသင်္ခံ ပူရေတွာ အဒါသိ။ သော ဒွတ္တိသင်္ခပူရံ ပိဝိတွာ စိန္တေသိ – ‘‘ဧဝံ ပူရိတဃဋော နာမ မမ ကမ္မံ အာဂမ္မ တတ္တကပါလော ဝိယ ဇာတော။ ကိံ နု ခေါ အနာဂတေ အတ္တဘာဝေ ဘဝိဿတီ’’တိ? သံဝိဂ္ဂစိတ္တော ဓနုံ ဆဍ္ဍေတွာ, ‘‘ပဗ္ဗာဇေထ မံ, ဘန္တေ’’တိ အာဟ။ ထေရော တစပဉ္စကကမ္မဋ္ဌာနံ အာစိက္ခိတွာ တံ ပဗ္ဗာဇေသိ။
တဿ သမဏဓမ္မံ ကရောန္တဿ ဗဟူနံ မိဂသူကရာနံ မာရိတဋ္ဌာနံ ပါသအဒူဟလာနဉ္စ ယောဇိတဋ္ဌာနံ ဥပဋ္ဌာတိ။ တံ အနုဿရတော သရီရေ ဒါဟော ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ကူဋဂေါဏော ဝိယ ကမ္မဋ္ဌာနမ္ပိ ဝီထိံ န ပဋိပဇ္ဇတိ။ သော ‘‘ကိံ ကရိဿာမိ ဘိက္ခုဘာဝေနာ’’တိ? အနဘိရတိယာ ပီဠိတော ထေရဿ သန္တိကံ ဂန္တွာ ဝန္ဒိတွာ အာဟ – ‘‘န သက္ကောမိ, ဘန္တေ, သမဏဓမ္မံ ကာတု’’န္တိ။ အထ နံ ထေရော ‘‘ဟတ္ထကမ္မံ ကရောဟီ’’တိ အာဟ။ သော ‘‘သာဓု, ဘန္တေ’’တိ ဝတွာ ဥဒုမ္ဗရာဒယော အလ္လရုက္ခေ ဆိန္ဒိတွာ မဟန္တံ ရာသိံ ကတွာ, ‘‘ဣဒါနိ ကိံ ကရောမီ’’တိ ပုစ္ဆိ? ဈာပေဟိ နန္တိ။ သော စတူသု ဒိသာသု အဂ္ဂိံ ဒတွာ ဈာပေတုံ အသက္ကောန္တော, ‘‘ဘန္တေ, န သက္ကောမီ’’တိ အာဟ။ ထေရော ‘‘တေန ဟိ အပေဟီ’’တိ ပထဝိံ ဒွိဓာ ကတွာ အဝီစိတော ခဇ္ဇောပနကမတ္တံ အဂ္ဂိံ နီဟရိတွာ တတ္ထ ပက္ခိပိ။ သော တာဝ မဟန္တံ ရာသိံ သုက္ခပဏ္ဏံ ဝိယ ခဏေန ဈာပေသိ။ အထဿ ထေရော အဝီစိံ ဒဿေတွာ, ‘‘သစေ ဝိဗ္ဘမိဿသိ, ဧတ္ထ ပစ္စိဿသီ’’တိ သံဝေဂံ ဇနေသိ။ သော အဝီစိဒဿနတော ပဋ္ဌာယ ပဝေဓမာနော ‘‘နိယျာနိကံ, ဘန္တေ, ဗုဒ္ဓသာသန’’န္တိ ပုစ္ဆိ, အာမာဝုသောတိ။ ဘန္တေ, ဗုဒ္ဓသာသနဿ နိယျာနိကတ္တေ သတိ မိလကော အတ္တမောက္ခံ ကရိဿတိ, မာ စိန္တယိတ္ထာတိ။ တတော ပဋ္ဌာယ သမဏဓမ္မံ ကရောတိ ဃဋေတိ, တဿ ဝတ္တပဋိဝတ္တံ ပူရေတိ, နိဒ္ဒါယ ဗာဓယမာနာယ တိန္တံ ပလာလံ သီသေ ဌပေတွာ ပါဒေ သောဏ္ဍိယံ ဩတာရေတွာ နိသီဒတိ။ သော ဧကဒိဝသံ
ပါနီယံ ပရိဿာဝေတွာ ဃဋံ ဦရုမှိ ဌပေတွာ ဥဒကမဏိကာနံ ပစ္ဆေဒံ အာဂမယမာနော အဋ္ဌာသိ။ အထ ခေါ ထေရော သာမဏေရဿ ဣမံ ဥဒ္ဒေသံ ဒေတိ –
‘‘ဥဋ္ဌာနဝတော သတီမတော,
သုစိကမ္မဿ နိသမ္မကာရိနော၊
သညတဿ ဓမ္မဇီဝိနော,
အပ္ပမတ္တဿ ယသောဘိဝဍ္ဎတီ’’တိ။ (ဓ။ ပ။ ၂၄)၊
သော စတုပ္ပဒိကမ္ပိ တံ ဂါထံ အတ္တနိယေဝ ဥပနေသိ – ‘‘ဥဋ္ဌာနဝတာ နာမ မာဒိသေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ သတိမတာပိ မာဒိသေနေဝ…ပေ… အပ္ပမတ္တေနပိ မာဒိသေနေဝ ဘဝိတဗ္ဗ’’န္တိ။ ဧဝံ တံ ဂါထံ အတ္တနိ ဥပနေတွာ တသ္မိံယေဝ ပဒဝါရေ ဌိတော ပဉ္စောရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ ဆိန္ဒိတွာ အနာဂါမိဖလေ ပတိဋ္ဌာယ ဟဋ္ဌတုဋ္ဌော –
‘‘အလ္လံ ပလာလပုဉ္ဇာဟံ, သီသေနာဒါယ စင်္ကမိံ၊
ပတ္တောသ္မိ တတိယံ ဌာနံ, ဧတ္ထ မေ နတ္ထိ သံသယော’’တိ။ –
ဣမံ ဥဒါနဂါထံ အာဟ။ ဧဝံ ဒုဗ္ဗလူပနိဿယေ ဌိတော ဃဋေန္တော ဝါယမန္တော ပဉ္စောရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ ဆိန္ဒိတွာ တီဏိ မဂ္ဂဖလာနိ နိဗ္ဗတ္တေတိ။ တေနာဟ ဘဂဝါ – ‘‘နော စဿံ, နော စ မေ သိယာ, နာဘဝိဿ, န မေ ဘဝိဿတီတိ ဧဝံ အဓိမုစ္စမာနော ဘိက္ခု ဆိန္ဒေယျ ဩရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနီ’’တိ။
တတ္ထ နော စဿံ, နော စ မေ သိယာတိ သစေ အဟံ န ဘဝေယျံ, မမ ပရိက္ခာရောပိ န ဘဝေယျ။ သစေ ဝါ ပန မေ အတီတေ ကမ္မာဘိသင်္ခါရော နာဘဝိဿ, ဣဒံ မေ ဧတရဟိ ခန္ဓပဉ္စကံ န ဘဝေယျ။ နာဘဝိဿ, န မေ ဘဝိဿတီတိ ဣဒါနိ ပန တထာ ပရက္ကမိဿာမိ, ယထာ မေ အာယတိံ ခန္ဓာဘိနိဗ္ဗတ္တကော ကမ္မသင်္ခါရော န ဘဝိဿတိ, တသ္မိံ အသတိ အာယတိံ ပဋိသန္ဓိ နာမ န မေ ဘဝိဿတိ။ ဧဝံ အဓိမုစ္စမာနောတိ ဧဝံ အဓိမုစ္စန္တော ဘိက္ခု ဒုဗ္ဗလူပနိဿယေ ဌိတော ပဉ္စောရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ ဆိန္ဒေယျ။ ဧဝံ ဝုတ္တေတိ ဧဝံ သာသနဿ နိယျာနိကဘာဝံ အာဝဇ္ဇေန္တေန ဘဂဝတာ
ဣမသ္မိံ ဥဒါနေ ဝုတ္တေ။ ရူပံ ဝိဘဝိဿတီတိ ရူပံ ဘိဇ္ဇိဿတိ။ ရူပဿ ဝိဘဝါတိ ဝိဘဝဒဿနေန သဟဝိပဿနေန။ သဟဝိပဿနကာ ဟိ စတ္တာရော မဂ္ဂါ ရူပါဒီနံ ဝိဘဝဒဿနံ နာမ။ တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ ဧဝံ အဓိမုစ္စမာနော, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဆိန္ဒေယျာတိ, ဘန္တေ, ဧဝံ အဓိမုစ္စမာနော ဘိက္ခု ဆိန္ဒေယျေဝ ပဉ္စောရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ။ ကသ္မာ န ဆိန္ဒိဿတီတိ?
ဣဒါနိ ဥပရိ မဂ္ဂဖလံ ပုစ္ဆန္တော ကထံ ပန, ဘန္တေတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အနန္တရာတိ ဒွေ အနန္တရာနိ အာသန္နာနန္တရဉ္စ ဒူရာနန္တရဉ္စ။ ဝိပဿနာ မဂ္ဂဿ အာသန္နာနန္တရံ နာမ, ဖလဿ ဒူရာနန္တရံ နာမ။ တံ သန္ဓာယ ‘‘ကထံ ပန, ဘန္တေ, ဇာနတော ကထံ ပဿတော ဝိပဿနာနန္တရာ ‘အာသဝါနံ ခယော’တိ သင်္ခံ ဂတံ အရဟတ္တဖလံ ဟောတီ’’တိ ပုစ္ဆတိ။ အတသိတာယေတိ အတသိတဗ္ဗေ အဘာယိတဗ္ဗေ ဌာနမှိ။ တာသံ အာပဇ္ဇတီတိ ဘယံ အာပဇ္ဇတိ။ တာသော ဟေသောတိ ယာ ဧသာ ‘‘နော စဿံ, နော စ မေ သိယာ’’တိ ဧဝံ ပဝတ္တာ ဒုဗ္ဗလဝိပဿနာ, သာ ယသ္မာ အတ္တသိနေဟံ ပရိယာဒါတုံ န သက္ကောတိ, တသ္မာ အဿုတဝတော ပုထုဇ္ဇနဿ တာသော နာမ ဟောတိ။ သော ဟိ ‘‘ဣဒါနာဟံ ဥစ္ဆိဇ္ဇိဿာမိ, န ဒါနိ ကိဉ္စိ ဘဝိဿာမီ’’တိ အတ္တာနံ ပပါတေ ပတန္တံ ဝိယ ပဿတိ အညတရော ဗြာဟ္မဏော ဝိယ။ လောဟပါသာဒဿ ကိရ ဟေဋ္ဌာ တိပိဋကစူဠနာဂတ္ထေရော တိလက္ခဏာဟတံ ဓမ္မံ ပရိဝတ္တေတိ။ အထ အညတရဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဧကမန္တေ ဌတွာ ဓမ္မံ သုဏန္တဿ သင်္ခါရာ သုညတော ဥပဋ္ဌဟိံသု။ သော ပပါတေ ပတန္တော ဝိယ ဟုတွာ ဝိဝဋဒွါရေန တတော ပလာယိတွာ ဂေဟံ ပဝိသိတွာ, ပုတ္တံ ဥရေ သယာပေတွာ, ‘‘တာတ, သကျသမယံ အာဝဇ္ဇေန္တော မနမှိ နဋ္ဌော’’တိ အာဟ။ န ဟေသော ဘိက္ခု တာသောတိ ဧသာ ဧဝံ ပဝတ္တာ ဗလဝဝိပဿနာ သုတဝတော အရိယသာဝကဿ န တာသော နာမ ဟောတိ။ န ဟိ တဿ ဧဝံ ဟောတိ ‘‘အဟံ ဥစ္ဆိဇ္ဇိဿာမီ’’တိ ဝါ ‘‘ဝိနဿိဿာမီ’’တိ ဝါတိ။ ဧဝံ ပန ဟောတိ ‘‘သင်္ခါရာဝ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, သင်္ခါရာဝ နိရုဇ္ဈန္တီ’’တိ။ တတိယံ။
၄။ ဥပါဒါနပရိပဝတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၆။ စတုတ္ထေ စတုပရိဝဋ္ဋန္တိ ဧကေကသ္မိံ ခန္ဓေ စတုန္နံ ပရိဝဋ္ဋနဝသေန။ ရူပံ အဗ္ဘညာသိန္တိ ရူပံ ဒုက္ခသစ္စန္တိ အဘိညာသိံ။ ဧဝံ သဗ္ဗပဒေသု
စတုသစ္စဝသေနေဝ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ အာဟာရသမုဒယာတိ ဧတ္ထ သစ္ဆန္ဒရာဂေါ ကဗဠီကာရာဟာရော အာဟာရော နာမ။ ပဋိပန္နာတိ သီလတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ အရဟတ္တမဂ္ဂါ ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ ဂါဓန္တီတိ ပတိဋ္ဌဟန္တိ။ ဧတ္တာဝတာ သေက္ခဘူမိံ ကထေတွာ ဣဒါနိ အသေက္ခဘူမိံ ကထေန္တော ယေ စ ခေါ ကေစိ, ဘိက္ခဝေတိအာဒိမာဟ။ သုဝိမုတ္တာတိ အရဟတ္တဖလဝိမုတ္တိယာ သုဋ္ဌု ဝိမုတ္တာ။ ကေဝလိနောတိ သကလိနော ကတသဗ္ဗကိစ္စာ။ ဝဋ္ဋံ တေသံ နတ္ထိ ပညာပနာယာတိ ယေန တေ အဝသိဋ္ဌေန ဝဋ္ဋေန ပညာပေယျုံ, တံ နေသံ ဝဋ္ဋံ နတ္ထိ ပညာပနာယ။ အထ ဝါ ဝဋ္ဋန္တိ ကာရဏံ, ပညာပနာယ ကာရဏံ နတ္ထီတိ။ ဧတ္တာဝတာ အသေက္ခဘူမိဝါရော ကထိတော။ စတုတ္ထံ။
၅။ သတ္တဋ္ဌာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၇။ ပဉ္စမေ သတ္တဋ္ဌာနကုသလောတိ သတ္တသု ဩကာသေသု ဆေကော။ ဝုသိတဝါတိ ဝုသိတဝါသော။ ဥတ္တမပုရိသောတိ သေဋ္ဌပုရိသော။ သေသမေတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ ပန သုတ္တံ ဥဿဒနန္ဒိယဉ္စေဝ ပလောဘနီယဉ္စာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယထာ ဟိ ရာဇာ ဝိဇိတသင်္ဂါမော သင်္ဂါမေ ဝိဇယိနော ယောဓေ ဥစ္စဋ္ဌာနေ ဌပေတွာ တေသံ သက္ကာရံ ကရောတိ။ ကိံ ကာရဏာ? ဧတေသံ သက္ကာရံ ဒိသွာ သေသာပိ သူရာ ဘဝိတုံ မညိဿန္တီတိ, ဧဝမေဝ ဘဂဝါ အပ္ပမေယျံ ကာလံ ပါရမိယော ပူရေတွာ မဟာဗောဓိမဏ္ဍေ ကိလေသမာရဝိဇယံ ကတွာ သဗ္ဗညုတံ ပတ္တော သာဝတ္ထိယံ ဇေတဝနမဟာဝိဟာရေ နိသီဒိတွာ ဣမံ သုတ္တံ ဒေသေန္တော ခီဏာသဝေ ဥက္ခိပိတွာ ထောမေသိ ဝဏ္ဏေသိ။ ကိံ ကာရဏာ? ဧဝံ အဝသေသာ သေက္ခပုဂ္ဂလာ အရဟတ္တဖလံ ပတ္တဗ္ဗံ မညိဿန္တီတိ။ ဧဝမေတံ သုတ္တံ ခီဏာသဝါနံ ဥက္ခိပိတွာ ပသံသိတတ္တာ ဥဿဒနန္ဒိယံ, သေက္ခာနံ ပလောဘိတတ္တာ ပလောဘနီယန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သတ္တဋ္ဌာနကုသလော ဟောတီတိ ဧတ္တာဝတာ စေတ္ထ မဂ္ဂဖလပစ္စဝေက္ခဏဝသေန ဒေသနံ နိဋ္ဌပေတွာပိ ပုန ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု တိဝိဓူပပရိက္ခီ ဟောတီတိ ဣဒံ ‘‘ခီဏာသဝေါ ယသ္မိံ အာရမ္မဏေ သတတဝိဟာရေန ဝိဟရတိ, တံ သတ္တော ဝါ ပုဂ္ဂလော ဝါ န ဟောတိ, ဓာတုအာဒိမတ္တမေဝ ပန ဟောတီ’’တိ ဧဝံ ခီဏာသဝဿ သတတဝိဟာရဉ္စ, ‘‘ဣမေသု ဓမ္မေသု ကမ္မံ ကတွာ အယံ အာဂတော’’တိ အာဂမနီယပဋိပဒဉ္စ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ဓာတုသော ဥပပရိက္ခတီတိ ဓာတုသဘာဝေန ပဿတိ ဩလောကေတိ။ သေသပဒဒွယေပိ ဧသေဝ နယော။ ပဉ္စမံ။
၆။ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၈။ ဆဋ္ဌေ ကော အဓိပ္ပယာသောတိ ကော အဓိကပယောဂေါ။ အနုပ္ပန္နဿာတိ ဣမဉှိ မဂ္ဂံ ကဿပသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဥပ္ပါဒေသိ, အန္တရာ အညော သတ္ထာ ဥပ္ပါဒေတုံ နာသက္ခိ, ဣတိ ဘဂဝါ အနုပ္ပန္နဿ မဂ္ဂဿ ဥပ္ပါဒေတာ နာမ။ နဂရောပမသ္မိဉှိ အဝဠဉ္ဇနဋ္ဌာနေသု ပုရာဏမဂ္ဂေါ ဇာတော, ဣဓ အဝတ္တမာနဋ္ဌေန အနုပ္ပန္နမဂ္ဂေါ နာမ။ အသဉ္ဇာတဿာတိ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ အနက္ခာတဿာတိ အကထိတဿ။ မဂ္ဂံ ဇာနာတီတိ မဂ္ဂညူ။ မဂ္ဂံ ဝိဒိတံ ပါကဋံ အကာသီတိ မဂ္ဂဝိဒူ။ မဂ္ဂေ စ အမဂ္ဂေ စ ကောဝိဒေါတိ မဂ္ဂကောဝိဒေါ။ မဂ္ဂါနုဂါတိ မဂ္ဂံ အနုဂစ္ဆန္တာ။ ပစ္ဆာ သမန္နာဂတာတိ အဟံ ပဌမံ ဂတော, သာဝကာ ပစ္ဆာ သမန္နာဂတာ။ ဆဋ္ဌံ။
၇။ အနတ္တလက္ခဏသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၅၉။ သတ္တမေ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေတိ အညာသိ ကောဏ္ဍညတ္ထေရာဒိကေ ပဉ္စ ဇနေ ပုရာဏုပဋ္ဌာကေ။ အာမန္တေသီတိ အာသာဠှိပုဏ္ဏမဒိဝသေ ဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနတော ပဋ္ဌာယ အနုက္ကမေန သောတာပတ္တိဖလေ ပတိဋ္ဌိတေ ‘‘ဣဒါနိ နေသံ အာသဝက္ခယာယ ဓမ္မံ ဒေသေဿာမီ’’တိ ပဉ္စမိယံ ပက္ခဿ အာမန္တေသိ။ ဧတဒဝေါစာတိ ဧတံ ‘‘ရူပံ, ဘိက္ခဝေ, အနတ္တာ’’တိအာဒိနယပ္ပဝတ္တံ အနတ္တလက္ခဏသုတ္တံ အဝေါစ။ တတ္ထ အနတ္တာတိ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တေဟိ စတူဟိ ကာရဏေဟိ အနတ္တာ။ တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေတိ ဣဒံ ကသ္မာ အာရဒ္ဓံ? ဧတ္တကေန ဌာနေန အနတ္တလက္ခဏမေဝ ကထိတံ, န အနိစ္စဒုက္ခလက္ခဏာနိ, ဣဒါနိ တာနိ ဒဿေတွာ သမောဓာနေတွာ တီဏိပိ လက္ခဏာနိ ဒဿေတုံ ဣဒမာရဒ္ဓန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တသ္မာတိ ယသ္မာ ဣမေ ပဉ္စက္ခန္ဓာ အနိစ္စာ ဒုက္ခာ အနတ္တာ, တသ္မာ။ ယံကိဉ္စိ ရူပန္တိအာဒီသု ဝိတ္ထာရကထာ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ ပညာဘာဝနာဓိကာရေ ခန္ဓနိဒ္ဒေသေ ဝုတ္တာဝ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဝုတ္တာနုသာရေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣမသ္မိံ ပန သုတ္တေ အနတ္တလက္ခဏမေဝ ကထိတန္တိ။ သတ္တမံ။
၈။ မဟာလိသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၀။ အဋ္ဌမေ ဧကန္တဒုက္ခန္တိအာဒီနိ ဓာတုသံယုတ္တေ ဝုတ္တနယာနေဝ။ အဋ္ဌမံ။
၉။ အာဒိတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၁။ နဝမေ အာဒိတ္တန္တိ ဧကာဒသဟိ အဂ္ဂီဟိ အာဒိတ္တံ ပဇ္ဇလိတံ။ ဣတိ ဒွီသုပိ ဣမေသု သုတ္တေသု ဒုက္ခလက္ခဏမေဝ ကထိတံ။ နဝမံ။
၁၀။ နိရုတ္တိပထသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၂။ ဒသမေ နိရုတ္တိယောဝ နိရုတ္တိပထာ, အထ ဝါ နိရုတ္တိယော စ တာ နိရုတ္တိဝသေန ဝိညာတဗ္ဗာနံ အတ္ထာနံ ပထတ္တာ ပထာ စာတိ နိရုတ္တိပထာ။ သေသပဒဒွယေပိ ဧသေဝ နယော။ တီဏိပိ စေတာနိ အညမညဝေဝစနာနေဝါတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ အသံကိဏ္ဏာတိ အဝိဇဟိတာ, ‘‘ကော ဣမေဟိ အတ္ထော’’တိ ဝတွာ အဆဍ္ဍိတာ။ အသံကိဏ္ဏပုဗ္ဗာတိ အတီတေပိ န ဇဟိတပုဗ္ဗာ။ န သံကီယန္တီတိ ဧတရဟိပိ ‘‘ကိမေတေဟီ’’တိ န ဆဍ္ဍီယန္တိ။ န သံကီယိဿန္တီတိ အနာဂတေပိ န ဆဍ္ဍီယိဿန္တိ။ အပ္ပဋိကုဋ္ဌာတိ အပ္ပဋိဗာဟိတာ။ အတီတန္တိ အတ္တနော သဘာဝံ ဘင်္ဂမေဝ ဝါ အတိက္ကန္တံ။ နိရုဒ္ဓန္တိ ဒေသန္တရံ အသင်္ကမိတွာ တတ္ထေဝ နိရုဒ္ဓံ ဝူပသန္တံ။ ဝိပရိဏတန္တိ ဝိပရိဏာမံ ဂတံ နဋ္ဌံ။ အဇာတန္တိ အနုပ္ပန္နံ။ အပါတုဘူတန္တိ အပါကဋီဘူတံ။
ဥက္ကလာတိ ဥက္ကလဇနပဒဝါသိနော။ ဝဿဘညာတိ ဝဿော စ ဘညော စ။ ဒွေပိ ဟိ တေ မူလဒိဋ္ဌိဂတိကာ။ အဟေတုကဝါဒါတိအာဒီသု ‘‘နတ္ထိ ဟေတု နတ္ထိ ပစ္စယော’’တိ ဂဟိတတ္တာ အဟေတုကဝါဒါ။ ‘‘ကရောတော န ကရီယတိ ပါပ’’န္တိ ဂဟိတတ္တာ အကိရိယဝါဒါ။ ‘‘နတ္ထိ ဒိန္န’’န္တိအာဒိဂဟဏတော နတ္ထိကဝါဒါ။ တတ္ထ ဣမေ ဒွေ ဇနာ, တိဿော ဒိဋ္ဌိယော, ကိံ ဧကေကဿ ဒိယဍ္ဎာ ဟောတီတိ? န တထာ, ယထာ ပန ဧကော ဘိက္ခု ပဋိပါဋိယာ စတ္တာရိပိ ဈာနာနိ နိဗ္ဗတ္တေတိ, ဧဝမေတ္ထ ဧကေကော တိဿောပိ ဒိဋ္ဌိယော နိဗ္ဗတ္တေသီတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ‘‘နတ္ထိ ဟေတု နတ္ထိ ပစ္စယော’’တိ ပုနပ္ပုနံ အာဝဇ္ဇေန္တဿ အာဟရန္တဿ အဘိနန္ဒန္တဿ အဿာဒေန္တဿ မဂ္ဂဒဿနံ ဝိယ ဟောတိ။ သော မိစ္ဆတ္တနိယာမံ ဩက္ကမတိ, သော ဧကန္တကာဠကောတိ ဝုစ္စတိ။ ယထာ ပန အဟေတုကဒိဋ္ဌိယံ, ဧဝံ ‘‘ကရောတော န ကရီယတိ ပါပံ, နတ္ထိ ဒိန္န’’န္တိ ဣမေသုပိ ဌာနေသု မိစ္ဆတ္တနိယာမံ ဩက္ကမတိ။
န ဂရဟိတဗ္ဗံ နပ္ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ အမညိံသူတိ ဧတ္ထ ‘‘ယဒေတံ အတီတံ နာမ, နယိဒံ အတီတံ, ဣဒမဿ အနာဂတံ ဝါ ပစ္စုပ္ပန္နံ ဝါ’’တိ ဝဒန္တော ဂရဟတိ နာမ။ တတ္ထ ဒေါသံ ဒဿေတွာ ‘‘ကိံ ဣမိနာ ဂရဟိတေနာ’’တိ?
ဝဒန္တော ပဋိက္ကောသတိ နာမ။ ဣမေ ပန နိရုတ္တိပထေ တေပိ အစ္စန္တကာဠကာ ဒိဋ္ဌိဂတိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗေ န ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗေ မညိံသု။ အတီတံ ပန အတီတမေဝ, အနာဂတံ အနာဂတမေဝ, ပစ္စုပ္ပန္နံ ပစ္စုပ္ပန္နမေဝ ကထယိံသု။ နိန္ဒာဃဋ္ဋနဗျာရောသဥပါရမ္ဘဘယာတိ ဝိညူနံ သန္တိကာ နိန္ဒာဘယေန စ ဃဋ္ဋနဘယေန စ ဒေါသာရောပနဘယေန စ ဥပါရမ္ဘဘယေန စ။ ဣတိ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ စတုဘူမိကခန္ဓာနံ ပဏ္ဏတ္တိ ကထိတာတိ။ ဒသမံ။
ဥပယဝဂ္ဂေါ ဆဋ္ဌော။
၇။ အရဟန္တဝဂ္ဂေါ
၁။ ဥပါဒိယမာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၃။ အရဟန္တဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ဥပါဒိယမာနောတိ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိဝသေန ဂဏှမာနော။ ဗဒ္ဓေါ မာရဿာတိ မာရဿ ပါသေန ဗဒ္ဓေါ နာမ။ မုတ္တော ပါပိမတောတိ ပါပိမတော ပါသေန မုတ္တော နာမ ဟောတိ။ ပဌမံ။
၂။ မညမာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၄။ ဒုတိယေ မညမာနောတိ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိမညနာဟိ မညမာနော။ ဒုတိယံ။
၃။ အဘိနန္ဒမာနသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၅။ တတိယေ အဘိနန္ဒမာနောတိ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိအဘိနန္ဒနာဟိယေဝ အဘိနန္ဒမာနော။ တတိယံ။
၄-၅။ အနိစ္စသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၆၆-၆၈။ စတုတ္ထေ ဆန္ဒောတိ တဏှာဆန္ဒော။ ပဉ္စမဆဋ္ဌေသုပိ ဧသေဝ နယော။ စတုတ္ထာဒီနိ။
၇။ အနတ္တနိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၉။ သတ္တမေ အနတ္တနိယန္တိ န အတ္တနော သန္တကံ, အတ္တနော ပရိက္ခာရဘာဝေန သုညတန္တိ အတ္ထော။ သတ္တမံ။
၈-၁၀။ ရဇနီယသဏ္ဌိတသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၇၀-၇၂။ အဋ္ဌမေ ရဇနီယသဏ္ဌိတန္တိ ရဇနီယေန အာကာရေန သဏ္ဌိတံ, ရာဂဿ ပစ္စယဘာဝေန ဌိတန္တိ အတ္ထော။ နဝမဒသမာနိ ရာဟုလသံယုတ္တေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗာနီတိ။ အဋ္ဌမာဒီနိ။
အရဟန္တဝဂ္ဂေါ သတ္တမော။
၈။ ခဇ္ဇနီယဝဂ္ဂေါ
၁-၃။ အဿာဒသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၇၃-၇၅။ ခဇ္ဇနီယဝဂ္ဂဿ အာဒိတော တီသု သုတ္တေသု စတုသစ္စမေဝ ကထိတံ။ ပဌမာဒီနိ။
၄။ အရဟန္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၆။ စတုတ္ထေ ယာဝတာ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာဝါသာတိ, ဘိက္ခဝေ, ယတ္တကာ သတ္တာဝါသာ နာမ အတ္ထိ။ ယာဝတာ ဘဝဂ္ဂန္တိ ယတ္တကံ ဘဝဂ္ဂံ နာမ အတ္ထိ။ ဧတေ အဂ္ဂါ ဧတေ သေဋ္ဌာတိ ဧတေ အဂ္ဂဘူတာ စေဝ သေဋ္ဌဘူတာ စ။ ယဒိဒံ အရဟန္တောတိ ယေ ဣမေ အရဟန္တော နာမ။ ဣဒမ္ပိ သုတ္တံ ပုရိမနယေနေဝ ဥဿဒနန္ဒိယဉ္စ ပလောဘနီယဉ္စာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
အထာပရံ ဧတဒဝေါစာတိ တဒတ္ထပရိဒီပနာဟိ စေဝ ဝိသေသတ္ထပရိဒီပနာဟိ စ ဂါထာဟိ ဧတံ ‘‘သုခိနော ဝတ အရဟန္တော’’တိအာဒိဝစနံ အဝေါစ။ တတ္ထ သုခိနောတိ ဈာနသုခေန မဂ္ဂသုခေန ဖလသုခေန စ သုခိတာ။ တဏှာ တေသံ န ဝိဇ္ဇတီတိ တေသံ အပါယဒုက္ခဇနိကာ တဏှာ န ဝဇ္ဇတိ။ ဧဝံ တေ ဣမဿပိ တဏှာမူလကဿ အဘာဝေန သုခိတာဝ။ အသ္မိမာနော သမုစ္ဆိန္နောတိ နဝဝိဓော အသ္မိမာနော အရဟတ္တမဂ္ဂေန သမုစ္ဆိန္နော။ မောဟဇာလံ ပဒါလိတန္တိ ဉာဏေန အဝိဇ္ဇာဇာလံ ဖာလိတံ။
အနေဇန္တိ ဧဇာသင်္ခါတာယ တဏှာယ ပဟာနဘူတံ အရဟတ္တံ။ အနုပလိတ္တာတိ တဏှာဒိဋ္ဌိလေပေဟိ အလိတ္တာ။ ဗြဟ္မဘူတာတိ သေဋ္ဌဘူတာ။ ပရိညာယာတိ တီဟိ ပရိညာဟိ ပရိဇာနိတွာ။ သတ္တသဒ္ဓမ္မဂေါစရာတိ သဒ္ဓါ
ဟိရီ ဩတ္တပ္ပံ ဗာဟုသစ္စံ အာရဒ္ဓဝီရိယတာ ဥပဋ္ဌိတဿတိတာ ပညာတိ ဣမေ သတ္တ သဒ္ဓမ္မာ ဂေါစရော ဧတေသန္တိ သတ္တသဒ္ဓမ္မဂေါစရာ။
သတ္တရတနသမ္ပန္နာတိ သတ္တဟိ ဗောဇ္ဈင်္ဂရတနေဟိ သမန္နာဂတာ။ အနုဝိစရန္တီတိ လောကိယမဟာဇနာပိ အနုဝိစရန္တိယေဝ။ ဣဓ ပန ခီဏာသဝါနံ နိရာသင်္ကစာရော နာမ ဂဟိတော။ တေနေဝါဟ ‘‘ပဟီနဘယဘေရဝါ’’တိ။ တတ္ထ ဘယံ ဘယမေဝ, ဘေရဝံ ဗလဝဘယံ။ ဒသဟင်္ဂေဟိ သမ္ပန္နာတိ အသေက္ခေဟိ ဒသဟိ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာ။ မဟာနာဂါတိ စတူဟိ ကာရဏေဟိ မဟာနာဂါ။ သမာဟိတာတိ ဥပစာရပ္ပနာဟိ သမာဟိတာ။ တဏှာ တေသံ န ဝိဇ္ဇတီတိ ‘‘ဦနော လောကော အတိတ္တော တဏှာဒါသောတိ ခေါ, မဟာရာဇ, တေန ဘဂဝတာ’’တိ (မ။ နိ။ ၂။၃၀၅) ဧဝံ ဝုတ္တာ ဒါသကာရိကာ တဏှာပိ တေသံ နတ္ထိ။ ဣမိနာ ခီဏာသဝါနံ ဘုဇိဿဘာဝံ ဒဿေတိ။
အသေခဉာဏန္တိ အရဟတ္တဖလဉာဏံ။ အန္တိမောယံ သမုဿယောတိ ပစ္ဆိမော အယံ အတ္တဘာဝေါ။ ယော သာရော ဗြဟ္မစရိယဿာတိ သာရော နာမ ဖလံ။ တသ္မိံ အပရပစ္စယာတိ တသ္မိံ အရိယဖလေ, န အညံ ပတ္တိယာယန္တိ, ပစ္စက္ခတောဝ ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ ဌိတာ။ ဝိဓာသု န ဝိကမ္ပန္တီတိ တီသု မာနကောဋ္ဌာသေသု န ဝိကမ္ပန္တိ။ ဒန္တဘူမိန္တိ အရဟတ္တံ။ ဝိဇိတာဝိနောတိ ရာဂါဒယော ဝိဇေတွာ ဌိတာ။
ဥဒ္ဓန္တိအာဒီသု ဥဒ္ဓံ ဝုစ္စတိ ကေသမတ္ထကော, အပါစီနံ ပါဒတလံ, တိရိယံ ဝေမဇ္ဈံ။ ဥဒ္ဓံ ဝါ အတီတံ, အပါစီနံ အနာဂတံ, တိရိယံ ပစ္စုပ္ပန္နံ။ ဥဒ္ဓံ ဝါ ဝုစ္စတိ ဒေဝလောကော, အပါစီနံ အပါယလောကော, တိရိယံ မနုဿလောကော။ နန္ဒီ တေသံ န ဝိဇ္ဇတီတိ ဧတေသု ဌာနေသု သင်္ခေပတော ဝါ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နေသု ခန္ဓေသု တေသံ တဏှာ နတ္ထိ။ ဣဓ ဝဋ္ဋမူလကတဏှာယ အဘာဝေါ ဒဿိတော။ ဗုဒ္ဓါတိ စတုန္နံ သစ္စာနံ ဗုဒ္ဓတ္တာ ဗုဒ္ဓါ။
ဣဒံ ပနေတ္ထ သီဟနာဒသမောဓာနံ – ‘‘ဝိမုတ္တိသုခေနမှာ သုခိတာ, ဒုက္ခဇနိကာ နော တဏှာ ပဟီနာ, ပဉ္စက္ခန္ဓာ ပရိညာတာ, ဒါသကာရိကတဏှာ စေဝ ဝဋ္ဋမူလိကတဏှာ စ ပဟီနာ, အနုတ္တရမှာ အသဒိသာ, စတုန္နံ သစ္စာနံ ဗုဒ္ဓတ္တာ ဗုဒ္ဓါ’’တိ ဘဝပိဋ္ဌေ ဌတွာ အဘီတနာဒသင်္ခါတံ သီဟနာဒံ နဒန္တိ ခီဏာသဝါတိ။ စတုတ္ထံ။
၅။ ဒုတိယအရဟန္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၇။ ပဉ္စမံ ဝိနာ ဂါထာဟိ သုဒ္ဓိကမေဝ ကတွာ ကထိယမာနံ ဗုဇ္ဈနကာနံ အဇ္ဈာသယေန ဝုတ္တံ။ ပဉ္စမံ။
၆။ သီဟသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၈။ ဆဋ္ဌေ သီဟောတိ စတ္တာရော သီဟာ – တိဏသီဟော, ကာဠသီဟော, ပဏ္ဍုသီဟော, ကေသရသီဟောတိ။ တေသု တိဏသီဟော ကပေါတဝဏ္ဏဂါဝိသဒိသော တိဏဘက္ခော စ ဟောတိ။ ကာဠသီဟော ကာဠဂါဝိသဒိသော တိဏဘက္ခောယေဝ။ ပဏ္ဍုသီဟော ပဏ္ဍုပလာသဝဏ္ဏဂါဝိသဒိသော မံသဘက္ခော။ ကေသရသီဟော လာခါရသပရိကမ္မကတေနေဝ မုခေန အဂ္ဂနင်္ဂုဋ္ဌေန စတူဟိ စ ပါဒပရိယန္တေဟိ သမန္နာဂတော, မတ္ထကတောပိဿ ပဋ္ဌာယ လာခါတူလိကာယ ကတွာ ဝိယ တိဿော ရာဇိယော ပိဋ္ဌိမဇ္ဈေန ဂန္တွာ အန္တရသတ္ထိမှိ ဒက္ခိဏာဝတ္တာ ဟုတွာ ဌိတာ, ခန္ဓေ ပနဿ သတသဟဿဂ္ဃနိကကမ္ဗလပရိက္ခေပေါ ဝိယ ကေသရဘာရော ဟောတိ, အဝသေသဋ္ဌာနံ ပရိသုဒ္ဓံ သာလိပိဋ္ဌသင်္ခစုဏ္ဏပိစုဝဏ္ဏံ ဟောတိ။ ဣမေသု စတူသု သီဟေသု အယံ ကေသရသီဟော ဣဓ အဓိပ္ပေတော။
မိဂရာဇာတိ မိဂဂဏဿ ရာဇာ။ အာသယာတိ ဝသနဋ္ဌာနတော သုဝဏ္ဏဂုဟတော ဝါ ရဇတမဏိဖလိကမနောသိလာဂုဟတော ဝါ နိက္ခမတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ နိက္ခမမာနော ပနေသ စတူဟိ ကာရဏေဟိ နိက္ခမတိ အန္ဓကာရပီဠိတော ဝါ အာလောကတ္ထာယ, ဥစ္စာရပဿာဝပီဠိတော ဝါ တေသံ ဝိဿဇ္ဇနတ္ထာယ, ဇိဃစ္ဆာပီဠိတော ဝါ ဂေါစရတ္ထာယ, သမ္ဘဝပီဠိတော ဝါ အဿဒ္ဓမ္မပဋိသေဝနတ္ထာယ။ ဣဓ ပန ဂေါစရတ္ထာယ နိက္ခန္တောတိ အဓိပ္ပေတော။
ဝိဇမ္ဘတီတိ သုဝဏ္ဏတလေ ဝါ ရဇတမဏိဖလိကမနောသိလာတလာနံ ဝါ အညတရသ္မိံ ဒွေ ပစ္ဆိမပါဒေ သမံ ပတိဋ္ဌာပေတွာ ပုရိမပါဒေ ပုရတော ပသာရေတွာ သရီရဿ ပစ္ဆာဘာဂံ အာကဍ္ဎိတွာ ပုရိမဘာဂံ အဘိဟရိတွာ ပိဋ္ဌိံ နာမေတွာ ဂီဝံ ဥက္ခိပိတွာ အသနိသဒ္ဒံ ကရောန္တော ဝိယ နာသပုဋာနိ ပေါထေတွာ သရီရလဂ္ဂံ ရဇံ ဝိဓုနန္တော ဝိဇမ္ဘတိ။ ဝိဇမ္ဘနဘူမိယဉ္စ ပန တရုဏဝစ္ဆကော ဝိယ အပရာပရံ ဇဝတိ။ ဇဝတော ပနဿ သရီရံ အန္ဓကာရေ ပရိဗ္ဘမန္တံ အလာတံ ဝိယ ခါယတိ။
အနုဝိလောကေတီတိ ကသ္မာ အနုဝိလောကေတိ? ပရာနုဒ္ဒယတာယ။ တသ္မိံ ကိရ သီဟနာဒံ နဒန္တေ ပပါတာဝါဋာဒီသု ဝိသမဋ္ဌာနေသု စရန္တာ ဟတ္ထိဂေါကဏ္ဏမဟိံသာဒယော ပါဏာ ပပါတေပိ အာဝါဋေပိ ပတန္တိ, တေသံ အနုဒ္ဒယာယ အနုဝိလောကေတိ။ ကိံ ပနဿ လုဒ္ဒကမ္မဿ ပရမံသခါဒိနော အနုဒ္ဒယာ နာမ အတ္ထီတိ? အာမ အတ္ထိ။ တထာ ဟေသ ‘‘ကိံ မေ ဗဟူဟိ ဃာတိတေဟီ’’တိ? အတ္တနော ဂေါစရတ္ထာယပိ ခုဒ္ဒကေ ပါဏေ န ဂဏှာတိ, ဧဝံ အနုဒ္ဒယံ ကရောတိ။ ဝုတ္တမ္ပိစေတံ – ‘‘မာဟံ ခေါ ခုဒ္ဒကေ ပါဏေ ဝိသမဂတေ သံဃာတံ အာပါဒေသိ’’န္တိ (အ။ နိ။ ၁၀။၂၁)။
သီဟနာဒံ နဒတီတိ တိက္ခတ္တုံ တာဝ အဘီတနာဒံ နဒတိ။ ဧဝဉ္စ ပနဿ ဝိဇမ္ဘနဘူမိယံ ဌတွာ နဒန္တဿ သဒ္ဒေါ သမန္တာ တိယောဇနပဒေသံ ဧကနိန္နာဒံ ကရောတိ, တမဿ နိန္နာဒံ သုတွာ တိယောဇနဗ္ဘန္တရဂတာ ဒွိပဒစတုပ္ပဒဂဏာ ယထာဌာနေ ဌာတုံ န သက္ကောန္တိ။ ဂေါစရာယ ပက္ကမတီတိ အာဟာရတ္ထာယ ဂစ္ဆတိ။ ကထံ? သော ဟိ ဝိဇမ္ဘနဘူမိယံ ဌတွာ ဒက္ခိဏတော ဝါ ဝါမတော ဝါ ဥပ္ပတန္တော ဥသဘမတ္တံ ဌာနံ ဂဏှာတိ, ဥဒ္ဓံ ဥပ္ပတန္တော စတ္တာရိပိ အဋ္ဌပိ ဥသဘာနိ ဥပ္ပတတိ, သမဋ္ဌာနေ ဥဇုကံ ပက္ခန္ဒန္တော သောဠသဥသဘမတ္တမ္ပိ ဝီသတိဥသဘမတ္တမ္ပိ ဌာနံ ပက္ခန္ဒတိ, ထလာ ဝါ ပဗ္ဗတာ ဝါ ပက္ခန္ဒန္တော သဋ္ဌိဥသဘမတ္တမ္ပိ အသီတိဥသဘမတ္တမ္ပိ ဌာနံ ပက္ခန္ဒတိ, အန္တရာမဂ္ဂေ ရုက္ခံ ဝါ ပဗ္ဗတံ ဝါ ဒိသွာ တံ ပရိဟရန္တော ဝါမတော ဝါ ဒက္ခိဏတော ဝါ, ဥသဘမတ္တမ္ပိ အပက္ကမတိ။ တတိယံ ပန သီဟနာဒံ နဒိတွာ တေနေဝ သဒ္ဓိံ တိယောဇနေ ဌာနေ ပညာယတိ။ တိယောဇနံ ဂန္တွာ နိဝတ္တိတွာ ဌိတော အတ္တနောဝ နာဒဿ အနုနာဒံ သုဏာတိ။ ဧဝံ သီဃေန ဇဝေန ပက္ကမတီတိ။
ယေဘုယျေနာတိ ပါယေန။ ဘယံ သံဝေဂံ သန္တာသန္တိ သဗ္ဗံ စိတ္တုတြာသဿေဝ နာမံ။ သီဟဿ ဟိ သဒ္ဒံ သုတွာ ဗဟူ သတ္တာ ဘာယန္တိ, အပ္ပကာ န ဘာယန္တိ။ ကေ ပန တေတိ? သမသီဟော ဟတ္ထာဇာနီယော အဿာဇာနီယော ဥသဘာဇာနီယော ပုရိသာဇာနီယော ခီဏာသဝေါတိ။ ကသ္မာ ပနေတေ န ဘာယန္တီတိ? သမသီဟော နာမ ‘‘ဇာတိဂေါတ္တကုလသူရဘာဝေဟိ သမာနောသ္မီ’’တိ န ဘာယတိ, ဟတ္ထာဇာနီယာဒယော အတ္တနော သက္ကာယဒိဋ္ဌိဗလဝတာယ န ဘာယန္တိ, ခီဏာသဝေါ သက္ကာယဒိဋ္ဌိပဟီနတ္တာ န ဘာယတိ။
ဗိလာသယာတိ ဗိလေ သယန္တာ ဗိလဝါသိနော အဟိနကုလဂေါဓာဒယော။ ဒကာသယာတိ ဥဒကဝါသိနော မစ္ဆကစ္ဆပါဒယော။ ဝနာသယာတိ ဝနဝါသိနော ဟတ္ထိအဿဂေါကဏ္ဏမိဂါဒယော။ ပဝိသန္တီတိ ‘‘ဣဒါနိ အာဂန္တွာ ဂဏှိဿတီ’’တိ မဂ္ဂံ ဩလောကေန္တာဝ ပဝိသန္တိ။ ဒဠှေဟီတိ ထိရေဟိ။ ဝရတ္တေဟီတိ စမ္မရဇ္ဇူဟိ။ မဟိဒ္ဓိကောတိအာဒီသု ဝိဇမ္ဘနဘူမိယံ ဌတွာ ဒက္ခိဏပဿာဒီဟိ ဥသဘမတ္တံ, ဥဇုကံ ဝီသတိဥသဘမတ္တာဒိလင်္ဃနဝသေန မဟိဒ္ဓိကတာ, သေသမိဂါနံ အဓိပတိဘာဝေန မဟေသက္ခတာ, သမန္တာ တိယောဇနေ သဒ္ဒံ သုတွာ ပလာယန္တာနံ ဝသေန မဟာနုဘာဝတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
ဧဝမေဝ ခေါတိ ဘဂဝါ တေသု တေသု သုတ္တေသု တထာ တထာ အတ္တာနံ ကထေသိ။ ‘‘သီဟောတိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတဿေတံ အဓိဝစနံ အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿာ’’တိ (အ။ နိ။ ၅။၉၉၊ ၁၀။၂၁) ဣမသ္မိံ တာဝ သုတ္တေ သီဟသဒိသံ အတ္တာနံ ကထေသိ။ ‘‘ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တောတိ ခေါ, သုနက္ခတ္တ, တထာဂတဿေတံ အဓိဝစန’’န္တိ (မ။ နိ။ ၃။၆၅) ဣမသ္မိံ ဝေဇ္ဇသဒိသံ။ ‘‘ဗြာဟ္မဏောတိ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတဿေတံ အဓိဝစန’’န္တိ (အ။ နိ။ ၈။၈၅) ဣမသ္မိံ ဗြာဟ္မဏသဒိသံ။ ‘‘ပုရိသော မဂ္ဂကုသလောတိ ခေါ, တိဿ, တထာဂတဿေတံ အဓိဝစန’’န္တိ (သံ။ နိ။ ၃။၈၄) ဣမသ္မိံ မဂ္ဂဒေသကပုရိသသဒိသံ။ ‘‘ရာဇာဟမသ္မိ သေလာ’’တိ (သု။ နိ။ ၅၅၉) ဣမသ္မိံ ရာဇသဒိသံ။ ‘‘သီဟောတိ ခေါ တထာဂတဿေတံ အဓိဝစန’’န္တိ (အ။ နိ။ ၅။၉၉၊ ၁၀။၂၁) ဣမသ္မိံ ပန သုတ္တေ သီဟသဒိသမေဝ ကတွာ အတ္တာနံ ကထေန္တော ဧဝမာဟ။
တတြာယံ သဒိသတာ – သီဟဿ ကဉ္စနဂုဟာဒီသု ဝသနကာလော ဝိယ ဟိ တထာဂတဿ ဒီပင်္ကရပါဒမူလေ ကတာဘိနီဟာရဿ အပရိမိတကာလံ ပါရမိယော ပူရေတွာ ပစ္ဆိမဘဝေ ပဋိသန္ဓိဂ္ဂဟဏေန စေဝ မာတုကုစ္ဆိတော နိက္ခမနေန စ ဒသသဟဿိလောကဓာတုံ ကမ္ပေတွာ ဝုဒ္ဓိမနွာယ ဒိဗ္ဗသမ္ပတ္တိသဒိသံ သမ္ပတ္တိံ အနုဘဝမာနဿ တီသု ပါသာဒေသု နိဝါသကာလော ဒဋ္ဌဗ္ဗော။ သီဟဿ ကဉ္စနဂုဟာဒိတော နိက္ခန္တကာလော ဝိယ တထာဂတဿ ဧကူနတိံသေ သံဝစ္ဆရေ ဝိဝဋေန ဒွါရေန ကဏ္ဍကံ အာရုယှ ဆန္နသဟာယဿ နိက္ခမိတွာ တီဏိ ရဇ္ဇာနိ အတိက္ကမိတွာ အနောမာနဒီတီရေ ဗြဟ္မုနာ ဒိန္နာနိ
ကာသာယာနိ ပရိဒဟိတွာ ပဗ္ဗဇိတဿ သတ္တမေ ဒိဝသေ ရာဇဂဟံ ဂန္တွာ တတ္ထ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပဏ္ဍဝဂိရိပဗ္ဘာရေ ကတဘတ္တကိစ္စဿ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ ပတွာ, ပဌမမေဝ မဂဓရဋ္ဌံ အာဂမနတ္ထာယ ယာဝ ရညော ပဋိညာဒါနကာလော။
သီဟဿ ဝိဇမ္ဘနကာလော ဝိယ တထာဂတဿ ဒိန္နပဋိညဿ အာဠာရကာလာမဥပသင်္ကမနံ အာဒိံ ကတွာ ယာဝ သုဇာတာယ ဒိန္နပါယာသဿ ဧကူနပဏ္ဏာသာယ ပိဏ္ဍေဟိ ပရိဘုတ္တကာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သီဟဿ ကေသရဝိဓုနနံ ဝိယ သာယနှသမယေ သောတ္တိယေန ဒိန္နာ အဋ္ဌ တိဏမုဋ္ဌိယော ဂဟေတွာ ဒသသဟဿစက္ကဝါဠဒေဝတာဟိ ထောမိယမာနဿ ဂန္ဓာဒီဟိ ပူဇိယမာနဿ တိက္ခတ္တုံ ဗောဓိံ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ဗောဓိမဏ္ဍံ အာရုယှ စုဒ္ဒသဟတ္ထုဗ္ဗေဓေ ဌာနေ တိဏသန္ထရံ သန္ထရိတွာ စတုရင်္ဂဝီရိယံ အဓိဋ္ဌာယ နိသိန္နဿ တံခဏံယေဝ မာရဗလံ ဝိဓမိတွာ တီသု ယာမေသု တိဿော ဝိဇ္ဇာ ဝိသောဓေတွာ အနုလောမပဋိလောမံ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒမဟာသမုဒ္ဒံ ယမကဉာဏမန္ထနေန မန္ထေန္တဿ သဗ္ဗညုတညာဏေ ပဋိဝိဒ္ဓေ တဒနုဘာဝေန ဒသသဟဿိလောကဓာတုကမ္ပနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
သီဟဿ စတုဒ္ဒိသာဝိလောကနံ ဝိယ ပဋိဝိဒ္ဓသဗ္ဗညုတညာဏဿ သတ္တသတ္တာဟံ ဗောဓိမဏ္ဍေ ဝိဟရိတွာ ပရိဘုတ္တမဓုပိဏ္ဍိကာဟာရဿ အဇပါလနိဂြောဓမူလေ မဟာဗြဟ္မုနော ဓမ္မဒေသနာယာစနံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တတ္ထ ဝိဟရန္တဿ ဧကာဒသမေ ဒိဝသေ ‘‘သွေ အာသာဠှိပုဏ္ဏမာ ဘဝိဿတီ’’တိ ပစ္စူသသမယေ ‘‘ကဿ နု ခေါ အဟံ ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ’’န္တိ? အာဠာရုဒကာနံ ကာလင်္ကတဘာဝံ ဉတွာ ဓမ္မဒေသနတ္ထာယ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာနံ ဩလောကနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ သီဟဿ ဂေါစရတ္ထာယ တိယောဇနံ ဂမနကာလော ဝိယ အတ္တနော ပတ္တစီဝရမာဒါယ ‘‘ပဉ္စဝဂ္ဂိယာနံ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေဿာမီ’’တိ ပစ္ဆာဘတ္တေ အဇပါလနိဂြောဓတော ဝုဋ္ဌိတဿ အဋ္ဌာရသယောဇနမဂ္ဂံ ဂမနကာလော။
သီဟနာဒကာလော ဝိယ တထာဂတဿ အဋ္ဌာရသယောဇနမဂ္ဂံ ဂန္တွာ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေ သညာပေတွာ အစလပလ္လင်္ကေ နိသိန္နဿ ဒသဟိ စက္ကဝါဠသဟဿေဟိ သန္နိပတိတေန ဒေဝဂဏေန ပရိဝုတဿ ‘‘ဒွေမေ, ဘိက္ခဝေ, အန္တာ ပဗ္ဗဇိတေန န သေဝိတဗ္ဗာ’’တိအာဒိနာ (သံ။ နိ။ ၅။၁၀၈၁၊ မဟာဝ။ ၁၃) နယေန ဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနကာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဣမသ္မိဉ္စ ပန ပဒေ ဒေသိယမာနေ တထာဂတသီဟဿ ဓမ္မဃောသော ဟေဋ္ဌာ အဝီစိံ ဥပရိ ဘဝဂ္ဂံ ဂဟေတွာ
ဒသသဟဿိလောကဓာတုံ ပဋိစ္ဆာဒေသိ။ သီဟဿ သဒ္ဒေန ခုဒ္ဒကပါဏာနံ သန္တာသံ အာပဇ္ဇနကာလော ဝိယ တထာဂတဿ တီဏိ လက္ခဏာနိ ဒီပေတွာ စတ္တာရိ သစ္စာနိ သောဠသဟာကာရေဟိ သဋ္ဌိယာ စ နယသဟဿေဟိ ဝိဘဇိတွာ ဓမ္မံ ကထေန္တဿ ဒီဃာယုကဒေဝတာနံ ဉာဏသန္တာသဿ ဥပ္ပတ္တိကာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။
ယဒါတိ ယသ္မိံ ကာလေ။ တထာဂတောတိ အဋ္ဌဟိ ကာရဏေဟိ ဘဂဝါ တထာဂတော – တထာ အာဂတောတိ တထာဂတော, တထာ ဂတောတိ တထာဂတော, တထလက္ခဏံ အာဂတောတိ တထာဂတော, တထဓမ္မေ ယာထာဝတော အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါတိ တထာဂတော, တထဒဿိတာယ တထာဂတော, တထာဝါဒိတာယ တထာဂတော, တထာကာရိတာယ တထာဂတော။ အဘိဘဝနဋ္ဌေန တထာဂတောတိ။ တေသံ ဝိတ္ထာရော ဗြဟ္မဇာလဝဏ္ဏနာယမ္ပိ (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၇) မူလပရိယာယဝဏ္ဏနာယမ္ပိ (မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၁၂) ဝုတ္တောယေဝ။ လောကေတိ သတ္တလောကေ။ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ အဘိနီဟာရတော ပဋ္ဌာယ ယာဝ ဗောဓိပလ္လင်္ကာ ဝါ အရဟတ္တမဂ္ဂဉာဏာ ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ နာမ, အရဟတ္တဖလေ ပန ပတ္တေ ဥပ္ပန္နော နာမ။ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါတိအာဒီနိ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ ဗုဒ္ဓါနုဿတိနိဒ္ဒေသေ ဝိတ္ထာရိတာနိ။
ဣတိ ရူပန္တိ ဣဒံ ရူပံ ဧတ္တကံ ရူပံ, န ဣတော ဘိယျော ရူပံ အတ္ထီတိ။ ဧတ္တာဝတာ သဘာဝတော သရသတော ပရိယန္တတော ပရိစ္ဆေဒတော ပရိစ္ဆိန္ဒနတော ယာဝတာ စတ္တာရော စ မဟာဘူတာ စတုန္နဉ္စ မဟာဘူတာနံ ဥပါဒါယရူပံ, တံ သဗ္ဗံ ဒဿိတံ ဟောတိ။ ဣတိ ရူပဿ သမုဒယောတိ အယံ ရူပဿ သမုဒယော နာမ။ ဧတ္တာဝတာ ဟိ ‘‘အာဟာရသမုဒယော ရူပသမုဒယော’’တိအာဒိ သဗ္ဗံ ဒဿိတံ ဟောတိ။ ဣတိ ရူပဿ အတ္ထင်္ဂမောတိ အယံ ရူပဿ အတ္ထင်္ဂမော။ ဣမိနာပိ ‘‘အာဟာရနိရောဓာ ရူပနိရောဓော’’တိအာဒိ သဗ္ဗံ ဒဿိတံ ဟောတိ။ ဣတိ ဝေဒနာတိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။
ဝဏ္ဏဝန္တောတိ သရီရဝဏ္ဏေန ဝဏ္ဏဝန္တော။ ဓမ္မဒေသနံ သုတွာတိ ဣမံ ပဉ္စသု ခန္ဓေသု ပဏ္ဏာသလက္ခဏပဋိမဏ္ဍိတံ တထာဂတဿ ဓမ္မဒေသနံ သုတွာ။ ယေဘုယျေနာတိ ဣဓ ကေ ဌပေတိ? အရိယသာဝကေ ဒေဝေ။ တေသဉှိ ခီဏာသဝတ္တာ စိတ္တုတြာသဘယမ္ပိ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ, သံဝိဂ္ဂဿ ယောနိသော ပဓာနေန
ပတ္တဗ္ဗံ ပတ္တတာယ ဉာဏသံဝေဂေါပိ။ ဣတရေသံ ပန ဒေဝါနံ ‘‘တာသော ဟေသော ဘိက္ခူ’’တိ အနိစ္စတံ မနသိကရောန္တာနံ စိတ္တုတြာသဘယမ္ပိ, ဗလဝဝိပဿနာကာလေ ဉာဏဘယမ္ပိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဘောတိ ဓမ္မာလပနမတ္တမေတံ။ သက္ကာယပရိယာပန္နာတိ ပဉ္စက္ခန္ဓပရိယာပန္နာ။ ဣတိ တေသံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေ ဝဋ္ဋဒေါသံ ဒဿေတွာ တိလက္ခဏာဟတံ ကတွာ ဓမ္မံ ဒေသေန္တေ ဉာဏဘယံ နာမ ဩက္ကမတိ။
အဘိညာယာတိ ဇာနိတွာ။ ဓမ္မစက္ကန္တိ ပဋိဝေဓဉာဏမ္ပိ ဒေသနာဉာဏမ္ပိ။ ပဋိဝေဓဉာဏံ နာမ ယေန ဉာဏေန ဗောဓိပလ္လင်္ကေ နိသိန္နော စတ္တာရိ သစ္စာနိ သောဠသဟာကာရေဟိ သဋ္ဌိယာ စ နယသဟဿေဟိ ပဋိဝိဇ္ဈိ။ ဒေသနာဉာဏံ နာမ ယေန ဉာဏေန တိပရိဝဋ္ဋံ ဒွါဒသာကာရံ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေသိ။ ဥဘယမ္ပိ တံ ဒသဗလဿ ဥရေ ဇာတဉာဏမေဝ။ တေသု ဣဓ ဒေသနာဉာဏံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ တံ ပနေသ ယာဝ အဋ္ဌာရသဟိ ဗြဟ္မကောဋီဟိ သဒ္ဓိံ အညာသိကောဏ္ဍညတ္ထေရဿ သောတာပတ္တိဖလံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တာဝ ပဝတ္တေတိ နာမ။ တသ္မိံ ဥပ္ပန္နေ ပဝတ္တိတံ နာမ ဟောတီတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ အပ္ပဋိပုဂ္ဂလောတိ သဒိသပုဂ္ဂလရဟိတော။ ယသဿိနောတိ ပရိဝါရသမ္ပန္နာ။ တာဒိနောတိ လာဘာလာဘာဒီဟိ ဧကသဒိသဿ။ ဆဋ္ဌံ။
၇။ ခဇ္ဇနီယသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၇၉။ သတ္တမေ ပုဗ္ဗေနိဝါသန္တိ န ဣဒံ အဘိညာဝသေန အနုဿရဏံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ, ဝိပဿနာဝသေန ပန ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရန္တေ သမဏဗြာဟ္မဏေ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ တေနေဝါဟ – ‘‘သဗ္ဗေတေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓေ အနုဿရန္တိ, ဧတေသံ ဝါ အညတရ’’န္တိ။ အဘိညာဝသေန ဟိ သမနုဿရန္တဿ ခန္ဓာပိ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာပိ ခန္ဓပဋိဗဒ္ဓါပိ ပဏ္ဏတ္တိပိ အာရမ္မဏံ ဟောတိယေဝ။ ရူပံယေဝ အနုဿရတီတိ ဧဝဉှိ အနုဿရန္တော န အညံ ကိဉ္စိ သတ္တံ ဝါ ပုဂ္ဂလံ ဝါ အနုဿရတိ, အတီတေ ပန နိရုဒ္ဓံ ရူပက္ခန္ဓမေဝ အနုဿရတိ။ ဝေဒနာဒီသုပိ ဧသေဝ နယောတိ။ သုညတာပဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ။
ဣဒါနိ သုညတာယ လက္ခဏံ ဒဿေတုံ ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ရူပံ ဝဒေထာတိအာဒိမာဟ။ ယထာ ဟိ နဋ္ဌံ ဂေါဏံ ပရိယေသမာနော ပုရိသော ဂေါဂဏေ စရမာနေ ရတ္တံ ဝါ ကာဠံ ဝါ ဗလီဗဒ္ဒံ ဒိသွာပိ န ဧတ္တကေနေဝ ‘‘အယံ မယှံ ဂေါဏော’’တိ
သန္နိဋ္ဌာနံ ကာတုံ သက္ကောတိ။ ကသ္မာ? အညေသမ္ပိ တာဒိသာနံ အတ္ထိတာယ။ သရီရပဒေသေ ပနဿ သတ္တိသူလာဒိလက္ခဏံ ဒိသွာ ‘‘အယံ မယှံ သန္တကော’’တိ သန္နိဋ္ဌာနံ ဟောတိ, ဧဝမေဝ သုညတာယ ကထိတာယပိ ယာဝ သုညတာလက္ခဏံ န ကထီယတိ, တာဝ သာ အကထိတာဝ ဟောတိ, လက္ခဏေ ပန ကထိတေ ကထိတာ နာမ ဟောတိ။ ဂေါဏော ဝိယ ဟိ သုညတာ, ဂေါဏလက္ခဏံ ဝိယ သုညတာလက္ခဏံ။ ယထာ ဂေါဏလက္ခဏေ အသလ္လက္ခိတေ ဂေါဏော န သုဋ္ဌု သလ္လက္ခိတော ဟောတိ, တသ္မိံ ပန သလ္လက္ခိတေ သော သလ္လက္ခိတော နာမ ဟောတိ, ဧဝမေဝ သုညတာလက္ခဏေ အကထိတေ သုညတာ အကထိတာဝ ဟောတိ, တသ္မိံ ပန ကထိတေ သာ ကထိတာ နာမ ဟောတီတိ သုညတာလက္ခဏံ ဒဿေတုံ ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ရူပံ ဝဒေထာတိအာဒိမာဟ။
တတ္ထ ကိဉ္စာတိ ကာရဏပုစ္ဆာ, ကေန ကာရဏေန ရူပံ ဝဒေထ, ကေန ကာရဏေနေတံ ရူပံ နာမာတိ အတ္ထော။ ရုပ္ပတီတိ ခေါတိ ဧတ္ထ ဣတီတိ ကာရဏုဒ္ဒေသော, ယသ္မာ ရုပ္ပတိ, တသ္မာ ရူပန္တိ ဝုစ္စတီတိ အတ္ထော။ ရုပ္ပတီတိ ကုပ္ပတိ ဃဋ္ဋီယတိ ပီဠီယတိ, ဘိဇ္ဇတီတိ အတ္ထော။ သီတေနပိ ရုပ္ပတီတိအာဒီသု သီတေန တာဝ ရုပ္ပနံ လောကန္တရိကနိရယေ ပါကဋံ။ တိဏ္ဏံ တိဏ္ဏဉှိ စက္ကဝါဠာနံ အန္တရေ ဧကေကော လောကန္တရိကနိရယော နာမ ဟောတိ အဋ္ဌယောဇနသဟဿပ္ပမာဏော။ ယဿ နေဝ ဟေဋ္ဌာ ပထဝီ အတ္ထိ, န ဥပရိ စန္ဒိမသူရိယဒီပမဏိအာလောကော, နိစ္စန္ဓကာရော။ တတ္ထ နိဗ္ဗတ္တသတ္တာနံ တိဂါဝုတော အတ္တဘာဝေါ ဟောတိ, တေ ဝဂ္ဂုလိယော ဝိယ ပဗ္ဗတပါဒေ ဒီဃပုထုလေဟိ နခေဟိ လဂ္ဂိတွာ အဝံသိရာ ဩလမ္ဗန္တိ။ ယဒါ သံသပ္ပန္တာ အညမညဿ ဟတ္ထပါသာဂတာ ဟောန္တိ, အထ ‘‘ဘက္ခော နော လဒ္ဓေါ’’တိ? မညမာနာ တတ္ထ ဗျာဝဋာ ဝိပရိဝတ္တိတွာ လောကသန္ဓာရကေ ဥဒကေ ပတန္တိ, ဝါတေ ပဟရန္တေပိ မဓုကဖလာနိ ဝိယ ဆိဇ္ဇိတွာ ဥဒကေ ပတန္တိ, ပတိတမတ္တာဝ အစ္စန္တခါရေ ဥဒကေ တတ္တတေလေ ပတိတပိဋ္ဌပိဏ္ဍိ ဝိယ ပဋပဋာယမာနာ ဝိလီယန္တိ။ ဧဝံ သီတေန ရုပ္ပနံ လောကန္တရိကနိရယေ ပါကဋံ။ မဟိံသကရဋ္ဌာဒီသုပိ ဟိမပါတသီတလေသု ပဒေသေသု ဧတံ ပါကဋမေဝ။ တတ္ထ ဟိ သတ္တာ သီတေန ဘိန္နသရီရာ ဇီဝိတက္ခယမ္ပိ ပါပုဏန္တိ။
ဥဏှေန ရုပ္ပနံ အဝီစိမဟာနိရယေ ပါကဋံ ဟောတိ။ ဇိဃစ္ဆာယ ရုပ္ပနံ ပေတ္တိဝိသယေ စေဝ ဒုဗ္ဘိက္ခကာလေ စ ပါကဋံ။ ပိပါသာယ ရုပ္ပနံ ကာလကဉ္ဇိကာဒီသု ပါကဋံ။ ဧကော ကိရ ကာလကဉ္ဇိကအသုရော ပိပါသံ အဓိဝါသေတုံ
အသက္ကောန္တော ယောဇနဂမ္ဘီရဝိတ္ထာရံ မဟာဂင်္ဂံ ဩတရိ, တဿ ဂတဂတဋ္ဌာနေ ဥဒကံ ဆိဇ္ဇတိ, ဓူမော ဥဂ္ဂစ္ဆတိ, တတ္တေ ပိဋ္ဌိပါသာဏေ စင်္ကမနကာလော ဝိယ ဟောတိ။ တဿ ဥဒကသဒ္ဒံ သုတွာ ဣတော စိတော စ ဝိစရန္တဿေဝ ရတ္တိ ဝိဘာယိ။ အထ နံ ပါတောဝ ဘိက္ခာစာရံ ဂစ္ဆန္တာ တိံသမတ္တာ ပိဏ္ဍစာရိကဘိက္ခူ ဒိသွာ ‘‘ကော နာမ တွံ သပ္ပုရိသာ’’တိ? ပုစ္ဆိံသု။ ‘‘ပေတောဟမသ္မိ, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ကိံ ပရိယေသသီ’’တိ? ‘‘ပါနီယံ, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘အယံ ဂင်္ဂါ ပရိပုဏ္ဏာ, ကိံ တွံ န ပဿသီ’’တိ? ‘‘န ဥပကပ္ပတိ, ဘန္တေ’’တိ။ တေန ဟိ ဂင်္ဂါပိဋ္ဌေ နိပဇ္ဇ, မုခေ တေ ပါနီယံ အာသိဉ္စိဿာမာ’’တိ။ သော ဝါလိကာပုဠိနေ ဥတ္တာနော နိပဇ္ဇိ။ ဘိက္ခူ တိံသမတ္တေ ပတ္တေ နီဟရိတွာ ဥဒကံ အာဟရိတွာ တဿ မုခေ အာသိဉ္စိံသု။ တေသံ တထာ ကရောန္တာနံယေဝ ဝေလာ ဥပကဋ္ဌာ ဇာတာ။ တတော ‘‘ဘိက္ခာစာရကာလော အမှာကံ သပ္ပုရိသ, ကစ္စိ တေ အဿာဒမတ္တာ လဒ္ဓါ’’တိ အာဟံသု။ ပေတော ‘‘သစေ မေ, ဘန္တေ, တိံသမတ္တာနံ အယျာနံ တိံသပတ္တေဟိ အာသိတ္တဥဒကတော အဍ္ဎပသတမတ္တမ္ပိ ပရဂလံ ဂတံ, ပေတတ္တဘာဝတော မောက္ခော မာ ဟောတူ’’တိ အာဟ။ ဧဝံ ပိပါသာယ ရုပ္ပနံ ပေတ္တိဝိသယေ ပါကဋံ။
ဍံသာဒီဟိ ရုပ္ပနံ ဍံသမက္ခိကာဒိဗဟုလေသု ပဒေသေသု ပါကဋံ။ ဧတ္ထ စ ဍံသာတိ ပိင်္ဂလမက္ခိကာ။ မကသာတိ မကသာဝ။ ဝါတာတိ ကုစ္ဆိဝါတပိဋ္ဌိဝါတာဒိဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သရီရသ္မိဉှိ ဝါတရောဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ ဟတ္ထပါဒပိဋ္ဌိအာဒီနိ ဘိန္ဒတိ, ကာဏံ ကရောတိ, ခုဇ္ဇံ ကရောတိ, ပီဌသပ္ပိံ ကရောတိ။ အာတပေါတိ သူရိယာတပေါ။ တေန ရုပ္ပနံ မရုကန္တာရာဒီသု ပါကဋံ။ ဧကာ ကိရ ဣတ္ထီ မရုကန္တာရေ ရတ္တိံ သတ္ထတော ဩဟီနာ ဒိဝါ သူရိယေ ဥဂ္ဂစ္ဆန္တေ ဝါလိကာယ တပ္ပမာနာယ ပါဒေ ဌပေတုံ အသက္ကောန္တီ သီသတော ပစ္ဆိံ ဩတာရေတွာ အက္ကမိ။ ကမေန ပစ္ဆိယာ ဥဏှာဘိတတ္တာယ ဌာတုံ အသက္ကောန္တီ တဿာ ဥပရိ သာဋကံ ဌပေတွာ အက္ကမိ။ တသ္မိမ္ပိ သန္တတ္တေ အတ္တနော အင်္ကေန ဂဟိတပုတ္တကံ အဓောမုခံ နိပဇ္ဇာပေတွာ ကန္ဒန္တံယေဝ အက္ကမိတွာ သဒ္ဓိံ တေန တသ္မိံယေဝ ဌာနေ ဥဏှာဘိတတ္တာ ကာလမကာသိ။
သရီသပါတိ ယေ ကေစိ ဒီဃဇာတိကာ သရန္တာ ဂစ္ဆန္တိ။ တေသံ သမ္ဖဿေန ရုပ္ပနံ အာသီဝိသဒဋ္ဌကာဒီနံ ဝသေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဣတိ ဘဂဝတာ ယာနိ ဣမာနိ သာမညပစ္စတ္တဝသေန ဓမ္မာနံ ဒွေ လက္ခဏာနိ, တေသု ရူပက္ခန္ဓဿ တာဝ ပစ္စတ္တလက္ခဏံ ဒဿိတံ။ ရူပက္ခန္ဓဿေဝ ဟိ ဧတံ, န ဝေဒနာဒီနံ, တသ္မာ
ပစ္စတ္တလက္ခဏန္တိ ဝုစ္စတိ။ အနိစ္စဒုက္ခာနတ္တလက္ခဏံ ပန ဝေဒနာဒီနမ္ပိ ဟောတိ, တသ္မာ တံ သာမညလက္ခဏန္တိ ဝုစ္စတိ။
ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနံ ဝဒေထာတိအာဒီသု ပုရိမသဒိသံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ယံ ပန ပုရိမေန အသဒိသံ, တဿာယံ ဝိဘာဝနာ – သုခမ္ပိ ဝေဒယတီတိ သုခံ အာရမ္မဏံ ဝေဒေတိ အနုဘဝတိ။ ပရတော ပဒဒွယေပိ ဧသေဝ နယော။ ကထံ ပနေတံ အာရမ္မဏံ သုခံ ဒုက္ခံ အဒုက္ခမသုခံ နာမ ဇာတန္တိ? သုခါဒီနံ ပစ္စယတော။ သွာယမတ္ထော ‘‘ယသ္မာ စ ခေါ, မဟာလိ, ရူပံ သုခံ သုခါနုပတိတံ သုခါဝက္ကန္တ’’န္တိ ဣမသ္မိံ မဟာလိသုတ္တေ (သံ။ နိ။ ၃။၆၀) အာဂတောယေဝ။ ဝေဒယတီတိ ဧတ္ထ စ ဝေဒနာဝ ဝေဒယတိ, န အညော သတ္တော ဝါ ပုဂ္ဂလော ဝါ။ ဝေဒနာ ဟိ ဝေဒယိတလက္ခဏာ, တသ္မာ ဝတ္ထာရမ္မဏံ ပဋိစ္စ ဝေဒနာဝ ဝေဒယတီတိ။ ဧဝမိဓ ဘဂဝါ ဝေဒနာယပိ ပစ္စတ္တလက္ခဏမေဝ ဘာဇေတွာ ဒဿေသိ။
နီလမ္ပိ သဉ္ဇာနာတီတိ နီလပုပ္ဖေ ဝါ ဝတ္ထေ ဝါ ပရိကမ္မံ ကတွာ ဥပစာရံ ဝါ အပ္ပနံ ဝါ ပါပေန္တော သဉ္ဇာနာတိ။ အယဉှိ သညာ နာမ ပရိကမ္မသညာပိ ဥပစာရသညာပိ အပ္ပနာသညာပိ ဝဋ္ဋတိ, နီလံ နီလန္တိ ဥပ္ပဇ္ဇနသညာပိ ဝဋ္ဋတိယေဝ။ ပီတကာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဣဓာပိ ဘဂဝါ သဉ္ဇာနနလက္ခဏာယ သညာယ ပစ္စတ္တလက္ခဏမေဝ ဘာဇေတွာ ဒဿေသိ။
ရူပံ ရူပတ္တာယ သင်္ခတမဘိသင်္ခရောန္တီတိ ယထာ ယာဂုမေဝ ယာဂုတ္တာယ, ပူဝမေဝ ပူဝတ္တာယ ပစတိ နာမ, ဧဝံ ပစ္စယေဟိ သမာဂန္တွာ ကတဘာဝေန သင်္ခတန္တိ လဒ္ဓနာမံ ရူပမေဝ ရူပတ္တာယ ယထာ အဘိသင်္ခတံ ရူပံ နာမ ဟောတိ, တထတ္တာယ ရူပဘာဝါယ အဘိသင်္ခရောတိ အာယူဟတိ သမ္ပိဏ္ဍေတိ, နိပ္ဖါဒေတီတိ အတ္ထော။ ဝေဒနာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ အယံ ပနေတ္ထ သင်္ခေပေါ – အတ္တနာ သဟ ဇာယမာနံ ရူပံ သမ္ပယုတ္တေ စ ဝေဒနာဒယော ဓမ္မေ အဘိသင်္ခရောတိ နိဗ္ဗတ္တေတီတိ။ ဣဓာပိ ဘဂဝါ စေတယိတလက္ခဏဿ သင်္ခါရဿ ပစ္စတ္တလက္ခဏမေဝ ဘာဇေတွာ ဒဿေသိ။
အမ္ဗိလမ္ပိ ဝိဇာနာတီတိ အမ္ဗအမ္ဗာဋကမာတုလုင်္ဂါဒိအမ္ဗိလံ ‘‘အမ္ဗိလ’’န္တိ ဝိဇာနာတိ။ ဧသေဝ နယော သဗ္ဗပဒေသု။ အပိ စေတ္ထ တိတ္တကန္တိ နိမ္ဗပဋောလာဒိနာနပ္ပကာရံ ကဋုကန္တိ ပိပ္ပလိမရိစာဒိနာနပ္ပကာရံ။ မဓုရန္တိ
သပ္ပိဖာဏိတာဒိနာနပ္ပကာရံ။ ခါရိကန္တိ ဝါတိင်္ဂဏနာဠိကေရ စတုရဿဝလ္လိဝေတ္တင်္ကုရာဒိနာနပ္ပကာရံ။ အခါရိကန္တိ ယံ ဝါ တံ ဝါ ဖလဇာတံ ကာရပဏ္ဏာဒိမိဿကပဏ္ဏံ။ လောဏိကန္တိ လောဏယာဂုလောဏမစ္ဆလောဏဘတ္တာဒိနာနပ္ပကာရံ။ အလောဏိကန္တိအလောဏယာဂုအလောဏမစ္ဆအလောဏဘတ္တာဒိနာနပ္ပကာရံ။ တသ္မာ ဝိညာဏန္တိ ဝုစ္စတီတိ ယသ္မာ ဣမံ အမ္ဗိလာဒိဘေဒံ အညမညဝိသိဋ္ဌေန အမ္ဗိလာဒိဘာဝေန ဇာနာတိ, တသ္မာ ဝိညာဏန္တိ ဝုစ္စတီတိ။ ဧဝမိဓာပိ ဘဂဝါ ဝိဇာနနလက္ခဏဿ ဝိညာဏဿ ပစ္စတ္တလက္ခဏမေဝ ဘာဇေတွာ ဒဿေသိ။
ယသ္မာ ပန အာရမ္မဏဿ အာကာရသဏ္ဌာနဂဟဏဝသေန သညာ ပါကဋာ ဟောတိ, တသ္မာ သာ စက္ခုဒွါရေ ဝိဘတ္တာ။ ယသ္မာ ဝိနာပိ အာကာရသဏ္ဌာနာ အာရမ္မဏဿ ပစ္စတ္တဘေဒဂဟဏဝသေန ဝိညာဏံ ပါကဋံ ဟောတိ, တသ္မာ တံ ဇိဝှါဒွါရေ ဝိဘတ္တံ။ ဣမေသံ ပန သညာဝိညာဏပညာနံ အသမ္မောဟတော သဘာဝသလ္လက္ခဏတ္ထံ သဉ္ဇာနာတိ, ဝိဇာနာတိ, ပဇာနာတီတိ ဧတ္ထ ဝိသေသာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ တတ္ထ ဥပသဂ္ဂမတ္တမေဝ ဝိသေသော, ဇာနာတီတိ ပဒံ ပန အဝိသေသော။ တဿပိ ဇာနနဋ္ဌေန ဝိသေသော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သညာ ဟိ နီလာဒိဝသေန အာရမ္မဏသဉ္ဇာနနမတ္တမေဝ, အနိစ္စံ ဒုက္ခမနတ္တာတိ လက္ခဏပဋိဝေဓံ ပါပေတုံ န သက္ကောတိ။ ဝိညာဏံ နီလာဒိဝသေန အာရမ္မဏဉ္စေဝ ဇာနာတိ, အနိစ္စာဒိဝသေန လက္ခဏပဋိဝေဓဉ္စ ပါပေတိ, ဥဿက္ကိတွာ ပန မဂ္ဂပါတုဘာဝံ ပါပေတုံ န သက္ကောတိ။ ပညာ နီလာဒိဝသေန အာရမ္မဏမ္ပိ ဇာနာတိ, အနိစ္စာဒိဝသေန လက္ခဏပဋိဝေဓမ္ပိ ပါပေတိ, ဥဿက္ကိတွာ မဂ္ဂပါတုဘာဝမ္ပိ ပါပေတိ။
ယထာ ဟိ ဟေရညိကဖလကေ ကဟာပဏရာသိမှိ ကတေ အဇာတဗုဒ္ဓိဒါရကော ဂါမိကပုရိသော မဟာဟေရညိကောတိ တီသု ဇနေသု ဩလောကေတွာ ဌိတေသု အဇာတဗုဒ္ဓိဒါရကော ကဟာပဏာနံ စိတ္တဝိစိတ္တစတုရဿမဏ္ဍလာဒိဘာဝမေဝ ဇာနာတိ, ‘‘ဣဒံ မနုဿာနံ ဥပဘောဂပရိဘောဂံ ရတနသမ္မတ’’န္တိ န ဇာနာတိ။ ဂါမိကပုရိသော စိတ္တာဒိဘာဝဉ္စ ဇာနာတိ, မနုဿာနံ ဥပဘောဂပရိဘောဂရတနသမ္မတဘာဝဉ္စ, ‘‘အယံ ကူဋော, အယံ ဆေကော, အယံ ကရဋော, အယံ သဏှော’’တိ န ဇာနာတိ။ မဟာဟေရညိကော စိတ္တာဒိဘာဝမ္ပိ ရတနသမ္မတဘာဝမ္ပိ ကူဋာဒိဘာဝမ္ပိ ဇာနာတိ။ ဇာနန္တော စ
ပန ရူပံ ဒိသွာပိ သဒ္ဒံ သုတွာပိ ဂန္ဓံ ဃာယိတွာပိ ရသံ သာယိတွာပိ ဟတ္ထေန ဂရုလဟုဘာဝံ ဥပဓာရေတွာပိ ‘‘အသုကဂါမေ ကတော’’တိပိ ဇာနာတိ, ‘‘အသုကနိဂမေ အသုကနဂရေ အသုကပဗ္ဗတစ္ဆာယာယ အသုကနဒီတီရေ ကတော’’တိပိ, ‘‘အသုကာစရိယေန ကတော’’တိပိ ဇာနာတိ။ ဧဝမေဝ သညာ အဇာတဗုဒ္ဓိဒါရကဿ ကဟာပဏဒဿနံ ဝိယ နီလာဒိဝသေန အာရမ္မဏမတ္တမေဝ ဇာနာတိ။ ဝိညာဏံ ဂါမိကပုရိသဿ ကဟာပဏဒဿနံ ဝိယ နီလာဒိဝသေန အာရမ္မဏမ္ပိ ဇာနာတိ, အနိစ္စာဒိဝသေန လက္ခဏပဋိဝေဓမ္ပိ ပါပေတိ။ ပညာ မဟာဟေရညိကဿ ကဟာပဏဒဿနံ ဝိယ နီလာဒိဝသေန အာရမ္မဏမ္ပိ ဇာနာတိ, အနိစ္စာဒိဝသေန လက္ခဏပဋိဝေဓမ္ပိ ပါပေတိ, ဥဿက္ကိတွာ မဂ္ဂပါတုဘာဝမ္ပိ ပါပေတိ။
သော ပန နေသံ ဝိသေသော ဒုပ္ပဋိဝိဇ္ဈော။ တေနာဟ အာယသ္မာ နာဂသေနော –
‘‘ဒုက္ကရံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ကတန္တိ။ ကိံ, ဘန္တေ နာဂသေန, ဘဂဝတာ ဒုက္ကရံ ကတန္တိ? ဒုက္ကရံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ကတံ, ဣမေသံ အရူပီနံ စိတ္တစေတသိကာနံ ဓမ္မာနံ ဧကာရမ္မဏေ ဝတ္တမာနာနံ ဝဝတ္ထာနံ အက္ခာတံ ‘အယံ ဖဿော, အယံ ဝေဒနာ, အယံ သညာ, အယံ စေတနာ, ဣဒံ စိတ္တ’’’န္တိ (မိ။ ပ။ ၂။၇။၁၆)။
ယထာ ဟိ တိလတေလံ သာသပတေလံ မဓုကတေလံ ဧရဏ္ဍကတေလံ ဝသာတေလန္တိ ဣမာနိ ပဉ္စ တေလာနိ ဧကစာဋိယံ ပက္ခိပိတွာ ဒိဝသံ ယမကမန္ထေ ဟိ မန္ထေတွာ တတော ‘‘ဣဒံ တိလတေလံ, ဣဒံ သာသပတေလ’’န္တိ ဧကေကဿ ပါဋိယေက္ကံ ဥဒ္ဓရဏံ နာမ ဒုက္ကရံ, ဣဒံ တတော ဒုက္ကရတရံ။ ဘဂဝါ ပန သဗ္ဗညုတညာဏဿ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓတ္တာ ဓမ္မိဿရော ဓမ္မရာဇာ ဣမေသံ အရူပီနံ ဓမ္မာနံ ဧကာရမ္မဏေ ဝတ္တမာနာနံ ဝဝတ္ထာနံ အကာသိ။ ပဉ္စန္နံ မဟာနဒီနံ သမုဒ္ဒံ ပဝိဋ္ဌဋ္ဌာနေ ‘‘ဣဒံ ဂင်္ဂါယ ဥဒကံ, ဣဒံ ယမုနာယာ’’တိ ဧဝံ ပါဋိယေက္ကံ ဥဒကုဒ္ဓရဏေနာပိ အယမတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
ဣတိ ပဌမပဗ္ဗေန သုညတံ, ဒုတိယေန သုညတာလက္ခဏန္တိ ဒွီဟိ ပဗ္ဗေဟိ အနတ္တလက္ခဏံ ကထေတွာ ဣဒါနိ ဒုက္ခလက္ခဏံ ဒဿေတုံ တတြ, ဘိက္ခဝေတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ခဇ္ဇာမီတိ န ရူပံ သုနခေါ ဝိယ မံသံ လုဉ္စိတွာ လုဉ္စိတွာ ခါဒတိ, ယထာ ပန ကိလိဋ္ဌဝတ္ထနိဝတ္ထော တတောနိဒါနံ ပီဠံ သန္ဓာယ ‘‘ခါဒတိ
မံ ဝတ္ထ’’န္တိ ဘဏတိ, ဧဝမိဒမ္ပိ ပီဠံ ဥပ္ပါဒေန္တံ ခါဒတိ နာမာတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပဋိပန္နော ဟောတီတိ သီလံ အာဒိံ ကတွာ ယာဝ အရဟတ္တမဂ္ဂါ ပဋိပန္နော ဟောတိ။ ယော ပနေတ္ထ ဗလဝဉာဏော တိက္ခဗုဒ္ဓိ ဉာဏုတ္တရော ယောဂါဝစရော ပဓာနဘူမိယံ ဝါယမန္တော ခါဏုနာ ဝါ ကဏ္ဋကေန ဝါ ဝိဒ္ဓေါ အာဝုဓေန ဝါ ပဟဋော ဗျဂ္ဃါဒီဟိ ဝါ ဂဟေတွာ ခဇ္ဇမာနော တံ ဝေဒနံ အဗ္ဗောဟာရိကံ ကတွာ မူလကမ္မဋ္ဌာနံ သမ္မသန္တော အရဟတ္တမေဝ ဂဏှာတိ, အယံ ဝေဒနာယ နိဗ္ဗိဒါယ ဝိရာဂါယ နိရောဓာယ ပဋိပန္နော နာမ ဝုစ္စတိ ပီတမလ္လတ္ထေရော ဝိယ ကုဋုမ္ဗိယပုတ္တမဟာတိဿတ္ထေရော ဝိယ ဝတ္တနိအဋဝိယံ တိံသမတ္တာနံ ဘိက္ခူနံ အညတရော ဗျဂ္ဃမုခေ နိပန္နဘိက္ခု ဝိယ ကဏ္ဋကေန ဝိဒ္ဓတ္ထေရော ဝိယ စ။
ဒွါဒသသု ကိရ ဘိက္ခူသု ဃဏ္ဋိံ ပဟရိတွာ အရညေ ပဓာနမနုယုဉ္ဇန္တေသု ဧကော သူရိယေ အတ္ထင်္ဂတမတ္တေယေဝ ဃဏ္ဋိံ ပဟရိတွာ စင်္ကမံ ဩရုယှ စင်္ကမန္တော တိရိယံ နိမ္မထေန္တော တိဏပဋိစ္ဆန္နံ ကဏ္ဋကံ အက္ကမိ။ ကဏ္ဋကော ပိဋ္ဌိပါဒေန နိက္ခန္တော။ တတ္တဖာလေန ဝိနိဝိဒ္ဓကာလော ဝိယ ဝေဒနာ ဝတ္တတိ။ ထေရော စိန္တေသိ – ‘‘ကိံ ဣမံ ကဏ္ဋကံ ဥဒ္ဓရာမိ, ဥဒါဟု ပကတိယာ ဝိဇ္ဈိတွာ ဌိတကဏ္ဋက’’န္တိ? တဿ ဧဝမဟောသိ – ‘‘ဣမိနာ ကဏ္ဋကေန ဝိဒ္ဓတ္တာ နိရယာဒီသု ဘယံ နာမ နတ္ထိ, ပကတိယာ ဝိဇ္ဈိတွာ ဌိတကဏ္ဋကံယေဝါ’’တိ။ သော တံ ဝေဒနံ အဗ္ဗောဟာရိကံ ကတွာ သဗ္ဗရတ္တိံ စင်္ကမိတွာ ဝိဘာတာယ ရတ္တိယာ အညဿ သညံ အဒါသိ။ သော အာဂန္တွာ ‘‘ကိံ, ဘန္တေ’’တိ ပုစ္ဆိ? ‘‘ကဏ္ဋကေနမှိ, အာဝုသော, ဝိဒ္ဓေါ’’တိ။ ‘‘ကာယ ဝေလာယ, ဘန္တေ’’တိ? ‘‘သာယမေဝ, အာဝုသော’’တိ။ ‘‘ကသ္မာ န အမှေ ပက္ကောသိတ္ထ, ကဏ္ဋကံ ဥဒ္ဓရိတွာ တတ္ထ တေလမ္ပိ သိဉ္စေယျာမာ’’တိ? ‘‘ပကတိယာ ဝိဇ္ဈိတွာ ဌိတကဏ္ဋကမေဝ ဥဒ္ဓရိတုံ ဝါယမိမှာ, အာဝုသော’’တိ။ ‘‘သက္ကုဏိတ္ထ, ဘန္တေ, ဥဒ္ဓရိတု’’န္တိ။ ‘‘ဧကဒေသမတ္တေန မေ, အာဝုသော, ဥဒ္ဓဋော’’တိ။ သေသဝတ္ထူနိ ဒီဃမဇ္ဈိမဋ္ဌကထာသု (ဒီ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၂။၃၇၃၊ မ။ နိ။ အဋ္ဌ။ ၁။၁၀၆) သတိပဋ္ဌာနသုတ္တနိဒ္ဒေသေ ဝိတ္ထာရိတာနေဝ။
တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေတိ ကသ္မာ အာရဒ္ဓံ? ဣမသ္မိံ ပဗ္ဗေ ဒုက္ခလက္ခဏမေဝ ကထိတံ, န အနိစ္စလက္ခဏံ။ တံ ဒဿေတုံ ဣဒမာရဒ္ဓံ။ တီဏိ လက္ခဏာနိ သမောဓာနေတွာ ဒဿေတုမ္ပိ အာရဒ္ဓမေဝ။ အပစိနာတိ နော အာစိနာတီတိ ဝဋ္ဋံ ဝိနာသေတိ, နေဝ စိနာတိ။ ပဇဟတိ န ဥပါဒိယတီတိ တဒေဝ ဝိဿဇ္ဇေတိ,
န ဂဏှာတိ။ ဝိသိနေတိ န ဥဿိနေတီတိ ဝိကိရတိ န သမ္ပိဏ္ဍေတိ။ ဝိဓူပေတိ န သန္ဓူပေတီတိ နိဗ္ဗာပေတိ န ဇာလာပေတိ။
ဧဝံ ပဿံ, ဘိက္ခဝေတိ ဣဒံ ကသ္မာ အာရဒ္ဓံ? ဝဋ္ဋံ ဝိနာသေတွာ ဌိတံ မဟာခီဏာသဝံ ဒဿေဿာမီတိ အာရဒ္ဓံ။ ဧတ္တကေန ဝါ ဌာနေန ဝိပဿနာ ကထိတာ, ဣဒါနိ သဟ ဝိပဿနာယ စတ္တာရော မဂ္ဂေ ဒဿေတုံ ဣဒံ အာရဒ္ဓံ။ အထ ဝါ ဧတ္တကေန ဌာနေန ပဌမမဂ္ဂေါ ကထိတော, ဣဒါနိ သဟ ဝိပဿနာယ တယော မဂ္ဂေ ဒဿေတုံ ဣဒမာရဒ္ဓံ။ ဧတ္တကေန ဝါ ဌာနေန တီဏိ မဂ္ဂါနိ ကထိတာနိ, ဣဒါနိ သဟ ဝိပဿနာယ အရဟတ္တမဂ္ဂံ ဒဿေတုမ္ပိ ဣဒံ အာရဒ္ဓမေဝ။
သပဇာပတိကာတိ သဒ္ဓိံ ပဇာပတိနာ ဒေဝရာဇေန။ အာရကာဝ နမဿန္တီတိ ဒူရတောဝ နမဿန္တိ, ဒူရေပိ ဌိတံ နမဿန္တိယေဝ အာယသ္မန္တံ နီတတ္ထေရံ ဝိယ။
ထေရော ကိရ ပုပ္ဖစ္ဆဍ္ဍကကုလတော နိက္ခမ္မ ပဗ္ဗဇိတော, ခုရဂ္ဂေယေဝ အရဟတ္တံ ပတွာ စိန္တေသိ – ‘‘အဟံ အဇ္ဇေဝ ပဗ္ဗဇိတော အဇ္ဇေဝ မေ ပဗ္ဗဇိတကိစ္စံ မတ္ထကံ ပတ္တံ, စတုပစ္စယသန္တောသဘာဝနာရာမမဏ္ဍိတံ မဟာအရိယဝံသပဋိပဒံ ပူရေဿာမီ’’တိ။ သော ပံသုကူလတ္ထာယ သာဝတ္ထိံ ပဝိသိတွာ စောဠကံ ပရိယေသန္တော ဝိစရိ။ အထေကော မဟာဗြဟ္မာ သမာပတ္တိတော ဝုဋ္ဌာယ မနုဿပထံ ဩလောကေန္တော ထေရံ ဒိသွာ – ‘‘အဇ္ဇေဝ ပဗ္ဗဇိတွာ အဇ္ဇေဝ ခုရဂ္ဂေ အရဟတ္တံ ပတွာ မဟာအရိယဝံသပဋိပဒံ ပူရေတုံ စောဠကံ ပရိယေသတီ’’တိ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂယှ နမဿမာနော အဋ္ဌာသိ။ တမညော မဟာဗြဟ္မာ ဒိသွာ ‘‘ကံ နမဿသီ’’တိ? ပုစ္ဆိ။ နီတတ္ထေရံ နမဿာမီတိ။ ကိံ ကာရဏာတိ? အဇ္ဇေဝ ပဗ္ဗဇိတွာ အဇ္ဇေဝ ခုရဂ္ဂေ အရဟတ္တံ ပတွာ မဟာအရိယဝံသပဋိပဒံ ပူရေတုံ စောဠကံ ပရိယေသတီတိ။ သောပိ နံ နမဿမာနော အဋ္ဌာသိ။ အထညော, အထညောတိ သတ္တသတာ မဟာဗြဟ္မာနော နမဿမာနာ အဋ္ဌံသု။ တေန ဝုတ္တံ –
‘‘တာ ဒေဝတာ သတ္တသတာ ဥဠာရာ,
ဗြဟ္မာ ဝိမာနာ အဘိနိက္ခမိတွာ၊
နီတံ နမဿန္တိ ပသန္နစိတ္တာ,
‘ခီဏာသဝေါ ဂဏှတိ ပံသုကူလံ’’’။
ဗြဟ္မာ ဝိမာနာ အဘိနိက္ခမိတွာ၊
နီတံ နမဿန္တိ ပသန္နစိတ္တာ,
‘ခီဏာသဝေါ ကယိရတိ ပံသုကူလံ’’’။
‘ခီဏာသဝေါ ရဇတိ ပံသုကူလံ’၊
‘ခီဏာသဝေါ ပါရုပတိ ပံသကူလ’’’န္တိ။
ဣတိ ဘဂဝါ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ ဒေသနံ တီဟိ ဘဝေဟိ ဝိနိဝတ္တေတွာ အရဟတ္တဿ ကူဋံ ဂဏှိ။ ဒေသနာပရိယောသာနေ ပဉ္စသတာ ဘိက္ခူ အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌဟိံသု။ သတ္တမံ။
၈။ ပိဏ္ဍောလျသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၀။ အဋ္ဌမေ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ ပကရဏေတိ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ ကာရဏေ။ ပဏာမေတွာတိ နီဟရိတွာ။ ကိသ္မိံ ပန ကာရဏေ ဧတေ ဘဂဝတာ ပဏာမိတာတိ? ဧကသ္မိဉှိ အန္တောဝဿေ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝသိတွာ ဝုတ္ထဝဿော ပဝါရေတွာ မဟာဘိက္ခုသံဃပရိဝါရော သာဝတ္ထိတော နိက္ခမိတွာ ဇနပဒစာရိကံ စရန္တော ကပိလဝတ္ထုံ ပတွာ နိဂြောဓာရာမံ ပါဝိသိ။ သကျရာဇာနော ‘‘သတ္ထာ အာဂတော’’တိ သုတွာ ပစ္ဆာဘတ္တေ ကပ္ပိယာနိ တေလမဓုဖာဏိတာဒီနိ စေဝ ပါနကာနိ စ ကာဇသတေဟိ ဂါဟာပေတွာ ဝိဟာရံ ဂန္တွာ သံဃဿ နိယျာတေတွာ သတ္ထာရံ ဝန္ဒိတွာ ပဋိသန္ထာရံ ကရောန္တာ ဧကမန္တေ နိသီဒိံသု။ သတ္ထာ တေသံ မဓုရဓမ္မကထံ ကထေန္တော နိသီဒိ။ တသ္မိံ ခဏေ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ သေနာသနံ ပဋိဇဂ္ဂန္တိ, ဧကစ္စေ မဉ္စပီဌာဒီနိ ပညာပေန္တိ, သာမဏေရာ အပ္ပဟရိတံ ကရောန္တိ။ ဘာဇနီယဋ္ဌာနေ သမ္ပတ္တဘိက္ခူပိ အတ္ထိ, အသမ္ပတ္တဘိက္ခူပိ အတ္ထိ။ သမ္ပတ္တာ အသမ္ပတ္တာနံ လာဘံ ဂဏှန္တာ, ‘‘အမှာကံ ဒေထ, အမှာကံ အာစရိယဿ ဒေထ ဥပဇ္ဈာယဿ ဒေထာ’’တိ ကထေန္တာ မဟာသဒ္ဒမကံသု။ သတ္ထာ သုတွာ ထေရံ ပုစ္ဆိ ‘‘ကေ ပန တေ, အာနန္ဒ, ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ ကေဝဋ္ဋာ မညေ မစ္ဆဝိလောပေ’’တိ? ထေရော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ သတ္ထာ သုတွာ ‘‘အာမိသဟေတု, အာနန္ဒ, ဘိက္ခူ မဟာသဒ္ဒံ ကရောန္တီ’’တိ အာဟ။ ‘‘အာမ, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, အာနန္ဒ, အပ္ပတိရူပံ။
န ဟိ မယာ ကပ္ပသတသဟဿာဓိကာနိ စတ္တာရိ အသင်္ချေယျာနိ စီဝရာဒိဟေတု ပါရမိယော ပူရိတာ, နာပိ ဣမေ ဘိက္ခူ စီဝရာဒိဟေတု အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, အရဟတ္တဟေတု ပဗ္ဗဇိတွာ အနတ္ထံ အတ္ထသဒိသံ အသာရံ သာရသဒိသံ ကရောန္တိ, ဂစ္ဆာနန္ဒ, တေ ဘိက္ခူ ပဏာမေဟီ’’တိ။
ပုဗ္ဗဏှသမယန္တိ ဒုတိယဒိဝသေ ပုဗ္ဗဏှသမယံ။ ဗေလုဝလဋ္ဌိကာယ မူလေတိ တရုဏဗေလုဝရုက္ခမူလေ။ ပဗာဠှောတိ ပဗာဟိတော။ ပဝါဠှောတိပိ ပါဌော, ပဝါဟိတောတိ အတ္ထော။ ဥဘယမ္ပိ နီဟဋဘာဝမေဝ ဒီပေတိ။ သိယာ အညထတ္တန္တိ ပသာဒညထတ္တံ ဝါ ဘာဝညထတ္တံ ဝါ ဘဝေယျ။ ကထံ? ‘‘သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန မယံ လဟုကေ ကာရဏေ ပဏာမိတာ’’တိ ပသာဒံ မန္ဒံ ကရောန္တာနံ ပသာဒညထတ္တံ နာမ ဟောတိ။ သလိင်္ဂေနေဝ တိတ္ထာယတနံ ပက္ကမန္တာနံ ဘာဝညထတ္တံ နာမ။ သိယာ ဝိပရိဏာမောတိ ဧတ္ထ ပန ‘‘မယံ သတ္ထု အဇ္ဈာသယံ ဂဏှိတုံ သက္ခိဿာမာတိ ပဗ္ဗဇိတာ, နံ ဂဟေတုံ အသက္ကောန္တာနံ ကိံ အမှာကံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ? သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တနံ ဝိပရိဏာမောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဝစ္ဆဿာတိ ခီရူပကဝစ္ဆဿ။ အညထတ္တန္တိ မိလာယနအညထတ္တံ။ ခီရူပကော ဟိ ဝစ္ဆော မာတု အဒဿနေန ခီရံ အလဘန္တော မိလာယတိ ကမ္ပတိ ပဝေဓတိ။ ဝိပရိဏာမောတိ မရဏံ။ သော ဟိ ခီရံ အလဘမာနော ခီရပိပါသာယ သုဿန္တော ပတိတွာ မရတိ။
ဗီဇာနံ တရုဏာနန္တိ ဥဒကေန အနုဂ္ဂဟေတဗ္ဗာနံ ဝိရူဠှဗီဇာနံ။ အညထတ္တန္တိ မိလာယနညထတ္တမေဝ။ တာနိ ဟိ ဥဒကံ အလဘန္တာနိ မိလာယန္တိ။ ဝိပရိဏာမောတိ ဝိနာသော။ တာနိ ဟိ ဥဒကံ အလဘန္တာနိ သုက္ခိတွာ ဝိနဿန္တိ, ပလာလမေဝ ဟောန္တိ။ အနုဂ္ဂဟိတောတိ အာမိသာနုဂ္ဂဟေန စေဝ ဓမ္မာနုဂ္ဂဟေန စ အနုဂ္ဂဟိတော။ အနုဂ္ဂဏှေယျန္တိ ဒွီဟိပိ ဧတေဟိ အနုဂ္ဂဟေဟိ အနုဂ္ဂဏှေယျံ။ အစိရပဗ္ဗဇိတာ ဟိ သာမဏေရာ စေဝ ဒဟရဘိက္ခူ စ စီဝရာဒိပစ္စယဝေကလ္လေ ဝါ သတိ ဂေလညေ ဝါ သတ္ထာရာ ဝါ အာစရိယုပဇ္ဈာယေဟိ ဝါ အာမိသာနုဂ္ဂဟေန အနနုဂ္ဂဟိတာ ကိလမန္တာ န သက္ကောန္တိ သဇ္ဈာယံ ဝါ မနသိကာရံ ဝါ ကာတုံ, ဓမ္မာနုဂ္ဂဟေန အနနုဂ္ဂဟိတာ ဥဒ္ဒေသေန စေဝ ဩဝါဒါနုသာသနိယာ စ ပရိဟာယမာနာ န သက္ကောန္တိ အကုသလံ ပရိဝဇ္ဇေတွာ ကုသလံ ဘာဝေတုံ။ ဣမေဟိ ပန ဒွီဟိ အနုဂ္ဂဟေဟိ အနုဂ္ဂဟိတာ ကာယေန အကိလမန္တာ သဇ္ဈာယမနသိကာရေ ပဝတ္တိတွာ ယထာနုသိဋ္ဌံ
ပဋိပဇ္ဇမာနာ အပရဘာဂေ တံ အနုဂ္ဂဟံ အလဘန္တာပိ တေနေဝ ပုရိမာနုဂ္ဂဟေန လဒ္ဓဗလာ သာသနေ ပတိဋ္ဌဟန္တိ, တသ္မာ ဘဂဝတော ဧဝံ ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ။
ဘဂဝတော ပုရတော ပါတုရဟောသီတိ သတ္ထု စိတ္တံ ဉတွာ – ‘‘ဣမေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတာ ပဏာမိတာ, ဣဒါနိ နေသံ အနုဂ္ဂဟံ ကာတုကာမော ဧဝံ စိန္တေသိ, ကာရဏံ ဘဂဝါ စိန္တေသိ, အဟမေတ္ထ ဥဿာဟံ ဇနေဿာမီ’’တိ ပုရတော ပါကဋော အဟောသိ။ သန္တေတ္ထ ဘိက္ခူတိ ဣဒံ သော မဟာဗြဟ္မာ ယထာ နာမ ဗျတ္တော သူဒေါ ယဒေဝ အမ္ဗိလဂ္ဂါဒီသု ရသဇာတံ ရညော ရုစ္စတိ, တံ အဘိသင်္ခါရေန သာဒုတရံ ကတွာ ပုနဒိဝသေ ဥပနာမေတိ, ဧဝမေဝ အတ္တနော ဗျတ္တတာယ ဘဂဝတာ အာဟဋဥပမံယေဝ ဧဝမေတံ ဘဂဝါတိအာဒိဝစနေဟိ အဘိသင်္ခရိတွာ ဘဂဝန္တံ ယာစန္တော ဘိက္ခုသံဃဿ အနုဂ္ဂဟကရဏတ္ထံ ဝဒတိ။ တတ္ထ အဘိနန္ဒတူတိ ‘‘မမ သန္တိကံ ဘိက္ခုသံဃော အာဂစ္ဆတူ’’တိ။ ဧဝမဿ အာဂမနံ သမ္ပိယာယမာနော အဘိနန္ဒတု။ အဘိဝဒတူတိ အာဂတဿ စ ဩဝါဒါနုသာသနိံ ဒဒန္တော အဘိဝဒတု။
ပဋိသလ္လာနာတိ ဧကီဘာဝါ။ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရံ အဘိသင်္ခါသီတိ ဣဒ္ဓိံ အကာသိ။ ဧကဒွီဟိကာယာတိ ဧကေကော စေဝ ဒွေ ဒွေ စ ဟုတွာ။ သာရဇ္ဇမာနရူပါတိ ဩတ္တပ္ပမာနသဘာဝါ ဘာယမာနာ။ ကသ္မာ ပန ဘဂဝါ တေသံ တထာ ဥပသင်္ကမနာယ ဣဒ္ဓိမကာသီတိ? ဟိတပတ္ထနာယ။ ယဒိ ဟိ တေ ဝဂ္ဂဝဂ္ဂါ ဟုတွာ အာဂစ္ဆေယျုံ, ‘‘ဘဂဝါ ဘိက္ခုသံဃံ ပဏာမေတွာ အရညံ ပဝိဋ္ဌော ဧကဒိဝသမ္ပိ တတ္ထ ဝသိတုံ နာသက္ခိ, ဝေဂေနေဝ အာဂတော’’တိ ကေဠိမ္ပိ ကရေယျုံ။ အထ နေသံ နေဝ ဗုဒ္ဓဂါရဝံ ပစ္စုပဋ္ဌဟေယျ, န ဓမ္မဒေသနံ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ သမတ္ထာ ဘဝေယျုံ။ သဘယာနံ ပန သသာရဇ္ဇာနံ ဧကဒွီဟိကာယ အာဂစ္ဆန္တာနံ ဗုဒ္ဓဂါရဝဉ္စေဝ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဘဝိဿတိ, ဓမ္မဒေသနဉ္စ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ သက္ခိဿန္တီတိ စိန္တေတွာ တေသံ ဟိတပတ္ထနာယ တထာရူပံ ဣဒ္ဓိံ အကာသိ။
နိသီဒိံသူတိ တေသု ဟိ သာရဇ္ဇမာနရူပေသု အာဂစ္ဆန္တေသု ဧကော ဘိက္ခု ‘‘မမံယေဝ သတ္ထာ ဩလောကေတိ, မံယေဝ မညေ နိဂ္ဂဏှိတုကာမော’’တိ သဏိကံ အာဂန္တွာ ဝန္ဒိတွာ နိသီဒိ, အထညော အထညောတိ ဧဝံ ပဉ္စဘိက္ခုသတာနိ နိသီဒိံသု။ ဧဝံ နိသိန္နံ ပန ဘိက္ခုသံဃံ သီဒန္တရေ သန္နိသိန္နံ မဟာသမုဒ္ဒံ ဝိယ နိဝါတေ ပဒီပံ ဝိယ စ နိစ္စလံ ဒိသွာ သတ္ထာ စိန္တေသိ –
‘‘ဣမေသံ ဘိက္ခူနံ ကီဒိသီ ဓမ္မဒေသနာ ဝဋ္ဋတီ’’တိ? အထဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမေ အာဟာရဟေတု ပဏာမိတာ, ပိဏ္ဍိယာလောပဓမ္မဒေသနာဝ နေသံ သပ္ပါယာ, တံ ဒဿေတွာ မတ္ထကေ တိပရိဝဋ္ဋဒေသနံ ဒေသေဿာမိ, ဒေသနာပရိယောသာနေ သဗ္ဗေ အရဟတ္တံ ပါပုဏိဿန္တီ’’တိ။ အထ နေသံ တံ ဓမ္မဒေသနံ ဒေသေန္တော အန္တမိဒံ, ဘိက္ခဝေတိအာဒိမာဟ။
တတ္ထ အန္တန္တိ ပစ္ဆိမံ လာမကံ။ ယဒိဒံ ပိဏ္ဍောလျန္တိ ယံ ဧဝံ ပိဏ္ဍပရိယေသနေန ဇီဝိကံ ကပ္ပေန္တဿ ဇီဝိတံ။ အယံ ပနေတ္ထ ပဒတ္ထော – ပိဏ္ဍာယ ဥလတီတိ ပိဏ္ဍောလော, ပိဏ္ဍောလဿ ကမ္မံ ပိဏ္ဍောလျံ, ပိဏ္ဍပရိယေသနေန နိပ္ဖါဒိတဇီဝိတန္တိ အတ္ထော။ အဘိသာပေါတိ အက္ကောသော။ ကုပိတာ ဟိ မနုဿာ အတ္တနော ပစ္စတ္ထိကံ ‘‘စီဝရံ နိဝါသေတွာ ကပါလံ ဂဟေတွာ ပိဏ္ဍံ ပရိယေသမာနော စရိဿတီ’’တိ အက္ကောသန္တိ။ အထ ဝါ ပန ‘‘ကိံ တုယှံ အကာတဗ္ဗံ အတ္ထိ, ယော တွံ ဧဝံ ဗလဝါ ဝီရိယသမ္ပန္နောပိ ဟိရောတ္တပ္ပံ ပဟာယ ကပဏော ဝိယ ပိဏ္ဍောလော ဝိစရသိ ပတ္တပါဏီ’’တိ? ဧဝမ္ပိ အက္ကောသန္တိယေဝ။ တဉ္စ ခေါ ဧတန္တိ ဧဝံ တံ အဘိသာပံ သမာနမ္ပိ ပိဏ္ဍောလျံ။ ကုလပုတ္တာ ဥပေန္တိ အတ္ထဝသိကာတိ မမ သာသနေ ဇာတိကုလပုတ္တာ စ အာစာရကုလပုတ္တာ စ အတ္ထဝသိကာ ကာရဏဝသိကာ ဟုတွာ ကာရဏဝသံ ပဋိစ္စ ဥပေန္တိ။
ရာဇာဘိနီတာတိအာဒီသု ယေ ရညော သန္တကံ ခါဒိတွာ ရညာ ဗန္ဓနာဂါရေ ဗန္ဓာပိတာ ပလာယိတွာ ပဗ္ဗဇန္တိ, တေ ရာဇာဘိနီတာ နာမ။ တေ ဟိ ရညာ ဗန္ဓနံ အဘိနီတတ္တာ ရာဇာဘိနီတာ နာမ။ ယေ ပန စောရေဟိ အဋဝိယံ ဂဟေတွာ ဧကစ္စေသု မာရိယမာနေသု ဧကစ္စေ ‘‘မယံ သာမိ တုမှေဟိ ဝိဿဋ္ဌာ ဂေဟံ အနဇ္ဈာဝသိတွာ ပဗ္ဗဇိဿာမ, တတ္ထ ယံ ယံ ဗုဒ္ဓပူဇာဒိပုညံ ကရိဿာမ, တတော တုမှာကံ ပတ္တိံ ဒဿာမာ’’တိ တေဟိ ဝိဿဋ္ဌာ ပဗ္ဗဇန္တိ, တေ စောရာဘိနီတာ နာမ။ တေပိ ဟိ စောရေဟိ မာရေတဗ္ဗတံ အဘိနီတာတိ စောရာဘိနီတာ နာမ။ ယေ ပန ဣဏံ ဂဟေတွာ ပဋိဒါတုံ အသက္ကောန္တာ ပလာယိတွာ ပဗ္ဗဇန္တိ, တေ ဣဏဋ္ဋာ နာမ, ဣဏပီဠိတာတိ အတ္ထော။ ဣဏဋ္ဌာတိပိ ပါဌော, ဣဏေ ဌိတာတိ အတ္ထော။ ယေ ရာဇစောရဆာတကရောဂဘယာနံ အညတရေန အဘိဘူတာ ဥပဒ္ဒုတာ ပဗ္ဗဇန္တိ, တေ ဘယဋ္ဋာ နာမ, ဘယပီဠိတာတိ အတ္ထော။ ဘယဋ္ဌာတိပိ ပါဌော,
ဘယေ ဌိတာတိ အတ္ထော။ အာဇီဝိကာပကတာတိ အာဇီဝိကာယ ဥပဒ္ဒုတာ အဘိဘူတာ, ပုတ္တဒါရံ ပေါသေတုံ အသက္ကောန္တာတိ အတ္ထော။ ဩတိဏ္ဏာမှာတိ အန္တော အနုပဝိဋ္ဌာ။
သော စ ဟောတိ အဘိဇ္ဈာလူတိ ဣဒံ သော ကုလပုတ္တော ‘‘ဒုက္ခဿ အန္တံ ကရိဿာမီ’’တိအာဒိဝသေန စိတ္တံ ဥပ္ပါဒေတွာ ပဗ္ဗဇိတော, အပရဘာဂေ, တံ ပဗ္ဗဇ္ဇံ တထာရူပံ ကာတုံ န သက္ကောတိ, တံ ဒဿေတုံ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ အဘိဇ္ဈာလူတိ ပရဘဏ္ဍာနံ အဘိဇ္ဈာယိတာ။ တိဗ္ဗသာရာဂေါတိ ဗဟလရာဂေါ။ ဗျာပန္နစိတ္တောတိ ပူတိဘာဝေန ဝိပန္နစိတ္တော။ ပဒုဋ္ဌမနသင်္ကပ္ပေါတိ တိခိဏသိင်္ဂေါ ဝိယ ဂေါဏော ဒုဋ္ဌစိတ္တော။ မုဋ္ဌဿတီတိ ဘတ္တနိက္ခိတ္တကာကော ဝိယ နဋ္ဌဿတိ, ဣဓ ကတံ ဧတ္ထ နဿတိ။ အသမ္ပဇာနောတိ နိပ္ပညော။ ခန္ဓာဒိပရိစ္ဆေဒရဟိတော။ အသမာဟိတောတိ စဏ္ဍသောတေ ဗဒ္ဓနာဝါ ဝိယ ဥပစာရပ္ပနာဘာဝေန အသဏ္ဌိတော။ ဝိဗ္ဘန္တစိတ္တောတိ ဗန္ဓာရုဠှမဂေါ ဝိယ သန္တမနော။ ပါကတိန္ဒြိယောတိ ယထာ ဂိဟီ ပုတ္တဓီတရော ဩလောကေန္တော အသံဝုတိန္ဒြိယော ဟောတိ, ဧဝံ အသံဝုတိန္ဒြိယော။
ဆဝါလာတန္တိ ဆဝါနံ ဒဍ္ဎဋ္ဌာနေ အလာတံ။ ဥဘတောပဒိတ္တံ မဇ္ဈေ ဂူထဂတန္တိ ပမာဏေန အဋ္ဌင်္ဂုလမတ္တံ ဒွီသု ဌာနေသု အာဒိတ္တံ မဇ္ဈေ ဂူထမက္ခိတံ။ နေဝ ဂါမေတိ သစေ ဟိ တံ ယုဂနင်္ဂလဂေါပါနသိပက္ခပါသကာဒီနံ အတ္ထာယ ဥပနေတုံ သက္ကာ အဿ, ဂါမေ ကဋ္ဌတ္ထံ ဖရေယျ။ သစေ ခေတ္တကုဋိယံ ကဋ္ဌတ္ထရမဉ္စကာဒီနံ အတ္ထာယ ဥပနေတုံ သက္ကာ, အရညေ ကဋ္ဌတ္ထံ ဖရေယျ။ ယသ္မာ ပန ဥဘယထာပိ န သက္ကာ, တသ္မာ ဧဝံ ဝုတ္တံ။ ဂိဟိဘောဂါ စ ပရိဟီနောတိ ယော အဂါရေ ဝသန္တေဟိ ဂိဟီဟိ ဒါယဇ္ဇေ ဘာဇိယမာနေ ဘောဂေါ လဒ္ဓဗ္ဗော အဿ, တတော စ ပရိဟီနော။ သာမညတ္ထဉ္စာတိ အာစရိယုပဇ္ဈာယာနံ ဩဝါဒေ ဌတွာ ပရိယတ္တိပဋိဝေဓဝသေန ပတ္တဗ္ဗံ သာမညတ္ထဉ္စ။ ဣမဉ္စ ပန ဥပမံ သတ္ထာ န ဒုဿီလဿ ဝသေန အာဟရိ, ပရိသုဒ္ဓသီလဿ ပန အလသဿ အဘိဇ္ဈာဒီဟိ ဒေါသေဟိ ဥပဟတဿ ပုဂ္ဂလဿ ဣမံ ဥပမံ အာဟရိ။
တယောမေ, ဘိက္ခဝေတိ ကသ္မာ အာရဒ္ဓံ? ဣမဿ ပုဂ္ဂလဿ ဆဝါလာတသဒိသဘာဝေါ နေဝ မာတာပိတူဟိ ကတော, န အာစရိယုပဇ္ဈာယေဟိ, ဣမေဟိ ပန ပါပဝိတက္ကေဟိ ကတောတိ ဒဿနတ္ထံ အာရဒ္ဓံ။ အနိမိတ္တံ ဝါ
သမာဓိန္တိ ဝိပဿနာသမာဓိံ။ သော ဟိ နိစ္စနိမိတ္တာဒီနံ သမုဂ္ဃါတနေန အနိမိတ္တောတိ ဝုစ္စတိ။ ဧတ္ထ စ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ မိဿကာ, အနိမိတ္တသမာဓိ ပုဗ္ဗဘာဂေါ။ အနိမိတ္တသမာဓိ ဝါ မိဿကော, သတိပဋ္ဌာနာ ပုဗ္ဗဘာဂါတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
ဒွေမာ, ဘိက္ခဝေ, ဒိဋ္ဌိယောတိ ဣဒံ ပန န ကေဝလံ အနိမိတ္တသမာဓိဘာဝနာ ဣမေသံယေဝ တိဏ္ဏံ မဟာဝိတက္ကာနံ ပဟာနာယ သံဝတ္တတိ, သဿတုစ္ဆေဒဒိဋ္ဌီနမ္ပိ ပန သမုဂ္ဃါတံ ကရောတီတိ ဒဿနတ္ထံ ဝုတ္တံ။ န ဝဇ္ဇဝါ အဿန္တိ နိဒ္ဒေါသော ဘဝေယျံ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဣတိ ဘဂဝါ ဣမသ္မိမ္ပိ သုတ္တေ ဒေသနံ တီဟိ ဘဝေဟိ ဝိနိဝတ္တေတွာ အရဟတ္တေန ကူဋံ ဂဏှိ။ ဒေသနာဝသာနေ ပဉ္စသတာ ဘိက္ခူ သဟ ပဋိသမ္ဘိဒါဟိ အရဟတ္တံ ပါပုဏိံသူတိ။ အဋ္ဌမံ။
၉။ ပါလိလေယျသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၁။ နဝမေ စာရိကံ ပက္ကာမီတိ ကောသမ္ဗိကာနံ ဘိက္ခူနံ ကလဟကာလေ သတ္ထာ ဧကဒိဝသံ ဒီဃီတိဿ ကောသလရညော ဝတ္ထုံ အာဟရိတွာ ‘‘န ဟိ ဝေရေန ဝေရာနိ, သမ္မန္တီဓ ကုဒါစန’’န္တိအာဒီဟိ (ဓ။ ပ။ ၅) ဂါထာဟိ ဩဝဒတိ။ တံဒိဝသံ တေသံ ကလဟံ ကရောန္တာနံယေဝ ရတ္တိ ဝိဘာတာ။ ဒုတိယဒိဝသေပိ ဘဂဝါ တမေဝ ဝတ္ထုံ ကထေသိ။ တံဒိဝသမ္ပိ တေသံ ကလဟံ ကရောန္တာနံယေဝ ရတ္တိ ဝိဘာတာ။ တတိယဒိဝသေပိ ဘဂဝါ တမေဝ ဝတ္ထုံ ကထေသိ။ အထ နံ အညတရော ဘိက္ခု ဧဝမာဟ – ‘‘အပ္ပေါဿုက္ကော, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရံ အနုယုတ္တော ဝိဟရတု, မယမေတေန ဘဏ္ဍနေန ကလဟေန ဝိဂ္ဂဟေန ဝိဝါဒေန ပညာယိဿာမာ’’တိ။ သတ္ထာ ‘‘ပရိယာဒိဏ္ဏရူပစိတ္တာ ခေါ ဣမေ မောဃပုရိသာ, န ဣမေ သက္ကာ သညာပေတု’’န္တိ စိန္တေတွာ – ‘‘ကိံ မယှံ ဣမေဟိ, ဧကစာရဝါသံ ဝသိဿာမီ’’တိ? သော ပါတောဝ သရီရပဋိဇဂ္ဂနံ ကတွာ ကောသမ္ဗိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ကဉ္စိပိ အနာမန္တေတွာ ဧကောဝ အဒုတိယော စာရိကံ ပက္ကာမိ။
ယသ္မိံ, အာဝုသော, သမယေတိ ဣဒံ ထေရော ယသ္မာဿ အဇ္ဇ ဘဂဝါ ဧကေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ပက္ကမိဿတိ, အဇ္ဇ ဒွီဟိ, အဇ္ဇ သတေန, အဇ္ဇ သဟဿေန, အဇ္ဇ ဧကကောဝါတိ သဗ္ဗော ဘဂဝတော စာရော ဝိဒိတော ပါကဋော ပစ္စက္ခော, တသ္မာ အာဟ။
အနုပုဗ္ဗေနာတိ ဂါမနိဂမပဋိပါဋိယာ ပိဏ္ဍာယ စရမာနော ဧကစာရဝါသံ တာဝ ဝသမာနံ ဘိက္ခုံ ပဿိတုကာမော ဟုတွာ ဗာလကလောဏကာရဂါမံ အဂမာသိ။ တတ္ထ ဘဂုတ္ထေရဿ သကလပစ္ဆာဘတ္တဉ္စေဝ တိယာမရတ္တိဉ္စ ဧကစာရဝါသေ အာနိသံသံ ကထေတွာ ပုနဒိဝသေ တေန ပစ္ဆာသမဏေန ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ တံ တတ္ထေဝ နိဝတ္တေတွာ ‘‘သမဂ္ဂဝါသံ ဝသမာနေ တယော ကုလပုတ္တေ ပဿိဿာမီ’’တိ ပါစီနဝံသမိဂဒါယံ အဂမာသိ။ တေသမ္ပိ သကလပစ္ဆာဘတ္တဉ္စေဝ တိယာမရတ္တိဉ္စ ဧကစာရဝါသေ အာနိသံသံ ကထေတွာ တေ တတ္ထေဝ နိဝတ္တေတွာ ဧကကောဝ ပါလိလေယျ နဂရာဘိမုခေါ ပက္ကမိတွာ အနုပုဗ္ဗေန ပါလိလေယျနဂရံ သမ္ပတ္တော။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ပါလိလေယျကံ, တဒဝသရီ’’တိ။
ဘဒ္ဒသာလမူလေတိ ပါလိလေယျဝါသိနော ဘဂဝတော ဒါနံ ဒတွာ ပါလိလေယျတော အဝိဒူရေ ရက္ခိတဝနသဏ္ဍော နာမ အတ္ထိ, တတ္ထ ဘဂဝတော ပဏ္ဏသာလံ ကတွာ ‘‘ဧတ္ထ ဝသထာ’’တိ ပဋိညံ ကာရေတွာ ဝါသယိံသု။ ဘဒ္ဒသာလော ပန တတ္ထေကော မနာပေါ လဒ္ဓကော သာလရုက္ခော။ ဘဂဝါ တံ နဂရံ ဥပနိဿာယ တသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ ပဏ္ဏသာလသမီပေ တသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဝိဟရတိ။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ဘဒ္ဒသာလမူလေ’’တိ။
ဧဝံ ဝိဟရန္တေ ပနေတ္ထ တထာဂတေ အညတရော ဟတ္ထိနာဂေါ ဟတ္ထိနီဟိ ဟတ္ထိပေါတကာဒီဟိ ဂေါစရဘူမိတိတ္ထောဂါဟနာဒီသု ဥဗ္ဗာဠှော ယူထေ ဥက္ကဏ္ဌိတော ‘‘ကိံ မေ ဣမေဟိ ဟတ္ထီဟီ’’တိ? ယူထံ ပဟာယ မနုဿပထံ ဂစ္ဆန္တော ပါလိလေယျကဝနသဏ္ဍေ ဘဂဝန္တံ ဒိသွာ ဃဋသဟဿေန နိဗ္ဗာပိတသန္တာပေါ ဝိယ နိဗ္ဗုတော ဟုတွာ သတ္ထု သန္တိကေ အဋ္ဌာသိ။ သော တတော ပဋ္ဌာယ သတ္ထု ဝတ္တပဋိဝတ္တံ ကရောန္တော မုခဓောဝနံ ဒေတိ, နှာနောဒကံ အာဟရတိ, ဒန္တကဋ္ဌံ ဒေတိ, ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇတိ, အရညတော မဓုရာနိ ဖလာဖလာနိ အာဟရိတွာ သတ္ထုနော ဒေတိ။ သတ္ထာ ပရိဘောဂံ ကရောတိ။
ဧကဒိဝသံ သတ္ထာ ရတ္တိဘာဂသမနန္တရေ စင်္ကမိတွာ ပါသာဏဖလကေ နိသီဒိ။ ဟတ္ထီပိ အဝိဒူရေ ဌာနေ အဋ္ဌာသိ။ သတ္ထာ ပစ္ဆတော ဩလောကေတွာ န ကိဉ္စိ အဒ္ဒသ, ဧဝံ ပုရတော စ ဥဘယပဿေသု စ။ အထဿ ‘‘သုခံ ဝတာဟံ အညတြ တေဟိ ဘဏ္ဍနကာရကေဟိ ဝသာမီ’’တိ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိ။ ဟတ္ထိနောပိ ‘‘မယာ နာမိတသာခံ အညေ ခါဒန္တာ နတ္ထီ’’တိအာဒီနိ စိန္တေတွာ – ‘‘သုခံ ဝတ
ဧကကောဝ ဝသာမိ, သတ္ထု ဝတ္တံ ကာတုံ လဘာမီ’’တိ စိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇိ။ သတ္ထာ အတ္တနော စိတ္တံ ဩလောကေတွာ – ‘‘မမ တာဝ ဤဒိသံ စိတ္တံ, ကီဒိသံ နု ခေါ ဟတ္ထိဿာ’’တိ တဿာပိ တာဒိသမေဝ ဒိသွာ ‘‘သမေတိ နော စိတ္တ’’န္တိ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –
‘‘ဧတံ နာဂဿ နာဂေန, ဤသာဒန္တဿ ဟတ္ထိနော၊
သမေတိ စိတ္တံ စိတ္တေန, ယဒေကော ရမတီ ဝနေ’’တိ။ (မဟာဝ။ ၄၆၇)၊
အထ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူတိ အထ ဧဝံ တထာဂတေ တတ္ထ ဝိဟရန္တေ ပဉ္စသတာ ဒိသာသု ဝဿံဝုတ္ထာ ဘိက္ခူ။ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒောတိ ‘‘သတ္ထာ ကိရ ဘိက္ခုသံဃံ ပဏာမေတွာ အရညံ ပဝိဋ္ဌော’’တိ အတ္တနော ဓမ္မတာယ သတ္ထု သန္တိကံ ဂန္တုံ အသက္ကောန္တာ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော, တေနုပသင်္ကမိံသု။
အနန္တရာ အာသဝါနံ ခယောတိ မဂ္ဂါနန္တရံ အရဟတ္တဖလံ။ ဝိစယသောတိ ဝိစယေန, တေသံ တေသံ ဓမ္မာနံ သဘာဝဝိစိနနသမတ္ထေန ဉာဏေန ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာတိ အတ္ထော။ ဓမ္မောတိ သာသနဓမ္မော။ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာတိအာဒိ ယေ ယေ ကောဋ္ဌာသေ ပရိစ္ဆိန္ဒိတွာ ဓမ္မော ဒေသိတော, တေသံ ပကာသနတ္ထာယ ဝုတ္တံ။ သမနုပဿနာတိ ဒိဋ္ဌိသမနုပဿနာ။ သင်္ခါရော သောတိ ဒိဋ္ဌိသင်္ခါရော သော။ တတောဇော သော သင်္ခါရောတိ တတော တဏှာတော သော သင်္ခါရော ဇာတော။ တဏှာသမ္ပယုတ္တေသု စိတ္တေသုပိ စတူသု စိတ္တေသု ဧသ ဇာယတိ။ သာပိ တဏှာတိ သာ ဒိဋ္ဌိသင်္ခါရဿ ပစ္စယဘူတာ တဏှာ။ သာပိ ဝေဒနာတိ သာ တဏှာယ ပစ္စယဘူတာ ဝေဒနာ။ သောပိ ဖဿောတိ သော ဝေဒနာယ ပစ္စယော အဝိဇ္ဇာသမ္ဖဿော။ သာပိ အဝိဇ္ဇာတိ သာ ဖဿသမ္ပယုတ္တာ အဝိဇ္ဇာ။
နော စဿံ, နော စ မေ သိယာတိ သစေ အဟံ န ဘဝေယျံ, မမ ပရိက္ခာရောပိ န ဘဝေယျ။ နာဘဝိဿံ, န မေ ဘဝိဿတီတိ သစေ ပန အာယတိမ္ပိ အဟံ န ဘဝိဿာမိ, ဧဝံ မမ ပရိက္ခာရောပိ န ဘဝိဿတိ။ ဧတ္တကေ ဌာနေ ဘဂဝါ တေန ဘိက္ခုနာ ဂဟိတဂဟိတဒိဋ္ဌိံ ဝိဿဇ္ဇာပေန္တော အာဂတော ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယေနပိ ဒေသနာဝိလာသေနပိ။ တတောဇော သော သင်္ခါရောတိ တဏှာသမ္ပယုတ္တစိတ္တေ ဝိစိကိစ္ဆာဝ နတ္ထိ, ကထံ ဝိစိကိစ္ဆာသင်္ခါရော တဏှာတော ဇာယတီတိ? အပ္ပဟီနတ္တာ။ ယဿ ဟိ တဏှာယ အပ္ပဟီနာယ
သော ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တံ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ ဒိဋ္ဌိယာပိ ဧသေဝ နယော လဗ္ဘတိယေဝ စတူသု ဟိ စိတ္တုပ္ပါဒေသု သမ္ပယုတ္တဒိဋ္ဌိ နာမ နတ္ထိ။ ယသ္မာ ပန တဏှာယ အပ္ပဟီနတ္တာ သာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တသ္မာ တံ သန္ဓာယ တတြာပိ အယမတ္ထော ယုဇ္ဇတိ။ ဣတိ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ တေဝီသတိယာ ဌာနေသု အရဟတ္တံ ပါပေတွာ ဝိပဿနာ ကထိတာ။ နဝမံ။
၁၀။ ပုဏ္ဏမသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၂။ ဒသမေ တဒဟုပေါသထေတိအာဒိ ပဝါရဏသုတ္တေ ဝိတ္ထာရိတမေဝ။ ကိဉ္စိဒေဝ ဒေသန္တိ ကိဉ္စိ ကာရဏံ။ သကေ အာသနေ နိသီဒိတွာ ပုစ္ဆ ယဒါကင်္ခသီတိ ကသ္မာ ဧဝမာဟ? သော ကိရ ဘိက္ခု ပဉ္စသတဘိက္ခုပရိဝါရော။ အာစရိယေ ပန ဌိတကေ ပုစ္ဆန္တေ သစေ တေ ဘိက္ခူ နိသီဒန္တိ, သတ္ထရိ ဂါရဝံ ကတံ ဟောတိ, အာစရိယေ အဂါရဝံ။ သစေ ဥဋ္ဌဟန္တိ, အာစရိယေ ဂါရဝံ ကတံ ဟောတိ, သတ္ထရိ အဂါရဝံ။ ဣတိ နေသံ စိတ္တံ အနေကဂ္ဂံ ဘဝိဿတိ, ဒေသနံ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ န သက္ခိဿန္တိ။ တသ္မိံ ပန နိသီဒိတွာ ပုစ္ဆန္တေ တေသံ စိတ္တံ ဧကဂ္ဂံ ဘဝိဿတိ, ဒေသနံ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ သက္ခိဿန္တီတိ ဉတွာ ဘဂဝါ ဧဝမာဟ။ ဣမေ နု ခေါ, ဘန္တေတိ အယံ ထေရော ပဉ္စန္နံ ဘိက္ခုသတာနံ အာစရိယော, ပဉ္စက္ခန္ဓမတ္တမ္ပိ နပ္ပဇာနာတီတိ န ဝတ္တဗ္ဗော။ ပဉှံ ပုစ္ဆန္တေန ပန ‘‘ဣမေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ, န အညေ’’တိ ဧဝံ ဇာနန္တေန ဝိယ ဟုတွာ ပုစ္ဆိတုံ န ဝဋ္ဋတိ, တသ္မာ အဇာနန္တော ဝိယ ပုစ္ဆတိ။ တေပိ စဿ အန္တေဝါသိကာ ‘‘အမှာကံ အာစရိယော ‘အဟံ ဇာနာမီ’တိ န ကထေတိ, သဗ္ဗညုတညာဏေန ပန သဒ္ဓိံ သံသန္ဒိတွာဝ ကထေတီ’’တိ သောတဗ္ဗံ သဒ္ဓါတဗ္ဗံ မညိဿန္တီတိပိ အဇာနန္တော ဝိယ ပုစ္ဆတိ။
ဆန္ဒမူလကာတိ တဏှာဆန္ဒမူလကာ။ န ခေါ ဘိက္ခု တညေဝ ဥပါဒါနံ တေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာတိ ယသ္မာ ဆန္ဒရာဂမတ္တံ ပဉ္စက္ခန္ဓာ န ဟောတိ, တသ္မာ ဣဒံ ဝုတ္တံ။ ယသ္မာ ပန သဟဇာတတော ဝါ အာရမ္မဏတော ဝါ ခန္ဓေ မုဉ္စိတွာ ဥပါဒါနံ နတ္ထိ, တသ္မာ နာပိ အညတြ ပဉ္စဟိ ဥပါဒါနက္ခန္ဓေဟိ ဥပါဒါနန္တိ ဝုတ္တံ။ တဏှာသမ္ပယုတ္တသ္မိဉှိ စိတ္တေ ဝတ္တမာနေ တံစိတ္တသမုဋ္ဌာနရူပံ ရူပက္ခန္ဓော, ဌပေတွာ တံ တဏှံ သေသာ အရူပဓမ္မာ စတ္တာရော ခန္ဓာတိ သဟဇာတတောပိ ခန္ဓေ မုဉ္စိတွာ ဥပါဒါနံ နတ္ထိ။ ဥပါဒါနဿ ပန ရူပါဒီသု အညတရံ အာရမ္မဏံ ကတွာ ဥပ္ပဇ္ဇနတော အာရမ္မဏတောပိ ပဉ္စက္ခန္ဓေ မုဉ္စိတွာ ဥပါဒါနံ နတ္ထိ။ ဆန္ဒရာဂဝေမတ္တတာတိ ဆန္ဒရာဂနာနတ္တံ။ ဧဝံ ခေါ ဘိက္ခူတိ ဧဝံ ရူပါရမ္မဏဿ
ဆန္ဒရာဂဿ ဝေဒနာဒီသု အညတရံ အာရမ္မဏံ အကရဏတော သိယာ ဆန္ဒရာဂဝေမတ္တတာ။ ခန္ဓာဓိဝစနန္တိ ခန္ဓာတိ အယံ ပညတ္တိ။ အယံ ပန အနုသန္ဓိ န ဃဋိယတိ, ကိဉ္စာပိ န ဃဋိယတိ, သာနုသန္ဓိကာဝ ပုစ္ဆာ, သာနုသန္ဓိကံ ဝိဿဇ္ဇနံ။ အယဉှိ ထေရော တေသံ တေသံ ဘိက္ခူနံ အဇ္ဈာသယေန ပုစ္ဆတိ, သတ္ထာပိ တေသံ တေသံ အဇ္ဈာသယေနေဝ ဝိဿဇ္ဇေတိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဒသမံ။
ဣမဿ စ ပန ဝဂ္ဂဿ ဧကေကသ္မိံ သုတ္တေ ပဉ္စသတာ ပဉ္စသတာ ဘိက္ခူ အရဟတ္တံ ပတ္တာတိ။
ခဇ္ဇနီယဝဂ္ဂေါ အဋ္ဌမော။
၉။ ထေရဝဂ္ဂေါ
၁။ အာနန္ဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၃။ ထေရဝဂ္ဂဿ ပဌမေ မန္တာဏိပုတ္တောတိ, မန္တာဏိယာ နာမ ဗြာဟ္မဏိယာ ပုတ္တော။ ဥပါဒါယာတိ အာဂမ္မ အာရဗ္ဘ သန္ဓာယ ပဋိစ္စ။ အသ္မီတိ ဟောတီတိ အသ္မီတိ ဧဝံ ပဝတ္တံ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိပပဉ္စတ္တယံ ဟောတိ။ ဒဟရောတိ တရုဏော။ ယုဝါတိ ယောဗ္ဗနေန သမန္နာဂတော။ မဏ္ဍနကဇာတိကောတိ မဏ္ဍနကသဘာဝေါ မဏ္ဍနကသီလော။ မုခနိမိတ္တန္တိ မုခပဋိဗိမ္ဗံ။ တဉှိ ပရိသုဒ္ဓံ အာဒါသမဏ္ဍလံ ပဋိစ္စ ပညာယတိ။ ကိံ ပန တံ ဩလောကယတော သကမုခံ ပညာယတိ, ပရမုခန္တိ? ယဒိ သကံ ဘဝေယျ, ပရမ္မုခံ ဟုတွာ ပညာယေယျ, အထ ပရဿ ဘဝေယျ, ဝဏ္ဏာဒီဟိ အသဒိသံ ဟုတွာ ပညာယေယျ။ တသ္မာ န တံ အတ္တနော, န ပရဿ, အာဒါသံ ပန နိဿာယ နိဘာသရူပံ နာမ တံ ပညာယတီတိ ဝဒန္တိ။ အထ ယံ ဥဒကေ ပညာယတိ, တံ ကေန ကာရဏေနာတိ? မဟာဘူတာနံ ဝိသုဒ္ဓတာယ။ ဓမ္မော မေ အဘိသမိတောတိ မယာ ဉာဏေန စတုသစ္စဓမ္မော အဘိသမာဂတော, သောတာပန္နောသ္မိ ဇာတောတိ ကထေသိ။ ပဌမံ။
၂။ တိဿသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၄။ ဒုတိယေ မဓုရကဇာတော ဝိယာတိ သဉ္ဇာတဂရုဘာဝေါ ဝိယ အကမ္မညော။ ဒိသာပိ မေတိ အယံ ပုရတ္ထိမာ အယံ ဒက္ခိဏာတိ ဧဝံ ဒိသာပိ မယှံ န ပက္ခာယန္တိ, န ပါကဋာ ဟောန္တီတိ ဝဒတိ။ ဓမ္မာပိ မံ န ပဋိဘန္တီတိ ပရိယတ္တိဓမ္မာပိ မယှံ န ဥပဋ္ဌဟန္တိ, ဥဂ္ဂဟိတံ သဇ္ဈာယိတံ န ဒိဿတီတိ ဝဒတိ။ ဝိစိကိစ္ဆာတိ နော မဟာဝိစိကိစ္ဆာ။ န ဟိ တဿ ‘‘သာသနံ နိယျာနိကံ နု ခေါ, န နု ခေါ’’တိ ဝိမတိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဧဝံ ပနဿ ဟောတိ ‘‘သက္ခိဿာမိ နု ခေါ သမဏဓမ္မံ ကာတုံ, ဥဒါဟု ပတ္တစီဝရဓာရဏမတ္တမေဝ ကရိဿာမီ’’တိ။
ကာမာနမေတံ အဓိဝစနန္တိ ယထာ ဟိ နိန္နံ ပလ္လလံ ဩလောကေန္တဿ ဒဿနရာမဏေယျကမတ္တံ အတ္ထိ, ယော ပနေတ္ထ ဩတရတိ, တံ စဏ္ဍမီနာကုလတာယ အာကဍ္ဎိတွာ အနယဗျသနံ ပါပေတိ, ဧဝမေဝံ ပဉ္စသု ကာမဂုဏေသု စက္ခုဒွါရာဒီနံ အာရမ္မဏေ ရာမဏေယျကမတ္တံ အတ္ထိ, ယော ပနေတ္ထ ဂေဓံ အာပဇ္ဇတိ, တံ အာကဍ္ဎိတွာ နိရယာဒီသု ဧဝ ပက္ခိပန္တိ။ အပ္ပဿာဒါ ဟိ ကာမာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျောတိ ဣမံ အတ္ထဝသံ ပဋိစ္စ ‘‘ကာမာနမေတံ အဓိဝစန’’န္တိ ဝုတ္တံ။ အဟမနုဂ္ဂဟေနာတိ အဟံ ဓမ္မာမိသာနုဂ္ဂဟေဟိ အနုဂ္ဂဏှာမိ။ အဘိနန္ဒီတိ သမ္ပဋိစ္ဆိ။ န ကေဝလဉ္စ အဘိနန္ဒိ, ဣမံ ပန သတ္ထု သန္တိကာ အဿာသံ လဘိတွာ ဃဋေန္တော ဝါယမန္တော ကတိပါဟေန အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌာသိ။ ဒုတိယံ။
၃။ ယမကသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၅။ တတိယေ ဒိဋ္ဌိဂတန္တိ သစေ ဟိဿ ဧဝံ ဘဝေယျ ‘‘သင်္ခါရာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ စေဝ နိရုဇ္ဈန္တိ စ, သင်္ခါရပ္ပဝတ္တမေဝ အပ္ပဝတ္တံ ဟောတီ’’တိ, ဒိဋ္ဌိဂတံ နာမ န ဘဝေယျ, သာသနာဝစရိကံ ဉာဏံ ဘဝေယျ။ ယသ္မာ ပနဿ ‘‘သတ္တော ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ ဝိနဿတီ’’တိ အဟောသိ, တသ္မာ ဒိဋ္ဌိဂတံ နာမ ဇာတံ။ ထာမသာ ပရာမာသာတိ ဒိဋ္ဌိထာမေန စေဝ ဒိဋ္ဌိပရာမာသေန စ။
ယေနာယသ္မာ သာရိပုတ္တောတိ ယထာ နာမ ပစ္စန္တေ ကုပိတေ တံ ဝူပသမေတုံ အသက္ကောန္တာ ရာဇပုရိသာ သေနာပတိဿ ဝါ ရညော ဝါ သန္တိကံ ဂစ္ဆန္တိ, ဧဝံ ဒိဋ္ဌိဂတဝသေန တသ္မိံ ထေရေ ကုပိတေ တံ ဝူပသမေတုံ အသက္ကောန္တာ တေ ဘိက္ခူ ယေန ဓမ္မရာဇဿ ဓမ္မသေနာပတိ အာယသ္မာ
သာရိပုတ္တော, တေနုပသင်္ကမိံသု။ ဧဝံဗျာခေါတိ တေသံ ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဝိယ ထေရဿ သမ္မုခါ ပဂ္ဂယှ ဝတ္တုံ အသက္ကောန္တော ဩလမ္ဗန္တေန ဟဒယေန ‘‘ဧဝံဗျာခေါ’’တိ အာဟ။ တံ ကိံ မညသိ, အာဝုသောတိ? ဣဒံ ထေရော တဿ ဝစနံ သုတွာ, ‘‘နာယံ အတ္တနော လဒ္ဓိယံ ဒေါသံ ပဿတိ, ဓမ္မဒေသနာယ အဿ တံ ပါကဋံ ကရိဿာမီ’’တိ စိန္တေတွာ တိပရိဝဋ္ဋံ ဒေသနံ ဒေသေတုံ အာရဘိ။
တံ ကိံ မညသိ, အာဝုသော ယမက, ရူပံ တထာဂတောတိ ဣဒံ ကသ္မာ အာရဒ္ဓံ? အနုယောဂဝတ္တံ ဒါပနတ္ထံ။ တိပရိဝဋ္ဋဒေသနာဝသာနသ္မိဉှိ ထေရော သောတာပန္နော ဇာတော။ အထ နံ အနုယောဂဝတ္တံ ဒါပေတုံ ‘‘တံ ကိံ မညသီ’’တိအာဒိမာဟ? တထာဂတောတိ သတ္တော။ ရူပံ ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရာ ဝိညာဏန္တိ ဣမေ ပဉ္စက္ခန္ဓေ သမ္ပိဏ္ဍေတွာ ‘‘တထာဂတော’’တိ သမနုပဿသီတိ ပုစ္ဆတိ။ ဧတ္ထ စ တေ, အာဝုသောတိ ဣဒံ ထေရဿ အနုယောဂေ ဘုမ္မံ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ဧတ္ထ စ တေ ဧတ္တကေ ဌာနေ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သစ္စတော ထိရတော သတ္တေ အနုပလဗ္ဘိယမာနေတိ။ သစေ တံ, အာဝုသောတိ ဣဒမေတံ အညံ ဗျာကရာပေတုကာမော ပုစ္ဆတိ။ ယံ ဒုက္ခံ တံ နိရုဒ္ဓန္တိ ယံ ဒုက္ခံ, တဒေဝ နိရုဒ္ဓံ, အညော သတ္တော နိရုဇ္ဈနကော နာမ နတ္ထိ, ဧဝံ ဗျာကရေယျန္တိ အတ္ထော။
ဧတဿေဝ အတ္ထဿာတိ ဧတဿ ပဌမမဂ္ဂဿ။ ဘိယျောသောမတ္တာယ ဉာဏာယာတိ အတိရေကပ္ပမာဏဿ ဉာဏဿ အတ္ထာယ, သဟဝိပဿနကာနံ ဥပရိ စ တိဏ္ဏံ မဂ္ဂါနံ အာဝိဘာဝတ္ထာယာတိ အတ္ထော။ အာရက္ခသမ္ပန္နောတိ အန္တောအာရက္ခေန စေဝ ဗဟိအာရက္ခေန စ သမန္နာဂတော။ အယောဂက္ခေမကာမောတိ စတူဟိ ယောဂေဟိ ခေမဘာဝံ အနိစ္ဆန္တော။ ပသယှာတိ ပသယှိတွာ အဘိဘဝိတွာ။ အနုပခဇ္ဇာတိ အနုပဝိသိတွာ။
ပုဗ္ဗုဋ္ဌာယီတိအာဒီသု ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ ဒိသွာ အာသနတော ပဌမတရံ ဝုဋ္ဌာတီတိ ပုဗ္ဗုဋ္ဌာယီ။ တဿ အာသနံ ဒတွာ တသ္မိံ နိသိန္နေ ပစ္ဆာ နိပတတိ နိသီဒတီတိ, ပစ္ဆာနိပါတီ။ ပါတောဝ ဝုဋ္ဌာယ ‘‘ဧတ္တကာ ကသိတုံ ဂစ္ဆထ, ဧတ္တကာ ဝပိတု’’န္တိ ဝါ သဗ္ဗပဌမံ ဝုဋ္ဌာတီတိ ပုဗ္ဗုဋ္ဌာယီ။ သာယံ သဗ္ဗေသု အတ္တနော အတ္တနော ဝသနဋ္ဌာနံ ဂတေသု ဂေဟဿ သမန္တတော အာရက္ခံ သံဝိဓာယ ဒွါရာနိ ထကေတွာ သဗ္ဗပစ္ဆာ နိပဇ္ဇနတောပိ ပစ္ဆာနိပါတီ။ ‘‘ကိံ
ကရောမိ, အယျပုတ္တ? ကိံ ကရောမိ အယျပုတ္တာ’’တိ? မုခံ ဩလောကေန္တော ကိံကာရံ ပဋိသာဝေတီတိ ကိံကာရပဋိဿာဝီ။ မနာပံ စရတီတိ မနာပစာရီ။ ပိယံ ဝဒတီတိ ပိယဝါဒီ။ မိတ္တတောပိ နံ သဒ္ဒဟေယျာတိ မိတ္တော မေ အယန္တိ သဒ္ဒဟေယျ။ ဝိဿာသံ အာပဇ္ဇေယျာတိ ဧကတော ပါနဘောဇနာဒိံ ကရောန္တော ဝိဿာသိကော ဘဝေယျ။ သံဝိဿတ္ထောတိ သုဋ္ဌု ဝိဿတ္ထော။
ဧဝမေဝ ခေါတိ ဧတ္ထ ဣဒံ ဩပမ္မသံသန္ဒနံ – ဗာလဂဟပတိပုတ္တော ဝိယ ဟိ ဝဋ္ဋသန္နိဿိတကာလေ အဿုတဝါ ပုထုဇ္ဇနော, ဝဓကပစ္စာမိတ္တော ဝိယ အဗလဒုဗ္ဗလာ ပဉ္စက္ခန္ဓာ, ဝဓကပစ္စာမိတ္တဿ ‘‘ဗာလဂဟပတိပုတ္တံ ဥပဋ္ဌဟိဿာမီ’’တိ ဥပဂတကာလော ဝိယ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ ဥပဂတာ ပဉ္စက္ခန္ဓာ, တဿ ဟိ ‘‘န မေ အယံ သဟာယော, ဝဓကပစ္စတ္ထိကော အယ’’န္တိ အဇာနနကာလော ဝိယ ဝဋ္ဋနိဿိတပုထုဇ္ဇနဿ ပဉ္စက္ခန္ဓေ ‘‘န ဣမေ မယှ’’န္တိ အဂဟေတွာ ‘‘မမ ရူပံ, မမ ဝေဒနာ, မမ သညာ, မမ သင်္ခါရာ, မမ ဝိညာဏ’’န္တိ ဂဟိတကာလော, ဝဓကပစ္စတ္ထိကဿ ‘‘မိတ္တော မေ အယ’’န္တိ ဂဟေတွာ သက္ကာရကရဏကာလော ဝိယ ‘‘မမ ဣမေ’’တိ ဂဟေတွာ ပဉ္စန္နံ ခန္ဓာနံ နှာပနဘောဇနာဒီဟိ သက္ကာရကရဏကာလော, ‘‘အတိဝိဿတ္ထော မေ အယ’’န္တိ ဉတွာ သက္ကာရံ ကရောန္တဿေဝ အသိနာ သီသစ္ဆိန္ဒနံ ဝိယ ဝိဿတ္ထဿ ဗာလပုထုဇ္ဇနဿ တိခိဏေဟိ ဘိဇ္ဇမာနေဟိ ခန္ဓေဟိ ဇီဝိတပရိယာဒါနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
ဥပေတီတိ ဥပဂစ္ဆတိ။ ဥပါဒိယတီတိ ဂဏှာတိ။ အဓိဋ္ဌာတီတိ အဓိတိဋ္ဌတိ။ အတ္တာ မေတိ အယံ မေ အတ္တာတိ။ သုတဝါ စ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကောတိ ယထာ ပန ပဏ္ဍိတော ဂဟပတိပုတ္တော ဧဝံ ဥပဂတံ ပစ္စတ္ထိကံ ‘‘ပစ္စတ္ထိကော မေ အယ’’န္တိ ဉတွာ အပ္ပမတ္တော တာနိ တာနိ ကမ္မာနိ ကာရေတွာ အနတ္ထံ ပရိဟရတိ, အတ္ထံ ပါပုဏာတိ, ဧဝံ သုတဝါ အရိယသာဝကောပိ ‘‘န ရူပံ အတ္တတော သမနုပဿတီ’’တိအာဒိနာ နယေန ပဉ္စက္ခန္ဓေ အဟန္တိ ဝါ မမန္တိ ဝါ အဂဟေတွာ, ‘‘ပစ္စတ္ထိကာ မေ ဧတေ’’တိ ဉတွာ ရူပသတ္တကအရူပသတ္တကာဒိဝသေန ဝိပဿနာယ ယောဇေတွာဝ တတောနိဒါနံ ဒုက္ခံ ပရိဝဇ္ဇေတွာ အဂ္ဂဖလံ အရဟတ္တံ ပါပုဏာတိ။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ တတိယံ။
၄။ အနုရာဓသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၆။ စတုတ္ထေ အရညကုဋိကာယန္တိ တဿေဝ ဝိဟာရဿ ပစ္စန္တေ ပဏ္ဏသာလာယံ။ တံ တထာဂတောတိ တုမှာကံ သတ္ထာ တထာဂတော တံ
သတ္တံ တထာဂတံ။ အညတြ ဣမေဟီတိ တဿ ကိရ ဧဝံ အဟောသိ ‘‘ဣမေ သာသနဿ ပဋိပက္ခာ ပဋိဝိလောမာ, ယထာ ဣမေ ဘဏန္တိ, န ဧဝံ သတ္ထာ ပညာပေဿတိ, အညထာ ပညာပေဿတီ’’တိ။ တသ္မာ ဧဝမာဟ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ တေ အညတိတ္ထိယာတိ ဧဝံ ထေရေန အတ္တနော စ ပရေသဉ္စ သမယံ အဇာနိတွာ ဝုတ္တေ ဧကဒေသေန သာသနသမယံ ဇာနန္တာ ထေရဿ ဝါဒေ ဒေါသံ ဒါတုကာမာ တေ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ အာယသ္မန္တံ အနုရာဓံ ဧတဒဝေါစုံ။
တံ ကိံ မညသိ အနုရာဓာတိ သတ္ထာ တဿ ကထံ သုတွာ စိန္တေသိ – ‘‘အယံ ဘိက္ခု အတ္တနော လဒ္ဓိယံ ဒေါသံ န ဇာနာတိ, ကာရကော ပနေသ ယုတ္တယောဂေါ, ဓမ္မဒေသနာယ ဧဝ နံ ဇာနာပေဿာမီ’’တိ တိပရိဝဋ္ဋံ ဒေသနံ ဒေသေတုကာမော ‘‘တံ ကိံ မညသိ, အနုရာဓာ’’တိအာဒိမာဟ။ အထဿ တာယ ဒေသနာယ အရဟတ္တပ္ပတ္တဿ အနုယောဂဝတ္တံ အာရောပေန္တော တံ ကိံ မညသိ, အနုရာဓ? ရူပံ တထာဂတောတိအာဒိမာဟ။ ဒုက္ခဉ္စေဝ ပညပေမိ, ဒုက္ခဿ စ နိရောဓန္တိ ဝဋ္ဋဒုက္ခဉ္စေဝ ဝဋ္ဋဒုက္ခဿ စ နိရောဓံ နိဗ္ဗာနံ ပညပေမိ။ ဒုက္ခန္တိ ဝါ ဝစနေန ဒုက္ခသစ္စံ ဂဟိတံ။ တသ္မိံ ဂဟိတေ သမုဒယသစ္စံ ဂဟိတမေဝ ဟောတိ, တဿ မူလတ္တာ။ နိရောဓန္တိ ဝစနေန နိရောဓသစ္စံ ဂဟိတံ။ တသ္မိံ ဂဟိတေ မဂ္ဂသစ္စံ ဂဟိတမေဝ ဟောတိ တဿ ဥပါယတ္တာ။ ဣတိ ပုဗ္ဗေ စာဟံ, အနုရာဓ, ဧတရဟိ စ စတုသစ္စမေဝ ပညပေမီတိ ဒဿေတိ။ ဧဝံ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ ဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋမေဝ ကထိတံ။ စတုတ္ထံ။
၅။ ဝက္ကလိသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၇။ ပဉ္စမေ ကုမ္ဘကာရနိဝေသနေတိ ကုမ္ဘကာရသာလာယံ။ ထေရော ကိရ ဝုတ္ထဝဿော ပဝါရေတွာ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ အာဂစ္ဆတိ။ တဿ နဂရမဇ္ဈေ မဟာအာဗာဓော ဥပ္ပဇ္ဇိ, ပါဒါ န ဝဟန္တိ။ အထ နံ မဉ္စကသိဝိကာယ ကုမ္ဘကာရသာလံ အာဟရိံသု။ သာ စ သာလာ တေသံ ကမ္မသာလာ, န နိဝေသနသာလာ။ တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘ကုမ္ဘကာရနိဝေသနေ ဝိဟရတီ’’တိ။ ဗာဠှဂိလာနောတိ အဓိမတ္တဂိလာနော။ သမဓောသီတိ သမန္တတော အဓောသိ, စလနာကာရေန အပစိတိံ ဒဿေသိ။ ဝတ္တံ ကိရေတံ ဗာဠှဂိလာနေနပိ ဗုဍ္ဎတရံ ဒိသွာ ဥဋ္ဌာနာကာရေန အပစိတိ ဒဿေတဗ္ဗာ။ တေန ပန ‘‘မာ စလိ မာ စလီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သန္တိမာနိ အာသနာနီတိ ဗုဒ္ဓကာလသ္မိဉှိ ဧကဿပိ
ဘိက္ခုနော ဝသနဋ္ဌာနေ ‘‘သစေ သတ္ထာ အာဂစ္ဆိဿတိ, ဣဓ နိသီဒိဿတီ’’တိ အာသနံ ပညတ္တမေဝ ဟောတိ အန္တမသော ဖလကမတ္တမ္ပိ ပဏ္ဏသန္ထာရမတ္တမ္ပိ။ ခမနီယံ ယာပနီယန္တိ ကစ္စိ ဒုက္ခံ ခမိတုံ ဣရိယာပထံ ဝါ ယာပေတုံ သက္ကာတိ ပုစ္ဆတိ။ ပဋိက္ကမန္တီတိ နိဝတ္တန္တိ။ အဘိက္ကမန္တီတိ အဓိဂစ္ဆန္တိ။ ပဋိက္ကမောသာနန္တိ ပဋိက္ကမော ဧတာသံ။ သီလတော န ဥပဝဒတီတိ သီလံ အာရဗ္ဘ သီလဘာဝေန န ဥပဝဒတိ။ စိရပဋိကာဟန္တိ စိရပဋိကော အဟံ, စိရတော ပဋ္ဌာယ အဟန္တိ အတ္ထော။ ပူတိကာယေနာတိ အတ္တနော သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏမ္ပိ ကာယံ ဘဂဝါ ဓုဝပဂ္ဃရဏဋ္ဌေန ဧဝမာဟ။ ယော ခေါ, ဝက္ကလိ, ဓမ္မန္တိ ဣဓ ဘဂဝါ ‘‘ဓမ္မကာယော ခေါ, မဟာရာဇ, တထာဂတော’’တိ ဝုတ္တံ ဓမ္မကာယတံ ဒဿေတိ။ နဝဝိဓော ဟိ လောကုတ္တရဓမ္မော တထာဂတဿ ကာယော နာမ။
ဣဒါနိ ထေရဿ တိပရိဝဋ္ဋဓမ္မဒေသနံ အာရဘန္တော တံ ကိံ မညသီတိအာဒိမာဟ။ ကာဠသိလာတိ ကာဠသိလာဝိဟာရော။ ဝိမောက္ခာယာတိ မဂ္ဂဝိမောက္ခတ္ထာယ။ သုဝိမုတ္တော ဝိမုစ္စိဿတီတိ အရဟတ္တဖလဝိမုတ္တိယာ ဝိမုတ္တော ဟုတွာ ဝိမုစ္စိဿတိ။ တာ ကိရ ဒေဝတာ ‘‘ယေန နီဟာရေန ဣမိနာ ဝိပဿနာ အာရဒ္ဓါ, အနန္တရာယေန အရဟတ္တံ ပါပုဏိဿတီ’’တိ ဉတွာ ဧဝမာဟံသု။ အပါပကန္တိ အလာမကံ။ သတ္ထံ အာဟရေသီတိ ထေရော ကိရ အဓိမာနိကော အဟောသိ။ သော သမာဓိဝိပဿနာဟိ ဝိက္ခမ္ဘိတာနံ ကိလေသာနံ သမုဒါစာရံ အပဿန္တော ‘‘ခီဏာသဝေါမှီ’’တိ သညီ ဟုတွာ ‘‘ကိံ မေ ဣမိနာ ဒုက္ခေန ဇီဝိတေန? သတ္ထံ အာဟရိတွာ မရိဿာမီ’’တိ တိခိဏေန သတ္ထေန ကဏ္ဌနာဠံ ဆိန္ဒိ။ အထဿ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဥပ္ပဇ္ဇိ။ သော တသ္မိံ ခဏေ အတ္တနော ပုထုဇ္ဇနဘာဝံ ဉတွာ အဝိဿဋ္ဌကမ္မဋ္ဌာနတ္တာ သီဃံ မူလကမ္မဋ္ဌာနံ အာဒါယ သမ္မသန္တော အရဟတ္တံ ပါပုဏိတွာဝ ကာလမကာသိ။ ပစ္စဝေက္ခဏာ ပနဿ စ ကထံ အဟောသီတိ? ခီဏာသဝဿ ဧကူနဝီသတိ ပစ္စဝေက္ခဏာ န သဗ္ဗာဝ အဝဿံ လဒ္ဓဗ္ဗာ, တိခိဏေနာပိ ပန အသိနာ သီသေ ဆိဇ္ဇန္တေ ဧကံ ဒွေ ဉာဏာနိ အဝဿံ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။
ဝိဝတ္တက္ခန္ဓန္တိ ပရိဝတ္တက္ခန္ဓံ။ သေမာနန္တိ သယမာနံ။ ထေရော ကိရ ဥတ္တာနကော နိပန္နော သတ္ထံ အာဟရိ။ တဿ သရီရံ ယထာဌိတမေဝ အဟောသိ။ သီသံ ပန ဒက္ခိဏပဿေန ပရိဝတ္တိတွာ အဋ္ဌာသိ။ အရိယသာဝကာ ဟိ ယေဘုယျေန ဒက္ခိဏပဿေနေဝ ကာလံ ကရောန္တိ။ တေနဿ သရီရံ ယထာဌိတံယေဝ အဟောသိ။ သီသံ ပန ဒက္ခိဏပဿေန ပရိဝတ္တိတွာ ဌိတံ။ တံ သန္ဓာယ ဝိဝတ္တက္ခန္ဓော နာမ ဇာတောတိပိ ဝဒန္တိ။ ဓူမာယိတတ္တန္တိ
ဓူမာယနဘာဝံ။ တိမိရာယိတတ္တန္တိ တိမိရာယနဘာဝံ။ ဓူမဝလာဟကံ ဝိယ တိမိရဝလာဟကံ ဝိယ စာတိ အတ္ထော။ ပဉ္စမံ။
၆။ အဿဇိသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၈။ ဆဋ္ဌေ ကဿပကာရာမေတိ ကဿပသေဋ္ဌိနာ ကာရိတေ အာရာမေ။ ကာယသင်္ခါရေတိ အဿာသပဿာသေ။ သော ဟိ တေ စတုတ္ထဇ္ဈာနေန ပဿမ္ဘိတွာ ပဿမ္ဘိတွာ ဝိဟာသိ။ ဧဝံ ဟောတီတိ ဣဒါနိ တံ သမာဓိံ အပ္ပဋိလဘန္တဿ ဧဝံ ဟောတိ။ နော စဿာဟံ ပရိဟာယာမီတိ ကစ္စိ နု ခေါ အဟံ သာသနတော န ပရိဟာယာမိ? တဿ ကိရ အာဗာဓဒေါသေန အပ္ပိတပ္ပိတာ သမာပတ္တိ ပရိဟာယိ, တသ္မာ ဧဝံ စိန္တေသိ။ သမာဓိသာရကာ သမာဓိသာမညာတိ သမာဓိံယေဝ သာရဉ္စ သာမညဉ္စ မညန္တိ။ မယှံ ပန သာသနေ န ဧတံ သာရံ, ဝိပဿနာမဂ္ဂဖလာနိ သာရံ။ သော တွံ သမာဓိတော ပရိဟာယန္တော ကသ္မာ စိန္တေသိ ‘‘သာသနတော ပရိဟာယာမီ’’တိ။ ဧဝံ ထေရံ အဿာသေတွာ ဣဒါနိဿ တိပရိဝဋ္ဋံ ဓမ္မဒေသနံ အာရဘန္တော တံ ကိံ မညသီတိအာဒိမာဟ။ အထဿ တိပရိဝဋ္ဋဒေသနာဝသာနေ အရဟတ္တံ ပတ္တဿ သတတဝိဟာရံ ဒဿေန္တော သော သုခံ စေ ဝေဒနံ ဝေဒယတီတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ အနဘိနန္ဒိတာတိ ပဇာနာတီတိ သုခဝေဒနာယ တာဝ အဘိနန္ဒနာ ဟောတု, ဒုက္ခဝေဒနာယ ကထံ ဟောတီတိ? ဒုက္ခံ ပတွာ သုခံ ပတ္ထေတိ, ယဒဂ္ဂေန သုခံ ပတ္ထေတိ, တဒဂ္ဂေန ဒုက္ခံ ပတ္ထေတိယေဝ။ သုခဝိပရိဏာမေန ဟိ ဒုက္ခံ အာဂတမေဝ ဟောတီတိ ဧဝံ ဒုက္ခေ အဘိနန္ဒနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သေသံ ပုဗ္ဗေ ဝုတ္တနယမေဝါတိ။ ဆဋ္ဌံ။
၇။ ခေမကသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၈၉။ သတ္တမေ အတ္တနိယန္တိ အတ္တနော ပရိက္ခာရဇာတံ။ အသ္မီတိ အဓိဂတန္တိ အသ္မီတိ ဧဝံ ပဝတ္တာ တဏှာမာနာ အဓိဂတာ။ သန္ဓာဝနိကာယာတိ ပုနပ္ပုနံ ဂမနာဂမနေန။ ဥပသင်္ကမီတိ ဗဒရိကာရာမတော ဂါဝုတမတ္တံ ဃောသိတာရာမံ အဂမာသိ။ ဒါသကတ္ထေရော ပန စတုက္ခတ္တုံ ဂမနာဂမနေန တံဒိဝသံ ဒွိယောဇနံ အဒ္ဓါနံ အာဟိဏ္ဍိ။ ကသ္မာ ပန တံ ထေရာ ပဟိဏိံသု? ဝိဿုတဿ ဓမ္မကထိကဿ သန္တိကာ ဓမ္မံ သုဏိဿာမာတိ။ သယံ ကသ္မာ န ဂတာတိ? ထေရဿ ဝသနဋ္ဌာနံ အရညံ သမ္ဗာဓံ, တတ္ထ သဋ္ဌိမတ္တာနံ ထေရာနံ ဌာတုံ ဝါ နိသီဒိတုံ ဝါ ဩကာသော နတ္ထီတိ န ဂတာ။ ‘‘ဣဓာဂန္တွာ အမှာကံ ဓမ္မံ
ကထေတူ’’တိပိ ကသ္မာ ပန န ပဟိဏိံသူတိ? ထေရဿ အာဗာဓိကတ္တာ။ အထ ကသ္မာ ပုနပ္ပုနံ ပဟိဏိံသူတိ? သယမေဝ ဉတွာ အမှာကံ ကထေတုံ အာဂမိဿတီတိ။ ထေရောပိ တေသံ အဇ္ဈာသယံ ဉတွာဝ အဂမာသီတိ။
န ခွါဟံ, အာဝုသော, ရူပန္တိ ယော ဟိ ရူပမေဝ အသ္မီတိ ဝဒတိ, တေန ဣတရေ စတ္တာရော ခန္ဓာ ပစ္စက္ခာတာ ဟောန္တိ။ ယော အညတြ ရူပါ ဝဒတိ, တေန ရူပံ ပစ္စက္ခာတံ ဟောတိ။ ဝေဒနာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ထေရဿ ပန သမူဟတော ပဉ္စသုပိ ခန္ဓေသု အသ္မီတိ အဓိဂတော, တသ္မာ ဧဝမာဟ။ ဟောတေဝါတိ ဟောတိယေဝ။ အနုသဟဂတောတိ သုခုမော။ ဦသေတိ ဆာရိကာခါရေ။ ခါရေတိ ဦသခါရေ။ သမ္မဒ္ဒိတွာတိ တေမေတွာ ခါဒေတွာ။
ဧဝမေဝ ခေါတိ ဧတ္ထ ဣဒံ ဩပမ္မသံသန္ဒနံ – ကိလိဋ္ဌဝတ္ထံ ဝိယ ဟိ ပုထုဇ္ဇနဿ စိတ္တာစာရော, တယော ခါရာ ဝိယ တိဿော အနုပဿနာ, တီဟိ ခါရေဟိ ဓောတဝတ္ထံ ဝိယ ဒေသနာယ မဒ္ဒိတွာ ဌိတော အနာဂါမိနော စိတ္တာစာရော, အနုသဟဂတော ဦသာဒိဂန္ဓော ဝိယ အရဟတ္တမဂ္ဂဝဇ္ဈာ ကိလေသာ, ဂန္ဓကရဏ္ဍကော ဝိယ အရဟတ္တမဂ္ဂဉာဏံ ဂန္ဓကရဏ္ဍကံ အာဂမ္မ အနုသဟဂတာနံ ဦသဂန္ဓာဒီနံ သမုဂ္ဃါတော ဝိယ အရဟတ္တမဂ္ဂေန သဗ္ဗကိလေသက္ခယော, ဂန္ဓပရိဘာဝိတဝတ္ထံ နိဝါသေတွာ ဆဏဒိဝသေ အန္တရဝီထိယံ သုဂန္ဓဂန္ဓိနော ဝိစရဏံ ဝိယ ခီဏာသဝဿ သီလဂန္ဓာဒီဟိ ဒသ ဒိသာ ဥပဝါယန္တဿ ယထာကာမစာရော။
အာစိက္ခိတုန္တိ ကထေတုံ။ ဒေသေတုန္တိ ပကာသေတုံ။ ပညာပေတုန္တိ ဇာနာပေတုံ။ ပဋ္ဌပေတုန္တိ ပတိဋ္ဌာပေတုံ။ ဝိဝရိတုန္တိ ဝိဝဋံ ကာတုံ။ ဝိဘဇိတုန္တိ သုဝိဘတ္တံ ကာတုံ။ ဥတ္တာနီကာတုန္တိ ဥတ္တာနကံ ကာတုံ။ သဋ္ဌိမတ္တာနံ ထေရာနန္တိ တေ ကိရ ထေရေန ကထိတကထိတဋ္ဌာနေ ဝိပဿနံ ပဋ္ဌပေတွာ ဥပရူပရိ သမ္မသန္တာ ဒေသနာပရိယောသာနေ အရဟတ္တံ ပါပုဏိံသု။ ထေရောပိ အညေန နီဟာရေန အကထေတွာ ဝိပဿနာသဟဂတစိတ္တေနေဝ ကထေသိ။ တသ္မာ သောပိ အရဟတ္တံ ပါပုဏိ။ တေန ဝုတ္တံ – ‘‘သဋ္ဌိမတ္တာနံ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တာနိ ဝိမုစ္စိံသု အာယသ္မတော ခေမကဿ စာ’’တိ။ သတ္တမံ။
၈။ ဆန္နသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၀။ အဋ္ဌမေ အာယသ္မာ ဆန္နောတိ တထာဂတေန သဒ္ဓိံ ဧကဒိဝသေ ဇာတော မဟာဘိနိက္ခမနဒိဝသေ သဒ္ဓိံ နိက္ခမိတွာ ပုန အပရဘာဂေ သတ္ထု သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိတွာ ‘‘အမှာကံ ဗုဒ္ဓေါ အမှာကံ ဓမ္မော’’တိ ဧဝံ မက္ခီ စေဝ ပဠာသီ စ ဟုတွာ သဗြဟ္မစာရီနံ ဖရုသဝါစာယ သံဃဋ္ဋနံ ကရောန္တော ထေရော။ အဝါပုရဏံ အာဒါယာတိ ကုဉ္စိကံ ဂဟေတွာ။ ဝိဟာရေန ဝိဟာရံ ဥပသင်္ကမိတွာတိ ဧကံ ဝိဟာရံ ပဝိသိတွာ တတော အညံ, တတော အညန္တိ ဧဝံ တေန တေန ဝိဟာရေန တံ တံ ဝိဟာရံ ဥပသင်္ကမိတွာ။ ဧတဒဝေါစ ဩဝဒန္တု မန္တိ ကသ္မာ ဧဝံ မဟန္တေန ဥဿာဟေန တတ္ထ တတ္ထ ဂန္တွာ ဧတံ အဝေါစာတိ? ဥပ္ပန္နသံဝေဂတာယ။ တဿ ဟိ ပရိနိဗ္ဗုတေ သတ္ထရိ ဓမ္မသင်္ဂါဟကတ္ထေရေဟိ ပေသိတော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ကောသမ္ဗိံ ဂန္တွာ ဗြဟ္မဒဏ္ဍံ အဒါသိ။ သော ဒိန္နေ ဗြဟ္မဒဏ္ဍေ သဉ္ဇာတပရိဠာဟော ဝိသညီဘူတော ပတိတွာ ပုန သညံ လဘိတွာ ဝုဋ္ဌာယ ဧကဿ ဘိက္ခုနော သန္တိကံ ဂတော, သော တေန သဒ္ဓိံ ကိဉ္စိ န ကထေသိ။ အညဿ သန္တိကံ အဂမာသိ, သောပိ န ကထေသီတိ ဧဝံ သကလဝိဟာရံ ဝိစရိတွာ နိဗ္ဗိန္နော ပတ္တစီဝရံ အာဒါယ ဗာရာဏသိံ ဂန္တွာ ဥပ္ပန္နသံဝေဂေါ တတ္ထ တတ္ထ ဂန္တွာ ဧဝံ အဝေါစ။
သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ အနိစ္စာတိ သဗ္ဗေ တေဘူမကသင်္ခါရာ အနိစ္စာ။ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ အနတ္တာတိ သဗ္ဗေ စတုဘူမကဓမ္မာ အနတ္တာ။ ဣတိ သဗ္ဗေပိ တေ ဘိက္ခူ ထေရံ ဩဝဒန္တာ အနိစ္စလက္ခဏံ အနတ္တလက္ခဏန္တိ ဒွေဝ လက္ခဏာနိ ကထေတွာ ဒုက္ခလက္ခဏံ န ကထယိံသု။ ကသ္မာ? ဧဝံ ကိရ နေသံ အဟောသိ – ‘‘အယံ ဘိက္ခု ဝါဒီ ဒုက္ခလက္ခဏေ ပညာပိယမာနေ ရူပံ ဒုက္ခံ…ပေ… ဝိညာဏံ ဒုက္ခံ, မဂ္ဂေါ ဒုက္ခော, ဖလံ ဒုက္ခန္တိ ‘တုမှေ ဒုက္ခပ္ပတ္တာ ဘိက္ခူ နာမာ’တိ ဂဟဏံ ဂဏှေယျ, ယထာ ဂဟဏံ ဂဟေတုံ န သက္ကောတိ, ဧဝံ နိဒ္ဒေါသမေဝဿ ကတွာ ကထေဿာမာ’’တိ ဒွေဝ လက္ခဏာနိ ကထယိံသု။
ပရိတဿနာ ဥပါဒါနံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ ပရိတဿနာ စ ဥပါဒါနဉ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ပစ္စုဒါဝတ္တတိ မာနသံ, အထ ကော စရဟိ မေ အတ္တာတိ ယဒိ ရူပါဒီသု ဧကောပိ အနတ္တာ, အထ ကော နာမ မေ အတ္တာတိ ဧဝံ ပဋိနိဝတ္တတိ ‘‘မယှံ မာနသ’’န္တိ။ အယံ ကိရ ထေရော ပစ္စယေ အပရိဂ္ဂဟေတွာ ဝိပဿနံ ပဋ္ဌပေသိ, သာဿ ဒုဗ္ဗလဝိပဿနာ အတ္တဂါဟံ ပရိယာဒါတုံ အသက္ကုဏန္တီ သင်္ခါရေသု
သုညတော ဥပဋ္ဌဟန္တေသု ‘‘ဥစ္ဆိဇ္ဇိဿာမိ ဝိနဿိဿာမီ’’တိ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိယာ စေဝ ပရိတဿနာယ စ ပစ္စယော အဟောသိ။ သော စ အတ္တာနံ ပါပတေ ပပတန္တံ ဝိယ ဒိသွာ, ‘‘ပရိတဿနာ ဥပါဒါနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ပစ္စုဒါဝတ္တတိ မာနသံ, အထ ကော စရဟိ မေ အတ္တာ’’တိ အာဟ။ န ခေါ ပနေဝံ ဓမ္မံ ပဿတော ဟောတီတိ စတုသစ္စဓမ္မံ ပဿန္တဿ ဧဝံ န ဟောတိ။ တာဝတိကာ ဝိဿဋ္ဌီတိ တတ္တကော ဝိဿာသော။ သမ္မုခါ မေတန္တိ ထေရော တဿ ဝစနံ သုတွာ, ‘‘ကီဒိသာ နု ခေါ ဣမဿ ဓမ္မဒေသနာ သပ္ပါယာ’’တိ? စိန္တေန္တော တေပိဋကံ ဗုဒ္ဓဝစနံ ဝိစိနိတွာ ကစ္စာနသုတ္တံ (သံ။ နိ။ ၂။၁၅) အဒ္ဒသ ‘‘ဣဒံ အာဒိတောဝ ဒိဋ္ဌိဝိနိဝေဌနံ ကတွာ မဇ္ဈေ ဗုဒ္ဓဗလံ ဒီပေတွာ သဏှသုခုမပစ္စယာကာရံ ပကာသယမာနံ ဂတံ, ဣဒမဿ ဒေသေဿာမီ’’တိ ဒဿေန္တော ‘‘သမ္မုခါ မေတ’’န္တိအာဒိမာဟ။ အဋ္ဌမံ။
၉-၁၀။ ရာဟုလသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၉၁-၉၂။ နဝမဒသမာနိ ရာဟုလသံယုတ္တေ (သံ။ နိ။ ၂။၁၈၈) ဝုတ္တတ္ထာနေဝ။ ကေဝလံ ဟေတာနိ အယံ ထေရဝဂ္ဂေါတိ ကတွာ ဣဓာဂတာနီတိ။ နဝမဒသမာနိ။
ထေရဝဂ္ဂေါ နဝမော။
၁၀။ ပုပ္ဖဝဂ္ဂေါ
၁။ နဒီသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၃။ ပုပ္ဖဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ပဗ္ဗတေယျာတိ ပဗ္ဗတေ ပဝတ္တာ။ ဩဟာရိနီတိ သောတေ ပတိတပတိတာနိ တိဏပဏ္ဏကဋ္ဌာဒီနိ ဟေဋ္ဌာဟာရိနီ။ ဒူရင်္ဂမာတိ နိက္ခန္တဋ္ဌာနတော ပဋ္ဌာယ စတုပဉ္စယောဇနသတဂါမိနီ။ သီဃသောတာတိ စဏ္ဍသောတာ။ ကာသာတိအာဒီနိ သဗ္ဗာနိ တိဏဇာတာနိ။ ရုက္ခာတိ ဧရဏ္ဍာဒယော ဒုဗ္ဗလရုက္ခာ။ တေ နံ အဇ္ဈောလမ္ဗေယျုန္တိ တေ တီရေ ဇာတာပိ ဩနမိတွာ အဂ္ဂေဟိ ဥဒကံ ဖုသန္တေဟိ အဓိဩလမ္ဗေယျုံ, ဥပရိ လမ္ဗေယျုန္တိ အတ္ထော။ ပလုဇ္ဇေယျုန္တိ သမူလမတ္တိကာယ သဒ္ဓိံ သီသေ ပတေယျုံ။ သော တေဟိ အဇ္ဈောတ္ထဋော ဝါလုကမတ္တိကောဒကေဟိ မုခံ ပဝိသန္တေဟိ မဟာဝိနာသံ ပါပုဏေယျ။
ဧဝမေဝ ခေါတိ ဧတ္ထ သောတေ ပတိတပုရိသော ဝိယ ဝဋ္ဋသန္နိဿိတော ဗာလပုထုဇ္ဇနော ဒဋ္ဌဗ္ဗော, ဥဘတောတီရေ ကာသာဒယော ဝိယ ဒုဗ္ဗလပဉ္စက္ခန္ဓာ, ‘‘ဣမေ ဂဟိတာပိ မံ တာရေတုံ န သက္ခိဿန္တီ’’တိ တဿ ပုရိသဿ အဇာနိတွာ ဂဟဏံ ဝိယ ဣမေ ခန္ဓာ ‘‘န မယှံ သဟာယာ’’တိ ဗာလပုထုဇ္ဇနဿ အဇာနိတွာ စတူဟိ ဂါဟေဟိ ဂဟဏံ, ဂဟိတဂဟိတာနံ ပလုဇ္ဇနတ္တာ ပုရိသဿ ဗျသနပ္ပတ္တိ ဝိယ စတူဟိ ဂါဟေဟိ ဂဟိတာနံ ခန္ဓာနံ ဝိပရိဏာမေ ဗာလပုထုဇ္ဇနဿ သောကာဒိဗျသနပ္ပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ပဌမံ။
၂။ ပုပ္ဖသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၄။ ဒုတိယေ ဝိဝဒတီတိ ‘‘အနိစ္စံ ဒုက္ခံ အနတ္တာ အသုဘ’’န္တိ ယထာသဘာဝေန ဝဒန္တေန သဒ္ဓိံ ‘‘နိစ္စံ သုခံ အတ္တာ သုဘ’’န္တိ ဝဒန္တော ဝိဝဒတိ။ လောကဓမ္မောတိ ခန္ဓပဉ္စကံ။ တဉှိ လုဇ္ဇနသဘာဝတ္တာ လောကဓမ္မောတိ ဝုစ္စတိ။ ကိန္တိ ကရောမီတိ ကထံ ကရောမိ? မယှဉှိ ပဋိပတ္တိကထနမေဝ ဘာရော, ပဋိပတ္တိပူရဏံ ပန ကုလပုတ္တာနံ ဘာရောတိ ဒဿေတိ။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ တယော လောကာ ကထိတာ။ ‘‘နာဟံ, ဘိက္ခဝေ, လောကေနာ’’တိ ဧတ္ထ ဟိ သတ္တလောကော ကထိတော, ‘‘အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, လောကေ လောကဓမ္မော’’တိ ဧတ္ထ သင်္ခါရလောကော, ‘‘တထာဂတော လောကေ ဇာတော လောကေ သံဝဍ္ဎော’’တိ ဧတ္ထ ဩကာသလောကော ကထိတော။ ဒုတိယံ။
၃။ ဖေဏပိဏ္ဍူပမသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၅။ တတိယေ ဂင်္ဂါယ နဒိယာ တီရေတိ အယုဇ္ဈပုရဝါသိနော အပရိမာဏဘိက္ခုပရိဝါရံ စာရိကံ စရမာနံ တထာဂတံ အတ္တနော နဂရံ သမ္ပတ္တံ ဒိသွာ ဧကသ္မိံ ဂင်္ဂါယ နိဝတ္တနဋ္ဌာနေ မဟာဝနသဏ္ဍမဏ္ဍိတပ္ပဒေသေ သတ္ထု ဝိဟာရံ ကတွာ အဒံသု။ ဘဂဝါ တတ္ထ ဝိဟရတိ။ တံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ ‘‘ဂင်္ဂါယ နဒိယာ တီရေ’’တိ။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသီတိ တသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝသန္တော ဘဂဝါ သာယနှသမယံ ဂန္ဓကုဋိတော နိက္ခမိတွာ ဂင်္ဂါတီရေ ပညတ္တဝရဗုဒ္ဓါသနေ နိသိန္နော ဂင်္ဂါယ နဒိယာ အာဂစ္ဆန္တံ မဟန္တံ ဖေဏပိဏ္ဍံ ဒိသွာ, ‘‘မမ သာသနေ ပဉ္စက္ခန္ဓနိဿိတံ ဧကံ ဓမ္မံ ကထေဿာမီ’’တိ စိန္တေတွာ ပရိဝါရေတွာ နိသိန္နေ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ။
မဟန္တံ ဖေဏပိဏ္ဍန္တိ ဥဋ္ဌာနုဋ္ဌာနေ ဗဒရပက္ကပ္ပမာဏတော ပဋ္ဌာယ အနုသောတာဂမနေန အနုပုဗ္ဗေန ပဝဍ္ဎိတွာ ပဗ္ဗတကူဋမတ္တံ ဇာတံ, ယတ္ထ ဥဒကသပ္ပါဒယော အနေကပါဏယော နိဝသန္တိ, ဧဝရူပံ မဟန္တံ ဖေဏပိဏ္ဍံ။ အာဝဟေယျာတိ အာဟရေယျ။ သော ပနာယံ ဖေဏပိဏ္ဍော ဥဋ္ဌိတဋ္ဌာနေပိ ဘိဇ္ဇတိ, ထောကံ ဂန္တွာပိ, ဧကဒွိယောဇနာဒိဝသေန ဒူရံ ဂန္တွာပိ, အန္တရာ ပန အဘိဇ္ဇန္တောပိ မဟာသမုဒ္ဒံ ပတွာ အဝဿမေဝ ဘိဇ္ဇတိ။ နိဇ္ဈာယေယျာတိ ဩလောကေယျ။ ယောနိသော ဥပပရိက္ခေယျာတိ ကာရဏေန ဥပပရိက္ခေယျ။ ကိဉှိ သိယာ, ဘိက္ခဝေ, ဖေဏပိဏ္ဍေ သာရောတိ, ဘိက္ခဝေ, ဖေဏပိဏ္ဍမှိ သာရော နာမ ကိံ ဘဝေယျ? ဝိလီယိတွာ ဝိဒ္ဓံသေယျေဝ။
ဧဝမေဝ ခေါတိ ယထာ ဖေဏပိဏ္ဍော နိဿာရော, ဧဝံ ရူပမ္ပိ နိစ္စသာရဓုဝသာရအတ္တသာရဝိရဟေန နိဿာရမေဝ။ ယထာ စ သော ‘‘ဣမိနာ ပတ္တံ ဝါ ထာလကံ ဝါ ကရိဿာမီ’’တိ ဂဟေတုံ န သက္ကာ, ဂဟိတောပိ တမတ္ထံ န သာဓေတိ, ဘိဇ္ဇတိ ဧဝ, ဧဝံ ရူပမ္ပိ နိစ္စန္တိ ဝါ ဓုဝန္တိ ဝါ အဟန္တိ ဝါ မမန္တိ ဝါ ဂဟေတုံ န သက္ကာ, ဂဟိတမ္ပိ န တထာ တိဋ္ဌတိ, အနိစ္စံ ဒုက္ခံ အနတ္တာ အသုဘညေဝ ဟောတီတိ ဧဝံ ဖေဏပိဏ္ဍသဒိသမေဝ ဟောတိ။ ယထာ ဝါ ပန ဖေဏပိဏ္ဍော ဆိဒ္ဒါဝဆိဒ္ဒေါ အနေကသန္ဓိဃဋိတော ဗဟူနံ ဥဒကသပ္ပါဒီနံ ပါဏာနံ အာဝါသော, ဧဝံ ရူပမ္ပိ ဆိဒ္ဒါဝဆိဒ္ဒံ အနေကသန္ဓိဃဋိတံ, ကုလဝသေနေဝေတ္ထ အသီတိ ကိမိကုလာနိ ဝသန္တိ, တဒေဝ တေသံ သူတိဃရမ္ပိ ဝစ္စကုဋိပိ ဂိလာနသာလာပိ သုသာနမ္ပိ, န တေ အညတ္ထ ဂန္တွာ ဂဗ္ဘဝုဋ္ဌာနာဒီနိ ကရောန္တိ, ဧဝမ္ပိ ဖေဏပိဏ္ဍသဒိသံ။
ယထာ စ ဖေဏပိဏ္ဍော အာဒိတော ဗဒရပက္ကမတ္တော ဟုတွာ အနုပုဗ္ဗေန ပဗ္ဗတကူဋမတ္တောပိ ဟောတိ, ဧဝံ ရူပမ္ပိ အာဒိတော ကလလမတ္တံ ဟုတွာ အနုပုဗ္ဗေန ဗျာမမတ္တမ္ပိ ဂေါမဟိံသဟတ္ထိအာဒီနံ ဝသေန ပဗ္ဗတကူဋာဒိမတ္တံ ဟောတိ မစ္ဆကစ္ဆပါဒီနံ ဝသေန အနေကယောဇနသတပမာဏမ္ပိ, ဧဝမ္ပိ ဖေဏပိဏ္ဍသဒိသံ။ ယထာ စ ဖေဏပိဏ္ဍော ဥဋ္ဌိတမတ္တောပိ ဘိဇ္ဇတိ, ထောကံ ဂန္တွာပိ, ဒူရံ ဂန္တွာပိ, သမုဒ္ဒံ ပတွာ ပန အဝဿမေဝ ဘိဇ္ဇတိ, ဧဝမေဝံ ရူပမ္ပိ ကလလဘာဝေပိ ဘိဇ္ဇတိ အဗ္ဗုဒါဒိဘာဝေပိ, အန္တရာ ပန အဘိဇ္ဇမာနမ္ပိ ဝဿသတာယုကာနံ ဝဿသတံ ပတွာ အဝဿမေဝ ဘိဇ္ဇတိ, မရဏမုခေ စုဏ္ဏဝိစုဏ္ဏံ ဟောတိ, ဧဝမ္ပိ ဖေဏပိဏ္ဍသဒိသံ။
ကိဉှိ သိယာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာယ သာရောတိအာဒီသု ဝေဒနာဒီနံ ပုဗ္ဗုဠာဒီဟိ ဧဝံ သဒိသတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ယထာ ဟိ ပုဗ္ဗုဠော အသာရော ဧဝံ ဝေဒနာပိ။ ယထာ စ သော အဗလော အဂယှူပဂေါ, န သက္ကာ တံ ဂဟေတွာ ဖလကံ ဝါ အာသနံ ဝါ ကာတုံ, ဂဟိတောပိ ဘိဇ္ဇတေဝ, ဧဝံ ဝေဒနာပိ အဗလာ အဂယှူပဂါ, န သက္ကာ နိစ္စာတိ ဝါ ဓုဝါတိ ဝါ ဂဟေတုံ, ဂဟိတာပိ န တထာ တိဋ္ဌတိ, ဧဝံ အဂယှူပဂတာယပိ ဝေဒနာ ပုဗ္ဗုဠသဒိသာ။ ယထာ ပန တသ္မိံ တသ္မိံ ဥဒကဗိန္ဒုမှိ ပုဗ္ဗုဠော ဥပ္ပဇ္ဇတိ စေဝ ဘိဇ္ဇတိ စ, န စိရဋ္ဌိတိကော ဟောတိ, ဧဝံ ဝေဒနာပိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စေဝ ဘိဇ္ဇတိ စ, န စိရဋ္ဌိတိကာ ဟောတိ။ ဧကစ္ဆရက္ခဏေ ကောဋိသတသဟဿသင်္ခါ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ နိရုဇ္ဈတိ။ ယထာ စ ပုဗ္ဗုဠော ဥဒကတလံ, ဥဒကဗိန္ဒုံ, ဥဒကဇလ္လံ, သင်္ကဍ္ဎိတွာ ပုဋံ ကတွာ ဂဟဏဝါတဉ္စာတိ စတ္တာရိ ကာရဏာနိ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧဝံ ဝေဒနာပိ ဝတ္ထုံ အာရမ္မဏံ ကိလေသဇလ္လံ ဖဿသံဃဋ္ဋနဉ္စာတိ စတ္တာရိ ကာရဏာနိ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဧဝမ္ပိ ဝေဒနာ ပုဗ္ဗုဠသဒိသာ။
သညာပိ အသာရကဋ္ဌေန မရီစိသဒိသာ။ တထာ အဂယှူပဂဋ္ဌေန။ န ဟိ သက္ကာ တံ ဂဟေတွာ ပိဝိတုံ ဝါ နှာယိတုံ ဝါ ဘာဇနံ ဝါ ပူရေတုံ။ အပိစ ယထာ မရီစိ ဝိပ္ဖန္ဒတိ, သဉ္ဇာတူမိဝေဂါ ဝိယ ခါယတိ, ဧဝံ နီလသညာဒိဘေဒါ သညာပိ နီလာဒိအနုဘဝနတ္ထာယ ဖန္ဒတိ ဝိပ္ဖန္ဒတိ။ ယထာ စ မရီစိ မဟာဇနံ ဝိပ္ပလမ္ဘေတိ ‘‘ပုဏ္ဏဝါပိ ဝိယ ပုဏ္ဏနဒီ ဝိယ ဒိဿတီ’’တိ ဝဒါပေတိ, ဧဝံ သညာပိ ဝိပ္ပလမ္ဘေတိ, ‘‘ဣဒံ နီလကံ သုဘံ သုခံ နိစ္စ’’န္တိ ဝဒါပေတိ။ ပီတကာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဧဝံ သညာ ဝိပ္ပလမ္ဘနေနာပိ မရီစိသဒိသာ။
အကုက္ကုကဇာတန္တိ အန္တော အသဉ္ဇာတဃနဒဏ္ဍကံ။ သင်္ခါရာပိ အသာရကဋ္ဌေန ကဒလိက္ခန္ဓသဒိသာ, တထာ အဂယှူပဂဋ္ဌေန။ ယထေဝ ဟိ ကဒလိက္ခန္ဓတော ကိဉ္စိ ဂဟေတွာ န သက္ကာ ဂေါပါနသိအာဒီနံ အတ္ထာယ ဥပနေတုံ, ဥပနီတမ္ပိ န တထာ ဟောတိ, ဧဝံ သင်္ခါရာပိ န သက္ကာ နိစ္စာဒိဝသေန ဂဟေတုံ, ဂဟိတာပိ န တထာ ဟောန္တိ။ ယထာ စ ကဒလိက္ခန္ဓော ဗဟုပတ္တဝဋ္ဋိသမောဓာနော ဟောတိ, ဧဝံ သင်္ခါရက္ခန္ဓော ဗဟုဓမ္မသမောဓာနော။ ယထာ စ ကဒလိက္ခန္ဓော နာနာလက္ခဏော။ အညောယေဝ ဟိ ဗာဟိရာယ ပတ္တဝဋ္ဋိယာ ဝဏ္ဏော, အညော တတော အဗ္ဘန္တရအဗ္ဘန္တရာနံ, ဧဝမေဝ
သင်္ခါရက္ခန္ဓေပိ အညဒေဝ ဖဿဿ လက္ခဏံ, အညာ စေတနာဒီနံ, သမောဓာနေတွာ ပန သင်္ခါရက္ခန္ဓောဝ ဝုစ္စတီတိ ဧဝမ္ပိ သင်္ခါရက္ခန္ဓော ကဒလိက္ခန္ဓသဒိသော။
စက္ခုမာ ပုရိသောတိ မံသစက္ခုနာ စေဝ ပညာစက္ခုနာ စာတိ ဒွီဟိ စက္ခူဟိ စက္ခုမာ။ မံသစက္ခုမ္ပိ ဟိဿ ပရိသုဒ္ဓံ ဝဋ္ဋတိ အပဂတပဋလပိဠကံ, ပညာစက္ခုမ္ပိ အသာရဘာဝဒဿနသမတ္ထံ။ ဝိညာဏမ္ပိ အသာရကဋ္ဌေန မာယာသဒိသံ, တထာ အဂယှူပဂဋ္ဌေန။ ယထာ စ မာယာ ဣတ္တရာ လဟုပစ္စုပဋ္ဌာနာ, ဧဝံ ဝိညာဏံ။ တဉှိ တတောပိ ဣတ္တရတရဉ္စေဝ လဟုပစ္စုပဋ္ဌာနတရဉ္စ။ တေနေဝ ဟိ စိတ္တေန ပုရိသော အာဂတော ဝိယ ဂတော ဝိယ ဌိတော ဝိယ နိသိန္နော ဝိယ ဟောတိ။ အညဒေဝ စ အာဂမနကာလေ စိတ္တံ, အညံ ဂမနကာလာဒီသု။ ဧဝမ္ပိ ဝိညာဏံ မာယာသဒိသံ။ မာယာ စ မဟာဇနံ ဝဉ္စေတိ, ယံကိဉ္စိဒေဝ ‘‘ဣဒံ သုဝဏ္ဏံ ရဇတံ မုတ္တာ’’တိ ဂါဟာပေတိ, ဝိညာဏမ္ပိ မဟာဇနံ ဝဉ္စေတိ။ တေနေဝ ဟိ စိတ္တေန အာဂစ္ဆန္တံ ဝိယ ဂစ္ဆန္တံ ဝိယ ဌိတံ ဝိယ နိသိန္နံ ဝိယ ကတွာ ဂါဟာပေတိ။ အညဒေဝ စ အာဂမနေ စိတ္တံ, အညံ ဂမနာဒီသု။ ဧဝမ္ပိ ဝိညာဏံ မာယာသဒိသံ။
ဘူရိပညေနာတိ သဏှပညေန စေဝ ဝိပုလဝိတ္ထတပညေန စ။ အာယူတိ ဇီဝိတိန္ဒြိယံ။ ဥသ္မာတိ ကမ္မဇတေဇောဓာတု။ ပရဘတ္တန္တိ နာနာဝိဓာနံ ကိမိဂဏာဒီနံ ဘတ္တံ ဟုတွာ။ ဧတာဒိသာယံ သန္တာနောတိ ဧတာဒိသီ အယံ ပဝေဏီ မတကဿ ယာဝ သုသာနာ ဃဋ္ဋီယတီတိ။ မာယာယံ ဗာလလာပိနီတိ ယွာယံ ဝိညာဏက္ခန္ဓော နာမ, အယံ ဗာလမဟာဇနလပါပနိကမာယာ နာမ။ ဝဓကောတိ ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ အယံ ခန္ဓသင်္ခါတော ဝဓကော အညမညဃာတနေနပိ, ခန္ဓေသု သတိ ဝဓော ပညာယတီတိပိ။ ဧကာ ဟိ ပထဝီဓာတု ဘိဇ္ဇမာနာ သေသဓာတုယော ဂဟေတွာဝ ဘိဇ္ဇတိ, တထာ အာပေါဓာတုအာဒယော။ ရူပက္ခန္ဓော စ ဘိဇ္ဇမာနော အရူပက္ခန္ဓေ ဂဟေတွာဝ ဘိဇ္ဇတိ, တထာ အရူပက္ခန္ဓေသု ဝေဒနာဒယော သညာဒိကေ။ စတ္တာရောပိ စေတေ ဝတ္ထုရူပန္တိ ဧဝံ အညမညဝဓနေနေတ္ထ ဝဓကတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ခန္ဓေသု ပန သတိ ဝဓဗန္ဓနစ္ဆေဒါဒီနိ သမ္ဘဝန္တိ, ဧဝံ ဧတေသု သတိ ဝဓဘာဝတောပိ ဝဓကတာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ သဗ္ဗသံယောဂန္တိ သဗ္ဗံ ဒသဝိဓမ္ပိ သံယောဇနံ။ အစ္စုတံ ပဒန္တိ နိဗ္ဗာနံ။ တတိယံ။
၄-၆။ ဂေါမယပိဏ္ဍသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၉၆-၉၈။ စတုတ္ထေ သဿတိသမန္တိ သိနေရုမဟာပထဝီစန္ဒိမသူရိယာဒီဟိ သဿတီဟိ သမံ။ ပရိတ္တံ ဂေါမယပိဏ္ဍန္တိ အပ္ပမတ္တကံ မဓုကပုပ္ဖပ္ပမာဏံ ဂေါမယခဏ္ဍံ။ ကုတော ပနာနေနေတံ လဒ္ဓန္တိ။ ပရိဘဏ္ဍကရဏတ္ထာယ အာဘတတော ဂဟိတန္တိ ဧကေ။ အတ္ထဿ ပန ဝိညာပနတ္ထံ ဣဒ္ဓိယာ အဘိသင်္ခရိတွာ ဟတ္ထာရုဠှံ ကတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။ အတ္တဘာဝပဋိလာဘောတိ ပဋိလဒ္ဓအတ္တဘာဝေါ။ န ယိဒံ ဗြဟ္မစရိယဝါသော ပညာယေထာတိ အယံ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယဝါသော နာမ န ပညာယေယျ။ မဂ္ဂေါ ဟိ တေဘူမကသင်္ခါရေ ဝိဝဋ္ဋေန္တော ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ယဒိ စ ဧတ္တကော အတ္တဘာဝေါ နိစ္စော ဘဝေယျ, မဂ္ဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာပိ သင်္ခါရဝဋ္ဋံ ဝိဝဋ္ဋေတုံ န သက္ကုဏေယျာတိ ဗြဟ္မစရိယဝါသော န ပညာယေထ။
ဣဒါနိ သစေ ကောစိ သင်္ခါရော နိစ္စော ဘဝေယျ, မယာ မဟာသုဒဿနရာဇကာလေ အနုဘူတာ သမ္ပတ္တိ နိစ္စာ ဘဝေယျ, သာပိ စ အနိစ္စာတိ တံ ဒဿေတုံ ဘူတပုဗ္ဗာဟံ ဘိက္ခု ရာဇာ အဟောသိန္တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ကုသာဝတီရာဇဓာနိပ္ပမုခါနီတိ ကုသာဝတီရာဇဓာနီ တေသံ နဂရာနံ ပမုခါ, သဗ္ဗသေဋ္ဌာတိ အတ္ထော။ သာရမယာနီတိ ရတ္တစန္ဒနသာရမယာနိ။ ဥပဓာနံ ပန သဗ္ဗေသံ သုတ္တမယမေဝ။ ဂေါဏကတ္ထတာနီတိ စတုရင်္ဂုလာဓိကလောမေန ကာဠကောဇဝေန အတ္ထတာနိ, ယံ မဟာပိဋ္ဌိယကောဇဝေါတိ ဝဒန္တိ။ ပဋကတ္ထတာနီတိ ဥဘတောလောမေန ဥဏ္ဏာမယေန သေတကမ္ဗလေန အတ္ထတာနိ။ ပဋလိကတ္ထတာနီတိ ဃနပုပ္ဖေန ဥဏ္ဏာမယအတ္ထရဏေန အတ္ထတာနိ။ ကဒလိမိဂပဝရပစ္စတ္ထရဏာနီတိ ကဒလိမိဂစမ္မမယေန ဥတ္တမပစ္စတ္ထရဏေန အတ္ထတာနိ။ တံ ကိရ ပစ္စတ္ထရဏံ သေတဝတ္ထဿ ဥပရိ ကဒလိမိဂစမ္မံ အတ္ထရိတွာ သိဗ္ဗေတွာ ကရောန္တိ။ သဥတ္တရစ္ဆဒါနီတိ သဟ ဥတ္တရစ္ဆဒေန, ဥပရိ ဗဒ္ဓေန ရတ္တဝိတာနေန သဒ္ဓိန္တိ အတ္ထော။ ဥဘတောလောဟိတကူပဓာနီတိ သီသူပဓာနဉ္စ ပါဒူပဓာနဉ္စာတိ ပလ္လင်္ကာနံ ဥဘတောလောဟိတကူပဓာနာနိ။ ဝေဇယန္တရထပ္ပမုခါနီတိ ဧတ္ထ ဝေဇယန္တော နာမ တဿ ရညော ရထော, ယဿ စက္ကာနံ ဣန္ဒနီလမဏိမယာ နာဘိ, သတ္တရတနမယာ အရာ, ပဝါဠမယာ နေမိ, ရဇတမယော အက္ခော, ဣန္ဒနီလမဏိမယံ ဥပက္ခရံ, ရဇတမယံ ကုဗ္ဗရံ။ သော တေသံ ရထာနံ ပမုခေါ အဂ္ဂေါ။ ဒုကူလသန္ဒာနာနီတိ ဒုကူလသန္ထရာနိ။ ကံသူပဓာရဏာနီတိ ရဇတမယဒေါဟဘာဇနာနိ။ ဝတ္ထကောဋိသဟဿာနီတိ
ယထာရုစိတံ ပရိဘုဉ္ဇိဿတီတိ နှတွာ ဌိတကာလေ ဥပနီတဝတ္ထာနေဝ သန္ဓာယေတံ ဝုတ္တံ။ ဘတ္တာဘိဟာရောတိ အဘိဟရိတဗ္ဗဘတ္တံ။
ယမဟံ တေန သမယေန အဇ္ဈာဝသာမီတိ ယတ္ထ ဝသာမိ, တံ ဧကညေဝ နဂရံ ဟောတိ, အဝသေသေသု ပုတ္တဓီတာဒယော စေဝ ဒါသမနုဿာ စ ဝသိံသု။ ပါသာဒကူဋာဂါရာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ပလ္လင်္ကာဒီသု ဧကံယေဝ သယံ ပရိဘုဉ္ဇတိ, သေသာ ပုတ္တာဒီနံ ပရိဘောဂါ ဟောန္တိ။ ဣတ္ထီသု ဧကာဝ ပစ္စုပဋ္ဌာတိ, သေသာ ပရိဝါရမတ္တာ ဟောန္တိ။ ဝေလာမိကာတိ ခတ္တိယဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏိယာ, ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ ခတ္တိယာနိယာ ကုစ္ဆိသ္မိံ ဇာတာ။ ပရိဒဟာမီတိ ဧကံယေဝ ဒုဿယုဂံ နိဝါသေမိ, သေသာနိ ပရိဝါရေတွာ ဝိစရန္တာနံ အသီတိသဟဿာဓိကာနံ သောဠသန္နံ ပုရိသသတသဟဿာနံ ဟောန္တီတိ ဒဿေတိ။ ဘုဉ္ဇာမီတိ ပရမပ္ပမာဏေန နာဠိကောဒနမတ္တံ ဘုဉ္ဇာမိ, သေသံ ပရိဝါရေတွာ ဝိစရန္တာနံ စတ္တာလီသသဟဿာဓိကာနံ အဋ္ဌန္နံ ပုရိသသတသဟဿာနံ ဟောတီတိ ဒဿေတိ။ ဧကထာလိပါကော ဟိ ဒသန္နံ ဇနာနံ ပဟောတိ။
ဣတိ ဣမံ မဟာသုဒဿနကာလေ သမ္ပတ္တိံ ဒဿေတွာ ဣဒါနိ တဿာ အနိစ္စတံ ဒဿေန္တော ဣတိ ခေါ ဘိက္ခူတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ ဝိပရိဏတာတိ ပကတိဇဟနေန နိဗ္ဗုတပဒီပေါ ဝိယ အပဏ္ဏတ္တိကဘာဝံ ဂတာ။ ဧဝံ အနိစ္စာ ခေါ ဘိက္ခု သင်္ခါရာတိ ဧဝံ ဟုတွာအဘာဝဋ္ဌေန အနိစ္စာ။ ဧတ္တာဝတာ ဘဂဝါ ယထာ နာမ ပုရိသော သတဟတ္ထုဗ္ဗေဓေ စမ္ပကရုက္ခေ နိဿေဏိံ ဗန္ဓိတွာ အဘိရုဟိတွာ စမ္ပကပုပ္ဖံ အာဒါယ နိဿေဏိံ မုဉ္စန္တော ဩတရေယျ, ဧဝမေဝံ နိဿေဏိံ ဗန္ဓန္တော ဝိယ အနေကဝဿကောဋိသတသဟဿုဗ္ဗေဓံ မဟာသုဒဿနသမ္ပတ္တိံ အာရုယှ သမ္ပတ္တိမတ္ထကေ ဌိတံ အနိစ္စလက္ခဏံ အာဒါယ နိဿေဏိံ မုဉ္စန္တော ဝိယ ဩတိဏ္ဏော။ ဧဝံ အဒ္ဓုဝါတိ ဧဝံ ဥဒကပုဗ္ဗုဠာဒယော ဝိယ ဓုဝဘာဝရဟိတာ။ ဧဝံ အနဿာသိကာတိ ဧဝံ သုပိနကေ ပီတပါနီယံ ဝိယ အနုလိတ္တစန္ဒနံ ဝိယ စ အဿာသဝိရဟိတာ။ ဣတိ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ အနိစ္စလက္ခဏံ ကထိတံ။ ပဉ္စမေ သဗ္ဗံ ဝုတ္တနယမေဝ။ ဆဋ္ဌံ တထာ ဗုဇ္ဈနကဿ အဇ္ဈာသယေန ဝုတ္တံ။ စတုတ္ထာဒီနိ။
၇။ ဂဒ္ဒုလဗဒ္ဓသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၉၉။ သတ္တမေ ယံ မဟာသမုဒ္ဒေါတိ ယသ္မိံ သမယေ ပဉ္စမေ သူရိယေ ဥဋ္ဌိတေ မဟာသမုဒ္ဒေါ ဥဿုဿတိ။ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယန္တိ စတ္တာရိ သစ္စာနိ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ အဝိဇ္ဇာယ နိဝုတာနံယေဝ သတံ ဝဋ္ဋဒုက္ခဿ အန္တကိရိယံ
ပရိစ္ဆေဒံ န ဝဒါမိ။ သာ ဂဒ္ဒုလဗဒ္ဓေါတိ ဂဒ္ဒုလေန ဗဒ္ဓသုနခေါ။ ခီလေတိ ပထဝိယံ အာကောဋိတေ မဟာခီလေ။ ထမ္ဘေတိ နိခဏိတွာ ဌပိတေ ထမ္ဘေ။ ဧဝမေဝ ခေါတိ ဧတ္ထ သုနခေါ ဝိယ ဝဋ္ဋနိဿိတော ဗာလော, ဂဒ္ဒုလော ဝိယ ဒိဋ္ဌိ, ထမ္ဘော ဝိယ သက္ကာယော, ဂဒ္ဒုလရဇ္ဇုယာ ထမ္ဘေ ဥပနိဗဒ္ဓသုနခဿ ထမ္ဘာနုပရိဝတ္တနံ ဝိယ ဒိဋ္ဌိတဏှာယ သက္ကာယေ ဗဒ္ဓဿ ပုထုဇ္ဇနဿ သက္ကာယာနုပရိဝတ္တနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သတ္တမံ။
၈။ ဒုတိယဂဒ္ဒုလဗဒ္ဓသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၀။ အဋ္ဌမေ တသ္မာတိ ယသ္မာ ဒိဋ္ဌိဂဒ္ဒုလနိဿိတာယ တဏှာရဇ္ဇုယာ သက္ကာယထမ္ဘေ ဥပနိဗဒ္ဓေါ ဝဋ္ဋနိဿိတော ဗာလပုထုဇ္ဇနော သဗ္ဗိရိယာပထေသု ခန္ဓပဉ္စကံ နိဿာယေဝ ပဝတ္တတိ, ယသ္မာ ဝါ ဒီဃရတ္တမိဒံ စိတ္တံ သံကိလိဋ္ဌံ ရာဂေန ဒေါသေန မောဟေန, တသ္မာ။ စိတ္တသံကိလေသာတိ သုနှာတာပိ ဟိ သတ္တာ စိတ္တသံကိလေသေနေဝ သံကိလိဿန္တိ, မလဂ္ဂဟိတသရီရာပိ စိတ္တဿ ဝေါဒါနတ္တာ ဝိသုဇ္ဈန္တိ။ တေနာဟု ပေါရာဏာ –
‘‘ရူပမှိ သံကိလိဋ္ဌမှိ, သံကိလိဿန္တိ မာဏဝါ၊
ရူပေ သုဒ္ဓေ ဝိသုဇ္ဈန္တိ, အနက္ခာတံ မဟေသိနာ။
‘‘စိတ္တမှိ သံကိလိဋ္ဌမှိ, သံကိလိဿန္တိ မာဏဝါ၊
စိတ္တေ သုဒ္ဓေ ဝိသုဇ္ဈန္တိ, ဣတိ ဝုတ္တံ မဟေသိနာ’’တိ။
စရဏံ နာမ စိတ္တန္တိ ဝိစရဏစိတ္တံ။ သင်္ခါ နာမ ဗြာဟ္မဏပါသဏ္ဍိကာ ဟောန္တိ, တေ ပဋကောဋ္ဌကံ ကတွာ တတ္ထ နာနပ္ပကာရာ သုဂတိဒုဂ္ဂတိဝသေန သမ္ပတ္တိဝိပတ္တိယော လေခါပေတွာ, ‘‘ဣမံ ကမ္မံ ကတွာ ဣဒံ ပဋိလဘတိ, ဣဒံ ကတွာ ဣဒ’’န္တိ ဒဿေန္တာ တံ စိတ္တံ ဂဟေတွာ ဝိစရန္တိ။ စိတ္တေနေဝ စိတ္တိတန္တိ စိတ္တကာရေန စိန္တေတွာ ကတတ္တာ စိတ္တေန စိန္တိတံ နာမ။ စိတ္တညေဝ စိတ္တတရန္တိ တဿ စိတ္တဿ ဥပါယပရိယေသနစိတ္တံ တတောပိ စိတ္တတရံ။ တိရစ္ဆာနဂတာ ပါဏာ စိတ္တေနေဝ စိတ္တိတာတိ ကမ္မစိတ္တေနေဝ စိတ္တိတာ။ တံ ပန ကမ္မစိတ္တံ ဣမေ ဝဋ္ဋကတိတ္တိရာဒယော ‘‘ဧဝံ စိတ္တာ ဘဝိဿာမာ’’တိ အာယူဟန္တာ နာမ နတ္ထိ။ ကမ္မံ ပန ယောနိံ ဥပနေတိ, ယောနိမူလကော တေသံ စိတ္တဘာဝေါ။ ယောနိဥပဂတာ ဟိ သတ္တာ တံတံယောနိကေဟိ သဒိသစိတ္တာဝ ဟောန္တိ။ ဣတိ ယောနိသိဒ္ဓေါ စိတ္တဘာဝေါ, ကမ္မသိဒ္ဓါ ယောနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
အပိစ စိတ္တံ နာမေတံ သဟဇာတံ သဟဇာတဓမ္မစိတ္တတာယ ဘူမိစိတ္တတာယ ဝတ္ထုစိတ္တတာယ ဒွါရစိတ္တတာယ အာရမ္မဏစိတ္တတာယ ကမ္မနာနတ္တမူလကာနံ လိင်္ဂနာနတ္တသညာနာနတ္တဝေါဟာရနာနတ္တာဒီနံ အနေကဝိဓာနံ စိတ္တာနံ နိပ္ဖါဒနတာယပိ တိရစ္ဆာနဂတစိတ္တတော စိတ္တတရမေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
ရဇကောတိ ဝတ္ထေသု ရင်္ဂေန ရူပသမုဋ္ဌာပနကော။ သော ပန အဆေကော အမနာပံ ရူပံ ကရောတိ, ဆေကော မနာပံ ဒဿနီယံ, ဧဝမေဝ ပုထုဇ္ဇနော အကုသလစိတ္တေန ဝါ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တကုသလေန ဝါ စက္ခုသမ္ပဒါဒိဝိရဟိတံ ဝိရူပံ သမုဋ္ဌာပေတိ, ဉာဏသမ္ပယုတ္တကုသလေန စက္ခုသမ္ပဒါဒိသမ္ပန္နံ အဘိရူပံ။ အဋ္ဌမံ။
၉။ ဝါသိဇဋသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၁။ နဝမေ သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ကုက္ကုဋိယာ အဏ္ဍာနီတိ ဣမာ ကဏှပက္ခသုက္ကပက္ခဝသေန ဒွေ ဥပမာ ဝုတ္တာ။ တာသု ကဏှပက္ခဥပမာ အတ္ထဿ အသာဓိကာ, ဣတရာ သာဓိကာတိ။ သုက္ကပက္ခဥပမာယ ဧဝံ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော – သေယျထာတိ ဩပမ္မတ္ထေ နိပါတော, အပီတိ သမ္ဘာဝနတ္ထေ။ ဥဘယေနာပိ သေယျထာ နာမ, ဘိက္ခဝေတိ ဒဿေတိ။ ကုက္ကုဋိယာ အဏ္ဍာနိ အဋ္ဌ ဝါ ဒသ ဝါ ဒသ ဝါ ဒွါဒသ ဝါတိ ဧတ္ထ ပန ကိဉ္စာပိ ကုက္ကုဋိယာ ဝုတ္တပ္ပကာရတော ဦနာဓိကာနိပိ အဏ္ဍာနိ ဟောန္တိ, ဝစနသိလိဋ္ဌတာယ ပန ဧဝံ ဝုတ္တံ။ ဧဝဉှိ လောကေ သိလိဋ္ဌဝစနံ ဟောတိ။ တာနဿူတိ တာနိ အဿု, တာနိ ဘဝေယျုန္တိ အတ္ထော။ ကုက္ကုဋိယာ သမ္မာ အဓိသယိတာနီတိ တာယ စ ဇနေတ္တိယာ ကုက္ကုဋိယာ ပက္ခေ ပသာရေတွာ တေသံ ဥပရိ သယန္တိယာ သမ္မာ အဓိသယိတာနိ။ သမ္မာ ပရိသေဒိတာနီတိ ကာလေန ကာလံ ဥတုံ ဂဏှာပေန္တိယာ သုဋ္ဌု သမန္တတော သေဒိတာနိ ဥသ္မီကတာနိ။ သမ္မာ ပရိဘာဝိတာနီတိ ကာလေန ကာလံ သုဋ္ဌု သမန္တတော ဘာဝိတာနိ, ကုက္ကုဋဂန္ဓံ ဂါဟာပိတာနီတိ အတ္ထော။ ကိဉ္စာပိ တဿာ ကုက္ကုဋိယာတိ တဿာ ကုက္ကုဋိယာ ဣမိနာ တိဝိဓကိရိယာကရဏေန အပ္ပမာဒံ ကတွာ ကိဉ္စာပိ န ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပဇ္ဇေယျ။ အထ ခေါ ဘဗ္ဗာဝ တေတိ အထ ခေါ တေ ကုက္ကုဋပေါတကာ ဝုတ္တနယေန သောတ္ထိနာ အဘိနိဗ္ဘိဇ္ဇိတုံ ဘဗ္ဗာဝ။ တေ ဟိ ယသ္မာ တာယ ကုက္ကုဋိယာ ဧဝံ တီဟာကာရေဟိ တာနိ အဏ္ဍာနိ ပရိပါလိယမာနာနိ န
ပူတီနိ ဟောန္တိ, ယော နေသံ အလ္လသိနေဟော, သောပိ ပရိယာဒါနံ ဂစ္ဆတိ, ကပါလံ တနုကံ ဟောတိ, ပါဒနခသိခါ စ မုခတုဏ္ဍကဉ္စ ခရံ ဟောတိ, သယမ္ပိ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆန္တိ, ကပါလဿ တနုတ္တာ ဗဟိ အာလောကော အန္တော ပညာယတိ, တသ္မာ ‘‘စိရံ ဝတ မယံ သင်္ကုဋိတဟတ္ထပါဒါ သမ္ဗာဓေ သယိမှာ, အယဉ္စ ဗဟိ အာလောကော ဒိဿတိ, ဧတ္ထ ဒါနိ နော သုခဝိဟာရော ဘဝိဿတီ’’တိ နိက္ခမိတုကာမာ ဟုတွာ ကပါလံ ပါဒေန ပဟရန္တိ, ဂီဝံ ပသာရေန္တိ, တတော တံ ကပါလံ ဒွေဓာ ဘိဇ္ဇတိ။ အထ တေ ပက္ခေ ဝိဓုနန္တာ တံခဏာနုရူပံ ဝိရဝန္တာ နိက္ခမန္တိယေဝ, နိက္ခမိတွာ စ ဂါမက္ခေတ္တံ ဥပသောဘယမာနာ ဝိစရန္တိ။
ဧဝမေဝ ခေါတိ ဣဒံ ဩပမ္မသမ္ပဋိပါဒနံ။ တံ ဧဝံ အတ္ထေန သံသန္ဒိတွာ ဝေဒိတဗ္ဗံ – တဿာ ကုက္ကုဋိယာ အဏ္ဍေသု တိဝိဓကိရိယာကရဏံ ဝိယ ဟိ ဣမဿ ဘိက္ခုနော ဘာဝါနုယောဂံ အနုယုတ္တကာလော, ကုက္ကုဋိယာ တိဝိဓကိရိယာသမ္ပာဒနေန အဏ္ဍာနံ အပူတိဘာဝေါ ဝိယ ဘာဝနာနုယောဂမနုယုတ္တဿ ဘိက္ခုနော တိဝိဓာနုပဿနာသမ္ပာဒနေန ဝိပဿနာဉာဏဿ အပရိဟာနိ, တဿာ တိဝိဓကိရိယာကရဏေန အလ္လသိနေဟပရိယာဒါနံ ဝိယ တဿ ဘိက္ခုနော တိဝိဓာနုပဿနာသမ္ပာဒနေန ဘဝတ္တယာနုဂတနိကန္တိသိနေဟပရိယာဒါနံ, အဏ္ဍကပါလာနံ တနုဘာဝေါ ဝိယ တဿ ဘိက္ခုနော အဝိဇ္ဇဏ္ဍကောသဿ တနုဘာဝေါ, ကုက္ကုဋပေါတကာနံ ပါဒနခသိခမုခတုဏ္ဍကာနံ ထဒ္ဓခရဘာဝေါ ဝိယ ဘိက္ခုနော ဝိပဿနာဉာဏဿ တိက္ခခရဝိပ္ပသန္န သူရဘာဝေါ, ကုက္ကုဋပေါတကာနံ ပရိဏာမကာလော ဝိယ ဘိက္ခုနော ဝိပဿနာဉာဏဿ ပရိဏာမကာလော ဝဍ္ဎိတကာလော ဂဗ္ဘဂ္ဂဟဏကာလော, ကုက္ကုဋပေါတကာနံ ပါဒနခသိခါယ ဝါ မုခတုဏ္ဍကေန ဝါ အဏ္ဍကောသံ ပဒါလေတွာ ပက္ခေ ပပ္ဖေါဋေတွာ သောတ္ထိနာ အဘိနိဗ္ဘိဒါကာလော ဝိယ တဿ ဘိက္ခုနော ဝိပဿနာဉာဏဂဗ္ဘံ ဂဏှာပေတွာ ဝိစရန္တဿ တဇ္ဇာတိကံ ဥတုသပ္ပါယံ ဝါ ဘောဇနသပ္ပါယံ ဝါ ပုဂ္ဂလသပ္ပါယံ ဝါ ဓမ္မဿဝနသပ္ပါယံ ဝါ လဘိတွာ ဧကာသနေ နိသိန္နဿေဝ ဝိပဿနံ ဝဍ္ဎေန္တဿ အနုပုဗ္ဗာဓိဂတေန အရဟတ္တမဂ္ဂေန အဝိဇ္ဇဏ္ဍကောသံ ပဒါလေတွာ အဘိညာပက္ခေ ပပ္ဖေါဋေတွာ သောတ္ထိနာ အရဟတ္တပတ္တကာလော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ယထာ ပန ကုက္ကုဋပေါတကာနံ ပရိဏတဘာဝံ ဉတွာ မာတာပိ အဏ္ဍကောသံ ဘိန္ဒတိ, ဧဝံ တထာရူပဿ ဘိက္ခုနော ဉာဏပရိပါကံ ဉတွာ သတ္ထာပိ –
‘‘ဥစ္ဆိန္ဒ သိနေဟမတ္တနော, ကုမုဒံ သာရဒိကံဝ ပါဏိနာ၊
သန္တိမဂ္ဂမေဝ ဗြူဟယ, နိဗ္ဗာနံ သုဂတေန ဒေသိတ’’န္တိ။ (ဓ။ ပ။ ၂၈၅) –
အာဒိနာ နယေန ဩဘာသံ ဖရိတွာ ဂါထာယ အဝိဇ္ဇဏ္ဍကောသံ ပဟရတိ။ သော ဂါထာပရိယောသာနေ အဝိဇ္ဇဏ္ဍကောသံ ဘိန္ဒိတွာ အရဟတ္တံ ပါပုဏာတိ။ တတော ပဋ္ဌာယ ယထာ တေ ကုက္ကုဋပေါတကာ ဂါမက္ခေတ္တံ ဥပသောဘယမာနာ တတ္ထ ဝိစရန္တိ, ဧဝံ အယမ္ပိ မဟာခီဏာသဝေါ နိဗ္ဗာနာရမ္မဏံ ဖလသမာပတ္တိံ အပ္ပေတွာ သံဃာရာမံ ဥပသောဘယမာနော ဝိစရတိ။
ပလဂဏ္ဍဿာတိ ဝဍ္ဎကိဿ။ သော ဟိ ဩလမ္ဗကသင်္ခါတံ ပလံ ဓာရေတွာ ဒါရူနံ ဂဏ္ဍံ ဟရတီတိ ပလဂဏ္ဍောတိ ဝုစ္စတိ။ ဝါသိဇဋေတိ ဝါသိဒဏ္ဍကဿ ဂဟဏဋ္ဌာနေ။ ဧတ္တကံ ဝတ မေ အဇ္ဇ အာသဝါနံ ခီဏန္တိ ပဗ္ဗဇိတဿ ဟိ ပဗ္ဗဇ္ဇာသင်္ခေပေန ဥဒ္ဒေသေန ပရိပုစ္ဆာယ ယောနိသော မနသိကာရေန ဝတ္တပဋိပတ္တိယာ စ နိစ္စကာလံ အာသဝါ ခီယန္တိ။ ဧဝံ ခီယမာနာနံ ပန တေသံ ‘‘ဧတ္တကံ အဇ္ဇ ခီဏံ, ဧတ္တကံ ဟိယျော’’တိ ဧဝမဿ ဉာဏံ န ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဣမာယ ဥပမာယ ဝိပဿနာယာနိသံသော ဒီပိတော။ ဟေမန္တိကေနာတိ ဟေမန္တသမယေန။ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တီတိ ထိရဘာဝေန ပရိဟာယန္တိ။
ဧဝမေဝ ခေါတိ ဧတ္ထ မဟာသမုဒ္ဒေါ ဝိယ သာသနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ, နာဝါ ဝိယ ယောဂါဝစရော, နာဝါယ မဟာသမုဒ္ဒေ ပရိယာဒါနံ ဝိယ ဣမဿ ဘိက္ခုနော ဦနပဉ္စဝဿကာလေ အာစရိယုပဇ္ဈာယာနံ သန္တိကေ ဝိစရဏံ, နာဝါယ မဟာသမုဒ္ဒေါဒကေန ခဇ္ဇမာနာနံ ဗန္ဓနာနံ တနုဘာဝေါ ဝိယ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗဇ္ဇာသင်္ခေပေန ဥဒ္ဒေသပရိပုစ္ဆာဒီဟိ စေဝ သံယောဇနာနံ တနုဘာဝေါ, နာဝါယ ထလေ ဥက္ခိတ္တကာလော ဝိယ ဘိက္ခုနော နိဿယမုစ္စကဿ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဂဟေတွာ အရညေ ဝသနကာလော, ဒိဝါ ဝါတာတပေန သံသုဿနံ ဝိယ ဝိပဿနာဉာဏေန တဏှာသ္နေဟသံသုဿနံ, ရတ္တိံ ဟိမောဒကေန တေမနံ ဝိယ ကမ္မဋ္ဌာနံ နိဿာယ ဥပ္ပန္နေန ပီတိပါမောဇ္ဇေန စိတ္တတေမနံ, ရတ္တိန္ဒိဝံ ဝါတာတပေန စေဝ ဟိမောဒကေန စ ပရိသုက္ခပရိတိန္တာနံ ဗန္ဓနာနံ ဒုဗ္ဗလဘာဝေါ ဝိယ ဧကဒိဝသံ ဥတုသပ္ပါယာဒီနိ လဒ္ဓါ ဝိပဿနာဉာဏပီတိပါမောဇ္ဇေဟိ သံယောဇနာနံ ဘိယျောသောမတ္တာယ ဒုဗ္ဗလဘာဝေါ, ပါဝုဿကမေဃော ဝိယ အရဟတ္တမဂ္ဂဉာဏံ, မေဃဝုဋ္ဌိဥဒကေန နာဝါယ ဗန္ဓေ ပူတိဘာဝေါ ဝိယ
အာရဒ္ဓဝိပဿကဿ ရူပသတ္တကာဒိဝသေန ဝိပဿနံ ဝဍ္ဎေန္တဿ ဩက္ခာယမာနေ ပက္ခာယမာနေ ကမ္မဋ္ဌာနေ ဧကဒိဝသံ ဥတုသပ္ပါယာဒီနိ လဒ္ဓါ ဧကပလ္လင်္ကေန နိသိန္နဿ အရဟတ္တဖလာဓိဂမော, ပူတိဗန္ဓနာဝါယ ကဉ္စိ ကာလံ ဌာနံ ဝိယ ခီဏသံယောဇနဿ အရဟတော မဟာဇနံ အနုဂ္ဂဏှန္တဿ ယာဝတာယုကံ ဌာနံ, ပူတိဗန္ဓနာဝါယ အနုပုဗ္ဗေန ဘိဇ္ဇိတွာ အပဏ္ဏတ္တိကဘာဝူပဂမော ဝိယ ခီဏာသဝဿ ဥပါဒိဏ္ဏက္ခန္ဓဘေဒေန အနုပါဒိသေသာယ နိဗ္ဗာနဓာတုယာ ပရိနိဗ္ဗုတဿ အပဏ္ဏတ္တိကဘာဝူပဂမောတိ ဣမာယ ဥပမာယ သံယောဇနာနံ ဒုဗ္ဗလတာ ဒီပိတာ။ နဝမံ။
၁၀။ အနိစ္စသညာသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၂။ ဒသမေ အနိစ္စသညာတိ အနိစ္စံ အနိစ္စန္တိ ဘာဝေန္တဿ ဥပ္ပန္နသညာ။ ပရိယာဒိယတီတိ ခေပယတိ။ သဗ္ဗံ အသ္မိမာနန္တိ နဝဝိဓံ အသ္မိမာနံ။ မူလသန္တာနကာနီတိ သန္တာနေတွာ ဌိတမူလာနိ။ မဟာနင်္ဂလံ ဝိယ ဟိ အနိစ္စသညာ, ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ မူလသန္တာနကာနိ ဝိယ ကိလေသာ, ယထာ ကဿကော ကသန္တော နင်္ဂလေန တာနိ ပဒါလေတိ, ဧဝံ ယောဂီ အနိစ္စသညံ ဘာဝေန္တော အနိစ္စသညာဉာဏေန ကိလေသေ ပဒါလေတီတိ ဣဒမေတ္ထ ဩပမ္မသံသန္ဒနံ။
ဩဓုနာတီတိ ဟေဋ္ဌာ ဓုနာတိ။ နိဒ္ဓုနာတီတိ ပပ္ဖေါဋေတိ။ နိစ္ဆောဋေတီတိ ပပ္ဖေါဋေတွာ ဆဍ္ဍေတိ။ ဣဓာပိ ပဗ္ဗဇာနိ ဝိယ ကိလေသာ, လာယနံ နိစ္ဆောဋနံ ဝိယ အနိစ္စသညာဉာဏန္တိ ဣမိနာ အတ္ထေန ဥပမာ သံသန္ဒေတဗ္ဗာ။
ဝဏ္ဋစ္ဆိန္နာယာတိ တိဏှေန ခုရပ္ပေန ဝဏ္ဋစ္ဆိန္နာယ။ တဒနွယာနိ ဘဝန္တီတိ တံ အမ္ဗပိဏ္ဍိံ အနုဂစ္ဆန္တိ, တဿာ ပတမာနာယ အမ္ဗာနိ ဘူမိယံ ပတန္တိ။ ဣဓာပိ အမ္ဗပိဏ္ဍိ ဝိယ ကိလေသာ, တိဏှခုရပ္ပေါ ဝိယ အနိစ္စသညာ, ယထာ ခုရပ္ပေန ဆိန္နာယ အမ္ဗပိဏ္ဍိယာ သဗ္ဗာနိ အမ္ဗာနိ ဘူမိယံ ပတန္တိ, ဧဝံ အနိစ္စသညာဉာဏေန ကိလေသာနံ မူလဘူတာယ အဝိဇ္ဇာယ ဆိန္နာယ သဗ္ဗကိလေသာ သမုဂ္ဃါတံ ဂစ္ဆန္တီတိ, ဣဒံ ဩပမ္မသံသန္ဒနံ။
ကူဋင်္ဂမာတိ ကူဋံ ဂစ္ဆန္တိ။ ကူဋနိန္နာတိ ကူဋံ ပဝိသနဘာဝေန ကူဋေ နိန္နာ။ ကူဋသမောသရဏာတိ ကူဋေ သမောသရိတွာ ဌိတာ။ ဣဓာပိ ကူဋံ ဝိယ အနိစ္စသညာ, ဂေါပါနသိယော ဝိယ စတုဘူမကကုသလဓမ္မာ, ယထာ
သဗ္ဗဂေါပါနသီနံ ကူဋံ အဂ္ဂံ, ဧဝံ ကုသလဓမ္မာနံ အနိစ္စသညာ အဂ္ဂါ။ နနု စ အနိစ္စသညာ လောကိယာ, သာ လောကိယကုသလာနံ တာဝ အဂ္ဂံ ဟောတု, လောကုတ္တရာနံ ကထံ အဂ္ဂန္တိ? တေသမ္ပိ ပဋိလာဘကရဏတ္ထေန အဂ္ဂန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။ ဣမိနာ ဥပါယေန သဗ္ဗာသု ဥပမာသု ဩပမ္မသံသန္ဒနံ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပုရိမာဟိ ပနေတ္ထ တီဟိ အနိစ္စသညာယ ကိစ္စံ, ပစ္ဆိမာဟိ ဗလန္တိ။ ဒသမံ။
ပုပ္ဖဝဂ္ဂေါ ဒသမော။
မဇ္ဈိမပဏ္ဏာသကော သမတ္တော။
၁၁။ အန္တဝဂ္ဂေါ
၁။ အန္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၃။ အန္တဝဂ္ဂဿ ပဌမေ အန္တာတိ ကောဋ္ဌာသာ။ ဣဒံ သုတ္တံ စတုသစ္စဝသေန ပဉ္စက္ခန္ဓေ ယောဇေတွာ အန္တောတိ ဝစနေန ဗုဇ္ဈနကာနံ အဇ္ဈာသယဝသေန ဝုတ္တံ။ ပဌမံ။
၂-၃။ ဒုက္ခသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၁၀၄-၁၀၅။ ဒုတိယမ္ပိ ပဉ္စက္ခန္ဓေ စတုသစ္စဝသေန ယောဇေတွာ ဒုက္ခန္တိ ဗုဇ္ဈနကာနံ အဇ္ဈာသယေန ကထိတံ။ တတိယမ္ပိ တထေဝ သက္ကာယောတိ ဗုဇ္ဈနကာနံ အဇ္ဈာသယေန ကထိတံ။ ဒုတိယတတိယာနိ။
၄။ ပရိညေယျသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၀၆။ စတုတ္ထေ ပရိညေယျေတိ ပရိဇာနိတဗ္ဗေ သမတိက္ကမိတဗ္ဗေ။ ပရိညန္တိ သမတိက္ကမံ။ ပရိညာတာဝိန္တိ တာယ ပရိညာယ ပရိဇာနိတွာ သမတိက္ကမိတွာ ဌိတံ။ ရာဂက္ခယောတိအာဒီဟိ နိဗ္ဗာနံ ဒဿိတံ။ စတုတ္ထံ။
၅-၁၀။ သမဏသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၁၀၇-၁၁၂။ ပဉ္စမာဒီသု စတူသု စတ္တာရိ သစ္စာနိ ကထိတာနိ။ နဝမဒသမေသု ကိလေသပ္ပဟာနန္တိ။ ပဉ္စမာဒီနိ။
အန္တဝဂ္ဂေါ ဧကာဒသမော။
၁-၂။ အဝိဇ္ဇာသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၁၂။ ဓမ္မကထိကဝဂ္ဂေါ
၁၁၃-၁၁၄။ ဓမ္မကထိကဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ဧတ္တာဝတာ စ အဝိဇ္ဇာဂတော ဟောတီတိ ယာဝတာ ဣမာယ စတူသု သစ္စေသု အညာဏဘူတာယ အဝိဇ္ဇာယ သမန္နာဂတော, ဧတ္တာဝတာ အဝိဇ္ဇာဂတော ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဒုတိယေပိ ဧသေဝ နယော။ ပဌမဒုတိယာနိ။
၃။ ဓမ္မကထိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၅။ တတိယေ ပဌမေန ဓမ္မကထိကော, ဒုတိယေန သေခဘူမိ, တတိယေန အသေခဘူမီတိ ဧဝံ ဓမ္မကထိကံ ပုစ္ဆိတေန ဝိသေသေတွာ ဒွေ ဘူမိယော ကထိတာ။ တတိယံ။
၄။ ဒုတိယဓမ္မကထိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၁၆။ စတုတ္ထေ တိဿန္နမ္ပိ ပုစ္ဆာနံ တီဏိ ဝိဿဇ္ဇနာနိ ကထိတာနိ။ စတုတ္ထံ။
၅-၉။ ဗန္ဓနသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၁၁၇-၁၂၁။ ပဉ္စမေ အတီရဒဿီတိ တီရံ ဝုစ္စတိ ဝဋ္ဋံ, တံ န ပဿတိ။ အပါရဒဿီတိ ပါရံ ဝုစ္စတိ နိဗ္ဗာနံ, တံ န ပဿတိ။ ဗဒ္ဓေါတိ ကိလေသဗန္ဓနေန ဗဒ္ဓေါ ဟုတွာ ဇီယတိ စ မီယတိ စ အသ္မာ လောကာ ပရံ လောကံ ဂစ္ဆတီတိ။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ ဝဋ္ဋဒုက္ခံ ကထိတန္တိ။ ဆဋ္ဌာဒီနိ ဥတ္တာနတ္ထာနေဝ။ ပဉ္စမာဒီနိ။
၁၀။ သီလဝန္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၂၂။ ဒသမေ အနိစ္စတောတိအာဒီသု ဟုတွာ အဘာဝါကာရေန အနိစ္စတော, ပဋိပီဠနာကာရေန ဒုက္ခတော, အာဗာဓဋ္ဌေန ရောဂတော, အန္တောဒေါသဋ္ဌေန ဂဏ္ဍတော, တေသံ တေသံ ဂဏ္ဍာနံ ပစ္စယဘာဝေန ဝါ ခဏနဋ္ဌေန ဝါ သလ္လတော ဒုက္ခဋ္ဌေန အဃတော, ဝိသဘာဂမဟာဘူတသမုဋ္ဌာနအာဗာဓပစ္စယဋ္ဌေန အာဗာဓတော, အသကဋ္ဌေန ပရတော, ပလုဇ္ဇနဋ္ဌေန
ပလောကတော, သတ္တသုညတဋ္ဌေန သုညတော, အတ္တာဘာဝေန အနတ္တတော။ ဧဝမေတ္ထ ‘‘အနိစ္စတော ပလောကတော’’တိ ဒွီဟိ ပဒေဟိ အနိစ္စမနသိကာရော, ‘‘သုညတော အနတ္တတော’’တိ ဒွီဟိ အနတ္တမနသိကာရော, သေသေဟိ ဒုက္ခမနသိကာရော ဝုတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သေသမေတ္ထ ဥတ္တာနမေဝ။ ဒသမံ။
၁၁။ သုတဝန္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၂၃။ တထာ ဧကာဒသမေ။ ဒသမသ္မိဉှိ ‘‘သီလဝတာ’’တိ စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလံ ဝုတ္တံ, ဣဓ သုတဝတာတိ ကမ္မဋ္ဌာနသုတံ ဣဒမေဝ နာနာကရဏံ။ ဧကာဒသမံ။
၁၂-၁၃။ ကပ္ပသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၁၂၄-၁၂၅။ ဒွါဒသမတေရသမာနိ ရာဟုလောဝါဒသဒိသာနေဝါတိ။ ဒွါဒသမတေရသမာနိ။
ဓမ္မကထိကဝဂ္ဂေါ ဒွါဒသမော။
၁၃။ အဝိဇ္ဇာဝဂ္ဂေါ
၁-၁၀။ သမုဒယဓမ္မသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၁၂၆-၁၃၅။ အဝိဇ္ဇာဝဂ္ဂေါ ဥတ္တာနတ္ထောဝ။ ဣမသ္မိဉှိ ဝဂ္ဂေ သဗ္ဗသုတ္တေသု စတုသစ္စမေဝ ကထိတံ။
အဝိဇ္ဇာဝဂ္ဂေါ တေရသမော။
၁၄။ ကုက္ကုဠဝဂ္ဂေါ
၁-၁၃။ ကုက္ကုဠသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၁၃၆-၁၄၉။ ကုက္ကုဠဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ကုက္ကုဠန္တိ သန္တတ္တံ အာဒိတ္တံ ဆာရိကရာသိံ ဝိယ မဟာပရိဠာဟံ။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ ဒုက္ခလက္ခဏံ ကထိတံ, သေသေသု အနိစ္စလက္ခဏာဒီနိ။ သဗ္ဗာနိ စေတာနိ ပါဋိယေက္ကံ ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယေန ကထိတာနီတိ။
ကုက္ကုဠဝဂ္ဂေါ စုဒ္ဒသမော။
၁၅။ ဒိဋ္ဌိဝဂ္ဂေါ
၁-၉။ အဇ္ဈတ္တသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၁၅၀-၁၅၈။ ဒိဋ္ဌိဝဂ္ဂဿ ပဌမေ ကိံ ဥပါဒါယာတိ ကိံ ပဋိစ္စ။ ဒုတိယေ ကိံ အဘိနိဝိဿာတိ ကိံ အဘိနိဝိသိတွာ, ပစ္စယံ ကတွာတိ အတ္ထော။ တတိယာဒီသု ဒိဋ္ဌီတိအာဒီနိ ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယေန ဝုတ္တာနိ။ ပဌမာဒီနိ။
၁၀။ အာနန္ဒသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၅၉။ ဒသမေ ဥပသင်္ကမီတိ အညေ ဘိက္ခူ ပဉ္စက္ခန္ဓကမ္မဋ္ဌာနံ ကထာပေတွာ ယုဉ္ဇိတွာ ဃဋေတွာ အရဟတ္တံ ပတွာ သတ္ထု သန္တိကေ အညံ ဗျာကရောန္တေ ဒိသွာ ‘‘အဟမ္ပိ ပဉ္စက္ခန္ဓကမ္မဋ္ဌာနံ ကထာပေတွာ ယုဉ္ဇန္တော ဃဋေန္တော, အရဟတ္တံ ပတွာ အညံ ဗျာကရိဿာမီ’’တိ စိန္တေတွာ ဥပသင်္ကမိ။ သတ္ထာ ပန အတ္တနော ဓရမာနကာလေ ထေရဿ ဥပရိမဂ္ဂတ္တယဝဇ္ဈာနံ ကိလေသာနံ ပဟာနံ အပဿန္တောပိ ‘‘ဣမဿ စိတ္တံ ဂဏှိဿာမီ’’တိ ကထေသိ။ တဿာပိ ဧကံ ဒွေ ဝါရေ မနသိ ကတွာဝ ဗုဒ္ဓုပဋ္ဌာနဝေလာ ဇာတာတိ ဂန္တဗ္ဗံ ဟောတိ။ ဣတိဿ စိတ္တံ သမ္ပဟံသမာနော ဝိမုတ္တိပရိပါစနီယဓမ္မောဝ သော ကမ္မဋ္ဌာနာနုယောဂေါ ဇာတောတိ။ ဒသမံ။
ဒိဋ္ဌိဝဂ္ဂေါ ပန္နရသမော။
ဥပရိပဏ္ဏာသကော သမတ္တော။
ခန္ဓသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၂။ ရာဓသံယုတ္တံ
၁။ ပဌမဝဂ္ဂေါ
၁။ မာရသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၁၆၀။ ရာဓသံယုတ္တဿ ပဌမေ မာရော ဝါ အဿာတိ မရဏံ ဝါ ဘဝေယျ။ မာရေတာ ဝါတိ မာရေတဗ္ဗော ဝါ။ ယော ဝါ ပန မီယတီတိ ယော ဝါ ပန မရတိ။ နိဗ္ဗိဒတ္ထန္တိ နိဗ္ဗိဒါဉာဏတ္ထံ။ နိဗ္ဗာနတ္ထာတိ ဖလဝိမုတ္တိ နာမေသာ အနုပါဒါနိဗ္ဗာနတ္ထာတိ အတ္ထော။ အစ္စယာသီတိ အတိက္ကန္တောသိ။ နိဗ္ဗာနောဂဓန္တိ နိဗ္ဗာနေ ပတိဋ္ဌိတံ။ ဣဒံ မဂ္ဂဗြဟ္မစရိယံ နာမ နိဗ္ဗာနဗ္ဘန္တရေ ဝုဿတိ, န နိဗ္ဗာနံ အတိက္ကမိတွာတိ အတ္ထော။ နိဗ္ဗာနပရိယောသာနန္တိ နိဗ္ဗာနံ အဿ ပရိယောသာနံ, နိပ္ဖတ္တိ နိဋ္ဌာတိ အတ္ထော။ ပဌမံ။
၂-၁၀။ သတ္တသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၁၆၁-၁၆၉။ ဒုတိယေ သတ္တော သတ္တောတိ လဂ္ဂပုစ္ဆာ။ တတြ သတ္တော တတြ ဝိသတ္တောတိ တတြ လဂ္ဂေါ တတြ ဝိလဂ္ဂေါ။ ပံသွာဂါရကေဟီတိ ပံသုဃရကေဟိ။ ကေဠာယန္တီတိ ကီဠန္တိ။ ဓနာယန္တီတိ ဓနံ ဝိယ မညန္တိ။ မမာယန္တီတိ ‘‘မမ ဣဒံ, မမ ဣဒ’’န္တိ မမတ္တံ ကရောန္တိ, အညဿ ဖုသိတုမ္ပိ န ဒေန္တိ။ ဝိကီဠနိယံ ကရောန္တီတိ ‘‘နိဋ္ဌိတာ ကီဠာ’’တိ တေ ဘိန္ဒမာနာ ကီဠာဝိဂမံ ကရောန္တိ။ တတိယေ ဘဝနေတ္တီတိ ဘဝရဇ္ဇု။ စတုတ္ထံ ဥတ္တာနမေဝ။ ပဉ္စမာဒီသု စတူသု စတ္တာရိ သစ္စာနိ ကထိတာနိ, ဒွီသု ကိလေသပ္ပဟာနန္တိ။ ဒုတိယာဒီနိ။
ပဌမော ဝဂ္ဂေါ။
၂။ ဒုတိယဝဂ္ဂေါ
၁-၁၂။ မာရသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၁၇၀-၁၈၁။ ဒုတိယဝဂ္ဂဿ ပဌမေ မာရော, မာရောတိ မရဏံ ပုစ္ဆတိ။ ယသ္မာ ပန ရူပါဒိဝိနိမုတ္တံ မရဏံ နာမ နတ္ထိ, တေနဿ ဘဂဝါ ရူပံ ခေါ, ရာဓ,
မာရောတိအာဒိမာဟ။ ဒုတိယေ မာရဓမ္မောတိ မရဏဓမ္မော။ ဧတေနုပါယေန သဗ္ဗတ္ထ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗောတိ။
ဒုတိယော ဝဂ္ဂေါ။
၃-၄။ အာယာစနဝဂ္ဂါဒိ
၁-၁၁။ မာရာဒိသုတ္တဧကာဒသကဝဏ္ဏနာ
၁၈၂-၂၀၅။ တတော ပရံ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ။ အယဉှိ ရာဓတ္ထေရော ပဋိဘာနိယတ္ထေရော နာမ။ တထာဂတဿ ဣမံ ထေရံ ဒိသွာ သုခုမံ ကာရဏံ ဥပဋ္ဌာတိ။ တေနဿ ဘဂဝါ နာနာနယေဟိ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ ဧဝံ ဣမသ္မိံ ရာဓသံယုတ္တေ အာဒိတော ဒွေ ဝဂ္ဂါ ပုစ္ဆာဝသေန ဒေသိတာ, တတိယော အာယာစနေန, စတုတ္ထော ဥပနိသိန္နကကထာဝသေန။ သကလမ္ပိ ပနေတံ ရာဓသံယုတ္တံ ထေရဿ ဝိမုတ္တိပရိပါစနီယဓမ္မဝသေနေဝ ဂဟိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။
ရာဓသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၃။ ဒိဋ္ဌိသံယုတ္တံ
၁။ ဝါတသုတ္တဝဏ္ဏနာ
၁။ သောတာပတ္တိဝဂ္ဂေါ
֍ ဋီ ၂၀၆။ ဒိဋ္ဌိသံယုတ္တေ န ဝါတာ ဝါယန္တီတိအာဒီသု ဧဝံ ကိရ တေသံ ဒိဋ္ဌိ – ‘‘ယေပိ ဧတေ ရုက္ခသာခါဒီနိ ဘဉ္ဇန္တာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, န ဧတေ ဝါတာ, ဝါတလေသော နာမေသော, ဝါတော ပန ဧသိကတ္ထမ္ဘော ဝိယ ပဗ္ဗတကူဋံ ဝိယ စ ဌိတော။ တထာ ယာပိ ဧတာ တိဏကဋ္ဌာဒီနိ ဝဟန္တိယော နဒိယော သန္ဒန္တိ, န ဧတ္ထ ဥဒကံ သန္ဒကိ, ဥဒကလေသော နာမေသ, ဥဒကံ ပန ဧသိကတ္ထမ္ဘော ဝိယ ပဗ္ဗတကူဋံ ဝိယ စ ဌိတံ။ ယာပိမာ ဂဗ္ဘိနိယော ဝိဇာယန္တီတိ စ ဝုစ္စန္တိ, ကိဉ္စာပိ တာ မိလာတုဒရာ ဟောန္တိ, ဂဗ္ဘော ပန န နိက္ခမတိ, ဂဗ္ဘလေသော နာမေသော, ဂဗ္ဘော ပန ဧသိကတ္ထမ္ဘော ဝိယ ပဗ္ဗတကူဋံ ဝိယ စ ဌိတော။ ယေပိ ဧတေ စန္ဒိမသူရိယာ ဥဒေန္တိ ဝါ အပေန္တိ ဝါ, နေဝ တေ ဥဒေန္တိ န အပေန္တိ, စန္ဒိမသူရိယလေသော နာမေသ, စန္ဒိမသူရိယာ ပန ဧသိကတ္ထမ္ဘော ဝိယ ပဗ္ဗတကူဋံ ဝိယ စ ဌိတာ’’တိ။
၂-၄။ ဧတံမမသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၂၀၇-၂၀၉။ ဒိဋ္ဌန္တိအာဒီသု ဒိဋ္ဌံ ရူပါယတနံ။ သုတံ သဒ္ဒါယတနံ။ မုတံ ဂန္ဓာယတနံ ရသာယတနံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ။ တဉှိ ပတွာ ဂဟေတဗ္ဗတော မုတန္တိ စ ဝုတ္တံ။ အဝသေသာနိ သတ္တာယတနာနိ ဝိညာတံ နာမ။ ပတ္တန္တိ ပရိယေသိတွာ ဝါ အပရိယေသိတွာ ဝါ ပတ္တံ။ ပရိယေသိတန္တိ ပတ္တံ ဝါ အပတ္တံ ဝါ ပရိယေသိတံ။ အနုဝိစရိတံ မနသာတိ စိတ္တေန အနုသဉ္စရိတံ။ လောကသ္မိဉှိ ပရိယေသိတွာ ပတ္တမ္ပိ အတ္ထိ, ပရိယေသိတွာ နောပတ္တမ္ပိ, အပရိယေသိတွာ ပတ္တမ္ပိ, အပရိယေသိတွာ နောပတ္တမ္ပိ။ တတ္ထ ပရိယေသိတွာ ပတ္တံ ပတ္တံ နာမ, ပရိယေသိတွာ နောပတ္တံ ပရိယေသိတံ နာမ။ အပရိယေသိတွာ ပတ္တဉ္စ အပရိယေသိတွာ နောပတ္တဉ္စ မနသာနုဝိစရိတံ နာမ။ အထ ဝါ ပရိယေသိတွာ ပတ္တမ္ပိ အပရိယေသိတွာ ပတ္တမ္ပိ ပတ္တဋ္ဌေန ပတ္တံ နာမ, ပရိယေသိတွာ နောပတ္တမေဝ ပရိယေသိတံ နာမ, အပရိယေသိတွာ နောပတ္တံ မနသာနုဝိစရိတံ နာမ။ သဗ္ဗံ ဝါ ဧတံ မနသာ အနုဝိစရိတမေဝ။
၅။ နတ္ထိဒိန္နသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၁၀။ နတ္ထိ ဒိန္နန္တိအာဒီသု နတ္ထိ ဒိန္နန္တိ ဒိန္နဿ ဖလာဘာဝံ သန္ဓာယ ဝဒန္တိ။ ယိဋ္ဌံ ဝုစ္စတိ မဟာယာဂေါ။ ဟုတန္တိ ပဟေဏကသက္ကာရော အဓိပ္ပေတော။ တမ္ပိ ဥဘယံ ဖလာဘာဝမေဝ သန္ဓာယ ပဋိက္ခိပန္တိ။ သုကတဒုက္ကဋာနန္တိ သုကတဒုက္ကတာနံ, ကုသလာကုသလာနန္တိ အတ္ထော။ ဖလံ ဝိပါကောတိ ယံ ဖလန္တိ ဝါ ဝိပါကောတိ ဝါ ဝုစ္စတိ, တံ နတ္ထီတိ ဝဒန္တိ။ နတ္ထိ အယံ လောကောတိ ပရလောကေ ဌိတဿ အယံ လောကော နတ္ထိ။ နတ္ထိ ပရော လောကောတိ ဣဓ လောကေ ဌိတဿပိ ပရော လောကော နတ္ထိ, သဗ္ဗေ တတ္ထ တတ္ထေဝ ဥစ္ဆိဇ္ဇန္တီတိ ဒဿေန္တိ။ နတ္ထိ မာတာ နတ္ထိ ပိတာတိ တေသု သမ္မာပဋိပတ္တိမိစ္ဆာပဋိပတ္တီနံ ဖလာဘာဝဝသေန ဝဒန္တိ။ နတ္ထိ သတ္တာ ဩပပါတိကာတိ စဝိတွာ ဥပ္ပဇ္ဇနကသတ္တာ နာမ နတ္ထီတိ ဝဒန္တိ။ နတ္ထိ လောကေ သမဏဗြာဟ္မဏာတိ လောကေ သမ္မာပဋိပန္နာ သမဏဗြာဟ္မဏာ နာမ နတ္ထီတိ ဝဒန္တိ။
စာတုမဟာဘူတိကောတိ စတုမဟာဘူတမယော။ ပထဝီ ပထဝီကာယန္တိ အဇ္ဈတ္တိကာ ပထဝီဓာတု ဗာဟိရံ ပထဝီဓာတုံ။ အနုပေတီတိ အနုယာတိ။ အနုပဂစ္ဆတီတိ တဿေဝ ဝေဝစနံ, အနုဂစ္ဆတီတိပိ အတ္ထော။ ဥဘယေနာပိ ဥပေတိ ဥပဂစ္ဆတီတိ ဒဿေန္တိ။ အာပါဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဣန္ဒြိယာနီတိ မနစ္ဆဋ္ဌာနိ ဣန္ဒြိယာနိ။ သင်္ကမန္တီတိ အာကာသံ ပက္ခန္ဒန္တိ။ အာသန္ဒိပဉ္စမာတိ နိပန္နမဉ္စေန ပဉ္စမာ, မဉ္စော စေဝ, စတ္တာရော မဉ္စပါဒေ ဂဟေတွာ ဌိတာ စတ္တာရော ပုရိသာ စာတိ အတ္ထော။ ယာဝ အာဠာဟနာတိ ယာဝ သုသာနာ။ ပဒါနီတိ ‘‘အယံ ဧဝံ သီလဝါ အဟောသိ, ဧဝံ ဒုဿီလော’’တိအာဒိနာ နယေန ပဝတ္တာနိ ဂုဏာဂုဏပဒါနိ။ သရီရမေဝ ဝါ ဧတ္ထ ပဒါနီတိ အဓိပ္ပေတံ။ ကာပေါတကာနီတိ ကပေါတကဝဏ္ဏာနိ, ပါရာဝတပက္ခဝဏ္ဏာနီတိ အတ္ထော။ ဘဿန္တာတိ ဘသ္မန္တာ။ အယမေဝ ဝါ ပါဠိ။ အာဟုတိယောတိ ယံ ပဟေဏကသက္ကာရာဒိဘေဒံ ဒိန္နဒါနံ, သဗ္ဗံ တံ ဆာရိကာဝသာနမေဝ ဟောတိ, န တတော ပရံ ဖလဒါယကံ ဟုတွာ ဂစ္ဆတီတိ အတ္ထော။ ဒတ္တုပညတ္တန္တိ ဒတ္တူဟိ ဗာလမနုဿေဟိ ပညတ္တံ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ – ဗာလေဟိ အဗုဒ္ဓီဟိ ပညတ္တမိဒံ ဒါနံ, န ပဏ္ဍိတေဟိ။ ဗာလာ ဒေန္တိ, ပဏ္ဍိတာ ဂဏှန္တီတိ ဒဿေန္တိ။
၆။ ကရောတောသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၁၁။ ကရောတောတိ သဟတ္ထာ ကရောန္တဿ။ ကာရယတောတိ အာဏတ္တိယာ ကာရေန္တဿ။ ဆိန္ဒတောတိ ပရေသံ ဟတ္ထာဒီနိ ဆိန္ဒန္တဿ။ ဆေဒါပယတောတိ ပရေဟိ ဆေဒါပေန္တဿ။ ပစတောတိ ဒဏ္ဍေန ပီဠေန္တဿ။ ပစာပယတောတိ ပရေဟိ ဒဏ္ဍာဒိနာ ပီဠာပေန္တဿ။ သောစတော သောစာပယတောတိ ပရဿ ဘဏ္ဍဟရဏာဒီဟိ သောကံ သယံ ကရောန္တဿာပိ ပရေဟိ ကာရေန္တဿာပိ။ ကိလမတော ကိလမာပယတောတိ အာဟာရုပစ္ဆေဒဗန္ဓနာဂါရပဝေသနာဒီဟိ သယံ ကိလမေန္တဿပိ ပရေဟိ ကိလမာပေန္တဿပိ။ ဖန္ဒတော ဖန္ဒာပယတောတိ ပရံ ဖန္ဒန္တံ ဖန္ဒနကာလေ သယမ္ပိ ဖန္ဒတော ပရေမ္ပိ ဖန္ဒာပယတော။ ပါဏမတိပါတယတောတိ ပါဏံ ဟနန္တဿပိ ဟနာပေန္တဿပိ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ကရဏကာရာပနဝသေနေဝ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။
သန္ဓိန္တိ ဃရသန္ဓိံ။ နိလ္လောပန္တိ မဟာဝိလောပံ။ ဧကာဂါရိကန္တိ ဧကမေဝ ဃရံ ပရိဝါရေတွာ ဝိလုမ္ပနံ။ ပရိပန္ထေ တိဋ္ဌတောတိ အာဂတာဂတာနံ အစ္ဆိန္ဒနတ္ထံ မဂ္ဂေ တိဋ္ဌတော။ ကရောတော န ကရီယတိ ပါပန္တိ ယံကိဉ္စိ ပါပံ ကရောမီတိ သညာယ ကရောတောပိ ပါပံ န ကရီယတိ, နတ္ထိ ပါပံ။ သတ္တာ ပန ကရောမာတိ ဧဝံသညိနော ဟောန္တီတိ ဒီပေန္တိ။ ခုရပရိယန္တေနာတိ ခုရနေမိနာ, ခုရဓာရသဒိသပရိယန္တေန ဝါ။ ဧကမံသခလန္တိ ဧကမံသရာသိံ။ ပုဉ္ဇန္တိ တဿေဝ ဝေဝစနံ။ တတောနိဒါနန္တိ ဧကမံသခလကရဏနိဒါနံ။
ဒက္ခိဏန္တိ ဒက္ခိဏတီရေ မနုဿာ ကက္ခဠာ ဒါရုဏာ, တေ သန္ဓာယ ဟနန္တောတိအာဒိ ဝုတ္တံ။ ဥတ္တရန္တိ ဥတ္တရတီရေ သဒ္ဓါ ဟောန္တိ ပသန္နာ ဗုဒ္ဓမာမကာ ဓမ္မမာမကာ သံဃမာမကာ, တေ သန္ဓာယ ဒဒန္တောတိအာဒိ ဝုတ္တံ။ တတ္ထ ယဇန္တောတိ မဟာယာဂံ ကရောန္တော။ ဒမေနာတိ ဣန္ဒြိယဒမေန ဥပေါသထကမ္မေန။ သံယမေနာတိ သီလသံယမေန။ သစ္စဝဇ္ဇေနာတိ သစ္စဝစနေန။ အာဂမောတိ အာဂမနံ, ပဝတ္တီတိ အတ္ထော။ သဗ္ဗထာပိ ပါပပုညာနံ ကိရိယမေဝ ပဋိက္ခိပန္တိ။
၇။ ဟေတုသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၂၁၂။ နတ္ထိ ဟေတု နတ္ထိ ပစ္စယောတိ ဧတ္ထ ပစ္စယောတိ ဟေတုဝေဝစနမေဝ။ ဥဘယေနာပိ ဝိဇ္ဇမာနမေဝ ကာယဒုစ္စရိတာဒီနံ သံကိလေသပစ္စယံ, ကာယသုစရိတာဒီနဉ္စ ဝိသုဒ္ဓိပစ္စယံ ပဋိက္ခိပန္တိ။ နတ္ထိ ဗလန္တိ ယမှိ အတ္တနော ဗလေ ပတိဋ္ဌိတာ ဣမေ သတ္တာ ဒေဝတ္တမ္ပိ မာရတ္တမ္ပိ ဗြဟ္မတ္တမ္ပိ သာဝကဗောဓိမ္ပိ ပစ္စေကဗောဓိမ္ပိ သဗ္ဗညုတမ္ပိ ပါပုဏန္တိ, တံ ဗလံ ပဋိက္ခိပန္တိ။ နတ္ထိ ဝီရိယန္တိအာဒီနိ သဗ္ဗာနိ အညမညဝေဝစနာနေဝ။ ‘‘ဣဒံ နော ဝီရိယေန, ဣဒံ ပုရိသထာမေန, ဣဒံ ပုရိသပရက္ကမေန ပတ္တ’’န္တိ, ဧဝံ ပဝတ္တဝစနပဋိက္ခေပကရဏဝသေန ပနေတာနိ ဝိသုံ အာဒိယန္တိ။
သဗ္ဗေ သတ္တာတိ ဩဋ္ဌဂေါဏဂဒြဘာဒယော အနဝသေသေ ပရိဂ္ဂဏှန္တိ။ သဗ္ဗေ ပါဏာတိ ဧကိန္ဒြိယော ပါဏော, ဒွိန္ဒြိယော ပါဏောတိအာဒိဝသေန ဝဒန္တိ။ သဗ္ဗေ ဘူတာတိ အဏ္ဍကောသဝတ္ထိကောသေသု ဘူတေ သန္ဓာယ ဝဒန္တိ။ သဗ္ဗေ ဇီဝါတိ သာလိယဝဂေါဓုမာဒယော သန္ဓာယ ဝဒန္တိ။ တေသု ဟိ တေ ဝိရုဟနဘာဝေန ဇီဝသညိနော။ အဝသာ အဗလာ အဝီရိယာတိ တေသံ အတ္တနော ဝသော ဝါ ဗလံ ဝါ ဝီရိယံ ဝါ နတ္ထိ။ နိယတိသင်္ဂတိဘာဝပရိဏတာတိ ဧတ္ထ နိယတီတိ နိယတတာ။ သင်္ဂတီတိ ဆန္နံ အဘိဇာတီနံ တတ္ထ တတ္ထ ဂမနံ။ ဘာဝေါတိ သဘာဝေါယေဝ။ ဧဝံ နိယတိယာ စ သင်္ဂတိယာ စ ဘာဝေန စ ပရိဏတာ နာနပ္ပကာရတံ ပတ္တာ။ ယေန ဟိ ယထာ ဘဝိတဗ္ဗံ, သော တထေဝ ဘဝတိ။ ယေန န ဘဝိတဗ္ဗံ, သော န ဘဝတီတိ ဒဿေန္တိ။ ဆသွေဝါဘိဇာတီသူတိ ဆသု ဧဝ အဘိဇာတီသု ဌတွာ သုခဉ္စ ဒုက္ခဉ္စ ပဋိသံဝေဒေန္တိ, အညာ သုခဒုက္ခဘူမိ နတ္ထီတိ ဒဿေန္တိ။
၈-၁၀။ မဟာဒိဋ္ဌိသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၂၁၃-၂၁၅။ အကဋာတိ အကတာ။ အကဋဝိဓာတိ အကတဝိဓာနာ, ‘‘ဧဝံ ကရောဟီ’’တိ ကေနစိ ကာရိတာပိ န ဟောန္တီတိ အတ္ထော။ အနိမ္မိတာတိ ဣဒ္ဓိယာပိ န နိမ္မိတာ။ အနိမ္မာတာတိ အနိမ္မာပိတာ။ ‘‘အနိမ္မိတဗ္ဗာ’’တိပိ ပါဌော, န နိမ္မိတဗ္ဗာတိ အတ္ထော။ ဝဉ္ဈာတိ ဝဉ္ဈပသုဝဉ္ဈတာလာဒယော ဝိယ အဖလာ ကဿစိ အဇနကာ။ ပဗ္ဗတကူဋံ ဝိယ ဌိတာတိ ကူဋဋ္ဌာ။ ဧသိကဋ္ဌာယိနော ဝိယ ဟုတွာ ဌိတာတိ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာ, ယထာ သုနိခါတော ဧသိကတ္ထမ္ဘော နိစ္စလော တိဋ္ဌတိ, ဧဝံ ဌိတာတိ အတ္ထော။ န ဣဉ္ဇန္တီတိ ဧသိကတ္ထမ္ဘော ဝိယ
ဌိတတ္တာ န စလန္တိ။ န ဝိပရိဏမန္တီတိ ပကတိံ န ဝိဇဟန္တိ။ န အညမညံ ဗျာဗာဓေန္တီတိ အညမညံ န ဥပဟနန္တိ။ နာလန္တိ န သမတ္ထာ။ ပထဝီကာယောတိအာဒီသု ပထဝီယေဝ ပထဝီကာယော, ပထဝီသမူဟော ဝါ။ သတ္တန္နံတွေဝ ကာယာနန္တိ ယထာ မုဂ္ဂရာသိအာဒီသု ပဟဋံ သတ္ထံ မုဂ္ဂရာသိအာဒီနံ အန္တရေနေဝ ပဝိသတိ, ဧဝံ သတ္တန္နံ ကာယာနံ အန္တရေန ဆိဒ္ဒေန ဝိဝရေန သတ္ထံ ပဝိသတိ။ တတ္ထ ‘‘အဟံ ဣမံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေမီ’’တိ ကေဝလံ သညာမတ္တမေဝ ဟောတီတိ ဒဿေန္တိ။
ယောနိပမုခသတသဟဿာနီတိ ပမုခယောနီနံ ဥတ္တမယောနီနံ စုဒ္ဒသသတသဟဿာနိ အညာနိ စ သဋ္ဌိသတာနိ အညာနိ စ ဆသတာနိ ပဉ္စ စ ကမ္မုနော သတာနီတိ ပဉ္စကမ္မသတာနိ စာတိ ကေဝလံ တက္ကမတ္တကေန နိရတ္ထကဒိဋ္ဌိံ ဒီပေန္တိ။ ပဉ္စ စ ကမ္မာနိ တီဏိ စ ကမ္မာနီတိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ကေစိ ပနာဟု ‘‘ပဉ္စ ကမ္မာနီတိ ပဉ္စိန္ဒြိယဝသေန ဂဏှန္တိ, တီဏီတိ ကာယကမ္မာဒိဝသေနာ’’တိ။ ကမ္မေ စ အဍ္ဎကမ္မေ စာတိ ဧတ္ထ ပနဿ ကာယကမ္မဝစီကမ္မာနိ ကမ္မန္တိ လဒ္ဓိ, မနောကမ္မံ ဥပဍ္ဎကမ္မန္တိ။ ဒွဋ္ဌိပဋိပဒါတိ ဒွါသဋ္ဌိပဋိပဒါတိ ဝဒန္တိ။ ဒွဋ္ဌန္တရကပ္ပါတိ ဧကသ္မိံ ကပ္ပေ စတုသဋ္ဌိ အန္တရကပ္ပါ နာမ ဟောန္တိ, အယံ ပန အညေ ဒွေ အဇာနန္တော ဧဝမာဟ။
ဆဠာဘိဇာတိယောတိ ကဏှာဘိဇာတိ နီလာဘိဇာတိ လောဟိတာဘိဇာတိ ဟလိဒ္ဒါဘိဇာတိ သုက္ကာဘိဇာတိ ပရမသုက္ကာဘိဇာတီတိ ဣမာ ဆ အဘိဇာတိယော ဝဒန္တိ။ တတ္ထ ဩရဗ္ဘိကာ သူကရိကာ သာကုဏိကာ မာဂဝိကာ လုဒ္ဒါ မစ္ဆဃာတကာ စောရာ စောရဃာတကာ ဗန္ဓနာဂါရိကာ, ယေ ဝါ ပနညေပိ ကေစိ ကုရူရကမ္မန္တာ, အယံ ကဏှာဘိဇာတီတိ ဝဒန္တိ။ ဘိက္ခူ နီလာဘိဇာတီတိ ဝဒန္တိ။ တေ ကိရ စတူသု ပစ္စယေသု ကဏ္ဋကေ ပက္ခိပိတွာ ခါဒန္တိ, ‘‘ဘိက္ခူ စ ကဏ္ဋကဝုတ္တိကာ’’တိ (အ။ နိ။ ၆။၅၇) အယံ ဟိဿ ပါဠိ ဧဝ။ အထ ဝါ ကဏ္ဋကဝုတ္တိကာ ဧဝ နာမ ဧကေ ပဗ္ဗဇိတာတိ ဝဒန္တိ။ လောဟိတာဘိဇာတိ နာမ နိဂဏ္ဌာ ဧကသာဋကာတိ ဝဒန္တိ။ ဣမေ ကိရ ပုရိမေဟိ ဒွီဟိ ပဏ္ဍရတရာ။ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ အစေလကသာဝကာ ဟလိဒ္ဒါဘိဇာတီတိ ဝဒန္တိ။ ဧဝံ အတ္တနော ပစ္စယဒါယကေ နိဂဏ္ဌေဟိပိ ဇေဋ္ဌကတရေ ကရောန္တိ။ အာဇီဝကာ အာဇီဝိနိယော အယံ သုက္ကာဘိဇာတီတိ ဝဒန္တိ။ တေ ကိရ ပုရိမေဟိ စတူဟိ
ပဏ္ဍရတရာ။ နန္ဒော ဝစ္ဆော, ကိသော သံကိစ္စော, မက္ခလိ ဂေါသာလော ပရမသုက္ကာဘိဇာတီတိ ဝဒန္တိ။ တေ ကိရ သဗ္ဗေဟိ ပဏ္ဍရတရာ။
အဋ္ဌ ပုရိသဘူမိယောတိ မန္ဒဘူမိ ခိဍ္ဍာဘူမိ ဝီမံသကဘူမိ ဥဇုဂတဘူမိ သေခဘူမိ သမဏဘူမိ ဇာနနဘူမိ ပန္နဘူမီတိ ဣမာ အဋ္ဌ ပုရိသဘူမိယောတိ ဝဒန္တိ။ တတ္ထ ဇာတဒိဝသတော ပဋ္ဌာယ သတ္တ ဒိဝသေ သမ္ဗာဓဋ္ဌာနတော နိက္ခန္တတ္တာ သတ္တာ မန္ဒာ ဟောန္တိ မောမူဟာ, အယံ မန္ဒဘူမီတိ ဝဒန္တိ။ ယေ ပန ဒုဂ္ဂတိတော အာဂတာ ဟောန္တိ, တေ အဘိဏှံ ရောဒန္တိ စေဝ ဝိရဝန္တိ စ, သုဂတိတော အာဂတာ တံ အနုဿရိတွာ အနုဿရိတွာ ဟသန္တိ, အယံ ခိဍ္ဍာဘူမိ နာမ။ မာတာပိတူနံ ဟတ္ထံ ဝါ ပါဒံ ဝါ မဉ္စံ ဝါ ပီဌံ ဝါ ဂဟေတွာ ဘူမိယံ ပဒနိက္ခိပနံ ဝီမံသကဘူမိ နာမ။ ပဒသာ ဂန္တုံ သမတ္ထကာလော ဥဇုဂတဘူမိ နာမ။ သိပ္ပါနိ သိက္ခနကာလော သေခဘူမိ နာမ။ ဃရာ နိက္ခမ္မ ပဗ္ဗဇနကာလော သမဏဘူမိ နာမ။ အာစရိယံ သေဝိတွာ ဇာနနကာလော ဇာနနဘူမိ နာမ။ ‘‘ဘိက္ခု စ ပန္နကော ဇိနော န ကိဉ္စိ အာဟာ’’တိ ဧဝံ အလာဘိံ သမဏံ ပန္နဘူမီတိ ဝဒန္တိ။
ဧကူနပညာသ အာဇီဝကသတေတိ ဧကူနပညာသ အာဇီဝဝုတ္တိသတာနိ။ ပရိဗ္ဗာဇကသတေတိ ပရိဗ္ဗာဇကပဗ္ဗဇ္ဇာသတာနိ။ နာဂဝါသသတေတိ နာဂမဏ္ဍလသတာနိ။ ဝီသေ ဣန္ဒြိယသတေတိ ဝီသ ဣန္ဒြိယသတာနိ။ တိံသေ နိရယသတေတိ တိံသ နိရယသတာနိ။ ရဇောဓာတုယောတိ ရဇဩကိရဏဋ္ဌာနာနိ။ ဟတ္ထပိဋ္ဌိပါဒပိဋ္ဌာဒီနိ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ သတ္တ သညီဂဗ္ဘာတိ ဩဋ္ဌဂေါဏဂဒြဘအဇပသုမိဂမဟိံသေ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ သတ္တ အသညီဂဗ္ဘာတိ သာလိယဝဂေါဓုမမုဂ္ဂကင်္ဂုဝရကကုဒြူသကေ သန္ဓာယ ဝဒတိ။ နိဂဏ္ဌိဂဗ္ဘာတိ ဂဏ္ဌိမှိ ဇာတဂဗ္ဘာ, ဥစ္ဆုဝေဠုနဠာဒယော သန္ဓာယ ဝဒတိ။ သတ္တ ဒေဝါတိ ဗဟူ ဒေဝါ, သော ပန သတ္တာတိ ဝဒတိ။ မနုဿာပိ အနန္တာ, သော သတ္တာတိ ဝဒတိ။ သတ္တ ပေသာစာတိ ပိသာစာ မဟန္တမဟန္တာ, သတ္တာတိ ဝဒတိ။ သရာတိ မဟာသရာ။ ကဏ္ဏမုဏ္ဍ-ရထကာရ-အနောတတ္တ-သီဟပ္ပပါတ-ဆဒ္ဒန္တ-မုစလိန္ဒ-ကုဏာလဒဟေ ဂဟေတွာ ဝဒတိ။
ပဝုဋာတိ ဂဏ္ဌိကာ။ ပပါတာတိ မဟာပပါတာ။ ပပါတသတာနီတိ ခုဒ္ဒကပပါတသတာနိ။ သုပိနာတိ မဟာသုပိနာ။ သုပိနသတာနီတိ ခုဒ္ဒကသုပိနသတာနိ။ မဟာကပ္ပိနောတိ မဟာကပ္ပါနံ။ ဧတ္ထ ဧကမှာ မဟာသရာ
ဝဿသတေ ဝဿသတေ ကုသဂ္ဂေန ဧကံ ဥဒကဗိန္ဒုံ နီဟရိတွာ သတ္တက္ခတ္တုံ တမှိ သရေ နိရုဒကေ ကတေ ဧကော မဟာကပ္ပေါတိ ဝဒတိ။ ဧဝရူပါနံ မဟာကပ္ပါနံ စတုရာသီတိသတသဟဿာနိ ခေပေတွာ ဗာလေ စ ပဏ္ဍိတေ စ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောန္တီတိ အယမဿ လဒ္ဓိ။ ပဏ္ဍိတောပိ ကိရ အန္တရာဝိသုဇ္ဈိတုံ န သက္ကောတိ, ဗာလောပိ တတော ဥဒ္ဓံ န ဂစ္ဆတိ။
သီလေန ဝါတိ အစေလကသီလေန ဝါ အညေန ဝါ ယေန ကေနစိ။ ဝတေနာတိ တာဒိသေနေဝ ဝတေန။ တပေနာတိ တပေါကမ္မေန။ အပရိပက္ကံ ပရိပါစေတိ နာမ ယော ‘‘အဟံ ပဏ္ဍိတော’’တိ အန္တရာ ဝိသုဇ္ဈတိ။ ပရိပက္ကံ ဖုဿ ဖုဿ ဗျန္တီကရောတိ နာမ ယော ‘‘အဟံ ဗာလော’’တိ ဝုတ္တပရိမာဏကာလံ အတိက္ကမိတွာ ယာတိ။ ဟေဝံ နတ္ထီတိ ဧဝံ နတ္ထိ။ တဉှိ ဥဘယမ္ပိ န သက္ကာ ကာတုန္တိ ဒီပေတိ။ ဒေါဏမိတေတိ ဒေါဏေန မိတံ ဝိယ။ သုခဒုက္ခေတိ သုခဒုက္ခံ။ ပရိယန္တကတေတိ ဝုတ္တပရိမာဏေန ကာလေန ကတပရိယန္တော။ နတ္ထိ ဟာယနဝဍ္ဎနေတိ နတ္ထိ ဟာယနဝဍ္ဎနာနိ, န သံသာရော ပဏ္ဍိတဿ ဟာယတိ, န ဗာလဿ ဝဍ္ဎတီတိ အတ္ထော။ ဥက္ကံသာဝကံသေတိ ဥက္ကံသာဝကံသာ။ ဟာယနဝဍ္ဎနာနမေဝေတံ ဝေဝစနံ။ ဣဒါနိ တမတ္ထံ ဥပမာယ သာဓေန္တော သေယျထာပိ နာမာတိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ သုတ္တဂုဠေတိ ဝေဌေတွာ ကတသုတ္တဂုဠေ။ နိဗ္ဗေဌိယမာနမေဝ ပလေတီတိ ပဗ္ဗတေ ဝါ ရုက္ခဂ္ဂေ ဝါ ဌတွာ ခိတ္တံ သုတ္တပ္ပမာဏေန နိဗ္ဗေဌိယမာနမေဝ ဂစ္ဆတိ, သုတ္တေ ခီဏေ တတ္ထေဝ တိဋ္ဌတိ, န ဂစ္ဆတိ ဧဝမေဝ ဗာလာ စ ပဏ္ဍိတာ စ ကာလဝသေန နိဗ္ဗေဌိယမာနာ သုခဒုက္ခံ ပလေန္တိ, ယထာဝုတ္တေန ကာလေန အတိက္ကမန္တီတိ ဒဿေတိ။
၁၁-၁၈။ အန္တဝါသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၂၁၆-၂၂၃။ အန္တဝါ လောကောတိ ဧကတော ဝဍ္ဎိတနိမိတ္တံ လောကောတိ ဂါဟေန ဝါ တက္ကေန ဝါ ဥပ္ပန္နဒိဋ္ဌိ။ အနန္တဝါတိ သဗ္ဗတော ဝဍ္ဎိတံ အပ္ပမာဏနိမိတ္တံ လောကောတိ ဂါဟေန ဝါ တက္ကေန ဝါ ဥပ္ပန္နဒိဋ္ဌိ။ တံ ဇီဝံ တံ သရီရန္တိ ဇီဝဉ္စ သရီရဉ္စ ဧကမေဝါတိ ဥပ္ပန္နဒိဋ္ဌိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။ ဣမာနိ တာဝ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဝသေန အဋ္ဌာရသ ဝေယျာကရဏာနိ ဧကံ ဂမနံ။
၂။ ဒုတိယဂမနာဒိဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ
၂၂၄-၃၀၁။ ဒုတိယံ ဂမနံ ဒုက္ခဝသေန ဝုတ္တံ။ တတြာပိ အဋ္ဌာရသေဝ ဝေယျာကရဏာနိ, တတော ပရာနိ ‘‘ရူပီ အတ္တာ ဟောတီ’’တိအာဒီနိ အဋ္ဌ ဝေယျာကရဏာနိ, တေဟိ သဒ္ဓိံ တံ ဒုတိယပေယျာလောတိ ဝုတ္တော။
တတ္ထ ရူပီတိ အာရမ္မဏမေဝ ‘‘အတ္တာ’’တိ ဂဟိတဒိဋ္ဌိ။ အရူပီတိ ဈာနံ ‘‘အတ္တာ’’တိ ဂဟိတဒိဋ္ဌိ။ ရူပီ စ အရူပီ စာတိ အာရမ္မဏဉ္စ ဈာနဉ္စ ‘‘အတ္တာ’’တိ ဂဟိတဒိဋ္ဌိ။ နေဝ ရူပီ နာရူပီတိ တက္ကမတ္တေန ဂဟိတဒိဋ္ဌိ။ ဧကန္တသုခီတိ လာဘီတက္ကီဇာတိဿရာနံ ဥပ္ပန္နဒိဋ္ဌိ။ ဈာနလာဘိနောပိ ဟိ အတီတေ ဧကန္တသုခံ အတ္တဘာဝံ မနသိကရောတော ဧဝံ ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တက္ကိနောပိ ‘‘ယထာ ဧတရဟိ အဟံ ဧကန္တသုခီ, ဧဝံ သမ္ပရာယေပိ ဘဝိဿာမီ’’တိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဇာတိဿရဿပိ သတ္တဋ္ဌဘဝေ သုခိတဘာဝံ ပဿန္တဿ ဧဝံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧကန္တဒုက္ခီတိအာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။
တတိယပေယျာလော အနိစ္စဒုက္ခဝသေန တေဟိယေဝ ဆဗ္ဗီသတိယာ သုတ္တေဟိ ဝုတ္တော, စတုတ္ထပေယျာလော တိပရိဝဋ္ဋဝသေနာတိ။
ဒိဋ္ဌိသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၄။ ဩက္ကန္တသံယုတ္တံ
၁-၁၀။ စက္ခုသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၃၀၂-၃၁၁။ ဩက္ကန္တသံယုတ္တေ အဓိမုစ္စတီတိ သဒ္ဓါဓိမောက္ခံ ပဋိလဘတိ။ ဩက္ကန္တော သမ္မတ္တနိယာမန္တိ ပဝိဋ္ဌော အရိယမဂ္ဂံ။ အဘဗ္ဗော စ တာဝ ကာလံ ကာတုန္တိ ဣမိနာ ဥပ္ပန္နေ မဂ္ဂေ ဖလဿ အနန္တရာယတံ ဒီပေတိ။ ဥပ္ပန္နသ္မိဉှိ မဂ္ဂေ ဖလဿ အန္တရာယကရဏံ နာမ နတ္ထိ။ တေနေဝါဟ – ‘‘အယဉ္စ ပုဂ္ဂလော သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော အဿ, ကပ္ပဿ စ ဥဍ္ဍယှနဝေလာ အဿ, နေဝ တာဝ ကပ္ပေါ ဥဍ္ဍယှေယျ, ယာဝါယံ ပုဂ္ဂလော န သောတာပတ္တိဖလံ သစ္ဆိကရောတိ, အယံ ဝုစ္စတိ ပုဂ္ဂလော ဌိတကပ္ပီ’’တိ (ပု။ ပ။ ၁၇)။ မတ္တသော နိဇ္ဈာနံ ခမန္တီတိ ပမာဏတော ဩလောကနံ ခမန္တိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
ဩက္ကန္တသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၅။ ဥပ္ပါဒသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ
၃၁၂-၃၂၁။ ဥပ္ပါဒသံယုတ္တေ သဗ္ဗံ ပါကဋမေဝ။
ဥပ္ပါဒသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၆။ ကိလေသသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ
၃၂၂-၃၃၁။ ကိလေသသံယုတ္တေ စိတ္တဿေသော ဥပက္ကိလေသောတိ ကတရစိတ္တဿ? စတုဘူမကစိတ္တဿ။ တေဘူမကစိတ္တဿ တာဝ ဟောတု, လောကုတ္တရဿ ကထံ ဥပက္ကိလေသော ဟောတီတိ? ဥပ္ပတ္တိနိဝါရဏတော။ သော ဟိ တဿ ဥပ္ပဇ္ဇိတုံ အပ္ပဒါနေန ဥပက္ကိလေသောတိ ဝေဒိတဗ္ဗော။ နေက္ခမ္မနိန္နန္တိ နဝလောကုတ္တရဓမ္မနိန္နံ။ စိတ္တန္တိ သမထဝိပဿနာစိတ္တံ။ အဘိညာ သစ္ဆိကရဏီယေသု ဓမ္မေသူတိ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏေန အဘိဇာနိတွာ သစ္ဆိကာတဗ္ဗေသု ဆဠဘိညာဓမ္မေသု, ဧကံ ဓမ္မံ ဝါ ဂဏှန္တေန နေက္ခမ္မန္တိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
ကိလေသသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၇။ သာရိပုတ္တသံယုတ္တံ
၁-၉။ ဝိဝေကဇသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၃၃၂-၃၄၀။ သာရိပုတ္တသံယုတ္တဿ ပဌမေ န ဧဝံ ဟောတီတိ အဟင်္ကာရမမင်္ကာရာနံ ပဟီနတ္တာ ဧဝံ န ဟောတိ။ ဒုတိယာဒီသုပိ ဧသေဝ နယော။ ပဌမာဒီနိ။
၁၀။ သုစိမုခီသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၄၁။ ဒသမေ သုစိမုခီတိ ဧဝံနာမိကာ။ ဥပသင်္ကမီတိ ထေရံ အဘိရူပံ ဒဿနီယံ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ သမန္တပါသာဒိကံ ဒိသွာ ‘‘ဣမိနာ သဒ္ဓိံ ပရိဟာသံ ကရိဿာမီ’’တိ ဥပသင်္ကမိ။ အထ ထေရေန တသ္မိံ ဝစနေ ပဋိက္ခိတ္တေ
‘‘ဣဒါနိဿ ဝါဒံ အာရောပေဿာမီ’’တိ မညမာနာ တေန ဟိ, သမဏ, ဥဗ္ဘမုခေါ ဘုဉ္ဇသီတိ အာဟ။ ဒိသာမုခေါတိ စတုဒ္ဒိသာမုခေါ, စတဿော ဒိသာ ဩလောကေန္တောတိ အတ္ထော။ ဝိဒိသာမုခေါတိ စတဿော ဝိဒိသာ ဩလောကေန္တော။
ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာတိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယာတိ ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာသင်္ခါတာယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ။ ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာ နာမ လာဗုဝတ္ထု-ကုမ္ဘဏ္ဍဝတ္ထု-မူလကဝတ္ထု-အာဒီနံ ဝတ္ထူနံ ဖလသမ္ပတ္တိကာရဏကာလဇာနနုပါယော။ မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝိကံ ကပ္ပေန္တီတိ တေနေဝ ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာတိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာသင်္ခါတေန မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝိကံ ကပ္ပေန္တိ, တေသံ ဝတ္ထူနံ သမ္ပာဒနေန ပသန္နေဟိ မနုဿေဟိ ဒိန္နေ ပစ္စယေ ပရိဘုဉ္ဇန္တာ ဇီဝန္တီတိ အတ္ထော။ အဓောမုခါတိ ဝတ္ထုံ ဩလောကေတွာ ဘုဉ္ဇမာနဝသေန အဓောမုခါ ဘုဉ္ဇန္တိ နာမ။ ဧဝံ သဗ္ဗတ္ထ ယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။ အပိ စေတ္ထ နက္ခတ္တဝိဇ္ဇာတိ ‘‘အဇ္ဇ ဣမံ နက္ခတ္တံ ဣမိနာ နက္ခတ္တေန ဂန္တဗ္ဗံ, ဣမိနာ ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ ဧဝံ ဇာနနဝိဇ္ဇာ။ ဒူတေယျန္တိ ဒူတကမ္မံ, တေသံ တေသံ သာသနံ ဂဟေတွာ တတ္ထ တတ္ထ ဂမနံ။ ပဟိဏဂမနန္တိ ဧကဂါမသ္မိံယေဝ ဧကကုလဿ သာသနေန အညကုလံ ဥပသင်္ကမနံ။ အင်္ဂဝိဇ္ဇာတိ ဣတ္ထိလက္ခဏပုရိသလက္ခဏဝသေန အင်္ဂသမ္ပတ္တိံ ဉတွာ ‘‘တာယ အင်္ဂသမ္ပတ္တိယာ ဣဒံ နာမ လဗ္ဘတီ’’တိ ဧဝံ ဇာနနဝိဇ္ဇာ။ ဝိဒိသာမုခါတိ အင်္ဂဝိဇ္ဇာ ဟိ တံ တံ သရီရကောဋ္ဌာသံ အာရဗ္ဘ ပဝတ္တတ္တာ ဝိဒိသာယ ပဝတ္တာ နာမ, တသ္မာ တာယ ဝိဇ္ဇာယ ဇီဝိကံ ကပ္ပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တာ ဝိဒိသာမုခါ ဘုဉ္ဇန္တိ နာမ။ ဧဝမာရောစေသီတိ ‘‘ဓမ္မိကံ သမဏာ’’တိအာဒီနိ ဝဒမာနာ သာသနဿ နိယျာနိကံ ဂုဏံ ကထေသိ။ တဉ္စ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ ကထံ သုတွာ ပဉ္စမတ္တာနိ ကုလသတာနိ သာသနေ ဩတရိံသူတိ။
သာရိပုတ္တသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၈။ နာဂသံယုတ္တံ
၁။ သုဒ္ဓိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၃၄၂။ နာဂသံယုတ္တေ အဏ္ဍဇာတိ အဏ္ဍေ ဇာတာ။ ဇလာဗုဇာတိ ဝတ္ထိကောသေ ဇာတာ။ သံသေဒဇာတိ သံသေဒေ ဇာတာ။ ဩပပါတိကာတိ
ဥပပတိတွာ ဝိယ ဇာတာ။ ဣဒဉ္စ ပန သုတ္တံ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိယာ ဝုတ္တံ။ ဘိက္ခူနဉှိ ‘‘ကတိ နု ခေါ နာဂယောနိယော’’တိ ကထာ ဥဒပါဒိ။ အထ ဘဂဝါ ပုဂ္ဂလာနံ နာဂယောနီဟိ ဥဒ္ဓရဏတ္ထံ နာဂယောနိယော အာဝိကရောန္တော ဣမံ သုတ္တမာဟ။
၂-၅၀။ ပဏီတတရသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၃၄၃-၃၉၁။ ဒုတိယာဒီသု ဝေါဿဋ္ဌကာယာတိ အဟိတုဏ္ဍိကပရိဗုဒ္ဓံ အဂဏေတွာ ဝိဿဋ္ဌကာယာ။ ဒွယကာရိနောတိ ဒုဝိဓကာရိနော, ကုသလာကုသလကာရိနောတိ အတ္ထော။ သစဇ္ဇ မယန္တိ သစေ အဇ္ဇ မယံ။ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတီတိ သဟဘာဝံ အာပဇ္ဇတိ။ တတြဿ အကုသလံ ဥပပတ္တိယာ ပစ္စယော ဟောတိ, ကုသလံ ဥပပန္နာနံ သမ္ပတ္တိယာ။ အန္နန္တိ ခါဒနီယဘောဇနီယံ။ ပါနန္တိ ယံကိဉ္စိ ပါနကံ။ ဝတ္ထန္တိ နိဝါသနပါရုပနံ။ ယာနန္တိ ဆတ္တုပါဟနံ အာဒိံ ကတွာ ယံကိဉ္စိ ဂမနပစ္စယံ။ မာလန္တိ ယံကိဉ္စိ သုမနမာလာဒိပုပ္ဖံ။ ဂန္ဓန္တိ ယံကိဉ္စိ စန္ဒနာဒိဂန္ဓံ။ ဝိလေပနန္တိ ယံကိဉ္စိ ဆဝိရာဂကရဏံ။ သေယျာဝသထပဒီပေယျန္တိ မဉ္စပီဌာဒိသေယျံ ဧကဘူမိကာဒိအာဝသထံ ဝဋ္ဋိတေလာဒိပဒီပူပကရဏဉ္စ ဒေတီတိ အတ္ထော။ တေသဉှိ ဒီဃာယုကတာယ စ ဝဏ္ဏဝန္တတာယ စ သုခဗဟုလတာယ စ ပတ္ထနံ ကတွာ ဣမံ ဒသဝိဓံ ဒါနဝတ္ထုံ ဒတွာ တံ သမ္ပတ္တိံ အနုဘဝိတုံ တတ္ထ နိဗ္ဗတ္တန္တိ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
နာဂသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၉။ သုပဏ္ဏသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ
၃၉၂-၄၃၇။ သုပဏ္ဏသံယုတ္တေ ပတ္တာနံ ဝဏ္ဏဝန္တတာယ ဂရုဠာ သုပဏ္ဏာတိ ဝုတ္တာ။ ဣဓာပိ ပဌမသုတ္တံ ပုရိမနယေနေဝ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိယံ ဝုတ္တံ။ ဟရန္တီတိ ဥဒ္ဓရန္တိ။ ဥဒ္ဓရမာနာ စ ပန တေ အတ္တနာ ဟီနေ ဝါ သမေ ဝါ ဥဒ္ဓရိတုံ သက္ကောန္တိ, န အတ္တနာ ပဏီတတရေ။ သတ္တဝိဓာ ဟိ အနုဒ္ဓရဏီယနာဂါ နာမ ပဏီတတရာ ကမ္ဗလဿတရာ ဓတရဋ္ဌာ သတ္တသီဒန္တရဝါသိနော ပထဝိဋ္ဌကာ ပဗ္ဗတဋ္ဌကာ ဝိမာနဋ္ဌကာတိ။ တတြ အဏ္ဍဇာဒီနံ ဇလာဗုဇာဒယော
ပဏီတတရာ, တေ တေဟိ အနုဒ္ဓရဏီယာ။ ကမ္ဗလဿတရာ ပန နာဂသေနာပတိနော, တေ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဒိသွာ ယော ကောစိ သုပဏ္ဏော ဥဒ္ဓရိတုံ န သက္ကောတိ။ ဓတရဋ္ဌာ ပန နာဂရာဇာနော, တေပိ ကောစိ ဥဒ္ဓရိတုံ န သက္ကောတိ။ ယေ ပန သတ္တသီဒန္တရေ မဟာသမုဒ္ဒေ ဝသန္တိ, တေ ယသ္မာ ကတ္ထစိ ဝိကမ္ပနံ ကာတုံ န သက္ကာ, တသ္မာ ကောစိ ဥဒ္ဓရိတုံ န သက္ကောတိ။ ပထဝိဋ္ဌကာဒီနံ နိလီယနောကာသော အတ္ထိ, တသ္မာ တေပိ ဥဒ္ဓရိတုံ န သက္ကောတိ။ ယေ ပန မဟာသမုဒ္ဒေ ဦမိပိဋ္ဌေ ဝသန္တိ, တေ ယော ကောစိ သမော ဝါ ပဏီတတရော ဝါ သုပဏ္ဏော ဥဒ္ဓရိတုံ သက္ကောတိ။ သေသံ နာဂသံယုတ္တေ ဝုတ္တနယမေဝါတိ။
သုပဏ္ဏသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၁၀။ ဂန္ဓဗ္ဗကာယသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ
၄၃၈-၅၄၉။ ဂန္ဓဗ္ဗကာယသံယုတ္တေ မူလဂန္ဓေ အဓိဝတ္ထာတိ ယဿ ရုက္ခဿ မူလေ ဂန္ဓော အတ္ထိ, တံ နိဿာယ နိဗ္ဗတ္တာ။ သော ဟိ သကလောပိ ရုက္ခော တေသံ ဥပကပ္ပတိ။ သေသပဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။ ဂန္ဓဂန္ဓေတိ မူလာဒိဂန္ဓာနံ ဂန္ဓေ။ ယဿ ဟိ ရုက္ခဿ သဗ္ဗေသမ္ပိ မူလာဒီနံ ဂန္ဓော အတ္ထိ, သော ဣဓ ဂန္ဓော နာမ။ တဿ ဂန္ဓဿ ဂန္ဓေ, တသ္မိံ အဓိဝတ္ထာ။ ဣဓ မူလာဒီနိ သဗ္ဗာနိ တေသံယေဝ ဥပကပ္ပန္တိ။ သော ဒါတာ ဟောတိ မူလဂန္ဓာနန္တိ သော ကာဠာနုသာရိကာဒီနံ မူလဂန္ဓာနံ ဒါတာ ဟောတိ။ ဧဝံ သဗ္ဗပဒေသု အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ ဧဝဉှိ သရိက္ခဒါနမ္ပိ ဒတွာ ပတ္ထနံ ဌပေန္တိ, အသရိက္ခဒါနမ္ပိ။ တံ ဒဿေတုံ သော အန္နံ ဒေတီတိအာဒိ ဒသဝိဓံ ဒါနဝတ္ထု ဝုတ္တံ။ သေသံ သဗ္ဗတ္ထ ဥတ္တာနမေဝါတိ။
ဂန္ဓဗ္ဗကာယသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၁၁။ ဝလာဟကသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ
၅၅၀-၆၀၆။ ဝလာဟကသံယုတ္တေ ဝလာဟကကာယိကာတိ ဝလာဟကနာမကေ ဒေဝကာယေ ဥပ္ပန္နာ အာကာသစာရိကဒေဝါ။ သီတဝလာဟကာတိ သီတကရဏဝလာဟကာ။ သေသပဒေသုပိ ဧသေဝ နယော။ စေတောပဏိဓိမနွာယာတိ စိတ္တဋ္ဌပနံ အာဂမ္မ။ သီတံ ဟောတီတိ ယံ ဝဿာနေ ဝါ
ဟေမန္တေ ဝါ သီတံ ဟောတိ, တံ ဥတုသမုဋ္ဌာနမေဝ။ ယံ ပန သီတေပိ အတိသီတံ, ဂိမှေ စ ဥပ္ပန္နံ သီတံ, တံ ဒေဝတာနုဘာဝေန နိဗ္ဗတ္တံ သီတံ နာမ။ ဥဏှံ ဟောတီတိ ယံ ဂိမှာနေ ဥဏှံ, တံ ဥတုသမုဋ္ဌာနိကံ ပါကတိကမေဝ။ ယံ ပန ဥဏှေပိ အတိဥဏှံ, သီတကာလေ စ ဥပ္ပန္နံ ဥဏှံ, တံ ဒေဝတာနုဘာဝေန နိဗ္ဗတ္တံ ဥဏှံ နာမ။ အဗ္ဘံ ဟောတီတိ အဗ္ဘမဏ္ဍပေါ ဟောတိ။ ဣဓာပိ ယံ ဝဿာနေ စ သိသိရေ စ အဗ္ဘံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, တံ ဥတုသမုဋ္ဌာနိကံ ပါကတိကမေဝ။ ယံ ပန အဗ္ဘေယေဝ အတိအဗ္ဘံ, သတ္တသတ္တာဟမ္ပိ စန္ဒသူရိယေ ဆာဒေတွာ ဧကန္ဓကာရံ ကရောတိ, ယဉ္စ စိတ္တဝေသာခမာသေသု အဗ္ဘံ, တံ ဒေဝတာနုဘာဝေန ဥပ္ပန္နံ အဗ္ဘံ နာမ။ ဝါတော ဟောတီတိ ယော တသ္မိံ တသ္မိံ ဥတုမှိ ဥတ္တရဒက္ခိဏာဒိပကတိဝါတော ဟောတိ, အယံ ဥတုသမုဋ္ဌာနောဝ။ ယောပိ ပန ရုက္ခက္ခန္ဓာဒိပဒါလနော အတိဝါတော နာမ အတ္ထိ, အယဉ္စေဝ, ယော စ အညောပိ အကာလဝါတော, အယံ ဒေဝတာနုဘာဝနိဗ္ဗတ္တော နာမ။ ဒေဝေါ ဝဿတီတိ ယံ ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ဝဿံ, တံ ဥတုသမုဋ္ဌာနမေဝ။ ယံ ပန ဝဿေယေဝ အတိဝဿံ, ယဉ္စ စိတ္တဝေသာခမာသေသု ဝဿံ, တံ ဒေဝတာနုဘာဝနိဗ္ဗတ္တံ နာမ။
တတြိဒံ ဝတ္ထု – ဧကော ကိရ ဝဿဝလာဟကဒေဝပုတ္တော တလကူဋကဝါသိ ခီဏာသဝတ္ထေရဿ သန္တိကံ ဂန္တွာ ဝန္ဒိတွာ အဋ္ဌာသိ။ ထေရော ‘‘ကောသိ တွ’’န္တိ ပုစ္ဆိ။ ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, ဝဿဝလာဟကဒေဝပုတ္တော’’တိ။ ‘‘တုမှာကံ ကိရ စိတ္တေန ဒေဝေါ ဝဿတီ’’တိ? ‘‘အာမ, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ပဿိတုကာမာ မယ’’န္တိ။ ‘‘တေမိဿထ, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘မေဃသီသံ ဝါ ဂဇ္ဇိတံ ဝါ န ပညာယတိ, ကထံ တေမိဿာမာ’’တိ? ‘‘ဘန္တေ, အမှာကံစိတ္တေန ဒေဝေါ ဝဿတိ, တုမှေ ပဏ္ဏသာလံ ပဝိသထာ’’တိ။ ‘‘သာဓု ဒေဝပုတ္တာ’’တိ သော ပါဒေ ဓောဝိတွာ ပဏ္ဏသာလံ ပါဝိသိ။ ဒေဝပုတ္တော တသ္မိံ ပဝိသန္တေယေဝ ဧကံ ဂီတံ ဂါယိတွာ ဟတ္ထံ ဥက္ခိပိ။ သမန္တာ တိယောဇနဋ္ဌာနံ ဧကမေဃံ အဟောသိ။ ထေရော အဒ္ဓတိန္တော ပဏ္ဏသာလံ ပဝိဋ္ဌောတိ။ အပိစ ဒေဝေါ နာမေသ အဋ္ဌဟိ ကာရဏေဟိ ဝဿတိ နာဂါနုဘာဝေန သုပဏ္ဏာနုဘာဝေန ဒေဝတာနုဘာဝေန သစ္စကိရိယာယ ဥတုသမုဋ္ဌာနေန မာရာဝဋ္ဋနေန ဣဒ္ဓိဗလေန ဝိနာသမေဃေနာတိ။
ဝလာဟကသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၁၂။ ဝစ္ဆဂေါတ္တသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ
၆၀၇-၆၆၁။ ဝစ္ဆဂေါတ္တသံယုတ္တေ အညာဏာတိ အညာဏေန။ ဧဝံ သဗ္ဗပဒေသု ကရဏဝသေနေဝ အတ္ထော ဝေဒိတဗ္ဗော။ သဗ္ဗာနိ စေတာနိ အညမညဝေဝစနာနေဝါတိ။ ဣမသ္မိဉ္စ ပန သံယုတ္တေ ဧကာဒသ သုတ္တာနိ ပဉ္စပညာသ ဝေယျာကရဏာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။
ဝစ္ဆဂေါတ္တသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
၁၃။ ဈာနသံယုတ္တံ
၁။ သမာဓိမူလကသမာပတ္တိသုတ္တဝဏ္ဏနာ
֍ ဋီ ၆၆၂။ ဈာနသံယုတ္တဿ ပဌမေ သမာဓိကုသလောတိ ပဌမံ ဈာနံ ပဉ္စင်္ဂိကံ ဒုတိယံ တိဝင်္ဂိကန္တိ ဧဝံ အင်္ဂဝဝတ္ထာနကုသလော။ န သမာဓိသ္မိံ သမာပတ္တိကုသလောတိ စိတ္တံ ဟာသေတွာ ကလ္လံ ကတွာ ဈာနံ သမာပဇ္ဇိတုံ န သက္ကောတိ။ ဣမိနာ နယေန သေသပဒါနိပိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။
၂-၅၅။ သမာဓိမူလကဌိတိသုတ္တာဒိဝဏ္ဏနာ
၆၆၃-၇၁၆။ ဒုတိယာဒီသု န သမာဓိသ္မိံ ဌိတိကုသလောတိ ဈာနံ ဌပေတုံ အကုသလော, သတ္တဋ္ဌအစ္ဆရာမတ္တံ ဈာနံ ဌပေတုံ န သက္ကောတိ။ န သမာဓိသ္မိံ ဝုဋ္ဌာနကုသလောတိ ဈာနတော ဝုဋ္ဌာတုံ အကုသလော, ယထာပရိစ္ဆေဒေန ဝုဋ္ဌာတုံ န သက္ကောတိ။ န သမာဓိသ္မိံ ကလ္လိတကုသလောတိ စိတ္တံ ဟာသေတွာ ကလ္လံ ကာတုံ အကုသလော။ န သမာဓိသ္မိံ အာရမ္မဏကုသလောတိ ကသိဏာရမ္မဏေသု အကုသလော။ န သမာဓိသ္မိံ ဂေါစရကုသလောတိ ကမ္မဋ္ဌာနဂေါစရေ စေဝ ဘိက္ခာစာရဂေါစရေ စ အကုသလော။ န သမာဓိသ္မိံ အဘိနီဟာရကုသလောတိ ကမ္မဋ္ဌာနံ အဘိနီဟရိတုံ အကုသလော။ န သမာဓိသ္မိံ သက္ကစ္စကာရီတိ ဈာနံ အပ္ပေတုံ သက္ကစ္စကာရီ န ဟောတိ။ န သမာဓိသ္မိံ သာတစ္စကာရီတိ ဈာနပ္ပနာယ သတတကာရီ န ဟောတိ, ကဒါစိဒေဝ ကရောတိ။ န သမာဓိသ္မိံ သပ္ပါယကာရီတိ သမာဓိဿ သပ္ပါယေ ဥပကာရကဓမ္မေ ပူရေတုံ န သက္ကောတိ။ တတော ပရံ သမာပတ္တိအာဒီဟိ
ပဒေဟိ ယောဇေတွာ စတုက္ကာ ဝုတ္တာ။ တေသံ အတ္ထော ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗော။ သကလံ ပနေတ္ထ ဈာနသံယုတ္တံ လောကိယဇ္ဈာနဝသေနေဝ ကထိတန္တိ။
ဈာနသံယုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
ဣတိ သာရတ္ထပ္ပကာသိနိယာ သံယုတ္တနိကာယ-အဋ္ဌကထာယ
ခန္ဓဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
သံယုတ္တနိကာယ-အဋ္ဌကထာယ ဒုတိယော ဘာဂေါ။
ခန္ဓဝဂ္ဂအဋ္ဌကထာနိဿယ
၁. ခန္ဓသံယုတ်
၁. နကုလပိတုဝဂ်
၁. နကုလပိတုသုတ်အဖွင့်
၁။ ခန္ဓိယဝဂ္ဂဿ၊ ခန္ဓိယဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမကုလဝိတုသုတ်၌။ ဘဂ္ဂေသူတိ၊ ဘဂ္ဂေသုဟူသည်ကား။ ဧဝံနာမကာ၊ ဤသို့ဘဂ္ဂေသုဟုဗဟုဝုစ်ဖြင့်ရအပ်သောအမည်ရှိ။ ဇနပဒေ၊ ဇနပုဒ်၌။ သံသုမာရဂိရေဟိတိ၊ သုံမာရဂိရေဟူသည်ကား။ သံသုမာရဂိနဂရေ၊ သံသုမာရဂိဟုရအပ်သောအမည်ရှိသောမြို့၌။ တသ္မိံနဂရေ၊ ထိုမြို့တည်ထောင်ရာ ကာလ၌။ သံသုမာရော၊ မိကျောင်းသည်။ သဒ္ဒံ၊ ရူးရူဟူသောအသံကို။ အကာသိကိရ၊ ပြုတတ်။ တေန၊ ထိုပဝတ္တနိမိတ်ကြောင်း။ အဿနဂရဿ၊ ထိုမြို့၏။ သံသုမာရဂိရနေ႖ဝနာမံ၊ သံသုမာရဂိရဟူသော အမည်ကိုပင်လျှင်။ အကံသု၊ ပြုကုန်၏။ ဘေသဝနေတိ၊ ဘေသကဠာဝနေဟူသည်ကား။ ဘေသကာဠာယနာမ၊ ဘေသကာဠာ အမည်ရှိသော။ ယိက္ခိနိယာ၊ ဘီးလူးမည်။ အဓိဝတ္ထတ္တာ၊ သိမ်းဆည်းစိုးအုပ်သောအမည်ရှိသော။ ဝနေ၊ တောအုပ်၌။ တဒေဝ၊ ထိုတောအုပ်ကိုပင်လျှင်။ မိဂဂဏဿ၊ သားအပေါင်းအား။ အဘယတ္ထယ၊ ဘေးမရှိနေစိမ့်ငှါ။ ဒိန္နတ္တာ၊ လှုအပ်သည်၏အဖြစ် ကြောင်း။ မိဂဒါယောတိ၊ မိဂဒါယဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဘဂဝါ၊ သဗ္ဗညုဘုရားသခင်သည်။ တသ္မိံဇနပဒေ၊ ထိုဘဂ္ဂအမည်ရှိသောဇနပုဒ်၌။ တံနဂရံ၊ ထိုသံသုမာရဂိရအမည်ရှိသောမြို့ကို။ နိဿာယ၊ ဆွမ်းခံအမှီပြု၍။ တသ္မိံဝနသဏ္ဌေ၊ သားတို့အားဘေးမရှိနေစိမ့်သောငှါပေးအပ်ဘေသကဠာအမည်ရှိသောထိုတောအုပ်၌။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ နကုလပိတာတိ၊ နကုလပိတာဟူသည်ကား။ နကုလဿနာမ၊ နကာလအမည်ရှိသော။ ဒါရကဿ၊ သတိုးသား၏။ ပိတာ၊ အဘသည်။ ဇိဏ္ဏောတိ၊ ဇိဏ္ဏောဟူသည်ကား။ ဇရာဇိဏ္ဏော၊ ဇရာဖြင့်အိုမင်းသည်။ ဝုဒ္ဓေါတိ၊ ဝုဒ္ဓေါဟူသည်ကား။ ဝယောဝုဒ္ဓေါ၊ အရွယ်အားဖြင့်ကြီးရင့်သည်။ မဟလ္လကော၊ ပဋိသန္ဓေအားဖြင့်နေ့ရက်ရှည်လျားသောသက်ကြီးအိုသည်။ အဒ္ဓဂတောတိ၊ အဒ္ဓဂတောဟူသည်ကား။ တိယဒ္ဓဂတော၊ သုံးပါးသောအရွယ်ဟုဆိုအပ်သောအဓွန်သို့ရောက်သည်။ ဝယော အနုပ္ပတ္တောတိ၊ ဝယော အနုပ္ပတ္တောဟူသည်ကား။ တေသုတီသုအဒ္ဓေသု၊ ထိုသုံးပါးသောအရွယ်ဟုဆိုအပ်သောအဓွန့်တို့တွင့်။ ပစ္ဆိမဝယံ၊ တတိယအရွယ်သို့။ အနုပ္ပတ္တော၊ ရောက်သည်။ အာတုရကာယောတိ၊ အာတုရကာယောဟူသည်ကား။ ဂိလာနကာယော၊ နာသောကိုယ်ရှိသည်။ အသ္မိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ ရှေ့ဝါကျ၌အပြစ်တင်ဘွယ်ကိုပယ်ဖျောက်တတ်သောဝါကျတပါးကိုအားထုတ်အံ့။ ဣဒံသရိရံ၊ ခေါင်းပါးမွန်မြေးသစ်ထဲဆွေးသို့ညစ်ကြေးပြည်လျှံတလံမျှလောက်အစောက်ရှည်စွာဤခန္ဓာကိုယ်သည်။ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ၊ ရွှေအဆင်းသို့အဆင်းရှိသည်။ သမာနမ္ပိ၊ ဖြစ်လျက်မူလည်း။ နိစ္စံ၊ မပြတ်။ ပဂ္ဃရဏဋ္ဌေန၊ ကိုးပါးဒွါရအမာဝမှနိစ္စခန်းဝမ်းနှယ်လယိုထိုထိုမစင်ဘင်ကစသည်အရည်အရိတံစီးညှိသို့တစိစိယိုသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အာတုရံယေဝ
နာမ၊ ကျင်နာသည်မည်သည်သာလျှင်။ ကိဉ္စာပိဟောတိ၊ အကယ်၍ကာဖြစ်၏။ ပန၊ ထိုသို့ကုန်အောင်စုံသောဤကာယသည်အနာသည်မည်သော်လည်း။ ဝိသေသေန၊ နိစ္စအနာကိုးလုံးထက်လွန်သည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ အဿ၊ ထိုကိုယ်၏။ ဇရာတုရတာ၊ ဇရာဖြင့်ကျင်နာသည်၏အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဗျာဓာတုရတာ၊ ရောဂါဝေဒနာဖြင့်ကျင်နာသည်၏အဖြစ်လည်းကောင်း။ မရဏာတုရတာ၊ မရဏဖြင့်ကျင်နာသည်၏အဖြစ်လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တိဿောအာတုရတာ၊ သုံးပါးကုန်သောအနာသည်၏အဖြစ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ရှိသည်ဖြစ်ကုန်၏။ တာသု၊ ထိုသုံးပါးကုန်သောအနာသည်၏အဖြစ်တို့တွင်။ ဧသော၊ ဤသူကြွယ်သည်။ မဟလ္လကတ္တာ၊ အသက်ကြီးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဇရာတုရောဝ၊ ဇရာအနာ စွဲသည်သာလျှင်။ ကိဉ္စာပိဟောတိ၊
၃၊ အကယ်၍ကာဖြစ်၏။ ပန၊ ထိုသို့ဖြစ်သော်လည်း။ အဿ၊ ထိုသူကြွယ်၏။ အဘိဏှရောဂတာယ၊ မပြတ်စွဲကပ်သောရောဂါဝေဒနာရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝိသေသေန၊ ဇရာတုရတာထက်လွန်ပြန်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဗျဓိအာတုရတာ၊ ဗျာဓိဖြင့်အနာသည်၏အဖြစ်ကို။ ဣဓ၊ ဤအာတုရတာဟူသောပုဒ်၌။ အဓိပ္ပေတာ၊ အလိုရှိအပ်၏။ အဘိဏှာတုရတာတိ၊ အဘိဏှာတုရတာဟူသည်ကား။ အဘိဏှရောဂေါနိရန္တရရောဂေါ၊ မပြတ်စွဲကပ်သောရောဂါဝေဒနာရှိသည်။ အနိစ္စဒဿာဝီတိ၊ အနိစ္စဒဿာဝီဟူသည်ကား။ တာယအာတုရတာယ၊ ထိုသို့ရောဂါဝေဒနာဖြင့်လူနာဖြစ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဣစ္ဆိတိစ္ဆိတက္ခဏေ၊ အလိုရှိတိုင်းအလိုရှိတိုင်းသောခဏ၌။ အာဂန္တုံ၊ အဖူးလာခြင်းငှါ။ အသက္ကောန္တော၊ မတက်နှိုင်ခဲ့ရကား။ ကဒါစိဒေဝ၊ ရံခါသာလျှင်။ ဒဋ္ဌုံ၊ ဖူးမြင်ခြင်းကို။ လဘာမိ၊ ရခဲ့၏။ သဗ္ဗကာလံ၊ အခါမပြတ်။ ဒဋ္ဌုံ၊ ဖူးမြင်ခြင်းကို။ နလဘာမိ၊ မရခဲ့။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ မနောဘာဝနီယာနန္တိ၊ မနောဘာဝနီယာနံဟူသည်ကား။ မနဝဍ္ဎကာနံ၊ ကုသိုလ်အဘို့၌ဖြစ်သောနှလုံးကိုပွါးစေတတ်ကုန်သော။ ဟိတံပါကဋံကရောမိ၊ မပေါ်ထင်ငြားထိုစကားကိုထင်ရှားပြဦးအံ့။ ယေသု၊ အကြင်အရှင်သာရိပုတ္တရာ အရှင်မောဂ္ဂလာန်စသည်တို့ကို။ ဒိဋ္ဌေသု၊ မြင်အပ်ကုန်သည်ရှိသော်။ ကုလေသု၊ အမျိုးတို့၌။ ကုသလဝသေန၊ ကုသိုလ်အဘို့၏အစွမ်းဖြင့်။ စိတ္တံ၊ ကုသိုလ်စိတ်သည်။ ဝဍ္ဎတိ၊ ပွါး၏။ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလာနာဒယော၊ သာရိပုတ္တရာမောဂ္ဂလာန်အစရှိကုန်သော။ တေမဟာထေရာ၊ ထိုမဟာထေရ်မွန်တို့သည်။ မနောဘာဝနီယာနာမ၊ ကုသိုလ်အဘို့၌ဖြစ်သောနှလုံးကိုပွါးစေတတ်သည်မည်ပေကုန်၏။ အနုသာသတူတိ၊ အနုသာသတုဟူသည်ကား။ ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်တလဲလဲ။ သာသတု၊ ဆုံးမတော်မူလော။ ဟိ၊ အထူးကိုဆိုဦးအံ့။ ပုရိမံ၊ ရှေးဖြစ်သော။ ဝစနံ၊ ဆုံးမစကားသည်။ ဩဝါဒေါနာမ၊ ဩဝါဒမည်၏။ အပရာပရံ၊ အဆင့်ဆင့်။ ပဝတ္တိတဟိတဝစနံ၊ ဖြစ်စေအပ်သောအကျိုးစီးပွါးနှင့်စပ်သောဆုံးမစကားသည်။ အနုသာသိနီနာမ၊ အနုသာသနီမည်၏။ ဝါ၊ တနည်းကား။ ဝတ္တုသ္မိံ၊ ဝတ္တုသည်။ ဩတိဏ္ဏေ၊ သက်သည်ရှိသော်။ ဝစနံ၊ ကံမြစ်ဆုံးမသောစကားသည်။ ဩဝါဒေါနာမ၊ ဩဝါဒမည်၏။ ဝတ္ထုသ္မိံ၊ ဝတ္ထုသည်။ အနောဝိဏ္ဏေ၊ မသက်မီ။ တန္တိဝသေနဝါ၊ ပါဠိတော်နှင့်စပ်သဖြင့်လည်းကောင်း။ ပဝေဏိဝသေနဝါ၊ ပဝေဏိ၏အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သောဆုံးမစကားသည်။ အနုသာသနီနာမ၊ အနုသာသနီမည်သည်။
၄၊ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အပိစအပရော၊ တပါးသော။ နယော၊ နည်းကို။ မယာ၊ ငါသည်။ ဝုစ္စ၊ ဆိုဦးအံ။ ဩဝါဒေါတိဝါ၊ ဩဝါဒေါဟူသောဤပုဒ်သည်လည်းကောင်း။ အနုသာသနီတိဝါ၊ အနုသာသနီဟူသောဤပုဒ်သည်လည်းကောင်း။ ဣဒံပဒွယံ၊ ဤနှစ်ခုပေါင်းသည်။ အတ္တတော၊ အနက်ဖြင့်။ ဧကမေဝ၊ တူသည်သာလျှင်တည်း။ နာနံ၊ ထူးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
အာတုရောဟာယန္တိပဒဿ၊ အာတုရောဟာယံဟူသောဤပုဒ်၏။ အာတုရောဟိအယံပဒစ္ဆေဒေါ၊ အာတုရောဟိအယံဟူပုဒ်ဖြတ်ခြင်းကို။ ကာတဗ္ဗော၊ ပြုအပ်၏။ သုဏ္ဏဝဏ္ဏော၊ ရွှေအဆင်းကဲသို့အဆင်းရှိသည်။ သမာနောပိ၊ ဖြစ်သော်လည်းကောင်း။ ပိယင်္ဂုသာမော၊ သျှစ်ရှာသီးသို့ဖြူရွှေသော အဆင်းရှိသည်။ သမာနောပိ၊ ဖြစ်သော်လည်းကောင်း။ နိစ္စံ၊ အမြဲ။ ပဂ္ဃရဏဋ္ဌေန၊ ကိုးပါးဒွါရအမာဝမှနိစ္စမခန်းစန်းနှယ်လယို ထိုတိုမစင်ဘင်ကစသည်အရည်အရိ တန်စီးဉှိသို့။ တစိစိယိုတတ်သည်၏အဖြစ်ကြောင်း။ သာဗ္ဗော၊ အလုံးစုံသော။ အယံကာယော၊ ဤကိုယ်သည်။ အာတုရောယေဝ၊ အနာမည်သည်သာလျှင်တည်း။ အဏ္ဍံဝိ၊ ကြက်ဥဒေါင်းကဲသို့။ ဘူတော၊ ဖြစ်သည်။ ဒုဗ္ဗလော၊ အားနည်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကုက္ကုဋဏ္ဍံဝါ၊ ကြက်ဥသည်လည်းကောင်း။ မယူရဏ္ဍံဝါ၊ ဒေါင်းဥသည်လည်းကောင်း။ ဂေဏ္ဍုကံဝိယ၊ ဖလီကုံးကဲသို့။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဒါရကေန၊ သူငယ်သည်။ ခိမန္တေနဝါ၊ ပစ်သဖြင့်လည်းကောင်း။ ပဟရန္တေနဝါ၊ ပုတ်ခတ်သဖြင့်လည်းကောင်း။ ကီဠိတုံ၊ ကစားခြင်းငှါ။ ဘိဇ္ဇတိယထာ၊ ပေါက်ကွဲသကဲသို့။ ဧဝံတထာ၊ ထိုအတူ။ အယမ္ပိကာယော၊ ဤခန္ဓာကိုယ်သည်လည်း။ ကဏ္ဋကေပိ၊ ဆူးသည်လည်းကောင်း။ ခါဏုကေပိ၊ သစ်ငုတ်၌လည်းကောင်း။ ပက္ခလိတဿ၊ ချော်ချွတ်စဉ်။ ဘိဇ္ဇတိ၊ ပေါက်ပြဲ၏။
ဣတိ တသ္မာ၊ ထို့သို့ဆူး၌လည်းကောင်း သစ်ငုတ်၌လည်းကောင်း ချော်ချွတ်စဉ်ပေါက်ပြဲတတ်သော သောဘောကြောင်း။ အဏ္ဍံဝိယ၊ ကြက်ဥဒေါင်းကဲသို့။ ဘူတော၊ ဖြစ်၏။ ဣတိအတ္ထေ၊ ဤသို့ပေါက် ပြဲတတ်သောအနက် ကြောင်း။ အဏ္ဍဘူတော၊ အဏ္ဍဘူတမည်၏။ ပရိယောနဒ္ဓေါတိ၊ ပရိယောနဒ္ဓေါဟူသည်ကား။ သုခုမေန၊ သိမ်မွေ့သော။ ဆဝိမတ္ထေန၊ မထူလွန်စွာပါးလွှာသောအရည် မျှသည်။ ပရိနဒ္ဓေါ၊ မြှေးရှက်အပ်၏။ ဟိယုတ္တံ၊ သင့်စွာ။ အဏ္ဍံ၊ ကြက်ဥ ဒေါင်းဥသည်။ သာရနစေန၊ အနှစ်ဖြစ်သောအခွံဖြင့်။ ပရိယောနဒ္ဓံ၊ မြှေးရှက်အပ်၏။ တေန၊ ထိုသို့အနှစ်ဖြစ်သောအခွံရေသည်မြှေးရှက်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင်း။ ထဒ္ဓံ၊ ခိုင်မာသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဍံသမကသာဒယော၊ ခြင်းအစရှိသည်တို့သည်။ နိလိယိပဂ္ဃရာပေတုံ၊ ယိုစိမ့်သောငှာ။ နသက္ကောန္တိ၊ မတတ်နိုင်ကုန်။ ဣမသ္မိံပန၊ ဤခန္ဓာကိုယ်၌မူကား။ ဆဝိံ၊ အရေကို။ ဆိန္ဒိတွာ၊ ဖြတ်၍။ ဍံသမကသာဒယော၊ မှက်ခြင်အစရှိသည်တို့သည်။ ယံ၊ အကြင်အဆီရည်ကိုသောက်ခြင်းအမှုကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှာ။ ဣစ္ဆန္တိ၊ အလိုရှိကုန်၏။ တံ၊ ထိုအဆီကိုသောက်ခြင်းအမှုကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုနိုင်ကုန်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သုခုမာယ၊ သိမ်မွေ့သော။ ဆဝိယာ၊ အရေသည်။ ပရိယောနဒ္ဓေါ၊ မြှေးရှက်အပ်၏။
ကိံမညတြဗာလျာတိ၊ ကိံမညတြဗာလျာဟူသည်ကား။ ဗာလဘာဝတော၊ မိုက်သည်၏အဖြစ်ကို။ အညတြ၊ ကြည်၍။ ကိံအတ္ထိကသ္မာအတ္ထိ၊ အဘယ်ကြောင်းရှိလိမ့်မည်နည်း။ နတ္ထိယေဝ၊ မရှိစင်စစ်တည်။ အတ္တဗာလဘာဝသင်္ဂီ၊ ထိုဆိုအပ်ပြီးသောသဘေရှိသောအတ္တဘောနှင့်ပြည့်စုံသည်၏အဖြစ်ကို။ ပဋိဇာနာနန္တော၊ ဝန်ခံပေသော။ အယံ၊ ဤသူသည်။ ဗာလောယေဝ၊ လူမိုက်စင်စစ်တည်း။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ တသ္မာတိ၊ တသ္မာဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင်း။ အယံကာယော၊ ဤကိုယသည်။ ဧဝရူပေါ၊ ဤသို့အနာသည်ဖြစ်သော သဘောကြက်ဥဒေါင်းဥနှင့်တူသော သဘော သိမ်မွေ့သောအရည်သည်မြှေးရှက်အပ်သောသဘောရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထို့သို့အနာသည်ဖြစ်သောသဘော ကြက်ဥဒေါင်းဥနှင့်တူသောသဘော သိမ်မွေ့သောအရည်သည်မြှေးရှက်အပ်သောသဘောရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင်း။ တေနနုပဿသင်္ကမီတိ၊ တေနနုပဿနသင်္ကမိဟူသည်ကား။ ရညောစက္ကဝတ္တိဿ၊ စကြာဝတေးမင်းအား။ ဥပဋ္ဌာနံ၊ ခစားညီမူခြင်းငှါ။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ အနန္တရံ၊ အခြားမဲသောကာလ၌။ ပရိဏာယကရတနဿ၊ သားတော်ကြီးရတနာအား။ ဥပဋ္ဌာနံ၊ ခစားမှုခြင်းငှါ။ ဂစ္ဆန္တော၊ သွားသော။ ရာဇပုရိသောဝိယ၊ မင်းချင်းယောင်ကျားကိုကဲ့သို့။ သဒ္ဓမ္မစက္ကဝတ္တိဿ၊ သူတော်ကောင်းတရားတည်းဟူသောစကြာရတနာကိုလည်ိစေတတ်သော။ ဘဂဝတော၊ ဘုန်းတော်ခြောက်ပါးနှင့်ပြည့်စုံတော်မူသောမြတ်စွာဘုရားအား။ ဥပဋ္ဌာနံ၊ ခစားဆည်းကပ်ခြင်းငှါ။ ဂန္တွာ၊ သ၊ ါား၍။ အနန္တရံ၊ အခြားမဲ့သောကာလ၌။ ဓမ္မသေနာပတိဿ၊ တရားစစ်သူကြီးဖြစ်တော်မူသောအရှင်သာရိပုတ္တရာမဟာထေရ်မြတ်အား။ အပစိတိံ၊ အရိုအသေပူဇော်ခြင်းကို။ ကာတုကာမော၊ ပြုခြင်းငှါအလိုရှိသည်ဖြစ်၍။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ကအာယသ္မာသာရိပုတ္တော၊ အရှင်သာရိပုတ္တရာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တေန၊ ထိုအရှင်သာရိပုတ္တရာရှိရာအရပ်သို။ ဥပသင်္ကမိ၊ ကပ်လေ၏။ ဝိပ္ပသန္နာနီတိ၊ ဝိပ္ပသန္နာနိဟူသည်ကား။ သုဋ္ဌု၊ လွန်စွာ။ ပသန္နာနိ၊ ကြည်လငက်ကုန်၏။ ဣန္ဒြိယာနီတိ၊ ဣန္ဒြိယာနိဟူသည်ကား။ မနစ္ဆဋ္ဌာနိ၊ မနိန္ဒြေလျှင်ခြောက်ခုမြောက်ရှိကုန်သော။ ဣန္ဒြိယာနိ၊ စက္ခုအစရှိသောဣန္ဒြေတို့သည်။
ကိဉှိနောသိယာတိ၊ ကိဉှိနောသိယာဟူသည်ကား။ ကေနကာရဏေန၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်။ ဓမ္မိကထာ၊ တရားစကားကို။ နလဒ္ဓါ၊ မရအပ်သည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့နည်း။ လဒ္ဓါယေဝ၊ အချစ်တော်သာဘုရားထံမှရအပ်သည်သာတည်း။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဣမိနာဝ ကိဉှိနောသိယာဟူသောဤပုဒ်ဖြင့်။ ကိံအတ္ထံ၊ အဘယ်သို့သောအနက်ကို။ ဒီပေတိ၊ ပြသနည်း။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘရားအား။ ဝိဿာသိကဘာဝံ၊ မိမိအကျွမ်းဝင်သည်၏အဖြစ်ကို။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ အယံ၊ ဤသူကြွယ်သည်။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘုရားအား။ ဒိဋ္ဌကာလတော၊ မြင်သောအခါမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ ပိတိပေမံ၊ အဘ၏ချစ်ခြင်းကို။ ပဋိလဘတိ၊ ရ၏။ အဿ၊ ထိုသူကြွယ် ၏။ ဥပါသိကာစ၊ သူကြွယ်မသည်လည်း။ မာတိပေမံ၊ အမိ၏ချစ်ခြင်းကို။ ပဋိလဘိတိ၊ ရ၏။ ဥဘောပိ၊ နှစ်ဦးသော သကြွယ်သ္မီး ခင်ပွန်းတို့သည်လည်း။ မမ၊ ငါ၏။ ပုတ္တော၊ သားချစ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သတ္ထာရံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ဝဒန္တိကိရ၊ ဆိုကုန်သတတ်။ ဟိကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်သနည်း။ နေသံ၊ ထိုသူကြွယ်တို့အား။ ဘဝန္တရဂတော၊ ဘဝတပါးမှပါသော။ သိနေဟော၊ ချစ်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိရ၊ ကြားဘူသည်ကား။ သာဥပါသိကာ၊ ထိုသူကြွယ်မသည်။ ပဉ္စဇာတိသတာနိ၊ ငါးရာတို့တိုင်တိုင်။ တထာဂတဿာ၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ မာတာဝ၊ အမိနှင်နှင်လျှင်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ဘူးပြီ။ ပုန၊ တပါးတုံ။ ပဉ္စဇာတိသတာနိ၊ ဘဝငါးရာတို့တိုင်တိုင်။ ဥပါသိကာ၊ ဥပါသိကာမသည်။ ဥပါသကော၊ ဥပါသကာသည်။ အဟာပိတာ၊ ဘကြီးသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ဘူးပြီ။ တထာ၊ ထိုအတူ။ ပဉ္စဇာနိသတာနိ၊ ငါးရာတို့တိုင်။ ဥပါသိကာ၊ ဥပါသကာမသည်။ တထာဂတဿ၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ စူဠမာတာ၊ မိထွေးသည်။ ဥပါသိကာ၊ ဥပါသိကာမသသည်။ စူဠပိတာ၊ ဘထွေးသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်ဘူးပြီ။ ဣတိဣဒံဝစနံ၊ ဤစကားကို။ သုတံ၊ ကြားဘူး၏။
ဧဝံဣမိနာဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဤဆိုအပ်ခဲ့ပြီးသောနည်းဖြင့်။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဒိယဍ္ဎအတ္ထဘာဝသဟဿ၊ အခွဲနှင့်တကွဘဝနှစ်ထောင်ပတ်လုံး။ တေသံယေဝ၊ ထိုသူကြွယ်သ္မီး ခင်ပွန်းနှစ်ယောက်တို့၏သာလျှင်။ ဟတ္ထေ၊ လက်တွင်း၌။ ဝဍ္ဎိတော၊ ကြီးဘူးပြီ။ တေနေဝ၊ ထိုကြောင်းသာလျှင်။ တေ၊ ထိုသူတို့သည်။ ယံဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ပုတ္တဿ၊ သား၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ကထေတုံ၊ ဆိုခြင်ငှါ။ နေဝသက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ ယံဝစနံ၊ အကြင်စကားကို။ ပိတု၊ အဘ၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ကထေတုံ၊ ဆိုခြင်းငှါ။ နသက္ကာ၊ မတတ်ကောင်း။ တံဝစနံ၊ ဩဝဒတုနောဘန္တောဘဂဝါယထာမယံပရလောကေပိ အညမညံသမာဂစ္ဆေယျာမဟူသောစကာကို။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ ကထေတုံ၊ ဆိုခြင်းငှါ။ သက္ကာ၊ တတ်ကောင်း၏။ တံဝစနံ၊ ထိုစကားကို။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာ၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ နိသိန္နာ၊ ထိုင်နေကုန်လျက်။ ကထေန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဣမိနာယေဝကာရဏေန၊ ဤအကြောင်းကြောင်းသာလျှင်။ ဘဂဝါစ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း။ ဧတဒဂ္ဂံဘိက္ခဝေမမသဝကာနံဥပါသကာနံဝိဿာ သိကာနံယဒိဒံနကုလပိတာဂဟပတိယဒိဒံနကုလမာတာဂဟပတာနီတိ၊ ဧတဒဂ္ဂံဘိက္ခဝေမမသာဝကာနံ ဥပါသကာနံ ဝိဿာသိကာနံယဒိဒံနကုလပိတာဂဟပတိယဒိဒံ နကုလမာတာ ဟူသည်ကား။ တေ၊ ထိုနှစ်ယောက်ကုန်သောသူတို့ကို။ ဧတဒဂ္ဂေ၊ ဧတဒဂ်အရာ၌။ ဌပေသိ၊ ထားတော်မူ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ နကုလပိတာ၊ နကုလသူငယ်၏ အဘဖြစ်သော။ ယဒိဒံယောအယံဂဟပတိ၊ အကြင်သူြွကယ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဧတံဧသောအယံဂဟပတိ၊ ဤသူကြွယ်သည်။ မမ၊ ငါဘုရား၏။ သာဝကာနံ၊ တပည့်ဖြစ်ကုန်သော။ ဝိဿာသိကာနံ၊ အကျွမ်းဝင်ကုန်သော။ ဥပါသကာနံ၊ ဒါယကာတို့တွင်။ အဂ္ဂံ အဂ္ဂေါ၊ ကဲလွန်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ နကုလမာတာ၊ နကုလသူငယ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဧတံ ဧသာ၊ ဤသူကြွယ်မသည်။ အဂ္ဂံအဂ္ဂေါ၊ အကဲလွန်၏။ ဣတိ တသ္မာ ယထာဝုတ္တကာရဏေန၊ ထိုဆိုအပ်ခဲပြီးသောအကြောင်း။ သော၊ ထိုသူကြွယ်သည်။ ဣမံဝိဿာသိကဘာဝံ၊ မိမိသဗ္ဗုညုဘုရားအား ဤသို့အကျွမ်းဝင်သည်၏အဖြစ်ကို။ ပကာသေန္တာ၊ ထင်ရှားပြလိုသည်ဖြစ်၍။ ကိဉှိနောသိယာတိ၊ ကဉှိသိယာဟူ၍။ အာဟ၊ လျှောက်ထား၏။ အမတေနအဘိသိတ္တော၊ အမတေနအဘိသိတ္တောဟးသည်ကား။ ဣဓ၊ ဤပါဌ်၌။ အဿ၊ ထိုသူကြွယ်အား။ အညံ၊ မဓုရဓမ္မဒေသနာမှ တပါးသော။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ ဈာနံဝါ၊ ဈာန်ကိုလည်းကောင်း။ ဝိပဿနံဝါ၊ ဝိပဿနာကိုလည်းကောင်း။ မဂ္ဂေါဝါ၊ မဂ်ကိုလည်းကောင်း။ ဖလံဝါ၊ ဖိုလ်ကိုလည်းကောင်း။ အမတာဘိသေကောတိ၊ အမတာဘိသေကမည်း၏ဟူ၍။ နဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မမှတ်အပ်။ ပန၊ အလျော်ကိုဆိုဦးအံ့။ သတ္ထု၊ သဗ္ဗညုမြတ်စွာဘုရား၏။ သမ္မခါ၊ အထံတော်မှ။ ပဋိလဒ္ဓါ၊ ရအပ်သော။ မဓုရဓမ္မဒေသနာယေဝ၊ ချိုဆိမ့်သောအရသာရှိသောဓမ္မဒေသနာကိုသာလျှင်ျိ။ အမတာဘိသေကောတိ၊ အမတာ ဘိသေကဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဒူရတောပီတိ၊ ဒူရတောပိဟူသည်ကား။ တိရောရဋ္ဌာပိ၊ ကိုင်းတပါးမှလည်းကောင်း။ တိရောဇနပဒါပိ၊ ဇနပုဒ်တပါးမှလည်းကောင်း။ အဿုတဝါပုထုဇ္ဇနောတိဣဒံပဒဒွယံ၊ အဿုတဝါ ပုထုဇ္ဇနောဟူသောဣပုဒ်နှစ်ခုအပေါင်းသည်။ ဝုတ္တတ္ထမေဝ၊ အောက်၌ဖွင့်အပ်သောအနက်ရှိသည်သာလျှင်တည်း။ အရိယာနံအဒဿာဝီတိအာဒီသု၊ အရိယာနံအဒဿာဝီဤသိုအစရှိသောပုဒ်တို့၌။ မဂ္ဂေန၊ မဂ်ဖြင့်။ သမုစ္ဆိန္နတ္တာ၊ အကြွင်းမဲ့ဖြတ်အပ်ပြီးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ကိလေသေဟိ၊ ကိလေသာတိုမှ။
၉၊ အာရကတ္တာ၊ ဝေးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အနယေအဝဍ္ဎိယံ၊ ပွါးစီးခြင်းမဲ့သောအမှု၌။ နဣရိယနတောအပဝတ္တနတော၊ မဖြစ်ခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း။ အယေဝုဍ္ဎိယံ၊ ပွါးစီးခြင်းအမှု၌။ ဣရိယ နတောပဝတ္တနတော၊ ဖြစ်ခြင်းကြောင်း၎င်း။ စ၊ တနည်းကား။ သဒေဝကေန၊ နတ်နှင့်တကွသော။ လောကေန၊ သတ္တလောကသည်။ အရဏီယတောပယိရုူပါသိတဗ္ဗတော၊ ဆည်းကပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ လောကေ၊ သတ္တလောက၌။ ဗုဒ္ဓါစ၊ ဘုရားတို့ကိုလည်းကောင်း။ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါစ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဗုဒ္ဓသာဝကာစ၊ ဘုရားတပည့်တို့ကိုလည်းကောင်း။ အရိယာတိ၊ အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဝါ၊ တနည်းကား။ ဣဓ၊ ဤပါဠိ၌။ ဗုဒ္ဓါဧဝ၊ ဘုရားတို့ကိုသာလျှင်။ အရိယာ၊ အရိယာမည်ကုန်၏ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ မယာ၊ ငါသည်။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သောစကား၏။ သာဓကံ၊ သက်သေဖြစ်သော။ ယထာ ကိံဝစနံ၊ အဘယ်သို့သောစကားကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အာဟ၊ ဟောတော်မူသနည်း။ သဒေဝကေဘိက္ခဝေလောကေ တထာဂတောအရိယောတိဝုစ္စတီတိ၊ သဒေဝကေဘိက္ခဝေလောကေ တထာဂတောအရိယောတိဝုစ္စတီတိဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူ၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သဒေဝကေ၊ နတ်နှင့်တကွသော။ ကောကေ၊ သတ္တလောက၌။ တထာဂတော၊ ဝိပဿီအစရှိသောရှေးဘုရားတို့ကဲသောသို့လာခြင်းကောင်းသောသင်တို့ဆရာငါဘုရားကို။ အရိယောတိ၊ အရိယာဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ပန၊ အထူးကိုဆိုဦးအံ့။ သပ္ပုရိသာတိဧတ္ထ၊ သပ္ပုရိသာဟူသောဤပါဌ်၌။ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါစ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါတို့သည်လည်းကောင်း။ သပ္ပုရိသ၊ သပ္ပုရိသမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဟိသစ္စံ၊ မှန်၏။ တေ၊ ထိုပစ္စေကဗုဒ္ဓါဗုဒ္ဓသာဝကတို့သည်။ လောကုတ္တရဂုဏယောဂတော၊ လောကုတ္တရာဂုဏ်နှင့်ယှဉ်ခြင်းကြောင့်။ သောဘဏာ၊ တင့်တယ်ကုန်သော။ ပုရိသာ၊ ယောကျ်ား မြတ်တို့သည်။ ဣတိဣမိနာအတ္ထေန၊ ဤအနက်ကြောင့်။ သပ္ပုရိသာ၊ သပ္ပုရိသမည်ကုန်၏။ ဝါ၊ တနည်းကား။ သဗ္ဗေဝ၊ အလုံးစုံသာလျှင်ဖြစ်ကုန်သော။ ဧတေ၊ ထိုသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပစ္စေကဗုဒ္ဓဗုဒ္ဓသာဝကတို့ကို။ ဒွေဓာပိ၊ အရိယာ သပ္ပုရိသဟူသောနှစ်ပါးသောအဘို့တို့ဖြင့်လည်း။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဟိသစ္စံ၊ ထိုစကားသည်မှန်၏။ ဗုဒ္ဓါပိ၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓတို့သည်လည်း။ အရိယာစ၊ အရိယာတိုပလည်းမည်းကုန်၏။ သပ္ပုရိ သာစ၊ သပ္ပုရိသတို့သည်လည်းမည်ကုန်၏။ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါဗုဒ္ဓသာဝကာပိ၊ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ ဗုဒ္ဓသာဝကတို့သည်လည်း။ အရိယာစ၊ အရိယာလည်းမည်ကုန်၏။ သပ္ပုရိသာစ၊ သပ္ပုရိသတို့လည်းမည်ကုန်၏။ မယာ၊ ငါသည်။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သောစကား၏။ သာဓကံ၊ သက်သေဖြစ်သော။ ယထာကိံဝစနံ၊ အဘယ်သို့သော စကားကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အာဟ၊ မိန်းတော်မူသနည်း။
တတြ၊ ထိုသို့ဉာဏ်ဖြင့်မြင်ခြင်း၏သာလျှင်အမြင်မည်သည်၏အဖြစ်၌။ ဣဒံ၊ ဤဆိုလတ္တံသည်ကား။ ဝတ္ထု၊ လိုအပ်သောအနက်ကိုသိစေတတ်သောအကြောင်းတည်း။ ကိရ၊ အဆင့်စကားကြားဘူးသည်ကား။ စိတ္တလပဗ္ဗတဝါသိနော၊ စိတ္တလတောင်၌သီတင်းသုံးသော။ ခီဏာသဝတ္ထေရဿ၊ ရဟန္တာမဟာထေရ်၏။ ဥပဋ္ဌာကော၊ အလုပ်အကျွေးဖြစ်သော။ ဝုဍ္ဎပဗ္ဗဇိတော၊ ရဟန်းကြီးနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလို့ငှာ။ စရိတွာ၊ လှည့်လည်၍။ ထေရဿ၊ ရဟန္တာမဟာထေရ်ကြီး၏။ ပတ္တစီဝရံ၊ သပိတ်သင်္ကန်းကို။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ ပိဋ္ဌိတော၊ နောက်က။ အာဂစ္ဆန္တော၊ လိုက်လျက်။ ထေရံ၊ မထေရ်ကြီးကို။ ဘန္တေ၊ အရှင်ဘုရား။ အရိယာနာမ၊ အရိယာတို့မည်သည်ကား။ ကီဒိဿ၊ အဘယ်သို့သောသဘောရှိကုန်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုစ္ဆိ၊ မေးလျှောက်၏။ ထေရော၊ မထေရ်ကြီးသည်။ ဣဟ၊ ဤသာသနာတော်၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သော။ မဟလ္လကော၊ အသက်ကြီးသည်။ အရိယာနံ၊ အရိယာတို့၏။ ပတ္တစီဝရံ၊ သပိတ်သင်္ကန်းကို။ ဂဟေတွာ၊ ကိုင်၍။ ဝတ္တပဋိပတ္တိံ၊ ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သဟစရန္တောပိ၊ တကွသွားလျက်လည်း။ အရိယေ၊ အရိယာတို့ကို။ နေဝဇာနာတိ၊ မသိသည်သာတည်း။ အာဝုသော၊ ငါ့ရှင်ပဉ္စင်းကြီး။ အရိယာ၊ အရိယာတို့သည်။ ဧဝံဒုဇ္ဇနာ၊ ဤသို့အသိခက်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ ရိပ်ကာမိန့်တော်မူ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေမိ၊ အညာပဒေသအားဖြင့် အတ္တုပနာယိကမုူရိပ်ကာမိန့်တော်မူသော်လည်း။ သော၊ ထိုပဉ္စင်းကြီးသည်။ နေဝအညာသိ၊ မသိသည်သာတည်း။ ဣတိဣဒံ၊ ဤသည်ကား။ ဝတ္ထု၊ ဝတ္ထုတည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ စက္ခုနာ၊ မံသစက္ခုအဘိညာဉ်စက္ခုဖြင့်။ ဒဿနံ၊ မြင်ခြင်းသည်။ နဒဿနံ၊ မြင်သည်မမည်။ ဉာဏေန၊ ပညာစက္ခုဖြင့်။ ဒဿနမေဝ၊ မြင်ခြင်းသည်သာလျှင်။ ဒဿနံ၊ မြင်ခြင်းမည်၏။ မယာ၊ ငါသည်။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သောစကားကို။ သာဓကံ၊ ပြီးစေတတ်သော။ ယထာကိံဝစနံ၊ အဘယ်သို့သောစကားကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အာဟ၊ ဟောတော်မူသနည်း။ ကိံပနတေဝက္ကလိသောဓမ္မံ ပဿတီတိ၊ ကိံပနတေဝက္ကလိသောဓမ္မံပဿတိဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူ၏။ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိ။ ဒိဋ္ဌေန၊ မြင်အပ်သော။ ဣမိနာပူတိကာယေန၊ ဤအပုပ်ဖြင့်။ တေ၊ သင်အား။ ကိံပန၊ အဘယ်အကျိုးရှိအံ့နည်း။ ဝက္ကလိ၊ ဝက္ကလိ။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ ခေါ၊ စင်စစ်။ ဓမ္မံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို။ ပဿတိ၊ မြင်၏။ သော၊ ထိုသူသည်။ မံ၊ ငါဘုရားကို။ ပဿတိ၊ မြင်သည်မည်၏။ ယော၊ အကြင်သူသည်။ မံ၊ ငါဘုရားကို။ ပဿတိ၊ မြင်၏။ သော၊ ထိုသူသည်။ ဓမ္မံ၊ ငါ့ဘုရား၏ဓမ္မကာယကို။ ပဿတိ၊ မြင်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ စက္ခုနာ၊ မံသစက္ခုအဘိညာဉ်စက္ခုဖြင့်။ ပဿန္တောပိ၊ မြင်သော်လည်း။ အရိယေဟိ၊ အရိယာတို့သည်။ ဒိဋ္ဌံ၊ မြင်အပ်သော။ အနိစ္စာဒိလက္ခဏံ၊ အနိစ္စတာအစရှိသောလက္ခဏာတို့ကို။ အပဿန္တောပိ၊ အမြင်သည်ဖြစ်၍လည်းကောင်း။ အရိယာဓိဂတံ၊ အရိယာတို့သည်ရအပ်သော။ ဓမ္မံ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို။ အနဓိဂစ္ဆန္တော စ၊ မရအပ်သည်ဖြစ်၍လည်းကောင်း။ အရိယကရဓမ္မာနဉ္စ၊ အရိယ၏အဖြစ်ကိုပြုတတ်သော အနိစ္စတာအစရှိသော လက္ခဏာလေးပါးအရိယာသစ္စာတို့၏လည်းကောင်း။ အရိယာဘာဝဿ စ၊ အရိယာ၏အဖြစ်ဟူသော လောကုတ္တရာတရားမဂ်ဖိုလ်တရား၏လည်းကောင်း။ အဒိဋ္ဌတ္တာ၊ မမြင်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အရိယာနံအဿာဝီတိ၊ အရိယာနံအဒဿာဝီဟူ၍။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ အရိယဓမ္မဿ အကောဝိဒေါတိ၊ အရိယဓမ္မဿအကောဝိဒေါဟူသည်ကား။ သတိပဋ္ဌာနဒိဘေဒေ၊ သတိပဋ္ဌာန်သမ္မပ္ပဓာန်စသည်အပြားရှိသော။ အရိယဓမ္မေ၊ အရိယာတို့၏တရား၌။ အကုသလော၊ မလိမ္မာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ အဘို့တပါးကို ဆိုဦးအံ့။ အရိယဓမ္မေ အဝိနီတောတိဧတ္ထ၊ အရိယဓမ္မေ အဝိနီတောဟူသောဤပါဌ်၌။ ဝိနယောနာမ၊ ဝိနည်းမည်သည်ကား။ ဒုဝိဓော၊ သံဝရဝိနည်း ပဟာနဝိနည်းအားဖြင့်နှစ်ပါးအပြားရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤနှစ်ပါးသောသံဝရဝိနည်းပဟာနဝိနည်း၌။ ဧကမေကော၊ တပါးတပါးသည်။ ပဉ္စဓာ၊ ငါးပါးငါးပါးအပြားဖြင့်။ ဘိဇ္ဇတိ၊ ပြား၏။ တဿ၊ ထိုဒွေ ပဉ္စဝိနည်း၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ အယံ၊ ဤသူကို။ အဝိနီတောတိ၊ အဝိနီတဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။
ပန၊ ထိုမှတပါး။ ဥပဟာရပ္ပနာဘေဒေန၊ ဥပစာရအပ္ပနာအပြားရှိသော။ သမာဓိနာ၊ သမာဓိဖြင့်။ ပဝတ္တိဘာဝနီဝါရဏတော၊ ဖြစ်ခြင်းသာလျှင်ဖြစ် သာထင်ရှားပေါ်ထွက်ခြင်းကိုတားမြစ်တတ်သည်၏အဖြစ်ကြောင်း။ ဃဋပ္ပဟာရေန၊ အိုးဖြင့်ခန်ခြင်းဖြင့်။ ဥဒကပိဋ္ဌေ၊ ရေအပြင်၌။ သေဝါလဿ၊ မှော်ကို။ ပဟာနံဝိယ၊ ပယ်ရှားခြင်းကဲ့သို့။ နီဝါရဏာဒီနံ၊ နီဝရဏအစရှိကုန်သော။ တေသံတေသံဓမ္မာနံ၊ ထိုထိုနီဝရဏပက္ခိယကိလေသာဝိတက်တစာရစသည်တို့ကို။ ယံပဟာနံ၊ အကြင်ပယ်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဧတံပဟာနံ၊ ထိုပယ်ခြင်းသည်။ ဝိက္ခမ္ဘနပ္ပဟာနံနာမ၊ ဝိက္ခမ္ဘနပဟာန်မည်၏။ စတုန္နံ၊ လေးပါးကုန်သော။ အရိယမဂ္ဂါနံ၊ အရိယမဂ်တို့၏။ ဘာဝိတတ္တာ၊ ပွါးအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင်း။ တံတံမဂ္ဂဝတော၊ ထိုထို မဂ်နှင့်ပြည့်စုံသောပုဂ္ဂိုလ်အား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သန္တာနေ၊ သန္တာန်၌။ ဒိဋ္ဌိဂတာနံပဟာနယာတိအာဒိနာ၊ ဒိဋ္ဌိဂတာနံပဟာနာယဤသို့အစရှိသော။ နယေန၊ နည်းဖြင့်။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သော။ သမုဒယပက္ခိယဿ၊ သမုဒရယသစ္စာ၏အဘို့၌ဖြစ်သော။ ကိလေသာသဿ၊ ဒဋ္ဌိဝိစိကိစ္ဆာအစရှိသောကိလေသာကို။ အစ္စန္တအပ္ပဝတ္တိဘာဝေန၊ တဖန်စင်စစ်ဖြစ်ခြင်းအရှိသည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ စတူဟိ၊ လေးပါးကုန်သော။ မဂ္ဂေဟိ၊ မဂ်တို့ဖြင့်။ ယံပဟာနံ၊ အကြင်ပယ်ခြင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣဒံပဟာနံ၊ ဤပယ်ခြင်းသည်။ သမုစ္ဆေဒပ္ပဟာနံနာမ၊ သမုစ္ဆေဒပဟာန်မည်၏။ ပန၊ ထိုမှတပါ။ ဖလက္ခဏေ၊ ဖိုလ်ခဏ၌။ ကိလေသာနံ၊ ကိလေသာတို့ကို။ ယံပဋိပ္ပဿဒ္ဓတ္တံဝူပ သန္တတာ၊ အကြင်ငြိမ်းအေးစေတတ်သည်၏အဖြစ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဧတံပဋိပ္ပဿဒ္ဓတ္တံ၊ ထိုငြိမ်းအေးစေတတ်သည်၏အဖြစ်သည်။ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိဟာနံနာမ၊
ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိပဟာန်မည်၏။ သဗ္ဗသင်္ခတာနိဿတ္တာ၊ အလုံးစုံသောသင်္ခတမှလွတ်ကင်းသည်၏အဖြစ်ကြောင်း။ ပဟီနသဗ္ဗသင်္ခတံ၊ အလုံးစုံသောသင်္ခါရမှကင်းရာဖြစ်သော။ ယံနိဗ္ဗာနံ၊ အကြင်နိဗ္ဗာန်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဧတံနိဗ္ဗာနံ၊ ထိုနိဗ္ဗာန်သည်။ နိဿရဏပ္ပဟာနံနာမ၊ နိဿရဏပဟာန်မည်၏။ စ၊ အစိတ်မှတပါးအပေါင်းကိုဆိုဦးအံ့။ သဗ္ဗမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ ဧတံပဟာနံ၊ ထိုပဟာန်သည်။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ စာဂဋ္ဌေန၊ စွန့်ခြင်းသဘောကြောင့်။ ပဟာနံ၊ ပဟာန်မည်၏။ ဝိနယဋ္ဌေန၊ အကြွင်းမဲ့ဖျက်ဆီးတတ်သောကြောင့်။ ဝိနယော၊ ဝိနည်းမည်၏။ တသ္မာ၊ ထိုသို့ပဟာန် လည်းဝိနည်းမည်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပဟာနဝိနယေတိပိ၊ ပဟာနဝိနည်းဟူ၍လည်း။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဝါ၊ တနည်းကား။ တံတံပဟာနယဿ၊ ထိုထိုဝိပဟာန်နှင့်ပြည့်စုံသောပုဂ္ဂိုလ်အား။ တဿတဿဝိနယဿ၊ ထိုထိုဝိနည်း၏။ သမ္ဘဝတော၊ ဖြစ်သင့်သောကြောင့်တည်း။ ဧတံပဟာနံ၊ ထိုပဟာန်ကို။ ပဟာနဝိနယောတိ၊ ပဟာနဝိနည်းဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဟာနဝိနယောပိ၊ ပဟာနဝိနည်းသည်လည်း။ ပဉ္စဓာ၊ ငါးပါးအပြားအားဖြင့်။ ဘိဇ္ဇတိ၊ ပြား၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သင်္ခေပတော၊ အကျဉ်အားဖြင့်။ ဒုဝိဓော၊ နှစ်ပါးအပြားရှိသော။ ဘေဒတော၊ အပြားအားဖြင့်။ ဒသဝိဓော၊ ဆယ်ပါးအပြားရှိသော။ အယံဝိနယော၊ ဤဝိနည်းသည်။ ဘိန္နသံဝရတ္တာ၊ ပျက်သောသံဝရရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ပဟာတဗ္ဗဿ၊ ပယ်အပ်သောအကုသိုလ်တရား၏။ အပ္ပဟီနတ္တာစ၊ မပယ်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်ကောင်း။ အဿုတဝတော၊ အာဂမသုတအဓိဂမသုတကင်းသော။ ဧတဿပုထုဇ္ဇနဿ၊ ဤပုထုဇဉ်အား။ ယသ္မာနတ္ထိယံနတ္ထိ၊ အကြင်မရှိ။ တဿဝိနယဿ၊ ထိုဒွေပဉ္စဝိနယ၏။ တသ္မာအဘာဝတော၊ ထိုသို့မရှိခြင်းကြောင့်။ အယံ၊ အာဂမသုတအဓိဂမသုတကင်းသောဤပုထုဇဉ်ကို။ အဝိနီတောတိ၊ အဝိနီတဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသည် လျှင်စကားတရပ်အပြီးသပ်တည်း။
သပ္ပုရိသာနံ အဒဿာဝီသပ္ပုရိသဓမ္မဿအကောဝိဒေါသပ္ပုရိသဓမ္မေအဝိနီတောနိဧတ္ထာပိ၊ သပ္ပုရိသာနံအဒဿာဝီသပ္ပုရိသဓမ္မဿအကောဝိဒေါသပ္ပုရိသဓမ္မေအဝိနီတောဟူသောဤနောက်ဝါကျ၌လည်း။ ဧသဧသောနယော၊ ရှေးဝါကျ၌ ဆိုအပ်ပြီးသောဤနည်းကိုသာလျှင်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ အညော၊ တပါးသော။ နယော၊ နည်းကို။ နပရိယေသိတဗ္ဗော၊ မရှာမှီးအပ်။ ဟိသစ္စံ၊ ထိုစကားမှန်၏။ ဧတံပဒဒွယံ၊ ဤဝါကျနှစ်ခုအပေါင်းသည်။ အတ္ထတော၊ အနက်အားဖြင့်။ နိန္နာနာကရဏံ၊ အထူးပြုခြင်းမရှိ။ မယာ၊ ငါသည်။ ဝုတ္တဿ၊ ဆိုအပ်သောစကားကို။ သာဓကံ၊ ပြီးစေတတ်သော။ ယထာကိံ ဝစနံ၊ အဘယ်သို့သောစကားကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အာဟာ၊ မိန့်တော်မူသနည်း။ ယေဝတေအရိယာ တဇ္ဇာ တေတညောဝါတိ၊ ယေဝတေအရိယာ တဇ္ဇာတေတညေဝဟူ၍။ အာဟ၊ မိန့်တောမူ၏။ ယေဝ တေယေဝ ဧတေအရိယာ၊ အကြင်အရိယာတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တေဝတေတေဝဧတေအရိယာ၊ ထိုအရိယာတို့သည်သာလျှင်။ သပ္ပုရိသာ၊ သပ္ပုရိသမည်ကုန်၏။ ယေဝတေယေဝ ဧတေသပ္ပုရိသာ၊ အကြင်သူတော်ကောင်းတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တေဝတေတေဝဧတေသပ္ပုရိသာ၊ ထိုသူတော်ကောင်းတို့သည်သာလျှင်။ အရိယာ၊ အရိယာမည်ကုန်၏။ အရိယာနံ၊ အရိယာတို့၏။ ယောဧဝသောသောဧဝဧသောဓမ္မော၊ အကြင်တရားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သောဧဝသောသောဧဝဧသောဓမ္မော၊ ထိုတရားသည်သာလျှင်။ သပ္ပုရိသာနံ၊ သူတော်ကောင်းတို့၏။ ဓမ္မော၊ တရားမည်၏။ သပ္ပုရိသာနံ၊ သူတော်ကောင်းတို့၏။ ယောဧဝသော ယောဧဝဧသောဓမ္မော၊ အကြင်တရားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သောဧဝသော သောဧဝဧသောဓမ္မော၊ အကြင်တရားသည်သာလျှင်။ အရိယာနံ၊ အရိယာတို့၏။ ဓမ္မော၊ တရားမည်၏။ ယေဝတေယေဝဧတေအရိယဝိနယာ၊ အကြင်အရိယာတို့၏ဝိနည်းတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ တေဝတေ တေဝဧတေအရိယဝိနယာ၊ ထိုအရိယာတို့၏ဝိနည်းတိုသည် လျှင်။ သပ္ပုရိသဝိနယာ၊ သပ္ပုရိသဝိနည်းမည်ကုန်၏။ ယေဝတေ
ရူပံအတ္တတောသမနုပဿတီတိ၊ ရူပံအတ္တတော သမနုပဿတိဟူသည်ကား။ ဣဓ၊ ဤလောက၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သောသူသည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ ကိုယ်အားဖြင့်။ သမနုပဿတိ၊ အဖန်တလဲလဲရှု၏။ ယံရူပံ၊ အကြင်ရုပ်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သော၊ ထိုရုပ်သည်။ အဟံ၊ ငါပင်တည်း။ ယောအဟံ၊ အကြင်ငါသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံ၊ ထိုငါသည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ပင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ရူပဉ္စ၊ ရုပ်ကိုလည်းကောင်း။ အတ္တဉ္စ၊ ကိုယ်ကိုလည်းကောင်း။ အဒွယံ၊ နှစ်ထွေမပြားတပါးတည်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သမနုပဿတိ၊ ရူ၏။ သေယျထာပိ၊ ဥပမာမည်သည်ကား။ ဈာယတော၊ တေက်သော။ တေလပဒီပဿ၊ ဆီမီးတောက်၏။ ယာအစ္စိ၊ အကြင်မီးလျှံသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သော၊ ထိုမီးလျှံသည်။ ဝဏ္ဏော၊ အဆင်းပင်တည်း။ ယောဝဏ္ဏော၊ အကြင်အဆင်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သာ၊ ထိုအဆင်းသည်။ အစ္စိ၊ မီးလျှံပင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အစ္စဉ္စ၊ မီးလျှံကိုလည်းကောင်း။ ဝဏ္ဏဉ္စ၊ အဆင်းကိုလည်းကောင်း။ အဒွယံ၊ နှစ်ထွေမပြားတပါးတည်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သမနုပဿတိယထာ၊ အဖန်တလဲလဲရှုသကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ဣဓ၊ လောက၌။ ဧကစ္စော၊ အချို့သောသူသည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ ကိုယ်အားဖြင့်။ သမနုပဿတိ၊ အဖန်တလဲလဲရှု၏။ အဒွယံ၊ နှစ်ထွေမပြားတပါးတည်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ သမနုပဿတိ၊ အဖန်တလဲလဲရှု၏။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တာတိ၊ ကိုယ်ဟူ၍။ ဒိဋ္ဌိပဿနာယ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဖြင့်ရှုခြင်းဖြင့်။ ပဿတိ၊ အဖန်တလဲလဲရှု၏။ ရူပဝန္တံဝါအတ္တာနန္တိ၊ ရူပဝန္တံဝါအတ္တာနံဟူသည်ကား။ အရူပံ၊ နာမ်ကို။ အတ္တာတိ၊ ကိုယ်ဟူ၍။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဆာယာဝန္တံ၊ အရိပ်ရှိသော။ ရုက္ခံဝိယ၊ သစ်ပင်ကဲ့သို့။ ရူပဝန္တံ၊ ရုပ်ရှိသော။ တံ၊ ထိုကိုယ်ကို။ သမနုပဿတိ၊ အဖန်တလဲလဲရှု၏။ အတ္တနိဝါရူပန္တိ၊ အတ္တနိဝါရူပံဟူသည်ကား။ အရူပမေဝ၊ နာမ်ကိုသာလျှင်။ အတ္တာတိ၊ အတ္တဟူ၍။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ပုပ္ဖသ္မိံ၊ ပန်းပွင့်၌။ ဂန္ဓံဝိယ၊ အနံ့ကဲ့သို့။ အတ္တနိ၊ မိမိ၌။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ သမနုပဿတိ၊ အဖန်တလဲလဲရှု၏။
ရူပသ္မိံဝါအတ္တာနန္တိ၊ ရူပသ္မိံဝါအတ္တာနံဟူသည်ကား။ အရူပမေဝ၊ နာမ်ကိုသာလျှင်။ အတ္ထာတိ၊ ယူ၏။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ပုပ္ဖသ္မိံ၊ ပန်းပွင်း၌။ ဂန္ဓဝိယ၊ အန့ကဲ့သို့။ အတ္တနိ၊ မိမိ၌။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ သမနုဿတိ၊ အဖန်တလဲလဲရှု၏။ ရူပသ္မိံဝါအတ္တာနန္တိ၊ ရူပသ္မိံဝါအတ္တာနံဟူသည်ကား။ အရူပမေဝ၊ နာမ်ကိုသာလျှင်။ အတ္တာတိ၊ အတ္တဟူ၍။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ကရဏ္ဍာယ၊ ကြုတ်၌။ မဏိံဝိယ၊ ပတ္တမြားကဲ့သို့။ တံအတ္တာနံ၊ ထိုကိုကိုယ်ကို။ ရူပသ္မိံ၊ ရုပ်၌။ သမနုပဿာတိ၊ အဖန်တလဲလဲရှု၏။ ပရိယုဋ္ဌဋ္ဌာယီတိ၊ ကရိယုဋ္ဌဋ္ဌာယီဟူသည်ကား။ ပရိယုဋ္ဌာနာကာရေန အဘိဘဝနာကာရေန၊ နှိက်စက်သောအခြင်းအရာဖြင့်။ ဌိတော၊ တည်၏။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ အဟံ၊ ငါပင်တည်း။ အဟံ၊ ငါသည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ပင်တည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ မမ၊ ငါ၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာသည်။ ရူပံ၊ ရုပ်ပင်တည်း။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့။ တဏှာဒိဋ္ဌီဟိ၊ တဏှာဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့်။ ဂိလိတွာ၊ မျို၍။ ပရိနိဋ္ဌာပေတွာ၊ ပြီးဆုံးစေ၍။ ဂဏှာနကောနာမ၊ ယတတ်သောသူမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ နဿာတံရူပန္တီ၊ တဿာရူပံဟူသည်ကား။ တဿ၊ ထိုပုထုဇဉ်အား။ ဧဝံ၊ ဤသို့ဧဝရူပံအတ္တတောသအနုဿတိအစရှိသည်ဖြင့်ဟောအပ်ခဲ့ပြီးသောအခြင်းအရာဖြင့်။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်သော။ တံရူပံ၊ ထိုရုပ်သည်။ ဣဓေကစ္စောရူပံအတ္တတောသမနုဿတီတိအာဒိတာ၊ ဣဓေကစ္စောရူပံအတ္တတာသမနုပဿတိဤသို့အစရှိသောစကားအစဉ်ဖြင့်။ ရူပက္ခန္ဓေ၊ ရူပက္ခန္ဓာ၌။ ဝုတ္တော၊ ဟောတော်မူခဲ့အပ်သော။ ယောသံဝဏ္ဏနာနယော၊ အကြင်သံဝဏ္ဏ နာနည်းသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိလေ၏။ ဝေဒနာဒီသုပိ၊ ဝေဒနာ အစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဧသေဝ ဧသောဧဝနယော၊ ဤသို့ဖွင့်ချမိန့်ဆိုသား လေးဘွဲ့ရသာဝဏ္ဏနာနည်းကိုသာလျှင်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ အညော၊ တပါးသော။ နယော၊ နည်းကို။ နပရိယေသိတဗ္ဗော၊ မရှာလေ သင့်။ ဝါ၊ ဧသေဝဧသေဧဝသံဝဏ္ဏနာနယော၊ ဣဓေကစ္စောစသည်ဖြင့်အတ္ထပြဲပြဲ့ မိန့်တုံခဲသား မရဒေါသ ပဒကျစ်လစ်ဖွင့်လှစ်သေချာဤသံဝဏ္ဏနာနည်းသည်သာလျှင်။ ဝေဒနာဒီသုပိ၊ ဝေဒနာ အသစရှိသည်တို့၌လည်း။ နယော၊ သိကြောင်းဥပါယ်သည်။ ဟေဿတိ၊ ဖြစ်ရစ်လတ္တံ့။ တုမှေ၊ သင်တို့သည်။ မာသောစိတ္တ ဝေဒနာစသည်တို့၌ သံဝဏ္ဏနာမရှိတို့မသိဟုမစိုးရိမ်ကြကုန်လင့်။ တတ္ထ၊ ထိုရူပံအတ္တ တောသမနုပဿအစရှိသည်ဖြင့်ဟောတော်မူသော ပါဠိတော်၌။ ရူပံအတ္တတောသမနုပဿတီတိ၊ ရူပံအတ္တတောသမနုပဿတိဟူသော။ ဣမသ္မိံ ပဌမဋ္ဌာနေ၊ ဤလက်မွန်မဆွပဌမဋ္ဌာန၌။ သုဒ္ဓရူပမေဝ၊ နာမ်နှင့်မရောရှက် ရုပ်သက်သက်ကိုသာလျှင်။ အတ္တာတိ၊ ကိုယ်ဟူ၍။ ကထိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ရူပဝန္တံဝါအတ္တာနံ၊ အတ္တနိဝါရူပံ ရူပသ္မိံဝါအတ္တာနံ၊ ဝေဒနံအတ္တတော (လ) သညံ၊ သင်္ခါရေ၊ ဝိညာဏံအတ္တတောသမနုပဿတီတိ၊ ရူပဝန္တံဝါအတ္တာနံ၊ အတ္တနိဝါရူပံရူပသ္မိံဝါအတ္တာနံ၊ ဝေဒနံအတ္တတော (လ) သညံ၊ သင်္ခါရေ၊ ဝိညာဏံအတ္တတောသမနုပဿတိဟူကုန်သော။ ဣမေသုသတ္တသုဌာနေသု၊ ဤခုနှစ်ပါးသောအရာတို့၌။ အရူပံ၊ နာမ်ကို။ အတ္တာတိ၊ ကိုယ်ဟူ၍။ ကထိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဝေဒနာ ဝန္တံဝါ အတ္တာနံ အတ္တနိဝါဝေဒနံဝေဒနာယဝါအတ္တာနန္တိ၊ ဝေဒနာဝန္တံဝါအတ္တာနံအတ္တနိဝါဝေဒနံဝေဒနာယဝါအတ္တာနံဟူကုန်သော။ ဧဝံ၊ ဤသို့သောနည်းဖြင့်။ စတုူသု၊ လေးပါးကုန်သော။ ခန္ဓေသု၊ နာမက္ခန္ဓာတို့၌။ တိဏ္ဏံတိဏ္ဏံ၊ သုံးပါးသုံးပါးကုန်သော။ ဂါဟာနံ၊ ယူခြင်းတို့၏။ ဝသေန၊ အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တေသု၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်သော။ ဒွါဒသသုဌာနေသု၊ တဆဲ့နှစ်ပါးသောအရာတို့၌။ ရူပါရူပမိဿကော၊ ရုပ်နာမ်အရောဖြစ်သောခန္ဓာကို။ အတ္တာတိ၊ ကိုယ်ဟူ၍။ ကထိတော၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ တတ္တတေသုဝီသတိယာဌာတေသု၊ ထိုနှစ်ဆယ်သော အရာတို့တွင်။ ရူပံအတ္တတောသမနုပဿတိ၊ ဝေဒနံသညံ၊ သင်္ခါရေ၊ ဝိညာဏံအတ္တတောသမနုပဿတီတိ၊ ရူပံအတ္တတောသမနုပဿတိ၊ ဝေဒနံ သညံ သင်္ခါရေ ဝိညာဏံအတ္တတောသမနုပဿတီတိ၊ ရူပံအတ္တတောသမနုပဿတိ၊ ဝေဒနံ သညံ သင်္ခါရေ ဝိညာဏံ အတ္တတောသမနုပဿတိဟူ၍။ ဝုတ္တေသု၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်သော။ ပဉ္စသု၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဌာနေသု၊ အရာတို့၌။ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိကို။ ကထိတာ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ အဝသေသေသု၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်မှကြွင်းကုန်သော။ ပန္နရသသု၊ တဆဲ့ငါးပါးကုန်သော။ ဌာနေသုပန၊ အရာတို့၌ကား။ သဿတဒိဋ္ဌိ၊ သဿတဒိဋ္ဌိကို။ ကထိတာ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဣတိဧဝံယထာဝုတ္တနယေန၊ အကြင်အကြင်ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤ သုတ်၌။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဝိဘဝဒိဋ္ဌိယော၊ ဝိဘဝဒိဋ္ဌိတို့သည်။ ပန္နရသ၊ တဆဲ့ငါးငါးကုန်သော။ ဘဝဒိဋ္ဌိယော၊ ဘဝဒိဋ္ဌိတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တာသဗ္ဗာပိ၊ ထိုအလုံးစုံနှစ်ဆယ်သောသက္ကာယဒိဋ္ဌိတို့သည်လည်း။ မဂ္ဂါဝရဏာ၊ မဂ်ကိုပိတ်ကွယ်တားမြစ်တတ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သဂ္ဂါဝရဏာ၊ နတ်ရွာကိုပိတ်ကွယ်တားမြစ်တတ်ကုန်သည်။ နဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ ပဌမမဂ္ဂဝဇ္ဈာ၊ သောတာပတ္တိမဂ်ဖြင့် သတ်အပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။
ဧဝံ ခေါ, ဂဟပတိ, အာတုရကာယော စေဝ ဟောတိ အာတုရစိတ္တော စာတိဧတ္ထ၊ ဧဝံ ခေါ, ဂဟပတိ, အာတုရကာယော စေဝ ဟောတိ အာတုရစိတ္တော စဟူသောပါဌ်၌။ ကာယောနာမ၊ ရူပကာယမည်သည်ကား။ ဗုဒ္ဓနမ္ပိ၊ သဗ္ဗညုဘုရားတို့အားလည်း။ ကာယော၊ ကိုယ်သည်။ အာတုရောယေဝ၊ ကျင်နာသည်သာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ စိတ္တံပန၊ စိတ်သည်ကား။ ရာဂဒေါသမောဟာနုဂတံ၊ ရာဂဒေါသမောဟသို့အစဉ်လိုက်သည်ဖြစ်မူ။ အာတုရံနာမ၊ ကျင်နာသည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုရာဂဒေါသမောဟသို့အစဉ်လိုက်သည်ဖြစ်၍ကျင်နာသောစိတ်ကို။ ဣဓ၊ ဤသုတ်၌။ ဓမ္မသေနာပတိနာ၊ တရားစစ်သူကြီးဖြစ်တော်မူသောအရှင်သာရိပုတ္တရာသည်။ အာတုရဘာဝေန၊ ကျင်နာသည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ နောစအာတုရစိတ္တောတိဣဓ၊ နောစအာတုရစိတ္တောဟူသောဤဝါရ၌။ နိက္ကိလေသတာယ၊ ကင်းပြီးသောကိလေသာရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ အနာတုရဘာဝေါ၊ မကျင်နာသည်၏အဖြစ်ကို။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်၏။ ဣတိဣမိနာဝုတ္တနယေန၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသော နည်းဖြင့်။ ဣမသ္မိံသုတ္တေ၊ ဤသုတ်၌။ လောကိယမဟာဇနော၊ လောကီသားလူများအပေါင်းသည်။ အာတုရကာယောစေဝ၊ ကျင်နာသောကိုယ်ရှိသည်လည်းကောင်း။ အာတုရစိတ္တောစ၊ ကျင်နာသောစိတ်ရှိသည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်၏။ ခီဏာသဝါ၊ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ အာတုရကာယာ၊ ကျင်နာသောကိုယ်ရှိကုန်သည်။ အနာတုရစိတ္တာ၊ ကျင်နာခြင်းကင်းသောစိတ်ရှိကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သတ္တသေခါ၊ ခုနှစ်ဦးသော သေခပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ ပဟီနကိလေသေ၊ ပယ်အပ်ပြီးသောကိလေသာတို့ကို။ ဥပါဒါယ၊ စွဲ၍။ အာတုရစိတ္တာ၊ ကျင်နာသောစိတ်ရှိကုန်သည်။ နေဝဟောန္တိ၊ မဟုတ်ကုန်။ အပ္ပဟီနကိလေသေပန၊ မပယ်အပ်ကုန်သေးသောကိလေသာတို့ကိုကား။ ဥပါဒါယ၊ စွဲ၍။ အနာတုရစိတ္တာ၊ ကျင် နာခြင်းကင်းသောစိတ်ရှိကုန်သည်။ နေဝဟောန္တိ၊ မဟုတ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဘဇမာနာပန၊ ဝင်ကုန်မူကား။ ဝဋ္ဋာနုသာရိမဟာဇနဿ၊ ဝဋ်သို့အစဉ်မပြတ်လျှောက်သောများစွာသော ပုထုဇဉ်၏။ စိတ္တံဝိယ၊ စိတ်ကဲ့သို့။ တေသံ၊ ထိုသေခပုဂ္ဂိုလ်ခုနှစ်ယောက်တို့၏။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ ကိလေသပထေန၊ မပြတ်ဖန်ဖန်ထက်သန် ထူထပ်သောကိလေသာ၏အာနုဘော်ဖြင့်။ အာတုရတာဘာဝတော၊ ကျင်နာသာအဖြစ်၏မရှိခြင်းကြောင့်။ အနာတုရစိတ္တတံယေဝ၊ ကျင်နာခြင်းကင်းသောစိတ်ရှိသောအဖြစ်ကိုသာလျှင်။ ဘဇန္တိ၊ ဝင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤရွေသောအစီအစဉ်ဖြင့်နကုလပိကုသိုလ်၏ဖွင့်ကြောင့်ဖွင့်ရာသံဝဏ္ဏနာသေချာကပတ်အပြီးသပ်သတည်း။
၂၊ ဒုတိယေ၊ ဒုတိယဒေဝဒဟသုတ်၌။ ဒေဝဒဟန္တိဧတ္ထ၊ ဒေဝဒဟံဟူသောဤပုဒ်၌။ ရာဇာနော၊ လူမင်းတို့ကို။ ဒေဝါ၊ သမ္မုတိနတ်တို့ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုသမ္မုတိနတ်လူမင်းမြတ်တို့၏။ မင်္ဂလဒဟော၊ မင်္ဂလာရေကန်တော်ကို။ ဒေဝဒဟောတိ၊ ဒေဝဒဟဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဝါ၊ တနည်းကား။ သောဒဟော၊ ထိုအိုင်သည်။ သယံ၊ အလိုလို။ ဇာတော၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုသို့အလိုလိုဖြစ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဒေဝဒဟောတိ၊ နတ်တူးအိုင်ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ တဿ၊ ထိုသမ္မုတိနတ်လူမင်းမြတ်၏မင်္ဂလာရေကန်တော်၏။ အဝိဒူရေ၊ အနီး၌။ နိဂမော၊ နိဂုံးသည်။ ဒေဝဒဟနေ႖ဝ၊ ဒေဝဒဟဟူ၍သာလျှင်။ နပုံသကလိင်္ဂဝသေန၊ နပုံလိင်၏အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါ်ခြင်းသို့။ ဂတော၊ ရောက်၏။ ပစ္ဆာဘူမဂါမိကာတိ၊ ပစ္ဆာဘူမဂါမိကာ ဟူသည်ကား။ အစ္ဆာဘူမံအပရဒိသာယံ၊ အနောမျက်နှာအဘို့၌။ နိဝိဋ္ဌံ၊ တည်ထောင်သော။ ဇနပဒံ၊ ဇနပုဒ်သို့။ ဂန္တုကာမာ၊ သွားလိုကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ နိဝါသန္တိ၊ နိဝါသံဟူသည်ကား။ တေမာသံ၊ ဝါတွင်းသုံးလပတ်လုံး။ ဝဿာဝါသံ၊ ဝါကပ်ခြင်းကို။ အပလောကိတောတိ၊ အပလောကိတောဟူသည်ကား။ အာပုစ္ဆိတော၊ ပန်အပ်ပြီးလော။ အပလောကေတာတိ၊ အပလောကေတာဟူသည်ကား။ အာပုစ္ဆထ၊ ပန်ကြားကြချေကုန်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ထေရံ၊ အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ်ကို။ အာပုစ္ဆာပေတိ၊ ပန်စေဘိသနည်း။ တေဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့ကို။ သဘာရေ၊ ဝန်ရှိသည်တို့ကို။ ကာတုကာမာတာယ၊ ပြုတော်မူလိုသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အာပုစ္ဆာပေတိ၊ ပန်စေ။ ဟိ၊ အကျယ်ဆိုဦးအံ့။ ယော ဘိက္ခု၊ အကြင်ရဟန်းသည်။ ဧဟဝိဟာရေ၊ တကျောင်းတည်း၌။ ဝသန္တောပိ၊ သီးတင်းကြီးနှင့််တတူတကွနေပါလျက်လည်း။ သန္တိကံ၊ သီးတင်းကြီးအထံသို့။ နဂစ္ဆတိ၊ တပိုဂ္ဂိုလ်လုပ်၍မဆည်းကပ်။ ပက္ကပ္ပမန္တော၊ အရပ်တပါးသို့ သွားလာလှည့်ပတ်သော်လည်း။ အနာပုစ္ဆာ၊ သီတင်းကြီူးကိုမပန်မူ၍။ ပက္ကမတိ၊ သွားလိုရာရာသွားလာလှည့်ပတ်၏။ အယံဘိက္ခု၊ ဤရဟန်းသည်။ နိဗ္ဘရောနာမ၊ ဝန်ကင်းသောရဟန်းမည်၏။ ယောပနဘိက္ခု၊ အကြင်ရဟန်းသည်ကား။ ဧကဝိဟာရေ၊ တကျောင်းတည်၌။ ဝသန္တေဟိပိ၊ သီတင်းကြီးနှင့်အတူတကွနေပါလျက်တည်း။ အာဂန္တွာ၊ သီတင်းကြီးထံလာ၍။ ပဿတိ၊ ဖူးမျှော်၏။ ပက္ကမန္တော၊ အရပ်တပါးသို့သွားလာလှည့်ပတ်သော်လည်း။ အာပုစ္ဆတိ၊ သီတင်းကြီးထံလာ၍ပန်လျှောက်၏။ အယံ ဘိက္ခု၊ ဤရဟန်းသည်။ သဘာရောနာမ၊ ဝန်ရှိသည်မည်၏။ ဣမေပိဘိက္ခု၊ ဤရဟန်းတို့ကိုလည်း။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့ဝန်ရှိသည်သော်။ ဣမေဘိက္ခူ၊ ဤရဟန်းတို့သည်။ သီလာဒီဟိ၊ သီလအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ဝုဒ္ဓိဿန္တိ၊ ကြီပွားကုန်လတ္တံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့နှလုံးပြုတော်မူ၍။ သကာရေ၊ ဝန်ရှိသည်တို့ကို။ ကာတုကာမော၊ ပြုတော်မူခြင်းငှာအလိုရှိသည်ဖြစ်၍။ အာပုစ္ဆတိ၊ ပန်ကြးစေ၏။ ပဏ္ဍိတောတိ၊ ပဏ္ဍိတောဟူသည်ကား။ ဓာတုကောသလ္လဒိနာ၊ ဓာတ်၌လိမ္မာသည်၏အဖြစ်အစရှိသော။ စတုဗ္ဗိဓေန၊ လေးပါးအပြားရှိသော။ ပဏ္ဍိစ္စေန၊ ပညာနှင့်။ သမန္နာဂတော၊ ပြည့်စုံ၏။ အနုဂ္ဂါဟကောတိ၊ အနုဂ္ဂါဟကောဟူသည်ကား။ အာမိသာနုဂ္ဂဟေနစ၊ အာမိသဖြင့်ခြီးမြှင့်ခြင်း၄င်း။ ဓမ္မာနုဂ္ဂဟေနစ၊ တရားဖြင့်ခြီးမြှင့်ခြင်းလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒွီဟိပိ၊ နှစ်ပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ အနုဂ္ဂဟေတိ၊ ခြီးမြှင်ခြင်းတို့ဖြင့်။ အနုဂ္ဂါဟကော၊ ခြီးမြှင့်တတ်၏။ ကိရ၊ ချဲ့ဦးအံ့။ ထေရော၊ အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ်မွန်သည်။ အညေ၊ တပါးကုန်သော။ ဘိက္ခူဝိယ၊ ရဟန်းတို့ကဲ့သို့။ ပါတောဝ၊ နံနက်စောစောကလျှင်။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလို့ငှာ။ အနာဂန္တွာ၊ မသွားဦးဘဲ။ သဗ္ဗဘိက္ခူသု၊ အလုံးစုံသောရဟန်းတို့သည်။ ဂတေသု၊ ဆွမ်းခံသွားကုန်သည်ရှိသော်။ သကလံ၊ အလုံးစုံသော။ သံဃာရာမံ၊ သံဃအရံကို။ အနုဝိစရန္တော၊ လှည်လည်လျက်။ အသမ္မဋ္ဌာနံ၊ တမြက်မလှည်းရရာအရပ်ကို။ သမ္မဇ္ဇတိ၊ တမြက်လှည်း၏။ အဆဋ္ဋတံ၊ မစွန့်အပ်သော။ ကစဝရံ၊ အမှုက်ကို။ ဆဋ္ဋေတိ၊ စွန့်၏။ သံဃာရာမေ၊ သံဃအရံ၌။ ဒုန္နိက္ခိတ္တာနိ၊ မသပ္ပါယ်သဖြင့်ထားအပ်ကုန်သော။ မဉ္စပီဌဒါရုဘဏ္ဍမတ္တိကဘဏ္ဍာ၊ ညောင်စောင်းအင်းပျည်သစ်ဘဏ္ဍာမြေဘဏ္ဍာတို့ကို။ ပဋိသာမေတိ၊ သိမ်းဆည်းသိုမှီး၏။ ကိံကာရဏာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်းဟူမူကား။ အညတိတ္တိယာ၊ သာသနာတော်မှအပဖြစ်ကုန်သော တိတ္တိတို့သည်။ ဝိဟာရံ၊ ကျောင်းသို့။ ပဝိဋ္ဌာ၊ ဝင်ကုန်သည်ရှိသော်။ ဒိသွာ၊ မြင်ကုန်၍။ ပရိဘဝံ၊ ရှုတ်ချကဲ့ရဲ့ခြင်းကို။ မာအကံသု၊ မပြုစေကုန်လင်။ ဣတိ၊ ဤသို့နှလုံးသွင်းပြုတောမူ၍။ ပဋိသာမေတိ၊ သိမ်းဆည်းမပြုစေကုန်လင့်။ ဣတိ၊ ဤသို့နှလုံးပြုတော်မူ၍။ ပဋိသာမေတိ၊ သိမ်းဆည်းသိုမှီး၏။ တတော၊ ထိုနောင်မှ။ ဂိလာနသာလံ၊ သူနာကျောင်းသို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဂိလာနာ၊ နာသောရဟန်းတို့ကို။ အဿာသေတွာ၊ နှစ်သိမ့်စေ၍။ ကေန၊ အဘယ်ဘောဇဉ်အဘယ်ဆေးဖြင့်။ အတ္ထော၊ အလိုရှိသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုစ္ဆိတွာ၊ မေး၍။ ယေန၊ အကြင်ဘောဇဉ်ဆေးဖြင့်။ အတ္ထော၊ အလိုရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
ပစ္စေဿာသုန္တိ၊ ပစ္စေဿာသုံဟူသည်ကား။ တေဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ အယံ၊ ဤအရှင်သာရိပုတ္တရာသည်။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ နေဝဥပဇ္ဈာယော၊ ဥပဇ္ဈာယ်လည်းမဟုတ်ခဲ့။ နအာစရိယော၊ ဆရာလည်းမဟုတ်ခဲ့။ နသန္ဒိဋ္ဌသမ္ဘတ္တော၊ တကွမြင်ဘူးတကွသုံးဆောင်ဘူးသောအဆွေခင်ပွန်းလည်းမဟုတ်ခဲ့။ တဿ၊ ထိုအရှင်သာရိပုတ္တရာ၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ ကိံ ကရိဿာမ၊ အဘယ်သို့ပြုရကုန်အံ့နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့နှစ်လုံးခိုင်မာ၍။ တုဏှီဘာဝံ၊ ဘုရားအမိန့်တော်ကိုဝန်မခံဆိတ်ဆိတ်နေသည်အဖြစ်သို့။ အနာပဇ္ဇိတွာ၊ မရောက်ကုန်မူ၍။ ဧဝံဘန္တေတိ၊ ကောင်းပါပြီးဘုရားဟူ၍။ သတ္ထုဝစနံ၊ မြတ်စွာဘုရား၏စကားတော်ကို။ သမ္ပဋိစ္ဆိံသု၊ ရိုသေစွာဝန်ခံကုန်၏။ ဧဠကဠဂုမ္ဗေတိ၊ ဧဠကာဠဂုမ္ဗေဟူသည်ကား။ ဂစ္ဆ မဏ္ဍပကေ၊ လေးတိုင်စင်ဆောက်၍ မဏ္ဍပ်သဖွယ်တင်အပ်သောဗာလာနက်ချုံ၌။ သောဧဠကာဠဂုမ္ဗော၊ ထိုဗာလာနက်ချုံသည်။ ဓုဝသလိလဋ္ဌာနေ၊ အမြဲရေရှိရာအရပ်၌။ ဇာတောကိရ၊ ပေါက်သတတ်။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ ဧတ္ထ၊ ဤချုံ၏အနီးအရပ်၌။ စတူဟိ၊ လေးချောင်းကုန်သော။ ပါဒေဟိ၊ ခြေတို့ဖြင့်။ မဏ္ဍပံ၊ ပဏ္ဍပ်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ တဿ၊ ထို့မဏ္ဍပ်၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ တံဂုမ္ဗံ၊ ထိုဗာလာနက်ချုံကို။ အာရောပေသုံ၊ တင်ကုန်၏။ သော၊ ထိုဗာလာနက်ချုံသည်။ တံမဏ္ဍပံ၊ ထိုမဏ္ဍပ်ကို။ ဆာဒေသိ၊ ထီးသို့ရှုံ့၍မိုး၏။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ အဿ၊ ထိုမဏ္ဍပ်၏။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်အဘို့၌။ ဣဋ္ဌကာဟိ၊ အုတ်တို့ဖြင့်။ ပရိစိနိတွာ၊ စီ၍။ ဝါလိကံ၊ ငွေပြားအတူဖြူစင်သောသဲကို။ ဩကိရိတွာ၊ ဖြူး၍။ အာသနံ၊ နေရာကို။ ပညာပယိံသု၊ ခင်းကုန်၏။ သီတလံ၊ ချမ်းအေးသော။ ဒိဝါဌာနံ၊ နေ့သန်ရာအရပ်သို့။ ဥဒကဝါတော၊ ရေမှတက်သောလေသည်။ ဝါယတိ၊ ဖြူးဖြူးသုတ်၏။ ထေရော၊ အရှင်သာရိပုတ္တရာသည်။ တသ္မိံ၊ ထိုမဏ္ဍပ်၌။ နိသီဒိ၊ ထိုင်နေတော်မူ၏။ တံမဏ္ဍပံ၊ ထိုမဏ္ဍပ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဧဠကာဠဂုမ္ဗေတိ၊ ဧဠကာဠဂုမ္ဗေဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်ဆိုအပ်၏။ နာနာဝေရဇ္ဇဂတန္တိ၊ နာနာဝေရဇ္ဇဂတံဟူသည်ကား။ ဧကဿ၊ တယောက်သော။ ရညော၊ မင်း၏။ ရဇ္ဇတော၊ တိုင်းမှ။ နာနာဝိဓံ၊ အထူးထူးအပြားပြားရှိသော။ ရဇ္ဇဂတံ၊ တိုင်းတပါးသို့ရောက်သော။ အညံရဇ္ဇံ၊ တိုင်းတပါးကို။ ဝိရဇ္ဇန္တိ၊ ဝိရဇ္ဇံဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိတံပါကဋံကရောမိ၊ မပေါ်ထင်ငြားထိုစကားကိုထင်ရှားပြုဦးအံ့။ ဒေသတော၊ မိမိနေသောအရပ်မှ။ အညော၊ တပါးသောအရပ်ကို။ ဝိဒေသော တိ၊ အရပ်တပါးဟူ၍။ ဝုစ္စတိယထာ၊ ဆိုအပ်သကဲသို့။ ဧဝံတထာ၊ ထိုအတူ။ နိဝုတ္ထရဇ္ဇတော၊ အမြဲနေသောတိုင်းမှ။
၃။ တတိယေ၊ တတိယသုတ်၌။ အဝန္တီသူတိ၊ အဝန္တိသူဟူသည်ကား။ အဝန္တိဒက္ခိဏပထသင်္ခါတေ၊ အဝန္တိတိုင်းဒက္ခိဏပထဟုဆိုအပ်သော။ အဝန္တိရဋ္ဌေ၊ အဝန္တိတိုင်း၌။ ကုလဃရေတိ၊ ကုလဃရေဟူသည်ကား။ ဧဝံနာမထေ၊ ဤကုလဃရဟုရအပ်သောအမည်ရှိသော။ နဂရေ၊ မြို့၌။ ပပါတေတိ၊ ပပါတေဟူသည်ကား။ ဧကတောပပါတေ၊ တဘက်မှဖြို၍ချအပ်သကဲ့သို့ ကမ်းပါးပြတ်ရှိသော။ တဿပဗ္ဗတဿ၊ ထိုတောင်၏။ ဧကံပဿံ၊ တဘက်သည်။ ဘိန္ဒိတွာ၊ ဖြို၍။ ပါနိနံဝိယ၊ ထိုတောင်၏ ကျစေအပ်သကဲ့သို့။ အဟောသိကိရ၊ ကမ်းပါးစောက်ကြီးဖြစ် သတတ်။ ပဝတ္တေတိပိ၊ ပဝတ္တေဟူသည်ကား။ ပါဌော၊ ပါဌ်သည်။ ကတ္ထစိပေါတ္ထကေဝ၊ အချိုးပေ၌။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ နာနာတိတ္ထိယာနံ၊ အထူးထူသောတိတ္ထိတို့၏။ လဒ္ဓိပဝတ္တဋ္ဌာနေ၊ အယူကိုဖြစ်စေရာဖြစ်သော။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့သောအဝန္တီသုဟူသောစကားဖြင့်။ ထေရော၊ မဟာကစ္စည်းထေရ်ကျော်သည်။ တသ္မိံရဋ္ဌေ၊ ထိုအဝန္တိတိုင်း၌။ တံနဂရံ၊ ထိုကုလဃရအမည်ရှိသောမြို့၌။ နိဿာယ၊ ဆွမ်းခံမှီပြု၍။ တသ္မိံပဗ္ဗတေ၊ ထိုကမ်းပါးပြတ်ရှိသောတောင်၌။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤအနက်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဟလိဒ္ဓိကာနီတိ၊ ဟလိဒ္ဓကာနိဟူသည်ကား။ ဧဝံနာမကော၊ ဤသို့ဟလိဒ္ဓိကာနိဟုဣတ္ထိလိင်ဖြင့်ရအပ်သောအမည်ရှိသော။ အဋ္ဌကဝဂ္ဂိယေ မာဂဏ္ဍိယပဉှေနိ၊ အဋ္ဌကဝဂ္ဂိယေမာဂဏ္ဍိပဉှေဟူသည်ကား။ အဋ္ဌကဝဂ္ဂိကမှိ၊ အဋ္ဌဝဂ်၌။ မာဂဏ္ဍိယမေဉှာနာမ၊ မာဂဏ္ဍိယပုဏ္ဏား လျှောက်ကြားအပ်သော ပြဿနာမည်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တသ္မိံပဉှေ၊ ထိုပြဿနာ၌။ ရူပဓာတူတိဧတ္ထ၊ ရူပဓာတုဟူသောဤပါဌ်၌။ ရူပက္ခန္ဓော၊ ရုပ္ပနသဘောရှိသောရူပက္ခန္ဓာကို။ အဓိပ္ပေတော၊ အလိုရှိအပ်၏။ ရူပဓာတုရာဂဝိနိဗန္ဓန္တီ၊ ရူပဓာတုရာဂဝိနိဗန္ဓံဟူသောဓာတ်၌။ ရာဂေန၊ ရာဂသည်။ ဝိနိဗန္ဓံ၊ ချည်အပ်သော။ ဝိညာဏန္တိ၊ ဝိညာဏံ ဟူသည်ကား။ ကမ္မဝိညာဏံ၊ ကမ္မဝိညာဉ်ကို။ ဩကသာရီတိ၊ ဩကသာရီဟူသည်ကား။ ဂေဟသာရီ အာလယသာရီတိ၊ ရူပက္ခန္ဓာဟုဆိုအပ်သော အမြဲနေအိမ်၌ တဏှာဒိဋ္ဌိ၏ အစွမ်းဖြင့် ကပ်တတ်ဖြစ်တတ်သော တရားဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။
သုခိတေသုသုခိတောတိ၊ သုခိတေသုသုခိတောဟူသည်ကား။ ဥပဋ္ဌာကေသု၊ အလုပ်အကျွေးဒါယကာတို့သည်။ ဓနဓညလာဘာဒိဝသေန၊ ဥစ္စာစပါးလာဘ်အစရှိသည်တို့၏အစွမ်းဖြင့်။ သုခိတေသု၊ ချမ်းသာခြင်းသို့ရောက်ကုန်သည်ရှိသော်။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ အဟံ၊ ငါသည်။ မနာပံ၊ နှစ်လိုဘွယ်သော။
ဘောဇနံ၊ ဆွမ်းကောင်းဟင်းကောင်းကို။ လဘိဿာမိ၊ ရပေတော့အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂေဟသိတသုခေန၊ တဏှာမှီသောစိတ္တသုခဖြင့်။ သုခိတော၊ ချမ်းသာခြင်းသို့ရောက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တေဟိ၊ ထိုဒါယကာတို့သည်။ ပတ္တသမ္ပတ္တိံ၊ ရောက်အပ်သောစည်းစိမ်းကို။ အနုဘဝမာနောဝိယ၊ မိမိခံစားရသကဲ့သို့။ စရတိ၊ ကျင့်တတ်၏။ ဒုက္ခိတေသုဒုက္ခိတောတိ၊ ဒုက္ခိတေသု ဒုက္ခိတောဟူသည်ကား။ တေသံ၊ ထိုအလုပ်အကျွေး ဒါယကာတို့အား။ ကေနစိဒေဝကာရဏေန၊ တစုံတခုသောအကြောင်းကြောင့်။ ဒုက္ခေ၊ ဆင်းရဲသည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ သယံ၊ မိမိသည်။ ဒိဂုဏေန၊ ဒါယကာတို့ထက်ဆတက်သောေ။ ဒုက္ခေန၊ စိတ်ဆင်းရဲခြင်းဖြင့်။ ဒုက္ခိတော၊ ဆင်းရဲခြင်းသို့ရောက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကိစ္စကရဏီယေသူတိ၊ ကိစ္စကရဏီယေသုဟူသည်ကား။ ကိစ္စသင်္ခါတေသု၊ ကြီးကြီးငယ်ငယ် ဆောင်ရွက်ဘွယ်ဟုဆိုအပ်ကုန်သော။ ကရဏီယေသု၊ ပြုဘွယ်တို့သည်။ ဥပ္ပန္နေသု၊ ဒါယကာတို့၌ပေါ်ထွက်လတ်ကုန်သော်။ တေသုယောဂံအာပဇ္ဇတီတိ၊ တေသုယောဂံအာပဇ္ဇတိဟူသည်ကား။ ဥပ ယောဂံ၊ လွန်စွာ အားထုတ်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ တေသံကိစ္စာနံ၊ ထိုအလုပ် အကျွေးဒါယကာပြုရန်ကိစ္စတို့၏။ ကတဗ္ဗတံ၊ လက်ကိုင်၍ပြုအပ်သည်၏အဖြစ်သို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ ကာမေသူတိ၊ ကာမေသုဟူသည်ကား။ ဝတ္ထုကာမေသု၊ ဝတ္ထုကာမတို့၌။ ဧဝံခေါဂဟပတိကာမေဟိ အရိတ္တော ဟောတီတိ၊ ဧဝံခေါဂဟပတိ ကာမေဟိအရိတ္တောဟောတိဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကိလေသာကာမေဟိ၊ ကိလေသာကာမတို့မှ။ အရိတ္တော၊ မဆိတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အန္တော၊ ကိုယ်တွင်း၌။ ကာမာနံ၊ ကိလေသာကာမတို့၏။ ဘာဝေန၊ ထင်ရှားရှိခြင်းကြောင့်။ အတုစ္ဆော၊ မဆိတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သုက္ကပက္ခော၊ သုက္ကပက္ခကို။ တေသံ၊ ထိုကိလေသာတို့၏။ အဘာဝေန၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ရိတ္တော၊ အချည်းနှီးသည်။ တုစ္ဆော၊ ဆိတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏င်္။ ပုရေက္ခရာနောတိ၊ ပုရေက္ခရာနောဟူသည်ကား။ ဝဋ္ဋံ၊ ဝဋ်တရားကို။ ပုရတော၊ ရှေးရူ။ ကုရုမာနော၊ ပြုသည်ဖြစ်၍။ ဧဝရူပေါ သိယန္တိအာဒီသု၊ ဧဝရူပေသိယံဤသို့အစရှိသောပါဌ်တို့၌။ ဒီဃရဿကာဠောဒါတာဒီသု၊ အမြင့်အနိမ့်အမည်းအဖြူအစရှိကုန်သော။ ရူပေသု၊ ရုပ်တို့တွင်။ ဧဝရူပေါနာမ၊ ကျိုက်နှစ်သက်အပ်သောဤမည်သောဤမည်သောရုပ်ရှိသည်။ ဘဝေယျုံ၊ ဖြစ်ချင်ပါ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပတ္ထေတိ၊ ဆုပန်၏။ သုခါဒီသု၊ သုခအစရှိကုန်သော။ ဝေဒနာသု၊ ဝေဒနာတို့တွင်။ ဧဝံဝေဒနောနာမ၊ ကျိုက်နှစ်သက်အပ်သောဤမည်သောဝေဒနာရှိသည်။ နီလသညာဒီသု၊ နီလသညာအစရှိကုန်သော။ သညာသု၊ သညာတို့တွင်။ ဧဝံသညောနာမ၊ ကျိုက်နှစ်သက်အပ်သောဤမည်သောဤမည်သောသညာရှိသည်။ ပုညာဘိသင်္ခါရာဒီသု၊ ပုညာဘိသင်္ခါရအစရှိကုန်သော။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့တွင်။ ဧဝံသင်္ခါရောနာမ၊ ကျိုက်နှစ်သက်အပ်သော ဤမည်သောဤမည်သောသင်္ခါရရှိသည်။ စက္ခုဝိညာဏာဒီသု၊ စက္ခုဝိညာဉ်အစရှိကုန်သော။ ဝိညာဏေသု၊ ဝိညာဉ်တို့တွင်။ ဧဝံဝိညာဏောနာမ၊ ကျိုက်နှစ်သက်အပ်သော ဤမည်သောဤမည်သောဝိညာဉ်ရှိသည်။ ဘဝေယျံ၊ ဖြစ်ရလို၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပတ္ထေသိ၊ ဆုပန်၏။ အပုရေက္ခရာနောတိ၊ အပုရေက္ခရာနောဟူသည်ကား။ ဝဋ္ဋံ၊ ဝဋ်တရားကို။ ပုရတော၊ ရှေးရူ။ အကုရုမာနော၊ မပြုသညဖြစ်၍။ သဟိတံမေအသဟိတံတေတိ၊ သဟိတံမေမအသဟိတံတေဟူသည်ကား။ တုယှံ၊ သင်၏။ ဝစနံ၊ စကားသည်။ အသဟိတံ၊ ရှေးစကားနောက်စကားအနုသန္ဓေမစပ်။ အသိလိဋ္ဌံ၊ မပြေပြစ်မချောမြေ့။ မယှံ၊ ငါ၏။ ဝစနံ၊ စကားသည်။ သဟိတံ၊ ရှေးစကားနှင့်နောက်စကားအနုသန္ဓေစပ်၏။ သိလိဋ္ဌံ၊ ပြေပြစ်ချော့မြေ့၏။ မဓုရပါနသဒိသံ၊ ပျားပေါင်းရည်နှင့်တူ၏။ အဓိစိဏ္ဏံတေဝိပရာဝတ္တန္တိ၊ အဓိစိဏ္ဏံတေဝိပရာဝတ္တံဟူသည်ကား။ တုယှံ၊ သင်သည်။ ဒီဃေန၊ ရှည်စွာသော။ ကာလေန၊ ကာလ၌။ ပရိစိတံ၊ လေ့ကျက်အပ်သော။ သုပ္ပဂုဏံ၊ ကောင်းစွာလေ့အပ်သော။ ယံဝစနံ၊ အကြင်စကားသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံဝစနံ၊ ထိုစကားသည်။ မမ၊ ငါ၏။ ဝါဒံ၊ ဝါဒသို့။ အာဂမ္မ၊ ရောက်၍။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသည်။ ခဏေန၊ ခဏခြင်းဖြင့်။ ဝိပရာဝတ္တံနိဝတ္တံ၊ ဆုတ်နှစ်ပြောပျောက်၏။ အာရောဝိတောတေဝါဒေါတိ၊ အာရောပိတော တေဝါဒေါဟူသည်ကား။ တုယှံ၊ သင်အား။ ဒေါသော၊ အပြစ်ကို။ မယာ၊ ငါသည်။ အာရောပိတော၊ တင်အပ်ပြီ။ စရဝါဒပ္ပမောက္ခာယာတိ၊ စရဝါဒပ္ပမောက္ခာယဟူသည်ကား။ တံတံအာစရိယံ၊ ထိုထိုကြေညာသောဆရာကောင်းသို့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ကပ်၍။ ဥတ္တရိ၊ အလွန်သောအတတ်ကို။ ပရိယေသန္တော၊ ရှာဖွေလျက်။ ဣမဿဝါဒဿ၊ ဤငါတင်အပ်သောအပြစ်၏။ မောက္ခာယ၊ မိမိကိုယ်ကိုလွတ်စေခြင်းငှါ။ စရအာဟိဏ္ဍာဟိ၊ လှည့်လေလော။ နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝါ သစေ ပဟောသီတိ၊ နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝါ သစေ ပဟောသိဟူသာည်ကား။ အထပဟောသိ၊ အကယ်၍စွမ်းနိုင်သည်ဖြစ်အံ့။ သယမေဝ၊ ကိုယ်တိုင်သာလျှင်။ ဣဓေဝဣမသ္မိံ ယေဝ သမာဂမေ၊ ဤအစည်း အဝေး၌သာလျှင့်။ နိဗ္ဗေဌေဟိ၊ ဆိုပါလော။ ဣတိ၊ ဤမျှသော အစီအစဉ်ဖြင့် တတိယဟာလိဒ္ဓိကသုတ် အပြီးသတ်တည်း။ တတိယံ၊ တတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၄၊ စတုတ္ထေ၊ စတုတ္ထသုတ်၌။ သက္ကပဉှေတိ၊ သက္ကပဉှေဟူသည်ကား။ စူဠသက္ကပဉှေပိ၊ စူဠသက္က ပဉှသုတ်၌လည်းကောင်း။ မဟာသက္ကပဉှေပိ၊ မဟာသက္ကပဉှသုတ်၌ လည်းကောင်း။ ဧတံ၊ ဤယေတေသမဏဗြာဟ္မဏာအစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တမေဝ၊ ဟောတော်မူအပ်သည်သာတည်း။ တဏှာသင်္ခယဝိမုတ္တာတိ၊ တဏှာသင်္ခယဝိမုတ္တာဟူသည်ကား။ တဏှာသင်္ခယေ၊ တဏှာ၏ကုန်ရာဖြစ်သော။ နိဗ္ဗာနေ၊ နိဗ္ဗာန်၌။ တဒါရမ္မဏာယ၊ ထိုနိဗ္ဗာန်လျှင်အာရုံရှိသော။ ဖလဝိမုတ္တိယာ၊ ဖလဝိမုတ်ဖြင့်။ ဝိမုတ္တာ၊ လွတ်ကုန်ပြီ။ အစ္စန္တနိဋ္ဌာတိ၊ အစ္စန္တနိဋ္ဌာဟူသည်ကား။ အန္တံ၊ အဆုံးကို။ အတိက္ကန္တနိဋ္ဌာ၊ လွန်ကုန်ပြီးကုန်၏်။ သတတနိဋ္ဌာ၊ အမြဲပြီးရောက်ကုန်၏။ သေသပဒေသုပိ၊ ဆိုအပ်ခဲ့ပြီးသည်မှကြွင်းသောအစ္စန္တယောဂခေမိနောအစရှိ သောသုံးပုဒ်တို့၌လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤနည်းကိုသာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ စတုတ္ထံ၊ စတုတ္ထသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၅။ ပဉ္စမေ၊ ပဉ္စမသုတ်၌။ သမဓိတ္ထိဣဒံဒေသနံ၊ သာမာဓိံ ဟူသောဤဒေသနာကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ တေဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့ကို။ စိတ္တေကဂ္ဂတာယ၊ စိတ်၏တခုတည်းသောအာရုံရှိသည်၏အဖြစ်ဟူသော သမာဓိမှ။ ပရိဟာယန္တေ၊ ဆုတ်ယုတ်သည်တို့ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်တော်မူ၍။ စိတ္တေကဂ္ဂံ၊ စိတ်၏တခုတည်းသော အာရုံရှိသည်၏အဖြစ်ကို။ လဘန္တာနံ၊ ရကုန်သည်ရှိသော်။ ဣမေသံဘိက္ခူနံ၊ ဤရဟန်းတို့အား။ ကမ္မဋ္ဌာနံ၊ သမာဓိလျှင်အခြေရှိသောဝိပဿနာကမ္မဋ္ဌာန်းသည်။ ဖာတိ၊ ပွါးစီးသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဉတွာ၊ သိတော်မူ၍။ အာဟ၊ ဟောတော်မူ၏။ အဘိနန္ဒတီတိ၊ အဘိနန္ဒတိဟူသည်ကား။ ပတ္ထေတိ၊ ဆိုပန်၏။ အဘိဝဒတီတိ၊ အဘိဝဒတိဟူသည်ကား။ တာယအဘိနန္ဒနယာ၊ ထိုနှစ်သက်ခြင်းဖြင့်။ အဟောပိယံ၊ ဩချစ်ဘွယ်ရှိလေစွတကား။ အဟောဣဋ္ဌံ၊ ဩလိုစချင်ဘွယ်ရှိလေစွတကား။ အဟောကန္တံ၊ ဩနှစ်သက်ဖွယ်ရှိလေစွတကား။ အဟောမတနာပံ၊ ဩနှလုံးကိုပွါးစေတတ်စွတကား။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ တဏှာသတ္တိဖြင့် မိမိနှလုံးသွင်းပုံကိုဖွင့်ဆို၏။ စ၊ ဆက်၍ဆိုဦးအံ့။ ဝါစံ၊ အဟောပိယံအစရှိသောစကားကို။ အဘန္ဒန္တောပိ၊ နှတ်မြွက်၍မဆိုသောလည်း။ တံအာရမ္မဏံ၊ ထိုအာရုံကို။ နိဿာယ၊ အမှီပြု၍။ ဧဝံ၊ ဤသို့သောအဟောပိယံဣဋ္ဌံအဟောကန္တံအဟောမနာပံဟူ၍။ လောဘံ၊ လောဘကို။ ဥပ္ပါဒေန္တော၊ ဖြစ်စေသောသူသည်။ အဘိဝဒတိယေဝနာမ၊ ဆိုသောသူမည်သည်သာလျှင်တည်း။ အဇ္ဈောသာယတိဋ္ဌတီတိ၊ အဇ္ဈောသာယတိဋ္ဌတိဟူသည်ကား။ ဂလိတွာ၊ မျို၍။ ပရိနိဋ္ဌာပေတွာ၊ ပြီးဆုံးစေ၍။ ဂဏှာနိ၊ ယူ၏။ ယာရူပေနန္ဒီတိ၊ ယာရူပေနန္ဒီဟူသည်ကား။ ရူပေ၊ ရုပ်၌။ ဗလဝပတ္ထနာသင်္ခါတာ၊ အားကြီးသောတောင့်တခြင်း ဟုဆိုအပ်သောနန္ဒီသည်။ ဂဟဏဋ္ဌေန၊ မြွေဘားဖမ်းသို့ အစွဲအလမ်း ကြီးသောသဘောကြောင်း။ ဥပါဒါနံ၊ ဥပါဒါန်မည်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ဤသို့သောအနက်ကိုနှလုံးတော်၌ထား၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူ၏။ နာဘိနန္ဒတီတိ၊ နာဘိနန္ဒတိဟူသည်ကား။ နပတ္ထေတိ၊ အတောင့်တ။ နာဘိဝဒတီတိ၊ နာဘိဝဒတိဟူသည်ကား။ ပတ္ထာနာဝသေန၊ တောင့်တသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဣဋ္ဌန္တိ၊ လိုချင်ဘွယ်ရှိပေစွဟူ၍။ နဝဒတိ၊ မဆို။ ကန္တန္တိ၊ နှစ်သက်စဘွယ်ရှိပေစွဟု။ နဝဒတိ၊ မဆို။ ဝိပဿနာစိတ္တေန၊ ဝိပဿနာ၌နှစ်သက်စွာသော။ စေတသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ အနိစ္စံဒုက္ခန္တိ၊ အနိစ္စဒုက္ခဟူ၍။ ဝစီဘေဒံ၊ နှုမြွက်ခြင်းကို။ ကရောန္တောပိ၊ ပြုသောသူသည်လည်း။ နာဘိဝဒတိယေဝ၊ ဆိုသည်မမည်သာတည်း။ ပဉ္စမံ၊ မဉ္စမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၆၊ ဆဋ္ဌေ၊ ဆဋ္ဌသုတ်။ ပဋိသလ္လာဏေတိဣဒံ၊ ပဋိသလ္လာဏေဟူသေဤဒေသနာတော်ကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ တေဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့ကို။ ကာယဝိဝေကေန၊ ကာယဝိဝေကမှ။ ပရိဟာယန္တေ၊ ဆုတ်သည်တို့ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်တော်မူ၍။ ကာယဝိဝေကံ၊ ကာယဝိဝေကကို။ လဘန္တာနံ၊ ရကုန်သည်ရှိသော်။ ဣမေသံ၊ ဤရဟန်းတို့အား။ ကမ္မဋ္ဌာနံ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းသည်။ ဌိတိံ၊ တည်ခြင်းသို့။ ဂမိဿတိ၊ ရောက်လတ္တံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဥတွာ၊ သိတော်မူ၏။ အာဟ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဆဋ္ဌံ၊ ဆဋ္ဌသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၇၊ သတ္တမေ၊ သတ္တမသုတ်၌။ ဥပါဒါပရိတဿနန္တိ၊ ဥပါဒါပရိတဿနံဟူသည်ကား။ ဂဟဏေန၊ ခန္ဓာငါးပါး၌ အဟံမမစသညဖြင့်စွဲလမ်းခြင်းဖြင့်။ ဥပ္ပန္နံ၊ ဖြစ်သော။ ပရိတဿနံ၊ တဏှာဒိဋ္ဌိဟူသောတောင့်တခြင်းကို။ အနုပါဒါအပရိတဿနန္တိ၊ အနုပါဒါအပရိတဿနံဟူသည်ကား။ အဂဟဏေန၊ ခန္ဓာငါးပါး၌အဟံမမစသည်ဖြင့်မစွဲလမ်းခြင်းဖြင့်။ အပရိတဿနံ၊ တောင့်တခြင်း ကင်းသည်ကို။ ရူပဝိရိဏာမာ နုပရိဝတ္တီတိ၊ ရူပဝိပရိဏာမာနုပရိ ဝတ္တိဟူသည်ကား။ မမ၊ ငါ၏။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ဝိပရိဏတံ၊ ဘောက်ပြန်ခဲ့ပြီတကား။ ဣတိဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ မေ၊ ငါ့အား။ ဗလယောဗ္ဗနာဒိ၊ အားအန်ကြီးကျယ် အရွယ် ပျိုမြစ်ခြင်းသည်။ မာအဟာဝတ၊ မဖြစ်ပေပြီတကား။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ မေ၊ ငါ့အား။ တံဗလယောဗ္ဗနာဒိ၊ ထိုအားအန်ကြီးကျယ် အရွယ်ပျိုမြစ်ခြင်း စသည်သည်။ နတ္ထိဝတ၊ မရှိခဲပြီတကား။ ဣတိဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ ဣတိအာဒိနာ၊ ဤသို့အစရှိသော။ နယေန၊ နည်းဖြင့်။ ကမ္မဝိညာဏံ၊ ရုပ်၏ဘောက်ပြန်ခြင်းလျှင်အာရုံရှိသော တဏှာဒိဋ္ဌိသဟဂတ ကမ္မဝိညာဉ်တဒနုဝတ္တိဝိညာဉ်သည်။ ရူပဿ၊ ရုပ်၏။ ဘေဒါနုပရိဝတ္တိ၊ ပျက်စီးခြင်းသို့အစဉ်လိုက်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝိပရိဏာမာနုပရိဝတ္တိဇာတိ၊ ဝိပရိဏာမာနုပရိဝတ္တိဇာဟူသည်ကား။ ဝိပရိဏာမဿ၊ ဘောက်ပြန်ခြင်းသို့။ အနုပရိဝတ္တိတော၊ အစဉ်လိုက်သောစိတ်ကြောင့်။
၈၊ အဋ္ဌမေ၊ အဋ္ဌမသုတ်၌။ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိဝသေန၊ တဏှာသတ္တိမာနသတ္တိဒိဋ္ဌိသတ္တိဖြင့်။ ဒေသနာ၊ ဒေသနာကို။ ကတာ၊ ပြုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဋိပါဋိယာ၊ အစဉ်အတိုင်း။ စတူသု၊ လေးပါးကုန်သော။ သုတ္တေသု၊ သုတ်တို့၌။ ဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋမေဝ၊ ဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကိုသာလျှင်။ ကထိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ အဋ္ဌမံ၊ အဋ္ဌမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြှီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၉၊ နဝမေ၊ နဝမသုတ်၌။ ကောပနဝါဒေပစ္စုပ္ပန္နမှိ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သောရုပ်၌။ ကောပနဝါဒေါပစ္စုပ္ပန္နဿ ဟူသည်ကား။ ပစ္စုန္နမှိ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သောရုပ်၌။ ကထာဝ၊ အနိစ္စဟုဆိုဘွယ်သည်လျှင်။ ကာ၊ အတီမှာနည်း။ ဧတံ၊ ဤပစ္စုပ္ပန်ရုပ်သည်။ အနိစ္စမေဝ၊ အနိစ္စစင်စစ်တည်း။ တေဘိက္ခူ၊ ထိုဓမ္မပဋိဂ္ဂါဟကရဟန်းတို့သည်။ အတီတာ နာဂတံ၊ အတိတ် အနာဂတ် ဖြစ်သော ခန္ဓာပဉ္စကကို။ အနိစ္စန္တိ၊ အနိစ္စဟူ၍။ သလ္လက္ခေတွာ၊ မှတ်၍။ ပစ္စုပ္ပန္နေ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သောခန္ဓာပဉ္စက၌။ သလ္လက္ခေတွာ၊ မှတ်၍။ ပစ္စုပ္ပန္နေ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သောခန္ဓာပဉ္စက၌။ အထ၊ ထိုသို့ပင်ပန်းကုန်သည်ရှသော်။ နေသံ၊ ထိုရဟန်းအား။ ဣတော အတီတာနာဂတတောပိ၊ ဤအတိတ်အနာဂတ် ခန္ဓာပဉ္စကထက်လည်း။ ပစ္စုပ္ပန္နံ၊ ပစ္စုပ္ပန် ခန္ဓာပသည်။ အနိစ္စံ၊ အနိစ္စဟူ၍။ သုဝိညေယျံ၊ သိလွယ်သေး၏။ ဣတိဣမသ္မိံ ဝစနေ၊ ဤစကားကို။ ဝုစ္စမာနေ၊ ဟောအပ်သည်ရှိသော။ ဣမေဘိက္ခူ၊ ဤရဟန်းတို့သည်။ ဗုဇ္ဈိဿန္တိ၊ သိကုန်လတ္တံ့။ ဤတိ၊ ဤသို့။ အဇ္ဈာသယံ၊ ရဟန်းတို့အလိုကို။ ဝိဒတွာ၊ သိတော်မူ၍။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယေန၊ ပုဂ္ဂိုလ်အလိုဖြင့်။ ဣမံဒေသနံ၊ ဤဒေသနာကို။ ဒေသေတိ၊ ဟောတော်မူ၏။ နဝမံ၊ နဝမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၁၀-၁၁။ ဒသမေကာ ဒသမာနိ၊ ဒသမသုန် ဧကာဒသမသုတ်တို့ကို။ ဒုက္ခံအနတ္တာတိအဒေဟိ၊ ဒုက္ခဟူသောပုဒ်အနတ္တာ ဟူသောပုဒ်တို့ဖြင့်။ ဝိသေသေတွာ၊ အထူးပြု၍။ ယထာရူပေ၊ အကြင်သို့သောသဘောရှိသော။ ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယေန၊ ပုဂ္ဂိုလ်အလိုဖြင့်။ နဝမံသုတ္တံ၊ နဝမသုတ်ကို။ ကထိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ တထာရူပေန၊ ထိုသို့သောသဘာရှိသည်သာလျှင်ဖြစ်သော။ ပုဂ္ဂလဇ္ဈာယေန၊ ပုဂ္ဂိုလ်အလိဖြင့်။ ကထိတာနိ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီတည်း။ ဒသမေကာဒသမာနိ၊ ဒသမသုတ် ဧကာဒသမသုတ်တို့သည်။ နိဋ္ဌိတာနိ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ကန်ုပြီ။ နကုလပိတုဝဂ္ဂေါ၊ နကုလပိတုဝဂ်သည်။ ပဌမော၊ လက်မွန်အစအဌမဝဂ်တည်း။
၁၊ ခန္ဓသံယုတ်။ ၂၊ အနိစ္စဝဂ်၊
အနိစ္စဝဂ္ဂေ၊ အနိစ္စဝဂ်၌။ ပရယောသာနသုတ္တံ၊ အဆုံးဖြစ်သောသုတ်သည်။ ပုစ္ဆာဝသိကံ၊ အရှင်အာနန္ဒာလျှောက်သောပုစ္ဆာ၏အစွမ်းဖြင့်ဖြစ်၏။ သေသာနိ၊ ကြွင်းသောသုတ်တို့ကို။ တထာတထာဗျဉ္စနကာနဉ္စ၊ ထိုထိုသောအခြင်းအရာဖြင့်သစ္စာလေးပါးတရားကိုသိလတ္တံကန်သောပုဂ္ဂိုလ်တို့၏အစွမ်းဖြင့်လည်း။ ဒေသိတာနိ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤနည်း
(၆) ကျဉ်းဤမျှဖြင့်ဒုတိယဝဂ်အပြီတည်း။ အနိစ္စဝဂ္ဂေါ၊ အနိစ္စဝဂ်သည်။ ဒုတိယော၊ နှစ်ခုမြောက်တည်း။
၁-ခန္ဓသံယုတ်-၃၊ ဘာရဝဂ်၊
ဘဂဝဂ္ဂဿ၊ ဘရဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာတိဿ ဝစနီယန္တိ၊ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ တိဿဝစနီယံဟူ သည်ကား။ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာဣတိ၊ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၏အာရုံဖြစ်သောငါးပါးသောခန္ဓာတိုပဟူ၍။ ဝစနီယံ၊ ဆိုအပ်သည်။ အဿ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့သောဥပါဒါန်တရားတို့၏အာရုံဖြစ်သောငါးပါးသောခန္ဓာဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အယံဝုစ္စတိဘိက္ခဝေဘာရာတိ၊ အယံဝုစ္စတိဘိက္ခဝေ ဘာရောဟူသည်ကား။ ယေဣမေပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ၊ အကြင်ငါးငါးသော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့သည်။ သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။ အယံ၊ ဤဥပါဒါနက္ခန္ဓာကို။ ဘာရောတိ၊ လေးစွာသောဝန်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကေနဋ္ဌေန၊ အဘယ်သို့သောအနက်ကြေင်း။ ဘာရောတိ၊ လေးစွာသောဝန်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်သနည်း။ ဣတိစေ၊ ဤသို့မေးငြားအံ့။ ပရိဟာရဂဘာရိယဋ္ဌေန၊ ဆောင်ရွတ်လုပ်ကျွေးမွေးမြူရခြင်း၏အချိအဆံ အင်မတန်လေးလံသည်၏ အဖြစ်ဟူသောအနက်ကြောင်း။ ဘာရောတိ၊ လေးစွာသောဝန်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟိတမေဝတ္တံပါကဋနရံကရောမိ၊ မပေါ်ထင်ငြားထိုစကားကိုထင်ရှာပြုဦးအံ့။ ဧတေသံ၊ ထိုငါးပါးသောဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ကို။ ဌာပနဂမနနိသီဒါပနနိပဇ္ဇာ ပနနှာပနမဏ္ဍနာခါဒါပနဘုဉ္စာပနာဒိပရိဟာရော၊ ရပ်စေခြင်းသွားစေခြင်း ထိုင်စေခြင်း အိပ်စေခြင်း ရေချိုးစေခြင်း တန်ဆာဆင်ခြင် ခဲစေခြင်စားစေခြင်းအစရှိသည်ဖြင့်ဆောင်ရွက်လုပ်ကျွေးလပ်ကျွေးမွေးမြူပြုစုရခြင်းသည်။ ဘရိယော၊ မချိုမဆံအင်မတန်လေးလံသောဝန်ကြီးတခုဖြစ်ခဲ့၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရိဟာရဘာရိယဋ္ဌေန၊ ဆောင်ရွက်လုပ်ကျွေးမြူပြုစုရခြင်း၏ မချိုမဆံအင်မတန်လေးလံသည်၏အဖြစ်ဟူသောအနက်ကြောင်း။ ဘာရောတိ၊ လေးစွာသောဝန်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧဝံနာမောတိ၊ ဧဝံနာမောဟူသည်ကား။ တိဿော၊ တိဿစ္စအမည်ရှိ၏။ ဒတ္တော၊ ဒတ္တအမညရှိ၏။ ဣတိအာဒိနာမော၊ ဤသို့သောတိဿဒတ္တစသည် အမည်ရှိ၏။ ဧဝံဂေါတ္တောတိ၊ ဧဝံဂေါတ္တောဟူသည်ကား။ ကဏှယနော၊ ကဏှအမည်ရှိသောသူ၏သား။ ဝစ္ဆာယနော၊ ဝစ္ဆအမည် ရှိသောသူ၏သား။ ဣတိအာဒိဂေတ္တော၊ ဤသို့ကဏှယန ဝစ္ဆာယနစသည်အနွယ်ရှိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေါဟာရမတ္တသိဒ္ဓံ၊ ခေါ်ဝေါ်ခြင်းမျှပြီးသော။ ပုဂ္ဂလံ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ဘာရဟာရောတိကတွာ၊ လေးလံစွာခန္ဓာဝန်ကို ရွတ်ဆောင်တတ်သားဝန်ထမ်း သမားပြု၍။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဒေဿတိ၊ ပြတော်မူ၏။ ဟိသစ္စံ၊ မှန်၏။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ပဋိသန္ဓိပက္ခဏေယေဝ၊ ပဋိသန္ဓေခဏ၌သာလျှင်။ ခန္ဓာဘာရံ၊ ခန္ဓဝန်ကို။ ဥက္ခိပိတွာ၊ ရွက်၍။ ဒသပိ ဝဿာနိ၊ ဆယ်နှစ်ပတ်လုံး လည်းကောင်း။ ဝီသတိပိဝဿံ၊ အနှစ်နှစ်ဆယ်တို့ပတ်လုံးလည်းကောင်း။ ဝဿသတံဝိ၊ အနှစ်တရာပတ်လုံး။ ယာဝဇီဝံ၊ သက်ရှည်သမျှကာလပတ်လုံး။ ဣမံခန္ဓဘာရံ၊ ဤဥပါဒါန်တရာလေးပါးတို့၏အာရုံဖြစ်သေငါးပါးသောခန္ဓာဝန်ကြီးကို။ နှာပေန္တော၊ ရေချိုးစေလျက်။ ဘောဇေန္တော၊ စားစေလျက်။ မုဒုသမ္ဖဿမဉ္စပီဋ္ဌေသု၊ နူးညံ့သိမ်မွေးသော အတွေ့ရှိသောညောင်စောင်းအင်းပျဉ်တို့၌။ နိသီဒါပေန္တာ၊ ထိုင်သေလျက်။ နိပဇ္ဇာပေန္တော၊ လျောင်းစေလျက်။ ပရိဟရိတွာ၊ ရွက်ဆောင်လုပ်ကျွေးမွေးမြူပြုစု၍။ စုတိက္ခဏေ၊ စုတိခဏ၌။ ဆဋ္ဋတွာ၊ ခန္ဓာဝန်တောင်းကိုစွန်း၍။ ပုန၊ တဖန်။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ၊ ပဋိသန္ဓေခဏ၌။ အပရံ၊ တပါးသော။ ခန္ဓဘာရံ၊ ခန္ဓာဝန်သစ်ကို။ အာဒိယတိ၊ ပုန်းရှောင်မလွတ်ထမ်းမြဲဝတ်ကို မချွတ်ရတုံတလုံလဲလဲယူမြဲယူချေ၏။ တသ္မာ၊ ထိုသို့လေးလံသောခန္ဓာဝန်ကိုယူပြန်ရသည်တလည်းလည်းကြောင့်။ ဘာရဟာရောတိဘာရောနာမ၊ တပုံမကြီးငြီးငွေ့စသောဝဋ်ကောင်းမည်သည်။ ဇာတော၊ ဖြစ်၏။
ပေါနောဗ္ဘဝိကာတိ၊ ပေါနောဗ္ဘဝိကာဟူသည်ကား။ ပုနဗ္ဘဝနိဗ္ဗတ္တိကာ၊ တဖန်ဘဝသစ်ကိုဖြစ်စေခြင်းအလေ့ရှိသည်။ နန္ဒိရာဂသဟဂတာတိ၊ နန္ဒိရာဂသဟဂတာဟူသည်ကား။ နန္ဒိရာဂေန၊ နန္ဒိရာ၈၏အဖြစ်နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ဧကတ္တမေဝ၊ တခုတည်း၏အဖြစ်သို့သာလျင်။ ဂတာ၊ ရောက်၏။ ဟိသစ္စံ၊ မှန်၏။ တဗ္ဘာသဟဂတံ၊ ထိုနန္ဒိရာဂ၏အဖြစ်နှင့်တကွဖြစ်သောသဟဂတကို။ ဣဓ၊ ဤနန္ဒိရာဂသဟဂတာဟူပါဌ်၌။ အဓိပ္ပေတံ၊ အလိုရှိအပ်၏။ တတြတတြဘိနန္ဒိနီတိ၊ တတြတတြဘိနန္ဒိနီတိဟူသည်ကား။ ဥပတ္တိဋ္ဌာနေပါ၊ ပဋိသန္ဓေဌာန၌၎င်း။ ရူပါဒီသု၊ ရူပါရုံအစရှိကုန်သော။ အာရမ္မဏေသုဝါ၊ အာရုံတို့၌လည်းကောင်း။ တတ္ထတတ္ထ၊ ထိုထိုဘဝအာရုံတို့၌။ အဘိနန္ဒနသီလာစ၊ အလွန်နှစ်သက်ခြင်းအလေ့ရှိသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကာမတဏှာဒီသု၊ ကာမတဏှာအစရှိသည်တို့တွင်။ ပဉ္စကာမဂဏိကော၊ ငါးပါးသောကာမဂုဏ်ဝတ္ထုလျှင်အာရုံရှိကုန်သော။ ရာဂေါ၊ ရာဂသည်။ ရူပဥပတ္တိဘရာဂေါ၊ ရူပဥပတ္တိဘဝ အရူပဥပတ္တိဘဝ၌တပ်သောရာဂသည်လည်းကောင်း။ ဈာနနိကန္တိ၊ ဈာန်ဟုဆိုအပ်သော ကမ္မဘဝ၌ တပ်သောရာဂသည်လည်းကောင်း။ သဿတဒိဋ္ဌိသဟဂတော၊ သဿတဒိဋ္ဌိနှင့်တကွဖြစ်သော။ ရာဂေါ၊ ရာဂသည်လည်းကောင်း။ ဣတိအယံဝါဘာဂေါ၊ ဤသို့ကွဲပြားသောအဘို့ရှိသောရာဂသည်။ ဘဝတဏှာနာမ၊ ဘဝတဏှာမည်သည်။ ဝိဘဝတဏှာနာမ၊ ဝိဘဝတဏှာမည်၏။ ဘာရာဒါနန္တိ၊ ဘာရာဒါနံဟူသည်ကား။ ဟိသစ္စံ၊ မှန်၏။ ဧသဧသော၊ ဤပုဂ္ဂိုလ်သည်။ တဏှာယ၊ တဏှာဖြင့်။ ဘာရံ၊ ခန္ဓာဝန်ကို။ အာဒိယတိ၊ ယူ၏။ တဏှာဝသေန၊ တဏှာ၏အစွမ်းဖြင့်။ ပဋိသန္ဓိဂဟဏတော၊ ပဋိသန္ဓေယူခြင်းကြောင်း။ အသေသဝါရာဂနရောဓောတိအာဒိ၊ အသေသဝရာဂေနိရောဓဤသို့အစရှိသော။ သဗ္ဗံ၊ ခြောက်ပုဒ်လုံးသည်။ နိဗ္ဗာနေဿ၊ နိဗ္ဗာန်၏သာလျှင်။ ဝေဝစနံ၊ ဝေဝုစ်ပရိယာယ်စကားလှယ်တည်း။ ဟိသစ္စံ၊ မှန်၏။ တံ၊ ထိုနိဗ္ဗာန်သို့။ အာဂမ္မ၊ ရောက်၍။ တဏှာ၊ တဏှာသည်။ အသေသတော၊ အကြွင်းမဲအားဖြင့်။ ဝိရဇ္ဇတိပလုဇ္ဇတိ၊ ပျက်စီး၏။ နိရုဇ္ဈတိ၊ ချုပ်၏။ စ၊ ထိုမှတပါး။ ဧတ္ထ၊ ဤနိဗ္ဗာန်၌။ ကာမာလယောဝါ၊ တဏှာလယသည်လည်းကောင်း။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင်း။ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗာန်သည်။ ဧတာနိနာမာနိ၊ ထိုအသေသဝိရာဂအသေသနိရောဓအသောအမည်တို့ကို။ လဘတိ၊ ရ၏။ သမူလန္တိ၊ သမူလံဟူသည်ကား။ အဝိဇ္ဇာ၊ အဝိဇ္ဇာသည်။ တဏှာယ၊ တဏှာ၏။ မူလံနာမ၊ အမြစ်မည်၏။ အဗ္ဘုယှာတိ၊ အဗ္ဘုယှဟူသည်ကား။ အရဟတ္တမဂ္ဂေန၊ အရဟတ္တမဂ်တည်းဟူသောတူရွင်းဖြင့်။ တံသမူလကံ၊ ထိုအဝိဇ္ဇာတည်းဟူသောအမြစနှင့်တကွ သောတဏှာကို။ ဥဒ္ဓရိတွာ၊ တူးဖေါ်၍။ နိစ္ဆာတာပရိနိဗ္ဗုတောတိ၊ နိစ္ဆာတောပရိနိဗ္ဗုတောဟူသည်ကား။ နိမတ္တဏှော၊ တဏှာကင်းသည်ဖြစ်၍။ ပရိနိဗ္ဗုတော နာမ၊ ကိလေသပရိနိဗ္ဗာန်စံယူသည်မည်၏ဟူ၍။ ဝတ္တုံ၊ ဆိုခြင်းငှာ။ ဝဋ္ဋတိ၊ သင့်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်ပဌမသုတ်အပြီးတည်း။ ပဌမံ၊ မဌမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၂။ ဒုတိယေ၊ ဒုတိယသုတ်၌။ ပရိညေယျေတိ၊ ပရိညေယျေ ဟူသည်ကား။ ပရိဇာနိတဗ္ဗေ၊ ပဟာနပရိညာဉ်ဖြင့်ပိုင်း ခြား၍သိအပ်ကုန်သော။ သမတက္ကမိတဗ္ဗေ၊ ဆန္ဒရာဂကိုပယ်သဖြင့်လွန်အပ်ကုန်သော။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပရိညန္တိ၊ ပရိညံဟူသည်ကား။ အစ္စန္တပရိညံ၊ စင်စစ်ပိုင်းခြား၍သိရာဖြစ်သော။ အစ္စန္တပရိညံ၊ စင်စစ်ပိုင်းခြား၍သိရာဖြစ်သော။ အစ္စန္တသမတိက္ကမံ၊ စင်စစ်လွန်မြောက်ရာဖြစ်သောနိဗ္ဗာန်ကို။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ရာဂက္ခယောတိအာဒိ၊ ရာဂက္ခယော ဤသို့အစရှိသော ပုဒ်သည်။ နိဗ္ဗာနဿ၊ နိဗ္ဗာန်၏။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ ဟိသစ္စံ၊ ထိုစကားသည်မှန်၏။ တံ၊ ထိုနိဗ္ဗာန်သည်။ အစ္စန္တပရိညာနာမ၊ အစ္စန္တပရိညာဉ်မည်၏။ ဒုတယံ၊ ဒုတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၃။ တတိယေ၊ တတိယသုတ်၌။ အဘိဇာနန္တိ၊ အဘိဇာနံဟူသည်ကား။ အဘိဇာနန္တော၊ ထူးသောဉာဏ်ဖြင့်သိသည်ဖြစ်၍။ ဣမိနာ၊ ဤအဘိဇာနံဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဉာတပရိညာ၊ ဉာပရိညာဉ်ကို။ ကထိတာ၊ ဟောအပ်ကုန်၏။ ဒုတိယပဒေန၊ ပရိဇာနံဟူသောဒုတိယပုဒ်ဖြင့်။ တီရဏပရိညာ၊ တီရဏပရိညာဉ်ကို။ အထိတာ၊ ဟောအပ်၏။ တတိယစတုတ္ထေဟိ၊ ဝိရာဇယံပဇယံဟူသောတတိယပုဒ်တို့ဖြင့်။ ပဟာနပရိညာ၊ ပဟာနပရိညာဉ်ကို။ ကထိတာ၊ ဟောအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမသ္မိံသုတ္တေ၊ ဤသုတ်၌။ တိဿော၊ သုံးပါးကုန်သော။ ပရိညာ၊ ပရိညာဉ်တို့ကို။ ကထိတာ၊ ဟောအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ တတိယံ၊ တတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၄။ စတုတ္ထာဒီနိ၊ စတုတ္ထအစ ဧကာဒသမအဆုံးရှိသောရှစ်သုတ်တို့ကို။ ဓာတုသံယုတ္တေ၊ ဓာတုသံယုတ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်သာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ပန၊ အထူးကိုဆိုဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤရှစ်သုတ် တို့တွင်။ ပဋိပါဋိယာ၊ အစဉ်အားဖြင့်။ ဌိတေသု၊ တည်ကုန်သော။ ပဉ္စမဆဋ္ဌ သတ္တမေသု၊ ပဉ္စမသုတ် ဆဋ္ဌမသုတ်တို့၌။ စတ္တာရိသစ္စာနိ၊ လေးပါးသောသစ္စာတို့ကို။ ကထိတာနိ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။ အဋ္ဌမနဝမေသု၊ အဋ္ဌမနဝမသုတ်တို့၌။ ဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋံ၊ ဝဋ်တရားဝဋ်ကင်းရာတရားကို။ ကထိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။ ဒသမေ၊ ဒသမသုတ်၌။ အဃန္တိ၊ အဃံဟူသည်ကား။ ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခ+ တည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဒသမသုတ်၌။ ဒုက္ခလက္ခဏမေဝ၊ ဒုက္ခလက္ခဏာကိုသာလျှင်။ ကထိတံ၊ ဟောအပ်၏။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၁၁။ ဧကာဒသမေ၊ ဧကာဒသမသုတ်၌။ ပဘင်္ဂုန္တိ၊ ပဘဂုႍဟူသည်ကား။ ပဘိဇ္ဇသဘာဝံ၊ ခဏတိုင်းခဏတိုင်းပျက်စီးခြင်း သဘောရှိသောတရားကို။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဣဓ၊ ဤဧကာဒသသုတ်၌။ အနိစ္စလက္ခဏမေဝ၊ အနိစ္စလက္ခဏာကိုသာလျှင်။ ကထိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်အပြီးတည်း။ ဧကာဒသမံ၊ ဧကာဒသမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။ တတိယော၊ သုံးခုမြောက်သော။ ဘာရဝဂ္ဂေါ၊ ဘာရဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၁-ခန္ဓသုတ်-၄၊ နတုမှကဝဂ်၊
၁။ နတုမှာကဝဂ္ဂဿ၊ နတုမှာကဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ ပဇဟထာတိ၊ ပဇာဟထဟူသည်ကား။ ဆန္ဒရာဂပ္ပဟနေန၊ တပ္ပဋိဗဒ္ဓဆန္ဒရာဂကိုယ်ပယ်သဖြင့်။ ပဇထ၊ ပယ်စွန့်ကြကုန်လော။ တိဏာဒီသု၊ တိဏအစရှိသည်တို့တွင်။ အန္တောဖေဂ္ဂု ဗဟိသာရံ တာလနာဠိကေရာဒိ၊ အတွင်း၌အကာ အပ၌ အနှစ်ရှိသော ထန်းအုန်းအစရှိသည်သည်။ တိဏံ နာမ၊ မြက်မျိုးမည်၏။
၂။ ဒုတိယံ၊ ဒုတိယသုတ်ကို။ ဥပမာယ၊ ဥပမာနှင့်။ ဝိနာ၊ ကင်း၍။ ဗုဇ္ဈနကာနံ၊ သစ္စာလေးပါးကိုသိလတ္တံကုန်သော ပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ အဇ္ဈာသယေန၊ အလိုအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဒုတိယံ၊ ဒုတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၃။ တတိယေ၊ တတိယသုတ်၌။ ရူပေဉ္စဘန္တေအနုသေတီတိ၊ ရူပေဉ္စဘန္တေအနုသေိဟူသည်ကား။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ကာမရာဂါဒီသု၊ ကာမရာဂါနုသယအစရှိသည်တို့တွင်။ ယောအနုသယော၊ အ ကြင်အနု သယသည်။ အနုသေတိ၊ အဖန်တလဲလဲကိန်း၏။ တေနသင်္ခံဂစ္ဆတီတိ၊ တေနသင်္ခံဂစ္ဆတိဟူသည်ကား။ ကာမရာဂါဒီသု၊ ကာမရာဂအစရှိသည်တို့တွင်။ ယေနအနုသယေန၊ အကြငက်အနုသယသည်။ တံရူပံ၊ ထိုရုပ်ကို။ အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ အနုသေတိ၊ အဖန်တလဲလဲကိန်း၏။ တေနေဝအနုသယေန၊ ထိုကာမရာဂါနုသယအစရှိသည်တို့တွင်ကိန်းဆဲသောထိုအနုသယဖြင့်သာလျှင်။ တံသမင်္ဂီ၊ ထိုအနုသယနှင့်တကွဖြစ်ခြင်းရှိသော။ ပုဂ္ဂလော၊ ပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ရတ္တော၊ တပ်သောသူ။ ဒုဋ္ဌော၊ ပြစ်မှားသောသူ။ မူဠော၊ တွေဝေသောသူ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပဏ္ဏတ္တိံ၊ မှည့်ခေါ်ပညတ်ခြင်းသို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ နတေနသင်္ခံ ဂစ္ဆတီတိ၊ နတေတသင်္ခံဂစ္ဆတိဟူသည်ကား။ အဘူတေနအဇာတေန၊ မဖြစ်သော။ တေနအနုသယေန၊ ထိုအနုသယဖြင့်။ ရတ္တော၊ တပ်သောသူ။ ဒုဋ္ဌော၊ ပြစ်မှားသောသူ။ မူဠော၊ တွေဝေသောသူ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါ်ခြင်းသို့။ နဂစ္ဆတိ၊ မရောက်။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ တတိယံ၊ တတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၄။ စတုတ္ထေ၊ စတုတ္ထသုတ်၌။ တံအနုမိယျတီတိ၊ တံအနုမိယျတိဟူသည်ကား။ ရာဂါဒိနာ၊ ရာဂအစရှိသည်သည်။ အနုသယိတံ၊ ကိန်းဝပ်ရာဖြစ်သော။ တံရူပံ၊ ထိုအာရုံဖြစ်သောရုပ်သည်။ မရန္တေန၊ ချုပ်ပျက်သော။ တေနအနုသယေန၊ ထိုအာရမ္မဏိကအနုသယနှင့်။ အနုမရတိ၊ တကွပျက်၏။ ဟိသစ္စံ၊ ထိုစကားမှန်၏။ အာရမ္မဏေ၊ အာရုံသည်။ ဘိဇ္ဈမာစ၊ အာရမ္မဏိကတရားသည်လည်း။ နတိဋ္ဌန္တိ၊ မတည်ကုန်။ ယံနအနုမိယတီတိ၊ ယံအနုမိယတိဟူသည်ကား။ ယံရူပံ၊ အကြင်ရုပ်သည်။ မရန္တေန၊ ပျက်သော။ ယေနအနုသယေန၊ အကြင်အနုသယနှင့်။ အနုမရတိ၊ တကွပျက်၏။ တေနသင်္ခံဂစ္ဆတီတိ၊ တေနသင်္ခံဂစ္ဆတိဟူသည်ကား။ တေနအနုသယေန၊ ထိုအနုသယဖြင့်။ ရတ္တော၊ တပ်သောသ။ ဒုဋ္ဌော၊ ပြစ်မှားသောသူ။ မူဠော၊ တွေဝေသောသူ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါ်ခြင်းသို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ အထဝါ၊ တနည်းကား။ ယန္တိဧတံ၊ ယံဟူသောဤပုဒ်သည်။ ကရဏဝစနံ၊ တတိယာဝိဘတ်အဆုံးရှိသောပုဒ်တည်း။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ယေနအနုသယေန၊ အကြင်အနုသယနှင့်။ အနုမိယျတိ၊ တကွပျက်၏။ တေန၊ ထိုအနုသယဖြင့်။ ရတ္တော၊ တပ်သောသူ။ ဒုဋ္ဌော၊ ပြစ်မှားသောသူ။ မူဠော၊ တွေဝေသောသူ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သင်္ခံ၊ ခေါ်ဝေါ်ခြင်းသို့။ ဂစ္ဆတိ၊ ရောက်၏။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ စတုတ္ထံ၊ စတုတ္ထသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောပ်ပြီ။
၅။ ပဉ္စမေ၊ ပဉ္စမသုတမ်၌။ ဌိတဿအညထတ္ထံပညာယတီတိ၊ ဌိတဿအညထတ္ထံပညာယတိဟူသည်ကား။ ပစ္စယဝသေန၊ ပစ္စည်း၏အစွမ်းဖြင့်။ ဓရမာနဿ၊ ထင်ရှားရှိသော။ ဇိဝိတိန္ဒြိယဝသေန၊ ဇိဝိတန္ဒြေ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဇီဝိတမာနဿ၊ ရှင်ဆဲဖြစ်သောရုပ်၏။ ဥပ္ပါဒက္ခဏတော၊ ဥပါဒ်ခဏမှ။ အညထာပတ္တိယာ၊ တပါးသော အပြားဖြင့်ဖြစ်ခြင်းသို့ ရောက်ခြင်းကြောင်း။ ဇရာ၊ ရင့်ခြင်းသည်။ ပညယတိ၊ ထင်ရှား၏။ ဟိတံပါကဋံကရောမိ၊ မပေါ်ထင်းငြားထိုစကားကိုထင်ရှားပြဦးအံ့။ ဌိတီတိနာမံ၊ ဌိတိဟူသောအမည်သည်။ ဇီဝိတိန္ဒြိယသင်္ခါတာယ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေဟုဆိုအပ်သော။ အနုပါလနာယ၊ သဟဇာတ်ဖြစ်သောတရားတို့ကိုစောင့်ရှောက်တတ်သောအသက်၏။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ အညခထတ္ထန္တိ၊ အညထတ္ထံဟူသောအမည်သည်။ ဇရာယ၊ ရင့်ခြင်း၏၏။ နာမံ၊ အမည်တည်း။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ ပေါရာဏာ၊ ရှေးဆရာတို့သည်။ ဥပ္ပါဒေါဇာတိအက္ခာတော၊ ဘင်္ဂေါဝုတ္တောဝယောဟ၊ အညတ္ထံဇရာဝုတ္တာ၊ ဌိတိစအနုပါလနာတိ၊ ဥပ္ပါဒေါဇာတိအက္ခာတော ဘင်္ဂေါဝုတ္တောဝယောတိစ၊ အညထတ္ထံဇရာဝုတ္တာဌိတိစအနုပါလတာဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဟောအပ်၏။ ဝယောစ၊ ပျက်ခြင်းကိုကား။ ဘင်္ဂေါတိ၊ ဘင်ဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဟောအပ်၏။ အညတ္ထံ၊ ဥပ္ပဒက္ခဏမှတပါး သောအပြားဖြင့်ဖြစ်ခြင်းကို။ ဇရာ၊ ဇရာဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ အနုအာလနာစ၊ သဟဇာတ်ဖြစ်သောတရားကိုစောက်ရှောက်တတ်သောဇီဝိတန္ဒြေကိုကား။ ဌိတိ၊ ဌီဟူ၍။ ဝုတ္တော၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတံ၊ ဤသို့။ ဧကေပဿ၊ တပါးပါးသော။ ခန္ဓဿ၊ ခန္ဓာ၏။ ဥပ္ပါဒဇာရာဘင်္ဂ သင်္ခါတာနိ၊ သုံးပါးသောလက္ခဏာတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ယာနိ၊ အကြင်သုံးပါးသောလက္ခဏာတို့ကို။ သန္ဓာရ၊ ရည်၍။ “တီဏိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, သင်္ခတဿ သင်္ခတလက္ခဏာနီ”တိ၊ တီဏိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, သင်္ခတဿ သင်္ခတလက္ခဏာနိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ သင်္ခတဿ၊ သင်္ခတဖြစ်သော ရုပ်နာမ်တရား၏။ သင်္ခတလက္ခဏာနိ၊ သင်္ခတ၏ မှတ်ကြောင်းဖြစ်ကုန်သော လက္ခဏာတို့သည်။ ဣမာနိတီဏိ၊ ဤသုံးပါးတို့တည်း။
၆။ ဆဋ္ဌံ၊ ဆဋ္ဌသုတ်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်သည်သာတည်း။ ဆဋ္ဌံ၊ ဆဋ္ဌသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၇။ သတ္တမေဝ၊ သတ္တမသုတ်၌။ ဓမ္မာနုဓမ္မပဋိပန္နဿာတိ၊ ဓမ္မာနုဓမ္မပဋိပန္နဿဟူသည်ကား။ နဝန္နံ၊ ကိုးပါးကုန်သော။ လောကုတ္တရဓမ္မာနံ၊ လောကုတ္တရာတရားတို့အား။ အနုလောမဓမ္မံ၊ လျော်သောဓမ္မဖြစ်သော။ ပုဗ္ဗဘာဂပဋိပဒံ၊ မဂ်၏ ရှေးအဘို့၌ဖြစ်သော အကျင့်ကို။ ပဋိပန္နဿ၊ ကျင့်သောသူအား။ အယမနုဓမ္မောတိ၊ အယမနုဓမ္မောဟူသည်ကား။ အယံ၊ ဤ်ဆိုလတ္တံ့သည်ကား။ အနုလောမဓမ္မော၊ လျော်သောအကျင့်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နိဗ္ဗိဒါဗဟုလောတိ၊ နိဗ္ဗိဒါဗဟုလောဟူသည်ကား။ ဥက္ကဏ္ဌိနဗဟုလော၊ အလုံးစုံသောဘဝတို့၌ငြီးငွေးခြင်းများသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပရိဇာနာတီတိ၊ ပရိဇာနာတိဟူသည်ကား။ တီဟိ၊ သုံးပါးကုန်သော။ ပရိညာဟိ၊ ဉာတတီရဏပဟာနပရိညာဉ်တို့ဖြင့်။ တေဘူမိကဓမ္မေ၊ တေဘူမကတရားတို့ကို။ ပရိဇာနာတိ၊ ပိုင်းခြား၍သိ၏။ ပရိမုစ္စတီတိ၊ ပရိမုစ္စတိဟူသည်ကား။ မဂ္ဂက္ခဏေ၊ မဂ်ခဏ၌။ ဥပ္ပန္နာယ၊ ဖြစ်သော။ ပဟာနပရိညာယ၊ ပဟာနပရိညာဉ်ဖြင့်။ သဗ္ဗသံကိလေသတော၊ အလုံးစုံသောညစ်နွမ်းခြင်းမှ။ ပရိမုစ္စတိ၊ လွတ်၏။ ဧဝံဣမိနာဝုတ္တနယေန၊ ဤဆိုအပ်ခဲ့ပြီးသောနည်းဖြင့်။ ဣမသ္မိံသုတ္တေ၊ ဤသုတ်၌။ မဂ္ဂေါဝ၊ မဂ်ကိုသာလျှင်။ ကထိတော၊ ဟောအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတော၊ ဤသတ္တမသုတ်မှ။ ပရေသု၊ နောက်ဖြစ်ကုန်သော။ တီသု၊ သုံးပါးကုန်သောအဋ္ဌမနဝမသုတ်ျတို့၌။ တထာ၊ ထိုအတူ။ မဂ္ဂေါဝ၊ မဂ်ကိုသာလျှင်။ ကထိတော၊ ဟောအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣဓပန၊ ဤသုတ်၌ကား။ အနုပဿနာ၊ အနုပဿနာကို။ အနိယမိတာ၊ မမှတ်အပ်။
၁။ အတ္တဒီပဝဂ္ဂဿ၊ အတ္တဒီပဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ အတ္တဒီပါတိ၊ အတ္တဒီပါဟူသည်ကား။ အတ္တာနံ၊ ဓမ္မဟူသောမိမိကိုယ်ကို။ ဒီပံ၊ ကျွန်း၏သဖွယ်ကိုးကွယ်မှီခိုရာကို။ တာဏံ၊ စောင့်ရှောက်တတ်သောတရားကို။ လေဏံ၊ ပုန်းအောင်းရာကို။ ဂတိံ၊ လားရာကို။ ပရာယနံ၊ လည်းလျောင်းရာကို။ ပတိဋ္ဌံ၊ တည်ရာကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဝိဟရထ၊ နေကြကုန်။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အလိုတော်ရှိအနက်တည်း။ အတ္တသရဏာတိဣဒံ၊ အတ္တသရဏာဟူသော ဤပုဒ်သည်။ တဿေဝ၊ ထိုအတ္တဒီပါဟူသော ပုဒ်၏သာလျှင်။ ဝေဝစနံ၊ ဝေဝုစ်ပရိယာယ် စကာလှယ်တည်း။ အနည သရဏာတိဣဒံ၊ အနညသရဏာဟူသောဤပုဒ်သည်။ အညဿ၊ တပါးသော။ သရဏပဋိက္ခပဝစနံ၊ ကိုးကွယ်ရာကိုပယ်ကြောင်းဖြစ်သောစကားတည်း။ ဟိသစ္စံ၊ ထိုစကားမှန်၏။ အညော၊ တယောက်သောသူသည်။ အညဿ၊ တယောက်သောသူ၏။ သရဏံ၊ ကိုးကွယ်ရာသည်။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်။ အညော၊ တယောက်သောသူသည်။ အညဿ၊ တယောက်သောသူ၏။ သရဏံ၊ ကိုးကွယ်ရာသည်။ နဟောတိ၊ မဖြစ်သနည်း။ အညဿ၊ တပါးသောသူ၏။ ဝါယာမေန၊ လုံ့လ်ဖြင့်။ အညဿ၊ တပါးသောသူအား။ အတ္တာဟိအတ္ထာဧဝ၊ မိမိသည်သာလျှင်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ နာထော၊ ကိုးကွယ်ရာသည်။ ပရော၊ တပါးသောသူသည်။ နာထော၊ ကိုးကွယ်ရရာသည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ကောင်းရာအံ့နည်း။ ဣတိဧတံဝစနံ၊ ဤသို့သောစကားကို။ ဘဂဝတာပိ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ အနညသရဏာတိ၊ အနညသရဏာဟူ၍။ အာဟ၊ ဟောတော်မူ၏။ ပန၊ ဆက်၍ဆိုဦးအံ့။ ဧတ္ထ၊ ဤအတ္တဒိပါအစရှိသောပါဌ်၌။ အတ္တာနာမ၊ အတ္တမည်သည်ကား။ ကော၊ အဘယ်နည်း။ လောကိယ လောကုတ္တရော၊ လောကီလောကုတ္တရာဖြစ်သော။ ဓမ္မော၊ တရားသည်။ အတ္တနာမ၊ အတ္တမည်၏။ တေနေဝ၊ ထိုသို့လောကီလောကုတ်ဓမ္မ၏အတ္တမည်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ ဓမ္မဒီပါဓမ္မသရဏာ အနညသရဏာတိ၊ ဓမ္မပါဒီ ဓမ္မသရဏာ အနညသရဏာဟူ၍။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အာဟ၊ ဟောတော်မူ၏။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ ယောနီတိ၊ ယောနိဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ အဓိဂမာယ၊ ရခြင်း၏။ ယောနိ၊ အကြောင်းကို။ ယောနီတိ၊ ယောနီဟူ၍။ ဝုစ္စတိဝိယ၊ ဆိုအပ်သကဲ့်သို့တည်း။ ကိံပဟောတိကာတိ၊ ကိံပဟောတိကာဟူသည်ကား။ ကိံပဘုတိကာ၊ အဘယ်လျှင်ဖြစ်ရာအမ္ပန်ရှိကုန်သနည်း။ ကုတော၊ အဘယ်ဖြစ်ရာဌာနမှ။ သမ္ဘဝန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်သနည်း။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ရူပဿတွေဝါတိဣဒံ၊ ရူပဿတွေဝအစရှိသောဤဒေသနာကို။ တေသံယေဝသောကာဒီနံ၊ ထိုသောကအစရှိသည်တို့ကိုသာလျှင်။ ပဟာနဒဿတ္ထံ၊ ပယ်ခြင်းကိုပြခြင်းငှာ။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်တော်မူအပ်၏။ နပရိတဿတီတိ၊ နပရိတဿတိဟူသည်ကား။ တဏှာပရိတာယ၊ တဏှာဟူသောအာရုံကိုသောက်လိုသောတရား၏။ အဘာဝတော၊ မရှိခြင်းကြောင့်။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ နဂဏှိယတိ၊ မယူအပ်။ နဂါတိယတိ၊ မစွဲလမ်းအပ်။ တဒင်္ဂနိဗ္ဗုတော၊ တဒင်္ဂနိဗ္ဗုတော-ဟူသည်ကား။ တေနဝိပဿနင်္ဂေန၊ ထိုဝိပဿနာဟုဟောအပ်သောအကြောင်းဖြင့်။ ကိလေသာနံ၊ ပူပန်စေတတ် နှိက်စက်တတ်ကုန်သော်အကိုသိုလ်တို့၏။ နိဗ္ဗုတော၊ အေးငြိမ်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တဒင်္ဂနိဗ္ဗုတော၊ ထိုဝိပဿနာဟုဟောအပ်သော အကြောင်းဖြင့် ပူပန်စေတတ် နှိုက်စက်တတ်ကုန်သော အကုသိုလ်အေးငြိမ်းသောသူဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣမသ္မိံသုတ္တေ၊ ဤသုတ်၌။ ဝိပဿနာဝ၊ ဝိပဿနာကိုသာလျှင်။ ကထိတာ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဒုတိယေ၊ ဒုတိယသုတ်၌။ ဒုက္ခသမုဒယဂါမိနီ သမနုပဿနာတိဧတ္ထ၊ ဒုက္ခသမုဒယဂါမိနီ သမနုပဿနာဟူသောပါဌ်၌။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ သက္ကာယော၊ သဘာဝအားဖြင့်ထင်ရှားရှိသော ရုပ်အစရှိသော ရုပ်အစရှိသောဓမ္မအပေါင်းသည်။ ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ စက်-ဆက်၍ဆိုဦးအံ့။ တဿ၊ ထိုဆင်းရဲ၏။ သမုဒယဂါမိနီ ပဋိပဒါ နာမ၊ ဖြစ်ခြင်းသို့ရောက်ကြောင်းဖြစ်သောအကျင့်မည်သည်ကား။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ အတ္တတော၊ ကိုယ်ဟူ၍။ သမနုပဿတိ၊ အဖန်တလဲလဲရှု၏။
၃။ တတိယေ၊ တတိယသုတ်၌။ သမ္မပ္ပညာယဒဋ္ဌိန္တိ၊ သမ္မပ္ပညာယဒဋ္ဌဗ္ဗံဟူသည်ကား။ ဝိပဿနာယ၊ ဝိပဿနာပညာနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ မဂ္ဂပညာယ၊ မဂ်ပညာဖြင့်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ဝိရဇ္ဇတိဝိမုစ္စတီတိ၊ ဝိရဇ္ဇတိဝိမုစ္စတိဟူသည်ကား။ မဂ္ဂက္ခဏေ၊ မဂ်ခဏ၌။ ဝိရဇ္ဇတိ၊ တပ်ခြင်းကင်း၏။ ဖလက္ခဏေ၊ ဖိုလ်ခဏ၌။ ဝိမုစ္စတိ၊ လွတ်၏။ အနုပါဒါယအာသဝေဟီတိ၊ အနုပါဒါယအာသဝေဟိဟူသည်ကား။ အနုပ္ပါဒနိရောဓေန၊ တဖန်မဖြစ်သောချုပ်ခြင်းဖြင့်။ နိရုဒ္ဓေဟိ၊ ချုပ်ကုန်ပြီးသော။ အာသဝေဟိ၊ အာသဝေါတရားတို့ဖြင့်။ ကိဉ္စိဓမ္မံ၊ တစုံတခုသောတရားကို။ အဂဟေတွာ၊ အဟံမမဟုမစွဲလမ်းမူ၍။ ဣတိဣမံအတ္ထံ၊ ဤသို့သောအနက်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။ ဝိမုစ္စတီတိဣမိနာ၊ ဝိမုစ္စတိဟူသောဤပုဒ်နှင့်။ သမ္ဗန္ဓော၊ စပ်ခြင်းကို။ ကာတဗ္ဗော၊ ပြုအပ်၏။ ရူပဓာတုယာတိအာဒိ၊ ရူပဓာတုယာ ဤသို့အစရှိသောစကားကို။ ပစ္စဝေက္ခဏဒဿနတ္ထံ၊ ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ်ကိုပြခြင်းအကျိုးငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ သဟဖလေနပစ္စဝေက္ခဏဒဿနတ္ထန္တိ၊ သဟဖလေနပစ္စဝေက္ခဏဒဿနတ္ထံဟူသည်ကား။ ဖလေန၊ ဖိုလ်နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ပစ္စဝေက္ခဏဒဿနတ္ထံ၊ ပစ္စဝေက္ခဏဉာဏ်ကိုပြခြင်းအကျိုးငှါ။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဣတိပိ၊ ဤသို့လည်း။ အာစရိယာ၊ ဆရာတို့သည်။ ဝဒန္တိယေဝ၊ ဆိုကုန်သည်သာလျှင်တည်း။ ဌိတန္တိ၊ ဌိတံဟူသည်ကား။ ဥပရိကတ္တဗ္ဗကိစ္စာဘာဝေန၊ အထက်၌ပြဘွယ်ကိစ္စမရှိခြင်းကြောင့်။ ဌိတံ၊ တန့်လတ်ပြီ။ ဌိတတ္တာသန္တုဿိတန္တိ၊ ဌိတတ္တာသန္တုဿိတံဟူသည်ကား။ ယံ၊ အကြင်ကျေးဇူးတရားသို့။ ပတ္တဗ္ဗံ၊ ရောက်အပ်၏။ တံ၊ ထိုကျေးဇူးတရားကို။ အဂ္ဂဖလဿ၊ အရဟတ္တဖိုလ်၏။ ပတ္တဘာဝေန၊ ရောက်အပ်ပြီးသည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ အဓိဂတတ္တာ၊ ရအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သန္တုဋ္ဌဘာဝေန၊ အလွန်ရောင့်ရဲသည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ သန္တုဋ္ဌံ၊ အလွန်ရောင့်ရဲလတ်ပြီ။ ပစ္စတ္တံယေဝပရိနိဗ္ဗာယတီတိ၊ ပစ္စတ္တံယေဝပရိနိဗ္ဗာယတိဟူသည်ကား။ သယမေဝ၊ အကူမရှာကိုယ်တိုင်သာလျှင်။ ပရိနိဗ္ဗာယတိ၊ ကိလေသပရိနိဗ္ဗာန်စံရ၏။ တတိယံ၊ တတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၄။ စတုတ္ထေ၊ စတုတ္ထသုတ်၌။ ပုဗ္ဗန္တာနုဒိဋ္ဌိယောတိ၊ ပုဗ္ဗန္တာနုဒိဋ္ဌိယောဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗန္တံအတီတံခန္ဓကောဋ္ဌာသံ၊ အတိတ်ခန္ဓာအဘို့သို့။ အနုဂတာ၊ သဿတအစရှိသည်တို့၏အပြစ်ကိုကြံဆ၍ယူသည်၏အစွမ်းဖြင့်အစဉ်လိုက်ကုန်သော။ အဋ္ဌာရသဒိဋ္ဌိယော၊ တဆဲ့ရှစ်ပါးသောဒိဋ္ဌိ တို့သည်။ ပစ္စယဃာတေန၊ အကြောင်းအဝိဇ္ဇာတဏှာကိုသတ်သောအားဖြင့်။ နဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ အပရန္တာနုဒိဋ္ဌိယောတိ၊ အပရန္တာနုဒိဋ္ဌိယောဟူသည်ကား။ အပရန္တံအနာဂတံခန္ဓကောဋ္ဌာသံ၊ အနာဂတ်ခန္ဓာအဘို့သို့။ အနုဂတာ၊ သဿတအစရှိသည်တို့၏အပြစ်ကိုကြံဆ၍ယူသည်အစွမ်းဖြင့် အစဉ်လိုက်ကုန်သော။ စတုစတ္တာလီသဒိဋ္ဌိယော၊ လေးဆဲ့လေးပါးသောဒိဋ္ဌိတို့သည်။ ပစ္စယဃာတေန၊ အကြောင်းအဝိဇ္ဇာ တဏှာကိုသတ်သောအားဖြင့်။ နဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ ထာမသောပရာမာသောတိ၊ ထာမသော ပရာမာသောဟူသည်ကား။ ဒိဋ္ဌိထာမသောစေဝ၊ သီလဗ္ဗတသက္ကာယဒိဋ္ဌိမှ တပါးသောဒိဋ္ဌိဟူသော အားရှိသော သုံးသပ်ဖြင်းသည်လည်းကောင်း။ ဒိဋ္ဌိပရာမာသောစ၊ သီလဗ္ဗတသက္ကာယဒိဋ္ဌိဟူသောမှားသောသုံးသပ်ခြင်းသည်လည်းကောင်း။ ပစ္စယဃာတေန၊ အကြောင်းအဝိဇ္ဇာတဏှာကိုသတ်သောအားဖြင့်။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဧတ္တာဝတာ၊ ဤမျှအတိုင်းအရှည်ရှိသောရူပဘိက္ခဝေအနိစ္စံကသည်ပရာမာသောနဟောတိတိုင်အောင်သောစကားအစဉ်ဖြင့်။ ပဌမမဂ္ဂေါ၊ ပဌမမဂ်ကို။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်ပြီ။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဝိပဿနာယ၊ ဝိပဿနာနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ တယောမဂ္ဂေစ၊ သုံးပါးသောမဂ်တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဖလာနိစ၊ လေးပါးသောဖိုလ်တို့ကိုလည်းကောင်း။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ ရူပသ္မိန္တိအာဒိ၊ ရူပသ္မိံ ဤသို့အစရှိသော ပါဌ်ကို။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်၏။ အထဝါ၊ တနည်းကား။ ဒိဋ္ဌိယောနာမ၊ ဒိဋ္ဌိမည်သည်တို့ကိုကား။ ဝိပဿနာယဧဝ၊ ဝိပဿနာဖြင့် သာလျှင်။ ပဟီနာ၊ ပယ်အပ်ကုန်၏။ ဣဒံပန၊ ဤသုတ်ကိုကား။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဝိပဿနာယ၊ ဝိပဿနာနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ စတ္တာရော၊ လေးပါးကုန်သော။ မဂ္ဂေ၊ မဂ်တို့ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ အာရဒ္ဓံ အားထုတ်အပ်၏။
၅။ ပဉ္စမေ၊ ပဉ္စမသုတ်၌။ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓေ သမနုပဿန္တိ ဧတေသံဝါ အညတရံဟူသည်ကား။ ပရိပုဏ္ဏဂါဟဝသေန၊ အပြည့်အစုံငါးပါးသောဥပါဒါနက္ခန္ဓာကိုယူသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ပဉ္စက္ခန္ဓေ၊ ငါးပါးသောခန္ဓာတို့ကို။ အတ္တာတိ၊ အတ္တဟူ၍။ သမနုပဿန္တိ၊ ရူကုန်၏။ အပရိပုဏ္ဏဂါဟဝသေန၊ မပြည့်စုတစိတ်ကိုသာယူသည်၏အစွမ်ဖြင့်။ ဧတေသံပဉ္စန္နံဥပါဒါနက္ခာနံ၊ ထိုငါးပါးသောဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့တွင်။ အညတရံ၊ တပါးပါးသောဥပါဒါနက္ခန္ဓာကို။ အတ္တာတိ၊ အတ္တဟူ၍။ သမနုပဿန္တိ၊ ရူကုန်၏။ ဣတိအယံစေဝသမနု ပဿနာတိ၊ ဣတိအယံစေဝမနုပဿနာဟူသည်ကား။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့။ အယဘိက္ခဒိဋ္ဌိသမနုပဿနာ၊ ဤအတ္တဒိဋ္ဌိဟူသောသမနုပဿနာသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အသ္မီသတိစဿအဓိဂတွဟောတီတိ၊ အသ္မီတိစအဓိဂတံဟောတိဟူသည်ကား။ ယဿပုဂ္ဂလဿ၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်၏။ အယံသမေနုပဿနာ၊ ဤအတ္တဒိဋ္ဌိဟူသောသမနုပဿနာသည်။ ပဋိက္ခေန၊ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သောဝိပဿနာဖြင့်။ အဝိဟတတ္တာ၊ မဖျောအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တသ္မိံပုဂ္ဂလေ၊ ထိုအတ္တဒိဋ္ဌိကိုမဖျောက် အခွါသေးသောပုဂ္ဂိုလ်၌။ အသ္မီတိတဏှာမာနဒိဋ္ဌိသင်္ခါတံ၊ အသ္မိဟူ၍ ဖြစ်သောတဏှာမာနဒိဋ္ဌိဟုဆိုအပ်သော။ ပပဉ္စတ္တံ၊ သံသရာ၌မြင့်ကြာစေတတ်သောရတနာသုံးပါးအပေါင်းသည်။ အဝဿမေဝ၊ မချွတ်မယွင်းသာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။
(၈) သောပါဌ်တို့တွင်။ အယမဟမသ္မီတိဣဒံ၊ အယမစမသ္မိဟူသောဤပုဒ်ကို။ ရူပါဒီသု၊ ရုပ်အစရှိသည်တို့တွင်။ ကိဉ္စိဒေဝဓမ္မံ၊ တစုံတခုသောတရားကိုသာလျှင်။ ဂဟေတွာ၊ အဟံကာရဝတ္ထု၏အစွမ်းဖြင့်ယူ၍။ အယံ၊ ဤစက္ခုစသောသဘောသုခစသောသဘောသည်။ အဟံ၊ ငါသည်။ အသ္မိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အတ္တဒိဋ္ဌိဝသေန၊ အတ္တဒိဋ္ဌိ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဘဝိဿန္တိ၊ ဘဝိဿံဟူသသောပုဒ်ကို။ သဿနဒိဋ္ဌိဝသေန၊ သဿတဒိဋ္ဌိ၏သတ္တိဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ နဘဝိဿန္တိ၊ နဘဝိဿံဟူသောပုဒ်ကို။ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိဝသေန၊ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိသတ္တိဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ရူပီဘဝိဿန္တိအာဒီနိ၊ ရူပီဘဝိဿံဤသို့ အစရှိကုန်သော။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံသောပုဒ်တို့သည်။ သဿနမေဝ၊ သဿတအယူကိုသာလျှင်။ ဘဇန္တိ၊ ဝင်ကုန်၏။ အထေတ္ထာနိ၊ အထေတ္ထဟူသည်ကား။ ဝိပဿနာဘိနိဝေသနတော၊ ဝိပဿိနာကိုနှလုံးသွင်းသည်မှ။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေးအဘိုး၌။ ယထာကာရာနိ၊ အကြင်သို့သောအခြင်းအရာရှိကုန်သော။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဣန္ဒြိယာနိ၊ ဣန္ဒြေတို့ကို။ တိဋ္ဌန္တိ၊ တည်ကုန်၏။ အထ၊ ထိုဝိပဿနာကိုနှလုံးသွင်းသည်မှရှေးအဘိုး၌ တည်သော ထိုအခြင်းအရာဖြင့်သာလျှင်။ ဌိတေသု၊ တည်ကုန်သော။ ဧတေသုဣန္ဒြိယေသု၊ ထိုစက္ခုစသော ဣန္ဒြေတို့၌။ အဝိဇ္ဇာပယျတီတိ၊ အဝိဇ္ဇာပယတိဟူသည်ကား။ စတူသု၊ လေးကပါးကုန်သော။ သစ္စေသု၊ သစ္စာတို့၌။ အညာဏဘူနာ၊ ဉာဏ်၏ဆန်းကျင်ဘက်ဖြစ်သော။ အဝိဇ္ဇာ၊ အဝိဇ္ဇာကို။ ဝိပဿနံ၊ ဝိပဿနာကို။ ဝဍ္ဎေတွာ၊ ပွါး၍။ မဂ္ဂဿ၊ မဂ်သို့။ ဥပ္ပါဒနေန၊ ဖြစ်စေသဖြင့်။ ပဟိယျတိ၊ ပယ်အပ်၏။ ဝိဇ္ဇာဥပ္ပဇ္ဇတီတိ၊ ဝိဇ္ဇာဥပပ္ပဇ္ဇတိဟူသည်ကား။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ မဂ္ဂပရံပရာယ၊ မဂ်အဆင့်ဆင့်အားဖြင့်။ အရဟတ္တမဂဝိဇ္ဇာ၊ အရဟတ္တမဂ်ဝိဇ္ဇာသည်။ ဥဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤသုတ်၌။ အသ္မီတိတဏှာမာနဒိဋ္ဌိယော၊ အသ္မိဟူ၍ဖြစ်သောတဏှာမာနဒိဋ္ဌိတို့သည်။ ကမ္မသမ္ဘာရဘာဝတော၊ ကံ၏သမ္ဘာရအဖြစ်ကြောင်း။ ကမ္မံ၊ ကံမည်၏။ ကမ္မဿ၊ ကံ၏လည်းကောင်း။ ပဉ္စန္နံ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဣန္ဒြိယာနဉ္စ၊ ဣန္ဒြေူတို့၏လည်းကောင်း။ အန္တရေ၊ အကြား၌။ ဧကော၊ တစ်သော။ သန္ဓိ၊ အကြောင်းအကျိုးအစပ်မည်၏။ ဝိပါကမနံ၊ ဝိပါက်စိတ်ကို။ ပဉ္စန္ဒြိယပက္ခိယံ၊ ပဉ္စိန္ဒြေအဘို့၌ဖြစ်သည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပဉ္စန္နံ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဣန္ဒြိယာနဉ္စ၊ ဣန္ဒြေတို့၏လည်းကောင်း။ ကမ္မဿ၊ ကံ၏လည်းကောင်း။ ဧကော၊ တစ်ခုသော။ သန္ဓိ၊ အကျိုးအကြောင်းအစပ်မည်၏။ ဣတိ၊ ဤမှတ်အပ်၏။ ဣိတိ၊ ဤသို့သောနည်းဖြင့်။ တယောပပဉ္စာ၊ သုံးပါးသောပပဉ္စတရားတို့သစည်။ အတီတော၊ အတိတ်ဖြစသော။ အဒ္ဓါ၊ ကာလမည်၏။ ဣန္ဒြိယာဒီနိ၊ ဣန္ဒြေအစရှိသည်တို့သည်။ ပစ္စုပ္ပန္နာ၊ ပစ္စုပ္ပန်ဖြစ်သော။ အဒ္ဓါ၊ ကာလမည်၏။ တတ္ထ၊ ထိုကံအစရှိသောတရားတို့တွင်။ ကမ္မံပန၊ ကံကိုကား။ အာဒိံကတွာ၊ အစပြု၍။ အနာဂတဿ၊ အနာဂတ်ကာလ၏။ ပစ္စယော၊ အကြောင်းကို။ ဒဿိတော၊ ပြအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ ပဉ္စမံ၊ ပဉ္စမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၆။ ဆဋ္ဌေ၊ ဆဋ္ဌသုတ်၌။ ရူပက္ခန္ဓော၊ ရူပက္ခန္ဓာသည်။ ကာမာဝစရော၊ ကာမာဝစရတရားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ စတ္တာရော၊ လေးပါးကုန်သော။ ခန္ဓာ၊ နာမက္ခန္ဓတို့သည်။ စတူဘူမကာ၊ ဘုံလေးပါး၌ဖြစ်ကုန်၏။ သာသဝန္တိ၊ သသဝံဟူသည်ကား။ အာသဝါနံ၊ အသာဘဝေါတရားလေးပါးတို့၏။ အာရမ္မဏဘာဝေန၊ အာရုံ၏အဖြစ်ဖြင့်။ ပစ္စယဘူတံ၊ အကြောင်းဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ဥပါဒါနိယန္တိ၊ ဥပါဒါနိယံဟူသည်ကား။ တထေဝစအာရမ္မဏကဘာဝေန၊ ထိုအာရုံ၏အဖြစ်ဖြင့်သာလျှင်။ နအာရမ္မဏကရဏဝသေန၊ အာရုံမပြုသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဥပါဒါနံ၊ ဥပါဒါန်တရားတို့၏။ ပစ္စယဘူတံ၊ အကြောင်းဖြစ်၍ဖြစ်သော။ ဥပါဒါနာနံ၊ ဥပါဒါန်တရားတို့၏။ ပစ္စယဘူတံ၊ အကြောင်းဖြစ်၍ ဖြစ်သော။ ဧတ္ထ၊ ဤသာသဝ့ဥပါဒါနိယံဟူသောနှစ်ခုအပေါင်း၌။ ဝစနတ္ထောပန၊ ဝစနတ္ထကိုကား။ ဧဝံ၊ ဤဆိုလတ္တံ့သောနည်းဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ အာရမ္မဏံ၊ အာရုံကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ပဝတ္တေဟိ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ အာသဝေဟိ၊ အာသဝေါတရားတို့နှင့်။ သဟ၊ တကွ။ ပဝတ္တတိ၊ ဖြစ်တတ်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ သာသဝံ၊ သာသဝမည်၏။ ဥပါဒါနေဟိ၊ ဥပါဒါန်တရားတို့သည်။ ဥပါဒါတဗ္ဗံ၊ ပြင်းစွာစွဲလမ်းအပ်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဥပါဒါနိယံ၊ ဥပါဒါနိယမည်၏။ ဣဓာပိ၊ ဤဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၌လည်း။ ရူပက္ခန္ဓော၊ ရူပက္ခန္ဓာသည်။ ကာမာဝစရော၊ ကာမာဝစရတရားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အဝသေသာ၊ ရူပက္ခန္ဓာမှကြွင်းကုန်သောလေးပါးသော နာမက္ခန္ဓာတို့သည်။ တေဘူမကာ၊ ဘုံသုံးပါး၌ ဖြစ်ကုန်၏။ ဝိပဿနာစာရဝသေန၊ ဝိပဿနာကျက်စားရာအာရုံ၏ အဖြစ်ဖြင့်။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤသုတ်၌။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ရာသဋ္ဌေန၊ အစုဟူသောအနက်ကြောင့်။ ခန္ဓေသု၊ ခန္ဓာတို့၌။ ပဝိဋ္ဌံ၊ ဝင်၏။ သာသဝရာသဋ္ဌေန၊ အာသဝ၏အာရုံဟူသောအနက်အစုဟူသောအနက်ကြောင့်။ ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့၌။ ပဝိဋ္ဌံ၊ ဝင်၏။ ဝေဒနာဒယော၊ ဝေဒနာက္ခန္ဓာအစရှိသည်တို့သည်။ သာသဝါပိ၊ သာသဝတို့သည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိကုန်၏။ အနာသဝါပိ၊ အနာသဝတို့သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိကုန်၏။ သဗ္ဗေပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်ကုန်သော။ တေ၊ ထိုဝေဒနာက္ခန္ဓာအစရှိသည်တို့သည်။ ရာသဋ္ဌေန၊ အစုဟူသောအနက်ကြောင့်။ ခန္ဓေသု၊ ခန္ဓာတို့၌။ ပဝိဋ္ဌာ၊ ဝင်ကုန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤလေးပါးကုန်သောနာမက္ခန္ဓာတို့တွင်။ တေဘူမကာနာမ၊ ဘုံသုံးပါး၌ဖြစ်ကုန်သောနာက္ခမန္ဓာတို့မည်သည်ကား။ သာသဝဋ္ဌေန၊ အာသဝေါတရားတို့၏ အာရုံ၏အဖြစ်ဟူသောအနက်ကြောင့်။ ဥပါဒါက္ခန္ဓေသု၊ ဥပါဒါန်၏အာရုံဖြစ်သောခန္ဓာတို့၌။ ပဝိဋ္ဌာ၊ ဝင်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ ဆဋ္ဌံ၊ ဆဋ္ဌသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၇။ သတ္တမေ၊ သတ္တမသုတ်၌။ သေယျောဟမသ္မီတိ၊ သေယျောဟမသ္မိဟူသည်ကား။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဝိသိဋ္ဌော၊ လူထူးသည်။ ဥတ္တမော၊ မြတ်သည်။ အသ္မိ၊ ဖြစ်၏။ ကိမညတြယထာဘူတဿအဒဿနာတိ၊ ကိမညတြယထာဘူတဿအဒဿနာဟူသည်ကား။ ယထာဘူတဿ၊ ဟုတ်မှန်သောသဘောတရားကို။ အဒဿနတော၊ မမြင်သည်မှ။ အညံ၊ တပါးသော။ တထာသမနုပဿနာယ၊ ထိုထိုရှုခြင်း၏။ ကိံကာရဏံ၊ အဘယ်သို့သောအကြောင်းသည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာအံ့နည်း။ အဒဿနံ၊ မမြင်ခြင်းသည်။ အညာဏမေဝ၊ မသိခြင်းသည်သာလျှင်။ တထာသမနုပဿနာယ၊ ထိုထိုရှုခြင်း၏။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းသည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ အဿ၊ ထိုသူကြွယ်သာသောဏအား။ တေပရိဝဋ္ဋံ၊ သုံးပါးအပြန်ရှိသော။ ဝဇီရဘေဒဒေသနံ၊ နတ်စက်ပစ်ချမြင့်မိုရ်ချသို့ အညာဏ အဝိဇ္ဇာမိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဟူသောမြို့လက်နက်ချက်တိုင်းမှန်သောဒေသနာတော်ကို။ အာရဗ္ဘန္တော၊ အားထုတ်တော်မူလိုသောမြတ်စွာဘုရားသည်။ တံကိံမညသိသောဏာတိအာဒိံ၊ တံကိံမညသိသောဏဤသို့အစရှိသော ဒေသနာကို။ အာဟ၊ ဟောတော်မူ၏။ သတ္တမံ၊ သတ္တမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၈။ အဋ္ဌမံ၊ အဋ္ဌမသုတ်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်သည်သာတည်း။ အဋ္ဌမံ၊ အဋ္ဌမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၉-၁၀၊။ နဝမဒသမေသု၊ နဝဒသမသုတ်တို့၌။ နန္ဒိက္ခယာရာဂက္ခယောတိဝါ၊ နန္ဒိက္ခယာရာဂက္ခယောဟူ၍လည်းကောင်း။ ရာဂက္ခယာနန္ဒိက္ခယောတိဝါ၊ ရာဂက္ခယာနန္ဒိက္ခယောဟူ၍၎င်း။ ဣဒံပဒဒွယံ၊ ဤပုဒ်နှစ်ခုအပေါင်းကို။ နန္ဒီတိဝါ၊ နန္ဒိဟူသောပုဒ်လည်းကောင်း။ ရာဂေါတိဝါ၊ ရာဂေါဟူသော ပုဒ်လည်းကောင်း။ ဣမေသံ၊ ဤနှစ်ပုဒ်တို့၏။ အတ္ထတော၊ သရူပတ္ထအားဖြင့်။ နိန္နာနာကာရဏတာယ၊ အထူးမရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဝါ၊ တနည်းကား။ နိဗ္ဗိဒါနုပဿနာယ၊ ငြီးငွေ့ကြောင်းဖြစ်သောအနုပဿနာဖြင့်။ နိဗ္ဗိန္ဒန္တော၊ ငြီးငွေ့သည်ဖြစ်၍။ နန္ဒိံ၊ နှစ်သက်သောတဏှာကို။ ပဇဟတိ၊ စွန့်၏။ ဝိရာဂါနုပဿနာယ၊ ရာဂ၏ကင်းကြောင်းဖြစ်သောအနုပဿနာဖြင့်။ ဝိရဇ္ဇန္တော၊ စက်ဆုပ်သည်ဖြစ်၏။ ရာဂံ၊ တပ်ခြင်းရာဂကို။ ပဇဟတိ၊ စွန့်၏။ ဧတ္တာဝတာ၊ နန္ဒိက္ခယာရာဂက္ခယောဟူသောဤမျှတည်းဖြင့်။ ဝိပဿနံ၊ ဝိပဿနာကို။ နိဋ္ဌပေတွာ၊ ပြီးဆုံးစေ၍။ ရာဂက္ခယာနန္ဒိက္ခယောတိဣဓ၊ ရာဂက္ခယာနန္ဒိက္ခယောဟူသောဤပါဌ်၌။ မဂ္ဂံ၊ မဂ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ နန္ဒိရာဂက္ခယာစိတ္တံ ဝိမုစ္စတီတိ၊ နန္ဒိရာဂက္ခယာစိတ္တံဝိမုစ္စတိဟူ၍။ ဖလံ၊ ဖိုလ်ကို။ ဒဿိတံ၊ ပြတော်မူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ နဝမဒသမာနိ၊ နဝမဒသမသုတ်တို့သည်။ နိဋ္ဌိတာနိ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ကုန်ပြီ။ ပဉ္စမော၊ ငါးခုမြောက်သော။ အတ္တဒီပဝဂ္ဂေါ၊ အတ္တဒီပဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။ မူလပဏ္ဏာသကော၊ သုတ်ငါးဆယ်ရှိသောမူလပဏ္ဏာသကသည်။ သမတ္တော၊ ပြီးပြီ။
၁၊။ ဥပယဝဂ္ဂဿ၊ ဥပယဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ မဌမသုတ်၌။ ဥပယောတိ၊ ဥပယောဟူသည်ကား။ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိဝသေန၊ တဏှာမာနသတ္တိဒိဋ္ဌိသတ္တိဖြင့်။ ပဉ္စက္ခန္ဓေ၊ ဥပေတဗ္ဗဥပါဒါနိယခန္ဓပဉ္စကတို့ကို။ ဥပဂတော၊ ကပ်တတ်သောတံသမဂ္ထႋပုဂ္ဂလသည်။ ဝိညာဏန္တိ၊ ဝိညာဏံဟူသည်ကား။ ကမ္မဝိညာဏံ၊ ကမ္မဝိညာဉ်သည်။ အာပဇ္ဇေယျာတိ၊ အာပဇ္ဇေယျဟူသည်ကား။ ကမ္မံ၊ ကံကို။ ဇဝါပေတွာ၊ အဟုန်ပြင်းထန် သတ္တိသန်သည်ကိုပြု၍။ ပဋိသန္ဓိအာကဍ္ဎနသမတ္ထတာယ၊ ပဋိသန္ဓေကိုငင်ခြင်းငှါစွမ်းနိုင်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝုဒ္ဓိအာဒီနိ၊ ဝုဒ္ဓိဝိရုဠိဝေပုလ္လတို့သို့။ အာပဇ္ဇေယျ၊ ရောက်ရာ၏။ ဝိညာဏုပယန္တိပဒဿ၊ ဝိညာဏုပယံဟူသောပုဒ်ကို။ အဂဟဏေ၊ မယူခြင်း၌။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းကို။ ဝုတ္တမေဝ၊ ဩကံပဟာယအနိကေတသာရီဟူသောဂါထာ၏အဖြေ၌ဆိုပြီးသည်သာတည်း။ နဝတ္တဗ္ဗံ၊ အသစ်မဆိုသင့်ပြီ။ ဝေါစ္ဆိဇ္ဇတာရမ္မဏန္တိ၊ ဝေါစ္ဆိဇ္ဇတာရမ္မဏံဟူသည်ကား။ ပဋိသန္ဓိအာကဍ္ဎနသမတ္ထတာယ၊ ပဋိသန္ဓေကိုငင်ခြင်းငှါ စွမ်းနိုင်သည်၏အဖြစ်ဟူသောသတ္တိ၏။ အဘာဝေန၊ မရှိခြင်းကြောင်း။ အာရမ္မဏံ၊ ကံကမ္မနိမိတ်ဂတိနိမိတ်၏အစွမ်းဖြင့်ပဋိသန္ဓေအားကျေးဇူးပြုတတ်သောအာရုံသည်။ ဝေါစ္ဆဇ္ဇတိ၊ ပြန်သည်မည်၏။ ပတိဋ္ဌာဝိညာဏဿာတိ၊ ပတိဋ္ဌာဝိညာဏဿဟူသည်ကား။ ကမ္မဝိညာဏဿ၊ ကမ္မဝိညာဏ်၏။ ပတိဋ္ဌာ၊ တည်ရာဖြစ်သည်။ နစောတိ၊ မဖြစ်။ တဒပတိဋ္ဌတံ၊ တည်ရာမဲ့သော။ တံဝိညာဏံ၊ ထိုဝိညာဉ်သည်။ နဘိသင်္ခတဉ္စမုတ္တန္တိ၊ နဘိသင်္ခတဉ္စဝိမုတ္တံဟူသည်ကား။ ပဋိသန္ဓိံ၊ ပဋိသန္ဓေကို။ ပစ္စယဃာတေန၊ ပစ္စည်းပြုတတ်သော အဝိဇ္ဇာတဏှာဝဋ်မြစ်၏ပျက်စီးခြင်းကြောင်း။ အနဘိသင်္ခရိတွာ၊ အမြစ်ပြတ်ပြီးသောသစ်ပင်၏အပွင့်အကင်းသည် သီခြင်းရင့်ခြင်းမဖြစ်၏သို့အဖြစ်စေနိုင်သည်ဖြစ်၍။ ဝိမုတ္တံ၊ လွတ်၏။ ပဌမံ၊ ပထမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၂။ ဒုတိယေ၊ ဒုတိယသုတ်၌။ ဗီဇဇာတာနီတိ၊ ဗီဇဇာတာနိ ဟူသည်ကား။ ဗီဇာနိ၊ မျိုးစေ့တို့သည်။ မူလဗီဇန္တိ၊ မူလဗီဇံဟူသည်ကား။ ပစံ၊ လင်းလေ။ ဝစတ္တံ၊ ဆိတ်ဖူး။ ဟလိဒ္ဒံ၊ နနွင်း။ သိင်္ဂိဝေရံ၊ ချင်း။ ဣတိဧဝမာဒိ၊ ဤသို့စသောအမြစ်မျိုးတည်း။ ခန္ဓဗီဇန္တိ၊ ခန္ဓဗဇံဟုူသည်ကား။ အဿတ္ထော၊ ညောင်ဗုဒ္ဓဟေ။ နိဂြောဓော၊ ပညောင်ပင်။ ဣတိဧဝမာဒိ၊ ဤသို့အစရှိသောပင်စင် မျိုးတည်း။
၃။ တတိယေ၊ တတိယသုတ်၌။ ဥဒါနံဥနေသီတိ၊ ဥဒါနံဥဒေါနေသိဟူသည်ကား။ ဗလဝသောမနဿသမုဋ္ဌာနံ၊ အားသန်သော သောမနဿလျှင်ဖြစ်ကြောင်းရှိသော။ ဥဒါနံ၊ ဝမ်းမြောက်သောစကားကို။ ဥဒါဟရိနိစ္ဆာရေသိ၊ မြွက်တော်မူ၏။ ဧသဧသောဝုတ္တ ပကာရောဥဒါဟရော၊ ဆိုအပ်ပြီးသောအခြင်းရှိသောဤဥဒါဟရစသည်ကား။ ကိံပန၊ အဘယ်ကိုကား။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဘဂဝတော၊ မြတစွာဘုရားအား။ ဥပ္ပန္နော၊ ဖြစ်သနည်း။ ဣနိ၊ ဤသို့မေးငြားအံ့။ သာသနဿ၊ သာသတော်၏။ နိယျာနိကဘာဝံ၊ ဝဋ်မှထွက်မြောက်သည်၏အဖြစ်ကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ ဥပ္ပန္နော၊ ဖြစ်၏။ ကထံ၊ အဘယ်သို့သောအခြင်းအရာဖြင့်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သနည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့သောကြံဆင်ခြင်ခြင်းသည်။ အဿ၊ ထိုသဗ္ဗညုမြတ်စွာဘုရားအား။ အဟောသိကိရ၊ ဖြစ်သတတ်။ ဥပနိဿာယ၊ လွန်သောအမှီတို့သည်။ ဒါနူပနိဿယောစ၊ ဒါနစဟူသောလွန်ကဲသောအမှီလည်းကောင်း။ သီလူပနိသယောစ၊ သီလဟူသောလွန်ကဲသောအမှီ လည်းကောင်း။ ဘာဝနူပတိဿယောစ၊ ဘာဝနာဟူသောလွန်ကဲသောအမှီလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမေတယော၊ ဤသုံးပါးတို့သည်။ တေသု၊ ထိုသုံးပါးသောဥပနိဿယတို့တွင်။ ဒါနသီလူပနိဿယာ၊ ဒါနူပနိဿယသီလူပနိဿယသည်။ ဗလဝါ၊ သန်သောအားရှိ၏။ ဟိသစ္စံ၊ မှန်၏။ ဒါနသီလူပနိဿယာ၊ ဒါနူပနိဿယသ သီလူပနိဿယတို့သည်။ တယောမဂ္ဂေစ၊ အောက်မဂ်သုံးပါးတို့သည်လည်းကောင်း။ ဖလာနိစ၊ အောက်ဖိုလ်သုံးပါး တို့သို့လည်းကောင်း။ ပါပေန္တိ၊ ရောက်စတတ်ကုန်၏။ ဘာဝနူပနိဿယော၊ ဘာဝနူပနိဿယသည်။ အရဟတ္တံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သို့။ ပါပေတိ၊ ရောက်စ၏။ ဣတိ၊ ဤသိ့ု။ ဒုဗ္ဗလူပနိသယေ၊ ဒုဗ္ဗလဖြစ်သောဥပနိဿယ၌။ ပနိဋ္ဌိံတော၊ တည်သော။ ဘိက္ခု၊ လုံးလကြိုးကုတ်လတ်သော်။ ပဉ္စ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဩရမ္ဘာဂိယဗန္ဓနာနိ၊ ကာမဘုံဟုဆိုအပ်သော ယုတ်သောအဖို့သို့ကျရောက်စေတတ်သောအနှောင်အဖွဲတို့ကို။ ဆေတွာ၊ ဖြတ်၍။ တီဏိမဂ္ဂဖလာနိ၊ သုံးပါးသောမဂ်သုံးပါးသောဖိုလ်တို့ကို။ နိဗ္ဗတ္တေတိ၊ ဖြစ်စေနိုင်၏။ သာသနံ၊ သာသနာတော်သည်။ အဟောနိယျာနိကံ၊ ဩော်နိယျာနိကဖြစ်ပေစွ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဝဇ္ဇန္တဿ၊ ဆင်ခြင်စဉ်။ အယံဥဒါဟာရော၊ ကိုယ်ပြည့်ရုံမျှမငုံလေစောက်ဝမ်းမြောက်၍မြွက်သားဤစကားသည်။ ဥဒပါဒိ၊ ထင်ရှားဖြစ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုသုံးပါးသောဥပနိဿယတို့တွင်။ ဒုဗ္ဗလူပနိဿယေ၊ ဒုဗ္ဗလဥပနိဿယ၌။ ဌတွာ၊ တည်၍။ ဃဋမာနော၊ အပတ်တကုတ်အားထုတ်သောရဟန်းသည်။ တီဏိ၊ သုံးပါးကုန်သော။ မဂ္ဂဖလာနိ၊ မဂ်ဖိုလ်တို့ကို။ ပါပုဏတိ၊ ရောက်ျ၏။ ဣတိဣမဿအတ္ထဿ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသောအနက်ကို။ အာဝီဘာဝနတ္ထံ၊ ထင်စွာပြခြင်းငှါ။ မိလကတ္ထေရဿ၊ မိလကမထေရ်၏။ ဝတ္ထု၊ လိုအပ်သောအနက်ကို သိကြောင်းဖြစ်ျသောအဋ္ဌုပ္ပတ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ကိရ၊ အဆင့်စကား ကြားဘူးသည်ကား။ သော မိဘကတ္ထေရော၊ ထိုမိလကမထေရ်သည်။ ဂိဟိကာလေ၊ လူလက်ထက်၌။ ပါဏာတိပါတကမ္ပေန၊ ပါဏာတိပတ်သတ်ဖြတ်သောအမှုဖြင့်။ ဇီဝိတံ၊ အသက်မွေးခြင်းကို။ ကပ္ပေန္တော၊ ပြုလတ်သော်။ အရညေ၊ တော၌။ ပါသသတဉ္စေဝ၊ ညွတ်တရာကိုလည်းကောင်း။ အဒုဟလသတဉ္စ၊ ဖိကျောက်တရာကိုလည်းကောင်း။ ယေဇေသ၊ ယှဉ်စေ၏။ အထ၊ ထိုအခါ၌။ ဧကဒိဝသံ၊ တနေ့သ၌။ အင်္ဂါရပက္ကမံသံ၊ မီးကျီး၌ ကျက်သောအသားကို။ ခါဒိတွာ၊ စား၍။ ပါသဋ္ဌာနေသု၊ ညွတ်ထောင်ရာတို့၌။ ဝိစရန္တော၊ လှည့်လည်လတ်သော်။ ဝိပါသာဘိဘူတော၊ ရေသိပ်ခြင်းနှိပ်စက်ရကား။ ဧကဿ၊ တဦးသော။
၄။ စတုတ္ထေ၊ စတုတ္ထသုတ်၌။ စတုပရိဝဋ္ဋန္တိ၊ စတုပရိဝဋ္ဋံဟူသည်ကား။ ဧကေကသ္မိံ၊ တပါးပါးသော။ ခန္ဓေ၊ ခန္ဓာ၌။ စတုန္နံ၊ အရိယသစ္စာလေးပါးတို့ကို။ ပရိဝဋ္ဋနဝသေန၊ လည်စေသည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ရူပံအဗ္ဘညာသိန္တိ၊ ရူပံအဗ္ဘညာသိံဟူသည်ကား။ ရူပံ၊ အလုံးစုံသောဘူတရုပ်ဥပါဒါရုပ်သည်။ ကုစ္ဆိတဘာဝတောစ၊ စက်ဆုပ်ဖွယ်၏ အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ တတ္ထ၊ ထိုစက်ဆုပ်ဖွယ်၏အဖြစ်၌။ တစ္ဆာဝိပလ္လာသသတာယစ၊ မှန်သည်ဖြစ်၍ဘောက်ပြန်ခြင်းအရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ ဒုက္ခသစ္စံ၊ ဒုက္ခသစ္စာမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဗ္ဘညာသိံ၊ ထူးသောဉာဏ်ဖြင့်ထိုးထွင်၍သိပြီ။ ဧဝံ၊ ဤသို့သောနည်းဖြင့်။ သဗ္ဗပဒေသု၊ ဝေဒနာစသော အလုံးစုံသော ပုဒ်တို့၏အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။
၅။ ပဉ္စမေ၊ ပဉ္စမသုတ်၌။ သတ္တဋ္ဌာနကုသလောတိ၊ သတ္တဋ္ဌာနကုသလောဟူသည်ကား။ သတ္တသု၊ ခုနစ်းပါးကုန်သော။ ဩကာသေသု၊ ရူပံပဇာနနအစရှိသောတရားတို့၌။ ဆေကော၊ လိမ္မာသော။ ဝုသိတဝါတိ၊ ဝုသိတဝါ ဟူသည်ကား။ ဝုသိတဝါသော၊ သုံးအပ်ပြီးသော အရိယာဝါသရှိသော။ ဥတ္တမပုရိသောတိ၊ ဥတ္တမပုရိသောဟူသည်ကား။ သေဋ္ဌပုရိသော၊ မြတ်သော ယောကျ်ားဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဧတ္ထမသ္မိံ ဥဒ္ဒေသေ၊ ဤဥဒ္ဒေသ၌။ သေသံ၊ ဤ၌ဆိုအပ်သည်မှအကြွင်းကို။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ အောက်၌ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်သာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ပန၊ အထူးကိုဆိုဦးအံ့။ ဣဒံသုတ္တံ၊ ဤသုတ်သည်။ ဥဿဒနန္ဒိယဉ္စေဝ၊ မြောက်များသောဂုဏ်နှင့်ပြည့်စုံသောအသေက္ခပုဂ္ဂိုလိတို့ကျေးဇူးကိုခြီးမွမ်းမြှောက်စားသဖြင့်နှစ်သက်မြှောက်စားတတ်သည်လည်းကောင်း။ ပလောဘနိယဉ္စ၊ သေက္ခကလျာဏပုထုဇဉ်တို့အားကြည်ညိုခြင်းကိုဖြစ်စေသဖြင့်သေက္ခကျေးဇူးကိုရခြင်းမူမူးကြိုးစားအောင် ဖြားယောင်း သွေးဆောင်တတ်သည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဟိတံပါကဋံကရိဿာမိ၊ မပေါ်ထင်ငြားထိုစကားကို ထင်ရှားပြုဦးအံ့။ ရာဇာ၊ ရောမြေရှင်မင်းကြီးသည်။ ဝိဇိတသင်္ဂါမော၊ အောင်ပြီးသောစစ် ပွဲရှိသည်ဖြစ်၍။ သင်္ဂါမေ၊ စစ်မြေ၌။ ဝိဇယိတော၊ အောင်ပွဲရကုန်သော။ ယောဓေ၊ သရဲကောင်းတို့ကို။ ဥစ္စဌာနေ၊ မြင့်မြတ်သောအုပ်ကြီးချုပ်ကြီးမြို့စားအရာ၌။ ဌပေတွာ၊ တင်၍။ တေသံ၊ မသွေမဖြစ်ဦးလည်းစွန်းအားကြိုး၍အမှုတော်ထမ်းပေသော ထိုသူရဲကျော်တို့အား။ သက္ကာရံ၊ ဆင်ကြီးမြင်းကြီး ထီးစည်ကျိုင်းချက်ကွမ်းခွမ်လှော်ကားကျေးစားမြို့ရွာများ စွာဆုလာဘ်ဘွဲချီကပ်လျက်တင့်အပ်သော ပေးကမ်းခြင်း။ ကရောတိယထာ၊ ပြုသကဲ့သို့။ ကိံ ကာရဏေ၊ အဘယကြောင်း။ ကရောတိ၊ ပြုသနည်း။ ဧတေံ၊ ရွပ်ရွပ်ထိုးခုတ်ကြက်ရဲစုတ်သို့မဆုပ်ရှောင်ခဲ၍ အောင်ပွဲရကုန်သောထိုသူရဲကျောတို့အား။ သက္ကာရံ၊ မှုထမ်းသန်ကသိုဏ်းမှန်ပေါက်သို့ ခေါက်ခြင်းကြွယ်လောက်အလျောက် အပတ်ထွက်နတ်တော်မူသည်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ သေသာကိ၊ ကြွင်းသောအမှုထမ်းရဲမက်တော်တို့သည်လည်း။ သူရာ၊ တောင်းပုံရာပုံသူကိုမြူမျှမလေး အရေးတော်ကုန်အောင် ခဲလျက်ရဲတင်းကုန်သည်။ ဘဝိတုံ၊ ဖြစ်ခြင်းငှာ။ မညိဿန္တိ၊ အောက်မေ့ကုန်လတ္တံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့နှလုံးမူ၍။ ကရောတိယထာ၊ ပြုသကဲ့သို့။ ဧဝမေဝ၊ ဤအတူသာလျှင်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အပ္ပမေယျံ၊ ကမ္ဘာကြီးကုဋေတို့ဖြင့်မနှိုင်းယှဉ်သောကောင်းသော။ ကာလံ၊ ကမ္ဘာကြီးတသိန်းအလွန်ရှိသောလေး အသင်္ချကာလပတ်လုံး။ ပါရမိယော၊ ပါရမီတို့ကို။ ပူရေတွာ၊ ဖြည့်တော်မူ၍။ မဟာဗောဓိမဏ္ဍေ၊ အောင်မြင်တော်မူလိုခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြုတော်မူ၍။ သဗ္ဗညုတပတ္တော၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်တော်သို့ ရောက်တော်မူ၍။ သာဝတ္ထိယံ၊ သာဝတ္ထိပြည်၌။ ဇေတဝနမဟာဝိဟာရေ၊ ဇေတဝန်ကျောင်းကြီး၌။ နသီဒိတွာ၊ သီတင်းသုံးတော်မူ၍။ ဣမံသုတ္တံ၊ ဤပဉ္စမသုတ်ကို။ ဒေသေန္တာ၊ ဟောတောမူသည်ဖြစ်၍။ ခီဏာသဝေ၊ ရဟန္တာသခင်တို့ကို။ ဥက္ခိပိတွာ၊ ပတုပယင်သိဒ္ဓိတင်တော်မူလိုသည်ဖြစ်၍။ ထောမေသိ၊ ထောမနာတောမူ၍။ ဝဏ္ဏေသိ၊ ခြီးမွမ်းတော်မူသနည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့အရဟတ္တမဂ်ပညာစက်ဖြင့်ပယ်ဖျက်ကိလေသာခီဏာသဝါ အသေက္ခကိုခြီးမွမ်းဆိုသော်။ အဝသေသာ၊ ကြွင်းကုန်သော။ သေက္ခပုဂ္ဂလာ၊ သေက္ခပုဂ္ဂိုလ်တို့သည်။ အရဟတ္တဖလံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သို့။ ပတ္တဗ္ဗံ၊ ရောက်ကောင်း၏ဟူ၍။ မညိဿန္တိ၊ အောက်မေ့ကျပေကုန်လတ္တံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့နှလုံးသွင်းတော်မူ၍။ ဝဏ္ဏေသိ၊ ခြီးမွမ်းတော်မူ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဧတံသုတ္တံ၊ ဤသုတ်သည်။ ခီဏာဝါနံ၊ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ ဥက္ခိပိတွာ၊ သိဒ္ဓိခြီးလွှားလွန်မြှောက်စား၍။ ပသံသိတတ္တာ၊ ခြီးမွမ်းတော်မူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင်း။ ဥဿဒနန္ဒိယံ၊ မြောက်များသေားဂုဏ်နှင့်ပြည့်စုံသော။ အသေက္ခပုဂ္ဂိုလ်တို့ ကျေးဇူးကိုခြီးမွမ်းမြှောက်စားသာဖြင့်နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်စေတတ်သည်လည်းကောင်း။ သေက္ခာနံ၊ သေက္ခပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ ပလောဘိတတ္တာ၊ ဖြားယောင်းသွေး ဆောင်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင်း။ ပလောဘနိယဉ္စ၊ သေက္ခကလျာဏပုထုဇဉ်တို့အားကြည်ညိုခြင်းကိုဖြစ်စေသဖြင့်အသေက္ခကျေးဇူးကိုရခြင်းမူးမူးကြိုးစားအောင်ဖြား ယောင်းသွေးဆောင်တတ်သည်လည်းကောင်းါ်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ စ၊ ဆက်၍ဆိုဦးအံ့။ ဧဝံခေါဘိက္ခဝေဘိက္ခုသတ္တဋ္ဌာနကုသလောဟောတိဟူသော။ ဧတ္ထဝတာဧတ္ထမေနဒေသနာက္ကမေန၊ ဤသို့ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့် ပဉ္စခန္ဓာတို့၏ အစွမ်းဖြင့်ခုနစ်ပါးသော အရာတို့၌ လိမ္မာသော သူ၏အဖြစ်ကိုပြတတ်သော ဤမျှသောဒေသနာအစီအစဉ်ဖြင့်။ ဧတ္ထ၊ ဤသုတ်၌။ မဂ္ဂဖလပစ္စဝေက္ခဏဝသေန၊ မဂ်ဖိုလ်ပစ္စဝေက္ခဏာ၏အစွဖြင့်။ ဒေသနံ၊ ဒေသနာကို။ နိဋ္ဌပေတွာပိ၊ ပြီးစေတော်မူပြီး၍လည်း။ ပုန၊ တဖန်။ ကထဉ္စဘိက္ခဝေဘိက္ခုတိဝဓူပပရိက္ခီဟောတီတိဣဒံ၊ ကထဉ္စဘိက္ခဝေဘိက္ခုတိဝိဓူပပရိက္ခီဟောတိဟူသောဤစကားတော်ကို။ ခီဏာသဝေါ၊ ရဟန္တာသခင်သည်။ ယသ္မိံအာရမ္မဏေ၊ အကြင်အာရုံ၌။ သတတဝါဟာရေန၊ အမြဲနေခြင်းဖြင့်။ ဝိဟရတိ၊ နေ၏။ တံအာရမ္မဏံ၊ ထိုအာရုံသည်။ သတ္တောဝါ၊ သတ္တဝါသည်လည်းကောင်း။ ပုဂ္ဂလောဝါ၊ ပုဂ္ဂိုလ်သည်လည်းကောင်း။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ ပန၊ စသ်စစ်သော်ကား။ ဓာတအာဒိမတ္တမေဝ၊ ဓာတ်အာယတနပဋိစ္စိသမုပ္ပါဒ်မျှသာလျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ခီဏာသဝဿ၊ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်၏။ သတတဝိဟာရဉ္စ၊ အမြဲနေရာအာရုံကိုလည်းကောင်း။ ဣမေသု ဓမ္မေသု၊ ဤဓာတ်အာယတနပဋိစ္စသမုပ္ပာဒ်တရားတို့၌။ ကမ္မံသမ္မသနကမ္မံ၊ သုံးသပ်ဆင်ခြင်သောအမှုကို။ ကတွာနိဋ္ဌပေတွာ၊ ပြီးစေ၍။ အယံ၊ ဤခီဏာသဝေါငါ့သာစောသည်။ အာဂတော၊ လာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဂမနိယပဋိပဒဉ္စ၊ လာရာဖြစ်သော အကျင့်ကိုလည်းကောင်း။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်တော်အပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုကထဉ္စဘိက္ခဝေစသောစကား၌။ ဓာတုသောဥပပရိက္ခတီတိ၊ ဓာတုသော ဥပပရိက္ခတိဟူသည်ကား။ ဓာတုသဘာဝေန၊ ဓာတ်သဘောဖြင့်။ ပဿတိ၊ ဉာဏ်ဖြင့်ရှု၏။ ဩလောကေတိ၊ ဉာဏ်မျက်စိဖြင့်ကြည့်၏။ သေသပဒဒွယေပိ၊ အာယတနသော ဥပပရိက္ခတိပဋိစ္စသမုပ္ပါဒသော ဥပပရိက္ခတိဟူသော ပုဒ်နှစ်ခုအပေါင်း၌လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤနည်းကိုသာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ပဉ္စမံ၊ ပဉ္စမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၆။ ဆဋ္ဌေ၊ ဆဋ္ဌသုတ်၌။ ကောအဓိပ္ပါယောသောတိ၊ ကောအဓိပ္ပါယောသောဟူသည်ကား။ အဓိကပယောဂေါ၊ အလွန်ကိုယှဉ်ကြောင်းပယောဂသည်။ ကော၊ အဘယ်နည်း။ အနုပ္ပန္နဿာတိ၊ အနုပ္ပန္နဿဟူသည်ကား။ ဟိယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဣမံမဂ္ဂံ၊ ဤအဋ္ဌင်္ဂိကအရိယမဂ်ကို။ ကဿအသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ၊ ကဿပမြတ်စွာဘုရားသည်။ ဥပ္ပါဒေသိ၊ ဖြစ်စေတော်မူ၏။ အန္တရာ၊ ကဿပမြတ်စွာဘုရားနှင့်တို့အရှင်ဂေါတမဘုရားနှစ်ဆူအကြား၌။ အညော၊ တပါးသော။ သတ္ထာ၊ ဆရာသည်။ ဥပ္ပါဒေတုံ၊ ဖြစ်စေခြင်း ငှာ။ နသက္ခိ၊ မတတ်နိုင်။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အနုပ္ပန္နဿ၊ မဖြစ်သေးသော။ မဂ္ဂဿ၊ အဋ္ဌင်္ဂိကမဂ်ကို။ ဥပ္ပါဒေတာနာမ၊ ဖြစ်စေသည်မည်၏။ ဟိသစ္စံ၊ မှန်၏။ နဂရောပမသ္မိံ၊ မြို့ဥပမာ၌။ အာဠဉ္ဇနဋ္ဌာနေသု၊ မသုံးဆောင်သောအရပ်တို့၌။ ပုရာဏမဂ္ဂေါ၊ ဟောင်းသောခရီးသည်။ ဇာတော၊ ဖြစ်၏။ ဣဓဣမသ္မိံသုတ္တေ၊ ဤသုတ်၌။ အဝတ္တမာတနဋ္ဌေန၊ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒမှရှေးအဖို့ မဖြစ်ဘူးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အနုပ္ပန္နမဂ္ဂေါနာမ၊ မဖြစ်သောမဂ်မည်၏။ အသဉ္ဇာတဿတိဧတံ၊ အသဉ္ဇာတဿဟူသောဤပုဒ်သည်။ တေဿ၊ ထိုအနုပ္ပန္နဿဟူသောပုဒ်၏သာလျှင်။ ဝေဝစနံ၊ မဖြစ်သောမဂ်၏။ ဝေစုစ်ပရိယာယ်စကားလှယ်သဒ္ဒါတည်း။ အနက္ခာတဿာတိ၊ အနက္ခာတဿဟူသည်ကား။ အကထိတဿ၊ မဟောအပ်သေးသော။ သမုဒါဂမတော၊ အကြောင်းအမွန်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ သပုဗ္ဗဘာဂံ၊ ပုဗ္ဗဘာဂနှင့်တကွသော။ သသမ္ဘာရံ၊ အကြောင်းအဆောက်အဦးနှင့်တကွသော။ သဝိသယံ၊ ဝိသယနှင့်တကွသော။ သဖလံ၊ အကျိုးနှင့်တကွသော။ သဥန္ဒြယံ၊ အစီးနှင့်တကွသော။ မဂ္ဂံ၊ အဋ္ဌင်္ဂိကမဂ်ကို။ ဇာနာတိ၊ ကိုယ်တိုင်ဉာဏ်သက်၍ သိတော်မူတတ်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ မဂ္ဂညူ၊ မဂ္ဂညူမည်တော်မူ၏။ မဂ္ဂံ၊ အရိယမဂ်ကို။ အညေသမ္ပိ၊ တပါးသောသာဝကတို့အားလည်း။ ဝိဒိတံ၊ သိအပ်သည်ကို။ ဟတ္ထတလေ၊ လက်ဝါးပြင်၌။ အာမလကံဝိယ၊ အညစ်အကြေးကင်းသောပတ္တမြားကဲ့သို့။ ပါကဋံ၊ ထင်ရှားသည်ကို။ အကာသိ၊ ပြုတော်မူ၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ မဂ္ဂဝိဒူ၊ မဂ္ဂဝိဒူ မည်တော်မူ၏။ မဂ္ဂေ၊ အရိယမဂ်ခရီးဟုတ်သည်၌လည်းကောင်း။ အမဂ္ဂေစ၊ အရိယာမဂ်ခရီးမဟုတ်သည်၌လည်းကောင်း။ ကောဝိဒေါ၊ လိမ္မာတော်မူ၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ မဂ္ဂကောဝိဒေါ၊ မဂ္ဂကောဝိဒမည်တော်မူ၏။ မဂ္ဂါနုဂါတိ၊ မဂ္ဂါနုဂါဟူသည်ကား။ မဂ္ဂံ၊ ငါဘုရားရှေးရိုးသောအရိယမဂ်ခရီးကို။ အနုပဂစ္ဆန္တာ၊ နောက်သို့ လိုက်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ ပစ္ဆာသမန္နာဂတာတိ၊ ပစ္ဆာသမန္နာဂတာဟူသည်ကား။ အဟံ၊ ငါသည်။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွဖျား။ ဂတောမဂ္ဂေန သမန္နာဂတော၊ အရိယမဂ်နှင့်ပြည်စုံ၏။ သာဝကာ၊ တပည့်တို့သည်။ ပစ္ဆာ၊ နောက်မှ။ သမန္နာဂတာ၊ အရိယမဂ်နှင့်ပြည့်စုံကုန်၏။ ဆဋ္ဌံ၊ ဆဋ္ဌသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၇။ သတ္တမေ၊ သတ္တမသုတ်၌။ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေတိ၊ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေဟူသည်ကား။ အညာတကောဏ္ဍညထရာဒိကေ၊ အညာတကောဏ္ဍညမထေရ် အစရှိကုန်သော။ ပုရာဏုပဋ္ဌာကေ၊ ရှေးကမ္မဋ္ဌာန်း စီးဖြန်းခြင်းကို အားထုတ်သောကာလ၌အလုပ်အကျွေးဖြစ်ဘူးသော။ ပဉ္စဇနေ၊ ငါးဦးသောပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို။ အာမန္တေသီတိ၊ အာမန္တေသိဟူသည်ကား။ အာသဠိပုဏ္ဏမဒိဝသေ၊ နွယ်တာ လပြည့်နေ့၌။ ဓမ္မစက္ကပ္ပတ္တနတော၊ ဓမ္မစကြာတရား ဟောတော်သညမှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ အနုက္ကမေန၊ အစဉ်သဖြင့်။ သောတာပတ္တိဖလေ၊ သောတာပတ္တိဖိုလ်၌။ တေသု၊ ထိုငါးဦးသောတပည့်ဦးတို့သည်။ ပတိဋ္ဌိတေသု၊ တည်ကုန်ပြီးလတ်သော်။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ နေသံ၊ ထိုငါးဦးသောပုဂ္ဂိုလ်တို့အား။ အာသဝက္ခယာယ၊ အာသဝေါကုန်ကြောင်းကုန်ရာအရဟတ္တမဂ်အရဟတ္တဖိုလ်အလို့ငှာ။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ဒေသိဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ ဣတိ၊ ဤသိုနှလုံးသွင်းထား၍။ ပက္ခဿ၊ လဆုတ်လက္ခ၏။ ပဉ္စမိယာ၊ ပုဏ္ဏတီတိပဉ္စမီ၌။ အာမန္တေသိ၊ ခေါ်တော်မူ၏။ ဧတဒဝေါစာတိ၊ ဧတဒဝေါစဟူသည်ကား။ ရူပံဘိက္ခဝေအနတ္တာတိ အာဒိတယပ္ပဝတ္တံ၊ ရူပံဘိက္ခဝေဝေဒအနတ္တာဤသို့အစရှိသောနည်းဖြင့်ဖြစ်သော။ ဧတံအနတ္တလက္ခသုတ္တံ၊ ဤအနတ္တလက္ခဏသုတ်ကို။ အဝေါစ၊ ဟောတော်မူ၏။ တတ္ထ၊ ထိုရူပံဘိက္ခဝေအနတ္တာအစရှိသောပါဠိ၌။ အနတ္တာတိ၊ အနတ္တာဟူသည်ကား။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဝုတ္တေဟိ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော။ စတူဟိ၊ လေးပါးကုန်သော။ ကာရဏေဟိ၊ အကြောင်းတို့ကြောင်း။ အနတ္တာ၊ အနတ္တမည်၏။ တံကိံမညထဘိဘိက္ခဝေ၊ တံကိံမညထဘိက္ခဝေအစရှိသောစကားကို။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်တော်မူအပ်သနည်း။ ဧတ္ထကေနဋ္ဌာနေနရူပံ၊ ရူပံဘိက္ခဝေအနတ္တာအစချီ၍ဧဝံမေဝိညာဏံမာအဟောသိတိုင်ရုံမျှသော သုတ်ပုဒ်အရဖြင့်။ အနတ္တလက္ခဏမေဝ၊ အနတ္တလက္ခာ ကိုသာလလျှင်။ ကထိတံ၊ ဟောအပ်၏။ အနိစ္စလက္ခဏာနိ၊ အနိစ္စလက္ခာဏာတို့ကို။ နကထိတာနိ၊ အဟောအက်ကုန်သေး။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ တာနိ၊ ထိုအနိစ္စလက္ခဏာဒုက္ခလက္ခဏာတို့ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြပြီး၍။ သမောဓာနေတွာ၊ ပေါင်း၍။ တီဏိပိလက္ခဏာနိ၊ သုံးပါးသောလက္ခဏာတို့ကိုလည်း။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဣဒံ၊ ဤတံကိံမညထအစရှိသော စကားတော်ကို။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်တော်မူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ တသ္မာတိ၊ တသ္မာဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဣမေပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ ဤငါးပါးသောခန္ဓာတို့သည်။ အနိစ္စာ၊ အနိစ္စသာမည်၏။ ဒုက္ခာ၊ ဒုက္ခသာဖြစ်ကုန်၏။ အနတ္တာ၊ အလို့သို့မလိုက်တတ်ကုန်။ တသ္မာ၊ ထိုသို့ခန္ဓာယံပဉ္စက၏ အနိစ္စိဒုက္ခအနတ္တ၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ယံကိဉ္စိရူပန္တိ၊ ယံကိဉ္စိရူပံ ရူပံဤသို့အစရှိသောပါဠိတို့၌။ ဝိတ္ထာရကထာ ဝိတ္ထာရတောအဋ္ဌကထာ၊ အကျယ်အားဖြင့် အနက်ကို ဖွင့်ဆိုစကားကို။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ၊ ဝိသုဒ္ဓိမဂ်ကျမ်း၌။ ပညာဘာဝနာဓိကာရေ၊ ပညာဘာဝနာအရာ၌။ ခန္ဓနိဒ္ဒသ၊ ခန္ဓာနိဒ္ဒသ၌။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်သာတည်း။ သေသံ၊ ကြွင်းသောစကားရပ်ကို။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသောဝါရတို့၌။ ဝုတ္တာနုသာရေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသည်ကိုအစဉ်မှီသဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ပန၊ အထူးကိုဆိုဦးအံ့။ ဣမသ္မိံသုတ္တေ၊ ဤအနတ္တလက္ခဏသုတ်၌။ အနတ္တလက္ခမေဝ၊ အနတ္တလက္ခဏာကိုသာလျှင်။ ကထိတံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ သတ္တမံ၊ သတ္တမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၈။ အဋ္ဌမေ၊ အဋ္ဌမသုတ်၌၌။ ဧကန္တဒုက္ခန္တိအာဒီတိ၊ ဧကန္တရဒုက္ခဤသို့အစရှိသော ပုဒ်တို့သည်။ ဓာတုသံယုတ္တေ၊ ဓာတုသံယုတ်၌။ ဝုတ္တနယေနေ၊ ဖွင့်အပ်ပြီးသောတည်းရှိသည်သာတည်း။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ တတ္ထ၊ ထိုဓာတုသံယုတ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသေနည်းဖြင့်သာလျှင်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗေ၊ သိထိုအပ်၏။ အဋ္ဌမံ၊ အဋ္ဌမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၉ နဝမံ၊ နဝမသုတ်၌။ အာဒိက္ကန္တိ၊ အာဒိက္ကံဟူသည်ကား။ ဧကာဒသဟိ၊ ရာဂအစဥပါသအဆုံးရှိသောတဆဲ့ တပါးကုန်သော။ အဂ္ဂီဟိ၊ ပူလောင်တတ်သော သဘောကြောင့်မီးဟုဟောအပ်ကုန်သောတရားတို့ဖြင့်။ အဒိက္ကံ၊ ပြောင်ပြောင်တောက်၏။ ပဇ္ဇလိတံ၊ အလျှံနှင့်တကွဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒွီသုပိ၊ နှစ်ပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဣမေသုသုတ္တေသု၊ ဤအဋ္ဌမ နဝမသုတ်တို့၌။ ဒုက္ခဏမေဝ၊ ဒုက္ခလက္ခဏာကိုသာလျှင်။ ကထိတံ၊ ဟောအပ်၏။ နဝမံ၊ နဝမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၁၀။ ဒသမေ၊ ဒသမသုတ်၌။ နိရုတ္တိယောဝ၊ ထိုထိုအနက်ကိုပြခြင်း၌ဆုံးဖြတ်အပ်သောသဒ္ဒါတို့သည်သာလျှင်။ နိရုတ္တိပထာ၊ နိရုတ္တိပထမည်ကုန်၏။ အထဝါ၊ တနည်းကား။ နိရုတ္တိယောစ၊ အကြောင်းနှင့်တကွနှင့်ထုတ်၍ ဆိုအပ်သောဝိဂ္ဂါနိဗ္ဗနစသည်တို့သည်လည်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တာ၊ ထိုနိရုတ္တိတို့သည်။ နိရုတ္တိဝသေန၊ နိဗ္ဗာစ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝိညာတဗ္ဗာနံ၊ သိအပ်ကုန်သော။ အတ္တာနံ၊ အနက်တို့၏။ ပထတ္ထာ၊ သိခြင်း၏အကြောင်း၏အဖြစ်ကြောင့်။ ပထာစ၊ သိခြင်း၏အကြောင့်တို့သည်လည်း။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ နိရုတ္တိပထာ၊ နိရုတ္တိပထမည်ကုန်၏။ သေသပဒဒွယေပိ၊ ကြွင်းသောအဓိဝစနပထာပညတ္တိပထာဟူသောနှစ်းပါး၌လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသောနည်းကိုသာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိုအပ်၏။ စသစ္စံ၊ မှန်၏။ တီဏိပိ၊ သုံးပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဧတာနိ၊ ဤနိရုတ္တိအဓိစနပညတ္တိပထဟူသောပုဒ်တို့ကို။ အညမညဝေဝစနာနေဝါတိ၊ အချင်းချင်းဝေဝုစ်တို့သာဟု။ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ သိအပ်ကုန်၏။ အသံကိဏ္ဏာတိ၊ အသံကိဏ္ဏာဟူသည်ကား။ အဝိဇဟိတာ၊ အစွန့်အပ်ကုန်၏။ ဣမေဟိ၊ ဤနိရုတ္တိပထအဓိဝစနပထပညတ္တိပထ တို့ဖြင့်။ ကော၊ အဘယ်သို့သော။ အတ္ထော၊ အကျိုးသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွ၊ ဆို၍။ အဆဋ္ဋိနာ၊ မစွန့်အပ်ကုန်။ အသံကိဏ္ဏပုဗ္ဗာနိ၊ အသံကိဏ္ဏပုဗ္ဗာဟူသည်ကား။ အတီတေပိ၊ အတိတ်၌လည်း။ နဝိဇဟိတပုဗ္ဗာ၊ မစွန့်အပ်စဘူးကုန်။ နသံကိယျန္တီတိ၊ နသံကိယျန္တိဟူသည်ကာညး။ ဧတရဟိ၊ ယခုပစ္စုပ္ပန်၌လည်း။ ဧတေဟိ၊ ဤနိရုတ္တိပထအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်မူစအံ့နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝတွာ၊ ဆို၍။ နဆဋ္ဋိယန္တိ၊ အစွန့်အပ်ကုန်။ နသံကိယိဿန္တီတိ၊ နသံကိယိဿန္တိဟူသည်ကား။ အနာဂတေပိ၊ အနာဂတ်၌လည်း။ နဆဋ္ဋိဿယန္တိ၊ မစွန့်ကုန်လတ္တံ့။ အပ္ပဋိကုဋ္ဌာတိ၊ အပ္ပဋိကုဋ္ဌာဟူသည်ကား။ အပ္ပဋိဗာဟိတာ၊ မပယ်မြစ်အပ်ကုန်။ အတီတန္တိ၊ အတီတံဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သဘာဝံ၊ သဘောကို။ အတိက္ကန္တံ၊ လွန်ပြီ။ ဝါ၊ တနည်းကား။ ဘင်္ဂမေဝ၊ ဘင်ကိုသာလျှင်။ အတိက္ကန္တံ၊ လွန်ပြီ။ နိရုဒ္ဓံ၊ နိရုဒ္ဓံဟူသည်ကား။ ဒေသန္တရံ၊ အရပ်တပါးသို့။ အသင်္ကမိတွာ၊ မပြောင်းမူ၍။ တတ္ထေဝ၊ ထိုဖြစ်ရာ၌သာလျှင်။ နိရုဒ္ဓံ၊ ချုပ်ပြီ။ ဝိပရိဏာမဂတန္တိ၊ ဝိပရိဏာဂတံဟူသည်ကား။ ဝိပရိဏာမံ၊ ဖောက်ပြန်ခြင်းသို့။ ဂတံ၊ ရောက်ပြီ။ နဋ္ဌံ၊ ပျက်ပြီ။ အဇာတန္တိ၊ အဇာတံဟူသည်ကား။ အနုပ္ပန္နံ၊ မဖြစ်သေး။ အပါတုဘူတန္တိ၊ အပါတုဘူတံဟူသည်ကား။ အဇာတတ္ထာဧဝ၊ မဖြစ်သေးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ ပါကဋီကဘူတံ၊ ထင်ရှားမဖြစ်။ ဥက္ကလာတိ၊ ဥက္ကလာဒူသည်ကား။ ဥက္ကပ္ပလဇနပဒဝါသိနော၊ ဥက္ကလဇနပုဒ်၌နေကုန်သော။ ဝဿဘညာနိ၊ ဝဿဘညာဟူသည်ကား။ ဝေဿာစ၊ အနွယ်ဖြစ်သော။ တတ္ထိ၊ လည်းကောင်း။ ဘညောစ၊ ဘဏအနွယ်ဖြစ်သော တိတ္ထိလည်းကောင်း။ ဒွေပီတိ၊ ဒွေပိဟူသည်ကား။ ဒွေပိ၊ နှစ်ဦးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ တေ၊ ထိုဝဿဘညတို့သည်။ မူလဒိဋ္ဌိဂတိကာ၊ ဤကပ်၌အလုံးစုံသောတိတ္ထိတို့၏ရှေးဖျားလက်မွန်ခေါင်းတည်ဖြစ်၍ ထိုသို့သောအဟေတုကအကိရယနတ္ထိကမိစ္ဆာအယူရှိကုန်သည်။ အဟေသုံ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အဟေတုကပဝါဒါတိအာဒီသု၊ အဟေတုပဒါဒါဤသို့အစရှိသောပါဠိတို့၌။ ဟေ တု၊ ဇနကအကြောင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပစ္စယော၊ ဥပထမ္ဘအကြောင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အဟေတုကဝါဒါ၊ အဟေတုအယူရှိသည်မည်ကုန်၏။ အရောန္တော၊ ပြုသောသူသည်။ ပါပံ၊ မကောင်းမှုကို။ နပရိယတိ၊ ပြုအပ်သည်မမည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အကိရိယဝါဒါ၊ အကိရိယအယူရှိကုန်သည်မည်ကုန်။ ဒိန္နံ၊ လှူအပ်သော အလှူအကျိုးသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိအာဒိဂဟဏတော၊ ဤသို့စသည်ကိုယူခြင်းကြောင့်။ နတ္ထိကဝါဒါ၊ နတ္ထိကဝါဒအယူရှိကုန်သည်မည်ကုန်၏။ တတ္ထ၊ ထိုဥက္ကလာဝဿဘာညာဒွေပိအဟေတုကဝါဒါ အကိရိယဝါဒါ နတ္ထိကဝါဒါ ဟူသောပါဠိ၌။ ဒိဋ္ဌိဂတိကာ၊ ဒိဋ္ဌိအယူရှိသောသူတို့သည်။ ဣမေဒွေဇနာ၊ ဝဿဘညာသူနှစ်ယောက်တို့သာ ဖြစ်ကုန်ခဲ့၏။ ဒိဋ္ဌိယော၊ အယူတို့ကား။ တိဿော၊ သုံးပါးတို့တည်း။ ဧကေကာယ၊ လုံးလုံးဝေစုရသောတပါးသောအယူနှင့်တကွ။ ဒိယဍ္ဎာ၊ တခုခွဲစီသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်သလော။ ဧကေကဿ၊ တယောက်နယောက်သောသူအား။ ဒိယဍ္ဎော၊ တဦးတည်းသော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ပဋိပါဋိယာ၊ အစဉ်အားဖြင့်။ စတ္တာရိ၊ လေးပါးကုန်သော။ ဈာနာနိ၊ ဈာန်တို့ကို။ နိဗ္ဗတ္တေတိယထာ၊ ဖြစ်စေသကဲ့သို့။ ဧဝံတထာ၊ ထိုအတူ။ ဧတ္ထ၊ ဤနှစ်ဦးသောသူတို့တွင်။ ဧကေကော၊ တဦးတဦးသောသူသည်။ တိဿာပိ၊ သုံးပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဒိဋ္ဌိယော၊ ဒိဋ္ဌိတို့ကို။ နိဗ္ဗတ္တေသိ၊ ဖြစ်စေ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဟေတု၊ ဇနကအကြောင့်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပစ္စယော၊ ဥပထမ္ဘကအကြောင့်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်ဖန်။ အာဝဇ္ဇန္တဿ၊ ဆင်ခြင်သော။ အာဟရန္တဿ၊ ရှေးရှုဆောင်သော။ အဘိနန္နန္တဿ၊ အလွန်နှစ်သက်သော။ အဿာဒေန္တဿ၊ သာယာသောသူအား။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧကဂ္ဂံ၊ တည်ကြည်သည်။ အပ္ပိတံ၊ အပ္ပနာကျသကဲ့သို့။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သော၊ ထိုအဖန်ဖန်ဆင်ခြင်ခြင်းစသည်ဖြင့်ဧကဂ္ဂတာကျသောပုဂ္ဂိုလ်သည်။ မိစ္ဆတ္တနိယာမံ၊ မမှန်သောသဘောရှိသောမြဲသောအယူသို့။ ဩက္ကမတိ၊ သက်၏။ သော၊ ထိုမိစ္ဆတ္တတိယာမသို့သက်သောသူကို။ ဧကန္တကာဠကောတိ၊ တရားရေစိမ်၍ကြိမ်ကြိမ်ဆေးလည်းစေးမစင်တန်ဧကန်မည်းညစ်သောသူဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ပန၊ ဆက်၍ဆိုဦးအံ့။ အဟတုကဒိဋ္ဌိယံ၊ အဟေတုကဒိဋ္ဌိ၌။ မိစ္ဆတ္တနိယာမံ၊ မိစ္ဆတ္တနိယာမသို့။ ဩက္ကမတိသေယျထာပိ၊ သက်သကဲ့သို့။ ဧဝံတထာ၊ ထိုအတူ။ ပရောန္တော၊ ပြုသောသူသည်။ ပါပံ၊ မကောင်းမှုကို။ နကရိယ၊ ပြုအပ်သည်မမည်။ ဒိန္နံ၊ လှူအပ်သောအလှူ၏အကျိုးသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမေသုဒွီသုဌာနေသု၊ ဤနှစ်ပါးသောအရာတို့၌လည်း။ မိစ္ဆတ္တနိယာမံ၊ မိစ္ဆတ္တနိယာမသို့။ ဩက္ကမတိ၊ သက်၏။ န ဂရဟိတဗ္ဗံ နပ္ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ အမညိံသူတိ ဧတ္ထ၊ န ဂရဟိတဗ္ဗံ နပ္ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ အမညိံသူ ဟူသောပါဌ်၌။ ယဒေတံ တံယံဧတံ၊ အကြင်ဘင်ခဏကို လွန်လေပြီးချုပ်လေပြီးသော ရုပ်စသောတရားကို။ အတီတံနာမ၊ အတိတ်မည်၏ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ဣဒံ၊ သင်အတိတ်ဟူ၍ဆိုအပ်သောဘင်္ဂက္ခဏကိုလွန်လေပြီးချုပ်လေပြီးသောဤရုပ်စသောတရားသည်။ နအတီတံ၊ အတိတ်အဟုတ်ဟူ၍။ ဣဒံ၊ ဤဘင်ခဏကိုလွန်လေပြီးချုပ်လေပြီးသောရုပ်စသောတရားသည်။ နအနာဂတံဝါ၊ အနာဂတ်မဟုတ်သည်လည်းကောင်း။ ပစ္စုပ္ပန္နံဝါ၊ ပစ္စုပ္ပန်သည်လည်းကောင်း။ အဿ၊ ဖြစ်ကောင်းရာ၏။ ဣတိအာဒိ၊ ဤသို့အစရှိသည်ကို။ ဝဒန္တော၊ ဆိုသောသူသည်။ ဂရဟိတာနာမ၊ ကဲ့ရဲ့သည်မည်၏။ တတ္ထ၊ ထိုအတိတ်ဟူ၍ဆိုအပ်သောစကား၌။ ဒေါသံ၊ အပြစ်ကို။ ဒေဿတွာ၊ ပြ၍။ ဣမိနာ၊ ချုပ်ပြီးသောရုပ်စသည်ကို အတိတ်ဆိုသောဤစကားဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်ကိစ္စမူပရအံ့နည်း။ ဂရဟိတံ၊ ကဲ့ရဲထိုက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။
၁ခန္ဓသံယုတ်ရအရဟန္တဝဂ်
၁။ အရဟန္တဝဂ္ဂဿ၊ အရဟန္တဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ ဥပါဒိယမာနောနိ၊ ဥပါဒိယမာနောဟူသည်ကပား။ တဏှာမာနဒိဋ္ဌဝသေန၊ တဏှာမာနသတ္တိ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဂဏှမာနော၊ ဧတံမမဧသောဟမသ္မိဧသောမေအတ္တဟုစွဲလမ်းသောသူသည်။ ဗန္ဓောမာရဿာတိ၊ ဗန္ဓောမာရဿဟူသည်ကား။ မာရဿ၊ မာရ်မရ်သည်။ ပါသေန၊ ရာဂကျော့ကွင်းဖြင့်။ ဗန္ဓောနာမ၊ ဖွဲ့အပ်သည်မည်၏။ မုတ္တောပါပိမတောတိ၊ မုတ္တောပါပိမတောဟူသည်ကား။ ပါပိမတော၊ မာရ်ယုတ်၏။ ပါသေန၊ ရာဂကျော့ကွင်းမှ။ မုတ္တောနာမ၊ လွတ်သာမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အနုပါဒိယတော၊ မစွဲလမ်းသောသူအား။ သဗ္ဗသော၊ အချင်းခပ်သိမ်း။ ခန္ဓဿ၊ ခန္ဓာ၏။ အဘာဝတော၊ အရှိခြင်းကြောင့်တည်း။ ပဌမံ၊ ပဌမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၂။ ဒုတိယေ၊ ဒုတိယသုတ်၌။ မညမာနောတိ၊ မညမာနောဟူသည်ကား။ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိမညနာတိ၊ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိဟူ သောမညနာတို့ဖြင့်။ မညမာနော၊ ဧတံမမဧသောဟမသ္မိ ဧသောမေအတ္တာဟု အောက်မေ့မှတ်မှားသောသူသည်။ ဒုတိယံ၊ ဒုတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၃။ တတိယေ၊ တတိယသုတ်၌။ အဘိနန္ဒမာနောတိ၊ အဘိနန္ဒမာနောဟူသည်ကား။ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိ အဘိနန္ဒနာဟိယေဝ၊ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိဟူသောအလွန်နှစ်သက်ကြောင့်တို့ဖြင့်ပင်လျှင်။ အဘိနန္ဒမာနော၊ ဧတံမမဧသောဟမသ္မိဧသောမေအတ္တာဟုအလွန်နှစ်သက်သောသူသည်။ တတိယံ၊ တတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။ စတုတ္ထေ၊ စတုတ္ထသုတ်၌။ ဆန္ဒောတိ၊ ဆန္ဒဟူသည်ကား။ တဏှာဆန္ဒော၊ တဏှာဆန္ဒသာလျှင်ဖြစ်သော လိုချင်တတ်သောတရားကို။ ကဟာတဗ္ဗော၊ ပယ်အပ်၏။ စတုတ္ထံ၊ စတုတ္ထသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၅၆။ ပဉ္စမဆဋ္ဌေသုပိ၊ ပဉ္စမဆဋ္ဌသုတ်တို့၌လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသော နည်းကိုသာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ပဉ္စမဆဋ္ဌာ၊ ပဉ္စမဆဋ္ဌသုတ်တို့သည်။ နိဋ္ဌိတာနိ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ကုန်ပြီ။
၇။ သတ္တမေ၊ သတ္တမသုတ်၌။ အတ္တနိယန္တိ၊ အတ္တနိယံဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ နသန္တကံ၊ ဥစ္စာမဟုတ်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ပရိက္ခာရဘာဝေန၊ ပရိက္ခရာဥစ္စာအဖြစ်မှ။ သုညတံ၊ ဆိတ်၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားအနက်။ သတ္တမံ၊ သတ္တမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၈။ အဋ္ဌမေ၊ အဋ္ဌမသုတ်၌။ ရဇနီယသဏ္ဌိတန္တိ၊ ရဇနီယသဏ္ဌိတံဟူသည်ကား။ သဏ္ဌိတံ၊ တည်၏။ ရာဂဿ၊ ရာအား။ ပစ္စယဘာဝေန၊ ကျေးဇူးပြုသည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ ဌိတံ၊ တည်၏။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အဋ္ဌမံ၊ အဋ္ဌမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၉-၁၀။ နဝမဒသမာနိ၊ နဝဒသမသုတ်တို့ကို။ ရာဟုလသံယုတ္တေ၊ ရာဟုလာသံယုတ်၌။ ဝုတ္တနယေနေဝ၊ ဆိုအပ်ပြှီးသောနည်းဖြင့်သာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင့်အပြီးတည်။ နဝမ ဒသမာနိ၊ နဝမဒသမသုတ်တို့သည်။ နိဋ္ဌိတာနိ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ကုန်ပြီ။ ဒုတိယော၊ နှစ်ခုမြောက်သော။ အရဟန္တဝဂ္ဂေါ၊ အရဟန္တဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၁ခန္ဓသံယုတ်၈ခဇ္ဇနီယဝဂ်၊
၁၃။ ခဇ္ဇနီယဝဂ္ဂဿ၊ ခဇ္ဇနီယဝဂ်၏။ အာဒိတော၊ အစ၌။ တီသု၊ သုံးပါးကုန်သော။ သုတ္တေသု၊ သုတ်တို့၌။ စတုသစ္စမေဝ၊ သစ္စာလေးပါးကိုသာလျှင်။ ကထတံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ပဌမဒုတိယ တတိယာနိ၊ ပဌမ ဒုတိယ တတိယသုတ်တို့သည်။ နိဋ္ဌိတာနိ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ကုန်ပြီ။
၄။ စတုတ္ထေ၊ စတုတ္ထသုတ်၌။ ယာဝတာဘိက္ခဝေ သတ္တာဝါသာတိ၊ ယာဝတာဘိက္ခဝေသတ္တဝါသာ ဟူသည်ကား။ ဘိက္ခဝေ၊ ရဟန်းတို့။ ယတ္ထကာ၊ အကြင်မျှလောက်ကုန်သော။ သတ္တာဝါသာနာမ၊ ထိုထိုသတ္တနိကာယ၌ ပေါင်းတော် နေထိုင်တတ်ကုန်သော သတ္တဝါတို့မည်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိကုန်၏။ တသ္မိံတသ္မိံသတ္တနိကာယေ၊ ထိုထိုသတ္တ ဝါအပေါင်း၌။ ယာဝတာဝဘာဝဂ္ဂန္တိ၊ ယာဝတာတာဝဘဝဂ္ဂံ ဟူသည်ကား။ ယတ္ထကံ၊ အကြင်မျှလောက်သော။ ဘဝဂ္ဂံနာမ၊ ထိုထိုဘဝ၌ မြတ်သောသတ္တဝါမည်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဧတေအဂ္ဂါဧတေသေဋ္ဌာတိ၊ ဧတေအဂါဧတေသေဋ္ဌာ ဟူသည်ကား။ ဧတေ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ တေဟိသဗ္ဗေပိ၊ ထိုအလုံးစုံသော သတ္တဝါတို့ထက်လည်း။ အဂ္ဂဘူတာစေဝ၊ အမြတ်ဖြစ်၍လည်းဖြစ်ကုန်၏။ သေဋ္ဌဘူတာစ၊ ခြီးမွမ်းထိုက်သောသူတို့ထက်အထူးသဖြင့်ခြီးမွမ်းထိုက်သည်ဖြစ်၍ဖြစ်ကုန်၏။ ယဒိဒံ အရဟန္တောတိ၊ ယဒိဒံအရဟန္တောဟူသည်ကား။ ယေဣမေအရဟန္တော၊ အကြင်ရဟန္တာတို့မည်သည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ဣဒမ္ပိသုတ္တံ၊ ဤသုတ်သည်လည်း။ ပုရိမနယေနော၊ ရှေးဖြစ်သောသတ္တဋ္ဌာနကောသလ္လသံယုတ်၌ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့် သာလျှင်။ ဥဿဒနန္ဒိယဉ္စ၊ မြောက်များသောဂုဏ်နှင့်ပြည့်စုံသောအသေက္ခပုဂ္ဂိုလ်တို့အား ကြည်ညိုခြင်းကို ဖြစ်စေသဖြင့် အသေက္ခကျေးဇူးကိုရခြင်းမူမူအားကျ၍ကြိုးစားဖြားယေင်း သွေးဆောင်တတ်သည်လည်းကောင်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အထာပရံ ဧတဒဝေါစာတိ၊ အထာပရံဧတဒဝေါစဟူသည်ကား။ တဒန္ဓပရိဒီပနာတဟိစေဝ၊ ထိုသို့အကြင်အကြင်ပြအပ်ပြီး သောသုတပုဒ်၏အနက်ကိုပြတတ်သည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဝိသသတ္ထပရိဒီပနာတိ၊ ထူးသော အနက်ကုန်ပြတတ်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ ဂါထာဟိ၊ ဂါထာတို့ဖြင့်။ ဧတံသုခိတောပတအရဟန္တော တိအာဒိဝစနံ၊ ဧတံသုခိတောဝတအရဟန္တော ဤသို့အစရှိသောစကားကို။ အဝေါစ၊ ဟောတော်မူ၏။ တတ္ထ၊ ထိုသုခိနောဝတ အရဟန္တောအစရှိသောစကား၌။ သုခိနောတိ၊ သုခိနောဟူသည်ကား။ ဈာနသုခေနစ၊ ဈာန်ချမ်းသာဖြင့်လည်းကောင်း။ မဂ္ဂသုခေနစ၊ မဂ်ချမ်းသာတို့ဖြင့်လည်းကောင်း။ ဖလသုခေနစ၊ ဖိုလ်ချမ်းသာဖြင့်လည်းကောင်း။ သုခိတာ၊ ဖြစ်သောလွန်ကဲ့သောချမ်းသာရှိပေကုန်၏တကား။ တဏှာတေသံနဝိဇ္ဇတီတိဧတ္ထ၊ တဏှာဧသံ နဝိဇ္ဇတိဟူသောဤပါဌ်၌။ တေသံ၊ ထိုရဟန္တာအရှင်တို့အား။ အပါယဒုက္ခဇနိကာ၊ အပါယ်ဆင်းရဲကိုဖြစ်
၈၆+၈၇ စေတတ်သာ။ တဏှာ၊ တဏှာသည်။ နဝိဇ္ဇတိ၊ မရှိ။ ဧဝံ၊ ဤသို့ဝဋ်နာ၏အမြစ်ဖြစ်သောဝဋ်နာ၏ မရှိခြင်းဖြင့်။ တေ၊ ထိုရဟန္တာအရှင်တို့သည်။ အနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာနတပတ္တိယာ၊ အနုပါဒိသေသ နိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်သဖြင့်။ သုခိတာ၊ သုခတကားတို့ အဆုံးကိုလွန်သော သုခသို့ ရောက်ပေကုန်သည်သာတည်း။ အသ္မိမာနောတိ၊ အသ္မိမာနောဟူသည်ကား။ နဝဝိဓော၊ သေယျော ဟမသ္မိ အစရှိသော နည်းဖြင့် ဖြစ်ခြင်းကြောင့်ကိုးပါးအပြားရှီသော။ မာနော၊ အစောက်မတ်လတ်မာန်တောင်ထွဋ်ကို။ အရဟတ္တဂ္ဂေန၊ အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ်သတ်လျက်ဖြင့်။ တေဟိ၊ ထိုရဟန္တာတို့သည်။ သမုစ္ဆိန္နော၊ မထားမကျင်းတျင်းတျင်း ဖြတ်အပ်ပြီ။ မောဟဇာတံ ပဒါလိတန္တိ၊ မောဟဇာလံပဒါလိတံဟူသည်ကား။ ဉာဏေန၊ မရဟတ္တမဂ်ဉာဏ်ဖြင့်။ အဝိဇ္ဇာဇာလံ၊ အဝိဇ္ဇာတည်းဟူသော ကွန်ယက်ကုန်။ ဖာလိတံ၊ ဆုတ်ဖြတ်အပ်ပြီ။ အနေဇန္တိ၊ အနေဇံဟူသည်ကား။ ဧဇာတသင်္ခါတာယ၊ ဧဇာတဟူ၍ဆိုအပ်သော။ တဏှာယ၊ တဏှာ၏။ ပဟာနဘူတံ၊ တဏှာ၏။ ပဟာနဘူတံ၊ ကင်းရာကုန်ရာဖြစ်သော။ အရဟတ္တံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သို့။ တေ၊ ထိုရဟန္တာအရှင်မြတ်တို့သည်။ အနုပ္ပတ္တာ၊ လျောက်ပတ်သောအနုလေမပဋိလောပဋိပဒါဖြင့်ရောက်လတ်ကုန်ပြီ။ အနုပလိတ္တာနိ၊ အနုပလိတ္တာဟူသည်ကား။ တဏှာဒိဋ္ဌိလေပေဟိ၊ တဏှာဒိဋ္ဌိဟူသောအစေးအညှိဖြင့်။ အလိတတ္တာအမက္ခိယာ၊ မလိမ်းမကပ်ကုန်။ ဗြဟ္မဘူတာတိ၊ ဗြဟ္မဘူတာဟူသည်ကား။ သေဋ္ဌဘူတာ၊ မြတ်သည်ဖြစ်၍ဖြစ်ကုန်သော။ ပရိညာဟိ၊ ဉာတပရိညာယဟူသည်ကား။ တီဟိ၊ သုံးပါးကုန်သော။ ပရိညာဟိ၊ ပရိညာတပရိညာဉ်တီရဏပရိညာဉ် ပဟာနပရိညာဉ်တို့ဖြင့်။ ပရိဇာနေတွာ၊ ပိုင်းခြား၍သိပြီး၍။ သတ္တသဒ္ဓမ္မဂေါဝရာတိ၊ သတ္တသဒ္ဓမ္မဂေါစရာဟူသည်ကား။ သဒ္ဓါ
၅။ ပဉ္စမေ၊ ပဉ္စမသုတ်၌။ ဂါထာဟိ၊ ဂါထာတို့နှင့်။ ဝိနာ၊ ကင်း၍။ ဒုဒ္ဓိကမေဝ၊ သက်သက်စုဏ္ဏိယဗန္ဓကိုသာလျှင်။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ကထိယမာနံ၊ ဟောအပ်သောတရားကို။ ဗုဇ္ဈနကာနံ၊ သိလတ္တံ့ကုန်သောဝေနေယျတို့၏။ အဇ္ဈာသယေန၊ အလိုအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ပဉ္စမံ၊ ပဉ္စမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီး။
၆။ ဆဋ္ဌေ၊ ဆဋ္ဌသုတ်၌။ သီဏသီဟော၊ တိဏခြင်္သေ့လည်းကောင်း။ ကာဠသီဟော၊ ကာဠခြင်္သေ့လည်းကောင်း။ ပဏ္ဍုသီဟော၊ ပဏ္ဍုခြင်္သ့လည်းကောင်း။ ကေသရသီဟော၊ ကေသရခြင်္သေ့လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စတ္တာရော၊ လေးမျိုးတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တေသု၊ ထိုလေးမျိုးတို့တွင်။ တိဏသီဟော၊ မြက်စားသောခြင်္သေ့သည်။ ကပေါတဝဏ္ဏဂါဝီသဒိသော၊ ထိုတောင်အဆင်းရှိသောနွားမနှင့်တူသည်။ တိဏဘက္ခောစ၊ မြက်စားသည်လည်း။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကာဠသီဟော၊ ကာဠခြင်္သေ့သည်။ ကာဠဂါဝီသဒိသော၊ နွားမနက်နှင့်တူသည်။ တိဏဘက္ခောယေဝ၊ မြက်စားသည်ပင်လျှင်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပဏ္ဍုပလာသဝဏ္ဏဂါဝီ သဒိသော၊ ဖက်ရွက်လျော်သို့ဖြော့တော့သောအဆင်းရှိသောနွားမသည်။ မံသဘက္ခော၊ အသားစားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကေသရသီဟော၊ ကေသရခြင်္သေ့သည်။ လာခါရသပရိကမ္မကတေနေဝ၊ ချိပ်ရည်ဖြင့်ဆိုးတပ်အပ်သကဲ့သို့ တွေးတွေားနီသော။ မုခေန၊ ခံတွင်းနှင့်လည်းကောင်း။ အဂ္ဂနင်္ဂုဋ္ဌေန၊ အမြီးဖျားနှင့် လည်းကောင်း။ လာခါရသ ပရိကမ္မ ကတေဟိဝိယ၊ ချိပ်ရည်ဖြင့်ဆိုးတပ်အပ်သကဲ့သို့တွေးတွေးနီကုန်သော။ စတူဟိ၊ လေးဘက်ကုန်သော။ ပါဒပရိယန္တေဟိ၊ ခြေဖျားတို့နှင့်လည်းကောင်း။ သမန္နာဂတော၊ ပြည့်စုံ၏။ အဿ၊ ထိုသားတို့သေဌ်နင်း ခြင်္သေ့မင်း၏။ မတ္ထကတောပိ၊ ဦးခေါင်းမှလည်း။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ လာခါ တူလိကာယ၊ ချိပ်ရည်ဆွတ် စုတ်ဖြင့်။ ကတာဝိယ၊ အကြောင်းရေးသားပြုအပ်ကုန်ကဲ့သို့။ တိဿေဉ္ဇရာဇိယောပိ၊ သုံးသွယသော အရေားတို့သည်။ ပိဋ္ဌိမဇ္ဈေန၊ ကျေက်ကုန်း အလယ်ဖြင့်။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ အန္တရသတ္တိမှိ၊ ပေါင်းကြား၌။ ဒက္ခိဏဝဋ္ဋာ၊ လက်ျာရစ်လည်ကုန်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဌိတာ၊ တည်ကုန်၏။ ပန၊ ထိုမှတပါး။ အဿ၊ ထိုသားတို့သေဌ်နင်းခြင်္သေ့မင်း၏။ ခန္ဓေ၊ လည်ထုတ်၌။ သတသဟဿဂ္ဃနိကကမ္ဗလပရိက္ခေပေါဝိယ၊ အဘိုးတသိန်းထိုက်သောကမ္ဗလာဖြစ်ရစ်သိုင်းကဲ့သို့။ ကေသရဘာဝေါ၊ စွေးစွေးစွတ်ချိပ်ရည်ဆွတ်သို့လှမြတ်ရောင်လျှက်ဆံအဆုပ်သည်။ ဟောတိ၊ ရှိ၏။ အဝသေသဋ္ဌာနံ၊ ကြွင်းကျန်သောအရပ်သည်။ ပရိသုဒ္ဓံ၊ စင်ကြယ်သည်။ သာလိပိဌိသင်္ခ စုဏ္ဏပိစုဝဏ္ဏံ၊ သလေးနှံခရုသင်းမှုန့်ဝါဂွမ်းအဆင်းရှိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ စတူသုဝ၊ လေးပါးကုန်သော။ ဣမေသုသီဟေသု၊ ဤခြင်္သေ့တို့တွင်။ အယံကေသရသီဟော၊ ဤကေသရခြင်္သေ့ကို။ ဣဓ၊ ဤသုတ်၌။ အဓိပ္ပေတော၊ အလိုရှိအပ်၏။ မိဂရာဇာတိ၊ မိဂရာဇဒူသည်ကား။ ကမ္မာနုဘာဝသိဒ္ဓအဓိပစ္စ မဟေသက္ခေဟိ၊ ကံ၏အာနုဘော်ဖြင့် ငြီးသော အကြီးအမှု၏အဖြစ်မြတ်သည်၏ အဖြစ်စိုးကွပ် နှိပ်နင်းနိုင်သည်၏ အဖြစ်တို့ဖြင့်။ မိဂဏဿ၊ ကုန်အောင်စုံသောသားအပါင်း၏။ ရာဇာ၊ မင်းသည်။ အာသယာနိ၊ အာသယာဟူသည်ကား။ ဝသနဋ္ဌနတော၊ နေရာဋ္ဌာနဖြစ်သော။ သုဝဏ္ဏဂုဟတောဝါ၊ ရွှေဂူမျလည်းကောင်း။ ရဇတ မဏျိဖလိကမနောသိလာဂုဟတောဝါ၊ ငွေဂူပတ္တမြားရူဖလ်ဖြင့်သီလာဂူမှလည်းကောင်း။ နိက္ခမတိ၊ ထွက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ပန၊ ထိုမှတပါး။ ဧသဧသောမိဂရာဇာ၊ ဤသားများ သေဌ်နင်းခြင်္သေ့မင်းသည်။ နိက္ခမမာနော၊ နေရာမှထွက်လသော။ အန္ဓကာရပီဠကော၊ အမိုက်မှောင်နှိပ်စက်အပ်သည်ဖြစ်၍။ အာလောကတ္ထာယဝါ၊ အလင်းအကျိုးငှာလည်းကောင်း။ ဥစ္စာရသဿာဝပီဠတော၊ ကျင်ကြီးကျင်ငယ်နှိက်စက်အပ်သည်ဖြစ်၍။ တေသံ၊ ထိုကျင်ကြီးကျင်ငယ်တို့ကို။ ဝဿဇ္ဇနတ္ထာယဝါ၊ စွန့်ခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဇိဃစ္ဆာပီဠကော၊ မွတ်သိပ်ခြင်းနှိပ်စက်အပ်သည်ဖြစ်၍။ ဂေါစရတ္ထာယဝါ၊ အစာရှာစားခြင်းငှာလည်းကောင်း။ သမ္ဘဝပီဠတော၊ သုက်နှိပ်စက် အပ်သည်ဖြစ်၍။ အသဒ္ဓမ္မပဋိသေဝနတ္ထာယဝါ၊ မေထုန်မှီဝဲခြင်းငှာလည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စတူဟိ၊ လေးပါးကုန်သော။ ကာရဏေဟိ၊ အကြောင်းတို့ကြောင်း။ နိက္ခမတိ၊ ထွက်၏။ ပန၊ ထိုသို့အကြောင်းလေးပါးရှိတုံငြားသော်လည်း။ ဣဓ၊ ဤသုတ်၌။ ဂေါစရတ္ထာယ၊ အစာစားအံ့ သောငှာ။ နိက္ခန္တောတိ၊ ထွက်၏ဟူ၍။ အဓိပ္ပေတော၊ အလိုရှိအပ်၏။ ဝီဇမ္ဘတီတိ၊ ဝိဇမ္ဘတိဟူသည်ကား။ သုဝဏ္ဏဖလကေဝါ၊ ရွှေပြားအပြင်၌လည်းကောင်း။ ရဇတမဏိဖလိက အနောသိလာနံ၊ ငွေစင်ပတ္တမြားဖလ်မြင်းသီလာတို့တွင်။ အညတရသ္မိံဝါ၊ တပါးပါးသောအဖြစ်၌လည်းကောင်း။ ဒွေ၊ နှစ်ဘက်ကုန်သော။ ပစ္ဆိမပါဒေ၊ နောက်ခြေတို့ကို။ သမံတိဋ္ဌာပေတွာ၊ ထက်ဝန်းကျင်အဘို့ဖြင့်ညီညွတ်စွာသာလျှင်မြေ၌ထား၍။ ပုရိမပါဒေန၊ ရှေးခြေနှစ်ဘက်တို့ကို။ ပုရတော၊ ရှေးအဘို့သို့။ ပသာရေတွာ၊ ဆန့်တန်း၍။ သရိရဿ၊ ကိုယ်၏။ ပစ္ဆဘာဝံ၊ နောက်ဘို့ကို။ အာကဍ္ဎိတွာ၊ ရှေးသို့ငင်၍။ ပုရိမဘာဂံ၊ ရှေးအဘို့ကို။ အဘိဟရိတွာ၊ ရှေးသို့ဆောင်၍။ ပိဋ္ဌိံ၊ ကျေက်ကုန်းကို။ နာမေတွာ၊ ညွတ်စေ၍။ ဂီဝံ၊ လည်ကို။ ဥက္ခိပိတွာ၊ ချီ၍။ အသနိသဒ္ဒံဝိယ၊ မိုဃ်းကြိုးထစ်သကဲ့သို့အသံကို။ ကရောန္တော၊ ပြုလျက်။ ဝိဇမ္ဘတိ၊ ခုန်ပျံစမြဲခြယ်ဝဲသို့ပြန်လှဲတုံဖယ်အလှယ်လှယ်လျှပ်ခြယ်ဝဲ့သို့ပြားလှဲတုံဖယ်အလှယ်လှယ်လျှင်စမ္ပယ်ကွန်းကမြူး ရွှင်ပ၏။ ပန၊ ထင်စွာဆိုဦးအံ့။ ဝိဇမ္ဘနဘူမိယံ၊ ကွန့်ရာမြေအပြင်၌။ တရုဏဝစ္ဆကောဝိယ၊ နားရွက်ခြီးဖျားထောင်လျက် တောင်မြောက် လေးပါးရွှင်မြူးစား၍ ခုန်စမ္ပယ်နွားသငယ်သို့။ အပရာပရံ၊ ထိုမှဤမှ။ ဇဝတိ၊ ပြေးလွှားမြူးကွန့်၏။ ပန၊ အထူးကိုဆိုဦးအံ့။ ဇဝတော၊ ခုန်ပျံမြူးစားပြေးလွှားသော။ အဿ၊ ထိုခြင်္သေ့မင်း၏။ သရိရံ၊ ကိုယ်သည်။ အန္ဓကာရေ၊ အမိုက်တိုက်၌။ ပရိဗ္ဘမန္တံ အလာတံ ဝိယ၊ ပတ်ပတ်လည်သော မီးစကဲ့သို့။ ခါယတိ၊ ရဲရဲညီးညီးမီမီးဟူဘွယ် အကယ်မီးသို့ထင်၏။
၉၈+၉၉+ ဆဲ့ကိုနှစ် စေ့သည်နှစ်၌။ ဝိဝဋေန ဒွါရေန၊ နတ်တို့ဖွင့်သော တံခါးဖြင့်။ ကဏ္ဋကံ၊ ကဏ္ဋမြင်းကို။ အာရုယှ၊ စီးတော်မူ၍။ ဆန္နသဟာယဿ၊ ဆန္နမတ်တော်လျှင် အဘော်ရှိသည်ဖြစ်၍။ နက္ခမိတွ၊ တောကြီးထွက်တော်မူ၍။ တီဏိရဇ္ဇာနိ၊ ညဉ့်တွင် လွန်တော်မူ၍။ အနောကမနဒိတီရေ၊ အနော်မာမြစ်ကမ်းနား၌။ ဗြဟ္မုနာ၊ ဃဋိကာရဗြဟ္မာမင်းသည်။ ဒိန္နာနိ၊ ကပ်လှုအပ်ကုန်သော။
၉၉။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဗောဓိမဏ္ဍံ၊ ဗောဓိမဏ္ဍိုင်သို့။ အာရုယှ၊ တက်တော်မူလို၍။ စုဒ္ဒသဟတ္ထုဗ္ဗေဓေဌာနေ၊ တဆဲ့လေးတောင်အပြန့်ကျယ်သောအရပ်။ တီဏိသန္တရံ၊ မြက်အခင်းကို။ သန္တရိတွာ၊ ခင်း၍။ စတုရင်္ဂံ၊ အရေသာကြွင်းစေအရိုးသာကြွင်းစေအသားသာအသွေးခန်းခြောက်ပစေဟု အင်္ဂါလေးပါးနှင့်ပြည့်စုံသော။ ဝီရိယံ၊ လုံလကို။ အဓိဋ္ဌာယ၊ ဆောက်တည်၍။ နိသန္နဿ၊ ထိုင်နေတော်မူစဉ်။ တံခဏံ၊ ထိုခဏ၌သာလျှင်။ မာရဗလံ၊ မာရ်မင်းရလ်ပုံကို။ ဝိဓမိတွာ၊ နေမဝင်မီဖျက်ဆီးတော်မူ၍။ တီသုယာမေသု၊ ညဉ့်သုံးယာမ်တို့၌။ တိဿောဝိဇ္ဇာ၊ ပုဒိအာဟုဝိဇ္ဇာသုံးပါးတို့ကို။ ဝိသောဓေတွာ၊ သုက်သင်ပြီး၍။ အနုလောမပဋိလောမပဋိစ္စသမုပ္ပါဒမဟာသမုဒ္ဒံ၊ အနုလုံပဋိလုံဖြစ်သော ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒါတည်းဟူသော နို့ရည်သမုဒ္ဒရာကို။ ယမကဉာဏေမန္တနေန၊ အနုလံမအားဖြင့်သုံသပ်သောဉာဏ် ပဋိလုံအားဖြင့် သုံးသပ်သောဉာဏ်တည်းဟူသော အစုံသောဝိပဿနာဉာဏ်မွှေ တပ္ပတ်ကျည်ကြီးဖြင့်။ မန္ထေန္တဿ၊ မွှေတော်မူစဉ်။ သဗ္ဗညုတဉာဏ်တည်းဟူသော ဆီကြည်ထောပတ်ကို။ ပဋဝိဒ္ဓ၊ ထိုးထွင်အပ်သည်ရှိသော်။ တဒနုဘာဝေန၊ ထိုသဗ္ဗညုတဉာဏ်၏ အာနုဘော်ဖြင့်။ ဒသသဟဿိလောကဓာတုကမ္ပနံ၊ လောကဓာတ်ပေါင်း တသောင်းရပ်ရွာဆင်ကုန်းခါသို့ပြင်းစွာတုလှုပ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ သီဟဿ၊ ခြင်္သေ့၏။ စတုဒိသာဝိလောကနံ ဝိယ၊ အရပ်လေးမျက်နှာကို ကြည့်ရင်းကဲ့သို့။ ပဋိဝိဒ္ဓသဗ္ဗညုတဉာဏဿ၊ ထိုးထွင်အပ်ပြိးသောသဗ္ဗညုတဉာဏ်ရှိလတ်ပြီး၍။ သတ္တသတ္တာဟံ၊ ခုနစ်ရက်ထီပတ်လုံး။ ဗောဓိမဏ္ဍေ၊ ဗောဓိမဏ္ဍိုင်၌။ ဝိဟရိတွာ၊ နေတော်မူပြီ၍။ ပရိဘုတ္တမဓုပိဏ္ဍိ ကာဟာရဿ၊ ပရိဘုတ်အပ်ပြီးသော ပျားဆုပ်မု့ အာဟာရရှိလတ်၍။ အဇာပါလနိဂြောဓမူလေ၊ ဆိတ်ကျေင်းညောင်ပင်အောက်၌။ မဟာ ဗြဟ္မုနော၊ သဟမ္ပတိ မဟာဗြဟ္မာမင်းကို။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ၊ ဝန်းခံတော်မူ၍။ တတ္ထ၊ ထိုဆိတ်ကျောင်းညောင်ပင် အောက်၌။ ဝိဟရန္တဿ၊ နေတော်မူသော သဗ္ဗညုတမြတ်စွာဘုရား၏။ ဧကာဒသမေဒိဝသေ၊ သတ္တသတ္တာဟမှနောက် တဆဲ့တရက်နေ့မြောက်သောနေ့တွင်။ သွေ၊ နက်ဖြန်။ အာသဠီပုဏ္ဏမာ၊ ဝါဆိုလပြည့်သည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပစ္စူသသမယေ၊ မိုဃ်းသောက်သောအခါ၌။ ကဿနုခေါ၊ အဘယ်သူအားလျှင်။ အဟံ၊ ငါသဘည်။ ပဌမံ၊ ရှေးဦးစွာ။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ဒေသေယျ၊ ဟောရအံ့နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဠာရုဒကာ+
နတ္ထိဘန္တေ နိဋ္ဌိတံ ဘန္တေ ပဏ္ဍိတေန ဣန္ဒာစာရဿ နိဗ္ဗာနဿ ပစ္စယော ဟောတု သဗ္ဗေသတ္တာသုခိတာ
တုမှေပိ ဟောထ သာဓု သာဓု သာဓု နိဋ္ဌိတံ ဘန္တေ ပုနအညံ ပဏ္ဏံလိခနတ္ထာယ ဣစ္ဆာမ ဘန္တေ၊
၁၀၀။ နံ၊ အဠာရသေ့ဥဒကရရသေ့တို့၏။ ကာလင်္ကတဘာဝံ၊ စုတေသည်၏အဖြစ်ကို။ ဉတွာ၊ သိ၍။ ဓမ္မဒေသနတ္ထာယ၊ တရားဟောတော်မူခြင်းငှာ။ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာနံ၊ ပဉ္စဝဂ္ဂီရဟန်းတို့အား။ ဩလောကနံ၊ ကြည့်ခြင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ သီဟဿ၊ ခြင်္သေ့၏။ ဂေါစရတ္ထာယ၊ အစာရှာစားခြင်းငှာ။ တိယောဇနံ၊ သုံးယူဇနာခရီးသို့။ ဂမနကာလောဝိယ၊ သွားသောအခါကဲ့သို့။ အတ္တနောဝ၊ ကိုယ်တော်၏။ ပတ္တစီဝရံ၊ သပိတ်သင်္ကန်းတော်ကို။ အာဒါယ၊ ယူတော်မူ၍။ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာနံ၊ ပဉ္စဝဂ္ဂီရဟန်းတို့အား။ ဓမ္မစက္ကံ၊ ဓမ္မစကြာတရားတာ်ကို။ ပဝတ္တေေဿာမိ၊ ဟောတော်မူအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပစ္ဆာဘတ္တံ၊ ဆွမ်းဘုဉ်းပေးပြီးသည်မှနောက်၌။ အဇပါလနိဂြောဓတော၊ ဆိတ်ကျောင်းညောင်ပင်မှ။ ပုဋ္ဌိဘဿ၊ ထတော်မူလတ်၍။ အဋ္ဌာရသယောဇနံမဂ္ဂံ၊ တဆဲ့ရှစ်ယူဇနာခရီးသို့။ ဂမနကာလော၊ ကြွတော်မူရာဝါဆို လပြည့်နေ့ဟူသောကာလကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ သီဟနာဒကာလောဝိယ၊ မကြောက်မရွံခြင်္သေ့သံဝေးရာကာလကဲ့သို့။ တထာဂတဿ၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ အဋ္ဌာရသယောဇနမဂ္ဂံ၊ တဆဲ့ရှစ်ယူဇနာခရီသို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေ၊ ပဉ္စဝဂ္ဂီရဟန်းတို့ကို။ သညာပေတွာ၊ သဗ္ဗညုတဉာဏ်သို့ရောက်သို့ရောက်လတ်ပြီးသည်ကိုယုံကြည်သိမှတ်စ၍။ အစလပလ္လင်္ကေ၊ ဝဇီရာသနဝယ်ပယ်ဖျက်ခြင်းငှာမတတ်ရာသား တရားဓမ္မစင်္ကကို သံမြွက်ထုတ်ဖေါ်ဟောတော်မူရာဌာနအစလပလ္လင်၌။ နိသန္နဿ၊ ထိုင်နေတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား၏။ ဒသဟိစက္ကဝါဠသဟေဿဟိ၊ တသောင်းသောစကြာဝဠာလေးမျက်နှာတို့မှ။ သန္နိပတိတေန၊ စည်းဝေးလာသော။ ဒေဝဂဏေန၊ နတ်အပေါင်းသည်။ ပုရိဝုတဿ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ ရံအပ်သည်ဖြစ်၍။ “ဒွေမေ, ဘိက္ခဝေ, အန္တာ ပဗ္ဗဇိတေန န သေဝိတဗ္ဗာ”တိအာဒိနာ၊ “ဒွေမေ, ဘိက္ခဝေ, အန္တာ ပဗ္ဗဇိတေန န သေဝိတဗ္ဗာ” ဤသို့အစရှိသော။ နယေန၊ နည်းဖြင့်။ ဓမ္မစက္ကပ္ပဝတ္တနကလော၊ ဝဂ္ဂီငါးယောက်ရှင်တို့မှဝယ်ကြားခြောက်ဘဝဓမ္မစက်ထုတ်ဖေါ် ဟောတော်မူရာကာလကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ပန၊ အထူးကိုဆိုဦးအံ့။ ဣမသ္မိံစပဒေဒွေမေဘိက္ခဝေအန္တာအပဗ္ဗဇိတေန နသေဝိတဗ္ဗော၊ ဤသို့အစရှိသောနည်းဖြင့်ဖြစ်သောဤသူတော်ကောင်းတရားအဘို့ကို။ ဒေသိယမာနေ၊ ဗြဟ္မာအသံအနှိုင်းစံသားချောက်နာပျော် ဟောတော်မူအပ်သည်ရှိသော်။ တထာဂတသီဟဿ၊ နရသီဟတထာဂတ၏။ ဓမ္မဃောသော၊ သန်းရှင်း သာယာ သိသာ နာချို ဖရိုဖရဲဘဲလျက် လုံးနက်ပဲတင် အင်္ဂါရှစ်လီ စုံညီချောက်တရားတော်သံကို။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်၌။ အဝီစိံ၊ အဝီစိကို။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ ဘဝဂ္ဂံ၊ ဘဝဂ်ကို။ ဂဟေတွာ၊ ယူ၍။
-၁၄
၁၀၅+ ကောင်းပရိညေယျံဟူငိ လည်းကောင်း ပရိညာတံဟူ၍ လည်းကောင်း ဤသို့အသီးအသီး တခုတခုသောသစ္စာ၌ သုံးပါးသုံးပါးစီအပြန်ရှိသော။ ဒွါဒသကာရံ၊ တဆဲ့နှစ်ပါးသောအခြင်းအရာရှိသော။ ဓမ္မစက္ကံ၊ ဓမ္မမှကင်းသော အာဏာတော်စက်ကို။ ပဝတ္တေသိ၊ ဟောတော်မူ၏။ တံဉာဏံ၊ ထိုဉာဏ်သည်။ ဒေသာနာဉာဏံနာမ၊ ဒေသနာဉာဏ်မည်၏။ ဥဘယမ္ပိ၊ နှစ်ပါးလည်းဖြစ်သော။ တံဉာဏံ၊ ထိုပဋိဝဒ ဒေသနာဉာဏ်သည်။ ဒသဗလဿ၊ သဗ္ဗညုဘုရား၏။ ဥရေ၊ ရွှေရင်တော်၌။ ဇာတဉာဏမေဝ၊ ဖြစ်သောဉာဏ်ချည်း နှင်နှင်တည်း။ တေသု၊ ထိုဉာဏ်နှစ်ပါးတို့တွင်။ ဣဓ၊ ဤဓမ္မစက္ကံပဝတ္တယိ ဟူသောပါဌ်၌။ ဒေသနာဉာဏံ၊ ဒေသနာဉာဏ်ကို။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ တံပနေတံ တံပနဧတံ၊ ထိုဒေသနာဉာဏ်ကို။ ဧသဧသောဘဂဝါ၊ ဤမြတ်စွာဘုရားသည်။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ အဋ္ဌာရသေဟိဗြဟ္မကောဋီဟိ၊ တဆဲ့ရှစ်ကုဋေသောဗြဟ္မာတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ အာတ၊ ကောဏ္ဍညထေရ်အား။ သောတာပတ္တိဖလံ၊ သောတာပတ္တိဖိုလ်သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်။ ပဝတ္တေတိနာမ၊ လည်စေဆဲဖြစ်မည်၏။ တသ္မိံ၊ ထိုသောတာပတ္တိဖိုလ်သည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ပဝတ္တိနာမံ၊ လည်စေပြီးသည်ဖြစ်စေ ပြီးမည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ အပ္ပဋိပုဂ္ဂလောတိ၊ အပ္ပဋိပုဂ္ဂလောဟူသည်ကား။ သဒိသပုဂ္ဂလရဟိတော၊ ဂုဏ်ရည်တူပုဂ္ဂိုလ်မှကင်းတော်မူသော။ ယသဿိနောတိ၊ ယသဿိနောဟူသည်ကား။ ပရိဝါရသမ္ပန္နာ၊ အခြံအရံနှင့်ပြည့်စုံကုန်သော။ တာဒိနောတိ၊ တာဒိနောဟူသည်ကား။ လာဘာလာဘာဒီဟိ၊ လာဘာလာဘအစရှိသောလောကဓံရှစ်ပါးတို့ကြောင့်။ ဧကသဒိသဿ၊ နှလုံးတော်အနေမပျက်တချက်တည်းတူတေည်မူသော။ ဆဋ္ဌံ၊ ဆဋ္ဌသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၇။ သတ္တမေ၊ သတ္တမသုတ်၌။ ပုဗ္ဗေနိဝါသန္တိဣဒံ၊ ပုဗ္ဗေနိဝါသံဟူသောဤစကားကို။ အဘိညာဝသေန၊ အဘိညာဉ်၏အစွမ်းဖြင့်။ အနုဿရဏံ၊ အောက်မေ့ခြင်းကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ နဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူသည်မဟုတ်။ ပန၊ အလျော်ကိုဆိုဦအံ့။ ဝိပဿနာဝသေန၊ အတိတ်ဖြစ်သောရုပ်ဝေဒနာအစရှိသည်တို့ကိုရှုတတ်သော ဉာဏ်၏အစွမ်းဖြင့်။ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ၊ ရှေး၌မှီဝဲဘူးသောခန္ဓာစသည်ကို။ အနုဿရန္တေ၊ အောက်မေ့ကုန်သော။ သမဏဏဗြာဟ္မာဏေ၊ ရဟန်းပုဏ္ဏားတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဧတံ၊ ဤပုဗ္ဗေနိဝါသံ အစရှိသော စကားကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ တေနေဝ၊ ထို့ကြောင့်သာလျှင်။ သဗ္ဗေတေပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓေအနုဿရန္တိ ဧတေသံဝါအညတရန္တိ၊ သေဗ္ဗေတေ ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓအနုဿရန္တိ ဧတေသံဝါ အညတရံဟူ၍။ အာဟ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဟိယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ အဘိညာဝသေန၊ အဘိညာဉ်၏အစွမ်းဖြင့်။ သမနုဿရန္တဿ၊ အောက်မေ့သောသူအား။ ခန္ဓာပိ၊ ခန္ဓာတို့သည်လည်းကောင်း။ ပဏ္ဏိတ္တိပိ၊ ပညပ်သည် လည်းကောင်း။ အာရမ္မဏံ၊ အာရုံသည်။ ဟောတိယေဝ၊ ဖြစ်သည် သာတည်း။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ ရူပညေဝသမနုဿရတီတိ၊ ရူပညေဝသမနုဿရတိဟူသည်ကား။ ဟိသစ္စွံ၊ မှန်၏။ ဧဝံယထာဝုတ္တဝိပဿနာဝသေန၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အပြားရှိသော ဝိပဿနာ၏အစွမ်းဖြင့်။ အနုဿရန္တော၊ အောက်မေ့သောသူသည်။ အညံ၊ ခန္ဓာမှတပါးသော။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ သတ္တံဝါ၊ သတ္တဝါကို လည်းကောင်း။ ပုဂ္ဂလံဝါ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ကို လည်းကောင်း။ နအနုဿရတိ၊ မအောက်မေ့။ ပန၊ အသင့်သော်ကား။ အတီတေ၊ အတိတ်၌။ တိရုဒ္ဓံ၊ ချုပ်လေပြီးသော ရူပက္ခန္ဓာအစရှိသည်တို့၌ လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသော နည်းကိုသာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်စကားတရပ်တည်း။ သုညတာပဗ္ဗံ၊ သညတာပဗ္ဗ သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ အပြီးအဆုံးသို့ ရောက်လာပြီ။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ သုညတာယ၊ ရုပ်ဝေဒနာသညာသင်္ခါရဝိညာဏ်တို့၏ အတ္တအတ္တနိယ ဟူသော အနုစ်သာရမှဆိတ်၍ နိသာရအဖြစ်၏။ လက္ခဏံ၊ မှတကြောင်းဖြစ်သောရုပ္ပအစရှိသောလက္ခဏာကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ကိဉ္စဘိက္ခဝေရူပံဝဒေထာတိအာဒိံ၊ ကိဉ္စိဘိက္ခဝေရူပံ ဝဒေထ ဤသို့အစရှိသောပါဌ်ကို။ အပာ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဟိ၊ ထိုစကားကိုထင်ရှားပြဦးအံ့။ နဋ္ဌံ၊ ပျောက်သော။ ဂေါဏံ၊ နွားကို။ ပရိယသမာနော၊ ရှာသော။ ပုရိသော၊ ယောကျ်ားသည်။ ဂေါဝဏော၊ နွားအပေါင်းသည်။ စရမာနေ၊ အစာရှာစားသည်ရှိသော်။ ရတ္တံဝါ၊ နီးသည်မူလည်းဖြစ်သော။ ကာဠံဝါ၊ နက်သည်မူလည်းဖြစ်သော။ ဗလီဗဒ္ဓွံ၊ နွားပိုက်ကို။ ဒိသွာပိ၊ မြင်ရသော်လည်း။ ဧတ္ထကေနေဝ၊ ဤသို့နွားနက်ကိုချက်တဖြုတ်မြင်တည့်ခြင်းသာလျှင်။ အယံ၊ ဤအစာရှာစားသောနွားသည်။ မယှံ၊ ငါ၏။ ဂေါဏော၊ နွားတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။
ဍံသာဒီဟိ၊ မှက်အစရှ်သည်တို့ဖြင့်။ ရုပ္ပနံ၊ ဖာက်ပြန်ခြင်းသည်။ ဍံသမက္ခိကာဒိဗဟုလေသု၊ မှက်ခြင်များကုန်သော။ ပဒေသေသု၊ အရပ်တို့၌။ ပါကဋံ၊ ထင်ရှား၏။ ဧတ္ထ၊ ဤဍံသမကဝါတာတပသရိသပသမ္ဖဿေနပိဟူသော ပါဌ်၌ကား။ ဍံသာတိ၊ ဍံသာဟူသည်ကား။ ပိင်္ဂလမက္ခိကာ၊ ကြောင်သောအဆင်းရှ်သောမှက်တို့သည်။ မကသာ၊ ခြင်တို့သည်။ မကသာဝ၊ တို့ကိုယ်၌ကိုက်နေကြခြင်းကိုပင်တည်း။ ဝါတာတိ၊ ဝါတာဟူသည်ကား။ ကုစ္ဆိဝါတပိဋ္ဌိဝါတာဒိဝသေန၊ ဝမ်းကိုထိုးကျင်သောကျောက်ကိုထိုးကျင်သောလေအစရှိသည်တို့၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝါတဘေဒါ၊ လေးမျိုးအပြားတို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဟိ၊ ထိုစကားကိုချဲဦးအံ့။ သရိရသ္မြိံ၊ ကိုယ်၌။ ဝါတရောဂေါ၊ လေနာသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇိတွာ၊ ဖြစ်၏။ ဟတ္ထပါဒပိဋ္ဌိအာဒီနိ၊ လက်ခြေကျောက်ကုန်းအစရှ်သော အရပ်တို့ကို။ ဘိန္ဒတိ၊ ဖျက်တတ်၏။ ကာဏံ၊ ကန်းသည် ကို။ ကရောတိ၊ ပြုတတ်၏။ ခုဇ္ဇွံ၊ ကုန်းသည်ကို။ ကရောတိ၊ ပြုတတ်၏။ ပီဌသပ္ပိံ၊ ဆွံ့အသည်ကို။ ကရောတိ၊ ပြုတတ်၏။ အာတပေါတိ၊ အာတပေါဟူသည်ကား။ သူရယာတပေါ၊ နေပူတည်း။ တေန၊ ထိုနေပူဖြင့်။ ရုပ္ပနံ၊ ဘောက်ပြန်ခြင်းသည်။ မရုက္ခန္တာရာဒီသု၊ ရေမရှိသောခရီးခဲစသည်တို့၌။ ပါကဋံ၊ ထင်ရှား၏။ ကိရ၊ အဆင့်စကား ကြားဘူး သည်ကား။ ဧကာ၊ တယောက်သော။ ဣတ္ထီ၊ ဆင်းရဲသောမိန်းမသည်။ အရုကန္တာရေ၊ ရေမရှ်သောခရီးခဲ၌။ ရတ္တိံ၊ ညဉ့်၌။ သတ္ထတေ၊ ခရီးသွာဘော်လှည်းမှ။ ဩဟိနာ၊ သကျန်ရစ်၏။ ဒိဝါ၊ နေ့၌။ သူရိယေ၊ နေသည်။ ဥဂ္ဂစ္ဆန္တေ၊ ထက်လက်သော်။ ဝါလိကာယ၊ သဲသည်။ တပ္ပမာနာယ၊ ပူလတ်သော်။ ပါဒေ၊ ခြေတို့ကို။ ဌပေတုံ၊ ထားခြင်းငှာ။ အသက္ကောန္တီတိ၊ မတတ်နှိုသည်ဖြစ်၍။ သီသတော၊ ဦးခေါင်းမှ။ ပစ္ဆိံ၊ ခြင်းတောင်းကို။ ဩတာရေတွာ၊ ချ၍။ အက္ကမိ၊ နင်း၏။ ကမေန၊ အစဉ်သဖြင့်။ ပစ္ဆိယာ၊ ခြင်းတောင်းသည်။ ဥဏှာဘိတတ္ထာယ၊ နေပူဖြင့်လောင်မတတ်ပူလတ်သော်။ ဌာတုံ၊ တည်တန့်ခြင်းငှာ။ အသက္ကေန္တီ၊ မတတ်နှိုခဲ့ရကား။ တဿ၊ ထိုတောင်း၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ သာဋကံ၊ အဝတ်ကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ အက္ကမိ၊ နင်း၏။ တသ္မမ္ပိ၊ ထိုတောင်းပေါ်၌ ခင်းသော အဝတ်သည်လည်း။ သန္တတ္ထေ၊ ပူပြန်လတ်သောသာ်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အင်္ဂေန၊ ခါးထစ်ဖြင့်။ ဂဟိတဝုတ္တကံ၊ ချီးခဲ့သောသားငယ်ကို။ အဓောမုခံ၊ မှောက်ခုံ။ နိပ္ပဇ္ဇာပေတွာ၊ အိပ်စေ၍။ ကန္ဒန္တံယေဝ၊ သံတအယ်အယ်မယ်မယ်ငိုပ် လျက်လျှက်။ အက္ကမိတွာ၊ နင်း၍။ တေန၊ ထိုသားငယ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ တသ္မိံယေဝဌာနေ၊ ထိုအရပ်၌သာလျှင်။ ဥဏှာဘိတတ္တာ၊ နေပူဖြင့်ကျက်မတတ်ပူသည်ဖြစ်၍။ ကာလမကာသိ၊ စုတေလေ၏။ သရိသပါတိ၊ သရိသပါဟူသည်ကား။ ယေကေစိ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ ဒီဃဇာနိကာ၊ ကျောက်ရှည်မျိုးတို့သည်။ သရန္တာ၊ တွားကုန်လျက်။ ဂစ္ဆန္တိ၊ သွားတတ်ကုန်၏။ တေသံ၊ ထိုမြွေတို့၏။ သမ္ဖဿေန၊ ကိုက်ခဲကိုယ်ထိမျက်စိကြည့်ရှုသူကိုခက်ဝှေ့လေအတွေ့ဖြင့်။ ရုပ္ပနံ၊ ဘောက်ပြန်ခြင်းသည်။ အာသိဝိသဒဋ္ဌကာဒီနံ၊ လျှင်သောအဆိပ်ရှိသော မြွေဟောက်ကိုကိုက်စေခြင်း စသည်နှင့်။ ဝသေန၊ စပ်သဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ဣတိ၊ ရုပ္ပတီတိခေါအစရှိသော ဤပါဌ်ဖြင့်။ ဘဂဝတာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သာမညပစ္စတ္တဝသေန၊ သာမလက္ခဏာ သဘာဝလက္ခဏာတို့၏ အစွမ်းအားဖြင့်။ ဓမ္မာနံ၊ ပရမတ္ထတရားတို့၏။ ယာနိဣမာနိဒွေလက္ခဏာနိ၊ အကြင်နှစ်ပါးကုန်သော လက္ခဏာတို့သည်။ သန္တိဝ၊ ရှိကုန်၏။ တေသု၊ ထိုနှစ်ပါးကုန်သော သာမညလက္ခဏာ သဘာဝလက္ခ ဏာတို့တွင်။ တာဝ၊ ရှေးဦးစွာ။ ရူကက္ခန္ဓဿ၊ ရူကက္ခန္ဓာ၏။ ပစ္စတ္တံလက္ခဏံ၊ မိမိကိုစွဲ၍ ဖြစ်သောအသီးဥစ္စာ သဘောဝလက္ခဏာကို။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ ဟိသစ္စံ၊ မှန်၏။ ဧတံရုပ္ပနံ၊ ဤဘောက်ပြန်ခြင်းသည်။ ရူပက္ခန္ဓေဿဝ၊ ရူပက္ခန္ဓာ၏ သာလျှင်။ ပစ္စတ္တလက္ခဏံ၊ မိမိကိုစွဲ၍ဖြစ်သော အသီးဥစ္စာ သဘာဝလက္ခဏာသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဝေဒနာဒီနံ၊ ဝေဒနာအစရှိသည်တို့၏။ လက္ခဏံ၊ လက္ခဏာသည်။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။
၁၁၈+၁၁၉+ သို့လည်း။ ပါပေတိ၊ ရောက်စေ၏။ ဥဿက္ကိတွာ၊ ဝိပဿနာက အထက်သို့ဆောင်၍။ မဂ္ဂပါတုဘာဝမ္ပိ၊ မဂ်၏ထင်ရှားဖြစ်ခြင်းသို့လည်း။ ပါပေတိ၊ ရောက်စေနှိုင်၏။ ဟိ၊ ထိုအနက်ကို ဥပမာဖြင့် ထင်စွာ ပြုအံ့။ ဟေရညိကဖလကေ၊ ငွေပွဲထမင်း၏ အင်းပျဉ်၌။ ကဟာပဏရာသိမှိ၊ အသပြာ အစုကို။ ကတေ၊ ပြုအပ်သည်ရှိသော်။ အဇာနဗုဒ္ဓိဒါရကော၊ လောကဝေါဟာရ၌ ဉာဏ်မဖြစ်သေးသော ဗာလဒါရကာ လည်းကောင်း။ ဂါမိကပုရိသေ၊ ဝေါဟာရ ကြေငွေ လိမ္မာရွာနေလူကြီး လည်းကောင်း။ မဟာဟေရညိကော၊ ငွေခတ်အရာလိမ္မာစွာ၍ မြို့ရွာမှီပွဲစားကြီး လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ တီသု။ ဇနေသု၊ လူတို့သည်။ ဩလောကေတွာ၊ ကြည့်၍။ ဌိတေသု၊ တည်ကုန်လသော်။ အဇာတဗုဒ္ဓိဒါရကော၊ လောကဝေါဟာရ၌ ဉာဏ်မဖြစ်သေးသော မလိမတမာ ရွာသူသားငယ်သည်။ ကဟာဏာနံ၊ အသပြာတို့၏။ စိတ္တဝိစိတ္တစတုရဿမဏ္ဍဿလာဒိဘာဝံ၊ ဆန်းကြယ်သည် အထူးအထွေ ဆန်းကြယ်သည် လေးထေင့် အဝန်းအစရှိသည်တို့၏အဖြစ်ကို။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဣဒံ၊ ဤဝတ္ထုသည်။ အနုဿာနံ၊ လူတို့၏။ ဥပဘေဂပရိဘောဂံ၊ အတွင်းအသုံးအဆောင် အပအသုံးအဆောင်ထိုက်သော။ ရတနသမ္မတံ၊ ရတနာ ဟုသမုတ်အပ်သော ဝတ္ထုတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဣဒံ၊ ဤဝတ္ထုသည်။ မနုဿာနံ၊ လူတို့၏။ ဥပဘောဂပရဘောဂံ၊ အတွင်းအသုံး အဆာင်ဟု သမုတ်အပ်သော ဝတ္ထုတည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ န ဇာနာတိ၊ မသိရှာ။ ဂါမိကပုရိသော၊ ငွေကဲမလိမ္မာ ရွာတေသူကြီးသည်။ စိတ္တာဒိဘာဝဉ္စ၊ ဆန်းကြယ်သည် စသည်တို့၏ အဖြစ်ကိုလည်း။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ မနုဿာနံ၊ လူတို့၏။ ဥပဘောဂပရဘောဂံ၊ အတွင်း အသုံးအဆောင် အပအသုံးအဆောင်ထိုက်သော။ ရတနသမ္မတဘာဝဉ္စ၊ ရတနာဟု သမုတ်အပ်သော ဝတ္ထု၏ အဖြစ်ကိုလည်း။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ အယံ၊ ဤအသပြာသည်။ ကူဋော၊ စဉ်းလဲ၏။ အယံ၊ ဤအသပြာသည်။ ဆေကော၊ ရိုးသားကောင်းမွန်၏။ အယံ၊ ဤအသပြာသည်။ အာရဋော၊ မနှစ်သက်ခြင်းကိုပြုတတ်သော ပွယ်ကြမ်းသာတည်း။ အယံ၊ ဤအသပြာသည်။ သဏှော၊ သိမ်မွေ့၏။ ဣတိ၊ ဤသို့ ခွဲခြမ်း၍မူကား။ န ဇာနာတိ၊ မသိ။ မဟာဟေရညိကော၊ ပွဲစားကြီးမူကား။ စိတ္တာဒိဘာဝမ္ပိ၊ ရတနာဟု သမုတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကို လည်းကောင်း။ ရတနသမ္မတဘာဝမ္ပိ၊ ရတနာဟု သမုတ်အပ်သည်၏ အဖြစ်ကို လည်းကောင်း။ ကူဋာဒိဘာဝမ္ပိ၊ ကူဋစသည်တို့၏ အဖြစ်ကို လည်းကောင်း။ ကူဋာဒိဘာဝမ္ပိ၊ ကူဋစသည်တို့၏ အဖြစ်က လည်းကောင်း။ ဇာနာတိ၊ သိ၏။ ဇာနန္တော စ
၁၂၅+၁၂၆+ သော။ အဂ္ဂိက္ခန္ဓံ၊ မီးပုံကြီးကို။ နိဗ္ဗာပေတိ၊ ငြိမ်းအေးစေ၏။ နဇာလာပေတိ၊ မတောက်မလောင်စေ။။ ဧဝံပဿံ ဘိက္ခဝေတိဣဒံ၊ ဧဝံပဿဘိက္ခဝေ ဟူသော ဤစကားကို။ ကသ္မာ၊ အဘယ့်ကြောင့်။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်သနည်း။ ဝဋ္ဋံ၊ ဝဋ်တရားကို။ ဝိနာသေတွာ၊ ဖျက်ဆီး၍။ ဌိတံ၊ တည်သော။ ခီဏာသဝံ၊ ရဟန္တာသခင်ကို။ ဒဿိဿာမီတိ၊ ပြအံ့ဟူ၍။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်၏။ ဝါ၊ တနည်းကား။ ဧတ္ထကေနဌာနေန၊ ဤမျှသော ပါဠိအရပ်ဖြင့်။ ဝိပဿနာ၊ ဝိပဿနာကို။ ကထိတာ၊ ဟောအပ်၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုမူတမူကား။ ဝိပဿနာယ၊ ဝိပဿနာနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ စတ္တာရော၊ လေးပါးကုန်သော။ မဂ္ဂေ၊ မဂ်တို့ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ အာရဒ္ဓံ၊ ဤဧဝံပဿံဘိက္ခဝေ အစရှိသောစကားကို။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်၏။ အထဝါ၊ တထွေသော်တုံ။ ဧတ္ထကေနဌာနေန၊ ဤမျှသောပါဠိရပ်ဖြင့်။ ဣဒါနိ၊ ယခုတမူကား။ ပဌမမဂ္ဂေါ၊ ပဌမမဂ်ကို။ ကထိတော၊ ဟောအပ်၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုတမူကား။ ဝိပဿနာယ၊ ဝိပဿနာနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ တယောဂ္ဂေ၊ အထက်မဂ်သုံးပါးတို့ကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှာ။ ဣဒံ၊ ဤဧဝံပဿနံ ဘိက္ခဝေ အစရှိသောစကားကို။ အာရဒ္ဓံ၊ အားထုတ်အပ်၏။ ဝါ၊ တနည်းကား။ ဧတ္ထကေနဌာနေန၊ ဤမျှသောပါဠိဖြင့်။ တီဏိမဂ္ဂါနိ၊ သုံးပါးသောမဂ်တို့ကို။ ကထိတာနိ၊ ဟောအပ်ကု်၏။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ဝိပဿနာယ၊ ဝိပဿနာနှင့်။ သဟ၊ တကွ။ အရဟတ္တမဂ္ဂံ၊ အရဟတ္တမဂ်ကို။ ဒေဿတုမ္ပိ၊ ပြခြင်းငှာလည်း။ ဣဒံ၊ ဤဧဝံပဿံဘိက္ခဝေ အစရှိသာ စကားကို။ အာရဒ္ဓမေဝ၊ အားထုတ်အပ်သည်သာလျှင်တည်း။ သပဇာတိပတိကာတိ၊ သပဇာပတိကာ ဟူသည်ကား။ ပဇနပတိနာဒေစရာဇာနံ၊ ပဇာပတိနတ်မင်းနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ အာရကာဝနမဿန္တီတိ၊ အာရကာဝနမဿန္တိ ဟူသည်ကား။ ဒူရတောဝ၊ ဝေးမင်းလှစွာဗြဟ္မရွာကပင်လျှင်။ နမဿန္တိ၊ ရှိခိုးကုန်၏။ ဒူရေပိ၊ ဝေးသော အရပ်၌လည်း။ ဌိတံ၊ တည်သော ရဟန္တာသခင်ကို။ နဿန္တိယေဝ၊ ရှိခိုးကုန်သည်သာလျှင်နည်း။ အာယသ္မန္တံ နီတတ္ထေရံ၊ အရှင်နီတ မထေရ်ကို။ နမဿန္တိဝိယ၊ ရှိခိုးကုန်သကဲ့တည်း။ ကိရ၊ ကြားဘူးသည်ကား။ ထေရော၊ နီတမထေရ်သည်။ ပုပ္ဖစ္ဆဋ္ဋကကုလတော၊ ပန်းစွန်းအမျိုးမှ။ နိက္ခမ္မ၊ ထွက်လတ်၍။ ပဗ္ဗဇိတော၊ ရဟန်းပြုသည်ရှိသေည်။ ခုရဂ္ဂေ၊ သင်ဓုန်းသွား အဖျားကို။ သီသေဌပိတေဧဝ၊ မဏိတော်ဆံချခြင်းတင်အပ်သေည်သာလျှင်။ တစပဉ္စကကမ္မဋ္ဌာနံ၊ ဆံအမွေး ခြေသည် လက်သည်းသွားအရဟုခွဲဝေငါးဝတစပဉ္စက ကမ္မဋ္ဌာန်းကို။ မုခေန၊ နှုတ်ဖြင့်။ ဘာဝနံ၊ ဆံအမွှေးခြေသည်း လက်သည်းသွားအရေ သွားလတ်သည်းခြေသည်းအမွှေးဆံဟု အနုလောမံပဋိလောမံ အံကာ အံကာတဖွာတဖွလျှင် လေ့လာစွာလှအဝါးလျှင်၍ အဆင်းသဏ္ဌာန်အနံစသည်စသည်ကျဉ်းချုပ် ခွေးကောင်ပုဒ်သို့ စကပ်ဆုပ်လလ္လရာဂကင်းကွ တဏှာမငြိနိဗ္ဗိဒဝိရာဂဖြစ်အောင်အားသစ်၍ပွါးခြင်းကို။ အာနုယဉ္ဇန္တော၊ အာရုံမကွက်မယွက်မဖြင့်သက်သက်ကြည့်လျက် တည်စွာနှလုံး ကျုံးကာရလွယ် အကယ်ဇောပြေးရေးရေး လတင်ခုံမင်လျက်မဖင်စုတ်စုတ်အားထုတ်လတ်၍။ အရဟတ္တံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သို့။ ပတွာ၊ မသမ်းဟယ်လောက်ရောက်လတ်ပြီး၍။ စိန္တေသိ၊ ကြံ၏။ အဟံ၊ ငါသည်။ အဇ္ဇေဝ၊ ယနေ့ပင်လျှင်။ ပဗ္ဗဇိကော၊ ရဟန်းပြုပြီး၍။ အဇ္ဇေဝ၊ ယနေ့က်ပင်လျှင်။ မေ၊ ငါ၏။ ပဗ္ဗဇိတကိစ္စံ၊ ရဟန်းကိစ္စသည်။ မတ္ထကံ၊ အပြီးသို့။ ပတ္တံ၊ ရောက်ပေပြီး။ စတုပစ္စယသန္တောသဘာဝနာရာမပဋိပဏ္ဍိတံ၊ လေးပါးသောပစ္စည်း၌ ရောင့်ရဲခြင်းဘာဝနာ၌မွေ့ လျော်ခြင်းဖြင့်တန်ဆာင်အပ်သော။ မဟာအရိယဝံသပဋိပဒံ၊ မဟာအရိယဝံသ အကျင့်ကို။ ပူရဿောမိ၊ ဖြည့်ပေအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စိန္တေသိ၊ ကြ့လတ်၏။ သောထေရော၊ ထိုနီတသခင်သည်။ ပံသကူလတ္ထာယ၊ ပံသုကူအကျိုးငှာ။ သာဝတ္ထိံ၊ သာဝတ္ထိပြည်သို့။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ စောဠကံ၊ ပုဆိုးနွမ်းကို။ ပရိယေသန္တော၊ ရှာလျက်။ ဝစရိ၊ လှည့်လည်၏။ အထ၊ ထိုခဏ၌။ ဧကော၊ တစ်ဦးသော။ မဟာဗြဟ္မာ၊ ဗြဟ္မာကြီးသည်။ သမာပတ္တိတော၊ သမာပတ်မှ။ ဝုဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ မနုဿပထံ၊ လူခရီးကို။ ဩလောကန္တော၊ ကြည့်လတ်သော်။ ထေရံ၊ သခင်နီမထေရ်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ အဇ္ဇေဝ၊ ယနေ့ပင်လျှင်။ ပဇ္ဇဇိတွာ၊ ရဟန်းပြု၍။ အဇ္ဇေဝ၊ ယနေ့ပင်လျှင်။ ခုရဂ္ဂေ၊ သင်ဓုန်းသွားအဖျားကို။ သီသေဌပိတေဧဝ၊ မဏိတော်၌ ဆံချခြင်းတင်အပ်သော်သာလျှင်။ တစပဉ္စကကမ္မဋ္ဌာနံ၊ တစပဉ္စကကမ္မဋ္ဌာန်းကို။ ဘာဝေတွာ၊ စီးဖြန်း၍။ အရဟတ္တံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သို့။ ပတွာ၊ ရောက်ပြီး၍။ မဟာအရိယဝံသပဋိပဒံ၊ မဟာအရိယဝံသ အကျင့်ကို။ ပူရေတုံ၊ ဖြည့်ခြင်းငှာ။ စောဠကံ၊ ပုဆိုးနွမ်းကို။ ပရိယေသတီတိ၊ ရှာလတ်ပေသည်ဟူ၍။ အဉ္ဇလိံ၊ လက်အုပ်ကို။ ပဂ္ဂယှ၊ ချီ၍။ နသဿမာနော၊ ရှိခိုးလျက်။ အဋ္ဌာသိ၊ ရပ်၏။ တံ၊ ထိုရှိးခိုးသော ဗြဟ္မာကြီးသည်။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ တွံ၊ သင်သည်။ ကံ၊ အဘယ်သူကို။ နမဿသိ၊ ရှိခိုးသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝုတ္တေ၊ ဆိုအပ်သည်ရှိသော်။ ကိံကာရဏာ၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်။ နမဿတိ၊ ရှိခိုးသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုစ္ဆိ၊ မေးပြန်၏။ အဇ္ဇေဝ၊ ယနေ့ပင်လျှင်။ ပဗ္ဗဇိတွာ၊ ရဟန်းပြု၍။ အဇ္ဇေဝ၊ ယနေ့ပင်လျှင်။ ဓုရဂ္ဂေ၊ သင်ဓုန်းသွားအဖျားကို။ သီသေဌပိတေဧဝ၊ မဏိတော်၌ ဆံချခြင်းတင်အပ်သည်သာလျှင်။ တစပဉ္စကကမ္မဋ္ဌာနံ၊ တစပဉ္စကကမ္မဋ္ဌာန်းကို။ ဘာဝေတွာ၊ စီးဖြန်း၍။ အရဟတ္တံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သို့။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ မဟာအရိယဝံသပဋိပဒံ၊ မဟာအရိယဝံ အကျင့်ကို။ ပူရေတုံ၊ ဖြည့်ခြင်းငှာ။ စောဠကံ၊ ပုဆိုးနွမ်းကို။ ပရိယေသတီတိ၊ ရှာလတ်ပေသည်ဟူ၍။ နမဿာမိ၊ ရှိခိုး၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ ဆို၏။ သော၊ ထိုမေးသော ဗြဟ္မာကြီးသည်။ နံထေရံ၊ ထိုမထေရ်ကို။ နမဿမာနော၊ ရှိခိုးလျက်။ အဋ္ဌာသိ၊ တည်၏။ အထ၊ ထိုနောင်မှ။ အညော၊ တပါးသောဗြဟ္မာသည်။ နမဿယနော၊ ရှိခိုးလျက်။ အဋ္ဌာသိ၊ တည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့သောနည်းဖြင့်။ သတ္တသနာ၊ ခုနစ်ရာကုန်သော။ မဟာဗြဟ္မာနော၊ ဗြဟ္မာကြီးတို့သည်။ နမဿမာနာ၊ ရှိခိုးကုန်လျက်။ အဋ္ဌံသု၊ တည်ကုန်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ တာဒေဝတာ ပါရုတိပံသုကူလန္တိ၊ တာဒေဝတာ ပါရုတိပံသုကူလံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဥဠာရာ၊ မြတ်ကုန်သော။ သတ္တသတာ၊ ခုနစ်ရာကုန်သော။ တာဝေဒတာ၊ ထိုဗြဟ္မာတို့သည်။ ဗြဟ္မဝိမာနာ၊ ဗြဟ္မာတို့၏နေရာဖြစ်သောဗိမာန်မှ။ အဘိနိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ နီတံ၊ ပံသုကူဆောင်နီထတပညပ်သခင်မြတ်ကို။ ပသန္နစိတ္တာ၊ ကြည်ညိုသောစိတ်ရှိကုန်သည် ဖြစ်၍။ နမဿန္တိ၊ ရှိခိုးကုန်၏။ ခီဏာသဝေါ၊ ရဟန္တာအရှင်ကျော်သည်။ ပံသုကူလံ၊ ပံသုကူ သင်္ကန်းကို။ ဂဏှတိ၊ ယူ၏။
၈။ အဋ္ဌမေ၊ အဋ္ဌမသုတ်၌။ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝပကရဏေဟိ၊ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝပကရဏေ ဟူသည်ကား။ ကိဉ္စိဒေဝကာရဏေ၊ တစုံတစ်ခုသော အကြောင်းကို။ ပဏာမေတွာ၊ မဏာမေတွာဟူ၍။ နီဟရတွာ၊ ကိုယ်တော်၏ သမီပစာရအဖြစ်မှပယ်ထုတ်၍။ ကိသ္မိံပနကာရဏေ၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်ကား။ ဧတေ၊ ထိုရဟန်းတို့ကို။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာ ဘုရားသည်။ ပဏာမိတာ၊ ကိုယ်တော်၏ သမီပစာရအဖြစ်မှ ပယ်ထုတ်တော်မူအပ်သနည်း။ ဣတိစေ၊ ဤသို့မေးငြားအံ့။ ဟိ၊ အဖြေကိုဆိုဦးအံ့။ ဧကသ္မိံ၊ တခုသော။ အန္တောဝေဿ၊ ဝါတွင်း၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သာဝတ္ထိယံ၊ သာဝတ္ထိပြည်၌။ ဝသိတွာ၊ ဝါဆိုတော်မူ၍။ ဝုတ္ထဝေဿာ၊ ဝါကျွတ်လတ်ပြီးသော်။ ပဝါရေတွာ၊ ပဝါရဏာပြု၍။ မဟာဘိက္ခု သံဃပရိဝါရော၊ များစွာသောရဟန်းသံဃာတော်ခြံရံလျက်။ သာဝတ္ထိတော၊ သာဝတ္ထိပြည်မှ။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်၍။ ဇနပဒစာရိကံ၊ ဇနပုဒ်တပါးသို့ လှည့်လည်ခြင်းကို။ စရန္တော၊ လှည့်လည်လတ်သော်။ ကလိပဝတ္ထုံဝ၊ ကလိပဝတ်ပြည်သို့။ ပတွာ၊ ရောက်တော်မူ၍။ သကျရာဇာနော၊ သာကီဝင်မင်းတို့သည်။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အာဂတော၊ ကြွလာတော်မူ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သုတွာ၊ ကြား၍။ ပစ္ဆာဘတ္တေ၊ ဆွမ်းစားပြီးသည်မှနောက်၌။ ကပ္ပိယာနိ၊ အပ်ကုန်သော။ တေလမဓုဖာဏိတာဒီနစေဝ၊ ဆီပျားတင်လဲစသည်တို့ကို လည်းကောင်း။ ပါနကာနိစ၊ အဖျော်မကာတို့ကို လည်းကောင်း။ ကာဇသတေဟိ၊ ထမ်းပိုးရာအရာတို့ဖြင့်။ ဂါဟာပေတွာ၊ ယူစေ၍။ ဝိဟာရံ၊ ကျောင်းတော်သို့။ ဂန္တွာဝ၊ သွား၍။ သံဃဿ၊ သံဃာတော်အား။ နိယျာဒေတွာ၊ ဆောင်နှင်း၍။ သတ္ထာရံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ဝန္ဒိတွာ၊ ရှိခိုး၍။ ပဋိသန္ဓာရံ၊ ပဋိသန္ဓာရကို။ ကရောန္တာ ဧကမန္တေ၊ သင့်တင့်လျောက်ပတ်သောနေရာ၌။ နိသီဒိံသု၊ ထိုင်နေကုန်၏။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ တေသံ၊ ထိုသာကီဝင်မင်းတို့အား။ မဓုရဓမ္မကထံ၊ ချိုမြိန်သောအရသာ ရှိသောတရားစကားကို။ ကထေန္တာ၊ ဟောတော်မူလျက်။ နသီဒိ၊ ထိုင်နေကုန်၏။ တသ္မိံခဏေ၊ ထိုခဏ၌။ ဧကစ္စေ၊ အချိုးကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ သေနာသနံ၊ ကျောင်းအိပ်ရာ နေရာကို။ ပဋိဇဂ္ဂိန္တိ၊ သုတ်သင်ကုန်၏။ ဧကစ္စေ၊ အချိုးကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ ပဉ္စကိဌာဒီနိ၊ ညောင်စောင်းအင်းပျဉ် စသည်တို့ကို။ ပညာပေန္တိ၊ ခင်းကုန်၏။ သာမဏေရာ၊ မေင်ရှင်တို့သည်။ အပ္ပဟာရိတံ၊ ပေါင်းမြက်သုတ်သင်သည်ကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ ဘာဇနီယဋ္ဌာနေ၊ ဆီပျားတင်လဲ အဖျော်ယမကာဝေဘန်ရာ၌။ မသမ္ပတ္တဘိက္ခူပိ၊ မရောက်လာသော ရဟန်းတို့သည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ သမ္ပတ္တာ၊ ရောက်လာကုန်သော။ လာဘံ၊ လာဘ်ဝေစုကို။ ဂဏန္တော၊ ယူကုန်သေည်ဖြစ်၍။ အမှာကံ၊ ငါတို့အား။ ဒေထ၊ ပေးကုန်လော။ ဥပဇ္ဈာယဿ၊ ဥပဇ္ဈာယ်အား။ ဒေထ၊ ပေးကုန်လော။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ကထေန္တာ၊ သံကျည်ကျည်ဆိုကုန်သေည်ဖြစ်၍။ မဟာသဒ္ဒံ၊ ကျည်ကျည်ဆိုကုန်သည်ဖြစ်၍။ မဟာသဒ္ဒံ၊ အလုအယက်သူထက်ငါများစွာသော အသံကို။ အကံသု၊ ပြုကုန်၏။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သုတွာ၊ ကြား၍။ ထေရံ၊ ထေရ်ကျော်အာနန်ကို။ ပုစ္ဆိ၊ မေးတော်မူ၏။ အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒါ၊ ရွှေတင်ထပ်လျက်တက်သော အသံများသောအသံတို့ကို။ သုတာ၊ ရွှေကြားအပ်ကုန်၏။ တေ၊ ထိုအသံတို့သည်။ ကေပန၊ အဘယ်အသံတို့ပေနည်း။ မစ္ဆဝိလောပေ၊ ငါးကိုအလုအယက် ရောင်းဝယ်ရာ၌။ ကေဝဋ္ဋာမညေ၊ ရှက်ကြောက်မဲ့စွာ တငါရေသူနှင့် တူခဲ့ကုန်ပြီတကား။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပုစ္ဆိ၊ မေးတော်မူ၏။ ထေရော၊ ထေရ်ကျော်အာနန်သည်။ ဧတမတ္ထံ၊ လာဘ်ဝေရာ၌ အမှာကံဒေထ စသည် အလုအယက် အုတ်အုတ်ကျက်ကျက်ဖြစ်သော အကြောင်းကို။ အာရောစေသိ၊ ရွှေ့နားတော်ကြားလျှောက်ထားပေ၏။ သတ္ထာ၊ နတ်လူ ဆရာစောသတ္ထာသည်။ သုတွာ၊ အာနန်စကား ကြားတော်မူလတ်၍။ အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ အာမိသဟေတု၊ အာမိသဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ မဟာသဒ္ဒံ၊ ရှက်ကြောက်ပယ်ခွါ သည်းစွာအသံကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ မိန်းတော်မူ၏။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အာမကရောန္တိ၊ ဩော်ပြုကုန်ပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာရောစေသိ၊ ကြားလျှောက်၏။ အာနန္ဒ၊ အာနန္ဒာ။ ဧတံ၊ ဤသို့ဩတ္တပ်အကွပ်လမဲ့ ပြုခဲ့သည်ကား။ အနနုစ္ဆဝိကံ၊ အလျေက်ပတ်လေ။ အပ္ပတိရူပံ၊ မသင့်တင့်ချေ။
၉။ နဝမ၊ နဝမသုတ်၍။ စာရိကံ ပက္ကမီတိ၊ စာရိကံပက္ကမိ ဟူသည်ကား။ ကောသမ္ဘိကာနံ၊ ကောသမ္ဘီ ပြည်၌ နေကုန်သော။ ဘိက္ခူနံ၊ ရဟန်းတို့၏။ ကလဟာလေ၊ ငြင်းခုန်ရန်ဖြစ်သောအခါ၌။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဧကဒိဝသံ၊ တနေ့သ၌။ ဒီဃိတိဿ၊ ဒီဃိတိ အမည်ရှိသော။ ကောသလရညော၊ ကောသလမင်း၏။ ဝတ္ထုံ၊ ဝတ္ထုကို။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်၍။ နဟိဝေရေနဝေရာနိ၊ သမ္မန္တီ ကုဒါစနန္တိအာဒီဟိ၊ နဟိဝေရေန ဝေရာနိ သမ္မန္တိဓ ကုဒါစနံ ဤသို့အစရှိသော။ ဂါထာဟိ၊ ဂါထာတို့ဖြင့်။ ဩဝဒတိ၊ ဆုံးမတော်မူ၏။ တံဒိဝသံ၊ ထိုနေ့၌။ တေသံ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ကလဟံ၊ ငြင်းခုံခြင်းကို။ ကရောန္တာနံယေဝ၊ ပြုကုန်စဉ်သာလျှင်။ ရတ္တိ၊ ညဉ့်သည်။ ဝိဘာတာ၊ လင်းလေ၏။ ဒုတိယဝသေပိ၊ နှစ်ရကမြောက်သောနေ့၌လည်း။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ တမေဝ ဝတ္ထုံ၊ ထိုဝတ္ထုကို ပင်လျှင်။ ကထေဟိ၊ ဟောပြန်လတ်၏။ တိဒိဝသမ္ပိ၊ ထိုပြုကုန်စဉ်သာလျှင်။ ရတ္တိ၊ ညဉ့်သည်။ ဝိဘာတာ၊ ငြင်းပြန်၏။ တတိယဒိဝသေပိ၊ သုံးရက်မြောက် သောနေ့၌လည်း။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ နမေဝဝတ္ထုံ၊ ထိုဝတ္ထုကိုပင်လျှင်။ ကထေသိ၊ ဟောပြန်၏။ အညတရော၊ တယောက်သော။ ဘိက္ခု၊ ရဟန်းသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ ရွှေနားတော်လျှောက်၏။ ကိံအာဟ၊ အဘယ်သို့နားတော်လျှောက် သနည်း ဟူမူကား။ ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား။ အပ္ပေဿုက္ကော၊ ကြောင့်ကြမဲ။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရံ၊ မျက်မှောက်သောကိုယ်တော၏ အဖြစ်၌ ချမ်းသာသစွ နေခြင်းကို။ အနုယုတ္တော၊ အားထုတ်တော်မူသည် ဖြစ်၍။ ဝိဟရ၊ သီတင်းသုံးတော်မူပါ။ မယမေဝ၊ အကျွန်ုပ်တို့သည်သာလျှင်။ ဧတေန၊ ဤသို့သော။ ဘဏ္ဍနေန၊ သူတို့ကသို့ဆိုတော်ငါ တို့က သို့ဆိုအံ့ ဟုသကပက္ခ၌တိုင်ပင်ခြင်းဖြင့်။ ကလဟေန၊ ပရက္ခ၌ဆိုပြိုင်၍ တယောက်တခွန်းငြင်းခုံခြင်းဖြင့်။ ဝိဂ္ဂဟေန၊ ဆန့်ကျင်သည်ကိုယူခြင့်ဖြင့်။ ဝိဝါဒေန၊ ဆန့်ကျင်သောစကားကိုဆိုခြင်းဖြင့်။ ပညာယိဿာမ၊ ထင်ရှားကုန်အံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ လျှောက်၏။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဣမေမောဃပုရိသာ၊ ဤမဂ်ဖိုလ်မှ အချည်းနှီးဖြစ်ကုန်သောယေါကျ်ားတို့သည်။ ခေါ၊ စင်စစ်။ ပရိယာဒိဏ္ဏရူပစိတ္တာ၊ ိ ရာဂဒေသမာနဣဿာ အစရှိသော တရားကုန်စေအပ်သောသဘောရှိသော စိတ်ရှိကုန်ပြီ။ ဣမေ၊ ဤရဟန်းတို့ကို။ ဉာပေတုံ၊ သိစေခြင်းငှာ။ နသက္ကာ၊ ငါမတတ်နှိုင်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စိန္တေတွာ၊ ကြံတောမူ၍။ မယှံ၊ ငါ့အား။ ဣမေဟိ၊ ဤရဟန်းတို့ဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်အကျိုးရှိအံနည်း။ ဧကစာရိကဝါသံ၊ တယောက်ထည်းကျက်စားခြင်းရှိသောနေခြင်းကို။ ဝသိဿာမိ၊ နေအံ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စိန္တေသိ၊ ကြံတော်မူ၏။ သော၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည်။ ပါတောဝ၊ နံနက်စောစောကလျှင်။ သရိရပဋိဇဂ္ဂနံ၊ ကိုယ် လက်သုတ်သင်ခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ကောသမ္ဗိယံ၊ ကောသမ္ဗီပြည်၌။ ပိဏ္ဍာယ၊ ဆွမ်းအလို့ငှာ။ စရိတွာ၊ လှည်လည်၍။ ကိဉ္စ၊ တစုံတယောက်သောရဟန်းကို။ အနာမန္တေတွာ၊ မပန်မူ၍။ ဧကကောဝ၊ ကိုယ်တော်တပါးထည်းထည်းသာလျှင်။ အဒုတိယော၊ အဘော်မပါဘဲ။ စာရိကံ၊ ဒေသစာရိကို။ ပက္ကမိ၊ ကြွတော်မူ၏။ ယသ္မိံ အာဝုသောသမယေတိဣဒံ၊ ယသ္မိံအာဝုသောသမယေဟူသောဤစကားကို။ ထေရော၊ အရှင်အာနန္ဒာမထေရ်သည်။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ အဿ၊ ထိုအရှင်အာနန္ဒာမထေရ်အား။ အဇ္ဇ၊ ယနေ့။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည။ ဧကေန၊ တယောက်သော။ ဘိက္ခုနာ၊ ရဟန်းနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပက္ကမိဿတိ၊ ကြွတော်မူလတ္တံ့။ အဇ္ဇ၊ ယနေ့။ ဒွီဟိ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ ဘိက္ခူဟိ၊ ရဟန်းတို့နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပက္ကမိဿတိ၊ ကြွတော်မူလတ္တံ့။ အဇ္ဇ၊ ယနေ့။ သတေန၊ ရဟန်းတရားနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပက္ကမိဿတိ၊ ကြွတော်မူလတ္တံ့။ အဇ္ဇ၊ ယနေ့။ သဟေဿန၊ နောက်တော်ပါရဟန်းတထောင်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပက္ကမိဿတိ၊ ကြွတော်မူလတ္တံ့။ အဇ္ဇ၊ ယနေ့။ ဧကကောဝ၊ အဘော်မပါကိုယ်တော်တပါးထည်းသာ လျှင်။ ပက္ကမိဿတိ၊ ကြွေတော်မူလတ္တံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သဗ္ဗော၊ အလုံးစုံသော။ ဘဂဝတော၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ စာရော၊ အကျင့်တော်ကို။ ပရိစယံဝသေန၊ အဖန်ဖန်လေ့ကျက်ကျွမ်းကျင်သည်၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝိဒိတောပါကဋော၊ ထင်ရှားသည်။ ပစ္စက္ခော၊ မျက်မှောက်ပြုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ အာဟ၊ ဆို၏။
ဤဆင်တို့ဖြင့်။ ကိံ၊ အဘယ်မူစအံနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ဦးလေး ငြီးငွေ၍။ ယူထံ၊ ဆင်အပေါင်းကို။ ပဟာယ၊ ခွာခဲ့၍။ မနုဿပထံ၊ လူခရီးသို့။ ဂစ္ဆန္တေ၊ သွားလတ်သော်။ ပါလိလေယျဝနသဏ္ဍေ၊ ပါလိလေယျတော အုပ်၌။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ ဃဋသဟေဿန၊ အိုးတထောင်ဖြင့်။ နိဗ္ဗာပိတသန္တာပေါဝိယ၊ ငြိမ်းစေအပ်ပြီးသော ပူပင်ခြင်းရှိ၏သို့။ နိဗ္ဗုတော၊ နှလုံးအေးမြငြိမ်းချမ်းလှသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သန္တိကေ၊ အထံတော်၌။ အဋ္ဌသိ၊ ဆည်းကပ်ခစား၏။ သော၊ ထိုဆင်ပေါက်ကြီးသည်။ တတော၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားကိုဖူးတွေ့သောနေ့မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ သတ္ထု၊ နတ်လူဆရာစောသတ္ထာအား။ ဝတ္တိပဋိဝတ္တံ၊ ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်ကို။ ကရောန္တော၊ ပြုလျက်။ မုခဓောဝနံ၊ မျက်သစ်တော်ရေကို။ ဒေတိ၊ ကပ်၏။ နျာနောဒကံ၊ တောအုပ်မှ။ မဓုရာနိ၊ ချိုမြိန်သောအရာသာရှိကုန်သော။ ဖလာဖလာနိစ၊ သစ်သီးငယ် သစ်သီးကြီးတို့ကိုလည်း။ အာဟရိတွာ၊ ဆောင်၍။ သတ္ထုနော၊ မြတ်စွာဘုရားအား။ ဒေတိ၊ ကပ်၏။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဧဝံဟိ၊ ဤသို့ဘုရားသုံးဆောင်ငြားသော်သာလျှင်။ အဿ၊ ထိုသဒ္ဓါကြည်လင်ဤ ဆင်ပြောင်ကြီး၏။ ဒုဂ္ဂတိမောက္ခော၊ ဒုဂ္ဂတိဘဝမှ လွတ်ခြင်းသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့ ဇောပြေးကရုဏာတော်ရှေး၌ထား။ အနုဂ္ဂဏှန္တော၊ ခြီးမြှောက်တော်မူလိုရကား။ ပရိဘေဂံ၊ သုံးဆောင်ခြင်းကို။ ကရောတိ၊ ပြုတော်မူ၏။ ဧကဒိဝသံ၊ တနေ့သ၌။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ရတ္တိဘာဂသမန္တရေ၊ ညဉ့်အဘို့၏ အခြားမဲ့၌။ စင်္ကမိတွာ၊င်္ကြံကြွတော်မူ၍။ ပါသာဏဖလကေ၊ ကျောက်ဖျာအင်းပျဉ်၌။ နသီဒိ၊ ထိုင်နေတော်မူ၏။ ဟတ္ထီပိ၊ ဆင်ပေါက်ကြီးသည်လည်း။ အဝိဒူရေ၊ အနီးဖြစ်သော။ ဌာနေ၊ တင့်အပ်သောအရပ်၌။ အဋ္ဌာသိ၊ ခစား၏။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပစ္ဆတော၊ နောအဘို့၌။ ဩလောကေတွာ၊ ကြည့်တော်မူ၍။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတယောက်ကို။ နအဒ္ဒသ၊ မြင်တော်မမူ။ ဧဝံ၊ ဤနည်းအတူ။ ပုရတောစ၊ ရှေးတော်၌ လည်းကောင်း။ ဥဘယပေဿသစ၊ နံပါးနျစ်ဘက်တို့၌ လည်းကောင်း။ ဩလောကေတွာ၊ ကြည့်၍။ ကိဉ္စိ၊ တစုံ တယောက်ကို။ နအဒ္ဒသ၊ မြင်တော်မမူ။ အထ၊ ထိုသို့မြင်တော်မမုလတ်သော်။ အဿ၊ ထိုမြတ်စွာဘုရားအား။ အဟံ၊ ငါသည်။ တေဟိဘဏ္ဍနကာရကေဟိ၊ ငြင်းခုံခိုက်ရန်ပြုတတ်ကုန်သောထိုရဟန်းတို့နှင့်။ အညတြဝိနာ၊ ကင်းကွာ၍။ ဝတ၊ စင်စစ်။ သုခံ၊ ချမ်းသာစွာသာလျှင်။ ဝသာမိ၊ နေရ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇိ၊ ဖြစ်၏။ ဟတ္ထိနောပိ၊ ဆင်ပေါကြီး ပြောင်မွန်စွမ်းသန်ရဲစေအပ်သစ် ခက်ကို။ ခါဒန္တာ၊ လုစားတတ်ကုန်သော။ အညေ၊ ငါမှတပါးသော ဆင်ရွေတို့သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိပေကုန်ပြီ။ ဣတိအာဒီနိ၊ ဤသို့အစရှိသည်တို့ကို။ စိန္တေတွာ၊ ကြံ၍။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဝတ၊ စင်စစ်။ သုခံ၊ ချမ်းမြေ့မြေ့။
၁၀။ ဒသမေ၊ ဒသမသုတ်၌။ တဒဟုပေါသထတိအာဒိ၊ တဒဟုပေါသထေ ဤသို့အစရှိသောစကားကို။ ပဝါရဏသုတ္တေ၊ ပဝါရဏသုတ်၌။ ဝိတ္ထာရိတမေဝ၊ ချဲ့အပ်သည်သာတည်း။ ကိဉ္စိဒေဝဒေသန္တိ၊ ကိဉ္စိဒေဝဒေသံ ဟူသည်ကား။ ကိဉ္စိကာရဏံ၊ တစုံတခုသောအကြောင်းကို။ သမေအာသနေနိသီဒိတွာ ပုစ္ဆယဒါကင်္ခတီတိ၊ သကေအာသနေနီသီဒိတွာ ပုစ္ဆယဒါကင်္ခတိ ဟူ၌။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူသနည်း။ သောဘိက္ခု၊ ထိုပစ္ဆာမေးလိုသောရဟန်းသည်။ ပဉ္စသတဘိက္ခုပဝါရိဝါရောကိရ၊ ရဟန်းတပည့်ငါးရာအရံရှိသတ်။ ပန၊ မလျော်သည်ကိုရှေးဖျားဆိုအံ့။ အာစရိယေ၊ ဆရာသည်။ ဌိတကေ၊ ရပ်လျက်။ ပစ္ဆန္တေ၊ မေးလတ်သေည်။ တေဘိက္ခူ၊ ထိုတပည့်လက်သားရဟန်းတို့သည်။ သစေနိသီဒန္တိ၊ အကယ်၍ထိုင်ကုန်အံ့။ သတ္ထရိ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဂါရဝံ၊ ရိုသေခြင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်သည်မည်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်ပေ၏။ အာစရိယေ၊ ဆရာ၌။ အဂါရဝံ၊ မရိုသေခြင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်သ်ည။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သစေဥဋ္ဌဟန္တိ၊ အကယ်၍ထကုန်အံ့။ အာစရိယေ၊ သူတို့ဆရာ၌။ ဂါရဝံ၊ ရိုသေခြင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ သတ္ထရိ၊ မြတ်စွာဘုရား ၌ကား။ အဂါရဝံ၊ မရိုသေခြင်းကို။ ကတံ၊ ပြုအပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့အစွန်းနျစ်ဘက်မလွတ်ခြင်းကြောင့်။ နေသံ၊ ထိုတပည့်လက်သာရဟန်းတိုအား။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ အနေကဂ္ဂံ၊ ဧကဂ္ဂတာမကျအာရုံခွသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဒေသနံ၊ ဒေသနာကို။ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ၊ ခံခြင်းငှာ။ နသက္ခိဿန္တိ၊ မတက်နိုင်ကုန်လတ္တံ့။ ပန၊ အသင့်ကိုဆိုဦးအံ့။ တသ္မိံ၊ ထိုဂိုဏ်းအုပ်ဆရာသည်။ နိသီဒိတွာ၊ ထိုနေ၏။ ပုစ္ဆန္တေ၊ မေးပါသော်ကား။ တေသံ၊ ထိုပတည့်လက်သားငါးရာသောရဟန်းတို့အား။ စိတ္တံ၊ စိတ်သည်။ ဧကဂ္ဂံ၊ အာရုံမခွဧကဂ္ဂတာကျသည်။ ဘဝိဿတိ၊ ဖြစ်လတ္တံ့။ ဒေသနံ၊ ဒေသနာကို။ သမ္ပဋိစ္ဆိတုံ၊ ခံခြင်းငှာ။ သက္ခိဿန္တိ၊ တက်နိုင်ကုန်လတ္တံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဉတွာ၊ သိ၍။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘူရားသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့သကေအာသနေစသည်ဟူ၍။ အာဟ၊ ဟောတော်မူ၍။ ဣမေနုခေါဘန္တေတိဧတ္ထ၊ ဣမေနုခေါဘန္တေဟူသောဣပါဌ်၌။ အယံထေရော၊ ဤမထေရ်သည်။ ပဉ္စန္နံဘိက္ခုသတာနံ၊ ငါးရာသောတပည့်ရဟန်းတို့၏ အာစရိယောဂိုဏ်းဆရာဖြစ်ပါလျက်။ ပဉ္စက္ခန္ဓမတ္တမ္ပိ၊ ခန္ဓာငါးပါးမျှကိုလည်း။ နပဇာနာတီတိ၊ ဉာစ်သေး၍မသိတက်ရှာဟူ၍။ နဝတ္တဗ္ဗော၊ မဆိုကောင်းပေဘူး။ ပဉ္စသု၊ ငါးပါးကုန်သော။ ဣမေသုဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု၊ ဤဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ကို။ အညာသိ၊ သိပြီ။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့။ ဇာနန္တေနဝိယ၊ သိယောင်ကဲ့သို့။ ဟုတွာ၊ ဟန်လုပ်၍။ ပုစ္ဆိတုံ၊ မေးခြင်းငှာ။ နဝဋ္ဋတိ၊ မလျှော်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ အဇာနန္တောဝိယ၊ မသိယောင်လိုကိုယ်ညှိလျက်။ ပုစ္ဆတိ၊ မေး၏။ အဿ၊ ထိုပုစ္ဆာမေးသောရဟန်း၏။ စ၊ အကြောင်းတထွေဆိုပေတုံအံ့။ တေပိအန္တေဝါသိကာ၊ ထိုတပည့်လက်သားတို့သည်လည်း။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ အာစရိယော၊ ဆရာသည်။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဇာနာမီတိ၊ သိ၏ဟူ၍။ နကထေတိ၊ မဆိုပေ။ သဗ္ဗညုတညာဏေန၊ သဗ္ဗညုတညာဏ်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သံသန္ဒိတွာဝ၊ နှီးနှော၍သာလျှင်။ ကထေတီတိ၊ ဆိုပေသည်ဒဟူ၍။ သောတဗ္ဗံ၊ နာကောင်းဟူ၍။ သဒ္ဓါတဗ္ဗံ၊ ယုံကြည်ကောင်းဟူ၍။ မညိဿန္တိ၊ အောက်မေ့ကုန်လတ္တံ့။ ဣတိပိ၊ ဤသို့သောအကြောင်းကြောင့်လည်း။ အဇာနန္တောဝိယ၊ မသိယောင်လိုကိုယ်ညိုလျက်။ ပုစ္ဆတိ၊ မေး၏။ ဆန္ဒမူလကာတိ၊ ဆန္ဒမူလကာဟူသည်ကား။ တာယ၊ ထိုတဏှာဟူသောအကြောင်းမှ။ ပဘဝတ္တာ၊ စီးထွကလာသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ တဏှာဆန္ဒမူလကာ၊ တဏှာဟူသောဆန္ဒလျှင်အရင်းအမြစ်ရှိ၏။ နခေါဘိက္ခုတညေဝဥပါဒါနံတေပဉ္စပါဒါနက္ခန္ဓာတိဣဒံတဗ္ဘာဝဋိပက္ခေပနံ၊ ထိုဥပါဒါန်သည်ပင်ထိုပါဒါနက္ခန္ဓမည်သည်အဖြစ်ကိုပယ်ကြောင်းဖြစ်သောဤစကားကို။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဆန္ဒရာဂမတ္တံ၊ ဆန္ဒရာဂချည်းသာ။ ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ ငါးပါးသောခန္ဓာတို့သည်။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ တသ္မာ၊ ထိုသို့ဆန္ဒရာဂချည်သာပဉ္စက္ခန္ဓာမဟုတ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဣဒံ၊ ဤစကားကို။ -ဝုတ္တံ၊ မိန့်အပ်၏။ ပန၊ ထိုမှတပါး။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ သဟဇာတတောဝါ၊ သဟဇာတအားဖြင့်လည်းကောင်း။ အာရမ္မဏေတောဝါ၊ အာရုံအားဖြင့်လည်းကောင်း။ ခန္ဓေ၊ ခန္ဓာတို့ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွှတ်၍။ ဥပါဒါနံ၊ ဥပါဒါန်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ နာပနအညတြပဉ္စ ပါဒါနက္ခန္ဓေဟိဥပါဒါနန္တိ၊ နာပိအညေတြပဉ္စပါဒါနက္ခန္ဓေဟိဥပါဒါနံဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်အပ်၏။ ဟိ၊ ထိုအနက်ကိုအကျယ်ဆိုဦးအံ့။ တဏှာသမ္ပတ္တမှိ၊ တဏှာသမ္ပယုတ်ဖြစ်သော။ စိတ္တေ၊ စိတ်သည်။ ဝတ္တမာနေ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ တံစိတ္တသမုဋ္ဌာနံ၊ ထိုတဏှာသမ္ပယုတ်လျှင်ဖြစ်ကြောင်းရှိသော။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ရူပက္ခန္ဓော၊ ရူပက္ခန္ဓာမည်၏။ တံတဏှံ၊ ထိုတဏှာကို။ ဌပေတွာ၊ ထား၍။ သေသာ၊ ကြွင်းကုန်သော။ အရူပဓမ္မာ၊ နာမ်တရားတို့သည်။ စတ္တာရော၊ လေးပါးကုန်သော။ ခန္ဓာ၊ နာမက္ခမည်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သဟဇာတတောပိ၊ သဟဇာတ အားဖြင့်လည်း။ ခန္ဓေ၊ ခန္ဓာတို့ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွှတ်၍။ ဥပါဒါနံ၊ ဥပါဒါန်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပန၊ ထိုမှတပါး။ ဥပါဒါနဿ၊ ဥပါဒါန်၏။ ရူပါဒီသု၊ ရုပ်အစရှိသည်တို့တွင်။ အညတရံ၊ တပါးပါးကို။ အာရမ္မဏံ၊ အာရုံအားဖြင့်လည်း။ ပဉ္စက္ခန္ဓေ၊ ငါးပါးသောခန္ဓာတို့ကို။ မုဉ္စိတွာ၊ လွှတ်၍။ ဥပါဒါနံ၊ ဥပါဒါန်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဆန္ဒရဂဝေမတ္တတာတိ၊ ဆန္ဒရာဂဝေမတ္တတာဟူသည်ကား။ ဆန္ဒရာဂနာနတ္တံ၊ ဆန္ဒရာဂထူးသည်၏အဖြစ်သည်။ သိယာ၊ ဖြစ်ကောင်းအံ့လော။ ဧဝံ ခေါ ဘိက္ခူတိ၊ ဧဝံ ခေါ ဘိက္ခူဟူသည်ကား။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ရူပါရမ္မဏဿ၊ ရုပ်လျှင်အာရုံရှိသော။
ပန၊ ဂုဏ်အထူးကိုခြီးကျုးလိုက်အံ့။ ဣမဿဝဂ္ဂဿ၊ ဤဝဂ်၏။ ဧကေကသ္မိံသုတ္တေ၊ တသုတ်တသုတ်၌။ ပဉ္စသတာ ပဉ္စသတာ၊ ငါးရားငါးရားကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့သည်။ အရဟတ္တံပတ္တာ၊ အရဟတ္တဖိုလ်ချမ်းစည်းစိမ်ဝှမ်းသိလှမ်းကာမရှောက်ရောက်လတ်ကုန်၏။ ခဇ္ဇနီယဝဂ္ဂေါ၊ ခဇ္ဇနီယဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။။
၁။ ထေရဝဂ္ဂဿ၊ ထေရဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ မန္တာနီပုတ္တောတိ၊ မန္တာနီပုတ္တော ဟူသည်ကား။ မန္တာနိယာနာမ၊ မန္တနီ အမည်တွင်သော။ ဗြာဟ္မဏိယာ၊ ပဏ္ဏေးမ၏။ ပုတ္တော၊ သားသည်။ ဥပါဒါယာတိ၊ ဥပါဒါယ ဟူသည်ကား။ အာဂမ္မ၊ ရှေးရှုကပ်၍။ အာရဗ္ဘသန္ဓာယ၊ ရည်ရွယ်၍။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ အသ္မီတိဟောတီတိ၊ အသ္မီတိဟောတိဟူသည်ကား။ အသ္မီတိဧဝံ ပဝတ္တံ၊ ငါဖြစ်၏ဟု ဤသို့သော အခြင်း အရာဖြင့်ဖြစ်သော။ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိပပဉ္စတ္တယံ၊ တဏှာမာနဒိဋ္ဌိဟူသောသံသရာကို ချဲ့တတ်သောတရားသုံးပါးသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဒဟရောတိ၊ ဒဟရောဟူသည်ကား။ တရုဏော၊ နုနယ်ပျိုမြစ်သော။ ယုဝါတိ၊ ယူဝါဟူသည်ကား။ ယောဗ္ဗ နေန၊ ကြလိုမြစ်သို့ ပျိုမြစ်သောအရွယ်နှင့်။ သမန္နာဂတော၊ ပြည့်စုံသော။ ပဏ္ဍနကဇာတိယောတိ၊ မဏ္ဍနကဇာတိယောဟူသည်ကား။ မဏ္ဍနကသဘာဝေါ၊ တန်ဆာဆင်ခြင်းသဘောရှိသော။ မဏ္ဍနသီလော၊ တန်ဆာဆင်ခြင်းအလေ့ရှိသော။ မုခနိမိတ္တန္တိ၊ မုခနိမိတ္တံဟူသည်ကား။ မုခပဋိဗိမ္ဗံ၊ မျက်နှာ ရိပ်ကို။ ဟိသစ္စံ၊ မှန်၏။ တံမုခပဋိဗိမ္ဗံ၊ ထိုမျက်နှာရိပ်သည်။ ပရိသုဒ္ဓံ၊ ထက်ဝန်းကျင်မှစင်ကြယ်သော။ အာဒါသမဏ္ဍလံ၊ ကြေးမုံဝန်းကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ပညာယတိ၊ ထင်၏။ တံအာဒါသမဏ္ဍလံ၊ ကြေးမုံဝန်ကို။ ဩလောကယတော၊ ကြည့်သောသူအား။ သကံမုခံ၊ မိမိမျက်နှာသည်။ ပညာယတီတိကိံပန၊ ထင်သလေ။ ဣတိ၊ ဤသို့မေးငြားအံ့။ သကံ၊ မိမိမျက်နှာသည်။ ယဒိဘဝေယျ၊ အကယ်၍ဖြစ်ငြားအံ့။ ပရံမုခံ၊ မိမိမျက်ကွယ်လျက်ကြေးမုံဘက်သို့ရှေးရှု။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပညာယေယျ၊ ထင်ရာ၏။ အထ၊ ထိုသို့မဟုတ်။ ပရဿ၊ မိမိမှတပါးသောမိမိနှင့်လူပုံခွက် တူသောသူ၏။ မုခံ၊ မျက်နှာသည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ငြာအံ့။ ဝဏ္ဏာဒီဟိ၊ အဆင်းစသည်တို့ဖြင့်။ အသဒိသံ၊ တစိုးတစိမတူသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ပညာယေယျ၊ ထင်ရာ၏။ တသ္မာ၊ ထိုအကြောင်းကြောင့်။ တံမုခံ နိမိတ္တံ၊ ထိုမျက်နှာရိပ်သည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာသည်။ န၊ မဟုတ်။ ပရဿ၊ သူတပါး၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာသည်။ န၊ မဟုတ်။ ပန၊ အဟုတ်ကား။ အာဒါသံ၊ ကြေးမုံကို။ နိဿာယ၊ အမှီပြု၍။ နိဘာသရူပံပတိဘာသ ရူပံနာမ၊ အရောင်အရိပ်ဖြစ်သောရူပါးရုံမည်သည်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။ တံ၊ ထိုအရောင်အရိပ်ဖြစ်သောရူပါရုံသည်။ ပညာယတိ၊ ထင်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ အထ၊ ထိုသို့နိဘာသရုပ်ထင်တုံလတ်သော။ ယံမုခိနိမိတ္တံ၊ အကြင်မျက်နှာ ဟူသည်ကား။ ကထေသိ၊ ဟောတော်မူ၏။ ပဌမံ၊ ပဌမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၂။ ဒုတိယေ၊ ဒုတိယသုတ်၌။ မဓူရကဇာတောဝိယာတိ၊ မဓူရကဇာတောဝိယဟူသည်ကား။ သဉ္ဇာတဂရုဘာဝေါဝိယ၊ ဖြစ်သောလေးလံသည်၏အဖြစ်ရှိသကဲ့သို့ထင်၏။ ကာယော၊ ကိုယ်သည်။ အကမ္မညော၊ အမှု၌မခံ့ဖြစ်ခဲ့၏။ ဒိသာပီတိ၊ ဒိသာပိဟူသည်ကား။ အယံ၊ ဤအရပ်သည်ကား။ ပုရတ္ထိမာ၊ အရှေအရပ်တည်း။ အယံ၊ ဤအရပ်သည်ကား။ ဒက္ခိဏာ၊ တောင်အရပ်တည်း။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့။ ဒိသာပိ၊ အရပ်မျက်နှာတို့သည်လည်း။ မယှံ၊ ငါးအား။ နပက္ခာယန္တိ၊ မထင်ကုန်။ ပါကဋာ၊ ထင်ရှားကုန်သည်။ နဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ ဓမ္မာပိမံနပဋိဘန္တီတိ၊ ဓမ္မာပိမံ နပဋိဘန္တိ ဟူသည်ကား။ ပရိယတ္တိဓမ္မာပိ၊ ပရိယတ်တရားတို့သည်လည်း။ မယှံ၊ ငါ့အား။ နဥပဋ္ဌဟန္တိ၊ ကပ်၍မတည်ပါကုန်။ ဥဂ္ဂဟိတံ၊ သင်အပ်သော။ သဇ္ဈာယိတံ၊ သရဇ္ဈာယ်အပ်သော ပရိယတ္တိဓမ္မသည်။ နဒိဿတိ၊ မထင်။ ဣတိ၊ ဤသို။ ဝဒတိ၊ ဆို၏။ ဝိစိကိစ္ဆာတိ၊ ဝိစိကိစ္ဆာဟူသည်ကား။ မဟာဝိစိကိစ္ဆာ၊ တဆဲ့ခြောက်ပါးသော ဝတ္ထုရှိသောယုံမှားခြင်းသည်။ နောဟောတိ၊ မဟုတ်ပေဘူး။ ဟိ၊ ထိုစကားသင့်စွ။ တဿ၊ ထိုဖြည့်ပြီးသောပါရမီရှိသော အမျိုးကောင်းသားအား။ သာသနံ၊ သာသနာသည်။ နိယျာနိကံနုခေါ၊ ဝဋ်မှထွက်မြောက်စေတတ်ပါအံ့လော။ နနုခေါနိယျာနိကံ၊ ဝဋ်မှမထွက်မြောက်စေတတ် အချည်းနှီးဖြစ်အံ့လော။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝိမတိ၊ တွေးတောခြင်းသည်။ နဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ မဖြစ်။ ပရိပက္ကကုသလမူလတ္တာ၊ ရင့်ပြီးသောကုသိုလ်မူလရှိသောကြောင့်တည်း။ ပန၊ အလျော်ကား။ အဿ၊ ထိုအမျိုးကောင်းသားအား။ သာမဏဓမ္မံ၊ ရဟန်းတရားကို။ ကာတုံ၊ ဖြစ်ဖြစ်မြောက်မြောက်ပြုခြင်းငှါ။ သက္ခိဿာမိနုခေါ၊ တတ်နှိုင်ပါအံ့လော။ ဥဒါဟု၊ ထိုသို့မဟုတ်။ ပတ္တစီဝရဇရာမရမတ္တမေဝ၊ သပိတ်သင်္ကန်းဆွေးမြည်ံပျက်စီးရုံမျှကို။ ကရိဿာမိ၊ ကရော်ကမည် ပြုရအံ့လော။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့နှလုံးခွခြင်းမူကား။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကာမာနမေတံအဓိဝစနန္တိဧတ္ထ၊ ကာမာနမေတံအဓိဝစနံဟူသောဤပါဌ်၌။ ဟိ၊ လိုအပ်သောအနက်ကိုထင်စွာပြဆိုအံ့။ နိန္နံ၊ ချိုင့်ဝှမ်းသော။ ပလ္လလံ၊ ရေအိုင်ကို။ ဩလောကေန္တဿ၊ ကြည့်သောသူအား။ ဒဿနရာမဏေယျကမတ္တံ၊ မြစ်ခြင်းဖြင့်မွေ့လျော်ဘွယ်ရှိသည်၏အဖြစ်မျှသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ပန၊ အပြစ်ကိုဘော်ပြအံ့။ ယော၊ အကြင်ဆင်ခြင်နည်းပါးလူငနွားသည်။ ဧတ္ထ၊ ဤအိုင်၌။ ကြတရတိ၊ သက် ဆင်း၏။ တံ၊ ထိုသူကို။ စဏ္ဍမိနာကုလတာယ၊ ကြမ်းသောငါးဖြင့်ပြွမ်းသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အာကဍ္ဎိတွာ၊ ဆွဲငင်၍။ အနယဗျသနံ၊ အပွါးအစီးမရှိပျက်စီးဆုံးပါးခြင်းသို့။ ပါပေတိယထာ၊ ရောက်စေသကဲ့သို့။ ဧဝမေဝံ၊ ထိုအတူ။ ပဉ္စသု၊ ငါးပါးကုန်သော။ ကာမဂုဏေသု၊ ကာမဂုဏ်တို့၌။ စက္ခုဒွါရာဒီနံ၊ စက္ခုဒွါရအစရှိသည်တို့၏။ အာရမ္မဏရာမဏေယျမတ္တံ၊ အာရုံပြုခြင်းဖြင့်မွေ့လျော်ဘွယ်ရှိသည်၏အဖြစ်မျှသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ပန၊ အပြစ်ကိုဖေါ်ပြအံ့။ ယော၊ အကြင်ကာမန္ဓသည်။ ဧတ္ထ၊ ဤကာမဂုဏ်တို့၌။ ဂေဓံ၊ မက်မောခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ တံ၊ ထိုကာမန္ဓဖြစ်သောသူကို။ အာကဍ္ဎိတွာ၊ ဆွဲငင်၍။ နိရယာဒီသုဧဝ၊ ငရဲစသည်သို့သာလျှင်။ ပက္ခိပန္တိ၊ ပစ်ချကုန်၏။ ဟိ၊ ကဲ့ရဲ့ဘွယ်ဆိုဦးအံ့။ ကာမာ၊ ကာမဂုဏ်တို့သည်။ အပ္ပဿာဒါ၊ သာယာသည်၏အဖြစ်ဟူသောသဘောမှကင်းကုန်၏။ ဗဟုဒုက္ခာ၊ များသောဆင်းရဲခြင်းရှိကုန်၏။ ဗဟုပါယာသာ၊ များသောပင်ပန်းုခြင်းရှိကုန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤကာမဂုဏ်တို့၌။ အာဒီနဝေါ၊ အပြစ်သည်။ ဘိယျော၊ လွန်စွာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမံအတ္ထဝသံ၊ ဤသို့ဟောတော်မူအပ်သောအကြောင်းထူးကို။ ပဋိစ္စ၊ အမှီပြု၍။ ကာမာနမေတံအဓိဝစနန္တိ၊ ကာမာနတံအဓိဝစနံဟူ၍။ ဝုတ္ထံ၊ မိန့်အပ်၏။ အဟမာမိသံ ဓမ္မာနုဂ္ဂဟေနာတိ၊ အဟမာမိသံဓမ္မာနုဂ္ဂဟေနဟူသည်ကား။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ဓမ္မာမိသာနုဂ္ဂဟေတိ၊ ဓမ္မာနုဂ္ဂဟအာမိသာနုဂ္ဂဟတို့ဖြင့်။ အနုဂ္ဂဏှာမိ၊ ခြီးမြှင့်ပါအံ့။ အဘိနန္ဒီတိ၊ အဘိနန္ဒိဟူသည်ကား။ သမ္ပဋိစ္ဆိ၊ ကောင်းစွာနာခံ၏။ ကေဝလဉ္စ၊ သက်သက်ကား။ နအဘိနန္ဒိ၊ ကောင်းစွာနာခံရုံသာမဟုတ်သေး။ ပန၊ အဟုတ်ကား။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သန္တိကာ၊ အထံတော်မှ။ ဣမံအဿာသံ၊ ဤသက်သာယာကို။ လဘိတွာ၊ ရပေ၍။ ဃဋေန္တော၊ အားထုတ်လတ်သော်။ ဝါယမန္တော၊ ကြိုးပန်လတ်သော်။ ကတိပါဟေနေဝ၊ တရက် နှစ်ရက်ဖြင့်လျှင်။ အရဟတ္တေ၊ အရဟတ္တဖိုလ်၌။ ပတိဋ္ဌာသိ၊ တည်၏။ ဒုတိယံ၊ ဒုတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၃။ တတိယေ၊ တတိယသုတ်၌။ ဒိဋ္ဌိဂတန္တိ၊ ဒိဋ္ဌိဂတံဟူသည်ကား။ (ယမကသုတ်။ အထူးမှားသူ)။ ဟိ၊ အသင့်ကိုဆိုအံ့။ အဿ၊ ထိုယမကရဟန်းအား။ သင်္ခါရာ၊ သင်္ခါရတို့သည်။ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိစေဝ၊ ဖြစ်လည်းဖြစ်ကုန်၏။ နိရုဇ္ဈန္တိစ၊ ချုပ်လည်းချုပ်ကုန်၏။ သင်္ခါရပဝတ္တမေဝ၊ သင်္ခါရဟူသောဝဋ်တရား၏ ဖြစ်ခြင်းသည်သာ လျှင်။ အပ္ပဝတ္တံ၊ တဖန်အသစ် မဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့သောအတူးသည်။ သစေဘဝေယျ၊ အကယ်၍ဖြစ်ငြားအံ့။ ဒိဋ္ဌိဂတံနာမ၊ မိစ္ဆာအယူမည်သည်။ နဘဝေယျ၊ မဖြစ်လေရာ။ သာသနာဝစာရိကံ၊ သာသနာသို့သက်သော။ ဉာဏံ၊ ဉာစ်သည်။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ပန၊ ထိုသို့မဟုတ်ပါခဲ့။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ အဿ၊ ထိုယမကရဟန်းအား။ သတ္တော၊ သတ္တဝါသည်။ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ၊ ပြတ်၏။ ဝိနဿတိ၊ ပျက်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့သောအယူသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဒိဋ္ဌိဂတံနာမ၊ မိစ္ဆာအယူမည်သည်။ ဇာတံ၊ ဖြစ်၏။ ခန္ဓဝိနိမုတ္တဿ၊ ခန္ဓာမှလွတ်သော။ သတ္တဿ၊ သတ္တဝါ၏။ ဂဟိတတ္တာ၊ ယူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင်တည်း။ ထာမသာပရာမာသသာတိ၊ ထာမသာပရာမာသသာဟူသည်ကား။ ဒိဋ္ဌိထာမေနစေဝ၊ ဒိဋ္ဌိဟူသောအစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ဒိဋ္ဌိပရာမာသေနစ၊ ဒိဋ္ဌိဟူသောအမှားသုံးသပ်သောတရားဖြင့်လည်းကောင်း။ ယေနာယသ္မာသာရပုတ္တောတိ၊ ယေနာယသ္မာသာရိပုတ္တောဟူသည်ကား။ ယထာနာမ၊ ဥပမာမည်သည်ကား။ ပစ္စန္တေ၊ ရွာစွန်သည်။ ကုပိတေ၊ သောင်းကျန်းပုံကန်လတ်သော်။ တံဧတံ၊ ထိုသောင်ကျန်းပုံစားရွာစွန်သားကို။ ဝူပသမေတုံ၊ ငြိမ်းစေခြင်းငှါ။ အသက္ကောန္တာ၊ မတတ်နိုင်ကုန်သော။ ရာဇပုရိသာ၊ မင်းချင်ယောကျ်ားတို့သည်။ သေနာပတိဿဝါ၊ စစ်သူကြီးအရးပိုင်၏လည်းကောင်း။ ရညောဝါ၊ မင်း၏လည်းကောင်း။ သန္တိကံ၊ အထံသို့။ ဂစ္ဆန္တိယထာ၊ သွားကုန်သကဲ့သို့။ ဧဝံတထာ၊ ထိုအတူ။ တသ္မိံထေရေ၊ ထိုယမကထေရ်သည်။ ဒိဋ္ဌိသကံရေန၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိတည်ဟူသောဗိုလ်စုဖြင့်။ ကုပိတေ၊ သောင်းကျန်းလတ်သော်။ တေဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ တံဧတံ၊ ထိုမိစ္ဆာရန်စစ်ကို။ ဝူပသမေတုံ၊ ငြိမ်စေခြင်းငှါ။ အသက္ကောန္တာ၊ မတတ်နိုင်ကုန်ရကား။ တေဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ယေန၊ အကြင်အရပ်၌။ ဓမ္မရာဇဿ၊ တရားမင်းဘုရား၏။ ဓမ္မသေနာပတိ၊ တရားစစ်သူကြီးဖြစ်သော။ အာယသ္မာ
(၂၀) သန္နိဿိတကာလေ၊ ဝဋ်ကိုမှီသောကာလ၌။ အသုတဝါ၊ အာဂမသုတ အဓိဂမသုတကင်းသော။ ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇဉ်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဝဓကပစ္စာ မိတ္တောဝိယ၊ သတ်တတ်သော ရန်သူကဲ့သို့။ အဗလဒုဗ္ဗလာ၊ အားမဲ့အားနည်းကုန်သော။ ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ ငါးပါးသော ခန္ဓာတို့ကို။ ဝေဒိဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဝဓကပစ္စာမိတ္တဿ၊ သတ်တတ်သောရန်သူ၏။ ဗာလဂဟပတိပုတ္တံ၊ မိုက်သော သူကြွယ်သားကို။ ဥပဋ္ဌဟိဿာမီတိ၊ အရှင်ကိုခစားအံ့ဟူ၍။ ဥပဂတကာလောဝိယ၊ ကပ်အပ်သော ကာလကဲ့သို့။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ၊ ပဋိသန္ဓေခဏ၌။ ဥပဂတာ၊ ကပ်လာကုန်သော။ ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ ငါးပါးသော ခန္ဓာတို့ကို။ ဥပဂတာကာလောဝိယ၊ ကပ်အပ်သော ကာလကဲ့သို့။ ပဋိသန္ဓိက္ခဏေ၊ ပဋိသန္ဓေ ခဏ၌။ ဥပဂတာ၊ ကပ်လာကုန်သော။ ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ ငါးပါးသော ခန္ဓာတို့ကို။ ဝေဒိဗ္ဗော၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဟိ၊ ထိုမှတပါး။ တဿ၊ ထိုမိုက်သောသူကြွယ်သား၏။ အယံ၊ ဤသူသည်။ မေ၊ ငါ၏။ နသဟာယော၊ အဘော်မဟုတ်ချေ။ အယံ၊ ဤသူသည်။ ဝဓပစ္စတ္တိကော၊ သတ်တတ်သောရန်သူတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ိ အဌာနနကာလောဝိယ၊ မသိသောကာလကဲ့သို့။ ဝဋ္ဋနိဿိတပုထုဇ္ဇနဿ၊ ဝဋ်ကိုမှီသောပုထုဇဉ်၏။ ပဉ္စက္ခန္ဓေ၊ ငါးပါးသော ခန္ဓာတို့ကို။ ဣမေ၊ ဤခန္ဓာတို့သည်။ မယှံ၊ ငါ၏။ သန္ထကံ၊ ဥစ္စာမဟုတ်ချေ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဂဟေတွာ၊ မမှတ်မူ၍။ မမ၊ ငါ၏။ ရူပံ၊ ရုပ်။ မမ၊ ငါ၏။ ဝေဒနာ၊ ဝေဒနာ။ မမ၊ ငါ၏။ သညာ၊ သညာ။ မမ၊ ငါ၏။ သင်္ခါရော၊ သင်္ခါရတို့။ မမ၊ ငါ၏။ ဝိညာဏံ၊ ဝိညာဉ်။ ဣတိ၊ ဤသို့ အလွဲကြီးသော။ ဂဟိတကာလော၊ မှတ်အပ်သောကာလကို။ ဝေဒိဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ မိတ္တော၊ အဆွေ ခင်ပွန်း ကောင်းတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတွာ၊ မှတ်၍။ သက္ကာရကရဏကာလောဝိယ၊ ပူဇော် သက္ကာရ ပြုရာကာလကဲ့သို့။ ဣမေ၊ ဤခန္ဓာ ငါးပါးတို့သည်။ မမ၊ ငါ၏။ သန္ထကာ၊ ဥစ္စာတို့တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟေတွာ၊ မှတ်၍။ ပဉ္စန္နံ၊ ငါးပါးကုန်သော။ ခန္ဓာနံ၊ ခန္ဓာတို့အား။ နျာပနဘောဇနာဒီဟိ၊ ရေချိုးခြင်း အစာကျွေးခြင်း စသည်တို့ဖြင့်။ သက္ကာရဏကာလော၊ ပူဇော်သက္ကာရ ပြုရာကာလကို။ ဝေဒိဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ အယံ၊ ဤသူသည်။ မေ၊ ငါ့အား။ အတိနဝိဿဋ္ဌော၊ အလွန်အကျွမ်းဝင်လှပြီ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဉတွာ၊ သိ၍။ သက္ကာရံ၊ ပူဇော်သက္ကာရကို။ ကရောန္တဿေဝ၊ ပြုသောသူ၏သာလျှင်။ အသိနာ၊ သန်လျက်ဖြင့်။ သီသစ္ဆိန္ဒ နံဝိယ၊ ဦးခေါင်းကိုဖြတ်ခြင်းကဲ့သို့။ ဝိဿဋ္ဌဿ၊ လွန်သောနှလုံးရှိသော။ ဗာလပုထုဇ္ဇနဿ၊ ပုထုဇဉ်မိုက်၏။ တိခိဏေဟိ၊ ထက်ကုန်သော။ ဘိဇ္ဇမာနေဟိ၊ ပျက်ကုန်သော။ ခန္ဓေဟိ၊ ခန္ဓာတို့ကြာင့်။ ဇီဝိတပရိယာဒါနံ၊ ဇီဝိတိန္ဒြေကုန်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဥပေတီတိ၊ ဥပေတိ ဟူသည်ကား။ ဥပဂစ္ဆတိ၊ တဏှုပယဒိဋ္ဌိုပယတို့ဖြင့်ကပ်၏။ ဥပဒိယတီတိ၊ ဥပါဒိယတိ ဟူသည်ကး။ ဂဏှာတိ၊ မြဲစွာစွဲလမ်း၏။ အဋ္ဌာတီတိ၊ အဓိဋ္ဌာတိ ဟူသည်ကား။ အဓိဋ္ဌာတိ၊ မှတ်သောအားဖြင့် နှလုံသွင်း၏။ အတ္တာမေတိ၊ အတ္တမေ ဟူသည်ကား။ အယံ၊ ဤရုပ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ၊ ကိုယ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဓိတိဋ္ဌတိ၊ မှတ်သော အားဖြင့်နှလုံးသွင်း၍တည်၏။ အတ္တာမေဟိ၊ အတ္တာမေဟူသည်ကား။ အယံ၊ ဤရုပ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ၊ ကိုယ်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အဓိတိဋ္ဌာတိ၊ မှတ်သောအားဖြင့်နှလုံးသွင်၍တည်၏။ သုတဝါစခေါ အာဝုသောအရိယာသာဝကောတိ၊ သုဘဝါစခေါ အာဝုသောအရိယ သာဝကောဟူသည်ကား။ ပန၊ ထိုစကားကို ထင်ရှားအောင်ပြဦးအံ့။ ပဏ္ဍိတော၊ ပညာရှိသော။ ဂဟပတိပုတ္တော၊ သူကြွယ်သည်။ ဧဝံ၊ ဤဆိုအပ်ပြီသော အခြင်းအရာဖြင့်။ ဥပဝဟံ၊ ခံစားပါအံ့ဟု ကပ်လာသော။ ပစ္စတ္ထိကံ၊ ရန်သူကို။ အယံ၊ ဤသူသည်။ မေ၊ ငါ၏။ ပစ္စတ္ထိကော၊ ရန်သူတည်းု။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဥတွာ၊ ပညာသတိဖြင့်ဆင်ခြင်သိ၍။ အပ္ပမတ္တော၊ မမေ့မလျော့။ တာနိတာနိကမ္မာနိ၊ ထိုထိုအမှုတို့ကို။ ကာရေတွာ၊ ပြုစေ၍။ အနတ္ထံထ၊ အကျိုးမဲ့ကို။ ပရိဘရတိယထာ၊ ရှောင်လွှဲသကဲ့သို့။ အတ္ထံ၊ အကျိုးစီးပွါးသို့။ ပါပုဏာတိယထာ၊ ရောက်သကဲ့သို။ ဧဝံ၊ ထိုအတူ။ သုတဝါ၊ အာဂမသုတအဓိဂသုတနှင်ပြည်စုံသော။ အရိယသာဝကော၊ အရိယသာဝက သည်လည်း။ နရူပံအတ္တတောသမနုပဿတီတိအာဒိနာ၊ နရူပံအတ္တတော သမနုပဿတိဤသို့အစရှိသော။ နယေန၊ နည်းဖြင့်။ ပဉ္စက္ခခန္ဓ၊ ငါးပါးသော ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ကို။ အဟန္တိဝါ၊ ငါဟူ၍လည်းကောင်း။ မမ၊ ငါ၏။ သန္တကံ၊ ဥစ္စာတည်း။ ဣတိဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ အဂဟေတွာ၊ မစွဲလမ်းမူ၍။ ဧတေ၊ ဣရုပ်ဝေဒနာအစရှိကုန်သောငါးပါးသော ဥပါဒါနက္ခခန္ဓာတို့သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အနတ္ထဝတတ္တာ၊ အကျိုးမဲ့ကိုဆောင်တတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ပစ္စတ္ထိကာ၊ ရန်သူတို့သည်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဥတွာ၊ ဝိပဿနာဉာဏ်ဖြင့်သိ၍။ ရူပသတ္တကအရူပသတ္တကာဒိဝသေန၊ ရူပသတ္တကအရူပသတ္တကအစရှိသည်တို့၏အစွမ်းဖြင့်။ ဝိပဿနာယ၊ ဝိပဿနာနှင့်။ ဓမ္မောခန္ဓ၊ ဥပါဒါနက္ခန္ဓာတို့ကို။ ယောဇေတွာဝ၊ ယှဉ်၍သာလျှင်။ တတောနိဒါနံ၊ ထိုခန္ဓာလျှင်အကြောင်းရှိသော။ ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခကို။ ပရိဝဇ္ဇေတွာ၊ ကြည်၍။ အဂ္ဂဖလံ၊ မြတ်သာဖိုလ်ဟုဆိုအပ်သော။ အရဟတ္တံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သို့။ ပါပုဏာတိ၊ ရောက်၏။ သေသံ၊ ကြွင်ကျန်သောစကားသည်။ ဧတ္ထ၊ ဤသုတ်၌။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်သည်သာတည်း။ တတိယံ၊ တတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၄။ စတုတ္ထေ၊ စတုတ္ထသုတ်၌။ အရညကုဋိကာယန္တိ၊ အရညကုဋိကာယံဟူသည်ကား။ မဟာဝနေ၊ မဟာဝုန်တော၌။ ယသ္မိံဝိဟာရေ၊ အကြင်ကျောင်းတိုက်၌။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူသောကျောင်းတိုက်၏သာလျှင်။ ပစ္စန္တေ၊ အစွန်၌။ ပဏ္ဏသာလာယံ၊ သစ်ရွက်မိုးသောစရပ်၌။ တံ တထာဂတောတိ၊ တံ တထာဂတောဟူသည်ကား။ တုမှာကံ၊ သင်တို့၏။ သတ္ထာ၊ ဆရာဖြစ်တော်မူသော။ တထာဂတော၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ တံ
၅။ ပဉ္စမေ၊ ပဉ္စမသုတ်၌။ (စက္ကလိသုတ်)။ ကုမ္ဘကာရနိဝေသနေတိ၊ ကုမ္ဘကာရနိဝေသနေဟူသည်ကား။ ကမ္ဘကာရသာလာယံ၊ အိုးထိန်းတို့နေသောစရပ်၌။ ထေရော၊ ဝက္ကလိမထေရ်သည်။ ဝုတ္တဝေဿာ၊ ဝါကျွတ်ပြီးသော်။ ပဝါရေတွာ၊ ပဝါရဏာပြုပြီး၍။ ဘဂဝန္တံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ ဒဿနာယ၊ ဖူးမြင်ခြင်းငှါ။ အာဂစ္ဆတိကိရ၊ လာသတတ်။ တဿ၊ ထိုဝက္ကလိထေရ်အား။ နဂရမဇ္ဈေ၊ မြို့အလယ်၌။ အာဂစ္ဆန္တဿ၊ ခရီးလာစဉ်။ ကမ္မသမုဋ္ဌာနော၊ ကံလျှာ်သမုဋ္ဌာန်ရှိသော။ မဟာအာဗာဓော၊ သည်းထန်စွာသောအနာသည်။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်လတ်၏။ ပါဒါ၊ ခြေတို့သည်။ နဝဟန္တိ၊ ကိုယ်ကိုမဆောင်နိုင်ကုန်။ အထ၊ ထိုသို့ဖြစ်ခဲ့လတ်သော်။ နံ၊ ထိုဝက္ကလိထေရ်ကို။ မဉ္စကသိဝိကာယ၊ ညောင်းစောင်ထမ်းစင်ငယ်ဖြင့်။ ကုမ္ဘကာရသာလံ၊ အိုးထိန်းတို့နေရာစရပ်သို။ အာဟရိံသု၊ တပည့်ရဟန်းတို့ထမ်ဆောင်ကုန်၏။ စ၊ ဆက်၍ဆိုဦးအံ။ သာဿလာ၊ ထိုအရပ်သည်။ တေသံကုမ္ဘကာရာနံ၊ ထိုအိုးထိးတို့၏။ ကမ္မသာလာ၊ အိုးအမှုလုပ်စရာသာတည်း။ တံ၊ ထိုအိုးထိန်တို့အိုးလုပ်၍နေရာစရပ်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ကုမ္ဘကာရနိဝေသနေဝိဟရတီတိ၊ ကုမ္ဘကာရနိဝေသနေဝိဟရတိဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ မိန်အပ်၏။ ဗာဠဂိလာနောတိ၊ ဗာဠဂိလာနောဟူသည်ကား။ အဓိမတ္တ ဂိလာနော၊ အသည်းအသန်နာသည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သမဓောသီတိ၊ သမဓောသိ ဟူသည်ကား။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်အဘို့အားဖြင့်။ အဓောသိ၊ လှုပ်၏။ စလနာကာရန၊ လှုပ်သောအခြင်းအရာဖြင့်။ အပစီတိံ၊ မြတ်သောသဗ္ဗညုဘုရားအားရိုသေသောအမှုကို။ ဒေဿတိ၊ ပြ၏။ ဗာဠဂိလာနေနပိဝုဍ္ဎတရံဒိသွာဥဋ္ဌာနာ ကာရေန အပစိတိဒေဿတဗ္ဗာ တေနပနမာစလိမာစလီတိဝတ္တဗ္ဗောတိ၊ ဗာဠဂိလာနေနပိဝုဍ္ဎတရံ ဒိသွာဥဋ္ဌာနာ ကာရေနအပစိတိဒေဿတဗ္ဗာတေနပနမာစလိ မာစလီတိဝတ္တဗ္ဗောဟူသော။ ဧတံ၊ ဤစကားကို။ ဝုတ္တံကိရ၊ ဟောတော်မူသတတ်။ ဗာဠဂိလာနေနပိ၊ အသည်းအသန် နာသော ရဟန်းသည်လည်း။ ဝုဍ္ဎတရံ၊ သီတင်းကြီးမြတ်သော သူကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ ဥဋ္ဌာနာကာရေန၊ ထသော အမူအရာဖြင့်။ အပစိတိ၊ ရိုသောခြင်းကို။ ဒေဿတဗ္ဗာ၊ ပြအပ်၏။ ပန၊ ထိုသို့ရိုသေမူရာ ပြုရှာလတ်သော်။ တေန၊ ထိုသီတင်းကြီးသည်။ မာစလိမာစလီတိ၊ အသာနေ မလှုပ်လင့် အလှုပ်လင့်ဟူ၍။ ဝတ္တဗ္ဗော၊ ဆိုကောင်း၏။ သန္တိမာနာ အာသနာနီတိ၊ သန္တိမာနာနိ အသာနာနိ ဟူသည်ကား။ ဟိ၊ ဆိုသင့်စွ။ ဗုဒ္ဓကာလသ္မိံ၊ ဘုရားရွှေလက်ထက်တော်၌။ ဧကဿပိ၊ တယောက်လည်းဖြစ်သော်လည်း။
(၂၂) လံကရောန္တိ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်ယူကုန်၏။ တေန၊ ထို့ကြောင့်။ အဿ၊ ထိုဝက္ကလိမထေရ်၏။ သရိရံ၊ အလောင်းတော်သည်။ ယထာဌိတံ၊ တည်မြဲတိုင်း ပက်လက်ပင်လျှင်။ အဟောသိ၊ ရှိသည်ဖြစ်၏။ သီသံပန၊ မဏိတော်မူကား။ ဒက္ခိဏပေဿန၊ လကျ်ဘက်ဖြင့်။ ပရိဝတ္တေတွာ၊ လှည့်၍။ ဌိတံ၊ တည်၏။ တံ၊ ထိုသို့မဏိတော်လှည့်သည်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝိဝတ္တက္ခန္ဓော နာမ၊ လှည့်လည်သော လည်တော်ရှိသည် မည်သည်။ ဇာတော၊ ဖြစ်၏။ ဣတိပိ၊ ဤသို့သောစကားကိုလည်း။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဓူမာယိတတ္တန္တိ၊ ဓူမာယိတတ္တံ ဟူသည်ကား။
(အဿဇိ၊ သုတ်)
၆။ ဆဋ္ဌေ၊ ဆဋ္ဌသုတ်၌။ ကဿပကာရာမေတိ၊ ကဿပကာရာမေ ဟူသည်ကား။ ကဿပသေဋ္ဌိနာ၊ ကဿပသူဋ္ဌေးသည်။ ကာရိတေ၊ ပြုလုပ်အပ်သော။ အဿာသပဿာသေ၊ ထွက်သက်ဝင်သက် တို့ကို။ ဟိ၊ သင့်စွာ။ သော၊ ထိုအဿဇိမထေရ်သည်။ တေအဿာသပဿာသေ၊ ထိုထွက်သက် ဝင်သက်တို့ကို။ စတုတ္ထဇ္ဈာနေန၊ စတုတ္ထဈာန်ဖြင့်။ ပဿမ္ဘိတွာ ပဿမ္ဘိတွာ၊ ချုပ်စေ၍ ချုပ်စေ၍။ ဝိဟာသိ၊ နေတော်မူ၏။ ဧဝံဟောတီတိ၊ ဧဝံဟောတိ ဟူသည်ကား။ ဣဒါနိ၊ ယခုတမူကား။ တံသမာဓိံ၊ ထိုစတုတ္ထဈာန်သမာဓိကို။ အပဋိလဘန္တဿ၊ မရသောအဿဇိမထေရ်အား။ ဧဝံ၊ ဤသို့သေ အကြံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ နောစသွာဟံ ပရိဟာယာမီတိ၊ နောစသွာဟံ ပရိဟာယာမိ ဟူသည်ကား။ ကိစ္စိနုခေါ၊ အသို့နည်း။ အဟံ၊ ငါသည်။ သာသနဿ၊ သာသာနာတော်မှ။ နပရိယာမိ၊ မယုတ်မလျှော ကျဘဲရှိပါလိမ့်လော။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့သော အကြံသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တဿ၊ ထိုအဿဇိမထေရ်အား။ အာဗာဓဒေါသေန၊ အနာဟူသေ အပြစ်ကြောင့်။ အပ္ပိတပ္ပိဟာ၊ ဝင်စားတိုင်းဝင်စာတိုင်းသော။ သမာပတ္တိ၊ ဈန်သမာပတ်သည်။ ပရိဟာယိ၊ ယုတ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ စိန္တေသိ၊ ကြံယောင်ကြံမှားဖြစ်၏။ သမာဓိသာရ သမာဓိသာညမိ၊ သမာဓိသာ ရကာသမာဓိသာမညာဟူသည်ကား။ သမာဓိယေဝ၊ သမဓိကိုသာလျှင်။ သာရဉ္စ၊ အနှစ်ဟူ၍လည်းကောင်း။ သာမညဉ္စ၊ ရဟန်းအဖြစ်ဟူ၍လည်းကောင်း။ မညန္တိ၊ အောက်မေ့ကြကုန်၏။ ပန၊ ထိုသာရသာမညဟူ၍အောက်မေ့သော်လည်း။ မယှံ၊ ငါဘုရာ၏။ သာသနေ၊ သာသနာတော်၌။ ဧတံသမာဓိမတ္တံ၊ ဤမလောက်မလားဂုဏ်သေးသောသဓိမျှသည်။ နသာရံ၊ အနှစ်သာရမဟုတ်သေး။ သီလမတ္တေပန၊ အနည်းငယ်သာလျှင်မပြောပလောက်ဂုဏ်မရောက်သောသီလကား။ ဝတ္တဗ္ဗမေဝ၊ သာရအစစ်အနှစ်ဟူ၍ဆိုဘွယ်သည်ပင်လျှင်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဝိပဿနာမဂ္ဂဖလာနိ၊ ဝိပဿနာမဂ်ဖိုလ်တို့သည်သာ။ သာရံ၊ အနှစ်တည်း။ သောတွံ၊ ထိုသင်သည်။ သမာဓိတော၊ ဈာန်သမာဓိမှ။ ပရိဟာယန္တော၊ ဆုတ်ယုတ်၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ စိန္တေသိ၊ ကြံ၏။ သာသနတော၊ သာသနာတော်မှ။ နပရိဟာယိဿတိ၊ မယုတ်လတ္တံ့။ ဣတဧဝံ၊ ဤသို့။ ထေရံ၊ အဿဇိထေရ်အား။ အဿာသေတွာ၊ သက်သာစေ၍။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ အဿ၊ ထိုအဿဇိထေရ်ာအား။ တိပရိဝဋ္ဋံ၊ သုံးပါးသောအပြန်ရှိသော။ ဓမ္မဒေသနံ၊ တရားဒေသနာတော်ကို။ အာရဘန္တော၊ အားထုတ်တော်မူသည်ဖြစ်၍။ တံကိံမညသီတိအာဒိံ၊ တံကိံမညသိဤသို့အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူ၏။ အထ၊ ထိုနောက်မှ။ တိပရိဝဋ္ဋာဒေသနာဝသာနေ၊ တိဝဋ္ဋဒေသနာ၏အဆုံး၌။ အရဟတ္တံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သို့။ ပတ္တဿ၊ ရောက်သော။ အဿ၊ ထိုအဿဇိထေရ်အား။ သတဝိဟာရံ၊ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်တို့အမြဲနေခြင်းကို။ ဒေဿန္တာ၊ ပြတော်မူရကား။ သောသုခံစေဝေဒယတီတိအာဒိံ၊ သောသုခံစေဝေဒယတိ-ဤသို့အစရှိသောစကားကို။ အာဟ၊ မိန့်တော်မူ၏။ တတ္ထ၊ ထိုပါဌ်၌။ အနတိနန္ဒိတာတိပဇာနာတီတိ၊ အနတိနန္ဒိတာတိပဇာနာတိဟူသည်ကား။ သုခဝေဒနာယ၊ သုခဝေဒနာ၌။ ဟောတု၊ ဖြစ်စေတော့။ ဒုက္ခဝေဒနာယ၊ ဒုက္ခဝေဒနာ၌။ ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ အဘိနန္ဒာ၊ တောင့်တနှစ်သက်ခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်အံ့နည်း။ ဣတိစေ၊ ဤသို့မေးငြားအံ့။ ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခဝေဒနာသို့။ ပတွာ၊ ရောက်သောကြောင့်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ မေ၊ ငါ့အား။ ဒုက္ခပရိဠာဟော၊ ဆင်းရဲပူပန်ခြင်းသည်။ နဘဝိဿတိ၊ မဖြစ်ပါမူကား။ သုခံ၊ ချမ်းသာလေစွ။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သုခံ၊ ချမ်းသာကို။ ပတ္ထေသိ၊ တောင့်တ၏။ တဒဂ္ဂေနတေနဘာဂေန၊ ထိုအဘို့ဖြင့်။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲကို။ ပတ္ထေတိယေဝ၊ တောင့်တသည်သာလျှင်တည်း။ ဟိယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ သုခိဝိပရိဏာမေန၊ ချမ်း
သာ၏ဘောက်ပြန်ပျက်စီးခြင်းကြောင့်။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲသည်။ အာဂတမေဝ၊ မချွတ်လာသည်သာတည်း။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ သုခံ၊ ချမ်းသာကို။ အဘိနန္ဒန္တော၊ တောင့်တသည်မည်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့သောနည်းဖြင့်။ ဒုက္ခေ၊ ဆင်းရဲ၌။ အဘိနန္ဒနာ၊ တောင်းတနှစ်သက်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းကျန်သော စကားရပ်သည်။ ပုဗ္ဗေ၊ ရှေး၌။ ဝုတ္တနယမေဝ၊ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းရှိသည်သာတည်း။ ဆဋ္ဌံ၊ ဆဋ္ဌသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
ခေမကသုတ်
၇။ သတ္တမေ၊ သတ္တမသုတ်၌။ အတ္တနိယန္တိ၊ အတ္တနိယံ ဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ ဒိဋ္ဌိဂတိက ပုဂ္ဂိုလ်တို့သည် ကြံဆအပ်သော ပုဂ္ဂိုလ်ကိုယ်၏။ ပရိက္ခာရဇတံ၊ ပရိက္ခရာဖြစ်သေ ဥစ္စာတည်း။ အသ္မီတိအဓိဂတန္တိ၊ အသ္မီတိ အဓိဂတံ ဟူသည်ကား။ အသ္မီတိဧဝံပဝတ္တာ၊ အသ္မိဟူ၍ ဤသို့ဖြစ်ကုန်သော။ တဏှာမာနာ၊ တဏှာမာန တို့ကို။ အဓိဂတာ၊ ရအပ်ကုန်၏။ သန္ဓာဝနိကာယာတိ၊ သန္ဓာဝနိကာယ ဟူသည်ကား။ ပုနပ္ပုနံ၊ အဖန်ဖန်။ ဂမနာဂမနေန၊ သွားခြင်းလာခြင်းဖြင့်။ ဥပသင်္ကမီတိ၊ ဥပသင်္ကမိ ဟူသည်ကား။ ဗဒရိကာရာမတော၊ ဆီးတော်တိုက်မှ။ ဂါဝုတမတ္ထံ၊ တဂါဝုတ်ရှိသော။ ဃောသိတရာမံ၊ ဃောသိတာရုံတိုက်သို့။ အဂမာသိ၊ တောင်ဝှေးထောက်ကာ ကြိုးပန်း၍ကြွတော်မူ၏။ ပန၊ ဆက်၍ဆိုဦးအံ့။ ဒါသကတ္ထေရော၊ ဒါသကထေရ်သည်။ စတုက္ခတ္တုံ၊ လေးကြိမ်လေးခေါက်။ ဂမနာဂမနေန၊ သွားခြင်းလာခြင်းဖြင့်။ တံဒိဝသံ၊ ထိုနေ့၌။ ဒွိယောဇနံ၊ နှစ်ယူဇနာတာရသော။ အဒ္ဓါနံ၊ အဓွန့်ကို။ အာဟိဏ္ဍိ၊ တုံ့ဖယ်တုံ့ဖယ် ရက်ကန်းရှယ်သို့သွယ်လှယ်လူးလာသွားရရှာ၏။ ကသ္မာပန၊ အဘယ်ကြောင့်ကား။ တံ၊ ထိုဒါသကထေရ်ကို။ ထေရော၊ မဟာထေရ်တို့သည်။ ပဟိံဏိံသု၊ အခေါက်ခေါက် စေကုန်သနည်း။ ဝိသုတဿ၊ ကြေငြားကျော်စောသော။ ဓမ္မကထိကဿ၊ တရားဟောကောင်းသော ပုဂ္ဂိုလ်၏။ သန္တိကာ၊ အထံမှ။ ဓမ္မံ၊ ဆန်းကြယ်သော တရားကို။ သုဏိဿာမာတိ၊ နာကုန်အံ့ဟု။ ပဟိံဏိံသု၊ စေကုန်၏။ သယံ၊
မဟာထေရ်တို့ကိုယ်တိုင်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်။ နဂတာ၊ ကြွတော်မူကုန်သနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့မေးအံ့။ ထေရဿ၊ ဓမ္မကထိကမထေရ်၏။ ဝသနဋ္ဌာနံ၊ သီတင်းသုံးရာအရပ်သည်။ အရညံ၊ တယောက်ကျိန်းအောင်းကျောင်းငယ်ဖြစ်ခဲ့ရကား။ သမ္ဗာဓံ၊ ကျဉ်းမြောင်း၏။ တတ္ထ၊ ထိုကျဉ်းကျဉ်း မြောင်းမြောင်းတောငယ်၌။ သဋ္ဌိမတ္တာနံ၊ ခြောက်ကျိပ်အတိုင်းအရှည်ရှိ ကုန်သော။ ထေရာနံ၊ မထေရ်ကြီးတို့၏။ ဌာတုံဝါ၊ ရပ်နေခြင်းငှာ လည်းကောင်း။ နသီဒိတုံ ဝါ၊ ထိုင်၍နေခြင်းငှာ လည်းကောင်း။ ဩကာသော၊ အရပ်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိခဲ့။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ န အာဂတာ၊ တတွေတမ မကြွကုန်သတည်း။ ဣဓ၊ ဤသို့သောနေရာသို့။ အာဂန္တွာ၊ ကြွလာ၍။ အမှာကံ၊ ငါတို့မဟာထေရ်ခြောက်ကျိပ်တို့အား။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။
၈။ အဋ္ဌမေ၊ အဋ္ဌမသုတ်၌။ အာယသ္မာဆန္နောတိ၊ အာယသ္မာဆန္နော ဟူသည်ကား။ တထာဂတေန၊ မြတ်စွာဘုရားနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ဧကဒိဝသေ၊ တနေ့သ၌။ ဇာတော၊ ဖွားဘက်တော်ဖြစ်သော။ မဟာဘိနိက္ခမနဒိဝသေ၊ မြတ်သောတောထွက်မူသောနေ့၌။ သဒ္ဓိံ၊ နောက်တော်ပါတကွ။ နိက္ခိမိတွာ၊ ထွက်၍။ ပုန၊ တဖန်။ အပရဘာဂေ၊ နောက်အဘို့၌။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သန္တိကေ၊ အထံတော်၌။ ပဗ္ဗဇိတွာ၊ ရဟန်းပြု၍။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ ဗုဒ္ဓေါ၊ ဘုရားတည်း။ အမှာကံ၊ ငါတို့၏။ ဓမ္မော၊ တရားတည်း။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့။ မက္ခီစေဝ၊ သူတထူးကျေးဇူးကိုချေဖျက်ခြင်းလက္ခဏာရှိသော မက္ခသဘောနှင့်ပြည့်စုံသည် လည်းကောင်း။ ပဠာသီစ၊ ထည်စုံအင်တူသူခြင်းလက္ခဏာရှိသော ပဠသီသဘောနှင့်ပြည့်စုံသည် လည်းကောင်း။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ သဗြဟ္မစာရီနံ၊ သီတင်းသုံးဘော်တို့ကို။ ဖရုသဝါစာယ၊ ကြမ်းကြုတ်သော စကားဖြင့်။ သံဃဋ္ဋနံ၊ ချုပ်ချယ်သော စကားကို။ အပါပုရဏံအာဒါယတိ၊ အပါပုရဏံ အာဒါယ ဟူသည်ကား။ ကုဉ္စိတံ၊ သံကောက်ကို။ ဂဟေတွ၊ ယူ၍။ ဝိဟာရေနဝိဟာရံ ဥပသင်္ကမိတွာတိ၊ ဝိဟာရေန ဝိဟာရံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဟူသည်ကား။ ဧကံ၊ တဆောင်သော။ ဝိဟာရံ၊ ကျောင်းသို့။ ပဝိသိတွာ၊ ဝင်၍။ တတော၊ ထိုတဆောင်သောကျောင်းမှ။ အညံ၊ တပါးသောကျောင်းသို့။ တတော၊ ထိုတဆောင်သောကျောင်းမှ။ အညံ၊ တပါးသောကျောင်းသို့။ နိက္ခမ္မ၊ ထွက်၍။ တံတံဝိဟာရံ၊ ထိုထိုကျောင်းသို့။ ဥပသင်္ကမိတွာ၊ ချည်းကပ်၍။ မံ၊ ငါ့ကို။ ဩဝဒန္တု၊ ဆုံးမပါကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မဟန္တေန၊ သည်းစွာသော။ ဥဿာဟေန၊ အားထုတ်ခြင်းဖြင့်။ တတ္ထတတ္ထ၊ ထိုထိုကျောင်းသို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဧတံ၊ ဩဝဒန္တုမံ အစရှိသောဤ စကားကို။ အဝေါစ၊ ဆိုသနည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့ မေးငြားအံ့။ ဥပ္ပန္နသံဝေဂတာယ၊ ဖြစ်သောသံဝေဂရှိသည်၏ အဖြစကြောင့်။ အဝေါစ၊ ဆို၏။ ဟိ၊ ထိုစကာစးကိုချဲ့ဦးအံ့။ တဿ၊ ထိုဆန္နထေရ်အား။ သတ္ထရိ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ပရိနိဗ္ဗုတေ၊ ပရိနိဗ္ဗာန်ဝင်တော်မူ လတ်သော်။ ဓမ္မသင်္ဂါဟကတ္ထေရေဟိ၊ သုတ်အဘိဓမ္မာ ဝိနည်းကို သင်္ဂါယနာတင်ကုန်သော မဟာကဿပ အမှုးရှိသော ထေရတို့သည်။ ပေသိတော၊ စေတော် မူအပ်ဖြစ်၍။ အာယသ္မာအာနန္ဒော၊ အရှင်အာနန္ဒာသည်။ ကောသမ္ဗိံ၊ ကောသမ္ဗီ ပြည်သို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဗြဟ္မဒဏ္ဍံ၊ ဗြဟ္မဒဏ်ကို။ အဒါသိ၊ ပေး၏။ သော၊ ထိုဆန္နထေရ်သည်။ ဗြဟ္မဒဏ္ဍေန၊ ဗြဟ္မဒဏ်ကို။ ဒိန္နေ၊ ပေးအပ်သည်ရှိသော်။ သဉ္ဇာတပရိဠာဟော၊ လွန်စွာဖြစ်သော ပူပန်ခြင်းရှိသည်ဖြစ်၍။ ပတိတွာ၊ လည်းသည်ဖြစ်၍။ ပုန၊ တဖန်။ သညံ၊ သတိသညာကို။ လဘိတွာ၊ ရ၍။ ဝုဋ္ဌာယ၊ ထ၍။ ဧကဿ၊ တဦးသော။ ဘိက္ခုနော၊ ရဟန်း၏။ သန္တိကံ၊ အထံသို့။ ဂတော၊ သွားပြန်၏။ သော၊ ထိုတပါးသော ရဟန်းသည်။ တေန၊ ထိုဆန္နရဟန်းနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ကိဉ္စိ၊ တခွန်းသော စကားမျှကို။ န ကထေသိ၊ မဆို။ အညဿ၊ တပါးသောရဟန်း၏။ သန္တိကံ၊ အထံသို့။ အဂမာသိ၊ သွားပြန်၏။ သောပိ၊ ထိုတပါးသော ရဟန်းသည်လည်း။ နကထေသိ၊ တခွန်းသော စကားကိုမျှမဆိုခဲ့။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့သော နည်းဖြင့်။ သကလံဝိဟာရံ၊ အလုံးစုံသောကျောင်းတိုက်ကို။ ဝိစရတွာ၊ လှည့်၍။ နိဗ္ဗိန္ဒော၊ ငြီးငွေ့သည်ဖြစ်၍။ ပတ္တစီဝရံ၊ သပိတ်သင်္ကန်းကို။ အာဒါယ၊ ယူ၍။ ဗာရာဏသိံ၊ ဗာရာဏသီပြည်သို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဥပ္ပန္နသံဝေဂေါ၊ ဖြစ်သောထိတ်လန့်ခြင်းရှိသည်ဖြစ်၍။ တတ္ထတတ္ထ၊ ထိုထိုကျောင်းသို့။ ဂန္တွာ၊ သွား၍။ ဧဝံ၊ ဩဝဒန္တုမံ အစရှိသော ဤစကားကို။ အဝေါစ၊ ဆို၏။ သဗ္ဗေသင်္ခါရာအနိစ္စာတိ၊ သဗ္ဗေသင်္ခါရာ အနိစ္စာ ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗေ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ တေဘူမကသင်္ခါရာ၊ ဘုံသုံးပါး၌ဖြစ်သော သင်္ခရတို့သည်။ အနိစ္စာ၊ နိစ္စမဟုတ်ကုန်။ သဗ္ဗေဓမ္မာ အနတ္တာတိ၊ သဗ္ဗေဓမ္မာ အနတ္တာ ဟူသည်ကား။ သဗ္ဗေ၊ ခပ်သိမ်းကုန်သော။ စတုဘူမကာဓမ္မာ၊ သုံးလေးပါး၌ဖြစ်ကုန်သော။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်ကုန်။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သဗ္ဗေပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်ကုန်သော။ တေဘိက္ခူ၊ ထိုရဟန်းတို့သည်။ ထေရံ၊ ဆန္နထေရ်ကို။ ဩဝဒန္တာ၊ ဆုံးမကုန်သည်ရှိသော်။ အနစ္စလက္ခဏံ၊ အနိစ္စလက္ခဏာ လည်းကောင်း။ အနတ္တလက္ခဏံ၊ အနတလက္ခဏာ လည်းကောင်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဒွေစ၊ နှစ်ပါးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ လက္ခဏာနိ၊ လက္ခဏာ တို့ကို။ ကထေတွာ၊ ဟော၍။ ဒုက္ခလက္ခဏံ၊ ဒုက္ခလက္ခဏာတို့ကို။ နကထယိံသု၊ မဟောကုန်။ ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်။ နကထယိံသု၊ မဟောကြကုန်သနည်း။ နေသံ၊ ထိုတရားဟောသောရဟန်းတို့၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့နှလုံးသွင်းသည်။ အဟောသိကိရ၊ ဖြစ်သတတ်။ အယံဘိက္ခု၊ ဤရဟန်းသည်။ ဝါဒီ၊ နှုတ်လွယ်၏။ ဒုက္ခလက္ခဏေ၊ ဒုက္ခလက္ခဏာ ကို။ ပညဝိမယမာနေ၊ ပညပ်သည် ရှိသော်။ ရူပံ၊ ရုပ်သည်။ ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခတည်း။
(၂၃) မဂ္ဂေါ၊ မဂ်သည်။ ဒုက္ခော၊ ဒုက္ခတည်း။ ဖလံ၊ ဖိုလ်သည်။ ဒုက္ခတည်း။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့ဖြစ်သော်။ တုမှေ၊ သင်တို့သည်။ ဒုက္ခပ္ပတ္တာ၊ ဒုက္ခသို့ရောက်ကုန်သော။ ဘိက္ခူနာမ၊ ရဟန်းတို့မည်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဂဟဏံ၊ မှားသော အယူကို။ ဂဏှေယျ၊ ယူလေရာ၏။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းအရာဖြင့်ကား။ ဂဟဏံ၊ မှားသောအယူကို။ ဂဟေတုံ၊ ယူခြင်းငှာ။ နသက္ကောတိ၊ မတတ်ကောင်း။ ဧဝံတထာ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ အဿ၊ ထိုဆန္နအား။ နိဒေါသမေဝ၊ ဆိုစရာအပြစ် အဆာမရှိသည်ကိုသာလျှင်။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ ကထေဿာမ၊ ဟောကုန်အံ့။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဒုဂ္ဂဟေန၊ အမှားယူခြင့်ဖြင့်။ ကိဉ္စိ၊ တစုံတခုသော။ ဥပါရမ္ဘံ၊ ချုပ်ချယ်ခြင်းကိုလည်း။ ကရေယျ၊ ပြုမည်မသိ။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့သောနှလုံးသွင်းသည်။ အဟောသိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိဧဝံမနသိကတွာ၊ ဤသို့နှလုံးသွင်းထားပြီး၍။ ဒွေလက္ခဏာနိ၊ နှစ်ပါးသော လက္ခဏာတို့ကိုသာလျှင်။ ကထယိံသု၊ ဟောကြကုန်၏။ ပရိတဿနာဥပါဒါနံ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ၊ ပရိတဿာနာ ဥပါဒါနံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဟူသည်ကား။ အတ္တနိ၊ အတ္တသည်။ အသိတိ၊ မရှိလတ်သော်။ အနတ္တကတာနိ၊ အနတ္တသည်ပြုအပ်ကုန်သော။ ကမ္မာနိ၊ ကုသိုလ် အကုသိုလ်ကံတို့သည်။ ကံအတ္တာနံ၊ အဘယ်အတ္တသို့။ ဖုသိဿတိ၊ ရောက်လတ္တံ့နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပရိတဿနာစ၊ ကြောက်ခြင်းလန့်ခြင်းသည် လည်းကောင်း။ ဥပါဒါနဉ္စ၊ ဒိဋ္ဌုပါဒါန်သည် လည်းကောင်း။ ဥပ္ပဇ္ဇတိ၊ ဖြစ်၏။ ပစ္စုဒါဝတ္တတိမာနသံ အထကောစရဟိ မေအတ္တာတိ၊ ပစ္စုဒါဝတ္တတိမာနာသံ အထကောစရဟိ အတ္တာ ဟူသည်ကား။ ယဒနိ၊ အကယ်၍။ ရူပါဒီသု၊ ရုပ်ဝေဒနာ သညာသင်္ခါရဝိညာဉ်တို့တွင်။ ဧကောပိ၊ တခုသောတရားသည်လည်း။ အနတ္တာ၊ အတ္တမဟုတ်ခဲ့တုံအံ့။ အထ၊ ထိုသို့ရုပ်အစရှိသည်တို့တွင် တခုခုမျှအတ္တမဟုတ်လတ်သည်။ မေ၊ ငါ၏။ အတ္တာ၊ ကိုယ်သည်။ ကောနမ၊ အဘယ်မည်ပါသနည်း။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့သောအခြင်းအရာဖြင့်။ မယှံ၊ ငါ၏။ မာနသံ၊ စိတ်သည်။ ယထာရဒ္ဓဝိပဿနာတော၊ အကြင်အကြင်အားထုတ်အပ်သော ဝိပဿနာမှ။ ပဋိနိဝတ္တတိ၊ ဆုတ်နစ်၏။ နက္ခန္ဒတိ၊ စုတ်စုတ်မသက်ဝင်။ အယံထေရော၊ ဤဖွားဘက်ဆန္နထေရ်သည်။ ပစ္စယေ၊ အကြောင်းတို့ကို။ အပရိဂ္ဂဟေတွာ၊ မသိမ်းဆည်းမူ၍။ ဝိပဿနံ၊ ဝိပဿနာကို။ ပဋ္ဌပေသိကိရ၊ ဖြစ်စေသတတ်။ အာယံဒုဗ္ဗလဝိပဿနာ၊ ထိုအားနည်းသော ဝိပဿနာသည်။ အတ္တဂါဟံ၊ အတ္တဟုစွဲလမ်းခြင်းကို။ ပရိယာဒါတုံ၊ ကုန်စခြင်းငှာ။ အသက္ကုဏန္တီ၊ မတတ်နိုင်ကုန်သည်ဖြစ်၍။ သင်္ခါရေသု၊ သင်္ခါရတို့သည်။
၉-၁၀။ နဝမဒသမာနိ၊ နဝမသုတ် ဒသမသုတ်တို့သည်။ ရာဟုလသံယုတ္တေ၊ ရာဟုလသံယုတ်၌။ ဝုတ္တတ္ထာနေဝ၊ ဖွင့်ဆိုအပ်ပြီးသောအနက်ရှိသည်သာလျှင်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွာ။ ကေဝလံ၊ သက်သက်။ ဧတာနိ၊ ဤနဝမသုတ် ဒသမသုတ်တို့ကို။ အယံ၊ ဤဝဂ်သည်။ ထေရဝဂ္ဂေါ၊ ထေရဝဂ်တည်း။ ဣတိမနသိကတွာ၊ ဤသို့နှလုံးသွင်းထား၍။ ဣဓမသ္မိံဝဂ္ဂေ၊ ဤဝဂ်၌။ သင်္ဂဟကာရေဟိ၊ သင်္ဂါယနာတင်ဆရာတို့သည်။ အာနီတာနိ၊ ဆောင်အပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ ထေရဝဂ္ဂေါ၊ ထေရဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၁-ခန္ဓသံယုတ်-၁၀-ဗုဒ္ဓဝဂ်၊
၁။ ဗုဒ္ဓဝဂ္ဂဿ၊ ဗုဒ္ဓဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ ပဗ္ဗတေယျာတိ၊ ပဗ္ဗတယျာ ဟူသည်ကား။ ပဗ္ဗတေ၊ တောင်၌။ ပဝတ္တာ၊ ဖြစ်သော။ ဩဟာရိနီတိ၊ ဩဟာရိနီ ဟူသည်ကား။ သောတေ၊ အယဉ်၌။ ပတိတပတိတာနိ၊ ကျကုန်သော။ တိဏပဏ္ဏကဋ္ဌာဒီနိ၊ မြင်သစ်ရွက်ထင်းရောင်းစသည်တို့ကို။ ဟေဋ္ဌာဟာရာနိ၊ အောက်အကြေသို့ ဆောင်ယူ ချောသွားတတ်သော။ ဒုရင်္ဂမာတိ၊ ဒုရင်္ဂမာ ဟူသည်ကား။ နိက္ခန္တဋ္ဌနတော၊ ထွက်သောအရပ်မှ။ ပဋ္ဌာယ၊ စ၍။ စတုပဉ္စယောဇနာသတဂါမီနိ၊ ယူဇနာလေးရာငါးရာ ဆိုက်သော။ သီဃသောတာတိ၊ သီဃတော ဟူသည်ကား။ စဏ္ဍသောတာ၊ ကြမ်းသောရေအယဉ်ရှိသော။ ကာသာတိအာဒီနိ၊ ကာသာအစရှိကုန်သော။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံတို့သည်။ တိဏဇာတာနိ၊ မြင်မျိုးတို့တည်း။ ရုက္ခာတိ၊ ရုက္ခာ ဟူသည်ကား။ ဧရဏ္ဍာဒယော၊ ကြက်ဆူပင်အစရှိကုန်သော။ ဒုဗ္ဗလရုက္ခာ၊ အားနည်းသော သစ်ပင်တို့သည်။ တေနံအဇ္ဈောလမ္ဗေယျုန္တိ၊ တေနံအဇ္ဈောလမ္ဗေယျုံ ဟူသည်ကား။ တေ၊ ထိုပေါင်းကားမြက်တို့သည်။ တီရေ၊ ကမ်းထိပ်၌။ ဇာတာပိ၊ ဖြစ်ကုန်သော်လည်း။ ဩဏမိတွာ၊ ညွတ်၍။ ဥဒကံ၊ ရေသည်။ ဖုသန္တေဟိ၊ ထိကုန်သော။ အပ္ပေဟိ၊ အဖျားတို့ဖြင့်။ အဓိဩလမ္ဗေယျုံ၊ အပေါ်၌လွှမ်းလျက်ဆွဲကုန်ရာ၏။ ဥပရိလမ္ဗေယျုံ၊ အပေါ်လွှမ်းလျက်တည်ကုန်ရာ၏။ ဣတိ အတ္ထော၊ ဤကားနက်။ ပလုဇ္ဇေယျန္တိ၊ ပလုဇ္ဇေယျုံ ဟူသည်ကား။ သမူလမတ္တိကာယ၊ အမြစ်နှင့်တကွသောမြေစိုင်နှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ သီသေ၊ ဦးခေါင်း၌။ ပတေယျုံ၊ မိုဃ်းကြိုးပစ်သို့ကျကုန်ရာ၏။ သော၊ ထိုရေမွန်းယောကျ်ားသည်။ တေဟိ၊ ထိုအမြစ်မြေစိုင်နှင့်တကွ မိုဃ်းကြိုးပစ်သို့ဦးခေါင်းပေါ်သို့ကျလာသောမြက်ချုံတို့သည်။ အဇ္ဈောတ္ထတော၊ ဘိစီးလွှမ်းမိုးအပ်သည်ဖြစ်၍။ ဝါလုကမတ္တိကောဒကေဟိ၊ သဲမြေစိုင်ရေတို့ဖြင့်။ မုခံ၊ ခံတွင်းသို့။ ပဝိသန္တေဟိ၊ ဝင်လတ်ကုန်သောကြောင့်။ မဟာဝိနာသံ၊ ကြီးစွာသောပျက်စီးခြင်းသို့။ ပါပုဏေယျ၊ ရောက်ရာ၏။
၂။ ဒုတိယေ၊ ဒုတိယသုတ်၌။ ဝိဝဒတီတိ၊ ဝိဝဒတိ ဟူသည်ကား။ အနိစ္စံ၊ အနိစ္စတည်း။ ဒုက္ခံ၊ ဒုက္ခတည်း။ အနတ္တာ၊ အနတ္တတည်း။ အသုဘံ၊ အသုဘတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ယထာသဘာဝေန၊ ဟုတ်မှန် သောသဘောဖြင့်။ ဝဒန္တေန၊ ဟောပေါသော။ မယာ၊ ငါဘုရားနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ နိစ္စံ၊ နိစ္စတည်း။ သုခံ၊ သုခတည်း။ အတ္တာ၊ အတ္တတည်း။ သုဘံ၊ သုဘတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ အယတာသဘာဝေန၊ မဟုတ်မမှန်သော သဘောဖြင့်။ ဝဒန္တော၊ ဆိုသည်ဖြစ်၍။ ဝိဝဒတိ၊ တရားကိုယ်တည်းမှဆန့့်ကျင်သည်ကိုသာဆို၏။ လောကဓမ္မောတိ၊ လောကဓမ္မော ဟူသည်ကား။ ခန္ဓပဉ္စကံ၊ ခန္ဓာငါးပါးအပေါင်းသည်။ ဟိသစ္စံ၊ ထိုစကားသည်မှန်၏။ တံ၊ ထိုခန္ဓပဉ္စက ကို။ လုဇ္ဇနသဘာဝတ္တာ၊ ပျက်ခြင်းသဘောရှိသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ လောကဓမ္မောတိ၊ လောကဓမ္မော ဟုူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ ကိန္တိကရောမီတိ၊ ကိန္တိကရောမိ ဟူသည်ကား။ ကထံကေနကာရဏေန၊ အဘယ်သို့သော အကြောင်းဖြင့်။ အန္ဓံ၊ ဝမ်းတွင်းကအလင်းကို မရသောဇစ္စန္ဓယောကျ်ားနှင့်အလားတူသော။ အစက္ခုကံ၊ ပညာမျက်စိချို့သော။ အဇာနန္တံ၊ တစုံတခုမသိတတ်သော။ အပဿန္တံ၊ တရားသဘောကို မောဟလွှမ်းခြုံ၍မှုံမှုံမှ မမြင်သော။ တံဗာလုပုထုဇ္ဇနံ၊ ထိုပုထုဇဉ်မိုက်ကို။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည်။ ကရောမိ၊ ပြုနှိုင်တော့မည်နည်း။ ဟိ၊ သင့်စွာ။ မယှံ၊ ငါ၏။ ပဋိပတ္တိပူရဏံနာမ၊ ပဋိပတ်ကိုဖြည့်ခြင်းမူကား။ ကုလပုတ္တာနံ၊ အမျိုးကောင်းသားတို့၏။ ဘာရော၊ ဝန်တာတည်း။ ဣတိအတ္ထံ၊ ဤအနက်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြတော်မူ၏။ ဣမသ္မိံသုတ္တေ၊ ဤသုတ်၌။ တယောလောကာ၊ သုံးပါးသောလောကတို့ကို။ ကထိတာ၊ ဟောအပ်ကုန်၏။ ဟိ၊ ထင်ရှားပြဦးအံ့။ နာဟံဘိက္ခဝေလောကေနာတိဧတ္ထ၊ နာဟံဘိက္ခဝေ လောကေနဟူသောဤပါဌ်၌။ သတ္တလောကော၊ သတ္တလောကကို။ ကထိတော၊ ဟောအပ်၏။ အတ္ထိဘိက္ခဝေ လောကေလောကဓမ္မောတိ ဧတ္ထ၊ အတ္ထိဘိက္ခဝေ လောကေ လောကဓမ္မောဟူသော ဤပါဌ်၌။ သင်္ခါရလောကော၊ သင်္ခါရလောကကို။ ကထိတော၊ ဟောအပ်၏။ တထာ ဂတော လောကေဇာတော လောကေ သံဝဍ္ဎောတိဧတ္ထ၊ တထာဂတော လောကေဇာတော လောကေသံဝဍ္ဎော ဟူသောဤပါဌ်၌။ ဩကာသလောကော၊ ဩကာသလောကကို။ ကထိတော၊ ဟောအပ်၏။ ဒုတိယံ၊ ဒုတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၃။ တတိယေ၊ တတိယသုတ်၌။ ဂင်္ဂါယနဒိယာတီရေတိ၊ ဂင်္ဂါယနဒိယာတီရေ ဟူသည်ကား။ အယုဇ္ဈပုရဝါသိနော၊ အယုဇ္ဈမြို့သားတို့သည်။ အပရိမာနဘိက္ခူပရိဝါစာရိကံ၊ အတိုင်းအရှည်မရှိ များစွာသော ရဟန်းအပေါင်းခြံရံလျက်ဒေသစာရီလှည့်လည်ခြင်းကို။ စရမာနံ၊ လှည့်တော်မူသော။ တထာဂတံ၊ မြတ်စွာဘုရားကို။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ နဂရံ၊ အယုဇ္ဈပုရမြို့သို့။ သမ္ပတ္တံ၊ မခေါ်ပင့်ချေရောက်လာပေသည်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ ဧကသ္မိံ၊ တခုသော။ ဂင်္ဂါယ၊ ဂင်္ဂါမြစ်၏။ နိဝတ္တနဋ္ဌာနေ၊ ရေအယဉ်၏လည်ရာဖြစ်သော ကွေ့တောင်၌။ မဟာဝနသဏ္ဍေ၊ ကြီးစွာသောတောအုပ်၌။ မဏ္ဍိတပဒေသေ၊ ပန်းသစ်သီးတို့ဖြင့် မငြီးပျော်ရာ တန်ဆာဆင်အပ်သော အရပ်၌။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘုရားအား။ ဝိဟာရံ၊ ကျောင်းတော်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ အဒံသု၊ လှူကုန်၏။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ တတ္ထ၊ ထိုမြစ်ကွေ့ ကမ်းထိပ်အရိပ်ရေနှင့်ပြည့်စုံသောထိုကျောင်းတော်၌။ ဝိဟရတိ၊ နေတော်မူ၏။ တံ၊ ထိုရပ်တင်ရေလျည်းမြေကြီးသည်၌ ဥယျာဉ်ရဂုံစုံ၏ အကြားဆောက်ထားသော ထိုကျောင်းတော်ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဂင်္ဂါယနဒိယာတီရေတိ၊ ဂင်္ဂါယနဒိယာ တီရေ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်အပ်၏။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသီတိ၊ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ ဟူသည်ကား။ တသ္မိံဝိဟာရေ၊ ထိုဆိုပြီးသော ကျောင်းတော်၌။ ဝသန္တော၊ နေတော်မူသော။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ သာယနှသမယံ၊ ညချမ်းအခါ၌။ ဂန္ဓကုဋိတော၊ ဂန္ဓကုဋိမှ။ နိက္ခမိတွာ၊ ထွက်တော်မူ၍။ ဂင်္ဂါတီရေ၊ ဂင်္ဂမြစ်ကွေ့ကမ်းထိပ်ဘေး၌။ ပညတ္တဝရဗုဒ္ဓါသနေ၊ ခင်းထားအပ်သော မြတ်သော ဘုရားနေရာတော်၌။ နိသိန္နော၊ သီတင်းသုံးတော်မူလျက်။ ဂင်္ဂါယနဒိယာ၊ ဂင်္ဂါမြစ်၌။ အာဂစ္ဆန္တံ၊ ပြေးလာသော။ မဟန္တံ၊ ကြီးစွာသော။ ဖေဏပိဏ္ဍံ၊ ရေမြှုပ်စိုင်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်တော်မူ၍။ မမ၊ ငါဘုရား၏။ သာသနေ၊ သာသနာတော်၌။ ပစ္စက္ခနိဿိတံ၊ မျက်မှောက်မြင်အပ်သော ရေမြှုပ်စိုင်ကိုမှီသော။ ဧကံဓမ္မံ၊ တရားတပုဒ်ကို။ ကထေဿာမိ၊ ဟောပေအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စိန္တေတွာ၊ ကြံတော်မူလတ်၍။ ပရိဝါရေတွာ၊ ခြံရံ၍။ နိသိန္နေ၊ လေတိတ်သောအရပ်၌ ဆီမီးတောက်ကဲ့သို့ငြိမ်သက်စွာနေကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့ကို။ အာမန္တေသိ၊ ခေါ်တော်မူ၏။
၆။ ဆဋ္ဌံ၊ ဆဋ္ဌသုတ်ကို။ တဒါ၊ ထိုသုတ်ကိုဟောသောအခါ၌။ ပုဇ္ဈနကဿ၊ သစ္စာလေးပါးတရားကို သိအံ့သော ပုဂ္ဂိုလ်၏။ အဇ္ဈာသယေန၊ အလိုအားဖြင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဆဋ္ဌံ၊ ဆဋ္ဌသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၇။ သတ္တမေ၊ သတ္တမသုတ်၌။ ယံ မဟာသမုဒ္ဒေါတိ၊ ယံမဟာမုဒ္ဒေါ ဟူသည်ကား။ ယသိံသမယေ၊ အကြင်အခါ၌။ ပဉ္စမေ၊ ငါးခုမြောက်သော။ သူရိယေ၊ ကမ္ဘာပျက်နေသည်။ ဥဋ္ဌိတေ၊ တက်လတ်သော်။ မဟာသမုဒ္ဒေါ၊ မဟာမုဒ္ဒရာသည။ ဥဿုဿတိ၊ ခန်းမြောက်၏။ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယန္တိ၊ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယံ ဟူသည်ကား။ စတ္တာရိ၊ လေးပါးကုန်သော။ သစ္စာနိ၊ သစ္စာတို့ကို။ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈိတွာ၊ ထိုးထွင်း၍မသိခြင်းကြောင့်။ အဝိဇ္ဇာယ၊ အဝိဇ္ဇာနှင့်။ နိဝုတာနံယေဝ၊ ဖုံးလွှမ်းပိတ်ကွယ်အပ်ကုန်သည်သာလျှင်။ သတံ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ဝဋ္ဋဒုက္ခဿ အန္တကိရိယံ၊ ဝဋ်ကောင်သတ္တဝါတို့၏။
၈။ အဋ္ဌမေ၊ အဋ္ဌမသုတ်၌။ တသ္မာတိ၊ တသ္မာ ဟူသည်ကား။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဒိဋ္ဌိဂဒ္ဒုလနိဿိတာယ၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိတည်းဟူသောတောက်ကိုသဟဇာတအစရှိသောပစ္စည်း၏ အစွမ်းဖြင့်မှီသော။ တဏှာရဇ္ဇုယာ၊ တဏှတည်းဟူသောကြိုးဖြင့်။ သက္ကာယထမ္ဘေ၊ သက္ကာယနည်းဟူသောတိုင်၌။ ဥပနိဗန္ဓော၊ ကပ်၍ဖွဲ့အပ်သော။ ဝဋ္ဋနိဿိတော၊ ဝဋ်ကိုမှီသော။ ဗလာပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇဉ်မိုက်သည်။ သဗ္ဗိရိယာပထေသု၊ ခပ်သိမ်းသောဣရိယာပုတ်တို့၌။ ခန္ဓပဉ္စကံ၊ ခန္ဓငါးပါးအပေါင်းကို။ နိဿာယေဝ၊ မှီ၍သာလျှင်။ ပဝတ္တတိ၊ ဖြစ်၏။ ယသ္မာဝါ၊ အကြင်ကြောင်းလည်း။ ဒီဃရတ္တံ၊ ရှည်မြင့်စွာသောနေ့ညဉ့်ပတ်လုံး။ ဣဒံစိတ္တံ၊ ဤစိတ်သည်။ ရာဂေန၊ ရာဂအညစ်အကြေားဖြင့် လည်းကောင်း။ ဒေါသေန၊ ဒေါသအညစ်အကြေးဖြင့် လည်းကောင်း။ မောဟေန၊ မောဟအညစ်ကြေားဖြင့် လည်းကောင်း။ သံကိလိဋ္ဌံ၊ ညစ်နွမ်း၏။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ စိတ္တသံကိလေသာတိ၊ စိတ္တသံကိလေသာ ဟူသည်ကား။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ပဏီတာပိ၊ မြတ်သည်လည်းဖြစ်ကုန်သော။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ စိတသံကိလေသဝသေနေဝ၊ ဒသိဝဓကိလေသဝတ္ထု၏ အစွမ်းဖြင့်စိတ်၏ ညစ်ညူးသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ သံကိလိဿန္တိ၊ ညစ်ညူးကုန်၏။ မလဂ္ဂဟိတသရိရာပိ၊ ချေးအထပ်ထပ်လိမ်းကပ်သောကိုယ်ရှိသောသူတို့သည်လည်း။ စိတ္တဿ၊ စိတ်၏။ ဝေါဒါနတ္ထာ၊ အရိယာမဂ်သည်ရေကြည်လျှော်ဖွယ်လှပ်လှပ်စပ် ဖြူသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ ဝေါဒဒါယန္တိဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ စင်ကြယ်ကုန်၏။ တေန၊ ထိုကြောင့်။ ပေါရာဏာ၊ ရှေးဆရာတို့သည်။ ရူပမှိသံကိလိဋ္ဌမှိ ဣတိဝုတ္တံမဟေသိတာနိ၊ ရူပမှိသံကိလိဋ္ဌမှိ ဣတိဝုတ္တံ မဟေသိနာ ဟူ၍။ အာဟု၊ ဆိုကုန်၏။ ရူပမှိ၊ ရုပ်သည်။ သံကိလိဋ္ဌမှိ၊ ညစ်နွမ်းကုန်၏။ ရူပေ၊ ရုပ်သည်။ သုဒ္ဓေ၊ စင်ကြယ်သည်ရှိသော်။ မာဏဝါ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ စင်ကြယ်ကုန်၏။ ဣတိဧတံဝစနံ၊ ဤစကားကို။ မဟေသိနာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အနက္ခာတံ၊ ဟောတော်မမူချေ။ စိတ္တမှိ၊ စိတ်သည်။ သံကိလိဋ္ဌမှိ၊ ညစ်နွမ်းကုန်၏။ စိတ္တေန၊ စိတ်သည်။ သုဒ္ဓေ၊ စင်ကြယ်သည်ရှိသော်။ မာဏဝါ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ ဝိသုဇ္ဈန္တိ၊ စင်ကြယ်ကုန်၏။ ဣတိဧတံဝစနံ၊ ဤစကားတော်ကို။ မဟေသိ နာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ စရဏံနာမစိတ္တန္တိ၊ စရဏံနာမစိတ္တံ ဟူသည်ကား။ ဝိစရဏစိတ္တံ၊ လက်စွဲယူဆောင်၍ လှည့်လည်ကြောင်းဖြစ်သော ပန်းချီဆေးတို့ဖြင့် ဆန်းကြယ်စွာ ရေးခြယ်အပ်သောရုပ်ပုံကားမည်သ်ညကို။ သင်္ခါနာမ၊ သင်္ခမည်သော။ ဗြာဟ္မဏပါသဏ္ဍိကာ၊ ဇာတ်အားဖြင့်ပဏ္ဏားဖြစ်၍ပါသဏ္ဍအယူရှိကုန်သောသူတို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ရှိသည်ဖြစ်ကုန်၏။ တေ၊ ထုပါသဏ္ဍအယူရှိကုန်သောသူတို့သည်။ ပဋကောဋ္ဌကံ၊ ဖျင်ပုဆိုး၌ရေးသား၍ ပြုအပ်သောရုပ်ပုံကားအိမ်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၌။ တတ္ထ၊ ထိုရုပ်ကားအိမ်၌။ နာနပ္ပကာရာ၊ အထွေထွေအပြားပြားရှိကုန်ော။ သုဂတိဒုဂ္ဂတိဝသေန၊ ဒုဂတိဘုံ ဒုဂ္ဂတိဘုံအားဖြင့်။ သမ္ပတ္တိဝိပတ္တိယော၊ စည်းစိမ်ခံစံဟန်ဖောက်ပြန်ဖောက်လှဲ ဆင်းရဲတွေ့ဟန် ရုပ်ပု့တွေတို့ကို။ လေခါကေတွာ၊ ပန်းချီတတ်ဆရာကိုရေးစေ၍။ ဣမံကမ္မံ၊ ဤမည်သောကောင်းမှုကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဣဒံ၊ ဤမည်ဤမည်သော ငရဲဆင်းရဲကို။ ပဋိလဘိ၊ မချိမဆန့်ဆင်းရဲပင်ပန်းခံရ၏။ ဣတိ၊ ဤမည်ဤမည်သော ငရဲဆင်းရဲကို။ ပဋိလဘိ၊ မချိမဆန့်ဆင်းရဲပင်ပန်းခံရ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ပထာပရိကပ္ပိတကမ္မဝိပါကစိတ္တတံ၊ အကြင်အကြင်မိမိတို့ကြံဆအပ်သောကံအကျိုးဆန်းကြယ်သည်၏ အဖြစ်ကို။ ဒေဿန္တော၊ ဟောပြပြသလျက်။ တံစိတ္တံတံပဋကောဋ္ဌကံစိတ္တံ၊ ထိုရုပ်ပုံကားပန်းချီကို။ ဂဟေတွာ၊ လက်စွဲယူဆောင်၍။ ဝိစရန္တိ၊ လာဘ်ခံလှည့်လည်ကုန်၏။ စိတ္တေနေဝစိန္တတန္တိ၊ စိတ္တေနစိန္တတံ ဟူသည်ကား။ စိတ္တာကာရေန၊ ပန်းချီဆရာသည်။ စိန္တေတွာ၊ ဤမည်သောအရုပ်၏ ဤသို့သောလက်ခြေဤသို့မျက်နှာဤသို့အမူ အရာဟန်ပန်ဤသို့သောအဝတ်တန်ဆာကိုရေးအပ်၏ ဤသို့စကားထိုထိုသောအခြင်းအရာလောကဖွယ်ရာ ရှုသာအောင်ကြံစည်၍။ ကတတ္တာ၊ ရေးသားပြုသည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ စိတ္တေန၊ စိတ်ဖြင့်။ စိန္တတံနာမ၊ ကြံအပ်သည်မည်၏။ စိတ္တညေဝစိတ္တရန္တိ၊ စိတ္တညေဝ စိတ္တတရံ ဟူသည်ကား။ တဿစိတ္တဿ၊ ထိုလက်စွဲယူဆောင်၍လှည့်လည်သော စရဏမည်သော ရုပ်ပုံပန်းချီကား၏။ ဥပါယပရိယေသနစိတ္တံ၊ လက်ခြေမျက်နှာဟန်ပန်ကို ဤသို့ရေးအပ်၏စသည် ဖြင့်ယထာဝုတ္တဏပါယကို လည်းကောင်း အခံကားကိုအပြေအပြစ်ပြုခြင်းညိုရွှေနီဖြူစသော အဆင်းစပ်ယှဉ်ယော်ဖျော်သော်ဥပါယကို လည်းကောင်းထွင်းခြင်းကြံဘန်ရှာဖွယ်သော စိတ်သည်။ တတော စိတ္တကမ္မတောပိ၊ ထိုစရဏမည်သော ရုပ်ပုံကားထက်လည်း။ စိတ္တတရံ၊ ဆန်းကြယ်မြတ်၏။ ဟိတံပါကဋံကရိဿာမိ၊ မပေါ်ထင်းငြားထိုစကားကို ထင်ရှားအောင်ပြုဦးအံ့။ တိရစ္ဆာနဂတာပါဏစိတ္တေနေဝ စိတ္တိကထာတိ၊ တိရစ္ဆာနဂတာပါ ဏစိတ္တေနေဝ စိတ္တိကတာဟူသည်ကား။ ကမ္မစိတ္တေနေဝ၊ ကမ္မဝိညာဉ်သည်သာလျှင်။ စိတ္တိကတာ၊ ဆန်းကြယ်သည်ကိုပြုအပ်ကုန်၏။ ပန၊ ဆက်၍ဆိုဦးအံ့။ တံ ကမ္မစိတ္တံ၊ ထိုကမ္မဝိညာဉ်ကို။ ဣမေဝဋ္ဋကတိတ္ထိရာဒယော၊ ဤငုံးခါစသည်တို့သည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ စိတ္တာ၊ ဆန်းကြယ်ကုန်သည်။ ဘဝိဿာမာတိ၊ ဖြစ်ကုန်အံ့ဟူ၍။ အာယူဟန္တာနာမ၊ အားထုတ်သောသူတို့မည်ကုန်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိကုန်။ ကမ္မံပန၊ ကံသည်ကား။ ယောနိံ၊ အဏ္ဍဇစသည်ပြားသောထိုထိုယောနိသို့။ သတ္တေ၊ သတ္တဝါတို့ကို။ ဥပနေတိ၊ ဆောင်၏။ တေသံသတ္တာနံ၊ ထိုသတ္တဝါတို့၏။ ယောနိမူလကော၊ ထိုထိုချင်းတို့ ကပ်အင်သောယောနိလျှင်အမြစ်ရှိသော။ စိတ္တဘာဝေါ၊ ဆန်းကြယ်သည်၏ ဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိသစ္စံ၊ မှန်၏။ ယောနိဥပဂတာ၊ ထိုထိုယောနိသို့ကံဆောင်၍ ကပ်ကုန်သောသတ္တဝါတို့နှင့်။ သဒိသစိတ္တာဝ၊ တူစွာဆန့်ကြယ်သော အတ္တဘောရှိကုန်သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိဝုတ္တနယေန၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်။ ယောနိသိဒ္ဓေါ၊ ယောနိဖြင့်ပြီးသော။ စိတ္တဘာဝေါ၊ သတ္တဝါတို့၏ ဆန့်ကြယ်သည်၏ အဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ စိတ္တဘာဝေါ၊ သတ္တဝါတို့၏ဆန်းကြယ်သည်၏အဖြစ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကမ္မသိဒ္ဓါ၊ ကံဖြင့်ပြီးသော။ ယောနိ၊ ယောနိသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗာ၊ သိအပ်၏။
(၂၆) ဆန်းကြယ်သည်ထက်။ စိတ္တတရမေဝ၊ ဆန်းကြယ်မြတ်၏ ဟူ၍သာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ရဇကောတိ၊ ရဇကော ဟူသည်ကား။ ဝတ္ထေသု၊ ဖြူစင်သောအဝတ်တို့၌။ ရင်္ဂေန၊ တမုတ်ရည်ဖြင့်။ ရူပသမုဋ္ဌာပနကော၊ အထွေထွေသော အဆင်းကိုဖြစ်စေတတ်သောသူသည်။ ပန၊ အထူးကိုဆိုဦးအံ့။ သော၊ ထိုတမုတ်နယ်နုဆိုးတတ်သောသူည်။ စိတ္တကာရံ၊ ပန်းချီဆရာသည်။ အဆေကော၊ ဉာဏ်ရည်မရောက်မူကား။ အမနာပံ၊ နှလုံးကိုမပွားစေတတ်သော။ ရူပံ၊ ရုပ်ကို။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ ဆေကော၊ ဉာဏ်ရည်ရောက်မူကား။ မနာပံ၊ နှလုံးကိုပွားစေတတ်သော။ ဒဿနီယံ၊ ရှုဘွယ်ရှိသော။ ရူပံ၊ အရုပ်ကို။ ကရောတိယထာ၊ ပြုသကဲ့သို့။ ဧဝမေဝံ၊ ဤအတူ။ ပုထုဇ္ဇနော၊ ပုထုဇဉ်သည်။ အကုသလေနေဝါ၊ ဉာဏဝိပ္ပယုတ်ကုသိုလ်စိတ်ဖြင့် လည်းကောင်း။ ဉာဏဝိပ္ပယုတ္တကုသလေနဝါ၊ ဉာဏဝိပ္ပယုတ် ကိုသိုလ်စိတ် ဖြင့် လည်းကောင်း။ စက္ခုံသမ္ပဒါဒိဝိရဟိတံ၊ စက္ခု၏ တင့်တယ်လျောက်ပတ် ထူမြတ်သောသဏ္ဌာန်ပြင်လျားရှုသာတောက်ထွန်းရွန်းရွန်းစက်စက်နှစ်သက်စဖွယ် တင့်တယ်သော အဆင်းအရောင်ဟူသော ကြက်သရေစသည်မှချို့သော။ ဝိရူပံ၊ အဆင်းသဏ္ဌာန်ဖောက်ပြန်မလှရစရာမရှိသော။ ရူပံ၊ အရုပ်ကို။ သမုဋ္ဌာပေတိ၊ ဖြစ်စေ၏။ ဉာဏသမ္ပယုတ္တကုသလေန၊ ဉာဏ်နှင့် ယှဉ်သောကိုသိုလိစိတ်ဖြင့်။ စက္ခုသမ္ပာဒါသမ္ပန္နံ၊ စက္ခု၏ တင့်တယ်လျောက်ပတ်ထူးမြတ်သော သဏ္ဌာန်ပြင်လျာ ရှုသာတောက်ထွန်းရွန်းရွန်းစက်စက်နှစ်သက်ဖွယ်တင့်တယ်သော အဆင်းအရောင် ဟူသောကြက်သရေစသည်နှင့် ပြည့်စုံသော။ အဘိရူပံ၊ ထူးမြတ်သော အဆင်းသဏ္ဌာန်ရှိသော။ ရူပံ၊ အရုပ်ကို။ သမုဋ္ဌာပေတိ၊ ဖြစ်စေ၏။ အဋ္ဌမံ၊ အဋ္ဌမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၉ နဝမေ၊ နဝမသုတ်၌။ သေယျထာပိဘိက္ခဝေကုက္ကုဋိယာ အဏ္ဍာနီတိ၊ သေယျထာပိ ဘိက္ခဝေ ကုက္ကုဋိယာအဏ္ဍာနိ အစရှိသည်ဖြင့်။ ကဏှပက္ခသုက္ကပက္ခဝသေန၊ ကဏှပက္ခ သုက္ကပက္ခ၏ အစွမ်းဖြင့်။ ဒွေ၊ နှစ်ပါးကုန်သော။ ဣမေဥပမာ၊ ဤဥပမာတို့ကို။ ဝုတ္တာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။ တာသု၊ ထိုနှစ်ပါးကုန်သော ဥပမတို့တွင်။ ကဏှပက္ခဥပမာ၊ ကဏှပက္ခဥပမာသည်။ အတ္ထဿ၊ လိုအပ်သော အစီးအပွားကို။ အသာဓိကာ၊ မပြီးစေတတ်ခဲ့။ ဣတရာ၊ ဤမှတပါးသုက္ကပက္ခဥပမာသည်ကား။ အတ္ထဿ၊ လိုအပ်သော အနက်ကို။ သာဓိကာ၊ ပြီးစေတတ်၏။ ဘာဝနံ၊ ဘာဝနာကို။ အနုယုတ္တဿ၊ အားထုတ်သော ရဟန်းအား။ ဝုတ္တတ္တာ၊ ဟောအပ်သည်၏ အဖြစ် ကြောင့်။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုသို့သုက္ကပက္ခဥပမာမည်၏ သာအစီးအပွားကို ပြီးစေတတ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်။ သုက္ကပက္ခဥပမာယ၊ သုက္ကပက္ခဥပမာ၏။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဧဝံ၊ ဤဆိုလတ္တံ့သောနည်းဖြင့်။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ သေယျထာတိ၊ သေယျတာ ဟူသောသဒ္ဒါသည်။ ဩပမ္မတ္ထေ၊ ဥပမာအနက်၌။ ပဝတ္တော၊ ဖြစ်သော။ နိပါတော၊ နိပါတ်ပုဒ်တည်း။ အပီတိ၊ အပိ ဟူသောသဒ္ဒါသည်။ သမ္ဘာဝနတ္ထေ၊ ဤသို့ဖြစ်သင့်ရာ၏ဟုကြံဆသောအနက်၌။ ပဝတ္တော၊ ဖြစ်သော။ နိပါတော၊ နိပါတ်ပုဒ်တည်း။ ဥဘယေနပိ၊ သေယျထာဟူသော အပိဟူသော ဤနှစ်ပုဒ်ဖြင့်လည်း။ ဘိက္ခဝေ၊ ချစ်သားရဟန်းတို့။ သေယျထာပိ၊ ဤသို့ဖြစ်သင့်ရာ၏ ကြံဆအပ်သောဥပမာကိုငါဆိုလတ်အံ့။ ဣတိဣမံအတ္ထံ၊ ဤအနက်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြတော်မူ၏။ ပန၊ ထိုမှတပါး။ ကုက္ကုဋိယာ အဏ္ဍာနိ အဋ္ဌ ဝါ ဒသ ဝါ ဒသ ဝါ ဒွါဒသ ဝါတိ ဧတ္ထ၊ ကုက္ကုဋိယာ အဏ္ဍာနိ အဋ္ဌ ဝါ ဒသ ဝါ ဒသ ဝါ ဒွါဒသ ဝါ ဟူသောဤပါဌ်၌။ ကုက္ကုဋိယာ၊ ကြက်မ၏။ ဝုတ္တပကာရတော၊ ဆိုအပ်ပြီးသော အဋ္ဌဒသဒွါဒသ အပြားအောက်။ ဦနာဓိကာနိ၊ အယုတ်အလွန်ဖြစ်ကုန်သော။ အဏ္ဍာနိ၊ အဥတို့သည်။ ကိဉ္စာပိဟေန္တိ၊ အကယ်၍ကားဖြစ်ကုန်၏ရှင့်။ ပန၊ ထိုသို့ဖြစ်ကုန်သော်လည်း။ ဝစနသိလိဋ္ဌတာယ၊ စကားပြေပြစ်သာယာရှိသည်၏ အဖြစ်တည်းဟူသော အကျိုးငှာ။ ဧဝံ၊ ဤသို့အဋ္ဌဝါဒသဝါဒွါဒသဝါ ဟူ၍။ ဝုတ္တံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဟိ၊ အကျိုးကိုဆိုအံ့။ ဧဝံ၊ ဤသို့တခုသောသင်္ချကိုသာလျှင်မဆိုမူ၍တပါးသောသင်္ချနှင့်တကွ အဋ္ဌဝါဒသဝါဒွါဒသဝါ ဟူ၍ဆိုအပသည်ရှိသော်။ လောကေ၊ လောက၌။ သိလိဋ္ဌဝစနံ၊ ပြေပြစ်သာယာသော စကားသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ တာနဿူတိ၊ တာနဿု ဟူသောပုဒ်၌။ ထာတိအဿူတိဒစ္ဆေဒေါ၊ တာနိအဿူ ဟူ၍ပုဒ်ဖြတ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ ပြုအပ်၏။ တာနိ၊ ထိုကြက်ဥတို့သည်။ ဘဝေယျုံ၊ ဖြစ်ကုန်ရာ၏။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ကုက္ကုဋိယာ သမ္မာအဓိသယိတူာနီတိ၊ ကုက္ကုဋိယာ သမ္မာအဓိသယိတာနိ ဟူသည်ကား။ ဇတေန္နိ၊ အမိဖြစ်သော။ တာယကုက္ကုဋိယာ၊ ထိုကြက်မသည်။ ပက္ခေ၊ အတောင်တို့ကို။ ပသာရေတွာ၊ ဖြန့်၍။ တေသံ၊ ထိုကြက်ဥတို့၏။ ဥပရိ၊ အထက်၌။ သယန္တိယာ၊ ဝပ်သဖြင့်။ သမ္မာ၊ မိမိ၏ခြေစသည်တို့ကို အဥတို့ကိုတစိုးတစိ ထိခြင်းကိုမပြုမူ၍ အပ၌လေစသော ဘေးရန်ကိုပယ်ခြင်းအကျိုးငှာ ကောင်းစွာသာလျှင်။ အဓိသယိတာနိ၊ အပေါ်၌ဝပ်အပ်ကုန်သည်။ ဘဝေယျုံ၊ ဖြစ်ကုန်ရာ၏။ သမ္မာပရိသေဒိတာနီတိ၊ သမ္မာပရိသေဒိတာနိ ဟူသည်ကား။ ကာလေန ကာလံ၊ ရံခါရံခါ၌။ ဥတုံ၊ မိမိ၏ကိုယ်ငွေ့ကို။ ဂဏှာပေန္တိယာ၊ ထိုကြက်ဥတို့၏ စိုသောအစေး ခမ်းခြောက်ငှာ ယူစေသဖြင့်။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ သမန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ သမ္မာပရိ ဘာဝိတာနီတိ၊ သမ္မာပရိဘာဝိတာနိ ဟူသည်ကား။ ကာလေနကာလံ၊ ရံခါရံခါ။ သုဋ္ဌု၊ ကောင်းစွာ။ သန္တတော၊ ထက်ဝန်းကျင်မှ။ ဘာဝိတာနိ၊ ကြက်တို့၏အနံ့ဖြင့်ထုံအပ်ကုန်သည်။ ကုက္ကုဋံဂန္ဓံ၊ ကြက်နံကို။ ဂဟာပိတာနိ၊ ယူစေအပ်ကုန်သည်။ ဘဝေယျုံ၊ ဖြစ်ကုန်ရာ၏။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ကိဉ္စာပိတဿာကုက္ကုဋိယာတိ၊ ကိဉ္စာပိတဿာကုက္ကုဋိယာ ဟူသည်ကား။ တဿာကုက္ကုဋိယာ၊ ထိုအမိကြက်မသည်။ ဣမိနာတိဝိဓကိရိယကာရဏေန၊ ဤသို့ကောင်းစွာအပေါင်းဝပ်ခြင်းအစရှိသောသုံးပါးအပြားရှိသောကိရိယာကိုပြုခြင်းငှာ။ အပ္ပမာဒံ၊ မမေ့မလျော့ခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဧဝံဣစ္ဆာ၊ ဤသို့သောအလိုသည်။ ကိဉ္စာပိနဥပ္ပဇ္ဇေယျ၊ အကယ်၍အဖြစ်ကာမူ။ အထခေါဘဗ္ဗာဝတေတိ၊ အထခေါဘဗ္ဗဝတေ ဟူသည်ကား။ အထခေါ၊ ထိုသို့အလိုအဖြစ်လှည့်ငြားအံ့။ တေကုက္ကုဋပေါတကာ၊ ထိုကြက်ငယ်တို့သည်။ ဝုတ္တနယေန၊ ဟောတော်မူအပ်သောနည်းဖြင့်။ သေတ္ထိနာ၊ အန္တရာယ်မရှိချမ်းသာသဖြင့်။ အဘိနိဗ္ဘိဇ္ဇိတုံ၊ ဥခွံမှပေါက်ဖွားခြင်းငှာ။ ဘဗ္ဗာဝ၊ ထိုက်ကုန်သည်သာတည်း။ ဟိ၊ ချဲဆိုဦးအံ့။ တေ၊ ထိုသူငယ်တို့သည်။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ တာယကုက္ကုဋိယာ၊ ထိုအမိကြက်မသည်။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ တီဟာကာရေဟိ၊ သမ္မာဓိသယန အစရှိသောသုံးပါသောအခြင်းအရာတို့ဖြင့်။ တာနိ အဏ္ဍာနိ၊ ထိုအဥတို့သည်။ ပရိပါလိယမာနာနိ၊ စောင့်အပ်ကုန်သည်ဖြစ်၍။
၁၀။ ဒသမေ၊ ဒသမသုတ်၌။ အနိစ္စသညာတိ၊ အနိစ္စသညာဟူသည်ကား။ အနိစ္စံ၊ အနိစ္စံဟု။ ဘာဝေန္တဿ၊ ဝိပဿနာနှင့်တကွသော မဂ်ကို ပွါးစေသောသူအား။ ဥပ္ပန္နသညာ၊ ဖြစ်သောသညာသည်။ ပရိယာဒီယတီတိ၊ ပရိယာဒီယတိ ဟူသည်ကား။ ခေပယတိ၊ ကုန်စေ၏။ သဗ္ဗံအသ္မိမာနန္တိ၊ သဗ္ဗံအသ္မိမာနံဟူသည်ကား။ နဝဝိဓံ၊ ကိုးပါးအပြားရှိသော။ အသ္မိမာနံ၊ အသ္မိဟုဖြစ်သော အာစောက်မတ်လတ်မာန်တောင်ထွဋ်ကို။ မူလသန္တာနကာနီတိ၊ မူလသန္တာနကာနိဟုသည်ကား။ သန္တာနေတွာ၊ ထွန်ရာအရပ်ကိုအချင်းခပ်သိမ်းဖြန်ခင်းလျက်။ ဌိတမူလာနိ၊ တီတန်းသကဲသို့တည်သော အမြစ်တို့ကို။ မဟာနင်္ဂလံဝိယ၊ ထွန်တုံးကြီးကဲ့သို့။ အနိစ္စသညာ၊ အနိစ္စာ အနိစ္စာဟုဝိပဒုက္ကဋဿနာနှင့်တကွသော မဂ်ကိုပွါးစေသောသူအားဖြင့်သောသညာကို။ ခုဒ္ဒါနုခုဒ္ဒကာနိ၊ ငယ်ကုန်သော။ မူလသန္တာနကာနိဝိယ၊ ထွန်ရာအရပ်ကိုအချင်းခပ်သိမ်း ဖြန့််ခင်း လျက်တည်ကုန်သော သစ်မြစ်တို့ကဲ့သို့။ ကိလေသာ၊ ကိလေသာတိုကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်ကုန်၏။ ကဿကော၊ လယ်ထွန်ယောကျ်ားသည်။ ကသန္တော၊ ထွန်လတ်သော်။ နင်္ဂလေန၊ ထွန်တုံးဖြင့်။ တာနိ၊ ထိုဖြန့်ခင်းလျက်တည်သောသစ်မြစ်တို့ကို။ ပဒါလေတိယထာ၊ ဖြတ်ပယ်နုတ် ပစ်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ယောဂီ၊ ယောဂီရဟန်းသည်။ အနိစ္စသညံ၊ အနိစ္စသညာကို။ ဘာဝေန္တော၊ ပွါးစေသည်ဖြစ်၍။ အနိစ္စာသညာဉာဏေန၊ အနိစ္စသညာနှင့်တကွဖြစ်သောဉာဏ်ဖြင့်။ ကိလေသေ၊ ကိလေသာတို့ကို။ ပဒါလေတိ၊ ဖြတ်ပယ်နုတ်ပစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဧတ္ထ၊ ဤကဿကဥပမာ၌။ ဣဒံဩပမ္မသံသန္ဒနံ၊ ဤသို့ဥပြမာနှင့်ဥပမေယျနှီးနှောခြင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ဩဓုနာတီတိ၊ ဩဓုနာတိဟူသည်ကား။ ဟေဋ္ဌာ၊ အောက်သို့။ ဓုနာတိ၊ ခါတွက်၏။ နိဓုနာတီတိ၊ နိဓုနာတိဟူသည်ကား။ ပပ္ဖေါဋေတိ၊ ခါ၏။ ဖီလာခါ နိစ္ဆောဋေတီတိ၊ နိစ္ဆောဋေတိဟူသည်ကား။ ပပ္ဖေဋေတွာ၊ ခါ၍။ ဆဋ္ဋေတိ၊ စွန့်၏။ ဣဓာပိ၊ ဤ ပဗ္ဗဇလာယန ကူပမာ၌လည်း။ ပဗ္ဗဇာနိဝိယ၊ ဖြူဆံမြက်တို့ကဲ့သို့။ ကိလေသာ၊ ကိလေသာတို့ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်ကုန်၏။ လာယနံဝိယစ၊ ရိတ်ခြင်းကဲ့သို့လည်းကောင်း။ နိစ္ဆောဋနံဝိယစ၊ စွန့်ခြင်းကဲ့သို့လည်းကောင်း။ အနိစ္စသညာဉာဏံ၊ အနိစ္စသညာနှင့် တကွဖြစ်သောဉာဏ်ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမိနာအတ္ထေန၊ ဤဆိုအပ်ပြီသောပါဠိအနက်နှင့်။ ဥပမာ၊ ဥပမာကို။ သံသန္ဒေတဗ္ဗာ၊ နှီးနှောအပ်၏။ ဝဏ္ဋိစ္ဆိန္နာယာတိ၊ ဝဏ္ဋိစ္ဆိန္နာယဟူသည်ကား။ တိဏှေန၊ ထက်စွာသော။ ခုရပ္ပေန၊ စင်းသွား တပ်သောမြှားဖြင့်။ ဝဏ္ဋိစ္ဆိန္နာယ၊ အညှာ၌ဖြတ်အပ်သည်ရှိသော်။ တဒနွယာနိ ဘဝန္တီတိ၊ တဒနွယာနိဘဝန္တိဟူသည်ကား။ တံအမ္ဗပိဏ္ဍံ၊ ထိုသရက်သီးအခိုင်သို့။ အနုဂစ္ဆန္တိ၊ အစဉ်လိုက်ဟူသည်ကား။ တဿာအမ္ဗဝိဏ္ဍိယာ၊ ထိုသရက်သီးခိုင်သည်။ ပတမာနာယ၊ ကြွေကျသည်ရှိသော်။ အမ္ဗာနိ၊ သရက်သီးတို့သည်။ ဘူမိယံ၊ မြေ၌။ ပတန္တိ၊ ကြွေကျကုန်၏။ ဣဓာပိ၊ ဤအမ္ဗပိဏ္ဍိဥပမာ၌လည်း။ အမ္ဗပိဏ္ဍိဝိယ၊ သရက်သီခိုင်ကဲ့သို့။ ကိလေသာ၊ ကိလေသာတို့ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်ကုန်၏။ တိဏှခုရပ္ပါဝိယ၊ ထက်သောစင်းသွားတပ်သောမြှားကဲ့သို့။ အနိစ္စသညာ၊ အနိစ္စသညာကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်၏။ ခုရပ္ပေန၊ စင်းသွားတပ်သောမြေ၌။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ အမ္ဗာနိ၊ သရက်သီးတို့သာည်။ ဘူမိယံ၊ မြေ၌။ ပတန္တိယထာ၊ ကျကုန်သကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူး။ အနိစ္စသညာဉာဏေန၊ အနိစ္စသညာနှင့်တကွဖြစ်သောဉာဏ်ဖြင့်။ ကိလေသာနံ၊ ကိလေသာတို့၏။ မူလဘူတာယ၊ အမြစ်အခြေဖြစ်၍ဖြစ်သော။ အဝိဇ္ဇာယ၊ အဝိဇ္ဇာကို။ ဆိန္နာယ၊ ဖြတ်အပ်သည်ရှိသော်။ သဗ္ဗကိလေသာ၊ အလုံးစုံသောကိလေသာတို့သည်။ သမုဂ္ဃာတံ၊ အကြွင်းမဲ့ဖြတ်ခြင်းသို့။ ဂစ္ဆန္တိ၊ ရောက်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣဒံဩပမ္မသံသန္ဒနံ၊ ဤဥပမာနှင့်ဥပမေယျနှီးနှောခြင်းကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ၊ မှတ်အပ်၏။ ကူဋင်္ဂမာတိ၊ ကူဋင်္ဂမာဟူသည်ကား။ ပရိမန္တေန၊ အထက်အစွန်းဖြင့်။ ကူဋံ၊ အထွဋ်သို့။ ဂစ္ဆန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ကူဋနိန္နာတိ၊ ကူဋနိန္နဟူသည်ကား။ ကူဋံ၊ အထွဋ်ပေါက်ကို။ အဂ္ဂေန၊ အခြင်စွန်းဖြင့်။ ပဝိသနဘာဝေန၊ ဝင်သည်၏အဖြစ်ဖြင့်။ ကူဋေ၊ အထွဋ်၌။ နိန္နာ၊ ညွတ်ကုန်၏။ ကူဋသမောသရဏာတိ၊ ကူဋသမောသရဏာဟူသည်ကား။ ဆိဒ္ဒေ၊ အခြင်းပေါက်၌။ အနုပဝိသနဝသေနစ၊ အစဉ်သဖြင့်ဝင်သည်၏အစွမ်းဖြင့်လည်းကောင်း။ အာဟစ္စ၊ အခြင်သို့ဆိုက်၍။ အဝဋ္ဌာနေနစ၊ တည်သာဖြင့်လည်းကောင်း။ ကူဋေ၊ အထွဋ်၌။ သမောသရိတွာ၊ စည်း ဝေး၍။ ဌိတာ၊ တည်ကုန်၏။ ဣဓာပိ၊ ဤကူဋုပမာ၌လည်း။ ကူဋံ ဝိယ၊ အထွဋ်ကဲ့သို့။ အနိစ္စသညာ၊ အနိစ္စသညာကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်၏။ အနိစ္စာနုပဿနာဝသေန၊ အနိစ္စာနုပဿနာ၏အစွမ်းဖြင့်။ အဝဋ္ဌာနဿ၊ သက်ဝင်၍တည်ခြင်း၏။ မူလဘာဝတော၊ အနိစ္စသည်လျှင် အခြေအမြစ်ရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်တည်း။ ဂေါပါနသိယော ဝိယ၊ အခြင်တို့ကဲ့သို့။ စတုဘူမကကုသလဓမ္မာ၊ ဘုံလေးပါး၌ဖြစ်သောကုသိုလ်တရားတို့ကို။ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ၊ မှတ်အပ်ကုန်၏။
၁။ အန္တဝဂ္ဂဿ၊ အန္တဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ အန္တာတိ၊ အန္တာဟူသည်ကား။ ကောဋ္ဌာသာ၊ အဘို့တို့သည်။ ဣဒံသုတ္တံ၊ ဤသုတ်ကို။ စတုသစ္စဝသေန၊ သစ္စားလေးပါး၏အစွမ်းဖြင့်။ ပဉ္စက္ခန္ဓေ၊ ငါးပါးသောခန္ဓာတို့ကို။ ယောဇေတွာ၊ ယှဉ်၍။ အန္တောတိဝစနေန၊ အန္တောဟူသောစကားဖြင့်။ ဗုဇ္ဈနကာနံ၊ သစ္စာလေးပါးကိုသိလတ္တံ့ကုန်သောဝေနေယျတို့၏။ အဇ္ဈာသယဝသေန၊ အလို၏အစွမ်းဖြင့်။ ယောဇေတွာ၊ ယှဉ်၍။ ဒုက္ခန္တိဝစနေန၊ ဒုက္ခဟူသောစကားဖြင့်။ ဗုဇ္ဈနကာနံ၊ သစ္စာလေးပါးကိုသိလတ္တံ့ကုနိသောဝေနေယျတို့၏။ အဇ္ဈာသယေန၊ အလိုအားဖြင့်။ ကထိတံ၊ ဟောအပ်၏။ ဒုတိယံ၊ ဒုတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၃။ တတိယမ္ပိ၊ တတိယသုတ်ကိုလည်း။ တထေဝ၊ ထိုအတူသာလျှင်။ သက္ကာယော၊ သက္ကယမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဗုဇ္ဈနကာနံ၊ သိလတ္တံ့ကုန်သောပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ အဇ္ဈာသယေန၊ အလိုအားဖြင့်။ ကထိတံ၊ ဟောအပ်၏။ တတိယံ၊ တတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၄။ စတုတ္ထေ၊ စတုတ္ထသုတိ၌။ ပရိညေယျေတိ၊ ပရိညေယျေဟူသည်ကား။ ပရိဇာနိတဗ္ဗေ၊ ပိုင်ခြား၍သိအပ်ကုန်သော။ သမတိက္ကမိတဗ္ဗေ၊ လွန်အပ်ကုန်သော။ ပရိညန္တိ၊ ပရိညံဟူသည်ကား။ သမတိက္ကမံ၊ ပယ်ခြင်း၏အကြောင်းဥပါယ်ကို။ ပရိညာတာဝိန္တိ၊ ပရိညာတာဝိံဟူသည်ကား။ တာယပရိ ညာယ၊ ထိုပယ်ကြောင်းအရိယမဂ်ဖြင့်။ ပရိဇာနိတွာသမတိက္ကမိတွာ၊ ပယ်စွန့်ပြီး၍။ ဌိတံ၊ တည်သော။ ရာဂက္ခယောတိအာဒီဟိ၊ ရာဂက္ခယောအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗာန်ကို။ ဒဿိတံ၊ ပြအပ်၏။ စတုတ္ထံ၊ စတုတ္ထသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၅-၆-၇-၈၊ ပဉ္စမာဒီသု၊ ပဉ္စမအစရှိကုန်သော။ စတူသု၊ လေးသုတ်တို့၌။ စတ္တာရိ၊ လေးပါးကုန်သော။ သစ္စာနိ၊ သစ္စာတိုကို။ ကထိတာနိ၊ ဟောအပ်ကုန်၏။ ပဉ္စမာဒီနိ၊ ပဉ္စမအစရှိသုတ်တို့သည်။ နိဋ္ဌိတာနိ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ကုန်ပြီ။
၉-၁၀။ နဝမဒသမေသု၊ နဝမသုတ်ဒသမသုတ်တို့၌။ ကိလေသပ္ပဟာနံ၊ ကိလေသာကိုပယ်ခြင်းကို။ ကထိတံ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤရွေ့အပြီးတည်း။ နဝမာဒီနိ၊ နဝမအစရှိသောသုတ်တို့သည်။ နိဋ္ဌိတာနိ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။ အန္တဝဂ္ဂေါ၊ အန္တဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၁။ ဓမ္မကထိက ဝဂ္ဂဿ၊ ဓမ္မကထိကဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ ဧတ္တာဝတာစအဝိဇ္ဇာ ဂတောဟောတီတိ၊ ဧတ္တာဝတာစအဝိဇ္ဇာဂတောဟောတိဟူသည်ကား။ ယာဝတာယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ဣမာယ၊ ဣဒံဒုက္ခန္တိယထာဘူတံနပ္ပ ဇာနာတိဤသိုစသောနည်ဖြင့်ဟောတော်မူအပ်သာသဘောရှိသော။ စတူသု၊ လေးပါးကုန်သော။ သစ္စေသု၊ သစ္စာတို့၌။ အညာဏဘူတာယ၊ မသိခြင်းသဘောရှိသော။ အဝိဇ္ဇာယ၊ မောဟနှင့်။ သမန္နာဂတော၊ ပြည့်စုံ၏။ ဧတ္တာဝတာ၊ ဤမျှသောအကြောင်းကြောင့်။ အဝိဇ္ဇာယ၊ အဝိဇ္ဇာသို့။ ဂတော၊ သမင်္ဂီဘာဝအားဖြင့်ကပ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပဌမံ၊ ပဌမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၂။ ဒုတိယေပိ၊ ဒုတိယဖြစ်သောဝိဇ္ဇာသုတ်၌လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသော နည်းကိုပင်လျှင်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗော၊ မှတ်အပ်၏။ ဒုတိယံ၊ ဒုတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၃။ တတိယေ၊ တတိယသုတိ၌။ ပဌမေန၊ ပဌမကဏ္ဍဖြင့်။ ဓမ္မကထိကော၊ ဓမ္မကထိကကို။ ကထိတော၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဒုတိယေန၊ ဒုတိယကဏ္ဍဖြင့်။ သေက္ခဘူမိ၊ သေက္ခဘုံကို။ ကထိတာ၊ ဟောအပ်၏။ တတိယေန၊ တတိယကဏ္ဍဖြင့်။ အသေက္ခဘူမိ၊ အသေက္ခဘုံကို။ ကထိတာ၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ဣတိဧဝံ၊ ဓမ္မကထိကပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ပုစ္ဆိတေန၊ မေးအပ်သောဘုရားသခင်သည်။ ဝိသေသေတွာ၊ မေးအပ်သောဓမ္မအ ဖြစ်မှလွန်၍။ ဒွေဘူမိယော၊ သေက္ခအသေက္ခဘူမိနှစ်ပါးတို့ကို။ ကထိတာ၊ ဟောအပ်ကုန်၏။ တတိယံ၊ တတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၄။ စတုတ္ထေ၊ စတုတ္ထသုတ်၌။ တိဿန္နမ္ပိ၊ သုံးပါးလုံးလည်းဖြစ်ကုန်သော။ ပုစ္ဆာနံ၊ ပုစ္ဆာတို့၏။ တီဏိ၊ သုံးပါးကုန်သော။ ဝိဿဇ္ဇနာနိ၊ အဖြေတို့ကို။ ကထိတာနိ၊ ဟောအပ်ကုန်၏။ စတုတ္ထံ၊ စတုတ္ထသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၅။ ပဉ္စမေ၊ ပဉ္စမသုတ်၌။ အတီရဒဿီတိဧတ္ထ၊ အတီရဒဿီဟူသောဤပါဌ်၌။ ဝဋ္ဋံ၊ ဝဋ်တရားကို။ တီရံ၊ ဤမှတ်ဘက်ကမ်းဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ တံ၊ ထိုဝဋ်တရားဟူသောဤမှာဘက်ကမ်းကို။ နပဿတိ၊ မမြင်။ အပါရဒဿီတိဧတ္ထ၊ အပါရဒဿီဟူသောဤပါဌ်၌။ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗာန်ကို။ ပါရံ၊ ထိုမှဘက်ကမ်းကို။ နပဿတိ၊ မမြင်း။ ဗန္ဓောတိ၊ ဗန္ဓောဟူသည်ကား။ ကိလေသဗန္ဓနေန၊ ကိလေသာတည်းဟူသောအနှောင်အဖွဲ့ဖြင့်။ ဗန္ဓော၊ ဖွဲ့အပ်သည်။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဇိယျတိစ၊ အိုလည်းအိုမင်း၏။ မိယျတိစ၊ သေလည်းသေ၏။ အသ္မာလောကာ၊ ဤပစ္စုပ္ပန်လောကမှ။ ပရလောကံ၊ တမလွန်လောကသို။ ဂစ္ဆတိ၊ လားရာ၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဣမသ္မိံသုတ္တေ၊ ဤသိုတ်၌။ ဝဋ္ဋဒုက္ခံ၊ ဝဋ်ဆင်းရဲကို။ ကထိတံ၊ ဟောတောမူအပ်၏။ ပဉ္စမံ၊ ပဉ္စမသုတ်သာည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၆-၇-၈-၉။ ဆဋ္ဌာဒီနိ၊ ဆဋ္ဌအစနဝမအဆုံးရှိသောသုတ်တို့သည်။ သတ္တာနတ္ထာနေဝ၊ ပေါ်သောအနက်ရှိကုန်သည်သာတည်း။ ဆဋ္ဌာဒီနိ၊ ဆဋ္ဌအစရှိသောသုတ်တို့သည်။ နိဋ္ဌိတာနိ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၁၀။ ဒသမေ၊ ဒသမသုတ်၌။ အနိစ္စတောတိအာဒီသု၊ အနိစ္စတောဤသို့အစရှိသောပါဠိတို့၌။ ဟုတွာ၊ ချက်တဖြုတ်ဖြစ်ထည့်၍။ အဘာဝါကာရေန၊ ကာလရှည်လျားထင်ရှားမရှိ ပျက်စီးလွယ်ခြင်းဟူသော အကြောင်းကြောင့်။ အနိစ္စတော၊ အနိစ္စဟူ၍။ ပဋပီဠနာကာရေန၊ အဘန်ဘန်နှိက်စက်ညှဉ်းဆဲခြင်းဟူသောအကြောင်းကြောင့်။ ဒုက္ခတော၊ ဒုက္ခဟူ၍။ အာဗာဓဋ္ဌေန၊ လက်မွန်ဖြစ်သည်မှစ၍ ညှဉ်းဆဲဖျက်ဆီးသောသဘောကြောင့်။ ရောဂတော၊ ရောဂါဟူ၍။ အန္တော ဒေါသဋ္ဌေန၊ ကိုယ်တွင်း၌လျှင်အမြဲအောင်းလျက်ဖျက်တတ်သော သဘောကြောင့်။ ဂဏ္ဍတော၊ အိုင်အမာဟူ၍။ ဝါ၊ တနည်းကား။ တေသံ တေသံဂဏ္ဍာနံ၊ ထိုထိုပကတိသောအိုင်းအမာ ကိလေသာဟူသောအိုင်းအမာတို့၏။ အစ္စယဘာဝေန၊ အကြောင်း၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဂဏ္ဍတော၊ အိုင်းအမာဟူ၍။ ခဏဋ္ဌေနပဝိသနဋ္ဌေန၊ စူးဝင်တတ်သောသဘောကြောင်း။ သလ္လတော၊ မြှားညောင့်ဟူ၍။ ဒုက္ခဋ္ဌေန၊ သည်းခဲနှိုင်ခဲသောဒုက္ခ၏အဖြစ်ကြောင့်။ အဃတော၊ ဆင်းရဲကြီးတခုဟူ၍။ ဝိသဘာဂမဟာဘူတသမုဋ္ဌာနအာဗာဓပစ္စယဋ္ဌေန၊ ဝိသဘာဂဖြစ်သော်မဟာဘုတ်ကြောင့်ဖြစ်ပွါးသော အနာလျှင်အကြောင်းရှိသော အနက်ကြောင့်။ အာဗာဓတော၊ အနာဟူ၍။ အသကဋ္ဌေန၊ မိမိ၏ဥစ္စာမဟုတ်သောအနက်ကြောင့်။ ပရတော၊ တပါးဟူ၍။ ပလုဇ္ဇနဋ္ဌေန၊ ပကာရအားဖြင့် ပျက်တတ်သော သဘောကြောင့်။
၁၁။ ဧကာဒသမေ၊ ဧကာဒသမသုတ်၌။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသောစကားရပ်သည်။ တထာဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်သည်ချည်းတည်း။ ဟိ၊ အထူးကိုဆိုဦးအံ့။ ဒသမသ္မိံ၊ ဒသမသုတ်၌။ သီလဝတာတိ၊ သီလဝတာဟူသောပုဒ်ဖြင့်။ စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလံ၊ စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလကို။ ဝုတ္တံ၊ ဟောအပ်၏။ ဣဓ၊ ဤဧကာဒသမသုတ်၌။ သုတဝတာတိ၊ သုတဝတာဟူသောပုဒ်ဖြင့်။ ကမ္မဋ္ဌာနသုတံ၊ ကမ္မဋ္ဌာနသုတကို။ ဣဒမေဝ၊ စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလကမ္မဋ္ဌာနသုတကဟောတောမူအပ်သည၏အဖြစ်သည်သာလျှင်။ နာနာကရဏံ၊ သုတနှစ်ပါးတို့၏အသီးအသီးကွဲပြားသည်၏အဖြစ်ကိုပြုကြောင့်ဖြစ်သောအထူးတည်း။ ဧကာဒသမံ၊ ဧကာဒသမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၁၂-၁၃။ ဒွါဒသမတေရသမာနိ၊ ဒွါဒသမသုတ် တေရသမသုတ်တို့သည်။ ရာဟုလောဝါဒသဒိသာနေဝ၊ ရာဟုလောဝါဒသံယုတ်၌လာသောသုတ်နှင့် တူကုန်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အင်္ပြီးတည်း။ ဒွါဒသတေရသမာနိ၊ ဒွါဒသတေရသမသုတ်တို့သည်။ နိဋ္ဌိတာနိ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ကုန်ပြီ။
၁-၁၀။ အဝိဇ္ဇာဝဂ္ဂေါ၊ အဝိဇ္ဇာဝဂ်သည်။ ဥတ္တာနတ္ထောဝ၊ ပေါ်သောအနက်ရှိသည်သာတည်း။ ဣမသ္မိံဝဂ္ဂေ၊ ဤအဝိဇ္ဇာဝဂ်၌။ သဗ္ဗသုတ္တေသု၊ အလုံးစုံသောသုတ်တို့၌။ စတုသစ္စမေဝ၊ သစ္စာလေးပါးကိုသာလျှင်။ ကထိတံ၊ ဟောအပ်၏။
၁-၁၃။ ကုက္ကုဠဝဂ္ဂဿ၊ ကုက္ကုဠဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ ကုက္ကုဠန္တိ၊ ကုက္ကုဠံဟူသည်ကား။ သန္တတ္တံ၊ ပြင်းစွာပူလောင်းသော။ အာဒိတ္တံ၊ အလျှံရဲရဲစွဲညိသော။ ဆာရိကရာသိဝိယ၊ ပြာပူအစုကဲ့သို့။ မဟာပရိဠာဟံ၊ ကြီးမာစွာထက်ဝန်းကျင်မှပူလောင်း၏။ ဣမသ္မိံသုတ္တေ၊ ဤသုတ်၌။ ဒုက္ခလက္ခဏံ၊ ဒုက္ခလက္ခဏကို။ ကထိတံ၊ ဟောအပ်၏။ သေသေသု၊ ကြွင်းကုန်သောသုတ်တို့၌။ အနိစ္စလက္ခဏာဒီနိ၊ အနိစ္စလက္ခဏာဒုက္ခလက္ခဏာအနတ္တလက္ခဏာတို့ကို။ ကထိတာနိ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။ စ၊ ဆက်၍ဆိုးဦးအံ။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဧတာနိသုတ္တာနိ၊ ဤသုတ်တို့ကို။ ပါဠိဧက္ကံ၊ အသီးအသီး။ ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယေန၊ ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယဖြင့်။ ကထိတာနိ၊ ဟောအပ်ကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင် အပြီးတည်း။ စတုတ္ထော၊ လေးခုမြောက်သော။ ကုက္ကုဠဝဂ္ဂေါ၊ ကုက္ကုဠဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၁-၉။ ဒိဋ္ဌိဝဂ္ဂဿ၊ ဒိဋ္ဌိဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ ကိံဥပါဒါယာတိ၊ ကိံဥပါဒါယဟူသည်ကား။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ ပဋိစ္စ၊ စွဲ၍။ ဒုတိယေ၊ ဒုတိယသုတ်၌။ ကိံအဘိနိဝိဿာတိ၊ ကိံအဘိနိဝိဿဟူသည်ကား။ ကိံ၊ အဘယ်ကို။ အဘိနိဝိသိတွာ၊ နှစ်လုံးသွင်း၍။ အဘိနိဝိသံ၊ နှလုံးသွင်းခြင်းကို။ ပစ္စယံ၊ ပစ္စည်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ တတိယာဒီသု၊ တတိယအစရှိသည်တို့၌။ ဒိဋ္ဌိတိအာဒီနိ၊ ဒိဋ္ဌိဤသို့အစရှိသည်တို့ကို။ ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယေန၊ ပုဂ္ဂလဇ္ဈာသယဖြင့်။ ဝုတ္တာနိ၊ ဟောအပ်ကုန်၏။ ပဌမာဒီနိ၊ ပဌမအစရှိသောသုတ်တို့သည်။ နိဋ္ဌိတာနိ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ကုန်ပြီ။
၁၀။ အာနန္ဒသုတ္တေ၊ အာနန္ဒသုတ်၌။ ဥပသင်္ကမိတိ၊ ဥပသင်္ကမိဟူသည်ကား။ အညေ၊ တပါးကုန်သော။ ဘိက္ခူ၊ ရဟန်းတို့ကို။ ပဉ္စက္ခန္ဓကမ္မဋ္ဌာနံ၊ ပဉ္စက္ခန္ဓကမ္မဋ္ဌာန်းကို။ ကထာပေတွာ၊ ဟောစေ၍။ ယုဉ္ဇိတွာ၊ အားထုတ်၍။ ဃဋေတွာ၊ စေ့ဆော်၍။ အရဟတ္တံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သို့။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ သတ္ထု၊ မြတ်စွာဘုရား၏။ သန္တိကေ၊ အထံ၌။ အညံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကို။ ဗျာကရောန္တေ၊ ကြားသည်တို့ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ ပဉ္စက္ခန္ဓကမ္မဋ္ဌာနံ၊ ပဉ္စက္ခန္ဓကမ္မဋ္ဌာန်းကို။ ကထာပေတွာ၊ ဟောစေ၍။ ယုဉ္ဇန္တော၊ အားထုတ်လတ်၍။ ဃဋေန္တော၊ စေ့ဆော်လတ်၍။ အရဟတ္တံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်သို့။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ အညံ၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကို။ ဗျာကရိဿာမိ၊ ကြားပေအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စိန္တေတွာ၊ ကြံ၍။ ဥပသင်္ကမိ၊ ကပ်၏။ ပန၊ ထိုသို့ကပ်လတ်သော်။ သတ္ထာ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အတ္တနော၊ ကိုယ်တော်၏။ ဓရမာနကလေ၊ ထင်ရှားရှိသောကာလ၌။ ထေရဿ၊ အရှင်အာနန္ဒာထေရ်၏။ ဥပရိမဂ္ဂတ္တယဝဇ္ဈာနံ၊ အထက်မဂ်သုံးပါသည်ပယ်အပ်ကုန်သော။ ကိလေသာနံ၊ ကိလေသာတို့ကို။ ပဟာနံ၊ ပယ်ခြင်းကို။ အပဿန္တောပိ၊ မမြင်သော်လည်း။ ဣမဿ၊ ဤအရှင်အာနန္ဒာမထေရ်၏။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ ဂဏှိဿာမိ၊ ယူအံ့။ ဣတိ၊ ဤသို့နှလုံးတော်ထား၍။ ကထေသိ၊ ဟောတော်မူ၏။ တဿပိ၊ ထိုအရှင်အာနန္ဒာမထေရ်အားလည်း။ ဧကဒွိဝါရေ၊ တကြိမ်နှစ်ကြိမ်။ မနသိကတွာဝ၊ နှလုံးသွင်း၍သာလျှင်။ ဗုဒ္ဓုပဋ္ဌာနဝေလာ၊ ဘုရားကိုဆည်းကပ်ရာ အခါသည်။ ဇာတာတိ၊ ဖြစ်လတ်ပြီဟု။ ဂန္တဗ္ဗံ၊ သွာလာခြင်းသည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ သော ကမ္မဋ္ဌာနာနုယောဂေါ၊ ထိုကမ္မာဋ္ဌာန်းကို အားထုတ်ခြင်းပယောဂသည်။ အဿ၊ ထိုအရှင်အာနန္ဒာ၏။ စိတ္တံ သမ္ပဟံသမာနော၊ စိတ်ကိုရွှင်စေတတ်သော။ ဝိမုတ္တိပရိပါစနီယဓမ္မောဝ၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကိုရင့်စေတတ်သော အကြောင်းသည်လျှင်။ ဇာတော၊ ဖြစ်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ ဒသမံ၊ ဒသမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
ပဉ္စမော၊ ငါးခုမြောက်သော။ ဒိဋ္ဌိဝဂ္ဂေါ၊ ဒိဋ္ဌိဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။ စူဠပဏ္ဏာသကော၊ စူဠပဏ္ဏာသကသည်။ သမတ္တော၊ ပြည့်စုံလတ်ပြီ။
၁။ ရာဓသံယုတ္တဿ၊ ရာဓသံယုတ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ မာရောဝါအဿာတိ၊ မာရောဝါအဿ ဟူသည်ကား။ မရဏံဝါ၊ သေခြင်းသည်လည်း။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ မာရေတာဝါတိ၊ မာရေတာဝါဟူသည်ကား။ မာရေတဗ္ဗောဝါ၊ သေခြင်းသို့ဆောင်အပ်သည်လည်း။ ဘဝေယျ၊ ဖြစ်ရာ၏။ ယောဝါပနမိယျတီတိ၊ ယောဝါပနမိယျတိဟူသည်ကား။ ယောဝါပန၊ အကြင်သဘောသည်မူလည်း။ မရတိ၊ သေ၏။ နိဗ္ဗိဒတ္ထန္တိ၊ နိဗ္ဗိဒတ္ထံဟူသည်ကား။ နိဗ္ဗိဒါဉာဏတ္ထံ၊ နိဗ္ဗိဒါဉာဏ် အကျိုးငှါ။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏ါ်။ နိဗ္ဗာနတ္ထန္တိ၊ နိဗ္ဗာနတ္ထံဟူသည်ကား။ ဧသာဖလဝိမုတ္တိနာမ၊ ဤဖလဝိမုတ္တိမည်သည်။ အနုပါဒါနိဗ္ဗာနတ္ထံ၊ အနုပါဒါနိဗ္ဗာန်ဟူသောအကျိုးရှိ၏။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပစ္စယောတိ၊ ပစ္စယောဟူသ်ကား။ အတိက္ကန္တော၊ လွန်၏။ နိဗ္ဗာနောဂဓန္တိ၊ နိဗ္ဗာနောဂဓံဟူသည်ကား။ နိဗ္ဗာနေ၊ နိဗ္ဗာန်၌။ ပတိဋ္ဌိတံ၊ တည်၏။ ဣဒံမဂ္ဂ ဗြဟ္မစရိယံနာမ၊ ဤအရိယမဂ်တည်ဟူသော မြတ်သောအကျင့်မည်သည်ကို။ နိဗ္ဗာနဗ္ဘန္တရေ၊ အနုပါဒါနိဗ္ဗာန်ကို။ အတိက္ကမိတွာ၊ လွန်၏။ တတော၊ ထိုအနုပါဒါနိဗ္ဗာန်၏။ ပရံ၊ ပြင်ဘက်၌။ နဝုဿတိ၊ မသုံးအပ်။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ နိဗ္ဗာနပရိယောသာနန္တိ၊ နိဗ္ဗာနပရိသေသာနံဟူသည်ကား။ နိဗ္ဗာနံ၊ နိဗ္ဗာန်သည်။ အဿမဂ္ဂဗြဟ္မစရိယဿ၊ ဤမဂ်တည်းဟူသောမြတ်သောအကျင့်၏။ ပရိယောသာနံ၊ အဆုံးတည်း။ နိပ္ဖတ္တိ၊ အပြီးတည်း။ နိဋ္ဌာ၊ လမ်းကုန်အစသတ်တည်း။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပဌမံ၊ ပဌမသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၂။ ဒုတိယေ၊ ဒုတိယသုတ်၌။ သတ္တောတိ၊ သတ္တောဟူသည်ကား။ လဂ္ဂပုစ္ဆာ၊ ကပ်ငြိသည်ကိုမေးသောပုစ္ဆာတည်း။ တတြသတ္တော တတြဝိသတ္တောတိ၊ တတြသတ္တောတတြဝိသတ္တောဟူသည်ကား။ တတြ၊ ထိုရုပ်၌။ လဂ္ဂေါ၊ ကပ်ငြိသည်တည်း။ ဝိလဂ္ဂေါ၊ အထူးထူးကပ်ငြိသည်တည်း။ ပံသွာဂါရကေဟီတိ၊ ပံသွာဂါရာကေဟိဟူသည်ကား။ ပံသုဃရကေဟိ၊ မြေမှုန့်ကစားသောအိမ်ငယ်တို့ဖြင့်။ ကေဠာယန္တိ၊ ကေဠာယံဟူသည်ကား။ ကီဠန္တိ၊ ကစားကုန်၏။ ဓာနာယန္တိ၊ ဓာနာယံဟူသည်ကား။ ဓနံဝိယ၊ ရွှေငွေပု့လဲပတ္တမြားစသောဥစ္စာထုပ်ကြီးကဲသို့။ မညန္တိ၊ အောက်မေ့ကုန်၏။ မမာယန္တီတိ၊ မမာယန္တိဟူသည်ကား။ မမ၊ ငါ၏။ ဣဒံ၊ ဥစ္စာတည်း။ မမ၊ ငါ၏။ ဣဒံ၊ ဤဥစ္စာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ မမတ္တံ၊ ငါ၏ဥစ္စာဟုမြဲမြံစာစွဲလမ်းခြင်းကို။ ကရောန္တိ၊ မပေးကုန်။ ဝိကီဠိနိယံကရောန္တီတိ၊ ဝိကီဠိနိယံကရောန္တိဟူသည်ကား။ ကီဠာ၊ ကစားခြင်းသည်။ နိဋ္ဌိတာတိ၊ လက်စသတ်အပြီးရောက်လတ်ပြီဟု။ တေ၊ ထိုမြေမှုန့်ကစားရာအိမ်ငယ်တို့ကို။ ဘိန္ဒမာနာ၊ ဖြိုဖျက်ကုန်လျက်။ ကီဠာဝိဂမံ၊ ကစားခြင်းကင်းသည်ကို။ ကရောန္တိ၊ ပြုကုန်၏။ ဒုတိယံ၊ ဒုတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၃။ တတိယေ၊ တတိယသုတ်၌။ ဘဝနေတ္တီတိ၊ ဘဝနေတ္တိဟူသည်ကား။ ဘဝရဇ္ဇု၊ သတ္တဝါတို့ကိုဘဝစဉ်သို့ဆောင်တတ်သောကြိုးဟူ၍။ တတိယံ၊ တတိယသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၃။ စတုတ္ထံ၊ စတုတ္ထသုတ်သည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်သည်သာတည်း။ စတုတ္ထံ၊ စတုတ္ထသုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၄-၁၀။ ပဉ္စမာဒီသု၊ ပဉ္စမာအစရှိကုန်သော။ စတူသု၊ လေးပါးကုန်သောသုတ်တို့၌။ ကိလေသပ္ပဟာနံ၊ ကိလေသာကိုပယ်ခြင်းကို။ ကထိတံ၊ ဟောအပ်၏။ ပဌမဝဂ္ဂေါ၊ ပဌမဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၁။ ဒုတိယဝဂ္ဂဿ၊ ဒုတိယဝဂ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ မာရောမာရောတိ၊ မာရောမာရောဟူ၍။ မရဏံ၊ သေခြင်းကို။ ပုစ္ဆတိ၊ မေး၏။ ပန၊ ထိုသို့ရာဓမရဏကိုမေးလတ်သော်လည်း။ ယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ ရူပါဒိဝိနိမုတ္တံ၊ ရုပ်စသည်မှလွတ်သော။ မရဏံနာမ၊ သေခြင်းမည်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိခဲ့။ တေန၊ ထိုသို့ ရူပါဒိဝိနိမုတ္တ မရဏ၏မရှိခြင်းကြောင့်။ အဿ၊ ထိုရာဓအား။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ ရူပံ ခေါ, ရာဓ,
၁-၁၁။ ဒုတိယေ၊ ဒုတိယသုတ်၌။ မာရဓမ္မောတိ၊ မာရဓမ္မောဟူသည်ကား။ မရဏဓမ္မော၊ သေခြင်းသဘောရှိ၏။ ဧတေနုပါယေန၊ ဤသို့သိကြောင့်ဥပါယဖြင့်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသောသုတ်တို့၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ ဒုတိယာဒီနိ၊ ဒုတိယအစရှိသောသုတ်တို့သည်။ နိဋ္ဌိတာနိ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ကုန်ပြီ။ ဒုတိယဝဂ္ဂေါ၊ ဒုတိယဝဂ်သည်။ နိဋ္ဌိတော၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၁-၁၂။ တတော၊ ထိုဒုတိယဝဂ်မှ။ ပရံ၊ နောက်ဖြစ်သောစကားရပ်သည်။ ဥတ္တာနတ္ထမေဝ၊ ပေါ်သည်သာတည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ အယံရာဓတ္ထေရော၊ ဤရာဓမထေရ်သည်။ ပဋိဘာနိယတ္ထေရောနာမ၊ ပဋိဘာန်နှင့်ပြည့်သောမထေရ်မည်၏။ တထာဂတဿ၊ မြတ်စွာဘုရားအား။ ဣမံထေရံ၊ ဤမထေရ်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ သုခုမံ၊ သိမ်မွေ့သော။ ကာရဏံ၊ အကြောင်းသည်။ ဥပဋ္ဌာတိ၊ ထင်၏။ တေန၊ ထိုသို့ရာဓထေရ်ကိုမြင်တော်မူက သိမ်မွေ့စွာသောအကြောင်းအသစ် အသစ်ထင်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဘဂဝါ၊ မြတ်စွာဘုရားသည်။ အဿ၊ ထိုရာဓထေရ်အား။ နာနာနယေဟိ၊ အထူးထူးဆန်းကြယ်သောနည်းတို့ဖြင့်။ ဓမ္မံ၊ တရားတော်ကို။ ဒေသေတိ၊ ဟောတော်မူ၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ဣမသ္မိံရာဓသံယုတ္တေ၊ ဤရာဓသံယုတ်၌။ အာဒိတော၊ အစ၌။ ဒွေဝဂ္ဂါ၊ နှစ်ပါးသောဝဂ်တို့ကို။ ပုစ္ဆာဝသေန၊ ပစ္ဆာ၏အစွမ်းဖြင့်။ ဒေသိတာ၊ ဟောတော်မူအပ်ကုန်၏။ တတိယော၊ တတိယဝဂ်ကို။ အာယာစနေန၊ တောင်းပန်ခြင်းဖြင့်။ ဒေသိတော၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ စတုတ္ထော၊ စတုတ္ထေဝဂ်ကို။ ဥပနိသိန္နက ကထာဝသေန၊ အနီး၌နေထိုင်သော သူအားပြောဟောသောတရား၏အစွမ်းဖြင့်။ ဒေသိတော၊ ဟောတော်မူအပ်၏။ ပန၊ ထိုသို့ဟောတော်မူသော်လည်း။ သကလမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်ဖြစ်သော။ ဧတံရာဓသံယုတ္တံ၊ ဤရာဓသံယုတ်သည်။ ထေရဿ၊ ရာဓထေရ်၏။ ဝိမုတ္တိပရိပါစနီယဓမ္မ ဝသေန၊ အရဟတ္တဖိုလ်ကိုရင့်စေတတ်သောတရား၏အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ ဂဟိတံ၊ ယူအပ်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။ ရာဓသံယုတ္တံ၊ ရာဓသံယုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
၁။ ဒိဋ္ဌိသံယုတ္တေ၊ ဒိဋ္ဌိသံယုတ်၌။ နဝါတာဝါယန္တီတိအာဒီသု၊ နဝါတာဝါယန္တိဤသိုအစရှိသောပါဠိတို့၌။ ဧဝံ၊ ဤသို့သောအခြင်းအရာဖြင့်။ တေသံ၊ ထိုဒိဋ္ဌိဂတိကပုဂ္ဂိုလ်တို့၏။ ဒိဋ္ဌိ၊ မိစ္ဆာအယူသည်။ အဟောသိကိရ၊ ဖြစ်သတတ်။ ရုက္ခသာခါဒီနိ၊ သစ်ပင်သစ်ခက်စသည်တို့ကို။ ဘဉ္ဇန္တော၊ ချိုးဖဲကုန်လျက်။ ယေဝိဧတေဝါတာ၊ အကြင်သို့သောလေတို့သည်လည်း စီးခြင်းစသည်ကိုပြုလျက် ပြင်းစွာလာသောထိုလေတို့သည်ု။ နဝါတာ၊ လေမဟုတ်ကုန်။ ယောဝါတော၊ အကြင်လေသည်။ ရုက္ခသာခါဒိဘဉ္ဇကော၊ သစ်ပင်သစ်ခက်စသည်တို့ကို ဖရမ်းဖတာချိုးဖဲ့ ဖျက်ဆီတတ်သောလေဆိုးသည်။ ဝါတလေသောနာမ၊ သတ္တကာယ၌အတွင်းဝင်သောနိစ္စဓုဝလေ၏အတူတူမည်၏။ ပန၊ ထိုသို့မဟုတ်။ ဝါတော၊ သတ္တကာယအန္တောဂဓနိစ္စဓုဝသဿတဖြစ်သောလေသည်။ ဧသိကတ္ထမ္ဘော ဝိယ စ၊ တံခါတိုင်ကဲ့သို့၎င်း။ ပဗ္ဗတ ကူဋံဝိယစ၊ တောင်ထွဋ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း။ ဌိတော၊ မလှုပ်မရှားတည်၏။ တထာ၊ ထိုမှတပါး။ တိဏကဋ္ဌာဒီနိ၊ မြက်ထင်းအစရှိသည်တို့ကို။ ဝဟန္တိယော၊ မျှောဆောင်တတ်ကုန်သော။ ယာပိဧတာနဒိယော၊ အကြင်မြစ်တိုသည်လည်း။ သန္ဒန္တိ၊ စီးကုန်၏။ ဧတ္ထ၊ ဤမြစ်၌။ ဥဒကံ၊ ပထဝီကာယစသောသတ္တကာယအန္တောဂဓရေသည်။ နသန္ဒတိ၊ စီးသည်မဟုတ်။ ဧသဧသော၊ ဤတိဏကဋ္ဌ စသည်ကိုမျှောတတ်သောရေသည်ကား။ ဥဒကလေသောနာမ၊ သတ္တကာယအန္တော ဂဓနိစ္စဓုဝရေ အတူတူမည်၏။ ပန၊ ထိုသို့မဟုတ်။ ဥဒကံ၊ သတ္တကာယအန္တောဂဓနိစ္စဓုဝသတ္တဖြစ်သောရေသည်။ ဧသိကတ္ထမ္ဘောဝိယစ၊ တံခါတိုင်ကဲ့သို့လည်းကောင်း။ ပဗ္ဗတကူဋံဝိယစ၊ တောင်ထွဋ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း။ ဌိတံ၊ တည်၏။ ဂဗ္ဘိနိယော၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကုန်သော။ ယာဝိဣမာဣတ္ထိယော၊ အကြင်မိန်းမတို့ကိုလည်း။ ဝိဇာယန္တီတိ၊ သားဖွားကုန်၏ဟူ၍။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ တာ၊ ထိုမိန်းမတို့သည်။ မိလာတုဒရာ၊ ညိုးနွမ်းသောဝမ်းရှိကုန်သည်။ ကိဉ္စာပိဟောန္တိ၊ အကယ်၍ဖြစ်ကုန်၏။ ပန၊ ထိုသို့ဖြစ်ကုန်သော်လည်း။ ဂဗ္ဘော၊ ဝမ်း၌တည်ျသောကိုယ်ဝန်သည်။ နနိက္ခမတိ၊ မထွက်။ ဧသော၊ ဤသို့ဖွါးသည်ကား။ ဂဗ္ဘလေသောနာမ၊ ကိုယ်ဝန်တူမည်၏။ ဂဗ္ဘောပန၊ ကိုယ်ဝန်းအစစ်မည်ကား။ ဧသိကတ္ထမ္ဘောဝိယစ၊ တံခါးတိုင်ကဲ့သို့လည်းကောင်း။ ပဗ္ဗတကူဋံဝိယစ၊ တောင်ထွဋ်ကဲ့သိုလည်းကောင်း။ ဌိတော၊ တည်၏။ ယေပိစတေစန္ဒိမသူရိယာ၊ အကြင်လနေတို့ကိုလည်း။ ဥဒေန္တိဝါ၊ တက်ကုန်၏ဟူ၍လည်းကောင်း။ အပေန္တိဝါ၊ ဝင်ကုန်၏ဟူ၍လည်းကောင်း။ ဝုစ္စန္တိ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဧတေ၊ ထိုအစစ်ဖြစ်သောလနေတိုသည်။ နေဝဥဒေန္တိ၊ မတက်ကုန်င်္။ နအပေန္တိ၊ မဝင်ကုန်။ ဧသဧသော၊ ဤလောကမတိအားဖြင့်တက်၏အဝင်၏ဟုဆိုအပ်သောလနေသည်။ စန္ဒိမသူရာယလေသောနာမ၊ လစစ်နေစစ်၏အတူတူမည်၏။ စန္ဒိမသူရိယာပန၊ လစစ်နေစစ်တို့မူကား။ ဧသိကတ္ထမ္ဘာဝိယ၊ တံခါးတိုင်တို့ကဲသိုလည်းကောင်း။ ပဗ္ဗတကူဋာဝိယစ၊ တောင်ထွဋ်တို့ကဲ့သို့လည်းကောင်း။ ဌိတာ၊ အမြဲမရွေ့တည်ကုန်၏။ ဒိဋ္ဌံတိအာဒီသု၊ ဒိဋ္ဌံဤသို့အစရှိသည်တို့တွင်။ ရူပါယတနံ၊ ရူပါယတနသည်။ စက္ခုနာ၊ စက္ခုပသာဒဖြင့်။ ဒဋ္ဌဗ္ဗတော၊ မြင်အပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဒိဋ္ဌံ၊ ဒိဋ္ဌမည်း၏။ သဒ္ဒါယတနံ၊ သဒ္ဒါယတနသည်။ သောတေန၊ သောတပသာဒဖြင့်။ သောတဗ္ဗတော၊ ကြားအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ သုတံ၊ သုတမည်၏။ ဂန္ဓာယတနံ၊ ဂန္ဓာယတနမည်သည်လည်းကောင်း။ ရသာယတနံ၊ ရသာယတနသည်လည်းကောင်း။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနံ၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနသည်လည်းကောင်း။ မုတံ၊ မုတမည်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တံဂန္ဓာယတနာဒိတိဝိဓံ၊ ထိုဂန္ဓယတနအစရှိသောသုံးပါးအပြားရှိသည်။ သမ္ပတ္တိဂါဟီဟိ၊ ရောက်လာသော အာရုံကိုယူတတ်ကုန်သော။ ဃာနာဒီဟိ၊ ဃာနဇိဝှါကာယတို့သည်။ ပတွာ၊ ရောက်၍။ ဂဟေတဗ္ဗတော၊ ယူအပ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ မုတန္တိစ၊ မုတံဟူ၍လည်း။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ အဝသေသာနိ၊ ရူပသဒ္ဒဂန္ဓရသာဖောဋ္ဌမှကြွင်းကုန်သော စက္ခာယတနအစရှိကုန်သော။ သတ္တာယတနာနိ၊ ခုနှစ်ပါးသော အာယတနတို့သည်။ ဝိညာတံနာမ၊ ဝိညာတမည်၏။ ပတ္တန္တိ၊ ပတ္တံဟူသည်ကား။ ပရိယေသိတွာဝါ၊ ရှာ၍လည်းကောင်း။ အပရိယေသိတွာဝါ၊ မရှာမူ၍လည်းကောင်း။ ပတ္တံ၊ ရေခံအပ်သောအာရုံသည်။ ပရိယေသိတန္တိ၊ ပရိယေသိတံဟူသည်ကား။ ပတ္တံဝါ၊ ရောက်အပ်သည်မူလည်းဖြစ်စေ။ အပတ္တံဝါ၊ မရောက်အပ်သည်မူလည်းဖြစ်စေ။ ပရိယေသိတံ၊ ရှာအပ်သောအာရုံသည်။ အနုစရိတံမနသာတိ၊ အနုစရိတံမနသာဟူသည်ကား။ စိတ္တေန၊ စိတ်ဖြင့်။ အနုသဉ္စရိတံ၊ အဘန်ဘန်ကြံအပ်သောအာရုံသည်။ ဟိ၊ ထင်ရှားပြုအံ့။ လောကသ္မိံ၊ လောက၌။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာမှီး၍။ ပတ္တမ္ပိ၊ ရောက်အပ်သော အာရုံသည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာ၍။ နောပတ္တမ္ပိ၊ မရောက်အပ်သော အာရုံသည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ အပရိယေသိတွာ၊ မရှာမူ၍။ ပတ္တမ္ပိ၊ ရောက်အပ်သော အာရုံသည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ အပရိယေသိတွာ၊ မရှာမူ၍။ နောပတ္တမ္ပိ၊ မရောက်အပ်သော အာရုံသည်လည်း။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တတ္ထ၊ ထိုလေးပါးတိုတွင်။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာ၍။ ပတ္တံ၊ ရောက်အပ်သော အာရုံသည်။ ပတ္တံနာမ၊ ပတ္တမည်၏။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာ၍။ နောပတ္တံ၊ မရောက်အပ်သော အာရုံသည်။ ပရိယေသိတံနာမ၊ ရှာအပ်ကာမျှသော အာရုံမည်၏။ အပရိယေသိတွာ၊ မရှာမဖွေမူ၍။ ပတ္တဉ္စ၊ ရောက်အပ်သော အာရုံသည်လည်းကောင်း။ အပရိယေသိတွာ၊ မရှာမဖွေမူ၍။ ပတ္တဉ္စ၊ ရောက်အပ်သော အာရုံသည်လည်းကောင်း။ မနသာနုဝိစရိတံနာမ၊ နှလုံးဖြင့်ကြံစည်အပ်သောအာရုံမည်၏။ အထပုဗ္ဗော၊ ရှေးဖြစ်သော။ နယော၊ နည်းသည်။ ယုတ္တော၊ သင့်လှလေပြီ။ အပရော၊ တပါးသော။ နယော၊ နည်းကို။ မယာ၊ ငါအဋ္ဌကထာဆရာသည်။ ဝုစ္စတေ၊ မိန့်ဦးအံ့။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာဖွေ၍။ ပတ္တမ္ပိ၊ ရောက်အပ်သော အာရုံသည်လည်းကောင်း။ ပတ္တဋ္ဌေန၊ ရောက်အပ်သော အနက်ကြောင့်။ ပတ္တံနာမ၊ ပတ္တမည်၏။ ပရိယေသိတွာ၊ ရှာဖွေ၍။ နောပတ္တမေဝ၊ မရောက်အပ်သော အာရုံသည်သာလျှင်။ ပရိယေသိတံနာမ၊ ပရိယေသိတမည်၏။ အပရိယေသိတွာ၊ မရှာမဖွေမူ၍။ နောပတ္တံ၊ မရောက်အပ်သော အာရုံသည်။ မနသာနုဝိစရိတံ နာမ၊ မနသာနုဝိစရိတမည်၏။ ဝါ၊ တနည်းကား။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံကုန်သော။ ဧတံ ဝိညာတာဒိ၊ ဤဝိညာတပတ္တပရိယေသိတသုံးပါးလုံးသည်။ မနသာ အနုဝိစရိတမေဝ၊ မနသာ အနုဝိစရိတမည်၏။
ကရောတောတိ၊ ကရောတောဟူသည်ကား။ သဟတ္ထာ၊ မိမိလက်ဖြင့်။ ကရောန္တဿ၊ ပြုသောသူအား။ ကာရယတောတိ၊ ကာရယတောဟူသည်ကား။ အာဏတ္တိယာ၊ စေခိုင်းခြင်းဖြင့်။ ကာရေန္တဿ၊ ပြုစေသောသူအား။ ဆိန္ဒတောတိ၊ ဆိန္ဒတောဟူသည်ကား။ ပရေသံ၊ သူတပါးတို့၏။ ဟတ္ထာဒီနိ၊ ဟတ္ထပါဒကဏ္ဏနာသအစရှိသည်တို့ကို။ ဆိန္ဒန္တဿ၊ ဖြတ်သောသူအား။ ပစတောတိ၊ ပစတောဟူသည်ကား။ ဒဏ္ဍေန၊ လှံဒဏ် ဥစ္စာဒဏ်ဖြင့်။ ပီဠေန္တဿ၊ နှိပ်စက်သောသူအား။ ပစာပယတောတိ၊ ပစာပယတောဟူသည်ကား။ ပရေသံ၊ မိမိစကာကိုလိုက်သောသူတပါးတို့ကို။ ဒဏ္ဍာဒိနာ၊ ဒဏ်စသည်ဖြင့်သည်ဖြင့်။ ပီဠာပေန္တဿ၊ နှိပ်စက်စေသောသူအား။ သောစယတောသောစာပယတောတိ၊ သောစယတောစာပယတောဟူသည်ကား။ ပရဿ၊ သူတပါး၏။ ဘဏ္ဍဟရဏာဒီဟိ၊ ဥစ္စာကိုခိုးယူဆောင်ခြင်းအစရှိသည်တို့ဖြင့်။ သောကံ သောကကာရဏံ၊ သောက၏ အကြောင်းကို။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ကရောန္တဿာပိ၊ ပြုသောသူအားလည်းကောင်း။ ပရေဟိ၊ မိမိစကားကိုလည်းလိုက်နာကုန်သောသူတပါးတိုကို။ ကာရေန္တဿပိ၊ ပြုစေသော သူအားလည်းကောင်း။ ကိလမယတော ကိလမာပယတောတိ၊ ကိလမယတော ကိလမာပယတောဟူသည်ကား။ အာဟာ ရူပစ္ဆေဒဗန္ဓနာဂါရ ပဝေသနာဒီဟိ၊ အာဟာရပြတ်ခြင်းနှောင်အိမ်သွင်ခြင်း စသည်ဖြင့်။ သယံ၊ ကိုယ်တိုင်။ ကိလမန္တဿပိ၊ ပင်ပန်းသောသူအားလည်းကောင်း။ ပရေဟိ၊ မိမိစကားကိုနာယူသောတပါးသောသူတို့ကို။ ကိလမာပေန္တဿပိ၊ ပင်ပန်းစေသော သူအား လည်းကောင်း။ ဖန္ဒတောဖန္ဒာပယတောတိ၊ ဖန္ဒတောဖန္ဒာပယတောဟူသည်ကား။ ဖန္ဒန္တံ၊ တုန်လှုပ်သော။ ပရံ၊ သူတပါးကို။ ဗန္ဓနကာလေ၊ နှောင်ဖွဲ့နှိပ်ရာကာလ၌။ အတ္တနာကတေန၊ မိမိသည်ပြုအပ်သော။ ပရဿ၊ သူတပါးကို။ ဝိယဓနပယောဂေန၊ နှိပ်စက်ညှဉ်းဆဲသောပယောဂဖြင့်။ သယမ္ပိ၊ မိမိသည်လည်း။ ဖန္ဒကော၊ တုန်လှုပ်သောသူအားလည်းကောင်း။ ပရမ္ပိ၊ မိမိနှိပ်စက်ညှဉ်းဆဲအပ်သောသူတပါးကိုလည်း။ ဖန္ဒာပယတော၊ တုန်လှုပ်စေသောသူအား။ ပါဏမတိပါတယတောတိ၊ ပါဏမတိပါတယတောဟူသည်ကား။ ပါဏံ၊ သူတပါးအသက်ကို။ ဟနန္တဿပိ၊ သတ်သောသူအားလည်းကောင်း။ ဟနာပေန္တဿပိ၊ သူတထူးကို သတ်စေသော သူအားလည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤနည်းဖြင့်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံအာဒိယတောသန္ဓိံဆိန္ဒတောအစရှိသောအထက်ပုဒ်တို့၌။ ကရဏကာရဏဝသေနေဝ၊ မိမိပြုခြင်းသူတပါးကိုပြုစေခြင်း၏အစွမ်းဖြင့်သာလျှင်။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ သန္ဓိန္တိ၊ သန္ဓိံဟူသည်ကား။ ဃရသန္ဓိံ၊ အိမ်နံရံ၏အတွင်းအပအစပ်ကို။ နိလ္လောပန္တိ၊ နိလ္လောပံဟူသည်ကား။ မဟာဝိလောပံ၊ ထားပြကြီးရွာလုံးကျွတ်တိုက်ယူလုယက်ခြင်းကို။ ဧကာဂါရိကန္တိ၊ ဧကာဂါရိကံဟူသည်ကား။ ဧကမေဝဃရံ၊ လူကုန်တံတစိတ်တည်းကိုသာလျှင်။ ပရိဝါရေတွာ၊ ဝန်းရံ၏။ ဝိလုပ္ပနံ၊ ရွေးကောက်လုယက်တိုက်ဖျက်ခြင်းကို။ ပရိပန္ထေတိဋ္ဌတောတိ၊ ပရိပန္ထေတိဋ္ဌတောဟူသည်ကား။ အာဂတာဂတာနံ၊ လာတိုင်းလာတိုင်းသောသူတို့ကို။ အစ္ဆိန္ဒနတ္ထံ၊ လူယူခြင်းငှါ။ မဂ္ဂေ၊ ခရီး၌။ တိဋ္ဌတော၊ လမ်းသွားစောင့်လျက်တည်သောသူအားလည်းကောင်း။ ကရောတောနကရိယတိပါပန္တိ၊ ကရောတောနကရိယတိ ပါပံဟူသည်ကား။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိအားလုံးစုံသော။ ပါပံ၊ မကောင်းမှုကို။ ကရောမိ၊ ပြုအံ့။ ဣတိသညာယ၊ ဤသို့သောအမှတ်ဖြင့်။ ကရောတောပိ၊ ပြုသောသူသည်လည်း။ ပါပံ၊ မကောင်းမှုကို။ နကရိယတိ၊ မပြုအပ်။ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ပါပံ၊ မကောင်းမှုသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ပန၊ ထိုသို့အကုသိုလ် တစိုးတစိမရှိပါလျက်။ သတ္တာ၊ ဉာဏ်နည်းသော သတ္တဝါတို့သည်။ ပါပံ၊ မကောင်းမှုကို။ ကရောမာတိ၊ ငါတို့ပြုကုန်အံ့ဟု။ ဧဝံသညိနော၊ ဤသို့အမှတ်ရှိကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိဣမံအတ္ထံ၊ ဤအနက်ကိုး။ ဒိဋ္ဌိဂတိကာ၊ ဒိဋ္ဌိအလားရှိကုန်သောသူတို့သည်။ ဒီပေန္တိ၊ ပြကုန်၏။ ခုရပရိယန္တေတိ၊ ခုရပရိယန္တေဟူသည်ကား။ ခုရနေမိနာ၊ ထက်စွာသောသင်ဓုန်းသွာဖြင့်ပြီးသောအကွပ်ရှိသော။ ခုရဓာရသဒိသပရိယန္တေန၊ ထက်စွာသော သင်ဓုန်းသွားနှင့်တူသောအစွန်းအဆုံးရှိသော။ စက္ကေန၊ စက်ဝန်းသဏ္ဌာန်ပြုအပ်သောလက်အထူးဖြင့်။ ဧကံမံသခလန္တိ၊ ဧကံမံသခလံဟူသည်ကား။ ဧကံမံသရာသိံ၊ တခုသောအသားစုကို။ ပုဉ္ဇန္တိ၊ ပုဉ္ဇံဟူသောပုဒ်သည်။ တဿေဝ၊ ထိုမံသခလံဟူသောပုဒ်၏သာလျှင်။ ဝေဝစနံ၊ ဝေဝုစ်တည်း။ တတောနိဒါနန္တိ၊ တတောနိဒါနံဟူသည်ကား။ ဧကံမံသ ခလကရဏနိဒါနံ၊ ထိုတခု ထည်းသော အသားစုကိုပြုခြင်းလျှင်အကြောင်းရှိသော။ ဒက္ခိဏန္တိ၊ ဒက္ခိဏံဟူသည်ကား။ ဒက္ခိဏတီရေ၊ ဂင်္ဂါမြစ်တောင်ဘက်၌။ မနုဿာ၊ တောင်ဘက်သားတို့သည်။ ကက္ခဠာ၊ ဘီလူးသံဘက်ကဲ့သို့ခက်ထန်ကုန်၏။ ဒါရုဏာ၊ လူကြမ်းစုဖြစ်ကုန်၏။ တေ၊ ထိုလူကြမ်းစုဖြစ်ကုန်သော တောင်ဘက်သားတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဟနန္တောတိအာဒိ၊ ဟနန္တောအစရှိသော ပါဌ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်အပ်၏။ ဥတ္တရန္တိ၊ ဥတ္တရံဟူသည်ကား။ ဥတ္တရတီရေ၊ ဂင်္ဂါမြစ်မြောက်ဘက်၌။ မနုဿာ၊ မြောက်ဘက်သားတို့သည်။ သဒ္ဓါ၊ သဒ္ဓါအားကြီးကုန်၏။ ပသန္နာ၊ ကြည်ညိုကုန်သည်။ ဗုဒ္ဓမာမကာ၊ ဘုရားကိုမြတ်နိုးကုန်သည်။ ဓမ္မမာမကာ၊ တရားကိုမြတ်နိုးကုန်သည်။ သံဃမာမကာ၊ သဃာကိုမြတ်နိုးကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ တေ၊ ထိုမြောက်ဘက်သားလူသမ္မာတိုကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဒဒန္တောတိအာဒိ၊ ဒဒန္တောအစရှိသော ပါဌ်ကို။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်အပ်၏။ တတ္ထ၊ ထိုဒဒန္တောအစရှိသောပါဌ်၌။ ယဇန္တောတိ၊ ယဇန္တောဟူသည်ကား။ မဟာယာဂံ၊ မဟာဝိဇိတာဝီမင်း၏ယဇ်နှင့်တူသည်လည်းဖြစ်သော ယဇ်ကြီးကို။ ကရောန္တော၊ ပြုစေကာမူ။ ဒမေနာတိ၊ ဒမေနဟူသည်ကား။ ဣန္ဒြိယဒမေန၊ ဣန္ဒြိယသံဝရဖြင့်လည်းကောင်း။ ဥပေါသထကမ္မေန၊ ဥပေါသထသီလဖြင့်လည်းကောင်း။ သံယမေနာတိ၊ သံယမေနဟူသည်ကား။ သီလသံယမေန၊ ထိုဆိုပြီးသည်မှတပါးသောသီလသံဝရဖြင့်လည်းကောင်း။ သစ္စဝဇ္ဇေနာတိ၊ သစ္စဝဇ္ဇေနဟူသည်ကား။ သစ္စဝစနေန၊ အမောသဝဇ္ဇသစ္စဝါစာဖြင့်။ အာဂမောတိ၊ အာဂမောဟူသည်ကား။ အာဂမနံ၊ လာခြင်းသည်။ ပဝတ္တိ၊ ဖြစ်ခြင်းသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ သဗ္ဗထာပိ၊ ကရောတောဤသို့စသည်ဖြင့်ဆိုအပ်ပြီးသော ကုန်အောင်စုံသော အပြားဖြင့်လည်း။ ပါပပုညာနံ၊ ကောင်းမှုမကောင်းမှုတို့၏။ ကိရိယံ၊ ပြုအပ်သည်၏အဖြစ်ကို။ ဒိဋ္ဌိဂတိကာ၊ ဒိဋ္ဌိနှင့်အလားတူသောသူတို့သည်။ ပဋိက္ခိပန္တိယေဝ၊ ပယ်ကုန်သည်သာလျှင်တည်း။
နတ္ထိ ဟေတု နတ္ထိ ပစ္စယောတိ ဧတ္ထ၊ နတ္ထိ ဟေတု နတ္ထိ ပစ္စယောဟူသောဤပါဌ်၌လည်း။ ပစ္စယော၊ ပစ္စယသဒ္ဒါသည်။ ဟေတုဝေဝစနမေဝ၊ ဟေတုသဒ္ဒါ၏ ဧဝဝုစ်ပင်တည်း။ ဥဘယေနာပိ၊ ဟေတု ပစ္စယကို မြစ်သောနတ္ထိပစ္စယောဟူသောပုဒ်နှစ်ပါးဖြင့်လည်း။ ဝိဇ္ဇမာနမေဝ၊ ထင်ရှားရှိသည်ဖြစ်ပါလျက်သာလျှင်။ ကာယဒုစ္စရိတာဒီနံ၊ ကာယဒုစ္စရိုက်အစရှိသည်တို့၏။ သံကိလေသပစ္စယဉ္စ၊ ညသ်နွမ်းခြင်း၏အကြောင်းကိုလည်းကောင်း။ ကာယသုစရိတာဒီနံ၊ ကာယသုစရိုက်အစရှိသည်တို့၏။ ဝိသုဒ္ဓိပစ္စယဉ္စ၊ သံကိလေသမှစင်ကြယ်ခြင်းအကြောင်း၏အဖြစ်ကိုလည်းကောင်း။ ပဋိက္ခပန္တိ၊ ပယ်ကုန်၏။ နတ္ထိဗလန္တိ၊ နတ္ထိဗလံဟူသည်ကား။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ယမှိဗလေ၊ အကြင်အား၌။ ပတိဋ္ဌိတာ၊ တည်ကုန်သော။ ဣမေသတ္တာ၊ ဤသတ္တဝါတို့သည်။ ဝီရိယံ၊ လုံးလကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဒေဝတ္တမ္ပိ၊ နတ်အဖြစ်သို့လည်းကောင်း။ မာရတ္တမ္ပိ၊ မာရ်မင်းအဖြစ်သို့လည်းကောင်း။ ဗြဟ္မတ္တမ္ပိ၊ ဗြဟ္မာအဖြစ်သို့လည်းကောင်း။ သာဝကဗောဓိမ္ပိ၊ သာဝကဗောဓိသို့လည်းကောင်း။ ပစ္စေကာဗောဓိမ္ပိ၊ ပစ္စေကဗောဓိသို့လည်းကောင်း။ သဗ္ဗညုတမ္ပိ၊ သမ္မာသမ္ဗေဓိသို့လည်းကောင်း။ ပါပုဏန္တိ၊ ရောက်ကုန်၏။ တံဗလံ၊ ထိုအားကို။ ပဋိက္ခိပန္တိ၊ ပယ်ကုန်၏။ နတ္ထိဝီရိယန္တိအာဒီနိ၊ နတ္ထိဝီရိယံဤသို့အစရှိကုန်သော။ သဗ္ဗာနိ၊ ခပ်သိမ်းသောပုဒ်တို့သည်။ အညမညဝေဝစနာနေဝ၊ အချင်းချင်းဝေဝုစ်တို့သည်သာလျှင်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣဒံဖလံ၊ ဤအကျိုးကို။ နော၊ ငါတို့သည်။ ဝီရိယေန၊ လုံးလဖြင့်။ ပတ္တဗ္ဗံ၊ ရောက်အပ်၏။ ဣဒံဖလံ၊ ဤအကျိုးကို။ ပုရိသပရက္ကမေန၊ ယောကျ်ားတို့၏လုံလဖြင့်။ ပတ္တဗ္ဗံ၊ ရောက်အပ်၏။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့။ ပဝတ္တဝစနပဋိက္ခေပကရဏဝသေနပန၊ တပါးသောသူတို့အားဖြစ်သောဝေါဟာရစကားကိုပယ်ခြင်းကိုပြုသည်၏အစွမ်းဖြင့်ကား။ ဧတာနိ၊ ဤဗလဝဝီရယအစရှိသောပုဒ်တို့ကို။ ဝိသုံ၊ အသီး။ အာဒိယန္တိ၊ ယူအပ်ကုန်၏။ သဗ္ဗေသတ္တာတိ၊ သဗ္ဗေသတ္တာဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဩဋ္ဌဂေါဏ ဂဒြဘာဒယော၊ ကုလားအုဌ်နွားမြည်းအစရှိကုန်သော။ အနဝသေသေ၊ အကြွင်းမဲ့သတ္တဝါတို့ကို။ ပရိဂ္ဂဏှန္တိ၊ သိမ်းယူကုန်၏။ သဗ္ဗေပါဏာတိ၊ သဗ္ဗေပါဏာဟူသောပါဌ်ဖြင့်။ ဧကိန္ဒြိယေ၊ တခုသောဣန္ဒြေရှိကုန်သော။ ပါဏော။ သတ္တဝါ။ ဒွိန္ဒြိယော၊ နှစ်ခုသောဣန္ဒြှေရှိသော။ ပါဏော၊ သတ္တဝါ။ ဣတိအာဒိဝသေန၊ ဤသို့အာစရှိသည်ဖြင့်။ ပါဏေ၊ သတ္တဝါတို့ကို။ ဝိဘဇိတွာ၊ ဝေဘန်၍။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ သဗ္ဗေဘူတာတိ၊ သဗ္ဗေဘူတာဟူသောပုဒ်ကို။ အဏ္ဍကောသဝတ္ထိကောသေသု၊ ဥခွံသူငယအိမ်တို့၌။ ဘူတေ၊ ဖြစ်သောသတ္တဝါတို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ သဗ္ဗေဇီဝါတိ၊ သဗ္ဗေဇီဝါဟူသောစကားကို။ သာလိဝိဟိယဝဂေဓုမာဒယော၊ သလေးကောင်မုယောနတ်ကောက်စသည်တို့ကို။ သန္ဓာယ၊ ရည်၍။ ဝဒန္တိ၊ ဆိုကုန်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေသု၊ ထိုသာလိဝိဟိစသည်တို့၌။ တေ၊ ထိုဒိဋ္ဌိဂတိကတို့သည်။ ဝိရူဟနဘာဝေန၊ သည်ပင်ရှင်ပွါးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဇီဝသညိနော၊ ဇီဝအမှတ်ရှိကုန်၏။ အဝသာအဗလာအဝီရီယာတိ၊ အဝသာအဗလာအဝီရိယာဟူသည်ကား။ တေသံ၊ ထိုသတ္တပါဏစသည်တို့အား။ သံကိလေသဝိသုဒ္ဓီသု၊ ညစ်နွမ်းခြင်းစင်းကြယ်ခြင်းတို့၌။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ ဝသောဝါ၊ အစွမ်းသည်လည်းကောင်း။ ဗလံဝါ၊ အားူသည်လည်းကောင်း။ ဝီရိယံဝါ၊ လုံလသည်လည်းကောင်း။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ နိယတိသင်္ဂတိဘာဝပရိဏတာတိဧတ္ထ၊ နိယတိသင်္ဂတိဘာဝ ပရိဏတာဟူသော ဤပါဌ်၌။ နိယတီတိ၊ နိယတိဟူသည်ကား။ ဆန္နံအဘိဇာတီနံ၊ ခြောက်ပါးသောအဘိဇာတိတို့၏။ တတ္ထတတ္ထတာသုတာသုဂတီသု၊ ထိုထိုဂတိတို့၌။ သမဝါယေန၊ အေြုကာင်းညီညွတ်သဖြင့်။ ဂမနံသမာဂမော၊ ပေါင်းဆုံမိခြင်းတည်း။ ဘာဝေါတိ၊ ဘာဝေါဟူသည်ကား။ သဘာဝေါယေဝ၊ သဘောသာလျှင်တည်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ နိယတိယာစ၊ မြဲခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ သင်္ဂတိယာစ၊ ပေါင်းဆုံးခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ ပဋိနတာနာပပ္ပကာရတံပတ္တာ၊ အထူးထူးအပြားပြား၏ အဖြစ်သို့ရောက်ကုန်၏။ ဟိ၊ သမတ္ထကိုဆိုဦးအံ့။ ယေန၊ အကြင်သတ္တဝါပါဏအစရှိသည်သည်။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းဖြင့်။ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဖြစ်ကောင်း၏။ သော၊ ထိုဖြစ်စကောင်းသောသတ္တဝါပါဏအစရှိသည်သည်။ တထေဝ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်သာလျှင်။ ဘဝတိ၊ ဖြစ်၏။ ယေန၊ အကြင်သတ္တဝါပါဏအစရှိသည်သည်။ ယထာ၊ အကြင်အခြင်းဖြင့်။ နဘဝိတဗ္ဗံ၊ မဖြစ်ရာ။ သော၊ မဖြစ်ကောင်သောထိုမဖြစ်စကောင်းသောသတ္တဝါပါဏအစရှိသည်သည်။ တတ္ထ၊ ထိုအခြင်းအရာဖြင့်။ နဘဝတိ၊ မဖြစ်။ ဣတိဣမံအတ္ထံ၊ ဤအနက်ကို။ ဒေဿတိ၊ ပြတော်မူ၏။ ဆဠေဝါဘိဇာတီသူတိ၊ ဆဠေဝါဘိဇာတီသုဟူသည်ကား။ ဆသုဧဝ အဘိဇာတီသု၊ ခြောက်ပါးသောအဘိဇာတိတို့၌သာလျှင်။ ဌတွာ၊ တည်၍။ သုခဉ္စ၊ သုခဝေဒနာကိုလည်းကောင်း။ ဒုက္ခဉ္စ၊ ဒုက္ခဝေဒနာကိုလည်းကောင်း။ ပဋိသံဝေဒေန္တိ၊ ခံစားကုန်၏။ အညာ၊
တပါးသော။ အဒုက္ခမသုခဘူမိ၊ အဒုက္ခမသုခဘုံသည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ ဣတိဣမံအတ္ထံ၊ ဤအနက်ကို။ ဒိဋ္ဌိဂတိကာ၊ ဒိဋ္ဌိအလားရှိသောသူတို့သည်။ ဒေဿတိ၊ ပြတော်မူ၏။
အကဋာတိ၊ အကဋာဟူသည်ကား။ သမေနဝါ၊ ညီညွတ်သည်လည်းဖြစ်သော။ ဝိသမေနဝါ၊ မညီမညွတ်သည်လည်းဖြစ်သော။ ကေနစိပိ၊ တစုံတခုလည်းဖြစ်သော။ ဟေတုနာ၊ အကြောင်းသည်။ အကတာ၊ မပြုပြင်မစီရင်အပ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ အကဋဝိဓာတိ၊ အကဋဝိဓာဟူသည်ကား။ အကဋဝိဓာနာမ၊ တစုံတခုသောအကြောင်းသည်ပြုပြင်ခြင်းစီရင်ခြင်းကင်းကုန်သည်မည်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ ကရေဟိ၊ ပြုလော။ လဣတိ၊ ဤသို့။ ကေနစိ၊ တစုံတခုသောဟေတုကတ္တာသည်း။ ကာရိတာပိ၊ ပြုစေအပ်ကုန်သည်လည်း။ နဟောန္တိ၊ မဖြစ်ကုန်။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ အနိမ္မိတာတိ၊ အနိမ္မိတာဟူသည်ကား။ ကဿစိ၊ တစုံတယောက်သော။ ဣဒ္ဓိမတော၊ တန်ခိုးကြီးသော။ စေတောဝသိပ္ပတ္တဿ၊ စိတ်၏ဝသီဘော်သို့ရောက်သောသူသည်လည်းကောင်း။ ဒေဝဿဝါ၊ နတ်သည်လည်းကောင်း။ ဗြဟ္မုနောဝါ၊ ဗြဟ္မာသည်လည်းကောင်း။ ဣဒ္ဓိယာပိ၊ တန်ခိုးဖြင့်လည်း။ နနိမ္မိတာ၊ ဘန်ဆင်းအပ်သည်မဟုတ်ကုန်။ အနိမ္မိတဗ္ဗာတိပိ၊ အနိမ္မိတဗ္ဗာဟူ၍လည်း။ ပါဌော၊ ပါဌ်သည်။ ကတ္ထစိပေါတ္ထကေ၊ အချို့သောပေ၌။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ နနိမ္မိတဗ္ဗာ၊ ဘန်ဆင်းအပ်သည်မဟုတ်ကုန်။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ပဉ္ဈာတိ၊ ဝဉ္ဈာဟူသည်ကား။ ဝဉ္ဈာပသုဝဉ္ဈတာလာဒယောဝိယ၊ မြုံသောနွားမအသီးမဲ့သောထန်းပင်စသည်တို့ကဲသို့။ အဖလာ၊ အကျိုးမဲ့ကုန်၏။ ကဿစိ၊ တစုံတခုသောအကျိုးကို။ အဇနကာ၊ မဖြစ်စေနိုင်ကုန်၏။ ပဗ္ဗတကူဋံဝိယ၊ တောင်ထွဋ်ကဲ့သို့။ ဌိတာ၊ တည်ကုန်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ကူဋဋ္ဌာ၊ ကူဋဋ္ဌမည်ကုန်၏။ ဧသိကဋ္ဌာယီဌိတာတိ၊ ဧသိကဋ္ဌာယီဌိတာဟူသည်ကား။ ဧသိကဋ္ဌာယိနောဝိယ၊ မြဲစွာတည်သောတံခါးတိုင်းကဲ့သို့။ ဟုတွာ၊ ဖြစ်၍။ ဌိတာ၊ တည်ကုန်၏။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ ဧသိကဋ္ဌာယီဌိတာ၊ ဧသိကဋ္ဌာယီဌိတာမည်ကုန်၏။ သုနိခါတော၊ မြဲစွာစိုက်အပ်သော။ ဧသိကထမ္ဘော၊ တံခါးတိုင်သည်။ နိစ္စလော၊ မတုန်မလှုပ်။ တိဋ္ဌတိယထာ၊ တည်သကဲသို့။ ဧဝံ၊ ဤအတူ။ ဌိတာ၊ မတုန်မလှုပ်တည်ကုန်၏။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ န ဣဉ္ဇန္တီတိ၊ န ဣဉ္ဇန္တိဟူသည်ကား။ ဧသိကတ္ထမ္ဘော ဝိယ၊ တံခါးတိုင်ကဲ့သို့။
အ န္တဝါလောကောတိ၊ အန္တဝါလောကောဟူသည်ကား။ ဧကတောဧကပေဿန၊ တဘက်အဘို့ဖြင့်။ ဝဍ္ဎိတနိမျိတ္တံ၊ ပွါးစေအပ်သောကသိုဏ်နိမိတ်ကို။ လောကောတိ၊ လောကဟူ၍။ လာဘိနော၊ ဈာနလာဘီ၏။ ဈာနစက္ခုနာ၊ ဈာန်တည်းဟူသော မျက်စိဖြင့်။ ပဿိတွာ၊ မြင်၍။ ဂါဟေန၊ ယူခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ နလာစေ၊ ဈာနလာဘီမဟုတ်ခဲ့အုံ။ တက္ကေနဝါ၊ ကြံကာမျှဖြင့်လည်းကောင်း။ ဥပ္ပန္နဒိဋ္ဌိ၊ လောကသည်အဆုံးအပိုင်းအခြားရှိ၏ဟူ၍ဖြစ်သောဒိဋ္ဌိသည်။ အနန္တဝါတိ၊ အနန္တဝါဟူသည်ကား။ သဗ္ဗတော၊ ထက်ဝန်းကျင် အဘို့အားဖြင့်။ ဝဍ္ဎိတံ၊ ပွါးစေအပ်သော။ တတောယေဝ၊ ထိုသို့ထက်ဝန်းကျင်အားဖြင့်ပွါးစေအပ်သည်၏ အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ အပ္ပမာဏနိမိတ္တံ၊ ပမာဏကင်းသော ကသိုဏ်းနိမိတ်ကို။ လောကောတိ၊ လောကဟူ၍။ ဂါဟေနဝါ၊ ဈာနလာဘီ၏ဈာန်မျက်စိဖြင့်မြင်၍ယူခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ တက္ကေနဝါ၊ ကြ့ကာမျှဖြင့်လည်းကောင်း။ ဥပ္ပန္နဒိဋ္ဌိ၊ လောကသည်အဆုံးအပိုင်းအခြားမရှိဟူ၍ဖြစ်သောဒိဋ္ဌိသည်။ တံဇီဝံတံသရိရန္တိ၊ တံဇီဝံတံသရိရံဟူသည်ကား။ ဇီဝဉ္စ၊ ဇီဝသည်၎င်း။ သရိရဉ္စ၊ သရိရသည်လည်းကောင်း။ ဧကမေဝတ္ထု၊ တခုတည်းသာဖြစ်သောဝတ္ထုတည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဥပ္ပန္နဒိဋ္ဌိ၊ ဖြစ်သောဒိဋ္ဌိသည်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသောသုတ်တို့၌။ သေသံ၊ ဖွင့်သည်မှကြွင်းသောစကားသည်။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်သည်သာတည်း။ ဣတိ တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်။ နဝဏ္ဏိတံ၊ မဖွင့်အပ်သတည်း။ ဣမာနိ၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသည်တို့ကား။ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဝသေန၊ သောတာပတ္တိမဂ်၏ အစွမ်းဖြင့်။ အဋ္ဌာရသ ဝေယျာကရဏာနိ၊ ဝေယျာကရဏလက္ခဏာသို့ရောက်ကုန်သော တဆဲ့ရှစ်သုတ်တို့သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဧကံဂမနံ၊ တခုသောပဌမပေယျာလ၏ သွားခြင်းဖြစ်ခြင်းကို။ ဝေဒိတဗ္ဗံ၊ သိအပ်၏။
ဩက္ကန္တသံယတ္တေ၊ ဩက္ကန္တသံယုတ်၌။ အဓိမုစ္စတီတိ၊ အဓိမုစ္စတိဟူသည်ကား။ သဒ္ဓါဓိမောက္ခံ၊ ယုံကြည်သည်၏ အစွမ်းဖြင့်ဖြစ်သောအဓိမောက္ခကို။ ပဋိလဘတိ၊ ရ၏။ ဩက္ကန္တောသမ္မတ္တနိယာမန္တိ၊ ဩက္ကန္တောသမ္မတ္တနိယာမံဟူသည်ကား။ အရိယမဂ္ဂံ၊ အရိယမဂ်သို့။ ပဝိဋ္ဌော၊ သက်ဝင်လတ်ပြီဟူ၍ူ။ အဘဗ္ဗော ဝတာဝကာလံကာတုန္တိဣမိနာ၊ အဘဗ္ဗောဝတာဝကာလံကာတုံဟူသောဤပါဌ်ဖြင့်။ မဂ္ဂေ၊ မဂ်သည်။ ဥပ္ပန္နေ၊ ဖြစ်သည်ရှိသော်။ ဖလဿ၊ ဖိုလ်၏။ အနန္တရာယတံ၊ အန္တရာယ်ကင်းသည်၏ အဖြစ်ကို။ ဒီပေတိ၊ ပြ၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ မဂ္ဂေ၊ မဂ်သည်။ ဥပ္ပန္နသ္မိံ၊ ဖြစ်လတ်သော်။ ဖလဿ၊ မဂ္ဂါနန္တရဖိုလ်၏။ အန္တရာယကရဏံနာမ၊ အန္တရာယ်ကိုပြုနှိုင်သောရဟန်းမည်သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ တေနေဝ၊ ထိုအန္တရာယကရဏပဋိပက္ခမရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်သာလျှင်။ အယဉ္စပုဂ္ဂလေ ဌိတကပ္ပီတိ၊ အယဉ္စပုဂ္ဂလော ဌိတကပ္ပဟူ၍။ အာဟ၊ ဟောတော်မူ၏။ အယဉ္စပုဂ္ဂလော၊ ဤပုဂ္ဂိုလ်သည်လည်း။ သောတာပတ္တိ ဖလသစ္ဆိကိရိယာယ၊ သောတာပတ္တိဖိုလ်ကိုမျက်မှောက်ပြုခြင်းငှါ။ ပဋိပန္နော၊ ကျင့်ဆဲမဂ္ဂသမင်္ဂီပုဂ္ဂိုလ်သည်။ အဿ၊ ဖြစ်ငြားအံ့။ ကပ္ပဿစ၊ ဩကာသလောက၏လည်း။ ဥဍ္ဍယှနဝေလာ၊ လောင်သောအခါသည်။ အဿ၊ ဖြစ်ငြားအံ့။ ယာဝ၊ အကြင်မျှလောက်။ အယံပုဂ္ဂလော၊ ဤမဂ္ဂသမင်္ဂီပုဂ္ဂိုလ်သည်။ သောတာပတ္တိဖလံ၊ သောတာပတ္တိဖိုလ်ကို။ နသစ္ဆိကရောတိ၊ မျက်မှောက်မပြုသေး။ တာဝ၊ ထိုမျှလောက်။ ကပ္ပေါ၊ ဩကာသလောကသည်။ နေဝဥဍ္ဍယှေယျ၊ မလောင်ရာ။ အယံပုဂ္ဂလော၊ ဤမဂ္ဂသမင်္ဂီပုဂ္ဂိုလ်ကို။ ဌိတကမ္ပီ၊ မပျက်သေးဘဲတည်တန့်သောကပ်ရှိသောပုဂ္ဂိုလ်ဟူ၍။ ဝုစ္စတိ၊ ဆိုအပ်၏။ မတ္တသောနိဇ္ဈာနက္ခမန္တီတိ၊ မတ္တသောနိဇ္ဈာနက္ခမန္တိဟူသည်ကား။ ပမာဏသော၊ ပမာဏအားဖြင့်။ ဩလောကနံ၊ သစ္စာချောက်ချားသည်၏အစွမ်းဖြင့်ရူခြင်းကို။ ခမန္တိ၊ သည်းခံကုန်၏။ သေသံ၊ အကြွင်းသည်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ ခပ်သိမ်းသောသုတ်တို့၌။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ ဩက္ကန္တသံယုတ္တံ၊ ဩက္ကန္တသံယုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
ဥပ္ပါဒသံယုတ္တေ၊ ဥပ္ပါဒသံယုတ်၌။ သဗ္ဗံ၊ အလုံးစုံသည်။ ပါကဋမေဝ၊ ထင်ရှားသည်သာတည်း။ ဥပ္ပါဒသံယုတ္တံ၊ ဥပ္ပါဒသံယုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။ ကိလေသသံယုတ္တေ၊ ကိလေသသံယုတ်၌။ စိတ္တေဿသောဥပက္ကိလေသောတိ၊ စိတ္တေဿသောဥပက္ကိလေသောဟူသည်ကား။ ကတရစိတ္တဿ၊ အဘယ်စိတ်ကို။ ဧသော၊ ဤစက္ခု၌ဆန္ဒရာဂသည်။ ဥပက္ကိလေသော၊ ကပ်၍နှိပ်စက်တတ်သနည်း။ စတုဘူမကစိတ္တဿ၊ ဘုံလေးပါး၌ဖြစ်သောစိတ်ကို။ ဥပက္ကိလေသော၊ နှိပ်စက်တတ်တားမြစ်ဟန့်ဆီးတတ်၏။ တေဘူမကစိတ္တဿ၊ ဘုံသုံးပါး၌ဖြစ်သောစိတ်ကို။ ဥပက္ကိလေသော၊ နှိပ်စက်တတ်တားမြစ်ဟန့်ဆီးတတ်၏။ တာဝဟောတု၊ ဖြစ်ပါစေတော့။ လောကုတ္တရဿ၊ လောကုတ္တရာကို။ ဥပက္ကိလေသော၊ နှိပ်စက်တတ် တားမြစ်ဟန့်ဆီးတတ်သည်။ ကထံဟောတိ၊ အသို့ဖြစ်ထုံအံ့နည်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ စောဒကော၊ စောဒကဆရာသည်။ အတ္တနော၊ မိမိ၏။ အိဓိပ္ပါယံ၊ မျို၍ထားသောအလိုကို။ ဝိဝရိ၊ ဖေါ်၏။ ဥပ္ပတ္တိနီဝါရဏတော၊ ဖြစ်ခြင်းကိုတားမြစ်သောကြောင့်။ ဥပက္ကိလေသော၊ နှိပ်စက်တတ် တားမြစ်ဟန့်ဆီးတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ သော၊ ထိုစက္ခု၌ဖြစ်သောဆန္ဒရာဂသည်။ တဿ၊ ထိုလောကုတ္တရာစိတ်အား။ ဥပ္ပဇ္ဇိတုံ၊ ဖြစ်ခြင်းငှါ။ အပ္ပဒါနေန၊ အခွင့်မပေးခြင်းကြောင့်။ ဥပက္ကိလေသော၊ ဥပက္ကိလေသမည်၏။ ဣတိ၊ ဤသို့။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ နိက္ခမနိန္နန္တိ၊ နိက္ခမနိန္နံဟူသည်ကား။ နဝလောကုတ္တရဓမ္မနိန္နံ၊ ကိုးပါးသော လောကုတ္တရာတရားသို့ညွတ်သော။ စိတ္တန္တိ၊ စိတ္တံဟူသည်ကား။ သမထဝိပဿနာစိတ္တံ၊ သမထဝိပဿနာစိတ်သည်။ အဘိညာသစ္ဆိကရစီယေသုဓမ္မေသူတိ၊ အဘိညာသစ္ဆိကရဏီယေသုဓမ္မေသုဟူသည်ကား။ ပစ္စဝေက္ခနဉာဏေန၊ ပစ္စဝေက္ခနာဉာဏ်ဖြင့်။ အဘိဇာနိတွာအဘိမုခဘာဝေနဇာနိတွာ၊ ရှေးရှုသည်၏အဖြစ်ဖြင့်သိ၍။ သစ္ဆိကာတဗ္ဗေသု၊ မျက်မှောက်ပြုအပ်ကုန်သော။ ဆဠာဘိညဓမ္မေသု၊ ခြောက်ခုမြောက်သောအဘိညာဉ်တရားဟုဟောအပ်သောအရိယမဂ်နှင့် ယှဉ်သောတရားတို့၌။ ဝါ၊ တဝိကပ်ကိုဆိုဦးအံ့။ ဧကဓမ္မံ၊ နဝလောကုတ္တရဓမ္မတို့တွင်နိဗ္ဗာန်ဟူသောတခုသောတရားကို။ ဂဏှန္တေန၊ ယူလိုသောသံဝဏ္ဏနာဆရာသည်။ နိက္ခမန္တိ၊ နိက္ခမံဟူ၍။ ဂဟေတဗ္ဗံ၊ ယူအပ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းကျန်သောပါဠိရပ်သည်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံတို့၌။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်သည်သာလျှင်တည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ သံကိလေသသံယုတ္တံ၊ သံကိလေသသံယုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။ သာရိပုတ္တသံယုတ္တဿ၊ သာရိပုတ္တသံယုတ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ နဧဝံဟောတီတိ၊ နဧဝံဟောတိဟူသည်ကား။ အဟံကာရမမင်္ကာရာနံ၊ ငါဟူ၍ကြိမ်းပခြင်းငါ၏ဥစ္စာဟူ၍ကြိမ်းပခြင်းတို့၏။ ပဟီနတ္တာ၊ ပယအပ်ပြီးသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ အဟံ၊ ငါသည်။ ပဌမံဈာနံ၊ ပဌမဈာန်ကို။ သမာပဇ္ဇာမိ၊ ဝင်စားအံ့။ ဣတိဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ အဟံ၊ ငါသည်။ ပဌမံဈာနံ၊ ပဌမဈာန်ကို။ သမာပန္နော၊ ဝင်စားဆဲ့။ ဣတိဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ အဟံ၊ ငါသည်။ ပဌမဇ္ဈာနာ၊ ပဌမဈာန်မှ။ ဝုဋ္ဌိတော၊ ထပြီ။ ဣတိဝါ၊ ဤသို့လည်းကောင်း။ ဧဝံ၊ ဤသို့နှလုံးသွင်းသည်။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ ဒုတိယာဒီသုပိ၊ ဒုတိယအစရှိသည်တို့၌လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသောနည်းကိုသာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဒသမေ၊ ဒသမသုတ်၌။ သုစိမုခီတိ၊ သုစိမုခီဟူသည်ကား။ ဧဝံနာမိကာ၊ ဤသို့သုစိမုခီဟုအမည်ရှိသောပရိဗိုဇ်မသည်။ ဥပသင်္ကမီတိ၊ ဥပသင်္ကမိဟူသည်ကား။ အဘိရူပံ၊ ထူးသောအဆင်းရှိသော။ ဒဿနီယံ၊ ရှုချင်ဘွယ်ရှိသော။ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏံ၊ ရွှေအဆင်းကဲ့သို့သောအဆင်းရှိသော။ သမန္တပါသဒိကံ၊ ထက်ဝန်းကျင်ကြည်ညိုဘွယ်ရှိသော။ ထေရံ၊ အရှင်သာရိပုတ္တရာမထေရ်ကို။ ဒိသွာ၊ မြင်၍။ ဣမိနာ၊ ဤရဟန်းနှင့်။ သဒ္ဓိံ၊ တကွ။ ပရိဟာသံ၊ ရယ်ရွှင်ခြင်းကို။ ကရိဿာမီတိ၊ ပြုအံ့ဟူ၍။ ဥပသင်္ကမိ၊ ကပ်၏။ အထ၊ ထိုသို့ကပ်သည်ရှိသော်။ ထေရေန၊ ထေရ်ကျော်မဟာသာရိပုတ္တရာသည်။ တသ္မိံ ဝစနေ၊ အဓောမုခေါဘုဉ္ဇတိဟုပရိဗ္ဗာဇိကသည် မြည်ဆိုသောထိုစကားကို။ ပဋိက္ခိတ္တေ၊ နခွါဟံဘဂိနိအစရှိသည်ဖြင့်ပယ်အပ်လတ်သော်။
မနံ၊ ကပ်ခြင်းသည်။ ပဟိဏဂမနန္တိ ပဟိဏဂမနံနာမ၊ တအိမ်းမှတအိမ်သို့စေပါးခံခြင်းမည်၏။ အင်္ဂဝိဇ္ဇာတိ၊ အင်္ဂဝိဇ္ဇာဟူသည်ကား။ ဣတ္ထိလက္ခဏပုရိသ လက္ခဏဝသေန၊ မိန်းမ လက္ခဏာယောကျ်ား လက္ခဏာ၏အစွမ်းဖြင့်။ အင်္ဂသမ္ပတ္တိံ၊ ကိုယ်အင်္ဂါ၏ပြည်စုံခြင်းကို။ ဥတွာ၊ သိ၍။ တာယအင်္ဂသမ္ပတ္တိယာ၊ ထိုကိုယ်အင်္ဂါ၏ပြည်စုံခြင်းဖြင့်။ ဣဒံနာမ၊ ဤမည်သောအာနိသင်ကို။ လဗ္ဘတိ၊ ရအပ်၏။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့။ ဇာနနဝိဇ္ဇာ၊ သိသောအတတ်တည်း။ ဝိဒိသာမုခါတိ၊ ဝိဒိသာမုခါဟူသည်ကား။ ဟိယသ္မာ၊ အကြင်ကြောင့်။ အင်္ဂဝိဇ္ဇာ၊ အင်္ဂဝိဇ္ဇာသည်။ တံတံသရိရကောဋ္ဌာသံ၊ ထိုထိုကိုယ်အတို့ကို။ အာရဗ္ဘ၊ အာရုံပြု၍။ ပဝတ္တတ္တာ၊ ဖြစ်သည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဝိဒိသာယ၊ အထူးထူးသောအရပ်၌။ ပဝတ္တနာမ၊ ဖြစ်သည်မည်၏။ တာယဝိဇ္ဇာယ၊ ထိုအင်္ဂဝိဇ္ဇာဖြင့်။ ဇီဝိတံ၊ အသက်မွေးခြင်းကို။ ကပ္ပေတွာ၊ ပြု၍။ ဘုဉ္ဇန္တာ၊ စားသောက်သုံးဆောင်သောသူတို့သည်။ ဝိဒိသာမုခါ၊ အထောင့်အရပ်သို့ရှေးရှုကုန်၍။ ဘုဉ္ဇန္တိနာမ၊ စားသောက်သုံးဆောင်သည်မည်ကုန်၏။ ဧဝမာရောစေသီတိ၊ ဧဝမာရောစေသိဟူသည်ကား။ ဓမ္မိကာသမဏာတိအာဒိနိ၊ ဓမ္မိကာသမဏာ ဤသို့အစရှိကုန်သောပါဠိတော်လာစကားတို့ကို။ ဝဒမာနာ၊ ဆိုလျက်။ သာသနဿ၊ သာသနာတော်၏။ နိယျာနိကံ၊ ဝဋ်မှထုတ်ဆောင်ပေတတ်သော။ ဂုဏံ၊ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို။ ကုလာနံ၊ အမျုးသားတို့အား။ ကထေသိ၊ ပြောဟော၏။ ပရိဗ္ဗာဇိကာယ၊ သုစိမုခိပရိဗိုဇ်မ၏။ တဉ္စကထံ၊ ထိုစာကားကိုလည်း။ သုတွာ၊ နာရ၍။ ပဉ္စမတ္တာနိကုလသတာနိ၊ ငါးရာသောအမျိုးတို့သည်။ သာသနေ၊ မြတ်စွာဘုရား သာသနာတော်၌။ ဩတရိံသု၊ သက်ဝင်ကုန်၏။ ဝါ၊ ရဟန်းပြုကုန်၏။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ သာရိပုတ္တသံယုတ္တံ၊ သာရိပုတ္တသံယုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
နာဂသံယုတ္တေ၊ နာဂသံယုတ်၌။ အဏ္ဍဇာတိ၊ အဏ္ဍဇာဟူသည်ကား။ အဏ္ဍေ၊ အဥအိမ်၌။ ဇာတာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ဇလာဗုဇာတိ၊ ဇလာဗုဇာဟူသည်ကား။ ဝတ္ထိကောသေ၊ ပိုးအိမ်ကဲ့သို့သတ္တဝါ သူငယ်ဖြစ်ရာအိမ်ဟုမှတ်အပ်သောအချင်းအိမ်၌။ ဇာတာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ သံသေဒဇာတိ၊ သံသေဒဇာ ဟူသည်ကား။ သံသေဒေ၊ အစေးအညှီစွတ်စိုသောအရပ်၌။ ဇာတာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ဩပပါတိကာတိ၊ ဩပပါတိကာဟူသည်ကား။
ဒုတိယာဒီသု၊ ဒုတိယသုတ်အစရှိသောသုတ်တို့၌။ ဝေါဿဋ္ဌကာယာတိ၊ ဝေါဿဋ္ဌကာယာဟူသည်ကား။ အဟိတုဏ္ဍိကပရိဗုဒ္ဓံ၊ အလမ္ပာယ်၏နှိပ်စက်ခြင်းကို။ အဂဏေတွာ၊ မရေမတွက်မူ၍။ ဝိဿဋ္ဌကာယာ၊ စွန့်အပ်သော ကိုယ်ရှိကုန်သည်ဖြစ်၍။ ဒွယကာရိနောတိ၊ ဒွယကာရိနောဟူသည်ကား။ ဒုဝိဓကာရိနော၊ ရံခါအကုသိုလ်ရံခါကုသိုလ်အားဖြင့်နှစ်ပါးသောကံကို ပြုလေ့ရှိကုန်သည်။ ကုသလာကုသလ ကာရိနော၊ ကုသိုလ်အကုသိုလ်ကံကိုပြုလေ့ရှိကုန်သည်။ အဟုမှာ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ သစေဇ္ဇမယန္တိ၊ သစေဇ္ဇမယံဟူသည်ကား။ သစေ၊ အကယ်၍။ အဇ္ဇ၊ ယခု။ မယံ၊ ငါတို့သည်။ သဟဗျတံဥပပုဇ္ဇတီတိ၊ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇတိဟူသည်ကား။ သဟဘာဝံ၊ တကွဖြစ်ခြင်းသို့။ အာပဇ္ဇတိ၊ ရောက်၏။ တတြ၊ ထိုနဂါးဘုံ၌။ အဿ၊ ထိုသူ၏။ အကုသလံ၊ အကုသိုလ်သည်။ ဥပပတ္တိယာ၊ ပဋိသန္ဓေ၏။ ပစ္စယော၊ အထောက်အပံ့သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ကုသလံ၊ ကုသိုလ်သည်။ ဥပသမ္ပန္နာနံ၊ ပဝတ္တိအခါပြည်စုံခိုင်ပြီးကြီးသောစည်းစိမ်တို့၏။ ဥပ္ပတ္တိယာ၊ ဖြစ်ခြင်း၏။ ပစ္စယော၊ အထောက်အပံ့သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ အန္နန္တိ၊ အန္နံဟူသည်ကား။ ခါဒနီယံ၊ ခဲဘွယ်ကိုလည်းကောင်း။ ဘောဇနီယံ၊ ဘောဇဉ်ကိုလည်းကောင်း။ ပါနန္တိ၊ ပါနံဟူသည်ကား။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိသော။ ပါနကံ၊ အဖျော်ကို။ ဝတ္ထန္တိ၊ ဝတ္ထံဟူသည်ကား။ နိဝါသနပါရုပနံ၊ အဝတတ်အရုံကို။ ယာနန္တိ၊ ယာနံဟူသည်ကား။ ဆတ္တုပါဟနံ၊ ထီးဘိနပ်ကို။ အာဒိံကတွာ၊ အစပြု၂၍။ ယကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိသော။ ဂမနံပစ္စယံ၊ သွားခြင်းအားကျေးဇူးပြုသောဝတ္ထုကို။ မာလန္တိ၊ မာလံဟူသည်ကား။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိသော။ သုမနမာလာဒိပုပ္ဖံ၊ မြလေးပန်းစသောပန်းကို။ ဂန္ဓန္တိ၊ ဂန္ဓံဟူသည်ကား။ ယံကိဉ္စိ၊ အမှတ်မရှိသော။ စန္ဒနာဒိဝိလေပနံ၊ စန္ဒကူးစသောလိမ်းကျံစရာနံ့သာကို။ သေယျာဝသထ ပဒီပေယျန္တိ၊ သေယျာဝသထ ပဒီပေယျံဟူသည်ကား။ မဉ္စပီဌာဒိသေယျံ၊ ညောင်စောင်း အင်းပျဉ် အစရှိသောအိပ်ရာကို၎င်း။ ဧကဘူမိကာူဒိအာဝသထံ၊ ဘုံတဆင့်ရှိသည်စသော ကျောင်းကိုလည်းကောင်း။ ဝဋ္ဋိတေလာဒိပဒီပုပကာရဉ္စ၊ ဆီမီးစာ ဆီအစရှိသောဆီမီး အဆောက်အဦကိုလည်းကောင်း။ ဒေတိ၊ လှူ၏။ ဣတိအယံ၊ ဤသည်ကား။ အတ္ထော၊ အနက်တည်း။ ဟိ၊ သင့်စွ။ တေသံ၊ ထိုနဂါးတို့၏။ ဒီဃာယယကဘာဝေစ၊ အသက်ရှည်သည်၏ အဖြစ်၌လည်းကောင်း။ ဝဏ္ဏဝန္တတာယစ၊ အဆင်းလှသည်၏အဖြစ်၌လည်းကောင်း။ သုခဗဟုလတာယစ၊ သုခမျာသည်၏အဖြစ်၌လည်းကောင်း။ ပတ္ထနံ၊ ဆုတောင်းခြင်းကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဣမံဒသဝတ္ထုပိဒါနံ၊ ဤဆယ်ပါးသောဒါနဝတ္ထုကို။ ဒတွာ၊ လှူ၍။ တံသမ္ပတ္တိံ၊ ထိုစည်းစိမ်ကို။ အနုဘဝိတုံ၊ ခံစားခြင်းငှါ။ တတ္ထ၊ ထိုနဂါးဘုံ၌။ သတ္တာ၊ သတ္တဝါတို့သည်။ နိဗ္ဗတ္တန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းသော စကားရပ်သည်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသောသုတ်တို့၌။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ နာဂသံယုတ္တံ၊ နာဂသံယုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
သုပဏ္ဏသံယုတ္တေ၊ သုပဏ္ဏသံယုတ်၌။ ပတ္တာနံ၊ တောင်ပန်နှစ်ဘက်၌ ရောက်ကုန်သော အတောင်တို့၏။ ဝဏ္ဏဝန္တတာယ၊ အလွန်ဆန်ကြယ်လှပသော အဆင်းရှိသည်၏အဖြစ်ကြောင့်။ ဂရုဠာ၊ ဂဠုန်တို့ကို။ သပဏ္ဏာတိ၊ သုပဏ္ဏဟူ၍။ ဝုတ္တာ၊ ဆိုအပ်ကုန်၏။ ဣဓာပိ၊ ဤသုပဏ္ဏသံယုတ်၌လည်း။ ပဌမသုတ္တံ၊ ပဌမသုတ်ကို။ ပုရိမနယေနေဝ၊ နာဂသံယုတ် ပဌမသုတ်၌ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းဖြင့်သာလျှင်။ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိယာ၊ အဋ္ဌုပ္ပတ်ကြောင့်။ ဝုတ္တံ၊ ဆိုအပ်၏။ ဟရန္တီတိ၊ ဟရန္တိဟူသည်ကား။ ဥဒ္ဓရန္တိ၊ သမုဒ္ဒရာမှသုတ်ဆောင်ကုန်၏။ ပန၊ ဆက်၍ဆိုဦးအံ့။ ဥဒ္ဓရမာနာစ၊ သုတ်ဆောင်သော်လည်း။ တေ၊ ထိုဂဠုန်တို့သည်။ အတ္တနာ၊ မိမိအောက်။ ဟီနေဝါ၊ ယုတ်သောနဂါးတို့ကိုလည်းကောင်း။ သမေဝါ၊ မျှသောနဂါးတို့ကိုလည်းကောင်း။ ဥဒ္ဓရိတုံ၊ သုတ်ဆောင်ယူချီခြင်းငှါ။ သက္ကောန္တိ၊ တတ်နိုင်ကုန်၏။ အတ္တနာ၊ မိမိတို့ထက်။ ပဏီတတရေ၊ ဗလစွမ်းအန်ဖြင့်ကြီးသောနဂါးတို့ကို။ ဥဒ္ဓရိတုံ၊ သုတ်ဆောင်ယူချီခြင်းငှါ။ နသက္ကောန္တိ၊ မတတ်နိုင်ကုန်။ ဟိ၊ အသင့်ကိုဆိုဦးအံ့။ အဏီတတရာ၊ မိမိတို့ထက်ပဋိသန္ဓေဇာတိ အားဖြင့်ကြီးမားမြင့်မြတ်သောနဂါးတို့လည်းကောင်း။ ကမ္ပလဿတရာ၊ ကမ္ပလဿတရ နဂါးမျိုးတို့လည်းကောင်း။ ဓတရဋ္ဌာ၊ ဓတရဋ္ဌနဂါးမျိုးတို့လည်းကောင်း။ သတ္တသီဒန္တရဝါသီနော၊ ခုနှစ်စင်းသောသီတာသမုဒ္ဒရာအတွင်း၌နေသောနဂါးတို့လည်းကောင်း။ ပထဝိဋ္ဌကာ၊ မြေကြီးအတွင်းနဂါးပြည်၌နေသောနဂါးတို့လည်းကောင်း။ ပဗ္ဗတဋ္ဌကာ၊ တောင်ကြီးအတွင်းနဂါးပြည်၌နေကုနသော်နဂါးတို့၎င်း။ ဝိမာနဋ္ဌကာ၊ ဗိမာန်၌နေသောနဂါးတို့၎င်း။ ဣတိ၊ ဤသို့။ သတ္တဝိဓာ၊ ခုနှစ်ပါးအပြားရှိကုန်သောနဂါးတို့သည်။ အာနုဘာဝမဟန္တာယစ၊ အာနုဘော်ကြီးသည်၏အဖြစဟ်ကြောင်း၎င်း။ ဝသနဋ္ဌာဝိဒုဂ္ဂတာယစ၊ နေရာအရပ်ခဲယဉ်းသ်၏အဖြစ်ကြောင့်လည်းကောင်း။ အနုဒ္ဓရဏီယနာဂါနာမ၊ သုတ်ယူချီဆောင်ခြင်းငှါမတတ်ကောင်းသောနဂါးတို့မည်ကုန်၏။ တတြ၊ ထိုနဂါးခုနှစ်မျိုးတို့တွင်။ အဏ္ဍဇာဒီနံ၊ အဏ္ဍဇစသောနဂါးတို့တွင်။ ဇလာဗုဇာဒယော၊ ဇလာဗုဇစသောနဂါးတို့သည်။
ဂန္ဓဗ္ဗသံယုတ္တေ၊ ဂန္ဓဗ္ဗသံယုတ်၌။ မူလဂန္ဓေအဓိဝတ္ထာတိ၊ မူလဂန္ဓေအဓိဝတ္ထာဟူသည်ကား။ ယဿရုက္ခဿ၊ အကြင်သစ်ပင်၏။ မူလေ၊ အမြစ်၌။ ဂန္ဓော၊ နံ့သာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တံမူလဂန္ဓံ၊ ထိုအမြစ်နံ့သာကို။ နိဿာယ၊ မှီ၍။ နိဗ္ဗတ္တာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ ဟိ၊ ဆက်၍ဆိုဦအံ့။ သကလောပိ၊ အလုံးစုံလည်းဖြစ်သော။ သောရုက္ခော၊ အမြစ်နံသာရှိသောထိုသစ်ပင်သည်။ တေသံ၊ ထိုနတ်တို့အား။ ဥပကပ္ပတိ၊ နိဝါသနဋ္ဌာနကိုမဝေဘန်သောအားဖြင့်သင့်မြတ်၏။ သေသပဒေသုပိ၊ ကြွင်းသောပုဒ်တို့၌လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤဆိုအပ်ပြီသောနည်ကိုသာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဂန္ဓဂန္ဓေတိ၊ ဂန္ဓဂန္ဓေဟူသည်ကား။ မူလာဒိဂန္ဓာနံ၊ အမြစ်စသည်တို့၌တည်သောအစိတ်ဖြစ်သောနံသာတို့၏။ ဂန္ဓေ၊ အပေါင်းဖြစ်သောနံသာ၌။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ယဿရုက္ခဿ၊ အကြင်သစ်ပင်၏။ သဗ္ဗေသမ္ပိ၊ အလုံးစုံလည်ဖြစ်ကုန်သော။ မူလာဒီနံ၊ အမြစ်စသည်တို့၏။ ဂန္ဓော၊ နံသာသည်။ အတ္ထိ၊ ရှိ၏။ တဿရုက္ခဿ၊ ထိုသစ်ပင်၏။ သော၊ ထိုခပ်သိမ်းစုံအမြစ်စသည်တို့၌တည်သောအပေါင်းနံသာသည်။ ဣဓ၊ ဤဂန္ဓဂန္ဓောပုဒ်၌။ ဂန္ဓဂန္ဓောနာမ၊ ဂန္ဓဂန္ဓမည်၏။ တဿဂန္ဓဂန္ဓဿ၊ ထိုအမြစ်အစရှိသောနံသာတို့၏အနံ့၏။ ဂန္ဓော၊ အနံ့တို့တည်း။ တသ္မိံ ဂန္ဓေ၊ ထိုအပေါင်းဖြစ်သောနံ့သာ၌။ အဓိဝတ္ထာ၊ စိုးအုပ်၍နေကုန်သော။ ဣဓ၊ ဤဂန္ဓဂန္ဓေအဓိဝတ္ထာဟူသောဝါကျ၌။ မူလာဒီနိ၊ အမြစ်အစရှိကုန်သော။ သဗ္ဗာနိ၊ အလုံးစုံသောပင်စည်ကိုင်းခက်တို့သည်။ တေသံယေဝ၊ ထိုဂန္ဓဂန္ဓကိုစောင့်သောနတ်တို့အားပင်လျှင်။ ဥပကပ္ပန္တိ၊ သင့်မြတ်ကုန်၏။ သောဒါတာဟောတိမူလဂန္ဓာနန္တိ၊ သောဒါတာဟောတိမူလဂန္ဓာနံဟူသည်ကား။ ကာဠာနုသာ ရိအာဒီနံမူလဂန္ဓာနံ၊ အကျော်နက် အစရှိကုန်သောအမြစ်နံ့သာတို့ကို။ ဒါတာ၊ ပေးလှူတတ်သည်။ ဟောတိ၊ ဖြစ်၏။ ဧဝံ၊ ဤနည်းဖြင့်။ သဗ္ဗပဒေသု၊ ခပ်သိမ်းကုန်သောပုဒ်တို့၌။ အတ္ထော၊ အနက်ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ ဟိ၊ သင့်စွ။ ဧဝံ၊ ဤသို့။ သရိက္ခဒါနံ၊ တူသောဒါနရှိသည်လည်းဖြစ်သော။ ပတ္ထနံ၊ ဆုတောင်းခြင်းကို။ ဌပေန္တိ၊ ဖြစ်စေကုန်၏။ အသရိက္ခဒါနမ္ပိ၊ မတူသောဒါနရှိသည်လည်းဖြစ်သောု။ ပတ္ထနံ၊ ဆုတောင်းခြင်းကို။ ဌပေန္တိ၊ ဖြစ်စေကုန်၏။ တံ၊ ထိုအသရိက္ခဒါနကို။ ဒေဿတုံ၊ ပြခြင်းငှါ။ သောအန္နံဒေတီတိအာဒိနာ၊ သောအန္နံဒေတိဤသို့အစရှိသည်ဖြင့်။ ဒသဝိဓံ၊ ဆယ်ပါးအပြားရှိသော။ ဒါနဝတ္ထုံ၊ ဒါနဝတ္ထုကို။ ဝုတ္တံ၊ မိန့်အပ်၏။ သေသံ၊ ကြွင်းကျန်သောစကားရပ်သည်။ သဗ္ဗတ္ထ၊ အလုံးစုံသောသုတ်တို့၌။ ဥတ္တာနမေဝ၊ ပေါ်သည်သာတည်း။ ဣတိ၊ ဤသည်လျှင်အပြီးတည်း။ ဂန္ဓဗ္ဗသံယုတ္တံ၊ ဂန္ဓဗ္ဗသံယုတ်သည်။ နိဋ္ဌိတံ၊ ပြီးခြင်းသို့ရောက်ပြီ။
ဝလာဟကသံယုတ္တေ၊ ဝလာဟကသံယုတ်၌။ ဝလာဟကကာယိကာတိ၊ ဝလာဟကကာယိကာဟူသည်ကား။ ဝလာဟကနာမ၊ ဝလာဟကအမည်ရှိသော။ ဒေဝကာယေ၊ နတ်အပေါင်း၌။ ဥပပန္နာ၊ ဖြစ်ကုန်သော။ အာကာသစာရိကဒေဝါ၊ ကောင်းကင်၌ကျက်စားသောနတ်တို့သည်။ သီတဝလာဟကာတိ၊ သီတဝလာဟကာ ဟူသည်ကား။ သီတကရဏကဝလာဟကာ၊ ချမ်းအေးသည်ကိုပြုတတ်ကုန်သောဝလာဟကနတ်တို့၎င်း။ သေသ ပဒေသုပိ၊ ဥဏှဝလာဟကစသောကြွင်းသော ပုဒ်တို့၌လည်း။ ဧသေဝနယော၊ ဤဆိုအပ်ပြီးသောနည်းကိုသာလျှင်။ ဝေဒိတဗ္ဗော၊ သိအပ်၏။ စေတောပဏိဓိမနွာယာတိ၊ စေတောပဏိဓိမနွာယဟူသည်ကား။ စိတ္တဋ္ဌပနံ၊ သီတံဟောတုဟူ၍စိတ်ဖြစ်စေခြင်းကို။ အာဂမ္မ၊ စွဲ၍။ သီတံဟောတီတိ၊ သီတံ ဟောတိဟူသည်ကား။ ဝဿာနေ ဝါ၊ မိုဃ်းကာလ၌လည်းကောင်း။
ဈာယိသံယုတ္တဿ၊ ဈာယီသံယုတ်၏။ ပဌမေ၊ ပဌမသုတ်၌။ သမာဓိကုသလောတိ၊ သမာဓိကုသလောဟူသည်ကား။ ပဌမံဈာနံ၊ ပဌမံဈာန်သည်။ ပဉ္စင်္ဂိကံ၊ အင်္ဂါငါးပါးရှိ၏။ ဒုတိယံ၊ ဒုတိယဈာန်သည်။ တိဝင်္ဂိကံ၊ အင်္ဂါသုံးပါးရှိ၏။ ဣတိဧဝံ၊ ဤသို့။ အင်္ဂဝဝတ္ထာနကုသလော၊ ထိုထိုဈာန်၌ထိုထိုအင်္ဂါကိုမှတ်ခြင်း၌ လိမ္မာသည်။ နသမာဓိသ္မိံ သမာပတ္တိကုသလောဟိ၊ နသမာဓိသ္မိံ သမာပတ္တိ ကုသလောဟူသည်ကား။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ ဟာသေတွာ၊ ရွှင်စေ၍။ ကလ္လံသမတ္ထံ၊ စွမ်းနှိုင်သည်ကို။ ကတွာ၊ ပြု၍။ ဈာနံ၊ ဈာန်ကို။ သမာပဇ္ဇိတုံ၊ ဝင်စားခြင်းငှါ။ နသက္ကောတိ၊ မစွန်းနှိုင်း။ ဣမိနာနယေန၊ ဤနည်းဖြင့်။ သေသပဒါနိ၊ ကြွင်းသောဣဓပနဘိက္ခဝေဧကစ္စောဈာယီသမာဓိသ္မိံ သမာပတ္တိကုသလောဟောတိ နသမာဓသ္မိံ သမာဓိကုသလောစသောသုံးကောဋ္ဌာသတို့ကို။ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ၊ သိအပ်ကုန်၏။ ဒုတိယာဒီသု၊ ဒုတိယသုတ်စသည်တို့၌။ နသမာဓိသ္မိံ ဌိတိကုသလောတိ၊ နသမာဓိသ္မိံဌိတိကုသလောဟူသည်ကား။ ဈာနံ၊ ဈာန်ကို။ ဌပေတုံ၊ တည်စေခြင်းခုနှစ်ခုရှစ်ခုအတိုင်းအရှည်ရှိသောခဏပတ်လုံး။ ဈာနံ၊ ဈာန်ကို။ ဌပေတုံ၊ ထားခြင်းငှါ။ နသက္ကောတိ၊ မစွမ်းနှိုင်။ နသမာဓိသ္မိံ ဝုဋ္ဌာနကုသလောတိ၊ နသမာဓိသ္မိံဝုဋ္ဌာနကုသလောဟူသည်ကား။ ဈာနတော၊ ဈာန်မှ။ ဝုဋ္ဌာတုံ၊ ထခြင်းငှါ။ အကုသလော၊ မလိမ္မာ။ ယထာပရိစ္ဆေဒေန၊ အကြင်အကြင်ပိုင်းခြားအပ်သောကာလဖြင့်။ ဝုဋ္ဌာတုံ၊ ထခြင်းငှါ။ နသက္ကောတိ၊ မစွမ်းနှိုင်။ နသမာဓိသ္မိံကလ္လိတကုသလောတိ၊ နသမာဓိသ္မိံ ကလ္လိတကုသလောဟူသည်ကား။ စိတ္တံ၊ စိတ်ကို။ ဟာသေတွာ၊ ရွှင်ကြည်စေ၍။ ကလ္လံ၊ ဝင်စားခြင်း၌ခန့်သည်ကို။ ကာတုံ၊ ပြုခြင်းငှါ။ အကုသလော၊ မလိမ္မာသည်။ နသမာဓိသ္မိံ အာရမ္မဏကုသလောတိ၊ နသမာဓသ္မိံ အာရမ္မကုသလောဟူသည်ကား။ ကသိဏာရမ္မဏေသု၊ ကသိုဏ်းအရုံတို့၌။ ကုသလော၊ ဤမည်သောအရုံသည်ဤသူအားလျောက်ပတ်၏ဟု လိမ္မာသည်။ နဟောတိ၊ ဖြစ်။ နသမာဓိသ္မိံဂေါစရကုသလောတိ၊ နသမာဓိသ္မိံ ဂေါစရကုသလောဟူသာည်ကား။ ကမ္မဋ္ဌာန ဂေါစရစေဝ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းဟု မှတ်အပ်သော ဖြစ်ရာဌာန၌လည်းကောင်း။ ဘိက္ခာစာရဂေါစရေစ၊ ဆွမ်းအလို့ငှါ လှည့်လည်ရာဖြစ်သောဂေါစရဂါမ်၌လည်းကောင်း။ အကုသလော၊ သတိသမ္ပဇဉ်ကင်းသည်ဖြစ်၍လိမ္မာရည်မရှိ။ နသမာဓိသ္မိံ အဘိနီဟာရ ကုသလောတိ၊ နသမာဓိသ္မိံ အဘိနီဟာရကုသလောဟူသည်ကား။ ကမ္မဋ္ဌာနံ၊ ကမ္မဋ္ဌာန်းကို။ အဘိနီဟရိတုံ၊ ဝိသေသဘာဂိယအဖြစ်ဖြင့် အထူးဆောင်ခြင်းငှါ။ အကုသလော၊ လိမ္မာရည်မရှိ။ နသမာဓိသ္မိံ သက္ကစ္စကာရီတိ၊ နသမာဓိသ္မိံ သက္ကစ္စကာရီဟူသည်ကား။ ဈာနံ၊ ဈာန်ကို။ အပ္ပေတုံ၊ ဝင်စားခြင်းငှါ။ သက္ကစ္စကာရီ၊ အရိုအသေအလေးဂရုပြုလေ့ရှိသည်။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ နသမာဓိသ္မိံ သာတစ္စကာရီတိ၊ နသမာဓိသ္မိံ သာတစ္စကာရီဟူသည်ကား။ ဈာနပ္ပနာယ၊ ဈာန်ကိုဝင်စားခြင်းငှါ။ နိနိုကုန သတတကာရီ၊ အမြဲမပြတ်ပြုလေ့ရှိသည်။ နဟောတိ၊ မဖြစ်။ ကဒါစိဒေဝ၊ ရံခါသာလျှင်။ ကရောတိ၊ ပြု၏။ နသမာဓိသ္မိံ သပ္ပါယကာရီတိ၊ နသမာဓိသ္မိံ သပ္ပါယကာရီဟူသည်ကား။ သမာဓိဿ၊ သမာဓိအား။ သပ္ပါယေ၊ လျောက်ပတ်ကုန်သော။ ဥပကာရက ဓမ္မေ၊ ကျေးဇူးပြုတတ်သော အပ္ပနာကောသလ္လတို့ကို။ ပူရေတုံ၊ ပြည့်စေခြင်းငှါ။ နသက္ကောတိ၊ မတတ်နှိုင်။ တတော၊ ထိုဒသမသုတ်မှ။ ပရံ၊ နောက်၌။ သမာပတ္တိအာဒီဟိ၊ သမာပတ္တိဋ္ဌိတိဝုဋ္ဌာနအစရှိကုန်သော။
Comments
Post a Comment